-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

^HEAAKIOY AIOSKOPIAOY

ANAZAPBE ft S,

Il EPI vAkÇ *«?ƒ/KiJç. B/ßA»« F.

T 0 Y aÛT37, t^? AkAhthj’u/j tji^/jiattu/j, 0 Ç^l av'?^-Tj^otfuÀanijç. w^Xioii A.'.

TOY a.i'TWf -^l’lO^Âap, ç^ œ C^ 7^ ?AuojœVT©^ KUüôq. KiSAiop A ♦

TOY av7°û,'^i lt;n(^i.ij6?cncù(5'?ß7 uTf ’iaSoAapJ^iSlfyljSjjap. BiêiÂiop A,

TOY «ÙT’i/’,-^?â'®a7r£(aç'?ft7 V7f raBoAw/jAA^pSzzw/J. ßiSÄiop A,

?*gt;PEDACII DIO

• * s G 0 R I D AE A N V Z A R B E I,

DE MEDICA MATERIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBRI V.

DE LETALIBVS VENENIS, EORVM'QVE pr^cautione Si curatione.De cane rabido:De^ notis quæ morfusidus'ueanimalium ucnenum rdinqucn* tiumfcquuntur:De^eorumcuratione LIB. VN VS.

Interprété Marcello Vergikb

Sécréta no Florentine), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

EIVSDEM MarceUi VergiliiinhofceDiofcoridtsIibroscomme tarq doâiirimi,in quibus præter omnigenam uariâ^ eruditioné,col latis aliorum Intc’-pretum uerfionibus/uæ tralationis ex utriufq; lin guæ autoribus certilFima adferuntur documenta.Morborum præte reaatqj humani corporisuitiorum genus omne, quoçifubinde me' minit DiofcorideSjdiligentilfime explicatur.

Gum gratia SCpriuilegio ImpenaIi,adScxennium.

-ocr page 12-

Ea TO) Ta.7du)oült;^'^ 'j^'i^’XwptpcnÿJ.atwpé^üvif/.w^^

OàiçCtoi,%^i'Jlt;ià.ioa‘M^itrnQ^». ^QÂioi^'Tlù)'}Qia‘t/xop «7rao‘aiiv7{.lu)'iy§lt;n-[ip ovZoravuji (xovofj/aJ/S^x ng^ißa’tf'^p,ngij aajTrSS^UjUgq j^UjU.S/;,tt9^Ô7r2/j. t^ TtTw^p.îJa^^o^tvw/j«-* 7raVTO3/gt;,0 ^9V 7d7ç ^cooiç fio^'up /xvit/MViviroiq, nai /xoi tPoxS nAiaTiTbu Travrup óuT@^ 'duj uÀHi? '?pj (f'^fj.xnaij 'Tt^ayfxa.'niow wo'Ko'at^cw- TfT^à/z^ yK/^ 7‘’i^'ip.'n^olt;^^ VT^Slt;^^'^7^quot;7§«7rfc« K«Ac2§,St^’VTrejaTraVTM/jourcoçovAv/.

EKTZOojSao-iou«^*^ jt. '^^^/a7ƒ^^^o'au«7M7S3/ƒ.

HTvüo'iqt?Ç!i ^Tw/jtp^/xana/}amp;'?^^a.v'F’7^ cfuva/Ji.tu/jouTwçàva^aa/OTofrM aa^îS'xai/jjû^ p.»/oióp Ti ii vein x^S^ç ramç’iaij i ult;lp Ó5amp; w§. «px n yoe^ ivTP jîaç t’ SS Hgü) i^ tto.o'Mi aw ^uip -n^isairip «x Jgt; wç iü^iav.ópSiPlt;x., k«Ï s’iç rà^ ï7r/a5(lt;rij(’ i^ a-w^irup J^Waf^wp tu )^S0fj amp;nbsp;yv^an^, t2 J'’ii^T«ç tujtsnJç«vr. aaWAouTO 7txviao/j tTricfia/Vij •^«Traerz^ k 'PÛ'PVinTHa'i^, né^iTioifv A/oi/Ko^.y'ûuç wç ^vtç U7fAa^SäVouiz/,

Ea ^Zouit/'a,

IcxzXoj'J'x^avata^Stijf^’aTfüzjö tK/aXizamp;trf’ cfwaaç.lA/« Tgt;uçt7riqSlô'j4M(9(j)«Kouç.o*uvî5/»lt;flê KAmtoIJ « inl AVTWl'z'ou, él TiXSaTrfai ai^ SiSAta kJ^',iTaVTXia.T^i».« t^zSontoc,

EX SVDAE COLLECTANEIS.

DIofcondes Anazarbeus medicus cognomento Phacas, id eft Lentinus, quid lentigine os dehoneftaretur ♦ Fuit autem fub Cleopatra amp;nbsp;Antonio in Aegy-pto«Scripfit libres quatuor ÔC uiginti,ualde célébrés,ad medicinæ ufum.

-ocr page 13-

VARIA ERVDITIO-

NE, RERVM'QVE MEDICARVM EXPERIENTIA CLA-ro, D. Philippo Buchaincro, Rcucrcndiffimi facrofandæ Romanæ ccclefiæ TT.S.Chryfogoni Cardinalis,Moguntinëfis ac Magdeburgefis Archiv epifcopi,principisEIedoris,Primatis,8lt;c.AdmfniftratorisHalber-ftaten.Marchionis Brandenburgenfis medico,uiro integer-ninojo. SOTER Chakographus Colonienfis vyiaivil/»»

NTER INNVMERAS ET EX(MIAS CVM CORPORIS tumanimidotes uir praeftantiflïme,qn3sdiuinahominilargita eftbenignitas,non eftfanitate uel utilior alia ueliucundior,id qd quifquis ille tandem fuerir,breui teftatus eft fenarioIo,cvK U’ uni-ai’K^OTfo/JoüJÏ/jc^êicö. Siquidem eaeft,cuiusueluulgotefte,nunq obrepit homini fatietas. Faftidiuntur opcs,libido,crapulac,Iuxus omnis.atqj ut femel dica omnia,non raroSlt; ipfa uitat hæcfola,fi-ue animum fpedes fine corpus, non faftiditur unq.Pyrrhus Epi-rota^t beHicofiiTimus rex,quiij^ poft Alexandru Magnum re^t geftaçz gloria meritofe-cfidas tulerit, quS crebrasfunderet preces, facra faccret,dr,s uaria fufpëderetfpolia,quê-admodum de eo teftaf Lucianusmon uidoria,non amplioré regn nominisfplcndorem, non gloriam,non deniqj diuitiaçi.ut ita dicam, latifundia precatus eft unq, fed unam fa-nitatemtratus facile adfutura reliqua, ubi illa adeffetjoptimetp putäs,nihil deeffe homi-ni,fiillaadfit.IdcontemplatiolimucteresilliGr^co^philofophi, hancunäprecaban-tur r)s,cum quibus de rebus effent arduiscollaturitarbitrati(id quod reserat) wç^g^^auTO 4uj^H 71 X9!))lt;7'û$/jLa2;à2^AO(/'/t-jTa7’/;,0ffTJVûAw(5ce7r cafta TT^/^Àx 1^0(5 Tâv^^cjjTfL'àraâ-«. Tantum^ illis cordifuitfanitas,ut contrada illiusGræcauoce quæ W« eft,in eam figuram,quam nos fubinde in libelloç^ à nobis impreffoçt frontifpiebs exhibemus: quæ eft, ut idem teftatuc Lucianus,triplcx quinquelinearis triâgulusîea ueluti fymbolo fauftoeg omine,^ maloçt omnium amuleto quodam 77505 TOÙço/xoci'o^yçti^Svr’.Atq} hæc eft militaris illa teffera,'cuî Antigonus Soter,mibicognominis olim,infignem illa atq; admirabilé de Galatis uido-riam accepta retulit. Hoceftnobileilludinfigne,quonobilitaricupiebatAfclepiadem nauem Hippocrates,cuiusin cpiftola quadam ad Demagetum amicû meminit.Hoc de-nic^ illud eft numen,quod non puduit in facrofando illo iurciurando eundé iurare Hip-pocratem. Huic ta eximiædotidiuinitus addita eft conferuatrix ac cuftos Medicina,quj hoc præftare poteft,ut falua nobis fit fanitastaut ficubi uel noftra ucl nature iniuria labe-Fadata fuerit,ûbr,pfi poftliminio reftituatur,Ea duaçt return cognitione potiffimum co-ftat,fubiedi,atqj eoçt quibus uelutiinftrumetis utiturt quaçt cognitio tam eft neceffaria medico,Me /xhJ'' biop 71 ihai xwgiçTauTxç’za^ïUiJ/jcijS^GSç, ut inquit Oribafius. Sun t autë ea quæ fimplicia mcdicamêta uocant,quæ nemo foelicius unq tradidit uno DiofeoridetQuam-uis enim deps multa ab antiquiseffent feripta non infœlicitcr,fcd ut de eo teftatur Gale-nus, u7r£§a7ravTw/z ouTMçoSAvi lt;nbsp;Poteratapud Latinos in hoccertamine cómirti illi Plinius, fi uni huic rei uacaffct,ingenium^ illud fcclix non djftraxiffet præclarum côfarcinandæ uniuerfæ naturalis hiftoriæinftitutum.At qto eum reliquerit interuallo Diofcorides,iu-dicent q, qui utriufqj lucubrationes diligenter contulerunt, deprehenderunt^ tanto uiro indignos plane hune admififfeerrores. Qupd fi Plinio utriufqj linguae fciétiffimo con tigit,quid fiscontigiffe putabimus, qui nullo Ïinguaçt praefidio adiuti, in earn defcende-runt arenäfNec libet nunc referte id qd ex iunioribus quida non diffitentur,nó multam habuiffeAuicennam tantum alioquimedicu fimplicium mcdicamento^tnotitiamtnon aduertentescum hoc admittüt,ut Leonicenus teftatur,dimidium illi «A’/aiyzaiji? cogniti-onem detrahereïHoc magis cómemorare libet,qd quicunq; eaçt cognitione fitiunt,non è fece,fed ex ipfo fonte,hoc eft, Diofcoride haurire uelint.Eius ubi primum nobis euul-gandi fubqt ftudium,hoc conabamut fedulo, ut omniü eius interpretum placita ponerc-TOus ub cculo5,At eum uiderem nimiæ molis opus futurfi,animaducrteréqj Marcellum

AA 1 Vergili

-ocr page 14-

B P I s T o L X.

Vergil ium magnafeduliratein eo fcriptore ucrfatum,ea prfftitifle,quæ alii(abfit iaüiBia üerbo)non pr^ftiterint, eum potiffimS delegt Siquidem is utriufqj lingue uctuftiffïmoçî codicil præfidio adiutus,tü admirabili qdam in expendendis netels fcriptis iudicio præ--ditus, Topyivo-ioij nobis^gtum licuit, Diofcoridé reddidit,rcfcclis interim multis, quf quo-runda uana curioßtate inutilitcr illi accreuerant. Adiedis infuper dodi/TimiseSmenta-rijs,ré ita ill«ftrauit,ut n6 magnope quifpiam reliqs defideraturus fit Interpre te s,ubi illi-us plegeritcómentarios.ColIatis fiquide illo^tralationibus,ficubi urgente ueritate atqj reipfa,abinisdiflcntirecogif,fuætralationisfirmiirimaadducitpræfidia. PorroHermo lai Barbari Corollaria, Nicandruœ, qs ob nimiam téporis anguftiam intermittere fumus coaéltnequidftudiofusIedorinnaçireçilediôedefîderet.propedicdabimuSjCumalfj« fortafie nSnuIIis hoc opère no indignis. Hune itaep ta pr^clarü naturæ interprété Philip pedolt;fî:iirime,tuinominisaufpiciopublicam’«Esenim tunobisuifuspotiffimudignus, ciu ueluti tutclari cuidam numini tara facrum opus,tam^ opcrofifudores,quos illo excu dendoexantlauinauSjdcdicenturîid^duplicinominerprincipioob exaâaflïmâartis me-dicæ cognitioné,quam non nomine modo,ueçzÔC re ipfa profiteris, exhibitiseius reiin-fignibusquotidiefpcciminibusîTum obclementiffimum ilium tuum Meccenaté, cuius fanitatisgeriscuram amp;quidem uigilâtilfimam, Vbiplanè non uideoutrum foeliciorem æftimcm,te'ne,qui tam auguftû nadus fisprincipem,tam ubercm tui artificq materia, in quo non pofiis fine æterna nominis memoria, eximium ingenij tuiexhiberefpeci-memAn illum,quite potifiimum nadus fit, cuiS^animiSC corporis incolumitatem uni demandarct,haud aliter atqj effingendum fe olim unipræbuit Lyfippo Alexander Ma-cedo,præclaro illi JeyaA^txarufyS tam praeclarus princeps. Cæterum tuientcandoris wit ornatiirime,hanc noftram operam boni confulere:confules autem maxime, fi Diofcori-di noftronon fegniterpatrocinerisn’d quod abundefadum putabimu8,fi te,hcc eft tan-ti iudieij uirum no in poftremis habuilfe fenfero* Vale. Coloniae,ex officina noftra Chal-cographicaPridieCalendtOccçmb. Anno poft Chriftumnaturn M D XXIX.

^^QVAE LEGEN^ «lt;?

TES NOVISSE TOTO HOC opereSC mcminiiTe oportet,haec funt.

IFFICÏLEm in QVOTIDIANA M VLTIPLICI'QVE NAW-rguart£tatcfuiircfempereradhuccfl'eplanta]980'niedicf macerigdifcipliiiam: temponbus fiquidem,locis,annoi}ctcperamor.tis.hiimana cultura.er ad iicräcß partem continuo naturxmotu uariatx,raro eafdem fe unditpoftendu nt. AcceP fifie naturaedfficulcatibus his diucrfas gentium indicattones,quibus quod ali-oqui idem naturxfemper f uit,diuerrum Èr aliud fxpenumero à fcriptoribos ere di turn eft. Auxifte poftremo, 0“ pauld minus q inextricabiles tarn mukas diffi-cultacesfeciftèjfiouâ pofterio^ fcriptoi$t medicinam,qug mixcis cum antiquia Crxco9uocibusbarbarisappellacionibusfuis,qd,quale'uehoc autilludinan-tiquisferiptoribus fuetit.xgrecognofeedum reliquit.Nocuifteilli etiam herba-

riorum in obferuando,medicorum in cenfendo,librariorum ucro in excribendo ,duas bona^c artium maxi mas labes negligentiam O’ imperitiam, quorum dli plantarum fimilitudine aliqua, nee obferuatis quadiu O’quomodooporcebat earum notis,cxteri uocum O'rerum ignorantiadecepti.plurima in difciplina hac adedmifcuerunt.utinpIantisO'mtdicxmaterixcognitioncO'ufunonrefpondeantaliquandonotx.diP crepet hiftoria, fallat experientia: Grxcof52 fidcs hoc,pofteriorum autoritas O' ufus illud magis oftendat ec probet. Eam'que ob caufam in docendishuiufeemodi ad officium O' laudcmfatisconantibusfolam fuiffe feinper O' pofthac fore uoluntatem.merito aliquis crediderit. Docuifle multos per tempora medicam ma-teriam,O'qux fimplicia pofteriores nominauerut,Grxcos,Latinos O' barbaros,fed omnium certifiime oc optime teftättbus id cuntfiis orxcoijt medicis.Galeno'tp prxfertim, Pedacium Diofcoridem Anazarbeum, efletphuneque Uli tantopere laudant O' exteris anteponût, recept a ab illis O'in comencarqs fuisexcripta tOta aliqn eius décréta manifefte indicant « Pofle^idinter Latinos ex Plinio etiam manifeftedepcehendi: Nullum

-ocr page 15-

MARCELL! VERGILIÏ PRAEFATIO.

Nullum autexiguum interpredbuscius futurum xtate hac noftra laborem, fi integer 0” qualis quondam legebaturantiquushicfcriptor.adnosperueniflet.Turballe infinitispenélocisintelletîlu eins præteritoiji tempoi^t iniurias.quibus mifeente humanas res Fortuna,perierüt in Græcis non minus g in Latitus.quæ o* prima indodrrinislegebanf.Turbafleitidêprofcflb^tignorantiam, Ézfineantiquoilloingentj cultu tracta tas ubicpbonasaices.NocuiiTe poftremó qd uix credat aliquis.fuperftidonë.cuius importuno Audio trâP* lata.addita.mutata'qj toto Diofeoridis opéré multafueriît.CircûFerripaflim teinter Latinoslegialiqt nunc ciusinterpretatioes: Antiqua,cui praeter alia qux habet inutilia,incredibile eft quas tenebras obduxeritpo Aenorum medicoi^continuumamp;* importunumquoddâftudium,adqciendiin dies aliorum cômentarrjs, dum collecta fimul cr parata eodem loco omnia habere uolu nt.quæ ab alrjs pro eadé re diefta aliquâdo fu crint.Habuiffe nos tarnen eiusantiquiftimumcodicem Longobardis licerisfcriptum,antiquitatisegregi um (Si ob id fakem multifaciendum monumentum, quod quantus quondam Diofeoridesfuerit, inculte quidem.fed muka kde oftendit. Quoq;minuselegâtioris ornatus in eo erat, eo plus fidei nobis O* uericatis iiabuit. Legi poft hanc tir in manibus omnium triennio iam efle quam Sueftbnenfis Ruellius in Gallia à Ce confedtam edidit. Legi icidem quam Aquilegienfis Parriarchapatritix gentis Venetus homo Hermolaus Barbarus.additoCorollario iampridem à fe confetftam morte praeuentus edere ipfc non potuit: Sed agen» tibus iam idem hoc nobis,nomini O' memoriae hominis confulentes,qua decebat pietate Fratres eins edi-derunt. Legendam ut fperamus non multo poft O' quam nos inter tot alias publie» priuatæ^rei folicitu-dines 0*occupationes,non plene integris tribus annis abfoluimus.Cogitafle nos fgpius,editis duabus eiuP demferiptoris interpretationibus,nec utilem nee neceftariam uideri pofte liane noftram,quâdo ut Home» ruscecinit.irui'TK/litY^fO^M.fatis adferiptoris huius inteHedlum Fore legentibus opinari omnes uerifimile erat.Et quoniam non fore honeftum nobis eum laborem ipfi etiam credercmns,in quo doctiftimi uiri an» tealaboraffent.inceptum bisdepofuifteopus,O'eoquidem animo,ut quoniam tempore nos illi præuene rant,potiorc iure in eo honore etiam uterentur. Cum uideremus deinae antiquiorem illam interpretatio-nemnullobonarum literarum cultu tralt;ftatam,fordidam amp;nbsp;inutilem iacerc. O'pratter id plus aliéné opis quamfux habentem.Ex interpretibusueroillisakeriimimpreftbtantü Diofeoridis codice,cuiusp!urape» néfunt uitia g integræ par tes,ad cam ufum fuifle.Nec in labore illo fuo prêter bonam interpretis fidem ex propofïtofibifcriptorishuiosexemplari legentibus aliudprxftare uolmirc, Akerum uero morte prxuen tum,qualccogitaueratopusillud edere non potuilTe.omnescp nihil quod admedicinaerationem ,morbo» rumindicationestircurationisufuspertincret.cditionibusfuis addidifte, ne quis in fcriptore hoe aliquot lo cis pendere animo cogeretur.quartam noseiusinterpretationem fufeepifte: nullo fane maledicêdi audio, nullius laudiinuidcntes,neccxerratisaliorum,quod primumfibiin hoclaudisgenerearripitambitio.glo riam noftramaugere cogitantes,fed quod probum hominem decebat,pro falute hominis amp;nbsp;fcriptoris hu iusdignitate.totamfufcipiêtesrem.Nec ukraaliter'ue, qutdiiierlïtatisnoftreabalqscaufamo'rationem redderemus.Et quoniam in eo maxime res uertebatur,ut exincegro aliquo exemplar! bona fide omnia tra derentur,cum non liccrct ex uno altero'ue, quod fatis ad earn rem eflet reddere, in cunlt;ftisenim qu» uidi-musGraecoatexemplaribusaliquiddefiderabatur, quodCrotoniatibusin pingenda deaingeniofusquon» dam pilt;ftorFecerat,collatis quinep Diofeoridis Grxcis codicibus,ubi aliquid uariaret aut corruptum occur» reret,certiorcm aptiorem tpclegilfe lecftioncmiubi uero aliquid fimpliciter damnari deberet, ratiöe aliqua fignatuma nobis ubiqjid Fuifle.His^ operis izlaboris noftri ueluti ducibus o* autoribus,poft tot alios eun demlaborem fufccpift’e,haud ignaros non multifacienda ut in conuiuio fit,quæ omni iam reft in dia fiti noua afferretur pocula, non finefpc tamen qualiacüq;ca fuerint,legenda ab aliquibus Fore noftra hxc etiam, quando O' inter uina O'epulas utilitatemaliquam habet aqua. CófueuerütFp multi ad fœliciorc cibi in fto» macho cotfturam,ubi fe cxpleuerinc,quicquid afTumptum in ccena fuerit, Frigidæ aqup potione includcre, Conftituifte animo fub Diofeoridis nomine fingulis capitibus Grpeam femper medic» materi» uoeê prp-ponere,eamFpprxfertim qu» communi rreceptat^iampridem in medicina fuerit;poft earn c»teras eiuf» demgentis,turn barbaras,poftremam uero omnium Romanam ubi ca Fucrit.iibi autem nulla erit,Gr»ca in ufum ab cagentc à Romanis re-eptam,O'quod ad prophetas pertinet quid Diofcoride in planrarum O* medie» materi» nomcnclaturatoties citantur.magosuocare cos cogitafte, quoniam longe abam in rcli» gione noftra prophetarum nomen »ftimationem modo habet. Quondam indicate ea appellatione con-fucuerant genres eos,qui non fimpliciter Futurauaticinarêtur, fed qui religionem amp;: medicinam uaticinqs addidiftent,qu» rota quondam magie» artis fumma Fuit.Earn ut ueteres aliqui retulerüt, natam primum é medicina nemodubitauit,acfalutarifpccic irrepfifte ueluti alnorem faneftioremep mcdicinamiblandifti» misdeindedefideratiftimisF^fanitatispromiftisaddidifte uiresrebgionis. adquas maximeetiamnumca» l'gathumanumgenus.attput hoc quoqjfuggeflcric,mifcuifle artes mathematicas.nullisnon auidisFutu» rade fefciendi,atcpea de cœlo ueriftime peti credentibus.Ex hac difciplina profelTionetpfapienti».magos appellaturosno3efte,quosa' potiorc uaticiniorum parte tones hieferiptor ex communi aliorum indican-one prophetas appellat Hienim mu tans medic» materi» nominibus,religioneq; aliqua confecratis.diui-nam tranare quandam medicinam uideri uolebant, ex eornlpcommentartjs amp;nbsp;indicibus tarn fgpe Diofeo tides ait à prophetis hoc aut illud fic nominari,non nates tir Futurorum pr»ftios fimpliciter intelligens.fcd cos tantum qu । qua ratione diximus medicinam profiterentur.Obferuaftc nos iampride coni u ngi in feri» ptorc hoc «■ connmiata hiftoria tradiari muka oporcere,qug contra rei naturam O' fermonis in eo du eft ft difiunefta feorfumepin Gr »corum codicibus paftim modo leguntur.Difiungi contraqug importune fimul ér in unum coaluerunt. Damnari itidem,mutari,emcdari ip er ex co penitus eqei qu» male fupcrfti tiofe'ue aliquo loco accreuerunt.omnium'cphuiufcemodirationem fuis loeishabendam. Theophraftum, Nican-drum,Grgcorumlt;p aliquot alios fcriptores,qui obiter aut ex profefto in ca gente h»c docuerunt, Plinium A A ; iicro

-ocr page 16-

MARCELL! VERGILB PRAEFATIO.

wero in Latinis.ubi rerum natura aut antiquo^j autoritas non aduerfetur, ér poft eum quaß minoijt genei* um rei rufticx amp;plerostpalios Latinx rei autores in medicae materiae hiftoria duces nobis érmagiftros de* ftinalTe. Porter lores baud fane'quia cos negligamus(plurima enim ér ipfi diligentilfime cradiderüt ) fed q* niani illis palTim medicina nuc u titur,poHunti^ omnes omnia ab eis audire.nullos aut raros fore nobis ali cuius rei in boe opere aurores. Antiqua enim ér Græca antiquoi^ ér Graecoi^ racionibus tradere ér cefirma-re praecipuum nobis confilium eft. Medicos,berbanos,in agro agences aliqn confuluifle. Mokarom planta rum oculatos effe certes.Ex longinquis regionibusquacenus ld fieri potuit, curalïê nobis hoe aut illud ap-portari. Ab bis qui cognouilTerem poteranc.Iiceris amp;nbsp;coram pleraqjdidiciiTe. Ec ne Icgentes ultra remote* mur, qualicebichomini herbaria non profitenti diligentia fedulicatei^.femper autembona fide cradendaj nobis omnia In bis uero quae ad medicinam,morboi^ nomina,ér caufas remedioratp tam multas rationes ér ufus pertinebuiit,non ultra tarnen g Interpretern deceac, in conftituendis docendiseporxeorum 8C Lati norumuocibus.magiftrosnobis propofuifte Hippocracem,Oribafium,Galenum,ér qui Galenum tempo re ér profeflione fecutus eft Paulum Aeginetam;omnium tp maxime hunc,propcerea qgt; non habêtibus no bis Galenicommentaria omnia, nullus aptior uifuseftquieumfcriptorêcertiusnobisreferret.inoperisfui prooemio teftatum coIlegilTe fe omnia qux à Galeno tradita fuilTent. Eodêij modo in Latinis Celfu m Ro* manifermonis candidilTimumautorcm.Pliniumlt;pér fiqui alrjadea rem praertarcaliquid poterunt.Et quo niam non licebic uno aut alcero capite tot uocum rationes ér caufas oftendere.cogicarte nos ut in diuiden dis Reiphonoribus eonfneucruncgentes,poft tratfiatam medicae materix in cömentationibus noftris bi ftoriam.quodadmorbos uitia'ue humani corporis ér eorum remedia pertineat,aliquid continueafferre, Nullumqjin biscertum foreordinem.fed q j magis tune placuent dicendum. Oportebit ob ca caufam Icgentes fiquid alicubi defiderauerint.ex indicé earum uocum quem m extremo opere apponi iubebimus il lud repetere,ut quoloco inueniendum id fibi fir,nouerinc. Oportebit etiam nö integram fempet habere fc remhicautilliccrederc,fedquatenuscuncfaciseritérresexegerit. Fietenim abquando utinceptumuerbi caufa in finapi aliqmd.er quatenus tune oportebit tracftatum.in abfinthio totum deinde expleatur.Fiet eti am ut modo hos modo illos autores recuti,iteïj2 ér aliter docere aliquid cogamur.Potcrit amp;nbsp;illud in tâta re-rumuarietate ér mole accidcrc,ut fiquid pa 152 certe aliquo loco duftom oidebitur. certius ér copiofius alibi repetatur.Cuntfta tarnen ex propofiti operis huius nccefticate fient, contra quam pugnare mu kis locis ut iampridem fentimus,difficillimum crit.cam muka.cam anciqua,tam aftudijs noftris aliéna ér Latinis non* nunquam foebciter dici pofte negara.dicenda erunt.Conabimur tn,eriti^ nobis in labore hoc noftro pexei* puumftudium à phrafiéruocibusfcriptorishuiusnufquamlongiusdifcedcrc. ér quatenus licebitcadêfer monis idea,totidem^ ér eodem modo conceptis uocibus décréta eius omnia reddere, nullibi in opere hoc noftro.quod akj fecerunr.folicitis.quid aut quo modo exteri prxfercimlp Plinius in eadé aliqua re tradidc* rinc-Sui enim operis autores illi fuerunt, nos autem alicni interprétés efte cogitauimus. ér in co a' prxteri* torum temporum fordibus ér affeeftara pofterioriim quorundam nouitate catenus difcedcre, ut quod in akerutro extremo legences remoraturu m erat,in hoc quod nos prxftare cogitauimus.alliciac ér recineat. Cupimusillud etiam meminifte,omnes quoniam multiplex hoc opus eric,multascp érlubricas habebit ad lapfum occafione3,nec potcrit par pari in cumftisreferri, futurumfxpenumero ut uidcamur contra gram-maticorum legesaliquid dixiftè.cum propofica uerbi caufa neutromafculino'ue genercplata aliqua, qua-ks mulcx Grxcis ér Latinis in eo dioerfx funt,fccminino,quoniam herba eft,reddit5 illi aliquid poftea fuc tit.Aut cum propofito toto,quoniam de parce agetur quxfola force' ufum in medicina habebit, nö eodein modo idem doceri uidebitur: Aut fi contra g illi fieri pofte oftendunt,fanguines ér pro cöcrcto falfo humo* re qui fal eft numero mukitudinis fales cum opusfueric à nobis dicentur.plurarpaha huiufcemodi, qux re-ru m magis g nominum curanda interpreci neceftitas coëgeric. Hxc nos a'grâmaticis indulgeri nobis opta mus,amp; fi non fuerinc omnia undit^ad eorum libellam exxquata, pro falucc hominis,cui confulere omnes oportct,xquo animo id pati.Cur enim fi poëtis fcriptoribuscpalqs,qux illi irwAni^«vï uocant,ne pulchrc 10 cunde'ue didtum aliquid in eis percat, condonare confueucrunt, eandem nobis m grauiore re gracia ér hu* manitaceminuidebuntf’nondeficientibusprxfertimquorumautoricareérexemplo,finondefendi,excu-fari camen ca poftint.Quod enim adnominumgenera percinet.fecicidfxpenumeroin Grxcis Theophra-ftus,quod uero ad totum ér partcs,infinitis pene’locis hicfcriptor. Neefanguines fales'ue tam importune dicuntur,utinfuetasquod illiferuncantiquis uocescogentcneceftitatepenitus odifte oporceat. Eandé la* bori huic noftro gratiam adefte à cuntrtis ér humanitatem optamus,fiforte in tarn multiplici longoqi ope rcdefatigatis,quætionfemperprofintdelÙ(ftent'oc,autexlegcnciumdefideriopenitusfînt,exciderint.Nô enim integrum,ér(ot in architceftura dicitur) fareftum tedium opus pollicemur, fed quale ipfi potenmus, amp;nbsp;in quo non integram prxftare rem (latius enim tota patet ) fed aliorii editionibus aliquid addcre pofte cogitauimus,dicend3eiterum fententixfutin arbitras quotidie fic)poteftatem nobis relinqucntes, ér cum melioraaudientur,facilcnoftrammutaturi.ïampridem enim in Rep.didicimus in communecöfulerc Nec tamcontumacis animifumus.ut tota uitaciuilitatem profefti,quod pro Diofcoride nobis in alioilicere,ér quo iure uti pofte in eos uoluimus, idem in nos alqs dari ér eodem uti pofte alios negemus. Accedit his.q. nihil in dodinnis ér artibus,modo fine inuidia id fiac,utilius fuifte ér adhuc fore experiencia deprehcndit,g quod in Ranis fuis Grxcus comicus aic,oportere bonarum artium profeftoresei;^ ilt;m^ ifiTtuKiJlikScd ut fc» i kntfapiêtesgraiiiter érhumane Ù4gt;;(frtAi'gt;;^Æ:nelt;pu tillic audicur,T«7ri». ni^i. ri nuf«-^ ^agt;»Jli'«r,fed quod nos modo agimus medicinx,qux non alicer g ea, qux in ruris ér horcorum difciplina calcaca accricaipfpc' ciofius florcre ér flammis incenfa copiofius nafci feruntur, mulcorum labore, ingenio, cêfuralp exagitata ér cxcuka.qualis quondam fuit,icei¥ noftra xtate uideri ér cxerceri,ut credimus,pocerit.Quod ut fiat,nun-quarn dolebimus qux à nobis toto hoc opere tradentur,una peritioris alicuiuslitura omnia delen.

INDEX

-ocr page 17-

•I

MNDEX OMNIVM^

0^7 AE TOTO HOC OPE«

R £

CONTINENTVR,

4 Brotanus

i/ifi^vn

»41quot;

aparine

KTrXf'yii

409

abfinchium

K-l-iv6itv

Ï4f

aphace

Klt;f«ll»

279

quot;^ -^abfinthiuferiphiü

i4-'^igt;'gt; ^MKttm

Î47

apiumfatiuum

lüMiiv Ktnx'n

383

acacalia

ànÿlHÿiiàt

IIÏ

aptumpaluRre

i^jcfiAmy

384

acacia

KKKKICi

lïS

apium montanum

ifttfïMty

333

a canebion

nnKvSm

Ïï8

apium grande

iirVfiiiiy»

ibi.

acanthus

Klt;^3^’/Sx

»8

apiaRrum

piAwiillyMty

419

acanthu s fylueRris

xfiSIlyS« xrf'tt

«9

apios

ÜTri®'

59»

acetabulum

HffnMÂùv

5»f

apium uefparum'que

^feiTTffi» T vv fAiKwSy ijff^H'*

acetabulum alterum

HSfrvMjïùvvtifst

Jiff

ieRuscuratio

tiüy JkJlyyl^uy

74®

acet um

«1©-

GlS

apocynon

S ** 0(7pXVVOV

3'9

acetummulfum

tli/AiM

6i7

apollinaris herba

voaxvM^oy

ïOff.714

acetumfciUicicum

ï|@' fKMum'n

629

aqua

ViAwp

9*3.7*gt;

achiUea

x'^!^gt;,iamp;

480

aqua maris gt;

viAwp Sea^m

924

acinus

K.iiyamp;

ïffï

arabis

XfxJiit

289

aconitum

i\$vi^y

Jlff

araneus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-1».

Kf»)(yti

20a

aconitum alterum

«n^yt^y ïr^W

Ïl7

arbutus

M/A«famp;

15*

acorns

rfwn*

10

ardtion

tifiiTiiy

53Î

adarces

«lt;A«fXM

«SS

argemone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

«fyt/AUn

31*

adepsomnis

riotTSt

111

argemone altera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

ifytMÛr»ir(f»

31s

adianton

«o

argentirecrementum

xfyyfiu anufix

691

xgilops

Kiylhu-i-

argentum utuum

vAfxfrvf®'

998.7*S

aerugo rafilis ^ruermi-

(M|iiyoiï 1

argenti fpuma

iiiS«(ro(Q7

992'7**

cularis

arifaron

Kf!ir«fiv

301

aescrematum

^AxW Kwav|j^@*

e^t

ariRolochia

KflflKt)^/»

3*lt;S

aethiopis herba

x’iSitTr'it

53»

aron

309

agallochon

if«)iM)(i)9

44

artemifia

xfrifAintt

4*J

agaricum

KyxfiMr

7Ï4'323

arcemifia tenuifolia

ifn/Aia'tKMTÏli^vhhQquot; 42.7'

agératum

iyifx^v

49?

afar on

£lt;r«fiiy

»1.1*

agrcRisolea

xrpnKxItt

130

afclepias

KtMintlKt

411

alaudaauis

t($fiJ\.xMt

195

afcyron

XüMflt

alcea

it.nlx y

45i

afpalathus

KOBKKXS®quot;

4*

alica

y(^iyj(famp;

237

afparagus

ttnjJKfxy®quot;

»9

allia

«aifiAx

asj

afphodelus

«lo^ii/kKamp;'

301

alifma

tiKurfM

454

afplenos

£aJigt;Jai^amp;'

44«

alylfon

JikMiun

410

afpidis morfus no*

ocmUl®“ MyfAttr®“ eu-

aloe

^ii

34a

cx

/A^X

74*

alchxa

ixSxitt

451

afpidis morfus cu-

9fXTrécc T amp;V ifmiJlO' Jli^fi^^^^

alumen

g-mriuf'x

ff7ff

racio

7gt;»

alypon

KKVTfiy

Î94

aRragalus

ivfxyxK®quot;

497

ambroRa

t(^^ßfMl'^t

4*7

aRer Atticus

XTAf kÜ/xU

549

ammi

^t^f^i

380

achara

xSifx

»3«

amomum

Ü/tV/A» .

33

acramentumlibrarium

(A^Axy

C9S

amphisbxna

KM^Iffßlx'lX

740 750

atramencum metallicö

fAiKXmif'ni

97#

amygdala

imAxM

IJ*

atramen tu m fu torium

j^KAHjirSo»

979

amylum

HfAVKIll

»39

atriplex

K^X^X^K

*5Ï

amurca

x/Aify»

117

aunpigmentum

iffoiin»

67471t

anagallis

ivxytaV/

314

t

B

anagyris

xrxyvpt

433

Accharis

ßx-A^KfH

Î64.

anchufa

£y)^iivffX

474

|-^ballote

ßxMurti

41s

anchufa altera

£y)^ivT« Irif«

475

J—ZbalauRia

fixf»v^ix

14*

androfaces

Kv/fóiTKiulls'

440

balfamum

^XMX/AW

38

androGemos

xv^fisKi/^M

43(3

barba hirci

fxytTiüyur

*7«

anemone

Knimin

310

bafilifci morfus no*

■n ßixfiMMv My/AXJ®“ eii~

anethum

£yuin

378

tx

utix

743

aniGon

AyiSt

377

bafilifci morfus cu»

TO jixffi/JsTfjv Myuxy®' 6^X'

anthémis

iyii/jàf

443

ratio

yréx

75»

anthyllii

éySuMjt

44ï

batis

HflSiAsy

*94

antipathes

iy-jtirtcOf

lt;388

bdellion

fx/C^KI»

88

antirrhinon

xymifiyn

548

: beta

nv2My

»57

antifpoda

il-naitJijK

64s

i ' bitumen

£ffKgt;i2®'

10s

AA 4

blatt«

-ocr page 18-

I N 0

I 0 s

C 0 R I D E M,

blatta

199

chamæfyce

Jf«jM«/ffUXI» j^iA/Jlwwor X /Amt

blicum

^M^tt

»SJ

chelidonion maius

S^s

bot^s braflica

ßifyt KfX/A^H

41S »jf

chelidonion mi* nus

^iKiJlthym^ ^«fi»

Jlff 918

braHicacanina

tivvtxfol/4^it

504

chryfanthemon

JffUffOtvJl^»

bricanica

ßfiTMnii

4170

chryfocome

)^flt;/SKifAii

4^1

bromos herba

ßfi/^®quot; w tfx

57

chryfocolla

Xf^SntMee }(f''lt;^óyiimTf‘tt Ti71/7^b

481

buccina bugloffum

tiifvf ßii^MiTariiY

17»

545

chryfogonus herba cicadæ

482

bulbus uomitorius

ßnfißitifAiTIKit

cicer

if iß ivf®quot;

I9S

bulbus edendo

ßiiißit iJ[ûAiiuamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tot

cicuta

xiivifiiv

3^3

bulla

^48

cimices

xipit

518.71#

bupreftis

ßD^nfUfit

•99708

cinerula

tariJlitv

1S9

buphthalmos

ßti^StiKfA®*

445

cinis farmentorum uitis

tiçpK KM/Attrin

^4*

butyriim

ßovTVf®'

20$

cinnabaris

XlWxßxfl

$$8

butyrifuligo

ßcinvfiv gt;iiyvlt;Jt

20$

cinnamomum

xiwx/AU/in xifdtav xifxevK H/y@'

✓T^Acalia herba f cadmia

K HÿtHjtk'ctvet »wA“««

54» $4S

cirfium . eirexa ciftos

5*5

450

^—* calamus odoratus mwa«^©* «fw^ÂTmb 38 calx A^ßv®“ 6S4.-711 canchamon kix'gt;k«ai«» ^s

cytifus clematis clematis altera

MVlSt XMl/Atdlt ttMffiiOCTttlr^^ ÜMVOtfAlOV

*15

53$

4lt;ï»

cancer nuuiacilis

17$

chnopodium

cannabis (vJueftris

tixvfȧititf'et

452

clymenum

KKi^09

cannabis faciua

KXvvelt;ß»M/ji^®‘

457

cnicus

cantharides

xnvloifi/xfis

155.70$

coagiilum

TTfTVt

210

capnos herba

KS^nvinfoc

S3S

cochlea terreftria

W^A^’*®'

•7

capparis caraamomum

Mcrrrrttfit

307

coeruleum

Kvavo/

$$7

^g^ße^AU/Äir

17

colchicum

HS*3c'x'o» X^ouiivfit

533

carduus

fMKVft®'

337

colocynthis

591

caries lignorum

PMIftrilt IÛkuv

■ 12

colus ruftica

KfKiavgt;àt

carpafifuccus

HS^TTciftV QVt

7lt;4

colymbades

H$gt;iv/AßecAAt

■32

caros

KXf®quot;

379

condrilla

I^SvÂfi/iM

XtVU^K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

2$8

caha

J^ltc

2$

conyza

431

cafeus

ivfit

303

corallium

ttSfKM.in

$88

caftoreon

KMCf®' cp^K

183

conchulalndica

èvu^

Jiiiy/Aei-

catanance

HSiTKVXtM

5 8

cömunis idu morfu' ue

i^t/vifi 'fifvitfiiun

caucalis

KttU)(ÿ(À!/

27Î

relinquentium uene-

7uvn$iv»S^igt;tirét(

743

cedrinus liquor amp;nbsp;fru-

mJlfi«^st,Ktfi(iJ'ilg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;los

nüanimalin curatio

dius

xiAf®“

coriandrum

xifiiv

382. 712

cedrus

107. los

coris

xifit HfKv!»

457

cenchrimorfuscu'

TO UV XiV)(flM)V

Jaffiter®quot;

cornus arbor

»50

ratio

lifei-n^tt

751

cornu cerui

ikK^w v.ifltt

*57

cenchrimorfusno'

TO uv Km)(filt;H!tv

M^/aKT®'

coria uecerum calcea*

Xteüv/Atntt

•5«

«u/ytiK

7 2

mencorum

centaurium maius

KiVToufiM i uiytt

»30

coronopus

tt^uvnpui

3lt;fS

centaurium minus

xtmiüfnv^ ftiKf'n

»I

CoftoS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

xiv®quot; xfttTtdtyntv

3S

centunculus

y'/ttfxxitv

4*5

craexogonos

454

ccpxa

ximtdtt

45

crimnon

xfi/tv»

33t

cepx

gt;^tgt;/^gt;'«t

281

crocus

xfii^t

cera

xuf'ei X^KflK X^XTIK

127

crocomagma

KftM/Attf/AK

so

cerafia

I

crocodiius terreftria

tAiyH®

201

ceracia

crocodilion

ItftMlUiMIV XiMIUIvltt

»4

Ceraftæ morfus no-

TO UV xfx^iv JiuyfiUT®“ eu^

cucurbita

2$S

fftlK nvTf x^xfiv/iffn

742

cucumis fatiuus

fixvtvü/Aiftv

3$9

ceraftæ morfus eu*

KT®“ Sifter

cucumis fylueftria

flxUlKTfl®'

5$4

ratio

iriiK

7!t

cupreflus

KWtKfliU®’

104

ceruftà

•{■'Mfiiin

$$4,719

eyelaminus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

KVXMt/AIV®'

399

chaleitis

y^KMint

$71

cyclaminus altera

KVXXX/AIV®' hifil

»97

chami

173

cyminum

KV/AIVIIV

379

chamæleon albus

fiX/yedAiuvi^unct

«2

cyminum fylueftre

XV/AIVtV KtflSV

380

chamæleon niger

X^Miidf^iutif^i/^

333

cynosbatos

xuviirßetT®’

119

chamæpitys

XttM^nrlnt

457

cyperus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

xiTritf®“

14

chamæpeuce

)(^a/AanniKii

544

cyphi

chamædaphne

X^yKißilfn

555

cytifus

xin^t

»«

-ocr page 19-

N D

E X,

D

Jl«^«^A»

folium herba

fiu^n

4S(

-w-^^Aphnoîdea

fJ8

Foncinalisherba

Tf7StHt)^TM

220

I nbsp;nbsp;nbsp;fl Jaueus

JUcwK9»

*90

fraxinus

fni«

110

J—ddphinion

t^Kfivut

»9»

fuligopiAorum

ifßku

1293

didamnus

Jtl'nTK/AlM

fumaria herba

lylÄVOf -int

522

didamnusCrecenfis

JiÏKTccfiwi Kfnrniit

i!4'

fungi

ftwinM

ftt.719

diphryges

Ai^fvyit

TO vv Jl;4*lt;A©' J^i.

lt;^74

fufusagreftis

rtfeniTVAi/

4*1

dipfadis morfus not»

C

M^K n wv /(•/-«lA©' /»

ylt;-yAlbanum

yta^ixvit

■f«igt;Jfl‘'f'gt;Ht

4igt;4

dipfadis morfus cu'

f/4K^h'

I ^aüopfi« herba

Str

ratio

fax««

750

VJgalla

nnlt

itf

doryenion

Jlo^VKK«y

ÏU. 710

gallinaccus

iuitiftt yclum

15*

draco marinus

/»«I«» StthKai^

177

gallion herba

5*8

draconis marini morfus

'SAfdT^rr®' Goi\9C4f!cv Mf’’

garus

Ï^W®*,

187

curario

t^xbi (tfKirtm

748

genitale cerui

•9*

dracunculus maior

Aftt^nltifityiiM

t,57

gentiana

gt;lt;*•««»»1

22;

dracunculus minor

Afxmrilttfuiifiii

196

genifta

ai«ifr'm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

f7O

dryopteris dryiui morfus nor?

J[fV97Ïl^lt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C0*

Æ vv A(v*W M}MKf^ en-

geranium gingidium

t^vm tiMm

4*» 372

黫«

740

gladiolus

47«

dryini morfus curatio

Wvv AfVtny J^ü/fÄ^^ SlfiK^

^aucium

iMu'xm

407

Ttnot

750

glaux herba

SÎ4

duleisradix

JAWVff/f«

22t

glans unguentaria

i7t

£

i^V,amp;

glutinum

HMK

♦07

■■~1 Benus

1x1

glycyrrhiza

XAVKvff/fje

223

ebulum

JLgt;ebur

«Kii l^i^t

588

197

glycyfis gobiuspifcis

utuwlci

Mufnit

♦4S

gt;8$

echium

♦77

gramen

«itfurit

' 478

elaphobofcutn

283

gramen harüdinaceum

l^jlM/AiltfUTII

479

elatcrium

iKKrifin

granum eingendo

K«XA@' /ixfiK»

483

dacine

{ktnli»

♦8

gutta ammoniaca

i/A/AMltC^7

40«

delifphacoa

tiS

gypfum

720,08$

plleborina

iMt^nfimt

H

empetrum

ï|U7n?«»

Î5

T “i'Alcyonium

amp;AKvirf9v

08$

ephemerum

0*

1——I halimos

lliS

cplmedium

V^niAi»

♦72

X J-har undo

gt;uiMc/Aamp;*

IIÏ

epifaAis

iitietliiTU

f24

hauena

fi/fÜ/i®“

32«?

epithymon rquifttum

S9t

hedera

21$

Tn^fit

497

hederaterreftris

^/jit(itiw9’ iJ[\itt(ftt

^**

equifecum altera

'hn^vfitiriftt

468

hedyfaron

42S

erice

Velwi

»4

helxine

hÿn

48»

erinaccus marinus

ix^iuftixiiaiu

170

heliochryfug

“iW vf «/JMPffOV I

49*

erinaceuscerreftrit

i^i^^®“ xfrtüQ“

171

hxmorrhoi morfus

Aü^^firtut

crucpolerum

niitAirtu

198

notæ

74«

erueppicearum

■nnUwtlfiTHU

•9?»7O7

h«morrhoi morfus

“^ifi' tii/tiifwJ^firTm ft

truum

IftH®“

24«

curatio

fotiréo^

750

eruca

«74

hemerocaUis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 0

i/i^iy^jMlt

422

cryngium

if Mm

241

hemionitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• *''

t ifunku

441

cupacorium

tintenifm

♦84

hiberis

inh

103

cuphorbium

Kififßn»

402

hieracium minus

i^m^fjiiiifït

282

F

hieraciuip maius

'i^KXiM :r/A\}K

ibh

-f^AbaAegyptia

■H fabanoitras

HvftfAQ'iifvTil^

842

hippophfftus

imffitir»

f7t

KV«|M®*

«4gt;

hippophacs

'nnf^it

974.

JL fex

?*f

eSi

hippogioffon

fTnfy^utt»

547

ferula Kei ficusAcgypna

)t«*»

318

hippocampus

tTnénstiiTpt

17t

»ti^JwJ

29«

hippopotami tefticulua

'■rrf)rrpTtift»utf)(^it

183

fviyi rwul^nn

ISS •57

hirudines hirundincs

^tuMrAf )(iuMvmrgt;ftiytt

724.

197

filix

f94

hirundinaria maior

21«

fimum

321

hirundinaria minor

^iuJlitm^fiK^y

313

flos «ris

j^tytvS®* f^KfKtfn

SSf

hordeum

Hfllil

«23

faniculum

283

hordeum murinum

Çs!vil

480

fagus

fnfU

•24

hyacinthus

iielturftt

497

foeniculumfylweftre

nnf/Aifftttitt

289

hydromalum

i/fi/aMt

02*

(oenogratcum

nut

gt;48

1 hydropiper

tAfnit^

-ocr page 20-

IN DIOÎCORIDEM,

ï’Z'îfâgyfutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

vJlpocprop©^

ffSSi 712

libanotis

ii%iH'iens

3$*

hyperycon hyffopus

W7rifl/KÜV Vdrwvx

4« 348

libanotis altera lichenes

M^Kvu-ns mftt iiy^ntlTTTSM

394gt; gt;9»

hypecoon

VTCtl^^iV

JOS'

liehen herba

^Ix^ ’P« MTTf®' uns-m'in

490

hypociftis

VTfiÜI^'it

120

liguftrum

lit

afmc

ligufticum

371

tM/AV

lilium

Kfivov ijf^evitf Mvéyf^untn

4'7

| lecuraliqcanimaliuni JiTrofTpirwy^d,»

190

limonium

471

ichthyocolla

i)(Sumigt;,Kttr

408

lingua canis

34lt;S

inguinaria

K^ifiifitiit

540

linum

^hov

340

ïnula

i^ivicv

50

lithofpermon

Hjieas^fiee

447

intyba

vifuS/^}®“

ZSS

lithargyrum

iiSelfivf®“

eet

iris

^flS

S

locuftx

KKfhhfy

i9S

irio

ifvin/Aiv

»90

lolium

«KfX My^'niS MnjTlt ITiftt AUXf

as

iratisfatiua ifacisfylueflris

iffeiTiiu/A^amp;‘ lirait iff iet

310

320

lonchitis lonchitis altera

450 45lt;*

ifopyron

^aeTtvflv

'Ï4

lotos

159

lugiandesnuces

HK^uet ßeariMHsil

Iï4

lotos fatiua

iU^SH/K^®quot; M’^SKSflK MtisKiyuT^iM

iuniperus ius recentium pifeium

KfmuSit ^n» vietfuv \(üur

loj iSS

lotos fylueftris lotos Aegyptia

S3i fff

ixias

U'ta

717

lupini

tif/^ei

47J

•]p abrum Veneris

M4-ee}{$t

3J4

lychnis coronaria lychnis agreftis

iv^eit ^it^Kvu/tterlui» K\i)(y'is Ktflet iVif^lt

imne

4'« 41®

I labrufca J-^labrufcx flores

etf^mMiKtfix tivdvh

Sog SII

lycopfis lycion

47« lt;*♦

lac

lac cui admixtiim eft coa gulum

yet^et yxAeiïfiitVTittii'i^

202

721

lyncurion lyflmachia

Mfeifier ^,velf^l()(ltr M

40«

iadiariaherba iacerca lacerca Chalcidica

TidffetMt eaufx ril-p

J7S 200 301

TV

Ivl quot;’3g‘’cs lapis X.V JLmala omnia

pKV.^

iK®“ fAKyvaiU (MM uKnet

til e^x lt;43

ladlucx duo

tflAeenJivtt

271

malua

f^KKxyii IMielßtcffn

25s

iadanon

iisiJ(«w

120

malobathron

23

lapfana

MfA-i-etl»

»53

mandragoras

pKs/fayipKt

S«3.7IS

lanx lanaria herba

tflK sfeiSiiïVei

203 »54

manna thuris marinus fucus

fiKIIVU M^KVIV ÇvMsiM.el4fin HKfte

^Kfier fAHAmiifpet

S'-9» 5^9

lapis omnis lapis Armenius lapis Indicus

»jlenreïrru inliet Kfi^iSt tJSet nAmii

C45 SSS eer

marum marrubium medica herba

i^S 4ïïgt; STA

lapis Chakiris

exists )(XM!Tit

en

medium herba

f^iiUwtfet

lapis Phrygius

liiSetilifiyiet

sss

meduUx animalium

h'^iMs

2(7

lapisAfius

telles Kinos

S39

mei

f^W

lapis pyrites

tJ6es TivfiTus

SS9

melilotos

t^t^iSiU^S

lapis hematites

toiles Ki/gt;i«iiTiit

S90

mei uenenatum

f^i^i x » HfeatKi^f

327.7 IS

lapis fcilTilis

iilSesXiS'os

Spl

melanteria

/MMii/rtifiec

e-s

lapis gagates

e,l6csyKyK7ns

S9I

mxnx

peimilï^

its

lapides piures

hlftiVMti

e^i

menta fatiua

iAéoffft®'

S5^

laferpicium

fis.fiOt

39S

mentaftrum

SiMiffi®' Ksfiii

9^^

lathyris

MSvfls

jsx

meon

(iïioy

laurus

J^KIfVH

109

mercurialis herba

lauri baccx

J^etifsh/ks nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

109

mefpila

fl^ajPf^OC

fiVflifuMn

laureola

Jlx^vetii/ks ^cclllm KAi^etvJlfiet

358

milium

3^9 f^T

laurus Alexandrina

357

millefolium

lens lens paluftris

patKor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^44

OKKVei^-^ra/^fi'^w fit

mituli mify

(Aieotili ffieit

lt;73

lentifcus

^!ves

53

morusarbot

f^tfïet

leontopetalum

Mv^-nirKMI

413

moly

fiÜW

leontopodion herba

tAtV^TpJïllV

547

mulfum

t’ri/^tM

^XS

lepidium

MirlAitr

303

mulfa aqua

(fMxfK^r flyMi

Icpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Icpus marinus

^Kyues

ISO

mullus

184

MyuesSeOietesiU

723

multipedesoni

Srei

189

leporinus pes

MiyuTpvs

471

mures

ni^

leucacantha

Mu\[SiH^tlit

340

muns auricula herba

HotturM

9^9

leucas

Aiv^jtr

415

muris auricula altera

9^

leucoion

Mvxgitr

* 4ÎÎ

muria

CU

-ocr page 21-

INDEX

fnuris araneimorfus no-

T^j'VAtVJ'iAÏr JlK^fJÜTKV tlf

olufatrum

linffiMt»

39i HÎ SIX

CSC

mûris aranei morfus cu* ratio

mufeus

mufeusmarinus

W W V/«v)«tAM An)(einuy 5»-

olyra omphacium

»Mf» tfifxiiiiy

poc7r«öc

749

omphacomel

t/jifaytfttM

P?«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4JÏ.4Î

ßf^ty SK^Ktrity nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hÿ

omotarichos onagra herba

U^iTXfl^®“ lyxtfX7px

187

559

111119 araneus mufteladomeftica m/agrosherba myrrha myrrhis

jK^it ^ÿl^iMiO' f^yarf®' Tfiix e/^yfyn

2Ot 184 îîS 81

onobrychis ononis onofma onyx Indicus

^ iyißfu^fit »vuv'it cyatr/AM iyvi

455 540 4’9 174

flt;y(fit

JJS

opium

fAigt;iuyamp;’ l-jft

715

myreuj

fiV(a!yii

•4*

origanus

iflyxyoy

550

T^yApum 1 Xj nap* ” naphtha na-cilTus nardus natdusCallica

ßwin ßivymt yxifS« yxfiwamp;' yeifJ^u yKfÂiu KWT/xi

• 4Ï 849 102 Î7» •r *9

orminiumfatiuum ornithogalon orobanche

oryza ofyris herba omfragus othonna

îfftmyüfjnfn ifyiSiyxMy ifißxy^n îfy^x ifyfUVM çitit cS9YÏ9

4’8

27« ibidé

257

5Si

I9S

nardus montana

y«f® îfjfi,

21

oua

nafcaphehon

yxfnxgitDy

4J

oxhalmc

e^xAf^n

SX8

nafturcium

luifJix/it®’

238

oxyacantha

tlyxnxySK

117

nacricis morfus no'

n vv vJlftu JlyfftXT®' ffH'

oxyfehoenus iuncus

tiyf)(pmy

490

tx

74.1

natricis morfus cu-

yyf vJ[ftu M)‘/dKy@'hfiX'

-|-^Aliurus

^xK/eyf®quot;

117

ratio

TtlK

75«

1—’palma

folyii

157

nepeta

t{3Ui«n!yiii

Î57

JL palmx cortex

ÇDiyili^Xyil

1’9

nerion

yyfiiy

5X0

panacesheraclcon

ynivxiiik ifxHj^icyt

5«9

nigella

/juKxvSiay

Ï9S

panacea afclepium

‘KxyXK^ XfUMTntv

*^*

nicrum

yljln

682

panaces chirontum

yrxyxni^S )(^tlf)yiiy irxytifxim

ibidé

nienfpuma

xtffwi^ty

ibi.

pancration

507

nymphxa

yu/Aipxix

4J9

panicum

ÎM^®quot;

258

nymphxa altera

yy^^ixirifft

440

papauererraticum

ftytuyy (licit

499

x-^Chra f locimum

papauerfaciuum

fiinuy Vuif®'

500

^Xf*

6S7

papauer corniciilare

/uHKUv HifaT/n/

504-71«

WKI^OV

i74

papauer fpumeum

(Aynuvxffuient ftynuy®“ nfi

SoS

ocimaftrum

Ùm/^Jlj^l

477

papaueris liquor

71s

ocimum aquaticü

ÿ(iyamp;

478

papyrus

KXTiyf®quot;

115

oculusfolis

irxfhyity

444

paronychia herba

■jrx(iyy)(la Tpx

491

oculus bouts

ßti^ix^ftU

445

parthenium'

yrafSyyiiy

444

ananthe herba

tiyxySy Tfx

450

padinaca pifcis

Jîûgt;WŸ SxMôHx 181'759.748

ceCypus

tifyift

203

paftinaca erracica

yoc^vA/v©* «!ƒ/©*

574

oleaagreftis

itfUMl'x

IJO

pxonia

•jfiiiovici

445

oleaftellus herba

)(X/Ai\x!« inrit^Kxixt «.‘innnûiit

5SS

peplis

TmrK:t

58î

ole« Aechiopicxla*

1«K(gt;U»

peplos herba

•n\.7rhamp;' Tfiot

582

chryma

tv

la

periclymenum

rS^HAu^otz

4lt;58

oleum

tx«/3y •

5*

perfea

Ilt;5|

oleomel

v^xiifAUi

5ff

perfonacia

^fHt19V mreiffnnf

555

oleum rhicininum

\\xiiiy yiKivty

53

petalites

554

oleum amygdalinum

i\xny i/jtyyAxKiygt;y

ibi.

peirofelinon

VifWïMYOY

58gt;

oleum balanin urn

ÏMiivCMxviyty

SO

peucedan^i

TWhiJitivO*

59lt;Î

oleum hyofcyaminum

SAXDyvumiifilyiy

SO

phalangium

fMxifiiy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;421.757-74«

oleum cnidion

tJMityÂixT myMtvMUMu Si

phafelus

^XfllK®quot;

24«

oleum cnicium

îiMiiiy Kyinny

si

phalaris

^KXflt

449

oleum raphaninum

ihxny'fx^yiyiy

Sl

phancum

^fimy

71«

oleum melanchinon

i^Kiiy f^nMiySmy ÏA«»y fiyxitiyty

ibi.

phyllitis herba

fy^KÎ-nt vit

4*»

oleum finapinum

ibi.

phyteuma

fynv/nx

54lt;Ï

- oleum myrteum

i\Kiiy ftyftly/yty

Sx

phoenix herba

fi'iyilvx

48s

oleum laurinum

i\xiii Ax^nyiy

lt;JJ

phu

fiv

25

oleum lentifcinum

ihaity^tynty

ibi.

picea

oleum maßiehinum

ÏA«ZI1» MXy!)^»»

«54

picisliquidxfuligo

KtryyirÜtvtfîlfyrwM loi

oleum picinum

yriiuîwity

lOO

picibitumen

7r/7T«a^«Aé/ Triir^i

rox

oleu m ex oleaftro

ZKcttoviK‘r9cr'fiÎM^\cu9it in

piper

»9»

oliuxlalfx

îk^ioct v^ui^ßtii^^

152

pira

Hitix

149

oloftium herba

ihW9ï7f9i

4SS

pdlàfphalton

ynAxffK/it

102

-ocr page 22-

IN DIOSCORIDEM,

piftaci'a

»r/ywi«

IS4 rofx

tn

pilyufa

TITVtVftt

ï8i rofeipaftiUi

ilgt;MJ[^

I»4

pix liquida

yrltw« irfti

99 rotundus odoratusiucus ^oZy@'

pixficcauelfpina

loi rubeta

pixzopilTa

(tTritirtt

ibidem rubia

ifvSfiJlxm

449

plancago

Kf/iykumiit

tso rubigo ferri

'lai irMfou

S!7

platanus

TT^KTXVlt

110 rubricaSmopis

/xlM®' I^IVUTinA

6S9

plumbago

filhl/ijlxivx

fisi rubricafabrilis

txlMamp; nx^Yixi

670

plumbanus lapis

ftiÂifiÂt^Mi

^S9 rubus

fixT®quot;

4SI

plumbum elotum

fAÔMfi,Âor7riTrMiJ^amp; ^$r rubusldæus

fixT® 'iJlxi'x ^XTTXSoV

48»

plumbum cremacum

f-^oMM®'MH^iv/j^®^ ö’js rumex

tS*

polemonia

TfiAt/Alitm

454 rufeus

ftvftivii itf'x

Si^

polium

TfMÜV

4ïj ruta

Ttxyxm

3^4

polycnemon

VKVMH/Âly

411 rutafylueftris

TtiyxviiY SrfiH

j67

polygonaton polygalos

TfiMfÓvK^V yfiMfKMt

4^ï

fif nbsp;z^Abina herba

ßfxSv

loS

polypodium

TfiMlfiJhiV

soi ^ faccharum

^«‘’■^^oifiv fxiM

llS

poma filiquæarborîs

KifXftX

14; A—^fagapenum

fx^x-nxvay

40t

pompholyx

7P/^f^^V^

e43 falamandra

exM/xxyJlfx

199.708

populusalba

MVIUI

iio fal

S79

populus nigra

Kl}jf®quot;

112 falls fpuma

xKatèl)(yn

68»

porrum capitatum

HfXm MlfXMil^t

280 falls hos

«Aw Mat

684

porrumagrefte

K/nm\ijtf«}amp;‘

281 faluia

WM'Afx)(^y nix

iSf

porculaca

e(vAfX)(m

2ï8 falix

na

potamogetou

TfiTKuayt^TUt

jjo fambucus

RKTS

fS8

poterium

fprifin

Î7J fampfuchum

trxiu4Yyiy

propolis

•JtfivMt

229 fandaracha

ffxylt;fi.xfx)^ii

S7i-7i»

pruna

HjMlfAKMX

iji fanguis taurinus

xi/ux 7xif^ay

719

pfcudobunion

•{■tvÄtßovviit

5’44 fanguis

XI/XX

819

preudodid:amnus

•i^uAMKTXfiVamp;‘

};} fangulnalismafcula

VMyayay «pfir

4St

pforicon

•i-ufini»

67i fanguinalisfoemina

VAwj’Oxoi' Hm

4lt;^*

ptarmice

Tjlxf/tni»

1^4 farcocolla

«xfusn^MX

407

pulegium

tgt;.i)(Uf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

4-MMif

552 fardonia herba

exfiHuyi® vx

714

pulicaris herba

j-os fatyrium

ffxrypiay

437

pulmomarinut

•!mv/AUfSxKxlt;iiiamp;

190 fatyrium alterum

ffXTVfiay YT^ay

ibi.

pumex

Kd/npit lt;nbsp;f ftx

e^8 faxifraga

fxÿiffxyar

479

punicamala

,41 fcammonia

fXXMfAUyiX

Ïfi4

purpura

Vffvfx

,72 fcandix

exxyAi^

t7f

pycnocomon

7rizKV0X«^9V

jpo fcdla

tXMX

30!

pyrethrum

TtVfiSfOt

59» fcingu*

fxi'yx®

»01

£ IVercus

Jlfvt

fcolopendrp mor-(J4 ’ fus norse

'Kv’VyHt mMTiiyJlf“ iamp; rxjxSx

uJ^iy/xx

73S

quinquefolium

mvTxÇuMiv

48,- fcolopendra

fxakaxYvJïfx

177

Adicula

vftiSitv

fcolopendrx mor-294 fuscuratio

^ifdTré^i 7» vv Fgt;(^Aö7riv7lf«f

JliyfA0i7amp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^r

radix Idæa

fl'(x lAx'x

487 fcordion

gxifAiay

41t

•*' nbsp;nbsp;radix rhodia

fl(x fM»

ibidé fcorodoprafon •

fxafaÂânfxfir

ïSf

rabidi canis not»

XUVlt Mi/UV^t fü/A^X

7JJ fedummaius

ié^uay^^fxiyx

»3

rabidi canis morfus in lo

^vvifi Maj-uv^t Knot

My^oiit fedum minus

xé(uav :^/Aixfiy

S3 4

co cura tio

amp;-!rnaififxTr^x

7,4 fcorpio

VMf7r/amp; t7^4t77^73Sy74gt;r

rabidi canis morfus ra

•^VTfixvyat MA ^Y^iJ{uv9(y fcorpioidcs

fxaf!tiattlt;/la

irMraaM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

60‘S

tio uieftus

Tuv,lt;fi.!xnx

7J7 fcytale

40.750

ranae

filXfix^ftl ßx^X)(JIV VX f*

18; fenecio herba

ifiyyfuy

539

ranunculus herba

jop fenedaanguium

}Mfxrófiuy

, nbsp;nbsp;180

rha

524 fentiscanina

Kuyiffix^v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^

118

rhamnus

fXftV©quot;

11; fepia

VXTtlx

181

rhaphanus

(xifxv'it

»50 ferpyllum

ZfTrvM®

960

rapafatiua

ytfvM

,49 fertula campana

iSi

recrementum ferri

fiiuf!x fiMpiv

;;;7 fefamoidesmaius

fyfXfxeeaA.T^ fxïfx

S^3

recrementum plumbi

fxu^l'x ftlgt;/l.lßgt;J^iV

G^^ fefamoidesminus

einrxfAeea'A.t^fj.ntfiy

Slt;33

recrementum argenti

finnfixifyüfiv MXI

Gsi fefamum

mixfx®

»33

riemusfrutex

57; fefelis

fimai

375

rhuobfoniorum

(ivt

uj fideritis

viJlxf!iu

479

rododaphne

vxfiay

520 filurus

ii^avf®

ISi

rotaccum unguentum

fÓAivn/xSfU

ff 4 finape hortenfe

f'irm

M

-ocr page 23-

I N - D € X

filybum

tlM^iŸ

Î7I

tithymallus

TiSi/A^KUt

57lt;f

nlpn

ih^uv

377

tomentum

yYX^XM» YXfKH èfiKcMr èkKÓv

429

fif“ fifymbriaduo fium

fi^K^iY CUtV/AjifUtMt SlIY

»51 iSf asi

■torpedo tordylon ■ „ toxicum

178

377

717

fniaris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

(mtlax hortenfls

ff/A«f'lt fffiiKm^ Kuimlue

ISS »78

tragacancha tragion

fxyxnKYSx . jlixj'zo/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

341

439

fmilax afpera '

it/aI^k^ Jlajfêioc

ïgt;gt;

cragionakerum

ïl«gt;/ov XAM

ibi.

fmilaxlenis

VfAlKKlKtlOt ., .

ÏS®

tragopogon '

fxycTruyuY

i7S

fmilax arbor . »

f/AIMxl cÀ!.YÂf®*

519

tragonganus

fxycfiyxvM

35-1

fmyrnion

ff/^ifYlOY

SS 7

tragus herba

^xyisvx

439

folanum -

509

tragus frumétaceus

fxyot

2ÎS

folanum fomnifîcum

S'pu^»®' YTrVhnniif

Tfv)(y®' /auyiiiÛ

511

tribui us

fl'^tlMY nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' y .

.4®9 Hx

fóÏanum ueficarium

ÏIO

trichomanes

Jiyf^cfiXtiil

Ib1anumfuriofuin*\ '

5li

trifolium

fhfYMn

422

folarts mai or

MMo^min -fi/Aiyee

^04.

tripolium

flVMCV

549

fplâris minor

»MD^nritYi^ftiKfn- .j

5o;

triticum

vvfet

230

(bty

fufu

^71

trixago

yXfAKlJlfVi )

41s

forba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ gt;!

•?*

tubera

v:Avoe

277

fónchos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r,

lt;ro«fgt;«v/«»^^,') j.

tes

thuris cortex

^Micr Kißxvtv (AXYVX MßKY V

93

fpargamon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'U’

47?

thuris mänafiue pollen

92. 91

fpatcnm

aUKfrltY

570

éhurisfuligo x-thüs ?

XlSxÄC MßxYCn

ibf.

fpina aiba

KHSirSwAtuK»

333-

gt;.lßxvot

S9

fpina Arabica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

«\$IVÖ« if K^ MO

336

tuffilago

ßi)(^ICY

424

fpodium

tamjlior

6^3

typha

râpe

420

fpongix

miifii

687

fpondylion

ftfOY^VAIiY

Ï9gt;

-r -y Enenü ilt;flu mor-

‘’j^-^'icßit.uf

72}

fpumaargenti

KiSxfyvf®quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;711.661

\ ƒ fu'uc relinquen

fquama xris

Kvir'if

GïJ

V tiaanimaka.

ftachy»

^«^(yt

410

uenenü idlu aut morfu re

•^’oßiMayfii/Afi«

737

ftafte

rKtnii

80

linquentiü aialiu notât

Cz corum curatio

74«

ftaphis fylueftri»

ya9/x «rf’x

9lt;r7

ueneris umbilicus

XJTOAhJIwz

Sîî

ftibium

rlff/Ai

duo

ueratrumalbü

iKKlßcfOfMVMI

559

fticha»

SI)(Xt

Î49

ueratrü nigrum

ixKißeftt fii^xt

5 do

ftcebe

Pracioces millefoliü

stifiih rfKTitirut yf^mi^ijM©quot;

ffXTlUTHl o iSil wJlotTd

4® 7 ^^?

uerbafcü uerbenaca

fM/ACt T^yiflUY

531

493

firatioces aquacica

»r vx

uerbenacafupina

It^nfiUV^lU

49®

rvpaj

530

uermes terra

yAtUr^x

20»

ftyrax

8ff

ueconica

KlTflY

45'2

fulphur

8«ov

G77

uina

cIyci

®I3

fycomorus

cunifAUfei

»Î7

uina falfa

civil Aix Sx\K'?:Yl

dJO

fymphyeum petraeum

cSfAlfv^VTTl'^XJCY

4® 5

uinapluraalia

c“venfiiMl6}S.64.o.64.t 641

fymphytumalterum

d/ilfY^VXKM

4Sd

uincaperuinca

^XfAXlAxlfYll

559

f’-r^ Akis fuia

uinum melitite

fMITITIIt eKIMITIMt

020

K^fXyXMt

197

uinum fciUite

630

1 tamarix

/AVfm

. quot;4

uinum cydonite

Kvißtavhiit

Gyx

JL taxus

euihul ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

il9.7lï

uinum ex piris

xTrnYY

G3t

telephion

mMlfiM

311

uinum ex labrufca

civxySiym

ibilt;

tellinae

nKMM

«73

uinum ex punicis

fUlTCt

ibi.

terra Lemnia

M/AViKty»

Ö70

uinü rofaceum

fcMm

^54

terra omnis

y» xirxiYx

®9gt;

uinum exmirti baccis

fAVfT'imt

ibi.

terebinthus

7iffAIY^Ct

95

uinum hiirteum

^Yd lAVf^nhct

ibf.

tefticulushcrba

Cf )(it Vx

4ïi

; uinum lentifcinum

y'vivd

lt;5fJ

tefticulus alter

Cfyftsvr^fX

430

uinum palmeum

CfOIYIIUTIli

ibi.

teucrium

7imf!oY

414

uinum ex caricis

^»TlVl7»t S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;scßihhct

Trimiriis

63G

thlafpi

(kxmi

288 uinumreknatum

637

thapfia thalaïTomel

ix-i-ix fxXXdi/AlM

i6s uinumex pineisnucibu daj uinüpicatum

ibi. d3S

thaliAron

SxKnfaY

529 uinum abfinthite

X-i-IvtiTllt VMUTYITIIS

639

thelypteris

iltMTil^!l

600 uinum hylTopitc

040

thymelaea

(mm^kxix

SS:

7 uinum aromatite

xfuCfAKriTiit

64t

thymoxhalme

tv/AtlxKnit

Gis uiolx

AiuX9/or

433

thymbra

ti/A^fx

359 uiola nigra

/«» |M4A«W

54’

thymus

tSftCl

358 uiperarum carnes (cio irxfw iyiÂvet

178

tilia

ÇMYfix

*19 uipp morfusnotgü' cura- ■»/»/^(«T©'ixquot;^'”^ ^‘f“^

BB w««

-ocr page 24-

IN DIOSCORIDEM.

vircum

739'749

unguentum irinum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jfivn

7lt;r

408

ungucurûgleucinû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jawiww

77 ib.

uitex

KfvQ'

123

unguentum amaracinü. ù/AKfdxntt

uitis alba

39^

unguentum megalium fnyMi»

7#

uicisfylueRria

^fiTTiK®“ KlflK

4^4-S9!

unguentum hedychroon SZuj^fw» unguentii metopiü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An^TTwr

ibi.

uitis nigra

tlft-m^®’ /AiWinc

S9S

79

uicis uinifera

Kfim\®' l’ivîfofit

607

unguentum mendefium fJ^Mti»

ibi.

ulmus

TÎfiMK

111

unguent • cinnamominâ nma/unifAntt

80

ungiiêtorum cofcdio

ftifutxrvySifn

«4

unguêtumnardinü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vdfAim

8F

unguentum datinii

i^KTIVlV

es

unguentii malobathrinü f^KM^dlfir» unguérum iafminû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiw/Aivey

ta

unguentii mdinum

iUHA;vo»

£7

ibi.

unguentum ex labrufea. unguen. ex foenogrxeo

nvKvSnif

IHM»

SS ibi.

ungulæ afininp captarû^ »’''Jcibôvwnyjtu/w urina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eî^o»

'9* »H

unguentu fampfuchinu

v«tin-j-v)(^itn

^9

urtica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*Ks«Au^

S»7

unguentii ociminti

Unl/AIW

uua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mÿuA*

Xyris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lifn

fo$

unguentum abrotoninü

K^ffi^virtv

ibidé

47t

unguentii anethinii

MSnir

71

Xanthion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ImS:„

Îλ

unguentii lihnum

Guaiviv

ib.

unguentum narciflinum

rtifiùainn

7t

ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la

Ht

unguentum crocinii

Kfhim

ibi.

Ziogibet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v^l^

»0

unguentum Jigulhinum

»i7tfi»r

74

Ut

Finis.

-ocr page 25-

MNDEX MVLTO-lt;*i

F

l V M

Q V AE 1

SRAECE LA3

’ I N

E' V E

toco hoe opere enarrata funr.

A

KTfipiAy/AXiiliiy

236

alæ foliorum

ibidé

ßcvyil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;543,683

A Epoj-o*

K^y

iffflut

628 17

atica

237

ßexi')(^@' ßeiy)c®'

3t

ZA HyvaSipKTti

737

xpyïf^xrx

438

aUioiji fpicæ amp;nbsp;nuclei.2S4

33-6i3

-*■ ■^«f)^tu}i[it!jKI ^7J

XfiUfXIX

2S0

alopecia

lOI

ßpoy)(^OxiMI

33.S»

*rlt;iuvin ulceribus

237

à'^(uâix

33-3

amaräthi flores

49s

^fu'ovinolea

4-3S

ütfin in plancis

ibidem

Kfüfixrx

737

amphibia

34?

fiufi®quot;

521

«lAïvik

II7.ÏS2

xtx

282

amuleta

550

B

*/(gt;0V

2Sff

K7xi oerbum

ibidem

anafarca hydrops 367 171

^Accx caprinx

223

Kfifiij^enK

49Î

xjxfiy

22

anacome

I2ff

Jobalani

134 138

irias-lquot;

•44

M^iM

93

anchilops

144

balanus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.2S2

wiMii -

xäiytit

SU.GlJ

aneurifmata

486

balnea «y eoi^ ufus

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

•tl^lOfpO/iA^fc

7S'.4ff7

Xl^'tv^vyT^^S

ffll

anguftiæfpiritus

i^l4l

boleti

tù/MnAix

I98.2?9

xâux

41

angina: omnes

75'721

bilis346 beftix 163

«‘f/wJl/aiTiMb

193

xtkxpljl^fî

fffios

anicetum

37c,

batuere

681

tÜlAilfdfltt

40^7

xsv.Ith! vJ[fu-^

171

animaliahomini muiden

bochrion ociili

43s

iiamp;wit

617

X3fiV

anima 3)3. nbsp;nbsp;nbsp;(tia.171

boues nomades

223

tuàimfitt

ibidé

X^fo/^MITX

ibidem

aniinæ defedlus

333

bruchus

199

étifth^shKiifAix^Ht

4

KfJt^iAn

232

antidota

33

bubones

541

üimx

45Î

XT/Aiir

625

apellg

227

bulbofæ radices

304

KXonJy

122 691

KT/Ji!(i3^XI

ibidê

appetitus narij

149

K

KM«V/T0{

100

K^xny nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.439.Iff8 211

appetit^a cibis auerho tf«

277

KupoyópJlsv^k

91

•ö«6Alt;@^

90

apophlegmadfmus 391

I^k HyX^HÈÏtXKll

6S

nxpupnxf

Ï2ff

K^ylx 3lftX)^IV

apoplexia 17.

397

-* ^lyixS/fpina

714-

iK«ßgt;«^?X

5IÏ-69;

KTfn^i

526

aphthæ

42

HÿKX/xîr

9^

iAxßKff'iTlltKlS®quot;

ibidem

amp;^iilt;l)ly

158

aquaduleis

6iZ

iytxxi?Sxt{)o(fgt;«

KMll^^fJlX'^X

ÏJO

xfoilllx

100.247

aqua mulfa

ibi.

HÿtftixfMis

474

KwilVX ^Ïa«

'47

xv^TTuf®quot; panis

231

aquxö'aquofa

582

KStirvór

93

KX^rrot

i 313s 4

Klt;jlSxi

42

aqux bituminofs

102

wJ^lx

13

tUMTHnlx

loi

X)(^ufilx

55

aquofus ramex

78

V^f/iXKiiyiain

ibidem

K/AtifkyS®*

49Î

X)^flllX

»4

ardores capitis

269

VJfflt;l^ixfirxK/xit

ilt;ï5

K/AÜiKvuTrix *''

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill

x^^yfujlit

331

argemata

438

HStfAiuy/xsi

18

K,uxvfuirit

ibidé

A

aromata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffo7. 737

Hç^tKiiiHeiy

Amk^ panis KU^M^Ù

2JI 26?

quot; sfeeiTus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X91

Aacérbum oleum 54

artens articularis dolor

618 ff2S. 17

K9tfußxfin^ k^iùyu/xxOCüli

37

ày^ofit

206

acerbusfapor

afcites hydrops

171

v^xlvu^ix xfvnfty

nxlvfiJW

2ÎÎ

acerfapor

532 317

afparagus

2ffO

HSf’fxiyu/jiX

ibidem

ivxAfi/JM^v^kxt

237

acerabula polyporu 6^01

afpera CZ difcolor ceu à fo-

Wm

37.50z

taxtkan

ÎÎ4

acecabulum

f2ff

le cutis

35

W9^‘ Wgt;fi3

iixirxfkx vi/lpw-^

171

acinus

141

afpers palpebrx

161

3,4.0,^6S

«»0t^Xlil

126

acidusfapor

317

affulofum

38

lytftü 711(91

37»^OZ

Kyx^tfiyij/i

307

acida rudances

4ffo

afterion

39 3

i(9iT«)'|UKT« omnia

474

èytvfiffiXTX KySiM

486

aconiu7i

122

atrophia oculi

*47

Vj^rx-l-ulit

^

429

acopa

4?ï

artegis

278

y^TXKn-^-it

503

33 396.503

430

138

Mn ^iXyfS

Äv?p«f Kyim^y èytftflx

S4i

Sl 402

379

633

acrementum acredo acrimonia acus

187 ibidem ibid.

114

atheromata attoniti , attonitio aursfulksnix

495

597 ibidé

573

V^7X(ftUt HSf’TXllIlfX i^^Lixmav J{^V1I®'

»nxMi

125

adenes

117. 382

aures uerminofs

358

y^j^dt

tmMvi^xi

adnata

52

aurium inflationes 349

IIS^^)iiit

VSiyyyfev'fix yiyn

yi»yc('» y^y^ueffsfx AiyJlfx

KiVW^xOCTDC

it ^^^ ibidé

KTrxK«riitfy^ji K7n-i-!x

94 6ïO

adnafeentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J2. 253

adftridla tenu uitia. 13

B

timvOistJ^» KTTH^KlK« KTfi/ipiY/^X iv^iuK

367

474 ibidem

Aetas Integra quid 4 aëriummel 37 alabaftra yi; ©93 alabaftntes lapis ibi.

|~^ PixamviiS' xi

ßki^XfX ßi^vt

411

155

94

428

100.625

277 ibidem

625

IKTpiTMfiX

Î97

albugines oculoiji. 133.584

ßi^uMv

ibidem

K^I’oc/xor kï^fiy ki^xzxzfi'x Mf)XKxlx

487

topirhintamp;f iviixiinit KTfiflx

I7;597 597 731

algores cum tremore. 8 alarum concauitates.294 alexipharmaca 550

ßiSfiey oculi ßtvßuytKnMi ßivßuv

438

105

541

460

344

343

Ä-vi« ivfifiti

471

491

als hominis r alx plantarum

457 ibidé

ßeuM/x®' : ßiV

300

44s

HM/xO/ ' MyiJiiniTX

78 S47 38,9

BB 3 kifit»

-ocr page 26-

Ï N D I

0 S

c O R I D E M.

tiifllf ulcus

S4

calachus

586

coma

iSg^o}

Mecatiiftl

- 133

MTfit

callus

402

concretus fanguis 104

Avxüt^-i'x

6}O

uitf at color

eis canum rabidoijs morfus

corn in cupreffo

ibidem

Jtvffivptx

12

Mpat!

540

camherq 418

(î89

conos

99

Maanix

4'

na uermis

675

cams morfus

389

conuulfa

398

D

MiifK

149.608

canines incepeRiua 529

cancana oculorum 92

__Aohnus Dortus as

uioiav uerbum

149 60S

carcinoma lacens

. *9'

concaua ulcéra

240

Udecoétum

38

HMVOtlS

lïï.6U

carcinoma

ibid.

concodlio

206

deculTis

. 631

Kium ons

I}5lt;^I}

carbuncukis

40*

conuerfi'ouuluæ

13 II3

decuftarc

ibidem

KMilïtl

21

carnofanariüuitia

653

continens caufa

deculTis

ibidem

Kv«/n-n{(lil

J74

carcinoma oculi

93

concauPa

ibidem

defedlus animx

333

WlVK^jv

575

cartilago

163

coronæ

22

deiedra aluus

144

MKlfcit

jbilt;

cafia noftræ actacis

*9

coronariae plantg ibidem

delphinion

301

KVU^MO^

as

catarrhus

32

coronarum ufus

23

dentiones omnes 198

3«FK9?''gt;«^

cacapocium

103

corchorus

314

dentium mala

.ibidé

y^lKli/^HT»

^»•*40

cataphora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^s. foj

Cordis tremorcs

I6J

deltülationesoculoa ix*.^

){):KuuK

418

catalepiis

503

cordum

264.26;

diapaimaca 4.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(132

3{$X-i{ÿl

«41

cachpron

7

coryza

32

diarrhoea

43

KtKTfil

»4'ï

cacochi tria genera

ibidé

cotyla

526

diaftole

cîf9

yoi\9TMT^

»40

capillideHuuia

101

cotyledon

ibidem

difficiles partus

459

y^vJïuMll

calyx

123

coxendix

16,223

digeftio

206

i^y^uMh/Aiirn

Si

calyces floijt

468

cradæin fico

]6|.464

dilatationes

486

yivn

$9

carus

301

crafla: palpebræ

173

dilutum

33

t^S^iSv

99

cauaulcera

crebraegerédiuolucas 4;

diluta uini potio

lt;44

KS’f'f^

canfus

133

crimnon

233

difeus

2S9

yópv^K

H9

caufai}2 genera

732

criton medicus

310

difcuterc

34

mTUKuMf

SIS

cera Cypria

60

crocodilea

223

dodrans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î7242;.4i3

XJTOA»

ibi.

cerago

227

crocodilus duplex ibidem

dolores oés capitis 344

ltó;(A«K^If

441

ceroma

36

crudicas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï6S.$i4,Gio

dolofa ulcéra

66

HpxM«-

144-169

chalcis

201

cruentafputa

130

domefticaO* quotidiani

»flt;xJ[«l

652

chamxleon ferpens

333

cubitus Romans

372.42;

ufus

723

Vflf^rM

*JÏ

chamæleonfpina

ibid.

cuçurbite duo genera 269

dropax

737

K^oxuJldlr

ï

chironia ulccra

66

cuniculofa ulcéra

326

drupæoliuz

63

npixl^or

ibi.

aboiera

148

cnniculi

ibidem

drupse baccx ■

ibidé

Hfiruy

58

chondros

»7

cute fubeütes aquae nbsp;nbsp;171

dulcisaqua

62a

Ufv/AiiJldt •mpt^l

}77

chorion

4gt;4

cyami Pythagoræ 194

duplex

393

kpu^ol

ibi.

chymus

332

cymæ

237

duratifoemina»

loci 281

tnuMt^k in plancis

924.119

cibosin Itomacho nocö

cymata

ibidé

durities in locis foemina-

Kw«Alt;»'

•94

tinentes

ns

cypirus

rum

ibidem

Mix/Aiii Pythagorx

194

cibûnô fencientes is’S.247

cyperis

ibidem

duracilienct

293

KviKy')(^ii

cicatrices oculo^ 4ff. 17;

cytinus

142

dyfenteria

43

MTnÓ'

141

cinara

336

A

dyfpnoea

Kv^r

ibi.

cinis

est

. AX7VAZO7

14 7

Kviftipil

9J9

cirrhipolyporum

601

/\ ÂxHpiyir

4

quot;T”^ rixfjl/n s’ iideu/Jia

140

XWAK MW/AK

ÎJ4 JOJ

ciris circuneiho

651

227

,^^^^ An^fi^l yO^OC)^9V i$2

Atix/lfOyoïf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7

474

381

Kw^« lt;?ryim«»

ib.

circumliciones

•23

^'Æf®X®’'

ibi.

VAi©'-

;;

Maj»©quot;

99

cirfi in cirfio

Ï4O

lt;Ai«tX97r«! ni fui

313

«AÜo^ ÎK^i/ixm

33

X

cis uermis

679

J^IXMVtSÿ1

23

66

■^r ^^Aakoa

4oi

cina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;146149.603

/(«fvAor Âixirxirpiit

42

WX87»

474

ee

clauus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;186.402

44

vurlii/xa

ibi.

clauus oculi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.482

JimffiW

ïnyxffit

3(2

y^^oaov

ibi.

clema

4^4

Jiixyii^i

619

•39

^oi^oiJl^

iOJ. 382

coeliaci

103

AixÇsfiir

34

\\ifxt Ïax

234

14$

colimalumiir dolor

197

ÂniMtciTtf

448

360

346

colocafia

*44

X'ttau^«

218

ÏAlf

487

^OAwJÏM

ibi.

colon inteftinum

Si

ÂinKiivr

393

V^ßftytl^ i^ßf'yMKTtt

66,209

XOW?©* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIJ. IÏ7. Î84

columella oris 135 eij

J[i)(î/^imt

442

66,209

^mJlfiunu fAtaati'i

24^

coloftrü er coloftrare

229

JtiiSmfif

303

ï/A^fuei

163

X^e'lt;‘'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-ii- 454

ciborium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

244

J'ifl/AUÇtXfix

187

i/A7rfiiàé^iamp; i/AiruK/iXix

lt;39

JfVAM

4

columnaoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uj.eij

Api/xv^ftn

ibi.

100

^Vf^tt

fit

colon

Si

J^fifAvi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

iUTtAK^^I

127

C

colluere uerbum

217

JlfvTmtii î\x!t(

63

i/ATinUfACCTI^U

43s

Alt;flo9fpina ^calamis

724

color croci duplex

II

Ait

43

i/uTmvfieatif» ärm

349

9^

color luceus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Jiimn^îK

43

if^fif/ftn

43a

ititti-

-ocr page 27-

INDE X.

Mix^iirriii

Ïlt;ïx

fxflAK3{$t

yYxfjv

i74-

-^ Epor crov»

vi!ltx^iK9‘

ibi.

tfccp/ieonliAn

ibi. 535

ya/j^iti

198

sa

Urfmumi ,

fflt;r

1gt;xevyl

7S- 7X1

yifAipiMii

ibi.

JL /AVOTOVO^ f

179

IVö^cï^

90

if(ijf!xrn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ISO.557

yivamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119.379' 451

ZÆ in folrjs

ti

^KfhiiUIXTK ilif4^KKamp;

(•S, Ui

pféi^iilr

ibi.

gt;ÖVtf

1x9 879

’I(«(uarice3

54®

S09

(pàian

ioo

yv/^ViXfftOC

894

i^icu

IS4

iluftf

Sf

ipSifiiocuVi

*47

jmZiirflr vjiftvmftu

5X1

ïfJj

477

iTTOifuym

Î44

Il)6ivigt;-!rufamp;’

100

yvretiK^x

11.153

min metallis

^37

^HMIXIX

S

IplM

ibi.

G

'i'tttp

ï8)i)ye^7rï

ibi.

Ifiyt®'

45.

^Albuli vJgangrgna ganglia

10*4

nrrpfAKvb

ibi.

UiBgt;AWnZX ï8)ivi/Kfllt;/My

«.1X5 Igt;X

tfiuUdt çJ/V^r

515

100

81.315

II7

’nmSM /jidfxSfn i^iiv

390 (5

ÏSgt;K«p7rMV

411

tfilms

ibi.

genitalia pclufa

515

Ï5(Z«Aj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

'iXtuflx

505

WJlKQCU/XlX

458

tflMy/AivH t^icu

SSI

gemini dentes

198

11

ïfiUpvAAOïytfTr«

sts

^ktynm AiMuui

ibi.

gUdioIus

7

l)(U(fy

500

S^^izAa/x

555

ÇAtgt;/xovHj'nocae

ibi.

glaucomata

84'584

187

»01 {!:»«;

X5

ifftviTit Mfafymii

505

glauc’color

74 185

1

ïöM^utA//

«50

Ifflx»

9

glaucopis pallas

ibi.

y Leos Aileofi

55

svuA/^Ulr

SS7

9i)i^M

117

glabrae palpebrx

I5|

ibidem

ifTIHtlTM

e8

çi/ACfTix

ibi.

glandulx

303

impetigenes

85

tfiurlßm

lt;^37

V»f» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»49. ïos

glandes

134.13s

imusuenter

417

ifyfinlKM ifvSt

4l',-47S

ifvirtxy uerbum IfufuJliis

108 »49

glâdia globulicaprini

381

1x3

incipiés uua inflationes

58» 51.451

7S.jta

^UVÏllKTf}{j7ri-

»41

glumæ

185

inflammatio

381

ÏT^KfKYI»

Ï4J

F

glutinum

40s

inflâmationisnotæ ibidé

nx^i.

f*

Abalia x fames gradis

*45

grandis fames

300

inflâmacioferoti

ibidem

iv^tis

151

300

grofli

ISS

inflâmatio reftiü

ibidem

*igt;(glMn

144

farina

151

gutturofi

33.88.

inflatioaurium

340

tVAM

ÎS8

fafciae

35

inflammatio oculoriâ is

*v?ii?lsr

151

fafcinationes

411

.y Y Amamelis

150

infirmitas

5(1

^^‘KMIIt

447’

faftidiaprxgnantiu 149

xlhpmodia

»59

inguina

54»

170

fatuitas

501

hemorrohoides

75

initia

570

E

fauilla

551

hæmorrhoidescæcæ. 77

initiationes

ibi.

^Brietas jfcedegmata

Slo

fauus

»4

bxmorrhoisferpens *55

infanientes

551

48

fellisfufFuiïo

318.3X3

hämorrhoides

457

infomnia

171

ccftafis

511

345

hebetesoculi

III

intempeftioa canities 591

echini tres

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170

fibrae in folqs

13

hedyfmata

57.78

inteftinoBitorrnia 44.4.;

elate

«59

ficofe palpebrx

I5|

helix

487

Integra atas

4

cmpyemata

100

ficus ulcus

80)

hemicrania

845

intertrigines

emphyrema

4?2

fiftula

Z9

hepatici

195

interciftones

352

emplafteUum

100

flagella in polypis

501

hepialusfebris

875

iocinorofi

emplaltn genera quæ-

flores diipliccs

54z

herpes corrodens

58

A

oam

551.(44

fluftióesfoetninarum. 91

herpes miliaris

ibid.

A Apvgt;j

enterocela

455

fluentesfebres

534

heterocrania

845

F IGX

epiphora

15

foliatum unguentum. x5

hieris

7

-*- -*-Ai7r^

^4?

cpinycflides

15z

formica

91

hippo

8S5

Kiitpet HTÏjinslf!iamp;

410

epicarpium

411

fœminæ aquam bibcn-

hippomanes

ibidé

?48

epicauma

458

tes

5ZI

honeflatio palpebra-

ibu

ephialtes

447

f ratants capitis oca. 474

rum

94

AlUX^i«

4^4

epigctis cpimelis epialusfebris epulides

454 5 50 »75

fructus fllligO fulloncs

555 98 Ï?Ï

horxantiquoqt hora . hydrocele

59 119

513

78

i^arfi'x KÏitiY i^anii

45 104 ^4 ibi.

lt;^37

fumus

91.515

hydropes omnes

171

gt;ippJ\f/Aamp;

117

erraticurn eryfipelata

155. 2S7 W-47S

furfures corporis furunculi

55

117

hypochy mata 74.175.584

hypochyfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5S4

K^tfilu/jilti Mfiav

853

413

dUllAiel exanthemata exercitationes exinaniciones ex ta

75,JIO 55,131 »94 «iÏ 91

furfures

1 '^Ayifat/r«

I jäiTa/»» )«^gt;«ft«»

151

tl. 135

117

513

hypomclij hypopia H

i/AlUfdYIIK

150

559

■ 35

845

a5gt;;H»i315' A^^^iivdlr Krfiiti y.ilKfyti

A/7rolt;p«/

*5, 101

183

501

91

144

ti^gt;lt;t

184

i/tniMyiK

S

gt;gt;iy(itt M)(iVl^ M)(k7oi M^fti Myif/AM

313

(Mz\gt;t^«l»« ^^^ nbsp;nbsp;300

Jt fut^s/art/xjtÏAmi ib.

yvltit yfj)cyamp; yxiwKu/^ecrtt

531

584

74

iTteerixsl intlM.amp;' jrufirt Mfn

»93

375 417.500

ib. ibi. 584

gt;^itfxflt;n

♦»9

I

My'ifytHTee

1, ibi.

BB 3

-ocr page 28-

IN D I

0 S c

0 R I D E

M,

Avgt;^li

}28

397

non fendre cibû

iys.247

oculi hebetes

lit

Av?©*

•»9

/aMov itfSMfiHv

|J4' iSff

nucamentaarborum 339

oculi segilops

»44

'44

/JUKfiaipuK^I

623

nucescupreflï

149

oculi procidentes4S2.69i

MtWUf

447

fAKhm^v

709

nucleus

141

oculi malum, id eft.po-

ilt;v)\SivSfii)Tr!«

ibi.

/^'xtfuirii

lt;39

nuclei alliorum

284

mü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê.is6

L

fiiviuiit KTrixjet

503

nufeidofi

lt;91

oculi perturbatio

324

» Achryma

4

fti^®quot; unviJliiif

43

nuces

104

oculoiyzdeftillationes 133

•l-*lac

S

ibi.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

oculoiyt ulcéra

132

lacconcretumingm-,

pnx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;500.404

/'~^\amp;.Klvtrfiitii

4 JiJlrniMis ôi/lov^^)«'«

207

oculorü concaua

mos

402

pv/uffn ß/ii^IXfUt

19

ibi.

pculorum uuse

ibidem

lactis hiimani proba-

/Avjlmrit

ibi.

ibi.

oculoijï cicatrices

133-173

tio

2OÏ

HVMifM»

482

Sf» inarboribus

31

lt;7

46

lëuia

»4

1^^

339

C^KIVK

43

oculoru albugines ingt;i7i

Icuor

ibidem

MVflßoc/iMU ftVffUV^ifM

13s

t'lvuirit

610

584

lêuor intefttnoij«

281

t’lJti/AKTX

398

oculoiÿ fufFufiöes 133.5843

lapidofæ durities

4ff

ftiifiiiiv

285

Myo^fmit /uttyfei

512

odor madidus

163

larix

99

/AUfaffil

503

ÖMrSiii

167

oleum omphacinu f4

lateris dolor

II

M

O/xÿ«^

Ï84.lt;ïl2

oleum uiride

33’

laccns carcinoma

tpl

_ _ Acies

i/AifKgt;iiviivigt;-«ity

54

oleü ficyonium

34-33- 56

lacilumbrici

3S

IVl magijn prafatione

J/xjiotAiifin pomis

IJO

oleum album

33-33

laxaciartus

40

magmata

30

ivjfiiT^jy

272

oleum Samium

56

leniaemplaftra

144

maleficauulnera

es

ivijpui'/^i)'i

ibi.

oleumexpaleftri:

9 ibidé

lepra

110

malse uigilie

503

ów^

693

olei ufus

ibidem

lepufculi

Slff

malum oculi

4S2

éf«A|MS

133

oleiplura genera

lethargus

ï7'5Oi

mammaiÿduouitia 146

ofv

252

oliuitas

34

letalia medicamenca 100

manätia capitis ulcéra y;

llvxfK^r

333

oluscordum

16^3

lichenes

SO 1^1

mania

5^2.

iiv^K^oy

3tS

ophiafis

i0|

lienceria

104

maniaci

5^2

olvPiy'fAovvTit* i»acidaruLta*

ophthalmia

33-4

lienofi

24S

marica radix

7

tfS

4S0

opplere

*^^

lienesdurati

29!

maris aqua

207

ïirii3'i^v@quot;

^9

orrhopygium

16

ligula

33

matrices

42ff

4

oris columella

133

linamenta

Î00.404

macorare

?4.

arufX

138

n

liquor

4-Î

medicamenta exulceran-

ififit

282

■r ' ' i'Aittixam

«84

lirium

41s

tia

^4

IfStTIVilM

I | ■nx6@'

ISI

lixiuium uiniim

lt;gt;IS

medicata

f3S

i’dntvynif QUlfVt

16

JL 2.71 «t-Mt

|6y.437

locimuliebresdurati 181

medicæ materise

appella

477

TIKMl^lll

448

loei muliebres pr^dufi ib.

tiones diuerfse

s

Ö^IO» tvA#tplt;Vi/lwrTK

5S0

TTXVffiMy^

442

loCUKæ

•9Î

melancholici

630

S^f-M/^X

8

logiftice noftri animi

melothrum

597

OVAM

60

7r«fixgt;-ylt;^igt;

IZ

pars

50Î

memoriæ amiflio nbsp;nbsp;505

0UA0V

ibi.

^7rMxriK9i

396

longanon

Ï57

modius

Cvp« kp/MVuJln

235

7ro(pix7rAMx2/

ibi.

lora

ffïO

modioli

ibidem

tifK^blt

433

J^TTAMT^

ibu

lumbi

477

morofis

503

Ï^MDIt

101

irafXTrMy'ix

ibi.

lumbrici uentris

mofehus

43

Dfflxhffuv-jtfi-nïu^it HtpSxIlftUVTlItfu^lf

482

^nuvxyyii TrafdWixy^ti

73

lunafilens

44lt;

mucus

339

524

ibi.

lunata folia

ibidem

multebria

12.163

DiJiSxXuiK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

• nbsp;nbsp;nbsp;324

r^lfvotAfi^ Trxfif^irf-x^it

32253

lufciofi

«91

mulfa aqira

622

OJi-iVTMl 0)(lVTM 0)^00/ 0)^3 üAm

121

127

luteus color

ii

murum genera

302

ibi.

TtXfhS'fflX

126

luxa ca

113.^34-

mufeus

43-433

220

^^W)^!x raftitjAib

, *9*

lycaon

447

mufeofi flores

433

144

657

lygifmata

S34-

mufeerda i

tl3

n

T!Xfü-nAamp;!

»4»

IV/ÏAr^y« JL ’ J^I«/l'C(U^J/

30 561

N

-yAuiiot | yrui-tiat

389 ibi.

X Mix 34.4SS A 9 UfA»KV(riS ijj “ ^quot;^ Uf40THt l^^t 324.^

nmxiviy Triiruy ■jnmlfi^

34 271 ibi.

fxKAiXTÏiz/«yipix

lt;44

Ju X VuSpÔTKJ

37.301

w^oflijSi»

(630

irnHiVJ^

fO. 98

IA».v!k

JSi

viriiuty

lt;351

34

•j^SiX/AMK

348

511

yiy®'

ibi.

u^X

8Î.6I3

tiSSiX^x t^tuifxiiiy 170.,

434.34s

ftKpnKfuya.'i

ï9S

WKTMU-i-

lt;91

ÙfKÏX

83.613

430.142

fiOfâ «ï )(»fAfiurru

384

N

ZtX \uftVVTX

34«^

TT^ioJl^febrium

377

ffccâ til muffütrtt Hay^KMi

ibi.

194

_-Eruoiji principia isj INnomades boues 123

Zrx ffKMimiurrx uTuv if^7^nyf^XTl‘gt;^ it

33S

349

-Tlt^TTViVfityiX

•n^iM^dy

134-349 SSt-eti

/xïSm

öiO

non continêces cibum in

0

7l^f(UT!^tly •n^y^fxity

toS

^uavgt;f«AfXi'

5^1

ftomacho

31s

_ Bftruere

127

309

(At\!ttfgt;IX^II

612

non mh recta ceruicefpi-

doculi carcinoma 93

Ti^ÇiMuint

3iS

fHMIUIflt

34-}f

tantes

41

oculi clauus

186,482

■n^-i-vlit

9



-ocr page 29-

nart) ffivx«

10

94

pepones perfriAioncs

171

8

fW/AtlTIffth (iV/jHHtl^ii^S

104 ibi.

OUkSh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;130.217

aaxSiiuet

fnAi*

pericarpium 14».170

.450

(iypietTit

344

matfyvüyTi^uaâti 228 t^S

»iWf«

Si

peritoneum

309

(Iy@'

9

avoeff/A^tt tf^i^f^oe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$7

398

ibi.

pernioncs

190

(iiiiA^tirvf^!

lt;334

9. 5lt;3i3

»mj^/dupani»

an

per fe fine faciès

731

i»vt yvytuii(iamp;*

91

peiTurbaciooculi

3*4

(i'^ify nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10(3.394

ITAOt^Otfi»

ibi.

pelTuli

10

(ÎTr®quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l$4.i0S

fXAJKtiyxvn^sIt folffAd^^

nff\9iy)^79 oBKlulm

91

9MVflTlt JIMfKtTfivQquot;

IX îb.

peufus phagedena

»4

JOO

(Ituffitt (vnJiV^

197

394

4^ 91

200

WA4Ufor

ibi.

phalâgium nbsp;nbsp;nbsp;»00

.393

f»y/yi0iTtiil

41313

mtAun^^i

248

ttgt;,''iSamp;‘

SSJ

phrenitis lethargica

503

474

tmxbii ifKiffulUl^Q'

ibi.

imvpei^KlMi

jos

pica longa cauda

lt;30$

i^s'f

(391

esriA»

lt;351

wvr^ktùï

447

pila ludus

39»

fu} phalangium

t9S

ro^yovlM

90

lfVflgt;^f^lKll

G. loj

pituite eruptiôcs

13»

R

^0C)^Vf

7Kfvku^ oculi 1-

420

•^MUVtt

ns

plageUa

700

rj Abidorum canü *^fus

morgt;

1* 48*

iPW^imK

S7O

plinthus

66?

389

SKOVAS

133(313

KfiiSfKi^iOiui?

280

pnigalion

447

racemi

490

Tojt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toS.i9.ogt;SSo

Hfxiriüt

itS'4

podagra

13X9

racemus

413

ny/n

11

Hfxiycvtä/im

pollen

»31

rament nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»97.371

Tiaf

fOS

itfmiiifAiet

614

polenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; 354

ramexuentofus

508

437*

9tfiiiltgt;gt;lt;nrvriftU

lOÎ

polylopa

370

ramices inteftinoi#

103

^i^TiifAttr^

494

Itfi-ntufit tfiMnnn

6^1

porrigines

55

ramices multi

78

silftty®''

$48

ftfi^n^f

SIS

porri duplex genus

230

raphanus pro braffica x;lt;3

yiy^ACtTci

310

Uft^Mfim

191

polCa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 »353

recrementum

30

ftiM()(n{sf s)pKTiHsi FOfActKciumt

as

1X7

præfv''Cionesuulux 13

redunia

491

??O

iXl^ufu

9J

præcordia

lt;3X4

ramuli

21

460

:^iM ß^if^tf»

ibi.

przclun foeminarum lo-

repurgare

394

70fA9VV

6 34

«îiî

Cl

2SI

refoluta

1(3

7f0lfQ\f^l9

7fi^/Alt;n9

12

nvit^lùiiapomi»

lyo

prxcifiones neruorum 313

rctufa uox

341

ÏÎ4

^07filX

«î

pr^dufa genitalia

3»!^

ricinus

SS

rfißiMt

94

tnfUyüt

lis. 141

precedes caufa

73»

ri genres

9-^9

Tfiifti yftiSiKfiiMI

44

9^^919

344

primitiuxfici

167

rigcntesinpeiftus

(39

147

HÜf®quot;

stff

procidentesloci tomina-

rigenres in fcapulis

ibidé

7fv^y^v ^ifAfA^rct

Si*

P jjAlxftcs

rum

133

rigores febrium

70

67 73

448

protropum uina

(313

rigores

9

el/ATj^u/jK

44

* palaeftra

procidceesoculi 482.691

rimx

e*

73.7*1

paimus

44s

procidens umbilicus

509

rythmusuenai#

619

^^6^17199

732

palmnla

140

prurit’

»»3

rotundilumbrici

iS

CMMiflt

UI

palm’antiqir }7i »i'.443

prurigines

ibid.

riibrxflult;3:iones

4SS

cun^riMf

7JX

palpebrarum cum deftib iaciöedefluuia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

palpebrat# honeftacio 94 palpebrai#uitia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibi.

pterygia ptifana p^draciü oculi piydracium

1X7 »33 »07 ib.

rudes

rupta ruptaoculoi# S

*17 344 6^1

ffyfîaffit fflVOiTlI^fA^t ffi\^ VAK# 9\/S9M

259

287

»Of

palpebrx fimul nafcences palpelxg afperg 151 (95 palpebrai# cralTitudo 17} palpicatio cordis is;

pfilothrum pubes pubdeefé

pulmonü inflâmatio

397 4 »7 lt;309 •34

quot;^C^ kfHUTy^ y VÓf tU.UM

etfAiAocMiii amp;(^ ffufttyutit ftifAfm-nf^ fO/Ä^K nbsp;nbsp;nbsp;,

9 lt;333 437 *31

nfinarlm KhrfOquot; cvyxifAisamp; KfiOquot; ei/Ä^Kit fifux

^51 231 »22 651

prfm panisfîligineus

II7

pulmonari] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,-4 349

pulfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ms

73» ibi.

«falti^U S

81.134

panisfordidus

ibidé

puis

*33

ibi.

pAbulo terrenigen’ 43(8 öfacriignes 4x3.4713

panispityria«

abide

pulcicula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ibidé

fKtAtrifjiii

4(30

panicula

430

purulête excreatiScs

100

9y.iTr0l^Vlff//it iïKlvActKfAOt

474

faccliaron

21(3

P^PPj

ibt

purpura uillofx

X1O

38

facrS

1(3

papulx paronychia parotides partus difficiles

13»

pudulxoculorum. ixx 13»

VKif'fu/^gr»

«34

facrum os

1(3

491

putrercenteshumore gin

fweiAnt

»74

falisin ufu pecotis diuer.

»4« 40^9

giux Q.

(330

nl('(®quot; niliti»

SSI »78

fx uires fal Indicus

£81

*X7

parulides

«J7

QValus P ■j—xA}«lt;Aiilr

Sts

9ll{ßgt;tt)i.K

233

fandix color

II

paiixuuz 6|Q palînmuinum ibid. peAines in arboribus. 119 pediculatio 367. (3x4 pcdiculorü plura genera

et 490 X4lt;3

C}{^Tu/nKrat CltMfiffXfy^ tnXiifuftK fMmvrwa tarKfynm

398

94

281.

■ 13 X4lt;3

fanguisconcretus 104

fanguiniseruptio 407

fanguinemexpuentes 130 fanguinis excreatio ibu fanguinisreiedio ibidé

ISO. fS7,

{awtA^rxjAjft

ibi.

afH((}«»ai

ibi.

lanies *88.8(3.387 34(3.

iapo'

-ocr page 30-

fapores Ïaporacerbns ßporum difcrimina fardoiiiusrifus fatyriafis faxaciles pieces fcabies fcarabei

fceloryrbc fcirrhus

feobes

sn

flngmenta ftrigmenta olei

393 '

56

^pAbes

1 tædia narium

. nbsp;nbsp;100

Ijk et? muira gna ulcera cuniculofa

3Xamp;

5ïi ?0t)

4Î7

183 IIO

»99 4^1

Rruchiamala 1^7 ftrumae j^f flppere dentes. - 15g dyminata . , 67.7s. fuccus , 4.5. fufFitus et; fuffu (Tones ocnlorum

telephia ulcera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66

tæniæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36

teredo ofTis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;630

tetanus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69

thallia 603.161203.464

thalpide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, nbsp;nbsp;7

thaumaftos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

ulcera oculoijt uligo

umbilicus in pomis umbilicus procidens

umbella unguesrofarum

ungues oCuli 127

132 169. Igt;O-509

274-66^ 344

281

gt;97

133 173/84

fufFnfiofellis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji8

thenomata chylacicis

24S 334

21

uolutx

uomituslt;y uomitio

«73'

3S5-

fcopx _ _ «^ fedum

Iff7 *;8

lugdlata fumen

294^ 362

500

thokis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ,

tholi modo j^

.-586 ibi.

uomitionesquxfico; meuto

icrc».

137*

feg«; 3

109

fufpirium

' 41

thymus ulcus .^

186.3,9

uoxmiilä

3 41

Jemen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;500-J79

fenfus ^rfenforia ^17

fyftole fyriafis

619

ZCgt;9

thymiama tüix

48 106

lt;19

urania minare

1 * •

liDiia annum ficca fomenta ficci adores filentialunx fïliqua filigo filigineus panis

59 ®2; 44 441

fyderatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.136

0

AxAIK 161, 2O3'.6O31

f '«MÏllI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217

tmefmus tomentum ton fil lx tormina

4509 4»9 126 t

urinarü difcrimina aliqua 503*

urinx crimnodes 233

utriculi in frugibua 233

»9

SlKMU

57

tortiuumuinum

, HÏ9

uuaincipiens uua oris uux paffe

581

ïïï 2;i

Savxffi/^n : (h(!k '

3S7

163

tagus qefignifice tremores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^,

; 236

lt;81

61, 610

fimila

ibi.

(ufiïAimx

ibi.

tribuli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

f'^47O

uukierarixuircs

fimilago

ibi.

tufHauKTK

243.334

tribula '

ibi.

uuxoculorum 02 13*.

hnapitmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237

finiul nafcentes palpebrg

(ufniAii MM hSeit

248- 334

474

triplexaixdifficukas 41

tuberü natura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;278

nukus maculx

6»-

üngukus

9?

(i\amp;'

586.

tumores

398

121

323

SoMijÂui

516.) 86

typhonia

503

261

Imus folati

24a' 30

(fvoy S^öfA^^^

160

I°4

tympaites hydrops 171 V

t

593

fonores aurium

59

6fo^^gt;ovt!^

402

V uaporatio ..

k^af'it

#7'

’°P_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îj^Z-ÎJS.SOX

(uMKhn

21

ib.

Äs' «ft/p«»'

ibi.

lopiri

35«

tyuix/^fiTit

43.106

73

4.4«/

$03

fopiti

JOX

fv^lt; ©'ulcus

359a86

uarices

■f-vkfxKin

207

fordidus panis

231

T

uartj amp;nbsp;abfurdi prçgnâti-

4-üfèt

fpafmus

398

' 1 1 Afocflf 9^f9ccKfAbgt;)ï ^24

umappetitus 608144

T

A*

rphacelilmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;si ua

VAM 334

uentofusramex

$03

5«*'

ipicacusnos

4« o

jjnfftU

45.69

uenx

619

I vkfitprtiy

623

fpicatum fernen

ibi.

TMTV'l

670

uenena

627

621

fpicxalliorum fpincusdifficukas

2S4

41

livunâ^ r^yjlùr S^tv

’S»; 630

uenenata uermina

ibid. 3 8

wJl^3KI»A» üTlfoid-omnis

7*

17»

fpifTare

«7

uf/^enx montium 316

uermiculus color

613

I44‘

fpiflamentum

bidê

TiT«rui.^f«

408

uerminofx aures

3.8

uTnPwPOV

Sf

ipicname nbsp;nbsp;nbsp;J7i.4i;.4i;

nT«w

371. 543

uertigines

393

vTTytfwecToe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74« *7?. JS4

ipienium .

200

rirKVil

371.69

uerticiili

116

87

fpondyli muliebres

^^^

TÏlt;ffM

651

uerruca

91

2'2

fqnakre

Z04

7ll\ÏlflK MM

66

uetemum

57 502

V7f M(Moe Ïak»

326

nadle

imcvn

722

ueternofi

502

v7pjrviv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^i

34

naphyloma 0Culi.iïï.46i

TiJKltilSi

685

uiniim lixiuium

613

V7)»V«0^

584

iteatomata ftigmata ftillicidium uefficx

494

310

IX

?«).#ƒ quotfignificet 13s ftuifteirlixi ^^s fiX^^ient 474

uinofïtas uiolx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

uirilicas

* 610 4’4 $80

VTfi}(iyJ[(m vvyafV^

624 17» ibi.

ftomatica ftomachici

330

3Xff

fifitlKpirKSu

181 - 94

uifcum uiticulx

183

404

v-rpquot; iff piet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9*

V7i«Tzix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.362.565

ftomacaccc ftomachi infirmkas

460 3lf

TvuTraviiiit vjlfu-f-Tvfmiy(

171 fPf

uiria palpebratj« uitiligines

94

109

yT.uf^Ki

31?

45*

ftrangulacusuulux

13

T

gt;

ulce^ multiplex formai32

»-lt;

-ocr page 31-

^ INDEX EORVM -’s

OJAE IN COROLLARIO HERMOLAI BARBAR! PRAETER ipfa rerum capita explicancur.ea enim huic indici infulcirc operxpreti-um uifum nö eftnn hoe enim margini numéros adiecimus,quo cuiuis promptum effet, quota quidep pagina apud Di-ofcoridë contincat. Porto triplicê fingulis uo cibusdedimus numerü.qi$:primus foliü, fecudus columnä, tertius lineam

indicac.

BIEGNAK

I.lff

^^ dida. i?^S:=^^ -T^zj ibidem abietarij ibidem aca ucrmiculus 31.4.49 acantha cicada 17.3.1 accipitrinuspes yo.i.s» acefa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;731.4^ acetabulum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.43 ff acetaria ibidé 30 achxnæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;isiff acherois nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.1 acherufïon ibidem achilleos herba q 33 417 acholax 771.58 achyrades 19.113 achyra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 30 aconitu qs inuenerit 53.4 actidophagi 27.3.30 (53 acrodrya «7.4ff3 adiion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GSi3ï acylon I3.i.eiö'2o.i.iff Öquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ff.3.51 adamashircinofanguine frangit 30-4 ï5) (iG-j-n adelphi fratres cur didi adeps ruminantiu 30.1 .$1 adipes homini demi pof-funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.1.IÎ adortiredor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.121 adorei feminis quatuor di fcrimina ibidé 37 adrachne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.1.54 adoeon pifcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2(3.3.33 «lylM-l- cerrus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.4.0^1 agirinonokü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.3,11 agis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.231 agolethros herba 31.151 aluros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i-4i4 arugo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;711.3; afchrionlt;irPelias Galeni praceptores 13.4.14 afeuktum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14439 agigarton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;57.2.8 agni Ér agns uocabula ïff.1.44 alabafter 75.1.ff (4.14 alabaftü amp;nbsp;alabaftrü 7ff alabandicus hue a balan-dicus lapis ibidé 24 alapathon 3ff.4ff2 alburna,arboi^ adipes 30 alcga 53.1.49 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(»15 alcea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.iff3 akibios herba 55.3-14 akdiorescur galli gaJIina ceidiiSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff .4.(51 alecula 252.50^'74.4.13 cc^j/A/Aix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 5-3-40 M^iHu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem alex impfedla, gari uitiu alica 34.1-34C25-4'l9«gt;'ïS alipaßoscaro 30-2-2 alifon 49-4-14 alix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.1.4(5 alopex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2ff.2.4S althaea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37-1-58 akhæa medicis qux fit 53 altafemita iff.2.33 (1.32 alumen quo fiat 73 4 34 alumine prælita non ar^

dent

73-4'58

alutamentS

16-4.47

alutarq

ibiliem

amara

10.4.8

amaracina unguéta 6.1

amaracus ibidé (57

amanx

11.44

KftXfOI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.4.11014

ambrofia uagt nominis

herba

51.1.9

amellum

ff.1.25

amentum

15-3.40

amilla

6-1-33

ammi,

47-3-50

ammodytxferpentes 24

K/^ifi» 13-3-31

(1.6»

amorgis

ibidé 35

amphisbxna

*14.2-19

amuleta 31.1.43 0 42-126

amygdali cinis0 lixiuia

acerrima

10.1.38

amylon

34-341

anabrafton

17.2.29

anas morbus

30.4.43

anadendrades

67.111

andraclon

58.3.26

andracks

ibidé 32

andricelos

ibidé

anguilla ènrifmit

I6.2.39

anfcresamvamp;i

30.3.22

anferinaouaingeniü pró

ptumfadunt

87'8.5«

anthema 313-33 anthredones 311-15 anthracidcspifcis74- 4-13 anthracitis 7(5.1.50 antinoias lotus 61.3.17 antipater ff3.3.39 antipathia 71.317 aparachyron uinü csi «pi 4-4-13 (4ff aphroditarin iff.2.6j aphonitrum 75.1-ff aphronitru 75-i-33lt;ö'59 aphrogala 29-2-48 (40 aphyaijsmultagna 25-4 apia Pelopönefus cur di-lt;fta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18-4-25 apites ey apiatos quorno-do différant 70-2-2 apocinon 59-3-35 apofpongifmus 75.4-4 appendix fpina 45.1.4 apri uocabula 26.4.24 apyronuinü 69.1.46 aquifolia 15.149 aquifoliü 51-4.45^751 aquilegi 50.4.39 (54 araneot^multagna 23.2 ataneifilaunde codé 4.3 araneus ibidé iff aranea ibidem arachnion 14-13 aracida nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35.3.3 aracos 35-2-650'40.1.18 arbores cognoméco egre gig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.149 arboris nomine, qux re-furgere poteft, continet tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 15 arborumfurtim epfarum adio • ibidé 13 arbora qux refinam ferât genera fex in Europa 7 arbufculx 67.2.13 (36 archemora 14215 arges ferpens 41419 aria 9-4-50'711.7 aris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41-4-63 arifarus à medicis afarus dicitur ibidé arifta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32.1.13 armoracia 36413 aron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41363 aruina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.2.23 arfacus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 4-5# armamenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.1.46

Cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codé 1.12 argentü uiuu nbsp;nbsp;71-4.49 argyrolithos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.4-41 afcalabotes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28-1-27 afinus Libero patri facer 48-1.10 afpidibus aducrfa ftrych» noshalicacabus 58 2.33 afparagusundicat 38-1.34 afpharagus ibidé afpris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14-4-59 affius lapis 75-4.63 aftacus 63.421 attacos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17-3.9 attages nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30-4-10 attatagus »4-4-45 ateramos 35-417 athera 33.4-43 iK^Mp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32-1-15 aureüpoculum 41314 auripigmentü ^ 73-4-10 auri uenenü.gallina 27.1 autopyripanes32-2-35 (11 autocerasuinö 63.2.49 axungia 30.2.310'44

BAcanum 36.3.60 baccharis 46.4.13 baderia 11.1.51 baia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.1.4

balani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15-4.64

balixequi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.1

balius AchiUis equus ib. balfamü omnibus prpfer-turodoribus 31.49 banchos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.2.5

barbari nifi cypero fuffiti domos non egrediun-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.3.5J

bardones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23.13

bafilifcus 14.2.49 batis 9.4-610’38.3.48 batrachus morbus 25.1.50 bellaria Liberi partis 68.2 bentcli 4.37 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(53

beta cur dida 37.4.3s betylus 37.4-650'3814 biblos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;13.54

bilis appellatïonc,flaua intelligié 303.51 blxfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184.45

CC blitci


-ocr page 32-

C 0 R 0 L

L A R

I I

*’«lt;*gt; . »7.I.Î8 blitomamx ibidê (4^ boeotqilicibuf fimiks ij.i bolbiton ' Î7.1.44 ^®I®® 74.1.7 bofcadcs 50.4.43

carpifculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55,1.15

caput,ex ladle nbsp;nbsp;»gt;*.44

caryophyllon 4S'.4.ji 0quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.4.49

caftaneg glandes 15x45

cafei laus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z9.X.50

X^rAO» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.5-45

ciborium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55-4-52

ciceroniana menfa is 5.27 cichorium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59-1-1*

Cici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö‘4.j.j3

cicilendrum ibidê 54

columb^ , 50.4.50 comitialiümedicina 24 4-44

comythia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.4.59

conceptus impedimenta 23*-52

congros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.1*

conchis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5;. 4.4*

conchos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

confonre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51-117

conia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70-1.55

«549 brâHiex eut didlâ j7,;t*jö' bredos 174.01 bregma 4,,.^, brenthig jo.j.r4

cafei difcrimina codé 415 cafeus à putredine quo-

modoferuct 41.4,52 ca ha 11.4.20 amp;nbsp;*.5.51 calïialyrinx apud anciqs

cicum 15.5.41 cicures animantes ibidê cidaris 17-454

cimices qüo necêt 55.1.2 ciminia fylua 45.4.51

bruchus bru males herb«

* 4 55

qu«fic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 5.55

emnabari

71.5*9

coniafis eodem 4 27

ar-5-8

45.4.x*

catatyron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*9415

catacecaumene regio 09

cirfioncurdidta 51.4.115 ciffos Libero patri facra.

coniacgÉrcliriRg 55.44

l3^vleeiMy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4.59

MIHM« B.J.IÎ brutiauma lt;^84.4 bryon 5 4 54 û'io.i.js

cactyma 25.4.44 (1.25

cedria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.255

cedris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê 51

er eius fabula 451., eißybium 45157 citreta 18.5.15 citrexméfxundeoiim fa

dlx _ ibidem 25

y^virifiav nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 52

coruinuspes, qux herba

oiymon buccea buffo

55 5.1*

5X.4.CX

cedrin 8-5.11 er 9.2.05

eelafter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;125.57

eöfeminea fylua 45.4.47 confeminalcs uinex iblt;

bupreftis biifyca butyrum bylTus

x;,i.ü;

xS-x.x 5lt;’ 4-59 a9.4.55

Î5.1.I3

celiaerceria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.2.55

cernas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.455

CemOS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.1.55

centunculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54*55

cephalo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5.|is

citriommalo.erilliusap pellationes 161.45

clara uox qüo fiat 651.9 clauiculx 67133 (55 clauus morbus olep 141

cotra fcorpiones 55.2.25

conuoluolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.2.21

Ér nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78.1-55

Copriones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28151

Coptica fidelia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15110

4--

Z^Achrys nbsp;nbsp;nbsp;i;,j.4o

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crjj.i.nerjsj.jiy

cadoeü iff.j.jî calais lapis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77.x.1

calacanthum 75.5.12 calamites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»j.i-ij

callimus pifeis 77.1.5^ callionymus pifeis x^.^

cera tradia 51.4.11

Ér 52.455 cerafiü.cctafifrudius 17 ceratonia eo.5.5 (2.51 ccracia , ibidê ceratta herba ibidê 59 «reis J5.1.5, cerinthe _ 50.2.55 cerinthus ibidê ij er 55

cnecon,non Cnicon dieen dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.1.55

cneltron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.159

coccali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.3,15

codia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581.43

caruleü qüo fiat 722.31 coicinatexta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.4.3

coix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 7

eollubia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎÎ-5.19

coracinum pecus 41-5.40 corallium unde didum.

75-4 *5 cordila nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27455

corithalion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.1.55

C o R o N AS.

Coronx ciuicx unde olim fadx i4.4.i9Éri5.2.3o

Coronp curytf«vw 17.1.55

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSamp;}o.3-iS

caltha 415.4.41 er ji,4.|y calthulæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê

campa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î8.1.41

cammata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.4.5s

canabus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj.jj

cancanus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.1.41

canis marinus 14.4.57 candaulos (îuc candylos îï 4 Î4 canna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii.|.;i

canthari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is.i.ji

canthans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê

cantharus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê

cerrus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14451

colocaha

codé 4.57

coronpinuentor ibidem

ceroma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4428

chalaxia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.5.29

chamxleuce nbsp;nbsp;nbsp;504.48

charma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codé 24

chenalopcx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.4.52

)(,»^l[i'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codés.17

Xnr/ocf^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.1.50

chidron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334.\f

cholobaphina 50.5.49

chondros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54-1.58

chordum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58-5-40

chrymatias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0-1.55

chryfocolla 71-1-55 codé

COIOR andricelon außen' colores baius balius calainus Chromafius eoloßinus conchy li ü coracinus floridi colores hyfginus murinus

ES,

58.5.55

7*1.43

15.1.7 ibidem

77-1*

5.2-40

41-5-55

*5.5*5 41-5.40 7*1.44 57.4.2*

*15.1.14

coronp unde didp ib.14 coronarum oaria genera Érappcllationcs 15.4 Cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17-1 per rocum

abilppÉT tindipp 15.510 xgidion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

acinq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7.t

amarantho fepultura co-ronatx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57-1-40

anethina ferta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.1

anetho conuiux corona-ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.5.55

antinoios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.4

cancneiei canthelq Cantherius canchones cantabrica capra undediAa capreoh in uitib” cara radix carä herba carabi

iS.5.5x ibidê ibidê ibidê

54.1.5 *5.4.15

57.1.54

47.5.X8

5.7 eodem 4.54 chryfoconchyliü *5.5-17 chryfocoraUiü ibidê 29 chryfobalanus , nbsp;nbsp;15.4, chroma.radix 5.2.40 (58 chymißiex artis nomina 59.4 8 Ér 75-1 8 nbsp;nbsp;nbsp;(1.59 chymißiegfcriptorcs 74

parilis ^«fó' phoeniceus rhodio fandycinus fcyricum filaceus fpadiceus

ibidem 10

15.1.15 ibidem

55.2.55

71 4 33

71- 4 -51 r*i-5j

15.1.5

apio uidores Nemex co* ronati eodem 4.55 apio fcpulchrä coronata ibidem4( apragmofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.4

ariadnes corona ibidem chydex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

cornex coronx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.3

57.1.15

Chymißiees fit mentio 0

fpadix

ibidem

cofmofandallos ibidê

58.4.17

4-45 er 10.5-41 Érj2J-l-5O

fyncum

71.4.59

cofmofandallo coróati q

carbafa carbatinx carchefium carides

55.1.15 ibidê 9

s 1.5

ÉT55-1-27er55-1.58 er59

4.*er7i.i.5o,Eodem 5.15 ibidem 57 ibidem 47 er

uermiculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.18

coloßra,fiuecoloßrü 29

Chthonia edebrarent, cylißos 15.4 0-7.4.10 hellotides ibidem

58419

72.4.54 ibidem 55 er 75.1

coloßrati ibidê (1.3^

hypoglottis ibidem

carex

55.4.5*

45 Eodem 5.15 Eodê 4

coloßratio

ibidem

hypothymides ibidem

carps

14 .*7

n er 74.119^75.2.55 er

columbarium

25.2.10

iachacx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

carpafium

55.I.X5

ibidê 4

75.4.50 ibidem57ér77

colyces 7311 colymbi amp;nbsp;col

(50.4.49

ißhmioa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

carpefnini

2-8 ibidem li

ymbides.

Iotino8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

tana

-ocr page 33-

I nbsp;nbsp;D nbsp;nbsp;N nbsp;nbsp;E nbsp;nbsp;nbsp;X

hna adulten in Creta co-ronsti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30,1.12

Iau»oiii(5lores Delphis.ut

Roms criumphâtes co ronati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9'j.j7

myrtea corona ouâtium iff^ir

■T^vA«is nbsp;nbsp;nbsp;40.4.45 nbsp;crythacus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.4.60 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Albg^micoli 14.4

1 Warna nbsp;nbsp;z7-4-^4- nbsp;crythinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74.4.39 nbsp;f -^galbanü 49.1.4x^53

J—-/Damalis er J[xmk' etnos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331.11 nbsp;V.Jgalbeiim ibidem

*» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïo».58 nbsp;euboidaeglandes 15245 nbsp;galaicosgêma ibidê4i

damales nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib. eunuchus palma 16.1.40 galaxia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76.3 27 (14

damalio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem eupatorium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4».4 n galcritgappellatiöes27.4

dafypus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.3.42 exacinatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67 163 galerie« fabula ibidêip

corporis partes uarix, ua rijs alunt fuccis ^4 4.5 corruda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38.133

corfion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i.i.x5

corydalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»74x4

corydylis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib.jj

coflyphus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.J.7

cothonifmus 67.4-Î8 cotinusfrutex u.4eï cotoncoijtgenera is.ixx cotcab’ fiue cottabis 0,4 cottabica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib. (jj

cradæ in quibusgignatur

arboribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo^.o^x

cradæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4.gt;'4‘^

crada nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îi.î-47

crados nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib.4ff

crambalea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37x35

crambus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7.1.51

cranocolaptcs xs.3*7 cremor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.3.54

creocaccabon 30-413 crepula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;01 *.17

creta praeter phalangium

maleficum animal non habet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xS-4 11

crethmos apud Piinium quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353.33

crobylos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.4.35

crocodilos qui primi no-

minarint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i9.i.X(î

crocodika nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sniff

croton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.114

crymodes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.30^*

Cubeba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d-^-^z

cuci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.3.20

cucurbitula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39.i.ffx

cucumis oleum mire odit co .2 .17

culixherba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid,

cuniculi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»43.37

cunilaginis appeUacione quatuor herbæ ueniunc fl ».44 Curmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îjzso

cyanusflos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl.3.4x

amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72i-X5

cyc» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff.1.5»

cyceon Hometicus sï-sis cyma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.I.SEO.3.X3

cymbium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.1.62

cytifi utilitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.2.25

Cyprusméfurxgenus ix 2.67

Cypfellx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4.9

cyrenisomnia laudacini.

tea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»ilt;

decamyron _ nbsp;nbsp;nbsp;5.4-14 nbsp;exacon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44lt;i-5x nbsp;gaügqnnafcant n.j.iff

decacuminatio nbsp;nbsp;nbsp;7.1.17 nbsp;exalburnarc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.21s nbsp;gallinaijctriagna 27.1.14

defrutum 68.1.13 Eo.2.44 nbsp;excantare pro excludere nbsp;gallinariainfulaundc di-

delphax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»6.314 ïW«/ o i»4 (40-138 dia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 20

demos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.2-ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gallinæTorcaijcregià fe-

diaglaucion 49.i.ff4 -|—lAbaPontica 19.3.7 natu Veneto miHpib.47 didymus polygraph’40 H fabalia 35.4.34 gallinas quiprimi habu.

3-3ff JL fabila nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.334 erint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodemx x

diofcoridesbarbarusaCa fabulusalbusapudCato- garbion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.1.3,

^°’’’^° nêqdfignificet 333-34 garusergarii.eruariaeei’ diphiliduo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.4.59 nbsp;far nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;341-53 nbsp;nbsp;nbsp;fpecies 25.4 7 er 74.4.17

difcus foils nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i-4-3ff nbsp;farinx nomina 32.159 nbsp;garusLacinü nomen non

Mv/Lilif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.4.5 nbsp;farrago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35,4x5 nbsp;nbsp;habet ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.4.52

dolichos 6».4.i7 er 35.2.35 februa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.60 nbsp;garü un olim fadlü 26.1.4

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;*''”* felicaticalices nbsp;nbsp;65-4-57 garyophyllon nbsp;nbsp;nbsp;412-27

dorcisherba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-4-59 felicones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib.56 gafteres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36.2 65 ere.

dorfago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.3.39 feretrum pendle 76 318 geophania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 4 32

dracanon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ 494.3 ferulalignunolignS 43 gerandryon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 3.35

draco herba mire nafci- ferulago ib.5x (2 47 gerraæfyma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 4.3

tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41-4 21 ferula Libero patri facra gethyllides Latonæ facre

dracunculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo-3.62 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem,3-ii gethyon ibi.3.s (40.3.33

dropax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’14 feducago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62.311 getion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

drupa 4.3 24er5-2.22 fibercurdidlus 24 4.32 geumherba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13.,1

dryiniferpentes »4210 fibrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 35 gigarta ■ nbsp;nbsp;nbsp;67.2.6,

JlpuMUoce.omne lignum nbsp;ficata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.4.32 nbsp;gigleria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»7.1.14

fignificatur 14-3-34 nbsp;ficedula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27-4-47 nbsp;gingros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10-4.30

ficus uociofficiüt 21-4.23 nbsp;ginni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;281.25

Benus Cffadurefcit nbsp;fiminomina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311.8 nbsp;gith nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.64

in lapidé 12.4.43 nbsp;fikda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65.4-51 nbsp;gladiolus multiscommu

'ebur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»7-4-51 filqterræ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59-4-3X ne nomen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 4

cchinometrx 22-3-50 flaminifacroiy equü tage gt;Ao/'o3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 4-7,

echinusuas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«0.4-47 recurnölicuerit30.3.46 gloffematorium 14.1.30

eeda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34-4-47 flaminis Dialis capilli er gluma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;314 61

ectafacio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidë nbsp;nbsp;unguiüprpfegminafub nbsp;glutinös genera 49.2.14

cdrcipia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69».35 nbsp;nbsp;filiquaopiebant 17-3-32 glycysancon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.,.3

èt'^K^'^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4151 nbsp;flammea 51.4., nbsp;gnapheuspifcis 511.45

ÏH/4«)-Ai« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 »-4» flâmearqopifices ibidem gradusinfico 2x1.34

elæogaron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»61.25 nbsp;flexipeda hedera 43.1.31 nbsp;gramé Marti facru 55.,.5*

elanx’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15-2.37 nbsp;floresinrofa 13-133 nbsp;grapinauinigen’69.2.56

date nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-4-48 nbsp;flos primu3,uiola alba 51 nbsp;graffos.adeps 301.4

elatcrium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39-2.41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-51 nbsp;graiïbnia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

clciflri tria genera 10.3.23 nbsp;fluor.uitisnrorb’ 14 2.10 nbsp;gry nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35 4 37

elephas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»7.4-55 foeminis herbarum nomi gurguliones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31-125

elimæi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;02-17 nbsp;nbsp;naimpofita nbsp;nbsp;40-1.40 nbsp;gygenq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is iiff

climitibig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.2 22 foliatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.364 gypfati uenalitiorum pe-

elydrion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.1.39 nbsp;forda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.2.54 nbsp;nbsp;nbsp;des nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75-2.53

clynos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_^ 34».3o forioli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31116

ïvixiAturunguentu nbsp;14.3.1s nbsp;formago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»9-4.S nbsp;T •TAcmorrhoosi4.i.

enorchospalma 16.1.41 fraxinula.fiuefraxinago, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| halefurionpL (51

epidipnides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.4-49 nbsp;nbsp;herba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 2.18 nbsp;X X fcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.3,55

epidorpifmata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê nbsp;frit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;521.12 nbsp;halinon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.3*

cpimclides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101.,j frumentago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31130 halmc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 413

»{«wiipoe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.4.16 nbsp;frumentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;314-5» nbsp;halmyris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37-4-16

«i»gr««ni4-*«tf4-*7^4y» fucus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60.5 halofachne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74-4-1»

eritimipifces 74-4-39 fulica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.3-65 EO.4.10 harmala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47-1-33

*™S* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i-»-!! funescur^Zvoidicat 3.1.65 harunditiis amp;filicis mira

eruilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36.2 20 fungi deoqefilti 59 4-27 difcordia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 1-319

cryfimon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411.46 fügoqi uaria noia 59.4-34 harundinisercorrudaecö

CC 2 cordia

-ocr page 34-

C 0 R 0 L

L A R :

r r

cordia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem ij

louis fimulacri faciès mi-

leguminis appella tiones.

mamirasherba gs.i.f

helix 4i.4.lt;s'4£rlt;t7.|.jy

nianda locataà cenfori-

eodema.is

manes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.4.1Î

manna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-4-61.

helxinecurdicSa ja.i.io

bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72.5.59

MlülfAtt

72.2.45

hclymos 34z.2SÉrc.

ipes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 2 sir 571.55

lens

55.1.44

marcipancs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.3.1s

marcianu unguentu ib.19

hemeris uité Homeio.nö

iris.paftillus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.2.15

lenticula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib.ïZis ni

quercii fignificat 1444? hemerocalles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji-j-is

ifehades nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.1.47

ifonizibon nbsp;nbsp;nbsp;01447

lepidium lepiria

42.1.5s

marcipaftilli ibidem marifeus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.4.57

hemicyprus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.2.07

italiaundedit'la 50,2 52

lepoanoiauaria 24.5.2s

manfex ficus ibidem

hepar line hepatus, pifcis

iulus 20.4.19 Ér 25.1.60

leÎTum

54151

maronpumuinu 68 4.3«

aü.j.40

«S’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;291.55 amp;nbsp;41

leuce

^01 20

maftiche 74.5.0'19

hepaticaarecécioribus di

innix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.259

leucoporon fine leuco -

maftiche ufi dicat 9.4.47

ótaquaefit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jriffj

iuramentûlonü. Zenonis

phxon

49 218

materfylua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.3.6x

heradeotes lapis 7ff.j.2i

Cittiei.Socratis 57-5.47

libellus de plantis.an Ari-

mattya 9-4-416 44

hcrbaiç generalia quaeefä

iuringenera qdâ 50 4 29

do cell's

4.2.54

maza nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53-1-54 nbsp;nbsp;(2.3

nomina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.4.6’4

iusnigrum ibidem 15

librale pirigenus 18.115

maza^tmultanoia code

hermoaactili,an lint gnö

itrion.itricon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.1.5

lichen 25.5.60 £o. 4.5

mecaphroditos 58-1-51

meconium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57-4-59

folui.an cphemero 594

ixia ©■ixinedifFeriît44.2 s

liliüunde nacum

501.55

herodius 27-4.1 (59

ixiasÈTixos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49255

linos

54 -2 50

medici mah uarix appel-

hilum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^.jff

hinnusiSrhinna 23.1.14

AzMcilx 14227

liquamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;254.21

liquiminarn ibidem 24

lationes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is-2-47

medimnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22-1.13

hippace nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29.428

■ HÿlMisiçiKvtt ib. 25

lirium

54.2.38

melandryon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15-5-47

hippice nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

-*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28 1.5.5

lithargyros

71.4.27

6* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.2-20

^ hippocraticum iiinü quo

H/etrOX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.1-55

lix

752.51

melanthion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1-53

fiat 67 }.}7amp;7O.3.3S

Kt^uvir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7.154

iixiuium

ibidem

melanthemon ibidé 5j

hippomâes !ç).}.}z.i6.3.6i

KpK^fiu cur didia 57-2.50

Kft7r«A» 67.3.61amp; SS 2 50

lixiua

ibidem

melee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.1.41 nbsp;nbsp;nbsp;(54,

hircoi52fanguine ferramé

lixiuia

ibidem

melchius liber pater 21-1

taacuunt 30.4.36 (4s

Iixiuium mufiii

eodé5.5

mekagrides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27123

hircûAegyptq muré 26.2 hirundinù tria genera 27

TT Abrufea cur dida.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57.529

locuftaiji appellatiôesua tiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l7-3-6amp;C.

mekagrides qui primi ha buerint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codé 2.3

borda 502.54 (4-45

-■--'lacca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.29

locufta, fiuc locuftx pes.

melHircanum 51.2.21

hordeago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;521.55

lacertustrlacerta 2s 4 51

herba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.5.516’49

meiiche nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.154

melichrus lapis 75.5.4«

hordei diiFerctiæ 552 42

ladlariumopus 29 2 61

lomentü 511.58 6-72.2.37

hordei genera codé 140

lades nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.5.2

lopas

141.55

mclicraton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59.3.14

melitis lapis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75.3.43

hordicaliafefta 50.2.54

ladisdifcrimina i^.t

lophiæ

15.2,55

humani corporis partes

ladisfpuma ibidé45

lora 58.1.55 6'59.2.22

meile Popeq cohortes in*

uariæ, uario ungebâtur

lagana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Sz.st

loricacio

72,4.25

terfedi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;515.«

oleo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45.4.9

lagonæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé 55

locometra

51 51

mellis inuentor 51.2-54

hyacinthi fabula 57.4.1

lagonoponos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

luma fpina

451.5

meilisnatura nbsp;nbsp;nbsp;ibid én

nycea bue hyfea 25.1.19

hycca.fturio nbsp;nbsp;codé 4.5

lada nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12 415

lumarix falces

ibidem

mellis ufumquis primus

ladanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

lumeda

ibidem

demonftrarit ibidé 3«

hyccaraSicilip op. 25.125

hydrargyros 724.52

lâpretp undc didp 59.5.55

liipino adipe poftes noua

mel probum uitiofo t-dd?

lanai^difcrimina 50.1.5

mm nupcarum inunge^

tum.fidet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.3-23

hyaros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4'X.j7

lana ufta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

bancur

50.1.51

mellum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.1.23

hyphear nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49 » 48

lapathi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.4.60

lulTon

‘71-3S

méra Ciceroniana 18-5.27

hypomelides nbsp;nbsp;nbsp;20.154

lapisphilofopho^59.4.7

lucea herba

45.2.48

menfx citrex unde oliin

hypotyris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29.4.2

lapis ranæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2524

laridum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.2.45

lutta undedida lutum Punicum

14 4-58 75-2 5

fadx nbsp;nbsp;ibidé 25 amp;nbsp;54

mergiCrpce quomodo di

•Tquot; Afiones deferiptio 59

| iarponyx77.|.5l(4.24

larigna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.1-57

lutum Venetum

ibidé 9

cantar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.4.54

larinæ fues nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.5.22

lychnis

0.4.41

metaceras nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;593.17

Xibigaherba 55.2.5s

larix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.i’iSÛ“s i 3S

amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5'0.1.55 6'515.55

metopiü 5.1.256'49.1.53

ichthya nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58 5.55

lafer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 48 4 4

lyncunum

51.147

metops nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’49i-5t

mices nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.55

ichthyotera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415.55

latagx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.429

lyfibdi

11.2.20

ilafiueina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.254

latax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

mihariu,uas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;542.14

ilexgemina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ss.3.37

lauer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;385-1

-IB r Aefon

27 2.51

miliarixaues ibidé 22

iliaundedicSa 25.2.50 iligna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.157

laurion _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71-1.15

e'Iauro arbora fola, uiris

iX/l “’®*°”“ fi^- 58 IV Imxfonia ibidem

miltjappeUatiScs ib.17 milin unde didü ibide

impetigo.olepmorb’ 14

nomen impofitû 9 4.20

magis

Sgt;.4.5O

millepeda 25.1.54 to.2.1

ina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25 5 s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(2.9

laurus ducü,ut hedera po

magmata

4 •1.42

fil/^eÜgt;lVM)l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;202. if

infruniti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.21

ecai52fuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé5i

magodi

112 22

minis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.5.5s

inis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.1.24

innus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 10

laur’uidorip index ib.55

magydaris

48-415

miniüfecundariû eo.4.;

lecithos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.5.4

maialis 25.528

f4-58

miniü inter uenena ib.30

inulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 7

lecithopolx ibidé 55

malleolus in hominc 17

michridation 50.42s

intuba apud Veigihü gd

lecythus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 51

maloi}2 genera

17-549

molafalfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;551-17

fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59,1.5

Iouisflosautflâma5i.5.59 :

ledon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.4.15

leguminaundida 55.1.59

malum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.5

maltha 8.4.5'76'75.2.27

mollugo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54-2-50

moUafcanux 18-2-2«

molyz«

-ocr page 35-

molyza nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.4.44.

moraquomodo candida

fiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J0.4.4Î

i^oria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 14.2.3?

raorochthus lapis 7ff.ï.so t^ix^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo-t^iEOii

t^ix^vi^» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

muliercs atborum corti

ces nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij.x.j

mulfaaqua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S9}i4

mulfuni.Willi’utihtas ib. mulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.1.9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^

murciusmons 44.; ;s muns nomen muleis cö-muncanimalib’ 29.2 4 muria ex tbymo 26.1.; murixbauftu conuiiigo-

limroultaci 74458 murrina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;esi.çj

murta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5»4ï

murtatum, farciminisge

nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 4

jnufxa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7422

mufcilion herba 3.457 mufearq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7422

muficiü opus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê

mußea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.4 JS.

Óquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ISI.27ib.44

muftelx nomé multis cö muneaialibus 2924 mygales fiue myogaks curdicatur eodêi.57 myla herba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;611.58

mylacrides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.102

myna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.4.25

ffjpacurdiifta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.2.51

myracopa nbsp;nbsp;nbsp;eodê4 ij

myricxerlienis difliden-na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii'a-p

myrobalanus 154.53 myromata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.3.6

myrrha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.133

myrrha à medicisquomo dofcribac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6.429

myrfinae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164.17

myrex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé 32

myrtatii obfoniü ibidé 7 myrudanü 17147 amp;nbsp;70.2 myrt’ pacifera 15.4.9 (jx myfiundcdidi 15.1.15 myfon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé 14

myxa nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.4-44

âC nbsp;nbsp;i3jSiamp;4$jlt;^

* nbsp;nbsp;nbsp;N D E nbsp;nbsp;nbsp;X.

’'^'* ’® O«aqu3c optima,amp;qux petalifmuS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.2 47

peffima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;272.33 petafati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.1.8

nectar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouarequieta ibidé5i petafones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê

neiinos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34 229 ouo perfufa, non ardent petafus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

nenuphar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^.,.^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.4.56 ouoijrdifcrimina ibidê 10 pctiolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.3.7

nicolai caryotides 16.1.,। oxigarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.1.19 peucedanumqualeoftcn

niuatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67.1.62 oxiliparon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê29 nbsp;nbsp;dantofficinx 43.3.27

1814 oxiporum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidêii phalangioremultagene.

nuxlndica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.3 60 oxybaphus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.4.36 ra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23 2 54

nux luglans^r regia (Sc oxygala 29.3 32 £0.4.50 phalangia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodê4.is

caiyon dicta 20.3.22 oxyngosCrgcisaxungia phalangiarq ibidê25 _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.233 phalanx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé 2a

--^Bryzuaurum 77 oxyphcenicc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16.1.65 pharicon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2123

f joexhueau (3.39 ___pharmacüindicöi 41.24 cx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.3.15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MAederota 444.53 pharmacüMedicü ibidê

ochra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72.3.20 |-^pxdotribx 5.3.44 phafcades nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30 4.54

°^ ”-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35.2 34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.1.45 phafianiuarixappellacio

ocimiiÉrciusnatura40.1 palma uidlorix fymbo- nbsp;nbsp;nes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidés

ocymii nbsp;nbsp;ibidé2 (15 lum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15-4 34 phafioli 35.2 34 0*35 210

odynolyon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.3.46 nbsp;palmainuitc 67.1.40 nbsp;phaulia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.1.5

cenutta 33 2.ioÉr6i.4.ix palmefiauina 68.4 2 phellandryon 514 59 CE^pusïzeefypu 30.1.18 nbsp;panaces nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47160 nbsp;phelloJrys nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.1.,^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 33.2.20 pandina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 413 phellos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodé2.2

omcinx taxant nbsp;56.2.22 nbsp;panicudurantiflimû 34.2 nbsp;philtron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.2.36

oiricinxquocardamo u- nbsp;paniculx 0.4.63 (35 nbsp;philyra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12.3.33

tantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l■4•45 nbsp;panifieq nomina O'gene- nbsp;çxivi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54341

olea pacis index nbsp;9.4.34 nbsp;nbsp;nbsp;ra 322.15 nbsp;phioeon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê is

wAtir/n9t(gt;7/gt;xfalix nbsp;nbsp;nbsp;13.4.41 nbsp;panisgenera eodê3.|6 nbsp;phioeon Bacchus unde di

oleuAegyptiu nbsp;nbsp;nbsp;6.3.41 nbsp;panisundedicat eo.4.14 nbsp;nbsp;nbsp;dius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê32

oleü Aegyptiiicadidü ib. panos.phanos 15 2 35 phlogis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.4 2

oleum Mineruxdicatum pantolmi’paftillus eo.4 phcemcobalanus 15.4.54 _ 5.2.64 pappus 19.4.20 nbsp;nbsp;(13 nbsp;phoenix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé65

olus.ü'undedidlu 37.3.54 parachyma 63.2.44 phoenix unguentü 5.4.50 olynthi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22130^7 35 parcusauicula 27 4 37 phoingueites 54 3 24

o^yi'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33 4.7 parous nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24 2 40 picea à pinu difFert 71.7

omphacium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.3.3s nbsp;paropfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.455 nbsp;piccrion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29.4.41

Z^M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé nbsp;parthenion triplex 56.1.32 nbsp;tthaov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67.3.60

onifcospifcis 26.2 2 ib.12 nbsp;paflcrculi appeUationes. nbsp;pinguitudo Latine dici-

onoblcton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.1.47 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27-4.18 nbsp;nbsp;nbsp;tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.127

onos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.1.57 E0.2.I pafsü unde didlü 681.43 nonpiguefcentia ibidê9

öquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.3.7 paftinacainfedlu 24.4.1 pinnula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33 4.57

onychipundla nbsp;nbsp;77130 paftinacx morfus reme- pinü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codé 3.67

onyx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76.4.15 dium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.3.63' Pifces xgroti in pifcinis

oogala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29.2.60 nbsp;patella,fici morbus 14.2 2 quo récréent nbsp;47-4.32

oofcyphium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27 2 52 7r«â» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 4-28 pifces quo padloaHician-

ophionanimal nbsp;nbsp;nbsp;28-1.2 nbsp;pauonesquiprimihabu- tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441.1

ophis herba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41-4.8 erint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27 2 3 nbsp;qui pifces quibus dqs fa-

ophrys nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56 2.53 nbsp;pauonisuocabula ibidé cri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24.4 21

ophiais nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.3.7 nbsp;pedaliS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54137 nbsp;pifcittj marini triagencra

opion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57 4 61 pelanos ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33122 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26,1.37

Ktta«ungues nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.3.5s nbsp;peligû* peliades 304.62 nbsp;pifon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.19

opora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.4.57 W 62 pelles doffuarig nbsp;nbsp;29.218 piftica nardus 6.3.52

HK “y ArcifTus unde db catur 642.17

X nardianceps medicina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.1.17

nardo principatus in urn guétis apud ueteres fte-tit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.4.55

nafturtiüundediiSü 41.1 naucü 14.1.13 O4 naucifacere nbsp;nbsp;nbsp;ibidê 24

nau tea herba 53.2.13

oporothcca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé6i peUisChaIcedóia26.4.5o pictofisuelpittotois4i.i.5

orchitis ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.2.14 penicilli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75 4 7 pix quomodo cöfïciatut

orichalcü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.3.6 nbsp;penis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S-J.57

origanimultanoïa 45.3 nbsp;penitaofTa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem nbsp;placentaijrgcncra 34 3.41

ofchos 30.3.11 nbsp;nbsp;nbsp;(42 nbsp;pentamyron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.416 nbsp;planrago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3S2.42

offifragusalienosalit foe- nbsp;peplis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65.1.11 nbsp;platanus à Xerxe muneri

tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.3-54 nbsp;peraticaherba nbsp;nbsp;173-41 nbsp;nbsp;busdonata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.1.14

odifragusü'offifragadif perditionquxfit 56.1.23 platanos.uafisgenus ib.

ferunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidê59 nbsp;perdieünomina nbsp;304.2 nbsp;plaftinx nbsp;nbsp;0.4.31 nbsp;nbsp;(37

ïrft« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22.4.65 nbsp;perdicü genera nbsp;nbsp;ibidê5 nbsp;plenes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.4.63

«sf«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem63 nbsp;perficaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.2.50 nbsp;plumbago nbsp;nbsp;71.4.12 ©’n

othonnaherba 42.3.6* nbsp;pet^idesfucs nbsp;nbsp;nbsp;26.322 plumbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidfi.3

CC 2 plyfma

/

-ocr page 36-

C 0 R 0 1.

L A R I I

1

plyfma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y» ^5^

pfenes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.4.61

^Agda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.3.30

feljquaftrum

4«.2.5i

pnidon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.2.xj

pfeudargyron 713,4

^falamandra 281.17

fenna

polenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ,

plyg.pfoaeO'pfpg 26.2.52

falaria uia 74.2.61

feps 26.1.64.28.4.48ib.?6

pomum 18.Iff (17.4.jff

pfydalia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.217

faies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 60

requiorfexus

20.3.16

ponium générale nomen

pulegiücur didü 45.4.14

falgamum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is.ii

feres uermiculi O'popu-

pomfi quare didu ib. ei

puls nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.3.63

falgamanus ibidem 2

ferilla 64.1.6 (lus 342.36

porcelli ladentis nomina

pulsSyriaca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.2.30

falinare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70.3.55

ferra undeinuenta 50.1.2a

porceta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff.j.io

pumicis duo fignificatus

falicaftrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65.4.1

feuü,eorum quæ nö rumi

poreus gd co.ï,i ? (20,241

pupici mali uarig (74.1.65

falinas quis primus infti-

nanc

30.1.51

porrigoquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.Î.55

appellationes 16.2.61

tuerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;742.62

fida

52.4.5,

portis Cr portax 30,2.5s

punicum malum cur di-

falls u aria genera nbsp;nbsp;ibi.35

fide

16.3.3

pofea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70.1.i

dum ibidê3o(53.2.64

rairamentü,amp; eius muita

filago

38 3.63

potionu m couiurjs præfa

pupula Hue pupillaherba

genera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25317

hl

721.61

tiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff7.4.co

purpurseufus ab Hercule

falfamentüelephatinü ib.

filatum

72.2.5z

pOCOS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70.J.J2

inftitutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54.4.63

famara 10.4.8 nbsp;nbsp;nbsp;(32

filigo filphtj utilitas

33.4.7O'C.

præfagia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.3.57

purpuriffumcarpafmum

fandaloijitriagna 5.3.62

48 3.58

O' 19.|.4ffO'50 3.02

fiue carmafinum cur di-

fandix Indica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.1.23

finapifmus

41.14

pramnium uinum cur dv

dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffs.2.3S

praflocundes 40.3.2s

dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5511

fandyx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.4.4s

fifarum

3^-4 ?9

pyanum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.112

fanguiculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30414

ficicines

112.6^4

pyos Opyon nbsp;nbsp;nbsp;292.58

O' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.4.16

fmilaxquæfîc

IM.Io

premnos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141.1,

pyralides,pyroti fiue py-

fanguis qüo fiftédus 20.4

fmynchius Apollo cur dl-

proca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.4.ff4 O-c.

rauftae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71250

fanfæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14121 nbsp;nbsp;nbsp;(56

dus

Z^.IZS

7t^iój^iZ(Mlt;!e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73.3.4

pyrethrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41429

fanfatij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 26

fmyrna

0.1.34

proconium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331.59

fanterna 7i.2.55O'eodc3.9

focioli

proconefusundida 23.1

x-^Vercusinmari gla

fapa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68111

folftitialcsherbe 45.4.2,

protropos 08.1.27 (2

£ 1 diferæ 14.3.59

faperda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25.3.40

fpadices

1614

öquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;09114

querc’perpétua

farcophag’lapis 75 4 63

fpatha

•5.4.63

1gt;RO VERBIA.

fronde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 51

fardianus mundus 5.3 27

fpathe

J-4.49 24.2.42

insivêiiini^i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27.3.4

querqtulana porta eo.4

fardiang glandes 15.244

fpathiuros

arabicusconarius 112.57

qufquiliæ 55.1.31 (40

fardoaherba 42.3.32

fphæritis

41.3.4s

75.2.11

cöchyiia.uiduarum cupe

quifquilium ibidem

faron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.3.40

fphecle

dia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23.3.18

__ Adix eSdida apud

faronicusfinus ibidé

fphragis

73.2.34

13.3.13

JiMiTfivt iiv t gt;i(iat KTplu/^èit

O' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem4.24

fpinaCalabrix

24.3.38

Hippocrate quæ

fatyrion 521.14 0'38

fpinajji genera

ibidéi4

gt;»CTA«;^«vow7ri7rtat 3S.Z-S

XV fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4I'4II

fatyriünos ibidé360'47

fpondylio

30.3.41

i^ w lt;j)cui» fiVfM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïS.l.i7

rata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38 3 51

fatyriafis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

fpolia

32.a.re

ficum ficum, panem pa*

rantium pomü 712.2

faura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28430

foonnia 74 2.20 0'77.2.2«

hemdico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.429

raphanus uitib^inimicus

fcabiofaherba qug 54 339

fquama

3.3.62

ncii pon pifcem.legumi-

raphys ib.ff (iS-f-^z

fcabies fici morbus 142.9

r«ZxO'aliaei’noïa 30.1.54

na poft carné nbsp;nbsp;nbsp;ibi.27

rapina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem2.57

fc5dicis defcriptio 39437

y«\vxCalenoquid 2.1.4s fictp amp;nbsp;aliæ eius appeUati*

gallinaceos amantibus.fi

rapitium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

fcaphus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35.450

cum ne ferico ibidem

rapü unde didü codé }.g

fcariduplices nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;262.11

ones

30.1.64

28 .l.an

â Trun -nly^v, $ f'iKti/Aii ri-^eifst

raudera Oraudufcula.fiue

fchen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57.1.51

ftellarc

S7-4-}7

raudufculana porta Ro

fchoenis Venus cur dida

ftellaturaO' ftellionatua

HKM/^K-ni «'mift» 34.2.10

mae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;71165

fcincus 29113 (57'1.44

unde

ibidem 42

indigcreapio 47442

raudüliuerodüss ibidé

fcirpus qu o in ge,nere c»n ' ftituatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57.1.6

ftellio

28.1.3a

lentemlaudat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35.1.53

requietaoua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;272.51

ftephanoma

61.3.1S

nafturtiüede 41.1.15 (11

rhodiacaolla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13.1.5

fciftimafagus 15.1.16

ftilago

38364

54.3.47

ibidem 3s

14.2.29

nihil cü amaracinofui ff.3.

rhodonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 1

fclauolæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14151

ftion

nodüinfeirpoqri 57.1.19

nuUumferculum faccha-

rhoduntia patella ibidem fo/«.5ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• iff.3.11

fcolopédracimices fufFitu

necat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.1.54

ftipa ftrepte

tocorrumpit 31.3.27 repecitabrafticanedii no

(oiàf -lîÂu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidé

(ivt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44-7

fcolex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71.2.34 amp;nbsp;43

feordumà feordio diffère

ftrobili ftrobi

7.327 0.2.19

35.1.13

cet,etiaoccidit 37.2.33

xhyton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28.1.39

404.33

ftrios

falfamentü putte,cunilä

ricinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S4-3ï9

fcorpiuron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;662.40

ftrufetani

ibidem 12

bubuladefiderat 23.3.30

roboris quatuor gna 14.3

fcropha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26.3.10

ftrutheum

41.3.19

üiramêta fimulignemui

robur 71237 nbsp;nbsp;(37

fcrutea _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;353.28

ftruthion

ibidem 1.»

dent, coda funt ibidé

roratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67.1.62

fcrutü ibidé 13 0'342.4

fcytale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 24.2 33

ftyposO-ftvoion

eetfAuvi©'yixut 42.3.38

rofaqüoadrubucrit 13.2.

ftyraces

o.h;tf

^MUtv/4iiAiZTU/4ivöy 37.121

rolalia eodéi.25 (20

fecaculis herbaqugio.230

fuber

i;4*4

^(»zvo^w/dk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibi.30

rofa prpcoxqüo fiat ib.64

fecos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.226

fuccidalana

^O.|.f

uellus afminum 59.2.10

rubeta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iy.,.59

fecula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;514. fo (si

fuccidia

ibidem 5

uinum medium, caninu

rubetra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.4.51

fecuridaca cur dida 52.1

fuccinum

prandiü ibi.g 0'57.4.13

rubigo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y,.2.,jr

fedo Glaucus immortali-

fuépcipuealétia 36.4.3a

rumex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86.4,55

tatéconfccutus lt;0.1.31

fues larinp

codé342 fiiespc*

-ocr page 37-

(lies petalidea ibidem fuit Uprise appellatfonea codcmi.js folfur quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74.1.»

fufaundedida s. 1^1 fufon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem

fuSangins pcculiare re-medium J4.415 fy^^W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î9 Mîï

fycices Liber pater *1.144 fyeomora 54.4.00 lycotosfua J4.4.Î0 tymphoniacaherba 17.2 fyriaherba 4.». 41 (j, fyrium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem 1.54

fyrmaea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J5j.45

fyrnea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidèîi

fyrupa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.1,40

lyrup i unde didi ibide

TAluainfue *7.4.57 tamanrindi 14.1.44 tamifos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro.i.r5 taratantulx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is.i.j4 tarichaoua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.2.50 taurx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*0.245 tauri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibide 54 teda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.1-4* telephion apud Theocn. turn quid îS.1.15 telephion. c5mune mul-tisherbisnomê 45.j., teramos îî.4i8O'c. termes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.2,,, tetragnathus 18.5.13 0-24 tetralix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„.^^j tetrox auicula 151.25 «fitoÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7.*.54 »♦•4.1» thalex •41.44 thali ibidem

INDE theamedes lapis contraria magneti natura 74 theridei calices? .4.6^4Cï.i thunni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144.7 thurio fiuc thurfîo*4.4.4î thus unde dicat 0.5.47 thya arbor 18.545 £0-4.4 thymbra 44.2.4 thyomata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5.5.4 tibifludierg 19.2.40 tibigelephanting ibidê tibiaijt genera 112.14 tibicines ibidê 14 tinnunculiaues 54217 tineg quomodo abigen-dg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48-2I7 tipha 55.5.2(7 ib.51 Cr 511.8 ?«KT«/ffr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.4.54 tragos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.4(71 tragos.uitis morb’ 47,1.55 triblion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.455 trimma 70.2.29 £0.557 triticidiicrimnamulta 52 tritici genera €0.510(1.29 triumphanrium corpora rainiolinifolita 72.5-41 f!w7r»ltf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404.41 trogetes arbor 13.5.41 Cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem 4.4 trophalis *9.2.40 co. tropia ff9.*.ï5 nbsp;nbsp;nbsp;(5.10 typhodes ».244

VAgina »24.18 uappa_ 49.4.55 uenenüterrg 44,1 ueneris fomnia qüo (5 inhibenda 71.5.57 uenus uirota quomodo inhibenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40.4.53 uerbena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57.2.54

X. uerbeng efFedus à magis crediti eodem 5.10 uerbeng,frödesomnes fa erg purgep.didg ibi.* uermiculum 57.125 uermiü uarig appellatio-ncs nbsp;nbsp;nbsp;29.1.510” 74-2.17 uefeg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23.4.15 ueftis monocoros,dico-ros,tricoros,tetracoros pentacoros 54.5.42 reteramenta 24.4.42 ueteratorês un didi ib. uibones 754.47 niciaundedida 47,144 uidus gêtiumquarundâ ante panis ufum 19.1.14 uincaperuinca' 45.1.44 uina circücidanea fiue cir cücifita 49.245 uina prgliganea ibidê 45 uinafpurca ibidê 58 uinüautices ibidêi? uinüjSzotZs» ibidê 14 uinüChium eodêi.5 uinudubium code*.41 uinü phthoriü qüo fiat, Cr ad quid profit 70.4.9 iiiola^t genera 51.4.5 uiolaundedida ibidê 5* uippa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72.2.45 uifciconfedio 49.5.17 uifci genera codé 2.51 uiteUi in ouo uarig appel, lationes 27.2.48 uitisubiprimùmnata47 114 uitis ubi Cra quo primum fata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;791.9 uitis unde dida 47.153 uitiügeneramulta ib.ik uitulamen , nbsp;nbsp;59.5.4 Uiuiradbi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem 4 ündores Ö’reüdores 5.5 unguen 50.2.51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(45 unguentaamaracina 4 unguêtaVcncridi- (2.54 cata ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7.2.45 unguentartja Lacedæmo nqs urbepiilfi ibidê58 unguenti nomêqüis primus ufurparic ibidê45 unguentüAegyptiÜ4.5.58 unguentoiji 1101a nbsp;nbsp;nbsp;5.5.3 iinguentü prxtiofum uili infufum,natat ibidên unguetitarianux 441.45 ungues in rofa 15.1-25 uoci ficus officiât 21-4 25 UoIUOCeS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73158 uolupia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70.2.4 una nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50.4.54 urinatorium 252.15 uroici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0.1.55

uruncus 521.24

-^ïlaloê 5-4.44

Xxiphiashcrbaàlô chiti diffère 55 xiphiaspifcis ibidem *4

YA(gt;lA«/0V

V7rifUfamp; vffntfiei^S

47-45

91.2*

77.4-25

ZAcelides 54.5.1 zapetion 5.4,5, zygia 81.41 zythi appellationes ua-«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.»

F I I K f,


-ocr page 38-

y» LOCORVM*Î

IN HERMOLAI COROLLA*

rio fparfim apud autores uel refticu toi$2 in melius, uel fcitius ex* plicatorum, catalogus.

Aeliani Folio i^.columnai.linea »?

Aëtij 191.1406 zo j.is 3^Î4.MÏI amp;^?'4.2?

Ambrofïi z?.?.amp;z

Apuleij 4Î.Z.4S

Ariftotelis zi.4.ffo0* ji-z-zsamp; jo.j-40quot; JJ I 7

Aufonij z;.44?0'»ff.M

Autorum quorundam 142.;$

Catulli 37.ï-57

Columellae isi.ffz 0quot; z8.i.io0'??.??« 0 eodem 43# 0Î4.Î.J amp;45 z zo0eodem 3120ji.» zz 0u 4.i4 0ibidem4;

DiodoriSiculi Î4.1.Z7 0 9 x 7

Diofcondis 1.j.ff0ibidem9 0z i.K0z.z.jjcode J.4ff 0 4.Z 32 0 9.2.50l3-4 7 0 27-3.IO amp;3S ï 4 0 4o.4.zff0 4Z.3ZO 0eodê 4,31 amp;nbsp;43Z.4ff 0 eodé 3,ïS 0 ïi-3iz ibidê 33 0 Î41.48 0jy-4i« ibidé 4ff 0 ffj.i.jff 0 0.1 24

Fefti ïff.3.3

Cellij 17.3.34 0ïlt;yi49

Hieronymiad Demetriadem 3 4.4«

Hippocratis 7.4.40zo.4.4y0 »1.1.9 0 $7.2.140 ffO Z 33

Homeri is.?.$403o.4'ff404ff'i'4*

Imperialiiimlegum 74.2.7

lulij Capitolini 74,2.12

luIijPollucis 4.4.12amp;ff.3‘2033'1.14 0ff94iO

Nicandri 2S.4 37

Palladij 33.1.50 0 7.3-17 08-3 47

Pauli Aeginetæ 1.2.110$3.3.9

Plinijlunioris 444-ffo

PlinijSecüdi 1.3 3$0i.4-2ff 02.1.29 0 eodé 2-12 ibi dem 37 ibidê39 ibidem 44 ibidê $4,03.2.390 4.4.$ff0ff.i.240$.|.z2 Kodé2.200.1.90codë 4 iz0 7.2.14 codé 3.47 013.1.4 E0.Z.4 £0,4.30 0l7.2.ffZ Eodê3 4» 0 24.3.48 (Sc 29.1.8 Eodê3 3$ 0 33-4'59 0 4*' 1'58 0 44 4'3« 0 4ff.3.4l ibi. ffi0 47'i.3$03M'$40 $23 1 ibidê 420 $3.2.18 ibidêz4 0s4.z.$$0$ff.i.$i0$ff.3.i40$s.2.ffib. 10 0 $9. i. $7 0 (TI .1 -Iff 0 ff$.z ff3 Eodem 3,7 0 75 1$« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Plauti Zff 4.2ff 033-4-47 034'3'39 0 34'1'41 In CaHina «7.4.1$ Perfa 33.3-2« Pcenulo $7.12$ Truculento 37.1.41

Plutarchi 4.1.$»

Spartiani 23-314

Sta tij 31-4-1

Strabonis 28-1.2«ibidem34

TheódoriCazae 29.1.$4033.j,;j

Thcophrafti ff.4 3«0 ii.i.$ff0(2.2.3$ amp;nbsp;»1.2.» 03# 4.$9 0 47'4'37 0 48.2.21 0 31.4.43 0$ff,|,4S 004 4.28 070.4,17

Vitruiiij 23 2.8 0ff9.i.i$

lAarronis 2«,4.10028.1.10030-3.1# 04t.4.«3

SWERRORVM AT

QVE LAPSVVM AE EODEM HER molaoapud uarios depræhenforum, aceximioquodam candorean-notatorü « breuis clenchus.

Apuleij 1.3.1

Arabum «'3'1300.2.1

CornclqCclfi «3.4.12

DomitijCalderini 3.2.21

Domitij Veronenfis ffs.4.ff4

Gcorgij Tiphernatis 4i.2.$4

Crammaticof$tGræcorum 202.24

Ladanttj grammatici «i.i.ii 04«.2 3#

Laurentij Vallæ i2.3.$$03«.3.49 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ *■

Laurentius Vallanotatur 1.427

Macrobij 20.3.440eodem 4.2

Mauritanofjt, uel eoi^ interpretum $9.1«$

Medicofjt error,partbenion Artemifiam cenfenti-

Eorundem 0.4.34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(urn $24.»

Eorundem,arifaron ararondicentiü 41.4.«?

Nigidtj, quê tarnen 0 Varro 0 Diofcorides fequü*

cur 42.3.1$

OAFicinaijt, cafia myricx radice pro cafta odorats Pliniusnotaci.4.100 $4.2.31 (utentiû 11.4.21 Plinius defenditur »4.3-43 07«-3. «$

Pliniusdeceptus 44.».«0$04-140ibidê 1« Politianusuindicatura calumnia 41-3-23

Quorundam error de acetario herba 40.(.$9 Itc Anemion non phenion, fed fremium fcribéntium

4x-ï'47 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item de Atriplici 37-2.1# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Item,

Attages,nö attagenasdicidebcreaues,cötra Var* ronis 0 Cellij autoricatê 30-4-10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item, Chamslsâ0thymelxâ cum dapiuioide cöfun-dêcium«$.2,i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itêdc Citreis menfis 13.3-«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item de

Corruda 38 2-13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item

Doreen 0dorcadem diftinguentiü 28.1-2# Item,

Hinnulos ab innulis diftinguentiü »8.1.1« Item.' Hyffopum pro oefypo capientiü 30-1.2« Item, Lepidiumraphanüdicentium 424-4 Itêdc Locuftis,quarüfxerz meminerunt literac 274.20

0 4? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;._ Item Maftichen à (ïlphio non lèparantiü 7.444 Item, Pafferinäanagallidaexißimantiü 42.4.38 Itêdc Fede gaUinaceo herba «1.1$$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item de

Pyrethro 41.4.29 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item de

Serpentibus qux à neotwicis prxfertim Arabibua traduntur,friuoIaeHe 244.3 Itêdc ThyaapudHomerum 184 $'; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Item Thymüprocepafykieftri capientium apud Ari-ftophanem 40.4.8

Seruiusnotat 3o.2.2704$.|.9074-$7 Seruius defenditur $7.4.13 0 ibidem 24

Strabonisaliorum^ 3.2.13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ff8.4^'i

StrabonisInterpretis 2«.2.i80274-i70$«.7.4 0 TheodoriGazx 7.1.39 ibidem $9 £odê4.22 0 17 2-1$ 019.4.2203«.48 ibidê9044.»,« codé# 34 0 32.1.21 ibidê z$0 $7.2.3; 0lS.3'ii xodem 4. H^lt;^5i!S


-ocr page 39-

«^HEAAKI PEDACII DI

OY AlOrKOPIAOy A NA-ta^ßteo? T^i uÀHÇ ’/a7^/KH(5, B I B A I Ö N

n P ft T O N.

OSCORIDAE ANAZARBEI DE medica materia, Liber Primus, interprète MARCELLO VIRGI

LIO, Secretario Florentino.

O A A £1 N Oy iU.0vov a§)^a/up,aA AaOvecj/j o-ttura

tfaj^aKMV o-Kiua-o';alt;’7i OtCuva^it uç,iy /oKi/xaa'ioi^ igzAraTt A^Itjîrij-

OST MVLTOS NON ueteres ta turn fed iunio resetiâ, quidemedica-mento^icófedionibus, uiribus Sc probatione fcripferunt,conabimur SC nos chariffimc Aree de nobisidtibi oftende

çàcro/A«/ croi Tr^asficraf /xH K.iVH/j,/xu Jï «Äoyoil o^M^j ï%hKtva( -Tj^ot^rlw J^ aiM'Tt^ay/j.aTii a.fj- d'là 1° rgt;VÇ/À^ «Ü'ï^, ^H7l7lABUK£Va(,Tgt;U(5 A y^‘so5(oa» ra 'zrAesa avaT^a^ai. lôAaç p^ rt ó êiSuVoç ty HçanAt/tPxç o T^aUT?vo(5,£7r’ oAi 70,0 h4«VTgt; lt;301 aù^ '7t^ctrfxa.Tt'ia.q,'rià} ßoravi K^di 7ravTtAw(? talt;raU7tç Tr^œdoa-ip/iv /xlidi, oi-Q d^ /JATa'^l^, »0L^/J.ÓxQ}pifJiV!l(X0V6^O-a.p. K^a7tuaç JV o ^(toToVo^, ty AvJ^jÉaç b’jaTfoç. Gi'Pi^idoM^cripaK^ièïs^op '?^Aomugt;p'^t 'Il^lTP TD /xj^ûÇ àveS^a^JÔa/, Tp/J^aç ^i^aç iù\ÇK-Horaraç, Ka/2vaç6oTavasâ‘^acD(/ji.(lcü-!^ tia era.p.Tr'XÜj 'Pgt;7'gt;^ a^)(a.ioi^ p.a^’^irriop /xirà «jSj bAi70TN7’ç lt;?^ •^a/ô9tVTU/j,gt;y ÄaK^iScl tip Ti^ooquot;^^ AaSStn. T°7lt;gt;ijSi)j'Fgt;i vtoi^ov o-uvKa Tafertov. w/jdSjBafroçbTVAaîcx^.iy N/kh^ät , HJ ntTycoV/cç N lyi^ K 0 A lodove,, à itkAhttix' ifai Travnç. b» t/m ^ Tt^cri o'yp.ipv'iü^p tÿ 7VW çf^io^ vAùjUjH^iamp;xraV £7ri Tfero/jävaTf a^Üç àa^f èov^. rài^ JÏ r cpa^p.mapidwô/jLiç^if'OKipLX lt;ricii(;y\iji7vid^/jjilt;i ^id'olt;ra.p. où TM mt^'ilM ^^57^«/J b'uva/xtjç HJ (doK.ip^a.o'îaQ avT Kavovi-^ovTiç . TK Jè ^ oiÏTia.Q KC^ocpaViajiK^oynopJ^t-«(Jioçaç in.a.sop avrava jJt^oVT^i’/xtTa t Hj aA Aa ZcVT’a^^œp âvaTça'ptiv. b fo yu tTlaTr^îvrHÇ d'à î^ îî va/ lt;^ aM^ N('7^,t® ivcfd^iop (pHo-ip otpv fivai^(ap.iÂaiiati, '^vopiU/HÇ lt;^’rra.\'KX. 01° i!Midlt;^lt;ra.ipi.op, rauT^/j U7ra^X'i/J vt^/kw. aAoiuj JV ô^KiSy,/'louidci'nx'^valt;Ô5 • 'y a?^a T’UT’/ç b/xû/a TrAesa •^à 'rSaAnó^jc«/tK.TifeTj^^'æwf’. am^ 'dit 7tK,(U.H^ia ovn aSrgt;«j-/alt;?,Sc?^à ^ în ■^-(iK.ült;rp.iXTap îsoçiaç. K/xayP^u J^ HJ t^i Ä rà-|//). b / ^ào'U(U.lt;îgt;v/5ivy(?ættüa^i.lt;J(5 au^Kçoverca/-7iç, b( 3 kÇH so/xifa àvarça4«mlt;5. (/'ia]^|ow ^ b|U.o'^£/aÇ, Tom '^H HJ raç TV^-yi laç avr, wç Aà TP atru/j.viip.ôvOjvi 7iv«Ô^. H^oç ei' 2(5 ^{i inramp;p, U i^wwç hA/k/«ç,«Akkto// 'iv« s-

re,n5 uano nee fine ratióe ftudio idem hoe ne gotiu fufeepiflet propterea qo eoi^ alq rem n5 abfoluerüt,alii ex hiftoriaplurima tradiderüt. Bithynusfiqdê lolas SC Tarétinus Heraclides, relidapenitus hcrbai^dodrinaqantifp in hac re occupât! funt. Nee metallico^x odorameto-rüc^ omnes meminerüt. Herbarius præterea Crateias SC Andreas medicusChienim cæteris omnibusdiligécius hac parte tradaffe uidenO utiliffimas radices multas,herbasqj aliquasin defcriptas reliquerüt. Veruntn pro antiquiori bus teftandü illud eft,in paucis quæ tradita ab eisfuerût,qd exadû erat,eos tradidiffeJunio-ribus autnequaq aflentiendu, ex quo^x nüero TyleusBafi'useft,Niceratus,Petronius, Niger c^ SCDiodotus, Afdepiadæ omnes, qui córnu-né notaeg omibus,8rin uitæ humanae ufu quo-tidiana materiä exada defcriptione dignâ exi Rimâtes, medicas remedio^i uires,ÓC probatio nes in decurfu tradiderüt:nó experietia renzui res,probationes amp;efficacia metiêtes,fed uano de caufis fermone, ufqj ad cotentionis tumorê ubiqj rcextoIlétès,óC alia pro alqsaliqndefcri, bêtes:Siquidë qui inter eos excellere Niger ui def, euphorbiu ait oleaftelli herbæ in Italia na fcctis,liquorêï8C androfymon eandé hyperico efleïamp;aloëtp in ludp foifilé nafci.Pluraq^ alia his fimilia,lóge à ueritate falfoq^ expofuitïqu£ omnia eius hominis indicia funt, qui no præ-fenti infpediôe ôCoculatus index, fed ex hifto ria aliorûcp traditidibus ea docuerit. Peccaue rut præterea 8Cin ordine,coniungêtes alq quç difeonuenirét : alq ex literal^ ordine deinceps defcribêtes,genera'(^ SC poteftates eoç! àcoge neribusfuis nô ob aliâfane caufam difiungen tes, quàm ut faciliuseoçî meminifsêt. Nos aût à prima ferè iuuétute indefelTo quodâ cogno-a feendæ

-ocr page 40-

i b i o

j^oVTiç twlSu/xi'a/j 7^1 T^ u/jXyvaa-i/j ^ uAkç, ty if’/Â^àù^ZwîTTtAOû'vTK’. oltamp;a ^ H/xî/j SJa^u2' Aop T è'iop,lt;rtU3xyna)(a.pSjJ i^ 'n^a.yfxa.Ti'cUf ^ i| ^S lolQ erS TÇol^ i-l^pSjjQV. w ty 7^ lt;rm roi^ip iaciTtamp;ijiMCfr, iv^x^tsop tKTrÂKjfeVTtç Tra Goç. A’H/;£j^lt;j(’'7t5oÇH/xàSiri«0tcr'(|Ui f^utr«) pJUr ^oç Travraç w^â-jp to/A /«ç amp;va)o/xS;/»(? ot Klt;l»(«5{Jüoç«^A(sa Si Ti^oç T^ o/xQ-nxvav^.'ij^t aiT^opy 'Jt^oQHfMQ. S^ëy/J^o!. 9 où (r/xm^op lt;551 ^ lt;rot WÄOMX-ya^ioL^, ty h r Kjar/sou A.wvi'ii Bawou Tt^cç o-è /•ta^i^, h/j t^vw/^O ettwhi yevnt^ipjp .i^iolHÂiiVpv ^' œp-epoTi^pv' f/^p Ti^ûÇ â/^K Aouçtuvou/j ojwVTtç. -^aH/xAS f^ S'i en yy ’fgt;v^’^amp;jlopSjj'ii(ir't^y'}Pp.v«p.a. vijjiM'^ ^ AoyoK^ ^uip S'cMO-pip no'jrëp^-, âA Ä c^ T’/ç Ti^ar/xacr/ pir' £p.7rlt;Jçiaç uZA/xt AiJcüz. p.irlt;x ê TrAi/SMçàKç/eii'a«» rà^ TrXësix J^C avr’4'“lt;?7VoVTtç,Tà A ^^ 'iso^/aç lt;rvp.lt;f(-o‘ va quot;P/ç TTcia-i H^ àvaKj/o-toç r 7^’ £K(XbO/ç uX j^oJç/M/jScKç/êcücrwTtç, TriJ^atro^tSa ty th ra^ij J^ioLcpô^cû j^Kiracô^, gt;y ra '^jh amp;nbsp;ràq S'ujMp^e^ inisov avr amp;v«7Sa|«lt;ôi. o^ yip-bp oiVarKaz oç W7ra5)^^ ° quot;^^ pa^päne^p ÂÔy6^,TrapTi of u S'a Ao/j o'mji](vf/;Sz/O(5 oAw th Tix''? • ^ quot;^ ^’^’ ““ 'TW cnjp.p.a.x,'ow ii»^nrgt;p ttcwti p-î^ ^i-^oixi. Voç. ^ J^m'ù S^vvaeri «u ^t(Ô^ nara 7t ràç crK.Sj-aerwtçH^ ràg p.'i^^lt;iamp; 'rgt;v^ ’mi Tza^t^p 7rlt;{-^a‘p^q,TrÂësalt;rvpJSa.'^pSjjHlt;i^ T^î tKa sopr?^ cpa^paK.wprv(ilt;nux^- Ti^ût/’^aAH-j-^A'-î ^a J^ ly 'TWJ a’up’À^H gt;y a'vp.pv'i^opv^hUf '1va h lt;^alt;î’i'yjlt;ô*'»J TiAt/'a. n^o itô-vrap ogt;m ^îjoVTi^^v ^ àvf 0ilt;r£uç gt;0) cruîXvo^w? SK.os'ou ({Jl Puç oi^ Kt/'ouç Ka/çouç'TÇoiTKK.iJ. T^a rt cCh PU-PUÇ H 7;^ 'yGjKc^TKAa'Yi'vtTj roi tpxi’pjxK.ci. oÙ9jiou rt oV T’g TW KarasK/xaPS (ru^J^t-y^ ƒ e. jUtTaAM gt;•ƒ K^ Purep U7raçx j J^io-po^, TW av^/xw/J « CM ' €^p'^opSbjup'na-u'!^oybù Tf/G'cô^.toÇT^ 61 ■P ô^^jvouç, gt;y u^kAoui’, 61 J^io-irviopipovi^y 614« jjgouÇji^àvutPçouçi/va; Puç roofu^ .’/lt;X u^on ^iyÔc.'^WlpKia^UJMip.amp;^.0!.l J^ e^TTiilf'lVo7lt;i,amp; Ka6Ù7§o(Ç,iy Kcnramion^ ly pn S^idTrviopSjjoi’i, 2cPvtuT(^( ^Jl ■PTrAe'Sop.^gi^/xaA^o^ja/M« KoS wçcüz lùx.a/^t’cru^t'yê'o'ai, «!ƒ'/’àcôô'fj-60/ £cf6/K.i{a/. ouK amp;.yvoHTiop /xSxz P(,^ Tp^^a-K(ÇTauTa ■^à 7^ ’kS^iothto. lt;^ x“?“^^'^ '^“ T^i enru^a'ip 'm EPus.rax'op 3 ë^iS^iop aK/xa ^. tvia JV 61 quot;^a 7^ taur ’itbiómTa., yj X^Mw Vi av^x 71 ty (})u5\a pi^. ^và Jlt ty J^iq 'm epus âvOotpOje. Tp Si êtOVAÓpSjJOp^TVVTPU^ipTT^^i f*^ '^X'iA'i “^^ K-aTa Tt A' àj^^UH S^Aasttenp’iK.^ 7^ç,àKMaÿult;r/ ty •^oaipdta-tSiri -^Tuexav j/j. cv7i J^' o2 ^Ä’xsHyj'mvxpi^'^^/J^Svopfj^ijva.'T^

S C 0 R I D I 5,

fcédæmedicç materiæ dudio, multi’s peragra tis lods/Nôuifti enirn Si tu militarcm uitâ no ftram)fek libris, te hottâte, totam collegimus remtcui opus hoc noftrum etiâ dicamus, gra-tiam hanc tibi erga nos affcdioms tuæ référé tesmatura fanèeruditis omnibus amico,præ' cipucq,’his,quos eadem tibi profiteri cognoue ris, amp;nbsp;erga nos peculiari adhuc magis affedio ne, Eftq^ probitatis tuæ non negligendü indicium LicmpBaiTioptimiuiriergate affedio, quam uobifeum agentes cognouimus,optabi lernambo^zinternos mutuam beneuolentia admirati. Hortamur itaqj te, aliostp omnes no ftra hæc Ieduros,non quantum dicendo potu erim, fed in rebus cum experientia diligentia contemplari. Cognitis enim oculatafide mul taque diligentia rebus, 8iex concordi inter 0-mnes hiftoria, percontationet^ à locorum incolis abfolutis,conabimürdiuerfoab alqsordi ne utentes,genera Si uires fingularum rerum defcribere. Ede aut necelTariam medicamen-torum dodrinam,omnibus manifelturntpro-pterea, quod uniuerfæ arti coniuda elf opem quefnam Siauxilium ubique certum Si effi-cax præbetî quódque eorum confedionibus mixtióibus'q},Si in morboçi experiétrjs augeri fubindearspoteft,multumilli adpeiente fm-gulorum medicamentorum cognitione* Adq eiemushisetiam,uttota resabfoluatur,dome fticam cognitamcp omnibus,Si in humanæ ui te ufu quotidianam matcriam.Eftq,’ illud ante omnia curandum, ut tempeftiue carpantur Si feruenf omnia, Ex hac fiquidem obferuatióe efficacia funt,aut euanefcut medicameta o'a. Serena itaqjtempeftate carpfiffe ea oportet,re fertq^magnopere à ficcitate aut imbribus id fe ciire,quemadmodu montanis,uétofis,frigidis, nee uliginofis locis ea legifletefficacioresfiqui dem omnium his locis uires erunt. Quæ ucro in campeftribus,uliginofis, umbrofis, nee uen to pflatis, plerüqï ignauiora funt. Multotp ma gis quæ non fua tepeftate Si im portune leda fuerint,autinfirmitatediftabuerint. Nee igno ra ndü illud etiâ,fæpenumero hfc ipfa loei pro-prietate Si anni téperamento ocyus aut ferius m intégra ætaté abfolui. Quædâ præterea natural! proprietate p hyeme flores proferre Si folia. Quædâ bis per annû etiâ florcre: oporte reqj hominc q uelit omniu pitus elfe, à primo ex terra eoçz ortu, donec integra ætate abfol-uanf,Si eu ab ea dilabunf,illisadfuifle.Neqj.n, qui,eu primû è terra fe proferütülis tm adfu«i mte-

-ocr page 41-

LIBER I.

5

r 5cKp.a^0|Urïo^/craeou7^ 0 tuçaKÙçTaamp;K^a tûura.i' â^îi^utç uÂAyvwvaf.-^à ^ r’Utj /xtra ^H|U.a2;crjU.où(’r^tuzJ^o/jjKj rà jUirtSH '^7 Kau Aw/j,^ âv62/j, ^ K^TTw/j, KalÂvaç a^aç’iJ'io THraç, /MyaAK ttAkvh yi'vîTj ct’ c^îo/ç TOÎç /xH «UTu rS S Éw TfiHo^a.pSjjon^. -^à to-ÛtIm youS T^ oUTiOV, 2:V£i5 T amp;va'X§aFaVTé7rÀoMlt;K0Htra^gt;, t/7rûV7£(5 2;và /ÀH'7£aV0K,«HTt KauA0/J,^^.H7t K?-W/j efî^jv. H.a8aT^ £7ri F àyÇïostwS,«)) ß^X'’^’'^ TTCyVratpu^Lou. b 3 7f/5\aK.(Ç cy/mVXHK.wS auWS C ^ 7fWlt;;T^/ç„aaA»s« 7^ uÂTi yvœerf/j Tfm «rt'TJ. y^ù (UÆu T°i iiJ^i\ia.i, oZ. p-ova. r èorcwi'^ 4)a^iU.aKu/j £7r( Tp^^àm c/'/aju5/cl,oio/Jt^i-®o çoçb A^xo'çiy p-sAaç. raJ^ Aoittoc /x^^S' '^'® Tia.^i7Ti7gt;7:'\ë5opitlt;rilJ'ivX^nsa • a/^ 0c^^ lK.iS\ilt;^ÿ,si)(ilt;i-,'X.ot.!J-lt;^i^ÿ^^,TrÔÂi0ji,aS^ÔT?wp) C't^/^XJ/JjOeFi''^I^h 'JOy^TPp-, «Îj TOC O/J-Oia T’^K^, rv^Éy^v (/'©.intv^iova 'FcuT^/xaTUiU. av^H Si ’7{^o'^ à.TP'^iücnijit^ot.v^. wç y k^Stpu'i^ 7r47r£i jou^ovraç. «^ rœ eüTS^/xara y a^x^M^® ^H^al »icÔS '’Ço T «W^GV. XUAlt^v y tq rag êoraraç, K5^SAàsuu oVTKip T KauAuv, b/xoLs ty nx. 43UA Aa. 07Puç y KjeAaK^ua AaALSava/jjTt/xvoVraç yV KK/xH ïi l°b'Ç KauAouç. rài? Jè ôç aTroâ'î.Ti/j ^Î-^aç ^ xu^'T^iara ^ cpAo? à^a/çtç àçX^c^^” tpuAoj^otZ^ '?^j ëoravw/j. 0 ràç /^ KaflJiàç au 700/ ^H^aîvclu o^ TOTpzçâvoT/so/ç. ràç y /J~^'!^X'^ traç yHÇ H 7rKAou,7rAuvlt;j/j vÂa?z. à?f Ti0£â3 y 0 av0K,^ ocra tvûxTK TVexave] ç^ kÆutio/ç/Çx^u ÇÎuoiç àuoTisoK?. es'/ Ji b7nq yu xa^^a/ç t! 4)uA ÂoJÇXÇfa/'^acûg-^/AZTj Tr^o'çJ^iajCXûVHU r CH^ fJMrap. 7r§oç y ra uy§a cfa^/xana aç^cocrtl uAk 7racraVj7ruK.VHÿ^à^yu^ou,!i u£Aou,H K^aru^ yt yJ^H/xSl/H. 0 bs^aKiVH dV H /XH a^aiœ tu Str'Q. (u Aiveo/jJè bo'atKTTU^ouKÄTacTK^’Äi'q.Ta JX J(^aAK.à à-yyiza, a^.y-ôaquot;^ vr^oç rà ocpamp;aA/j,(' ko: i^ç/AaKa X9^) wT^à, Xgôj ocra J^i o^ov^ H 7ri'ûyHlt;?u7§a:5,5 Kic^^jai? Karao-K^^tT]. sw-Ta c!^M^MutAoUf^jC^ Kaw/Tc^iVa/ç ie^üo/ç 2c7PT('^idamp;«/cë©,

Integra eoru ætaté intelligerepotefttnecqui intégra ætaté folia obferuauit,primos eoru or-tus cognofcere, Folio^i fiquidetrasformationi bus,cauliucjp 8Cflo92,8Cfemind magnitudinib’, nee minus pprietatibus alps qbufda, grauiter decipiun^,qui hac ratioe cuda hec no obferua uerint. Vnaqj hac obcaufam eoru qui hæctra diderût decepti ali qfunt î nee flore, nee caulé, nee ferne ferre aliq a(rerétes,ueluti gramë,tuf-filaginë 8C qnquefoIiû.Qiù ƒ0 fepius multisqj locis ea obferuauerit,hic maxïe nouiife ea po-terit.Sciendu illud etia,ex herba^i medieamé-tis durare ad multos annos folü eädidum amp;nbsp;ni grû ueratrû, reliqua ad tricnniû tâtum habere ufum.Nouiife illud etiä oportet,quæcüq^fruti cofa funt,qualis ftichas cft,tn’xago,poliü, abro tanfl, abfynthiü,feriphiü abfynthiü,hyifop5,a-liaq^ his fimilia fuis feminibus prægnâtia, lege da cifeîFlores anteq decidâtîFrudusmaturosî Semina cû ficcari inceperint, anteq dilabâturt Sucefi ex herbiscolligendû in noua cauliii pro dudiocî eodeq^ modo ex folqs liquores lachry masi^^edis integra ætaté eaulib^excipiédos. Radices quas feruari oporteat, radicüqj fuccos ÔC corticcs,incipicte in plantis illis folioçideflu uio eruendos,excipiédos Si auferedos elfetfua qj natura puras locis fine humore ut erunt fie-câdas.Lutofas uero,aqua prius lauâdas. Serua di itidé flores,Si quçcunq; odorata funqtiliagi-neis,neq;humorê admittétibusfcriniolisîchar

tis aliqh etw folqs‘ue,ad feminû in illiscôferua tioné utiliter inuoluuni,Liquidis poftréo me--dicamétis accomodata eritdenfa omnis materia, qualis argetea, uitrea autcorneaeft. Vtilis Ôt ex mari teftacea,non tarnen raratutilis amp;nbsp;li-gnea,quæcunqj ex buxo cofeda fuerit.Liqui-dis itidé oculoiy medicamcntis, quçcûq; aceto pice'uc liquida, aut cedrino liqre côfeda funt, actomodata erüt ænea uafcula.Adipes medul las^ ornes ftaneis uafculis feruari oportebit.


INTERFI^ES^

NCIPIEMVS BONA FIDE EX HOC LOGO REDDERE qux hoc opus iiicipiéces in præfacione noftra poUiciti fumus : Non tam nobis in eo confulences.quiinfïrmitacis noftra: conlcrj in partes tam multadigerero cogitauimus.ne tota uniuerfi operis mole toto itinere graues pariter ubitp 1a-boremus.q ne timeant fufpicentqjlegentcs, ut in male crédita pecunia fit,péri tura fibi quae in ultimam diem dilata, amp;nbsp;in extreme opus reieefta à nobis u ni-uerfa fuerint. Sed a' principio ftatim fepofitisamotisegfubinde aliquibus.quæ • cunqjfingulis capitibusdicenda,tunc potiusaut nonrelinquendaoccurrent: iuuet fimul omnes,non ut poëra cccinit.euafilïe deinceps tôt urbes argolicas,

fed morborum omne genus,eorumqj tam multa remedia .Ô* in tanto hoc au-torc icediHima multis locis uulncra, informestç amp;nbsp;male cohærentes cicatrices,©' in utroq? hoemalo fufpi Clones etiam noftras fignaft« .ouf omnia legentes quKp.laborem diligentiamlt;ÿnoftram faltem probent, a » fi CSS-'

-ocr page 42-

DlOSCOklOJSj

Quid fit Integra ætas.

Lachryma Liquor. Succus.

^«Kfl/0» ivt ^VMt

Lachryma

fi cetera illis minus grata lt;5^ probata in nobis fucrint.Eritepnobis pofthac Temper in doceJis his, poft cnar ratasmedicac materiæ tarn multas ubicpappellationes, principiumàdeprehenfis fufpelt;ftis'ue,ubicunq?id accidet huiufeemodi uicrjs,ut fani «izintegri in Diofconde corporis,tutus amp;nbsp;amabilis fit ufus.-uitiofi uero 0* corrupt! nullumfub fide tanti autoris pericuIum.Quale.ut nos fufpicamur.illicfuerit.ubi de medicaihén-toiubonitate amp;nbsp;ufu ex ætate decernitur lnquibus parum uerifimileeft homilie ex profelTo hec agentem, ignoraffe quæ obiter alp docuerunt.'ïz quæ non tam antiquoi^t autoritäre,q reipfa «irquotidiana experiê-tia deprehendi amp;nbsp;cognofci poterant. Cenfetenim Diofcoridesexhisqua: in eo nunc leguntur,in herbarn medicamentis durare ad multos annosfolum candidu ez nigrü ueratrum.reliqua ufqjad triennium tant« habere ufum.Neqjin his ultra aliquid conftituit.cum tarnen Thcophraftuslibrot x. de hiftoria platarum longe plura amp;nbsp;aliter his uerbis tradat; Radicum uero ornniS alijs diuturnior.alqs breuior ad ufum ætas da taeftiueràtrumfiquidenitriginta annis utile, ariftolochiaquincpiïraliquandofex.quadraginta nigercha-ttia:leon,cétauriumdecê,nec ultra duodecim,pinguis enim denfaq; radix eins eft.Peucedanüitidëquinqj, Ér aliquando fex.Et uitis filueftris flores anno durant, fi in timbra0* integriferuentur.alioquin putres fun-gofiipfi’unt.Habent 0* aliæherbæ alia tempora.Omnium uero medicamentorûdiutilTime durât elateriii, ueeuftiftimurntp in eo probatilTimû eft. Dixitcp nobis nee nanus nec iadtator medicus, ducencoie aiinorü efie fibielateriù uiribuscgregift abamico munere accepta. Qute omnia paulominus qqfdem uerbislibro xxvii.capite ultimo Pliniusa Theophrafto accepta Lacinisreddidit.Idê præterca Theophraftus libro vu. de plantarum hiftoria quo loco defoliditate infirmitateep feminum agit.-diuifione hac primum ufus eft ut alia dicat firmiora alia infirmioraefte; Numerattpin primo illogenere cor!andrâ,betâ,porrâ,nafturtiû.fi-napi,erucâ.fatureiâ, 3C qcuncpalia acrimoniâ habent.In fecudo uero Attriplicis olus,ocymâ,cucurbitâ,cu cnmerém,æftiualpomniaquæhyemalibus imbecillioraefledecreuit. Moxftatimfubiecit ultra quadrien niiim nullij durare femendicetep de boni täte corum ad fementê agat, non aliéna ramena medicinsE ufu di-uerfitatis ratio hæcomninofuerit.Hicipfeetiam Diofcorides inaliquibus legemufus aliquâ ex tempore multifariä pra;fcribit,quoiû omniû nihil hoc loco indicatur. ideoep fcrupulus mihi iniedtus eft, pofte hoe loco deefte aliqiia.qualia fcilicet Theophraftus Pliniuscpó' hic ipfe,alibi tradiderunt: decurtatumep à libra rrjsinexcribcndolocumfuifte.-Auxitcpfufpicionem noftraueteiycodicum uarietas. In quorum aliquibus legebatur: A Mnriü fA{)(^^ifn^vtigt;!f)^ii^K. Inaliquibus contrariopenitus CenCu.iuii)(^fi^i^vsti\fKK. Cum in al-teraledlionc extrema illa uox utile,in altera inutile fignificetiÉrutraqjqdfalfumomninofit.indicet.Qiian do multa funt,uc ex Theophrafto pater, quæ ultra triennium ufum habent ; Mul ta itidem quæ citra idem tempus bonitatisfuæuiresamittunr.Inancipitiitaq;Û' tam corruptaledlionequonia reddendum aliquid in Diofcorideerar, damnara nihilominus omnium cödicum fide, quod ueritati minusaduerfaretur elegi-tnus:reddidimus(putlegitur:Reliquauf^ad triennium tantum habere ufum.Minus enim amp;nbsp;in paucioi i-bus hoc falfum erit.q fi excepro ueratro ufep ad triennium reliqua inu tilia effe cóftituerentur. Signafte hoe præfertim tam multis contracenfentibusab reuifum non eft,(Sr legen tes monuiftc,dubitarc nos ulrimam lllam eins diuifionis uocem quocunep modo legatur,ulrimam fuiftealicu iris partis clauftiram.qua hic cort ftitueret ultra citra'ue cam ætatem,fioc illud'ue utilcaut inutile effe.Diximus hoc capiteetiam non femel fed iterum atep iterum ferius ocyus'ue in integram ætatê abfolu i quædam.tr Integra ætate fecandos plan tarum caules,opportune,ut nos credimus.deriuata in hunc ufum ab optimis fcriptoribus uoce, de qua ne dubitare pofthac quifpiam cogatur, certam ex diffinitionceiusin hommerationem legentibus fubqcie-mus, quæ in cæreris eadem nobis etiam erit.Suii t Græcis notiftîmæ uoces «k^h tytj wf^oi^^v, figiiificat'rp illis in tempore lt;3‘ ætate return totiusperfedfionis decretorium momentum,quo cum pcrueneritaliquid, integrum, perfedtum,abfolutum(ppenituscft;idnosintegram ætatemdiximus,fcientestamintcgrunidrei,cui nihil ultra accrefcic,quamcui nihil adhucdepcrit;monuit«pnosCaleinis,qui in intégra ætate,quam ille «K/xàù iiocat, diffmitionehac ufus eft.Integra ætas eft, cum abfolutis in animali calore «y humore, ad ftimmum incrementum peruenit,abfolutum^ animal eft: fiunttpin eo accrefcentibus pariaquæ dilabuti tur.Quod tempus fecandis plantarum caulibus,ad excipiendos liquoros.ÉZ perfefluenteslachrymaslegi. timumCr'decretoriumhicfcriptorconfticuit: eftrpobferuationiseius cercaCr necelTaria ex natura ratio, qiiam contemplatus libro quinto in plantarum hiftoria Theophraftusijs uerbis idem monuit :Suntautc in genere arborum iunioribus amp;nbsp;ijs quæ iam confenuerunt meliorestir utiliores quæ Integra ætate uigent: illæenim aquofædiæ terreftresfunt. Dicendum nobis etiam de lachryma,liquore,fuccotp hoe capite eft. quæ uoces ut primum fe nobis nunc obtulerunt, fic n ullo nonfere' capite poft hac occurrent, fed tam ua-gis : amp;: ob hoc fubftan tiæ fuæ fimilitudinem tam facilémutatis inuicem fignificationibus, ut non inutile penitus legentes hoc etiam præmonuifte fiieri t. Quodautem de his dicimus fic fe habet.polTe nos,ex quo Plinius ait habere fuam plantas uelut animalia carnem, fua Ér ofta, eodem naturæ ordine illud addere ,■ fu-um habereitidcm plantas ueluti animalia fanguinem, ftias, ut homo amp;nbsp;bruta aliqua, lachrymas, fuum denique, ut multa alia.toto corpore diffiifum humorem ! aut quod his fimile fit proportioneïie refponde-at. InteUigcntcs'quc id antiquiftimi Cræci, di tier fis, ut par erat, appellationibus à principio ea difcreue-nint, /«KPi/ov, c^v Ér ^-uAi/Jd cftlachrymam,liquorem amp;fuccum uocantes. Sedfecit omnium commu-nioilla in genere humoris, confedtionis, uiriumlt;jjamp;ufus fimilitudo aliqua, ut Cræci etiam easiioces aliquando mifcHerint,ÉràLatinis,quorum eftaiiguftiorlingua,paflim nunc etiam confundantur.Quó fitutnos ,autore Theophrafto primo Ér nono, pluribus^ alijslocis toto opere de plantarum hiftoria, non ram libenter quam neceffarioconftituamus, quæ futura fitpofthaclegentibusin fingulishisrertim æftimatio : ut cum lachrymam audierint, fciant fuifte huic fcriptori (AaKfuov. fignificantp amp;efte ple-runeg lachrymam humons fliixum ex planta fpon te fua deftiUantis .• qualis in trunco uitis gummi modo concrefcit,Ér quæ in nigra populo duratur in fuccinum, amp;nbsp;quale multarum arbora multiplexgummi eft:

Quæ

-ocr page 43-

LIBER L

Qpæ omnia sum fponte fua fluentjachr/mx appellatione.femper à nobisf eddentnr.quemadmodü con/ traliquoris, cum exfedla.cerebraca.caftrata'ue planta aut parte dus aliqua.quafîfanguisaperta uena hu* Liquor* mot per fe fluet;qualem autore Vitruuio fuæ architecfluræfecundo libro.ad bonitaté materix exfa ufe^ad medulla arbore architefti cliquant ,lt;!r ad opiu exagrefti Iad:uca Cr papauerc herbarij, Crad unguenta ex balfami frutice unguêtarrj coUigût.q àlachryma eo maxime differct.q, g fe ô'fïne iniuria nô fluxit.pingui orplerunqiiS^glurinôfolentoredeftillans: ideoqjin aliquibus inter fluendû lachrymæmodo concrefeens. Seruabitur à nobis illud etiâ.ut quoties liquori huic color alius.aut candor natura'ue ladbis infit, qualis in fi cojadariajierba.utratpfoncho,multiset alps eft, ex colore lade'ue illo aliquid ei adijciamusruffum.puni ^gj.. ceum.luteu herbaqeum'uc.autlac.latftis'ue liquorêdicentes.Succum poftxemo extota materia, parte'ue Succt«, ciiisaliqua cocifa tufa'ue,adfperfisaliqHandoaqua uino'ue, aut humore alio,tum manibus,aut torculari, autigne expreirumexudatûqjhumoréappcllabimus:Coius pené infini ta toto hoc opere ratio ö'ufuserit. Neç me latet.potuiffe hæc ex eodem Theophrafto libro oeftauo aliter doccri.ô* ex natura uiribtisqj fingu lorum quam magis oportebat diuerfitatê oftendi .• Sed nos nomina,hoc loco conftituimus,non nature tra lt;ftamus,neC alio confilio tam longé de his nunc a eft um à nobis eft.g ut conftitutisfemel his,cum opus eric certiusgrauiora tralt;ftcntur,Nolumus illud etiam reliquilTe.quod defiderari pofte uidecur.Qiios hie carpe dis plantis ér earum partibus,montes uentis perflatos tâtopere laudac,à Theophrafto cuneftis alrjs prxfer-ri aquilonios,manifefta à ftatu cœli O' diuerfis uencorum uiribusratione tr caulk: Siquide tepidioris uenti alicuius,qualis aufterO' fauonius eft.afflatu.citiiis copiofiuslpgerminant, florent, O'frueftu ferunc plantx omnes.'eaijfoecunditate languentes citiftime iiires O' uitam amittunt. Eft ilia etia ratio, qgt; prxeeriti anni foetura cxltauftas nouo ad nouam foeturam alimento impleri oportet:quod hyemalcs pluuip.feliciftimdp omnium niucs.tranfmiffodumliquanturpaulatim ad plantai^ radices humore fuo,prxftanc.Veruntamc ad bonitatem matcrix amp;nbsp;frueftuum copia id fans non eft;Siquidc concoqui alimenta id intra plantam co-erccriiyiegitimo tempore opus eft;Qiiod fiet.fi hyems O' gelicidia adftrinxerint:nec fubito erupere in ger mina Óii flores, tepore aliquo illelt;ftx plantx, potiierint ,• Exigit enim id natura.ut plenx copiofo alimento radices in omnê planta illud tranfmitcanc.hanc uero ueluti hominê.fceta,légitima puerperrj tempus expc «ftarc:Qi.iod totum gelicidia penerraliq; ui fua aquilones prxcipue efficient. Non uidetur O' illud huicauto ri integrum efl'e,in quo ait effodiendas radices, quxferuandxfintiauferendosearum cortices,exprimeii-dosipfuccos,O'excipiendosliquoresincipiente in plantis illisfolioiy defluuio.cum alibi hic ipfe radices ali quas,ut in dracunculo docebitur O' inula,per meftem iubeat cfl'odi.O' Theophraftus libro nono de planta hiftoria de eadé hac re his uerbis decreuerit: In quibufda per meflem paulo^ante carpêdx radices funt, in pluribus uero per autumnum poft anfturi exortum,cum folia fua amiferint.Nififorte hic ex eo quod in pluribus fiat, amp;nbsp;in cumftis neceffario folioi^ defluurj decretorio momentolegc conftituit ; aut Theoplu a-ftus fic Icgendus amp;nbsp;intelligendtis fit,ut fiue per meftem, fiue per autumnu carpendx radices erunt,in cB» lt;ftis foliorum defluuium expeeftetur. Sunt enim qup per meftem folia etiam amittunt,ut Icgumma olc^^ maior fere' pars.'Cx quo tempore lignefcunt eorum caules radices^,O' in cremia tranfeunt.

HEPi ïPiAOS, Ktef. a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE IRIDE, CAP, L

p 1 s,Lo/ y»3i«!5» KHjbqgöiÄTriJV. biQjOu^avia.oi 3, KaS'ai^^, bi JV, ^au/xasóf?. ÇW-/xaZoibacf i^P-a^i Ka-bi Jlcj'yaAtPio 1 Aa. b'j^TyiT©'^.




RI N, Lfunt qui 8C hâc II lyrida,qui thalpiden,qui uranian, quicathærôta, qui thaumaftû, qui opet triten appellent, Aeg-y-ptq nar. Romani radice maricam,gladiolû8Ccô-fecramcédicuntîA cœlc


ff t^lïjK.ovo'aK^x^i^' oU'yuTTfioZjVa^. cc^ HaT’ovjavo/j t/xift^iaç wvo^tasew. J $uz^a qitjl 0^0.010. ^ilt;ptca. lUti^ova 3 W) TrAamzr Jsa,«)) Ai'^UTtja.avSx 3 ïtti kkuAw -^«/ÄMiAa- tvr* Ka/j.7rH.7f/KiAa. « Aftjn«,« uj^g«, 5 ^tAotva, a Tf^fu^S, « x.vewi'^oVTo. bçaT]. bßt/j if/à -i^ TP» »aAica»à7n[K.«iON’»5ie/'' th oùçavia • |(tou uttiJ-tfiyovarta/'ati, sS^o-î.tùt-xffe. «qlt;I^Q /xiTà lt;^'F’/j.ljjj Ih^vou/to. ^ (rKiiamp; iy J^iif^avra,, Ai »s â7PTl3'ilt;Ôc«. Ïs» JÏ BsAtiM/J ^’l?^U^lKH 0 p.aH.tcfoviK,H. H96J c^ TauTCWi^ all's'll Îi ttukvoj^i ^«5 Vtg^ U7PKoAoB@-', l^J cf Jcfl-çaus©^. TH ^oq UTTOKif^©-'. X9^ lt;rlt;foJ'‘^a. iûœiPlïÇ, 0 TH -ywcT'J 7ru^Tt ^a • tW H olt;r(xl/ji t lAiKj'VHÇ.


Ris arcus fimilitudine, qui iris à Græcis dicitur, planta hec etia iris dida eft J Folia gladiole hec bæ fimilia ex fe mittit,maiora tantü, latioracç SC pinguiora.Flores in fummis caulib’,8C in fingu-lis fingulos,redà paribusq^inter fe fpatqsin altS furgentes, in arcû flexos,colore in eandidu,uiri-dé,luteü,purpureû 8C ccerulefi uariates: ex quo, quonia diuerfo colore floret,reddita cœleftis ac eus imagine, ab eo nomen inuenit. Radices habet geniculatas,folidas,odoratas'c]^î quç in taleo las fedæ,ficeatæqj in umbra,tum funiculo traie â:ç,pendétes in «fus fuos feruantProbatiffima iris lllyrica Si Macedonica eft, amp;nbsp;ex utraq} hac gente,quæ dcnfiore ÔC quafi decurtata radice e-


a j rit,non


-ocr page 44-

D r o s C o R I D If 5,

Hÿ5) (UivoTi'^ov^a. TrfaÇ/xo^i? K t^ W* KOTrft jamp;W K/voVo-a. H Ä/ßiKM AóV'K-H Kara X'^^P' ITIK^X TI^OÇ yivtripyJ^T^lVOVO'aTHJ^UUX-' {X^- 7Tlt;XÂMoÛ/j3jjMT^H^OVlZoVTClX . Ùc^i S^OU pSjj T’I TOTi y'lVOVTM- J^üvx/xip Jï £J^«-0-1 Trao-cU. amp;^fxavZM. Atirftw'^K. tip. a^/xó-^•atrap 7150'1? enx«'?,'’^'^®^ J^va-MiayarKvr^x XiTrfoTPidvirM. Ka^a/jeuer/ Jï j^oAàç 7p2^o figt;Sji/ciip.i^ucf'^o/xtÂir@^,oÂtCHÇ lt;! ^^tV» lt;R t^ U7rvo7f/oi', J^aK^voTfioi. G sjoepouç jSvTC«./xir'o^ouç Si 7riVÔpSijjûiJ..,^ilt;ÿO!^»-KI®/? àçHTCÜO'l. 0 CôTAlwiMÎt^ . V^ eSJW/Xi voiQ. H9?^ •^/4-ux°('^°'*? “ V7ov^' • '^^ '’®'‘» yôvop Tt^ôiipSjjoiQ. a-yp oivai Si 7f6flt;rca, agt;ou vip'i/x/xbsjx. G TOêt7rott(U.a JV av'^,'7i^oQ yuuMiiiiXQ Truj/aç iv^i'Pp ,fxx'\xa^op rgt;'Jlt;i roTfvii 0 avxGo/xoaja^^i%gt;ô:J^oi^ n t’ç é^kAu-tr/xa. »y m^îy^ap tÿ KÔÂ7rap a-^K.oànx.'7t^oa‘ ‘n^etreu JV œç K.û/^''^/0|U /JLtra /xiXii^t^, i/x-6jua KaTacürwlt;r;.p.aÀaûj«(r/ ^ ■^oi^S'a.i^ ty cKif^tS/xaTa. naAoüLix ilt;f^ai nxTX7?Âa.iamp;ë-veil- ^n^ai 9 TrAH^env tAo. ty avaKaSa^acr/ fxiTX /xtAi7°ç. ly Ta t-j-'Ao/j^a r ûsiüip,o‘x^ tCSciV. aifiÄücri ^ H^ H.î(}xxAaAr/a$,o’U/j o^a iÿ fOi/'/Vœ KaraTrAaûQ-iprcw.cpaKïs^ 71 lÿ tef« A^ç «TfKaS’a/jouir/, craxi ^»îb.iGoçÿ A^Kœ S^ittâx tr'to'Ji ngi/J MtA(2; KaraTrAacOferca. /xiy^iu^

Si 0 7rtûyo~?0 fxx^iy/xaa't, ^ «KcTf/Ç. ^ Ha^oÀou lici ‘K'Xv^iiSOit

rit, non facile fragile colore fubruffojqnç oJorn* tiHimaitidcerit,guftu feruido,fynceroodore, nullo humore lentefcens,8^ enm tundit ftemu' tameta ciens. Secundæ bonitatis Libyea cft,co' lore candicans,guftu amaraVeteraftétes ornes teredinéfentiunt, odoranores tamen tue fiunt. Natura uiscjj oibus eft calefacere, extenuarec^ï tuHÏ utiles funt,humores nô facile excreabiles exténuât, Purgat craffa ôC biliofapóderedrach maçz fepté cû mulfa aqua pote: Somnü cociliât, lachrymas ciét,8Ctorminibus medenf. Cû aceta eædê côtra uenenatoç^ morfus utiliter bibunr, Profuntlicnofis,profuntcóuulfis,Slt; in accelTioi bus febriü,pfridionibus,8lt;cû tréore algoribusî Vtilcs 5lt; côtra feminis incôtinentiâ.Dueüt mequot; fes cû uino potæ « Fouent feeminæ calido iridu decodOjUtiliter muliebres locos m ollicte ÔCapi ente.Clyftere idé côtra coxendicisdolorê infua dit.Fiftulas amp;finus,carne iridesexplét: Quinet tia collyrij modo ex melle appofitæ,fœtus ex u-terocôuellût. Strumas, ueteresq^duritics molli' untelixe Slt;illitæ.lnfarina tufæ,ulcéra expient, ôC cum melle purgât.Carnibus nuda oifa operi unt. Contra dolores capitis ex aceto 8C rofaceo inungunf Lentigines, amp;nbsp;afperam difcoloremquot; que ceu à fole cutem emendant cum ueratro al bo duploq^ mellc illitæ ♦ Mifcentur præter hæc pclfulis, malagmatis, amp;nbsp;acopis,Habétq^ in uni-uerfum multiplicesufus.

Dcmedîcæ marerix di tjcrfis ap-pellanonp bus.

INTERPRES.

On uerinis quondam Hippocrates eil tantus facienda: homini medicinæ autor, dcceptiî fe in futurä humain capitisaliquando fuifTe palam tefran ; ignorantiamep fuâ pollens co gnofcendain commentarrjsfuisrelinquere; tantu illifalutishumangftudiumerat.tamtp mgenné tune medicina profitebantiirautoreseiiis.Mihietiam tan uiri exemplo tnrpéiiö fuerit,neciiitiodabitiir, fiquid ignorauero, aperte' illud dixiffe. Tantum enim à bonitate __homiriisabeftdicerealiquemfcire feeaqnxnefciatgt;autignoranriam fuam diffimulaflc, Creum lilden uelleqiiinonrit.ut ultimifcelerisû'extremæiniuftitix Platodixerit,totum hocmêdacqge^ nus efre.Nobiseóturpiusfuturiim.Crgrauioris culpa: modo damnandum.quómaioiaCr aftudpsnoftris aliéna confidentiusaufi.nonfumumCut Flaccusait)cxfulgore.fed exfumo copiofamdarelucédebemus. Quod fané nobis primum hadenus cöfilium fuit ; amp;nbsp;continuum poftbaeftudium erit.prxeerq ubi doceri aut in melius reftituialiquid impoflibile nobis erit. Quod in tamukis medics material, tamqjdiuerfis eins appellationibus,quxcundlisferécapitibusàprincipio(latim in Diolcorideleguntur.prfcipueaccidet.lif quibus non nifi poll multtu empiis coftitutum mihi eft, an ewungendxomnes.exceptisgrxcislatinisqj, amp;nbsp;his tantum qus receptx iampridem,Cr in communi ufu euennan ex quo in cuneftis feréexemplaribu» kguntur.longatptemporutti ferie quafipér manus tradits ad nos peruenerunt.feruads.ö' ut eranc.ad La-tinos traniferends eflent.Perfuadebat enim expungi eas.amp;: ex tati fcriptoris pofTelTione etjei, q» ex eis plu resbarbars funt.aut tam corrupts,utabarbaris non différant, nullä habentes hoc têpore, neep habiturs pofthac.Crscis Lat in isq; incognits.utilitatê.Quodfp uerifimüe eft,creiiiffe per tempora, Cr tam multas hodienumerari.pereuntibusquotidic renafcentibusfpalqs atqjalqsrerumuocabulis.Inferentibus^deia cepscodicibusfuismedicisCrherbarqs omnibus fiioiji tépoiji.Crfusgentisplantaijiappellationes.'fuiffeq; potiusquonda in tâta eai^ copia g effe nunc utilicatê aliquâ.Accedebat his etiâ.q in diuerfîs codicibusah-quandoplures,aliquandopauciores,necesdêin euneftis.aut codé loco adfcriptsiCr in aliquibusexcepta una aut altera nulls alis legcbanf: I deoep non aceufandii in nobis effe,quod ante nos alrjs licuiffet. Fuerat illud prsterea à nobisobferiiatu.exaliaR: plantait fimilitudine aliqua multis nominaaccreuiffe. Mifceriép fimuldifficiliintclledluin una eadcmepappcllationediucrfapenitus aliquando genera: Quod mine etiam fieri deprehendimus.ignotafibi plantarum nomina ex fimilitudine ad notumaliquodgenusreferentibus fspcniimero herbarijs noftris.Inftabat poftremo illud, quod return nó uocum nommum'ue fcientia hsc

-ocr page 45-

t i B E R r.

i*

eft.Deceerp medicinx profeffores amp;nbsp;herbarios omnes.cx hiftona notisip ô'ifl iicranq,’parte cuentibus cngt; lt;flis,magis g ex appellacionibus m^ica cognouiffe materia;Qua una altera'uc appeUatione tanen cenferi (atiseftlatina,fcilicetiibiin Latiniscommunisrecepta.bonisqpautoribusconfirmatainueniatur.Graeca auté femper,q) Crxcoijt uocibus medicina adhuc plerüqjutitur; «^ qgt; habendus bic Jionor genti üli eft,cui in omni doctrinai$2 genere omnes multij debemus.eoép magis in plantis.cp ut Plinius ait,maiore ex pratte ijs nomen dare Latini neglexerunt.Iubebant contra feruari eas,ir c5 reliquo opere Latinis tradi, q, Theo-phraftus.Oribafius.Galenus.tr Paulus Aegineta nonnunghis utunturappeUationibus, qua adieÂæ Dio* fcoridi funt;fimulcp iniquü uidebatur, præripere alrjs cognitioné aut comedtura faltê eorö.qua: nos ignora remus; fifortéalicubiadhucferuenturappellationesillx, autfimaioreingeniododlrinaép enarrareeasali quis potuilTet.Ec nelongiores fimus,ggt; nihil in maiore copia detrimêti legctibus erat,parata omnibus fem per tr libéra feruandi cxpügendiq; quafcunqjlibuifTet poteftate,quae potior nobis in ancipititrutiliorfen tentia uifaefh.Eamqjobcaufam feruauimus iibiq? omnes,ut inpluribusÉr probatioribus Grxcorum codi cibusinueniuntur.nihilinde mutantes,addentes auferentcs'ue.nifiquod autneceffitascoëgit,conieó:uri ue oftendit,aut ratio ó^ ueteiÿ autoritaseir fides docuit;parceqj omnia,nec ultra unâalterâ'ueliterâ céfura hac noftra ufi aliqn fumas,ut non caufam rationemep eiusfemper attulerimus.Nec ignoramus g difficile rit(uc Flaccusait jram anguftis.incóptis.tirplernqiinutilibus his uocibus honoré addere.-eÿ ubi non fit am plior reru maieftas,gratiâ ô* laudé inuenire;præfertimép aerate hac iioftra;Sr in hisftudijs, in quibus tanrff profeciffe fe multi arbitiant.cantumq; deben fibi omnes à fcribentibus uolüt, ut relidtu fepe iinü aut alteijj reliquu omnê laborc ingrarü legentibus faciat. Veruntamé ggt; cogitanti mihi hoc opus audere.rem perfua-fit ardens fcilicec humaux falutis ftiidiü : cui confulere.omniq; officio amp;nbsp;pietate adeffe omnes oportet .• ÓC ©ptatamultis tantopere laudati fcriptorishuiusfpeciofior inter Latinos aliquädo facies. Idêper afpera û* accliuia eins ingredienté comicabif.Et in enarrandis medicx matcrix tâ muleis ubiqjappeUatiöibusxquo animoferet,quxprxterita ineoofficiofuerint.ignotanobisfuiffeàlegentibusexiftimari.Neeforealigd gratius g Cubito extare aliqué,qui medicinx amp;nbsp;huic fcriptori melius confulens,ignotx nobis reifcientiam lt;Z laudé fibi uendicetPrimüitaqjinirideanimaduertiff'eillud oportet,non effe légitima eius appeUatione quodinGræcispaffimlegitur/lXî'p/j’AAizp/kii.'bonicatisenimlausàregione fixe eft.Quæ tanta trapud oés tarn cômunisillifuit,ut petita àmedico uillico'uc,autunguentario in aliqué ufum iride, non nifiexeare-gione probareturó' petererunnec fine caufa; frigida enim «ir aquilonia regio eft. quo cœli ftatu «gt;• afflatu «natena omnis in omnes ufus meliorefcit.Indicant id Theophraftus infinids penélocis.Celfus.Columella, ï’linius,omneslt;palij,qui non aliunde earn magis probauerunt.'ideocufadiSeff.utduexIlIyrico tantû.rem peri]} crab omnibus iris probat,omnisq} alia ex omni ufu abdicatur,ut qux honoris prxrogatiua illi quon lt;iafuerat,paulatim inter appellationesnumerari coeperit ; tamcp felici euentH,ut in antiqua medicina etiS fologentis huius nomine aliquando appeUata fnerit, non tamé hoc quod nouiffimi interprètes illi affigna runt,fed quo Paulus Aeginetalib.III.capitcquo ait, quibusremedijs fine rugis ferueturhumana facies,fa ;éfo à genre patronymico nomine,Illyrida non Illyrica appellauit. Cuius fcriptoris autoritärefreti, cö fu-iffet ä principio animus nobis tang inutilê eâ appeUatione expungere, propterca lt;$ fatis ei laudis ab hoé rcriptorepaulopofteffet.c3aitlDyricäprobatiJrimäeffe.eäferuauimus,Illyridacpuocaridiximus.Necem probamusquod Ruellius reddidit,ab aliquibus Illyrica, necquéBarbar’inCorollariofuotitulüiUiadfcri pfit,iris Illyrica. Videtur enim alterbonitacislaudêarcgioneilliconceffaminterappeUationes fimpliciter cnumeraffe,alter uero negaffe alibi gin lllyrico iridé nafci.aut de illyrica tanen hoc capite agi.cum tamerr iris ubiq; feré nafcatur.ÉZ hic de omnibus agat;ir in eaiy cenfu hanc una cundlis alijs prxferac. Meminiffe «dam debuerar Ruellius.nihil per fe adiedti ua qualiacunep ea fint fi'gnifi'care.fubftantixlp tantn inhxrere:’ in iride auté indicanda effe fubif antiâ,qux patronymico illo nomine,ex quo confenfu omnifi inter appel-lationes laus illa bonitatisreferenda crat,minus obfcure ?ƒ importune indicabatur.Erunt forte' qui dicant fic dici illyrica, ut iietonicâ.ut gentiana,ut lyfimachiâ:quaiÿ prima illa à Vetonibus in Hifpania, duxalixa regibus inuentx.folo polTelTiuo nominc appellantur amp;nbsp;eelebratur. Veru ntamen al ia in his ratio eftmullü enimaliud nomenhisantiquiras dedit.Necpriushominibuscognitx,quam ficappellatxfuerut; quod iri di noncontigit,qiix multoante' ficwoearicceptaeft,quambonitatiseiusagentibuscenfusaliquisfieret. Thelpiden eandem hic etiam dici ait,nuUa nobis eius uocis fignificadonemifi forte una tanrö mutata lite-ta Thalpide legendum fit.manifefta congruentet]; à uerbo Skattu, quod Grœcis calefacere lt;amp;nbsp;fouere fignifi-cat,deriuationc,quod primum prxcipuumlp iris habet. Quod fi fufpicionibus etiam contra hxcuitia pu gnandum fit, non fuerit ab re forfitan monuiffe, quod thelpiden legi tur, hieriden fiuc hierida Icgi pofle. Sicenim ex ueteribus Grxcis aliquihierim quaficonfecratricem'uocariint. Ex qua appeUatione ut mox docebimus,Romani eam Romana uoce confecratricem dixerunt. Vrania cadem, id eft: cœleftis ideo diefta ab aliquibus fuit,quod cœleftis arcus fpecie irmodo floreat.Thaumaftos icidem,id eft admirabilis eadem dia ratione qua à poétis idem iUe cœleftis arcus Thaumantias dicitur,genus originemtphanc illi ex admi-tatione noux ret mdi adhuc feculo. ut primus Plato indicauit, alTignantibus antiquis. Adiecit prxterea Diofcorides cathxrontadici,notiftimo in Grxcis participio.id eft purgantem.Nominis uero huius,ut nos credimus.eadem caufa qux amp;nbsp;confecratricis fuit,cp purificationibus fcilicet adhiberetur, effet!]} uel floris nel foliorum eiusin antiqua religione ad eam rem aliquis ufus. Reliqux deinceps tresillx appeUationes, gladiolus,confecratrix,egt;' radix'marica,'Romanx ut uidetur uoccs funcihabecip prima illa manifeftam o-mnibus caufam ex fimilitudine eius qux proprie gladiolus à nobis in quarto dicetur, qua in plantis Theo* phrafti Gaza pugionem tranftulir:Vtraq} enim cultellato, öquot; ut Theophraftus ait, hariindinaceo folio eft, Qux uero dux alix fequuntur,incertam 06 fine autore aliquo caufam nobis habent- Credimus quidé ideo confecratriçem did^,quödinfacrificijspurificationibus^fuis antiquitasquondam inde ufa fit;nihil a 4 tarnen

IlIyriS«

Thalpidti

Mieris. Vrania. ’■*

Thauma^ ftos. Cathxron» Gladiolus, cofecratrix

Radix ma* rica,

-ocr page 46-

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C 0 R I D I S,

tarnen hacflcnuscôpcrtum de ea rc nobis effc.In poftrema deînde ilia in radice fcilicet marîca oborta fu(pgt; cio eft,cx quo Pliniuslibroxi. cap. 7. aicillyricæ iridis duplex eflegenus.raphanitimqjalceramjàraphani, quam nos radicem fiueradiculam dicimus.fimilicudine appeUari, Romanos ideo radicem earn dixifle. Ec quoniam aurore Nicandro probatiffima nafcatur in ripis Naronis in Illyrico fluurj.non maricam/ed Naro* nicamlegendumelTe.Nicandri uerficulus eft:

“fiv 6’ Mv iSfi-j^ Jlfl^uv K9^ rxfiv®' î)^!ir‘

Relinquimus ramen hoc legencibus arbirrarium, farisîpfir fufpicioncm banc noftram illis iîgnaHc. Qgos uidcormihiiam uideregræcaô'noftra hæc fimul conferenresdemirari primum, moxqj.ur ell omniûferd hominum proprix laudis Audio facilis in alios iS^grains cenfura, audaciamcemerirarem(pnoArâacculàgt; rc.qgt; prxrer ea quæ in Grxcis legunrur.addira quxdâ.fubrratfla ô'murata alia.roro hoc opéré à nobis fue rinr.Iadlenri^necprobi hominis necfîdiinrerpreriseire,alienisfua,legirime decrerisnondurecepra.éran* tiqiiis noua rmfccre; in quo fane' nos eis libenrerir meriró fubfctibimus. Nec eft quod in bonarum arrimn ftudijslaboribiis^huiufccmodi nos eria magis g candorë, fidem Crprobirate amemus, ranrumep ab omni jmpudenrixhuius culpa abfumus.ur nullibi magis prius^laboralïe nobis confeq fimus, g in feruanda u* biq? fcriproris huius inregrirare ó* fide.- Nec nifi urgenre ref urn maiore neceftirare, aut antiquorum codicil iïdeadmoniri.quicgin eodetorfimus.mutauimus.fubtraximus'ue aut addidimus.quodideó nunc fignifï cafte omnibus placuit.ne in caulium florumep iridis,toriusi^jdeinceps medicx materix hiftoria amp;nbsp;medici^ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na mutata.addit3,detracftalt;paliqua,nec in alrjs interpretibus cadé inucnientes.impudeterrir cemeréfactS

id à nobis efte exiftiment:0' anteg confilrj ludicrjcpnoftri caufas nouerint, laborem hüc noftrum damnare lt;7odilTe incipiant;Quam obcaufam noftra hxcletfturos omnesprecamurfut hic etiamde leipfo in proc-mate air )non quomodoaliquid dixerimus.fed fenfu,ratione,expenentialp iieritatccontemplari.medicftp materix defcriptionespitfturaslp.ö'antiquam omnem medicinam non paruolaborelatinis à nobis reddi tam.cu m nacurxexcmplaribusO' antiquoi^ decretis cöferre. Et fi quid non fuerit à nobis rjfdem totidemep iierbis amp;nbsp;eadem fermonisformaredditum.non ftarim damnare «Ss: odifTe.uerü fic m animo habere,mgratia m legentium omni hacratione noselTe ufos : Coafti enim fxpenumero fumus, qiionia non eft Latinis eadem qux Grxcis in dicendofelicitas, «ir q, unde primum prorepferuntartes, illic etiam certiores appella tionesiniienerunt,quxanguftiusaDiofcoridedicebancur,iaxiusexplicare;Quorum eratmulciplex^rali-quandocontrarialediio.eam tatumrctincrequxpropiusadueritatemacccderer,0'in quibusmutari ali-qindoporcebaxj-ationemcertiorem'uealiquamconietfturamfequi.eamcpftatimlegentibusindicareincc aliter g ut confilium magis g decretum id etiam,relinqueretur^alqs etia cefendi locus. Et ut qualia ubiep ea fint certius intelligatur, non pigebit iino aut altefo exemplo in iridc id oftendifte : hoe enim quafiguftu reliqua in exteris reddentur. Diximus in hiftoria iridis, gladiolo herbx folia fimilia ex ft proferre. Adieci-muslpherbx.ncquis in xquiuoca in Grxcis uocc,gladiolo fimpliciter fimilia crederetrherbxenim.nögla-dioeam Diofcoridcscomparauit.nixinius O'flores illielTein fummiscaulibus.O'in fingulisfingulos cum in Grxcis neefummi.nce finguli caules flores'ue uUi fmc.Faiftum^ id à nobis eft.non tarn (quod pauloan-te diximus)ut certius rotates pateret,gggt; in antiquis Grgcisa1iquot,non 4»^» 47r/ 7^ n^uAwx fimpliciterlegi wr(i«e»Me. tur,uerum «v«» iSJi'KstwiJcquXuoxfingulis caulibus fingulosdiftnbuit flores. Quod eratirem ^'aa-ak , ex jr«f!XAA»A«. propria grxcxoocisfignificatione.re(fta;paribirs(pinter ftfpattjs in altum furgcntes,diximiis:Hoc enim ft Euclidi Ä Grxeorum grammaticis credimusjineis quas parallelas dicunr.prxcipue copetit. Nec alio per-tinetea uox.g ut fignificetur non temere'neqjin latera,aliarum plantai}? modo, caules indisfpargi.ftd mal turn nullo inter ft concurfu fern. O’flores in his itadifponi, ne alter alrerumimpellat fimul'ueconcurrat: Qiiod totum, ut nobis uidet, parumfeheiter Ruellius reddidit dices,alterno ficu flores in iride uariate. Diximus prxterea in arcum flexos,nullo illic arcus ueftigto.quoniam florisea flexura fit.O'Grxca uox lShu^ Trï.qiix id exprimit,in arcu frequen sreperiatur.Subiecimus deinde? 0*10 arcu illo uariates tam multos co Iores:prxfentis teporis participio ufi : quoniam quemadmodu in coelefti arcu colores illi plures ex mathc-maticorum O' fpccularia docenrium ratione non funt,fed oppofitçlucis acceftu ideo apparenr.cf refradlis lineisuidentunnon dilTimilimodoO' iris cum luce colores muter: [dqjintellexilTc omnes Diofcorides uo-luit cum dixit,0(gt;«T«/,id eft uidentunquia non fint in arcu illo tam muiti colores, fed ratione accedentis lu-Perfridio - cis uarientO* uideantur.Fecimus idem in medicina, qualia funt cum diximus mederi irides in'accelTioni-nes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus febnum perfridionibus, O' cum tremorealgoribus,O' in farinam tufas uleera explere, cum tarnen in

priore illo remedio nulla in Grxcis febris audiatur, O' in feciindo lufcà tantHm,id eft ficcatx fit.Sed quonia Cu tremo- m Grxcis illis uocibushxc uisO' ufuslatebat,ideo certiore intcllediu à nobis fic redditx fuerunt.Qiiod ita tc algores. ab omnibus amari probarifp optamus ,'ut etiam bona fide multatpdiligentia à nobis ubiep fa élu m id eft.

Erat animus nobis tradfata hatten us omni Iridis hiftoria, reiedtislp in aliud tcpus his qux ad medicinam pertinent,hoclocodetinere.5edfecitRuellius.contra quern non eft confilium nobis pofthacaliquid dice re:Amamusenim hominc.necpariim illi res la tin a ob id faltem debet, g, in tanti fcriproris harenâ primus alios prouocans defeenderit. Fecit illequidem feftinata nimis fux inrerpretationis editionc.ne differri im-puncpoffint,quxgrauiorain hoccapitc non funt mihicum illoeadê.probariiprationeexigunt.qux alio quin fola interpretis fide ftare potuifTent.rn terqux primü illud nec paruifaciendu eft,quod ille ait uéto re-frigeratis aut rigcntibus mederi irides, nullo,ut nobis uidetur,fenfu:Primu fiquidédiftungenda non erär, qux in eodëfrigorisgenere à Diofcoride coniunguntur Netpenim cenfethic hisaut illis,fed utrifqj mederi irides:copulatqïfimul,nonfeparatduasilIicO'diuerfasfrigorisnoxas.Qux deinderatioautcaufaerit.uc uentorefrigeratis,ó'non imbre,niue,pruina,glaac,aliistpgelicidtjsiridem mederi dicatflibenteripegoho minem interrogarem,quos nam in an tiqua aut noua medicina priuatim uento refrigeratos Icgerit aliqua do : ego cerce nullos:ncc uideo qux nam c gelicidio uenti noxa corponbus noftris ingrucre polfit, ut aan

-ocr page 47-

LIBER I,

exomni alioeadem etiam quotidie fiat.Nee reefie in natura amp;nbsp;morbis rigentes dieütur, qui quonis etiam gelu perfrixerüt:Siccitatis enim,nonfrigorisproprium confequens rigor eft. Suneej; Lacinis proprie rigO' res.inflexibiles neruorum mufculorumip duritics,ut apertius Crlengius à nobis dicetur, corn primum de rigoribushisdicéndioccafiodabitur.quigelu quidem fieri poftunt, nee male de gelu dicunturntatamé ut frigoris confequens, non frigus fint; Nee me latet in tam maiiifefto hominis lapfu.ad impreffum eatp parte alibrarqs corruptum Diofcoridé, paratum homini perfugiumefle.in quo7rvw/x«T/ ^-u^^oM^uj/Rid eft uento refrigeratis.non 7;{öi4-'';e’A^«t,ut nes emendauimus.manifefte legitur.Quod quatenus exeufandû fi't,alio-rumiudiciorelinquimus.Nobis certe uideturoporcuifTe hominem facere,quod in defperaca hominisfani «te Hippocrates præcepir,non tractanda elle quæ féliciter amp;nbsp;honcfteabfolui non polFunt :amp; in legendis antiquisfcriptoribus.ubi parumfequaxrerum uerborumepordoÉr fenfusoccurreret, uitium omnino fu-fpicari, fufpicionecpilla ad ueritatisconiediuramamp;erufcationcm pa ulatim proficere ; Qiiod nobis O* hic Cralijsplunbuslocis obferuatumeft .• Ézfi in hoenon camconieclura, quàmmeliores Græcorum codices nobis auxilio ‘•oerunt,inquibus7rijgt;z4-v)(i)i4i'ô'i. non7rnv^«Ti 4^gt;;»‘4u3'J'. aperce legicur- Credimusqj nos irrepfiffe id uitiumdiuilà primum ab imperitis librarrjsà participio fuo præpofitionc i^, moxà legencibus m nomen translata , qui de frigoreillicagi uidentes, cum nefcirentquidpræpofitioillapcrfefignificaret. ad uentiigeiu éZ frigus eam cranliulerunt rfaciliad uitium O' labern hanclapfu. quando 77^0 non plunbus necmultodiuerfisliterisfcribitur,quàm quibuscircuiiducftaO'concractabreuitaciscaufauoxilla imviuaTi nuncetiam paffifenbiuidetur.; facilecp hoemodoaduentigelicidia restranslataeft,cum tarnen iudicio noftro de uencis geluq? coeli nihil à Diofcoridé hoe loco agatur, fed de frigoribus his,quae ardenciffimo eti-am anni æftu intra nos orca, in febrium acceffionibusfentiuntur. Quod inceUigens Barbarus.algores uer-titÉr perfriiftiones, non facistarnen certofrigorum diferimine. Quæ quoniam in diuerfafebreex diuerfis caufis diuerfos habet euentus,non ut medicum, fed ut interprecem oportet ad conftituendas feme! diuer-farum rerum certas ex Græcorum decretisappellationes, breuiter de his agemus; ut conftitutis etiam feme! his.nihilpofthac ultra citra'ue Græcarum uocum fignifi'eationesa nobisdicatur. Nouerunt(ut in Grg Corum prouerbio eft^medicorum puerietiam, in acceffiombus febrium no omnin.fed earum quas frigus aliquod antecedit,frigere alijs tantum extremas membrorum partes,alrjs und cum frigore intremere,alijs totumfo!uminhorrerecorpus:prius(gi!lud frigorisgenus 77^0:-/-''flt;''gt;'i^eosquieofrigeant7rtfi/4-''X:i’A^‘’''rdi-xerunc.quaicanisfebribusplerunip proprium,Secundum uetOfigt;©',O'eolaborantesf/gt;3vTax ,tertianispc culiare. Tertiumpoftremopp/tt0«,O'in eo confticutos^p/rfovT«!: Senciriqjhoc infebribus his,quas Græci he-mitritæos, Cclfusfemitcrcianas appellat .• teftacus in fecundo Paulus Aegineca eft, qui femicertianam fieri dixit tertiana cum fecundo illo frigore ,quotidiana uero fine eo accedence; Sicq;exduabusmixtam, cerci-umillud frigoris gen us facere prioreillo maius, fecundo uero minus . Quæ omnia ex decrecis in anciqua Cræcorum medicina,O’ ex communi carum uocum æcate huius fcripcoris æftimacione O ufu, à nobis era duncur.Qualia enim hæc cunc docebancur, calia à nobis merico nunc redduncur, O' qua nominum amp;nbsp;uocit concractione infuos ufus antiqua medicina ufa eft,eadem O' nos idem agences uci riiodo oportet : exigup cnimfibi artes O'earum au tores,quod certum,proprium, exacRumq; O per tempora confuetum fit. Nec quicquam in uertendis Græcorum commencarejs grauiore periculo fit, q fi communibus rranslacis,ambi guis.maioris minoris'ue ambitusappellationibus certum coritradfumepad cercam rei fignifi'eationem all-quid reddacur.In tot ieaq-tamipdiuerfisfebriumfrigoribus,Græcorum exemplo ex his quæ(parfa in Lacinis obferuauimus.appellaciones très huiufeemodinobis in hocopere conftitutxfuntnn primoperfridtio-ne3,in fecundo cum tremorealgores.in tertio horrores.quibusdeinceps ubiepeum opus erit.utamur ; Ne fl fada corporibus noftris aliter q ex febre O à coeli extrinfecoep aliquo gelu noxa alicubi tradanda fit,co munis ilia uox frigoris défit,qua eampriuacimindicemiis. quodàGræcisfadûobferuacumqjinuenimus, qui coniuuda frigori afa præpofitionc, i^TK-fi/sir extrinfeciO' fine febre frigoris omnis, noxam appella-uerunc.Qup etiam caufafuit.neCelfum in hisfequcrcmur,qui duo tantum genera frigorum huiufeemodi numerauit:Primum fcilicet, quo extrema inalgcfcunt,quod frigus fimplicicenHorrorem uero fecudum il lud,in quototum incerimitcorpLis.fi.': in hocgenere,id eft fcbrifi frigoribus fuccurrere irides hocloco Dio-fcorides aiticonfedocp ex eis unguento, pofteriores medici remedio hoe ufi funt. Qiiod Paulus Aegineca in fecundopræcepit.O* Celfusindicauit, cum tercio libro monuic perfricanda ægrotimembra manibus ex uecere oleo undis.eiqjadqciendü aliquid ex calefacientibus,qualê hic irin pauloance effe dixic.Nec rancum infebriumfrigoribusiriniunguentiufuserat,uerum in cundisalrjs,quod primo libroidem Aegineca conftituic,quo capice agit de his qui ex frigore noxam contraxeriint.Necpimmericoicalore enim ©• hæc cr illa panter curantur.Et quoniam omnium eadé feréremedia funt,ideoÉZ hic uniHsaliquandogeneris,pef-fridionisfuerbi caufa)horroris'uc,aut cum tremore algoris appellatione,commune Sc alrjs remediû illud forelegêtibus cogitandu reliquit.Explicaffe idé Paulusetia uidetur quod Diofcoridesait: Craffaamp;biliofa purgareiridêÉZeSiquidélib. vr. decreuit,pdtä cümulfaaqua iridcaluu ducere,amp; in fiftulisfinibusep non decodo utitur,fed trita in puluerê,dS per cribrum traieda eius radice,quæ fola in hac planta ufum in me-dicinahabet.-Exqiiofic.utfufpicemurpotiiifrequondam aliter legilociim:neclt;r«fiH(j7/ii0vgencre neutre,ut ad decotflum referenda uoxilla fit.fedffapxwT/nj^infaminino.ut ad irides referatur,legioportere.Nofiideo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^' tarnen ledlionêiiïam omnino damnamus.iierû in ambigue earn elegimus.quæ antique medicinæ autore confirmaretur, Ér quae contra fiflulas maionbus uiribus pugnaret. Verifimile enim eft, efficaciores iridis

Rigores. Rigenteg.

ffiim

KJlT«-^l/f«

§ decofti eius uires elTe.Et hadtenus pro iride ditflS à nobis fit,nam quæ ad reliques morbos in hoc capicc perti nent,eoi^q,’ remedia æ remedioi^ multiplicêrationê amp;nbsp;ufum,quæ omnia defiderari poteräc. quoniâ pluribus Iociseademerunt,illicà nobis deincepsexplicabuntur,ubimelioreoccafiónefeofFerent.deftina uimos cm ut hanc parte incipiences diximus,in partes digerere,q uniuerfa grauius aliogn nos premerent:

ÄnnuRg

-ocr page 48-

IO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

Simulcput quondam Salinatori nifum eft,qui exfo ad Metaurum cum Afdrubale duce punico cxercitu.cii nunciarctur fibi Ligures quofdam.quiauc præko non adfuiftenc, aut inter cædem euafiiTent.uno agmine abirefine fïgnis,fineduce,fi'neordine:poiïetj)fiequesaliquis mitcaturomnesdelen^uperfintinquitaliqui nuntq erhoftium cladis.ÉZ noftrx uircucis. Sic nobis etiam fuperfint ubicßaliqua,quxin exteris,donee co* ta res abfoluatur.curxlaborisipnoftri legentibus indicia fine. Nolumus tarnen quod ad peffulos pertiner, ulteriusdifferre.Exigitenim nuncoperam noftram.^r medicing iocosfuosmifceri cupitComicusnofter, feiTuli ^^'* ’“ Liinuchofua.claufa cum adolefcentein cubiculo puella pelTulum oftio obdidir, n5 foribusferSaut ’ uedtem.nequis amorisfui curfum impedirec.obijcies.fed ex pelTulorum ratione ,quimuliei^nacuralibus in plerifqj morbis 3C uitrjsfubrjciuntur,incocpcam iam Venerem feftiue defcribens. Maior enim ioci uis in ambigua amp;:ancipiti uoceeft,in quacogitandû poécaaudiétibusreliquit.cubiculi'nean uirginis oftio peftulum obrjcerec.Sciebant enim tune omnes,dum turpitudinem in uocibus etiam effe aliqui exiftimât, pudoriparcentes,foeminai^ naturalia porta 3C oftiü appeUaire.Audierantqjforte in fignando caftigadoep tragico fcelere,0' quale cum locafta matre filius Aedipodes exercuit.ór Romanus Cxfar Ibmniafte fe ere* didit,prxcepifleantiquioresGrxcoi$tfapiences,Nonlicere homini ingredi p porta per quäexierir .• oftioljï huie lt;x portx,non ex cuftodia domus,led ex medicinx difciplina pelftilS eunuchusobdidit. Cuiusdimi-, nutiuam appellationê ueluti omnibus certioré nos imicaci.peflulos diximus eos,quos Grxci «««wdicunt, quoslibro V.cap.XXI.Celfushisuerbisdefcripfit ; Vteaquxfeeminisfubrjeiunturfpeftbs Grxci uocant) eorum hxc propriecas eft:Medicamenta compofita molli lana excipiuntur, eacg lana naturalibus condic. Multoqj certius Paulus Aegineta quo capice de fuppreflis menfibusagic,fic peftulum diffiniens: Pediitala na pefl'uliiseft,quodcunque'uealiud ceres digicihumani forma,quo medicamentafubftinencur.'ucicurq; his prxcipue ad dendas muliebres purgaciones. In quê ufum forcé Diofcorides innuic pelTulis mifceri irides, Nam fi cum uino potx id prxftanc,fubditx etiam prxftare pocerunc.

nß? Ako§ou« Kt^. ê'.

Ko^o/j Loz 9,X050(’ Jt^^ocCicriaS' çu fxcuoi ècfii^«. o( Jê, vau^Ka^A^. 'yalXvoi TTf^aKiou/Ji. J Ta /i^ (juA Aat^^f* ïawJw^hVçk/'z. s’VVwTi^a Ä 0 Ta^lita^ ovK àvo^.'euç. d'ia.7n,TTgt;Ay(j3^a.i^ JV ^ puK ôç t56u TTitfuKij'aç. âl^^à vrAa^iaç ^ ^ uè\'2P2.KQyóva.a-i t^/^An/x/J-tvag • UTpAtuncg. /‘^t/xëalt;i TH74Utr(l. v^^ tX otr/xH o5k a'Jæê'Ç. d^ia. tpi^ JV 1° TTI^H-VO/J H9^j XS^’M/J. aê^l^TÓp 71 X^ ttAhçîç. tuwc/'ti’. 'WT’ (i^i iSl r c^ •)(a.7lt;K.i/*i X9^ 7® £K 'n^ya.Aa.Tia.i^ âcûXÂHàofj AiyópSjJoiJ.

J^vvlt;xfxi/j ix'! ^S'^a ô^iU.cO'^Kàù. 7rivóijSi}}0}3 Ji 7° tteft-J-K/xa av7®i/ OU ja , aj/xo^o/j Ti^oç TrA^jaç 7vóvop ^ÿj S-wjaKO^ ^ HTrarl^. S^o tfouç. jK^/xara. cüraa^taTa. cîTAzîtüaç THita. wtjiiAê £1 sja'jyoujiJûVraç, S-hj/otpHKT’uç. xg6J îiÇ t-yitaô/tr/xa wç / j/ç Ttjo^Ta ettuouKea. o J^ XuZo? TSI’ jiXnç KTfua^aij^ rà UzAerKortuJ-Ta Taîç KOjc»?. /xi'^vuTj Ji S1 Ta7çamp;v‘àJ'oriq «51t« ^Hlt;r'ip-iiq,

De Acoro. Caput IL Coron Lgcnere ncutro : font qui, cp herba fit,fœminino acorfî,qui aphro difiadem, quinauticâ radicem dicau Galli pipcrapiû,Romani Venercam herbam appellant J Iridis folia acorus habet,

anguftiora tm.Radices eide non diffimilcsjni plicitas,nec redà dcfcendétcs,uciÿob!iquas,Slt; in fuperficie terrç:geniculis interféras, colore fubalbidas,guftu acres,odore non ingratoTri ma habet bonitatis aeftimationé quæ dcnfa,câ dicas,nó cariofa,fcd plena SCodorata eft.Afple nos in Colchide SC Galatia acorus appellaf.Ca lefaciédi uis 8C natura radici eiuseft, Cit urina potü aconticcocru Ha ten s, pedons 8lt;ic coris doloribus,torminib’,rnptiscôuulfiscpaccômo datû.Minuit pterea lienes: Vrinf ftillicidio p-deft,prodeft8lt; uenenatoçt morfib’: Vtiliteri^ iridis mô infidêtibus acoro,muliebria.i,méfes fouenf .Exterieinudus radicis fuccus quæ cla-ritati oculoçt officiunt. Mifeef præter hæc ma gna utilitate antidotis acori radix.


INTERPRES,

^5^^^!*(^ O'^o^f’^*' indi acorus eft,nô tanta tarnen cognatio, nec tam indifereta fimilitudine duaije plantarum natales natura mifeuit, ut non diuerfitatis aliqua etiam ueftigia in eisrelique I rit:Quxobferuantes herbarij.alteram abalterafepararent,ô'diuer(àappellationeindi-! uerfos ufus diftraherent.Quod ut à naturafït,Ér à feriptore hoc traditom fuifte uerifimile W eft,fic etiam integris his commetarrjs integrum ad nos perueniflê debucrat. Sed qux bo nisartibusirftudijsfempernocuitlibrariorumincuria.maiorem diuerfitatis illius parte defiderare nos cogit: De qua priusq agamus,qux poftiimus de diuerfis acori appeUationibus dicemus . lu Pioeraolû ^“’^“® quot;“^^ ®^ quot;’'^* ‘^quot;^® ratio,nec cur Grxci à Venere Aphrodifiadem,©-à Grxcis accepta uoce Roma* i^ulcius ”'’'^'”^*’^’’’ dixerunt. Soins Apuleius, quicunqi illc fuit,in commêtariolo quod de aliquot herbis feriptu P ' à fe reliquit,Piper apium didam fuifte teftatus eft, çp ea in alucaribus fufpenfa, nung faefto examine apes in eolonias fugerentmee tarnen caufam reddidit,nec inuenta hadenus à me eft. Idem prxterea fandicem nauticam.ó'fingentianam ait uocari,incerta nobis pariter nominumhuiiifcemodi origine d^caufa.-Qiig «go,hoc loco non pofuiHem, nifi ante nos in CoroUario fuo has noces Barbarus inferuilfet, plunsqjqnäm xquum

-ocr page 49-

LIBER L

II

æquum eraefeciffe cas uideretur.amp;nifi in antiquo latino Diofcoridc.in extrema capitis coronidc, omnia ab Apuleio illo difta.tang legitimaprolesfcriptori huic adiecfèa fuiffent.Quæ omnis labes mifcendi fimul âieodemloco coaceruandia diuerlîsfcriptoribustradita.non priusinbonas actes irrepfit,qc5inceperuE qui easproficebantur,ex fola omniüfcnpcorn leÆonegloriâ fibi qu3crere:lt;3£ dum milita fcire amp;fcripfifle uideri uolunt,contra g mercatoresÖ* inftitores ubiqj confueuerint,à maioribus Ôquot; fccretioribus cabulis no mina daticp tir accepti rationes omnes in exiguos codices amp;nbsp;diurnos pugillares tranftulerunc. Eoîj impu* dentiæ progrefla res eft, ut præceritis antiquorû fer iptoijt nominibus,toca aliquâdo uolumina ijfdé uerbis àquibufdâ in cômentarijs fuis reddita fuerint, quafi Theophraftû, Pliniû.Galenû.cæteroscp Græcoi^ fcrigt; ptores nullipoft eos ledluri effent : Nefeioep ego ingrati'ne magis an dolofi animi uitiü fueric,ex alienis la^ boribusgloriam tantaimpiecacequærere.ôi!: tara curpiflagitio(quodetiâmoncntegrâmaticoAriftopha ne. à Ptolomæo rege non minus gfurti punitû quondâ Alexâdriæ fueric) ab antiquorû lauds in admiratio nem fui deuiosagere pofteros.Non meminiffem itaipSr ego ob has eau fas eaip uoeS.nifi Barbafus Corol-lario.ut diximus.fuo cas inferuiffec.Nec ideo id feci, ne folus ignoraffe cas uiderer.ueiÿ ut obiter monerem quod in Apuleio legitur,fandice nauticâ diciacoijt. uideri nobis ex Diofeoride accepté, amp;nbsp;fi id fit corrupte, fandicépro radice legi: Tamqjfacilis in unaliteralapfusà radice in fandice eft, ut id potiusiudiciomeofic legenda in Apuleio fuerit, g imporcunæ hoc loco uocis inferendus ufus.Nec illud etiam ignoramus, poffe fandicem ad floris colorem referri.-tr ex eo totam appellari plantâ.qm in fandice flammens luteo non diffi miliseft: Sed nos ubi nulla fit anciquiferiptorisfides 0'aucoritas,magisprobamus quod in Diofcoride ad-hue feruatur.di: quod ratione magis (èquicur.ucà pociore parte,à radice fcilicet quae fola in acoro habet u-fum,totaappelleturplanta,nonaliter girinirideditftumpauloanteeft.Credimusprxtereauiciuminadx iedhuo illo nau tica effe : quoniam nullum in tota huius plantae hiftoria medicinacp ueftigium deprehendi

Apuleij locus.

Sandix color.

nir,quod ad nauigacionem nautas'ue pertineat.Quod nifi in fufpicionibus coniediurisip his morofior ha-bericrdici timerem,illud etiam adieciffem.fufpicari nos, quoniam iridi fimilis û'cognataacorusfic,eâdé illi appellatione pocuiffe quondam uocari ; amp;nbsp;ut in iride radix marica,naronica,donec certius aliquid inue niretur.emêdata à nobis eft : Sic etiam in acoro pro radice nautica, naronica legi eodê modo poffe. Nee eft quod miretur aliquis Latinarum uocum in Graecis tarn graues mendas. cum Græcaiÿ in Latinis non diffi-miles paffim uidere liceat.Sacisqj haec pro acori diuerfis appellacionibus fine non tâ defideranda, g ilia quae in diuerlaeiusab hide figura aliunde repetenda nobis fuerunt.-In gbus praeter didla à Diofcoride haeeprae-cipuafunt: In folrjslogitudo maior, color minus herbaceus,©quot; in fummo acuminatior mucro .in floribus, non uem iride,craffioreungue folia haerentia.fedpediculoaliquofufpenfa.necpurpureo.fed luteo colore: Dico autem lutcum,quem alij in hoc flore croceum eadem fane’ cum caeteris eiufdem rei aeftimatione, fed minus ambigua dr incerta in duobus coloribus,quorum alter in croco fit,alter ex eo fiat, indicatioe quod Graeci una appellatione HptKiiJl^t fiueKfmi^meu pariterdicunt.Habet enim natiuum crocus colorem, qui in capiUamentisfuis intra floremadhucuiuencibus0'ficcatisrubet.HabecO'luteum,cumdikicis humoreali quocapillamentistjfdemlutefcit. Fittpin hoc fcriptoreamp;epenumero,utiifsitw:/l^l5- fine KpaHifov,id eft croceum dicatur qd rubet.-ut in maiore dracunculo,quern fernen in fummo caule ferre Diofcorides ait racemofum, amp;nbsp;cum maturefeit Hfoio^ovTSt id eft croceum: qui color nifi à capillamentis crocirubentibusaccipiatur,fal-fusomninoerit:puniceoenim colore tunc dracunculifernenrubet.Aliquando etiam KfOKwZdlyuocat quod nonrubet,fed diluti aqua croci colore eft,ut in comanducato Rhapontico eft.dr in acoro hac, caltha,uio-lis(phisuidetur,quæ primae uer nunciantes,uno ramulo plures pédentjCr colore maturacmedicæ mali ui dentur,de quibus fuo loco dicemusifimulipde eoloribus his, cum in uniuerfum de omnibus in extremo o-pere agetur.Ob quam caulam nos earn ambiguitatem fugientes, ubi luteus crit croci color,luteum:croci, au t diluti aqua croci colorem:ubi puniceus 0* rubens, femper croceu m,aut croci colorem rubcntem,dice musrEritlp nobis à re,non ex imitatione Graecae uocis,indicationis ratio. Ecquis etiam nouit? an croci lureus color.natiuus in eo flore etiam inteUigi poffit. Rubét enim capillamentaeius:lutefcunt autem,quae nu mero tres uelu ti ligulæ in eo uidentur:Èr ab ijs luteum in croco colorem,non ab eo qui humore aliquo di-lutusfuerit,KpoxüJl« iy^K(gt;oitifovT«(hic dicataliquando,quod luteo colore eft: Èrfi hacratione inteUigendum id fit,non male,ut conftitutum eft,lutéus croci color dicetur.Non funtrelinquêda quae in reliquo capite ex eadem librariorum incuria uitium contraxeruntiü' fi haflenusab alijs,qui ante nos hoc idem egernt,ple-raqi ad antiquam integritatem Plinrj,ü' eiufdem huius fcriptoris ope reftituta funt ; quae omnia meliorum codicum fide nos etiam confirmamus.Priuatim tarnen illud opinamunubi Diofcoridesaitpraeferricæte-risacorum denfam,candidam, non cariofaméxc.non denfam, fed amaramlegiquondam potuiffe : mo-nuerunttp id nos probatiores in Graecis codices,in quibus una tantum mutatalitera, non Tr/xvir quod den-fumJed TUKpov quod amarum fignificatJegitur : Quod ö* Calenus aperte innuit,dicens faporem acoro acrê cum amantudine aliqua effe.Non tarnen communem illam letftionem penitus damnamus.Scimus enim egregiae bonitatis notam in radicibus aliquando denfitaté effe: fed monuifte hoe legentes uoluimus, prac-fertimcumhicipfedicatradiceseffeacoroiridis radicibus nö diffimiles, inquibuspraelataealrjsfuerunt quae denfiorefoliditate «Yamato fapore effent:quod «Sr Plinius itidem reddidit, cumlibro xx v. capite un-decimo de acoro ageret dicens. Caetero O' has iridis fimiles. Deeft'O in extremo capitis calce participium l^j^p/dfjól«@',id eft inü(ftus,quod ad remedij ufum pertinet ; quo loco fcilicet dccernit radicis acori fuccum, quae claritati oculorumomciuntabftergere:IdenimagitoculisinduiSus O'inun«ftus.Reliquumeft,uc dehisquaead medicinam pertinentaliquid dicatur : primurnip illud eritquod Diofcorides aitprodeffe a-corum fine febre lateris doloribusdn quo malo humaniep corporis parte,in qua id fentiatur, nouiffe illud oportet, dicere GraeCos jtMvfxi coftam, amp;nbsp;neutro gencre Trxivpb, omne id in anteriore homine fpatiunï, Latcris do quod utrimpafupenorc parce, qua brachium humero iungitur, ad imas pertinet coftas, cui exinteriore lores.

Notæaeori Luteus co' lor. Duplex in crococolof

parte

-ocr page 50-

It nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

parte codx fubiacent, grauJoribus leuioribustp aliquot morbis obnoxiiim. Omnem banc hominis parce’ utdiximuj.aliquandofoeminino, aliquando neutro genere TrAwpàv K^ TrAtepiv Græcidicunt.Latini nero la^ , nbsp;nbsp;nbsp;tus:O'quibusea pars tëcatur morbos, utraqjgensfuisappellationibus ab ea parte fatflis.fignificauit.-Grae-

fiMfmi, j.j jrMupmvgrauius pleruntpiiz exiciale maliim, qiiod ex abfcelTu fiippiiracioneqj in ambiêti ex interiore par M z nbsp;te coftas membrana fit.-quem comitantur difïiculcas fpiricus.cótinua febris.dolor^a fumma humen iun

vru j^yraad excremas coftarum cartilagines pertinés.Et prxter hoe Miv^xtifirir, qui in eadem parte dolor.fed fine Febre fentiat.fiatcputCelfus ait,uel exiAu.uelexfrigore.uel exnimio curfu.alia'uchuiufcemodicau-fa.Romani autem,quibusnonlicuit(ut Flaccusait)tam rotundo oreloqui.Ô'infihgendiscomponcndis^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocibusminore felicitate uhfunt.uerunq;hoc malum,aliquando lateris, aliquando lateralem doloredixe

runtmullo inter grauiusleuiuscpillud malum difcrimine,quod Graeci anted fecerant.quamambiguitatem uitantesaliqui,priusi)ludci7'grauius,graecauoce pleuritim:fecundumueroiIludc51Clcuius,lateris0' latera les dolores dixerunt. Sed tanta uarietate eir inconftäcia duarum uocum,ut nobis qui Græcam medicinam latine loquentem oftendere cupimus, neceffe fit certas amp;nbsp;ubiqj fibi ipfis confiantes noces in his etiam cô-ftituere.-utcuminuenerintlegentes lateralem dolorem, femperinteîligantprimumgrauiusiçillud main, quod Graeci timv^Itiv uocant. Cum uero fine febre lateris dolores,fecundum illud «yleuius.quod rjdem Grac cimwfóuwovfiae óJlvvamp;c.-fecimust^hocantiquos Graccos imicati.Siquidem Paulus Aeginetacumlongius de priore illo egifret,ftatim fubiecit.-Coftarum uero, id eftlateris fine febre dolores ÓCc.In priore uero illo, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn non liceret Crxcorum modo fubftantiuo aliquo nomine uti,autore Plinio lateralem dolorem libérer

StiHicidia diximusDicendum nobis etiam deftillicidio uelTicac,quod ficaccipiendum eftautonbus Celfo, Galeno, Ueilicx. nbsp;nbsp;Paulo Aegineta,Abfyrto de ueterinaria medicina, pluribustpalrjs, fierialiquando ut ex ueffica per eolem

, multa difficulcate.nec fine magno dolore conatuq; urina fluat.Eo malo affeClos M Cato cap. CL vi. libri fui Jlvimfitt de ff rufticahis uerbis defcripfit.Quibus lotium aegre it,Graeci amp;nbsp;à difficultate 0quot; à dolore JtuanvfiKy id mal« dixerunt. Aliquando exiguis, nee nifi per interualla ftillis eadem urina fluit;defcripficqï hos etiam hc Cato: quibuslotium fubftillum eft. Graeci hoc uitium spotrToizf/Kvdixerunt.SuarumcpdifÉnitionum libro Galcnus id malum diffiniens ,ait rfKifiuflxv wxi hJ' rpoc^ix w oSpou tuKf/ir/v.efiefcilicet per interualla temporis ftillaiy uri' , nbsp;nbsp;, naefiuxum. Aliquando etiam nee aegre ne^exiguis lt;SC per interualla ftillis, fed toto obftrufto canah nihil

♦X’’'f'* fluit.EiusmaliCatonon meminit:Graeci autem “o-^^oupiaydixerüt: diffiniuitqjeodem libro Galenus Integra elTe urinae fuppreflionem, quae uitae periculum ferat.Nos qtiia faepius de his agendum erit, quotêr quae e-runtin Diofcoridedifficilis urinae genera,«gt;• uoces totidem.ó' eadem fignificationea nobis reddentur .• ne communi appellatione aliqua mifceantiir fimul, quae fpecie in antiqua medicina diuerfafortéfueriint.-ob foletamcpCatonisuocum uetuftatem fugiêtes.Primam illamlabem amp;nbsp;urinae difficultacem ,autore Plinio alijslp uefficae urinae'ueanguftias,Secundam autore Seneca uefficae urinae'ue ftillicidium.Terciam Graecae uocisimitatione.fupprelTam urinam, fine obftrudtam uefticam pollhacfempcrappellabimus. Exigunt fibi etiam mulieres, altera nee negligenda humani generis pars, in extremo hoc capite priuatim operam Muliebria, noftram ,• Cupiunttp protammultisfoeturae O' puerperiifuilaboribus,quosfoIxobeunt,gratiamO'ho ld eft méfes norem hunc fibi haberi,ut certius dicamus,quaenam fint,quae Graeci omnes fcriptores paflim

appellant. O' quæ intellcxilleea legen tes op or teat :ncquis aliud ij naturae uitiûfignificarifufpicetur.o-ipfp hoc etiâ remedio à proprio fibi malo côualefcanc. Qiiod nos no cam libcnter g neceffario agemos.Ec fi no adeo facile id fit,nec legentibus forte'æquum uideatur in generis O' miilcitudinis uoce.qualis in Graecis tlt;ä jMlt;/«/i(S(i( eft,unum propriumq; aliquod mali genus fignificari: amp;nbsp;fi plura indicent,quot qualia'ue ea fint,pa rum etiam explicari;Conabimur tarnen, mmorqi aut nullus nobis hie labor eflet, fi Craecarum literarum periti omnesnouiflen^quamuim pracpofitiuiarticull in GraecishabentJntelligerentenimadietftiuonox mini coniundtoseos articulos ad fubftantiam certamqj rem fignificationem transferre: amp;nbsp;cum Mnÿmiv au ditiir.adiedliue iuftum.cum xJli'x^Kov.hibftantiue iufticiam intelligi. Idem O' hoc loco àiTiyyyxménr id eft muliebribus.intellexiftc oportet, conftituendumcp indicari à Diofcoride id.uel ea tantum mala,quae foemi narum propria funt.-maribusideo à natura negata.q, in altero fexu his partibus carent.in quibus ea fiunt: Quae fanc'multafuntmec numerari ea nunc opus eft.111 nd magis in ranto hocfcriptore cogitandû,exquo plura in foeminis propria haec mala fiunt,non diuerfa tantum,uerum contraria.-nec diuerfis,fed contrarijs etiam remedijs curanda,inu tiliter grauicphumanæ fakitis periculo hxc hominé docuiffe, fi in una ilia iW jm/HHuv tiocc omnia foeminarum mala intelligantur. Oportet itaqjde perito totius medicinx homine id fentire,unumcommunecertumq!aliquodmaligenusinfoeminisdecodo acori ciirandum prxeepifle: nullum ante menfibusmenftruisqjpurgationibus in eo fexu certius communiuslt;5eft:Solisfiquidê,omnP bus,longiorecp O' melioreuitx parte,nifi uitium impediat,foeminis eaafFedliocompetit.Tamqj propria il lis eft,ut fine his nulla fit muliebris fexus ad foeturam utilitas O'gratiaifuiffecp hanc quondam 7^ yuvxinéuy xftimacionem, aperte Theophtaftus indicat.qui libro nono de libanotide,quam Romani rofmarinum di* cunt agens, utilem radicem eius prodidit Trf'or tk tAUK.its^ xuy«zR««:uocatqj iUe 7v»«/K««,qux in eadem liba* notide manifeftamenfiumfignificatione hie I^^ixet appellat. Licetlp plura fint muliebrium menfiumui* tia. unum tarnen fignari tantum hoc loco uidetur,mora fcilicet O' ceffatio eoiÿ : Siquidem qiixcuncpcicn* dx urinx accommodata funt,eadê ceflantes menfes ducere etiam poterunt. Dicet hie forte aliquis,fi men fes ea uoce tantum intelligendi erant.debuilTe certius quotidianâ rem indicate Diofcoridem, paratis prx* fertim certioribus amp;nbsp;communioribusalrjsappellatiöibus,quales xjiS«fir^r.*^Alt;io«.0' lytTiXiute'zafunt.'quibuS à cundis alijs paflim,0' ab hoc ipfo toto hoc opere eadem üla affedio nominatur.At no minus certa,nec minus frequens cundisalrjs hxc quonda fuit: Vfusea cnim Theophraftus,ufusAriftoteles,ufiO'alrjfunt: quodSypro omnibus fis merito habendum eft.in quotidiano caftioris fermonis ufu fuiffe uerifimile eft.-Pn doh^ parcentes.rem auribus etiam ingratam^fexu.cuius propria erat,qua diximusracione tota Grgcia, omnes

-ocr page 51-

LIBER I.

15

omnes indicauerunt: Non aliter g «• noftra seras ér genspudori pariter confulens.foeminarü tempora, de-flexa contra(flaqj in muliebri re ad earn afFcAionem temporis appellarione, non male uocat. Qiiae omnia longiusideoanobis dic^afuntjUtintam diiierfisnotiflimaealioquinreiindicationibus.appellationisno-ftræ caufam redderemus.meminiffentqjpofthaclegêtes.fiquandomuliebriü perfe uox nobis in hoc opéré exciderit,menfes tantum ea fignificari.

De Mco. Caput III.

MEon, In Macedonia Si Hifpaniaplun mü nafcif Mean quod Athamäticum uocantjCauléfolqs^ anifo fimilibus, craflius tamé anifo eft: bicubitali ple-ruq? altitudine, radicib’ in parteis diftraAis,hiscg tenuibustalqs in obliquü,alrjs reda tendentibus, longisodoratis^jSC guftu feruidis: Quæin aqua decodæ,Sf fine codura tritæ,contra adftrida tenu 8C ueflicæ uitia militer bibunf,urinf anguftqs utiles,utiles 8lt;ftomachi inflationib’torminibus, ftrangulatu uuluæ procidétibus,articulo9e doloquot; ribus,ÓC à capite in fubiedas parteis deftillationi-bus,cundis'^ his cum melle tritæ pro eclegmate dantur.Decodo ea^t infidentibus,mcnftruUs du citur fanguis: infantibus etiam imo uentri óf pc-dini,emplaftri modo illitæ, urinä cient ï Dolores tarnen capitis facit potu ultra g deceat,meon.

T E R P R E S.


nt^l MHOU. Kt^i. y^

KojjVKo.T^ovijSjJof} a.^a/J.M/?t KoV/twaT^ 7rXlt;fsov èv /xaKießo Vi'a vy Iciircü/i'q:, o/xorov KauAw W) rgt;(S cpyS\o(ç àvK0w.7ra^vTt



^/J 9 ? aVH0ou. lt;}^'nTH)Q'j Tpu «vaSa/vo/j- raîç ^Ï^OUS imcüJa^fjSbjo/j AtTTfaîÇTrÀa^iuç. ty i504i««?. ^ax^aiç iveyAo-z. 0J)p.cuvxlt;rcitS'n ^ASSTfete. «lt; ^LVtsàTfÿûS-ftJ'ca ^^£0’ ?ƒ aT^ç h »y Xfc« A'x« é4K(nw5 7f6lt;f(ro«,T«sirva T^t Kys//jtÿvtcp^oUÇ7ra0H -^KTo^Serz. tyf/'uo-W^i CMS «5Mo^«lt;^'' Sö^rax^ i/J.^\l^/JMT(alt;n


TTO


lt;ri


vozs. 0w§aKz5Äz^aÄ^o^tvaiiri/'/jjU.tAz^ Afett avri skAzKt ^ztßSerz/;, àz^a ayovcri (b’ £A«./xHv'cc7p^£cr0if(raz ós £rKa2;o'(xa. TraKTlav ^ KaTKTrAaoamp;efrai ÊtfxëazoïSov^aarWo'i^. Ïsz 3 KJ Ktcp«AaAr£§ ttA^V S (Pê mvo/xiVOji.

I N


PEregrinum fempcr.quondamïpranim.nunc tiero quod fciam nullij Italix meotpeft.non quiaquibus locis antiqua state nafcebatur,nunc etiam non nafcatur ; æterna enim plantarügenera uoluit natura effezSed mutatæ cum tempotibus artium amp;nbsp;dodrinarura rationes,multa qux in noua medicina diu negleÄa funt/gnota penitus nobis tandé cuaferunt. Ex quo fic,ncquid poffit in eo dici praeter ea,qux à PliniobremlTimelibro xx. cap. xxiii.dicuntur.qui meiiid.non meon appellat,qua uoce pofterioresaliquot etiä ufifunt : er praeter ea quae Paulus Aegineta in fexto illi affignauit à Diofcoride accepta, calere fei-licet in tertio,ficcas nero in fecundo ordine mei radices efTezideo'qj urinä ßr menfes ciere.fumptumtp maio-re copia meon capitis facere dolores. Variât in figura er hiftoria eius antiqui Græcorû codices;lu aliquibus enim legttur anifo, in aliquibusanethofolrjs fimilibus effe; Plinius anifo fimiliadixic.noslÿ in ambiguo,ue lutialterius teftis acceflione.qug pluribus teftimonijs confirmabatur,anifile(flioiiem magis probauimus: Cxtera ucro in quibus uariat à Diolcoride Plinius,diligentioribus cenfenda relinquimus : non enim utrobi induobusfcriptoribuscertiorueritasermaiorfidesfit.quaerimus:fed DiofcoridemLatinisreddentes,qua poflumusdiligentiacollatisGraecorum codicibus.fi non integrum, minus corruptum tarnen proferre co namur.quod in hoc capite,ut mox dicemus,perg difficile crit,tam turpiter aliqua parte claudicat.Cur au-tem Athamanticum diceretur. Plinius eodemloco expofuit .• nifi forte' AthamanicO fubtraéla t litera lege-dum fit, docueritip Diofcoridesin Athamanianafci.Cuiusregionisgentê.autoreByzantio Stepliano,ali-qui Theffalix,aliqui Illyrico affigna«c. Necrefert in Macedonia nafti meon dixiffe Diofcoridem, quando nonlongediftêtinter(eTheffaliaerMacedonia:mutatis{parcgibusf»penumero eaijtterminis.alterainal tenus appellations aliquando träficrit Sufpicio tn hæc magis g decretö fit.lllud certius docendn,quæ nam Diofcorides sqv«, amp;nbsp;nos una appellatiôe adftrida renû uitia appellemus, omiiia.f. iUa.quoiji impediméto urina aut diffïcultcr, autraris,ó* per interualla temporis ftillis.aut nulla fluit.fiue in renibns.fiue in neflica ea fint .-quorn maior pars fuperiore capicenumerataôquot; defcripta à nobis eft. Reliqua ueró ut ex renû uitio caufam amp;nbsp;origine habent,fic ex decretis in ea parte malis.reperenda funt. Diximuslp nos adftriefta Celfum imitati.qui i.libro adftritSas febres cas appellat,qua nihil ex fe remittunt.Quod genus libro diffmitionum fiiai^ Galenus diffiniens.ait: Adftritfta effefcbrê,qux fluid« contraria cft.nihiltp ex fe remittic: qualia funt al uus,urina.fudor,pituita oris.tr fiqua alia huiufeemodi in homine naturae impecu pclli confueuerunt. Vox à ficftilibus traslata,in gbus Grpci r^rx dicüt,q nee curta nee rimofa,aut uitio aliquo rara, infufos humores non remittüt.fed retinct.Supereft quod pauloante diximus in hoe capite claudicare.nec facile rcftitui pof-fe.tantopere uariat illic antiqui Græcorû codices. Locus eft,ubi nos diximus ftrangulatu uuluæ prociden* tibus,mei radices prodeffe:difficillim5,ö' quod mortis imaginé habet in ea parte maln.fignificantes: qdquot; Græci mlyK ùnf;xôù,Latini non uno tantû modo.fed alrj pfocationes uuluæ,alrj ftrangulatus,alij ab euentu eiusmali,obmutefeentes ftrangulatu uuluæ foeminas.dixerunt. Sunt enim in quibus ftrangulatlones hæ, in gbuspclufæ.in qbus proeidStes uuluæ, dó in gbus eius partis dolores tfnlegant.tädifficili inter tot ciuf-dê partis mala iudicio.ut inclinarec animus hiatu rclinqucre hoe loco, quê poft nos maiore iudicio Cr pcri-b tia

n^ri».

Adftrida renû uitia. urtfzinxr/f

Strangula-tus, pfocationes uul* uæ.

-ocr page 52-

DIOSCORIDISj

tiaaliquîs explerct. PerRiafit tarnen quod legitur reddere maior tedium numerus » 6r inter cos qui mihi o» tnnium aliorum probatiirimiiseft.Ec fiantiqua Diofcoridis incerpretatio,nec minuseciam Serapion,ad do lores cius partis remed ium hoc contraxerin t.Quod tocum kgentibus liberu m relinquimusi

m^F kutté^ou. Ktf^. J^'. KtT^©^. olt; lt;5^ ï§U(r/'(rKKTTfo/j wq

'thit amp;cüTamp;'\a.^ofj x.oiXo\it!‘t.

L pafAciioi 'lawm ^atP'iK.ifx.. ot ^’loauiCS/ji.. J iui^a Jlt tj^a^ fxoia 'TÇaayœ. /j^cm^tS^ix JÏ 0 ’i^von-ja. KauXe/j j^ 7ru)(Ua/0(U Ji ^ p-titov«. yo V/wJV, o/xoiop %oiva. OU Kara ko^u^jZw 4!UÏ^§(W|U lt;(^p tncpuirrç fxix-^^ui^ O Girtf-^ar(^.^5Ït»/u7r(jo'/^) w/jv^p!^ « jgHlt;r'Ç œç -7^ uZÄ^tHK^p uç iAoc'iM «ruüaepf/ç V auraZç. « SJo'^yuAca. /xÎÂa.ivlt;x.i. tvwAiJi?. ï/xTT/Kçoi. (fuirai JV ^ TOTTOi^ f^aa-'t' ,ooiÇ ^pü] nA/J-aTÓnTia^lJi à^iSK /'i quot;^p ^O-^MTaTH 0 TTUKVK Hÿ^ «J'^O.. ƒ JoS-^aU-SûÇ. T^a;^^^«. tve^jVç |U£Ta 2u3p iT^t/xvTH T@^k TPiayTH J^i tihp « mXlAIQ, amp;nbsp;H erv^i-OK-K, 0 s ocif r?^ KV^Aad^ap vnlt;rup. d'e^a p.içJ^t '^p auTH 6^p.«v2;K.K Lamp;v«so/ji«ti KK'JjVouçi^KH. A/amp;/Gxr( HÎ) vƒ jOTTiKoZp m VoplpH ßohÖö. ty o‘Ho^Tvioj^HK.i°iQ. tq raZp T^t pMT^cw Jé Kara-i-u^to*' d /J.vlt;rilt;yi ttu ^lupSpH.a^piôt'i- xyavcroc. ifxixUua. ')fiamp; ^ 61 T’ZpS^ 50p.lt;xà lÄKitn amp;nbsp;VipkOpipOKi ^H Ç« xê«. mS'VUTJ^ (UaXa^/Aacn fl^/xov-üKoZç. ty îilt;isiy/xara. t /xv^p tuötrif. îso^f^ 3 ly tTjjo/jt/tPoÇKUTriçou ^’ivtf'ia ’^vcüf}^op. '7t^o(rioiMlt;i ^(quot;yyuS^f- o lt;ba-/XaôJhStV KÇ0K3*flS TT/Kço’u tUJ/eTK?). KÄT« j^«r0£/jp,-^aj53(W,«4'Ao7TaÇ S'X*^»

De Cypero, Lquiodoratus angulofus l'uncuseftJ Caput IIIL CYperon^Sût qui amp;nbsp;hüc quêadmodû afp! Iathü,eryfifceptru uocent. LRomani iun cü fimpliciter,uel iflei ra dice dicût; J Por ri folia angulofus odoratus hic meus ha-bet,lôgiora tm gracilioratçtCaulê cubitale,amp;aliqh maiorê,angulofû,odorato rotudo iunco,quê fehoe nû dicunt,fimilêJn fummo cuius cacumine mmu ta folia fe proferunt,inter quæ fernen eft. Radices, quaçt ufus eft,oblógis oliuis fimiles habet, mutuo contadu fibi inuicc cohærétes t habet SC rotundas aliquando nigrasqj, 8C cu am aritudine aliqua odœ ratas.Nafeif cultis aquofis locis.Probatur angulofi iunci radix,quæ maxime ponderofa, denfa, craiTa, non facile fragilis,afpera,SC cum acrimonia aliqua odorata eft. Talis Ciliffa eft,Syriaca itidc,ÓC quf ex Cycladibus infulis afferi.Calefacit angulofi tuet ra dix,LaperitJurina cit. Bibti contra ueflicæ calcu-los ÔC cuté fubeuntes aquas utilitcr.Bibit SCcontra fcorpionu idus eadé utilitate. Refrigeratis præclu fiscp uuluis calens impofita opitulatur,menfcs tra* hens.Siccai eadem 8C in farina trita,oris ulceribus, quæ pafcendo ferpunpinfpergit. Malagmatis etia quæ calefaciendo fint,utiliter mifcctur. SpiiTandis unguentis eadem accomodata eft.Fertur Slt; altera angulofi iunci radix in Indianafci zingiberi fimi-lis:quæ cómanducata amarefcit, SC luteu croci co-lorem reddit, 8^ qua qprimû glabrefcunt inundac corporis pilofæ partes omnes.

Cyperus Cypirus Cyperis

INTERPRES.

NVllibi fimilitudine nomina dccepti grauius q in medicina peccamus : Intereft enim iiitx «r faiiitagt; tishumanae.cuius reruataereditutx'ueÏrudlu nihil omnibus dulcius.aiicoribiis uero nihilhonedu us.diligencius ideó in his agenda: Vt^ in fecernendo à gcntilibus fuis Cf fare,non fatis eft Cxfarem cicrc. fed oportet corporis eius notas indicate omnes,excelfam ftaturâ, candoré, os pauló plenius, nigro» oculos,caluitiâ(ÿ:5ic amp;nbsp;ubi nomina in Graecis fimilitudo aliqua mifce Kur,genera,dec!inacioneSiö‘ quibus diuerfisineodcfonoliteris, quas multas Grxcihabent,craditaquondaeafuerint.appofitcnouiirc; Nihein idfiat.maiiibusprolucernauti pleriftpopoi tebit. Neepotcrunt hoc loco facilefccerni Cyperus, Cypirus, öquot; in feemininogenere Cyperis.qux rria.mulca nomina fimilitudine,gcnere.amp; ut à toto pars.inter fe ditfe runt.Cyperus fiquidê,de quo nuncagimus.in iunco^gencre angulofo caule,0' odorata radice efta Celfo libro ni.cap, xxi. quadratus iuncus,a Plinio xxi. cap. xvui. triagulans primo, mok angulofus did:us,gra ui inter graues autores,modouitiumexcommentanjscoqeabfit,inanguliseiusdifcordia.nifiangulofuni Diofcorideseumdicens,utriufq(hiftoriâ confirmafte.amp;’omné inter eosueluti lite diremilTeuideatur.Cypi rus autépaluftris planta eft,gladiolus quonda à cultellati folq figura, ut credimus,di(ft(is,multis locis lau« datus:0' in Aegypto,fiPlinio credimus, nullius odofis.Cyperidapoftremofotminino genere radieëcyperi ueteresdixerunt,non omnem,fed cam quâ hicoblongæ oliux fimilc,præcipui iii medicina ufus.laudauit: quxunafuitcaufa,utpoftcrioresmedicicyperin fiuecyperidatanciïnouerint,Sicenim Paulus,Aegincta multis locis appellat.Qua uero Plinius codé capita dixit per fe Indicâ herbä effe.quæ cyperis uocetur zingt beris effigie,^ commanducatam croci uim reddere,diuerfe à Diofcoride traditurnon enim cypeiida, fed cy perum dicit appcllari. quæ m India nafcatur zingiberis effigie amp;c. Credimusqj nos ab u troep idem dieu uarietatem^ uocum non aliunde effe.q ex ca quam diximuscaulà.quiafcilicet à potiore parte. amp;nbsp;quæ fo/ ta ufum habet.rota quonda etia dicta fuerit plâta:quod àRomanis itidem fatftü eft, qui iüci radicê cypeij» dixerunt.tota planta amp;nbsp;utiliorê eius parte fimul fignances. qua appellatione ufus Columella aliquando eft.

Fucrût

-ocr page 53-

LIBER L

ij

Fucrunt praetcf ca qui typcrum hunc cryfifceptrum non minus quam afpalathum uocaucrint, nullaà no* bis deprehenfa hadienus appellatiouis huius origine amp;nbsp;caufa:quando,uc ex utriufqj hiftoria pater,nihil fi-mile inter fe habent cyperus Cir afpalathus: alter enim in iiincorum genere uitihum modo lentus folrjs por raceis .• alter in fruticum ordine aciileatus ir lignofus: in medicina autemCrfi pares habent aliquas ui* res ó'ufiis ( titertp enim fpüTandisunguentis utilis.uterqjoris ulceribus medetur.uterep calet,iirinam ciet, amp;nbsp;croci luteum eolorem faporem^reddit: ) non tarnen in his quæ Græci «vTiCaxAnW« dicunt, id eft æqua-lia,âcquæ noftræætatismedici quid pro quo dicunt,fibi inuicem refpoiident,?z squales habere tiircsde* cernuncur.Cypero fiquidem maior iuniperus,0'afpalatho uiticis fernen à Paulo Aegineta exæquatur.Quf una uidebatur antiquis medicis efFicacior fore caufa,ut ex hac fimilitudine pari qj in uinbus poteftate, ea* demappellationeiitrunqjfignarent.Nihilominusutin cun(ftisGraecislegitur,eryfifceptius,quæ propria peculiaris^ afpalathi altera appellatio eft,cyperus hie quondam dieftus f tiic.Nec tantum id Diofcorides in dicat.uenim Hefyehius in lexico fuo.cum de cypero hoc agerec,aic.-K77rtf@' if vit 5 njè ifvtliniiniff^,ilt;i eft cyperus planta,quid*eryfilceptrusdicetqjut Ariftocelesait, nomina ex paefto homitnim interfe fint,ideocp diuerfis locis eiufdem rei dnierfsappellationes audiantur.potiierimcp ego reddita fimpliciter hocloco ery fifeeptri uoce, qd ita uetcribus placuerit cyperum etiam appellate,nihil ultra legentes monere.Quia tame iniquunnSraconfilio noftroalienum eft,inuidere alps quodcunqjin nobis fuerit, quod^agenti^r feribeti mihihsefubito in meutern uenerit non tacebo: uagumfcilicet multisq) plantis commune eryfifceptri no men eire:Afpalatho fiquidem, cypero, uerbenaeæ,«^ plerifcpalqsadiedlum inuenitur : amp;nbsp;ex quo permul* tas uagatur plantas,oportere in eo commune aliquid intelligere,quo fe diuerfis concilier rebus. Credimu« autem nos id len torem,O' quod Græci dieu nt wAu7/«y,id eft uiminis amp;nbsp;texturæfacilem rationem elTe, qua iuncorumgenus omne habet: habet amp;nbsp;nitidis uerbenaeæ caulis ; Poteft habere amp;nbsp;afpa1arhus.-qui licet fru* texlignofus fi't,ti!iæ modo tarnen poteft lentore fuo m cege tes fportas, corbes, fifeeUas^ texi, amp;“ aliorum uitiliummodo innexus circûagi;in quos omnes ufus cyperus quotidie trahitur.iunciqjalrj omnes.Sumip ad hanc fufpicionem magis quàm decretum eojindicio ufus,quód Græci fcilicet îfuGt calathum.et mufî/et, iunceam fportam dicunt :àquauocequæcunrptexendishisaptaelTenc.communiappellationeeryfifce* ptri quondamdidafortaffefuerune. Dicendapofthacà nobisetiam quæ in Græcishoc capice uariant et defiinc,etin utrotpgenereunumtantumrlegiturenifHuarie in antiquis, ubi hicaitfuccurrerefcorpionum idibuspotam cyperum. Suntenirn in quibus nonfeorpionumeire.fed uenenatorum morfibus mederie* am legitur.Licetqj plures amp;nbsp;meliores id teftarentiir,ö' antiqua Diofcoridis interpretatio id haberet, nos ta men Paulum Aeginetam fequuti, qui cyperidehac uticiir contrafcorpionisidus,antiquifcriptorisautori tatefreti,illud maluimus; quemadmodum libro fexco cum de uenenatis agetur, copiofius W certius dice* mus. Deeft deinde in extrema capitis'claufura, quod nos diximus amarefcere: Tr/xpovenim poft HpoKw-AA’ in melioribus fequitur: uideturep Diofcorides duo fïmul dicerc,luteum croci colorem,et amaritudinem com manducatam ex India cyperidem reddere : quod Plinius innuere etiam uidetur, dicens croci uim reddére. Anceps etiam ex diuerfa in antiquis Græcis ledionelocus illic eft, ubi Diofcorides oris ulceribus mederi cy perida ait ; nee facile eft cenfere, an per fe oris ulceribus quæ pafeendo ferpunt,an oris ulceribus, et præter hxc his etiam quæ pafeendo ferpunt, remedio earn dicat efïe. Sunt enim in quibus intercédât copula, et in quibus nulla ea fit ; nos quia utrunque id malum fieri poteft, utrunque etiam reddidimus. Qug autem oris uleera hge fine, et qupitidem pafeendo ferpunt, cum primum figillatim ea fe efferent, cerrius à no* bisdicentur.

n^iKajt/'a^i.WiU.ou. Ktij. t-h^J^a/xafxop a^isop T Ik ^ xo-,u.ixrHVH$ ly a§MtV/aS K) Soozro^a M/iXi’^ó/H^ofj. 'jS^van] Jit CI s^ ivJ'iü'Cl ct^aSia. IxAty-jiu 3'P

«f irlt;r0çauso/j. TrÀH^tç. /xt/xuKoç. v^fj.n'f'i ÜT^Pt ï^lt;^0/J Öl, Cl 1° TH Ocr/AKTrAHK^tKO/J. ■ytuenj Jlt i/'ji^u H^UTrÓTTiKjo/i. J^óult;x.fj.i/j ïX’l^^MW^tó^ wê Jlc Mi^ w/'«r§ TT» vo/jSwo/j Ti^oç ujD\ÂhTTf(Kouç. ^HT^ovraç. »XiarPiK^s. Ci -^aAuTi/j. ^iiq-^aTa, cara lt;rp.aTa, sjoijioui». Cl ï^fj-iv^a. 7rÀaTamp;caf txêaXAö. (Utr’ o’ivou JÜ 7vivóp3Mop, Vt^i^i Kolç, i/'uirou^anjO-KoçTnoTrÂHKT’iç, x) vra o'iv'iq io^ÓAoii^«^/ji.ót,^,fxiT«({^ixlt;^VHii ^r ^lt;5 4)Aoioi/’7rÓ3-lt;y; 00-0/1 lt;nbsp;AiS-ouç amp;^u-TTfil»Cf)amp;tI§lt;J ly £/xJè^uaiZ7r0^U/XlCO/JlSLt/0/l. C14lt;o^x^ ^«i^[lt;rcùi}o^^n.lt;x.Taf^iâpSjJop, fi.iyWTa.1 Jü Kjt/ç rasr /jtuyo/i sv-j^ç.

DeCardamomo. Cap. V. CArdamomon, LRomani panter Græci» cardamomü dicut J Prob atiffimu ex Co magene, Armenia S^Bofphoro cardamo mü afferi, Nafcitur præterea in India 8i Arabia, Eligito quod frangeti cótumax repugnet, qd plenu præclufumm fit, Quod enim tale nó erit, uetuftate exoleuit,óC bonitate amifitïQuod odore itefenfum tétet,guftu acre amp;fubamai^ fit.Calefa-cit cardamomü,facit ad comitiales cû aquapotû:fa cit ÔC adtuffim,coxédices,refoluta,rupta, conuulfa 8C tormina,PeIIit idé latos uentris Iubricos,8^ cû ui no potû, renû cû urinæ malo aliq doloribus qs ne-phritim grçci dicût.Vrinc anguftpsdeorpionû mot fibus,cûais'q^ alps qupdu aut morfu uenenû relin quût,opitulaf. Calculos præterea difiieit cû lauri ra dicis cortice potû drachm f podere. Foetus in utero fuffitu enecat. Scabies pellitex aceto inundû : un-guento^ fpilTamentis præterea utiliter mifcet b 3 inter-

-ocr page 54-

16


DIOSCORIDIS,


INTER PRES.

FAÏfo.ucà Cnlt;po quotidie audimiis.qtieritur de natura fua genus humanum: accufamuslpeam ornés immeritomitêiS^liberaléalioquin uniuerfoanimantiûigenerimatrc.nouercânobis appellâtes.Qua: totuaprincipio hominêcontinuabenefictjfuiincuncfliseiusparcibus.Èræqua difpenfatiohe ad ince gram aetaccfenecfîrutélç.nifialiquidobftiterit.perducfiû.nonpriusconueJlitaucfoîuir.qfuturæpaulopotl ruinæuelutiin uetuftopariece,«ÿ'quiinfirmofundamentoftcc,rimasô'(piraculaaliqua præmonftraric TamipinhocofFicqgencrenobifcûbenigneegit,utneccirariaEtandêmorris,plureïquotidianasi5pinfopo re.comicialibus.ftrangulatuuuluxobmutefcentibusicotipalrjs animxdefeclibus,imaginescrfpelt;ftacula nobis propofucrit:quafihis omnesmonerec.fi'quâdomaior impetus izdurior mali uisfeinfinuarit, quod futui52omninoeft,perituijzfoluend5lt;j;ftatim hominis compoficu.qui folidiore iuntflura.^rfirmiorenexu ad earn diêcöpadus.contia tot mortis praeludia uicflor aliquando pugnauerit. rdeoqjde aetemitate omni buscogitandiï.obferuandatpdeinceps tota uitaaduenictisgt;5(;propinqui iamextremiillius mali, tam mul ta in toco 0* in parcibos corporis noftri præludia O' notas, diuerfa fcilicec uicia O' innumeras labes, qu ibus modouniuerfumcorpus.modoaliquxeiusparcesgrauiffime tentant. Obferuationecphac cauciore ad fa-nitatê dû licet dixta in dies uti. f ucurx'cp tande liberioris uitx grata à deo bonatp fpe ex naturae iniurijs au -Coxendix. fpiciaexcipere.Necaliterqàiudicelegchacdamnarusaliquis, utcarcerisuinculoijccpfuoijcfine non pruts Refoluta. nbsp;nbsp;exoraturus fit, qattntislongo imbre tegulis, fulminibusqj difiecto paricte, O' terræmotu conuulfo omni

carcere.hilarêlibertatê fuaexpedare; Qiia ut liceat omnibus certius fperare.fimulqjne ex Graccaijt uocum fignificacionibus pereat in Latinisignorecur'uealiquid.noii pigebit quid nobis coxendix. O' rcfoluta. hoc capitedeincepsqj omnibusaiqsfignificenc,breuirer dicere; non quia peritioribusmedicis ignora hæcfint, fed ut Latinis hisuocibuslegitime nos ufi effe uideamurobiterqjde facro olfe quid nobis inuentS fit,oftê damus. prsefertim cum M. Caro in commentai qs fuis de re ruftica,Latinus homo Graeca appellaciöe ifchia dicos dixerit.O' participiü iUud refoluta.quo ufi fumus,latiir!me pateat.Eiitqj principiü nobis à coxendice, *r)^!»f ideftabeomaloO'dolore,quiâ'tinofl'iseiusiûlt;fturaO'articulo,quodGræciÎ5çiovdicunt,àGalenoinoiri5 partitione amp;nbsp;cenfu his uerbis defcriptum; Coxendices quæ lUe 'la^^m uocat, ofla duo funt in pofhenore hominis parte (âcro olTi, in antenoreauté fibi inuice infitionis modo adiacctia,quo loco in anteriore, f. parte pubis offa hæc etiadicunf. Dico aûc infitionis modo, qdillexjVu^puinv ait: qui modus iungendifimulofla tertiusin natura abeonumcratur.Siquidéàprincipioltatimcômentarioli illius,dnpliccaicin animalibus eifeoffiû pofiturâ: altéra ad motû,appellariiÿarticulos: altéra contra motu carentc,appellariq;irvr«f5(gt;(lt;)lt;t/r, nos dicere poirumus,inarticulosconcretionê.huiuscprripliccefleformâ;aiitenimfutura eft,utin capite: aucclauorû mododefixio,ut in orefuncdentes: aut tif^i^uin/,quaficonfertio uel inficioquædâ, qua cetera offa fimul iunguntur.Sacrû uero os, cui à pofteriore parte iungi coxendicê Galcnus air ( u t obiter h oc eti5 dicamus)grandius omnibusaiqs in ea parte oiTibuseft.-ideoqîzipilvid eû facrûà Græcisappellatû.Docuitqî Plutarchus in eo libello cui titulus eft.utrobi in terreftribus.fan aquatilibus brutis maior prudentia fit,«)»«/. SaCrû. quod deinde Græcis facrû fignificauit,antiquioribusgrande fignificalTc : eaepuocis huius æftimationc fa-crum pifcê ab Homero,facrû os hoc in antiqua medicina amp;nbsp;anacome,ö' ab omnibus comitiale morbû la-«fi» î«vr. “5gt;^ grandia eircnt,appcllata fuiffe.effeîç in pofteriore, non in anteriore hominc facrû os hoc, ut ex iu-nioribusaliqui crediderunt,manifefte neceflariotp indicauit ultimo fecundilibri capite Paulus Aegincta. Capitis titulus eft.-Curatio exulcerationis in facro olTe faeftæ. Exulcerationis uero deferiptio hæc.-Febribus præfertimepdiucinis hoc malûideoaccedit,qgt; longo têporeægrottisiacuit. Nullus aütdiuciffimecôfueuit autpotuit pronus iacere : Neceifeitacpcftin pofteriore homine facrû osefle, quoniâin eaparte cû diu ia-cuit ægrotos, defquamatio i^eXulceratio quotidie fit .• PoUux præterea quo capite m fecûdo onomaftici Sacrum os. ^ui uolumine de coftis.facro ofte.natibus.érqs qu^circa has partesfunt,cgit,de facro offe hæc docuit:Qua parte aûtuertebrxfiniunt,facrû osappel!atur:incipit^fubfpina,inlatitudinêfeporrigens:minuitaûtO' anguftius fit ad orrhopygiû defeendês. Vocant aût Græci orrhopygiû uleimä in animalibusrenû partem: quæfedifuperueniens, anûexfuperiore parte integit, in auibusmaiiifefcior qin homine. Non habet hæc Orrhopy- P^^® Latinâappellationc.MeminiteiusinepigrâmatefuoMartialisdicens: Etanatishabensorrhopygiû gium, nbsp;nbsp;nbsp;marre: facile itaep ex qs erit,in pofteriore non in anteriore homine faefû os pofthac conftituere. Nec pro rc

in Græcis alioquin notiftima decertandûgrauiterà medicinæ profeiToribus ultra erit. Et ut ad coxendices reuertamur,ufitatûquotidianûlt;ÿmalû(Si:grauiffimusdoloreft,quiàiun(fturaeiusolTisoriatur.Græci «v 2« b;(./ou.i.coxendice fubftanciua forma ;ir;,./«cA«dixerût:Latini,quibLis non licet efte ta difertis.præfertimip Plinius una coxendicis appellatione tr locû amp;nbsp;dolorem aliqn dixerunt.quos nos etiâ imitati, fimplici ea uo ce in hoc maloufialiquando fumus,locum O' dolorem fimul fignantes. fadlumépid finedubitationis peri culo eft:fi'quidê quotidiano hoc malo ea pars tetatur: O' nos in nullo alio ea uoce pofthac uti decreuimus. Meminit coxendicü. O' quæ partes cirent docuit M. Varro lib. i. de rc ruftica, boues defiderans lato corpore (SiS craffis coxcndicibus.nec minus etiâ M. Cato in codéopcre O' ftudio luxatas animalium coxendices excantare docens.Omniû uero apertiflime in Augufto Suetonius,coxendice,amp; foemore, amp;nbsp;crure finiftro non perinde ualuifle Cæfarc dicens,amp; fæpe inde etiâ claudicafte,doloris maliqj huius omneseuentus bre-uiffime defcribens, Siquidem Galenus in diffinitionibus primum, mox in Ifagogc fua, coxendicem hanc his uerbis diffiniuit: Longusdintumustp coxendicis dolor eft,nec facile foluitur, per intcrualla tcporisre-petens, à coxendice ad foemora poplites, furas. O' imos pertinens talos .• quæ omnia in Augufto Suetonius numerat ; necal óaduerbium illud fæpe pertinet, quam ad interuallaO’circuicus temporum, qui-bus id malum repetit. Idem Galeno de coxendice Paulus Aegineta poftea tradidit, à natibus O' in* guinibus ufque ad genua, O’in pluribus ufquead extremos pedes pertinerc dicens. Nec ab articular! dolore queni Græci iffflruUn uocantdifferre , nifiquód in coxendice craflus pituitofus'que humor info!» eim

-ocr page 55-

LIBERE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

eins öffn uerfura 5i articulo concretus moratur. Hoc main quod podagra modo in offisiundlura fir,cor* rupta Græca uoce, pro ifchiada fciaricâ podagra noftrx ætacis uulgus appellat.Reliquû eft ut de refolucig dicamus.quæCræcifuaiioce ^Aw^zdicuntiamp;noseiiisgenrisimicationeamp;uetei^jaucoritatêftquurijfic appellauimus;graue.utdocuerötueteres,exprincipioamp;:caufamalü,quodlt;pinfungendisuitaelaboribu3 tz operibus cunÆs.magno impedimento nobis fitmec paciatur nos eius partis quae refoluta fit.frutftü amp;nbsp;ufum aliquêlibei^ fentire.Diffiniensq} id Galenus,malüi effe ait. quod hominis excleÆSc motu impedix, in aliquot una'ue aliqua corporis parte facftü,læfislt;p neruis amp;nbsp;mufculis in ea parte fieri.Aegineta hoc arn-pliusöquot; certius tradidit.Cum lacfum fuerit cômune omniu neruoiÿ principiü.Ércx eo fenfum fimul amp;nbsp;mo* turn amiferint omnes corporis parces.malü fieri dicens,quod Graeci apoplexiâ uocât.Celfus eo correptos, attonitos dicit: ex quo nox5 fimul etiâ contrahunt potiores animae noftræ operationes.Si uero in alteram hominis partê.dexcrâfuerbi caufa)aut fi'niftrâ.offenfi'oniseius uisfe infinuarit, it/AnniKy!« quafi diminuta.û' Apoplexia fi malis hoc dicere.dimidiaca apoplexia eue fit, quae TrapocAvw.id eft refolutio quondâ diAa eft.Quod fi etia in alterius eius partis parte aliquâ.uerbi caufa,brachia,manu, pedem'ue eadé ingruac 11 iî, eius tanta partis refolutio dicecur.Qiiondâapoplexiæappcllatiôe cunAahxcmala dicebantur.Crusephominis Hippocra

tes aliquâdoapop le Aon,pro eo quod eratrerolutû,dixit:pofterioresapoplexi3e nomen in maioreCrprio* ^TCxAwirr. re iUo malo feruarunt, in exteris ^^ia^, id eft refoiutionis uoce ufi funemosepob earn caufam utrunt^ge-nus.excepto priore illo,complexi,quod Diofcorides jr«f«Uwlt;r ait,refoluta diximus.

ni^i' Na^Pou.


NA^J'ou ^' J^vo'^H.n fjS^yi^ ^ç itaAf/Tj »vAkh. ij J^jCTU^/aitK. o5j^ o2; W o'ü^iix cujitTRiTj. a?i^‘ o^ TTC o§ouç e^ w 'ÿ^vanj.-p //^ ’71^0(5 cru^ia/j rtTyaTrftU. amp;' J^ 7150g lt;v^oug. 0 Atgt;0^\ga'uç(«K.Hg,£S/BîÀTi'u/jH TÇoer-^argCI KOUepH. 7fXVK0M0§' ^«t'S'H rS^C^^C«/. tvuJVg ara/j. ly /xtTlt;x?KU7^/^lt;Jvlt;;lt;;TH óa/XH, fxta^op tj^oucra 7°/j sax ^ • ”■^’lt;•5“ quot;^ yi^trip. d^Awayxg dcva^x^cw^KK . ilö\^o\slt;rlt;x t^th ivüi/'ia tep’ / Kcwop. ÇÔ) cJ^ ’ivcfZKi^glJ y^ 2s At 7^ V'^OC'^?- a7ro 2vüg7fTa^S ■^aj|MVT’g ’TW o^jug 'ya'yxou KaAou/jÄVeu, '^’ w ept/tTOU. fedamp;tvtsîça p{^ (^uva/j.//j oirra^J'ia 7° tip’ UiPa rciiJ^ïjipTÓTTi^liihM 0 ÜZA^XHKtsÉ^a, TrAtio* vag 71 txouira T’ug sax^*?' ^'æ ^'^ aÙTxg ^iÿs CI tpAuxomouç Cl t^wtTrAt'y/jôi/youç. ß^o/xu-J'ijg l{zl Ä ocr^l'Jj. H J^ ô^avoTtça tücotf tss^a. KoAo^osaxuç KUT^i^oucra 1(^1^' tùamp;af iW-1-Xofira 7t CI «A^a c/^ am, ocra 7^ Cl S aue/a-KH ÂiyojjSijjH. aa.Âamp;r^ ƒ t ?iQ Cl o-a/xipaj'UKH, trgjo’ef^a KoAoßx.aTP X“Ç'°^' wvouacr/xlt/x. ^^.t7aAosaxv^ • '\Q^MT6^op Ka.vi\oi},ia-'â oti /xtcrOiUt'xoucra. UT^T^a^/XoVra th oct/xh, n/j cCg a7r£K.A£7tûCca. TriTi^acrKtTC« JV nglt;^ ct?p ^è^ypSjJH. O 7^ ^/VWiTKiTCW tK. T’i/' A^Ko'/J t/vot 7°/j sa^lw X9y) av-^fxn^ôp, ^9^ mh ’^X^P quot;Pp XVOÜXI . J^oAl^OVO-l dit aÛTlwï/XlpUtWWVTtg sip-P-l /J-i^^'jJ^O^Tl^» oiw\l(pOl\IIH.'lÛV,'7t^Olt;^ V o-u^TnAoUûamp;oaavTÙà.Hgôj êa^UTt^ov 7iVt-tô^. tvn' Jé 77lt;g x^iag àtfeu^ipd'e, tt Ti^ocrt)« Ta/g ^XcagTrHAog. ng^J cth^iJ/j X“5'^’'T“ ^p MVlO^TOp . ïÙ^A^^OUTa ill^ xilt;^ovi^^op . ti^^i' \'a/j.ip dit txoucri S-lt;Ç/x(w2H.àü . ^h^cü/Xk-^x), cù^M^K.àü. o^TV Ko/Aicw Tt isao-/ 7riVo74C'at, 1(9^1 ïàg U (txHTfag jdir^e Tr^osi^ îp^ cWjitS!^

De Nardo. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. VI.

NArdon, LRomani panter Græcis nar dum dicût J Nardi genera duo fun« uoca^^Indica altera, Syriaca altera: haud fanè quia in Syria amp;nbsp;India pro-ueniant,fed qj montis,in quo nardus nafci^altc ra pars Syria,altera India fpedat.Habetc^ in Syriaca nardo primubonitatis honore quæ reces, non ponderofa,comofa,colore ruffo,odoratiflï-mac^ eft t amp;nbsp;quæ unà cum angulofi odorati iüci odore,breui fpica^Sf amaro fapore fit: quæ itidc lingua exiccet,odoris fuauitate diu permancte. In Indica, Gangitis altera dicit, à Gange flumine inuéta appellatione, qui ad radices motis,in quo nardus nafcii,fluit Ignauior,Si minore effi cacia, qj aquofis locisprouenit, nardus hæc eft: numerofas,SC ex una cadeep radice prodeuntes fpicas ex fe mittit, eafdetp comofas implicitasc» 8C odore uirofo.Quç contra in hoc eëfu lógius a flumine in mote nafeir, maiorc bonitate odori« torofioret^ fpica eftrSi angulofum odoratu iun-cu odore fuo refert. Habet pr^terea cudas boni tatis notas,quas Syriaca pauloante defcripta ha beredidaeft. Voca^Sfnardus aliaquædâ ad-modû breui Sedecurtatofrutice Sampharitice, à regione dida,que gradi fpica eft, colore candi do, mcdiüqj caulé aliquando ex fe mittit odore fupra modu hircino,quæ in omni ufu reprobä-da eft.Vcndic diluta aqua nardus aliqntueçt ca-dore fqualoret^ fpicara,8C amiffa lanugine fua, deprehendif. Adultérai eadë infperfo iniedoeg illi fpiritu oris cu aqua aut palmeo uinotut den-fei amp;ponderofior hapftibio; Auferendæ in ufu eius primû radices: turn cribro excutiendus fe-cernenduscg puluis eft,qui etia feruabit lauädis manibus utilis.Habent nardi omnes calefacien di uim ,ficcant,SC urina cienttldeocg potæ, aluü: b 5 appoflts

-ocr page 56-

iS


DIOSCORIDIS,


’/X^S^ç sz^.ciWi. ^on^QZc‘1 Si xgc^ vavr'i Mt^fO-M 'J/i'AS? vJ^ari mvojjSjJM . ty Ka^ S^iay/xo7lt;i. C1 ï^lt;.7rv5V/xaTOU/jAvoilt;5. îiÆa 2iKo7(; Tt C' ’/KTtÇ/K.o7ç ngij V£Cf^/T/Ko7ç. ^atjü^x^Ot^cii lt;^£ vSocn, ^ Tn^ia^O' a-iu, ïilt;i tyKX^nr/xa. (fXî^/xovaç lUHTfaç ’iusVtcU. ^rolov(r^ ^ 7:50(5 Tai’ lt;^ ocpamp;aX (JJ)7lt;^ /Mt^Ht^VQ Ó^J èAlfpX^p . SVlt;}X)U-CTM Hÿ^ S'XO-aUOVXM TX^ èMifX^^ltf^X^. Kx^vy^oi^'n xd/xxxi SixTrax/xx . /xi' «yvuTca Si. ^gó^ xvtiSÓtoilt;^.Sl7tot'i^lt;^' TCM Si tig Tx ocp^xÄ/xiKX , c^ xyytica KMV'xcl.KO^liTCf.ÄVO't^t^H^dxQU XUJJ 01^ Vü) ngt^ êcva7rAaoamp;ec''eW.

appofitæuero,inulicbnum locorum fludiones/î-ftunt. Compefcut prætcrea fanies quos ichoras di cunt, Si naufeis cum frigida aquapotæ fuccurmr^ ProfuntSiftomachi crofionibus, qaas Græci car-diogmos dicunt. Inflationibus indem,locinorofis, fuffufis felle, Si renü cum urime malo aliqUo dolo ri que ncphntim uoeät.Coquunf eædem in aqua* decodoeg illi infidétibus uuluæ inflammanones fanantur, Faciut præter hæc ad palpebral in ocu lis cum deftillatione defluuiaSlt; tumores,adftrin-genres eaçipilosSC explentes.Quineiiâ humefeen tibuscorponbusficcæSiin puluerem tritæ utili-ter infpergunt. Mifcent filt; antidotis, fernaturq; ad oculorü medicina in nouo non picato fidili nitæ, amp;nbsp;ex uino in paftillos conformatæ.

INTER PRES.

K»f^'» Hsif/iotKii vif®“ HjtfAi«)’Mir

EStgenti noftr« prouerbiû, féliciter homini quotidie occidere folc.nec inerte exiftimandn, cui mam-tino aliquid incipiêti,ad uefperä bene id fold fadtum Cr abfolu tö fuerit. Soient^ fapientes non quan tum.fed 3 bene aAii anobis aliquid fit, in laude O' honore habere. Eoi^t rationê ego etia feentus hoe capite,cum dixero quid uideatur deeffe, amp;nbsp;ubi in eo uarient antiqui Græcorù codices.quæ pauciora crût, de erofionibusillisftomachi quas cardiogrnosàGræcisuocaridiximus.longiusagemus. Credinwsitaq} in ipfis foribusftatim perrjife hu ie capiti alterâregionê, India fcilicet, liquidem incipiens hoc caput Dio-fcorides,dupIicemelTenardnait.uocaril^Indicaaiter3,alteraueroSyriaca;fubiecit^rtatim,n0ideo Syria-cam dici,quia in Syria nafcatur.fed qgt; mantis in quo nardus naCcitur. altera pars Indiam,altera Syriam fpe c'tac.Exigebatlt;^reiO'dilt;flionisfequaxnecefl'ttas, urquemadmodfidixerac, non ideoSynacaOc. Sicetia dcIndicaaliquiddicereturinecaliuddicipolTeuidebaturobeaquxftatim fequuiicur.qquoddeSyriaca diiflum fuerac,non ideo fcilicet Indicam dici quia in India nafcatur.fed qj Oc-Qiiam ob caufam nos Indica illic etiam reddidimiis.tSC fun nullo Græcorum inuentum id à nobis fuerit. Defiderari eodem hocloco eci-am poteft mantis nomen O' fitus.in quo nardus nafci dicitur.fiue in I ndia fiue alibi is effet, amp;fi ob ea quae Plinius libro x 11. rctulic, amp;nbsp;hie paulopoft de Gange dixit, Indiac nardi natales affignandi fint. Leuiora tarnen hæc funt.Illud in medio capite grauius,in quo non diuerfa tantum,fed contraria penitus omnia legiS tur. In pluribus fiquidem fed minus probatis legitur ; Auferédum in ufu nardi fiquid luti radicibuseius hx-ferit.tum cribro excutiendus puluis OeJn paucionbus autem,uerum probations fidei, ut nos reddidimus: Auferendæ fcilicet in ufu ciusprimum radices Oc. Videturlppriorillalecftio nardi radicibus ad inedicinam uti, ex quoin eum ufumpurgafi easiubet. idcp Paulus Aegineta libro vi.etiam confirmat.fiiiffetp hanc Se rapionis ætate hums loci Iciftionem, interpretacio eius adhuc, licet incertis ey obfciiris ueftigqs, indicac. Omne contra nardi radic5 ufum altera ilia damnat, præcipitqj tang inutiles à reliqua nardi materia feparä das,abqciendasqjeffe:quæ nobis magisrecipienda,©’ in ambigue potior uifa eftmon tam qgt; probanffimx mihi fidei inter alios codex id habet,gquia hicad nullius mali medicinaradicibus nardi uticur.'óC ggt; fuper liacaneü erat monere hoe loco itei^i.quod in proœmio cómunicer præceptum à fe fuerat: Cu enim illic de radicibus agerct.dixitlutofas radices aqua priuslauandas,ficcjjferuandaseffe. neci efertquodfequiturfta-timiÉT cribro excutiendus puluis.puluerê enim(u t nos opinamur)hic intelligic tü,qui fpicis, eai^qj laniigi-ni,uencopedibus'ucanimaliüin aèrefublatus,inhfferit:quiquoniâiituciliseft,excuti ante ufum in medici na debet; nee minus qgt;contagio nardi adoré contraxerit, ad uitæ delicias feruariiquas tanti plcriqjfaciunt, ut hune folö pretiofiffimo^i naturae bonoi^ frueftu amp;nbsp;ufum,fibi elfe uoluerinr.eû tarnen ea uitæ faiu titp no ftræ primü amp;nbsp;ex profeffo confulens, uoluptatibus 0* delicijs noftris accedcre fua bona aliquando patiat: quad in nardo deprehendere facileeft,in qua odoris præcipua bonitate,fpica,folia, «y radices comendant: amp;nbsp;in fanandis toto corpore hominü malis, cgregia multiplexqjuis 3C poteflas inuenta iampridé amp;nbsp;proba ta fiicrit.fed nulla nobis utilior ob qtidianos ftomachi cruciatus ea, qua hie ait ftomachi erofionibus, quas Græci cardiogmosdicunt,mcderi.InquibusabantiquaCræcæuocisæftimatione,)üügt;Jli«e.Cincipiendüeftt nifi enim inteUigaturquidca quondafignificaucrit,graui medicinæ periculo,multalt;^ partin corporis no-ftri incertitudine tota mifcebitur res:ftet(^ ut credentes ti^fAiav cor omniö extorü præftantiffimû, ut coin munis «y recepta iampridé eins uocis æftimatio eft.fignifïcare. quæ ftomachoremedia debétur, cordi red dantur.amp;dum curatur quod uitio caret, toto pereat, quod remedio ©• ope indigebat, Sciendu itaqïiHud eft, quâCræciexmuIto téporeiyt^^/l/av,ideft,cordicunt,antiquiffimisineagente Peloponnefiacicpbelli tépore ,quo Hippocrates medicina fua cömentatus eft,nó cor,fed uentrieuki amp;nbsp;oftiS ftomachi fignificaf-feieatp uoce intcllexiffe antiquiffimos Cræcos ftomachu amp;nbsp;eius oftiü tancü, non cor, aliud penitusab eo. Teftis fignificationis eiusHippocrates eft grauis aiitor.Cr qui pro oraculo in his mcrito habendus fit,pluri-buslocis ea uoce pro ftomacho ufusiTeftis Thucydides maximus Græcæ hiftoriæfcripror.qui fecundo Pc Joponnefiaci belli libro,cü peftilenté morbû,quo tota Attica penéexhaufta eft,dcfcribcret, inter alias ems mor-

-ocr page 57-

LIBERI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

tnorbi notas nomitiones fieri etiS dicebat, funt^eius bate uerba : Nee mulco poft defcendebat dolor in pc' élus.cxcitabacur^tiiffis.Et cö SkTHy x^jjX'otv.non in corde,fed in ftomachohpfiiret.eâ fubuerccbat,(équéb5 tur^ bilis nomitiones quocquoc à medicis fuis nominibiis dieftæ fiint:qiiod cotü ad ftomacbü pcrtmec/iec nifi m ftofnacho fieri poterac.Qui enim ad nomitiones cor fubuerti poteftf Nee aliud Thiicydidi fignifica-re earn nocê aperte teftatur Gregorius NyfTenus.antiquiffimus epifcopus Chriftianus, quarto fui operis Ji bro,capitc quo de timoré agit,cuius hæc uerba funt: Confueta emm appeUatione ueteres cor û* os uentris uocant.ficut Hippocrates O' Thucydides in peftilentiac libro feribeds ÂC-paulocp poft: Quod enim cuerte batur,os uentris erat.Qui auté id opus interpretatus ell, ^iKiKv, quifuperior uentriculus amp;nbsp;ftomachus eft, Interpretu maleuentrêdixit,æquiuocainGræcisTÏf ly/Ai«/appeUationedecepeus. Omniûautêaperciftimeidéplurb quorundâ buslocis teftatusGalenuseftlibroprimodiffinirionûfuaijt.cum de cardiacomorboageret,cuius «^-^ W lapfus. JVdt»falt;fla appeUatio eft.qué fieri dixit in uentriculi oftio irltomaclio cû immodicis fudoribus irc.pauloqî poftaddidit.exiftimaffe quofdâ in corde raalû id fieri.fterumqjin Ifagoge fua cû de code ma!o ageret, his uerbis illud defcripfic;Cardiaca uero difpofitio.nô quia in corde id malù fit.fic appellaca eft. Sed quoniam anciquinstfeA/Kv ftomachüappellabât.fi'cricp idea parte tcftisitidcCelfuseft.quihb. iii.ait,nilaliud cardia-cum morbü effe.g dimia corporis imbecillitatc, quod ftomacholanguête cû immodico fuJorc digericur. PoteratO' alijs teftibus tota hæc res confirmari. Sed nos fatis fore hæc credimus ut conftituatur, nô Îdeo cardiogmos cardiaeûty malu Græcis dici,lt;ÿ in cordé, fed qgt; m fuperiore uentriculo, qui ftomachus nnne paftim appellatur,eiiisqjoftiofiant.QLiod fiiunioresaliquot.quiaudaciusantiqnosGrgcoiçfcriptoresin-terpretati funt.diligentius qiiæfûTent, non adeo turpi gratiiq;]apfu aliquando cecidiffent.Nec qui Thucy didê interpretatus eft,pro ftomacho præcordia reddidilTet.Necqui in GalliaBafilienfis Copus primii Pauli Aeginetæ librû latinû fecic, capitc quo autor ille de his quæ in feetura prægnantibus accidunt docet:pro crofionibus hisftomachi,cordis dolores tamabfurdofenfu protulifTet.Quid eriim gerentibus uteiÿ cû cof défaut quid cordi in feetura hominisi Quæ Igditurin prægnantibus, multiplicityafficitur malo.præfertim intra terciü feeturæ menfem pars,ftomachus eft. Non mifeuiffet tandê qui nouiffime in eadê GaJlia hoc idé opus interprétât'-' eft, cardiacis cardiogmos: cû in altero malo erofiôes,in akero lâguor imbecillitastp par tis eiuscû immodico fudore fit. Lare pateterofionû hoc nomë,criij magno ambitumorboi5teft.Fiûtem in pgnâtibus, fiût in uertiginibus, fiût ûquot; in plerifq? alijsmorbis eoufep. ut q in fame fentifitpruritus magis g eroliôes in ftomacho,cardiogmietiam dicantur,âtxttfAiurTjvuerbu famefeerealign fignificet.Decreuerâ, ifxpi^ûrrfr ut hâc parte incipiens pollicitusfum, definere hoc loco, fed retinet me palpebraru cû deftillatione deflu- Palpcbrarü uiairtumoresilli,cupiunttyïzpetudthoclocoenarrari.quafiobliuifcendanobis autnegligédapofthac eudeftilla-fint, nifi hoc loco curent.taejj rai$t in fcriptore hoc malû id eft. Nosey id æquo animo patimur.non tain ocu tione deflii loriigratia,qui toriushumanicorporis pretiofiffimaparsfunt.éz.ut Pliniusait,lucisufuuitaa mortediftin uiaettumo guunt.quäm uthacparteonerisnoftriirfiexigiialeuati.expeditioresadreliquaeiuspartismala,quænu '^^ƒ’ nierofafunt,feftinemus.Primû(y-TiiäTW,Mi/./li((tiai/dicendû: quæ uox(ut Galenusait)cömunis eft omnibus /xvAmrit ^k^-his,quæ putrefcentia perçûtûquot; defluût. Siquidé uerbû|Mi/lt;Âay.ut ueteres Græco^grâmatici docent, aiTnA Ç’^f'^'i' quod putrefcere,0' AiuyfuivtiSi quod humefeeredeftdlarety eft,fïgnifi'cat .• nee cöpetit id iierbû nifi his quæ pucrefatftaliquefcütö'ftiUantiideotyhiiicoculof^tmaloexreafllgnatum.Qiiodinifagogefua inter alias ocuiorülabes Galenos hisuerbismagisdefcripfit qdifl'iniiiit.cömunisiioxf^u'Jlw/»eftomnibus quæputre ttvÄifit fcentiapereüt:fitaüthoclt;amp;'in palpebris,qtumidiores hoe malo ftïintcötintielt;ydeftiliat,copiofo circa eas côcrefeéteadipe.Quâ defcriptionc nos etiâ fecuti, palpebral cû deftillatiôe defluuia Si tumoresdiximus.

n^? KÀTIKHC^ N a Jƒ ou, nbsp;Kt4’. ^ ♦

De Nardo Gallica. nbsp;nbsp;Cap. VII.


H At KtA-r/KH va^lt;/'(^,'^vS'T^/U^ lt;//,T0Z(^ Karet Au'yu^ïctiz aA7rtcr//i tû3\)(^coji«ç wvo^taerjuSjUN aXiou-y-yia.. 'ÿ^varôd. jÉ t^ th \s^«. ts» Ji 9a/r.V(lt;rKO(’^/K^o(5 o-ah Ta?ç^itcMÇ,t’ilt;5 tS^ï-vp-a.^ amp;.VoC\a.p.amp;m6/jS^o^ ;)lt;;(lçO7rAHamp;G'Ç. ex'! Ji ^ui^a UTP/AKKH. V7ro^o«/0a. av6oç fxti^ivop. fwvufj Ji '?^KauAS/jtsi 0 r |i^«/J h jgiiriç gt;y tj liwf'ta. ohp ^Q quot;Ti^o /jtia(= ii^ttjaç Karaj ^avetvra^ uJa^irai? J^ilt;rfxlt;x^ 0 x“S'ÿ'''r«lt;? 1° 'ytwJ'ti’, ^â-tve« ï7r‘ tt^aifiouç verzou, Tt^O' V7roKioS(gt;/ou x^^f'CU, rü /'t us^ai'a Ka^aî' ^p. ov gt;069 o'ttü«7roKa^a/5fcTa( quot;^ «X“^ çæcfiij X9^ 4AAo7^(M ro tux^KbOp, J^ix 'liuj tK TH^ '/K/xatfi©-* liroViOLp • J^o^iK'iTa.i d^, ifUua.T^'iTiX'KopSjjxi^ avril, Treaty t/atp^oui^. K/J Aot TO* TTÓ^t niui oa-fxlui ^^^gt;.^^11^ , ^Ä yop KaXo'/tn^ . ivxi^Htr «fie ij W^^vw -

CElttcam, L Romani Gallica nardii di-cunt.J Nafcit Gallica nardus in Ligu riæ alpibus,ab incolis gentis fuç uoc3 bulo,Gallica appellata.Nafcitur Si in Iftria breuis amp;exiguus frutex,qui una cû radici bus carpd 8i in manuales fafciculos ligaf. Folia habet obloga,colore fubflauo, luteu uero flore. Caulium tm radical ufus eft: folc enim hæ par tes odoris bonitate comendant. Ideom oportet per die ante infperfos aqua fafciculos,^ amoto liquid terreni inhæferit, in humido pauimento fubieda charta fternere,tu fequeti die purgare: hac em ratióe auda ex humore firmitate, tenacity materif Ientore,non peribit,dü tradabit in purgado una cum inutilibus eremus paleiscy 8C alieno omni,quod utile eft. Adultérai euulfa pri mü,mox repofita fimul confimili herba, qua ob odoris uirus hirculü uocanufacilc tn deprehen b 4 duur.

-ocr page 58-

to


D I o s C o R I D I s.


rzç. aKauAoçyx^t^hp H ma. «^ À^KOTtça. gt;y htJo/j uS^^KKN TO (fu^a £\(j, oûJÏ 'Thu^lKcw TTix-^a/j Hamp;.^fj.ariiova'ap,t^ «vn' 'M âAH S'(VHç’£Xlt;J. aTPKçivaç oiSj to kkuAi« ^ tk(5 pz ?aç. TO Jï (fu^a |z'4«ç,î i êovÀ(| ƒ a'iPrî^i-^cU,àvaÂa/j.èavaii 7lt;ça olvca,i^^ T^oy^i^ truovQ ScvaTTÄazrai? tfuZa^fï 99 oSfaKiVcp «7-yiiCf ndULVa, Trafjjxlap iôTl^iîÀwç. x^isn J^i è-S//ZH7I50!rc})aT(^ï(9^] iÛwJVç. 7PÀU5|zt©^. ovKiU^^uirfoç. ttAh^kç . c^aware« J^ûTO^ » cTU^zanK. J^ouji^KOTt^a T£ ty ti!so^i.a)^cûr£ça. œ^iXê JV CI ràç 7^1 rgt; «7^ 4)A£7A0V(XÇ ’ K^ /KTt^zKouç. 0 7rv6V/jLaTOcril(5So^i.axou, p-iTx à^i^H/xa^-oç â-j-zVTiou TrivojjSjjx. op.oîu^ 0 csJÂluja, Cl TO 7^1 aü} Kvsip Cl vttjiçoûç. CI “Tl^oç-TO’zoêoAw/j j^HypjaTa irujj oivca. Cl in^ Tx f^a^ay/xara p-iyWrcu Cl Tf’Tia'p.aTa, Cl ^IX^MTO. ^^MW^X’««

diuSinc caule fiquidê candidiorc^ cd,minus ob longis folqs fr5det,nec amara,ncc aromatû mo do odorata radice ed,quæomia habet uera Gai lica nardus.Sepofitis igit ad ufum caulibus radi cibuscjj, folia abiicito.Et fi feruare eâ uolueris,ui no tritâ excipito,c5formatâqj in paCiiHosq'n no-uo picato fiÂli diligenter operculatâ repontto. Probatiffima eft nardus Gaîlica quæ recés,odo rata,multiradix,non facile fragilis,8lt; plena erit. Poteft Gaîlica quccüq^Synaca nardusiMaiorc tnui adcicndâurinâjamp;ftomachomagis accom modata hæcefttProdeft iocinorisinflâmationi-buSjfuffufis fellCjSCftomachi inflationibus cum decodo abfinthq pota. Prodeft eodé modo amp;nbsp;li enuRenh uclTicæcp uitfis,8i cum uino contra ea quæ idu morfu ue uenenû relinquunt. Mifee-turprætereamalagmatiSjpotionibuSjSC unguc tis quæ calefaciendo funt.

INTERPRES.

QVæ Indica amp;nbsp;Syriaeâ nardum fcquunt,Celtica amp;nbsp;montana nardus,afaron, phu, amp;nbsp;malobathru fui generis herbæ.fola odoris fimilicudinein cognitioncm, cenfum lt;amp;* nomen nardi ueneruntiquod ex ^propria fingnlarum hiftoria.ô' ex his quæ in malobathro mox dicencur,colligcre omnibus facile cft.Necrefert quod hicait.poffe celticâ nardum.quæcuntj SyriacapoteftExnotisenimquæ fingulis pau cioribu'sue in eodem,aut nô diflimiligenerepropriæ.magis g ex uiribus,quæ pluribuser in dmerfisgene^ ribus communes funt/imilitudinis cognationistp plantai}! ratio accipienda eft .• qua obferuatione nos ufi, non uidemus cur Gaîlica nardus impetrato ex fimilitudine alieno nomine, Saliunca dici, ÉZ illi eadê haberi poftit:Cum ex Diofeoridis hiftoria nardus hæc folijs oblongis fit.Lu teo colore floreat, ÔC in caules erigat: Saliunca fi Plinio credimus,foliofa quidem fit.fed tam breui8,ut neefti in coronas non poftit: herba uerius gfloSjô'fuigeneriscelpes.'illa in Liguriæ alpibus,hæc in Noricisû* Pannonia nafeatur .Quod contempla* tus Maro etiamin Bucolicis fuis,in comparatione carminisduorum paftorum, tantumaltericederealtc-rum dicebat,quantum Puniceishumilis cedit Saliuncarofetis. nihil aliud ut uidetur deferibens.g faliunex breuitatcm,er foliofum ccfpitc,quæ rofetis comparata. logo interuallo eis cederet.Exeo faiftu eft,ut fiepe alias demiratus ego firn eos,qui Pliniü in hoe tam grauiter aceufent.obijcianttp homini, ut nos etiam cocc dimus.non femper diligenti amp;nbsp;oculato in his quæ fcribebat,faliunex ignorantiam, quam Maro nouerit:0' quam ipfe dicebat tantæ fuauitatis cire,ut metallü O' ueftigal effe incepiflet.ex quibus non facile erat de* cipi,cammultæ erant utriufqidiuerfæ O'contrariæ notæ, tamq;,uteranteorû temporiïfortuna O' mores, quotidianus ufiis.Omnem ut uidetur dolt;ftilïimoi}2 noftra æcate uirorû pro Saliunca ÉrGallica nardo difce-ptationem excitauit una Diofeoridis in hoc capite uox.quæ nee una nee eadem in antiquis Græcis eft:fed inaliquibusfaliunca,inaliquibusaliunca,in plerifcpetiamgeminatoll,alliuncalegitur: Ex qua tam multi* plici leeftione oborta nobis fufpicio eft,uitium in ea uoce elle,ut plerunq; fit in his,quæ Latina à Græcis, Oquot; àLatinis Græcaimperitisalteriuslinguxlibrarijsfcribuntur:neclàliuncamilliçlegendûeffe, ue^exquo funt in quibus duplex 11 eft,O' in omnibus totam didfionem finit ca iyilaba,Gallica pro faliunca legi pofTet utfitfententia,naflt;:iinalpibus Liguriæ Celticâ nardum. O' ab incolis regionisfuæuocabulo,Gallicamap* pellari.SufpicionemfjjO' coniedurâ hanc noftrâ côfirmauit quod eft illic aduerbium.Suj^wp'w/, manifefta in Græcis fignificatione,quafi latine dicas,regionis modo O'nomine. Qiiod totû nos reddidimus ab inco* lis gen tis fuæ nomine appellata. Nec aliud eft quod certum amp;nbsp;pro comperto nobis de ea dici poftit ; O'!?, ut eius oculati teftes alijs eftemus,diu laboratum fucritzO'qf in uicino Liguria erat,confulti dues amp;nbsp;herba rq Genügtes aliquot, qui omnes pro Celticâ nardo hacquâquærimusfpicati floris colore inter purpureu 0* ceruleu herbâ nobis protulerunt,ubi(ß in hortis noftris nafcenté, ab illis O' à nobis lauendulâ dieftärindi* to à Genuatibus illi ut credimus nomine.quoniâ magnugenti illi uedligal herba hæc fit,in Africa quotan* nis earn ferencibus mercatoribus,ubi lauandis fouendis«^ corporibus, in balneis Lybes ea ututur, nec nifi deeoefto eius abluti,domo mane egrediuntur.Iidcm fimul nafcenté coniimdiamqj illi uirofl O’ hircini odo ris confimilem herbam nullam fe nouiftc retulerunt. Qiio fit ut peritioribus cenfendum relinquamus, an Ccltica Diofeoridis nardus ea fit,quam cenuates Celticam Ipicam ^lauendulâ dicunt.Nobis non uidétur alteri alterius refpondere notæ.Diofcoridesfuam luteo flore defcribitiGenuates contrà,fuâ colore inter pur purcum O' ceruleu oftendunt: Diofcorides nullam fuæ fpicâalTignat quod relinquendum non fuerat ' Ge* nuatesfpicatäfuam proferunt.Et ut pauloante dicebamus, non aliunde g ex odoris fimilitudine nardi no* men inuenilTe hæc uidetur.odoristp bonitate radices tantum O' caules commendari,uthic ipfe ait;Genua tem côtr^jllâfpicâ flore prgeipue odorato elTc.Ob gaasfané caufas inclinât animus.utfufpicemurproprrj generia

-ocr page 59-

LIBER I.

generis herbam Ga!licam bane nardu elTe.Supereft adhuc quod in extremo capite uariat in antiquis Grat* cis, iUic fcilicec ubi Diofcorides ait prodefTe amp;nbsp;lieni Callicä nardu. In quoi;: aliqu ibiislegicur non prodelVc fimpliciter.fed minuerelienê:uc no tantn cui parti.ue^ in qeiuspartismaloetia mederet.intelligeremus.

n(^t ôçtivi^t’ Na^Aou- Kt^). H. HAS c^^iVH Vac^ûÇ, KaZou^s 3 u-

TTo 2:vm/j 0 6uAaK(2;(5 ty VijiÇ,'^ vaTj V K/X/K./a 0 tru^ia. $u?gt;\a. Wj KauA^ op-oia K^u^jyicp sj(«cra, p.(KÇ0T^a Z^j o3 |UH/) ^aj^ta 0 àKwSx'JV. çi^a/ 3 U7r(j(ri /xsAa/Vai svooi^ijsJ'uo. H W ttAii as. wS-7^ amp;a'(j)ot/'£Aa.’/%VoT^a( H^ ^(X^oTS 5«) TP^Äci.OUTS 3 KauAo/J,OV7l KÖ^TP/J,0U7t âvÔoç (Jjîÿl' Tpiê «Ji H |it« Tito's ocr« C^ H as A T(XH vaj^©^.


De montana Nardo. Cap. VIII. MOntanam ucro nardum,quæ quibuf-dam thylacitis ölt; runs dida eft,Cili-^i^ ^'g'^'^ ^ Syria:Ramulos folia'que eryngio fimilia habet, minora tame, ac cryngq modo afpera 8C aculeata. Radices illi duæ funt, SC aliquando plures,nigræ, odoratæép, afphodelo fimiles: uerum multo quam afphode-Iiis graciliorcs tenuioresej’. Non caulem,non fto rem, non fernen fert. Facit ad eadem omnia, ad


quæ SC nardus GaUica.


INTERPRES.

COntra g in Tydeo fieri Setinus poêta cecinit,in mötana nardo nobis fit.Ille fortiffimi uiri in exiguö corpore maioré regnare iiirtutê dixitiNobis in exiguo hoe capite plu ra obftrepnt uitia, qux à nobis «ore noftro indicabuntur.cïï dixerimus cur Thylacitis quafi faccularis montana hxc nardus quon dam appeUaretur: euAKio ^wetjüviy mafculino.nec minus Suakk/ov neutro genere, Grxci ex animaliS corio fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

ftumfacculii.peratrutrcdicuntrAbhisnominibusadiediiuaformaSvAixH/T/xuoxfacffaeft.quaueteres nar »^'*«*1^/1 dum hanc dicebant, propterea qgt; ex Cilicia Syriarp à mercatonbusin Græciâfaçculis his da 11 fa uenalis ab ferretuneratiçid nomen quafi notagentis.ez agentebonitatis in hacherba. Indicant id meliora Grxcoru lexica,in quibus uox {uA«xfl9Ópoz,exponitur,5uA(!cxp;rT){^ïgt;iV”'’'^ Ttxapw/xotTK.quod eft ,ex corio facculis circurt ferentes aromata.Quod primü deinde obftrepit nobis uitiu, id eft in quo Diofcorides in Grxeis codicibus turpiterafeipfo diffidec.Primo fiquide ait folia caulesqjEryngio fimiles habere:mox no procul à fine. nec caulë,nec florem,ncc fernen ferre;graui,nifi uitiumin altera parce fit.tariti fcriptoris negligentia aut onliui one: Aqu ibus tarnen longe abfuifteuerifimile eft homine, qui diligenter hanenaturp partem traeftauerit: Cr qui in ea tantoperea ueceribus laudatusfucrit. Quod nocuiffe huic capiticredimus.reijjuocumiçfimili tudo Cr uicinitas eft.Habent fiquide Grpei HAwvtxf.KAoc^ovx er n^uAoùx,quibus diucrfas in plantis germinatióes oftendant.uc aliquando certiusnos etiam docebimusifatflulp facile fuit, ut in priore iUa parte in qua nunc legiturKÿuAo«x.ideftcaules:nonid,fedKA«lt;Aoi/xautKAwvotxquôdamlegeretur:Cràpàrumperitodiligentilt;pho-mine,altera pro altera uox accepta fuerit. Ideoq; nos ramulos illic reddidimus .• na in pofteriore Alo caules neceftario reddendi erant.In pluribus fiquide nature ordo hiC eft,ut ad florem Cr fernen, caulem prius pro. ferri oporteat.Qiig duo in montana nardo hie negaturus, tertin etiam negate cogebatur. Qui autem à no-bisramuli in herbis dicuntur,hi funequi in fruticofogenerc, quale abfinthium, ruta, thymus .pluraqjalia Ramuti funt confetti ab uno principio,plureslt;poriuntur,Creddcm fete'altitudine inter feefefeiit. Quod deinde oc» Currit,non penitus ut uidetur uiciofum,neq; tit nos credimus explodcndum illic eft, ubi Diofcorides ait:mi noribuseffe montanam nardum folrjs «Si ramulis geryngiuinon tarnen ut illud afperis Cr aculeatis ,pro-ptercaq» inprobatioribus Grpeis non ?«)(4«quod afperum,fed Tayi«quod crafifum fignificat.legitur.nec aliter Serapionis prate etiam legebatur.Tota in cores uerfatur,afperitatem'nean craflitudinem Diofcorides excepiffe uideatur.Nos quoniam eryngio afperitas Cr aculei à Diofcoride aflignatur, illud maluimusi quod eiufdem fcriptoris autoritate defendi CT confirmati poterat.

n^i Atra^ou. Kt4). 6'. Sa^ju. or 3, vi^op ay^rW xaA» tn. Ln^o^HTC«,«///.« K^co^.oeöa' Vnç, ^ttrw. oUyinrf/oi, x^î^a. ^u ju.a7oi,T^lt;'ïyio'a/ji.. or Jèjêax^^. ^oûirxoi, crouxxivo/x. or J^jVa^o/j^ossrxy/x.

quot;ydl^oi Êaxxaç, alt;ra^/J7roaiiaJ\(’Si;13Cü'w-M'X^o- ^ux^XK,Jcf)u?5t\a ïj^iJ xiüJw o^tora. Ÿ7njxvÔT^a T^a lt;5^ Tf 15^3 d S^aquot;yyuAojT^a. «vós /xtra^u 7^ Cpul^U/J 7r§0Ç TH ^I^H,7f^Uç2. î5w(5\ . UOtTXUCt (i.tü xuTiVM c/At i^tç. rep’ w'TûxTejAtatorxoçrr yâ^TOi. |rtc« urrijcrr vf/^ai. TovaTCaefinç. As' 7rfat . TtÄanc«quot; o/xoïou âyçtosy. r^vórt^cu pil' 7=17f 7^2119!^ tù(»Plt;J(5, ^^^aîvouo-cü 11^ rf'axvouo-tU AiwalMyA^ou^ ♦ æwapJ5 Jt

De Afaro, Lquam Romani Per-penfam dicût J Ca. IX. ASaron funt qui agreftc,qui rufticâ nar-dû appcllct: L Magifanguinc Martis^ Ofthanes thefam, Aegyptf) cerceram, Thufcifuccinû,GaIlibaccharc,Româ ni perpenfam dicuntîCoronaria Si odorata her ba afaron eft. J Hedery folia habet,longe tn mt nora rotudioray^. Flores inter folia ad radicem purpureos,odoratos,uafculis a poll in arts herby fimiles, in quibusfernen acinosenucleis fimile, in quo raræ fubafperæ^ anguloçt figura eufpi-des funtîRadicibus nitit numerofis,gcniculatis, faporiscalidi Slt; lingua erodentis,tcnuibus,obH quis,gramini fimihbus,fed loge gracilioribus q gramen

-ocr page 60-

12, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

«5-^J^ouÿ^K. amp;^/xeiv2;K«. açiuo^outra u-- graméSC odoratioribus. Calefacit afavon Si un J^i^mKoi^,’i%ta.J^iM7lt;i x^a'/isic^.aviveri Jlî nâcitîldeoqjfubeûtibuscutéaquisaccômoda-1(9^] ifx/j.lMa. /AîT« (UiXiK^arou 'ifbetreu, «i tû eft.Vtile ôCdiutinis coxcdicisdolonbuS, Du-çiXc« TTÄij^l^ lt;nbsp;s'.i^a^a-'i^svo-ip wç EÄ^t cuntmcfescûmulfa aqua potæ radiceseiuspo-^^ Tiamp;Ao^./j.lyvvrcu Ji H^ fxv^oi^. lt;j)V' dere drachmait feptê, purgatqj ueratri albi mo trea ^y7rolt;rKioii^ c^tri. Trxêsa jÉ v? ttov- do.Mifce£uoguétis afaron. Nafcitur umbrofis TÛ) K^tj 'ï’^x?'« gt;nbsp;KS^ ’lAAv^iJ^i f \[^ 'lovsivn mótibus,plurimumcp in Ponto,Phrygia,Illyri-951 ’(ToAiaç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co,ói luftinis Italiæ montibus.

INTERPRES,

Corons 3c co rouans plants.

FOeliciter honeftelpfcciim.ó' cum fcripcore hoc egiffent, qui noinlTime in codem hoc opere laboraue runt,fiearn qusturpiter hoc loco (ut Flaccus ait) humanocapiticoniunó:aerat equina ceruix, dire-miflencö' quæ mala infitione inutiliter fimul coaluerant.ex codé poëtanon ex deoijs numero aliqui fed diligétcsÖquot;cauti rcrum indices hinc hpc,hincilla mutatis partibus difeedereiuffiflent. Netpenimthea traleftudiumö'opushoceft.in quo utaliquando finxerunt poets,Centauri ftabulentScyUslp biformes, lt;r ad plaufum nousïp rei admirationê, obambuletdiuerfumconfura genus panthera camelo, monftraip «irnouigenerisbeftisalis qualesquotidic totoorbe conquifiras.Prstores.sdiles.d: Romani Csfares ad puerorum.mulieijt.plebistp gratia theatris inferebant:fed in quo fimplicia/r per fe fingula tracflenturnec nosquicquâaut Diofcoridesin eogratius, fiquis poft mortem uitslaboi^ fenfus defuneflis eft, fore credi-mus.aut pofteris utilius.ó' quod pluris merito faciendum fic.g diligentiffime omnes hos hortos noxrjs er inutilibus herbis purgalTe : qus una mihi poft tot fcriptoris huius interpréta tiones caufa f uit,ut idem hoc opusfufeiperem, er qus longo tempore obferuata à nobis excogitatalp f uerant, in commune ufum con-ferrem,nontarnproprislaudis,q humans falutisftudiofus:Cuiconfulentemhominc,nullibi oportet pa-rum diligente eflc ldlp in hoe capite neceflarium maxime fuir, in quo paulominus g in euneftis Grscisle-gunf,qus propria baccharis notiftims omnibus herbs funt.poftabfolutâafarihiftoriâabaliquo inferra, qui.utPlinrj state ctiâaliquiinueniebâtur.baccharcrufticâ nardü crederet er appellater: eadcmcpappella tióe deceptus,qgt; afaron rufticanardusctiadicebatur,afaron er baccharê fimul mifcucrit.diucrfisalioquin folioriim.radicö.erin quibusutraq?nafcicur,locorum nocisa Diofcoride defcriptas;qus inuicêa nobis col lata, facile perfuaferunt non reddenda effe hoe loco, qus tertio uolumine in Baccharê legicimereddenda erunt.Qualiaautêamp;quateinisca fint.noneritcognouifledifficile.noftracumaliorumedicioneconferen tibus, amp;nbsp;qus in antiquo Latino Diofcoride amp;nbsp;Serapione uers ledlionis ueftigia adhucferuantur,audienti-bus.Qiiorumaccedcteracioni rcftimonio,uideor mihi fine periculo pofte in hoc fcriptore, fi quando opus fit.aliquidnouare.quitam multisdeafarocuncftislpalrjstraditisappellationibuspofterioijtingeniaexer-cereuoluilTeuidef.dum earumprincipiaercaufasinueniftealiquiscupic. Cuiusrei ftudioernosaccêfi, non ceirabimus.quatenuslicebit id pofteris prsftarePrimü itaqiintotaiariappellationumambuuereen fu feiendum illud eft,«ffafov Grscis adieiftiuu efte,figniftcarelp illis idé quod er irdfu^v, id eft quod in orna-tum non iieniat.er quo ornari nequeamus: Tamtp id patet Grsca^ literarum pentis.ut fignificationis hu ius nullas oporteat rationes attuluTc. Et fi estera define, Plinius non fpernendusteftisaccedir, qui ait in uc-niftefe afaron ideo fic uocitatu, quoniâ in coronas non addatur.er ornacus eins ufu careant homines. Ob-ftare amp;nbsp;repugnare tantum uidet quod hicpaulopoftait;Coronariaefte hcrbäafaBt.Qiiod tarnen nonad-iicrfatur.Poftuntenim plants earumlppartes,obprscipiiam cius ufuscaufam coronarisefte, utmoxdi-cemus,er nihilominus quiaaliquid aliud impediat,in coronas non addi. Eande filueftrc fiueruftica nardiï dici.fecitodorisfimilitudo Baccharistotaerrorisappellatioeft, iam turncö Pliniushiftoriafuafcriberet, etiam deprehenfi.Eadê Ä perpenfs Romans uocis eft .• quam u t (dë rerulit, baccharem non afaiÿ ueteres Romani uocabant-Csters appeUationes nSbis incognirs, declarands poft nos alqs relinquantur ■ NunC nero de coronis coronartjslp plan tis,er earum amp;nbsp;in eodé ufu er honefre partibus,facile eft ex poecis aliornep fcriptorfi multiplicihiftoria meminifte, quotidianum in coenis,epulis.comefationibus,facrificijs,pompis, Istitialpomni earum fuifte ufum. Ex Theophrafto deinde coronarum coronarisqjappellarionis ex natura duplicêintelligererationê,altcramfcilicetex nedlendifacultate,altera exodore. A' Plutarchotandé c5' uiurj fuilibro 111. nee minus à Plinio etiadidiciffe.fola in coronis odonsneceffitatê à ueteribusqusfitam. Nee earn uoluptatis caufa tantum.ueru ad firmitaté uegetioresqjer tranquilliores fenfuü noftrorü habitus amp;nbsp;motus.Non eft quod in priore illo coronaijt in poctis ufu aliud moneamus. Si cenfura moBt nunc agere-mus,non ab re forte eftet,pro innocêtiafrugalitateqjnoftrorïï tempoijt, iuxuriam ueterum caftigafte. qui fapienteradre]igionemerpietatêinftitutoshonorcs,eradfanitatêuegetiores^totius corporis amp;nbsp;animi uires,inuêta coronaBi remedia, ad amores uoluptatestper beatioris uits delicias rranftuliftentjfedgrauio-ra urgent er inftant,qus in fecunda coronarum ratione ex Theophrafto breuiter docenda funt ; in quibus prster diuifionêà nobis pauloante faflam, docente eodefcire oportet, in alrjs ad coronas utiles tantû flores elfe, proptereaqgt;odoratihi tantûfint,utinuiolisfencire licetnnalqsfolia.utin malobathro;in alrjs tota materia,ut in ferpillo,câpana inula.er fifymbrio er q, aut tors plants,aut eaqi partes aliqusodorats flot, ideo in coronas nc(ftantor,er ob earn caufam coronaris iiocctur. Eftqjodoris boni tas prscipua coronarij nominis er honoris caufa. Accedit uerutamen huic er alia non penitus negligenda caufa, er ab codé Theophrafto pluribus locis fignata.qus ex neclêdifacultatc eft.nam ubi brcüitas aut rigens duritia fuerit: qus fiedli neefti'ue nequeat,er fi odoratilTimü aliquid fit, coronarq nominis amp;nbsp;hon ons nota fignari nö poterie*

Idÿ

-ocr page 61-

LIBER I.

fledi nesfli'ue nequeat.^* fi odoratiflimûaliquid fît, coronanj'nomiins Si honoris nota fighari non pofe* rit.ldfpeftcurTheophraftus?/gt;i/gt;«v/xlt;ilt;,id eftfruticofa,np«vw/x«T/)(9«,ideftcoronarrjsaIiqncotuiinxit.fiuci-cofi generis odoratas plaças defcribés.quaijc ramuli longitudine fua, adinuâte naciuo eoijj lemore.in coronas Hccfli amp;nbsp;circuagi poffunt ; qtiod manifeftein myreodéclarai!ie, in quagenusquodda coronariSdixit cfle.cr ob id n^vóriAx dici:breiic,O' caeteris omnibus moUiorê, quae Circeis ea state in Elpenoris tumiilo prscipue nafei crederet : quae omnisex nedlendi facultacc coronary nominis caufa niilla erit, praeter gin pueris fi abfit odor.^r odoris efficacior poteftasaliqua.quâ unâ ob eau fam coronaijeantiqua state prsfer- Coron ar 3 dm^in conuinijs tota hsc ratio inftituta eft.Docuic^ Plutarchus eo quê pauloante fignauimusloco, qua ufus. tus fimul 0* qualis quonda fuiflet eaij! ufus. poft multa qus illic de tota coronaiji ratione difleruerat.rofas er uiolas adftringere dicens, odoreqj fuo capitis grauedines pellere. Angulofi uero odorati iunci flore, cro-cS,ér baccharé ad placidafomni quietê potospducere, oblenê miteq; odorisirhalicus fui fluxn,q in ebrio rü corporibus oborts insqualicaces amp;nbsp;afperitaces fenfim extenuent amp;nbsp;diftipent.cöcoquanturqj crapuls, illata ueluti in pelagus crâquillicatei Id ipfum paricet Plinius docuic,purpureis uiolis tribués crapulâ amp;nbsp;capitis grauedines impoficiscoronisir olfadiu difcucerc.Hicquonda ufus,ratio,lt;ïrfrult;ftus corönai^ifu’t.ér q id poifent plants aut tots aut eaiji partes.merito coronaris dicebant. Nee referebat quominus coronaris effent, eciâfi in coronas non neifterent.facis enim erat odor: q quoniâ in afaro multus eft.ut coronariu id ef-fet.effecit.cacy ob caufam debuic à Diofcoride coronaris etiâ afai^ adnumerarinifi. u t pleraq? alia, quead-modtt à principio teftatifumus.hsc etia nota ex bacchare ad afai?t translata eft: qus fine côtrouerfia auto re Plutarcho inter coronarias numeratur. Cogun t me itef^ nolentê csteri interprètes eos appellarc.fcifcitd riepnouiffe cupience quofna in afaro ipfi inte lligan t cauliculos afperos ir molles, contrariofnifi mutata fit Lacinaiy uoc5 antiqua sftimatio) inter fe 3c ob id fimul impoffibili habitu: qui enim poteft aliquid fimul afperuCr molle cffefEtcur poft feminis hiftoria,quod in hisqus caulefcüt in caulibv,Spiet unq;abfoluitur, afari caules importuna Si paijt congrua fermonis ferie in Diofcoride defcripferint:cü nee molles, fed rarosi Grsci oés illic habeat: nee caules co loco,fed eufpides acumiuaqjaliqua qus in eo feminé ft proferuric, hic fcriptordeferipferit. Video lapfum : CredideruntilJi nil aliud Grscis ü-huieptsfertirnferiptofi xsiuAowiwï X9twi«efignificarc.gin oleribus platisipalijsad floretSr fernen in altn furgetes ueluti uitgas: Cü tn Homerus iytuA/Wl«rr«t fues dixerit;ö' omnia eiusgentis lexica indicent.njti/Air, 0'eadc ratione tyii/Alov, prster commu-nemillâinplantisfignificationê.inexcremohaftiliferramencoacuminatâfummâpartê.inquâcauadein-de cufpis ferrea inferit.fignificarc: Qua uocis non iUa sftimatione, reddendus iudicio noftro fuerat hic lo-cus.Hic enim poft tota feminis figura, qua nucleis acinoiy fimilê dicebat, habere idë fernen oftendit uelut in echinato caftanes calice acuminata qusd3,non tarnen ut in illo conferta amp;nbsp;denfa, fed rara:nec mollia, uei}tafpera:neqï angulofaitidc.fed angulora figura.modo.amp; fpecie:^urw^lt;Aïenim ea appellat, non ymiuJin, quodabillisfueratdiligentiusobferuandü:nonenim paruirefert inpiifturadefcripcionecphuiufcemodi teijt, angulofum aliqd dicere,aut anguloi^ figura,feu modo.uel fpecie.ln illo liquidé manifefti anguli eruti in hoc quod angulis limile fit. Vider tarnen Plinius hoc aliter indicaffe en ait,afaro fernen acinofum (ST uerió fum cfïe,nec extare in co acuminatû aliquid .fed per longitudiné uenas excedi: Venas au té, ut credimùs,in-tell igit Plinius non qualesin animalibus,uei^ quas in plantai^aliquarn folqs dorfum Si fibras Latini.Crs pißj^ ciaüc'v«xdixerunt.quibuseoi^folioi^ partes intcrcedentcdiiiifione iUainuicéfcparantur: quod infolioui j,^, tis Si fici à tergo manifefte deprehenditur,iii quibus no aliter g in hominis dorfo,fpina à reliquo folio uelu ti coftaô'puluinuseminet: Diuifïones intcrfecftioncslp has ut diximus Grsci 'w,Plinius aliquando fibras, aliquando neruos,aliquando dorfum,«y aliquando uenas, pro reijt neceffitateappellat. quéadmodû hoc loco etiaaccepiffe uidet. Non fignaffem ego hoc.nififcrupuln inicciffet mihi Serapion,fernen afari, cnici, quê noftra stas cartham3 dicit.femini fimile effet teftatus: qd* quonia per longitudinéplures coftas pul-Uinosiphuiufeemodi habcc,adteftari in fua deferiptione Plinio uidetur.Non leuitcr.ut patet,in tenui ré,fed in plantarfl hiftoriaér pi Aura non eötemneda diffident grau iffimi aurores: Nee facile nobis eft fantas inter cos lites côponere Quod àprincipio polliciti in Diofcoride fumus, laboréfcilicet, diligentia amp;nbsp;fidé, id ubiqiprsftarc conamur.Qus multa fanc'nobisfuerunt in purgandoreftituendoqj toto hoc afari capite,ta male habitus abantiquis Crgcoijt medicisér librariesfuerat:Quod in Latinisetia Plinius antedoAiffimi ui ri Hcrmolai Barbari caftigatiöes patiebaf,câ informis ér tâ muleis iniunjs undiqj lacer, ut plura in eo uulné fa ér informes cicatrices, g fans partes oftederenf.Ecquis nouit,an quod Plinius dixit uenofum, corruptfl adhuc in eo fitince uenorum,fed una tantfl translata fyllaba ér litcra,neuofum legendfl fic^licetqj. ut Cice to ait,corporistant5 macula neu us fit reliquo corpori plerun^exsquaca funt tarnen in eo généré quiuer rucaijt modoquadantenus extent ér cmineant,quibuspotuit Plinius acumina ér eminentias feminis afari comparaffe: ér qgt; nciiOBt modo rara ér fparfa in eo effent, neuofum ideo dixiffe •. Nolumus tarnen hoc à le^ gentibusproreceptohaberi,uerum de tota hacrc,cenfcndi locum alijsetiam relinquimus.

m^i lt;'oi/'. Ki^, ï.

Ou. o ( Jï,iq TWi® «75 'louz vi^op wx.A^i. quot;^vaT] j^ (^ 7rovrü3. (fu^a JV EÄaepoSoo'KM « »«mro-lt;rtAivcp •^aTrÄHO'/a tj^iJ. Kau-Xo/J7rMj^ua7o/J,HAi£Ï3M. Afö/;. Tfutf^o'/j. «M

De Phu, Caput X.

TTÓ^cpu^iU. /Mlt;rÓKoiAQ(]t J^i]'Kiifxf}Sjjofi T^va •’tp»^ 7I50§T«T V^Mry* /Àt(^7 gt;y Ju-

Hu,funt qui 8C hanc agrefte nardu appellent: Nafci£ in Ponto,ceruiocello herbæ, aut olufatro folio æqualiîCaulé habet eu bitalé,Slt; aliquando maiorê,tehetû,cui lê uor fit SC color in purpura albicans,eundeq^ geni culatü,8C in medio concauüïFlores figura ad nar cdTum accedentes,maiores uturn tenenorest^: colo

-ocr page 62-

»4


DIOSCORIDIS,


C}gt;^M71Ç«. W) C^ TœÛ7PAtUKû3 (TlOCTrÓ^JUja. Jl-^a JÏ H/^ avwT^çu, 7^1 tf'a.K.’rvÄ'n fxin^^ i® ’’^«X©^' *^^7'« «^ £7r/jji^ia tjj^iJ naSaT^ ^0( vo(? S /jttAaç t^tSo^oç. â^H Aort uZAtti wAt-y/jiSUf«' uTTo^cM'S’«. tuwJ\ . vaÿ/'/^ovra TH or/xH.^tTa Âvoç èi^v^ S^o/J.ud^o\ig. J^û Va'T^ JV O^/xai'vcJ/). ov^a KivSp ^N§cè Tf^^o/xt VK. H^ 1® a7ro^t/xa JÏ Scu^ ,1° ccui® ƒ cwc?). Tpi ëf) ty Ti^ö? ttAA'^S^ 7róvolJ. i/Xiibjui tl ayj, C1 amp;v?cJ'‘ó'f‘iQf/.lyvu^. J^oAov'i^ Si o^v/xv^a'l vm^ |(Xa(§ ■^a^/^vO/xSz/K. iù;)^^HÇ JÏ H uüK-'ylwcriç auTwi^ (iSj.(niAnlt;^ot.t'Yii^iilt;ripcc\iTa.i ^(PutOjauso/ S^’ixa. ivaiSia^.

coloreinalbidoper mcdiu purpureo.Radixi'Hï eft in fuperiore fui parte minimi digiti craflïtudi-ne,habefq^ adriafcentesilli exiguas radices alias quæ tranfuerfæ fern ni, odor au rotundi iunci,aut nigri ucratri modo fibr|pfis implicitas,colore fub rufFo,SC nardi odore,cum uirofa grauitate aligna ödoratas. Habet phu calefaciendi uim. Bibii ea^ dem in puluerem trita ad cienda urinam. Poteft idé Sc decodü eius.Facit ad lateris dolores.Mêfes eadem ducit,Slt; in antidota additAdultérai admi ftis rufei radicibus,ueruntamê facile deprehendi tur. Duræ enim rufei radices funt,nec facile fran-guntur,ÓC nullo odore commendantur.

INTERPRES.

QVam pro Diofcoridis Phu,xtatis noftra: herbarij.ualerianam herba nobis pleruncpoftcndiint, loge minor ea eft qua: ab hoc feriptore deferibitur .• nee omnes omnino utriuüp fibi inuicem refpondent ,, notai. Qiiæ tarnen præcipue à Diofeoride numerantur, conuolutæ glomeris modo, amp;nbsp;ut Plinius ait,tiillofa:radices.earumlt;p nardi odor.'ü' albicansin caule purpura,in noftra pariterfentiûtur; Crcdimusl^ nos,ut in animalibusetiam fit,quæ non eadem mole corporis ingenq^ fui natura ubi^nafeuntur, in alic* no orbe.cceli aut terrae bencficio,Phu hanc proceriorem nafei.quoniâ lt;amp;nbsp;in noftro orbe cubitalisaliquâdo uifa fuerit: amp;nbsp;hune in rradenda eins hiftoria Ponticâ fibi propofuifTe.q» omniü aliaijt Ipeciofiirima illic pro-üenirct.-quod folia indicant,quæhicolufatriaiirceruiocellifolqs comparât: quæ in duabushisplantis nec breuia necexiguafunt:licetlt;pinolufatroquotidieuidere,inquo,fifoecundofolonafcancuf,paulominusçj beta æquant,Cr pyiÿ aliquando fuperât.In ceruiocello ante hic cradidit latitudinë duoijtdigitorum parère, amp;nbsp;in longitudinem extendi. Variant in folioiÿ côparatione haeû* ueteresü* Grgci.ir iuniores Latini.Sunt enim in quibusnon Elaphobofco, qua ccruiocelliï.lèd elleboro, qua ueraerS Latini dicunt, comparentur: Nec fine ratione penitus:quando ueratrum candidü,ut ex hiftoria eius patebit, folio betæ aut plantaginis deferibitur,figura non longe dilTimili ab olufatro.Crfi magnitudinefuperetur.cui Phu folio etiam compa-rantunNihil tarnen mutamus,propterea $ credimuseafdemliterasidemip principium elaphobofciwel-lebori.uarietatishuiuscaufamattuliire;multo(5magis,quoniam fimiliorolulatro g elleboro ceruioccUns eft. Crab hoc ipfo feriptore ftatim coniuntfta olulâtro amp;nbsp;fmyrnio, 3c deinceps ob cognationéfuâ tradfata. Verifimileljjeftin alterutnuscomparatióe.excognatopotiusgcxdiuerfogenere,exemplafumptaabeo fuilTe.Volümils.O' fi forte uilius,ö' fcriptoris huius maieftate indignS id uideatur, cur nos mutatadicendi forma in defcriptione caiilis Phu, quod erac *5c», poteratep una uoce producta prima lêue dici, Icuorê ha» beredixerimus,oftendcrc.Nccinutiliterutfpero id fier,quando infinitispenélocis, in labore hoc noftra in eadem re,eadê uoce utendum nobis erit. Eft GræcisadieÆuum xfior. O' ex eo fadtum fubftantiuS qualk taris nomen x^ÓTw.quod excodcaut fimilicucntu,in plures dinerfas^trahitur fignificatiöes.Prima omniü tarnen ér inter cæteras præcipua eft,qua illi fignificant, quæ afperitate fcabritiaq; omni ér angulis carctia, taftum nufg offendunt.ér aliquando m co habicu nitent.hæc Larini produda primæ fyllabæ quantitate, Leuia. ^^^'^ dicunutam^ id pater, ut nullis confif mari autoritatibusdcbeat:illud potius curandu ubiqj, ne duar^ Uocum concurfu, amp;nbsp;fimili nunc peninis fono confundantur mifceanturq; fimul ancipin intclleclu, quod pondcrc,ér quod afperitate caret:quod fiet,fi leuitatis iiocem in his tantum quæ pondéré careant, relique^ rimus:in his uero quæ alperitate amp;nbsp;fcabritia,lêuoris nomine utamur: quod multa diligcntia,er bond fide d nobis ubilt;5pofthacferuabitur.necprimis fuit hoc confilium nobis,Plinius enim ancipitêdiucrfæfîgnifica tionis in eodcfercduai^ uoeû fonoerrorem fugicns,quæ afoeritate careanc, libro xxi. cap. xvii. ut uidet, purajêuia appeHauit,duas fimul Græcoiy more éreoniunctionis nota uoccs,ad unius tantum rei fignifica tionèm coniungens.quod fecilTemus amp;nbsp;nos, nifieadé caula idemqj in euneftis metus .quod erat tutius elk gcre,fuafilTet.Defiimus enim iampridé pronuntiatione noftra produda à correptis diftinguere, quod anti qaionbus,feu natura feu arte, proprifi ér quotidianü fuilTc.Tranquillus teftatur cum ait.Neronê de Clau-dio diccre folitum,producfta primafyllaba morari inter hominesdcfiilTe; Volebacenim intelligi,non celfa refe dicere,ue(y fatue amp;nbsp;ftolideagerc. Nullæ etiam nobis ut Græcis notæ aut figna nunc funt.quibus diuet fas quantitates in fyUabis fignemusiEt fi fint, nulla librarrj diligentia ér obferuatione huiufcemodi, nec in diphthongis etiam,ntuntur:Et in coniundÜone illa duaip uocu,qua Plinius ufus eft, amp;nbsp;qua Græci vp’« di' cunt,non minus g in cætens peccari.ér quod non ponderofum crat, pro non fcabro .• Ä non fcabrum pro non pondcrofo, ancipiti uocisintelJetfhj accipipoterat : quos omnes lapftis una hac ratione uitaftenobis uidemur. Animaduertimus enim fæpe, quanto periculo in plantis Theophrafti. ^jimt, nullo non ferélibro fæpiusrepetitum abeonomen,leuitas à Gaza redditöfuent.Qiiod euafiffe unalcuoris appellatione facile lime autofe Pliniopoteratiqui in probatione unioniï,præter alias notas,lêuorc illis neceftarium dixit.Non tacebimusetiam,cur nos in albido per medium purpureos dixerimus,quæ in Græcis JlnnfifÇyfK funt,rcddé tes .• quod ex ui præpofitionis Z/à fadlum à nobis cft:.quæ,ut grammatici doccnt,intcr cæteras quas habet fignificationes,aanfitu traietfrionéep ab altéra in altera parte,ut in diametro mathematici oftendunt.magt; nifefte

-ocr page 63-

LIBER I.

If

cifefte fignificat:ô'în côpofîtionc eanclé retinct iiim.mnka'qjbabent CfsefcI in coloribüs ftra hnlufccmoJi» Mt J^iKAiuKjy quod Plinius mediocandidu dixit, nil aliud fignificantes, g rn hoe illo'oc colore,diuerfum ab ed iraierfló amp;nbsp;diieurrente aliu.qualc hic in floribiis Phu uolebat inceUigi. Eft illud praeterea in radicibüs fignS diim.quod Diofcorides ait habere Phu radices rotundi odorati iunci, aut nigri ueratri modo fibi inuicê imgt; plicitas.fic oportere intelligi;ut rota cius fimilitudinis relatie ad uciatrü.rotundumljjodoratü iuncum,ad implicationem.mutuumljillum complexum tantum referatur.ralesenim ueratri nigri radices func. easqj Diofcorides (fv^7n?»vHy«x,quafi hmul natas amp;nbsp;connexas dicir.eadê fere' fignificatione cum KM^iMn inTiiTt^ifni v«,quod nos inuicem implicitas reddidimus.nihil ex uocibus huius fcriptoris mu tantes.

nï5i MaAaBaamp;^y. Ktep. ra. MAAaSaamp;jo/jsvror uTfAa/T-êa vove'ipvvM «ïSl’rVrhKKÇvaj* tf» lt;pUAX«3/J,7rAaVüü/ji£t/ür U7p ^ l{z11^ otr/xidi t/xt^ït^^aç, îî*^« 725 ^p o/xor« TK OCT-^ii Va^tfiM. Lç T’efou. acroi/jiop. vîJj/ç. oÎK ex'! cä^ ouTœç. iJ^iopy«j (^^ '^olt;^,(fiwi)^op^ ^ TP7lt;gt;’iv-' Sino7^TiÂ/ji.a.lt;ri. epu^o/j op uÖWh^^Ó/jSjj^ ^uJ'a^.Kà0œ'7%ijt7ri TTiÀ^iar' lt;pa-ka. ^I'^cwoSu s^op. o-n^ o-u/^t^ovTK^, tS0t rug J\a7r£)jou(r/ Adoj. iq ^KjavoMmgäTfTr--8tvTj. «pain Jï Cl r Ü^mg âvalrçctvStuT’ç TW vJ^nTPi^, KaÆcô^ efju^avorç t^ yltS, p-H •^opSjjov yj' TOUT’D, /xHKt2 iputW^. Ïsr Jlè MlAopV m^Óa-ifaT^p i^VTTÓAÓ^lMp,^ ^ /xiAovi^tj/j T£ aS^auso/j iVj oAokAhjo/j. ttAk K^MpTHClt;r/XW.amp;iTTI^lX.pSjJ0prH tuu-/‘'llt;X. VÏÏA'^O^dïrH^iUaiJ^H aX/Ml^^Op. TO Si aiJ^^cWii^ry i' '\iTf[oKQT^npSjjop^i\ilt;^igt; XüÓtrew tj^o^jT^ aTPepo^tz/r, t^^Aop. S^UM fkipSi tj^iJ 'riuj avTlu} th va^/'qi. c^^ ytss 50/j Jï £K£ i'vxg Travra 'jpio. Siov^tikutÎ^ l^T=i amp;nbsp;iuso/iaxwTSja 3iip, « tw p.a-XaêaójoutfuvajUrg.Cl TÇoç rag oep^-aA-p.rKag cpAî7(aovàg«ÇA«.ûX(J. avaKit^ip ’^ •rVM ly A^op iü^-^ßiopSbjopfUieribi^ lt;K n^ rXwcjM 7t^ûSîûûxf (cor sóp.a.T ry cruv l/j-ari •r§Tr6i^. aS^ra ^ ry suad^ raUra TH^.

De Malobathro, Caput XL MAlobathron. LRomani panter maloba thrum diefitJ Opinant pleriqj Indicée nardi foliü malobathrum efle,odoris fi militudine deceptiï multa fiquidê funt nardoin odore fimilia, qualia funt phu, afaron 8£ niris,Lquæ mótana nardus ab hoc ipfo pauloante dida fuit: J ucip non fic fe habet.Propriü enim ma lobathro genuseft,nafciturq^ in Indix lacufthbus locis,nihil aliud q foliü in aquis,lacuftris lentis mo do fluitans,8C nullis radicibüs hórens: Id colbgetcs incolpfumculo ftatim trarjciunt, ficcatüqj feruant. Feront præterca ficcatis æftate lacubus/ruticibus amp;cremqs ineendi terramtóC nifi id fiat, non proue nire foIium.Probatur recens,8^ in nigredine albi-cas : Probatur itidé quod frangenti contumax eft, nee facile difcerpit: quod odoris fui halitn fenfum tentat,eademtj;odoris bonitate diutiuspermaneu quod nardi odorem refert,nullo falis fapore 8C gu-ftu Jmprobaxur contra quod infirm ü,friatum^ in puluerem,cariofo halitu cft,Nardo eadem omnia poteft malobathrumtueçt efficacior ad omnia nat dus: malobathri tarnen uis eiende urinæ aptior, amp;nbsp;ftomacho magis accomodata cft.Prodeft idc ocu-loruminflammationibus inuino decorum,turn concifum SCexprelTo uino inundum.Subi'icitur SC linguf ad oris halitusqj fuauitatem. Quinetiam ue ftibus interponitur, tueturep irrofas, amp;nbsp;odoris fua-uitate gratiores facit.

INTERPRES.

DVbitauit quonda in carminefuo Thebanus lyricus pocta.iitftitia'ric magis erbohisartibus, goblb quis dolis ad fummas Fortuna: opes ô* gloria homines euaderent,tam multis ex omni hiftoria exë-plis utninq? cofirmari poterat.Nobis etia non dilTimiü modo dubitare aliquando contigit,plus'ne Boluptatibusnoftrisö'naturae leporibusignauia.qua: bonitatis nomê fibi feciffet,an deliciæ er luxuria no lt;uerint:Et in coparatione duoijr inter fe maloi^,utrobi inflaurâdx cius iadiurae maior nobis fpes relinqucgt; retur.Sapientiores certe eos fibi excolendoi dari uolucrunt,quos libido,ferocia,amores er epulae aliquâdô deleâarêt.propterea g, grauiffime maiora tantû ingenia peccét: amp;nbsp;ubi ingeniü fit,illic etia non defperan-dS uirtutê:quocidiel^ nos fieri uidemus.utexculto per fapicntiSaliquoijranimo.mutatis moribus tantum matiirauirtutehumanogenerihi profint.quantûiuuentutisæftu an tea fibinocucrât. Négligente ueroÉT otiofam bonicatê nö magis amaucrût, g qs in poftremo ordine cöftitutos inutiles penitus Afcreus poëta cccinit.q nee ipfi qdpia inuenerint.nee inucea irtradita ab alqs feruare didicerint,lafciuiorib. ingenijs niisg cöparädi, q nö prius luxuriofe malobathro uti defierüt.g illo^t negligétia amp;nbsp;exagitatiöe totü perierat, qa ad ianitate amp;nbsp;ddicias uitae dcderat quonda er adhuc darc,fi perat, liberaliter natura poteft.Quis cm credat ïnuidiffe nuc nobise5,q3 alqsaliqn copiofe deditf Vtinä quêadmodü amilïum lametari malobathrü lieer, fic ena inuentS modo oftêdere licerer. Veijtexquo id nö licet(uc comicus air} fi nö poflis qd uelis, id uelis quod polfis:amp; nos qd poffumus, agamus. Primitif illud nouiffe oës uolumus.hoc ipfum ab antigs Grae-eis, foliü fimpliciter etia didtum fuifie.Sic Plutarchus in libello cui titulus eft,^ bru ta ratione utuntur,, ap-tiellat.odoramentisalijsconiungens, fimultp numeranscinnamomum, nardum .arabicum calamum, ér folium,malobachriim fdlioct boe • Qux uox ex antiqwo,ér probations mihi fidei Graeco codice, inftaura«

-ocr page 64-

16

D I 0 S C 0 R I D I J,

FoliatS un- ca à nobisillic cft, ubilcgicur j Et nifi iJ fiat, non narei foliü.qux in cundis alqs deerat- Ab hac appellacione guentum. malobachrinn iinguencu foliatü MartialiÉr plerifcpalqs er Graccis ö* Lacinis fcriptoribus dictum eft:©* ob odori$ rimilicudinë.idê nardino elTe creditu aliquando- Quo loco et ia bic numerac, qux odorc narciS refc-runt,non vïpi/.qnx motana nardus ab eo diefta efh.uet^ Jfu in aliquibus legitur: fed nos maluimus, quod ex codeferiproreferuari poterat. Et fi force utroqjlocoZf/rlegiquonda potuerit : non adeo tarnen fimilisodor cft,uc mutanda temere ea uox fuerit. Sequitur deinde ubi de nocis probations malobathri agitur.dilFicilli-musnodus.tancopereilliciiariancanciquioresGrxcijtamcpdiiierfæletftionisÉr ex eadiuerfifenfus multi» pkx coniedlura eft.quâ rotâ præpoficio ir uerbn non idê ubiqj.facit. Habent plures Cræco^ codices deferi pras his uerbis in probationc malobathri notas; w À lytAÔ» gt;« Ttfiffoc^v x^ vTfAwtyrrprobatur.f.reccs.ó* quod albidiâ.i.non omnino albu, id emm^ ûi/Aivx^rfignificat. Sequic deinde » T^/Aigt;.»yl(ilvTiè(}f»vTn •A0KA«flt;»;qux latines uocibus reddi quidc polTunt.fcd patje fequaci O' congruente fenfu. Si enim dicas, amp;nbsp;in nigrefcendo infragile nec in partes difeerptü.quis eritfenfuslO* quærei natura?Siquidë nulla in colore caufa eft, cur ma gis minus'iie frangaturaliquid,amp; in fuis partibus integrn feruetur. Accedit O' illud, q, copulailla uerbo fubietfla, akerius in fermone membri ueluti principi5 facit; qiiiqjin lediione Græcoije confucucrunt. facile in alijs obferuare hoc poruerunc. Quod nifi Plinius.Græciqjô Lacini feré omnes nigricance colore maloba thro airignarcntjConfidentiusO'uitiûhocloco tellaremur.ô'urcôfueuimusinintegrüeciâreftitueremus. 4ed nolumus contra tam graues aucores, amp;nbsp;câ multos incognitæ nunc rei antiquos telles, temere aliquid cenfere ; quod nunq nocebitjnucta excogitataq; à nobis omnta ubiqj fignifîcabimus. Omnes ut diximus Craccoijt codices malobathri melioresnotas^quibuspræmonftrauimus uerbis, ollêdunt. Vnus tantu inuen tus mihi eft.in quo legit,» tS ^«Aotn/J^rTt SSfay^st k^ ÓAÓKAwpo»;quoiji uerboije fit fenfus:0' in mollefcendo infra gile.oin fiiis partibus integrü;ut nihil de colore illic agatur/cd de tenaci lentorc:doccat^ Diofcorides pro-bari malobathrü,id quod recens O' albidû fit:quodip com mollefcit.lencoremtpadmific, tenaces uires tSc acquirac,fiacqj infragile. O' in fuis partibus integru feruetur.Qiiod in multis humor natiuus O'accedens fa cit.nunt enim eo ualidiora O' firmiora,quemadmodn contra arefeentia ficcata'ue franguntur, difeerpötur amp;nbsp;friâtür facillimc Nec obftat.q, hie in colore albidu,caEtcri oero omnes nigricance dixerint : omnes enim medio, ÓÜab iicrotp excremo difeedente colore aiTignaffe malobathro uidentur .Et quoniâ nnllû eflèt eins Coloris nomen,alq ab altero, alij ab altero extremo indicationê eius fibi fumpferunt. Acquali fiquidé moto û'fpatioabalbcdinealbicans,fiucmalisalbidudicere,adnigrcdinê:ô'à nigredineadalbedinem nigricans procedic.Sunt etia in qu ibus ad calcé capitis legatur,K^ nfV rit iipfeoinleff xj^ Tiyiox rdt /pxty/Atyiu «f/y^ij: id elf ad oculoi,tprxccrealippitudincs,O'inflâmationesaccommodaciîeft.ut duo intelliganf mala. Sunt itidéin q-

Oculorû in buSjiyii 7iygt;»/t«/ ifStUiumM^My/yoyxt.i. ad oculoijt inflamationes.ut unu tantS mali genus uideatur.Nos pofte flamatiocs. tioré hanc leAioné monence Plinio magis probaijimus,qui de u nguenco malobathrino agens,ait: Oculo rumcpiphoris.i.inflâmationibusuinoexpreirumutiliftimeimponicur.SuntautêautorcGalenoiridifFini. tionibus fuis,oculoiji inflamationes,coijt tumorcs, qui Cu rubore mulca caliditace.difFiciliip motu amp;nbsp;pu», genti fenfu fiant.Idêpræcerca in Jfagogefua iteije.ut eodefenfu, fiediuerfis uerbis eandc inriammacionem diffinijt.Ruboris in oculo,tumoris«p incrementum inflammatio eft .qua impedicte,c5 dolorerefpicimus. Nequis autem Plini) epiphoras aliud q inflammationeselTe credat,ex eodem autorc earum difFinicionem epiphora, fubijeiemus. Communis toto corporiinflammationis nomen Epiphora eft: quse uehementior conflue»-tibus abundc in aliquam partem humoribus.ingruit.Priuacim tamen in oculis dicicur,cum copiofa ed cö» fluxerit dcftillatio.maxima accedence inflammacionc.

n^iKaewiag. Ktlt;}gt;. ly.

Acytai^J^i lt;i^ TrZti'ova iilt;f'H,’^i tS âjto^i.aT’cfoçopâ^aS’c«/ rtweo-^iva. «xi 3 laStAo/j 7raxv4gt;Aolt;^. epU/Äta Q wS7^ 7^wS. £K.AîV« 9 t^

BAksoç /xWo-uAi

Vk(^o/j. tu j5»v. KojaX/'^Wo-ow. stvnv Xio«lt;. p.ai«oc/j ly 7raj^fcw. ^7^ lt;r\i^iy^ioi^ 7rÂÛ^. ’i^nnunlui lt;^ TH yiutre, 0 suepoutriW p.tT« ;7P?gt;i\KÇ 7rujo?lt;rtoùÇ. à^u/xaritoucha u. o IVIE'S CW TH OCT/XH. H lt;R 'PIWTHVTP T uÖ^X'^'^P cj^u KaX(?Tj. J'a^pVi^Q Jé 'Tïÿio'o.yo^f^z'rcU. UTPrf^Ai amp;^^owJ^^ia i/xiró^f}. -Tr^o o Tau-THÇ ^ H fXiAcU'M, 0 i/XTTOf^epV^O^ Ttlt;^X^“» ^17/ç Ka.A.ovfjSjjM. ça/^utra thoo'/xh - fJ^a-Xisa '7r^olt;i'^\ciT^iAamp;y^vri/jiv^t°Q.J^amp;JTi ÇÔl^ Jé H TI^O^^H/JÄUM. ^ITH tf'i Sji/J H KäX«-fjSjjH ^ 6Aïx.-7®(;/xclt;r/XH2:^. «i JV Aomca tï-TtXêç- wi^H H.aAou/xSx/KÓcc’'ult;pKMW/). /xtZea-V« 0 ûUKfiç 0 AtTify^Ao/o§. 8 kj (pAo/of^a '

De Cafia. Caput XII, CAfiam, LRomani panter cafia dicunt. J Cafiæplura genera funt,in odorifcra Arabia nafeëua.Habet craflï corncis ca fia 013 farmentû,8C piperis folio eft. Eli-gito amabili coloris bonitate rubefcentë,corallio lapidi fimilé. Eligito ité anguftiffimâjongâ, eraf-famt^dC fiftulis plenis,quæ in guftu erodat, ÔC cu feruore aliq adftringatîquæ aromatu modo odo-rata fit,fimulcp uini odoré referat.Ab incolis quac taliseft lada, ab Alexadrinis uero mercatorib’ da phnitis appellatur. Antecedit bonitate hanc quf nigra eft, quæ purpurefcit, zyger dida, rofaru odore,præcipui in medicina ufus. Secundae boni tatis honoré amp;nbsp;æftimationê habet antedidacTet tia eft quæ rubus mofylicus appellatur .Cæterac omnes non multifaciendæ SC mies,ut quæ aphy-femon uocaf,nigra,ingrato odore,tenui ac difru-pto cortice, quales etiam funt quæ citto 8C dacar dicutur.

-ocr page 65-

LIBER L

17

/'«K^ nîs. ws H^ H Kiifw gt;ÿ Jf (Panaj naXï?/;!!;;«. Es« trt2;gC' 4'^'t/'oKaoy(aacpaTü3§ l/xtjj^KÇ. K 2;(5£A£r;)^ï^ TK Toverij ,ovK outra J'^/p.ea. o3 Ji it.^fj.a.TUi^Hi^.'Tt^onx.ó^óp n r cpXoi ®/’^X‘l‘f?*^’^§'“’'9 •ïuj'o'»«-?) o t^TrZarOa lt;rujif^, K7raZK. KovefK, tû^VKÇ. tbatfit^outra «^ 9^ «ZÀkç- SiTPlt;^Oiii/j.oi.Zi'dth UTToA^ Kop amp;nbsp;4“?“^«' T^ayito^o-a/i ^ r? acr/AH. •^ A' /ÀK i’x^trajj ^ A' ov^f^oc. Tra^fa/J- 4« ^(^J^H yy AiTrftó. J^'jva./j.ip J^ «Xlt;i 6^^av2-kÓjj H^ ou^h^nZtü- ^Kjav^H-K/J. SJcpVrap 7r§a ^uS. «jAi-o^iJ ^ t’S TK TT^öS ü?ucPo?Kia/jf40aA fj.iilt;.o: yy ^aZar/xaTa. ^JancvQ 'n a'çj /J-iTo: p-iÄiTQ K.a.Ta.-^iQp3j:K. kj t/A/jmva ay] yw i-XiMi^Ti^ eoH6f7r«voA«-£Wgt; «Ü '^ü.; raS li”!®'. tpAir^xovaS7ra-raS ïf 3'ftra •'j Tt^osvi^ç^ç .ós tyKaSitr/AKTa it i'-J v -vO j/xta^taTa ruvat?/. •T^o^ótViujucr/xo^ AïK^KÇ. tTiTrAKKoy ij aû^ Iwrvu/Atvo/j-joZçcjy^SuiXKozç, iifxi -^iiHKiwa AXW^^.i air ^ J^^a.arav A '^ -tP Au;^S0Sé dicuntur. Eft Si quædam falfo'cafia appcHata^mi ræ cum reliquis fimilitudinis, aphaos dida, quæ guftu deprehenditur,ncc acri nee odorato,inhægt; rentemtç medullæcorticem habet. Inuenitur Si quædam latiore fiftulajeuis, tenera amp;nbsp;pin gu for, bonitate antedidam fuperans.Reprobatur ca-fia albicans,fcabra,odoreporraceo,quæ crafhore fiftula non fit: eademqj fcabra amp;nbsp;tenuf. Calefacit cafiä/iccat, urinam cit, adftringit eadem lernten Oculorum medicinæ adclaritatem uifusaccom-modata eft.Lentiginestollit ex melle inunda, menfes trahit,amp; uipcrarum morfibuspotafuc currit.Bibitur Si contra interiores inflammati-ones omnes Si renes utiliter.Fouentur præte-rea decodo cafiæ infidentes,fufïïuntur'que in-cenfa utiliter,ad laxandos muliebres locos,foc minæ.Dupla'que eius quantitasmedicamentis mixta incinnamomi defeduidem præftat:ha-bet'que omnino Cafia frequentes ÔC multipliées ufus.

T E R P R E S.


Contumaces impïacabiksqjnoftro orbi adeó natura plaçasaliquas fccit.ut nullisblanditfjs, ofFicfjs, obfcquijs^ noftris retineri apud nos potuerint, coac'tacqj in horcisO' mitioribuslocis in Italia uiue-re,nonfecusgAlpinihomines,delicias urbiöö'maieftatéxgreierences.in defertafolicudines^fuas teuertiinturtcumprimumlicuitremiffaa nobistantifpereorumeuftodiaamp;cura,undead nosuenerant, in prima er natale fibi folü ref ugerfit: tantus patrix nataliu «^ fu o^ omnibus amor eft. Et mirabitur aliquis anciquoi^ poëta^ heroas tam longis erroribus, tot^ monftris amp;nbsp;naufragrjs iaftatos, neglecftis omnibus mêlions fortunae occafi5ibus,uoluptatibus amp;nbsp;honoribu$.antiqu5 repetnfte aut exquifiifle matrê.-ciï praeter bru ta amp;nbsp;plantae id agant.quae pluribuscr mitionbus locis confitx,honoris Cui incremento retineri non potiierunt.Et inter plantas cafia id praecipue egerit, qux in maiorc ilia Romanae gencis forcuna ubiq^er in alueanbus confica, er fub fepcencrionibus uiuere coada, nullibi quod nouerim noftra aecate in Italia nue re peritur.Negata^ oculis forma eius Omnis amp;nbsp;fpecies, difficillimä nobis de ea commentacioné hanc noftra facit,praefercim in ram corruptis Grxcoijj Latinoi^tp omnium codicibus, amp;nbsp;in tanta Theophrafti Pliniitp in eius hiftoria breuitate.Quo fi't,ut nihil § in qiixrendodiligentiam, amp;nbsp;in repertis fidem legêtibus pro ca fia polliceamur.Cuius in diuerfis generibus tam mulcae toto capite numeraeæ appeUationes, «jbarbarae funt,fine ignorantix fufpicione diftimulari facile potcrat.Non tarnen id penicusér in cundbs fiet. Sunt ern quae exhiftoria loeoru,O' quae ex uctuftioribusGraccis.uociim^ipfaijt fignificatione doceriO'reftitui poP lint.Qiiod itaqj fere in cunlt;ftislegicur:Ab incolis quae tails eft, achy O'c.in aliquibus non ä^v, uei5! «,/l/ legP turquæuox.quoniâinaliquasliccraseius.quâPliniusladâ uocaridicic,incurric,Iadaanobisreftitutaeft, nulla tarnen certa ratione.Tam cnim nobis nunc «gt;,vbarbara uox, g quondä Plinio tunc erat,O' nobis mo do lada etiam eft.Sequitur deinde. tertia eft,gup rubus molylicus appellatur. Quo loco cum legeretur fere in cundbs jÊA«rw, communi omniû germinn appellatione.ex melionbus Graecis ßx^niä eft rubum reddP dimusme^ uc credimus ab re;in fruticofo enim généré cafia ccnfetur,in quo amp;nbsp;rubi numerantur. Verifimi k^eft contradbore hac rubi uoce magis g amphore ilia O' communiore gcrminis,cafia fignari foli ta, prae fertima regione,non aliter g lugufticn,piperagrefte,multafcpalia in plantairegencre appellamus.Mofyli-cus anta promotorio O' emporio Aechiopiae Mofylo,unde afferebacur,didtus eft. Non multo poft deinde,-quod iifi/Auv in muleis Iegitur,«fgt;virM,uwy in melioribus inuenitunpociiicipob.eam ficappellari caufam.q) tenui O' difrupto eius cortice, tibiae O' fiftulaijt more inflan non poterat,id enim Çwf «» Graeci dicunt,O' ^m' 7ip«,«vAgù/,id eft ciblas uocanbO' hic ifvimTafoi follium fiftulam, de cinerula amp;nbsp;bulla in mecallicis agens.ap-pellar.Diximusde cafixappellacionibus quacenuslicuit:caccera nunc code modo etiam dicentur.Sed tam incerta pluribus locis aliqua funt,ut conari magis g praeftare aliquid in cis cogitaucrimus. Et quoniam ex Theophrafto multa faepius repctenda erunt,ne point integer eiusferiptoris fenfus à quoqua defiderari, qP dem uerbis de cafia ab eo cradita fubijeiemus, quae libro nono deplancarum hiftoria hxc func ; Cafia uero dicunt craiTioragcinnamomumfarmentahabereieadcmipmagnopereneruofarnecauferrialigno coru-Cem pofte: qui in hac etiam utills fit.Cumqjfarmenta inciderint in frufta digitoqc duorum longitudine^sau lo'uc maiora ,mi nu tatim fecarc.eai:p reeëtibus corijs animalium praefuere, mox ex his lignotpfimul putre-fcencibus.nafcl Uermiculos,qui lignum crodant,cortici uero non noceant,ob amaritudinem O' odoris acri moniam.Idem etiam pauloante haec, de cinnamomo O' cafia fimul agens, Frutices dixithaud fanegrades tlTejfed quails Ultex fic:ramofo* itidem, lignofos^.Quat omnia addins plerifç alijs in Plinio paricer leguni c « tuf

-ocr page 66-

• 18

DIOSCORIDIS,

mr libro xii. cap. xx. parata omnibus ér expofita, ideoepboe loco à nobis non repetita. Ab his autoribus ubi opUseric,op2O’fîdemcommencacionibushisno(lrisimpecrabimus.SciendumipilIudp'rimneft,quâ hk dicit odöriferam Arabiain.eam effe qug inter Perficum O’ Arabicum mate a Geographic deferibitur.Ét quodnosfarmentumdixinius,Grxcigf«M#rappellariiiiirgarcilicetquaIeminuicibu9, mukislpalrjs quo.-v tidie uidemus: eamtpcraffi corticisdicic Diofcorides pro crafTicudine fcilicec tocius macerix in qua ci af-filTimus fit corcex.-exigua uero interior medulla.In aliquibus hoc loco leguntur uoces dux; 2^^ (riv : nihil nifiemendentur fignincancec.-credimus^ex TheophrailoreRicui polTc.^wt^ clt;gt;Mu,id eft ueluci uiticic: Fru* tici enim huic in magnitudine.cafix farmenta hxc comparât. Vtinamqj ut hoc dixerat, lie eciâm de folio alfquid teftatus efTet. No enim dubitaremusex diuerfa in Grxeis leftioe.piperis’ne an iridis folio cafia ef-Icc.Legicurenimin aliquibusliawif'^Mf,in aliquibus (ixTmn'fiw/ prioremtçillam iridis ledlionem fecucuseft Mauntanus Serapion ; Nobis in tarn milita in plan tarn foltjs naturx uarietate difficilis coniedlura O’ ratio fuit.Licettyin utranqjpartem miiltadici potuiHenr,tutius tarnen uifum eft.ex cognacioncuicinitateqj locorum,piperi folio fimilêpotiusfaccre.In dinar enim animus, credimusep omnê hanc tantoperc diuerfam lelt;ftionem ab impericia librarioßi, O* incognitx rei dubitacione uitium contraxifte, tarn facilis lubricustp lingux O' calami lapfus eft ab ult;anf rpiwr.in w/TriTnyiwj.Ec fifolio piperis cafia fit,facile eric eius nouilTe forma ex his,qux cum de pipere ageturj nobis dicencur. In notis delude probacioris cafix no pai^.necpab re for fitan,dubitauimus.legi'neoporccretj-»/41i A/av.quodnosanguftilTimadiximiis.anpociusnyiLA««», ut non elTet illic Ai«» aduerbium quod auget,amp;ualde fignificat.fed A««r adiedliuum qualicacis nomen, quod non fcabru O’leuorc nites lîgnificaret.lcorfumfpalcera uox ab altera legeretur,eirentlt;^bonicatisduxdeinccp» defcriptx notx.non una tantum.anguftix fcilicet O' leuorperfuadebaccp non feabrâ O'Iêuore nitenté legi debere,qgt; hic ipfe paulopoft in cafia feabritiédamnat. 3C inter reprobatx notas,afperitate extimi corticis numcrat.Nec minus etia q» aduerbiü illud A/ar i.ualde.paijt apte illic figniftcare. O’ in Grxeo fermone ftrui uidebatur. nihil tamê in eade omniü Grxcoitt ledfione mutare aufifumus. fed ut in cüftis legitür,anguftiamp; fimareddidimusiNec aliud anguftqs his indicat Diofcorides, qeam maxime probari caHâ,qux erofa à uet nuculis iUis Theophrafti omni interiore medulla.excauato peruiotpiUoforamine anguftiore iïtquó eniin anguftius id fuerit.eö craftiore cortice cafia relinquecur.qua prxcipuc craftitudine probat. Nee aliud mox iUi fignificat quod fequicur.cralTis hftulitJaifariä cade bonitacis nota deferipea: nee aliter q ut in eadê ceftu dine curuû 0* conuexû diuerfa ratione dicimus, fic O* in fiftulis his cafix, idé craftitudine ambientis corti' cis O'anguftijscxcauati,O* perutj foraminis hic dixit;ideo(:pabundat uoxqux ftadm rcquitur,7rAi(f»:omné enim deftruit fenfummee poteft uacu5 O' fiftulofum,plenudici:O’in pluribus Grxcotjt nö legitur ea uo±: ideofp nos earn penitiisexpunximus.Mutauimusetiâquod erat, /«iTàwiriï/xvfiûeiwrnon tfrii, quod exigu» Éraliqd fïgnifîcat,legcntes,uci}t7)»AAÏt.i.multo.non tam quia ficin uctuftiffimisGrxcis legitur, g quia Pli* nius ait guftu g maxime feruens.Mifeét O' illa omnéqî huiusloci intelletftû turbant.qux ftibqciunf ftatim: ifu.Mai^avaK^,tmlcvutyTSiafi.'i-Inquibusfi adodorê,utpleruntpcèfw^dtn^^r uerbûfignificat,referatur, turba* bit O'odoré. O’huiusloci fenfum omnê quod fcquitur,«z»i'foi,WTÏ5ff/lt;ï.i.odoreuinûrcfcrenté,Nccuerifimi-le cft.aromatû O” uini fimul odore,odoracâ cafiâ hune dixiftc ; Cogitauimus ea propter quod eft, «!»(fov»«» T»Se/.iï.i.ut uerbû fingamus,odorcuincfcenté,adodorcpertinere:elTcç id quod Plinius ait, molliftimi odo-ris-Et quod prxcedit «fuuttrl^nfeiv ad amaritudinéqux in cafiaprxcipuaeft,O'hic nusgeiusmeminit.’.ß» gnarilt;çeouerboO’participioamaritudinéabrenôeft,quando «^«««Tiffruil aliud Grxcis fignificat,g aro^ maeü modo amp;nbsp;qualicace efte.Suntaût aromacis qualitates plures, odortppi æfertimaieiÿ O'fapor eciâ . qui raro ulliodoraconon amarus eft.Sequunturqjfe inuicê.O'coniundapleruniÿ inueniunc, odoris boni tas, faporisamaritudo.Cuiusrei caufam ex Theoplirafto attulifte facile erat,fihocnuncagcrcmus,fedfcftina* mus ad alla. Non relinquemus tarnen prius g de medica noftra xtatis cafia agamus, illud adderc. Inter ça* fixgenera à Diofeoride unû/«çi»i'T/»appellari,fiPlinio credimus à lauro arbore fada appeUatione : quoniS fcilicet ob fimilicudinê lauri cortice adulteraref,O’.à mangonibus eandé daphnoidé dici.in quo non leuiter diferepant magni nominis aurores,hic ipfe .f. O' Plinius, cui in eoi^ têpoiÿ forcuna plura g nobis uidifte O' legifte licuit;O' ob id alios aurores fecutus,aliter de ea tradere potuit.Qiiod ant fibi ÓC Diofeoridi idê in d» phnicide cafia non eft,fic animaduercendû. in primo bonitatis ordine cafia hic ab Alexandrinis mercatori-Dut daphmeim iiocari dicit.Plinius poft omnë eius hifi oriâ O' bonitatis cenfum quafi appendice adqciens, ait.his addidere mangones quâ daphnoides amp;nbsp;mefocy-nnamon uocant amp;c. Locus eft lib. xii.ubi d e omn cafia agitunqd agenda illi nô erat.fi uerafunt,qux de daphnitidc hac à Diofeoride traduntmec in extremS ordinêrericiendafuciat,qux in primo ab alqs conftituereturmon facile eft, neqjego aufim cenferc, utrobi maior fîdes,amp;rei certior ueritas fit;diligentioribus agendû id relinquimus.Nobis fignafte iUiid 6tis crit, in Xgt;aphnu( Arabia odoramentorûferaci,defcribià Strabonelib.fuxGeographix xvi. portûnomine Daphnû,inregio poituc. ncquxthus,myrrham,odoramentaq5aliafcrt mec longe ab caqux falfocafiamdidametiä ferat .• potuil* feipnon âlauroarbore,fedexhoc portu allatâdaphnitim uocari.nôaliter gO' hicO' nos, rubn Mofylicum aliud eius genus uocari pauloante diximus. Nec uerifimile eft. potuifle feabro alioquin lauri cortice adul* terari cafiam, in qua prima bonitatis nota ex lëuore quxreretur.nec refponderet color,qui in lauro nec ni* ger,nec rubcns.neccandiduseft.quotriplici colore cafiaàPlinio in diuerfiseiufdëfarmentipartibus defer! bitur.Relinquimus tarnen hxc legen tibusarbitraria,con ten ticonieifturamhancnoftram fignafte. Muta* turn O' illud à nobis : quod hic ait reprobari cafiam odore porraceo; fic enim in melioribus Grxcis legitur, O' Mauritanus Serapion reddidit ; non odore hircino .ut in pluribus inuenitur. Non tacebimus etiam. ui* derinobis repetitasbis reprobatxcafix notas in poftremo hiftorix calce:poftc'quc à uolentibiis . fine iniuria hums fcriptoris,expungi.Qiiales autem hx fint, facile erit omnibus intelligcre.Nos eas ut erant re* linquimusi quoniam poterant primx ülx uiuenus in fuo frutice cafix, poftenores ucro excauatx in fua« à uet'

-ocr page 67-

LIBER I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

àuermiculisfîftulas.notsccflc.Ethæcanriquorncafïafuit.quânofiTæactatismediciligneSappeUantain- Cafia no-guêtaiius.uicæqidelicijsmagis qmedicinæquondâquæfitusfrutex: ideo^abomnibuspoètispaffim cele fox xcatis, bratus.diuerCus omnino ab ea arbore, quae eadé nunc cafix appellatione nliquas pociii« § fiftulas ferc cy» lindraceas.lögicudine ferécubitales,lignofas,colore nigro.izquafi ex fok igne'ue torridas.Intra quasliguo fi itidê per interualla orbiculi funt.^rinterorbiculosfemina concreca ceu puke nigrainuoluta.cuius cancS in mollienda aluo ufus eft ca mulcus,caq; quocidianus,uc fine ea uix polTic nofoorS cempoi u medicina da re:quo magisueterûncgligentiâautforcunâ demirarilicec.quiauceaignorauerint.aucutinoluerint.netp enim hacken us de ea quicquâ aut in hoc,aut in cxceris innen tu à nobis eft: qd merito ocs miremur, ér mx credibile nideaf.Credimus'qj nos,u t pleraqj alia diucrfis téporibus aliunde in Italiä uenerunt.quæ niimera-reabrc non effet,nifi pacrn noftrorûætasalbâ morn, peregrinâ,ér tune primû holpitê noftrâ nidiffet ..Sic ctiâ arboré que cafiâ hanc ferret, noftro orbi diu incognita,meliore tandèfato ex ultimo mundi aliq mar-ginead nos penctrafle,ucfanitatis falutis^ noftrç non mediocre gratia à nobis ér ipfa fibi inueniret.Ei pa-rum reefte fiftulae nomen,ér ex eo diuerfitatis nota adiecka eft. Siliqiix enim magis q fiftulx nomen illi con gruit.propterea qgt; undiep claufa, aliai^ filiquaijt in leguminibus modo, femina fua intra fe claudit medica hxc cafia, ér ad maturitatéperducit. Fiftulae uero à fummo uftpad extremü peruio amp;nbsp;excauacoforamine Fiftula. patent: fine quo non potent ad fuaues modulationes fpintus tranfire ; ex quaijt fimilitudinc in lignea cafia amp;nbsp;hic amp;nbsp;Plinius fiftulas fxpe appellauenit, frufta f. À: fegmeta illa,qux Theopliraftus in ea fieri docet,ér à uermibus excauari,non aliter,nec alia fpecie, q licee qootannis uidere in aliquaijt arboiji furculis, qui copia humoris uerna eSpeftate turgentes, cortices fuos facile remitcunt, deglubencesq; eos paftores O' puen, cornua fiftulasqj fibi ad muficen ér claffien faciunt. Nihil habent cómune,nec in cafix medicx genere nii-merant hxfiftulæ.ueiçz in lignea tancü,qux in fiftulas hasdiuifafeckaqióóexcauacaquondauendebaf.Ca Siliqua, uendü in primis etiaér obferuandü diligentius.nc in antiqua medicina:Dico auté antiqua,qux fupra Calc ni xtaté à Grxcis trackata eft, fiftula cafia inuenientes,medicä hanc noftrx xtatis credanius,eandêqj credé tcs,graui periculo ea utamur. Lignea enim femper iUi intelligût,quæ medicæ O' pofteriori huic nomen amp;nbsp;appellationëfuaexfimilirudinelargiripotuit.Vtracpenim lQnga,unaq!furculifigura.utiaq)intusconcaua. utraqjtandënigra. Dico auté utranqjnigra, quonia inte£cafixlignex genera ér nigrü eft, ab hoc ipfo O'à Plinio defertptü. Nee eft çp mirctur aliquishanenominu communionc, cü in noua re nouis uocabulis uti oportuerit:deficientibus^his,nulla imperitisaptior.g ex fimilitudinc eorum indicatiofe obculerit,

IK^? K/wap-cj/jcou. Kï4). 17*. KlWap-W/JlOU è^ TTÄKOVa vJ^H, Ól'O tJ.a.tóijSj}a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• (Tia^itj^

J^ T /j^vo-vAoij • (î'ià “A .jt-tnacriiv 7po-œç £p.tj:t5^(w,'7r§o§'i^/Aylt;ru-Xi^/i KoXou^uJU/iui Kauyietv. ly quot;Puru 'TÇoi? 7° 'Tt^otr^ia'P/j TK gt;50« /jctAocv, Tt^j^/^o/i y? quot;^ oiVuJ^^. Aiirfojj 37°7ç ‘^a.?J^!oi^^ Afü/i,o^iS CLUjixiiri Ki-^upSjJOiJ, a-cpoJ^^a. tvuA^. %i J^ap à « ? cc^fSou Kjacriç 32:7^11^ yi th uw 1^1«’J^oTNra. tujferKt^tV ^etra? a^isou C1 «Tia^ov'Pi’ Vj oir/xv TrHramp;.vl'^Vo'ci « Kaj/'ap-co p.w £,alt;jgt;^ HÇ. 'ià iv) J^^i/'M ly J^H^ànoii TM r^ «i- 0 ucpaX^u^f^o/j /AtTO 6 Ji/xacria«’, t^u 71 TH •^a'jy('4^ /XH raj^ioç J^ao'UjtjôfJ^oii» ly ^ ”5^ 0^'Âc9S XVoSA^ ^ xfo/j i^O/J V p-i Ta^U r ôt^f]. j^oKÎfxcu^t ^ à-^ pjaq 51'^ç XX(U.6cï!r 'r6alÂco/i.iùx^KS^H7°(ai;THt/'ûKi (J^-O-o-ia. T«. A amp;^(X.ûa‘/jjx.Ta.,{x'ir/J.a.Ta.TVrxlt;x, »i. 0 ^^ ‘^'n^arlw !f^ûK.i/xa.(rîa.pK^ir TV« 0 TrAnjottéra 'i^ ocnp^trip, t^t'Tf/'i^i tS' ? H-îjovoç UÂAKjdri/i. isi J^ 0 ojjvo/i. Trot -Xu. KoAoSo/j. (Ttpóii^^VTrÓKif^p 'n XSP^P • Cl Tfi-pp^x 7°/U.Xo-uAo/j,,u.£Aa/j^ Ätap tùSAç. iv^vwAç J^ 0 ov ■jeÂvyova.Tp. n-Ta^np, XSjKop. xp^vvop.arufit^i'iiJ^i.â^^ tvTiAtç. iv^^MSop n 0 ^ci'yaAÛü i^op Ji-' ^«lU^ccX^OiU '^ûUT Kixositop-fnp-'fllop Th à«r/.cH nAnK^Ko/;, VîtoIv^o^ Jli Cl T^OT-

De Cinnamomo. Caput XIII. C Innam omum, LRomani panter cinna momû dicuntJPIura funt cinnamomi genera,gentiû, ubi nafcuntur, nomini-bus appellata. Antecedit bonitate alia omnia quod Mofylicum dicunt, propterea quod cafiæ quae Mofylica dicitur,aliquam fimilitudinc referat: Sein hoc généré qd recens,colore nigro, amp;,cum uino diluit,cinercoïtenuibus cum lêuore uirguItis,cStinuispertotü nodis,óC odoratiifimü cftPIcrunqjem probatiflimi cinnamomi iudiciu ex odoris fui fola proprietate fit. Siquidc inuenif in pbadifimo ctiâ, 8C quod proprio odore fpiret, rutæ,cardamomo'ue fimilis odonProbat itidem quod acre eft,guftû erodit,Slt;cum feruorefalfo fa pore aliquo fentif, quodep in attritu tarde friaf, 8C fradü puluerulctu fit: cuius^ mediü inter nodoS fpatiü lëuorë nó min’ q farméta habet. Probabis aut cinnamomû,ab una radice integrû furcutu fe orfû fumés:faciliscÿhjc probatio eripqnin proba tione fragmeta mifeëf: 8C in prima probatióe qd melius eft, oppletis odore fuo naribus, deterioris iudiciu impedit, Eft prjterea cinnamomu monta nû,crairû,torofû,colore rubefeës.Eft amp;nbsp;tertiü,mo fylico fimile,nig%odoratiirimü,ramofiim,fcd nó frequëtibus nodis SC geniculis.Éft 3C quartü,itidë candidü/ungofum,afpelt;ftu tumës,nó multifacië dü,fragiie,gradi radice,quf cafiç odore eft.Nume raf ÔC quintS, nares odore tentas, qd uitandü eft;

c ï lenitee

-ocr page 68-

50

t/Àcf^îÇ KttOj(«Truja. 'n^c^'^octfl/jj JV, s^î ô/j. où Travu’iué^îÇ. TTa.)(vf^iZo/J. T’UTUf] J^ i 7rv(op Âiüaxa'F'V, S /xuçcn'vxç, Îi Kaoy/aç, S âc/ÀWiU.oUjiÙMÂ.iaÇH'îJô/j ^p .aTPAiyou c!^ TO ÄSüKop amp;nbsp;7° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^ '^ guayon^^pop

0 Alt;fo/j. ty r ^uAwPi? JV ;{J1 'Aj} '^tjap ui? ’4X'^°P -^CMTOU. iSl J^i 2 tó) a'^OO/XOlOp7» KaÄ^pSjjop-l-^ißonivi/a/J.u/xop,ivTiy^tlt;^,ovn lu TW^TH Otr^H. tttAtAU/X/jAvo/J J^ HJ TK c/^U Va/J-fJ. kkAgtJ JV ^ tf^/B^^uAoKiwaMW' fxopop-iX^^p cTîTiVa. ifX(pi^iap Kma./JM-/j-a. isi JV ^uA?^ tç mnópix^ixop, iX'^P S®quot; /AOR^ç ^o'^'i MiR§«ç ^ ^u/xaAÉaç, ^ 'Hw tvcJ d^iap QP^v K.a.Ta.J^ii5ilt;^a.Q. Aï^toj JV utt' c/zz (igt;p ^ y^ quot;^Js^ (Pia^Éj^v ? Kivva.fxdfx'ii r (uAcKzwa/xu/xo/j iri^a^cp (pynu^.J^wa. (jjp^i'X^ 7ïZpiuvva:/j.u/j.op S-i^^ai^iK-tó. ov^h^rZw. /xaAaK^Któ. TriTrf/R^xi. a^tj J^ G i./j./jduJot. amp;nbsp;E/xS^ua mvópSjjop ty 'Troost' il/jSi/JOp/J^iTXtrfX'iJ^Vtt^.^’loèÓAOll^ ^M^IOÓ ^Moicr'ifxoïç K^/xo^tJ. i^ raraZçkûçouç ÈxAzrRT’uVTa«7pKa9az5|. ^^|U.azvlt;l n v^ AnifuiziJ. 0 isi Slovi^iZx-óp. lt;paRou§ 71 ty «tp» Alt;J§ «TpRaâ-azç^ /xirex (xi^iT^ZTri^^^ip. 'IPlë 9 W Trio's 6HX«^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vJ'jUTTO«».

iii(fgt;^l‘2ilt;/^aç.if^uxoy^laç,fx!yvu'tjJi amp;nbsp;rgt;7lt;^ VÄuTiXitri /xü^oK^. »y Ka0oA« 22i TPAuj^^ sop. xTeTi^'jizs (rgt;ap.0VH/J A'^op- olvx kvx M/X^XVÓ/XiVOp, ty Ih^W^Óp-iVOp ^ XM^^

DIOSCORIDIS,

Icniter rubens, 8C rubenn cafiæ cortice fimif i,tagt;-du durum,nee ualde odoratü,radice cratfaJn cö dis his quod thus cafiam'ue,aut myrrham,aut a-momu olet,minus odoratu eft.Damnaf candidu, fcabrü ,quodq^ lignofum, rugofis furculis,8lt; fine lêuore eft. Eft óialiud quiddam cinnamomo fimi le/alföquot; cinnamomö didu,nullius honorisSC pre tfj,ignauoodore,8C inefficaci poteftate;quod zin giber etiam uocant,cum cinnamomi Iignu,non cortex fitïfimilitudinein afpedu aliqua cinnamo mü referens.Eft autc lignofum, longionbus Si fo lidioribus uirgultis,8i odoris fuauitate multo lart guidiore.Fcrunt præterea quida propriö génePe xylocinnamomû t fic enim cinnamomi lignu di-cunt.à cinnamomo differre,diuerfum natura,Si aliud.Eft cinnamomis omnibus calcfacicodi uis, urinam cient,molliüt,maturantc]^ïMenfes Si foetus cum myrrha pota Si appofita,pellunt:Vene-nis,uenenum'tgidu autmorfu relinquétibus,fuc currunt.Purgantquae oculoi^clantati officium Exténuant eadé,lentigincsij^,afperâ Si difcolorê, ceu à fole,cutem,inunda ex melle,exterunt. Fa-cifit ad tuifim, à capite in fubiedas partes deftilla tiones,cutc fubeütes aquas.Renü cum urinæ ma Io aliquo dolores,Si urinæ anguftias. PrætiofilTi-mis præterea unguentis mifccnf,habent^ in urii-uerfum multipliées ufus. Seruantur etiâm, Si ut pcrennent,trita uino excipiuturî excepta'que in umbra ficcantur.


INTER PRES.

Slagendædifficiîiorîsaîicuilisrei.etimpeditiundiqîineaconatusetftudq.qiialisabHefîodoac’uirti*» tem afeenfus deferibitur.imaginê penicülo magis g lingua dodus pidor pecécibus proponere coge-recumullâ. ut credimus corn defiderio aptioré magislpiconiam inuenerit.g fi paftorem finxerit, qui inpatcncioreslatiores^campos,fibictgregifuo,iterpcrfepéfadunis,infeftisundi^paliuris,afpalathis, caninisfentibus.uaftilïimisqjaitjsfpinisamp;uirgultis.implicitâadeotpnechomini.iiecpeconpcruiâjrüco' nc.putatorialp falcearmatusante earn ftet.aliastjj falce cominus demetat fpinas,alias eminus rucone cô-ueliat.uirgulta hæc pedibus calcet, ilia manibus infledat, redeuntiatpftatim conuerfus penitus fecet .• nec mfi poft multû cempus,tocoqj corpore à fentibus lacérer fedus,que cupiebac.cuaferit .• Non diftimile tabulae huic.credere oportet toto hoccapite fuiffcftudiulaboremqpnoftru,cam niultaundiqjftrepebant.ö' adhucfortc'obftrepuntuitia.tam^inCraecisiiarie'pIurima Icgütur.qiioi^necyexTlieophraftoPliirio'uet autiunioribusinueniriconfemtpnmul.netpex inacceflislocisillisallatis,nunctota^diucrfis cinnamomi generibus contjci aliquid poteracNefeimus ideo quantii laborc hoc noftro profeccrimus. Vtinamip no fint in fcriptorehoc turpiores nunc cicatrices,qantea uulneraeiant. Id certe nobis confeq fumus, labore, ftu-dio,diligentia,fidelj?omni,fcriptorihuic0'operacin eonoftrænullibidefuiireiCiipimuslp'ïrprccamur.fi-quid minus féliciter in eo cuenerit.uoluntatc pro officio haberi. Et ex his quae noftra xtate altj iam tradide runt iSiadhuc tradent.medicina.Crfcriptoris huiusinftaurari décréta amp;nbsp;expleri.Eft cnim ingenui amp;■ in co-muneconfulentishominis.non perquos, fed quale quantul^aliquid fiac.aeftimare : 36 cufeliciterfadum quiegabaliquo fucrit,ad gratia er honoré id fibi facere.Quod agetes, hoc faepenumero opcauimus in his, qux ante nos in code labore hoc noftro operati funt:ne tarn multis locis cogeremur diuerfae ab alps editio ois noftrae caufas et rationes reddere: Ante quas his qup in cafiæ fuperiore capite de Molylo Aethiopiae pro-montorio amp;emporiodidaà nobis fuerût,adiecimus pro cinnamomo quae à Plinio lib.vi, cap. xx vim. di ciintur,quæ hæcfiint.Promontoriâ.amp;portusMolylicus.quocinnamomûdeuehitur.Quibus innucreui-denir.potuiffe à portu promontorio^ illo,mofylicu cinnamomü dici .• licet hic a' hmilitudinc mofylicae ca-fiæficappelIatûfuilïcteftetur.Nonmultifaciendiâhoceft.illudgrauius.quod non multo poft fequicur.CT à nobis redditum eft.Et in eo quod recens colore nigro.û* cum uino diluitur.cinereo. Duplex enim in Grae-cis eins partis ledio eft.npf/fnr.fcilicct » ^ o'rji: qu^ fi uerbS uerbo reddacur.in iiino cinerefcés.Tignificat* Sunt

-ocr page 69-

LIBER I.

Sunt icidem in quibus una adiedla Tyllaba tantum, alius indicetur fenfus, n’Pf![» w ^ J/U/^.id eft in uino* fo colore cincrefcens: quafi mixtti defcribens colorcm,0’ ex co uarium cinnamomü.in quo cinereus, amp;nbsp;es uino rubens color elTet.pariteri^acnigrijprobaretur.Qualedlionéfecutus eft Mauritanus Serapion.Prio rem ueroillâantiqua Diofcoridisinterpretatio : quibus ob infelicitatë cêpoi^tquibus ea (cribebar,ó' fi patjt credédü fit,non tarnen negligenda penitus eoijiteftimonia. Nos in ambigue nihil cenfemos.Cur autéin al teram partem magis inclinauerit animus, ca ratio eft, tota ex fermonis ferie amp;nbsp;fequaci eins duftu, à nobis obferuata. Numerat hic probatioris mofylici cinnamomi plures notas, laudatq; recens,ö' colore nigrum: cumipde colore eacenusegilTec,nulla interiefta copula aut diuifionis nota,alia fubiecitftatim,Tijp/fo» » amp;^ »“vu ïze.id eft(ut nos redd idimusjÉreum uino diluitur,cinereo;ut non ad uariu in eo colorê id pertineat,fed ad mutacü,cü uino maducrit.qualia multa quoridie uidentur oleo,aceto,humoribus'ue alqs confperfa, ex alio in aliö mutari coloré. Nam fi uoluilTec uariu, amp;nbsp;ex uini cinerisqj colore mixtiï cinnamomû pariter ac nigril laudare.copula diuifiöis'qj alia nora aliqua,alte^i ab alcerofccerni oportebat.ut aöt in omnibus Grae cis legitur,in numero amp;nbsp;cenfu notai?: illai?:, ufqjad cxrreniü ueluti curfus eft: nulliscpalicubi interiedlis co^ pulis,ait probari recens,colore nigro.TiPf/fov wT« mu,amp; tenuibus cu lëuore furculisQiii dicendi dó numera di modus cömunis amp;nbsp;quotidianus eft. Cogitauimus amp;nbsp;nos hoc agentes, probari à Diofcoride non minus rubentêgnigramcafia:lt;5lt;:cum hic dixilfct praeferrialijsmofylicü cinnamomû ob ca fix mofylicx fimili-tudinem qua cinnamomû refert.utroq; colore illo pofte etia cinnamomû cenferi amp;nbsp;laudari. Vei?i ut à prin cipiodiximus,decreto femel in hoe colore nigro, non poterac fine copula diuifionis'ue in fermone nota ali qua alia,alius adqei color. Aut igitur fidegedum eft,ut nos reddidimus : aut ficolor alius illic ultra nigrum in cinnamomo laudandus fit.reftituenda ibidem copula,auc uox alia.qux alteiy ab alcero diuidat. Quod eg in his hadtenusdiximus,ide dicendumetiä,fiquis ex Plinio afferat.uariftdefcribietiam cinnamomum.O* candido pradaeû quortda fuifle. Pariter enim uc à nigro fepararetur, intermifeenda erat qux diuideret co gt;nbsp;pula.Accedit O'illud, quod carere penitusratione uidetur, ut credat aliquis in primobonitatis ordine nu-meratna Diofcoride id genus fuifle.quod candido tantum prxfcrrecur,in extremo ordincab eo coftituto amp;damnato.Sequiturnömultöpoft,intereiufdem cinnamomi bonitatis!^ eins notas,quod nos diximus: continuisnodis2irodoratiftimft:dicendumtp,quofnamin cinnamomonodosnosappeilemus, non nexus uincula'ue aliqua,fed quos Græci «{owpropria in arboribus uoce,appellant:qui ut in minoribuslt;amp; plerûç of«/ in arbeti annuls plantisgeniculos uocauerunt: unde folium,filiqua, nouomipgermen profertur, qualein harundi- tibus. ne,graminis radicibus, alqsijj multis licet uidere:fic in arboribus O' maioribus uirgukis,nodos dixerut,unde nouifeproferuntfuiculi.iz rami.-qui certo fpatio inter fediftances,bininini'ue,ô'aliquandoquaterni. ut in abiete prodcunt. Et quoniâ ex illis rami primû tument amp;nbsp;oriuntur, fxpe in alrjsfcriptoribus óf«/ rami etiadicuntunquos flue nodos fiue ramulos dicas, nullis interuallisdiftantes, fed toto fruticecontinuos O' frequetiflimos habere cinnamomû teftaturDiofcorides.Demirabitur poft hoefortenos aliquis,qugretq?i unde nosruta cinnamomo mifcuerimus,qux in Grxcis,qui circunferunf,nu]laeft:dixerimusqj, fentiri ali-quando in probatiftimo,O' qd proprio odore fpiret cinnamomo, rutx, cardomomo'ue fimilé odore;ncqj immerito,ut uidet,donec intelligat habere nos, unde non fine caufa fadtû idefte oftendamus. Fuifle auce huiuslocialiquando ealectione in Latinis,ceftat Serapion;fn Gi xcis uero ,probatiftimæ mihi fidei antiqf-fimus codex,in quo manifefténullamutationisalicuiusfufpicioneadhucferuatur O'legicur: H »ir/4» Tril gt;«£»/-{oviKx,« nÿtfgt;lt;/l«^w«9 4|t(^itfHr:quafi latine dicas,rutefcens,aut cardamomo xqualis odoris. Sufpeda mihi prae-terca codé hoc loco cardamomi uox eft : Siquidé inoleuit toto hoc opère multislocisidê frequensip uiting in quo fæpius,uel uoeü uicinitate dccepti pai?i diligentes Grxcoiji library,uel ob uiriü fimilitudinê aliqua, sequalia rati uetcres eiiifdê gentis medici cardamon,qiiod Latinis naftui tiü eft, pro cardamomoiinuicêfp pro cardomo .i. nafturtio,cardamomü fcripferunt. Eritqjomnibus facile, quod nunc teftainur, inreliquo opcredeinceps obferuare. Auxitdeinde fufpicionéhanc nofträantiquahuiusferiptorisinterpretatio : qua O'fi non probemus,propterea $ nihil magis informe infeliciustp ea excogicari poteft, nö tamé negamus; utfpeciofxO'ualidxiuuétutis in turpi O'infîrmafeuec'tucenotx,ueftigia(çaliquafxpenumerofuperfunc: fie etiam in hisquæ rantopere corrupta funt.integiû potuifle aliquid feruari O' adhiic fupcrelTc.ln ea'enim nafturtii,non cardamomilegitur. Accedit præterea ftifpicioni huic noftrx.q» cardamomum exdecretis in eo odore lènfiim tentat.cinnamomumautemfuauisodorisbonitatelaudatur. Neepabfurdumomnino co gitare etiam ent, rutx comparatum in odore aliquid,pofte pari ter nafturtio comparari, quando multas habent olera hxc duo fibi inuicem xquales uires. Sufpicio tarnen de nafturtio amp;nbsp;cardamomo noftra hxc fit.non decretum- Sunt prxter hxc in reliqua cinnamomi hiftoria, gencru tp O bonitatis eoi?t cenfu omni, plura alia uetei?£ amp;nbsp;melioi^ codicü opCjO* rcrû necelTitatc in integru reftituta,qux quoniâ c um Grxcis no ftra hxc conferentibus facile' patere poterunt,a nobis relinquentur. Non omittemus tamen,quod mihi cü alijs in codéhoe capite non conucnit,illic,ubi lcgitur:deligitofcabrüO'c.contra totiesrepetitasa' Diofcoride cinnamomi ex lëuore laudes.fcabritië in eo defideratibus.O' quod erat damnandu, in pretio Cr honoré alps facientibus : qui ne cogantur in eligendo cinnamomo inter lëuorëet fcabritië anxijs animis pofthac tfte,docendi à me funt,fiue ix-gt;t»,iyiv, fiue «/ruuQovfquod certius eft)legatur,idë fignificari,reieó:ionë fcilicet ctreprobationem.Debuerattj5idreineceftitasdoccrc,etquodintantofcriptore credendumerat.oportere in co primis ultima refpondcre Nos in eo,et uerbi notiftima fignificatio, et ueterum Grxcorum exempla-ria,iuuerunt.perqnxlicuitomnem eum locum in integrum reftituere, proptcreaq,inpluribusetmeliori bus legebatur,«7riKA4gt;oi/ Â ^ ah/ko» ly^^ó 4.ai(gt;wlt;/ldlr, id eft reprobato autem candidum feabrumep .• In quo atte-ftatui Plinius nobis,qui de cinnamomo hoe ipfo agens, ait : Et quondam prxferebatur candidum, nunc contra nigrum laudatur.paiilocp poft certiftima tarnen xftimatione ne fit fcabrum,manifefte, ut uidetur, feabritiem femper in eo damnaus * candorem uero non probans, nifi ex antiquorum iudicio : quod fus

C 4 xtace

-ocr page 70-

ÿt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

state tarnen mutatû iam fiierat.Expunximus ô* in reliquo capice pleraq; alia gus abundarent.tSr in extrc-nno calce.quod inucilicerrepetitü fueracde cinnamomo.quod falfo cinnamomn dicianccà decretufoerat: Cenfurâ^illâ noftrâ confirmauerunt Græci uetuftiores aliqui, in quibus ca non legiintur-ér hæc quidê ha denusJn his uero quaead mediCinâ percinent.explicandn hoc loco.quod angulhus didlû à nobis eft, pro^ deffe cinnamomn à capite in fubiedlas partes defti]latiôibiis:amp; quafnâ deftillaciôcs has inteUigi uelimuî : Catarrhus« casfcilicetquasGræci fuaappellationccatarrhos dicunt:crin quibusnoseauocûamp;rei circufcripcione ufi fumus.üt communeearû indicareturgenus:fccimus^ id.opinati,ex quo non fimplex, nec unu nomine amp;nbsp;re hoc malic antiquis medicis eft, neqe codé modo ér in eifdé parcibus nocec.-irhic fcriptor rard.nefcioq; an feme] cancuaut itéra nulla nihcatarrhiineaappellationeuricur, omnesa capicein fubiecftas partes dcftil-Jatioes uno illo nomineab co indicari.Neqjenim ucrifimile eft,in quotidiano öquot; populari malo, quodijj mo nares,modo fauces «ïz canalê animæ,modo petflus irpulmones tentet,non dicendö illi fæpius brachon führe ant coryzam,ô’hocillo'ueremedioalterutriï id genus curandufuiffe. Vtenim locoû*euentu uarp acid malû,grauiuslt;jidcôautleuiusnocet,ficdiuerfisdifcretislt;ÿremedtjs curariabeodebuiftecredendu cft.IncJinatqjnobis animus,ut herbarin dccebat, communi Érindifcreta generis appellationc Diofcoridem ufum.difcerncndaseiusmali (pecies,exremcdioi5cillorSuiribusÈZpoccftate medicis reliquiflê.Quaracio nem noseciafecuci,quoniam catarrhusin cömuni (ignificacionis æftimatioenihil ultradeftillationêfigni ficat.in homine autem à capice in fubiedaspartes deftcndit,eo quolcgiturmodo, Grxeoeje catarrhû uerti-mus. Vniiis ér genere ciiifdê mali difcernendas eodê modo plures medicis fpecies relinquences:Qiiód mo-nuiffekgentes femel fatisfit.Etquoniâ de ijs agere femel incepimus, non pigebicquæ obferuata ä hobis in huiufeemodi refuerur,longiusdicere.primu aucore Galeno in Ifagoge fiia,mox Paulo Aegineta tertio fux medicinxlibro.quocjcpriorille diuifione hac nfus eft .• Coryzaauc branchus ér catarrhus(nunc enim Grx-cis, fed in noftræ ætatismedicina notis ér receptis iampridé uocibus utimur Ja capite oriüturrepleto, turn deftillantcaliquandoin nares.uocatiirqjtuncmalnmid coryza.aliquandoinbranchon.branchustp iddi-citur.-aliquandoaüt in petftus.ér catarrhus appellatur.Ex hisbreue main eft,facilemqj habet curationem, coryza.-poft earn branchus.fiquidêab his malisexiguuscibus, calida^érframencacea cibariaplerunqcli-berant.DifFicilis aut curationisér pleruncpinfanabilis catarrhus eft.Ex catarrho enim acri amp;nbsp;falfo,corrofis partibus his,fangu inis excrcatio fit ére. Alter idê re.érft non qfdem uerbis,neç eodê modo,de en Ais his de* creuiireuideturrSunttpeiushæc uerba i Communis omnibus hismaliseftexcrementofià capire humoris in inferiores partes defeenfusrqui fi in nares ingruic,ér per cas fluit, coryza malo nome eft.Si uero per pala turti in fauces,catarrhus fimpliciter dicitur.Sin aut hic idê in gutcur ér afpera arceriam deferaf, interiorêcp eiosmembranamexafperauerit, raucedo tune fequicur, appeUaturep branchus fiue arteriacü malum ; nec tantShoemodoraucedo fic,fed in uchementioreér altiore clamoris Conatu,ér frigidi fpiritus ingrelTu, pa riterfentitunpermanantefpmalo.fluxu^hoc iScinpeAuspulmonestp defcendente, non negligendaperi culofa'ipfequirur ruflisére. Ex hisratiocinari facile cft,primûiUûàcapitehumorisin nares defccnfum,nul lo alio ab antiquioribus medicis ^coryza nomine diciérintelligifohra.EtfiCelfusceftecur,abHippocra* Deftillatio- tc omnia hac mala communi coiyzæ uoce appellata führe; qu êadmodn deftillariones etiam diAp omnes OM« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquando à Latinisf uerunt,ab code in cun Ais principio ér motu.nec refert craffior'ne fit humor ille,an te

nHis:ér an nares oppleat,fluidus'ue facile'deftillet:femper enim coryza erit.érfi Celfus oppletas nares, nec Crauedo. facile'refpirantes, grauedinêappcllarc tantu uidetur. Catullus in Epigrammate fuo coryzam hanc deferi» Coryza, pfiffe magisgappeUalTeuidef,cuait; ft'tcfudorabeft.abeftfaliua.mucuslp, Et mala pituica nafr utrunep, ut nobis uideturgenus coryzæ complcxus,ér quæ oppleret craffiore humore nares, ér qu» folutior flue* ret:adiecitipnafipituitam,quxoris etiam eftloco4nhancfignifïcationêconcrahens:érmalam,quoniam purgante fe cerebro, naturæ ordo fit ut iliac float: fed non præfenti noxa ér malo, ut in coiyza fit. Flaccus etiam graucdinisaliquandomeminit.Verum in poctisnon poffumusexaAS illud, quod (ibi pecuntme-Branchos. lioresarces,femper inuemreddeoep nonfemperin his amandacorum teftimonia.Brächon deindeabeuen* tojaucedinem meritó appellate poffumusmam in Crxcis ca tiox manifeftc id fignificat, quod Larinis rau ccdo.Caufa aut ér locus, ubi id malu fit,à Paulo Aegineta fatisdefcriptafunt. De catarrho tandé,érfi fort^ non uidetur Galeno idem Paulus Aegineta diccre,non tarnen rei controuerfiauUa eft.In coryzamanifeftc conueniunt: in reliquisduobus Aegineta aliter magis q aliud tradit .• 5iquidéait,cum per palatü in fauces fluxerit à capite humor, catarrhû fimpliciter dici,quafideftillacionê: tam Crxcis enim g Latinisgeneris ér cóniuncs uoces funt catarrhusér deftillatio.ér nifi adieAióc alicuius difFerêtip,aut iifu receptaqjab omni* busxftimatione fignificacionis contrahantur,nihil fignificabiitaliud.-Idcpeft, quod Aegineta ait catarrhû fimpliciter dici nam ut eft recepta eins uocis in medicina xftimatio.qualc Calenus defcripfit, Catarrhum fignificat.Cumlpid dixiffet.ftatim fubiecit.quod antea Calenus dixerat: Si ingutturérafpera arteriailla* batur,branchü dici,ér raueä iiocem exafperatis partibus illis fieri. Nec multó poft adiecit, permanante hu moris eiusfluxu,etin pulmones defcendente, maleficx fequunturtuffes etc. Quod totti iibiqjidê Galeno eft. Nec difcrcpant inter fe graues medicinx autorcs,nifi tj Calenus poft coryza ftatim branchon, et poft branchu catarrhû numerat: Aegineta poft eandem coryza,communi et generis appellationc, qux incun Aishis catarrhus cft,illatadiuifioneiifusait;cuminfaucesfluxerit,gueturepet canalem animxexafpera* uerit.q, raucefcat tune uox,branchon appellari.reliqua catarrhi uocê, et ex diuifione fua altera parte relin-quens in his,qiixin peAos et pulmones deftiUarent.Nihil enim aliud inteUigi uoluit cum dixit: Permanan te aut humoris ciusfluxu,et inpulmöesdefcendente,maleficxfequunturtuflesetc. In hocetiam Galeno fubfcribens qui poft numeratas deftillationeslias omnes,exteraprofequitur mala,qux ex ultima illa fint, fanguinis excrearioncs,purulentas itidê execrationcs .• fic enim dicimusquxCtxci et iuniores medici empyema ta dicunciet pleraç alia. Priotû illarû rare aut nung « ut teftati paulô ante fumus, Diofcorides me-minit.

-ocr page 71-

LIBER I.

55

Biinic. Quod metitô demiretur in co aliquis, præfenim cum ab Hippocrate, alqisîyäntiquibribus medici»» deftiUacionis huiusaliasillas rpecies.^ cariim nomina,nouilTe potuerit:0’ in canto malorum remedioiji^ cenfu,toto hoc opere fxpiu» meminiflc debuent : ideofcp nos niilla contradtiOriegeneHs ad fpecfes lift à ca-picein fubiedlas partes dcftillationcsdiximus.er poft hacfemperdiccmliS:relinquemüs^ medicinx peri tioribuseius rei cenfurâ.qux ex caufis locisq; ubi fient,Crex pOteftace iiiribüs^mcdicamentorüm.certius diligentius^omnia conftitucnt. Prxterea ut catarrhum à capite in fiibiccftas partes deftillacionem dicete pollicemur.fic etiam in duabus illis,fiqiiando opus erit,nafi pituitas, ir raucedinesdicemus.Neqieft nunc Omittendum.qiiam humani oris partem Grxci jgpi^j^eydixerint; amp;:ndsgiitturappellauimus.non aliafane' ßfh)(9', qinquatumoresextrinfecusfiunr, quosGrxcij6p»gt;^i)i!»A«/dicunt, «SiquibuS informes homines,è;utturö- ^fgt;»c0f*i\Kk fos Vitruuiusappellauit.-quodmalum iiitioaquarii plcrunqjfïr.Etqux incus in fummoänimxcanalifdi- Gutturofi’, coaucemanimxcanalemafperamarceriam.quxad piilmonespercineclinguxradicibusadnexa)quam , GrxciiSJiMwanJIddicunc.nosligulamdicerepoirumiis.profert.uc in epulandocanaleih illuihóperiat: nefi iß^^Aw«;;. Ilocos cibus'uc in ahum cramicem deerraueric,corqueat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ligula.

n^l A/xtó/XOU. Ktlt;^. l/'',

AIHvi/Ji.ó/j ^ tctp-V'ia-M^ o/oVii êi» ^uS,’cK ^uX» ótv2^7rt7rAir(Wtvo$ taurÇ. t;^i^ J't 2 ly av6üS /x/kçov,

uç XftiKoïoü. cpV/^ia Jt 6çuoi'/a Sfquot; fjjgt;ia., Kx^isov J^i 6^ i' i^/xlvio/j. x^o-ilov

■’‘? Xﮓ • ^Xÿ^“^^ '^ ^VAop VKOK-I^^^op. tuw-ƒ IÇ ƒ K«y3§. TO ^ /j.gt;i^iK6/j (Tux i' 9v Tcitfiok; H) c^ ïcpvi/'joiQ rÓTfiS (jgt;wcöS,alt;^waTWTjJov.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'isi lt;R /j-im. HJ UTTo;)^Awjo/J. H) Tt^oç Ä aifàw

•S^ «TraXe/j. ly’ivSiPtS 7=?$ juXoig. * Tnyovi^op ^'TPP TH OTjlAH. i' 3 7pv2:itov ibrOKl^Op o5 fXClK^V. oSJ^ ‘A'JcQ^msop. Go^u3 Aç. 7rXS^^K^7pü.

ly TH ocT^H ttXhk^hov . tuXtT« Q T» Tijoircp«

Vp ty XSiKO/i N U7r£ju8^v. ov mm'gt;.nfjSjjav

S irv/j.Tmr'^iyfjS/jop’ XiXvpSjJop 3 ly (Tl «Kt j^u/dlvo/i. (OTtç^aT’ç ttXh^i;. o/xoiop 6o^u-/•ioi^. Sajir. trcfióJ^a. ivix-J^i(it J^ix*^ tîjÎT’Ç. •ij J^^'P-^- J^lt;^^vop A' rivtrip. a7rX3|ü ïS' X^óquot; «i» H5ûÙ7f/H/XûV.ƒ'lƒva^^./V ^ £X'l®f'MCW''iKHV. SinrfiKHp- ^Kjw^wf/;. V7rvo^ióp. avtatNvop.

^ p-irasTTU) Ka.Ta7rAaaïófj3jJop, tjiXirp-a-las TO H^(U.tX«Hj(i/'as,J^acp05lt;f.lt;rK0^i07rXit Ki®u§ T£ fxir« Mv/j.'iS gt;ia.Ta7T7\.a(Qip ieft -X®. TP^aT^/Kc?«? tru^Sai^TJ HJ w^ïtAo» d ■^«y^. ty ô^GoeX/T ^Xir/xovoç. ly tocS i^ OJy^X''®'*? ^^p sa^J^i. TC^oÇ dit T« -y uv CM iÇoeamp;£ ’^®“‘ 0 S^ * VyRot9(ff'a/Alt;n ■)(^crtp.op. 7fèip ^1^ JÏ r alt;ï)t4*lM« auru a5^i.o%{ H7raamp;o7§. v* ^ji^Koîç. ipJ^ay^iKcü^. fiiywn^ Jï 0 «vÄ-/'QT*I^,amp;'FÏQ '7pXUTOXtSa'7°(i* T p^v^p. J^O' Xi^ucTiv i!^i 2vtç 1® a/Mgt;fxop tk Avop-iv» a-/xo/xitri.i^ccf JiHoutTH ap.tip-'Vja.Vóa'p.cf pSp Ti 0 «Kez^u. '^vofjSjJ^ 3 W ^(MÏJZiiq. «1' I0Ç «xcvcTti £/-ccp^4lt;5ûÿ7avcp. J'S JlÈ ç^ T «'s

lt;?^ 7gt;iovTup/‘OK.ip(tlt;ricüiiTx Gj«ult;r/jLaTa IK^ltV^^. tüXi^OU JIJ T« «If AU«i; Jl^l? t-XOVTX ICXad^äU? TtXii'fll«;.

De Amomo. Caput XIIH.

A Mom on .LRom ani panter Grçcis am o mum dicuntJ Exiguus frutex amomu eft,ex ligno uuæ mödö in feipfum con-uolutu ♦ Exiguu quidam habet floretri, candidat uiolæ fimilem t folia uero labfufcæ uiti, quam bryohiam dicunt. Probatiflïmûex Armenia affertur,colore ad aurum fnclinätojuffefcen te ligno,8C ödoratifTimü. Quod autem ex Media affertur, campeftribus 8C uliginofis locis natum, ignauius, grade tarnen eft: pallefcit, tadu molle^ materia uenofa,8i origani odore fentitür. Ruffe-feit Ponticum,non longum,nec frangenti contii max,racemofum,femine plenum eft, odore fen-fum tentât ♦ Eligito quod reces, quod candidum, quod modice ruffum,

femi-nc plenum ,uüarü racemis limile, ponderofum, odoratilfimum,fine carie, acre, guftum c rodens, quodqß fimplici,non uario colore eft.Galefacit a-momü,adftringitSlt;ficcat.Somnificum eft,8Cfró-ti illitum, fomno dolores leuat. Inflamationes Si ulcéra, quasGræci meliceridas dicunt, maturat. Idem contra feorpionû fétus, addito ocymo, utili ter illinitur.Podagris confert,dolores leniensde-nit ÔC oculorum inflâmationes.Interaneoçi uero ad ditis paffis uuis.Facit idé ad ea,quæ Graeci mu-liebria x mêfes dicût,appofitû. Fouenf Si utilitcr eodem.Bibif dccoéiü eius iocinorofis utilirer: bi-bitur 8C renum cum urinac aliquodoloribus. Mi fcetur idem antidotis8C pretiofiffimis unguen-tis.Sunt qui amomum,eaqaaeLfoemininogenere J amomis dicitür, adulterant, amomo firni-li planta, fed fine odore amp;nbsp;fine femine. Nafcitur hje in Armenia origani flore.Oportet in huiufee modi rerum probationibus fragmenta uitare: eligenda^funt quxabuna radicefuoshabeant fntegros ramos.

INTER PRES,

Qu«

-ocr page 72-

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DrOSCORIDIS,

QVæ cinnamomo in Diofcoride nocuerunt.fïue id fecerint graues per tempora Grxcorum calamica» res, quibus diu ladiaca ca gens, qua quondâ felicitate fecerat bonas artes, exercere diu non potuit: ^bue hcrbariorü.fnnulqj medicina profitentium.incenfendadibrarioijtuero, in excribendamedica «nacena.negligenciaCrincuria: eademamomo muleis locis tam grauesintulerunt noxas.ut informe, neC fibi nee ali}s,qui de eo cradiderunc. conueniat:Inftaurandxlt;p antiqux ledlionis adeó düFicilê nobis,uarian tibus ubilt;ÿCrgcis.conicdlurareliquerunt.ut nifi naturx maieftas.qux in nullafui parce fpeciofior q in bis lt;r potentior deprehenditur, contemplationisfp eins continua amp;nbsp;fuauis quædâ uoluptas in ftudio amp;nbsp;labO' rehocnoftronosreciniuirenc.negledfüiampridêomnehocopuspenicusabieciiremus.aucquodaliiante nos fecerunt.qualia ubitpfïngulaleguncur.nuIloautexiguolaboretradidiHemus; folo translati tanti fcri-ptons nomine contenci : Sed nosprobifapientiscphominis nunqua in agenda quacui^reeilècredidimus, iicinprocemioiiirisadhiiclegitur.utiliainutilibusmifcere.autquiaob fimilitudincaloliotriticüdifFicilli' mefeparetiir.qd pafcenda:famili3eferuaridcbucrat,adauiïifaginaproieciire,ideo^nostantocontinuolt;p hoc laborenungdefat;gati,truc Graeci dicunt,Klt;i!^«2»t'™ot^«^vft(gt;’”dk,inamomo,qu3cdcfideraridebereó* polTc uidentiir.lubqciemus.incipicntes ab odore,quem in eo qui ex Media afFertur.in pluribus origanijn melioribus autem rutx non origani.fentirilegitur.Rutxtpantiquafortélecflionéfuifle, ex iuriioribusindi cat Sei apion.licet amp;nbsp;de ongano in eo etiâ aliquid legatur.Nos in paru diuerfo odoris dua^ plantdrü fenCu, commune in Graecisledlioné.O'anciqua Diofcoridisinterpretationêfecuti, origaniodorefenciridiximus. Sequitur non multo poft locus iudicio noftro tam deprauatus, tamtp mixtiscr confufis fimul probacióC »eprobaciamomi notis.ut (quod Comicus ait)Oedipode magis 3 Dauo.legentibus in eo opus efte uideaf. Qiiisenim candidumprobabitireligctfautqui potent boniratisnmul nota eädoröTubor effefquod pat hm in cundlislegitur: cumin Armcniohicpauloante laiidaueritcolorêad aurum inclinatum,odoratifti» mumqjér rubens lignum;amp;' Plinius inter alia genera peftimû Candida dixeric, ueeuftate in cum coloré mu taciim-Qiio padloetiamnegabiturprobatiflimoamomodenfuscöfertftuslpö'implicitushabinis? quod totum inrjfde legicur,cum primn amomi indicia ^ prima bonitatis nota fit.in uua conuolutiï elfe, quod âprincipiohicindicauiC.£t Pliniusdixitadulterarifolqspunicæ ©■gummiliquide),utcolixreatconuol» «atqjfe in uux modü.quafi fine haeforma conuolucaq; figura nulla fit adulterrj eiusfpes ©■ fortuna. Nolu-mus Craccas uoces huic loco adtjcerc,poterunt ex GrXeis ©• ex fis qui hoc opus interpretati funt. cupien* tes ea.facilenouilTe. Quod nobis autem uidetur multiplex: eft, lUudcpin primis cogitauimus à Diofcoride hocloco defcriptasnumeratasq,’ fuifle probati ©• reprobatiamomi notas, nec integra ad nospuenifle ali-quam huiufeemodi parteueru uttiuftp fragmenta aliqua mala infitione fimul coaluilTe: In bono cnim an-tiquisnotâtfuntj-ecens,rubens,tr in uuaConuolutu.ln maloconcra,uetus,candidum ©■ fokicu.©in utroqj genere défuntaliqux,quas coniceftura magis q ueterS codic5 fide,©fufpicari potins q aftererelicet.Qiii cnim probatiflimus omnifi mihi codex eftitrucus,© fine rcliquo capite ab eo loco eft. Quod fufpicionent noftram magis etiâ auxic.Cogitaiiimus prxcerea potuiffe à libtarfis corrüpi locum, Atvxór quod albü figni-heat,pro ziTÜivquod tenue eft,fcribentibus: qua duoiji adiedbuoijt inuicé mutatio frequens toto hoe opa» re eft,graui return quæ docentur muleis locis, nifi diligentius deprehendantur, difcrimine : quafi tenue hid dixeric.qiiod Plinius fragile appellanit Sicetiam, non cuÀ 7rt7r/Ai(,ti|u^or,quod nondenfatu, neeftipaeûfigni heaejegi oportere,fed,uc Galenus ait,cv TifUTnur/j^cr, quod eft, non antea expreiTum. Coniedluris in tort hac re nitimur,qux nonfemper ueritati refpondent.Ec eó difficilliores in tâ corrupto capite hoc funt, quo juniores omnes,Serapion fcilicet©anciquusfcripcoris huius intcrpres,longe plura.q nunc in Grxcis leg» tur.reddiderunt.qux an in Diofcoride tune legerentur.an per tempora illis accreuerint,non facile deprehê-re eft. Optamus itaq,in fufpicionfi genere a' legentibus hac noftra haberi .• nee ægre ferre quempiä, fiquid in inftaurando tanto (criptore curiofius expendi à nobis uidebitur ; nihil enim copia nocebit, nee iifquä le* genres tam uiolentermorabimur.ut non liceat quo uoluerintfaltu.qux illis moleftacrüt.tranfilire.NunC autem ex quo hiftoriani tradauimus.in medicina etiâ aliquid pro amomoconfticuemus: quod inflamm* tiones,©* ulcéra,quas mcliceridas dicunc,maturarediximus. In quo eft illud ante alia animaduertendum. »mret'r^r uideri nobis repugnare.nec fimul in aliquo conftitui poffe.quod ubilt;plcgitur,7rMr«lt;i'/K5$lt;A«ïii)?« quorum al ^iKfifti» teru matutareérconcoquere,aiteß?difcuterefignificat.quac fibiinuicécontrariadiflidenti fiquidéin ulee» ribus maturate ér conCoquere nihil aliud eft,q ad pus ér fanié colledbones perducere .• ut aut expreftat art per fepurgétur.Difcutcre ueroeafdécum cocuntdifiieere, ut fine fuppurationealiquafoluantur ér euane« fcant;illud calida,hoc plerunq) frigida faciiiUt.Credimus^ nos abundarc alte^i illud uerbü AmftfH, id eft difcutit.qiiandoantiquainterprctatiocurattatumhabctiér PaulusAcgineta in vi. de eo agens egregia ad maturanda tantum poteftate dixit efteieamcjï ob caufam rclicftu illud à nobis eft. Non ignoramus tarnen pleraçin natura inueniri,quæ contrario euenru ccnfeantur,qualc coagulum eft, cui natura eft foluta coa» gularc,ér coagulata foluere. Qualis item cedrinus liquor ; quem hic idem dixit uiuentia corpora exedere, defundfa uero conferuare,ideo^ à qinbufda cadauetji iiitâ appellari. Veiÿ rariffima hæc funt,nec admitted da in his.qux fimpliciter poffe Liquid dicuntur,ér quorS nulla fitantiquiorisalicuius fcriptorisfides.Scic dum delude, duo in uleeru generc à Grxeis numerari, ab apibus di eaiÿaluearibus inuenta appellationc, inf'c» Kcf/orfcilicecquodfauum poirHmusdiccrc,ér/,,iA/xi((gt;/lt;Actquæà Latinisgrxcefempermelicerisdidla eft,fa-mwiifh lt;ftoexmelleérceranominc.quæquoniamfæpenumeromifcentur,exantiquisfcriptoribusdcutroq?trax Fauus dita breuiter coUigemus. Prius illud faun fcilicec Galenus in difFinitionibus fuisait effe ulcus conciguis fo-raminibus tcrebratû,ex quibus mellis cralTitudinc humor excernitur. fn Ifagoge ant fua, quoloco agit de capicishumani uitfis,abeodem capiti tantum affignatö. Idernq; in fecundoteftatus eft Paulus Aegineta: qui cum egilfct de manantibuscapitis ulccribus. qux Crxci «j^wf«» dicut,O' de quibus,cum primii licebit, nos etiam cercius dictmus.ftatim fubiccit,quafi de congenenbus in eadé parte mails agens i fimile ér huic , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figurt

-ocr page 73-

LIBERI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)Î

figura amp;nbsp;afpeftu malum cft,quod fauum dicunt:quod maioribus foraminibus terebratu mellis modo hu morem continet.non aliter g in apium fauis uidere licet.Celfus utrunqjgenus Omul mifcet,difcriminc tan* turn allato ,qgt; alterum terebratum, alterum tunica fua inuolUtu fit.ex urrolt;ç craffitudine mellis aut uifei humor fluit,©' in toto corpore.praecipuetjj in fcapulis ©'pelt;florc,utrun^nafcit.Mclicerida contra Galenus Mcliceria, in capite lt;amp;nbsp;in reliquo corpore fieri eodem loco teftatus eft. Quod ipfum © Paulus Aegineta confirmât,tu nica fua contineri.tenuioremljj ex ea g ex fauo humorem manare.expreftumq; fluere: cötra id quod in plc rifcpalijshuiufcemodiuitrjsamp;abfceftibusfit.Differuntitacj.nclongioresfimusi^fauuscontiguisforami nibus terebratus eft:meliceris fua tunica elauditur,© inuoluca eft:Conueniont,ggt; ex utroqj mellis craffitu-dine © colore,humor manaenn fauo craffior © per fe, in meliceride tenuior 3c expreffus. Qua parte ante corporis alterutrum fi'at,diuerfa cenfentibus anriquis Giæcis © Latinis*alioi5tiudiciorelinquatur,Nos intc rim anteg ab amomo difeedamus, quid'nam fit dicemus, quod hie tarn mulcislocis ia Aat : Antidotis mi* Antidot*, feeri.© quæ nam ucteribus Græcis antidota fuerint,nô malorü omnium remedia, fed quae contrauenena folum priuatim in ufu effent, qualia tune multa numcrabanrur.afuis aucoribusinuenta appellationc, © quale laudatilTimü mithridaticum quondam fuiràrege illo,contra uenena.quibusperiturumfe in maiorc fortunafacilé timebat confedtumrquod quoniä præ eundfis alijs in pretio © honore tune habebatur,ma* gnamithridatiosabhocipfo,ubideuencnisagitur,dilt;ftaeft.Teftatur id Celfuslib.v. qui licet mails ©gra-uiffimis alijs cafibus nccelTaria effe dicat antidota,maxime tarnen defiderari ait aduerfus ucnena,quoc5qj modo corporibus noftris iUata.nec tantum poft admiffum malum,uerum in praecautione cius etiam.Sci-endum © illud,neu tro © foeminino genere antidota © antidotos à Grxcis appellari.

Hi^iKosou. Kt(j). A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Cofto Caput XV.

Osou (haiptj^o K^agiK05,AAKos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ofton.LRomani pariter Græcis coftum

w/j 6 Kouepos. TrAtisito txw/jHj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicut, JPrimam habetbonitatisæftima-

^J'eewT^oo'p.Zm • (Tôm^wl Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionem coftus qui ex Arabia affert,cadi-

0 ft'J»*«; a/'^cs w/j 101K3Ü ©^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^% leuis,plurimo 8C eximio odore.Secfi

fl MÉAaçMç vo^jH^. Tf-z'-pç ƒ £ 'Sèip o cv' dæ bonitatis Indiens eft:fpeciofus,nigef, fit ferulac j/attoi’jêa^ut’.'riù) jg^^TTu^citSVç .TTÀK- modo leuis.Tertiç Syriacus,pondcrofus,colore bu K^oç TH ûo-^j.H. a^isoç tPi amp;/j o 7T5c£T$a- xi,odore fenfum lentans.Probatiffimus omniû re-rç. x^Kos. 7rXH^e J^^X». 7niKv^. |hços. cens,candicâs, undiqjplenus 8Cdenfus, quiitidem KriÇttAovisoç. aß^co/xo?. «ywo^ J'hk^koç. arida foliditate fit,nullas teredines fenferit, bec ui-lyTTuçtoJVs. ifamMi/J «Jê tx!û^f^wizKH/j. rofo odore fentiaf,feruido SCerodde güftu. Eft eô JlouçÆxiui. t/x/xH? âtuyo/?,«)! T -Tigi ust jeWTraamp;wp à^'yo/j .TVTÇooamp;ïcr/xacri fl

fto uis amp;nbsp;natura calefacere, urina eiere» amp;nbsp;menfes

ducere.Muliebriü locofó affedionibus fUccurrits in quem ufum apponüt,liquidisc^ 8C flctis ex éo fo mentis fouent.LPotus idem duarö drachma^t pó-dere,J uiperarü morfibusfubuenit.Bibiturpræte-reacumuinoSCabfinthioutiliter contra pedori# dolores, cóuulfa, Scinflationes. Venerem ftimulat cum mulfo't lübricos uero latos peUit, cü aqua po-tus.Inunguni ex eo oleo ante acceifionc contra fe-brium cum algoretremorestlnunguturóCrefolu* ta, Abftergit idem afperam amp;nbsp;difcolorem ceu à fo* 1e cutem,ex aqua ÔC melle inundus.Mifcef practe-rea malagmatis,óC antidotis. Mifcent illi quida foli diifimas Comageni elenq, Lqu5 Romani Cam panam inula dicuntJ radices, cum adulterates. Veru facillime deprehenditur. Neqj enim feruido fapo-re inula eût Nee bonitatem odoris adeo firmam SC fenfum tentantem habet,

KKTKVTXHAi.ao'i ly Tru^iacritr». Lniv J/xiVO/j

A où'ÿ/iaqê'. 7rXHamp;3t5,Jtx'0'i'KXTOiÇ 60 sSô.Xÿ^'Tl^o'ç^ÔjçaKoÇTrôvouçfl ccra-«r/xara. fl 7rvÂJ/xaTUlt;rlt;J(5 fxvr' o’ivou ng^J à ivS lou. fl âlt;p^o(P(o-(a JV quot;^o^/xS /xtr’ otvo}i.iKirgt;^. a*),!} d fl iX/xivèa TrXarS-Wt fXi^ u^aicç. trurj^icr/xaTa 71 ^('yovo'i A^t' sXaîou TT^o «M üjDlo'HjtxacrîaÇjfl 7ra jxXu^txoîç. Ka^aî^ Si fl £lt;pnX ip KaTa-JgKÔilÇ (M,^ ? ƒ OtTl^ H fJ.iXl'F'(^. /xî^vi?)

Jt 0 (U.aAa'y/xatn av2!cfo'r((5. /xi^viiou n S' iViot Ta^^u^aAiuTaTa^TW Ko^t/Jia ritvoü iX^Viou ^î^ÂÇ (AoÂowJTiç auro/j. tü-j(^^HÇ «Pt (Tlct'yvaxri^. ov n )*j' ttu^ö 'Hm n«lt;rij) T iXév/op, ou'n 'liw iïiwStou viT-np TrAKK^xi« •%Cx'l'

INTERPRES.

S Cio fore multos,qui me.ut in Comadia auditur, nodum querere in feyrpo iaAent .• morofiorelpdili* genna inintegro© fpeciofo corpore, ubi caetera uitia non fint,neuos emédare : continuisip uitiorum huiufeemodi fufpicionibus © erufcationibus noftris.Graecorum librarijs fimul inuidia facere, di tem-Ilorum iniurias pro bonis artibus lamentandi nouas ubitçoccafionescaptare, uelut is.cui in hoe opcre nul a fit alialaudis© honoris anfa:à quo tarnen longe abfumusmec eulpam hanc àlegcntibus indulgcri nobis uolumus,nifi certas didtoru noftroru rationes attulcrimus. Fcliciffime profedfo in hoc capite agimus, in quo uaa tantum murädaeft partkula 5.qua uel fignificat.in copula 15^, id eft © ; illic fcilicet ubi hie ai t ex-terete

-ocr page 74-

î6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bioscokiorj,

tererecoftumafperS ^r difcolorê ceu à fole cuté ex aqua óquot; mdle inundium .• ticqjcru’m kgertdus loens cP'^ exaquauel mellc, uenim ex utroepliquore : propceieacp melmolliendi amp;nbsp;exterendiuim perfeeciahabec: fkin uecufhiirimislegicur.ü'ratio eciam non répugnât. Legitur cadem mellis uox in anciquisaliquibuspk lic.ubi Diofcorides ait.pellcrc coftum lumbricos lacos cum aqua: requicivr enim ftacim.ö'melleiquod quia contrarium.necrefpondere lumbricoru curationi uidebatur.relictum à nobiseft.-excitancurenim Czalun^ turdulcibus,non pelkinrurkimbriciuécris.nififorte mei addiideóoporteret.utfuauitateeiusdecepti.ad-mixtum coltu copiofius haurirentmon aliter g in curädispueris fit,quibus amaræaut uirofx potionesdul cifâporeû'iocundioreaiiquo odoramentocircûlitæ.porrigûtur.-nonquemadmodum Lucretius cecinit, ot improuida ilia «tas ludificetur, fed potius tali guftu recreata ualefcat. Defiderauimus præterea in hoc capite,quod in cofte præcipuû habet fenfuin O'ufum.amaritudiné feikeee quæ à Galeno inter primas dus notas numerator, 4r qua una lumbrici illi ex inteftinis pelluntur: uerifimilecp eft. non reliciâ .à Diofeoride fuifTe.âi fi numerata ab eo fuerit.legitimû Ioc3 illi füllte, ubi bonitacis dus tam multae alise numerant no -tx.Ecqms etiâ nouitf quod eft Trvxvà/.i.denfus.x/K^ô/.id eft amaruslegi debuerit.-aut ex quo Latini omnes den fitatéiUi tribuunt.fimiktudoü' æquaktas uocisfecerit,utcumduofimuldrent,7ruKw)y$7r/x/gt;ór,aIter5im' prudenter rclilt;ftu fuerit.quocuiiqj modo id faelii fit,ioftc amp;nbsp;neceftario amaritudo defideratur,ii t uentris ©• tubrici u€gt; inccftinoi?«animalia pellantur.De quibus bi eniiîime à nobis dicentur quæ in Græcislegûtur. Tria in Ifago-*’'**' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 8® ^“^ Galenus uentriidr uiceftinoijzanimaliügencraeftedixit.Primû.quod tereti 0*rotundaforma fit,Ion

Rotuodi. gitudinepalmare,lt;S^aliquandomaius,O'ufq?adftomachûprogrediens.Paulus Aeginetahocampliusad*

didit.copiofum dïe.Ô'abundare hoc genus.ingracilibus inteftinis pleruntpconfîllere.ô'in fuperiorêuen* triculû fubirc,ideolt;y per os fæpenumero reijci, fuilTcqj aliquando quibus per nares eciam reieela hxc ani-malia fuerint.efTe'qjhoegenus infantibus peculiare O quotidiann.5ecundügenusfacere Galenus idem di Ascarides, ^ic quas Grxci Afcaridas appcllant.quæ in excremo longanone plcrunqj inueniuncur, ôquot; poft pubertateni fiunc.Aegincta hoc amplius uermibus fimiles efle. et ubi primû fe elaudit inteftinü illud.non longe ab ano I-ati. inueniri.graucslj illicpruritus excitare. Tercium ucrôquoslatoslumbricosdicunc.adcôlongosaliquan' Fafdæ. do.uttotiusintcftinilongitudinêgquêt.VocariqjàquibuftlaGalenusaitfafcias,,pptereaq,his fimiles fiht, Tæniæ, uocari paricer et tænias.Aegineta illud addit,non efte aliud hoc genus.g mutationé adnaeæ in interiore in» teftinomebranx.in materiâ animalis modo mobile, quæ fæpenumero totareddaturlongitudinc incredL bili,aliquâdo autéparseius aliqua: d'ex hoc genere uerifimile eft Pliniûdixifte, trigintacubitoijt tineas u5 trisaliquâdo uifas.Omningeneij2 caufam amp;nbsp;origine plerûqjefte diciinr,excrnda,picuicolàq; maceria,qua lis in pueris coKigif/ô' in maiore xtace his qui ultra fatieraeê uefeunt. Celfus duo tantngenera lumbricoqe agnouit.rotûdosïzlatositcrtiû illud afcarides.f.nullû illi eft.Pliniusaliquâdolûbricos,fæpeuêtrisanima-lia, nonnung tineas etiâ uentris uocat: Credimusqj nos tineaiÿ appellationê lecudo illiafearidûgeneri, ob Plinij loca fimilitudinê cöpetere,quas,qgt; hærent motucp carenc, Grxci fie appellauernt. Volumus amp;nbsp;illud inPlinq le^ perpenfa, (ftiôcmonere,obferuaflcnos,neqtabreuidenpluribuslocis,ubitineflûbricihidicunf,tæniçpolTelegi:quî do qux remédia illic ab eo docentlûbricis latis.quos txnias Galenus uocat, priuatim côpecanc, facile ab altéra in altéra uoeê lapfu.præfercim in his.qGræcoiÿ medicinx paru periti,Plinin excripferinc aut caftiga» Afpa û'dif- uerint. ReliquSnunceftutdicamus.quâ nosaljxrâûquot; difcolorêceu à fole cutêintelligimus:qd eritfacilli-aolor ceu à mû,finouerimus.unde côpofito nomine.uitq magis g morbi genus hoc,Grxci itfaxiAw dixerint. S^n illi fo fole cutis, lem appellant,coniumftaq! prxpofitione iip’ Mi'w.quafi in aduerbio fubfole'.dicüt : ex eo primû,cn cutis hu

mana multofoletofta,candorê«yleuorefuuamiferit.cotraxerit^nigritieCrafprcdinc, tunc ephciidêuitn id genus uocauerut:primacy nominis caufaCrorigodfolefuitirecepta deinde uox in alps etiâ eft, quxcan dem afpredinem 0* nigritiem,aut huic non diffimile.ex alqs can fis contraxerint; ncc aliud ca appeHatione Grxcifignificauerunt,gut Celfus libro vi.docuic. Cutis afperitatclt;Srduritiemmali colons curandi prxC' piens,quoniam non fit eripienda feeminis cultus fui cura. Plinius muleis locis Grxci nominis, amp;nbsp;compofi-tionis eius primam illam rationemfccutuscxfolc.aliquid in eins mali appellatióe addidit: aliquando xfta tes. aliquando difcolorem à fole cutem.aliquando à fole ufta,aliquandoa fole adufta,amp;eo uitio deformes. Solid, folatos dicensmos.fine à folc.fine ab alqs caufisfacftum uitiu m id fic,u na defcriptione complexi,afperam öquot; difcolorê ceu à fole cucé,diximus,omnê huiufcemodi in cute afpcritatê,duritiê «ymalü coloré figniftcaces;

Dc Rorundo odorato lunco, Lqué Græd Schanon dicut.J Caput XVL

SChcenon.LRomani rotundu odoratuiuncM dieüt. J Nafeï^ iiincus hic in Libya,nafcit in Arabia,nafcit 8tin parte eins que Nabathça dida eft,qui omnifl maxime prob at. Seelin' dum bonitatis honore habet Arabicus,quêpleriq,’ Babylonifl uocant,quidâ uero teuchitim:Peftïmus omnifl Libyens eft. Eligito recente,ruffo ignis tO' lore aliquo,copiofo flore denfum, óf qui fciflusput puræ colore aliquo afpiciaf, gracile,fuauitatc oao' ris,qualis in rofis fcntit efl manibus terit, olenté,S£ fermdae in lingua mordacitaus cuiufda. Floris, cuL

nd^ï 2j^0iV0U. Ktif. lt;5*.

^|U quot;nbsp;^ XoZvoQ , H /j5J ^Ç 'yiVlTCW c^ Xi^UH, K JV, 77 äjaß/iz. Î.TC-JÜ lt;^ TH aêaraia Xt^o-pÄWH. K 2(5 32j H^TlSH . cP^.'-ri^iuij Ji H açaêiKH. H/j tvioi ^aSuXœviop Ka2.0WI(]. il JV, TlM-^JTl/J . N Jt AlSuKKa-j^HS0§. txAcyou Jé aiM 'Tj^üirtfa.TiJ. t^t-7ruço/j. TpAuavÖH. ^ilpfjSjjbu Jé t^uTroj^iu Ç0/J gt;y Äamp;jn.fifj. Hj) laiP/^öo-oiv TH tuuJ'/q £7r(j efa/j Slat^iêii^ Touq 'Xlt;^°‘'- H9^ lt;f^«K-Vov tra/f aiu) 'yX3ayclt;v fJ-inx 7roAAij5 7ru5«-P'iîgt;JÇ. J^3r/§ Ji 739 «i^öU^ SI K«?«-

-ocr page 75-

LIBER I.

J7

fiafj ^ ■? ç/^NÇ. t^waA'/J'^”x'l^’’‘“^*^*'-'^''' kIw. (x.vctso/J.a!ànôjj- ^ov^Z.gt;itw. ifx/j.lw(gt;i/j înaiyôij, 7vvSj/j.lt;xTaiiJ SiaAvZnlw . KiefaAHÇ k^ShSk^/kW. UTfsu^JOUtre«/ Ait'^icoç. £2: Ä 6^ •nfinop, TTiT^mlw. civa.so/j.lt;än!i!j lÿ J^ou^HT/-kIw. ^^ O'M aV03S a.i’^f'jeTia'/J.a.a'i j^hV/^x^ '7ï^o^«ifj.aT?lt;i avamyas «j ttovouç so^ia;^ou. mavfxovot^. HTraT’ç. vetf^. /j.irv»^îi^ lt;xv2c-if'oT’uS.K 9 ^/^asUTîf'K.wTtça. J^o gt;y r’Zsâayûj Aff'* sO|W.cç^olt;s /'î/'c^. v/^^Tnwiri n ly cujix trp,a.lt;ri /j-ir^io-^i Trim^^ lt;nbsp;a. oAKH Ti^oÇ H/xtçaS ‘à\ixlt;^.'^ ^ ârfoÿ^aaü^,Ta7s 7^1'^k Jw tfAîr^.avaZs 4(Ç î raaS/ir/x« a^/j-ôtl'iov.

mi Slt; radicis ufus eft. Cit urina odoratus rotûdus hic iuncus, menfes ducit,inflationes foluit,capitis grauedines tn facit, S£ leniter adftringit ifrangit preterea,maturat ôC aperittflores eius contra fan guinis excreatioes, dolores ftomachi,iecoris Si re num in potione utiliter dantur,amp;:antidotis mp feenturj radix maiore ui adftringendi, eamq; ob caufam contra ftomachi ex repletione faftidia datur : Datur Sf contra cutem fubeutes aquas 8C conuulfa, cum pari piperis pondéré aliquot die-bus: deeoefo eius præterea infidentibus mulie-brium locorum feeminis apte inflammationes fouentur.

INTER PRES.

MAledixit ad Troia in Crxcorn caftris Óalchan ti iratus quonda Achilles, malo^ uatê, ijÿquot; cui cordi effet calamitofa femper 0“ trillia uaticitiarijiominé appellans. Quinetia à latratu ir canino inge^ nio cognomen inuenit Sinopeiisfapiens.doliir.palliü. paiipercatcqjfuaquocunqjcitCuferens, qd cæterigracahilantaccfelici^forcunaiiixinuenerût.exmaleditfliscalamitatibusipfuis, utubiqjàdhuclau decur.effecir.Quàm uereor amp;nbsp;ipfe,neide in labore hoc meo mihi eiieniat:audiâlt;jjcr ego pofthac iiicioi^ in-terpres:fed nô Diogeni eande ex inforcunio«ÿlabe tanfcriptorislaudêmihi inueniâ:tâ multus in inftaurä dis corruptiseiiis nocibus érpartibus uolui Ézeogor nbiqjeffe.-cü alioquin liceret ex Theophrafto Plinioejj, «izantiquioribusalqs Græcisô*L^tinisfinguliscapitibusaliqdadqcere.quodextra Diofcoridc magisdele dlaret.g in eo prodeffetaiec tantu quod in anguftiore côniuio dolofe fic,admiffis inter epulas citharcedis, hiftrionibus amp;nbsp;faltatoribus,ut fpedaculis his diftradx contnuxgt; copiofnis iiefci definant, noua aut parn cömuni exGræcisrei alicuius hiftorialegêtes deledare. Veiÿquod in Equitibusfuislepidiffimus Græcoi^ Comicus iocatus eft,ad coena pro omnibus confectaaferuo placenta dam illi fubtractS, mihi tantum pro ineaapponere,(Slt;: ex alienis plumis Oratianx illius comiculx inftar, honoré meü augere:Cuius ego fortu-nam timens,nolui furtiuis nudatus coloribus,legencibus rifum mouere aliquando.Qiiimihi,ut uideo.pa-ratuserac,fiex Theophrafti plancis,qux ab illolongiusde odoratorotundohociuncodicuntur.cómenta tionibushisnoftrisadieciffem.Neqjenimaliudid fuiffet.qó'abilloO'aPliniofcripta.utin horcis0'oleri' bus fit,qiiæ ex his in illas areas uerna tépeftate feliciffime transferutur, ex lacioribus câpis in anguftos pul uinoscontraxiffe.a quo Ingenio amp;confilio totauitaalienus,medicinxcprationefecutus,qux tutofemg, cito ante CZ ioende cu licet tâ multos morbos quotidie curat. à captäda legentiû admiratione iz plaufu,ad humiliora hæcCz odiofa ex propofito tradianda amp;nbsp;inftauranda me tranftuli ; non relidlurus cü profucro, quæ ddeeftare eeiä poflunc.Quod primü aut in rotundo odorato hoe iunco nouiffe profuerit.in appellatio neeiuseft.GrxeieiS cömuni iuncoi^ alioi5tuoce,(i;fo7i'cvdicunt,diphthógo,utalentifco arbore differat.fcri-bentes,qua vyiyn qde appellant. Prinatim tarnen in hoc tantu genere feruata hæc uox ab illis eft ; nâ cæte-ros iuncosadditis cömuni omniû nomini notisaliquibus.oxyfchœnonamp;olofchoenon dixerunt,utinhis certiusfuo loco docebimus. Præterea cû cæterosmafculino genere plerunqjdixerint.huncfœmininodixe runc.Nosquia non licebatdifcrimine hoc uti.docetibusCelfoeZPlinio, in iuncorü genere eû eöftituimus; deinde quoniä non fatis id erat,fed oporcebat ab alrjs ratione aliqua fecerni.eodc Cclfo autore.rotundudi-ximusmecpexplentibushisetiarem totâ.odoratüadiecimusdocusincoautoreeftlib. m. capxxi. funtev eius hæc uerba.Iunciquadraticï’rotundi fernen, illud cyperon, hocfchoenon Græcidicunc ; pauloqjpoft. i Qiiæ quoties pofuero,non quæ hic nafcunf,fed qnæ inter aromaca afferunf, fignificabo.Ex quibus ratioci nari facile eft,qui ichoenos à Græcis uocetur,iuncn,quia tereciforma fit,rotundû;quia inter aromata nume retur,odoratû dici oportere. Variant deinde antiquiores Græci, ubi hic ait caput aggrauare hune iuncu,in aliquibus (yipn^ap/xiijn aliquibus icjipuT/nü legitur;neqj fenfu in feriptore hoc,nelt;peodc in homine pericu-lo.Siquidé prior illa uox,caput aggrauans fimpliciter fignificat.quod multa poffunt, amp;nbsp;inter cætera ebrie-tas;altera non diffimilêlethargofomnû indicat. Inexpugnabilis enim fomni plura genera funcunter ea amp;nbsp;hap©quot; eft,à lethargo tantum differens,q» in lethargo fequitur ; in caro fomniis præcedit,ut alibi copiofius di cetur.HuncPliniusfemperfoporemreddidit.præfertimijjcumait, curandueffe nefomniisfoporfiat.-quafi in fomno falubris,in fopore morbofa quies amp;nbsp;maleficium femper intelligatunquod ubiqjà nobis pofthac feruabicur.necfoporis uoce ungnifi in malo utemur.Quæaut ueriorCZexremagisledtiofit, non fatispro côperto nobis eft.Non muleo poft etiâ præter alias rotundi odorati iunci uires,in pluribus legitur etiâ fAMx »tf«i»*quod mollire eft.Credimuscpadietftamfortc'eam uoce fuiffe,quoniâmaturet hic iuncus. Quod etiâ fpirzü/Kôipaffim legitur.id eftfrangere, funt in quibus legatur ?t7ff/Kàù, id eft nutrire.Sed paiÿà nobis id pro-batiir.ideoq; nihil mutauimus. Videtur deindein curädis ftomachi faftidrjs.alijstjj ab eoillic numeratis ma-lis.deeffe iunci huius menfura, ex quo præcipic dandum effe cum pari piperis pondéré: fiquidem oportet teferri ad aliud quod par dicirur.ïz alicuius paris par effe: nifi æftimandam medicis menfuraeius reliquic, ad qua ex eo^ iudicio piper deinde adiiciendu lit, Variant di in extremo capite antiquiores Græci : habent d ex eis

Apud Homerum lib. Iliad.«. Aga mcnon,n5 Achillescal chanti ob-ftrepit.

KS^fn^Kfniy, KSipwTfxcr.

««P©*. Lethargus. Sopor,

-ocr page 76-

58


D r 0 S c 0 R r D i S,


iÏ7f?iu«. ^’' “^'^ ’JJ^W’ KV^if*« qiiod decorum eft.aliqui Kw^ftj-A'«. quod diliitü au tore Phnio amp;nbsp;airjs dicitur;eft au té Decodü. dilotum.aqua humor'iie aliquis.in quo maduerit quidpia. Verbi caufa, fi in aqua diebus aliquot abfmthij Dilucum. fcopas habueris:cum easfubtraxeris,reliera eins oleris uiCramaricudine in aqua, id proprie abfinthrj dilu w^êftJiM*« tumdixeris.Nosquoniam maiore uidecotflum gdilutu eft.illudferuauiiiiusquod etiam cömunius erat.

ni^dl KaXa/xou, Kirp. /t^ A Aa^oQ ct ji3|«.a2Kolt;5, cpunj [iS/} ^ ’ivJ^ïa - iSl ^ auTO K.a^/s©-' 0 H.i^o^.myvoyova.'jpq, 7fgt;3^.oui?lt;rK/vi/'aA/xoU(’ ^jauo/xi-vo(5. yï/j-ap ((.^tr^^yiap A' o‘v^iy^a.. umÄamp;J'

M^. i^ J^ TH cba^aatHinJ y'Xia'^o^. su7tf/-KÓt^.vmJ^^ifxvi^. Lmn^ó^. J J^óua.'q J't ou-ça mvG/t Tf Ôi/Ç, oflï/ja:^|U.oXlt;l /JXTX xy^^st' u^ H crtAitou cürt^^ar’^ St^Jt nfeii? ^ TfOti's, vƒ5W7r/KoZ^. vttf^/^KoZç. s^xy^ou^i^äcn . ^H-yp-xinp. S-y^ J^-^ ifji{j.Uux TTivópSjJo^ 0 •n^osiamp;i/jSbjog, êÜKaç Tt ’(St] Ws-u/jtiw/xt-Voç Kaä^êauTo/J. ^ o'o^ Iht/vhTlt;^tê/v6/VK, TKaTTvScbacr'jjcjyoSiAKo/xti'« quot;S^so/aa 2;. «cft^iT^ J^ £/ç tntaöicr/jiaT« yuvM' Kamp;x,^irK.Ava‘/j.xTX. /x'iymT] J^ (UaA« y/j.xlt;ri,}(^ Qup.ixf/.xa'i 750Ç tvu^ixp,

I N

De Calamo odorato. Cap. XVIL Alamon aromaticon,LRomani panter Græds caJamu odoratum dicunt J Na ferf in India odoratus calamus, eftœ in in eo probatiifimus, qui colore runo 8C crebris geniculis ert,quiq;afltilofc'frangipftftulis . aranea^i plenis, albefccs, amp;C in commanducando glutinofilen ton's,adltridofapore,nee adeo acer. Eft illi uis SCnatura urina ciercteam^ ob caufam cü gramine aut app femine decoCtus, c5tra cure fubeutes aquas,renü cu urinæ malo aliquo dolores,uelficæftiHicidiû amp;nbsp;rupta,militer bibit.Ducit idem mcfes,potus 8C appofitus. TulTi per fe,^ cö terebinthina refina fuffitu medet, fumo in os per fiftulü attracto. Decoquit preterea feeminis ad in fidendum.Quinctiam clyftere infunditur.Mifce tur idem malagmatis, 00 his quæ ad odoris fuaun tatem incenduntur 8C uaporantur,

T E R P R E S.

QVi odoratus calamus à Diofcoride appellatur, d Plutarclio in libello cui titulus eft .q? bruta rationc utuntur.Arabicusdidus eft.-ir quam hic natalefolum illi India alTignat.ille Arabiam.Qiiod amp;nbsp;Theo ^phraftusindicatamp;Plinius.quiain Arabianafeieum confirmant.communê tarnen IndiseireiïrS/ riæ.noftra state etiä adeö notum,ut non fidongius de eoagendum Reliquimus in eo nos, quod ad ama* ritudinempertinebat,proptereaq)inmelionbuseauoxnon legiruradqjfenfusquotidianoufu confirmât. Dubicauimuspraeterca.legcdum'ne elïêtfi'mul, cum gramine ÉT apqfemine decotftum odoratum ealamS mederilt;Src.an difiungi duo ilia oporceret.cum gramine fcilicet aut apiifemine.proptereaq,utriufq5 ledtio nis certs eflent in anciquisGrfcisuoces.Dubitauimusetiâ.reddi'ne oporteretcumgramine.autgraminis femine.neq;abre,cumfeminisuox ilia utrunqjfacilecomplecfti.Srambobuscopetere poftet. Placuitcj; no bisin fimilibus,O'quseafdemuireshai?ercnt,difiun(flioneuti.relinquerelt;p utentibusalcerutriuselelt;ftio' nem:proptereaqu0d in pluribus difiuncfiaealegebantur.-ir.fi non fatis alterum utentibus eftetin ufu,gcgt; minandao'coniungendamedicisrelinquere. Placuitetiagramenmagisqgraminisfemenreddere, pro' pterea qi in decret is O' mcdicinagraminisjiic ipfe poft docet decoclu eius urinæ anguftijs mederi:Licetl]j graminis quod in Parnafo nafcitur fernen idem prsftareafFirmet, quia tarnen hoc loco fimpliciter grame dixit,nullain Parnafoaut alibi nafcentisgraminisnotaadietfta.fimplicitcr O' nos gramen diximus,ab api) gt;nbsp;femine eiufdemfcriptorisautoritatedifiungences.Supereft nuncut dicamusmenouitaremnoftrarum uo-AïTulofd. eu ultra qopus fit aliquisdemiretur,quid nos in aduerbio illo alTuloféfi'gnifi'cemus, qua: Plinio Vitruuio'qi 0* plerifqjalqsantiquaO'honeftauoxeft: qua primum fignificant.quæ marmorarq in cædendo marmore fragmenta difpellunt,O' quæ in frangendis alijs rebus in longitudinem magis q in latitudinem fragmenta difiiciuntur ; O'quoniani calamushic in frangendo alTulashuiufcemodi ex fe mittit, ideóa nobis fic red' dituslocuseft:idenimfignificantquoshicgræceeiizvlt;«Â/40vrappcllat.Eftilludprætereainmedicinaobrer' * uandum,quod in ultimo capitislegitur.decoqui odoratum calamumad infidcndumfoeminisamp;c.nullum haberccertummuliebrismaligenus:facile tarnen eft ex curationis amp;nbsp;remedijratione.muliebriö locorum affecftionemaliquamintclligere.runiores. dolores eius partis hoc loco reddiderunt:no5.quoniam nihil à Diofcoride certS præcipitur.de tota re medicis cenfendu relinquimus ■ non omittentes tn, uideri nobis ex his,quæ alibiin fimilibus obferuauimus,mëfes,ü' qd ad mcfesptineat.magis ca uoce, q dolores fignificari.

n(ÇÎ EaAcra/xou. Kt$. (H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeBalfamo, Caput XVIII.

BAAtra^o/j,'P /t^ 'f^ivd^^'^p U^ nbsp;nbsp;nbsp;—^ Alfamon, L Romani paritcr Græcis balfa.

p.ïyi^^ Aól’K,oiou, L ii AuKi- nbsp;nbsp;i j mö dicut jArbufcula eft balfamu,que uü

OU, JÜ Tru^axav^Hç ÊAs7rnj. I ^olç autlvcpi quod pyxacantha L.i. buxea c^jJZAa txepÄ-^oi« 7rxravw, A^ J—'^fpina etiä dicilJ ) magnitudine crefcit.Ru

Kort^a JV 7? ^.21 gt;y aiJSaSefe^a. qÿjvo^ii te folia habet,multo tn candidiora, ppetuatp fróde vop^p.6vni‘tid'x'ix^ K«T«. 2v««vAïva,Cl magis uirêtiajn lud^a eiustj cóualle quada tm,S^ in Aegï

-ocr page 77-

LIBER I.

59

i^ cü^urfa. S^a^l^op auTO lauToi/* l^a^u-th20 (U-HK^ lt;^’/%votk2 . At-ytreU ^oew 1° ZiTrfo^jiSl T^/j^wf/'tç TO S'a/xVûu ^6^isop, itrü)^ (Tiœ TO iv;)^^S(5 S'Jn'^sföS '^vo/, op. 7gt; J^ ^o'lp^xAo'a/j.op Aiyo^J^op otti^vtcU lt;^ To'iqv'jpuwJot.tia.vfj.a.a'ipiYjTtjjjiopSjJov (ri“ ^VgoZi? ovu|( TO J''iVcß?QV. PG' oAtyop. wç K«^ tKaSO/J îl’Ç^lH 7VAamp;0p H ig H t7rla X^O aç crofaS-^oiXiföS • 'TpAered J^ yj '^ ró' TTio Slt;i^p.clt;^ot.\iV!}7t^üQS^7rAovp êi^yü^iop. fel JV o7f(5 KaAoço 7r§otr(paT’5TH otr/jiH • i^ rvoç 01 lA/K^fVKÇ. 0 ^IK -^O^utw/J. zij^'icu-VC^ . ^eo^, sve^xop amp;nbsp;J^IXH-Vap fliT^iKi^ ^} y^Zoyew. J^o’ÄQV'Ti JÏ Tp/KiAeç. o» /m/ 3^' ^'^ia‘fxoi.7ip~.ïcryo\!lt;rip avró, wç-r T^ißtö» lop. M-Tt^nop. %'ivivop. eroverivop, amp;a.Ält;xvi-' Vop. pLiToénrióp, /J-iÄi. krjuthv /xv^tranp h ku '7r^ivljjj'iiy§lt;xp^. Äiicw, lAtr^Mj JÏ tvxJ)wi5 0 T’JouT’i’. LÜÄs'a^ti't^ 304/^ baH-t^a/tgkt/ç ÎrttAuü ^iocw uepoç,0 ¥ £/X7rAufei'e,iOHÂ'it^a. ovTPi-^Ù^ ëovJlaij',7\.op. o2\.i(l^o7^aijSjJoii'7{^O(rp.i V^• «b 7iAaK2: J^ uzAffa^i?!? tth^vuo-/ 'WW, c'^ lt;f'ij^o\ap.lvós ov J^^x. ’Äb àKt5azoSî7r; j^u0£( ç ra AaRÄ H uefa^, X^Tj ra J^^éœi? H^ ra AaRT’UTJ. o J^ JVAoAu^JSz/oçîûATrAifKafia •3^ ÏAeOap. lt;ru5ÇG;fo'/Â^oS H ^a.)(^ói^@^ às^oX'w;?. W |(A' n -}QÔvca ^ b äKs^eWo? 7ra3;UUo^oç,£auTO j^tiÇM/; ^iVètcu . 7rAa VwVTca JV b; vo/j.l'loV'n^'F’vr’p lt;xx.^cidopiTvt sa.'^TO.vtToi.'à ii%a^ëp uQ^^1^7153-•Pp. ihd^vaTT^ëp Qv^ia^ypp, To'J^ ^vAov b RaApTOU ^\iÂo^x\lt;ra./j.op, J^ÔKi/xop IQ1 PTï^ceropaTop^gt^'Xi'T^ox.a.^ifop.^^ 7ruj-|o/j tvwAç .Tyax.u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miop cTToBaAo'a^ou.TO JÏKaç7roi/’,C^gt;O(^ Tu “Tu H j^^Htriç ceva^xa/a .tK.At^ou to/j ^ôp. ttAh^h . fxlycw. Sa^yp. tf^dAVovreo erbj} yiyerip^Try^VTO., -^aTrvsoVTa? copSa.'Ka'XfMy. cp/^qj j^î 'à x'k ^ Trî^aç, w J^oAitoyen rgt;p K.aç7fgt;/z,(ZiTtç/Aa ut^irô b-fXOlOp . 07^ ^VUCTH Îk TO\f/J.ëtop n ilVCd €^ if.e:^op,amp;âilt;l^yva/xop,m’^iigt;op th ^tu-tr^.ii^ÿya.pjp Jï £\'j lt;^i^yisiTliU b O7roç, ^■^»/J.ayTWMTaTQ-'ûo/j.tr^xH'Xûj/jTà O-MPyVTO. Toue^ K.0^CÜlt;^, 0 T«Ç 7^( ^;.H^CW 4v|/ç’(:-j(Uxyoç • TrPsGiAt^'QÇ p-irà ^o?/ ' Vxç xh5»7Hi5 . a^'j Æ Ê^ t/j.p.lu)at.. h^ ’^aéjua. ^ jH^tJ t/urj^^iiâ-tF^ Au^. Ra6ai^;l J^iy rà ^u ^à '^ £Ak.3/j. i^i JV ^ Triirf mo^ «j ov^^ KoÇ 7r/vo^i£VoS. il^vaiijvo^lt;rip a^fxôyop. ty T^ÎS huâviPp mmMoa-i p.irx 7ixAaKrgt;ç. ty 0x^( tui^MPi^-iJ-lcvy^ 3 gt;ÿ woTf'Ç. tÿ /A«A«r^«-in Aegypto nafcirur. Differt in fuo genere afperi täte, lógitudine Si gracilitatc:uocatLirq’,quod in eo tenue comofumq^ eft,quia facile ob gracilita-tem fuam métit,eutherifton,quafifacillimæmef-fis » Quod autem opobalfamû a. balfami liquoré dicunt, ardétiiTimo canis æftu excipitur,feda fer reisunguibus arboretfluité^ exiguus,nec copiofi or quotanis fex feptem 'ue congqs colligitRcpé-ditur,quo loco nafeitur,duplo ad pondus eius ar^ gento.Probatur recens balfami liquor,qui firma Si fyncero odore fit,nec acido fapore fentiat : qui itidem citiiTime penetrct,lëuorem habeat,8f lin-guam leniter adftringatSCerodat.Adulteratur multifariam balfami liquor.Siquidem illi un gué tu aliquod mifccnt,quale tercbinthi,liguftri,len-tifci,lilii,balani,8Cmetopium eftîmifeët SC ex myr tholiguftro\ie,ceramliquidam illi fubigentes, Veruntamen facillime deprehenditur qui uitia-tus erit balfami liquorîLaneæ enim uefti inftiHa' tus qui fyncerus cft,tum ablutus,nec maculâ,nec macule ueftigium relinquit.Adulteratusuero in haEret.Idcm laôfiinftillatus,idcoagulat,quoda-dulteratus non facit. Syncerus præterea ladia^ quæ^ue infufus,difiicitur quamprimum, amp;nbsp;lactis modo albefcittAdulteratus olei modo in fummo fluitat,denfatur^ SC ftellæmodo radiatur.Quine tiam fyncerus uetuftate crairefcês,bonitatem fuam amittittfifq^ à feipfo feipfo deterior.Falluntur itidem qui fynccrum balfami liquorem eum pu-tant effe, quiin aqua coniedus primü defeendit: tu difiedus 6lt;fparfus,emergit.Arboris uero balfami materia,quamxylobalfamû,ideftbalfamili gnum dicunt, probat recens,quæ gracili farm onto,rubens ÔC odorata eft, exiguoqj liquoris balfami odore fpirct.In femine balfami (nam 8C huius neceffarius ufus eft) eligito ruffum, plénum, grade, ponderofum, feruidæ in guftu mordacitatis, mediocri balfami liquoris odore. Adultérât baifa mifemé femine hypico fimili,quod ex PetraPa-læftinæoppido affertur tdeprchenditurqpqt gra dius,inane, inefficax. Si in guftu fapore pipis eft* Vires in tota balfami natura efficacilÏÏmas habet liquor, egregia ad calcfaciédu poteftate t Extent quæ elaritati oculoBi ofFiciunt.Muliebribus refri geratis locis medef, cum cerato ex rofa fado ap-pofitus * Trahit idem menfes, fecundas 8C foetus, Soluit inudus in acceffionibus febrium cum tre-more algores. Sordida purgat ulcera, potus uri-nam ciet,maturat,S^concoquitï anguttris fpi-ritus accommodatus eft. Subuenit amp;nbsp;cum lade his, qui aconitum biberint tnec minus etiam ue nenato^t morfibus.Mifcet idë acopis, malagma-

d z tisSC


-ocr page 78-

40


DIOSCORIDrj,


vi en avSAoT/?. H^ KaSoXou J^^asinaTitlLU tj^ij riuj J^jva/xif} ó oTfç 'm) SciAlt;rx/j,o\gt;. J^Sj n^po naçTroç. i2.lt;x.')(^lshjj J^ c^ ^vAop • o JV Kaç^pç, «j/xo^'j TrAÄ-'j/^KoZs. -^i^ttvS^/xo V/Ko/ç. SHOsovo-ip .}%iaißiKo7^. tü7\AnTrf/' Ko7(?. (TKoru/xa^KoZe?, ÓjSotti'oïkoZ«? . S^o-ipovpSjjoi^. J^vcrov^rKri. ^ü^ioJ^HH.'f^K^. C1 ïilt;= TxyuveUKGoc. JV y7ro^v/xiaixlt;x.T(x. iv^i-rë. K^/j iilt;i i.yüa.^'urfxa.Ta.a.'^-]^^)^^)^ i(.va.sofXQ7 TÜ)) jxii^ccp .amp;i7rianoi'T^vy^a. o-mp. To Jï 1;jAop 'du) a.v'djj) Vj^ij il^'jva,' fxip quot;^ Ka^S. Hdjova p3jj 'Fgt;i, Sm^Q JV â(ft4’‘®^/^'^'^“^ *y TT/VO/C^^ amp;’rt4»flU?» S$o-tfOlQ. Qs^loJ^HUrK^. CüJupSjJOll^. OV^ 71 «rij. Cl 7r§o§ ra c^ KtepaA« JaJ/xara /xirà ’(j/-æ os aÇ|u/^lt;] ^K^S«?« ava^^ A ^ AiTvit^ct-Q. ttk 7VUTJ JV C1 i'f^ ra f^ /xvi^upsvp.p.Qi.Ta.,

tis SC antidotis: habetep in unfucrfum uires bal' fami liquor efficaciïfimasrpoft ilium fernen,mini mas autem lignum. Bibitur balfami fernen utili-ter in lateral! dolore, que pieu ri tim Græci dicût. Bibitur eadem utilitate pulmonarqs,tufliétibus, cox€ndicisdoloribus,comitialibus,uertiginofis, non nifi recra ceruice fpirantibus,torminibus,U' rinæ anguftqs,8C ucnenato^morfibus.Suffiunf codé incéfo utiliter fceminæ:muliebres(ÿ locos aperitinfidétibus decodum eius, Sf humores ea parte proritat. Habet lignû eafdem femini uires, minus tarnen efficaces îfuccuritc^ in aqua deco dum, mox potum, cruditatibus, torminibus,ue nenatorum morfibus,Slt; conuulfis.Vrinam idem cit. Capitis uulncribus cum trita iride accomo datueft, olfium^ alTulas extrahiufpiflandispo' ftremo unguentis mifeetur.

INTERPRE s.

QVotidiein publicispriuatisfp iudierjs, pro quibusfaÆquxftioexteftibus tantûpropofitacft, fieri uidemus,ut pari utrinqj numéro lt;56 fide, fed uariantibiiseorûdidris.optabilisconrjciendaeueritatia occafiOjû'libeiÿindicendafencenriaiudiciarbicriumrclinquatiir.SicquondâRomæClodius pol' lutai}? cerimon 13(52 reus à teftibus, qui fe ab urbe ea nofte abfuifte dicerêt.contra teftes.qui inter matronas Bonædeæfacrificantesdeprehenfuin teftarentur, neceffanalt;amp;felici magis§ ueradefenfioneufus : quod optauerât indices, abfolutionisfuæ anfam illis porrexit.-nung iiidicq eius laqueos euafurus,nifi uariatis te -ftimonrjs, faefti ueritatê mifeuiflet. Non diffimili ratione in antiquorû feriptorü exemplaribus,ubi corru» ptequidé,iierum in omnibus femper idemqjaliquid legitur, nullæinterpretis partesfiint.qqualiacunquc ea fint,reddere;nec fola uitq fufpicionc contra omniû teftiû diefta^r fidé, præfertim in grauiore re, aliquid nouare decct,qua ratione in balfamo nos etiâ ufi.cum fufpeefta effet uox lUa xti/x^ioi/.id eft uiolæ, cuius ma' gnitudinebalfamumconfpici Diofeorides ait,nihilmutauimus, propterea^incûdlisCraecis.quoshatfte' nus iliderebeuir,integra ir aperça uox ilia inuenitur: nullaqjdiuerfæledlionis.nec obfoletaquidêueftigia alicubi uidentur;cü tamêpai52uerifimile fït,Diofcoridc arboré fruticipleruncp cubital! in magnitudineex' aequaffe: CT quâ Plinius uiti,Theophraftus uero pu nicæ fimilê dixerunt, uiolæ coparaffe: Non dico autem uiolâ flore, fed eius planta, quæramofa,pendentibus ex unopediculopluribusaliquando.Crdiuerfïcoloris floribus in Italia cubitalispaulo'uealtior floret . nifi forcé cœliterræijjbeneficiofpeciofioruiola alibi nafeif amp;nbsp;arborefeit.-fed pa^ id uenfimile eft, nec fine ueterti autoritace crcdendü,Caret ratione etiâ,ad fimilitudi' nctertijalicuiusgeneris.duoaliainuicëinæqualia coniunxifle.diceretp balfami arboré uiolæ autlycq ma' gnitudineconfpici:nihilaliudcft,qfidixeris,cupreirumfabinæherbæ,autabietismagnicudtneuiden:Siq' demlyciu.fiuepyxacanthâ.i.buxcâfpinâdicereeandémalis, tricubitalialtitudinehicpaulopofteffcdicit: quæ in nullis uiolismenfura hadienus uifa aut audita eft.Ex bis,quoniâ nec Theophrafto,necPlinio,necfi biipficonueniret hoc loco Diofeorides, fufpicati fumusfubeffe uiciü: qualeaût id fit,lt;r quomodo inftaurâ' dö,non aufim ego alTerere,quoniâ nulla fit uitis aut punicæ eff uiola, in græcis appellationibus,fimilitudo: nullætjj côcurrant eædéliteræ aut fyllabæ,exquibus licuiffet fequaci côiedlura ueræ ledbonis ueftigia odo rari Non tacebimus tn,qd hoc ipfo momenco feribétibusin mente uenit, potuiffe ab imperitislibrarrjs Ä herbarqslocü mifceri.quodcjjuniiCrfimplexillicerat.AuK/dvfcilicctgeminariiiScquonianotior uiola glycin fit,cû lycio leucoion etiâ feribi.quæ tota lycij fimilitudinis ad balfamu in magnitudine relatio légitima eft# amp;nbsp;alioiy hiftoriæ refponder. Tricubitale cnim lyciû ab hoc ipfo defcribitur, quaaleitudine uitis ér punica paflïmuidentur;quibus à TheophraftoCr Plinio balfamu conueriire, xqualcqjelTeditftiT eftmon dixiffem ego hoc loco Trufaxjirfetv.id eft buxeafpina, non 7rvf«x^vJ«v, quæ nulla m plantiseft, legendü in Diofcoride efTemifi interprètes alrj, uoces magis g resfecuti,nume[52 illic plâtai52 auxiffent,uiolæ,aut lycq.aut pyraeä-thæ amp;c. tria,quæ duo alioquin erant,enumerantes:lyciû liquidé amp;nbsp;pyracantha idé funt,fihuic ipfi cü de 1/ cio agit,credendü eft: quæ enim inter lyciû Sc pyxaeäthä difiundliua legitur particula, appellationes lycq alternat.nondifiungiteznumerat plantas. Folia deinde hic aitrutæfimilia habere balfamû.mulco tarnen candidiora crc.Qiioi5» prior illa pars Theophrafto,Plinio^,^r huiceadéeft.omnes enim rutæ cöparant. Po fterior autem Theophrafto tantum,qui ÏKxiuxjr quafiegregq candoris foliu eius effe teftatus eft.haud fané quia iiere candor in plancarum folqs dici polTit:quxomnia(licet inæqualicer)camen uirent-fed qgt; aliaaliis comparata albefccre uidencur,qualia oleagina «7 faligna funr.in quibus cinerefcic pallefcitfpadeó color,ut pa(52 proprie candidusdici poffic. Et hæc quidé cadoris in plantaiy folds ratio eft.Qiiod auté in balfami fo' Iiorum colore non uidef TheophraftoO'huic penicus idéeffe,illud eft,ggt; hicrutæalbefcentibus fobisbal' fami comparata folia ait multo candidiora effealle fimpliciter ïhawhj» dixit, quafi egregium candorem ad' wiracusin eo fueric:0' qualis in nullis aliisplancis inueniri poffic, id enim A Ïwwi^ï Græcis figmficac.i.quod infuo

-ocr page 79-

LIBERE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

in Rio candore egrcgiû ér Rngularc fit.Eft illud etia Thcophrafto ér huic Comune amp;nbsp;idem.in quo prœcipt-tur ad excipiendii liquorem ferreis unguibus fecanda effc balfami arboré:Plinio uero non diuerfum tancûi fed contrariu.qui ait uitro, lapidc.offeis'ue cultcllis cgdi oportere: quonia ferro Ixdi uitalia oderit.nifi forcé Plinius in aperienda plaga ideo ferru damnaueric, qgt; grauioris metalli eius acies nung canto artificio libra ri potent,ut altius non defcendat Ixdac'cp uitalia : ér ideo hebetiore alterius materiae acie utendû effe prae-ceperit:ér hie ferramento guide ad eande plaga utacur, ueijt fic praeparato ér confedo, ut humaniunguis modo fcalpat magis guulneret.fcarificationibusfpfimilioresguulnenbusplagasaperiat .Credimusi^ nos ungues ferreos à ueteribus Grxeis ferramenta dicfta fuiffe.quac humani unguis figura cônexa acie eC-ient.-qualia quotidie in fabrica uident adhuc multa. quaedimidiato orbe lunata ab eius partis fimilitudinc nome inueniffe potuerunt. Dixie no multo poft ide : Rependi in loco ubi nafcit balfamu duplo ad pondus eius argento.nec leuis.u t nos credimus, caufa eft, cur illud Diofcorides addiderit .• nullibi enim paratior O' quxftuofiorfraus.ta multo oleo,refinac^,ér cera adulterantibus id officinis,quod in confitis balfamo agris O' collibus,dû feefta arbore colligit, fieri nequit : nullis ad fraude adultcrium'ue cius paratis illic rebus, ér fi fint,in re ipfa ér in aperto,facilime deprehendendis.Autor indexq; nobis fententie huius Theophraftus eftj quilib. ix. inter caetera teftatus de liquore balfami eft: Vendi pu^j.ér fine admixtione aliqua.duplo ad p^ dos eius argento.aliiï uero omné cómixtionis fux ratione. Quod monuiffe legen tes placuit, nc cui frigida id ér fineratione diiftn uideretur.-Idqjetia Plinius fignificalTe uidet cü ait : quippe milibus denarioiÿ fextarq empti,uendente fifco,trecêtis denartjs ueneût.Intantû expedit augere liquore. Ide Theophraft. ucije diucr-fisuerbisdicens.Siquidem ex utroqjratiocinari licet ob caritatem eius, admixtis alijs augere balfamum führe autiquis morem : ex quo Theophraftus dixit purum duplo ad pondus eius argento rependi. Plinius poft ill5,quod milibus denariot^ uendcnte fifco pufji uenditn fuerat,trecentis denarrjs poftea uendi: adeó oportet liquoreiUü augeri. Inter notas bonitatis deinde eft,quod hic ait wJVot/Snqua uocê nouiffimus inter pres pellucidâ interpretatus eft.exPlinio ut uidetur ea auguratus: qui balfami lacliryma inter estera dixit translucidâ effc. Anriquiis Diofcoridisinterpres ferena,nulla ut nobis uidet in balfami notis fignificatione: Serapion uelocisrefolutionis,quafi«JI/kav^ tunelegeretur.Nobis ineadéomniSGræcoiv lecftiôenihil mu tare placuit: fed bona fide nec abfurdo fenfu reddere ut Icgitunqui citiffime penetret: quado Grxeis uerbu notiffimum eft Jl/«fruv: quo AiK^lx^^ K^ Aiomiiv, id eft. ab altero extreme per mediu aliquod ad alter if trafi-re,lt;Sc abfolui moueri'ue aliquid fignificenc, quod tenuitate fua poteft balfamiliquor .quid Plinio etiam te» nuis iaudatur.Diximus prxterea quod ^Mf^v-rta Diofcoridi cft la Ais modo albefcit:ne,fi laAefci t fimplicï ter dixiffemus, incertum legentibus effet qux'nam ex tam multis la Ais qualitatibus fapore fcilicet candó* te,fubftantiajliquore:ér hoc aut fluido,aut coagulato,intelligenda effet : Candoréi^elegimuS, quonia lac omne femper ér in cun Ais animantibus candido colore fit ; deceatqj ér tutius fit.ex eo magis quod infepa» rabile,pixcipuïi,neceffari5,ér fine quo nullum id erit,g ex cû Ais alrjs oftendiér indicari aliquid: Sic enini laAi candor eópetit ér ineft.ut tertx pondus ér ceffatio,foli uero motus ér luxquibus ablatis.fi fieri id pof» fit,neceffe eft defmere lac,terra,ér folem effe quod funt.Nec eft qgt; credat dicatep aliquis. poffe eo uerbo fi» gnificarifluidumlaAis liquore, debuiffeep à nobis reddi ,laAis modo liquefcit: quonia id iam indicauerat Diofcorides celerrime difiici diffundi'q;,dicens.Coëgit ér illud rei neceffitas nos mutare,quod in adulterate» balfami liquore hic ftatim fieri oftendit,ut ucluo oleum in fummo fluitet ére. curjujio'^©' ^ //«;(tóp5^j@' ari ,«iJli3;,id eft qui denfetur aut ftellx modo difiiciatur.non enim hic alterutrum fieri dicit. Vcï$z primo denfa-ti,amp; mox ftellx modo in orbécircumagiéT quafi radiari:ideo'cpnon $ uei^iK^legendü illic effeifignificatcp in adulterio ér fraude Diofcorides,quod Plinius dixit.ér metopio uitiatu eft,circulo'candido cingitur.Qiia deinde Diofcorides Petra dicit,Palxftinx urbé fic diAä intelligerc oportec,à qua Plinius ait Petrxo hyperi» co adulterari balfami fernen. Videturep üle hyperictfemen id effe teftari.cum tarnen hic fernen iddicathy-pericifemini fimile, non fernen hyperici effe:quod quale in utrotplegitur.à nobis etiarelinquarur.In medi Anguftix cinapoftremoér morbis non omittendS, quasnam anguftiasfpiritus nos.ér quos non nifircAa ceruice fpiritus.NS fpirâtesintelligamusér appellemus .• ut quale quotidianu maltt,ér in toto hoc opere paffim inueniêdSfit, nifi reAa certius cognofcaf.érfiin triplicifpiritus amp;nbsp;animxdifficulcate,autore Cclfo,noucrint omnes, prout fe hoc ceruicefpt» tnalu intendit,diuerfam inueniffe apud Grxcos appellationê.omneip in difficultatc (pirandipofitS. Verö rantes. dum modica ea eft,neq?ex toto ftrangulat.dyfpnœâiCü uehementior, ér cü fpirare xger fine fono non po» Triplex fpï teft,afthma:Cum acceffit id qiiofp.ne nifi reAa ceruice fpiritustrahatur.orthopnoea appellari:qux omnia ritus ér ani finedifcrimineàLatinis Plinio'lt;pprxcipueanhelirus,fufpiria,dyfpnoeasetorthopna:asappellari iniieni» mç difficuf tnusimaliscp his laborates,anhelos,afthmaticos.fufpiriofos,et orthopnoïcos promifcue dici: neqj ab re pegt; tas. iiitu5,utmoxdicemus:uerum prxfcnti femper dubitatione,tria'nehxc, an aliquod et quale eorü fignifice JUotw«. tur.C^am ob caufam nos ex Grxcoriï dccretis certius,fed breuiter de his, more noftro conftituemus. Ve- «oS^«. teres Grxcoi$i medici,etinter cos Paulus Aegincta, cos qui fine febri crebra refpiratione ueluti à celeriore ifUTutitti curfu laborent,ab eo qui fequitur et adeft ftatim anhelitu et fufpirio,afthmaticos dixerunt;cofdêlt;]j qgt; ftran gulari timentes,ad refpirationem reAo toto peAore nituntur,orthopnoicos:fiericpid malö craffis etgluti nofishumoribusoppletisfiftulofispulmonn concauitatibus:Dyfpnoeâ uero, id eftfpiritusetanimx diffi» Spiritus uf ciiltatem communem,his et alijs pluribus malis effe : ca laborantes Galenus in diffinitionibus fuis his uer» animx dif» bis defcripfit:Dyfpnoici funt, in quibus ueluti per anguftias elifus fpiritus et anima egreditur » Ide afthma ficultas. dixit malum cffe,quod laboriofum conatum et anguftias inrefpirando faciat : fimulfpcogat eo laborates, Sufpirium endefederint,furgere:etcum furrexerint,federe.Alterius illius orthopnocxfcilicet nullahaAenusin eodif- uel anheli-fïnitionem inuenimus:fed ex Celfo.et ex Grxci nominis copofitione facilis conicAura eius eftiln his,ut fi» tus. gnificatione pares et numero totidem Grxcis noces à nobis reddantur.femper pofthac prima illam.ut Cel Non nifi re» fus numerat,dyfpn«am,Spiritus uel animx difficultatcm.'Secndum uero afthma,autore Seneca,fufpirin. Aa ceruice d 2 aut

-ocr page 80-

4*


DIOSCORIDIJ,


Ipirädi dif- autanhelïtum:Teftïamaiam otthopnoeam.ex grxcac iiocis fignificatione, non niff reda cenneefpirandj ficultas, difFicu]catem,appeIlabimus.primo^illomaIolaborantcs,difFicu]terrpirantcs:fecundo,anhelosfufpirio* fos'ue;Tercio,non nifi recta ceruice fpirantes, non aliud aliter'ue ÿ ueteres Graeci decrcuerintfignificatei, fed cotidem quocilliappellacionibus,niala hxcindicanres.

ni^ï AcüTaAaS’ou Kt^. i^' 27raAa0oS. oi ^j,l^va‘ïlt;rKHT{^i^0f3. Lb/^,a‘lt;jgt;ixrvov.oi ^xxerrav^. erJ çoi 3 ifla^uAoV KaAbir». J Sx/xVoS ^ juAuf^Kç. àKœvBoaç Tf?^?? Ki-)^vl^Q(i.n.vvap3jjofi s^ïsjepjvy VKTï^ffl,

Cl crug/a, H^loiPw. w j^^Svrea oi /xu^-J^oi t rç T(X(? ^ /xv^p Su^i*» • ^^' '^ KaAoQ b ßa-çuç. n^j^iUirap -i^icpAo/oamp;HVca uttîiju^-joç H m^ifv^it^^p. 7r\iilt;.vóti.ivcgt;.'J^Hlt;^. 7:iKi^i1ap ^ TH yiÜo-^-ïsi/'i.TI ngt^ i.Tlt;S^0pi’ld^^ airo'f Ä^JMp, ^u\gt;!iJ^^‘Ocvoa‘p.üp. o tPil ^ X^^°P itaS-iSKKÉ. Ayva/xip Si e'x^ ^^p-euf ^nZcU piTK svit^gt;o^lt;^ '7Ï^Ólt;i Tc T«lt;^«' tpOaÇ I4k^ç fMT'oivw H9y (TiaicAutop-t *(^^Mo^1gt; H9i^ 71501?Tàç ^ aal^oioi^^i^ tiop-xq 1|9^ àxa^a^Tfaç eyKAu^o/xS;;©^, K96] TTJot? T«^ otuvag ï/xêçua n nara -Cffa pjyvSpSPoti 7rtayu. to J^ atJii^xM« aü To\f K0iAlap7sna‘i • l(ÿ^ ».'m«tJ^ avayo-y Ith Tto^ip. iPucroujia/j Ti'^ ipirvStp-i-Tuo'ipÄyl*

De Afpalatho# Caput XIX. ASpalathon, funt qui eryfifeeptrö, Lqut fphagnon,qui phafganô appcIIctîSyri diaxylon.Romam panter Grccis afpala thu fme eryfifccptrü dicut. J Lignofu s ê crebrisqj fpinis aculeatus frutex. Nafcif ad Iftru Cretæ cimtatcm,Slt;in Nifyro ex Cycladibusuna. Nafcit in Syria 8C Rhodo.Spiffandis unguétis utu tur eo unguentarq. Probatur ponderofusSf qui detrado cortice rubefcit, ad purpuram'ue inclinât: qui denfus indem odoratusqj eft, 5lt; in guftti amarefcit. Eft 8f alterum eius genus candidum, lignofum amp;nbsp;fine odore,quod inutile habetur.Eft afpalatho natura calefacere,fimul^ adftruigere: eapropter in uino decoquitur:decodoqjillo oris ulcera, quas aphthas Græci dicunt, utiliter collu unturJnfunditur idem contraulcera quæm ge-nitalibuspafcendo ferput, eorumep difficiles pur gationes. Infunditur ÓCcontra narium ozænas. Idem pelTulis additus foetus trahit. Siftit aluü SC fanguinisexcreationespotum decodu eius.Sol-uitprætera inflationes à urinae angutbas.

INTERPRES.

NVnquamfatis nobiserit.librariosherbariosijtSrmedicinae profeiTores omnes monuiflc,fiquando Graecorum uocibus uu iiolunc aut coguntur, intégras ir incorrupeas penitus eius gentis noces O’ rerum appellationes feruare.Nullibi enim grauiorc incuna peccatur, nee iuftiusin profeiTore igno rantia culpae adferibirunquam fi in rcgenda reftituenda'ue homini fanitate,pro afphalto quod bitumé eft, Afpalathum,qui inter odoratosfrutices O’ fpinas cenfetur.aut pro eorum altero fparton. quo frutice textr-turreftes.ïrin uitibuspalmitesngantur,accipiatü' utatur. In quod errorislubricus ex fimilitudinelapfus bis eft, qui Graecarum uocum ignari, nouos fibi earum fonos meminiffe diiitius Cr féliciter enuntiare ne-queunt-Ne^id in afpalatho hoc folum,fed in adieda iUi etiam eryfifceptri appeUatione, eundisep alijs dili gentius obferuafle opus eric:de qua reuocanda in hunc locum funt, quæ in augulofo odorato iunco dida à nobis fuerunt. Sequuntur eryfifceptri uocem fphagnon amp;nbsp;phafganon : quarum pofteriorgladium com* inunifignificationisfuzxftimationcindicat, prior autem à iugulando quod fifx^M Græci dicunt, potuifte fieriuidenir:Credimusepnos ficfortéafpalathum ditftumab aliquibus, quodaculeatusfrutexgladq mo• do aculeis fuispungat Cr uulneret, Quod in Theocriti bucolicis paftor à fpina in pede paffus ab alio mone-batur.nedifcalceatuspermôtemingrederetur.quirhamnisamp;afpalathisfrôderec Adiecitpoftremo Dio* feorides à Syrisafpalathum diaxylon uocari,eadem dicendi forma,qua nos in Phueius florem diaporphy Jimlvur, ron dici monuimusmeque hoc loco diaxylon aliud fignificat qiiàm mediolignum. Quia enim lignofus hic frutex,nec fectis quàm folidiores arbores folidiore interiore materia Cr medulla eft: ideo à Syris id nomen inuenit.Competicenim ea uox omnibus his.quæ nec inania funt, nec teneram fungofam'ue medullam ha bcnt.fedlignofafoliditateduram. Addidimus nos etiam in Ipinis amp;nbsp;aculeis Candidas . quoniameo colore à Plinio defcribuntur:Crin aliquibus Cræciseauoxadhucferuatiir i Nec longe à fine itidem quod deerat, ozæna,quoniamd:Pliniusdicerer;Sanatorisulcera,Crozænas,ut'inpluribusGræcoi5tadhuclegitur. De , qiiibus in medicina fciendumeft,quas Græciaphthasdicunt,àPlinio pleruntporis ulcera appellari ; com* muni ulceiy appeUatione in proprio genere,magna legcntium dubitatione utenti. Quod ne in Diofcoridé H^lai- fieret,dictü à nobis eft,oris ulcera quas aphthasCræci uocat. Sunt aut aphthae au tore Galeno in diffinitio-Aphthæ. nibus fuis,ulcera quæ in ore fiunc:non adeo profunda,in pueriscp præcipue abundanr. nec ultra de his egir.

Paulus Aegineta in primo deaphthishislôgiusdocuinprimûçp.utctiâCalenusdixerat.inpuerispleruniÿ fieri dixit, mox albefcere alias,rubefcere alias,efte iridé aliquas nigro colore,Cr qualis in aduftoijt cruftis uh detiir.quæ omnifi periculofiiTtmæ cr lætales fi'nt.Celfus nihil,ut Aegineta,de colore easÿ eginfed his uerbis iinü quafi mah genus defcripfit. Veiÿ ea longe periculofilïima ulcera funt,quas aphthas Græci appeUât, ftd in pueris.hos em fæp e confumue. In uiris «^ mulieribus ide periculü nó eft,Hst ulcera à gingiuis mei piot:

-ocr page 81-

LIBER I.

45

deinde palatumtotum^osoccnpant, turn ad iiuamfauces^defccndunt ; quibus obfeflis non facile fit utpuerconualefcat. Ac miferiiisetiam eft,filatflensadhuc infansfuerit: quo minus imperariremedifiali-quod potent. Quas autem ozatnas dicunt,idem Galenus codé diffinitionum libcllo defcribens,ait effe pro* f undas in naribus exulcerationes .• ex quibus ingra tus odor amp;nbsp;foediftimus halitus fentiatur. Aegineta hoc amplius in genere exedentiumulcerueas conftituit: fieriqjacerrimis ad nares confluentibus humoribus amp;nbsp;acrimonia fua exedentibus. Celfus praeter hæc cruftas etiam in ozaenis fieri teftatus eft,id genus ut crc* dimus fignifi'eans.quas nigro colore û* aduftorum cruftis fimiles defcripfit Aegineta.

De Mufeo. Caput XX.

BRyon. Ab aliquibus fplanchnon idé di'cif, LRomani mufeum appellat. J Inueni£ mu fcus bic in arboribus cedro,populo alba 8C quercuïhabetep primfl bonitatis honorem qui ex cedro eft:fecûdü,qui ex populo alba.Lauda-tu rip maxime in utroq,’,q odoratior SCcandidior eft. Damnai contra nigrefeens. Habet adftringédi uim mufeus hic.Facit ad muiiebriü locooi uitia in dcco-do eius infidctibusfceminis.Mifccf idé balanino un gucto,amp; alqs que ungëdo fint,ob fpifladi uires quas habet.Vtile pr^terea accomodatutp acopoçt cofedt onibus,Slt; eo^t qux ad uaporationes incendunt.

n^l B^VOU. Ki^« K .

BPvofJ. Vro Zv'M/j J^ OTÄar^Vov KaÄGTCU . tU^/O-KO/tt^O/J £771 d'iVtS^^af} KlJ^^hbi/J^n Xamp;JM'^iip H J^^uaap. ipiat^£^j Jè v nï/'^i Vop. AuT^O/J dlï •p Aiwvop. iSl Jï avTZO VlV^lsó^Op^X^JtiOp, HOcAÓp. '^^fXi. 2.CU/ilop‘)(O^Op. AlM^/J-lp Ä£gt;^'jsviT}’(-Ritó, Tf(oaura Tt^o'ç ra 7^1 /xhT^w/c^ «cfïj-HZJtao'f/jiilt;i iyx.KQilt;ypktx., ^K^vurott

Q KJ fj.v^oi^ GoiAcwtVQiQ KJ ■^'Kr/j.lt;n(ri,Six •p lt;^ aù^ suarf/KOiU. hj t/ç amp;\!p.iKfJió:r 7 Rj omoTTap a'n^o.criw lt;^p iV^iTp,

INTERPRET.

QViex Epicuriplacitis reru naturam fuauiftimo carmine citiesfiios Rotnartus poëta quondâ docuit? 6rqui mulcoancein eadem haerefieadem primus inftituerat Abdentes Democritus, in tam multis, ., tamcpdiucrfis,quos habet fapores natura,unâ certamepex atomoijt Cuai^figuris caufam inuenilTe fe credentes,dulcem (aporem, amp;nbsp;qiialis in meUetz laefte fentitur, rocunditate amp;nbsp;lêuore ea^r fieri ratiocina* bantur.Amarum nero, amp;nbsp;qualisin abfinthio amp;nbsp;cencaurio fic.inflexis angulofisip «ir hamatis rjfdem princi* pqstïrneloiigioresincæterisfimus. multiplicemhancfaporumuarieracë.tenuicaci.craftitudini.breuitati, magnitudini.obliquitati.retftitudini.coniscpamp;globiseorütribucbat.-Iideminconftituendisfecernëdiscjj akis atepalqs naturae formis.magni referte dicebant,praeter principioró huiufeemodi figuras illas;quos na in immenfoinaniuolitantiamorus inter fe datent öracciperentiquócijconcurfu.nexu.ü'pofitura fimul hg fetent.Et quoniam noua O' clandeftma reserat,quotidianoöz humih, à uocum noftratjtelementisüquot; litera rum notis exemplo.quod in maieftate ét tenebris naturae adhuc occulitur,in aperto à Lucretio oftendeba* tur.qui non aliter uariari in natura formas diceret,q uariatis in fetmone noftro elemêtis,alias fubinde atq} alias fignificari Sc intelligirerumfubftantiaspaflim uidemus: Fieriqï,ut ille dicebat, mutatis paucis addi-tis'ue,aut non fuo loco feruatis,ex lignis ignes.O' ex alijs, alia.Qiiod nobis m mufeo contigit ö* mofcho-in quibus una tantum muta ta litcraü'afpirationeaddita,diflimilespenitusres,ö'in diuerfo genere,indican* tur.Siquidem Latinis mufeus uirentes magis uillos q folia aut frondes, fignificat, quibus per æftatê in tor* rentibus lapides ueftiuntur.0',ut Columellæ uerbo iitamur,mufcatur.Quod ex feminibus herbaria fitiqux cumlimoaliquolapidibusinhaerentia.calore foils inuitata.germination is modouirefeunt-Nee tantum la* pides hi,uerû arbores quædâ etiâ,ut quercus ét olea.fed non code modo mufeanf, Et ex hoc genere mu feu Diofcorideshoc capitedeferibit.quoniâ in Cyrenaicaprouinciapræfertim odoratum nafci, Plinius teftat. Qui uero à Craecis mofchos dieftus eft,ö' à Latinis eadem appellatione indicadus, is eft qui tioftra actate in* ter pretiofiffima odoramenta,nee mediocris in medicina ufus habetur .• hunc efficinx non fecus, q prioré illum noftra ætate mufcûappellant:cum alioquin mofchum dici oporteret,ut propria appellatione à lapt dum in fluminibus amp;nbsp;arbora uillofo mufeo difcerneret. nulla quod hacftenus inuenerim antiquis feriptori bus in huiufeemodi fignificatione mofchi uox fuit ; uidenturtpodoramenti idgenus ueteres ignorafte. I n pofterioribus tarnen medicisaliquando inuentaeft,manifeftaó' neceflatia odoratxhuiusfubftatiæ, qux in uillofis.echinati caftanearum calicis modo, folliculisanimalium quorundaelauditur xftimatione.fnuc niffel^id nomen ea res uidef. q. Grxci /Aéxw,iAi)\IJ[ilt;x,amp; fA!ia)(^(v/AtiTei dicunt,nouos renerioresc^ in plantisftó lones.Quorum fimilitudinein animalibus.qux mofchon ferunt, noui odoramento illo pleninafcunturfol liculi.Potuit 0” ca nominisratio eftc,qgt; animalia illa media inter capream amp;nbsp;uitulam natura amp;nbsp;magnitudi* ne,fulHo uitularum colore uidentur, quas Graeci ^lt;óir;^«w etiam amp;nbsp;Alt;»ip(“f’'* appellant. Inuenimus prxterea ab tjfdem Grxcis Mif)iiix appeUari uafcula potius q filiquas, cepaijt fernen in fummo caulis feruantia lt;amp;nbsp;ma* turantia:a'quoijtfigura nö longeabeftmofchi folliculusille. Adiecitdeinde arboi5tmufco,de quo agimus, Diofcorides.Splanchnon à quibufda etiâ dici: quod nullâ habet nobis manifeftam caufam. Liquidem Grx* ti£WAdgt;)fr«,quxLatiniscxtafunt,appellauerunt:neccftquodanimanti5extisü'mufcoarboBtconueniat: fine cor,fiue iecur,pulmones'ue aut lienem,aut quod uolueris aliud,accipias; nullum enim hora uillofum, «utmufcimodointammultacapillamencadifcerptum eft, lUudetiamanimaduertendurn,quas hicce* d 4 dros

Mufeus. Mofchus,

f*^lt;^)(©'. f*lt;“’gt;cAi»,

-ocr page 82-

44 DIOSGORfOrSi

dros dicFt, AeginetS pinos dicere.Ted uitiS fubclTe credimu»,quoni5 ftatim Diofcoridi fubferibes, omnibo# alrjs cedrinn mufeö o* ipfe anteferti Non uidecur amp;nbsp;uicio carcre Diofcoridem illic ubi cenfum bonicatis mu feihuiusagens,ccdrió'albxpopulitantumineminiüdcfideraturcnimquercus, nififorte'legentibusda-mnacam uoluerit eHe,quam tacitus arboré prxtertjflec. Nokimusïr illud relinquerc.non efle huic ÉZ Pan* lo Aeginecx mulei huius cafdem uires.hic adftringere, ille difcutere amp;nbsp;mediocricer mollire dixerunt : nort paru o, ut uidetur,dilirimine.quod nos peritioribus cenfendum relinquimus.

n^ï A-ya^^ój^^ou. Kttp. Ka.

DcAgallocho. Caput XXI, AGalIochonlignueftquod ex India 8C Ara bia affcrljhyi^ ligno fitnile, pundis diftin Au 8C maculofum,odorat5, cü amaritudp ne aliqua guftö adftringens. Cortex corq fimilifudinë habet,colore uario. Commanduca£ ad oris Si ammæ fuauitaté.Decodo eius itidé in eundc ufum colluitur os, Cundisidem corporis partibus ficcû tritumtÿ infpergitur, Incenditur uice thuris e-tiâ amp;nbsp;uaporatur ad odoré.Radix eius pota drachme pôdere, ftomachi aquofos humores ficcatîfirmat e-iufdé partis imbecillitatê,ÔC ardoreslenit. Succurrit prçterea cû aqua potu agallochon lateris doloribus iecoris'^jtorminibus itidé SCinteftmo^ tormimbus.

vo/j êK ^ %ƒ(«(’. ty a^aè/aS * tö^KoS ÖUlVgi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßuiVXg. £j/^Çttl4iVwJVS. 7§X

JuAiÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Su^o/jiVTHrtva'^/xtraTPiTHS TT/Kç/aÇ. t^Ao/ov ÉXoV JVj^L«TCüci\,gt;yu7ró KI’ÄO/J.'jpie^ lt;fta(U.«(VC0(U.tV0|Uty(r»aKAu ZófJ^-iVop amp;nbsp;a^ï^N^ia Tt^oS tvaxi'lctV sofJ-oc. C®S.ty J^aTracr^i« ^oA» ? o'cafxo.'P^'^. Cu^uanj j KVTi ‘ÄiSoufa'riß, h 9 |i^a aùî®

■lt; oAKH TTlVopSjJH, SO/J-tXXO'^ TtAccc/'ö/J ^ fci®V/ow ^ KaJerMva -^«7050. TÏ'i 71 «A ^SiZ/TTAô/jo/,^ «•%.){ tf^unVT^inolfi » SJo^y/xtvoiS àjKr^jTr/Vo/xtvK ^40' vJ^ot.m

INTERPRES.

QVod feribenrefir commentante hxcDiôfcoridc.barbaraappellationcâgalIocbon dicebatur, fecut# Grçco^t xtas xyloalocm.facflo ab amaritudinc nomine,quafi aloes lignü appeUau it. Tradiderunt^ ^id pofteriores Crxci.quibus quanta credendS fit ex huius feriptoris hiftoria ôquot; notis,facile crit no üiHe.PauIus Aegineta nihil non idê Diofcoridi de eo tradit.Ex India ligna cHec thyix fimile, odoratum, ta* quod cômanducatû oris halitû cômendet-ü' ad uapores fufFitusqj incédatur.Cuius etiâ radix pota drach-mx pondéré ftomachi aquofis humoribus tir infirmitati mcdeacur.Iecorilt;5amp; inteftinoiji torminibus acco moda fit.dc lateralibus doloribus: in hoc uno tantu diuerfus, qgt; non xxtuf« 7Aoa;uc Diofeorides.id eftlatc* ris doloribus,uci}« TrAivp'nJb.id eft lateral! dolori opitulari eam ait: quo ant inter fe hxc mala differant.diiftü £ nobis cft. Quâ uero Diofeorides amp;nbsp;Aegineta thyiâ arboré dixerint non facile nobis conqcere fuit. Théo* phraftus ea hb. 1. de planta^ hiftoria inter filueftres arbores, qua^erpetuis frondibas uirent, numerauit» nec cupreHo diffimiléalibi defcripfic.Crcdidcruntq; aliquieam elle, quam Homerus quinta Odyflex rha* pfodiaàCirceadodoremfimul ctlucem incendidixit:EcquâPliniuslib. xin.trogetê ab alrjs uocariaic.li-cet non rjfdem literis in Homero et Theophrafto utraqjfcribatur ; liceatt^ ob id non eße in utroep eandé fu* fpicari. Variant antiquiores Grxci etiâ hoc loco.funt^ in quibus non thyix, fed forbo fimile agallochon 1e* gacur;quod more noftr ofnequid fcilicet rclinquatur) diAis hadenus à nobis adiicitur. Non dixiflem hoc JinlirWptt, ‘°^° quxnam Grxci diapafmata appellat, nifieorü ufum ad arcendos tantS fudores Ruellius côtraxiflet, Plinium,priuacimderofisagentem,magisgremö'uniuerfam eorumrationcm.fccutusiquxexeodcfcri ptore lib. xm.patere illipoterat,cum ficcis odoribus conftare diapafmata tantum diceret.in diuerfis his di uerfas uircs éZ ufus ratiocinari legentibus relinquens. Kunt autem diapafmata afpergines ficci 0* in pulue* rem triti medicament! alicu!us,qux totis corporibus aut corum partibusfouendis.ficcandis. laxandis.ad* ftr!ngendis,molliendis,durandis«p«izodorand!saliquando infperguntunldeoipnosfimpliciterficcumtri turnipuniuerfo corpori infpergi diximus, nihil in ancipit! «iz miiltiplici re cenferc uolentes. Qux enim ra* tioeft, curarcendisfudoribusmagisqodorandis corporibus utile agallochon dixilTe Diofcoridem aliqui» affirmer.' Ego fanéid non aufimiö'fiiz hictZ Paulus Aegineta aquofos ftomachi humores ficcare tellécur. Siccitatis enim huius alia ratio eft. Et fi priuatim in aliqué certum ufum contrahere oportuiffec, ad odore potius g ad arcendos fudores corporibus infpergi dixiflem .-quando hxc prxcipueuis eius eft: ó* ex uno Tormina, boe ufu non minus g ex cundis alijs commendatur.Reliquum nunc eft, ut dicamus.qux nos tormina CZ inteftinorum tormina in morbis appellemus.Quod conftitutis Grgcarum Latinarumep in his malis uoc3 ffifth fignificationibus.nouifle facillimum erit.Incipiemusautem à Grxcis,Ö‘ ab his quos ciusgétis medici, rfi-ftut 3é TftftvtSi dixerunt,graues quidem,non tarnen omnes,ncc ubiep in homine dolores, fed qui circa um-bilicü.omnetp id fpatium quod m anteriore homine ab oftio ftomachi ufqjad umbilici partes defeendiud* quod, quoniam uenter iUi fubeft, Grxci epigaftrion dicunt : in aliquot malis hominem torquent,ea uoce fignifi’cantes.Vtlpaudito cephalxx nomine, capitis permanés dolor intelligicur:ficrp0^uivappellacione, hi tantum dolores fignifi'eantur.qmea parte nos cruciant: non ipfi certum aliquod morbi genus conftituen* fi/^uplt' f^s,fed alcerius comices.izut Grxcidicunt euiuT^û/ÂKTix.Suntautemilliseu/ATÎIiiftiintt, auroreGalenoin diffmi tionibusfuis,qux morbis «Scaffedtionibus alrjs fuperaccedunt.ldeocp Paulus Aegineta libro fecundo, capi tequodocet, quibus inftantem morbi crifimobferuareamp;cognofccrc oporteat;diuifionehac utebatur UC dicerec: Siperfupema fucura crifis fit,non elfe fcinpcr habendam in nialo inlaniatn : nec umendum, H «grotus

-ocr page 83-

LIBER I.

4J

segrotusfuMofe profilïat;ad fuperiora enim humoresferri hxcïndicant. Sin autem per infema, fuperacco dere epigaftrij erofiones, amp;nbsp;circa umbilicü rpó^owhos.de qiiibus nunc agimiis.Idê libro tertio de dyfenteria fcribens.his uerbis rem docuit.-Si igitur cum excrementis exulcerationisnotsc lt;S‘ figna additis doloribus O* rfiipiij excernantur.in gracilibus in teftinis fatfta exulcerationc intelligito ; in quo morbi genere non conten tus dolores dixiffe,latins enim patetdoloris nomen, ypôçowaddidit, certü üquot; in certa parte doloris genus fi-gnificans.Nec mnlto poft cum de craflioris inteftini, quod Græci colon dicunt,dolore,itidê doceretmume rafletljplureseius.qui à craftopituitofoq; humorefiat, notas;adiecit yfópo/r hisamp;frequentiridiu uexari in co genere mali hominê. Eodem libro etiam quo capite de renum amp;nbsp;uefficæ malis agit,in ter alia calculofogt; rum renu indicia,?fcçiovÆ adiecit.quod eft ^fiçmt crucian Cr torqueri.Nam quod ad dolore fimpliciter per-tinebac,dilt;fium ab eo fuerat irÇtAfut UuuKâi, fcilicet quod eft grauiftimo dolore cruciari. Ex quibus omnibus,ne lôgioresfimus,facis patere poteft,quofnâ in genere doloijsprinatim ?popoi//Cræciappellauerint,ho3 Latini in uoce amp;nbsp;re Cræcos imitati,à torquendo.tormina dixerunt.frequensq; Plinio m huiufcemodi figni-ficatione ea uox eft. Nee Celfus aliud fignificare uideturlibro ii • capite xi. cum de notis iamiam cutêfub-euntisaquae.his uerbis agit:Eiufdé morbi nota eft,ubi circa umbilicu inteftina torquentur,ftrophos Graeci nominanc.IdcpàGræcisnomeninueniireuidentur,fiuecxancedi£ftis,fiueexalqscaufisfianc; qp rfKicAntiA. circumagentes fe,in ea parte dolorem faciunt: quam doloris ratione Latini etiâanimaduertentes,a torque do tormina eos dixerunt.Fuitqj in uerbo torquere antiquiHima circumaclionis flexuræqjæftimatio ; turn quia quae contra natura in animâtium membris fleeftuntur amp;nbsp;circumaguntur,dolorem faciunt:ad tormen

turn paulatim translatâtes eft.- netpinhoc tantum, fed in plerifqï alrjsdoloribus torminnappeUatio quondam in ufu erat.Nam Plinius uri næ tormina dixit,omnia difficilis urinæ genera complexus. Et Celfus qua Graeci dyfenteriamdicebant,Græcinominisrationêfecutus,inteftinorum tormina appeUauitmeqj ab re* quoniaid Graecislt;/lvaa7i(,'lt;Kfignifi'cat:quibusin multiplicihominis malomultafrequenstpparticulghuius Jlur, in uocibusfuisadieÀioeft:ur illis coniuncftagrauitatem.laborê,difficultatë. dolorem amp;nbsp;tormentn in- /J,. dieet. Nee aiicubi copiofior g in corpoq! noftroiy morbis irnienicur,J[u!ruAleiit,Aumvi!Kii,Jiuffii}{^iK»,lt;Hunuf‘iKii, Jlv(r»T4(gt;i'«H,alijstphuiufccmodimultis,halitus,auriS,fpiritus.urin3c,inteftinoiy,aliarumq}partinuitia.dolo-tesamp; morbos indicans ; fu ifteep in dyfenteria Latinis antiqua Sc quotidianam torminum appellationem, præter Celfum Plinius etiam teftatur.qui torminaliaforba quaedäideouocari dixit.quoniam contra pro-Infam in dyfenteria aluü rcmedio efient Et fi antiquioribus medicis, Galenoq: praefertim in diffinitionibus fuis,credendum fit.nulia mali eius certior appellatio. g ex dolore ©• torméto afferri poterat Eft enim dyfen teria inteftinorn cum inflammatione exulceratio.inquacruentafeci'ue fimiliaexcerhuntur.torquenturcp dolore aluus Sc inteftina: quod in cacteris mtcftinoró amp;nbsp;aloi malis, qualia funt diarrhoea, inteftinoiylëiior, er crebra amp;nbsp;inanis egerendi uoluntas,non adeo fit.Dico autem diarrhoeam copiofos alui.fine inflammatio ne exulcerationecp.Huores.Inteftinorum autem lêuorem.quam Graeci lienteriam, amp;nbsp;crebras inanesijtege-rendi uoluntares lt;amp;nbsp;impetus,quosrjdem tinefmosappellac:de quibus priuatim alibi amp;nbsp;certiusdicetur. His ego autonbus amp;nbsp;rei neceftitate motus.Graecorum ftrophos,tormina fimpliciter: dyfenteria uero,inteftino rum tormina diximus hoc capite, ét ubiqjpofthacdicemus.Scio fore multos, qm nouitaté noftraiy uoeft faftidientes,non probent mutaria nobis,qnæ iampridem,licet aliéna 3c peregrina, ab omnibus pro dome fticis 3C proprijs recepta funt. nee minus g ungues digitos^fuos nouerint omnes : fuiffeqj id minus in dyfenteria,faciendum,quo nulla eft domus «£r familia, in qua quotannis id malum non fentiatur : nec noftra aetas.nifi græcaappellatione,deeoaudiatamp;loquatur. Veruntamen tit non damnandum eoFuconfilium cenfemus,rebus enim non nocibus ftant artes amp;nbsp;indigent: ö- cum certa res fit,quacunq5appellatione indi-cetur,nihilreferre;fic etiâ no retjeiendu efle noftru exiftimamus ; qui cum liceat domefticis 6* proprijs uti, alienisabftineredebemus.Turpeenimeftnoftrisopibusutinefcientes,paiipcrioresguolueritnoseirean. tiqua seras,uidcn.Qux licet multa in artibus non ta féliciter g craxi conftituere amp;■ tradere potuerit, ideeq; in plerifqï eorum uocibus uti oportuerit. Non ideo tarnen negligendaalia, quæ relidla poftcris ab ea fue-runt,tam multanumero, tamcpfigrificationecerta,utfidiligentiusexantiquisfcriptoribusrepetantur, paulominus gin cuncftislatineloqucntemmedicinam audirelicear. Quoftudioirfpe impulfi.non define musquod hactenus egimus, quicunq;lcgentiumde nobisfuturus fit fenfus-pofthac etiam agere'ö' id qui dem bona fpe,fore aliquando,quod Lucretius cecinit.ut confuetudo concinnetamorem.

t^'otff««» Diarrhoea, A{WTtpi«.

InteftinorS lêtior.

T^WfAM-Çrf bra amp;nbsp;inanis ego rendi uolö-castrimp« rus.

nt^iNao-tta^^y. Ktep. xê'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Nafeaphtho, Cap. XXIL

NAcTKa^iSop. 01 J^.va^ita^iflo/j. -wr Afcaphthon. Sût qui Luna tm mutata li

H^'iïor’ïK^’iviriitH^Ko/x'^Ó’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 tera,Jnarcaphthonuocét.AfFerfóChoc

amp;/ Jt cpAoiS/'tç.iruxa/xi’.'ou nbsp;nbsp;nbsp;1 exlndiaïqd torminibus fubuenit.Cor-

At7ri'cr/xa^to(itoç.6i/Mi«Mt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticisfpeciëóCfigurahabet.Aegyptipfici vo/jibà 'ïUrtvuJ'iov.Cl (xiyvvpSjjop 'f'ï^ libro fimilé. Inceditur per fe ad odore,mifce£q^ bis o-K^VasoIç ^u/juct^juxtrz, wpïAou/j v^j /xK- cópc fita quf in eundt ufum incédunt 8Cuaporanf * ■ïjov ki-yvu^rSxzitJu, u7fgt;0u/juaöamp;£/j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem adftridis famina^e locisfuffiiu prodeft.

INTERPRES.

SVnt Paulo Aeginetsedc Nafeaphtho hoc omnia Diofcoridieadem: Indienfcilicet odoramennimeC fe,quod contra adflndlosfoeminarum locos incêdatur,^r ad fufficus uaporetur. Nihil de eo,qiiod ha-dienusinuentum nobis fueric,Thcophraftusaut Plinius docuerunt. Ideofp non ab reforfitanfuerit incognitum illis finffe fufpicari gt;nbsp;InantiquiiLmo certe CzprobacilÏimo nobis codice, nuUibi etiam hoc

-ocr page 84-

46 DIOSCORIDIJ,

fil^Qr'^

leginir capnt.Needeprehendi eiusueftigiü aliquod in co à nobis potuit'non leuî, nifi' Paulus id confirm^« rec/ufpicione, cum liceret Plinio ab eodemhoeferiptore.àquo plura alia acceperat.hocetiSaccipere. Va* riant ab impreffo duobus loeis hoc capite anciquiores Graeci. In aliquibus enim poft illud : ér hoc ex India affertur.-legiturftatim.oypopotzji^o/r«!»»gt;ƒ, id eft quod torminibusfubuenit ; nulloeius remedy anciquialicu-iusferiptoris teftimôio.Siquidê nec Paulus Acgineta cum alioi52 meminilTet.nec an tiqua Diofcoridis inter* pretatio eius meminerun t ; ideoq; nos id negleximus. Variant 0* illic pariter,quo loco hie ait,incendi uapö ranqî ad fuffitus utiliter contra praeClufos foemina^ locos.Sun t enim in quibus /xM^av iVtvwAÓ^Hv.O“ in quibiia v-QvuAi^ió legatur.Significattjj altera uox.quod anguhu praeclufumiÿ fit:altera, quod aftrieftii, nec humo* res remittens.qoalia funt nullo uitio curta aut rimofa ficftiliaprimumcp illud anguftiai^ amp;nbsp;praeclufionis ui tium.quod Graeci çi^ov dicunr.in oftio muliebriû locorü ex praccedente exulceratione,au t durata illic inflâ* macione fit. Alte^adfuppreflbs menfes,dr eius partis fluorés pertinet.Nos in ambiguoid maluimus.-quod ab antiquo medicinæ autore Paulo Aegineta cófirmabatur. Quo enim capite ab eo docetur de muliebriS locorü claufura, qua p/^ordripfedralij appellant, fiinueterauerit id malu.fufFimêtisuaporibostparomatt» utendneflè praecepit.quod curatiôisgenusà Diofcoride etia in Nafcaptho hoc.eodê modo docetur. Seien dum praeterea non omnê pracclufionê à Graecis in medicina ipïfAiiv uocari,fed earn tantû,quæ in genitalibus in utroq;fexu: translatâmes uocem ab his fuiffe, quae alioquin natura fua aper ta dr patentiacoercentur dJ* colligant.ut in facculis perisepomnibus fit,quæ funiculo à Ihperiore parte neeftutur; dr in mordacibus tan-rum equis dr canibus,in quibus no tancuinferto orifreno,fed toto ambitu quaff fibula quada colligatori* lt;ftu dr ore,morfus arcetur,quod quotidie uidere licet. Id genus uinculi Graeci Çi/zovdr aliquando kh/zov appel-lauerunt.Auditurcpid quotidieinPfaImo;Incamolt;S^frenomaxillaseorumconftringe. Neclt;pi/Aamp;ipi/Aiivvi^ Cræcis aliud eft,q nedtere,colligare cp.dr coUigando claudere.Cucp ingenitalibus hominis aliqaando fiat, utquas natura partes ad excrementâContinue apertas efle uoluit:fi fimili cläudantur modo,tunc mali ge nusidp/uovdicunnautor^eftin difFinitionibusfuisGalenus.bifariamidmalumfieri.-autperiè.drànatu* ra;aut,uc ipfe aic,lt;^ iaigt;sn{|M«7@'.id eft ex malo aliquo quod poftea acceiTerit: quales numerauit caufas PaU lusAegineta,exulcerationem quæpr3ecelTeric,autdurataminflammatioriem.

DeCanchamo Caput XX111.

CAnchamon,LRomani panter Græciscan charnu dicunt.J Lachrymaeft in Arabia nafcétis arboris,canchamü ï habet aliquä myrrhæ fimilitudinêïSC uirofo in guftu œ dore fentit Earn ad odoreincehdutSf uaporant.Ve ftes additis myrrha 8C ftyrace eiufdé fumo etia odo* rant.Ferunt potu eius triobolari pondère cum aqua aceto'ne mulfo aliquot diebus, gracilcfcere nimia


ÎKarKa/Aou. K£lt;f. K.y\ Arna./j.ói], J^m^w/^ ^^p äja-£i(kS ^uAou, cr/j-v^va ^ 'K^om-0iriÓQ‘ €^opMJ\lt;i ^J TH ^isenj. S quot;^ uS 6uAlt;./aAta2: ;^5i^. UTp KaTV'^öu« J^'u «5) ra ï/Aa2a,AttTao‘/M^



Wiî'wi’b/*


VH? H^ su^aKos. tTma/j-ip J^ 'iso^e'r^ tj^^^u Ï^vou/^H-J/j T Ka.r(i7TnfxÏAwiJ, T^iü^óA^t 7rAH0oS 7riVÓ(jS/)op,a‘vvvJ^camp; « o^u/xtAi^ Icp’ÏKOU'iX'iHpi.i^lX'i.J^Ïi/'Ó^ H^ (STAhVIKOÏS. ly OTiAxTTfiKoÏS.iy Sctó/xa^Ko/s-ï^p-KVa 7t «r^ trui (UjA/k^ktw« KaSaijiJ 3 ly ràç t^ üfp9aA^ü7s Tax^w^ ovA«S. ly «/xëAuo Tn'as’iaTj, S^i^lp aha. 'Jt^ót^ 7t /xuJ^KtrtJç cv/fK^ Q^üVTa.'^ria.'it^'i cvJ^v ‘in^si’^T?!^,


obefitate pingues.Datur præterea Iienofis,comitia^ Iibus, fufpiriofisq;. Menfes cum mulfa aqua trahit. Hebetibuseadem medetur oculis,0i eorum cicatri


ces celerrime exter it.Facit præterea ut quod uolue* ris aliud, ad cxefas, continua^ deftillatione erofaS gingiuas,Slt;dentium dolores.


INTERPRES.

LAxandi uires ultra odoris ufum Canchamo Aegineta tribuit;necreliquit etia quod hic ait, potu eius ad gracilitatem obefos contrahi. Vtq; hxc,fic etiam caetera omnia illi eadem Diofcoridi funt.ln medi cina autem er oculorum malis,quas nos cicatrices diximus,nouifle oportet à Galeno in Ifagoge fua diffiniri, Cicatricem effe, cum m nigra oculi parte ex profunda exulceratione craflior oculo membranafu peruenit,er cartdido colore confpicitur.Paulus tarnen Aegineta in fecundo aliter de tota hac re docuit:qug infuperficieoculifiuntcicatrices,aquibufdamcicatricum nomine tantum,aquibufJam nubeculæappel* lari dicens ; Profundiores uero,albugines, quaff congeneres oculi labes fint,nec nifi profunditate er fuperfi* eie inter fe différant,

n^l KURISU?, Ktep. Kef ^ Kyt^ . Qüpji/j.ixrot^ ^ crKÓV’acria,

rS IÇzIkôçuç 01 ç^ aeyuTrfto ?^f J.

^lyvunj Jï 0 àv^oT’iç. yy àc9-fxcâ.x.Q7qcr'iJ^0'TiyJ'^T'‘^f^lt;^^‘ • «TKÄiao-'c« □ a5T£,u.(î)E^ov’)7rAt/ov£S.îvà»sd2i »y auTK. KUTtf^ûU »//.i^iSOfi, ^ÿi^^îi^^ Kif^Sg v

DeCyphi. Caput XXIIIT.

0Dorati uaporis 8f incenfi cofedio dica ta dqs cyphi eft : Vtunturc^ ea multum in Aegypto facerdotes. Veruntamert hæc ipfa etiam antidotis mifceturtda-tur^ in potione fufpiriofis. Plures eius confed^ ones tradunt,inter quas hfc etia eft.Sumito angel lofi odorati wei fextarn femiiïcm; crafTa^t iunipe ribaiz

-ocr page 85-

LIBER I.

47

1° auro. sa.lt;^il^üip Ac^w/j£KY7«57-lt;ï^/j'-s^, VMp^vaç iamp;'. |nt/Vxç â7roK.tK.a3-K/p;u3LyHÇ p.vaç£, HOcAa/xoua^w/xa^Kou. àcüTaAa6«. ^oiv^jêt^as»/xvS//a. (T/xu^VHSlt; iS^ o'iVS TraZciiS I^saç 6\ p-îAr-PS p.vaQê'. îK^z^^-Ticrai^ 7^ SAt^J^a. Ko-^op iy T^îwap p-^r' oi-vy WJ Ç^ trp.v^VH^. amp;nbsp;rà a^a Ko-j-aç HJ ctk-craç, p-i^op T^vT^Ki- ioicrop 'n avp-mSp HpÀ' ^Mix. ilra.i-^.na'a.^'p p.iÂilt;i'ygt;,i Ko^Mt/'as O'UsKO'iœÇ ,p-i^op UÏhp.i'Ktal^'^f^HT'lVbPTY THip^w. lira, roi Ao/7rà cruPcwa^i'l-ix^ U^ p.îA3ç, à?fT(0£o'o iK^v.'^çop os^mvop-

ri baccaçi tantunderntpinguis/uis^nuclei's pur-gatæ paffæ uuæ p5do duodedmîpurgatæ refîne pondo decern : calam i odorati,afpalathi,rotû dii^ odorati iunci fingulorû pondo;myrrhæpôdo du odedm,uiniueterisfextariosnouë,mellispondô duo: turn exempts nuclei's,uuam paflam tfidüo, 8C cum uino myrrhaq^ fubigito.Cetera deinde tu fa cribrataip his mifceto, finitotp Integra diem co bibere:tum melle ufqj ad glutint eraffitudinë decode, liquefadam refinam diligenter illi mifce-to,amp; poft refinam cetera omnia diligetiflime tri-ta, SC in picato uafe repofitajeruato,

INTERPRES,

HAbuerunt primos diuqsfolos deos rudi amp;nbsp;ineuko adhuc feculo homines tum primü, iitpoètae fia-xeriïc.Iuto cópof)ti,i0' rupeo rubore naci.quos ccclü, amp;nbsp;in eo plixnomena quotidie fibi oftenderce: maximecp omniü folê ideó uenerati fimCiq) eins fyderis calore foueii.ér luce dirigi nitam omnê fibi fentirent-Nec nifi poft falu tare exoreü religionis noftrae, precibns Cr facrificijs defierucgenres aligna: rebns fnis fibiep propitinm id numen facereaam akx eoRtanimis nanx qnidc, neiy in mêlionsreligionis ignoran tia excufabilis fnperftitionis labes inhxferat .• eoep maiore religionis fanditate exerceri credebacnr,quó ab • Aegyptijs,quos admira ta Temper antiqoitas fnit.amp;Placo daros in Capienciaamp;egregios appellauic, omnia ad indefelTum id lydns.inextintftamlpeinslucêreligionisftiæmyfteriareferebancur, cam multa numero, tamljricu 0* obferuatione diuerfa,trexnaturæ uiribns repetita, ut non contemnendü Plutarchus cömen tariüfub Ifidis ÉrOCyridis citulo de his quonda fcripferit. Nee fpemendn alictu fn,dumfuperftitio falfx^ re ligionis cultus docetur,natura cognouiffe. Amabant, eolebant, amp;nbsp;adorabant qnotidie Ae^ptg folc;matii tinoq; ad fe reuerfum, precibns, facrifiegs d incenfiS odoribus excipiebant.Et quonia non fatis in religione eft incepifle,repetitis in meridied ad nefpera rjCdê precibns amp;nbsp;facrificijs, fed non rjfdem incenfis odonbus; tam benefici fyderis illius numen uenerabancur.Eracqï illis.ut idê Plutarchus eodem de ifideO' Ofyride c9 mentario teftatus eft,in odoribus his amp;nbsp;incenfis bic ordo Üquot; ritus.ut exoriente eo fydere, incenfa refina ua-poratns aër numini eius placeret.per mediü deinde ccelü ingrediêci, myrrha:Cr ad occafum decliui, quod Cyphiabillisdicebatur,eodemincendereturmodo;hocfcilicecex tam muleis compofitü, fiueodoramen^ tum,fiue medicaments malisdicere, de quo nuncagimnsiutlperatautor illetotinsantiquitatis.cSromniü quæ in moribus,religione,artibus.fociahepom m nita egilTenc ü* agerent homines, diligentiflimus indaga-torÉracerrimus iudex!neuiderenturfquod fibi nerifimile non erat} clarifapictia Aegyptij.tamridiculafiP perftitione deS coluilTe, omniS huinfeemodi obferuationS meliores alignas rationes prodere conatus eft. In eoqiprxfertini laborauit, ut oftenderet ad fanitaté uapores O* incenfa hæc ab illis inftituta fuiffe •. no ob äliä fané caufammifi gniaexiftimarent malediuina ab his traclari,gui morbofo corporeel perturbato ani mo elTenc.CumqjplurimS aëre utamur omnes, nee codé cêperamento bic femper fit, fed noeftu denfetur, corpus!}) noftrS ponderofior premat, C tenebris eins temporis animü in triftitia ir folicitndinem contra-hat:ideöftatimale(ftorefin5incendebant,acremfimulpnrgantes,O'commiftnmcorporino(trofpiritnm, acri amp;nbsp;fenfum tentante refinae illius odore nentilanres, ö* à languore excitantes. Mox in meridie fenticcea grauem copiofumep ui folis halitS ex terra trahi,incenfa myrrha acrem extennabant.Difiicitenim calor amp;nbsp;fpargitguod in continent! (dico autécontinens.quod nosundig? ambitëz continec)concreuitturbidum, 0* cum humore fordidS.Qua rationê fegnentes medici in peftilentia.acccfo igne ër excitata flamma, ficgj extenuatoaëre,opê ferre credunf.ExcenuSt auté maxime incenfa odorata ligna, gualis pinns,cupreffus o* iuniperuseft.Retulitcpidê Plutarchus,claimt AthenismedicS Agroncnoie,nö paucisin peftiietia.cSiube-ret prope ignê haberi ggrotos.profuifle. Ariftoteles pterea nó minoré fanitatis g uoluptacis in u nguctis,flo ribus,J^ odoracis pracis rationê effe uoluit:frigid5 natura.ër quafi glaciale humanS cerebrS, caliditate leni cateepfua fenfim relaxâtibus. Vefpere tandé ad arcêdos métis m fomno tumultus cyphi iucédebangd mul-tiplices aromatS uires in fe cöplexS cü arderet, mité halitû gratosep ex fe uapores mictebat:qno^ côtagio infe(ftusacr,naribus?irrefpirationeattra(ftus,omnédiurnai52folicitudinütrif)iciaÊrmedirarioné,uelutine xusamp; uincula giiædâ laxarec amp;nbsp;aperiret:fimulcp humanx métis parte, in gua phätafmata er fomnia mo-uent,guafifpeculSleuigaret:necminusadedormiendâpurgatâô'tranguillâquietéodoribnserincéfishis animS in Aegypto facerdotes pparabât.g lyrx pulfibus Pythagorici quonda facere cófueuiflenc.Dico aüt phatafmata,q in genere fomnioiy neteres fic appellauerSc, amp;nbsp;Cicerofxpe uifa noianit.Hic erac in Aegypto Cypheosufus,afacerdotibuseinsgétis ad fanitaté,uoluptatécp,0‘deliciasuitxmagis,g ad religionéinuë-tus: erfi religiofe cóficeret,nec nifi ex facra^i literarS cömétartjs, dieftatibusep facerdotibus, ab unguétarqs eäfieri confedlioné liceret:amp; certus reiy etia exigeret numerus, g fexdecim erat,quadratns,er parirer par.-Erat cypheos huius eöfedtioes narix. gef hic à principio ftatim teftataiidefqj hoc loco ea defcribi,q in fre-quéciore medicinx ufu fortëer notior omnibuserat.N3 quga Plutarcho defcnbit.amplior eft;hxc decé,illa fexdecim rebus conftat.ad explendS quadratS qué diximus numerum. Qiix autem hinc Plutarchus adq-eiefnam extera eadem ambobus funej fefelis eft,bitumen^thryon,lapathum, quæ rumex noftris dicitur;

btriufop

-ocr page 86-

48


D I 0 S c 0 R i D r s.


utriufcpiuniperi baccainam altéra tantû Diofeorides numerafér cardamomû. FuifTe itidc plures ^r diuer' fas eius confedlioncs PauRisAeginera.-qui quoloco agit dedeftillationibus àcapitein fubiecSas partes,ingt; ter estera olfadlu his prodelTe ait Cyphi, quod feleniacü.id eft lunare uoeât.manifeftoargumento, fuiffe quondâ quod Soli,(£r quod Lunæ pnuatim inferuiret.Idë non miiko poft de iecoris uitijs agens, plures hoC nomine eöfedtioes quondâ fuifte teftataseft, Fuerût.ut parer, cypheos primi autores Aegyptij, primusîj inreligioneeiusufusfuit: idq; eft quod hic air,drjsdicatâ confeckionêeamefte^û'mulriâ.quotidiefcilicec ©•ter uti ea Aegyptiorfifacerdotes. Ad facienda deindehomini medicina translatâtes eft.pofteiiorescp me Eclegmacà diciintereclegmataeânumeraueruntrdicoaûteclegmata, quælingunturmagisqdëuorantur.-0'retenta ore.autlinguximpofitafubdita'ue, paulatim tabefeunt. Nosuaporisô'incenficonfedlionêexprioreillo ufu.autore Diofeoride,cyphi diximus. Nam quod ille Su/aIix/âk unauoce expreflit.nos pluribus,cnaliter no Thymia^ liceret.exnominisô'reisftimationefignauimus.SuntaûtGræcisthymiamata.quæcunrpinarisadfuffi-mata. nbsp;nbsp;nbsp;mm lt;amp;nbsp;odoré uaporantur .• qus facræ litera: aliquando meenfa appeUauerun t. Non tacendu hoc loco etiâ, quod fufpicati fæpe fumus.non effe Diofeoridisîegitimû hoc caput.quoniâ in antiquiffimo omniti mihi iZ probatiffimo codicc non legitur : neceius meminerit Paulus Aegineta, cum medicâ omné materiâlib. vi. percurrerct.-quodagenda non erat homini,qui in curandis morbis ufuseo fæpenumero fuifier. Quodqjiii ea fufpicione magis nos traxit.illud eftrçj pai^ uerifimile eft.fimplicë medicâ materiâ docente hominé cô-pofitâ illi mifcuifte.Nec eft qj miretur aliquis, in Græcorü feriptorû codicibus ram multas û* tam graues la besrquo enim malofato Latina res iam pridë perijt,eodë amp;nbsp;Cræca collabefaëtara eft .• ét quod adqciëdi c5 tinueantiquorûdecretisaliquiduitiûnuncomnes tenet, idëantiquiores tenuit,dumuolumusomnesaut fapientiores uideri,aut otio confulentes, parata amp;nbsp;expofita eodëloco omnia habere. Sufpicio tarnen. non decretum hoc fit: Netpenim nos rem damnamus, nec legetibus inutile fuerit tam milita de Aegyptiorunt fecerdotum amp;nbsp;medicorum Cyphi narrata,à nobis iz exantiquitate repetita fuifte.

nlt;^l K^OKOU. K64». Kt.

KP0K@^. L 01 JéjACTSUÇ . 01 J^j KU vô/A05£}x)ç • 'n^O'jJtiTctt àf/xa Vj^a-KÀtouç. J £?( K^aZïl^ e^ ’laT^i' KH JtgKO'lJjÓ KW^UK joÇ. TI^OO-CpaTOÇ 710 tu ^ouç. oAiyopXamp;Juc/j i^^optivi tÀiKoç. £ü71^HKlt;jç.bAOiUtAHÇ.aS’^aus©^. âvtlÂiKTTHÇ. ttAh^kç . BaTTfu|U lt;^(riilt;ra ràç X^'^Ç • ovA tù^WT/wp H l^fxaK'i^f}. £7raKri-KCÇ Jii «^ TH ÛT/XH K^ J^^lfXVQ . 0 gt;06^ /XH TioUT(^,H 7raAa(oçâ27p,H ^i^^iyfj^oii. «félm^tUlj JV b £K 951 TI^OÇ AuK/WKW^U-quot; *S'°''’ HS^ oScTTôTOi/’ ÀUKiaKoi/' bAu/x7rou. l'T« b àiy^p q^l airaÄidQ. o JV ku-$lrmÏK(^b îK «A Kt^Vroj'aç , Travrop *?fv Ka.r«.'tIm o-i^Aicv/. àcQÿjv!^ Kara d^uua/j.ip,Aa.xw/tü)J^ii)^ cVTilt;=7rxVTilt;i' ^^ fj^Toi ro TToAuxuAop ygij iuxçoupo/r^ TH noAia aiüj ^wap ßairfovrti?. toutw X^wVTc« . TToAAoi/’ cfs Tr/TÇaTKtTca J^i«. TOUTO.tK’J^ rà tfa^ptaKajbTi^o^tT^apt fjSüjl^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘lt;^0X0VTMfji.'i'

14 K^OKO/xa^ptaT©^ KtK0p.pSx/0U . K d'l' V 4KpxaT©-' U7raAa4ïdpSxi©^. o-ujDTVt^ifji.-ftiSxiou, ii^ TO ßot/pus'ajJp.icrw, AuSoc^-ru^ouH^oAu6(fiaivnlt;5. J^/AoZ JV TaxTa.ró^'n. ^T^iXPP Kouio^u jVç. €1 V rioa'fj.iLU t^H' /xa-TciS^ Tuexavjp. LotoraAo’^ ^ ocw (pHo-i fxovop tuuJV xvróp. bi efé ly ^cu/i(rip.op,ii in ep 2ç tPS amp;uT70 lt;nbsp;7^ /xi^vJ^aT’^. H^ Jt '3^«AH0tçj£x4'^‘^=‘W^'nT'K.W. pt«Aa-K^ató. U7psu4oult;rap. oS^h^k^x). -^tX'i ^^' ' ^0)c«z. K) ü:K§a(7raAoi§ lt;â /xirx rAuK£oç 7rr Vop3jjo^, «v/x« 7vo$üaA^«p ETn^^op^os,

DcCroco. Caput XXV.

CRocon.LSunt qui caftora,qui cynomof phon appellent, Magi fanguiné Hereü lis.Romai panter Grecis crocon diefit. J Probatiftimusin medidnæ ufu Cory^ cius ex Cilicia eft, recens, qui coloris fui boni taquot; te rubet,8C exiguo in capreoliscandido eft.Qui itidélongus,integer,friabilis,fqualidus 8C fine un guine,pIenus:S^ eu madefeit,manusinficiés.Qui tandc carié non fenferit humefeat'uetodore ioc3 do, SCleni acrimonia fit. Qui enim talis non crit, aut intépeftiue lectusfuit,autçtate bonitaté ami-fit,aut maduit.Secundæ bonitatis à Corycio Cilb ciæ croco eft,qui ex agro ad Lyciâ,SC ex Olympo Lycionôte afferf.Tertiedeindc,quiex Aegis Ae toliæ urbe. Cyrenaicus auté Si Siciliæ CenturipP nus,ole9imodöfatiui omnes * cuctiS alqsincadë Sicilia uiribusSipoteftateignauion Veruotn ob humons fucci^ copia Si coloris boquot; nitatéin Italia exmortario ad infedioneseo uni tur,eamq’ob caufam grâdi pretio uenittin medicina tarnen primus illeutiliftïmuseft. Adultérai croc’ admixto tufo crocomagmate,quod crocini unguenti fex Si recrementü eft. Adultérai itidc defruto afpfus, adieda ad grauitaté Si ad pódus, argétifpuma,aut plübagine: Veçt fraude indieat pulucruléta eius facics,8idefruti odorXBonitatc odoris tantumcommendari crocum,Theftalus quondam autor fuit. Alp etiam letalem dixerunt, fi trium drachm a IL pondéré bibendus detur.Sed quoduerum fit,J maturat crocus, mollit, lenitet adftringit,urinam cit. Si amabilem coloris boniquot; tatem facit. Arcet idem crapulam cum palfopoquot; tus. Inungitur contra oculorum deftiUationeS/

-ocr page 87-

LIBER I.

4gt;

StÄktJ lt;fàÿ 'yaAotKÏ rtwaiKt'üi« ^i^vuT] ^ «S) TÎç Tt^ûÇ T« c^iç 'jpria'fj.oc.o'i ‘jQHv'i/Mi^. «^ •!^o^i/j.a.crij ty KaTaTrXao'/xao'i i^Zç •a^ôc’ ■^ fxÛT^W ^J^o.H'WÂiop. ^isnlt;ri Ji ly Tide's ài^o^io'ia. TaÇTtt^uo'iTreAaTCo/'îli’i^Àt'y-/xovaç Tt^aüvcI Karaj^io/AÎLl/oç. gt;y ôç ras or Âitàç jßNCT'fpLiuil. (})a(ri ^ lÿâvaijt^Ko/j avr iîv«i fj.i^'iif'A'PS 7r/vo/jiiV^7rAH0oSlt; r^vt^os ■^ i iJXtaVPpaSr rfv{lt;Ô\,cTft/Jl^^îcp IvyJ/j tu 0S5aK.îvta6tçuS,Taj^£uS q (f(fs5£lt;5gt;|v.iy k jî^aa5r TrtvopSjjn cràwrÀUH.ê'jOÙja K(Ve,

Siftitcÿ cas exhumano lade inudus.Mifcef præ-terea utiliter potionibus contra intrinfecas

* Mifeef ÔC his quæ fœminis prinatim ad lo corum fnorum, 8C in utroqj fexu fedis uitia fubq-cinntur ôC illinuntur« Venerem ftimulat.Sacroçf ignium inflammationes inunduslenit Aurium remedqs utiliifimus eft. Verum ut facile teratur, friabilisqj fiat, in foie calida'ue picata tefta torre-dus antea eftîfic tarnen ut celer rime uerfetur. Croci præterea bulbofæ radices urinam cient, cumpalTopotæ,

INTERPRES.

VTinam quiconiierfoin floremfui nominis pnero primus omniü crocum morralibus oftendit art-ceps deus îir mufarû cornes Mercurius, agentibus hoc nobisadelTetrC qua quondam pocuit uirga paUentes manes ab orco euocare.eadécapitishuius tenebras nobisapenret Ér quxin eolatent, m apertüerlucc proferret.Sienimid nobis contingat.utfuitdeusilicfacundusfcmperö'ubiqjcomisrü'utfo lemus omnesamorü noftrorü libentcr meminilfe, non folü quod in hiftona croci optamus, iicru tragicas uirginesiÈrpueriincognomines plantas,O'fabulofas mutationes obiter nos docuiflét rtriftisipnon tarnen inuitus,narraffeteolludenté difCo fibi Crocü incautü interemiffe,defun(fficppueri morte O' memory noui Boris ortu inftauraffe,in quo puerilis fanguinis notx perpetuo pofthac rutilarêt: defideriotjj eiufdê tabefee tem Milacc uirginê.tn fui nominis Horem etia transformaffe;ut quos uiiientes amor cöiunxerat, fimilis de funóloscomitareturfortunamegatos'tpfibinuptiarüinuitahymenxos.in poëtisfcriptoribusipalrjsxter» nos amp;nbsp;honeftiores inuenirêt.Caneretcp Nafo in transformationibusfuie. quod æternü legerent polten : Et Crocon in paruosuerfumcum Milaceflores;O' Plinius Milacëin coronisdamnarct:quoniâkigiibris fit,uir gine eius nominis propter amoré iu uenis Croci mutata in huncf rutieë, nufquamqjalteijz ab altera fepara tet Graecus poeta Nonnus,qui Dionyfiaca fcripfit.amoijt flores pluribus locis eos appellans.Iouê'q} Croco. lunonê Milacc coronasiO ne longiores fimus.in delicqs iiitx fimul ubiqjeos cöponens. Laudaretiptandé Tariënfis Philo ab odore O' colore Croeû,cuius cruoré tn Mercurialibus herbis fplêderecleganci uerficulo dt)tit:ou*v«f©'tpA(el«irx«'M7rtT«lt;wjSoT«/«(x:floris fimul colorêO puen fortii na deleribens .Quælicetfabulofa fint,dixiffet tarnen eatotiusantiquitatispcritiis deus, humanioreslitcras profitentibus,necingratapeni-tus.necinutilia.Dixiffetetialiberalis O',utcft uniuerfonnmininatura benefaccre,quxin Diofcoride croco negligentia O' imperitia ueterü turpiterquondaamifla.fruftra modorepetuntur ; Sed nullaeft nobis diui-ni auxiltj fpes:defierunt enim iampridê uitiofos animos noftros mouere dij :0'quafi manu apprehenfos,ut quondac5fueueranc,adocculcxueritatis cognitionë perducere.Sufeipiendaideores nobis eft.multolp la boreO'indefeffoftudioerufcandafimulinhoc capitemulta.quxcorrupta,amiffa, nee fuislocisferuata, omnê eius intelledü turbant. Et quonia aliaijt croci appellationü nullaeft nobis ratio,qux plures etiam ^ in impreffo Diofcoride in antiquisalqsGrxcislegunt.utaprincipiodiximus.nihildehisagemus ,incogni tas nobis alegentibusexiftimarixquo animo ferëces.Laudat,O omnibus alrjsanteferccoryciü ex Cilicia crocü Diofc. fubfcribuntipin eo illi poëex O' fcriptores alq omnes. Nee eft qd nunc cömentari in hoe ultra oporteat. In bonitatis deinde notis uane in antiquis Grxcis legit, qd nos friabile diximus: in aliquot enim Ääfouy©' quod eft infragile.O' tenacilentorc du^tdn aliquot ucro wepouyö'.quod friabile fignificat,contra rio penitusfenfu.'prioréipillaledlionêfecurifuntiuniores omnes. Plinius altera his uerbis confirmât. Pro-batiofynceri.impofica manu crepat ueluti fragile: nos lp in ambiguo hanc magis probauimus:nö taPlinq autoritäre g neceffitate O’ ufu eius admoniti: friato enim pleruncp in cibis O' in medicina croco utimur. Se-quit eamoxuocê alia,qux penit’corruptafit,«n*A/7rw.f.cü«A/7riijlegi oporteat. i. g niillounguineuuefcat, non cui nihil defit.idtpmeliores Grxci adhuc habent. Nee obftat lt;$ Plinius decreuit optimü ubicutpquod pinguiffimfiCraffitudinêenim nö unguenea uoce fignificauit.Obferuauimusprxterea nö codëmodo in cundlis legi ßnlii^uva/JlnaiiTid ;^Hpolt;rSed in aliquibus, ut modo fcripfimus,maniteftafignificatione infici at-tritu croci manus in aliquibus auc Jl/«i'lt;r4. i.cü humore dtluit:qd quoniäuniuerfo croco eoe eft, minus idea nobis placuit.Reftituimus itidê non multo poft uocë,qux in cundlis alrjs.prxterg in eo qui mihi omnium probatiffimus eft,perierat;illic.f,ubi hic ait:Qui enim talis nonfuerit O'c.Deerac enim «uföquot; :quod nos inté peftiue ledlü diximus,manifefta eius uocis iaftura.O' neceflaria inftaurationc. Incertus ab hoc loco nee fc quaxfermoniscurfuseft:n5 tn intelleélüadeóconfundic,ut non facile diffimulari, aut ex Plinioin incegrö reftitui non potuerit.Per regiones de bonicate O' honore croci agit hoc loco Diof.Cütpà principio Coryciü exCiliciaprxcuntftisalqslaudaffet.infecüdocefu (SeordinelyciüO'cxmöteolympo numerabat: uerüat ticulus prxpofitiuus,amp; Coryefj in genitiuo cafu.illic occurrëtes.lcgitimâfermôis feric mifcét;ideoip nos fc cundx bonitatis à Cory cio ex Cilicia effe diximuseü qui ex agro ad Lycia, O' Lycig oly mpo more afferat: nullâcaiÿuocûperire nobis inutile pacientes:cüalioquinlicuiffet ex Plinio breuius O' certiustota abfolue-re. Siquidê ille etia fic decreuit.Prima nobilitas Cilicio croco. O' ibi in Coiyco móte:dein Lycio möte olym

’ nbsp;nbsp;po: fed nos qualê habet noftraxtas Diofcoride interpretamur.non Pliniii excribimus.Grauius in Cyrenai co croco à librarqs peccacü eft: nihil cm illi reddit: uei# ftatim ad cos qui in Sicilia nafcunf cranslacus ferma

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C eft,

-ocr page 88-

ÇO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o s C o R I D I s,

eft,«m încetto intcUecSujlt nos hiatü illic reliqucrimus.qui à doftioribus aliqn expicat : Credimusq; nos uitiûali^din Cyrenaico fignifîcaffeDiofcoridê,4clm nücnô kgic,quale Pliniusin eo.nigrcdinc.f. damna* uic.-Moxde SiculisegifTc.omniûqjin ea infula nafcentiü Centunpinii ignauifTimû dixide : fatiuostpomnes ho3cnè,idco(:pignauiorcs:qiioniâ autore Plinio,optimü filueftre fit. rn antiquioribus Crpcis aliquot certif* fimo fenfu amp;nbsp;intellcdlu hic locus adhuc inuenit. Cyrenaicus. f. amp;nbsp;Siculus Cundlis alijs poteftate amp;nbsp;uiribus ignauiores.fuccotamcnabundâtÉrc, Necquicg impediebatficreddi.Sed nos cömunefecuti ledlioné.fidé «nagisdiligentiâtpnoftrâginterpretandifoelicitatêlegentibusmaiore hoclaborepræftare uoluimus.De* fid erat illic etiä certü morbi geuus,q loco legit.Mifcet pretcrea crocus utiliter potionibus cécra intrinfecae Cze.Deeft enim ut diximus morbi genus. Plinius in medicina croco tribuit, ut fuccurrat ftomachi exulcera tionibii9,pelt;florisirrenü,iocinoi52,pulmonü,uelTicaii21ppeculiariter.’quoi?ï aliquaautomniauenfimileeft quondäin Diofcoridefuifleicundlaenimintrinlècafuntinecperfepraepofitiuusillcarticulusinmultiplici re certü aliquid fignificare potell.non enirn in curadis morbis fic dici poteft C debet,dan aliquid tt^w ra »* gt;/;cö multaô* diuerfa fint: ut dicitur,?« 7gt;»a(m»v,t« tWivSfûmuvyT« 4 WAtur : in quibus unü aliquod genus eft autfit.In medicina pollremo diximus croc5 maturare.certâpropriâlçin colleAortibuSO'ablcelTibushac «KTÜiK^r. uim illi tribuentes.Oquot; fi,4d in Grgcis eft,7rt7H«iL ad cibi in ftomacho concodliones plerunqj pertineat:Sintqf cömuniter GræciS7r»7fî;K«,quaE concodionêadiuuent, nö tarnen ad codfuracibi in ftomacho ttitü^v uerbü aded contradlü eft, ut ex fi militudine rei non fignificet etia quæ in collection i bus maturantur, Nosq; ex frequentiore ufu croci in medicinanoftra xtate id magis proljauimus, relinquimusqj peritioribus cogita-dum.ucamur'neeo m cibis potius ut obfonia coloret,an ut concodbonem adiuuet.

n^l'KÇCK0p.a7M«TCÇ. Klc^. Ks'.

1 nbsp;nbsp;nbsp;K^oK'Vü ^ivjou,râçM|txaT^î»t*

I nbsp;nbsp;nbsp;TTiK^ivra/j, ^ óevaTrAatO tv-

rap, Ïsi J^ ai? ■p ifwi/'tt’ Ka-XJ/i/xirœçKaTalt;r^cuçv^,Sa5U,p.£Act(/ja^u Aov,ï/j T$ (btÖHVai / KavwS kjokwAs t^ ^o tW',A(Po/j,Ü7rüKj3£o/j,€a'7ï|’u/j'i^ujwS T^ui? o-iPdrras H^ A' rAojoffc«t,t7r(/jciVo v n lt;ruj^vaS wÿxç.LTO/ôT’V J's 5211® St TP efu^îas J.A wa fxi/j Si tj^tj lt;rp.nK.2;K.MV r Èttij-koT’At^ raZs K05a((’,pv^K2;itHV,|Ua^aH.2;KH/j,7r£-n]'/KH/?,()^ Ju.w2KKV.avaAorlt;f g 1^ TPeroV th ? ii^K^t æMVix/juJ. TrAfsoVj^ ruTaAtmiAHcixiV,


DeCrocomagmate. Cap. XXVL CRocomagma.LRomani panter Græcis crocomagmadicuntJ Fit crocomagma expreffis crocini ungucti aromatis Öd in paftilIoscóformatis.Proba^ in eo qd odo ratilÏÏmu 8C mediocriter myrrhatö efttpóderofum itidê,mgrü,ncc lignofum, c5 fnbigi^,multo eolo re croci rubenstquod ite amarefcit,léuore niter,dé


tesqj Sd lingua ad aliqt horas permancte colore in-ficit. LHumfeemodi eft qd ex Syria affert J Eft illi uis Sd natura exterere quae claritati oculoi^ offici-unuVrinam cit,mollit,maturat,ód calefacit.Croco


pares aliquas uires crocomagma habet tmultum enim ex eo in fc retinuiu


INTER PRES.

N On facile crocomagmatisfubftantia amp;nbsp;nomen cognouerit aliquis, qui crocini unguenti confedlio nem.drqux Graeci in unguentis magmataappellant,ignoraHerit. Vtrunqjnos(6r fialterö Plinius _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aperte indicet,altcrü hic ipfe in unguentis doceat)breuiter oftendemus.Sunt Græcis itaqj magma

fiûi»t»rK^ ta,quæ ex expreffa materia aliqua fuperfunt cra(Ta,feculenta Crlignofauerbi eau fa: fi tufa plantaginis fo lia in ufiim aliquë manibus aut prxlo exprefiferit medicus, quod fupereft terreftrelignofumip, id magma dicipofict.fed quonia nullus fimiliu ufus eft,ideo in nullo huiufeemodi id nomen inuemtur: feruatu id tan tumeftinhis,quorüô'humori3i£rexprcfiræfubftantiæalicuiu8ufugeft,utin rofaceo alrjstp huiufeemodi «nultis. Ex hoc generc crocomagma eft .Quodt^ Diofcoridesait fieri expreffis crocini ungucti aromatis, O’ in paftillos conformatis,fic fe habet: In confedlionc crocini ungHenti ordo hie eft, u t ole û antea aroma Osquibiifdafpiffecur.mox in fpiffatü id oleu crocus conijeiatur.er poft aliquot diesoleu diffundatur : cr quxfupcrfueruntaromata(£rcrocus,cxprimahtur.expreirotpoleo,qHod fupereft, crocomagma dicitur: qd hie ait in paftillos conformari amp;nbsp;fcruari, id Celfus libro v.recrementu, Plinius unguenti fece, mamfefta à uino translationc appellauit-’iz quonia aromatis illis fpiftato ia amp;: diffufo ad crocinu unguenti! olco, tufa cribrataip adqciebat myrrha,inter esteras crocomagmatis bonitatis notas hie etia laHdauit,quod /-dewt x/ TMfiVfviy eftet i.nS odorc folû, fed tota myrrhs fubftantia mediocriter myrrhatü. Nec fignifi'eat qd ftacim fequit,$),'p5^(0m»v)^»«j upoa quod ex Gallia interpres dixit, multis annis perennare crocomagma:nonenim quas hie 2p«/dicit.poëtaqi more annos fignificat.fed de colore eins agit Diofco. que teftaf,cü lingua O' den tesfcmcl infeccrit,aliquot conrinuis horis pcrmanere.cum alioquin continua oris pituita dilui deberct, s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni^i EAV'IOU. Kt4gt;. kV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Inula. Caput XXVIL

E\vitoi). Lot 9 o-tj/x(p\j7gt;/j. 01 ^,7^er(KHV. -w—w Lcruon,LSüt qui fymphyton,qui Pcr-01 J^,/unSm!u!. 01 À, ^j'siJop. 01JV, vt- Ir ficam,qui Medicam radicem, qui ore-KTix^of}. o J^jHAiMVico/. 01 d^j^xr^’i- 1 ' ftion,qui nelt;ftarea,qui cleonia,qui m-fJ^oL'icuf. oi JV, (fAÓ/ixofj’Kl^otSoiJ KOLÄo^o-i. nbsp;nbsp;nbsp;—y bum Idæum,qui uerbafeû Idæum apquot;

juiua7oi Tt^u/vaA/ou^t. ot Jli, HvouAaita^iTrava. pellentîAegyptq lenes,Romani terminals n* oùyinrpoi AiwnçJ (fv/^a tx^ lt;f^Ä»«gt; V sw»* U€ inulä Campana dicütjFoIia habet angufti toll*

-ocr page 89-

LIBER f.

fl

$i//^w ■^«7rÄHlt;7'/a. ^a^ur^K JÉ 0 uZA/ahkr. KauXo/j ^ oÙk ôiv'm^i/ji/j'à'ri roTPii^. ^/^c«/ Lutto Äamp;JM/j H^J u ttokzjjo/j. iuwJV. /J-iyacAluj, y^pd'^i' t^vp. cccj) K(3 i/ç '^(pvTamp;Ja'ifj K.a9a7^ Ï7ri t kujivU K^iU Ai-^at -^a^uaJÉç Äa/xSavoVTj. -yivta^ J^ ÇV c j^Vo75,gt;y trua-KloiS tÿ Si.v'iK.fxoiS TÓTPt^. o^JayQ JÉ H |(']« 9i5ou§. gt;y -nfxvopSijjH ^u^mi'T^ . kivamp; JÉ 7® àcpÉlH^a «5^ 7riVo/4lt;’O|)J où^a6^'ifj-fxbjjix, «5 TK JÉ H ^l'?a ^CtfJ.SMfO{^H C^£K.A'KTW /J.irK /J.Î-A/'j®ç,«5/j.o^(i€K^ijU. ôç9o7rvoicüç. ^’'y/xacr». cnra-o-(xa.crip.lfXTnS^lt;fA(iTÓgt;lt;no-i. ^H^ia/jif'nyfj.aiirt. Ka9üAou 9^/xt)C(/2Kii U7rajp^ycra. ra cï)Uz5\a av TOS uZATrAaTfiTj aept-j^h^Évra /xtr’ oiva/i^ia^ KQÏ^ w^itAi/xiaç. ist JÉ vy tvso^iaj^o(5 TajiX^9if-r« y/ rXuKif. ^x^avwns ^ «SA'£7r’ oA 'y^poi aA fx$jTa.i, iiTo.amp;(pi-]rHerou/nç, aTfS^i'^^ovo-ipvj^a.-2i s|-ugt;g$. tha Six'^ovns ùç iinjj.a., amp;‘fpTiëiV'T^ ^'Q Jamp;^'P' '^'^^ ‘^ ^6^« ’KivopSjJH, ai/xoirfix.o7^.

n^l EAïV/OU tJUyUTTf/OU. KïtJ). K», Ev AtV(0^a^iM3zs'0jfTjKçartua(’'ÿÇvvalt;ôS

^ CUyUTT^a-TToa^i i^èl K-Ä^Vaq ÉJ^OU' ' ra TTHj^ua/ouç. étti' yn? ’iP^^i/J.fjSjj'iKi u gt;nbsp;^■^•m É^TTU/S^o^, i^u.'^a JÉ ^ TïO ^a^S o/xo(a. /aaK^ari^a JÉ H^TP^oc 7^i 9®ï kAuvzo(S. §ï?oW wX^a/J. oraxo? tPantvAou fxiü^ov. Karw-Êyz AïTif tó. «Vcö9i^ JÉ TraxuTtjw. (Jt^oio/j t^ou CM/j.iAcwa.if'ji'T^^ ■^afia.Aa.aj'ioKi TÓ'fPn^ G 7«aAo(})0)(’. AÓiia./xif} JÉ Éx*! M^T* 0 ivov WVo' ffSjjn p-ia. 5 i^a, Ox^icxP «Kr«? amp;0H^Çlt;p,

folio,uerbafco fimih'a,afperiora tantum 8C Ion giflïmaïcaulê aliquibus locis non profert. Ra-dicem habet intus albefeentem/oris rubente, odoratam,grandem,acrem, facili lentore mol lemtex qua ad cofitiones amp;nbsp;fobolem, iiliorum SC ari modo oculi auferuntur.Nafdtur monta nis,umbrofisnec uhginofislocis.Foditurærta-te radix, SC in taleola s feda ficcatur.Mouet decorum eius urinam SCmcnfesïRadix ipfa etia cum melleineclegmatetuffientibus accomo data eft, Prodeft præterea non nifi recta ccrui ce fpirantibus,ruptis,conuulfis, inflationibus, amp;nbsp;uenenatot^ morfibus,calefaciendi ui qua in uniuerfum habetDecodain uino eiufde folia ex eode uino cotra coxédicesutiliter illinunt: eadé in paffo condita, ftomacho accomodata efttSiccatä enim aliquätifper, moxqj décoda, frigida aqua falgamarq demergunutum in de frutum décoda, ad neceffarios ufus reponüt. Facit eadem ad cruenta fputa, Refert 8C ali-am nafci in Aegypto inulam herbarius Cratei as,herbam cubitalibus ramulis, ferpilli modo in terra iaccntibus.Folia habet lenti fimilia,15 giora tantum,numerofa'q^ circa ramulos : Ra-dicem intus pallidam, minimi digiti craffitudi neanfenore fui parte gracile, fuperiore craffi-orem,nigro cortice ueftitam.Nafcitur m aritP mis turnulis.Contra uenenatoçi morfusreme dio eft radix eius trita,cum uino pota.


INTER PRES.

Nihil adeó ingratumgeneri humano inutilc'iie aut noxium natura exfe protulit, nec tam iniquaér certa bonorü malorü^fuorü difpenfacione ufa eft, ut non liceat,uires eiusérlatebrasdiligenterex* cutientibus.inutilibusmixtautilia.ó'noxrjsconiuncfta beneffca.palïiminuenire.Feciteacantharl des, maiore fui corporis parte uenenatü amp;nbsp;noxiü infelt;ftum:fed quo coniundü illi pennatu fiiaiji, fi per fe fu inancur,rcmcdiii,foli ^notantes pereant. Fecit eadé uiperas, non minus illis ueneno fuo nobis nocentes: carum tarnen camee theriacis ancidocis ad falutem mifceri hæc ipfa monftrauit: Fecit in plancis eadem ra tioncmultaalia,quxbreuitaticonfii1ctcs,reIinquimus.Cenuit præterea hominê,ut non codé uultu.ficdif-fimili etia ingenio : fed nulli negaco fibi aut alijs maiore aliquo beneficio. Feroxquondâ Pyrrhus, ér qui ex belloércædibusgloriâfuamaugeret.folo pollicisdexcripedis côtatftu.lienofismedebat.Iracundus O'ho' micida Achilles : unus tamé noua ratione uulneri afefaâomedicinafacerepotuit: tam claro benefieqfui monumento,ut quod in neceflana O' fperata à mali autore falute paffim audit amp;nbsp;in ore omniû eft,medebi tur qui uulncrauit:non aliü habeat a tuft oré. Nec uiris hoc raneii datum eft, fed habet alterfexus etia, quod inhuiufeemodi honore iadetprpfeitimqj infame adultertjsHelenarqugpoftgCrpcisTroianisq! pro fepu gnantibus.infinitosfut fuum carmen Homerus incipiens aic)dolores inculiffetdielenium, ut poetscecine runt,exlachrymis fuis in Helena infula natû, mertalibus dédit,quo trifticia omnisaboleretur,fi primo do-dlrinarum O' antiquitatis parenti Homero credimus;qui ad obliuionê poculo inicdlü, ah ea in eoena dixit, tam præfenti ad eam obliuionê poteftate,ut nec defunAis ante fe parécibus.filfjs'ue aut fratri bus, lachry-mis genas rigaturus fit, qua die id biberit aliquis,pocta iUe teftef :quæ an ucra fint in poëcis,excutienda re» linquimus.naturx enim ér corporis, nó fortuns O' animi mala in Diofcoride tradamus.qui heleniü.fiuc d lachrymis Helens, fiue.ur alq dixeruc, qiioniâ cotra ferpentesex eo prima à mulierc üla remediü inuentü Rierit;5ymphycon etia ab antiquis uocatu tradiditdn quo habet teftes fibi aliquot,qui Crecoßz lexica feri pferunt;inueniffe(]jidnomenuidetexfobole,adnatis{pillis,quæin radicibuslilioiÿmodoiru^çii/iivTotz.id eft, connafeütur O' hærent.Teftant eadem Græcoiîtkxica.Medicâ O'nedlarcam radicé inulam dicijacfro are* gione O' à dulcedine nomine.-fic Perficâ.fic Cleoniâ didtam eciâ conqcerelicet: Etfi in probatilTimo mihi co dice non fimpliciter kai«z/ov legitur,fed ßn^Kui/tv KMÛviiy, id eft bugloffum cleoniâ appellari. Apuleius eciâ, quod non multü à Cleonio diffère, Chironiü panacédicituocari: ut inalterutro uitiü fic.adiedlu^hocà no* bis cft,nequid obferuatum O' inuentum haeftenus relinqueretur. Ab Orefte noinen illi etiam antiqu iras fc

-ocr page 90-

St


DIOSCORIDIS,


Eù«^flt; Adnata. ^jizÄiAfk'«

cit,ignoramus tarnen caufam ; nifi forte Oreftisôquot; Helena: propinquitas communemeius plantae laudeni tfrhonorerriartbobusfeccric.Quaefeqiiuntur deinde appellationes.rubus amp;nbsp;uerbafcusidxus.ex fola fimi litudinefut toto hoc operc infînitæaliæ ) facflaefunt.-quod ex hoc ipfo an tore in Helenq û* uerbafci hiftoria deprehendere facile erit.Et quoniam copiofum in monte Ida nafeeretur helenium.ideo loci d: rcgionis di* ferimine.à proprie rubus ir uerbafcusdicîlis.difcretü eft. Vnde autem terminalium Romanif modo Integra ca uox fit)heleniüm dixermt, nihil pro cöperto habemus:quemadmodü contra iniila dici,antiquiotes La» tini oês teftatunnullibi tarnen ex Câpania magis g aliunde ab illis laudatur.fufpicamurqj nos, quod à prin cipio diximus.moltas in feriptore hoc non légitimas efleappeUationes, deincepsip per tempora infercas, aliéna 'iy peregrina ubiçadmirantibus cuncftis.eoqjmagis in Romanæ gentis fortuna amp;nbsp;imperio, hâc Grc cis mifeere proprijs placuiffe: 0* ex propinqua urbi regione earn laudafle:quando,ut omnes iampridc no-uimus.quô fe fortuna, illucetia fauor hominninclinat.d: ut nos in dotftrinis qualelciußCrxcoiji noces ad-hue admiramur «ÿ* amamus, codé modo tir illos Romanas admirari amp;nbsp;amare folitos fuifle, uerifimilc eft-Quod deinde hic ait habere inulam folia angufti folio uerbafeo fi’milia.ex uerbafci hiftoria legentibus pâte hit:quod utinâ in caule pariter liceret: quoniahic ait aliquibus locis in inula non profem, nulla eoij: locorû certa indicatione.quam merito omnes defiderent.multolpmagis ubi caulefcat hoc okis;ü' cauIis.tSrHorisi ÉT feminis certam rationé amp;nbsp;hiftoria,quâ iuniores aliqui non ex fe, fed ab hoc ipfo feriptore accepta reddi' derunt.Quod enim in impreiTo.cunÆsqjferéalijs Grscis non legitur, in antiquiftimo O' probatiflimo mi hi codice adhueferuatur: Defcribi tur^ in eo caulis appéllatiôe,quod in inula crefcir,his ucrbis:Caulem ex fe mittit heleniii.cralfum.hirfucii,cubitale,O' aliquando maiore, angulofunai^: flores luteoï,û' in his femS uerbafeo fimile.-taftu pruritiifaciens.Licetqjhxc, ut diximus,tam aperte in Græcorüaliqiio legantm.non ided tarnen exteros omnino damnamue.- obfernauimus enim diuerfitati hme caufam dedilfe media qiian dam in inula crefcentiü naturâ.quæ nee in cauliü genere,nee fruticü ramulorum'ue céferi penitus poflent: Siquidé caulespleruntpin fingulis plantis fingulares funt, ncc nifi appetence flore erfemine, furgunuut iri laAucisdCbetis.alijstpoleribushuiufcemodifi't.'Inulaautêraro.ó'aprincipioftatimfruticaru prodit: Ra-muli contra frutices'ue copiofioresó'graciliores gin inula funt:quales in ruta. ferpillo, alrjsqjmultis uiden tur.Columellafrucices,quodin inulaextollitur,dixit:præcepitqjlib.xii.inula intcruallo triü pedü ferenda in hortis efle,quoniâuaftosfaciatfrutice.:,û'radicibus,ntharundiiiiîoculi,ferpat.quodin hiftoria eins defcri tentes iuniores,caules aliquando inula proferre dixcrunt,aliquando nullos in ea eife. eodêq; modo in Crx ciseueniftefufpicamur : qualecuncpaut idfuerit.in notiflimo olerenö multi refert. Librariorü mox totum illuduitiSeftinradictscuiustantüufqscftdefcriptione.cum diucrfiscoloribusdefcribituralbidofimulO' rubefcente:quodexme!ioribusGræcisficemendandn eft: ut intus albefcencê.forisrubentêintelligamus. Variant antiquioresGrgcictia in ijfdêradicüciusnotis: Sunt enim in quibusivpu5.4deftfpeciofamO'craf-famtO in qbusfi/otpï.quod nosfacililentore molle reddidimus ; w^MotAotK^vcnimjl w«çùfignificat ; Probaui-musqj häc uocê magis. qgt; ad oftendenda eius quantitate faris erat.quod hic/xteotA^o, id eft grande dixcrar; nbsp;nbsp;nbsp;'

feifUtioncsi

liberum tarnen hoc legentibusrelinquatur.Suntdeinde nobis adnata,quæ Græcis ^tpuixM dicuntur: eo dem modo in caulibus O'ramis plantai^ fupra terra,«ÿ in radicibus aliquot fub terra, à principio fuo ueluti à matre quads noua germinationeprodeuntia:qui naturæamp;nafeendi ordo in bulbofis radicibus plerun^ eft.-ir in lilio maximc,una radice.ut Pliniusait,quinquagenos fæpe rémittente bulbos:à quo hic etiâ exem plû fumpfit. Non refert paulopoft,nec confondit intelleftü, quod prius diximus condita ii^affo inula Ére. moxdefruto dicimus immerguconfeiftione enim magis g fubftantia differunt inter fe pailum amp;nbsp;defrutu, or in utriufqiconfecftionc pofthac monftrabimus.Fuitpoftremo.Éradhucfufpeiftn nobis eft, quod cruen tisfputis utile effe inula in Oraecis fere' omnibuslegitur: non tarn quia meliores nihil huiufeemodi habet, § quia non legitimo loco fe id oftendit.debuerat enim in medicina, non in extremo capice poll ea traeftari: à quo loco diftraeftu, addicS magis ét aduentittu,g natiuü ét antiqun Diof uidetur:relinquimus'çperitiori-bus de eo céfcndü.Crcdimus etiâ in Aegyptia inula corrupta effe illic uocê, quo loco in extrema totius ear pitis coronide hic ait,uires iUi efle,ut cum uino pota radix eius una.ferpe ntiö morfibus fubueniat .eurem una magis gduabustribiis'ue.Ér fiquantitas in ea uoce decemendafuerat, pondéré potius gnumero.qd alioquin inxqualeeft.conftitui debuerat.id nos una ét altera mutatis literis,quod erat /«'«.i. una. ah« quod tritii fignificat legendn effe arbitrati, trita cü uino pota inulae radicê remedio effe diximus Ére. In medicina tande dicend ii nobis eft.inflatiöes toto hoe opere effe flatus fpiritusqj, ét quafi n enti intra nos excitatioes: qiixfumi modo ex fucciscibarijscpa tepida caliditate commoiiencur.Frigiditas fiquidê,quoniam non eft illi natura extenuate Ér folucre, nullos producit flatus. Acrior contra caliditas, non modo extenuans, ucrS pcnitusdifiicienscxcitari flatus prohibet.Minor uero caliditas difficit quidem,Ér cibos mutat in ftomachö. fed minore efficaciaiÉr hinc flatus excitatio omnis, quê cdlidis remedijs extenuare oportet : poceft^ inter estera idetiam caliditate fua inula.

nju EAai'w w/ro^ÆSç nbsp;Kcip. K.9*.

De omni Oleo. Caput XXVIII, Optima in fanuatis ufuex immaturisoUquot; uis expreffum olefi eft, quod 8C ompha^ cinum, id eft acerbum,dicunt : exeeHitep in eo bonitate quod nouum, odoratü, SÏ in guftu nulla mordadtate efttutile SC hoc confici-endis unguentis:Stomacho pretcrea qgt;adftringir, accomodatum, Gingiuaçt tumores reprimitrden tes/i

Amo/j TÇûg 'rtót^ ü-yt'a j^^H-' c-i/j a^isop r MfxoT^iamp;zq, o lÿ o/x .tfi^ivo/j naASTj. -jou-joB cP(a$£^j 'P vw/j. ixS^KTi}, tveciPiÇ, ■^Ka‘i-‘ fxojj J^ 'n) ■nió^'PiJ G 11§ 'riui r?^/j^wu/i

Karaiynivlü}, tsi JV GtSso/xaj^^o^ iba'A svlt;flt;jv. H9!^ QUÄ^jJSQt,'Ä2tn.0ij. y^j^j cf'oï-

-ocr page 91-

LIBER I.

TO/j K^a.TWTiMf]. n.^1*uij5;}oii ^ ’^ sc'ua^. Cl tj^^irvi}) itftn^ójj.

niÇi' EXaiouKo(vou. Rtcp. x\ To''JÏ 61 TraAcKoTi^op 0 A/^MT(Ço/j, v^niM '^^ cp(x/^/jJXiiijâp‘^tia‘ipi\jamp;n=v, KO/vœç Jï TT^piÂMof], ^S^/j.awi.K.ô(} ^^ 0 /jJXÂaK-TinoiJ yaS^ôç. (/'ult;r7^('4-UK.r’/j ^UAaWO/J 7° (Tw^XÂ. ir^lfXOT^OpTt^û^ TX^ lt;^(Ç^£iaS moiiu. fei Jï ci i'JMi'Âiopamp;fj.x^^a.tân.ôp. ap.è'Kv-' vopnräii^'^iÄnoVTuptpoc/iif/jXif.aij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

TH At.'l'j. J^îti^a^ Q CI Ti^oç rà ^ctji/axi/j.ot. tT-iwtvSg mvopSiPop amp;nbsp;cn,i/xovijSj}op. naä-ai j^ Jlt ocrop mtv-^trcà-nficrxvHiiîxcÿj^uAuTPSt/JHvJ^xà. SJoefou-pinoi^i^ TfTW œ^tAi^xuçcr'iJ^aTM/HTX Tnyix-(^/xSjKO- ''°“ ^4*^^«? * üüx^ap 4^ TrAtôoç. ÏA/xW^-ai? n tK-ivw^ s', ^^^ • ^ ^‘'^'^ ^ ^ “^'^j p-aÂisx 715015 ràç vAtu (P^ç« i J^ 7raA«lt;c/j3'^|acüz'2;KfejrfÇ0(«Cl tPiacfo^Æ KWT^op, 7150Ç a^uj^o^ulcuf ri ir7raA(jAlt;./xa. pj^riop J^ 4//XK •^4/H TToXeUop tAMop OUTO. KaTaKîjœa'aç » '? Ay/eopTS) ■^ÔVT@^ 7= Kt^osop, t4^ îwlt;5 ou %H Ai£A(rgt;Ç7r(z;s^oçClj453.TZw7a/pav‘Tiw’^ 7150^-jx/JÄVtj iio-cpi^r^ J^cvM/j. ip,

n^iEAa'ouîK^àTj/açêAa/aÇ. Kief, Aœ.

o'“ Ji ta Ç^ x.y§Mi^ £Aa/aç LKo^w^T^e V0|uJ iXaiop, su7Tfiit.(arS^op. 7:50^ fjS^ ri ^ uyiix ‘)^^rip, d^ivr^op. K.£cfaAaA yOVXI J^ âVT| POeP/voU «J^lO^lJ. iTTiy^Op


Cl î J'^MTaç 617ƒ;'J^aÇ^£ouo'a5. «Tfer/xH^îj JV Cl ni quot;TV^. 0 à^^^S^aÇjÔ 4^5«?» Ci A£7i5a(5. è^tf^iôp 71 WA/oZko^ iKXslu) Hp.£^W£7raA-j(})ij^i^o/j.

exixiop A^'KÓp, Kî$. AÊ'. EUKaiViTC« Jê i^ctiop OUTU . ÄX^upTV '^ôa f)Sigt;J 'Â^n.ôp- 'TiujHÄK'M 9 /XK nAiop^iavcriov ,ïr')(ii £«5 n^a/xtouj a.y^amp;opn?i,xTVSopLop. nMVop. fewo-oev g P-îr^ a kotuAou ç^. it rx Ôtiçucf’ HÂiopy avaj^cl «o-y XM K«^ iKXsliUHp.i^0U/ gt;{511° P-icrop. Ù4o0/ TH KK-TafpoçS X?“M^©^i /va th o'tUÆj^ÇïKuAHo'iJ 61 ttAh 7K p.iTxèxÂHrcu CI «cf^fiTH. TH Jï oyJ^onHp.(^a,€i^l ^«5 THA£CÜ(5 itaSa^Si? lt;J 1', c/;quot;^a2; S^^/xS, Ïp.êgt;ot. Ai|ü.aAaK.àxj '^opSùjliuiiq'W'n^o^'^npSjjop iÄMop 5^051(5 731 '3^xy^ia-lt;xi v utPoj. rt^otranéif^l^ Jï. Cl iS^aXop ni’miVH'i uç 0^ Ac^toTaT/j CI ii^ A£TTfà wx-71% ixp^op T«ç ’iirx^ 0 AKaç. 0 ouruç 'ixrop a A-AaçoKra ij/xi^aç J^iîA^amp;p. p.iTK Si Tauraçâva-j^a ^ xoyX^ ’/Aa/o/j. T6,Ti, Âoiipp zi ppcp im ? t/AoUÇ 7£7lVJlt;;o'ç,£(l5KC«VO/)âquot;yV6'O/J TÇOiK.AUT'/xî-Vap, o/Va 7raAcua KaraKi^acraç, X'ieri^ia'o rt^w^ ms^agt;p3jjup piAiTidrap s^cfa.vio^Kap kAitruup oA Kwp li.^i^ta^'^’ixK^.ilJlîp.v,nx\ip«^hAiw64 Twp edro, CI îjyxsw/j «x§'Ç ou A6Vko/j y)0KTj.

tes,fi ore contineatur, cofirmat: ^ fudorcs côpefeitî quô uctuftius S^ pinguius,cô me dicing utiliusîcalefacit communiter omne oleumtaluû mollit pcrfridïonibus,8lt; geü' cidioçi noxis aduerfat î proptius 8C expedi tins ad agendû corpus reddit: bona præte-rea facit aluu.Exulcerantiö medicaméto^t côfufum illis ma le fi cia amp;nbsp;uires hebetanda tur SCcôtra letalia ucnena,fic ut côtinue bi baf,8lt; uomitioibus reddafi Purgat idé he-minçunius pondéré cüpariptifanæ fucco aut aqua potü * Datur idem côtra tormina utiliter in calida potioe ruta in eo décoda cyathorû fex pondéré. Ventris lumbricos pellit.Clyftere idem infundif, præfertim^ ilcofis.Vctus maiore uicalefaciendi difcu-tiendieg eft : inuguntur ad daritate eo etiâ ocuIi.Quod fi uetuftinô fuerit facultas,dif-fufum ex præfenti oleo in uas quod proba tins fuerit,ad craflîtudiné mellis coquito8lt; utere:pares enfin prædidd uires acquirit, Quod aut ex oleaftro fa du fuerit oleum, maiore adftringedi ui in fanitatis ufu feefl-dam habet probatione amp;nbsp;laudem. Contra capitis dolores rofacei nice accommodate eft 4 Sudores 8C defluenté capillu côpefeitî furfures, manätia capitis ulcéra, fcabies,8C lepras exterit.Canefcöt tardius etia qui eo quotidie inun guni. Candorem contrahit oleu hoc modo : Sumito quod per fe albe-fcat,ætate non uctuftiusanriiculo,in fidile nouu patentioriscp oris illud conpeito, fitqj olei menfura heminæ centu: fub foie mox pofitum,c5chula quotidie refundito ex alto deqeienSjUt cotinua uolutatione 8Cpul-fu mutet ÔC fpumefcat: Odaua deinde die, purgatifœnogrçcidrachmas quinquagin ta,quæ in calida aqua prius maduerinttiä-queemollitasinprædidum oleü cum eo quem fecum deferêthumore,coniicitoïfu-peradqeitoq^ ex pinguiffima picea in tenu iifimas haftulas feiffa pari podere torrem, finitoq^ alias elabi odo dies : tumq^ oleum concha iterum refunditotPoftremo fi per-dudum ad cadorem oleum fuerit, in nou3 uas,quod uetere uino antea maduerit, de-pletum oleum reponito,fubftratis anteà in fundo uafis Campanæ fertulæ folutis fa fciculiSj undecim drachmarum pondéré: Sin äutem ad candorem nondum perue-nerit, rurfus fub fole habendum, 8c agenda alfa, donee candorem contraxerit.

e J Licet


-ocr page 92-

DIOSCORIDIS,

ni^ï SiKUuViou. Klef). A^**

Nts( Jï ly cnvavio/j Tr^o'IjHA^v^ outu a^^ «t^jj. éilt;i ‘Kiêura. K.iK.cx.aym^pSjjo/jy ttAk ’niso(xop'iy)(ïa.^u«ousAaiou w/xoT^iBouç ^AÄJUou )(;olt;xa.0ult;/'a'r’(?H/xi\ü£w.t4£ Kovcpm 7ru^i K/vw/j -715a éuç, OTW JÏ avatto'H J^h^f Vquot; Troa^cia-op i 7rU5 ty u^a§ a'Jpx.óy^va-op X ÏAa.iop. lira. «3^0 ijSJïc^ovlt;i''jJ^agt;^,o-uuou/ó.1ia‘op a3^ ty ra Ao(7rlt;z TP/Ho'aÇKaSuç crolvTeJ^iJ^ilii^i ccttoÓou. cm^ a^nj J^ 'TW’ /xaAiso. lt;^ inKVav'icc. (rin.vtaViop naAX-f^op. ù.cüMpjp ^ EX'! '’*’‘^Ç ^^piCwà^lM. a^/M-Zop lt;^ TTujï 7’7(5 ^ v7lt;i Tigi VEuja 7yix^ilt;ri. X^Sv^ Ä au”^^ G «y ttuaZuîÇ, £7r( W* siÄ^ioT^oi,

Vv'?f‘lt;^êgt;a.2.cwwp' Kief. ^.iT'.

As £7rï 'F’lQ èa'XwiiQi^a'UUoi.i^ópSj}!^^ (ßiüMTOU. S-^/xaiVïjv, ^LaActoyiJv. cTla^io-^p. ja^acr/ Hg^j x.ovt{^v%!ip.aa-ip ^ iS^aX^iSon’,

pVTf^iK^TToAai'S^a^, K£!p. ZÉ. OAe £7n' ^ TraZa/S^aç -njoircJZx^s A' Ko vipfiomo}^ JV |u7rM,T«^ 7^1' T^uç KovJ^v-Ao\i^oquot;v3^ocfi5.q !Zï^2;9£/;5;/o(5üjcf£A6'. *y j ’('X.(a(5'iK0U(5 ^£ j^oç avn' /xaAix^^xaT^ « 7ruj(a§ W\Ti^i^^‘

P^TPii yvp~va.tr‘nüp. nbsp;nbsp;Kst})» As'.

Al o (^ 7’7(5 r ^vp-vatriap vix^ai^ ^U7P(’,0 o aw r ètV(P§(avfquot;,6^^i.a(V(J n gt;y J^axfra (Pu£57£7rfa cfu/iara. ^ 7150(5 aiflt;rv^p.a.' Ta,ty 'TÇoç tAHK T^fzSu^KCï ajiUo^iJ.

Licet amp;nbsp;prædicî-Lim oleum hoc modoSfey onium facere.In lebetc patentions oris, ftanno ex interiore parte illitum, noui can didilp.SC ex acerbis oliuis expreifi old con gium, fimulqj aquae congq femiflem coni] cito, lentOq^ igne dein coquito: cum Uero bisinferbuent, amoto igne refrigeratum oleum concha deplcto:tum noua affufa aqua, facito fimul iterum ferucant:pera-distp alrjSjUtpraemonftrauimus, reponito. Fit oleum hoc ad Sicyonem Pdoponnefi præcipue,Sicyôniumqj ab ea appellatCa^ Îefaciëdi uires aliquàs habet, febribus,ncrgt; uorütp uitps utile, Vtunt eoetia mulieres adnitoréuultus. Calefaciût itidem quæ in balneis old ftrigmenta colligütur,moh liunt,difcutiunt:fedisrimæ amp;nbsp;condylomata utiliter eis inunguntur. Quæ uero ex palæftris admixtum concretumqj pulue-rem habent, fordibus fimilia, articulorum in digitis côcretionibus impofita, profuntî Contra coxendices,malagmatis 8C ficci fo-mentiuice,pariterimponuntur. Nec mi-nusetiam calefaciunt,quæin gymnafio-rum parietibus,8( quæ ilîic funt ftatuis,un-guinisfordes hæferunt.Panos difficile fup purantes,difiiciuntîDefquamatis præte-rea,ÔC uetuftiffïmisulceribus accommo-datæ funt.


INTERPRES.

Acerbum oleum«

i/tftixiviiyt ifitfißu.

Oliuitas.

wedicamê-taexulcerä tia.

oient inlaudatiôibüs fuisrhetores.ô' in iudicrjs oratores.id de quo agitur,ad conteritionc honoris pie runçreuocare.côparacioneqjrci^ inter feucêtes.utrobiuolupracis.bonicacis.geftosÿ, uirtuciscplt;rglo K-'riaemaiorfrutflusiS^fpesfitratioeinarûfelicinime^id tûcR egiirecredunCjCSaudientiöfaftidiocon fiilentes.prxcericis in eo généré fingulis,eorû^ integra numeratione,unaautalterafermonis claufiira mul ta collegerint.cogitadaqj audiêtibus plura reliquerint.g a' principio dici pofle fperabant. Id nos in oleo age musxuiiisinfinit’ pene'ufus,totacphominis uita/iue neceffitates fine uoluptates eius traiSare malis, quo tidiana utilitascâ merito laudë illifecit.quæ pkrifcpalrja eômunis eft, amp;nbsp;qua in corporis noftri partiö dini-fione ueteres ufifiinr, aliasad uitâ,ut cerebrri,cor,pulmones,iiomach5,hislt;ß fimiles alias: alias uero ad bea tlfelicê^uitaneceflariasnumerates.quales oculi,aures,fenforia(jjaliafunt,fine quibusuiuimusquidê,fed paijt féliciter uiuimus.Ex hoc generereijj nobis oleu natura dédit, debeturi^iUi non minus uita gbeatior ui ta.ta multis prgter quotidianos m fanitate ufus,morbis,uitijs,malis,intus foris^ remedio eft.Quoijt ueluti fummâ per capita defcribens Diofcorides.primü in lanitatis ufu etialaudauit oleü,quod exnondü maturis oliuis expreflumfuerit.idlj ù^lt;i^iliifamp; o'^pan/Kiy fignificat: unn enim cruda/r ü/x^ian^/omniS plantaijjaccr* bos adhuefruflué Graeci appellant: Secutusepin eo eft antiquiflimos rei rufticg aurores Diofcorides.Theo phraftü^ prffertim,qoi li.vi.de caufis plantaijz, negauit poft arefturi exortiifquo fydere quonda acumnus decernebaf ,erat^dies,autore Columella, x m i .kal. o(Sob.)aiigeri in oliua oleu.fed ab eo tépore n u cleos «y carné increfcere:quotpfueritmagispluuiaccpeftas.eócopiofiore amurcaabundare,©quot; eius colore oliuam nigrefcere: Quæ omnia Pliniusà Theophrafto accepta, paulominus gijfdé reddidit uerbis:non tn id omni nö probau it Columella, grauis amp;nbsp;peritiffimus rei rufticae autor:qui utiliorê media oliuitaté initio decêbris menfisdecreuit.Dicoaût.utà uinouindemia.fieaboleo,expnmendi eiusfucci tépus,oliiiitatc anteq;id te pus acerbü confici oleu dixit.quod quonia facere ratióibusdni non côduceret,exiguû enim fluit,an nona: ^ utilitati côfulens,parû probaiiit, iaclura magis g bonitaté ineo damnas: hic ant fanieati nö rei cölulcs, quod melius,non quod copiofuis.cæteris præpofu it.Null5 eft noftra ætate in fanitatis ufu acerbü oleu: Et fi ueteres,quoi}2 aut erat ampliorres,aut minus jn augendis opibus ftudin,paflim eo ufifuerint-Et hge pro aCerbo oleo facis dicta fint: cuius præter alias hæc etiä maxima laus eft.g, diu optimû feruaf:Cætera de eo medicinis amp;nbsp;officinis notiflimafunt. Diximus deinde exulcerantiü medicamencoijî maleficia confufum ih lis hebetare oleü:non lacis certa rei «ftimatiôe,nifi aliquismwninerit inter medicaméta, quibus ad fanitate utimuï

-ocr page 93-

LIBER L


jj


ut!mur,pleraq?elTe qu» uenenirationê aliqua habcntiideocpfanitati conferre.Ä nifi uenena fiht,eo ufu ca-terc;qualiahicinfiine,quolocode uenenis agit, O'animalia O' plantas, earulpfuccos O' partes numerabit cantharides,falamadras,pino^erucas, apollinarêherbS,cicutâ,nigella,mandragora,elatcriu,multatpalia: qux nifi certa menfura téperata'ue dent,letalia erunt, Ex hoc genere,fiquid exulceiado crit.quo makficio cantharides.calx.ócfexfuntiuoluerittpaliquisafperioreillauimO'acrimonia hebctarc,addico confufö'uc illisoko,quod cupietefficietilndicatipid, nungexulcerari poffe huiufeemodi aliquo quod oko præunkûl fucrit.Emendauimus paulopoft in medicina torminû remedij menfuräiin ciindtisenim.exceptó probâtilft mo mihi codice,cotylarû fex pondus legit : in illo,cyathorü:fuilklp hanc Oueterê ledtionë O' aiitiquâ men furâ,teftatur Plinius lib.xxm.dicens tormina pellere oleû calidû,potû cyathis fex, magisq; rUta fimul de-codla.qua ant inter fe quätitate différât cyathus O' cotyla.cu de mêfiirisO' ponderibus in uniuerfum agef, certiuspatebit. De ikofis mox in morborn genere,quibus mederi oku diximus,ne noua uox legentê fuipe dat,fciendü illud eft,malü hoc effe quod à Celfo lib.iiii.tenuioris inteftini morbus appellatur. O' à Caleno indiffmitionibusfuisinflâmatioinreftinorîïelkdicitur.quafpiritusO'excrementorûtrâfitusO'iterobftru atur: comiteturqjea ualidiffima tormina O' implacabiksdolores.ln Ifagoge afit certiusO' copiofins de codé malo idé Galenus agens,ileon O' coli affeeftioné, inteftinoijt panter inHâmationes appellauit;fed altera, ileonfcilicet,gracilioris.altera uero,pknioris:quod priuatim Graeci colon dicunt; eamep ob caiifam arceri d tranficu flatus 0* excremêta. amp;quoniâ praeclufum iter fit,per inteftina fe circuagencia,tormina O' grauilfi-mosafferunt dolores: Eftipileos hie g coli dolor,O' mali genereO'accidentibus,mu]tograuior O' periculd-fionCot inter cætera,neloiigiores fimus.remedio ait effe quae ad coli dolore clyftere infundipcipiuntunin-ter quae O' okueft.De codé Paulus Aeginetafic tradidit:Acutilfimû,O' quodgrauiffimosfaciatdolotcsma ium ikon effe:accidereqjilli,quac etiâ periculograuiora fint,miferabili fiquide morte randc pereunt co mA lo opprefli,alui excrementa per os reddentes: Fieri ant cruditatibus,0' obftrudlo ex cremen torn exitu ,retê tis quae iam corrupta fint;fieri etiâ ktaliu uenenorS aliquot potu;Fieri in ferotû defeendetibus inteftinis, O’ inteftinoru inflâmationc,coli dolore plerunqjpraccedente.O'caufam afferente; ExquibuscoUigere omnibus facile eft,à coli dolore, loco O' inteftinorugenere^ifferre ; ilk emm in pkniore, hic in graeflioribusfit; differre etiâ caufis,ur medici docétmec aliunde ileon,gà circuadlionedoloris eins fie appeUari .• 0a«A enim Craecis conuolui 0* circuagi eft.In remedijs deinde O' medicina olei ex okaftro, diximus manan tia capitis ulcéra exterere.-eafiinc quæ Græci «;(wp«tdicunt,ab Aegincta Paulo in n. fiedeferipta ; Fiuiit in capitis cure quae achores dicuntur,tenuiflimis foraminibus cu te perforantia,ex quibusglutinofa fanies fluit.-notû mali genus,quod in puerispleriincpfit.Nollra aetas à tinearum in ueftibusfimilitudine,capitis tineas appellanut enim iUgmultoeoqjtenui morfuO'erofioneueftesperforât,fic capitis cute ulcéra hæc Plinius.quoniâhuic malo nomé antiqtas nô dederar.à côtinuo faniei fluxu,manan tia capitis ulcéra uocaïut, nosep eo aurore ea dé appellatiôe ré fîgnauimus.Fiunt in eadé capitis humani O' reliqui corporis cute.quæ Græci Tr/mpa.i. furfures uocât:fiue7r/Tupi«(i/v,quafifurfurationédicas:nomencpidGrpci huicmaloexfimilitudinefeceriît,fpon iefuadecidcntibus,nunarelKflacxulceratione,ex capitis amp;nbsp;reliqui corporis fiiperficietenuibusOfurfura-


lleosö’ lleoft.


Ileos;

Colon.


K'^ufir-Mauatia ca picis ulcéra


v'ivftc-Furfures;


ceis fqiiamulis:fieriqï id main Paulus Aeginera dixit, fubeuntibus in caput malo corporis humore,falfa'uc pituita,aut biliofo amp;nbsp;melancholico fanguine.Idêhoc maligenusin epigrämate fuo defcripfiire.porriginctp appcllade credicur Quintus Serenus, eu ait:Eft infenfibilis morbus imoxia forma,Cû caput immenfa pe- porrigintSï «urn porrigineinungit:Copiafarrisutifrendêtibus édita faxis-Celfusitidêlib. vi.cap.it.fiere docuic: Porri go autê eft.iibi inter pilos quaedâ quafifquamulx.cæcpà cute refoluunt, amp;nbsp;interdû madcr,muko ff pius fic-«e fiinc.Idqjeuenic modo fine ulcere,modo exulcerato loco:contra ea qux à Paulo Aeginera dccernuntur, quifurfureshos nulla relicfa exulceracionc fieri dixit.Plinius præterea,quac Grgci mivpx id ell furfurls dixe


runc,aliqnfurfures,aliqn porriginesuocafpatetrpid præfertim lib. xxix. cap. v. Quod enim co loco dixit, porrigines feile ouillocü creca cimolia Èfc, totü ex Diofcorideexcriptu e(l:qui cu de taurino felle egilTet.tri-7Bjgt;«'cp.i.furfures cu creta cimolia exterere dixilTer,ftacim addidic.'È, h itfi^xTijx À. Ttfn «ut« Tfiiti amp;c . quod eft, amp;nbsp;ouillü ad eadéfacitxerto eodêlpduobusfcriptoribus eiufdê mali O' remedij decreto: poifetej; id O' in a'qg oftendilöcis:fed nostêporiO'brcuitaticonfulimiis. AurigitconftitnendûporriginisO’furfurûiioceunit idéljj Plinio mali genus fignifi'cari.nniuscp mali duasfuiflèquondüappellationes, quod Celfusetiä indicate uidetur. Autporriginé capitis,furfures uero reliqui corporis fuiflèiaut madere porrigine, furfures uero fiC-cos effe: Graeci u na furfurü appellatione totü hoe mali genus dixerun t.qualecunrp id fit,O' in qtiacunq; cof poris parte fi'at,priuatimfeorfumqjnihiIominusfuisremedqsutrunq?genuscurâccs:eoutnosuocêO'trâs!à tionem imitati,furfurcsdiximus. amp;nbsp;pofthacdicemusfemper, mali huius hocillud'uedifcrimen O'genus exremediorüuiribusamp;poteftate cenfendü inedicisrelinquentes-NolumusO' illudrclinquere, non finerä rione probariO'exigi à Diofcoride, in oko quod dealbandum O' Sicyoniü faciendum fit, quod per fe albe-fcat:habere enim id earn rationem uidctur,ut probato in hos ufus candido oko.damnetur quod uiride an-tiquitas appeUabat: Eft^iHud ex Columella alrjsfpreirufticaefcriptoribusfciendum.pluresantiquisfuilTe oliuitates.'Primam.de qua pauloanre diximus,in qua acerbum exprimereturoleü.quod æfliuü à tempore etiädicebaturSecundä,quae ante Decebris Kalendas fieret, in qua uiride oleum à colore,^ ex uiridi adhuc baccaexprimeretur,uocabant.Tertiä Decébri meiife,qua media Columella dixit. O' in qua maturu oleum exprimebaturiQuarlalanuario menfe,ErantcpfingulaptbonitatisO'ufus laudesaliquac.In uiridi ant id ma 5amclaudabatur,quodfatisfluerer.O'pretioduplicaretdniredditü:Credimus(pnoshâcunâobcauramal bum exigi à Diofcoride okii. ut à uiridi ea caloris nota di(lingueretur,quoniâ à natiua uiriditate non facile àd candorêmutari idpolTct.O'ad contrahenda Sicyonq olei natura ininu.saptuellèt.Quod deinde hicait, in faciendo olei cadore praeter foenograccü adrjeiendü elk ex pinguilTima ÔC refinofilTima picea torrem, ùt t»ar5cognitïiquêufumhabcat,ficetüfufpedlünöbiscft:dubitamu8^aurdeefrealiquid,autquxfequun-e 4 tus


Oku albü.: Oku SKyo nium. Plures antiquorum O-liuitates.

Oku uiride


-ocr page 94-

J6


D I 0 S C 0 R I D I S,


tur non fine uicio elTe.Eft enim illic non irm®' fubftätiue.i. piceæ arboris,uerû adiediuc Trrraf/Mfjd eft qnod ex ea arbore aliqind fignificetuerbi caufafrondê,refinâ.niicé,aiit huiufeemodi quippiâ .Quale aût id fnc' rit.uaticinan magis g conijeere oporceret facis nu ne fit rê fignalfe.obiter^.illud monere.quæcunqj hic can dido oleo lubet poft odauädie adqei.eandé habere racionéquâ cætera unguêta habet,ut his fpiflaretur.Ö' Oleû Sicyo aptius uciliusqj ad medicina Èrufus fuos fieret. Dealbar Cf preterea oleü Sicyoniü ideó facere Diofcorides do cuit,q)medicisirfoeminisquondamultusefletufuseius.'illisinaliquotmalorücuratione.hisinlenocinio formæ palTim eo utentibus.a Sicyone antiquiftima Peloponnefiprope Corinthu urbe, gentile nomen fibi inuenit.Incertücp medici'ne prius an fœminæ confedionê eins excogitauerint : queadmodû nee facile dix« rit quifpiä.necefliras'nealiquid»an uokiptasmagisandere hominescoëgerit.In cærerisquorûnecelïàriu» fimulcMocundusuicac ufus eft,medicina ad uolupcates paulatimdelapfaeft;amp;quod neceftariüaliquSdo habueratufum.ilIecebrasuoluptatÛÉruitæ delicias habere cœpit.InSicyonioaütoleo non ab reforfanfo fpicefaliqnis contrag in cæreris eueniffeaiicinâqjCorinthomeretricqsleporibus ÈZblanditrisinfami Sicyo né in alcifiimo collo ædifïcatâ,ideoq; oleis forte confitâ, qn ficcis ôd argillofis collibus oleæ felicins pronenb imïipropinquæ urbis contagio amorü irritamentaaliqua excogicafte.CT ut Sicyonios calceos à fe inuentos paffim iadari fecerat,fic etiam Sicyonium oleum foeminas doen iftet, quo nitorc cutis Sc uulrus fplendoquot; remfibiquærerctTuoslÿainores eararionemagiscômendarent. Vtebateopaflim in aliquot malisantiqui tas-fæpeq) Paulus Aegineta aliquid eo curari præcepit.'Et filib. vi.Samiû non Sicyoniü magis in iifu medici n3ecômendet,qui de uniuerfo oleo fie decreuit : quod ex dru pis oliuisexprefTum oleû fuerit,dulce eft,me* diocriter caler, ét inüda eo magis humefeüt. Quod uero ex crudis necdû inchoatæ matuntatis expreffum, quanta adftr'ngendo,tantürefrigerando eft.Elotü ntilla ni crodendi eftaietuftü, que uetuftius eo calidius amp;nbsp;maiorein dilcutiendo ui eft,præfertim'qj fi à principio tenue fueritærobaturq! tenu iras, fi purS ôquot; tranf-lucidafrierit.irfiexiguomagna pars corporis inungac.faciletpin corpus defeendat Huiuftemodiaût præ' cipueSamiû eft.ExoleaftroolenadftringitfiinulÛ'abftergit:0'quatcnusoleü,nonleuiterfqualec.Coni5 da oleo à Diofeoride poftremo funt.quæ in antiquorü balneis,palæftris,balneoiÿpalgftraiÿq;parietibus ?/ ftatuis ea grate ad medicina colligebanturftrigmcta,fordes,omnefpunguentn,o!ci natura «Sm ires habétia. Pro quibus repetendüillud eft:antiquilTimü balneorû amp;nbsp;olei uftim fuifle.SiquidêHomen têporibus in folia defcendentes.lauabatunûquot; poftg eos ancillae !auerât,oleo etiâ ungebât, Primary illis origo ex medicina éma turs neceflitatlbus fuitan quibus fentientes laboresomnesdeficcare, quod naturalis humoris in corpori* bus agitatione aruerat,extrinfeco humore inftaurari ceeptü eftadeoep calidis aquis abluebanf id* quoniam id non erat facis,contralaffitudines er gelu oleû addiderût.Eftem illi natura repefacere,mollire, «rad agen du uegetiora firmiora^reddere corpora.Neceflariü deinde eius ufum, ad luxuria eSr uoluptatesCræci pri* mü.dcin eos imitati Romani,cóuerteriit.Et quod fanitati quonda inferu iebat,deliciaiÿ ccepit eße inftrumé tum.Mox ut quotidiein humanis fît,mutatagentiû fortuna,©* uitæ ex religionibusrationes, ut rota negü geretres,effecernt. Crediturq;id maximereligionisnoftraefalutarisfccifte exortus,inquacrimultaad me liores mores amp;nbsp;caftiorê uita inftituerent,id etiâ cautu fuit, ne publicis ö* cömunibus balneis utentes fenes cûiunioribus,Ô‘cûuirismatronæ(0'uirginesnudiseorporibusconuerfantes,paratæuoluptatisfpedacu loadlibidiliêaccenderenf.nonmalofanëconfilio: nefcilicet ut iureconfultidocêt,utile per inutile uitiaref: fed paijrfelicieuêtu.Siquidêclaufisdeftrudis'uebalneis, quod erat in illisutile,perijt:quod uero inutile,oc cultioribus infidijs aliunde irrepfit. Fuifteepgentibus balneoi^ quotidianos ufusindicâtRomanæ fortdrise Ó* glonæ alterna ô* augufta monumêta,tot locis in urbe diuerfai^ thermales miracula potius g ueftigià: in* dicant amp;nbsp;Græcorû cömentaria,Latinorü^ omnia quiex propinquo medicina ab ilIisacceperunc.Siquidc Plinius,Celfus,CoIumella,lt;a' fiquialrj fimilesfunc,multa de balneoru ufu amp;nbsp;oleo tradiderunt.Ethic nequid pro falute hominis intétatü indidfüq; relinqueret,ex quo agere de oleo coeperat,ea etiâ addidit qua aliogf abimperitis negligendauidebant.utiletnnecparuifaciendiïomninoufumin medicina habêt:qualiafunr oleiftrigmêta in balneis collecfta: De gbus fciendu illud primü eft,ftrigmêra à nobis dici,qua: oleo illitis cor poribuspoft fodoré una cäfudore,reliquisqjhumani corporis fordibus deftringebant.Eftaût deftringcre, lacinia,ftrigili'ue alio,aut tota manu qua: corpori hærét,abradere O' exterere.Ea ex olco,fudore,fordibusiÿ humani corporis concreta O-in balneoru paiiimentis relida.in eos quos hic docet ufus feruabant. Collige* batur itideOquot; in fuos ufus feruabaturadmixto puluere concretü oleü,quodin palæftrisantiquorü inuenie* batur. Dico aût una cü Diofeoride pala:ftras non ludâ qua inuêtus tune exercebatur,fed in hos ludos O’ cof porisexercitiacóftitucaabantiquisloca, quorûfymmetriaomnis lib. v.à Vitruuio longius docetur ; ex4 amp;nbsp;illud nouiffe facillimü erit,qua iymmetria O'modulis à palæftris gymnafia differrêc,in quoi? parictib* O'ftatuis quæ ad memoriâ uirtutisO* exemplûffequentioribuslocis,qualia hæc erät,pleruncpconftituun* tur:hærêtesex eadë olei materia fordes O' reliquiæ,in medicina: ufum feruabantur.Quod aût nos diximu»


niiini.


Deomnio-leo ex Pauli Aeginecæ decretis.

Oleum Si' mium.


Olei ufus.


vfus balne orum.


Strigméta olei in bal-neis. OleSex pa Ixftris una cum pulue re colleAü.

Palxftræ,


XS^JlwA»/.

Ceroma.


in digitis articulorum concretiones amp;c. nil aliud aurore Caleno nobis fïgnificanc, g quod Græcis ly vJIuawi quos Plinius arciculos reddidit,cômuni ad aliai$« etiâ partiâ nodos fignificatione. Idêpræterea ceroma di* xit,quod hic ab oleo indicauit.quo ætace ilia in palæftris ad luAâ utebanturmerpab re urer^.quando fub' ada oleo cera,ut lubrico corporeaduerfarios magis deluderçnt.athletæ utebantur.


ÏK^lEAcUO/XtA/rç. Kicp. Z]\

—w AcaOiUÉAh J^zl TOX/Auja ^ cru-_J §(«Ç £K ^VûÇ SiAt^OUÇ , i^wop

(j.iÂir’^7rax}^^opjü. 7AUKU

TH nw^, «7^ Tnvo^iv^j 7rÂa0oç


DeOleomelIe, Ca. XXIX.

Læomeli. L Romani panter Græcis elxo' meli uel oleomel dicunt. J In Palmyris Sy'' næ ex arboris trunco quodam melle cra(U^ üs oleû fponte m3nat,fapore duld. Potu id hend


-ocr page 95-

LIBER L

y?

KUx9màj €', fxzrè kotuAhi’ /J.ta.lt;ivJ''a’nç, ay} j(J4 KOfAÎa^œ^o/jj^oAwt/kç. VwwSjoi Si yi' vovTj HJ iH,AuT°iô( Aa/xêavovTiç. o-^ ov æo iùAaêamp;camp;ai. J^i'yi/ÿJv Jï auT^uç /XH îwVTaç Karatjit^iö^, ©•ató^Mj J^ ty ? Aitpuç ^^ ßaÄvS^j sAaio/i. Ïsi Si aÜTW k«'!^iso/j ty w-2i,«.tóp, M^Tra^j^u. ^ Al^op. ou7t.6gAu/x£V^, fi^/xajvtl ^’itf^io)^ 'ifièp TT^oq ra ujj\crM7gt;üv TK raSq KÓi^aji^iTri-^iü^op. t^ AtTr^aç G àArH/xKT« 7^1 Viuja ic'^ióp.iVop a^^Mi.

hemina^i duaç^ pondéré cum aquae hemina und per aluü cruda biliofa trahit.Verun tarne quafi ueternofi torpentid bibétest quod timendfi non efttfed excitandi funt, nee permittendum ut fopi antuc Conficitur præterea ex fureulomm cortf-cibus eiufdem arboris idem oleum.ElVquc in co probatiflïmö quod uetuftu, craflum,pingue,Hec turbidum. Calefacit hoe oleü. Priuatim cótra ca quae oculorfi claritan officiant, inungitur. Inun-gun£ eo ctiam utiliter Icprc SC neruo^i dolores.

I N T E R P R E S.

NOn finît Plitiio û'Iiuicdcoleomelleomniaeadem.'Pliniusinmaritimis.hicinPairîiyfisS/riæfpotl

te fua manare, non leui diuerficace dicunt.non ïnulci tarnen faciendum id eft. Ilkid grauius,qgt; hic arboré ex qua manefcignorare uidef.Plinius oleaseius regionis effe reftatur : hic amp;nbsp;fponte fua Buc te, amp;nbsp;opere humano ex fumma arboris parte confici docet. Plinius per fe tahtn duobus locis manare^aic. Non uidetur hic ipfe etia fibi conuenire-primo enim ex quoda triinco fluere, tang cuius arboris hic trucus effet,ignoraret: moxhumanoopere confici etiadixitin?^ 5«AAlt;ïv,quafiolearüfurculosindicaret.idcnim f«^sft prxtercömunê in plantisnouoriîgerminüfignifi'cationê,quæ priuatim eauox Athenienfibusquondafi-gnificauit:audita(];^ïj«AAüwuoce,ole3eramulosadhHcplerunqj inteUigimus.-etfieiusuocis maiorfitambi tus,fignificet^.ut diximus,nouas aliaip etiâ plantas^ germinaciones.Non facile ideó eft,prxfertim inre te-paribus noftris ignota,unde affcracur.quidqi oleofnel hoe fit.indicare. Non facile itidé diuerfam duorum autoru oleomeUis hiftoria concordé ér eandé facere; eamip ob caufam nos non d iffirn ulacis, 1x152 praeter b tisqux à Plinio dicuntur.Diofcoridé.ér qux nunc in eo leguntur, cadé ubiqj uoeü æftimatione latina feci* mus.Et ut primisrefponderent ultima, non magis oleæ galterius arboris fureulos «ér germma indicate uo luimus.Ve^ quxcunlt;pea arbor in Syria fit,cxeiusetiâfurculis oleü confici dixirnus.eodemqjin loco natu ram rei magis § quod legebatur fecuti,quod erat xItavi , qua: uox Graecis unguen omhe indicat. mwi una tantum mutatalicera,quod corticéfignificat.mutâuimusincijutcredimusabreiquândoubiexrruncoàr boris humor per fe fluit,expreflis eiuöé corticibus fluere etiä porerir:perfuafïtq;i J prxcipue quod confice reuerbum,eam hominis opera indicat,qux quod nondum eft.efficiat. Vnguenauté per fe propiusad olei haiura amp;nbsp;habitü accedit.Nec rationc caret,uc quod in ima arboris parte per fe fluiten fummo lateat,ncc nï fi ui amp;nbsp;humano opere extrahi amp;nbsp;eolligi poffit ; praefertim^ex corticibus, qui Copiofjore g interiores partes in pluribus humorc abundäntmon tarnen noc adeo decemimus.ut illud penitus damnemus. Dixirnus deinde ueterno torpere feu torpidos ficri,qui oleomel biberintinö tam Pliniumfecuti,dicenté ; qui bibere, torpefcunt: excitanturqi crebro: g reijj omnin amp;nbsp;totius naturae pcritiffimu poëta noftrü, qui in Georgicis fuis uno carmine grgcoijt tuffunrrit cöplexus eft,c5 ait:Nec torpercgratii paffus fua fegna ueterno.-wviiSpow potooleûmellefieriDiofcoridesaic.Efttjîinearefciendü.incæterisfcriptoribusérincommunieiusuocis Veternum, aftimatione »wSf'oviyÇv«5fótht«tardü,pigrü,hebes'qjCraecisfignificare ; diciepad iter vu5fi'(iv,adagendü,adin- vwS(gt;wtm, telligend5,aduigilia.motumfpomnéaliü:fomno,pigritia,érlâguoremarcenté: InmedicinaaCtadcapitiS vuifov. tnakï.graHêiper profundioréfomnü contraria eft eins uocis fignificatioxftqj vwSpjwquartü inexpugnabi yuSfituti lis fomni genus,quod ex humida materia fît, ut alias docebimus, c5 primü de lethargo dicendi occafio fe nobis offerer. Nüefatis fignaffe fit,quofnahictvvw5f6vrdicit,érnosueternotorpercdiximus.Intelligitenim oleomeUis huiuspotu in marcorédifficilis fomnilaguorcm^animibibétesftatimferri.nec aliterfopiri g in tnalo iUo capitis fiat. Non tn ideó abftinendü eo, quonia letalis omnino aut noxius fomnus ilie fit, Dio-fcorides prxcipit,5ed contra eü ui utendü,crebrocp excitandos qui purganf,donee paóta purgatiöe fopo-«seiuspericulüomne euanefcat.Necdü timetur fopor, fperhar amp;nbsp;damneïqdalioqüin utile cft.libctaliqn Pliniu demirari,qui aut in tanta rerü quas docuit uarietate 8c mole defatigarus i fiue pdiji diligens, ea quæ abalijs accepat, genti fug paij: feliciterredderet. Licetipidin oleomeUis hu ius medicina eius uidercan qua xum dixiffenQui bibere,torpefeüt.ftatim addidit: excitaturqjcrebro quafi id per fe fiëret,nec alterius ope opus effetmö fentiésaduerfari fibi inuicé profundiore fomno fopiri queng, amp;nbsp;crebro excitarinec nos ideó hoc dicimus, ut contraantiquiores. aut rei natqrâ dixiflè Pliniu arguamus .• fed cp patri dilucide amp;nbsp;féliciter huiusferiptorisfenfum amp;nbsp;uocesreddiderit. Non probamus etiä quod a!iqiiifufpicarifedixcrunt,effe oleomel hoc quodantiquiores Græci «tfgt;«|M4Ai,id eft aëriümel uocauerütdd.f qd ab Hebræorâfacris literis acce- Aëriümel ptü uetcres man,nfic uero paftim manna medici amp;nbsp;officinae appellat; qd ex huius fcriptoris hiftoria ér me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

dicina nö facile conceit. Siqu idé ab olco ftatim de eo agit,ér quafi eëgener oleo fubqcit, in céfu meUis alio-quin cóftitucnd5,fi meUis magis g olei natura referret, quéadmodü de meUe fine fale Indico hic idé poftea agct,cui mos fuit cognata cögeneribus fuis femp coniügere.Nec dixiffet hic ex trücoarboris manare ére. acné illud mei nö ex truco manet,fed in arborij folrjs inueniaf ;habet enim ppofitio illa ex, intrinfecu ge nerationis principiü:melks aut aduécitiagencratio ér cöcretio eft.Sût ptcrea in medicina q aérij mellis eue tibus pai$! conueniant.Nec nobis pro cöperto eft,qd antiquioribus quibufdaaérium mei fuit, quod noftra oecas maniiaappellaqeffe.fed melliginem.-ficenim nunc uoco fublucanis temporibus in arborn folijs con-cretu rofcidü fapore meUis humorê:qué deinde legentes apes,mel in aluearibus fuis coaceruanc. Nee tamé negamus quod nüc mana uoeaqexeadéaut fimilifubftantia effeiucjjinihiliUt nobis uiderad oleomel hoe

aëtiü

-ocr page 96-

ï8


DIOSCORIDIS,


acrium omne id melfacic.qd in cenfum ü* nomen mellisfolafaporis dulcedine adfcitu eft, tamé praEci-pua olci uis in co incelligactir.Credimusfp nos ideó hoe plerofqjopinacos elTe.ç^ Plinius aërio illo meUe ue* ludrudore auefaliua ccxlijdicat: his qui nodlu fubdio fuêré,unifias uefles 0quot; concrerum capillum fentiri.

n^iK/KivousAaiou. ktlt;p, Ak. KlKivo/jÏAa/o/j o'K^a^t’) i®uT(jj rS ^OTTffl. AaSu/J U^I/JM/J K^TaVU/J oa'opapif'ó^njS^ ^ÿ^açôç HÄiopt KiXTxS^fda'aii SH'KoTrïtl^ov 'T^o'ifp toga/jó TT^inilpSjVoQtpAoïot^aTpf^amQïii' mcroifC'iuja.yarcip tS' era^Ka/s^éa At s’Ç o A ^0^.0 Ko^o^Ç mjtM^Awç iiq Xi€nTa Kittao* trjT^opSzio/j èiM^vJ^bi^ tj^ovra. «J avaS^K a‘QpV')filt;.v.iCi:gt;p, oTOW JV avucri rSaûfZçuT^o TXT« ’na.trap^a^a.e^'Pij äIShto. Sltp t 7ru§oç, £^4« fJ-va.Kir uó\7r?lt;iopiAa.iop amp;aTCTt fetro. o( Q aeyuTtfio/ (ba TO (/'a4'A?(5 ^^kX^S ^Tî^uç aüi' crK.tótouirz. /xtr« rV v Kaótzjc« tn^ fj.'j?Jwa7ecf'i!f'ó\mi^ 'ï°ui?K^0Twva(’,aAK-hovenfi lüÂ/xîAœç n^ ra^ anv^'iJ^aqip.èa.-' AoVTOÇ 1® HMerpSjjopiSi ’ c j7avou êkSA/^ou-O'ip.b}^tp.0llt;i^ill(ripoi )l^ÓTaVllt;^,0TCW VTP T •^HXoVT avr’V^o‘lt;flt;ti^ïapk'JPXvuv^, œie ^TüfiiK nop '7t^o^ ^p^üS^ai’ 614w5a(? ly TKÇ ^ÏJ^^ lt;pAirfJ.ovó:Q. TÇoçTOudjaç /J-yerjJg 61 (haSjo^ïai?- fô JV ovAaç â-7iÿ.7?amp;ç ly wr-a^ciKQ. f/A7rAaS^0/Ç n p.irip^ip.-7t^Qt.nT°TÏ ^qa.vrae^i^ya^i'T^. «7^ Jï 611(3 noiAiow

te^ip, tHKj/viJ gt;y ïA/À/vôaç, I N

De Riefnino olco. Cap, XXX.

Clcinö oleum .LRomani ddnu paritcr Græcis amp;nbsp;ricirunu dicunt. J Confidtur ricininu olefl hoe modo jSumito quoi fatisfore credideris matures ricinostcó tufosqj eo^ï modo quæ in cratibus ficcanf,in fok difponitotfinitoc^ in fole effe ufqj du ueftiens eos difruptus cortexcecideritnune colleda eo^i cap nem in mort arm coniicito: tufamt^ diligenter in lebetc ftanno ex interiore parte illitum,aqua pk num,tranfFertoïSlt; admoto igne, facito fimul fer-ueant. Cum uero omne quemhabebat humorê iam remiferint,amoto ab igne Icbete illo,c5chu-Ia eolligito quod fupnatabitoleû, reponitoqj. In ^^8yP*^°’‘ï’ “ atore eius copia indiget ea gés,aliter conficit ricininu oleü : purgatos enim ricinos ftatim molisfubpcnipterütq’diligenterttufarinä eo^E in fportas c5qciétes,prçlo exprimât. Maturi aût ricini tûc crût, cd ex ueftietibus eos folliculis emerferint. Facit ricininu oleü ad capitis manan tia ulcera,fcabies,fedis inflamationcs,prfclufos^ SC inuerfos muliebres locos, informes itidê cicatrices,ÔC auriüdolores.ldem emplaftris mixtü,ui res SC efficacia illis addimrahit præterea per alun aquas,potumtSC uentris lumbricos pellit,

T E R P R E 5.

Ricinus» Kftrwr«

NVlIa gentibus nominum eer ta cadem lex fuitlcd quæ paritcr à euneflis inteUiguntur, alijs atqjalijs uocibus deinceps indicata funemee eft ubi magis uariemus, auc ubi tempora,regione3,0 uit» nœ ftræ non unafemper Cr iibitpratio pluramutaucrit.Cici quondam friiticemaliquidixcriit, quem plures Graeci crotona.cr Romani ricinü à figura feminis appellaueruntRura auc noftra,0 omnis ferë Thu fcia nune Romanum phafelü uocacjlliànociftîmi infedli.nosaleguminis fimilitudineeandêrcm indican tes.Frutex hic tantum non arborefcit ; ferituripin hortis noftra xcace ad fpetflaculum magis § ad utilitaté: altitudine,uchicin hiftoriaeiusdocebif,liumilisfici,pIacanifolio.'CrfiPliniusuitigineo,nullo difcrimineta men dicat : quando platanus uiciginecMólio à cunlt;flis defcribitur. Ricinum fua «tate Plinius uocari dixit à (oediftimi infecfli fimilirudine,quod Grxci Kfórwf« appellant : funtep Latinisricini Cr Græcis xpÓTMv^ infctfla, quæ animalibus alijs canibustppræfertim inhærent.fine motu cum femel hæferint. Quibus cibi nullus exi tus eft,colore liuido.nullis difcretis membris,in globu m continue crefcentia, donee plenius faginata poft aliquot dies fponte fua decidant ldeocp nos,autore Plinio,fru ticem eiustpfemen, Cr ex co confedii oleum, ticini appellatione indicauimus Ec nifi teftaretur Plinius lib. x v. fine igne amp;nbsp;aqua in Aegypto expriminci-ninum oleum,fufpicaremur, nee fine racione,non cfte hoe loco integrum Diofcoridem, qui in prima illa huiusoleiconfelt;fHoneauxilioaquæideôutcretur,qgt;obricinorumariditatéaliterexprimi nequiret ! mox autem in Aegypto confici finehumore aliquo teftaretur. Oportet itaqjduobusrjfdemqjgrauiftimis autori bus, in eadem re idem teftantibus conftituere : uuidioresin Aegypto ricinos g in Italia nafci;ealt;ÿ unguinis fui copia nullo etiam adfperfo humote exprimi pofte.

IKji A^urePaAna ÈAai'a. Kiep. A6\ AMU'yPaAivo/j i7\.«iop, o 2vîÇ /xiramop nK^oven, o'n.^'X' tiT^ ouTMg. io/xvrlt;f'ó.'\utp m-gt;^l^f^ X'^^'^ Kaamp;ajai» ^gj/j ^Hÿ^voeç Ho4o/i urrtja ^uAiVw (^ oA/xa Koutpug p-ïx^K^ M«^« ’^'jnra.i, iTriXiquot; Kg Tï |tsb ylt;PaT§ KOTVAaS 6',«« «ru^cTn

De Amygdalino oleo. nbsp;Cap. XXXI.

AMygdalinon oleü. LRomani etia amygda linü dicut, JAmygdalinü oleü qd quidam metopiö dieüt, hoe modo conficit Sumi-to am aras eius generis nuces quarta modi] parte: easq^ purgatas Si arefadas ligneopiftülo kuiter in mortario,donee offa fiat,contundito; turn

adfperfis feruentis aquæ heminis duabus, finito fé-milfein

-ocr page 97-

LIBER I.

f?

e/J. «fp’ «lt;5 TTKÄip ^iMÓT^op ^fe. vra aïp ËXtSup 7150Ç TTÄaK« ^f-Tfu. W) i' aW T é^a.' RTOAwv ós ^jiuaK« avaAa/xSm.i/ra TraX/V t’/^i' ^TPn^'Kip.i^op H.OTU^HVyJ'a.r’^ fx’icuf UÏAj^ïa^jVM o-v/xTTiöp iairaç,'!® avT° Tf/^. Si' ‘}f’iJ^'nhxri ^KOTV^h/Jii, -p TiT^ayo'iviKopi ^/ê J^Ti^oç Ttt^c^/^n^a aX'yKi/'ovai? ^^j mi^oç usjwnàç, (basjo^atj n gt;y tfAiy/J-o-Vaç T av'^ TOTViip. ïZ 9 Kü^aXaA^iai^ ^ üTup Ttovouç. ly H j^ou^ ^ crv^ir/xov^. wefiXf JV ty vt^j/^nouç. ty ƒ utrw^fwvras. gt;y X(6i3v-Taç. ^ àdamp;Ma^ouç « ^ cürXlw/nouç, ai^ Si 0 (ST/Xou(5£K. 7r§ocrca?fu, ly £41 «Atj^ ty ^u-riJ'‘oi(i, /j.Ï7{i7i/ikiyvvfjS^op ^ itjiVOU ji'^K^ Kl/Tt^/VHH ^0^/VH ttX^WTH . ly «^eAUM7r(«(’(/'4 ^p aiva.crx.amp;JoiSigt;ióp, irw oiva ^ aj^wj«^ ^ Tr/TU^aa-^Kj^ïj.

miffem horæcombibercrex quo tépore ualfdius ite^z offa üla cótundito, tufamq^ in alueolu expri mito: qdc^ in digitis hæfit cóchula inde excipito, rurfusq^’ in expreflasnuces aquæ heminä infun-dito:Slt; cû dimiferis cóbibere,idcm facito. Reddit autnuefi femodius olei heminä unä.Facit amyg-dalinû oleû ad dolores 8C ftrangulationes mulie-briü locooi, ciufdcq^ partis inuerfioes Si inflama-tionestfacit SC ad capitis dolores, aunfiep item do lores, incertosfonos SC fibila.Prodeftpreterea rend cd urine malo aliq doioribus,urinæ anguftqs, calculofis,fufpiriofis,SClienofis.Emedat idem uul tus maculas : afperam difcolorcmq; ceu à foie eu tern SC rugas, mclli,lilr) radicibus,cypriçq^, aut ex rofa ceræ commixtum. Quinetiam hebetes refti tuit oculosÄ cum uino furfures, manantia^ capitis ulcéra extent.

iRtErpreS.

ANdqua ô'peregrina in amygdalirio oleo mecopij appellatio eft.îneertürp mägis'ne fie dicereéquo niâ.ucPaulus Aegineta tellat.Galbànü qd Aegyptd metopiû uocabanc,huic oleo mifeeret: an pO dusquoniâmetopion Aegyptiorupropriaungueneü, præcerpkraiçalia nein comoxdocebicur, amarisamygdalis conficeret. In priorc illo nominis agalbano caufain pofteriore ab Aegyptioru unguen to,quod ob eandê galbani admixtlonê priuatim metopiû dicebat. In eins confetti ôe demirabitur fond ali quis.diuerCasabalqs in editione hac noftra rcrû pondéraû* mefuras.-rieqj ab re, nidaudierit.quæ nos in po ftremo opéré de his in iiniuerfum dicemus in quibus magni referqquosautoresaliquis fequatur, amp;nbsp;g cer-tasiirincorruptas eot^ notas in Græcoiy cômentarrjsinuenerit.Interim non tacebimus, quosdiximusnio dios 0quot; femodios,non fi^nifîcare nobis ea menfurâ.qua: noftra ætace,4z tota Ethruna pluribus^alijslotis eaappellationeintelligit.uerû longe minorê.Fuitenim exigus capacitatisquondâniodius.er quantiJ cS-qcere licet ex eo quod m euangelio auditur;Necp accendunt lu cerna amp;nbsp;ponunt eâ fub modio: amp;nbsp;exhis quæ Vitriiuius lib. X. in haurienda ateoUenda' ue ex fluminibus aqua monftrauit ; quo loco modiolos fæpe ap-pellat,quibusidfiat,Infubresetiâ quibus incœiia bibimuspocula modiolos adhucooeât: mutaca deinde metiendi ratione ex pluribus antiquis modqs confecflû aceniû,modiü gês noftra nominauit ; Quæomnia diftaà nobis modo funt, ne quis de maiore ilia menfura cogitarcemâ quod ad quantitarê eius pertmet.ali-âs certius dicet. Eadê ratione uolumus etiâ nunc intelligi.quod téporis fpatiû nos horæ femiflem. lt;tr g longas horasdicamusdn quo feiendû illud eft, fuifle antiquis prœtei gperæquinocftiû, toto anno inæquales horasineceodêfpatio diurnasnocfturnisiSinotfturnasdiurnis refpondiflè.Sed quantu diurnis pei bnimâ auEerebatur.tantû nodlurnis accrefeebat ; contra uero in folftitialibus. Erantep illis tam in tenebris g in foie duodecim numéro Iroræ.exoriente foie numerari incipientes. Placueratlpillis hic numerus: qi geminatus àfenariocafdêilliintégrastzplures omnibus alrjsnumerispartitionesadmittebat .• cuiusteiinfînitafont teftimonia amp;nbsp;indicia.Siquidc in diuidenda haereditate.metiendistjj omnibus alrjs, hoc nuniero femper 11 fa eft anciquitas.Exeofadlûeft,ut Plinius fæpeaequinotftialeshorasideodicat, ut diurnis pares notturnas 0-ftenderet.parêtçtotiusdieiuigefimâquartâpartcindicarec.Contràuero Cicero proRofcioagês,horàsno-«flurnasdixit,ucgbrumâlongiuseai5tfpatiricôftitueret.Probatiq,autores fie femper ufi font: Czôbferuatu à nobis eft, cûhoris nihil addif, fignificari femper aequinotftialcs, trexeo parêtotiuS diei uigefimäquartä partê:quo téporis fpatio noftra ætate horæ etiâ diuidunf amp;nbsp;numerâtur-Sietp in Diofeoride, fi nihil al nid ad-ieciûfuerit.horæintelligcndæ erunt.Quod legentibus fignificaflè femel uifum eft,ne dubitare pofthac co gantur legentes.quod quantûqjteporis fpatiû fimplici horæ appellationc in fcriptore hoc intelligendû fit. Quod fi amet aliquis etiâ æqualiû amp;nbsp;inæqualiü huiüfeemodi horarü in antiquis horologqs amp;nbsp;folarqs ratio nemnouiire,lib ix-Vitruniu dearchitelt;flurafcribentélegat,quiobfcruarâlt;àmathematicisexcurfufolisà bruma ufqjad foiftitiü crefeentistr decrefeentis, toto anno umbræ uarietaté longius tradit. Variant hoc ca piteantiquioresCræci in menfura feruentisaquæ.quæ tufis nucibus adfpergenda fit. In aliquibus enim uc nosreddidiinus heminæ, in aliquibus cyathilcguntur.Fecitlt;phoc,utcredimus, notæin u tragt hac menfu ramulta fimilitudoln eo nihil nos decernimus,monemus tn, quoniâfacilis 0quot; lubricus in pondeijt mefura rumephuiufeemodi antiqs notis ad uitiû ex fimilitudine in Grecis lapfus fuerit. côietftura fenfuip in his etiâ utiopoi cere.q duo licet nô polïintratiôis môqdexa«S:ûfltindicare,qd propinquûillifi tfalté.oftendêt.No bis inclinât animus,modq quadratibuscyathi magis gheminæ menfurâ côgruere: 0'ficôtrà reddit’ locus hic à nobis fuerit. Diximus in medicina deinde auriûfonoribus amp;nbsp;fibilis mederi amygdalinû oleû,duo non penitus eadê partis eiusuitia indicâtes,quoi5jalteiçgrauius,altci?tacutiusfonet:q Pliniusexhoc fcriptore aliter Û*his uerbis defcripfit;Grauitaeê auditus difeutit.fonos incertosCrtinnitusiquafi no intusfonâtes aü res/edforis incerta uerborü fignificationc ad a tires peruenientes fonos inteUigens; quod ad auditusgraui-taté

Modius.

Semodius.

Modioli.

Horæ anti-quorum.

Sonores (Sl fibilaauriü.

-ocr page 98-

60


DIOSCORIDIS»


tatépcfdnet. Nobisautore Paulo Aegincta, intrinfeca auriü uitiaambo bate potins exiftimSda efTe trident, Nimis cömune etiâ forte'uidebit qd didlO à nobis eft, uultus maculas emendare amygdalinü oleü.fed qua' m‘iKamp;. ^®5hæfuntnouiflèfacileerit,cüfcicrimus,quofnamMiy}Graecicomuni einsuocisæftimatione intelligät. Vultus ma ®“*’^itaqjillis propriae miMi notas quae in ueftibus hxrêtes eas difcolorat. Quaty fimilitudine aliqn in huma culx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^ uultu Èr reliquo corpore maculae oriunt,nullo aut exiguo uitiofumma cuté tantû uariantes. Vider Plini

us in olei huius medicina hoe mali genus furunculos dixilïe: cü tarnen in abfcefluü genere furunculi amp;nbsp;fibi Cr alrjs fint. Sed hoc cantü legentibus fignificamus-Nam quod ad Diofcoridé percinec.quale diximus, id uh Cera Cy* ^*“ eft.Volumus Cr illud haeftenus didlis addere,non cypria aregioecera dicere huncfcriptoré, fed ceroma pria* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’“® ceratü malis dicerc.quod liguftrino unguento maceratfl amp;nbsp;fubadü elTet.quale autem id Unguentum,

er quibus floribusconftet.in ter unguenta mox docebitur-eadem^ratione ceratum ex roû fine rofaceo id inteUigimus.quodolcofubatftum.crinhosaliosijufusconfetftom fuerit.

De oleo ex unguentaria glande,Lqd Grçci balaninû dicutJ Ca, XXXII, B Alaninon, LRomani pariter Grae cis Balaninum dicunt. J Cóficitur eodem modoSCex unguentaria glande balaninû oleû, Vultus ma cuIas,Ientigirtes,uaros,Sé cicatricû nigredi nem exterittAluum idem foluit,fed ftoma

n^i BaA«V(Vou£Aa/ou, Kt^. fx\ EOiKOTWi; Jé 0 TO BaÄav/vo/j o'KÖidKsre«.

J^CWa/Xip Jé SJ^S lta0O6Ç^K.àÙ CCS‘'l7^UlJ,(flt;X Wüjj^’ióviaf}, ouA w/j /xiAa.v'iot.i^, KO/Xiaç Ka-^IXp^KZu).fel Jé KaMSO/JM^pp ♦ «5(0.0^«

Jé 0 WTaA^icuç, ^ «xo'?- ^ tru^/^/xüZ^. fxiTK

Vï 'ou sïoiri^ic^ioijSjjap.

i2.Mofia‘wri/ijjvoiJ. Kiep, p.«, Moi«lt;5 Jé trató^tre« rZi? Ti^o^^h^uiti/ü/S TÓ,Ti a-ncrxMVoiJ tx 'm) (THirâ/xov.

cho nocet.lnftillatur aurium doloribus, fo noribus amp;nbsp;fibilis,cum anferino adipe utilé ter, Conficiutur fimiliter prædidis ex fegt; famo fefarhinum oleum ï Sé ex iuglandp busnucibus,nuceumïhabent'q^ eafdem ba ianino uires.

KtÄlt;Xioi)Ka.^vivoi}, Kiep, nè*, Al TO na^ivop £X '^êiot.a'iAinZfj Kaju-

lt;gt;gt;p o-iwà^ij^op. J^cwva/xip Jé £X°^®quot;' •tIm a.v'TÏM ’^ é«A W/vqi,

INTERPRET.

DE unguentaria hac glande qua Graeci myrabalanon Cr myrepficen balanon appellant, copiofius i nobis in quarto uolumine dicetur, quo loco hiftoria eius Cr medicina omnêpriuacim hic docet. fn terim quod glandi huic Cr ex ea confedlo oleo pariter congruat dicemus. Videri nobis deceptu fe' penumero Graecarfi uocü fimilitudine Cr u icinitate Pliniö fuifleadeoqj multa in fimpliciü hiftoria Cr medh cina aliter g Græci,à quibus ea acceperat,tradidilTc:licetcpid hoc capite eciâ deprehenderc .• quo loco fedh eet nos diximus cicatricû nigredinêexterere hoe oleü, quas Grxcifoeminino gencre acuta ultima (yUaba 5 , iww dicunt,Crex quogenere CT uocis accentu hic dixit cJAwv^4A«vw,i.cicatricü nigredinê;Plinius auté libro •***• xxni.cap.v.eadëhxcomniaficreddidit.BaIaninüole5repurgacuaros,furunculos,lentigines,gingiuas: „ quafilegiflretaucintellexiffetnonwAwyutdiximus/edüi/Awrgenereneutro.Crinpriorefyllabaferuatoaccc suAwr. tu,quod gingiuas fignificat. Perfuafitaütcicacricesnon gingiuaslegicrintelligi oportere unaomnin Grx corn ledioiConuenienslpCr concors in oleo Cr glade hac fibi ipfi Diofcorides, quod enim h ie ovAwr fj:iKKgt;:oJ. in quarto óm«/Alt;tA«v/«xeadé cicatricû fignificatione dixit. Accedit^his, q, non uidemus qua interoris mals gingiuarn nigredinê intelligere ualeamus: libenter tarnen hæc cunAacpalia peritiorn cenfuræ fubrjciûtur. Non relinquendûCr illudeft.quod Diofcorides ait, confici balaninû oleû fimiliter prxditftis, amygdalinS amp;nbsp;ricininû incelligens:aliter à Theophrafto tradi lib.nn.de plantai?! hiftoria, cuius de unguêtana glande haecuerbaftintiFrudlusuerocorticeutunturunguentari), eumtundêtesàiancenim parce odoratâ habet, frudlu uero inu tilê.Cû aût dixit Diofcorides confici fimiliter antedidis.ex frudu non ex corticibus confici endum eflê præcepinè uidetur.Siquidem in illis frudlus tantum, non cortex aut putamen ad oleû tüdituf Cr exprimitur. Aut igitur in re tune notiflima dicendum eftconficiendi modum monftraffe tantum Dio* feoridê, aut aliam unguenti ab oleo eSfedionem fuifecr in altero corticis, in altero frudus ufum fuiffe. Nobis in priorem iUam pattern inclinât animus. Suum tarnen Cr alrjs iudicium relinquimus.

n^ïYocrH.ua/jtivylAafy. Ktep. Mrf.


KAï'p uocTKua/jtiVov 3 cTH.SVaÿ'’) OUTU. Aagw/J T Aamp;JMp K^TPp fHjo'v 7t5oo-cp«rgt;/J,gt;q KO^«?»''' (Pa^ 0(^/Aw tpuja wç ’Ti^otiÇH'Tj lm 'm) ót.p.vrJ^oiAlv'tS. KA/a^up 3 ra U7f X'lj® ^«saivo/itva aur m^JX.tS 0 Aa ava fxioTi, lÿ i'aui® TP^*) ajSlt;^ av/AiAavÓH ly tfurwJég '^JK^. 11 ra. c^KÔHcraç ly IxÖAi


4aS aîf 7-i0£lt;ro. 'ipiQ 3 H^ TÇoç wraArjaS. Kj TTîWOÎç /Airwi'iJ/McAeai^Ko/) o/r.


De oleo ex apollinari herba,qd Grfci Hyo fcyaminon dicut, Gap, XXXIII.

HYofcyaminon.LLatini piter hyofcyaminü dicut,J Cóficitamp; cx apollinari herba oleu hoemodoïSüito apolhnaris herbæ cadida, ficcata amp;recétia feminanufa'c^,ut in amyg' dalino oleo prfmoftrauim’calida aqua ma cc ra to tb folato dein/upioresqjptes connue arefectes uniuef ff offac mifcetoifacitori’ id ufqj dû nigrefcat,SC ingta to odore fcntiat : mox p colü expreflu repóito,Facit ad auriü dolorestmifcetq; peflulis,molliédo utile.


-ocr page 99-

LIBER r.

61

INTERPRES.

Dlcemusde apollinari herba.cum tradabit quarto libre hiftoria eins «r medicina. De ea oleoqj dus intérim tacuiffe illud inhumanum amp;nbsp;iniuftum fuerit,potum cerebri motus Eacere : Sc inter letalia fernen eius in cibo fumptum,ab hoc ipfo libre fexto numerari.

ni^î kviAAk'ou. Ktcf. ^tP\


De Cnidio oleo. Ca. XXXIIIL


MoIuÇ J^ M^ 1° J'ià 735 K.V/t?£iOU CTK^IZ-ÿT^,K.0KK0uÂî7r/Camp;£V'3*ÇH9i,J KOTTSVr’Ç. K.aè'a^^'K.tó Jï £}('l /‘ma.fXif] iiot'\la.% mvôf^oi).


COnficit pariterSCex grano cnidio oleS, purgatis cortice fuo fe-minibus amp;nbsp;tufis.Potfl,in purgan daaluouires habet.



C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES,

Hamzleæ quam cneoron Theophraftusuocat,granum cnidium fernen eft. In hiftoria plants certi-us libre un. de ee agetur.

m^^ KV/KiAcWoU. nbsp;Kt^. ^t.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ XaUTOÇ J^H^'^KVlK./K.O/JlTHSVia^tTa/. d'wa./j.K^ ^ H auTH (h« T KVaßii« «^ K.0K.K.0U, à.V'l/jÂ//Hlt;J^M21X0|U.


CDeCniciooIeo. Ca. XXXV. Onficif Sf cniciû oleû fimiliter. Vis illi cadé quç ex grano cnidio côfecîlo oleo eft,min’ tn efficax.


C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Arthamum neftræ statis medicina Græcorum cnicon appellat.Rura autem neftra crocum Sarace numideeolongiusô'certiusinhiftorialibro un.agetur.


n^iPa^wtAaiou. Kt^. Ms'.

o'‘lt;jlî^acpavlt;vo/jcrK.^aÿTj tx 735 aï-rat’ cûrfj^aioç Sç Tig AJ Ta Ao/ttoc. T’/ç lu. Vocrou Jiî ^ô^^iScrt^j â^^xo^ij. O TœÇ7rt-511® Tt^écTUTf/j cr'/xHX.3 T^aj^UTHraç.


De oleo Raphanind^ Ca, XXXVI, Onficif raphaninû oleûcçterorô mo ex raphani Lquâ Romani ra dice dicûtJfeminib’tqbus à I5ga ualctudine pediculi abûdât,acc5




modatû é.Cutis idé feabrities in uultu emê dau utut eo Aegyptq obfonqs cocoquêtes.

PRES.


j^^wlrai Jï «û^ 01 ^ a’iyuTifw Wç 7t^ûlt;ro4-HjU.a-v i crluJi'JzûVîtç avro.


INTER


COntra omnes pcdiculosraphanino oleo utit Paulus Aegineta : hic tn ufum eius contraxit ad eosta turn,qui poftlongiores morbosabundent-Nafei cos ueteres dixerüt.purgâte fe uitiofo fanguine.Pli niushocaddidinCeraftis erfcorpionibusaduerfariraphanti.ucl ipfo femme infecftismanibusinipii ne tradabilib’: qua ui 0* oleu ex femme exprefsü.fcediffimis infeflis his aduerfari ô* nocere ucrifimile eft.

Pj)i MîAcwfcAaiou, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De oleoLex nigella herba, Jquod Melan-

Kt$, /J13'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thinondicût. Ca. XXXVII.

Aî T’ /j.i}\.amp;^ivoij Ji aiai -w nbsp;nbsp;nbsp;Ä- Elanthinon. LRomani pariter Melan thinn

a5lt;djj£j^(j(fijvaMi/J,V(9yj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oleûdicunt.JEafdemraphaninouires8Cc5

o-t^.^o.a-io.^t W 5«$«- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ fedionémelanthinon,Lideftexnigellahec

viv^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JL ▼ JL baconfedum,JoIeum habet.

Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Valis nigella fit.ér quo colore û* ordinc in papaueraceis uafculis confpiciatur eiu s fernen, certius in hiftoriaeius oftendetur.

nJiiz/vaTrtAai'ou. xtep. (xn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Sinapino oleo. Ca. XXXVIII.

o'* 9 trnioTrniov cTKÔVa^Oj Atouvo ^’—^ Onficif finapinu oleum concifis tritisq^ ^«ou ? cf/vHTTtws 1^ g^XoMfvou a finapis feminibus,tû calida aqua afper-uJ'a24u?iS3. t7r!]Ta^(rvupSj|/y W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfis,poftremo admixto illis oleo fimulcj} tAa/ouiù)cruvîK.0A)SopSjJou.‘7fgt;(f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expreifis.Facitaddiutinosdolores in-

^ Ti^oSTctî^ûv/aotAcK^ctTa^Tct ovra^driv. nbsp;nbsp;undum, aliunde ad fe euocans.

INTERPRES.

VAriant antiquiores Grgeî hoc capitc etiatalq enim frigida, alq calida aqua finapim adfpergunt.Nos acMbluendam moHiendamq; feniinü illorü duritiê.aptiorcm calorem exiftimauimus.Plinius in ea-dem confedlione etiam Diofcoridi idê non eft,O' aliter confïcit. Fit O' oleîi exfemine madcfadlo in oleo expreflb'qj.In medicina etiampluribu s g hic morbis mederi teftatur.LocuseftIib.xx.capitcxxii.

nJji.Muja'iViActwu. Ksqgt;. /x^'. De Myrtheo olco. Cap. XXXIX.

£ Myth-

-ocr page 100-

61


DIOSCOR IDIS,


Myjo'fviVo/j cPe a'KÓVaUrc« öuTw. Aaêu|U ra avraXa cfu'^a 7K(5 /xiAaivxS (UUjo-« VK^K a'Kfa^ÜH/xtjoUjKo-Trft mttw/;, ’lo-Q/j ”(^ ^uXSjïXöiZou o/j. (paKi'vou (rp.ï')^ügt;fi ^x^iMVcu £7r’ âv0^^ KW|U,tu§a/jcruu£4-h3'H M^inp li^sx-(jSitJo/j. tÜK07rwT£§a Jï lt;rK.S^xlt;riX rx X' TraXa lt;?ft7 ^JV^w^ Ko^Wra j t4^/JM^2t uJ^xrl^ H^ ïXcüoUji^ 7° £i2/sa/ji{vo/j aTf^^/J- ’“^‘^^ 0 quot;^^^ (pÛT^x nx^ iVTX ii^ «7\.io/j,lt;^ ÈXa/cü xTPè^i^^^/j. ivioi Si -Tr^ó' evcpova-i TO sAc«o/j cri ƒ (0(ç,KU’^/a!’CB,KU-TTi/ÇûJ, ^iVM • ÏSIifJ.'7^XKTtHü^rlt;S^0p TH riUtrtj TT/K^/^W/J.iy £Ac«wJVS. J^Awi^O^J. S^xifxji/ïii ,otop/J~v^x-'ivnq. ùmxfxi^ J^ XVT0\f STUrflKK .«TKAHJCIOTWH .J\o X^ QPIQ/XirVV/J^0pX'!PV'\xgt;TlH.x7li. amp;nbsp;Tï^O^ TTujikaus«. «X'^'S®^?’ ’TfTVja. ^k w3H,aa Tx. ^xT^ip-fxxTX. ^«ra/'a^. novcfuAw fjMTx. aé^a Kt^aAar/xiva. '(P^eSraç f£^^. M^M o{r«sv4ïO)§H 7ruKVwcrtwg£-

MYrfinon, LRomani myrteu fine myre^ num dicunt.JConfidtur myrteum olegt; urn hoc modoïSumito nigiy agreftis aut fatiuæ myrii tenerrima foliauundito ea, tufai^ exprimito : expreffo deinde myrti fucco, pa' rem acerbi olei menfuram mi fee to : facitoq^ in car bonibus caleant,ufque dumfimul concoquantur, turn quod in fummo fluitabit oleum, auferto. Com ficiturSC aliter minore labore. Tundito tenerrima myrti folia î tufaep in oleo SC aqua coquito, quod fil pernatabit oleum eolligens. Priuatim amp;nbsp;per fe myC ti folia itidem in oleum coniedajin fole madent.SÜ£ qui oleu malicorio SCcuprelTojangulofotj SC rotüdo odoratis iucis anteà fpirfent. Efficaciores ad agendS uires habet quod fapore amarefcit, pingui liquore oleofum,uirideq; 8C tranflucidum eft, myrtum odo-re referens« Eft illi adftringendi uis, indurat: eamq^ ob caufam his quæ inducendis cicatricibus confier untur,utiliter mifecturïfacit ad ambufta, capitis ma nantia ulcéra, furfures, puftulaiy eruptiones, inter-trigines, rimas,condylomata,Si laxatos articulos. Compefcitidem fudores,cunlt;ftis^’ alqsprodeftjqug adftringi autdéfari oporteat.

INTERPRES.

Rit operxpretiülaboris'cphuius noftri utile compendiü.fi quemadmodu in retuftica proecipitur, q tempore non licet per tenebras aut imbre in agro opusfacere, à u illico familia tp id domi paretur 3C B -jfiar.quod fereno ccelo fine iadura utilioris opere tradfari non polTct- Sic nos eeiä hoc capice quod in tegrum amp;nbsp;line uitio eft, de rimis, condylomaris, cir intertriginibus agemusmt peradfa hoc loco operis no-ftrilcuiore hac parce, amp;nbsp;hoc uelucifafceleuati.maioreanimialacricate.Czaptius quæ dein ceps occurrent. Rima, ^jj^ tradlemus. Primii iracp de rimis nouiffe oportet,quas Græci f otgt;«lt;/lotr uocant,Cr nos rimas diximus,m’a {«/«(Aw, lumeffe quod non in una cantu corporis noftri parce fcnciac,ueru in mulierû nacuralibus, amp;nbsp;ucriiifq; fexus fede,labris,digicis .^r pedibus fiaendeoep Gale nus in diffinicionibus fuis .nulla corporis in quo fiac décréta parte.diuifiones.fiue feiffiones mails dicere,cutis callofis labris,rhagades effe dixit: amp;• in faminarum natu ralibus.eorumtp oftio Paulus Aeginetafien teftatuseft,exlaboriofo0'uiolentopartu,fallerelt;precentibu« adhuc ex puerperio doloribus;paulatim fentiri deinde deprehendirp admota manu,©quot; in Venere cruorc ex attrituindicante-Teftatus ide etiâ eft in fede fieri; obferuauimuslp nos rhagades Græcis Latinistpferiptorû bus aliquot,qualis Plinius eft.eas præcipue intcUigi quæ hac parte fiant.duris,nec fine magno conatu pul fit al in excrementis. Fiunt eodem autore amp;nbsp;in pedibus,calcaneo fcilicet amp;nbsp;inferiore folo.nec minus in digi tis:uerü hispleruniplocusadditur.pedücprimas ir digitorû appellant.Fiunceiz in labris.cuniftisfp his parti biis.ex diuerfis caufis,itinere,frigore,multis^altjs.licettpid pro comperto habere, quacump corporis parte in duo plura' ue labra dehifeat cutis.Græcosrhagadas à frangendo, Latinos rimas id main m appellate. Sed quoniafrequentiusin fede fit,in ea parte,ut diximus,plerunq)intelligi:quod an in Diofcoride, præfer-timlp hoc loco fie æftimandum fit,pericioribiis cenfendum relinquimus. Nobis uidetur cömune cognacis inter fe tot malis,myrtei olei remediu effe poffe.præfertimipin fede foeminai5t«irnaturalibus:cunc'faenim adftringi opus eft. Ideoip non ad hanc magis g ilia corporis noftri parte id malû contraximus, contenti rimas autore Galeno dixiffe,in callofa labra humanœ cutis diuifionemæotp confilio, ut pofthac eadem uoce Temper utamur.nificertii fueriteertæ partis in eomalo uitium.Id certeaffirmabimus, ubi in fcriptore hoc Condylo- coifidia fimul innemunt condylomata amp;nbsp;rhagades.in utroqjfexu fedis.âc in foeminis hoc amplius,natura-' mata, lin fimul duo,©“ deinceps defcripta ab antiquis medicis malajiquis fedis rimas Öquot; condylomata tan tu red Rhagades. dideric,non leuinegledfæ alterius partis periculo Étiniuriaid agere.Eiufdem utriufep partis,fed is fcilicet, O' hoc amplius in foeminis naturalium,malum condylomata etiam funt .Ea in diffinitionibus fuis his uerbis defcripfit Galenus.fed in fede tan tum;Sunt condylomata excrefcentiæ,quæ in extrema ani corona, amp;nbsp;qua parce fe comprimic,cum inflämacione infurgûoeadêfigura in fœminaiÿ nacuralibusfieri Paulus Aegineca, tzinucroipfexupoftdiutinastrinueceracas rimas in eallii tranfeuntes dixie; appeUaueruncepcondylomata id main Græci,quôd ut eötrada in pognu manu digitoi?articuli,quoseagens condylos uocÿ,infurguC er eminent; fieduraeæ in callum, fedis, amp;nbsp;in foeminis naturaliumrimæ, à reliqua fuperficie infurgunt. Le-ïnKrtrigi- uiffimü poftremo maligenuseft, quod nos intertriginesdiximus, Pliniusaliqn attrica appellat, aliquado nes, confricara membra- Fit atterencibuser nrentibus initincre pedes anguftis calceisifit etiam coufricatislon gaequi uedioneincerioribus foemimbusj alijs^pattibus, amp;nbsp;ex alqs eau fis.

De ole»

-ocr page 101-

LIBER I.

n^ï AacfViAabu. Kî^J. »*•

o' ^cPaifv/vovo'H.tua^TjfJ^ar tTa^jv iJ^üV örav wc^i J^^mr^^s, i-[opSjjappki^vJ^ot.7gt;lt;^.iK. Ü r ’^iK.jfji/jov 'Ai'7P\i(^,a.Vtna‘iv An


Dc oleo Laurino. Cap, XL,

Aphninon. LRomani laurinu dicunt J Coficif laurinu oleum lauri baccis cum drupæ ia funt,in aqua decodis, pingui-tudinë quada ex ucHicte eas cute remit




■^iw2va. H/j cbaKo^-cw/nç X^'^*''' t'?M-v« Ras avoAapi.ëixv'striv.iVioi QO/U-ffawv^EAa/^ ÇI^osif^WTtSjKUTrei^Mjiq %îvcü,gt;q naXa^icp Mj lUîT« ravTcx. J^acfVnlt;i cpu?^a «toAcc êa-Ao^nS,o'uv£4ao'(V.b( 9 }^c/^cc^vlcf'aqtusap


tcntibus,q[ua manibus conchula exprimâtes colli-gunt, Quida in cofedione eins acerbu oleu an gu-lofo rotundoejj odoratis iuncis, præterea odorato indé calamo antca fpiflantest tum lauri tenerrima


foliainid conqcientes/imul omnia coquunt. Qui


SKavovrsvHijTH olt;r^.?v»lt;x 9 tq sujaKa fj-iirÔC lauri baccas folqs fußadqciunt, donee odore ryo'lHjM'JjO'fVHV.^feK^TI^oSl/KtuaCf'lWH ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

ô^jvH ^17rAaTU4)UÂ\oç t/'acfVK.Jia^s^^ T^ if aefV/vy i Tt^üVe^jaT^V'^Au^ov th jp?oa,7rf KÇOT«'!®/^. cf 51/AV. J^wap-lp 9 E'p^tj 0^^yC4i/2;-RKV.|U.aAaK.2;K.HV.è:vaso/jia2:K.KV.K,o7f'AUK^


fatis eflie uideantMifcet aliq pterea ftyracé SC myr rhä.ProbatiiTima ad laurini olei confedionê móta


na 8C latifolia laur’ eft, Bonitate in eo antecedit qd recens,colore uiridqamaniTimü êC acre. Calefacit


laurinu oleum, molIit,Iaxat,óC lalfitudinesrecreat, KH/i.a5^J^Ï4iyrï^-^iTUnujaTrafl^tr/ ttS Vtilepræterea cundis neruoçimalis,Lfebriü hor-o-c Lrp^^i'KM.Jq wraArwç.tÿ narafjo/^o ’ roribus,Jauriû dolonbus,5lt; deftillationibusiLcon p.tvoi?.Lv4t3)5/2;KoZ$'^ -p/ç«tpqy^MS aXiJ^i. tra renum ex frigore dolores, ut quo uolueris alio /xi i^hv ai^isop, œç ouJV^ ir^op w^ïAovv. J utiliflïme inungitur, J Potum tam en idem naufc-amp;(J^6v«u^Sjtç7ro^£/j, ' am facit.


INTÊRPRES.

NOtiotcundis lautiis eft g oporteat nos de ealôgius agere.aut tam multa eins genera qnx Plinius profeciituseft,nulla urgente neceftuate pcrcurrere.Üleu enim nö arboré Diofcorides docet. Cuius à Palladio libró 11. multo dilTimilis his iierbis confedio traditur. Exlauribaccis o!eü conficier hoc modorLauri baccas gpIurimas.eSrmaturitate curgentes, in aqua calida bullire facies:0' ubi diu ferbuerint, olei quod ex fe dimiferintjüpernatantis unda peunis kuiter cogentibus in uafa cransfundes.Hic enim ma-turicate curgentes baccas coqui iubet, Diofcorides drupas. Sunt au té drupæ in oka er lauro .• poflunt amp;nbsp;in Drupæ oli-altjsarboribus effe,optimaætate ad decerpendü intercopiabonitatecpfucci.incipientes nigrefeereércolo uæ. ran baccæ:quæ uoxà Cræcis faefta eft ; qui primü nigrefeentes oliyas Jlpi/TrtTÜ/appeUauerunt. Paru deinde Jlp^TriTUn fequaxfermo in Cræcis eft,ubi nos diximus:quâ manibus in conchulâexprimenteseolligunt. (^od enim cftilliCparticipiült;/lz«KÓ4-«mJt,nullumhabetfenfum:ideoq;nosrem magisquocêfècuti.ficreddidimus. Vo lumns tarnen id tam diu kgentibus placerc, qiioufqjex minus corrupto codice certior confediionis huius ratio cognofcat. Et fi id nouilTe fatis fitjemitti é baccis lauri pinguitudiné aliqua quæ dolligcda fit ob qua caufam illud ex Palladio addidimus, u t ab eo expleretur quod huic deeft. Sufpicamor amp;nbsp;ülic uitiü eflé ubi legicunMifcent aliqui ftyracé ér myrtu ; credimuseppro myrto frutice myrrhakgi oportere : ftyraci enim myrrha aptius copulatur g myrtus, ér in fpiftando oleo maiore uim érfrequennoré ufum habet.facilis ab altera in alteram uoeë in Cræcis lapfus fuit.'ér antiquus latinus Diofcorides myrtam adhuc habet .• poteftep unatantum mutataliterain hunefenfum trahiiunicuicpramen fiiumindiciumfitér arbitrium.

nj)i s^^iveAäcu. Kt«?, va. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Lentifcino oleo. Cap. XLI.

To' Jlt %'vivopofxoiK^ Èx T KX/p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chininon, L Romani lentifcinum dicut. J

'if\P TriTTii^v cTH-S^a^ip, wç TO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex maturo lentifci femine lentifcinü ole-Aa^fïivo^, 'T^osucpós/i. uyixtij l ^ urn laurini olei modo conficitur, amp;nbsp;antca 4cü^açK.Tltüu/ii^KctuSp.iq£(ç nbsp;nbsp;nbsp;—' fpiflatur. Canum Si iumetomm fcabiem

■jtwouçKti’/ç atto7ra,iq Aït^/kcc ittitM- fanat, Mifcetur idem pelTulis aptiflïme, acopis, ws ,ui'rvuTc«. st.'^^J Jf v^ z ƒ jSrai?. 119^) i® SC his quæ contra lepras conficiuntur : amp;nbsp;præter 'li^èiv^mp 2ki b^o/uç «ruftzatsTcu. L ^J hæc fudores compefcit.Conficitur SC terebinthi-5^tz (ft ngjj sült;f’tf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num fimiliter,Ladftringitqj SC réfrigérât. J

INTERPRES.

Llbet hoc loco adderc kntifcini olei diuerlam ex Palladio confeeftionem libro n. his uerbis abeo tradi tamCrana matura lentifci gplurima colliges,ér una die ac nodte fupra fe acernata eflè patieris: dein de fportam granis qfdem pknam cuicunqj uafculo fuperpones ; ér calida adieefta, calcabis ér expri-mes:tunc ?x eo humore qui defluxerit,fùpernatâs oleum lentifcinum ficut laurinum eolligetur. Memento autem(ne rigore poflit adftringijaquam calidam fæpefuffundere.

0(^1 Ma^/xtAaicu, Kt^. iS',

De Maftichino oleo. Cap, XLII,

f i Mafti-

-ocr page 102-

rXf((W|UKTKlt;


lt;54


DIOSCORIDIS,


To'‘ J'Ê jUasixivo^jtn ^ ^xasf-X«ç At '«ç orató^tre« .-?P/0 3 'TiJo^T« c^us£§a: 7raVTa,H7r(-uç 0^^a7vo/j, suifo/j. /xaAao'-^o/J. €^ Tt^oç roe 7^1' -pp só/j-oixop ïö?ïj|(-Trfo/jSWa c-K/j^M/xara ^ KoiÀ/anœ. tÿ d'y o'7V7t5/Ka. Ç1 T«.i7rï'W Tï^oo'ta'fPv K.a0a7 ^p. amp;nbsp;ZV^I^OICW TPIOW, (TlWTlQiTCil J^ lt;^ J^/ÿ TH VHCTW K.a'i^isop,


MAftichinon.LRoani panter Græds ma ftichinû dicunt. J Ex concifa maftichc mafuchinü fimiliter conficif oleu.CoH fert omnibus muliebriu locooi uitr|s,Ic niter calefaciens/piffans fimul Si moHiens.Mifcct idem ceratis,quc ftomacho, cccliacis amp;nbsp;inteftino?^ torminibus imponun^Exterit amp;nbsp;uultus uitia,colo risq^amabilem bonitatem illi acquirit.Laudatiifi-mum in Chio infula oleum hoe fit.


INTERPRES.


NOn Iperabat Diomedes in Troianora caftra fpeculator profetfltims, incolumis ad fuos redire foin* pofle.eamqj ob caufam Neftoréprecabatur, dari coniungi^ fibi aligné, cuius confilio amp;nbsp;opera in tanto periculo uti poflët: quado duobus fimul euntibuS, foelicius euenire hominibus quotidie nos etiämulrafentimiis: quodfuperiore capite experti, mulcü Paulo Aeginetæ debemus.quilib. v. de maftigt; cheagens,quodhuicfcriptori,feu teinporüuitio, feu librariorüincuriain hoc capite antiquaintegritatem amiferat,quaratione inftaurari polïct.facillime monftrauit. fuitlt;pnobis in labore hoe non facüdus, fed uU liflimuscomes.Interremediafiquidê legebaturaut nulIo,autinconcinnopenitusfenfu,prodelTehocoleiï ntfisiKT^T^i sifAK’jftv 'iSlfffniliAiteifxiifü/AinTetamp;c.Quatit uocü fumma elf, ad easquae ftomacho fuperponuh turdurities.quidicendimodus.necrei necfcriptorihuiclegitimusauchoneftuseft; nö enim ftomacho fit perponunturdHrities:Cumai5tdecerneretilIeftomachi,alui, inteftinorü.eriecorisinflämacionibusaccö' modatâeiremaftichéjaeileopinatifumusexreilzirfermonisdueftujquoderat eit/f pw^«T«,quæ uox omnia genern durities in humano corpore fignificat,m(pw^i«T«,id eft cerata,fiue ceromata legêdum elTerdecreuif-fe'cp hunc fcriptorê fubaeftâ miftichino oleo ceram.partibus illis imponi contra earn partium mala,ad qiiS ex inribusfuismaftichefaceret:qualesautéiliac funt.idê Paulus hisuerbis doen it.MafticheprgfercimejjeX Chio infula,in fecundo ordine calefacit amp;nbsp;ficcatfmixtas habet uires ; adftringit enim fimul amp;nbsp;mollit.-ideoljj ftomachi,^ui,inteftinorü amp;nbsp;iecoris inflamatiöibus accómodaca eft.Aegyptia colore quadantenue nigro: ficcat magis^ÿdifcu tic, minus aüc adftringit, difcutiendisftrumisideoaccömodata,quxlongiusc5men* tarrjshisnoftrisadied:afunt,utratio mutatæànobis uocis ab eoautore accepta inteUigaturrobiterqj «iril-lud teftaremur. confirmari ab eo quod in hoc fcriptorê fufpeeftii forté uideretur,cum ait maftiché adferin-gere fimul lt;amp;nbsp;mollire:quod aduerbium non temere,ftd ex melioribus Graecis additum lUic à nobis eft.in qgt; bus Iegebatur,s-i/p9r i/xtlut v^ /M^xtusv-


rccuSto'iÇ-î^i/xujamp;s/j. Ktep. V7\ End Jï gt;q Tcè fj-v^ot. tvótrê £7r' t^/'ap

TToS^Pf ^ /j.iyvvpSjja. tf^p^xMiqf gt;y t^xè^txo/U^i^üt H^ ötrijja/vo^tva, amp;K.öAouSo/j Hq-X^LtOa yq A' TiTap ^xeS^oenp 'ffina'atamp;oU^a J^ëJ^ogt;iip.aZo]iTa.lt;i ImSAtTr^VjÜ a.lt;p' ôuijKçacr/ç fêj ? /jiu§ou,£K,f ró ipio KoiTa aiM oo-lt;f^Hlt;rip. cc^o J^tt^^p» 'Piwrn Kçicr/ç. stt’ ^mp [j3jjrgt;i où tfuAaTjc TdüV Tt^Vpiß} ’iTTiX-^T^OI/ p-iyp^T a'cjio d^OTi^p, UÇ tTriSt/xpaH/VOUjH^ K50K.lV0U,M^ tnAivoUjCI aiJ^w/j^vwp,«-^ bt W 7^1 «5^ TK yvp.Vao'iaqJ^ox.ifxasïop.

ïï6^t PoJ^ivov (^^^^.(/‘'la.q, Kt^. vtr'. oJ^tVopiÄMOp yin.'^ovra.^hoP Aî^aç s. ovy/'iaQ h. tAaiou AÎ^aç /. où-^/ai? t. Ko^aÇ'lg^ (jujaTaç uiPa^jt^î avax/vw//. t? Ta Sctth^b-



c'açt’çraçx'.Ai^aç^ où'^'aç t.tAozou, ßaAt lûtPw/jàSçoj^M/j â^/fl/xS j^îA/a Trtra-Aa H K.U7r£çou Ai'^ixp a. ÊAt^vibu 7ii'^cip «. xa Aa^aou Âi^xp a. t Aozou ^tsaçs^ 'pôJ''ap ^î' situas', tq r«^ xG^-t^p-iAiTc ■^io-a.^,à.vlt;ult;.i ViJ Tr2.iovmii^,y'}P^?t.l6c,ip Kj£^a, tTrijra ta-' traç T^' vwTa/sxôAiGt. orw Jï to ^U7w JVç


Vnguehtoç^confediones, Cap, XLIII, Erum quoniam amp;nbsp;unguenta in alp quot malis, olfadu,afperfione, 8f me^ dicamentis adieda utilia funt, exigea rereiordinem exiftimamus,ut eor5



ratio etiam à nobis tradaturun quoçc probations cotemplari oportebit, an id ex quo temperatum unguentum fuerit,odore indicet, Optimû enim indicium hoc efttEtfi in aliquibus feruädum non fit,quod cuincuntfæpenumero quæ uchementb ora admixta fucrint,ut in amaracino,crocino, ex fœnogræco, alqs^ quibufdam, quæ ex coru tra^ datione'Sf ufu probanda crunt.

De Rofacei confedione, Cap. XLIIIL Flt hoc modo rofacefitSumito rotudi odorat! iunci pondo quinqj, uncias odo, û' mulqj olei pondó duo,uncias quinegttun dito dein,maceratfic]^ aqua coquito conti nue mifeens.Cüqj per colû traieceris, in oki poo do uiginti amp;nbsp;uncias quinq^rofas fine humore ali quo numero milieconfjcitoî

manibusq^ odorato melle inundis, mifeeto fepius, leniter per die pre mensuntegram deinde nodem dimiffas, matuti no exprimitoïcumq^ quod in eofæcukntum eft


-ocr page 103-

LIBER I.

6J

uspSH, ai5^af0(117gt; uTpAxo/jSz/o/j à-^^0/1. a- fubfederipcx uafe in quo erit,in cratete mclle an-•?friOttro J^ t’iç K^aTO^a /xtA(2 H.araK.iXÇ'quot; ^^^ inunftü trâsfundito,Sôferuato.ConiecFis mox tr^j^op. ßaAw^j ^tiç Aourxçicbo/j rà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in labellû cxpreffis illis qfdc rofis,fuperinfundito ruStvra jciPa, tw\xlt;l AiJas k. ovy^ialt;i c*. ite^fpiffati olei podo oedo Sfuncias tres,iterumqj T£su/x/x£uwÈAazw,iy 7raA(/j£^i7pu. iscué^i exprimito. Erithoctibi fecundariumrofaceum. croiT7gt;lt;/'tu7tçov.Ka/jgyAii6HSax5(7\ütf\ Etfiuolucristettiû8fquartûrofaceûfacere,quo ÊiTpgjoxHç iûAxtwÂ) cP^'i'iev, rivi'Tj dî 7= y^a, ties uolueris oleü infundito,Slt;exprimito.Fit enim £ 3 6'. TO 9 7'. r ûd J''- /xû^op. oa-miQ ƒ au primum,fecundû,tertium,Slt;quartum unguentu: WHÇ,'!®uçK5a77(5aç7t5oKaraxçiti«.£A/2 • t’i quotiescÿ feceris,toties antea cratèresmelle inun 3 eÉAcjgiPà'rÉçw E^BoAàù 7fiHcra(ô^,i’/ç to gito, Quod fi uolueris iterata confedioc uires ro -7r§w7gt;jU0^(7rœ6£|U ’ÎÂMop ,'wp’ia-op ajiS/xo^u faceo adlicere,in oleum primo expreffum parérc 'T^oatpar' çbtfwv àg^ox«/J £/xgaAî,iy àuanlt;

Vu/jraZç xî^^i' 'Ti^oM'S^pSjjM’i /xÎAtZ’fK-

7r(tÿ,iy 7(gt;iamp; 4' Aur^o/j.vÿ t^iTP, gt;y TéT^-T’^o/xoïtiûÇtKÔÀiSwv. i^otraK.iç ƒ a/j TfiHiJ F-rgt;, Vi^à ovu^î^w/J TiJoc-eaAt lôP«, J'M:a;j.t KWHÇ0|U ^ ClvE). tz^^l ^ iSJ^OfJiH^ C/JlêçO^Ht’, Îêî5^J'aj^tTj 7= iÂMO/J 7^ è/xSoXàî T ^ôj^i^fl. *£Trara g 05KÉ2:. ttaj^çioamp;co ^ ly H Âlwolt;i/xiÂi 2;-ƒ if 3 îTTijUtAwsr ËAca^ ? x^^S X“S'^'l''’ êcTfA/epôt/j ^ T’vAaxi5'oV,'7° /xu^^ cpflaiçtj. tvia 9 aura /mvo. |(^a ôUuX'^cw^Ç nj HAia-cr«i/nç,c^x7f’gjtX0U'’'' eAoza. a^ovra sa0/xo/j ovy^la^s'. ti^ (/.tooi llsUu aAoty .«^ amp;Âi«aj’om$,H,«.€ÿxs H. ly qAia^ov7iç Èr? h^âe çaç fx'. «X^i TY1THÇ à^xggox”?» ouToçaTpT/ 6tv^. tvioi ^ 'jtÿjs’Jip'Ho'i v iAcuofi, naAa/AOU lÿ àcxraAa6o/j È/j.ga?gt;\oV7vç- bi ^ 0 arxoU' rav tUEK.t/jjux50(a(?,n)| «Aa^ Tt^os 1° ^ù ipamp;i §«0^. J'tWap.l/jyÉxtj SUTTflH.HV.')-')^'-^*^^'^^' fiiT’/iE/çs^gjt'r^xara iVj KaraTrAar/xarwu ^i^lt;ji?. AuiJ ^ iy Mi’Àio./j qPtiKÔ/jSjjo/j. HT) Kau irop ergtwouen so/Jtaxou. fei JV €1 fi^irfiK-o/i Ko/Aw/j iAxw/t, ^ T xaKOHÖw/i Tt^auv^Ko/j. ^K^^P ^ w tifJ^ar £7raA’/rAlt;a. ly Kîipa AaAnaS i/xg^r/aa,! V à^X^ otPoUraAriaS (b «KAur/xa. TPiS ^ yÿ vj^Jç gAaepîSa ItraAuju p.îva. îrjg 10 /t^ov. Ti^Js n ^t i^/i à ^6/tr/xÇ ly us î^ccÇ s 7KAu^opS;jo^ XS^’^'A'-^i^*

centium amp;nbsp;fine humore rofarum numerû adrjci-toîmanibusc^ melle antea inundis,exprimito:fa citoegiterum tertium amp;nbsp;quartum fimiliter expri-mes:0fquotiesfacies,nouasquotidiedetraciisun guibus c0r|cito rofas : fic enim efficacius erittufq; ad feptimam tarnen adiediionem nee ultra,rofafe uires oleum admittit, Meile præterea 8C prælum inundum fit.Quinetia oportet diligentilfime ole um à fucco rofarum feparare,uitiat enim minima eiusparstotum unguentum, Qiiidamfolastantu rofas detradisunguibusinfolatas p5dere uncia-rum fex in olei fextarium demergunt: demiffaseg in eo diebus odo, maderemox quadraginta die-bus tertia rofa!^ adiedione infolatas, fic reponut 8Cferuant.Sunt etiam qui odorato calamo amp;afpa-latho oleum anteà fpiflent. Sunt præterea qui ad coloris bonitatem anebufamtSf neingrato odore fentiatur,falë adqciüt. Eft rofaceo adftringendi re fngcradiq; uis.Adfpergitur utiliter,öfcataplafma tis pari utilitate mifcetur.Potum idem foluit aluw, ftomachi ardores reftinguit. Caua nutrit ulcéra, malefica mitigat, manantibus capitis ulceribus, eruptionibusq^ alqs in ea parte inflgitur. Adfpet-gitur contra capitis dolores à principio : Dentes eodem in dolore colluutur.Facit ad induratas pal pebras, contra quas inungitur « Clyftereprætcr hæc infunditur contra inteftinotü, muliebnumiy locorum pruritus Óf erofioncs.

INTERPRES.

SEntiebat Thebanus lyricus pocta cumopusaliquod incipienribusprxcipereprpeciofamlateqjfulgc tem eiusfrontem erigenda ellè.quantü dignitatis,gratiae Crhonoris periret his,quæ humiliter aut pra ue incapta.negligi prins ÿ cognita effent, inciperentur. Nee dimidium fadi habere(ut poèta cecinit) eum qui modo, led bene ^ foeliciter aliquid ineoepufet. Nos etiä meminimus quodin Porphyrio quotidic iadatur,imperijdignitatem ex prima fronte er indole aliquandoæftimatâfuiffe.Defiderauimus ideo hoc capire dignäDiofeoride eins effe fronte, utreliqui corporis gratia er foelix ufus effet, er ut fieret diu etiam: fed paiÿ foeliciter laborauimus.tam corruptæ illic omnes primae partes funt,ertam male fequax return tier borumfpfenfus er ordo legentibus occurnt.Nec in co nos aliud modo poffumus. q ut in iudicio fit, delato crimine antiqux led:ionis,conieduram noftra afferre. Quod au té in ipfis foribus ftatim uitiü fe nobis oh* tulichuiufeemodieft, lubet hic in rofacei confedione ad oleifpiffamentum fumenda effe rotundiodorati iunci pondo quinqj.ezuncias odo.-fracimcpfiibtjcit, fumenda pariter olei pondo duo er quincuncem .• nee maleincerto' uefenfo hadenus.fi odoratus ille rotundus iuncus fpiffando huic oleo fatis effet: er nifi quod fequitur participiû nsi«! male rei refponderet,er praeter hoc altern lUud participiü çvf «V«:,nul!a ratiôc oleo compecere poffet Qfii enim tundi oleü er macerari aqua potefequod duo ilia participia fignificant: alceig enim in durisczaridis tantum fit,alterum in his folum dicitur,quorum arefeit alterum, liquefeit uero altc-t ; rum

-ocr page 104-

66

DIOSCORIDIS,

rum:ut cum dixit Tranquillus lutum fanguine maceratü: iz quotidie au Jirur.aqua macerari farina. Acc^ dit his, qgt; iniuftopödere amp;nbsp;mala rerü inaqualitatein fpiffando huniorc piæcipitur.maiore copia fuini 4“ fpilTec,minore aucé quod fpiffatiir.Spilïaturenim oleü/piflant nero aromataiqu» fi copia O' pondéré abu dent,non fpillàre ipfa oleü.fed oleo dilui diccntur.Coëgerunt polhemo nos non fufpicari iam.fed pro com pertouitiö hoc loco habere, quaeplura in annquioribus aliquot Graecisin IpilTandorofaceonumcranir, elenium.qua nos inulâdiximus.angulofum odoratû iuneü, érodoratû itidê calamü.credimuscpquod oleu ftatim à rotundo iunco legicur,non oleü, quod Graeci ÏAutur, fed Mvitv, id eft inula antiquâf uiffe leftionem: deelTerp alia deinceps.quac prins aqua macerata in oleo coquenda effenc: turn per colG craiefto oleo nigin ti fiefpiffati olei pondotr uneqs quitus,inrjeiendasefferofas numero mille irc. Qnæomnia conieftura tan turn noftra dicuntur.qua alrjs etiarelinqucntes nihil mutauimus, fufpicionesfufpicionum^jnoftrarü caii' (as diligentioribus oftendiffe conccnci Fadlumqj id bona fide émiillibi diffimulatis uitijs O* diffi cnltatibus huiufcemodi,quod alioquin facile nobis erat.Et quoniâ toco hoc opere fæpenumero de rejjj ponderibus 0* menfuris decernendû eric.ceftari femel id uolumus,fiquid minus mains'ue pro rei natura O' neceffitate di* ci force uidebicur,non ideo damnandû effe laborêhunc noftrü. Lubricus enim in anciquis ponder^ O' men furarù nocis ad uieiü lapfus eft:Muka eeiä in anciquis Graecis uariecas: O’ nos codicil fide,non experienciam fequimur,qu5medicisrelinquimus,quibuslicebicfemper ex alioiÿ decreets, auticeijifaftoreipericulo, in melius conuercere, quod ex hocfcripcore paiÿ appoficeditfin à nobis fueric. Cur aucé fine humOre rofas in oleüc5ijciendashicfcripcorpræcipiat,a Theophraftolib.vi.de caufisplantarndocccnr .quo loco ceftacus illecft.unguentarios rofas ad unguencaquadantenuspriusficcare.ncea racionepurusrelinquacurodor, qui in eo Hore poftgaruicadhuc feruatur;effeqj id difcrimen cancu,qgt; récentes exlonginquo olenc.ficcatae aucé concrà;Quod ft ab unguencarijsamiffa naciui humons aliqua parte rofæ ad ungiiccaexiguncur.mub tomagisaduencictusineishumordamnabicur.Ne^abrefortéfuericpiitaffe.docuiffe id hoc loco Dioftn rtdê.Communem cameneius uocisaEftimacionênoseciafecucifumus,non au ft quod «^fó^My ineo eft,ali ter § excrinfeci humoris priuatione exprimere. Docuic non muico poft idê hic fcripcor, in cenfu bonicacis rofacei laudariprobariqjmaxime.quodprimüexpreffumfuerit.cumfecundu.moxcerciü. poftiemoquar--turn. Nicander tarnen in Theriacis fuis in tertio cenfum bonitatis claufic dicens .• » À ^'nloi ftsi'fxv (tAinv ;^fsk Vngues in O'c.Quod legentibus ignocu effe noluimus.Dicerc longius etiâ.quos nam hic ungues in rofts nominat.niß tofts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plinius O’alq lampridê docuiffent, ungues in rofis appellaffe ueteres imasfoliorü floris eins partes colore

Malefica ul cera.

Chiroia ul* cera. relephiaul cera.

Candido, quibus incapite fuo hærent 3i. pendent:ideo in medicina damnatas. qgt; nulla folis coftura col o' ’'^^æ odoratæqt.inutili humorc abundanc in medicina O’ illud fciendü cft.qux hic i/Aßfiy/AixTx iiocac. O’ noS ' uerbo cantü figiiificauimus.confpergi dicentes, late patere, fignifican^ea uoce a Græcis omnia qua: fron ti,temporibus.aliis'ue parcibus adfouenduni.difcutiendum.compefcendü.reprimendumqjinfperguntiir. ineelligendatÿ hoclococa caticûfunc, quibus poccftacefuarofaceSiicile eric: quociesqj nos confpergiali4 quidpiâdicemus.fempcr ex uiribusremedq illius ufus hicineelligédus erit: Noftraxtas adhucgtseca UO' itJlf^KTK. ‘^^ emprochasfed corrupce.remediû id dicic. Qiiæ icidé hic ûf{^«r« nominat,genere cade funcqu æ ^«yS»' /^«’■«.quæcunqjpuerisincapiiceerumpunc.mulcorügenerü ulcéraO’puftula:;inquibusetiâ Paulus Aegi neca primo libro rofis O' rofaceo utendü effe præcipic. Sequitur ab hoc loco ftatim. Ht{i«Ä0£Agt;w k^gf-i/wx «» Kf)(^ ■ quo loco pungendu s iudicio noftro fenfus O' mernbrü eft.ne male coniungatur illud » «(gt;;(» fequenti membro:incipientibusenim capitis doloribus.O'à principio infpergendä rofaceo froncé, non eolluendos à principio in dolore dences præcepiffe hune uerifimilc eft. Adrjciemus poftremo O'fi ad alla feftinemus. quæ nam malefica nos.Græct uero hjo^hSïulcéra appeUauerinciSacistp nobis Galenits primû in diffiniciôi bus fu is,mox Paulus Aegineta,quo loco de ulceribus agit,erunt:O'fi iUe non ulcus magis g omne akud Kit gt;($»6ù main his iierbis diffiniat- K^KjHSü malü eft,quod ui fua grade difficile qj eft,afpeftu aûc debile O' igna uu,O' qd malo dolo fallac.ideo Græci fic appellauerunt,quibus Kjen^Hjux hominesfunr, diffimulato maleß Clo nocentcsiPaulusaliter O' his uerbis rem tradidit, Antiqua O cicatricé diffictllime contrahentia ulcéra, qux cacocthe dicunc,alij chironia, ueluci Chirone centauro medicinx in poccatjt fabulis periciffimoindi' gentiaialq celephia,q» in huiufeemodi ulcere Telephus cófenueric:nec nifi noua medietnæ rône ab autore mali Achille fanaripotuerinr,uocant: ex qua eorumdifficilifanitateluuenaliseciamdixit.Tenetinfanabi le multosferibendi cacoëches.Ea Celfus mala ulcéra aliquando nominauit, qui de Chirontjs priuatim liblt; v. agens, proprium genus Chironrjs ulceribus affignaffe uidetur; nos certiore adhuc rei fignificatiöe ma leficadiximusubifß,O'fifortedolofaaptiusdicerentur.

nJ)ÎEXaTiv«o'itÂ.'«lt;r,'aç, kamp;}gt;. vi. De Vngucto qéï ex palme elate-1.cortice coficit XL^ EAaTfiju6A«o-a(;^J'iaK.VH(ra(5, nbsp;nbsp;nbsp;—'w Latinon. LRomantpariterGr^ciselatinudj

i^ßaAt ûçAaTO^a,G £7ri'x;9 nbsp;I__/ eût.JTundito filatimcpdifccrpito tene9i,n^

o^cejjamvo/j tAcao/jOTt H/xtjai? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“ florctis palmç cortice, que Grçci elated*

^y', âvtAo/xiVoç 71 îi^ cüTu^iJ'a nbsp;nbsp;nbsp;—Vcüttln labrü dein eópeito: acerbü infundito

d^i7fu. feu «Jli sKccTija }lt;rósa^fj.a., iha. olen,dimittitoép triduü,ex quo tépore in fporta cSie «Tf 5ipSjJoi= ^ Ka03u i^y^iica, x§w. j^i' da oia exprimito. Pari podere cortex is Óf oleü fft^ ya/j.1/] Si ï^({«laAoySo'a^ “^ ^oifivu' méda funt.Cuqj exprefferis,in puro uafe repóiio SiC miAio-ij JV ou /jtaAaot^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uteretpares habet rofaceo uircs.nó tn aluü mollit-

INTERPRES.

Va materia fiat O’exqua palme parte elacinü unguentü,cS de tota palma paulopoft aget,certiu«I* i nbsp;nbsp;jgecibuserit-Nórelinquemus tnlegéteimonerc, à Columel. elate hacluxiii, cortice pahnçappetlart.

-ocr page 105-

LIBER I.

«7

n^iMhAZwouo'KÂ/aCT'iaç. Ketf. vs'.

Ek^xxop }XKÂlwofj a‘K.^Ki'Tl '^iJ ^ƒo 7P/j'T35T’V,£Aû«ou^£S'a(’s^ uJ'aT’S iKaç i. fxi^aq ,’7i^oa‘i/j,Sa.'\i Aa-7rœ0HÇ TiÔAair/xtVHÇ dy/ ^as f''^! iavovy^iw a. ^ iaa‘a(iHfti^a.jj/xiew, t^Kquot; fop ,i'iTa. oLQeamp;ia'alt;^'^i'\cuoiJ,ëô.'\i iiQ «Tfif op TTÄcmiso/xop jÎTr/fci'ç 7t juTf/j £it KaAa-pxU'H 4o/a6o/j amp;ç(Wœ/j, avwôs/j Ti uZAfeiç ku Z'wvia |UHAa ty t^ikkAv-I“? 'ZA«Ti'o;ç,£ao^ Vï^a? î K. wàç £wlt;’ œv \.7ViCûJxa-^ 7^ à?? r fXHÀu/j (f'twx/j. If] n ’ÎAMoii. ivioi 3 Ta /xSA« 7^tBa^oV7£(’'(/jLaT/o/Ç) £7ri'H/ji£^a^ i'iVoc. ‘^‘‘“^X?'’? ^ MH lt;Î^ a7rU£HT] ij ivixf'la.. ^iroc Taïra Ôc'^6ç£ j^ouo-f '^ è Azüa hi(U.£ça(? 6 \ «j VUKTaÇ. £?T«c^/7rUc'C«lt;nÇÎt7fri0£VTj. J^^i' Va/J.(/J ^ £)^(J SUT^/KHV. ^UK^kZcO. TPlO^V Tî^OS TK -J-w^tstTw £ Akh H^ TTiTu^a. j^u/xirAa. Ï^ttn TOÇ. H^ TÇûÇTàç c^ us£gœ £ Awcr'iJs £rj^u/xa ît^o^tVû/j, ow^an K^Sfer/xsva s£Âvlt;i erKÄu^o {/■iVo/j. yy '(/'^Sraç Èiç/sKa/ .TriVin^ ^ ly 7i^cç RWSjSlJ'aÇ. €o'J7I5KS^Ç . TreWOKa/XTTfK/J. iSI Jl «UT J^ôw/j^j} TT nviTavivi) alojj /xnÂoip^

De Mchni, Lid eft,ex Cotoneis malisJ unguëtic5feftione. Ca, XLVI.

MEIinon.LRôani panter Greds melinû dicût. JCôficit melinfl oleû hoc modo Sumito/imuIiK mifeeto olei fex, a que )^o fextarios X Supinqeito deinde tu fi corticis palmæ trientë,rotüdicp odorati iûci par podusrdimiïfaq; omia intégra die madere,decog to:excolatû^ oleû in patetioris oris uas aliqd c5-qeito, 8C fuperpofita ex harûdmibus crate aut ra-riore ftorca,cotonca fuperponito m ala, pannis^j» opertaaliqtdiebusdimittito,ufqjdü cotoneoru odorê oleû côtraxerit.Quida mala ipfa pänis de-cê diebusinuoluunt ut cocreeat nee efflet' odoris bonitasitu biduu efi fuis nodibus in oleo dimifla exprimüt,8lt; oleû feruât.Adftringédi uis huic ole 0 êc natura eft,refrigeratq^.Facit ad Icabicsqilcc-ra,furfures,pniones,Si que ferpûn Inftillaf idé c5 tra muliebriu locooi exulcerationes utiliter,Siea dem utilitate contra citata urina infundif: Sudo-res præterea côpefcit,Sicôtra cantharidas,bupre ftesSi pino^ierucas utiliter bibi^ïEnt^^ in eo ge-nere probatiifimü,quod cotonea olebit»

INTERPRES,

INterpdlat pro homilie tépus, exigieep prüfens rei neccfTicas, ut quad fæpc haftenus diél5 à nobis eft, quodGraecis ^iipjv amp;nbsp;^i/Ä/üKT«, Latinis uero (piflare Cr fpiflamenta in unguentis amp;nbsp;rufticis falgamis fuc' rint.certius amp;nbsp;ex re ipfa monftremus: incelligantcpocs ré fimul ö* uocê;Incipiemus aüc à nocioribus^Èz hisquacCokimeUalongiusxiii.uoliimine deolerü,radicü,cauliü,hcrbarnl:pinfanicacisiifupluribuscon-dicuris.prxcepericxui muka eft diuerfislocis fpiifamenci uox.qua fignificet in rufticisfalgamisjierbaipcg omnium condicura/pifiamentâ effe.quod extremü fuperpónit.ne fluiter quod conditü fuerit, fed condi-turæ humor fuperueniat. Verbi cauia-cûcondideris okis aciü,ferula,aliud'uehuiufcemodi, ne innacent in huniorequae conditafuerinc.foeniculSad osuâfîsfuperponitur.tamdiufpdeprimiturutiusufcpinfummû labrüfideliæperueniat. Non diflTimiliracione amp;nbsp;okuxquondäcondiebantur;prxcepicip idé Columella eo demlib.cap.xLvj.Conditisiamoliuisjfceniculiaridifafciculüineasdeprimendn ut ius fuperueniat. Et hoc antiquisin agro fpifïàrefuitimanifeftarei fignificatione amp;nbsp;caufa.ut anguftiore fpatio ftipataqux condita fuilTent.bonitacéfua diutius feruarent. Abhisad unguenta ufus amp;nbsp;uox translata funt.'ü' qua: oleo ad augê das eiusin unguento uires.aut minuendü eius odorê,aromatafic antea mifcerent. à Gratcisflymmaca, â Romanisfpiflamenta didla funtjirqui id ageren t,fpilTareoleiï dicebantur. Nee alia ratiorie magis ó* re ér Spiflare. nomine olen ab unguento differebat, qqgt; in illo nulla eft ex aromate aliquo ad maiores uires prsparatio: Spiflâméta in hoe.qm non fatis eflet oleü.ér quae ilk uel ad odoris gratiâ.uel ad (anitaré mifcerent.tam multis aroma-tismfuos ufus bonitatêuires^acquirereérmeiiorefcerecogebant:qu3c tufa oleoqjadmixra.teuuicarc eius fpiflabät.coadtücpcöfufa fibi aromatu illoiji farina craflefcere, fpilfatü merito appellabac.-licetqj in aligbus tufa in puluerê, fed Integra tantii aromata illa mifcerent; ex prima nihilominus ratione illa amp;nbsp;hxc flym niata fine fpiflamenta panter dicebatur.quéadmodu in rufticis falgamis, q cödituris tanrü fuperponerent érurgerenf.eadëfpiflàmétiuocedi(fîafuerunt:cft(5phocquodPliniuslib.xni.ait.Ratiofaciédiduplex:fuc-cu3ércorpus:illeoleigeneribusfere'eonftat,hocodorü:hxcflymmata,illahedyfmatauoc5t:egreg!abre Stymmata uitatetota cSplexusrem.Siiccüenim humorédixit.-eóftareepeüoleigcneribus,maturo, uerbicaufa, acer Hedyfmata bogt;ex drupis oliuis,alrjsq;:corpus uerofpiflamenta hæc omnia,quæ ille magis ad odoris gratia, g ad fani-tatéquaeficaantiquisfuifle indicate uidet.etfiodoresexaromatü natura fimpliciter dixiffepotuit.Nó erit itaq!nobis aliud in hoe operefpilTatu oleü,amp; fpiflandis unguentis utile aliquid, quod fæpe hadtenus didlu anobis eft,gfiuc ad odoris gratia,fiue ad maiores pro fanitate unguenti uires id quonda fadin fuerit,mul-tiplexézantiquaolei præparatio;O',fldicendu id fit,melioratio. In morbis poftremo iUiid hoc capite feien dü.quxnos diximus ulcéra qu3eferpunt,in genere inflâmationüàPaulo Acginetanumerari:érquoniafer-(lat.a Glacis ïj^HTdlrdidlaefle.-quadefcriptiöePliniusctiapkiribuslociseafi'gnifïcauir.nö ta certotn intel-cdlu,utjion oporteat ex antiquis Grxcorn medicis certiusré docere, qui de inflâmatione m côi agentes, idprimüoftendüt.Calidosomnes.ü' cndoloreinflamationel^furgétestumores.confueuilTehommesin-flamatioes appellate. Veruntn uariâte eaç materia,uariare etiâér dififerre cas,ér eaijr nomina: Ideocpabfee-^«ecu unpetu m aliquä parte fanguine,q bonus Wexaequata craffitudine fit. cü in angufto ob copia eoer rójinflamationéqux pripatim lt;amp;nbsp;proprie fie dicatur,tunc fieri;5anguinc aüc ér flaua bile in aliquâ partem

con

-ocr page 106-

68


DIOSCORIDIS,


Qux fcrpit Ï^TTW.

Herpes cor* rodens.

Herpes miliaris,

confluentibus.facrtim igné, qua Graeci eryfïpelas uocat.'Sir.ctim confluens fanguis calidiflimus fimul ricô* crafTus.carbunculos-Poftremo abfcedêcein aliqua parte flaua bile, herpeta» hos fieri, de quibusbo^ loco agimuSj^r quos Paulus Aegineta eeiä bis uerbis defcripfit: Pura, «Si nullo admixto alio humore feC^ ta,5i; in parte aliqua hawente flaua bile.mainfit.quod herpeta nominatit:qui fi concretione fua craffior^ maiore acrimonia f uerit.totam ufq; ad fubietfla carnêexulcerat cutê.uocaturtp bic herpes corrodens.Si ut ro tennisminorecpacrimöia.ü'caloreexiguaspuftulasinilrjfeminibusfimilesinfuperficiecutis excitait» miliaris herpes à fimilitudine nominatur;Etfi Onbafius an tiquilTimns medicus,admixta flauæ bili pituite miliarê hunc herpeta fccic. Et ex hoc genere malis, unguentum hoc mederi hic fcriptor ait:in quibusdefit' Cnte latina noce, ex Græci nominis fignifi'eatione cîr rei euentu,qux ferpunt diximns.^r pofthac dicemus*

nf)lo’iVW0i'vouo'ttÂ/acr/aç. Kf^. V^-ivctvS-itu ï^£K sat^uAsi? wwJV /xtx/pavaÇjJâxAtôq ó/xqxtKi-VO/i iÄMop. ty Ktw^ /Airas^s-(fw/j, îairaç JV H^xt^ai; ti^w, ÿ^i'JTü, amp;nbsp;àTeri^itro. /\gt;jvot.fxi/j c!^ «j^;l su-Tjf/aàü. àvaAcryScra/j th TW^oA'va. tK-i'fj 'W 'liw MiÂiap Ä'jamp;p X9!^ p.a Aaoyij/;, i^ V’uTu J^i ^ J^oKip.aravp ,T0 i./xcpa.7vop ^ THült;rp.H 'ziw oivóxèltjJ.

LIbet ex Palladio de feruando labrufcæ flore,conficiendoi^j ex eo oleo. antique commentarijs nis no ftris addere rationem,utcerrius ex ea indicetur,quodhic amp;nbsp;nos, medio inter recêtis humoris copia ü'ficcitatêhabituficcarilpincipientêjdiximusïea eft huiufcemodi.Sylueftresuiiascumflorent fint rore colbgimus,amp; expandimus in fole,ncquid reftet humoris,©' flos ad excuciendû ficciorapparetur. tunt cribellofpilTocernimus.ut grana non tranfeant,fed flos décidât: hue in melleferuamusinfufo:ü'cum dit' bus trigintafueritcondîtum.temperamus genere ©* more,quorofatum moris eft temperate.


11(^1 ThAi'v« erKtetTia?. KSlt;^. VK.

THAtwçÀiT^açL EAaZauAl-TYai» 6\ naAa/xou A/T^oev a. Kurrtija A/^aç S L a7ro6eîA;^ quot;^ tAoizep £7riH/xj^aç4 .K'M masM^H/j-t' Çaç'^/f’. iiTa^'t'?e\gt;^a'!{‘Ti^o'o.oi Q,aVTi f}^ KaAa/xa K%J^a/xai/j.op. amp;vt) JV quot;n^ ku m^V, ^uAoamp;xAcra/xo/j a-uü«.'}f^^ï')(gt;io‘ip.oi Q,'7ï^osvtpVa-i';piAcuov TvvT°ilt;^, tÿ^traTau Td.'riil) THAipa'ifS^l'xomt^^m^a'i. Auva P-'P 7 ’^xi P^lt;^7lt;0l.K.7lK.itJJamp;'7t‘SH/xdiTaV • 7rf7Tf( kIw-fj-oiAisa. 3 a^^ü^:J T’Ïs 7^1 /xht^cw ttS tri o-KÄH^iifxaeri, t^vsonicrMS n Lj^u^arK t£Tj£7r(l(fap Kara^K^aTOtT^i i°uç totpuij 'j)^JHTüU,'7I50£KltJl6£VTUp T U75W/J. Tt^dS Tc Taç c^ tf’aien/A'U cpAi^^ovdi?. vÿ LkAu^O «7ri ïr TiJvto'^wyj oitjit Al/xwÇ. tt/tv^« Tt ^ ót-j^wÇaSo-p,H\lt;l.ty Ti^oS KaTaKae/xaTa ly j^u ^irAa 7fi(fin-£TaH.K^§.cr/XHA;lt;jT££q’KAi£/'aS. MJ ói? SiAÊtu/xara /xirv^, tKAïra o 1° Tracer (pa.Vp^fx»'Aicw/j.H'^ifjiipaJvop'n'^ THAt C3Ç ücrfj.lw, (r/j.»'xop ras xf^aç. y?\.vx.m!H^ VITH7tUlt;r:J. i 5lt;36p VIOVT’P Hlx’^ISOp.

De Oenanthini Lid eft ex labrufcæ uitis floreJ unguenticonfedione. Cap. XLVII.

Abrufcae uitis flore eu optime oleb it colic (flû, mediotp inter recêtis humoris copia, SCficcitatëhabitu ficcari iam incipientê,io acerbü oleü coniicito,mifcetotp fubigcns: mox biduo dimiirum,exprimito Si reponito. Eft ü li adftringêdi uis, idemq^ rofaceoeffedus: Aluuni tantum non foluit aut mollit. Erit in eo probaidfb mum quod labrufcæ flores olebit.

INTERPRET,


De unguentiex fœnogræco con-fedione. Cap. XLVIII.

FOenogræci quinqj,olei noué,calami odo rati iunci unu, Angulofiodoratiiunci pœ do duo fumitoïfacitoqj fepté diebus in o' Ieomadcat,ter quotidiemifcens.à quo té pore oleû exprimito öC reponito. Sunt tn qui pro odorato caIamo,cardamomij,óC pro angulofoœ dorato iunco,balfami lignü fimul in oIco demer^ gunt.Quida etia oleu his omnibus anteafpiflant, amp;nbsp;fccnogræcû oleodemergentes, exprimut. Eft illi uis mollire abfce(rLis,matumrccp:Contraoés muliebriu locoru durities præcipue aecómodatö eft. Inftillatur prefenti remedio itide in puerperij difficultate, cü excretis antea humoribus muht’' bres arefeët loci.Prodeft idë contra fedis inflâma tiones : mfundit clyftere præterea utiliter contra crebrasSiinanes egerëdidifiïcultates,quasGreci tinefmos dicunt: furfures,5lt; manatia capitis ulce ra extcnt.facit ad ambufta amp;nbsp;pnioncs cum ceraï Difcolorë à fole cuté emendat : Mifcef 8c his qus ad nitorë cutis conherunf. Eligito quod reeës fit, nee fœnogrfeû magnope oleat: qdqj capillfi abb tergit,ÓC guftu dulcama^ eftïtale em ,pbatilfiniült;


INTERPRES.

QVod in extrema capitis huiuscoronide in Grxciseft.eiuï^^ov Tarj^êiparJd eft maniisabftergcs, eodein modo in euneftis eius gentis codicibus legitur: nec nifi manus ea uoce inteHiguntur: oborta camêfii fpicionobis eft,non)^«(,«r,id eft manus.uerum jïi^etnid eftcapilloslegioportere Sufpicionis^hU ius caufam nobisfecit,quæ in fœnogræci hiftoria ©medicina quæfecundo uolumine tratftabit.idéhicfcrf pCorait.'(r|Wi(;(^ÀK^ (ILw.HS^ 7r/wf«,Kj$«x«f«;:qHod cft,abftergere f«nogræci decorum,capillfi,furfures, O'

-ocr page 107-

LIBER I.

^9

amp; capitis matiantia ukera.-omnia ciufdem partis uitiajdeocpdcinceps nnmfrataquibiis irerifîmile eft,nd debuiOe mifeeri maiius.'cx eademep ui credimus.hiinc non man us, fed capillum foenogrgei unguento abf tergi præcepiJTenifiquod in unguento elt, bene; quod aute in fœnogiæco, male legatur:fitlt;pillic,non hie uitiü;nobig capillü legi magis placet. Nó cuim uidemus cur folä manus cuté abftergere hoe polfit.reliqui uero corporis confimilê illi,nequeat. Sun tarnen unicuiep iudiciü fit.Quam tarnen nos pro Graecorû r^vtr^uä diximus crebrâ û* inane egerendi uoluntatê.ex mali illius diffinitione accepta à nobisres eft.Diffimunt c^ nim defcribunt'ue id main Græcorü antiquiores medici omnes, pratferrimep Galenus in difFinitionibus ér Ifagogefua his uerbis:AfFedlio inférions inteftmorum partis, longanonis^ipfius.tinefmus eft ; quæ multos habet dcfidendiimpetusamp;cupiditaces.exiguos ueroexcrcmentoijteffèdtus.In Ifagogemox iternde eodemmalo agens,priuatim in longanone fieri tinefmosdixit;inflâmatumenimhocintellinîi,continuo9 conatuseÿ’eupiditates defidendifacit.idtpproprie cinefmus eft,quafi nominisrationê doceret, quod «t/j? T«rt«^,quod conari eft, Graeci fecerunc. Paulus Aegineta adhuc certius rem defcripfic.ad egerendu continué os amp;implacabiles impetus, tinefmos effe dicens.ex quibus nihil præter exigua cruenta uel mucofa fequü-tur;quæ totius mali caufa eft: fadlacp in longanone tumida inflamatio, haerentin illtc excrementorü opiJ nioncm,0' egerendi ea defiderium facitEt hxe pro Græcorum tinefmo dicfta à nobis fint.

Tinefmus,

n^i Sa/jL4uX'^'=’^^óV'ac-/otS, Ktif. vG^ EP7rit;Xlt;«.Kaay;aS,a€§orovy.lt;r(lt;ru/x

ê^lOU. Lâv6»çJ /ÀU^iZi'vxÇ. TTiTKA-Au/j. (ra/X'J-uj^a.LxajU.êav^ soj^a ■^071.5,7150(5 rSJ Ikccjou «Sr /'âM-jmPaTpSAtTr', Koorfitv Tw auTWTraVTa. lO) iuïiXiamp;Uoua ofxtpmhov Ttr^T^p, wlt;5 'n p.« RaTexR^arftS^ t^ J^wa/JJV ^ i^ aurS S^X'^ Mt'' • quot;jt«cr^ H|U.tça^ rsif^Sacjiy ERÖAiSi, nj '3Ta}i.ip i' aùi ttAkGoS t «5^ Ti^ocrcpctT ,amp;.7ro ^?X^ ^’'‘^op ^Óvop. ty c/^lTPU. téCÜ. ^ tuf’l-twi^j]. tRAï^ou JV TO ^iXarX^w^o/j th jje« o-a/a-j-uxo/JjïTT/TfAu cKop fXiT^a^ tf^^i-f).V,^Üva./J.I]I q SXlt;i G^/XW^iRKV.At'^UV^RKV. ’^jif^ia/.TeiQ j H^ Trio’s p-vo'if} ly (Tiasjo^HG ''S'tjas/s'iU./XKva 71 ly e^uS^aeTDCtêraT^. ly ttv» ëa') usJuRas.avaRTa 7t oertpucov 71H^ S^êö-'V ^^H^^aTa7r^û;ul'Ij. truv^xtA/^ 9 auTwxÇ^' ^StA4o/j.i7rti'TH(rlt;poc/'5a^J4i «’'KAs^/vj A tÔtpuç . Av;j ly rô'tPuç o-urxç'OMtlÇ t iç 71 'ra £7n rHTr/oamp;ow/t^ Rara7rAair^lt;.aTa,£7r( THîPtiCûquot; (XtyW'n. ly T ÏZ^WÇ (ZJU^U^U/J.

De Sampfuchini unguenu con-fedione Ca. XLIX.

lt;quot;^ Erpylli,cafiæ,at)rotani, fifymbry,Lflorû;J ’^^ myrti Ôf fampfuchi folioçtî fingulorumtp 1 ^ tantu fumito, quâtum pro cuitifqj umbus * - fatisforeconieceris.Tunditofimulomia: acerbiq,’ olei efi hisinfundito menfurâ, quæ ma-dentiû in eo uires euincere no point t eu quatuor deinde dies in oleo maduerint, exprimitoïRur^ fusc^ eorundê onmin reeëtiü par pondus,pari te-pore in codé oleo demcrgito,Slt;cxpninito;fic ein efficacius erit. Eligito fampfuchö quæ colore ni-gro in uiridi fit,quæ longe oleat, óf mediocri acri monia fentiat. Eft illi nis 8C naturacalefacere,ex-tenuareqj. Acre efttFacit ad prçclufos amp;nbsp;inuerfos foeminaçtlocostméfes,fecûdas,8f fcet’ trahittuul-uæftrâgulatu concidctesexcitat:Lumboçt óf in-guinü dolores lenit, Præftat cum melle co mugi, quoniä uehementiore adftringendi ui locos in-* durât t Contra laflitudines utilitcr co mungunt, Mifcetur præterea his quæ contra rigores in fca* pulas aliter^ conuulfos illinuntur,

T E R p R E S.

NOta oibus in qcidiano fanitatis ufu amaracus eft. Ea c5i appellatione Crseci fampfuch ü neiitro gne uocât:Etex IrocColumel inhortulofuodixit.Grataqjiauertiathilarifampfucha Canopo.cü tn Lu creti’ö'Maroalteraillauocêmagisamauennt.PliniuseandcmanifeftedixiceêfampfuchÜÉtama racumec certe differüt.nifi diuerfis diuerfa^ gentiü noibus, ut in hiftoria eius in tertio uolumine certius pa tebiuó-cüdeamaraciniin cyzicocöfecftionemoxagemus' Diximusqjnosprobariinhocunguêtofamp-fuchü.nó quæ colore nigro effet.ut in eiieftis fere'Graecis legit.^4iA«gt;;^f«cv:fed melioijj codicil fidcreii^natura 0^ fenfum fecuti,Alt;iA«).;^Awpoy;qd nihil fignificat aliud, q cöiüdtosmiftosipfimul colores duos,q à nobis ut Ie git,in uiridi nigro colore,redditifunc.Adiecimus ex eadé fide amp;nbsp;foetus, 4 loco hicdecreuicméfesO'fecildas trahere fampfuchinü unguentü Necaliud nücfugeft,gut in medicina 00 morbis dicamus, qs na rigores in fcapulas nos in extremo capite dixerim’. De qbus Calenus in difFinitiöibus.mox in Ifagoge fua cereP egit. Et poft eu Paul. Aegineta.Ted nö prius dieëdaa nobis décréta coijt func,q triplicê hui’ mali rönê ex his iplis autoribusdixerimus.S3Epeitacpfi't,utin neutra partérigeatcaput, ceruix.crreliquiïcorpus.-fed uelutifoli diHImü ficcilïimü^ aligd inHexü amp;nbsp;immotü recta rigeat- amp;pe etiâ in anteriore aut pofteriorc parte ccriiix, colla amp;nbsp;caput infletftitü'rigctxoicprigorisappcllatiöeocsccfent. Sednö fuit Latinis cura priuatiih Angulos rigores hos,latinis uocibus noiaremobis exeoiÿ diffiniciöenomé fadtii eft.'primöqjiHud genu9,qd Grg ci tetanon dient,rigorcfimpliciterdiximus:duoi?t deinde alioi^.altei?: in pedtus,altei?t in fcapulas rigoréu o cauimus,qs Emprofthotonos tr Opifthotonos Graeci appellauerüt.fic etiâ rigêtes fimpliciterjCzin pedtus, Czinfcapulasrigctes.Galen’indifFinitioibusprimtl idgenus ficdefciipfit:Mufculoi52 neruotyq; omniütoto corpore cótentio,Érquafi exgelu cöcrctio.rigoreft.Defcribif ibidéÓ'aliter:Conuulfioqupredlagcorpus ftjigoreftrin qua collu amp;nbsp;malæ contrahu nt,dentes utrinep fimul hxret : neep annuere ceruix aur renuere poteftjdê prgterea ait.Cuni collu in anteriore trahitur,nec in pofteriorem partem fledii poteft/igorem in pedlus

tÏtkv©'. tTTI'S'é^vQ'. ift-nfii^i^w

Rigetes in pedlus.

Rigêtes in fcapulas.

Rigentes,

-ocr page 108-

70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORÏDIS,

peeplus appellari. contran'atpratione,rigore in fcapulas. In Ifagogc fua deinde triplex hoc malum fimiil w plexus,in neruis fieri dixit;conuulfioniscp genus, omniü à capite neruorfi elle, per quos corpori motusdc' tur.-iz lit redid uel in akerutrS parte uis ilia conuulfionis fe infinuauit,fic diuerfum loco potius q re fnalum hocfacere. In conuulfionis genere cotum hoc maliitir Aeginetaconftituit: fieriq;6ripfeaic,ceu gelu contre tis corporis præfercnncpfpinæ mufculis.frigido humore foris dr incus adfiringeteudeotj! fieri, ne fledi pot fintineomaloconftituti.Nolumushocloco illudrelinquere.diuerfafignificacione dici à nobis rigoreshot loco,qa medicis in febriu frigoribus dicantur.qui earn uocem in eo frigore ideo ufurpafle uidentur, au t$ Rigores fcgt; Cræci f ,'gt;« ea frigora dicant,aut q, rigor confequens quodda frigoris fit: VerStamen pro Latino rigore feie-briumlt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumell,ficcitacis potius g frigoris id maJuefTe.-nec aliud Latinisrigere ér rigores dici, g inflexibilesduriti-es:fic Plinius ufus eft c5 air.alrjs animalibus ceruiccanatura data flcxilem,alrjs rij enté .• fic infiniti pene' aio ÉT defundloijt corpora nona frigore,fed à priuatione motus omnis.rigere dicunt : cir fi in frigore rigor aliqÜ dicit,ex confequenn eius euentu dicit;ficcat enim frigus/ïccitate^fua mcbraalioquin Hexilia durât ér ad' ftringit.nec quia concurrat in eundë literair fonü Græcoij! (lyn 3c Latinorü rigores.ideo fignificatio rei cade eft.Omitcimusqgt; Celfus Romanifermoms candidus autor, rigores inflexibiles has durities uocat.In febri bus uerofrigora algores amp;nbsp;horrores.Diximus hoe logins, ne rigores hi nri ad febres eai^iqjfrigora peintre crcdercnt.ubicH($ enim in cömetarqs his noftris ea uox inuenief, pro inflexili duritie aliqua accipiêda erit«

n^iÜKiM'Voua'KÓf’aa'iai? Ktip. |\ ELaoüO(U Utt'lfjjvop CT‘H.^'a^T^ 'jJlOT ^

1® KUTi^iVo/i, J AaSijj/j tAoua Ai^aS k\ oiki/xö sa6uœ Ai^aç ti. ouT/i aç H. âTPtpuiXn'eraç. Ó7ro^^tj^J vu-JtTa0 H^it^cttrc^ W ÉAaiB, i'ito. u'fpTi^icro. tKKtvijiraç 9 ra «tp ^ kuçtii/'oç, i7r'f}(amp;7ri\i[)'p’io'o/j7v'\iiêoQ'TS) £Aa(3U H9^j cZ^iTfu. naZenj JV 'mrJ^^'n^amp;oiJ. t^itIm Jd' OUK CTTIlPt^t^ S^O^^Im, IITO. '7t^Óa-ifa.7gt;p lt;)yK.ip.opAoi.^!i3p’'icrop,7rlt;x\ip ccTToS^xc ,wi? £7rl'TZP |o2llVOUï'§KTJ. 1° J^ K JVaTpSiS^f/xé lap tm^^iup 0 È3/J ^p o-v^p '}^ovopjigt;f.^^i' Ci 115 amp;-?fT(0ïlt;ro, kS/j ^IQ 9 H 7v1aK iç Ö£ Aki?, fe7rdS^Al^. '?l5olt;/4)«r’V «tl'«K.//xüV ïjUëaiJ^ . tPJva'ij jk 'S! CK. TO o/x^aKivou trKobÄttÖS« ^iXTeop Jfe tKtrt'u^. tf'wa.T^ Jé TÄ avrtï revji,4'UX*vw tAaTjopc^i^yow.

I N

DeOciminiungüëticofedione. Cap. 1« CLOnficitur Ociminu oleu Iiguftrinofi' militer. J Sumito olei podo uiginti, oei' mi uero folioçe pondo undecim èC bef' fem. Ea in oleu decerpta intégra eufua node die finitoineomaderenüexprelTum oH repomto.Ite^deindeexpreffis qfdëfolqs exfiquot; fcella edudis, par olei pondus in fundito SC exp« mito.Secundariu ociminu hoe erit : tertia autem olei adiedioné non admittit ocimü. Sumito ddn de par recens ocimü, SC ut in rofaceo pr^monftra tü eft,ite^ coficito. Cû^ infuderisideprimoq^cx preffum oleutparitêporedimiflu ineo mature exprimito SC reponito.Etfi ter quater'ue id face-; re uolueris,recens continue ocimü inqciens, fat* to.PoteftSC exacerbo oleo ociminum confiez Sed illud præftat.Poteft ociminum fampfuthino eadem ,fed minore efficacia,

T E R P R E S.

QVod hic âprincipio ftatim dixit confia Ociminum oleum liguftrino fîmiliter, ad fpiffamentuni 0quot; odorem olei pcrtinec,id eft praeparacionera illam. de qua longius non multo ante egimus .• breui«' ^tisqj caufa ad alterius unguenti rationem olci fpiflametum in hoc Diofeoridesreiecit : patetif''’’ qgt; nullis in hoc aromatis oleu m præparat :quodalioquin commune omnibus ferc'eft.lndicat^’id aperte quod in capitis exeremo calce additura eft,pofïê ér ex acerbo oleo ociminu m fieri : quafi dicat, non pofte fimplicioleo ocimum fieri, fed aut fpilTatoliguftritii modo, aut eximmaturis oliuis expreffo faciendum eflc.Qualis autem liguftrini fpillacio ér confetftio quondam fuerit,certius non multo poft patebit.

De Abrotonini unguenti cófedióe. Ca. hl.

D Abrotonini unguenti confedionen*

ns^l A^orgt;vi}:o\gt;a‘nOJa.lt;ria.lt;i, xtep^. fœ. S^TOVIVOp . lit ? lllt;i V KVTr^lVOp H^p.aàiTij5jJo\i eAaiis AÎ^aç 6'. oiy^îaç î- êcêçoroi/ou cpu/Xtu/i Ai T^aç H. Q^aAœ/j Cl à7po^^as, vuxTa^9y[ H^t^owV^iTPU • -TfAuj^^owo/i ? u

JSouAh ■7PiHo'c«,£Kê«Acü/j '7r§SjTa epuS^a, V/xßaAt £7i^a (pu?^a, 0 ^x'!eêquot;^iX'^P ^’^' Trittî. ^(MxfxtpJ'iixamp;^^P^cw^^*^^^ '^°‘ ' Dverap 'TÇûÇ rài? t^ ùsf^ /xucrijç ^ o-KAH^d «ç. «yopip.p.hj}a. CI J'àvriÇa.

fumito olef,quod ad liguftrinüunguen tü aromatis odoratü fuerit, podo nouf

8C quincuncë,abrotoniqjpondo octom id conpeito, Cumcj^ intégra dié SC node in eo^a duent,exprimito.Quod fi diuturnû facereuolu^ ris, abiedis prioribus fplqs noua fuperiniieito fo' lia,8Ccû pariter in oleo maduerint,exprimito. Ca lefacit abrotoninû unguctüdacit ad pclufosSCW' duratos muliebres locos,méfes Si fecûdas trahes»

T E R p R E s.

C Om munis unguentorum omnium ratio eft,quam hic fæpe alias docuit, ut iterâta repetita^ fep'^' odor amentorum,unde nomen inuenerunt.adietftione.maiorescötinue uiresacquirant Idem no capite agendum Diofcorides monet/ed noncandemcaufamaffertaubet^,fidiuturnumfe^re«o

-ocr page 109-

LIBER I.

7J

Inens ire.Non ab re idee» penitus fuerit fufpicari,potuiße quod TPMVfivit)/, id eft diiitiirnum nunc eft,aliud quondam in ucra Icdlione fuifte.quod maiores uiresér efficaciam fignificarec ; quod quale in mentem no bls uenit,ta!e etiam fignacurdndinar enim in earn partem animus.

n^i Avköiva (TK^ao-iaç. Kt^. |s'. De Anethini ungueu cofeclioe« Ca. LIL

EAa i'ou Ai^a;? h. oJ-^ylaç 6 '. aVH9» av0»S Xi?aS li. oirna.i^ n. £va7ró e^^i TW ïAaicp H^i^ a • iÏtx iKTTiiii raZs X^^'' ”9 èeTfr/ôtero. lap Jï S’tAtii’ Sia^^o^^op TzoiKo-M ^ Tr^ocr-^Tp aviiSou aV^0(5 ajcrairrut^ cc7roS^^£. Awarca Ä (UaAaayiJiU ra -^i p^HT^ow O «■’iiisop'isp. a^pó^op Ti^à'ç roe T^iotTiKct ^i ^XiS^iU-aZvop 0 KOTTouç 'Âwp,'À^ aÄyHp.a ''■«Cï^amp;ÿj/jwtftAû«)?.

AD Anethini un guéri confectioné fumito olei p5do oAo amp;nbsp;dodrâté, anethini nero floris pondo XL èC benenKfacitoép diem una in oleo madeactu manibusexprimi to,8Crcpoito.Qi fi uoluerisfecuda adiedioe uires illi addere,noun anethi flore pariter in oleo demer gito. Poteft anethinu unguctü muliebres apire ÔC mollire locos. Cótra circulariü febriü in acceffioe cü trêore algores, accómodatü ê, calefaciës Si lalft-tudinesrecreäs. Vtile pterea aruculoçedolonb’é.

INTERPRES.

ACerbum in aliquibus Graecis in u nguento hoe quaeri oleum pi æcipitur.fed an confeeftionis eins art tiqua hæc ratio elTet.incertum nobis.Id genus olei certe quondam laudatüTimum fuitiér inter un-guenta facile receprum.Paukis Aegincta utitur eo contra uigilias ad fomnum. Et in adftridacute corporis iubet eo iungi.prxfertimqj ex u indi anetho confedlo.

nJiirouo'i'vouo'K.^iao'iaÇ. Ktcf. ^7'’.

To'' g o'^cm’o/j, 0 Ïvioi K^iwap »ta Aovrip^ovra cx.S^ô.Zi'T^' I Aaiou AÎT^aç ^'. ovy^ioiii b xaAauou Aî'^açt, ov7Vi'a(5 7^ c'^v^VKÇ tr^ laç t. (pu^craç Q(V(i3tûcâi/'(j,t4^. lira, êe-miBKtraç r 'i\ai3p,iim)(amp;p.irx K.’^J^a./xxi-' P-O'C )iiKop.pSjjo\i 0 ^i^^ypSüJov vJ^oâ a ft,' 651% A/^ƒaç r'. oÙ7yi'aç sb gt;ÿ tao'aç Sça^r v«,fero'6Aiamp;. tû) Tioëàp t A TO isvp-pSjjo^i è-Aaiou quot;^Pi^iÿ H/x/cru Ai?ae,»tç'va cc^iÔA? X’ AiajttTP^ulîM'raÇjfitç c^ AouTW^i 7rAaTG,Mii BaOê. t7nj^taç 7^ 7^ i^Mop, àvaitîvij raj^ X^« /xsAi^ Kt^icr/xtvc«!?. toetrad J^ h/xÉ-jew p.‘!Ki/ H^ vuKTa, Ti^wz' c^ Ao/xiVot? zilt;i vru-in^a, c/^i'-OT. TO Jit ^Jxvxtvo/iStTTKÓj tSStwq ^Vr cruvyt0Ai6ov'!'’(5u(/'ai'’ÇTw£Aaiû3. oud. U7fgt;p^(j uç 70 ‘i^ó/^tVop’ erup^^p^cu'i!Óp3jjop 7 eva^O ly 0-1171112 • MtraTVi^ï 9 7f 15^a»t/(51»? tn^a K-^yea /xtAi^ tzoen^i^ia-jj^x -7r§oo--Traw aA«(5At7Tfo/j.»y-rSo'u;^£9o/x£VM/jaKa È^o-jett» ETT/^xt ASs âcJîOtt^ .paran ^acraS^ £»t ? nv^'^if'i's i' ^i7f0£^i a^u/xa £7? T Ay TK^a, TraAiv £7r;'5^^ r «^lo/j.oâ.rp.iw £ Aalt;y Ê’ierov 7rAH03? rä Tt^OTt^cj.’, ly itÿ Aa/Xö^txou «»to/x Ki»e ^tvy truVE/xgaAibAKaS i. ly * avattcwvio-a? e«5 J^Kcri/xw?Toj^Xtgt;°'''.‘y TO-'%d/j/j.igt;c^op,y^ lOT, 70 a?f5^£o/jó-.7fK.a0a(^w/j. »0) T^i7gt;p uxA Xra?7raA»/j i «uto Tfi'iJ. -Ti^oo-tTrj/xSaiÏkM/j gt;19!^ -p K^ap-w/xo/j H^ -pu? a Aa?ó^oico?. V^1 ràç X^^^Ç ^^X^l^ ^ p-iXirt, â-Ab Cuv.iy £501 P/«\ Tl^OT^OV £»t7r(£û9-£/jaç(S0V. *%»M^W 0)'’° HSç.^i'P/J 9,-p TtAamp;lt;iT«top,

DeLiliniunguëticófedione. Cap. LIIL SVfinontfunt qui crininon uocet.LRomant lilinü dicunt.LConficiturhocmodolilinü unguenturSumito olei pondo noué amp;nbsp;gn-cuncë,odorati calami pondo quinqj S^qua drantem,myrrhæ quincuncem : tufat^ omnia 8C uino odorato macéra ta,in oleo decoquitotper co lum deinde traqcito traiedóq; oleo,tufi cardamo mi cœleftieg aqua macerati pódo tria SCfemiflern inqcitOjdimiflurn^ cardamomü in oleo madere, exprimito: Spiffati deinde hoc modo olei pondo óC femiflem fumito: Sumito itidé 8C lilia mille Hu mero,decerptaq} eorum folia, in labrû quod latu non tarnen profundum fit,coiicitoïfuperinfufoq} oleo,manibus melle inundis, mifceto i dimilTaqj omnia Integra cum fua node dic^matutino in re-ticulo cópofita,exprimitoï citiflime quod defluet oleö, à fimul expreiTa aqua excolans 8C feparans: rietje enim rofaceimodo, miftä bbi patitur aqua, fed concalefadü referuet SC uitiatur. Diffundito præter hæc fæpius in alia att^ in alia mellc inun-da uafcula , falem infpergens : 8C quæcoëun-tes defcendent fordcs, diligentiflïme auferens. Poft hec tranflatis ex fifcella in labrum expreffis primo aromatis,fuperinfundito iterum aromatis odorati olei par priori podustadiedis^^ fimul tuft cardamomi drachmis decern : manibus efficaci-ter mifceto,neemultopoftexprimito,quod defluet purgas: fuperinfundito 8C tertium,iterumt^ eadem facito: cardamomum Malern pariter in-fpergens,8C manus melle inungës.Erit quod pri-mum fuerit expreifum, probatilfimum : Secundum,quod deinde:poftrem£ uero notæ,tertium.

Sumito

-ocr page 110-

DIOSCOR IDI5,

M^ toA/V AaSuv J^iAi« K^ivajW ocTp^u^/cT-aS «hafeç.H^ ï7ri}(ta(51° 7r§wT°/j y^7ruflï/j ,u.t6o fp^-'i. ra auTa '?PiSpai^ 7% îTP/^Ç £70 ? -7Çw Tu. K.^J^a:/J.afxop •^a.fj-llt;rrcgt;ip,VTa.cf^r^, “Tfij TO aura ^ ett» ? J^SiiTÏ^u amp;nbsp;^(T°u uq t'^HT?. 'Tt^on/J.ëx'i^ap vy 70 K%/‘ip.u/jlt;.op.ù ra c/^iTPu ty 7P1^ T« aura, ocraiti^ ƒ a/j óc7P-^Ç^'lHÇ Vî^àKÇiVa/'uVa^LZKCOTlÇÔ/J t^ljç T® ^XU ^op. £70 r£A(J 9 orap aura^Ku^ sjj^^ju a^oi J^o K.»,p.ia‘yi iKaSH a'K.amp;ja.cr'ioc irp.y^VHt^ gt;5«SHlt;? lt;nbsp;oS\ K50K0U lt;nbsp;1. Ko.^iTap.djfi.'it lt;nbsp;os. 019 H50KOU ty Kzvua^LCü/jiou to quot;icop Ko4®^(? aHo-aS s/xSaAs £6 amp;'^ AouTK^a^sï^ uAaj’Ç. ty STri-X^s i' 'Tt^^piiiTTiii^ip p-v^op. lira, sairaç pJK^ ^ fxiif.^op,oiVa.'Aixp.SoWi £ i^ a'^ea ^«^a Ti^O' KïKAuerpSxza KÓ/xp-t ü £7',u.uçVH,gt;y KjoKWjitgÏi pi'XiTi p.^^V!f'o^T@^ i^ip^on^. ra tf Kir« 7f/^ ty STTi r Aursçou £K7r/£o',u.aT’Ç gt;y sto' ? ^/-pu. sv/o» 91° «ttaS/j y^sAaiouêaAwlv« jy K^ivou H a^ou £ Aozou mS^apsen .J^oks J^ J\acf s^-Jv i'sv cpoiVÓtH,ty £U caruTrfco rivóp.iv\), aÿsop 9 au? 7° o^ou Ki^ivwp. j^vvap^ip 9 sx'l S'^/xau^K.ib. ^aaAaK^KKU. aiasop.uiK.»p. Lgt;y4)A£r/xov^,iyKa0oAou7raur' SiJrTrci P-HTJap pvlt;nü::p'^lt;ripMT0i.r‘p Trgoç ra 7U UcUK.ê'a.a^AZ-oM'l^ ly'^ü^ax^^a^. lovôouç. iritv^a • £K.?.£p.ara .|ü.c-jA«7rai?7£ rax^wç /xtraßal'Ä^ ^ o/xoxSOU? ’f'ö • ^ Ka^o'Aou Z^p«.^Mlt;ü2nLÓp. «7^ 9 0 ^oA^w gt;{z1 Mi'Ki-ap ivnópSjjop. Kivë JÏ ty ov^ip. fez 9 ly Ka Msópa'^op. 1^ uaurzaç TpiH^Mp,

I N

Sumito deinde iteru lilia mille ï decerpraip eor« folia in labrum conqcito : fuperinfufo^ expreifo primu oleo,eadem panter ut in primo facitojear-damomu adhuc mifcens,moxexprimés.In fccuquot; do itidem tertio'cp,ut premonftratu eft/acitojear damomfl panter adqciens 8C exprimenstquoties enim nouafolia in oleomaduerinqeó efFicaciote poteftate unguentö habebis.Poftremo cum iani fatis tibi effe uidebit, fingulis eius eófedionibus mifceto probatiflîmæ myrrhæduas Sifeptuagiß ta drachmas,croci decern, cardamomi duas ôC fc' ptuaginta, Quidacrocicinnamomiq^ parpóduS tufum,cribroqj excuffum in labru cü aqua * côqeito, primogjexpreflum unguentû fupinfun dito: Cuep aliquätifpcrdimiferis,inparua excipi' to uafcula fine humore,gûmi,aut myrrha, croco qj amp;nbsp;melle aqua dilutis,anteà inûda:eadêqj in fc' coda ungueti expreflïone facito,amp; in tertia.Qpi' dä fimplex lilinü unguentö hoe ex balanino oko Iilqscp,aut quo uolueris alio oleo cóficiöt .Credit bonitate antecedere qd in Phœnice ÔC AegypW fit:Erit aüt probatiffimö qd lilia olebit. CalcfadC unguentö hoe,mollit,prpclufos Si inflämatos mU liebres locos aperittEfte^ omniu alioi^ in uniuct' fum mulieb'ribus.i.fccmina9ï méfibus utililfitnü: utile idem manätibus capitis ulceribus,uaris,fuC funbus,ÔC puftulaiy in capite eruptionibus:Vibb cesprptcrea qpnmü emendat. Si reliquo corpod concolores reddit. Rarefacit in uniuerfum lilinü unguentötPotö per inferna purgapurina citjtœ macho tam en noxium eft,ÓC naufeam facit,

T E R P R E S.

TEftantur Grxcorü lexica exlilijsfacftüungiicntüfufïnon dici-niillatainc eius nominiscaufam d'oïl ginem docentzqiiod auc fequicur crininon, manifeftu habet intelledlü ; Crina enim Gratciliba uoeât, 0quot; ab bis adiedliua forma crininon,id eft lilinü nomen faeftn eft. Fit in hoc capite quod Martialis in 1* bro fuo fieri dicebanSunt enim bona aliqna.funtmediocria.funtmalapkiraiquxin eoleguntur.câlçcorn* ptairrâmalefequacifermonisalicubi ducflu.nc panlominns g tara ungueti hums confedio perieric. NeC licuit nobis longiore ftudio amp;nbsp;diligentia aliqua inftaurare.Erunt pofthac maiore ingenio aut foeheiore co dicum copia adiuti,qui hoc agent. Nobis hic mos hadenus fuit amp;nbsp;pofthac erit, nullibi aut ignorantia no ftram,aut in Grccis corruptos amiftbs'ue locos aliquosdilTimulare,qui toto hoe capite legentibus plores occurrentiincertusprimüillicfenfuseft.ubi incundisGrxcislcgitur,wix«7r»SM!7«rxÏA«zov«i/;(^/ï.‘iyzp/’i“‘^ peu amp;c. Quod nos deflexo in certioré fenfiim rerü amp;nbsp;uocü ordine, reddidimus.ExcolatotpoIeo cardamomi tufi 0'c. Nulla tarnen melioris codicis fide adiuti id egimus, fed fola ufus neceftitatiscp in ea re coniedura, quæ g liera fit,periciorum cenfurp aeftimandâ relinquimusiNobis.ut horü rationê aliqua reddamus.uifum cft,bis diuerfa fpiflatione iu bere Diofcoridé ad lilinü unguentû præparari oleûdn prima, odorato calamo tr myrrha,quæ uino prins macerata in oleo coquenda funt, abfolu tacp codura amp;nbsp;excolato ab iUisoleo : W fecunda,cardamomü inrjei præcepiffe.ercum aliquandiu in eodê illo oleo maduerit,exprimi érc.Quodfc' quitur deinde; Pofthac translacis in labru ex fifcellaexpreflisaromatisi0'c.non fatis certü habet ex uerbo rum ordine fenfum,facilis tarnen rei coniedura eft.Iubet enim Diofcorides iudicio noftro, ut minorefum' ptu,maiorolei copia fpilTef.expreftis femel aromatis illisfuperinfundirurfusoleü, ficicerü certiuep^'qoat turn faciendû elTe;Credimuscp parcicipiû qd illic eftH(gt;wAlt;«T/az4«oiz,quod aromatis odoraeû fignificac.abun' dare.-aut pro prpteritofuturülegendücfre,«(gt;wAlt;«Ti(rAj^'0i/,fcilicet quod odorandü fignificabitunacphacuo cecancü mutaca,facilis fequaxqjtotiusreideincepsintelledus erit,quodfignaftefatfit. ReliquimusprS' terea ab hoc loco Ifatim.quod inftaurari impleriqj à nobis non potuit, nee debuit .• Prniationis enim nuM cftmenfurarpericulofacjj temeritate quod ficdeeft.expletunfaciUimumtjj omnibus erit, ex Gracoiycodi' cum ledione uitiü deprehendere .■ numero enim plurali ineoeptum membrn fingularis numerus excipit, mifcetijadeè fenfum,ö' incerta reddit quæ feqiiuntur.ut nihil nobis eo loco cömodius uifumfuerit, g reli'



-ocr page 111-

LIBER I.

75

öo hiatu aliquo legentes uitiu monuiffe.ut aut cognitu non fallataut in inftaiirando co fcelicius pofthac laborarealiquiscogitetJn medicina hoe capite tantüde naris dicemus.quosnouerütoês cicatrices «ircah Ïuminalecuratai^puftulaijï.^in pueris^r intra feptenniüplerüq; toto corpore, praefercimqjin uiiltufiöt; tos Paulus Aegineta dixit eflê exignos lt;amp;nbsp;duros in uultu tnmores'qiia defcriptione uidet non puftnlas,fed ex puftulis illisreliftas cicatrices indicarerduoq; eót^gna facit,alteiÿ fimplex.altei^ eoi^ qui m calln durati amp;i nt;q fit ut fufpicemur, q cicatricü huiufeemodi tumores amp;nbsp;calln pcedüt, puftulas in gne ^ayS«/AK7uv fine vx(ilt;lt;«rwvàGrxcisnumerari:eâ(5obcau(am diligetiusinremedqsuaroruanimaduertenduexuiribuseoi^t erit,puftulis' ne,an reliftis tumoribus ab eis,magis cöueniätihi cm exteri amp;nbsp;tenuari.iUi aliter curari exigut.

Vari.

, n^i N^Kiajivou tntÂ-'air/aç, ^J^', EW ZiMO/J V^KJOJIVO/J SU^iTj OUTCjq.

[ tAcayTTîTrÂu^iévïsAi^aÇûCovrrî ' asi.àcïJJaAaôw A/^ass^ourr/aS y^'' Ko^-aç ty D^t|aç vt/'a^jTcS ^/ Tto T tAcu» p-î^aç, ï-j-t- ij To. t^iAw/j T a-Cï7aAa0ov,itaAa/xy 6«Ai A/^as’t. overjas H. ly lt;r/jLV5Vuç ^(óvir^o/j Ko^aç tÿ lt;rHlt;raS,(pu jaa'^ o’jva 7raAouS tvut/'a,gt;y ^Ai^aç t4ï.o-TKV (R 61 /JAT« TiTail aVa^CiTH , y^t AU|U ItTroöa i tAoUo/J 4^7ilt;J' ^'■’quot;® AaSoS^ ck ? iAazovtiQAou™^,a7ro\(j. ly t va^ttiorou, MS quot;oh TrAfsov SAtêaAi t® av6os.ï7ri H/xtçaç 6\ K(v5v,MS ÈttI ? C'0UO'?VQU,t^(7f’U TE «^ /Ai Ta'yy/^ETrUK.VWÇ. M^ 2^ ^ Tl® (THTrC). WÖ 3 Tt^ûÇrà i^usÉeaj^aActaj'o/jTctç Tiöi atógt; TKAH^Iaç lÿ ^yo-jJç/ES» Q KE^sàAaArtç,

Dc Narciffini unguen eófedlione. Ca. LIHL SPifTatur Narciffinö unguétü hoemodo.Su-mito cloti olci podo feptuaginta amp;nbsp;femifTé, Sumito amp;nbsp;afpalathi pódo fex amp;nbsp;fex tante, tu fumqj afpalathu,Slt;aqua quf tertia pars olei fit maceratü,fimul mixta omia coquito.AfpalathS deinde ex oleo auferto, inr|cito(ÿ pro eo odorati ca lami pódo quinq;,8i befletntmyrrhæ præterea tu fum cribroc^ exculfum grumu, 8C uetere odorato uino m aceratü,mifceto fimul 8C coquito.Poftq ue-ro cu his oïbusinferbuerit oleu, amotu ab igne c5 defrixerit, excoIato.Sumito poftremo ex oleo in 1 a b^t'qjdiffunditOjamp;qpIurimos narcüTi flores in oleö côqeito, biduo ut in lilino pmonftratu eft mifees ôC exprim éstCrebroqj ex alqsin alia trafterés uafa,u( tia( em,8Choc facit ad muliebriulocoçz uitia,duriti-es,Slt; pclufióes co^ molliéstcapitis tn dolores facit.

INTER PRES.

VAriant Græcoi^ antiquiftimi codices,q loco hic ait,KÓ ƒ«; XÄ ^f^o^gt; vAKTi^ ‘^Ira -ra Zm'c'j rindicSt em alij fenfum.q fit.afpalachü coquendü eiTe in tertia olei parte.qd finecaufa diftü uidet: Cur enim fe* pcuaglnta pódo olei hic accipi iuftilTec,f) certiæ tantü paras fucuruscrat ufusfalq cócinnioré often dunt fenfum,q fit,ad olei tertias fumenda elfe aqua^n qua afpalathus macerenqua leftioné rei magis con gruentc nosfecuti fumus.Non habet deinde certü pondus,quod nos diximus, myrrhæ grumû.-inteJligcda in co tantü ea quantitas eft,quae exigua potius q grandis fit: fiquidé Graeci y^M^ivs dient in Cale exigua fru-ftra, û'quafi quantü fummis contraftis in unü digitis capere aliquis poflit.Tota res in conieftura unguen tarq pofita erit.Credimus præterea deeffe olei pondus quo loco hic ait.-Sumito poftremo ex oleo «ire.Non enim decernit quantû olei tunefumi oporteat, nifi force «Sr hoc in eiufdê unguentarq conieftura relift um fuit.Erant amp;nbsp;alla de narcilTiflore dieenda, fed omnia quarto uolumine in hiftoria eius copiofnis dicencur.

nÇi Kjom'vauo'K^’ao-îaç. -. ,Ke$«, ^É.

KPowvo/j J^ crKSliàtu/Jj/Tr^osu-^^ç

quot;i® eAcuo/jit^'T^ i7rnjS) «row' vou,7rAH0a 0 TusaO^iû: r« avTH. AaSu/j JV EK ? Èsup-^ou È Aeüou ii^T Touenvo/jA/^aç Tf 0(5 h/jutu Sa At K50 HOU lt;nbsp;K. ty àVaKlV^ TfI^XKIS ^ K/JcÉ^aSjTPfW/J TTerttUEJ^eSç ETTI H/xÉ^aÇ É. TH JÉ EKTH aTTK ^^l i « Aai^à“^ ? K^oK« Ka^^iœS.Tœ cT auTU K^oKûJETc/j^iJ i’/Tou 7rAH0oç T cAottou Rj àva K/V(j Kp-c^aç ly'.iÎTix a'/P^îai^ 'J[^6a‘{Ai^oj] C'/JLUÇVIlSKEKOp.iU-ÉVKS KJ TETHT^eVHS lt;nbsp;/Jl\w) KÎv:1 tV oA^cep ^hc-j/xuS. Et Ta amp;7ro6«. îVio» 3 i’iT0'|(jKiJ7r§(vl^H^M/xa2;T^Évy sAotou 61 t/q TK^KjV^ gt;5MU^. amp;/ 3 au? K^^soUji® KaTa KOÇUÇKJOK« TCVÉo/J. 07^ e’iÇtS ’la^lKHU JgH-O'/^a5piO^:l. Au7l^U 3 T THcr/XU^H -^E/Xtft 50/1. △ûva/xiiu 3 sj^lt;l 0^/xayÂKH/j.U7rvto2:KKV. c5t^ Tf ÂWXK/Ç'ÈTTI tpjivi^ij^fej^o^lj KKTaôÿ

De Crociniunguenti cofedionc. Ca, LV. IN Crocini unguenti confedione oleû,ut in lilino permonftratu eft, paribus ponderibus SC menfurisantea fpiffabis. Sumptis deinde olei quod ad lilini confedione fpiflatu fuc-rit pódo tribus ôC femifte, croci drachmas odo in oleû conqcito,mifeetoq^ ufqjin quintaquotidie fæpius.Sexta deinde oleum à croco pure excola-to,eidc(^crocoparolei pondus fuperinfundito, mifeetoq^ tridun; Tum excolato oleo,additotuff cribroq^exeuffæ myrrhæ drachmas quadragin-ta,8C in oleo qufqj fatis fit mifceto,reponitoqj.Süt qui ad crocini confedioné oleo ad liguftrinû un-guentfi aromatis fpiflato utunf. Probatiftïmû eft quoderoeü ufqj ad fatietaté fpirat: Idq’ in medici næ ufu præcipuâ habet bonitate. In fecundo honore quod myrrhâ refert. Calefaciendi uires habet cfocinurh unguentum î Somnum idem conciliât: Ideo 'que phreneticis fæpenumero infper-g hone

-ocr page 112-

74


DIOSCOR IDIS,


Jlt;^0/J-£V^,« (5.'7f’®'4)5CUVö/XtV^.’ï ty H^l MufWTH^ J\a;^zó^ivov. isi ^ »y ttuotPio/j.hj KaS^^K-o/z tAtC. ^ 'Tt^of’ Tlt;xlt;^ (^ /zh^ü: CT'KAHjîaç ^p-v ®'*lS’y '’■® ’’'' “5^5KaHOHÖHjOT/V KK^W H^ KJOKU iy ^lUiAS ty ’sAa/w JÏ7rAair/oVz.cru/X7rt'^i} ^ G ^aAaoyiJ, ^ W7^aii i, KS^ Tr^auv^. w-eHjTijoÇTàç ScTfyAauKwcrslç/Ài^ vePa-pç UTraA^epo/jLtvo/j. àvaAore JV aurw ^ -p At-(■ofxivofi êaiujiv^, Hj ovuj^/vo/j, ly sujwvopz, 'j®7(’ ovó/xatri/j-ovop cf^idipi^ovra, th pSjj vi triiS^oLfria. gt;y th /'uva^nj ovra ^ófM^ia.

fione ,oIfadu,SC inundis eo naribus prodeft: fup purationes prctcrea adiuuap purgat ulcéra, facit ad præclufos duratosép feeminarum locos, 0lt; (juf in eis malefica coaluerüt, cum cera,croco,meaul la, duplotp oleo ï Maturat enim, mollit, inhumât 8C leniuFacit 8C ad criftallini in oculo humoris io album aquofumtp coloré mutationes, quas Grï ci glaucomata dicunt,ex aqua inundö. ProportI one huic refpodent butyrinfi,onychinum Slt; fty^ racinum unguenta, nominibus tantum diuerfa, confedione uero poteftateqj æqualia.

INTERPRE S.

INclinat animus nobisquod in omnibus grgcis pariter legicuneidcq; crocö par olei podus fuperinfurt dito,non fic,fed contra legi oportcre.mutatatpinuicêalibrarijs autab impends medicis oleum amp;cio cumfuifle.nulla n.id caufam habetrationêiie,cur ficfaciendü fit.Siquisaüt murato return ordinek' gat.Eidemip oleo par croci podus fuperinfundico: cömunê alrjs confeefdSibus caufam amp;nbsp;rationê ofteder, utgeminataf.croci gtitate,maiores continue «izcfficacioresuires crocinüacquirat unguctum.Confideii dusnonmulto poftliterasmutauimus aliquas.quo loco hie ait.ïv/oz 5ji “Sv nvTtfuviiv, quod eft: funt etiâqui par cyprinum oleum ire. inftauracusépà nobis cerciore fenfu fic locus eft;ï»zo/ ^M ‘'x nuTrpzvor.quod eft;Suc etiâqui ad liguftrinum unguentum aromatisÉrcNecpnaliter inteUigi res poteft,quêadmodum pauloao te etiam quod erat,^ nivja s^/AU ^fin(r/^œ/,quod eft.äc in pila feu mortario mifceto:nô pilâ morcarium'ue di-ximus.ueijt in oleo;quod uerifimilc erat,cogitantes pro iMit^.tkfjM fadlum eflè: qui.n.fenfus erit, ïr qu is rei ufuslfiquis tufamamp;excuflamcribro myrrhamin mortario mifceat. Quod.n. in mortariotundeducrat, eufum iam cribro exculTum crat nee benefumi,0' in mortario mifceri præcipiebaturdn quo non reifte mi feed aliquid dicif ; in tundedo.n.non in mifeedo.mortarq ufus eft: Mifeetur aut oleo bene quodrufum iam eft.nec aliter fiqu is locum fagacius odoretu r, inteUigi res poterit.Barbarus in cuntftis qs cömunê letftioné fecutus,qualia fe ilia oftédebant.talia etiâ uertit.Qiia: deinde in extrémo capite à Diofe.numerâtur.butyri nû,onychinû,cï'ftyracinû,uiribusÈZconfclt;ftionecrocinounguéto æqualia, nominibus tâtum diuerfa, ut nos credimus,ficfe habet:utftyracinü fit, qd,p crocoftyraceconfedlü.eadêrationeuiribuscrocino pat fidut hic in ftyracis medicina mox aget. Calcfacic,mollit,maturatt^ ftyrax,amp;: duratis pclufiscp fetmina^t locisaccômodatuseft:quæ oiacrocinoà DioChoc locociibuüffaiftüqjexftyrace unguentü,hicipfecodé locolaudauic, ut mox dicet. Butyrinü à butyro fatftü nomcÈZ rcsipfa indicat: facileçeftintelligere,biity tu (P oleo adqcifolere.quod hic de butyro âgés indicauit,mifceri lus quæ fuppurationes adiuuêt,affirmas amp;adinflâmationesuuluxdurities{pcgregiefacere:qomniacrociniunguêd,ppriafunt. Similiter «pony' chinü ab onyche in teftaceogne pifce,cuius adeps pro codé oleo in ufu efifet.Indicauiccpid Plinius li.xxii« cap.vi. pcènisuuluæmederiteftatus. In morbjsdicetur hoc capite etiâ,quænâgræcisglaucomatafunr.4 Glaucoma nos pluribus reddidimusuerbis;quoniâ nulla funt huiufcemodiuitioiÿcertalatinisnoinina. nee aptiusä ta ex eoqt difFinidöe tradi ér indicari polTu ntHoc malü Galcnusin diffinitióibus fuis anguftius q in Ifi-gogc defcripficdnilliscontêtusdixilTe tütü.glaucomaoculiefre,inglaucücoloré naturalis humorismutations: In illa uero addidit,criftallinn humorê in glaucü ér aquofum coloré nlurari.Galeniiq; tpe ér attis ,pfefiionc fecutus Aegineta,ait glaucomata hæc,érquæ grxci hypochymata.ioculoijifuffufiones uocat,exiftimaf' Hypochy fe antiquos unü idêqj mali genus effe.Pofteriores a fit glaucomata tâtum dixiffe criftallini humoris in ocü mata louida,exhumiditateinglaucücolorétrâfeütia.hypochymatauero,humoipfulFufioncgintercomeäC criftallinâconcrefcétesuifumimpediâtiaddiditîÿincurabilia elfe glaucomata oîa.Soffufiones uero curare Glaucus nbsp;nbsp;fednöoés.Qiiodfiquisglaucü coloré nouififecupit.hicfciatglaucâà Marone falicêduftâ,altera folioté:pat

color nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te uirefeenté.Et Homeqtglaucû mare fæpenumero ex codé colore appellalTe.Netpex uitio ab codé Hom^

Glaucopis roPalladéfæpeglaucopidadilt;ftâfuiiTe.'Nô.n.deæoculosàuiciolaudaffec,fed ànolt;ftuanotiirimaaue,quâ Pallas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graeci gt;A«vn9{dicüt,cuius oculigrato cæfio colore fiauefeût.ér qd diuinæ peâtiseft.in tenebris etiâ uider.

niÇ? KU7i5ivous'v4tcoç,Cllt;rxÂ'« cn'açtAouôu. Ki^’. ^S^

Defpiftando coficiendot^j liguftrino unguento. C'a, LVI.

SVmitoeloti acerbi olei qua uolueris portP nemîfumito 8f cœleftis aquæ portiois eius femilfem,eius(jalterâ parte oleo fupinfun ditotaltera in oleu corjeienda aromata ma cerato.Sûptis deinde afpalathi pôdo quinq? amp;nbsp;fe-milTe,calami odorati pôdo fex Sf femifle, myrrhg pondo,cardamomi pôdo tribus Sf dodrante,ôf 0» lei pôdo noué 8f quincueeïtufum afpalathu eu in aqua maduerit in oleû coniiçito,coqu«otÿ funul, donec

EAai« o/xcpaxi'vy ttî TrAu/etvS ^t joî a. u(PaT’ç ö^tß^iou /xt^oÇ «î^ i ^ CTrfj^fJrKcAa/cp.T’ 9 cpuçalt;ruv ^’7s £,u.SAj(0)«ro^ttvo/S oi^d/xcio'if]. 11 ra. AaSuv àcüraAa0» Aî^aS a. K^tKru.itaAà'/jta Ai JaS s \ H/jucru, er/xujvxS Ai7^lt;\u a- itajJ'a fj.df^'iS Ai^«ç r'. overlaid ôf ifjlAdty Ai jaS è'. oiy^ia.i^ i. 'rüi içüJixÂoiSojj xo'-jx»? »y S^a ^aÇ(^V(/'«^4/xeçtAw/j, V^^/xsT« ? £Ao«V,

-ocr page 113-

LIBER


I.


75


tuç a/j a‘UUiWa.Zi(^ij- quot;^ ^ a‘/M^a.iJ ^^^Q °'' vu 7r«AKlt;2 tuœæ^ 'Pp n.«.Äa.p.0fj niM/xfXi-V^ e‘twitji/a.(plt;j^a. ftira ^ cr/AuçVKÇjiy ^iAt^p T^ amp;tü7aAa6üV,£/x§aA£ i' epu^a^a r )WcXóc/xV, cTW 9 p-ird 'pypM Zio'«, naös Au/j a7rK9)«r^ tX^AkS TO 'iAcaop,^ itaTa;^(J gt;{J1 ? K^StPa fgt;.Ciipx}VKiMp.pSjjc\i ty m^v^a.pSüjov tm Aoi Tra uÀa^. ly K(Vlt;j cüra0H, twe S/j 4^7? ^i (Ti «AüTO/j. £?-a a7rK6K(rai’'2® £AcaO|U,£/x6aAi KÇ T«ç a». ? sAtóou A/^aç ,av0ûuç kutth^« Ai Jaç fxs'. oiy/ia.lt;^ H. weraç ivf ß^a^H' VW yÿ^ÎTraa'opS^x CSTV^'J^OQ, ixp J^ 7rA£(u 6ÉAHÇ,? V£^S av0ouç 'p’icropi/j.SxK’ip ttAk-^0§ b^O/US £^(7PU. £a/J 71 lP!ê^0X0V,ilt;XV 71 ^i ^^X^P ®üvAh '!?iep,/‘VVXfXlltaT^0p l^ nvi^. £aA£7£(ô^ Jï J^QV^^^sop Cl i^zT' liu/'ixi^ TrTwKix.óp.iViüi Jll aj Kimx/J^cc/xop/j-'iryov' vi. ùwa./j.ip Si tj^iJ e^/jLav2:aiw. (UaAaKÄ-niw. avajo/Au^ató. a^^to^outra/j 7®7ç 7^1 /AKT^ ap ty veuja Tra^iir (, aj 7rA^'§(2ao?ç, ly •taray/xalt;r),a«^ ekuto HJ kh^oith fxiyvvpkz top. fxiyWTW, J^ ngij fxx’Xxy/J.a.xt -PÎç œ^-tJ'cZo\!0-lp^OTrl^QVIK.o7l^,a‘lWXC)QlM7^,^\S Savap qjAty/tóVKjXgyi âao7f/ç,

donee inferbuerinmyrrha ucro utere odorato ui no diluta,tufum odoratu calamö unà cum ea ma cerato, tunc^ fubtrado ex oleo afpalatho, myrquot; rhf odoratiep calami offam in oleu coniicitoïcü^ unà cum hac inferbuerit, amotü ab igne ex çnco uafe oleu excolatoï tufumtj cardamomü, SC cum reliqua aqua maceratü oleo fuperinfundito, rude donee geletur fine intermiflïone mifcens.Ex-colato dein iteru oleo, in uiginti Si. odo eius pon do liguftri floris pódo quadragintafex Si beflem conqcitotcumq^ in oleo maduerint,per fifcellam exprimito, Quod fi copiofius facere uolueris, re-cetis floris par priori podus inqcito Si. exprimito: nee minus fi bis,ter'ue in oleo flore m adere uolu-ris, facito. Vires enim connue hacratione acqret. Eligito quod optimü fintale aüt ent,quod cu bo-nitate odoris nares SC caput tentabit. Sût etia qui cinnamomû illi mifcent.Eft illi uis Si natura cale facere,mollire,aperire^^ïmuliebriü loco^z neruo ruq^ uitps accommodatü eft. Prodeft laterali do-lori fradisqj,per fe SCcum cera fubadu.Quinetia majagmatis mifce^,quæin fcapulas rigénbus, an ginis,in guinutnep infl amm ationibu s accommo-data funt,amp; præter hæc in acopa additur. T E R p R E s.

DElïderauïmusliguftrinnunguentri.cx DiofcorideLatinisreddetes ; quo loco bic fpilTato iamoleo, coniediis^in idliguftrj flonbus aic,cumqjin oleo maduerint perfifcellaexprimito.certü temporis fpatiüquo dimittendiin oleo du made rent Hores illi eflent.uerbi caufadiê.triduum'ue. ld enim nö minus g cætera nouiffe oportebat.In an tiquo fane Latino Diofcoridc node drdiê adhuc legitur.quod tem pus implendis oleo floribus.mifccndisl^fimul uiribusfatisforeuidetur. Sednefcimus quanta illi fides ha' benda fït.Qund agenr.fagaci coniectura utenc.-obfernabuncep.ne breuiore tépore abortiuü fiat unguentil, longiore ueroreferueant Cr uitiertt humetesCz fuccofiHores.Non caruit nobis etiafufpicioue quodftatim fequiturQuod fi copiofius facere uolueris,Credimustpcoparatiu ü nomen 7rA«u qd illic eft au t aliud quon dam fuiffeiquod non copiâ.fed efficaciä 0'uires fignificaret: aut uocc aliqua deefteiq illi c5iungeretquot;uerbl caufa Mv«/.tiy ut effet fenfus;$ fi maiores u ires illi addere uolueris ére-Eó enim nö ad copia pertinét qux fe-quunf,ad quas augendas uires,non bis tantü fed ter flores addi etia iubet: caufarnip ipfe affert efficacius ea tatione fieri dicens.Nihiltnhisqu3epaftimlegunfaddidimuscömentatione hac noftraiqddefideraripo' tuitexplêtes.De anginis in morborü genere dicendö hoccapite eft, uideri nobis una appellatiöe cüdla ei’ mali genera cöpledli Diofc.remedql^ rationc irufum effe ut Galenus docuit,per cerata ungu cnto hocfiib* aftaqux forisgulx in co malo imponerent, qd ab eodê in diffinitionibus fuis breuiff me defcribic ; peeps circa coUiiO- difficillimu effe malü,ftrangulatione mor té facies; eodcq; in loco ut caufam amp;nbsp;notas mali ali» quasdoceret,addidic:inflâmati5eseffe Anginasquxaligbusforis c3cumoreparnüin.collofierent;aliqui' bus uero intra confillas:affici(pfimulrefpirati5isinftrumenta;affe(ftis(phis,fpiritusadefleanguftias.lnlfa goge fua mox certius adhuc rem defcribcs.inflämaciöes circa co 115 anginas effe aitiqux fi in in tefiore par* te fiaticitiff me amp;nbsp;pcipiti ftrangulatioe périmât.Si uero in exterioré parté feranf,minus periculofæ fint; mi nuscpftragulent.Omniü poftremo certiffime Paulus Acgineta cüdfa eai^ genera partes in gbus fiat. Èr eer tas appeUationes bis uerbis indicauit.Inflâmatis faiiciû interioribus mufeulis qux fynanebe dicif fit. Exte-rioribus auté qug parafynache.Prirnatj eaiji diuifio amp;nbsp;ex loco in quo fiât indicatio hæc eft.In fecüdaftatim idê Paulus fubqeit.Eodêmodoû' in gutture.cuius inflâmatis interioribus mufeulis, cynanchefitiextcriori bus uero paracynanche.-quæ uoces in Græcis etia nullo aut exiguo difcrimine aliqn mifcentmeqjab re pe-nitusiqn omniü eadâfere euenta funr;nec diffimilis omnino curatio. In refpirationis inftrumento uniiier-fumhoc maligenus fitted ut forisautintus;fummis'ue aut inferioribus eius inftrumenti partibusmaliea wisingruit: fiediuerfasa Græcisappellatiöesinuenis.Sciendütpeftfummascanalis animæ partes, qua ad radiceslinguæ amp;nbsp;cöfillas cöiungit.antigffimos Græcos,qui de anarome Creorporis noftri partibus certius egerüt,p«'(gt;iz/f«,Latinos uerofauces:ab ealp parte ad pulmones defcédentibus in eodê anime canali eofdem Crxcos A«piz({«,Latinosguttur appellaffe. Veruntn non tncertiseaiypartiüobconiunclionëappellationi buspofterioresufifunt.promifcue tpKfvfecamp;Mxfuifx eandéin homine parté appellâtes.Difcrimen id aut ma nifefte Paulus Acgineta oftenditieffeqjrefpirationis inftrumentü.Ér animæ canalé A«f”quot;f«gt;declarauit Arifto phanes dicês;A«fv/r/w)y§vw('p(VT«fo(Jw:quodeftjUoceÖ'clamorefuperabo, Fadasita^inhis partibusmu-g » fculoqt

Anginx.

V.UVXC)(H. ^KUIxCic«»

^ixfvclgt;

-ocr page 114-

76


DIOSCORIDIS,


rculoruinflamattóestumores’qjquatuornoibiisantigoresCfaecidifcreuerüt. Etquoniauniisidccpomt^iï ^^^f^gi^ilando effedlus eft, ex eodêcp iierbo «gt;;^^yomnesappellauerunt:utautlocistr partibus difFerijt» addkisppofitionibusü'aduerbqsfingulai^j nomma difcreuerût.Celfus lib.iiii.de his aliter egitTed nos Cr? corü décréta fequimur. Omnia hums mali genera unaappellatione Latiniab angendo anginas dixerunt-


H'Çl sJ^toX^ IJÏVOU. KtCp. ^^^ ^^r R naOh^ À^7ƒa^5 s\ ovy^ioui ». ï-

Aai« Xf^aç 07^ oû'^yiaç (. KÓ ,4*lt;’a3ÇAtTÎfûTaTa,^/^o/jU(/'a rç Ko-n'Aaç -.«j ÊaAwv '« \^aA K§^, t4^ M^XS'? ^A* ^“ quot;^ ófz^tó àvaAaâoi. tzTaocTTHÖ^ t’/ç K^aîHja p,£À/2: Karaaixs'' o’jjSjjpp, îK T^TOU ? Hçcû/jia2:ff'jiiSx'» s Aai«, T TÇwT’/i’i^/vov o'KÄ'a^fc^jC^aTfejt.xo/^’*^ TW £su^(US/œ î Aaïu’/^twS ws W rtTgairfca. « ourœS.tAai« Ai'^aç 0. ovy^iaq i. §uAû€a A «rœ^ou Ai^aç t. oü-jy/aij S^Ko'laç uç v^H^, o^V£4^,s/Ta î|t Au/j TO ^uAoSaA(7'a(U.'j,7t5oa‘ t/xSaXi tKx.Äafj.v taM/xfjSjj'a X/^aç 0\oûr ^laçî.cMUSVHÇ x°quot;^^°P oîva7ra.?lt;aj.u î/J.^ è^X^P^^^^^' ^'’^® Aa6u/j ÎK ? isv/xfjSjjov IXaiouM^ H jœ^i.a2o-/.iSx/ou X^^ƒas i(r‘’^a.Tr6 ^^X^ f'^i^^^^^^oP'l^^'^i'^'^^p’^ saO/xw, sw/j H/x£^(5ê\ ly vuKraç €\ t/Tai(l\ji'ifgt;3 ^teci 631’ HJ VteO'lK.WÇ . G il S»AH t/'uxia/X(K.W7t50/J 11 vea, TO/j cro/j sa^p^àp «jt/'iç^^içô/xo/ax? ^a7pe5tx’c/^(7Pu.Kça2s’o/i9U7rœ5Xlt;l'J° ^ txTcp^Kir^ pji^vài^ ai^au, pjóvKQ g ^ Ïÿc/'oç '^Pi OIM. Ti^r’p J^r^'Pi^ ^^n? ^ ’’■“M4gt;u^i' KÇjHj ^ KXiæl ^ axaiaç '^Vt^/J^op.^uva jj.ipSi'ix^p.lt;t\a.ii7i)i.bj}. Ô^Atcaz^K-iu). £%a jaç TE HJ iTHTnJ^ovoi^pii^ |u-^ las îcuanaflaiçij. WJ raîç T^l /XH Ja^ ^a^ino'ip a^p.c^]. ^Xs 7/xûVa7(5 TE HJ p.vno'iv. t/xê^ua TE litêa/’^tj. Cl a(/xo§|oïi/'aç âvaso/xoz. 7i^oç TE H^ouç u-mp o'iM ol,] Hj TTH^avep, HJ TT/Kçozç â^xuTcOa


Âoi^ ,C1 Ti^oç Karerj^ouç x^oViXoVraç,«?»«-XJlOjU-EVM/J T /XU^UTKJU/J . Cl Tl^à^ûtaiVaÇ. Ka^ai j^ j^ 0 'tIm Mi'h'Kip,ii'}i^ov ttXh^oS ‘le^ip. TP/èHJTÇoÇt’/XEWtTK.KiVCÎÊ^ OV^a.HJ itrî'^ cAu%5^2ç ip.'svrap ,Siaxi'lt;gt;/^^^^P gt;?^ fl^a.K.TVXap^K'^^ipi-iTU^Wp. H9^ ETTI (TU •«X’îU iioiX^'°l^°P “ âv7Îi7a^i^o/xE-Vop O'tW/XEXlK.çaTW. 1^ TÇûÇ TYaXUTHTa kjTKJl'oCÇ. iS^'uToTCU 1^ Wç rtOJVaOjU H^UKK-T«ç H no^iop TmraKÔa-ip,


Dclrini unguentifpiflatiôc. Ca. LVII. SVmito noui needum florétis in palma frUquot; dus operimenti, quod Græci fpathen hue elaten dicüt,pondo fox ôC beircm,tufuniÇP tenuiflîme in oki pôdo feptuagintatria S femiflem, conqeito, mifeeto^ aquæ heminas dc' cemî tu in peu conieda omnia coquito ufqjdum operimenti frudus palmæ odoré contraxerint. Olefl deinde in crateré melle inunduexcolato« Primuexhocoleo conficitur irinü Unguentum» madete ut mox traded in ipiflato fic oleo iride.Co ficitur idc præterea hoc modo.Sumito olei pôdo feptuaginta 8C femiffemjigni balfami pondo qn q; 8C fextanté,tundito ut didu eft, omniaq^ fimul coquito, ablato deinde balfami ligno,tufi odorat calami pro eoadijeito pondo nouem Si dextaæ tem,myirhætp grumû uetere odorato uino dilJ tû,ôC in oleü demergito.Sumito podremo fpilfatî aut aromatis odorati olei pondo quatuordeciW» tuf|^ iridis par pondus in eo demergito,faciiolt;5 integrü cü fuis nodib’ biduü in eo madeat, tûcqi ualide ÔC uiolenter exprimito.Et fi efFicacioresui resunguento addere uolueris, iridis par pondus, bis terlp facito in olco pariter madeat,ÔC exprimé to.ProbatilTimü erit quod folâ iridé, nihifq^ aliud olebit. Eft^ huiufeemodi qd in Pamphyliæ Perga, 8C AchaiæElide fit. Molliendi calefaciendf^ uires irinü habet unguentü.Repurgat quç medici uiferüt, putrefeetiaq^ 8C fordida ulcéra: mulie-briû locoçt uitqs accomodatu eft, inflâmatiôibuf lt;5^ amp;C præclufionibuseoçt ♦Foetus ex utero pellitî hæmorrhoidas aperit.Contra auriu fonoreseö aceto,ruta,8lt; amans amygdalis inftillat. Contra diutinas àcapite in fubiedas partes deftillatiôeï amp;ozçnas infidis eo naribus fuccurrit.Purgat idc aluû pondère cyathi potu. Prodeft ileofis : urina cittuomitus difficultates adiuuat, digitis aut uo-mitorrjseoinundis.Quinetiam in anginisinun-gitur, aut cum mulfa aqua gargariiTatur ♦ Datuf amp;nbsp;contra faucium afperitates, Si his qui cicutam, fungos,aut coriandrum hauferint.


T E R P R E s.


‘X*r«.


Hgmoahoi des.


QVam hic Achaiæ Elidé dicit, Arcadiæ credimuslegcndü eiïealli enîm nô Achaigaltéra à Ceographi* Elis aHignat.Quæ uero medici ufferunt.ea nobis funt qux Græci i^elfixt nominanc, reliras ab igne „Carbonismodoô* colorecrulFas-Necfuntpaulopoft, ruta, 0-amygdalæa'nobisinftiUaridia«, nifi ex fucco amp;nbsp;oleo intelligendæ. Sic cnim hic docere multa confueuit, medicis neceffitatê ufus in trada-tionc cognofeendâ relinquens. Videtur hic ipfe etiâ cü hæmorrhoidas aperire hoc unguentum dixit, non quod ad remedium, fed quod ad noxam pertineat, decreuiffe: Cr contra mali genus quod ex ipfo no*”!!^ aliam fibi curationem exigit, prxcepilFc homines eo uti ; à fluxu enim fanguinis hæmorrhoides diet« funt quiclaudieradftringiadfanitatemeruitam non aperiri debet, ne quoridiana dcftillationefluens,


-ocr page 115-

LIBER I .

77

aquefcere paulatim corporis habitum cogat,aiit copiofiore profluiiio citilTimc hominem périmât. Siinc cnimutCalenusindifFinitionibusfuis tradidichxmorroides.uenaiüfedê elandentiü explicationes,afan-guinisfluxu ficappellatae.multifaria inter fedifFerétes, magnitudinefciHcetirmiiltitudine .■ propcereaq» maliquibuspluresjnaliquibus pauciores,inaliquibusmaiores,inaliquibus minores funt. Differunttlrfi' gura,qgt; alix latiorê, aliæ anguftiorc habent bafim. Differu nt loco etiâ.q» alia: in ano, aliæ in eins daufura, alias in longanone hunt. DiiFeriintpoftremoû'habitu .-q) alias mitiores, alia: dolofiorcsûquot; maleficæfunt. Omnium communis û* una curatio ed.qua magis ratione conducatfanguiné coercere. Non tarnen femg tutoid fit,en cocrcitus qui folicus eratfluere languis,maioris mali caufamfaepenumerofaciat.ideoip con-fueuerunt humanx falu ti certius côfulentes medici,excepca una aue altera,reliquas elaudere. Enumeratis àCaleno Paulus Aegineta aliud genusaddidit,quas cæcas nominauit.ex gbus nullus fluit fanguisjfedgra uiorc g aliæ dolore nos cruciant.cyclamini^ fucco inungi ut aperiantur præcepit. Neqj uenas quibus ex-plicitis hæmorrhoides fiunt intelligic,fed intra uenas latens idem hoc malü.ideoqjad auertendS dolorem, aperiri cas oporteat,©* has irino unguêto aperiri Diofeorides hoc loco teftatur. In cæteris enim maleficiû exeo,nbnrcmediühominieffet, tam^abfurduid uifumaliquandiueft,ut nifiin iridceandem aperiendi uim hic ipfe dccreuiffet, ir nihil quod adftringeret in ea legeretur, fufpicari licuiflet non «vayuAi«' quod eft aperit, fedàwyQvoZquod aftringit fignificat Forte legendum fuiffe: propterea q, fanguinis profluiiio quale in hæmorrhoidibus eft aptius 0* ex re magis quod adftringeret,qquod aperiret remedium effet.

Hgmorrhoi des cæcæ,

De Gleucini,id eft muftei unguenti confedione. Gap. LVIII.

Onficitur fimplex gleucinum,id eft mu fteum unguentfl ex acerbo oleo, rotun do odorato iuco, calamo itidé odorato, nardo ganica,nouinecdüm florentis in

palma fméhis operimento, quod Græci fpathen dicunt, afpalatho, fertula Campana,cofto Slt; mu -fto circundato uinaceis uafculo,aromata, uinum Si oleu continenteun quo triginta diebus omnia mifcen^,8C poft hæc expreflum oleu reponitCa-lefaciédi uires unguentû hoc habet,mollit,refol-uit,facit ad febriu cum tremore algores, neruo^c affecftiones,SCmuliebrium locorum uitiatquouis acopo ad molliendum utilius.

h^i rA^'xivy crK^iacr/aç.

1quot;quot;' ' -^ Aiuxivov 3 trK.é\.’a^t^7° «ttASv.

IK. Tl. tAoiZOU lgt;/X(p«K(VW,iy %(V« W) KaAa^ou,nj vx^^/'oM kiA^khS, jy öiraflK5,Cl óctZiTaAaóo'j, ly /xt AiAoïTu, Cl xosoUjC ■yAiUKOuço'U/XT^i^^î I^fju/JT stp.cpulX^w/j’^ tp^ov2;a'y^i'«TK âÿü/xara i(9M rpolvc/j,^ r tAcao/j • Kive-TM S' £7r( Ij^t^aç A^tSiQTS^ H/xs^aç. Cl /xs T«Tauraix.TmtQip^gi.'jfT'i^TCU. Awap-ip Jé ï\e(S(^iU.w2ititó. /xaAaH.2;xtó. Btvsri-K^W. Qeiovifcu Tt^cq ra j/r/N H9^ ra vóVij.'Ka Trctön, Hj TO s^ust^a. ttoutdç 3 äKOTPu /xaA Ao/i ewjüAe/j/xa AaK^Ko/j ap.

INTER PRES.

ALterädiuerfamep ab hac fuiffe quonda gleucini cöfedlionê, hic ipfe indicat fimplex hoe appelläs. Indicatû'Columel.liXiii.capi.copiofiorêeius confedlionê. Indicat poftremoPlinius.g li. xxiii. cap.v.degleucino agês cötra Diofcoridis decreta,adftringere gleucinü O' refrigerate dixit: aut ma nifefto errore qd in re tam certa non facile credendu m eft,aut de altero Gleucino cas uires reftatus.Ea nul-libihadenusin Græcisinuentaànobiseft.Defiderauimus etiâmufti,olei,aromatüq}illoi52menfurasO'pô dera Poteric tarnen qui id nouiffe cupiet ex Columella eodem capite ueftigia eorum aliqua odorare.

n.^i A/xOopaKiVou. KS^i. (^'.

AMa5aKivo/)lt;l^S4/Kut'Kffl na'^i'' sop 71'v?). «TK^'ottre« J^ (ha Tt o/xepaxivou sAoï/üu Cl SaAtCViVou, so/^pSvap ^uAoSaAcra/xM, %» tffl.KaAa/xa, Hlt;/'uopS;zu/j JV, à/xajaKWjKo-^“,«/xo/xw,va^(X',LKaoj((X,Jxa57f’ßaA(7'a M“ K^ a/xu^VH. b; J^ 7PAu7sAts^o/j aSl“ W ownlt;i,p.ilt;ryoüo-i n^yj kiwcx/xw^xo/j. uraja-^“i*^®^^™' “^ lt;“-^^ *19^) oit©'' t'? ^ ay^yoip')i^^'rip i^ (fv^aerip gt;?^ as-Kop-pSbjap a^p.lt;xTup. isi 3 è^p.a.vriilt;.óp. K^u2;Ko/J. «vaso/xu^xo/i. /xaAax2;KoV. Tru-^TiMp. ov^mMp. iv^^HsSp tiq 71 rœç (TH-7raç ly o-uji'^aç. ly uiPjoKKAa5 /xsra rdq Jçi/jovj'yiaç. ttsjij'^kwsz ts t«ç sexasaç,

De Amaracini unguenti con-fedione. Ca. LXIX.

PRobatiflïmü in Cyzico amaracinum fit: conficiturq^duplicioleo,acerbo fcilicct, 8Cex unguentaria glande expreffb, quod Græci balaninon dieflr, aromatis his quç fcquuntfpuTatistbalfami ligno, odoratisqj rotun do iuco Si calamo, pfdemep mox amaraco, cofto, amomo,nardo,Lcafia,Jfrudubalfami,8fmyrrha odoratis:Qui pretiofius idfaciüt, cinnamomu eti am addunt. Vinoqg ÖC meUe ad ungenda uafcula utunt, maccrädaq; tufa pr^dida omnia aromata. Habet amaracinû calefaciédi uirestfopit, aperit, mollit,calore fouet SC urina cit, fiftulis exedenti-busc5ulceribus,ófaquofisramicibuspoft curatio nem à chirurgo in his fadam,accómodatü 8C uti k eft, Cruftas idé in his q medici uirerint,erüpit, g ï o*

-ocr page 116-

78


DIOSCORIDIS*


0 TK Ti^H^lap^ci.’i.AHH,•n^üC, n J^VeroV^Mf} «SMo^i i^'JSio/A.tv« 'ne cTau'TijA'!}, G TIJOI’ ras ^lAîr/xoraç «2?,«^ Tina’s ai^coj^oiA amp;v« sopxM-ip ’j^i-f^ióp.iv^. t/j^/xma n ano ‘n^osi èipSjJop TH (UKiya. ly crKAK^iaç «J oilt;{'^p.ci.' T««^ usc^a chacpojf: ly Ti^oç rà v^'^o^ura G ^cuo^wT«, tru^eptjiJ lyj 7ri\Kp.alt;riiJ ctjoU-^ ^X°l^°P ^ ï7ri^^ ïf^opi

I N


amp; afpemma ulcera,quæ Graeci à fen täte tetherP omena uocat.Cótra urinç anguftias udliter anus eo inun giï.Quinctïa ad fedis inflümationcs,amp; a' periendas hæmorrlioidas panter inun giéfoemd naç? îoeis appofitß mefes trahit,duntieslp Si eins partis tumores difeutit.Contra neruoçi mufeulo rumqjuulnera carptis rarefadiisep lanis mfpen fum Ä appofitum, prodeft.

T E R p R E s.


VNum idemcp olus.fampfuchû ir amaracus eft,non eadé tarnen ubiqibonicas.ô'unguenti ex eo c5 fedlio.netpidê omnibus locis nomen.Omnis feré Graecia fampfuchü: Cyziceni.iioc ipfo au tore in eius hiftoria,Siciliaq;,?gt; ut in uicino fic.Siciliae propinqua Italia, amaracum uocant. In Cyzico Si Cypro laudatiflimü,probatiftimülp nafettunÉrfi Plinius Cypriü tantSlaudauerit. Communiter tota Grae-cia,fed minus prætiofum,utfupratradit5 eft: PriuatimueroaCyzicenismaiorebonitateeircomendacio' nis gratia,ob eâ qua diximuscaulàm, conficiebaturamaracinö unguentü. Cuius quotidianü Crin delierjs uitæ ufum fuilTe, Lucretius indicat,cum ait: Au t amaracini bland û.ftadpqj liquorêiCr in plebeetiâ notifli' num prouerbiü:quid cum amaracinofui.Multü Cr ubiqjnotu hoc olus eft.Rura noftra Perfam, reliquao' mnis ferd Italia.maioranâ appellat, qua: appellatio in Græciâaliquâdo perlata, hiftoriæ^huius feriptori» pro Romano nomme inferta, uera effe oftendit, quae à principio de appeUationibus his diefta a' nobis fue-runt. creuifte fcilicet per tempora eaijt numeijt, adrjeientibus continue medicis hcrbarrjsqjcodicibus fuis ftiorütemporn.fu3E(]ïgentis,Cralienasappellatiöes.NouüenimItaIia; idnomëeft, ideoqjhiftoriæfampfu chinoiià Diofeoride.fedâ pofterioribusadditum.Facile deinde eft intelligere ex hoc capice, quod no mid to ante de fpiftandis unguentis didtii à nobisfuit.quodbt Plinius ait, ratione faciendi unguenci duplicê efle* Stymmata fuced O’corpus.illum^oleigeneribusferc’conftare,hocodor5.ha:ccpftyminata,illahedyfmatauocari* Hedyfma* *v s® Mwoÿ fadlo nomine,quod nihil aliud eft, q fi à fuaui amp;nbsp;fuauitace facto uerbo, fuauiare dicas.id eft* fuaue amp;nbsp;odore gratu faccre.Idcpeft.quod nos diximus.amaraco.cofto etc. odorat is, id eft fuauitace odoris cômendacis.In medicina nunc Cr morbis breuiftimedicendti.quosnamaquofosramices dicamus eosfd licet quos Grgci vJlpoKitAaxappellat,a Galeno in diffinicionibus fuis his uerbis defcriptos.-Ceflantis humoris in fcrotialiqua parce collecftio.hydrocele,idcftaquofusramexeft.lde; VeruncamenlaciusCr Paulus Aegi-neta teftacur,hydrocele,i.aquofum ramice nominaffe antiquos.dicens: CelTantê humoré qui in parte alb qua fcroti colligeretur.tumoremqiillic faceret. Plura tumorum huiufeemodi in ea parte genera noueru nt medicimam praeter hydrocelas has, de quibus in epigramate fuo Martialis ait .• Dicentem tumidas inhy-drocelas;numeranturenterocele,cirfoce!e,hydrenterocele,epip!oocele,nonnulli^ali] huiufeemodi tumo r es,inuentis à caufa nominibus.Nam uc aquofus humor.ut inteftinum.ut omentum,ut durata caro in ferb turn defcendit, tumetep eo locus. fic diuerfa appeUatione cenfetur. In cundis tarnen communis euentus tumor eft,quern kmam indicat gracca uox,à Galeno ficdefcripta.'Tumor hwa« eft, aliquid praedidtorii in fe co* plexus:omnis enim tumor in fcroto,celea Graecis nominatur:Eos Latini.Celfusqj in pnmis. ramices dixe' runt.Nec aliud in Satyra indicauit pocta cum dixit:Iacet exiguus cû ramice neruus : patetep cam late Grae-cor urn KBAH illa.ut qui in gutturofis tumores in ainteriore collo fiunt, ßfiiy)(Ki\»t Graeci appellauerint.Cr in inguinibu3,jSoi',ßwvcKM'A«x.


ca.

/ v/flKMAW. Aquofusra mext


«jw.


n^î Mt7aXrou. Kîîf. 0’.

—•o'“ dt fxzya.'Xëojj KoCKov/tlS^op, '•jri^ÜH (jSJJ 7f K Écrtt^a^iT’^’C*


DeMegalqungudicôfedione. Ca. LX.

Onficiebai quodam quod megaliû uil guentum dicit, nu ne aûteonfici defiit» Ad explcndam tn hilton am, nô fuenï ab re,^ eius meminifle.Coficitur ama-racino fimiliter. Ampliuscp addita fibi refina ha^



I À£Aol7rtt?èV«y.7[^cÇ£K7rÂKJM a'ifj^^'i so^iaç, ovK isip ‘ivopp i.m/jJiX(amp;!vjüU.. ty T^T^u Jê cntAiatri« ij aSrii t^Sc^ÏJaicrt'u. 7rAïov«3e JêTH5KT(VH. 199] TauTHibaipïj:). tsi Jï /xaAoKtotop HTr/iaç. ii JuJUi 7’1 |htiVh /ju^vuT] T’/Ç p-v^oiq, ovn lt;pu-AanHÇ.oun HtPovSs^a^i/i. j^w/xar’S 3 lywa 5(«Ç £V£K«. ^tirl'UTj ^ H Tlt;ÇtSlV01VH «ipi^OM^ VH,aj^/ç ap «Koe'/xoç rtVHTj. JY Au0Kcr£T^ JÏ «^ rZq 7^ i fKTi VHÇ 11 ‘Qhtiç aSlt;351.

INTERPRES.


bet,8C fola hacre ab amaracino differt. Ex généré leuiter mollientiû eft, Refina fane non confer' uationis,odoris 'ue gratia unguctis mifeetur, fed ut coiorctur amp;nbsp;craifefeant. Mifeef aSt terebinth!


deturq^ à nobis codura eius, cum de refina pû uatim pofthac agemus,


B honore qui ungucto linie ob foeliciorem eiusufum à ueteribus datos eft,Megalion.i.^tgt;«A«o'' CiJ ciappellauerunt.Necaliud Plinius indicauitdicens,proptcrgloriaficappellatüfuifte. Idemexce-J \ ptarefina,amaracino erat,quondam primae bonitatisaeftimatum.mox damnatü meliore Craptio' re amaracini confedione inuenta:qualcm hic pauloante duobus capicibus tradauit.

nÏ« Hlt;^‘'XSo»» K^- 0«’ DeHedvchroiungucticófcdione. Ca, LXL

Qiiou


-ocr page 117-

LIEE

79

KAii'^aAx/Ätva/j3\d''x^^\\c-}^^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^®colorishilaritatehcdycbro5un aÿ'^ivsv J^JVKWj^aü^ £;gt;^NTji?u / gncntüdici^,SCin Coconficif,uiribus »coxu^Tiiy o-KÔV'acr/açTaà^« U ƒ amp;cofcftioneamaracinocontungitur, janivœ. tSu/'iSi jo/j Jî Tur^i^a'/J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odoracius^ tantum eo eft,

INTERPRES, NObililïimü in Co unguentu hoc quondâ fîebanincertiï tn, quâ nâ hic Co dicar, an Hippocratis pa-triâ,amp; Cariaquondâ aurore Stephanoappel]arâ,an in Aegypto ciuicacêcodé nomine, cuius idem meminitautor,e*quâanciquioresaliquot Gr3ecimaluifTeuidenf,inquibusàdhucIegitur:mv«(ô^t wrjàiKamp;t»«Qu7rÎM Quodfequenciscapicisprincipiüquadâtenusconfirmareetiâuidet,inquo ueluti incon* tinuarerühiftoriahicait:mu«^iT«/lt;/i.»(^wo£?rihiîu,quod eft.conficiturin Aegyptoenacum tarnen necfiipc nore capice.nec ab eo alcero Aegypti Diofcorides meminerit: A'coloris nitore tir hilaritate hedychroort fa« «Îlumhuicunguento nomen eft: neep inrationenominisdubitandum. Illudpotiusquærendu.anficuO' caretur,quiahaberecipfum,an magis.quia in alqs coloris earn hilaritate faceret. Si confedlio eius.Èzquæ idaroinaca.femina.multacpalia ingrediebant.àClræcistraditadiligentiusexpcndanf, nihilerit qdabegre gia coloris bonitatelaudari poirit:miftiscp ta mukis colore diffimilib’ gratû oculis Ó* hilare expectan pot fit.Inclinat obeâcaufam animus,quoniâhisquieo inungerent,coloris bonitarê dr nitorê adderet, fie quo-dam ueteres id nominate,raijiqjautnullû eiusin medicina ufumfuifTe, hiftoriæ breuitas ir capitis decur-tatiooftendit-Necfacilisnuncconiedluraeft, docuerit'ne ta breuiterdeeo Diofcorides,an pofteriores medici,quia fatiandis morbis exiguas habet uires.quotidianostjjaliosufusadcambreüitatêcontraxerinc.cr tangfibi inutileneglexerinc.Galenuscerte, cui in antiquorp»medicamentoiÿufu miikn meriro defercdulh ell,in Ifagoge fua capite de oculorû medicamentis.cü multa eoiÿ genera,©* multiplies in côficiédis his ma tetiâprofecutusefTet.his uerbisrcabfoluitiQuæciîqjaûtad meliorcuukusfpecicinunguntur, qualiafunc quæ fandyce dd hedychroo conftant, non medicina:, fed fucatóriae ér mangonici lenocinq propria funt. QuibusmahiEcfte ollendicur,facerein homine.non habere in fe coloris hilaritatcm,hedychroon.

n^i Mtrum'au. Ktep. oê\ Kawato owe/; ûà-u'arfa li-'i^^ap., £7ri)^w^/u^U7r’ «vr KaXS/xiv^ ,MrTW7r/0|U, (Tier *1^7* )lt;;aA€aiKÇ 7° è ^vAo/j £^ OU rtwaTj h J^aXSaVK, fxiT(^mop noi.'\en^.d'‘'i oi/j.vnf'ó.A

3 TTiK^ K^ iXoZCU O/XCfaitlVOU K^ K^lS^a.fJ.UfJ.'li ^l'vou T£ HJ) KaXapioUjtW /xtArrç, «^ oivs\i,t^ lt;^A^yçi')iç,iv) êaXtra/xau k^Stp u,iy| j^aAgavxÇj •yPNriVKÇtruVTlôtT]. d'ÓK.I/J.Op/'i l^h i' 6^’J 0!r/to/jH))Ac^o/j.£^j(.cï)a7vo/j piM'^opT tt^-t/^a/j-U(U.o'j ^ ? o-f^v^VK^ jH-^ ^ ^aÀ^aVHÇ. tr^oef^ ij 6^/xüttu:l H37ru^o7 yÿàvasoMri-tTr» craToü 71H^ K.a9ûiZ^;j £Akk. Ti^oç Tt ViUja 0 P-v«s (baKOTrt vra 7f4,U(P^oK.H AaS ts lt;ruv lt;rn faîç. lUirvuTj^ iy fxa.'Xa.r/xa.a'i tUj Kx^uraÏS. ^oS 71 ^irH H^ 07r/(^0V(K.53s ozrw/jttvys X?**^^' M^yi-HiVifj H^ '(/'jeuraSjty avaso/to? ra 7^1 «St^^j K) trxAx^i'aS T«ç 7^1' av x^AS . ^ K«6üAö AaA«K,^K.H/j £xlt;l quot;fS' (f'wa.(xip^

De Metopq confedione. Ca. LXIL COnficitur ÓCin Aegypto Unguentum^ priyatim abeagéteob galbanü quod illi niifcetur,metopium appellatutplan tam enim ex qua galbanü deftdiat, me topium dicunt.Conficit ex amaris amygdalis ex preffo oleo,acerbo itidc oleo,cardamomo, rotun do iunco,calamocp odoratis,mclle,uino,myrrba* femine balfami,galbano SC refina. Probatiflimö, quod graui odore SC pingue ent : qdq; cardamo-mum SC myrrham m agis q galbanü referet.Cale facit uehemëter metopium, calore fouet, aperit, extrahit purgatq^ ulcera : Facit ad præcifos ner-uos de mufeulos, aquofos ramices emplaftris ad-ditü,quas Græci ab exededo fepta s uocat.Malag matis idé dC ceratis mifcef.Vtilepræterea contra febriü in acceffione cum tremore algores. Vtilc dC his qui rigore in fcapulas conuellunturrSudp-res cit, muliebres locos aperit, amp;nbsp;eorum dufities mollit,habetej in uniuerfum molliendi uim.

INTER PRES.

N On ferula in Syria nafeenté ex qua galbanü füllet,metopium in h iftoria eins hic ait appel lari,fed li« quorem hue lachrymâeius:Credimus ideo,nô fwo»hoc loco,quod lignûamp; macenä.ueiy óv^quod bquorêfignificat.legendû effe,nifi forte in hiftoria, non hic uitium fit. Sequitur mox quodin cun-«isCjaecislegitur,ex amaris amygdalis confici unguentum hoc,quod nô fie intelligendum eft,ut amyg-dalarûcarnem credataliquis illimifceri.uei^oleoex illis exprelToconfici, hune docere.Indicacqfid, quod hic idem inamygdalino oleo dixit,metopium dici, quoniâ fcilicet priuatim in hoc unguento ufus eius ef-feteamq! ob cauiam nos certius rem indicantes.ex nucibus ilIis exprefifo oleo.fieri diximus; itemlyacerbo oleo,utalterutru eligi oporteat.Non uideturdeinde nobis inregerlocus.ubi diximus emplaftris additum: quasGræci ab exedendo feptas uocant.Nec uolumus id pro certo à legentibus accipi.-neqjenim fequax rei ^fermonisducftuseft.Iudicabuntpoftnos peritiores.autemendatioreshuiusfcriptoris codices nadti.Nee ficaccipiendi funt hoe capite rigoresin fcapulas, ut non alqs etiarn rigoribus hoc ipfum remediü utile fits Blijs enim rigoribus panter proderit.Nos aüt quod in Diofcoride legit,q ua debemus fide,reddidimu3.

p^ï M^vi^firiau. Ei$. 07'. IXMendefaunguéticófcciione, Ca. LXIIL g 4 COIV

-ocr page 118-

So


S C O R I D I S,


KA» TO (M.vJ^na'ioiJ 9 ’XiyapSiUo/J, tu ? êaAw/vouèAaiou H^cr^uj VKlt;5,tyKaa5'ialt;’,G^HT(VH(’ ctk^ K^tT]. £V/o» Jï /J-iToi v/j Kara-sa0(U.(c7'/xov,K.(Vva/ji.M/A^ fxiK^op -Tt^oimnp. ea?gt;\oU£r//JavotftXwi^. ovK.ad^iJ^üia'iiïrcc fji.ilt;rwi-[Hr(jSjjot.'^!l^cwa.fAi}j.i/x(f^n ^t-Xi T^f^tylt;l«v TM p-iTa-!T'iai^nTlovlt;x./j.ivrgt;h


COnficit 8t qd Mendefiu uocat ex lingue taria glade expreffo oleo, myrrha, cafia» 8C refina.Sunt etia qui poft coda hæc fæ isponderibus oleo inie(fta,exiguü cinn3 momi illi adqciunnfcd inutiliter id agunttSiquide non communicant,neq} mifcent uires fuas,quæ fiquot; mul décoda non fuerint « Metopio pares habet mendefium uires,uerum minus efficaces.


INTERPRES.

IN Aegypto fieri confueuilïèmendefiü unguentum, ir m ea Aegypti parte in qua caper quimendefioJ gentiiUi appeUaturcoleretur, nomen indicaneiustprei teftis Plutarchuseftinlibello quem fcripfit.$ bruta ratione utuntur. Plinius metopium ©• mendefium propria Aegypeiorum fuiffe unguenta oftto dic-Nobis hoc capite fufpedlum eft quod hic ait.gt;J' jè^ n^troira6iutir/uiv:rignincac enim fingulorn per fua pond« ra adiediionem,cum tarnen hic mox dicat.non communicate uires que non fuerint fimul decodla.quibm colligere ratiocinarii^facile eft,de coftura aromatum in oleo aliquid egiffe Diofcoridem ,0* quod ponder ris illic fignificationem habet, coifturac notam amp;nbsp;rationem habiturum fuifiè.


n^l rTaKTOÇ. K4lt;Jgt;. oJ^'.

TaKTiUï KaAeTj,75o(T£j;aT’u tr^tU^VhS i' A|-^OV,KÏK.op./X^VHS p.i^ vJ^o.VQ 0X17« a7f7i6A»/x-IjSjJoü n (f’i ójyavou, tvwJVç rt Timp ly TfAmAKi^^ji^i^ AaS^sauTiwov-



trap p.v^ip'PK.a,AovfjiZVopslt;xK.Ta. J^ÓK.i/j.0^ Ät ^p H â/xiyxç ïAcótw x^y ^j iAa^iïw vrAiisUu J^wa/j-ip KiKTupSpjH. ova'a.p 0^' fx^VTiutu) i i^voCKoyovc-ap th (T/xujVH 1^ To7?0lt;jMöW'oult;r» '^p.Vfgt;ipgt;


De Stade,qux’ myrrhæ pinguiffimus flos eft. Cap. LXIIIL ƒ—w—« Vfæ recétis myrrhæ exiguaqj aqua cœ 1 nbsp;nbsp;fperfæ,tû prælo expreflæ, pin guifliw^

1 ueftillationê ftaden uqcant.Odoratilfi m a ftade,prçtiofiflîm aq^ eft, per fe eda unguentfi facies,qd ftade appellatProbatiffinia cui oleü admiftü no fuerit,8^ que in minima qua' titate egregiam uim habebit. Calefacit ftade un guentû,myrrhæ amp;nbsp;unguentis alqs quæ calefacie do funt,proportione refpondens SC æqualis.


INTERPRES.


NOn uidetur Theophrafto, Theophraftiiq» fecutis fcriptoribusiSr Diofcoridi huienoftroeadeftadi' elïc, nifi forte'quod in Theophrafto legitur -^ff^iufwj J »^»quot;«KtiijMj TrAwrii, non ad genera eiusiedad partes ét ufusrefei endum fit.diuifertq» Theophraftus non myrrhæ genera, fed docuerit in expref' fa myrrha prima deftillationê ad unguentii ftadë, reliquam uero plaftem quafi fic'ütia eo qgt; conformaret. appellari:hic enim 0quot; hoc capite.amp;moxinmyrrhæhiftoriaftacftëindicatprimâ.cumexprimitur myrrhe deftillationemeflè.fignificareiçhanc uocë fimplexex eafadtum.qua rationepræmonftratum eftunguia tum.Neçcnim aliter inteUigi poteft eo in loco.qua exprefta ftaële excipitur;£rmox quæ etiâ multâ liable dat: omnia fi diligentius tes expendatur,non ad myrrha fimpliciter,fed ad bonitatëufumqjeiuspertineæ Stade, tia. A'deftillando quod Græci^«V^vdicuntftadediftaeft:, fignificariqjeauocenon fimplicitermyrrhâue rum expreffa myrrha pinguiiTimâ eius deftillationëindicat Lucretius dicens : Aut Amaracini blandum^^ dæ'^liquorë.odoramento et unguentoeamconiungens.Meminit Columella etiâ in carminefuocuincc' cinit:Et melior ftade ponatur achaica myrrha. Quinetiâ antiquorum Grecoiv lexica non myrrha,fed ri^ ^«■,«i{(gt;v»iir j'/vo'p^oriwufxiv.ftademdifFiniunt.Quoditëin piàlmoxLiiii, legitur, myrrha.ergutta.ô'cafiahu^ pertinet.guttæl^appellationeftacftem hancdiuusHieronymusreddidit: Idemqjtcftatiiseft myrrhæ flor^ cffe, prima cum exprimeretur eius deftillationë fions appellatione indicans.ob quæ inclinât animus,«^' '” hoc amp;nbsp;in alqs feriptoribusnon myrrhæ aliquodgenus, fed quod op tim H amp;nbsp;pinguilTimü ex ea primü deß“ Ict.ftadem hanc elïc, quæ per fe nullo aromate alio adiedo unguentii fit, nee nifi ut ab ariditace fua in e*' primendo humefeerct.exiguæ aquæ afperfione indigerct: quod in plerifqj alrjs fieri hic docuit. Ne(^obft3^ quodPlinius ait:Sudancautëfpontepriusqincidanturfta(ftëdidâ:û'paulopoft.Prctiaex occafione eme” tium uaria, ftade à fex ad quinquaginta: potuit enim myrrhæ genus un lï eadem hac uoce à deftillando h dafignificari.quemadmodumidem Plinius x vu. capite undecimo de refina agens ait:hanc mares dunta' xat ferunt,o- earn Græciftadem uocant,odoris grauiftimi. Ex quo facilis coniedura eft.non myrrhæ tan turn propriam uocem ftadem elTe, fed aliorum etiam liquotum lachrymarumqj ex arborum truncis dC' ftillantium.C^iæ autem didaa nobis hoc capite funt,ad unguentum,non ad myrrhægenus in hoc feripto repettinereuidentur.uteertius adhuc in myrrha oftendemus.

n(^i K(vva/jtup.'vou. Kfep. ot. DeCinnamomiruunguchcófcchonc. LX^* KivvaAiw/xivo/jJV’ótTtÈAouou^a- -w—w ItCinnamominu unguentfi ex ungueta Awiva ly svpn/jjxTup^uAo€aAtra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ria glade expreflb oleo r fpilTaturtp ligno

Mou, KKAa/Aou, %(Vou. rn/'uir/xa- nbsp;nbsp;i ’ balfami 8f odoratis rotundo iunco Sf ca^

Tw/jJV,iovv«/A«/Aou,BaAo-tr^tv, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lamotOdoraf autecinnamomo,balf3m‘gt;

fcmiii*^»


-ocr page 119-

LIBER L

Si

K K^îfV, (/(UU^VKÇ TtTf«TTÄa ‘mVO^ T^à 7» tuvm/JM/xo/} (TA^'iti'^. /x'lywri J^ ^ /xiAt tl^ TÏm tf’J^inp , J^OA IfXOf} J^iiSlV /‘^IfXV. p.aA«K0|U JV THOcr^H.H^ ^i/xipajivo/j tr/x^^ l’xÇ» Traj^u n w iîwJ'tç, ayap q th Ttuo-iJ m A^op. 7 yoi/fi Vl^rp OUK tn JKT/VXI?,«?^’ lt;K PlUU^VXÇ EX'! '’® TOX®*?* “ XJ' 5«T»V«0W-7Çlt;W ^iJ'uiTi niA^ia.p, oSJV iv(txf^'ia.p. Auna/J-ip “xa (TtpoV^a J^^i/xëap 0 6^^ic«lt;2;k.Zw ty K» Kja/j • àvaço/xü? )cca S ^/xrtzveucra ^ (Tla-çoja,0 (Tiaj^e, Ci w^caraTca uxsa, Xÿî^ wwa/xara. isi JV Aix/^iH^'^iAop. TfiÇi Si amp;nbsp;^OÇT« 7^ip.H7yc«zo'«L£A6lt;ZM(r)7rAao-/o-Vi 0 KKjcî, ^ /xuiXS, öurw }lt;x/p «TfBaJ^a V vAv 1)1^ 2l^ifX'jTHT@^, M^ yiViTCU ^xaXa K^Kfl/),«^^wçft (rurKc«'(l 0 (TkXnçcwJ amp;iM' BTÄT« trivTvip lt;?^ 7ra'}(iu/} fX'J^p. 'ifiamp; tV) ^oç cru^i-^aqO crK7rfaç «^îS'ywÇ. iV) Tt^oÇ v^^joKNAaç, ^ av^jaKaç ,1^ -ya-^y saluai’ *^V A'^tmsSp.a- Tt^ói^ TE ^(CH Ta T^/ofb K.à, ^7l^a(;7^û|«.ouç,^ T’uç SeTf '^^ loêioAup ^x^iapJ^aA\iopSjjovii^(rvrx!^ilt;rp.cä. ®tMiX7io%cÇ7rio7rXHK7°«5 ^ tfa.’Xa.y^ta/'ii' Kf/ç LertwoAuvSo«? Aii'o/Ç. J

I N

femine, 8^ quadrupla q cinnamomû fit myrrh a. Additur ÔC mel macerandisfimul omnibus.Pro batur quod non fit acri fed lern' odore quod myr-rhä référât,crafléfeat, quodq^ odoratü dC in guftu amarifTimumfit.Quodenim eiufmodi erit,non ex refina fed myrrha craffitudinem 8C corpus ha-bebit.Neqj enim refina amaritudiné SCodoris bo nitaté facit. Acerrimas uires habet cinnamomi-nü unguentfi:calefacit,maturat,calefaciendfq; ui qua haber,aperit,difcutit,difiicit, humores 8C flatus extrahiucaput taméaggrauat Prodeft SC mu liebrium locooi uitqs cum duplo oleo,cera,Slt; me dulla.Sic enim quam habetmaiorem aenmoniç parte,amittiuFùc^ ad molliendfl aptiiTimß. Aho-quin aliorum omniû unguentoçi quæ craifiore corpore funtjUiolentüffme urit à indurat. Effica eiifimü idé contra fiftulas 8C putrefcentia ulcéra. Facit 8C contra aquofos ramices, carbunculos SC gangrænas addito cardamomo. Inunguntur eo in acceifione circulariü febriü contra ea^ cü tre-more algores.Inungunf SCcotra noxas animait« quæ uenenum morfu idu'ue relinquunt. Impo-nitur óC fcorpionü ictibus, 8C phabngio^ morfi-bus cü concifis ficorum feu caprificoçi groflïs.

T E R P R E S,

CAret certo intelledu quod in omnibusGrœcis Icgitur hoecapiceMvuun X Ï)(^tflt;tilAfe(/fiMS»^K^hf' f»Knntiji'n^-iriKfKi.ï nobis Contra commune ^v imiftv i amari fign ficacionc hts uerois. Acerrimas habet uires.calefacit.maturatqj.nec abfurdo ut nos credimus in mutatione cius uocis cófüio.er reifen fu.pauloenim ante de amaritudiné ctus hicegerat.Inconcinnumqjeilfidicataliquis.amarasalieuius rei ui reselTe, prxfertim cum de calore,acrimonia,aperiendidifcutiendi(];ui,amp;' poceftate agitur, quæ m diuerfo penitusgenereàfaporihusfunt:eàobcaufamexhiftoriacinnamomi imHntlijaMfti/Aii i maturandiuimpro illoTMfÄi'.i.amarä in hoc caput träftulimus Quod ÿ bene ôquot; ex refaiflu fit,alioi?2 cenfurxrehnquimus, qui bus licebit Temper cum libuerit ad amaritudincredire. In morbis amp;nbsp;medicina illud adtjeiemus, carbunculos à Caleno in diffinitionibus fu is dici fimilë his quæ ufta f uerint exulcerationc effe .■ cui febris O' mguina aliqiiandofuperacccdant i Paulus Aegineta certius er longius de eis libro quarto egit .ulcéra his quæ ulla fint.fimilia amp;nbsp;ipfe elTe dicens.fieritpfanguine in atræ bills naturaconuerfo, cum inferbuerit er in aliquam parte coierirlnciperelp in pluribus à puftulaambuftisfimili.er aliquado fine ea.Sed à pruricu primn.mox aliquando un5,aliquando plures infurgerc puftulas. tenues,milq Teminibus fimiles.quibus fe aperictibus, ambuftis flmile ulcus fitrin quo aliquandocinereus,aliquandoautcniger color fit, aquo colore ^rf^KUjii. carboné Graci appellauerunt ; Qui gangrænas pariterdixerunt elfe ob magnitudinem inflammation!^ uita.fenfus.O' motus,in qua fiant parte priuationem, neep iam fadfas fic appellant, fed du m fiunt : nam cu fenfucarerelocus incoeperir,non iamgangrænam.fed fiderationem ff^otmorabijfdem didta appellant Eius mali uis eft, ut nifi eelerrime illi fuccurratur, facile affedia pars, mortis habitum contrahat.

«?Vf«f. Gangræna«

Sideratio. iifetKiA^.

ni^i' N^StO/VV fxv^v. Ktep. os'. N^^vop /j.v^p'ipiAÏ'XaQ tm^’a

ttT] thet T ^xaAaßaß^iVou ipvA Zou ^ t/'/'x« l’vT’u. hç 7gt; 7f Au lt;JV/ji.(yVi?)Tœ6«AcaziVûi ïAaiM « OM(?«K|VÜJ. Ti^oç ^ siS) sv-]4p 070 tAar«, %‘voç. Tt^oç Jï ■f^lV!o/‘lCU/,AÓ50lt;i.’iu.a,'JJip, Va^opi o-/xu^va, êgt;ix\crlt;x.fj.üp. ES» Q XS”^“ AtirfH, (UH tfji/xêa, trouera siSi liwf'iap '^çJ,K^^lt;^ vi^ov 3 à|U,cô^Lou. Awa/xi^ «vTHÇ AErfuunKH ,(f^»/xtZa. er/MATiAH. a-jcauTiKH vy^uip . S’^/xotvriKH . uys« cTl lt;21 Hÿ^ o5yAö»wJ\(J,6c^ ^ |nT|vLw EXlj«

DeNardiniungucticófedióe. Cap. LXVI. MVltifariä conficif nardinü unguentü: malobathri folio feiheetSd fine eo: ple rüqj aütex unguétaria gklde expref-fo,aut acerbo oleo-Mifcetur ut fpiife-tur quidérotundus, odoratus, iücus,ut odoretuK aüt coftus,amomü,nardus,myrrha Sdbalfamum. Probaf innardini unguenti cófedione nardus, quæ non adeo præcipua fit, acrimonia careat, SC ficcæ nardi aut amomi odorê referat. Exténuât nardinü unguëtü,acre eft, abftergit,humores ra-refacit,calefacitq^ : liqdü nee ftrigmenti mó eraf-fum unguêtü hoe ent,nifi addita illi refina fuent.

Conti-

-ocr page 120-

Ss


D I O S C O R I D I s.


tnttó^tij 9 ly A(THlt;A’(o/Acj)aKi’vöu êAcüüu 0 Conficit idem præterea fimpliciter acerbo oleo, ^iVü, ty KaA«/Aou, ly Kosou, G vajfiw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rotudo iüco calamo^ odoratis,cofto ÔC nardo.

INTERPRES.

Llciiit ad deledationé poëtis nunc uirum nunc foeminS uariatc fexu Ceneum fingere. Nee uitx ral^ tiep humanx nocuit ung.quod fabulofo carmine ab illis cancaeù fuilTec. Pidonbus enim atç poêd* Quidlibetaudendifemperfuitxquapoteftas.-quæmelioratô'utiliorafcribentibusnegata, caftig^' ri Ûquot; in integrum reftitui hoc capite debuit : in quo neutrifoeminini^generis uariata amp;nbsp;male fequax mil® generibus fermonis feries non fufpicionem,fed aperte deprehenfum uitiû nobis oftendit.Nam cum inece* piflethienardiniünguêti qd neutrogneà Grxcis dicit.confecflionc docere.fpifTandi^irodorandiolei ion giorem feriem tradidilTet.numeraflettp inter alla nardum,foeminino genere ftatim intulit ; tri X ^^pw» « *•' 7TÎè,foeminini generis rem indicans,qux ad unguentum referri nulla ratione poteft.oportetqj ad aliquod rf fetri,quod foemininogenere non longe inueniamr.Nihil autem aptius nobis uifum eft.g ad Nardü qüx nO men unguento dédit referre; monuitqj in eo nos omniüprobatiHimus mihi codex.in quo non aitüh fed a^ Iegitur,quafiignaua Ér uulgaris nardus in unguenti confedione probetur, quam certius adhuc defcribés acrimoniamilliabftulit,lt;5i:ficcxnardi.Ér ob id minus olentisautamomiodoreprobauic. QualiaaüthsC fuiffequondâconijcimus, taliaetia docemus.quodfxpe alias teftatifumus.liberü legentibus probandi Öquot; improbandi noftra hxc relinquentes. Quod autê Diofcorides ait uariä nardini unguenti confedlionc elft pertinet;ut oftendat nardinum ideodici.q» non ueranardo tantum cöficeretur.fedalrjsetiam qux odo re nardo fimilia effent.quale malobathrii eftquod foliu quondadidlum fuiffe teftati fumus,cum priuatinj de eo ageremusddeoqjfadlum fuiffe ut nardinum aliquando foliatum diceretur, credereturepa multis id« effe.cum tarnen diuerfa materia confedium alterum ab altero manifefta uarietate différât. Qiiod etiam in. Euangelio legitur fpicatum, eandem caufam habet.ut ex fpica nardi confedlum ab alrjs difcerncretur.Indl catip id Paulus Aegineta quo loco deaurium uitrjs amp;nbsp;remedrjsagic,inter qux foliatum amp;nbsp;fpicatum diuet' fa numerat unguen ta.uerifimileqjeftex omnibus qux odore nardi effent,potuiflc fieri.ideo^ hunc dixilft multifariam confici nardinum unguentum.

n^? MaAagae^r.oi!. Ksip. o]'. DcMalobathrfni unguéticofccftionc. LXVIL lp—R o'* J^^aAaea05ivo/j,£xlt;i Ass’ll«. TT TT Abet malobathrinu unguentum fpilfa' ■ AAaTa« Hj 11 va^oçjo-^u^vxç JlÈ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menta eadem quæ nardus,fed copiofio*

■ TrAto/i.'tbo xÿj yhiTi ^^/xMà I I rem myrrham,quam ob caufam calefæ JL KÓf]. avaAorSi/ “^ k^ok/vm 1^ *^ “■' ciendo eft, croeino SC amaracino uiri' ü/ACC^aKiVw'riwePewa/Az/j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;busamp;poteftateæquale,

INTERPRE S.

FOliatum propric unguentum hoc dicitunSucco enim folij quod idem malobathro eft conficitur. Caetera cadem illi o nardinofunt.

L m^ï teo'/juvou. Kicf.

Ae KaAou/JLtUK’fafr/xS'^^Trt^ crc«ç «TK^^î^ £K. ^ aV0wv T A^

K^ r’l'ts, T'STov-^r g^i/xSa^o jUtV /TaA/KW ^^SHO-KO-a^HVOUi-* AeWou. gt;y «fji.^lt;So/J.iv Hrü/J âÂ^aoja/AjiTœÇ V 5rj ? KÇ'ViVSt^iî^.H 9 riw jj^wr/Sj-T^a ras s o^/ao'ilÇjtvûxr/aç mua ■^à 7r£ço-c«5 ■^a-Aa/ASaviT^. a§Mo]'J oAu rS crw^ia^ ^Jl ra AcuT^a. t7rlt; t ô^/Aacr/aç kÿ jç^aAartœç ^Vo/At? lya/ji.^, g^urt^W o EX’! â^ ivwf^ï' KV.us 'iC'i^ «i^ p.« Hlt;Ptwsâv2Aa^i€aV£lt;âSJ

dione. Cap. LXVIII.

Væin perfide lafme quafifado à ufo' lis domine uiolatio appeUaùalbæ ufo' læ floribus conficitur,coniedis in Ital* cum fefamini olei fextariu eo^t flo rum uneps duabus : amp;nbsp;ut in IilinopræmondraW eft,in alia uafa tranflatis. Vtuntur eo Perff in coA uiuqs odoris caufauoto etia corpori in balneis ac commodatu his eft,quos laxari amp;calefieri opor' teat. Ingrata in eo odoris nimia bonitas eft,iae(x ^ multi non libenter eo utuntur. J

INTERPRES.

LAte quonda patuit uiolarü nomen.Secuta xtas ad certa amp;nbsp;pauciora genera id nomen contraxit: 0'quot; nefciens à Grxcis uiolaiji acceptü nomen,adhuc in aliquibus feruet.aliudlpfe dicere credensiuiolam tamé dicit:ut in lafme hac de qua fuperiore capite agitunfadta à uiolis,quas Grxciquot;« dicunt.eiufm® di appellatione. Nolumus nunc longius carü genera ÉT difcrimina tradareffuis locis coneffa certiusdicen' tur.Quod nunc res exigit illud eltflorem quem omnes lefiminum dicimus, colore cädido,uiolis figurant» diffimile m.uiolâ anciqui uocabât;Ér in uiolarum genere numerabât;ignotü diu ut uidetur Italix nunc aut plebis hortos etiagrato odore commendatemna notii omnibus,ut nulla defcriptione noftra indigeat-Cre* dimusipnos de eo egiffe hunc fcriptorem,cum cömunis iiiolai^ hiftoria tertio uolumine ab eo tratSatur. Numeratis enimalbis,lutcis ÉT purpureisuiolis:qux communes Érnotx omnibus funt:quartum genus lefimini ge lore coeruleoaddidit, qux nullg in uiolarumgenere nunccognolcuntunneceflè^eftadlefiminihuiusW nera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem referri cceruleü coloré illü, Poftcriores enim Cr inter cos Serapion, tria lefimini ex colore difcrimina

-ocr page 121-

LIBER I.

?5

genera fecenint,c3didü,ltiteum,quc illc citrinü,ér carulcum.quêcoeleftis coloris Uocat;oés qiionJa pcrc* grinos öquot; Italix ignotos,niinc omnibus cömunes. Vidcrip Italia amp;nbsp;habet iâ no cädidos tfn,fcd luteos etia Jefiminos.nec inaliouiolaßtgenere lafmehaecO'iafminü unguêtum intelligendu eft. Naquod Palladius » ƒ uiolaceü docet.àgræcis /«à» diJlü.ex uiolis proprie mine diJlis conficiebatur: iiiolascp nosgræeoijz more dicimuseas,quæ primæ tier nuntiâtes.plures unoramuloflorent, paucis 0quot; exiguisfolrjs.colore triplici, candido.luteo.Cz purpureo.prxcipui in medicina ufus.Quam.n.Theophraftus nigram dicit.in alio généab antiquis numerata eft,de qua fuo loco dicemus. Videntur poftremo nobis male fibi inuicé refponde re in rafmini hums confeJlione ,olei fextariu m amp;nbsp;flóns uncix dux. credimus^ in florum pondéré uitium efle;nectamexiguo flore tanraolei menfuram fatis poffe odorari.

n^l S/aV^VK^, Kt^)« OK«


De Myrrha» nbsp;nbsp;nbsp;Caput LXIX.


Mu^vx J^M^VÓ/J è^J J^hJ^^OM ’^voifjSjjov «^ ä^aß/tt, o/.lt;.ogt; o/jTKöU'yuTrriaKNaKavS-Hjbu i^KoTrfo^uSwou aTpj^eT® lt;{^i' K^o/J tK’U7rîS5«/À(/aç44a6ouç. r lt;JV,ï7ri SiAi)(^7^(7rH-yVUTütt. 0 AtytroUau-“Âç H juSiy ^ç mSiien/M)^ Ài-^x. aç Triîto ?*Sxin(;,H saKTH AaïU^vtTCU. h J^î ^ç 7a-êi^ta Ac^OTarx, c^ iû^i w/Ç H9t^ A(7ra-Ço/(5To7P(Ç'^VU|(ji.tvx,M^ *gt;^islt;x.n.Tbh. Ti^unuiJ JV kt^u^Aoc/'u^h KâAou^HjJt^ TjJç qS^vMCT-xç a.v'riij) xu^ ça?,UTTûj^Au^oçO J\k.^kk ouïra, tPiau-7«?. iru^i^jTou J^î ^ç KÇÜ) AiTrfù p.ircc ^ '7yU7A0iPu2Któ amp;^l^/MV{jSjJH,lt;^' Tra^l^uç'p ^t^ioij^yrréS^/xo^ th oo‘lJ.n,^im'K'oK=ró'!Pilt;i'^vap^H. ijJ'î 2? KOtunaAiS Aî,}o,(jÂüN,U7r£ÇMÇ(^ fxÎÂM' VajKa-PTTfex?. H ck XiÇ'^**gt;'^ «7ralt;roaç, ^-Toiri'/xx naAcrraij^atJioopa H^ SiÂimq. æS'i‘^’(«gt;K-0iU.|UÎ]y(ra th o-j-^ quot;j th iPuya/xiJ. gt;y xà^uvé« i^t KaAou/ÂSjUHjâTf^oKi/xoç.iy ’^liCfMTO. ii ^ aUT 7lV£T]. àW /^ ^ A|-'^3/)t563(î\}y Ac^a, àquot;?? Jt '?^ ^xço/J à-^r-KH^ ovK tûccJV. «T’Vot’ t^ct r ^K 'Ti^ocriJ-Axeptve« (.Äeuo/j vg 'dù) avtxTTÄa.a'ip.J^oÄi st J 9 »to^*^ie^j,/sv^ lt;rfj.v^Hlt;gt; âvf S=:'r/Aa «^gt;y M'7VU|USx'cp.tKA£7'rf 3 'Ai vÉa/jj^a^ù-^p, Koutfiw/ô/xûj^geau mu/Ta^^û^ip. G ■0911 ^ 0Aacô’fâc«,4KPofl(gt;v,AÂ.'K«(?,’ovu-X°i^0Ç»t?(3U(ra/j æ»alt;îgt;ult;raç. Aîiaç,^Kço’ èuXop 7t «^ mK^pfivôiSii,/‘^i/j.oa.p,^6^' t).a^iK.lô} .K J^Ba^aH9!^tk j^joattiiT-ytodVç.âSp.ccjgKSl^. △cwaMi/i JÏ s^S S’i^/xavriKàô, Ka^a^tetó, KwiX^u^aZto, ^x jw^Zui jSu-nf/irtó. ^aAaoyii J^ ngy) ^xK-Tfw (at^uKi{a/j i^j avaso^o7. ayl JV 0 tp-phua. 1|9^ tp-ß^a: o-uüTÓpjuQ, trav «-•pvSiw x S^i^pMp onroêgt;^iypu(X.Ti. « 7rx7a -»0U )(uAc3 TÇosiâoira. Aa^iBavtTüa J^ au Tl KaTa7PT;ou,(U.£rt0o(5 Kuct/x'« 7ijo? Sxj^a jl^'vicw ly b^Ó7rvoiiW,H5 ttAöV^S? mvop ^ itojoKoSjAvinv Tï KoiAias.K^ J'uo-ïVTtj/'aij.

SMyrnàn, LRomanimyrrham dicuntJ Ar-bons in Arabia Aegyptiæ fpinæ fimilitudi-nenafccntis,lachryma myrrha eft,quainci-fa, in fubftratas palmeas tegetes liquor ille defluit,aliquando etiam in trunco arboris concrc-fcitVocaturq; in myrrhæ genere quædam pedia-fimos,id eft,campeftrispinguis,8C que expreffa fta dem dan Quædam uero gabirea,omniû pin guiflï ma,pingui ÔC feraci folo prouenieus,quç copiofam ftadem etiam reddit. Primû bonitatis honore ha-betTroglodytica à regione in qua nafeitur, fie ap-pellata.Viret hcc modice,tranflucida eft, Sf morda ci in guftu erofioe fentitur. Colligitur myrrha etia colore candido,numeraturq^ port Troglodyticam in myrrhæ cenfu amp;nbsp;honore,bdellq modo cum tra-datur Ientefcens,odore leniter uirofo,apricislocis nafeens. Ert præterea quæ caucalis appenatur,eo-rum modo quæ exoleuerunt arefeens, colore ni-gro,amp; uéiut ab igne torrida : Omniü périma quæ ergafime dicii, fqualore fuo fragilis, nuUo pingui, fapore acri,gummi,uiribus Si afpedu referenslm probatur etiam quæ minea appellatunExprimun tur omnes,quodq^ex pinguibus expreifum fuerit, odoratum pingueqjert: Qnod ueroex fqualenti-bus ôC aridis,necpinguenec odoratûi Minus odo-rata exprefla myrrha eft,propterea quoeî cum ex-primeretur 8C in paftillos conformaretur, nullum illi additum oleum eft.Adulteratur admirto gummi, quod myrrhæ diluto antcà maduerit. Eligito recentem myrrham,fragilem,non pôderofam, un diq? fibiipfi côcolorcm,^ quæ confrada Candidas intus humanoçt unguiû figura per mediû tranfeu tes cum lëuore diuiliones ortédanquç minutis gle-bis fit,8lt; cü acrimonia amara SC odorata- Quæ con trà pôderofa 8C picis colore fuerit, inutilis penitus. Eft myrrhæ uis ôC natura calefacere,profüdiore fo mno lopire,glutinare,ficcare ÔC adftrmgrre. Mollit prjclufos muliebres locos myrrha,^ aperit.Më fcsfcetu^celerrime extrahit,ex abfinthi] lupino^ ue diluto aut rute fucco appofita. Déglutir cadê fa bæmagnitudinccotra diutinâ tuifimjÔCin difficul täte fpiritus nô nifi reda ceruice fpirâtes,lateris pe doris^ dolores,folutâ aluû,ôlt; inteftinoJ^tormina.

Soluit

-ocr page 122-

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C

AuiJ Jï 0 5/7H,7Ço ƒ ûo ujSvnç (W^SoÀHÇ pxra. 7re Trî^îuç ly uiPaTOÇ ■^ (xiyi^oi^ Kua/xou -Tpflfcra.âçrx çiaç T£ ^aj^UTNT« ßl lt;ra.(nlt;rfj.o\i^ cpwVHÇ, «îpKa^/ SHVipu'ifTi^ijjSjjHT» ^ÄsoifH ^ a'rex'^'Xi^oijSjjn, ^ G tA^nv^aç. G 'n^üQtßuiraJ^ia.fjso/j.av}!^ J'ra-/xatwarc«. Ti^oç J^ /Àaw/j7roVûU(?,/j-£TàsUTTfH §/a(’ü')^aç(r»a^)£TC«.lt;raî)o’n'ûj JÏ 0 ïAcUwtPia-KT^vZoïjSjjH^ocl^ôvTa.^ M oùAa Kçan'ra, Ko?^a J^ C^ TK c^ TH KtepaÀH Jawara ETr/TraoyOjUS/H.iy tk n ^Äeto'p.iVa. tüTOjty î4-'^“Mtva osa'/aTj,lt;ruv Kox^i' « crajKi' îîô\'^to{jSjjH, amp;nbsp;rà. ttuojjoSvt« lt;?^ arap ^ lt;f\iyp3^0VTa.. creto pM^avicù nge^HÂSoç/Wj ltg^ ^XauKiœ.TÇoç Jê’/ovSouç/AtTaKaoy/aç Cl mA/T^ç V^^^ii'q. A'jx^aÇ quot;^ ix7Pir/xHXamp; o-av o^j. Cl 'ff!-X^ç ^Mi/craç /ASTOc Aaef aveu Cl oiVov Cl ^u^er/v/vou KaTajç^/opSA/KÇCûVVucr/.^aüv^cîlÈCl r’uç ^^ov/'ouç Karaj^oug (îia^J'o/jS;;« Trfi^S -^ ^xu^wTHjtev.TrAH goZ CI TK C^ ÛCf^Cf A/ZoZg t AKH. tt9^ KaTK/'j^ TK A^ HW/xaTK ly Ta uZAtTKoTauTa TaZgaojewg. ly Ja-j^to^uaTK a/^Kj^ij. 7/V£TûU Jlî Hô^J Ar^vug c/^aâ7wç O/XO/œg TH ÎkT® A'BlXVOU , Ug U7fæ£/^0/«^ ,a5^Û-^Ucra 7Çog Ta auTa.

n^ i EOiu^KHg a*(U.v§VKg. Ki!^. o6 • HAe êoiw^KHCT'p.ujva, fe J^îvJ^fop'ivoq.ip Solaria nnaijSjJov ^i']a tit/jjiijSjjh. ek-AÉrou J1È rbj} e^o^k^h a/xv^VH KaTa t^ ivaJ^laW. AcvM/jxp Si EJ^tJ ^i^/xowri' kIw ,/j.a7\.an.‘i.K.Hp, SioÂvàtiltji}, {xlrvur^ d^ ^^^J 0u fjjô/xain ^alp-uqi

I N T E J

O R I D I S, Soluûmyrrha etia febriu cum tremorc aP gores,duabus ante acceHioncm horis cum pipere ÔC aquafabæmagnitudinedcuota^ ta.Subicclalingue,debillante paulatim io fauces fucco, earfl afpcritates,àuocis ram cedines emédat, Ventris lumbricos necat. Contra oris 8C animæ ingratü odorc utfliquot; ter cômanducatur, ÔC contra ala^ fœtorcs cû liquido alumine pari utilitate inugitur^ Colluuntur myrrha additis uino 8Coleo,co firmanturqjinfirmi dentes amp;nbsp;gin giuæ» 0*^ tinat eadë infpfa capitis uuInera.Sanat pr? terea contufas aures,ôi nuda carnibus olö opit, cü çoehleaçi carnibus impofita.Pun? lëtas itidé aures,inflâmatas^,cfi caftorio,p-pio,8lt; glaucio.Cotra uaros iniugit ex tneb Îe,addita cafia. Ex aceto impetigines exte' rit, fluentë capillü ex ladano, uino myrrhe o^ oleo mucta, confirmât, Diutinas nariô deftillatioes lenipinuclis péna naribus. Ex plet oculoçt ulcéra, delet albugines,SC quÇ eoçs elaritati officiût. Palpebra^ itidé afpi tates exterit.Fit ex myrrha thuris modofiJ Iigoetiâ,ut mox docebimus,ad eadé oibi^ utilis, Bœotia uero myrrha incifa radix eft arboris in Bœotia nafeëtis. Eligito in boni täte odoris myrrhf fimilé amp;nbsp;æqualéîcalefa ciédi amp;nbsp;hæc uires habet, mollit, dilToluiftp-Suffimétis eadë utiliter mifcet SC uaporat.

.PRES,


^voient qui cautius amp;nbsp;innoedneius mores amp;nbsp;artes docent,accedences ad fe difcipulos,qui fub mailsp^ dagogis (ir magiftris diu male profecerint.non prius ad difcendas mêlions uicg legesjcertiores^^'d“ *gt;-' tracflaciones admittere.g coadlos male cognita dedifcere,excipiendis nouis er certioribus prgcepdsgt; uacuos labeomniiamp;ignorantiaeorum animoSiaptioresefFecerint.nonmaloutiiidetiircoHfilioipecinud li obferuacioneTiquidem uitio infoeliciter uirtus inferitur.nce coalefcit cicatncemqj ducit ukus, cui uitlat^ os fubeft. Et in fabrica artibus^neceflê eft praua er diftorta femper fieri,qux anormi régula direfta aligna dofuerint.Quod ne in myrrha nobis er legentibus fiat, quae diuerfis loeis toto hoc capite uitia inoleueriiti purganda primum, aut hgnada falcem deinceps nobis funt, ut quod incipiences hoc opus praefati funiusgt; fani er incegri Diofcoridis ucilis amp;nbsp;amabilis fit ufus.uitiofi uero amp;nbsp;corrupti,nuUum fub fide can ci autorisp^ riculum.Diximus non multo ante'cum de ftaclle unguentoagcremus.uiderinobisftadempinguioreflit' lioremlp expreffe myrrh æ part,ê,huic feriptori eflê,cum tarnen Plinius fia die myrrhæ genus manifeßt W ciac,er Theophraftus libro nono idé teftari credatur.quod tâ certü nobis hoc capite fit, ut non aliter incew' gi à quog ftadle in medicina poffit.ö expreffæ myrrhe prima deftillatio,er quafi pinguiflimus flos. Alitât enim alijstp appellacionibus à Plinio Jiic myrrhe genera numeratinumeratisip duobus pediafima.f.dr gabi rea,quas pinguiffimas appellat,ex iitraqjexpreffa copiofam reddi hadlê dicit : quo dudtu fermonis.qua' fum^uoeü fignificatione nihil certiusaiidiripoceft.neCaliud colligi.geffebruicftadiépinguiflimaerprl' ma expreffæ myrrhæ deftillacionê, cuius in unguentis ^r medicina præcipuus amp;nbsp;laudatiflimus effet uius-Necobftacquod Plinius ait: Sudataütfpontepriusêjincidatur.ftaeflêdiAa.Id enimPlinius.utinrefinalib; vii.forte appellauit.a deftiUado fadraappellacione.cr quoniainrelligerec,ut in expreffa myrrha, fiadereu quis parcibus antefercur,fic in fluxu eins ex arbore,probari magis fpóte fua,q incifo arboris cortice deftu' lantê.Jn multis enim naturae hic ordo.^r quafi lex eft, ut quæ prima ét (ponte fua fluxerunt,meliora^'^' nus ô* fœculen ta excipiâtiir.Qiiodlt;jjTheophraftus ait:4 A trpvfm » ^ raxTÎi,« X 7rA«yH:quod eft: In myrrha autê alla ftadle.id eftftillatitia.aliaplaftejdeftfidiitiajnonfatisprocôperto nobis eft, ad genera'ne dus, an'ad artificiofam expreffionc referendû fit;7rAayô»cnim artificium amp;nbsp;opus humanü habet:fiueenim fingt* re fiue coriformare dicas.utrutiqjhominis eft; Confirmaretp hoc uideturnon multo poft Diofcorides.cuin ait,fieri ex myrrha exprePuones, ex pingui odoratas amp;nbsp;pingues ire. Wox ignauâ Sc inefficace effe expreß fam,quia oleü èt rlx wK7!xeunf,ià eft,in conformarionénon admiferit.eodem uerbo ufus quo Cr TheopM'

-ocr page 123-

LIBER L

s?

dus in diuifione ilia ufus eft.Quæ omnia longius dicfla à nobis fueruncut quod Diofcoridi amp;nbsp;Plinio idc nô eft.cerciusàlegentibuscognofceretur.Scircntqjomneshuicfcriptoriftacflê prima exprcflæmyrrhae deftil lationem tancüelTe, necp in medicina noce ilia aliudfignificari SicqjCclfum lib.v.uenfimileeftdixiffe, myr rhæ qua ftadlen nominant.non genus fed melioré eins parte indicantem- Non funt præterea Plinio amp;nbsp;huic cademgenerum nomina.Hicin primo ordine 7rtJl/«(r/,«oy.id eft campeftrem numerac, Theophraftum ut ui-deturfecutus,quide thurecr myrrha longiorem hiftoriafic incepit: Nafcunturautem thurisó' myrrhæ ar bores,alia: in monte.aliæ ad radices montis in priuatisagrisiideol^aliæcolunt.aliæcultura carcnt,feruntq; moncis cxcelfam alcitudinem effe.fylueftrê habitü.iir nimbus confpergi.-exquo in planiciem profluunt flu mina.quae quonia à Grccis ttMv dicitur.hic TnJlcatrz/ioy.quafïin planitic er campeftrifolo nata myrrhä appel lauit,uc ea appellacione à montana diftingueretur.Cæterægenerum in Diofcoride appellationes.quemad modum iZfnæ Plinio incertæ nunc funcfola à Troglodytis folo nomine nunc cognitis, Troglodyticæ cer-tam habet nominisfuiaeftimationem.Irrepfit inter hxcgenera uitiumetiâ: nam quod hicait.mAt^Tixu/li Tisf^MTiti^ -tH, îiuyMtHuTmlùi «p/ö^iauw^« ©quot;c- non AtiÜH.id eft tenuis,uerum Au/KJi.id eft candido coloreJegendS eftificlj; nos reddidimuSjPliniocZalqs autoribus accedentes.qui inter alia genera candidumnumerant.-Idqj Plinius palam teftatus eft,dicens:Eft O' Candida uno tantum loco.-Nec nos in eo tarn uetern autoritas mo^ wic,gqgt; tenuitas parum myrrh g competere uidebatur.qugglebofa «Sc: in offas conuoluta, longe ab ea forma abeftiOq» frequentifl'imus toto hoc opere hie error eft,ut ubi Awn^yquod candidumeft,legi oporccat, illic AuHb^quod tenue,legatur. Quod eft deinde U7rifwfgt;@^, O' nos uertimus, eorum modo que exoleuerunt, arefeensmon adeo difficilem habet incellecftum, ut dubitandum tantopere in CoroUario fuo de uocis eius fignificatione Hermolaofuerit,qui maturitateinfignem conuertens, parum proprle rem fignificamt : Inter egtera enim qug Grgeis ufK hgnificatjO'fpeciofus habitus eft,O' quafi «KMa'dicuntur^’iLf«/«, que nec ci-tius nee ferius in ufum ueniunt. Sic Phnius horgum mel uocauitalterum eius genus, quod prgeipua tem-peftiuitate conficeretur.Et ab hac uoce mulra feceru n t Crgci adiedliua ï^upar, tip«Zoy, O' in ter aha uTrtfwpov, quod nihilaliudfignificat,qeaqug ultra tempeftiuitatem fuam produefta, fpeciemO'bonicacemamife-runt;uerbi caufa eritcucurbita,erit cucumis wp£xZ@',cum incibogratuso-idoneuserit:£f7ri(gt;w/gt;©'autem, cn träfeunte in lignum cortice, duratis^intus feminibus O' came, alium g in cibis ufum habere incipiet ; qua fimilitudine hie myrrhä hancuTrifwpov dixit, id eft eorum modo qngiam exoleueruntfcabrâ,arefcentemO* lignofam.Idlç Serapion etiam inteliexilTe uidecur,multum afperä eam appelläs. Varian t prgterea antiquio-tes Grgeiin eaquamergahmen dicunt, quam alq gummi uiribus O'afpeeftu, alrj uiribusamp;odore referte teftantur.Nosquodin pluribuslegebacur,illu dreddidimus.Coniungitur huicparti ftatimquod omnino uitiofum fit. O' in quo male fequaxO' incertus fenfus occurrat,aneutroin communegenus traieeftus, Idl^ huiufeemodi eft.')(^ ttm/aktk 5 iui^ylviTxitKTfi /jl^ v^ MTrxfuv,ïii!iJ[n i^ M^^.xif A '^fi ^Kfm, K^m!x^cin liuAii : Quod totumficreddicumanobis eft.-Exprimuturomnes.quodqiexpinguibusexpreftumfuerit, odoraril pinguefpeft.quod uero ex fqualentibus O'aridis,nec pingue nec odoratum:his tam aperte O tam certo fen fu difpofitis,nulla foeminini generis intercedente uoce,fuccedunt hgcftatim.-ó'^y©' jAi« j^/x(i Tt/ocriM^ivKi îmi «VW Tiit «vtcTTAixir/y.'Quod fi lieht aliquis, ut feres habet,latinum facere,non aliudaptius, g fia mafeulino uel fœminino nomine incipiens,cômune enim illic genus eft,dicat: Infirma, çp oleû in conformatione non ac-ceperit,quæ noces fuperioribus coniundlæ, nullü indicant Icgitimü fenfum.Nec fufpicari,fed pro comper-to habere,iiitiü illic effe,oportet. Videtur au tê nobis potuiffe quondähic fenfus O' reiferies efte.utquoniam in myrrha fint craffiores aliquæ partes, doceret hoc loco Dioicorides facienda ex omni myrrha ftaccen, id eft exprimendâ adfufa aqua myrrha, ut in ftaefte unguento praemonferatü eft : feruandumfp O' in paftillos conformandîi,quod expreffum deftillafTet.O' quoniâ in myrrha bonitas odoris,O' adfanitatêin morbis ui-tes effent,fie exprefiam myrrha,altcrâ,odoris fcilicet commendationc amp;nbsp;ufum amittere, fieiiqi (^âw^infir* mam O ignauâ,non in uiribus ad fanitatê,fed in odore ad uoluptates O' delicias uitæ.Indicatqud quæ fubie ttaftatim caufa eft,qgt; oleo careat,quo experientia docuit, diuriftimeferuari odores,O'facile citilhme pen-turos.nifi unguine O' humore eius coiitineantur.Teftantur id Plinius.Plutarchus,mille alq, ne longiores fi-mus^Ex hac itaqj caufa facilis coniedura fuit,de infirmitate odoris agere illic Diofcoridê:neq; â^m forte an-tiqua amp;nbsp;uerâ fuiffe lecftionê,fed «voir^xov,id eft fine odore legendum effe.u t una uoce infirmita tem O' rem in-dicareuconijcimus tarnen hoc,nondecernimus.CôfueuilTeautcm ueteres fine oleo in paftillos expreffam myrrha c^nformare,hic ipfe in ftaefte unguento declarauit: ea tantum probata ftadte.cuinullîî effet admi-ftum oleu.Eft it aqj fie intelligenda res, ut cum docuerit Diofeorides ex omni myrrha expreffiones fieri,ne-ceffario fubiecerit.infirmâ in odore effe, expreffam amp;nbsp;in paftillos conformatâ myrrha ; propterea qgt; oleo in conformatione careat,quo uno liquore diutiffime odores O' fceliciffime feruatur. Qiio loco deinde legi-tur.-Et contra alarü dolores cum liquide alumine pari utilitate inungitur .• iniecftus mihi fcrupuluseft, non dolores forte',fed uirofum O' hircinü odore ilium qui ea parte fentiatur, legendu effe : Sufpicioniqjhuic no-ftræ caufam dédit, qi hic ipfe in metallicis de omni alumine agens,contra ingratos alarü O' uirofos odores inungi eo præcepit.-quoniâ illi adftringendi O repurgâdi uis fit.nunc aüt myrrha illi adiecfta,non tantü uidc ^“'‘ ^^ praecipere.ut abfit malus odor,g fimul etu nouo O' meliore odore, qualis in myrrha cft,cetrü O' hirci num illü delere: accedit O' alia ut credimus non contemnenda omnino ratio, qj hic remedin id feetori oris O'animae ftatim coniiigit,O' quafi à cogeneribus mails nondu difcefriffet,illud ad didit. Non cofueuitpraetc rea Diofeorides comune aliquid priuatim cötrahere,nifi in manifeftare.Si aüt legemusalaiti dolores,mal5 id intelligere oportebit,qd propriu habeat genus O' propria in ea partefedc,amp; qualia in ftomacho,capite, tenibus pedibusqj quotidie fentiunt. At in alis legiffe me no memini propriu aliqd doloris genus. Poftre-mo quod de Bceotica myrrha in extreme hoc capite legit, nullü in antiqua plantarü hiftoria medicina'ue Ufte habet ; nec inueniue me hadenus de ea quicg meminimifi forte hue gtinet qd Columella in carmine h filé

VTTifWfOir«

cup«. bj^wev.

-ocr page 124-

86


DIOSCORIDIS,


fuocecinit;EtlachrymasimitacacuasCinyreiaiiirgo.Sed melior ftaó;eponaf Achaica myrrlia:lt;ir quahic Boeonca Achaicä à propinqua regione ille dixerit.Sed nS rôdent huic oia q ille cecinitihic enim arboré ïT ar borisradicê dicit; ille croco ö'fampfucho myrrham fuacöiungit, potiuslp inter olera g inter arbores de ea céfére u idet: nihilominus ftaule meliorê appellac,adfcita à cögenere ïr cognata plâta cöparationemec tiri ftatfle rneliorem,fed imitata nerae myrrhx lachrymas etia adqeit.idé fere' dicens quod hic ait,iubens in Boe otica hac myrrha earn eligi,q bonitate odoris uerae myrrhx maxime fimilis fit.Conieefluris, nullo fe otfc' rente ignotx nuncrei tefte ü* autore,uci coaAi fumus.Necfcimus ex quo nihil antiquiores alq de hac iw^ rha teftati funt. g liera Ö* légitima feriptoris huius ea quaff proles fit. Potuit enim illi hxc pars accreuine à pofterioribusaddita.inquailludintegrruörincorruptüeflenóuidet.quodincundislegifrArboriscuiufda m Boeotianafcétisconcifa radix,Boeocica myrrha eft: ne^enim uerifimile materiaradicis in ea arbore myt rham dici,fed potiusquod ex incifa eiusarboris radice deftiUaiierit.Nihil camé more noftro mutatu à n» bis eft.Credimus'qjin myrrhx nomen Cr céfum fine radicê, fiueradicis liquorê hunc ex odoris autfaporis fimilitudine adfeitu elTe.qu éadmodü in horcenfibus olufatri genus, qiiod fmyrnion hic Sr alq dixerunt:qd quonia odorc ör fapore myrrhg lachryma deftillet.fic nominatü eft.eâta cö olufatro,qd hippofelinon Grg Cl uocat.cognacioneó'fimilitudine.ut Columella utroqj nomine olufatrum uocari dixerit: c5 tamê hic ah te^i ab altcro multa hiftorix diuerfitate difcernat.Theophraftus certe lib. vii. de olufatro agês,ait iNafcitiir cx eo lachryma myrrhx ffmilis,ferunt^aliqui myrrha hanc elïe,tatoperc decipiunt fimilitudine reiji igna ri.Potuit icaipeadê odoris ér faporis fimilitudo Bœotiex huic myrrhx nomé dediiïè ueiji ignota nüc arbor, ignotafecitnobiseciâarboris,feuradicem ut hicait,feu ut ueriffmilius eft,incifxradicis lachryma. Et hxc

I et' t P*^® inftaurandain Diofcoride myrrhghiftoria fatis dida ffntJn medicina impetigines tantü cradlabimus, fummx cu tis malü.ö* qd inter afperitates ér fcabrities eiusgrxcoiji medicis numeret. Fieri id malü Paulus Aegineta dixit, eelerrimeq? in feabiem ér in lepra tranfire, cu tenues exdêtp acerrimg fanies.craffioribus fa niebus alqs mifceant.Dico aût fanies hoe loco,quos Crxci fua uoce ;^£f,«j dicut.nö facile in egeftate latinX lingug explicabiles, nifi lögius deferibât: dixeruc iraipilli ï^-up«/ in cxde ér uulnere prima fanguinis à fua in* tegritate dcclinationê;fic^Homcrus uulnerata à Diomede Venere ait, pst lt;/l’ xi/m hvo, z^wp: fluebatz fcilicet immortalis fanguis dex ï^^it, id eft, iam nö integer fanguis fed in aliud genus Si: nomen translatusz I n morbis aüt cü idê fanguis ab integritate ér bonitate fua difcedens.ad pus ér faniem tranftre incoepcrit,eo tépore ér habitu nófanguinê tatn,fed alios etia humores Illi cötüiftos admiftos,';^wpMv appellatiöe Crgci dh xer5t;ér exhis fieri Paulus Ac gineta impetigines dixit.n ö omnibus,fed cü tenues acres^ Ijpwpw hi craffio' ribus alqs cömiftifuerint,Galenus aüt impetigines in diffinitionibus fuis dixit effe, cü multo pruritu fuffl' mg cutis afperitatemdn ifagoge fua deinde latius ré his uerbis tradidit.Cutis main ér impetigo eft,duplex eins genus,mite alteqi,ferii ér difficilius alteqnpellntur ab eo ex fumma cute fquamulx.rubetlp fub illis lo* cus,ólt;: tantü n5 exulcerat:orit ex falfa pituita ér flaua bilemecfecusfquamulx illx decidüt, gex 'fidilibusi in gbusfalgamafuerint.autmuria.Facit ér Paulus Aegineta duo qfdem nominibus gcnera,ferislt;i;érdifficj lioribus mederi aliquaex aceto affirmat.Quo fit ut poflit Diofcorides defecüdo illo gne tantü dixiffe; ér ß quod difficilioribusmedetur,mitioribus in eodem genere prodeffe etiam potcrit.Crgci id malum recepto etiam à Latinis nomine lichenas appellant,a' lambendo ut credimus, quohiam in pueris faliua hominis ö* attritu lingux curarentur.ut idem Paulus teftat,Quatuor eins genera Celfus numerauic libro quinto, qu* legentibus nouifte facile erit.

Hi^i STU^ait©-’. Kï^j. 7r\

^i«r—tu^a^ ƒ «Kijuov Ui tPt utP^y Diva’s o/Miov lüj. tPiaifî 3 «5? ylt; yO f ct73og ty Ai-^oi?. ^ÆviôdVç.

fl^o/xSaq Ej^MV U7fÂSUK.0UÇ. Ètti ^ia.fxivlt;av TH iüucfi« uç b2:7rAê'So/j.iy lt;^ tu MaAaiiytiÓS ave iç urjairia/j^i/à ^eAitco J\’ 7gt;iovrgt;i= J^i^fio KajaSaAi'™?, «^ monJ^icc-Koq,i^ KiAÎKioç. cpavAoç q o /AEAaq ly 4.a6u 50Ç. 0 Tmu^iPifij. UjiirKtTJ J^_ ^ iZ'axjuo/j Ko/x/jo eontoq. cfiau^tq. cr/xujviGo/i. cAirov 9 '7707’ quot;^vaTj. AoAÏ^oucri clV avi' T^Zç U 73? J^ïvJ^^ov '7t^'ia‘p.aa‘ip «7^ uip '^^ a-noÄtiitiip âva2:Tf’Stj ixiyvijSpH amp;nbsp;{J-ÏAiTl ty ï^œç U7P fa0Migt;jgt;y aiXsoK? 7ilt;r'ivXvioi ^ AH^op fi sÉ^ «5« pjaTKrewn') a-MixpaTMOSOwi v ïp rii’ ê^UTCC TK? HÀÎoiç rw sujam. C1 Z'i h3'mov eü^ut^k-W, EKS-AlêoueriVE’il’Ut/'wj luj^jov 7igt;l0ÛV7EÇ. «TKuAiKia 0 my^ovo-i. irMAiuÏTHV ovop.« ÿVîlÇ, E^K^/VCUfTl J 01 «TT^JOl TOV T’lS'PV ug

DeStyrace, Caput LXX.

STyraca LLatini ftyracem dicunt. J Arbo^ riscotonco malo fimilis lachrymaftyra?t eft;bonitatc in eo excellit, qui ruffus, pW' guis,refinofus,8C albicantibus grumis ebf quinque odoris fui bonitatem diuferuat,SC cum fubigitur, mclleum humorem aliquem ex fe requot; mittit:talis gabaliteseft, PilTidiacusSC Cilicius* Improbatur niger/riabili s amp;nbsp;furfurofusJnuené tur præter hunc lachryma etiam gummi fimilis, tranflucida,myrrhæ odore.Sed exigua hæc nafc* tur.AduIterat feobefuæ arboris,quç uermiû ero fione fada fuerit,addin's melle,irini ungueti fed* mento,Sf quibufda alqs:funt etia qui adipem, ce' rä'ue aromatis odorantes, Si in æftu anniftyracl côpinfentes,per cribrum quod latioribusforam* nibus fit, in frigidam aquam ueluti uermiculos traqciunttuendfit^, uermicularem ftyracem ap' pellante5:pr«ef€runt(5aliishunc imperii ucluf noo

-ocr page 125-

LIBER I.

87

kM^eUoptOV'n^ocrlxpVTi^rn i{^ A' oiT/xljjj tîr’Via, J^^i/xv^ yJ' ’^'dp iSipo aJ^oXciQ. ^iV-^ voip-ip J^'£}(^'J ô^/xotv^nàù, /xaAaK^KtójTre T^iKH^j, '^i^^p -71^0^ SHX“Ç quot;Î itaraj^ouç,Kogu ^«Ç,Sj2r)jûUÇ,â7fKû7rZtX)cpœVH(? • a^Aota «j ’ijo? Taç ^vsi^» p-vcr^i^ HJ crttAx^i'a^.E/x/j.« l'a n K^^ Tcivop^oti ty 'n^osiamp;ïpSüjoi^. MiÂi' tipriMv:f(ält;^fjjiAaTl^tlt;.a.Tlt;x.mv6/J^olt;i oAi 70? P-ITIX ^HTlVKÇ 71 JiêlV^/VH§ . p^-'iyW^ 9 ^ P-a.gt;.ixrp.aa-i ^atfoi^t^ix-oï^t HJ 4Ko7f/Q j^Koquot;; M«ç. AOA^ Jl ^ ö7^aTj 0 CpW^VUTj H^ 3-«-Aouij œç AiSai/o^, «^/xoK^ Tt H ouSizAh Tt^ot’ « 0 H 735 A/ßavou . 7° iK ^ auTO erK^atoquot; pSjiop ^^itrp-a. ^ ‘TH eru^ix su^imvop, ö^^eii 1’4 '^ (U-aZaïff/^u^wç. KtepaZaArsg /Av Vi O B 06^u, Cl K oi/^aiüop K.a^£SKKlt;^.

nó adulteratum, probationem eius ex adore négligentes: qui enim adulteratus non fuerit,acer-rimo odore fentietur, Habet ftyrax calefaciendi uim,mollit maturatt^.Facit ad tuflim, à capite in fubiedas partes deftillationes, mueum, raucedi-nem,amiiraml:^uocem.Duratis præckifistpmuli ebribus locis utilis eft. Menfes idem potus SC ap» pofitus trahit.Aluum leniter mollit, exigua qu5-titatepotus cG terebinthinarefina. Mifcetur uti-liter malagmatis quæ difcutiedo fint t nee minus etiam acopis, Crematur ftyrax,Sf ad fuliginc thu ris modo uaporatur: omnibus his quibus amp;nbsp;fuli-go thuris accommodata. Quodlj fit ex co in Syria,ftyracinu unguentum appellatum,efFicacifiï-me calefacit SC mollit« Dolores tarnen capitis facit, SC graue foporiferumq^ eft«

INTER PRE S.

N On fuiflét nobis difficile,neeput credimus in feriptore hoc magnopere utile nunc effet, collets in unû quæ diuerfis locis à Plinio alrjscp de ftyrace cradûtur.cômencationes has noliras augere,quod lampriaêBarbarusfecerat.commêtantibusq? hxcnobis.memoriæeiuscôfulentesfratresô'ami ci,ediderunc.Abomnibus.n.Wubic^nuclegiturSrinccIligiturPlinius .■ naturalisqjeiushiftoriæ tam multi prodierunt indices.ut cclerius,utaitille,qafparagi coquantur,omnia quæfparfïm toto opere ab eo tradi-ta fuerunt,inuniicoltigipoffint.iamp;: collega deincepsdifponi.Sed nos diuerfoconfilio hocagimus.c^alio laborisgenere prodelK conamur.Habet.n.id inueniedi tat urn Ér colligédi,qug in taco opere fpaila pleroflt;p fallunt,ltudiüamp; honoré,hoeuero noftrüpurgadiinftaurädiq; q in impreffo Diofcoride uitiofadiuerfa'uc funt.aut elfe lilden turiÉr in grids latinisqjuocibus aperiëdiÉr explicâdiquæ minus nota Ö* rariora funr. humiliuscerte.necantiquoijzfcriptorum.quos iUealiquando totosreddidic,maieftati comparandum.nó penitustamen ut fperamus ingratum amp;nbsp;inutile,prxfertim state hac noftra, in qua tam multi in græcis quotidie proficiunt,ut ea fimulcjjlatina difcere ói: eradiate cupiêtes,laborem hunc noftrum negleCluri pe nitus non fmrConariépid nos maxime perl'uafit,qui ex Gallia nö multo ante hac prodijtlatmus hie autor tam multislocis edition! huic notlræ cötrarius,aut nö idemfaltë,utdiuerfitatisab eo noftra reddëda me-tito ratio,Ér declarada ubicg caulafuerit.Quod nö minus g in alqs in ftyrace nüc etia fadedin Incipiëdnlp ab eo quod à principio ftatim legituriBonitate in eo exceUit quiruffus «r pinguisÉre, Nö.n.ut m impreffo fic in exteris f u^/,qd fordidü eft.legitunfed una eätum amp;nbsp;altera mu tatis literis,A(^r quod pingue fignifi cat.Ne^nos id male ét magis probare tam perfuafit teftii! boni tas Ér copia,g melionbusgrçcis omnibus accedens Plinius duobuslocis,libroxii.primü cum aic:præferturruffusÉrpinguiterlctus,moxxxiin. ca pice vi. his uerbis itege de ftyrace agës.Placecprxcer ea qup diximus maxime pinguis,purus;quo loco nö folü pinguitudinêin co defiderac,fed puritatêecia cömedatmö alio fane’fenfu,g ut quod nos elegimus, c5 firmetiÉT quod nos reiecimus,Éripfe danet, Accedit his etia Paulus Acgincta libro iiii. pinguiffimü prxch pue in medicina defideras.Necobftatqdidê Pliniuslib.xir.cap.xxvi tradidinOb id in fcobe lórdefcic. Habet, n.id eandëhuicfcriptori rationëamp;hiftoriâ,cum mox ait:Adulteratur fcobe fuxarboris Ére. Qiiod to turn debuerat ab eo diligetius obferuari,qui etia 4«?«fgt;w fuie 4-i)(öi/pM,utrunqjenim eadê fignificatiöe in an-tiquis græcis legitur,cano ficu obduólü,ex Plinio interprctacus,decreta magis aliogt amp;nbsp;uerba, g Diofcori-dem fecutus effe ét amaffe uidetunCum alioquin oporteret interpretem,nö quæ alrj,auc quomodo de ea-dem re doeëtes cradiderint,fed certa autoris fui uocum xftimationë fequi amp;nbsp;reddere.Raro.n.à pluribus alï quidpanter docetur,quotq;hominumingeniaÉrin rebus obferuationes,tot etiam defcriptionesfunt. Ec-quis etia nouit aii Plinius alias cano illo fitu in ftyrace defcripferit notas?Et fi qd græcis ■/■«Çgt;«fgt;'or hue 4«Sv(gt;ói( eft,uocibus illis defcripfit, non decebat noftrx æratis interpretem tam obfcurc rem indicare.Quis.n. nunc inteUigat ea ratione fragile friabileq; figni ficarifeffe au tem græcis •l-«ïgt;«fgt;lt;iv Ér 4*5vf iv fragile, omnia ciu s gé *f«f h. tislexica oftendunt,iMA«5'ov,«o?’tvùÉr fimilia fignificare,tradentia. Obferuauimiis prætereaÉr nos in hifto- iK^vfir. ria Annibalis,qupà pluribusgrpcis tradita eft,cû meenfas ab eo ïr aceto confperfas alpes defcribüt 4a?apx igneÉrhumore illo fradia montiumiugaÉrfaxa appellant.Eftip id facile omnibus ex re ipfa.ÉZ ex luucna leintellexiffe,cuair.Et montemrupitaceto:ideo(unosfriabilemcertiorereiindicio,4«{gt;«p!)vconuertimus. Qiio loco etiam diximus talisgabalices Ére. contra g in græcis legitur.in quibus omnibus catabalites eft, non fine ratione fadlum à nobis fuit: nee Pliiirj tätum fidesÉr autoritasin copotuit,gggt;in Phoenice,fiue ut Strabo tradidit,in Syria Cabala ciuitas eft: nullibi aut catabala, qd hadlenus in geograhis legerim.Sequit non miilto poft,quod hie ait: Adulteratur fcobeÉr estera, additis melle, irini unguenti fedimento. Ér qui-bufdamaltjs.inquogræce uocis vvrixSt^uuiselbqualineceffitasunguentum illi addere perfuafit.In liqui- 'wteït/m, 018-n gtæci vv^iiiS/^la, dicunt,amurcam uerbi caufa in oleo,in uino fæcë,in urina hypoftafim, ÉT in altjs no . minibus fedimentum omne, quod pondéré uel craffitudine in imumdefcenderit: non tarnen id decernt niuSjUeij! monemus in incerta re elcgiffe nos illud,qd ex cömuni uocis illius gftimatiöe inteUigendu erat.

h a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fsecern

-ocr page 126-

SS


D I o s C o R I D I S,


Faecem.n.û'fedimctiim myix^^iiir graeci appellant. Neep id nosremoratu eftqgt; non irini iingnen tired iridis Iiypoftathmeftyracêadulterarihicait; potuit.n. Diofcoridesungucntiimamateriaconfedionis indica-re.Tota in eauertiturres,in ftyracis'neadulterioadmoUiêdaarboriseiusfcobcratis mellisgliitinofuslen-tor fît, an amp;nbsp;irini unguêti fedimentum addi oporteat, fi Tatis non fit mel.non male tunefxx illa adtjeiet.-fm contra.tiicdecerncdumerit.anhicuolueritin humorealiquon^adere decoqui'ueiridé.fedimctumépeiiis in adulterio fiyracis mifceri. an potius.quonia cariofa iris in fenedlu te fit, eoep tpe odoratior fiat,hic cario fumillumpiiluerem.qui in imo nafis in quo feruabitur,fubfederit,liypoftathmen Cr fedimentum dixerit: id^mifceriftyraciuoluerit.Nó relinquemus in adulterio hocq preruumerataafe mifeeri Diofcoridesdi» cat.cedrirefinaeffe,garni, Cr amarasamygdalas.-qux omnia à Plinio in hacipfa redeincepsnumerätur. Quod in extremo deinde capite eft,)yt(ti^ 5 x, ÖtüSij x^ {)wgt;iOCrc. Tribus ƒ bis defcriptü unâ tätü habet tone. Credimusipduo ex illis abundare,inferta ab his,qui latius.ut in enarratione uocü fit,explicare re uoluerintlt; Quod.n pcipitur unü eft,ut cremetur f. ftyrax ad excipiêdam alioi$t mó quae cremantur,eius fuliginem.

P^l BlPi/XvioU. K£C^. TO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Bdellio. Caput LXXL

i^i^iop. 013 fxlt;xJ^iA)i\,oi9 SoA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dellion,funtquimadalcon,8i qui blo-

XO/I KaASeM. (faK^u^ ® iPtvc/'jcu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chon appellêt LRomani panter Græcis

o-ajaidw/Koi/’. J^ÓKip.op J^ï Uip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bdellium dicunt. J Saracenicæ arboris

aS? 3^ TH ytverH mK^óp, chaur^. raujaitoïS^SAi?. Ai-^3/Kha gaOyç yy iS^a-AaK'ro/j.aMlt;'Yïlt;? ^uAw/j, lt;fl ^•^»«§. tûïÂç ^ TH amp;0^«ö4. tO/KOÇ eVUX'. iSl ^ HJ iT^Op jU'^o^ Hj M^ Aa/j. «tP^dSoAoV. TOAa0uAs. K.0p.lZÓ(jSjJ0pamp;'n‘ ’iVlhKKÇ. (fï^'t^ c!V aTf ■!TÏ'Tfa.(^,^n^jp. ^H^VwePit^, wmAiop. J^a^n ç£U0VTH if'uva/xii.cAoAbTj 9 /j.irvvp.iv^Ko/xp.1. V 9 'Pi^'Ppovxyp.oïati TTiK^MV^T^yiuo'ip. 'épTirn u7f3'UAaalt;rz,ovXoiiT(uÇ£voif'£Ç îs/. ^VV0Lp.ip 9 ÏX^ 0^p.C«z2!K.H/J./JLaAaK2;K.HV.(fi




Cutturofi. ^ftr^^tiwA»*


aAu2wK'v.650rX;0H.HAM/j ly o-kAh^/w/j «^ uƒ50 KKAü3V,£Vt0£/JTÏfut Aÿ atTiru. «Vas’o/A37 W T^ fiHT^af} 'Tt^osièl/j.aoïj VL^\np^vfxilt;üfj.ivofi.ilt;p' tAwTj Q HJ Tct: Ïp-Sjua ty Tcaa-apyr^aa-'icw. fij'^'l 0 gt;V) A(9«Ç7riVo/x£VO/j. gt;y ov^a a^^. Sk j^iKoïç n iy8aç/3(PHKT’/ça4)£A//jiws ^/c/'o'Tj. ara0ü|ü J^ ly Tt^cç çHr^(.aTa,Œîrao'/jiaTa,^ TrA^f^Sç 7rov^ lÿ (bat/'^o/xàs -n'c^'ix'XT .pÀT y^ J^ ty /xaû\lt;xr/j.oi.a‘i vJ^a^/xc^oven TiJûÇ TaÇcrKANji'aç H^ ƒiersjç t nuf, KaT^ra^?) KO7Îfô'(U£V^,-^aj^£O|U.îV5Jo’fva «utPaios 0^^S


lachryma bdellium êft « Probatur in co quod guftu amarum,trannucidum,taurino glnd ni fimile,in profun do pin gue, SCcum tradaturlé tefeens, fine Iigno,fine fordibus, cum incendituf odoratum,8C humano ungui colore fimile* Affcf turSC ex Indiabdellifijfordidum,nigrum,quod adrobolum,id eft cralTioris glebæ dicunt,afpal3' thi odore. Affertur ÔC ex Petræa Arabia, aridum, refinofum,liuefcens, fecundæ in uiribus bonita-tis.Adulteraturadmifto gûmiîueç^quod tale eft minoreinguftuamaritudine, SCincefumminore odoris bonitate fentit Eft bdellio uis amp;nbsp;natura calefacere mollireqj : tumorcs gutturofis fol-uit,duriticscp amp;nbsp;aquofos ramices, ieiuni hominis faliua dilutö.Idem muliebres locos appofim 8C fuffitu aperit,foetus humoresq; omnes trahit. Po tu calculos fragit, 8C urinä pellit:c5tra tulTimue nenatoçitÿ morfus utililfime datur.Prodeft 5c c5 tra rupta,cöuulfa,lateris dolores,amp; errâtes infla^


tiones.Mifeetur præterea malagmatis cotra net uo^iduritiesSC cóeretionesïquê in ufum tundi^ adfufo uino aut calida aqua.

INTERPRE«.


A Ntiquæ Cr cômunesPliniobdelIrjappellationcsomneshœfunt.barbarae tarnen, ideoipnee graeci» neclatinis ex ui nominiscertüaliquid indicates. SoliîadrobolûàglebaBicralïitudine nominiscef tâ habet in græcis racioné idéep eft,quod Plinius ait in olfas cöuolutü. Nö eft deinde huic feriptori légitima uox.Saracenicæ arboris lachryma bdelliû effe.-quo.n tepore hæc ille cömentabatur.nulln erat Sa racenoB2 nome.nee nifi poft mnltû tépus mutataappellatione Lybesad Aethiopiä Saraceni ditfiifunt.NÓ placet etiä quod Barbarus mutauit Sembracenice:Eicct.n.inter myrrhæ genera Sembracena Plinius nunic rauerit,nonideo taméfolanominisuicinitatemutanda uoxerat.Sed numeracibuslaudatibusip Scythica amp;nbsp;Arabien bdelliû GalenoCr Paulo Aegineta,ex altera duai^regioniigentileinfiauiadumillicnomchiC' rat.-Scychiegtpaut Arabicæ arboris lachrymam dieedum.Quod nos ramêfacereaufi nö fumus,cótentiha tftenuslegctesmonuilTe.rnclinat n animus utrantplegi oportere.fuiffecpantiqualecftionêmSzxjuKsiiaf«' ßzx^v.coaluiffeq! fimul librario^i uirio Cr medieorii negligêtia,ut toto hoe opere multa alia,duaiÿ gentium nomina. Vtorepad earn opinionc argumêto,qd hie in medicina utnufep uires nullo gentiü difcrimine nu-merat.qdalq Aegineta(pinprimispoftegerSt,cuius lib.vi. de bdelliohæcuerbafunt; Molliêdiuiresqu* durata fuerint habet Scythicum Cr Arabicum bdelliû,pcipuetprecês.Arabien hoc amplius,ut urina pellac, calculos frangat,Cr concoûtiones adiuuet:quorum priera illa duo ab hoc feriptore pariter docctur.Qiiod etiam nö multo poft corrupte legebatur, 7raA«5iïlt;/lir, antique latino Diofeoride monente,in quo ueræ lefu onisaliqua ueftigianonnüqdeprehenduntur,côfîdctiusmutauimus,diximustpafpalathiodore.i.«mT«** tói/tw.'fed hocmihicûalijscommunefit.tâfacileinuentufuit.Diximusnômultoantcdegutturofiseorûip in anteriore collo tumoribus. lterü de ijfdem certiusdicédum. Fiunt in anteriore colli parce cumores,quos jBfjfpjOK^wgræci diciit. ex tumore Cr gutture fada appeUacione ; defcripfit^eos his uerbis Paulus Aegi-taiCran


-ocr page 127-

LIBER L

«9

neta: Grandis in collo^ rotundus tumor fît, inuento ab interiore parce nomine, quam jSfmS^^ov Græci iio» cane. Duplex eorum difterentia eft : alq enim adipe tument, qualia funt quæ in abfeeffuum genere qdem J cunt-alq partium illai^î dilatatione, qui maiore periculo curâtur, cunlt;ftislt;p his mederi bdellium Diofeondes ait.laterü^doloribus.non ut RueUius conuertit,intentis laterü membranis,nulle in morbis geneie.d; ndiculo fcnfu.


n^f Äfßavou. Kiep. ttÊ'. iBcWoÇ'j^vaT]z^c^ Stçaê’û:

TH A(6wotpo^a K«Ayp.%VH,'7J^0 TtuaJVo ajçàüKaA^ALîvoçs'«

7ov('aS.SÇoquot;)y uAoç (Jsucrruws. 'ist Jï 'o T’iSï’f’ afMoç A^Koç 71 tq 0Aaô9-t?ç tv Zo9t^ Ac^oç. îûJ\0u/X(a6£ilt;? 7t raj^twç tx-KC«Û/jSz/0(5. b Jê’lvJ^X0ÇU7r0X/J50l? 7t ^7,0 TtA/ûÇ tS 5^pc4v. 7(Vt^ 9 tq l{zl T^tvr/TK Au o‘i/)SÇo')yÛAoç.Tt/cvûV7tçr( a5i°^tK?7t'§a 7MVa %HuaTa ng^J ea?5\oV7tç tiç x^a/xija, KuAi'oucr//j tamp;x’a/jamp;.Tf AaSû( r S5oquot;^u% “XH p-a. jgovw 3 b lolara |c«lt;0aTj. a7®M0'gt; « ^và r^oçxaAapitvoS, Au7t^U(J b 3 â^aëiaS iqb îv fe|U.(Afc).0/jtv/0(K07r/lt;7'K0(UxaAao'(,(U.'x^b7t5^ •y K-ij|o7t5^üVTa.Atr?) ƒ'£ 2;ç H^a/Ao/xiTnç.

^ AAixoç . çv 3 tm p-àAawttôS^vih æouç uç ^totsi'xH. (PoASt] 3 7raç AÎSeti/oç th WIVÏÏH ^KTlVH^ltOoM'O^ÂuoÇ. Hj M/X/J.1. tù-Xlt;§Hlt;?(i't ^p H (harvuer«?.^ AS )^' i^o/J-P-t cwîKpAorSTJ Oupuapttvop.M 3 ^HT/VKi«’ xa mioii wTuepao]. b 3 AiGworç t^corfsTj. «ht Ao7 3 gt;q H ûTiUH i' T’/a7’. Auvanj 3 0^^aiViJv, sûepIVjKTPxaOaiçjv rà t7r/crxo7®üJüTaTaîg xôçwç, iq xoi'Aa t tAx' TrAHçSp iq ôt7fA Aap. xo^vSp 74 'iveu/J-a. r^aup-ara .0:7x055« riWTi Traercy/jiq 7^£xpîwî'y^i7rtj^(Jv. t^h y^e q TK 7^ i J'axTuA/op A rot Aoma pttÇH KaxoKBa. tp-P-OT®? Alt;{bç,Tcù) ra Aax^ .*q rat’ V “SX? Pw^P-NK/aç €1 A^x^“Ç» ®*‘W c^i ^ TT WH xaraj^fópSpoS aij^. ^ Ta Trujîxaura AÏ Axa q X'PiTAa’»«7j top sta2: xo'§'“ « X’f'^'w-àxwça? 3 olrp vT^m lt;rp.wp.£Voç’(aTj. ■^uvuxiaç rt auv plTuà. arap BAatreJço'uv Tr/wa. Tt^èç lt;5Ï rà Aoma aArap-aTa t œ-r', vaj} oivagt; rAuxe ir)(^fjSpoç.p.c:soiSQ 74 t^uç â'?P'r’Kt'?R7 «jjAtrp-oUvoVTaÇTup x/piûjA’a q lof/Vcp xara^fopSPoç œtjÆAe. p^tc^'t^ 3 H^ T/S T^açà^ra^io«/ ueptArpeu^.q 7®7ç 037 Aar XV'Ko7lt;5 $^p.axoiç. a/pLOTTfoixouç 74 wc^xAe ïnvopSPoç jpioct^/uJVç (Pt ^ 7r»vopnvoç w T U7/{UVûVTup. TrAti'op A p-tr’ owou op^tig 0 xTt;v:l. xaitn^ Jï AiSwa; t7r’ ôs^exxa xa 8«ypoû 7t0tq. uepaTrfo'pÄPo':? TtXovePçw «va ^ôtvîtècTÎ’ AÛxva,ajg(ç ap’txxaa. cP9 3 pn-Tlt;x ^ 74Atiap KCMcrip 7rapux'J(lv ^vi œj^iç «v óetcQ-lbuTM ^ 0ÛX£X74(;)5aT].tV(0( 3 7^/^-Èwr/ T$A97r«(P/çâ')Yi(bp X^^’^^A’^s^'^op

De Thure« Caput LXXIL LIbanonXRomani thus dicunt J In Ara-bia que ob id thurifera dida eft,nafcitur thus,Primu bonitatis honoré mafculum habet,quod ftagoniam quafi ftiUicidiare uocant,natiua gutte rotunditatetnullas quod hu iufcemodi eftjediones habeucandido prætereà colore,fraduqj intus pingue eft,ÔC incefum qpri-mû ardet « Indicum fubruffoSCliuido colore eft, Rotundum opereSC artificio humano thus fit: fe dum enimin quadrangulafragmenta,turn con-iedu in fidile aliquod, multa uolutatione donee rotunds fiat,circumagi£.Vetuftate quod talefue rit, ruffefcit : uoeanfeß id ftageron aut entomon, SeeSdf bonitatis eft,quod orobia Si melioton appellant : quatitate minimS, colore uero maxime ruffum.Vocatur óC thus aliquod amomite, candi dum quidê,fcd cum fricaf, maftiches modo léte-feens. Adultérât omne thuspinea rcfina,8C gSmi artificiofe conformat3,facillime tamédeprehen ditur. Gummi enim incenfum,nó agitflammas: Refina in furnS euanefcit: Thus uero qprimu ar-det. Indicatfraude prætereà Si odor. Poteft thus omnia hæcîcalefacit,adftringit,purgat quæ elari tati oculoçtofficiuntjConcaua explct ulcéra,8C ad cicatrice perducit: Cruenta glutinat uulnera, cópefcit omnia fanguinis profluuia,8C ex cerebri mëbranis etiam.Lenit fedis ÔC reliquat corporis partis maleficaulcéra tufum,lineamento'q^ in-fperfum,tum ex lade infertS, incipientes formicas 8C impetigines tollit, additis aceto SCpice, in-undu.Sanat idem ambufta,pernionescß cû fuillo anferino'ue adipe .Manantia capitis ulcéra cum nitro extent,reduuias cum melle,contufas aures cum pice. Contra reliquos autem eiuspartis dolores cum uino dulciinftillatur.Prodeli: ÔCfoemi-naçi mammis à partu inflammatis, cum cimolia creta ex rofaceo inundü.Mifcetur utiliter fauciS remediis,8C his quæ ad fplachnaqd eft mteranea, conficiuntur. Bibitur idem fanguinem expuenti bus utiliter. Veruntamen in fanitate potum furo rem facit, quê Græci mania uocant. Quinetiam fi maiore copia cum uino bibatur, hominem pe-rimit. Crematur thus in pura tefta pofit5,accen-ditiß grumo eius ex lucerna accêfo,donee totum incenfum fit:quo tépore operculandü eft, ufqj du extinguatunlic enim nó cinerefcit. Sunt etiâ qui fidili in quo thus ardet, concauum æneum uas h j ad

-ocr page 128-

90


D I 0 S C O R I D I 5,


V^ /xîa-op'n.rçafj.ijS^oi}. Tt^-ç SKÔAK^/^ ^ 2.iy'Cvolt;i,aquTpJ\'iloij3M yj ^ t^i' cuOaAnS AfgaVOU Ao^M. OI ^,t’(Ç Ij/jJw -f^VT^OC^} ^lt;XA-' XovTiç MJ 7^(7rAaûyov7tç TTH'ÂMjy.Movtri}] yj KaAK'vw, tfeo-yvi?) di £7r’ ÔSJ^K.» kc«v2 MJ âv 6jaKu^j J^ a.7r'j^,‘i(^ av /AKKÄ TP/x^uAfr/^H, ^KcJÏÂi^ia.pÄv« H(x.r/x'nPa.oi.v'ni, S-ju-n^t') J^ £Ùj^lt;çSÇ(U.H KaraKtnau/JÄV©^.

I N

ad excipiendâ fimul thunsfuligincfd perponunt,ut mox de fuligine thuris agentesdh cemus.Sunt præterea qui thus in crudö fidile cd qcientesJutoqj circûlinentes, in fornace eremat. Frigid 8C in noua tefta ignitiscarbonibus fuppoß ta,donee nullas agat huilas,nee pinguitudiné ua poremeç aliqué ex fe remittat. Friaturfaeillime, nee minus etiam quoderemat« non fuerit.

T E R P R E S.

FEcerunt TheophraftiJsgrxcis.Romanis uero Plinius admirabilê churis hiftoriS, uindeniiæ mercatu racipeius deos Érreligioneadijciêtes: nee male ut uidetur ta honeftaratiöe peregrinismercibus pap cere holes docuerût.ne his qug ad rem diiiinS.fanitatë amp;nbsp;beatiorêuitam natura fecerat, ad uolupta té turpiter homines abuterentur:fiëret^quod deotjt aris dicatüeffet.óó medicinae deberet, turpilTimae uo luptacis aliqn lenocinium; in quo nung fatis laudabit eos aliquis, qui humanis moribus fapiëter confulen. tes.quodPlato antea inreip. primordrjsnon danauerat.utilicraugufto mendacio thuris oëm fortuneru-di illo feculo illuftraucrinc. Veruntamen nos m fcriptore hoe pro fanitate hominis remedia ex thure tratst' tesjnhac naturae parte utiliorë,au teerte parëeoi^i diligentia defideranimus: utquae nune minus in eo parent,ope ô- auxilio eo^ certius eognofei lt;3quot; aptius inftaurari pofïènt.Nung.n.ut Afergus poëta cecinit.fi bo nus uicinus fit.boshomini periret:qui liquid bona falute ufus uenerit.benigne femp defender. O' in rurisla bore,operis,iumenti3,O’conlilioiuuabit.quod in bonaijt artiuftudip omibus optâdumO'qugrëdumeaili profelToribus.ut pluribusquafiteftimonqsin unücollatis.certiorueritasemergat. fn hocaût fcriptore eô magis.quô altéra hominis partë curare amp;nbsp;excolere aufus.O ré alTecutus in cômuni fakitis noftre bnficio, laborisfuipluresdebucratinueniflefocios.Qiiifinuncclïent.nullo autminorelaboremuka inDiofcork dis thure à nobis docerêtur amp;nbsp;inftaurarëtur.Nó tamê ceffabimus.ueiji conabimur quatenus licebit.ftudio Olaborenoftro fœliciter utidneipiemusep ab eo quod hic ait.-ïs-/ 3 5 ^iA lt;gt;(],(Aiit.amp; nos uertimus,nullas ohé ditquodhuiulcemodicft fe^ffiones; manifefta fignifîcatione uociseiusin cunAis quxfecari nequeat, aut nungfeeffafuerint.Eftep Dtofcoridifenfu9!Thus quod natiuâ habet gutterotunditatë,carerefedlionibus,di d^M^. ci(pobidatomum,d:àtefticuloi?2figuramafcukimappellari,prim3ecpbonitatiseire:quoniâquoduoluta tione,autfut Theophraftusait)feâ:ione in rotüditatë conformatu fuerit, in tato bonitatis honore non fit, O'alqs ab illo différât notis.Prima.n.thuris laus eft in eo,quód fpöte fua rupto arboris cortice fluxit, O ftil fWtv'iKf 1‘C‘^n rotunda forma in arbore pependit: quapropter amp;nbsp;ftagonias.i. ftillicidiaris didlus eft:y«f mM. n.grxd aquai^ftillicidiadicunt.eo'(ptotare9pertinet,utoftendatDiofcorides,ç^huiufcemodifuerirthus nulloat tificio hominis,fcd fponte fdafadü ca forma uideri:quod.n.tale nô eric,adulterinü habendû.deprehcditp poHe mutato in uetuftate colore,hic ipfe oftendit.Ex his facile eft,nô fufpicari illicratiocinari' ue uitiu,fed iielut in aperta luce deprehenfum tenere,quo loco hic ait,«â/lt;or S aixrfm nÿo^igt;vijSfii)t,amp;nos uertimus, uoeatep id entomon fiueftagerum.Qui.npôt hocloco atomon thus dici, quod in alio gne pauloante décréta efb aut quomodo fec^iombus conformatü non diceturlquod hic teftatur in quadragula fragmenta fecari, cô ie(flumfpinfïâ:ile,ufq}dumrotundetur,uokitari. ViaeoritacpconftituerepolTe,n5«^,t,!)v,fed côtraria figiH ItSm©'. ^cationeîyâ|M«vIcgendüelTe.utrei conuemacnomen: amp;nbsp;quoniâhicaitinquadrangulafragmétafecarkfe' dlionis etiam in nomine fignificatio fit,indicau it id nobis Theophraftus etiam,qui de hac ipfa re agens, ea dem quafi uoce ufus eft, dicensrj-v/av ^v ^«vAHij-TÂù wSgt;xài). Varie præterealegicurquæ in grgeis aliquot huic coniunëlauoxeft: fyagro9,inalfjshis(pmclioribus, ftagerosinuenta : Habetip prima lUaàf/agro Aragt; biæpromontorio.fecundaàdeftillâdo rationc Nobisinancipitipotioruilàquæà deftillâdo fadla eff-Vk deturenimhic duothurisgnacôtrarrjs appcllationibus,aut diuerfis faltë inter fe difereuiffe: cü prius iHud Ragoniam lt;amp;nbsp;atomum:fecundum uero hoc entomon lt;Sc ftageron uocari dixit. Differt aût atomon ér enta inon,manifeftaContran]habitus fignifîcatione.Stagonia ueroàftagero,quoàftillatitio ftillicidium,opti onem tarnen inftagero legentibus relinquimus. hoe'ne malint,an ab Arabiaepromontorio fyagronHta tarnenutnon fyagron.fedfyagriumgcntilis nominis adieÆuaformalegendumeireidfciant.Quodfe' quitur deinde in fecundo bonitatis ordine,orobias diAum, à quantitate nomen inuenit, tir q« minoribus guttis concrefcat,erui fernen non excedentibus fic appeUatum elf: Ïfo^ny. n. græci eruum notißimS frage nominant,cuiusfeminibus?5'granisparesthurisguttasficueteresuocauerunt.Qtiodfpilii coniunAuni eft.fiue Ksï ó » u^aAu ut fere' in omnibus.fiue ut in inelioribus x^ó fAixnait legatur,diiierfam coloris aut loei in quo nafcif rations habet.Nobis inclinât animus,ut à colore fie diëlû fuiffeexiftimemus .• quado hic 11 atiin fubr)cit,qu5citace minimü elfe hoc thus.cr K/ff ÔTtpov.i ruffo colore: quaiji uocum altéra orobiæ,altéra mel* no.i.luteo colori refpondere uidetur.ciii idem elfe credimus, quod hic melioton ait.Quidautem copifeu’ X9’f'?f’'' fignificcr,inccrtum nobis, nifiadukerinum ea uoce Diofeorides indicauerit: x57rifi/v-u.græcis',4til7liÆideH mentiri lîgnificac.Quo loco deinde hic ait,contra incipientes formicas amp;nbsp;impetigines cum aceto lt;Sf piee iungitunin plerifqjgræcoiÿ cum rofaceo etiam inuenicur,triaqjdeinccps numerata funt,acetü,ro(àceum, tir pix, Crfi Paulus Aegineta capite de formicis his, aceto tâtum utatur. Coaeflifumus non multo poil no gationem illic reftituere,ubi de cremando thure hic agit,in quo nung fatis demirari alios interpretes pof fum,quin5fenferint,cupræcipiat Diofe.incenfumÉrardens thusoperculariufcpdumextinguatur.ideoid îubere,ne cinefiat thus.ftd crematum integrum permaneat,ut in carbonibus au ignem feruadis fieri quo-lidie uidemus,qui igniti terra operiuntur.nô.n thuris cinerem fed crematum thus quxrit hicfcriptor,ea-

-ocr page 129-

LIBER I,

91

dératione qua multa alia ad augendas eo^ uires cremari iubent.amp; tit confumpta igne pinguitudine eiti9 omni meliorefcar quod medicuiæ utile in eo eft, reiq; neceftitas id facile oftendit:quae.n.ardentia operiun-tur.fubfidétibusflâmisquâprimüsrderedefinüt.'û'quococfturæperuenerâc.inicextincfta inueniuturmec aliud iubetur § incendêdü efte thus:©’ cum cotii incefum erit.quod oculis patebit cû flämas agere defierit, tue donee extinguatur operiendüelTe:fic.n.nôciiiefïet,nâficinefieret.omaêamitteret ufum;idq;etiâ|pba tiffimusmihi codex habec.ôuTw rf cû« wtp(gt;ii»-rj,qd eft/ic.n.nö cinefit.Credimus etia in extremo capice male k^jlfWiij5iv)^tfwr,^»H9{T«(K4K«viuïl(©':reienim nö refpodet fenfus.Nó.n.facile oblêtorêdz pinguitudinefuS friatnr nô cremaeü thus.ut indicât noces illæ.fed tÿ igne ornne id unguen amiferit.Ôl^ codlura aridius fadtû fuerit,id facillime friatur ; uideturqj nobis perfectæ cofturæ Diofeorides hanc nota legêtibus oftédere UO' luißc.-eätpob caufam ex hoc fenfu reddituslocusà nobis eftJn uerrucai$2 genere poftremo funt.quas nos formicas diximus: de qbus anciqoresgrçci fie tradideriît.exiguas elle in cute excrefeentias callofas,O'ple riintj rotûdas.'Id^ inter acrochordona quæ proprie uerruca eft,©* formica hâc diferimê eire,q, formica la tiore bafi © felîilis eft.uerruca anguftiore © pêfilis Taroep hec una tm codé tepore nafcitur.uei? copiofior maximetpin puerisullaànociffimo infeefo nomen inuenit,qgt; in feabëdo amp;nbsp;ateritu mordentis formicç fen fum faciat.hæc uero«Kfii)(.ôf!/lwvàgræcis ideo diéta eft.q» cordæ nexu fufpéla pédere uideatur.Defcripfic ub tim5hacGalenusindiftinid0ibusfuis,dixittp«K(gt;o)^ij(,/i)ir(x.ideft uerruca efle.rotüdam emmetia in cute.qug bafim habeat anguftâ.Dicendû nobis hoc loco eciâ quç nâ greci cwA«r)(;vj)yiÇ)j('fgt;^«x5! dient,©' nos uertimus: Ethisquæadfplanchna.i.interanea exta côficiutur.pro quo nouille oportet, græciscroA«r;(V«eflequælati nisexcafunt,uitaliora.f. interanea.qualia funtcor,pulmo, iecur,0'fi qua alia in cæfis uiclimisaliqd quödä fignificabâtiAnifpicinæ n.prima ilia uoxfuit.quaciîdlaseaspartesinanimalibusfimulfignifi'carêtitrâsla ta deinde ad partiû in animalibus hiftoriâ©quot; medicina uox eft:melioracpO' utiPora interanea omnia.com inuniexcoiÿappellatione indicatafuerüt.Obferuauimus nos taméiecur, plernçea uoce intelligijd.nma xime obferuari in arufpicinapcipiebatur ; Deeernit itaqj Diofeorides mifcert utiliter thus medicamétis his quçcontra mala in extis nafeentia côfïcintur,una uoce côplexus multa ©• diuerfa morboijt genera, in qui-bus oportebit medicû ex thuris uiribus difcernere qup eo remedio curari debeat 0* poffintmee obliuifcctur quod diximus.obferuaflenosfolQ.iecurexto^appellationeplerunqjincelligi, quod licetunü fit.inplufes tarnendinifumpartesuelucibacinias multitudinisnumeroaugeripotuit: Etfiidfït.cercioraiiïiomniain unohocerunc.Sufpicio tarnenó'Coniedlura.nondecretumlegentibus hoe fit.

Formica Verruca

«rAätf^^f/KS^ 9«p//aiyt. KOAar^r«,

PJgt;i4)A(xwAlt;e«vo«. K64gt;, TT7'. DeThuriscortice. Cap. LXXTII.

~#? A0/OÇ Jlt AiSavouthacpt^j o 7rct-ƒ I nbsp;nbsp;\u§,61 Af^ctj, H^EÜü’thrt’,7150er-

iJXCÏ’f’, AfoÇ iy ^ AtTI^WƒKÇ » U-f^tiif'Ht^, J^oA^i] 9 /j.tyvupSjj'iS «vrS cpAoïov sjoS/Aivou 3 Tmuivou. tAtej^^oS lt;3^ 0 riTup TO Ttüj, 01 f^ ‘)^ Aoi7fi 9u^t/a eiVTtÇoVH.àvsC7r[oVTj . HdTCVlZÓ/J^OI Si (/'('■' X«tvw(P/aç?K.'n/$oVTC«. 0(w£v TOi TO Aißx Von (fAo/ûÇ otTrftTCM ^ M^T’ ivoS'ïciQ ïk.9u,ui «T^.Koizs'Tj 'j ly ûUTGjç æç H^ 0 AiSowoç.Auva Z'^'Z' oj\i H/J ty 0 A/Savos £ V ^rts^oç wV Hgt; su T^ixær ^oç.o0iv TfStiç.at/xo^oÏKoZç /xS/Äv^ JOlitoZç «J^ojij tv 7I5Oo9-£TM. VlS sÿ Tt^o'ç ouAas tv O(j)0aAp.o7s. iy KoiAw^tara C1 ^U7ra j/«ç,i55«j^0f JÇ ^ ((^ .;j^ Jç ,j,M53t{)0aA/x(as 7f if.

I N

PHIceon.LRom ani thuris cortice dicunt, J Excellit bonitate in thuris cortice q craf-fus,pinguis,odoratus recensé;^ eft: in quo léuor fit,nulla fcabrities aut mehranæ te-nuiras. Adulteratur pini aut piceæ cortice.Veru-tamen 8C hæc deprehendit ignist Cæteri liquide cortices accenfi non ardet/cd fine odore in funlu euancfcunttthuris aüt cortex accendit, SC cü fui-uitate odoris ardet.Cremaf cortex hicetia thuris modo,thuriq5eafdë uires habet,efficaciores tn SC maiore adftringediui:eäc^ ob caufam fanguinë expuétibus bibiuFœminaK uerofludióibus utiliter fubqeihFacit idem ad oculo^e cicatrices,con cauac^Sffordidaeo^tuIcera. Frigif idem contra palpebrarum fcabrities utdiflimum.

r E R P R E S.

NOn malethuriscortice corticofum thus dixeritaligs,quod.n.in colaudatur©medicinae inferuif* thus eft,quo nifi turgeat cortcx,inutilis erit.-nö ideo tarnen fic intelligenda res, ut ex quacunqj par tearboris corticê hic laudet, fed ex ea tantum in quam incerioris lachiy mae impetus ingruerit,ru-pto^corticcdeftillaueritiquolocoomnequod in arbore hacfit.ferramentotpauulfum corticis aliqua cru-ftam fecum detulit.thuris cortex didfus eft,qui multo humore praegnans àthure non magnopere differt: ideo'^ med icing utilis eft.Ea emfta lachrymae coniundla.fimul^ allata à medicis in proprios quos hic do cetufus athurefeparabatur.priuatimcpathurcaliquidmagisminus'ue poterat,quemadmodum eiufdé thuris manna.de quo mox agemus.Tria. n. hæc fimul pleruncp in officinis Cr ear uni acerris inueniuntur, thus, cortex,'© contuflu elifæ thuris micæ, quaslatini ueteres, aliquando manna, aliquando pollinem thuris dixerunt,fubftantiaidemaut non penitusaliud,afpelt;ftuaüt(S!:reieuentu diuerfa.In medicina non omittemus hoc loco,quas nam nos foeminai$? fluctioes dixerimus, græci pour addita colorisdiuerfitate ap pellaiit,nigras uerbi caufa,rubentes,albas,pallëces,aquofas'ue fludliöes-Ea latini aliquot cömuni mêfïum appe!latione,addita carné coloris eadem diuerfïcate,fed paijt falicicer,ut nobis uidecur,uocauerüt;ne^.n. menfes uerefunt,fedex foeminaylocisad muItS tempus deftillaciones,toto fe illac purgante corpore, ea fempcr fpecie©afpedlu, quale eft quod abundat© purgatur,indicat(p rubor fangumis ï^^wp« ilium quê nö mukoante defcripfimus. Nam fi,qualis€x aperta uena folet, fanguis fluit, fufpedla effe debetlocorum h ^ iUorum

Manna thu ris.

Pollen thuris.

cortex thuris. Foeminai^ fludionea

-ocr page 130-

91


DIOSCORIDIS,


Ufiixü/MT«, Concaua oculorü ulcéra. Vug ocu lorum«

ülo^ corrofio aliqua;Candor pituit3,codem{^ modo in alijs. Longius eas omnes in diffinltionibus fuis ^ ' lenus profecutus eft.fmgulas per colorü genera difFiniens, éromnibus priuatimfuasnotas amp;nbsp;euentusaW gnas. Eftq; illud omibus cómune.effe fludèiöes lias per muliebres locos diutinä humoris deftdlationé.qUî purgance fe ea parte humore illo,fiar.Numerauit^Calenusin fludtionibus hisnibencê.candtdü.rufï'uni,^ nigrii colores.Paulus Aegincta his addidit pallidü èt aquofum. Dicemus etia quxna bic oculoi^ •nfiixui^^ dixit.O' nos uertimus concaua eoijj ulcéra ,quæ a' Galeno in Ifagogefua fic defcripta finie. Dicunf au té in ociilis x^iAw/xar« j id eft concaua ulcéra, quæcun^rotunda amp;nbsp;concaua, unis latiora circa iriin oculi fiun'' Sunt autê in oculis uuæ ex eode iilcerü généré, de quo cum primum licebit, copiofius dicetur.

njJi'HxWKÇ AiSavou. Kïtp. 7rJ^\

MAwa Q AiSavou il^óiiifMZ ^v « X^KH ly KaôîSàjî'rxove/'joS. Au va^uv ^ tp^ij HV ty b 'XiSM/aró'i. UTOViJ^tVœç 3 ^a/5\ov.(U.(o'r» cl 3 ’Év/ótcOoAiXoVKiJj^HT/viiwTrcTUïvit« erlern lJ.iVHfi,^ ru'^j/j'ii t^AoïopT^iSwarv niKO/J-fJ-ï i'ou .£Àtr)^^3 «^TauraTO 7ru5. ovn ? Kar’ 'ïerop ^’/(7-üTdvwq6u/Jua9Hlt;mj àî^iXov^ ”^ ar/xa. ao'SoXtix/'iJ J^ ^ ou ttafiJSS, ly tk4vm ^ice/j.in.'rlM txi '^ (XTetfo^pi

Dlximus fuperiorc capite, omnê thuris fubftan tia in an tiqua medicina trifariä diuidi.in thus.cortié' thuris,O' eiufdem mäna.-nec aliud eft quod nttne dicamus.g uoce hac in thurispuluere tm ueterts ufos fuifle: fatis rem Plinius defcripfit eu ait, effeconculTu elifas thuris micas, quæ attricu glebaP in acerris fubfiderent : à concuffu græci etiâ vipfitfix dixernt, nihiltpilli ffmile comuncue eft cü aerio mdto quod poftcriores à facris Hebræoij« literis accepta fimilitudine,mânam dicunt,in alto genere O' diuerfa p® teftate rem.-illi.n.foluendi.huic adftringendi nis eft. In quo cauendum,ne fimilitudine nominis decipiaW^ aliquis in antiquis,quibus in thore femper,in aërio afit mclle nunquam ufus eins uocis fuit.


ni^ÏA’i6«7m?Xi6oWco'piï. K£$. m.

AlöaXiw cR Xi6cM/u7’ü -Tf/:jbuTU. X« ëiJ^'ia K«^ £Va ■^ó'^eS^^Qi)r X/Savou «Ttfa/j Tt^o's AÜ)(yoij}.mT!^ iig ko7 AoiJ Aomii^ioiJoS^mivop Kcüvóv.ii rot. T^)K«Xu4o/J X®^^*^A'-'^’^'f^°'^'’A 7£7^K|U.£-vop KaTa/xicroij ly itr/XHy/xïvop £7r/^(.£Xwç,£7r t T(0lt;J Tl i{^ T tr^o/j «UT fxï^ H i/xtfOT^cx Xt-tój/a Usj,(J 7£^otJ'aH.7U?ua7a Ti^o'ç V thafpa/vj/j tl Kai£T],0 Ïva x^^a h u?p2;9£vcM êrt^a? x®”“ J^^'iSq «£/. 7150 T T Tt^Wf/J X.ÓvJ^^0jJ aTf’cTÊtOamp;H ÏTtjoju'T^o- Veil 7r«vnXwç. *^'PÜ7’7fi'(j, tu^a/jauTa^KK «rtTr/Tifl^jX- X/rVV/j J^óhi^erwa.no'xivM. o'ctuxw'?l^ ’’* ex’S/J UTTO- tZiro'gt;yu3c/^Ui?«T’Ç4*’?6S '^IfXamp;.On T« tK'^l’ Ciiqf^jl To i-n^p aù? o'« Xeyuu?« /xn xyap airttu^oi/^Évou. ettîi «tP X^X©^. H. Tr/TTfoucraJ\ctiS' n.o\ii^Tgt;^a,/x'ic\iS^th ? 7^iSi iilt;^ a/xepóii Vou esroJ^'Z, «TP^Ko'aç oew t^ Tt^iirliu Aryvew, 5« tTEjo/i 7fi!ji'avT°£4‘’bcrûl'a/j£foK.if'âvc4l^S3gt;y'i^£K. ’Tt^omriTi' ^ n.aivr’Q AiSavou aaoJ^op^J^ia, ^wa/xip 3 £-^Ö» Xl '7^aüv2KH/J T £V ü^SaA/Ao/s (})A£7(Uor .saA

ÄttH/j^6V/jia7^.av«KafiÏi2;K.(itü eAiT. ttAk^ü^khV H0/Awp.aTU|U. saA^Kàù n-cx^nivu/xarap.

^ u 'w n^i A/^vuoStrKteir/as. 7rs\ ■ nbsp;nbsp;nbsp;0/1 «Sr 3^o7f/jcrit6Va^£'qH^ÈK^

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er/xuji'HS, ly £K ^ |«Tn'sç, «^ £K ? su

^Ko§ A/7VUÇ « «ju.o^tnió't JV 7150Ç

De Mana,Lfiuc polline thurisJ LXXIIIL

-» ar-Anna.LRomani mana amp;nbsp;polline thæ “sdicutJ Probat thuris manna quaf i 1 Candida,pura,amp; thuris micis grumOquot; JL ▼ JLfaeft.Thurieafdé uires habet, ineifi'' caciores tantu. Adultérai admifta cribrataex pi' cea arbore refina,^ farinæ polline, aut tufo thu^ rfs cortice,quæ omnia igné deprehendunf.Neqi enim adulterata pariter æquali^ motu,fed fumo fa 8C in pura aèris uaporatione ardetî odoris pré^ terea fuauitas mifto alieno halitu fentitur«

Interpre S.


De Thuris fuligine. Ca. LXXV. AEthalen.L Romani fuligine dicuntJ

Thuris fuligine fic facitonhuris grU' mosfingulatim exiguo tenace appf^ hendés ex lucerna,accédito,8lt; in cœ cauu,picatû nouuqj fidile accéfos deinceps co iicito,tum fuperpofito cóuexoin medioc« peP forato amp;nbsp;diligenter exterfo æneo uafe,fiäilc J lud operito,ex altera eius parte aut utrinqbla' pillos altitudine quatuor digitoçt illi fubqcif S ut uideri poirit,an thuris grumi illi ardeant, SC locus pateat unde alq fubinde conpeiant Ante quàm deinde primus pcnitus extinguatur gn* mus,alios fuperadqcito,doneefatis fuligingt;* collegiflete credas.Continue etiam fpong'3 ex frigida aqua, terga 8C extimas aheni parte« abftergitoî fic enim non magnopere calente aheno,firmius fuligo omnis hf rebit,quæ alio' quin Icuitate fua decidua,fauillæ thuris muti' lis fatäa mifcebitur. Derafa igitur prima fuliglt; ne,idem ufqj dum libuerit facito: cremati thu; ris cinerem feorfum femper abqciês.Lenit fub go thuris oculorum inflamationes, compefcit eorum dcftillationcs, repurgat eiufdem paf' tis fordida ulcera,concaua explet,St carci' nomata compefcit. Conficiuntur eodem mo' do ÓCexmyrrha,refina,amp;ftyrace fuligmes qfdetn


-ocr page 131-

LIBER L

ràaura, x^y) sx. ‘?^Aonîajj J^ Aax^J- ijfdem accommodatæ Si. utiles. Ex reliquis præterea M/j o/xoïuç 'Hw Âiyvau. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lachrymis fuliginem pariter excipito«

INTERPRES,

PLuribus ut obferuaHe facile fuit fu mos.û' hderences ex eo parietibus «^ tec'tis fuligines graeci appel. lationibusdifcreuerüt,iy{7rvoz.«ztóin,A^rvr. Ks^«iresAàüdicêtesuiosfumierfuliginistantri appellatio nibus omnia indicamusream^ ob caufam non licuit alia g fuliginis uoce Diofeoridis «iSmIiu uertere: quæeodiffert«v7» (yfrm.i.fumo.q, fumuscraffior nigriorep À:ex materia nondü fulgêce flâma.aiit ea de rinêtefurgit.'K/tóxuerohacctenuiorleuiorljj.nihilaliudeftgignis amp;flammae impetus,gquoniâfumimo do nigra contadlufuo reddit quæcunqjlambic.fumusetiâdicit.Eodê modoîrfuligoànobis dicittamque àgræcisKirCÔAH.àfumofadlaeft.gquacAowàflâmaalicubiconcrefcens. Etquoniâomniû idc confequens amp;nbsp;euentus eil.nigredo fer concrefeens eo colore materia aliqua.ideo in græcis etiam quorü elf d itior lin-gua.promifcueprofumofuliginecpomni, uoces illæ in ufufunt. Apollonius in argonaucicisfuisA/yvùrap. pcllauitfumum, qui ex attritu lignorum inter fe fieret, cum déduira ab argonautis in pelagds argo na ui cecinit: Al À’ x^x Uip fmiJli S'! ^x fît mclt;)(tv^ ÇixKxiÇts Tfi^'l^/jxi -aif'i i/Cnipn xiAy'n nimt /i'ywi Qliod in torno fieri quo tidie etiam uidemus. cum colore nigro lineas fegmétaq) operibus inducere uolcntcs, attritu alterius lign i, citataipilla uertigine.colorem fumi fimul amp;nbsp;fumum excitamusJn oculorum aüt morbis carcinoma ma. leficum ulcus eft, carbüculo,qui in ea parte fit à Paulo Aegineta in defcriptiôe c0iunc’ium:fieriq!ait in cor nea eiustunicula rubere: cunicarumq; dilation? ^ dolore habere g pungat,0' ufcp ad teporapertineac-in-curabilefpefte; erd' mulca amp;nbsp;ille remedia contra id eodem loco ftatim decernit. Eft illud poftremo cogitaii dum.quod hie de omni fuligine agens ait. lifdem accommodatæ amp;nbsp;utiles, an tjfdem quibus fuligo thuris deferuiant,anijfdëquibusea ex quibus confecftçfunt,quod uerofimiliuseft,tjr nosmagisprobarnus.


K^aror. KlSoiM, xiyvùr. Kußhu. Fumus. Fuligo.


carcinoma oculi.


n^î niru©^. Ktep. -V. n-ïTvqyvd^i/iMliiKvJ'^p. isi Jt -Pi/’a5gt; TW'^i^'ouç 61H Àtro/AiVx mMH^vJ^H (Tl-a^t^oucro«. ct.p.(pOTl^cgt;ip JV 0 qjÀo/oç su-TlfIK.Olt;^, CXi^fJ.ótvgt;IJ 'T^Ó^ T^ ^tX.T^ifJ^a.-Ta Xfoçil«Ta7rXalt;»yo^oç,H^ 'Trçoç rixlm-KoAcacc ^ îAj^^,)y KiKOT/Atva a^Oi) Ä/Ö^rujep ^ /xaWH. âva XN^S-dç Ä XKÿaTH /XV^a-lVH y «TPUAoZ TX £771 f^^^?ƒU lt;î)Çogt;5M-r iAkh. 0 TatSTtusiK,« ÈTrt^ijAura'^^^aA KavSxç xèo^. s^ê^ua n ^ th'JTÔ^tx. ùstja ^u/x/a-amp;d?£Kßai5h:j. xoiAw/j ri 'J?^H^i(^SHc^i. Xgî^ ov^a KIVÖ'. Sltà^J/^.a JV ai'?^ KaraTrAacamp;iVra Afa, lt;pAi7Muvalt;5 ■^X'yoç’f• 0 T^av/xaTa à^Aty/xcu/ra iTlaTH^. A]uamp;£UTa JV ^ t^'^^^rra c^ c^ij, ôc/'ovT-«Ayiaç Tt^aüv] (banAuto/jl^« 3’-^Ata. afuo^ij ^t ^HTO^xo/ç ?^(J)y?5\o/JÔAKH,u.ja a‘(W^'jt/^a.'à K/J-i' A/KjCTu Qp^Qc-a.. 'ipiQ JV rà aura ^ b Ç®1 s^oSÎ-Aou :^Ao(oi5 ng^j r« (pu.ij^a Tp^tvra . lÿ to ^ aù?^ cJVJ'ai/'i'o^'X.icôt^itiç AiTifà X9?J i4.’lt;^^A'''^'/JC^lt;l, a/'ovraAyiaç 7i^aù'V(|, K^aW/xtvou '^\f àtftlH/xa-Tl^K.KTa'fgt;i/’7n'?PV^ÓT@^oJ^ói’T@^.}f^ axra^H Si c/^ aV'^y'iviTM ôç o-nÓTTuf} cru.^JoL'riat^ iV) Trto--o-^ji UzllTKcfiJQ-'. H 9 ^a.î'^AiyvS^ncU-ji/J-ivap, ^KAa/xecéviTCU Ti^aÇ axsAc«*©-' T^a^xxo/ Kara-tru^bjj, ‘iptmera iv) Ttgoi? Ka/ÄiSAst})^« H^xavS’euç êie^o/xûûuç. -n^o^ 7nrfiA« SAéqiîSa lÿ ü^ÔaA^xoug ifaxjuovTaç.

n^? niTUïJ'u/l. Ki^. TTH. nlTuïÂç dit naAoôwrcU b Koop-TÈç rZfj Tvniùiij nÿî) «A TTSUKKÇ ,b iv^ia-M/xi-V©-' 1^ V?^ RWVO«’. ^0)}0l./J.llJ dé £;)^0U-o-/suTrfiK.Zw. S^AteWVOUcrayjTferGr^. gos ^ova‘i Jï ês^î, HJ 'i’/'ç TjCi S-wjaRaTTixS-ia-/, r«^ t-«uroeç ly M^T« (Ut Airç Xa/x^ewop^am.

n^i 'S^'T^iySiÂvip, Ki^, 7r0\

De Picea. Caput LXXVI.

PItyn,LRomani picem dicunt, J Nd ta arbor piceatex eodem genere te da eft, fpecie tantum diuerfa. Ad-ftringit utriufqj cortex. Intertrigi-nibus utiliter tritus infpergit, S( ulceribus in fumma cute,3.tnbuftisc^ cum fpuma ar-gëti 8Cthüris manna.Idem ceratislnyrteo oleo coadis additus, in teneris corporibus ulcera adcicatricem perducit.Qi,iæ ferput cum atrameto futorio tritus compefcit: fee tus 5C fecundas fuffitu pellit: aluü fiftit po-tus,amp;:urinam cit.VtriufqjetiafoIia concifa illitaq5,uulne^inflammationesIeniunt,8C tuta ab inflaramationibuseaferuant.Cóci duntur eade, Si in aceto coquunt, calidoqj eoçtdecodo utiliter in dolore dentes collu untur. Bibuntur hæc ipfa etiam iocinoro-fis utiliter drachmæ pondéré cö aqua, mul fa'ne aqua .Idem poffunt pini etiam pota cortex Si folia. Omnium materia minuta-tim concifa Si in aceto décoda, dentifi dolores fedat,fi,qua parte dens dolet,decodû id ore contineat. Quinctia denfandis in co fedioe acopis pefruliscg,eâdc omniu mate ria apte utfl f. Colligit ex inccfis oibus fuligo ad atrameti library eófedionêtquf ho-neftandis palpebris etia inferuict,erofist]^ oculo^^angulis. Si glabrefcetibus fimul^ nafcetib’alqs palpebris. Si oculofelachry-matioibus. Pityidas uoeât Graeci tedae Si piceæ frudus, qui in conis, id eft nucibus eaçtinueniûtur, haben tep adftringendi Si calefaciëdi aliquam uim, tuiTibus utiles Si pedons uitijs, per fe Si cum melle fumpti.

Purga.


-ocr page 132-

94


DIOSCOR IDIS,


T^oS/Ao/ Jï 1{^ Ka^-a^oî Ic^iôijSjJoi, S p-ïTa^AuK^f^ M^ £r/K.uou cürtç^ia-pç mvofj^Qi, ou^H^KOf. èc/x6Auü^Kol lt;?^ 7^1 AVSIp ly Vitf^OU? J^^I/XVr^Tap. -^H yo^iSd^i ^ ^so/xx^Çü/j J^Hyfxovi^. /j.ïTaaVe/'^a^^vHt? j^uAö Ti.a./j.ScwópSjJoi.t^^t/Aoua'» 7i aw'ia.p a-ti/ixct VQ. H^ Taç r UT^üJv (ba^flojas ila.p.SÄvvoMlt;rip.o\ot QOi S^oSiAoi «TP J^iViP^ '7t^ócr(pa.'JPi èAa.lt;QïvTiQ^ •yAuK-fly t4-’lt;6tV7i(5,o;ç/xo^«cr; 7raAca«Z(’ 6«^ï gt;y (pQi lt;ri,^Tlt;P^ aii?^ U'ygou na.^IKositu Hp-i^ap Âa.iJ,' Êowofxlvav HM9:^üip'pjT'Xa^olt;i'T^iÏap.



Purgati uero pincæ nucis nuclei in cibo fumpti,aut cum paflb Si cucumeru ferninf buspoti urina cient, ucfficc renuep acrimo nias hebetant,Stomachi erofiones Icniunt cum portulacc fucco fumptiJnfirmitateni uirium roborat,corruptoshumores retuo dunt,Totæ ueropincænuces ab arbore decerptæ,recentesip côtufæ Si in paffo de-codæjUetuftis tuifibus Si tabi quam phihi fim dicunt accommodatæfunt/ic utexeo


decodo trini quotidie bibant cyathi.

INTE RPRES,


Him, mm.


7vfif{)(^fU^Igt; ic7tixgt;i.ifixfMi/

SKKUfitHlVSH


ofiitii, meiSii/Aet,


Honeftatio palpcbraru

Vitia palpe braruin.


Pfeeam er congénères iüi arbores quafdâ in huius fcriptoris hiftoria thuri ftatim eoniunxit.quæ in pî-ceæ refîna inceruenit gemma,cam thuri fimilis,ut mifta iiifu difcerni nô queat: idcoep ex eafraus lUi quonda fieret amp;nbsp;adulterarecur.qiiod fîue religioni colcdocp numini, fiue medicinæ inferuiac.intcgni amp;nbsp;incorrupcü feruari omnino debuit.Quod hic inteUigens poft ueri thuris hiftoriâ,thuri fimile refinâ fundç tes.unde adulcerari id poHer,arbores docuic,piceam,chedam,pinumqjer eaijt nuces.in quibus fimile thuri colore 0*odoreconcrecumO' hærens aliquid paftiminuenitur, nereprehédereturin eo qiiod inalrjshica principio damnauerat,qui male quæ difconuenirent coniunxillent.O* cognata à côgenenbus fins feparaf fent.Sed ab hoc iieluci legicimo quodam pnncipio.maftichem.rcfinaslp.O' pices omnes fequaci O' côtinu atohiftoriæ ordine deinceps docerec.qua^ tanta eft in deftillando fimilitudo.O' arboi?c refinâ deftiUâtium tammultain natalibus eai^qjappellacionibusmiftura.utnihilin Theophrafto.PlinioiÿO'alqsincertiuslc gatiir.alijs alrjs téporibus eiufdc rei non qfdéappellationibus utentibiis.O' inuicê eas commutâtibus. Nos diligêci obferuatione eoiÿ.quæ Theophraftus amp;nbsp;poft eum Plinius,amboqj pluribus locis cradiderunt.giæ câpityn tuto amp;nbsp;cômuni omniü inea uoceconfenfu piceâ uertimus.O'mÛKZu, tedam, eo praetermultaalla arguméto ufi,quod hic ipfefcriptornômulto poft fixe de liquida picedixerit gw/xyt-Tif^in-^ ^nnxfarxf ^ixuv mviuit i, Tr/TOonquod eft eolligi prxcipue picé ex pinguiflimislignis peuces O' pity os .Quod totü Plinius pariter indicauic.copiofiorê refinâO'liquida picé fieri ex teda amp;nbsp;picea teftaciis: pocerar O' muleis alrjs ar* gumétis idcconfirmari.fed nos his quæ in Theophrafto Pliniocp.græcis latinisq;alrjs legi poffunt. cómen tariones has noftrasimpudéti aliénai^ op5coaceruationeaugerenolumus;poteruntuolêceslib.xvi-cap. xi.Plinium ói Theophraftumomnibus ferelibrisdeplâtarum hiftoriauifere.omniaqjcognacarum arbo rumdifcriminaintam grauibusferiptoribuscertius cognofcere,O'cognita grauiuscenfere. Scio.n. fore qui fecusforte amp;alicer qnoshæc iudicabunc;fed noslibêter omnibus cenfendiin tam mukiplicirearbi* trium relinquimus.ea tarnen lege ut meminerint nihil in his tam certo arguméto aliquo pofte confticui.ut nó aliud etia alrjs argumétis O' alijs autoribus indicari poftit.Nobis placuit quod Hippocrates præcepic in defperatæ faluris malo nullam debere medici diligéciâ O' opera effe.Monuitq; in eo nos Plinius qui fua æta-te etiâteftareturno fatis conftare autoribus quod cuiepgeneri in his arboribus tribuendum eftet; »ta tune erat rei^ O' autoiçi incerta hiftoria.tantarpfimilitudo O' nacaliü in his arboribus mifturaQuod deinde Diof. ait, piceæ tedæipcorticem in tenens corporibus ulcéra ad cicatricem perducere:;îuçiipii^(, w7wv .f. non ad genus uitætâtum,ut RueUiiis uercic.fedad illud Oquot; fexiï,O'gtacérefercdum etiaeft;pueros inquaO-in delicijs O' umbra agences qualesfœminæ feint, coru mep corpora,fic.ii.antiqoresgræcoi^ medici un ea uoce funt: «7r«AÓ(rapK5i usé m«póir«pK«.i.tenerae O' duræ carnis ex ætate fexiiép O' delicijs appellates.Sic Paulus Aegineta capitede uulneratisneruispocibusillisufuseft. Diu poft hæc nos torfit quod in græcis omnibus legitur: «w«ô« j a§ Kv^ rmollit K^s7ruv fnwMleu usé itiaSv îuSTi!Jl/o;,Et nos uertimus: Qinnetiam denfandis in confedi-oneacopis peffulisépeadem omniü materia apte utuntur ; concinniorefenfu g firude^uæ ad fubigéduin liquida notiftimü inftrumécum eft ex his arboribusfacfta,fubigi in côfediione ea dixiflemus: pro quo fen fu non OT«% fœmineo genere,fed neutro mxHn/^x legédum illic erit:eft aüt tamiSti/A« ut grxcoi^ lexica indicie wuiivu^ix.i.denfatioifadlaép uox ea eft qgt; quæ telai^ modo texütur,cultellata huiufeemodi fpathe percutiunt pereuffa^ denfantur.ex qua fimilitudine hic ait.haijcarboiji materia denfariacopa amp;nbsp;peftulos. Nó tarnen reijcimus dânamiisép omnino alia illä lecftionem.Potuit n.antiquitas in his quæ ad acopa O' peftulos co-querentur rude ex his arboribus fadfa uti: fed ilia aptior uifa fententia eft,quâ fi n3 admiferit aliquis aliain illam arbitrio fiiofequatur.5untn.in codé hocfcriptore multa huiufeemodi : quale eft quod in fciflili laefte poftea docebir,recéti ficulneo ramo fubigendü cft'e,O' plura his fimilia alia.Nö omittédum hoc loco etiani quid nobis fignificet,quod in extremo fere capite diximus, arboR2 huiufeemodi fuliginé honeftadis palpe bris inferuire,nö facis cert5,nifiapertius doceatur oculoi^i uitiS feu malum.Scicdum itaepgrecos JiMifxfi» dicere,quæ nos cilia utrinqjoculû infomno amp;nbsp;in occurfu noxæalicuius claudéciaappellamus,jSAi?i«p(iA«* qiias nos palpebris in extremo cilioijt margine natos pilos, quibus in uidédo lucis nofrræ radrj diriguntur. Cuiusidcercüindiciüeftqgt; deciduishisautruptisiiecprecftaneqiinlongüucanteauidemus.Inpalpebns his naturæuitiolabesaliquæfiunt:pediculationes,defluuia,altertertiusepaliquando piloter ortusO'ordo» pluieslp aliæ medicis nociftimx, eai?i quædam fic nocent,ut medicoi?? ope indigeat,alix melioremillaih uultus noftri pattern dehoneftant tantum, nee facile negliguntur ab his quibus formæ O' dccoris ftiidiu eft tam altæ mulierum animis aliquado infitum, ut quo8 natura parum graros palpebris carum colore» dedenejenoemio aliquo mutate conentur.fuitlp quondam tantum inca re ftudium,uc eius rei ars oarris prstce


-ocr page 133-

LIBER L

prxcepta obferuationes'qj muiez adhuc inantiquisferiptoribus Iegantuf;præc!piie^în grzeisquibusfre* quens iiox eft ,)yuA/^Asf«(gt;(iciinaappcllacione(ö'malorum remedia Érformaelenociniiim inca parte appel lantibus.ldeoip Plinius qualc erac malum in quo remedio opus eflèc.fic earn uocem uaric uertit.modo glu cinandis,modo replicandis.modo honeftandis, modo circumlinicndis palpebris dicens. Nos ex ram muk ris id elegimus, quod lenocinio format amp;nbsp;uitiorû remedrjs pari ter refponderec:diximiiscp honeftandis palpebris inferuire fuliginê lizc. ex communi honoris euentu qui in uultu amp;nbsp;oculis fiat curaco uitio, Crad fpe-ciofioreniformamreftitutispalpebrisrquodealege tarnen excipiàlegentibusuolumus, utexuiribiisrc-mcdij ad utrancp partem feruatum fibi indicium effe memincrint Diximus eodem loco glabras fïmulij na fcentes alias palpebras.eiufdem partis labem qua Grzei liflMtfiv amp;nbsp;-nt'iMxjiMtfKfK dicunt: quod malum in Ifa-gogefuaGalenushisuerbis dcfcripfitmagisqditïiniuitFitptilofis in oculo,cum alizfubnafcunturpalpe bræ.quæuero naturales antcaerant.defluentcsfraiftp'ue.dolores hisquz punguntur fimilesfaciût.Ab aui bus ïzearu pennis Grzea iHa iiox faefta eft- tü/a« cnim propric dicuntur in ea genre quz lanugines magis § pen trat ftatim exclufos pullos ueftiunt, quibus deinde cum incremento aiiis pereuntibus legitimz oriunt pennae.Confimilifprationeaniniamin auibusplumæpennaijjcpomniiî mutatiolicTrI/Awt/raliquiex Grz-cis,^ comparatä pennis plumähanc -n^lKK, illasTflïfxalq dixerunt. Qüo utroqjexemplo Grzei id malum in oculiïuocauerunt:quiafcilicetmutarentur,ü'mutatiï alizfubnafcerentur.

Glabrae. Simul na-fcccespal-pebræ. rflfan'll, TÎ^iKei.

n(!^ï SX''''”“* *^^^‘ 5** quot;^r—wX/VO? /'ÏvJ^^OIJ yVüX^ipJOp^V’^lMf) oXofj. ty (t o k^StPS au^ vy S' cpülÄwi/) X' .'^olt;p7i0tolt;i'^KAaJ^p^^ ^iXw?

’io'oJ'uux/JLil. ^iVfcTj JV, «^ lit T (pXo/ou, 10) 951 ^/^sç Hj -?^ (pyl^tw/i ï4«Alt;-^v o'tw viPaX sip' Ixavo/j. ti ta /mtk v ^'J'M^HVOH t ^ulXvü/j'^/'irj'o/Aivu/jj'ra! i^«7’ç 9 TraXi/j ï']x)|U.t-vou p.t^( (UtAiTwAow’ crusalt;nwlt;’ • TPiQ 9 siicpup Tt^oç œj/jLarçâ'Ja^ityyàq vÿ ^uo-ijç KoiXÎai^ vÿ t/'u-«nv7vçiaÇ7nvo^oç,K5 Tt^àç rà^tK. ^cHTf açœr-MofÿJÏ^ai; «^ TIJOTTfoütriJijuséiaç lÿ J'aKTUÀiou. t^ Ka^oXou aVrî ànattiaç Hj U7PKUÔîi/'oç, tvisip Kvïî^ ^!^. X^b X'JÄo«? t^ '^ qJU^S^ca/i tdamp;Àr SévTu/j ri aura iPiS. lÿ 1® àept^XA^® «^ û:vr gt;ta TttrXc47r’u/j^o/J,T(x àcnj/A7rAK5ura ttAh^oi.x^ Tab;7ri)^MTa7rwjfûSt«.gt;V) rai? éx^tK^aç^tu^ »“(IçstlXvJ.iv) z?^vo/xu/j «Tf'^tTrfutb/jiy où^h^;-gt;f^plt;ihp .'Isno-i Si ty(rîJo/xù'ûuçocfûVra(5(!\aK.Zu ^(U^o/j. Ta J^ ^uÀa^ia x^w§à avn' itaAa/xf-Sap •^a'^igo^tva ^7^ ôj'oûir/jCT'^HXil T» v-pui?. •yiUtT] J^ XJ ÎK TOT K^TPU «VTOT tAoUO/J SUTlfiKop, lt;i^ÿ/^ûp 71^3(5 rà su^twç ^^ióp^a.

nJgt;ÎP)n-|VKÇ%IVl'VHÇ. sq». sa.

rFWaTj 9 lUj^KrfuK ^ aùç^ %iV/VK Ka Xo«|U.tVK. Ùk’ ^lup JV juasix*’ Jÿ*«^'' (Mijovlt;ra Tt^ûc; Xifxargt;lt;i ava-ycocœi’. x^ TÇÔçTraAaia/jSHxa mvo/xivH Ssi Jt tusoMaxo^ïj^-'K^itH- (U/^vurott dit x^ (îlt;xxH7|U.«-vip'oS'ôvrap. x^ UxA-^^icr/xao-i Tt^oerwTPU S1Ä60-Tpiouaa. Scvaitolî^S JV KJ ^ixa§ e^ ö4)^aX^to7lt;?. siJiU.aT0(5 7% tVQÀ loqu Tf lê lt;51 a/xa'Wu/jLtVH. x^ ou-gt;.ap ^' saX^KH .rtWÄTj dit x^ Ka^v/sx x^ TrXii-SK f^ X'9 ’I ''’•®'^ • lt;^'acp£j] d^ aîtA Xa/XTruj'-^«aa. TU^^Itwinö Kxjw b/xoïarH XÂiKomît. «-!fi5à,XJ)»ta7ru^, X^ tvamp;§oeH’ç,x^tvcct/'HÇ.B dV xA« ^ HÔJu^' tPoAouTj dV Aieavou ly jhtivxç s^qSiAÎ^ hç /xi^vu/AVwp aura.

De Lentifeo. Ca. LXXVIL

SChinon.LRomani lentifcu diefitJNo-ta arbor lentifcus eft : tota adftringêdi uim habetîfiqmdéfrudus,folia,ramo-rûcjpSCradicü cortex æquali poteftate funt. ExprimiUucc’ ex radice cortice{^,8i ex folqs in aqua ad multû têpus decoelis, tû à co dura refrigeratis SCabiedis^rurfus^ad crafTi-tudiné mellis décoda aqua. Bibit utiliter ob adftringendiuimqua habet côtra fanguinis excreatiôes,fluores alui, inteftinoçr tormina-Bibif itidem pari utilitate contra fan guinis ex foeminaçt locis profluuia, procidente^ uub uas Si fedes,licetq^in uniuerfum pro acacia ÔC ôC hypociftide eo uti.Poteft cadem 8C ex folps expreffus fuccus. Fouenf eoçt decodo etiâ ut impleanf quæ nô implenf,8Cdurenf in os quç nô durantFecminaçe fludioes copefeittauer^ tit quæ pafeedo ferpunt:urinâ citîutiliter mobiles dêtes eo colluunf. Viridibus ex lentifeo dentrificiispro harudinea acu fricatione dentes utilius exterunf .Fit præterea ex lentifci fe mine oleü qd adftringedo eft,hf s que adftrin-genda erunt pr^cipue accomodatû. Nafcif SC ex lentifeo refîna quæ ab arbore lentifcina, à quibufdâ ucromafticheappellat,potu eStra fanguinis excreationes8C diutinas tuffes uti-Iilfima.Stomacho accommodata eft 8C rudus mouet • Mifeetur his quæ exterédis dentibus conficiuntur,SCcircumlitionibusuultusnito-rem afferens. Glutinandis palpebris eadem utilis eft. Commanducata oris halitum com-mendat, Si gingiuarû tumores reprimit.PIu-rima ÔC probatiifima nafeit maftichein Chio infula, bonitateqj in ea antecedit quæ pellu-cet,SC Tyrrhenæceræcâdorefuofimiliseft, craffa, friabilisSC odorataî quç contra uiridis, deterior. Adulteratur maftiche admiftis pilt;-nearefinaautthure.

INTER*

-ocr page 134-

Îgt;6


DIOSCORIDIS,


INTERPRES.

cauaulcc ra. Truest

HtOiX/^lt,

NOtîor g nunc fit quondam lentifcus fuit.ô*, fi teftan ce id Plinio Ciceroni credédum eft,rufticse plf ' bi necelTaria.que cœli amp;nbsp;in eo fyderü impenta arandi.fuorüqjoperii aufpicia ex propinqua arboré certius cognofcere poffet.Nihil enim nobis occulcü nacura in difciplina ruris elTe uoluic. Vtip sg^” darii aliarum rerü decretiora nobis tépora certo aliquo indicio indicauerac, fic etiâlentifci triplicifatura» triaarandi tépora möftrauit.Notiffimi omnibus Ciceronis uerficulifuntJam uero femper uiridisfemplt;? grauaca.Lentilcus triplici folita eft grandefcere fcecu: Ter fruges fundés.tria tépora möfttat arandi.Quam ob caufam uerifimile eft in honoreruris quonda hanc arboré fuiflè, quae agru colencibus pro coelo amp;nbsp;m^' thematica ephemeride elTet ; cognita omnibus Cr ubu^ante uilla confita, nunc coriarijs tatum conficiew' dis pellibusfolia eius inlèruiunt,0' dentifricijs materia. Quondam pin res Cr meliores in famtate amp;nbsp;morbis ufus habuit,quos omnes,ne longius ab opere hocnoftro difcedamus.confulto relinquemus.agéteslp rei” noftram,primum illud monemus,quo loco hic aic fieri fuccum ex folrjs ad muit urn tépus decoótis, cü à c® dlurarefrigeracisCr abieÆs,n5 legi ubitprefrigeratis.fedabieeftis tatummos aiicillud adiecimus in prob’ tilTimo omnium codiceinuencü,in quo legebatr/xtroi x t./-HSHi'«z)(5() 4■^yî!w!^lt;lgt;^^^.uv( nifoi^uï. Qiiod deinde non procul à fine in Græcis legitur,«lt;/l pà.H^ Trufà.x^ tvSpi/jS w.iyô iw«i/lw,uitiofum nobis uidetur.credimiis*^ abundarefecundâillâuocem7n/(gt;«,autaliâ quondam fuilTe.aduerfatur enim fuperioribus,nec poteftalia“ fimul câdidü.quo colore hic maftichen amp;nbsp;alq omnes laudauerunt.Cr Ttvfàv.id eft ruffum colorcipignis eW' earn ob caufam nos earn expunximus,non inueniétes quâ fimilé illialiam uocé fubftitueremus ; ibidemlt;Plt; monftrâte id re ipfa.in fraude Cradulterio maftiches refinæ,pineâadiecimus,fic in melioribusCrpcis legé' tes.difiunximusipthusCrpinearefinam.eadem uetci^codicûfide admonici, quoniâalcerü faciseffet: neC omnisrefina id preftare poffet.fed pinça tâtum qug colore câdido in concolori maftiche facilius falleret. P* ximus deinde in medicina Cr uiribus lentifci, deeoeSo eius impleri que non impleiitur, caiia ulcera qugeX' plerioporceat,intel]igéces:0'inosdurari quae nöduracur,fuccedétem ruptisoffibuscicatricéiUafignific’' tes.qua Grgci produira prima TTUfiiv dicût.in lapidis duritié concretä aliqua parte corporis materia qog ubl natura os exigit neceffario qugrenda,u bi contra nacura ea concrefcac.medicamécis difiiciêda: pro qua fei' endum eft.Trwpov Grecis effein genere cerreni,quod duriffimiï amp;nbsp;folidiffimü fic; ideoqj paflim à Lacinis gi*, cum TTwpov tofum dici,qgt; id terrenigenus omniüduriffimü fic.Ex ea fimilicudine in corporibus noftris Grgrt Ttiifout dixerunc lapidofasduricies.qugex podagris arciculari'ue malo in arciculis uel perfe in alrjs parcibus concrefeüt.Sic Galenus in Ifagogefua rem defer ipfic.Anftoceles uerolib.iii.de animaliühiftoria defang”,* ne agens,ait eo pucrefcéce pus fieri.concalefcéceqï pure,porü, id eft lapidofam duricié hu iufeemodi. PorrO de poris his ecialogius Paulus AeginecaegicJnarciculis fieri ondens, craflo cerreftriep humore illucperfe ingruence.-aliqn auc ex medicaméci alicui’ ufu,quod mulca difcuciédi ficcSdiipniilla aüt molliédi ui fuerit-VerGnSde his hocloco agit Diofcoridesfeddeeoporo.quidefi'ciécealicubioffequgrédusó'augédusft» utqdnacurxdeeft.hocremedio inftauret.Quâdiximusprætereaacûharundineâ.nihilincelleximusaliud, gin purg5disaci^)odécibusacuminacaharüdinisfeftuc3,proquaexlécifcofadaufiueceresfunc,'ó'nofti’ Secaceadhuceleg-atioresuicg homines ucuncur.NaR«A«f4/jlotr Grgci proprie dixerunc acus ex harundinef«' lt;ftas,quibus mulieres cinemnosü' uelaméca capicis firmarenc,quod nüc greis auc argenceis fic-

”2’ ®'Ji«.n^üU. KJtp. sB\

^ ■—11E^^IV3'OI?7VM5/Atop^£vj'ço/J.KÇ I nbsp;nbsp;nbsp;Tcècî)ii^a,M^bK,?57fÇ,M^b(pAot

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oç sJiifiKa oVT«, ajiUo^il tt^aç

«JL a Cl H %îMÇ. crK.amp;?a^û^/^a b-fxo'ia^ ly ÂaixScwôljSjJa.. b q k^Stp^ «v^ fâv sJ'cejS/xol’jitaKOSop.ax©'', ov^^Kc^, ^5^-jtx«(/2ttds. fer q ajisoç 7r§oç a^f^oÄi'o'i«. erv/j o'lVa JV -Tf^ilf? , TT^OÇ (fOCAay^lu/J /Hy/XOLTO. «ÇMotlt;i. H 9 y^ au^ |nt/Vk, KO/xiXsTj/«^ y^ amp;5aSiaç^ ^ Trt^a. riVVOcT] 9 h^ y/i'sJ^oiM, »y CT'ijg'œ, H^ 5^ KUTi^u, ly «^ AieuH, ly (^ raîi? HUKA«lt;ri VHcToiç. H ƒ H ly (balt;p£ç:i cbaurts't^a outra. AdV'k.h. i/aAit«tra ^U(U.a2: ^ ku-etf/Î^Uira. tuwJVç Tt^^ivS-ou 7rv£oult;r«, 'TÇo-KT^ 9 7racrwv t |k2uw/j » t^iv0/vh, ly /j-irà Tairrnv H %iV(VH.£/Ta h TmuïVK ty H îAariV«. fJi^ as â^/ô/xSi?) H jt TTÊliKiVH ty » sçoSiAi'vh. isi d^ Traaa ^ktivk ^aAaK^x«. 0:^^«(/2:k.h. 5^axu2;H.K. àvaK.a05S2;KH* BH^i'paç/xoÿuaa gt;y (f^icmriii, îv cKAiK.r’Zç a«^ taurS « /xtreè ^îA/TOç,«v«a«0û{is«ff'« ly T« «a Ba^aat^,

De Tcrcbintho,5C refinis oïbus. Ca. LXXVlH' /^“a—^Erminthon LRomani terebinthum di-I nbsp;nbsp;eût.J Nota arbor terebinthus eft. Eius

I folia, frudus 8C cortex, adftringendiui qua habent, qfdê omibus quibus Sile*’ tifeus p para ta pariter Si fumpta,v,tilia funt.Eftuf fruduseius.ftomacho taménocepeiendæurinX Si calefaciendo aptutVenere idem adiuuat,8i cœ tra phalangioçt morfus utiliter in uino bibitu^ Qy^extercbinthodeftiHat rcfina,cx Petræaqui dem Arabia affertur. Nafcitur tarnen Si in ludfa, Syria,Cypro, Aphrica,Si Cycladibus infuiisïquae unabonitatc alias uincit,magistranflucida,can-' dida,colore ad uitren Si cyaneum inclinato,odœ re terebinthi.Antecedit refinas omnes alias tere' binthina,poft hac lentifcina eft,quam maftichen nominanptum quæ ex picea deftillaueritSi abic gna. Poft has numerantur quæ ex teda fluxit, Si pinea. Mollit refîna omnis, calefacit, diûb cit collediones, repur gat. Tuffientibus SiW' bidisin eclcgmate perfe, aut cum melleac' commodata, pedoris uitia etiam purgans.

Vrinatfl

-ocr page 135-

LIBER f.

97

Ssi Ji ^ ov^N^tiH ly Treiif(KH. KoiX'ap -n |UaAalt;wlt;{,?v 7iavaKoS\K'c7'^ ï^'X^/J “§^wgt;^4 '^99 êXi^fxxjo/ç. iÇ^-JÇÔs AîTi^aç «raw’ll x«^*^^’gt; ^ X«^^®^“^ ïfTf a. Tt^oç 71 TO ’(XmjojIoocwto œra o-cw ^tAi2: f'ïAoUm. C T^oÇ MHcr/xopc^o'iou./xiyvu'ri J^ 61 iMTrAasjo/^jiy/xoAar^acr/, 61 a.M7ei^. i^ vrAtu ^^^a.X^fxa.o-ièoH^Q Ka.^ictv'dùi) ij^'^ii^amp;a'oc, KSy ï^Z^ifjSijjii.

ïK^i PHT/VKÇ «T^aç, nnvivH^ 61 nÂIK/VKÇ. Ki^î. S'y'.

IViTCil JV ^HT/VXU7§a TflTViVH 61 TT^KlVX, KO/xiZop^M ii.'JPya.'^'ta^lt;c\-nf^liuitx.q,

61 aif KoAocpwvoÇjTToAo« 7f n SKo^iÿP-îv^-ç^ 61 'Hm iiraW/xiMf £%£, KoAotfw-fia KAhÄeTO. 61 â^f ■yaAaT/KÇ n^ Tt^Jç Tajlt;^ «A-7rta/u,HptTT/j^u^iuçoi^ S^ i'it‘iH.01 lt;f‘aiXcalt;.a.ovo^ux ^oucr(/j. o^';gt;/ui5 'ipiova'a 'n^oi^ rw^ ^oviouQ ßü^^af? 99 uAik”^ 1^^ Ka^laurZw. J^ai^jo/J'ttio'/ quot;^ gt;5up.a^61 aura«. K /x/lù gt;06pTii^A6Vkh .hZ's tAadaJVç. h J^J ^tA'ù iOïKip œç 7% « Aœji^. ymni ^amp;KU-^/ûjlVH |«Tl'vK U^Ça. K 2ç 7?!e TI^ÛI’ Ta «V-^« ^ /Æ9 w ^x^aç, H pSjJ quot;^S^Oamp;I'X(VH 61 lAar/VH, * 0 ’TîUK.i'vK, H 0 TT/TViVH’ taXt-you Q Tracrî^i) -ßtucoA Sccnip H^ (TiauyS,«)) (UÄ aaTruçà/j ^h Jï Kaflurço/jjKHço ylt;^H 7 y {UÂ^UT^o/j. J'facfî^a Jlc a5'^ y tt/'TWiVh 61 ‘AaTiVH. litâ^t^yia^iicn Kÿ^ A/ßcw/^oucrcM. M/xi^ ^OVTW Jt (Tiacpo^o» ta 7ri’TÛova‘nlt;^ 9^ VHtrou, K 2^ aff TOU aariz Tiw lancu/iecp. ^ JV 7rîua/VK 61 s^o^iÂiVH, •y au'^/öjiVK yjcf'lsS^txi lia- /. HJ o5x o/xoïa^ at jjgiuJ ’^’^Ta.'iiiJ^uui/xia-i/j uç taêveu. •^aAa|U.êavovTj ^Ti^ûç OTO H9^ îaeve«. H pS^ Vi % iv/'vH, avaAoye

THTlß^Vä-IVH.

n^li\/-yVV0(’|Hr/VHÇ. KîcJ). sJ^ , K Alla] JV ttSto Iht/W uygà yj 7£7^a7rAa

«riov/ätyyoep,)^ l’'n9lrjçttgt;/;Sb9ovv7s2 ttAS^^ . J^ë '^ X°^ (^ ^ |hti'vhç, J^o dit )(oaç ô/xêj/ou vJ^aTii ^Aovro.!^ *'^*^®op»t4''l'' ®7v’ âvSjaawp 'Tî^awÇjiPiiwt^wi^ a/-vooüraç aj^/ç su avocr/xoç yÿjx'ij HJ tu O^UTifoç,HJ aa Tu^. 61 wç T’ZçJ'aaTOAorç tVaiJv. Ao/7f/j /'ë -^v^M' Ttti’t/i’ai^a^i.tottS xy/Oop à.MViT’pt’Purisif} oiTr'er ’’‘“7°p,â?fTi0t(â^, yivi'ij dit t^op^uç AÂ/arf. J^ë pSjj vi TÇotPluAï^iJv Traaa/j ^rivltu TKaoVTaç Yva X“$'' «ÖNT» ju7rwdVça5^. aa/ovTj dit 0 (f^'ixoï-'^J^ar’t^iTT’ 8tv0^Ku/jKS(jxûlt;’ 7’7ÇSj'!°|U. oTap 9 |W.t?)^«lt;T) auS^t ^v âÔ^oùM’ HJ “Tp^ouç u7P0£T£o/) Tuç avS^aaç. xgüj ^HTSo/j à(fl aAKTrfwç tef’ H/xt^aç i^ vuaraç T^ë^, “XS'Ç ^P To ’n^oamp;^fxîvoi} }2.iüi/xtx. ^TroA'i-KKunij. «yori^-tiro tßt uç tï^rou.raç /xipT^i ^h^ç abattra j^i' oAhi? H/xt^aç tj-KTOVTa? â7roT/^£ûamp;c«. lùXÇHSûüo'z 9 HJ a» Kinaup-tvcu, vq rt rœ iviaJ^n lt;?^

M«Aar^rW(U,Hj «ao^a, HJ ôç ASw^'’«2(7'/xou'ç,w.û-

Vrinam cadem cit,maturat,8C aluu mollir, glutinandis palpebris utilis cft.Ei côtra le pras cum ærugine,atramento futorio Sini tro inungit Contra fanié uero deftillantes aures, 8C naturalium prurigines ex olco 8C melle,miïce/ eadë cm plaftris,m alagmatis Si acopis. Quinetiam laterisdoloribusfuc currit per fe inuda amp;C impofita, Nafeit amp;nbsp;liquida refîna ex arboribus picea ÔC teda quæ ex Tyrrhenia ScGallia afferbEadé ex Colophôe Afîæ quondâ afferebapunde SC Colophoniæ nome inuenit. Afferi liquida 8C ex Galatia quç ad alpes eft, qnâ gétis fuç uocabulo regionis eius incolæ iarignâ di-eSuegregif bonitatis côtra diutinastuffes in eclegmate ôC per fe. Colore inter fe différant hæ etiâîEftenim quæ candida,quæ olei,8C quæ mellis colore fît,qualis larigna eft. Nafcif amp;nbsp;ex cupreifo liquida refîna,ad omnia eadë utilisJn fîccf refînj généré pinça etiâ eft SC abiegna,nee non ex teda pi-ceaqpEligito in omnibus hisodoratiflïmâj pellucentë,non adeô aridâ,neq}humentë, friabilë, Si cerç fimilë.Bonitate omnes uin cunt quç ex picea Si abiete deftillarut,odo ratæ enim funt, Si thuris fîmiles. Afferuni SC ex Pityufa infula quæ ad Hifpaniä eft e-gregiæ bonitatis refîn^. Ex teda autë pinu SCcupreffo minore efficacia Si ignauiores funt, nec pares alps uires habent, licet ad omnia eadë in ufu fint. Lentifcina tn tere-binthinç refpôdet. Coquit liquida omnis refîna in uafeqd quadruple ad infundëdi humoris quantitate captu fittoportetp^ re-finæ unS, cœleftis uero aqu^ congios duos in ahenü conscientes in prunis leniter coquere,continue^ mifcere, donee odorë o-mnë amiferit,friabilis'(^fada fîccefcat,8tdi gitis in attritu no repugnett refrigerata de inde in fidili non picato uafe feruanda eft: Quç fîc coda fuerit refîna,eädidiifima erit, prius tn oportet liquatâ refîna per colfl ali qd trar|cere,ut qd in ca fordidü eft fecerna-tunCremanf Si fîne aqua refinæ in prunis Ieuiterprimû:cû ÿoineofunt ut denfenf, raptim Si fîne intermiflïone copiofi fubqci endi carbones,triduup^ cûfuisnodibusin-defînéter coquédæ funt,donec quales prf-môftrauimus fiaptuneqj urdidu pauloan-te eft,reponëdæ, In ficcis fatis erit intégra diem codas rcponere.Vtiles codæ refînæ funt malagmatis SC acopis, colorâdiscg un-i guen-


-ocr page 136-

98


DIOSCOR IDIS,


SK ^ jM/j.tKAa/jiSavt^ J't «^ Aiyw^ ^ çht/vkç, wi? 7^ £7n' ? A/êavy,K 2:S jg)«r//ji,tuij tt^oSti kkA AiêXé^ÏSa, i^ T^iStg^^jitvoui? Kctv8ous ly iM tCwv ra 6Atcp^a,iy (^aK^uoVTaçàcfOaA/ÂXS, 71VMJ Jï y^ «v^ C^ /xïAafi w y^itfo^j^J}.

I N

guentis. Colligit ex refina fuligo ctiam codé quO ex thure modo,honeftandis palpebris utiliSjCOf' rofis oculo^ angulis, palpebraçî ex corruptions defluuiis,8lt; oculoi^ lachrymatiSibusJit ÔC ex re* finæfuligine atramentum librarium,

TERPREE.


QVia lepidiffimo græcoiÿ comico,in fabiila ciii titulus Equités eft, finguntur non Athenis clari qu^* dam uirtute ciues,fed c' plebe domino (eruientes Nicias 0quot; Demofthenes.aduerfam in feruiuitefua ^ fottun5,0' quae à confenio Paphlagone iniufte quotidie parentur, audiête omni populo lamen' tantes,iconiam 0* ubieppræfentem imaginé legentibus eorü oftêaunt, quiex alieno laborc 0“ operegrati' am fibi 0‘gloriam inter homines quærunt.Solo .n. theatralirifu 0quot; plaufu differt quod illi dolebant, Cubtra tftam à conferuo fibi placentam à feipfis elaboratam, dominoep pro fua appofitam,amp; inuentam illi ex ali eno labore herilemgratiam,abhisqui in publica priuata'ue re, focialü^ omni uitahacnoftra, altenis nf' demqjfurtiuiscoloribus rem fuam exornant.quales fuiffe femper multos,tam caeca ÓCaudax ambitio elh conijcere 0 pro comperto habere licet. Etfi ex hiftoria defint exempla, quæ in bonis artibus 0 humaniœ ribus ftudtjs aetate noftra à muleis facfta0 édita funt.fatisfuerintut intelligamus extrema iniuftitix efte fua gloria defraudare alilt;iuem,nec magis aliquid in homine laudandum.conftati ftudio perperuagj lUa iu' recöfultoijt uolûtateredacdiunicuiqjquodfuucft,uindicâdi(j}àpriuataferuitute,quæ cömunia omnibus eo^t autores eflc uOlucrüt.Nö pigebit itamTheophrafti manib’ 0 nominihSc gratia habétes, ex quo cun «fia diu er fis locis de terebintho ab eo tradita pterito eius noie,Barbarus ^ fuis m Corollarij cômêtatiôib’' edidit.grp câ ei’ fcriptoris de terebintho,mox latinaoêm hiftoria huic capiti adijcere. ut poffint uolêtes q^ teftati pauloatc’ fumus,aperte cognofcere,obiter^intelligât grgcarü literarü peritiores, in uertédts grgcis hois nefcio celeritatè,an negligétiam potius dic5,qui inter caetera,Svw^iyif in' fulphurofum uerterit. H^c igit Theophraftusprimülibro ni. Ttfgt;M/k«or5u4amp;i Tri/pov Xt^u^vOfiJimf^ »•l-iei'nfiivix.TfiM^uiri. Mox eodëlibro: ^jT^/^i^ tm ^t^tl^fn,'^ A SSw, ?» 1^ oïv Kf^iv «nstfTfiVtJhs 19 nstAova/v Äpptr. '^}!/ 3 6‘iMÜiv,li iJ^ ifvtfinvivf tfiffi^i )(ÿ(p?^v, iuKf P^Kjr 19 ximHiir, S A j(A«p'o» wQHs{ir«,|MtT«T«wT« ifvSfxtvj^ ik/AX i/AtriMi Tnimi'viivaix,^ ï^ixamp;r Viii f^i^Kva fAiytloi «AiKS* niK/ÂMifuTiïiiiHii 319 Suu/I^mfov, ivi 3 )• ArtApur •niÖ /^ tiw IAkv 19 |M«KtJlow«v ^pot^^v. 9«^vt!iA.t, i^fx/ji/^iiv, mf) A JU^«' rus» ^tufictt^iyix, 19 7)»AÙ,K99 x^Aov. opor y«f ^n wm Trei/AniyiTiiv,r}ilih36ii, kam 3 ovA» in^MviKi. fuAov ^ t;^lt; y^iXfi^i W* t'i“^ ‘iXvfKtt^ fiKSw.v^itMtKyuAtSfiv. oivltt 3tïmi/iiv'5^-J4Aixiot/,'5i^)c,fü/AeiTiyiifuefm,lt;fyM.iivmf'i 'ivx/^i^ovirAiluJ^ fytjM gt;^fu(vyi»» U3m^ »9 gt;• -f «Sw, gt;(59 ïquot; ^ «Kpow tt^tÏ« , tta(ù iyuvitinfiy .^ ovw 19 Aiii^yiiliA^nfiy 5 hukam 19 Ameifiy K/Aii t^ XjtpTrÿ. çifl^i) KÿlfvuÂiimx ^Mi h^Skti^i iHtAlti, w tuSuflAiK ym^iKuynpiÂî!. iidyiu^lt;/liri ŸiiTiyûA.s»^i^u 19yM^ftiy ti/Alai aynvSiy 34 J fiTlyii,a.AA' tnfi m ^Jmu. In quinto deinde de materia terebinth! idem hæc tiadidit: lAiAKy A nf»' J^fx usé TTvKvbr ?” ^nfftMtu. mf'i yevy tufiay f^iMirrfty ifKfiy tiyixi quot;f i^iytv. Îk ^i^u X19 iKtAK^ou tUv iryfjfuMuy Tfiââi' ^ nii'âiÂ.^iy^ ^ KuA/iyif J»pi/xA«sw,w; n/jtu/^y’^vJlieiyvüyecntfti'^Kiftc/AiM, Et haec ex Theophrafto fatis fine, qua fie uertat aliquis:Terebinthus aût circa tritici meflem auc paulo ferius frudû ,pfert. In terebintho m’ feula altera,foemina uero altera.Carct frudu mafcula,ideoq; ex fexu eam diftinguût. In foeminis altera^ lt;ftü gprimü fert,magnitudine létis.g nô maturefcit.altera eu uiridê protulcrit. fimul en uite maturat, tûc rubentê,poftremo nigrn,magnitudine faba.refinofum amp;nbsp;aromata mô odoratS.Nafeitur terebinthus ar» borin Ida 0 Macedonia breuis,fruticofa0 contorta: in Damafeo aût Syria grandis.multa0fpeciofa:ft' riintîÿ terebinthis tantu illic ingétem montë,0 nulla alla arborefroderc. Habet terebinthusglotinofilécn ris materiâ,radices ualidas,altiores 0 in uniuerfum nüquâ pereüces,flores oleaginis fimiles, colore ruben' tcs,folia ex uno pediculoplura,laurinis fimilia.eodêquo in forbo modo geminata, 0in fummo qd impat folü^ fit difFert,q, minus angulofum g in forbo eft : laurinisq; per ambita fimilius, pariter ac fruélus pin' gui lentorlt; abundans, Fert terebinthus etia nucibus fimiles folliculos inancs, quo modo 0 ulmus fert, in quibusbeftiolaculicibusfimiles nafcütur.Inuenitur in hisetiarefinofilentorisaligd, nô tarnehincrefina colligit,fed ex ligno. Nigemma denfiflima^ terebinthi materia eft, nigriorct^hebeno in Syria prouenift aiut,fierilp ex his culteUo^ capulos.0 torno calices theryclcos fabrican tâta foelicitate.ut à nglinis difeerni nonpolTint HacfuntquapIacuitnobislongiusoftendere.utcollatahisqua Barbarus inCorollario fun terebinthoadiecit,hominisIaborem0operam indicarent.fimii’qj oftenderentgdiligens in colhgendis undiqjueteru ditftis.amp;uertendis graecorum uocibusfuiflet,quiPlinium0Theophraftum fimul mifeens eandem uocem (vuÀirtfty ex Plinio odore ioeüdioré, ex Theophrafto fufphurofum dixerit, no animadu« tens ab utrom idê dici.in qu o paru caute egit,ratus Sticy qd grpcis fulphur fignificat, idé effe qd eiot 0 duw/* graeci idem dixerunt,quaecunqj.f m fiicrificrjs 0 arisad fuffitus 3c uapores incêderentur.quod tam manife fte patet, utprobarinon oporteat: VideturqjCazam Theophraftiinterpretem in earefecutuselfe, idem niiiliy ctiam quod erat otm-nlty uertit qui concoqui non poffit; cum tarnen de codura cibi quae in ftomacho fit. jr47rf/H(ii! Theophraftus eo loco non agat,fcd de maturitate quae calore fit.0 fimilis codurac ftomachi eft,paru me mor7r4'7H^»utrunqjfignifïcare,0 Theophrafto in hisquac maturâtur,peculiarem hanc uocem effe. Nam «^ in medicina jr47H;Hse'etiam dicuntur, quaeabfcelTus0collediones maturanc. Poiremus0multa alia hit adijcere.lèd hacc fatis nobis effe uolumus.ut hoc qiiafiguftu meminerint legentes 0 ubiep fcianr,nihil non alienum in eo effe.Necmortepraeuentum potuiffeextremam 0fa!utarem ülâmanum qsquxinceperat appofuiffe;oporter€^ eos qui integram rem nouiffe uelint, primos eius autores confulere, nee nouis fert' ptoribus tatu deferre, ut uetcru obliti, qucadmodü in catu 0 mufice fieri Homerus dixit^noiiiffimaquaciy tantum

-ocr page 137-

LIBER I.

99

tantum amemus ir admiremur. Nunc aut ut rem noftrâagamus.fciédum illud eft.effe terebinth« quâ po fteriores grani uiridis arboré dixerüt.faiflo illi nomine ab eo eins genere, quod frudius fuos in uiridi palli-dos feit,quod Theophraftus^Aot^oz dixit quafi herbaceü.Éx ea terebinchina deftillat refiua omnibus notif fima.in quotidiano medicinae ufu.de qua cü femel agere Dioicorides ccepiifet.de reliquis et ia egit,cogna-lacôgeneribusfuis côiungésrNoscputinmelioribusgræcisadhuclegitur.côtinuata hiftoria. unoip tätü titulod' capite omnia côplexifumusrefinægnanncerquælarignaexlaricecolletflâhicnumerat.à Vitru uio pcipue in architeAura ir medicina laudatâ, qui lib.i i.de materia agens.laricé his uerbis cömendau it: Larixueroquinoeftnocus nifïhis municipalibus qui funt ad ripa fluminis Padi.ô'litora maris Adriatici.' l^^j^ folijseftpini fimilibus.habet^refinâliquida mellis Attici colore quæ etiâ phthificismedetur. Credimuscp £afjg^a fe, nos earn nûc elfe,quâ Venecrjs deflexa à laricc appellatione, lariga oificinæ «Sr uulgus appellant, Siquis afit ß^g” uelit totamlaricishiftoriânaturâtpnouilTe.Vitruuiûlibro illo.ûr Plinium pluribuslocislib.xvi.ü“ xxiiii. Palladiumtp in nouembri menfelegat,Sunt.n. fcriptoribus his amp;nbsp;huic omnia fere' comunia. Quod aüt in codura picis paffimlegit.TluoÀ^^âxti/A^flav vÂx^fif^/ixKÔvnsiitixiJ'titiv, exmelioij:codicûleAione«ij^ocakSoz .i.inahenumuertimus.prærertimolfêdenteid Plinio,quilib.xvi.hoc mod jcoquipcepit. Verba eius funt: Alrjuriliuspucaut fine aqua coquere lento igné toca die.utiqj uafe ærisalbi.

n^ini'(«'K:’îi7§aç. Ki^. sL ni wa H /4^ u-yf à, H/j ivioi K^wij xaXoucri. lt;raüa7£Tj /U^ sk ¥ Al'^MTaTW(U ^UAcü^l, TTtUKKI? 0 TTiTuai?. fei 9 xaAil H s/ASoutra, Cl Aüa,«^ «.aâ-^a, TfiS jV ti^oç dewier :/j.a. tpa^/xana, ^^icinoût^, t^TruiK-ouç. ßsp^a;’, Kc^/zaTa J^vo'oufxtwyo. '^ ^ ^Mjaxi u-TS^/J jÈxAaj^opiSx/K Kuaâ'ou 7rAK9@^ fxirx P-SAH^Ç. ?p(^ JV Cl TÇOÇ Tlt;Xlt;5 '^ ^l^/Xl' lt;àp Cl sa^juAüç tpAtr/xova^ Cl c'twxr^aç tP» «jj/o/aIvs. ly 7r§oS rx nm^^o^VTx asx xv/j ^oS^iVcÿ, ly 7i^ûÇ ‘i^mT eTny/xxTX xvp «Ac'i ^'i'‘Oi(^itXTXTr'\xajofjSjjH. kkçS 7 /(Tujyn^f-i^ajAtTr^ouç ovuy;aç Sif^SHXi.tpû/xxrx 7i,lt;J' st^aÇjCl (/«.Ak^iâç ƒ «KTuAiau cTia^jj^f cruv XÇlO/VM ehe IlHÖipT«aAiVPa d TTCuJ^OI^ ou -JM, X^'^'^'^ÂÇTrgjç^Kas-^. ^tree JV Ótiou httituoç (pAo/ou H 7ri-nzjco/j,tç7rHraÇ£7r62ç;iJ Kara;\5(o /JÄI/K .MXïVHnCl XKjurH^ylt;jcea,Taqu7f’-' ‘^“S^Q ■^ü«o?^5.7150(5 71 Toeç 7; Tfcri v^9^ iPcotruAiüj jara A«(5 «j^o^ij KXTX-^QiopSjju, quot;^Xr^oï 7% TO tAnSjty aTfAa^'a^;] 'raju/xiAi Th xubsaizH^ JV i^/xiAin ,ccv0jaKaq ty trHTTiAdva^ 7^i^ ot/^xo^e, pktyxon^ q ty (TK-^lt;Wlt;7 ^Rxifxinp.

De Pice liquida. Cap. LXXIX. PTiTan hygran, L Romani pieem liquidam Jic5t.J Liquida pix,quam conon pleriq; nominant,ex pinguimma eolligitur tede 8C piceæ materia.Probatur fplendorejë-uore Slt; puritatetfacit contra letalia medicamenta, tabem quam phthifim dicunt,purulentas ex-creationes, tuifirn, fufpiria, 8C quæ ægre ex pe-dore excreantur, cyathi pondéré cum melle lin-da. Inungitur præterea contra tonfillarum in-flammationes an ginaslp,Slt; contra purulentasau rcs cum rofaceo ï cum trito autem fale contra fet pentium morfus. Pari ceræ eadem mifta fcabros pellit ungues, impetigine seg emendat,muliebri-umlocorumabfceirus,8ifedis durities difcutit. Strumas erumpit cum farina hordeacea Si. urina impubis pueri decodla.Cü fulphure piceæ'ue, cortice aut furfuribus,contra ea quæ ferpunt uti-liter inungitur, ea coëreens. Qtiinetiam thuris pollini Si ceræ mifta, profunda ulcéra glutinat Si carne explet. Vtilis itidem contra pedumamp;fe-dis rimas inunAa. Cum melle purgat ulcéra, S^explettcum palTa uua melle'que,carbuncu-los, Si putrefcentia ulcéra fcarificat Si difrum-pit.Mifcetur præterea utilitcr hisquæ exeden-do funt.

INTERPRES.

REfinis coniunxit natura pices,ideoep leginmohiftoriae ordine poft eas Diofcorides de omni pice do cuit:quod.n.ex uiuêtibus plans refinae nomine deftillat,id incéfa in furnis eadè materia, picis appel lationefluit.fimplex à principio dë liquida tantum,mox ea decoAa,ficca etiâ.non dilfimili pcnitus poteftate,O' hoc catum diuerfæ,ut teftatus Paulus Aeginetaeft,^ ficca in fecüdo ordine deficcat,minus^ gIiquidacalefcat,contra ueroliquida.habenctpambx quod purget,maturet.difcuciac,0‘acre finadomia tamcliquida cfficacior, ficca ueroglutinädis uulneribusaptior,ob quas uireshiemox dieet uulneij: reme dijsutiliter ficcam mifceri.tn quaijt biftoria natura Diofcorides fecutus. de liquida prins egit conon à qui- nbsp;nbsp;.,

bufdam diciteftatus quxuox.Crrei in ea uocexftimatio, g uetufta amp;nbsp;uera in pice fit,nó aufim ego affir- ‘*”^‘ 'mare.ldcerteprocöpertoeft.graecisKwzozdicipineam niicê, er ab ea forma Mathematicis terts umbram conum dici,er coni forma defcribi: er ab eo fruAu pinum arborem etia conti diAam pofterioribus graecis fuiire:poire}p hoc loco,quoniä ex cognatis pino arboribiis pix fiat,eius appellatiöe célèri: alioqn nihil ha-betea uo.ï,quod ad pieem referri polTit.Dubitamuslç nos,non hwzoz prima produ Aa,fed xóz/z prima corre- nbsp;nbsp;,

ptalegiquondampotHifle,erexufupiciidnomenaccreuiire,qua.f. inuindemiadoliaerin alrjsuitxno ’'**** ftrx ufibusfi Ailia.pice ex interiore parte linirenrurddeo^picata paftim dicerentur, er non picata:quauo ce hicfxpiusutitur,utin fuperiore capite cum ait,in uafe non picaco feruandamrefinam.ercgteta.Qiiod lotumgrfciHoz/Szdicunc, qdeft illmire,licetlp xsz/zproprie puluercgræcidixerinr.nihilominuscinerem, j a ealicem ’W’quot;?”*

-ocr page 138-

100


DIOSCORIDIS,


calcê,ü'qu3ccunqjaiiadiccbat,quibusleuigariafperita3lt;5kobftruiran'taspoflët.quodiii dolps iiini fiA'h' , , bus^alqs qiiondä paffim fiebac.Èr iiunc intro etia fit.ideocpgrgci KowS» caice glucinocp Cr maltaaliqna iUj' •{)0v^« nire adhuc dient,Cr móviT« ficiilia cundla illa,qux picata nö fuerint, amp;nbsp;aliquo huiufcemodi obftrutSa kui' Kwwar» gatalj.Necnosmouetq) in hacfignificatione prima producta Kwvzavaliquadocir HUW«/inuenit.Facilis.il' in eiufdem foni litcra ad iiitiü in fcribendo lapfus eft.Quod deinde impreflb codici deerat poft «Tiyiov/ on/x«* .i.fcabros ungues, inftaurau imus,K^ a ^xHi'ai-i-impetigines. Nee multo poft dubirauimus quod legif, çi/i«'_ TK Ti vTif«t Ks5 irKM(!KiJ[«invMvJ[ieilt;l)i!e(i,quçuoces fi fic legâtur,fignificant,uuluæ abfeeffus Érfedisduritiesdi fcutit.non ficforte'legendum e (Te,fed mutatis locis,aut malis uuluæ dunties amp;nbsp;fedis abfcelTus legi potiuS oportere;quando cömunius malS fedis abfceflus g dunties fit.non tarnen mutare rem aufifumus;fatis(p . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forecredidimusfignaftelocum. In medicinaautêillud monemusletaliamedicameta hunc dicere cuncTa

^taliamegt; illa,quæ in medicina quidem ufum aliquéhabent, per feaut letalia lunt, qualis Apollinaris herba.cicuta, dicamenta. mandragoras.fpuma argeti,?? pleraqjalia.quibus fuccurrere pieem bic ait code modo quo oleum, adipé, butyrum.â^ unguen omne aliud. Dicendum etiam hoe loco,cur nos tabi plerunq; adiccimus.quam grxd lt;fS!rtt. phtnifim dicunt,àgenere ad certam contrahentes fpecic,in quo fcire oportet,latius patere latinam tabem Tabes. gigr3eco^phthifim:hi.n.hae uocetâtuminhisutûtur,in gbusacapiteinpulmonesdefccdensdeftillatio eos exulcerat febris fic, amp;nbsp;frequens tuftis eft,latini uero non tantü hoe mali genus tabem dicut, fed qiiam ijtf!«. graeci«JopZ«» amp;)uii)(i^iixv appellant,quai}t prima iUa fi't,quoties corpus non alitur decedétibus femper aïiqui' HSigt;c‘Jlïx« bus,nullis uero in eorum locum fuccedêtibus,quo maloaffeiftos Pliniusfemperuocat,qui cibum nófert tiunt.Secunda uero illa,cummalus corporis habitus eft,ideoq!omnia alimenta corriïpuntur.quodfere'fit cumlongomorbouitiata corpora, etiafiillouacant,refeftionêtamê non accipiunt,principiüq}fubeunciu eurem aquai^t main corporis huiufcemodi habitü elTe teftatus Paulus Aegineta eft. Et quonia tria hæc ma la fumma femp macies feqtur,ideo latini comuni tabis appellatione omnia iiidicarunt. Graeci diuerfis pro-prijsepin fingulis generibusuocibusufi,fingulacertius docuernc^eaqjobcaufam nostabihuicgrpcafemp coinximus uoeë.ob lacing rei anguftias iampridê ob omnibus lacinis receptâ. Earn libro diffmicionn fuat? Calenusdixiceflepulmonn exulceracionê.quafebriculaö'macies corporis fegcur.Idêeciânôfoln pulmo nis Éz medicoij« phchifi'm,fed alioi^ eeiä fcriptoi^aliarü^ partiü,(laceenim pacecid nomc)phchifim deferf hens aic.cömunicer oëm corporis macië amp;nbsp;diminucionë ea uoce fignificari. manifeftaàgrgcoiÿ uerbo,4“ fShiv. pSZv^r.l.diminuere eft,fïgnificacione:qiia in planscudTiscpalqs paulatim perencibus.grgcoij! feripcoresutU' t^urnufth tur.'undeü' oculoijt phchifim etia dixerüt,©quot; à qua autnnum panter tfSni-nufu graeci uocätgt;q) eo tëpore pO ma fru cTuscp oës amp;nbsp;f olia,quafi mortis quada imagine paulatim décidât. Quinetia in numerâdis ex lunæ lu minibus menfium diebus.cadem gens tertiæ decadis dies fic quondam numerabat,ut itfuTM ghvif^iv ficip deinceps.i.prima diminuentis fe mëfis. i.lu næ,dicerenc, propria dus uerbi ui in eo fy dere u tente s, quod a’ plenilunioquotidianaluminndiminutiôeuf^adnihilnO'tenebrasdecrefcit.NolumushûC locorelinquc ^^M^ rc,in quo uicinitatenominis,ô'ab eiufdë uerbi deriuatione facilis lapfus eft,gdp5»')) gr3ccorümedicisqu5' dâ proprie f uerit,diminutio haec etiâ corporis amp;nbsp;macies,fed ex alia caufa priuatim ad eâ macië diminuti' onê^j contracta,quae ex ulcere perpecuaep eius uomica fiafquo malo quoties corpus tabefcit,pfcnr priiia tim graeci id dixerunc-Et quoniâ peedunt hoc tabis genus align quae graeci i/Ami/^eiTK dicunt, tr nos puru-lentas excreationes hoc loco uertimus: fiquidem Hippocrates ait, à cruentis fputis purulétia fputa, ab his phthifis,ô'«àphthifi mors. Non omittemus ö* hoc legentibiis indicare,aucore Plinio,ali,scp]acinaelingii3e probatiflimis fcriptoribus,ea uoce uci,intelligendasqj eas cacum purisexpuitiones,qux à fanguinis excre atione fafto ulcere,ne(pad cicatrieë perdudlo.fiunnnam quae prxcedente inflamatione.facto er difrupto abfceffu fentiuntur,utin lateral! dolorequë pleuritim uocant align accidit, in alio generë alias in cömenta rijs his noftris defcriptiones amp;nbsp;appeUationes habebu nt.

n^i'nwtAoUüu. Kt(^). ss', I—^ IV£^ 3 W 7r/(wtAoaov ta ^ ttiosh^, y^^^ßaijSjjov ? vJ^arcüi/^ovç «ù^. tig/sao^ 9 'Puf’ Ka0ce7^oj|oçra Tlaa^. iy ïaAa/xSaviTj 9 (^ th 1-4Ko'(l ■? 7r/öjK5,U7^cato5«AiïVK ^lOuaaG^aï. üT^ o Taruta T avacf^o/jÄZ/ou àr/tS '^«Tj ^*^SO.Xo/i,«K-GAfetTjt/çSt9Yamp;o/j. iy ruT’ ■yï vtT] £4’ 00-0/} af] y^ovoj] H Triosa. t^’iO.’f'^ '71^0^ ocra, ly K ur^ tt löjajcf atr wj ^ iy óc Aw-7r£ai«S aaTaTrAasjo^ttv^/ttT« açiGiva àAiir ça. 6^a7r£u'^ J^ wr gt;y »119^« iriosa. ^ rà t7ri r aTHv” ÏAkh iy ^w^aç im'^iopSjjM.

I N

DcoIcoPicino. Caput LXXX.

P Iffelæon.L Romani picinü oleum dicut. J Ex pice fit picinü oleum, feparato omni quod aquofum in ea eft, quod no aliter q ladi feru illi inefttexcipitur in coctura pi cis puris fupra earn cxpanfis uelleribustquç cum ab euaporato halitu madebunt, exprimenda in uas aliquod funpidcp tadiu agedum,ufquedu pix coquit Facit picinü oleü ad eadé omnia ad quæli quida pix.Illitü prpterea cü farina hordeacea,de' fluuia capilli,quas alopecias dicunt,explet: quod amp;nbsp;liquida pix præftat,quæ contra quadrupedum ulcera amp;nbsp;fcabiem utilitcr inungitur, T E R P R E S.

Confondit intelledlum quod ultimumfceminini generis participium in gr.accis claudit hoc caput:c3 tra quadrupedum ulcera sir fcabiem utilicer inunfta, non.n fatis certü eft,picë'ne, an picinum oleu prgftareid Diofcoridesdecernat necnosaudemusdcearecenfere, cüpicinooleo id Plinius tribu» at libro xxiii. capite v.dicens,picino oleo ufum paHim efife ad quadrupedum fcabiem: amp;nbsp;Columeh la lib

-ocr page 139-

LIBER I.

101

b lib. viii. cap. v. idem teftetur,quo loco liquamen picis oleu hoc nominat. Maro auté pici id aflignat, cS inCeorgicisfuis cecinit: Idæasç pices amp;c. Et Columella ide lib. vin.cap. xxx. etia confirmer.bitumc.ful phut ^ pleraqjalia liquids pici in hunc ufum mifeeda prgeipiens. Nos commune iz fere' omniü græcoiÿ le etionê fecuti.pici id tribuim’. nihil qgt; eafdé uires pix picis olen habét.in ea re piculi tirneces.Potuic'qïfor KDiof.qdin picc à fe relidlu fuerac.hoc loco reftituereuoluifle.fn medicina nuncÉrhumani capitis uitqs Qicenms hoc loco,qs græci alopecias O' nos capilli defluuia fie àgrccis didta ubiqj uertimus.Quod ideo fit ^infoladefluuijuox totârênôcxplet;nâô'caluitiuinfenedlute:O'!poftl5giorêualctudinê capilli Huxus senouia funt.Scienduicaçnô aliter quâ in plâtis fit.in capillo etiafierhut^ in illis aliquædeficiêtepenitus huinorcdeciduisfoltjsarefciît;aliqusueroalieniscôtrarrjslp humoribusidcpatiiitur.nödilTimiliröncO'

Capilli de» fluuia.

Alopecia. Ophiafis.

n^l Aiyvvoç^ ^u'yf«(’7n'flyt(Ç. Kttf» s^'. T**^ ïVîTjJt iq Airvuç ^ uT^Sç mostn^ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ourui5,t((’Xuxvo/JKa(Uo/jîi^u)^v»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«.a-fjSjJoiJ ‘^ovç Z ^ TTiOi hÇ, ct^ov,

, nbsp;nbsp;nbsp;0 7rop.alt;7'a(’'AjU Av^vo/J Kcauœ

fe-y^tiœ^ ^a^ta KA(êcW'ûlt;llt;i'5,«vw^çV /^^ ^'lt;Îgt;^H 0 sc^w, Kar«^ yi JÏ T^ MM“ ’ixo”^ Ka^iï’^o/K\'Çwoi,ia.aoUiâS- oTap^oi-l'*^wJlH i'7i^2'!°^ju')^o/j,a'5^o ÙZAj^tt. tuq îi/)Âi0«Aü(rKÇ AcyvuyaÜTajKKjCl jgw. AV' Va^f/j Jï £j^^ (Pji^jifaiU 0 surfuetó. j^KSto/j j^ «UTH,lis T« )«)C?5^(6At^îgt;0ûpa CI TT^f^QIS«» ^^'^fUjUtguhiKûTa 6Ascfi^a ?ƒ ixo^UHtToa ^.^^ âûamp;îvfe^a ^aK^uj^ooctUT«.

»« «Î^iiç iAkûjiTh o/j.p.a.Tlt;x. ^Hlt;r//x@^.

•n capillo findefïciêtetphumore caluitiü fït,alieno uero O' deprauato alopecia hsciO* quâ qdé græci fadlo ab anguibusjioie.ophiafim uocât,fo!a figura ditFercces.hæc.n.obliquis O' côtortis fpatqs locS deglabrat: O'anguili mô uario colore capillü ondit: Alopecia uero à uulpibus fadlo noïe,colore aureo û'^ualis in uul pe eft,capillü ondic;ncc aliter g in eo aïali pilus,ræpenumero capiUus itidé homini périt. Vtraqjhoc main Calenusin difFmitionibus fuis ne defcripfic; Alopecia clTc dices natiui coloris in capillo mutationê; qua ad au^ inclinato colore,capilkis à radicibus fluit, Ophiafim uero fimile pdilt;flæ in capillo natiui coloris in ma gisuariumO* uerficolorê mutationê.quo uitio circüadis O' obliquis fpacqs capitis partesglabrefcunc.

De Picis fuliginc. Ca, LXXXI.

It ex liquida pice fuligoetià hoc modo: In noua lucernæ teftam funiculo inftru-dam,picis aliquid coniicitotaccendito de inde funiculum,nouoéy fidili operculata tefta quod furni fimile fit, fupiorc fui parte in or-bem circinatum ôianguftum,inferiore autem ut furni funt^perforatumîfinito deinde ardere tefta, cumq; prima fuerit cofumpta pix,aham fuperin-fundito, donee quantam uolueris fuliginem fece ris.Habet fuligo picis acrimonia, amp;nbsp;adft ringend» uires, honeftandis palpebris circunlitionibus^ÿ utilis eft: S^ ubi corruptione glabrefcentibus pal pebris explerieas oportet. Vtilis præterea infit-mis,Iaehrymofis exulccratis^ oculis.

INTERPRES,

FAcile eft græci clibani,quê nos furnû uertimus,ex deferiptione piefturaep hac Diofeoridis, forma non difliniilchisintelligere quas noftraæcas Campanas dielt; O' gbus ofFicinæpaflimutunfex flonbus herbis'ue fubicifto igne exudatiï humoré eolligentes, Defidcrari poiTe etiam in hoc capite uidet, quo tempore.qua^ratione hærêsfurno huic fuligo coUigenda fic,quoniam nihil de ca docet,fcd æquo animo idferendurn eft.nulla enim inftituta obferuacionc.quod promptius 0' aprius fuerit in ufu,agentibus rclin» quitmeamoto fcilicct fiÆli iUo quo tefta ardés operiebaf,quf heferic fu ligo deradat.O derafa feruef.

nÇf^NjaqTn'aniç. Kt;?- ci!. HAs ^K5«7r/üya,44opSJl/iii’'ra(’u-

T^aq yivtnj. RaA©TC« JÏ aïnl uw’ ^lap TraAi/xiTKwa. 'yivtreU lt;ffcav^,KpSz/2q’i^toJ\/q,6ült;rKlt;xiï ^^»(Um^ ^ fiija, tsi 3 KaAH « Ka6^a,iq Ai evüJVstÈ iq WôK(j|oç iq ^H^vcuJV'q.'Pi «un(ftd2;v HAuxiokk iq e^u'^iot^/'vo tfuexquot; *X°/^°^»'’r(a3-HÇ a/za iq ^ktiUsS. Auveyuv 9 ‘X*) ^t’ACOiV^KHU. (U«A«lt^KK/l. 7niO'7f(0/1. th' «cp^K^KHU tpu/xar* iq cfur £fl7i',tq ttAkju^khp »An. M'7'u0ogt;q^aup.a2;KO?q ^^gNtn'yaq.

De Sicca fiueÿiffa pice. Cap. LXXXII.

Fit fpiffa pix décoda liquida : uocatur ea-dem à plerifque palimpilTa, quafi iterata uel iterumcoda pix:eft'queinhoc geliere quædam uifcofa, quam bofcadéno-minant:qufdam autem priuatim ficca. Probatur quçpura pinguisep eft,odorata,refinofa SCleniter rutila :talis Lyciacft SC Brutia, coniunda fimul picis Sc refinæ natura. Eft illiuiscalefacerc,mollire, ad fuppurationem perducere, furunculos amp;nbsp;panos difcutere,8lt;ulccraexplore. Mifcetur præterea ficca pix uulnerarqs emplaftris.

INTERPRES.

QVodmoneamus hoe capite unnm tantum eft.adieciffenos illi.f.Èzinftauraffc amUTas incurialp brario^ uoces illas.-Talis Lycia eft amp;nbsp;Brutia,coniüda fimul picis «izrefinp natura, qug in aliquot me » lioribus græcis his ucrbis adhuc Icgunt: ^loiiTii A' wn i mkixmi ^ /ifvïlilettiHit çimuv i)^iiJ^M,Trwiit S/x« finmt: Acceflici^noftro huiccöfilioamp;quot;Plin.li. xxiiii, ca. vu. dicês : SpifTaijjuciliiTima medicinæeftBru* liaiquoniapinguiffima ét refihofiHima utralippræbct utilitates ; fdem fere' Diofcoridi teftatus.

n^i zwTTiwKç. KKji. s9'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De pice quâ Græci zopiftamdteüt, Ca. LXXXIII.

i 2 zopiifanj

-ocr page 140-

101


DIOSCOR IDIS,


ZCi-Kic^afj J^ 0/ //^ iJ-Tp/i ^ f---Opiflam LRora ani panter Græcis quot;»^ U^TTAoïm/j ^^vofjSjj'lwluTi' I piflam dicut J Derafam nauigiis cum vbu fjATa To\f KHt^v.Ko.Xstxï' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y cera refina zopiiTam aliqui uocant : à

vlwuii:' ^iiüpi!.7róxy/J^,ov-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plerifqjcadehypochyma appellatîÇ

^rap J^iaxuàx.ià)jf^ià -A c^ th ^aAaojH J^t- marino fale maducrit,difcutiendi uires habente. X^^oü • 0/ JV, 'tIü; m-rütvbjj ‘^xTÎvhu MTu^ Sunt etiam qui colledam ex picea arbore refinâj wVoT^acra//. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zopiflæ appellatione indicent.


INTERPRES.

f nbsp;nbsp;1 Vod zopiflx adijcit nomen apochyma Diofcorides, à Paulo Aegineta hypochyma aptiore norm'

nis compofïcione dicitur ; nuUa tarnen nobis in ea uoce certa rei fignificatio eft.


Hi^i Acr^xxATu. Kï(p. ƒ. AZlt;Ï)aA7’(5(/'/alt;^ï^j H’/yt/'ainu^ ÄOi'

TTHS. isi Si KaAH H Tf^CfU^O^tPwÇ SlA' QVo-a.jiv'FVoqTn ocT^LHK^ gaçtfa.K 3 /jitA«iva n))5U7rceJ\s,4gt;ai/AK.(/'oAS-TC« J^' TtÏkhQ /X,yvv/J.ivillt;=. '^VOCTJ H^ Ïp tfOlVl' *^? » ''^ ï/U o'uTóvi, KJ ip BaSuAwV/, ty lt;^ tattuvÖM. ^'^^ ^ «Ï HÏl 'iS'äKjaraVTiv'j^Mjcu/^ criKtAiaS, U'y§OVt7r/VKXOA''^l'O^™^'' gt;t§HVCttS .W 5^§5)v’)ï/ST^ Auyvas «vri lAa/«, KaASvats «5?® cnntAav t-AKi^.TrAavw/itvo/. Ïsi ^ aiZcfaAru ur^Sç iiSolt;^.

DeBitumine* Cap. LXXXIHI. ASphaltó LRomani bitume dicut. J B* tumê ome alid ancedit ludaicfl.Pro baf qd purpuræ modo fplcdct, pódc rofumt^ SC firmo odorc eft. Damnat c5tra qd nigro colore fordet. Adultérât em ad mifta pice.Nafedin Phoenice, Sidone,Babylo ne ÔC Zacyntho, Gignif et in Sicilia Agrigent« no^t agro liquidfl,fótibus fupnatas,q ad lucet naçe lumina uice olenncole utunf,Siculfl ole^ falfo appellates: fiqdc liqdi bituminis genus c»


INTERPRES.

Aquae bitu* minofx,

PAiataoibu8lt;Srexpofitauniucrfi bituminis lögiorhiftoriaeft.-pocerücqjuoIctesexStraböe.Plinio.alf-islpmulcis.narales.patrias notas,euëtus^oéseius facile noiiiuè. Nos que defiderari poffe uidenf.duo tmadijciemusautore Vitruiiiofug Architedfurgli.viii.cüdeInedicamêtofis aquis agît : Bituminoias aquas interioris corporis uitia potionibus purgado fanaredicetip uitiofy certii genus iUe non dixerit.ex ui' ribus tamé er poteftate bituminis conqeiendû id eft : ludaicülphoc bitumen ideo à Diofcoride omnibus all is prxferri,quód efficaciftima omniu ai 10152 uier natura fît. idipindicio eftê.quód. ut Snaboin defcriptióe ludææ teftaf.ex interuallo urfua folidiftimis metallis.er aufo.rubiginé er afperitatem inducat.

n^inii^octr^xxAT’u. kï$. ça. KA Aipq J^i amp;nbsp;gt;q 7riTfacr(})aA-r’S riV

VCO^évH tv «Tf ÂiUV/a TH T^OI’W-d'a'j^i^.H 2s £K r K^auviuv 0^true KaTatptÇiTCa.TK 'TW 'TPTOifJJM çJ-fj.9, HQü) ticBjaayn] ^{P raç HÏovœç, SuAo-J-«flt;Slt;5lt;rup.7rt7rK'yt{a, o^ytra Tr'Kah^p.i(/.tyfjgt;.l VH§amp;o'4)aATcp.

De Piflafphalto L,i.picibitumine.J LXXXV. VOcaturetin bituminis genere pifla^ fphaltus,quafi picibitumen dicas com pofitaex piceetbitumine reet reiap pellatione.Nafcitur ad Apollonia quf in Epiroeftifluminug^ impetu exCeraunqs mon tibusdelatum inlitora erudatur glebardmodo concretum,odorepicis bitumini miftæ.

INTER PRES.

PRima totiusbituminis er maxima diuifto eft in liquidû amp;nbsp;concretû. Apolloniaticücjjhocpicibitumen Plinius fug hiftorig li. xxxv ca.xxiiii.liqüidisaduumerat. cütnhicdicatglebaijtmodoconcretüex mótibusinlitoraerudlari.IdêpractereaPliniuspicibituméhocaliqnfoffilêpicêappellat:pa^i certa reiindicatione.er in qua fibijpfi paiy coueniatme^.n. poteft aliquid fimul foflile erliquidü effe.-quod enim liquidü ex terra in lucc protrahit.hauriri dicit.Teftant aüt Paiilus Acgineta.Epiricpincol« oês er res ipfa/o creta fubftâtia picibitumé hoe efte qd noftra ætate adhuc picadis nauigrjs illic in ufu eft.er ex quo uecligal eagensnónegligendü fihifecerit. Nafcitaut ad Apollonia antiquâciuitatê,quâli. xvi.Strabo Epiroticano minauitrStephanuszAAvfiw dixit elTe, ii»^xÿuv!AAufio/x^T'iamp;'lt;/l«/.,voy,ucabalijs.qugquondâuigintiquatuordi uerfis locis f uerüt,ea regionis nota diftinguerét. Fuit aüt mos antiquis fcriptonbus homonyma locoip, re' gionis adiedlionc certius indicate.Quo fit, ut quod paftim legit: a ivxxuvla I'S à ïSsJIkmh); , non fic, fed aut ^• ivSTnifu legêdum fit,ut Strabo ait .• aut quod Paulus Aegineta, nitfu ÎSs Jla^»u .• aut quod Stephanus, 7?nyt’ »8)tlt;/l«/xMv,id eftin Apollonia qugad Epidamnum eft.eadem Epiri aut IIIyricifignificationc:in quaerEpida innusciuitasantiquifrimafuit:dequaThucydides,PauIus,plurestpalqlongius tradiderunt.

P^i'Na^Sa^. Kt:p. çE'. AAStj Si 2(5 iv) va^ôa. o-^ eaSuAasvi« «crt^iaA'Fu 7Ïg(K0a^Aa, quot;fae^j^^cüiUa^AtuKov. tujicnttTCM «Tt '(^ fxÏAWi Swcx.p.ip i^^ov a^

De Naphtha,Lque 8C bituminis genus eftJ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput LXXXVI.

L 7 Ocatur 8C qddä bitum é n aphtha,qpX Babylonqbituminisdeftillatioeftîcœ ▼ loretandidüïinucmtur 2lt;nigrü.Tr3'’

-ocr page 141-

LIBER I.

TraK^KH/J ? TTUÇoSjWi? Tt yy ta (5\ asH/jLaTç aj TO^fJv W7°.O7^ TÇO«? UTPJ^UCTlJç ^Hcr/^iU^ €\ XAiKWiUara. Ó.wa/xifi J^ £j^lt;l TrScra a-lt;r(jxxXTi;,a:lt;ïiA£7MWï’/Jj koP^h^h/j, J^atfo JK^i/J, /AaXaK.^KÜ|U, 'iPtólt;r‘a{j TÇo'ç irViyciQ VSt{IKalt;50 TIJOTlfwcnJl’ .Tt^Oï/öi/^Sz/K^ O-!7‘(îgt;ÇWV0/jilUHt(^U7fflu/Z/Cü|USX’K . £A£rXil 9 ^ i7r/AN-nf(Rov§ UTföu/xwoamp;efra KaSa?^ ^ o yayaXHii Ai'Soç. TnvofjSjjn dV p.£T’ o'ivav VQU^ xoso^/ou i/ji-phua Kivc/,amp; ^nÿ ')^v'iaiii ty a-lt;amp;/xa^o'§ ^ cf'uOT'voicaçêûhûê. ^ t^TTtr lS'Mr(J.X0‘l.^l%ÏuV TTOVOlS ly TTÄlV^XS.l/^ll/^O^

^ )^ HOfAfano/i’ KaraTTo^o/j. Hj amp;^ófji.S'tSi^«i Ma'PÇ (TikAu^J OVV c^(j TpSfera. traAu^'’) ty t-7ri(ßunvr^i^avV'^ilt;rlt;xVHrxK'lcrx. ty na Taj^XSirTföuzua/zïVH 6^a7r£u^.iÏ5oi^ovr à A ^H/xara -^/TrAacö-öira T^avViJ. amp;vaK0^5 j^ X9^ 'ffiXai^H^wa tTlcè/xnAMT/t/'o^. S’'^' ^ewSfer« dit a^rt'yj 4 ^ ?ftPaTS/ioZ?,^ àj-fijK^Zs, H^j Xx^ 0OP71KOÎÇ a-yp ^/^n AuenJ H9M *^*5^ Hÿ^ viT^co KaTa7rAacQ'G'o'a .^h dV wqïrtjxxAT’^ J^óuxrM oirx ttiKX Hgi) «-FffaATl^^C^jT-«.

hendi ad fe i'gnes tanta uim habet,ut ex interual-lo etia ad fe rapiatteotra oculo^i fufFufiones SC al-buginesefficax.Poteft omne bitumen inflamati-ones arcerejglutinat,difcutit,mollit,facit ad muli ebrium locooi in feeminis ftrangulationes amp;nbsp;pro cidentias:in quem ufum apponitur,fuffitur,8C ol-fadandum naribus admouetSuffitu idem comi tiales quo lapis gagates modo deprehëdit ,Bibif ciendis menfibus cu uino 8C caftoreo utiliter.Pro deft diutinis tuflïbus, fpiritus anguftqs, fufpirqs, ferpentium morfibus,coxendicisói laterisdolorf bus. Datur deglutiédum cceliacis,3lt; ad difncien-dum concretfl fanguinê cum aceto utiliter bibi£t Clyftere infunditur contra inteftinorü tormin;\ï cum ptifana kquefadum. A' capite in fubieclas partes deftinationes,ftiffitu fanat:3£ dentium dolores circunlitum,mitigat.Quod in bituminisge nereconcretum eft,palpebrarum pilos glutinat, calensfpecillo impofitum Jdem podagris,articu lorumcj doloribus 5lt; uetemofis, cö cera mtroip, amp;nbsp;hordei farina hydrelæo macerata utiliter inurt gitunPoteft picibitumenomnia quæ poffunt mi fta fimul pix óC bitumen,

IflTERPRESi

NEglexit notx tune omnibus rei,«r qux ad ignes amp;nbsp;ig nana in ^tidiano ufu efièt ISgioré bic fcriptof hiftoriaxötcntusdixilTeBabylonrj bituminisHuxüO'liquorêNaphcham effe.Teliquitqjlegéda uo lêtibus intégra nouiffe ré,quacEratofthenes.Poflidonius.pkircamp;tpalij logins de caquödacradide-runt:qiiêadmodu Sr nos exêplo eiii s nüc etiS monemus.Si amet quifpia ex ueteiji hiftoria Naphtham cer-tiu9 nouiffe, habere Pliniüfecundolibro capite odauo er cêtefimobreuiiisquæ ab antiquis græcis acce-pcrat,fcribctcm:,i quo poterit quac dcledêt magis q profint audire.Habere ST Plutarchü in geftis Alexadri magni fenhétem peragrata nidtaqj omni Babylone.quæ armisSZ imperio eins fine laborc fu bit o cefTerat: nihil eque eum regê admiratu fuilTc.g in Eebatanis (fic.n.regionis eius pars qugdS nommât) ÿ, ut uerbis flus U tan 50 n )(Kt/AK TO TTUftt à ixfiniTXfeu ai tt} ix Tnyxi avnyus ixifoi^fttji/xsv )(^ A f w/x* to VKifSix K'ftvd^ovTOt, Aiiitm-Itnx Wf fM TO '^KttfAK^t.üt r' «KA» yiS^ KefMTti TtftiriiiaiVy'évTu ^l iJ%«f w n^ ör 3» i^h lt;amp;nbsp;C-Qiioijt fenfus fit. In Eebatanis aut admiratus præcipue eft ignis uelu ti ex fonte continue emergentis hiatu, er Naphtha ex eo fliixü . qui non procul ab hiatu illo tâta enuftatur copia.ut paludem faciat ; cuius adeo ad trahedos ad fe ignes tü faci* lis natura fit,ut ex interuallo ere. Vocatqj Plutarchus fw^«, quod hie n^ipAiu« : illc communiore uoce flu-endi ufus.hic contradliore ad fluedi modu .• ui emm ignis excolari potius ex hiatu fpccu tç illo naphtha q fpontefuafluereuideturierquafidefcriptionereiuteret,Babylonqbituminiszif/MJi(;4«enè dixit. Nobis Hu-xumautorePlurarchohoneftius dici uifumeftiquimorenoftroin morbis er 00152 medicina aliquid figna birnus.Erit^primü quod hicait.-jroioun«» Trfigt;nrx!y«iififivsiitijTtflt;nifüirjr,amp; à nobis uerfum eft : facit ad mulic-brill loco^ in feeminis ftrangulationes erprocidêtias : in eodêfexutgt; eadê parte hominis.mala duo fimul complexiiqux fieri fane poftunt.utinam^nöquotidie etiafi’erêt.Eamcp ob caufam nos nihil mutauimus: fed quodfufpeiftum nobis ineo locoeft, diffimulare nolumus. Procidit fane foeminis uiilüa, üerunta-me procidit in utroepfexu etiam homini fedes. illa chirurgi ope magis indiget,ut fupino corpore, diitarica tis^cruribuscurationemadimat: haccfnffitu erappofitobituminealrjscp muleis reprimi debet.Praecerea prolapfisuuluisodorataolfacftandadantur.atnonnuiufeemodibitumé eftquod incenfum nidorefuo fu gat ferpentesiciruftum comitiales deprchëditiideocpcötra ftrangulationes uuluarumfufFitupdeft.Exeo dubiauimus.qrecfteaüt.iudicentlegétes.procidétrjsquas ille Ttfe-A usji dicit fedis deelTeaitprocidêtemin hominefedem,non in mullere tatum.appofitoamp;incenfobituminefanarihic dixehtiuuluaBjaütftrangu lationeseiufdembituminisolfatftmfintqjduoinduabus corporisnoftri partibus maladiuerfa ,eiufdem rei ratione curanda. Dedittpfufpicioni huienoftrae caufam Pliniuslib.xxv. capite. xiiii. derjfdemficfcri-bens: Vuluarum ftrangulationes olfaAu difcutit cum uino er caftorio ; procidentia fedis fuffitu reprimit, Quodaütinterremediaquac morbis ex bitumineafferuntur, hoc capite legitur:Daturdeglutiédum eoelia cisierad difcutiendum concretum fanguinem cum aceto utiliter bibitur ; hanc rationé habet, ut dcglurirt ^deuorarieadicantur.quxdigitisonerfaucibusadmotaIntegra,erqualia præparataà medico funt.in ßomachumtranfmictuntur: id.n. KjtroorcT/orgracciseft.Cocliaci nero graecorummedicis finit, qui diutinis ex ftomacho infirmitate alui fluoribus uexantur. Dico autem infirmitatem läguorem, qui in ea parte di-öiiiuios Hinbus fit:quo concradlo habicu,nec coqtur fatis nee legitime degeritur cibus.Dixitïp in diffinitio i 4 lubus

xv/fürtfit«.

7tfMuffllt vrif«tgt;

Catapotiu. Coeliaci.

-ocr page 142-

104


DIOSCORIDIS,


nibusfuis Galenas,id malum efTe alui fluorem non recente fed ueterê,quod comkentur tormina copioßfj aknexcrementa.macielj; corpus extcnueuPaulus Aeginctafiuoribusaluiquicx lëuore inteftinoiÿ fiunt euêtu,fimilehocmalumdixit:nóuniuer(ï tarnen lcuorisinteftinoijt:uerumiUiustatumquifiatexinfirnii täte languoreduirium,cibos in ftomacho continétium-Dico aut inteftinorS leuorem, quê ueteres graeci A^tyrsK/'oe, Érnoftra ætasadhuc,lienteriam nominat.quamqjCalenus eodê libro ficdefcripfit; Malülienteriaelt.q^ Lientena inteftino^ tormina plerunq;icquitur.cü fatftis abexuiceratione cicatricrbusmultis, his^induflolcoorc, nonretinêc cibos inteftina.fed anteg in ftomacho coquarur.celemme excreta dilabuntur,fimplicia,nóco ftajCrqualiapauloantcfumptafuerunc.Deinteftinorumlêuore hoe Paulus idem fecundo libro agenSidu plex eius ede genus dixit:alterü,quod fiat ex inteftinorü exulcerationibus,earumi^cicatricibus,qualc de' fcriptüpauloanteeft.alterü ucro,quod ex infirmitate trlanguore uirium.alimêca in ftomacho continent! urn,«y eu fecundo hoe genere confundi 0* mifceri.quam ille coeliacam difpofitionê uocat.in qua languete lt;amp;• infirma ftomachi ui,nee coquntur nee geruntur alimenta,fed cruda,humêtia imperfetftaq? reddunt,có tinue fluête aluo.eo^tatudifferrc.qd in utroqjinteftinorüléuore ederius gin coeliacisqueaffumptafunU Concretus fcddunt. tamlp graui cruditate, ut nune etia aflumpti alimêti genus aperte cognofcatur. Reliquu eft tâtS fenguis “’• dicamus^qucnam O' unde.iSr in qua corporis parte nos concretü fanguiné dicamus : quod erit cognitU *?^Äwi f®®*^gt;^prius dixerimus quid græcis efâ/gt;i/ict prima fignifi'cet,non craflum concretü'ue ut multi credut.feo ’ continu g rei fragmêtumO'fruftum.exquareifignificationeadlacO'fanguinécraslatauoxeftidixerïïcljI ueteresgræci (ft/Afitm, quoties a puerperio foeminis lac in mammis non in cafeum penitus, fed in exiguë frufta amp;nbsp;quaff minimos globulos denfatur O' concrefeitidefincs^ fluere,puerperarü mammis non leuitet nocet.In languine uero,cü à renibus eo fluente in ueffica concrefcit, fupprimitur^ poft redditum ea parte fanguiné penitus urina:malumcjjhoc tantum ueteres giaccorn medici Ki^nx^t ((i/Afiiut. i.fanguinem concre turn dixide.nos obferuauimus.Relinquimus tarnenperitioribus quxrcdum,an alia in parte,ó' ex alia caO fadenfeturO' concrefcat hominifangms.

n^ï Ku-^/oyoir. Ktep. 57*’ Kï7ra^/(WoS sit‘Ï’’{,'}-gt;',X‘J»”' ■^■ee epV/X^a

TpOtvra^tï ra rAuKEoç M^ o'/xv^VNi’ lt;)X/7KÇ,K.ifeaÇ^/jta2;^o/jiSji/H xg^J ƒ uaou^iettg 6oh0©. ra Jlt eftfeu^M KOmVTa ^(TUf} o (veil 7riVo/Àtv«,àçMo'^'l '^oî gi/1'r'PC avattgt;yyàù «^ cfucCiVTijia/i,«^ MiÄi^ «ç |^/jt«2;crMÓ/J, o53o7rvo/«/j,ßHxa,xgi)) r bps]*;*« atquot;^ “P a.vT’'}PiS. Mama'll!! Jê 0 tTKAsjia? KOTTtvr« ^xtratruKou. 0 QPÄmo æaÇ 'Fgt;v^^ fJ-'»^Tfiÿ^‘p'i^'^. ïK.BalX^lt;l JÏ 0 Afn^iSjvraç ovuxaçgt;o'tW oi^ Ka^E'^H^îvr« d 7^c(v^iVTlt;x.fxtTK^i^/xa{}, sé^ij 0 gt;y ^' 7l§OKoiAaç KaraTrAaeötvra. HÎ) tk cpiz/J^a g rà auTOC TP/f. iPoK© ^ ly KaveoTraç J^WKiJv Ta (Tipou^ la /xtrà ^ km/aks 0u/Juaa-0£VTa .T« 3 4gt;V/’^;a Alfa ttaraTTÄa'^J/tiva, ^aup.«T« KO^S.fei 3 iy7%a.'Alt;.a. auv o|lt;| AtjuOevr«, ^ij(aS SaTTftJ.KaTaTrAccaytO 9 na^ auràgt;y o‘Vf} iiht^rcÿ -n^os ê^uawÉAara H?) t^Truraç ai0^K.aç,iy 7r53Ço$3aA,a'’ ipÀîr/AOvài’.KKju TH ^ (xicvlTOitSoiJ.ay^ KjafVVil S7r;2;0«Mî''«*

DeCupreffo. Caput LXXXVIL CYpariÂbn LRomani cupreffum dicutJ Aftringit cupreflus 8C réfrigérât. Bibûi folia ef utilitcr efl paffo amp;nbsp;exigua myf rha,cotradeftinationes in ueffica SC ud næanguftias.Bibuntur pari utilitate etiam tufs ciufdem arborispdulæ eu uino contra fan gu in 13 excreationes, inteftinoçe tormina, fluorés aluMn fpiritus difficultate nô nifi reda ceruice fpirates» 8C tuffim.Poteft idé SC eaçt decodûîDurities mol hunt c5ficotufæ, polypis innaribus medentuß iScabros pellüt ungues in aceto decodæîcôeffftÿ additis lupinis, inteftinoçe ramices illitae compe' fcSt.Poffunt idem ÔC folia. Credûtur præterea o* preffïpilulæcû fue arboris comaincenfæ, fuffiW culicesfugare.GIuunantuuInera etiacocifa amp;il lita folia : fanguiné eade fiftunttconcifa, ex aceto capillum dcnigrant.IUinuntur etiam per fe Si cö polenta facris ignibus,ulccribus quç ferpunt, cat bunculisSC oculorum inflammationibus,Cerato præterea admifta,ftomachum impofita confitquot; mant

INTERPRET.

Calbuli X^V Vxin cupreffo pilulxautore Pliniodidaeà nobisfucrat,galbuli,nuccs O' coni,eiufdéreixftimatio

Coni t nbsp;nbsp;I ne ab alqs etia dici poterunt;omnibus in ea arbore notiffimae,in quibus exigua femina funt.dehifee

Nuces ^-^.tibusqs euolantiamagisgdecidentia. His foltjs^.cxteriomnes in medicina ad diderun t^Astr«! .i.fummagermina O' fummos coliculos.nefcimus^ nos.an defiderari hoc in Diof debeat.Paulus certe AC' gineta huius arboris coma, in aliquibus utitur.hictatum in fugandis culicibus ufus eftdicettjin uniuerfuW de totis folqs à Diofcoride hoc loco agatur.poffon t tarnen fummx ills partes tencritudine fua diuerfa à to Iqs natura effe.quæ omnia peritioribus céfenda relinquimus,ut interim,quod cometationis huius noftwe curfum in foribus ipfis remoratum eft,breuiter fignemus.Decernit hic, pota in paffo adieda exigua myt' rha cupreirifolia,fuccurrereKvy^fti//.«T/{«gt;j0^M,i^./li/£flvf(«;r.i.fiuerb5 de uerbo uertatur,in uefticam deftiilati' onibus O' urinx anguftijs: quoru m ultimum hoc manifefta habet fignifîcationê.prius illud ex ui grgei ^^^ f'ufiierif/iit bi quod eft pl.u^«7/fio^,fluxum mali O' noxq alicuiushumoris in earn partem fignificat,qucmadmoduiii tiv/^Krilv^ in podagris fit,in quibus grxci dicunt,articulos pw|M«Tift«^.i.fluxu humoris ineam partem tentari: quibus ficfehabentibus,dubitandûànobiseft.cxuiribus cupreffiquaadftringereO' refrigeratehictm,Calenus au tem O' Paulus pratter hæc ficcare ctiadixerunt/i in uefficam deftillationibusficcando adftrmgemlo ut

-ocr page 143-

LIBER r.

loy

cohferüt.qiio modo urina anguftqs,quitus côtraria ratione fiiccurrédûeft,côferre poterut’Accedit füfpi cioni huic noftræetiâ qd Plinius lib.xxiiii.capite v.dehis agens ait,cupreffiradicéCr folia uelTicæ trftran gurixpotameden.-quafi quodhicinueflicamdeftillationes dixit, id Plinius ad urinæ ftiUicidiü trâftulerit: nô en in medicinædecretis Pliniû antigs Græco^ mediciscôparamus.fed in repaiecerrafufpicioni noftrx «xeoautorefidéaliquâ adrjcereuoluimus.Aut igicconflitucdum.inueHicâdeftillaciôesillasprouenica «îriirinæ ftiUicidio inteUigédas effe.ut cognata fimul urina duo mala hic côiunxerit,ftillicidiû. f,£r dfficul taté,quod nos nô probamus.-quoniâqdpauloaneediximusfignificaegræcispw^ixflfttft.autanguftias illas urina:,i. ^uftvfmv nô pro his qua uere cz ex difficili urina urinæ angufha funt, fed pro labe amp;nbsp;iioxa aliqua alia,qug ex deftillatiôe humoris in earn parte uring accedat:qd ex alioiv fentetia erit.na cr Serapion fic uer lit,(Zcupreiriuirib’magisc0uenit,quautdiximusinficcado.adftringcdo,refrigeradolt;5pfunt-Nosnihilex Grxeis uocibusinhocfcriptore mutates, utlegif.uertimusirelinquimus^medicis quale hoc lit cogitädü. Quo loco etia legitur.tntas cupreHi pilulas cum uino potas ére.in antigoribusgrecis no pilulg tâtum funt* fed folia etiâ.Iegifç pilulæ «Z folia:©* fi Plinius pilulis tâtû id tribuat.Nos grgcos fecuri utrüq;diximus. Du^ bitauimus pterea n 5 ,pcul à totius capitis fine,cöiungëdum'ne in denigrâdo capillo.an in fifiedo fahguine acetü cuprcffi folqs eilèt,alrjs gracoij« codicibus id, alqs illud indicantibus : neep ab re penitus,qn fiftendo fanguiniacetu in ufu üt.In ambigue tn accedete Plinio,qui eodêlibro Èreapite ait, capillum dénigrât ex aceto:ad capilli denigrationê ©* nos acetü cötraximus.Quos deinde nos inteftinoijt ramices dixim’,hi funt Ramices in quosgræcitmf,0KHÀ«rdicüt,quiq;defccdêtibusin ingninaant fcrotüinteftinisfiüCjqciesdifruptoautrarefa teftinorü. ^^0 qdgrgci peritoneü dicüt, inteftina dilabütur.quodquale fit. Pollux in fecüdo defcripfic,Mêbrana quæ aluü.in cetfina, omnefpa' träfuerfo fepto ufq; ad pedtine circüampledlif locü. ld main Galenus difFiniês, ait inteftinoijt ramices effe in alteram partem funditus ô'uniuerfiautpaulatimintelfini lapfum,alterâ intelli gés parte,aut fcrotü,atit inguina.Nâfæpe fit ut infra inguen inteftinn non defccdat,aliqn in ferotü delabat, ideoipcognataO*exprincipioeadcduo mala diuerfam habetappellarionc.-fi.n.in ingninefubfederitmalü, JhfvÇmmMi, A’uyJuvowAui.inguinisramexdicifficaut in ferotü defccderit.tunclegitimaenterocele, Crinteftinoigramex eft.Quibusaûtex caufis ©'quomodo, in pueris© ætatibus aiqsid malum fiât, docere nos non oportet.

E^'àp àçtâ/Oi'ç 'd i«^ /xiKjà, H Jè /xi 7a\h.L4^ttD'j6i'sp/K^cr. oi Si /j-Vhci 6toq. 01 ^jCcKaraAit/'a. xlt;f^oi t'^O' ^iVo‘'miT, Mru'^loi AiSiÿ/x. ^apkoS oi i«vi*7^«/jt. yi'^xoi ’i'ii7riH.i'^,'sa‘op. â^^ ®ii5Mt70tAh, 0/ Jï,K.U7raçW0çâ'7§/a. bi JY, /tVHtriÔMÇ, ôi JY attaTt^a. ^a/j-odoi l'tivim' ÇO'J/X. iSI H^ «UTH ^VW^I/AOÇ quot;r/Ç TT AiISOIQ. 'i/J~ $i^HÇ KU'^/ijyu, q!^VwpÂl/li ^J Tj’a^tO'l 0 ^«S-aXaurioiç TÔTfi^ uç uIATD7rAlt;js-o/J U ^^ip-^iü. 9 â^epoT^c« ,(bou§h^K.a?lÿ S^Atouz ^t«' dvpudpiuciin ^H^ioi. Siiiiioua-ip . o JY K OûfTPç mS^o piSjj ^lt;5 K?5uûu jU.t7t9oç tu-Çi^rxiTj. 0 Ji^ x3uou 7PV^K.S ’lirOlt;^,'3^O'Ÿ(V7\.O^ Tt Hjtùc'j(j\ç ly rAuxuq ^ ^ eba/J-aejScÔ^, . d TOoTTin^oç. ajK^iöi'q K.aA^/;Æw^?)®^MCüz ^Koç/xfj^fto^^ ju^ i,to'(o. tus-d/Aa^oç. Wr Zp 7Çoç Ta lt;;^ ^Mjax( iy ßjj)^lt;xS,iy 7rv6V’Ata-T(eo-(Jç,6 S^oipouÇjiy Bh^ia TrivôpSjJoq.iSt JY ly ov^H^Keq. 00^9 iy cü7alt;rAtalt;r(,Hi) ^H^aatn, d wsÇ;K,a?ç TzviyofjSiJJMii K^pkoZi- L^u??^,« 0 '^Xl lt;^^/^^0L. (5\ o iy xaTaTrAaoyô^ulJUa 0 wivoAttva ly aù-à ly b j,^uAoç aur /xir' oiViS, ^l’if'TçJçlj^ioi/'HKT’ttç. b 9 cpAo(oSK.au0tl'siy Mtrà vJ^a.7=(^ Ka.Tlt;x-)^i(Q-i^lt;^^'\î'Tî^alt;^alt;^5H' 0-1,7gt; q jivhaa« T ^uA» H.aTa7f6tA,àvca^, J

De lunipero arbore. Ca, LXXXVIII.

ARceuthon LRomani iuniperu dreunt. J Duplex iuniperus eft,maior altéra, minor altéra t LMinoré aliqui arceuthida diminutiua forma quafi iuniperulS di-cuntSunt etiaqui mnefitheû,qui acatalrdenhâc dicût.Aphri zicorinfipet,Aegyptq IibyG,Galli in cipelIum,Romani runiperum minore dreût. Ma-ioré itidé funt qui agrefté cupreflum, qui mnefi-theü minori fimi liter, qui acatera uocét. Romani maiore iuniperû appeUatmotâomnibus arboré, cupreiTo fimilé,incultis Si marîtimis locis nafeen té. JAcris utraqj eft,calefacit amp;nbsp;extenuat î Vtraqy etia urinam citjneenfæ fuffitu ambæferpétesfu gâncaçc frudus akerius pôticæ nucis,alterius fa-bç magnitudinc côfpicif,rotüduS, in comanducS do odoratus,8C leniter amarus:qui arceuthis .i. iu niperi bacca appellat,nicdiocri calefaciédi ÔY ad-ftringendi natura,qui ftomacho etiâ accomoda-tus fit:potusq^ ad urtia pedoris.tulTim, inflatioes, tormina,SC uenenata faciat. Vrind idc etia trahit: quapropter conuulfis,ruptis, 8Y muliebriû locoçt ftrâgulationibus côfert.LFoIia habet utraq} iuniperus acria,ideo(ÿ illita potaqy,^ ea SCeaçefuecus cû uino,uiperaiy morfibus fuccurrût.Cortex prç terea crem atu s Silex a qu a inu ndu s, lepras pellit: cauéda tn ligni raméta,haufta em letaliafunt.J

INTERPRES.

N On leuiter in indaurando hoc capite laboratum à nobis eft, tam uarie corruptefpin antiquioribus Græcistotum legebatur,alqs in prima parte ftatimmaioris minoris'que inniperi dimfionem ©* appellacioncs delcribentibus: alrjs alteram ab altera feparantibus, amp;nbsp;quæ ad minorem pertinerét, in prim

-ocr page 144-

io6


DIOSCORIDIS,


S'-..Z

in principio:qtiæ uero ad maiorem.in extremo caice docencibusxundtis uero in reliquo capite parum fi'’* ipfisconueiiienttbus;fed nos meliorü ordinê.lacinoijicp auroritatê amp;fidê fecuti.qiia nucIcgit forma infta^J rauimusdta tarnen ut nihil addicüfubtraiffum'ue à nobisfueric, nihiltpab impreffo mutatü, quodnonU' reliquis omnibus aut in pluribus (altem legeretur. Credimusepin Callica minoris lunipenappeUationee* obfoletisincertis^notisö* ueftigqsquibufdam.qux in antiqiialedtioneadhuc apparêt, no iucipcllus.çi^' caret intellecju.fed iiiniperelkislegcdum elTeiNon taméhoc multifaciendum llludin iuniperifrudlushi-ftoriagrauiusO'diligentiiis curadum.quod m antiquis ab impreffo codice diuerfe legicurrhic.n.ait alterP us fruAn niicis magnitudine prouenire.nullo nucisgenere adiedfo.quod mcrito defideradum eftialternU nucisponticæ.i.auellaiiæqiiâtitace. Acinaticiquionbus hisepmehoribus, in primo nucis ponticæ legitur, in fecu ndo fabæ; quam leÂionc Serapion etia fecutus eft:quo fit ii t nos monéte id re ipla.etiâ primo pon-ticæ nucis magnitudinc/ecundo fabae afiignauerimusdapfus hic librarrj fuit in excribendo, inter xu«^« ««puur errantis.Sufpicamur amp;nbsp;illic uiciü effe,quo loco hic ait: Vrinä idé etiâ trahit quapropter conuu!fi3,rU' ptis «yc.Non.n uidemus cur hic inferac ex eo,qgt; ciendæ urinae profit iuniperi fruÄus,ob earn caufam con uulfis,ruptiscpprodelle debeat.poteft quidem omnia illa autore Plinio, qui hoc ipfum agens ait urinäcie' re,illiniriü'oculisinepiphoris,0'dariconHulfis.ruptis,uuluis0'c.Verumnosid nondamnamus.fedfufpt tflam nobis dicimus feriem fermonis effe:defïderamu sep illic aliquid à quo eer tins inferret illud : er ob qua caufam alqs mails fuccurreret.quod quale fuerit quondam,non facile nee tutu m cenfere nunc eft.que deinde in morbis û* medicina pedloris uitia didla à nobisfunt, à Plinio Serapione^ ad dolores eius partis c5 trahuntur.Nos qualia dr quæ in fcriptore hoc leguntur,ea reddidimns.

nlt;ÇÎBçaîïu@^. Ktep. çt.

P(x0uç. ïvioieajaOjo/i. Lb/ ^ ß?5iz-Tp.oi 0 èix^jp. ^u/jiaZoi t^a era g,'va. J KaXStr/. fei Jé ToSu tiSit J^vo. '3°i^ d! aurfâ r’7çqgt;u^o'Ç öA«)/3/jK.U'^:üjw,aKc«/9wcP£S^o/j^ ty ê?Suo

(rfMp,/‘^i/xv,Trv^'àgt;f.ôp. no\aSop J^ to Atv !r^op ly ü^ TrAari? mS^-o/j x^^i^^l’ • ^S“* TW J^i 2;Vï(’ flq cpu^Aoiç àVTi Öu/xia^aro?. To' 9 tT^o/»/xu5i'K.ii r’iÇfpu/^oiÇ'o/j.3iop.'’a./J. (jgt;0TÏ^p ^ ra epuX?.« IsHTip V0|U.ü;q,iy tpAtr /uovaç KaTaTrAa-ilo^a -Tijaüv^. xTfKaöS 5^ Ti/j-iAou/'iag trau fXiÄiTc KaraTr Aasj'o-J-t-Va. él TKÇ çu-^i'aç 0 av05aKaç-7^ij^uTTf^ «rup oivcçi ?fBtvra. ly ^.ipM. J^i ov ^ci^p ay[. t/x e^UK 71 tKriJvawi • •TÇOS'ÛÉVT« dV ly U7f0up./ a0tv'Ta,r air TPiS- /x'irvff) q ly to?!? 0^/xcw Zgt;^lt;»lt;i'}^ïlt;r{Ji.lt;xa'ip^iJ^ïai(^ Jï ^rA^KiVüj.

De herba Sabina. nbsp;Ca. LXXXIX.

BRathy.LSunt qui barython SC qui bora-thon uocent,Romani herbam Sabinal dicunt J Et hæc duum generum eft: ah return folqs cupreiTi/pinofius tamc,gra ui odore, acre,feruidæég nature.Curta hæc arbor eft,8C in latitudinem magis fe explicas. Folia eius incenfautiliterad fufFitus8lt;odorem uaporatun Alterum eius genus tamaricis eft. Sift fit utriufqi foliaquæ pafcendoferpunt.IIlita inflammation nes leniut: ex melle itidem illita,nigrcdines abb tergunt,fordes(^ alias cutis.Carbunculorum cru ftas ex uino impofita exterunt 18^ cum urina fan guinem pota ducunt.Pellunt itidem hauftaO' mortuos partus. Ideg appofitaetiampræftantX fuffita. Mifeentur unguentis quæ calefaciendo funt : priuatim 'que mufteo quod gleucinum uo-cant.

INTERPRES.

NOn eft quod in Sabinx herbg tarn grxeis g latinis appellationibus legcntes moncamus, nifi forte, quod à Diodoro in Arabia nafei dicit, borathon Sabine herba eft qua hic barython amp;nbsp;borathon uo canaquibufdam dixent.Quod fufpicariab re penitus non eft.cognatxn.congencresipplantx.^ ab hoc deinceps defcriptx iunipcrus amp;nbsp;cedrus illi coniunguntur.fed non rjfdem omnino litcris DiodoroÖ' huic fcribuntur:hic baiython.ille borathon iiocat. Nouerunt rura omnia Sabina herbâ, eade penitus figu ra qua ab hoc defcribitur.nihil ideo de ca ultra agimus.g ut moneamus à regione in qua multa nafceretur Sabinâ: amp;nbsp;herbâ,quoniâ non arborefceret,fed in latera caulium modo in herbis fe explicarec, Romanis di-dlafuiffe.Quam natura hic una uoce defcripfit.xeAn^ôv lt;/Vvlt;/l(gt;oyappellâs.decurtatx breuitatis arborédeferi-bens.Crxci enim xoxo^«dicuntqux criicafunt,ö'fummasamiferint partes:nos id curtu eadefignificatióc diximus.Incuradis deinde Sabina herba morbis,fufpicamur no bn ingrccislegi: )^e{yJfgt;«)(s«7r/S/ff!z7il^w«'* vSifTn-1^ Ki/AK M ovfuv «rf qd pau cis mutatis ƒ fü à nobis ê:Carbriculoi^ cruftas ex uino impofita exterut (f cn urina fanguiné pota ducût,ad exterédas.n. carbüciiloi^icruftasforis magis g int’remedia afferüt,tirad duccdûcû urina fanguiné,apti’aligd bibit. Nö fuerit forfan ab re pcnit’,qd é.'Crcarbüculoijz cruftas exte- ‘ rüt, fupiorimébro cói5xiffe:ucfic,illita nigredinesfordesep alias abftergSt.O-carbuculoiji cruftas exterSt: ÉT qd fegf.-cû uino pota fangu iné cü urina trahere dicâf, nulla nifi ordinis tr pofiturp uocü W rei$ï mutatióe Sciédii Cr illud,nö dicere hüc Sabine herbp folijs rüpi carbüculos,aut carbüculos ad fuppurationénducere ut interptes alij uerterut: Sed extenCr leuigari cruftas abigne in corpore relidas : netpin impreilo codite legitur TTfeffH7i?^y,quod rüpere eft: ueiji Tit^ffi-nl^v quod grgcis e^iay.i.abftergerc Crexterere fignificat. Vnde iyfvTfiy Cr fv-axfiw grxci dixerunt. Et Ariftophanes in fabula qux inferibitur a;^«^y«r aperte id docet, dicens igt;li^yri)fvTlit/ueci,ridicuioCr theatrali uerbo uitafignificas,inquafubnafcétibiisquotidietoto corporefordi bus,purgari,abftcrgi amp;exteri necefte eft. Nolumus amp;illud relinquerc quod Plinius de Sabina herba ait. Utilisinhiffituspro thureaffuminir.abhocfimpliciterad fufficusCrodoratosuaporesdici «yÀ Su/impxit,

-ocr page 145-

LIBER L

107

m cuius uocis æftimatione non magis thus g quod uoluerit aliquis odorato uaporc ardés.intelligendûeft; nectotarei ffgniffcationemexplet,fiquis,adfufFitusdixerit:latiusenimpatet fuffitus.g in medicinaingra toetiaodorefieri poteft.in thymiamate aStodorisbonitasintelligêda Temper eft.Quas uero nosnigredi-ncsdiximus.inter cutis uitia.liuores.û* nature uitio decolorata nigredine cutem.intelligere oportet.

' De Cedro,Cedrino liqrCjSrfrudu. XC.

m^l KtePçoU. Kiep. ÇS^ ïÀ^ÇjJ'tve/'^o/) è2j ^i.tra,c/^ouH At}0 p.iVH KtiPj/a truuixri^. KaçTf^ JÏ ex'} wiOT^ a^K.ô'jûoç,(5)£ jouera/a Jrî60s ^uj T’U,7^«JÆJH. lîç Q Kief jîasàjibKHTra Xamp;a 0 (hauriSç, C^^a th oa/aH. a'iPXiofjSjjH 3, j(zl saXa^/aou!’ ujuliha/aSjt/oucra ^ /ai thaxto pSz/N. ùmcc/xi/j JÉ 6X1 ^''^‘^^ ^^ '^ £^4’^

Edron L Romani pariter Græcis ce-dru dicunt. J Grandis proccraq; hjc arbor eft. Colligit ex ea cedrinus li-quor.frudü fert iunipi modo rotun dü,myrte^ baccæ magnitudine. Probat aut cc drinus liqr qui craflus pelIucet,8C inténfo fir-moqj odore eft,qui^ diffufus cóeretis ftillicidi qs feipfum cónnet,nec diffluit.Natura SC uis il li eft uiuëtia corpora corrüpe,dcfunda incor-ruptaferuare,quaob caufam cadauerüuitam pleriqj eum dixerüt. Veftes tn amp;nbsp;pelles nimia ficcitate caliditatecg corrüpit.Oculo^’medici-næ utilis, ad claritatë coi^ inungit. Albugines oculoçz 8C cicatrices exterit. Necat auriü uer-mes cü aceto inftillatus, 8C cd hylTopi decode eaçi fonos fedat Só fibila. Cauis dentiß inditus, eos quidc frangit,fed dolore fedat.Idc præftat Si fi cû aceto detes eo colluant.Gcnitakbus an te coitû inundus,fterilitatefacit.Inungunf eo



Xu/jjCfuAaK^itàt) 3 lt;^ V£K. lt;^p o'upjXTXip.o^’:^

vujoû ^iæ Xwç a5Â ÎKaAto-a/j. 0 titania

(PHyp.«®* 10-01) aAcri K«T«7r Aaayo^itvs, «§« ya. TÇoç 71 Aarao ƒ ^«Aaewbu minp ,crtw yAuKCf Aa^iêcUio/x£V)i6üN0Gr* weftAiZ ly EAt^av^wvra^ ’tK.Alt;lX3M£VH » ■Tj^l^lO{/.iVH . Ka^OUjI H^) Ta C^ Wiv^ovi ÏAkh. ty ’iStJ ocrop itu«0oç, ^cpou/iivs, o-KCoAunaçTiiy àoxajiiFaçtrKAu^o^iVH epSt/çl» ty £/iSjuaitaT«lt;ürS .yiViTJ 3«)) eAcao^y^ auf, X^jito^^op a7f f K£lt;Fjjaç J^'i i^iov, u T^ottojou ^t£Vou ç^TH i^uo'ijjüJi’STri ^ 7r(ay«S,?f(5v 7r§o'ç 0-aa y H xt^jia.6^a7Tîûl 7° £Ac«ov’»iPiMS y raS ^Ti T n'^a.Trôif'up 4,00 jaij ly K.oZr,)y ëo^p^v^ÿ •ilt;gt;^ëK.iXTa;^iopLivopgt; y wçï7r’ auTSKjoTuvaç $0£ i5l.y T^£7ri T« K« ja r/Vo^itvaS t Axtoo-iJs aur £7Pu AoZ. A Jï A/rvU|U cruuaKT£0/j aî^ weeer ^ 7^ f

7r(a3’KÇ,(Wi/a^i.//)£X«lt;Tap T^auTSeKtiVK. KtJ'jp æiç 3 koASvtj bi y^auf k^tp/. Auvo/ju/) 3 Vx^ tn 6^/AW^KH|U. nanosépuic^^op. £ci(9So-( 3 Sk^L drao-iuao-i. ^c/xlt;xlt;ri, S^oLy^v^îcui^, y e^/mva urVa-i /MTX TTiTTtjtoûÇ Xîiou Tr/vo/Jüuca. y T^oç Aancis SaAaayiou iracrip ervp o’ivqj Aa^SavoV'q. 2kitoKouo-» ly ÔHjIa j^^fo^tivou ? croj^a'PS (Xuv tAa 41lVMS£«2:Ü MUiX3./Juf UUTJ 3 H))àV^Û^7°/Ç.

Jï 0 ƒ tj/xara tffc/ç^. ch à i® 0 ^/xtttvijv uàïTiTO. fiSjjüXi amp;nbsp;^Hjoovîjv. iuâ’trif dï tïç K To. ôcpamp;aA-p.utctô^ui/'^K.BÇ o^cra £7j,5(o/xtVH. AAntu/xa-Ta,y o5a«s o'^ih'xI.o'uv oïl cf iaK.Au]o/jL£VK,cntco Auitaç Tgt;vç ç^ wen' KT4)Vlt;j. Hxouç rt Cl crujir/x^ 7rau!|o-oiiUûyw7pu5t(j,t4rf^a2;£rxîO(u2JH. t/ç uv tMejM|U.«TK 0^0VT^ (^aAaylt;fo'a,0jauö/^ i/j olt;f ovra, ïr«wj Jg qü) ^Ayaif'ôvx. a or a H 3 /''a KXutopSv«,-!® auTO TpiQ. -^(j^it^ipra dit cuJ^oias 'a^oi'lt;r\iwlt;r!x^,aTÔniôpquot;6b.a‘UUxr)(_iK’rt'^i jgisôçS^t y ^,lt;^ij.'tap cpAtr^tovaZseoKÔe. epof de anginæ tôfillarû^inflâmationes .Pcdiculi fxç 71 y Kov/iPa^cfOiijil -^z^^ioamp;ifaa. x^as« dit Si lëdes codé infiguntCeraftæ morfibus cû fa À'yM««''iaoi)aAcriKaT«7rAaûyolt;a£VK ,âjH ya. le illitus opitulatî ÔTcôtra marmû lepore cum paffo utiliter fumif. Illmif elephâtqs, ôC lindu qfdëpariter medef, Purgat pulmonû ulcéra amp;nbsp;fanat,cyathi uniuspôdere hauftusîlûbricos uétris ôC afcaridas,clyftere infufus necat,8Cfce tus emortuos trahit, fit ex cedrino liqre oleu, expanfis fupra eü uelleribus,ut in pice pr^mó ftrauimns, ijfde oïbus utile qbus SC cedrinus li qr,q priuatim canö, bou^alia^qj quadruped« fcabies,ut in hoïe fit,cgregie fanant: qnetiä ri-cinos ea9:,admotS ne carmin to fur a fa era s ex ulceratióes ad cicatrice pducit. Colligit præte rea ex cedrino liqre fuligo eodê q ex pice mo do,i]fdë uiribus qbus Sóilla eft.Dicunt aßt Lfcc minino genere ÔC diminutiua forma Jcedri-des cedri ff udus,calefaciédi uim habétes, ftó-macho inutileSjtulTictibus tn, cóuulfis, ruptis, amp;nbsp;ftillicidio ueflïcj opitulanf .Mefes hde dent eu tritopipere pon. Contra marinu leporc c5 uino fumütur. Fugant ferpetes efl cerui adipe aut medulla mundo eis hominis corpore. An tidotis præter hæc omnia mifeentur.

INTERPRE s.

SArfinatisComiciMencchmosuifus mihifum in theatro audire. geminorumep Èreognominum fra-truminiuniperoCzcedroforonjsplanosforrunamcognofcerc, cumab annquiflimisgrxcis «yIannis cradica de his aliquando legerem.-tanta eft duarum plancarum interfe finiilitudo, tam pares uni-iiftp noeæ, Cr a tam mukis una eademque appeUatione diuerfæ alioquin plants: deferiptæ funt, quaff utincomoedia aousdefundli nepotisdelideno,fuperftiti nomen ilüustndiditiSicaliquispropriuuialte-rius genus

-ocr page 146-

108


DIOSCORIDIS,


Cedrus

CedrInus liquor Cedria

rius genus ü* nomen ïgnorans,falléte fimilitudine alterius nomen alten indidentme^ab re penïtus,qua9 do fi non tam excelfa fit cedrus.ér ut facrae literg teftant.non tatopereexaltetur à terra;aut fi fruticu modo per terram ftatim ramisin latitudinê fe fpargat, iuniperus erat.ijldem folrjs ér baccis. Curauimus nos frod desér baccas ex materiæ infula qux ultra Cades eft,nobis apporcari.-oculatitp teftes fumus.nö differre « dri folium à iuniperi folio.eadëlongitudine latitudinei^.ijfdem aculeis.éreodem odore effe: baccas tâtum cedri maiores,duriores,ér in maturitate uiridiore colore g in noftris iuniperis uideantnr.Retulcrunt etiaW ex ea iufula q cedris abüdat.ad nos reuerfi,magnitudiné arboris altitudinêcjj tâtâ efTe.ut maximi etia naul gij cöfïciedo malo arbor una fatis fit.Nö cöfueuifle tamé incolas refinam liquoré^aliquêex ea colliger'' Materiam eius nos uidimus in fabrica duram, nitentem,coloi?s uarietate ér odore amabilem: Et ne longiu’ agamus, excelfa qugda iuniperus cedrus eft.ob qua caufarn alternatis quondam nominibus deferiptæab aliquibus funt.Omittimus libérer quae Plinius diuerfis locis mifeuit.quæ iunipero debeb5tur,cedro:ér quf cearo,iunipcro tribuens.-poffunt hæc uolêtes facile' in eo deprehêdere;ér ante nos alij hoc etiâ animadu« terunt. Omittimus quae Theophraftuslib. in. de plantai?? hiftoria his uerbis docoit.'Duoijt generum ecdra aliqui faciunt,Lyciam ér Phœniciam.à regione diftinguctes: alij una tâtum efTe dicunt, iunipero fimilem, folijstp maxime differre: quaein cedro dura, in acutü definétiaérfpinofa fint: in iunipero tâtum molliora. Videtur^iunipems cedro excelfior effe.Sunt praeterea qui appellatione altera ab altera nö diftinguanc,fed utraqp cedrum uocent:non fimpliciter tamen,fed adieefta aliqua nota,cedrum oxycedrü.i.acuta nominee Quae omnia fi quis diligentius expendat, facile inteUiget ob earn qua diximus caufarn, cöfufam miftamÿ fïmul utriufqjplantxab antiquioribusfuiffe hiftoriam. Poteramushis etiäplura alia ex eodem Theophr* fto alrjscpfcnptoribns addere,fed breuitati confulêtes,quod tota hanc ré certius confirmec,ex Theriacis W cadri,di(ftishadlenusanobis unum adijciemus.quimultacötrauenenato^tnoxas remedianumeras,no obliuifcêdam cedrü effedixit:uerficulus eius hic eft: .uhÄ viyi)(^fe(!ff/iiiVMZKKSei wtKiAfM «fK^i/?//.Quod tot® fic uertat aliquis:Nec te remedium lateat polij herbae, aut cedri arceuthis.quae uox in cömuni fignificatiæ nis aeftimatione, iu niperi bacca nüc eft : ér nihilominus iUe cü cedrü dixiftèt.a iuniperi appellatione bactï intulit.quä cedrida didlurus erat.Quo fit ut pro cóperto habédü fit,cedru iunipe^ naturaalioquin diu't rasarbores,mutatainuicêappellatiöe quondadiciérfignarifolitas: quod eiufdê Nicandriantiquusintet' pres teftatus eft,dicens arceuthin uocari fruelü cedri, quonia ér arbor ipfa arceuthos etia dicat : qua uoCt in iunipero pofteriores tâtum ufi funt. Aut igitur cóftituêdum eft.fallente fimilitudine mifcuilTe quondau' teres aliquos diuerfa arboiÿ nomina,quod uero fimilius eft,aut fi una eadé^ fit cedrus ér iuniperus, ex dj' uerfo habitu nomina mu taffes cumqj humilior proueniret,ér in ramos ftatim fe fpargeret.iunipeijt; cn aut ad iuftä liera cp arbore fe extolleret,cedru didla fuiffe.qd tamé pai?? uerifimile eft:ü'fi Plinius teftetur in wui peroduo effe genera,maiorê alterâ,minorê uero alterâ: debet.n. id ad folâiunipetjt referri, quéadmoduad folâ cedrü,quod lib.primo à Theophrafto dicitur;quo loco ait in fruticofo genere effe hederâ, rubum, ha' rundiné,ér cedrida:fic.n,forma diminutiua humilê cedrü nominauit,cui ftatim fubinxit:Eft.n,in cedro'** gua amp;nbsp;humilis qux nö aborefcit.Quod Paulus Aegineta etiâ cöfif mauic,his ƒ bis ucra^defcribês: Cedro* tamquaefruticofa fimilis iunipero eft, g qux aborefcit ére. Qui deinde cedrinus liquor didlus à nobis oft» colle Aus ex incifa ér deftilläte arbore quafi refina liquor eft: in qua appellatione uariant magnoperc uete' res,nunc oleu liquorê hunc,nûc cedriâ,nüc cedrxam,nunc genere neutro cedriü appellates,liquoré^fio' refinam hanc,ér ex ea fa Aa oleu,cornu ni appellatione mifcëtes:n5 ob aliä ut credimus caulhm in huiuf'' modi re ncgligétes,g quia utriufqpidé ufus,ér squales in medicina uiresfunt .• nihilominus nouiffe oportet cedriam foemmino genere in fcriptore hoc proprie dici, qux ex arbore refinx modo deftillauerit: oleû u'' ro effe,quod ex cedri refina,ut in picc premonftratum eft,colligit.Sunt tarne qui cedriâ feeminino généré» ér cedriü neutro fie difeernât.ut illâ crudâ ér ex arbore le Aâintelligant;hoc uero ex cedri materia codifiai in furnis accéfa.picismodo fluensér exceptü. Vei?? ut diximus hic tâtum cedrix meminit,nec coqui in h® nis cedri materiâ dixit:ideocp de duobus his tâtum egiffe fatis fuit. Dubitauimus mox quod in Diofeoride legitur: gKÛM^ÿltn i, M^s(çlJ[KticKM^iift^ii,lt;fSt!fil,i.iimnes ér afcaridas clyftere infufus necat: quos nâ uerni^ feu lumbricoshic dicat,uétris'ne qui priuatim fuis nominibus in triplici genere grgeis nominanf,an inalij* partibus innatos,propterea $ cômunior -^ nKWAMnwr uox eft,quam ad folos uentrislübricos referri poffc prxterea toto femel præpofito lumbrico^genere,quod faAumeft cum dixit,lumbricos uentris,nôoplt;’t tebat ftatim fubijeere.ér afcaridas qux in codé genere numerätur, inconcinno fcrmone:nec aliter g fi dicat aliquis,homines ér Cgfarem.fiifpicaticy fumus priores iUos hkwaiixï« fO” ^d uétris animalia.fed ad alios uct mes qui in aliqua alia corporis parte nercnt,pertinere:afcaridas uero ad ca qux tertiu genus interlumh**' cos uentris faciunt.perfuafitq; id Paulus Aegineta lib.in. afcaridas tâtum in lumbricoiÿ uétris genere hot remedio curari teftatus.-Nec minus etiâ qdhic ait.«-KAufoj4^H,clyft«e-f infufusqua remedij rationeinafca ridibus tâtum idé Paulus ufus eft,multiformi clyftere contraeasiubéscedriaminfundi.Quod curation** genus fuccurrere his etiâpoteft,quibusin profundiore finuuermes forte innafcütur,quéadmodumu^' minofis auribus pauloante fubueniédum effeprxcepit.Scimusquidé contra alios uentris lübricoscedrgt;® utieundé Paulü,uerumimpofita,nonclyftereinfufa.Exquoaütnosfubftitimus,curationismod(i$ren^' dijtpratio,lt;51(:late patensuermiumappellatiofuit.Poteruntnihilominusarbitriofuolegentes defufpici^ hac noftra céfere.lUud uideor mihi nullo periculo mutaffe, quod in impreffo Diofcoride nö fuo locolcg*t» pertinetl^adfuliginéexcedrinoliquorcconficiédam, qux poftbaccas cedri hiftoria medicina^in exert mo ca pitis calce male Icgebatur: proprius.n.illi locus à confeAione SC medicina olei ftatim eft: ne^enun ex cedri baccis,fed exaccenfo oleo eius,fuligo fit. Quo loco hic etiam ait;Earumqj ricinos enecat : irfif^ fj5(«o» participium dccft,quod in melioribusgrxcis legitur:ut remedij modus fignificet ér ratio: admoud* •n.id ér guafïoleoillocoiicingere cos oportet. Nolumus ultra differre, quoniamabalijs interpretibuspj' ruin

-ocr page 147-

LIBER L

107

rum cognita res fucric,«TÓx/»v quod abortus faciat,uertencibus:quod ca uoce ucteres graeci fignificauerint, docere.nö abortiuum mcdicamêtuin.ut iUi aiuur, fed qd fterilicatê faciac,manifefta fignificacionea partus priuatione.quae in ea uoce eft. Longo enim interuallo diftant.abortuscirfterilitas.in illo puerperiü,fed non legitiniotêporc, in hacnullafutun partus fpes, adepto ftatim à coitu c5ccpcu,eft.Erâta»t antiquis milita huiufeemodi medicamêca.uccbatq; his graui tn naturae iniuria,ut fine tgdio foeturgeducadgip poftea ,plis, quoridiana uenerê exercereenee tâ graui labore exigua cr breuis cöftaret illis uoluptasiör qu onia aliquai^ toecunditas plena liberis hac uenia aliqn indigeret.Quod in religione noftra nó licet.paulomin us q capitale,fi naturae iniuria iufte æftimet.cui fadli ia amp;nbsp;fu turi mox hominis gqualis iaeftura eft; nó th id tam turpe, neeadeo cötumeliofum.q f uerit ob hanc ipfam caufam aha in homine ueneris diuerticula qu3efijfre._^_

n^i △acpi'Ki’, Kiep. §V*

De Lauro 8C Lauri baccis. nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XCI.

Aphnen LRomani laurüdicunt. J In

a^vh , H /jótJ ^t; ^S Atarfo^UA^vo?. H Ä TrAaTOrsja • Â^uw^Kai JÏ a^tpor^c« HJ /J.aAaK2H.a(. oâ-tu 1° óclt;p£4’)(^Q: air t is £ rKa0io'/xa]a ra 7^1 ikit^au iy nósijj a^/xo](J. ra. 9 j^Au-

T tpu/Xv H^t^a UTPsuip^. weptAe Q Alfa na 7a7rAa;Q’£v]a,(7';j)Kir ly /jitAiafSv TrAsreéç. Au

»(?) j ly ttSc-cw ifAir/Mvlifj Tt^aüv^v ervfi «A

OlTcp H^ a^Cü KaTaTrAaoamp;tvra. ‘iPamp;tvra. JV

•TijaütiJ T sofjat')(ov ly e/xi'T’us KiV^ AÏ ti^a ftp O'w £KAij)^ó|Utvou Aifca crop /xcAi^ S rAu Kamp;jTI^O^ tf^itnij »y ó^0o7rVO(lW ^ T^ 7^i ÖM-jana quot;^^J/xaTta-fj^sq. whov^ 3 a^p oiva Tl^oiJ c'H057r/07rAKKT’u§. »ÿStAepouç qitMHXOUiz/. ï® 0 riiap.a. avT,uTa.ArlMlt;i ty t/'uo'KKoiotis,

* 60H6amp;, lt;r«i oha 7raAoUu gt;y ^^oJ^hcii trj^w fgt;^0fi, p.iyW'ri *y ^'^°'^'^ ^ lt;rvr'^'nr(J.a.a‘i ®^MCw2K.o7siy(J^alt;})05ii^KüZs.óuüa^i.tir/o ^ çAoïc^ ^ ÿ'^ç av-i^.Xi^ouç ^jiwfïJ.CI EM' B^a KTtiVij ,^ HTTa^KOUÇ OitfiKe f't^ioèó' Aou 7rA«/%^ (Tou ohcü liaJ^'l 7civópSjj@^.

lauro quæda tenuiore, quædâ latiore folio eft, Calefaciendi utraqj Si mollié dl uim habet, qua ob caufam décoda ca^i muliebriü locorö Si uelTicæ uitia utiliter infi dentibus fouenf. Adftringunt uiridia utriufq; folia leniter.Profunt cócifa eadetn,mox illita uefpa rü apiüqj idibus : cü pane itidë polenta'ue illita, inflämationcs leniunt .Eadë deuorata ftomachfl mitigant,uomitiones tarnen cient.Maiore calefa ciendi ui q folia lauri baccæ funt : ob id côcifæ ex melle paffo 'ue ï eclegmate, cótra tabé qua p hthi firn dicunt,in fpiritus difficultate nó nifi reda eer uice fpirantibus,S£in pedusdeitiHatiombus, unies . Bibuntcu uinoeædé contra fcorpionü idus. Vitiligines exterönSC expreifusex eis fuccus,do-Ioribus,grauitati,8Cinccrtis auriûfonis,cû uetere uino Si rofaceo utiliter inftillatur. Mifcef ide aco pis, 8C unguentis quæ calefaciendo Si difcutien-do fint.Frangit calculos radicis utriufqjeius lauri cortex: foetus in utero necat; iocinorofis prodeft, trium obolorum pondéré cum uinopotus.

VNa m lauro uniuerfi ghis diuilïone eëtentus Diofcorides, .ppolïrisqp duobus tancü praecipuis eius ar boris generibus.exqrêda O' traëîâdaalrjs telige, quae multa naturae obferuatione. O' humani in ea arbore ufus.lôgiusaliq feripferût.admirationimagis uolupcatiq; legentiü, g medicinae neceflitati c5fulctes:p cuius ueftigia nos etiâ ingrefli,©' cxéplo eius in labore noc noftro q opusfunt tractates, primû id legentes monebimus,nefcire nos.quâta fit eius loci integritas O' fides, ubi in omnibus grxeis pariter k^ gtt,'vgt;»iT«j7f]»otivlt;7Srs-((M«(;^ovi^;^i'^wK(VH;qua?tuocumanifeftuscft:fenfus,0'isquenosreddidimus:n0tame antigores latiniSerapionf.O'antiqHus interpresquicütjillefuerit.ficquondâlegebâtàn oibus.n.eftftoma chiifubuertunt.O'naufeas uel uomitioncsfaciht no diuerfo t3t5,fed eötrariopenitusfenfu.ex quo oborta nobisfufpicioeft.potuifle quonda lUic no 7rf«óqlegi,qd lenirc O' mitigate eft:nô n.qJ lenit uomitiones fa cit:fedaliudfimiliterdcfines,autn5ade0difrimile uerbii.qliafunt.^ajfuv^. 7r«)fvq'ueaut«v«iu'v/, uelhisfimi lealiqdaliud,qdfubucrtedi,mifcedi0'exafperadifignificationehaberet.N0.n.negligcdipenitusantigores huiusferiptons iuterptes.d^fi uitio têpoijt inculci fint: neeexplodcda omnino. q antiquae ueritatis,licet in-formia ueftigia,deprehedi adhuc in illis polTunt.prgfertim cneftis au t faite pluribus ide teftâtibus:q comu-hi eöfenfu nullu certius.autorc Hefiodo O' Ariftotelc.ueritati teftimonin adfert.eouflt;p,ut cecinerit Hefiod’ diuinâeffefamâ.quâmultaeloquâtgctes.Exconôabrc uifum nobis eft, dubitare uitiSin ea parte efte,re-linquere^alijs de tota hac re certius céfeudilocû.lUud ex melioribus O' uetuftioribus grgeis inftaurauim’, qd in impreffomultisqjalqs deerafob id ex meUe paffo'ue côcifg 0'c.Deeft.n.in pluribus a««/qd ccôcifp O' CÜ melle am paiTo fubadlgiEade fide O' ope cria aurih duobus malis grau itati.f.O' dolori.tertiu addidimus, ^dad incertosuocufonosindifcreta fignificationeadaures peruenictes,pertinet'ilT«A/i«/i.n.c)^ Auaun^lxit l;(W,qs ueteres incertos O' indifereta fignificatiôe fonos inter auriu uitia dixerht.de gbus alibi certius dice-mus-Nuc uiciligines ex Grgco^ decretis quales fint.ohdemus.amp;^fi Celfus dicat,g fe id main nullu afferre pe Vitiligines. riCulii; Vitin id cutis eft.O'cx malo corporis habitu fit. duoiji geneigt q diuerfi dolores faci5t,ex pituitofo hu inore,cadidg;ex atra bile,nigræ,gbus hoc aut illo colore décolorer eu tisid: ft diutius permaneat,altius de-feedentes à naduo colore, etiâ pilos mutêr.quéadmodû in ea fit qugleuce priuatim dicit, qua Celfus tertih uitiliginis genus facit, cü tarnen à Grgcis per fc tra dief. De ca cü prima fc ofFeret, lögius agemus. Nihil ant omnia hxc mala funt, g cutis pilorum^àproprio lt;Sc natiiio colore mutationes.

P^’ nAamou. Kï^. «, DePlatano, Cap. XCII.

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Platanon

-ocr page 148-

no


DIOSCORIDIS,


Î-——■quot;Aarav« ra T^ucp^à t ipv'^tj-x g OtvJatl/ofi'cpHj^jlTrAaoamp;tvJassA g A]5îu,«.a]aô'4;9ccA/À’.K«(Ç/^(19Hj -^Tào’it/'ik-ctTa ^ cpAtr/xovai’. b lt;Fî qgt;Ao(oç£4'’*®ï‘'^b; o^'j,0(/'ovJaAriaçÿ5i ibctKAu C/xx, rtc 9 (TcpoU^icc j^Awço: a-Mpoivca qP^Îvtx, tjTTtr’d'KKr’içSoKBô. âvaAxqaOtv]« 9 Sta2,7ru jiKausa 6^a7rtuJ.b 9 xvâq r lt;^\i^ nj t (repeit ^tap, aKoijj HJ o-p/J ï^^rrteræyjjAu/XMVtTj.


Latanon LRomani panter platanu d^ cunt. JOecoda in uino tü illita platanj tenerrima folia,oculo9i deftillatiocsco pcfcunt, eo^tq^ tumores amp;nbsp;inflamatio' nes leniunt. Corticis in aceto decodo dentes in dolore colluunf,Potæ cum uino uirides platan^ pilulæ,omniu ferpentiû morfibus fuccurrût.Co adipeeædem coadæ,ambufta fanât. Nocet k' lioçe SCpilulaçe lanugo,oculis SC auribus illapfa»



AMabilis amp;nbsp;expetita oïbiis qnda hæc arbor fuît, peregrina primû Italiæ.mox oïbus in ea locis amp;nbsp;hof tis uiresritervi negledla paulominiis g ad anciqua gram »täte nra reftitu ta eif.uirecqj w in délient in Ethruna etil habet,magno tcpoijt ö* hoim argiimcro.gbus uoluptas amp;nbsp;uitf otia, aut cötrafolif* tudo Ü'utilitas.inpretiocr honore fueritLögiorü'fpeciofior in antigsferiptoribusarborishuiushiftorW eft.cü tn fummacius cömendatio fuerit,folcgftatibus arcere.g hyemes admittere.Nullo alio humang uitg frudlii prxterg in medicina,quam in hacarboreeiusep partibus copiofrus g Diofeorides, Plinius amp;nbsp;plerii^ alijprofecutifunt.Poteruntfpuolentesinremedijshisampliusquiddama Plinio audirelibroxxim.capita ocflauofushiftoriae.Nos ea breuitaticonruleutes.relinquimus.


Mnlt;Çi MtAiaç, Ktep. çS'^ Xix^îvcf'^tsi rVccji/j-Vour epuA zC b ^uAôq ly aura cruv onatt/-vo/Atv«,Mj H^TrAaayo/xtva,^}^^ J'kkT’iS SoxÛf. b 9 cpAoioS kmi S HJ KaJap^j/ûamp;tiç fjLtSf vt/'aT’ç.AtTi^ai? à(2;shlt;r/. rà 9 -J®çVïu/ji« T« F ^uA« 7pBiv]a cpair i/j àvai^^Koc t/ vat.


DeFraxino. Cap. XCIIF ElianLRomani Fraxinü dicut. J Noquot; ta arbor fraxinus eft.Folia eius,foliö rfnjj fucc’illa illita,hic pot'\uipcraK morfibus fubueniut.Crematieiufdé arboriscor



ticis cinis,lepras pellitexaqua inundustferunt tarnen pota ligni ramenta,Ictalia effe.


N On dilTimilescorporis iranimi in continua utriufepfoeietate euentus funt: Vtiç ira,faftus,mifericoi: dia.afFedliones'tpaliae alibi concipiütur, in oculis aüt.fupercilqs.toto^uultu apparent: codé modo cutis uitia omniaaltius iiitra corpus concepta, in fumma eius fuperneie emergunt: ô* ut hi,aut iH'« magis minus'ue corrupti humores æduant : lie mitiores grauiorcs'ue, ceu in cempeCtace maris fpu inas.io fumma dite afperitates excitant: qua^c multiplex etiâ forma amp;nbsp;euctus fit.eamqjob caufam diuerfis app«' lationibus ram à Graecis g Latinis indicator.impetigincs.puftulas.fcabiesjepras.elephantcip,«? fi qua alia lepra, huiufeemodifunt.priuatim fuis nominibus appeUaiitibus. In quaint tarn diuerfoermukiplici genere,de le pris tantii hoc capite exGræcorü decretisagemus.quod main peius gquondâaudierit,noftra ætateaudit-non infanabile penitus, neep in quo décidant corporis extremg partes,ut in omni elephante fit. ( Dico aute eleph’quot;'-quot; non animal,fed in hoc genere grauilTimii maltr, de quo c5 primû nobis ea uox occurret.certiu* diccmus.JSed quod ueteres Grgei ftatim ab elephante hoc docuerint:fcabieilt;ç,quâ illi pforä nominât.con' iunxerunt:quod{5Calenus duobus locis difFinieric,cutis mutationedicens lepra effe.in habitii prgter nato ram,cuiaccedatalpredo,pruritus.decidantq;fquamulg,0'plurescorporis partes depafeatur.ô'hge in diF finitionibus fuis teftatus ilk eft.in Ifagoge deinde mutatiónc ilia cutis in candidiore coloré effe dixit:Credi' j^'^j,. mus nos,Ut ea coloris nota etiâ ab elephante lepra diftingueret. Paulus Aegineta de qfde fie egit, ut dicer« 4^«. kp*“?fimul 3Cpforgfficenim ilk propriü fcabicigenus nominac)communc noÆ cutisafpredincelTe.acce dereeppruritü.ö'paularim corpus abfumi:fieriutrancp ex atra bik: fed lepra alciuscircularibuscperofioni' bus cut? depafcere, «gt; fquamaq: pifciü modo fquamulas ex fe remittere .• Pforä uero illa corporis fummani eurem (irfuperficiem uaria erofione depafcere,furfurofalp magis g fquamofa ex fe remittere.

n^l AlUKHI’. Kiep. «. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Populo alba. Cap. XCIIII.

eJk«ç 'TwJ'lvJ^^v b (p'AoiQlt;i'gt;p-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eucen.LRomani alba populü dicót. JPo



ôtlçoo'OjUoû'^yia (0.1« ttAhBoç, ’ilt;y_iaJ^a(i à^^e ty S^a-y^ou^r-aç. hâi^i'q Jt C1 i^TÔmo^ l'ivai ^'ir^i^ /jatix H^Uov» Vicf ç3. ty rà c})u?^a ^ Tr/VouiVa/jLtr« Haô^ir/V cruv oha,'P aÙTgt; J^^av Xir^.axfiiK'^ MJ wJaAriaçb gt;^uAoS Ÿefu^^r ;)^Ai^ûi5£Vsa^o p.tvoS.Ta 9 j{j17^ taSAcesHtr/v ^ t^J/'Î^CT'efa/ 51« Afà p-iTX /j-ÎAi T trj^/ô/xtva,âu6Auu7r( «ç 0^a7r£U!j. w/or 9 '(SO^Str/ t cfAoin/j ^ AtJ-KHÇ^ ? Mn'i^V r,tm0£vjatrç AtTrfeè/xtrtâ'« G cüT?Stvra Tt^atr/aZi? KïaoTÇ'tr/xtva/ç, c^ Trey/ri Ka/jc5p,uKH]aç i.J^iiJ^i/x'tslt;ilt;fv^.



tus populi albæ cortex unciæ unius poß dere,coxcdici 8C ueflïcæ ftillicidio opitU' lauCrcdit idé potus cS muIi renibus,fterilitatéft cere* Fcrunt itidê pota à purgatióc ftatim eiufdc arboris cu uino folia,idé præftare.Cotra auriü do lores tepidus eoçt fuccus utiliter inftilïaf.Conuo-lutain orbépilulæ modo, in prima germinatióc populi albæ folia,concifa 8C ex. melk inunda, hc betibus oculis medenuTeftan aliqui funt, nigræ SCalbf populi corticesin exiguafragméta fedos, mox initercoratis hortoçtareis fatos, quacunq; anni tépeftate fungos g ededo fint,gignere.

Expoß'


-ocr page 149-

LIBER L


111


EXpofita omnibus in Theophrafto Plinioipér pierifqj alqs.utrïufcppopuli albg.f.ó* nigrg.de qua mox dicemus, omnis hiftoria eft:poceruntlt;p uolentes ab iUis cerciora 0“ plura audire, g excerpta ex e is Ö* excripta ab aliqbus noftra æcacefuerinc. Nos ne ueluci naturae omniu parenti ingratâ.aut maleficio aliquo infame fine honore aliquo pcentam fe à nobis alba populus doleat, quid hebetes oculi nobis in ea Hebetes fint.breuicer dicemus.In oculoi^t iniurijs amp;nbsp;uitijs.qug numerofa funt,ö' plura g in fingulis alrjs hu mani cor oculi, poris partibus,K|U«u(gt;M(r// eft,amp; Kfgt;i/iMuii}«,grxcis appellacionibus hoe loco ideó fignatae.ut à medicis eius geneis accepta certius indicentur.ln utroçhoc malo uifus claritas Cr lucis ufus minuirfed in altero magis amp;funditus,in altero minus amp;nbsp;aliquatenus, incerta in utroeprei ér euêtus caufa:DifFinitqj Galenus in [fago gefua priorem lila i^otv^air/r.ellè dices totius uidëdi ufus abfep manifefta caufa impedimétum ér obicem, fecutustpiUum Paulus Acgineca.diffinicioni huicaliquaaddidit, nonfemper, fed pleruntp totius lucis im* pedimentu eflcifieri^ nullo manifefto malo.integro éZ incolumi omni oculo teftatus.Hic ipfe etia, quonia in altera nö tota pereat luxfed hebefcat,non obicë amp;nbsp;impedimétum,fed hebetudiné uidëdi ex incerta ali-qua caufa dixit elïe.In altero nomen fadlueft ab his.quae adempta lucc cenebricofa uideri non polTunt:irt altero à gladijs qui obtufa acie cclerê illa penetradi uim amifenint.ér hi hebetes oculia nobis di«i fucrunt, non qui naturx uitio tales à principio fuerunt.

nJiiMccK^©-'. Kttf. çiK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeMacere. Caput XCV.

AKij, efZo/o^ ^ Ko^^o/Àtvoç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acer LRomani macer dicüt.JCortex

k ^ èjiSa§üu,u7ró^w0olt;’.7ra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;macer eft,q à barbaris affert, craflus,

Xvç.suefw/j kwïç l^fl '^7iu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colore fubruffo,8Cqui uehemêtiffime

criv.7r/vOo'^ó^“lt;Ma'’°?'^’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in guftuadftringit. Bibi^cotracructa

c'iVjt^J'ucrsvnj/'oiSjiy kolt;Akç ^/Mt^lt;r/jió/». fputajnteftinoçc tormina,Slt; in aluû deftillatiöes.

INTERPRES.




MVlta font quæ inuentum hoc loco macer peregrinitatis in hoc feriptore ér alieng elocutionis argu ant.Siquidem quod in aromatü cenfu ér ordine eft, nafciturtp in India proeul à noftro orbe, inter uiliores ér noftri orbis arbores tradari nö debuit:nec certa habet generis hiftoriä.fi quod in India nafeitur, apud barbaros nafci dicatur.græcis enim Cermani etia barbari font, quibus in frigido cœlo nihil huiufeemodi nafcit.Neij Diofcoridis aerate confueucranc ad oriétem ér meridiem mundi partes Barbaria nominare.Quofit ut credamus à proprijsfedibus.quae illi inter aromatacrât.in alienu loco temeré transla turn fuiffe macer hociér quod IcgituriK tm 5«p^olt;poi/,»K -J/k/I/w legendii aut inteUigendum faltem effe.De 11 gni cortice hoc Calcnus multa,ér poft eu m Paulus Aegineta pluresq? alffNoftra seras ex India aduedum aroma macis appellatione nouit,non ligni corticé.fed odorarae nucis corticofum operimêtum,ér quafi uil lofum folliculi!m,qualis in ponticis nondn penitus maturis nucibus uidetur.Qiii fi idê cum hoc ér eo quod Galenus xylomacer uocat fic,peritioi$2 iudicio relinquimus. Nobis ut à principiodiximus, in feriptore hoC fufpeda omnia facit locus,breuitas,inconcinna elocutio:ér,quod in uetuftiffimo ér probatiffimo mihi co dice,nusq macer hoe legicur. Caeteri tarnen omnes de eo tradiderunt: nos!^ eorum fidem ér autontatem fecutijhadenus de co egimus.

De VImo. nbsp;nbsp;nbsp;Caput XCVI.

Telean LRomani ulmu dicunt.J Adftrin



11(^1 nTtXtaÇ. KiCp. Çlê\ nAtaSTa (puÂva, Zj oi àxçt^o-


vtç,0 b $Ao/ôÇ sinrfnta. 7p/ê J^ Ta (pu^ha^'TÇoç Ât75a/j Aea

( Vp 0^9 uxATrAaffo/jSlva. X^ T^ ««^rara aol^a. ^àl5hov lt;fê b lt;^Âoioq ott i t7r((Atcr(Ux)U7^/(|A»/j3Uzoç Xsi )^ I/xouztw-^Ç' O j rraj^uri^oç cpAo/oçcroü o’iva « utA«-2îfamp;uç où-^y l'aç a. TrAHÔoç,^^^ ^AÉr/xa. vy î’Sc4)s4H/xa Jli «^^ ^lîlXvœ/jS ? cpAoiS T^i-tw/i naTcuzTA^/xSwo/J.Karar^a TP^oî raj^t 0/1. r lt;R t^ Ta7ç epucroag 1^  tt^utIu) îk-ßAasno-i/j tu^arKo/xSiVo/J uTSoX sîASa -n^o^ cavpÏTn-^iôfjSf^op. ^KçcavopSx/o/jJ^ '2® u-y^àp T357»,àvaAut^ ûç Ôn^ia K.uvo7f9^ S, Aa X^viutT? g rà 7i50crcpaTa i^ ^U/j^u/j t^«

t/ç TiJoo'O'I.HiixaTa.

I N T



gunt uimi folia, cortex, 8C rami, Medétuc lepris ulmi folia concifa,8C ex aceto illita. Vulneraeadem glutinat, multoq; magis cortex,pro uinculo amp;nbsp;fafciola uulneri circüuolu-tus, lentus emm uitilium modoin uincula facile fleditur.Craffior eiufdë cortex cu uino aut aqua, ambobusq^ frigidis pondere unciæ potus,pituita trahit. Solidefcunt celerrime oflea fuccedente ci catrice quam porum dicGt,quæ folioi^radicü'ue corticis decodo fouentur frada offa. Humor qui in prima foliorum produdione in folliculi« eius inuenitur,cuti nitorem inundus affert: cum uero aruerit, in beftiolas culicibus fimiles refolui tur. Pro oleribus noua etiam ulmi folia obfonqs decoquenda adiiciuntur.

E R P R E 5.


NOta omnibus arbor uimus eft, genera generum^ eius bonitas ér ufus,in reliquis humanx uitx ne celTitatibus traeftari ab herbario Ä medico nondebuerunt.ideolp need nobis defideräda hoc loco quxTheophraftus ér Plinius longiffime de omni ulmo tradiderunt. Illudtantum monemusno' uiflê nos tiliam cortices illic dicere, quo loco legitur cortex pro uinculo ér fafciola u ulneri ére. Qua rei de-fcripcione Plinius anten ufus fuetat,ne tiliam arborem ulmo mifcuiffe nos aliquis dubitare t, Scimus enim k a ér nos


-ocr page 150-

lil


DIOSCORIDIS,


amp; nos à tilia arbore,cuius materia lenta 5C, traflabilis eft. quonda uocatos lemnifeos fafciolas^ in coroms ex ea arbore pendcces.de quibuscü de tilia arbore dicédum eric. certius 5i copiofius agemus.Nô o ruitte' mus præterea in deqeienda aluo Pliniâ frigidaaqua tatiim utimec pituitâfolü.fedaquas etiâ purgarc! quf nefeio an Diofeoridi deefte poffinc.er abundare uinü.quo hic in eadé purgationeutif.Et eu ninil olTeum iS Diofeoride illic legeret,ubi ditftum à nobis eft: Solidefeunt celerrime olTea fuccedente cicatrice amp;c. nô fine caufa ad fratfta ofta côtrahedâ elle rem cogitauimus: cû illic Trwf«/iierbû elTet.quod id tâtum fignificat, ut pauloance teftati fumus:0' prêter id K«T«r^x«,quod in fraeftis tantü oHibus abantiquis medicisreceptu cib quod cam aperce in Galeno patet.ut eius alioru m'ue autoritäre côfirmari non debeat. Quas deinde befti' olasculicibus fimilesin ulmi foUicuIisnafei Diofeoridesait, à Theophrafto cnipes dicuntur, quemadmo' dura ex caprifîcis euolâtes fimiles his aliæ beftiolæ.pfenes ab codem uocantur.

n(Çi2a7t§0TK'pç^uÂu/i. Ketp. ^T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Lignorum carie. Cap. XCVII.

HAÈôcTp TTraAMté/jlvAap«^7r§G nbsp;Z^N AprotetaLRomani caricm dicunt.JQuf

lUVu/i cra-TÇ/a a^wiGccpS^j»t^ ex uetenbus lignis 5lt; trunciscartesfarP aAÂiçov,KaTa7rÀaû3-opÂVK,àvax« I n£ modo eolligitur, ulcéra purgat infpeï S-a.-^^ H^ à7f uXo7 tXo. ra J^ t^Tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-gt;' fa,Si ad cicatrice perducit.Compefeit ea'

succè îTTEj^tJ.cruv/o'Qîàvio'w tfi/^x9fTclt; HJ ôiva, dem quæ ferpunt, cum pari anifo, uino mace' Iv Ô0ovc«s re K«0lt;flt;r« «J Aifa nafaTrAacjcaé.«. rata linteolis^ induifta/iccp illis impofita.


INTERPRES.

Redidiffemego facile de ulmi carie tantumà Diofcorideagi hoc loco.nifî Paulus Aeginera huichi» uerbisfubferipfuTet: Lignofjz caries,eorüqjpræcipue quæ mediocrem adftringedi uim liabent.qua' lis ulmus eft, humentia purgat ulcéra er expier, n^l Ar-yrijou. K£lt;p' ^iJ^'.

L nbsp;nbsp;nbsp;^(J^os.TXW Ta efuT^w (Utr’e^as

kaTa7rAaTÎû/x£Va,'?f’lt;/'a75/Kà(’



De Nigra populo. nbsp;nbsp;nbsp;Gap* XCVIIL

EgironLRomaninigram populum Æ' cunt J Populi nigrj folia utiliter ex ace


topodagrisimponuntur t quæ ueroex eadeftillat refina, malagmatis mifee^ Semen comitialibus cum aceto bibitur, Fertuf utriufqjpopuli lachryma circa Eridanum fluuiö in deftillando denfari,fierfcp quod eledrum Grï ci, Romani fuccinum uocant,a quibufdam idem chryfophoron dicitur, colore auri,in attritu odo' ratumtquod tritü potumq;, ftomachi 3C alui fluœ resfiftit.


-^itÂ.îrVu’)/xaXaf/jtalt;ri/i.bK.îS7f’(?9 ixira û^yç 7r/vo^tt.voç,« TTiÀKTTf/Kouç wtpsAG. îs-o^G'TjJ^oÂ'Tc/^av-PA/ d^ixx-^wp 'pp ttjiJ^M'àp ‘terap-op Ka.Tlt;x')(^opAwp tth^vut] yinaj r n.a.'X'spiVov HÂcKiyov. errr’ c^/uv '}ß\toquot;o'j)o^p, ivwJVs t^ TH '^a^(4'^ HJ gt;5ucro ijJïçTw j^'r/xa2:.ÖT9 mvop.ivop'AëofitSopjX X^ ^ KoiÀtaç éiü/jca ’^isHo'i,

INTERPRES.

ALbxnigram ubiqjpopuluconiunxerutueteres, nüquaipautrariflimc Theophraftus Plinius'ueac altera egerunr.quin ftatim de altera etiâ nö agerêt:ob id tierifimile eft.debuilTe in fcripcore hoe eti^ coiungt.Cr altera ab altera ftatim traetari: nos ramen quibus locis in omnibus antiquiftimisgr#' cis reperiuncur,eas reliqutmus,nö aufïmutare quod antiquoqc omniü codicil fide immutabile effe debuit» praefertim nulla rei maiore urgente necefiTitate. Nee alia funt quæ dici à nobis hoc capitedebcant.nifialig’ forte fuccini.quod eletftrii ueteres,noftri ambram dicüt.hiftoriâocm defideret; quæ fi ex his q noftra aeïS nouit, i5^ quotidie uidet.traeftada fit,notiftimaó' in promptu omnibus cft.fi uero ex kis quæ antiquilïmi græco qt feriptores poecæcp, er poft eos latini aliquot tradiderunt. fabulofajongior,®' incerta,idcolt;]j nobis relinqucda,præfertim docetc omnia hec Plinio lib.ulrimo capice tertio 3c quarto, à quo nihil quod ad hä*-rem pertinerec.negleclum omilTumqjeft.ld carum monebimus,non probari à Diofeoride etiâ quæ tuncfr rebatur fama.exarborü huiufeemodi refina fuccinum durari,ex quo ait, ferri id amp;nbsp;narrari. Nos illud etiain adtjcimus,credere nos non ex iitraq; populo fuccinum deftillare, fed ex nigra tantum. ideocp non if numero mulcitudinis.fed.^ «uw numero fingularilegcdumcfifelocum: nihil tamê omnibus græcisidéte* ftantibus mutacum à nobis eft, cognofcêduni^ id diligctionbus reli nquimus.

nt^i KaXa/xou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeHarundine. Cap. XCIX.

Ktqj. ^(c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alamon.LRomaniharundinëdicuntJ

AXa^w/i Jlc b (cAu T/§ itaXeTCM vaffoç. y^ ou Tlt;x BcXh 7iviTüU. o J^ï ti^ShAuç .y^ óu ài ^Xw-ifca To/ç a5Xo7ç KaTacrK^ia^oVTC«.

K?k\(^ Jè crv^i-^ laç, '!{‘\va‘ 06^)K.@^, ttu-HVü7üUaT@^, ôç êii^Aio'y^a(^!xp üjDïTK-cßamp;@^ .0 t^é T/ç Tra^vi? K^y K.o7X(^7ra-jà 7roTap.o'ïlt;= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oç ^9^ ZüVal




In harundinibus naftos L id eft toto m^ ternodio concreta Slt; plena Jquædâ uo' catur,ex qua fagitræ fiunequædam co-tràfaminaappellatur,ex qua tibr|slingulæcon^ ficiuntur: quædam itidéfyringias quafi fiftulariä diâa,carnofa,denfis gcniculis/cribendis libris ac commodatatcraffior quædam etiam SC conca' ua,prope profluentes aquas nafcens, quæ donax dicituf


-ocr page 151-

LIBER I.


IIÎ


tMeXSTjtW^vw/» 3 K»7r^/ûÇ. H^ quot;7^ aç ^ac fj.tTHlt;if\i'^oQ^\i7T0Aamp;JM%'Kac'i rVu^i/xoi^S\i H ^iX« K«ra7rAàcôamp;lt;ra A^a , gt;y Ko.^ tauT^ ►y trewêûAooZÇjUîhOT' aTj tTKo^AoTraç ty ani tPaç. crab 0^(19 SJt^^ara W) oertfuoej «A-yH /xara •^«70^^* rex 9 (fJ^^a j^Awj« Korrtv-Ta HJ ïTT/^iôiVTa.tjucr.'TrtAaTa Tt ly ràç aA Aai54)Ai7i«.ova§ »«tj. 0 9 cpAc/oç aAuTrtui' açGJiKTrtu^ Kanç CI ^jt’ o^ouç KararrA«^ c^iij .K d^ âv0KAH ^ KaTnxfxi/J-Trurÿtra. v^ TK^MOo:^,K'jä!j)ü3a'ipt.^aßi'T^. J^ùvo.T^ cSï ra. avrà y b KUTi^ioç Ayo/xtvoç K^Aa/xos 'ipi^fj.

dicitur,ab aliquibus aut cypria.Eft amp;nbsp;alia qua ual lis fepibusqj utile phragmitê LGr^ci, nos uallarc uel fepicularé dicamus J gracilis candidaq^,omi-bus notiffima,cuius radix cocifa per fe, 8C unà eu bulbis illita,furculos 8C eufpides extrahittex aceto aût,luxata 8C lumboi^ dolores lenit. QuinetiS tufa eius uiridia folia/acris ignibus inflämationi-busep a lijs impofita, medetur. Corticis eiufdé ci-nis capilli defluuia,quas alopecias dicunt,ex aceto illitus emendat. Harundinu pameuke lanugo, fiaures intraucrit,hominemexurdat,Poteft ea-dem omnia SC cypria harundo.

INTER PRES.

SI iuxta ufus bonot^itp fuoij« gftimatiöe maximisetia arboribus harundo cöparet, nullibi q in ealibera liorgeneri humano natura fuiffe uidebitur.nec aliunde maior illi merito laus erit.g uno hoc fragili O' inam frutice.omnes fere toto orbe genres ad omnê inftruxilïe foren na O' uicä: quädo una hæc facrifi-cii8,epulis,theacris,funeribus(pmultiplicesdederit tibias; Vnahæcpereuntesfubindehümanasretineat uoces.O* adalienos côfilia cogitationesepnoftras trälFerat: hæc una ad propulfandas iniurias. O' arecdos longe hoftes,militénüc etia inoriêtearmetrO qd uicænoftræmagis interfit, inruftico oge ubiepinueniat: in quo modo uité iuget,autfulciat,modo claufum à pecore hortü tucatur; O' ne uoluptati etiS defit.aucu-pio perhyemem inferoiat: Quæ omnes parétis oniniü naturae, in fru tice hoe nö conténendæ laudes funt. Ve^neciJlaetiarelinquéda.quxadfacicdamhominimedicinapertinct.præfertim^luxatispartealiqua Luxate, corporis noftrimébris.de gbusidfolum fignificabimusxfle nobis luxata, qufgrgeiss-p^ar« funt.fado illisa torquendo nomine,cü fuo loco mota offa,légitimes naturæ in ea parte motus cü dolore remorâtur: Quos deinde nos cü radice harûdinis bulbos diximus.oculos eius inceUigimus:quo nomine ueteres etiam in radice harundinis earn pattern dixerunt,undc noua eius foboles quotannis nafcitur.

n^in«7rJjou. Kt^i. §)s\ nATTU^oç rvwji^ós ^ Tratnv.aip’

De Papyro. Caput C.

PApyronLRomani panter papyrS dicut. J Nota oïbus papyrus ex qua charta fit.La x5dis fiftulis ufum in medicina habenin que natiuo humore uuida in partesfeCta mox IinocircüligataSCcoërcita,ufq; adficcitatc durât : fie cm contradior fada in fiftulas demif-fa humore implctur, tumensqj eas aperit. Habet radix eius aliquid quod nutnedo fittCommandu catescj^eam Acgyptiyfuccum tatum deuorat,reli quu corpusexpuentes. Vtuntur etw papyri radi-cibus pro ligno incolæ.Poteft crematæ papyri ci nis quæ in ore alqsc^ partibuspafeendo ferpunt cohibere.Veruntamen in eoefficacior, fadæ ex eo crematæ chartæ cinis eft.

*? ° X“S'’quot;’*Ç Karacnttó^t'Tj. 15-j^Nsê 9 Ti^ö^ Ä e^ ’(«';ƒ IKK ^5-0‘1/J. 7150Ç avaso/J-vicrif} lt;rv^'iy^ wäVi^G'tr« (baS^o^oç, t^^cJAgu/Ævou A/vou a^i ^Njacr/aç. sivou/xtv« ^ «^ K.a9/£/x£VH,i/x-TTiTrAaTj U'ygacrjai’, ty y\piJquot;oc!'cc SiaMo'i'yamp; Taç cru^j-^cfç. ’jj^^ ƒ é 2: H ^/\a «5^ ly ^oigX-My oi a^awcojuSz/o/ rav aurt ot ^ cUyuirfm, W\uAitoult;r/p £K.7rfsovTc(5'ï° eba^tacJH/xa. JJwv^ 9 ly avri ^uAo/j aùraîç. « 9 KtH.au/xt lH7ra7ïu^0(5 aj^i Ttep^utrtuç ePttwaTj vo/xàç *’'^X'î/’y«çlt;^ so yy ttcwti /xi^k ^ï^Ti ^P')° X«S’^K§ Kati'ç ƒ ^5 -^ 7gt;i^r(].

INTERPRES.

ILluftrarüt papyri natalesfacræ etiam Hebreoiyliteræ.in papyrionead Nilum Aegyptifluuiü,expofitü Mofen traclentes.quo ctiâ arguméto prxter eaqoæ Theophraftus, Strabo amp;nbsp;Plinius tradiderunt,facï le iritelligat aliquis,paluftrem plâtam.O' in ferulaceo genere propria Aegypti papy^ hanc efle.Cuius quonda multiplex fiierit ufus:quæ omnia qdem illiautores tam aperte docuerüt,ot nö fperadum fit,fi iteiy repetacur.quod Flaccus ait,ut decies repetita delecSenc, fed timédum magis,quod in Satyra alter ille ceci -nit,ne miferos occidat crambe repetita legentes.præfertim cü Barbants ijfdc uerbis Theophrafti, Strabo-ms Plinriq;omnia cömentationibus fuis inferuerit nec hidé nüc fiat à nobis.aliud profedlo fiierit, q eiufdé rei tcrtiaO' quarta ledlione inutiliterlegentes onerare. O’ quæfitam ilIi nouo laboris genere laudé auferre. Ideo nos relief is his,moncbimus qug diuerfa nobis, neceadem cü airjs eo locofunt;In qué natiuo humo-K uuida in partes fedla.mox lino circunligata O' coëreita, u(lt;p ad ficcitatem daraf: ex melioiy codicum 1e-«lone mutata.o ut certiustotarespateret, pluribus uerbis defcriptafuifle. Non enimutpaHimlegitur, lt;rKw«e^fiir«,uerümTiAiiz5fl(r«inilliseft.qua uocefignificâturgrgcisea,quæfalc,autratione alia ut perennét, exuetoomni humore,durantur Sc inuetcrantur.

nlt;^imu^'khç. Kip. 51V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeTamarice. Caput CL

k 5 Myricen

-ocr page 152-

DIOSCORIDIS,


114.

MY^IKK J^^vJ^^Op 22» yVU^IfXOp •^a Ai/xvctti’ 'q 7=7^ satr/^biç vJ^acri (f^ló{JS^^Jov, K^SiÈv œç Tig av0o^ Cf tjouera jB^uwJVt^ J^ Ä (fha.a'i/}. rivva.'jj J^iTi^t^ dy'^co iq cru 5(0: H/x^oç i\^ ra alXia 0/j.oia. th amp;'X§/a,KÏS TfV efE^yaaE/xef ^S KXit(J'l,2cuu^iaAwSsult;5)ov ra ){J1 'ib' yivcrifj, «ç/xo^ovra 74 «vri khKh iToQi^ Tcts-o/xa^uta iqo(550«A^xiK,a. iq -n^oi? «i/xaVQ TrfuerJe^ c^ Tf rœ, ’^ K0iA»aKa7§ xg^ |oïKa7g rMica^ï/j, ’iHTi^ 'n iq ^gt;oi\a.y^ioJ^» K7’iQ.oicl^»fi.ocra'n.si.'^i\ xaTaTtAacsamp;tiS.iq o cpAoïo'i’ Q T« aura ‘JpiQ rw kÏSttSI.t ^ efvA Aap 7® ocefs^x/xa crew o'iva Tf 0£|U,cür Aava tk-K(J. tq oCoVTaA^i'o«? SoHÖSSia.KÄ\ii0/J^ofj. irK.xSilt;r/ji.ix 74 çoïitaZi’. iq T^i'^i^u^ia v'iQ lt;f O0

Yricen L Romani myricem 8^tama' ricem dicunt. J Nota omnibus arbot tamarix eft. Nafdtur prope paludc^ óCin ftagnantibus aquisdrudum fert quemadmodu amp;florcm concretionefua mufco' funi. Na fed fanua quædam tamarix in Aegypto amp;Syria,in ceteris agrefti fimilis,fcd femine gaUÇ fimilüqj guftu inæqualiter adftringat, N nice gal læ oris oculorumq; mcdicinæ èC tructis fputis irt potione accommodatö fittCcdiacis præterea, fó mmai^ fludionibus/uffufis felle, SC phalangioW morfibus. Idem tumoresillitû reprimit. Semin^ eadé poteft amp;nbsp;cortex.Coquunt' in uino tamaricis folia ï potumq^ co^ decodS lienem minuit. Col' luunf eo in dolore dentes, fouenturqj eodê infide tes militer ad fludiones fuas foeminy. Apte idem infpergif hisin quibus lendes amp;nbsp;pediculi abun' dan t;ligni etia cinis fœminai^ fludiones fiftit ap' pofitus.Fiuntprytereaex tamarids ligno calices à quibufcJam, quibus lienofi in bibendoutuntuf# utiliifimo eis,ut credunt,in hac materia potu.

çaç iq nóviJ^a^ nm^o'i/j iTTirnt^^Of}. ly a oen* v ^uAwU Titf^a Ti^osiflfó-a^^tutnv ÉK/xK^aS Et?)^lt;i. naTacTKÓVa^yo-/ 3 Ïvioi iq auAntas en ? Tl^t/XV». à(Ç ETTI T GÀTAuVi'^ JßWV'H «VTI 7f Tiijiuv, KÇ T J^’i «ür Tro/xaTç 0x554 aSu-pç.


interpre s-

Varn cxterigræcoij» appellatione myricem potius § tamaricem dixer5t,nos autore Columellapb

Myrices ra mulusua' tes appella tur.

1 Itaijter Romani fcrmotiisgrauiffimotefte.tamaricélibcreO'intrepidcdiximus.IsenimdefuiUope' core eiusqj morbis libro oeftauo agens,folere ait fues uitiofifplenis dolore infeftari. accidereipd malum magnis ficcitatibus, quo tempore ftratis palTim fub fua arbore pomis,fuesinexplebile quodda pe cus dulcedinépabuliconfedantes.fplenisincrementolaborant .-fuccurriqj huicmalodixit,fid truncotX' maricisfabricenturcanales,impleanturlt;5 aqua,deinde fitiêtibusadmoueantur.Quippelignifuccusmedi cabilis epotus inteftinum lienis tumoré compefcit quo uno teftimonio fatis fore nobis credidimus,ut quf gr3ecis/lt;v(,(K)( eft,Iatinis tamarix certequondamfueritdCadhucfic.eodemindnobusautóribuseiufdê mal* conuemente remedio Sterilem tamaricem in theriacis fuis Nicander effe cedacus eft.fpeciofumip eius f«*' ticem,ideo/xo£'n-ivi.uatemuocari,quoniaiufferit Apollo liâtes tamarids ramulum manutenentesuaticina ri. Verficuli einsfunt, KKi/Jivf/nutM^iiii) niiyTrKveii^faiKl^viïtiAKviivai^iiiffiCipKffAitViMviKTPMuvtHeivi^üveui^sP' Tra/of tó»iüt2 K, 6i/My xvlt;/lpw».Quæ fic facile uertat aliquis.Sumito praeterea myrices fruticem,uatem inter uiuö tes honoratumpn qua Apollo corypæus uaticinia pofuit er iura mortalium.Ob quâcaufam.ut ex hiftoria collegimus,MagierScythæad uaticiniafua myrices uirgis utebatur;quod genusdiuinationis abairjsge tibusetiamferuacum eft. Herodotus fiquidemfacpe in diuerfisgentibusmyriceisramulis uaticinia fieri te' ftatur, ob quam caufam er Apollo Myriceus quondam dieftus eft: Quinetiam ex eadem hac arbore in pon* pa louis coronari folitos in Aegytofacerdoces, O' in Media,magos exantiquioribus fcripcoribus plures re' tulerunt, Quæomnia ex muleisdiiftaanobisfunt.utfcianclegentesnullafatisleiflionêó'diligentiamho' miniford,qui praeter propofitamrem.er opus quod agic,c5mentationibus fuis huiufeemodi adijcere cog* tauerit.'fimullt;pfcirentomnes,quantushuicarbori inantiquafuperftitionefuerit honor.

P^lEjtlKWÇ. Kî(p. gm'' T^-f - /'XTT

EPïikh ƒ Éve/'^o/J ^' ôaMVœc^ç, o/xo»^

|UU^1K,H,/X»lt;5OT^O/J 9 7f l^S. OU ^

amp;'0^ /xï'Xi^M )^ai^iVM,/d.i\i ^ra

ÿv^ où C!üjové^aïo/J~ TÄUTHS H KO/XK

DeErice. Caput CIL Ricem LRomani pariter Græds ericé dé cuntJ Fruticofa arbor erice eft, tamarici

1^ r KVS-©-'KaTaTTÄacffo^iiV« ^7ri?^ J'H^/xar« ’»arc«.

fimilis,multo tamé breuior.Eius flore ute tes apes, mei nequaquam generofum co-fidunt. Coma dus tarnen florestÿ,ferpentiû mot fibu s illita medentur.

N T E R P R E S.

Vltilibiis pleriftp.qualés falices.uicexó'genitfae funt,iieluti congenerem illis plantam lib.xxnn.PÜni useric»madnumerat.Idem praeccreaab eius medicinaftatim infert ;Gemfta quo^uinculi ufu^ praeftat.qiiafiCf ericeeundem in rnria necelTitatibus ufumhabeat- Omnestamarici fimilem trad’ derunt, floreqj eins qui foins extremo autumno ab apibiis inueniacur, ultima mellis uindemiâ fieri ; qa gt;*^^ omnes pai^ probauerüt.harenofa cöcretióe 3c faporis nö adeo grati-Theopbraftus libanocidi.quarofmS' rinü Romani dicüt,fimilê fccilTe u idet: ex qbus omnibus nö fuerit difficile.notas has omes diligêtius obrer uâtibus,quæ nä ea nue fit ondere;Nobis inclinât animus,in geniftai? genere fyluellrem à nobis didam en' ce hanc elfepdcppro eóperto mihi effe aiFirmarera,fi montibus fyluis^ his noftris copioftusCZ ièmper aH'

-ocr page 153-

L I B E R r.

lij

tumnofloreret.Vidimus enim align feptebricÿ oAobri menCe utriuCrp geniftg flores, nort tarnen quotän« amp;nbsp;ubi^ apud nos eo tépore floret,quod codi majore beneficio alrjs poteft cöpetere locis.In m^no religio nis ufu erice in Aegypto quondafuit,grata Ifidi arbor,quaetêpeftate eieeSum Ofiridem excepilïet,fubitotp incremento intra fe claufum, operuiflec-Teftis O* antor Plutarchus libro de Ifide 0* Ofiride.Hanc Paulus Ae gineta ait difcutiendi uires fine erofione habere, foUaij eius 0 flores in ufu praccipue effe.

n^ïAKaKaA/J^'Q^. Kt^. j/O'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcAcacalidc. Caput CIIL

AKaKaA?(’6a^vouK,^7roi’^-^- nbsp;nbsp;nbsp;a nbsp;nbsp;Cacalida LRomani panter Gtædsaca-

vu/aSa/ou i^ Myv'^cû,îoiKûÇKlt;x-' / y calidêdicutJ Fruticisin Aegypto nafcé ra 2 quot;(^ ^niçiKRÇ KX/p7r2. ou -A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®s acacaUs fernen eft, tamaricis fern ini a7roêjty^« ^/yvuT] Ko^uj/lt;x§ ^ nbsp;nbsp;-^quadantenus fimile, cuius dilutü colly-y/ç Tijûç ^u ƒ ojnia/j «ju-ó^uo-T/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rqs ad claritatem uifus utilibus,mifcetur,

INTER PRE S.

QVis in Italiaacacalidem.fementpeiusnouilTe fe profïreaturlcuinatalefolumantiquitasin Aegypto tatum affignauentrnecultradiligêtiirimusalioquin hic fcriptordeeatradideric,qfruticisin Aegy pto nafcétis fernen effe, qd in tatotam'cpmultiplicifruticum genere,internosimpoffibilefuerit.

nó^iPix/xv«. Kt$. 5k\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeRhanoLqinfpinaçigenerenumcratJ CIIII.

PA^xvoç.Lot 3 'T^c/t^üV/ö/j. 01 9,A6V K.aKW0a. ‘^ajJMoi ajj'iva aXßa. olt; J^, cüriva K^SaA/ç. aifjol àr«-lt;f wjâa^v©^â27 T^i tj^ay^out?

lt;«ié/^O(’,^eJ'ou§ ex' cçôaç ty eftiesç Senav Ïaç Satr^ H af ualt;«v9a. (pu;5^aAUK0.u7P^w KH. i/TfAi-^a.^aXaKa. amp;lt;nbsp;q ly tr^aX^'KO ■”5«gt; ty lyiTH /At Xavr^a t^ïser'a ra epv/^a ty 7rAaïurJ)a,lt;ru^ rS K^SjUae^uBgoUVitS^.^a G(P0UÇ /AKK^àt^ TTNJ^W/J WÇ TtÉVTï. /xaT^p Ït-Kav0a(Ajç.«Tjop jï s^tas 0 tTrax/AouÇ £j^i| TKÇ amp;Kav9aç. K.ot/pTPç J^ TrAan'i’. A^'Ki/ç» AtTrf oç Ul’ â-uXoRu J\ç. £0(Kcç âtrepoef tAep. Wif j’rair’ Ta £pu,'5\a Ti^àj ^ucriTrtAaJa ly ^^TrHTasnaTaTrAacjo/Atva-AtrtT^ ^ gt;y kAS ïaç av^ 6u^/ç à' ßu^icn Tr^ostÖtvIa«’ »«TPK^S ^v Tai’ -^ (p^/AOKu/j KOKOujyia^.

•«—^ Hamnon Lfunt etia qui perfephoniiç 31 qui leucacanthan .i. albä fpinä,qui fpi-nâcerualé appellent. Aphri priuatim ^-atadim : nosrhamnum pariterGræcis dicamus. JFrutex RhamnuseftïNafcitur circa fe pes,re(ftisuirgis,ÓC acutj fpinj modo,quS oxyacü-tham dicut, aculeatis.Folia habet parua, oblóga, mollia,modice pinguia, Eft pter hanc SC alia rha-mnus candidior t iteep tertia, nigrioribus latiori-busep CÛ rubore aliquo folqs, que ramos cubito^i ferèquinqj lógitudineproferufpinofiores quide, uerum infirmioribus,nec penitus integris fpiniss frudu lato,cSdido,tenui,folliculi figura,uerticil-lo fimili.Faciötillita onmin folia ad facros ignes, SC quæ fèrpunt. Fert prçterea rhamnus appofitis pro foribus feneftrisue ramis eius, omnium ue-neficiorum arcere maleficia.

INTERPRES.

Mlfcetconfunditipfacilenominum O'rei52indicationé,utfaepe alias tcftâtifumus,fimilitudo:quo^ pluribus inter fe fimilibus notis aliqua uidentur,eó difficiliusfeparatur; O ex proprijs,qug paucio ra plerun(ÿfunt,non facile difcernipoffunLldin aculeatis fpinofisqjnon minus gin cat tens acci-dit,qua natura multifariam eufpidibus lUis fuis armanit amp;nbsp;uariauit. Nee magis in toto hoe genere depte* hendere id heet,gin rubis,quos fagax re^ omniü artifex illa tam incertis óiexiguis notis uariauit,ut quos diuerfos omnino effe uoluerat, eofdem tn uideri,O' in eoiji obferuatione hominibus quafiimpofuiffe gau* deat.Faiffüideóeft, quoniaingeniofior natura fit,glingua,oculus,O'pilt;flura hominis: ne polfint extrema illa amp;nbsp;exiguareiji difcrimina cognofci O' cognita defcribi,prcfertim pau cioribus toto aliquo feculo huiufee modi obferuatibus, nee eodc modo eade tradentibus.Quod in fpina hac fadlü e(l,quam antiquiores grpci rhamnum,pofteriores alterius fpinae nominc,ob candoris fimilitudiné,leucacanthan,Romani modo hac, modo illa appellatione indicarunt;qux alterius erant,alteri etiS tribu étes.Quod Plinius, ut nobis uidetur, fecit.quiamuktum contra ueneficia,rhamno huic ;igra;cisairignatü,aquifoli3e fpinofæ pariter arbori alï» gnauit.librofuxhiftorixxxiiii.teftatusaquifoliamarboremin domoaut uillafatam,ueneficiaarcere:ni fiforte eadem uis aquifolip quondam ineffe etiam crédita fuerit.Nafo certe in faftis fuis gipca fidé lecu tus, fpinam albam rhamnum dixit:ex re ipfa,©* altera in gixcis rubi huiusappellatione rem oftendens: Locus nonlonge à principio fextilibri eft. Idem etiä lanalem uirgäex hac fpina fatfiü contra ftriges amuletum appeUat;qui cumlongiusdeamorc Iani,comprefla(p abeoCranenymphaegilTêt,fubiecic:Sicfatus, uirgani qua ftrigis pellere poffer a'foribus noxas,hxc erat alba, dedit. Nee multo poft: Virgatp lanalis de fpina fumitur alba tSCc.Qux licet ad ftriges tantum in eo poëta fabulofa referantur, in hoc tamé cómunio* reremedio contra ueneficiorum omnium maleficia uim habere traditur:quodin Theriacis fuisNican-der.O antiquiflimus eius interpfes etiam indicaruntillle enim «Atl/Aafto fH/^viii dixit,qua uoce graeci fignifi* cant,mala O noxias auertens remediu m: in terpres au tem non folum fic ab eo dici, qu oni5 contra ferpen-ttsremedSo effet,ue^quonia contra nodurnosuicubosopemcciäfertet.camtpobcaufam pro foribus fn k 4 fpendi,

-ocr page 154-

116


DIOSCORIDIS,


pendi.Eadem hxc caufa fecit, ut à Proferpina inferno numine fpina hxc.perfephonios diéla ab aliquibu* fuerit:Perfephonem.n. grxci Proferpinam dicunt:q c5 fuperftitiofe pueris airjsq; nocere crederef, excogi' tato cotra ea mala remedio,nomen dedic. A' colore mox leucacantha.i.alba lpjna,amp; cerualis fine eenling didlaeftiquonia altjsrubis cöparata,albido ér ceruino colore uidetunqua coloris notam,fruticê,uirgas,rt lt;flos,necalio^ modo aduncosaculeos,circa fepes,ér nung pereuntia eius folia.fiquis diligetius quxfierit, (aciUime deprehenfam oftendere uolêribus pocerit.Fuerunt qui fpinum ceruinü arborem fic noftra xtate appellatam rhamnum hanc effe crediderint.nö animaduercéres quam hic defcribit,fruticê ab eo.nö arbo rem uocari:circafepesnafci,uirgaslt;p non ramos illi tribuere Diofcoridem:c^ rubis,hederg,paliuro'^0'fgt;' milibusplerift^alrjscöiungere cara Theophraftum.quoru nullum arborefcic. Spinumuero ceruinü arbo refcere.éZ humani foemons craflicudine trücum aliqn habere . ér omné rubro colore effe,cum rhamnfi n^ gram tantum ér can didam Theophraftus tradiderit;ér hic rubere tantum folia eius, nó materiam dixerit: quxmale in impreHbcodice^/xpx.i.parualegunf.^otKpix.n.ideftlonga legi oponet.fi uetuftioribusérmC' lioris fidei codicibus credendum eft;quod Plinius etiam confirmât, maioribus folrjs eam defcribens. Nec pofferhamnuarboré intelligi Theocritus aperte oftédit, in quo comitem paftor monet.ne nudis pedibus per fyluam ingrediatur,in qua fünvilnnciiixa!irKMi9i)i Htiu^uovT/qux fi arbores fint,nocere pedibus non potuif' fenc.Non dixit poftremo Diofcondes alphodeli.i.albuci figura frudlus ferre rhamnum, ut alter ex nouit^' ƒ misintetpretibusuertic.fedOTovJtuAzuquxuoxgrxcisfigniftcatinanimalium fpinauertebras.eodemno Vcrticilli mine didlas,quo mulieres in fufis fins uerticillos nominant; quibus in ducedo filo grauiore eoip pondéré fufos fuos librant:nihil n. fimile polTunt intcrfe habere fruticis fernen ér afphodelus herba. Eadem oftédit ratio,non pofte fpondylio fic didx ab hoc ipfo etiam plantx.de qua in tertio agetur.cöparari,quod in alb quot grxcis legitunqug enim iUi tribuuntur,latitHdo,tenuitas,er folliculi figura,ad fuforum uerticillos ma nifefte pertinent;quorum fïgura.autorc Theophrafto,natura pluribusplantis femina dedit.

in^t AA(|U.ou, K£^. çxa.

Ar/xûÇ. Loz J^ J^lt;x/j.a.lt;}sdvi0jj. oi 9 Ï^U/X^, 01 QjSjiTfwZKK. 01 9,^a S/'io/j.oi '-j^QatnÄ^op. 7i^o$HTaz t^/xS êatrzç, o/j.oïa(^ lt;ra-|o7§. ot ^,oa‘’i^iJ^oQ3^ixSilt;/Ji.(i, bz QjHÀusizpouzoç. bz

De Halimo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput CV,

^,zt5ûÇ KauAo^.nuSarojaS âvGHVOjoç.ûôtrizTrfz oi «»“ov^jf, bz 9,alt;rcfgt;H. bz 9, etersaAou^z. bz 9', SezrajzefH. |M/xazoz aAêïxzou/x.bz 9 à/xTreX» Kza/x. J0a/xVûÇ SSi cp^a.rp.'iTU^,öp.oio^ ‘^ip.' iZM,oÏK £^S:K(xv0aç.lt;îgt;uz5^a 9 IZcwa -^aTrAiî tria., TrAaTOTi^a p3jj Vi.ipüi^ ^J •^a0aAa(r o‘ioi'i «^ (JJçar/xoZç. Aa^fVeutO 9 «5^ rx epuA Aa ï^J/xSiza iz^ S^xip, ^ 9 |z'ÿç lt;nbsp;a oAkk 7f0ercra cruv /x£AzK§arû3,cû7alt;r^aTa,|Hr/xa T«, ty s^oefouç 7i^aüva. yy 7« A« KaTacejS,

HAlimon LSunt qui dam afonion, qui ct^ mon,quiBritanicam,qui regiam herba, qui uirgeHâ, quiOfyridis diadema,qiilt; helioftephanfijid eft Solis corona, qui amp;nbsp;crû caulem, qui afphe, qui afelauri, qui afariphe, 8C qui ampeluciam appellent. Magi Mercury bafim. Pythagoras anthenoron, Aegyptii afoffl-pari, Romani albucum dicunt, J Frutex fepi' endo aptus, rhamno fimilis halimoseft, fine fpp nis,foliis oleæ,fed latioribus.Nafcitur marité mis fepibus. Coquuntur folia eius olerum mO' do in cibos . Lenit radix tormina , drachme pondéré in mulfa aqua pota. Conuulfis ea^ dem amp;nbsp;ruptis prodeft , 6C laclis abundanciam

facit,

INTERPRET.

NAfci maritimis locis halim3,quê Plinius aureonê noiat,hic ipfe teftaf.Salfo aSt fapore efte,ér inter olera quödä in ufu fuiffe pter Diofcoridé idê Plinius indicat.falfum olus a' gbufdä dici affirmans,^ Plinio Diofcorldzqjftibfcribês Paulus AeginetazQuideolerib” lib.primo agês,poft multa q deomi braftica.prxfertimep marina,docucrat, ér qua uim ob falfilaginé ér lenê amaritudiné in deijciéda aluo ha-bcreftatimfubiecit,pftarc idêérhalimon.cognataueluti duo olera cöiungês.utraqj.n.ad mare nata.falfo fapore ê,amp; ex eo deqciêdg aluo accómodata.Theophraft’li. 1 m.de hiftoria,ér quinto de caufis plâtaç.ene cädi propinquas ér adnatas plätas.uim illi aflignauit.qles multg in natura funt, q fubtradio aliméto, alias périmât arbores.qualis hederaércytifuseft,gbusinenecâdo ualidiorêhalimon hac.idé Theophraftusait. teftatus hedera alias arbores, hederä uero cytifum, cytifum tandc halimü enecare: Nee tantü impediroin alijs nutriméto ab halimo id fi'eri,fed falfugineetiaillafua,cuius ui prgfenscgterisafferatcalamitas.Nóde buerat inter aculeatas plantas à Diofconde nullis fpinis rigens halimus numerari. Vei^ cogit fimilitodo,»-milé ér quafi cognatä planta,à côgenere ér fibi fimili rhamno, nö fepararezeaq; ob canlam reliqug eius no tg ex illa repetédg amp;nbsp;cognofcédg uolêribus erunt.Fecit in fanitatis ufu ér medicina halimi,quondâ ufus, ut in muico ambitu nominu amp;nbsp;appeUationu antigs grxcis fucrit hxc plata,alijs damafonion,alrjs uero aliter eaappellatibus.q oês appellatiöes aut fupftitiofe ab illis excogitatg funt,aut à fimilib’ fatfix. Credimusij nos(qd Plinius lib.xxiiait) exiftimafte quofda afphodelon ab Hefiodo halimon uocari,idco fadlü efte.q» u terlt;5 in fepibus nafceref .ér Hefiodus in cibis etiâ afphodelü laudauerit,cü ait.nefcire iniufte agétes,quata in afphodelo ér malua utilitas fit;Qua opinione femel illata,facile fadü eft,ut halimos nö aliter g afphode lus albucus diceret.Albucü enim,fi Plinio credimus,antiqui afphodeli radieë dixerüt. Quod deinde paftim ér in cundlis legitur,ampeleuciam dici etiâ halimon,ab alba uite qua grxci in fepibus nafcentem uité^-bam nominant,fadü fuifte credimus.Oux tarnen omina coniedura uolumus,non décréta elle.

DePaliuro

-ocr page 155-

LIBER L

»7

tld^i'naAioujoii, Ki^), çKê'. nAAiûUjoi? rvwç/^oç^ flc^v®-*, ànwScüJVij.sJjioi’.ôu -p cüjE^/jLa Ar^àp tÿ À/'yVUMPtç lujifTKiT?. o-^7r/vo/jiîVO|Ugx£|/jàçHrlt;J. i^T^ V K'JÇ(JXl0»Ç 0$'^^,''^ TÇOÇ tÇTTîr J^Hr/JM' ■’■« W0. rà ^ cpu/’^a «J « 5 ('^a suiff/æa .w/j ^'igt;i-[H/j.a.'!{‘amp;ip,n.oi'\'ia./j IsHCTip. ovçiz7tara •y ^tiWxa-îfxoï^y^^M^ioj^HiinQSoit^ë. J\a-^ojê JV TrOTrara '7t^ôa'^a.Ta. lt;fv/xa.Ta. 0 oupH^ara h|(J« Aea iÿ?l7rA«oamp;è’o'a.

De Paliuro. Cap, CVL PAhuron LRomanipariterGræcispaliuçi dicunt.Notiflïmus frutex paliurus eft,fpi nofusdurusép.Semen eins pingue fuligi-nofumqjeftî Potum id tuflïentibusfuç-currit,ueiricæ calcules frangit,facit contra ferpé-tium morfus.Folia eius radixcp adftringendi uim habent: potumép eorum decodum, aluum fiftit, urinam trahit,uenenisSC uenenatorû morfibus fuccurrit:Difcutitpanos tumoresq; omnes,con-cifa amp;nbsp;impofita paliuri radix.

INTERPRES.

QVod cœli terrcnilp bonitate amp;nbsp;natura loci in paliuro fit,ut aliquibus locis arborefcat, in aligbus aüt truticis naturâ non excédât,quia diuerfigeneris elfet. fieri aliqui crediderunt.ideoqjm alterutroge

,^nereuariatahiftoria côHitutusà uetenbusinuemtur, dcfcribentibuseum cüdtis, qualis apudfe Crm geilte fua nafceret:Qiiod Maro intelligcns rei^ omniiî amp;nbsp;totius naturae peritiflimus.aeutis fpinis paliu rum tugere fol uni dixic,eo uerbo ufus,qd arbori fimulû’frutici côpeteret:à Diofeonde fruticü gni manife feadUribit.iiunieraturtp inter aculeata illa.quæ palTun in fepibus iniieniuntunquod Columella in carmine fuo,0'Theophraftusaliquâdoegit.riibisaliis^huiufcemodiconiungês;Semen tameideA/rwwÄr-i full ginolum Ut hic, ubitppaliurü ferre dixit,fed alicubi rubêsicredimuscpin luligine illa. nö nigrü tatü effe inteb hgenducoloré,(èd cüeoetü unguenO*oleofam naturâ. qualis in fadaex oleofo aliquo humore fuligine Oigitisetiadeprehendiruriutfit Diofcoridieaiiox.quafialterius iHiusx/Trafoi'.qug pinguitudinë O'lentorem ligiiificat,declaratioquædâ.TeftatusTheophraftuieft,contracuffiaiinantiqua medicina paliuri feminis ulum fuilTeïuntqjeius hæc ucrba;Erpaliurus in filiquis quibufdamfeme habet,in quibus tria quaruoi'üe feniinafunt,quibusad tuflim medici utütiir,tundéces:habetenimlêtorcm amp;nbsp;pinguitudinêlinifeminifimi lem.Nai'ciidêaitficcisparitcreraquofislocis.ideo^maiore minore«proceritate prouenire.O'aliqbuslo cis 3‘borefcere,aliquibus uero fruticis naturâ non excedere.Nu meraflem ego hoe loco cundas paliuri de-incepsnotas.nificopiofeab alqs de eo collegia O'traditaomniafuifTent Jlludtatumadqcimus.noftrateni padurn non adeó dilTimilé canis fentibus effe, quos graeci cynosbatos dieüt.cognatasq; amp;nbsp;ueluti cogeue-resplantas efferhamnû,paliuiÿ,oxyacanthum,O' canis fentc.ideoipa Diofcoride deinceps cratfiatas acule atasoês.O' muniëdisfepibus aptas,O' ob id tâtSpriuatim deferiptas.quoniâproprie fingulai^t nocae alique effent.qj in oxyaeâtho mox etiâ dicemusiSed aneeq id agamus,nö fuerit ab re qd graecis çJ/xaTa.nobis ue* to in hoc leriptore muleis locis pani fint.dixiffc: main qd in tumoiji.'O' quafi obfeffufi gne multiplex fit,?? pluribuslocisfiat:nihilfijaliudfit,ygraecitradidcriit,«X'viiiy7r«f»'^«T«.iadenumafFe(fi:iones.'proquibusno-' uiffe primii oportet,adenos à grxeis dici,qua certis humani corporis amp;nbsp;reliquoiji aialiü partibus duriores cocreucrunt in feipfas conuolutae carnesmec aliter Galenus eas diffiniuit dices: Effe adenem conuoluex in feipfamcarnisduramconcretionê.quâChriftianusepifcopus Gregorius Niffenuslib.ii.dixicalteriuscaufa a natura facta fuiffe,ut effet f.partiü illaijr firmamêtu m O' robur,ne in uehemetiore motu laborarent.labo rétjîfoclicitisfubftinerentiAppaicttpadcneshicumtumentpræcipuefecundûaures.in collo,alis,O'femo-ribus:Noftra atas male ganglia nunc appellat, quoniâin neruis, no in carnc.ganglia fiunt: Diffinijttpgan-glia Galenus:Neruot?t praeter naturâconerctionêin naturâreliqui corporis translatäeffe. In brutis prefer-timl^tfuibus.antiquiores glandia O'glandulas eos dixerunt: fuauiore in illis qua in reliquis partibus depre-henfofaporeihisfpfatffasinflamationesgrxci g)J/,t«T«,latini panos dixerunt: O' fi Galenus fold inflâmationé ^01/^wtót.i.tinguen dixentj^riuxuero,fuppurare incipietem. Nos etiam obferuauimus, crefectes quocunep loco 0 parte corporis uelu ti tumidos abfeeffus fic appcllari: uocarifp in hoc gne etiam agraecis gict^Koi, à la tin:s furunculos,magnicudine tantum differentia. Quod genus ide Galenus diffinierit,falt;Sum in inguine abfeeffumjeni diferimine hec interfe differût.Qua ratione aut fi'unt,O' quo periculo à febre au tante eä,in peftilctiaOalqs tcporibusfentiantur.mcdicisO'peritioribus cognofeendarelinquimus.

ni^iOjL'aKctvSxi’. KBip. çxr .

OSuaH.coâ'«. bi 9 TTUjîva/j.bi Jï,

TTu-ruav^lu) xaASen. d'aJ^i^ôu ^ ■^«TrÄHtT'io/j àp^jath , Mi' KjoT^3V 3 lÿ âxo(v9wAs arow. K^ePp Jlf !^£^-j lUV^TCO tp.lt;p(ÇH aAçop .£^U-^ÿiv .£V0^UTTfo/j. tvt/'oSî/i Truçltuatj^ovra. Çi^a/j TfÀu^iJ'îi n^6a0fav. TXTubx^S'/fç Jiaj^aiav îsMiri.^ ^av ruvoüKûOiU Tnvo^tvoç 61 tc^W/td^oi?, K Ji çi'Ja KaTaTrAadO-ecra Atia, lt;7'KoAo7ra!5 0 JtAitPaç ïTnaxrótTW.

De Oxyacantha. Cap, CVII, Xyacanthan font qui pyrinen, amp;nbsp;qui py-rianthen appellent: LRomani pariter Græcis oxyacanthan dicunt. JAgrefti pi ro fimilis arbor oxyacantha eft, minor tantum,magiscß fpinofaffrudum fert myrti baccis

æqualê,côferdü, rubenté,fragilem, nucleus intus habenté,muItifidâradicë,8C altiusdefcen denté. Si

ftit fluorés alui quos diarrhoett uoeât, 8C feeminarfi flu(ftióes,potus ÔCin cibofumptus,fruiftuseius.Ra dix aüt côcifa S(illita,cufpides SCfurculos extrahit: Fertur

-ocr page 156-

IlS


DIOSCOR IDIS,


/so^OT] Jé, tPui'acS^Ä^'^cü/jiy EKTfcjc'^^^'yx^i^ Fertur hæcipfaetia ter percuta aluoleni ^ K0(A/«§ Ko-ux,« 7yîç 7rAKx9ï'o^§« x^n^va-in^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter aut inunda,abortus facere*

INTERPRES,

FAcilis cognitu amp;nbsp;inuentu oxyacantha hæc.cam certæ eius notg funt.er tam muleis Iocisnafcit,fyluiï. fepibus.frutetis.campeftribusmontanisip.ö'ficcisü'aquofislocis.abagrefti pirodiminutaappeUa tione,rura noftra eam uocanc:florë fert mufeofum, er poft florem racemofum frueftü non diftimil« liguftro, fiidemin maturicatecoloreffet.Tubetenim macurus feptebriezoeftobrimefe.uefeuntureoaues aliquot, er ad multam hyemem in fepibus grato fpecftaculo uideeur: Non fuit latinis cu ra, quod hadenus inuenerim. illi nomen dare;nec Plinius quod meminerim fub hac uoce eius meminit. Graeci à fpina^ acu' minatiscufpidibusoxyacanthandixerüt,rneminitfppluribuslociseius Theophraftus, aculeatisfpinisinj ferta.erpoft uergilia^occafum hyemefrudlusfuos maturantê,defcribês:Idêgnemafculino oxyaeäthu femp ea appellat:notiftimä,ut diximus oibus,ö' in ter fylueftres hyemales baccas cognitu facilh ma^Quae' mox adieeftg illiappcUationes funt perine amp;nbsp;perianthe.qualefcó^llaefunc.au t à grgca aut à latina uoce ft Wquot; Æ- ’■*Poeuetunt;Si àlacina,àpiroiderit,utqucadmodumnospiraftraagreftempirumdicimusaliqn; fiegt* cietiälatinauocêmorefuodimiiiuentes,7ri'(’/v»i'dixerint.Siagr3eca,tuncdnucleisquaspluresintrafefrU' «flus claudit,nominis ratio crit.In pomis enim TrvfüvKi graeci dixerut nucleos omnes: quibus exterior amp;nbsp;ani bies eos caro fubftinetur:quales in cerafis, prunis, oliuisalqs'^ huiufeemodi funt: quae melior nobis ratio uidetur. Quodlegebaturdeinde in imprelïb pluribusqjalij3,)^«)0tv5iyiu «^«,exmelionbus mutatii àno' bis eft in «n^vSïA/ «/«rine^ab re,qu5do hic ait agrefti piro fimilê oxyaeätham eftê, minoreep tantü ér fpi' nofioré ut res ipfa indicat.Quoloco etiS in graecislegif,,A/«f fimn'lfiifi i, favn iwkihmv cre.in aligbus nö tnmeiio ribus hocampliusinueniebaf ,«7(1« « äyi.llj SnvMifitu ^ SafiMn^it ßmSti.i. urinâ etiâ trahit, ueiienisqj ér uene-natoiji morfibus fuccurrit.ea nos facile negleximus.adftringcdi uires oxyaeâthan habere inueniêtes ; Et $ Paul’ Aegineta agrefti piro fïmilê figura ér uirib’ exequit,qua nihil eoiji pofte neçille nesbic teftati funt.


nj)? Kouocr^aru. Ktep. ^lu^'. De Svte canis,Lqué Grçci cynosbaton dieüt,J CVUt Ynosbaton, funt qui Slt; hunc oxyacan-than dicöt,LRomani canis fentë appeb lant. JFrutex eft rubo loge maiortarbo refcitenim,foliate habet longe g myr' tus latiora. Spinas in uirgisdurilfimas,florem a*. didum,frult;ftum oblongum, oliuæ nucleo fimil^ cum maturefcit rubentem, intra quem lanis firn*



'üvóo'Za.-pp^i JV olvxH-w^ap nx


?\.ova‘i ,^dcp.vo!^^^ ßa7=u TPiXvw (JAiK^p, J^efitT^uSit^. tpu^ia tpé-5^1 -7P/5^3 TrXaTVTi^a /xuço-iVKÇ.St-KavSaç Jé ra7ç ^xê^oi^ ’('X.i'^àç, av0o(5 2.^gt;Mp. K^7Pp iTTifj-Hitn. Trü^^Sii iAcUagioi' KOTO.. i^ tS 7rt.7rc«Vï(ÓS ttujço/i. ra Jé Èvrç i^i(aSilt;,7sHlt;ri 9 KoiXiav o H-^TfÇ ^sjog.c/'ix« ¥ tv «UTM EjiwtPaS’ KaKu^Kov ajTKjiag TWP amp;.7PllWV{jSjJ0p 1^ QlVCü ^ 7riVÓp.lVi)p.



Ka funt. Aluum fiftit ficcatus eius frutSus, in uino dccodus 8C potus, fic tn ut fine interioribus lanis illis fumai: faucibusenim SC arterixnocent.


INTERPRES.


S Atisdocuit Columella lib.xii.qualiscynosbatos hic eflct,uaftiflimisfpinis,paliurorubisfpeumcon iungens.cum in confercndafepc,præcipcret femina uaftifttmaiÿfpinarum folo crededaefte : cuius^ ncris etiafunt cy nosbati,quos fua ætas fen tem canis appellauit.fdem ér cynorhoda.i. canis rofaquó' dam didfus eft, quonia flos eius rofeus fit,ér rabidi canis morfibus medcatur, n Plinio credimus;quod fua actateadmonente deoinuentumfuerit-Rura noftra paflimeum noucriit, maximum inter riibos omnes» ér qualem in cundlis hic defcripfit.


n^l KI/T^OU. Ki(p. JKE. KY-Ti^o; iS^vi^^p'lt;^^Ta.l^‘^ó!^oilt;^ (pv'!^a.i'xpp êXecta ■^«TTÄHcria, TrAatUït^a 9 gt;è)/j.aAaK.lt;juT^a,0 XAwjón^a. av0H AÂ'Ka, S^ucucPk, luoJV.cüré^^a^itAiWjO^LO^Ttó ^ ók^ .rtvvS ^ 9 a^isn 99 TH cto-KceAuvi iq Kavco7ni. Am-W 0 ’^Xi ■’■“ $v^ sirafiKHV.o0tv lt;riafxa.(r' lt;rH0tVTa acf 0c(ç’/aT2, iq raç aÂ,aç 7ru§W(/']lt;’ tpAtrjaovaç KaTaTrAaûamp;évra amp;4)tA6?. gt;q av-eçaxaç. 2° 9 a4)éj-H/xa«ST,7ruj(Kau-r nar-KVTAHA«.a.^ott/0i'^lt;l j gt;q 1 'x®lt;5 s$«0(ou xuA3 ra 4gt;y/X\a Alfa G^a^tvra iq èrj^zd^évra. 1° 9 av0oç I7n7rAalt;Ö ip rS /J.irÓ7ra) A^op fj.iT' o^ÿÇjitttpaAaAy/aç rrausj. rgt;lt;rK.amp;ja.^ó/xi IJAV0p^lt;X.VTP\f '^IO'p,X M7[^lV0p ^^(U.«V^-


De Liguftro, Caput CIX. CYpron. LRom ani liguftrG dicut: Jolej fi milia folia p uitgas profert, latiora tin moUforat^dC magisherbaceo colore: Flores hét eädidos, mufeofos 8C odorat tos : fruÄum fert nigrum fambuco fimilem. Na^ fcitur probatiifimum in Afcalone ludææ, èC Ac' gypti Canopo. Eft folqs adftringendi uis: camqj obcaufam commanducata oris ulceribus,quas aphthasdicunt,feruidis(Ç alüscolledionibus 3i carbunculis,illita opitulantur:fouentur decora eoiyambufta:Ruffant capillum concifa,fuccolt;5 lanariæ herbæ madentia Sé inunda, Sedat capb tis dolores concifus flos óC ex aceto fronti illitus, Quod fit præterea ex liguftro'ïiguftnnum un-guentum, admixes quæ calefaciendo funt,cale-facit.


-ocr page 157-

LIBER I.


Kov.rrt'i^tyA’-aAax^xo/jVivy jtiuAs Ti^otrAa/xSav^TTU^w^xo/ifr^fr/xaf^. facit,neruosepmollit, INTERPRES.

QVös Marocecinit àpaftoribus negligiô' inutiliter penreliguftri flores, medicina er unguécanoruni officinæ libenterexceperunt: illa.uc capiti medicina in dolore eisfaceret.illi.ut quæ præckifa eflène. ^aperirëtiCr quæ induruiiTenc.mollircnt.-mukiplicesqjaliostracSarétufus.quoijtnoftra state nub laautexiguaracioeft.cüalioquinuulgarisû'ubiqtparatusfrutexhicfiE.nôconcênendoargumcto.uilefce te nobisfacile quæ abundant.-ér fine Iaborefumpru(]5autpericulo à natura nolccibusetiaporrigunturiNo. tum,utdiximus,omnibusliguftrum, Cifalpina omnis adhuc Gallia fie uocar, Ethruriaaûtcorruptadeile-xatppenitusabantiquaappellatione.ruuiflicuindicit.finelaborecognofcendüin fepibus,Maio menfecu floret.autünoaûteû maturis baccis nigrefeit.quæ caufa iiccredimusfuir.neqdcorruptn totohoccapitele gaf, Aegineta in uirib’ amp;' poteftate hoc amplius q Diofeorides dli tribiiic,ut apte remedijs his mifeeât q ad lienêcôficiunf;quod demiref aliqs.nifiquia mollit liguftnnû unguctü, duratolieni ideè accôinodacû fit.


niÇl $(/Â;u^£aç. Kt^î. JKS^ I^ujta tf'îvif'^ûiJ quot;611 p ofxoïoj} M' ■Tt^eiiKa.To:fxiyi^@^, tfu/Xva Jï tXouaç o/jjoioi., TTÄa-ntTÖ^a. A 0 /xiAOTT^a.K^W 9 «xi %'Vœ£M $^H. lUtAcWa.UTTOrÀUKU/J. ^ÇÇ^êo^Uert Kt» flSi^op, ^ quot;^aj^ter/ Jlî tÔtPiQ '^vaTj. rau-mç T« (fuhÄ« suc^:] uç amp;75(tXa(a, wSvra Ti^cç TK surtax’ Âop.îva./xaX isa. TÎii^SQ fjjatlt;^ tÀKitr/ Sia/kiosM/xa. ty (bau Autz/xa to K^t'j-W.'tjînvo^a'^^.ovja H^ 'i/xp-uva. âr^,

I N T



DeTilia, Caput CX.

Hillyream L Romani tiliam dicunt J Li-guftro maghitudine æqualis tiliaarbor cfttFolia 8C hæcolcæ habet,latiora taiitd nigrioratjjh'ruetü fert Icntifco fimileni ry grö,fubdulcê,et ceu racemofum.Nafeit tilia afpe risIocis.Adftringut agreftisoleæmodo tiltæfo-liatfaciunt ad omnia que ad ft ringed a funt, pcipu eq^ oris ulcéra : in que ufum commanducatur, SC eorum decodiocolluuqturtquodetiam potum urinam QC menfes trahit.

E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i



QVæinCorollario Barbari tiliæadqciuntur,cx Plinio Theophraftoepijfdem uerbisexcripta,nihil præ ter côpêdium laboris habent.his qui omnem eins natura fellinaca ledtione nouifle uoluerincrmulta ^fanc',fed ta nouaó'afFedïataelocutiöedGrpcisuefla.utCrpcai^litera[5!imgitin5 facile incelligac, gdlibitindf tira fern eo loco fït:quafi Plinius.quê ille tantum amauit, uttotii itei^in Corollariofuoexcnpft^ rit,non téperatura utcelaturadixeritiamp;quia Græci ^«jigt;izdic5t,ideo tinctura dicere nog oporteac: plunsq; faciédum fit,quo mö aliquid fiat.q qd ?gt; quale fuerit fadfü.dixiiTe.lUud ego magis oftendi optaflcm.fit'nc noftratitilii antiquailla eadê:dicoaûtnoffratc,quæ in Ethi unanücab omnibus tilia nominac,ex qua fed dis corijs eiusfutores parata ubiep tabula habenr,in nulla parte redits pedlimbusifed quacunep ferramentii agat,feqiiacê0cedentc.ideoq;tiiiâ,utcredimus.dilt;flâ,q)que,ppriequondâtiliadicebatur, perlögimdinc • redis pedinibus tradabilis amp;nbsp;filTilis fitiOquot; ob id,u t Theophraft us etia retulit.texêdis ciftis O’ corbibus ido nea.'dico aüt in arboribus O' eaijt materia pedines, perlögitudinê redas pedinü modo lineas,O' interoalla quag Græci KmJlo^«/ dicunt; quoijt n ulla fit in ea futoi^ tabula O' arbore rationed in omnes partes fequax pa riterOfacilisfedio.Antiquiores Græciexagrefti pro futoria ilia tabula utebanf.expertim duriore materia acuiferrü,côtràquâinmollifïat:inquadudôinfecandoferramctumretundit,O’aciéamittit Duo tilixge neraTheophraftus, maris O'fœminæappellatione diftinxit.fatisq! docuitqualisutraqjelTet. quod nos pa-ratum omnibus in eofcriptorelib.in.relinqmus.illud tatiiadrjeictes, alceiÿ eius genus mare. f. noftrate, 0* futoria tilia eflc,inomni opere tradabilc, q pedinü fuoi^» fequaci facilitate nomen alps omnibus arboiÿ pe dinibusdederit.'PalTim.n.tiliam nunc in arboribus gens nolfra dicitlineas.dudus.interfedionescpO' cir-cûdudionesillas,qbus eöferda omnis eai? materia,O' in feipfam ftipata côuokita'ue uidet.qd nature tarn diuerfum opusgræciXTi((Ac»«r, Plinius eosimitatus,pedines dixit.O'in gbusuariarent pedinn illoijtliiicae amp;nbsp;interualla,femper adiecit aliquid, quo uarietas ilia indicaret,obliquos,crifpos, nodofos'ue dicens.


Pedines in arboribus.


Tilix


ni^l KlSOU. Kicp. ^xV. KK0Ç,O/J £V(0l Kl^ ilC/^Op K X.lOj'^Op

KOLZOW, ^ipvolt;i quot;^p ^mr^U) Azj nTfit; ipvopiuoç, TTAuxAa-Aoç, (jiu^tóJVs. ovx u4kAoS. (pvA Aa Êj^u/j T^icjxÇti, s^u^vœ. /'acrioc. avS-x Sç ^^oiaç.ÈTTi 9 7æ0HA£GX5 AôVk«, AuM/xip Ji E}(^ ÎUirfotào. O^CyV TOC CVamp;K A©« ITlVOpi ta i{^ilt;= qôl l^/xt^aç (^ o’ivœ avsxçS, J''\ia-tfiTt-‘ yîcaç aj^xo^a.-xaS^ aura JV xaraTrAaoamp;îV-Ta, vopKi^ ilt;^SHo‘i. O'ax) KKyar^ J^ Trujixau s«Hg^ vraAcu« tAxx’iSrcu«


De cifto. Cap. CXI.

Ifton funt q ciftaron aut ciffaron appel lét. LRomani pariter Græcis cifton uo-eâtJ Nafci^ ciRos petrofislocis, frutex ramofusSCfoliofus,nec adeo gràdis. Fo



lia hét in orbe circinata,nigra et hirfuta,flores pu nicy figura, fed in fœmina colore câdido. Adftrin gédi uim ciftoshabet,ideoq»côcifi 3lt;in uino aufte ro bis p dié poti flores, mteftinoi^ torminibus ac commodati funt.Compefeunt qdem perfeilliu quæ pafeendo fcrpunt,ôlt;cum cera ambuftis, ue-teribusq^ ulcenbus meden tur.

T E R p R E s,


Antiquum


-ocr page 158-

JiO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D 1 S,

ANciqtium uetuslp eft,quod me adhuc puero de cifto hac.pro Plinio grauilTme cettarunt darifTin” uiri Leonicenus.qu i nefcio an adhuc uiiiat,egregie eruditionis homo.tr Politianus multi apiid nW nominis. dum Plinium de cifto male cömentantéalter deprehendit amp;nbsp;accufat : alter fola nominj’ autoritate Cr honore.tueri hominé conatur: Sum^ omnibus parata, qua ambo de tota hac ueluti adióf in iudicio agentesjongiflime fcripferunt:0' ob id relinquenda à nobis,ne fui laborisfruAu amp;nbsp;honore car« ant,de bonis literis benemeriti hominesIUud noftrü erit,quod ad inftautâdâ Dioicoridis lecftioné pertinrti qui ubicp male habitus Cr lacer, turpiftime in hoc capite amp;nbsp;eo loco claudicat. ubi hic ait:fed in fœmina cix lore câdido:quod mébrum fequaci fermonis ferie Cr cerro carebit fenfu, nié intelligat cifton diuififtc ant«« Diofcoridé in marêCr foeminâ,marilt;^aliü,foemiiip uero aliû aftignaftè floris colorê:defiderariq?in omnibus graecis totâ earn diüifîonc,cuius ultima tâtum parsferuata fit:quod ram necefTarioex his quæfe'quüturco fticuendû legentibùs eft,ut tâtum non ego cam refticuerim diuifionê.'praefertim indicate Plinio lib. xxiH'' capite x-cuiusde cifto hæc uerbafunt: cifton appellant fruticê maiorê thymo,folrjsocimi. Duoeius gn* Flos mafculo rofaceus, fœminae albet: quafi ex hoc feriptore ueiterit, ®n X f JiiAtwf au/h«. Quod debuerant alq interpretes hiatu faltem aliquo illic relicfto.legêtibus indicate; ne credentes integrum elle locum, iuuO' liter in eolaborarenc.

n^l'Y7f K/S/À©^. nbsp;Ktep. ^H.

-g- Ytij Jï -^à Taç ç/^aç ? Kisou k ^A'yOfjSjJHV'iPK.lsii' UTT’ ^lap J^, |o€»0jO(U. HKÛÂvoÇKaAoU/AJUzN. 0-p^oiôp ‘à KuT/veo çoiaç. 611® /Jt^ «5133 Kl^o/J. 1° JlÈ ^Aujo/I. 7° JV A^XO/J. 0-gt;7% Xu^'ÿquot;^ wcuT^ H àxaK/a. iVioi lt;R vou^nç aùÂ, 61 ÔAtxorcü/nç, ßjtXo’^'r'i n t ^öue/» 61 Tflè ai^a 'Jpi^cri/j ^ wç î7ri 'Tæ Au-KIOU. /iwa/xifj 9 EX'! T^ «VT^ TH àxaKf'o:, SV-Trfixurtça/J JV 61 ^Hjou/^xcoTt^a/j. Wi^iraf] Tl^ûÇ xo/Aiaxoy^. æucrfcVTiç/xow;. à/^corrfoï-itouç. ^S/j ruveaxèû/jyTnvojuXüH ty ^nfiSjjii.

De Hypociftide, nbsp;nbsp;nbsp;Cap- CXIL

HYpociftida L Romai pariter hypodftüi’ dicût. J Nafcif ad radices cifti quç hypo ciftis dicit:à plcrifcp eadé orobethrü ^ cytinus appellat, punicæ cytinis quada' tenus fimilis. Tria eius gna funt,coloribus diftio' âa,ruffo,uiridi amp;nbsp;câdidoîAcaciæ modo fuccus cj ea colligit Sût etia q ficcatâ tufamq^ hypociftidc, cû in aqua maduerit, coquût: nec fecus q in lydo efida alia faciât. Habet hypociftis eafdë acacif u* res,maiore trri adftringédi ui eft amp;ficcâdi,Prodeft cocIiacis,intcftinoKztorminib’,fanguinê expueti' bus,^ faminaçt fludiôib’,pota,cl^ere(j infufa-T E R P R E S.

QVod cifto adnafcit,cy tinos aut ucluci cytinos Paulus Acgineta appellauit.hypociftidem uero ex his expreffu m fuccü:hic côtrà.l^pociftidê qd adnafeif.cr cytinos etiâ uocari dixit.hic naciuâ ré,illeha ^manoopereexeadëexpreiTuminmedicinaeufumremediüappellâs.nô mulcifaciêda diuerfitate» liquisucriufqjcôfiliüamp;propofitûdiligêciusanimaducrtac.QuidautGrxcis,®’ innaturacytinifint,inpU' nica certiuscognofeet. Non pôt nec débet in aliud difFerri tepus.qd nos in hypociftidc hac obferuaoimu« diccre hûc,cria genera eius elle eoloribus diftinda, nii?‘o,uiridi,cr câdido: Pîiniü uero rufFum Cr cadidum coloré illi tâtü tribucre.quo fit,ucaut inalijs uiridisille color defit.aut in hoc abundet:Cr quâorobethrü W^ àitâppellari, nefeimus nos an corrupta uox fit,Cr erythrann ut in Plinio legit/iocari earn oporteat.


n^i Aalt;favou.^ Kttp. çh.6^, Es 2: Jé 61 ET^o/j t/æoç Ki's«, KaA»^t-lop UTT’ tliu/j AwPou . S-^uvoç ^{P rà avroc cfuo/Av(§H'quot;^ lusco./iMK^n' ja «Ai rà tpuiî^a t'x«! 61 ^itAavn ja. Ai 7^/aç2vàs iÇ^ quot;A t?S £7r/a3Tamp;?|U.tVa. Su t^^T^p « «/'wa/jUÇSwf/KM Ko^iSHKitW^cra. tÇôç o-lt;ra H^b KiSûÇ. r/vnj Jï c/^avr 1® Tiirô/xivofi Aa «Pavo/i.r« efu^S^a )^' avr Vt^op-tVoU a» a/rtç ly oi ^ayot, 'riw ‘Âi^iou/ iva.’Ka.fxSiv'tStri tS ttw-rwvi rvtùj(|«.u(’. ly T’ZçjUHjoîÇ'Ti^ocüJ’Aa'rfojU.ÉVHV ôà amp;' Turxavijv ’/^cüJ^. «/» acpaijSvns u A/X»cri. 61 â7PT/6iVTJ âva7rAaûJ0VTtç lUay/tPaç, evioi ^ H^ 'Xo/via É7r/crujy(r/ t'/ç 6a/j.vo/ç,ty i' Ti^oir-7rAaoamp;tV au7®Zç A(7PSa7P^utrc«ms SevaTrAaoya ri. Kja2s\ æE fâv au? A evwJVç . uttoxAujov. iv/xccAaKi®/). Ac^o/j. ä^tET’xov a,;!» 3 ^aep^^î aS. JH2vwdVç,'3®i57°/) J^i^^t^ KUTT^M fïWW^S rov, r fAEv Ti à^aSiMp ty AiSuxo/i ivTiAh^ojj.

DeLadano- Cap. CXIIL ESt Si alterum ciftigenus quod ladon 3 quibufdâ dicitur:F rutex cifto fimilitri nafeens, longioribus tantum nigrior^ bustp folqs, quibus per uer pinguitæ do quædâ,quæ adftringëdo fit, inhæret,omni^ bus quibus ÔCciftus accommoda ta. Fit exco ladanum î Folia eius pafeentes hirci caprælt;$» pinguitudinem barbisôCfcemoribus, quonF amuifeofa fit,inhærentem reportant: quan’ depedentes, mellis modo per colum liquant, feruantiÿ in offas conform a ta m : funt etiâ qui tradis per fruticeshos funibus, inhærentem illis pinguitudinem deradunt, coform atam«^ pariter leruant.Probatur ladanum quod odo' ratum eft,molle^amp;pingue uirefcit:quodnec harenofum,nec fqualorefragile, fed refino' fum eft,quale in Cypro nafcif: Lybicum en^ ÔC Arabicum minore bonitate ÔC honoreeftlt; Natura


-ocr page 159-

LIBER L

ni

ùôüa/jj/} JV Ï^i SU^'xZw. Û^tw^Kiîd’, M« Aok^lk/w. (uvasofxaTiKbi, Isno-i ^ roeç çts-*«Ç^'?(«Ç»A**v ô’^Ÿ gt;y 0'^vçVH ly ^uÿnvœ iXottep. oÙÀaç n £Û7Çt7res£ja(5 'ffiO/j-ir' oî' lou ndl(i)ÿofi^op. »y wTaAr/aç /ji.£^ uJ'ço-AiiXn*ç,S 5a/'n'ou£rx£o/jAt/o^) 0^a7r£ult;J. u7p 6uAi«T^ J^ amp;nbsp;Tt^oç j^S^rî^p uSoAaç. xg^J rKÀsjiaç ô^aTawiJ. raç lt;^ p.«T^ lt;^ 7r£ûjâ pr^. tÿ Toùi= M'^moii^ HJ eNX'’lt;-°‘'‘ï '’^ i^a Âir/j.a.a-i ■^^tr'ipMSfx'irv^, KOiÂicu/^t'lsHa'i OV 0iVlt;a 7r«A«lt;w 7P0SV. amp;( ^ HJ oû^x^Ko/;.

I N

Natura illi amp;nbsp;uis eft adftringere,calefacere, mollire, 8C aperire : Compefeit ladanum fluentem ca pillum uino myrrhæqj SC myteo oleo admiftum: emendat, honeftioresqj facit cicatrices ex uino inundü î cotra auriü dolores cum dulei aqua aut rofaceo utiliter infundiftSuffitu fecudas pellittöC cStra muliebriü locooi duritiespelTulis addifMi fcet idé utiliter his quæ fomno doloré leuat mala gmatis,8C cótra tuffirn medicametis: Aluum pre tcrea fiftit potum in uetere uino: Ciendæ urinx præter hæcetiam accommodatumeft,

T E R p R E S.

TOtamcoUigendiladanihiftoriam.omncsl^eiusinmedicinauiresbreuiffimecomplcxiis eft Paulus Aegineta.tellatus ex cifto Cypriofrutice fieri quê ladona dicunt; que capræ pafeentes.barbis fœmo ri bu s ip fuis quod pingue O'le tori fimile in eo eft,fecû auferut.-idip coHeAüJadanü elïêjnetp ut in Co roUario fuo Barbarus retulit,ex hedera ladone ladanû fieri is dixit.fcdex cifto Cyprio frutice, quiladon uo-cetur.VerbaeiusIib.vi. haccfunt.'AoyistniyiiTjiiiuoJouTAiJci/liJWAQoA^voi/r/n-rj. tyzj wkutt/»«; qd nefcioego,an Pip niofauensficuertercmagisilleamauerit, anquæ PliniumhederamO'ciftûfimulmifcerecoëgerat uoen fimilitudo.in eo quonia ilk Aeginetâ forte habuit,pto cifto ciflon fecerit.lubrico ab altéra in altéra uoeê la-pfu,præfertim in imperitisOquot; pat$2 diligecibuslibrarqs^ui incognita ni ncc ubi^nafectem ciftum una tantum mutata litera, ad hëderam tranftulerint.quam ciflon Græci pairim dicücmecefle cifton bedcram,no tæ omnisipeius hiftoria facis oftendunt; Cypriamiç banc à priore ilia diuerfam Diofeotides defcripfit.foli-orumlorigitudine,nigredine O* pingui lentorc:quoniam folia eins pnuatim fibi inhærentem ad ladani con formationem per ueroftendant;fecicipcolorisnigredo,quæfolijshuiusàDiofcoridetr«buitut.ut in priore ilia quod erat ypu?v«,^iA«v« dixerimusxeftâtibus id aliquot ex antiquioribus Græcis.in quibus /xwKw.id eft nigra,non yfuçnî.id eftacerbi faporis adhuc legitur.Et quod lue ait, in altera hac cifto longiora O' nigriora folia effe;quam comparand! uim O'racionem fiquis diligentius animaduerterit, facile intelliget, congene-raelTeoportercquæinuiccm comparantur.O'nigriusalicuiusnigrinigriusefle; ideofpoportirilTem priore ilia cui poftcrior hæc comparatur, nigro colore folia cffe.ld nos tu ne obliti, tang fugititium mancipiü repetimus modo O' uindicamus. Addidimus prgterea.mellis modo per colum liquant,lic in antiquioribus legentes.li» «ço(/(umÆ',i/(uw/ Aivxlhu^i, non ob aliam ut nos credimus caufam,nifi ut quicaprai^ü' hircoqe piliinladanoerant.fecernerêtur-^omodoautem perfaligneumqualumcaftratisalueisliqueturpurge-tufigmel.undecimolibrofatis Columella oftendit:0’abeoliquandi purgandiep ladani fimilis ratio potent cognofci. Qüam deinde adftringendi uim ladano Diofcorides tribuit, Paulus Aegineta ad capilli deHu-uia tantum contrahit,his uerbis ufus.Habet prætereaaliquas adftringendi uires, quibus fluentem capillü tonfirmetiHiCjPliriius^inadftringendaaluomanifefte utuntur,quod fignaflelegencibus placuit.

n^ï Eêt'vou. K£^. ja\

EfitV©^ H^arfeN H OUSlOTTlKH. 0 /xl' Activa, ly ^i Ï^ycra x.Tttj^óva.Q.ï/j. (f^HÇxt^a^t/^'yaa'/AÂbep th Alt;1oth 2t. 0 AaoSeira Jï ttukviI , J\k2xii c^ TH'y£Vcr'i|0u7Psu!p«lt;T«.7i0Gr(TaTt £7r’ àv-GfZKO/l/A£T’ tvexj'l'aç t^ J'/JÇX KaTTVOU £K^U /uu/AEVH. H jj 7i^oo'lt;pa'l®ç (ba quot;Ä Ai'^iow. âv anrftTjTru^i '7r§oira(})0êaa. T^ztpOptra 9 £7r‘ âKovxç, V7roKi5^o§ dvifq. ^i 2ç MJ ’iVibitH, tj^ouT« (bacpuo'ijç AÂnaç, ^ Kzj^aç. 0 esri Aouçô(U.ozo3Ç7ruHvoui’. TrAàüStATzu/jH 'TJ^m TH. tvioz lt;R TK *^(ra/jiivaH«xav0zva^uAa suip^H üWa,ivTi'’£ß£Vou TTCüAouiTz. eba'yz-»Cüo'K£Tj JÏ £K 'ne ji^avvcé T£ £? VCCI, ^ KaTa ^zViXHaS (Uix^àç â'7f Au£(3^ é/AîPjzpujWç tw j^w/Aa2. paSip J^ (bzK^H.o/j tj^oucrat^ c^ th rtu(r^,ïj£VTH0u^u«lt;r(j£V(SAs.Auv«(tuv «•^HK^KU r £7rzo-K0T»VT']a7s KO^CaS.TfZ^^ KJ 7150Ç T« 7raA«z« |tv/Ae(]a £1 !pAuKTz'^«ç,

De Ebeno. Caput CXIIII.

PRobatiflïma ebenus Aethiopicaê, nigra, nullis pedinib’’,lêuore fuo cornu leuiga-to fimiliSjfpiflïffimx in frangedo foiidita-tis: quæ guftü mordaci erofione tctat,SC lenitcr adftringit,pruniscp impofita,iocüdo odo-re amp;nbsp;fine fumo uaporatur. Recens pinguitudine qua habet accéditur,8lt;flam as igniadmota agitt eadem in cote attrita, rufFefcit.Eft S^ alia ebenus Indica,candidis amp;nbsp;rutilis intercurrentibus lineis, fimilibuscp crebris maculis: probatiffim a tarnen prior illa. Vendunt pro ebeno quidam fpinæln-dicæ, autmori, fallcntefimilitudinc, materiam. Deprehenduntur tarnen quod fungofa Sé mams illarum materia eft:Sé in exigua fragmenta colore purpureo fcindunturtnihilq^quod mor-deatin guftu habent: nee accenfæ odorem ex fe mittunt« Eft ebeno egregia uis in exieren-dis his quæ claritati ocuiorum officium : Facit præterea ad eorum deftillationes 3C puftulas.

1 Siquis

-ocr page 160-

Ill


DIOSCOR IDIS.,


t’ J^l 'à^'!(gt;iHcr‘a.i^y[ja.v'n^^x.ôvio/}'^^'Fgt; Cui TK K.o/5\uj/a, Pj£A2;o/Jc^G'yHo'(l. ttar^^aÿ TCU JV t’iç ra oepS'aA/jjK« t^ i°5Ä(/xarw/j S ^liui/jjxrùgt;ij^^^-^opSüj(igt;fjlt;^o'ivay^Ka H/j-i^ JW 0 uunra. iiT' ii^oiVfjSjja)/] uJTïp-iAwç d £/ç (to^Jÿa avo:7rAaayO|WSj7u/j. iVioi J^ '7t^oT^!~l,M/Ti(^SiHóSo'/fjaiTcc,i!^oUTU ra Aoittoc'?ei^lt;ri, ‘^v^lt;^avrl omovuJ^täj^Sv-rai. KoiiiTat J^ lt;^ oj/xk X’^''If? t«lt;? a/J àvôja Ku^-K, ^ ttAvUT^ œç b HiKa.vpSjj@^ fxól\J' ^oi^.a^/j.óKlt;[ dV .IwjaïüaAjU/ai?. Ê^ tÇoç H 7gt;ia.lt;jTU ln^0!f^«.'Ap.ia.q,


Siquis etiam attrita in cote ebeno ad oculoç2 cob lyria utatur,efficacius malis illis medebitur. Cuquot; ratur præterea ebenus ad oculorum medicinani ramentis fcobe'ue eins integram cum fua no^^ diem in uino Chio madennbus,tü diligenter ton cifis 8C in collyria conformans; quidam ebeni ra' menta 8C fcobem antea tnta cribrant, amp;nbsp;reliquà deinceps panter fatiunt: Sunt etia qui pro uino aquautuntur,Crematur ebenusincrudofidÜtt donee totain carbones trän fient: lauaturq^cre' mati plumbi modo. Vtilis hæc contra oculorum aridas lippi tudincs SC feabies.


INTERPRES.

POteft ebenus nigri Tplendoris materia, amp;nbsp;fine arrificioaliquo protinus amabilis, laudesfuas in poëogt; oftêderc:0' quad Mitylengo in ueni à fe amato poètria Sappho lugubri carmine fignificabat,id ipfuni defe haecetiâdicerc:Candida fi non fum,placni diu tarnengentibus. O' in honore quondam habita,nlt; gredinismex damna fplendore amp;nbsp;gratia rependi.nec in Pompeq Mithridatico triumpho, tantisq; regis il' lius fpolqs gracius aliud qex me urbi fpedraculum fuit,licet nondû fatis cognita, nee bonitatis natalium^, meorü certa inter autores hiftoria: Cum Mar o India tantü ferre ebenü cecinerit,quâ Aethiopig a!rj etia üp^ mæ bonitatis aflfignauerint alq inter arbores numerent.Vnus Paufanias in Atticis, nee folia necfrutflusfoquot;' re prodiderit.neqja fole confpici,fed fu b terra tantum radices efiê,quas fodiant Aethiopes, fintqj m ea gtH' te erofeandæ ebeni peritilTimi aliqui ; hanc Theophraftus arborem cortice buxo fimilem teftatus eft : dt' corticatam deinde, nigro colore fieri.Habet fixe etiam fuas in medicina uires,quas obiter idem Theophra' dus fignauit his uerbis; yfitn/jnt A j» -^ ifiiw ^vmv itfitjamp;f i^Mftbu K^ÿv« jJ/jSjp^nr-quod totum ab hoc certius CZ amplius docctur,ut ipfi etia paulopoft oftendemus. Interim legcntes monebimus.fufpicari nos,nee kult; argumento.in euneftis Grxcis uitium illic ubi nos uertimus.pro ebeno uendi à quibufdam fpinx Indies 8i mon mareri3:quo loco fpinx Indicx addidimus,ez pro fefamino ligno.mori mutauimus;Spinx enim nihil adiecftumlegebatur. neclegentibuslicebat ex tam multisfpinis,quxdiuerfx toto orbe nafcuntur, quähit diceret.inteligere.'idqjautore Pliniofecimus,libro xn.dicentedbiCr fpina fimilis, fed deprehenfa uel inter' nis igne protinus tranfiliente: quod in uera ebeno fieri hic aperte ceftatut. Prxterea quod erat «(retAwwaftü mo in frugum genere,adiclt;ftiuo nomine av^f^ivK legendum effe arbitrati,mori matenam uertimus ■ Qui^ enim frugi fimile cum arbore? aut quod poteftfefaminum lignum inteUigif Fuit autem facilis in tanta uotu fimilicudineab altera in alteram lapfus.Extenuandiegregias habere ebenumuires, teftatus Pau lus Aegine Puftulx. ta eftJdeoq; utile contra ea qux claritati oculorö officiant.In quo malorû genere,aliorumepqux in ea parte Deftillatio » dunt,hic ueceres deftillationes Cr puftulas primü.mox aridas lippitudines CZ fcabies numerauit de quibus nes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÈZ nos more noftro breuiter agemus, ex Caleno deftillationes dimniétes: Tenues qui ferantur ex ociilo hu

mores,qui nee cohiberi pofrmt,nec uolentibus nobis fiunt;a lachrymishoefolo differentes, qgt; lachrytnse non femper fluimt. 0* eleflionê uoluntatemq; aliquâ in nobis habent.Puftulas uero cum fada exulccratio' ne.aut fineea,in fumma cornea tunicula tenuiiiima mëbrana, fublimis amp;nbsp;in altü furgens mediü humoren!

i»fgt;9h\' conccpcritézferuaucnt.Aridas deindelippitudincsezfcabicsfficenim autorcCclfoJ»?»{tf«*^lt;»lt;niertiniiiï) ^1^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum in oculorn angulis afperitates pruriginesq;,O' ueluti ulcera fiunt,rubcnt cilia,ö' nitrofx falfxcplachry'

mx deftillantaina diffmitione.u t uidetur.utrunej malum, ariditatem fcilicet ir afperitatem complexus ca AConium lenuseft.CeIfusfeorfumdeutro(pegit;NosGrxcorum décrétafecuti.utnin^coniunximus. Supereftnunt 2^ ' ’ tantü ut dicamus, quid nam in curationisiz remediorü modo hic^iyv/ov dixit, amp;nbsp;nos attrita in cote ebeno '”***’ tjze.uertimus: fado à Grxcis tZredditoa nobis ex cote amp;nbsp;ufu eius nomine,quam Grxci «n^vamp; dicunt : utip in ea confricatu acuitur ferrii, fic in acuenda heben luce confricandi ebeno oculi.nec aliud hic «lywwdixiti geonformatâ inhuneufum ebenum:quafubindead oculos relata,hisfpea confricatis,extenuante attritu» qux claritatilucis nocent,paulatim meliorefcat humani corporis pretiofiffima pars.

De Rofis. Gap. CXV.


P^i' PÓJ^üifj. KitJi. çAa.

POtfio/j L Pco/xaloi ço^cza. J ü lux®' 0 Sliept . Tcc ƒ 6 ^K^ /xa'^o/jsy-cp^. X’J^ ’^4’' «1^ lt;^6' zot a7ra Aot óc-TP-4aAÀicrcw7iç'!°p evu^a naAou-f^op. o 7r£ç lt;^ ro 7\.S^)f.à/j ^ ^ epu^us. To t^è ‘XoiT^o/j iK.^Aiêiamp;fi Hg^ T^ii^eu ^ trina , cy; amp;uiç: aXÇiç ou «zuSJarpS . euro T£ oi7roTi^i(r^a.i v^ rag ocpS'aA/xinag TrtjiXS'ztiç . ^sjüavirai (ft ra tpuAAa ^ /

RHodaLRomani rofasdicunt.jRcfngC' rant Si adftringunt rccentes rofætficca tæ efficacius adftringunt.Exprimen' dus ex recentibus rofis fuccus eft,forfi' ce prius defedo ungue. ( Sic enim appellatur in imo folio Candida pars:) turn in mortario teren-da fic defeda folia exprimenda ^que,8C in umbra ficcandusdonee denfetur fuccus,qui ad oculorum circunlitiones feruabitur ♦ Siccantur Si in umbra

-ocr page 161-

LIBER I.

1X5

trina (TWeX“^ SÇttf o^itva i va ^t-à sî^a^aerH. Wie Ä '^ ^Kçw/J î4h6£Vtu/j (^ oivut ^ Km-6À//J.p.a,7i^o5 aÄTK/J.« Ki;î)aAÎ!^jôcj)0aX/jL3/j, aTap^QV \up^J^Kgt;CmÂKl/J. KTTamp;Jamp;MCTfjSjJOV èv-Tf^ow. ^'^ƒaç. Trf^2 Ic'^ió/j^JJop ly •71500'-xAu^o^/^o/j. aura 3 J^i'X.'^ ^ sn-9A(êî!vc«,K.o 'JfiVrKii)jiTmrAKayc/jSjJK,7(’ie'7t^0ÇU7PX^0V i/'jiM/j^iÀe^/xovàç.ty so^a^ou '^^lt;xlt;^op nai f^uo-fTrtAara. ^H^à j Xfa •^«/AXjoZç'Ti^o-œraojnj. 0 àvôx^aZç ^ T^au/xa^naZijav^ tPaVlÇ ^l'^VUTj , KOKtTCM JV Cl IKi Ka^/êAi (fî^'X. T® ^lt;^/Ji.îa-otP T^Zç jl^an^ ZM^la'X.OfXi-xop av^©-^ ovAap ^ôViuaT/cr^toui^ ^x^op ■iï^oaija.^ip mie. ai n.iipoc.Âa.l J^è m^S-o'M,MAia.p^^lo\ja‘a.pv^ xi/j.a.Tl^«.vcf.-y^ylùiïm-p^ovirip,

• I N T

umbra folia continuauolutatione, necontrado fitu mucefeant.Confert quod ex ficcis rofis in ui-no decodisexpreifumfuerit,capitis dolorib’au-rium,gingiuarum,fedis,longanonis,inteftinorfî, uuluæcp: fie ut aut penna inungatur, aut clyftere infunda tur. Ipfæ etia rofæ fine expreffioe aliqua tufæ, moxe^ illitæ,præcordiorü inflâmationibus, humentiftomachg,Sifacrisignibus medentur. Siccatæ eædem tntæcp fœmorû intertriginibus infperguntur, floridis^ Ô^uulnerarqsantidotis mifeentur.Creman^præterea rofæ ad honeftan-das cinereeo palpebras.Quiucroin médias rofis flores, id eft lutei apices funt, ficcati, infperfiqj in gingiuas,deftillationescompefcflt.Rofarum po-ftremo pota capita fluentem aluum,SC fanguinis excreationes compefeunt, EXPRES.

AVxerunt rofæ nobilicaeê Græcoru poëtæ fophiftxëp, erquafi ad honore Sr gracia no facis iUi efTenc odor colorî^.iSS cotius floris egregia quædâ niaiellas.quâ nullibi natura fpecioftoré magis^ama-bilêfecerat.diuinos natales illi eciâ tribuerijt,fingëtibusali]s in dearu iudicio.qd ad Scamandrü à Pa ridequondâfadueft.à Venere rofam primü iuentam,eo':pflore coronacâ.iudicieraduerfarqs deabus adeo tiic placuiffe.ut Veneris rofæ libcterfubqcictes Pallasgaleâ, (uno regiu diadcma,gbus inftrudg amp;nbsp;ornatx ad itidiciüuenerât.amornleporntpomniünuminigquo animo ceflerintAlijsmiferabiliore Fortuna canéti bus.Venerisfanguinepuniceo colore.qugpriuscâdidafuerat.floruilTcrofam.cüamacoàfeAdonidi, côtra Marté zelotypü deu er hoïsriualê.dea ope ferret;quo animog fyluâ felbnäte dea. uulneraco à fpina pede, qdiuinusexdea fluxitfanguis.câdidâ antea rofam puniceocolore infecit. Alps poftremo cÔtid tradetibus, nâ ex deefed Adonidisfanguine inbete dea, mu taco colore rubuiffe rofam;©quot; cû fimul Venus ladiryinaret, HueretlpexAdonidisuulnere qdriualisdeusfeceratfanguis.lachrymganemonâ.fanguis rofam,no dilfimi lespenitus ncc anteaeo colore uifos flores protulerût.Qug omiagrccâ fidé fecuti aliquotlacini poctæ,fuis 0quot; iptîcarminibus rem illullrarüc:Necaliud li. vii. intelligi Martialis uoluic.cn in Epigrâmatefuo de rofa ce cinitiSictefemperamet Venus memctoldê amp;nbsp;Maro.mo legitimus tanti poetg fit, g eius nomme circûfert horculii8,quondâ(ignifïcauitdiccs:Syderiserflorisertdna una Venus.-nec aliud inClaudiano ind icat uerfi-culus.Sicfacacruoris Carpit figna fui.Quod totn folarofænobilitas ûquot; maieftasfecit: equaeû diuinis côpa ratione,fi uoluptates eius ©quot; utilicates iulle æftimenf .Gna rofaiy mulca Theophrarto primü, mox Plinio fu erunc.exfoliorünumeropcipuedifcreta.Poftqugnô male aligs forte credat alla etiâextitilTe.er noftra gta teadhuceffe.'tâcoperediuerfïslocis perfe.er humano opéré coadta,uariat natura fuasopes:Dicim’aut id, qm qug nunc Damafeenæ palïim uoeât, peregrinas aliqn Italie ea gétis nota fuiffe indicat: er quas Aetru-ria Anconitanas mô appellat,purpureo in câdido colore foliofas.odoratilTimas.exiguo intus flore,fuccocp tnultoabundâteseraquofas.inantiquoruhiftoria nô facile deprehédi nobis pofte uidccur.crfi Plinius au-tiinalesaliquas dixerit,qd Damafeenæ illius propriû eft, quâ nô autuno tantü,fed hyeme eciâ tepidionbus locis uidere licet tara eft in tâ amabili flore nat u ræ fertilitas.Qiiibus difeernebant quondâ notis rofe, folio-ru multitudo,afperitas,lcu or,color er odor erat .In colore uere puniceus maxime lau dabat, er in pcio erat. Candidus.n.uiliser in nullo honore,pfertim in medicina:Quâutaptiusuolctesex hoeferiptore tradlêt.nô pigebitqinftaurauimus hoc capite breuiter dicere;ericq;id primü, qd in cüdlis fere'Græcisà principiofta-tim deerat, legebatnf 4/1« -Pu\^ xs^ ^ifj.rx  ^»px /uSmiiv sûçi: cû tn ex melioribus legi oporteret,««^« 4“\i gt;^ yvÿ/;ut fit fenfus.in rofis refrigerate Oquot; adftringere tecétes.ficcas uero amifta refrigerandi poteftate, folû er efficaciusa lftnngere: indicacqj idpeerantiquorü codicü fïdê res ipfaezfermonisordo,in quo altéra pars percôcrariâ diuifionê illara.côtrariâ fibi altéra exigit.Cumep in pofteriore de ficcis ageref.oportebat in pri-orederccentibusatftü fuifteSeqtur non multo poft,quod penitus corruptu fit,facile tn inftaurationis c5-iedlurâ habet: Docetenim Diofcorides.defeiftisfoliorü rofg unguibus.terendü in mortario reliquü corpus exprimédumeper in umbra habêdû fuccû,donee denfee Sed non pôt ex his quæ nunc in eo legune hic fen-fuscolligimosquomâillic mortariü er umbra eft.©quot; donee denfet.eo fenfu qui legif.Serapionis ope reddidi mus:Quod donee cercius aliquid ab alqs uiucniat.à legêcibus accipi uolumus.Quod erac deinde 4 À xü« ^4iifgt;i)« xfjaxriJc'iriT«/nullo fenfu, ex antiquoip ©quot; meliorü codicü fi'de inftauratü ê. 7r«(gt;«|3/^/x«ir/74»jgt;w/. i.foemo rùintercriginibus.qugaûc intertrigines fint,dilt;ftü non mulro antea à nobis eft. Dicédum præcerea quas na circülicionesoculorünosdixerimus.nö magisàmalialicuiusin oculis curatione,qad expolitionêernito-rem eius partis prgparatiï remediü,idcferé quod Græci xlt;iiMi^xilt;pxfx,amp; nos honeftadis palpcbns utilia ucr timus. Dicendüeriägbusappellationibusplureser diuerfæin rofa partesantiquisindicarëcur: Manifeftiï foliumomnibus^eiusunguis.Flores hi dicuntur.qui luteiapices er quafi capiUamèta in medio eius fur-gunt;Calix,nondürocis folds patens er explicitus rofæ globus:Cortex,qui calicemambit.dehifcentecpro-fa.inquinqjuelutilafeiniasfcinditur; Caput.quod ah inferiore partelanofum,incus toramfuftinet rofam.

CireSlitSe« Flores Calix Cortex Caput rofj

11 De Ro

-ocr page 162-

U4


DIOSCOR I D T S,


Hi^l Po'XitP'vp, Klip, jXÊ^

K Al ai Airop VJa.i 9 ‘^Qii''nl\%a‘nQj çu/j âg^op^ ^xt^ajacr^tVûjV lt;nbsp;IX , ivS^X-iq lt;nbsp;/. (T/XV^VHS lt;nbsp;s*. Aea 5iva.7r«mTcU. ûç t^ oj^io-kouç t^ioÇoAiûôovg, yys^crKfa^KjûUVîTûU. 0 â-•jerî^in^ii^ K)^a.fxioujj à'^yamp;o/iaKov/T’/j 'j^iilt;rlt;pûuofjS}jop.i\’iotJè-Tt^osi^ilt;x.à‘i ^ÿj Kosou lt;nbsp;ë'.’!^Kii^’i'^\!^K.^'Fgt;a.i£,/xicrmv nç ^ olvop y^op /OLtra fXiAirgt;iii j^Scr/ç J^ KU'^ 627V,£7n' ruocaiï^ T^ÂÔt^ÂVw/j ”^ 7J a^H A(ÿ «vrî oç/xoü H äuttvou â/xêAiVûU-O-ZlJ 'liM'^lJ^^ÔTap '/'Ua-uJ^iw/. J^WVTj lt;K Hÿ^ Avoi^ ^ (5\a7rAa®'/xa2 ^ trurj^i-o'/xa.cri /xiTo. 1® Aûu7^ o^. ty fXiToi, v In^w/ ^^W, wAuauVTC« luj^a.

DeRofeispaftiHis. Cap. CXVI.

-jp^ Hodidas L Romani rhodidas pariicv d*' cunt. JGonfidûtur hoc modo quasrhoquot; didas.i,rofeospaftiHosdicûuSumitorC' -B ^^cemes rofas nullo alieno humore maaf tes cum languere iam amp;nbsp;arefeere incoeperint, p^ dere drachmaçi quadragintatfumito itidem nard* Indicæ drachmas deeë, myrrhæ uero fex : concif^* dein fimul oîa, in padillos triobolares coformatof efl^ in um bra ficcari aruerint, in fidili non picato uafe undiqj obturato,ne fpirët, feruabunhA diieiö* pleriqjetiâ drachmas coftiduasjllyricæ iridis tan tundc, amp;nbsp;cû melle Chiû uinü, Vtuni his muliere^ collo monilmuice, ad minuendû fudoris in grata odorc,circiiponentes.Vtunf his etiâ tritis amp;nbsp;in un' guentis à balneo ftatim ungentcs mfpergetes uet cumq^ in corpore aruerint, frigida aqua hiuantes.

INTERPRES.

Slmilem non eandem Diofeoridirhodidarum confcÆoncm Paulus AeginetaUbro vi.docet,netpeodc genere earn appeUat.hiefoeminino rhodidas, illeneutrofoJld^Aù uocac.iiibecqjrecencibusrofisCrrO' dem pondéré ipfeeciam confia.estera uero illiliuiufcemodifuntJndicgnardi drachmas quinqi.m/t rhæ tantundem,coftiô* iridis,fingulorumep drachmas duastVinoomniafubigendafunt.conformaciijjffW bolares paftilli in umbraficcantur. Vfusilli tantum in foeminis eft ad arcendos fudoris in collo grau es tirin' gratos odores.Latini quod hadfenus inuenerim, de his nihil tradiderunt, Romana grauitate blanditiasæ morum amp;nbsp;uoluptatu m iUecebras docuiftè.indignum exiftimances. Nee nosaliud hoc loco indicabimus,a non carere naturae ratione.- monftrante^ experientia, ab unguentarqs iampridem receptumfuiffe, quoi hicait,^x(A«af«irp^wvà nobislongiusredditum, cum iam languere à!:arefeere incipient.Si Theophraftoere dimus ultimo de eau fis plantarum libro, de tota odoriim amp;nbsp;odoratorum ratione longius agenti ; Qui cum ratiocinatus effet.eur alia olercnt uirentia,alia ficca. alia cominus,alia eminus : amp;nbsp;inter hæc de uiolisCrrO' fis : fu biecitftatim uiolas præfertimtpalbas, infirmitate fua efflato omni odore,cum fîccæ funt, nihil olerc-Rolàsautem ficcas etiam olcre,(èd cominus tantum;eiuscp rei caufam efife.q, ficcatae amiffo humore indi* ruerunt,necphalitiim exfelongiusmicterepoffunr, Qtiam obcaufamCzunguentarqeasquadantenu9filt;: cant,ut purum odorem relinquanc ; nam uirentes adhuc inutili unguentis aquofo humore abondant ; ld^ eft quod hic ait, tune conformandos ex refis paftillos hos effe, cum languere d: arefeere iam incoeperint! id cnim ,ilt;«f»'rei» Græciseft, déficiente paulatim t^arefeente humore,extcnuari,contrahi û* tabefeere.

n^i Auitiou. Ktlt;f. §Ar*, A\Kio/j, 0 aroi 7ru^ctK.av0oty «a

Aova'i, ‘hivii^^ôf} ii^/j ixavOiS J^ig • ^êxPoV^ '^X°P ‘^WH-^eç H ^ /j-v'^ovai^. T^Î «ç q)U/5^a m^uao/Mia, ttukv« . n^'^jj Jï ixlt;l aÇ7rt7^( (ixtAwa. 7r/K5Óv.7ruKVo».Alt;fov.vy T^ ffAoïov 9 wjjjoV.o^^o^rwJ'iifltv^ Auxiœ. ÿ']aç 9 Tfl^ctS. TrAanaS. ^HAaViJs. (fut^ 9 wA^ov «^ x.a.'TnraJ^oniCi H^ Autt/a, ly ^v aA Ao/$ ró-Wi^ 7P?5^oÏs. Ja^ta 9 «S^t^'f X“S'“gt; j^^uAiÿT] 9, ^ epuJSi? o-vv Tl^ tó/J-Voni ^ Aa ^ivr ty Sjaj^tVT’jttjj’zK.avaSH/xt^as.i/ä' i4.n6tUTW/J- ly T ^ ^^Au/j‘^l'T^0fjSjJKi/], '^ 9 ur^S iró.Aipi-^^opSjjov /xi-^i/j.iAir(igt;J^gt;i‘i tr\isxo‘ialt;^. J^oA’S'T^ JÏ â^toj^NÇ TH t^Htra «lUa zU.(7VU(t»ÂVNÇ,Hà4'''®'OU ^uA/T/jia2; ,5) ^OilXl A;oAh. ^ T® y^ t7rlVHJ^Ó//fiV0/) «i^^ÏT J'tç lt;^ TH %4”‘^'i àq^Au/i, aTTo^ou ôç Ta ^ij)6aA(UJK!Z. Tw 9 AoiTTw tf^Ta ai^a AS“*

Dc Lycio L fiuc buxea fpi-naJ Ca. CXVII.

LYcion LRomani panter lyciu dicuntJLy dû quod pyxacanthä Lid eft, buxea fpinâJ aliqui uocant,fpinofa arbor efptricubiwli busuirgisSC aliquandomaionbus, circa quasfoliafuntdenfa,buxo fimilia. Fructum fertp* pens figura,colore nigro,amarum, amp;nbsp;cum léuore denfumt cortice uero pallidü diluto lycio fimilcm’ radices numerofas,latas,lignofas(^.Nafcitur plud ma fpina hæc buxea in Cappadocia, Lycia, pluri' bus(^ alqslocis.Afpcra 8Cdumofaamat loca. Goh ligiturexeafuccus tufis unà cû frutice ra dicibus, Sfeum diebus aliquot in aqua maduerint, deto' disttum exempto ligno, iterum eo qui fupcreftlL quore ad craffitudinem mellis decodo. Adultéra' tur lycium admifta in coquendo amurca,aut abfiu thqfucco,aut bubulo felle. Auferendum in coque* do quod in fummo fluitabit fpumofum, oculoruni medidnæ feruandumt reliquo in aJqs utendu erit.

ExprP

-ocr page 163-

LIBER L

h'vilj9 6lx 72?K^7fÜ ‘OfJ-o'ia^ ')(i'\ia‘}Xlt;^, lAiriia-pSjjov amp;nbsp;K Afa^apSJou, Vs; JV Ka?^(-sop rgt; Mt.ióijSi)}op Aviiiop,'^ hJ1 A' aSicry] r amp;^/i t^jtuóS iXPP, ï^MÓCiV ^tAW, (h C«^-Öt/J Jt m^^óp. Îiamp;^afxop. svcpopfxiroi. mK.^1' ®? ‘JïS^Aia^ K^OKwA? ,6(C/J ^^ 7° 'ivS^Mp. ^(Üfi^üp VS) ÄOITPU amp;nbsp;I^WX/XIK^TÓ^Op. £iV ^^/^ip 0 EXi SDTTpKHjU. ly ra (wïff'K.o'Povra

Exprimitur 8C. ex femine codem modo fuccus,8C infolatur.ProbatifTimum lyciu quod igneaccen-ditur,8C cum extinguitur, rubentes fpumas agit, foris nigrum, intus cum frangitur ruffum, quod nullum habet odoris uirus,cum amaritudine ad-ftringens,colore croceum qualelndicum eft,bo-nitate cætera antecedens,amp; cunftis alps efficaci-us. Eft lycio adftringcdi uis.Exterit quæ claritatf oculoçz officiuntïpalpcbrarum^ feabies, prurigi nes,8f diutinas deftillationes fanat.Facit ad puru

7a?ç Koçcaç Rafiau^j, 4-M^;acr^ç g ràij £7r i ^ 6At$aç«/j,iy itVKtr/xouç,iÿ TraAcnà çtu^taTa

lentas aures,tófillas,cxulceratas gingtuas,labro-rum fcdisqj rimas SCintertrigineSjinundilm.In-

. 7pid JV 61 Ti^ûÇ wT« 7ruoj|oSvTa. ^'K^pia. ovAa «AKcj^itva. iy (hîj^wrwra ^t'As. ^arat/'as £11 J^ccuTuÂioi^, ■^a.'^ip.p.ot. ungitur idem bibiturq; coeliacis,8f inteftinorum Ta,t7r(j^;O(U.£Vov,aç/xi3^(J)ÿito;A,;aK.o7(5iyc/'u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

torminibus.Datunn aquafanguinem expuent^ bus,datur SC tulfientibus, Prodeft ÔC contra rab^

rtVT^iKoîç.Tnvo'/Æt/av HJ ÈntAuÿ'/jitV^. d^iJ^o 7] 9 HJ a)(UOTifoï)to7ç HJ ShtIvcti (Tuv v^ a2:,HJ T/ÇUTf AIKWUVPS KUDOS cPw^Sfer/V.îV KoJaTP T/a « «v vifa^ 7Prô'j, ^c«;0;^(l 9 HJ ^: j-àS.vra ^''“X'^J7£ HJ £J7rHTaS,HJ (THTTtJ'ÔDaÇ ’laTj. (SKCTi'ÿ ^âvrUDCURlfaDTI^Oj/flSAttU^.SoAÖf 9 H^ Auwoæ'iKio;s 7P9£V pirà raAaxr’S.H aVrf TOTPriou ^pSouföpSsj^, A.îyi^ 9 i ivS^Aop AvmoDrjV£c8^jK9auvou,^ 7\.tyofÀgt;JH’gt; AorX'

di canis morfus L fabæ magnitudine J deuoratu, autin aquapotum ,FIauefcit undus eocapillus. Reduuias idem, putrefcentia^ amp;nbsp;quæ ferpunt ul cera,fanat.Siftit fœminarum fludiones appofitS, autcumladepotum.FerturIndicum fierilyciu ex frutice qui lonchitis dicitur. Eft autê lonchitis fpina ramis redis tricubitalibus,ói aliquädo ma-ioribus,à radice ftatim numerofis, èC rubo craffio ribus. Videtur ruffo colore dilfeelus eius cortex, 8C oleaginis fimilia folia funt * Feruntur Indicæ huius fpinæ frondes in aceto decodæ , lienis inflammationes , SCfellisfuffufiones potu fana-re, menfesprætereatrahere: quinetiamficru-dæ tritæ 'que bibantur, eadem prçftare credun-tur. Crcduntur 5lt; feminis pota duo myftra, corporis purgare aquas, SC contra uenena remédia eflé.

£Slt; 9 £:(Pû§ctK.ai9Ke, laamp;Pyç expira

PiirH';^Jo 5 Kj puil^aq 7f ^às âsf r 7ru9 F^oS*aX''7i5XÇ Sa-PU. ^lAoiouç ^arifç ht ?D9»Ç,Ta9cpJ,'5^a;o/xoia£Aoito;.HS H Troah c^tj £'J,K9fa'a HJ 7p2^(7p.£VK,; so^ifTj cpAtr/AOVaS £ürAhVoç HJ fknjo/i’iSiô^. hj ita9ajo'^lt;? 7UV0Ü-KuaçarjD. hj œ/xil 9 Afa 7f9(^a,T« avr« Tfi •fv •^aJ';cAJ^. Ç ^ csji^pxiiVCi p.'ü'3^a.d‘vo 7? S£V?a,u/' «TwJ\ Ka0û«é J,Hj ècwixtrlpPiS 6on9(f

INTERPRE S.^

Dlfficillima nobis in buxea hac fpina,amp; quod ex ta fit Iycio,c5mentationêfaciunt in alicno amp;nbsp;quau extremo nobis orbe pofitæ Cappadocia,Ly ciaér India,que loca barbari ér alieng religionisgenccs xtate hac noftra incolêtes,paulominus q maCcefia omnibus eafecerüt, rjsep præfertim qui cogno fcendxfoignaturæ cupidi.unoephocftudio adeosfedinantes, inhumanis3Cauarisbarbarots? cômercqs feebeiter u ti nequeüt.nec audent cü tam afpcris conHidari ingenqs.quos etiâ fi nulls fine difficukates aliæ contrarig.religionis odium fufpedos datimfaciat.ér u biqj periditan côgat:Nihil ideo priuatim de lycio ér buxeafpinadicendumànobiseft.Qux enim à Pliniolibroduodecimoérxxnii.longius didafunt,parata érexpofita omnibus relinquimusmec minus etiâ quod res ipfa indicat, ér alrj iâ teftati funt,quod eöfedu eft.f.ér unde idconficitur inuicé mutato noie lycium ér pyxacantham dici, quéadmod5 ér pkratpalia in medicinadicunt:inquibusinutileér fine honorereliquücorpus,alicui parti ér ufui nominis fui honorelibé ter ceffitùdcpin buxea hac fpina præfertim fadü eft,quæ folo mcdicaméto,qua rationehic docuit, ex fe c5 “‘^o«®’ ®* Lycia quodam in Cræciâ allato,cognofci gquo animo fert:gaudet,quod rarp érpauciscôtigic, amims cômunibus naturg notisér nominc,priuatim ex ufu ér àgete honeftiorc inuenifle appellationê: Ly

maeflèc.facis hic o* Pliniiis in hiftoria eius oftenderunt: in qua nos monente Plinio, amp;nbsp;acteftante ueter um ^xco[}! fide,qd in impreflb legebat, f!(lt;iu À ttoaa«; ttaoo'« .i. radices numerofas obliquas,una tatü mutaca litera,7rAetT««;.i. latas uertimus.Expunximus deinde aliqua: bis enim importune idem repetebatur, in quo iterumcontrarabidi canis morfusfumi lycium Diofeoridesiubet : ÈT quoniam inuetudioribus aliquibus promelleeolocolaclegebatur,exPlinioremedium aliudillicinftaurauimus, dicentesfiftere lycium fee-minarum profluma appofitum,aut cü lafte potu-Plinrj lib.xxmi.capite ximinter alias lycrj uires hæc uer ba funt: Bibit ir à mulieribus in latSe cötra profluuia,ea.f. quas nos toties foeminaijt flurfiones diximus ér «icemus. Sufpicamur præcerea tota capitis huius extrema parte in qua hic ait: rerf Indien fieri lycin amp;clt; L f ^^'^^ fcriptoris effe.qui cu femel in India nafci buxea fpina dixiflèt, idep pro cöperto docuif-«t,ad fama amp;nbsp;aliorum fidem transferre rem non deboerat: nee quod femel decretü à fe fuerac, exaliorum 1 ; didis

-ocr page 164-

DIOSCORIDIS,


1X6


diftis infringererSufpicionem^ noftra augct, g, plures illic uoces funt paru proprix^r linie feriptori infoÜ tx: Pocii ictp ab anciquiore aliqiio medico ex alicuius hiftoria omn is ea pars Diofcoridi accreuiffe, ut in pk riO^alrjs fadlü deprehendimus jn u num corpus cü hocfcriptore paulatim coaluilTerquod fignaffe legenti' busfatisfic.Diximus hoe capite inter alia, facere ad tonfillas lyciü. malS quod ex utra^ons parte in extrC' mo O'intimopalato ad radices lingux finde quouccerciuslegentibus pateac.locüO' lociafFeclioncbrC' uiter ex antiquoiji decretis repctemus:Sciendü^ primo.una eadê^appcllatione à Grxcisü* à Latmis main O’ locûin quoid fiat,indicari:illi«/T/«!/l«jx^7r«(gt;/J/x(«.nos tonfillas tantü uocamus. Sic Plinius in xi.locuni-mille airjs deinde locis.afFedionêO' malö dixit.Cicero libre ii.de natura deorü.locn tantü ea uoce intellig* uoluit:O' ne longiores fimus,auditis in humani corporis hiftoria amp;nbsp;partibus tonfillis, locü qué mox deferi' bemus.in morbisaiit O medicina, qd in his main fit.inteUexifte oportebit.ln imo ore ex utraqj parte ad ra dices lingox, oês tonfillas in homine cöftiruerunt.Plinius breuiftime,O' ut uix intelligi poflit O' oftedi wn fiUaiji locus, fiquidê his uerbis rem docuitrlnteHedlus faporü eft exteris in prima lingua,homini Ä in pal* to. tonfillx in homine.in fuxglandulp.Cicero quo diximus libro cerciiis,n5 tarnen O* ipfe quod fatis fit. Ljn , - . guaaütadradiceseiushxrêsexcipitftomach’:qprimüillabüteaqacceptafunt,orisutralt;pexpartetófil jgg attingês,palato extreme at^ intime term inat. Oim deindeagtilTime Galen’ in m tcriorü partiü différai' one(Dico aüt diftedbené, qua Grxci ive(r»/fm,amp;. noftra etas corrupta uoce notomia dicit) poft defcriptalin gua.detSfiUisfictradit.AdradicesaütIiiiguppofita minorlinguaê(Sic.n.Plini’uocatquaGrpcit7r/gt;w7l(/«) , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caindegluticdorecorrês,operculatügutturclaudit,neqdfolidiïliquidü'ucillacingrediat.Eiufdêufuscaufa *'***^^’ nbsp;^ «mutdlr. i.töfillx fadlx funt numero quatuor,dux gdê ex utra^gte ad lingux radieë manifeftg OappS' rétes,dux uero cöiundlx his interius defcêdêtes. Vocatur O hg 7r«fgt;ioJAi/«:quia locus cui adiacent,ifthmo milis uidetur,prxrertim^cu infiamatione tumet.quoniaanguftius guium illac iter O* tranfitü faciunt. W' flâmanturhg partes aliquado, diffiniuitip Paulus Aegincta «vTioó/lixr.i.tonfillasefle durosin ea parte tum^ res:utljduratiadenesftrumgdicuntiir,ficO'tonfillx inflâmatx,incremëtoduritiefjfuacibi potus^O'fp'' ritus iter iinpediëtes, eregioneutrinqjfibi inuicë oppofitg,«»T/iJcJlu didlx funt:Cur aüt latini tonfillas appel' larint,compcrtum mihi hadlenus non eft: Curationes carü Paulus idem ad chiruigiam Ogargariiratiocs retulit, quod nee opens nee confilq noftri eft docere.

n:^i ARaK.i'aç. Klep. çâJ''. AKaRia epunj c^ ew^irnfu). axe«/-

6a.J^i^ Avtf^weSVs. 6à(avolt;J(/'K's. ovx ôÿorpUHÇ. av6olt;5 Ï^Wcra XÄ1-KÓp’ T x^Stpp weür^ 6ïlt;^fxop «^ ■'hlt;^o7lt;iHiif)Sj}op. e/^ou H^ ’atOAranj 'P tr\u-Ata-fxa In^vófjSi/op ^(TKta. fxÏAcw ^ U ? 7rt7rt(5» KOi^Tfu • U7roK/j|ov JV tx ? w^S. txAirou 31® Hjt/*« t rx/y^ov, tûSxPtÇjUÇ tjv «-Raxi'a. j^uAi^w» eft 2v£(5 Tacpu?^a trvp t? k^Jttw. ly AÓ/j./j.i '^ tx ^ âxaiôxç •y^van^. Aw vm/xip 3 tx^suTrfiKÜp. 4ux2:xH/?. «y/xeX^ J^ « j^uAoQ 7150Ç TK ôtp^aA^uxà 0 tjutr/irtAa-Ta. tÇ7rHTalt;?. j^u/xtâXaç. rf^vya. ra lt;yi ^ eo/xtâ. t AxH. 0 7r5oTTfwerejç jV «xp^aA-|ü.wp,»ta0iSi«r(/i.t7r£X^ 3 ty ^oew nva.in.eop. ty ra^ ■TÇOTTfœo'iJç 3 ^ usinas Sf^^j.xo/Aiow jiSrra/j £7rij(^ mvó/jAvoi^ 0 èrxAu^o/xi-toç. (UiAaZvrJ 3 KJ j/xaç* ’tAwiO o «^ ^'^ to^ ïicpea7qjuxa. quot;^iSo/xiVS /j.i6’vJ^a'fgt;Sa‘}f\io/j.ï vou? £7r)7r«rouajt5/lt;5a^xa^^O(U i^/SHT^i® v/'65J.h)| ouTwl av'aAa/x6aV£^ trS^oj^icrxas. xa/'Ó 0 V “M? Xi^^® i^^*™ *^^?^^ ^'' *^^'gt; ra. oTrfanj 3 £7r' avBjxiT txtpuayw/atvs. 1® 3 ^ axav6K(5 t^x,«-« x«TottrrA»|U.£Vov, aySya At Au/jóU/a 'isito'i. To j KÓ/ji-fxi ^ Stxavônç cPiacpt ^ V o'xuA/XO'jJ'£S.U£A/]o/j.(rj«urtS.a^uA^,£Z ra 1° A^’xov.^ 3 jh^vwAs kj ^U'^ov,«j^s\. Auva.aiv 3 t'xiJ-^ïA^TrAasiXHV.i^tgAuv^XHV J^^i/j.vov(f'^p^üilt;^p.iyvü'ri, m^iKavrin cfx t« cpAux]«(vS(05 xaja^ioAi.ny MÎT’ w5.

De Acacia. Gap. CXVIII. A Caciam,LRomani panter Græcis aca' cia dieüt. J Nafcitur in Aegypto acacia. Spina eft arborcfcens,fruticofa, nee re' da in altum crefcens,flore albo,femme ccu lupinorü eädido in filiquis claufo, ex quo fuC' cusexprimii, ficcaturq^in umbra,ex maturon*' ger,ex immaturo ruffus. Probat qui languido rd bore, Si ut in acacia efTe potcft,odoratus. Expri' munt aliqui etia ex folqs unà cû femine. Nafcitur præterea ex fpina hac,gümi. Adftringendi refri' gerandiqj uires acacia habet. Oculo^t medicina accómodatus eft acaciæ fuccus : prodeft 8C færiî ignibus,pernióibus,ulceribushisquosherpetaï dicunt,8C digitoçt pteryghs-Siftit oris ulcéra,pro cidentestç oculos, côpefcit Si fœminaçt fludiofS, procidentes uuluas,fluidam'qj aluS potus aut dy-fterc infufus: Capillû idé denigrauLauai in aqua ad oculo^ medicina identidé cofricatus, abieaia continue quæ in fummo fpumariî modo concre' uerini, donee pura relinquatur aqua, ficq^ in pa' ftillos conformatur. Crematur Si in cmdo hetd' unà cum tegulis in fornace. Torretur SC in carbo nibus continua ignis uentilauone. Fouenturfpi' næ huius decodo foluti artus utiliter.ExcelIit bo nitate in ea gümi quod lubricous figura eft, uitri modo pellucidü,nec lignofum. Probatur ab hoÿ deinde qd câdidum eft : qd refinofum 8f fordidu^ inutile.Eft gümi acaciæ uiç opplere Si obftruere. Idc medicamétoçt qbus mifeei acrimonias retö' dit,2lt; cû ouo inüdü, bullare ambufta no pmittic.

Nafcitur

-ocr page 165-

LIBER


I.


li?


i'ji'T^ H 6 WjK ScKaKia ^ Aaim-aj^oK'ix ^ 7roVTco,’^^£,jao-a tk oUyuTrf/a.EÄa'ifMV ^tv •pi •^a7PXu ^ X^aMai^nAo^ ,H9ej T^u^^uTt^a. •^i7tAi^t6ji5 quot;^ àKœv6A§ crx.o'\o’}peii^^, epu-'^a EXouira TTK-yavcp o/xoia. L W Jli cp0ivo7ro5MJ

tv ftKXaitoiçlt;ruvi]à'-y/jL£VO((’, ^'X^^iiJ '*^s®X“?’'’«’^^«'flov ^äkS. svepj 9 tV) auTH xu ^i]o/A£VH cu/ATrara. ttAk/i HTjav th cPuV3t^'j aa BiSwtiV.ii^ ra: ocpBaX/xiaa aViTriTH ƒ ijoç over«.

I N


Nafcitur SC altera acacia in Cappadocia 8C Foto, Aegyptiæ fimilis, multo tarnen breuior, ad terram humilis, tenerior, aculeis plena, quos uallorum modo prætendit.Rutefoliahabet. Semen LautumnoJfert,eoniundis fimulfolli culis,SCin his trinum quadrinum'ue, lenticu Ia minus.Aftringit acacia hçcetiam tota fimul ad fuccum expreifa, minus tarnen elFicax, SC oculorum medicinæ utilise gt;

T E R P R E S.


C Oniiinximus in acacia,uecei^grxcorü fidcfeciid.quae maleinduasfccelTerantpattesiuno^capite, ut res ipfa etia cxigebat,fecimiis de omni acacia à Diofcoride doceri.De qua qiioniä nÓ code modo Oribafius, Accius Pliiiiusœ amp;nbsp;alq docuerunt, non facilis noftra state cömentatio eft. Ne^ ut credi-mus uenia carebit,fi relióta alqs fuerint qus à nobis tracflata nitefcere non potcrant: O' per peregrinas no-ftro^orbi aliénas O'ex Aegypto nftprepetedas fpinas ingrediente hoiem.squo animo ferent hoegne hol horis pericioribus celïiflc:amabuntlp de Grxcoijt pterygrjs quitus mederi acacia hic ait.qux nos obferuä-dakgencibus in toto hoc opere mouerimus.Duplex amp;nbsp;in diiierfa humani corporis parte falt;ftü ea uox mais indicat,abauiumalis,quas graeci i^ifK dicunt.fcelicilTime träslata: Vt enim ills in uolâtibus ab humeris extenfeaperiuntur.fic in his quae mox defcribcmus.mala ab angulo claufura'uealiquaprogrediêtes.inu-tiks mébranx amp;nbsp;carnes oculis amp;nbsp;digi cis nocentifit primü itaœpterygiû in oculo.-diffiniuitcp id malû in Ifa-gogcfuaCalenushis uerbis;Pterygion aût uocant, cum poft longa in eädido oculi exulcerationê, carnisqj w eaparte maiusincremêcum.neruofaO' tenuis mebrana ocnlofuperincurrit. Idéferc 0* Paulus Aegineta deoculoij!uitijs primo moxubi chirurgia docec,ncruoram O’ipfe mSbranâdefcribes.quSeab oculiangulo Mexterioraper oculü progrediatur.noceatij illi bulbi in oculo motü, contradione impediens.O'quonia Pi’ogredknspupulaoperic.Celfus hoc ipfumdefcribcnsmalü.oculiunguem appellat tf hiimatioungui, wcrediinus,progfcji^5,neruo(a ea mébrana fimilis fit: Verba eins hxcfunt : Vnguis uero quod pterygion C«ci uocant, mébranula eft neruofa,oriês ab angulo qup nonnunq ad pupilla qiiocp perueni t.eiiÿofFicitî 5«pius à nariutn.interdu ctiâ à têpoijç parte nafcit;Et hoc oculoijc pterygion eft.Quod u ero i n hominis pe • ^ibusmanibusijfit^O' ubiepad poUicis praccipue ungues diuerfum ab illo,aliter à ucteribus defenbit: Garnis mcreniccum circa ungues pterygion eft,unguisaliqua operiens parte, Fic aüt in pedis O' manus pracci-P“® P®Uicibu8 : in pedibus quidê ex offenfione pedis pleruntp: in manibus aüt, ex negledta reduuia O' poft jnnamationê in pus träslata.Hoc malü Celfus digitoiy ulceribus adnumei auit,breuilTimeqj his uerbis id de *criplit:inijfc|e,j, recedcre ab ungue caruncula cü magno dolore confueuit,pterygion graeci appellat: Et ho m,alterutri mederi acacia Diofcorides ait:diuqjnos in ancipici dubitau imus,qd hoc loco uertere nos opor-enim utilis acaciae fuccus ab hoc decernit, ideoly non ab re crat oculoi^ pcerygijs i uiiguibus «tik dicere;Ecötrario q cóiunfta his funtO” quaficognata mala.de digicoijta Diofcoride hoc locoagi pfua aebant;neçenim uerifimilc eft.hne oculos 0* eoiÿ medicina mifcuilTc facris ignibus, pernionibus, O’ his ^ . nbsp;nbsp;iwput,quê morboijtfenfum Plinius eciâ fecutus,ait fanare acacia igné facrü,coliecftiones,articulos cötufos,

pernionesO'pterygia.cognata omniamala.O'ciufdcferëgnis.Obquacaufam ineapartê^pefiores, dixi-rous prodelfedigitoiji pterygijs: appellatione hac Grecaeqjuocis huiufeemodi cótraclione pofthacfemg u uri.ut cü oculoiÿ pterygia uertere oportebit,autore Celfo ungues oculoßt, cü aüt digitoi?, digitorS ptc-•Wafemper dicamus.Nö omittemus hoc loco qd nobis in hoc opere fit Opplere amp;nbsp;Obftruere,qd acaciae garni hicfcriptortribuit:nö aliud fanë.q quod Graeci paffim ipnrKXT^iv amp;nbsp;Trxfti^Tr^ciTl'lv dicut: à quibus uerbis n antiqua medicina emplaftica O' paremplaftica diefta illa funt, quac tenacia O' glutinofa rnukiplices ha-entufus.unguinecpfuocorporiillita.meatus opplcntO'obftruïit.qualesfuntadipesaliquot.oleübpO’plu

*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^^ Grxci uerbi t^47rA«TÏ« propria fignificatio fit, apertilfime lib. v.dc plantaru hiftoria déclara a - P^f^^as ; qui de materia arbora quarundam agens, cü logins docuiffet qux na apcius cxderenf.

nndCTctur,frangerentur,o ferra diuiderentur, fnbiecit.-Viridé arbor is materia cum ferra diuiditur, ramétis uw ferrx dentes t^TrA^ïÏ^v: opplerc.f. O' obftruere.a quo euentu non erit difficile pofthac nouiffe,qup Grx-W »iH7rA«ri)yi'ü' 7r«fi^7rA«5-/K9t dixerint.


lUtfÛflit Pterygia


Oculorum ungues Digitorum pterygia Opplere Obftrucre ifÂTr^ocîJui

Trttfl/ATT/iKT' TM


Hrgt;i A/Ao^Kç, Kttp. jXÉ» AMo^ ,U7Psa0^tK lt;^(] sAûàai’ ^ taGAi€0|lt;jL£V)(Ç. k 2iç £4H6Gcra ç^ XaAK3 KUTrjiüJ/Atjißi ^ttAiTtn-. o '^^^ erusaoiix», svip^ Troiovtra « ly ^ Aux w/j. ttt TTgicjou 9^iy TÇo'ç à-ovretAy iaç t^ 'î^aû/AaTa, £071^5'0/^» WT’ o|oug K o’lVO^À£A(T(^.^,'yVUT] dit Hÿ^ ®49'«A|«,««7ç ^ouï/Aïn *ôj £^7rÀ«ïiK«7ç.


De Amurca. Caput CXIX.

MorgenLRomani amurcam dicutJSe dimentum expreffæ oliuæ amurca eftt h^c in æneo cyprio uafe ad craiTitudinê mellisdeco(fta,adftringit,rifdem omni



bus utilis,qbus ÔC Iyciü:pnuatim ueroSCegregie cotra dentiü doloresamp;uulnera,ex aceto uino'ue aut mulfo utiliter inugii. Mifcet eade oculo9£ me dicamétis, SC his quæ opplëdo èC obftruédo funt-1 4 Inueterata


-ocr page 166-

118


DIOSCOR IDIS,


TraAa/V^û'K T^ StAr/QV rfv?). 'inXvif/M % ‘iJ^^S. H^ diJ^o'Ki,^ /j.H'T^a.i^iiAy.f^/J.iva.Ki Sjj j^Ktr//;,(7S.£K.6a?^(j 9 n^T^ttjó^i^tv^otPovJas o'uv o/xtfaK/vw £4-’lt;0flt;^'^ a^t fxi?\.iT(ült;i^‘iSS tru saiTEox’,«^ T^iTrAaöS-Oo'a.^-'jjjai’ arnviSp trvjj èi^/x amp;.((gt;i-[H/xa.7i H^ ^a/xafAtavr’i? kk-‘raj§'o^x£v«6^a7rïufl. ij JV àvs-lhT’çiy Ti^ocr tJXXT’ÇTff/'â'l^/KoUçC'âc^SrÇH^KOUl’ W^XAP* e^/XM KaTOWrAero-cc. ir^QiopSjjn ^ vq Kucb^ HJ UZ^Sî/xSX'hÈttÎTU^JOTT/kTjSS/'SÏViJtOWO^.

Inueteratauires acquirit: Infunditur cadcm fed* utiliter,genitalibus, öC foeminarum locisexulce' ratis.Cum omphacino ad craflitudiné mellis de' coda circülitaq^,uitiofos dentes peUitdumentO' rum fcabies cum lupinorü SC chamæleontis he^ bæ decodo,fanat ï Fouentur eadem utiliter reeë' ti tantumq^ cahda podagræ,Slt;articuIorum dolo rcs, Quinenam corio illitacorpori'que impoß' ta,fubeuntium cutem aquarum tumores repdquot; mit.

INTERPRET.

REprehendebat,nelt;5immerico,Flaccus pidtorem,qui in naufragij tabula,qiiae marino alicui nuniW anachemafutuia eirec, cupreffum pingcret: paucis^,ut erat in caftigando grauis.monebat Ö^ip‘® quad hic m aUp à principio reprehendetat.nô elTe coniungêda quae toto gne dircöuenirêt amp;nbsp;diu«' faeflent.necinterfluAuspingêdamarborc,quaminaltifïimisrtioncibus natura frónderc uoluiffet, impe' ritüqjfimulö'ridiculumforefpedlatibushuiufcemodipiflorê.quéadmodüö'nosimperitos reprehédere librarios hoc loco merito poffumus, qui amureâ ab oleo ftatim dicenda, amp;nbsp;ut nos credimus, tünc ab hüC fcriptoretradlata.adaculeosü'fpinas.frutices^afuoprincipiopenitus alienos traftulerint. EiusreicaU' fam fuilTe nos credimus.aut defcriptaab aliquo ex literatjt ordine medica oêm materia, ideoep inter acacia Äagn9 de quoftatim dicemus.quoijiab Alitera idêprincipiûeft, amorgen etiâadhucferuariîÿ'legi aa': quoniâ hic ait omnibus ijfdé utile amureägbus O'lyciü.uolucritaliquisquçpari poteftate eflcnt/imidß’ berendcoi^ nô longe ab eoamurca in hoc feriptore côftitucrit.Nobis in prioré illâ caufàm inclinât animus, vidimus enim plures græcoiÿ codices,in quibus ex elemêtorum in alphabeto ordine medica omnis ma^ ria deferiptaadhuefïtiO*in qbus nôeodê modo legit, quod côtra quadrupedûfcabiesexamurcaremedy ab hoc feriptore inftituitur.Sunt enim in qbus âg)tq-»^«T/,û' in quibus xTfißfic/j.uTi inuenit; quoi^alcei? decO' dü.alteijtdilutü fignificac.Habetqj utratpledlioexantiqsferiptorib’fuos teftes.QyidautdecoAü fit,fat» patet:Quid uero dilutü,iâpridê dieftum à nobis eft.Codura amurcæ,quâ hic à principio inftituüTe uidetur, certiusprimofufticaijj return libro docuit M. Varro.quam condi in domefticos ufus iulTit.decodlis deçà duabus partibus,quod hic ait ufqjad craffitu diné mellis. Siquis prxterea amurcat laudes alias amp;nbsp;multipl*' cesufus nouifte uelit, poteritautoribus M.Catone O* Plinio diuerfis locis quod cupit inuenifTe: efitep lUo“ homini (altem laboris huius opèræpretium.ut nacuram difcat nihil tam fordidum O'ingratum genuine» quod in hominis ufumbeneficioaliquo noninfouxeric.

n^i A7V0U ke$. çA?*, ArvoçHAuroç.Lo/Qa^uvo^.ôfQ,

Âvyep. 019 à/xm7°/J-/cüVo/j, ot Jï, J/tPaieTuAov.-Ti^oijJHTC« n/xvoVt oiQ,âi/j.a.’'lt;i\^.Mnj'rr[ioi a‘'Sfx. ^mixcijoicriÄi^fx^'iVot.. oi 9,7r/7^ à'^PtSE. 01 AiKÇis/KW^. J ^xfMÔi^ i^èi ^lt;x 'iPTa.p.o7ii ^lt;i'X^o‘‘ '’^ '’'°'^‘^ '’b X t5“æS^^ qjud/jiSz/oÇjÿZ eJ^iS^^iX J^'X^^'^^s'SQ./J.oix.t^ii, epu^a ^ uS •3^ £AûizaS.a7raAOT J)« cAe. o’ ƒ av0oç s pS/z 2lt;5 AÖJKo/j (rU/jÙ7f7P§cpU5('ÿv^. K QjTPçtpujS/i d)£§G. cEcrt^/xa q uç 7r£7^». △Âeyju/iJé 8x1 C^^OMC^KKV. SUTrf/KHV. 0 ^ K^J^f’l’ aî^ mvofxi voç 6ûK0ê On^/oAhkt’/ç. cixr'ÂnviK.o7lt;^, u/jow * Ko7ç. Karaesra 9 ty raAa.iy t/x/xsva arlt;] vri Vû/Z^oç oefofj lt;nbsp;a. TT AMoç crup oha, IkAviJ g »y yovSp. anfiTj »y KitpaAÎÎç Kaçou £7r((pt çop. i' 9 «ipÉ^H/xa ^ 7rdaç ly ? cüT£Çu.aT’Ç, t/ç £fKa0ilt;r/xaTa t«7ç -ï^i' ust^ov tba3‘££r£ o'(,gt;y (pAîrzxovwçâjK^il. TP^ifi j (xirx tAk Xwvoçnj) U7f’0u/x/ac9£/j-pcû7tçiaa tÿ-Ti^osi-^Èp, K.a^’^a‘iiJKive. Av] 9 w KêpaAaÀr/ag Ka.ta.Tv'Â.aoiôijSbJoiJ. »y £7ri' AHS'^S'yK^K.SvTt HJ 4’S^VH^^£/x^5£X^TC«lt;rcwo|a^£AoaQ).

DeVitice. Cap* CXX AGnon,Lfunt qui agonon,qui lygon,qu’ tridadylum, qui amidomiæü, qui ibis fanguinem,qui piper agrefte, quiligu' fticum uoeenuMagi femnon,Aegyptii fum,Romani falicem amerinä appellant JArbtP refeens frutex uitex eft.Nafcitur afperisôC ineuF tis locis prope profluentes torrentes aquas Sf fl*** mina.RamuIos habet Iongos,uitilium modok’’ tore fuo infragilesîFolia oleæ, teneriora tantutH’’ Flore alterû eius genus candido cum purpurea» altert purpureo tantû colore profert; Semen uc' to fapore piperi fimilc. Eftilli adftringedi ealefa' ciendiq^ natura. Potum fernen eius, uenenatoru morfibus fuccurrit. Lienofis S£ cutem fubeunU' bus aquis,medetur. Ladis abundatiam facitîtr3j hit^ menfes,in uino potfl drachmae pondereJdc gcnituram ex tin guit: Caput tarnen infeftat,fopo remfaciens : Seminis præterea 8f frondis cicto-ÄO, muliebrium locorum uitqs amp;nbsp;inflammation! businfidentibusmedentur.Potum cfl pulcgio, præterea fernen fuffitumq^ ÔC appofitum, mefes cit. Capitis dolores illitum foluit î quinetiam uO' ternofisphreneticist]^,ex aceio0C oleo infpergn-

-ocr page 167-

BER r.


L I

ff! Tatjnrl^a uTPSu^u/Cü/^Sz/ï 7t 0 uTfSjuvJ/xt-ra, ÖH^Ia J\wK.j,H^ gt;La.Ta.7r7\.aoyo/jSjja. int r?^ 6k^|(xAk'k.tu/jSük^5’ lt;rKAHÇ!«lt;’ rê S^J^t}fji.agt;v /xi ra êouTv^ou KJ efu^Ä ap-TreÄ« /xaAaaf j. ^aya 2'-ai?TtTec(5c^i/'aK.TVA/M(ru/JUi/'a2 £7r/7rAa-^ip ‘Pajjï^/j.a. Ti^aÜuft • craj} Si'!°7lt;i efu^ÂiO/ç, SÇ^Ai/xara, T^a.v/j.a.Ta.’ia.'Tj. J^ox-Gq Kj kwAu-T«^iopih'M''^j oJ'oi'iP^ica^i ■^ot.^ifj^fxirijip, tl dç ^aS^ o^j av^ -^a j^f^a KjaT“;«. ovo/xaswi 9 ayVo§,iJ\ö: raç«^ 7gt;7^ fiter/j-ocpo^biç ayv^ou c'a(;'yt«)a7K.a(5,ti^U7ro's€W|Ult;^ ^jKüJ^auTH- Au 705 9,æla: TO -n^i r«ç |aëcPaSaü7 ivr^vop.

Il»


Fugantuenenata, in een fa S^ fubftrata folia t SC. c5traeor5 morfus,illita fuccurrunc. Teftiü du-rities cö butyro 8C uertigineis folqs molliüt.Sc-dis rimas mitigat fernen ex aqua illitü, Additis folqs idc luxatis etia SC uulnenbus medetCre-diturSCuitexin innere intertrigines arcere, fi uirgameius manuuiator teneat. Agnos autë id eft caftus frutex hic àGræcis didus eft,quo-niam in Thefmophorijscaftitatemeuftodien-tes mulieres, folqs eius cubitus fibi ftemebantï lygos uero quafi uimen,ob earn qua habet uir-gæ eius in uinciendo lentitiam amp;nbsp;firmitaté.

INTERPRES.

PRxc!aroquond2,ut Lucretius cecinit.nomineinfignesAthenai, q,ab hishumanitas, dodrina, religio,fruges,iura, kgesîÿortæ.acqjin omnes terras diftributaeputätur, uno feruadg caftitatis nomme uiticis gloria non pa»? auxerüc;mul tü illi étia ex Academia amp;nbsp;d Platane ob eandccaufam laudis accrc uitgraui ciuitatis amp;nbsp;hominis teftimonio, non effe ab impuris tradada quæ pura mete cöcipienda.d: re-ligionisegregiafanditateexercendaabhoniinefuntiCuicófulerisnatura.qiiêadmodïigenerationis ö* ue nerismultosanimâtiumgeneriftimulos dederac,utquotidianauitx iaduranoua eëtinue fobole inftau-raret;fic proreligione amp;nbsp;caftitate aliqua etiS nobis oftendit,quibus utétes, bono»? omniü autori deo, callc pielt;5 ad remdiuina accedences magis placeremus- ex quoi? numero uitex eft.fatis hac parte à Diofcoride laudacus.cum teftatus eft agnö uocari.quonia in Thefmophorqs Cereris facro. quod Athenisa mulieribus fiebat,caftitatem euftodietes mulieres folqs eius cubitus fibi fternercciexpertp au c à peritioribus dodx,ca lorefuoinflationesfoluereuiticem,ideo(jVcnerisimpetusomnes facile inhibere: qua poteftate in abun-datiafeminis,tir contra nodurnas Veneris perfomnuimaginaciones O' feminisincöcinentia.fanitatihomi nisn5pai?cótulit:fuerunt'cpilli ex hac unauihoneftiores amp;.pluresgexcundis altj?appellationes:omitti mus agnon dici.id enim fatis patet:Quæ aüc fequié agonos.non aliunde eft g ex to qd hic ait geniturâ difq-cere.'Hic era in omnibus fere locis humanu fernen gt;0«/ O’ foeminino gne ^oviy etia appellat: à cu ius priuati-oneagono uiticem uocariait.Eodë credimus pertinere quod fequitur.amidomixum: in quauoce,Ofi no flint Integra omnia,antique tame integritatis O' fignificationis aliqua adhuefuperfunt ueftigia.ex quibus facilis conieduraeft.fuilfe eius uocis cöpofioonêquae ad Venerc mifeeri mare cu focmina prohiberet. Habet rnoxqux amidomixum prxeedituiticisaliaappcHatio, à uiminü O' uincicndi ufu manifeftaratione: id enim grgeis Myl^er eft,idq;omnes aperte teftant,prcfeitimq; Homerus nona Odyfleg rhapfodia.tvypfi'ix/ Xvgt;5wdices,flexiles f.0'ftquacilencitiaad uinciedum apcosrO prêter Home»? Arnanus inhiftoria fua exer citii defcribês per niuê ingrediêtcm,amp; ne in niue hæreret.pro calceis circulis ex lygis fadis utentêmt eo au xiliomaius ninis (patin premens,firmiore ueftigio iter faceret.Eftqjlygos Græcis cëmunis uox omnibus, quibusinniftico opercad uincula iiciiTiur,qualesfalicesomnesfunt,geniftæ,ericæ,ulmi,multæqjhuiufce modi plants alie,in qua»? genere uitex eeiä numeratudeoep eëmu ni illa appellatione etia indicat.A'ruborc uirgai? paulopolifanguis manifefte uitex diduseft.auis uerö ibis adiedio,ad fuperftitionê O' magicas ua nitates nqftragtatepenitusincognitas,pertinet.Magieundêfemnon.i.uenerâdum:eaenim eft uocis illius hgnifïcatio.obeandê illa caftitatis caufam dixerunt.qucadmodü à fimilicudine faporis in femine,ligufticü, jc^ï?- ^° ^°^° dieet .O' ob id piper agrefte ruftica plebs uocauit.quonia acrioris O' feruidg naturg piperis i’ ^’'PJ^at.Amerinafalicc RomanisGræco»?agnon diciaperte Diofcorides teftat.Sed guei? id fit.in PlioqOColumcllxlcdionc diligêtiores facile cognofcentmobis inclinât animus.utnegemusGiæcorum agnon Romanoi?falicem amerinaefle:fufpicamurfpquod fgpe alias teftatifumus, adiedaab imperitis la tinai? rei? Græco»? medicis,eam Diofcoridi appellatione accreuifTe: tam emm uiticis g amerinæfalicis uo-eënouifléquonda Diofcoride uerifimile cftiOquot; ex quo Plinius aperte docet,uiticc latinisefte quæ Græcis ly gos(Siagnosfit,necmult3àfaliceuitiliumufu diftare.nöcredendüineaappellatiëedeceptüdiligêtiffimfi alioquin o ex profelTo hgc agêtem hominc. ue»? quoenqjmodo fe res habeac/atis fit uiticê nouilÏe notam omnibus amp;nbsp;ubiç plantam.-qua Theopbraftus, qgt; oleæ folia habet,cëpofito nomine ikKidym uocauit: O' de quaprgter hadenus dida defiderari pöt m hoc fcriptore prima eius diuifio in maiorê,qug autore Plinio in arboré falicis modo aflurgit,O' in minorc,quæ fruticofa in ramulos O' uirgas fpargi tur;qug duo 56 diuerfa genera natura fecit,ü' Plinius defcripfïtJiic faite intcllexiffe uidetur,exquo in floris hiftona dixit florêalte m eiusgenus eädido in purpureo,altei?purpureo tätum colore proferre.Accrefcet prgter hæc ex fcriptore hoc fides bis,qui ad generationéconferre fernen feeminä dixerüt:ex quo hic ait primû yîvov ?KÀué(v,quod eft, cornotu femédifqcere;O paulopoft,mulieres in hune ufiim ex eo cubitus fibi fternere: in quibus fruftra id fiëreqfigenituraOfemine à natura priuatæ mulieres ad caftitatéremedio hoc proficere në poftent. In ma ribus id Paulus Aegineta Iibro primo decreuit.quo capite de nimiafeminis abndantiaagit: prgcipit.n.unà curefrigerâtibus herbis uiticis ramulos fubfternêdos bis,qui uel in fomno uel in uigilia copiofiorefeminis fluxu abundcntPli. hune ueluti fcopulüfugiens.impetus Veneris inhibere uiticêdixit.cômuniore illa noce incertn legentibus iudiciü fuum relinqucs.Siquidé utriq;fexuicômune generationis ftudiü O' ad Vencré impetus eftanfi Athenienfes matronas primû,mox Diofeoridem de his fie cogitafte align is credat,in com munionë

yivu ym

fiVySt

-ocr page 168-

«50


DIOSCORIDIS,


munionéconiugalis thoriiacentibus fïmul iiiro amp;uxore fatis aJ cailkacemfore.dimulos Venerisboc*5' medio in uiris excinxiire.extinóliscjjhis cafticatem ea racione feeminisacqiiirere:quâ,uc funt in coniugalis thoriofficio uiris fuis faciles cÿquot; morigeræ omnes,feruaturaealiter non erant.

n^i jTtai^. Kt^). §xV.

ITta J^âJ^^ov lt;^^ TrS.0-1 rvwç/^^.ou o k^ “^ç ly ra cpu7Ä\a, C^ o cpÄo/oe,0 o j^^Uquot; Ao5^U7rf(KH/j s;i^!j ^vvxfxip, ag^o^ij J^ ra (f\j'^ot. Alfa p^irac oAiya mmi^aQ »^ oivgt;i TfOtlJat; Assener-/. Käs'taura 3 a^p vj'a^ Awef 6tVTa,a(ru^,Kx(,;clt;v Kar^ra^S). o 3 K^^Tpi? 7P0tl'ç,a/^TTfoïltÇ U^JtAf. ty o (pAo» eg 3 TKcÜTO. ƒ ja. Rail's 3 ty t})u^6ii'sc|lt;l,TU A^g ty HAoug a’ijj naraTrAacamp;iig. o J^ lu r Cfu^ ty ? cfAo/b ;)^uAog,s/j xtAuef œ jaag ^^ MCtvOii'g p.irlt;x |olt;f/va yOira'Ar'ia.Q à jnr^. ly -p àtf t-fH/jia 3 au’rjHaraVTAx^xa 'tPif'ar^^ a-^/s^.cr/xMxi 01^ TT/TUja. Aa/xSaVi^ 9 »ÿ o'??? t^ a5^ iVTiAtvo/xiva ? epAo/b ^Ç^ t^ av0Hcriv. ter« J^' iUj/cTKiTj cruviS'MÇ. £ivva/j.ip jt £^;j cp^Aàtilip T imo'MT'évT raZg Kojcas.

I N

DcSalice. Cap. CXXL ITeanLRomani fak’eem dicuntJNota om^' busarborfalixeft. Adftringunt falidsfoli^ fernen,cortex amp;nbsp;fuccus.Bibuntur ileofis uö* liter cum exiguo pipere 8Cuinoconcifaflt;y lia. Per fe etiä in aquafumpta conceptus prob«' bent. Prodeft potü fernen fanguinê expuctibuS' Præftat idë 8f cortex t qui etiam in cinerem erf' matus,tum aceto maceratus,clauosSf callosüb' tus pelIit.Foliorum præterea SC corticis fuccusin malicorio cum rofaceocalefadus, aurium dolort bus fuccurrit. Eorundem decodo podagra: uU' liffime fouenturtquinetiam furfures exteruntur* Colligiturex falice fuccusincifo cum floretcorO cc, qui ex interiore eius parte concretus inueni' turïEftqp illi uis exterendi quæcunqj claritati ocu lorum officiant.

TERPREE.

GRauilfimamfalici inuidiam.Ü' quf tam multiscómodisö'ufibiiseiiis fuperate maleficiodclerino poffet.maximns omnium poëtarü Homerusfcciflèt,wAcir/K«(gt;sov, quod antiquiores frugiperdam u^ terunt,eam aliqnappell3s:fi,ut poftenores opinati funr,impeditos ab ea cöceptus ea adiecflione !ƒ teUexiffet.ó' aliéna fterilitatêpotius,g antematuriratéamiflum in falice propiiüfemê.erin araneaabiö» ea uoce indicalfet/Quod parum uerifimile eft.in pcricilTimo totius naturgér innocête homme,qui plus us tes.ér Phoebo dqs^alqs digna locutus,contra naturae foecunditatem graui Ér inexpiabili fcelere.prefertii” in notiffima amp;nbsp;parata omnibus re, nihil unquam oftendiffet. Nouerac ille feminis ante maturitaté in falic^ calamitatc.amp; ex hac naturg iniuria pofteris eam indicauir/quêadmodù.ut nô fu mus codé ingenio nee uul tu omnes,Maroeandem ex uiminü ufu.quê in re ruftica præftat.lentâ.ÉT annua regerminationc copio^nj frondenté.diflimulandisrufticisamoribus utilemdixit.de hac omniep eius in medicina ufu alitermagisjl aha Pliniuslib.xxnii.pleracptradir.quacin medio pofita omnibus relinquimus.cócéci more noftrodixim breuiter hoc capite,qui nobis ubiqj in hoc opère fint fanguinê expuêtes, cruentafputa.fanguinis excreatio nes Cr reiedionesmö quia.quod medicoiÿ eft.agere hoe loco cogitauerim, fed ut femel qd interprétémO' nere Icgentes decct, tcllemur.quot funt Diofcoridi.redditi ex ore (anguinisindicatioes Cr uoces, tot nobis Creademfignificationeetiauocescire:inueniêteslt;:pÓ£/Milt;i7iïo/*w/, aut«quot;^x«TM7Hu£r/»;fanguinêexpuêtesautlt;^ii' entafputaftmperreddidiire:«'jgt;(«Toxaritix»(xgt;iogt;iii'autâv«{iop«l/,fanguinisexcrcationêautreieÂioné.niillaegt;' eius mali caufis aut euêtibusobferuata in fcriptore hoe huiufeemodi uocü diuerfitate:Etfi inter fputa Cr^i^ creationes,expuctestjjCrreielt;fliones in Grâmaticis nöeadêfignifïcatio fit.excreationesqidicätur, quaews iore conatu,Cr crafhore materia extulïiuntur potius g expuu nt : fputa uero Cr reieAiones, qux fpontefu* Cr quafi naturalis purgationis modo in os fubeuntia pellunf . Fecimustp id.non diflimulatis multis eius w’ li eau fis,fed quoniâ in græcis latinisfp mifeeri paffim eas uoces obferuauimus. neqjexereationes fpu ta'uclt; autexpuentesreqcientes'ue magisin hocginillogeneredici.Etfi Vitruuiuslibroprimofiiæarchitedor* fanguinisreiecflionceamdixiireuidetur.quaeexdeftillatione a'capite in afperamarteriamCrpulmonci” fit: uerum ut diximus nullanobis fuithuiufcemodiuocumexeiusmalicaufisauteuentibus cerra ratio-Oportebit itaqj medicos ex remediorum natura,cui in hoc genere maio,id de quo agetur cóuenia^dilign' tiusanimaduerterc. Alio figdem curationis Cr remedioiÿ genere curanda eritfanguinis reieêlio.quaecorro fis uenarum uafculis in afperam arteria influente fit fanguinê, amp;nbsp;per os redditur: alio, quæ uiolcnter difrU' ptisuenis:alio,quginfirmitatelanguorelt;^nonretinentibusfanguinem,Crcumlaxatgfuerint,rei)ciétibiis: alio tandem,qua:aliunde fiet: quarumomniü plures diuerfaecppraecedentes caufæ funt, medicis coguit*» ó: ex earum cognitione,remedqs in hoe fcriptore certiUs curandæ.

n^i'A3^itAa'ag. xt^. jAh. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Agrefti olea. Cap. CXXII.

rjisAttw, H/i 01101 Müvop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grielæan L Romani oleaftrum dicunt. J A'

KaA^a-ip. 013,a’i0/o7r/K.iiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;greftis oleæ, quam cotinon aliqui, aliqui ue

ÈAewav, txi ^V'quot;^« su-nf1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro Aethiopicam oleam uocant, adftringen'

aa. Aea^KaTarrAa^^iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dl uim folia habent ï Concifa eadem iU«'

Ta.ïcftR^/ita t^ip ejutriTriAar'. tj- ta'que,facros ignes, ulcéra quæ Græci herpetas dn 7rHrG3jU.£7rivuitTi(fuv,av0jaR'. vop-Zp. cunt,cpinydidas,carbunculos, quæpafcendoferpun^

-ocr page 169-

LIBER I.

«Îl

^awJe»«/,. T^;x?agt;lt;^^lt;à slt;K?$w/,,lt;n;/» ^lÉÀ/-51 KofaTrAaayo/U-iVa, âvax.aS'ûiZçîl J^ ^ roe ^u-^a 4 XnN. J^ aepo^f '^ $ urtöAa «j $At7^iovas, crcW/j.tA/2 KaT«7rAad9-ïVTa. ^ Kiepa Ah§ a7P£üTacó'£/;,'^aH.o^S. ’laraz Jè ngyj tlt;x S/Vso^u.«^ tAKK ti9yjacp3’a^ J'ïaAwcoj'xâ'svra.

^ o J(uAc(5 Jè «Jr^ gl i a^t-pKAta,?® avi' 'iPi ®'‘ï’i’^X'i ‘^^ ^ “'(aoj|a7/a^. 0 loew yuveu^Q 0/1 lïÿisi^ifJ^oi^ o x.uAoç. C^ rœ lt;^ ceps'« A--MoîçsatpuAw/xara. ^cpAuH.Tcüvaç. ii Jï ÏA KH 0 TraAaià ^iJ/xaTa se^ij, J^ o «^ /xi’^ira. kq^u^ioiçtt^ÔtkÇ'^ SAtepa^/jcC/aûtcrijç £5 Étrê. XuAiÿvraç ^ J^S ttoTrfeiv Ta tpu^a. HgiJ ^(Xtovlaç on'^ S wAM5^K6Ai'giv,H^ jnjoévea/faç li/V îiAfMàvaTrAaariJv. Ïsi 9 tuwwT^o^ot/'/a ? oiVou tuâAiêo/xiVcç. Ci ii^KTroSia-ip /J-O^o/iT o^'^éj'ai^Pa^aoî'J.'Tf’iêv JV ty 'T^oçwraTruoç^o eewra 6 ‘nMajjjjja., tk JÏ epJ^Ä« v^^7rî kû(-ÀiKK.oî'ç svAire KaraTT 7\.c^^lsófJ.^va^ ov/i ^fi-V Au cij, Kc^T^ ;j fc^ epu^X^a/xiTa t«v0M|U' ^ ®''’'* GD'i^/ÿAa/xSiïVt^ c^ j^u^a w/xw- T^cTrAaoro i^^ tthA w quot;A Sû^a /xtj^/^joirfKrtu^TO K^a^ fJ-ov, CTijra Karac^twuT] o'iva • ÊI (pu^aStVra ’^‘^^/loiVcÿo/j.QioQKMi'^, lira ■kAÓsa'T^'^^ 2gt; gt;}-/|U|U.i6(o^^Ôtva7rAaû5'£Tj. J'oK.amp;JV h T’io.vth Kau 0-/(5 /xà AiiTTia^ T® cüJoJ^'iov î’iç rà oepSaA l^iKo:. oSi^j ty T^j^wix./J.ip o/Miciy^ HcHriop.

n^ÎEAaia^ Kîtp. ^AS\

△Warai Jï rà auT« G tk thq h/x t-çou î Aa/a(5 epu?^«. Ai(7rt'TJ J^ th J^v va/x^.oSt/J 71^0(5 Ta ûtp^aAïU/ità /xaPAop a^Mo^J J^ix v ^^icls^op.

T (R £K X^U^S r ^UA0U K.a/0pSjVÛU ïKK^/VOiUiV^ wr^oi/jTr/TUçajW) ^zu^aÇjiy Aex*^®^^ Kala^giô/xs »VwTJ .H^ 0 KÎSwç 9 aur KaraTTAacO-ilç, Tri-ro jx«^ vo/xos 6Jgt;a7rîU(j.-A ƒ lt;^7°$ ? Tru^KVoS/xtra ssarç ty âAiujoujAiTÇouçovuxaç îK^vaayiJ.

amp; un guiu reduuias c5pefcut.Ex mcllc illita eà-dë que medici uflerut circüfcarific5t,Sordida re purgat ulcera.Panos collediôescÿ ex eodê met le illita difeutiunt, Defquamatam à capite cuté glutinäuComäducata oris ulceribus,et his quç aphthasdicôt,medenf. Idëpotfuccus SCdeto-dû eoçî, Siftit pterea eorûdéfuccus fanguinis pfluuia et muliebres fludioes,appofitusî quin-etiâ oculoçî uuas, puftulas, ulcéra, ÔC antiquas deftillationes reprimit,qua ob caufam collyrqs côtra palpcbraçi corrofionesfadis utiliter mi-feetEft aût colligediex agreftis olee folqs fucci ratio SC modis hic: Tundûtur folia, tufisq^ uinû aut cœleftis aqua infpergif,tû exprimât; ficca-tusqj in foie fuccUs in patlillos coformaù Eftey eificacior, feruatt^fcelicius qui exuino, qqex aqua expreifus fuerit, purulêtis 8C exulceratis auribus accômodatus. Folia etiâ cœliacis utilE ter cû farina hordeacea hydrelæo m acerata lE linûtur. Cremanf ad cinerulâ,quâ fpodion Grp ci dicût,oleaftri folia cû floribus: Cremâf aût in crudo fidili operculato, lutoqj undi^ circûlito ore eius, ufqjad fidilis codurâ î tû uino reftin-guûtjiteçi'qg eodê modo crcmât:tâ cerufle mogt; do lauat cinis,£C in paftillos côformatîCreditq^ in oculoçt medicina nihiloignauior eaq pro--prie cinerula Si fpodion eft, codura hæc effet ideol^ pares eius uires fftimâdç funt. Poffunt idc ÔC fatiuæ olc^ folia pariter cremata,ue9t mi nore efficacia funttSCqm minore efficacia funt, ideooculoçimedicinç aptiora. Qui aût ex uiri di incéfo oleaftri ligno exudat humor, fcabies, furfures impetigmesep, inûdus fanat. Sanât SC utriufqj oleæ oliuæillitæ furfures, SC quæ pa-fcendo ferpunt. Quod uero in oliuarum nucle is elauditur, cura farina Si àdipe/cabros pellit ungues.

INTERPRES.

Fy\t linîuetfæ Græeix quondS in maiore honore okafter g olca.ô' fi hac Pallas maior ^r fapictior dea. illüHercules héros cantü amp;nbsp;forcis,in eam intulerintgentê/akerâ^ Acheng docfirinai^ omniülocus.ak teram Olympia hides amp;nbsp;circenfibus aptus campus, oftenderit: ille dccerptis poft certamina ad coronas ramis, paulatim periret: hæc uero ad pacem erefionem^nung pereunces ramos fuis continue ciuibus porrigcretmihilo détérioré Fortuna amp;nbsp;honore, g qui ad inferos defeendentibus aureus in fylua quaerebatur tamus.quoauuiro,nondeficiebatalter,utqfdemfemper ramis fronderet in Athcnienfiumarcc arbor: qua: seternum pacis tranquillitatis^ fymbolum inter homines habuit : tanto acriores ambitionis quam pacis ftimulos,autnaturamdedit,autipfinobisfecimus.'Vnohocgloriaeftudioincenfa quondam omnisGrx-cia, oleaftrum magis quam oleam amauit; plus^ex agrefti quam ex faciua olea commodiamp; honoris fibi fperauitmó in fanitate.nec in curadis tot uitx nonræ malis,fed ut effet corruptibilis corona illa, lögioris er melioris poft moreë uitæ.finefenfu fpeciofum uidtonbus in olympia rtronumentiiiQuod æcerno carmine Pindarus lyricorum omnium maximusilluftraret,AgrigentinoTheroniicerumfcribens,laudanslt;p capiti circumpofuiffeexglaucaoleaornamentum.quam abumbrofis Iftrifontibus inCræciam Amphitrioni-adcs Herculesimportauerat, honeftiffimum in Olympia certaminumomamentum er premium: Hanc ipfamarborem cotinon Diofcoridcs uocari ait,cómuni amp;nbsp;recepto ab omnibus Craecis nomine:Oleaftrum cm cotiniappellacione omnes intelliguntió* ex fimilitudine Aethiopic3 olea, quæ propre gnis in ea regiöc arbor,nullij inueiut ob fimilitudine aptius cui eëpararetur in Gracia nomen nbsp;nbsp;genus,Ethx guidé oleaftri ,

laudes

-ocr page 170-

Ut


DIOSCORIDIS,


iirniimA^ • Epinydi-des.


Exathema-ta. Papulx. Picuitx eru pciones.


Puftulx. Z


Epinyfti« des.


Staphyloma.

Vuain ocu lo.

Pullula in oculo. Vlccra ocu-lorum.

DeftiUatio-nes oculo^


laudesÔ* nomina inantiquis Gra:corüpoctisfunc:Marono(lerfolrjsamarisoleaftrumeiredixit, neeWfe fi fenfui amp;nbsp;uiribus eius in medicina credendö fit In quibus nos primü hoc capite dicemus.quxnam epiny «flides fme.quas compefcere concifa eius folia hic ait:In pullulai^ genere epinycSides funt, peregrina ROquot; manis uox,Plinio tarnen ©• Celfo tam familiarisö'frequens, ut inter Latinas Cr noftrates numerari ineiiw polTic. A' notfie nomen illi fecerunt Graeci,gi. ut Celfus ait, noeftu feré oritur : Grxcorü au té medici quibus magis credendü,ideó fic appellaca dixerunt.q, per dié non adeó cruciet,per noefté uero graui dolore feno» tur Suntqj ut Paulus Aegineta defcripfitepinylt;flides,ulcüfculafponte ftiafurgentia.puRiilaiÿfiguraÓJ’U' befcentia;quibus apertis,cruenta fanies defluir,pcr diemtp non magnopere hominé cruciant.per nolt;fic ut ro graiiiiïimo dolore torquét;Celfus aliter libro v. eas defcripfit.-adiecicc^non maioré faba epinydlidé ene. amp;nbsp;in eminentibus corporis partibus fi'eri.-uocatqjiile eminentes partes, quae longius à medio homine dif«' dunt.^quafiex trunco pendent, quales ulnx,manus,brachia, crurac^ó' pedes funt. Non erit ab re exqu® dehisagere inccepimus.breuitcrhuiufcemodi maloijtdifciiminaquxdainGrxcisö'Latinisoftendere.n' femper dubitare legentes cogantur,quæ Craecis amp;nbsp;Plinio exanthemata,papulae, pituitæ cruptiones,cpiuy d:ides (5C puftulæfunt: praefertimlp Craecis ^^KuSi/AKTK amp;nbsp;çmktk'ivki. quae duo ueliiti prxcipuagenerahUW' feemodi malorü funt.Omitcimusfcabié,quonia in genere arperitatis,non puRulaijz cft.Crxci itatp J^«»f«i“*' 7« proprie fieri dixerunt,denamp;tis in cute craffioribus humoribus,magis^ ubi denfior fumma cutis fuperfr cies fuerit;nec aliud fignificare uidentur,^ exiguas puftulas quales ex urtica uel fudore fiunt, eodé plermj quo ü* cutis colore eft: sr quoiiiâ turgentin ad Horé gern marü in plantis modo tumct,ideó l^Kyd/Amet à Cf? cis diefta fuerüt, jt«v6ouA enim illis florefcere eft.Ieue malü, amp;nbsp;quod in noftra gente à pellicula amp;nbsp;cute ut o* dimus nomen inuenerit: Plinius hoc genus aliquando papulas, aliquando pituitae eruptiones,fxpe etia pï pularü eruptiones amp;nbsp;exanthemata uocauit: Puftulx uero qux concepto intra fe pure, graui dolore crucial quaijt alix per feaperiuntur, alix non nifi acu puneftp purganturriy has fere' omnes Latini puftulas dixerut: inter quas amp;nbsp;ea numeratur, qug pauloante epinyeftis deferiptaà nobis eft.-que priuatim in oculo etiä à Pb' nio fieri dicitur,fexto. x x.libri capice.Eius uerba nee funt:Illitis folrjsfanantur ambuftg epinydlides: ita uæ cacur ulcus acié hebetans,^' in angulo oculi perpetim humor emanans:quod quale fit.nondü pro eópt^® nobie eft.-nefcimiis an Pliiirj epinyeftides iUg fint, quas porri fucco fanari Diofcorides decreuit.Illud certe nu omittendS hoe capite,quod in oculorü malis Diofcorides ait cöpefcere oleaftri fuccü uuas,puftulas, uk®' ti,amp; uetuftasdeftillationes: omnia oculorü uitia,®quot; qug Galenus in diffinitionibtis amp;nbsp;in Ifagoge fua priuæ tim defcripferit dixeritqjs-ixpuAwuK.id eft uuaTic enim nos earn uercimus uócé,eire in pupillg parte infurgts acino uug fimile:quod fit,cum inflammatione ér dolore in akû erelt;fta oculi pupilla fuerit.ér uug acini fig® ram oftenderit:Puftul5 uero,quotie8 cum exulceratiöe amp;nbsp;abfqjea, in corneg cuniculgfuperficic tenuilS®’ membrana fufpenditur, amp;nbsp;humoré intrafe continet .• Vlcera deinde cum circa nigram ant candidam ocult partem extima cutisperlongitudinem aut in orbem fcinditur, figura concaua, eodem cum reliqua oculi parte in qua falt;fta fuerunt colore,aut albefcenria: Dcftillationes poftremo. quoties in oculo ex incertacaU' fa,oculi angulus procefferit: aut ex mala curatione à chirurgo fada creuerit anguliis,nec ultra lachrymä* recinere poftic, continue deftillan tes gt;


n^î K.oAu/jlt;SoiJ^(iifi ’tAcawp.

EAaZeW x.dA\}/J-^ii^i^ '^ëci.i KaTa^ ■KÄa.camp;ea'ou, Trug/kaura oÜK twin 4'ÀuH.TC4tVûVû3'ûü. ^^u-^a Jit tX-^KK KaGoü^ouo-i/j. 0 Jt tit quot;mg aAiUKg j^uAogau'?^ tnaH.Au]oyS//(^,oûAa st?^vlt;l. di oJ^OVTaq a-'jo/jS/oUg K5lt;XTUVlt;1. tsi H /J^ UTTOKij^og ^ -TrSo'iTtpaTl^ iÄMa.yJ^va'MiÄi 0lt;i,iVS0/Ji.lt;X‘)(Cq, H Jg gxtAwv« 0 TTtTTlJ^Og.tU-é^œtfôojog 0 ttaitoso^iaxog. O£})0aA/Ao7g % avtTTjTK'cff©^ l^ Kt(paAaA7Hg, (pju-yGir« J^ H9^ naraTrAaoS-ifcra, V0/U.agïsKlt;ri. n^ lXV^^«Klt;Xg •TTglJ^HTÏ^J.


De falfis Si condîtis oliuis,quas Graeci co^ lymbadasdicunt. Gap. CXXIIL COlymbadas oliuas L-Romai panteröff cis coIymbadas dicunt. JNon finüt bul' lare ambufta,concifae ilhtæqj colymb^quot; des oliuç.Sordida purgant ulceratrepf* mendisqj gingiuisea^t muria utiliter coIluütuW Ea etiä mobiles confirmât dentes. Facit auté olf ua, quo tempore ad maturitaté progrediés non' dum nigra rubefcit,5lt; reces, difficile aluüïftoma' cho utiliortnigra uero amp;nbsp;matura, corröpi aptiof, amp;nbsp;ftomacho inutilis eft.Oculis eadë inimica,8ic’ pitis dolores facit.Siftit frixa amp;nbsp;illita quæ pafcen' do ferpunt,ólt; carbunculos erumpit.


Vrinarc.


INTERPRES.

F vit quonda multiplex oliuai^ conditura : accerficarp aliorü faporu commendatione, place bat quod alioquin ingratum habuiftet in cibis ufum. Inter eas colymbades à Grxcis didx fuerunt,quxcÓniU niore ér cerciore appellationc halamades icidé dicebantur;hx nomen afale inuenerant. «Aar enim Crf cifalem dicii nt.ille ab eo q» in conditura fua natarent,fïc appellatx fuerunt,iyAu/Ay?aï enim urinare eft:dk® autem urinare in natando fub aqiia effe:ö' ^$Mftßgt;i((Ky pifeinä Grxei uocant : qua ratione aquaticas amp;nbsp;u® nantesaues,qualesanfereséranatesfunt, colymbadasfjdemGrxcidixerunt:Ethxcnominiscaufainü' fis amp;nbsp;condicis oliuis quondam fuit O' ratio.Siquis autem uelit rem certius nouiffe,facile illi erit ex pliniob®' xv.cap iii.Palladio libro xui cap.xx. Columella poftremo.libroxiiicap. xivn. infini tas pene oliuaru® difcere condituras: Et quod ad colymbadas pertinet, contufas effe oliuas uiridium quarundam herbaru® laporeér fale condlcasEritcpillud (altem laboris huius operx pretium,q* contra g noftra xtate fic, grauufi'


-ocr page 171-

LIBER I.

IJJ

mosfcriptoresaudiet,no ferramcco,fed uiridicäna duobus tribus'ueloc(sfec3daseneoliuas,pcipiétes;ut falë.a cecum,(aporcscj; alios fceliciusadmiccanc^quod ab illisnô temerefadlüfuinècredcdumeft: liquidé ÉT in alps eödiendis falgamis à ferro abftinêdum effe femper prgceperic.olTeiscjjcuItellis ö* harundineis fin denda omnia,quæ muria condienda effent.

n^itAo««a-}§ia(’ïAü!Zai? Kt^. ç/xet. Ö^ Jt k^ amp;7§(ai?£AoiZ«(5£Aca-o/jjibaKAuir/ji« ou Ao/s^euJ'wo';. H^saA^Ko/JUTpcraAiu/j oJ^ovrav £S(. Tru^/a Titz'’/«Sr Ö^^couvo/xs Kou Lo (TiaitAuto/xSx/ou. J tTr/THeZ'tJot^ouAa/S

^^/-uÄlop^Oll^.Lj^ei^lOp UNAutH 7^'2 itvJaÇjàîfAaTTftJv i/ç 7° tAaio/j,^ Ti^oTXT^i-•^ai T’içouAo/ÇjJ a^/Ç a/i AóVtta tpoWH.

De Olcaftri oleo, Gap. CXXIIII. QVodaüiex oleaftro exprimit oleutn, eolluedis flaccidis amp;nbsp;cü infirmitate hu métibus gingiuis,utilccft.Mobilcs c5 ^firmatdétes.Fouctureodë calido, etia utiliter in gingiuasdeftillatioes: Loportetqj lanam fpccillo circumponentes in oleum demer gcrejgmgiuistjjadmouercJ ufqj dum cadido colore gingiuæuideantun

IN TERPRES.

IN umuerfi olei cenfu de oleadri oleo Paulus Aegineta decreuit fpiffandi fimul Û* adftringendi uim habe re/irquatenusoleiieft,aridiusCrfqualidiusomni alio efle.obferuauimustpnosacerbo eumprohoc uti:Quoloco enim de uicijs gingiuaiÿ docec.quibus hie iubet ex oleaftro uti.ille ex immaturis oliuis ex preffopleruntputitur/Locusefteo capite,inquodeerofionibiisgingiuai?2excrefcctrjs0'pladis agit: Sic enim ilk appellat quae hie ovx« 7rAajlMi'T«dicit. Quod uitium facile O' quale fit intelligitur, fi nouerimus qd in alpsTTAXi/lotfiy Græcis fignificetmö humens fimpliciter,fed qd cü hu more flaccefcit; quale erit. qd na» turafuadurumrigenslp.admiffohumorelanguet.O' paulominiisqdi]abicur.OportecciïivTS7rAott/lafgt;uduo hxcincclligere.humorem.er exhumoreinfirmitacc:idîÿeftquodhicait,gingiuas7rx«jlo«(r«j,ô'nosuerti-mus flaccidas, ireum infirmitate humentes.

MeiAetf^ii mdAu

tl^ióaK^'E!£Aü!tot(’ea0io7r(XH(’. Kitp. çxiS\ To' lt;R ^^K^uo/j Twç a;0/O7riKHÇ î-AtttaÇ, iO/Kt TTWÇ lt;TH.0l.fX/MiVÎaÇ, im^^op, îx /x/K^wu sarovu^j trur ^iî/J-iVOp. Sil^inôp. 1® 9 OfAOlop ko/xm d àxx/xuV/axWj/xtAeüZ/Xw/J’^ où J\-K^KOp, âj^fo/J. (fiÿj ^ i TVI^rp ngy) K •%' Xfùp t At«a. HJ H «T^/iAa/a. 7fiamp; 9 Tt^oç â/x 6Auu7r;w^ oîAàç. njAô\.'x«û/xaJaïr;gt;^/û/xi l'O/J 0-^HJf([. OU^a 71 HJ ï/X/XHVa KW. amp;nbsp;Tt^OÇ oJ^ovT 7roi/«ç w^-yê. lt;^2;6t(U-£Vo/j ûçT® 655 M«. àva7§a0^ 9 ^1 «^ 'T’îç (fô^JÙitoîi’. aya ^ '^ ^M^^ua HJ Aijj^HVaç 0^a7r£UiJ Hj ÂiTt^ap. kocAç/Tj 9 û«6iQ7nKH£Aa/aiy âTSiiAaia.

De Aethiopicæ oleæ lachryma. CXXV. AEthiopicæ uero oleæ lachryma feamo-nioferè fimilis eft,rubens,exiguis ftilli-cidiis côcreta, ÔC erodendi uim habens. Quæ uero gumi amp;nbsp;ammoniaco fimilis nigrefeit, nec erodit,inutilis eft.Talem aut apud nos oleæ etiâ 8C oleaftri feront. Hebetibus oculis Aethiopicæ oleæ lachryma utilis côtra cicatrices eorü,albugines(]^ utiliter mungit.Vrinà trahit Si menfes. Contra détium dolores cauis eofum in-dita,efficaci auxilio eft. Numerator amp;nbsp;inter leta-lia lachryma hæc î fœtos ex utero trahit, leprâcp ^ impetigines fanatî Vocaturq^ Aethiopica hæc olea oleafter etiam,

I N T E R P R E S.

EX Acthiopia uftp.ut Comicus ait, Aethiopicæ oleæ lachryma quondâ Grgciæ importabacur.Nô ideo pariun certâ dus in Græcis ûquot; Lacinis demirabitur aliquis hiftoriâ.quâab extremo orbe amp;nbsp;in codlis calore folisgentibus didiciffe oportebat:Neq/à nobis defidetabit quifpiâ,quæ in talêginquo-Sr inac ceffo orbe nafcentia,cognofci ætace noftra nô poffunt.Nefcimus enim nos an ad mare hæc lachryma oleæ fic,in Arabia nafcêtis,quæ in rubri marislitoribus uiuens flu Aibiis amp;nbsp;æftii aliquädo opent,falemlt;ß in folijs oftedicPliniusinter Aethiopiæ arbores eius nö meminit: diftätqj tarn 15go interuaUo inter fe Aechiopia amp;nbsp;Arabia,ut non uerifimile fit,quod in Arabia nafeit, Aethiopiæ ab hoc feriptore tributu fuiffe.Nec miijr igno rari hoc tepore rem,cu Paulus Aegineta ex alioi^ fama potius g ex plantarum hiftoria dicat,dicere quofdä oleaftrum effe Aethiopica oleâ. Idem etiâ,modo uitium abfic, nô feammonio ut hic, fedammoniaei guttæ fimilem lachryma hâc dicit.Netpobftat g» hic in détérioré er inutili haclachryma ait ammoniaci gutte fi-mile effe.llle enim de toto fimul genere agebat/uerifimilefp eft de probatiffima egiffe,quâ feamonio côpa-raffe oportebat, firubéte colore eft.er quod hic ait v«(ffcv, Nec aufimego diccre quodnâin medicinæ ufu gümi hoc fit,quodcunqj aüt fit,exterêdi egregia poteftate eftadeoq; utile his qup elaritati oculoi^r officiât, quaks cicatrices 3c albugines funt,congeneres oculi labes,er quæ fola alrituuine amp;nbsp;defeêfu diffcrût.Cica^ trices enim in fuperficie tâtum côcrecas dixerôt ; nec cicatrices tâtum,fed amp;nbsp;nubeculas: Albugines uero al tius defcendentes/Defcrbfitqj utrunq; id main in Ifagoge fiia his uerbis Galenus: Cum in oculi. nigra parte ex profundo ulcere craiiior er colore câdidofuperincurrit mebrana,cicatrix eft;fit etiâ in ea oculi mebrana quæ câdida dicit: Albugo aut cicacrici eadé eft,differt tâtum qp in ea ex maiore exulceratiöe maior cicatrix fcr craffior circulo, quemà fimilitudine cœleftis arcus irim uocanc.fuperincurrit.

Cicatrices oculorum. Albugines oculorum.

De

-ocr page 172-

«4

D 1 S.

n^l AjUoi®. nbsp;nbsp;Kt (fl. jAi'Y*.

i PuçTrairas-U7rf(Kàùtj^’l‘i'dua/jK/j.M'^' ZV Aisa dï aù-mç sucf(j -P Mtra^u -Pi/' (îgt;Ao(-/ ^ ou 61720 -Tl^t^lVOU U^VOlJl/'tÇ. OfJ.0lU^ l|9!j -^i TH êaAavepUTf 7= xtAuip©*'. J^iJ^o TM Si TO älpt HM« 0^^'^ gt;nbsp;KoiAiaxoZç 0 J^vcnvr'^i KoZç. it^] «i/J^oiKoli^, 0 c^ 7r£CJoZg Afo/j TT^osî' ^iTj |oÏKaZç yi^M^if].

n^i'ßaAavu/;. Kt$. ^J^\

AI «/ èÓAowoi dï TOC aura 'iPiavo'iiJ. va't ^ 1(9^^ oüjHT/Ka/, Hÿ/J Kf efaAaATGÇ, ê»' èfMrnofjSüM, H965 7rvÂ.'^aT0U£rûU. œ^-P-àtovo'i J^i Tçdç TA lOamp;oAa ia-^io/j-i' VM. ttS^J V èupi-].N/j.a ^ aiip^J t^gij 7° ƒ cpÂoiO'J’,^0 n^0rgt;lm.'amp;/xiTX yx7^AH.T@^ êioiiov mvôpAVop, w-fxai dit KaTaTrAao-Se-TCCC AGcu, cpAt'yp.ovàç 7ra§K-yo^ovixt. crew sîxTi 2t£ ‘xoi^'i^ Ta^/j^K^S, ti^ûç xa HOH^ijç {TkAnj/oç, ngj^ Ti^dç TroVKjSVd/etva t Akk «5-fMCova-ip/i^v^órt^M d^ '?^(Pjuil/M/ja/ TlJ/ViVCM THi/'CW«(U.:j ilffip.

n^j myou 61 Tt^ivou.

. Ktep. ^ixL

AiHtfH'ydf’ 119^) t^Tr^iv^-'t'dVèvra(?çu dÇjtOlK.OTaC^lÇ'ytZ . THÇ ^Xxçdlî 770 7751 vou b (fAoio^ ^Râ-£iç iTcwud'aT» a^JiÇ ou TaxH^dç '^HTM , 61 uDlTrAairS-ti'ç WATA oT^tU. Tf'lXA^p.l\AlV]'7t^OA'7rOO‘/JJQ(^i'KrA'i Kip-oXmy»- ^Zaô3lt;ldit Ta(fui^aTTAVrapK07rtVTa AtZa oMp-AXi. amp;nbsp;TA aWA dit pîÿi k^xtuviJ.

n^i Kasato/t. Ktep. ç^s*. AI h a'CX/fiTi.icWA'l ^ÂW/011 aç T/Vtç Ao-7r//j.a, H KÄSCM^a KaAoûlt;r//j, H /xota , S J^io^ ßaAavoug. sutfoucreu 61 aîrai, '^^ ofxoiufi iKTi (Pjas/Kaï. 61 p-xKisa üi /etra^u thç 0-00^x09 61 To\ß À£7rûuç 4)Ao/oî, « 3 craj^ »y T’Zç ecfd/e^o/i 7r£7rwKdo'//;,aj|U.d^c{.

COniunximusuno'epû'eodem daufimus capite,quænatura primüin eodcgnc,moxinhiftoriahilt; feriptor, poftremó meliores Græcoijr codices côiundia efle uoluerunt: Emédauimus præterea add*' dimus^pauciora quedâquæ græca cû noftris conferétibus nouifle facile erit, prgfertim in eófflU' ni amp;• nota omnibus re.Nullibi enim nô nafcit quercusaliqua/agus.ilex.caftaneaip, q hic Sardianaglâdtm à Sardibus appellat,quéadmodü à Caftano Magnefig oppido.uel ut Stephanus docuit,in Apulia nô ptocul à TarentoCallaneaLatinier Græci etiâappellauerunc.glâdium genen ab hocfcriptoreCrabaItjsalfigna' tam,lt;Si louis gladem dicflâtirli pofteriores regrjs nucibus eum honoré tribuerint. Eandé legimus in U€C^W Crpcoi^z lexicislopimâ amp;nbsp;Euboicâdicflâ fuiffe: hanc à regione.illâ à cortice,quod Kimi Grpei dicût. aw?* decorticare.Laudauitcôtrauenena qupdâpræcipueNicandercaftaneâ,nuccc^utpofteaMarofecit,appd' lauic: uerlîculusdus eft; MtyavsïK«puoviretxyÇMiM Ks^Mf^ft«. amp;nbsp;paulopoft, J[vVMmct){Hfv«vr' 1(51»«»!;Î^tips»*'*' Qiiodnonpaiitmire£ aliquis.cümanifefte inter glâdes potiusq inter nuces caftaneanumerâdafït.niagn” autoribus defendi utrûcp poteft- nec nos aliud in huiufeemodi re monemus,q fuifte quondâ in ea glâdw amp;nbsp;nucis nomen,latius^glâdis g nucis claruifferqd lurecôfulti etiâdecreuerût.titulo, de glâde legenda, om^’ arboi^tfrucftus ea appcllatiôe cöplexi.Nö pigebit iteijc nos in medicina repetere,quæ nâ K«H«nfïGrpdappd let,non unü certum'uealiquod maligenus ea uoce fignificâtes,fcd in manifeftogne qd maleficiû 0'difriC'’ limam curationem habet,'quales inter corporis noftri, durities iecoris ( uerbi caufa ) aut mulieBriurn lo* coijt funt,quæ ){ÿt{$iieirifKiKji!/mTUT(fM,ut Græce loquamur,caufas habere poffunt, amp;nbsp;ex his caufis certain' ciliorécp,aut difficdlimä impoflibilem'ue curationê; amp;nbsp;in hoc genere durities fanare hic feriptor glâdes ait* qd Plinius etiâ dixit:Glans intri ta,durities quas cacocthe uoeât/anat amp;c. Videturc^côtra g Diofdoceatjn' ta durities lias cerci» genus fccilTe^d wsuSù dicere^cü came ea uox adqciaf,nec per ft aliquidßgnificet.

De


DeQuercu. Cap» CXXVI. . Ryn LRomani quercû dicuntJ Adftringendi uiresquercusoij habettidq; maxime poteft,^“ inter corticéamp;lignû mêbranï fîmile claudi6Nec minus qd intercoriurt» glandis 8C carnem interpofitum eft.Datuï earum membranaçi decodû ccdiacis,co' tra inteftinorum tormina,Si cruenta fput3 utiliterîPeffuIispræterea contra fœmina' rum fluffiones,mêbranis ftmifc illud adii' cituri PoiTun t idem Si glandes. VrinaiA præterea cient:DoIores capitis Si inflatio' nesin cibo faciûtîutiliter tarne edutur co^ tra omia quæ morfu idu 'ue uenenu relit’ quunt: priuatimeptoxico fubuenit,potuni corticis Si glandiû cû bubulo L aut huma-; noJlade decodu.Crudp prêter hçc Si coÇi ff glandes,inflamationes leniutillitg.Sanâi cû fuillo falfo adipe maleficas durities, hiJ Simaleficis itidc ulceribusaccômodatæ» Suntep ad omnia quernis ilignæefficaciœ res. Quinetiâ fagus Si ilex in querno g^c arbores,eafdé uires habent. Ilignæ radicts tatum cortex priuatim donee flaccefcat ^ aqua deco dus, integram node illitus, Cj' molia creta anteà côfricatum capillû déni' gr at.Omniû tufa folia concifa'ue,tumom bus profunt,Si corporis infirmas partes co firmant. Sardianæueroglâdes,quas ah qui lopimajCafiana'ue aut mota, autlouis glades appellat. Si ipfæ adftringetescade pofrunt,prpfertimq^ quæ inter coriû Si cat ne eaçt membrana fubieda eft. Priuatim his qui ephemerum hauferint, accomoda ta caro earum eft,

PRES.


-ocr page 173-

LIBER L

«5?

n^? tMÎ^p. Ktcp. ç/xV.

Khuii? kJ^ttcç âS; t^juoç .H ^gt;S/ tiq Û/J-tfaUlTi^ KaXPT] , /X(KÿX H^ K.0V lt;PuAœJ\ç. S/êaçûc. àî^ uttutI^. H lt;f 12(5 Aea, Kÿ^ KoucpH, 1^ n* T^NjUSZ/K. £H.A£quot;yt(Ô^ J^ ƒ§ 'rit)} O/XtfaKlTtp '^^')^^^^lt;gt;W0Vlt;rcijJ . K/XCpOTf^C« JÏ SV(J}0Va'l ÎKWM(?,H9j^S£/'X;ûUff‘zAifoaT«i’ UT^cra^KU rijç, l^/xar/tr^ouç 71 ovAu/j HJ K./oVztPoç.HJ Tà(5 ^ 5Ó/X0amp; «cp^a^, quot;P JV /xîa-op a.v'^^v^ ^^a/M^aj^ovrap t^Ti^ip, TrauiJ TKi^cJ^V' »«ç. 71'vovrûU 711^7liez Kauere« £75’ ^'l'^^Kajii^î-^^t mj^^noi^fV^ Karao-Be-camp;fcrc« Îi o rt'ûjjii 7^^, S û|aA^xH. 6' 3 amp;.ir6']ifjilt;x. (d'^t/ TfitZ HJ Ti^eÇîrKaS-ier/xaTa. TÇOTifw-tfijç usi^aç, HJ «u/xa^a'^ouç. /xîAai'voucrz 3 *û'^'X®?)lt;^7f A^aj^ifcrc« o^lt;l HU(P«Â. ^^o-^ouo-z A Hj KûiA/aKoZç HJ sCuirtVT^zKoZç tw-TrAa'^o/Z^az o7i,qj ’„' i^a Aifc« ^ irivô/xi-»c«. PÎ^ TiTt^oo-o-^n/xacri /jjyvvfjSjjon 3 Tj^ô K'î’i'I'Op.Wa/ |oAàz ^quot;ia^vJ^oamp;j v^ 0 Ai-£?^:1 *4icamp;CM ^«^/jj3^0VTap -Tt^o^aipv^. Xÿ^ K^oAûu o7fü ƒp jJ^az ,3 SHcraz} 3 âva^H-Jâ^i'a', ■OTa^aAa/xÊKVicr^a/ Az 'tiw J^jîJ-'

DeGaHa. Cap, CXXVIL CEcidaLRomani gallâ dieStJFert quer^ eus gaUâîVocaturc^ in gallæ genere altéra omphacitis, id eft immatura, quæ exigua Sc articuloçz in digitis magnitu-dine eft,folida,nec perforata:altera lëuore,Ieuita-te,8C foraminibus differt, Pr^fetéda omnibus im matura eft,efficacior enim. Adftringit magnope utraqj.Carniu excrefeëtias tritæ ambe réprimât. Sein gingiuas oristj columella deftillationes.Rc primunt SC oris ulcera quas aphthas dicunt.Me-diusutnufqj gallæ nucleus cauisdentiuinditus, dolores eoç7 fedat. Crematæ in carbôibus ufqjd« concepto in fe igné candeât gallæ,tu uino acero' ue àut oxhalme reftinlt;ftæ,fiftëdo fanguini utiles SC accomodatæ funuDecodo eaç» infidêtibus uti liter foueni procidentcs muliebres loci: SC in eos deftiIlationesomnes,Denigrât eædem capillû in acetô aqua'ue madentes. CœliacisSCinteftinorû torminibus utiles in uino aqua'ue tritæ SC illitæî quinetiam in hune ufum utiliter bibûtur, Vtiles

in cibo obfonqs mixtæ, aut intégra in aqua pri us codf,in qua coquendû aliqd fit,malis his acc5 modatûÆft^ in uniuerfum galla utendû ubi ad-ftringendu ficcandumqg aliqd fuerit,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE S.

G Allam nouit ruftica amp;nbsp;urbana plebs omnis,tam multos præfen ri tritae humanx c5modo ufus habet. Bonitaces eius Crgenera ford idiotes aliqup artes amp;nbsp;medicina difcreuerunt: Multü illi etiaftudia bona rum artiü debent librario noftra state atramento ex ea fatflo, quod chains inferuiat, cr re^ sterna pofteris monumenta coiiferuet.Primus lib. 111. de plantaas hiftoria Theophraftusmuica ciusgenera tradi-®5'*l^^fecutus Plinius rjfdê uerbis omnia Latinisreddiditzqus cunifia à Diofcoride ad duo tantum genera cotrada func.Credimus^ nos qua hic x^vZwamZIk uocat, amp;nbsp;hosarticulorü in digitis magnitudine.uertimus: ?^J^‘ïquot;’fflcdiatmagnitudinêfabshaberezquoniaadiuftamagnitudinênoncreuiffet. EfFicaciflimu in adftringendo remediü immatura effe gallâdixit Paulus Aegineca: eamqj ob caufam ficcare,deftillatiöes copefcere,fluidis^omnibusaffed:ionibusaccommodata.Alterauero quæ flauo colore, inanis Cr grandis lit,non adeó in ficcando amp;nbsp;adftringêdo efFicacê effe. Dicendu breuiter hoe loco etiâ quâ nos diminuta a' commua uoce,oris columeUâ diximus,cam fcilicet qua Crgci ^xi^fio etiâ.Larini uero uuadixerunt.ea craffior atta^ inflammata, remedijs huiufeemodi indiget. Quam deinde nos oxhalmc diximus.Plinius aliquado falfum acetü dixit ; fed maluimus nuneCraeca uocc uti,quoniä ea Pliniusciim de oxhalme ex ^'interim fatis fit ex nominiscompofi'cione,quoniamacetoô'muriaconftarct,ficGræ cis aicta gt;ncellexiffe.Non fuerit ab re ó* illud legentibus fignificaffe, procidétes foeminaijz locos dici à nobis inaiii.quoduiris natura negauerit,foeminarn propriü fitzueruntamé rara, quodtp plures habeat caufas,gra uis^m co naturae iniuria fentiatur ; q» quxdebuerunt intrafoeminaslatere, ad naturalia eorumepodium procidentia,grauipericuloforasfpedent. Patiuntur id mulieres aliquando ex alto lapfx,ruptis quae intera quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^'■''’^^membranis. Nonnunq in difficili puerperio extradas fecundas ea parsfequitur : fæpe

indiligentius Cr ab imperitis tradata defundi in utero foetus edudione. Fit ex uulnerc etiâ: fæpe ex animi perturbationealiqua:nuntiata(uerbicaufa)fïlij morte,hoftiüacceffu,periculofanauigatione,alijs(55huiu-cemodi. Fit præcerea langucntibus amp;nbsp;refolutis partibus illis.præfertimqjin his,quæab integra ætate longi s lam ænefcentesdilabuntur.Ob huiufeemodi caulas procidunt in foeminis ad naturalia locizCrhuic malo tercaetera fuccurrere gallamDiofcoridesait,etfïpræcipuaeiuscuratioadchirurgiammagispertineat: id°^ *A™ ’^^?’®^*“”’ ^ his eft. quæ poft reftitutü à chirurgo in naturalem amp;nbsp;antiquam fedem interaneu

Oris columella. Oxhalme,

Procidétea fotminarS loci,

n^iPoj^. K«}». ç^H.

OÛÇ '0 zm Ta oia^p 'ÎVI-^oii^u^^ip «aAo^erz/.^-

^ôç till ^ HOLÂ'üijSjj^ Suj ■ C0JV4/KHÇ 500Ç. H ^5 «va

De Rhu obfoniorum. Cap, CXXVIIL Hun qui in obfonqs habet ufum,LRomanipari ter Grecisrhun quod pro fale obfonqs infpergt tur,dicût, JHunc aliqui etiâ erythrondaubenté rhun uoeât, Plâtæfemê eft, q conaria rhusap-m z peUa-

-ocr page 174-


DIOSCORIDIS,


f^t^K iK * 7®UÇ Su^û/'t^^Ç «UTH J^wÔ^/lS T^sv^i/J ^ lt;JVçiU.aru/j. ’isi 9 i^ivJ^ÿJtfio/j tfuo fj^opt^ ttÎt^mi^il^im'xy. é^’ ou cpuTS^a ETT/^HKH. UTTÏ^uO^. 'riul T^/CpÉç^a/J^mT/kH {j.iva. Ti^ivo^Jt/'Sç. kÎStpç 9 So'^v/^ioi^ £O(Koç. ÏTUKVOÇ. h^ TO/À£ri0O5 T^lS/U0ÛU . UTTO77A« WÇ. ou 1® 7î5Ktî/4^û/J cfA0(W Aç, lt;^f} iU'^H'

sop. £iVVoifjjp 9 EX'! TIX (pv’^dfSüTrfiii.lth.'iPt Îsa-oc./} Ti^o'ç a ty H aKaK/'a. p.tAotiVlt;J 9 ^/X«Ç si cd^E'^x/xa. (TUcTEVT^/aS n ^'v ErKAuo'^a. »y Tvo/J-ix. HJ ÈrKctfl/cr/xa. nj araf} moj^oivT trKAU(rp.a. 'n'f^’jriinamp;ya.y/^oiâa.ç ini' xi xaJaTrAaoJo’/xEVa rà epJ^^aj/xST’ o^ouç Îi fj.i'ÂiTy HJ 1° XyAnr/j.» 9 ^ (puÀ^ ^xƒ eJho/xe T'ervp vd^aZ «ç 7^ r xvaiop a^i m^aca'v^ fJAÄiTuil^Vi, a^/xó^i 7150s ocra HJ i' Aum^. HJ K^7flt;5 9 TOC avT« iftQ, «^/xolüp ^ TÇoiro lî IJ.aicri Ko/AzaKO/S.iPucrEVT^iKOZS. à-cpAÉr/xa* ‘ra'n,TK^tlt;rv/]vJ^a,2i K«Ia7rAao9-£/(5. ^Aa-r/xaja. aTfaujiUaja. TrEA/w/xaJa. 7Awcwx§ quot;Ï^ 5«X’'’’*1lt;*§ ^M^X*! ‘^'''' Mï A(^ HJ AÄIKOV |5p ismrii}, cc//xoj|oi(?aç TE 6^a7riu0p.ETlt;x tf^iW avO^aKüS Aei» Ètti^öÉ/xevo^. hjt’uw «R 7° aTroSjEr/xa E-jro/xEVop cruu îs«d),Qi.‘àôi] Trois ? K^WÜ 7f(2v.(pÉçi 9 HJ K.ÓfJ./J^I 07^ ÏVTI 6*^ fl s S^óip.lt;xlt;ri r aif'âVT 7^oç iifwii.

pellafînomcqj id inuenit,qj coriarq fpiiTandiscon is eo utût. Eft aüt arbufeuîa in petrofis nafccs,alû tudinc fcrccubitalyn qua oblógiora funt folia,le niter rubétia, per ambitö ferrata: frudus illi race mofus,défus,terebinthi magnitudine,in latitud* nem fe porriges: in quo quod eum ueftit cortice fum,utiliirimu eft.Adftringendi uiresfolia habet omnibus utilia quibus et acacia,Denigratur eo?^ decodo capilliïcótra inteftino^i tormina idécly' ftere infunditur. Bibitur pra tcrea, SCinfidcntcS utiliter in eodem malo fouenturdnfunditur pr$ terea purulentis auribus. Compefcunt digito' rum pterygia,gangrynas^illitaex aceto autmel Ic folia, Quinetiam in aqua décoda eins folia, mox expreifa, iterum^ ad craifitudinem mellis decodo eo liquore, ad eadem ad quæ lycium fa' dunt, Poteft eadem Si. ferne: obfonqs infperfumi cccliacis óC inteftinorum torminibus accomoda' turn. Idem ex aqua illitum cótufis, defquamatis, liuëtibus^ inflâmationes arcetdingua afperita-tem ex melle leuigat,Albas feeminarum fludio' nes fiftit,Sanat hamorrhoidas cum trito quemo carbone impofitum. Denfatur praterea décoda feminis dilutum ,femine ipfo efticacius,Fert gum mietiam rhus, quod cauis dentium contra eotS dolores utililfime inditur.

ColumcUg locus

Cangrçna.

rlt;pxM» SphacStos. Sydcracio-

i^fi^M^I ilffft tirft.^iKitf/it rfeoi^Kiff^if,

INTER PRES.

F Vit quonda hule frutici in Gracia duplex honor: amp;nbsp;$ coqiiinx.conficiendis^ pellibus inferuiretjdu' plexecia nominis indicacio,Latini qui fale potiusin obfonijs q (emine eius u ci uoluerunc,ab altera ud Iitate nomen illi tâtum fecerunt/utoriu rhun dicentes: amp;nbsp;fi in Columella libro x. cap.x ni.male ror2 futorium Icgamusirhunenim non rorclegi illic oportet. Sola hanc etia præterg in medicina utilitatë in eo cognouitTheophraftuslib. m.in platatjihiftorialongius eumdefcribês: Exduobus eius gencribus mat® .f Ä foemina,CZ ob id fernen ferente ir fterili.Ethruria foemina tâtum eSc ftcrilê cognofeit: u titurep eo ot hie aiEXpifrandisércofiCiendis pellibus,eafolioijifigura.quaeà Plinio potius qquçà Theophrafto traditaeft:^ etiaargillofislocisnafcieum tradit, contra g hic.qui in petrofis prouenirc magno locoijtdifcrimine teftai. Bis eius meminitPliniusinhiftoria,primrilib.xui.cap. vi, quolococx Theophraftoijfde uerbis omnia red didit:itei)2 deinde in medicina,lib,xxtm.cap.xi. omnia ex hoc fcriprore defneorio fine ex coriariorhu Iah' nos docens.Pofterior medicina quæ barbaris uocibus pler5çutitur,fumach appellat.Quæ uox corijs com munis etiâ aliqbus locis eft.nô aliunde ut credimus,g quia folqs fruticis huius eöfedfa fuerintiuocant^ei coriarioi^i officinæ palTim fu mach. Theophraftus in fruticofo genere. amp;nbsp;à fpina alba, paliurotpOquot; rubo to' timeum defcripfit,qualê Ethruriaagnofcit;ô'utpauloante tellatifumus.myrti magis g ulmi folqs. Ae^ tusSynatp omnis,femine eius adhuc in pane tir obfonijs utitunnecalio condimento nauticü pané magisi înfperfo hoc rhu cômendant.ô' côtra ficum mucorëq; durât.Et hæc pro hiftoriafutorq rhu fatis fint.In nie dicina de gangrpnisnouilTeilludoporcet.àGaleno in diffinitionibus fuis gangrena defcribi:Corporhàna' turali habitu in aliéna naturae mutationê.uitæljj in ea parte priuationé, quâ ille à cadaueris forma, nxfute^ uocac;Fitlt;phoc malu tefte Paulo Aeginecaeû nec fuppurauerit inflâmatio.nec difeuffa medicamétis fuerie primoip in gangrena trafic,turn in fyderationë,quâ Græci it^mmÿ dicut. fit enim akeq! cxaltero hoc mal“' gangrpnas'qi ob inUâmationis magnitudinem,uitæ in aliqua corporis parte priuationes dixerût,non i^ falt;ftas,fed quæ adhuc fiut nâcü coeperint omnifenfu carere partes illæ.tuncfyderacioncnô gâgrgnâ uocat: malu quod fola defundlæ uita partisamputatioe curari debeat.ne paulatim côciguis partibus noces, toW périmât hominê.-nâ quod ad gagrænas percinet, pluribus remedqs curâturSyderacioné aüt Plinius.iy pol* eum plu res alq.trâslato à Grgcis nomine,in plancaqi uitio Cr in hominis malo dixerüt:cü in uiuéte adhuc ho mineuita caret eiusaliquapars: quéadmodum peræftatë amp;ardentiflimo canis æftu in arboribus fir,qua arefeente ui folisakius terra,ideo(^deficientehumorequo nutriücur,languét; foliaiÿ Èzfummos coliculoi amittuntreoep malo aifedias arbores,Græci «\pojêA«'rcu,.i.fydere perçu lias dixerunt : non omni,fed eo quod priuatim â^foy Theophraftus amp;nbsp;alq uocant: coeleftem intelligentes canem. SC calorem qui eius fyderisor' tu in inferiore mundoaccenditur;teftatusf[j eftlib. v.de caufis piantarum Theophraftus,quo loco de mm bis grboiumagit, èir(igt;^!Mfi*'iï amp;nbsp;ffifMUMf/Ä» à quibufdam idem haben milium, elfttj tantum nominis dik fercatiaö

-ocr page 175-

LIBER r.

IÎ7

?CT?tiam;quoigt;iiosopinionemfecuti,0*Latinoi5tomniSufuadmoniti,ff^'wA«v(yi3cfationeuertimus.Vttg ab arboris uitio facfln id nomen Graecis eft.fic etia non ab re fuerit fufpicari.in congencre amp;nbsp;coniumSo ma lo,a congencre arboiÿ uiriogongro f quo olea tatum tentât,gangrenai?« nomen id fadlü fuiflèmon tamé id pro comperto nobis inuentum teftamur,fed quod uerifimile ert amp;nbsp;fieri potuit,legentibus fignificamus.


n^l'$0)V/K0l?‘ Kicp. çu6\ Ozvi^r^ôiZyi^M’y/vtTj.tfu-g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raTj tfê^tlt;ro7P^Xo-HÇ lt;^ gt;^

vAx T^oTrce^KZ/aK/ji^Q. -^t/xept^ TH äjaßzitH MV^oßaAcevw. ttSs pa^AÎyi^. XAwçoÇ'P j^w/xa* ï/xlt;})^HS KuAuV/û) 1{J1 'Huj otr/xlw. ii àcpt4K0K ïri7rct(Vo/;Szzoç,lt;y'vtT^ (jw/viKoSccAcw©^. tsi Jï s^uefuoç. svTrf'Koç. 7r(Vû(w2voç cyvfj oivw avsHçœ Tt^ài’ S^a^^oia/j t^ çoem 7U vaitieopJlsKo-i Q ty ai^cof^oiePai?. ly ^au fxara itol^S naraTrAacèiiç. ai J^ (favi KoBaAo£lt;/oi,suTrf/»iOTlt;^cUTVrj(^avoua'( v ^H^S/j. KttfaXaXyamp;ç d'î inn amp;nbsp;tt AiiovtS /M^vm'sa'iiJ. ai ^K^ai wtj« Xbr/ 6(Sjult;rHo^iV0{4a((U.o7rfoÏK,xs.sO(Ua X'gt;touç. (PunvT^iKoue. Cl toc T^i MSip gt;^«-Tlt;im\a.KÔp^cU. T^QCU /xiTa KvJ^aVi'a fl KHjœTHÇ OlW^lVHli. fXlXÂlSO. JV a/ K« jito^j'iÇtcô/o^xSjycU, âjTKjiWjUTjaj^VTH Tai’ iSvTc«.

n^i$o/viRœ/)©MgaÏK^. xtep. ^L Cip (R 3-HgaÏK.S5/i 7° aipt^’iquot; (UocTfûs/JjTrauijKauc'uva. ly Tàç /^UUxp^-eiQ C£VaK.TÔCTj,p.E Ta UÂjO^cÉAlTOÇ TToCKcilOxP ^(tfxêiMop^op, Cl àuTalt; ^^^ëa‘ai,'P «ui'‘Jfioucn.ylvi'J^ dit Cl oivog ^^aur V auTO J^w«pSj)Q^ quot;^ k^SttS. Ci K«^ tau Ä Qf^zp T âipÉ.|,)(^oc aù'?^ CI «vayoeç-y^ito/aSz/o/j (Hcwwç sJ^ Hÿ^ stl^b 0/ J^ TnijiiüiÇ']?^ cpoiViKu/j, KûUoVTai «^ “^Ï ^''^lt;? • naS-aT^ CI Ta a?^a arav-T«. lira TÊttâ-ÉvTEfj ohea TrAcwoVTj.ng^] wç KVTiStJoi^a, tiçrà KaAAi^AÉtpa^ot ^Ka'ifximvo'h K^pfxn auTa^ucc^Kawcn, TxÄip ram yivi'q. £iÔMfj.ip ^ tx^“^' surf«K»« -^iiUTrAas/KLü .7?‘è^ap rrt^o^ Taç y;îi4)0«A/xo7(’lt;pAuK.T/lt;/'aç. saepuAeu P-ara. fxiÂtpa^tnv va^w, o-uv oiva «R, S£/'Xvblt;7'» ly UT^erJiKOj/xaTa. ly oc7f uaS-trz/j eAkh. tû@îT§cz-z ^ lUaAzsa oz otTr’oUru rfou. èz £K r xaMa'^’Aeü/j tpozvzKup.



De Palma, Caput. CXXIX.

Hoenica LRomani palm am dicunt J Nafcrf in Aegypto palmatcolligunfcg ex ea palmu læ autumno, paulo anteg maturefcere inci-piant,nafcentibus in Arabia myrobalanis fi miles. Vocaiqj palmula hæc à copia fucci quo fitim



arcet,poma.i.poculum: colore uiridis, mali cotonei odore.Eadê fi ufqj ad totam maturitate in arbore re lida fuerit,mutato colore 8C nominephoenicobala-nus.i.punicea,fiue malis,uermicula uocat palmula. Eft aut prior illa acerbo fapore amp;nbsp;adftringendi uim habet. Aluö SC fœminaçt fludiones fiftit in uino au-ftcro potatSiftit amp;nbsp;hæmorrhoidas,ôC uulnera coglu tinat illua: quç ucro à puniceo colore phœnicobala ni didc funt,maiore adftringedi ui recétes q ficce,ca pitis dolores faciunttSC fi maiore copia edanf inebri ant.Siccæ fanguiné expuétib’in cibo prfcipue pro-funt.Profunt 8C cibu in ftomacho nS cótinctibus,qs ftomachicos uocanuói cótra inteftino^c tormina.n-linun^ utiliter eadé contra uefficæ uitia, cö cotoneis malisamp; labrufc^florlbuscSfcdo oleojubadacera: idijprffertim poifuntquæ Lin palmulaçt gne à no-xa ÔC dolore capitis que faciunt, J caryotides dicunf, qu^faucifi afperitatibus cö pineis nucleisin cibo me detur. Thebaica^c uerodecodö,fitim in febre qua caufum dicüt,fedat.Vires à ualetudine fe recolligëti bus acquirit, cö uetere duici aqua fumptfi.Ipfæ etia Thebaicæ palmulf in cibo idé pryftat.Fit ex eis pretere a uinö qd eadé poteftate 8C efficacia eft. Potum præterea per fe eaçt decodö gargariflatûé^,egregie adftringitet reprimit.Cremâf in crudo fidili,quëad modö SC cunda alia,palmula9t nuclei,tö uino reftirt di lauâturîhoneftandis palpebris,8i oculoçc circüli-tionibus alio^modo, quæprocinerula, quäfpodiö dicunt, in ufu funt, utiles. Qui fi non fatis prima co-duracrematifuerint,iterum cremandi erunt,pari-ter^ facienda omnia.Adftringédi uires hic cinis ha bet,glutinat, facit ad oculoçt puftulas,uuas,8C palpe brarum defluuia quas milphas dicut,addita nardo. Carnium excrefcétias ex uino reprimit,8C ulcera ad cicatrice pdudt:Vtiliifimus aöt in hos ufus ex Aegy priait nucleis cinis eft, earumep maxime, quas humi liores terreftresq;,Græci chamæzelas uocat.

NTERPRES.


COnceffa nobis arbore, negato autem palmæ frudu, illufiHe noftro orbi multis natura uidetur: Do-lét(5 expaulominusgquinquaginta pomorum in eaarboregeneribus,nee unum Italigtraditum, quo au t in fanitatis ufu fecunda inftauraretur menfa, aut in morbis recenti nupereg ex arbore decer. ptomedicina uteretur, praefertimcum uerifimilefit. multa in oriente poma hxcnegligi.gr ut Flaccusait, fuibus comedendarelinqui.qu^ nobis æqua difpcnfationc concelïa.in honore merito fuiflènt: nee mino-fe diligêda Ô'ingenio g caetera à nobis cxçulta,plurcs forte amp;nbsp;meUores inueniffent ufus. Quod conati fgpc m } antiquioreâ


-ocr page 176-

«8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R 1 D I s,

antiquiores R.omaiii,quibus côtinu ü confiliü ir ftudiufuit.utrocp. fanitatis «ir morbi tepofe,paratas (Îongt;lt; opes Ù* inftruméta omia foeheions uiex habere, diu in coferCdair excolcda hac arbore inutiliterlaborauc runc:manifefto quidé amp;nbsp;prgfenci in hac arbore argumcto,nullas côcra natura nobis uires effe, quæ uolen* tâtumfequat ducêtes.'inuitaaüt.pcibus.obfequiis.benefîcijs^.fletfli trahi O'impeUi nô pofiit. Veijt amad^ O'fœlici.fifapiêterres gftimecur.eius pomi nobis O'Italiæ inuidia:quod nô nififeruidocœlo,fabulofo^®' falfofolo prouenics,(Siin cibo capici inimicü.nec uino diffimilêebrietatê reprprentSs.maiore melioris uit* iaAura g utilitatedefiderari nô debuit. Amadusep cacum eins pomi ufus.qiiê uoluic in medicina aliunde n^ bis natura elTe.Qyä hie folü tradläs.Iögiore arboris O' pomi huius hiftoria in Theophrafto O' alqslegenda uolentibusrelinquês;palmulai5î bonitatis céfum à regione O' uindemiae tépore ftatim docuit, in AegypW nafci teftatus,O' autüno eolligi pauloantegmaturefcere incipiant: Sicenim nos uertimus, qd in feriptore hoceft,/xtlt;27rwfiovw4K?'-tZiL o’7rw(gt;«vlt;lt;K^ïr:mcmores fïgnificare Craecis i-!rüfxy primüautünü,quo tépore uu3» ficus,alialp huiufeemodi maturefcüc.O'qug nö tlcumhoc tempore,fed cotaetiâæftate maturâtur poms. qualiapruna,ccrala,Armeniaca,prgcoqua,O' alia huiufeemodi funt: Significarilt;pea uoce autünum omne* nouerunt, frudlus uero xftatis O' autumni indicant ueteres Graecoijt medici, una hac appeUatione gna iHa omnia cöplexi.Sic Paulus Aegineta in primo ait;?« p^ trun^ ij y«^A«i o/ov mpixA«/« 4 Sam/ nüfotttiiriv.lt;amp; ex utra' IÇ hac fignificacione quod erac in Diofcoride up 'tÜ/ OTnifixv ad tcpus,qd aüt |Ui(j7rwfgt;«vm 4 «K/^w, ad pomi ma' turitatérctulimus: monente nos id Plinio,qui de palmulis his libro x ii. agens, eolligi ait pauloante g ind' piant rnaturefcerc,^i(S7rwpou(r«v «h/xÜ nô male fie interpretatus, quando nondum integram macuritatéha-bet.quod pxi(s7rwp« i in tempore mediae matuntatiseft. EtinAegyptonatashaspalmulas ArabicismyrO' balanis cöparauit Diofcorides,figura aut quatitate ut nos credimui fimiles illi telbatusmam quod ad odo' rem amp;ufumpertinet,nuUaeratfimilitudo;odoratusenim Arabicus myrobalanus,O'unguêtis quondam tâtünatus,utc5(flaaliaqin Fœlici O' odoi?tferaci Arabia nafcebâtur,O'utuidere licet adhucnafcunt,Aegy ptig uero omnesejalip palmulg in cibisOquot; in medicina quotidianü habet ufum. Inclinât animus tn, facile^ pùadeor,côgencrcs plâtas O'frult;fl’eire,diuerfisq5regiôib’ natos,diuerfa bonitate diuerfos habuilTe ufus: Myrobala ^*^ Ôquot; *quot; Arabia natae ob odorisbonitate ad unguéta exprimèrent, myrobalanifacfèoex unguêtoO'glan' nj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denomine,appellatas fuiffe.caeteras uero omncs,exalrjs notis,laudes O' nomina inuenilîê.Indicat^id Pl*'

nius eodêlibro;quiantegabodoratis in Arabia difcederet,poftcafiam,cinnamomîi,aliat5multa,demyro balano egit.ftatimqjilli côiunxit.quodad Aegyptias lias palmulas O' phcenicobalanos pertineret.quafina talium,nôgeneris,intermyrobalanosO'Aegyptias palmulas diferimen fit: nec illud obftat,qgt; myrobala' nü glâdem Plinius dixerit.cgteras uero alqs indicauerit nominibus: A' Grgeis enim primis huiufeemodi nô Salani. nbsp;nbsp;minû autoribus ratio accipiéda cft,à gbus populari appellatiôe cunda hcc genera balani quondâ dicébât!

Glandes, cômuniglâdis uoce,n3 unum hoc genus tâtum.fed plura alia etiâ indicâtïbus.quéadmodü amp;nbsp;eiufdêglâdis nomine.arboqi fere'omniü frudus ueteres Romanoiÿ iurecôfulti ineelligi uoluerunr.Cômuni deinde Oquot;?® pulari nomini aliquid adqeiêtes Græci,genera diftinxerunt:Qugmulta Theophraftus,O' poft eum Plinius Îongiftîme profecuti funt.Phœnica aüt Græci arboré O'frudâ fimul dixerut,à colore pomi fado u trient» mineipj/nxour enim O' fmwiik puniceo colore rubere eftquo maturi in hac arbore frudus uidétur.Latiniar boré palmâ,frudum uero palmulâ dixerunt.Indicacq} id in Claudio Suetonius: quê in côuiuio O' inter epU las obdormifcetem,oliuai?t ac palmulas oftibus ab alqs incefti folitum,fcriptor ille aitNoftra ætas una ap pellatione dadylos omnes hos frudus dicit:cü tarnen propriû genus O' nomen dadyli quondâ haberent: gin palmaqtcenfu, prglongagracilitatccuruati,humanis digitis.quos Græci Jl«K7UAow/dicunt,fimilesfiin£' Nolumus relinquere hoc loco no palmâ tätum Grgeis phoenica,fed auem efle etia,de qua Plinius lib.x. Ion gius egerit:eodéip nomine aué O' arboré didâ g» eadé auis in Syagroqj géte O' palmg forcuna fit, mortug^ ambg renafcatur: pu tatq; auis ex palmæ argumento.quæ una in Syagris mortua,ex feipfa q(dé quibus pri' us erat pomis referda renafci credebaf, fic quondâ dida fuiflê:quod qualc fit alq uiderint.Nos rem noftm agétes,monebimus qd hic Aegyptiâ palmulâ 7rw/x«.i.pocuiri uocari ait,idé effe quod Plinius dixit.-proximu habet ufum palma in Aegypto quæ lt;?lt;A4m uocat;ambo,fed hie à copia fucci,qua poculi uicê prgftat.ilk.? fitim arceac,eadéutilitate eandem rem deferibétes:Quod O' Solinus itidé teftatuseft,Aegyptiâ hâc palmâ fitim fedare diccns:Pro qua illic iiocem cmédauimus.ubi in impreffo cundistp alqslcgit «À «pi-pxSÏ 7ri7ra«' til^tt amp;C. nullo fi fic legatur fenfu.neqjenlm de coduta eius eo loco agitur, fed quod Plinius ucrtit: Quod relinquitur phoenicobalanus uocatur.ideoqjnos diximus:Eadem fi ufepad matiiritatéin arbore relidafut rit.mutato colore O' nomine phoenicobalanus dicit O'c.quafi non «ji-j-HS?fed «ptôïlegcndü fit : fenfus enim eft, Aegyptiâ palmulamante totâmaturitatemledâ,uiridi colore efle,O' appellaripoma:fi uero in arbore relidapenitus maturuerit,tuncmutato colore phccnicobalanum.i. puniceam palmulâ dici: mu tareq; id Crlocum emendare Plinius monuit,multolt;pmagis tes ipfa,O' qui nullus erat fenfus,fi «ÿi-j-xSï.i.décoda fu-crit,lcgeretur.Coadi fumus non multo poft etiam ex codem Plinio O' rei neceffitatc,recentcs addere,i!lie quo loco lcgitur:quæ uero à colore puniceæ palmulg dicûf, maiore adftringédi ui qua ficcg O'c.Cöparatio enim contraria duo exigebat,quibus inuicem collatis augerentur altenus uires.-Vnum aüt tätum legebaU ficcg.f. quod in grammaticisintegrofenfu dici nonpoteft.Verba hæc Plinqfuntlib.xxiii.cap.v.Inebriant recentes.capitisdoloresfaciunt, minus ficcæ.Deprehédimus etiäindicâtibus id melioribusO'antiquiork busGræcis,deefle nucleos pineosillicubi Diofcorides decreuit faucium afperitatibus mederi in cibopak mulas^qua ledioné fecu rus etiâ Serapion eft,ideolt;p nos illiceam inftaurau imus uocem.De Thebaicis dein de palmulis non eft quod aliud dicamus, g in eadem Aegypto nafci, priuatimq; à Thebaidc ciufdé Aegy* pti parte nomen O'gloriamfuam inucniffc,præcipui in reftinguendofitisardoreofus,infebrequam Crs' ci caufon dicuntmon febris tätum genus,ueip etiam quæ earn febrem fequitur fitim,ea u oce fignificantes! at ardore nomen illi fadum eft ; Defcripfitijin diffinitionibus fuis Galenus earn hi# uerbisiwfo eft qua cum

-ocr page 177-

LIBER I.

U?

cum multo ardorc fada febris, nullam corpori remiffionem affert.linguam flccat,nigro colore reddit j'n^ gcntemlpfrigidiappetitiim facit. Dicoautem remiflionem.non ut nuncin communiaeftimationeeiiis uo cis eft.paroxyfinum 0* accelTionem.fed contrario fenfu deceffioiiem, aut faltcm febris decremétum aliqdj idenimremiteere Laciniselb rnteracutasfebrescaufum Hippocrates.utin diuturnisquartanam numeral uit.Iuniores contra decreuerunt, frigidis poculis in fummo eius increméto plerunqjeam curantes.huiusep febrisinextindam fitim decodo Thebaicarum palmularum fedari Diofeorides ait:0'quoniam fiti ô* febri communis caufi uox fît. ideo nos fitim in febre diximus, in oculorum poftremo uitrjs milphofim.û' u t hic ^vAfwf//»-sit milphas,palpebrarum defluuia ex eodem Caleno uertimus.qui in diffinitionibusfuis ait,eu m ab acerri roadeftülationececiderint.ex cilqspalpebræid inalum fieri.

n^î iOiV/noçïAa'Wi^. Ktep. çna.

07w^ H/j 6V/0/ îAarnv 5 csriQlu) xa Aoutri.T^ixaXu^^iaâSr ? KÎ57r» r (poivi'xMV àXjU.iivài'6»VT^. j^wvO

De Palmæ cortice quem elatem aut fpathem dicunt. Cap. CXXX.

o^ «urw oi^LU^^o'' ^’''' ™'' '^ ''-'-“ ^w/jsw^fe-ïs' 3 «ù^ K^ar/ss H tuwJVs. sucp« ira. eîif«. lUt^uxiJa. Ai^àp ixp^cee -A ^■' r6i^. ù'jva./j.ip Jï ’jj^tj suT^li'.bh. si^xsacrap Ta: viiUÆ^t^artAÎ^, j^aÀaff'zx^ÇTî.ajGjuv ruva^a. Aea MaXar^iacri /jje^ta-a. ^ Kara srÀacr/xao-i, w^xS q ^ uTf^ôvtT^ia Cl so-P^XPP^^'^^^VTix. Hj H7ra2x.a(5lt;riaâto'iJs, fxt •yw{jh’x rgt;iq a^/xo^'ncri t xa]a7rAao'Alt;.a’^. P-sAcüv^ Q lÿ T^ijç-aç Tgt; à^it HMa oi^tcr/j-H-X°P^°lio‘lt;^i')(_^, 'leà^opS/jo/} J^ ittf^i^-X-OÎÇ.^J T’zç 7^g|' n.vsi/i,^ esrÄar^^ya. a^W^iJ. gt;^°lt;^it^n^usî^cu/‘^^/j.a7ilo/xiVHpi'siio‘iijgt;' KTOAh j O-VV ^NTlVIl XJ KK^a ’ïTOnOfcr«, ly Ê« 6f^a H^ttjas x'.^Cüjaswnj.iy b T^it^o/xtVoS 0 U7r’au^ K^^ç^sAarK xaAöT^.uvr’ ènw/j q

PAlmæ cortex, que elatem fiue fpathe alp qui appellant, florentiu adhuc palmula^i frudus operimentu amp;inuolucrü eft. Vt3 tur in fpilfandisunguentis eounguenta-rqtEft^ probatifiïmus qui odoratus,grauis,præ-clufus,ôC pingui interiore parte eft.Vires adftrin-gendi habet, fiftendis his quæ pafcendo ferpunt accómodatasïlaxatos confirm at nemos, côcifus, malagmatisœ amp;nbsp;his quç illinunf,additus.Præcor dqSjinfirmo (tomacho.iecorisqj uitqs prodeft,cö-gtuentibus SC accômodatis cataplafmatis admi-ftus.Denigrat capillü décoda eius,fi continue eo abluatur,Potü idc uclTicæ renumq^ eu urinæ ma-lo aliquo. Si interaneoçt uitrjs prodeft. In aluum SCinmuliebres locos deftiUationes fiftit. Tener idem cum refinaceraq^ impofitus uiginti diebus, fcabiemfanat. Qui intra eumclauditur frudus.

elate enam uocatur , à quibufdam uero boraf-€oS««oç.'yaùr(5su7rfiKûÇwvT«aîra ^^a fus,8C ipfe adftringendiuim Habens, eâdemcor-TH0171x0«. j^u^iç ^ ^/M^i^iv^iat^ tici huic poteftate,uerfi ad unguëta inutilüQuod «j r ’«oiaybo;) j Tæ Ti^tui a Aamp;JMp ty aïr» præterea cor fiue medulla trunci dicit, cadido èC m^orcpa.rijèiêi^o(rn6ijS/j2/j lya^i^o/xivov, ipfum colore,recens in cibo fumptum,decodS^ W 7Ç0Ç 00-0. v^ 'o ^oujawl^. ad eadem omnia facit ad quæ boraffus,

INTERPRES.

CRedidi ego fempcr.oportere hominé qui fua aerate docerc aliquid.win eo Contra ucterü décréta,aut aliterfaltê,dicere cogicaiient, fine inuidiaprimum id aggredi : mox nequaqfolicico anxio'ue animo ideo effe.q, ab antiquioribus.hisqjrecept» iampridé autoricatis, aliter q ipfe fenciat.in eadé re tradi-’^ ^O'’ftitutü aliquid aliquando fucrit.fed id foin animo agere meminüïèç femper utrobi ueritas.Nub Iibi emm minus q indodrims «T bonis artibus, quae ut in luna fit. quotidianisluminuincrementisaugcnf O ornant.uetuftatis maiorS cp famae ratio habenda eft.Necpin tota Humana re.fi diligentius cumfta à nobis expendantur, quieqinuenieeur in quo minus conducat q in melioribus his ftudqs.quaeciiip illa fuerint,eolt; rum^honore ©• utilitace.nomina pro rebus admirari.Et quonia Plinius de palmae cortice.que ueteres Grae ci elatêfiuefpathêdixerunt,aliter tradiderit. rerjeienda ftatim effe quae à nobis ex aliorS hiftoria ö* fide di-centur.Si enim id fiat, peribic quo uno ufq; ad hanc dié fleterunt, (Ö* indies meliorefcunt artes omnes, adip cientibus,detrahentibus.emendantibus,mutantibuslt;:palijsatçpalqsubiçmulta.neqjaliud agere nuncho^ tainêoportebit,qotiofummaiores audire;necquafiduLCs,fed dominos antiquioresfequi, autoritatiomia Wibuentê,^r ex cómentarijs eotü tantii fapientê,tanq imperari.ueritaté non inueniri oporteat.trnihil inter hominé 0'librüinterfit:quodpraefaci longiushoccapitefumus.nequis maledicendiftudio Pliniu me incef-fere opinetunVtilitati emm confulimus, amp;nbsp;quae non fun t cu m alqs Plinio eadé in palmae cortice hoc,indica mus. Videturislibro xxiii capice vj. elatê fiue fpathe hanede qua Diofeorides hoc loco agit, in cenfu amp;- hh Elate, noria palmarum proprium habere genus credidilTe. quae medicinae conferret germina .folia ÉZ corcicem: cum tarnen caeteri omnes non palmam.fed palmae partem quam mox defcribemus indicenc. amp;nbsp;multifarh ani appellent:Hic primum aic,quam aliqui elatem fiue fpathem palmam dicunt, operimentum ÉZ inuolU' Spatha. crum eiïe fruflus palmarum,adhuc florentium ; quo uocum complexu nihil inteUigi poteft, quod ad pal-mxgenusaliquod pertineat,fed eius partem,qua ante quam deflorefeae palma,futuruseiusfrucflusclau-ditur ^inuoluitur.Poft hunc Theophraftuslibro tertio in plantarum hiftoria de palmis agens.cum geneva earudifcerneret. in eoetiam mafculâàfœmina difFerre dicebat, ch maftula florem prior in fpathe ferret;

fpathem

-ocr page 178-

140


D I o s C o R I D I S,


fpathem amp;nbsp;ipfe ide quod Diofcorides appeUans. Galcnus itidé tenerü palm» germen elatem uocat. luliuj Pollux praccerea non longe à fine primi libri.de palm« partibus docens dixit: Ex quo aüt palmulp pendent* Ipathe uocatur;utiturq} in ea re Xenophontis ö* Herodoti teftimonio dicentiii,gêtibus quibufda ex his fp3' thisarcus fierifolitos. Quinetia Græcorû meliora lexica elatem plura fignificare docent,©* inter caetera, Ut Hefichius ait.x^ ?» pa/wx^r -nfiiTla Ïx^vim, id eft prima palmaegerminationê. PoiTem amp;nbsp;plura adqcere his uC' terü teftimonia.fed hxc fatis in re manifefta fint.Quod enim hic ait,in Ipiflandis unguentis uti clate haC uU guentarios, idé eft qd Columella amp;nbsp;hic ipfe in conficiendo unguentogleucino obferuaiierunt:in cuius con fetftiöe Diofcorides palmg fpathe utitur. Columella cortice de palma,eandêrem in codé ufu diu er fis appel* lationibus indicates. Si emm fpathe palma fit, nee certa eins pars aliqua intelligatur,oportcbit aut intégré arbore ad unguentü uti,quod impoftibile crit, aut earn arboris ignorari parte qua fieri unguentum ab iW* prgeipitur : Quodejjin gleucino unguento didlii à nobis eft,in plerif^alqsobferuariadiligentioribus©’d«' prehendi potent. Paulus Aegineta poftremo de totius palme uiribus lib. vi.agens,cû de frueftu egiftet/ub iecit ftatim : Trotn-wv 5 s-uT^zHWTtfóf iy; ji oT»» if^^'iiirftee t ){$t(Tfgt;v t «{luuM^ou: quod eft:omniü uero paimp partiü ms xime adftringit,quod ueluti indumentü nafcentisfrudlus eft.nihil aliud g fpathem amp;nbsp;elatem hanc ßiofeo* ridis figniftcasQux uox abieti etia cömunisfelatë enim Grxciabietédicunt) caufam Plinio attulit.utabic tem palma hanc èius parté diceret,©* propriu eius genus faceret: Cum tarnen ueluti adiedhuum in paling , clate fit,«7?gt;TÜao^ ditSa.q» in longitudinêfimultirlatitudinê procédât .•docêtcpueteresGrxcoqjgramatidi tna elatê fignificare.NotilTimâ primo omnibus arborê,abietê fcilicet;Tum extremaÓ'latiorc remi in naui* gio partê:qua forte' fignificatione non à palma manus.feda palm«arboris parte hac Latini in remo palmt* Falmula. lam, ÖC Maro in fpedlaculis ab Acnea in Sicilia editis, «Sc Icuas ftringat fine palmula cautes,dixerunt poftft mo noui, amp;nbsp;iamiam nafcentis in palmula frudlus inuolucrü amp;nbsp;indu mentum hoc: fimili forma ô* figut^ omnia,cum latitudine aliqua fcilicet in longü procedentia: Qua forma etiâ fecit,ut fpathe eandé hanC paf parté orxci dicerent: Siquidc fpathen ea gensgladiS uocat : Vocat 3C rudéqua huilantes in coquend® feruoresdefpumantutjö'in hominclatiorescoftas.Sic Columella libro ultimo capitexxiii,ait:Dein perm* feeto fpatha lignea.notüTimû in coquina inftrumentfi ea noce fignifîcans : quo fubiguntur amp;nbsp;defpumatu* ad ignê feruentes in fidlilibuscarnes; ©* Pollux in fecundo teftatiis eft, coftaqt noftraijt offa fpathas dici ƒ quoru omniü fimilitudine noua palmxgerminationé orxci elatem ©'fpathem uocauerunt.Qualis autém palma elate hxc feu fpathe fit, facile noueruntqui in AegyptoCrin Syria remcontemplati aliquandofunt' Audiuimustpnosabijsquidiuillicfuerunt, accedente uere, cumnouiinhacarborefrudiusappetunt,tti' mere in fummo trunco palma,qua parte folia fimul ©frudus nafeunf,ueluti in frugibusfpicarii uaginâ:0' in u troep dracunculo feminis corticofum inuolucrü, tencra primü,moxlignofa materia ,qu« ufqjdfi flor© prodcunt,c5 latitudine aliqua in longü procedit.prolatis deinde floribus, amp;nbsp;poft flores racemofö palmufi turn frudlu arefcit.relidlaip ni arbore,fequenri anno aufertur,non aliter g putatione inutiliafarmenuio**' tibus noftris per uer auferunt.Nec alius nunc eius toto illo orbis tradiu g ad ignés ufus eft.Quondâ uero ad unguenta©'medicina non paru cxpctcbaf.Et hanc palmæ parte, non aliquodgcnuseiusdefcribit hoc«' pite Diofcorides. Videfaût Plinio fie exiftmandi caufam dedilTe.g) ubiqj legebauçio/v/^ ùoermid eft, palme eU te:qua dicendiforma, uidef ^d ille ait, poffe fignificari. Verunen anciquiores orxci, ut priuatim in pal*^ Pollux etiâ teftat,totas fxpe arbores ©• earü partes qfdê appeUationibus indicaucrût. Verba eius primolib-hgc font : T i4v^z çeiti^it nbsp;nbsp;5 x^tiA» i/xuvi/xuiÇMil)yw«T«/:qd eft:palmx etiâ ramulusxquiuoce palmaapp“'

latur.quârationéfccutus Diofcorides, elacem fine fpathem palmx parté,palmâ dixit:© ne legentestoti« arboris appellacio falleret, adiecit qua fpathé fine elatê aliqui nominant. Quod fiquis etiâ totâ elatx h**®* hiftoriâ © bonitatis notas diligentius in feriptore hoc contêpletur, facile intelligit, nihil efife aliud daté haû g quod nos dcfcripfimus,corticofum palmxadhuc florétis operimentü,©ex Columella ccrticcpalmïap pcllauimus:Cur cnim,ut cætera omittamus,in arbore landet prpckifio, © qd hic ait fzi^vxlj«: qua uoce erf Cl prgcipue u tunf in qs, qup elaudi © aperiri in homine pofiunt,quales oculi © in muliebri fexu partes «!ƒ' qu g funt. Laudauitlp hic prgel u fam elatem,earn intelligens qug anteg dehifeeret leda fuiffet poft quod te* pus inutilismedicing©unguctis fieret. Cuperéegodracunculimaioris^prgfertim inuolucrü,© quafeot' ticofum cucullü fernen eius ueftientêlcgentesaliquandouidifle,utquodlongiusindefcribenda palmg^' tcà nobis dicitur,eiufdê ferc'rei prgfenti imagine certiusintelligerent. Et hçc propalmg cortice didaà u®' bis hadenus fmt. In quibus fi alicui forte contra ueterû Plinqtp prgfertim décréta petulantior uidebor, me' ininerit is quod non multo an tea diximus, rem magis g nomina fcriptorü admirari fapientes confoeoiW» © fine inuidia ueritati confulere omnes oportcre: qug in elate hac tot ueterü fcriptorü autoritäre confirma^ ta,non debet abunoautaltero conuelU. At dieet forte'aliquis,mu]tü Plinio tribuendü:fatcmur©nos:uen* non minus tot alqs g illi.prgfertimqj crxcis,© medicina plantarumlp hiftoriâ ex profeffo docentibus,qi®' les Theophraftus,Galenus,Paulus Acgineta,plurescpalqfunt:quibusnefcio plus,minuscerte gPliniom* buend ü non eft. Dicendü in extremo capite illud etiâ; Barbara efte uoeê que hic ait claufum in folliculo ho j palmx frudüborafifum dici,cundisutilé,quibus©e!ate,prxtcrgunguétis:© quod nosQiyîf«^'”'^“^’^ tri^fZ/tv. dullâ uertimus,àTheophraftoprimodcplantarühiftoriaijsuerbisdefcribi:Summüiralt;pcortexcft.àr™q corpore feparabilis:quod uero in medio lignitertiü à cortice, uelut in oflibus medulla eft,aba]iquibus coq ab aliquibus medulla appellacunldqjhoc loco Diofcorides v)yt'(gt;lt;/l/ovTnïgt;S|Uvov dixit, mediâ trunci amp;ft*P*^ in palma parte,candido colore,qfdcutilequibus© boraffusillepauloante deferiptus Poftremonéme®! nam © morbos hoc capite penitus,negligamus, breuiftime dicemus.-laxatos nobis artus efife, quotiesla®' ^tuslaxa* guentibus,© à fua firmitate delapfis qui eos continent neruis,impeditur membrorum motus. Quod ma H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plerunqi fieri uetercs medici dixerunt, cum ex nirnio calore aut humore poft diuturnam cura febreOal^“

dinern refolutis partibus illis,malum nerui temperamentum contraxerint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

-ocr page 179-

LIBER L


n^i' péaç Kt$. çvê'.-0« Trao-a £.u\u^oç,tvs’op.aj^oç,a-Jotjxiç. furMV /J-tV T’i H rAuK0a tu ?0MaxwTt§«. 6^W3'/c«z7P(7'HV rtv UMS'« -^i sé^aj^^.vÿ 7rvóV,ua7°VCT'a,ü6£V tm . rm^NoVT l^Siv aïJt'rs. H 9 ó^êa Kauer» Mtvasoiuax^ 6oK0if yy Isi sa-AZuuTi^a. gt;yo5 5n2^uTt^a, asoMoS 9,K3sinrfiKK.H 5 o’ivmJVs Mtirlu) £j|^i] J'uva/juv.'? yo^tias o ttu^hv^kjou/ Bnç !^ kAim,^ £7ri7rawü^rtV3(5 'Tr^aero-j-K/xa vi 0 (riW£4o/j3L(Z3Ç,KOiA icw ty ïo/xa}-OU ^u fJ^ri lsva'ip,Ci'lfS^X')(illt;= 9 eyVOf^^^iaiyJ^rä, «lAOTrfoÏKOUÇ w^tA© TTiû/xtvoç. G t’içÈrKa-^îer/jiaTai/'uertVTe^iî^Ôl Çoikw/i aç/xot«. tu 95KS0/J 9 ff à 7rû9Ai/x/xa '^Tn^lwn/j t-j-x 6t/j ^ ij.irifi ,atAi2;,7r5o^ 7t ta Ç^ Sû:,H^ t«(Ao;a,iy teAja tXKH,ty 'jrftçûria rà c^ tPa-RTVAoiS. voiuaç 7i,iy UT^X^f^jty cuJaAr/aç, ty T« (^ (UMTÄ^en. £1 fxxÄisix. ^ o^tiaç.

n^i Kim'v»/». Keep. Çity*.

a'^ av0K av^ « ty KÛ^VO» KaXa» T^, yy aûràsuirf'Kà K5 jn^cw'Z'Ka C KaJasexA^KÄ ùcrif Cl ^^fx Kol5t;H^à,açMoZo''î“ ‘”5®? “ ^




H joa. “P JV Scp^lx^a «ür, ou Am^u urAa^wv-‘’‘“Pgt;'y ôJ'ûVru/i er^OiW.tvw/jeTtaKAuff'jU.a. àv« KûS'.H,aa TVîVrfioKNAiKDÎç îv KalaTrAaer^ triji. kû^oven ri^î 7iVilt;gt;,fj.i 'or^^A/J^ajJ '^’ ô-Ao/j 7« ’wiouç Koc]a7rio'vfaç ^eç kut(V»s œS 0^ tA«XÎS'ouç.A;uAi]ov’) 9 uç H Wkiî/ç.

HiÇi ’Znl^iafi. Ktp. Ç-^^, Ai rà AtTTH 9 ^ ^oaS a ^VtS e'/tTia KaASirijSUT^iKHp t^ovla Îl aura rf^Wa/xif] jTl^c'ç orra ^ 01 KU^IW ^5i«.o^ult;ri. y JV aepQx/Jia r?^



|ë4S/j, tA^v^ap 7rA«niaç 7P^tv ^K^va»quot;-trj Hÿ^ÂTfKTtiv^.


•4lt;

De Punicis,fiuc granatis mail’s. Cap. CXXXf. Hccam L Romani punicG fine granaiu malGdicunt. jBonifucci SCftomacho accomodatS punicuomne malum eft: ide tarnen non nutrit. Stomacho utilio



ra quæ in punicoç^ genere dulcia fun t : in febrib’ tarnen uitada, quod ftomachocaloréaliqué affe-runt ÔC inflanuQuæ acida funt, ftomachi ardori-bus profunt, maiorcsqj ad reprimendû uires habet, Slt; ad ciendâ urina efficaciores î eadem ori iri-grata, guftû adftringuntî Vinofa médias habent uires.Acidoçi acini in foie ficcati,tum obfonqs co codynfperfo^uc tritoni puluere,alufl ÔCin ftoma chu deftiUationcs fiftunt. lidé cœlefti aqua-madé tes,fanguiné expuentibus utiliter bibunffquine-tiâinfidentibuscontra inteftinorû tormina amp;fœ minaçi fludiôes profunt. Vtiliifimû præterea qd expreifum ex punicorû acinis fuerit, addito mel Ie,côtra oris,genitaliû fedisqj ulceramtile Si contra digitoru pterygia,quæ pafcëdo fer punt,excre fcentias,dolores auriü/SC nariû uitiaan quos ufus præferf omnibus,quod ex acidis expreifum fuerit. Punicorû uero flores, quosGrçci priuatim cytinosuocant,Slt; ipfi adftringêdi,ficcandi,repri-mendit^^ uim habentes, cruëta glutinat uulnera: omibus,qbus amp;nbsp;mala,accômodati.Decodo eoru mobiles utiliter colluunf dêtes,ôifanguinehu-mentes gingiuæ.Ad côtinendosinteftinoçi rami ces qdë cataplafmatisutiliter addunt. Ferût qui-dâ nulla oculoçi lippitudinë fenfuçi eo anno ho-miné, qui quâtumuis exiguos très punicæ flores deuorauerit. Exprimit hypociftidis modo ex flo-ribuspunicoçifuccus. Punicimali cortices prg tcrea, quos priuatim aliqui malicoriû dicunt,eâ-dem adff ringe nd i ui qua habent, cun di s quibus 8C flores accommodati funt.Radicû punicæ deco dum,lübricos latos pellte potû^ôC enecat.'

INTERPRET.


NOtior g ut tradari longius à nobis debeat punicorn omniû hiftoria amp;nbsp;ufus eft .• Ideo ex Crxcórum in hacarbore er porno decretis breuiter diccmu8,pr3ccipu5 habere punica omnia adftringedi uim, eamep ob caufam refrigerate ficcarecp:d' inter fe tantum differre,qgt; dulcia xquales utraflt;$illas uires habent:acida maioreinrefrigerandouifünt.Ö* quod incidataliquidhabent. Nucleis præterea maioréad-ftringendi ficcandüpuim gfucco efferomniburipijs efficacioré elTccorcicê, quê priuatim malicoriû dieüt. Simili preterea O' æquah poceftace elfe flores,quos cytinog uocant. Animaduertendu er illud in hoe capite, quod unoexceptoin cundislegiturCrxcis.^ j !ƒ««» Trvflà InfMttiibiiKlu amp;£.amp; à nobis contra commune ff gnificacionis xftimationê conuerfum cft: Acidot^ uero acini in foie ficcati ere. iryf'SvM enim Cræci nu de 03 pomorû,quales in cerafis.prunia O' uuisfunt.appellanc.iyKuji/xuero acinos: idqjtani comune nunc eft O' re Ceptum,ut oftendi aliter à nobis nee polfit nee debeac:0' nihilominus contra commune fignificatione fua-dentibus id niuItis.Trrfm/ acinos,non nucleos uertimus;primumq; id f uit,qgt; in uetuftilTimo O' omniS pro batilfimomihi codice non 7rvftó,qui nucleus, ueru »vx qui liquor eft,legebatur;quali ad cohibenda aluum O' in ftomachum deftillationes non adnis nee nucleis hie uti iuberet, fed ex acinis expreffo liquore, eo^in foie ficcatotguifenfus forte'abfimilis ucro penitus non eft: mox quod præcipitur in foie ficcari, congruerc magis uuidisO cum came fua acinisg nudis O' per fe arefeentibus nucleis uidetur. Cert ins quod fequitur idem oftendit, ïv^j'faro.X -^ iifSM/^fA»-^ Ttvfivut, quod eftmtiliJfimum O'quod ex acinis expreffum fue-r«, decorum O' nielli mixtum O'c. quod enim exprimitur « uuida acinorum caro eft, non duri O' arentes nuclei.


Try f Uli KS“'«*« Nucleus/ Acinus«


-ocr page 180-

14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 1 0 S C O R I D I S,

nuclei.ld^ Pliniuslib.xxni. capite vu. his uerbisforte' indicauitrEx acerbo fit medicamétumtScomachW uocatunutiliffimû oris uitqs,nariü,aiiriiî,oculoij« caligini.pterygqs,genitalibus, amp;nbsp;his qux nomas notant, érqug in ulceribus excrefeüt: omniaexhoc feriptore accepta-teftatustpex acerbo punico fieri.aeinos eins acerbos ut credimus intelligi uoluir: quod O' iuniores in feriptoris huius interpretationefecuci etiam font! quibus.accedentc ratione amp;tâ necelTitate.nô male credit. Aut igit eöftituendum male legi ubilt;ÿ7r7(gt;»*w,0' prohis ovy indaurandüexmelioribus Gracciseire:aucquotêporehicmedicamateriadocebat.mutataji^ mft^tilfitin fivut fignificatione.non nucleos.fed c3 nuclcis carnê,ïr quod Graeci mfiMcfTtm dic5t,indicaffe:in qua part' inclinât magis animus nobis: Nee tan tu inclinat.fed pro Comperto habet, indicate id Theophrafto,qui pd' mo de plantai?! hiftoria uoluminc,quo loco difFerentias docet quibus natura uuas,corymbos.acinos,fp*' cas.aliai^ijs fimilia fimul coaceruauit, de punica fic egit : p«vipwT«Tix X tS m)(U(iShi 4 f o/«r. î rf mflà 1*“’* •srfKTri^mr. qu od eft: Manifeftiflime aüt,quon ia in p u nica feparati funt,7n/piiv enim fingulis fingulo adnald tur.qua uocc «r defcriptione nö interiorênucleü, fed cü fua carne acinS inteUexit: eaq; uocis fignification^ amp;nbsp;ufu Diofcorides hoc loco eft ufus.

nlt;^i BaXausïu/j. Ktep. ÇVE.

AXans/ov tsiv atflo? Serj/aç |o»aS» iiSil J^i lt;^^p avlV) ■arAi/ova. tuji-O'Ki'TJ gt;0t/p ^ AtUUO/J. H9^ TTUJ-|o/I« Kÿ^ ^Ûffoj^^ottu . ÉOIKi JV KU T(V® |o/alt;;. Ji^UAÏttTa( J^ WÇ K UTTOKISÎÇ. △(/

Vlt;X.fXip lt;fê EX'! S'UTïf'K.ZtU . 'fpiova'ix.p T^o’lJ « 0 Ïl UTfRISIÇ ^ Ó KV^V©^.

DeBalauftqs, Caput CXXXII. BAlauftion LRomani panter Grecis ^ lauftiu dicütJ Sylueftnspuriicf flos b»^ lauftiü eft.Eius plura funt gna: inueow^ em cadido,rutilo,et rofa^t colore,SatiuÇ punicæ cytino fimile balauCtm ë.Exprimit aco fucc’ euä hypociftidis mó. Vires adftringédi hét, ijfde oïbus accómodatas,gbus hypociftis et cyiif*

INTERPRES.

Mlfcebitomné punicg floijt hiftoria, c5fundetcpeoiÿ inteUedü.fidiuerlas ueteiÿ de cytinisÉr balaü' ftijsfentêtiastatumcoUegcritaliquis.necu^g inter utruncphuncflorê,mutataeip ex figura: finU' litudine amp;nbsp;uiriü pan poceftate appellacionis caufam affignauerit: quod in fcriptore hoc faciUimf deprehëdi poteft.pala diccte,cytino,qui fatiuæ punicg flos eft.figura fimile balauftiü agreftis floré.amp; p^f* in medicina poteftate effemominisl^differêtiaab antiqs ideö faÂâ, quonia gne cacti er natalibus diffère«!’ qua negligêtespofteriores,omniü puiiicai?! flores, balauftia dixerunt; Ér quonia notiorer comuniorfativ* elTet.in eius tatu m floribus feruata balauftioijc uox eft:Cü tn Cr hic.Galcnus^ amp;: Paulus Aegineca, manif' fte cytinos in fatiua priuatim appellaucrint:balauftia uero in agrefti.-in gbus fciêdum illud eciâ eft.cycino’ punicg floresatumorcdilt;ftosaGrgcisfuine;KVTM.n.illi qdambituertumorefuoaliqdcapit,erinfecïauditgt; dixerüc.5ic Galenus in anatomc,Mp«AM ,i Trar mM dixit.i.totu capitis captu ir ambitiiSic Athengus in qn''’ hvTM nbsp;to de thalamego Aegy ptia nauc.MowMv«« jw-^ii^i^ /^iSr r RÏ^r.fnz^ wz«:quod eft: In medio a3t eius capt“

Cytinus. O'ambitu fabricatatricliniacrâtûre.Exquafignificatione cytiniinpunicis etiâdidifuerût, q, captu O'squot;* bitu fuo futu^t pomü iam tune intra fc cötineant,Cr quaficöceptos acinoijt foetus ad maturitaté ccpletJ^'' tur.Ce ba!auftioq2 nominis caufa amp;nbsp;origine nihil pro cöperto nobis eft: De uiribus Aegineta hoe breuinf me tradidit.efficaciflÏma in aftringendo effetficcâ frigidaephabere naturâ.ftimmg cutis ulcéra ad cicatrix' pcrducere,crdeftillationescohibere;utiiÿhispr3ecepitin quocidianisillispregnâciüuomitionibus.ftoinâ' cho foris c3 plerifcpalqs impofitis.Qui deinde colores albus.ignis modo flauefcês,er rofeus ab co nunicr’ tur,non in floacfolqs/ed in reliquo corpore, ut credimus inteUigédi funt.

DeMyrto. Caput CXXXIII.


n^i Mujtr/vxq. Keep, jvs**

MY^CTf'vH H KM?gt;0Ç, 'TÇo’q A\ 7^ *9^1 KHV -^^ip^i fJi.iÄClt.lV9 ^ A^KHS «5 ,txûJ\MTÉça.€l rami’zU.5J5^o/j K OÇ^VH. 7°/J IjSjJ Tl H.’^Wp SiTVaTi' ^op quot;xa. J^W9/j.t^ lt;R av^ ty r k^Stpu suitf^kk.A: J^Of^ JV o K^TflJ XA“?°? ■’^ ‘^ ^*S^ i(Q-lÓfJ.tV0lt;i oa/j.oTf[óiK.o7lt;= ty t7^ 2,MVofJ^oi^ 'diJ) Kvsip. ty b EK. z?^j^Aw^Sp JV /xv^rap EK.9A(SE'vru/j xu Ao'ç, rà aura Tfiê'. ivso/xa^oii up amp;nbsp;cî^Hàno'^ a^/xó^ap. lt;fa.'\a.y^iO({^HH.Ti^ ^QU^ (ruo^TnoTrTiH' KTiq d'au oha. ^ 1® à^E'^-wa Ji '^ K^Tfu ’^'1 '^lt;X'^^* e4’*^^''? «^ ‘’^«b O'^Vf ^ Ka]a7rAa lt;ÖEtq, roe «^Scu^rsjto/t’ eAkx S-f^arrEU^ P-irac 7r«ANÇ ócAlt;2i7’u j{gt;17rAafiamp;Eis,q)Air/jtovoc$rlt;xS ^o46aA/zo7(5 ^am^. ty TT^oç oiirïXa7ra. 9 ett» TrAa'^O.tyb ^ «v^ 0/vos ÊK.OArÊÉV’T r K?57fu.)y

MYrfinen LRomani myrtu dicunt-J Medicinæutiliorfatiua nigra myt tus g eädidatetin eo gne multo ma gis motanatfemen tarne infirmas fert. Adftringédi uis 8C myrto 8C femini eftïD’ turqj fernen uiride panter 8C ficcu in cibo fam guiné expuétibus,amp; cotra uefficf erofióes.Fa' cit ad eadé ex uiridibus baccis expreffusfuC' cus, ftomachoSf ciendcurinæ accomodatu« phalangioçe morfibus, feorpionfic^ idibus id« in uino utilis. Dénigrât capillü feminisdeco-dum .Idem in uino elixum, ulceribus in exffC mis membris illitum,medetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«®

ponit praeterea oculoçt inflammationibus,Ic' nit^ easlllinitur Sf contra ægilopas.Quod fit ex myrri baccis uinfi, line nuclcis ex pre (fis 2^ quadam

-ocr page 181-

LIBER r.

»4J

iw 'jfc!‘ofgt; t)i(pt-[n^^vr^ lt;nbsp;o|/j(l }^' 0 lUa oUTU crKÂladatîçjJtKjûUTraÀoç lt;amp;nbsp;'Tt^OTTivó/jjoioQ. •Wi^fj 'K^n^ oem ^ ó K^TToç. ernaS/cr^aTix ïv iW.HTj’aç. Ti^oirfwcr^i^. Hj tßa.nTOÄtca. rf) ^oï Haîç Kj^o^tJ. iT'^KX« 9 ^ 7r'nu^‘ 0 «xw-jai^.iy o^ewÖH/^aTa. ^iX“lt;? ’’’^ ^^era§ We X'I’ M'rVUTj o ty A/’^aZ^j uou^ gt;y 1° £k i?^ ^t/^u/j aü^ cT'H.Â/aÿ'^zî^ov tÄixiop. »y i' lt;?^7 çjÂ.op Jï à(pJ'J'’'M^gt;^’^^ '^‘^ f.rK.a.amp;'ia'/xa.-' n«^/j.ó^i,\^ 'JT^o^ TKxaAa^avcZquot;j a-ru^TTM^toTa ^^^«,07^0? acru^LTrw^amp;jTa KaTta^OT«. w4:£A/|Uw^ K.a.TQWTXë'Tl^ cr/M^ 5^119 w «A'yXS. gt;y Tt^Jç WT« True j'^oSvra £7-^Vfxo.Ti'^, ty fiiAatr/^ ^'X“^'- *y ^^ “^quot;^ 9 j^uAa^Ta aura TPiQ. aura 9 ra. tJJuZÄa Af et najaTrAaayoutva èu til? a^ja^Mo^i T’ZçK« 6u7§oiç -f^ Wi^. iq ‘^Sj/j-câlo/j-îvoiti rÓTen^ nacn vy üoiAianoîç. tZai» ö/jl^xjckiu« ? « 50 J'ivou’oAirou ly oDi'ü /xi/jjr/xïv'd ji^Ho'i, lt;51 ï^uriTTiAatr; ,$^J^üp.ap ri tfAî^^ovaîç 0 W/vunr/CT-z X9»| Kü'AXwfxa.a'i, ^x^a lt;^ A^a ^ûîVu^fr/ 0 7r[i^u^io/^ ,'^Ha'ifj.lt;ii^ KarK' wAaT^tT], 0 Ka3-u95oiç /aa^aAa/Ç 0 fJM‘ Ço/ç. «yWi K^tbaH-S/jsiZ^ïi T^ / tf^wrai?' Kt Kau/xtua Jï ty «lUa /xtra Kx^co^, vru^iKausa 0 irfïjur/a.iy ■^cûvuX'aç’'2'Tj • X“^'^^'^ 0 ra tfu/^a •^a^^to/xtua oiVtS 7raAcw§.x uiPa ^So/x€5!ou.gt;y EKÖAiSi^.y 9 X^xaquot;'? “5? Tt^ocr çatruov'i®ç, ^xjwSîi'ç v“ tv^^S Hÿw/'uvarêf.

ni^i* Mu^^tc^avou. Kt(jgt;. çv^ ^ ^^^ /xv^TiJ^M/üp 7^zyó(j2pop, uBl^ucr/Ç £S)|U al OjtuaAcÇ o^^öutfx^ ly b^oX^Ç' ó/oitl xæ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5tQ-7^i'PT/xujin'vxç Ti^é/xvo/j.

sutfjö Jt /xa^o/i ^ /xu^r/vx^. St7Pr/6t^ J^ ko '^^P i^ P-ifip o 'ivtü avsxjS ü:va7rAao9-£U7t t’S ’Ï,°?^quot;J^ ^5»’® ^’lt;'« |x^aiv?),2v^asiKur^o^ A Ä T K^7fu ly ? lt;j)u';^5ï^/rv'u/xtvov kx^w-TH ty ’i'twoZ§,£fKa9i'a'^alt;r/ n xy KaraTrAa-9'p.W7gt;iQsviwlt;i J^pSjjotq.

quadantenus decodis/acefcit enim nifi fic cure-* tur) ebrietatem præfumptum Sf crapulam arcetï omnibus quibus Si fernen,utile: Procidétibus fee minarum Iocis,8C fedi,muliebribusfludionibus infidentibus medetur:Furfures,manantia capitis ulcéra,8f puftularum eruptiones extent : fluenté capillum cohibet.Mifcetur emplaftris quas Graeci liparasdicunt,quemadmodum 8C oleum quod ex eius folqs confedum fuerit. Quinetiam infidë tibus,ut præmonftratum eft, prodeft folioru de-eoeftum. Si præter hæc laxatis, 8C qui firmari ne-queunt articulis.Fouétur eodem etiam fraefta of-fa utiliter,lapidofam duritiem,quam poron Græ ci dicunt,non inducentiaVitiligines cxtcrit,con-tra purulentas aures inftinatur,8C denigrando ca pilio mfpergitur, Poteft Si foliorum fuccus cadë omnia. Folia itidem ipfa concifa Si ex aqua iilita, humidis ulccribus profunt .ProfuntSf m omnes corporis partes deftillatiôibus cceliacis'c^,additis acerbo oleo,exiguo'ue rofaceo aut uino.Profunt Sc facris ignibus,teftiü inflamationibus,condylo-matis,epinyâidibus, Si his quos à ferpendo her-petas dicunt ♦ Siccata cadé Si in farinam trita, re-duuqsdigitorumt^ pterygqs utiliter infpergunf. Infperguntur itidem humêtibus alaç: SC fœmoçi uirps;fudores'cp in cardiacis cohibét. Cruda eadê Si crematorum cinis ambuftis,digitoip pterygfjs. Si reduuqs medentur. Colligitur ex folqs fuccus, afperfo uetereuino ccclefti'ue aqua,cxpreffus. Vfu s eiu s recetis adhuc eftî cariofu s enim fit, qui arefeens inueterauit,8f uires amittit. Quod ue ro myrtidanum dicunt, inæquale tumensip adria tum myrto,Slt; eodem illi colore eft, truncum eius quafi manu ampledtens,maiorc in adftringendo ui quàm myrtus eft * Tunditur, additotp auftero uino,in pa ftillos conform arur,ficcatum^ in umbra feruatur, multoefficaciore quàm myrti feme Si foha,poteftate.Mifcetur ceratis,peffulis,infidé tium fomentis cataplafmatistp,in quibus adftrin-gi aliquid oportebit.

NTERPRES.

QVx a Plinio amp;nbsp;à nobis fatiua myrtus hoc capitc dida eft.niillam habet,ut in cæteris plancis,confitio nis aut loci rationem. Nec quia au t artificio humano in hortis confira meliorefeat * aut quia incultis ^defertiscplocis proueniens hoc tantum alia à fatiua fit,eo diferimine indicata eft, fed qgt; toto genex reabagrefti,quâGrgci oxymyrfinen.Latini rufeum uocât.diuerlà eo nominis honore à Diofeoride Pliniotjf et à nobis ornari debuit:rufco enim comparata myrtus,mitior, amp;nbsp;quod Graeci dicunt »/Â^amp; eft.illa enim eu fpidatisfolqs.uulnerans magisgpungens, afpenorô' indomitamerirohabendafuit ; qualisautem rufeus fit.Ér curagreftem myrtum ueteres earn dixerunt,cum de oxymyrfine agecur^certius patebit. Interim de myrto,quxquocuncploconafcatur, eademappellationeindicanda eft,nouille oportet,colore infuogenex te præcipue differre:er ex ea nota tancü iifus diferimen effe: dixerunt«^ ueteres nigrâ myrtû.quæ eandidx coparata nigrefeerer.-ö' Candida,quæ nigrx coparata albefceretEfl enim in myrto qux nigrius,0’ quæ câ-didius uirefcanprælatusqj in medicina er fanitatis ufu ab omnibus niger color eft ; nigram^ in confediöe inyrteiuinijlaudauiter decerpi præcepit Columella lib.xiiica.xxxviiiEiusuerba hxc funt:Duofuntmyr tigenera,quorumalterumeftnigrum,alterumalbum. Nigri generis baccae cumfuntmaturaelegütur.dîC femina earum eximuntur, at ç i pf« fine feminibus in foie ficcantur, O' in fidili fidelia ficco loco reponun-

-ocr page 182-

*44-


DIOSCORIDI S,


oculi. Andulops«

lenia em-plaftra.

hntuftuK

tur amp;c.Potcrunt uolcntes totâ myrtei uini confecflionê in co fcriptore longius uidere: nos inter oîna hull*’ feriptoris certius sir ex profeiTo de ca agemus nec ultra de myrro aliquid moncces,nota enim omniboseKt non omittemus quod hic myreo adnatu myreidanon uocar.à Paulo Aegineca foemininogenere ér diminU iytüAnh ^*“® forma myrtidaappellari.quafiexiguaamp;adnafcencêmyrto myrtulâ indicaret ; S)(eüJlii taméearndixit elTe,quod nos tumenté uercimus: nee in crunco tantii ut hicait, fed in ramis etiä nafci : in quo Galenö fcc“' tus eft, qui myrcida adnatu hoc myrto prius nominauit.Cr myrto fobolé adnafeentê indicafTe uidetur^m“*' toep maiore in adllringendo amp;nbsp;hccando ui reliquis myrti parcibus effe.Multus in medicina myrti ufus ob Aegilops 1^4 nos oculis hoc capite etiä confulentes.de eorû ægilopis breuiter amp;nbsp;ex Græcorû decrecis agemu s. In an* gulo oculi qui ad nares eft,omnes id main fieri teftanrur ; efleep tumenté abfcelTum qui in ca parte flippy ret.diiantegdifruptusexulceret.nöxgilopafedanchilopauocari.cnuero difrupto abfeeflu firtulxmodo deftiHare eoeperit, tue ægilops uerus ûquot; integer eft. Nomen à capris ilh antiquitas fecit.æga cnim Graeci quot;nbsp;animal uocât:nec aliud aegilops Graecis fignifi'eat g caprinu oculum.non coloreaur figura, fed uitio ér law hac, quae animali huic propria ér côtinua fere' eft. Et ne dubitarealiquis ér nominü uicinitatc decipi into anchilopa ér aegilopa poflit,ex Paulo Aegineta rem defcribcmus.-AbfcelTus eft aegilops.qui in maiore ocuM anguload nares fit,qdruptiimfinegligaf,ufq)ad os fiftulâaperit.idempriusgdifruptumexulceret, anew lops uocaf,non à capris tunc dicftus,fed ut in difFinitionibus fuis Galcnus teftaf.quod prope oculu oriatur: Kgt;;(ï enim Grgcis propéaduerbiü eft.Mifcêtur tarnen appellationes hae,fed eai^e qd diximus difcrimen qn““ dam fuit;ér quonianon qfdemremedtjsidem malü diuerfo habitu ér tempore curatur, diligentius àmedi' cis cognofcendarescrit;meminiflè(poportebit,huncfcriptorê aegilopa femper id malü appellate, create' media plerunqiprxcipere. quae anchilopis, id eft nondü difru pris ér exulceratis abfceftibus his compe^^ quale hoc eft quod hoc capite præcipitur. Nam exulcerati óC fiftularü modo perforati xgilopes.a chirurgis igne ualidioribust^alijsremedqs plerüqjcurant Qiias uero hic A/^r dicit.cr nos uertimus emplaftris qua* liparas dicunt.ea funt quae Celfus lib. v.lenia emplaftra nominat.ab euentu ér poteftate fua ea mdicasqu^' admodü Grxci à fubftanria qua praecipuc conftarent,A/^r uocauerunt .• mttk enim Grxcoiji poëtacomn« olcü.adipê.unguencp omne appellant: idqjHomerus muleis locis teftatur : quod quoniain emplaftris fcni' bus prxcipuum haberet locum, uniuerfaeconfetftioninomendedit.Indicatqjideodemlibro Celfus de cW' plaftrisagens.quilenibus his emplaftris aut ceram, auc refinam,aut oleum.aut adipé, aut plura ex his.aW omniamifcet: érpraeterunguina haec inaliquibusmyrtum autceram myrtco oleo fubadam ;qu3epote' runtà uolentibus certius in eo fcriptore cognofci:nuncfatis fit nouiffe,emplaftrishis leniendi uim,fubftan' tiam uero ex unguine aliquo in primis elTe,ér ab eo nomen à Graecis inuenifle.

ivit^tkiiv.

MtlV, fMKX^iiyt VTTKfUr, wifX,


Ufauil^


lE^I Kl^ao-lMjU. Ktlt;p, Çl'H.

E^acr/a, 0 avret ^ ^Aoja Aa^t-Scu/o/MVottiönoiÄia. TVej^av^, ^w^a J^ IsHin MtÄioW. V 3 M/xp-t K^a7‘/u/j,6H;)(a ^Qoviav’ia.'q Aa/x



^otvofxivopfxiroi tt^a/xar’ç. tv^oii/i n ,C1 olutPo^K/a/jj^ o^^ijj'!?iamp;' œ^îAeJé l^ A» ^/wvra^/xtr’ o’ivou TtiVofjAVoiJ, I N


DeCeraflis. Gap, CXXXIIIL

Erafia L Romani panter Græcis cerafis dicuntJBonafadunt aluü recentiaA' cata fiftunt,cerafia. Vtile contra diunn^ tuffim in diluta uini potióe hauftuefW



forum gömi.Cutis coloré comendauFacit ad da' ritatem oculorum, amp;nbsp;appetennam cibi excitai! prod eft SC calculofis in uino potum.

T E R P R E S.


Liter de cerafiis docet libro fexto Paulus Aegineta.Sapori enim tribuit,quod hic ex ficcltatecÓtra* rioiÿ habitu eorü decernic Siquidë monet,quae dulcia funt citiftime dilabi:auftera,ftomacho utilw ra elTe:acida uero ob incidendi uim qua habct,pituitofis ér excremétofis ftomachis prodeffe. ldélt;J eft quod ille ait.xif««« r« /j^ gt;ai/k4« v7n'(gt;;^tT«/,ér quod hic iuy{$!AiK-V traq; enim uox lubricä aluum oftendit.ln quaquoniâ funt huic fcriptori plures,ér(ut nos crcdimus)pro quantitate amp;nbsp;impetu diuerfæappellationcSi non pigebit hoc capite, quot iliac fint,érquibusnominibus à nobis indicentur,breuiter dixifte.Paflini toto hoc opcre hic aliquid ait wujiArav efle,érhoc illud' u e Mily,fieaKT^lt;ly.ttslh 'JTrxyjv rctnf «tunaiß omniü ér eadératio eft:ér quod inter ea difcrimen incelligicur, in quantitate ér impetu tantum eft ; minus cnim mollire, qua« foluere:ér u troqp maiu s detjeere eft.quod tria illa fignificat uerba. Quod autem iv}{slMM dicitur, ex nomini^ copofitione eam indicat aluü,quae medio ér qué natura exigit habitu,nec ceflet,nec Citatior feraturqu“™ nominisuimcöpofitionemfijeiusnosfecuti,bonaaluüfacerecerafiadiximus,M.Catonêeiusuocisautore habentes: qui non minusgrauis fenator g diligens paterfamilias ér induftrius agricola, qua fide ér dUigeoj tia publica rem Romæagebat,eâdem abantiquioribus Graecis auditas olerü laudes ér uires,ruftic5familia docebat.fi'dusqj magis grudis eaijt interpres,inter cetera bona aluü facere braffica monuit,nihil(ut nos wc dimus)mutare aufus.äd uelut iconia interpretarione ufus Graccacuocis wuyAzor: qué nosgrauiffimü autore libenter fecuti,bona aluü facere cerafia diximus:ne fi fortéhoc minus fit g foluere: quo uerbo Pliniusin hac iplauoceplerunlt;5utitur;plusautaliudgdecet,medicpmateriaetribueretur.Seruabitur^multafideérqiia fireligiöea'nobis pofthac:utubi4un9/A/ovfit, bon3aluüfemper:ubiAv^v,folut5;ubi^lt;«A«'7l^y,mollé:ubiv:f«lt;’^» deieiftam : au t foluere, mollire'ue, aut deqeere aluum dicamus.Qiiod deinde uerfum à nobis eft: CeraforU gummi in diluta uini potione fumptum ére.ex una Grpcorum uoce defcriptum eft.qui «p^« quondaumil dixerunt:éradhuc parum deflexa ab antiqua appellatione dicunt.nö omne,fed quo uti homines decet,mul ta aqua dilutum'«7p w KAxvyi/o^,quod mifcere ér temperate fignificat, facfto illi nomine : fuiflëtp hanc étrel fubftantiam ér uocis xftimationem,in Nuptialibus pracceptis docet Plutarchus;qui cum de communion® return omnium inter uirum ér uxorem ageret,comparatióe hac ufus eft: uwz^ji Mf «ƒlt;«, itstlii ij^igt;i7amp;



7rAH(»W

-ocr page 183-

LIBERI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14?

7ÄM0v®',ü/MV)ytA0U|U^. ovTM-iü «JirZatvö'c.QiiOlj« uerborS hic fenfus eßjqueadmoduni Rp«^«,licet in co copio« J’^r aqua fit,uinum uocamus:fic domum öquot; bonaérc.Exqinbus ratiocinan facile eftjiinü copiofiore aqua dilutu crama ueteribusGræcisfuilTe.Videturfp mihi Celfus id primo librodilutäpotioneappellafie. Nos «tccttius adhuc res parcret, ex Plu carchi defcriptione rem indicauimus.

n^i K^T»o/i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeSiliquæarborispomisquçGræci

Kitp. çv^'.

KEjœZ« j^Auja ^jicv Aa^eScO/o/xt* v«,K«Kosop.o()^a TUr^^aViJ. ^ koi AïKÇ Au^xa. ^Hjotv^iVra J^ quot;sK-(riKo»A/a/j.svso/jiaj(UT^« oVT« •19^ ^oujH^x«. lUaAisa ji r« tu i^ sifj.' çif^pa-iui2iât/;ilÿa.

Ccratia dicut. Cap. CXXXV.^ Ceratia LRomani mó Græcas,mo dulces filiquas uocant. J Stomacho inutiles in cibo recetes filiquf,^ aluu foIuüt.SiftüC côtrà ficcatæ î ftomacho tunc utiliores fiunt,8C ciendæ urinaeaccomodatppraeftant'qj id

præcipue qua: Sic.

INTERPRET.

Adern CrgcisérLatinis in hac arbore frucflu^ cius ratio nominis eftriUi Mfxr/or.qua uocc in frugibus ö^leguininibusaliquotlögiores filiquas dicunc.fadloa cornu nomine,appellauerunc: Latini cómu ni^zalijs filiquis appcllatione iudicauerüt;ó' ut ab alqs diftingucret.aliquid quod rem ad propriü ge ™scqntraherec,adiccerunt:nücdulcc.nuncGr3ecafiliquamappellates.Notafatisarbor,notusó'fruAus, ælicidclcriptioneàPliniolibroxv.indicatos.QuO)^ arboré pauloaceratqsdeflexa uocc, Paulus Aegineta ceratoniamuocat.Grpci aliquot itidcm.fadlocxlignofafolidicate.cornucplongitudincü'flcxura nomine, »yl!)ccrataappellaucrunt.Danauit in cibo Galenos filiquae huius ufum: amp;nbsp;nos nihil quod ultra moneamus nabemus.prgcerg carcre nobis intcllcdu ultima huius capitis parte,ideofp relidlam à peritioribus aliquan o mitaurandâ-necpenim colligimus quis ho^ uerborum poHit effe fenfus: yMotA/y« À « iW n,upuAAur au» »'MjMewrqaae ficuerbum de uerbo uertat aliquis;maximeipea qux ex uinaceis cöponütur fine cöficiuntur: ‘’ullacumfuperioribus feric lt;amp;nbsp;rei fenfu.Quid enim filiquis his cum uinaceis?aut qup na cöponi aut confici «uinaceis dicipoirunt.Corruptus nobis omnino locus uidctur;fufpicamurlt;^,ex quo niupvAAwvdupliciAa

^°”^'^ ? *quot; uinaceis fcribatur id nomen,pocuilTealiquid de folqs arboris, co loco decerni.Quod uc *ultilSmusquiapudnos eft Longobardis licerisferiptus latmus Diofcoridesindicat,in quo legibmaxime quxexfolrjscomponuntunaut fi uinaceorum illic fucui5! nomen eft,de conditura aliqua filiquarum, qua uuarum,modo in uinaceis feruarctur.fed obftat huic fentétix praepofitio tenon enim ex uinaceis.fed in ui» naceis feruantur.quemadmodum priori illi Integra n^pMAwr uox.Potuit forte'etiS Diofcorides cortieem fi-

’W''*A’» diccrc, quëadmodum in uuis Graeci appellant: docereqj urinam præcipue ciere, qux ex filiquarum huiufeemodi corticibus cöfcdla eflenexonfeeftionis genus aliquod ca ætate notum.indicäsj

niÇÎ HNAtag. Ktep. jl*.

MHAtaç TraoKÇ ra cpulÄva, CI tk avGx, 0 01 eXetsoi, sv’foua-i. fxi Aw (R mç nv/'av'iM. 1^0 HOtp quot;^e Vvw/xoq («^ s\rTifiK.ÓQ xa^é Smit, wtTrwSii^ J^ ovj^b^iofCûÇ. r« J^ 'T3)tx Jex’ amp;'t^a^VT«^KAa,j^oAo9P(cé, aStra ^^ »6Vj(oJ'^7rou/T?,t/x7rv^',cAa'PVVTa.

n^l KuA,cüv'63/j^HAUjU. Ktep. ç^â. TA* Jï KUef'toVf«, tuso^caj^a, ov^H^'

K«,0TfHS-£VT« lt;J^ 'TtJOcriuJtSl^« ^ivitoa. 5gH(rzp.a KoA(aKo7§ ,O /'ucrtvr^ixoîç, O £/A7ruïKo75,0 XuA^/wc’i,/AaA(sa u^a. ng.^ r S:iróêgt;^y/JM. nv?^ aÇAAÔtjT^'^ sÓ/jmxp/ihuoiX'kW 5^' twà^(jSjjoi^ ^ 7pTw. ó «j^ X“^®? ^/J-^p av-•?Çi} Aa/xSewóxxtvoS, ojAoTTVoiKOUij weptAf-T® 9 amp;$t4RA* )'TT^oCuAflcrAl« J^ctK.TV'h'iov Clust-5«? ‘AjoiifwrJ. TK y^K ? /xcArpg, 10) aura ^ ov^ZKi^ T g p.£A( A' «ur avaAap.6av?) tPu-►a/x/V'Strvw^iKovdf iysuTÏf/Ko’vriV?).T«9 ervv Tw fjAkt^i i-^ó/j.vjci, t5so^i«xa ^ iq tusofj^a., «Tiov Ji ïirvw2alt;«.T« ^ w^a, Ka]«7r A««*/*«-

De mail’s omnibus. Ca. CXXXVI.

MEleam LRomani malü dicunt.J Ad-ftringunt maloti omnium folia, flores, coliculiq;, prarfertim cotonex. Adftringunt S^ poma, fed acerba: matura enim non adeó id poifunnquæ per uet maturitaté fuam abfoluunt,bilé augent, neruis omnibus inutilia funt, ÔC inflationes faciut. Co tonea ftomacho accomodata funt, ÓC urina cict. Tofta eadé mitiora fiunt. Cceliacis.intcftinor« torminibus,fanguiné excreantibus,8C choleri-cis utilia,præfertim'(^ cruda.Bibitur utiliter con tra in aluum SC ftomachü deftillationes cotone orum dilutö.Prodeft crudo^c fuccus, in diffieul täte fpiritusnon nifiredaceruice fpirantibus. Afperguntur 8Ceorumdecodo utiliter proci-dentes fceminarum locüSf in «troep fexu fedes, Quæin mellcfuerint condîta 8Cferuata coto-nea,ipfa quidem urinam cient, mei autem contraria in fe eorû ui, in adftringendo fpilTandotp uires acquirit. Quæ in melle coquuntur,ftoma-choutilia, SCuefcendo grata funtmerum in adftringendo minus poftunt, Crudacataplafma-n tis

-ocr page 184-

146


D I 0 S C 0 R I D I S*


cquot;! /J-iywri Ti^oç £47Vuc'/;jK.o/A(aç »so/jiaxou av«* ^07ràù, 0 Ttv^uirip,/j.ix5ovlt;^ (pÂiy/j.M’:oVTa.s,ijjj'\}i vat^io-Ki^^pSjjovi^,K.oVcf'uÀo^xaJa. rm'Tl 9 0 oivos c/^ a5-^ KOTifo^uSz/MjU G îndAiêo/jS/Ja/jy-Tt^àç lt;£»«-fj-ovl/M fxtymijSjjov vîi^ ii\ ^îsM^ 'TW x'gt;^ovfxî\i' T^ ^tsou£Vo(’,£7rîîè|/Xlt;l. ajMoXiJ J^ 'Tt^oi^rxii^fxl Va wavra. G ‘^^îo'/J^a 9 ^ xir XA^’x^'^'q v KaÀou fjS^op fXHÂnofi • w j^^w/xeOa omTW surfmov £ Aou-ou JVn9wji/lV. lKAE7£c95 9 t^f ra âAN0/Va. /xk^k d^i ^ amp;nbsp;7%'lt;?2« ’^ t^vw^ raura. ra 9 T^iCo/jSjJx Sfou èlx Wj /xt^aXa htJo/j S^iv £U ^sa. 9 avSx avr,^K 0 TE ty )'Aw^à,K.aJa7rAac7'/ji.aCT'iv tu ôtJajTÇoç ra su 44®ç '^Qiiow £Xovf a, »y Ti^oç ofpâaA/xw/j tfAer/xova«», l^ Tçjç «lfXXT@^a.VxmiYiq. MIÂÎxl^Ti'^^O'IlJ, gt;y6/X/XHr (pojà/jaj/xot^, fXiTKOlVOVmvÔpSjJX.

^ quot;Hquot;^ n^iHiAr/XKAWjW. Kitj». 5^S'.

A'^^tA/^xHAotKo/Aia/j/xaAixoy^.tyÔK-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5?« tK^vctftJ'f.K.aKosoAxa;^«- nauir» opin

ûna. H.aA(pTj9 u7ro2:vwvrAuKu/xHAa.

n^(H7rôÇM2:ttw/^(U.KAM/u. Kt^J. ç|r\ ^^ ■ '^ a' J^HTTf^w^K« At7o/;Swa,|M(U.aïsi'J^

■ nbsp;nbsp;ôjS/aaAara, tusoMaX“» *lt;olt;^'«Ç saA2

I nbsp;nbsp;nbsp;K«,ouço;)7i5oK.AH2;K,ix.ât'7’V£oTj)a/;ily

T®/ '?Ç7 KUtO wv 'a/j ES Ip.

Tn^l AT-Ç/O/XHAMp. KîCf, Ç^(A*. A' ^ a7§ «x zoixi v7^ laÿvoZç sutfovra, é^ë J^ T150Ç rà sû^iwç 7i5K^oVTa, «w^o TEjofçaTraiT-z X^;9^’ n^« n^r/^U fXHÂaiJ. K^tf. ç^t.

TA'9 r^rixà/xHAatùso/xax«' tÙKOiAi« rà 7r£7rfja. rà 9 £Vuxxa,S£7Vu^K.ct ko/ Aïoç. ^K^cü/ôevra ePt, C' Sî^vw^KUr^a 71VOVT0«. ngî^ T®!X$£4'’*Ma JV xv‘^ ^« ?quot;p %a/xZlt;x»û^oii, so^xx-^ofi !(ƒJ MiÂixp I^J/xa

n^î A^/Æu/aî^. ^ K«lt;Jgt;. ^|s', a'“ 9 /xiK^oT^« tiCXÂovfjSjjx 9 a^p3j}ix Kx, |43^aïs» éi Ti^oaKOK/a ,£Ùso/xaxû5-T^a ^ TÇofÿf/X^W/JsVjp.

ntJIMliJ^K^. Kitp. ç^]'.

A J^ (xuSi^xAiyo/xiva ,K Tigr/Ka ,«Kt J^^o/XHÂa , ^w/xaisi J^ K/T^i«, 7rxxt yvai^i/xx, (pvfp yx^ lt;$2/ koc^tpcJxjjocEô cÔ» ƒ Aoutoi/^Étouç EttâAAkAwç . auro

lt;Jfc 1® /XHAO/J UxÂ/XHK£(5 • £J5Ur/ÀU/x2X'û|U. X^L'CTitu/J ■^y XS°°^ * ^^'®^? /xtràêa^ouç. CuJEj/xa £X“/J Jx-ma £olt;Koç. ^aux/xif]Si'î)(^7ro^ip çv o/Vû3,àvr-t/}6^yÇip ^cuvxx'i/MiQ. MiÂixp Ti VTTxy^p, (TlaKAu-tr/XX Tilt;^'7ï^0Qii(gt;^îxp sÔ/XXT@^T0 â^E^H/X« gt;y 0 xuAoç aù-T^. èiè^ax^iTM if'e /xxAisx ur» yWÜCUK.wp'Tt^àq '^KIûSXp . (puAxiJlip^'ip-XTIX ÀlCtZ, Ä^JMT« UJ^Tl^îp-lVX Kl^UTlOiq. tisad adftnngendam aluum,contraftow^ chi fubuerfiones, ardoresi^, mammaruni inflammationcs, duros licnes, 8lt;condylû' mata mifeentur. Fit præterea ex cotond^ uinû,tufis expreffis^, SC ut perennet, fex' decim fucci fextarns, uno mellis adiedol aceifit enim nifi id fiauprædidis omnibus utile. Fit Si unguentum ex cotoneis,quoa à malis melinum üoeantihabetep ufum eu oleo indigebimus, quod afiringendo fit» Probantur quæ liera cotonea funtîtalia au tem quæ parua, rotunda, odoratiifimaij erunt.Quæ ftruthia uoeât, grandiaq^funt» minus utilia. Virides ficcicp arbons flores cataplafmatis utiles, adeaquæ adflfing* oporteat,ÔC oculorü inflâmationes.BibuH' turqdem cum uinocôtra fanguinisexem ationes,alui fluorés,Si menfium abundan-tiam. Quæ uero à fapore mellis in malo-rum genere melimeladicGtur,aluum moi Iiunt,uentris lumbricos penunt,ftomacho nocent, fiticulofa æftuofa^ funt. Eadem quibufdam fado à malis amp;dulcedine no* mine, glycymela uocantur. Quæ ab Ë* piro Epirotica nomen habent, à Romanis uero orbiculata appellan tur,ftomacho ad comodataaluum cohibent,urinam prorb tant,cotoneis tarnen ignauiora funt.Sylu® ftria uernis fimilia,adftringûtî oportetq; W his quæ adftringenda fint,acerbis uti m»^ lisomnibus.Perfica ftomaeho accomoda^ ta funtîmatura,bonâfaciût aluumtacefba aluû adftringflttSiccata, maiores adhuc io adftringêdo uires haben t.Quinetiâ ficcçK rum decodû in aluum ôC ftomachû deftib latioes hauftum,fiftit. Quæ uero in hoc ge nere minora funt,ÔC Armeniaca paflïm di' cuntur,à Romanis ueropræcoqua, prædi' dis ftomaeho magisaccomodata.Poftre' mo quæ Medica Perfica'ue aut citromala, à Romanis uero citria uocantur, omnibus nota, arborem habent toto anno foecunda ßefuperfoEtätem.Pomum oblongüeft,mquot; gofum,colore ad aurum inclinato,cü gra* uitate odoratum.Seme habet piroçz femb nibus fimile: qd in uino potfl, uenenis ad' uerfetur,5lt;aluü deqeiat. Decodofucco^ eoçi comendandi halitus gratia colluûtur. Comeduntur Ôtinprægnantium faftidijs, quod malum Græci ciflan dicunt. Credun tur eadem in armarqsSC fennqs copofita, erofionum noxas à ueftibus arcere.

Interpre


-ocr page 185-

LIBER I.

»47

INTERPRE 5,

INfinita pene' in mails eft ludentis naturae uarietas, tS multa eo9 gna.tot coloqe difFerctîas,tot figurai di fcntnina.tam uanos fapoijtodoru^fenfuseir maturitatis tepora, in uno hoc porno fagax omnia arti* Rxnatura oftendit:qug ut nung lads in tâta eins maieftate mirabit aliquis, fic nö facile etiä numerabie uixoculis deprehenfaslegentibus indicate poterie, praefertim in quotidiana nominü per genees öquot; aliqn ’ngulosagrosmucatione.Qgisenimnuncueteiji Grgcoijilatihoijitpin hoc porno appellaeionibus noftra-Ks reddae i aue quis earn foeiici ingenio dodfrinai?!^ culeu erie,ue in alijs feflilê forma,in alqs eumeneê glo-ounijinhisorbis inroeunditaeê circumadei figura,in alijs informe pulmonis tumore quafi in pidturâoftc *^?®P°^'^'hæcamâmai?zcraflîorel5gitudine,illa à pannuceis rugis defcribere:toto corpore alia rubentia, WW qua parte tacumfolêexceperuntindicare.aliquibuslanofam cutem.aliqbuslëuorem datüteftari.Etin Hporibusprgterfpumeü,g omnibus cómunis eft,totalios,eorü^ta multas miftiones,qug uixfenfu depte hendütur,lingua Crcalamo docuifTeiNobis certe difficiUimü femper id uifum eft,in hoc autfcriptore peni tus inuei!e,qui non hiftoria planta%ruris'ue difciplina, aue eoenaqs apparatus, fed medicä materia docens, in paucis his^medicinæ ueilioribus,aut non diiïimiles alloue uires, aut inutilia,^ ob id negligêda in medi cinæ ufu nobis reliqua indicauic.Ideoqj paru nobis femper eorum côfilium placuit, qui ex Plinio, Athengo, Catone,Columella,Palladiofp, fingula malon? genera deinceps numerates, quod omnibus feci He licet it li cebit femper,medicina: O' huicfcriptorialiquidcontuliHefecrediderunt. eir hoc genere laudis côtentis/u-' pereffe multa uoluerunt.in quibus alij laborarent.Quod nos agentes,ex Crxcogidecretis monemus ineP fe omnibusmalis frigidaO' excremêtoiàm humiditatê;O’ quae in eoru cenfu tenera O' aquofa funt,frigidio racaeteris O' humidiora efferDulcia aquofa quidê,nö tamé manifefte frigida eHé.Auftera duleibus frigidio ra,minus'^humida.Acida,frigida quidc,O'ipfauimincidêdi,h3erêces inaluohomores,habere, Acerbaqlia cotonea Oftruthia funt,frigido O' terreftri téperaméto aluü cohibere,O' uulneraglutinare .Eadêfpratione . *^äfborn O' cortices inter fe differre,priuadmqj perficae coliculos O'folia manifefta habere amarirudi-nêndeoçcôcifaumbilico hominis impofita,uêtris enecareanimalia: Frudfü ueroqui edendo eft,in fee un* do ordine frigidS O' humidü cfle.-O' quæ præcoqua fine Armeniaca dicta font, ex codé perficontgne eafdé perficishabere uires.Quxomnia GalenusO’ Paulus Aegineca longius profecutifunt. In cotoneis illud ani* inaduertimus,quo loco hicait,utilia effe coeliacis.inteftinont torminibus,^ fiUTruïiyrrqug uox purulêtas ex* creationcs fignificat,in antigoribus O' melioribus Craecis nö t/tTruzHyr.ueijt «//xoTrfi/Xj/t.i.fangu inem expuen tibus legi,diuetfo ut dixmus maligcnere.-O quod in his qui ad tabem ferücur,purulêtas excreationcs ante* cedat,fiHippGcraticredimus:Ciiius uerba ex Galeno retulimus, cü de fanguinisO' puris excreationibus di ceremus.Maluimuscp nos dicerefanguinêexpuétibus,autorcO' eöfirmäteid Plinio,quilib.xxin. cap.vn. de cotoneis agens.ait: Matura profuntfanguinêexcreantibus,dyfencericis,cholerici3,accoe!iacis;ijfdêcum fetiptore hoc uerbisO' malon? numero tradara re:ex quo palä omnibus fitjuiffe hanc Plinij xtate huius lo cilediionê;qdideó longius diximus,quoniaO' hoe cü Barbaro idê nobis nö eft;Quéadmodii qd nö mulco* poft et ia ab eo uertitSi procidant uuluæ O' interanea:quae nos certiore u t credimus rei O' loei indicatione, redédiximus:Jl«K7i)A/'ow enim hic feriptor ait. qux uox anö O' orbê eius,ab anulo in earn parte träslata appel ladone.fignificat.nimis aut late patet interaneorü u ox. Nam O' umbilici.O' oculi procidctes,eadê interane* orü appellatione cenferi poterunt;O' hic fedem tatum procidenté intelligi uoluic.Scd hoe minus miret aliquis in eo homine, qui Pliniü tantopere amauerit, ut nihil nifi ex comentarijs eins O' ab co ditftatü, nettere aufusfit, Verba Plinij funciDecodfocp eorü fouêtur fiprocidät uulug O' interanea;Huius aüt,x 5 Kçi-f-u/xK itfif' HAVd^« vi Am-m^hu i^ vsifeu- In quo ordine O' illud eft.quod non multo poft in eo fegtur:Qug nero in melle c5 donturco(fta.ftomacho utilia funt O'c.ex codé Plinio ad Diofcorldem translatum: neqjenim hic aliud mo-net.gin melle coda cotonea,ftomacho utilia effe: nee conditutæ cotoneoru uox ulla illic legit:Quö fit ut nungfatis hórniné demirer,qui hunc fcripcorc aliéna,O' poft fe feribétium docuiffe uoluerit.Siquis anc co toneoru in melle coditura certius nouiffe cupiac,poteric de ea præcipiêtem lib.xin.capLx v.Coin mella au dire:poteticû'Palladiûlib.111.0 hunc ipfumli. v.de melomele docétem,à quibus eadêferécradunf, Nos ex profeffoiddocebimus,c5 de melomele agetur.interim non relinquemus,pertinere ad hac eöditurä, quod inX enqs à Martiale dicitunSi tibi Cecropio (aturata cydonia melle Ponentur, dicas hæc melimela licet: in qua re iocatus eft lepidiHimus poëta .■ quon iam mala. O' melle codita effent, melimela nocari poffe affir* mans.cu tarnen melimela propriü genus habeatit,ut mox patebic,quafi diceret, qua ratione à fapore mei* lis melimela dida fucrüt.eadêà eöditura in melle cotonea nominari poffe. Vtrobitpenim mcllis fapor eft: fed in cotoneis contagio cöcradus,in melimelis natural! fucco O' chymo innatus.Probari mox in cotone* orügnehic ait t« «AnJzvà.i.quæ uera cotonea funt:id enim «AMS/vij? (ignificat:nec uidemus cur relida iiïic grg ca uoce, Barbarus locn ucrtit.alethina maxime in hüc ufum legütur. quafi ex hoc noie priuatim aliqd ge* nus indicaret. Nullibi enim hadenus inuêtum id à nobis eft,nec ipfe inueniffe fe teftaf.Nos ex cömuni eins uocisinCraecisfignificationeuertimus.probariquguctacotoneafunt : naftruthiacognata magisgeadé funt. Nee aliud inter cotonea uera O' ftruthia difcrimen hic effe oftedit, g ex forma,magnitndine O odore, Ethruria piri Omali difcrecisappellationibus indicat: quae rotundiora O' minorafunt,à cöfimili figura ma-laqux uerömaiora O'oblögiora.pira appell3s.licet»]j in his uariare antiqui fcriptores nideätur,ijna tarnen omnium ratio eft,O' quae tota hue referatJndicatep id Iib. ii. de plâtarum hiftoria Theophraftus, qui eu de plantaru degeneratione in aliud genus ageret, inter cetera dixit pirü in piraftrü degenerate. O' dulce main inacidæô'exftruthio.i. maiore 0 oblongiore cotoneo cydoniii fieri minusOfeffilisrotunditatispomom, quale hic uerum dicit,O' in medicinx ufu magis probat:Qux cotonea fequuntur melimela, nullam in anti* quis ant in hoc fcriptore longiorem habet hiftoriamO* nos pauloante diximus,quæ ad Martial is melimela in Xenijs pertineant.Non tacendum tarnen quod fufpicamur in hoc capite uitium, quo loco hic ait,?»^«

Struthca maU

H a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WTiiKoii

-ocr page 186-

148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

înriyKtiti,amp;' à Barbaro©* à nobis ad uencris animalia ©• kimbricos pertinere crédita, para fœlici ut credunuâ interpreratione.fi rem O*iiocë æftimemus.DuIcia hæc maiafunt.melJistjj fapore.à quo nomen inuencrunt, non uidentur poffe uentris animalia facile peUerenififortédeiedâ hoc ciboaluû ea eriä fequunturô’qi'® akoquin hæfiltent.impetu excrementoi^ quak in torrente pifces, qui largiore per æftacé imbre abundaut* ricgt;rapiuntur:aut propria naturae fuse poteftate,qtialia muîta pafTim uidêcur,id ea mala poflint. Habet ho^ quidë paru certâ,non tarnen abfurdâ rationê. Illud uero huic ©* alqs fcriptoribus omnino non conuenit.? uentris quæcun^ uoluerit aliquis animalia,5Kfgt;i'« appeUêtunqua uoce nung ueteres ufi funt: praecerg in b^ ftrjs,©* uenenatis his, quae itSu morfu'ue uenenû relinqu tint, ©* in quota exiguo corpore maxima nocend* uisregnat: de cuius nominis origine ©* caufa certius dicemus.cu primii de theriace agetur. Sufpedtus id«® nobis locus eft,non tarnen damnamus, quado ©* Serapionis accace haec erat hums loci ledlio ©* inteUeduS' Contentii^rem 0'fufpicionê noftrâ fignalTe, peritioribus quale id fit, cenfendii relinquimus. De Epirotid* quae Romani órbiculata dixerunt,facile erit genus ©* forma conqcere, fi meminerimus primii quales orb*' culifmtin trochleis,perquosin moliêdoô'extollendoponderealiquo.funiscircâagiturquialiquâdof«*' gulares.aliquâdo duo tres'ue,nonnung quatuor ócquinqjineadé trochlea funt. MoxPalladiulib.in.dice** tern audiamus:MalarotSdaquxorbiculata dicunf,nnecura toto anno fe feruarC polfunt. Quae duradi uis. ©r feflilis figura orbis in rotunditate circaadikquac tota orbiculoiÿ forma eft, facile nobis indicat pofte hï^ mala effe, quae ruranoftra à colore rofea appellant. Sylueftria funt qua Theocritus in bucolicisfuis Ifii^o^' lt;/l«t,id eft montana mala appellat:in quibus illud animaduertendu. non de his tantu praecipere Diofcoridri ad adftringendii immaturis opus efte,quod ex Plinio Barbarus uertit. fed in uniuerfum omnibus acerbisi*’ adfttingendo uti oporterc. Verba eius haec funt./« 5 rtf's/ r« yu' iw/j^filfiiiT« iupinfM yriiifi ^^fï^ Qup uerbu de uerboficaliquis uertat.-Oportet aut ad eaquaeadftringendafunt,intempeftiuis.i.immaturis omnibus ur*-Omnibus id tribuitur no priuatim fylueftribusteft era id cörnunc in cfidlis præceptû.Notü perficoijt genii’ omne erformamondii tarnen in antiquioribus fatis patet,an huius pomi arbor ea fit,qua paulopoft hie plj* reslç alq perfea dic5t,in Aethiopia letalê,in Aegypto aut falu brê .• de qua in hortulo notiftimos uerfus eed' nit Columella.an qug malus perfica ubicüqjnûc nafcif.Si omniii hiftoriahoc loco côgeramus.nihilo magi’ proficiemusta teftibus enim côtra teftes pugnabit,©' à coiediuris côtra coniediuras agêda res erit; eâqjob caufam hisquaeà Plinio,CoIumellaalijs'qj multis didla funt.parata© expofita omnibus,ex Nicadriinter' prête in Theriacis eius poctae.pauca adqciemus;ex quibus credi poftit eande effe perfica malii © perfea: k taliaqjfuilTe in Aethiopia pomaeius,in Aegypto aut amifta nocedi ilia ui,infanitatis ufu grata efte© place re. Eft aut locus ubi de phalägqsagit. Inter quae cu doceret Nicader genus effe papilioni fimile.qd in perfea arbore nutritur.qd^iUe ©hie cronocolaptc nominat, longius interpres de arbore hac pomisqp eius his nee bis egittSciendu eft Socrate in cômentario de reptilibus ©ferpetibus teftari. perfea qua rhodacinea dicnot (hac uoce aut Graeci perfica nue etia appellac)ex Aethiopia in Aegyptii translata fuiffe,© R holus demoeri' teus in cômentario de his qup mti-ukSH amp;nbsp;trv/uiireiSii dicunt, Perfas ait letale arboré habêtes in Aegyptü mififlé» credêtesperiturosabeamultos:fedutilêcötrarioeuêtu illisprofuiffe.protuliffeipfuauiffiraapomaqnald nunc uidentur.Et haec interpres eo loco. Poé ta aut nö multo poft in alexipharmacis, q loco de ceruffa a^r prxcepit côtra eius ueneni noxa fumenda effe nHAÏf «v Tt^edw nK^uacgd eft, duras perfeae nuces : nuceslfap' pellat perficoBt offa,foliditate fua nucibus fimiles;Quas hic ipfe in remedijs côtra ceruffam Tr^tuwv i^ü appel !auit.Ex quibus manifefte pater,qua alq ir^ffieiy arboré dicunt, poëtice à Nicadro interpreteqjeius 7r(ïc««» *'ö' cari.quod à Barbaro relidl3,addere placuit:in hanc enim parte inclinât animus,etfi Plinius id negauerit,^ alioiji multoijtautoritasobftct. De Medicis poftremo quae perfica etia hic uocariait,quoniâ noftro orbi^ Crjeciaediu peregrinafuerint,©ex Perfide in noftrü orbê tranfierint,illud primü teftabimur.in appellatiói' buseorü nö cedromalaforte,fed citromala.quafî citria mala legenda effe uocé:nihilenim citrocücedro:0' à Romanis citria haec uocari iampridé recepta eft: nihil tarnen mutamus. in eundlis enim Grxcis pariterk gitur.De his Plinius,Theophraftus,©expofterioribus Palladius manifefte docuerüt'ÄCqux in Barbari Cn rollario logins narrâtur,omnia ex quarto Theophrafti uolumine, amp;nbsp;ex Athenxi tertio DipnofophiteeX' cerptafunt:Qui etiâ quod uno aduerbioab hociTraAAWM/didifieft.pluribusconuertit.Nobisunafuperfafl tionis uoce indicate id plaçait. Sequit deinde quod anceps in hoc fcriptore fit,quo loco ftatim à defcripti^ feminis legitur;/uv«/x/v A i)(i7p6iv w t!va irrai^yav S«v«a4lt;oz/:rribuendum'ne id femini an porno fit, utrüqjenii**, neutri generis.fed quod ad pomum pertinet,longius in fcrmonis textura abeft.quod uero ad fernen,prop* ns © quaff contiguum. Plinius © femini © porno id tribuit;uerba eius haec funt:Citria contra uenena inu* no bibuntur,uel ipfa uel fernen.Cxteri inter quos © Theophraftus eft, porno earn iiim tantum affignaruti remep ille fic docult.-j/pHC/^woi' À /xbaov S7rf/«v rSy» myruitiij Tit tpixf/Aoinsy- «æ 'P^ etiam in fexto de uenenis agens, inter cxtera eorum remedia ait:n^^ t« x^aovaz^k Kt/pó^HA« ©c.Cui deinde Paulus Aegineta fubfcripfit- Créai mus itacp de pornointelligendum id eftê,etfiforte de femine didtum uideri poffie.hoc enim pluribus tielu' ti teftimonijsconfirmacur. In medicina ©morborum cenfi dicis fit,© quos nam Plinius fxpecholericos nominat, non git,fed a' multo bilis fluxu:qui per inferna© fuperna fiat,quotidianü © medicis notiffimum malum, quoa Celfus libroiiii.longius defcripfit,©Calenus in difFinitionibus©Ifagoge fua diffiniuit.Acutiflimumefle Cholera, malum choleram quod cum multa deiedlione © uomitu bilis fiat,©in quo contrahantur furac.algeant eX' trema membrorum, fiantepexigui amp;nbsp;incerti uenarum pulfus.Idem etiam teftatus eft, duplex hoc malum cffe.notiffimum hoc,© prxter id quod Hippocrates ffeeam choleram appellauit, qux ab ijfdem caufis®* in ijfdem partibus fiat, fed fine uomitu ©alui deiedlione. Fieri autem in nobis id malum Paulus Aegineß docuit,inhgrenre ciborum in ftomacho cruditate. Dicendum prêter hge etiam qug nos prggnantium fam' Ciffa, dia,uarios^©abfurdosreturnappetitusinteUigamus,quodmalóCrgciciffan,fadloanotiffimaaueno'

1 nunc dicendu m quid cholera Graecorum me-quos uulgusbiliofos ód bilis abundantia inteHj

-ocr page 187-

LIBER I,

149

mine,quondam dixerût,quâ in genere pica^ uaria 0quot; multicolore pluma Paulus Aegineta dcfcripfit uora-ce.Oquot; huic malo fæpenumero obnoxiâ.-Quale aut id fit,ex his qua: Galenus,Paulus Aegineta. Ariftophanes comicus.plurcsip alq tradiderunt,nouiffe facile eft.Foeminx id certo tépore patiütur.fecüdo.f. aut tertio à ®o^ja nienfe,quo tépore ftomachus ea^ male afFicit:Qui enim adhuc paru creuit in utero foetus, totam

R'ggnâtiû faftidia.

VarqCrab-furdi rerü appetitus.

Poteft qua nutritur abfumere marcria.eaip red u ndate,perturbatur 0* male afFicit ftomadius.ma-nifefto argumcto.qi poft maius foetus incrcmentü in integrü reftitu itur ftomachus, ceHantqjmali eiu s nó tægt;quæ plures à medicis numeratur,uomitiones, cardiogmi, defetftus animæ,faftidia ciboi^, amp;nbsp;ciffa hge, qua fi Paulo Àeginetæ credimus.uarius Cr abfurdus ciboiÿ appetitus eft. Verba eius libro primo capite pri mo hæcfuht;Cibû uero faftidictibus,quéadmodü in malo quod ciflam dicunt, appetitü reftitues:qux circa tertiuâ conceptu méfem ideo plerun^fic, qgt; non pot foetus omne quod in utet^ nutriméti caufa deferf, abfuftiere.abundatibusfpob earn caiifam in ftomacho uarqs excremêtis, fît ut uarios tune Cr abfurdos a^-petantpraegnates cibos,qualcscarbones.lapides,creta,alialt;5huiufcemodifunt; ex qua caufa appellationé hancidmalûinuenit.ob uarietatêpénarum eiusauis.uel, qgt;fæpenumero codé hocmalo laborat auis illa. fignificatetp m'Ulai malum,ó' K/flav eius mali uerbü,uarios Cr abfurdos hos prggnantiu appetitus, teftis Ariftophanes Crgcoijt comicus eft,prim5 in fabula cut Vefpæ titulus eft,«^« Krfw ÂiK ^uv wMwuCre.quod uer bu defideroCr expeto illic fignificat; mox ite^ï in Pace, fic enim alia eius poétæ fabula inferibit, H^S/^tv «ï» «1 iu7!«yT^'4«(gt;»w,quod eft;Nos aüt qui pace expetimus,manifefta utrobupab abfurdis pregnatium defide rqs his translarione. Ex quibus eolligere facülimu eft,totü hoc cifTæ in Græcis malû faftidium eöfuetorutn ciborum,®' abfurdorum appetitum effe.

Quid ciffa fit.

K'il«»

nÇi Att/ou. Kit}). §^H.

nîou dit 9pJ5hà iiSii. wStrea JÏ sutpW 0'1 P-o2'iV t/ç TOC ScTpajoue/K-ot Kara TTÄaer^ara aç/aotouir/' V Jt àeft-4hm« aîlt;?^ ^H^cw^ecrüi}, xgij aü-Tai Aa/xSavo^c« w/xat, Mi'AÎoW ISAcft, 6Aa

■sfoua-/ JÜ tcO’iô/zSvcU Tu'ç VHSijç.

n(^) Aj^ôt/'©^- Ki^i. ç^â^. HAtâj^à’ji/f/'oiî â^T/J à'/Ç/cu ScTTi'ou-^^«.j^îü3^mncu,vojjSjJii, ùivcc/xiv Si. ”X'l»svnfiKwri§a/jà7r/ou.^e(U at^ôq Ta aura «j^xo^tJ, sui^a Jlè W) TàqjuÀ A« «u^. H Jt Ik ? ^ÛAou a.v‘^ Tît^ç«, SonAc^ lt;^-^ya^ rZç U7tgt; (j.vK.«Taij -nviyofjSjjoKi. tpaerî J^t «VfÇ e^itapcrtiuilKirK^q jc-^i^'a^ (xvKMTi/it è.èAa.èQ^ aÎT9i(Çlt;y,'vi^

DePiris, Cap. CXXXVIL A Pion LRomani piru dicunt. J Muhac piroxe fpccies. Adftringunt omnia, ideocÿ ad cataplafmata quç difeutie-do fint, utiliter illis utfitur. Quinetia fic eoçt decorum,8C ipfa in cibo cruda,aluû fî-ftuntî ieiunis tamê fumpta nocent. Quæ uc ro à Græcis achras dicit, fylueftris piri fpecies eft fero maturefeétis, adftringedi uircsôC hæc habet, fed multo efficaciores qfanuateamq} ob caufam ad éadem utilisîadftringunt SC hu-ius folia. Omnium pirorum ligni cinis fun-gorum ftrangulationibus manifefte fuccur-rit. Ferunt præterca aliqui, cum fungis coâo fylueftri piro, innocentes uefcentibus fieri.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

froiîtinfinitapenc'gna,Qabantiqoribusrci rufticæ fcriptoribus traditaCunt.Quodfolüdefïderariin hoc capite poterat,lôgifïîme inCoroUario fuo Barbarus ^pfecu tus ê;nos ideo nihil ultra de his agem’.

Mn^lMiCüTlAw^. KECp. ÇO. iaüJiÂoi]7gt;lt;S^iV^^oiJ .0 -^’(^/oiÇ âçavi'lt;xKaAêTj,ocK.av9wdŸq isip^ oixoiO}i Tgt;'ic, (jgt;u^o/S 7ru^Kav6K,K.îS Wv efi^v M'XJ? /^«Âcâo/Miov^v/j. £;^ovja ^loc csaj/a ’iViPoGtv^iî»’ «v ly ^/KOKKov ^vtq aùr ovo ImI’Ho'i.C^iHk^ TrtTrottvoAtiV^su^^ J^ ßiSju-PX0((Atv^.tk0^aj^ov nUi ly KOiAiaS serVo^Ko» n^UTtJ» ManXtA». Kt^. Ç3X.

MEcüTiAy Jit ty tTt^ov èjiv ^J^o^ ^ (TaAi'ariVVco/xiV^jO iVtoi iTTi/MiKi J^a. K«x2lt;riv-o/ 3 cnriviop ovo/J-i ItScn.^ivii^^pt^St ^HAü3ï|U4x^£§ rZ? q:u'?^;0)q o2 /j-in-^ór^^cu. ex'! 9 *î^ ^5 ^** ^oyfvAop, ê^CïxTifJ-op- TrXoiTVp £Xov]aT°p7ru-* A/âVa. Wsvifov]«. 7ri7re«vo^o^ SjaAtwq.

DcMefpilo. Gap. CXXXVIII.

MEfpilon L Romani pariter mcfpilu dicunt. J Arbor mefpilus eft, aro-niam aliqui appellant, aculcatam, buxef fpinçfolqs.Pomum fertexi gui mali figura amp;nbsp;magnitudine,guftu amabi-1e, in quo tria olficula funt, à quibus tricoccus quafi trigrania dida eft, fero maturefcens. Adftringit in cibo mefpilus, ftomacho uti--lis,8C aluum fiftit. Eft amp;nbsp;alterum mefpili ge nusin Italianafcens, quodpleriq} epimelida appellant, nonnulli uero fetanium: Arbor eft malo fimiiiSjfolqs tantum minoribus:ferthæc rotundum pomum quod edendo eft, latio-re umbiculo,leniter adftringens, ÔC fero maturefcens,

INTERPRE S.

Quant

-ocr page 188-

DIOSCORlßlS,


*50


Xll/xtx'l SnP/iHM't itfAK/^ihti il'^/ÄMl. Epimelides Hypomdi-dcs Fimamdi

t'*S Omonidi' lies.

QVam genete neutro mefpilüarborc hic fecit.Thcophraftusli.i 11.de platai?! hiftona fœmînîiid Jf^* pfit dogius idé de tota hac arbore pomoJpciiis eodem loco egit.qiix omnia à Barbaro in Corolla^quot; ^ fuum rranslata,ànobisrelinquunrur: nó quia fimile nobis aliciibi in opère hoc noftro c5filiSftilt;^ luet ic,ted quod fiqua ex Grccoi^slaciuorû' ue fcripcoribus fignSda breuiusa nobis erant.obiceró' in decuP fu ah co tradita hoc ueluti fafee nos leuaruc. Non relinquemus tame quod cercius femina pomi huius leg*:' tibus oftendat.-id aüteft.Nödicerc TheophraftSelaudere hoc pomii in fe acinos moUiore ligno,ut Barba-rusuertic.fedTrlzfHrWiMKAasioTi'pilw.quod eft nucleos habere molliores. Toto em gne difFerunt inter feacini amp;nbsp;nucleiiirfiinantiqoribus ideucriufq;aliqnfueritnome,ut in puuicadi^tii no muleo anteeft.Inacinistilin’ caro ueftiens amp;nbsp;humor eft,in nucleis uero fola amp;nbsp;lignoia durities.Sciedum amp;nbsp;illud,qnâ primu mcfpili arbo rehicdefcribit.peregrinagrincognita ftalig nobis uidcri,6r fuigeneris arborefpinofam .• amp;nbsp;uchicait trig^' nia,quae noftraces mefpili non habet,quiniÿ intus nucleis farlt;flg,lt;sr nullis fpinis armatx,Noftratê ueroepi' melidê ideó ut nos credimus à Grxcis dici.q, foeliciffime in malo inferit.^rqfi ïti'i ^/ammcu .i.in malo adopW ta creuerit,foeminino gne lt;amp;nbsp;diminutiua forma tTu/^ub didla à Grxcis eft : Vidéturepeadê habere caufam ”' miles huic in alqs fcripcoribus in hac au t fimili arbore aliquot appellatiöes; dico aut epimdides.hypowt' lides,hamamelides,0' omomelides:q omnes ex eadê malo arbore cöpofitg,eä fignificât ar boré, qu g aut in malo infitafuerit,aut eadê illi figura,qoantitate,fapore'ue,autparum diflimili. Quod autdiximusefleno' ftraté mefpilülaciore umbilico,quodqj Barbarus.fundo in latitudinê refimomo facile inteUiget aliquis.nt' fcius quidm pomis 7ru»gt;Hy.i-fi uerbu de uerbo uertas,fundus fignificec ; qua uoce ueteres Græci qd infun’' moporno umbilicimododefcêdit,indicauerunc,præfertimlpin malis.piris.forbis.mefpilis.alijscppene'infi nitis.inquibuscauüczueluti lacuna defcendens, lanugines in eafloccostp, amp;nbsp;florispoftqdefloruit inutile’ reliquiasondit.Erquoniadefcendit,(ö' quafiindoliolofundumfacit,7ru5^tv«.i fund5:0'qdhumaniumbili ei modo cauum eft,à,upacMvetiâ Graeci uocauerütNos certions Èrfacilioris intellecftus uoce ufiumbilicndi' ximus:quod aüt dBarbaro didü eft, refimo, in Diofcoride nö legicur,amp;fi ea eft umbilici m mefpilo figura' quoniâ latioré tâtum hic cam parte dixit.i.q cöparata aliorjc ponioijt umbilicis,latiflïme patet,quod0'r« ipfa indicat.In cacteris fiquidem pro reliqua pomi latitudinê anguftior umbilicus eft; in mefpilo aüt, nullibi in toto corpore pom ülatius q in umbilico dilataturiEfteqjin pomis idé f undü izu mbilicü,teftis Pollux eft» qui onomafticifui fecundo uoluminc,cü logins de hominis umbilico egiffet. Atheniêfes fundü in ficisumb’ licü uocare qs uerbis fubiecic:«; A «fJ/x^ï hs$ tir i^ euxwr nv6ijS^K it^gixMir »vouK^nimv ; quod eft; Athenienfes uero fico^t fundü umbilicü nominant:Et ab eis accepta certiore uoce, nos in mefpilis umbilicü diximus.

nJgt;l Aul®!?. Ktep. §oB\


De Loto Larbore,J Gap. CXXXIX Oton LRomani panter Græci’s loton, S^ eeltim dicunt J Gradis plata eft lotus af' bor,fru(ftü pipere maiorem fert,dulcem, grauiter oaoratum,ftomacho utilem, ^ qui aluum adftringat,Decoqüuntur ramentali'


Anw? i' «PtvcTjo/j, (purO|U è^r/J w

va TrtTrtçtn«’ yKvulxh. êj^tri' /j^op. iisofj-a-Xop. KoiXia^ Sii' yvaànép. '?^ d^ 'Jï^io'/jJXTap ? ^uAou quot;A ctquot; ’^iVÓ/MVop amp;nbsp;irx.XvKo/J-iVop,^on^^ J'ütnvr^iif.oïq. ly rtwaï^i |oïx.az'i’. ^wSi^tJ 9 gt;y Tyi'x«?» *Q| tTréx'l 7««5« |MUlt;r(ar,



gni, bibitqj 8C clyftere infundrf dccodu id cotta inteftinoçt tormina Si fœminaçe flucTtiones.Rub fat capiliu prætcrea,Slt; fluidam aluum copefdt.


INTER PRES.


VAgum per herbas ér arbores aliquot loti nomé eft,ut certius libr0 quarto etia urdebif :ob cam caU' fam nos capitis huius titulo,arboré adiecimus,monétc nos id fcripcore hoc,q loton arboré ait pUf eflecrc. Multiplexlongaqj eft arboris huius in Theophrafto amp;nbsp;Pliniohiftoria.Noscareliquimus ia fcriptoribus illis 3C in Corollario Barbari uolétibus legédâ:qd noftrü fit,id tatü moncbim’,hoc capitefufp’' carihos potuifte, quoda aliter legi,qd nüc in oibus pariter Graecis inuenif.^yj/^^ 51^ ^‘ii?^' quoqt uerboi? tä , nbsp;nbsp;nbsp;certa fignificatio,tam(ßomnibus patés fenfus eft, ut nee potuerit aliter nee debuent uerti,^ ruffare capi^

ramétoj« ligni huius arboris deeoeSQ: nihilominus antiqua fcriptoris huius intcrpretatioaliü habuiffe id uium oftêdit. Siquidë in ea aperte legit: fi ex eo caput lauef,capillos cadere prohibet-Nce detulclTem ego iU* aliquid.nifipliniuslibroxxiiicap.ii. idem his uerbis docuiflctïRamêtalignidecoélaó'c.CohibentCr ca-pillS: Accedentci^his ui amp;nbsp;arboris poteftate,qug,u t hic ait yQvwTzxi eft, nö pcnitus ab re uifum nobis eft oj' tium in uerbo illo f«»8/'^^v fufpicari:nec de mutando capilli colore, fed de côpefeédo cius defluuio monuilft hoc loco Diofcoridem.Nos cömunê amp;nbsp;in omnibus pariter iauenca leeftionem fecuti,nihil mutauimus.

n;^l Kçoviaç. Kstf. ^oy\ KPeWM J^ïvii^^jp ^p a/'^óp, Kaj-

DeCorno. Gap, GXL.

Raniarn LRomani cornu diefit, J Sped ofa 8cfortis arbor cornus eftrfrudfi ma

7?0p (pl^Op UÇ £Aazâç.i7r/(U.HKK.

gnitudme oliuæ fert,oblongG,à prind-

j^Au^o/j 'A Tt^wT’/j, TctTrouvo/Jit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

vopJV^w9-o/(,HKN^otifPs. EtPeotPr- pio u(ridcm,cS maturuit ruffum,aut ccrç colore* éro/j.svepovra.aç^Jtoi'TaTi^oçKo/Arai’lu qui ucfGendofit,adftringat,aluifluoribusSCinte* «r/pnj(/'uriVTji/aç.lt;rut)20£,«J}A’OjUiyî/ç ?4-x ftino^ttorminibusutilé.Sapaidécôdîlur,etintet f^«, G t’/ç è^ï^crip, n^ «A/AiUiTj bç ÈAezia. falgama ad cibos oliua^ modo in muria feruatut»

-ocr page 189-

LIBERE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

i ^ r x^^^a/J lt;îw»3^K’ixws x-Mo/jSjjap, «5 Qui uero ex incenfis folqs cxudat humor,contra /AÔ^^TÇoçAiJx^aSKaTajg/o/x«©^. impetigincs utiliter inungitur»

INTERPRES,

DIximusfortem ô'fpeciolam arborem cornu eHe,fie certius indicantes,quod in Grgeis ôd/tpôir eft,qiii-bus ea uox x tJ^îx fignificac,id eft p ingue û* fœliciter numeum.ex eo^ cum decore ualidum irEot ce,qualis corni materia:®* ob id uenabulis apea.

DeSorbis. Gap. CXLL ALRomani forba dicöt. J Sorba c5 lu-teo colore adhuc funtnecdümaturuc rut/eda 8C in fole ficcata, aluü in cibo cohibentMoIaeadem teruntur: fumi

tur'qp pro poléta in eundem ufum eorum farina» Poteft idem 8lt; dccodum eorum.

n^î Quap. Kt^i. ^^J'''.

Ova T(X ^mÀ/^ovra ty ^ti7ro 7rt7rlt;J 5« T^Sivra ty fx^wSevra c^ V AiM, saX^œ nvt^ ko iX/aç ilt;amp;t op-iVa. ly ■At^ avr 9 aXÔJ^op à-%iiâÿrr«.VTtiiÂlt;^T ÄetfxSewo/jJiVop.0 i' «cftlH/Aa 9 «är wvo/jAVopfV avr TP/f.

INTER PRES.

LOnga eftarboris ö* pomi huius in Theophrafto hiftoria: nee breuiter Plinius de eadem egit ; resipfd etam quotidiano fpeftaculo fatis nota eft: precipuas^ pomi in cibo lt;amp;nbsp;medicina uirés,fatis uno car-mine in Xenqs fuis indicauit Bilbilitanus poëta dicens; Sorba fumiis molles nimium durantia uétres.

Ike aliud ex profelTo medicinam docentes illiadieccrunt,gminoreinduranda aluoefficacia gmefpila «Ie : Quo fit ut magie Barbai^ demiremur tam incerte de arbore pomoep hoe in CoroUario fuo doeentem. f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptofeefto hoe loco erat Grgca nouifte omnes, ut coUatis cum Theophrafto ab co dieftis,imper-

lectam hominis interpretationem cognofcercnt:in qua nefcio credendum'ne magis fit, ^ obiter ca uerte-•■it,an potiusq: morte pracuentus.fartam tetSam^rem oftendcre non potuerit.

n^f KOKKr^NAtaÇ. Klif. JOt. KOKKi^mAta J^bS^'^p 32} rvtoç/^t^.

ou o K^S'VÇît/'cuJ^jUOÇ. KaKoso/xa X^ç. KoiXîaç ^aXaK^Koç. lt;?^ 9 lt;ruS'aj^ 0 fxÔÂisa r c^ J^opM-rKSrtvvup.sV ó k^tps ^hçw6ti's,tvsoMÂgt;^oS «3 KoiXiaç s«X^Koç, Tgt; 9 aept N^ia t 4)u?^ îv^^VQ] (TK^aÿ'/xsvov «3 Scvarî5r^(^4uivov,K» ovi ûtj^ovXa, G-^(c9-/j.(a55V/xa2:]o/x£Va y^,^, rà «Sret Jë nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£1 b T SCXS/KOKIU

M«Xup K^TpÇjTrwajoç fnçcW'fciÇ. î^HetIS A ®'f'*'^I®Ç»tfeoMaxwr ^oS M^ s«X^w quot;’'lt;^ *^^«§ HK^ .7^ 9 MfX/J.1 ^ KOKKl/XK-^^°^Çgt;'amp;^ O/^H^Xop. X(3'up ö^tirflKop TTlVO Mivopo-ou^u. crc^’û'l^ J^ iüÀ}^iogt;ivop,X4 X'^'’*ÇT«Çî7ri Trcdi^/cop ^^a7riuj,

De Pruno. Cap. CXLII.

COccimeU L Latini prunü dicut .U Nota arbor prunus eft. Madunt quos ea fert frudus:ftomacho tarnen nocct, Si aluû molliunt.Syriaca,præfertimq^ in Dama fco genita ficcata pruna, ftomacho accomodata funt,8Caluü cohibet.Coquuntinuino arboris folia, colluuntur^ utiliter decodo illo Si gargarif-fantur in uua,gingiuas'cç SCtonfillas deftillatiôes. Poffunt idem Ôf fylueftriûprunorû,cum maturu erunt,ficcati frudus.Quietiâ in fapa decodi ftomacho utiIiores,8C ad cohibendam aluum aptio-res fiunt. Glutinatprunorum gummufrangen-dis uefficæ calculis cum uino bibitur. Idem fa-nandis pucrorum impetiginibus,ex aceto inun-gitur.

INTERPRES.

CErtiora 0‘ex te magis de prunorum uiribus poft Diofeoridem ali) tradiderut: Demiratusephune oa-lenus eft librofeptimo de fimplici medicina, dicentem ficcatis Damafeenis prunis eompefei aluum, cum manifefte amp;nbsp;hgc deqeiant.fed minus q alia. Ob cam caufam non ab re penitus fucrit, q breuif-nmepofteriorum deprunis décréta hoc locoadijcere, quj huiufcemodifcre'funt. Deijciunt aluum pruna, f^fop’ofius rccentia,ficcata minus. Eiufdêffucftus decodlo ad faucium érgutturis inHämationes omnes, H. ^^oll““ntur.oummi quod ex arbore deftiUat»extenuandi 0* incidendi ui quam habet, fertur frangen dis uelTicg calculis utiliter bibi, ö* ex aceto infantium impetigincs fanarc. Sylueftris pruni bacca manifefte aluum adftringit Ex his non male forfan fufpicabitur aliquis,quod in cundis orgels legitur, 30 À «fiq-H^a ? fuAAw ÉZe-quodeft foliorum dccoAum.potuiffe quondam aliter legi: Nam prgter aliorum décréta qui fra «ui hoc tribucrunt,res ipfa etiam exigere id uidetur : nihil tarnen in communi omnium codicum leiftione amp;nbsp;fide mutatum à nobis eft. Et quam fortc'hic locus exigebit caftigationem, ad eaqug ftatim fequ untur, manifefte tranftulimus.Quodenimin hoc paffimlegitur,?^X a(pi'4-«/x« iWfiKhm »oIm aKiuotfÓA^uov.non muix Jow«iiv,id eft prgparatum.quod nullam habet hoclocofignificationê,fed i/lifltKAufón^ov.quodcolluerefignifii ^»'^'•jdum eft.Id omnium probatilTimus mihi codex habet : Et Paulus Aegineta de his ipfislibro fexto ^S'sait.'joA«çii-l-,/.tx«w7;7K»i(j'gt;«fgt;«(f«;v«ç)Aigt;Alt;or«jîaT«: Jl/aKAu^^uS^jo’quod eft:Prunorüdeco(ftogutturisin-ammationes collui:ut fit in Diofcoridc fenfus, coUui 0* gargariffari decodo illo fauciummala ab co muV ta deinceps numerata.

De

-ocr page 190-

DIOSCOR IDIS,

n^i Ko^açau, Ktif. 50s*.

O/xa^Q^ d^iv'hßppis'i. ^Spjnop KViTavia^ Airfo^uzSiko/»’ kocÇtto» i'X^pkorw/xhAou p.iyi^@^, a.7VV^2p i fXi/JJXKV7\JX KOiXoV/Ji' vop.7n7Tcw^îvTa.Si mÔM^^op 5 îçuS-^/j.

i^iépS/zop, â^^ujwAç, K.a.MSÔpiv.)(pp J^ Hÿî^ Ki$aA«A7tç.

De Arbuto. nbsp;Cap« CXLIII.

COmaronLRomani arbutû dicuntJCo^ toneæ malo fimilis arbutus eft, tenui fo lio,fruftu pruno^ magnitudïe,fine nu* cleis,quc mçmecylô nominât:ruffo aut rubéte in maturitate colore « Is cû mandit, utluW palea^i acus lm guae 8C dentibus reprarfentat» Sto macho idem nocet,SC capitis dolores facit«

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

G Rato per hyemem fpedaciJo uiret in fyluis arbutu8,0'quo tempore ueluti prodigae iuuentutis ho mo,profufis opibusfuis.cxcerx ruris arbores nu dg amp;nbsp;fine honore in hortis amp;nbsp;campis fqualenc:tunC pomafua hæc uolentibus offert.tam grata fpecie.tamep blando colore, ut merito natura aliquis aC* eufet.quae adeö graue O' inutile pomi fariflü quafi ignaris imponens.fpeciofiirima clauferit fronte: Sed 4“ ï n caeceris cota uica agendum fit,O' quod fapientes docuiffe ignaros deceat, fola pomi appellatione.malain in hoe porno naturae fidem.ueteres Romani ignaros O' pueros,unedonem appeUantes.cauere monuerüt: manifefto nominisargumento, oportere ob noxium O' inutilem eius ufum unum tantum ediffe ; q» pi»* ter capitis dolores, O' ftomachi noxam quam facit, ingrato penitus dentium attritu O'fucci cxpreffione ctiam fentiatur:quemfenfum hic defcribens ait, in cibo O' cum manditur «jj-upu/Wk effe, quam uocem nos à tritura (fumencorumuentilatione acus palearumuertimus, tantum rei neceHicatemiêcuti.-propterea$ integrx in hoc porno paleae nee fuut,nee in cibo fentiuhtur.Sed quales H. Varro libro primo de re ruftica ta pite Lil. acus dixit, iubens trita in arcis frumenta cum uentus fpiraclenis uentilabris iaiftari, O' ita fieri ut quod leuiflimum eft atipappellatur acus,foras extra aream eijciatur, ac frumentum quod eft poderofum, purum ueniat,inuules(y has criturae acus in cibo repraefentare hic uncdonem dixicxoncifas fcilicet O' minu ciHinias paleas,quales frumencis in tritura mifcencur.

nf^« A/xU'y/'aAÏç. Ktef.^ ço]'.

MU'y/'aA tag ariKçSç H^îta «4« q-hS^ora Afa, tepKAiJç raç «^ Ti^o «rto7rlt;a à'7f Ra^cü^i. ^ avrx ^ TX o/MyJ^oÂx KaraTrAaeötv-T«, T« «VT« TPiçi. 7r§0S(^£(USva JV, «yj Ka

TXfxtwix, ^ Kt^xtAttAy/WÇ ^H^O Kara-TrAacamp;tvja ^xtTCsTTW S Kjora^xxç fxir' o^»g Cl lotP/VOU. Cl '7Ç0Ç UZjlVUKTK/'ai’O'UX) o'lVlf, •7150? J^ o-KTTi^io vaç t^g^J t^TThrag, Cl Kctuo-S^K.TX,xwM7u7i/ilt;amp;ióijiijxil^l ^pkvta é^uux. Ko/Aiaç/xaAaK^a. uttvu^k«. oujx-Äk«. Ci Ti^oç xip-XT^ âvarwyiiw/xtrà à/xû Aou Aa/xëwo^uSva. 'TÇoç lt;3t vstjiçi^Koui’ Hÿ^ •J^lTrVÔl’^OVZKOUÇ, XCWvJ^xi mvÔp-lVX M£K-^«Ix®/^“ c'a« |kt1VH T^iê'Vamp;lVK. (/'ua-ÔUÿ-wo'i À CI Ât^iuxit xav yAuKe MosfiS. Hg^ K7ra2xo?ç, CI ^n|(, Cl KwAout/xTTVÄi/xaTw-J^xijnv fj^ÎAià ty raAaK^: £KA(Jyô/xSjüa,Ka çvQu TfÆkS i'ytnQog. as 1 ^ H9Î5 â^tûuira '7l5olt;rAa/x6oü/0((X4Va oxop i. M V- ktîiv^ y «^ amp;nbsp;AcuTTtKaç ë^Sivra mzv 2i'/.'P 3 Mfxfxi av^ SU^xJ tÿ S^Moüvf WI eoH0§ 'TT^ûS xiM^^ deva-lt;wrH/j'7r:Vo/x4V^, auv o^tj g ETrzjjgio^uiVajAiJj^H i'aS£7r:?fA«/»Sa7ç^.’(aT] ly six« ;^ovîav /xt T« K^/xa-PÇ vrOtV. AiS^vrag q wiptAG oVV yAuKf7r(vô'/Z^o/j- « g rAuxfa Cl t/'coih^oç ôc/xu'yPaAK, KaraTPAu k ûT ^v œç 'Tf^oq t/f i^^cw TTiK^ç.tÿ am 9 Ai7rfuÆKH. oùjn2 KK. €ç«0£VTa 9 oTiv TW ActtiJ TOC OjCxurcfaA« XAw^«,coy^;i^ou 7rA«t/'e/J«'7PK«0is»)O'/.

De Amygdala« Cap« CXLIIII. AMygdalean LRomai amygdalu dieStJ

Concifa decodaeg amarç amygdalæ rs dix,afperâ Sidifcoloré ceu à foie faciern emendat.Praeftantide Si. nucesipfæih Iitæ«Appofitæ cædc menfes euoeât.Capitis doloquot; ribus fuccurrunf,fronti tempoubus'ue ex aeeWj aut rofaceo illitæ.Contra epinydidas ex uino:co ira exedentia ulcéra,ÔC quos herpetas dicunt,ca' nisi^ morfus, ex melle illinuntur « Somno dolors leuant in cibo fumptæ.Aluû molliunt, fomnum conciliant,urinä cient,ÔC contra fanguinis exercé tinnes cû amylo SC menta fumunf « Bibunf eæ^e in aqua,aut cû terebinthinarefina.Linguntutin renü cû urinæ malo aliquo dolorib’. Si pulmonÔ inflâmatione qua peripneumonian dicunt. Gab culofis cû paffo 8C urinæ anguftps profunt«In ec' legmate auellanæ nucis magnitudïe,additis nitl le SC Iade,iocinorofis, tuffientibus, Si. maioris teftini, quod colon dicût,inflationibus opitulani' Arcent ebrietatt quinqj fex'ue in cibo præfunv ptæ. Vulpes fi cû aliquo eas comederint, enecat Adftringit ÔC calefacit arboris gummi, contra fanguinis excreationes utiliter bibitar « Ex aceto idé fummæ cutis impetigines tolliK medef 8lt;diU' tinis tuffibus in diluia uini potione fumptû. BibÜ 8C contra ueffieç calcules in paffo utiliter.Dukes 8£ quæ edendo funt amygdalæ nuces,minus e^ caces q amaræîExtenuât tarnen 8(. ipfæ. Si. urina cient.Virides cû uiridi fummo operimento fuo m cibo fumptæ,ftomachM humenu emendant« ^

-ocr page 191-

LIBER I.

19

INTERPRE S.

Slhuic ô* Gakno^quo^ décréta pro oraculo antiqii is medicis fuerunt.crededum de uiribus amygdalg eft,primam capitis hiiius parte pa^fodiciter latinis Barbarus reddidit, dicens amarp amygdali radi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cucem in facie corrigere ncqjenim hic,fiuerba eius omnia diligentius aeftimétur,

illuddecernirfed quod Gaienuslibrofexto de fimplicibus ait ,'fiaccipiantur amygdali radices.coquanttp, cphelides foris impofitas an feriedubeccpiion decodio amy'gdalæ radicii foucri in ea labe hominis faciem, led decoAäiadicis materia uitio illi imponi.Qiiod primo bbro etia Paulus Aegincta cöfirmat.Cuius ea tier bafunt:^^^« Tl TTiufKi cï^iugt;Jl«Ai(T,quod eft.sfc amarp amygdalx radix: iititurq; ea contra malü in fenedtute cn tis coloré. Alternat prxterea.fimelioribusCraecishabenda fides cft.non copulatDiofcoridesacctÜÉZrofa ccum,quo loco iubet in dolore capitis utroqjuttnô fimul.fed alterno,â enim quod uel,n5 iy$quod eir figni* ficat.intercedit.Reliquit lt;amp;nbsp;Barbarus quod alioquki Plinius monebat.dr poft Plinium Serapion,contra fan guinis reiedlionê ultra amylum cum mentafumcndas amygdalas effe. Siquidë Plinius libro uigefimoter-tio capite nono his uerbis rem iiidicat.Et fanguiné fiftunt cum amylo Cr menta:fuilTe^ hanc huius loei le-«fdonem Serapionis actace comenraria eius indicant: Et nos plures ex melioribus Græcis uidimus, in qbus |AiTix«|Uu'Aoutw^ Hjlutc^uoi/manifefteadhuclegitur.Sequiturnonlonge ab rjs,qiiod legetium animos,fufpedere quot;’'fÏ? hadenus potuerit^ü' iiifinoua hiftoria res côfîrmetur,adhuc etiâ poftit,à Plinio,fcriptore hoc ipfo cunctisfpeiusinterpretibusparitertraditum: Mon uulpes amarisamygdaliscüaliquopaftas.Nosetiam, ut in re parum uerifimili fit, diu anxq quale id.Cr quid reddendum eo locoeflêt.cogitauimus.Pcrfuadebat enim fic legioportere Crgcorum omnium codicum cömunisiïZ eadê fides: Teftabatur Plinius,fuiffe hanc tiusloci ueram ü* antiquam lediionem:exquo ille addiderat, mori uulpeseo cibo, nificontigerite'oicino aquamlambere.obferuatumid etiamadiligétioribusfuiflê.ö'exobferuarioneinuentumremedium. Cö» firmabantpoftremo idem Serapion, ér quotcunqjalq in fcriptore hocaliquando occupatifuerantiNibiEç non ueritatirefpondebac :Ediuerfo grau irate feriptoris huius indignum id uidebarur, nulla fiuepræcepti fine hiftorixhuius ratione aut neceffitate fe oftendente, praefertimqj in medio capite, 3c inter meliora pro maloaliquo hominis remedia:Poftquæ hic femperér ex alioiÿfamafîmilia ijs addereconfueiiit. Quid cm ad faciendam homini medicinam.pertincat nouiflê hoc : Aut fi fortealiquis ad auium foarum in uiUatica paftione tutelam,cötra eius animalis maleficium uti cogitauerit.quo modo ad hoe cibi genus trahere aut cogere poterit ciancularium,infidiofum, ér ut Graeci dicunt ù/^tfiiifiv id eftcrudis carnibus uefcensanimali Accedebat ijs quod fufpicionem noftram augebat.uifus mihi antiquus Diofcoridis codex,in quo non ut in cæteris legeretur,KTejr^ À n^ï «AWTru^tx jSpwSivT« au'v T/ï;:quod eft.ut nos reddidimus: uulpes fi cum aliquo eas comederint.enecannfedadditisérmutatisquibufdamjKTK'v^i/tKjèiA^cvJaxiKs^aAWTrmstxpMSiiTamT/w: Quo* rum prior illa pars Integra,integrum habet intelletftum.qui fit. enecare uentrisanimaliaamaras amygda* las Pofterior.corruptis duabus uocibus.ueftigia potius alterius qui quondam fuiftet fenftis, g quod aperte intelligiponèt.oftendebat.'pertineretqïad capilli defluuia, qux alopecias dicunt Graeci. Inchnabat^in al* teramhanckdlionem animus.proptereaquódiiidebatur habere prins üludremedium contra uentrisani malia,certamexamaritudinerationcm. Pofterius nero il!ud,refticutis in integrum duabus uocibus illis, quodfacileerat, GalenumérPaulum Aeginetamteftes ér aurores habebat: quorum alter contra capitis alopecias corticeamaræ amygdalae utitur ; Qtiod licet idem penitus non fit, non tarnen ab re penitus eft, eiufdem arboris alias atep alias partes idem polTe;ér in amygdala pro recepto id habere,teftante Galeno to tam hancarborem eiufdem poteftatis cum fuis nucibus elfe. lis nosconiedlurisér autoritatibus frcti.co* g tabamus à uulpibus quas Graecialopecas uocant,ad alopecias à uulpibus fadia capilli defluuia, trahi ré pofTe: fadum autem ijs diebus eft,ut quod Maro cccinit.fata uiam inuenerint: oftenderitqjcafus.quodra rionecarcreuidebaturdicet^rei quam dicemus oculati teftes ipfi non fimus, pro fenfu tarnen boni uiri fi* desnobiscft,prxfeitim^teftantibusidemplcriqjalijs. Habebatindelicijs is,trad uenatum murium in inedxaofficinaamabilem ér fpeciofumfeiernnutriebat, quem quotidie ex manu pafcere folitus erat: ér, iiteftautorePerfio, uentermaximusartifexnegatafequi,dulciarijs,meUitisqjamp;Sfaporibusalrjs quibus officinxillxabundant,adeóeumaffucfecerat,ut nihil non hominis modo ex eogenereciborumauidius appeteret. Fadum ex eo eft, ut cum ab interiore callo purgaret ille amaras amygdalas,accedens feles pri* mum.qua uoce folecid animal,peterc,mox rapere unam ér alteram incœperit.admirante^ illo quod ama ritudinem non fentiret, porrigere ér ipfe coepit: Nee ultra feptem odo'ue ad fummum hauftis, torqueri in* tus animal coepit,ér ueluti furiofum circumagi.Toto tandem corpore diftentum difficillimu m mortis ge nus obire uidebatur:perrjtq; non ultra horam à cibo illo protrada uita. Qiiod commêtationibus ijs noftris addere placuit,nequis Diofcoridem.Plinium.tottpalios in ea re demiretur.fciant^omnes, ut felibus uene-hü amygdalx funt,fic pofte uulpibus etiam efte. Fit enim in natura pa.ffim, ut quod homini uenenum fit, quadrupedem aliquam foeliciter faginet.Et e' diuerfo.quod illis nocet,nobis ad mcliorem uitam proficiat: haberefpuoientesquo poffinc tam maleficum anima! émedio tollere,fi mixtas cibis,quibus uefcuntur uul pes amygdalas amaras illis comedendas reliquerint. Quac omnia bona fide dida à nobis funt: Qua etiam mente illud mqnemus,relidri in Barbari interpretatione fuiflè, bibi contra ueflicx calculos amaraeamy* gdalxgummi in paftbutilitenquod ultimum hicinamaris amygdalisdocet: Crcdimustplibrariorum negligentia earn illi perijftè pattern .• nifi forte abundare earn hoc loco credidit, quoniam non multo ante dixilTet,iAi«rovfwz lyi, Mfiuiri g^v yAvxSjßovfetr: fed illud de nucibus,hoc de gummi arboris indicator. Credi* mus poftremocorrupteetiamlegi,quod ultimum hicait, ßpuSivrx X aùr!^ Ai7r6(T«eÏAlt;«gt;i/l«A«£ ;^Awp« goax' X’v TiMÂty KjnvstH^wiv. Cuius membri fenfus ille eft: emendare ér corrigere in ftomacho coHedtos humoresuirides,cum uiridi primo operimento fuo comefas amygdalas. Qtiod cibi genus longe à benefi*

da

-ocr page 192-

IÎ4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

cio hoc in fua immaturkate abeffe uidetur.Quinetiâ Plinius ait,reccntesftomach5 impIerc.Qiialc auf iUo «T^xjiSz'rxrzrfubtjciendü uerbu fic,conrjccre omnibus facile eft:quac enim malo amp;nbsp;inutik humore um tur.contrario ficcitatis habitu corriguntu r. Liber m morborü cenfu dixifte hoc capite, quâ nos P“^®®*}'^« inflamationé.Graeci uero peripneumonian dixerunt;malû quod,fi uox ipfa certius aeftimetur, circa po» nés magis g in pulmonibus fieri credendü fit. Quodex antiquioribus aliqui etiâ teftance id Galcno credi Pulmonû runt,qui in Ifagogefua his uerbis de ea docuit:Placer auté aliquibusgrauê pulmonü inflâmationéelle ptn' inflâmacio. pneumonian,idlt;pgrauitateindicatur.Aliquibuscontrauidetur,non poffepulmonêinflamman.'fed eu® ' iaeentes lt;amp;nbsp;propinquæ pulmonibus partes in hoc malo fuerint.ab eis nomen inuenifle hoc malû. Idéin ul' ■JT^TTwUjur- finitionibusfuisperipneumonian fic defcripfit:Polmonisinflammatioperipneumoniaeft.Sequunturea

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acuta febris.ô* anguftiæ fpiritus,rubefcunt^hi8 qui eo malo tentant,eminentiores fub oculis partes, qe® Cræci /zÏA« nominant.fieri practerea teftatus eft rjfdem ex caufis quibus û* lateralis dolor,erfi aliqui ex pit® ta dixerunt;Paulus Aegineta pulmonis inflammation? aperte appellauit.quae pleruncporiatur ex ualéti®' re à capite in cam parte deftillatione.au t angina.aut fufpirio.aut laterali dolorc.qu ê Graeci pleiiri tim die®’» aut alijs ex caufis:aliquando etiâ mali principiu folâ inflammation? effe,comitari'cp eâ præter ea qux Ca»' nus dixit,grauitatc amp;nbsp;pedforis diftentioné:nec folum rubefeere fub oculis partes quas diximus.fed tuintf* etiâ oculos ipfos,amp; deorfumferri fupercilia: quod totum breuiter fignificalTe uoluimus.ut mali genus.®®® fas amp;nbsp;locum certius legentes cognofcerêt.Incertum enim eft iz nimis late patet,quod Barbarus uertit p®' monum uitijs.ColumeUa fane'libro viii.fues Ér oues pulmonarias dixit: fed an id pecoris malum idem P®* pneumonig hominis fit,nonfatis pro comperto nobis eft.

V/«.

PS^i msoKiap. Klip, 50». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePiftacqs. Cap# CXLV.

—Trisoiüa Ta ^ '/^v^pSpa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iftacia LRomani pariter Græcis piftacia A'

I (^ o-v^ia,opjua. s^oamp;iAoïq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cüt Jin Syria fcimus nafci piftacia pineisflU

I ivsóp.a.'xa:. ttzJ^zo/ij^a ƒ£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cleis fimilia,ftomacho utilia, contra ferpeU'

-■-lÖJJ TTivofjuva. ^ oivta Aamp;a» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiu morfus accommodata, fiue per fe edant»

i^iTMATüK^ èoH^ë. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiueconcifainuinobibantur.

I NTERPREÄ.

MAle in cunétis Grgcis, prêtera in omniü mihi probatiflimo codice Icgebat:ur,7i;y«Ki* jiSfj yw»«/4* wngt;fia:hic enim dicendi modus aker urn fibi membrum amp;nbsp;piftaciorum genus exigebat, quand® ut Graecorum grammatici docen t, femper ^ ^ reddendö xÀ eft, nö aliter g ßin Latinis diÄ hic quidem,i)le au temdemperep propofita akera.expedtanda amp;nbsp;quærenda al tera pars eli.quæ aliud auedi uerfum à prioreilla aliquid oftendat;quod nullibi in hoc capite inueniri poterat:fuiclt;p,ut uidere licuit.uf^ lt;zan tiqua huius capitis ledlio itirxinei quot;irtAfi à/ typa gt;e»vc/4u«(.facili in una tm (yUaba ad uitium lapfu ; idipen’ Pliniuslibro xin.indicat dicens:Syriapcculiareshabetarborcs.in nu c5 genere piftacia nota: quafiö'ipl'^ diceret piftacia fcimus in Syria nafci. Neeftomacho tantum amica, amp;nbsp;contra ferpentium morfusprodelf^ piftacialibro vi. Paulus Aegineta dixit.uerum pratter hxc iccurlaxare ; praecipueepid poiTefummi érod®^ rati eorum opcrimenti decodlum.Dico autem in nucibus fummum opcrimentum,non lignofum piitaw/ quo maturae daudatur, fed quoda'principio lignofum putameniUud ueftit.appetetematuritate decide®’ in qua tantum parte Nicander in Theriacis fuis remedium «Si opem contra ferpentes efte teftatur.

niÇl KCC^VM/jêao'/AiKw/j. KAçu« Sao-iÄiK« « ivioi -T^ir/Ka K« 7Sa'ip^lt;Q-ió/^iva» J^vcsji-fflix. Ka Kosó/J~.lt;x.')(a.t ’)(oAlt;ï}Ptxgt; K£tj)«^A 7!). SH0S'tia‘iv^(!WTia,'}QHa‘i/j.a. q G/gjuc-Ko^tva 7150Ç £MïT°ui? VKSiJ «^ Gc«z«o'(-fJMp ^'^fx«Kup '^p av^efaj«««.«. Ti^oê^-^tvra. amp;nbsp;£7r/ß^^£VTa, o-iM’i^io-i amp;nbsp;tth-yavta, TTÄiiova J^ S^^âTa, TrAarea/J Vx-^iv6a Ikt/vxoj-J. 'iTrnrAxosiTM 7 nj p-a^oJ^ tfAiy/xcUvoMo-i, Ç1 amp;'7f’SHp.aa'/,él S^tp.fJM' d crMV^XirM p.iXiTi H^ Tnra.vai./Mroc. 7 K^o/x (MOM famp;oc.7\.og, W) ^éA/TS ,-7i5o5KUVoAK)a M^ av0^7roirkK.r« wf. 7ru§w6iv]a 7 o'uv rS HtAy^j-J. ty îâ/kOsv]« quot;^ o^KfkAï, sjoepas TrauiJ. 'A 7 A(7n^opKa.ip 0 T^npamp;lpt^o'ivca ^ tAcWw, TTOUJ^loi^ £7r/;^zcr6t/j Kal^i^i^op Hlgt; ^ aAo^£K/a§ Aatrow^. 0 ifxpJwoi. 'lsu o'! V «^PÇ WTQ'/Àamp;Op K'Xipamp;a'W oîv!ÿ

Denucibus,quasRomani iuglan-desdicunt. Cap. CXLVI.

Arya bafilica, id eft regiasnuces L R®* mani iuglades nucesdicuntJlugladcS nuces quas pleriqj Perficas etu luxant ægre concoquunft ftomacho noceLb^

Icm augent,dolores capitis faciunt ,amp; tulïiétibus inutiles funt Ad uomitionesieiunisutiliterincê bo fumûtur,Præfumptæ,amp; à cibo ftatim fumpt^ cum ruta amp;nbsp;caricis, letalibus uenenis aduerfanu Quinetia maiore copia fumptæ »lumbricoslatoS pcllunt, Illinuntur eædë in abfeeffibus luxatis^ amp;nbsp;côtra mammaçi infl5mationes,cû exigao md; leamp;ruta.Cum ccpisfaleœSC nielle,ad canü boni* nis^ morfus faciunt. Sedant tormina cum puta' mine fuo eremat^ 8C hominis umbilico impofitf^ Crematu tritum^iuglandiü nucu pu tam é, ex ui no oleo'ue inundo capite, infantibus capillu nu' trit,capilli^ defluuia, quas Grcci alopecias dicut, explet, Slibt menfes crematüjtnium^ ÔC ex uino appofF*

-ocr page 193-

LIBER I.

Iff

'Tt^CiZi^i^SsloiS. '^ JV TtaZciiu^j Mt^ap tx ^rç xaTaTtAac^iVTa, ^ayy^aizvaç él av-fi^awxç HJ (WyiAMTraç HJ àAM7r£K/aç ^aûyx-6tVTaHjt7ri7iâ'6VTa, ixtcu xuurop.ùiQ, quot;yi-r?) 0 £ AaiOv c/^ auq^ KOTTfo^uSz/u/i £K.-^Ai63^M,u. T« 9 j^Aujoc H-ijo/j Kaxoso^ta j^a.iyAtixur^a oVTa.iboHJ r^lqa'K.o^J^oiq M'^VUTCM Tt^OÇ -JO -À' j^^ifj.'J'mTX ■J^lM^7p’

ott^ H^ TTiA/Cü/xaTa KalaTrAacS-ivra.

A~W~^ ®2’' K^^WM/J-TPV^K^. J7r^

B nbsp;nbsp;nbsp;a'’ JÜ 7f v^xà a 'ivioi Anrfoxa^ua

H nbsp;nbsp;nbsp;naAo^xip, Ïsi xaxostl/Aaj^a, 0

aù-nxJÊAlt;faczu^iU.£AiX5céT(M7rt

appofitu, quod intra nuces dauditur, Vetuftaru itide iuglandiu interiores nuclei comanducati Si impofin gangramis,carbunculis, ægilopis, Si ca-pillorum defluufis,quasGræci alopecias dicunt, citiffime medetur. Fit Si ex iuglandibus nucibus oleütufis expreflïs^. Recentes ftomacho q, dul-cioresfunt minus nocent: qua ob caufam alqs ad auferendä eorS acrimonia mifcentur,SCad delen dos liuores utiliter illinunf Auellanæ uero mi ces quas Græci ponticas, Si in ea gente aliqui le-ptocarya,id eft minores nucesdicunt, ftomacho Si ipfcnocct.Trite tn Siin mulfa aqua potæ,diuti nis tuffibus medenærematæeædéôi cö exiguo pipere in cibo fumptæ, à capite in fubiedas partes deftillationê maturât. Totæ etiä crcmatæ, tu cociff cû axfigia urfino'ue adipe, capilli defluuia quas alopecias dicût expiet.Ferüt prêter hæc ali-q eremato tntoqj ca^ putamine/igs ex oleo pue ri finciput inunxent, cefiû in pupulis oculo^ colore in nigru mutari î codé capillu etiâ denigrarù

»o'/xtvajëïp^a 7r«Ae«à/j’/aTj i^J^unrà 9 îtOw MSV« lt;ru/j7rt7^a’oAir»,K.aTaj|w/J TrewoKV«!. oXa 3 naîv]« Afa ^trà â^»rr 1» H SWT’S àç Kill'«.àXMTriKi'astTn^^gioQ'iuJat/'airuv^.^acri □ iVioij^^tTatAaiouTCCKtAucpK Ksnau/jii ïa HJ Xlo^i6ti6 jv]a,'yAauKo4)9lt;xA/x^ Tred/'iuv p-iXaiv^ros KÔjaS£7r/6^x%''^''^ ë^tr/xar

CVr Perfkas ûregias Grxci.Romani uero i 11 glandes in genere nucuni cas dixerinc, quas nunc priua

tiihEttiruriagencesiçaliaemukaE nucesnominant, factshbro xv.cap. xxii. Plinius declarauit,qui omnem eatum figuram eciam foeliciore pidinra anteoculos pofoit : earncp ob caufam prxfercim in quotidiana er nota omnibus re,nihil nos quod ad hiftoriam pertineat huic capici adijciemus. In medicina ßtumbreuiflime ex antiquorum dccrecisfïgnifîcabimus,habere arborishuiuscoliculosaliqiiidquodad-ftringatifummum uero nucis operimentum,quod ea maturefeente decidit,mulca hac poteftate efle. Ince-riusdeinde carinatum tz bifidum putamen cremacum, extenuandi uim acquirerc.ô^ fine erofione fiCcare: quodtpineoclauditur edendo aptum.oleofum quod eft,facillime bilemaugere.confecftumqj ex eo oleum cxtcnuâdiuimhabcreitumores præterea amp;qiiasfepedonasdiciit difcucere. flaccefcëces icidé uetuftate nu ces cutis labes omnes abftergere. Auellanas poftremo frigid lores tantum aufteriorescp.in exteris iuglandl bus æquales elfetprxcer quæ hic alias etiâ ad utrantp partem uires illis aHîgnauit;uerbi caufa,arcerc ebrie-tatê.aduerfariferpentibus, capitis dolores facere.ô'concodlu difficiles efTe.In quo nonprobamus nimisfu perfticiofam Barbari interpretationé, qui qd hic Jl'jOTiT^a/ dixit.nihilaliud figniheas q qd aegre in ftomacho Jliwn??»»» concoquif,^ qd plmiusdifficiles concoeftu aie : refides in corpOre ir difficile tranfire dixerit: longiore q de» “'^^““borô dudu, nec fatis aptorei intellclt;ftu:qu5do aliud iudicio noftro eft ægre côcoquialiqd.ôr aliter dicitrefidere aliqd in corpore, nec facile crâfire. At uocibusijs ufus aliquado in librisde rc ruftica Van o eft: ®5'?“®*^quidé,nec Varroné in qs quæ docuit damnamus. fed quod aptiiis Ézeertius in Diofcoride ad medi cmadici debuerat, defideramus. Idê in auellanis qd eft ; ÎSii^fij^oA^oi/ w j8pq^lt;«7©quot; paru rede perfufo capi-« traftulit. Ne^enim /Lpiy/JK caput Græciseft,fed anterior tantii eius capillaca pars ^fi Galeno in anatome lua CTedendüeft,quihumani capitis partes defcribês,ait;Tota igif capitis moles, totiiis corporis pars me» nto dieet: Eius deinde partiâquæ anteriorfupra fupercilia capiUis carés amp;nbsp;glabra ab dure ad auré extendif. frons uocat, Qug uero fiipra hanc ufqad uerticê capillo ueftita eft, ßf^yf^K dicif,qiia Latinifinciput dixerüt fifiy/iiti amp;nbsp;hac tantu parte nö caputillini in pueris hic iubet ut nigrefcat in ociilis eor5 pupulæ. Adiecimus nos etiâ cxantiquo^i codicil leftiöeiÈZ fide, eodé hoc remedio denigrari capillü.Ec hæc pro iuglandibus lüz ponticis, hue ut Theophraftus ab Heraclea pôti ciuitate femper appellat heracleoricis nucibus diefta hadlenusfunt.

X^Ç. HJ o i^ aù^p X“^olt;? Ta aCràiP^a. ^K-®^'? 0 ^^ X°'^“i^®^^ H HA/aa9til?,SUTÎfiXMTt ^^ r*^/ ' ^‘'^’''’*^ i) «”'’■? oAi'r» iU.£Alt;'Z0(’,-?f |(f quot;■ÇOÇ ^W«itl«, HJ Vo/xàs, H^ -II^Icamp;M'a cpAiy-M«ivovla. £x7i(V£Tj 9 HJ H iFinio/xiç ail TW Tra çvuysiiniç su-nfNç/açXisïç, ^1 xKXi'J'o(?,ei O'MV^VKÇjei X50X«. £21 JV. d ^U^iXX? xIStP?, en^d'c^, «fl AiêeWMT’i/’. T« Jt xcû^/xtf-

MDe moto. Ca, CXLVII.

Orcan fine fycamineäLRomani mo^i dicût. J Nota omnib’arbor mor’eftlt; Aluû foluSt poma ciustfacillime cor-rüpunf,Slt; ftomacho inimica funt.Pryftat cadc ex preffus ex eis fucc’. Idé tn in æneo uafe decodus aut infolatus,adftringëdi uim óC natura aegrittad ditoqj illi exiguo melle, facit ad dcftillationes, ad

ea q pafeedo ferpût,Si tonfillaçi inflâmatioes. Au geni aütremedqhui’uires additisalumine feif-fili,galla,myrrha,etcrocoîitét^ tamaricis femine, iridis radice, Si thure,Tûdunt ficcata acerba mo-ra,ôi

-ocr page 194-

ly i

5« ^K^ KOTT ’vT« , am |ooÇ 7gt;7lgt; Û^XXÇ fXlYJUT^, ty K-oiTuaKoui? ovivHcrtv. o THf^ ^^^nlt;i 9 ^Ao/oç «ruv e4-H3^lt;VvJ'i3c2; 0 Tf^iii?, MiAicw Avj. ^ vrAa-Tea/i t A^)u3-a sKT/vaot«. 51 fZç k^óvi'^ij m-TTdiMin ^OH^S. T« JÏ epu^« Ae« «rai ïAoWm KaT«7rAaö9-£Ura, Tru^/itausa’/aTj- 44’lt;3'tVT« JÏ t^ o^e^(u3 U(/'a2;,o'cugt; à/XTri Aou ^ truttSi’ /jn-^MVHq 4)U/'5ï\o((?,6aTTfij '^Ólt;«? • ® X”^*^'^ epUA^vu/j, 4xxAayy/oAKKr’/5 açK7^, v^iiii itua-' ^ou ttAh^©^« TTO^Ao/oï J^ '?^(p^^afi ro iiTTÓKifJ-ct,Siw.‘\va‘/xa.u^iTÓp ^^p o/'avraK' y'ianq. OTTi^iTM Jlfc 0 'CTSji'^ m^x/ut^ y-^Ç’T^'O^UJ^S't/O'Hf’^ èltK.07fftlt;(rKÇ . tU^/O-KiTj jwp TH UStJiffSTT/TraToljT«; OÇT^OÇ 7tÖ(/'oU-T«A7i«i5 mat, ngî] efv/^ara (Tlacfc^?,!^ K3(A; W Ka^iXi^.

O R 1 D I S,

ra, 8C pro conario frutice quem rhum dicun^ obfonqs præfenti ïn cocliacis utilitate infpe^ gun£, Dccoquit in aqua ctiä radicis mori co^ tex,foluit^ aluum potum id decodfiiLumbr* cos latos pellit, 8i contra potum aconitum fnC currit.Medentur ambuftis concifa morifoÜ^ 8C ex oleo illita ♦ Decofta éadê in cœlefti aqu’ cum uitis SCnigræfici folqsjcapillü dénigrant» Bibiturcyathi pondéré contra phalagior^ morfus, ex folqs expreffus fuccus. Gortigs ƒ foliorü mori decodo colluuntur utiliter in n® lore dentes* CoUigitur per meiTem pr^tercaU quor circunfofTa ÔC feda radice arboris: inu«' mturep fequenti die in ea concretus. Vtilis h“^ contra dentium doloresï Panos prætercad*' fcutit,Slt; aluum purgat.


INTERPRES.

NOn fatislaudata quondam morus eft-Nce quos habere poterat in nobis,ufus omnes nouit antilt;i^ tas.ecfïcardilTime feneicere hancarborem ueceres dixerint,in nouiffimis florere,primam fua «f 2^ rare poma,montes O’ fyluasf ugere, urnobifcum in hortis amp;nbsp;campeftribus uiuar, carne amp;nbsp;uino'® fu cco poma cius conftare ut homine pafcat ÈT potet ; Vna non nifi exado frigore germinare,ideolt;5 üp*®*' tiflimä arborü appeUaeâ.qug inconftaada ueris periclitari nolueric.ü' inexpedatis gelicidqs opes fuas aWj terexerciflimoargumento.tutius tune nautis maria aperiri oftendens.ÿquo tempore Heßodus cecinit/“ fici folia in arbore fua tanta fe oftenderent.quanta folo Ingrediens comix ueftigia fignat. Ex eiufdem «ƒ* ria paratum nobis igniarium: fi,ut ferc’macutino fic.extintflis ignis heftemi reliques, omnibus inilaurädu* icerum focus fit: In quem ufum mutuo cius ligni attritu hammam exteri dixerunt.Poftremo paftorun’i*' ligione confecratam.nungnifi fanguineo cius pomi fucco tindis corporibus,Pana numen fuum precib“’ Czuotis.adfuamfuicpgregisopêinuocatium. Superar enim maiorcsilli laudes, 'Crhoncftior ex folqsuf“’* quibusquadragintafere'diebusauergiliarumexortu uf^adfolftitiü.pafti uermes,notiffimünuncoinf‘' bus uellus conficiiit,quo principes quondaCr magiftratus ornab3cur,ut effet poteftans èt honoris infigquot;'’’ nunc autem promifcuo ufu ad plebem translatum.in agris amp;nbsp;folitudine fordere coepit.tam facilc,ut Pin^’J ms ait,homini mellis eciam obrepit faftidium, tamepad malos mores 0* luxuriam facilis lapfus amp;nbsp;lubricH omnibus iter eft.NulIibi fagacior natura deprehédetur : nee ars aliquid ab ea accepilTc uidebitur. in quoi®' geniofiuB laboraucrit.fitam multas,dum id uellusperficitur,natur3emutationc3;ö'artis,dum ad uitz ufu* difponitur,Iaborcs xftimemus.'qux omnia optabilem nobisarborem fecerunt: 0* in re ruftica uitibus É’' ®' leisadeó prælatâ.ut uedigal iam coeperint folia cius effe : ö* annona noftrS n^ilominus g uitijs amp;nbsp;oït^^^ geant.Prxfertur tarnen in hunc ufum copia û* tenerttudine foliorum magis g bonitate,que cadido po®® eft.antiquis ut uideturignota,ü' in Italia non nifi fcró translaca:quado nee Theophraftus Plinius'uCineU®* difciplinaruris tot Latini autores aliquid de ea tradidcrint; nonreliduriinaugenda dominire.camfacü^uj fimul^r honefta quaftus rationê:fi'quod tam late nunc patee, tradare amp;nbsp;exercere ipfi etia didicilTent. S®' !usNafo,nififortc'indignum naturaeuideaturexfabulofapoetarum hiftoriaucritaciciusfidem accede*’ in Thisbes ô'Pyrami amoribus.candidum in hac arbore pomum cognouic,notiiï(mos in quarto Tran«®* snationumfuarumucrficulos cancns:Conueniantad buftaNini, lateanttpfub umbra Arboris.arboribi®' ueis uberrima pomis Ardua morus crat; Nec multo poll: At tu quxramis arbor «ire. Signa tene czdis, p^ lostp o-ludibus aptos Semper habe foetus ô'c.Tradiderunt ctiä Grp ci infitione ad hunc eolorem profes®* hanc arborem,populo^albx infita morum,candido colore poma macurare,g tarnen id uerum fit,pO'i**®' ribus cognofcedum relinquatur.Nobis fui generis arbor h«c uidetur: tam multas habet corticis,materai foliorum,ü' prater eolorem totius pomi diuerfas nocasqua omnia longius dida d nobis funt,ut inew®*' eintlegentes,quademoropomis^ciusabhocó‘abalijstraduntur,dehispriuatim dici,quz ultimo®*' turitate fanguineo tantum intos fucco nigrefcuut, amp;noftraatatcpaflimadhuc Celfi mora appellat®*’ omnemqj huiusferiptoris medicinamexhoegenere inftrui. Proqua,quodftacimaprincipio diduman^ bis eft,facillimc corrumpi mora,ad eorum in ftomacho cibum pertinere uidetur : ö* quod non multo pOquot; fequitur.facit ad deftillationes,ea qua pafcendo ferpunt,«^' tonfillarum inflammationes.totum ad ona on partem referendum eftrdeftiIJacionesç, amp;nbsp;qua pafcendo ferpunc,in ca tantum parte (ut credimos) int®' gédafunt.Sic Galenus/ie Paulus Acgineta,fic pleriqjalij teftati funt:fi'mplex enim illic (ivfixrut uoxeftnt coniunda alqs oris uitijs,in cam partem facile trahi polte uidetur,prafertim docente Plinio, fieri ex po® hoeftomaticen, medicamentom quod ab ore ficappelletur,quemadmodum ab arteria arteriace.quz® cesunam oris tantum rationem ü*pattern indicant. Non praccpit deinde Diofcoridcsadaugendasnit camenti huius Hires,prater multa alia adijciendum iUi eflè, ut Barbarus uertit, poUinem thuris, fed n®P citer thus:A/ß«vwAv enim hic,non^(«vv«A(j8«voT8 dixit:quid autem thuris manna amp;nbsp;pollen fit,diximos int re longius: Qua duo.quoniam eiufdem fobhantia funt,licet eafdem habeât uites, rcmiltus tarnen ea

-ocr page 195-

LIBER I.

iy7

thunpoteft thuris poHen, fi buic certius de tota hac re in thure agenti,crcdcndum eft.Quod uitium deinde,!^ ut in fatyra auditor,infanabilecacotthesalicuiuscft,cum pofTit fimpliciter ér uerealiquiddicerc,ut autibusô'iioluptatilcgentiumconfulat,pluribusô' aliter qiiàm oporteataliquiddoceat.

n^i2uK.O(Uûjou. Kîcp. Ç7rg'.

' quot;^ yy.â^^ov.ivioi 3 iq T-p tniKcv«

VûV Atrain. KaXGTjq ^barr’

gt;“^^ •lt;?5w(;lt;ruK(^uo^. J\ or’S“ al* vop ■ytûtr'iuç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32»

Mt^a. b'yoioVTHcruKH, 'ipAvu-o^xoii o^c^ó^^x Pzi’ 4gt;y?gt;\oiç tantôt ^lojtiz. tpéçij 3 k^tpv ^ îç HJ •^Tf KKlÇ ? £PUÇ. OÜK «'ff ^ OiH^fxÓvuiJ uS f7ïïr cruw.a7f 3 ? siAtxysb^ozo/j^ivtw. rAuKUT ^op o^auèap-ovk. t^ovja 3 Ktrj^a/xi iPaç. ^H ^ 7r47rc«voiuSz/0V j^i^o- ? ÊTriKVKtö-S ïai OVU^l M O'k/'hjw. tputzi^ '^ TTA^CO/ISV K^IIX ly ^0 Ato. ly 7; -p^Ç ou TPAUTruJOZÇ T07f 1(^. 60K-^^3 ^1'^'?‘’'''’^i'(«l?gt; «hot 1° ebn vut« T K^ WU. iSl 3 lÏKoïXzo^b K^jTTOt?. CC Jolt;pO?. KaKO 5d,u.a5(0(’, 07rzÿTj j^ i' j^ivj^^op '7t^lp x^TP-(po^Hcr!) V52o/j,r zfAozS l^CTzTfAhi? Ai6u5 9Au pStzou. SocBut^o/i ?‘ GAaoamp;tïi?, oujit/J àvzHin. oiSïet yn^ Jé cüToyycp li ^icc 1° (/'erx^eo/j. Êl ^N^Wamp;t/j 0 avaTrAacQ- ip ^ «yy £1« oS^axi

VM,ôi'?i’Ti0iTj. Acüjo£^Azp Jè tj^öoöTfg ^aXa k^k/u). KuAu^K.W. T^au^taTW/jzTlatpo^xÄ-KHV T æuisr tirfap. ttiv^) 7 ly «rurj^zt’) Ti^às î^TTiz?^ (FHy^aja, ^ îcTKzj^coiUÂVouç csïrAÎj liaç,sO|U.a^ou rt ctAys/caJa, (SI tfjwiaç. quot;{a J(tW(’ JIL T^nJ^OV iXt Tj b OTTOÇ .

nÇl 7'ÀC'U tü KVTI^W. Kiep. §7r-y'.

”'O3 quot;ô êV KUTTga o’zcS\ tAzazpt^^.Trft ^ta )^ overa,truKa/Azvw rà $uÄ.a MlKt- Tüp ^ X^^Tf V ){P 1® /jtC7t0@-^ kokhu/ihAu^j . Cl rXuKUT^0|U. rtc d'

«AXaTOVra b^xoz«7gt;7ç Ti^œJjH/ÀVûiç«

De fico Aegyptia,qué fycomoron appellant. Cap. CXLVIII.

SYcomoron funt qui SC fycaminon appellent LRomani panter Græcis fycomoron uel fycaminon, aut fieu Aegyptiâ uoeâtJ Frudufert arbori cognominé, ideo fyeo-moçi dictum,çp ignaui guftus 8C faporis fit.Gran dis hæc arbor eft,fico fimilis,multo ladisliquore abundans, magna foIioÇi mon fimilitudine.Fru-Ôum fert ter quater'ue anno,non ramis utficus, fed caudice caprificis fimilem, ficorwm grolfulis dulciorem, SC qui in interiore fardo nulla qualia in fico funt, frumenta habetmec, nifi unguibus aut ferro fcaIpatur,maturefcentem.Nafcitur plu rima hæc arbor in Caria, Rhodo,alris^ non adeà frugiferis locis, in caritate annonæ, ob continua quem profert frudum,utilis.Bonam facit aluum fruduseius,noxius ftomacho amp;nbsp;minimi nutrime ti eft.Excipitur primo uere liquor ex arbore ante quam frudum proférât, lapidibus fummo cortice leniter con tufo, nec deftiUat fi altius côtundat SC grauius. Colligif aut fpongia lana 'ne proflues lachrymatfcruaftp in picato uafe ficcata,SC in pa-ftillos eóformata.Poteft fycomori liquor hic mol lire,uulneraglutinare,SC quæ ægre maturant di-fcutere. BibitprætereaSCungitcontra ferpentiu morfus,duratos lienes,ftomachi dolores,SC in ac-ceifionibus febriü horrores.Celerrime teredi-né fentit. Nafcif SC in Cypro fycomor’ alia,6C à predieda fpecie diuerfa. Vlm’em,folia fycomori habeefrudu fert pruno magnitudine f qualé,fed maiore fuauitate.Cçtera oiapdidis fimilia habet.

INTERPRES.

CRediderütTheophraftus ér Plinius in Aegypeo tm narei fycomoiy hanc : Älterem ubiepnon aliter eiusmeminit,gutdicat,TH»w«/fu'7iÏM(rvK«|W(voraut«Qu7iÏ/ixvffi/K«^zw:Altcrlib.xni.cap.vii.hisuerbisde ea tradic:Et in Aegypto multa arboijj genera, qux non alibi,ante oia ficus, ob id Aegyptiâ cogno-minata, arbor moto firnilis,ére.Hic alibi etia nafci tradic, priuatimq; Caria ér Rhodum numerat: Ä facrat Chriftianorum liters in ludæa nafci etia teftantur. Plinius alteram tantû unde earn appeUarec.tSi earn mc-liorcm natiirä.accepit.-moro enim folio, magnitudine, Crafpedlu fimilemipomum ueroquiprxdiilcisfi-cusfitferetitcarboren],ficum tantüdixit.Grseci exutrocpfycomoiy, quafîficumfimulér morum,uelfyca minon,id eft.morum tantû dixerun t: ab illo nomen ex pomo^ab hoc ér ab alrjs.ex arboris afpcdlu nomen fadum eft.Celfus accepta à Græcis noce ufuscft.fycamihonaliquâdo.nonnungfycomoron appellans:lt;S£ mutata nominiscôpofitione.morofyconetu,nifi forte'uitinincofîtiquodnô multi faciendûeft.lUud po-tius in hoc fcriptore quærendû, cur nam arboris huius pomû ob ignauü amp;nbsp;inerte faporé. fycomo^ uocarî dixeritdsenim eiu8 partis ienfus eft .• h^aut«/ A n^ ô in' iuiit iytf7r'o/ ffuM/Acpiv, Â/i i i^ttr rît ^iwittw/iex quibus aperte'indicatur,nôquia fimilis moroarbor hæc lît.nominiscaufam fuiiTe,fed quodlanguidoérinertifa-pore fentiatur.' Et fi id hoefenfu fimpliciterexcipiat,non abrepenitusfufpicari aliquispotcrit.nô m^A*«?’*. fed una tantû mutata licera auKÔiMwf«», quafi fatuâ Si ftolidi faporis fieu appellandû lycomori fruAû effe ; id enim prima produda^w^or Græcis fignificat-Nos tamé id nô probamus credimus^quod hic ait'Jlià li «2-w TÏzgt;iwtai/,ad propriSeius pomi faporé referendû effeiqui in eo fit,ut Plinius ait,prædulcis,ér fine interio ribusirumentis feu granis,qualia inficisgratiorein cibo fenfu fentiûtur,ingratus:fenfum non exciter,ér ni-mia dulcedine faftidio magis q nouæ uoluptatis titillatione edentes impleat: Qua faporis igoauia in fico-tum gencre ob nimiam dulcedinê pletst^ etiam funt.Eftçin hancfententiârefcrcndum,quod Plotarchus o de Syliai

-ocr page 196-

1Ç8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S»

de Sylla ôquot; ab co obfefTis Achenienfïbus ait .• qui intra urbem daufi ex mûris hominis ignauiæ maledk^rt' tes ; nunc metcUam quafi muliercm appeUabantaiunc fic deridebant ut dicerent : ffuKa/^/Mc Ïo?’ « rvAA«/ *»?' TM wt7r«iJ^4iv3», quod elb.Sycomorus Sylla eft.poléca maceratus.-ignauo fapori ignauiore adiedlo, homini’ CrolU. ignauiam augentes.Quod ditSü deinde d nobis eft.Caprificis fimilem.ficoi?^ groflulis dulciorem fruduw fuum ferre fycomoßjTicfe habet,ut quätitate O' figura caprificis iîmilis fit.fapore autem ficoijt groflisiqua uoce ueceres nondu maturas ficos in fua arbore córnuni fig nificationis aeflimatione dixeröt- priuatim W men in bifera fico easintellexerût.quæ per meflem maturatur:O' his dulciores fycomori frutflus elle DW' fcorides ait;nam caprificoijt nung maturefcécibu s groflis, dulciores dici nö poterant.funt ucriuftp in grof fis fignificationis infinita pene' uetet^ teftimonia.quae inueniffe diligentioribus facile erit. Nos interim £lt; Theophrafto cofirmabimus quod hicaitrNecnifiunguibusautferrofcalpatur.maturefcenté.fimulijnC' ceflicatis iUiuscaufam indicabimus. Eius libro quinto de plantam caufis uerba hæc funt : Fert O' in Aeg/' pto fycaminus fnnflu non ramis fed caudice;fœco nda ér potens,ut uidetur, ad feeturâ arbor. Indicatif!«! Œ auulfis feetibus fæpius ex codéloco parit.Non tarnen egregie eos maturacnlfifcaIpätur,O',uc pratmoH' uratum cft,oleo ungätor, ob alimcnti copia, ér eius facile in poma concurfum. Scarificatione em aliquw aufertunO* oleum u na cü fole calefaciés.apertis pomis coAuram eo^ maturat.Nce monet hic fcriptor,ut Barbarus uertic,ferreis fcalpendü hoe pomum:fcd intercedente difiunAiua particula.aut humano ungut aut ferrameto aliquo fcarificandü effe: Quod ex balfamo üle accepit,in q ér à Diofcoride ér à Theophrafto pr3ECipitur.f/yi»f j'x «xuf/» id agendü eflè : quoniain balfamo durities corticis nó nififerramêto aperiri polTtf; fn fycomoro auté pomi tenerior cutis.hominis unguc etiam fcalpi polTit.Su u t hxc fané hu miliora.fed ad Sijtifir, interpretationis fidé necelTaria.érinterpret!diligétiuianimaduertenda. Simile huiclUud etiaeft.qd «ifr Quod cibü Diofcorides dicit.ér ille minimi cibi uertit: cü nihil de cibo hic agat, fed de nutriméto. Græcis em «Tfnf” nouftpcit» eftquod non nutrit,amp; quo utentes in cibo homines paiÿ proficiunt.ér ut Plinius fæpedixit,eü nonfentiue Perfuafit mox facile res ipfa.ut quod paflim legiturjÄifiT«! X r «AtvJlf«» Ttfï» njifTro^ufM/ox notf «»:quod oft'^x cipitur autem liquor ex nouella arbore,an tequam frudtum proférât: primo uere ex racliorum codicumquot; de infiauraretunin quibus pro illo n'«f«y.ïap®' irfünv inuenitur. Vero enim fimilius ed, quotannis turgent« iam ad foeturam ér huraore plena arbore,liquorem colligi,quamfemcl ér ex nouella.

Dc fid's. Cap. CXLIX, SYcaLRomani ficos 8C ficus utraqj déclin^ tione dicSt. J Ficoçt duplex genus eft,fall' uæ em^ fylueftres funt In fatiuis ma tu ft recétestj ftomacho noxiæ,alu5 foluutjfu facillime ab eis foluta cohibetunPapuIas Si fud” res prouocüuSinm arcct,8lt; caloré extinguut. Sie catæ,Lquas caricas Latini uoeât Jcorpus nutnut, Calefaci3t,fitfni affcrüt,bona faciut aluüïin ftomd chum tarnen 8C aluS deftillationibus inimicæÆf

suKiup. Ki^.

VK« TTtTT-J^a T« «7raAa- Kano-so/Jicf^^ai, K0tX'ia.s Au2;Kct.^aifi( wg J^ o d kauePR/ ‘^amp;j/xaZ.lt;rfj2^ quot;so-TM. (njeu/^maTap Hÿ/) i-

J'§cuTw/i'?50K,Au2K.dt. atb'lxx JY 0 (ramp;iSiKx ^^fxxlt;!‘'iai^‘ Tx jlÈ ^«jaT^ót^i/xa. 6j)/jiav2-Kct. (J^^iTiKcoTija. tuKoiAia • aStra «Pt j^i-/xxTio'p.óiQ so/xa5^» j(9{^KO(Aïalt;;.6jorj(lt;a Hó^ócjTK^iq, xgj^ Kos^.^ÿ)] vtcpjoîçivdt-T«. nbsp;nbsp;-piç tit ptaitçowcriaç ttaKoj^ooûcrijC^

dem gutturi/aucibus, ueffïcæ S( renibus amies* Vtiles 8C à longa ualetudine malo cutis colorf^æ fpiriofis,comitialibus, amp;nbsp;cuté fubeuntibus aquA Decoquuntur cS hyflbpo caricae, purgâturiçpd to dccoÄo illo pefl oris uitia. Diutinis tuifibuSiSi antiquis pulmonum uitps accômodatæ fint. Al'

îto9-p.a^o7lt;’,X9^ üû5vAKTÎf/Ko7(’,0' u/'çotti-

- fumptæ. Gargarifiatur utiliter eaçt decodû con' tra fauciü amp;nbsp;tonfilla^t inflammationes. Addutut præterea malagmatis quæfarina hordeacea SC hydrelæo cóficiuntur, Adduntur 8C fœminaçif^ mentis cü fœnogræcoaurptifan a.Contra tormi' na utiliter clyftere cü ruta decoAæ infunduntut Quinetiam codæ moxcócife, ad difcutiendasdu rities ilIinunt.Strumas Si quas Grçciparoudasdl eût emolliüttpanos maturaumukocÿ magis addi tis radice iridis, aut nitro, autcalce.Quinetiâ cm

ko7ç. âiaxa^ûü^^ JÜ 0 rà ç^ â-camp;aiti «.vît tOrtVTX lt;rtàuwcu7r(ÿi 0 OPamp;EVT«. açuotlt;l ‘1'^ C' 7r«Aouo7ç ßK^L ^ i®7ç -T^ i Trvtu/jiova jgo sîoig TraSfiiri, KoiÄixp rt /xaAaoyij kottevt« uum moîliunt cum nitro Si cnico tufæ, Si in cibo p*T« VlTÇOU ^ * KJOKOU il^lÓpSjja, T^ 3 amp;nbsp;(pt-piP-® otu'^» TaZiï -57$ 1 ScjTKji'a/j ^ Traji-c^p.ia cpÂi-y/xova7ç,a^o^a t iç ava^oepT«

jilt;r^ec.

•y tiÇTàç w/iKÄUiTi^i; Jit /x'iyvvTM. «5 i’q-yu-KüK.ijaS7njjîaç ^iitocthAbus HTrpcravkS.cruv

Tneyavu J^ «ips H^iSju«, SJocptoV quot;^p ^yKÄu-tr/xa. KaTaTrÄa-ifo/jSwa j êcp6« Apajihatfo ^ oxAMpaç. Tra^Tiiï^a.q.MiliaMqfJ..a.'Kia‘ «ra. q)urt0Aa 7ri7rütZviJ.0 ^S^^op (rtwïjnj^ M fiTfCU H StcrêtsM. ly w^a JV K,o7rtvJa cruv oiS dæ, tufæ^ cum prædiÆs, eadé præftât. Reput' wShOïTöc «vra J^^q.o-^v (nJ^'ia, JV ^o/as.-iffs gant cum malicorio digitorum pterygia.Cum a' çJr/aàvcotaScüd./ÀiTK xaAmeou jÊ rac^ trament© futorio fluidis tibia rum ulccribus,m3quot; Kvv^c«ç?6V/jt«^à,!rucraA03iÇ|K«KOH^H’ia- left cis, nec facile in dcatriGem coëuntibus mC' dentut

-ocr page 197-

LIBER I.


TCtt. i4’'^iVTacJV t/z o/Vw 0 /jic'^ra i4-'i'9’lt;u Hg^jK^iS/VQ) «Atuja , UcAçQTriKouç œtJxAe Ka Ta7vA«camp;£vra • K.iK.a\jpSbjlt;x. JV p.i'^ra. kk-S“^? gt;nbsp;X^'MtS'Aaç’raTca. Aea d^ w/xa enw VX' ^ui u^^actvaAKepStVTa ly i^Tt^ivra i^ Lrlp, *X^ H9!^ KVK(r^wult;5 ^i^aTrtumj. 0 A w7fç 'óii= •^T^iaç Ç( TO^ K/xt^ou auKKÇ, tthk^ko^ç ^ yx-' ^kt^ Sç 7^ K Trenza. Ault;J JV 01® 7ri7rn'yoç toS 7^ TO o^oç, 4 Ak^koç 74 crup^xTap amp;nbsp;avaso-i^Z^ó^. Ko/AÎaç Ti 2,ovTiAo^, ^ ustja? ava-XaAis/Koç,/xtTocâ/xu7(raAou At/ou Tr/vo'/xiVoS. v^\iij.lj.lwupxy’~^olt;j;, 'n^osi^iig xiw i}0]f Az Kv^ca, H KH^S TOJ^àxKKù?. Tft/'aT^fKOÎS 74 KÄT«' 7rA8o-/xao-/ ;^n'o-(|(x@gt; fxirx TfiX'iov ócAju^ou 0 o|ouç. c-^K^j Jé AiTÇai’ H9^] Äilx^vx^. ïlt;ïK-^fe. ocAcpoui’. J-w^aç. âx“?“’^ '^^ 6:A®xrœ. Cl CitoçTr/oTrAKKTOjç, Kar« TWÇ 7rAN7HÇ (xxAsa-^o^Æv^, viÿ^’ioèjAo/s, HgùJ KiwaTHnriS êa' hOf. ty oifovraA^/'aç w$4Af «ç/œ âvaAxi^S-iiç. »l9^«VJ§y3M«lt;gt;VT»gt;t/AÎ#®^. K9^ ^uj^NK; ^P lt;^'^itSilt;iTi-^inÂxx^iia’Hi^'nilt;ilt;^ kukAû3

* p'ajKoç, n2?^7S/açoniKNÇ. Ktep. §”■£•

A** aura JV Cl 0 j^uAcç, “if 16 '??\/ àquot; W TÂçaT^/açiruKiJç «7raAw/JKAlt;£ lt;l^ap,HViMx. ^p ty^mi ^xi fJM TTw T0\f‘olt;p^x7\.p.OV ^èAXGHK-ÓT^^.

MT^ÔjjSpOl^ lH^Al^OVTCU. Ci O^UACÇ ^KJC« Vo/xivoç«^ O'Kia xifri^i'i^. Aa/xß^vtrcaJ^ Cl î/ç tAKa'^KasJaua^^t^ 0 74 oîfi? k/j ji^uAoç. a/ Jï A^w êoii'oiSKjtaiT'i Ka6t4-o/X^a/,tvt4.n|a TauraTfiouai ,07o-yxXa JV Au^Kærc^o/i lt;^ TH tjn'crj KiV3VfjS^op, avrî aaaS'HÇ avreuç ttx ^^XH^^OWp.

HlÇÎOAcwS-u/l. K£j). ÇTTç'.

IJV oAuutei, u'W’ J^î 7cvap £ç(V4oi Ktt AoU|(X4Voi,4(}gt;3'oi KaTa7rAao9'£V74S, ’’■Saa/jizus^otjiZtxiCl

/xoAoGToucn p, ufxo 1 eût p-v^/xM ixt*

fl ôJacuS, XM v'iT^ta noLTXTrÂacamp;ivnç tÿ à At J ^cç,a(50Uir/.tyrà i^u^a 9 r« xvTxJ^cóix^.xvp ®^’l 0 'ÿ «Ao'i Kara7rAaû9'£V74Ç,àx;S jaç, ttitu yx ^^Tr/vuKTiæaç’/wi/Tj. -^aTyiêtO JV av^ Cl To: auKweh/ Cl T^aj^ta r êAtJaya^j. Cl A£UKoa ^ KafaTrAaoJoVT] rïi^ «A ^tXt«VK(?lt;ruK!îç efuA Aoiç,8 pZç tLKxJ^oi^- ^Vië Kai Ti^oÇ rœ KiwóSii' x]« aoù /xtA/^. d Ti^àç TOC KKçîa. avoTOUin J^ è/oAttü6oi lyoffa, a-uv/j.HKuvolt;5â7§ia(?4)u?gt;{\oi5. tfaamp;iiwaÇ74 ru/jKK^S iTlaAvoiw/. crajùôçoêM 9 H^ oïvw KaTaTrAacôt'.KÇjTr^o':; ^xura Aîç /'»cp.x T« d a'KoAoTrtVt/'^aç »^Plt;ôi,ovarip.

n^ÎK0V/«ÇλÇlt;TUK^, Ktep. JTt]',

denturjnuino decoflæ, addins abiinthioSC hordeacea farina, utiliter contra cute fubeun-tes aquas illinuntur.Crematæ ceraejjeoadar, pernionibus medentur.Crudæ eædem conci-ikep additis coadis'que fimul finape aut nitro, mox auribus inditæ, 1 neer tos earum fonos fanant 8lt; pruritus. Sylueftris amp;nbsp;fatiuæ fici lac ani maliumcoagulimodo,lac coagulat-Idem coa gulatum, aceti modo foIuit.Eft iUi etiam exui-cerandi 8C aperiendi uis. Aluum foluit,foemi-narum locos laxatn'nquem ufum cumtritis amygdalis bibitur. Menfes idem trahit efl gal linacei oui luteo aut thyrrena cera appofitum. Quinetiam podagris cum fœnogræci farina ôC aceto illiniturt Lepras præterca exterit, im-petiginesfanat, afperam amp;C difcolorcm ceuà fole cutem, uitiligines,£cabies,manantia capitis ulcera, cundalt;^ hæc cum polcta emendat. Succurrit 8C fcorpionum idibus uulneri inftil-latum: canum'que morfibus, amp;nbsp;omnibus quae morfu iduke uenenum relinquunt. Pro-deft dentium doloribus lana eomadente 8Cca uis corum indita:Formicas in uerrucarum généré tonit,adipepriu$ omni circa earn came circunlita. Poteftcadem ex teneris caprifi-ci coliculis expreffus fuccus, cum nondum e-rumpente gemma,quafi prägnantes funt. In quern ufum tunduntur amp;C exprimuntur,ex-preifus'que fuccus in umbra ficcatus ferua-tur. Eft fucco huic 8C ladi par in exulcerando ufus.Caprificorumpræterca fummicoliculi, quosGræcicradasdicunt,bubuliscarnibusin coquendo additi, coduram earum adiuuant. Animalium lac etiam quod in coquendo pro rude ficulnco furculomifcebitur, maioresin foluendo uires acquirer. F icorum ucro 8C ca prificorum grofli,quos aliqui erineos,id eft, ca prificosdicunt,denfatasin corpore partes SC ftrumas elixi Si illiti emolliunt.In genere uerrucarum formicas Si thymos, addins farina Si nitro, illiti tollunt. Poifunt idem Si folia: quæ etiam ex aceto, additonitro, illita,capitis ma-nantia ulcera,furfures Si epinydidas fanant. Fricantur his etiam ficofæ Si afperç oculorum palpebræ. Illinuntur Si uitiligines albæ,ni-gra fici folqs,fummis''uc coliculis,quos era-das Græci dicunt : Faciunt cum melle ad rabi-dicanismorfus,Si adulcera quosfauosnomi* nät.Extrahunt caprificorum grolTicum agre-ftis papauerisfolqs, offa: cum cera ftrumas fol uunt. Cum cruo ^ uino,contra muris ara-nei morfus,Si fcolopendras,utiliter illinuntur.

0 i Fit

/

-ocr page 198-

I6o


DIOSCORIDIS,

tVtun

purgat em SC abfumitquæ fuperabundant turn? fnonpiam ea madentem connue imp

rlvtT^ Jt C' Kov/a StTs'aç auKHÇ 0 Fit crematis fatiup 8^ agréais fici ramis ex reho^o ijat^ou K.asvTw/j lt;^KAatfuju ek ^ cinere lixiuia î oporteteg cinere fppi’ eâdé repçt^ T£(f ç«ç. îéAifeçoxo/J J^ aù'ritb J^e re,et repetita inueterare;mifceitp tune apte his A leië}) ^ mdKauiavp. «^/jje^e 3 ^ÿj uredo font,Si in gâgrænâ trâfeûtibus,prodeftîr^ ‘7rÇûçràxausixà^ ya-^yja/voû/Æi/a.àva- purgat em 8Cabfumitquæ fuperabundannVwH Ka0cô'^] )^' ^ àvaAi'rK^rà■;^(aya. xS^tôS turep fpongiam ea madentem côtinueimpoli«*' J^,avTHaf'êcûTo'gt;yo;jSç£X°''l®?®'“*’^X“?^ tcs.SuntSCin quibusclyftereeam infiïdiiïeôpo^ îüîiÂ0ÉvJaç. ££})’ w/j JV XS^ EDtAv^oijag ws teat,ut in inteftinoçz torminibus, St antiquis alu* i7r?lt;/'ult;nVT^J(H^07raA«lc2/)|Â’(U(XTU/J.^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'e t t

KoÂ7rap\l'lPvôfJi.ap0/Myó^up. na^cui^^ lï MJ KO^S , amp;nbsp;CTK^oZ, ngi^ (TU^tf Ui} êoiKOTM^ ^/(’(^rtZ^'Ç-^'^PTi'Ura/ Jï TÇoç «ifji.a.'

fluoribus,cuniculofis SC profundis ulcci^ finibu» purgat em, glutinat, Si carne explet: nee minus

concernitgea quæcructis uulnenbus imponun tur. Bibitur SC contra fanguiné in grumos coagU Iatum,rupta,c5uulfa^,8C his qui ex alto præcipi^ tati fuerint, cum cyatho aquç reces per colu traic da,8i addito exiguo oleo.Quinetiä CŒliacis,int^ ftinommeç torminibus cyathi pondéré per fc lt;1^ ta,fuccurrit.Inungitur prpterca utiliter cum d^-conuulfis, 8lt; in neruorii doloribus fudores prod tans.Bibi^ amp;nbsp;co tra epotü gypfum,ÓC phalangw^ morfus. Præftant idem ÔC ex alioçz lignorum o*' neribusfadæ Iixiuiæ,præfertim'que ex robots* omnes enim adftringendi uim habent.

T E R P R E s.

T©^îK^ço/ji.6»(z'iji,,iyTTfw/^aT«. ^K7Ma]«* csxao'/xa.T«., croL uJ'ai^çxuxScp T^oertfa-' TwÇ cTIuA/^iUS/k,^ tAotou /x/y^Tç ÔAi'r«. HO/A«XKo7(’7l0 J'uff'iVT^fKoZÇjKaAf^aU'f^ KU^S'OUTtAh^OÇ SoM^ë ^d^OpSjJX .K(lt'F’7lt;î, »SVj/KoZç Jè Ül Gjarilt;rfj.lt;xlt;rt,ervr‘}ÿlt;r/xlt;i a^/xo ÿio/J troiJ iAottÿ/J'jwTaç wv^cra. ty tÇoç rw 4^/j Tralt;rif]l5\ lt;faAa.y^'iapJ^irfX.a]lt;x. tt/ktJ. ^tX^®'' 0 ■rà aura MJ a» Ao(7rai navian,fj.de Ais«^ W'^uiÏK. sirnfiKaitfévo*« Trairai.

I N

Thrionfo liumficii

QVis facile credat.ér cum uideat non merito mireturtnocere arboritantoperepotulirelibrariorçinr“ nam .«ÿquot; cempot^ injurias? Cums foliü ob afpencatem fuâ ucceres Graeci thrion appcilauerinc : Cui»* ^^ materia tarn copiofo, tam^ acri lade abundet, ut incenfa acerriinü omnium alioi^ fumum f'^'' tnittat-ir cuius cinere ob eandé acrimonia fada lixiuia.omniü in purgado efficaciflima fitiQuodi^mag*’ adhuc mirctur aliquis, cum cacterae omnes arbores ante nouam fœturâ florcant, fola hxc fine flore nouoS proférât fœtus. Etfi ueteres teftati de ea uera funt, quæ nung fulmine percutiatur.Quod n5 nifi a mantu Jr ne, amp;nbsp;malo materix dus habitu fieri poteft. Quæ enim huiufeemodi funt,iniurias cœli iUas non feiiciunt» qualcs phoca^ amp;nbsp;hyenas pelles, amp;nbsp;ii^arboribus aliqux ctiâaliæ tradütur. Debucrat ob has eau fas noccæ cibus fibi repugnare fieu s: nee minus g in natura,in feriptore hoc integra Cr incolumis feruari: ô*qua iio® ptatefanitatéû'méfas noftras quotânisauget.xquafœlicitacemedicinâetiam inftmere. Sedgrauisig'’® rantix labes eft, nec bonis artibus quieg xque g negligentia nocet. Quod fxpe alias in hoc opcre à nob® deprehéfum,in hoccapice manibus tenctur: In quoaprincipioftatim perqtuniuerfx huiusarboris ph*quot;* ©• necefiaria in fatiua er fylueftrediuifio,qu3 nos ex rnelioi$r codicii Icdione 0* fide inftaurauim’ In quibquot;’ propofitofemelduplicieiusgenère,continuü,utnosuertimus.totumhoccaputadhuclcgitur,ne(5abrt( quando uniu»«eluti corporis membra quxdam tint, qux de caprifico, groifis,lixiuia, amp;nbsp;pieriscp aid’ hocdocentunnon diuidêda,fed continuata hiftoria legenda amp;nbsp;tra0-andaomnia.quoniam totius natura*quot; Jjartes fequuntur, amp;nbsp;fpecics à genere fuo non bene diueUuntur. Fecerunt id fibi cemodisc^ fuis tantum coquot; ulentesantiqui iriuniores aliqui, ne in alicuius partis difciplinaö' ufu totum percurrerecorpus cogcroquot;' Cur.Quod fane'indulgendii illis fuerat,fi maiore diligentia in exteris ufi.incorruptas feriptoris huius uocc* aliquas feruaflent,qualis prima legen tibus illic occurrit, ubi hie docet.mollire aluum tufas ficos cum nitro iy croco,malo 0* contrario huic feriptori in alqs icnfu.Ncqjenim croco,fed cnico legendum eft. Quid ante cnicus fit, in quarto certius docebitur, ex quo loco emendandx h u ius uocis ratio à nobis accepta eft : *^quot;' accedéte probatioris mihi codicis fide, in quo manifefte legitur,^»Toi ylftv k«^ «''''M^ gt;nbsp;intrépide 0* ut uidot*quot; tuto mutata uox illa à nobis, et pro croco cnicus reftitutus eft.fuiffeijj hanc ueterum huiusloei leeftione*quot; Serapion etia indicat, dicens.-Et quando teruntur cum nitro 0* carthamo, laxät ucntrcm,O'c.Cartham0^ autem illc quê Græci enieon appellant. Sequit non multopoft corruptior locus,0' in quo rcftituendolao® randummagis nobis fueritJspaHim legitur .•xu« A w/x« rurraTivï «gt;^5 iiv«A»p{tvT«iyi'ÓTtS{vTet » »in«gt;^ow«i^«7riv«:quai5t uocum fiuerbüdeuerbouertaehicfenfuseftiCrudxauttufxfiJ.O'cumliquidofip?' picoalt;ftx,auribusinditp.tinnitus cai)t0' pruritusfanant. At liquidüfinapenullibilegitur.Exeo latere ud in uoce illa «gt;pS uifum nobis eft: diligentiuseprern eruicantes, deprehendimus non ür/iS qtiod liquidum, »nfu quod certx rei genus fignificat, legendum efte. Alternatcpduoremedia Diofcoridcs,0’aut finape,»quot; nitro, contra auriü fonores 0” fibila utendü effe iubet. Fueruntep mihi emendationis huius au tores h^’r® in nitro, 0quot; Paulus Aegineta in aurium fonoribus, omnes contra hoc malum nitro urétes-Diofcorides liW quarto de eo agés,his uerbis remédia doce£:»^7rnvAi«Twi7«/ lyè i!gt;-«u/utmv ’«ra^quod eftilnflationesautö^ ^U' num tinnitusfanat nitrum. Paulusuero Aegineta longius fic uti iubct:C5tra aüt diumos aurium tinnitus qui ex craflis 0 lends humoribus fient, cognofces au té id,0’clt;aceto nitro Ä melle utêtis.Smape aüt cu^

-ocr page 199-

LIBER L

I6i

id malum hic ipfe in finape mahifefte confti tuit,funt^ eins hæc uerba;lt;Âi/if»iy?w n Kj^ 2;^ii// Mot ÎTmiSî/MYov KK9?M”ci/û)üu ùi^iM, quod fie uercat aliquis: Grauitaci aSc auriu.eaf^qj tinnitibus tofum finape cz cum fico aunbusinditü,medecur.Ex his ut patet raciocinarifacile eft, fiue finape fine nitro aliquis uratur, carne^fîci

coegent.tSi auribus indiderit.caijj huic malo obuiam iruijî.Idtp debuerat Barbarus animad-uertine.nec mutato huius feriptoris fenfu amp;nbsp;prgcepto,dicere;Tritx erndae eu finape ér in Iiquore aliquo an «businditæ.fonores eai^î.amp;c. Nulla enim illic uox eft quæ aliqu id fignifîcet,nec tritas ficos.fed concifas di dt:©“ participia i’mJi'vTw.quo in remedrj huius obferuacione Diofeondes ufus eft, liquidis accommodari n5 poteft;nec mfî immilTionem,ut fie loquamur.fignifi'catrqug diuerfa penitus ab inftillacione eft,qua in liqui dis tantum utimur.Sufpicamur præterea aliud huiccoiuneftum uitiü effe.û' quod legitur xw^cù/Jd eft,pru ritus non fie, fed nuf/y^iiw fibila au t tinnitus fcilicet legendü effe, quod auriû proprium malû eft.Na pruritu ut in genere maloiÿ Kn/fr^jy Græci dicunt, in auribus fieri non fans certû mihi eft. Cumqjduobus ea^ uitijs, incertis fcilicet fonis amp;nbsp;fibilis eSmunia plerunqj remedia in medicina fine,non male forfican cogitauerit ali quis,exaltera altéra faftam effe uoeê: Id nos tantü monemus,nam in cômuni omniuledlione nihil muta» tumànobiseft.Quod erat deinde,unT/Kh.quoniâ witunitMlegioporteret.fîculneülacexuIcerandiuim habe re diximusingroflis deinde arboris huius utruncpgenuscöplexi.exueteijtamp;melioijjcodicn fide,ficoBtö” capifricorum adiecimus: utnufqjenim arboris incipientê amp;nbsp;immatuijs frudlü oauvSov Græci aliqui appellat, præcipuelç Paulus Aegineta,qui deftrumis agens,ait:oAvvJa/«gt;(gt;/!j/),^ S^ct^jenam alioquin in caprificis HmvIu plerunqi dicütur.Quod nö multopoft etia erat.^f/ TTuftUMiYiu nm ifÜÄMij » ^Tt ka^ï/Iikx ;Quod eft nigrp fici folijs aut rarnis,?Zc.a nobis redditS eft,nigrg fici foltjs,fummis'ue coliculis qs cradas Grgci uoeät Sic enim in me lioribus Græcis legit, amp;ics ipfa id exigit: no enim impofitis ramis exteri poffunt uitiligineg. Cradas aüt in fico Græci dixerüt autore Theophrafto Û* alrjs Græcis,ut in olea challia,fummos ramoiÿ coliculos tenerio-res,necàfolijs teneritudine fua magnopere diuerfos.-ô'his.nô ramis,qui duritiefuaconcidi cotundi'ue ne» queunt.fkcitacecpfua nulln poffunt in his habere ufum.exteri uitiligines Diofeorides ait. No tacebimus û* illud,relinquere nos cogitandü medicis,quonâmodo hic dixeric,arcere fitim ficos.ô' calorê excinguere: Ä quênam hic calorêinteUexerit. Plinius in hac ipfa re ait, fitim fedât.calorê refrigerât:ob id nö negâdæ in fc-brib® côfi:ric'iis,quas yi).vt}jdicüt,id eft.nihil humoris remittétes. Laudauit in feneclutis cibo recétes ficos. Ó* caricas magnopere Paulus Aegineta libro primo, capite q agit de fenû uidlu. Nö poffum’ fatis Barbari editionem demirari,in qua quod a Diofcoride dicit,K^ ^ yx^x Ä xvruuliT^sv » i» i4’^m nmv/^mY kvti mnism «utk'i Wix^Hwot'fouiTiv.LatinelegatLir.furculo quoqjearü uice fpathæ utêdo.lacdilutiuscoagulatur in cafeum. Reg enim fimulÉr uoces huius feriptoris,contra ea quæalibi hic ipfe precepit ïr docuit,redditæ funt: nee ratio cinari facile eft, unde uir alioquin docftiffimus eum eoneeperic fenfum. Subitcp animü aliquando, aut non effehanc Barbari editionê tantopere iadlatä,aut qui earn curauerunt,famæ nominiqjeius negligentercon fuliiilfe.Qiiod aûç in his dicimus.fic fe habetiMoUire aluum omne lac Diofcoridesin ladle ait: mox ibidem adconficiendHmiac,quod Græcifchifton dicunt, de quo fuoloco eertiusagemos,iubetin fidlilinouo igni admotum lac dum feruec.nuper cæfo ex arbore ficulneo furculo mifceri,eacp ratione cafeum à fero facilli me feparari.Docet idem Ó^ Plinius libro uigefimo odlauo capite nono his uerbis.-Fidlili nouo feruet maxi» me caprinum.raniisq; ficulneis recentibus mifcetur: ©• ne longiores fimus,in fine primi libri Paulus Aegi-neta,ad deiedionêalui eadem codlura difponi lac iubet. Ex quibus pro cöperto illud tenere oportet,mol» lire aluum omne lac Sc ad maiorê alui deiedlionê coqui, Érdum coquif præter alia ficulneo furculo mifce-riiConueniêscpin eare amp;nbsp;fibi amp;nbsp;alrjs Diofeorides monet,lac quod in codiura pro rude fiue fpatha ficulneis cradis,ideft,furculis mifcebit,maiores ad foluendS uires acquirere.-nullaqj eft illic cafei uox,nulla quæ dilu turn lac,nulla quæ coagulate fi'gnificet,Quinetiam eëparatiuum Kvmün^iY adtionem habet: avt«« enim di» euntur in Græcis quæ ad foluendum, non quæ folui, apta funt. Différât autem tantopere à uero fenfu quæ file reddidit,ut non uerear iterum dicere, non credere me in ea parte Barbarum audite.Patebit quod modo dicimus omnibus certius,cum in fecundo uolumine de omniladleagetur. Interim legentes breuitermonc bimus,afperas 0* ficofas palpebras dici, quas Galenus in Ifagoge fua his uerbis defcripfîr.iru'xwir/» quafi fiea tionem alterum ex illis malum Græci fadlo à fimilitudine nomine appellat ; fit^cum ex interiore parte in» tumuerint palpebfæ,excreuitq;illiccarniabquidfimile,exquodifficile moueturoculus. Afperæautem palpebræ funt, quoties in uerfæ non aliter quàm à fanguine rubent, fîunt^ afperiores, carnofiores, 0* ut in fico exiguis quafi fruinentis confperfæ.

Cradxia fico. Thallia in oka.

Aljjeræ ér ficofxpal' pebræ. finuntf

n^i n^ztag. Kï^» çn-K.

.....1 E^zta (PsviT^o/j èSi/j 7; oaruTrfa. I teÏSTf/J ept^O/J tcf'cetPl/ZO/J . CUSü-I fJ'lt;^XP(igt; £$’ ou Cl roi Atyo/xiva i^K^aVoKoAaTrj’aipaAK'iyia lujî-«rKtTca./xaÀisa Jiç/,1 ^sêafiTf. /^aua/xip ^^ ^X^ ™ epuAXa Ae« îùTiTrAaTjoxxsva ^h-ja, aiixo^i^nyiap quot;isap. r^vv Jt îso^cra^ 2: *'^^^ ■’^o'iib âvea^t^oys/vett. fxiTan^ip JUtiç («yu-njo/ija/^o/w^iwcttClstPuij^^o/i

fiue perfica dicûtJ Aegypti arbor perfea eft, frudû fert ftomacho accommodatu,

8C qui edendo fit: in quo phalangia inue-niuntur quæ cranocolapta dicût, præfertimc]^ in Thebaide Aegypti parte.Poffunt folia ficcata,t3 trita Sein fperfa, fan guinis eruptiones fiftere.Re-tulerunt quidâ letalem in Perfide hanc arborem efie,tranflatam deinde in Aegyptum, mutata na tura falubrem ÔC edendo factam fuiffe,

TERPREE,

0 ; Diximus

-ocr page 200-

DlOSCORIDlÿ,

Iximus de arbore bac non muko ante cum de perficis malis ageremus, neqj eft quod hune adders .'ogitauerimus, prseterÿ poffe omne huius aiboris hiftoriâ uolences à Theophrafio audire.qui non longed principio quart! libri abfolutâ eius piAurâ tradidit : in qua plura funt qux noftraci perfiese eadem funt; aliqua nihil noftris idem aut fimile habent. (nclinatcp nobis animus, iit tune etiam dixinws;g« nere eandem.fpeciediuerfam noftratem ab Aegyptia effe.de qua tantum ueteresegerunt,nec unquâ pet' feæ meminerunt, quin earn Aegypti propriam arborem efTe dicerentùllinc^Rhodum primo translatai«, Cr in eainfulaadhucfrucflum ferre :Grauis præterea huiufee rei reftis fer au tor in carmine fuo Columella eft, qu i de annuls pomis per tempora agens, poft mora,praecoques ficos, armeniaca öquot; damafcena fubie' cit ftatim ; Stipari calathos pomisqux barbara Perfis Miferat, ut fama eft, patrijs armara uenenis: At nune expofiti paruo difcrimine læti Ambrofios præbent fuccos,oblita nocendiddem quod hic ait lactalem in Pet lïdequondam creditam hanc effe arborem. mox arnißa nocendi ui .amabiles omnibus proferre frucïus-Quod etiam Plutarchus in Ifidc O* Ofyride ait, facram in Aegypto Ifidi lt;Si grata m hanc arborem fuiffe ,$ pomum eius humani cordis figura,foliumuero!inguæ,quorumalcerocôcipitur,alteroenuntiaturfapien-tia,noftratis perficæ iconiam imaginem indicat: quando funt if in pcrficorum genere quatoblongiora in turbinatum mueronem definunt-Nec obftat quod idem Columella ftatim fubiecit:Qiiinetiam ciiifdc gen' tis de nominedilt;fta,Exiguoproperätmitefccreperficamalo:depr3ccoquisenim in codem genere pomiti rune etiam notifrimis,in telligi id poteft.

n^ii.amp;t^itfo(;. * Ktep, j7r9\ E^ iç H-Pi KÎW'a/xoM'^K«, ?;^(( ipuA-Aa ^ó/J.oiec.x.O(/^if‘Xfj.c£i, ^Ï'^i tv^a-

De Hiberide. Cap. CLI.

Iberida fiue cardamaticen LRomani p^ riter Græcis hiberida appellat J Naftut ciofimilia habet hiberis folia,uereW' men fpeciofiora q naftureq funt.Cubita li longitudme herba eft,SC aliquado minore-Næ

±AiS^a. i«.Hi;oç Jï oirop ^^(yoi.Tofi S s-AaT^o/j, cpuîTC« Jï c^ a'yiw§7KTgt;i(’ ro-

ïfig. amp;£50U? ^aAotK^KO/i av3'@-'

feitur loeis incultis, florem æftate ladleu proféré quo tempore efficacioré habet ufum.Habet prï terea radicesduas nafturciofimiles,quæcalefa' ciendo SC urendo fint,Probantur radices hæ contra coxendicis dolores, emplaftri modo cum fab fo fuillo adipe quatuor horis illitæ.Poft quod té' pus qui id fecerit,in balneû defeendat, ÔC lana ex

19!^ TO n (PjasiK-WT^OjU.

ePuo ^ita? ■^Oiaoiaç n^S'cé/xcp. ^S^/xowTt' Kœç yÿ^ Aausmag. aurcU gt;tx/p i-yx^ai ai ^iXoa 7l5oVl%'aS\KO!/(?. O-UV A/TPUgUilOU U-T?Slt;x^/gt;Sjyö, wç l/ATtAas^S Aç -^t(^ K« TaTrAao-^ia M^ïiSquot;? “S^/j n-rfajM/i. ÏTrara t^ ßaAavtitpE^ßißa^tüamp;u. ty sAoWw fxtr' ijiou TÏ? to'tpiç uUtj^/Cf^M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oleo locum inungat.

INTERPRES.

Ec qualis nee cur ffe dida hiberis hæc fuerit, pro comperto nobis adhiic eft; Variant enim in hide' ria amp;nbsp;nomine eius antiquiftimi feriptores.Si Plinium audiamus,fui generis herba erit,àSeruilio PC' mocrite primum inu enta,©- in iifum medicinaerecepta.-Si Galenum,fola appellatione à lepidio dif' fcrt:Si Paulü Aeginccam,quo loco agit de coxendicis curationc,nota fibi quidem herba erit.fed uago,nunc ad nafturcium,nunc ad Icpidium nominc,quod nö aliunde g aut figurae aut uirium fimilitudine fit. Verba eius hxc funt: Reftitu it in integrû poftremo coxendices hiberidis herbæ ufus, quam aliqui Icpidion.aliqn* agrefte naftureiü uoeae.Mox quafinon unum genus eiret,fubiecit:Quae uero apud nos nafcitur,fruti«öi laurino folio,mul toqj g lauri maiore, fa dl o periculo. non folum in coxendieu doloribus. uerü in dititurniJ alijs malis.ucilifTima deprehenfa eft. Dixie idem aftate efficacioré cfTe, lt;£t cü per hyemê dcfint folia,cortice radicis tufo O' in emplaftrum cum fuillo adipe coadto, idem præftari remedin- Sunt^ ne longiores fimus, omnibus in medicina omnia eadem,inhiftoriaautc0'appellationediuerfa.Hiceniminnafturcio hiberna etiam nafturciü uocari ait;Et Apulems quicüq; ille fuit,in hbello que de aliquot herbis fcripfit.inter naftut' cijappellationeshiberidaetianumerat. Nobis inclinât animus, uteandè aut congénère faltem nafturcio clTecredamus.nominislptantüdifcrimen effe.autfi à cömuni ér noto omnibus nafturcio uarict.non alitet ïdfïeri,qfo!entdiuerfislocisnücproceriores,nuncbrcuiorcs,ntinccomofiores,nuncminuscomofa:,nnnC alijsinter fehuiufccmodinotisdifferrcplâtx;quibusquadâtenusmutatalpecie,genus idem feruetur.Vti' murmln eo hac cöiedlura,qgt; hichiberida cardamaticen uocari dicit.nihilo pene' mutata à nafturcioappd latiône,çÿ Paulus Aegineta in fimplicibus fuis hiberidis nô meminir, nö reiidlurus earn fi proprium gmu’ haberet.q, hic nafturciü hiberidéuocari etiadicit;qd ér Apuleius ille cöfi’rmat:multotpmagis.($ nonuidcc legitimus hic locus herbæ inter maiores arbores elfe; nee aliuin medicina honoré illi Diofcorides hoc loco gcoxendicücurationêaftignauicquæpræcipuanafturcrj eft Credir.iusqjimpudëcerirrepfiiTe in hâc parte hoc caput, qualia in toto hoc operc pleracp alia:Priuatimtjj qd in impreflb codice hibcridc ftatim fequitfo' lani halicacabi caput:de q nihil agendfi hoc loco erat, cü in quarto de omni genere eius lögiusab hocipio doceaf.lndicantcij id meliores Grxcoiy codices,in quibus nullû eft in hac parte folani caput.In omnin autc mihi probatiflimo.nec hiberidis etia:hiberidc tn recipimus,fed in nafturcij genere, ér ob id cum fuo gen® traeftanda Quod torum diligëtiusanimaduertilTe interprétés altj debuerat, ér in hiberide nihil ex Plinio ad' dere. Nerp enim in Diofcoride legicur quod alter aft, floret femper;ér quod iuSeu^vip« ille nocat, non ad flores fed folia referendum eft.Facillime quod dicimus intelligent Graecarum literarum peritiores.

Ethaec pro his qua: primo uolumine coplexus Diofcorides eft.ditfla hadlenus à nobis fine. Quibus abfo-lutisadanimalia.eorumpartes.frumentacea.érquaemultaaliafecundo uolumine continentur, tranfeun'

-ocr page 201-

LIBERE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;léj

dumftatim eratNec nos id diftulinèmus.nifiqui commentantibus bæc nobis Hermolai Barbarifoper hac ipfareCorollariû VenettjsimprclTumcelebcmmeediderâc.eadchæc iamimprimenbus. que iHe relique-rat Latinü à fefaiflü Diofeoridè eadê celericate imprimi,O imprelTuin edi iubentes.cômentacion 's huius no ftrx curfum ad adqciéda extremo uolumini aligna quæ nondû iiicoepta impreflione Puis locis dicenda fue-rant.diftraxifTenc.Nec pamo labore cogerêt ab opéré amp;nbsp;ingenio noftro difcedéces,qui coeü hoe opus iam-pridemclaufiffeoptabamus, 0*aliorüftudijs1aboribiislt;pfauerefemperCôfiieuimus,optatâlaborisnôftri finemdifFerre.^rhominicuius memoriâ fempercoluimus,ultra ÿ forte equü mulcis uidebit.aduerfari.In 4 quantüftudio.côfilioqjeoiÿalficimurtûrdeferimus.fratertiéeniinniulcaqjpietacedefuncflihominishono ri tÿfamæ côfuluetunt, tantû dolemus labori haAenus fufeepto additü laborê aliû, baud fanéleuê 0* parui faciendüiln q etfi probare facillimû fueritquæ diceda crût, no deerût tamé ubiqjqui maledicêdi potius 11 u dio.qnecelTitatealiquaagendumbocfufcepilTeme dicätiturpitertpSr impie nôrefpôfuri hominis manes iiexare.cü tamé nullius in toto hoc opere cöiilrj côfcius mihi ipfe fim, g pro falute hominis,de qua(u t in fil 3na audit)nulla ung cöcatioü* difceptatiolöga eft. Cüqjeo animo à pnncipio rem agendafufceperim,eo-cm ineaufepad exitü occupabor. Nee me pigebitaliquado ut certius unü autaltei^m hoc fcriptore tantS pateat.malediiflis omniü amp;; inuidiæ me expoCu ilt;Te. lila enim fu mi modo ut fperamus cito euanefcent. Si-quid aüt ad earn rem apte didfü fucrit,nö ideo minus placebit/ed qd experiëtia in cüdfis oftcdit,ccpore iri-Ualefcet.Curenimdefperandü alicui pofthacfit, qd mukisinliteiat^ tenebrisórfordibusfacilebaiffenus contigit.utametur Srin honore ufutpaliquofic: qui ut in hoe fcriptore certioruolêtibusètaptiorubicpin-ueniatur.nö reijciéc neq; ægre ferent defcripta à nobis deinceps.qux primo uolumine hoe eadê illi ét mihi nonfuntaió oia, lögiusenim id füerit,fed ea cantü, quibus non eodë modo intellcftis mifceri medicina tr eins remédia oporteret In quibus nullâ fore nobisambicione aut maledicêdi ftudiü itern confeientiam no-llramceftamur.Erit'q?illudprimiï.quodinIridehicaicprobariinterextera^«vim'foiziraviQiiam uocêBarba- im ir idelt; rusadodorêretulit,dicens:Oifadlu fyncero,n5 madido,ü'c.cum iri odore nulla huiuicemodidiuerfitasin- pquot; viii^tvirei, ueniatur. Habetquidê odor fuadifcnmina, fed quodhaiffenusipfeinuenerim.odorêmadidum nullus in- Odor mater ceteros odores numerauit Sermonis practerea feries.ói qui illic eft nerboB: du(ftus,ad Iridê non ad odo didu s. rem eius referendaea uocem elTe,oftcndit.Omnes enim in redo cafu qualitates dlæ numerantur, ér in eö-dem M-n'(ou(r«:quod eft,ut nos uertimus.humore non lentefcens,iris fcilicét,non odor eins.

Sequunturinacoro dein duo, quo^i alccrum ad mêfes amp;nbsp;muliebria illa pertinet,qux eodem capitea no- ’ m acoro. bis in cömentationibus noftris defcriptalongius funt: de fideria muliei^t ab eo dieft a; cómuniore maioriscp ambitusdefideriorüuoce ufo,gin re notaoportebatiTi/ioiT« mvamS« enim Diofcoridesait.qua uocem men feslignificarefatiseodêloco ditftü eft.Sed nefciêces ab illodefideriaappellanda effe 7« niv«zx«a,certioribiis Muliebria. indices oftendcrerem negleximus. Afferri enim pocerat,ab omnibus Latinis,mulierü mêfibus meden acó Defiderium rum,dici.EcTheopbraftum praterea qua tüc dieftaa nobisfuntlibrooeftauode plantarü hiftoriade mon midieruiri tano apio agen' ê his uerbis utile menfibus fceminarïi dix ifteiTliTloair/ À -w^v w ckw «vs-HfS iWj-wkzkhwv j(.«(gt;/vt quod eftiDantcpin uinoauftero muliebriü caula.Qiiauim Diofcorides bic certius indicauit dices : Jlüv«^/c5 ^Xl« iWvnyS Hfijpt iifuTiJM TfiSivT^^ m ti“/u.ô()-lt;j 19 ?^|Miu(x,id eft, ciêdi urina uires habêt feme amp;nbsp;radix in iiino poca:crahit ir mêfeg. QuaJiacp ad hac rê teftimonia hxc funt,calia O' multa alia afferri poceranC;Siquidê Ari ftotelcs multis locisprefertim^hbro feptimo de animalin hiftoria,nó aliter mêfes feeminarü uocat.fed fe ftinamusullud cantü monêtes,nimis incerta habere rationê O'inutiliter medicina doceri, qua fic indicêeuf ut tradari nequeäc.Qua enim fceminarü defideria curabit medicus'?foetura'nc?an Veneris, an animi alios y petitusëLate patet debdenorü nomen poffuntqïtam multa O' ea à foeminis defiderari,quibus nulla me dicmafatis erit.Eadem hac dicëdi ratione ufus O' in panace tertio uolum;,ne eft,in quo quod à Diofcoride di citur.mifceriKtj«A,K«Zrlt;Aizrix^i!r/, ut ille intellexit remedrjs quacôtrâ Cephale5,dolorêfcilicet capitis illü per-manentem,defcriptü in hoc ipfo operea nobis.defiderqs Capitis eadem in certitudine uertit. Scimus quidê Änos,ubidefidereturaliquid.illicetiädeficerealiquid:amp;ubideficiatfanitas,dcfiderarircmediü. Sedquod pauloant^icftumanobiseftpnihil aut incerte'docetur,quod adrem certam certe'doceri opuserat.

CoiunctumhuiceftquodDiofcoridesaitcoferreacorüTtfis'^Sufilt;gt;J[m^ut,amp;àBatbarouetfumeft,beftia (h^icJImtk. rum percullibus,a'nobis uerouenenatorümorfibiis.nöparuo ut uidet inter beftias O'uenenata difcrimi- Beftiariuin nc,fi antiqua de beftqsin LatinisJ«flut uero in medicina ngnificatiois xftimationê fequi hxc docêtes opor pereuffus. teac. Non eft nobis cü Barbaro de his tantû certamê, fed cû antiquilfimo O' multi in re Latina nominis fcri-ptore Plinio; qui toco opere de natural! hiftoria.quos Grxci O' hie fcripcor SufuMx^vt uocant, fxpen umero beftiarummorfus,uulneraO'iAus,fxpeucnenacorü,nonnunqferpentiûreddidit;nullibiidê,necminusfi-bijpfi conftans; Cum tamé iudicio noftro nihil in doÂrinisO' artibus maiore periculo fiat, g uariatis uoci-bus.legentiü animos prxfentifemper,id'ne an aliud fit de quo agicur,dubitationefufpêdere.Quam ob caU Snfîm. fam no fuerit ut fpero inutile.breuê de Latinorü beftijs Grxcorüte.O' priuatim medicinx Snfgt;i'o/r qua ipfi ob- Beftix. feruauimusrationê,legêtibus oftendilfe.Primüq! de Latinorü beftrjsagemus.quas in antiqua hiftoria Ro-manisqjiurecöfulcis, quibusin proprietate cadoreep Latinifermonisnö minus q Pliniodeferendüeffe nos oedimus,dici O'haberiobferuauimus,qux ob naturalem ferociam difciplina O' imperio hominis mSfue-fieripenicus,O'illiexfeufumprxbere nequeunt;qualesin folitudineO'fyluisagencesomnes func,urfi,leo« nes,lupi,ó' figuod aliud fimile hisfolitarium O'maleficum hominianimaleft.Ab his beftiarq in fpeeftacu- Beftiarij, lorum hiftoria didi funt,qui in theatrum defcendentes, huiufeemodiferis congcederenturiQuod quotidia num in maiore lila Romani imperiifortunafpetftaculumfuic: His, nonferpentibusautuenenatis.obrjcie-bantur ad beftias damnatimt fcelcri eorum poena fimul O' plebi fpecftaculü fieret id genus mortis. Omniü 3P‘^’'t:df'’Tie iureconfulti id oftendcrunt:qoorum citulo,Si quadrupes pauperiem fcciffe dicacur.

ad hancrem tierbafunt ; In beftijs autem propter naturalem feritatem atftio hxc locum non habet ; ideoqj 04 fi urfus

-ocr page 202-

DIOSCORÎDIS,


164


fi urfus fugit 0* fic nocuit.non poteft dominus cöuenin.Nihil ad id quod quxrimus corum dccreto cettiuS’ in quo à quadrupède beftia fola fericacc feparatur,et in beftiarum cenfu urfus nominacuncui fimilia alia be ftiarum appellacione inceUigi uolueruncEc hæc pro Latinorü beftrjs dicfta fans hadcenus fint. De Grxcoru ueroS»(gt;/(i„,qupPliniusÓ'PliniüfeCHtiRomanor5 bellijs refpondere uoluerunt, nouille illud oportet: VoW rc Graecorûfcriptoresprælèrtimi^poëtas.infyluis agentes feras quadrupèdes eUf eu, priuatim^leonemaU quando ea uoce in eis fignificari: Patet^ id Græcarum literarü peritis.Nec tantu in fignificatione bac Cr«' corum poctx ea uoce ufi funt.uerü Plutarchus in Pompeio.^Z in eins theatri dedicatione dediflê en pop^^ lo ait Sufrn «lUZAAw.id eft,beftiarü pugnas O' certamina, in quibus mmtKimti mvtu wufiSueeivSâ eft, quingenö leones interfedli fuerüt:maniFeftoarguméto nô fignificare 6»(m nifi ex hoc genere O’ cenfu feras. Has ip^’ feras ijdem Graeci neutrogenere Suflx etiam uocat.idlp tam late O' manifefte pacet. u t nihil in poëtis alqs^l corum fcriptoribusfrequentius inueniatur. Nee nos m mamfefta re autoritatibus cömentationes has «O' ftras fine neceffitate augere uolumus. Conueniunc hadlenus Graeci Latiniq; fcriptores;quod^ his beft*** illis Jïf^ O' ^nfhxfunt.in lyluisO'foIitudine agentes.«« ob naturalé ferocia homini nocentes, nee nifi ui coa' dlx imperia eius accipientes quadrupèdes. Fuiti^O' adhuc eft in utraqjgente fuse uocis quotidiana amp;nbsp;lt;^^ munis hæc fignificatio.Graecorum medici tamen.O' qui de uenenatis in ea genre egerüt, quod neglexerot aut non licuit Latinisfacere, alteram ex uocibusillis fuis Suflx fcilicet, relidia tarnen iUi in cæterisferipw]*' bus antiqua fignificatione.ad propriügenus eorum contraxerunt: qu ae idlu au t morfu uenenü relinquiH' Vocaueruncc^ö«fgt;i'«,O' in comentarijsfuisea animaliainceUigi uoluerunt, quæ non minus,fed aliter qqu^' drupedes illæferociores, homini nocent: quamep unguibus O' morfu leo, dente lupus. O' utroip telo urfm mortem afferunc,tantulo idlu aut morfu eadem hæc facerent. Vnaep hac ratione Nicander Theriaca opu’ fuum infcripfit,non quia de maioribus quadrupedibus illis.fed de uenenatis omnibus in eo doceret.Nec «j ter toto opere enfin uoluicintelligi.Hoc tantü contemplati ueteres Grgcorü medici,theriaca antidota app® lauerüt.non quæ morfibus aut fedlionibus Iconu, fed quæ uenenatorum animalis maleficio aduerfanruf' Sic Paulus Aegineta omnesep alij Cræcorum medici ca uoce ufi funt, nee aliter hic fcriptor aliud'uc intett' gens tam multislocisei(^;olt;/li!KT(wmederihocautilludait.Pofremusinfïnitispcnéueterumdidlisquoddid mus confirmare,fed in manifefta re cöftituiffe hoe fatis fit, non effe Græcorum medicis enfin quod Latin}’ beftiæ funt, iUa ueneni fui ui amp;nbsp;maleficio, hæ folo uulnere homini nocent, graui^ periculo cum uenenatH

ïM c y*

P£R o. folia por-racca.

mifceri beftias. Hæenim fiuc momorderint, fine fecuerint,fiue contuferint, nullam nifi ex uulnere noxarf !inquunc:quxc5munialiorumuulneriicurationecurandaerit:illauerqquodminusnihil'uenoceatniorfn ' aut idlu uulnus inferunt;quod uero mortë faciat.uenenum eftxuius uis ut hic in fexto dicet,^)^«?««/«.!*^^^ corruptionem faciens, per uulnus fedla cure ad interiora delabensalia ratione nocet, ideo^alijs curandi medicamentis:Interquæ O' acorusab hocfcriptorc numeratur, de qua Pliniuslibro uicefimo quintocapi' te undecimo ^ens,his uerbis ad uenenararem contraxit: Vis ei ad excalefacienduextenuandum'qucwb' cax:contrafufnifionesO'caliginesoculoi}tfucco eius poto,contra'^ferpentes.Serpentes appellat Plinin’' quos hic enfitMiiT}vtamp;Græcorü medici omnes altj enfin uocant.Quem debuerat fequi Barbarus.nec cum i’^ ftijs Latinorn Græcorum enfin confundere. At idem Plinius beftias O' beftiarû morfus O' idlus totü hoc in’ leficiumfæpe appellat.Scimusidquidêû'obferuauimus:Verontamen idem ferpcntcsaliquando, aligna’ do etiam uenenata,totü hoegenus appellat.Nec uolumus nos modo contra Pliniu agcre:illud ex coron}’ ni uita O'quotidianis hominü adlionibus dixiffe fatiserit.ex quo Grecam Jm^wv uocem uaga interpretann ne modo beftias.modo uenenata,modo ferpentes ille reddidit:cæteri uero omnes,præfertimç Grpci, ccn’ in re certa fignificatione fecuti.eodem modofemper eam indicauerunt: amadas ab omnibus Plinijroag}’ cas effe uoces.in quibus rei O' fibiO'alijs conuenit,quàm cas in quibus necrei nec fibi nec alrjs. Longin’“*} élaànobis ideôhæcfunt,quoniâfrcquens ôi,(gt;/«»amp;jH(gt;nilt;/l«iiTW»huicfcriptoriuoxeft:utitur^incaBarbaruS pleruni^beftiarn appellatione.ne dubitare legentes cogantur,quales beftiæ illæ fine,O cur nos pro «s n'' nenata u bique uerterimus.rem fimul O' rei neceffitatem fecuti.

Non multo procul ab his in cypero eft, quod contraria Diofcoridi in hiftoria iunci illius deferiptionc® duobus locis oftendit: S iquidem in eo legicun çvMn À îp^ei 'iimm Trf^at/nnnfirifn ^ it9^ /\»wif «.'quod eft: Fnï’ porro fimilia habet,longiora tantum gracilioratp.Barbarus quod fané demiramur,uertit: Folia ei porractis longiora exilioraep funt. Non enim fic uoccs fuas côcipit Diofeorides, ut porraceis tantü longiora exiliora^ cy peri folia dicat,fed tota primü folia porraceis côparat.fimilia illis effe diccns, mox quia nihil tam 15®**^ in natura eft,ut non aliquo difcrimine uarietur.exceptione ufos in ea fimilitudine ait: longiora tantü illis®' graciliora effe.Leuia hpcfortéalicuiuidebuntur,nec nosnegamus:fed in plantarü defcriptionibu3,utinp' dlura quæ uiuentis adhuc hominis iconiam imaginem telatura fit, nulquam à natura difcedêdum eftne® ut fpeciofior eius facies uideatur,relinquenda lentigo O' dififimulandusncuus; quo uno a' gêdlibusfuisg’' pingitur,maxime difcernetur.

Legitur eodé capite nec multo poft:? if«z lt;A’ uuMn 5» 1(5$ 5 y^fn^it Ut n^ ïvi/nintit Vinim envntptit i«vTtvh'^^- QS^ rumfenfus eft.Radices quarü ufus eft,oblongis oliuis,fimiles habet.Barbarusaüclonge aliter uertit,dicc® Radices oliuæ,quarü in medicina ufus oblongæ.O'c.feparauit enim ab oliuis longicudinc qua illis Diofco rides coniunxerat,oftendens in lögitudinem rotundas O' oliuis fimiles cyperi radices effe. Potuit hicop” * eiusexcribcntiumlapfuseffe:ueruntamengrauis,O'obeandemcaufamnonnegligendus.

iHCAR Idem in Cardamomo quod Diofcorides ait:lt;/lu'z«/zzv À ï^« Sj^^««nzxür.manifefto fenfu calefaciendi uires n» B A M o M O• bere dicens,uirtu tem ei fcruien tem effe dixit : cum tarnen in priore ilia fimplicis caloris uis fit,in poftcho® virt’fernésquot; grauis,necfineiniuriaO'naturædolorcfenfus.

IH KAROO. nbsp;nbsp;Omittimuspofthæcmultaquæinnardoantiquorücodicumfideconiedlurai]^ noftramutataOfig'’’

ta à nobis f ueru nci Cömunia omnibus ea func:Qu od aut ad erofiones ftomachi, quat Cræci cardiogroos

Radices oliuæ.

-ocr page 203-

LIBER r.

dicunt,pertinet,a nobisut prxferturredditas,ab illoautem cordis tremoribus,nonleue mali,lî?partis irt Cordis tre* quaidfiatdiferimen inter nos habet.Diximus nos nardum uertentes longius,quod nunc de erofionibusil mores, *^^ cordis affedlionibus inter quas cardiogmos ille numerauit dicendu eft,non ut medi ”^*^ ^quot;*™ medicina profitemurTed ut quaeramus tantü debuerint'ne ©• pocuerint cardiogmi inter atrectionescordis numerari. In quibus obferuare facile erat,cor extoiji omniu m nobiliffimû,primo amp;nbsp;per fe.^odç Grgei dicunt «;' 7iyiw27r«ÿ««y,offcnrum,nullâ medieg artis opé admittcreuielt;j remedia aliquo con P k ■ i ^’P'^æ^ip.'^* ^™P®’’ accidente morte;quod in fiammatione eryfïpelateqjeius.cr cum m actitiHima Kbnlongiflime à fuo temperamento difeeflit, aut cum uulneraco co praefercimqj in finiftro uentriculo lart guis fluxeric,accidit.Perconfenfuniautê,er quod Graeci dicunt K7'irv/x7rixto«voffenfiim,uerbicaura cerebri: ft°”?’“^”^'^**'“^'^P^’’ioris,metu,dolore,alijscpmultis,quâ qdem Græci uocant fyncopê patitur,ea autem uniuerfaijifîmuluiriüproÆratio.quac toto languentecorpore.defedluanimæ.exiguopulfuuenaijc.ex* trenntatiim corporis perfridlionibus, ô'fudoribusindicatur:quæfïualidiorfuerit, remedioplerûq? caret: fin aâtfupererint uircs aliqu3e,fuccurrit ei aliqu3do:Fiu nt in corde cciam quéadmodum O' medici obferua* ueriint,ualidiffimitrcmores.Grgci7r«A|Uoùidicüt,nos potiuslibentiusqjpa!pitationesdixerimus:Caufamlt;^ hoc malûplerunçhabet nimiâfanguinis in corde copiâ,autardêciorem eius in eoferuorem.Videturq; no* bis Barbarus tremores cordis in nardo intellexiffe toaudw hos,id eft,palpitationes,qui tarnen à nullo ex an* ''^uisGraecoi5jmediciscardiogmi,fed7riitAAlt;of,ideft,palpicarionesfiue malis tremores femperdifli funt. Ve rifimileijcft, ex quo id malû propriam habet in Graecis appeUationê, non debuiffe alia uoce à Diofcoride mdicariiNctçfi confenfu affedlionis excerebro.iecore ftomachoq; fyncope fiebat.alio § fyncopês nomine oftendi. Ecfi primo O per fe partes iliac malo afFedtac,in parte mali fui cor uocabant,non cordi,fed âffedlio nemfuameommunicantibus partibus illis facienda medicina erat. Inpriore illa poftremo nullus remedq alicuius ufos erat, ob eas quas dixim’ caufas. Supereft ex his iudicio noftro,ut tota res ad ftomachfi référé dafitunteUigiqj incardiogmoiji uoce eas oportere erofiones,qua8 nos in nardo lögius defcripfimuscx qnoloco ad commentationem liane noftram repetenda omnia illa funt.

VUKnis. Palpicatio cordis.

HabetO Nardus gallica quod nobis O illi non conueniat;monec enim in ca Diofcorides purgationêcius his uerbis : jJv J[^ ^.^ ^^^^ Ù^ifou uxiafpixvr«/ ViAxTi TXt /CuMt, KJ^ Çu^l^mxi^ yxM^tr, riSivxi in' iMguvt niTifiiv, ^»'^TnMtiiwii)(x^;in,,Scc.Quofft notiflimus fitfcnfusO'ordoiOportere cöfperfos fafciculos.ablaro^fiquid terreni haefent, fubftrata charta in humido pauimento difponere,c5^c.O' id qiiidê rclt;fte,ut anteg addito hu more tenaciusilli quod in ea terrae eft hacreat, purgetur. 111e autem his uerbis rem docuit : Cxterum pridic qrepurgesi afpergere aqua manipulos conucniet:0' pauimento humenti fed charta prius inftraco compo* nere.poftridieeiusdieicerrenumamp;fordeseximerc.Itaenim paleacum.O'C.ExquofermonisduduO'rei ferie indicatur. facienda prius omniaO confpergendam aqua 0quot; in pauimento humido componenda nar* dum antequam à terreno omni purgetur, tjuod contra fcriptoris huius prxcepta eft:qui iiibet prius aufer* n quod terrenü in ea eft, tu m contraria ex numore lentitia ab his quæ aliéna in eo funt purgari: caufamlt;p Itaumintulit. Eo liquidem modo non petit in purgationêcum cremijs «Si alieno omni, quod utile eft.Id ipium prxterearei neceftitas indicat:Facilius enim qui hxficalicui rei puluis, terra aut lutum arefeensex* cutitiir,quàmhumidumamp;;aquacôfperfum:quo tempore tenacius humor ille hxret.Nec aliter fiquis rem diligenciiis animaduerteret, difponi res debuic : in qua hie primum docet,âufercndum fiquid hæferit, «ÿc.

IM N AR* do GaUica,

alt;^«011)8Oinutilibusalqt purgari GaUicam nardum. Nec obftat quod hidprius ait confperfos aqua tafciculos à terreno illo purgandos efTe.-coniungit enim duo hæc fimuhû’ eodem tempore fieri iubet.

Habet amp;nbsp;rnalobathrum quod nobis ér illi non conucniat.Multa ille eife ait quae nardi uim reddant : Nos mulea in adore nardo fimilia, Diofcoride autorc uertim’,cuius hæc uerba funtiTpAAx if î^ir H/^oix t? «e^ï ('«(’(/lu: quæ litcrarü Cræcaiç periti non aliter ucrtent,g multa elfe nardo in odore fimilia,. Significet aût uis odoré, an prêter odoré aliud,cenfendü legentibus relinquimus.

IM MALO' bachro.

Habet idem hoc malobathru m non procul à firie quod intelligi in eo nequ eat.ubi legitur: Oculorum epi prieras uinoinfetuefadum uelfarinainiintftumperlànant.Nihilenimeolocodefarinaà Diofcorideagi* turifed quod à nobis redditum cft,illic legitur; Prodeft idem oculorum inflammationibus m uino decotftü, turn concifum.ér exprellb uino inunAu m:«v«^ttîd » o”y» Diofcorides ait, ly^ xmv ^)(^fiitSfiiv: mm uidetur ille infannam tritum, uertere uoluifle: fed farina nihil inungitur ; eamqj ob caufarn nos ut praemonftratum eft,uertimus.

Efteriam in cinnamomo non procul à principio quod pariter nobis idem nonfit,praeferrim^ubi in Dio-rcoride legitur.n^^/fsy » ^ tlvwJl^rde quo quoniam longius in commentationibus capitis eins didlum à no* bis fuit,relinquetur : fatisep fignafle id modo fucrit, ut poffint uolcntes diuerfitatis noftrae toto hoc capice caufas certius inceUexiiTe.Non enim femel una'ue in re diflidemu 3. fed pluribus locis diuerfa penitus reddi-oilleuidemur.

IM CIMMÀ momo.

IM E A ISA-mo.

IN ASPA* latho.

_ Diximus in balfamo pratfertimepde lycio ó'pyxacantha.cui Diofcorides balfami fruticem cöparat, qug cotra Barbarumdicenda erant ; Siquidem triple Aiuiyfu, id eft uiolæ albæ eîrpyxacanthæ arbufculam eius comparat;Nos(ÿ tune docuimus.neutram illi refpondere.ôr quomodo legêdum elfe locum arbitraremur; qug omnia pro repetitis hoc loco haberi uolumus.

In Afpalatho quod Diofeorides ait,tygt; X lyiAh j8«f ui.quod nihil fignificat aliud, qudm probari afpalathû qui ficponderofus,manifefto ut uidecur fcnfiuab co fie redditum eft,ut in ferularum genere numerari afpa lachus credatur:fiquidë dixit.-optimus qui minime ferulaceus pondéré eft. At quanto fimplicius non pon* derofum dixiffe.nec ferulam fpinofis eryfifeeptris mifeu iflë.erat.

Idem eodem capite ad finem ait, adhiberi in foeminarum peftbs ut pecus elidat : cum tarnen Diofeori* des de hominis fcetuiUicagat. Verba eius funt : iftfignxn t^rttrnS f^iytifSfui TntuS, Ex quibus ncfcio ego undc

-ocr page 204-

IK MVÎC0.


IN CAMPA' na inula.


Paffum.


IK OLEO.


IK OLEO melk, cruditaces.


ninooleo.


Traces.


IH M r R' teo oleo.


^Zv©\ 5(0;»©'.


166


DIOSCORIDIS.


linde pecus ilk pro homilie dixerit : Pecus enim quod hu mana forma caret dici omnes nouerunt. Qui a^ temliterasCraecas didicerunt.cxccrig ceftari poiruncinfoecura hominis t^^pi/ovdici.quoda'prægnâiitcin u tero geritu r, er quand iu in eogeritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sequitur in extremo Mufeo : in quo non leue difcrimen fit. Diofcorides ait : /Jityvvrev À fAveo“ j8«A«»/rt'i W )(^p!enxiriv Aille r 5-i/7rf«oV:Ellcp fenfusrmifceri mufeum unguentis cx balanino oleo confedis.O' alqs qup ungtn do fint, ob adftringendi uim.llle autem quafi hoc ad (piflanda unguenta pertincret, ait: Mifcetur unguentis é balano atepoleis quae fpiffare oporteat: quod contra Diofcoridis fenfum omnino eft, qui id tantum te-ftacur.mifceri bis ut adftringatjl/« r yvT^zniv.id eft,oh aftringendi mm quam habet.

Sunt poft hxc in Croco mulca, quae legentes fi noftram cum illius editionem contulerinc, poterunt in» terfe diuerfaer paulominus quam aliéna cognofcere .• praefertim'que in notis bonitatis eius olerisiO* in ins qux nos male in eo capite legi deprehendimus,quorum nihil ilk animaduertiftë uidetur. Ea longius difla in Croco à nobis fuerunt.eam^ ob caufam non repetuntur hoc loco.

Eft amp;nbsp;in Campana inula quod Diofcoridi O- nobis cum eo difcrepet ; in qua no procul à fine hie fcriptot ait:ts')Â4i/ro^«^@-T«p;_:^tu9èi(i«iâ')'AUKê(:quodnihil figniftcataliudfi uerbüde uerboaliquis ucrtac.gftonia' cho utilem amp;nbsp;accômodatam Campanæ inulse radicê elle in palTo conditam: 111e auté à cerco coiiditurggt nere ad incertû diftraxit. dicens*;inueterata du I cibus mixtis ftomacho faluberrima eft. Non id monet DiO” feorides.fed in pafifo conditam tradit ftomacho prodefte.Habetq; paftum certâ rei indicacionc. in ruftim S' domeftica rc notüTimû uini genus, quod dulcedine er cralhcudine ad fapam cr defrutü accedatxuiuscon-fcÆonem Columella cætericp rei rufticæ feriptores docuerunt. Dulcia auté multa funt.inclqj præcipue,®' qui mellis naturâ habet Indicusfal : amp;nbsp;in defrutoi?t genere tam multa: fpecies: Ex quibuscertum genushic fcriptoreligit,nonfimulomnia docuitinetçinueteratâfimpliciterdicit.fedcoadîtam. Licet enim conditn-ra inucterandi ratio quædam fi't,non tarnen à fpecie ad genus contrahenda res erat. Videtur prætereaBai' barus cum aitunuecerara additis dulcibus, iubere uti ea ficcatafnam hæc inueteratorum prima eft fignifi* catio)mox in ufu dulce aliquid illi afpergcreiquod Imic fcriptori non refpondet.

Quemadmodum quod in oleo non multopoft occurrit quod ilk uercit ; Aluum mouet kiiit'qj:Diofcori-des uero,w)y/Art» iTiv^MMWTiniy. In quibus lenirc uerbü ad dolores eius partis pertmerc uidet : ^oaix'tI«» 0'' ro, quo uerbo Diofcorides ufus cft.contrariâ durât amp;nbsp;adftridæ aluo moUiédi fignificatioiiê habet Poflunt quidem oleo kniri dolores alui;0' id non monet tune Diofcorides.fedbonâfaccre aluü amp;nbsp;mollire eâ ait NeC nos quxrimus modo poftit'ne alui dolores knireoleuan nô, fed monernusnörefpöderc Graccoi$i/m**^ quod mollire ert.Latinoiÿ uerbum lenirc. Alia enim in doloribus.alia in duris Ér adftridlis ratio eft-

Idem codem capite dixit, foluerealuom heminæ menfurx, quod Diofcorides fimpliciter naSa/pw.itießi purgare dixerat.illud uiolentum neefine malo plerunqjcftdioc fanitatem Crmicioremad eamrationemf” la uoce pollicetur.Dicftum à nobis de his omnibus certius in cerafiis eft.

Legitur in eodem hoc oleo.prodefle infufum clyftere ileofis,manifefta mail ér ufus fignificatione.qn®^ quotidiein utroc^fexu fit .frequentiusepin maribus g in foeminis, amp;nbsp;nihilominus foils foeminis Barbarus in eo malo oki opem aflignauitiquod qua ratione faeftum ab eo fuerit,ignotum nobis eft.

Sequitur quod in OkomeUe Diofcorides ait ; «gt;« k^t« x5/*(ixv w^ôv H^i ^-uxw/iib: fignificat id trahere per^b uum cruda amp;biliola .• Verrit aüt Barbarus cruditaces ér bikm : cum tarnen cruditatis uox in antiquishisiF melioribus fcriptoribus,nondu m coneoefti in ftomacho cibi tempus ér habitum femper fignificeticuiqu’ tenus cruditaseft,alia ratione fuccurrendum erit.

5u nt in Ricinino oleo uerbo^ magis g return difcrimina aliqua inter nos etiam. Ille expanfos^ unaru^ modo ftemito, uertitiquod in Diofcoridc eft.JwAOTtiiÄ«« T^ÔTror: No3,eoBi modo quae in cracibus ficcantur in fn le.Eadem ratio utriufqj, nihil tarnen à Diofcoride in iioce illa de unis agitur, ér plura alia pratter uiiasad f^ km panduntur.Ilk fraces.nos carnem,quam Diofcorides eafi««. Nos Craecat uocis propriam fecuti fignifi' cationem, ilk antiquitaté amans, quod fecukntn,amurcofum,autfedimenti ratione habeat,ea uoce mæ gis gincorrupta rem expreflic.Fraces enim quondaamurca fiCatoni,Gellioéralqscredimus,fignificabat' Fucratep illi hoe diligentius animaduertendS, ne audicns aliquis fraces, qui eius uocis antiquâ fignificatio' nem nouiflet, pro camericinorum ad exprimendum oleum, difruptum ér deciduum eorum in fok corti' cem colligeret.Idem plumbacum uas dixit,quod nos ftanno ex interiore parce illitum uertimusmó eodem métallo quemadmodum nee eadem in Grxcis fïgnificatione ,uoA(^lt;Aai; ér H9(lt;irm(gt;9i/.

Dicemusin myrtco oleoquodomnibus fere'alrjsoleigeneribusér unguentiscömuiieerit : ubifpenim idem ér femper hic error: in quo lapfum femel atep itei^ fuifle.nö adeo in tanta refit uarietate turpe erat- fen tam muleis!ocisnôdeprehendilTeuiciû,uixcredibikuideat Iubet in myrreooleo primü Diofcoridesmos in muleis alqs, prxfertimi^unguentis.modo his modo illis fpilTari odoramentis oportere okü. Numerate fatpenumero cum alijs j^Zyov.ut ferein cudislcgitur.ucin melioribus aute^ofw, magna totius generis in tel fignificationediuer fi täte. Liquide prior illa in arboi?tgencrekntifc3 fignificat, alter in genere humiliomm ftirpiij rotundu odoratû iuncu.quem priuatim Græci^oZvoi' uoeât .• Habecqjarborillafuas uires à Diofcoridc primo hoc uolumine defcriptas, queadmodum amp;nbsp;iuncus fuas, de quibus no multoante didtfi ab hoc ipw feriptoreér à nobiseftiVnaiptantu uoci huic addica aut fubtradalitera.ut uidetur, fignificationismutatio nemfacit'amp;in oleigeneribus his ér unguentis, no kuipericulo fpiflationémifcer.Aliæfiquidérotiidiodo rati iunci qui j-o/v©- eft, ér aliae lerifei uires funt ,ex quibus necefTe eft oki uires etia uariari. Etfi caetera concern plan non oporceat, odor qui in iunco illo mulcus, inkncifcoaucê nullus eft, grauem diuerfitaccfaci«, Non erat id ob earn caufam tancopere negligendû,fufpicariqjdecebat,ex quo hic totieskntifeoin fpiflan-dis u nguentis u tebatur, fupra dignitaeê ér gracia eius arboris id effeitSi ex ea fufpicione ad ucramJiuiuRc-modi unguencoijtfpiflationem proficerc.quod fatftum à nobis eft,qui primü iunci iiiresfpiflaiidisérodo-


-ocr page 205-

LIEER f.

167

tandis unguéas aptiorcs lentifco feien tes elTc.mox in antiquo Latino Diofcoride eoq; uetuftiffimo quem ’“^’P^J'Sifquin^hos inueniétes.tiï in aliqtGraecis j^/'w. poftremotpin Columella ingleucini unguê» H contedtione fchœnu numerartà lentifco ad roturidü odoratum iu ncum fpiflandi racionê hanc cranftuli«

*”5^* uerba hxc funt libro decimotercio capitCL.Subrjcimuscalami,fchceni,cardamoms a nii.corticis de palma.Érc.Ncc credimus tätum,fed pro comperto habemus,non lentifcum, fed odora

^^gt; fthoenum in fpiftandis oleigencribus his O* unguentis intelligendü (empet c.Eritçmuleisalijs locis hoc nobis amp;nbsp;illi diuerfum ; eâip ob caufam teftati femel amp;nbsp;modo id fumus,ne to lïsrcpetendum id fit:fiaclpqgt; in prouerbio Graecorum eft,Z;r MfK^fin ««kxtÓ'.

ut nbsp;nbsp;3'iimaduertitO' m maftichino oleo Barbarus, quod nos in eius cemmentatione emêdauimus:fed i n m À s t i f«ponderetfenfus,quoderatinpr3cccdentemcmbroparticipium^«(A«arlt;ii',ideftmolliens.adeaquaefe' chinooleo, k ^^*^ ‘^'^^t'Óyid autem inter nos dilcrepet ex commentatione illa noftra facile patebit.

Habetrofaceüunguentum etiä praeter ea quxin prima fronte fufpicamur corrupta in eo ede,quod ma« gnopere inter nosdifcrepet. Ille rofas qu ae rorulentae non fin t,uertic,quod Diofcorides ififi)^uv ait.nos fine numore aliquo diximus, uocis rationê fecu ti: in qua non magis roris g pluuix aquae, aliorumlp humoru alpcrgims fignificatio eft: O' Theophraftü de tora hac re ea docctê,qux nos in rofacci cömentatione dixi« nius;ea uim earn haben t lt;Si ab eo autorc acceptafunt.-ut imprudenter fecerit qui £ßift)(i)y ad folos rores co traxeriuSiqmdë ü/lft^n Gracciseft.quod nullo humore madec,cacp uocis fignificatio O' tota uis eft.

IN RO* faceo.

i^ftytn

IN OCIMi no ungucn to.

EftO'inociminoungucntoquoddprincipioftatim necDiofcondi neenobisidemfit. Verbafcriptoris nuiusfunt.ÏAoïrttiix/^/yjy jxwoiftr«/ wi 7r^)« xJTrjXMt.id nosquafi uerbü de uerbo uertimus: Conficitur ociminü oleumliguftrinofimilicer.lllcaucem:Compoficioociminitalis.Cyprini olei pondo uigintijn quitus mix ta funt O' omiiem intelledlum turbant, qux de cyprino oleo at eo dicuntur. Non enim ait Diofcorides ad °*^'^ïquot;'‘'?quot;f^?^*onemfumcndumeirecyprinum,ideftliguftrinumunguentum;fcdconficiociminumli gultrino fiiniliter:mox quam olei menfuram amp;nbsp;ocimi accepilTe oporteat.Sunt in eodem capite 0* plera^ alia.quac collatig inuicem noftris editionibus facts patebunt.

In abrotonino unguento itidem fcopas pro folqs idem uertit:cum tarnen folia ce; tâ habeant in plantis indications: Scopas uero in fruticofo genere qualc abfinthiu eft, plures fimul ramulos ueter es dixerint, quitus non iubet hic in abrotonino oleo uti.fed folqs tantum. Verba eius fu nt:ixf«Awv T« wpwT« puAAK, ÏAlt;zSa Minf«,O'c.quodeft.abielt;ftis primisfolqs.inqcito alia,O'c.pu,\A« non kack« hic ait, quae feopæ effent. At in icopisfolia funt: fatemur id quidem O' feimus, ueruntarnen différât hœc ut totü O’ pars.quæ in medicina O' nwloqtremedfjs pares aut eafdê fxpenumero uircs n3 habec:poteftqjfacilep inutile uitiari qd utile eft.

IN ABRO tonino un« guento. Scopg.

EftOinanethinoungucnto qdexcorrupta uocis uniusletftionediuerfum in nobis faciatfenfum. Bar« barus enim ^d in Diofcoride cft:i«r À iiMtJ\.ißgt;fgt;)(tt 7e/ïf«/,quafi Aixamp;f o;t«r legendu effet,dilutiu3 uertic.Nos autem ratione rcio melioi^t codicil fide admoniti.cAi^^oj^or legi oporterc uidétes: Quod fi uolueris fecuda adiedione uircs illi addere, noun ancthiflore.O'c.diximus. Ed enimpertinetuoxilla.fiepiusqjineofenfu quot;æ ^iptor ufus eft:O ob candé caufam ut maiores fcilicct uires oleo acquirancur,poft prima florum ex-preffionem,in idem oleum nouos conrjeere flores iubet Et quoniam bisin co maduenne flores, ided Alßp» yr id dicebatur.manifefto ex uocis compofidóe fenfu O'rei intelledu.indcat qj id quod fequitur, unSn MQ' iifun^u «7/3^t^»;quod eft:Nouum anethi florem patifer in oleo dcmergito, id enim eft «TpjZfi« Xi:ex quo nee magis nee mmu s dilu tu m oleum eu adebat,fed maiores acquirebat uircs. Id^ erac fcripcoti huicconfiliumdocere.non dilutius oleum faccre.

J K A K X-chino un» guento. Aix^fnyyrt A!ßifigt;)(iiy»

Noneftinconfedionciriniunguenti nobis etiacadem aquae menfura.quâhiciubetlcptuaginta tribus pondo olei mifccri: ille enim una,nos dccê heminasdiximus.Eftipdiuerfitatis caufa.qpillenumerinotam qua illiceft, /fcilicet.Latinofji more pro unitate accipic:nos Grscoijt pro denario numéro, nô ein qfdem utuntur GrxeiLatiniq; his notis:fed cü unitacé indicate Grzei uolüt,prima foi alphaberilitera,« fcilicet.eä fignant.fict^deinceps.fiti^j ut /illisdcnariö numei^ oftédat. verifimileipeft,in Graecis Græcc defcriptos nu 'ff^.'Nostjearationêfecuti.nceminusetiaqgt;aptiustxxiii.oleipódo.decéaquzhcminzguna tcfpódereuidebatur.Siquidéad maiorëmcnfurâ illa minorhze nulla habereproportionem uidetur

IN IRINÖ unguenco-.

Potent ingleucinoiinguêto quod ftadmfequiturapertiusuidcrealiquis,quod nonmultoantcin myr

IN GLXV» cino unguS to.

lumella craditam eiufdem olei ufus confcdlionem didieerit. tocus eft libro decimo terrio capite quinqua« gcfînio.quolocofchûenurti manifcftc numerat, non lenüfcum.Idem homini lapfusin amaracino eftjeotp aniplior.quododoratunj iuncumfïmuló'lentifcumnumcratxum tarnen unum tantum in Crgcisomni bus legatur:qiio loco etiam inteUetflum mifcct,non diuidcns quitus odoramentis fpiflêtur, Ér quitus odo retur amaracinum unguentum.quodlegentibusanimaduertcndum diligentius eft.

HabetO* Cinnamominum unguentS in extrema capitis claufura.quod ä noftra editione uariet llle cum ^ ^^ cinn A-primaciuaficuuertit.quod DiofcoridesaitÓAsr9»/A»oz/.Atnonuidenturnobis Graecorum tMvSn primitiuis niomino Latinorum ficisrefpondere.Siquidem illis in ficotr caprificogroftifunt.nödum maturefcentes : primiri« „nauenco uxautem Latinis fici hæ uidentur effe, qux in maturitate alias prxueniuntrmagno inter utranque rem di nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ fcrimine.ldeo^noscumconcifiscaprificorumgroflisucrtimus.-diximuscpgroftbscommunemGræcae ïlliusuocis fignificationemfecutitcaprificorum ueto, qgt; qmvIm medicina ad hoc tantumgenuscontraxit, lt;r ex fterili arbore illa.obmaiorem uim,magis probauit.

Efttandemutab unguentishis aliquando difcedamusin nardino unguento etiam non procul à fine, quod diuerfum omnino inter nos fit:nee ratiocinari facile nobis eft.undc tarn contrarium Diofeoridi fen« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ARDi» fum illc innilcric. Verba eins Cunt:vr^« (A. ^r/v iu gt;A4JwJli*/tocr/xMfKTii'Krï^^icquorü fit fimplexfenfus : Liquidum nbsp;nbsp;nbsp;ungucn neeftrigmenrimodo crafiTumungucHtü hocerit,nifirefinam habuérit,verrit autéBarbarus:Prpfcrt uero * ’

liquidumi

-ocr page 206-

INM YR. rha.

I6S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C O R I D I S, Iinuidum:quodcnimfi:rigmentimodolentcfcit,adukeratumrefinacognofcïtur; in quitus nihil eft quoJ ad Dioftoridem pcrtineat.

tongum fueric qug in myrrlia diuerfa nobisfunt,omnia fingulatim numerare.tam nihil ipfc à cdmuni letftionemutauic.ö' nos tammukain cömencacionibusnoftrisemédauimus.cmêdationumqjfimulcï^'' fas 0* rationesreddidimus.quae illic nouilTeea uolentibiis expofica, non mediocre laboris huius compté' dium modo nobis afFerunt;patiunturïpno3 in tancarerum diuerfïtate negligere.quæalioquin mukifacitp da erant- NeCcio enim an alibi magisa Diofcoridis fenfu g in myrrha ille difcefferit: qu i quz Diofcoridesd^ xic:«Sv©' X J[iKr'/MTtfigt;ffHM^(i/ea ÏAKiov wtmï «nxTTAucir/r.ucrterit.-Languida eft cuicunqja digerentibus additO oleum eft. Languoris.id eft,in uiribus ignauiæ 0* infirmitatisiUe caufam in olco oftendit; Diofcorides qm’ oleu m in confirmationem nö acceperic,ideo ignauam elfte aiuEgiftem de his ego longius, nifi in coinin'® tacionibus noftris aftum de his iam pridem fuilftec.reddicaqjelftec caula, cur olci priuatio in odoramenn’ ignauiam odoris faciat amp;nbsp;infirmicatemfted feftinantesad alia, iJlinc repetenda elfte legentes monemus-

IN EDEL' lio.

In Bdellio itidem Barbarus quod Diofcoridesaie:««« 0n/;(/ad odore retulit,aitiu.odor marini unguis a'' cenfo: ratus odoratos illos onycha8,de quibus fecundo libro hie fcriptor aget,ad hanc compara tionépquot;' tinere.Quod fortépotuit à Diofeoride fignifîcari.quando lt;amp;nbsp;illi.ut hic docebic,uaporantur.fed incenfi.odo' re caftorei fenciuncur. Nos quoniam Jhojuyit bdellium hic dicit elïè,ad digitorum ungues percinere opina®» uertimushumano unguicolore fimüexamipob caufam legencibusarbitrarium hocrelinquatur.

IN T H V-re.

Sunc ö*inthure muka hisquzin myrrhafignataànobisfunt.fimilia: Primumqjquod Diofcoridesam «^Morquoddam thus uocari.nec quaratione Democritus ü'Epicurei atomosfuas dixerunt inteHigcndum id eftfted ut nos uertimus:cx quo nihil derafum,defe(ftum,ablatum'ue fueric : cötraria ratione g in eodon thure hic ipfe aliud Ïv^.woi' uocariait: ideoej; parum certe'indiuiduü didlum ab eo hoe thus eft, quodexqn® nihil feeftum fuerit. aut quod nullas habuerit feftioncs.dicendum erat;quemadmodum in commentât!^ nibus noftris copioRus nos diximus. Quid deinde fignificat? donee partes prominulzattritu in figurai®' folui orbis.quafireciproccftNihil enim reciprocandi ucrbo hic opus erat.Quod docet Diofcorides limp''’' er huiufeemodi eft;doncc rotudum fiat: Verba eius func:ï«/«v «7r»A«eo/:è jfioftyAovj^MM«.

IN THV* ris cortice.

ris manna.

Habet O' thuris cortex qd nö facile intelligi in Barbaro polftit,cû tn in oiofeonde nihil certi’ Icgatano*® co enim aic'deprehedi igne adukeriii corcicis thuris,uerba eius funt:Cxteri enim cortices incêfi no 05^ agüt.fed in fumn fine odore euanefcüt.Ille ant aiciMutatc s in co no ardec,fed in uaporê fine odore foi®®' Idem in eiufdem thuris mana probari ait cartilagincam, quod Diofcorides v)^ozJlp0vaic,ad carcilagi®^ pertinere opinatus: cum tarnen thuri er cartilagini nihil flmile auccommunefit.Decepit hominem m®®!-plex )(.0vJljgt;ov in Grgeis fignificatio;ex quibus eligenda erat, quz poUini amp;nbsp;clifis conculftu thuris micis,ud’‘’ nius ait: magis rcfponaeret:congitandum^ cum cartilaginem ea uox Grzeis.er alicam.falisqi amp;nbsp;ali»®’® reru m grumos fignificat, ex ultima hac fignificatione grumofam dicendum fuilfte: Earn enim Diofcorw'’ probat,quz pulucri thuris mixta,ueluti grana eiufdem materiz habet.

IN PI CEA ïir teda.

IN lEN' tifco.

Sût in picea er teda etiâ muka, quz nö fint nobis eadê:ca collatis inter fe editiöib’ noftris facilepateb“® Potuit quod in lentifco Barbari non legitor, à librarijs imprudeter relinqui: nei^enim uerifimile eft,3®^® notam uocem relidturum eum fuifîè. Locus eft ubi Diofcorides de muka adftringendi ui lencifciaic: c®'®’ uerba fu nt:^^^ nf« t«/ ÎK/AirfKs óci/A0(fiïJ[tu,qaotü fenfuseft .• bibi deeoeftum eius utiliter ad languinis exi®®' liebribuslocisprofluuia.llle autem.prodeft contra fanguinemmulieribuserumpctem, tantum uertitdl' multopoft paijr certe' docuit quod Diofcorides ait, impleri eaquz non explcntuner durari in os q®®,”® durantunalienatafiquidem illedixiteocxpIeri:amp;oiraconfra(ftarefarciri.Eodemcp loco de détiftkn^^ lentifco fadtis tam inculte omnia ab co dicuntur,ut Icgcntibus cenfendalibcnter ea nos rellnquam®5' IN SABi' EftetiaminfabinaherbaquodillcexPlinio Diofcoridiaddiderit.quolocolegitur;;^fwvT«/ «iT:»^®’ naherba. 9“AA(»r«yÀ Iv/^mi^mamp;f. quod flmplickereft:utialiquosfabinzfolqsadfuffitus. Commune enim adf®quot;®^ incenfacp omnia thymiamacis nomen eft.Pliniu s libro iiicefimo quarto capite decimo feptimo,ait:V®quot;, in fuffitus pro thure affumitur. Eft quidem incenfum thus thymiama: Verum er muka alia: poteftij W fabina hzc herba pro thure incendi. Sed quod monemus eft. nihil in Diofcoridelegi quod ad thus ma®®* fte pertineat:necpex alio fcriptore oportuilfte eum aliquid addere.

i N c E o it i nbsp;nbsp;nbsp;Wiftetconfunditq)Barbarusin cedrinoliquorcmuka, przfertim^ ubi hicfcriptoroculorummedio®?

no liquore. piodelfte ait,eorum^albugines er cicatrices exterere: in quibus uertit albugines cicatricescp oculoruw'0 * lint:cum colluere illuduerbum nonficlegendumfit:eracetumucrboilliinfcriefermonisconiuntt®®'' fequentis membri er remedrj pars fit.Quod eodem loco etiam in Diofcorldelcgitur Trau«, manifeftafwa®' di er fiftendi flgnificationc,conftitui,contrariofenfu ab eo dicitur.Demirati fumiis hoc capite etiam no nemGrzcamuoccm«/K/o»abortiuum uertentcm.Nolumusrcpeterehoclocoquz derationchuiusu® in commentationibus noftris in hoc ipfo capite longius diefta à nobisfucrunt-Sed illud tantum leget'®®’ nemus,non poffe abortiuum dici quod ante coitum ui fua gcncrationi er conceptui nocet. Abortiuie®! uox coceptum er aliquo tempore geftatum foetum, fed ante tempus eiedfum fignificat,Hic autem wo® . 5tyii) 7»t nvtivffliiu, id eft ante uiri cum mullere congrclTum,atocion elfte cedrinü liquorem,tunc!pgenei^tgt;o officere:id auté nihilaliud eft,gconceptum impedire: quz noxa longe ab abortu diftat,quod eratad to ' ciorem operis huius interpretationem homini diligentiusobferuandum: przlèrtim docente idem Ari tele ijs uerbislibrofeptimode hiftoria animaliumiiAio ivtiKnou/Airfiutauftuirn i/Ma mAfiv» ä 4'A‘''^'ï’ Aiwi^ üiwu'quod eft:quam ob caufam quzdam locos fuos cedrino oleo,aut cerufla, aut thure oleoni inurigunt: cundfarphzc fieri Ariftoteles ait Ttyi«»^a»quot; ei/AA«,«jS«v«y,id eft nc cöcipiant,non ad cijciendos ortus;quodfpin Ariftotelc paffimlegitur,cedrinooIeo,Gazaiuniperinum uertit: potuit ille forte' ficleg®* ■ aut cedri iuuipcricp mixtam in antiquis hiftoriam,ut nos oftendimus,fccutu( eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

-ocr page 207-

LIEER r.


1^9


Idé in populo alba quod Diofcorides ait : jifMietun^^itfifffiSl^M, fegetibus flercoratis uerclt : Cum 7t/i«cz«I i » P o Pvio hi hortis diuifiones amp;nbsp;areæ lïnt.fegetes in latifundrjs dr maioribus agris campi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alba.

Eft in papyro etiam quod aptius uerti ab eo potuiffet, ut ad aperiendas fiftulas cercior eius ratio Cr ufus iN papi ro, inteUigeretur,


Ver tit (ÿ in tamarice idem quod Diofcorides aic,QKst'«/iiAlt;*Tt fii7iyeamp; .mulierum aburtdantiam fiftitinfiden IN t a m A* “’*”quæib abundätiam ? Non id monet Diofcorides ne^cam incerte medicinam fuam docer:^«?«««* rice.

lUe aide,qua: muliebres flucSioncs illas patin ntiir.de quibus in thuris cortice ditfium longius eft.

In rhamno itidem mala medicamenta uocauit, quae nos ueneficia ex multoru poetarum aliorum^ fcri-ptorumfententia uertimus.


Habet liguftrum etiam quod inter nos parum conueniat.quo loco Diofcorides monet fucco sftvCnv ma* dentia folia,capillum hominis flauocolore faccre: llle ad ftruthium malum in genere cotoneorum rem re mlitinos ad lanariam herbam.qua ueteresCra:ci ypou'^/ov etiam dicunt. Fecimus^id,quoniam hie fimplici* rer ea uoce ufuseft.nec maluautaliud quidpia addiditmec per fe uox ilia fignificare aliud poteft. Quod^ antiquiores ftruthion hoc loco fimplici ter retulerunt, lanariam illam herbam inteUigen tes,de qua fccundo uolumineadumaDiofcorideeft.

Diximus in hebeni Commentationibusnoftris.quod amp;• Barbaro Commune erit.de fefaminis lignis.in qui bus communem ö* uulgarem Craecorum codicum ledfionem ille fecutus, non cogitauit in materix medi-czhiftoriafefaminumlignumnusq inueniri.d' inter frugesnumerarifefamum.ne^acanthi lignum aliqd elTe.ideoi^non polfe pro hebeno uendiioportereqjahapro iUlS co locoreftitui.Nos ea excogitauimus quae in hebeni commentationibus didla à nobis funt.

Reuocanda poll hze ad rofeos paftillos quos Graeci rhodidas dicht, quae in rofaceo didia à nobis fucrut: quodtpillicfinehumore aliquofumia DiofeorideÈrànobispraeceptumfuit.hic etiamineadem «Afo^wv uoce.obferuandumeftiNeç enim fimpliciter hie negat madere tolas oportcre, qua in eum ufum eligunt, fed omni alienohumore carerecasiubet. Siquidepoteft non maduiffealiquid, crnihilominushumorem haberemeep uirentes,fedrecentcs;nequis ficcis utereturineqjflaccidas, fed langucre iam diCarefeere incipi*

Hr in Lycioetiam quodad canis rabidi morfus tantu pcrtincat.Ille ante uertit. Datur bibendum his quos animal in rabieperculTerit.Et nihilominus fimplex D ofcoridis uox eft, jSonSS X usé At/ani^iiK^ir. tam certa in hoeferiptore fignifïcatione,ut nihil dicendum ultra nobis de ea fit,Solus enim proprierabit canis, moxper eumanimaliaalia.

Addiditidem in extremo capite utriufqjoleae inutiliter,cum polline farraceo.difficiliuscp id remedium fc cit.Nihil enim Diofcorides aliud g ^ tiKTamp; usé «AiJfju dixit ; quod cft,cum farina ûquot; adipc, pelli fcabros u n-guesoliiiarumnucleis.

rmportuneetüpaülopoftinolcaftrioleo,uligincqu3cagrorü amp;nbsp;terræ propria eft, ad gingiuas tranfta* lit.Diofcotides fimpliciter cïam7rA«lt;/l«iri.i.humentibusait.Nocettammultauoc5 uarietasdodlrinis.nectraf* lationibus tutó aliqu is in eis tam fæpe utirur. Nullus enim fere' erit qui audita gingiuaijt uligine.anxius non torqueaturquod mali genus id fit,O' quomodo terreni uligo in cenftim Ér ordinem morbofÿ uenerit.

Potuit quod in Punica non multo poft fequitur, librariorü lapfuselTc, quo loco Barbarus ait ; Scd quatc* iiuspartcilIaquodamodocxcalefaciunt.infiamationcstjjpariunt.InflatiöescxDiofcorideintcllexifleopor iet. Verba enim eius funt: i^/AMixv n^K yoivum ■nï^ yó/^aj^ov H9$ imu/xa^uirocquod eft ; Stomacho calorê aliquem afferens ïz inflans. Addidit code loco er uoeps aliquas qua nullibi in antiquis Græcorû codicibus legutur, qualia funt,faporegrato.ir il!a.utilt;^ non omnino.Prxterea quod in cundlis Grzcisquoslicuithadlenusui dcre,legitur woA'«gt;;9Tsp«.i.ftomacho aptior;contrario fenfu legiffeillc uidetur «riiplt;«gt;£iiTip«.i. inutilior ftoma cho.Nos Græcorû codicil amp;nbsp;Latinoqi fide fecuti,ftomacho utihora uertimus.Quostp nucleos idé paulopoft dixit,nos acinosicaufam^in cómentationibus noftris ex Theophrafto addidimus.nec dubitamus proba-dum foré ab omnibus, quod illic contra communem Grzep uocis Truflùuv aeftimationem uerfum eftiquan do ex acinorum punicæ intenoribus nucleis,ob ariditatem fuam exprimi nihil poteft.

Sun t in myrto deinde,qup magnopere inter nos differunt, nee paruifaciêda: nos tarnen ea relinquimus, quoniafuus cuiqj dicendi modus®' fua phralïs eft. Scd quod in extremo capite ab eo dicitur : Probatur qui tortiuusrecens^ fit,longiirime à Diofcoridis fenfu difcelïit.cbius ea tantS uerba funt; S À y^fHiruMn ifföixfK' Svöi'^/:fignificant^,ufuseiusrecentis adhuceft:caüfamlt;pftatim addidit: Cariofusenim fît quiarefcens m* ueterauir,Éruircs amittir.Necratiocinari nosfcimus,unde illc tortiuum huncfuccum uocaueritiïrquod ui ni propriumeft,ad myrti fuccum traftulcrit.In uindemia enim ut autor eft Columella lib.xin. cap. xxxvi. tortiuum muftum dicitur. quod poft primam prefifuram uinaceorum circuncifo pedc exprimitur .Cuius obferuationis amp;difciplin3e expers omninomyrtuseft.

Habent cerafia paulopoft quod in Barbaro defiderandum fît: quod nam illc mixtum uocati^ quid intel ligens dixeric, prodeft tuffi ueteri fumptum in mixto # Potuit ipfe quidem cerram in ea uoce fubftantia in-teUexiflfe,augurandam alijs eamrelinquens :NosdilutâuinipotionemGræcumKp«plt;« diximus, additis in cómentatione noftra eius uocis caufis amp;nbsp;rationibus multis.

Dubitauimus amp;nbsp;in filiquis.quod caput ab co quale eft uertitur: non tantopere tarnen negligendum dif* fimulandum'ue.utincius capitis commentationelogiusdiiftumdnobiseft.Poteraiithaiftenus didtisad-di 0* alia,fed nos ex multis pauciora hxc elegimus: quae diuerfa amp;nbsp;aliquibus locis contraria inter nos fufpë dere legentium animos diutius poterant:® ut hoe ucluci guftu qu« non effent nobis eadem alia,legentes tantopere non remorarentur.


mno.

I N 11C V* ftro.

Struthion herba.


IN HEBE* no,


IN ROSA* ceis paftil* lis.


INLY CIOlt;


I H OIEA.


IK OIEO ex oleaftro lt;nbsp;Vligo.


IH PVNICE.


IN HYRTO.


Torduiim.


IN CERA* feis.


IN Sill* ^uis.


l I B R I P R I M I FINIS.


p Pedaerj


-ocr page 208-

quot;•*i DEA AKI PED AGIT Dl

OY AïossopiAOY ANAzAPBEQS OSCORIDAE ANaZARBEI

•T^? uANç’fa7y(KHç6/6AÎo/j AE y T E P 0 N.

De medica materia Liber IL

il N MÉN tn npn TM ^iêgt;Âm (JJiATau Açijs, 0VTI 'n^tara t 7^1 uAK(’Hp.///lt;ruvn TarpSl/MVj'^EtpMH.a fi^ v -71^1 În^/xar C£Aa/W|U,0 /xi^p

RIORE LIBRO ÇH^ riftime Aree,qui primus à nobis de medica wa' teria compofituseft »o' mn?de odoram?tis,quf Græci aromata dicunb

______H^ifÉvÂçu/j.C'r'^ Vu/iSz/wp^ air oirw/j n gt;y tPax^uv k^ttw/j 'Korojj, ^ j TUTf^J^S^î^v oV^jETTsAfiVero/xifla, T^i A ^touv^ÉA/rSjty raAtturç,«^ SEar’i’,«^ r Atyo/xivquot; a-iTti^iap. ET/ 9 Aaj^ar. uTfra^ovrEÇ aÙT»zç olt;ra. J^ÿp-ia t SoJaV/H^ xÉ;^ tPtwx/xlt;l' J^a 2gt; (TU'^ÉvtJav Ê^i^u aura wç 7^ rà a-KÔ^oj^a. gt;y Ta Kjo/XjUua. ly v«7ru, '!va /x «hat^^^S’H t o/xo'^wpvi J^ujJa/j.1^.

oleo omni, unguctis,''”'' borib’,SC his q ex arbort bus proueniût, liqribus fcilicet lachrymîsij^ frudibus ration? tradidimusdn hoc g fecû3uJ en*t,de animalibus, lade,adipe omisse his ^fr^ metacea dicunf,olcribusq; agemus,additisol’ cognation? fuâ qcunqj acrimonie habent,qu^ lia funt cepæ,allia 8C finape î ne congenerû ui* ÔC natura feorfum tradata,à feipfa feparei

De Marino erinaceo. Caput I.

nô^iEx/'v«6aA«ûr/ou. Kt4». çttS'. -wr—w Chinon thalaiTion LRomanimarinuerma' Exîvoç ôaAaTf/oç.tùsoAtaxos. tv nbsp;1 /' ceum fine echinü dicunt. J Stomacho acco' Ko/A/oï. oî^x^ôç.üU'A os^aKov I ^ modatus eft marinuserinaceus: Idé bonaia ÙMov,/x/rt'iî0x?*‘^'MMSÔ7rfHfl£'v JL.^cit aluiJ,ciendæurinæutilisîMifcetur utilP ■roZç T^iTaç ^-M^aç «^^xd^»cr; ter his quæ ad exterendas fcabies conficiuntur,tæ o'fxûcp.oia'i- Mna.v()Sjjov 9 (taflazjtl ^u fta 8C cruda eius tefta t Crematæ cinis fordida puP ■^a iAKh.H^ K,a7asÉz^lt;jTàî/-7^o-îSK5v|« gat ulccra,2lt; carnium excrefcentiasreprimit,

ïchinitres.

MArinû er terreftre erinaceü facile nouerit is.qui in caftanea fummû frudus eius aculeatû 0* in n'' bemcircunuolutüoperimencü uiderit .maturoiamfrudu fpontefua dehifcens.erquodinfcto lindiçpfpinisantea negauerat,tune fine iniuria uolentibus offerens: tantaeft nacurp bonorâ fun» cura.tamlt;]îanimantiumgenerifidcliterertempeftiueconfulit.TriaenimhfcunaechiniappellationeCff ci indicauerunt,in mari erin teftaceogencre pifccm,cui natura eft fpinis quafi pedibus.er cai$2 in orbe o* lutatione ingredi.Mox in arida er in quadrupedum genere, quod nouerunt rura omnia, animal aeuk^w omnicorporeprpeergore, pedibus,©quot;ex inferiore parte,infeftis er ad tiulnusfemperparatisfpinis.quibuS falutem uitamep fuama canibus er uenatoribus tueri poffe fe credat .• cui natura fit in penculo in globûdp cumagi.nec nifi fpinas oftendere er porrigere.Quam ob caufam acanthon ena Grjci id uocaucrût.PoibC' mo caftanearû à confimili fpinarû figura amp;nbsp;noxa fummû iUud operimentu, qiiod pauloante defcripfimu® de quo fatisdida fixe fint.Qpod enim ad terreftrem pertinet.à marino ftatim dicetur, cum pkra^kg^n' tesin eo monuerimus.quorü id primü erit.Non probari abAriftotele libro mi.deanimaliü hiftoriaadeif^ dam urina marinos echinos omnes,fed ex mukis qux ab eo illic numerâtnr,iinù tan tü genus,quod in «i* guo corpore longiftîmas amp;nbsp;duriflimas fpinas habec:nec nifi' in altis gurgitibus inuenitur ; uerba eius hs*^ lunt : w/gt;w A ^i^u üm.» fiv®“ (nufni^i^ySea î;\lt;o» /Aiyolkeu ly^ eMufit, yimxi A W’^iMtlUnt a wA«« ifyixi/, ? Vquot;'’*^ rff'tirKtTfeifivftatriyit- Eft^eorûfenfusquianteaditftusànobis eft. Legentesmoneniusetiâ, uiderinobis nô elfe integru quod in omnibusGrxcis paftim legitur: ev !» ïr^aiyv i^i'o» /Aiftvrai ^(^fMlftut otüm^Iv nbsp;nbsp;-ü^ÿ rw f*

Plura ulcc* •• ru genera.

f«/ tf^iy/Aturn- Si enim qualc id membrü eft uertatiir,non alius fiet fenfus.qcnidâ manni echini tefta miften uni iter toftâ his.qux ad exterendas fcabies conficiu ntur : At qu i polfun t n u lia intercedente copula aut db tftione alia,fi'mul prxcipi er doceri cruda er toftaZNecefle itacp omninoeft, aut copula intermifcere quod nosfecimus;autdifiun(ftionê,quodforte fuit;autf quod nos magiscredimus)fofpicari aliquot deefleiUk uoces.quibus in cruda echini tefta uis,ufus au tremediü aliquod docei etiir;cui deinde de toftaamp; eremat fubijceretor, quod ad leuigandas cutis afperitates pertineret;Id enirn cineres preferrimqj marinara teftara maxime poffunt.ut in purpuris mox patebit.à qua poteftate 1 ongius cruda abeife uidentur, nef^in huiu-fcemodiremedioruracionêfacilcadmittuncur.Exuitioortafufpiciohac noftra eft, neepimitilc penitu» fueritlcgcnreshocmonuifleiQuod enim redditum eft,tofta er cruda eius tefta,a nobis non penitusprob’ tur. Sed nihil facilius crat quo uitium illud inftauraretur:oportetq;crudam teftam fic intelligere,ut teren' da prius fit, nee nifi’ tritâ mifceri alrjs pofte. Diccmus hoc loco breuiter et ia multa efte in ulcei? genere dk fCrimina,fimplicia,cruda,nccfuppurantia,concaua.uerminofa,inquibus caroexcrefcar,humida, arida, cuniculofa.callofa.ftftulofa.cr qux hoe capire multisfpalrjs à niofcoride pn^'.id eftfordida uocanf :Qp* intelligenda funt, cü a afHores concrefcunt circa ca Cordes,quæ ficcâtibus er purgantibus remedies curàda funt, qualiafunt thus,cadmia,er bulla quæ pbpholyxdicif, multaijjaliagux numerairenüc longüfuerit.

-ocr page 209-

LIBER ir.

n?’'*X^lt;’'^“‘X'Vou. Ktîj). çs', K A» T J^i^tTöf/OU JV è^^^lVOU quot;A é'I'^ixa. KOiif}, -;çlt;Jç aÄoTTtKr aSut~a7r/m£u72aS kät« ;\5fo'^o^,o;ç//o^.'J. H 3 (/aç^ O«ÖliTÄ!0flt;r« ly TTlVO/MVll /MTK Û^VfJLZ ^'^^,€ûKfl6'i't43^(^Ko?ç, ly T^Z^uTf o-aj K« v^jM^.,, jy ajJix.iTfxôJ^io-if] îXîcpwÂ-“”• *wtXJilt;Tcaç. ^Njôuvij JV ty louç 7^1' Ta OTÄarj^va |6\j^a2(rM»s • ly rgt; w-^ 6 aur ^hçWÛ^/jîTr’ oSfa^y HÄMKausou H^ aTfnâ’î/;,Tito's ra aura b/xo/uç 0:5 tM^S^tTûijSjjop,

«71

DeTerreftri crinaceo, Caput IL Ï-^ Chinon cherfæon L Romani terreftrcm cri-/’ naceum fiueechinum dicût.J Crematu terre ” ftris erinacei coriu contra capiUoçidefluuia, ~^quas alopecias dicunt, cü liquida pice utiliter inungitur. Inueterata ciufdc caro8lt;eu aceto muifo pota,renu cû urinæ malo aliquo doloribus fuccurrit, Prodeft SCtoto corpore rcfoluctibus fe in aque natura folidis partibus,qd malû hydropen anafarcaGrcci no minant Prodeft neruoçi côuulfionibus, SC his quoçz corpus macie coficitur. Siccat interanea,deftillatiôes omnes.Daf præterea pari utilitate ficcatû in teftafub ardêtiiTimo fole,feruatû^ terreftris erinacei iecur«

I N T E R P R. E S.

CRedidit quondam antiquitas homini ut pleraq; alia animalia inuiderc etiam terreftréerinaceû ; Te* ftatuslpid Theophraftiis eft in eo quod reliquit cômentafiolo de his animalibus quæ homini inuide te dicunc:quxille mulca numerauic fte]lionem,ceruum,equij,phocam,lyncem tir pleracpalia.quoiji ftellio exutam uere tuniculam anguiS modo deuorat ftatim.comicialibus utilcm: cuius reiô'Plinius ceftis eft libro xxx.cap.iu.in locis feneftrai^ auc fcpulchroijt cameris frequens hoc animal inueniri oftêdens:So* Icrciç.qui coqs membranas has uenantutincipience uere ex âlTis harundinibus textas illis ueluti cafas op* ponere.quarumai^uftrjs id animal gaüdet.-cotpfaciliiiscirciindatumtorporécxuit.quo inter harundines casrelidononpoffintremearenecuItraPliniusquicgdixit.gnullûanimalfraudulentiusinuidere.traditn effexogitandumlegentibus.quod nosdicimus.relinquens Ceruusdextru cornu terra obruit.contra rube laruni uenena nccelTarin.Equus pulli fui hippomanes præripit,ad amoris uenefîcia quaefitü.Phoca coagu* 15 euôinit,ijfdem comitialibus optatü.Etlynx urina fuam celât,multi in tnedicina ufus,^ in délices uitæ ad ariülos expetitaSed omnia falfô inuidere homini creduntmullus enim brutis inuidiæ côtra hominé fenfus eft:mecucjperturbata,autaliter affedlaid aguntanimala hæc: uerifimile^cftphocam cü capiÈXteneri fe fentiat.metu doloreiç id pari. Siquidem in codé affeeftu idem aliquando homines animo perturbât! patiun turiEtftellionê tuniculâfuâ.Ér cquü pulli hippomanes,codéaut nö diffimili naturae afFcÂu deuorare,quo canesCrfuesapartu ftatim fecudasfuas etiam deuorare dicuntor:Lyncesip ^r ccruos ignota nobis habere eius quodaguntaliquam caufam:Multa enim huiufeemodi bruta agunt.quo^reddi ratio à nobis non po* teft.Ex hoc animaliü homini inuidétium genere terreftris erinaceus antiquis eflc creditus eftds enim tene rifefentiens,metu affedlu'uealio perturbatus,in globüfe circuagit, circumadluslp noxiam fpinisamp;cuti fuaurinäremictitxuiuseötagio corruprac, nee multopoftdecidup,fpingdefinüt in artibus habere ufum.O* in medicina corium inutile fit.Eius cinerè ad alopecias nö hic tatum, fed uetereS Græcoiÿ medici «Sr Plinius præcipue utunt,ob egregiä ficcädi difeutiendiq; uim qua haber.Qiia etiä poteftate in ueterata eius caro hy dropi quê Graecianafarca uel hypofarca uocant.mederi à Diofcoride didla eft. Quod malü ér corpus fube* untis aquggenus,nos ex Galeni defcriptiöe pluribus forte g par erat uerbis reddidimus:nô inutiliter tarne ut credimus,quoniânô uniuerfo hydropi,ut Barbarus uertic,fed huic generi tatum inueterata erinacei carné hic mederi ait. Et ut certius qd dicimus pateat,breuiter ex eodê Galeno repctemus,feciffe iuniores ( iu-niores aSt poft Hippocrate ille appellat) tria cute fubeuntiû aquaiji generaïuocarilp primü afcite quafi ti tri culatiü:««« enim Graeci utrë,quo liquores cótinentur.appcllant;ó' quoniâ in hoc aquae plus.fpintus uero minus fit,id nomén inucnit.Neqj enim fecus g in une colletfta in eo aqua feruat.Secundu deinde tympani* re a timpano notiffimo omnibus mufico inftrumento, in quo plus fpiritus,minus uero aquae fitjeopiofus enim in hocintusfpirituscft,lt;£rfiperCutiaf,tympanimodorefonat.TertiUm uero hypofarcidion,hypofar ca,«ir anafarca, omnibus his uocibusa came tadla appeUatione, ide fignlficantibus: quod fieri ide Galenus dixit,quocies toto corpore refoluüt folidae partes in aquae natura cü in egteris in aqua couerfus cibusjnter inteftina ér tunica qua periconeu Grpei dicunt,difFundat.Hippocrates came tefte code Galeno,duas tatum hydropis fpeciesfecit.afcitem enim ér tympanité eiufdem naturg dixit elfe:quoniâ in utroep cibus in aqua cóuetfus,in eum quern diximus locü fufFu ndatur: nee alio difFerre,g fpiritus ér aqug maiore minore'ue co pia.lncurabilem etiä idem Hippocrates tertiû illü hypofarcidion hydropen dixit.Qug omnia breuiter ideo à nobis dida ér ex antics Graccis repetita funt, nequis dubitaret quale id malü effet,quod nos refoluétes fe inaqugnatutatoto corpore folidas partcs,dicebam’:ér ut alijs locis pofthacmeminiffent, neig nos in cuté fubeiïtibus aqsaliqd huiufeemodi addituros efte,nifi cü res exiget.érhic ad certa fpeciê id malü côtraxerit.

nJiiism-oKa/xTtou. Kt^. gs«. -w- •» De Hippocampo. Cap. IIL

InTTOK^Tfs, OaXeewtop föi ^eSov /JU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ippocampon L Latini pariter Græcis hip-

K5ü% óu K.atvpi’ âvaÀNcpQipra ^ré* I I pocampu dicüt. J Breue marinum animal Ç5a Tti^Hvq^S Hèfu-^ica,’« à/x^a -■- «Mhippocapus eft. Eius cremati cinis liqda pi xiuœ |Uu^cj3 Cl KaTajgicamp;eira/aAM ce axügia'ue, aut amaracino ungucto coafl:us,mox w skikç sfatrewh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inü(ftus,capilli defluuia qs alopecias dicüt,expier.

p » Incerprea

Homini in* uidentia animalia.

Ceruus.^ Equus. Phoca, Lynx.

Scellio,

Triafubeü* tium cuté aquai^gua cunàiu Afcites n/ATTClvlTllt Tympanites UTrSUKfHlJiu vnuróifKtt ivKSflUi Hypofarci* dius Hypofarca Anafarca

-ocr page 210-

171


DIOSCORIDIS, INTER PRE 5.

CRedimus olenim lt;amp;• plantai;« erucas quas Graeci ï{s(/'‘Wt dicunt.marino ptfei à fimilitudine nomé de* diffedn locufta^ enim genere hippocapus à ueteribus numeratur.breuê paniüqj huncpifccfcriptoi hic aiteflè.ó'nihilominusmagnitudinis notaiUicSiundla eft.Quod enim Cræci hippo muleis in na tura adijciüt,grade fignificat.ut in hippofelino ér hippomarachro aut hippolapatho indicabim’.Sed id fie intelligendû eft,ut côparatü hoc animal olei;«aut arboi;« eru cis,grande fit:marinis uero beluis amp;pifeibus, breue ér paru3.Nec aliud hic intelligi uoluic dicés:paruü efle marinii animal. Vnu eft in hoc fcriptore eötra alopcciasexcinerceiusrcmediü:Quêutincun(ftisanciquioribusGr3ccislegir,pice liquidaaxungia'ue,aut amaracino unguéto cogi ér mifcenhiC iubet. Barbaras,quod unumf ut nos ciedimus)remediü eft,bifaria diuidit: aitip alopecias rcplerc cü pice liquida mixtü,auf fyncei;« ex pofca amaracino'ue unguentoicum ta* menin nullo Graecoi;e codice hadlcnus au t fyncei;« au t pofca ego legerim. Potuit ille hoc legiiTe.ér ex fuoi# Codicil fide id tradere. Sed quae in ambiguo cöfulêda ratio eft, axungiam magis q pofcam defiderare eo loco uidet.-mixto enim aquae aceto pofca fit:qu3e nihil fimile aut aequale liquidp pici aut amaracino unguen to habet.Duo enim hge unguinis prgcipuam habent dotem ér ufum, quod nullü in aceto ér aqua eft.Opot tet^ cum ad medicina alternatur remedia,«vrj!ïttAAoAi3{v«.ut Graeci dicunt,quod eft aequalia aut fimilia,falt' cfTc.Ac non cöparauerit aliquis pofcam,quae aceto ér aqua confiât, pici liquidae aut amaracino, unguentu quorum prima dos ér ufus in unguine eft.Qind prgterea acetum,cuius natura eft adflTingere,alopecijs co feret? pro quibus laxari ér ad noupcapilli generationê impleri glutinofo humore cutem oporteat : His nos rttionibus ufi, axungiam magis q oxycraton iS eft poftam probauimos.


K/owy, Któviot


ni^ï no^^o^aç. Kt^. jsB'.

I-w^qpOjdivja Ka fera (f'cMa./j.ip tj^^iJ fK^cJ»

I 2lK.ljÜ),a‘fJ.HKix.lM0lßt}VTUp I ffol/yntü/Mn-ap dis KaJasaÄ^KW», •^âvaKaô^^Kàù 1 Aj^. aTPuAw^KK/j.

11(^1 KKJUKO/J. Keep, çsy^ Ta' aura JV opiova'i 0 01 kh^uke;’ na-tVTtQ. titrt JÏ /xa/^opKausiKo;. ixp J^i ÂçaAùip aÏTUfj ttAsjMtraS t^ or A*? X'^Tf“ K-auoquot;?, a^MotoutT/ 7r§ös tifricqs utiliflïmü emerem fecerit, Quinetia® epM^tp’oS^inap x^ KaraKaJuaTa t7r(7rAa- ambuftisUtilifïime hic cinis illiniturïdimittcn r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus^ilhtus cinis ufq;dü in teftæduritic trafic'

rittpoft indudäenim ambuftis cicatrice, ipfe fpóte fuadecidetJit præterea ex buccimsbis calx, quemadmodumdecalce agentes dke' mus. Cionia uero quafi columellæ uocani purpurarum buccinorumq; medip partesick' ca quas exterioris teftæuoluta eft. Creman' tur amp;nbsp;hæ partes fimiliter,efficaciore in adurc'


De Purpuris Buccinistj amp;nbsp;co^i uolutis. Caput IIIL

OrphyrasLRomani purpuras dicutJ Siccat purpuraçi cinis. Dentifrices id« utilis ê. Camiu excrefcétias reprimitlt; Vlcera repurgat SC ad cicatrice perdu



cit, Poteft eadë amp;nbsp;buccinoçi cinis,maiorc ui tarnen urendo exulcerat. Siquis prætereafale plena in crudo fidili buccina cremauerit, den


ïöévTf^ • £«/J J^ ^iê ^T^SJaKout^S 7quot; lt;px^fxlt;x' Kop, fUTix ^ 'Hm «TfuAwo'/v TOi/* Karanau^a t(^ airó/J.oi.'f’p aTpTrnrfa. ^rvtrw J^ H9^ «-tr^iSiQ^y^avT^Uf’UzTo/'ti^o/J^V ^^ •7^1 fto'^iSOuAfl^qj.

HiÇÎ * loviuip^ Kltp. ^l.\

Igt;(- 0v(a ^ KoeXf'q T« ETTi T kh^uk’ «5) 7f jepj ^pp.io'a, T^i ü(?H tAi|S2j 'TWÓS^aK.ou. KlÂÎTCW J^ O/d.0lKgt;l^j^(Wap.lpi'}^0VTlt;X KaU-S'KOTï^aV T KK^VKUp H^ ^ -Tf^tpUjaS,^^« “P TTiÉ^iJv aur Ä ^ucriv, a/ 3 efa^wç t KH^utC H/so fxoi ly ivsopM'^oi. noihm^ ov /xaAaosWi,


INTE


do ui. quam purpuræ amp;nbsp;buccina, ob earn qu’ habentconftringendiuim, Suaues onamp;ftæ macho accommodatæfunt buccinorum £2^ ncs,aluum tarnen non moliiunt.

R P R E 5.


NOn paraam naturalis hiftoriae parte mare ér maritima faciût.nec param in homine laudanda eoie cognitio;tamlateuisutriuflt;5reipatet,tot^modisad uoluptatêneceflîtatêîphumanâinftruûtui' ta.ér tanta eft in mari nafcêrium. uarictas: quae fiquis numerate, ér ex his quae habent notas feccr-nere conetur,quod pene'impofTibile fit ineoeperit, ér huic fcriptori inutilêlaborê inierit, qui ex tam niultis pifciumér teftarum.quae toto mari nafciiturgencribus,pauciora quaeda ad hominis morbos óé medicing ufumelegit. Poteruntuolcntesex Ariftotele,Plinio, «Sèplerifqjalrjsreliqualongiusércertiuscognofcerct er quod ad purpurarum buccinorumep fapores, amp;nbsp;medicinx uires aliquas priuatim pertinet, non conte* mnenda ab Athenaeo hiftoriam, quo loco de oftreis agit, audire: Nos earn gancae multum,medicin® uwo param necefTariamrelinquimus: Et in fcriptore hoe noftro de purpuris buccinisip, éreorummedijspat' tibus legentcs primum monemus, quae tria in cundlis fere' Craecis capita erane,inunum contraxilK« quoniam in melioribus continuata legebantor, mukot^magis, quod buccinis congeneres piirpiirae funt Purpura enim filium Athenaus buccinum effe ait.nec aliud hiftoriae dutftus amp;fermonis ordo exigebat. Accedit his etiam, qgt; media utriufqj partes, quas hic cionia diminutiua à columnis formaquafi columd' las nominat,areliquo corpore feparari non debuerant.fn quibus non beneauribus noftrisrefpondetquoa hic aic.Cremari fimiliter médias purpurarum ér buccinorum has partes, earumtgeinerem maiore in uren» do efficacia eße, /«i i^ itiiltn rit fvfn «V7^,id eft quia natura iUis fit premere, «d conftringendo exprime*


-ocr page 211-

LIBER IL

I7Î

t«;nihn enim aliud wï^iv uerbü indicat; nullo ut nobis uidef cuêtu ad ca quæ urendo exuiceranda fint.Oblèr uauitnus prxterea aliter potius y alia à Galeno Pauloip Aegineta de hisdoceri: qua: poterune uolentcs in il lis certius éógnofcerc.Non relinquemus taméuidiffe nos Græcoijt codices aliquos, in quibus prêter ca qug uerfaànobisfunt, legerer etiâpurpurai^teftas in oleodecodias.-cötra fluence capiUüinungi; Eafdcepin aceto potaslienu tumores contrahere.ô'locoi^: præfocatione concidences foeminas excicare.fecundas^a par tu pellere;Quæ omnia praeter fluenté capillü Paulus Aegineta in fexto qfdem pene' uerbis teftatus eft: Sed ®™”®’Galeno accepta,Crhoicfcriptori deinde imprudenteraddica. Adiecimus obiter ô'illud.fi forte no-utneid aliquis cupiat.quâ hic uolutâ in purpuris O' buccinis appellat,ab Ariftotcle lib. v.his uerbis deferibi: V'^quot;V(gt;^.'f«7ïJ^?THif, ^lytS’tiyts’O» wKUiivlflaiyifK iTiyitAlHfu^irAioai/MXffiv ^7tw'^i5-c(gt;M'^'iMH^i: quod totum Caza uercit:Annos circiter lex purpurac uiuunc,lt;Ö' fingulis annis incremen turn earum pacet per orbes,qui- ^®1 ött» bustotidem quot annos habet tefta intorta,cuniculacimincrepidinê definit.Nos autem, nee tarnen ut eer teniuscurnhomine.hocagimus.breuiusficuertipoflecredimus: Viuuncannosferéfexpurpuræ:patetq; quotannis eaijt incremêcii ex interuallis orbiü hue uolutaijt qug in tefta funt:dico auc uolutas.utVitruuiua in columnarum capicibus appellauit, quas Gaza orbes cuniculatim.i. cuniculorum modo incortos,dixit. Ethaeclatis diefta à me fint, pracfertini in continence ir procul à mari naco hominc.

De Mitulis, Cap. V,

Yacas L Latini mitulos dicuntJ Pro-batiïfimiomniü èPonto mituli funr. Buccinis cadé crcmati pofTunt: priua tim'qj plumbi modo loti, oculo^ me

0(^1 MUCCItCOjU. K{lt;p. §S£. Yaittç Jia^Jt^acr/v oi 'iP'j7iKoï.

dians CU melle utiles funt,palpebral craffitudi nes minuentes, oculo^t'q^ albugines SCestera^ daritati eorum officium, exterentes: Canu præ-terea morfibus utiliter caro eorum imponitur.

Katvns ^ i' avé! J^^tSa‘i ^7^ ÇU^iV.’(J\atTfgt;^gt; 9 TrAuStraSuS P-o AiSƒ ûç,j^(r/^jJy^n, j’Ç .^^ ocpSaA^ciKa run /xtAÄ. ïKTHKovTtç Traj^^vTHTaç SAtef a jc^^a o*^x«^ AaVa^^a, lyTccai^vcog tTTKrttoi^VT« Ta/ç Kojcwç. H Ä tretj^ av'^ KMo/'HWlÇîmTi^iTJ âxptAi/AUÇ.

INTERPRES.

QVæfequuntur.tellinas non myacas mitulos à Romanis dici teftatus Athengus eft;nos tamé alioijt in ea re obferuationéfecu ti,myacas non teUinas mitulos uocauimus.Similitudo ér qdem fere eoijt na-i. tales.nominüuagâiô'incertahancrationemfaciüc.Quodinmultisfieriquotidie uidemus,dcfi-cientibus in tanta reijt naturæ uarictace Ô* copia, proprijs carum appcllationibus.Eft in mitulis his.ubi nos legcrimus.mederieoijtcinercm palpebrarum afperitati, non crafticudini.-Idqj Paulus Aegineta lib.vi.etiam confirmât,nifi uitiû in eo fit. Nos tarnen comunem leeft ionc fecu ci fumus.côfirmante earn Plinio,qui libra xxxn.cap.v. de mitulis hæc ait;Lauancur quoqj plumbi modo ad genai^ craffitudines, lt;amp;nbsp;oculoß: albugi-0quot; iUud etiâ nihil in his mutare.qi facillimuslapfus eft in Græcis ab afperitate in crafïitudinë: Siquidem una tantum mutata litera, ^«j^ù quod afperum, Tragi' quodcraffum eft.fit:mulcis^locis occurrit inhocfcriptore huiufeemodi uitiu. Cralfitudo aürgenaijtquam noscraffaspalpebras uertimus. Galenu» *^I‘agogefua,fiëridixit.c3inuerfxanatiuohabitupalpebr3e,duriores carnofiores^fitint.

n^i'Tt?^,'vu^. Kïtp. fss'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcTcIlinis, Cap. VI.

E^ïve« 9 vi?$ai tuKoiAw .M«A» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ellinas L Romani pariter Græcis telli-

sa dit b d^ au'?^ ?,uuos. T^ix« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^® uocant. J Bonâ faciût akiü récentes

5«i 9 naecrcu «^ lyiefo-ctt Aft«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;telling,prçfertimq^ codait cfculctu ins«

,‘yMtr«itJ'ç/aç£7r(sa^ogt;£vc«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Salfæ eçdé crematf^, tu g minutiffim«

TaçtKàAMcra^r?^ êXc^jet^œv Tji'x«? ovK friatf,amp;ex cedrino liquore infperQ,euulfospal-tuizz/iav^/çtfuJiSjj,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pebramm pilos nafei iterum prohibent.

INTERPRES.

Nyllibi.quodhatftenus Iegerim,Plinius tellinas appellauitiô* nefeio an Commune hoc multis in ma rinomen'fit.quæcelerrime in integram aetaté abfoluuntur.Nouit noftra ætas tellinas in mari ubiç nafcentes.qiiotidiani in cibis ufus.Nihil illis Paulus Aegineta tribuit, quod non à Diofeoride illis tri butumfuerit:priuatim primo fub tellinarum titulo, max iterum ubi de omni efculento iure agit:quo loco tellinas aluum maxime deijeere ait.

n^i xn^w/i. Kt(p. ^y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Chamis, Cap, Vil.

KAÎ oEK r XHMwiu dit yy ^7^^m/j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hamas LRomani chamas itidem uel hi

Kcrx^iœ/jtœwoç,Ko/Aicti/K,/v0 ê- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atuIasdicüt.JSoluit aluG chama%con-

4aMtroç ^ETO ûAi^ou uÀaT©^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chulaçtq; aliaçt in exigua aqua codage

Mtr’ oivou dit Aa^e«VET^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efculentû iusî Bibitur aüt cum uino,

INTERPRES.

I Ongaeft in Athenæi oftreis chamarum hiftoria : qui forte fie didas quondâ fuiffe ait, :^ jl xixtoi'r«i J^id eft ^ aperto oreû* hiantes contra q alla in hoegenere femper funt.Ex qua caufa Latinorum aliqui hiatulas cas appellaueriit,nominis rationé amp;nbsp;animalis natu rarri fccuciln genere minimorum oftre-wumehamxfune, tanta cum alijs affinitate.uc facile in antiquis feriptonbusconfundatur earn hiftoria. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P » Nihil

-ocr page 212-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R r D I S,

NihildifFiciliusintotahuiuIcemodireF54C0mentationeeft,gin appellatiôibiishîs concordéuewhiftof' oftendere: ob id nos earn peritioribus relinquimus. côtenci ab hoc fcriptore didicifle.omniu bniu^'^æ'’.. conchulafjî in foluêda aluo eandë uim amp;: nacurâ efïe. Fuiflècp in derjcienda aluo antiquis moré concha his nti.Indicauit M.Cato cécefimo ûquot; quinquagefimo ocflauo fui de re ruftica operis capite.intercstefa n* tulis tribus ad earn rem utens.

De Conchula Indica quam Ony chen Gr^ci dicut* Ca. VIII.


Fi^l' 0VUX©^. Kî!?» §SH*


ONu^ 32» 7rW(U.a KOcj^uAiou/o/xoï-op quot;^ 951 TPjtpv^aç. tuçrcrKo/jie VOp '^ ThIvA/«, ^ T0Ù^ V Oi^t^O cpû^ofi^Ai^ÀVa/ç- (bû^aja^xar/ ^^ 'ap.opiSjjap r aorj^uA 'n^p t^ vii^op. o^uA Atq^T] J^, iTT^J^oip u?f f^ av^i^w/j Seva^«-5CW0wcr//j a/ x'i/j-VM. tPiacpsç^ J^ 0 a7f ^ ^u--6jaç Ko/Ji(ÿ'|atVû(?,U7rôA^gt;tolt;5 w/jHj Ac^ûf*. IxiAo.^ JV ô £aSu Amvzoç ty /x/kçot^oç. ap.-cparô^oi J^ tucütfcj^, ^vp-iapSpoi, aaso^f^oV-Tiç 7fff-wç TH W/^H . èqt!^3U~z Jlè ty ou-Fz W-fiu/xzaoamp;tvn? ràç ùs^ZKwç Trvzqo/jSzza?. 6^ t7riAK7rfiitouç. TP^Évnç J^ noiAicw ^.^^^(r“ o‘o\)a'ip. aÜF J^ 7» nor^vAiop K.cK.pf'lfiamp; oiza Cl(J7f’j4tZ5ü(l{9i^0KH'jU^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/


ONycha LRomani Onychem fine oftf^' cu dicöt. J Cóchulf purpuraçt teftis^ mill's tefta onyx eft: In nardiferisln®? paludibus inuenihodorata ideo eft,naï du pafcentibus cochulis. CoIIigutur ficcatis xft** anni paludibus. Bonitate antecedut que à rab«» mari afferuntur,albefcétes SC pinguesmigreni*' noresqj Babylonij funt ï ex utroq; loco bonitate odoris comedantur, cu incefç uapora£ur,caftorjl odorê ali que referétes.Suffitu ftragulatione uub ua^t cocidentes foeminas excitât. Excitant 3f cæ mitialestAluum pote turbanr.Crematarum doö etiam eademquæ purpurarum SCbuccinorun’ cimspoteft.


INTERPRES.

FOelix nimii)« India 0* melioris naturg beneficie amabilis.-qtiae paludes fuas cundlis fere alqs locis inj* tiles ÉT ingrato odore peftilentes humano generiadmedicinam neceHarias;ó‘ uitæ nodrx adodon* oblezflamenta expetendas fecerit.Non fatis eadem à poëtis laudaca er ia qgt; coftü amp;nbsp;hebenu nobis de' derit. Erant praeter hæc multa^alia, quae de foelicitate regionis eius O' hic amp;nbsp;alq tradiderüt, quod in palU' flxibus eius inuêtum laudarctur.O' in honore medicina elïèt,conchilium,cuius hiftoria amp;nbsp;remedia omn'’ hoc capite Diofcorides docet. Plinius oftracum cömuni omniu teftaceorum appellatione uocari onyché hunc dixit.Pofteriores blatta Byzantiam dixerücdiic onychem generis nomine etiâ appellat; qiiâdo nW nafcentes teftae in quibus lêuor fit ö'candor.eodë hoe nomine cenfentur,quod ab ungue humano fad«® Onyx» fitjO'ad gemmas marmoriscjjeertü genus translatumetiamfuerit.Excodé enim humano ungue,quéCr| ci ï»ugt;;« dicunt,onyx,ó'fardonyx gêma.O* onychite marmot ab antiquis diéla funt. Exeodé plura aliatth qug in Gracis amp;nbsp;Latinis paflim leguntur. Variant natura omnes has in mari teftas.iioluittp cas coloribus» figuris amp;nbsp;quâti täte difFerrc,ot nominibus etiâ diftinguerent: onychesqj priuatim didli fu nt, in quo^ teftn nulli margines,nullaruga.nulla côcauitates.nulla afperitates effent.fed toto corpore lêuor amp;nbsp;câdonqi»' les in humano unguc funt.Ex hoegenere Indicus onyx eft:dico aut (ndicum.quoniâ ut ab alqs fccernatuf» gentis nota ilia nominiadrjciëda eft.Sic enim Paulus Aegineta eum appellat, fie etiâ Gracofÿ ueteresaliqu' co(ÿ^cesadhuchabent.5entiri in eonardi odorê Diofcorides ait,çb in paluftribiis India narduferêtibusinue niaXüefcatur^ea:n5 fatis certa re quo modo in paluftribus nardus uiuat.cui in arida uita eft:aut fi iiixta pa Indes illas nardus narcimr,qdonâ modo oftreû cui natura eft feopulis in mari hgrere,extraaquâ uefeiinab da poffitißarbarus ut alte^feopulü uitaret, in altezji incidit;adiecicqj qd alioquin in Diofcoride non leg® Neepenim ille ait,in paludibus Indig nafci onyche,ubi regio eius nardifera eft .fed inueniri in India palu0‘' bus,nardu ferctibus:necalia praterhacin eo funt. Credimusij nosrefpödere qua in hoc capite kguntur. his qua in malobathro à Diofcoride amp;nbsp;à nobis dida fuerunt. plura fcilicet odoris fimilitudine in cenfum lt;^ Home nardi uenifte,qug multa tne numerata ab hoc fuerunt:famp;' inter ea quod malobathrii antiquitas uoca bat.'foliu tatum,quod in paludibus India fluitans inueniret, odore nardi.-leêlüqj ad multos ufus feroatetuf' Nec tantu inclinât animus nobis,quas hic modo India nardiferas paludes dicit, eafdé illis effe in qbus ma' lobathrü inueniri amp;nbsp;colligi antea tradidit,fed pro coperto re habere uidemur.Siqdem utrobi^ait ficcari pa^ ludes illas aftatciCucp in eis malobathrii inueniaf odore nardi foliti, amp;nbsp;ob eum odorê in nardi noméà muy tisafcitii;nihil impedit,ne conftituamus hoc loco ex comuni omniu opinione,g malobathru cü nardonH' feerêt, nardiferas hue dixilTe paludes,qua re uera no nardii fed malobathru ferrët:Côftitutofp hoc,facilelt;5' fequax eft quod fequit, pafei nardo in paludibus his Indices onyches, parato amp;nbsp;ubicpexpofico fibi cibo,!5’ quê extra aquas eötra naturg fug leges querere no cogereturNunqenim legiffe me memini in oftreo^g^ nerecflequac ambiguafint.EtqugqualiapIeracpaltaquotidie uidentur,in aqua pa ri ter ér arida agerepof-fint. Perfuafit poftremo Pauli Aeginetxautoritasó’ ueritas,ó' uete^ codicum fides, ut quod in extreme capite erat m({mt AzKHAlKViMoiAKarova/zquod eft,mollirealuiipotos onyches: non mollire fed turbare dicert' '‘quot;- inus,WT«p«lt;irowff/r enimn0^lt;aA««rov»/inmelioribuslegebatur, Dieet forte aliquisleuius hoceiTe: nosetiani id fatemur-fed in interprete nihil fide optabilius eft.

n^i'KoxAioux^«*«*^» K^cp. ^0'. DeterreftribusCochiei's, Cap. IX. ^,

-ocr page 213-

LIBER IL

17?

Ip T«r Ox^’a«? j^'^o'aZoi? tüso/Aaj^©-*.

2iult;/4gt;fla§i’lt;?» aj/soç 9 0,71 y^ iz^ (fwVz,M))A/6uH,gt;y asuTraX'a, H^cr/

ta/çj^Jl A/^uçia/jaÀTrecr; ttu/xxtIixq na-Aou/i^of?. 0 o ^ahaosioii 9 tuso/xaj^oç 0 ïUïKKjl'PjO, 0 ^ 'IPTIX/XIOl^ë^O/X'.üSi«^,}^ O TM'i 2tKaV9ûUÇ07’/'Ç0OÇU.V/(rKO(Ç TI^Off'KïKO^-l^o^ay^ioi^.op^iVii^o^itriAo/j S ctiiriAiroc. kaxSzi T^an^H-oç ^ iLoiX'ioi^ ty so^iaj^ou ^f^z'fgt;'it‘ió^./\wlt;^mVTùip TO. oS^axa xequot; Äau^sva Ö^^v^v ly xaïijv.cr/xK^iJv AsTz^aS. «Acp^ç. û^ûvraç. oüAaç JÏ raç lt;^ o^S'aÀ-

Ochlian cherfpn LRomani terreftrem cochlea dicuntJStomacho accomoda-ta eft terreftris cochlea: difficillim e ea-dë corrôpitunProbatiiTimæ quæ in Sar dinia,Lybia, Aftypalæa, Sicilia ÔCChionafeStun

Probatiifimæ etiâ quæin Liguriæalpibuspoma tiæ ab operimento fuo appellâtur:Marinç etiam ftomacno acc5modatæ facillime excemunt: flu-uiatiles uirus habent. Quæ uero fylueftnbus fru tetis Si fentibus hærentes inueniuntur, quas fefi-los aliqui nommant, aluû Si ftomachu turbât, Si ad uomitiones mouent. PolTunt crematf omnes in cinerë cinere illo calefacere Si uren do exulce-

ram difcoloremqj ceu à fole cuté,SC hebetes ocu-

^owip. œ/xol JlÈ erttw p/ç xtAuefo/ç xa]a7r A« 'lt;9'îVTiç,lt;/^iKiU,acroucr/ roc ut/'^coTr/xa ly 0 ii^û ^^ ’ ^ °^*^ ôcpisaV'Tj 71^/VH Trap amp;vigt;f.p.a.' camp;^tuw i vj^ôp, 0 ?ptPa7^(xàç tfAsyp-o VaÇTr^aüvyzf. yy crxoAoTraç tAxoucr//;o^( wç xaraTrAaoamp;évTiç 0 ï/jifjjltua. ’iyoven AO oi '^o5i^lpitioi. Kl J^ lt;za§x£ç a3'^ äqm «rcwcr^iu^VKH^ A/ßwwrw ii.a.TiXJr'K'x.^amp;' 'o'dJ-^'t^KvpATa. ngy /jjxAisoi. xaràrà vtu-5« xo?^a!rI. y^^ v-^ç U ^lUXTHjWjU aipkoj^x ■y/açirctuo^ij AzJw^smç £7r£\oU!r/, tSlt;ra Ji H ù-à^l HKTUTe^Qo-a. T Azêuxû'/ /xiÂi^ 5'a,aA'y)i (/'ovaç so/xaj^ou 7rau(j. pkiTd J^ 'm) «SJaxou oA^^ î^ietiç ly piir' o'iwv HJ lt;r/xv^ 'toÇ7f3-tiçoAi'7oç,K,MA/xouç S-^a/rtu], 1(9^ kustcû^àA^H/xa'Ja.àvaxoZJ^ç Jè 'rf'X°^lt;? o Xvgt;0'«î®-'. «c^^çamp;Aovà« gt;^ Tfl'ii crÿx«; âÎTcptÿop^'^ Tt^oïsa^^Sx/MyAoiwci'^ Tiros' «TrfNrcU'WÇTY'^o?,

#xo7ç 0 A^xw/xara 0 s^jhAiJi; . ty à^t.êAuo rare. Lepras idë extern cinis, uitiligines Si detes. Tri'aÇj/xtT« ^ lt;r«ÿw’ç ôAoz x«£VK(5 0 A^w- Oculorum præterea cicatrices albuginesq;:Afpe Sévni? ÿ ïrj§(ô/j.ivo( crup p-i^iZ b.wlt;x.^o(.'f ram difcoloremœ ceu à fole cutë,Slt; hebetes ocu-loSjintegræ cum tota carne cremate,Si in cinere tritæ, turn ex mellæ inundæ,emendant Crudæ eædë cum fuis operimentis illitæ,cuté fubeunti« aquaçi turn ores exinaniunt, nee prius decidunt q humorë illü omnë ficcaucrmt.Podagra:^ infla-mationes leniunt.Quirietia furcülos corpori inß xos panter illitæ extrahunt.Ducunt amp;nbsp;méfes c5-cifæ äC appofitæ» Côcifæ itidé earn carnes additis myrrha amp;nbsp;thure,uulnera illitæ præfertime^ ner uoru,glutinant, Sanguinis è naribus eruptiones concife ex aceto copefcunt. Viuentibus cochleis exepta caro Africanisqg præfertim,ftomachi do-» lores haufta lenit.Totæcum fuis operimentis tri tæ cochleæ, 8f cum uino addita myrrha no adeo copiofèpotæjCraifioris inteftini quod colon Græ ci dicunt,Sf ueflîcæ dolores fedant. Reglutinant palpebrarum pilos terreftres cochleæ,fiquistra-ieda per earum carnem acu, mucofo letore quë fecum acus rettuleritæilos inunxent,

INTERPRES.

Q^*^ “'^«et fuiffe ueteribiis cochlearS uiuariafnec minus g murxnas «ÿ oftrea antiquorüganeâ im pleffe animal,qd non fatis adhuc nouerimus quale fic,^quos ufus humano generi habeat, nifi quæ . ^“’rioso'abfurdosprægnantiû modorerüappeticusexcitareinnobis,copia;irquodexco pia ht taUidium, tarn inutile cibS homini cômendaflët : nec aliter g ut in fatietatc meliores cœnæ falgama, gam amp;nbsp;oleas petere folemus-Sic meliores ex mari pifees faftidientes, mucofum cochlearum calliï in cœnis amare coegiffet.-Ér ut pinguiores totoanno nobis effent,gratiffimis homini cibis in oiuarijs etiâ patere do» cuillet.Domiportä Cicero Græcoru m more,qu i g^iinÿy inter egtera nomina eam uocant.cochlca dixit; Nec male una hacrationelaudata eft,neceffario homini exemplo.ut fua omnia fecü ipfe etiam ferat:©' Prienæi r’^entismodojeasdomi fuæ opescoaceruct,quas nec hoftis ferat.nec populetur bellum. Idem fanguine caffam appellauippropterea qgt; illi faliua er mucofus lentor pro fanguine fit, quo in oculorum medicina,ut hicdocuit,ueteres utebantur. Quibusquod haftenus inuenerim nullus fuit ufus, exudaci igne ex cochleis humons,quo noftræætatis medicina præfentiremedio utitur in his,quorum corpora ad tabê lubricafunr, ^ macie conficiuntur. Silicei operimenti cinere ,carnibus, amp;nbsp;crudiscotis cochleis contra aliquot hominis mala antiquitas tantü ufa eft. Ex eorum numero quid oculi cicatrix amp;nbsp;albugo fit,breuiter hoc capite dieet. Oculoru ck Pfiorê iUa Galenus defcribens,ait cicatrice oculi effe, quoties in nigra oculi parte ex profunda exulceratio' catrices Ä ne cuntulæcrafftudo fuperuenic;0'ex nigro candido colore albefcic. Qpineeiä in tunicola quae candida di albugines. cicur.cicatrix hæc fit. Albugo ant cicatrici eadë eft : Differt tantü qgt; à maiore exulceratiôe maior tir craffior fuperuenit cicatrix:q»cp in iride (fic enim circa pupula orbe dicunt) a' bugo fit. Paulus Aegineta aliter û* fie r!® tradidit: Quæ in fumma oculorum fuperficie cicatrices fin ne, aliqui codé hoc nomine cicatrices dictie, uero nnbcculas;Pro£undiores tiero albugmesireliquic^ legentibus cogitandu, ubi cicaerix fie.illic uul-

P lt;t n«s

-ocr page 214-

176 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

nus aut cxulcerationem fuifTe. Laudauitidem cochlearum cinerem in inteftinorum torminibus, Fed noU' dum exulceratis,ea menfura.ut quatuor ciuspartibus pipcris albi una, galls uero dus partes adijcerétur-’ quodaDiofcoridedidlumnoneii.

n^ï K?$KiVw^. Ktcp. (r'.

KA^K/VWV 7f)a/jlïov KatVTOV HTSt^jS KOj^Au^/u/j ^üo7jj •K'\vëQ^,a‘vp T/co/HÇ ç/Xsi? Koj^Auagicü ivi- ly oiva '}?^0a'a.i7rtHp.{.^(^y\ ßonSö Auo* troJ^nATiç c);%ylt;^Q. «row J^ jU-sAÄ t(j)2-S,|a-yaJ^a^ ràq c^ '!Pa‘i ly raç lt;^ J^o^tuAio: «^ x“ ^t0Aaç, (y KajKiVtu/xara ^Hyo^i. ÂQoi oj/jLoi a'Vp raÄKK.^ cViiM TpBevTKj.SoxSSir/ d^nc fxalt;riv i^mT,lt;fa.'Ka.mügt;v,a‘iio^mav TvÂHrojQ, icf^oi ^ truv ^u/ji^ £a9-zo/ji£Vo;,(î)9;c7'/Kouç Mtfl-y\ÿ^i. AJ 'P’VQAoc.mop QotAxojiop mTranóraq, 2'lt;p0£V7l§3 (Utr’ aAl/XOV ty TI^OStÖEVnSjO'KOg TT/ouç Knivovcri, d^uva.vt^ Jé ra aura H^oz ^a-T^iosioi. TTÄiMKTlop'PVTVip^^yOViri,

Defltiuiatilibuscancris. Gap, X.

CArdnon LRomani cancrö dicütJSnC currit præfcnti rcmedio rabidi can« morfibusfluuiatiliü cancro^ cinis/O' chlearium duoçi pondéré, ÔC getianX radiers uno, per triduu in uino potus: Cum de* coftomelle idem fedis pedu^ rimas, pernioncs 8C carcinomata mitigat. Cruditrititj fluuiad^J cancri 8C c5 afinino ladcpoti, ferpentiü,phalan gioçt^ morfibus SC feorpionum idibus fubu^f niunt.Elixi qdem cum Rio iure incibofumpi'gt; tabidis Si côtra potum marinum leporc ope*?* ferunt.Triti prâcterea 8i cum ocimo feorpion^ bus admoti, eos necant:minore ad hæc omm^ m arini efficacia funt.

INTERPREE.

EXigit à nobis nihil pro eo aliud hoc loco agentibus cancer ambiguum quldê informelpanimal,0’CU* confueuerint capco pueri libenter illuderc: fed humano generi non penitus inutile, pro ope qua ton' tra uenenatahominiliberaliterafFcrtzmultorum contra femaledida er cötumeliasdelerizquibusin' ïufte damnariamp; immcritoexplodi à pizfloribus er poëtis fe fentit: qui non habentes quaparalîtisamp;adu“ toribus aptiorem er concinniorem in natura imaginem rcdderent,fluuiatilibu8 cancris eos coparaucrunK focliciter ideo comparatione iUa utifibi perfuadentes, amp;nbsp;ab alqs crediti, ^ totaeius animalis figura er fp^' cies huic hominum generi eorum'qj ftudqs ad ungu é cögruerc uidcretur ; refponderetqj glomer erglobu’ iUe corporis.-ncenifi uentertota ineo moles guls eoenarum^ ftudioer petitis undiça' parafitis multa fcurt Iitate lautioribus epulis:Numerofa autem illa chelarum pro pedibus feries,celeritati totaepurbe uagisco^ difcurfïbus,quibus ad hilariorem ficubi ea illuxiiïe audiatur fortunam,quotidie properant. Denticulatiin' dem forfices,quibus in afcenfu er periculo utitur er hsret id animal morfibus.malediAis clandeftinisl^ib' furris amp;nbsp;delationibus, quibiu apud principesalios exagitantes pro re faluteepeius curam laborem^fuuW probate er gratiaminire nitatur.Poftrcmo^infummodorfouelutiinaltiflimalpeculapofiti,cxerti,nufl3 fomno conniuentes,er ad omnia uigiles oculi, ingenio f^acilp coniedurs.qua confilia.uota.amores.irasi odia^ eorum quibus blandiuntur.inteUexiflè uolunt:ut inguinum modo corruptis er in pus iam tumendj bus afFezSibus illis adfint.Quam iniufte autem impudenterlp ercontumeliofe id egcrint,naturam inteljig* tibuscognouiliefacileeftzqusambiguoerinhumidoficco'cpelementopariteragcntianimali.uentrisin’' nem plerun^globum ilium ideo dedit, ut quemadmodum folent pueri aUigato ex humeris fubere rown* diore'ueerampliorecucurbitafecuraminpifcinis primamaufpicarinatationemrfiepoffeter cacergloi”^ fis illius ope infumma aqua fine periculo fluitare.Multas uero iUas er longiores chelas, ut per terrain u^ dienti aliorum animalium modo infirmam ex inferiore parte aluum altius à terra extollerc liceret.Denö^ latos itidem forfices, ut maiore profluentis aquae urgente impetu, qualisper autumnum er uer largior* inexpetflata fœpe defcendit,apprehenfis ftirpibusfupra aquam ufqj dum ea defluat incolumis péderet. Ho biles poftremo in omnes partes amp;nbsp;in excelfo cenftitutos oculos,ncc minus à tergo qa fronte omnia uid^' tes,ut infirmum tardum^animal,occurfantes undiipnoxas ex longinquo praecognofcere er cauere: o»^' rentiaegfe uitx Crfalutis fus commoda certius alTequi ualeret : Quam oculorum fortem in hominedefide' rantesantiquiores aliqui,negatam nobis tam fœlicem naturam er uidendi poteftatê,figmentis faite oß^ dere conatifunt.bicipitem fanum.er toto corpore oculatumlnachiae bouis euftodem fingentcs: ut quält* à natura fadlos nos elTeoporteret.imaginibus illis feltem intelligeremusmulla earum neceflitate,fi qu^ cancro funt.fagacis naturae,non adulationis aut parafiticae notas diligentius contemplarcmur.Pro quibus breuiter defîcientibusalqs quæ hoc capite diceremus,monuiflè hscplacuit, ncquis adturpitudinisexe^' plum aliquid naturam fecilTe credat:mcminerimus^ omnes,nihil magis hominem deccre, quàm mal«®' dlocontumelia^eiusabftinuifle.

nJziSKojTTzou. Kîtp. ira. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De terrein Scorpionc. Cap, XL

Ko^Trioq x^razi^ afxo^ Â^oi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Corpion LRomSi feorpioné dicut. J Coff^

ETr/n^iî'qjêoHS-tzMaS^’i/'/aq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idusfuos remedioeft,concifuscrudusc

ttAn^hç yivircu. luj/crKtTûa cR I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impofitus idc ille g perculTiptcrrcftrù fc®

Hÿ^ ôTi}K^iiç içag s'auro. nbsp;nbsp;nbsp;^-^ pio, Comcdit SC toftus in cundé ufum.

INTERPRES.

Piff

-ocr page 215-

LIBERI!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

Dlflimulauit in hoc capite Barbarus,quod uno excepto in cunftis Graecorii codicibuslegitur:ti/(gt;im-ij uerbum.quod inuenire fignificat.Ec quafi nihil dubirandu in co eflet, cum cruduconcifum fcorpio^ nem idibus fuis imponi lufTiffec.ftanm fubiccit:ldem Hr tofto profedus: crudum toftumip pariter amp;nbsp;eademutilitate imponi praecipiens, quod à Diofcoridisfenfu longeabeiTe uidetur:Duo enim ilk ex codé fcorpioeremedia tradidic,alreruin quod crudo,alterum quod tofto fiac.Sed in pofteriore parum certa cius temedij tradatione.quod à priore iUo diuerfum inrclligi debet. Quae enim inter utrunqj media eft particU' la A.diucrfam alterius rationeni exigit.Ea ut non muko ante diximus, ex grammaticoru praeceptis fiefer-monis membra diuidit,ut quod fequitur.a praecedentibusaliquarationedifiungat.VcrifimileSjeft.cum di-»ffet:Crudum imponi fcorpionem Èrcfubieciftêtlp ftatim.îvf/mijÀ «Ató; vrf wj!gt;«v’’'.id eft inuenitur auté toft us idem habere ufumrakcrius huius remedrj modu m amp;nbsp;ufum dici dcbuilTe. Vtlt;5 in iUo crudus impone» baturfcorpio,fic amp;nbsp;in hoc efte uerbum aliquod.quo ufus illc praeciperetundeficientcij eö, uitium fulpicari oportebat»$nullibigin uerboillo wf/w-jj efte poterat. Nos incouaticinari eirincommuni omniükdio* re nihil diu mutare aufi, optimi tandem 0quot; omnium mihi probatiflimi codicisfide,in quo nö U^Zni'^id eft inuenitur/ed ß/^fawjj.id eft comediturjegebatunad antiquü ucrûtpfenfum remreftituimus ; diximusip comcdi toftum in eundem ufum.perfuafit^ id facilis 0'lubricus ad uitium in una fyllaba lapfus ; Scd mul-tomagis Paulus Aegineta,cuius libro fexto uerba hec funtvu/fTr/©' ^JtroHoi i.w w Ï8sn6A;,M n^it ßfuSta.iv^ fiti Ï»^««-^ iiAi«; xMgt;*rgt;Zngt;^,id eft terreftrisfeorpius crudus impofitu s, aut toftus in cibo, proprij uulneris remedium fit.Necdubitandum.praefertim ut Homerus quondam cecinit.duobusfimuleuntibusuerahuius loci' leAionemhancelTe.Etfi contra rufpicarialiquisforfitaripolïit,qgt;neqjhicnecp Paulus Aegineta, quo loco' de fcorpionum ucneno eiustpremedrjs ex propofito egerunt, aliquid huiufcemodi tcftati funt, Satis enint illis erat,qu od inter animalia femel ab utro^ didum fucrat.

nçîrKo^/'auGaAacc'y. Kid). 0^*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De manno Scorpions. Cap. XII.

T OÙ ^ GaAaojiX erKoçTr/y H xcÀH nbsp;Z^ Corpion thalalTionLRomani marin« feor “?f-^o]^ Tçà;ràç VJ ô^flaÀ^o'ç pionêdicunt.JOculorum fuffufionibus,aï w^vcrijç 0 A^JKw/j.«]« Ci «ZA- 1 buginibus,SC heberibus oculis,utilc mari-JUMW7rlt;«ç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni fcorpionisfel eft.

INTERPRE s.

OCulorumfuffufiones Calenus, Paulus Aegirteta.Crxcorumtpalij medici omnes fubeunte amp;nbsp;glaciei modo concreto inerti humore inter corncam 0 criftallinam fieri dixerüt ; quo uifus eatenus faltem impediatur, ne polTic diferetas return fpccics 0* colores oculus apprehendere ; Nam totum uidendi ufum pleruncçamittit. Fit illud etiam cum lux aliqua foperfuit ut codé colore omniafe nobis ofFcrantmon tarnen uno aut altero,fed aliquando ceruleo,nonnunqferrugineo, fæpe qualis in gypfoaut in grädinc eft,-Excolomm diuerficate copiam 0quot; foliditatem gelati in oculo humoris medici raciocinantur .• qui à glauco-•hate difFerrefufFufionem dixerunt,qgt; hxc pigri humoris in oeuh parte concretio eftdUud natiuicoloris in glaucum mutatio 0 ex utroqj uifum impediri,

n^iA^aKcvT^ GaXaftriou. Ktep. t/r'. DeDraconemanno. Cap, XIII.

A PaKiü/j^aAaflji^^avaTrfuj^^tis

Hÿ^ üSlu^iiç, quot;a^a 3^ TÇoi’ / . \*^ *’^ ™S «tt«V^H5 «VTOl/*

D Raconta thalaflïon L Romani marinS draconem dicuntJ Contra fpinæ fuæ idus remedioeft dilfedus SCimpofi-tus marinus draco.

INTERPRET.

BEnefîcaô'animantiumgeneriubicpconfulensnatura,nulliusmali remedium aliquod effenonuo-luit;0nerepetcndumexlongirtquo effet, in multismaleficioipfiopem coniunxit.Omittimusfa-, bulofam AchiUis haftam:Naturä enim contemplari oportet.quae ut cantharidibus ,fcorpioni, alrjscjj mukis ueneni fui in eodem corpore antidotû 0 opem conftituit : fic amp;nbsp;in marino dracone contra fpinx (bat uenenatos 0 letales idus auxilium pofuit.Ferit fpina hic pifcis,qux ut tauris cornua pro telo iUi eft. DoCue runt id naturae hiftoriâtra(ftâtcs:teftatusidé à Pliniuseft lib. xxxii.cap.im. cuius uerba hxc funt:Draco tnim marinus ad fpinx fug qua ferit uenenum ipfe impofitus prodeft.Ex quibus non ab re f iierit quxfiiffe, ut m fcorpione dieft urn eft, an eundem illum draconem qui uulnerauit, medicina uulneri à fe fatfto faccre' dicat.an ex eodêgenere quem potucrie aliquis habere.Nobis in priorem illam parte animus inclinât.

P^I SHoXOTTlv/'^Ç. Kiep. • treA'. KoAoTTV/A^a S’aAawt« 5-|K^0ira 9V èAoito Ifgi^ Ka' raxj'o-^amp;tra, 4’i^w TJ'-X“? • 4äU7^Ö5'« JV , KVK-^,y,ov5 ïS7«^iTC«.

De Scolopendra fiue centipede marina. Cap. XIIII.

Colopendran LRomani fcolopendrâ fiuece--tipedêdicüt.JGIabrefcSt quj décoda in oleo marina cêtipede inugunf pilofæ corporis nfi partes.Eadê manib’ tradata,pruritG facit.

INTERPRE 5,

Si mari-

-ocr page 216-

178

DIOSCORIDIS, '


ST marina centipedem qua fcolopendran Graeci uocant ,nouilTet, aut naturae eius meminiftet omnium fapientiflimus qui tune uiuerent, delphici ApoUinis oraculo dedaratus Athenienfis Socrates,nunlt;j ut aliórum uitia uirtu tes^ hobis certius amp;nbsp;quafi ad manum paterenc.feneftrata homini data cfle peeSo raanaturaoptaflet ;utqucmadmodumperuindemiamance mufti eonditurâ media exempta tabula dd* Îiumapcritur.eo^apertoquodfeculentumineolatet.inlucêtrahitur.fic diuarica to hominis pelt;ftore,quï in co tumerent fcelerum cogitationes,in medium prolatac omnibus pa teren t.magnaprofetflo focialis uitS amp;nbsp;humani generis utilitate.quod fimulata uirtutc.quae tota hypocrifis eft,facile decipicur O'perit. Nee ml nofe in óccultoO' aliorum omnium maximo fcelere, fi Placonicredimus,ad poenam occafione, extrem* iniuftitise tribuenti uideri bonum necefle •• Sed marinae centipedis naturam in eundem ufum malumet. lu fenefttato fiquidem pedlore.per quod quafilimis perflabellum,ut in Comoedia audimus, introfpicere to geremur.multa quae in extremo hominis receffu latent,diligentia noftra facile effugerent. At in inuerfo p^ nitushomine cuncftisqjeiusinlucemprolatisinteraneis.nihil tamrecoditum elfer, quod fubfolem tradiu, Jiuores,rugas,lentigines,uerrucas,labes(p fuas omnes non oftenderet.Quo naturae beneficio marts cenoi^ des has utentes,abforpto hamo,cum teneri fefentiunc,euomitis interaneisquaemox refumunt, inuerfo^ omni corpore,ficq; relidto hamo.falutem fua, quod mirentur omnes, noua hac ratione apifeatoribusredi' munt.In quo filiceret regibus alios fine periculo cogere,nunq tam graui damno occulta hominum feekra humano generi conftarenttOquot; ficubi ignota uirtus lateret, eadem rationehac in medium prolata,præfentl utilitate humana rem excoleret O' ornaret. Nee mirecur in maieftate naturae aliquis autpifcis naturam,a^ uota haec noftra. Diuinx enim prouidentiae utriintjjeft .• quae feruata poft mortem fimulatae uirtutis peeua uiuentibus imagine hac oftendttiO'quod ab ca fapienter O'iufte in inferis exercecur,in fole hoc noßro opt2 bile nobis merito fecitmon ad poen5.fed ne humano generi impune, quos nunc hypocritas facrac liters2p' pellat,quotidic imponerenc.quibusiniedla adeó poft mortem poena ceftati aliqui funt.bt marinarum ton' ripedum modo inuerfa O' ex occulto in lueem produdla omni interiorc parte, quod uiuentes latere uoIuO' rant,tu nc omnibus patere.O' quod paterc,tunc celari fentien tes,graui amiflae dignitatis O' deprehenfs t“' pitudihisdolórc torquerentunquo nihil in iiitiofaambftione miferâbilius homini eft. Centipedes marines has Plinius dixit deuorato hamo omnia interanea euomcre, donee hamum egerant, deinde reforbere.Pk' tarchus uero in co quemferipfit libellum de his,qui fero puniuntur à deo:nö interanea euomere, fed feip‘^ inuertere: Verba eius hje funtiw^rjS «(Soaoe-ilz«/ rt^^MnrivAfixi nsnennsvirKi ji HyMTfov.iKfÏTfiVffn ïavTKi: qd eftiqueu modum marinae fcolopendracabforpto hamo feipfas inuertunt : nififorte ix^i-mj-juerbum proftomachiiU' iierfione O' uomitu accepiffeeum aliquis credat: led cum dixeritfeipfas inuertunt,non uidetur ad uom^“ pofte refetri: praefertim cum non multo ante uerbo /Azewovo^in confimili re ufus fuerit, quo Graeci priuad*” ütuncur in terr3elumbricis,quorü natura eft in fcipfos contrahi,tum explicari.mox iterum contrahit 4“’quot; in inuerfione fua centipedes marinae paulatim à eau da fe contrahentes inuertât.Quales auté terrae fcoloptu draëfiue centipedes funt, talesO' marinae:longiores,tereti corpore, O* Infinitis penepedibusingredietesuu ciftimum omnibus infedumjOquot; ex quo ruftici futur« pluuixprxfagia aliquando accipiant.

n^ÎNaçKHÇ. Kiep. vi. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Detorpcdinc. Cap. XV. .

quot; ' nbsp;nbsp;' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arcen L Romani torpedinem diefitJ

AjuBflaXafty/a £7rmG(?3quot;a oti ^ov/wv aArK/zar t 7^1 (tï^a-ZiVj'T^aüviJ -p (ftfoJ^i^QV T àA™ /xa-ps. ty £t^^w 9 Êa'^ïTf/xtVHV « TPJocüTiTrfya'c«/, sÉ^ïJ Tl^ost^ê'o'««

Contra diuunos capitis dolorcs impo' fita torpedo, uchcmentiorcscoru if^' petus lenit. Eadem inucrfam aueff*^ cidentem fedem coëreet appofna.

INTERPRES.

B euentu Crxcifuam narcen,Romani fuam torpedinem dixcrunt: Vcrifi^cnim in fua appcllatW*'^’ ea'dem pifcis nota O' uis indicatutiquae tanta elle traditur.ut hamo capta per ferrum.fetam.harUi’' dinem^in pifcatorem corporisfuinaturam amp;nbsp;uim narcecransferat.O'limoobrii ta adna tâtes p®*' culos eodem torpore immobiles corripiat. Ignaui ingenij pifcis, O' qui quam alq manifeftä amp;nbsp;genetof^, uenationemfaciunt,cIandeftinisdoltsO'quafiucnenoquodam haecfibiacquirat.quafiMaronisilludaci“ tam magis laudauerit: Dolus an uirtus,quis in bofte requirat?Hanc Paulus Aegineta uiuentem ad atc^ capitis dolores capi ti imponi iuffit:idlt;p eodem illo torpore faccre, quo membra omnia hominis Contzen. eiustorperecreduntur.Viuentempraetereainoleocoqui.oleoijilloutilitcrinungiarticolorumdoloi«®' prater hac,quod hic de procidente Sc inuerfa fede ai t. In cuius malt fignificatione non placet quod Barb ' rus ait,proctdentis interanei aut euerfimorbum coëreet. Latius enim interaneum patet .• O' hic fedem 011 turn dicit,amp; inuerfam non euerfam earn partem appellat*

m^i'sîSitoçtj^^/J'uKç. Ktep, o-s'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeViperaecamibus. Cap* XVL .

ExkNhs o'àç^t|n9lt;fo'a ly £üamp;io^.Ê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chidnen LRomani uipera diefit. J F^citu*'

VH jofiKpo^Kei? TToitZrcè^ o4lt;J(’.^ peræ caro oculoçe claritaté, décoda ^i” S 'Tt^o's'ràv^çdtàaç^o^j.iyràçau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bo furnpta « NemoBe medicinæ utihsea

^^o(j3j}a(i^'Xpgt;^^o^^''lsn(ri. j^e 3 accomodataq^eft, amp;nbsp;ftrumaçe incrément UAijowJo^ ai^, SwpjtóntiJv KitpaAiiv ly compefcit. Oportet detrada pelle caput 8C caud gt;nbsp;euja/j^, (ba -p (^ ocÙT’/ç ar^Ko/r. ^uScôibtç quód nulla in nis caro eft,amputate t Fabulola « ÿ«/p H -îÇtJç p /xt^ov öi7fgt;K07rH f^j w^ii, ad mefura extrema?: uiper^ partiü ampuwtao e »

-ocr page 217-

LIBER IL

179

r Ä T^arii 7r Aewavra«? 0 KAiaxi'crwrai’, Exem ptis deinde intéraneis, in frufta diuidenda» 8C in oleo uinoq^,addito exiguo fale amp;nbsp;anetho,co quenda eft. Ferut aliq pediculofos fieri,his carni-bus uefcentes,quod falfum eft. Adqciunt alp lon-giffim^feneduns efie,q earü cibo utuntur.Con-ficitur amp;nbsp;uiperaecarnibusfal in eofdem u fus, fed minore efficacia.Conficitur autem hoc modo: In nouü fidile uiuens coniieitur uipera, eodé conii-ciuntur trims cum tritis caricis faltfingulorum'qg fextarii menfura,8lt;pra:ter hæc meUis cyathifex, Luto deinde fidilis operculum linitur,Slt;in forna ce donee fal in carbones tranfierit,torretur:Fria-mr deinde exemptus ex fidili fal, fieej feruatur, additis aliquando ut fuauius órifapiat,fpicafo' lio'ue nardi,aut malobathro exiguo.

tlt;}^/j^iTa:^Alt;*tóu^oivou0 aAup oAitw/j ^^ ivH^ou. f})«« JÏ rue 'n^oa'tpi^oijSbjoüti $^eç«Ç''^va^j, o-^ S5i ^tü^o^, 71^00-/3-0-jouen (R Ewo/0 /xaKjoyHjouç y/vt^ô^ ri/çè-^(ûvlaç aîrai;. KaJac-Kiua^ovTj J^ ^ aAiÇ o^a.v'^Tj^ûi^TX aura. TrÂiiùav^^o/M'K^ *l^y^lt;r/. naSiiTj 3 tj^nPv« tw/ras’/ç Kcuvilv ^T^W. 6 /xiT’ xi^ «\wv}%«J^ap nr^i/j. f^ü'av âva ^tsas a. iUîtoc /xÎAiv^ Kua0uv s'. ^i^itrca tthAÇ p TTM/jia “^ j^u7yaç. n^tj oirfaTj 99 Ka^/vtp, âj^iç ou avS^aKcoSw/rz/j oz aA^./xirà 9 rr A(Jo7^/gH6£V7vç,â7fTi'6iVTj b/oTt p.m/xiv'ti 71^05 iiso/j.x)(^!cu/ aÎT’î‘s v^ i/'osaxous S epû?^« ü/ÀKAaSae^» e^a^ws.

I N

T E R P R E S.

NEgabant quondam Marfi,gensquxin Italia impuneferpentesuenaretô'tradlàrec, uipetasinno ftroorbe nafci.obcœli temperié amp;nbsp;molliorêfoli naturâld tarnen nô crederefc Galenus ait.Omnes contra Aphricæ peculiare hoc naturae mal3 potius g animal effe, teftati funt. lidem nô fatis cered genus O-tormâ uiperædefcripferunt.alqsdipfadem.alijsprefterem.alijs aliud genus ér nomen üiperaeaf-lignantibus.alijs hac forma,alqs ilia defenbétibus. Lôgum fît fi Strabon is.Cakni.eiufdc fetiptoris huius. mukoijîtijalioiÿ dida hoc loco cogeflerimus: Cr praeter longitudinê fuperuacuum ctiâ.cü ante nos plura exhisBarbarusinCoroIlariofuotetulerit.quæpotcruntuoïentesab eointelligere.Nos propofitûnôftru agentes,ex ueteiÿ Cræcoi^ decretis primü monebimus.Calido ficcotppala téperamétO effe uiperinas car nes,totü(^ corpus per eu tê purgare : ideo^ab elephâtqs fuis folo hoccibo multos ad fanitatê reftitutos fu iire,tcftatu81ibrofexto Paulus Aegineta eft. Nec minus lib.nn.quo loco de maliilliuscuratione agens,ui-perinis camibus un iubet;«r fi fit eai^t copia,nihil æque in cibo prodeffe teftat.fubet præterea côfeefto ui-pennis camibus fale illo de quo pauloance dictû eft,pan ter uti, nec minus prodeffe: que ille theriacti ideo uocat,q^ txm Si(f,jt,,icj eftjicnenato C ferpente hoc animali confedtus fueritldé contra ftrumas codé Dio-Icoridi au t non dilfimih remédia pugnat.Hic uiperæ carnibusftrumaije incrementa fifti ait. Ille nô uipera,, fed quéGræci ïpz» uocant.iiibct in fidede gypfo circülitum coni)ci,û' in fornace cremari;tum addito foeno--grgeo nielle fubigi,ea^ ratione uti/îp/r aût intelligcrc oportct,quem nos anguè dicimus,omnibus notum Vtitur medicamento etiâ ex afpidibus côfefto.ex quibus cogitatu à nobis aliqn eft,nô adeo differre uipc rasabafpidibusjOnoftratcsanguesnödiffunilespeiutus uires habere poffe.-quod^in Africanislaudac alqs antefeTt,ficcitace regionis amp;nbsp;cali teperamento fieri.Iubet deinde in prxparâdis ad cotfturâ uiperia detrani primü pellem, mox caput û* caudam amputari: quia minus aut nihil carnis hæ partes habent: in qua amputatione damnat,fabulofumqi effe dicit.quod gdam prxceperüt certa aliqua méfura auferédas uiperæ partes illas effe .■ quod tarnen anciqui omnes teftati funt; eamqjdigitoq: quatuor fore decreueruht: Pl'nius bb.xxix. cap. v.cuius hæc uerba funt: Quatuordigitoqîmenfurautrincpprxcifa. Paulus Aegineta l'ol uminis capice,in uiperæ co(ftura:«ygt;o«7r«x57r^lt;rlt;ïv Ttfinpty nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifur. «T

«r«7r!i Jl«KTVA«v narotfwrQuod eft.ampiitatis antea capitibus cr candis quatuor ferc' digitorom menfura: Id iplum o- pknçalij teftantur.Nec damnat négatif Diofeorides eaqr partium amputacioncm, fed quâ uul-?“A?”’P?®‘'°”'®«ufam opinatur: quia fcilicet ueneni fedes in his parcibus fit- fabulofamœ huiufeemo-Uihiftonâ teftaf,ô q, certa méfura amputandæ illæ partes fint.Caufa cnim amputationis eft, nulla in his partibus caro,ô' ob idinutilitas:côielt;fturatpfatis ad méfura eft.ideoipér Paulus Aegineta quatuor ferédi-gicoqedixirqui perlatitudinê,amp;' ut in manu fe contingu nt,intelligendifunc. Coniunclü huic eftquod hos uitiofum omninofufpicamur.ö' ex fimilitudine uocisalteq: ex alcero participiofadlu effe- jlX ao/tto» n^i' ^^'^«tushnMxx^ifXŸTtttù'c. Quod fi uerbü de üerbo uertas, fignificat;poftremo aöt lotS amp;nbsp;in froftadiffeda uipera ffcLauare enim TAurfreft/Et fi fic Iegat,dubitandum non eft quin lauari ante coAuram uipera opor teat. At non ficin omnibus Grgcislegicur: Vidimus enim nec fpernendp fidei codices.in qbusnö TrMVKrrett, ideftcü lauenmus:fedTrA«TiJn*yT«/,ia eft, cü aperuerimus, O-quafi diffifainferiore partediuaricauerimus* tune in frufta diffedam coqui oportercmullo alio fenfu.quam ut fignificetur,oportere uiperam euifcera* fizdetradisfp interaneis omnibus rune coquendam effe ; perfuademurfpin eo facile, qgt; hic fenius drei ne-ceffitate nonabhorret, quodfp intégraadhuclelt;ftioin aliquibus hæceft: amp;quod Pliniuseodem lóco ait, txemptis interaneisdifcoqui in aqua autoleo cre, amp;præter Plinium Paulus Aegineta eoderh lóco, cuiuS hxcuerbafunt ■,K'j)«ifiytinuvA.-^ïr^t ü-extera. quodeft:ab1atis interaneis/quorum nullafieridetra-Aio nifi aperta amp;nbsp;dilarata inferiore parte poterat : ideolt;p nos reliAa lotura,excmptis interaneis coqui uiperam diximus. Addiderunt huiccotfturx aliqui qux à Diofcoride non dicuntur, rutam amp;nbsp;porrum:Nèque ihrefuerit fufpican, in tot reijr cenfu poemffe librario^ incuria pierire aut ambo hxc, aut eorü alterü, Du-bitandS illic etia,quo loco Diofcorides ait,credi pcdiculosgignere q uiperinis camibus aut eare iurc uefca-tiir:fïeri'nc id an cetra nö fieri pcdicul os Diofcorides dixerit his q ea uefcut. Multa em in utrâç parte affir ripot

-ocr page 218-

I8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

ri polTunt.Calenus Paukistp Aegineca.quod haflenus legerim,nihil de pediculis his docueruc, fed alter 4 ad hac rem faciat tatum dixic.per ente torn uiperinai?? carniü cibo purgari corpusrpotiiitqjcömuni purg^' tionis appellatione illa pediculos eciaintelligere;qui ut in pediculofis à loriga ualecudine fit, pelicte corn*' pros humores natura,toto corpore aliquädo gignutur.Alter certius longiustp defcripta eade uipermarum carniü poteftate.ampliore adhuc uoce ufus ait.gigni in cute uiperinaijr carnibus uefcctium cunda iHa.quf comipti intra hominé humores gignerc folent,numerauitq;fcabies,lepras,labescpalias, in quibus e*r^ uitiaf cutis.nnila pediculoi^priuatim habita métione.Quodepin his fit propria eaijr carniü poteftate,fi^^ «iz in altjs poterit. Quae quod craffum terreftreep in humore noftro eft. in exteriore parte pellüt. In quo potuit ÉT pediculorplabesilla etia ccnferi.Plinius tm pediculorü eodê libro his uerbis mcminititisprsteri praditflS pediculos e' toto corpore expellit;quo uerbo ufus, negate uidet qd Diofcorides ( ér fi faliuni in® dicit idefTe^cÓfirmat.-nifiinexpulfionisuerbo.nófugaÈrenediiointelligéda fit,fedutinauibus,^P®'*° fuos poft incubitü excludere dieütur.gnatio, quafi ex occiilto amp;nbsp;priuatione in lucê ör uita protraeftio ®' aliud expcllere uerb5,g ad gnationê excludere Plinio illic fignificet.Qiiae omnia logins didla à nobisfuiirgt; quonia no défunt in Græcis,in gbus eötrario fenfu ^i ^wSv.qd eft non gignere legat Nos in ambiguo cor? munc leAione fecuti fumus: praefertim negate id fieri Diofcoride. Variât in extremo capite no mill top®*’' antiq Graccoru codices/unt^ in qbus Tputin/Ai'w .quod nos, ut fuauius ori fapiat, uernmus:©' in gbusif^ *ïr»iM*X^«».lt;d eft.adftomachi utilitaté.legat.habetcp utraqjlecftio quo niti poffit.In priorcilla 0'ratioÖ'® munis leflio eft.in pofteriore ratio Û* Plinq auroritas.q codëlibro ét capite ait.Exurifcü falein olla.qu®'” lingédo claritatê oculorü confcqoiintur.ü'ftomachi totiusip corporis feftiuitates.

n^i opt«? 7H§Q§. Ktp. cr?.

rHjai? 0lt;p4©^ ^H^-t/l VI OlVV » ShoK^Hp-xt^hpaTaAylaQ èf^e óijSjJop, xg^I aPovraA^/ai?

ttx.\\}KófjSj/op. fji.ia'yovo't Jï au y X9Î5 ®*? °’Î’^ a A/J.««(? (fuu^iji?, /jtaAi sa JVto 7W(?£X'“§»

De feneda anguium, fiue anguina uernatione. Gap. XVIL Erasopheos L Latini anguis feneda eût. J Cótra auriu dolores utiliterinftÜ^^’ anguinæ uernatiôis mébrana in uino cIc' coda.Eadëj dolore détes colluûà adndd

aliq ea, pfertimq^ uipera% oculoçt medicamêtis»

INTERPRET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

QVam hic contra dentiü dolores anguiü fenedta in uino,Paulus Aegineta in aceto decoquitiCr quäl’”' ;xlt;*,id eft,uiperadicit,ille dipfadê uocat.nó negligédo teftimonio, uagü quonda in Grxcis uiper”', rü nomen fuiffe; unacp hac appellatione plures huiufeemodi fpecies nüc etia in tclligi pofte. NÜ’“ feneCtaanguis fiue anguina uematio hxc aliud eft, g quod hyemalé torporé exuetes, appetente uerea^ gues fpolium relinquuntiCr qua lubrica ferpcns exuit in fpinis ueftc,ut Lucretius cecinic,Grxci ^iifWjd^'^ l’enciftutemeamdixerunt.Pliniusquod uerc id fiat,uernationem appellauic.


ni^iAa^wSOaXaTfiou. Klep o-h..

AruûÇ ^«Aaiw/oç 'ïoiM.^ fJJx.^ci 7CU0,'(ri.t/'uUocO 9 AeoÇKajaTrA« lt;amp;îîç KÄ^ tau'Pv 1(9^ AiiTot amp;Ka AuqjKÇ Ty/j^a(54'^oV/i.

n^i Aatwou x^^rewou. Ktep. lt;r6\


De utroq; Lepore. Cap, XVIII.

Agoon LRomani leporc dicunt J P^' uæ lolligini fimilis marin’’ lepuseft.P^ pilat per fe óf efi marina urtica illitus e® cifus marinus lepus.Terreftris uero ^ ftum cerebrü tremoribus qui ex mala corporis




affedione aliqua fiüt,fuccurrit.Prodeft Setofe? tium dentitionibus:in queufum gingiuiscofr’quot; catur,autin cibo comededum datur.Expletc3''. pilloot defluuia quas alopecias dicunt, crema® leponnicapitiscinis, cxurfino adipe aut aceto inundus. Éiufdem leporis coagulum poft t®' duum à purgatione menftrua potum,fteriliW' tem foeminis crediturfacere.Foeminaruni prf terea fludiones, ÔC aluum in utroq^ fexu com' pefcit t comitialibus fubuenit ï quinetiam con^ tra uenena cum accto bibitur,praecipue^ com cretum Iac,5lt; uiperarum morfus. Vitiliginespo ftremo, lentigincs,afpcra'queamp; difcolorceu ab æftiuo fole cutis,calido leporis fanguine um liter inunguntur,


o® 9 Xf*®'®“^ AatwS b ïcKttpaAoS ô-jrfoç ê/ëjüxrdOiaiVoqw^itAG? Tfo ^«Ç'pu^ 1(51 Trafloçnvo/^Si/yç.H^ otfov^ao'iji’ETrl'TTiXZc/'üJ/J -^aTp lêd p.tvoç W) toamp;/O(U£Vo§. H 3 Kiep« Ah aur Kaïpra gt;y KaJaj^gicO^o-a /jLiTcxsiocvii à^Ktiou il o^ouç,à-AMTriK/ÂÇ 6^a7r£U(I. H ^ wn/a TPS^tra/xtrà K-^xsçaç ?ƒei^, iM-TV. tS' îxcpiJ^i^op, JcToKioi; il veu îsojipTj - £7r£j^^ cfê G ÄIk /JUiTpai’ Itûinp. 0 KOlAiaÇ . OXptXÇ? JV Cl tTTlAK'TTf«OUI? . CI Tt^o’l? Ta 6wxtri/xa. /xir o^ouç mvo/xivH. (UaAisa 9 «Tl^oq ylt;x\a.K.T@^^^o/j.èwlt;rtp XQ^J i.^iiS^vZip J^ny/j-XT«. TO dé Kf/A« aÎ70i/’ ^^^J/j Kara-X^iop^op, £ƒ HAuPaç, X^ «Aepouç, CI epa-Kou?^^a7r£'j],



N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Ouerunt terreftréIcpor ein cotinenti ageces omnes: marinü.pifcatórcs Cr qui ad mare habitant,in-Formern magis offarn qnämpifeem: cuusFormam ex ueteribusplures defcripferut; inter uenena'

-ocr page 219-

L ï B E R ir.

iSi

taabhocipfofcriptore infextouolumine numeratum: de quo tunccopioffiiscïrccrtiusex Nicadroö'alqs agetur.Hunc nó fatis certo intelledu cu m urtica fimpliciter depilare exteri interprétés dixerüt.cömunem erxeoß! ledionemfecuti: cuideeftqtiod in melionbusadhucinuenitur.quodtpa Paulo Aegineta in fexto uolumine cradit: Qiioi? fidê irautoritaté nos fecuti.quod Diofcoridi deerat adiecimus,cum marina urtica illitum leporem marinum depilare.uertcntes.Paulus enim his uerbis rem expier,ak^wj: SxMXMitt Mit v^rx^fi iJènts»5’tcujw;^^iT’«n5iAv{iwö«A«lt;u-i'«/, J,\.otr^,Ao7,quodeft:marinus lepusconcifus inundlusq? perfeizeum marina urtica pilos auferc.idipfum (y meliores Graeci habenc. Elfe aücin mari urticas,amp; homini medicina

1 nbsp;nbsp;^^*^^^“® Plinius pluribuslociseft quilibroix.cap.xLv,cotamearumnaturam,ü' in medicinauires

pkiribuslocis delcripficrTeftati ä: altjfunr.quosbreuicatis caufa relinquimus. Ditflü deinde à nobis in ter-rcltri lepore eft,cremoribus qni ex mala aliqua corporis aiïeóèione fiant, fuccurrere toftum terreftris lepo-riscerebrum; qiiod erat in Oiofcoride uuam x^tk 7r«5or,pluribus uerbis neceflario explicantcs, ut rei cercus inteUeduseiretmo enim omnibus cremoribus ut nos credimus remedium id Diofcorides decernit, fed his tantum qui typ« Tocöotjd eft uitio mala^afFetSione corporis aliqua fiant : eamq? ob caufam aliter q Barba » ru^erterit.diAa à nobis res eft. Videcur enim ille ex quo ait, comedi côtra tremores qui in morborum ac-côtingunt:de his rremoribns intellexilTe. qui in febris acceffione cü frigore nos torquent.credi dilTeqj7r«J»t febrem pofte in Graecis fignificare liceccp morboijt uoce ré dilTimulare uolucrit, acceffionis ta-menuoxillafebribus propria, in eum intelleftum facile rem er legences trahit. At raJoj in Graecis latius quamfebrispacec.'diffiniuittpid indilfinicionibus fuis Galenus his uerbis:alicuiusaliquarü'ue nature ope* tationum impedimétum pathos eft.Nce magis febrem g quoduis alind malum.quo pars aliqua, auc cotus afuo naturae ufu homo impcdiatur,ea uoce Graeci paftim indicant.nec facile inuenericaliquis per fe priua limtpfebrem hac uoce fignificari.Habenc enim in acceftione febris cum algore cremores propria in Graecis appellations f'j.aö'p/^oïn-at.dequibusadlüa nobis in iridc eft. Earn q; ob caufam utcertiusremdoceretDi ofcorides, ^»«oi/sujjToi „^('j,, fiyifS^tut ait: ut nos uertimus fcilicec.fadf is ex mala corporis affeeftioe aliqua tre moribus: qualei muleis de caufis in homine fiunc. Habet enim omnis tremor uniuerfalê ex infirmicate ner-uorumcaufam:quodfenelt;ftusaperteoftendit.Priuatim nero pluresir diuerlas alias: frigidius naturae tépe ramStumfrigidgaqujnimium amp;nbsp;imporrunumpotum.frigidicZglutinofi humons abundatiam,lt;Srfiquae alixhuiurcemodifunc:omnibushistremoribus.autillisfaltem quibus natura poteftateqjfuaconueniat to ftum terreftrisleporis ccrebru iudicio noftro mederi Diofcoridesait: Perfuafitqj id facile Paulus Aegineta, quilib.ni.capitequo de cremoribus in uniuerfum agit, cü multa de febrium cremoribus docuiflet, ifacim fubiccit, «ttawA iIv(0»T«r ifftiroTi^i/Atvit ùlt;fiM iiKTiifm,Mfuiv îy^i^xMi\âii/jiivsi ÄTC.quod eft : Simpliciter ante trementibus profunt in potu caftoreum cirleporis in cibo cerebrum:manifefta inter febrium amp;nbsp;aliarû afFe dionum tremores diuifibne.tSr certiftimoleporini cerebri ufu in his tantum cremoribus qui aduerbio ik lo fimpliciter àfebrium cremoribus feparantur:qui ideo fimplices non func,qgt; febrem có(èquuntur,nec pri mam mali nocam habent:fcbris enim non tremor quod in febrc nocet,appellatur,Tam facilis prxterea ad uitiuminunaliteralapfus eft,utnSpcnitusabre forfi tan fuerit uitium hoc loco fufpicari,lt;ö' quod paftim kgitun^y(iJo;j^T,,rix'^„]eggjynifit:concraxcritfi;adhucrem magis Diofcorides.hisip cremoribus remedio effe leporisccrebrum dixeric,qui craftisglutinofiscp humoribus fiant.id enim tt«;^« fignificat: quod legen» tesmonuifteplacuic. Vtitureiufdem leporini cerebri remedio in infantiumdentitionibuslibro primo Pau lus Aegineta:docet^inflammacis cunc infancium gingiuis,nihil efte illi dandum quod multo ér difficili co natu commanducandum fit : tum digitis palpandas gingiuas,gallinaccorum^adipc aut leporis cerebto moUiendasefte, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Tremores ex mala corporis affedione,

miu

DePafKnacaFifee, Cap, XIX, ”■—^Rygona L Romani marina paftinacam g dicunt J Lenitdentiüdolores marinac


HiÇlT^'yoVoçSccAaajiaÇ. Kiel’’ °'*‘ Pu-yov@gt; fiaAaan'aç ^ K^v^ƒ ov, ƒquot;



o 1« «TP n^ où^ôéç avTNÇ Trétfu-Ki/j ttViSPa^pJtuo/J ra/ç cpoXi-^iPtoJ^óvroi wotwr« Ti^auvi» ^jUTiftj J^’C^) l'^ja7fê«?;^j.


E nbsp;nbsp;paRinaeæ aculeus,qui in eius cauda re-

*-*'- trouerfus fquamis eminet : cos tarnen frangitSCexcutit.


. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRET.

RAdium,qoem nos aculeum in maris paftinaca diximas, Plinius appellat.nulla rei fed fola nomina diuerfiraterHancCrxcitrygona.turturiacquiuocaappellaticac tiocant. Neenobisexantiquoferi* pcorealiquo caufa fatis patet.quod fepe defiderauimus;quemadmodum defiderare nunc etiam co gimur.quis nam in fedando dentium dolore ufus aculei eius fiCîneçenim hiedocet infpergendus'ne an im ponendus dentibus fit: an perçufliffe conuuliïlTc'uc co dentes oporceat. Poterunt diligentioresnouiffc,id tr nefcientes docere.

De Sepia, Cap. XX


IK^i ruTnaç, Ktfp. trtz,


H7r?ast4.«G'jc-hS/AtAavie;S^,i Z^ EpianLRomanipariterGræds fepiamdi enó/j.'ivop tAi/OTf^ov. KoiXiaç v ^ cunt. J Acgrc concoquitur fi comedatuC uaXax^KÓv. r» ^a7r’av^ osj« 1 ’*'i decodæ fepiæ atramentum. Aluum ta-Ko^ %KAca^(ôtpiiç Ko^jtw'^ia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^ mé mollit.Coform^taeiufdé in collyriu te

^'’ï’l‘’5«ï •^a'^'FV 1“X^* SAi^juv, fta, leuigandis afperis palpebris accómodata eft.

q Crematae

-ocr page 220-

iSl

DIOSCORIDIS,

KMiJ S^ ^ ”^ ’cT/üj oS^aitö, a^/(’ OU i» wAaKwÄi? auTK àvf sk, o'/AH^'j Aamp;op «A Çjouç. TTiTU^K, oJ^ovroQ. £cJ)HA(l^. /x'iyW' ToaJ^t^ÿ^ 4*fÇTàc)lt;î)3-ûcAA«.)K«7rAu0{|U. •!Plii JV H^ ■7^01’ AÄ/KW/JUXT« Krtuitä/J i/jjfuayóijSjJop. X^ Tif^^u^Ja TX yv o-^^aÄ/JM^ THK-J. «ruw «Alt;n' Avop 'n^oaquot; ayofjSjJop,

Crematæitidem in fuis teftis fepiæ ufqjdumf^'®“ cruftaceum in eis eft abfceflerit,tum in pulucretri' tæ,uitiligines, furfures,den tes, afperam Si. difcolof^ ceu à fole cutem exterunt.Mifcétur lotæ prins ooy lorum medicamentisï faciunt Si ad lumen tor um 31' bugines oculis flatu oris iniedæ. Abfumunt oculo' rum ungues tritæ, ôC cum foffdi fale eis impin'

E R P R E S.

1 nbsp;nbsp;1 legitur.iyctvÿ w^X^M iy^otx» ^;^p(j «uji7rA«KÜtAt»«vTwx^y?d'c.öra nobis uerfum eflxremacacitij® in fuis telbs fepiæ ufep dum quod cruftaceum in cis eft.abfceflerit irc. Nee aliud fenfu m cofundity «nifcet.qneu trum illud parcicipium Hstïr, quod non poteft nifiad ïrf«lyvreferri ; At diccre hf^x^v^lsi'^* i^fMu lyiirjd cft,fi uerbü de uerbo uertas.tefta in fua tefta cremauïrigidü indignumép hoe fcriptoreö' '’’Ï ritofufpetfium eft. Augetqj fufpicionê q, in aliquot Græcisadhuc no »^ «VfixKM, fed fir'^ i^ftimi, id ^^^Î^ in.fed cum fua tefta legitur: Fuiffe^ hanc oeterem ledlioncm, antiqua Diofcoridis interpretatio qualify eaeft,etiamindicat.ln uocibus uitiumiSrmalefequaxearum duAuseft.Nam quod ad rem pertinet.fecu eft quod hic docctintellexifle.Duo enim in fepia primum funt,quod duriore tefta intra earn claudit,i^ f ons claudit id. tefta. Rurfus in exteriore tefta duplex rei fu bftantia, quod intus pumicofum fr tencrius 3 pumex.cr quod forr filiceum,durius,cruftaceum,ió' in quo c5 afperitate aliqua lêoor eft. Ex his in duo^ tantum medicas uires aliquas effe Diofcoridesdocuinin co quod tefta clauditur, uentrem mollire; 0'**’^? qd claudit,afperitatem palpebraçilcuigarc.-uitiligincsîper alias his fimiles corporis labes extereremo 131”* fimpliciter.fed cinerem ciusi quam ob caufam addidit: Crematam in propria tefta fepiæ tefta amp;c. obft“' quidc,fed neceiTario rei mteUedtu, ex co quod fequitur. donee quod cruftaceum in eis eft, abfceiTeriti“:'^' ftaccum enim hic dicit extimum illud operimctum,quale nos pauloante'defcripfimus. Eft ég fenfusxrd'’* dam fepiæ teftam,donecextima illa pars quam hic cruftaccâ dicit.ui ignis coadia à reliquo pumicofo (^' porefeparacaceciderit:incegræ enimcolt;ftur«indiciumiderit:poft quam hic iubetfriatam in pulueréC”*^' pori infpergi.nos^rci necefîitatê Cr Paulum Aeginetamfecuti,ut legitur uertimus:qui de cadê hacreübf® primo agens,KtHKuAiVîov amrlxt îrfanÿv dixit, id eft crematam fepiæ teftam. Idem etiam nobisautor fuit, ud® extremo capite fali foffile adqceremus,quod in aliquibus Græcoijradhuc legitunû* ab eo in exterédiso^^ lorum unguibus manifefte prpeipitu r.

n^i'i^h'^«. K£$. triS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De MuIIo pifee. Cap. XXI.

^'B ’iPi7Aa^«uj^uçîôamp;zo/AÎtwi0^1.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RiglenLRomanimullumdieSt.JCf^'

B nbsp;nbsp;nbsp;€Aucö7ria^(/'oKGKa]aff‘K^iasiKii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditur côtinuui mulli pifcis Clbusd^m

1 nbsp;nbsp;nbsp;uTTccjX'lv^wAul 3 avaXie^gaa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tati oculo^ nocere. Idem crudus,lt;liff^quot;

J- )y’£7rm6Slt;ra,0aAaar('»c/'ç«K.ou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^usçp SC impofitus, marini draconU»

Tgt;§,gt;y crito57r/«,gt;y èejaj^VKç ƒHr^ta]« ’(ST]. nbsp;nbsp;nbsp;feorpionisep Si aranea^ morfibus medetur.

INTERPRES.

NOuerunt gulæ procercs mullum pifeê Græcoi# uocabulo nuric etiâ tryglen ab omnibus didn.!3^ tioribus^ ecenis eum feruari,quæ de eo iadtat ubi^ uox indicat;nô comedi à pifeatore tiygk“'j“* ithuie cibo omnibus fæculisgratia.'nec uile pretium, in quo fingulis fefterujs fingulæ rep«‘’®' tentur libræ.fi luuenali credimus dicenti.Mullum fex millibus emit, Aequantê fané paribus feftertia Hune uenenatoipmultoqi morfibus non recente ut Barbarus uertit.fed crudum imponi Diofcorides n'bd» i/.ii enim in eo eft,quæ uox Græcis crudum tantum fignificat: nefeioqj ego cur recente potiusq crudSudJ tere ilk uoluerit.communê^GræcaBt uotum æftimationem mutate, non kui fané in medicina pOquot;'^“'^ crudum ÿr recens promifcuafigniftcationemifceantur.Muka enim in totanaturafunt,quxcruda utt^ö' tem habent,iö' quæ codla recentia dici poflunt. Libet hoc loco gratias Plinio habtre, qui ea que an^u®''. à DiofcoridediAafuerant,Iatiusexplicauit.Hic enim marini draconisó'fimpliciterfcorprj araneaMtlt;F^°’j fibusimponi mullum iubet, nullo inter terreftrem dz marinum (corpionë.ó' araneasü* phalangiadiwi® ne.Plinius uerolib.xxxn.cap.iin.de hoc ipfopifceagens his uerbis rem docuit: Item cötra fcorpkn^®.^ reftres marinos^Ophalangia illitusirc.Qua phalangiorum uoce in eo remedio ufusaliud amp;nbsp;ucnenati araneorum genusq DiofcoridesintelIexifTeuidetur: hicenim non phalangium fed«fx^r«vait.eaminf^ _ gensquæ in trabibus parietibusqjfuastelasfufpendit; quodtotum periciorumcenfurærelinquimus,® ' tenti quæ debemus Cr polTumus fide feriptoris huius uoces uertilTe.

®5’' °SX^“lt;? ' '^o'7PTi/j.'a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Hippopotami.i.Fluuiatili s equi tefticulo. *

— Kiep. rnc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rchin hippopotamu LRomani hip^P^

p;^(ç ('znro7?Ttz^i»^s§o«/0£i's nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tami uel fluuiatilis equi tefticulu dicut

^ A(Io«/0ii'(5,7r)'v£Tj ^£t’ o’iva nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siccatus tritusqj fluuiatilis equi teftedW

lt;ïr5o§ fcjTTt-^ Ad^/j-aJa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra ferpenuü morfus utiütcr bib‘^^

-ocr page 221-

TIBER If. INTERPRET,

ISS

PEregrinum rtalix fluuiatilis hie equus femper animal fuit:Romane tame urbis ir Cerarn Fortuna fuæ. genti fæpe id palâ oftendit: Viditep R.Po.in Aegypei Nilo ad SaiticâprgFeAurâ genitii ambiguü,0' cui æqueinaridaacinflumineuitafitanimal,binisû*qualesinbubus funtunguibus.dorfo.iuba.O'hiri nitu equi.'à quibus t^flumine cöpofito nomine.fluuianlis equ us diftus eft.Rollro prxterea refiino, cauda torta.dccibusaprortïadunctó.ied minus noxtjs.Depafcieumfegetcsteftis Nicadereft, quiin Theriacisfuis deeoficcecinit: H77r7roi/,?»v väASTÜTriplt;’■«%«’feÀÔtdrotv^inj. Kfiifuiw jn^niuiTnßxMf^«fnlib .Omij «TprUftiini M' Hut^xMi iiMÏilt;irx,XiMi oTi )^Mx!iuai viiv til’ ixTrt)(iVK^ TfHiU’ Titis» Im^ii^uv x»7rj ßvSir, iti/XTiiv 7rif EKvï/AtTxi jivitoii ttx“ »■wvliv ây/Atv ixxmuv. Quorn uerficulorü ea fentétia eft: Aut equi quê Nikis fupra nigricantem Saim pafcit,argt; uisepeum noxia immictic falcê.Hic ex flumine egreffus reliais eoenofis fludlibus cü fruméra flauëc.ö' uiren temamiferuntFrödem.qiiätum à flumine Ingrediens per arua progredit,tantum dêtibus depafcitur,retro-gradomceflu iterfaciens.Qiiod Plinius foelicilTime defcripfit hisuerbis ; Depafciturfegetes deftinatiöe ut feruncanrea determinatasindiem;«b'exagroferécibusueftigqs,nequxreuertentiinfidiæ côparentur.Plu tes nee paruifaeiendas in medicina uires ei Plinius q hie tribuit.quas licebit uolécibus muleis locis in eo feri ptore inuenifle.prgrertimtplib.xx viii.cap.vin.Qiiorumhic unum tantum probau it, quod iile fcilicee ait» Ïefticuli drachma ex aqua contra ferpentes bibicur.

n^i ^vn^isofo^o^xs^iJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^e Caftrorum id eft fibrorum tefticu-

M. lt;rt^'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;list Cap, XXIII.

Aso^oç ojj^iJç. ^Mû/i ^/j 5:mlt;2x-ênop. fgt; TTÄ^sop^vißaLeri, irvp 'X^'JO'I H^ KÎSkiVO/Ç T^tepOACtVOV. Viamp; |W^ Oti^Ji« ï^yrera. isi ^ ^JTfaj^UKo^.ÓxKÖoAoUTPlKtXitüïxi '^ 5(2HO'//).7fgt;0il(5rtl^£Tcr-yAKJ^MVO(? lt;1 ïtXH' ^oi^J^voip ,s^_ü2yja KU'© ^ e^Sjua. 0 Au ^ wèa:5h(l. mK^ Jl» crup 0^1 t^g^J -Trio’s ^M7rVÔ\.i/AaT-o,Vi!ç.s^o^U(0_ Auq/^xot/ç. amp;a-ta^iUa ^y^w’i^ieu/, cevaxaÀamp;T^ q «^ T’UÇ ANâ’0(/pq(K07Ç , ^ 2°US OTTUÇ tß» TPTi Karacp^o^ou^jS/aßjj ^o/xSlVog. cru/j o^^ ^ jcxAivm 61 ôcTfpjeavo^oç. 61 utp^'u/xi-op^O^ J^ TKC(.VTa.'!piamp;' a^/j^oti '^ ^ quot;^^ fJ^OI^ 61 SïTevr/xói^, ^ TTOWTI i^ V^'^Mt/'a wvopSj)olt;^ Ti 61 trvc-^iópSjJo^, 0 K.a0ÓA» ^^ww^x/tu £A;ij ï^ !^ijvoc./j.ip. IKAÉ70U ƒ 6 ^U ^^ ‘^.^‘ÿuçpS^JUÇ 0^x1? '^ f^‘^^ ^5 XH?. c^!^\iva.rp dl j^üo (pTojo,^ iZivyp-iva.Q ^y^^n '’^' ^“5^‘ ^^' '^i'’?^®^' *^’'50^quot; nop, IVT^gt;'^lt;^P-S\a.:pi^ot.ajSlJ^ópTi (TUUi-X^S lt;P'gt;o'iKoKü/j.ia‘i,jlt;Q-\^fj.i j^l 2vtS «üA, è-P-^ovianop H üofxp.1 lt;rvp.7i:i(p\i^fjSjjop «1-M«« HJ lt;lt;ült;SUJ/M,£rX£omSi’lS (fÜOSWf «51 ^H 5«iwms.^T»» j zso^ipjj ^ (TicoKÔ/xtvÇ r ^wo/J «TPcuT 3 T^ (b ƒ'Aouç x/j ^(Trf9. âtAuva quot;^^ij^ ^^ er^aiSi ^èr ti^osutT oVt œç ■3^ vo^.^amp; q (TiiAûVTaç 7° J'i^iU.a no/j.'ia'a ^^cn nv rw T^f^xov^ npSjji rovy^ôp, c/j pAÄlTIDlßil^, 610UTW^Hj!XVC(7rlt;Xlt;5'ZpTiX(Jv.

CAftoros orcheis LRomanicaftoKis fine fi bri tefticulos dicut. J Ambiguum,terrai^ panter amp;nbsp;aquis agês animal fiber eft, fed in aquis plurimumtinter quas pifcibus SC cancrisuefcitur. Vim contra ferpentes habet fibre tefticulus, quécaftoreum uoeät. Sternutametaidé olfadu cit, habetq; in uniuerfum multiplices ufus. Cum pulegio fiquidë pondéré drachmarum dua^i potum,menfes,fecundasqj trahit,8lt; foetus ex utero pellit, Bibitur 8C contra inflationes cum aceto, tor^ mina,fingultus,letalia uenena, præfertimiÿ ixiarn, Veternofos idem Slt; quacunq; alia inexpugnabilis fomni ui fopitos, ex aceto 8C rofaceo infperfus exci tat Jdemq^ olfadu 8C fuffitu pr^ftat.Tremulis prc-terea, conuulfis, neruorumqj omnibus uitqs potum panter 8C inundum prodeft, calefaciédi uires in uniuerfum habensEIigito femper in caftoreo fi bfitcfticulos,exuno8C eodem principio coniun-dos. Impoffibilc enim eft uelficas duas in eadë tunica coniundas inuenire.Eligitopræterea cerofo intus liquore ponderofos,uirofo odore,acres,friabi Ies,erodente guftu,tranfuerfis(j naturalibus mem branis undiqj interfeptos. Adultérât eos aliqui,am-moniacö gummi 'ue eiufdé animalis fanguine aut caftoreo ipfo maceratü, in uelficas iHas inftillantes amp;:ficcantes.Falfófertur hoc animal in fuga à feipfo amputatos fibi tefticulos rclmqucrc. Impolfibile enim eft quales in fuibus funt paru exertos,appre-hendere. Verumdilfeda cute auferre eos oportet, fimulcg liquorem iliu melli fimilc cotmentê tunica ficcatü^ caftoreum bibendum dare.

INTERPRES,

N0nfcmpcrmendaciumdamnauitantiquitas,fedutgencrihumano quotidie foelicius conFuleret, ad communem utilicatem pleraqjab inuentoribus rerum aequo animo fingi paifa eft, u t qugaliter imperitis placitura non erant.additis religionc„miraculo.labore,periculo' ue aut nouitate ahqua.li bentius admirterencur.Nec FaneftiHimus inter fapiétig profefTores Plato ad augëdam fux reip. maieftatem Wtionemhaucpemtus dedignacos eftJnrclligebac enim negligi facile quod quotidianum communegjeft, g a cerciftimeq^

-ocr page 222-

184 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

ceftilTimecp homini profuturi! credi.quod aut ex cœlo petitum, aut religione c3fccratum, aut raritate no uitace'ue aligna Ce cômendans meliore fpe ab impericis exciperef. Fecerunt in medicina diu id etiâ aurore* eius,noua inauditac alicuius rei hiftoria.inftaurandæ fanitacis remédia fua fu binde illuftrantes. Hinc rota en magoi$i in medendo portencofa ratio, tir quæ coco opéré muleis locis à Plinio fabulolà magis fuperftitioa , nbsp;nbsp;nbsp;hacuralis medicina docecur. Ex eadem omcinainolcuiceciamquodomnesadhuccredunc.û'grauispocO

de callorc cecinic.-Quife Eunuchum ipfe facic,copies euadere damno Tefticuli, quonia medicacum intelB' gic inguen.Quod à Seftio ô* Diofeoride hoc noftro diligeiicüTimis medicinae aucoribus merito negaturne dum relitlum au cdeciduum fibri cadoreum inuenire credimus, inerces remedio illo carcamus, quo eón* muleahominis mala ufa quondam anriquiraseft.ö* noftraxcasadhuc ucicur, praefercimfp concra neuen* aliqua:Qiiae ucrifimile efta Diofeoride illic numeraca fuiffe, fed ea libranoiji incur ia excepco uno perieruW; Vifcura. *dtpixiaseft,quod Barbarusuifcum exPlinio incerprecacuriibicp.non laciscercam nuncremnocilTiniauifcl 1 la ' 3ppellacione indicans!uocu mep fimilirudine ixiam eir ixion fimul mifcés: c0 carné alcei^ in ramis arboi? læ * ' ueniacur,aucupio in(eruiac,ö’ m medicina non penicus inucile fic.alce^t ad champlconcisaculcacæ herber* dices nâfcacur, omni careacufu.ö* incer uenena ab hoc ipfo amp;nbsp;à Paulo Aegineca numeref.-quemadmoduin in chamælconte herba O' in uenenis longius ab hoc feriptore O à nobis dicecur. Nee animus modo nobis eft Plinium O' Plinium feeucos infeieipauc incurix arguere:Fecic enim ance nos id Lconicenus,omni dofln naru m genere clarus homo;5ed quod ad nos percinec.Iegéces monemus,quoniam nihil uifco O ixix ide^ fic,nondeclinacio,non genus, non narales,nó ufus,non rei fubftancia.maluilTe nosgraeca uocc in alterog lacina uciiO ixiam uenena dicereruifcum ucro quod in ramis arboi^natum mulcos habec in re noftra ufusi ne uifci audica uoce crederentlegenccs homini u c auibus morcem uifenm effe: abftinctestpeo, qiias habet ucilicaces amiccercnt.Certius de coca hac re in ucroep chamadeonte O' u enenis pacebic legencibus, O à iw bis dicecur.

ni^ïraXwjKaWitKA/'ou. Kt4gt;, a‘tl, rAXà Ka7’(H.Ï(ftoq T^icpÄij^öfcra, H^l/'/X®'^ e^T®? erKiXiT^ÖÖ-iratA’iaXo? t|^ ^kçwîG'o'a c^ okiS, 7roarj’^t57riTW c^^^tsv ^p^ 6oH9H,u.a, 'le^ea'x /Xira o’iVou lt;nbsp;7r?üi9ai? G 'P^iKou 6:v2!4ia5Ai.aKo/j ofj^oi soqAN46amp;o'a. q J^ xoiXia av? xoj'cp ttAh-cópojx 0 (TKtXtT^amp;fer« j^hj/oJ'hk'Pii’ 0 uó\'\H'^iK.o7^SoH^amp;7rivo(jSjjii,oAH Jè naeaa c^ )(yT^lt;ii‘ffJ^a.ySiMVii æ$iAamp;, ^ Tt^çai? xaTaj^io/JÓU/Ki? p-tr’ of ouç. -i® J^ oiifj.ot. «ÙTHÇ naray^iófJ^ov, ^oi^a^t 6oh9§. w^tAê j 0 iTTiXimpKOi^»

De MuftcIa q in domibus nodris obcrrat.XXIin. G Alen catoecidion L Romani muftelâmdf mibus noftris oberratem dieüt. JBibiWt in uino efficaci contra ferpêtesomnesrf' medio, podere drachmarum duarum,flä misprimûdepilata,tu exemptis interaneis fakin' ueterata ÔC in u mbra ficcata m ufteIa.Succurrit ead^ uenenis quæ toxica dicutur fimiliter fumpta.Qjiæ etiâ ciufdem uentriculus coriandro fardus inuetC'’ ratus'qj.uenenato^c morfibus comitialibusq^ utiln^*-bibitur.Tota etiam in fidilicremata muftela,podæ gris cincre ex aceto illito opitulatur.Strumis polira mo muftelæ fanguisutiliter inungitur, qui £lt; com* tialibusprodeâ.

INTERPRES.

Rififtêquondâin Aegyptouerifimileeftalienos,0'eiusgccisfapiétiaignorate8hoies,religiöeillieeo' fecraca,O'inIfidis hftrohumano capite àfapiécioribus cófticucamuftela: Neepimmerico, ficatulo* fuos quocidie cransferf cem,ferpêces profequencê,O' relidlum à fc fimü pulucre ftatim.ut ca rations occultato odore mures fallac,obruccem cScü conccplemur:0' in ucilicate eius muiji uenationc fola ameraus« Winora hxc O' Ifide indigna,quod numé coca copledli in fe natura Aegyptq crcdenres,ideo illi animal hoe cöiunxerunt, $ lunp,cuius fideris bnficio naturae pars multa ftat, notas O' imaginé quädam prxfcrtiniip in oculis referret,in quibus ad quotidiana luminS in co incrementadecrcmctaç augeri pupulas in raufte* Jiao'minui picriçteftatifiintmec minui tâtumO'augcri,fednoduO'in tenebris fidcris illius modo folge rc;O'quod maximü eft,fertilêO' uegetabilë lunp natura foecundicate fua cxæquare; quæomnia tamloged rifu abfunt,ut nihil xque ob has caufas uenerariq muftelâ homines oporteat. Et ft extera deftht,ob idfalte amarc,qgt; uenenatoeje morfibus.hauftiscpuenenis prxfenti remedio O' ope foccurrit. Qua unSrationefeeu* tus hic fcriptor,ferpentibus meden ó toxicis ait.fic tamê ut ambufto prius flämis omni eius pilo,fakmoe teratâ O' in u mbra ficcatam domi earn habere oportcat.Idcocç nos aliter g Barbarus, qui inafTatam uercit, flâmisprimridepilat5diximus:perfuafitcpidquohicparticipioufuseft,7rfeipÀi^6«ir«apertedepiFacionisge nus hoc indicate;®- quod uerifimile nô eft.inalTatam priusfale inueterarianimaliiî carné,multofpmagis in Theriacis fuis Nicander,qui inter cetera uenenatoi^ remédia de muftela hxc cecinic: El j rv gt;t irnih«nsiiyM'‘gt; ijunrifii ÂKiJlflw Arfuiff^t-nfij^Km iifinikait j liii)(ylui. Ktip^etMou v^SvTnpfi iruftt fiKMOv^J ivr/^Ür. Tïi lt;A’a^ ïriylT« ir»’* roe Ji«f.i)v ij ÀlpîpÂiK yK^fû. ’pipSv xn'tt (mic ij itklou My^x Tipdy. mi n wiffuiM yiKp'tv eni'yxp ü^in oê/Jar.Qua defcriptlOlie nihil ad rem noftram aptius, fiquidem hic fenfus eft j Si tiero muftelæcatulos aut eelerem corum matrem recentem habueris, pilo,fupra ficcantisignisfplendentemimpetum.fpoliatam.abiedtis intcrancisOalm excrementis. falecondito, O'fine foie ficcato, ne recens adhuc animal impetu calons fui corrumpat. Supra ficcantisignisfplendentemimpecum, qui nihil nifi flammaeft. pilo fpoliandameftemuftelamin hune ufum Nicander iubet, longius multisqj deferibens, quod hic uno participio T^ÇM^Sttirx breuifti-' me docuit; idem fieri iubens, quod in auibus mox mox coquendisquotidiecoqui agunt. Flammisenim quas

-ocr page 223-

LIBER IL


lï;


^aasnonpotuenintmanibusucllercminutiflimas amburunt plumas: idlt;5hocloco,rtf/pAt;^9Sïr«eft, nort *^ n ^ L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inaflatarneepenim auferri pellem.fed pilos tantum amburi præcipit.integnicj! cü fua

pelle in hos ufusferuari muftela Diofcoridss. Vna^ illa Nicandri uox A«;fr«,qua pilum Ö’uillofitatem omn? «rxd fignificantjConfirmandae buk rei fatis eft.

n^i mT^^xafi. Ktep. o'is*.

BA'T^x^^ai oiv2:(})X^ant}/jiia‘i/ji§ m'^ Trivrafj. t«/^^'^iV7t? ^ oiKo'i amp;iAaûÿ.'rff) tco/xoü AoL/x' ^WO[J^O\IO/M:)'iU^.lS\'7t^O!i^O-nvonup a'jpsatr^i^. nxivn^ À C1 ^7racamp;tv7t5, «iMofjaŸW st^ovin, X9y| ^»TTiK/aç G^aTTwouen trub ttwh U75S Ka ^f^^'‘^t^oi, '?^{/ JV j^Aujw^ ^'J^ax^iJ'P c^'Ma ^sn^óij^op^ KuAiTiJ raç Ïk^A^u'-‘^açâw^^XiCfii^^iJTP'i^ci^ cp^i^S‘ uifi ^VaiClücPgv^jj;^ ' nbsp;c.(j^r^^i)/Qi vJ^cHTt

^ol^eichaKAu^^o,


De Ranis. Cap. XXV.

Atrach«s LRomani ranas dicunt. JAd-ucrfani in ciboferpetibus omibusranf, in oleo addito fale elix^,Sumif eade utili tate SCdecodaçiiusillud.Profunt 8C có' tra ueteres neruoçz in ceruice,quos tenontas Grj



ci dicüt,abfceirus. Sanguinis eruptioncs fiftitin-fperfuscremataç: ranarum cinis.Ad capiliorum aefluuia quas alopecias dicunt, idë ex pice liquida utiliter inungit. Prohiber enafei euulfos pal-pebraçt pilos uindium ranaçt inftillatus languis. Coquuntur ranæ in aqua Sf aceto,colluunturq;


decodo illo utiiïter in dolore dentes.


NOn eft ranis omnibus unû genus.nec idé color,aut fimilis uita ér mores. Nafentur aliae per fe eófpet ns tantü æftiuo imbre lito^ amp;nbsp;itineijt puluerulctis arenis.quaijsbreuis uita Cr nullus ufus eft.Habent 3‘içlegitimo nature ordinein aquis fuos natales.necmarc tätuiri.fed profluêtesomtles ör paluftrea quasincolunc.funcü'quæinficcoagunt.qualesrubetf.ô’quæinhaniiidinetisinueniîîturcalamitæobid PP««t®,inutiles amp;nbsp;ob uenenü fuületales. Sunt ir in fluuiatilibus amp;nbsp;paluftribus qux uiridi amp;nbsp;que liuido oiorefuntqtig itidê tutius, amp;nbsp;qua: nö fine periculo comedi poflunt. Ex toto hoe genere ferpetibusaduer^ laninteUigêdæfufjj j(j proflyctitibus aut ftaiuibus aquis agetes,©* in cibis utiles. Et quashic uirides nou5 *” paipebris pilo^incremêtum prohibere dixit,in aquatiliü illatj: gne eo colore cognofcêdg erüuEft in hoc •lapite quad nobis eu Barbaro idc nö fitlllcfuccü ranaipe'faleatqjolcodccodiaijicötrafcrpentiü omnium penena proantidoto fumi docet;nos aduerfari in cibo ferpetibus omibus ranas in oleo addito fale elixas;fu mnpeadéutilitäre fic elixai^ ius iUud diximus;Habetq5 is ut noscredimusreifiix autorem Pliniülib.xxxiL ca. i m.de ranaijj remedrjs fic docéte.Ranatp marinaij: ex uino Cr aceto decocftatÿ fuccus cotra uenena bibif ^od ab huiiisfcriptorisfenru,fidiligétiusomniaexcutiatur,lógiftimeabeft.Marinisenim ranis priuatim id tribuit Plinius,hie aut ranis fimpliciterdllc ex uino O' aceto. hic in oleo O'fale decocSis .• hic ^WAlt;övO fw^nv^ *«T«j,id eft efculctum ius quod ex eoeftis obfonijs quotidiann habet ufum:Pliniusuero fuccu, ex expreffa materia humorê. 111e uenena,hic ferpêtes dixit.Nihil tamé in his logins à uero O'' ab interpretis fide abeft, 3 jüi/^ir fuccu uertilfe.Hic enim ex materia exprimit,illc codlura fit.Nos Diofcoridis primü uerba O eo^ com munéinfignificatione®ftimationê,mox in eadc hac re décréta uetefÿ fecuti, decodlaiÿ ranarü carnibuS, eaijicpefculêtoiurcintelligiomniauoluimus.Nihilenim (ufttveimt aliudillicindicat, gelixascarnes rani-tü: O (w/lt;ou A«|MjB(i(yo^s'v(ii,»f«oiwr, nö aliter dicitur,g panter ferpentibus aduerfari fumptü cfculentu id ius. Sic Paulus Aegineta in fexto præcepit :eius u erba hge fu nt: Sx^K)(üi itt'i i^ SafiMuruy^u/A lâ «1 îâ livr^, 4 J eft: Rang inuencnatoi^quidcmorfibuselixae comedunturO'c.QuinetiäideillePlinius,cuitätumubilt;ßBarbarusde-tulit,eode loco de ranis fic tradidit: Fluuiatiles fi carnes edantur, ius'ue decoefta^: forbear,profun tO'c.qui-bus nihil manifeftius O ad hanc rem aptius ab eo dici poterat. Supereft nunc ut dicamus qui na Grxeis in *’”^°’gt;‘‘:enfun»(nMfint,quos nos in ceruiccneruoruquostenontes dicunt, ucrtimus.Proquibusfciêdunl eft.afummocapiteincludëtibus^cerebrümcbranis,neruosoririomnes,exeocpprincipioper totucorpus r^rmwi animae operationes transferre.efte ant eorum duo genera,alterü quod offa inuicem copulet O' teneat,alte-rumquod corporifenfum inferat O' motum, uoluntariosqj O ex eledtione noftra motus per totû crarjeiat corpus ex quibus mufculi oriuntur.neruofa corpora,adinixta carne.ad motum partium corporis falt;fti:cx omnibus qs à cercbro,mediaq! inter humeros parte dcfccdentes,proprie priuatimip nemos an tiquitas uo cauitiaboflibusuerocopulas.rurfusip pcrccruiccutrinqjdefcendctes.tenontas.SiquidêGalenusinanâtOî me{uaait.-riî«)(i(Aoi/ÀTa! hiâw Twmsmi^AvT^, quod eft: eolliautem pofteriorespartesjenontes nomina-tur:habêt ij in ca parte naturae ufum,u t in flexu capitis alter femper iritetus uel u ti centrü caput fubftineat: alter ueio motum illidet, O inhis.quodeft inpofteriore colli parte, fadisabfceffibus, mederiranarum tlixas carnes Diofeorides ait.

n(Çi a’iAoÛjou. Kitp. c-it'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeSilutopifcc. Cap. XXVI.

lAou^ogii^asÊ.g^æcz-Komv©-', Z^ Huron LRomanifilurum dicût.JNutritct ':yo(£ip.oçâ27 0 tÙKoiAi©-'. Ta bonâ faut aluum recêtis filuri cibus. Salfi ÿX*Slt;^ «^ aî^o-^©^. amp;nbsp;jTKç'ag nbsp;l contrà non fentit cibus: fauces tarnen ex-

JY Kaamp;c«ç^ Çi ivaX«? -^ao-KSb — * purgat,amp; ad uocem adiuuat. Corpori infî



tt^îj. KaTaTtAai^Gaa Jt h o-àj^ T^Six«- xos furculos falfi fi!uri caro impofita, extrahit. 5S,lt;rKi5Ao7rai5àvariJ,ty^c/^aü?Jlt«A(U.H,^ Contra incipicntia inteftinorum tormina utili-M^lt^ «jxï lt;i'w'’'Tj»»to7§t*çîoia6/c'^«, ter filuri falfamentofo liquorc fouentur. In exti-q J mani


-ocr page 224-

186 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R l D I Sy

KaTariflt;7'argt;uç|^^ia^(7'^ î’/ç^ eTntfaviJ mam enim cutem fluorés ilii a uernt.CIyftefC idc kv.k^ erKÄu^o/AWH 3 ’i%iaSf MÙ’gt; 02«7nu(i. nbsp;nbsp;nbsp;infufus coxendicis dolores finit.

INTERPRES.

THynnos præcipuæ magnitudinis in maripifces gqiianc m fluminibus aliquot nafcentes filuri, ptw?.' rimepin Aegypti Nilo: unde maxima eis ad ga 11 earn laus in poëeisö*gloria. Ferocesrjdê uti in P®“ genere.ô'qui non aliter g hoftes in aqua lacroeinêtur,obuia qugcunqjappeeSces.?^' quod in feroao' ribusrarum cft,mulco prolis amore, édita à foeminis oua mares in hoegne ne pereant cuftodiunt, tatopt' re fibi feruâdisép rerum^enenbusnatura cöfulit. Credideruntiunioresaliqui filuroselTequosnoftraxW* fturiones uocat.fed Ealfo .Thynnis enim fimiliores filuri funt.^reorum magnitudinem aequantes.

n^i r^?5i'/'(^. K4lt;p. (T/H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Sm aride pifciculo. Cap. XXVII.

^m«—lt; Maj/cP^^ raj/xx^aç « Kt- Z^ Marida LRomani paritcr Graecisfmaridé ai' c;«Ah Kamera, tAux G’t^^fu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cut.J Cópefdtcamiü in ulceribus excrefcen

Hgij vou«g I j tiascinisecrcmatofaIf^fmaridiscapite.Sift*5 ^^ÉBSHBtr’lsita’i, t^g^ HÀouç. ngej ^J- idem quç pafeédo ferpunt, Sodanos excrefce fj.olt;jQivaA!lt;rK.lt;l.o‘K.0^io7rA«H.7gt;ii^Ti amp;nbsp;tiascjjquasthymosdicüt,abfumit. VtilisSC fcorpioj KWJ37rAKH.T0(Ç II cr«^| «5Mo^lt;i Hag'll - nu idibus, rabidoruep canu morfibus qucadmodu 7^5 7r«?T«j(x®^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÓCreliqua falfamenta,falfæfmaridiscaroeft.

INTERPRET.

Chili. ÏA««

Oculichgt; uua.

Thymus.

COngeneres mgnis.de quibus mox dieet,fmarides funt,tam fimilibus inter fe notis, tamepmixtisnï' talibus.utmutatisiampridëappcllatiöibusnö facile nücfitalcerügenus ab alterofecernere: Idcg3 non aufim quodalias dixi,procula'man natushomo.Poreraegt;'ipfe hoc loco qug Plinius, Athen?“’ plures'cpalrj de utroephoe gne lögius cfadiderunc.in unü collecfla coaceruare,fed nihilo magis res pacuilh'' Ob eam caufam pericioribus hoe relinqucccs, ipfi de clauis in medicina agemus, quos Grgci à fimilitudi“' MASUI dixeruc in fabrili ufu cundis norilïimos. DifFinierütcpclauü,elïe circinatu in orbé callü,colore eädido» clauorü capitibusfimilê,toto corporc,fed pedumfolo digiciscpprgcipue nafcentem.quê dolor fequit.Ô^’æ ceffus impedimêtum.Claui fimplexin Grgcorü medicina appellacio, hoc mali genus ubilt;p lignificatSi ut ro aliquid illiadqciatur.oculi.uerbi caufa,cunc in ea parte cöcretu oportebit intelligere clauum.Eftlpo“““ clauus ultima procidentisoculilabes.qug fi incipiés ©• exigua fuerita mufearii capicü fimilitudine,myott; phalon quafi mufepcaput uocat.Si uero amplius creuerit,à forma O' magnitudine u ug,ftaphyloma qua“ «uatiodilt;flacft.Siampliusadhucprocidic,O'eouflt;5utpendeat,abeadêfimilitudiniscaufa,malum,ing“^ pomorü uocataeft. Et fi procidentipcallofaduriticsaccefferit, tuneclauum oculi ueteresCrgcorS medid appeUauerut-Diffiniuit^in Ifagogefua clauLihuiicGalenus.craffgcädidgqjueluticicacriciscarnofamt’'' crefcentia elTe,qug dura in oculi nigra parte excrefcit.fgpe etiâ qua parte quod nigrum in oculo eft.cadid® eSiungitur infurges.J^emus hoc loco etiâ de thymis, quos Celfus in uerrucarumgenere numerauinGr?quot;* excrefeentias fimpliciter dixerunt.fadla à thymt herbg floribus O' corymbis appellatione,quibus colore forma fimilesfunc. Vocauertitq; thymos hos Grgcoru medici carnofas excrefcêtias,qug in maribus aliqn W genitalis glade,aliqn in cole ipfo fiiit.in foeminis uero code loco,no adeo codylomatis in ea parte fadtisdin fimiles. Rubet aliqn hoc malu,align albefcit.fine dolore pletücp. Suntep in hoc mail generc mitiores alijf^d liorisij curationis: afperiores alrj difficiUimae curationis.Fiunt O' in alrjs corporis partibus align,fed rar®’ habentenimpropriamfibifedem,quas naturacelariuoluit partes, idcoqjindifFinicionibusluis Galenui his uerbis thymu difFmiuitiAfperx carnisexcrefeentia thymus eft,gux in genitalibusO'fede paritcr fir.

n^r Mcwvit/'©-*. Keep. crt9'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeMaenis. Cap. XXVIII.

AÎ qS^/xaivisPos y KitpaÀHKaipT'a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aenides LRomani mjnas dieöt.J Cd

Xifa,T«lt;?t^c/'«K.TVÄüj7i'TuAM/At- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lofas fedis rimas emendat è cap item?

vas larœPaçK.aJaTrÀat^ifo'a à- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narum tritus cinis8C illitus. Colluunf

lt;^stta'i.v^'ÿyi^/}a.iTTàlt;ilt;^s6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8lt; carum garo utiliter putrefeentu

/xa2: c7'n7riJ'ov«ç iTrattAu^o/Aivo/i mve. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ote ulcéra.

N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R Ê s.

On cincre mgnarum in medicina tantum Plinius utitur,fed carnibus eciam-quihus impoficisdocel uerendorum ouftulas fanari.

n^i KoÊio'A Kicpi d'n'.

nê^iàp TrÇotrepa'T/j cap î/xSaXw^ îiq,\ii'ia.p KoiAia.fi xaTaj5a4»lt;?,*ta ôî'l-HtT'HS TE^lt^uJ'a7°ç|îSWV 10'. aj^i J^voJfi ^eswp, ^ (b)(fl«craS O É^cMOjiatraS tPt/o'hç, xoi A iM ar^Sax^s xa-

De Gobio pifee. Cap. XXIX.

TU U7ra^:Js. KaraTrAaoStL Jlî ^ 1®«? W nu Vw/j j^x^iVraç ii e^tte t^7 oxpEAeî.

Obion LRomani gobium dicutJSi tC' centé gobiu fuillo uetri infutfi in aquat fextarqs duodedm, donee duo uturn fuperfint,decoxeris: turn percolatfl St in fereno habitu bibendum dederis,aluu leniief

deqeies.Contra canum ferpentum^morfusutf'’ liter idem illinitur»

INTERPRE s.


M

-ocr page 225-

LIBER II,


isy


ÏN mortano eufum aiicea iuSetad eqeiendü aluü Paulus Aegiiieta decoqui in a qua gobiu; Pifcisé uililïi* mis eft,ob qua caufain in fatyra kiuenalis aic:Nec mullücupias cum fit tibigobio tantu in loculis. Laugt; dauit contra Martialis in Xenqsdicens.-In Veneris fint lauta licet conuiuia terris. Principificoenaegobius eftfefolec Plinius paulominus q in eo genere gobiu numerauit.in quó terreni pifces Cenfertturr quonia palu ftrisl ïz quadincola terrae fit contra aliorum pifciü natura. DeclirtaueruntueceresLatiniinfecundaÈZ tertio declinatione eundem fignificantes.ut ex pauloante citatis exemplis aperte pater.


P^i n/xoTa^'p^^ou. Kt4gt;. O'Ka-A £ a/xori^ i^ot^ Äiyo/j^v^, ra^^k/ 0uvva TtrJS/j^w/xtvy. Soxöe =5 Aa/xSwó^iVoi’ T°Z(5 u-Tp’îX'J'VHÇ^ KaAoU^XtVKÇTtjK-sïjuS (!\;)^6 ftr/. J^Q ^ uç o^tt Alt;fs^ 'ït^oa-epi-



De Omotaricho quæ falfi Thynni caro eft. XXX, Motarichon LRomani falfamentum fini phciter dicunt. JSalfi thynni caro eft que omotarichum uocant. Viperæ qua pre-fterem dicunt morfibus in ciboomotari-



jovraçoivop ävayKa^e/j 7riv]/j 'ifA'jjJ ng^ ifxpp.iit^'TiTxi^/'^i/j.vpnxy'Mi^ /xaAisa «j Aó^'J. KaTaTrAawiroU Jï ng^J £7ri Ktwa-ÜÏKiiTa/) w^KAÏ/xug.


chus fubuenittln quo ufu oportet q plurimû fume re,8i fuper bibendü dare umu, 5lt; à multo eius po-tu ad uomitionem cogere.Ad uomitiones idé quæ ciborü acremento quærun^,accômodatus eft. Vti-liter poftremo rabidorü canu morfibus illinit


INTERPRES.

x^Vem compofico ex crudis thynnorum carnibus ör falfurâ nomine omotarichon hic nominat.cæteri 1 1 omnes fiæplici plerunt^ canchon dicunt,falfamentû quod pifeium carnibus cirfale conftat.nôfim-plexaucun3,(édquotferéfuncinthynnisætaces,corporis partes,habitus,locairpifcacionistem pora.coc etiam nominibus ab antiquioribus Graecis difcretumnec thynnoru m tâtum, fed aliorum etiam pifeiumquorundamcarnibusconfecftum Eiusreilongioremhiftoriam Athenæuslib.i.dipnofophillxfui profecutuseftiquæomnia Grxcarumliteraijt peritis in eolegendareliriquimus:Eiusaiît linguae ignaris in Barbaro,quilicecbreuius q oporcebatexferiptore illo pleraqjcollegeric, plura tarnenq in Latinis inueniri poflfmt,excripta ab eo in Corollario fuo fuerunt.Nos quod Si. m hoc capite amp;nbsp;alibi legencibus præfercimep medicis ucilius fit, dicemus quas nam hic iy alq Grxcorü ueteres medici Afi/xv^tyix! amp;nbsp;Afi/^vfxySf uerbüap-pellent,quod à nobis aliter q ab alqs uerfumjfuit. Ad uomitionis idem quae ciborü acremento quaerficurac-commodatuseft. Sciendum itacp Afinv Grgcis fignificare idéquod Lacinis acre.nee aliud Ap/iuviHTuc illis effe, qnobisacrimonfifiucacrcdinê. Veif enim in eade fignificatione hac iioce Palladiuslib.n.quo loco de iugla de nuce agit: quam cepis mixtä acrediné caijt auferre teftacur.fiue ut Plinius ufus eft libro x x cap.ni. acre-mentumacetiappellans.-quod in eius acoreguftum tentet, altius^ nee finegrauialiquofenfufentiatur:C3c teriautemomnesacrimoniam uocaiiCrunt.efficacioréuim quaeunefta inuiribus 3C natura fua habent.pa tetiptamlate id nomen,ut ad omnes referatur fenfus.animum'qjhominis 0quot; Ingenium. Sic Maro acre Tur-num dixit: ficin epteris palTim inuenire licet acre frigus.acrem calorem,acrcm odorem faporcmlt;5,non aci durn;propriaenim in efculencis Ä poculentis acoris uox cft,cu corrupco fapore uitiata ingraco,acuto ma-gisq) penetrali fenfu excipiuntur.Sed quod pauloante diximus, in quo pcnecralis efFicax cz fenfum tentan» uis fua fit.Ex hac noce fir fuo comedendi uerbo iHfiftuç«y!w Graeci fecerunt,acriores cibos omnes, id eft effi çaeiores fignificantes: 0quot; qui acremento fuo crafliores iZ tenacius haerentes in ftomacho humores incidere, «pfumcvexcitare,folicitareO'curbare poftunt,turbatum(ßad uomitiones facile reddere;quæantiquioribu9 medicis fanis/z aegrotis frequentiores q noftra aetace praecipiebantur. Sunttp poëtarum amp;nbsp;aliorü fer iptor 5 ad hancrem infinita peneteftimonia, quæ breuitatiscaufa modorclinquimus. Quod enim adrem noftra P“.??^’^’“®P””’®®'quarto libro Paulus Aegineta oftendit,quo capite primum docetquomodo aliquis j^ racilenbiuomicionemfaciat;inqueufumiubetfumendaeire7« Jlf//xuTi(gt;«,ideftacriora:interquxobiterab co numerantur,radix quaeagens raphanu dicit,eruca,falfamentü uetus.origanus uiridis.cepae iz porrum, omnia utfenfu quoridie deprehendif acria, amp;nbsp;acrementofuo uomitionibusaccömodata.Vocariqjomnes hos cibos ad uomitionê fumptos cA(gt;/^uj)«?/«v,teftis lib.iiii.idcm Paulus Aegineta eft.Qu i cü longius primo cius libri capite de elephantiæ curacione muka inftituilfet, prælertimtpde ladiis potu,iubet fi remedrjs illi# non ceffcrit malum, abftinendum à lacftis pom elTe.ftatiincpfubiecit: ƒ fiz/xuÇixgt;/a«i'T41r 5 ^r^wórwirotv iifn ^K^fx^ »j/wvCirc.Q^od eft.præcedente acrium cibo euomant raphanis amp;c. quibus in co quod quærimus nihil cer-çiusoftendi pofte nobis uidetur.Nec aliud in hoc capite Diofcoridi /fi/jtvipxyMi funt, nee aliud intelligi uoluic dicens,^ nTMAfi/AV^KylM/Axxirx afMili. qad uomitiones ciborum actemento quæfitas præcipue accÔmo-datumfalfamentum hoc eftë.Signifi'caruntqjGræci in ea uoce quod fequitur, ex eo quod præcedit : priuS cnim comediffe ea oportct,tum ab corum cibo ftomachu m ad uomitiones folicitarc: Multaip eft in hac fi-gnificatione DiofcoridialrjsîpGræcishæcuox, quo magis alios interprétés demirôr,qui,àcrimoniâefculc-« quærentibus.longe commendatiftimü omotarichon hune uerterint. Quod enim eius cibo quæricur,ncin acrimonia,fed ex acrimonia uomit us eft.


^^(iiiM^tt.y*K.

j[[i/^vif«y(ir •


^^’^^’

Acrimonià.


Hi^ï raf5óu. Ktep, zkS'. Tr^Aj^o/j J^vra/j TO tu ra^ij^K-\ nbsp;nbsp;nbsp;^^p'iX.^'^^P X^y) K^iw/j * Ka-

I nbsp;nbsp;nbsp;raTTÄa'rjo/.Ava/j, ve/xà(5 ti^-

*^ 5? H9^ KWoiPhktouij ’(«TOM,


DeGàro. Cap. XXXL AronLRomani panter Græcis garS etia dicunt. J Siftitomne ex falfispifcibusiteqj ani maliu carnib’ ga9ü,qcunq; pafcedo ferput/t CO foueatiw, Medetur idé rabido^ canum morfibasi q 4 Ini]Ch



-ocr page 226-

iSS


DIOSCORIDIS,


^'t'ij ^'oreü J^ ngi] £^' /va‘tjDTi^iM7i* H^j Inqcit præterea Si infundit in inteftino^i torminib j *ilt;X.ia j'(Ko7ï. £$’ Sv /^ 7va ra t lAnu/xï SC dolore coxendicis : in illis quidé, ut quæ exulcc' lirwraw? va * *«7nKault;rH,^‘up 9 'Iva roi «veAkm- rata funt, fiftat SC emendetïin his uero, ut quæexul

V« ’ïjtS^/oif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerata non funt,ad exulcerationê proritet,

INTERPRES.

^lt;-^Votquot de garo quondam aliquid tradiderunt. omnes liquamen'ex pifcibus fadlum appellates,ut I nbsp;nbsp;Iplerun^in re nota fit.certä eins confeftionem non docuerût.fatis fore pofteris opinati,G in qiioudà'

V^-^^ni ufiis cibo per maria ü* pifcium genera bonitatc eiusö* pretia indicaffent: fed mutât« cum teffl' poribus^ciborült;amp;gane« rationes, optabilc modonobis fecerunt, quod tune fine culpa negledum abiUö fuit.Nouimus quidem nunc omnes thynnum,icombrü,alios«p ex quibus cöficiebatur, pifces. Confedio* nem uero non facile aliquis oftendat.quibus additis faporibus amp;nbsp;qua muria côdiretur,û'qu« tam diligen’ purgatio iz lotura eius effet,ut fordidum alioquin çÿ feculcntS poculü grato fapore bibi poflet. Multa era^ ex pifcium partibus gari difcrimina.quæ Plinius, Athena:us,poët«cppluresnumerauerunt, alqsfangui^’ alijs inteftina.alijsreliquum corpus pifciüin garo cômendantibus. quæ omnia ex antiquisfcriptoribusiUiä à Barbaro longiore hiftoria repetita in CoroUario fuo funt,nouiffe ea uolerttibus parata amp;nbsp;expofita Nos '’ relinquimus,ne miferos occidant dccics repetita legentes.fatis in garo nobis fore credêtes,fj qu« corrupt in hoc capite funt,in antiqua amp;nbsp;uerä ledlionem inftaurata fuerint. Quod fiet, cum breuiter dixerimus.m^ Diofcoridigarum non utalrjs,quod feculentum carnofumqjin eofubfedit,fed quodliquidü Ézaquæ mo®’ fluensfupernatatmeq; in pifcibus tantum,fed in animaliücarnibusgarnetiä dici: quod ex earüfalfuraer'^' datum,hue ut Columella ait.exaniatüfluxerit:Etquoniâliquidum fit,ide0inmedicin«ufunonillitildic^ dum,ut cæteri interprètes uerterunt,impreffi tantum codicis ledlionê fecuti, in quo nstT«7rA0(7l«^w«y ^^°^'i litum fignificat.legitur.fcd ut nos diximus, meliorü fidé fecuti,fieo foueantur;x5iTotiTAoi//x»oy enim effqu^ verbü certa in Gr«cis habet fignifïcationem,cum liquore aliquo quidpiam fouemus .• quod toto rei net“' fitas exigitfouemur enim liquidis ézlufpergimu^non illinimur. Poft quam in ftrumis ó* canum morfibu’ rationem aliam docercaggreffus, non wmaduerbio, quod interim tr aliquando fignificat, DiofcoridesS'' inteftinorum tormina lt;0“ coxêdices fanari,fed uerbo wnna ufus, inrjei O- inf undi garü oportere dixit:leuis''’ una tantum litera lapfus,fcd qui ufum gari in his malis, dc omnem Imius fcriptoris hac parte inteUedfiquot;” confundat.Quod animaduertere alrj interprétés debuerant,nec tam incerto fenfu,Interim dyfenterieß,^^'' tere (ïze.Effeep hanc uerä O'neceffariäloci huius IcÆonem, resipfa Ä ncceflitas indicat.Nec minus Paul®* Aegineta.quo loco de curatione coxendicisagit, wiio^ uerbo f«pc ufus.O inter estera hoc ipfo remcdiolquot;* uerbis u ti iubens;jyii iW rotpx*? quot;* M''“» » «V*, W 7^ ü«z£v i^ ^sM/xßiiJiiav lytAw» «r Md«.'quod eft:Quigt;*' tiam falfo^ pifcium O' oliuai^z liquida falfugo bene inrjcietur;aut fi malis dicere,infundctur,liabet enimla®' us in fignificando fpatium m\^ g AittMi^t^, quo hiefemper utitur in his quæ clyftere ad purgationemw; FundunturuUoautem in his qu«fimpliciteretiaminrjciuntur.Neccontentusremedium docuiffe Dioflt;^ des.caulam 0quot; rationem eius etia reddidit, quæ non eft qualê Barbarus uertit, ut in dyfentericis ulcéra iu®^ rat:maleficiü enim amp;nbsp;noxa.non remedium id erit,fed ut inteftinorü ulcéra fiftat O' finiar. Vnius liter» ui^ hoc loco etiam turpiter labi hominem eoegit-O* qu« contraria rei neceffitati erant,cnütiare.Idem impfquot; fus codex in caufa fuit, in quo legebatur iTrznjtm quod urendi fignifiicationcm habct:at non fie, fed ww«’'’ quod finiat eft,Iegendum diligêtiori homini fuerat. Neqj cnim Celfus autorc Themifone, antiquiffimo dicin« autore,nec Paulus Aegineta,garo hoc,fiuc ut iUiappellant halme O' muria, id eft falfarum rerum®' quote ad inurendas ,fedfedandas inteftinorum exulcerationcs in eo malo utuntur. Quemadmodum traad exulcerandu in coxedicis doloribus, quibus præfenti ope fuccurrit ide Paulus hac ratioe teftatusus

n^î Za/x^v uJSSj/i’/xSwa/,. Ktep. true', dfXOQ cR b £K r ViÏ$3/?quot;»J^6uM/,, KoiAiaçuTraroyoç » TPrt /xcù Ka^ taur/j mvójjSjJog. '!pTl ^ fxn' o’iVit.’i(}^'itiXicR o'x.ÓJixli'T^ •n^èq TOLUTO. b «Tp t?^ lt;JXM.'aiJ ly truo^TTiutfi,

De Recentiû pifciu efculento iure. XXXtt OmonLRomani fus fimpliciter dicöt^ Deqcit alun recentium pifeiG efculcA' turn fus per fc pariter SC cum uinop^V tumtpriuatim^ in hune ufum confié' tur ex phycidibus, fcorpionibus,iulidibus,pcr^*^

H^’/aXit/'u^j,^ '7i^K'iJ^apyamp; ^ ai^pTn^ai apam7\.(Lf]^a:S^üfxai)7ilTÏ^'!^{xi^vJ^KT3 C^ tAotou H9JjavH3'ou»

Si faxatilibus alqs tenens,nec uirus olctibus.Û^ quuntur autem in aqua fimpliciter, additis tanP* anetho,fale SC oleo,

INTERPRE S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SAxatiles quid Diofcoride numerantur hoc capite cundii pifces funt; non ideo tamêquod Barharust^' cic mutandus capitis titulus erar.Netpen im de carne corum agitur hoc loco.fcd de efculento iure, 4 codlispifcibus his fit,quo derjei poHc aluum hic fcriptor ait.Suntauté Ariftoteli, Plinio, mulrisip?^ Saxat3cs faxatilcspifces.quosfaxofumlitus nutrit, inacgrotantiumcibisaPauloAeginetaf3Epclaudati.Eoru«nWf pifces, nbsp;nbsp;nbsp;^'^ derjei aluu iubet,fic tarnen iit fïmpliciter.id eft nullo addito condimento aut faporeaUo, in aqua pff^

ab eo numerata oleum Cranethum coxifTe eos oportcat.Nosfalcm ex ueterum codicum IcAione.Öj Jo Aeginetaadiecimus. Quod amp;nbsp;antiqua Diofcoridis interpretatio habet, cuius licuit mihi uiderc mum ir Longobardis literis fcriptum codieem, incorrupt« antiquitatis multa adhwe oeftigia fcruantflquot;» inquoetiamläljoleoanetho^addicur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

-ocr page 227-

l8j

11(^1 KC^M/J.

Kitp. trxjß^

De Ledoru cimicibus.


Cap. XXXIH.


0çJç 0/ iTP KÀ/VN$ ^7l^lfrivol Ç^y /xa.a-ifxiTcxx.vix/xa/jr’/j i^fi^^of] V. ^ Ka.Ta,7rivof}S^oi 7150 ^ îm-in/j.aa'iec^ u^æAûuoquot;i r’UÇ 7lT?5-TaitoVraij, (^ SiCûJi^MKTnqcTî^^a. i^ KuaMw/jKaTaTfS-îVTaç. us^/Kw«; JV Tru/yo-^Ævaç âvaK.aAoaüTj otrtp^cuvôfjSjJoi. (Tim 0'1 »ta ot H 0^9 TrtS-évRç èj^iwa.^ y^ayoven. ^wov^mfm7co.vavirii} i^Z^ii^SjJot quot;^ oî-jN^K^ÂÛ^MÀ^Of,

COreisLRomani cimices dicuntJ Côtra quartanas febres fabarum cam's inclufi è ledo cimices numéro feptem,ante ac ceflïonem utiliter deuorantur.Iidc fine fabis per fe contra afpidummorfuseadem utilitäre deuorantur, Olfadtu ftrângulationibus uul-uæ concidentes excitant ♦ In uino præterea aceto'ne poti hauftas ÔC gulæ inhærentes hirudi-nes pellunt.Soluunt SC urinæ anguftiasconcifi SC eiuscanaliinditi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

INTERPRES,

INtertamWultosnocflurnoshoftes qui placidamïrlongiorem nobis inuidentqüiètem,diras,folicitu-dines, amores.inetus, gaudia.dolores.cy quæ fordibus nata, humano fanguinc uefeuntur infeda, nuBi cimicibus grauiorcs,qui morfu excitacoS teterrimo etiam odore torquent.Fcedilîîmum fanéanimaJ.di du quo^faftidiendum cimex, ob quem non male defeenfurus ad inferos Bacchus in lepidifiimoGræcofS Comico iter iUud oftendi fibi precabatur.ö' cas dari cauponas,in quibus pauciflimi cimices effent. Nihilo minus concordia üla return amp;nbsp;repugnanria, qua tótam ducc natura explet medicinam ; quod homini pro* Deffet,aliquid ineiseffe uoluit.non omnibus,nam in ledis inueniuhtur dmices,lnueniunturcSr in oleribus aliquot,prxfertimljin'malua.quos Plinius agreftesnominatiScdh/tantum qui circa nos nUti,contra quat tanasa Diofcoride numero feptem cauis fabarum inclufi,deuorari iubentur .Qiiod remedrj genus falfum, necreferendum Plinius dixit damnauit^^greftibus tantum cimicibus id tribuens ; 0quot; prater fabas ouo ce-ra'ueincludioftendens. Quod mircturaliquis in eo.quinouafuperftitiofatphac in medicina remedia ma-gnopere amaret.Nos in plcbc amp;nbsp;agro uidimus aliquando id fieri.daritp in cundlis febribus forbendos tricos in puluerem cimices. Contra afpidcs prodeffe eofdem teftisitidem Plinius.Sed quod nouiffe in Diofcoride oporteat,non ii9iT«txA«iï»»T»w;id eft illitos ut fere' Grjei omnes habenqfed ut in mehonbus adhuc legitur x^* WTh'w.quod eft deuoratos.

P^' Koußobp/'iPcöp.

0^, o'KÏ,

Uot oiU'iï’Tai’wfç/aç,^« « ïio‘i 7f AuWa. lt;r^i^'S P-iW i^ ràç tTraepàç ^ „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, X'fWquot;0U7’i7P6tiltçcruv

o iva SomSScti Äuirouji'q rt 0 WTt^M. ^agt;S^ lt;^* mç j A^tT« MiXirç truvar X«ôvç^5r».»|gà .;j^Jg SjtoA-‘yicWt/'i^Xêoi crew ^o/lvcp amp;^^c«/-^ÉVTt^tyVxtAucpia joaç lt;^5aquot;^7vÇ,

De Mültipedi's uermibus quos Græci on a s dicunt. Cap. XXXIIII.

NasLRomani à numéropedum millepeda#, a nbsp;nbsp;Vcentipedas,8C multipedas dicuntJQuæ in a-B B quofis SC humidis agunt multipedæ, multis pedibusingredientia anima lia funt. Natura his efteum manibus hominum tradantur, in globum circumagÉMedentur multipedæ fuffufis feile, SC urinç anguftqs in uino potæ.Ex melle qfdem utiliter anginæ inunguntur.Quinetiam concifis SC in malicorio addito rofaceocalefadis,mox in aures inüillatisjCorum dolo-ribusmedentur.

INTERPRET.

NOtæomnibuj multipeds hx,nullibi non in humidis craquons nafeentes: Graeci à liuido colore Ïr«izi quafiafinos easuocauerunt:antiquiores Romani à numéro pedummoftra aetas ergens à tonus cor poris fpecie porculos uocauit.Eas nos in aquofis erhumidis agere potius quàm fub fitulis diximus, Paulum Aeginctam er rem ipfam fccuti. Frequentiores cnim in humidis quàm fub aqiiarrjs uafculis inue* luuntur:0' ille non ^^ tm ûJlf/««quod eft fub hydtq3:fed W7p T«r ûƒ pfîinx quod eft, ubi hauritur ér tradatur a« qua,inueniriamp; agere multipedas hasdixic.Meminit earum libro quinto de animalium hiftoria An-ftotcles,quo loco de pcdicults animaliu m agit, qu os in pifeibus fimilcs multipedis his effe dp xic,praeter quàm in cauda quam iUi latiorcm habcnt.uocauitfp ïvtvtTfgt;\vTfAlt;iu, id eft mulcipedes afcllos:quoniam lMv,id eft afelli nomen hoc commune uagumeg permulraanimaliain Grxcisfit : namirinquadrupedum genere, pi-fcium,O' locuftarum afelli nomine aliquid indicaturquam ob caulâm mulcipedes ille adiecit, idepanimaduercentes

Lacini uccercs,à pedum numéro mukipe. das cas uocauerunc.

bcBlata

-ocr page 228-

19« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

111^1 sÎÂlt;pn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Blatta Lquæ circa molas Si in piftrinis

Kit?. (TAS*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuemtur.J Cap. XXXV, j

quot; quot;quot;^ lÀ^Hç^ îvr’/samp;ijTK.o'^iois tuç* nbsp;/^quot;^ Ilphen LRomaniblattâ fimpliciter dicu*^

a‘Mi^ni=,T0t^^lt;=T^ièo/j.ivx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Blattæquæcircamolasôiinpiftrinisinu^

ylt;rtfV8AoK^Ht44«*v«gt;y (^sa^o l niturconcifadecoda'uecum olcointerim tBBttKf piva., aToÄ-yioLg 7r«u^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nea,aurium dolores inftiUata finiut,


INTERPRES.


LOnge breuior g Plinius in blattarum remedtjs DioCcorides cft.iUe longiore hiftoria blattarutn Ç^”^^ omnia,«Sr fingulorum priuatim remedia aliquot profecutus eft; hic in unogenere unum tantute® dium docuic.Caufam peritiores conijcient.Nobis ad fufpicionem inclinât animus, facit îÿ in alio®*” abundantià tanta capitis hums paupertas er breuitas,utfufpicemur non effe integrn hoc caput; neepwao tiquioribus ermelioribus Græcis quae id oftendant coniedlurae defunt:Sed male fola fufpicione de re aliq^’ cenfetar.obid confultoeas relinquimus.Eftautem in Plinio locus lib.xxix.capice v.


ïiiçinvïu/xovoçôaÀaoT;«. Ksep. cru]*.

SaAaoj io^ '7t^0a‘lt;^'Fli । H Atew^ti? 7f’(i'«7S'3vraç di X“' \ B » w^jJiAiZ Kara-L Jt-TrAacwo/xivl^,


De Marinopulmone. Cap. XXXVL ^ Neumona ThalalTion L Romani naarto® J pulmonem dicunt. J Podagris pernior»' buscg utiliter illinitur concifus recensinä . nbsp;nbsp;rinus pulmo.


INTER PRES.

QVales in maripulmones funt, noucrunt qui ad mare habitant,fi uticum natura magis g pifeiu®, ƒ in eorum cenfu 0* ordine.quæ à ueteribus Græcis ^opuT«, medio inter plantas er animalia habitué'' ^cSa funt.Nomen illis fimilitudo fccit.Plurium dierum in pelago hyemem pulmones marini dune, er in fanandis hominum aliquot morbis egregias habent uires.Hic inter estera pernionibus m^® , ait, malo quod per hyemé in pedum manuumep digitis fiat.nce minus er in pofteriore calcatieo. qua p^ Cræci T?,ifilM dicunt. Latini una relufla litera pernam,lt;S; ab ea perniones uocauerunt : Turnet in illis pti®® Cr liuet caro,exnlceraturlt;5 facile Iocus,nifi remedio aliquo occurratur.



n^i Xo/^lou TrViu^xovoç. Ktep. «TKH.

△£XO'S'O‘?gt;'^^SS^''io%'y^S*^^3S TTVtU^tUV, ^raix '^u'?f(5\/xaTM/j'^aTj’('|U.^K'Joc ^£7r/2;fl£/xtvo;,«4iAtrp.oc4a TH nova'll}, mÿ nVEV(y.0V0Ç«At;J7rîK0(’.

A Î 'o ^ amp;nbsp;A UTTiAOS TTVîUACUV (RÇûM'SifÇ HJ '!? 6£)'ç,âûamp;/jLa2:K\ ûV;VRlt;r/. »y r sta^ J^ av^ Iwtv HJ £rxu6£V, w-pç mVop Trava.


De Animalium aliquot pulmo-nibus. Cap. XXXVII.

Rcentur excitadae in pedibus 0* ceorum attritu inflammauoncS impofitis fuillo,agnino,urfinoU^ pulmoibus. Quin eriam uulp*®



ficcatus pulmo fufpiriofis utiliter bibiiuf’ Auribus præterea inftiUatus eiuldé adef^ earum dolores finit.


INTERPRES.

^Y Pirandi officina pulmo eft, attrahens ac reddens anima, iccirco fpongiofos ac fiftulis inanibuS C3^ quibus aperiens fe,cxcipiat : contrahes uero,acrem reddat;eam^ob caufam operatione follibuS in** brica,figura autem bubulæ ungulæ fimilis eft.Pretiofum uitæ inftrumentum,cr quod non racineha^ tantum earn à morte diftinguat,fed ex beftijs quadrupcdibus^aliquot homini medicinam faciat: Quano* certius docere cupientes,quod in imprclTo codice legebatur £//9(T«i'quod aquarum fignificat,Ù7r;/lH/«KT‘'',''‘'“ eft calccorum neceiTario mutauimus. Obferuauimus etiam in uulpino pulmone monere Paulum A^f'ÿ* ’ tam,non fimpliciter ^HfuySin« quod eft ficcatum,fed wuwu/ft'rT«,id eft fale inueteratum fufpiriofis proafn“^' Quod adqcere his placuit, ut ficcandi eius exti certiorem rationem legenteshaberent. Credimus prxtci^’ ex communi adipum hiftoria er remedijs,quæ non multo poft tradentur, male in hoc caput translaté quod ad uulpinum adipé pertinet.proprius enim iUic locus adipi eft:er importune docetur hoc loco.qu®“. alibi docendum omnino eft Nihil tarnen mutare aufi furnus,nullam kgentibus ex copia iaeSuram foreopj nati:er quod in bono femper fit.decies repetita prodeffe.Fadlü id ut credimus ab aliquo eft, dü uult on®® ex uulpe medicinam uno codem^loco habere.

nt)(H7rar’çov£;ou. step. cta'. De Aliquotanimahuiocinoribus. XXXVm» na5ovi]o/jïo9/üAC£v^ cnifo/j, STriAirnf/Kov^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epar LRomani iecur dicût. J Pi*’'

w^Ae. »M? '^ Mfxicafï.Tua’a(}, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deft comitialibus in cibo toftu^

n^i HTTaT©-* dyóq, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afini iecur: fumpfiffe autem id K'

Ki-p. crAt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iunosoportet. Quæextoftoca*

T0\f (Pt HTraT©-*TNi? ^7aço7rfo/At;ûu, o amp;'!?l prino iccore deftiUat fanies, lufciofis quo/ ^tw^j ’x“^ ic-)^io^jgt;iv^,mT0Äviiit «s^dji. Graeci die vint nydabpas, utiliter inungquot;’




-ocr page 229-

LIEER 1'1.

Kap quot;i^ a.T/xi(f^a. J^i^^ t-j-opAveu o-ir J^i)(nrq^];i(,yyoa‘i 'j°7(?’eci)üa£A|Uo7(’ utpeAe^j • ^^o^(l q ly i(Q-i6fj.iv\ ott}quot;op 'njoçtàaùra. cpalt;ri J^ 'amp;lcrrlt;As'Trj’/K0U5£Atr;)^£c0^. epa ‘yüvra.^/j.i'^isa.V't^iyiop S-^.

n^ÎH7ra7®lt;5Ka7i5ûu. Kt^p. trAs'-o' Jt '7iPKa7i5ouH'^ vnx^opamp;^K^op At7ov (fa» oivw 7rivóp5popyïi^7n.'?fv ifÿ'^ *'7rfH-VW|U J^nyp-ara. wipt At?.

ni^l'KttU5ÇAUôy2vîDÇ. Ktïp. «TAV. KïVoç AuaywUTÇ H'^ !^iês^a‘n.ófjS^op 'oiï^op uil’ ^ JVp^^£Vru/j utt’ Mn^ ,à7^0Tfca-Touç u J'^otpoß,'«!’ ra^“p TnsiviTM. X^3v -TC« (p£ 6^§ Tl^OpUAaKO ^ ^ Kt«J^0V^ ÿl/* tf^OUf-OVT^^ , Wll/'oCWTiÇ i'll AMsiJ^a. ^ 7^(iX'7ÏfoV-ttç”^ ßjax^Vi.

P^iJtTraTç ûâôiiaç. Kttp. o*A6\ lamp;u'açH'^ o-KiAtT^^îiuitai m^èp p-i^ '^^^^opiÂiT©^ilt;.o’)(^i^'iapj^\ióïp 7rAH^û^, tK,ßa:^{iiJ AutjIou

«91

Vtile preterca dû id torretur, fumo cius uaporari apertos lufcioforû oculos,pro-deft Ôttoftû in cibo ad cadccaprinû ie-cur. Deprehendicÿ comitiales codé cibo feront,præcipue^ ex hirco. Serpe-tium quadrupedum^morfibus fuccur rit recens aprinum iecur 8C ficcum, fi tri turn cum uino bibatur. Creditur 8C ra-bidicanisiecurtutosà metu àquæfer-uare,quos idé ille canis rabiens momor dcrit,toftLim 8C in cibo fumptum. Quin etiam ad pericuîi illius præcautionetn canino dente eius qui momorderit canis utuntur, folliculo ex alutaclauden-tes, Si ex brachio fufpendentes. Secondas poftremo pelîit fale inuetera-tom mergi iccur , duorom cochlea -riorum pondéré cum dulci aqua po-tum.

I N T E R. P

RES.

COntinuata hiftoria in uetuftioribus ér melioribus Grxcis de aliquot anîmaliû iecote agitur, netpab re:Male enim à toto partes, ér à genere Tpecics alterius rei interceflione Teparantur ; eoiji: nos fidë lt;SC rei rationê Tecuti,deomni in Tcriptore hociecote dcincepsegimus .• nihil DioTcoridi nocituraabim-prefto codice mutationê hanc nofttä opinati:pr3cTertim,ut diximus,melioi5t uetuftioiyip fide ér rei necefli-‘;?f'fi'''tiata:nelt;pex bis quae reliqua in animalibus mox dicéda erun t qu idpiaauferentes. Mulcü longeip plus g cordi,iecori detulerunt antiqui atuTpices,caput extoiçi in eo confticuentes,éreius notas omnes ad f u turamfortunâdiligentiusobTeruantes.Platoetiâ excepta iracundia,affeclionüa!iai52omniijnoftrai|ifede ineoconihtu ta, multas ér graues quæ in exto illo fiunt labes ut nos credimus contcplatus eft:pro quaruni multipliciciiracióeutaliquanaturx gratia idê referrer, medicinæ Te miTcuit: ér exdiuerTis animalibus diner

»l/RTocAMW* Lufciofi.

Nufcitiofl»

foofo3ö'nufciciofos(nifiinfexcocorruptanurciciofiuoxfit)appellauerunt.Non fiint de humanioculi uitio poceadcancK]uismedicisdecreca,alrjsaIicerdeeocenfencibti8.Qi^iineciaGaleniisipfeiiidiff;n!£ione eius à feipfo diiridet:Ny dalopas primü in diffinitionibus dicens main 0* affedionê oculoi^ elTe, cuius manifefta cauLa nonficiacciderecpeo malo affeffis.ne per die uidere pofTint.nodïe aurpoflinrmec ultra hxcaliud ad-Mic.In Ifagoge fua deinde nydlalopas eos dici teftaf ,qui per dié minus, occidéte fole amplius.p nodié po *“®?’°.®™}f*rocuideât:autc5trà,perdiê patjt.uefpereaücö'nocflunihiLQuafi ucroç^ modo nydlalopes di cant.bifariâlp id malû fiat,O' fint qui in luce diei pai^ Temper iiideâc,in no die aSt O' tenebris uideat: aut cotta,non uideant-Celfuslib. vi.ad eos id main cötraxit,quiinterdiu Tatis, nodlu nihil cernunt.Paulus Aegine d^ ær^”' 3.^'n’ credendü eft.Nydlalopas dici ait quoties accidcrit, ut interdiu uideat homo, occidente deiMeTole minus, nodlu poftremo nihil. PliniusO'ex ueteribuspleri^altj modonodlurnascaecitudines, °’‘'^“®5’^”’'’’’PP^Ï'5t “tro(ymodooailornimbecilli«têhaiicfignifîcâte8.1i)recôfultietia,quoij« m noc teftimoio fides paruifacieda omnino non eft,nyclalopa dient hominc,qui ne^ matutino tempore Widet,ne^uefpertino.utriiqïgcnus iScipfi cöplexi: eum fciliccthomincqni interdiu uideat,nodlu aütnó ui-deat:0’ en qui interdiu paijiaut nihil uideat, ueTpere ant O' nodlu Tatis uideat:Id enim nobis intellexifle ui-detuur.dicentes neep matutino neepuefpertino tépore uidentesmifi enim fic locus iHe intelligatur,caecü nó nylt;talopa deTcripTifTe u idebuntur.Eft au t locus de ædilitio edidlo.Nobis ex his quæ obfetuauimus inclinât auimus,unaappellatione in Graecis nydtalopis,in Lacinis uero luTcioTi utroqj modo main id fignificarixtfi nominis ratio eos tantii indicate uidetur.qui per dié paß: aut nihil, nodtu au té O' in tenebris Tatis O' certe ui dent.Et praeter hæc in iecorü medicina illud animaduertendn,non legi in omnibus Graecis, prodeffe apri ie-cur Terpentiü morfibus i^ liftaiuv quod eft uolucrn,Ted eft in quibus una tantn mutata litera KTitüv.qd qua-drupedü fignificat, certiore q in uolucribus TenTu,quibus non eft natura mordete : ideotp nos pro uolucri-husquadrupèdes uertimus.Qiiamcp in arcedo ex rabidi canis morTu metu aqu æ Diofcorides Tf^tifi/Kemloi uo itfi^vKtcJl^ «t,maluimus prgcautionc g aliter dicere,nominis rationê,O'in hoc ipTo Tcripcore eius uTum Tecuti:qui quo loco de uenenisagit, TtfitfiiMM id eft praccau tionê appellat,qua uti homines decet, ne decepti aut incauti ueneno aliquo pereant:Qiialis ea eft, cum iubet in iieneni TuTpicione praefumi aliquid,ruta uerbi caufa, na-poriiTemë,iiiglandesnuces0'caricas:pluratpa!ia. Sic enim fore,ne poffitnocere hominiuenenü.Exqptx-cautionisgenereO hoc eft,quod iubet DioTcorides cötra mccü aquae adalligatü brachio inalutacaninum, eiusqui in rabie momorderit canis,dentêgeftari:Sic enim fieri,ne incidat in aqux metü,quc ex rabidi cani« morTuletalis poft aliquod tempus affetftioxaritur.Praecautione enim metus aquae, non rabidi canis impetus,ut nos credimus,hic Tcriptor intelligitluum tarnen relinquatur legencibus indicium.

De Ma,

-ocr page 230-

191



DIOSCORIDIS,

n^( Kitf^î-a œ^vos tAaep». ƒ Aa. De Maris celui genîtali. XXXIX» ’^ x ^^^^'’'°‘’'^^“^’“ ‘^‘^°'^^ EdœonLRomani genitaledicût.J SuC' wSs/jApo/jjr^guTf £;\;fAvw/jæK currit uiperaç» morfibustritû eu uino X^ëo-z èoH^ë. potû maris cerui genitale.



C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Ertiuslibro vi.rem^iu hoe Paulus Aegineta docuit;ficcari enim prius, turn teri, fic^cum uino bibi genitale id ceroi iuffit.additç mifceri remedqs,qu3e ad uiperarum morfus componUntur.

Tii^l üv'jxapovup* Kîtÿ. trAÊ^

Nu^tç ovu/j KasVTiç ij -Tpfltmç £7ri H/xt



çaç ‘(KWaq 7rÂK0oç KoxA(?S/w/j j^usî/jJ-so^'sv'q tTTiAN'nj’/Kouç ù3i^Â{ij. tAotico’^ iJ)Vjx6iV7iQ^oi^(xJ^xçiS^lt;x(po^lt;r/fj, u^-7rAaa8'€V7i(’ 9, x^Mt'i^^aÇ 6^«7reu»o'/.

n^iA’zrw/Jovuxw/i. Kê(p. a-\J'', IQ 'F ôWyS/j ovuj^tç Ka£V7iÇj âAMTrîKÎ-


DeAfinicapraçî'qpungulis. Ca. XL* Nychas LRomâi ungues dicûtJ Ferunt comitialibus prodeffe in cineré cremati,8lt; aliqt diebuspo ti cochleariS duo^z pódere afin*' ni ungues. Idc ctematoçi cinis oleo mace'



«ç KaJajgio^iVo/ tn/v o^ij ô^aTrevouo*/.


ratus,ftrumas 8C gniSes il liais fanat. Q' prinaçi uero ungulaçi cinis,defluuio cap| li qd alopecia dicut,ex aceto mud’ medef»


INTERPRES, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DEfîderabunt non fine caofa,fruftra tarnen legcntcs.quo humore dilucus afînînx ungulx cinis cowi cialibus bibendus fit: ni hil cnim aliud in fenptore hoc legitur, «y nos ex aids fenptoribus nihil hab«' mus quod in ea re moncamus ludicioid medicorüfertiabitur,qiii maloiUinoxios humoresomn«* üuabunc.quale in primis uinum eft,

n^iAj;(I(amp;6gt;/gt;?»inro/i, Ktep. crAr'. De EquorS lichenibus. Cap. XLI. tix^t^ 't'iarop, iieri Si ivAot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ichenas L Romani pariter Græcis liehe'

£3TirVaqgt;4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KaT’*è7r/r§«iï!HjUlt;^7tTv7iM/xt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nesdicüt.J Tradunf comitialibus retne-

vo( £7r( vlQyóvcccn amp;nbsp;êtti raZs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dio effe triti 8C in aceto poti equoçtheh^

«7rAa7ç.7P64VTO5Ae9lt; ^iVo-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes.CalIihifuntinequo^tgenibusS^f^'

|ouç,ui5\A«|(aç'iso5o««Tj^^«Âiuiiv. piaungulas,inflexu eaçepartiû durati.

* INTERPRES.

L:ebenes. Z*^ '^ei® “idom ér afpredo oraccis lichen eft, Latini impetiginem id malum dixerûexius natura eft.d“®^ *tc»»A’, V nbsp;nbsp;nbsp;uiamexfalfa pituitaflaua^bilc fit,utqualesex fidilibuscruftuofæfquamædecidunt,cumfa!rug®

^^-^ ineisaliquandiu fueric.ficex hominis cute fquamulxetia décidant. Hxcum diutiusin cutehxl«f''‘» caHofam contrahunt duritiem.ü' ab harum fimilitudine in genibus amp;nbsp;unguibus equorum exerefeentesca* loslichenas orxeidixerunnquibusad medicina ufa eft antiquitas.Meminiteaijj Plinius lib.xxvin. cap* meminit ö* Paulus Aegineta,qul prater g comitialibus omniS oenenatoijj morfibus mederi etia ait-Fad* eft in equis id uitium obferuarc. Plinius adnatüin his equi partibus os effe dixic:Hic nö magis os,g quo “‘’' luerit aliquis nomine appellarc.Non eflê autem os indicat quod hic ait,wTi7ïAwAlt;V«w,quod eft in callii dura» tos:fieri'4K5lt;T’ iiriyiKiflii) non)y(T\’7r(}f«{)àù.Nihilenimhocfignificac:illudautem«v75z»«^lt;7f?i»,quodeftn«' lt;ftcre,in flexu genu amp;nbsp;unguis fieri ûquot; durari ait.

n^i Ka-rfu^uxTOiU. Kt^. o-ak. DeVeteçicalceamentorûcorio. Cap. XLA» a'' jè à7f '^^ KaT^u.aaTwp tt«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Attym ata LRom ani corm ex uetere cal

Awa (AejMala j KiKaupSb/a 1(96] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceamento dicunt. JCremantur ueteres

Afa K.a]a7rAaöjo/.ctva,7Tu^!K.au- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;calceamentorü folexttritus^ cinis,am^

fa w) -^aJ/'/xMalajH)) rcè d^uTP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buftis,intertriginibus, 8C ex calceispe'

S^MOTM/j 0A'(UM«ï“j ^^«Trw^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum attritibus utililTime illinitur.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. J

STccat cremati corij cinis,ideo'q? exulcetationibus medetur : in quem ufum non fatis integro few“ hic iubet: Defiderat enim ex q liquore aut unguine illinendns fit. Barbarus ex lini oleo fieri id ait,en» men in feriptore hoc quod hadenus legerim, nihil huiufmodi inueniatur. Nos illud moncnius.no«■' fe herbari),^ eins qui medicä materia tantü doceat.ufum eius docerc. Priuatim enim à medicis inftituéau* ÉT tradadoshic eft-ideoep non effe certam eiusrei difciplina.fed oportere medicum his u ti, ïz in ufu eaad» derequxutilioraiiraptioraforeilleconieceric.




n^t AXm-P^iJ^aip. Kilt;5gt;. lt;r,ij.'.

AEtt'?’§;'tPî(5û:Va%(damp;i{a-(« ^ ïTriTvôecraf îvfl^^f, r’7ç tj * m'?^ tTHyfxa.cri èoH^ova^tt






De Gallinaceis. Cap, XLIII. . LedoridasLRomani gallinaceos dicuiuJ Succurrunt ferpentiû morfibus difleaæj SCita uttepebunt impofitæ gallinaceoru carnesîcrebro tn Ôifubmde mutâdpwnt.

Datuiî


-ocr page 231-

LIBER IL

155

a^ïïyM^ixA«aXtX'!®5i(/'o';. Kitp.a-fxi-OAîÉrKt^xnÀoçaù'^ c^ 7ró|U.a2 Qni^toJ^nAVUi lt;r^p oïviaJ^ïJ^i'q.^ ràç SK /xluiiy/oi^ «(/xojçayiai’ êTvéj^-J. T 9 a^iW i' ^ rx c^-^f^VIftKlUiVop TH KOA/fX K^aT’^i^tÇ . amp;7Plt;JV ^ópSuop Si ^ ToS^ ‘i-^vcna‘1 ^k^3 ip,x^fJ.ó ïftaifJ.X^^IMll’^'KQOp(Xir’ o'ivo^ TTIVÓ/JAVOP' L (j j^^uAió^ ? vóayatto^/xaA/S’« J^tj^o'^iTri KfZ««^ XX^Ip CpXUAOTKTU/J, O £7ri '?^20' ^.^^(ppT^^'^'ip^^p^'Tiâq cru^xc^iiQ.J 0 J^ T^■!rx\cU,^pi\igt;lt;.T^\jovap,lt;{^iJ^ó’) Tt^oS ttx^X^'np KOiXîaç. y^iAoVrai? J^ rx lt;^tp^ S^^xyTiu,ê)xWamp;pxAxlt;i. Xy^ K.aTap|«'|-oW Ta(5 £4^/;^tT« vS^XT@^ ^iSXIU }i.'.K.XTX' 7077«!? ii^ KOWAOÖ» y', ißiS^aT} Si TTXp c/^--cuA^ix^p. imi c?t c-uo^ouj-, itjx/xêïtJU Squot;«-Aa3Ji^, H Aiuo]ûjçiv. K k.vïko7.k tpAmtvÓ^iov, a^aÄ '^ixf^üip.ou. y'\oi^S^lt;i.fJ-i^lt;x.p^ «^o^l JÏ ^u^rZ^ \53V/o(Ç. xcamp;/xx^ip-amp;-^' ^^ÂMli^. ip.-!r]iS^/xa,To\ipSjJ3i^ so/J^ix.^1^' L H ƒ £ koA« rvirap rx^f^^i^Sa'a H^ ^h jew^dcra Tt/wS, t7r( raZç UT^n-aü^^TscT;

Ta.'(5a7e ;pa^ua:tt n.ivaTt^i^p^óa'op y. Aau ^OU/ipSpi, S3H9nU:{ lt;^IJ x^isop JiSHO'l yo(^ ^ x;^^« T^ H.ïv(^rijj. tf § Jlt TÇifX/XX 7?l§p Ç^i'i'ÜpiXiXX uf'«î»Ç^(h^ôVCM.

Datur amp;nbsp;M potionc cum uino contra uencnato-rum morfusgallinaceorum ccrebrS. Compefeit idem ex cerebri membranis erumpentë fan gui-né.Quæ^ in interiore parte uentriculi maris gai linacei corneis ramétis fimilis mébranahæret, ôC quæ in codura eiusdetrada abneitur, ficcata pri mum,mox trita,cibum in ftomacho no continen tibus,c5 uino utiliter bibif.

*

Gallon uero in fenedute ad purgandâ aluum da tun In quem ufum oportet exemptis interaneis omnibus pro his falem indere: confutume^ gallîî in aquae fextarqs uiginti, ufqj du ad heminas tres decrefcat,coquere.Poft quod tepusdaturbiben» dum totu fub dio antea refrigeratu. Quida coda rae eius adqciunt marina brairicam,aut mercuri-alem herbam, aut cnicum,aut polypodium quæ filicula eft.Trahit hoc ius craiTa, cruda,glurinofa amp;nbsp;nigra. Vtile idem diutinis febribus,fufpirqs,ar ticulo9f doloribus,amp;ftomachi inflamationibus. LEorundem in fenedute galloze uctriculus fale inueteratus,ÓC in umbra ficcatus,pondéré trium uncia^ fumptus,præfenti remedio eft contra ni-mias purgationes,quæ àdeqeientibus aluum me dicamentis fiunt:quamprimum enim purgatio-neseasfiftitun quemufum terendus eft. Si cum aqua bibendns. J

INTERPRE S.

LIbet hoc loco exclamare.non quod inuétoOfiridc Aegyptus quondam exclamabat, inuenimusjpta mur,fedquod Plinius amp;nbsp;ex antiquioribus pleri^alq lamentaci funt, nullibi minus q pro uita diligen-tem hominem.nee alicubi negligêtiores q pro fuæ gétis falute principes efle.qui dum aut quaeftuo-fioresexercent artes,aut in maiorefortuna uoluptatibus ïZ ocio languent,inutiliter fibi caetera perire pati-untur.Nec pro bonis artibus earumep profefforibus id fairem ague quod Plato in legibus fuis cauic, ne cui nouum in populo carmen ederc licerct.quod non à fapientioribus in ciuitate probatum antea fuiffet.Intel* ligebacenimfapientilïimusuir.quâtum uitaeô* moribus officerec.quodnonanteàfapicntibus probatû, recepcüäuulgofuiiret:0' ^difficile emédationé haberct.quod logiorc ufu placerc lâ incoepiiret:parü^foe-.licitcrhuiufcemodialiqdin populo tenrari,quifamxferuiens,incptus ut Flaccus ait, nomina magisqrcs ^ y’^dmirat: ü*«! conuellendaaliorüqui fibi femel placueruntdigniracc0'xftimatione,folainuidiamcogitat.

Qyod nobis in toto hoc opère cuenturü iampridë fentimus.Non ideo tarnen ceffabimus.nec à cófi lio labo* re^ uocnoftroremorabicurnosquicuntpeius in populo fueritfenfus.-nec pigebic pro ueritate,queab alqs päf'P/^wte édita in Diofcoride fuerunt,fuis locis fignare.-in quo generc illud efi.quod à nobis hoc capite relidü tuirhaud fanëquiaignorarcmus quid quanturp Diofcoridi illic peni(Tït. fed ut certius intelligercnc legcntcs.qfecura huius fcriptoris interpretatione egteri ufi funt; qui aut nö deprehcnderint,qu3tum fibi in gaUinaccis fuis deefiet: aut fi deprehcderint,q inepte earn iadlurâ diffimulauerint, eStinuato fermonis du* du tradentes.quæ decurrata nô poterant integru m corpus oftendere. Locus eft non procul à medio capite poft hiftoriâô' medicina membranæ illius quæ ex interiore parte gallinaceoi? ucntriculis exemptilis hg ret,cornu ramétis fimilis: A' qua ftatim trâslato ad efculêtum gallinaccoijt ius fermone,ut palTim excepta uno in cundis Grxcis legitur.Diofcoridcsait:» A t TruMuiSv iKiKrfvivufÂlAo'ri^c, non aliter q fiquis cogitata inter iuniorcs amp;nbsp;fenioresomnium hominum diuifionc, relida totius numeri CZ generis altéra parte, infer* retifeniorumautcmcZc.quo fermonis dudualiquisimprudcterufus.defideriumalterius partis merito au dientibusrelinquit.ld ipfum ôquot; nos in ea parte paffifumusdegentescp g A t^ ïrgtAociwy i^urfv SvtnM/n-itiamp;c. neceiTariodefîderauimusquidnamdaretur.ArticuIusenimprxpofitiuus illeimafculinigeneris/ubftantiâ aliquâexigcbat.Atcxhisquçfequebantur.ratiocinaricam ^zeorjeere facile crat.Fatemur id quidê,non ta* menlegentisratiqcinatioô'côiedura integrumfcrmonêfaciebat.Gôiundio deinde ilIaÀquamGrçcoiÿ S™?’5*^j docent in fermonefemper poftponi.^Z aliâ prxpofitioné/xiv femg fequiraudiarip A, oportere al-tera iHâ uw prfCelTilTe.incegritatiloci huius deelïe aliquid oftédebat.Qumetiâ cû de gallis in fenedute codé hoclocoagerctur.de iunioribusegiffe antea Diofeoridé uerifimile eracEasipob caufas uitium illic fentien-tc*. non parue laborc inuenimus,qux illic librariorum incuria perierunt : fucrunt^ nobis m earcauxi-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r lio,

-ocr page 232-

194 D I 0 S C 0 R I D I J,

îio, antiqnusprimû Diofcorides amp;nbsp;is precipuequi Longobardis literis fcripttis apud nos eft.in quo iierf ö' intégra ledlionis ueftigia muka funt.In eo fiquidê à defcripta interiore uentriculi mébrana illa, lise ftatiia leguncur, barbare quidé,ut erat eoijj tcmpoi^fortuna.fed quod ad rem noftram pertineat otiliterdufceUu minoris.æftuationcs ftomachi mitefeit fimplicitercoporitus. lufcdkim maions uentremollit érc. Accelï# huic deinde Serapion,cadt his licet non rjfdc uerbisdicens: lus uero puHoij^galliiiaw folû acceptü confers propric ad rec^ificadam côplexionem corpotjj çgrotantium.fed maxime habenciü inflâmationé in ftoma' ebo-Sed iusgalli decrepitbadminifbatad laxâdûuêtrêô'c. Nôdefuitpoftremo qui nobis in angukofeinp adfuitantiquifiimusi^probatilTims fideiquouti licuit codex, inquoineundem fenfum lise leguntur. iyb0(w^A0XT|Uiv »ó,tr«i£«f uXM5'X JHAiitki iTrmfMut yxfiv ÇKuMniTuv ,i{g^ ïn'i^^ ^^(^«^(if mftv/^uv Muf nwK^nl' Quoßi hit fenfus eft.-Daturtpefculctn iiis pulluli quidé ( fic enim luniorc nüc in gallinaceisdicimus.) ad eme danda in hoie téperaméti fui uicia,(Sr in ardoribus ftomachi fimpliciter confedlü.Qiia omnia ueluti telhii didla code ferunrur;Indicantcp.fi reftituatur eo loco id mëbrum, omnia huic fcriptori Integra fore.res.fen mo,fenfus amp;nbsp;medicina.Nos ob earn qua diximus caufam locum nö inftaurauimus; fed poterunt uolentcJ excömentationibus his noftris id fibi prgftare.Oblêfiiauimus praeterea ut in Grscis deeft quod pauloantc diximus, ficin antiquioribus Latinisnölegi,quod inextremo capitein GrscislegitiEorundèin feneduk gallinaceo^.uérriculusfcilicet.Érufcpad finêcapitis.Nihilenim JuMufeemodi Serapion habet,nihil antique jnterpretatio.nihil poftremo probatiHimus mihi codex. Fadium ideo eft ut fufpiccmur accreuiffe earn P^ ofcoridi partê.Nö tarnen eaexpungimus,fed medicos monemus,adeamrêiudiciûvcfurâlt;5fuâafFerre;ii3 pter h ge alienus etia Dioffermonis in ea re du dl’ nobis uidef.Nö omittem’ó'illud.uideri nobisfextanoru CZ heminaqe numéros,^ hoc capice docétur,pro rei necefOrate maiores: uiting in eorum notis force dH'

■n^r Ga^. Kï^i. a‘/j.s\

^---OjJ'PKTTa.Aü/jT^Ol^/JMT^OP'n!) U ■ lo^Hru. ^ 737 «TraZou 1® ctkAh-^óp.HJ^XéKuSa^ aiT^ifj^crlp.)! Ti^oç otpS’aZ^xw/j Trt^djxPcwîaç. cnrfhflipza crijv K^aaia ly potPirw, Ti^oç n rag t^c J'«a'n'A(O|UtpA47Acovaq w) K-ovJ^uAoi/tar«, tzou fJ.l\l2.ÓlTCil, (W.tT(x|oü5 Jè H KHK.rJ'oÇ THCOWkQçi-' crajG Ê^wGfpra ’!sKa'in.oi'\'a.p,amp;Ka.^\''X'J'TÙ)}

n^i AÄ/aS T üoov. Ktep. cp-y’»

^ ■ ^o' 9 Xf\'Kopair li/kcpop 4^x1* ®‘^* B nbsp;nbsp;nbsp;TrAa-ïf^ '^»(n’5OrxuM«2o9-J/;t7r’

R nbsp;nbsp;nbsp;(xp^aX/JMp if'Xiyp.MVoVTcgt;ip, KaJa

' * quot;nbsp;Hau/xaraTtouK. ta tpAuKTCMVoïïfÓS

DeOuo, Cap, XLIIII.

^a jgHu.a£7r(j(5/üamp;£|U. -Tr^cerwTra n aVOT/xau-Ta TK^G. Sui«Kd?^i(AtaJ'£^|^.’(Ua2;to/At/u/j auv AÆwwrw 1{J1 ? M^TtjTfu^öt/Ja.vo/j. epAty-/xovaS 71 oepflaA/T 7r§aüv(J^(üj4vaAK(p6£V px^vi 7°$ aurSjocO/v« ly oïvy ty /aÏAit^s, w^ov q ^otps iip,amp;.ip.o^^^óiif^ü‘iJ^Hrfj.ao-i SoaGf. âxjoxA/açov 7 7150s Kustus JVr^touSjyy lAKucr/Wiip^ ly 1«X^ o'jUoui’ ’^axt/«? amp;ÇTK§/lt;xç, ty a(i/Lka.r avararaç, gt;y Karaj^as, ty Gw^âkoç 5^p.«2;o'/xoVi5 a5,u.o^4

On LRomani ouum dicunt. J N«^ lendo magis eft molle gforbikouS? 1 mollit rurfus quod du% 8C igne du' _ ratufucrit. Vtileoculoçe doloribus, additis rofaceo amp;nbsp;croco, toftu oui luteum c^' Vcilcitidem cumfertulacampana fedis inA^' mationibus St condylomatis.Eftur idem cunj uua quam rhum diximusautgalla frixum,®* hftendam aluum • Poteft idem per fc coa*” fumptum. Quod uero candidum in ouofft crudum,réfrigérât,gIutinat,óC oculorum inßj mationesadmotum Ienit.In ambuftisexetod puftulas prohiber, fiquaprimS eoinungaH“ Non aduritur fole facies eoinunda.Compf' feit in oculos deftillationes,glutini modoftort ti addito thure impofitu. C^in etiam oculoÿ inflamatioes lenit lana exceptü,tum admixUS rofaceo, uinoq^ ÓCmelle impofitü.CrudufoU' tra hpm orroidis morfus forbetur. Sorbet itw^ exiguo calore tepens contra ueflïcæeroiiorS, renß^ exulcerationes,fauciû feabritie 5C afp^ ntatc,fanguinis excreationes,à capiteinfub' iedas partes ôCinpedus deftillationes.

IN TERPRES,

OuaPytha gorx.

,(w«/xo; P/' thagorf.

x^^Vod iubebatquondâ Samius fapicns,qui fapientiæreligionéfapienter c5iunxerat, nvel/AUïiT'X*^^“’ 4 linnotiffimo truiliilimofabplegumineapofteriobusexcepcii, credicumq! abftinédühominiabto legumine efre,fapientiorê ex ouorü natura in difeiplina eius rationé habebat:quâ ille côteplaw’» fandlam^ô' inuiolabilê fibi prefettimip in animalibusefïè cupiés,ut ab omnium animalium camibosa»' ftinentiâ preceperae.quoniâ in illis aliquando uiueret quod in homine optimü fuerat,à rationalibus perf? noie ad bru ta translatum: necui liceret ouis in cibo Uti, pariter amp;nbsp;eade racione iulTit.nô minus in principle animalis eiusqjfemine,qinabfoluco iamanimali nature noceriarbicratus-parq;hominiforefeelus,inau^ autauis ouopcccaflfe.Eratlp fibi O'difcipulis fuis quotidianummeminiireia(flarelßubi(5’mTiKi/«(“«‘'{‘^* lt;»,Ki?)«A«rTiT0K»wv.qdeft;nödfferrecomcdiireoua,etparet5capita:par(]pinutro^piaculnetfcelusboi« J Fuit hoc hois placitü.decretacpfemel animates noflrai5J/^4Tt^(4i'gt;;w»'^.qua nue animaru trafipigratione allot ^ exêplo dicamus,nö oino abfurde O' hoc ßeipiebaf. Nâ qd ad natura ptinec,ultra phneipiugnatioklZ aliqd ouüin fe habet.mediülpinter animal gddaO* nö animal c.-nö aliter q O' inter uitiû amp;nbsp;uheatékKOi^ tàquot; ignorâtia ,pfeâ:Hs:q gtum ab altero excremo difceffit,tâtum ad alcetii acceiIit,Et qm lateret in »‘’’’^

-ocr page 233-

LIEER IL

19?

cuis incœptum lam animal, ideo ex cômuni illo abftinctix à carnibus praecepto hoc etiam præcipiebacur. Vocabancq^ PythagoriciK74uounotiffimileguminis appellarione nô legumen fed ouum. ^ quafiMHirit,id eft toetura animalis effet.û'cöceptumeius intra feclauderer.Scio fore ucuideâturnMilcisnoftrahæc noua, ^cotraalioqi Græcoçi Latinorü^fcripco^omniûde hacipfarefentétias;fed nihil finxiflê nosaliquis crc-^^S®* *” nouare gaudeatex antiquiffimis fcripcoribusnouâ dus præcepti caufam ô’interprecationé au* J ,5*9^3faÂumquôdam eciâeft.ucpurgadispiaculis.kiftracionibusqj,0110152 quocidianus effet ufus.lu poctis uocarêtunû' in Bacchi orgqs aliorûcgdeof}! facrificrjs, ubi pro homine folucdum ali quid deo effet,adfiiberêtur.Omittimusqup in Orphicis ô* Bacchi orgrjs in hac ipfa re obferuata ab antiquis traduutr; Id folu_ex eisrepetemus.ideo religion! oua inferuiffe, amp;nbsp;in tâto honore cundlisgctibus fuiffe, q* Çapieteomni miido tôt animaliû naturas ô* gna.nullü feréeft in quo nô ex ouo fpeciesaliqua nafeatur. V0 lucres paffim ouumgignüt, Aquatilia in mari peneinfînita. In terreftribus lacertæ.In ambiguis amp;nbsp;quibua jn terra æque qin aqua uirftuseft.crocodili.In bipedibusaues.In carenribuspedibusangues. In multipcdi* Busattelabbtiz nelongiores fimus.in pluribus generibus alqs plura alla. Ob qug totâ refene naturâ crédita ruetuntiCrin religionead placâdaexorâdafpnumina gratiorem habere poteftaeê. Quæ licet modo ftudija inutilia Cinq nec ea nouiffe aiiquod operæpretiû homini fît, honeftioré tamé caufam habet O’ laborê.q uquisadganeaqugfîerit O’ preceperit.-Loga quibusfacies ouis erit,illa memeto Vt fucci melioris.ô' ut ma gisalba rotundis Poneremâqjmaré cohibent callofa uitellü, tam difficili in eisfapofÿ 0'fexus difcrimine,uc nihil gulæproceribusæqueincertû fit,O’ Columella lib.ix. cap. v.dixerit:Cumuolet quis gplurimos mares excludi.longiffimaquaeqjO'acutiffima ouafnbijciet:O'rurfusc5fœminas,grotundiffima.Contrà Art itotele^b.vi.de animaliû hiltoria his uerbis de eadë reagitits-/ 5 r« t^/AixKfx ^ «J»« ■^ûm Sn\ii(, rot À yforfu-*«. Ksi) ^_?if^«vï)(i)iTot ij' jS jfv. «ff tv«.Quem locü Gaza uertit: Qug oblonga funt oua amp;nbsp;faftigio cacu mina-edunt: qugaût rotundiora funt. O’ parte fui acutiore obtufa orbiculum habent, maré gignunt. ^ ^_'?®*ï’”^'-^’'3gi'aui8autor AriftotelesiColumellatnuillaticapaftionécxquotidianaobferuatiôe O* ex perictiadocebat. Nec noftrü eft inter ta graues feriptores tâtas côponere,lites. Ob eâ caufam ad Diofeoridé reuern monebim’legêtes,mollis,forbilis,duri^oui diferimina in nutriédo fola facere codî:urâ:quâtucpouo tocturg accefferit, tâtü in nutriedo uirium illi accrefeere. Et hoc eft quod hic ait. magis g forbile nutrire te-nerum ouum:quod nos ex Celfo molle uertimus. Rurfus'ç magis g tenciy fine molle, quod igné duratum rucrit.Et ut tota res certius pateat,forbile hic ouum uocat,quod in coeftura cocepto tâtum calorc uix den-fariiucœperit,û'liquidüadhuc caleat potius g codum fît.Tenerü deinde fîue molle,quod ulceriore codlu-ra denfatum quidê, non tamé duratü penitus fuerit. Dura poftremo fine igneduratû,quod extrema codlu-ra ad earn duritiem peruenerit,ut comanducari amp;nbsp;teri détibus opus fît.In quo ordine primü illud O’ forbile, ab ufu 0 fumendi racione fic appellatum, exiguas aut mediocres in nutriendo uires habet: Secudum mox quod teneröfiue molle duri cöparatione à nobis dieft üeft,ampliorecocftura denfatü,maiores in nutriendo iiiresacquirit.Durüpoftremoquod nosigneduratü etiadiximus,maxime in nutriédo poreftaciseft:0' hic in duotü ufugradus O' quafi cenfus nutriendi ab hoc fcriptore tradituncui addiderunt multa O' certiora po fteriores,medicis notiffmia,O' à nobis ob earn caufam relinquêda ; Quorn pleraqja Graccis omnia repetita m Corollario fuo Barbarusetiam numerauit, qui ut hæc utiliter tradidit, fic nö fatis foeliciter uertit quæ in Diofconde funt.^wiyxA«^« 5 ïr) fw/AetTi^it^ivffiv m^mi^ Kf'TfMréTfv tShr/ör^or dicens: Cü thuris poUine fron tibusperunlt;ftis rheumatifmosreclinat. Ex Plinioenimacceptoreclinadiucrbo.uoluiffeuidetureadê Plinio nö Diofcoridi hoc loco doccre;O de rcclinadis palpebrarü pilis in hoc fcriptore prgcipere,cum(nifi nos fallimur ) non dereclinandis.cöpefcendis.fiï mandis'ue palpebris hoc loco Diofcorides praccipiat.fed de c5 pefcendaomni à fuperiori parte in oculosdeftillatione, quam ob caufam iubetfronti imponi. Qirin etiam rheumatifmi uoxnö pilorum fluxum.fed deftillationêexalia in aliam partem humoris alicuius fignifïcat: neqi in tota Græcorû medicina certius frequentiuscprheumatifmorumuocealiquideft.In caufafutnoscre dimus ) fuit,qua hic uoce u fus eft «vâk^aah^« O' «v«X5Aa«oS uerbum,manifefta indicatione eorum.quae len* tore fuo glutinant,aut naturae fug ui fluentia firmant^ recinent. Verft utuidetnon ob earn caufam ex ouo rum candido fieri«vanjAAK/xx Diofcorides ait. Sed quoniam glutinofo lentorc fronti haereret, ideo fic reme-diuniappellauit.Nos'cphancrationemfécuti.compefcereinoculos deftilJationesglutinimodo fronti addi to thure impofitum diximus. Nee aliud in eo magis nos perfuafît, g participium illud fiV|M«Tz{ó/^«v: quod nifi ad oculoSjO in eos humoris dcftillationem referri non poteft.

Sorbik, Wolle, Durum Ouum.

ƒquot; È '^ ft^lTf'iÏi’rM/j, Kt^. a‘/Jj!^\

Iquot;^ De Cicadis. Gap* XLV.

Ettigas L Romani cicadas dicunt, J Succurruntuefficæ doloribus toftæ SC. in cibo fumptæ cicadæ.

I EtJi^j^ oTTfoi' icr^iopSjJ0i, roilt;i

8 'BJtei n^ nusiu tf.’Kyiu.a.o'i ^0*

■y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES,

idem ijfdem uerbisremediu m O’ Paulus Aegineta docuit.

IIi^l AkjÏ/'u/i. Kt^), c'At(.

KÇ(Alt;’ti'?f3-U|tjuw/;5va(,t/'uCT’ou5! aç (UaXisa raçÎTri 'yttucüH2, w-cpïXW!. L T^ Jé tra^xa à j^t iap Êj^yen. J H Q quot;hvo^n «K^îç Hÿ

De Loeuftis. Cap. XLVI.

ACridas LRomani loeuftas dicunt. J Vs næ anguftqsfeeminarGej prpfertim, fu fitu locuftç pfunt. LNuIIus eft carnis 10 cufta§4 ufus, J Quj in locuftaçe gne afi-r x racos

-ocr page 234-

I5lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

^«X®'^’^quot; * ev©*,ïWr«sAj Ijl tf^j Mylt;xAó' racos afellus 'ue dicif,finc alis craffioribust^ efuf* KuA©-*. -7rgocrq)«T©^. ^xjewOocra repó^ bus reces ficcatac» contra feorpionû morfus cun* ) rf'^a«rKo^TnoJ'it-puqwqjiA^Tr/voAttVHcruvoi- uinoutiliffimebibitur.Vtuntureainciboufep^ lep. x§wvTc« Jé «uTH KaraKo^ç oi i\^ At- fatietatem, qui ad Leptim Africain Lybe« i^' •nfi/iAiêutç. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colunt,

I NTERPRES.

VAriauit admirabili artificio loeuftas natura.Nee facile cft toto orbe nafcetium colores,formas,»^ tus.difcriminaijjalia penéinnumera cömentationis huius noftræ atiguftqscôplecîi.Nec qui h®j' nus id egerunt,totam cxpleffc rem nobis uidétur,neq!immerito:Qu is enim tot primii in codé COio tes facile defcripferic.^quis tam diuerfas corpoqi formas?quis ingrefrus,faltus,uolatiisqjeaq2.Sunt enim A®* uirides.quacnigræ.quacliuétes.quaealiqua parte hunc.aliquaillumcoloremoftcndantiSuntquaeuolai'K’ tàtum.latétem anteacoloremaliquêproferant.Suntquaefimplicibus.quæ pluribus alis uolêt: qu^aüs^ï' rentesßdtent; qugucroçhoc motu priiiatae ingrediantur tantum. Sunt quælongioribus.quæbreuiorib®* crunbus fineer in his pluribus breuioribusfp ; erpaucioribus longioribusijj internodes. Sunt quae cant'’'' qiiaemutæfint.quxperdiem.quaein tenebris tantum audiâtur nelongioresfimus.funtqugnihil hol’quot;' «ri in reruftica noceant.innocentes^à pueris capi fe patiantur.Sunt contra quaepeftem er calamitatéüto' tu omnium totis regionibus afferantjllata^fame antiquosagros deferere fxpenumerogenres eoeg^f'*quot;' C^odmalum unotatumcötrafcorpioncsremediorepêdunc. Vtrpplurafunt in natura genera, ficetüP®' ne infinita ueteribus eanim nomina fuerunc.Nihiltp modo difficilius,g attelabos.parnopas.maftacas, i®® lurides,tetapelyridas,cornopas; amp;nbsp;alia in Grzeis eai^ nomina digito fignari.er dicier hze funt.

Ceneratim excepta afiraco qua er afellum dicunt, ob earn ut nos credimus caufam Diofcoridesdelocuftisegic.Nec priuatimftrangurijs, id eft ueflicx ftü licidio, fed lt;Hvalt;ivf!xit, id eft uring anguftijs mederi ait: quo magis Barbarum demiror, qui ad deleiftationc certas Graecorum er Latinorum in morbis er remedijs uoceg

tantopere ua nauerit.

nlt;^l iiviif'©'^ Kttf. a-fj-s'.

iViÇ'Po^vto/jû^u/xaïsi ilt;.cx.'\oua‘iV ooy'np^yop, r’u'ru H MiÂÎa klt;x.t oAiyofi 7PriZofj5jjH, Ai^ouq ^U ^(Qw 'ffiep 'iso^Tat»

1 N

DeOffifragoanG Cap XLVIL

Hinida LRomani offifragum dicantJ^ uis h^ceftjCuius uentriculus paulatin’“* potu hauftus, uefficae calcules fertur p^'’ urinam peUere.

T E R P R E S.


AVispoftremi interaquilasgencrisofTifraguseft.Notninismanifeftaomnibu» caufa. Lógifli®'' aquila^ cenfu Anftoceles ü* Plinius de eo egerSt, ü* quod facile iiolêtibus inuenifle fit:nihil n^n J alqs diflum à Barbaro in CoroUario fuo repetitü cft. Non parna laboris er pretij mercede qup^^quot; auis hge erit,fi ( quod de ea fertur) ucHicg calculos per urinam peUit.Sed g uerum id fit.non eft teftatu« ofcorides, iropeij«/ quod eft tradier fern id, dices. Sapienterquidemercautein aliorumfidemerfamäf^'^ ciens.qug teftari ipfe non poflet.Cuius morem 0quot; exemplum nos etiam fecuti,nihil ultra citra'ue menW® er fignificationem uocuni eius cradidimus: legentesqj in co /raper«; quod eft narratur er fertur,ferri Ö'”®’ iicrtimus: ne fipr^cipi, ut Barbarusfecit, dixiflèmus.ueterum prgcepto confirmari er proban creda^' quod hic non fua/ed aliorum fide credi tantum uolueric.

KojuXaAoïZ’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Alauda fiue Gakrita auc.

Kt;?. (/mV» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, XLVIII,

KOjuiPaAoq o^vi^ toptOt fît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Orydalon L Romani alaudam fiue galenO®

•^§°P* %o/J *lt;«™ T^lt;i K0ÇU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auem dicunt. J Auicula alauda eft in fum^® tpSq U7^o)^tó w§ T^Tau- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uertice panouum modo apicem habensd^L V®H. 0UT0Ç ejuSuç enTfo^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tofta SC in cibo fumpta, craffioris mteftim» 4“

KoAioKouç ûxfîAê, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;colon Gr^ci dicunt, doloribus medetur,

INTERPRES.

VAriant in alaudgremedijs Larini fcriptores er Gr gei. Paulus Aegineta fimplicircr elixam f dieuJU'^ fimplicirer in aqua tantum ) fumi dm iubet;hic aftam prgcipit;Plinius non aflam tantum funiilt; ' cineremeiusetiam inaqua bibi. Adrjeitqjquodfug gratisteftimonio er experientia confirm®»' nominiprgftarecoreiusfoeminiadalligatum, er reces tepêsijadhucdeuoratumipluraij alia,quglib.xx (apiceni,uolences nouiflè in co poterunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

-ocr page 235-

HlÇÎ KiKtJ^Óv^. Ki^J. CffXV, lÄlJ^OVO^ VlOd^WI^ T^ Îk ^ TI^cS THS vtoûyo7f Haç aS^o^uVHS ^ «Te XHVHi’àvan/x.tc^, ïu^hVcIi^ y; th -yaSJi Ai0ouç • c/^ûj/j j^m Àa-



liber IL


«97


Guv, tva ‘jfmiT^op lÿ ^p ir^op na^'^op, Ti^ô T £7r ilauT cw ^ ytiç y;ƒ uraç ûç J^î^fji.a. J^a MaAtuçHiZa^ou, X^T^ix-j-açê^axraV/ ü T^ajj^KAa), wiANTTfiKouç uifiAHo'iJ^. TPS^a-wç 3 ly TTOWTtAwç amp;7f’K,aJa?H(7'(J(’. Si6ju(rK0 pluc« 0% wç 7^ «/ o'UK.aAii/'tt?, o^ucdTnaç ii' ri (jii^fiouiop, 0 H û:7r’ av'^ J^ rtef^a, ly tj ^ P-HTi^P Ka^TW/l ^ X^quot;^^ fXlTOCpÀÂI'PQ ^i^ôa-atol’iij^o^iMf 'Jfië. «§/xo^(| dï ^ ru Varji^ikoîçiPia^iOjUiljUH.^Tl^û^sa^îuAHS »y ^itôiy.!uiult;j)Atr(W.ovalt;5 • rutAiTÔVfcZra/ lt;J^ KUTOU 0 oi noKo'i fO-wat.r)(^iK0Vi^ MfiX^a-l quot;KiVopA^iP p.i^ vlt;A«î»ç 7rAS0oç lt;nbsp;«.


De Hirundinc. Cap. XLIX, CHelidona L Romani hirüdinemdicüt.J

Diffedis ex prima foetura ante plenilu-nium hirundinum pullis,in uentriculis eorum lapillos inuenies duos ; ex qui-bus uerficolore Si uario altero,'uniformi uero c3-coloreqi altero,priusqterram attingât,in buccu-læ aut cerui aluta inclufis, 8C brachio colloque ad alligatiSjComitialibusproderisîffpiuscjjomnino ad fanitaté reftitues: hirundines ipfæetiam fice-dularum modo in cibo pro medicaméto fumpte, oculorum adiuuant elaritatem. Quin etiam ma-tru pullorum^ in fidili crematoçi cinisex melle ad oculorû daritatem inungitur. Inungitur ÔC in anginiseadem utilitate, Si contra uuæ tonfilla rumcß inflammationes. Inueteratæfale eædem earumq^ pulli,drachmæ pondéré anginiscum aqua potæ opitulantur.


INTER PRE S.

CHelidoniosab hirundinibusquas GrecichelidonasdiCunt.Plinius lapilloseos appellat, qui in carum uentriculisinueniriferuntur:fabulofos(^exiftimat,ô'magicisarcibusin medicinaillatos. Qtiod ma gis credendum in eo facit Paulus Aegineta.qui fexto fui opens libro de fimplicibus bis ages.crema-taiji hirundinum cinere tantum in medicina ucitur.anginisip ©quot;ad oculoi? claritatem ex nielle inungi præ-cipit Recepit tarnen antiquîtas omnis.qiiæ de eis m fcriptore hoe legütur: eamqj ob caufam qualia in Grx cis Latinisijomnibusadhuc leguntur,talia à nobis etiamreddita fuetiltxgtera omnibus eadem funt.

En^^EAicfoivToç. Kief. r^tO^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeEborc. Cap. L. Atifwios Wwi^ |i'v«o7Mt,7^vr S__y Lephanta LRom ani ebur dicunt.J Digi-XiaçKa]a7rAaaamp;£V 0^a7riU(J. △«'- I ' to^t reduuias fanant illita eboris raméta. voAu/jJ^tj^-iJsuTifittiw, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—Verenimilliadftringédinatura SCuis,

INTERPRES.

QVæ nos eboris raméta diximus, Plinius fcobem appe!lauit,eadê fignifïcatione.eirfiramétorum am-pliorqfcobis ambitus fit.Ramcca enim ueceres Latini dixerunt omnia.qugradendo.fecado.incidé ^do'ue ex materia aliqua quafi inutiles reliquiae fuperfunt:Scobem uero priuatim.quae lima aut fer radetricacad5t,Eftlpramêtorum uox cundis hiscommunis.ér quafignisappellatio:illaautem uniusaut alteriusreitatu notaO'rignificatio.DiofcoridesfZvHj^« dixit fcobina,detritum ex eborepulueremindicas. Quamrationemfecutus Plinius lib.xxvm.aitfcobe paronychia tolluntur.Nos communiorem Cr amplio* rem rationê fecuti, ramenta diximus.quocunq; ferraméto detritü ex ebore puluerê fignificates ; fecimusip id autoribus alijs Cræcoiji medicis. Paulus Aegineta no ex décibus tâtum elephantis,quod folum ebur eft, fed ex unguium aliorum^ ofliumrametis remedium hoe conficit.

nt^i AsjaTaAouuoi». Kt^). erv^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defuistalo. Cap. LI,

XT^ayaAi^uo'çK.aiiç Mix?? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A nbsp;nbsp;Stragalon LRomani talum dicut» JCre

S/j £K MtAw@gt;-^HTC« Afti- nbsp;nbsp;nbsp;/\ matus donee ex nigrocandido colore

Klt;^, HsqAi7©gt; Tf^-ti'ç, £^7rvbb nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiat fuillus talus,tu tritus potus(^,cra{fi-

MaTuraç xaAou v^ s^oepouç -^ oris mteftmi quod colon dicunt inflatio X5ov'ou§ 'iamp;TM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nibus: uctuftiséjj tormiuibus medetur.

INTERPRES.

Coli mals Ü* dolor.

NOn omni malo coli mederi cinerem fuilli tali hie feriptor ait. fed ex tribus eins generibus illi tâtum, quod ceflänte nee tranfeunte craflb.Cr qualis peditu efflari folet fpiritu,in eo inceftino fit: habet em pluresidmalücaufas.fit'cyaliquandocumitereiusmembranulas cralTuspituitofusqjhumor fubfe. derirnonung ceiTante nee tranfeunte iliac fpiritu,quale pauloante defcripfimus.Saepe ex ciufdcm incclbni inflamatione.aut ob acres erodétesephumores dolore acrimoniaerofioneqjfua excitâtes. Ex hisfecundum dludgenus i^7rvtuflt;«TW«or,id eft inflationis uocc indicaffe uidetur.

n^ÏEA«$0UK£§«r^. Kiep, ricf.

De Cerui cornu, Cap, LIL r 5 Elaphu

-ocr page 236-

198

DIOSCORIDIS,

EAcc^ou K«5«§ KtKaupJlt/û/j Hg^i m7rXM/jSjJo/J, a^/Ao^'J mvo/ts-VO/J TTÀÎSûÇ J^UOipM^^lOC^ 'la^il} ixinko^dinoig. d^üefiVrS^ocoî^, KQiÄioLKoli^. quot;lüTS^inoï^. KVS'tws ctA^H^xa o'! fxiTQÏ. Tya-yaKcévÔNÇ. ^óiMÜ^ J^ ruve« ^ ? /xiroi vyS'i'^'^ '^^^ quot;^ 7m^@^ «§-fxóKoVT@^. HailTM Jï 99 K-dfx'lVCä X.a,T«. S^\Hamp;i/J ^^ KOirtpilli afxlu} )^UT^Ap TTS-^mTrAacrijSjjljJ} tthA^ aj^^zg ap Aamp;Mo/j '^HTCU. ■KÄUMTM Jé ^ HO.li'fxïa., T'F‘IO^T°P a^/x^j TI^OÇ Toi ^ O(f^lt;X.'\/J.o7g tAKH KgiJ çw^ara. nj^ oAevraç %«-^lt;xT^i^lJ^0{} o'/xKXi}. w/xop Si ^üp-ia.' ïQ-ip, tjTnra (ftcoKa. «.TeZtt^ip Si /HT' c^ouç ngü) SiaKÄÄöfjS/fop, TSlt;x.^nyo^7 yop.lt;i^«.lt;ramp;lt;i.

E-i Laphu ceras LRomani cetuinum cornu Hi' 7' cSt. J GrematS in cineré mox lotuceruicoï ' nu,contra fanguinisexpuitiones pédereco--/chleariu duo^i, cum fpinae quam tragacan^ tham appellant lachryma, utihtcr bibiturtinteftino rö torminibus itidem, cerhacis, fuffufisfelle, S^ uf^j cæ doloribus,Bibitur pari utili täte etia contra feemi narum fludiones,in liquore aliquo ex hls qui malo illi congruant. Crematur ceruinu cornu, crem2di9 modus SC ratio hæc eft t Secatur in frufta cornu,fe' tftumq^ in fidile crudum primo,mox luto circuliW opculo in fornacc cóqcit,urif^ ufepdu albefcat. La-uaf dein cadmiæ motutiliscç hic ciniseft oculoçt de' ftiilatióib’ Si ulcerib’. Détifriciû idc leuigädis dédb^ utile, in que ufum côfricâdieofunt.Serpëtes crud“ fuffitu fugaRCoqf in aceto etiâ cerui cornu,colluûtç decodo illo utiliter molariü detitióe fadi dolores-

ylufiti. j(tgt;flMa

i^iutMxj écifitiHiHf/iîh Scuperc dentes.

INTERPRET.

N On placet quod in extremo capite diAum à nobis Cab alijs eft.collui ceruini cornu decodlo utÜ**^ molariumdetitionefacflosdolorcs.CurenimmolarinmagisgprimoijtCcaninoi^fomniume'’''’’ eadem ex inflammatione doloris cau fa amp;nbsp;ratio eft .• Nec ficcantibus qualis hie cinis eft. fed natiu® unguine molliëtibusremedijs ad adiuuandas in pueris decitiones uti antiquiores pr^ceperunt: qiialiafun! gaUinaceoijt adeps C leporis cerebrum: at in dentibus yinÇiw molares tätum Graeci appellant .• fatemniw quidem, C ab his ■^tfAÇiMu fatfta uox, nihil nifi molarium dentitionem fignificare poteft;cócedimus id fedhacconditione.dumcercius aliquidCadhancremapciusinueniatur. inclinâtenimanimusnobislt; gnificari eauoce aliud in euneftis dentibus malum:nec leuibus argumétis oborta nobis hge fufpicioeft.n® ob eas quas pauloante diximus caufas, fed quonia Galenos ufum ceruini cornu effe ait ad reftringendai» gingiua C eöfirmados dêtes.Qiiod C Paulus Aegineta etia cü de omni cornu lib. vi.agit,his uerbis teftatu® eft : A /L -^ tAetjoiz H^ f^r’ilttv K^tf^ir. tirei -nSibTrKowtt^iiv/MyTKslswi fjo^cut. Qu od eft; cerui aut cornu tritu m no^ maceratü mox circülitum.mobilcs fiftit detesiC pauloante: «va«7rA«(./lf«. id eft humétes C diffluent» gingiuas cöpefcereidê cornu dixerat.Plinius etiâ lib.xxviu.cap.x.dêtes mobiles cofirmare ceruini corf^ cineré tcftaf.dolores'qfeoijtmitigare, fine infricétur fine colluatur.Addiditlpftatim.arbitrariquofdaad nés cofdem ufnsefficacioré crudi cornu farina efte.Cdecifricia utrotpmodo fieri: Quae omnia code pertinent! ut dentibus no detitionibus mederi ceruinfi cornu uideat. Antiqua etiâ Graccoijs lexica yi^fixir/uiir niliilo^ in nominis cöpofitione 4- fs^iMtmt differente,«//xoJI/xir/xk ói/lsvr«» interpretantur.id eft dentium lixinodiâ”' quotidian! affetftione.in qua acerbitate aut aciditate cibi alicuius, praefertim^ nondum maturi poitiiftt*' pent détes, nec alios cibos fine dolore comanducare C coficere poffunt:quod main gens noftta aHigstf’ dîtes appellat.Obferoataà nobis de ceruinocornu in ueteribus hge fuerunt,quae inuidere alijs noluimns.'' forte dubitationis huius noftrae occafioneadiutus maiorc ingenioCdoeftrinaaliquis, certam mali huif* fationê inuenire 8C alijs tradere potuerit.Nos in re nódum fatis deprehenfa.abalioiÿ interpretatione e^ftn fu difcedere noluimus,praefertim in noua uoce,Cqux nefcio an iteijtin toto hoe opere inuenieda fit Nol«; mus illud etiam relinquere.potuiiïe hunc -^o/^^iKop appellate non fimpliciter molariü dentitioiies,fed tot« tantum quos latini priuatim genuinos.Grgei uero proprio nomine Kfantiftu uocStun extrema gingiua P°^ «igefimSferc'omnibusannum, aliquibusueropofteaufcpadoiftogefimumnafcctes.deqoibus Ariftotf les fecu ndo libro de animaliu hiftoria C rjs uerbis egit : pJovreu tA’ 0/ mturxZ«! ^7t Kvifüvn yi/u/fim Qvt ï{ÿtgt;gt;.syi^' ^HpKttt^ T« «x^^/v tTH ivAfiiffn, x^ ywxiÿMiiJi’ m Hÿt^ywxiy. iy$ o/JIchh^vt« i'^ wfait içifxv^ yi/^Çiii it amp;ii 'i^vtv Trxfii^ivrfis aniivec^K^iw$ xvApxfivutrxiTUt- ni A nftßxlyti tiren «ViM* w rj iiiiKia xvxrtiKuaiv 5/ tifxnMfik-fenfuseft:Nafeutur autem homini molares poftremi quosgenuinosuocant.circa uigefimü fere annûmf’ C mulieribus.quinetiä mulieribus odfogcfimo anno nati aliquado funt in extrema gingiua,dolore in ort« afferetes.C praeter mulieres uiris fimilitcr: accidit hoeijs gbus in luuentutegenuini non exiefint:uocantut ilidef autore Ariftotele Kfgt;«rrïftrgenuini q dîtes,fed in molariü genere funt: potuitep Diofcorides forte K«^f genuino» huiufeemodi eruptionesuocare,qug quoniamaiore dolore hoiem torquent,ualidioribu^ö quale ceruini cornu cinis eft,remedijs curari debent.Cunda tarnen excöieifiura noftra C arbitrarialegtn tibus elTe uolumus.

n^i Kct/xTTw/j, Kï^. D-vê'. DeErucisquæînoleribusnafcunt. Ca. LIH. AfjeTTM ot.i ^1 v Aay^m nwa' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ampas LRomani erucas dicut J Qpæ®

^tvc«,-^lt;;\2/o^itvc«lt;ruv£Ao«üj, Ê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ oleribusnafcunferucp,auenenato9iin*'’

a(PHK7’K’oc7ïgt;Troeói\MV£})uA«T B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rqsq iduautmorfuuenenfirchnquunii

Tlt;jv At^oiTcu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutosex oleoinfidsfewf holes feruarelt;

INTERPRET.

Horto»

-ocr page 237-

L I B E R IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I9gt;

HOrtoru m fatorumî]} omnium pedis calamitasip erucæ funt.diij« animaUento ér humido temport autoribus Theophrafto Ér alrjsnafcens.mulciplex hoc malum,ód quod in uitibusér arboribusna» tum.frondem omnem Ér florem erodat.turpiqjfacie depafta arborérelinquac.Nihil in carmine fuo cr ultimo duodecimi libri capite Columella pro horti annona diligentius curauit: Si caeteradefecerint natu rx ÉT artisauxilia.ad fuperftiticem translata rejn qua non ueritus eft autore Democrito docerc, qua: faluo pudore dici amp;nbsp;audiri non poiTunt: fed ut iUe teftatur, tam praefcnti contra hoe malum remedio Ér ope, ut non aliter q cum deeuffa pluit arbore nimbus. Vel teretis mali, uel tedlac cortice glandis, Voluitur ad terra diftortocorporecampe.Qualiaautemeafunt,poteruntuolentesabeoaudire.Nobisenim in fcriptore hoe aliudconfilium eftmecinerucis eiusaliud quod moneamushabemus: qideoin oleribusnafcentes erocas Eruc* éum appellalTe.ut à picearu m aliarumeparborum erucis,qnae ueneni maleficium habent,fepararet.Nofl:ra BruchuSa actas Ér gens totum hoc genus quacunqj forma fit ér ubiciiep narcatur,unaappellationebruChosriominati Cuin tarnen loeuftarum genus quoddam priuatim bruchum Graeci appellent.

n^î K»/S-î5iV'cû/j. nbsp;nbsp;Kicp. erve.

KAvS^i'Aç t’iç aTTuflscT/v iv^iVi ai ^W ? trip’ll. Sç SaXwv ^6 «KoWT’V tC'^yifûVjHj 1° SO/Ml quot;^iJ^Hifal^ 0^0 V lu à^caS Ka655â, T^fitaraS^f^ «T/ÀU ]£ovTgt;s o|»$ J^^ifj.vri'PV. ly tws Sv ttw r3lt;ri KÇïTiJ. iiTO (baTTi/jas A/vw «TfriOicro, ^^7ssa7’i J'ttitnv« TfiKÎAïU. G f^XiVaq iTUna^cri'ouç ttuvaç t^autre« c^ TÎç rftçoîç. tTriuKK'Jç'A lt;rW|U.a. i^^M.i/j.mfxi\oi,^^^«i

n^l BOUTIJHSOU, Ki^l. O^J^^ Saurai A aTfr/SivT) quot;0 “' ^^ Tt^h^î^.d^oç oamp;lt;rca k«v^?lt;-^ap. 0 a/ mTi)0K.xpi.7rcu . d KUTCÜ9î7rÎK.0£r'K/V0U£7rC«4»-

joiyjSt/ou.G^uocûTyif/à tjax-vu^lt;.£vcci,£7rio ja X'^aTfrifev^,chuta,uis ^ avr noiVHjcrhTTfntH', ÊAuwTiitK. fitj^u-tWrittii, o0£V ^tirVi?) c^aj/xa-KOlÇ r-p TÇoÇT« K^K..'udJ\,gt;y AïTÇaÇ,«^ Aj Xnvaçar5/»5 Ot^aMuyir/v.arïîa'ï ^ ifj t/x/xs ta TTtwofi^^uaAaK^KoZq /jjyÇdrM ,ivioi lt;1'^ *^°'i*‘°‘^ '’■«§ gt;^xv^^t^alt;i W) uthjcorriKozij ÊonS'ê'/jyxi^vu/Ævaç av^cPofiij bç oüjx-trip wviwolotç. bi Jt,Tcè .^ô^à av-^~ 6 rouç ÿroÀotç TZi» miowip avraç Stvrltfœj/xa-Kop âv£7§a4ap.

De Cantharidibus bupeftribus 8C picea-rum erucis. Gap. LIIII.

Antharidas LRomani panter Grecis ca a tharides dicunt, JSeruatu optimæ can-B -tharides funt, quæ in frumétacea fege-^*i—«* te Icdx fuerint. Eas in fidile nó picatS coniedas, fidilistp ore puro rarotj^ linteolo colli-gato , fupra feruétis acerrimi aceti uaporê circua-gitothabetoeg illfc inuerfum fidile uRp dû encee tuntü funiculo traiedas fufpéfas reponito.Effica cilTimæ omnifl quæ uariç amp;nbsp;luteis obliquis ein ga lis in pennis funt,logo corpore craffæ, amp;C blattaçt modo obefæ î inutililfimæ côtrà quæ uno colore tantû côfpicuæ erunt. Seruanf eodë modo ÔCbii preftides,quæ cantharidû genus funt. Seruanf SC piceaçt eruc^.Oes hæ fupra feruenté cineré fufpë fo cribro impofitæ, breuiqj tepore halitu caloris Uaporatæ reponûf.Cômunes omibus uiresfunt, exedere, exulcerare, ÔC in fum mû corpu s caloré trahere.Qua ob caufam medicamëtis mifcenf câ-crefeentia, lepras, 8C afperiores impetiginesfanÛ-tibuS. Menfes etiâ trahût pelfulis q molliëdo fmt additæ. Tradiderût aliqui fubeutibus cutë aquis auxiliari catharides, antidotis ad ciendâ urinam fadis additas.Retulerunt pleriqj etiam,potarum cantharidum maleficioaduerfari remedioqj elfe eiufdem animalis alasSCpedes.

INTERPRES.

MVltafuntqnœ fearabeis congeneres catharidas faciunt.fed nihil aque cognationêcorü oftendit, g Scarabei cS uaginisclaufæutriufcpanimalispennacobquafimilitudinêdiminutaàfearabeo,quecantharon tljaridcg» Grxci noininât.appellatione cantharida ilh fimile, fed minore corporis mole animal hoc dixerüt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

pueris etiâ notiflimu;fed quod prafenti Ér infanabili ueneno hominé perimat,quéadmodü inter uenena hic jpfein extremo opéré docebit.Habent uenent par maleficiü bupreftides cSCpiceai}! eruex.Hæ cæteris erucis Émiles ÉT c5generes,difcriméab arbore in qua nafeunf nomine ipfo oftèdunt.pytiocâpa àCracis didæ.Il-Ix boü acerba pedis in eadë gen te à maleficio fuo noméinuenernt. Deferipfit bupreftim Plinius lib. xxx. cap.in.his uerbiscRaijj in Italia animal bupreftis eft, longipedifcarabco fimillimu. Fallit inter herbas boue inaxjme.undeÉr nomen inuenit: deuoratü^ tado felle ita inflâmat,ut rüpat. Noueruntnpne etiârura hoc nialüiUidimusfpnospcremptüaliquando eo ueneno boué.Nonfatis tarnen oftenduntrufticieius animalis forma, diuerfiscpappellatiôibuadiuerfislocisÉr diuerfa forma deferibitur amp;nbsp;appellatur.Copiofi'usintcr uenena de his omnibus iterû agetur.Nunc fatis fit nominum caufam ér rationemreddidilTe.

nlt;^i raAex/xaveh^aç^ Ktep. truf. AAa^avÀçatzJ'oS^ traumas-ESI 9 vuJe^Aa?. -7P(K.iAo/j,^t.aTNV 7r(S^0£V mh K-ûUtcô^. Ùwlt;x.fxtp 7 t;»;’ crH7ÎfiKHV,iAK«^HV,6^^«»

DeSalamandra. Cap. LV.

AlamandranLRomani panter Grccis fala mandrä dicût.Jln lacertaçc céfu Sf genere falamâdra eft,ignauû aîal,colore uario,fal fà crédita no cremari igne. Exedëdi,cale-£ q. faciendi,

-ocr page 238-

too

DIOSCORIDIS,


Skh/j. fxicv^ 9 (rtTrfa/ç yy AtTt^/ka'çwg « Koivâa^/Ç. yy ccTPriö?) ó/Jio/wS. 4'Ao7 J^ yy TJ/Xaç Tatteoquot;« /ast’ È Ac«ou. tfuAao' tmj Jï C1 ^fxl\t7i ^ivm^itO^ara., ÇPtPS/J «)) 7HÇ K.{tfaAHlt;5 «4)«(^Q£VTWV, i’/§ da) asidu '^^a'ip.

I N

faciendi,exulcerandiq^ uires habet î qua ob caufam medicamentis quæ cxcdcdo funt,mifcef, Mifcef S his quf ad lepras confitiunf,no minus q catharides, quibusetiâfimiliterreponi^Depilatfaîamandræci nis ex oleo infl Aus.Serua^ Si in eundé ufum in meP Ie euifcerata,abiedis interaneiSjCapite SCpedibus.

ter PRES.

SVnt nobis amp;nbsp;alqs de falamandra eadem fere' omnia • Quod inter nos non corfuenit unum tantû 6* illic eft,ubi ]egitur.-i-/xoZX ^/^w TooiWKfiiT w«/oi/:qua led'oné illi fecuti, liquefada in oleo falamandradepi' late dixerun t.necmale,id enim participium illud plerunqï fignificar. Nosauté non liquefadta, fed crej matæ cinerem facere id.diximus:in antiquilTimis qfdemiÿ probatiffima: fidei Graecorü codicibus non re«» p«,fed n^éiir« quod eft cremataJegentes Confiirmauitijjnobis earn lecflionem Paulus Aegineta, qui eren»' tx falamandra; cinere tantum ad hos ufus utitur. Verba eius hxcfunt.'maiuixK/lfw À JüeuôwM-zàù Tt{)f«i'‘*'W ftlf^wit üzequod eft.crematx autem falamandra cinerem aliqui mifcent.

njgt;i Aja^vHi?» K«*?» ‘^'''s^

Pa^VN a* ^3o/Jgt;o óAkou ivioi « Av-K^o/J H« ASerr, cru/x^aAaxSamp;tza CirAHV/w.yy ï^TrAaró-^pra ós eflo

DeAraneis, Gap. LVI.

Rachnen L Romani araneum dicuniJ Araneus quem aliqui holcon ÓClycon, id eft lupum appellant, plagellae confd catus,Iinteolo 'ne illitus, mox fronti aut

VHV,'7r§ost6lt;pra^tTü’7rMH K^ora tpot^J^irciiK.a.Q T^fot/'yçur/a^il. P 9 uepoS «5 £7r(^0£/xtv^ amp;i/).a7sH(ri.}i^ atpAtr^LwI« quot;^ 50 Tcè È7r(7roAc«a r t Ajlt;^, isi 9 HJ ÏTi^op d^o^ â^aXVgt;iS,KaJalt;ZKÂ.'a^ov T u^tua Aó'nc'y AtTrfoVjty TTUKVOV.O ZSOJ^TJ £vJVop.£V^ÓS KUT» (Pa, 0 T^iaTTfoMï-Vo/J é^axloV» 7iT^TaÏK«q •j^ioiPouç amp;nbsp;JiaTTiu^v. a-ctU£4h6£/J JV joiP/Vç, wraA^icyg ßoHÄamp;erxw/JÄVo/;.

temporibusimpofitus, tertianarum febrium of' cuitus finit. Sanguine fiftit tela eius im pofita, 3^ ulcerum in fumma cute inflammatioes arcetEft SC alterum aranei genus, quod Candidas, tenues, 8C denfas telas operator.Fertur is in aluta claufuS brachioep adalligatus , quartanis mederi febtP bustSCcum rofaceoelixus,aurium doloribusuö liter inftillari.

I N T E R P R E S.

LOnga eft Plinio,Nic2dro.Ariftoteliq;anima!i3 huius hiftoria:fecit^ id multiplexeius genus, diueri?? in tam exiguo corpore ad uitS amp;nbsp;morte hominü euentus:0' qup artificiofe modo exercent.modoin' fidiofe u biepanimalia hxc agunt. Prima amp;nbsp;maxima omniü in noxios amp;nbsp;innoxios diuifio eft. liosGrï PhalSeia. ^* «f«^r«r.no8 araneos:illosambo phalangia diximus.Rurfiis phalangiorS plura funt genera,priuatini“’ ® ’ antiquioribus Latinis amp;nbsp;Grxcisfuis nominibus appellata. Araneoróicidê, fed pauciora ,qux Diofcorid^’ hoe capitenumerat qui primu Arachnes nomine ufusindicauit,non de omni araneo,fed de innoxiotam® agere,qui in parietibus «ÿ trabibus telas foas ad aliorü infedlorü uenacionê fufpendic. Notilïimus omnib*® hic eft,in uetuftis 0* rimofis parietibus habitans:Hunc holcon amp;nbsp;lycon, id eft lupum uocari hicait.fad’®*’ nos credimusa uenatione amp;nbsp;infidijs eiusappellacionció' quoniam mufcasrapiac,trahat,ö'enecet,ideoligt;J pum amp;nbsp;holcon à trahendo didum fuiffe. Lupos Ariftoteles totum hoc genus etiam appellauit. Qjjodnj multc^oft deinde hic ait;alterum araneigenus cfte,qüod Candidas, tenues ér confertasopereturtelas.n*^ erit difficile obferuânbus deprehendiffe.Ex hoc araneorü genere fadlo emplaftro, frontlij impolÏto.tefU’' nx febris circuitus finiri hicait;Facili cr admirabili.fi euentus fequatur, remedio. Non uidentur poftertor^ id probaffe. Siquidem Paulus Aegineta libro fexto de araneis his agês, omnem huius remedij ueritatem®' fide in hune feriptoré reiecit dicens: Araneü in emplaftrü cmollitü, fronti^ amp;nbsp;temporibus impoficü.tert^' narum febriü circuitus finire teftatum effe Diofeoridé. Qiiodijhic m\lMi^ tv/4/Âixgt;iX)(ewK ait, ille ifAuMfff, ' Splénia, xit.nullo autexiguo inter emplaftrü érlpleniüdifcrimine.HabentemplaftramaniteftâfignificationêSP*^ nia ueroex codé aut non penitusdiuerlbgenereàlienis forma,quéGræcifplenadicunt, in longicudinc®? gis g laticudinê extenfa,fronti plerunlt;jimponütur quafi fafciolæ.ad arcendos dolores,aut in allô que^P'^ ufum:Et hinc Latinis poëtis fpleniatafrons eft : ér quod Martialis ait.fplenia toile legesérc. Nos plaget'” diximusreiracionemér ueterum interpretationem fecuti.

nj)î sau^aç. K££p. «rv]\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Lacerta, Cap, LVII,

Au^aS H Ktepa Ah Alt;{a £7r/Tt0(pra,

o'K,QAo7raçy^a'y^ yy Travra rà

SiU-TtiTTHyoTa. a,g(| JV yy ^üÇ/xH

Ki'aç. yy aK^oxo^ôoi’as. yÿ H a‘^.

^ 9 H-^au^ «^7£0£|U'r?g Toj'ûVTCù;j S^M/aa

c‘if},a'}f‘v'ia/}'!Pii7gt; oAk Jïâva%/û9-£7cra,^

SAuranLRomani lacerta dicunt. JSurculos amp;nbsp;quæcunq^ alia corpori infixa hæret, trahit impofitü Jacertæ cocifum caput.P^ lit idéuerrucas8Cin codé genere formicas

amp; clauos.InditS prçterea dentiü cauislacertæ ^

«TUTl^fcr« a'HO^IOTTÄHKru^ KOUig/^e?.

I N

cur indoicnna eoçe racit. i ota ena ameti« »'» pofita lacerta ex idu fcorpióisfadü dolore le*^

T E R P R E 5,

Vtro?

-ocr page 239-

LIBER IL

£01

At exedendofeps lacerta liaecdiAa cUXtt^ enim.id eft exeft quae ueneno luocontigerit. Lacertae ff» niilêoés defcribunr.præfertim^ in Theriacis fuis Nicander dicens:^^»™ yiiulai itiJ[xylt;)~i!iJ[i)/4Mt ^Kifmaiv «AiJ{lt;x:quod eft; Vitabisü'fepa corpore humilibuslacertis fimilê;dico aüc humiles quas ille wiiAavoZr. id eft per terräferpences,dixit.Fuit hoc illi ab euen tu nomê,quemadmodü à corporis maculofis lineis quas ih tergo habet colore aeris,quod Graeci chalcon dicüc.chalcis fiue chalcidica didla eadë eft. Nos enim eandé rjjajrj* credimiis.fuiffeijp antiqua uerâ eius appellationé chalcidica, quafi æneâ ob earn qua diximus caufam.Cz ex co deinde nomine,cuius rationê non nouifleht omnes ad adiedliuu gentis O' loci nomen translata eius ap-pellacionemfuifte, didlaq;Chalcidica quafiinChalcide Eubceae plurima inueniretur,quodfalfum eft; cum in LybiaOCypro nafci praccipue dicatur, O' inter petras illic uiuere. Fatftii ob id etiä eft,ut in autiquis fcri-ptoribus modo Chaicis modo Chalcidica lacerta inueniatur: eorfitp autoritäre diuerfum non ide creditum hoc animal fuerit.Nobis in hanc partem inclinât animus : habemus^opinionis huius autorem antiquifh* mumNicandri interpretem.Nec eo fecius liberum legentibus arbitrium relinquimus.

tn^irn'^nou. Ktep. lt;rv^\

quot; quot;^ KryKoÇ 'o pSjJ T «Ç tièt/J MyV'^(* OÇ.oJï’vcPlKuÇ, a^OSC^THtJU 7-^ XuiP/û; T^i^ (xav^ovtriaJ^oi^ tu juratT], tsi lt;R K^oitocPijAof’ j^furaZoç.’abo'yt '”'§' TÎ5lt;X^®Z^^°?*^'' tta^ó/xep. (paeft ^ æu ’’«M'/J ^Xi/J quot;^^^p P 7^1 -pui? vttpçouç au» quot;Ta'/p.i^!^,otrof] lt;nbsp;TrXlJ^©'’ fx^T' oivov, o^/mtikJw Tijo^ joi-it.tp^'ia'ici . à.TVOTra.K' r^a.i JÏ lt;ziw i^rwi/j thq Tt^aS'u/xfaç, (paitoi/'jatptj-H/xa^ (UitTcc p^ÎÂirl^ tvivoquot; p^a, Il S-^i J^ax^ ûirt^/xa^ p.i^ vJ^a.TQt PQtuTW JV 0 àv^tforiç.

De terreftri Crocodilo,qucm Græcifdn-gumdicunt Cap. LIX. SCingon LRomani pariter Græcis feingu, terreftrem'uc crocodilû appellant. JAcgy ptius alter,indiens alter feingus eft. Eft ^ tertius qui ad rubrû mare nafeitur. Eft SC quartus,quiin LybiæMauritaniainuenitur.Ter reftris Crocodilus feingus eft,propriû fuumep ge» nus habet. Hic addito nafturcio fale inucteratur: Ferunttç laterû propinquas renibus eius carnes i^ pondéré drachm æ cum uinopotas,Vencris cupi dilates accêderetquædeindepotoeü mellelétis decodo, aut laducæ femine cû aqua, extinguûf» In antidota præterhæcetiâ feingus additur.

INTER PRE s.

Arferrifolitos in Italiâ falfos fua ætate feingos teftis Plinius eft, g longioré de cis hiftoriâlib. xx vin. cap.vni.profecutus.plura etiâ q Diofcoridcs retulit.O’ omnia nunc pariter ignora: quo fît ne ualea-mus oftendere quo padlo additonafturciofale,fcingus ad medicina inueteraret,modo uitinabfits fuerit^hæcantiquahuius capitis leCîio.O' hic uerus Diofeoridis fenfus, in q neeleuiter nec fine caufa haerc mus.Incôcinne emm dicitfale aliquid » lyifJla/xa.i.in nafturcio condiri:cü in alueolis fidtilibusiÿ falgama iSC falfamentaomnia.non in herbis côponantur. Poffunt quidem adieftis herbis hisaut illis condiri, ut Colu» mella præcipitifedin herbis nun g fale condiri aliquid reële dicetur; ideoqjnos nonin,fed cû nafturcio inue-teran O' condirifale diximus:non quia id omnino probemus,fed quoniâ nihil aptius erat ; quo abfurdus O* inutilis fenfus inftauraret: Sufpicamurqj nos decurtatü efle locû,truncilt;ç corporis utrincpaîiquasfuperefTe »eliqui«;Nafturciumi^fragmentü efle partis,in qua hic diccret, aut nafturcio æquales fcingo ad excitandä Veneré uires efle,quod Paulus Aegineta m fcingo ait.'nyft/l«^'o) J[Sv«,My iftdxy ’j(lt; quod eft; Nafturcio fimilem uim habct:autquod Plinius docet.accendere Venerem cum fatyrio Oc. Et quod Plinius fatyriumdixit, hic nafturciudixerit:utrunq;enim ad Venerem ftimulat.praefeitim refpondente in utroqj codé drachme uniua pondere-Quod quale fit,æftimabuntlegêtes.Non omictemus O'illud,quamhiclentemfimplicitcrhocca» pite aic,Paulum Aeginetam paluftrem dicerc.

n^ijf^yjii^r^t^p. Keep. cr^\

Deuermibusterræ. Cap. LX.

Es entera. i. terræ inteftina L Romani

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f’lt;»^''r^aZamp;« £7rmStvIa ,vtuçlt;»p

■ nbsp;nbsp;nbsp;«Tf-KOTraS R0««X.Xv^dt lÿ ^ITCUV^

1 nbsp;nbsp;nbsp;t^nötv)« cJV auv )^w/ü)s^«Z,(ha3'£-

(T'Jçw/trxu^a^^o'^tva 6^«7ttuiJ. rtwi^hStUTa JÏ tZaZa fl ic)(^ôfjSjja. tu? to iv^KtTrSvo/j ovç ^ J^ovTaAy louç ^omSc?. «yi Ji «j aüja Z^a 7riVo7*Sw« trujj yZoxf.

lübricosdicüt.JGlutinâtpræcifosner» uosconcifi SC impofiti terreni uermes, Finiunt qdé tertianas febrestSC cû anferino adipe elixi,auriû uitqs utiiiter inftillâtQuinetiâ cû oleo decodi, dentiü dolores leuât in contrariam auc inftillati.Vrinâ qdê trahût,triti ÔC cû paflb poti.

INTERPRES.

NOnerit difficile terrenorû uermiü natales.forma.naturatjj omnéintuentibus.eorn nominiscaufam in Græcis ratiocinari .• Intra terra enim concipintur, O' intra eâ paulominus g immobiles uiuüt: nec diffimili natura ab his quas in mari natura fecit urticas O' fpongias,amp;: quae alia ueteresGræci com» pofitoexanimaliO' planta nomine,[uiipinK nominauerunr,quçalioiyanimaliûmodoprogredinequeüt,in feipfis autem O' circa feipfos quadantenus mouentur.Teres illa deinde O' pedalis aliquädo eorü longicudo, O'fidigitisin alteram partem exprimantur, non fecus quam exanimaliuminteftinisprogredicscerreftris /iimus, ,inteftinorumiconiamimaginemfaciunt. Lanmuermibus communi appellatione uocacisadie-

Lumbricï uermestet» rem,

^0 tetrx nomine ab alijs uermibus diftinxerunt, Omnem terrx uermium medicinam ad prxcifos tantum

-ocr page 240-

lot D I O S C 0 R I D I S,

tantum nemos Paulus Aegincta contraxit:ncc alias illis aflignauit uires. Cxterj^luribus etia quam Diof» rides morbis mederi eos dixerunt.Priuatim^Serapion in hoc ipfo fer ip tore, uelTicac calculosfrangerecoS teftacus eft.Necnegligendumomnino id uideturmquidem Plinius libroxxx.cap.iiiaitdubent amp;nbsp;uerm^’ terrenos bibi ex uino aut paflb,adcomminuendos calculos.Potuit enim hoc remedium huic fcriptoribot* riorum incuria perriffemifi forcé urlnam trahere eos docens, omnibus urinae anguftrjs O'impedimétispr®' deffe cos inteUigi Diofcorides uoluerit.

n^i * MuoraAxS. Kîcp, crla. yotkAk otv«%(c9-o-cra KS«^] CTTiK^acra, aK.^ lt;^ T0\f ’»(p/OU

ju.U7«A«

De Mure araneo,quc Grxd mygalem dicunt. Cap. LXI. , YgalenLRomani murem araneum dicantJ Proprijs morfibus remedïo eft dilfedus uulneri impoHtus araneus mus.

I N T E R P R E S.

DEfcripferüt ex ueteribus plures araneü murê.præfertimîp Aëcius,qui ideo à Gracis mygakm.f^^'’ exmure ó” muftela nomine.appeUari ait, quoniâ mûris magnitudme, amp;nbsp;eadê iUi caudæ graciln®* amp;nbsp;ricfluslongirudine.reliquoaüt corpore muftelina fpecie fit. Amyntas tarnen anciquilÏimiisörï' corn feriptor ideo mygale uocariait,qgt;adulterino coitu ex mureO* muftela nafeercturiQuod nee ueï)t‘’^^ uerifimile eft:qui enim ad generationécoibunt mus amp;nbsp;muftela? quibus non folü diffimilis penitus natur’' fed quales multxaliæ inter animalia uidencur.natiuæ er exitiales inimicitiaefunt-Mcminit aranei mûris Ni' cander in Theriacisfuis. cæcumipappellauit.homini exicialê.in orbitis rocarü pereuntê. Verficuli eiusfuui-'Tutf^lul n Bfji^Âvlwßiftiu,^ Mr/ty xyh^ctif Mi/^etAcib, ^o^^oïmv wi Svwmyi/a«» K/Accluf : g autêuerü fit,non cranuri’ araneo mure orbitâ currus uolutatione faftâ.er fii earn tranfierit.mori, facile ericfadlo pcriculo cognofi^^f'’ neqj enim id tantü Nicander,fed ex antiquioribus pluresalij teftati funt,qui contra morfum eins terrat^'’! bita,uulneri pro remedioimponiiuflêrunt.Venenatü animal hocefl.fuoqjmorfu nififuccurratur.ô'ho®* nem er feruientes homini quadrupèdesperimit.Diligens ob cam caufam rulbcæer pccuariæ reiautor^ lumellajongius de eolibro vii.cap. x v.egit: quo loco cum multaad iélus ferpentis er noxiorü animaliui^ media docuilTet.de mure araneo hæedixit: exiguisdencibusnonexiguapeftêmoliriïerquaintulitptf’'', tiem.fuo corpore luerc.Nam er animal ipfum merfumoleonccatur.ercumimputruit.conteriturreoij^j dicamine murisaranei morfusli nitur.Numeran tur ab eo prxterea contra malu hoc remedia alia.qusutquot; cientehoc.pocerüt ex eorepeti,er in homme utile habere ufum.Nontacebimus obiter amp;illud,male in P^j cipio capitis eius legi:mus araneus, quê Grgci ammi^lt» appcllatgt;vgt;«AÄo cm legere oportet.Et fi (rKmAi'iî“'’“ câfcytale,uenenataferpêseft,cuiusmeminit Lucanus in ix. Etfcytalefparfis cciâ nücfola pruinis Exuui” pofiturafuas ere.Sed fcytalem Libya tantü fert.muré ueroaraneâ ltalia,plureslt;5toto orbe rcgiôesali«*

n^i'Muu/j. Ksq». tr^S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeMuribus. Cap. LXII.

MYag'r’U(’Ka'r(K/(/''üU(’i3lva- -w nbsp;nbsp;nbsp;«pYasLRomam mures dicuntJ Procopes

%itósvrae, trKojTTtoTrÀK- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to5^inconfefl’oapudomneseft,fcor?gt;®' K.rgt;/çwt})iÀ/^xuç uvlT/^t- \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nü icïibusutiliterimponidiirccïo5indn' üS-aio^toAtryeTj.Bju^ÊV- jL ▼ JLmibusnodrislatctes mures.Toftospff raq Jt oTrfouqu-«» Tra/tPu/jjava^Kjoizvilp tereaeofdem puerisin cibodaros,omneminoK^® 5® «^ wç só/j-oiirip a.v'?^ a-iiÄojj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum faliuam ficcare.

INTERPRES.

PLuraruntmurumueteribusgenera,alpini,Pontici,glyres,erinhisgeneribusdiuerfocolore^’'f‘’^ ma: font amp;nbsp;in domibus noftrislatcntes,quos adiefta hac nota, ad medicinam Diofcoridesab alij’®’' creuic.

n2?raAaKT©-*. Ketp. lt;r^r\ i“ quot;quot;^AAaK0iVœç/^ tov iü\u/xov. Jo^x

/x^. (U.«AaK^Kov KoiAraS.tpUiWK^KCiV so/xaxy tó(eVT^v.w/'«jamp;^ov pSjj Vi i' t ^no/j ? 6 ^(V», «^ -P ót-Tf xAu-çaç Vo/xxq /JM^Si^p ^ /xaAaK2K0/r xoi A 'aq. Ïst J^ KaAo/t7aAa,TO A^ntov ^ b/xaAcv th Traxirr-xX. *^a'us^tqio/xtv^ t7r:J/'ctv STr/sacH ^'’'^X't,'’’ 0 ‘^rilov htJov KoiÄiaQ aTift^jtbot 7® TctS orras agt; ttAÉoV su^Xctk vo/xh ^ùi^ c/'^ur’ *’51 ‘K'vqj. gt;y 0aAtq. ^ 0^^iv0w. o0£V O tusu'-/^“X^ ■’vrX«i'^ • 7° q TrSoeaTijo'v nbsp;nbsp;tto^u Ti

gt;y tAuku-kj 7ravu Af^óv. ov^ ouru 3 iisop^a Xov» ^ /JÄV Tl Soi^ov tÿ o»jov ly ’!'mr^op liwi-

Deomnilade. Cap. LXIIL GAlaLRom ani la c dicunt. JHabef co®“ niter omne lac faporis 8C fucci bomW^ tem .Idem egregie nutrit, aluum 1^ mollit, inteftinorum^ ÔC ftomachûæ flationes facit. Aquarius æftiuo uernum laccni^ ex uiridi pabulo magis aluS mollit. Probat ao' didum æqualiter craffum,8C quod ungui ioftiH*' tum non defluit.Aluü minus tentât caprinu,pf^ pterea q? capræ multo adftringente pabulo oPquot; tur,quercu,lentifco,olea amp;nbsp;terebinthot q“*®®, caufam ftomachoetiam utile eft. Ouillutudu' ce,craflum amp;nbsp;pinguetideo'que non taotoj*'* utile, ßubulum,afininum, equinumqg mag*®quot;

-ocr page 241-

L t B É R IE

10^

XwT^a. •y’vïTj '^^P Ö raA« KOiAi'a^ iC) sofxi j(^avaTftTÏfiK.ov,o71’u lt;^^ vo/xH ff'Ka/x/j.uVia.H l^têo^ûç. « AivwtMS/Ç. H KAn/xar'K^. uç ^ 7? •rgt;7(’’fôusi'vo/Çôçtlt;r//j vtp’H^wfj'có^ïF) ,«i^ai yiS Viuo/xtvoi T A^'KOU ïT^têo^y ra efj^a, iy^ T^TtjOTK/jïKëAasxcr/v avr,au]a(ê^i§ïri» jq'i’yxAaotva'rfiTTfiKo/j ffo^a^X C1 vaunaÇ nvs^Alofltv Q Trap ra A« strtw^Ko/j c'iï^ Mi Aiaç.él fjjóiXisa. 1® (^a7rvjo/5 »ii^j^^Aa^f/j y^'K M«(0t/), KoivSi’ 9 61 r«7lt;? s^t^S iAKama-i So *amp;0. fioKisa. ^ 6jor)(^W. TTVi^/xovoi®. lt;^rt§wv. M^S/j. Kusicoç. 617r§cç -rug nq iTriifoufiia^ KVncr/xXÇ, c/^(WÓH|Uara. 61 KaKo^u/x/aç, (/'/•' ^0T] vt^So/j fiiTK /j-i^ivt^ w/xS ty Ui/'arg aux) mnjaamp;tvrg öAi'^cu ^KrvujuSxfup 0 aAwp-ijuüjórt^o/j Jï yiViT^ i'lf^K^i/j arra^. Ta 9 Wg noiAiag /xt^ VAKwaiwg ^u/xara, Sj^'Ç Vïo-Küg^-!’/^Kjj^Aaf,/jt4.n8£\M^)iA§.

nJJîoj^TaAotKioç. Kit}). o-^J^'.

EX:) Jt Trev -yzAa -^«TriTrAi-y/xiVO/j ^p of^ov. og %i'jou tv o g Tt^oç mx^ÏS w tv-rvüjr^ogriït’^.t^t/'o/u-tvügït})’ (upif^i^^a.J^^ifj.VTtiViiMii^io'iV êi'li'XÓ ^i6a 7p/ï(rc«,ws ÉTri'/xtAarxoA/H^,’ tTriAnTif* *«/). Atiç«g. tAtîwXxmœg. 61 £|w^K/xK-Tü^ji '?^j 7^ I oAo^j r c-Gï^cc.

ni^i 2)(isü yaAait-rg. Kttp. p'|£* XijQ JV Tra/jyaAa ttwu/X^’o/J V' KCUVH X'J-t^a KS^'X./J.ic(,amp; K»V»

K^ixj^fïi irvuivcü noTfXHTOI. , , , ^y/xtrartétre« Ai'g HTY?gt7r/f jouvt^ o^'j/xtAj-rg KuaSog, -Tt^og taasx/j non/ 2.lu}T yaXanr’^, Vuru ^ JNogi^nj 0 ô^oç quot;T^ quot;^^^^ç^^’ “^M9 Tl^ègi®/XH UT^jï/J 'P raAa, ^J\^'’'M®’^'WQ’ïgt;t UJ(5§lt;7'«üiX“? ^^'' cL^ X^Aos ^\u'^as. ty ^tsHV «jruçS/j ttAk vJ ars 4u)^5 KaOïtVKi, 'ipTi'l^ 3 o ôf^à? £K •gt;as»M«lp .«wAxva^z 7r£V7i kotuAquot;. tv y ^7g/xt|c;fucb«SK/xatr/ •^nra.'l^imo'dv 017rï »ovng. Tp/ê Q r '7i5o(rlt;})«r v raAa ly 7r§og ru s KTP r St)(ffalt;rl/xlt;p^/MXKSiir/j^ /j Tru^atriJgjUS KwA^/tPag,« 7r/TV0Ka/X7rHg,H craAa/xav^^aS, «6«7:5KSiCi3S,HUO£rKUlt;?^l.a.H(/'ojUKV/«,HÓKOV/r «£j})X|(xtj». Ti^oS 9 r-TAxaA/sar 6o!jovlt;ru/x4)t ç] 1^'iaiio:^p.ó'lov. J'ianAu^f) 9 «^ vt^og tAku o-jlgso/xar ly ^nâ/xiav t/g àvar^raçio-Axa. nl^'iW 9 T üv^^ iTianAujo/xtv^jOuA« «^ 0 J'ovJaS KjaTW^.rÇ ^ ^ KwX/aSAxi^ lAKwcTtus^^Ax« ^’'M^x^ Tlt;Jv£c-|U^'','n5o5ara\,H 6(xJov,h«H' Vs« trf i^hStv (Plee KoXAatT.ïrKAÜ^tO 9 ty na^lau ï® 61 Axira Trflo'ixw^ « xovJ'ja X''Aö. ? Kavwç ^avv“ Är tvrtf Z'^'V» InUv^ 5 *y ^w» Ju

uumfoIuuntS^ turbanr.AIuü ftomächuqj eucÈ rit ome Iac,ubi pabulfl fuerit fcamonia,ucratru, mercürialis herba,autclematis, ut in Ïudinig mótibus fieri traditu à nobiseft.Capræ enim iP lie ueratri albifoliain prima eo^^eruptionepa-fcétes 8C ipfæ uomüt,8i lac reddunt quod ftoma chö euertat,Slt; uomitiócsfaciat.Adftringit aluiS decodü ome lac, pr^cipueq^ quod marinis igni* tiscalculis liquidions humons abundantiâ ami ferit. Intcraneoçi exulceratióibus communitec lac medei, præcipLiCip gutturis,pulmonu, inte-ftino9i!,reniî,ueiricæ(ÿ. Datur etia recenscu cru do melle admixta aqua,8i addito exiguo fale c5 tra fummæ cutis pruriginesjpapula^teruptio-nes,filt; malos corporis humores, quod uitiü Grp cicacochymiam dicut. Minore inflädi ui eft qd femel decodu fuerblac. Exukcratis etiam alui fluoribus medei lacignitis calculis ufq; ad dimt dias dccodu. Habet omne lac cóiundü fibi fe-rö, quod à lade feparatu, efficacius in purgado eft. Dai his quos fine acrimóia purgare uolueri mus:qualeserunt,atrabilelaborantcs,comitia-Ies,lepræ,elephâtiafes, amp;nbsp;toto corpore papulaçt eruptioes. Secernit aüt omne lac,Si fit qd Græ ci fchiftona’.fciflïle nominan t,in nouo fidtili fer-ués:cuius rei caufa nuper c^fo à fua arbore ficul neo ramo mifcetur t cuqj bis ter'ue inferbueri^ quot erunt ladis heminç, totidé aceti mulfi cya thi fuperinfunduturt fic em difcedit à lade fe^t. Oportet tarnen ne,dû coquif,feruore redundet lac, fpogia exfrigida aqua côtinu e fidilis labra perfricare, argenteûq; fextariufrigida aqua pie num in lac demittere.Dai bibendû hoc feçz he-minisperinteruallatcporisufq} ad quinasîVeçe àpotuciusfpatiari bibétesper interuallaillaté poris oportet. Facit prêter fupradida recens lac ad letalifl uenenoçz crofionesincêfionesq;,qua-les in cantharidibus fiunt ,piceaçi erucis,falamä dra,bupreftide,aponinari herba qua Grçci hyo-feyamum dicüqdorycnio,aconito SCephemeroî ÔC contra poftrem G hoc bubulü præcipue cou-fert,priuatim ephemero accommodatu. Collu-unturladeutiliter accômodata gargariffatio-neorisSC tonfillarû exulcerationes, priuatim^ gingiuasSC dentescolluendo confirmât afinH num.Alui exulceratos fluorés, crebrascç amp;nbsp;mânes egcrendi uoluntates, quas Græci tinefmós dicûqouillû,bubulum'ue aut capnnüfiftir, mannis ignitis calculis décoda. Clyftereprætereà infunditur,perfc autcum ptifana, aut halicæ fucco, mirifice lenicns inteftinorum erofiones* Infunditur ÔC feeminarum cxulceratislocis.

Dut-

-ocr page 242-

10«

DIOSCORIDIJ,

n^î rouarKiiûU^aXanT©^.

Küj». o-^s'.

o' JÉ ■nlt;’'yw}xiKolt;i yi'Kot.rXvit.MToc.TOfi ^ «^ T^ot^/xaTar^f}. axptAe As ^HÂci.ZôijSüJ0pf So/JJXX,o\s ißiili/J ty 'f^ia-i/J. a^Ao^i lt;^ H^ Tl^ó; Ält;imäamp;lt;x.'Äa‘-os!'a’!ro(rif}./xiyipJi Aiamp;cw(^

Dulciltimu eft hominis lac: ide maxim^ nutrit.Prodeft domachi erofionibus, » tabi qua Græci phthifim dicunt,exipw ubere fudu ♦ Bibitur cotra potfl marien leporê utiliter. Inftillatur addito thure, cruentis ex idu oculis : SC contra pod3'

gras, cum ccra SC opioutiliter inugiw^' Inutile lienofis oc lac eft, iocinorofisgt; dem,uertiginofis,comitialibus,neruorii uitr|s,febribus Si capitis dolonbustptæ' terg fi purgationiscaufa fc para turn à I^ ro illud,utprfmóftrauimus, aliquisdtt Ferut quida primiparæ canis Ia«efiw® gatur glabrefcere inunâû eo caput. Po tfl prjterea letalibus aduerfari ucncniS Si emortuos in utero foctuspeikre.

'^,%tïa, ^sxW) ^^lt;i’ïK'ttAh^h^ «i/j.aj^ÖG'iT/p ócp9aX MO/ç. ^ •7p£/'«7§iK07lt;;oj:ftAGf. trasj {xvAtaViiüi 0 kk^mth Klt;x.T0iX^ió/xiV0/}. x^iTOp J^i Trap yxÄa CüJÄbjJiM7lt;i. ^TraTIMl!^ . CMTOp-CtTlMÎ^, ÛÂÂAKTTj’/KoZç. TCHQ TO V^ ^^d'i^ Traa'^^^Oija'i, TTV^imovo-i. nicpaActKyo^ja-ip • t/ jW-K Trots Ka^iXÇirsMÇsViKix 2(? Ti^oc^cft^J TO o-^^^isop toç VTpJ^ÎJ^iULTM , }so^ova‘i J^Ï TlVl^ TO TNlt;^ TI^WTOTOKOU KU vÖ57aAa 4'Aücu; TJ/X“'? *^Tci)(j^ilt;r^ip, 1(5^ ^ouratri fkl^Ui^^pjXMip av'àffX^p.a.HOpOf^îp^ Ti^VHMTC^pi//. Ê^'jwv in.SoAiop.

, ‘J . nbsp;nbsp;1 M T B R P R Ê S.

MVlta Barbaras ex Plinio Diofcoridis laAi non neceffaria adiecit, nó neceiTario ornatu fcriptori’7 iusphrafimiirremaugercercxcolerccupicns.' nonfatis bons fidei interpre», ezinucilicerdilig^’' Ne^enim in fcriptore hoc legûrar qnæ ilie ait ; Medici fpeciem unâ addere laàis generi bus,A^““^ fchiltonappellauerc.Plinijucrbahaecruntlibroxxviiî. capiteix.quaeRomanusfcriptordidiauitgétii“* non ex Græcis iiertit. Simile huic eft quod ex eodé loco Diofeoridi itidem mifeuit ftaqj ne quid infundatu'i amp;nbsp;pleraqfalia.quæcumCrxcis conferences, hominis confilium O' incerpretandi rationem fine labor« uitquot; ligent.Non enim profequi omnia animusO* confilium nobis eft,fed quod fæpe aliàsdiximus, monereq^* cum illo non funcnobis eademmon ut homini äduerfemur, laböriqjeiue noceamus,fed ut rem nöftralt;1^ polTumiis srdebemusrationetueamiir-Nifiertim id fecerimus, multaubitperötquae inter hos diuerfas^^ * nbsp;nbsp;nbsp;Contraria legentesrcmorabuntur,qtiàle in hoc capite illud eric, quod in ouillo lacfte no procul à principe,

xerunt interprétés alrj ; Ouillum uerolacfcabrum,dulce ^c ex communi omniüGrxcorü ledione,inlt;]''.'' bus Jat^“ ^‘^gt; inauditam hadfenus O' omni ladi negatam à natura. fcabriciei O' afperitatis notam ouiHo''^' buences Commune hoc.ut diximus,in cuneftis Gratcis 0* antiquilTimü uitium:Nam que licuit uidcre c««' ftilTimus O' Longobardis literisfcriptus lacmus Diofcorides,afperu idem hoc lac appellat.magno arguai«! to.xtace illacciam fic locum legi.Nobis camen concraracionem, neceflicace, fenfum, expcnencia^aliof® feripcorü autoriracem cxigua auc nulla librarioru fides Temper fuitrqui dodlrinaru ignari negligentes^.n® fentienccsaliqiiandograuiterpeccanfadditistp, relidlis'ueaucmutacislicerisaliquibus.bonorufcript*^ fenfus mifeenco* perdunc. Quod fadlum hocloco paulominus g pro comperco habemus,O' exantiqualt' «Sione 7r«)(W quodcraftum fignificatj«)^v quodafperum eft,nunc legiiconcraria fenfuiOquoridianxf*^ rieneix fignificacione. Quisenim afperü,fiue feabrü mails dicere,lac aliquod auc cadlu.aut guftu.aiitffuW alioungdeprehendic^Quis'ue hancin ueteribus ouilloladliaffignacanoca inuenicfNoscertenullibi Atlt;:® tràmulcosinueniemus,quicrafticudinêillitribuerint.Paulus Aeginecalibroi.capicequoagicde'adlr.f“”! priuacim omnium irres docercc.incercxcera dixiciQuod diluciuslac eft,minus nutrire,fed magisaluûOT cere:Contrà uero craffius magis nucrire,minus(^aluum deqcere:Rurfus caprinum medio inter hxc tcnip^ ramentoelTeiQuemadmodti contrà.ouillü cialTius,7r«gt;-vT/Sovnon ^k^vt^»ouillumlacdicit;craftlusfälir« non afperius ■ Plinius prxterea omne lac mollilTimü ait eflê.contrana afperitati qualitatis nota-Quin «i®® in hoc ipfo fcriptore Serapion ouillülacfpilTum dicit.xaj^ü.ideft cralTum magis g J«yù, id eft afperum u«' tens. His nos caufis pluribuslpalqs impulfi.non afperum,uel ut illi uerterût,afperTi 3C fcabrum,fed cralTui» uerttmus.FHitipnobiefenfusconfilijhuiusprxcipuusautor.'nungenimtradiatumpotHm'ue ouiHuml®“’’ afperitatisaliquem fenfum digitisautlingux amp;nbsp;palaeoobrulit: indicantcy idetiam exterg in co qualitate^ dulcedoO'pinguedoqui enim pofluntafperitas auc fcabrities cum pinguedinis anguine ctfaporisdiilc«“ ne effePNo relinquemus eria,ne forte'aliquis ex Ariftotele nobis id obqciat.laudari ab eo id maxime lac.Qu non modo plurimâ habet in fe ad cafeu materia, uerii eti5 quod fqualidiorê nee muito poft ab eodé decer« ni,ad conficiendum cafeü ob cam caufam accommodatiftimû effe ouillum lac: potuiftêqj Diofcoridem lU ouillo ladle afperitatem appellaiTe.quod Ariftotelcs fqualorcm- Locus in Ariftotele eftad extremü tettiuoj «Je animalium hiftoria uolumemfed noneft huic Ä illi idem in eadé re docendi propofnü, quemadmpdu nee cede uoces:ille ad abundantia cafei notas ladlis enumerat, hicfimplicitcrd’ ad medicinäiilleÄu^fAUTquot;!' fn quod fqualidius eft,hic ^wj^v id eftafperum fiue feabrû dicit, non parua fignificationis diuerfitate:5iquj' Squalere» dem afperitas tadln deprehenditur,0' lêuori contraria cft:fqualor auté anditatem tantii indicat:diconturlt;| fqualere.qug amiffo natino humore.aut eo carcntia,mollitudinem non habent : aut coexodlo,ad ariditit« tranfierunt poteftqj aliquid fqualere,non tarnen afperum effe : Sic fenü corpora fqualere dicuntur ; Sicp«' anni gftü agri,cum minorü tirannuarum plantare folia amp;nbsp;caulcs in cremia tranfierüt. Hacepratione Anito teles in ladle iv^^^/jiufvr^ivrn -nfh^d eft materia ad cafeS fqualidiorê dixit,eam intelligens, qux altjs copara^ exiguo humore er unguine uuefceretihancÿillè adcafei confedlionc utikorê dixit.quonu citiusO' *®'^'

-ocr page 243-

LIBER H.

coagularetnr.Non cric ut credimusinutilc.antcgàlaAis qualitatibus ©quot;notis diTccdamus.qux de humani Jaiflis ad alendos infantes in nutricibus probatione ueteres aliqui tradiderunt. Multa enim reliquo laiSi c5 muniaerunusSiquotidiana in parentibus pro fîlrjs folicitudo hoc cxigit.Hic candorem, æqualem craffitudi nem.ïr ne defluat ungui inftillatû.fed denfetur.in lacfle tantn defiderauit.In humano Paulus Aegineta prægt; ter haec, odorem ÉT faporem quæfiuit.uirus'ne olcat.Cr dulce fit. Adiecit etia, ut æqualis ilia cralficudo cer-tiusdeprehendatur,oportere unguiinlliUatum adfolcm«ÿlucemconuertere, contemplancpanæqiialem lucemtranfmittaonec concerni debere.ungui inftillatû.necfero neccitodcfluere; optimo^ temperamen tolachuiufcemodi efle.Neccontentustam multiplici probatione,iulTit in uitreumpoculüconrjcilacxunï triti coaguli quod fatis fit mifcere:Nec multopoft cum concreuerit côtemplari.maior'ne in ferum an in ça» feum laftisillius difeefferit pars:Si enim maior in ferum,inutile lac illud oftendeti fin contra,concodlu difFi-cile.optimum uero,quod æquali inter utruntp habitu érit. Ariftoteles tarne codem libro amp;nbsp;loco de hac ipfa te agens, magis probauit,amp; ladeentibus u tilius lac fore credidit quod liuefccrct, g quod candido Colore al» befeeret: Salubriusœex nutrice quxfufco,gquæ candido corpore effet : Rurfuscjjomniû maxime nutrirc. quod plurimum.inamp;ntibus uero falubrius elïe,quod minus cafei habebit. Quod deinde ad pecoris pabulü pertinet,quo ladis natura Si u is ad medicinam reliquosq; ufus meliorefcit,aut contra deterior fit, feiendû illud eft.non dicere hunç feriptorem fimpliciter olea uefei captas,fed ÿ«AA/«,quæ uox non totam nec fimpli citeroleamarboremfignifîcat.fedextremosô'adhuccrefcenteseiuscoliculos: effeep liane eiusuocisfigni-ficationcm,teftis quinto libro de caufis plantarum Theophraftus eft.Eius uerba hæefunt: ôn 7r«vT« C^^wn rr tKitio^xiv/xv^'t,ß»MminKt,ii KAwv«;,«iif{flivt,iigt;ift,uhiu,6ôt/^^f» njlA«»T« i^emiimeti^t/Cv^^uv. 0ùXvrf ÎSii 7rS« XSiM^ixAÀ' Ïw 7if jim^ip/i« Tiy^ ^^j, ){ÿtSKTi^ }ttMJx,iif3iAii,MiftK-amp;c.quorum fenfus eft, habere omnes plantas prin cipiaquidam getminationis.extrcmasfcilicetramorum partes.neceffealiquod omnibus commune no-men,fed proprias habere quidam appellationes,uitemfarmentum,ficum cradam( fie enim fici nouüfur-eulum Graeci uocant)oleam uero thalliam,id eft fummü coliculum.qucm efficaciorc in adftringendo pote ftatehiefemper exiftimauit: ideoepad antifpodiahac parte ô'fummo hoc coliculo utiiubetLicetep hxc ita fe habeât. nos tarnen nefuperftitiofius uertere hgc uideremur, Cir inuciliter fumma fequi arborum faftigia, aliorumexemplooleam fimpliciter diximus:fedea eft uociseius propria «ÿ'antiquaaeftimatio.Confirma-uitidemTheophraftiislibrononodeplantarumhiftoria,quodhicait; Quxpafcunturfcâmonia,ueratro, mercurial! herba.alijstp medicis plantis,capras uomitorium (ir quod alu u m turbet,lac facere, non in lufti nistantummontibus,fed quibulcuncpalrjslocisnafeunturmedicæherbæ,qualis Arcadiaeftsûr Lacedæ-mon,in quibus utiUe ait, ouWir«*« amp;v peef/xoot^Tprtiv ^ocAocR^TfTeil' Tiiâ gt;• ï«P, ïtm «î îvl /a^wx i^ ^dvtuv ipv^kut . rmUtii^f^^^^^^^yji,yiXÄX. Tti'ttvfi A ^JUjov. JlsHM A TfiMïo/Aiirxiy H^ Trx/Aipxfilnx^v tivxi irsiyTuy g fitvu PAT«/ A7r«|,’ ài/^rr wiuiftsf®' K^tpir^®'Vc. Quod eft : Confueuere aüt pro medicis potiôibus per lier lac tantumbiberc: quo tempore integra ui ad purgandum foliorum liquores funt. Tune enim maxime medi-cas habet uires pecoris lac. Bibutep bubulum,quoniam omnibus herbis amp;nbsp;multum pafcitur id animal. Na-fcuntur autem apud eos uterqj elleborus,candidus fcilicet tfy niger Cre. Varro etiam libro ii.capite x i.ait.ad purgandu uiridi pafcuo opus cffe ex herba,quae ipfa fumpta per fe,purgare corpora noftra folet: Qiiae feri» ptori huienoftroeadem penitus funt, quemadmodum amp;nbsp;quæ de coeftura laftis Paulus Aegineta libro pri* molongiusdociiit,fiue igne, fiuc ignitis mannis calculis ca fiat.rn quarum altera fatis erit ignicos calculos * P ^’'finguerean alttra, maiore diligentia opus eft.Cauendumqi in primis.ne aut exuratur lac, aut cafeusnat;faciec id Icncus ignis.cr continuus lacftis motus,quod ferula tenui ^ molli mifcebitur. Obferua* f'?”ïs^.’’“^*’^»®9“*‘llA(ftisrcdundaucrit,utfpongia ex fitftilis labris fubiridcaufcratur.Sxpccnim ex eo, fi *n fictile refluxeritaliquid,rcliquum corrumpitur.Coquendumcphoc modo eft,ufq;dum craftius amp;nbsp;dul-ciusquàmanteacrudum fuerat,euaferit,Eft utriufijcoclurx cadem finis, abfumere fcilicet quod in laefte tenueérferofum eft.Eratlatftishuiusquondam ufus contra alui Audi ion es omnes, prxfcreim^ biliofasï contra ad alui deieftiones fero eius utebantur, quod Grxci fchifton.nos fciffile appellaui-Tj.’’^?™cAionem eius fatis hic docct.fcd non ent ab re, quod idem Paulu s Aegineta de eo his uerbis tra aidit,oftendere: Vehementiore autem colt;ftura,maiorc e^fine fumo admoto ignc difcederc cogitut in lädlc lerum a cafeoitum diligenter per colum aut laciniam traiedlo fero, mifcetur illi mellis aut aceti mulfi Cr fa lisquodfatisnt;datur(pad alui deieftionem, idem,fed non codem modoutuidctur,Diofcoridiinftituens. Hicenimprxcipitcum bistcr'ucinferbucritlac,fuperinfundi aceti mulficyathosCrc.'illcautem,cum uehementiore codura difeefferit ferum à lade, tune fero mei aut acetum mulfum amp;nbsp;falem fuperinfundi. Quod prxterea Diofcorides ait,mifcendum cffe dum feruet hoe lac,fici rami nuper ex fua arbore cxfo,duz plicem habet caufam autore Columella libro odauo: ut fcilicet quod in lade cafci eft,citius denfetur .• Cr, ut lUeait, glaciet Cr iocundiftime fapiat. Habet enim ficulneum lac coaguli aliquam uim : Cr experientia ’’^®5*^®’^® ^^ ^^ arbore ladi amp;nbsp;cafeo bonitatem. Non rclinquemus quod anguftius forte didam uidcbitur, bibi heminis per interualla temporis hoc ferum ufç ad quinas, fignificare heminas menfuram qux una potionefumenda ficlnterualla temporis,fpatium quod inter primam fecüdamip Cr deinceps po* ponem interceffurum eft; Quinas uero,numerum potionum, ultra quem dandgalix porionesxgrotis n3 hnt.Paulus Aegineta certius rem tradidit.in Integra xtate fatis dari fextarios duos : lunioribus non minus lextario dandum cffe precipiens. Credimusqj nos temporis interualla illa Cr fpatia earn habere rationem, ?'*quot;«potam fecundam potionem prima deieda fit: indicate id quod iubentur bibentes facere, fpatiarj lcilicet,ut corpons motu deiedionem adiuuent.

Probatiô humanila-dis.

n^itu^ouVia^ov, Kitp. lt;r|V»

De omni cafeo, Gap, LXIIII, „ s Tyron

-ocr page 244-

Y^oi’ Vtajoç J^i'x«. aXw/j ïc^iap-t' P-^^ '^Ól^/J^^-iVSÓ/XOi'X^. IV' cwxf^OTl^, cr'^IC, 'Tem'i.M^, K.oi'KÏ-' a.^/xi^i(ült;^fj.a.7\.agt;^ti.ó^. S^aepî^/J avT aüió(3 ^cè 'tIijj iV) ^déXaKr’Ç (^crip,alt;p' 5u CTK^attTj.‘HNStl's Q ly £K.0A/êil(?,£/TaOTTfH0£IS, amp;aA2:K.oçr(V?)KdiA/a(’. wtfîAeg itaJaTrAaoyo-^t£Vo§ o$0aXuw/j cpXir/xovaç ly uTrwma. o 9 vt-aÀÙÇ, tVT^OepWK^OÇ iCamp;lopSjJO!^ . H^ Tt^OÇ Ka0C«’ Çtinv lt;r^x.o(5t7r(7-HAjoe, Kaxoso/jiaj^oi?. Au7r3v MiÂ'iav gt;y £V7î§a. o j 7raActlt;o7t5û5,K.o/A(a(5 saX 2koç. ly b y^ «ûr oj^ûÇjKUVw/j ^olt;SX/XOTa'j®çlt; 11(^1 nunzttt«?. Kiep. ö'^H.

HAiKaAtf/xiVH ('nrraOjTOjoS ^vlir ttioq. S^o/x'iSVQ.^i^'iPAv^ocpo^, a va A07quot; Tw Sovcii. iViot 3 / -77rraK.HV Ua Ma^oip 'liw / 'Tnrtjo/j imvccij,

D I 0 S C 0 K Ï D I S,


/quot;■■“^ Yron LRomani cafeurn dicuntJNn-1 nbsp;nbsp;nbsp;trit in cibo cafeus fine fale recens, ftp

I macho ufilis eft, faciUimeq^ digew» corpus auget, aluum leniter mollit-Ipfe à feipfo ex ladis quo confedus eft nature diffère ElixusSC ab elixatione ftatim fepofitus cafeus, mox inaffatus, aluum compefcit. Pwquot; deft oculorum inflammationibus fugiHätis? illitus cafeus.Minus in cibo nutrit recens SinU per fale afperfus,minuendo corpori aptus,fto' macho inutilis, aluum SC inteftina tentans. Al' uum fiftit uetus.Efté^cafeifcrum nutrients® canibus præcipue accómodatum. Quam ^ tem hippacem dicunt, equinus cafeus eft,uiro fo odore,egregie tamé nutrit, bubulopropot' tione refpondet. Sunt qui equinum coagulu® hippacem hanc effe dixerunt.


INTERPRET, PRobamt in fanitatis ufu Paulus Acgineca tantü recente cafeurn, fungofum,mollem,dulcé,Ö^™'*?*1 criterfalfum- Dico autê fungofum.rarü.leuê.nec fpiHà concretione denfum. Omnê tarnenidéaait ticulofum.mali^fuccixoncrefcereeo inuefficacalculos.O'concodlu difficile effe.In medicinaw uiresillialiquas tribuit, prxfercirncpinglutinandisuulneribus.-quibusprodefle ait rumicisuitis'uefw' litum.ficqj uulneribus impofitum:ampliorê tarnen iUi utilioremqj in medicina amp;nbsp;fanitatis ufu po“^. alrj conceirerunt:dixitlt;p hic inter cetera tv«y«lt;/Uâv effe in cibo recente cafeü; Vertitep id Barbarus minirok KviAtfit. ffdern in corpore.nee reddi facile.Nosautê,facile digeri diximus. faciliore intelleCtu, fi quod alias dixim®-Dt»eftio. digeri in natura bannis fit, quod Græcis «v«lt;/l/tAoÄ O' KvxÂsini, qua Calenus in diffmitionibus fuis dixit/®*’' '’ nbsp;nbsp;nbsp;’ codii cibidiftradionéeffe.qiiæa'natiuo calorc in tocücorpus eiusqjpartes, cü propria mutationeö'Oquot;

fedtione fiat.Differtqjanadofis hæc.quâ nos digeftionê uocamus,à concodtione; ^ in hac natiuo ®^1®1^1 ftomacho coquitur cibus,in illa ab eodë calore codus in diuerfas corporis partes trahitur,in quibusdcw fanguis,®* quod aliud opus eft.fiat.Habec cræca uox «v« dilbnbutiuam præpofirionc, quemadmodüö'l^ tinum uerbû digerere, in diuerfas partes hue illuccjj fieri aliquid indicat. Noftra ætas naturæ diuerfos ®æ tus mifcet.digelhonemcp pro codura.quoniä earn fequit,quotidie paffim^appeUat. Sedut Calenus æw graues medicinæ aurores docuerunt,diuerfam habent concodio amp;nbsp;digeftioin natura fine .• amp;nbsp;à di^»'®^ hac,qua ut diximus Græci ivxihiinv dicunt, JluitavotJloT« x^^ tv«tyiX(AiJT« eadê gens appellauit,quæ facilêaut ficilem digeftionê habent, Signifïcet autê O' reddat an non digeftionê hanc.quod Barbarus dixit ; mim® refes in corpore O' facilis reddi O'c.iudicent legentes.Nos aurore Galeno tuemur quod didum in ca teau bis eft.quemadmodum iUe Varronis autoritäre forfan tuebitur.quodà fe didum fuit.quilib. n- cap- x’'' cibus iUis ufus eft,Neq;enim id damnamus,fed didorum noftrorum caufasO'raciones docemus-De Hipf .cepoftremoquam Seftiusexantiquiffimis dodrinarum profeffbribusequinum cafeurn dixit.Obubu» eofdem effedus habere, nihil eft quod aliuddicamus, g diuerfeà diuerfis de ea re doceri. 111e equinBca» quemadmodumO' hicfcriptor.alriequicoagulum:Hippocratesmaximusmedicinæautoramp;totius na® r»peritilïïmus,Scytharuminuentumhippacemfcripfit:effe^quodinequinoladein alueolisfubactO*quot; f undo fubfederit, quo gens illa quotidie uefceretur.

n^iBy'n'jajH^^c/^avTAirvuoÇ* lt;r^0\ OUTOÇO/JO'K^tîTC« K.aAo/J EK T Ac^wrarov -yaAaxT©^. ro/ou-Tp^itièi ro 'Tt^aêiir^oiJ. ^ivija/ lt;1^ H^Ö ^’^ '^°'^ Myiiov, 9V ay/ii-

De butyro eiusqjfuliginc. Cap, LXV.

cK^KivojjSjjoü'fJ'yó^o-K-Tl^. ^S^ XP^iZo p3jjoMT0\f X'lTTOM^. EXETOt J^ tßujüXfXl'jiC^ ^ ƒƒ aAaKT/Ki^^. îAeauef ou(5. b^-t/? KO/A/aç te skAuiJ TTAto/J TC^ip. Hÿ)) TT^oç r« ^w/óiG-i' ;xa/xH ■3y(x4gt;bvT©^£AüU0U,x§xa')/XEUil. p./-X^È/J J^/xsA/T/ K^j 7ra^x7fip^t/j,ült;/^0V' T/aerteçàxpEAê'. Kal T^V^^ ovAap otPa^i-V/MV^ Ètti 7ra/{fw/J, iy «(p6«^. e^m6ev q KaJ«

Vtyron LRomani pariter Græcis butyK dicut. J Probatiffimu fit ex pinguilCw®’ Iade butyrut tale autê ouillu eft.Rtamp;ex caprino,in uafis iadatu Iadis,ficœdftæ dente à reliquo lade quod pingue in eo emOleO'

fum natura butyrüeftïamp;ladis natura fequihdc' 0^ alufl foluit copiofe potumtSC contra uenena,lï défit oleû,in ufu eft.Infantiu dentitioncs adinuat admixto melle butyrut in que ufum confricands ^o gingiuæ funt.Prodeft SCante dentitionem gin giuarum prurifibustProdeftSf oris oleeribus in eadem æiate quas aphthas dicunt» idem foris ik lituni

-ocr page 245-

LIBER H.

TTAawo/jiSWo/J, iu T^ytfop 0 à^i'cA^KK twrop TK^Ô TÜlt;rwfXCt . TPtÖ d^ 0 Tt^OÇ (fAt^iOOVaÇ (i^o'K.AH^iai’ustçaç T’/xH ePuo'œAç /xnJV Tra Àcué/j.Ti^açTi (Puo-^Vr^/aç H^ 7Çoç naAou i.ÂtiUO-ljjiytf.'KutÔpSjJOp. TWaTCtOÎti U ^LirVU TC« )ÿtlt;ri/j.u^. lÿ /juxA(Sa è^) ifÇî/ Kara r« ïîV5a,iO| /xàü/'^vaç, h^ * n.’hip, AJ T^ix’^Äop quot;^oiV/utTap. TO S' aüp ttAh^oZ ,ty Ka^OZ^î/, MjçrJSnoîjiyT’uçuTp âcüi/æ@^ (JVj^S'SVraç wiïTi^îp^oi) wtfsAe. /j-'iyWrcUih l{^ * 7i$oiro|H|Ua(r/|UâvrΣAazôu'Pvtajû^. »y y? 'Pîi^TTip./Mo-iijiiiTi silt;x.r@^.

TwiyiTäJ. Jï H^ Aiyvuç Èk To\f gouTO^u rp 't^moprovTOjj.in^ Âÿ)(yopn.MVop îyx^“^^ Ta êouTH^o/j, as)O|ij. y^ 7ru/xacra(5 ày/t/w *^^^M'¥ ^“AtiVoiiif© sçvw Kara ra avu' ^^v’”^*'^**™'^**^ '^^’^orcóS’o.i^ iXP^' ri wÇquot;^ 0/ HÀiScü/o/, Ëa Kaïto-S'a/. orap^^ lilJ^^ TO Tt^^rop Som^op ,o:\7lt;o ^' Xv 0 Tf/^ i avi £olt;5 a^ ü(fQp TrAHSquot;©^ ^o'J' ^^ij ƒ ôaAüa-KÇ.i/ra a7rocrü^/lt; Tif J)Ç KJ gt;55. △ waƒiv j ?x4/gt;§T« ütf0aA/xiKct jx^aivijv KJ ^'iPsv'^ip. i^jLsna-t ^ Tc^ |tv^xara. tÿ ra ïA ** «ïfuAo7 Tax^wç«

i07 , litum,pingue nitensq^ corpus feruattSi quasGre ci pfydracia uocant, in fummacutepuftulis fi miles furgentes paruas excrefcentias,arcet.Facit ad muliebriü locorü inflâmationes duritiestj^, quod nee uirofum nee uctus crit. Infundit clyftere con tra inteftinoçz torm ina butyiy:Slt; craiTioris intefti ni quod colon dicuntexulcerationé.Mifcctur bu tyrû utilitcr his quæ fuppurationcs adiuuâtîpræ-cipueœ imponitur neruo^mcmbranaiy cerebri, ôC uemcæ colli uulneribus. Replet idc, purgat ôC carne ueftir: prodeft Si afpidis morfibus impofi-tum.Nouû in obfonia pro oleo additur Si pro adt pe indulciaria. Colligit aStex butyro fuligo hoc modo î Infundito in noua lucernæ teftà butyrum accenditoeg: turn fidili quod fuperiore parte de-crefeentis in faftigium canalis formam,inferiore uero furnorû(quos Grcci clibanos dicunt'modo, foramina habeat,ardentem teftam operculato,2lt; ardere finito. Cumej; primum fuerit confumptu butyrum, aliud fuperinfundito î tadiu^ id facito, donee quanta uoluerisfuliginê coIIegeris.Poftre mohærenté fidili dcradito ÔC utitor. In oculorû medicina ufus eius eftî ficcadi adftringédieg uires habet.Siftit præterea oculorum deftillatione8,8£ ulcéra ad cicatricem ederrime perducit.

INTERPRES.

Ex lade butyrum fit.fpuma eius dum coquicur.concretior g feruiCr quoniâ plurimiî c' bubulo fit.à bd ue nomeninuenic alioquiiiex omni lade fieri poffe amp;nbsp;hicCr Plinius ceftatifunt: quodanciquiores, a'iqui negauerunt, nomen magis g rei natura contêplati. Oleofum natura butyrü eße Diofcorides ait,er preter hoe non ^«akut/xï; Jlu»lt;gt;4lt;tw/ quod fere' iri omnibus Crjcis legitur, quod molliendo aptü fignifi cat.fed ut in ueeuftionbus, O* ut res ipfa exigit,gt;«A«xT/KÏ/.i.laduofg natu rg.Barbarus ex priore illa ledione, inollicnsideft,uertit;Nosexpoftcriore, oleofum naturabutyrfi elfe,amp;quot;ladisnaturäfequi, diximus ; non tam ueterü codicü fide èt autoritäre perfuafi,gpairiui eius uerbi ï^^tr«/ fignificatione admoniti, qug aper-te id indicabat.NetjjenimalmdefiiL^ioJixZTfTZTB/.g coniundüaliquidalicuieffe,ó*illudfequi.Quigrecasli-teraj nouerunt,faciliu8 id intelligent. Adiuuare infantiü dentitiones butyrü bic ait, O* prêter dentitiones 'X î^«ÎA«»o’Z«f«r^eù,, raisin fcriptorchoc malü:proptereag» in infantibus Cr femel tantu fiat. Barbarus nomp nisrationêfccutus,gingiuai}£c5morfioncs uertit.Nos rem ipfam CT caufam.prodelïë id diximus ante den- ^y^i^ut titionêgingiua^pruritibus;habuimus^ineoautoresantiquiffimosGrpcos,i£r eorülexicaomnia.qy«- ’^j[i^^yff^f!, J'tA*»ubi^HVKj^U.i.pruritüinterprétant:Paulüqj Acginctâin primis,qui i. lib-xtfi SJUv^fu/a/iid eft de dentin produitione docens.poft multa quæ in ea re præceperat.fubiecit: j «/«IzeAioù/ -^ tvuuy iixf^Taflxiiv TrMtuM «wHrzrqdeft.Gingiuai^arit pruritus ueterisfalfamenticarolenitö'c.Pruritus eosintelligens.qniconceptis intragingiuasiam dentibus.Cr erüpere feftinätibus.fentiunt: quo tempore folent infantes relatis ad cos digi tis.identidê cos mordere/^ipfigingiuas fuas cóft icarezCr hos gingiuarü pruritus,ut nobis uidet, piofco tides oZdzfze/zoù/appellatinô ga gingiuasmordeät.fed quia prurictibusgingiuis mordete aliqd conent infan fesildeo^ idé Paulus præcepit.porrigendâtuncillispermittendûqjinmanibus habere derafam ,necadeó f'ccâiridisradieë: ut eaad os relata,dentitiones fuas eo quafiremedio adiuuent. Ab hoc gingiuarü pruritü, (r in reliquoinfantiücorporeexcitatus pruritus,èlt;4o(lz(r/4»rabcodcPaulodilt;fluseft:Sedhocloco de gingiua rum tantüagit.Differüt in Græcis JAoz-notffzt,fiue ut Aegincta aK.i/it^y'n Öquot; ózA«fz(r/4M:qgt; illa dentitio eft pro-rupentibus iam dentibus: ille feftinantiü ad eruptionê dentifi impetus cr pruritus tantü.Coafti fumus poft noc,deficiête latino nomine,qd hic una uocc dixerat «qizZfgt;«K'w5», pluribus Cr t ota eius mali diffinitiöe ex-plicare.-non aliâobcaufam,gut certinslegetibusid fieret. Netpnüceft qdaliuddepfydraefjshisdicamus, Ü in genere puftuIatÿelTe,Cr quales defcriptx in Diofcoride à nobis fuerüt,cötra quas ne erüpant, cr erum-pentes cutêexafperët,butyroinungend5foriscorpuselTeaDiofcorideprpcipit.Celfuslib.v. capitequode Puftula^generibus docet,pfydracion ait paulo duriorê puftuia effe, fubalbidâ.acutâ : ex qua qd exprimit humidü fit. Ériipit toto corpore pfydracion, uenquot;! Cr oculi malü etia eft;nec aliud oculi pfydracion Galenus elle dixit.gfimilë in hoc genere alqs toto corpore nafcencibus in oculi candido puftula, in fummo rubenté. Paulus Aegincta in hominis capice nafeétia pfydraciaqualia nos diximus, deferibit. Sequif nô multo poft, Runobis conauncû'idc dialqe non cft,illicfcilicet quo loco Diofcorides ait,imponiutiliter butyrü neruo-8 a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn.

îÂcrf.Mitt

Pfydracia.

-ocr page 246-

io8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

tü.mebranaBî cerebri amp;ueflicx colli uulneribusïeparantibus à ueiïica cæteris collum, dicctibus'pcolli «eiricæ u ulnenbus meden irc.cû nos ueffiex parce quâ Grxci ^kj^hmv nos colla dicimus, coniur xer^“ ' ïïrquxduoinaIrjsfunt.unufecerimus.nócemerecamé.Habuimusenim in eo primüautorêprobatinKquot; fidei grxcû codice,in q non ut in cæcerisiuur/v i^ ^œj^KAoy.id eft uefticâ ét collû: fed Kvnwx ^«;^nAoi',quodeft“^ ficx collü.legiciir.Mox Paulü Aegineca,qui q li bro ér capite agit de fedione eius partis ad eximendu « Jum.iubet uulneri facfto inter cxtera biityru infundi. Acceftit bis etia nó cötemnenda ut nobisïnd«”^quot;’’ à fimiliamp; diftimili accepta Numerat em bic neruos.cerebri mêbranas ér ueflicä cögeneres.ér ex eadént uofain animalibus natura cöcretas partes. Verifimilei^eft.fiquod eratadqciendüaliud,ex codé cenfo^®, dinenaturx id fore. At non buiufcemodi animalis collû : qui enim qux multa in collo caro eft, aliaquD? partiü neruofx cöcretiöi cöaenitt'Et fi colli uulneribus utile but/rü erit.crit érin reliq corpore.Non 0®*®-musetiä.qa molliacbutyrüjieruorüafïedliöib’cillais merito meden érin ufueê.Fuerüt nobis diuerfiwt ab altjs hx caufxq fi fatis legêtibus nö fucrint,poter üt aborü intcrpretatiöes feg, ér noftris eas anpon«''

n^lE^W|U, Ktep» tro» BPiao’/o'UTTHçà a^sa TaavraXa. ^ raa^f ? T^axsAou ty tu/j/xnçuv. a^P-ó'^ovra«^ «5X571^0(5 T^aJ^a Ta,0A«cr^a7a,a7flt;ruj|U.aTa,7r£Ai-lü/x«Ta,os3/j K.ar(X7A«.aTa, ê^xo/^^Vaa^Ö Cl £ÀaiW,H o7v«. Alt^K.a'ya^tSl ^ tp-ë^t-•y/xirafj, Hg^ /xaAaK^nà J\à 'Pfi oiawfp, WieHgÜ) Ti^f^ KJijaAaAriWjCl so/jtax^“ TTovoui?, 61 TraV'rç al5^ou T07Pu,(ru ^i o^tj ly 50-J^'lVa iTUTI^ifjS^Op.

n^l'E5)U/JKfcKaU/X£ll65^. KiCp. «TOlX.

■ 'S A 9 Ktaau^tv« 'i^ia./f^wa./xi/ji-’ B X^ ’t%®§wriK.tó, UTTgtra^Ku/x« TM/} scxTctikhij, «TfuAutikZuj t A —*— Kwv. Ka liTj Q Ka0a ja eb a^av0 iV T« «^ w/xH X*^*? ^^ “^ '’■* Aoittcc. 7011 A’ au Vf} T^o'JffJ H^ K^oKUt/kç KaïoVTüU â'aAacwiaç ^^u^aç. 2:v£Ç 9 auv ”^ ^V7rw cPla^avaVTiç Ta tjia ly/xtA/^ AuiTcwm’jKaiouir/v uaau Tuç.a^i g cPiaOiVTiçoSîAicrKyç Itti' 7rAa-Tvso/j.'s K^a/xtS iun'iti chsswra^ 47r’ àiA» J? ly ï7nTi0£V7içaKaç J^auß'iai]’i%vxlt;^, iy £ Travel 0% v]«5 T« Ïjia cïk^acr/xtva KJ êtê^r /xtva tAcaa aurug wg n ^tii a7fgt;sa^(ju,iy Tra-Aiu ‘^iJ^aicx^ gt;y t^'a tuaiA«^ £7r(20tvnç,ÎK ^ cPaiPiu/jKÿcfXBÇUtpaTrfoutri.KatuJa 9 a’/^y tri. yy ti ^ AiUPç ii m^x £K Tti^xJ^'ia/iv'ie^^t «ruvwcüjSv^ ty auPriOivO. TcAoutO 91'§ rx lt;:4)0aA/x(Ka. su K^a/xîWK^aTOji Ui/'ai’Ç£7r« XU)/x£V«.)y Ka^a^awo/xtva tSro^’ensJaZs x^ ó'i.yy^tTa'PaWaraSHVcil aTPxio/xtvs r vrçS,yÿ aJAïî £7nx^%t£va61 ttccAiv avara-Saoïo^Évou. ty TT nv^ oi^Qi^ ^p Tt^oa'ayó' fiS^ov TH ^AcÓtJk (UK tPaKViy TferSjç 9 suepy.

On^i o’icTUTTOu. troê.

lavier 9 Atr?) T £K r oioVkh^ c^iiiju Ai7ro^. o KaJatTK^acriJç ou Toxj. Aaêwv i^ia /xaAaKa 01 crv-TTH^« ekttAuV^. £^üu0«r,u.£va O^/xw yif‘a.7i.« /xx CK^AiSwU Trao-au 7^ ^u-^iau, h/j 6a-Aù^flilÇH^n^« TTÄXTUsO/JJ}/}^^ ijj^'^ÏcH^

De Lanis 8C earum fordida pinguedine,qu^ Graeci cefypu dicunt. Cap, LXVL

Ria LRomani lanasdicfltJ Probatiiü^^ fuccidae lanae funt,molles, 8C ex coUo*^' moribus^ pecoris detonfæ.V ulneribusä principio ftatim ex aceto,oleo,uinó uc 0 ponunturreotufis itidé,defquamatis,Igt;u^

ribus.fradtistp offibus. Adfpergines em facik^°' bibunt,8CfordiS fuarum pinguedine qux ceiyP“? eft,egregie molliunt. Faciüt ad capitis,ftomad'*i aliarumiç omniu partiü dolores,ex aceto 8i w^ ceo impofitae, Cremantur pretcrca lan3eA'’5'^ ta9ri:pcinis,ign{s modo cruftas inducit,carniüf’'' crefcentias cohibet, 8C ad cicatrice ulcéra pew^ citJn que ufum purganf prius lanae, carptæ‘î“’ crudofidili,quemadmodü ÔC alia,creman^Cf^' mant codé modo Si quf in marinispurpurisuf® ti ftuppefunt. QuidanSpurgatas priuslanas,K unacumfordibus fuiscarptasmellecófpctf3sP^ riter cremant. Sunt præterea qui difpofitis P^^^ terualla in fidili patentionsoris ferreisuifg^ '^ turn crebris tedae haftulisfuperpofitis,Sffupra^,^ dae haftulas ftratis carptis oleoqj madétibus lan}^ non tanta tamé copia ut oleum defluatt rurfdS^ alternis haftulisSC lanis interftratis, accenh^P^ ftremo tedis leniter urunt,cineremqj auferdnt, cum cinere fiquid pingue, pix'ue aliqua ex illiscineriinhaefit,ablatum(^feruant. LauaturW' narum cinis adoculoçt medicinamin ftäin^f^' tere,fuperinfufa illi aqua: manibustp in eo u^Wf confricatur, Portquam uero fubfederit cinis, ügt; ', fufa priore aqua,nöua illi iterum fuperinfundiW aqua, rurfustjj manibus confricatunFiti^id tp®' ufqj Imguæ admotus cinis,leniteradftringat,d^‘' mordcat. Qui uerooefypus quafiouium fotdeS dicitur ,fuccidarum lanarum colleda pingtuW^ do eft,quem hac ratione conficiestSumicomoHes SCfuccidaslanas, lanarixqg herbaeradicibusnon curatascalida aqua lauato, cunctas fimulexpri' mens fordes : exprelTas deinde fordes in erttf' rem patentions oris conqeito, fupennfufaqjf^ alto fimulmukocÿ impetu maiore hauftroim«*

-ocr page 247-

L r B B R IL

v?uç «vaxl- ÇU'^rç' I« W'ûî^w Ïwç ap amp;4gt;j(-lt;r«. H ^uÀM Sci'araçaûyî tirovcx’ ,UE^'Ç a/j b TPAÙçâcpçopyy ^u-^oS eru^tru. «Ta Karaç ÇoaitBaAaayH« ty on RaJaSH rtyrd'H^^^o/iiv^ Ai7PS,«vaAaMSc«'i «ç ’în^v K^a^LtSv àrrf cp. £7r(j^taç-r£ v/cù^iK^ W K^aTH^a, niAip Tct5a«iiv|KaTaj|(«V6TH OaAaœrHT â4)5ov. H^ àvaAa/xêim.iÿ 7° av7° 7f/^ a^JiS Sv ^hhrs^ û$Ç5Ç=!^SKTj tf'a.ircwi^lvToti 735 A/TPuç. i^v P-Vi T’iâvNjk^i.cvov oiavopv TH ^A^i jUaXa^aS» ■^«j^H/xa âveUjou ï’/^m ix'! aRa^Jiriow* SJa'^(^w/j r Tï^w'ppyJ^u^ HJ œ^o 6^;^€«^, HjK(Vw/jTHXlt;lçlt;.a;^içajU7:5olt;rarû/jôLuo(î tm ^XtoîfH /xH æaKVHjTftSç suepH. Ai'^oç 0 Kaô^c'ç 0 À^'HOÇ iJîCWH . OUTW (pH CtTPTl'ótTO «çaTi'amp;opKÇa^itoay, »^kAiw ^ Slt;Ç/xS 71-»îlt;Ô»-gt;r«VTX?W0« Jt ()\K0K1TOW7«Î7® ÀlTTOÇ, TXwswp t^ Ui('a2 -lu^S Taz lt;5 X^'^'Z^ *^^'® Tj’.'êovnç.wç Tiijj KH^'^i az rowazKtç. 71-vt-^ JV 0 rgt;iS7»ç xftiKoT J»oç. 013 ■KÄMMf-n'i T« tÿ a H^ ÈKÔAi4ouznç Top ‘^ûnop, ‘(■[ovo'i pi^ yJ^a.'Pl^ ç^ Xiêsttà TUJ?ROUtf M' 0 7° iCpI s^^o/j AiîfS ÀïpclJ.^oiwnÇfTr'Âvvovo'iV vJ^oc. ^ Sç T^iz^Tj. HJ J^üAio-wznçôç XoTraJ'io/j RÇa/xte;^ ^Xo/z u^u^^ Jj^uo/j.Azva' n jötzf ^iWao-WTlÇ, Ti^ïna-ip ^'K0^i^9 ap «ûriz^Rcw’ m-^v^ nj Xamp;jaû^ '■^‘^^.aïoi ^ S^aj^m «fx^Z'poi'ie^î.ov'n.Q rô n^üiPpv'' J'a^,lt;x'1^0 UxÀ^ç'oUT/p.tSi JV êiÂTlupbSi'' S^o’jâ/saç Rai Aèoç. o^up tjîup oVuTTH^ap. ^(^T^lèôfj^ô^ Tl :xi^'j:f'o'T!^ 'JA5°^ ''^ MuaRi 0 A^iRcuvopSpoç. Cl ovJ^p £X“|U ’^ taUTCpTRAkJop H TOXKSkROÇ. U(5 T^ 0 J^OXl' wptooçKiiçôTÎHft'a^. AcîuxpiJX'Si EX’]6^ P-W.k[w. ^Ak^^Riîüù tXRwv. piaXoR^Rtó /xaAlsa lt;?(v 7151 Aorto Aïop R« ?ustç«F o-ox) ^^^'^^'7'®’ ^ ^OUTU^ÙJ. Cl s/xê^ua Cl £/X/XK va y? tj/^a T^osiôtpJ^oç ayîj, Tt^oç n Ta ^ wen, Cl yi diSoiiü a-(ù} j^Juj^'ep sta^. TPiS dit Cl £.'£ ■^lS£6jU/xîVOUÇRi3y/ûowç. HJ 'j-W^t^'j^ Cl ^At^JSa TinzAupÂVaCl ^zxo^oowî-’I'X. KWtTjƒ £7r’ ôsjaRou Rcttiou, /xtjgiçocp n^ ^^*Ç^’*’^^^^'’Pç. o-win'^ Ji i^ ^UÇ ^ avr wç UTt/'u'lap^ «jMC^uaa ’ÇoçTct’ocf^aA/xiR«,

aqna,uiolenteratfpumefcat fubigfto, aut lignes rude ualidiflîme'mifcetOjUf«^ dum multa SCfordi daconcrefeatfpuma: marinam deînaquam üli infpergito.Cumq^ cofederit fpumaxollcflam fu-pernatantem pinguitudmcm in aliud fidilecort qeito î Itcrum deinde noua craterifuperinfufa a-qua iterum mifeeto, SC marina aqua fpuma itéra confpergito Si. eolligito. Idqj tandiu facito,donec nulla amplius omni abfumpta pinguitudine c5-crefeat fpuma.Poft hæc colleflû œfypû manibus fubigito amp;emollito;purgatisxp fiquas habebitfot des, omne finito priorê defluere aqüa î nouamey infundens,iterü manibus fubigito, donee admo-tus linguæ oefypus lin gu à leniter adftringat, nec mordcapnitefeatep fimul amp;nbsp;albefcat. Curatû po-ftremo fie œfypû in fidili repofitS feruatoî C^æ omnia fub calidiiTimo foie agenda eife memine^ ris. Suntetiâ qui per colfl traieda cefypi pinguita dine,frigida aqua manibus confricantes, eodem quo cerä muheres modo lauantteuadit^ cefypuS iscandidiore colore. Inueniuntur SC qui ex lotis Ianisexpreflas fordes in aqua lento igne in lebe-* te coquuntï colligenteslp fupernatanté pinguita dinêaquaut præmonftratüeftIauât,8C infidile quod calidâ habebit aqua transferentes, linteacj laciniaoperculantes in fole ponunt,doneefatis erafléfeat SCeandido colore fiat.Quin etia pleriqj poft biduü eiedapriore aqua aliam fuperinfun-dunt. Probatur oefypus qui ex lanis radicibus Ia-nariæ herbæ non curatis,colledus fuerit: qui nihil afperitatls in tadu habebit, 8^ fuccidæ lanæ o-dore erit, quiep in teftaconfricatus cum aqua al-befcet,duriconcreti^ nihil in fe habest qualiseft qui cera adipe'ue adülteratus fuerit. Calcfacien-di uires oefypus habet,ulcera explet amp;nbsp;mollit: præcipuec^ fedis dC muliebrium locorum cum campana fertula amp;nbsp;butyro. Fœtus idem Si menfes in lana appofitus extrahit. Facit ad aurium âC genitalium uitiacum anferino adipe. Facit amp;nbsp;ad erofos oeulorum angulos,gcnarum fcabies, cal-los,8C palpebrarum defluuia. Crematur œfypuS in noua tefta, donee cinefadus omnem amiferic pinguedinem.CoIIigitur ex œfypo fuligo etiam, eodem quopræmoftratum eft in alqsmodojocu* lorum medicinæ accommodata.

T E R P R E S.

QVales fiicrintuetenbus!îrundenomêinueneriticfuccidæ lang,fatis docuit Varro rci^j rufticaijîfecüdi uoliiminis ultimo capitc,cuius uerba hæc font: Tôfuræ tépus inter acquinodiû uernu erfolliitifi.cu ^ fudareinceperint oues.à quo fudorc recens lana tonfa,fuccida eft appellata.Hic præter tôfuræ té-pus,qiifuccidai?zappcllatione fignatu abeoeft,exquaetiâpecorisparte tondendæ effent ad medicina, docuit,excollofciliceterfocmoribus:unde mollioresô'copiofiorefudorefordidiores tondentur:qiiorum 31te^mollit,altei5zadfpetginesfoeliciuscôbibit.Dicimusautêafperginesquæ Græci îft/ifiyfAKTaamp;i/Ji/if»' ÎM^ifhp^fH» k’“iii fua medicina paffim dicunt, quæcunlt;ÿhumidaô' liquida corpori infpergunt : quæ quoniâcitodila- ipßfsj^til, “■MurJinteolis/luppis, alqsç huiufeemodi infperfa imponunt ; ïz in hiinc ufum aptiffimas effe pecoris

8 8 lana*

-ocr page 248-

ü ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D i Ô 5 c ó à r D t j,

Ïanas DiofcorUcs ak.Nec aliud in fatyra Aquinas poëta indicaüit dlcens: Vinu quod fuccida floUct Lanap* ti:eóenim alqscphumonbus ad medicinäquotidicinfperguntur. Docet praeterhæc Diofeoridesad cmc' têcremandas effe lanas.O'prxter pecoris lanasquaEinmarinispurpurisftupparüiniaginefunt.uellcr * qux alij tomenta, alp licia,alrj fimbrias dixerüt.'Nosrem Cr nois fignificationê fecuti.a ftuppisrernuw*®' uimiisrxpsiluAreninihicdixit.quauoceGrxciadhuc.qdcontufoö'depexolinocraflilT'imrifupcreWig™'’ cant neqj hic pluribusalps locisaliud ea uoée gftuppam fignificat, IdëtpPaulus AegirtetafSpe

P ro r nbsp;nbsp;^^quot;®KpoKuJl/imponialigd.tamanifeftarei neceffitacCCr ufu,utnihilaliud illiea uoxfignificarepofuc-Q!quot;

^11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^” marinis purpuris hæ ftuppg finc.nouerunt qui ad mare habitant: Quotidieenim ex hoegnt P^quot;'?.

m out j.æ capiuntur.quae fuperiore fu i parte uillofx funt,tam tenui üquot; fequaci uellerc, ut in fflum Imi modo tra ÉT cônei poHit.Tertatur id nunc eciâ multi,Cr ex antigoribus Paulus Aegineta,qui tertio fui opens uown« nc,Cr eo capitcquo agit de columellp oris inflamatione,aurore Galcno docet, pleriflt;ÿoris amp;eolliançetW' nibus prodelTe fufpéfum ex collo aut adalligatû homini funiculü,ex marina purpura.qui uiperx collo ƒ cûdatus earn ftrangulauerit. Verba dus hxefunt: IC, iivAo/j7rc/HA/nv/«7râ7repÇup«/ô«Ak'7Î/«:7riprrt6in\'lt;^i'*'?*^'^ Ksi m^ttv «Ùtmv.w« Trip/«tHs/jS^jov iixvutt^ut ivhgt;i^i'n«f!i9'/4Ki n H^i ou« 7it(gt;î?«;^»Aor én/AecfrvfS yx^mt. Ex qulbUSCO tes manifeRe indicat neepid cuigabfurdû uidebic,qn Cr alia in mari hirta uillofacppaffim uidentur. EcHX funt quas hic monet in eundé medicinp ufum lanarü modo cremari purpurai? ftuppas. Sequit lanaïF^ rem amp;nbsp;eiusconfedioné in oefypo participia frpovJ/aAt^x.qd omnê loci amp;nbsp;rei intellediû illic turbatildal^ thio fpinofa herba fadlu eft,quam ex Latinis aliqui radicula fimpliciter,aliqui lanariam radicem auenefW dixerunt.Nec aliud «(gt;ovj«r/4viii'idlanis elfe poteft.qeiusherbxradicibuscuratü. Eiusquodfeia in lamn^ non eft noftra xtace ufus: Antiqui tarnen eaad adqciendülanis candorem amp;nbsp;molliticm utebantur-Td^ turlt;5 id Plinius primü lib.xix.deea ficagens:Atqux uocaturradicula, lauadis demülanis fuccum hsb«' miiy quantumconferenscandore moUitic'tp: Mox lib. xxiiii. cap.xi.Tingcntibus Cr radicula ramos pf^P’ rat quaftruthion uocari à Graccis diximus.Theophraftus præterea nö lanas,fed lintea ftruthio haccand^ tem cötrahere dixit. Hicipfeetianonmultopoftinftruthrjhuius hiftoria dicct.notaftruthiumertéhefb^ qua qui lanas lauät ad purgationêeai^r utuncunidcoq?herbam O*radicem lanariamà pleristpappcH’” quibus ( tam manifefte inter fe deea omnes conueniunt) ratiocinari neceffe eft,à ftruthio herba rp^K'““' ucrbS.Ó' à uerbo participium i^fi^Suri^K fatftü effe.nec aliud g ftruthio herba ad candorem, moiling’; purgationem curacas lanas participio illo fignificari. Nee fuperelTet uitqhoc Iocofufpicioaliqu2.nlgt;'quot; ipfi difcorsaducrfareturDiofcorides.aprincipiocnimiubetlanariaherbacuratas lanas calidalauariaqi'’gt; mox non proeul afine perafta lam conficiédiCr curadi cefypi difciplinafubqcit: lyia^j8iATiu»5 «rpw'^'r*'^,^' guod eftianteccdit aüt bonitate qui ex non curatis lanariaherba lanis colledus f ucric: cótra eaquatsP/quot;* cipio idem dixerat.ÏHTTAi/vovfypovS/irA^vx.quod eftlauato lanaria herbacuratas.Dico aüt lanaria herbâexW fcriptore,qu3 Plinius Cr altj radicula nominaucrunt.Aduerfat fïbi ipfi u t uidetur Diofcorides,fed quodp'quot;' ris faciendum eft,fibi ipfi etia res ipfa. Qui enim coHigi poterit ex lanis œfypus.quac fudoris iUoiiiesÓ'y des lanis hxi entesfunrifilanaria herba purgatp prins amp;nbsp;dealbatg fuerint.Cr fiid fit,prgceperit Diofcofi®® quod inutile amp;nbsp;impolCbile fucrit? Ob has itaep caufas quod in cuntftis Graccis affirmatur, nos interpoquot;^ negationc negauimus;diximusq3 lauadas ad oefypum lanas lanarig herbg radicibus nö curatas.Potuit^. Grxcof^ negatiua particula ^tü facile librarioq: incuria perijflê.fecit cp nos in eo confilio cofidentiores Plin tis,quilib.xxix.capitetertioad medicina lanas ait nóoporcereradiculiseffecuratasïlicetipinoculoli'P. phoris id moneac,in ceteris tarnen eadé ratio «ft;figdem ad omnem medicina ab hoc ipfo amp;nbsp;ab alijsoniH' bus fuccidg,ü' uterunt tonfg eu fui fudorisfordibus probant. Vtilius hoc uifum nobis eft. g quodakj fee'' tunt.nec rei,nec fibi nee alqs concordem relinqucre Diofcoridê:Cr nihilominus poterütlege tes de rota ha re arbitrio fuo æftimare : Qucadmodum fi magis 1 igula Barbari g ha uftû noftrü probauerint, quod ab c® didfum eft fibi habere: eadé enim res ambobus eft.nomen tatum difcrepatjlleligulam aforma,nosabgt;iM q,eofcilicet hauriamus.haHftrumuocauimus.notiirimumCrneccflarificoquisinftrumetum.quohaurirc ex aheno.CradcoenacSuiuispartiriefculentumiusillicofueuerunt.Grgciabhauriendifuo uerbo^^«^ eft«pvTÏp«,noshauftrumabcodéucrboautoreLucretiodiximus,qutlib.v.hauftraappellaoit,qupadhaigt; tienda ex fluminibusaqua machina fiunt.rotg,tympana,Cr fiqua alqs uocabulisin eo ufu defcriptad u«' ribus fuerunc. Verficulus eius eft: Vc fluuios uerfare rotas att^hauftra uidemus.

n^i nenîaçAarwb.

Kitp. a‘o/.

1quot;“' v l'n.’aXatwoi/'aj^to^iJ «rtw o'va I OAH» T^loêoAOU 7150g ^H^IOJ^H' I KTougK9^ notAtaxovq, X9^ J^ü' -“-cnvTiÇiKouç k ng^ Ti^o’g joiKoeg »yuUot7Kag, 7l^og 7i xi/xarof^ ^^/ji.Süa'if} Stva^wyag rag ta S-w^ax©^, Ts^osi^pSjjH •Jl/XITO. KX^'^O-lp TH |U.HT^apxtTcè .SoUTU^OU ctJ.'Xm.^/v TP/f. Tf^Scra. j tps-iij^ £^e§u«. ^tt-Ta 9 T^a^pit^^op«.TÓKiói^tihp. ijQ ? quot;tittou 67r’ ^lap z 7nrctKH K/XÀ^/AUn/icT/'ccg «j^uó^iJ i?rlt;'Hlt;wAzWw/z ^ J^\!i^^T(^tK.wp, ïj/ifou JV,

De aliquot animaliu coagulis- Ca, LXV. Pltyan LRomani coagulü dicunt. J Vene' natont morfib’coeliacis, amp;nbsp;inteftino^tof minibus utile eft potS in uino triumobo-lorum pondéré leporis coagulü. Veiled foeminarum flueftionibus concreto fanguini,dif' ficilibus'que pedoris excreationibus. Conce-' ptus idem adiuuat,uuluæ cum butyro poft mW' ftruas purgationcs appofitu. Idem potû foetus in utero enecat,8C à puerperio ftatim fterilitatemft cit. Cccliacis intcftinoiylp torminibusequinufflgt; quod hippacem aliqui dicunt, accommodatum eft,Pares illiuires habet hoodi, agni,hinnuli,d^ cadn

-ocr page 249-

L r B E R in

ilf

St^oe,^' vtSjo A '^ ^ö^ka/(^,M^ TrAait?-Rt^aT’ï^H^ J^o^V ly £Aalt;p«,iy /xo%ou,)y SovSi Xou.^/xöJav tj^öui// J^uva/xn. «^/j-olowaï Tt^oç üült;oviTgt;u miriv lt;raj} a'va Äcc^Sewo/jiiVM.^ 7^os yi'^n.7gt;ii2^fxSua‘ifj/Ui.iT'o^Qvg. K cDï r viS^u »t^'üç fkiTK tlt;xq Kd^ajs'^i? Tt^asió^cra «tti ’^e? ’•MtJ«§,?lT0ll/0^ SS/J, H 9 ^ CpMKKI? £0fK£l{JlT^ i'nvau.ij} naso^la, lt;l^onamp; 9 aj^io^jv ^iaA/3« £7r 1 ^HijfiKoZi? ty us^ikaZi’ mi^t Tzivofxïv». J^omfjjx-J^O ^ ii fel cpWKNÇ.r JoTPV TW, AaSav Tmvatf Jw3 ^o§, ^«Aisa j 5tjVo(’,n)) £7n)^(at5 u/'a^^ia. rovSjaji^tu) j^ov^, Hj/jLtTa]aÜTa£7n';)^({r a7ro S^r/j.« 1{J1 mn/aç ^ lt;fx'KKÇ. a ^ ScAnBivk d^u-(faJWjaiTaj^^.Ji j^^„''lgt;llt;X.VT}lfSia.pSjJil 0-goia« Äa/xgav?) J^ ïn 951 (p^nq Trrrüoi fJ^n ttm '^’^l^^^fsa-m-y^^a-ivifj-va^p. KO/vwç JÏ w^KwiTOa Traan,^ ^àJlaAiAu^'x.Avi/ J'fcT«lt;rtt«is3r«.

cadis,capreæ, quâà latitudme comuum pli^ tycerota dicunt, dorci,ccrui,uituli Si bubali cd agula : oïa cotra aconitu potu in uino fumpta. Si in aceto contra concrete fanguinc. Hinnul j priuatim triduu . appofit3,fterilitate facit.Phocy pares caftoreo uires habet. Credif idé comitialibus Si ftrangulatu uulu^ cóciden tibus præcipue cóferre. Probatureg an phoeæ fit,hoc motSumito cuius uolueris alterius animalis coagulS,fed præcipue agninum, adfpec fa^ illi aqua paüiulû dimittito, turn in phoeæ coagulum coaguli illius dilutum infpergi-to;exeofît,ut aquefeat ftatim uerum phoeæ coaguIum.Sin contra,fibi ipH fimile permane-bit.Sumitur autem ex phoca coagulum, non-dum ualentibus cum matre enatare catulis e-ius.Soluit communiter omne coagulum coa-gulata, ÔC foluta coagulât.

INTERPRE s.

T^0eliciusqrtuticigefemu3q«otidi'ciiomine9,trariquiliióribiis(padiitra(5pattéanïmo7?4nofl:roiï»ma( Jj tibusuteremur.fiquod coagulis animaliîi natura dedit.utfoluta dêfent.0' coagulata diftjeiant, nobia ctiâdiuinoniunereliccret.aiit tanta diet humanæ fapiêtiae uis.ut côtradü infortunîo aliquo animS i atare.^fecundis rebus gdlientê côtrahere ualeremus ; Cr quæ maxima unius aut alterius quondâlaus luir.necfuperbunihoicmprofpera belloijr, necfradlum aduerfa uiderent. Libcraliorin hocgne ad corpo-ris(an(tatênanira,gadaninii trânquillitatcdeus hominifuifle uidet. Verûtamen ilia quod nô poterat ali-d”ïquot;k ®^'’“°*™slibés^rtecrogatac5cclTit.Dcusetuquotidianisprecibusô'uotisin aduerfis fecun istj rebus «oratus.identidem monet haberc nos intra nos coagula noftru. Et fifapienter Humana omia qtiotidianâeoi^rmutationécôtemplemur.qd lepidiiïimus Grpcoi}t comicus ridicule in Eqtibus fuis dixit, ?e°r^'^^^5™^”*ffwuna,nuncanguftiorccôcra(flionc,nuncmaiorelaxamétoingru5tia omnia excipcy

• utuiÿcpin a^iiinignoftris fapiêtiae auxilio, quod in natura à coagulis Diofeorides fieri teftaf. Nota omi-listes coagulaeft. Et nihilominus qui in Graecis literis fe tantu profcciffe iaâ:ant,ut fingulis diebus aligd coponerefepoffedicantamp;depromerc.qoilpfacraijtliteraijtantiquos interprctesnouiseditionibuscafti' gareaulifunt.in Plutarchicômcntariolocuius tituluseft.quomodo quisab inimicis utilitatê inueniat.prO oagulo bcuerteruntinô intelligêtes.quâcum ab altero altcijt difFerat.û' quod in ea re feriptori iUi propofi «O'connliâfuerit. Licetqjautore Ariftotelelibro tertio de hiftoria animalium coagulû latftis fubftâtia fit, litre ipfadifferütlacô'coagula, fie etiâdiuerfis à Graecis CrLatinisappellationibus c ''^V(r^-'^^'^^^'’'”’ali5 coagulis in utra^gêceuctuftiffimifcriptorcsdocuerût: Sed in Graecis omniu opioluiima hiftoria eodem librod'loco Ariftoteles.ô'inter Latinos Pliniùs.Hic ad faciendâ homini medi abo°^“'a ''”'*^®P^rcurrésaitijMtriiTir£iftJ[ftv«m/orHtaer.quclocüBarbarosuertit:fumpcüdpuerperio rtiuueft:NosfteriIicatëfacerediximus,nöparuointerfterilitatêü'abortód!fcrimine.fiqdêutincedro ximus.in abortu puerjieriü, fed nô legitimo têporcûn fterilitate nullafiituri aliqn partus fpes eft. adépto bil ^l”^*-a^ 5°‘'^P^“'lt?nificare^«T0Kz«»,qua uoce hic ufus eft.nô abortü, fed partus priuationê, quæ niai ,3quot;®*’*l*?seft,inanifefte in Græcis deprehendit nec Pliniuslib.xxix.cap.iin.de phalanges agent ’?'’'5®'^^™“ genus eodcphalangq nomine araneus lanuguiofus.grandiflimo capite.-quodif-' o.inueniridicuntur intus uermiculiiadalligaritj mulieribus ceruina pelle ante folis ortü.præftât ne copiât, ut Cæcilius in cômentarrjsreliquit.Viseaannuaeft.quâ folamexomniacociodixilTefas fit.quonia iquariimtoecunditas plena liberis tali ueniaindiget.Neconcipiant.atocia hominipræftare Plinius dicit. enuror^hoc maxime loco Barbaijt.qui in Plinianis caftigationibus atociû expofuerit efle.quodcücp cot\* j P^“®™'*?'^'^ partus fpem incercipit: hocloco aût abortiuutn idem dixerit.Ec irt hoc ipfô capite uariata of ''^Pj^^*‘’*’.®’P''“^*'’^^ partus atocion uerceritinccanimaduerterit.nô pofte aliter q de fterilitate in Di» coride intelligi.cum dicat à puerperio potum coagulumatocion efte, quo tempore fine nouo conceptu ortusfierinon poteft.LaudauitÉr Nicander in Theriacisfuis contra uenenaca leporiscoagulumquo lo oimerpres eius autore Nicoonte antiquiffimo medicinæ autore, primum in coagulis honorem hinnu-ttiouir.fecundumlepori.tercium uero agno.concrà quamhicfecerit, quileporino primum in cenfu coa ö ƒ Tquot;' °'^^*j nbsp;nbsp;dedit.Quid deinde nobis in probationc Coaguli phoeæ dilutum fit, facilem ex re ipfa v ex bis quæ dicta à nobis de diluto aliàsfunt,intelledum habcbit.

n^Î2n«T©', Kt^, a‘o/''i

Deommadtpe, Cap« LXVIIÏ-s Stesà

-ocr page 250-

lis

Tt^ -n^o’^ /I^ ra 7^' ^cKT^iW aç-^oti quot;A It^So/J. XHV^OV îiûÇU/S^O/J. H^ cA/j^a «Xw/j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TPXt

/Uiiop 9 ustja ■A hà^t/aSz^ûv h)| A tS 5^ ova /xiTaêtSANKoi? ôç J'^z^uTxJa-TÇû'trfpaT^ 9 AaSMV 2 TIUTOV ly c/^u^svltraSjE/J-CaAi ó? Ao Tratfia acavilju K^a^tew. (A iç r’cr2'r/J j^^u^ScrouA S otrop SSi TO fJii^ofj 6^a7rtu£(ó^. ti ra amp;ii'ç ï’iç c^Jva-rv H Alop T a^yfov KEK.aAup.^svov £7r//A£ Aui^.'fi i'fPrMop.aov àTTKÛ] î’ç tn^ov à.'^ëop cSJaKiVow, £UÇ ap Trap if'a.Trctvnirn, tt® 9 £ i? Ka Ta4up55ov a7f7-i0tlt;ro totpv ty gt;5^. 2v£S 9 avn k* A)« uttîYuƒ a-rç êî^/JiS £7^£/(Aov’) rS Ao7ralt;Aa. H £7ri AiTTpiç ly ^aAaKaçàvBjaKzaç. Ïsi 9 gt;y aA Aoç 1o7f Ç 6^a7r£(aç quot;P/iJT^. pjirà. 7gt; ^^p^jS^i' ^IZca A S£^ A£o«V£Tj. 0 £(Ç AoTTizeAa ’e^^AH-* ^ipTKK^ .aAo^oA/').ougt;yA£TTfouTt^oc^^vrAa tôivr’ç. lira, choc ^aitouçAivS thuA/i^î/j «TPrr

GiTj. «5^05® 0 '’° 'f’'0VT°p I H^ TK «KOTra. n^iST^aT’qvtiouiyà^vt/ou. K£cp. a‘0i, Sop J^ ty a jvlt;jo(U ^ ^a7r£'j£'Tj ouruç. AaSw/j 1® Ti^oo'cpar’/j ly x.o^a.m/xi' 7^0p,0lop^^ VVl(Jgt;^llX~op,i'lt;i'J^‘^ (Aa^/AfS opS^iov MS o24u?(5o'raT°v

- ^Jk}Ji^ia‘ov,'^ ^fe Ta7q x^^''''l'^'M£AwÇ,«l'a ÇiêwV avi® ly oioVii ê£Va4ÛX“''. iiTctZTi^asvtf'a.

2 TpPj^aKfÇ oc7fK.Aua'aç,cAoq t’/ç xyT^^’-P K^a/xs eux -fi (?) TrAatT/^ J^^œ^Streciz. £7r/j^£aç VtAcù^ wç V7%£Xlt;Jv ? stotr^Ôeç £7ri K^tfHS àvôçax/as ty k i vlt;l srraôfi.oTCtfZ J^ TattHjchhÖHcrag auTO (Ani9p.oîf tzçuJ'uç,«^ sacras 4urKVC«. vraA/v ts^arr/o'/xsv'j £7r(MtAwQ,à7rD(AoS siçt^X’''^“^ Ti^OTrsTrAu/xt VHV,£7r/)^£aS T£ U ƒ uj TO^ov Ti^amS • HJ KaßsAwV, p.iKlt;^v TO îaerat^ rS ^uraWssve«, Karcé^TO t’q 6uW ViVo^cT/aivKV CÂJo'Y/œ.oTaV 9 7rarH,âV£Ao-^jQp£l'rijj'ipTMTTufl/xti'i 'Jt^ût^a.K.a.^a.^ir'a.p ar:tAü'/J, TO^ovsK lyiru x«SfÇ viAarç. kk S-z^acraq în^^viap,Mt.^otj^ia'a.lt;i T££AtêaA£ tiç K^a/xiS'' âAV^3/J,'tÇ^ 7rwzx«lt;raqâ7ro0a t fÇ KaT£Z4u^S0VT07fV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n^i ^Tla.7’^ TÇa.yi'i^, ^ '7t^oZ«. T£/ou,0£Aaq:£(OU. K£q), cros*. Pay^jo/j cJV CA 7t5oBaT'O/j, irt ^ amp;nbsp;i'Kilt;J)\opf^i^a.7^S^riopovT63. Aa-^Ù/J oiop 7l^0i 'ÿi'tj Si ^ b/ou2wi^/j «vr ^ ■2r'XÔpoi.^^\gt;/J.tVia'cclt;= T£ wç «Tt^ûs’^ t7ri ? u£iou, cAûÇ £«5 flui«/, /xaAaTfijv. ^ ǃ/ßs Kar’ ûAi^o/j ult;Awçè7r( j^£u^. œj^/qa/j /xK TO a;^Au4 iKKjivHTCUj/XKTOAÎTPq £7r/7rA£H. ZazxTÇo/JTO ^ivHTj. Aois^v s/aßaAuv aSi's/SKS ^pdap xÿ'T^lt;^P, H9^ vi^oaïTricAouq uiAu| wS TO «T^^X'i^'j^t^ wi KWlt;fii§5(vl^5ouu«^H9£^KH

S C 0 R I D I ?,

S TearLRomani adipem dicunt JMoh^' briû locoru uit^s accomodatus adepi eft,recens,anferinus gailinaccus'uf ,^ fine fale inueteratus. Nocet contra fa^ fus,amp; qui uetuftate acrimonia côtraxit, Ex hgt;s recente que uolueris,exeraptis mebranuhsm nouû fidile,duplicis curando adipi captus,coii qcito î pofito deinde in arden tiffimo fok fioi“ diligenter operto, liquatS fubinde adipé in ak ud picatu uas ufqj dû totus fluxerit, per colufH traqcitoïliquatumcj^ hoe modo adipe, frigide loco reponito Si utitor.Quidam pro fok in ^^ uenti aqua, lentis'ue amp;nbsp;mollibus prunisplen“ adipefidileillud collocant.Eftprætereacura' di adipis alius huiufeemodi modus: Exempts membranulis conciditur adeps, liquaturcj’i^

acopis utiliifimus. Curantur prætereafuiU“* amp;nbsp;agninus hoc modo : Sumito recente ex^ animalibus amp;nbsp;qpinguiHïmü adipé,qualisàr^' nibus eft:Hunc membranulis purgatü in muf tam corfeftëamp;frigidiiïimam aquamconijeiw» m an ibu s’^ diligenter con terito/rican s Ä ndu ti deftringens.Noua deinde aqua fæpiusablæ turn adipem in fidile, cuius fitduplex curait do adipi captus, conrjeito : fuperinfufaqjaqus ut adipi fupernatet 8C eû integat, lenibusprU' nis admoueto, rudetj; mifceto.CumepliqnaWS fuerit adeps,per colum in aquam traiedüiP^fquot; miflumq^glaciari, rurfusexcolata diligcnict om ni aqua, in fictile aliud aqua priusabluWtn conqeito. Superinfufac^noua aqua/acitcitcK fenfim liquctur.Amotum deinde ab igne,bre^ ui^ tempore demilTum adipem dum fexfub» dat, in lapideam pilam fpongia ex aquaprWS abfterfam Si maden té transferto. Vbi cum g'’ ciauerit,ablatisomnibus quxin fundocrunt fordibus,tertio fine aqua liquefacito, liquid tum^SCin lapideam pilam iterum diffok® purgatumîÿ in fidile conqcito : Slt; operculaW frigidilTimo loco reponito. Hircinus,ouillus, ceruinus^omnes hoc modo curandi funt:Ac-ceptum ut diximus quencunq; ex his uoluetis adipem, lotum'q^SC membranulispurgatuffl, ut in fuillo præmonftratum eft,in lapideam pt lam ut mollefcat conqeito confricatotß,aquaffl fubinde adfundens,donee nullum in confricaquot; do fanguinis ueftigiû excernatur,necfuperna tet pin guitudo aliqua, nitefcatep totus. In finue poftea coniedum hüc adipéadfufa aquaficut fupcrftet,lenibusprunis admoueto mifcetolj.

Cum


-ocr page 251-

LIBER IL

lîj

orw '^ raKH «TrWjüaTtjXfT'ai® aurt’iç vJ^a^ 0 lÛ^aÇjTTÂWaÇ TE Î^X’^l'^ ’^*^ AurÉja TNKE.Mj TaaÎTKrZçTÇojjK^Évo/ÇTf/!!. i'o ^i'?’//X“S'? “^l’ÇTS^ai’ , e’^Ç VEVo2lt;7'|U.ÉvRV 0UÏW aTTHÖHcrOV« *y •}'U7W5c7t’ri0Eo'o,U(5£ÀÉrEî® etti t^Uiou.

n^l i'TEar’sßoE/OU. KEtp. cro^. K AI ? Soii'a 3 s£ar’Ç y^u^£V isîovve (fçiaiov, ly ôaXaTf« TTEAar/a ttAutÉ^, il Ta ii^ oÂ/MV È/xSA uriop HJ Koirf tav È7riMlAwS,E7r/j^oMVo/x£VNS^ ûaAaTfHS «Iw j (TiaAuÔH a7rc«/,È/jL6AHT£ov aùi' s’/^ X^^av K^auEw. 616aAaûJcü/ ettzj^^uteov oo-^ UT^tX^v MH HtJoV OmOa^HÇ. E^HTEOV TE a^^'Ç Sv T^ ‘nJ^lCUf OT/mvâTpêaAH.tÎTa Ti^oS a.MV«v «Tfooiv r sÉa rç,KH^5TU^I(VlH.5 oAKä^cA'« E^xSAhTE^ HJ (TikAk TEOV.â^XXlÇETÉo/J 9 Ä7l50(TK.a9HZX£VHV lt;^ TW TTU Wvi oetaô^d'eaz .HJ îi^ Aoiviißa Ka'VHV «tpSete OV.E/Ta^IS HA'OVKäß’ K/XE^W KOfXIsloV TT^/EcrKE •^(^IWlOV^ÓTTU)^ à7PAÿjlt;-M/5H,Hj /vo^iw KTP ^^^5' n^i STEa'joçTau^E/ou.'^iAaAEia

HJAeoVT£IOU, KE$. lt;^0H .

0^ A Tauç]o/j 6^a7r^T£0V oUTU. Aa 6(0/1 HJ Tæ i 7r$(Jlt;rlt;paT’V HJ VE^j/a? 0/J£H7rAtlU3/J 7P1«/X|'q)|eUM«^ • ^U f^ivim^ Ti j^'n^ini X'^^v-P H.^aut-

K/J H«ivàü, «Aoç oAÎrov Tt^otrE/xTratTai. HJ îme. El Ta s iç uAu^ iTlauyE^ «TrK^Hcra^ oVeiv à^^àù Aa^ëav» TTH^Eus JaiS Xv*'’'' ^K^'l' ÈH-J '^“H erifo ’AçMjKAuvop. ? /^ KTP ^j^M/xÉua vj^a'P^ ? 3 Ètti X^OMEva .aj^isSv ttAuSh kocAGx^.hj waA iv iilt;^ x^ ^w^/xêa^ ^.|,^^j.j.gt;Q'i^gy'iff'if tvwcAûuç. uçlt;A av 2Elt;’'«jA KjjK^ç «çf ? TTu^oç 7^ x''^‘*^’’^'^‘^^M VUKK^Ucra»^ S£^£V0aA. TH ^EXOM-ÉVHUv 21À (Aucrû^ia(5u7PAi'7rî?),âv£Ao/xEV0(5 r 7r§o'lçK/x£li^ tiçETEjaV Xu^av HaiVH/Z,7t^0£Z'£7riXEE 01VOV £VW-i3V. HJ Ta aÙTà 7’1 (J Tt^O'IçH/xEVo«’ Tf/(J. £0X5 av “quot; ^®‘^*''f^y'''’'“’^lt;«V?(‘?P6«A?.THK.É0 3 HJXW^l's «A E7r’^viaiS (TlaOtcr^a-iV ev àiS oWi EVavùSv^. riïÉ^MEV T°i 4'oiiTu (TK^o.^iV OU«, «rau AÂJ«ov tjiravTûJÇ 3 Hj -^AaAiJou (rK^aS£ûU,Hj AeoutiJov auctr^jov TE,HJ K.a/xHAiov,Hj7'Tiïr(Jov,HjTcc o/xoïa. nwÇT’SE^àjoJ/xa^iSEo/j. Kiep. lt;ro6\

Pos/xa^SEOV 3 sÉ^S /xo%^ov, Hj]auç] eVjU 3£Aa(pjo/j,Hj (UueAov tA t ^w ou r quot;^OTPV TTYÈ^U/XEVlO'aS 4'/xÉ^^i EÙaxTiaÿiÔ^Hj vrAuvas us ti^oe/TP/xev

KJ J tiras oiva à0aAaoô'cp te HJ evoxAiJ.e/ Ta àut Ao' MtVo5HJlt;:^iUK.7t^uo'aia(p£l'(?,t7t^')0(v')£K. ? aü? ’^ûUÇ îüÂxÉ»|U, f’o'oVT’p TW 7rAK0£( oo-oç npo Utt^ocS-e/j tAo0tîç,HJ TH^aç acpuAiirai^ te etti/xe AaÇTi^oÇKOTUAai’EVvÉa r sia.'f^ E/xSaAE %i'v» ’a5a6iKHç'oAK«ç^'4«v 3 tvWÉs'^o/j 7fiH0'«l «04

Cum uero roms Iiquatus l'am fuen't,in aquam diffufum refrtgeratütç adipé abluto unde eum diffuderas fidilptcçt in eo adipé liquefacito,amp; caetera antedidis fimiliter facito.Tum tertio fi ne aqua liquatû adipé in madété aqua lapidea pilâ excolato, refrigeratucp ut in fuillo præmo ftratû eft reponito. Bubul’ etiâ à renibus mé-branulispur'gâdus,amp;: falfa ex mari aqua ablué dus eft: in mortanü deinde conqciéduSjtundc-dusqj diligéter adfperfa continue falfa ex mari aqua.Gu uero tufus létefcet,in fidile conqeien duserit: fuperinfundéda tûc etiâ falfa ex mari aqua,fie ne minus femipede fupcrftet,coquen-dusq^ fubinde adeps, donee propriû omné odo rem amiferit: Mox fingulis adipis illius Atticis minis Tyrrhenæ ceræ mifeédæ funt drachmae quatuor,fimuliç per colû trafjcieda ota. Auferé-dæ item omnes quæ in fundo hærebût fordes, ficepinnouofidilireponendus bubulus adeps eft .Oportet præterea qtidiein foie opertû un-diq; adipé hune habere donee albefcat,SC odo-risuirusamittat. CurSdusité taurin’hoe mo doeftïSumito in hoe genere etu recente amp;nbsp;à renibus adipé,fluuialkp aqua abluito:mox exé ptis membranulis in nouü fidile adfperfo exi-guofale cóqcito,SCliquefacito.In limpida dein de aquam per colu traiedü, cum glaciari incee perit,manibus iteç: ualidiifime exterés kuato, defluéti aquae noua cótinue fupcrinfundés,ufqj dum beneelotus fit, Rurfusep in fidilecóiedö, in odoratiuini pari méfura coquito:8C cum bis inferbuent,amoto ab igne fidili finito per no-dem adipé fic elfe.Matutino deinde fiquid ma li odoris fupererit, fumlto eundé adipem, amp;nbsp;in aliud nouü fidile coiedo, fuperinfundito itéra odorats uinS, eadéq^omnia ut praemonftratü eft/acito, donee omne odoris uir’amikrit.Li-quat fine fale etiâ adeps ad affediones aliquas, quibus fal nocet. Ve^z no magnopere albefcit qui fic curatus fuerit adeps.Curantur præterea codé modo pätherinus 8C leoninus. Aromatis odorädi adipes uitulinus,taurinus, ceruinus iti dé, ceruiq; medulla hoc modo: Adipi qui odo-rad’critmébranulas eximito ,etut premoftra uimus abluito:mox in odorato uino,SC qd manna aqua curatS non fueritfacito inferuefcat. Turn ab igne amotum, dimilfumc]^ per nodé ficelfe,matutino exeodem gencre nouo ea-dem menfura infufo uino,liquefacito:diligen-ter'quepcrcolum traiedo adipc,in noué eius heminasrotundi odorati Arabici iunci drachmas inditofex» Et fi odoratioré facere uolue-ris,

-ocr page 252-

i’4

D I O 5 C O R I D I S, ris,eiufdé iunci flo9£ quadraginta drachmas. Add cito præterea palmæ,cafiæ,odorati'qî calami pa' resfinguloçx fingulas drachmas,afpalathi iB filt; balfamiligni, fingulo^rép fingulas drachmas-qn etia mifceto his cinnamomu, cardamom« nardû,finguloçrcp unciJ,fmtcp omnia integreW' fa.Odoratu deinde uinu adipi SC aromatis iw®^ ditoîoperculatûtÿ uas carbonibus admoueto,ta' cito'qj ter fimul omnia inferueant, Mox ab ig'’^ amotö uas finito intégra nodé fic elfe. Matutin® deinde uinu effundito,nouütp ex eodé generell' fundito,facito 'q; ter fimul iterum inferueat: fia*' to'qj eodé modo.Matutino deinde adipé ex U3lf auferto, 8C uinu effundito ï abluto'qj uafe Si puf' gatis quæin fundo eruntfordibus, adipé ite^u' quefacito,per colfitp traiedü reponito Si utitof' Ódoratur etia curatus antea adeps eodem mod®' Ve^i fpiffandi antea prædidi adipes funt,ut^^ ramento^ uim facilius admittant. Agedum^ç hoc modotSumitoquéeunq} ex illis uolueris aw' pem,facitocp fimul cu uino ferueat, additis myff ramulis,ferpyllo,angulofo odorato iuncojtem^

ÄH(?,T avS-ouÇôÂKœç/x'. Tr^rxraTraAç JV Cl (foivwoç. Cl Kaw/a^, ly ttaXa/xou rà^Veraç oAk3:ç. àOTaAaôX Tt «^ fuXoSaAcraM^ «va oA^lù}jx'a.ji. f^i^op Jï itgîjKiwa/xoj^wu,0 aïsJ'a^ko’iU.oUjKai vaç/'ou àvà ovy^iap fi.îa.p, Trivra. Jè feco b Aoj^^és^a KiMfxij3uja..ilT(X. UÀÂXii oîVop ivwtSV. tÿ umi^i £7r’ amp;v^^-Kup TrtTn3/j.oäa-/jSjjoptuyfamp;op, t^ crûti crop T^i^. «çaç Ti it.?? TW 7ru5o(5 iccirop ^W' KT^tUfre« auro, TH at I'xop^^^'^oX'^^'^^P o'lvop «à ’i^p uS\^ov(i 73? ayr® -^ouç.iru-ÿu|o/j b/xo/uç VcoQT^ l'ç, Hj œ^xç* njwZ q ave ^.ójjSjjl^ i' s£5S,a7roxlt;lro/jO/VO|U. skttAu--vaç Tî 1° ay^ëop »y Kabaja!; i' Ti^ os^?7ru GpSjji M^ TH^aç, c^uAio-aç auTO areSou d 5§w» äjMjuar/^iTj lt;J^ ^^ To T\^^lt;x7ramp;Jfj.ï-vop Tp avTOV quot;^OWp. 'Tï^OSÓtpZTCU JV Toi 7Ç0 ^jHiUtva 5ia.Tcx. quot;Tv^o^ 10 ^at/^/wç ƒ é^aiâ^ rtó i^a^üif/^TOip (gt;^auoi(j.ipo\}ru. ÄaSoip oiVT b2 a.p èovAoïo, tïlt;rov ^/J.OL o'vui. ruyaa^-ti's /xujo-uvHi’ n'Aaf'op, t^l^t^op n d KvriJ^o/j, i^^àœJaAaâ'o/j bAoX^tSijop K07r£VT«» 2:u£^ JÉ Ivi 'fgt;VT6)p iJHOiSiTj TH^JHriJ, OTCCp ^ù^r^tT»pot.vci^ia^fiiXi\ci^^ 'T^^aoiq tÿ Til bèoVHÇ u A(lt;ra(’,Q:jM(Ua2;ts wij tPi/'K Aw Toa. t^ JÉ d burw ri^bsuipï ra star«. K0*-4«? 0,2: a/; aS'^‘£3-tAHi’,-7r§ocr(}gt;ar’/? JÉ ly «1^'7^? ^‘fioc.T@^, ra n a^a i^pp a ?pA ' AKKiÇ £ i^Tcu, É^SaAt ûç AoTOÄa Kcuvlw, ÙÏJïX^ÇTE O/VOV Xf^JMp tveoJV mÄeUop^^ “ ■’^^X'1/J J'ow.'TV A vç oKTW, cró^inp tAatpjM ‘)^ap.V)^Tn^i,quot;ü)lt;i'TiMa‘v/x(pWp otr/xlnù SelfBaAH K^ pA^p divlt«. n ra. KafcAu/j p ày^Gop tÿ ■j-’'^®?» ^vtAou stai®§ /xvatj S\ n!) 6«Aüjp ti^ ÄoTcixd«.^ 'n^omridis^'n. o® a5^ *7® divov KOTVAci^d', M Autivov Ka§7roi/', ou T’/ç l'JÄOHi 01 o.vÄo'lPiol XÇW?), KiKo/xpSjjV^ fxvaii d'. É^t TTU^i aoi/cpcp JVwwSjç Kivi^p. b-rapSi 'rhu ssarwJ^ aoetfo^xp aTpSaAn Tra o-ap, c^uA/o-a^aïr 4^X^' quot;Ï '^«■^P Sccsjol-Aafla niAOfxfjSi/JOM fxvd.p/xia.p,a./J.a.^calt;.ivo\i JÉ av^ou^ ^vaij TtiJajaiJ, o ruw (p'j^cop Tra AcüS. aaf taro/j fxiap war« TviOp. th JÉ i-Xo/gt;SJVH ii^ -^uTJap K^d/J-ïoi-P T^iX^WiM-ap AMvluj, aa^tç aura aai -P s^aj- vr^oo-a-■nód^r^ JÉ i^ j^oJç H/xoru. 1(50] erv^Krop aTtoWToi. ofj.o\P. oTapTrivrup 'dvi dewa {j.ipamp; 'duiücrp.lMit.Tro'AdïSnTOsia^. na^t Au/j aÏP d æl uA/eraç, TN^op d a7ro^ou. e-cipivadiS^op TTOiï^a-ou S-gAkê;, fj-'itryi crp.v^Hi^ ^ Ai-^aTa.'niii bAa«ç n. diva dl pSjjo.'^ TV0\ViTamp;. To' JÉ ÓjVl^^O/ï d X^VitOp

habent uno aliquo ho^ uti. Cücj^ hæc igni ^di”® ta ter inferbuerint,amotum ab ignefenfimepP^f linteolü traiedü adipé, ut præmonftratû eft,odoquot; ramentisodorato.EftetiS fpiffandiancea adiP^^ ak'us bic modustTudito qué uoluen's ex iUis^di' pem recente, fanguine omni purgatu,ÓC quæ^' pius dida funt aha omnia habenté, in noud fi5t' ie efl cSjicito:fupen’nfufoœ albo uetere amp;nbsp;odofJ' to uino,quoufq} digitis odo adipi fuperfteU^’’^*’ igneinferuefacitodonec natiuu odoréamifcru, uinûtç magis q adipem oleat. Amoto deinde ab igni fidili, CÛ refrixerit adeps/umito adipisiUæâ pondo duo,SC in fidile aliud conqcito^fuperi''..^ fisép eiufdc uini hem inis quatuor, hbrisqjtoude tuft feminis arboris Ion ex qua tibiæ fiuntjenl igne coquito continue mifccns:cumcp ornné adv pis halitü amiferit, per colü traiedü dimituto dæ nee gIaciet.TüfumptistufiafpaIathi libra,amaf^ ciniuerofloris hbrisquatuor,uetereuino fi»™ hæc maceratoJinitoip intégra nodem cobibere. Matutino deinde in nouö fidde quod tres capiat congios Si hec Si adipé coqcito, fuperinfundito^ uini cógqfemilTemïfacitoi.^ fimulomniaferueai donee fpiiTamentoçi uires odorë adeps contra xeritjamotum poftremoab igne adipem, per co-lum traiedü hquefacito ite^ dCrepomto.Et fi odo ratioré adhuc facere uolueris, pinguifTimp myt' rhæ drachmas odo uetuftüTimo uino maceratas iUi mifceto, Odorabiiur gaJlinaceus amp;nbsp;anferinus adeps

-ocr page 253-

LIBER II.


•a^SourwSaVt’otTwt^H. XaSü)VÓzou2voS aur K

I^a7rft)^ou MTVÄa^J^', 0 Kaói 1(5 t/ç osjani VH^5^uTYc«/,7i5o£7'/i/^o/z^U(r(o'KHTT]5ou ^ ^uAo-CaAtra^ou, ^2; ^ tfo'i v/noç £ AaW«? ly KaXa/xou 0-^0%lj3l»KW0MMï''0U0tVC(lt; lè'.t.TnJ^'S^Ti OI' VS Atoëiou TraAwS Kua6ov a. ÔEÇ ett’ àv0 jaKiSs. *)nlwoi] ^/ç. lira. âViAop-tVoi’ â^P ? 7ruçoç ^ iurfov,«) matras 4urKVCü rœ £ V aura Wt^a v a. Hj l'wijot, TK iy^op5jjn 'n^opa.ira.'À^Sici. ^aityç A* vSn^Ka0ÿS j^uAicT^E/«? Ka6^ov a'^yfo/j. orap^ ’rarSj^ViAo/xEVoi’ Korxlt;ÿ ^ Tljo^çK/xÉvov in^ k Jgt;a /A£bvàquot;yYe^€aAEK0ttVov. ty Trw/xao'açsirwSç, «7roôoùc^H.ara4v^ûgt;T07rcj,'. ^(]/xwvoç Jï Taura é'^asiop. C^ }lt;)’ 6/ÿf où TTH^VUT]. ÂV6Ç Q Ti^OQ riuj lt;rûsaL(ripix.V'^ amp;nbsp;a^jj 7rK^yi, êça^u Kh^ou TV^Ilumv p.ia‘yova‘1, ”^ ƒ aura T^OTrcçà^-•paZsiop Hj T u|oju. açinjo^ 7£,iy Tao^to/a.

nSç2«A'Ja)j(Jÿlt;ijamp;'sïaj. Ktqj. siJ. '«—r—^ Ag^uj^î^îij j S£^ cUTU. AoSup r KaASsTt9^a7r£u/x£vy öo^jUvava.

°^ P-o-^op Tau^iJov,yu| cra^i^^' )^y Mgf/xou 7£0Aa(r^L£VS î7r//^£Aw(;

'/xvav a. npia^j^i^ov ly iiarid'amp;^-. ccVaTrAatroVjE' 7r/j^ûUV(i3V(/'a4,/Ats^ov olvoV ,ii TO. a.'if6î/J-M au TaçsjçJt'^fov ivXKOTaaat^j’Éaai vuKTV^EUcraz. TiSuï 9 tu? K^a/AW xv^ouz i/ASaAw/Zjiÿ ucCooj £7r/}(^£aS,É4tKg’(f«S.oTav 9 'fiKßicWoo^p-Hy ^“JP GaAKT’st^S, J'iuAÎo'aç avioKai sacralp-C^vaz 0-A«V T^ vuKjaTreTru^acr^tvov K.aASs.TH£7r/oucrK Stvt Ao/xjVûÇ r ^oj^ztZK^iy -rt^oaaTf 4u|ai? t^ ^p TBTruö/AtViju-^'cWj^x/^ov 7raA(V lt;ra((x4Üx'^ *^® K0iiyx£y» ust/^h^ aZ^NU /xvav «.H^A/au. H^ wcrau Ta’tcaa.Tï'Aa.onpa.r'nS^ai^.'ifT ty Toca^^aaTi^o 11'51?)£7ri Traaf yi^ntras ly chuA/craç,âcp{Aoj/j 112tÇ7j 7ru9|iA£Vf '^u-^'a uTra^j^ff, a7rü0üU ^ Ka Ta^VJ^epTOTTU.

n^i 2T£a?gt;sj^hV£i««5)()^v/0£t'ou. Kep. cüra. EVj àÔ^aTTÂ.iT’V S£ÏS HXKV^0V,HÖ^v/ftjov, vZ^o'X'loi' 0tAH^S atm’^ov J^arx^Scraf ouTo 'iPiHTiov a5To\ AaSwV Ti^oaffaT oV^oV ap êaAofo,£K.7rAuvüV £7Tf^t.£A«5.

«j chalt^aç £7r( KoaKfVou lt;^ a ata jU-iToc 1® ^K^ow Cüicü^/iSaAt t/ç oßoVH/j Ka6?5a/j. Hgt;7a7ç X^'^*'^ £K7ri£aov SfOAuç. £/ Ta AfVuiitf^aç K^ÉiUaa) z/J nira aw^a. p.ira. 9 H/Aj^açTf ?Âàç ncdva a7P AHaaç X°^S''''Ï5 «'^rißio-o 91/ KaJa^uj^cp tottw. saHTrfa AajUWil f) ^ p-ï^ti. avf teÜévt«-

ZTión-apJ^t^cipi^- K£$. esrê'.

i Yva/Af/jVexaTastaTaTravTa^^-/Aav^fxtó /AaAaK^KZw. Jf- a^w/xa^-/ \ kIw .TO/;SAzT’/Tau5(o/jsücpi-?po-a(5. •■■■A)y T» Êoijop. ^ i /AoX^c^j. n^ «É Awv-

adeps hoe inodo etiatSumito quecunqj ex hts uolueris curatu adipe pondère heminai^ quatuor, eópeito in picatu fidile,mifcetô(ÿ dli eryfi fceptri, balfami lignf, iteq,’ palmar Corticis que elatem dicunt,et odofati calami intégré tufoçi omnium, fingüIo^Atßdrachmasduodecimjfu-pennfufoep ueteris lesbq uini cyatho uno, pru nis admoueto,facito^terfimul inferuefcant« Amoto deinde ab igne uafculo, nodeip 8(. dié dimiflb du refrigergtur omnia quæ in eo funt, portera die liquefacito, amp;nbsp;per lineâ liciniä purä in puru uas exprimito.Cum^ glaciauerit,con chuIa exemptu in nouß fidiJe córicito,rtri(rtetg Opercuiatu frigidüfim 0 loco reponiro.Pcr hye mem facieda Si curada omnia hæc funt,ærtate enim nô glaciât adipes.Quida ut etaflefeant ÔC glacient,exiguâ Tyrrhene cerâ admifeét.Odo randus eodë modo fuillus adeps ert,itemiç urfi nus,SC fimiles alq. Odorat adeps amaraco iti-dem hoc modo : Sumito bene curati adipis li-bram ferè unâ, taurinusqj is prccipuc eligaturj mox amaraci, que ad intégra aEtatëcrcuerit,di ligeter tufæ pondo 3lt; femüTem illi mifeeto, of-faség coformato copiofius uinû infpergësî coic dastg in uas aliqd offas, finito opertas per no-dem fie eife. Matutino deinde in fidilc aliud träflatas ,fuperinfufa aqua leniter coqto. Cûq^ proprium odore adeps amiferit, per colû traie dum finito intégra node fie effe diligëtiflïme opercuIatû.Matutino deinde eduda omni ex fidili mafia, abrterfisep quæ in fundo hærebût fordibus,tufæ amaraci,ut prpnonrtratû eft,ite rum pondo SC femifiém illi mifeeto: conforma tisqj iteçA offis,cætera ut præmonftratü ert faeî to.Poft omnia dcmü,liquatô iteçi 8C per colum traiedû adipé, ablatis quæ in fundo hærebunt fordibuSjfngidiifimo loco reponito. Quod fi nullapræcedente curatione incorruptum an-ferinum, gallinaceum, uitulinum'ue adipem féru are aliquis uelit, agendfl illi hoc modo ert: Sumito quemeunq; uolueris recente adipem, lauatodiligëter, cribro'que impofitum in timbra ficcatotCum uero omni dertillato humore aruerit,in purum linteolum coniedum mani-busualidifiimeexprimitoimox funiculo traie dum,in umbra fufpendicoîôC port aliquot dies noua inuolutum chartafrigidifiïmo loco repo nito.Permanent incorrupt! itidem adipés, qui in melle feruâtur. Habet adipes oés calefaciê-di uim,molliütlt;^ 8C rarefaciöt.Adrtringendi ta men uires aliquas taurinus habet. Refpondét-que huic proportione bubulus,uitulinus, leo-ninustj.

-ocr page 254-


DIOSCORÎDIS,


Tlt;Jo/j Q ävaXoreT^r»/?. t^cri J^ aui’ ly âv^

4)ajAaxO|U T’Zç tTrÆouAvjouo'z/j il VM. T 9 ê-AtifaVTiJo/j ^ eXatf^o/j, tçTTîrà J^waj Kara j^/0/«^0|U. 7® 9 oarfo/JSinrf'KOT^ov. o0ïVlt;Pu oxvT^/KoZç i/^iJ^o'Tj trau «.Af^Toi ty ^oz^ngyi TOjw Kafe^^'M^-Vov. èrnAu^t]«/ Tt (UiTcc Trfzer o'avxç ;gt;/uAoïï. tv^trS 9 ly cpB/o'/no/i’ lt;^ ^o4JH fji.aa'ipo^a.VT 1lt;^/J.ó^, amp;T^ZçKav^3'æ«lt;ï mTTüiKoa'ip atpiAi/j-u^ J^'iJ^oT^. i' lt;JÏ JanJov J^aAuÄKOTar’/j o/j SoK00 TPAaT^/KoZç, 4gt;u-^aöipcrvfiMroi’ cöru^0ü/^gt;y n^oKw iy£«A-^QÏ/jSjjop. n^y] TO'n^o^XTVO/j J^ avaXeryö TOVTCO, VilO/J iTi CCVaA07t7 To7q 73ϧI US£-^p. 1(9^1 ïj^ÿx.p, 0 ty TTUj/KauTO/Ç a^pjo^u, To Ji rci^iy^u^opv^op '^ oTnva.AcuoTa.rop, 6^fJMi^ ty /ji.aAaaylt;|, ohea ^ ttAuvS lp «5/Jlt;.o'^lt;| •jrA^^triüdiq ,crvp rstf^a 8 ócirêtsw avaAx-tp0£V- 0Tr^o'i? oiJ^np-iUTa 0 epAt^^ovag, C^ euj/^V«?. TO J^ ov^óp (patrip oSAà^ opa-^'i •jpiop. xlwdapS^^'c^vï^op'Tt^oi^Ta y(WM Kpa. gt;y £7ri ÇH^iJç X^i^w/J, ty 'Tt^oViaTrupi-Kf p-iA^^ap gt;y wJaA^ias a^juó^ij.i 9 ajKiJo/j J^o-' ^^‘ 'f^gt;X°‘7^'^^^^^^^^^'’^^'^'^P' '^ X“!*^^®^' tSerz/j a^uó^0 • 7® J^ S^ amp;Aw7r£K©*' ss OC/p «TZ^ÔÇ wraA^'a?. i' JÊ '?^lt;ifTap-'Kgt;)p’iX.^lt;J' Wp ofuA^KSg iyX'ilÓpSiPop gt;nbsp;ÏlC7rQTaK.iplt;^ hAiW , I{^ pÏ^ITI pi'/fV. TO J^i TH^ £Xlt;' ePv«? 71509 a/AÊAuu7r/a9. £TZ /i V7roxvff'(j9 «^K5^,Mn*/”‘*^S'’?7**^* ^quot;ïï'HM« M.È' Aojzw TraAeüS ’i(rop. ÈaTzA6i'o'a9 9 rot? ^ p.aH ^'X®? » '^^ ■’■“‘5 V^a9KaTaX5lt; lt;âlp Ko^ £au7® TiJoo'^xxT’V, c^TKAouç Tfzf.

aduerfari.Fugat ferpentes fundus ceruinus, ek' phatinuscp. Caprinus maiore adftringédiuieftï ideo^ in inteftinoi^ torminibus datur cum polf' tad^uuaquam rhumuocant,cafeoquot;qj decoflus-Quinetiam cJyftcre cum ptffanæ cremore infun-ditucVtile præterca tabidis in forbitione efeuk' turn adipû ins- Vtilc SC bis qui cantharidas hai» runt. Prodeft podagris hircinus egregia refoluf' di poteftate, cö caprino fimo SCcrococoadus«” pofituscß ï Ouillus,proportione etia huic refpo”' det.Suillus, mulicbriü ioco^z 8C fedis medicin?^!’ gmit. Ambuftis idem acc5modatus eft.Calc^^ SC mollit falfus 6C qmaxime inueteratusfuil'“^ adeps. Vino idem lotus 8C cü cinere cake'ue^o^ dus, lateralibus dolorib’ quos pleuritidas dFu^’ præcipue accommodatus eft. Prodeft praEto^ contra tumores imflamationesq^,8C fiftulasJ^'-' turafininus reliquo corporicoformescicatri^^^ reddere. Anferis gallinaceorum^ foernina^ ®r fibus accommodatus. VtilisSC contra labrotaf*' mas « Facit ad nitorem uultus, auriumep dololt;^ Nutrit capillu urfinus,capillo9^q^ defluuiaq^^ alopecias dicunt,explet. Idem pernionibus «^ lis.Vulpinus,aurium doIoribus.Fluuiatilió P^‘’'’ adipe ad ocuIorS claritateminügunturJnq’J^'” ufum liquatur in fole, mefque illi addit. cotra hebetesoculos eorum'quefuffufiones^ cax eft,admixtis illi cedrino liquore, Attico ®^ le,uetere'que oleo,Slt; omniö pari portione.w^,

gqs inftillatus,renafci eos iterum non patiw^

l N T E R P R E 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

VNum idemtp eft tonus animaliü omnium pinguishuiefcHptorinomê.netpadmedicinaad'P'^’* bi,axungiae,unguinis,'6rfiqH3e aliæ funtin animalibuspinguiuappcllanoncs,difcriminaill3P* feondes recepit.quaeAriftoteles c^alq cxanimaliügenere.eojjtparcibus, corpoßz temperamental amp;nbsp;pinguin ipfoijt habitu in hiftoria fimpliciter tradiderunc.Satis illi fuit ad facienda homini medici*®“*'. ywcT@^appeUatione,quênosadipêdiximus, (ingulo^ uiresdocuifle: nö quia ignoraret.qux tertio de an*' maliü hiftoria uolumine Ariftoteles «ir pleriqpaltj tradaueratjdifferre inter fe adipé Cz febm quoi?! alter“*“ Cræci fixe, altei?! tti^iamz nominSt.fragileip febu effe «Sr poftgrefrixit.glaciari. Adipé côtra liquidioré mi““ cocerni amp;nbsp;durari. Adipé inter carneOquot; cute inueniri: febü in fine carnis femper elTe.QuaE utrin^ ^^'^^a'j animalia adipë.quæaltera tantii parte febü habere.Quae ité toto naturae fux téperaméto magis cerreitrn funt,febo:quae cotra humidiora.adipeabüdarc.ldeotp adipé eelerrime liquari.necfacilecöcerni.Scb““*’ tra aegre liquefieri.Oquot; cum liquatü fuerit eelerrime denfari:duriusqj adipe fenfu etiam deprehédi.Sedne“ riatis in fimili re appellationibus.diuerfas rei?t fubftantias indicate crederctur;Nam quod ad snima**“^^ ra,O' eoi?2 partes pertinebat, à renibus pleruntp, amp;nbsp;ex hoe Ulo'ue animalifumendü effe praecepit-OU““?^ gis interprètes alios dcmiramur,qui côtra autoris fui exemplu non in adipe tantii, fed in plenfq;alrjsu^ eis fiibinde eiufdé reiappellationibus.parom certa in hoc fcriptore legctibus hiftoria amp;nbsp;medicinam aoip reliquerunt:nuncpingue,nHncadipem:nuncfebumquodunün'«(»in Diofcoride eft appellantes. Et Q“ ille ü/x\'v«j femper cZ ubi^uocac,multiplici uocenune membranas,nunc uenas,nunc inas.niinc on^“*’.“ / nuncinuolucru,nuncquodfibi magis placucrit indicantes.Quodfcribenditruertendigenusantiqu*^ drinarum autoribus infolitum, diuerfam amp;nbsp;aliquibuslocistoto hoc capite contrariaaliorum «di«lt;’‘'®j.-noftram oftendet.Qiii nulla huiufeemodi uarietate ufi.quod femel in fignificanda rcaliqua «J^®‘’*j|J ad extremam totius operis coronidem feruare deftinauimus.Poterunt noftram cum aliorum «“''^^jt conferentes.quaenonfuntnobiscumilliseadcmfacillimecognofcereinetjenim in capitehocquod nus confueuimus.agere cogitauimus: tam multanumero funt. Legentium iudiciumCrfidesprorat in illis crit.Non pigebit tarne,ut quaealiquibus locis dida a' nobis funt, legctibus certiora fiant, brem nbsp;nbsp;•

-ocr page 255-

LIBER 11.

il7

quxöiam monere.Et iïcubi uitium aut uitij fufpicio aliqua fe obtuJit, id etiam oftendere.-qualecrcdimus il» liceiie:quo loco Diofcorides decurandofuilloadipc agens,agninum, ut in cunftis legitur Graccisjllicon* iungtt.Vetbaeiusfiincï^ov A)y^«()v^oi- Èrc.quodaucemnosfiirpicamur elt, non«fv^ijvquodeftagninum,fed una tantum mutata licera «fK^az.id eft urfinum ueram é^ antiquam force lediionem fuifTe. Vcimurépad hoc tionibus a* coniefturis his,qgt; agninus adeps ouiUo congener eft, O' cum oue cratfiandus fuerac .■ præfcr-

Çonningente non multo poft fcripcore hoe, O' eodem curacionis genere curari hircinü,ouill5,ceruinii, ƒ ^f°‘^3lios fimuliobêce. Accedic his q» in medicina nullibi agnini adipis meminic Diofcorides;O'quod P Uf'sfaciendum merito eft.q» in medicina O' uirium indicacione urfini meminic; curandi autem eius nulla 5^3racionem cradidic,quod uerifimile O' neceffarium erac in quocidiano eius ufu. Nee eius canen hic me-JP'nit.fed Paulus Aegineca.omnescp fere' alftqui non parum urfinoadipi in medicina enbuerunt.Nos hxc M •'^?^f’^^°’'®*”excribendo eftabunaO'fimiliinaliamO' fimilemlitcra.ad labemOuirium lapfus. foç dw anxrj an urfinum pro agnino illic refticueremus, ut in cüdtis legebacur reliquimus.cötra omniu rscOTÖledionêO'fïdêmucareaucnouarequippiamnolentes; O'nihilominus montre id legences uolui Wus.Qux deinde à nobis faepiusdiiftacfunc membranulæ.aucore Celfo.ncruofae funcpelliculs, quæ incra ƒ daufumadipem concinencexempciles:O'quoniâduriorisfubftâci3cfunc,àreliquoadipis corpore anceg '^ *'v!?'’'^‘'’'^®P®*^’gt;’d®gt;Hisadnomcrandaceciacrunc,qu3e per adipis corpus cranfuerfæ, uceumfubftine-anc.fibræferuncur.NeruofæO'ipfæ.'liquaricucocüadipêprohibences.NocaresO’quamnon oporcebatcoc aiijs,ut diximus,indicate nominibus.Rudem poft hæc nos lacinaappellacionediximus; quam cçceri Grg-«Ipacham appellauerunt.Grpcis eriim fpacha.Latinis uero rudes, eft longius O' in lacitudinem fe apenens •nltrurnentumquo mifcencur amp;nbsp;defpumantur ad ignê feruencia. Habent illifup fpachg atitoré Columella: nostudis nofttat M.Cgjgfig Qpj i. oce Suetonius O' rlaccus in ligneis gladijs,quibus gladiatura imperici fi-ne peticu oaufpicarentur.ufifunt.NondilTimilisenimforma.O'cade materia in ambobus erat.Quemad-mo urn in mortario O'lapidea pda ufus cantu diuerfus eft.in illo enim tunduntur: in ilia refrigerant,aut la “^p^^^’^opusfunt.Graecieadcappellationeucruncpdixerunt: nosex ufu mortariu O'lapidea pilä auto-re 'nioappeUantes.difcreuimus.Fuit nobis etia confiliü cum dicercmus falfam ex man aqua,à reliquisfal ns ^^”s difcernere.-quam hic iubebat.Neepenim eoiMTlii fimpliciter ( qua uoce in falfa fimpliciter aqua. O'

Mébianulg inadipe.

Spacha, Rudes.

iM^ïJii,

O' alijaliquando utuntur)oti Diofcorides iubec.fed SkkktIlt;i 7rtA«gt;;'a,quod eft ex man falfa aqua. Diximus id.quoniaminreliquohoc opereflaxaffn non femper mare,fed falfam tancfi fignificataqua,fiue nacura hue andeceric. Quod ucro nos uinu marinaaqua non curatu diximus, Barbaras ante mare .non expercii earn habet racioncm et caufam,quahic inter uina docebit.priuacim de hoc apud an tiquos uini genere ages. Vn-. J®P®'®”’^“®rit,quodad huiusloci intelleftü neceflariü eft.Sequitur hoc quod non diuerfum, fed contra-rm Barbaro o nobis fit.lUe in odorando adipe dixit tu ndi oporcere odoramenta, non tarnen ad fcobis mo dum.quafi confrada potiiis q tufa clTe ea oporreret. Nos contra intégré tufa uertimus. Diofcorides oAoj^ifi-rr«»gt;«H9iMM^«ait.Quidaute0Aoj(|Sirfic,facde intelligiitCrxcaiji literal^ perici. Nos commune xftimationem ems uocis,O' quod uciliusin re ipfaerac, fecucifumus.Facilius enim adipi cömifeeri. O' uires fuas transferre pohunt;qu3etenuiflinie O' in puluerê,qquæ craffius tufa func.quod huicfcripcori propoficum eft,O' rei ne «lutasexigit,In fampfuchinodeindeadipe offas informes malTasdiximus,ô' exiguas in frufta fedióes. Et tn uiribus oniniü adipn quarü plures in edicione Barbari défunt, quod palïim O' in cundis Græcis legi-tur,niifloinadipeintelle(ftu ixfu/ÂK7iidàiifK!igt;mKlù,qaod eftrarefacere.inftaurauimus O'uertimus: quod po •tea Paulus AeginctaJldxptftir i. difncere et difcuterc dixit.Fatemur et fine pudore quidem poft hæc nefeire nos.quibus infidijsethicet Pliniusrefiftereleoninum adipedixerunt. Plinius nihil ultra quideri infidtjsrefi Kererhic^rt 4,iJ„,j,^'p^jj^^gv ^Çj,,Atuo7y/z Sr«;: quod eft ut nos uertimus,ferri infidiantibus aduerfari leo-ninumaclipernecultraqiiicqdocuerunc. Nihil inuentuetiahadcnus de huiufeemodi adipis poteftatedlC uluanobis eft: Eapropter peritioribus integrarelinquimus rem, monentes tantfi ex his quæ hic O' Plinius 0ixerunt,fabulofum O' ex uulgo repetitfi id uideri.Negauit poftremo Galenusfado periculo quod ab hoc Icnptoteulcimû de uiperino adipe tradicur,nonrcnafci alaruptlosqui euulfihominifuerint:fiueftigtjseo' rumrecensper feimponatur.Nolumuspræterhæc Iegentibusinuidere,quæ de omniadipe inuenta O'ob-feruataa nobis in alrjsfcriptotibusfuerunt.EfTe adipe commune omnibus animalibusquiddam,habere^ euni tantum quæpinguia funt:quæ uero ftri gofa óc macie obducfta,aut exiguum aut nullü. Siccioré cali-dioremtp mariü qfœtninaw in codé feminio animalium ede. Caftraco^ parem femper foeminaf^ in codé generetdifFerre icidemex animalium temperamento. Veeufto nouum O'recencem humidiorem O' minus calidum efle.Tempore enim adeps feipfo calidior O' tenuior continue fit. Mox priuatim pinguiffimum lt;SS plurimum habere adipem fuej: ob multam temperamenti fui naturalem humidicacem:ideocp omniü alio rum humidifitmum elTe,O'ad olei naturam accedere.anferiniim maiorem alijs tenuitatem habere,fiiillocÿ calidioremeffe'. Et inter utrunq(hunc,mediam habere naturam gallinaceorum tam marium qfoemina-rum.Elfecpin uniuerfum totius adipis naturam calefacerc. O' humorem in corporibus noftris augere.Pof-fe(5fuillumegregiehumoremaugere;fednontantoperecalefacere:caurinicalidioresqfui!li uires effeide-otpadficcitatemaccedere.-bubulum minus taurino calefacere.Caftratorumfp omnium fimiliter. Vitulina minorecaliditateO'ficcitatcquam taurinusfite(Te;hoedinumlt;'aprino ;caprinumhircini uires O'naturam fequi:taurinumquancocalidiorfuilloO'fi’ccioreft,tanto in hisàleoninofuperari.Suntpræcer hæcaliorum proprig uires etiam.qu as hic Galenns et Paulus Aegineta longius profecutifunt.Nos pauciorahæcexmul tisetcommunioracraiflarctantum uoluimus: cxteraalrjsoblêruanda.etexanciquis feriptoribusrepe-tenda,relinquentes.

nlt;^| MViAw^ KS^J. OT^^

De MeduUis animalium. Cap- LXIX. t Myelon

1

-ocr page 256-

xiS


MYïAw(U ^ K^a^so^ U^p tAdesp^-Oq.ZI TO. Ay%^0lt;?,iy MiTCC TW TauçtJoç. i'i rot. «/^^Joç vy -Tt^oSi Tjoç. Ctw'iSa.^^ Si 04^3U(5 ? C^u-vt'^îtovr’ç W epê/voTTojep. c^^ wça^o/ç kou^Zt^, «//xaAwTDi’ ty o/outi a-a^l iv B^utt)quot;o? ^/j r’Zç osto/ç euj/entt^ • ’®s'' ^ J^urvaso^ ixp fj-H Xç aur ï5oS’ïïc^lt;xlt;? i «^H, H^ à7fo%7) • «Trav Tig 0 iio-i /xoLAmZw', â^lt;X4œ2;Kû/.û^a7rôV--StKoi. ttAk^^K-oi'IAÏ^' o Jï èAa^^joç-T^/j^^ ^üÇiÿ SH^/ac/'/wKïj, 6^a7r£Ui^a TÇoerepar’g ^«.aAa)(20£iç wçst^ -^aj^io^itvov ui/'«2’,ÎK-AifO/XtV ^0S£WV'UTa i/'’(Ô9oVK(5UAlû9£)Ç ly w^auTOÇ TrAuvOii'i?, a Je?/? Sv -A ucAwj xa^?5'j civ!S), £7njra c^ ATrAw^i.a^Ta^ti'çjîTroM'a AiJtpSt/a'KÇTrl’ijSj ^ £7r*VHj(o^i.£VKÇPu-^(aç, »y (^lUA/Camp;ilÇ Ôç 0uïav ^ITK -A TTacHVe« , «7f* TiSiT^ £V os^aKiVipâ'^ytiœ xa(Vc5.à7r£^ucr/jL£ vwç îTrz/AiAwç ^ UTfsaâ'^ÀhÇ. ti lt;? à0^a7r(vT'^ ïxTfT/'amp;J^ ÊXAiJ. Trof] 7rav]auÇ£7ri ? ojVH ^i/ou ^ };bMio\i5ilt;x.'Plt;^ miS^ti^o.^.

I O S C O R I D Ï S, MYelonLRomani medullSdicuhtJM« dullaçt probatilfima eft cefuina,mox uitulina,poft hanc taurina,tutn capi^ na Si ouilla.Craflefcit medulla omnis ultima æftate, appetente iam autumno: rdiquis tcporibusfanguineocolore,8CueIutifluidacafo in oifibus inuenif. Cognitu difficilis medulla eft nifi aliquis à feipfo exofTatam repofuerit.MoIliut medullæomnes,rarefaciunf,calefaciunt Staled' ra explent.Ceruina hoc amplius habet,ut ferpert tes inunda fuget.Guraî medulla recésadipisffló do fubadâ ÔCâdfufa,detradis oflibus,dein per ha teû exprelTa, fimihtercp iota donee pura deflu.it, aquanum in diplomate(id uafis genus eft) üq®?' ta,exceptis pinna fupernatantibus fordibus,Si*a 1 ipidea pila percolata,cum glaciauerit in nouo pgt; cato fidili reponitur, derafoprius diligentiftu)'’ fedimento omni. Et fi nulla praecedenteeutatioe feruare earn uolueris, omnia facito quæ in g^lh' naceorum Si anfe^^ feruandis fine curatione adh pibusjdemoiaftrata à nobis fucrunc.

ÏNTERPR-ES.

ADiecerunt pofteriores medullaiji difciplin» ex animalin partibus difcrimina aliqua, tradidwuntÇ pinguiores Oquot; ad molliendü maiore ui O* poteftate medullas eflè.quae ex animalin anterioij! poft'' riorötvcruJïïonibuserucaefuilrencifqualidioresueroü'duriores.qexfpinaó'dorfo: pr®cipu’^ habere uim c5cra corporis durities,quæ Graeci Teiromata uoeände quibus alibi certius ö'ex profeffo div«' NuncqdnouilTe légères inutile penitus no eritmonebimiis,qd Barbaras dupondiariüuasappellauit.n]’ luiffe nos in renonfatiscerca Græcoiÿ uoce uti.Crediditenim ille ut uidet, Jl/jrAw^xotaGraecisideodidumi’ uasfuiilè,^duplicè caperetmenfurâaliquâ.érexnominis rationerêauguratuseft.cütnnullahabeatw^ dullafÿ curatio mefurp in uafculo necefUtatê.Et Paulus Aegineta lib.i.q capite de ouis ér eoi^ diuerfis tod'* ris agit,nihil aliud Mtim/m effe ollendit.y fiÆle aut pneu uas.in quo ad ignédenfarent ona, quj lU« ’iquot;quot;’*’ guod eft prpfocata, appellat:facilis intelledlu res, ignora ramen noftra prate uafis forma amp;nbsp;nominisrano'

P^i XüA»’7ralt;7Ti(5» Ktqi. GjjS'', XOAh TrSc'a amp;7fT/0£^ TiTa ”^ 7f07rÿ. Aa€w/j T^ TI^oVcpaTO/J ÿ SïfƒwraS i' so/xa. aS^ Aivcf, KoSlirO 16 UæWÇ ?£0V .(h aAlTTWV ^ówp Vo'^VPfOO'op av 2ç Ji W|U sad^hp J^^ /xop Svuo-lt;Jov, iha t^tXcüV, ^H^cat^u lp TÓ-na erKiijw ty àvoT/Stp.Taç q óq rS öcpüaA/juK« AîvMjàTrocfHcraç.êaAi e «5 €\iK.iopvi7ùsp tj^Ç /xiXi- y 'T^ âçj(^HV ? AiV« t^iÂ-ho-kç W 50' iJ-oü ? 6uKiou,7ra/xaJ'a(5amp;7ro6s. tien' 9 ttS-treü. KI j^oAui Aji^iec«. ö^otK^iKo«^ -A/jlSA Aov 71 ly terfov v^ J^üvixfxiv «Z^H/CcTicxipi^ou crcu.Sotóa-i £7rmTa(ó^ K,7t t ^aXacwiou tTKOÇTTIO'J, ly’iJ^OuoÇ ? AiTO/XSÏoÜ xaiX\IOV('oU. j^^iAwVHÇ 710aA«(Wi«ç tyùaiwiç. t^ 9 7r£Ç(h-HOS ly Str ÿ à A£x.7°^icfogt; AôhKHS.iÿ a irds arçi as nMcioq «5^1.0^»cr«7:5lt;x5 cc5X;0(«'^vaSU7fX'' crij Ç y àj^Auç. ajet/xa 7£ ly ?ax^“ SAtepa-5«.^ 3 ? 75o€«7®u, »y tS TyaTou, ly r o-uo'ç, rn Ji«5KT’U,£/A7^«ariKWT«TH id^p» T«U

De Omni feile. Cap, LXX, Holen LRomani fel dicunt. J Semaiii fellis omis ratio Slt; modus hieeftïSuwi' to recens fel, funiculocg coHigaro ^ ore,demittito in feruentem aquam, iP nito^ illic tandiu efie, dum trium ftadiorum fpaquot;

tiumquisdecurrat, Extradum deinde exaqua, in umbra, 8C fine humore locis ficcatum,feruatoi quod uero fel oculorum medicinæ feruanduerft funiculopariter præligatum in uitreum pöculn melle plenum demittitoifuniculiq; capite ex pO' culi ore religato,operculatum repoito. Habet fel omne acrimonia calefacit: differttp hoe ab iUo» maiore tantü minore'ue efficacia. Credituraute efficaciffimum effe fcorpionis marini, ófpÜd? quem callionymum uoeant,marinæ'queteftudi' nis amp;nbsp;hyænæ: perdicis item dC aquike, gallins^ albæ amp;fylueftriscapræi Quod incipientibusœ culorum fuffufionibus, caliginibus, albuginh bus,ÓCfcabrispalpebris priuatim confert. Effi-' cactus ouülo , hircmo, fuülo, urfino'que tau-rinuin

-ocr page 257-

LIB

^jx. TiCsquot;« ^ -rt^o^Ufx'aiJ 'Tt^à^ Silt;x\ti^ia‘ij)i^ 'ya'Joiftca. Hgij /M’l^opTTcuJ'^iap. iin^oniJ^a. CaiaS Ti^acdt/H ^ J^lt;xx.TVÄCü. tl J^ Ta.\iK'ia.’i!^ï u(5W(rtwa7X'^ S^«.)^'^'^ o'^ /J.ï\i^. aT?' ^^aTOtJtîTa c^ J^aKTVÄa/ji.ï)QiQ ouAhç , ttu-0J53 ouvra Tï wra, ^ Tàç £7r’ «uo^ ^’^^'l? lt;^P 7«Aoüi2cUyi'na «yhuaJAz'iCf ^sa.Zo{jSUjH. Ti^ot^ ^ oujf'y^oui^ c'eût TÇaerou X’'^? • ^’'Ç quot;^ ™Ç Tfxuuarwa^t^TrAaS^ûUÇM'yVL'/JÂjN/.tÿ?] ^h S«o«^^/^ou§. v^ TÇûÇepaTtt/'cwvtKa ÏA-^«KS^oi/'waçcü^ûfOU- xgûj o^sou c'eût /xl^t' «. 71501’ Jï Atri^aç i^ Trrntja, croît v/•7ƒ eu 3 7« KiA«.|ixMAiq:ct'/t.H7MaK5a2s'o/j. K^t] k Tr^o^'X-niot. Jï 7150(5 aura 0 tjajuiiajC/A/^'-'s^c« q'TU^X'^quot; ^oucTip, wXïjxo^H JV H ajKiia uü\Atrnf»K.oV(; 2j^Ae.^ J^TÜç^iXwVHÇTÇoÇ ertwarx«? H^ TOç 4771 ƒ^v TTdä'ap vOlUaç ^’ só/xxn. amp;nbsp;£7r(-Atr^iKoTi’e/tTt^gy^j ^g,~(, ^Ky'ip^ Myolt;i q St')5'* KÇ AiMÇ vuKToeAuTraç 3-^a7r£U(J ’t^jßtcS-ec'a. ^? J®,*^’’^^# «^ 'P avp 7P/0. Gu/x/a 7£ « 15:). H^ Taç£7ri '^iXi(fajtfà'.ivTc,ipv-^o)(àQ KaJaj^t-o;Wii,Kafast'^9, H 3 Ui/'a 7ÇôÇ ra c^ ao'ip tA

**gt; Hÿ^ T^ûç Ta: Aot7r« Traura a^Äiixot^ 7r«' JxAOïoêcfVtTCO.

E R 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119

rinum fel eft. Profitât omne fel deqaedæ alui cupiditaté,præfertimq^ in puens ,fiquis concec ptas ftuppas eo madétes fedi impofuerit.Tau-rinopriuatim contra anginas cum melle inun guntur. Sedis uiiia idê ufqj ad cicatrice perdu-cit. Sanat præterea purulentas aures, amp;nbsp;in his rupta cum caprino humanó ue Iade inftiUatu, Cum porri uero fucco fibilis caçu medetur. Mi fcetur cS melle etiarn uulnerarijs emplaftris, theriacis^ medicamentis quæ ungendo funt. Contraphagedænas gcnitaliumcp ÔC fcrotido lores,cum melle utiliter inungitur : cum nitro creta'ue cimolia,Iepras furfuresipefficacilTime extern, Ouillo contra eadem urfino'ue uis eft, uerum minore efficacia. Vrfinü comitialibus delingendum utiliter datun Teftudinis, angi-nisStpuerorum ulceribusquæpafcendo fer-punt,medetur. Comitialibus in nares utiliter inditur.Sylueftriscapraepriuatim lufciofos in-undum fanat.Idem poteft SChircinum.Tubec eula quæ thymia dicunt, tolkt : amp;nbsp;quæ in ele-phantiafi tument SC excrefcunt, inundum co-ëreet. Suillum contra aurium ulcera, exteraig omnia præfenti utilitate in ufu eft.

R P R E S.

PAulominus gcimftis animalibus amp;nbsp;m al terucro elcmcnto agcntibus.fel natura dedit. Omnibus certd quibus iecur O' fanguiiic:qiionia nihil aliud g purgamentü pelTimi fanguinis : amp;nbsp;ideo in materia ciu9 plerunqjfdeft.Ec quibus id dacumanaturaeft,nonunainparceinuenitur,fedfuntquaccirca iecur, P’^r^?*quot;P^utibus habet federn.quæ in cauda,qux in inteitinis.qux in uentnculo.quæ alijs loeis colic «um telfcruent:Siint itidem quæ tarn exiguum O' obfeurum habent, uc nec deprehendi neccoUigi facile ' i^*'l^oi^Aum elTe credimus,ut mult0152 animaliü defiertt fel in ufu elTemon quia inutile,fed quonia diiricilcinuentu, taminmarino g in uolucru gcnerc effet.Quisenim nuc callionymS pifee nouit/aut fino petit,qins tarn diligens pro falute hominis fit, ut in mari amp;nbsp;fludfibus pifeiü fel ad medicinam uenctur ? aut •n ceruoru inteftinis latente feUis amaritudiné eolligat? Quis etia tantifper occupari in feruando felle xquo animo patietur.ut ad oculoijt medicinam in melle id feruetrO' ad reliquum medicinæ ufum femenei aqua tncoctumreponatiQijxomnia diligenter ab antiquioribuscurata.foeliciorem generi humano.profefio-ubus uerohoneftiorem medicinam fcccnint.Eoruml^præceptaO' obferuationesfecutus Diofcorideshic nolter.quomodocurandü feruandumep fit omne fel,à principio ftatim docuitmon per animalium fpecies genera,fedex ufu in medicina,duplici tantum tradita ratione, u t quo oculi O' eoru mala in ungenda et tcnt,in meUeferuaretur:quod alrjs morbis O' uitijs inferuirct ,fcrucnte aqua incoqueretur O' duraretur, fic enimintegruofinecorruptioneferuari.DocuitidéPliniuslib.xxvin.capitcix.Sedquodhiccodlurxeius « gp^j, •P^P'.tfinftadioru curfusalTignauit.ille femthoram dixit : Nec tarnen dccreuit, cuius in anno tempeftatis ^dieipartisfemihoraiHa effet.Totoenimanno inæqoales,præterginæqHinodlio,horæquondâerant: neenoaurnæ diurnis eadem menfurarelpondebant.fed duodenæ numero fempcr in duodecim inæqua-liafpatiadJêOnodê^liuidebât.Erant^folftitialesdiurnæ.nodlurnisfolftitialibuslonge maiores. Brumales uero côtra'.Incert5ob id femihoræ eins fpatiü.nifialiquisæquinodialcsintcliigat, pares fibiinuicem, » eadem menfurahoras.quibusæqualcsnoftræhorx nunc ctiâfunt,uigintiquatuordiuifionibusO'fpa»

diem nodemçexplétes.Exigebat hic locus aliquâ priuatim eoru animaliü hiftoriä.unde hiefel ad me-dicinaquæri iubet : fed in his quæ nota funt, inutilis ea erat.in his uero quæ aut longinquis defertis'ue locis nafcentia.O mutatisnominibus incerta digito oftendi facile nequeunt,laboriofa O' fufpecfla. Scorpionem tnim marisa fimilitudine.O' teftudinêàquotidiano fpeiSaculo omnes cognofcimus. At callionymom qui uideritnefcioiOfiplures eins meminerint,Ariftoteles,Plinius,hicipfe,O'pleritpalij.Ex nomine conijcien-dam eo pulchritudoeft.-idcoqjGaza in Ariftotclisanimalibus pulchrum eum nominauit.Credimuslp nos *^^Q^®f tem in mari inueniri,tam multos habet aurores. Hyena portentofum'ne magis an fabulofum ani-t^fut nefcio,fi AriftoteliO' Plinio crcdatur. Ex his certe quæ illi tribuuntur, alieni orbis animal credendû * t.inuentu captu^ difficile,tam dolofo ingenio O' malencis uiribus à Plinio O' ab alijs defcribitur. Pifeem ocnomi^ Pliniusetiarn ultimo xxxiii.uoluminiscapitenumcrauit.Sed nos de terreftrihyenaremedia uni °^-^- ’”°”'^^quot;^^f*quot;^ Diofcoridemcredimus;tam concors O' idêintotahacrePlinius illi eftxxvin.

Ummiscapite odauo. Aquilani deinde,gallinam,fylueftrem capramjouem.hircum, fiiem,0* taurum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t i nouerunt

-ocr page 258-

DIOSCORIDIS,


IZO


Ix’«'

noucrunt omoes, ideo'qj iii corum hiftoria inanis labor omnis O’ inu tilis fuilTet. Dc perdice non fatis coW' percum nobis eft.quo nomme noftraxtaceindicetur hxcaiiis.tam multiplex diuerfislocis earumaiiium genus amp;nbsp;feminium eft.OmilTis itaqjhis.de omni fellequæ inuêta O' collegia ex altjs fcriptoribus hobisfut runc.breiiiterdocebimus.'ErittpiJludprimum omnium, in animalibushumorumcalidiflimumfel elle, co loreiÿinterfedifïerre.iSiquidemquod rufFum.pallidocalidius.O'rufiFo.quod gruginis uiridi colore eft-D»' ferunt practerca.quomodoamp;animaliaid habentiadifFerunt:QiiatenusfuiIlum, omnibus alqsinfirmiur cft.eam^obcaulamfïneerofioneauriumulceribusmcdetur.Ouillum.maioreacrimoniagfuilluintft-Ö' ouillo caprinumefficacius.Caprino xqualia urforumO’boumfunt.Taurinum omniumaliorumpoKO' tius,ab hygna tarnen fuperatur,O' à callionymo pifce.O* marino fcorpione hygna. Omnium uoliicriini ra maiorem acrimoniam .O' in ficcando potentiorem qquadrupedum efFicaciam habet-Inter aues antin’ gallorumó^perdicum prgftantiusalijs eft.AccipitrumO'aquilarumuiridiamp;aliquandonigro colore m’' iorem his aliquam acrimoniam O' exedendi uim habet: O' h ge de omni animalium felle haflenus dida»' tis fint:Quibus promedicinaadijcicmus,qug altj in elephantiafiextuberationesOquot; uerruCas dixerunt ,nlt;” uero qug tument O excrefcunt.Ea funt qug ueteres Grgci in eius mali notis iyfStvi, tumores magis § o«*^“' casaut extuberationes dixcrunt: Siquidem 0^(601 Crgcis funt.qug fupra fluminumalucosfurgunt ripgi^'P' trarum afpenoreseminentig.quales ante exulcerationem in eo malo hunt.

ni^l Al/XaTUp. Kifp. GUÏ,

Aip.a. j^KVûÇ ly ^((fou ty VHûyHÇ.avr/ tP'or’i^ y5gt;i(rlfxüii^/j.'rv^.(j)xosn^ 3

^ Tfvróvoii ry T^/s-^aç €1 TrtjAr-K0^,ti§ •n^oo-rpa-pu^ órpGaA/T quot;^u treç gt;Cj u7fy'^o/Aa5 xi^/.o.'pQ ty vuKraXeoTraç ér 5^:tTj .’i!f'i(gt;ylt;i Jé quot;T ^ T^/Si^Sç ,a;/xoj|«'y/a(? ràç én fj-lwiy^afj £7rt)^(j. fgt; J^ ? TJarou ly d q* 0Ç ry Xarab, oTifo/j er;)’ THravou Aa./j.Sowo{xz ro/jjAuo'tVT^iai^ ly KO/XiaKa? ^urijg i(^sHa‘i. fJ.lT' olvOM J^ Tf^t/J TI^OÇ T’Oins TPif* Si J^ T*^ ZatUw/j ^i^/J.ojj Ka]aj^(ó/jiSUrO(U,éc]3HX((/'a(’ ^ (paK0Ui’6^«7riüi|.C'T’«-2fgt;rKür J^7fG£VAult;r o'oÂMK'Fuç ry 'F’^mo/j mTranocFiv aç^co^. r Jè

X^^CüVN(57fS'tV,é7r(XNTTf/K07:’ iSO^fTM X'^u-otiiji ,^'x'\(x.^ia(^ At ^^iA'jjVh'5 cruv orvep ty TT/Tua AaruS ty ku/xivm Tt/voiUtvov, «JM®^lt;i 'n^oçÔHjroc^HriW.afa 1(9^^ cpjirvy mirip, rau^y 9 cijfxa. J'ia^o^ *y /xaAaay^ ernAK^iaç Ka.Ta.7r'\aL05ÓpS^0p/J~.lTlX.hgt;.lt;^TUp, i' J^ '^ cx^^p’^'^^p ff'HTTfazÇ /JU^VUTCM. 1® d^ 'Pl/’ Pi^a/^OiAsoVTûÇjTyixaç 'Aoüjû 't7rtgt;?^ èXi-^^p misisSJTCU. lt;£1 '^ )(\0^^p êaTf'ix-^ap ó/xü/ciX’.'yUücüKot’J^TO uS^p-hiiop-^t aÄiicpOiatvopi^v-ia^Scavofil^opticru^HTTf'tfs ti^oni7'feti7vcuuajK.lt;x.q. 'FpJ^üw^iAoi^ J^ ôcPayaç Q é^uo'/'s sAar« MVl^tu Ka.Ta}^iop.iVop.

DeSanguinibus» Cap. LXXt Aema LRomani fanguinë dicutJAH' tidotisunlitcr mifcet anfcris,hffdi » an atis fan guis. Pa lum bis,turturis,co “ bæ,perdicis£g fanguinë recentia oeuW rum uulnera/anguinisc^eo concurfuSjóflufo”

fi inunguni. Colübf priuatim fanguinisexcet^ bri mëbranis eruptiones copefcit. Hifci, cap® leporistj LSf cerui J inteftinoru tormina Ä fluorés fiftitan que ufum frixus in fartagin^ tim fumif.Potus cu mno idé, contra uenenaƒ f toxica dicunt, uires habet, Emendatleporiau’ fanguis lentigines, afperamigSCdifcolorf ^^ fole curë,fi caléte eo in un gant,Contra rabici^^ nis morfus 8f epotö toxicu,caninus utiliteit b®f' tur.Ferunt prodeiTe comitialibus potö teftudinis fan guinë. Marinæ uero cu uino ad“*' tiscoagulo leporis amp;nbsp;cymino,c5tra uenenato?^ morfus Sf rubeta rana. Difcutit taurin’,moHn^ durities câ polëta illitus. Mifcef medicamibS^ exededo fint, matricü equate 8f quæ admbW*^ inferuwt,fanguis.Credunt depilari oculo^par pebræ chamæleontis fanguinë inüdæ t nee «*^ nus uiridiu rana^t etia. Credit itidë fceminara menftruus fanguis, fi prægnâtes eo illinani, aut fuper eö ingredianf,fterilitatê facere. Podag® idé dolores Sf facros ignesinunduskuat.

N TERPRES.

QVod ad medicinam pertineat de fanguinë fatis nouiffe illud fit,nullum frigerc fanguinem. Omwb enim ingenieus O' neceffarius calor eft.Differunt folum,qgt; alter altero minus magis'ue calet • Fuit9 ^, hic quondam in fanguinibus uirium O naturg cenfu s, ut fuillus humidior minusip calidus cjtw Jit.tenip'eramento fuo hominum fanguini maxime fimilis.Columbarum uero.pakimbisO turturis,g(io ii inter fe temperamento oculorum medic ing calidus inferu iacdnftillatusqj craffiori cerebri tuniculg,io quorum caloa perforataeffet,inflSmmacióesarceat. Noeftug cum uino aut aqua contra fpiritusanguW utiliterbibatur.Vefpertilionum,ranarum,chamgleontis,ricinorumlt;pquiin canibushgrentesinueniunt gt;nbsp;mammaRT incremêta inuirginibus cópcfcat:O' qug eoinuguntur alia.dcpilet.Negauit tarnen facSopen■ lo Galenos liera hge effe. fnuenimus etiS caprinu ob ficcitatê fuä. cötra cu té fubeutesaquas c5melleut ter bibi.O'renücalculosfragere.Agninü.comitialibusprodeffe.Hoedinïinupercoagulatu.cïi aceto bibi tra crucntas pedforis excreationes. VrfoRt,fylueftri5 capraiy.hircoiy O'tauroRr,abfceflusmatorare.Et ^^ reftris crocodili,oculoi52 claritatê facere.quæomniaàGaleno, Plinio, Pauloi]jAegineta,O'ab altjslougf^^ didfafunoPoteruntcpiiolentesplurahisedainantiquismedicin3Eautoribusinuenire,confultoanoDis lidajfatisforecredeiitibus.fi' eSmuniora aliqua dida fu€rint.Nunc quod ad Ciofcoridê per eine t,œ“^

-ocr page 259-

LIBER II.

11«

earn muleis locis in co nobis amp;nbsp;alps diuerfa funtjegentes meminifie uolumusJn ambiguis, amp;nbsp;quoins muL tiplex poterac figniftcatio amp;nbsp;inreUedtus eiTe, mukiJ nos ubi naturæ uis oratio deerat.anciquorii autoritati dctulifk: Vtinamqj id tamfoelicitercuenerit.g diligenter O'bona fide facflii ubiepeft.præfertimrpinfangui niboshis, in quibus cn dixerit hie fetiptor.jS À -^ i^^iv^'lirTruv tini^cJt (tlyyuTM.non pania legen tibus dubita tionemreliquit,probarit'nead feptica.i.medicamenta quae exedendi oim habent, in equinogenere matri-cum.anadmiflariorum fanguinem : O' exdubitatione, diuerfam in uertendiseius uocibus ratione effecic. quâconimuneinGræcis equigenus primn.moxeadem O' indifereta in utroq, genere præpofitiui articuli, in pluraligenitiuo definentia,auxerunt;necpenim difeerni ex articulo poteft,marem'ne an feeminä in equi , nogencrehie dicat: O' an genitiuus J^^ti/TWa nominatiuo prims declinationis 0Ylt;vT»r,quod eft initor, O' ut Jk^^y* ’^^^'“^.^•camus.fututor fit:an à uerbali paftiuo nomine foemini generis in fecuda declinatione oj^wTH, qd W*^** «ft fucibilis.’Siquidemutriuftpeadedefincntia in genitiuo piuralieft. O'/Æw, id eft equus comunis generis nomen in Grxcis.utruncpiiitelligi pofte concedit.ßarbarus ut erat in Plinq leeftione diligentiftimus,cum in eolibroxx vin. capite x.legiftet,fanguisequi praecipuc admiftarij: ad mares percinere hoc credidit:uertit^ EX admiffario equo Oc.Nos eundc Pliniü fecu ti codé libro,fed capite ix. ad feeminas 0'ma trices equas toeâ tranftulimusrem. Verba hæc Plinq funt:Quinö'fanguis eor3(de equis enim agit)feptic3 uim habet. Item cquani prsterg uirginum erodit,emarginat, ulcerat. Malu imusljnos O’ magis hoc probauimus in Plinio g illud:proptereaq) admiftarq equi fanguis in co contra panosO'apoftemata remedium habet.In fepticis fimjjliciterequifanguislaudatur.Matricumuero prgcipue ad eadem fepcica Neep aliud exceptio illa,prs-‘•^rguirginum/ignificat g erodere,emarginare,O' ulcerate: quæ tota uis uerbi uiiriv eft, equarum omniü, prsterguirginum.fanguincm.Si omnium prsterguirginn.ergo eariïquacadmiftiirsinferuiunt. Virginu enim tantum ad feptica inu tilis fanguis eft, reliquat« omnium uero utilis:qux nullx alls g matrices funt. Neemdemurnobis Diofcorides O' Plinius de equatjt fanguine aliud.lèd aliter dixiffe.Plinius,non uirgines: hic.admiliurse infernientes dixit.quas nos ex Palladio O' pleriftpalqs matrices,recepta quödam in ea figni ncatione uoce,appellauimus,QuemadmodLimO‘fangiiines numero multitudinis etia diximus, antiquif-nmis Latins rei autoribus raram au t forte nullam uocem: pofterioribus tarnen in ufu, O'facrarum literarum autoritateadeó confirmatam,ut fine periculo mals elocutionis,ptxfertim cogente ncceflïtatc,uten-tibusconcedendafit.

n^f A?p7râr3u. Kttp. (^s'.

noTO'Pq Boo'? vo/xatf©^ 'Ti^co'-$«'î’Çî7r(7i0îiç,(pAt7MO''fitç raS U “ly «U^TQ/J Tr^auvi. t^^ApTj ot (pu^to/^ ly S-^^alt;ïiTj t7ri e^ p.0CüJlSt^OUT03§ £7r/r/6£T^ . amp;'l%lxJ^0lt;^Si wijl'« TÇaüv^KHH ilt;’(«UTKÊ7r/'^tcr/lt;’,o'ub o^^ Jt Ka]a7rAKcamp;0o'a, tTKAK^iaÇ ^ xoi^«.^ flaAuy ly tpU'ytib'AK.’/cf/wÇ J^ aj^£V0Q amp;oolt;^ SoAS.'Tgt;/Ji;st^^7[^O7rt'7Tf£üKqa/J U7fS-U/X(c5 luvop, a7fna8/SKtr(. tTiwnt: J^ 0 KUVUTraq SuiaiaOt/j. oizeuv 3 OTu^aSo/ p-iKisa. àçtivwv Tnwgtvai crai olva ,’iKT^ov JcTPK.aSa/çouo'i« eau K^cü^a^ Jlt TfOperca ïfxpJjMoi. KiV^a'i. W] Vp-êjua wSai^ouj-/. ^«^ai ji AifoU erem AiSa VWTS7ÇOSiS'Ôo'«(c^î^,'ü3,'ytUJa/KêO(U §000 £7rtj^Wo'(. ly Ta^a?^«!^ «((U.o^ar/aço'ajo o-^£1 sil^ow. K.otS'TM 9 àAo7r£K.)'aç fit^aKtJ ouo'i,^£T’ü^as H ô^u^tAirç KaJajg/0/j-tvaz, o'du’û^u'^yiûj 9 Kaï«7rA«ayo/4tt/o«,-7Plt;/'a7Si* H0UÇ u^Jt Aouo-z/j, 14-«0ftz'ca J^ fxir' o^ou^ S o z Vou,£7riTz0£VT^7i5ûÇ £^7r£lt;?^cCHr/ioja Hj £5 WKjaç, H^ ^KerzTrtAajajyy -^mtzcP«q. «^ £7ri lt;‘Xlt;aj^ttS3/z Jlt H J^’zo:^ Kaveri^ wcpïAz/jiMS 7^aAa|U.BaV£T] TW'fp Vp T^ÓTPp. £7ri 7® /xt

, Ta^ù /xt^©-* 'W«VTzxlt;150(’ • o-cux7/iXo/j Jé

^ Ka^rraKoz Ao/J, '7r§oÜ7f^£lÇ i^iop tZoZZep ^^yplljop, ióATz'6a gt;{^ fj.ia.p türujaSop ’’■''S‘S(U,aX5'Q S/J » azo'^ho-zçzplà TÜT’ B^«-XW©' Ï7rj TO I%jop iÄ^» »19^ 7r«ÛH , K«-

De Animalium fimo.

Gap, LXXII.

APopaton LRomani fimum dicuntJ Le-nit uulncrum inflammationes, recens bouisin pafcuis amp;nbsp;armento agentis, fimum ï in quem ufum folqs inuoluitur, amp;nbsp;in feruenti cinere calefit, calefadum^ imponi tur.Lenit idem coxendicis dolores,fi eodem modo foueantur.Ex aceto hoe ipfum illitum,duriti-cs,ftrumas,8C panos difiicit.Priuatim mafculi bonis procidentes uuluas fuffitu reftituit.Fugat prç ter hæc etiam culices incenfum. Caprarum præ-fertimipinmontibusagentium globulifeu bac-cæ,fufFufos felle cum uino poti emendant. Cient qdem menfesin odorameto aliquo poti, foetus^ ex Utero pelIunt-Compefcuntmuliebresfludio-nes ficci triticp,ÓC in lana addito thure appofititfi-ftunt amp;nbsp;alias fanguinis eruptiones ex aceto, Con tra capillorum defluuiaquas alopecias dicut, ex aceto aceto'ue mulfoinunguntur.Cum adipe il-liti podagrismedentur, Contra ferpentium mor-fus SC ulcera quæ à ferpendo herpetas dicunt, fa-cros ignes,SC fecundum aures abfceflus quas pa-rotidas uocant,in aceto uino'uc decodfi imponS-tur.Vruntur his etiam coxedicis dolores hoe mo doïln concaua pollicis parte,qua manus brachia-liconiungitur,inter duosneruoslana oleo madé-tem imponitottum capraçz globulos incendens figillatim,fubindelt;pimponito, donee fenfus pee brachiu ad coxendice perduâus,doloré fedenuo-t 3 eatuug

-ocr page 260-

XÜ D

Aera« Jt K rgt;ia.lt;jrH ttaxirui à5aB(K.K.H 7i^oSa rap 3 a^J^oii treujo^] KaJa7rAai3amp;if£7'a,£7r/-VUKT ('ƒ«(?, HAüU(5,6if^»5 amp;K.g0K0ÿ/'ovaç’(aTj. TTU^/Kau}« Jê KRAUTH ^oJ^im Autf^ëm • W^ ïty§'i'!S|K^^ ^tä^vrocviiü o'ivov'if^ërx, aip.aT°^èiVa.yay«p ’'i%i^ ^oViopKÄyHp.o. 'rAôV’jaç T^aüvti. ^H^/xaJa J^ ty aKacr/jiaJo: /xir’o^ouç Tra’o/jAvH.sjs/x/xaïa^ S-f^amvij uVaAK^Sc/tra Kx^uT-fjocA/VH, óvap 3 y^ h i^ ‘iTTirap, cii/xoj^^a.yiwt^ tsurip. ap.» n vy ke-Kau^xSx'wo’l'lp./^ê'cT'a H 3 r c/^a^ÉAK^ovr'i? ■jfH^jar»,^«^« ;)(uA/s9-ifo'a c^ olva ty TpSfo-a, cruo^moTvÄHK.TKi rtpot^^o. ^0x69. T^iSf^àç 3,6^^ W^KûJTEça M Kaus/nuTEja ■^Hrifxa’i apkHÄUo^] /j.iymijSjjH . crew o^ij Jé ■^ot^iJ^a(^ ^a.(^^, avS'jaita? 'n. 7rlt;^*j|HTj:J rcHi/j-iAi

2 »y A/voeüTEjMM’ 'y ÏAafM A£!X(/0èlt;ra. 7ru§/-HOCUra n 6^a7riuj. tV) ^oC^iX-TP^iJ^ap Jé }aurà Tfë’ yViP'iiS^op pSüj Vi. Tr^àù af^'ia^ rr^o^ ^jK-xfa? ^avce.rj/j.'to^ ty KcJA« aA yn/xa 7« a^/xot^ p-ir c^out’ i! o’/vou 7r(Vo/xÉvx.7rtAa^ yourabud^câ. 'te^Qa'at. Ï^Aht^ixoï^«^ fXi^amp;v TT/SEUETJ. rU'àgt;(?U7p9u/x(a6iftr'a,£^65ua £K.2vaiiy(]/? •^aJ'tePoTj. /jmv , Aea creti o^a amp;Aw7rEK.ÏaG x-aJax^/o/xEVK ü^aTrtJ^i • °'^ ^' ÊavurS 3 «)j o’/vo/x£Ai2; ttivo^xe'vh A^ouç £K H5/ViJ.7l5os/0É|U.£Va 3 TraiJ^ioii^rxpmo^^oJ^a. KOl^ïamp;V 'n^0^iXX^Xip £jE9/^(j. KUVOÇ Jé K C^ 7’7(5 KuvoK-au/xai/f Ax^fOecra, ^n^à 7r/vo^ÉvK p.l^' uJ^CiTO!^ K OlVOU^OtAiap iopiSHO'lp.H 3 T av^^xnrap ’Tï^óo-epa.r)^ x-xraTvÄxeQ-Sxx, aepAsy/xarJa/xErà r Tra^iioÄÄap epuAaTfJ rei ?ƒai/^oja- * ^«çà 3 /xirx pklAiro^ cha-^!0/XiVH ETTl'XUUXI-^IXMp^ SüX0f^ ^Xiß'ußo rxi -ij 3 ? x2'^^'’ usoKaPEiAoUjaj^o]«! etti rS/j ^ctucattw^j 7150Ç EU T^ozav ly s'iÄ^anp ^ '7r^oa‘'iTrup.gt;ixÄÄisVj ibi zsip ^ AE7rfoT(XTH iy £uS’ÇuBkÇ‘ KOU^H te SiJTT^ a/XUAO/J.TaJ^É tcÇ teXuAoUiU-evkuttovt^S. tbocT^/SecraTE î'îf^içiy ^u/x (jouera T^öcr/xH/j.tfoA/'^ouc7'( Jé ^UTH/Jj-j-aÇai? OJU^H TyECpOVTEI’jty TH/J KtfO/'0V o/xo/av ovrap 7raXocwnlt;^.o^i y,!X/xu'Xop hk» ftaXiap (f u^uUTEÇjiy JjJo/Xovteç arj^ouïTH (T'i ajotS KOTKi'voUjS/^oA.'ro/jaTTxGauT/.yy ^x^a-vaVTES œç erKwAKK/ajTOAber/v Scvrl taurxç.

I 0 S C O R I D I S, caturlt;^uftio hæc Arabica. OuillSex acetoiUta’ puftuhs quas epinydidas dicunt, clauis, uerrudS amp;nbsp;ulceribus quæ thymos uocât,mederur. Ambu-ftis ucro eu cera rofaceo oko fubacta,coactü.Sanguinis excreationes fiftit, Si iaterisdiutinosdolo' res Ienit,caprinum tritum SCin aquauino'uepo^ tum, Rupta itidem amp;nbsp;conuulfa knif in ace topo turn. Sanatluxata etia cera rofaceo okofubada coadum . Afinorum equorumipfimû crudu pet fe,cremati^ itidé cinis admixto aceto, fanguinis eruptioes fiftit.Quod uero ex equis afinisq^ in at' mento herbaspafeentibus lectum fuerit, ficcaw uinoep dilutum amp;potum,fcorpionum iÆbusfuÇ curnt.Columbaçz quad maiore calefaciédi amp;nbsp;ute di ui eft,malagmaris,quae hordeacea farina Siby drelæo conficiunf,utiliter mifeetur.Ex aertojn'a mas difcutit:carbunculos cum meHedinifennn^ 8C oko fuba(fnâ,erumpit.Ambufris præterea we' detur.Eadem poteft amp;nbsp;gallinarû fimû, fed m»“*’' re efficacia. Priuatim tarnen contra letales fun' gos, Si crafTioris inteftini quod colon dicuntdolo res, cum aceto uino'ue utiliter bibitur. Credtot ciconiaçz fimumcomitialibusinaqua potäptO' deffe.Fertur 8C uulturis/uffitu fcctu s pcllere. Mu rium ,quasmufcerdasdicunt, tritum St ex aceto inundum,capilli defluuia quas alopecias dicunt» emendat.Cum thure idem muJfoeppotuni,caltu los pellit, SC infantibus excremen ta alui appoß® proritat.Siftit aluö caninum, per canis ceftuw k' dum,óC in aqua uino'ue poftq arucripporu-Mu' manum recens illitû,uulnerû in flamm ationesi^ cetjfimulé^ea glutinatJdem ficcum,contraangt' nasexmelk utiliter traditur inangi.Terrefttis crocodili ad bonitatem caloris ÓC uultus nitorew, feeminis inferuitïprobatiflïmu quod candidiw' mum,friabik,fine pondéré fié inCtar amylieit’P celerrime liquoribus foluitur,8C cum teritutfubs cidum,8é fermeti odore eft. Adulterant id aliqu(, fturnosoryzapafcentes,fimum^ eorum fiwÜ^ huicuendentes» Suntetiamqui amylum eiwo' liam'ue cretam aqua macérantes , Si modiça anchufa colorantes, per rariorem cribruw W tabulas percolant : ficcatum'que oermiculo' rum fpecie , pro terreftris crocodili fimo uen* dunt,

I N T E R P R E S.

Vilt de omni animalium fimo ab alrjs Graecis non pauciora bis tradita , (r quæ omnibus munia fint, amp;nbsp;quæ priuatim aliquibusCompetanC : qualia funt calefacere, ficcare, (imurquedifaf’ j^ tere omne fimum •. Diuerfaseius uires tantum Ér naturam ex temperamentoratione'quc uidus ani' malium eife. Ideoepcaninum ex ofTtum ciboexcretum,intellinofurn torminibosficcacum meden, bibi'queineumufum cum laeSe quod fchifton Græciuocant .-Sa nare idem uetufta ulcéra , facienubuJ adearemedqs addirum,anginarum'queó'tonfillarum inflammarionibus cum melle inungi. nbsp;nbsp;del e

eideni mak eriaminfantium ,qui fimplicitcrnutritifucrint, Luporum, quod candiduminfruticibu^

-ocr page 261-

LIBER IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XiJ

quibus pkrufifp inucnicur,contra coli dolores cfFicax effe, nee can3 prodefTe potü. fed corpori ctia adaUL gatmin quo ui'u.ut eft feréin ftudio fanicatis fuperfdciofa O' facilis Hdei Humana gés, craditü eft in ceruina pelléclaudióalligarioportere.aucfuniculoqui exouisàlupoenedlæ lanafuentfadlus.Bubulum prêter eaquxdeeohic dixit.extrahendi uim habereudeotpuefparumO' apium idlibusmederi.Quinetiaeodem in fqlc óblita corpora quæ fubierint aquæ.magnopere luuari.Columbarum agreftiü, quas palumbes Lati ni dicunt,longe alijsacriuselTe.ideoipaddico naftureq femine cutccumruboreexulcerare.oallinafjj.uomi tione ftrangulaces fungoseducere.maloq; illi fic mederi.Ciconiaqf.non nifiredia ceruice fpirantibus,pro delle.Sturnoi? qm oryza pafti fuerint,abftergendi exterédi cp uim habere, ideoep eu tis afperitates omnes exterere:qux caufa eft.ut pro crocodili fimo non taneii illi afpeeftu fimile, fed fimili poteftate ueneat. Ter* reftritim crocodiloqj.lêcigines extererc.Fluuiaciüü uero.oculoq« albugines extenuare.-quse exmultis alps bfeuiffime didlafatisfint.JPoteratenim neqtinutiliteromninoreferrihuc.qupdcfi'moq? generibus, diuer-foqjftercoris ufu ueteris rei rufticx aurores,O qui de plancis docuerunejn ftercorandis agris arboribusep tradiderunt : in quibus cum unum fuerit omnibus confilin, languences calcfacere agros,©” præteriti anni toeturaexhauftas plantas, nouis ad nouosfrudlus uiribusinftaurare,decaloreuiribusq5alijsomnirifimo-tumcertius docere coadti funt.Et in eotjr cenfu primas uiresO' acrimonia humano tribuere, fuillo fecudas, caprino tertias.ouillo quartas.bubulo quintas.afinino autem fextas alTignare partes:non fpernendo.netp inutili penitus argumento in cenfenda eoqr et ia ad medicina ucilitate. Sed quoniä alien! ftudij amp;nbsp;operis ea parserat.totadnobisrelidlaeftrqui Diofcoridé uertêtes,nihil priusmagisepg ut totuslegécibuspateat,cu taturi fumus,eamqjob eau fam ex multis pauciora quædâfignâtes,monemus qd lógius O'pluribus didtö ä nobiseft bouë in armétoOquot; pafcuis agente una nomados uoce à Diofcoridé di^ü f uifle, qui earn inrelJe- Nomade« xitbouë.quæuagainpafcuis femper nungdomi habeat eam Paulus Aegineta«gt;tA«;«vquafi m gregeagé boues.

' tem dixit. Plmiusnunc in agro pafta, nunc armentina appellauitiexqua tantü,hic iuHit fimnadleniendas uulnei^imflamationesO'coxendices,accipi.Cocgitnoseti5necelTicascaprinumfïmüaformaautore Pal ladio caprinas baccas nominarciquonia in ea quadrupède Graeci propria illi appellationê feruauerint^rari/- Caprin» f«'Jov/fcilicet.guis Nicader in Thcriacisfuis 7rufgt;lt;xöow, mfi uitiü inalterutro fic, idem fi'muappellauic.Suncin baccae, Græcisquinôcaprinûtancü.fedouillüeciâeauoce fignificéc:quêadmodum nö explcci alopecias caprino tantum,fed ouillo itidc.Infticuitutrüqj Paulus Aegineta librofecüdo capite de inllaurada alopecia. Nöcö^ uenit deinde Barbaro de nobis qd hic ait.podagris illitü mederi caprinu fimu ; ille cü pofca,quafi ófuxpagv Ic gerit,noscüadipe,quoniä in cücftisCræcisqshacienuslegeiimus.jvv ófu^/ipeft.quaeiioxadipéfiueaxun giam Grxcisindicat.'iö pofcamiutrobi au té ucritas,peritiores cenfebüc.Seqnicur nö multo poft,quod nö fans eertü parumqjuenfimile. O' iioftra aecate quod audierimus in nullo ufu fit:etfi Plinius in Latinis id te-ftetur,inGræcisueropræter Diofcoridé inaliquibusadhucetialegat.Plutarchopraefercim, quiqcómcn-tario quxfiuic,cur ferofcelerati à numine puniatur, in ufu earn fuilïe uftionê qs uerbis ceftaciir ; x^jùoZ©' S Ï)xriy7i(/l«iifwi)t,j3^ Ijjfa, Tpyju'vTfciv KKliilt;iiy «vT/^-ip«. Quod eftiRidiculus præcerea eft,dicens iniuftü effe me.-dicü.quiincoxêdicis dolore pollicê urac.Eft aiic id qd ad coxendicê O' ifchiadicoqt uftionem perrinet, qua Pliniuslibroxxvni.capitex.his uerbis docetiQuin infehiadicos uri fubpollicibuspcdfi eo fimoferuente utiliirime,tradiïc,TubetPliniusfubpollicibiis pedüfïeri,quodhicin cöcauapollicis man’parte,inter duo9 ncruos,qua brachiali cóiungitur, faciendii praecipit ; Eltlp in uftione hac magis uerifimile quod Plinius, g quod Diofcoridescoftituit: Siquidëfacilius à pede per toeficrus calorisfenfusad coxendicê, gamanu per brachiu peruenirepoteft.A'coxédice præcerea per foemora,genua,tibiastp ad infimoscalospertinêscoxë dicisdoloreft:qdinfuperiore hominis parce no fic.Quideindeaptiorêcoxcndicü uftionêdocuerunc,Hip-pocrates,Pau!us Aegineca.alrjfjj Græcoqt medici,alicer uri in eo malo hominê uoluerüc.EÓ fic iic credamus magicae oftetationisremediü quonda fuiffe, præfercim cradence Plinio codé libro O' capice eëeralumboqt doloresafFerremagosfuacömentaialqscp in eo dolore remedqsadderecaprinüfimûiluberecjjfubdicolin teoloiindocaua manu quancü paci poffic,fernesfuftineri: ica uc ff leuapars doleac, hæcmedicina in dex' tramanu fiaciauc ecóttarioiquod ifchiadicoqt uftioni uel g maxime fimile eft. De qua non eft quod aliud hactenus inuenerimus,aur cradere ualeamus,nec cur Arabica hæc uftio quonda diceret, nifi forcé à gence id nomêinucnerit:0' quoniä Arabes fic coxêdices urerêc,ideo Arbaicaà oeteribus difta fueriC'Nö dilftmP lis uftionibushisea eft,qua in gêce noftra circa xl à pareu diéinfances,candêce ferrramcco,ab alqs in imo occipicio,ab alqs lnincerfcalpio,ab alrjs fub poftenore hnmero paflim urunt: vulgocp credit,fine ea uftice nö polTefceliciter primæ iHius æcatis pericula infantes eiiaderc.Nota poftremo omnibus codé uoluminc, fedcapite vin. Pliiirjcrocodilgaeft: Ofinö fimum crocodili ffmplicitercrocodilpädicerc uideaf,fed in fimo crocodilpa. plena eius animalisinteftinaiquoqt multiplex quonda in medicina,O formgaffeetatione mulieribus ufus fuit.Necquicg,utcóqcerelicet,infoeminaqt delicqsO'uultuslenocinio crocodilæatûcnotiuserac.Indicat id Flaccus in Epodo amp;nbsp;carmine cuius principiü eft ; Qiiid tibi uis mulier nigris digniffima barrhis; contra impudicä anü diecs.Nee tibi iam manet humida crcta colorqj,Stcrcore fucatus crocodili : crocodilgä hac fnie terreftris crocodili fimu quo fucarctur foeminx fignificäS.Non uidetur aüt Nafo in libello de arte ama Duplexge.» direm penitus cognouiffe.cü prxcipit utqiix nigriore uultu eflèt,ad pifcis pharq opêeëftigeret.Verficu- nus croco-kisciuseftiNigriorad Pharqconfugepifcisopem.Crocodilüfanéintellexit,quoniaPhariüO'Niliacripifcé dilorum. dixitiue^ in eodeceptusuidef.qicrocodiloqt duplex genus fertAegyptus.fluuiatilêO'aquaticüalccqt qui Ouidq pifcis O in pifciü genere céfendus fit,terreftrê alteqi.O* cui tan tuin arida uita fit,multo infra magnitudiné lapfus, illius.Id^inanimaliühiftoria tam certépacet,ut ueccqt autoritäre confirmandûmodonë fit.-O' ex hoc ter reftri nö fluiiiatili O' pifce crocodilo,cui in terra uidtus efret,O' ut Plini’ ait odoraciffimis floribus uefceref, fimu mulieribus qugrebat.Tcftis eius rei hic ipfe,qui terreftris crocodili fimu foeminis ad coloris bonitaté ït uulcus nitorê qri ait.Teftis Paulus Aegi,li, vi. alteip ab alcero diuideSjOquot; terreftris ftmü létigines excerere

t 4 dicens:

-ocr page 262-

114 DIOSCORIDIS,

dicensaquatieü autem amp;nbsp;pifcis.oculoijï albugines. Teftis tandé Calenus dedmo de fïmplicibus medica* mentis uolumine.de crocodili fimo hoe his uerbis agens.-iAi À t^ ^fifiraiwv Hpox^JlHAMy iiruv tuv/Ai'‘{u'i»’’ffi yotjAKifiTTuv ){$'iffgt;avïrn/A6v xi tivll)w»i TUTpm^^ÿtin m«ïgt;i^ xii SuK «pxw amp;‘s k^mü ipxf/AKHsii ^ni^it ovffi Mnirfiv 'n W ’’^ »ov ipyK^iäx: ^ir^i^ Ttfóau7pv Mp/AKtitfu^i SiaffiJV kutkii i^ riSr nft^^Jïi^Mtiv tyTrpov.Quorum hic fenfus eftiCrocO' dilorum autefimum paruoFu.^z qui per terramferput.preciofumdelicatioresfeceruntmulieres.Q^*™’ non fatis eft tot alijs medicametis nitentem, 0* fine rugis uul tus fui eurem efficere, fed eroeodiloi? fimuni fibi etiam impofuerunt. Ex his ratioeinan faeile eft, parum proprie terreftrem eroeodilum pifeem appr'' lafle Ouidium, fimilitudine^ nominis deeeptum amoribus alioquin deditum hominem, 0quot; in feeminaç lenoeinqsideonon deeipiendum,pharium pifeem pro terreftri eroeodilo indieaffe.

ni^î ov^iJ. Kt4gt;. o'ttV. Oy^op àvQ^uTf u viSiov TfStv,Timo’s

’êX'^iVxç J^nyfiaro^a^/j-olj. 1(9;^ Trio’s QcWixtrifJM yy a^^outVrfs'i;-cf^uvraç. ly 7150? (/'h|'V r 6aAalt;r lt;riw/j£j^i:/'i'w/j, H^ lt;rKe§7rîa GaAaoy/y yy ƒ ^x Hovrgt;S t7rowrA»^i.tvov.'3® 9 Kur STravrAx^ua, Huvo ƒ HK'Fx’.H^ 7r§oi? AsTT^aç yy H.vx!r^lt;r/jjyr ^a a^vp v'lT^ui. “P 7raAc«o// o'fxHKTucüjró^op amp;X!^^- TT/TV^MV. 4-“SWV.£K^0'^UZr . VO/XX^ Tt ’£7r£xi‘ *y TaS£l'a/(/'ofo/S £rK.Au^O|U.£Vov yy Sra 7ruoj^o9v]a SirVof.tK^a^tj 9 yy T^tv «5 T®/^ o'K.wAxK.aç t^^A^’^l' ‘^ triJ^ioii^ |oaS.'A Jè ? â$6oçy 7vcu/'oi^ x.x[xf^olt;p'S/j.iVop,o^Qo-’ motait^ ^ÇM^^i' t^xSt/J ^ c^ j^äAkw crup /xi AÄ, oùAàç CI a§rî/Jia Cl «kAuç Q:7Plt;rlt;u.HXlt;l. HafatrKoV'a'^t’) 9 «A’i «v? C' ? KUTi^/ou j^aA-kS «^/xo^yira £7r/ ? ^^cri'y KOz^^a. h cTè U7f-saS^AX r ou 5^5 Kalaj^fûamp;i^a, ^utriTrÉAaTa 7rau(j. êtvaÿcQ-^cra 9 o-uv kuti^iVW Cl Tt^ost-6iflt;7'a,oJ'ui'xv us£§a§ -^xfr^. us^iKwS ttVj^o ^xtvaç Kouigiti. SAtif^a 71 â.7foquot;Mxxi 'y oû-Aaç raç t^ôcfyfiaA^oîç ÄTfitaBciz'^a, 7® 9 Jaû Çyto/j crUV «TjOiu^VH AîWÔî/) »y c^a^t/j/LjaA-yy «Ç ■^*lt; yo^ö« yy 1° irvxy^iop J^ av7?îç tj^t-Tc« if'uuxp.iu^ • ^i^airS^op JV T’uçc^ Kuçtr A (S-ouç ^^uarftj C' ÊKK^y'viJ TTivôpSjJop, Myoq g vtl^^ira lt;èp ¥ u-à“ o-ajaa Tvivó/xiVop fxirx vx^ûu s«xuoç Ax^^KxsnpKfx^fxv a-^vvJ^x 2 Kuaamp;u/j7rAH3'ûÇ B^ «7lt;jvoù§« 1{Î1 koiAi-ap/ixâ^ 9 yy uraKyix^ ^sx^ofJ^op, ov« lt;5^ ^x/'î/'^ vitf^i'àtf.ov^vyixK^p» n^lAU'^OUÇ/ÛU. Kttp. (W«.

^ ■ nbsp;’^0' Jê •wçAu'^oço t^n Avy^'S^iquot;

I Op K.x7^lt;J^,«/XX y^OU^nSivo« I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ai 6ûU(âS 7rt7r/SÂ)TC«. lt;b 0’ yy ^ta-

ƒ “ Taiav txlt;l tS isoj/av. amp;» v 7° ylt;a A5p.£Vo/ju7r’ ^lOip HAiKT^op Ttfii^yoefo^op. 0 715 ‘]?Qip crùp vif'x'àisofxa.xx) «i ^ôl'/xa^to-pSi/x K0(A(œ a^/A.û^'j, ovou 9 ov^op •^xJ^îJ^Q rxi TZtvôpSjiop Vi^ji^ytouç vyix^vp.

De animalium urims« Cap. LXXinlt;^ VRon LRomani lonû Surinam dot.J Contra mperæ morfusj^taha uenena, 8C incipictes entern fubire aquas/cme dio eft urina hominis 8C fua cuiufqj P” ta .Fouentureadcutiliter marinoçe fcorpionuWi echino5a,draconum'cg morfus. Canina indem ri' bidi canis morfus pari utilitate fouenturXepriS, prurigineseg addito nitro exterit urinaJnueteri-ta maiore efficacia capitis manatia ulcéra, fw^ res,fcabies,papula9rij5 eruptiones abftergit.Cojn pefcit quæ pafcendo ferpunt genitalium uitrit fundii purulentis auribus, infufaig adftringihuct mesep earum peUitin malicorio decoda.Pro“^'’' impubis pueri urina non nifi recta ceruice fpiriH tibus in forbirione data.Eadê cum melle in aen^® uafe décoda, oculoçi cicatrices,albugines Si næ beculas exterit.Confîcitur Cyprio çre Si urina ?ƒ commodatum auro gluten .Sanâtur inunÆnn' næfedimento facri ignés. Hæcipfa cum ligu^*^ no oleoinferuefada, muliebrium locoçrdolotts apporta mitigat. StrangulatuuuluæprocidçtfS leuat.Palpebras abftergit Si oculorum cicatrice emaculat. Auribus in dolore utiliter inftiHat taæ rina cô myrrha coada. Habet Si aprina eafdé oi^ rcs:priuatim tarnen potajUefficæcalculosfrangit Si pellit. Prodeft caprina cum fpica nardi quoii-die pota, refoluentibus fe in aquæ naturam füll' dis toto corpore partibus,quod m alum Gïxci ^1 dropen anafarca dicunt, fic ut fimul aquæ cyatW duo bibantur,urinam per aluum ducens. Mede' tureadem aurium doloribus inftillata.Renum cum urinae impedimento aliquo doloribus quos nephritin dicunt, mederi afini urinam ttadiwm eft. Lyncis urina qua lyncurion dicut, créditât eieda ftatim lapidefcere, fed falfö ƒ Earn 'que ob caufam inanem Si ioutilem habet hiftoriam .ta enim lyncurion quod à quibufdam eledrumdi' citur,cognomentopterygophoron, quod eft pin mas trahes:id in aqua potum ftomachoSifluen' ti aluo accommodatum eft.

INTERPRES.

HAbet urina in animalibus. qux per rencs, eir quos urinx meatus dicunt,ex fanguine in ueifica non aliter g per colum fluit, quod comune omnibus fit, ealore fcilicet O' acrimoniam-Priuatim omni aliorum animaliâ,exccptis eunuchis,hmnana infirmier eft, In nutriendo non paruas habet unn

-ocr page 263-

L r B E R II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llJ

uifesjdeocp infame poca urina feruati aliqui func. Sanat prater ca qua à Diofcoride didca funt pedum at-tritus.fednonduminflammatos.excalceisfaólos.Caprarum «y camelot urina aluüm derjcit, ideocpcön tra cutemfubeiintes aquas utiliterbibitur. Ex homme omnium efficaciflimaimpubispueri eft. Auguria uaktudinb ex ea à medicispracipue accipiunt. Suntep tam multi eius colores.tam diuerfi habicuseir odo tes,Ut nihil xque in medicina difFicilius ö* ucilius nouifle fic.nifi forte'aliquis Romani Cgfaris exemple ad Ugandasftercoradas'(pfimularbore3exeaueó:igalingcntefuaexcogitauerir.Eapruritusfoucriutiliffix Prurigines ™ Diofcoridesait : kvmit^xbùxGræci id malu uoeât. in fenibus nö adeo cmabile. In reliquis œtatibusbaud fenum. oimcilis ciirationis, fi deprehenfa mali caufa fueric, quae plerunqjeft corruptus, érfut aptius loquamur) putrispituitofusaut biliofus humor. Contra quern urinæ acrimonia 0” calorc inter caetera pugnandû eft. Etigebat poft omnia hiclocus,utdelyncurio,fiuegeinma,fi uefuccinumidfic. aliquiddiceremus:fedtan ^eftueterumin hiftoria eius uarietas, ut nihil cenfere de co audeamus. Sunt enim qui negent lyncurion rik.Sunt qui effe quidem dicant, fed unde auc quid fit, affirmare non audent. Plinius diuerfis lows multam Itdquxomnia degemma intelligancur,quxpofluntuolentesfacillimc ab eoaudirc.

n^i MtAiT^. Kitp. lt;7'7r0\ EAi Tt^uTiuil 1® aTfiKO/j. ^ J''quot; T»« v u^H^ov KaAou/JÄVov. t? ra to asp '^ KUKAad'w/J vkct'u/j. 0 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' asp ^o'lKiA/ai’criAtSrAo/jK«

AoV(U5|Oop.’ts( JtJ^oWiUiwTi^ov i ^Aunwr^o/J ^ cP^f/xu. tvu^tsfjop UTTo^ewSo/j. o5x^'^§O(“» oXKi|U.ov^j 1^ tu 7=vov,)^ eju ^jeJ* £ AKuaamp;HVew ava '’T^X’/J “Çtm TO/j(PdK.TuAo/j • Acoja/ju/j J^t £-X^ ’WSuKV. «vas'ü^M^K.tó. vT^w/J ti^okAk üKtû. ^«ÿw](|tAKfer/ ^^ç «^ koAtP/i? *'^^'’^M^lt;’p.l.|,)(0t|u'^ gt;y £7r/7£6î/J,'^û:K.ûA-' ^‘^i T* ®‘Î’^^^® o-WMara. A^j^ïvetg Tt ^t^a-™1 i o/jSi/ov/xtTasuTrfNÿaçu-j^açH))««]« ^'0/^0/j. Hj^ouÇTî'PUÇc^ œo'i «3 àAcHp-ofa trety «Acrip o^UKr’Ii’ Atw«’ ^ct^opSjJop X^‘' a^op. HJ qjSip^ç n^ kÔv(J'«ç epSt^ KarapgioMt Vop. Mffl^ÿXOOÇ Tt 7=U« ^H£K •^l7%l^q,à7P Kaamp;^Ncn praAaayo/jiSizt«’'? ttoôamp;hç W P-î^i «.AUtAisaôcjp êaAavti'y'ttp'Hp.t^ai’ A*. à^Px« ^^^ ^ ^ T«t7ri(rxoTSvTa raîç KoçûUg • 0 T« -^i g^ûr^op HJ •^itO-pjua Cl ePtUJarxa? ^ «^^p^op^ «va^^'Y^/^o/jÄÄ/op ^ jiawtua. **quot; K^ °^Slt;tC16K^ipa:5piótij. HJ Wçù'iP £^ 6''7r§0l’pt.HK.«V0Ç •noa’IlJfJATlX. Jfld'lVûUamp;^/xôp Aa/AewÓpjSUzoV. HJ-TÇOÇ/JtUKM raç HJ Auayo^ HKTgt;uçtK.A^j^op;Swov H mvo/xtvY ^( p.tv Vi P ufxcp (fuaySAs KotA(a(’, hj 6n^ A ^^'^Z* ’ ^^ ^Cl^P^KtpSjUCp (pif JgHI^’ TÇM ’iwi^ P i%IV0jJ, t/TK 7° À^ivdp. “A Q J^tJ/JL^lVOp ’''“X”^^^'gt;' x1^’’'‘ HjElwä-ltrpt^Tp/Sp.

Pjl MiA(TÇlt;ÿzlt;r^6»V(q. Kttp. ers'. To' 3 £Vr3Aœvi'œrtvV(üpi.ivov fjÂÂi

TTIK^ÔV ^là Ä T «4lt;v6)0U Vopi.HV.^ MOJ^ 9 Tr^ûf^ïÇHA/cPaç HJ CÜT/Aoui’ 'PUÇlt;^ Tr^oerwTrw KaJaj^/oamp;tp, nt^lM£A(?’(’7PV^K.ûv. Kt$. (rsa. rEWarew At ^ (^ «çanAtia th tpv-T'KK Kara TiVa.erte.M^o’Jerj^uxTivuiv iü^îap'i/'iÔTHTa. (J.t\i. o touç cpa-^ôvTaçc^iSH«*/ purex l^'n/'^cn»^.

De melle. Cap. LXXIIII. MEliLRomani mel dicunt. JPnmâ habet meJ Atticum bonitatis fftimatio ne. Sein hoc qd ab Hymeto e?regio nis monte Hymetion appellant.Pro batur deinde ex Cycladibus infulis, ÔC ex Sicilia quod Hyblp ab infulæ eius ciuitate Hybla dicunt. Probatiusin omni genere quod dulcius, odoratius,acre,colore rutilo,nó Iiquidü,fed pon derofum firmutpeft, amp;nbsp;qd traftu,digitos fequa-ci létore fequif. Eft melli uis Sf natura exterere, aperire,8C humores in furnmu proritare.Ideo^ fordidis ulceribus 8C finibus utiliter infunditur, Decodu idem amp;nbsp;impofitu folutas àcôtinuitate fua carnes 8C hiates glutinat. Sanat impetigines decodo cü liquido alumine melle infidæ.Sanâ-tur codé Sf pedß clauûContra incertos auriü fo-nores doloreslt;p,co tritofoffili fale tepidü inftilla tur.Pediculos ÔC lëdes inudu necat. ApeUas^fed nó ex circuncifione, in integrum reftituit meUe emollitisprfputqs,præfertim'cg à balneo trigin-ta diebus. Purgat quæ claritati oculo^c officiât. Medetur amp;nbsp;faucium uitqs mel,tonfillis amp;nbsp;angi-nis ï in quem ufum gargariflatur,8C eo colluunt os.Idemurina cit.TuffiSCferpentium morftbus prodeft. Prodeft amp;nbsp;his qui ex papauere opium biberint:contra quod malum cum röfäceocali-dum fumitur.Quinetiam contra fungorum ma leficia amp;nbsp;rabidi ca nis morfusbibédü,aut in ede-gmate delingendu datur. Crudum tamé omne melinflanaluum SCtuffirn proritattob quacau-fam defpumato uti oportet.Primam habet mel uernum bonitatis æftimationemffecundâ æfti-uumthyemale, quia craffius ideô detenus, cera ginifaciendæ aptius. Quod in Sardinia ab api-bus mel fit ex abfinthq pabulo amapera di-fcolorem'queceu afolecutemuultus'que maculas omnes inundu emendat. Fit Si in Heraclea Ponti ab apibus mel tempore aliquo,quod propria quorundam florü poteftate comenden-tesin fucoré cum (udoris copiofo defiuxu agit: qui ad

-ocr page 264-

DIOSCORIDIS,


2X6

BoNSoiWTj 3 myavop i^'ovni^ wj raçiX^Ç-’y OIVO/MÄI TTiVomç . ocroK/Ç «.jji/j.î.a‘aa‘1 ri au T«-^ocft^^ôijSjJoif’îsi 9 t^ÿf^i. ty-^aj^u-ouç »{51 'T^ûV4)^na'(/JKivS/).è^a7r£Uo^ EtfMXi/j.Ka Ta.)(^^llt;^ifl /JAT« KOSOU. /AITK d^ «Aoç , TTiAl tl)p.lt;X.Ta.M^p^

nS^lXwxa^yjfxiÂi’P^- Kîcp. a‘s6', AÀ^TJ /'i 2i traitj^îS^t/iPoS opfxi ÀiTS su ’ivJ^lx mmeovs ly th ivJ^a.} /j.ovi à^6/a, iu^/tTKo/jitv^ £7ri' T Ka AocfXf^p.o/xoïov ra trusacrtJaAtr». «^

Bjaud/xt^ V7f r'7^o/ÿa'i KaSa 71$ 0' xAis'îsi 9 ivAoiAiop,ivsôfj.a)(opSliQipvJ^oîà «^ Tpfltv. œ--^üXSu KUSH' KSK«KM^I.tVNV H^ l't;J)^SS. KaSaij^ J C rà T«§ Kojaç ÊTr/oTtorSuJa ir^iô/AViop.

qui ad fanitaté deinde reftitufîtur,i*utæthynn^ rfi^falff carnisâbi,Slt; mulfi potu;qtieseafuni-pferint,toties uomitione reqcientes* Habet hoç mel acrimonia, fternutamêta olfadu cics.Ewf' dat cutis afperitudines à foie fartas:in quoi» ufum addito cofto inungiturtcum fale autemdj uores ddet « Vocatur 8C quoddâ facchaç: ^q^®, mellisgen’ eft in India fœlici^ Arabia côcrcôlt; Inuenituridin harundinibus concretione W^ fali fimileîSC quad dentibus fubiertum,faits ma dofriatur.Bonam facitaluumhoc mel.D*^ turn aqua idem potum^ ,ftomacho accomi'iiO' datum eft ♦ Exulceratæ uefficæ SC renibus deft. Quin etiam contra ea quæclaritatioculo' rum officiunt,utiliter inungitur.

INTERPRES.

MEdicinam, ganeam.fecundas méfas.amp; omnem piftoris in dulciarrjs opcram indruxit quanti’® mel quodpoëta aerium appelIauit-Nondumemin noftrum orbem ex India foelicii^ Arabia^’ nunc omnes ubiepabundant genees,facchaiÿ tranfierat: uixlp in Grxciaó'Italiam pertul«^“ ' ma, qu od panlominus § toca Europa noftra accate fericur amp;nbsp;conficitur. Earn tp ob caufam fado ab ap^g melii,quoniain co crederctur.nondu cognico alio melle,fuauitatis extrema claufilTelineam natura,pr**” honorem antiquitas detulit^netp immerito,fiue in conficiëdo operis admirabilé rationem, fiue in ufu t? militas uoluptates 3^ neceffitates eiusaliquis contëpletur, quae à tam muleis hadenus tradaes.iü^®^'® ' priuaeim huic ftudio cómentarqs ad annonam amp;nbsp;quæftû cranslaeæ.repeti à nobis præfereim aliud ^•j - bus non debent. Saeisitaçlegentesillud monuilte fuerit, in tantafuauieaee eile etiam quodamar^^ Faltidiu quod noceat, quod ueneni maleftcium habeat : amp;nbsp;fi estera defint,quod Pindarus ait .• n$(ct Ï^^^hv lyê nbsp;nbsp;nbsp;*

cietatecpfuauefcentibusfaftilt;hrifacere;maximoü'certiflimoargumento,nulluminfortunpnatur»^P‘’® nis tam foelicem hominifrudu elTe.cui non coniunda aliqua noxa etiam fuerit. Nee tam prsfenK® ‘^''^ tamlpuoluptatem.quaeafliduitate fua faftidium non afFerat.Primum Attico Hymetio melli honoré Wlt;r fcorides detulit.quod eralrj omnes fccerunt,fado periculo prae exteris hoe unum probatesan quoten“'' tate foli amp;nbsp;acris bonitate non aliter g in ingenijs multa fcelicitatc Atheng ufg funt. Secundum ab hoc or ' nem ex Cycladibus.quæ in Aegeo mari infulg funtjü* ex Sicilia e' regione,nec procul ab Italia in Tyrrhenu man iacente infula melli tribuit. Quo magis nouiffe omnes debuerant, quod palTim in Diofcoride leg““ ' H^ ^ iTpiUtsnuhltufi'/n^MM i^siMvt^ty, id eft.ô* ex Sicilia quod fimbliu uocant.non fimbliu quod nolln®l moxdoccbimus)intcllcdum habct,fed Hyblpum ab cius infulae ciuitate Hybla in antiquis poëtis fenp^® buslp alqs notiflima, legi oportcre.ad quam optimu fieri ab apibus mel infiniti pene' teftantur.omni“”'.' maxime Martialis;qui in xenqsfuis cum Atticum mel in primis laudaffet fub titulo Siculi faui,hpc ceew^. Cum dederis Siculos medig de collibus HyblxCecropios dicas tu licet effe fauos. Quafi ex hoc fchp®*^. diciflet anceftare quidebonitace Atticu mel,fed in fecudo ordine Siculü hyblgu effe. Quibusutpoet««’quot;' ’ ilk deinde adiecit.tam leui^r exiguo diferimine diftare inter fe hæc mella, u t alteru pro altcro *'*’P“jS?^, poni poflit. Quodlp Martialis teftatus eo loco eft, teftatiét alq pene infiniti funt : quos idea citare deW ' mus,quonia ration? non fidem sS* autoritaté alio^ad hanc rê uolumus prgfidio nobis efle.Intelligend“ itaœ primii eft,in probandis ad medicinarcbus non unam alteram' uc, fed plures ir diuerfas rationesel»' Eft^ omnibus facile in hoc ipfo fcriptore, Plinio, Celfo, alqs ip fere omnibus obferuafte bonicatis notas e« odore,fapore,colorc,p0ndere.leuitatc,tempore,partibus,regionibusip^ralqshuiufcemodimultisdepre' hendi. Nee ullum feréin Diofcoride caput eft, in quo ex tarn multis probadi rem ratio aliquanon ino«“' cur.Et in mellc hoc prgcipue,in quo priusg de amaro uenenatoip mellc O' faccharo ageret,poft abfoluta omnemcomunismeUismedicina,probation?ciusab anni tepeftatibus profccutuseftiuernoprinm^' æftiuo fecundü honorem tribuens, hyemal? uero in extremo ordine damnas. Et à principio ftatim eu' bonitate per nationcs traftata, quod Plinius etiam libro undccimo capite decimotertio recit,prima Att co hymetio.fecundäueroex CycladibusinfulisfimullpSiculohyblgo laudêaffignauit. PlinijuerbaW“ • Ibi optima femper ubi optimoi^ doliolis florum condirur. Attiexregionis hoe O Sicilix, Hymeto é’' bla,O'c.Qua defcripttone nihil ad rem noftra certius,O' inftaurandg corrii ptx in hoe fcriptore uodaptius-Duoenimduobusrefpondcnt:AtticaSiciliæ,O'Hymetus Hyblae : Vtcpin Attico laudatur «7*”^““’quot;? |L SiculoprxferturHyblgum.Nec uerifimileeft,cumper nationcs mellisccnfum Diofcoridesfaceretaba V rebus notas mifcuiife.Dicimusid ne quisforte' opinetur ab aluearibus qux Graeci ixi/^ßMVf dicut, firnbUu mel nominari pixuiffe. Nam praeter g qgt; nullam priuatim caufam ea uox oftendit, omne enim m“^ ' uearibus colleiftu inuenitur, fequax fermonis ordo etiam pofte id intelligi non patitur.Ait enim hie, ot c Sicilia quod fimbliii nominatur, non aliter g in Attico pauloante dixerat Atticum,O' in hoc quod Hymf^ tium dicitur.Prxterea fi ab alucaribosbonitatis nota accipienda crat,oportcbat ex qua alucarium P^^^' accipien dum eftèCjOftendere.Nimis enim commune eft,fi ex aluearibus tantü mel dicacur.-quâdo ‘'quot;‘^ß

-ocr page 265-

LIBER IL

217

nifiillaluearibusinnenitur. Acceditomnibus his,^ uetuftiffimus Latinus Diofcorides quern tn manibus quotidiehabemus, Longobardis licens fctipcus,egiegix uecuftacis monumentü.Hyblçû no fimbliu aper te oftcditlegi oporcere. Difta auc longius hge à nobis tuerue.non cam uc rem noftra cueremur.g ut memi nerint omnes, no fic fide codicil qui legucur,g rationêexpédi al iquädo oporcere: ncc in unius auc alcerius librarq inclina tr impericia.in grauiorisreiinccUedlü periclirari.Q.uod paulo poftfadlü eeiä eft.ubi hic ait, fonoribiistr doloribus auriu meden mcl. Deeft ein in bis qu i palTm legucur,ty$ Smui » vf/yquod eft.mede rietiädauis qui in pedibus nafcûcur.Præcerea quod in cüiÄis legicur eodë loco.vi/^ «Ari» ôfun^rr.quod eu fof-fili Talefignificac.in aliquibus nee ulcimx fidei eft çpuz^Z/.id eft,cum cremacofale.diuerficacê earn una can-tumfacicnteliceranihil camé contra cömunccotalioi^ledlioiicmucacücft,ccfinócareacracionecreinaco fale uti in eo mal o oporcere. Diximus ab hoc loco ftacini reftitui in incegru «är emédari melle appellas, fed nonexcirciicifione:unauocequos hicA«7)«A'(gt;Aioi/rappenauic,fignificäces. Dequibusin diffinicionibusfuis Calenusaiciappellasefle, quibusgenicahs glandé openens cucisdefit: quirio nee redudtadedudtacpeuce openrinudari^glanscapoflic.Quodperfealiquâdofîc.aliquâdoucin Iudæoi$’gêtc,humanainiuria:Qui-busmosfuittlr adhuceft, infantes fuos nô molto poft natalëdiêreligionisricu circücidere.Eamcpob eau* Hin hicaddidit, præcerqex circücifioiie.quoniâablaco femel præputio, nô poteft naturae aut artis ope re* Ititui.qd femel totü perqc.Caeceros quibus contraeftione eucis in ea parte malü id fit, fanari polTe hic melle ait: Et,ut in Grxcis,fjue per fe.fiue hominiS iiiiuna id malü fiac.AewCÄtf alt;»' dicütur, cp pelle in ea parte careat. 5ic nosetiaab eiufdé pellis priuacione fatyrici poctaeexcplo.apellasid malü patientes,appellauimus.Et 4' mam circücifioms fafta mêcio eft, n ö pigebic obiter.Cr fi nota res fit, ex Galeno in diftiniciombus fois do^ ttre,7zfe6^iiv S»«( iifaifi^iy ^H ffxtTpm®' -^v^KKixnY /i'(gt;Ai«T©quot;,id eft, effe cirCücifi'onê operiétis glandé pclliculg, quaLatiniprxputiüclicüc.ablacioné.Quodin cömuniomniületftione deinde erat: Fauciü uitqstöfiUis^tr ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“*™51 iS^iKxfiit^MH^KvóiyetfyKfi^ói^iv, qd eft,fi inungaf 5!r gargarilTet,mutatüà nobiseft,ói:

XMfiJllfMH» Apellx. Circfidfio.

A ^*^}'A'V'°*'**?^quot;“®franslatü: propterealt;finprobacioris5ideiGrxciscodicibusnö lt;/l/«;j;p;ófjób»»fed i«KAv;o/iJ^o»legebat,quoi^ ultimü hoc à uerbo colluere participiü eft:ü‘ in hoc ufu apciorem cóera ea mala tentquot;*°''k °^^ '^'^’^®’'''■ '’'“‘^^ uerbo ungerefadiü.foris facienda ciiracionéindicat.Eftaüt colluere os,re Colluere.

tu ore humoré aliquê identidé cireüagere.ut ea racione medicina cötatftu faciar.Scimus quidé cóera an ^æ^ n u ^ ^ 'quot; ‘^°quot;° ’quot;“S* multa: fed accedéte rationi ueteiÿ codicü fide.illud magis probaumms. Non fa t■spolthoƒ fuit qd Barbar’ait.aduerfuspapauerispotüutilitcrfumi mei cürofaceo. Nöcmnocetincibo ‘’™’'i^oliabet,liquoreiuseft,qué oponueteresGraeci, Latini opium dixerüt Indicat id res P a,led multo certiushic ipfe fcripcor,qui lib.vi.inter uenena de epoto ,mmkw»©quot; 07)quot;3,id eft,papauerisliquo* eft ^^ r’*”^^”^*?’^^'^ '“bet bibi cü fale acetümulûim,auc cü calido rofaceo mei.In cuius artificio ^^ opéré ’‘ij““quot;®® 'quot; fins per tépeftates anni probatione ceraginé, Barbar’ uero crithacé dixit: 111e à rore uerno, rib f ^ - ^^°^’‘^“® ^f • nos ’ ‘^f ^æ fubftancia qux in ca eft, Græcos imicaci nomen illi fecimus. in aluea

cereh' P°‘*®‘^'‘*P''nnshumori8cibus,Hac(pfi'uecrithacé,fiue ceraginémalisappellari,hycmalemclfa * fucc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^'non tocämellis habere rationê,amp; ideo medicinaeinutilcifed quoniamexarboi^ nö Boiji

fa fo? ’ i ”‘’.’“‘^“inff *n^ï Öquot; ‘^f f ^ natura effe, Docuerüt id qui de mellis confedlione amp;nbsp;apiü artificio-ma longiusfcripferHt.Habetutpauloancediximus.czmeltatxfuauitacïsfuccusaG-iaritudinéfuam, thn nah^r“ P^nloquafi cötagio quod5,prxterqmedicing inutile idfaciat.In Sardinia labes ea ex abfiiv guit |,'”’‘^°‘”'“'“*‘'Cuiustam manifeftaamaiitudo eft,ut nefciamus quid fibi uolés Barbarus, afperü ofte nd °^ ’^^’’‘^'^'•'fff«®“’ruifir quod ama{^ eft Diofcorides appellauerit,et fenfus folam amaritudmem modo ^b”*A AT ®^®^‘^‘^’‘lquot;*“eötadiu guftusfît, utriuf^renfus radius fcilicctfaporisqjcadétreodem uenenm * - , ‘6°^®Ç afpci52 amaip dici,quonia contadu utratjqualitas fentiatur. Habet maleficrj er cundla h»^^ ™ i '^**' **^ *quot; Heraclea Ponti nafcitur: de quo inter uenena certius tr ex profeffo agetur. Sed nuliofcré'^(^”^'P^^'^^S'^®8'®^“®“’”‘'f“‘'‘^’’‘‘’?’^”**‘ï“’® P”^ laudatô.quoniânonbenccognitüirih tam notanquot;^ t®nt frat.Pofteriorafecula plcbi pretiofiHimü naturae munus eëmune etiam fecerüc. De eo, paflimtra *^^®^^“^*quot;®tacuiflcfucrat!nifiiam pridé de fale Indico dubitari inter noftrgætatis medicos fanturabf j™'® audiretur: qui nó facile perfuadécur notiftima modo ubi^,rem tam noua «y ut illi opi-fci geoftdr^•^PP'’^“°*’^ *quot;‘’*^^' • ®®^ •^®”’ manifeftü id amp;nbsp;pro eóperto in Græciseft,u t nô magisgu-ti faccha f f”PV””'deprehédatur:quoniâàntiquioresfalé Indicü uocauerut në aliüabeo effe qd Barba Ifmciu/ 'f • _®?^iccbat.Omittimusqugait,cëcretioncfuafahlïmilcfaccharoneirc:candoréfriabi ffoftendquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtixinfalefenfui pacét.unahacfimilitudb

Amaijs met

Mel lient“ natum.

meluoca'^^' p'^‘', ^^quot;^®“quot;t*9tifiT'mus intermedicinx profeftbres Indicü falé faccharon amp;nbsp;harundineum uti iubet y ^'l ““. “* Aegineta itidé lib. n. capite de linguae afpentate inter extera remedio facchari huius ftnfuseft. c^*^r f 5* j? ^æ^ funt:^ «aj 5 ’»A/iyr ;^po“« f^ i, m^Mti ó/Aiiamp;' '^ xjivS «aI , T-tJcei À /mm^üAih . Qu 0152 hic •cus-Nec ’ ^quot;^ ^ 'udicuscolore quidé concretioneep uulgari amp;nbsp;communi fali fimilis,guftu aüt er fapore mei 'fdlione nar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliter q Indiens fa!,facchaiv appellat .Tam q; id Crxcaiç literal?: peritis in eoijî

Sa! Indiens faccharon.

P erepoteft,ut nihilxquegratüi nobisfueriti^multoBt ad hancrem reftimonio pofte ati.

nJlIKH^OU. Kt^). o-sy, KH^ûÇ a^isf^isip 0 U7rÔKij^o(»0

VîtoAi 7ra^@gt;. luwAnç ri gl 7,^^. ^W fJihiTfaJ^H ôfTftfo^à/j tj^up. iU Jl Ka6a5Ôç H9îjq,ve yrovri-

Decera. Cap. LXXV.

CEron L Rom a ni cerâ dicût.J Probauffi-ma cera quæ mediocriter ruffa, amp;nbsp;leni-ter pinguis ert:odorata,c5 mellis halitu aliguOjôd pura, Natioibusprobat Pon-tica

-ocr page 266-

XiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOS

TlK-èç H KçÆkoÇ. 0 J^ tRA^'H-OÇ ,TH CfViTil JÉ AZ-vra^oç, (P^Tijïuij. T^S^ucwriOfj J^ rh^o/j ouw. Karanv/'cr'açaÙTO’/1® Aâjro/jhq’^ Ka^ot^op, ï^t^aAsiiç •xÿ'j^cu/ acuvlth. v^ uÉi^^aÇ amp;«' AaûyhÇ TTiAa^/aç to aura^RiÇ, t^ï B^a^v ViT^op 'n^oift/J.Traa'cH^. oTi Jï àva^t.o'H lt;^i^ K 'r^ilt;=,no!.^i?gt;.àp 'dLÙ x^T^ap n^ weraç ^u-' X^lwcu. y aVi'\o\f'Pp T^ox/o'ii-op. 1(9^ «TTo^u-traç fe/^ç 7^1 au7®/j U7ra5J^(j |u^lt;a» ^4^ ^*^ ‘^^' T£§ou tx^o^aXianop^J^ui^ l-ByfÄöv^.äva^e-c^iMT!^ ^ '7ra.2.ipTû\fKH^\fl^lt;i (Ti/häc^tM, amp;viXo\f i' ay^Sop icTP To\f TTV^o^, H9J4 Aaßw/j KcavS '}(yT^‘'^'°'^ quot;^P 7T\jQp3jja.,'7T^ciKVo‘àlt;^p.i\iop vi?«^ 4u;!^j3 jXaS'iÇ Trgawç ïiQ 'èp Kn^óp. kr^o S'/^w^ s/j-ßaTrf»/J. 'H^oi? 7° iAlt;xx_i5Óp n c^iro^ äcp£AH.t£3amp;ca. H^j RaJ^ ïauTO'Z TrK-yvueamp;ca- av-lAopSjj©^ J'ï 'rp Ti^üSrp tf.v)lt;\'io‘KopSi(fgt;cuio\/'. ^gïj £K.Â6Vr£50UK.aâ-£ÇT0/j ■ss\i^pSjjc(-l,v)(ap vJ^ATi. v^ TO au’^TTo/j. tw^a/j «TTcM'ra ava-AâBhç. AQi-rpp A'iVCfiSl«^ci.qTXH\tK'\'ia‘Aia. J^t-sSto aw’ Sc^hAuv n.^ip.a.o'op, vp.ï^a.p /j^ ii3 ^Aiop crujtK j^Sç U^voritwp a.VTX. VURi^ç j^ v-W 'tIlu c-iAbJiluJ Ti^^, wç OjU A^/Ka '^HTC«. £/ Jï ayiXV Ti9 S'iAiJ XS^Hop WHlt;rcU. ra f^ Ao( sr« werecuTWÇ ^S^yiiroi. t^^T“ ^^ ttAîovok/ç. T/vtg Jé avr i' ui Aa^iaç amp;aAaar«ç,lt;^ ceA/j.« (fj« JULUT«^ t40Ult;^' '^P 'n^O^^HpS^POp '7^0'!fpX7ra.'^ H J'i^, il TO. ävett^oaÖTj Aa^/v/uAi-^SjO T^uft-^0. AaßZw c^ taurS £^ov2:. t'iroi RUnA/o-K/aÊ-m TróciQ TTURVHÇ uö^^ïUTO’ HA/a^oucTz/j, £031? ap 2-8^ilt;-ÓT«.T0^'^'HTM . ^MVOVtrl J^ £(X4lOÇ£7rî VV'P i^i^a.i.aTi H96J b « Ai©^ th cnfoif'^ó'TH?i a'Jamp;Ta.i, amp;nbsp;voTiJ^o.^i-X^‘ 'n^at^'P/xHthricS^. Acwapjp Jï £Xlt;j TraÇKNjoç â'zÇ^iav^RÛi. /xa-Aout^Rtó.ttAhjw^rZuj n.pi'i^iuq,/j.iyvVTa.i J^H^J ^lolt;igt;«p-lt;i‘-o‘ip^'^sï'?^ ^vo-c/jT^tn^p. KoiTO.'ssiVÓ/J^©^ Jï p.£'y£^H Ki'yj^çzaZa ƒ£-H«, 0VR£« TVJOVCT^«« swl f^ Tf^buovirZp TÛ TKA«,

I N T

C O R I D I S, tica amp;nbsp;Crctica.Quc natura cxalbida pinguisJ) fuerit cera, fccudæ bonitatis probationem ha' bet.Dealbatur porro cera hoe modo ï EUgiW^ in eo genere quæ cadidior ÔC purior fueritrdc' rafat^ in ramenta in nouû conijcit fictile: «ox fuperinfufa maris aqua quæ fans fit,modiw infperfo nitro coquitunCumeç bis a ut ter in W bueripamoto ab igne fidili, 8C dum réfrigéré' turdimiffojCeræpaftilIûex fidili eximitoïdc' rafiscç fi quæinerut fordes, noua ex mari adWquot; fa aquaiterum coquito. Cumc^iterum utpræ' moftratum eft,cera inferbueripfidileabign^ amoucro;fumptocp nouialicuius fidilisfundn, frigida aqua madétem fenfim in ceram dcmit tito, paululum demergens: 8C quatenus fuffl' mam ceram contingaput tcnuiiTimafcquaWf ceratSC celerius per fc gelefiSublato max fuß' do illoprimü aufertoorbiculumï8lt;ite9£aqu3 madétem fundum iri cera demittitoteadeni^ omnia facito donee omnedetraxerisceriFu' niculo deinde traiedos orbiculosillos,ne aket alterum tangat,perinterualla fufpenditod”' terdiu quidem in fole, aqua cos irroransînæ de autem in luna, donee cera albefcat. Qp^a fi uelitaliquis candidiorem adhuc cerafacerp omnia panter aganfed fæpius decoquat. Qpj'’ dam pro falfa exmari aqua in aceramanaurd codé quo pr^monftratu eft modo,bis terdeco quunt.Mox tenui rotundaeg laguncula anfam habente ceram ex fidili auferunnOrbiculosis in denfa herba difponentes,donee albcfcatiæ folant. Vere agenda hæc elfepræcipiunp quo tempore foi nödum afperrime calenfacit^co ribus,ne liquefcat cera.Habet omniscera cale^ faciedi uimt mollit, mediocriterep explctïSC co tra inteftino^z tormina in forbitionesadditut! fumpti etiam milq magnitudine decern ceræ grumi, in cafeum cóagulari nutricum lac pro-hibent.

E R p R E s.

QVod labet in medicina uciliflimü cera excipicndisretinendis^alijsmcdicamentis materia eß^qo’ omnium générer cerata quotidie fiunt. Maturandi abftergêdiqj uircs aliquas nihilominus habere w ^lam aliqui ex ueceribus tradiderunt:hic calefacere tantu^mollire.explereq; eâ dixit:®* omnia me öiocriter: quoniapar^ efficaxuiseiiis ad oia fit:præterq(modo id cera polïit^ad prohibenda in nutneibus laftis in cafeS denfacionê. Quod uitiü ex Diofcoridis uerbis defcriptü a nobis eft. Barbarus id coloftrariai' xit.Quæ uoxan illi cóiieniac,®'an inCrxcis fit Tupovo}-«/quod Lariniscoloftran, ex his quæobferuataàno bis in Graecis amp;nbsp;Latinis fuerüt, conabimur legêtibus oftêdere;nö alio fane'cöfilio.g utrarae nee fatis nots iiocis tota fignificatio innotefcat.Mulca funt la^iis.ü* à puerperio ftatim,deinceps'quein nucricibus uitia. Cralfiusemaliquado fit lac: acre nônungiértenue:abundatf3epeinuti)iter,autecôtrario deficit. Et qdn^ quaerimusjntra mamas dératurin cafeu.ld Graeci manifefta indicacione a' cafeo quê tw^óv iiocat.wfw«?»®' cunt.Sic Paulus Aegineta primoO* tertio uoluminc -nfoit^n yii».« appellat. Eta pareu ftatim fepenumero fieriidmalüin puerpensoftedic. Verba eius tertio uolumine hæc funt: Adrà^ùr ^m^iiTVfsv^ivTfiMióui^i^' /« )?' 2quot; ^x««Jow:quod eft:Poft partum fepenumero denfatu in cafeum lacinfiammaciones facit,O'c.tdem etiam primo libroquocapiteagit,quarati5eemcdandafintinnutricibusuitiala(flis,TOfgt;«up^ov)^«,id efti in cafeum défatum lac dicit;nec magis à pareu ftatim gpoftea fieri id malum docet: ucrû fimpliciter^en-

-ocr page 267-

LIEER II.

il?

fanincafeumnutricomlac. Cumîpaltero locode micricibus,akero depuerperismanifefteegerit, qua' rumdiuerfa ratio eft ; fiquidem pucrperæ aliquot diebus à partu : nutrices quandiu infantes fuos iadtant, appellantur.-uideturutriufquetemporis?gt; habitosmalum eflè, quod Graeci Tufov^ovy«Act, id eftquodin cateum denfatur lac,appellant. Praeterea non femper fed fæpe in puerperis, amp;nbsp;in nutricibus aliquando fieri i emokendit.quod in coloftrp contra fit.Quod uitium non in homine tantum, fed in omni fere quadrupe

e naturæÉr pccuariærei autores:©“ a partu ftatim femperip fieri tradiderunt-Columella libro octauo ca-pite tertio coloftrum his uerbis defcripfit;Sed priulquam hoc fiat,exigu um emulgendum lac eft,quod pa-

uocant.Ea nifi aliquatenusemittitur nocet agno.amp;c. Palladiuseiufdem difciplinae autor * *'0 decimoterti® in Nouembri menfe ficrem docuit: Hoc mêfe agnorum primageneratio eft. Sed agnus dmnatus uberibus maternisadmouendus eft.manu prius tarnen exiguum ladtis. in quo fpiffior eft na ^m.emulgendtim: quod paftores coloftram uocant.nanqjhaec nifi aufcratur,agnis nocebic. Indicate idc arro rufticx fuæ rei ultimo fecundi uoluminis capitc de ladlis bonitate amp;nbsp;ufu agens,uidetur. Ait enirn optimum elle lac quod noh longe abeft à mulfo, ncque à parru continuo eft fumptum. Et ne longiorcs fi-

*'quot;'“® P°^ omnes Latins rei grauis autor, undecimo uolumine capitc quadragefimoprimo de co-wltrisficegit: Exprimofemperàparcucoloftrafiuntniadmifceatur aqua, inpumicis modumeoeunte ountia.Hulcoippoft uolumine uiccfimoodlauo capitc nono iterum deeifdem eoloftris agens ait : Hi funt j enim infantes qui coloftratiappellantur denfato ladle in cafeifpeciem .Eftautem coloftra prima a' partu Coloftra. Ipongiofadenficas ladlis. Idem codem capitc coloftrum non pro fpongiofa à partu denfitate ladtis flue pu micisduritia.fed pro ladle quod hiedr alq ï/iiruxófiï dicunt.in cenfu uenenorumfde quo inter ca dicetur)ac-cepiffe uidetur : uerba cius funt ; Priuatim medetur bubulum lac his qui coloftrum biberint. Marcialis po-Itremo peregrinus quidem Roms,fed obfoniorum,ganeæ eoenarum^peritiflimus poëta,in Xenijs fuis in

V®Coloftram hanc oftendic.fiquidem de ea fic cecinit: Surripuit paftor quæ nondum ftan tibus noedis De primo matrum ladle coloftra damus.Quafi quod nupergenitis agnis Ézhœdis nocicurum

'a^*^ Pjftoribus in humanos cibos exprimeretur.Ex his quæ tam multa fu nt, ö* paulominus quam in cun iseadem, ratiocinari licet omnium quadrupedum o-hominum à puerperio ftatim Étfemper ladlis uitiumcoloftrationem eire,quo ut Palladiusait,fpiffior ladlis natura fiat.ut Plinius autem,piimicis modo in ipongiofam denfitatem durefcat.Nce cafei excepto Plinio quifquam in defcribenda coloftra hac altqois

corum mcminit.Nec Plinius in cafeum, fed in cafei fpeciem denfari coloftram dixit. Qiio fit ut non creda-mus ngnificarcPlinio coloftram fimpliciter quod Grscis TOfsJ^jv ^otAix, tam uagus in cius uocis fignifica-none eft. Fit à partu omnibus puerperis ftatim 3C femper coloftraat quod Græci tojjovW«* gt;«A« dicunt, fit m puerperis,fit in nurricibus, fit ftatim à partu, fit poftea, fit nu nquam, fit aliquando, fit in aliquibus, non ht in omnibus.SolafpnTatiladlis denfatio, non cafeus, coloftra ene nobis uidetur. Hæc nocet ladlcntibus, illudautemlacin mammis habentibusihxcmulgetur, illudautemalrjsremedrjscuiatur. Quod fi denfati le tn cafeum intra foeminarum mammas ladli cadem coloftra effet, fatisfucrat præcepiffe ftatim à partu emulgendas aucexugendas effe puerpcrarum mammasmutricum uero,cum opus effet. Coloftræ prætc-

**a*'’p‘'®'^“°*’damaurore Martiale ufus fuindenfaci uero intra foeminarum mammas ladlis, nullus po-Kltufuselle. Hisnosrationibusamp; ueterum autoritatibus perfuafi, nihil aliud coloftram fiue coloftrum

Ç^roque enim genere ueteres id nomen déclinant ) antiquis fuiffe credimus, quam primi à partu 1a-«isfpiffiorem ïr uitiofam fua craffitudine naturam; quæ quoniam ladlcntibus inutilis amp;nbsp;noxia effet, ideo oamnatafueritjö'emulgerianteaiuberetur.Eamlp obcaulamcertioresinhuiufcemodi Græcorumde-cretis uocesamantes,denfari in cafeum hominis lac potius quam coloftrari diximus ; quoniam in illo no-Iinimalegentibus ftatim omnia effent : In hoc fïetiam coloftrum ladlis id uitium fïgnificet, in defcripta ä pliiribusmultifariamre præfens dubitatio,©* paucioribus raræ uocis ïz medicis infolitæ intclkdlus.

De Propoli.

Cap. LXXVI.

Ropolin LRomani panter Grccis propó lim dicunt. J Eligenda propolis quæ fla-uo colore,odorata, ftyraci fimilis, in ari-diflimo mollis,nee fecus quam maftiche

n^i n^oTro’Atuç.


inlongum cum trahiturdudiliseft.Eftpropoli uis ÔC natura in calefaciendo SC extrahendo maxima . Surculos corpori infixos extrahit. Suffitu antiquis tuffibus opituIaturtSC impofita impetigi nes emedat. Inuenitur propolis circa alueorum aditus 8C ora,ceræ natura 8Cafpedufuo fimilis.

Kl}). oïtA'.

nPoWoAip TOOt/paAHTTf£0/1 lt;^W ^cw^ bji 1^ tuwtPn, 1^ su^a^ Kitouira^, {jMKaKliJiTi^ tm

^op i(]^Anofj.ii/lu} • isi ißi S-f^/xccvr/itH aquot; I^/JH^ itölirrijaTixK. t(^ ctkoAottm/j sA-Kusiuk (xjH'y©^j^ K/Xl ^n^i TraXaialç UÏJ0-S’u^iUiUtvx. cü^i Jï H^ A^j^iwaç ï7r(23'iAC£-►n. sujirKïTj JV ■^i -pf Ç 5Óixa.lt;ri '^fv a'fjJjuJr ^/HÎgt;Ûff'^tü(^ljJ'nÇ,

INTERPRE 5,

Z^ Væ in alucaribus apium uideri etiamnum poffunt fundamenta opcris,ut dinerfos habent in apibus ufus, nec candem ex qua confcdla funt materiam : fic diuerfis appellationibus à Græcis par iter 0quot; Latmis difcretafunt.Intcr ea poft metyn er piffoceron tertia propolis eft,inter coria ér ceras mc-quot;*8,ctaffiori8 matcris, ueluti gummi additisaliquando etiam Honbus : nondum tarnen cera fed fauorum u ftabi-

-ocr page 268-

U gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D i 0 S c 0 R r D i s, ftabilimenciim.qiiaomnesfrigorisaut illiuriæaditusapesobftruiint magni d medicamenta tifus.Qî!*’' rum genera hic breuiter coin plexus, nihil quodde propoli abalijs dictum fuit nonduobusuerbisitm^l^ rum totidem generibus prolecutuseft.Eam Plinius ab apibuspraecipue fieri dixit ex gutca.quampopu“ arbores in folqs ferunt.

nlt;^i nu^up. Ktep. o^tquot; nY^Ol' Tt^û^uyt/aç ^a-i/jx^isoi.

0/ 'n^ocpo.r’i amp;nbsp;TtXîiuç HtT^Hno Tiç,rH j^oa fMÄi^vo'ip. lira /MTCCTOVTOUI* 0/ TJI/xUlJmOn T^iyofxivoi 3i quot;^vT^o Tivujj triTavioi. a/xogt; oM ^i^^lvTiq,tÄfj.iV^cii^ s^oy^vÄa^'^v^a'i. IJ~amU^ivnlt;^Jiamp; Klt;XT0t.TTÄK(amp;iVTilt;^^ö}(fi' ÄOVcTIKWOll^HH.'F’VQ. 0 cJ^£K TO? nfJivNlÄi' Ul’ a.V'^^it yiVofXiV®^ x^©^, wT^otJxoTl^o'i’ ^'TWa^ywfXisov. 0 J^ £«• '^ iriraiViwfj â-Atugu^j, Koutporf)©^^ î-WaePoT©-'« 7° JÏ e^ «5'^ aX^§o/J o'owûoa-KuaiULOu j^uAS.aa TaTTÄaiwtTj 'njo? vtui^p ‘^^/xa.Tia-fj.ov^. ly Ti^of? t/xTTVoV/xaTCocrtle t^rt^w/j. crab c^u/xt Ai^ J^ cpaitoui? öU^], 7° g Tri-njop ccuL o^i] j^^i /xe AsT^aç oit^sHcrt t'MTo.TvÄa.ayo/jMOfj 6^ p-o/py 7r(zlt;rHlt;?(fA«r/xovH(? c^a^j^HKaraTrÄa cc^a a'vjj.ifo^i].iJi.iTamp; JV TTH^avou atJ^-j-K^La T©^ t'l-H^Epj/^a^ou^ GxraçywUTaç TrauiJ, 0 £X'0lt;^HKΰ/(? «J/XO?,'!, Cl ^OtpOVjjSjJOK^ , ^ Q £K r?^ «Atuçop tujUK S-^/XWTlKH OU C'a 0 iTncüJasitiHi’iif^'Ki^^ ra t^Tr^A/xacr/A£Tifvv(J. X^ij TX aAAa epv/xarx. C /'o^iläai^ xeth xXini] £K7r£(U(J 0àvaso/xo7. ro JV t^o'!-rcw'iciipTvv^ï^lJ xKamp;^op, ioêgt;ôAoiçx^piotlt;lK.a TXTI’AxïlÓfjSjJOp'^Q^il K OlVÜS. igt;}.H^ip T^ómp K.0ÄÄHQ Cl i.H.All^ÓpSjjOp, XI/XO^O ïaouçwtpiXe. Cl Ti^ói? ^HXaç,0 a^Pf^iag Tyajç^ucr^iouç, xwH/'vóerfx.i^ Cl Bouwjia V 4s3'£p7ro/C/. Cl H y^ xv'?^ y^v TTUjw/J yu^US £4-’iÏ^ii’lt;f'ac^w/j^x£A/K.50'Tu,jiu£P^cAc«Ci),7rS-cccv (batpoçi? cpAiyfxovlw. Cl o «çr©^ xvv /j.iAiK.^xra £$^01? Cl w/xo(’ KaraTrAaoyo-pS^f^iTrxxxptfÄzyfxovliii rsx^xfxv^iJ^ TM fxxAx)f.?iii(uTxr©^yrlt;xj)(ap, Cl-ara^u m-lv)(Xip,/xiyiK^TVoxt^ MXu^oîÇria'lp.o 0 7raAaio(? ty ^uçûÇnx^ tauA'/j /xmiii ^xïp, iSHXiK.ciAixpiioMTxp, aA/xxditêçaj^tiç o Tt^óxijiXTl^ Cl KaTa7rAacr3'£??,7raA«i-OVl? A'j^yuaç’jSv«/. KO/J^aJ^H^lVO^AÏtVHïK n^ o-£/x/i^aA£cü(» ly'yvj£U(? 715015 riw 'P^ èi ^Aiup Kol^xip, a^/xo^sz £7ri «//.(.OTTfoiKtS/j ÙT^MTÏja ÿ^;)^Aia^ KotT«j|oqx3U/;JU/H, ko-)(XlX^!oV TTAJI^ @^«

DeTr/nco* Gap« LXXVIL PYrusLRomanitriticum dicuntJ Probb tifTimum mfecunda ualcrudmcfamsco'' poribus in ufu triticum eft reces, quod^ integro incremento creuerit,8lt; luteoW' lore cft.Laudatur poft hoe trimeftre/itaniuni ab aliquibus appellatum.Gignit rotundos alui lu^j bricos cradum in cibo triticum.CommanducaW

protinus^illitum triticum,rabidicanismorfibu* opiculatur. Qui fit ex tritici fimilagine panis,næ triendo magis eo eft à quo nihil cribro exeuffun^ fuerit,quem Græci fyncomifton dicut« Qui meftris tritici farina fiet,leHiorerit,8cfacillim^‘J* geretur.Eiufdëtrimeftris triticifarina cuni ajw' linaris herbæfucco contra inteftinorurn inflad^ nes,8C in neruos deftilla tiones u tiliter illinitur: * ex aceto mulfo lëtigmcs delet. Elixi in acerriw® aceto tritici furfures calêtes^ illiti, lepras f«llui; Incipientes inflammationes omnes itidcin AW leniunt. Inrutæ decodo elixi etiam tumenb^j partu mammasfedant.Viperarum morfibus-' torminibusfubueniunt.Confedumextritkf3fa rina fermentum,calefaciendi extrahedicß «‘lt;1® habet,plantarum uitiacallosfcilicetin pedibus extenuatïtubercula^ aliaSC furunculoscutnlal^ maturatamp;aperit.Tnmeftrisuerotriticifaro’a^ aceto uino'ue, contra iniurias eorum quæi^ morfu'ue uenenum relinquunt,utiliter iHinil^' Quinetiam hæc ipfa glutinis modo clixa ,bnda fanguinem expuentibus prodeft.Faciteademaa tuflimfaucium^afperitates cummenta Sebuty' ro elixa. Difcutitinflammationes omnes in n«* fa aqua,autin aqua cui oleum admixturn eftiq“’ hydrelæum dicunt decodus tritici pollen « Pa^'J ipfe etiam in aqua mulfa codus,nee minusetu crudus, maxima molliendi refngerandiepui qua habet, omnes inflammationes illitus Icmppfd^ urntje admixtis fuccis herbis'ue aliquibus adw facientibus. Fluentem fiftitaluum uetuftusfic' eusep per fe Sc admixtis alqs panis.Sanatuetufta5 impetigines recens panis ex muria impofituslt; Quod fit glutinandis librorum chartis aptum ex fimilagine ÔC polline gluten, fanguinem exerça' tibus prodcftïcochlearis menfura liquida tepesij in forbitione datum.

I N T E R P R E S.

A-y Iquïs uocat5 adeœnâ hofpité aut amicü totius dici operc aut innere farigatü, nec qukg tune nificp“ las amp;nbsp;uina cogitante domi fic excipiat, ut non prius difcübere uelit g manu apprehenfum tota domo X-'CircüegeritjOmnê^coensEapparatii importuna iadationeillioftêderit,narrauerit^undcpanépiftor, coquin

-ocr page 269-

LIBER II.

ip

co^iusobfon:a.anciIlfduIciaria,uillicu9pom3.ö*feruiadcoeii5ceteraparauerinc.Etcndifcubucrint,non priusexcraterealiquidetiahaurirepanat:urqpoculorüoninêaudierichiftori3:quibusfplendeantgêmis, quidfculpcü.ö' quo artifice m eis fic.Nihil prótecflo aliiid egerie.g ut comicus de adulatore aic-hominefub.'

'^*^æ^^ ‘^* cogat in craftinü hiftorias.Ec contra importunü conuiuacorê conceptis uocis, fiquado xb his fe Apollo feruauenc.ad cas tancû ccenas uenturü effe.ex quibus (ut Lucretius ceeim t) detur in cor-pusaliquid prêter fimulacrafruenduld ne nobu cueniat, cogitauimus qua longiore hiftoria nafcentis to to orbe tritici nomina magis g genera ab alqs numerant.relinquere, nihil medicinp irfcriptorishuiusCon l'lioconfcrentia.qui medicâ materia tantü defcribens, deferibendâ alrjs rem rultica reliquit.|Ne quod fapiê tes prohibée, de genere in genus inutilitertrâfiret.quodcpin triticofaAufuerit.inpanificioetiäcysanibu» tacere^Quoqetarn multiplex ingentibus ratio fuit femper amp;nbsp;adhuc eft,tam^uarian quoeidiepolïunt.ut ff ^nmnomina cópledli aliquisconetur.promptius expedier que in Satyra fua turpiter à poëta numerant, '^gt;otenimformisfi'guranf,quormodiscoquunt,ü'quotadditisliquoribus,fcminibu8i£rfaporibus,quf omniainnumerafunt,panes uarianf:tot etiâeorü diuerfa nomina audire cogimur.Cü tarnen facile de omi DUS did poft t,quod ueteresdeantiquorüdeorü numero dixerunt.diftinguideosnominibus.unä tame po tentüeffe.Sic etiapanifictj multiplicc ubitprationê.una tamêfrugë exqua fiant Éreafdê uires efTeprpterg Dbihuniana opera ÓCartefubtradlü.addirLi.mutacumqj de natura frugiseiusaliquidfuerit Cuius duplex ^ntuhicgenusmedicinpncccflariü cognouit. Alterü qd feptimo, aut g tardiffimeocflauo à feméte menfe abfolutamaturitacelegitim5inciboufumhabet:quodhiCTWiH«nJJl)gt;iiKST«,tdeftintegramaturitatcü'ab-olutoincreraëntoperfedtu appellauit, utanondü penitusmacuro tritico fepararet, cuiuserat0'in cibo in medicina ufugaliquts.Altcijïquod Martia menfe fatii.tertiopleruncpabfolueref menfe.Cuiusufus agri tolisetiagratiffinius eft.Nam ubi propter aquas aliam'ue can lam matura fatio eft omifla.prpfidiü ab hoC pennir.Neculttaduo hec aliud tritici genus in medicina Diofcorides qugfiuitiquonia fatis ea eftent, nifi Iv multiplexuarietasfrugüautinanisdelectaretgloriaiquafalutihumanp confulentesnegligeredecct, /^Ptopinqparatisremedqsilli adeftc.Habét tritici duo hge genera diuefasin medicia uiresCrufus.Quo u'^/v’’i*”' “’^5*’ ft differunc,robur O' infirmitas eft-Maturp enim 6r legitim® fationis prius triticü illud ro uitiusfecundue'trimeftreiiludinfirmiu9;naturaiycorüfequunturqu®exillisfiunt,farina,pollens fimi-».turtures di pane3.Eftê ant trimeftre hoe infirmius feptimeftri illo indicat.g, m aridiorc terre ni genere fot iciusprouenitiminoreindiget nutrimento.ö* breuiore tempore ad maturitaté perducitur .Qu® omnia in eptimeftri contra eueniunt.Differunt qua diximusratione inter fe duo hxc tritici genera. Differütü'gex j??“‘quot;gt;t,diuerfiig ob diuerfas eiufdê tritici fubftatias ö* partes ex quibus fatfti funt, noibus appel «.ia” • '*^*'^“^gt;4'fgt;nfcriptorehocnouiffefatisfit.cxcötufafraela'ucautmolistritafruge.quint^ferd antiasdifcretisnominibusaGrxcisappcllaritPollinêquitenuiflimuspuluismagisgfarinafit.quxx * ”^5’^°'3’P'^''^'i'JiO'loca in quibuspanis pinfitur, parietibus hxrens inuenit : ex quo infirmilfimus omnmaliorü panis fic.similaginé qua fimilâ Plinius Cralq promifcue appellant.quamep Martial is in Xenijs uithoc t^minelaudauitiNec dotes poteris fimil® numerate neC ufus, Piftori toties cu fit eSc apta coquo.

Poflen.

Similago. Simila.

Vh*'*quot;æ*^'quot;panificio öquot;rcliquo pani in uit® delicijsab omibus antepofita: Omittimus qu® Plinius de ea æroxviii.longiffimedocuit,quz Celfiis éraltjdeeadêetia tradiderunt.Nobisenimfatiseft.quomodo •’^P’^oquisfieret.qualicetrationeoftendere.Sufpenfamolafrangif potius g tent triticü icribro deinde Knuulimus ille pollen Cr craftiores excernunf furfures.qu® uero relinqu it media fubftan tia candida,nó in anna trita.fed ctaflioró'quaff grumofa,cui nihil ex tritico inutile admixcum fit,ea à Græcis n/4lj{«Mt,à no-rislimilago nel fimiladidaeft.ex qua ut diximus.candidifTimusfirregius panis fieret. Earn aliquot locis rzcia adhuc coficit. Suntlp illic ex antigore illa panifteq difciplina,g hoc panis genus foeliciter cöficiant. « quonnrationibus patnsfàmiliâs non conducit,ideo uti co oês denimus:Farina qu® contra g fimilago furf' ' f “““™^liquid admixeû femper habet,ea omnibus notiflima,O'in quotidiano ufu eft.Poft farina Quaffs* l”quot;^fl“?™ duplex difcrimcn cr genus: alterü quod crafTioribus ramentis, Cr altcqj qd tenuiore amp;nbsp;crib'P” ***^1?^‘^?f’‘-°‘iftat.Exhispanesquondafiebant.queadmodutirniincetiaubi^fiunt.Ex farina quot;^^Y* j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in nutriendo primas partes ueteres aftignanint.'hüc Paulus Aeginera in primo

Farina. Furfures. Siligineus panis.

fi^tlAiMl'riit, tijT4irufamp;'» SOi'didus panis.

«ÏftVKamp;’.

'AzjyrZui.idelt nligmeü uocat,q, ex filigine qu® omniü tritici gcneqi firmifTtma eft, conficeret. Poft hüc ex mi sgine^uên.MiJl.^^',.^ idêappellat.Et terciü qui ab omnibus ew^y'/x/rO'.a GalcnoautêÉrCelfo «v/Trufor ocatur. Eltautêis ex q nihil cribro extuffum fit, lt;r ex omnibus triticipartibus nulla detradione conftet. j” '^’'I^‘^*dappellacionesilI®:fiqdcmatvgt;7ri/(gt;®',in 4triticü ipfum totumq)eft,fignificat:ai;»ygt;x/r®' ante, j, ’’'’jj??“'°5’quot;'’5V.””‘^° collatafint:ultra hos aliorüpanü non meminit Diofcorides. Idê tarne Paulus icaddidicqucfordidu ipfcuocat,*zamylü id eft examyla farinafalt;ftü:quoi?t priorëillü ait minus nutrite *-^‘wnmeperaluiideqci:fecundnminiminutrimencicire!nonaliter gquilotus in cibo panisdatur. Ver-iX7'^'^ T’'*^*'?''^’^*^*”^'®'^'’^^?™''’ tMyimitiiftlSt t/ki nfiiÂMiT«!, tfjlili fvy}{ÿ/^iramp;'. 5Afv!r«tfM«^^/Ï71’» néu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imrAvu^i©' «f.jf .QÎiæomnia Ceifusqfdépe-

de' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft triticü g miliü;idipfum g hordeü.ó'ex tritico firmilTima filigo.deinde fimila,

*nde cui mhiladempcfl eft,quod autopyron Gr®ci uocant.Infi'rmior eft ex pollinc: InfirmifTimus cibari-spanis:quénoscredimuseom elTc.quê Paulus Aeginetafinrotpor.i.fordidü.Ö'Grxci Trmjf/av.ideftfurfiira-iu^h’ ^PP^''^^’9*’^'’*** notiffima hiftoria in Diofcoride eft, prxterg filiginei,aut qui illi idê eft tricicci : cu-shicquacenusin cuntftislegitur.non meminit. Sufpicamurtp nos deefte earn in hoc feriptore parte aut « d ™^'’’’“^*”®quot;quot;”’’'*^®^*”^“””'^“ns.intcgroincrcmcntoabfolutum, et colore liiteû; ad nutri-noft'’”^^^'^™ referendum effe. Nec mireturaliqs tam multas uitiorum in feriptore hoc fufpiciones has ouar^^^““**^* ^™*” ”°” ®^“™*^aliqd.in quo non labes aliqua fc oftédat: nec nos nifi maiores fignamus, a quot;*snon mulca poft in cundlispr®tcrquam in omnium probatiftimo mihi codice deprehenfa eft, qu® u a libra*

Timt!tu pa-nis.

-ocr page 270-

lji- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C 0 R I D Ï S, librariorum incuria irre p fit qui cum fcripfilTent.» ^mivfiiy aùv mAfi^S i4-»5tv. reliais in medio miiltis. Ab eodem parricipioexcribenres quod fequebatur,/J 7rHgt;«Vow«fii4-M'^«2^tlnôtv non conremnendam capitis hir ius partem defiderare nos diu coëgerunt. Quanta autem ea fit. poterunt uolentes noftrâ cum aliorum car cionibus conferentes facile nouifle.Quas deinde nos à pareil tumentes mammas diximus, mxftûrrtti Grc« appellanc.multoq} impetu laclis turgentesû* luxuriantes ineelligere oportet.

n^l K^I^HG. Kî^î, lt;rss\

Pi^K Jlc à^iSH H A6Vhh Cl Ka0xpcè «.T^O^Ti^O. ^ TTU^OU. TW pSjJVI yiVo/jSjJli y^ aS^ éAig/Tu H Trficr craVs 7^oiÇi/jiortça choc 'rbli ^ TH QHiTij xy'Xairi/]. Qpi^tra. J^ TÇoç Tai’ J^^i p.VTHTOi^T^TO:igt; T^F a^TH^/a/J'Tf’aXUTH-raç Cl sAxyT^f^jTi^oç Sç Cl « Tru^VKirfwct-ÿKaj^ôt'jTyoQXAJiuTtja^ovjH^KMTtça ou era. xaTaOTa J^ u^ yaXa tracî-j-Hâ^pTa P-aça^rauesri^fxetà- Hj Joqiou/^Sz/H. amp;/ JV où ^H^KK. TMHIt^lKH.tJîUÛJûjJVs. H.aH.0S0(U.aj^0lt;?. tru/XTTf/rf(KH 0/JVjU.œTu^, tbaefojG' 9 i' œA(v ^op a3^ fxiTa a-v^afi H^ ^tXiKjaT^ Qh^-î/j, ouf'H^a.TO. «^ tJiAtr^xova^.o-u/XTrtojti 9 iÿ ràs tr^T^M^Îa^ fxiTcx. mtauii ly pht/VHS ly -T^istçôés Kû7Çou.crav/xtA(?LüjrQi^ H^Kwc/'îûUçàvcôfu Viap ■^£}^(j 'PZ15 7rÀA)ç«p âAyouT/. Kara-TrAaortTJ J^ Cl TçJç «^i7rvÔJ^aTcult;raç lt;^£ ^jj^j.^iirà Aivooirtç^ou, H^THAtaç, tOjTtNya vougt; /xtTa ck TTioyHÇ uy^aç O KNjSjCl oüçou TreutPoç amp;q)9o5ou CI tAcaou, j^oijaiPai^tKTr^-Tîfj. lt;raù /7.u^tr ;VK dit 3 oivoi, 3 ci^ô.lt;rip, 3 ßa-TW,3 tyiJ'ioK^, KOiX'ia^ \iV{xlt;nroi.l5na-i, too uMtl^avicf! ^ 3 o^I, TSJOt/'a'XgfKaç lt;f Aty/xoVa^ w^tAp. t^HÔî^J y (UîTao^yç «fiji/xtuÇjOV ^0 '!Pp M/j-K Aw^ M^ ^i^/Jiop W/20£/xtv^, At-rt^as ’'7'®3i X“^“®^(U y r aAS^’^op creu} uT^câ Cl ^i’H^ipervp TTiojH KaftAazw, mo'ipiop lt;i^, »■u/jo^^ dit X'J^“^^A'‘y^^4*S'ï/j/xtTa ttiojhS, ’JÇûÇ T« 0^ a^^ça/J^tu'iU.aJaa^^.d^'J. -p dit aù*^ «A^jo/J KOI Aiaç scûiMop. «^ ^Atr juiovwp -n^wVriKÓp,

DeHordeo. Cap. LXXVIII.

Ri thenLRomani hordeu dicunt. J Pro' batiiTimum hordefi quad candidû mu' driTimumc^. Minus nutriendo eft hör' deum 5 tnticumt quæ tarnen ex ft^® eius ptifana fada cft,ob expreffum in codurafe

cum, magis nutriendo q ex eode hordco polets eft. Facit hordeacea ptifana ad acrimoias onmf5; fauciu afperitates,amp; exulcerationes, quibusSitd ticea accómodata eftîmaiore in nutriendo, Si 2 cienda urina poteftate. Proritat Slt; lac hordeac«i ptifana cum foeniculi femme coda Si in forbiüO' ne data.Vrinam eadem cuocat: ab ftergit: infini tarnen 8Cftomachonocet.Tnmores pratter hæ^ etiam maturat. Difcutit hordeacea farina cö ƒ ^ SCmulfa aqua elixa tumores collediones^ omes* Cum pice,refin3 S( columbino fimo,duritiesmo lit.Cum Campana fcrtula ÔC papauc^uafcdis''’ lateris dolore mdolentiä facit. Illinitur Si confié inteftinoçc inflationes,cum Iinifœnogræci$*^' mine Si ruta.Eadé cum liquida pice ecraep 8^“”' pubis pueri urina addito oleoftrumas mâtures* Cu myrti baccis uinog; autfylueftribuspinV'’' rubo,aut malicorio alui fluorés côpefeit. Cu coW neismalis óf aceto podagra inflämatioeskmitd^ acerrimo acetodecoda,eodé quo ex crudahom acca eadé farina Si hydrclæo confeda malagijæ ta modo.calés^ impofita lepris medetExpreu“ cum aqua hordeaceæ farinæ fuccus, mox eu P*^ Sfoleo codu s fuppuratiôes adiuuattEx aceco 3“ pariter exprelTus decodusq^cum pice dcftdW*’ nibus,in articules,pdeft,Que ex hordeaceafar*^ poléta fada eft,aluû fiftit Si inflâmaiiôeslenit*

T E R P R E S.

QVale hic in medicina ufij hordefi laudauic.tale û* in iumentorS cibo Homerus candidû hordeu ubl appellans .• non quia proprius ubic^ O'communis omnibus hordei genenbus candor fit, fcdqu°. ^quod co colorc eft,omnifialiorû maxime nutric.Notû omnibus inter fruges hordefi Nota cO^^ defemente.culmo/pica.grano.omni^eiusfortuna eteuentu à Theophrafto, Plinio, cundisifreirul feriptoribus longiore hiftoria docentur. At non codé modo nota,qua nam et quales m antiquiifimU^ . cisLatinis'qjferiptoribusfine polenta,ptifana,etquâ Græcoi?mediciài^àÙAult;r/vpairimnominant,niquot; °^^ Latims certo.et ad eâré priuatim contralto nomine.Quoijt omnifi cômunis eaderpfubftantia eft, i^ ^^ eadêconfecftioneciifus Omneshordeoethordeaceafarinaconftant:Differuntafit.qjqiiâCrxcoU!*’’ ^^ “^^'^''’ L^tim uero polenta dicunt.multiplicé qu ondâ habebat confedionem. Græci perfufum aqua '”’ ’^ nbsp;nbsp;nbsp;una hordefi ficcabant.Poftera dein die frixûmolisfrangebant.Erânt in eadem genre etiäquiuehefflcn

toitum,rurfusex!gnaaquaafpergerent;etpriusqmolerent,iterûficcarent.Alquirentibusadhucfpi®' ^ euffum hordefi recens purgahant,madidumlt;jin pila tundebant, etporgatum molpbant:MoxincorW elutum,ficcatumqinirrusinfo)c,tundebant.Cuicunq;autem hordeohuiufcemodimodoaliqiiopr^P j. to,uiceniseiusmen(uriscernaslinifeminisetcoriandrifelibras,falisfpacetabulipondus,tofta(poiiitii ^^^^ antea in molamifcebant. Qui diutiuspolentam hanc feruare cogitauerant,cum poUincacfurfuribus nouis condebant fidtiJibus.icalia ut teftatur Plinius,fincperfuCone coftum hordeum m fubtilem ‘°'j [^jj

-ocr page 271-

LIBER IL

molebarqfdeni addicts amp;nbsp;praeter ca milio etiam.Et hxc antiquis Cræcorum medicis xKfi^y, Latinis uero polenta tuicdiordeacex farinx fubftantia,eo qtiem diximus inodo condica, Cr in quotidianos medicinae u* usletuata.EfttpiUud in Grxcisanimaduertendum,non idem omnibus fcripcoribuswAp/^rfignificarc, mc-icis polentam hanc folum.qui ad certam rem nomen concraxerunt; poëtis alqs^ferc'omnibusfarina firn p icuerSic Ariftophanes in comoedia, fic amp;nbsp;alq,quos breuitati confulentesrelinquimus.Pcifana ex eodem or eo(quang irex tritico alrjscp frugibus etiam)nec penitus dilTimili modo, ut conijcere licet, conficic' Et P**' i^^'”*“® utinquotidianaCrnotilTima re ptilanx conficiendacuulgatamrationem effe tantum dixit.

Polenta, Pcifana.

aulus Aeginetaprimouolumine quo capire de frumentaceisagit, ufum potius gconfetflionemeius , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'3^'®'^ ^’^ “* nominis ratiocinari licet.quod tpobferuatum à nobis in uecerum fcripto-

rumledioneell,ad ptifanam tundebatur.non molebaturhordeumnd enim TÜ/aifveft: primoqjtufum info ^ ’ccabatur,mox iterum tufum iterum in fole ficcabatur: ö* ut diutius perennaret, cum fuo polline condc-atur.Neephadenus inuentum à nobis eft ,quo humore aut hordeum aut farina eius tufa madens, in fole 18 liccareturNecfi additisaltjs,ut in polenta fiebat.feruaretur. Paulus tâtum Aegineta quo diximus loco ucluti in notifllma re de ufu eius hxc tantum ait:Coquitur autem ptifana, una^eius pars in aqux quindequot; cim partibus,additoexiguo oleo:0* cum intumuerit,aceto etiam.Cum uero ad exatftam cociuram perue ntnt.fuperinijeiendusetiamfriatusfabCrinaliquibus porti aliquidü'anethi.Coquiturö'ptifaiixfimilitet nauena tir alica.Sunt in Grxcis etiam qui non in quindecim, fed decern aqux partibus ptifanam coquunt: net mb falem adqciunt.Confiieuifte autem ex omnibus frugibus ptifanam confici,teftis Flaccus eft dices: □me hoc ptifanarium otyzx ÉTc. Vtcuntpautem fe res habet, contufi hordei farina feu fubftantia ptifana ® .ad medicinam anteaprxparata:qua cum opus eftet coda utebantur.Qux poftremo w^ii Aw/imedico^ turn propria uox eft.hordeacea farina etiam eft, qua cruda aut ex immaturo femine, quemadmodum 0* '’P’”'^^?‘iditat,acl cataplafmata in his qux moUienda effent.ucebantur.ElTe^in cataplafmatu genere w^ii ’^Â ™^®'^f’'J®*''ifagogefua,quo loco de omibus fere' remedioßt generibus agit. Eiusuerbahxcfunt: • nbsp;nbsp;1? ’'^^*’'’**lt;l;«trw» 7«/Al^ AllX/Atvou/AiM^r^ÿ^ÎKxhvHÿtTXiniiVK^iTKI , HJ^ Hgl^êtTXI/UKMKTWX. TK A JUilJlfiMUm XTTif

Uf^i \vfUt

•»«wlow»u^üAw,».nonahafignificatione gfiquisdicatJn caraplafmatügenere aliafolo melle lt;amp;oleo cott ciuntur.qux molliencia uocantur.alia hy drelxo,id eft aqua cir oleo conficiuntur, qux w/iü /tvenv appellat. Ex hismanifefte patet.aqua amp;nbsp;oleo macerari ad cataplafmata aliquando farinam. Exigiephordeaceam in euniiifumfrequenstcftisPliniuseft,quiomnibuslocisquibus hicw^ÜAu'mvdicit.femper farinam hordeagt; ^’^M*”,“®^“J,'^’^^primum in abrotano deprehenditur, in quo quod Diofcorides ait, J^ixiftfS n^J çif^xrK ^utiH «.«WAwiwAéiorQBjjy^Pljnjyjaitxoncoquit panos c5 farina hordeacea:panos,quxille0«^iXTaappellans. De 5?'v j i^'V^*** Telcphio.in qua quod Diofcorides ait, S^xmi^ J iy(Toe7rA«4róju^« tk ifi^x Sn üfxi ÏfAtuKio,lt;/l3 w Twroe u/M A«iilt;)(|gt;'»^.plinius aitdllinitur amp;• in uitiligini ternis fere' menfibus fenis horis nodis aut diei po ftea farina hordeacea illinitur■Etnelongioresfimus.quotics uertendom idPJinioèx Grxcis fuit.nung non Unnam hordeaceam dixit.Paulus certe Aegineta,ut in re nota fit.nullibi quod hadenus legerim, earn cö tedtioneni'ueeiusdefcripfitipalTim tarnen ad medicinam ca ufus eft. In anginis docensprxter aha quibus ld malumcuratiir.fuccidalana aut oleo madente tegendumO'inuoluendumeflèxgroticollum.O'ilhncn ii^‘ quot;‘J‘*'*quot;»w,id eft cataplafmatis his qux hac fanna confeda fuerinc.Idem de phrenetide ait : ^ X ^Hif/^ifj^fdf^ijij^ ai!ii.Ky)(VX ÿt J^ix Mia^if/Am H^ -ê Ü/ami Kvinu! m ZAfi^xla ^jXTiMfuKOiv kutx TTXfufiifamp;SiJ^’ l^orumuerboi^hicfcnfus eft:Siueroin phrenetide poftfeptimam diem exta inflamabütur,cataplafma' **®/’!5quot;æ.’”“®'Sl“*lini femine Cir farina hac hordeacea cum hydrelxo confeda fuennt. De eadem Paulus idêetiaegitquocapitedocuit quibus remedies curandi funt,qnibus in faucibuspifeiiifpinf aut aliud huiu kemodi mfixii hxreat: quo loco ex Leonidis antiquiffimi medici au ton täte iubet cataplafmatis qug matu rent tons uti, fimcqj eius hxc uer ba;ó A MaMm muii }{ÿiTXTrKlt;if/AXfn ïluSw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffv/AmTifi^^j'r 5 vZ« tx Jü üftSt m-

^''''« TrviiviiiS^irx J Anxilx «w^/AXTwr wm'nii'quod eft:maturantibus cataplafmatis his uti foris opoitere.ut facts fuppuratione fponte fua fpina hxrens dilabatur. Potera ir plura alia his addere,fed fatis erit ut oftenda mus 1-annahordeacea eße Ù/Âbb xww.Quod Apfyrcus Grxcus ueterinarix mcdicinx aucor ait,quo capite ru

7*^?? pulmonis curatione docet. Verba eius funt : xf^ó^j À 2«™ 19 w^« Mfn HfiSlvav mtHuv x^tifuv t^^nx^fat^ w/j^a MviJa, iy^ AfloiAtun lt;fxytiy : quorn uerbotÿ hic fenfus eft : Accömodata huic etiaeft w^iü wiru ex hordea* cea cenuifarina nitro confperfa,ó' in cibo appofica. Vtitur eadë hac u,x^ Mnjfrequenter idem Aplyrtus .• nee aliter gut ubi^oftendat hordeacea elTefannä.quc cura cruditate nomen inucncrit,pro coperto nobis n5 eft.hicertü eniman quiacruda uterent ueteres contra gin polenta, ptifana ,0* pulte, quibusdecodis ute^ panf.dida ficfuerician quia ex immaturis amp;nbsp;crudis hordei feminibus fieret. Nobis in priorêillä parte inclinât animus.quoniâ nominis ratio id exigit.Codis cm cruda non immatura opponunt. Et quoniâ Plinius fp penumero dicit, farina ex hordeo. amp;nbsp;cruda, ét decoda:manifcftoargumentofuifteetiâcrudp hordeaceg faringufumiqug nuUaalia g w^x.)Kifnhpc elfe poteft: tam eundis amp;nbsp;ubicp tune nota ; ut qup ea conficerctur cataplafmata fola eiusindicatione demôftrarent.Cntp à medico prgcipiaudiretur,Tlt;xMifiSt au«w7 fine Ù/aIoi

n^J ZV^ÛU, Ki^. O'St/

Aujiï,ea tantii intclligercnt,qu gex cruda hordeacea farina confeda fine cataplafmata, fiue malagmata, fù ueforbitiones,fiuecibi ex uiribus amp;nbsp;natura hordei refrigerandi,ficcandi,abftergendi,maturandi^necella hum in mala hominis ualctudine remedtj ufum alique haberent. Et hec pro hordeo Ä hordeaceis fatisdi-damodofint.Quibusadiicercilluduolumus,qd Diofcorides ait,hordeaceg faring fucc5 exaquaexpref-fum,0' cum pice ô* oleo decodum,7ru(iv,'ov Hv«z,non codem modo à Barbaro •amp; à nobis uerfum fuifte. 111c ad Tivjvzlr. extrahendasfuppurationes,nosfuppurationesadiuuarediximus, adionem in ucrbo7i»/5zeireopinati:ine sût eöträ.Res ipfa dr uox nobis fauée. Vnde aut iUe extrahedas fuppuratiöcs dixerit,nö fatis certü nobis eft.

DeZytho, Cap. LXXIX,

y ÿ Zyclium

-ocr page 272-

ZÎ4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 5 C

o R I D I s,

Ythum L Romani parfter Græ' cis zythu dicuntJEx hordeofit zy thus. Vrina potus peUinrencs tarnen læditamp; neruos: cerebri

Y6oÇC'K?Ca2i0ïK. ï’ KJi8h(?. fel ^ Aou^x ^Koç. G V{p^2/J^ lïvjwp «Trf/X-oi^. 0 ^laAzsa/jmvi'TVw/i KaKu^oç. ttvÄ-'m« ^K-dç 71 èl 'ÿÇWKTutdç «aaoxuM'“/'.^ sAt:pw2;cc(rtcûÇ TfiK^Kdi?. tù^T^iç J^ d b ï\a.'f^

membranis præcipue noxius. Inflation« idéexcitât,malos^in corpore humorcs. Quinetiam elephantiafim facit: Si zytbo mades ebur in ome opus tradabik reddP tur. Quod curmi etia uocat,ex eodeiphot deo fit,ó£ pro uini potu fæpe eo utunt, cap* tis dolores, 8C malos corporis hflores facit) neruisqj nocet. Coficiunt SC ex triticea fru' ge huiufeemodi pocula à gctibus,ut in oC' cidentali Hiberia èC Britannia.

y'iViTMè^Xp/J^®^ av^.

n ^l'KOV^ACl^©.''. Ki(p. «TSH. ^ K Ai V K.oCÂOVfjS^Op J^ MV^I ,'^gt;^^^^' fj3j}0/j JV £K viq K^.-^HÇ.S ng^amp;VTio’i'-vou TTOfJ-ciTi TToAAaitfÇ i^^SîvroajKt^xx-AaA7£(5^ 1^ KaKd;)^UM0/i • gt;19^] toi/*

V£UÇ0U ßA«7lf/K0/J. mô^xtiTM ^ H9i/) SX TTUÇW/J Vt a.VTO.TvÔfJ.OiTCtfüil^ t^TH Tl^ût? tCÜZlja/J iShJI« ^

ßetTW/a.

INTERPRES.

ANtiquum eft ex frugibus fieri pocula,quoi^ ad ebrietatem non minor g uini etia uis eft.NecnoIt” ætas eadé fibi parare his loeis defueuit,quibus negaca uinaxx quo non fatis homini aqua eft qu°^ 601^2 nice explerct.quxrere fibi homines coegerunt. Inter ea zychus quonda fuit, qui exhordtatt frugemadtda fieret.Memineruntzythi Plinius in naturali.DiodorusSiculusin gentium hiftoria.MemU’^ O' in carmine fuo Columella Aegypti inuentum O' ufumzythi oftendens.cum cecinit .• lam fifer AflyW uenit qux femine radix.Sedai^prpbetur madido fociaca lupino: Vt Pelufiaci proritct pocula zythi. VeK'^ Grxeorum medici acrimoniam habere zythum dixerunt, quoniam ex corruptione fadus ciTet. W^^, prxcerea,quoniâ acorc haberet,ideô^ mali fucci effe.Quos ante in medicina ufus habet zythus.t^bic* Elephas. ^n manifefte dixerunt.Quod ante de Elcphantc (fine animal fine ebur ea uoceinteUexcrit Diofcorides}^ ultima zythi hiftoria ab eo dilt;flü non codé fenfu ab antiquioribus exceptu eft. Plinius lib. vm. cap. *quot;• animali intcllexiffe hoc uidetur: ait enim.elephanti capti eelerrime hordei fucco mitificantur. PlutarcW’ contrabreuiflimo commétariolo cuius titulus eft: An ad infoelicitatê fatis uitium fit, aperte de eboreidi^ tcllexit.Verbaeiusfunt:«/).«p û «pou«?!' irwufiiT^ff«^iAii^ft^nynii^n jç^itiM^arrK'kfS(ifdiMMiù^f^ tdfi)v,H3ti)(X\unay{glniifivfi,K9^J^i«^iAei-ti(iivffiY.K\hgt;^^'^t^J^vv‘(rTKigt;vrtatü'c. quorü eftfenfiis;Quemadnioduri® cinere O' aceto madens os licio(nue acia malis dicerc)fecatur,0' ebur zycho mollitü fledlitur O'confor®’ tur.aliter auté nö poceft:ficO’c.Ncc aliunde diuerfitatis huius inter tam graues aurores caufaeftgeHï‘]i' lioca in Græcis w mpsivâr appcllatione.qua amp;nbsp;animal O'animalis dentes qui ebur funt ubitjeagesindi^'' Pliniusanimal.PlutarchuseburincauoccinteUexit.Nosilludaddimus.quonianóanimaltantumÉrtbui Græcis elephas fignificat.fedgrauilTimüomniüaliorumctiammalum.quodab eius animalis fïmiliw®‘'^ eadem uocis æquiuocatione wi'p«vTatqdem Cræci appellantmon cxplodendum netpreijciendumpe»'®’' fiquis non de animali ebore' ue, fed de malo elephanta in hoc feriptore O' hoc capite intelligi poffedpW®' ■ uerit. Nullis enim mutatis de malo intelligi locus poteft ; O' nifi quod illic eft adietftiuum tu^^aftcelioif^’^ ftu m.tradlatum.O' fabricatum fignificans obftaret,facilc in earn fententiam nos etiam concederefflU®' ' gnaffehocfatis fit,(Sc nihilominusexPlutarchoadeboristratftationem totam rem traftuliftc. Quodo«^ à Plinio dicitur.ob eius adieÂiiii fignifîcationéferiptori huid paiÿ conuenit. ^ i cum curmi barbarau® non diffimile zytho poculi genus.O' pau lopoft plura alia his fimilia fieri dixiflet .• cuda ilia intelligi uob« quæ déficiente uinodiuerfislocisexfrugibus,pomis,palmarumfrult;ftibus,herbis,O'herbarumradici“'® fiunt.Quæ innumerafuntexhisquorumgentibuscopiafitexcogitata.

De Zea quae priuatim fernen à Latinis dicif. LXX^ ;y EanLRomani pariter Græcis zeam 8C fernen® cunt JDuo zcæ genera,alters fimplex 8Cun^ tantfl granitalte^t quod d icoccon, id eft gew® SCduplicis grani appellant,duobus utriculiscO' iundum feme habens. Nutrit magis quàm hordeutn®^^ hæc.Suauisin cibo eft. Panis tarnen ex ea eöfedusminnS

P^l'z:l«Ç. Ktep. lt;rs6'.^ Tgt;_rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A T f tW

E/cè lt;h'TfH,H /jt^ dl a-

7rAH,H JV J'/K.OKK©^ KaXtpï]. t:^ ƒ uwiv t-Àu^o/ç tj^ycra lt;ruV£ ÿu7/Ævov 1° cortçM« • '‘^si q ^txgt P-urt^a^ K^iöïji^. luso/xoç. amp;Tfo Çwrtja Jï Tru^ï^ «51®?? lypSVH.

quàm ex tritico nutrit.

INTERPRES.

Nihil difFiciliorê medicæ matcrix cognicionê femper fecit O' adhuc facit, g g, non eadé iibi^o’”'’' funt:necpubieadêfunt,iifdénominibusappellant;O'quo cóniuniusaliquidhumano genen naW fecit.eófacilius negleftu ignorât. Idqj in frugibus animaducrtiffelicet, in quibusnullaalicuicrn huiusautilliusexantiquisfcriptoribusindicationunceffepotcft. Cü tamé nihil in iUisfrequétiusinuen' Feccrunt id mutatæ per tépora earum appellationes.fcd multo magis quod pauloante diximos.neg» cömunia amp;nbsp;quotidiana nature bona.O ut in zea dé qua nunc agimus,accidit. Earn Plinius Theopbrafcuv tritico fimilê O hordeodixerüt,ab Homero nullo non ferc'carmine laudatâ. Pofteriores notanuncOT? qiiam fpelcam rura nodra appellant,eflè earn exiftimarüt.Nee huius fcriptoris defcriptio ^ hilf or lauf

-ocr page 273-

LIBER IL


nr


feminis forma pemtuïdiftat. Plinius in Italia, pipfcrcimfp in Câpaniafœlicicerprouenlrelibrox vut capt-te viii teftatus eft.priuacimq;fernen appellari præclarâ ut ille ait rem. quam in medicina ueteres Gr»co^ medici tritico fimiles habere uires dixerunt:mediocpinter calorem ö* frigus rêperamento cflè.Ex hac fieri alicä non fecus gex hordeo idem Plinius teftatus eft,de qua nö multo poft dicemus.Eftè auté tritico firni-lem zeam Theophraftus pr»cipue viii.de plantai;: hiftoria uolumine his uerbis oftendit.?^ À i/Jigt;iigt;Trvfur HStt^fOitxfHuv liiv(iïxs,amp;C. Nee multo poft.' \y(n^tyn^/x«Mrtt xufTn^ói^ivx^ïiiXiX^ li VM^fi^ov,}^^ jkKSv(fi^tt,y{gii VMX'ii.Kftit .iA.iwfTfj ^ilgt;ilTKramp; iy§ -rtfuagixin TrKiriamp;'r(üiiT,irc. Qii» uerbü de uerbo fic uertac aliquis;Tritico auttmtrhordeofimiiium ut zea,®'c.Validioraucemauidiorq) amp;nbsp;maxime terram emungens zea eft.Mul tis enim profundisqjradicibus nititur,ó'numerofo fruticat culmo,cundis animalibus grata. Qug omnia frugiquamnuncfpcltam uocari diximus fatis conueniunt. Et quod hicait : «7fAllvi',5èi/l/KMK»rSv«e/,i(s$wlt;/lv-e!»uvrfMtj^owaïK irun^ivxM^jvx (OTi(gt;^«.eiufdêomniafuntanobisreddita: Simplex er uniusgrani.moxgemi-ni O’duplicis duobus utriculis cöiundum fernen habés. Diximus au tem utriculos autore Plinio feminurn nbsp;nbsp;nbsp;. ..

infrugibusinuolucra®'operimenta,qu»tritaer cribroexcuffaglum»fiueacusdicuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;YtricuH.


n^l' KÇ/'/tVOU.

Ktqi, T,

^iP-VCjJ .«i/^^OT^^Op 227 th K« T^yatr/a VH à Atujou yivofxi’ W/j « 71 t^aç i^j TTujoi/’, ^ ou 0 KoÄTpg yiutTCa ’^1^' ’^^



DeCrimno,id eft,pulte. Cap. LXXXI, Rimnon LRomani panter Græcis crimnu dieunt. JCraflïus g farina cofedione tritw raq^ fua crimnu eft.Fit ex tritico crimnu,fit amp;nbsp;ex zea,qua Romai priuatim feme dicüt,



^û^'îfolt;5^wopC’Ti5}ic,7-tçyas'o/j. sax2i-KurJio/jJÏKoiAtaqi'cççf TBij^ctS (JjxAf ffCC 7IJOkpWJ^^i((;-j(Ç^


amp; ex eo deinde pulsîquæ mirifice nutrit,fed difficile in ftomacho côficitur.Quy ex zea fada eft puls,ma-iore ui in reprimenda aluo eft: præfertimqg fi ex ante tofta zea fada fuerit, NTERPRE S.


ARus non naturx opus crimnon quonda fuit.idé Romanx pukf.qua quondS Crxcia pariter «ir Itagt; lia pro pane ufaeft.manifeftetpidPliniuslibroxvin.capicevni.teftacur,pultenöpane longo tem pore uixilTe Romanos diccs.Traslata deinde ad medicinäres eft.relida tp ueteve appeUatione po-fteriores Grecoiÿ medici nö crimnon,fed vw^v auc TfKTxfw.id eft.pukem aut pulticulâ appcUauerüt.Sic Pau lus Aegineta,fie ante eu m Galenos aliquado dixerüt.Fien aut fohtä præcipue ex hordeo nome teftatur,«v nit^iiii em,id eft,ab hordeo vfiftm dida eft. Vtilior deinde deprehéfa fuit qux ex zea amp;nbsp;tritico fieret. Quails deinde caeiret,fatishic oftcdit.dicens.-Craftiorê g farina fit côfedlione trituraqj crimnon efte. Poft hue Paulus Aeginetalib.vi. de eadé agens, crimnon, id eft pulte appellariait,qd ex tritico dr zea crafiTius effet.

Crimnon.

Fills. Pulticiila.

^^^^^^ medici earn his uerbis diffinierutrnp^tnv t^ Tp^rirTrx)^vfAifii'ivTU! ïvi/Au^iTen ^3, « Tryflvtv x^ 7» *w{imSigt;.ii^. i^oej eft:crimnon fine puls dicitur quod in tritici amp;nbsp;zeæ fanna craflum amp;nbsp;craHioi?! partiti ^c.Poteritep quataO' qualis haeCcraffitudo farinae in crimno fit cupiës nouiffe, fi quas Hippocrates ér po-Itcriores Græcoiÿ medici Kf tfivüJltu urinas appellat, aliquado uiderinin quibus corpulêtioris farinae fimiles nubeculacapparét.quastj Plinius libroxxviii.furftiresü'nubcculasappellauit.Poterit©'ex Ariftophanc crxcoijt lepidiffimo comico idem augurari, qui cij in fabula quæ Nephel» inferibitur, antiqua difciplina Athenienfiü defcriberet,cöfueuiffe tue pueros aitad cytharifta quotidie ire, utixfiftviiJ^n XKrmifoieziâ fi craf-iioribusramêtisiiixcaderet in terra,®' qualia in crimno,id eft.craffiore hacad pultê farinafunt.a quotidia ïvfit Hfifxyi' na notilTimacg refumpta fimilitudine .• quoniafcilicet pro pane plus huiufeemodi in quotidiano ufu effet. «A«.

auc in nutnendo potentioré gpoléta fit Graeci oés dixerüt,fed tardius cócoqui, confeda^ex farina hac “f“quot;?”^ lquot;3tini pariter amp;nbsp;crxci pultê appellaucrüt. Quod poftremo pertinet ad ea qu» nobis cû c»teris ^L^ ® ”° ^“nt.monuiffe illud legences oportet, cötra g alq uerterint didu à nobisfuiffe,difficile q; in ftoma ƒ o conncitilli emtuMertf ^«^0», quod facile in ftomacho cibi domitura fignificat : nos côtrà utia tantü mu-ft d » *^i.*'“?”'Agt;«»rlegimus. Fueruntiqj nobis in eamutatione autores Galenus, qui «A5i/'2vlt;/lKwrgt;7iÏÓTifov,id e .aimciJioriscodurae g polêtafit,cam dixit.Paulus Aeginetaqui oaleno fimiliter difficilis codurpeam ccit,®'poft eos in Gr»cis probatiores codices in quibus «H«n(gt;)«y©' manifefte legitur.

’’^J2^''S®Ç' Kt(p. Ta.

' A| H oAu^a ^ tu Ç ojj^ civVti ^ ? ^(Jaç. à^oepuTc^a y 1{P 'Jpzrop £-KilVNÇ. iïJTgt;7f((pij ^ H^ aVTK .1^ KJt-•jUVou J^aî^ uTauTûiç yiViTJ.

DeOlyra. Gap* LXXXII.

Lyra, LRom ani panter Græcis olyra di cut J Ex codé genere zej olyraeft,pan lominus tamé g ilia nutrit. PinfitSC h^c in panem,puls^ ex ea paritet fit.

I NTERPRES.

/^•Ongener O',ut Theophraftus ait ÓA.oié7rvp@quot; .quod eft tritico fimilis, olyra eft.Semc eius antiquiorca ^^ Gr»ci figura inter triticeü er hordeaceû tradideruc.Longa eft olyr» in Plinio hiftoria, nee in Theo-phrafto breuistColledacp ex hisfcriptoribus fimul omnia earn indicate fruge uidentur.quänoftra emporafecale uocantmon tame id pro côperto habcmus.Quod certfi fic inter tritiCi genera,aut tritico fi niiliaab omnibus numeratur,Gr»ci» magis O' Aegy pro gitalix peculiaris.O' ob id in gentibus iUis foeli-ciore proumtu magistpnota,filiginis nomen huic aliqui etiam c5municauerunc:fed fi Columellxgrauif. ... '^0 rei rufticx fcriptori credendum eft, filigo fecund» conditionis triticum eft. Vetba eius funt : Tritici ®“S*^ 8 neta plutacognoiiimus.uerumcx his maxime ferendumeft ,quodrobu8 dicitur, quoniam pondère

u 4 Onicorc

-ocr page 274-

1Ï6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

öquot; nitore pracftat.Secunda conditio eft habenda filiginis,cuius fpecies in paneprccipiia pondère defidw Habent nihilominusqni olyramfdiginem dixerSt Latinosalios autores, quibus tueri remfuam P® ‘J^ Sed nos qui ex profefto hæc docuerunt libcntius fequimur. Vagae reijt in gentibus appcUationes,nec uu 7 csedcmres.diucrfitatiÈrincertitudinihuiccaufam dedcrunt.

n^i Agaçai?. nbsp;Kt:?. TÊ'. DeAtharaquppulticuIaeft. Cap. LXXXHI'

©Kça 9 ÈK THÇ amp;XHXio-^ttvHç bç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TharanLRomaniparitcr Græcis atha'

Anrfop tijS^jO-KtuatiT«». tsi ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ramdicunt. JEx zea in tenuilfimw Pƒ

çoepa^a Sç TT^ wATaiiopvc^op. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;né trita athara fit .Ea eft forbitio Ijgdw

nont^'ioii^ K^^J^iop. TToiê Jï C1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri pulticulæ fimilis,infantibusaecómoquot;

£/?T«Ka7a7rAair/xa]«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;datateadem cataplafmatisetiam utilis.

INTERPRES, NOn uidetur athara hæc à pulte nifi liquidiore habitu differre.Nec Paulus Aegineta aliter earn ff* uoluminc defcripfit, pulticulâ forbilcm ex tritico zea'uc emolitis confetftam efle atharam dief®' Obferuauimus tarnen ex olyra,amylo,«ïrmiliofalt;ftampultem atharam panter dici.Plinius A«?/ ptiotum uocem atharam effe dixit uigefimifecundi uoluminis ultimo capitc,a Craecis tarnen recepa.no ad pultcm tatum.fed ad tubercula qux in homine aliquando extolluntor ea uoxeft;quibus quonialuj^ ueluti tenuis ïz dilutior pulticula, ab athara hac atheromata inter abfeeftus antiquis Græcorum mf® dic^fuerunt.'de quibuscertius cum primum dabituroccafio,dicemus.

nJgt;iT§«7ou. Kt^). T7*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeTrago. Cap. LXXXIIII.

pa yoç. a' %Ji|U.a ^ Traça- nbsp;y ■ '^ Ragon LRomani pariter Græcis tragS alt;'

TrAKer/usTaxoVçcûtowiV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;cunt.Farrifimilis figura tragus eft, loge*”'

«7yo?w7-^oç 9 7raç«7roAu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nustnqzeanutrit,obmultâquâhabetgl*'

^:laQ. Aà r 7pAu êj^:Jv ■p âx'’S^Ç-'^'® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mofam a riditaté: ideoqj nô facile in ftom3'

ty tPu(rKa-tç7«soç ÉS/.ty Ko/A/aç^ta- cho conficitur, AdmoUiendam aluum natura iU***' AaKT/Koç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menSfuiseft.

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E S.

fragus qt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-y On habetin Grxcis unâ fïgnificationem tantü tragus.fed animal, hcrbâ,frugê,ô‘ qui fubalisff**^'

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur uirofum odoré, fignificat.Ideo in frugis fignificatione tragon ffmiJln. id eft, tragù fnimenö^^

gnincac., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueteresaliqui frumentigenushocappellauerut.peregrinü Italix. cuius breuiftime Plinius meß’*'’

rit;nccultra gut diceret,ex omnieodégeneregraniprxculitoreuntiöamp;tragü.Crc.locus eftlibroxv«’'^ pite vn.Quin ctia capite eiiifde lib.x inter peregrina (talig triticigenera tragus huic numeratur his uff®'5' Adqciunturhis genera bromos,filigo exceptitia.ó' tragos.externa omnia ab oriéte inueAa. Eft amp;nbsp;■U*’“^ eodem Plinio inrelligendü,non frugem tantü ipfam lt;0* tritici genus tragü dici,fed qux ex femine eiuspn’ nx fimilis ad medicina conficeretur farina. Verba eius eodé capitc funt: Ptifanx conficiendx uulgatart**® eft rfimili modo ex tritici femine tragü fit in Câpania tantü amp;nbsp;Aegypto. Hic tragü figura fimilem chon®® ait,non fatis certo intelledu, fimilem'ne frugi dicat quam Grxcoßi aliqui chondron,id eft,far nomina''’ an alicx qux palTim chondros etiam uocatur ; utruntpenim chondros in Grxcis fignificat ; fi qua hic u* eft uoce 5(ï^« O' eius tota fignificatio expendatur,ad frugem potius § ad alicam referenda fimilitudo ui ^ bitur. Frugis enim figuraaptius g alicx dicitur. Si ea qux mox hic de chondro ait, ad alicam magisS^ frugem ; chondron ftquidem alicam non frugem uocat.Nobis inclinât animus ad frugem magis g ad a* cam referri oporterc.Legentibus tarnen amp;nbsp;hoe liberum relinquatur.

n(^l B^ö/xou. Ki^. ré''.

Dehauena. Cap. LXXXV.

Rromon LRomani hauenadicutJC“'^ mö habet hauena geniculis interfcuA tritico folqs fimilibusïSC in fummo p?^^ tes paruula s ueluti locuftas, dupltó cï^ re diuaricatas,in quibus feme eft,quo ad cataplæ

p w/xoç KœAa/xoç lib ssv^óiQ o/xoi oq Cl tZç fpu^^o/ç. Kovac') Jlt J\^-

ÀM/XjUtVOÇ. K,?S7fgt;V 9 tJ((J £7r’ aK^ÜJ

fmata no fecus q hordeo utiliter utüt.Puls etia£lt; eo fit cohibedae aluo accómodata lt;nbsp;Daf P^’æ^^^A^ farinæ eins cremor utiliter in forbitióe tulfiénp *

WÇ 7^ «K^ÏX»« (f'/KMÄa. ^ big V ^^/^a. ')QHo‘i/xopzilt;i K.aïa'ZïrAaa'^aJa uç h KJ/S-K. d noAVI’ ^c/{,avTWy'iViTca saXÄ Koi’ K0(A/a(5.0^^ oivTlS '}^\jAoi^ ço^u^it-‘'©^» ^nosooa-iii bo^fxóKi^

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

QVis n5 credat hauena cunAis nociffimafrugem hoc capitcà Diofeoride deferibiftam appofitem^ pidura naturae refpondec.Qihs etiam in hoc feriptore adeo incautus fuerit.u t quae inter bro“’®'\ ^ aegilopem altera in frugiï, altera in herbai^t genere difcrimina funt.nó facile fola eiusletSjon« tim intellexerit? Toto erngenere C partiü notais cphilioria differunt.Haec inter cögeneresfruges aDio ridc numeraturcr deicribitur, magno argumento bromon hauena frugem effe, illa inter herbas-'haeCCT mum haberedicitur.illa jSerm'vw.ideft,herbulaappeUatur.hçcin fummodepédentesparuulas uelutn ftas duplici crure diuaricatas habet.in quibus fernen eft.illa in cacuminc mxf vù/.id cft,quqd fernen ^‘’“quot; dues tres'uc colore rubentes habet, ex quibus ariftae capilh figura prodeunt; fisse in medicina ad cawp^

-ocr page 275-

LIBER ir.^ XÎ7

rmataô’tiiflimutilis.îllaâdoculornmægilopasû'difcucicndaîdunciesuîm habe t. Et ne long Fores fimus, quis non credat aliam ab ægilope bromonjd cft.hanenani eflèc'Si Paulnm Aeginetam fexto uolnminc le-gerit (eorfuni de utraçagentem,©' utricpqua: fua font aflîgnantem.hanc fimiles hordeo uires habere,qui-bus leniter ét fine crofionc ficcet.habere indem aliquid quod adftringat, eam'quc ob caulam alui fluorés compefcere.-illam difcutiendi tantum habere uim, qua dunties inflâmmationescp cr oculorum ægilopas lanet.Erit quarto uolumine in ægilope iterum de his dicendû;quæ nunc eau fa eft, ne in re nota ultra g defeat immoremur. Quod^ nunc diAum eft eô pertinet.ne qu is ex eo quod Barbarus in Diofcoride ait,bro mon hauenægenuseftè.ô* in Corollario de grano tantum hauenæ dici hoc locode herba autem in quar-totandë bromon tir pgilopem huieferipton efte opinctur; tir hic defeminèjn quarto deplancafub diuer-•w nominibus adum à Diofcoride fuiflè.

n^iojj^ç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeOryza. Cap. LXXXVI.

Ktip. Ts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RyzanLRomanipariterGrfcisoryzan

Puta «r*^(TiTHjw/j ^p vJ^^^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicunt JIn genere frumentaceo oryza

«^ îAtomen T07fiç C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft. Nafeitur paluftrib’ 8f uliginofislo-

lù-Waç. 'Jƒ ôigx/jwç 9 fxiT^îaq amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dsîmedias in nutriedo uires habetCo-

RoiÀiaç soÀ^M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pefeit praeter hæc etiam aluum.

INTERPRES.

i omnibus etiam oryza parati «r quotidiani in fanitàte ufus, prxfertim quibus loris abundat. Defcripfiflê earn inutile ir inanis iadantiæ fuerit. Quod ueteres Græcorum medici ei tribueruteft^ *gre concoqui oryzam.exigui nutrimenti eftè.er quod hicait;aluum fupprimerc.




nf»! XolCpJOU.

, KteJ). Ts'.

O^S \CV^ 5CÇ yinrai fi^ U tki; tt«XoupsL'HçJgt;KÔKKOu^éa(?. 5o *^/‘“L^®^ J^ ôçÂxç siyVaTh KoiAiaç. tvïo^axeón AsTT^aç o-ai» 014 ÜÇ^ lilX.TCi'^l^l,^ 0 XtT^OUl’ Ów-X“? ^^S’i®''. «51 ai'yiAcoTna a^Al®/^^

MlTKotA-yK^CtPÇ (/'uc'^J)(Ko7§tU047*/»»


DeAlica. Gap. LXXXVIL

Hondron LRomani alicam dicunt. J Fit alica ex zea qua dicoccon,id eft,gemini feu duplicis grani uocant. Efficacior in nutriêdo alica q oryza eft.AIuü eda ma gis adftringit,8c ftomacho magis acomodata eft.



In acero coda amp;nbsp;ex eo inun da alica,lepras toUit: fcabros pellit un guestet incipien tes oculoçe inter naresSCmaioré angulß abfeefTus quosdieüt ægi-lopas,fanat. Clyftere etia utiliter infunditur contra inieftinorum cum dolore tormina.


R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE s,

Omana resinquit Plinius alica eft .• nobis eam cognouifTe Hippocrates etiä uidet, multo ante eum uiedicinäprofelfus.Plures fuerunt Latinistir Græcisalicæcôfetftiones.quasfcréocsidcfcriptorlib.

p ƒ''‘’•■^apitexi.profecutuseft.quâtaméiUeconfecftionécuigypfumadrjcerefAfricæafDgnat.Grx lutfuauendicätiü* hoc modo cöficiunt.Tüditurzea.tufatpincalidäcötjcituraqua, ftatirnepexprimitur: woxtnfumintenuilTimupollinealbüilligypfum exigua quätitateaddit .adfperfolpitidefalefubarden-1 imo cams pftu ne acefcat infolatiär cü infolata fuerit,cribrat amp;nbsp;feruatur.Hec nos ex Græcis collcgimus, qui usnodiffnnilia Plini’ante dido uolumine narratjquxrelinquimusomnibusparata er in eoferiptO» ti '^(Ç° f .P’“*‘^'“smultopoft tépore cüiam incoepiftencantiquioraiUa negligi,amp; nominö mutatara-.'b^^'-'l'or^paratiorchj conficicdx ahex ration?in lunioméfe his uerbisdeferipfit. Hordeüfeminatu um ‘•■uirupereftadhucaliquid de uirore, per manipulos ligabis Cr torrebis in furno, ut facile mola poffit n ringi,4rmodjounofalisaliquantü dü moliturmilcerecurabis.erferuabis.Exquibusconrjcerclicet.fatt namttugis,alicâfuiireinfanitatisO‘medicinfufumdiuerfislocisdiuer(cpræparatâ.QuodaütadGrpcoist ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptrtinet,nouiffe illud oportec,uno hoc nomine certä lignificari friigc.far fcilicet,et quä deferipfi

musalicädndicattpid præteralios Paulus Acgineta vi.uoluminc.diccs tritico fimile chondron eftedruge fugi comparansitritico tarne glutinofiore er uifcofo magis le tore effe. Idem præterea lib.i. quo capite de rumentaceis agit,his uerbis rem defcripfit ; 7^ tnu^uiiianalniS^ati n4v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''f^9'/^gt;’''^^K9hy^i\fi!v )(y/AiS

ÇwiKWÂAx ti^Tfigt;jT'titilt;i^5nfuiTr^ir^{^!fiurTrti^vyiljSjvamp; KnÇ(@' A^M. Kfd ilwi A » j(S*h «sw «aw netaS/ïq-n^tn« wxAw,«/ TÜir«»», « A «A/f T« ^S}ll KM» ^ivj[fiit -nfinrnt. /^«gt;Mt A joerph tri» iftKrww.Ómnia ut uidetur de una ea uitp huge difta,fed nö eodé modo prxparata.quoiy hiefenfus fit.Eoiîtueroquæfrumêtacea nominant

^Sf'g'cchondrus,(ïr glutinofosgenerat humores: ueijt puls ex eo cofecha nocet, quonia gprimum £™kfcês incoria permanet.Probatur magis fuccus ex integro chondrobene decoifto expreffus ptifanp fi milisialica uero in cæceris chondro, id eft,frugi,ex qua oia hæc flirt fîmiliseft,fed aluum magis adftringit. hondron ut uidet Paulus Aegineta frugc,hic aüt ex frugefadta alica chondron appellatmö aliter g er La ni alicæappellat!ôe utrâqjrê fignificät.Sic Plinius pro fruge eodé lib.ait: Tiinicæfrumcto plures,horde3 laxime nudü ^ alica. Sic Columella fecundo uolumine capite fexto. Adorei aüt(quod idem farri eftjple-untp uidimus in ulu genera quacuor.Far quod appellatur du finum.erc. Mox femé crimeftre quod dicituc '«Ihumudlppondéré er bonitate eft præcipuum.Quod non aliundc ut nos credimus.gab alica qua ex 9 heet nomen inuenic.Et hæc pro Græcorum chondro er Latinorum ahea fatis dida fint.

DeMilio

-ocr page 276-

DIOSCORIDIS,


n^FKÎyjgou. Kiep. t]\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeMilio, Cap. LXXXVIH.^

Erj^goç.L^/xazôi/xiX/a,«. Jamp;Jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EnchronLRomani milium dicut.J Mi'

ipwTt^ar Xowu/jo'/Thç^p.àjT’- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nusomnib’alrisframétaceis nutritpa*

Tf/K^^^cra ^S wç 7^ TpA^ç trx^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis ex milio fadus.Confeda ex eodetn

camp;ije^a Ko/Xiw lsgt;ilt;riv,ov^a. ^ K/vf. cp«p^6^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puis aluum fiftit,fed urina cit. Succumt

^ HJ SAhSSct« î’/ç craKKouç wuj/M/zjuix, sjo- idem præfenti remedio torminibus,aJlis£5 doloO qwfj H^ ^a'^wf} âx^K/xarw/j quot;^ SokSh/xo., nbsp;nbsp;bus feruens inditum faccis 8i impofitum.

INTERPRET. Mlliopofteriorcs naturamiz uiresaflignaruntrehigcrandiin tertio, ficcandiuero in fecundoof-dine;habere prgterea uires extenuandi alignas milium crcdideruntiNihillj ad concipiendumö' retinendum calorem aptius eo effe.

p^iEX^uou. Kt:|gt;. TH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePanico. Cap. LXXXIX. ^

Au^xoç.oi 3,;xiX/iK/i.L^/xa7o/Tra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lymon funtquimelinen etiam appclkl,

WKou/x.J'T^cr/TH^S/j^deüTv’M^' LRomani panicu dicut.J Numcraturmquot; TUfj. Kir'^Qüito/j.Qia.. «irairrws ern» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter frumentacea panicum etiatrumilioß'

TfioupS^H 61 Ti^ój TO aSrgt; ajiicotou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mile eft, eademqj panifierj ex eo rationç

e«. èc7ƒö£fwTt5a pSjJTt Tii^ K£yxs°“ •^aï qfdemquibusSCmiliumaccommodatumeftiini' HTFo/jffuTifiKH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus tarnen quam milium nutrit amp;nbsp;adftringif.

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I H T E R B R s.

Oeminino genere melinen 0* mafeulino melinon Theophraftus panicum, nociflimam omnibus tf» gem,uocat.Romani à paniculis in quibus fernen eft,panicum appellaucrunt.




nlt;^( Zkra^wu. Ki^. t^\ Ha‘(t(jj)liKaMSQ/JM')(sfi.^lt;^ua‘ oxJ^ia^SÓ/JMr^ TPihTiKofi.OTSO Tlt;lWamp;S^3‘HÔfJ.Vli3/)ï/J.fXltVJ /M Ta|wÇîilt;/'oVTMV.KàIa7rXad^£» JV (Piacpo^ raç«^ wujoiç •saxvTHTaç. d



ra ^ bxri ä-Xasr/jiaJa, 61 tpXiyMOvàç, «j ttu jînauJa, 61 KdjÄse^amp;X^H/xaTa ,61 xiÇasou J'Ï7(U.aô^a7rtve».«rcùgt;|a/'îvw iK KiepaXsç àXrKp.«]a ^ trKautrtCüÇ ^/vo/xi}!;« -^«(UU Î5'amp;TJ.H^-Zjoaxa3’£4*^ê'i7'« ^ô'iv^raTOL 'fPi^.fxi^sci ^ (pAtr/xovaZi? ô^^ocX/Aw/i IWt^/mT^'c«? aç/10^4'.nVlTC« ^ HJ iÂMOp a^a.vTB)Si)oi cü^inrf'û» j^^ïvreW.




DeSefamo. Cap. XC.

SEfamonLRomani pariter Grfcisfcfawuifl dicuntJ Nocetftomacho fefamum-Ani' mæ idem grauftatem facit, quoties con*' manducatum inter denies hæferit Difcu' cutit illitum fefamum quç in neruis craffioraco^ creucrunt. Prodeft contufis SCinflammatis aurt' bus,nec minus ambuftis etiam, ftellionuffl 3^ c«' raftarum morfibus medetur.Cum rofaceofalt;^^‘^* abæftufolis dolores capitislenit.Potcftwde'” in uino décoda herba,præfertimcÿcontra oculœ ram inflammationes ôC grauüTimos eoruw lores- Fitex/efami femineoleum quo AegïF^ utuntur. '


T E R P R E S.


INTERPRE S.

DEfiit iampiidêferi in Italia fefamü, necp inter fruges noftras numeraf.pauloip minus g pefegAw* alicnü modo nobis eft,quond5 ta cômune.tamtpomnibus agris fatû.ut æqua effet huius Â*®* frugü curadndicâtiÿ id qux tâmulta de feméte dus à Columella Flimo^O’ ab alns docentur.No* tant tue oés fefamnmac cü fruge multis locis nomé etiâ ignorât. Et ni fi ex Græcia répétât cr Aeg/pW»^ bus regiôibusadhue ferit ïr abûdat,nulla feré erit qux ab hoc «SC alijs Grpcoijs mcdicis fefamini oleiad ^ dicina utilitasoftêditur.Frugisomncfigura Plinius lib.vni.capi.vii.aptiffimeö'falicipiduradefcfip™ ideo nos nihil de ea repctem’ididis ab co tanta adijcictes.cädido colore feme dus effe,dulce fimul^ ° , ratum.qdminoresauesqualesfringilIx.pafferesü'carduelcsfunt.auldiusappetót.Grxciaoïseoadau ciaria ucit in panificio tritüreliquo pani eópinfentes: mox in fumma panis cute integrü addito liquoK ^ quo infpergétes utretineatur crin coftura pani cocorporct. Aegyptus ole5 ex eo cxprimit,quo in au® omni alio domeftico ufu utatur,tata copia.ut ampliffima latifundia nulla aha fruge uireät.Noftra »o* j pauloante diximus,uixnoméciusaudit:cÿ'fialiquâdoutatur,qdmiremurin retafuaui.ó'quxOffl», tas habet in famtate ô* in morbis u tilicates.Neglexit ut credimus Italia fefamü ob old ex oliuetis copia lt;1. femper habuit, amp;nbsp;ex quo incoeperüc homines in delictjs uitx mei amp;nbsp;faccha^i habere, eoepad dulciariau • Grauis in hoc capite qua nö animaduerterüt alg méda eft:^ cm loco ex cömuni Crxcoiji leÆone ilu u terûtcolidoloribusmederifefamû,quoniâi^j^wAow«Agt;i{|UotT«ei^Kif«5'»u,Èrc,lcgcref,non coli doloribuï'cu, lionum morfibus 0quot; ceraftx uertendii erat.Probatiffimi em qs uidimus codices «luyeAaCióSi' i^ 7« habét: cffe^hanc ueia,0'antiqua loei huius fuiflè ledlioné teftis Plinios eft ultimo xxii.uoluminl»^ qu i inter exteras fefami uires ait, ftellionü morfibus refiftit,«irMtAixC«T«r 0 ipfe hoe loco Iegés,0'c.Eiu^


ni^i A/jaç. Kiep, T».


De Lolio. Cap. XCI«


Aeran


-ocr page 277-

LIBER IL

159

Alça. o( d^, Âuaçoç. L ^u^aZo/ Ào A/ûU^. J ai^a. H yiVo^x lt;^ rgt;7ç ttuçoZq oc Att^ptra, J^aux/xiv 'i\j ■^iX^mTiKlw vo/MüV H^ lt;r)nxiJ^ó ''“/''1ÿ]raquot;yyçaizl,K(’. /xirà. ^a^javeo/j ty aAwV *^«ïa7rAaayü/jilx/H.OA;jj^Ztüa(?óc7fiou(5 ng^ ^f715aÇ(r«w ^ticüOCTrt/Çiu i^^ o^tj â-^aTriu^j.

^^p kotçm ^ -^(s^aç lÿ AivocüT tçMw ^ 4® ' /^N c^ Qtvce,\oi^xJ^a.i^ cPiaAv^. «^ ra d^ueän 'jt[a.^imi.’i%ia.^n's(^'n. a■ùp/x^ÄlK.^lt;XTa 4-4x0^0-« ,ÿ KccTaTrAaoyo/ÀÎ/n w^^tAf. cru v à A OlTM j i! O-^U^VHjK K^OItCp , H A/^C«CWrW UTf^ ^v/jJujjSjjü truü^yQ raJ^ cru'^tî-^ia'ip.

AEran funt etiam qui thyaron appellê« LRomanilolium dicunt JLolq quod in triticea fegete nafeitur farina, quæ pa^ feendo ferpunt,exedentia'que ulcéra ^ g^gt;ngrp-!as,cum fale SC raphanis emplaftri mo do impor ta tompefeit, Feras impeti gineseadem lepra s'que cum uiuo fulphure admixto aceto fa-nat. Cum columbino fimo lïni'que femme in UP no décoda,ftrumas difiieir, SC quæ ægre maïu-rantur, erumpit. Imponitur emplaftri modo ea-dem contra coxendicis dolores in mulfa aqua décoda* Cumbitumineautem myrrha'ueautero-co,aut thure,incenfa,fuffitu conceptus adiuuat.

INTERPRES.

INter uitia frugum ô* noxas lolium eft. omnibus notiffimum macro folo plcninqj proueniens. Et cum degeneraueruntuîtioaliquofrugumfemina.incereasnafcensaieqjeuimfolumintriticea.fcdin omnl fetëaliafegeteO'perfeetiamprouenic.frugumacerbapeftis.tdeociîàpoëtaiiifœlixappeJlatum.Quag habet in medicina uires lolij farina,hicfarisdocuit. Verum quod in extremocapitein Cræcislegituravi» «A?i7ii) A.qiiodfignificaccum polentaaucem,in bitumen quodafphalcum Graeci nominant, mutatiià nobis eft, quafuùycJjçixxTuJdeft cum bicuminelcgendomfitNecputcredimus male.Siquidem hicaitfufFitu adiuuare côceptuslolii fannam addico uno aliquo ex praedidiis, quæ oportet primum ft milia inter le elle, e‘inaliquoconuenire,mox taie efle ut incenfum fumet,fuoiß fumo ftiffiat.Quorum neutrum polenta ha bct:ncçenim cum mynha.croco, thure'ue conuenit : nec incendi adeo poteft ut fumo eins fuffiri aliquid poftitPerfuafitep idq,fuffièndisaperiendiscpfœminarumlocis præcipue bitumen laudatur.'O'q, Pauluâ Aegineta iridi squales uires habere lolrj fannam dixit,qnæ molliendis ëraperiendisfceminarumlocisac» commodata eft.Coniuneftisipuiribus idem potentia duo fcelicius, quod hic docet,præftare pocerunt.

nfu A^vAou. Kiep. Tii.

AHulSto/j wto^iaçai, iTi à i® A;w^ilt;5 MwAou KaTacrK.^'xÿc9S • ’d^'^op d^dh^ m^alcfJ^Ofl £K TTU^S lt;r/TaV(Ou,xjH2K.o/j JV1® oLiyd'^i op. m^ia'^'i^ JV tu 7ru^3 ciTMfio'J Ka6^ou. ®S^X®/^®’’™’ra»üç4 Vtj“?’ n AtmaTOW A H^^ KUKTûÇ. orew A ^«AaH.OÇ'y^^HTjït/'lf TÇatwÇTO Ui/'oj u.Yamp;p X“S''§ '^ '^'^'^|“’ ' ''“ MHtreUJiKxAu^NT^ 70 vósifwp. £7rà/J q •^aSH MaAcütiüraT^y^J^zg^oç ,â7^£aç £vd^u^ J16Jv^T’/ç 'Vertp, Il roc. ■.jd'oy^ iw\y^iQVToclt;^ ^ 1 ß^j.i/Taavwjfttö^ro v(^slt;x/jSjjop Trirv^op ilt;amp;p.cf. ly 1® ÄoiVp d^in6il/roCjd]oc^(pi.6ocÄ{p ii^ vAisoja. d'ivAia-ou/rdc^ ‘Tui^lc^ .^dy^V tvn V-^Xtfud^Kcavùv h HAlæO^UTaTCe. tVlK^XOV gt;«41 x^ U’ oXiyop fjAm ôji]lt;l. TPiü 9 TÇoç opflaA^SpIw/jiaTa, ty ttoiAûTHTaç,iy cp^“' KTaîvai’. Stalij Jf ÿ «ifxocTPi^ avaturaç irivô pSjiop. y 7150Ç T^i â^TK^'a/j T^auva. ^uyvu-TC« j y -yzAaK?;, lÿ 7i^olt;ro4ii/xacr/. crató-

p-'isji/ S ƒ obréja/j H/xt^a/j. ly settr^ ’^ôte/j «-'!p9Alt;6tîc'K(5(0(«-?iv X^5?/J Kai^HJCÜ/S-u'crHÇ çv’ofuTarM HAïqjwçTÇoîiÿnj. to 'Piov7gt;/j aSarp/jjcv 'Tt^àti’iot.T^iKW -^^iiif-Tî^ô^ JC 'rK^amà.iV^iTÿ»

De Amylo* Cap. XCII. AMmylon LRomani pariter amylum dicunt. J Quod fine mola conficiatur amy lum, fie didum eft * Probatifl’imû quod ex trimeftri triticocôficif,natione Cre-ticum aut Aegyptium.Conficif ex trimeftri pur-gato tritico amylum hoc modo : Madefeit tritieu quinquicsin die mutata aqua,8C fi fieri poteft,node etiam.Cum autem tenerefeere incaperit,fen fim oportet deplete aquam,nefimulquod qu^rif ex tritico utile defluat.Cum deinde emollitû pe-nitus teneritudinem côtraxerit,depleta aqua pe-dibus caIcandum.Mox fuper infufa iterum aqua, caleandum iterumeft.Poftremo qui fupernata-buntfurfurescribro aliquo excipicdi,SC quodfu-pereritfurfuribuspurgatû percolum traiedum, q primû in tegulis nouis fub ardétiffimo foie den fandumthumidö enim qprimû acefeit.Faeitamy lum ad oculoçt deftilla nones, eo^t cócaua ulcéra 8C puftulas.Siftitpotufanguinisexcreationes,le-nit fauciü uitia,SC prêter hæc ladi SC obfonrjs mi-fcetur.Conficif SC ex zea amylum uno altero'ue die ea madete fruge SC lota,manibus«j ut in con-fedione panisfit,fubada,mox(5 utpræmonftra-tum eft,fub ardêtilTimo fole ficcata.Sic tarnen có-

fedum amylum inmedicinæufu inutile,in reli-qua uita utiliffunum,

INTERPREs.


Qtiid


-ocr page 278-

DIOSCORIDIS.


14°

x—^Vid amylum fït,ö' qua radone quonda conficeretur hic fatisdocuit.Quoddiana «da inufu uitere I nbsp;nbsp;Inullam a' nobis longiorê defiderat hiftoriä.Ob earn caufam quod nö cft nobis idem in extremoap' ^—^^tecumBarbaro,brcuiflîmedicemus:Illeaxungi3einftarmanibusexprelïôamylo,lt;^c.Nosutin confe^one panis fit,fubalt;fla diximus:magna m uniusliterae defeftu fenfus diuerfitatc. 111c efn yt«?©'’?*' Tp» legit,id eft,adipis modomos y«zTw,id eft.fadnx ad pinfendü pané maceratæ: nccdü ad ferméri acoreW traslatx.QualeAionêideó nos magis amauimus,qgt; liquahgnc adeps,nö manibus exprimitur : Ó* awy ® aprius inferuire uifum eft.qd ex fïmih panifieq radone ad cöparationem acceptü fuilTet.Quodip hieaid’ dlicrobfonqs mifcenamylü.adcibos infanitate.nóad morbos in medicina pertinet.Ecquxnosoculo'i“ XJWwAuXT«. caua ulcéra diximus. ca funt qux Galcnus exteritp Grxcoijs medici iy(Aw^«T« fiu e ^/aÓti)t«x ociiloi? uoaP Hai^^nn^t» quxcunqjconcaua (y rotunda ulcéra unis in codera oculo latiora circa orbera qui iris dicicur.fiunc.

n^?THÀ£C0çâAW^0U. Kt^î. TI^, THAiÇ. L 0/ J^ THÄtuS naÇTToç. bi JÏ, ßouK£§üx’ .0/ ^,aiyÓA(^iQ, oi QjK^aiÂç. 01 QjXwrov. ^u/A«/ O((pa/voU(U. T^a/Kou^i.« a.iy\rn^ioi ’jTd'np.J^'piH. ^ THAtco^aAiujov laaÀaK^ kIm ty d\a)^u^K.H/j £Xlt;1 J^yvapjp. KofaTrAacr o-6^tj^op 3 Afo/J treib /AtA/Kjarw ItpöS, tpiq •Tl^otj t})A£7Alt;-ova^ rat’ $^rgt;ç ly £KTo(’.cr'«b vi-?ƒ w Jê 0 oH Aamp;op Ka]a7rAadamp;£/x, cmA^a /Atjoï. i' Q ä$t4*M« aÜ7WS£rK.a8(cr/A«£/(5 roe

ruveUKpa. oir« iÇA tpAtr/AOvàç « (xvcriptruui saTj. tr/AH;)/(j J^ ly ^fj^as gt;y tt/tuj«. hj äx*^ Çaç T^ it.7r6^Äi/j./xlt;x. «.ini^^ vJ^cä ^N9’ilt;-c'xç. trU/j st«^ 9 x^'‘P'’5°si'0f Tj ctVTi 7rio' crä. (««Aaojov gt;y äevSVjüv^ rui? T^i A mjew TOTPU^-XAmJÄ 9 ;XiT’ O^aS «T’Vbo-/ TOTPH^ «^ t/AKw/Asvoó a^/Ao ^iJ.'A 9 a4)£4-*'A« “2^ “^^^ Ttlveir/Aou^HSiy /'urweiV utpX“ÿf^“I^ ^'‘' rtVT^fK.«. 7® 9 «tt’ «iJ^ £Ac«3V fxiroc /xv^trt-l,K§.o-/AHXlt;l Vi’xa.'i.ovÄ^'iTiTKqiv aid'oloi^.

DeFœnogræco» Cap. XCIII. TLElin funt qui carpon, qui buccron,q^ ç goceron,qui ceraitidc,qui loton uoôii A^gyP^n itafîm.Romani fœnogræcud* cunt J Molhédi difiieiediepuireshabd fœnogræci farina. Facit ad collediôes quæ gt;n^ foris^ colligûtur eu décoda mulfa aquafubadî; Minuit lienê emplaftri modo importa cadé co öj tro ÔC aceto fubada.Muliebriû locoçz purgatif’ bus quæcuqj inflâmatione prçclufiôe'ue cetf^ fœnogræci decode infidetibus medef. CapiH“» furfures et manâtia capitis ulcéra exterit ^^^^ do in aqua fœnogrpco exprelTusfuccus.ProP”' fulo apponif efi anferino adipe, fœminaçi naW^ lia molliens ôC aperies,Viride ex aceto fenogf^' cum infirm is ÔC exulceratis fœminaçt locisacco' modatû eft. Facit itidé fœnogræci decodu ’4*^ brasamp; inanes egeredç aJui cupiditatesquas tiff fmos dicût, malecp olentia in inteftinoçt torn’*'’*' bus excreméta.Eiufdé fœnogræci oleû cum m)'* teo paIpebras,SC in oculis cicatrices exterit. ,

interpre s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

“j~tOenogrxci à principio ftatim numerät ur à Diofcoride alix appellatiöes aliquot.caqr plures aO *9 rum figura quas corniculis fimilcs liabet.fadxfunt: Neqjhx quidê nouitix pofteriorn'ue K®E^ J- fed ueeuftiHimg funf.ó' à Theophrafti têporibus;fiquidê aucor ille lib.quarto de plätaqt hiftoriaa ^^ buli cornu figura buceron appellauir.Eademlt;:pratione alq nö à bubulo fedcaprino cornu fimüitudin^ cepta ægoceron fœnogrxcü dixerunt : Alg à cornu fimpliciter ccraitida,KS(gt;«y enira Graecis cornu

, quidem foenogrxci appeUationes faci» per fe patenc.a falcata enira cornu fpecic qua in foenogrfco '' ‘^2 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtjadlxquonda omnes ex fueriïr. Qux uero prima in ordine eft.fiuc nsifvi fiue Miff@' dicenda fit3gt;

modo in antiquis legit, no tâ cereä habet rationê. Credimus aut nos medicogt pigmentario^?

fuifleuocê.diimedicinâÔ*morboi}tremediainftituêtcs,modofcmê,modoftipulâfcenogrxci(utriuf?'® iifus eft)accipi iubctalterutrüipappeUates.nouo nomini caufam dedcrüt.Carpon fiquidê GrxdTei”'’^ phos uero ftipulSamp; quxinfrugibus arucrit,herbaappellat. Loton prxtereaex fimilitudincadc^n4 g propric lotos dicit.qua hic ipfe libro quarto ait minus trifolia dici, elTeiç fernen eins fœnogræci femin o»** ^ mile.Ex qua fimilitudinc uagis mutui«'qgt; nominibus in ter fe lotos etfcenogrxcû ufa funt.Sciendû illud^î quod PliniusO'anteeû Varro teftatifunt.filiciä amp;nbsp;filiculâ magis qfœnogrgeâà Romanis hSefrugeaP^ latam fuilïe.Columella tamceandê filiqua fimpliciter dici ait.^od deinde in extreraocapite eft,ö'inq de uiridi foenogrxco agif,fufpicamur nosa pofierioribus huic fcriptori additu: neep em in uetuftion*’*’ probations fidei Grxcis idlcgitmecploanis Serapionis xtate,u t ex co patelin Diofcoride hoc legebatn ■ etiam quê habemus uetuftifïimö 0“ Longobardis Uteris feriptü Latinum Diofcoride nihil huiufeemoal bet.Accedit fufpicioni huic noftrx poft hxc.qi tota ferd ea pars à medicina unguenti ex foenogrxco*quot;^, accepta eftrin cuius ufu hic ipfe docuit tinefmis mederi.multaqjalia qux illis fimilia funt.Nihilominu’ .^^^^ pungcre ea parte noluimus.emédamus taméearn ex meliogt codicil leeftione, in quibus nö «uaw id eft,genitalis cicatrices qd nullâ habet fenfum,fed oculogt. N uiig era in antiqua medicina funt '”’’’^^^pf rum aut uitlogt cenfu genitalia cicatrices. Et fi ex labe aliqua in ca parte coaluerint, nullâ ut

ram diligentia'ucmedici exigOt.At nö fic in oculis,qsad lucis ufum amp;nbsp;honeftioreforma nungfacisn ^^j cxcoluilTe homines.Quod etia illic Diofcorides^z;^ou ait, nö de capitis capillo,fcd de oculogt P^P^°*’’aj, Ügendum eft.Cenfct enim oculorum palpcbras ÖC cicatrices foenogrxco exteri.duo ciufdem partis

n^iAivoVt Kstp. ny, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcLino. Capi XGIIII. ^j^^

-ocr page 279-

LIBER ir.

Aivop. L'o i ^*, X/voxaXa^'ç, óz q, KWû/J. ôrJÏ, Aivop ’iy^iop. ^u-fxaùoi Anof/.v^'Sfx., oi ^,'Âivo\i/j. «TStSiu. atfjoz ÿça^oîi?. J r^^ip^p. tf^ÿ^ioifxip ^ tj^-j s' izffiffxa. A'aSrS '’‘ÇTiIX^. iTiacpo^S/jH^/xaAawov Tratra/j tpAt rMovàüc^Tc^ TnÿîKri^SjO-cù; /xsA/2 Hÿ^ e-^ettWH^ U(PaùoAryus4h0£/j' î) tepöS^itAzr» amp;vaÂX(p0£p. eu^ij ^ «(pKAeç u/j-o/j «^ ’/ ov0«ç c^üü ViTjcj) Ka]a7rAadamp;£(U ty lt;rvy.oiQ. ertui ko-'''?0gt;7^T!i^aç€' o'KAKÇiaçJ^atpoçifA^ jam'llO’tWOlVWt-Pkamp;îp él KHÇ/a£KKa6ûü^^. ^^’'^âçuAtTr^ûUÇ a.i^siia-1 evp Ka^'ó/J-Cfi *lt;^^ gt;ÿiU.6A(2. «vor^ 3 ly £K S’W^aKoç o-vp M^Az a àvTi îkAiJk!®« ÂiiC(gt;^îp. tÿ ÊH^az^ •^H ^• ^o^ç■'j iÿ TijoçKip^Qlt;f'‘'ieria puriV/xi A'«C'7r£7rj^«VTiKûÆTÎ!^ -jp^ù Xaf^ê^ô pS^op. gt;ÿ T’^azpî^’zM« 3 avr c^ziTj oi^ôÇ«^-^^P^ ««JOÇ S^^yfJiOV^ . M^ 'oMOfU'

T§i^0|U«TM/z, K^ zpAi^AWVaz? ràç lt;^ #««7fatzç £7KÔ^/o-/Aa, wç sneTó vï^ ri--AiWÇ IV^Kîl/,

»4^

L Linon,funr qui Iinocalamn,qui ammon, g linû agrefte dicüt. Aphri zeraphis,Romani linü appellat J Notü omnibus linû eft.Eandem focnogræco uim fernen eius habet: omnesmtusforisepinflâmationesdifeuti-ensSC mollienscü melIecColeo in exigua aqua decodû: aut defpumato melle exceptü.Crudum uarosSC afperitudines uultus à foie fadas,emen-dat.Difcü«t idem quefecundû auresabfeeflerût: parotidas id malum Græci nommant : duritiesqj cS nitro Si ex. ficulneocinere fada lixiuiaempla-ftri modo impofitû, Purgat in uino decodû quæ ferpunt: amp;nbsp;ulcéra quosfauos dicût,Cum pari na-fturcio Semelle fcabrospellit ungues. Cum melle ineclegmatefumptü,pedus excreatioe purgat. Tuflïm lenit: amp;nbsp;ueneré ftimulat eu melle SC pipe re codü, copiofeig pro dulciariofumptum.Infun ditur præter hæc clyftere decodû eius contra in -teftinoç: m uliebrium^ locooi erofióes,excremê -torumeg edudiones.Infidentibus etia foeminis muliebrium locooi inflamationes nó minus gfee nogræci decod0,utiliter fouentur.

TERPJES.

j tni appeUationes in Græcis auxit nocis aiicepsü'aequiuoca lîgnifîcatiozfignifïcatcntm illis linon J^plantam,ô'quæexcain filüduflaaduitæ ufuiTifiuntpeneinfinita,ineoi5zpoëtisfcriptoribustpalqs ubiqjnota.Eamq;ob caufarn in medicina«ÿ*reliquo ufu uitx ut fccerneretà reliqualinifignificatiôe planta.linocalaniîi.id eft,cû ciilmis fuis linû aliqui dixerût* quafilini eulmos amp;nbsp;ftipulâ: ficlinù agrefre.nô quia duplex eius genus fit.diuidafiÿ in agrefte amp;nbsp;faciüS.fed ut in agro adhuc uirens nec in filû duftû intel-ligerer^^fu, em hoc loco né fera O’ incultü.fed ex agro aut in agro ré fignifîcacNa qd in filû lâ dudiu eftji 9”Ij™’™®'doinefticûdici debet. Ammon uerofficchimcxantiquisCrmelioribuslegendueft^elaboraci ’n nlulini uoxeft,quafi i’7riAe^er,uinculü feiliceter laqiicus,lt;Sc quo nedat aliquid «/X|M« enimCræcisuincu lu nodumqjfignificat.qi.ibus nedlendisuinciêdiscp rebus ex lino funiculis utimur.Diximus nos defpuma tummel,quodalqcoÂum uerterunt,cadem reifi'gnifîcatione.quandodefpumari fînccodluraaliquidno poteftiÉT hæc in coAura meUis maxima caufa eft,uc qood feculêcius in eo côcreuit.ui ignis explodatur.Di ^kr” nbsp;nbsp;”’®*’°*^ quîis nam Greci parotidas dicunc,®* nos fecundû aurcs,aut poft aures,ant fub auribus abfcenuseademfemperfîgnificatione ucrtimus.Ex re faftiim qs nomen eft,.quia cnim wfixTO?/ ûïzv.id eft, propcaures fiunt,ideo fie didlx à Craccis fucrût. AbfeeiTus q font.ô' in eo généré à ueteribus Crgcoqt medi cis cêfcntur.EasCalenus in diffinitionibusfuis fie deferipfit: luxta aures abfeeflus parotides funt.eas aliqui aiofcoros,q.geminæ érexutraep parte pariter nafcunt,uocaucrunC; febrcs plcrunçpfcquûtur amp;nbsp;eas finifit. S p ®^■®quot;”nusfcriptor libo fexto capite fextodecimo de qfdc fie egit:Sub ipfis ucro auribus oriri paroti H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il ftefida ualctudie ibi inflamatioe orta.mô poft lôgas febrcs illuc morbi impetu couerfo.

M abreeffus genus eftzCrpcoijz pofteriores medici malû amp;nbsp;affedioné eile dixerût.^ in adenis fub auribus fi at,couerfa illuc aliqn à capitc materia,aliqn ex rcliquo corpore, crifim in febribus ad faluté faciétem.

n^iBjtÊzvamp;ov. Kitp. nJ'.

P£^vS'ûÇ0 «iW.iJOÇ.tVKOf'AzOÇ. OVÇH-^K0§. miamp;/J.XT63p •^V/2;K0lt;5 . £Ü-AJoiag t^ztPzÆkoç . na.Ta/j.huiap ayu^oz^tf^i^j/xß^uo^j. y^ -yaA« •iTl^'^VKTZKoç. KaTaTrAaaotTou J^^a-

Azsatfttuo^oßoi^tcpÄoi?. -a^ôç oçj^îM/ztpAe fMovàç »y p-uj^Kz'aç.TÇÔç n 4fc$5«ç »y à^a Ç'Çgt;^ AzjxSvaç,«^ Tcè K^KZvcûJV îAkn «^ k« K0Hfliz,o-upKÇ'6K^j«.tAi^. KaApT] TC £71 ^p aî^fiz ilj^o^^jiôii. âzxspÔT^oz cf s tzirî (h cu5t(2:Koi,(î\ i?ûpSji;ou ti^ô^’/kti^ov xgi)) utf^o-M'TO«$i'J-K'(U.«T’çaS'r'^ lt;ru^ AzSwwtizTi.

DeCicere. Cap, XCV.

Ï-« Rebinthon L Romani cicer dicut. J Bona j facit aluum fatiuum cicerVrina idem cit, ^ fed inflationes facit. Cutis coloré cómen--^dat,foetus Si menfes trahit,Si ladis abun-dantia facit. Imponit emplaftri raodocu eruo codü cicer côtrateftiû inflamatióes,8lt; quas in uer-rucaç: gne formicas nommât. Cö hordeo aötóC melle cótra fcabies, manâtia capitis ulcéra,impe tigines,cacrefcétia, 8C q malefica feu dolofa ulcéra appellat. Eft Se alteç: cicer arietinS appellatu. Dal ad eiedas urinas utriufq; cü rofmarino decodû cóirafellis fuffufióes Secutéfubeuntes aquas, x Rcnea

-ocr page 280-

^4^

ß Xacnfoua'/ Jï^ 61. itv^p ïiAtiafjSjku) ty vt4)^U(’.7Çc)S

9 /xu^UKKzag 0 amp;K.joxo5Aova^ via/jiuiio.^ ov lt;!‘Hi=,'tr' Vioi ïXas'H?c/^o;)i^!j(5 £^Biv3-cj] ^awvTiç cc^co 0 «A-^Vgt;t'lt;? 71, o9oVHV a7fi/'H£rai'Tt(5 aÜT’ult;?,?i7Ï]’il/i£«? ï°ü' ttictm niXvjisin/j. ^(^oi'feTvi'nfovcrZp gt;?^ in^oxo^J^ó vugt;p. riviTj J^ 0 aT^OK? ^to/v^r©^ op.ozo^r’Zi? $vX Aoiç '^eï' H^ti^a, ocT/xH J''ÿfj.v^. '^ Kaj7ra J^aeft-jw^. -TPivsp Tf^oqöira. 0 b K/x£^@-'.

S C 0 R I D I J,

Renes tarnen Si.exulcei'atäqeflricäl ^ü*'', Contra formicas uemicastç lubent/ahqui fîngulaearû capita fin guIisdcenbusnoiM luna tagerc, obligataépinlintcolo feminî ilia in tergus poft fe iacere,ita cadere cas 3t bitrates. Nafcitur Si fylueftre cicer foins b tiuofimileacriodore,femine différés,pW^ omnibus utile quibus ôC fatiuum.


I N T E R P R E s.


MVlta faciunt ut credamus tam Grxcis g Latinis fuiffe ciceris multiplex genus, nee unäautakt'’^ tâtum fpeciem ciceris appellatione in antiquis fïgnificari.tlludqjmaxime.g, omnes delegiimiquot;' hoe agereincipientes,aplurali numero rem ordiunt.Theophraftuslibroix. «zXïf(S/rJ«iwï®'** 7i9i(T/)^5i^^'/;^uAoz';,x^j^pw^ij«r;,K$iT»(nfAiof?)«ZriA/«fityi)uir/.C^ia: Pliiiiiishb.xviii,ficuercit:Differencirccicef?P‘’ res.magnitudine,figura.colore,cr fapore. Paulus Aegineta in primo quo capite de legumihibusagit,pl®' rali numero ufus amp;nbsp;tpk,cLit,igt;i i/lt;lt;.i?ißiySci (fij^ûA^t nj^ mif/AKiu ymmM'i ïze-quod eftxicera (fifie dixiffekctd inflant iy fernen augentcrc.Eodemqjnumero Galenus vi.de fimplicibuslibra ufus,idem enaoftedinlntfr Latinos Columella fecundo rei rufticae uolumine fationéleguminis huius docens.ait ; Cicer aut cictreu» qup pifoeftf)milisÖ'c.NeCmu!topoft;Cicerquod arietinü uocatiiru’tëqialteriusgenerisquod Punic«^ manifefteindicauitcicercula ciceris appellatione cenferi exquoait.-cicer aut cicercu!a,quafidifiunöw”' iUa generis ampliorêcaptü ad certamcontraheretfpecié:cuifimile in vi.Paulus Aegineta indem fecitfl**’ cum ifißiiSiv,id eft, cicer quod propofuerat ampliorê.ideocjj minus certam habere fignifi'cationéfentiXt; addidit ftatim,;^|uiï SmZiro.ideft.notum hoe irquotidianii.Etnelongioresfimus.idemeode loco Plinius'^* Cicerum Cerisfpecieshas numerac.arietinü arietino capiti fimile,unde amp;nbsp;noméillifaótüeft. eolübinumquo pfrV ernem aues ills pafcerentHoe «Sr uenereum Plinius uocari ait: efletpeandidû.rotundû.Èr leuorem hal’“' arietino minusadé hoc cicer Columella Punicü à gete appellate uidetur.Effe Cr cicercuJammiuutiri“’“'’ fpeciem.Hæc omnia ut uidet ï(i^tvSsu in Grxcis,in Latinis ciceris appellatione cenfentur. Addiditlp his Paa Jus Aegineta eodemlibrofexto,quos ab eruifimilitudineo’fs^zoiiowGrxci appeUauerunc.Pliniustameiiaa uidetut hoegenus aperte£ecifre,fed bonitatis notam fimilitudinceam effe: nee Theophrafti uox ab eek*’ fu aliéna eft. Verba Plinqfunt.Dulciflimü aut id quod eruofimillimü, firmiusqjquodtiigrü Cr ruffumflquot;' bü.Ex his deprehendifacile poteft, una ciceris appellatione plures has fpeeiesin antiquis cenferi, fedq“’' leshxfmt.cognofcerein regione noftradifficillimu: quonia qd Columella Punicü nominatgetilino“’“’' illo.peregrinüCralienumltalixfuiffeoftenditur.Quodttidemcolumbiniifiueuenereumidem Plinius uo' cac,candidum Cr cü lêuore rotundu, nullibi quod hadenus uiderim in Italia inuenif.Cicerculaà Coluin“', la cicer manifefte appellatur prima in leguminis huius cenfu abeo numerata. Qua ratione credimusà 1* ofcoride cicerculam primo defcriptam hoe capite fuiffe, quonia nullibieius leguminis in toto hocop“' meminicqueadmodù nee pifi.Cr abeaftatimquoordine Columella etiâ ufus eftarietintideferiph®’; . ? Paulo Aegineta in candidS amp;nbsp;nigrü diuidit,arietü capitibus fimile.quonia in eo produda ofciUa arieumr dus forma Cr imagine efficiunt,quod cicerciila nó habet.nec forte qugalia in hoc genere numerata wn'’ Effe etiâ in hoegne qd fylueftrefit oês teftâtur.Neenos quale id fit aut ubi nafcat,hadenus nouimus. Puj ratadqcihis pleraq;alia,fed nos breuicati côfulimus.-cr in.re no faciscertaobfeuriores lögitudinefi«^® mus.Qiiod ad noftrate cicer ptineefatis fit cicerculä arietinüqj cicer,Cr id candidü Cr ruffum nouiffe-^f'/ ruffumcicerinuefficxamp;urinx uitrjs efficacius cadidoeffe .Hisemiubet Paulus Aegineta,qloto^if^ tenu uefficx^uitqsCrcalculis:aicci),KsèT^ïf‘gt;®lt;v^wyii'AiÏA«vwKp(w,arietinH nigrücicer uocac.notilïniul’ omnibusfcilicet,Crquxitêab eruis orobixanominantur,amaritudinchaberealiqua: Cr maiore callous g extera eff;.Et quod bic ait.cömendare cicer cutis colore Cr hilaritatem eius faccre, ab eodem Paulo At' gineta fic probari, ut uirés comedatur, Et hæc pro omni ciccre hadenus dida fint.


genera multa.



DePabanoftrate, Cap, XCVl.

Yamon LRomani fabâ dicût. J In®* Si uétris flatus facit faba: ægre coco-quitur Jnfomniofa eftîtuffi tarnen carnisincremetoutilis.Dccodaeaae in pofca 8C efl cortice fuo in cibo fLimpra,inte®



lt;rco(rxs.lt;PL'cürf7rfoS. cPucrou^^TSSs^^i'^ cru/xtfoç iycr?SK’riVVK^o\,|(x^(ros6^

P-^ '^ lujgS. £4.s0£i’s 9 lt;rvv û^ùKçxTûîjiy avpr'^ XtTTiJ £cO-/ó|Uivos,(/'uirtVT^iaS ly xoiAiaxcrt §ült;r^s ^’’■^X'J' *^ ‘^°Ç îP^Touç 9 tu fit-pç Ê^ôtiç. n'vtO 9 àepuojoeft^oç ? -Tt^ûj-Pu ViPar^ ii^ j^ t4**'

trip ç^'^x.^op^ov. b 9 x^î^sç gt;y wxKos-0/jiaxtô Minus inflat diffufa in coquendopriore aqua, Tt^oq 0 tfuoyox/'t's^oq. -A JV «}^^t Kua/xou Viridis ftomacho magis nocet, magis^inflAt-Kara7rAalt;9-t(Uxa^ tauTomy lt;rab aX^rqj, Farinaeius perfeSC CÛ polenta,uulnerum m-ràçkTTÄKyH^cfAtyMovaQTrgauia. i^ ouAaq flammationes mitigat illita. Cicatrices adrcquot; lt;’M0XS°®'’§ wö'ï'’ HM M««v$ XQ’^S'^^'P'’? liquæ cutis eolorem perd licit. Inflammat«


norum tormina, Sicœliacas fludtiones fifti^ Vtilis contra uomitiones etiaincibo fuwpW*


-ocr page 281-

LIBER


Vigyj^^t'yMûUvovfaçw^tAe- ^aAaTt o-Sjwuerf. rou /j.(Ai^ HJ TKÀ/Vto «Aiir^cp tl^o^tlaa^ Hj Troc çwTiJ'aç,0 U7rw7r(a (Tiacpo^'f. crew ^aPœ 7t xj Ai6avçp,Çl ^^ 73) MOV À^'KM ,o;^9aA^U|W 7i^o-‘Jrfw'ijç ,0 saepuA w/AaTa,^ oij^Hfxa.Ta. sé^îf. ^uçaamp;t^ c!Vo'tWün'üj,lt;rv^\ verijl’ 07rAH^«(?^' ^amp;aAAi;w^jKa3’i'sNcr//v.i’re K aVaKsAAxpa |£U-M«'’’@^^u^J'ç 73) Xi7Puç /AaayKamp;îi'ç, u/j^ri'amp;t ^WHaraT® /aïtcottou . 0 (Pk/'u/au/j i^At^/AO-''«Ç^K^’ilÇ ^JOlVOl S-^aTreV^. C' l’ZÇîCfHSaZCKS J^^'r^ mi^up Ka.ra.TrÂaayo(jSjj@^, «VK^ouç tuAvroAu TX^e, o-p,t!^(J J^ «j œAefovt^. rà JV Àî-WK KaJaTrAaoyo/HSzza jTaçsx^A^Ka'aç ^'^aS «lûi^jouç^ (^vàçKaTalt;rK.^a^lt;J. /AïTCC Jï âA-^'’■0“, KÿJ^'SHÇ, ^ ÎAazou xaTaTrAacQ-tvJa TraAouou, X°’5®'^«,lt;i^«lt;îgt;oçê'^ tj/a ßairft) to aept^xM« au«?^, «zAr/StT^ J^ 0 Ti^û^ ràs «Tf ^^ GiPiASva/^o^a^'a^ ÂiTiiTVilt;rpSjj@^ iiq ^w (S^^w^Ssiç Kaeà Ti^oirTrétpuKtVjîTrt^^ij Ti^oo* TVTroV/zSz/^ (^ P jf/j_l-^Q^I0p,

SCquibus in grumos coagulai lac mamis pro-deft,idq; in cisextinguit.Strumàs^qui fecundu aures fiunt abfcciTusCparotidas Græd uocant) amp;fugiUata eu radie ÔCfœnogræci farina difeu tit. Cû rofa,thure, SC oui albo, ^pcidétes oculos, eorû^ uuasamp; tumorescopefeit. Vinoeadem macerata oculoçz fuffufionibus Si idibus medef,quinetia fiftendis eoçz fludionibus fine coC tice comanducata faba fronti imponit, Sanat eadem in uino coda teftium infläraationesÄ pueroçz imo uêtri impofita impubères diu fer-uat.Eadem præterea uitiligines cxterit.Euub fos corpore pilos illiti fabarum cortices infir-mos tenues'que renafei cogunt. Difeutiunt qdem ftrumascum polenta fciffili'que alumine ex uetere oleo illiti.Tinguntur fabarum decodo lanæ etiam . Fadas ab hirudinibus fanguinis eruptiones fine cortice faba bifi -dadiuifione,quafecompadili nexu tenet,ap-pofita compefcit.

INTERPRET.

Nihil eft quod noftrati fabæ adrjeiat.tam notum omnibus legumê id eft,eocp magis quo cum de gal ünai^ ouis non multo ante ageremus dePithagoreot^z faba longius etia adum eft.Excucieiida nüc

tantu quae nobis cü alqs no coueniunt.quo^ id primü eft,non uideri nobis Diofcoridem cötra ince r 'i'’°,^ tormina (amp;■ caliacas fludfiones iubere fu mi in cibo decodlas in pofca cü fuis fabalibus fabas: modo abaliafincqua:Plinius,Varro,plHres^alqficappellauerunt,faba)^fruticesamp;filiqu3c:SedcrifuacuteÓ' fabalia S°f'p ^.j ^ §rana ïr femina.avï^Kini bic aic.Eft aüc xi^o/ Craecis coriü, cortex,O cutis.Indicatcp ea uoce Ata»» 'otcoridesquod Plinius folidæappeUacione in eadéhac ipfa re fïgniftcauitTiquidê in fabat^ medicina ait: amq;folidafridaferuenscpin acriaceto,quod hic pofeam dixitcoieefta torminibusmedetur.Solidamcjj eaniappeUauit.utàfrefa difeerneret.Cui idê eft quod hic ait.^ùr ^ AÎ7rlt;,id eft,integra ercum fua cute.Qiio magis Barbarum demiror.qui cande uoce Awor hic fabalia, paulofppoft cortices uerterit ; cii tarnen eadem ubKjeiufdem uocis fignificatioin Craecis fit: in Latinis aut longo interuallofabalia àcorticibus différant, dem etiam fludionesalui fimpliciter dixit, quas nos cœliacas fludiones.priuatim cas fignifîcantes quac *ncoeliacisfiunt;dequibus iampridem didum à nobis eft. n^ÎKi'azAoua’ruTrf/ou. KteJ). ris'.

Obi oU-yvTrfloçKua/AOi? o/j Ïvioi'ffV 2;ko/j KaAouerz, 7rAamp;©^ /^ 71-ViTcM lt;vV a zruT^œ, ^ c^ âlt;r zo: Jï HJ ^7J KiA/xiix 7; Ta7ç Ai/avcUç tu^î-^^’ ^X'i 9 lt;fv?Sbo^/Atra uq Trsraez'oVjKauAdv 2 7riz)(ua?ov.7^i tPaKTuAov r Traj^oq. av6oq J^ JotAojgyv. J'iTrAao'zov lU-Km'oç. 07^ ccttomz^’k-^W (ftjj^juo'Xza •^aTrAHo'za ôuAaK./crxozq.r^ dÇ Kva/Aoq/AiK^dq u-^aijw/j -A ttu/ak œq tP/a ^oAu^'KaAipi^^KzBM^iov MK.zBcû2o/J. J^aT^ p^umctir ? H.ua|Uou7Ïvt(95avTc^i2i0£/ASxzou kvik/aoGuAb. duTUTEtiç i'v/'w^ ôcQztpSzzou. Ji^a'jvTTtsi TOj^urtja KaAa/Aou. ê/g^utTKO-FSizm tq)0H Tt HJ M/AH. KoAottaen'a KaAoupSwz. 0 3 Kua/Aoq g/g^c-jo-K?) ^ nj xT'-uçdq.^s^ca/ôiîs 0 nv^ utAae. nj Aid^av ? t JÂuiVZH2.£j^ƒ vva-lAZV SUTt[zKHV HJ tUsd/Aap^OV . K^/AóX^ J'È tf Ult;7t V -T^ino/ç. HjKOzAzaK.o7qi' y^aur aAtugo/jSTn-

De Faba Aegyptia. Cap. XCXII. AEgyptia uero faba qua Pontica aliqui ena dicut, plurima nafcit in Aegypto, Afia,Ciliciatç paluftribuslocis. Grade foliû galerimÓ habet. Caulë cubitale, cralÏÏtudine digitali,florë rofco colore dupla ad papaueris florem magnitudine: qui cum defloruit,uefparum fauis fimiles utriculosprofertïin gbusfabæ funtpaululû bullae: modo fupra op-culû emergentes.Vocatur id ciboriö, ab aliqui-b’aöt cibotiû quafi fcriniolö: propterea tpferit faba hcc inditoin madéte gleba femine ef,fic^ in aqua proicefto.Kadix illi eft harfidinis radice crairior,q cruda panter 8C coda eftur, colocafiu appellata.Comedit uiridis faba hec etia. Nigre-fcitficcata,maiorq^ com uni faba ê.Habet Aegyptia faba adftringédi uim: ftomacho accómoda ta eft, ideoepcotrainteftinorum tormina,ccelia-casip fludiones pro polenta farina eius utiliter il x x linitut

-ocr page 282-

118 D I

7’'aüjo/j.iv^(XVT' aX^/iSu. «5) -TPXl’ïf/^/xtv^ ^ J^i ^ff) ■'^^h^i”'* fJ^^-iPif t^o/xwac^oivofxl ^/2. n)| 7p2^0^lVa TTAvj^Og KUxSwV ?ƒ/WV.Vy Tt^OS wJaXnav ^ Tp/f 7= c^ /xïtrai jt^Xujóv aiT-iriK^oiJ JÏ1^ tIm yivtrip. Äamp;opc-’jp josP/VMcruüt^fo-fj-ivop n npyj (^so-tópS/jop.

O S C 0 R Ï D ! J, linitur.Dantur 8Cin pufte cortices eius in mul-fo decodlitefFicaciusc^ id aguntpotocoBidcco do pondéré trium cyathorura . Facit ad auriw dolores quod in medio eius uiridi colore amp;nbsp;3-marofapore eft,tritum8Ccum rofaceo codS. mox auribus mftillatum.


INTERPREE.

QVod exAegyptiafabaiifumin Aegypto noßraaetate habet radix fola eft, quam coda fed in taleo' las prins fedâ incolgquocidie comedunc;odorc cotonei mali plebi nobilitatiqj cômuné cibû. Net m* , ^ nus cota Aegypto colocafia nunc feruaco antiquo nomine.qnobisrapa nota funr.Falfum eft^. antiquiores omnes de ea tradiderunt non nifi in aquis nafci;quoniâ in arida fed non procul à mari,®* hum* do harenofolp folo etiä fata amp;nbsp;per fe prouenit. Licet^ nunc totos colocaftjs confitos agros ut ferunt fupf^ Tripolim urbêad mare nö iniocundo fpedaculo uiderc.LatilTimis fiquidêö* numerolilf,mis folds uireno qbus folis aeftum in calidilTima regione etiaarcct.Eam’qjob caufam hic ait.foliü fabæ Aegypciæ grade dit galeri mägnitudine.quod Barbarus neglexit.utquæàPlinioxxi.uolumine cap.xv.dicunf.Diofcoridim* fceret:folia eius lacilïima etiâ fi arboreis côparët.Cü tarne ex Theophrafto uolu mine quarto de plâtaiiihi* ftoria,fi nô placebat Diofcorides.idênobisdicerepotuiffec. Foliaenim Aegyptiæ fabæ fie deferiptaab^ ■funt.'7r«f«^jiT«/£A.^JAAtx fMyei\«,Tr«f'inK!'iiy quot;^uhuk/auv uv \ij)i^rè(/Aififii ttim JatIwa/kh ?o/Rtv;folia adnafei illi traoitT*^ ophraftus magnitudine Theffalico pileo fi'milia.Nec Plinius ab eo fenfu difceflit eodêloco fcribcs:ad figt;’’ï tuclinê eoFj2 qug pfonaciæ in noftrisamnibus uocamus. Qua lato aut folio pfonacia fit, in ea nö multopo*‘ dicef.Sedquiductci^autoritateer teftimontjsutimure'fenfusdeeateftat.narrantenimquideruntnuHum effe in noftro orbe arboris au t herbæ foliü.etiâ fi uitis platani'ueaut cucurbitæ fic.qd non ab eo fuperewf' IdcpfciensColumellareirufticælib.ix.capitexv.deanatibuspaluftribuslt;paliisauibusagens,aitoport^ in pifeinismedia parte tcrrenärelinqui.utcolocafrjscöferaf quæinopacêtauiürec^tacula.Eteiufdédift*' plmæautorPalladius in Februariomenfepræcipiteotpe colocafiæconferêdoseffebulbos.quos amif^ ait humidü locû.pinguê.maxime irriguum.er circa fontes riuosqjlatins proueniremec difFerre quo ten^'* genere ferâtur fi gpetuo foueScur humorexffeq! colocaftjs paulominus q perpétuas frondes, fi 0113^^^ ta tegumétis defendâtur à frigore. Serebâtur colocafia quondâ in aquis ut uidet, uei^ in continenteecS*^ Colocafa “““^^ “^ indicat Palladius.-77 in Aegypto regionis eius incolæ quotidie uident.Idqjeft quod Strabo Ceogi^ phiæfuplib.xvii.ait.DeletflaturaûtinThalamegisnauibusdéfiÏÏimafabetafubeuritesü'eoiÿfolijsinm'J brati.-quæ adeo magna funt ut poculoijt amp;nbsp;catinoijt ufum præbeât.-habent enim côcauitate quâdam au gt;quot;nbsp;îdoneâ. Vndc Alexandrinæ officinæ his plenæ funt.-iSr ut uafis utunt. Agriquoepmagnü ex bis prouentu® habent.Ex quo folioi« in Aegypto ad pocula ufu Flaccus ait,ciboria expierez- fi hic non in folrjs ciboria aç-pellet,fed in fummocauleemergcntêCrbullâtemmultiplicê fabâ A'quaforma noftræætatispii?lorcslt;* architedi in openbus fuis ornamenta quædâfaftigiatæ longitudinis ciboria adhne appellânab AegypUf huiusfabæcaulibusfumptoexêploamp;• nomine.Inqbus(utTheophraftusait )qualeinpapauenbusium' caput eft.continuis fauoßt modoforaminibus perforatû,û‘ in fingulis his fingula emergentia f®*”'^* Longior eft in eo feriptore plâtæ huius hiftoria:quâ poteru nt uolêtes ab eo certius andire. Gaules enim, res.femina,«irradicctâappofitcefFigiat,ut nihil defiderâdumlegentibusrelinquat.Inpretioîîr honorem ximo radix Aegyptiæfabæ quondâ fuit:quæ fola colocafium propric dicebatu r : amp;fi tota ab aliquibosƒ ' ta hoc nomine uocata etiâ fit.Comedebat cruda pariter eÿ coda.nüc coda tantû Aegyptij in cibounit® fonijs eacocoquêtesquâ ideo in fruftafecant.qm caulis fui mo p logitudinê redos pedines habetiqmn fecentnrIongiorifiloconuiuasdefatigabunt.QuodMartialisinXenfjsfuisindicauitfcribens Niliaeumr debis oluslanasfpfequaceslmproba ciimorfu fila manu qj trahes,Craffitudo illi eftquæcrafl'iffimm*^^^' moiÿradici.foris nigra,intuscandidocolorc,eademquaolufatrüfpecie. NafeihancTheophraftusfpo'’ fua dixit:0’ fi fererctur eo quo didum eft modo. Nunc neglcda eius fatione, fponte fua nafeetem in cap Aegyptij effodiunt: nullus épeft illis frequêtior amp;nbsp;gratior cibus ob fuauitatê odoris, que cotoneis fim» ƒ præfertimlÿ coda reddit. Poterantà nobisde toto hoc olere plura dici:fed tämulta Theophraftus,Plmm» Athenxus, plurescjjalrj de ea tradiderunt, tacpdiligenter à Barbaro colleda cr excripta in Corollario i^j^ omniailla funt,ut in uulgata re non fuerit nobis ultra laborandum. Et in his qux hadenus dida ‘“quot;f’^L lumfuit confilium aliud nobis qoftenderelegentibus,eireadhuc colocafia, nafci in Aegypto.euiwem bere in cibis ufum.Et fi fuerit diligentior aliquis,pofte ex Aegypto repetita plantam iterum in nofti’o pt coalefcere.Qux licet non tanegbonitatisfutura fit,honeftius tarnen Oquot; utilius uefci colocaftjs q “quot;“'tig erit,qux naturx monftra uarijs quotidicrationibus ad ganeam transformaturSiquidem de colocahis (quod ad iiica pertineat)prxter à Diofcoride dida.inuenimus fiipi/uK eft'e,id eft, egregie nutrirc^elior ? qux minuslanofafuerint.Quod poftremo hicait.in medio eius uiridi colore ér amaro fapore cflc,deta » id eft,femine ipfo inteUigendum eft;quod Theopbraftusér Athenxus indicant. Ambo enim aman tu 1 ^ quandamilliaftignant,ér prxteramaritudinemuiridiaxgreconcoquidixerunt.exiguinutrimeiitie inflate, ficcata tamé, inflandi minorem habere uim.Et hx c ex muleis de Aegy ptia faba ér colocahis hadenus fint.

n^j' ««Kolz’. Klef. nV.


Detente, Cap, XCVIIL


phacofl


-ocr page 283-

LIBER IL

AKoi’.Lju/AaTo/ Xtv«M. 01 ^ Atv T w«uAa/x. (f axoç o tcamp;zo/Ævcç J ^lè^ocmó/xvioq o-ttütj^wÇja/x-6Auu7roç- i/'ucïïTiTrfoS.KaH.oso/i.a Xp?« w^iua^Koç soAtaj^o'j tvj Èvreçu^j, koi* g SaX^xa? o-Vjj quot;^ At7r^ to9-/o,«^üi?. B^tfitçij JU «51310 i -|,cü/o'(5 H^ /XK JU/j av/tii? ’'H^aê^j^H p-i^ew. £ic0}a.p.ip JU tj^ti surnf» •fix’ .oSiv M^ia.plsHo'i, Ti^oaTPAïOTioamp;tii? ^K0tl§ {Û?ip.tAuÇ,T Tt^CüT’U C^ ^J* â(p£* 4ti^ uJ'aTOÇ «Tf^to/xS/ûu. Au^Ko’v rt iioi7i'i «? P TIJMP/I ^ipé^NM« «5131. amp;t 9 lt;/'lJ0'0^Vlt;J-J0?.0tamp;tP§'7^0(’TCC V^YÓ(j\ H^ TTViU/XOVa 0 WipOtAH/l. êiix^op ^ TO i^op i^yop a'lfTlA§ HJix? ra. ^Vjuar« ^ koXioj^. p.iyiïa‘n^ a5r3 /xtr'e^ouço-s^u^a àvi/'ç:rj^vx(?,H o-turAou MiXcwo§,ii MvçTw/i.iio'Kpio/j,)) çoÂM/i^H^ • HMtOT■|XUƒ, H QVap, K aTTiap amp;NS«ÏH^, K KU-o'tiHiap pnAap^n K/^cü^ioUjH a^vo^Acoorou, Si KKKiJ'u^j oAokAk^^),«( 2;ViÇ /xiTa A' tj-wcr/u ^ntfovo^, K ^ooç T £7ri ra o J-a. æê ^ P ol©^ ïy/ZxiAu(’lt;rurKa0i4,ppavT3. ÓJU pM,ra.' S^^niw/Aia/». Hj àva7ƒü7^K|U JU sop.lt;x-)(O\i •î^iÀiKKâtvns'Jf «Kovra (Jsaxoi H^xaraiP fitV7lS'4)4)tAblt;r(. '^K^^êï 7 gt;y TfJ^ir^pervv aA^Tü]£$6o§ Kan^xâti's ly KaJaTrAaoamp;tiS. ^^^x ^ ^^^'J’^ KoÀTf’iç KO^.ä. î^a^aç ’’^•J^'ïHKÖ ^XK«àvaxa0û«j:J. o-ewo^^tyt-i'’* ^xii^cxXkgcv/xaTa »(ÿj j^o/^cPaç J\acïgt;o^e. O'«« ^«XiXüTto 7 S Ku/oviw. ócp0aA icT ^lAtr pova^ ly tS^anruXiov 0^a7rtuti. goJ^/Vou ^irvu ^ÄVou. £7ri7 r^a^ovu^jyxc/'axTvAffltpAt'y-pov H^kJAtt pirlt;x^,a‘M)a‘iif‘!oi^»‘'^Ó!l^oi'gt; Injdij «^xjo^tvoi’ (Uirvu/xivou 61 p^iÂiTii. •nSogvoM«? 7 ra7Yjcui'(Koc(5 o^xoiuc^. S xj ^a ^«ii§/«rvuMiWi§.‘75«gt;?^ tfAvKja/ïaS,«^ £§ ’^“kÇî'yt^o-iTriAa]« ty T^uxÂtâAaS wÇ iço-x'jxrea, Ti^oçJU T^ovcf^iwVTag/xasouçX^ lt;ür?SraV(üo-:j(5 t^^AdV©^ SV ^«ActifH a^/xó^'i K«T«wA«öamp;tl§,

*45

Hacon LRomani lenrem fine Icnticula dï efit. J Hebeta t oculoçt adem létis que ede doeftcontinuuscibus.Aegre eadë cóco* qui turStomacho nocet- Stomachfi SC in* teftina inflate Aluu cü fuo cortice in cibo fumpta compcfQt.ProbatilTima quæfacillime coqtur,Slt; quæmadensnihil ex fe nigrüremittit. AdSringé diuis8lt; natura lenti eft tideoej’aluu fiftitcortice fuo prænudata diligenterep elixa,8^ prima in co-quendo diffufa aqua: aluum enim foluit primum eius decodu.Grauia etia amp;tumultuofa infomnia lés facit,neruis,pulmonibus Si capiti inimica. Fee licior illi contra alui fluorés fua uis eft,admixtis il li cü in aceto coquif intybo quod ferin Græci no-minant, portulaca'ue, aut beta nigra, aut myrti baccfs,aut malicorio,aut hcc is for bis, au t mefpiiis aut cotoneis malis,aut pyris, autThebaicis pak mulis, aut intybo erratico quod cichorion dicSt, aut plâtagine,aut ficcis rofis:quæ omnia poft co-duram a bleien da erunt: aut cum excoriarq fru-ticis uua quam rhum dicunt, Si quæ obfonqs infpergitur.Ve^ioportetdiligentiflïme rhum cS aceto iïlo decoquere,alioquin aluum turbat.Con traftomachifubuerfionera triginta lentis grana fuis corticibusdenudatautilitetdcuoratur.Poda græ dolores lenit décoda lens, Si cû polenta em-plaftri modo impofita.Sinus cü melle eadem glu tinat.Cruftas erupit Si ulcéra repurgat.QLiinctia in aceto décoda durities Si ftrumas difeutit.Cu Campana fertula, cotoneo'uemalo oculorumfe disqj inflâmationcs admixtorofaceo fanat. Idem præftat in maioribus fedis inflamm ationibus,ma gnis® finibus cum malicorio, ficcis'ue rofisdeco da admixto melle: Cotradepafeetes gangrænas fimilitcr ea utuntur,aut admixta maris aqua. C5 trapuftulasautem ulcéra quæ àferpendo Græci herpetas dicunt,facros ignés, pernionesqj ut pry-monftratum eft. Quinetiam cotra coagulasfe in grumos lac,Si ladis abüdantiâ non ferentes marnas,in m ans aqua coda les Si illita remedio eft.

INTER PRES.

NEglexenint alij à principio ftatim capitis huius quod à Diofcoriddenti neceiTario additü fuerat.ut earn de qua nuncagebatur ipaluftri.ir fiqua alia lens eft.lcpararet.Id aüt eft 5 iiJd/j^sx, quo parti* dpio lentêin hoc capite ad earn tanen cötraxit.qux edendo eft: fic emm nos qua decet interprété fide Èrrei neceflitate uertimus.Siquidé nihil ó toJ/s^ó^/ox aliud figniftcat, gquod comeditur (Irin cibi ufu ho-minibus eft,quê aliae nó habent-Occurrit mox in quo non interprétés modo fed uetuftiftimigraecorû codi cesdifcrepent;dubicandüfcpfit,uerior'ncO' antiqua leÆofueritqdferéin cuneftis legi cur.- MamtÄrMn-*MfùïTW Aw^ ioî/ôju^o/.quod eft, cohibere aluum eu corticibus fuis fumptäin cibo lenrem,an qd in aliqbus legitiir,Alt;«A«KT/RM,id eft.emollirc. Barbarus pofteriorem hanc fecutus eft: nos priorem illâ magis probaui-mus.vfiepad eamfententiamfumusPlinij primumautoriracc.quixxii.uoluminis capite ultimo ait,alu5 fiftcreincibolentem-'moxPauli Aeginetæ lib.vi. dicentis.totülêtis corpus ficcareO'aluum fiftere.-totum enimcorpusilleutcredimusuocac, quodhicaùvrSAwy.id eft, cum cortice fuodixic. 111e fuoi52codicumfidc nixus, fic tradidic:nos noftrorü tr prêter id ueterû medicorum autontate aliter ab eo uertimus, Vtrobi aüt cercior ueritas fit,perkiores eSfebunt. Potuit Cr illud Barbarum mouiffe, quod non mul co poft ab hoc ipfo decemitur fiftere aluu derradlo prins cortice (üreaterumep: Aluum foluit eius priniu decolt;ftü:quod tarnen x j non

-ocr page 284-

i4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ï 0 S C 0 R r D r Î,

non obftat cota enim autoribus hoe ïpfo ó* alijs adftringendi uim habet,ut diximus: quodip hoe loco à Dl ofcoi ide dicitur ad decodlü eius magis g ad corpus ptinet. Non couenic poftremo nobis cii Barbaro inul tirna capitis coronide, qnod iUe ait .• pannofis mamisfoeminaijt ncilicer lencem illini;nos aüt lac intra fe W griimoscoagulâtes.ô'lacSis ahundantiâ no ferentes mamas iiertimus.CertriCxab antiquisfepe dcfcriptii xnämaßt malûondentcs.qdinpanofiseiusmâmisnon facile incelligicur.Nefcimus quidc nos qduitiû hoe lit,niff forte pânofas dixeric mamas rugofaspänuccaslt;]j,quales ridicule poëta appellauit araneorii caffib’ pares. Libéterqî ego fi uiucret.hominê interrogate, quale id fit; Verü ut uideonödubitauit in re præfertini incerta alioquin diligens homo, fed Codicil fide fimpliciter fecutus.quale id erat,uertit: fciensijjOTix'f)«»«^ woco«»« Cr3ecisdici,quibu9inuoIuilturinfantes,«y«w(fgt;).«yavpanisinuoluereeffe.Legens(^in DiofcorideOT«pgt;«»w’l‘ tw«(gt;^«»a» ab eo uerbofaâü ucrbalenomêpannofasuertit: nonfolicicus necquærcs qd nam id malüinfoeminaruni mâmiseiïet.Ruelliusetiâidempairus.ncceoufqjaudax.utfyllabâliterâ'ueunâinhocfcriptoremutareaU Muliebriû deret.alias huicloco tenebras inculit,ufqî ed duras marnas dicens, ut quandâ carcilaginis fpecié référant: mâma^du quod nec in noua aut antiqua medicina auditu halt;ftenus à nobis eft. Sed erat facile in an tiqua fanitatéinaj o uitia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k habitü àlibrarrjslocil reftituerc.cogitantibus duo mamarn in foeminis uitia Diofcoridêcöiungere.alterU

5f0v^(gt;w»TW c3 ingrumos lac denfacur.quod j^oy^f/wvr«/: altern quo maiore impetu ladtis à natura in earn parte faflo (uotoJiiz tumen tinflâmâturcç, nec poffunccopiameius muliebresmâmæ ferre, quod acap/uvrar appellant;itanoö tofKtftunt nbsp;nbsp;eius uerbi fignificatione. ut nihil inCræcorûlexicisæque noeü fit,quo fignificenc plenü.ó* quod euacuart

indigeat.Debuerat idfatis cos monere,qgt; de foeminaril mamisagebatur, quashic infinitispenëlocis wç; yiimxt nominatià quibus in hunc locöreuocäda légitima uox erat.Idem utnu ftp m Graecis uocis principle uitio caufam dedin fed farciendu diligentia erat.qd incuria perierat,Id facfiil à nobis eft inuitis quidcm nec finelabore.ucrii neceffario.ne diuerfaab alijs editio hæc noftradefenfionefua caterer. Et hxc prolcntcha effen us,a cuius cömentatione difcedentes monebimus tantil, finus in ea nos appellafre,quos Graeci wW* dicunt:ulceribus adnafcens 0* coniuntflii malil, quodép eoril medici fieri dicunt, cü quae adiacet ulceribo’ cutis,lögiore tpe Crfpatiofubieefto corporinon coalefciteÿ'glucinatur.In quogencre qui mfupiorepart^ ulceris eius fïunt,purgante fe cötinuadeftillatöe fanie,facilius coalefc5t;cötra uero ga in inferiorecorro' détecôtiguasconnue partesquæinillisferuatfanie.Nôeft uni!eorilgenus,uerûfuncquifimpliciterfin«’ uocanf;funt etiâqf«HWiÂlt;n(0A7rûzptiuatim ab ijfdcCrxcisnominât.Qualesaiitrjij’nt facile nouiffeerit feiet bus|«i(i( à Grgeis dicilôgo ufu attritarii ueftiü fragmêta.quæfpamilTa craffitudinisfuçmaiore parte tenu^ funt;a qua fimilitudine f«KwJl^f KÔA7rouf dixer5t,qbus tenuis «ir artritis ueftiil fragmêtis tjs cutis fimilisfnf®' lt;et:fiericp hos finus plerüçdixerilt, tatdefeëlo abfcciru,aut chirurgiimpitia,aut eius g Curât timoré«

DePhafelo. Cap. XCIX.

Hafiolum L Romani phafelûdicut. JI”' flat uentrisqj inflationes gignit phafeta^ Aegreidé cocoquir. Si codusuiridisin^^ bofumatur, aluum mollit, Vomitionibu*


n^^ $acrio'Aou. Kt$. Tiif.

AcrioXI^ epuûjœJVf?. 7rvÂ’iU.aTCoV Kivs^oç « J^vesji-n^@^. c^zK^nç JÏ X^‘“§°? HS^ ttamp;(4w-î.v@^,K0i-7naç/ji.«A«K^Koç»'7I5Jç eJ^ ’t/zt-

TOUÇ iU^lT©-'.




prætereaaccommodatus eft.


I N T E R P R E s.

DOlichum nefeio an Theophraftus aliquSdo idem legumé hoc appellet.pifo enim magis g P*’®^^ congruunt,quae de dolicho ab eodiciitur. Verba eius lib.viii.de plâtarum hiftoriahxefunt:^^’^

Iichusuetofi propelongiuslignumdefixeritaliquis, afcenditfcecunduscpficifin minus,deteriorô'tuhig neuitiatur. PaulustamcAeginetaprimouoluminequocapite deleguminibusagit,dephafelohisuerD ufus eftid À Jix^ltMi ly^ Mm)(Ii K«Aoui4»jo/:quod eft:Phafeli uero qui érdolichi nominâtur.Magna utriuwj'ï toritas.Netpego aufimptorequæadueranqj partem trahi poteft,intereoscenfere. Dolichonenimlong Cræcis dicitur.quod phafelorum filiquis magis competit:û' pifum perfe ftare nequinideof^adiunftisliB lignis, ut Theophraftus ait, nititur.

n^?O^oBoU. nbsp;Kicp. TI^'-

PoBl^.L ^u/xa7o( o^oBou/Ji. J ^V'Jj^i/AOÇ ^ap.vio'Koç. stVotpuA-Aoç. At7rfoç, tj^ov est ^/Mc^a ep AoSoïç, c/^ wp r ivip i' xaAïSprt'’ VOpO^oSlVOp, xA^'gop. os715ei’ T^’ia^/K-Kp Î^H

tripo;§prd^(l.£S'iJ)K^he?S(K.?(’.K.o/Ai'alt;5T?SaK^ KOÇ il ê^ÔiiH. ou/xa. rzJ^'i ou^ a-yij. êSç 9 Ai-Trouve! £cp9oç •^a^0£pi.iv . ent^jœ'^?) J^ P c/^ au? ojoSivov ouTw. îKAî^aç TOUS su^oepouç iq A^'Kouç|aZv£U(/'a2 aVaepu^iSv. £«lt;raçT£ £$’ ïKavo/i lt;nvt7ritqii,(p5Î'y£ a j^iç Sp t^i j|arê 0 q)Awo§, £IT««A£V«çSltri«(Z£(V«Ç KOlZKl’-

DeEruo, Cap. C.

Robon L Romani eruü dicunt. J No)” omnibus eruû. Exiguus frutex, tenais, anguftisfoliis,ÔC exiguis feminibus q^S in filiquis fert: ex quibus fit qui etuA^' rinâ dicunt,medicinæ accomodatâ.Onerofum lt;”

piti uefeentibus ému eftîaluum turbat,8t fango« ne cû urina ducit. Codû tarne datûq; bouesiag' nat.Coficif ex eruo farina hocmórEligdocfah fiffima fimul amp;nbsp;câdidiffïma erui feminaraqua eis fupinfundito,mifcero^. Sinito dein aquâaliqua-diu cóbibere.Poftremo frixis ufqj du rumpat co texîficcatis^ 5lt;mola mus feminib’angufuorc^*^

-ocr page 285-

LIBER IT.

»47

»^X*TTf«,5(7ro^t?.amp;/lt;J^ iMiXlop. OV^HTI' Hoju. ivxjoi'ai’ TTonmH.óp. TrAiovacr^È/r ö% VJ ê.Jo'S^ Ü yy TTo'M' ,P-iTlt;X SJO^XU/J à (/xa «Tf9^«K0iXia5^ Kvsiaq. Ka^oz'^a JÜ tX-hk o'cw/xfA(2,1(96} (panouç, i(^} £cpHA^9,0 ^i'^oui’, ((ÿ} -p Aoiif/J lt;rW|U.a. vo^raç Tt ‘i'sn HSiJ «rKAKyö/caTa 1(99) ■ya-^jotvaç. K9i)l ®'kA xjiaç (UaAizwiJ raç q^ fj.(x.soTQ. 1(96} S'K-r^AH^ av^-janaq, 1(9;^ Ks^ia T^if^HTjiJ. Çujaamp;riq JÊ vuj} oivti) KUj}óSgt;lt;x.Ta, v^ àv-^jwwoilVirTa jGrx'û'^’feet^'ÇotTriutjH«

bro tratedam farina reponito. Bonafacit aluu Rc confectaerui farina: urina dtSCcuriscoIorem c5 mendat. Si copiofius tarnen in cibo potu'ue erui farina fumpta fuerit,per aluü uelÏÏcamqj cü tormi nibus fanguinemducit.PurgatcümelIe ulcérai len tigin CS, afperam amp;nbsp;difcolorem ceu à fole eurem, labes quas Græci fpilos dicunt, 5C to to corpo re maculas extent. Siftitquæ pafeendoferpuntî gangrenas cohibet: 5C mammast durities mollit« Carbunculos eadem,fauos,8fquæ theriode ulcc-

ra Græci nominant,erumpit.Vino macéra ta erui rarZaOTo/;^^, lt;rvp o?^ Jt t/'utrouj'aç. farina canum, hominum, uiperarurnep morfibus ^sjóijwug 1(9^ Ttncr/Accq Traun. kj-j.o illita medetur. Aceto auté urinæ anguftias lenitï M ^ H9^ ro'qa.T^oifovlt;rt,KOi^vo\i fj-ï^i- tormina, ÔCinanesegerendiuoluntates, quasti-^©^tfiyiKTo/j ÄH^^tyj a-cw /j-iXiTi. To2.i ncfmosuocant. VtilisSChisquicibum nonfenti-K^s^H^a avroiZ’ K.a.TMrAovfjSjjofj, x^Mt' unt nucisquantitate frixa SC cum melle fumpta, ^i^Ko- H9^ KVHo'/jioui’ Tov§ qv irw/jiari ^i- Fouentur decodo eiu s etiam perniones utiliter: S*’«'^ 8C toto corpore prurigines.

INTERPRES.

QVid quajeep in ruftica re,crin ter legumina eruS fïc.quosq; ufiis in hominc eÿ ruAico peCore habcat, rura omnia nouemnt.NulIibi enim fere non fericur.egregig in boum Pagina utilitatis. Qgae de fatiô# ^omniq!ucilitateeiusnouiflealiquiscupiat,Plinius,Columella,reiqjrufticæ feriptoresalq lôgiPQ-me OoeebütNos quod ad ufiim eius in medicina pertineat legétes monebimus,in eruinse farinæ eöfe Aio neobferuatuanobisfuilTe, nö in aqua tatii madere erui femina cöfueuiHe:fed fimul du aquain aceto etiä. Hictamjn aquacótentusnihil addiditaliud.NosqjomniüGraccoi^fidëfecuti, quale legit, raleetiareddidi-mus.Cóferétesdeinde quæ ab alp's uerfa de emo fuerât,nS legi in Barbaro deprehedimus.q alioqn necefla j^^'’H'°^°l''^*‘'hetfarinaeruiutendûcôcracanümorfusô'c. RcIiAiem illicfunthoîum Gruiperapzr a . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftaurada effe hic ipfe oftendit ex decretis côtra uiperæ morfus remedpsanter quæ Cr illud

fJt.opô^/riïjiKAH'fov^iT’oyyov ni^vfnim: quod ê,Creruifarina eu uino macerata.Eadë Paulus Aegineta ufus etiS elt.Qpodijjad hominû morfus pertinet,negligendû nô erat.Siquidê Aegineta idé Paulus ait,eu de uenena ps agit,nô abfurde quæri etiâ de morfu hominis:f)qdem afperior fit uulneribus alps mulcis:præfertimq; le-•uni-eas^obcaufas nos omnia iUicfcruauimus.Dicemus hoc locoetiâ,ut rotates certius pateat,qui nâ fine quos cibû nô fentire diximus.ex antiquopt feriptopr deferiptione, Cr ex re ip(a maligenu s id fignificantes: quod Græci quia non nutrianf quiineofunt Krfci!gt;icivamp; ifi^nvi palTim dicunt,queries non alithomo,amp; nâ turaliterfemperaliquibusdecedétibus, nullis uero in eopr locüfubeûtibus fumma macies oritur,qoâduolt;-bus modis fieri ueteres dixerunt:aut cum aliquis faftidics minus,aut auiditate nimia plusg debet.affu mit, I ta uelquoddeelf infirmât,uelquodfuperarcorrumpitur.HocqîmaligenusGræciàiïoÿ/KvCrincoconftitu ros «iÜÿiiwdixerunt.Latini ueteres non fentire cibum id uocauerunt, manifeda nominis amp;nbsp;rei fignificatio-ne Primum tabisgenus eflè id malum Celfus libro tertio teftatus eft.Eadem hac «jîoÿ/w noce in oculop: ma '5 ^'^ættirum medici ufiifi.inr,atrophianàphthifi,ideft,tabe oculidifferredicétes.q) minuit phchifis,cr an guiciorêfacit oculi pupulâ : atrophia aût totum oculi bulbum minorem er humiliorem reddit:er quoniâ minuitur quemadmodum ea quæ cibum non fentiunc, ideo translata à toto Corpore ad oculum atrophiæ uox eft:Dixit^in ifagoge fua Calenus elfe oculi atrophiïn.quoties ex longa ualetudine,aut incerta aliqua caufaoculusquafiàfedefua motus, moxfubfidens excitatoin radicibus eius dolore minor fît, amp;; minus «K nihil uidet.

K^iip'ät Ôl^tÇO/

Smre cibil

Phthif» oculigt;

Atrophia OCUÜ.

n6f| ©tç^rou. Kt^. TH^ 0EÇAO9 K^^i^,L ^0|U.a7o( AouTTi-

voU|U.azrifnj’/o/e^Xtgt;t'lt;J cvccji-Moç. ou r a AÄ'§ov «rui) ^tAi^ Ik An^oAtivoV, LS ^etrao^ouç 7r(Vo pSiio/ijJ tAM'V^aqïKT^va(U(I. Kaï avl°( J^ ^’J’SS“XW7t5 H^ £|a7riK50( ec^/o/aSÜ/oi, ra au Ta i'f^vt, (^ acf £4*^00 «ur ra avrer TfiQ fJ-iTK Triryavou 0 ttitte^w^ no^ïf}. o^tv 0 tu Ahvwouqw^tAG, ÈTravrAxM« Tt yay^^ai l'n?i® jjKtri^io/j. lij Gsjim^uxt' ^fujaçàçx® MWH§. «A^ï'/J ,Sin'AMV, ^wGk^ÓtwV Tï ly

DeLupinis, Cap. CL

T Hermon hemeron L Romani fatiuS lu-pinu dicunt, Aegyptq brechon appel

lat J NouerGt lupinum omnes.Ventria iumbricos eneca t amp;nbsp;pellit lupinoru fari na cü melle linda: Laut cu aceto pota. J Idé pftat 8C lupini aquamadentes tfed amari adhuc. Bibif eadem utilitate amp;nbsp;euentu eo^t decodü pipere Si ruta additis. Qua obcaufam lienofis etiam pro-deftJouentur eodem decodo etiam utiliter gan grænæ: ulcéra quæ theriomata Græci uocantî incipiétes fcabies,uitiligines,papula^ eruptióes.

x 4 manan

-ocr page 286-

DIOSCORIDTJ,

X^f. TO J' «vp tij Ka]«^fu)'u/j ty i/xS^vafj uS\ manâtia capitis ulcéra,5^ cutis uitfa qüæ fpHoî cjyasiMf}, /j.ir«o‘(j.vÿiH^lt;S^ p-ixi'f’^^ 7i5ooamp;£ dicunt.Fœtus 8C menfes trahit idélupino^^dç' TO. Ka0û«quot;§ lt;j 9 'A aXÔJ^v )rlt;?S:T« ty wtXiw^iaf«. codS additis myrrha SC melle feeminis fubdi' »y tfXiy^ovài’7r§aüvô erew ScAc^/tu Katvif^aTi, tu, Purgat lupino^ farina cute, liuoresqpocsî treu» o(y j ’/%(x?clt;;ç -^KTo^eHJitpuMaTa. xo'' cum polenta Si aqua inflammationesIenit.E* ç«(/'aç JV /xtraßiz^i/ ^o^v ^»i^ti'çK^ Kara- acetocoxédicis dolores SCpanos mitigatStrU' ■ajAaoamp;tiç.»yaSvjaKaç TjÇi^^Hôjîf «/Ai^uJ'aT’i’ mas difeutiötin aceto elixietilliti lupini.Qu*” c^aG^iou t4-gt;i3'tvTtçô( fli^ao/«;^/ xuAMtrtcoç, etiam carbunculos erumpunt.In cœleftiaqu^ trfx«x.°^lt;ri -Tï^oc-^TP/j. fjuTccq x“A^o^^TOVT©-* decodi ufq; dum in fuccum lenrefcant,fadin’ ^('^HSTWMtXowoç t'j-x^^îVTtÇj-Tijoê^Tamp;j/j.J.w^aç exterunt, Et cum chameleontis nigri radiez lt;wvTj. UAtAv^itT ^ à^ü^H/Aa^x^'î^w. « bus decodi, quadrupedum fcabies fananRi^ çi^a t4h0lt;f«^« o-(U)yc{^a.7i ty 7f^((^a fOU^xtri/j ai VÔ.oi ^ à^Pr Aun«v0tV7tç quot;KiJot lt;rùv o^u 7P0tV7iç 50^X0“ K®'«'' 'nÿxvvouff’j.iy Stvoçi|»«/,’/wi''^.

nam dt décoda m aqu a,potacp lupinorumr^ dix.EduIcad triti^amp;cum aceto pori lup“’'’ ftomachi faftidia Icniunr,amp; cibi auiditateexc* tant. Nafcitur8lt;agreftisIupinusLquem»y* ueftrem lupinum dicunt, J fatiuo fimilis,quot;’ cundis tarnen eo minor:fed ad omnia ad 9^^ fatiuus udlis.

P2«0tS'J«)Uamp;'X§/oU. KiCp. Tud.

rivO 0 *y ôî§A«-oç «rç'oÇjLov JM/A«7o» AS mvou/A àrjtîî/A «a Aserz. J s^kjj^hi» tu H/At^u. \Ç^ 7r«VTa JV (j.iK^orS^^.'ifi Z^ OOquot;«. amp;nbsp;b H/AiJ@^,

I N T E R P R. E 5, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Lienoß.

Therioma» ta. fgt;)^/W|M«T«

tufli^H

H Abet in animalibus naturalem uim lien, Cr m eum ufiim à natura illis datii id extâà principle'‘quot; j utqucadmodum mixtosCzlatêtes in terra fimulfuccosfaporescpomnes,priuacimadfeuiftâ^ hences plantas propriû difcretü^faciunt, quod multiplex O'côcretumantea crac, meliorercrt tunc pomot^ fapores.O' Hoq! herbarüq;odores cü cöficis codé loco diiiet fx naturae plantis.rïnguls Q’'^“. cftad fetrahentes, puriorcsalqsfuccos foosrclinquunt, mtituobeneficio fibiinuicë titiles,O'boiiicHtt® cötrarix autinutilisqualitacis priuaiioneaugétes.Sic inanimalibus qdatræ bilis àiecore excretii ud““ K musfanguinis eft.lienisnacurali ui attradtu.in extoiUo ueluti in propria fede ad uitaO-fanitacéferuatiff“ ciffimo nobis naturae in hoc euentu O' opere.quâdiu ualenslienuifuaintrahendoucitur.autobftruP’n^' acu.perqué trahendus humor illeeft.naturpid opus non impedit.Quod optandijcurandülpinpriu’is'” injni eft: ne alterutro uitio laborans lien,per totü corpus fpargente fe impuro fanguine faciat quaCratdquot;*' grâ iderieiä dicüt: in qua fifuerit grauitas in licne O' dolor.obftrufio meatus.fi uero nihil huiufeemo'®’®' firmitas fignifi’cabitur.Qiiin etia fi nigrae bilis fine febre dtficultace'uealia uomitus'accelTerit,eandt'*^' nis infirmitatc fignificabit.Sin contr.i non trahendi ad fe.fed excernendi infirmitas in liene fuerit, appef'“’ deiedio Crfaftidiu aderit.Defierit ein ad uentriculi oftiti ferriquo excitaturappetitusatrx bilis excrewtæ tüàlieneexcretii. Eoqjin liene obftrufoO'obfepto, inflamatio primu quae feruorc.dolore,diftendonu? cius indicabitur,fiet.Nec multo poll in duritiem tranfibic ceffante doloreferuoreqj.O' cü duritic perman' tetumoreifietcpqtieCrxciajJAMvonVKiffw^iVordictint, graue hominimalü, O' quod pleruntpfimulaffei^lo''' core fcquantur cutem fubeuntes aquae. Ex tâ multisquæ in liene mala funt, ewAHrwoir Graeci taneü dixeruquot;^-gbtis lien obftrufo obfepcoeg in eo atrae bills excreméto induruerit: eosqj nos licnofos Graecoijt exeplo® mus hoc capice.lndicatcpid Galenos in difFinitiöib’ fuis,dicêsfplenicos,id efl,]ienofos elle, qbus poftW'’^ mationê lien in antiquü non reftituit habitu,fed tumor permanet O' durities.His^ Paulus Aegineta bibea' dü effe prgcipit amari lupini cü ruta dccodü.qd amp;nbsp;Diofcorides paricer iubet.Eftpter hæc illud etia animä uertendü,quo loco de lienofis agitur,qua ratione poft lumbricoijr uentris remédia, quae lupino^ amantU' dine aduerfari illis credenda funt.a fcriptorc hoc ftatim inferatur.Qua ob caufam lienofis etia prode(l^ laxando purgandoeglieni fatis ea uis fit-Quae fi facis fucrit,nullü oportebit fufpicari uitiü.Sin contra,öd'''' randi‘iillicaliquiderit,exquocertitisinferaf,Prodefre lienofis lupinos:laxareuerbi caufa, purgare'iic^quot; huiufeemodi aliud nobis integer locus eftè,O' defendi pofte ex Graecoßt medico]^ decretis uidet ; quiam^' ris lupinis f ut^ihâv lyè Jl/«?)»(»(T/iiMr JUrotiu/r, id eft,purgandi O' difijciendi iiires tribueruntadcoqilumbricosw care,O' u t illi dicunt amMy^c^ü iKiwuittu'flf, id cft,exta purgare,inter q tip O' lien eftifoueri prxterealup'quot;® rü decodlo hic ait inter cetera ulcéra q theriomata Grgci uoeät: Qualia abt ea fint,lógius doemt CelfusM' O' à carcinomate ftatim:ex q ratiocinari licet in afperioi^ uleeijrgne eftc,qd nome etiä indicat, «»4 ? (»fi»* '-à ferocionbus beftqs.O'à uerbo SufiMxi qd eftferocire fadlü.Celfi ^^ba hæc funt:Eftcti5 iilc’ qd theriow’ Græci uoeät: id O'pfenafcitO'interdû ulceri ex alia caufa facto fugucnitjcolor eft uelliuid’uclniger:oaot fœdiis,multus O'muci fimilis humor.ipfum ulcus neç taeftü neç medicamentü fentic,prurigine tantiiö’® uecur.at circa dolor eft O'inflämatio,interdüetiäfebrisoritur.Nönung ex ulcerefanguis crüpit.Acidqu^ malü ferpitiqux omnia fæpe intend5tur:fi’ttpex his ulcus qd ïfnuTtn iiiiti^tvgrxci uocant;quia eeleriter pendo penetrado^ ufegadofta corpus uorat.Id ulcus inacquale eftconcauo fimile : ineftip moltushomo glutinofu8,^odor intolerabilis, maior^quampro modoulccris inflammatio. Vtruntpficutornnisean« fit,maxime in fenibusuel ijs quorum corporamalihabitusfint. O' hæcCelfotota thcriomatisdeftrip^ eft.credimustp nos quæ theriode.id eft, ferina ulcéra in eruo ab hoc O' à nobis didla funt, fui generis quia uleera efte, fed quoniam afperius fæu iant,à feritate fua nomen inuenifte.

-ocr page 287-

LIBER

n^Jîro'V^wAHi?. Ktip. trÊ’.

rLo-^yvA» H/J-i^oç. olt; 9,70'^uA(c/'a» éi Jï, yoXyoa-iofi. ^WMaîoi ja7ra, J Fû’ivuÂHS H ^i^a?4)0ii,^oi5Xiy-os.7rvtu Ma^RK. (T^Koç TrAat/'açaÇ'y^vxr/ **• StifjotTltr/M/j •^o^Ai.H^;^«. TO ^ a.lt;flj.iifxlt;x. «v^,7fgt;ô0ixr^Siy j^u^isûA fêi RaravrAH/xa. Rai «vri Jt Atia KafaTrAacco/jtsv« w^r A(f ii ^ 2ç£quot;^AÛ4aÇT^ç/'tKVKX§u'rZù,|o(/'(vfw V'aVTHCTI fi^/XOtnrot/'/STH^^jTPOdfTI^OÇT« «lAKca/xm xV(U-t6A«. b 9 £^ av^ Sccarajarotj ÊiSçacntC’) £cp6û(5,£S( 9 J^ïs^nZroç. i' 9 ani^ (^^ £ iç àv2;/aVuç ty ÛK^/aRaç àvwAcwouç £U ftT’/).amp;!K0£79 W) TOÎçâKVatr/'/JlOIÇ Tfôï/j. -^ °SMû:H9Lj7r5oçâ())jolt;/'/lt;r/a. aAïU.^S'Wo'a 9 ^TfocfJUTi^a filtre« ^iS^fjxyiiopSjjij. ràç

’’2’ f°'W'J^Ç4'XSias. Kef. w/.

HWip Ti àrj'« ^cy/uAH, (fViTM ^ ^ç^jeuç. â'a/À 1/0(5 TTNj^uaToç f V'' ')'OÇ.7roAuKAai/'o(5. Ê^aKjy AifoÇ.

' nbsp;nbsp;« t*^'^^XO”®*« ^êa. tT'cCRTOA» £

’'■«XOÇ. H W) Mi«tova. R^7f^j 9 ç^ AcSoZç WX' ^àff./,. àvexe^r«^ Ä 0F -j^rttîSm»», tcuSiva^O^ ^^ï^aAoeeFtit^ fez Ao€oç. c^ w ®fgt;Ma4a/JAwa,e5auo9-£v]a j AÔVità £V-0^/). Mirt’U'lJ 9 o'p.H9,^(xlt;;., t^oo'WTPU HQW •Wa»^ ^UTûç.bo-« (/'/5cA£v^^ 7/V£T7 67 MiVw/i. K Trujivw/j, S a,j,'vM/j. « o^oSwii.

De Satiuis rapis. Cap. CII. GOngylen fatiua Lfuntqui gongylida,q golgofium, Romani fatiua rapa appellat. J Duo rapoiy gnafuntîfatiüü alteçi agrefte alteru.Nutritfatiui elixa radix: mflat,ueneréftimulat:fed inutili amp;humoreflui-da carne uefeentes au gct.Fouent decofto dus po dagræ utiliter Si perniones, Concifa ctiaciu scare ijfdê prodeft emplaftri modo impofita. Siquis preterca in cxcauata eius radice cerârofaceo exceptant in feruenti cinere liquefecerit, exulcera-tispemionibus medebitSumiturin ciboetiaeli-xus rapoç:in prima germinatione afparagus, ci-endæ urinç accomodatus.Semen in antidota ad-dit; Si his quæ côtra uenenata ad leuados fomno dolores conficiuntur. Succurrit Si letalibus uene nis potû.Idem etia ueneré ftimulat.Minor nutri-endi uis rapis eft in muria ferua tis Si in cibo fum-ptistappetentiam tarnen cibi excitat.Nafeitur in aruis agrefte rapum. Frutex altitudine cubitali, ramofus: cuffummf partes Si folia léuoré Habet longitudine digitaH îSi aliquando maiora.Semé incaliculatisfiliquisfcrttdehifcentibusq^feminû inuolucrishis,aliæintus capitum fpecie filiquæ inueniuntur,in quibus exigua colore nigro femi nafunufed quæ fradaintusalbicent. Additur fe-men id his quæ ad exterendam faciem,reliquu^ corpus lupinorum triticfue aut lolq aut erui fari nis conficiuntur.

INTERPRE S.

Commune Latinis Grœcâgongylê,n3 rapu fed uocê fecit in carminefuo Columella, cü patois Vul* canalibuscecinitiNubcnouafericoeliimpëdentibus undisGongyliniUuftrimitdtqua Nurfîaeam lt;ïlrin P?‘^'jP?'8’’'™®tcuocis ueritus Latinushomo eft.tägrata omibus erät omia q ab ea géte in do eleo' r^''^*j- ^^“’’•^“^dfecuda Grg 00152 declinatióeCz in quinta nomé id in Gr ge is inueniaf, ex quinta dimi ^^^quot;f ndlicet hoe qdDiofcoridesait, funrqgögylidanullafignificationisdiuerfitate.nifïgsforte ‘‘^ nomé aixerit.Qiiacücp aut forma dixeritaliqs.eadé figni eftrotquot;^tfT^*quot;'^*^*^**^^’^°^“”‘^“”*^’^“®^®“'^^ *’^*^P^^*'''‘P’'®f‘:wuï*’apa:Crxcisenigt;i(fir*«rrf»)fuAw,id c'f ’^^^‘'^^•QHod deinde hie ait minus nutrire in cibo rapa q in muria feruant,ex antiqua faJga

Ouâtif ° ””“®'*’®^?“o'’chabet:quoi5tcumclïêtquotidianusufus,doccre DiofcoridesuoluitmutataSi-uar*t P p'’?^’^^’®**’orêex cöditura uim in nutnendo rapa habere.Qiiomodo aut cedirent^r cödita fer-e ur,Columella xin.uolumine capitequinquagefimotertiofatisdocuit. Poterunt uolentes ex eo feri-^^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouifle.Quos obiter monemus quacrendu medieg materig ftudiofis effe. quas na hic di

m *ylueltrisrapifiliquis capitafpeciemiiz figuram:Quale enim id fit non fatis confiât.

pj^i Botw/aF^. Kt^z. mS^'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Napis. Cap. CIII.

Botwiaç. Rj T«m§H jl^ ïtfS'H. Il—^ Vniada LRomani napum dicut.J Inflat lt;îgt;uo-œlt;j\ç Is’ip. ^0^ j^ T^Ó'Zi' nbsp;nbsp;B j etia napi elixa radix,minus tarnen q ra-

^©^. 7flOTw/p TO cCTtj^a aù^ nbsp;nbsp;■ ^pü nutrit. Letalibus uenenis aduerfatur

ctm^yti Tx ^wicfifxx Ti^omvo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—X fernen cius,præpotütp inefficacia ea red

fwop. lUiyvuTj ƒ H^ ioiTiJ^órn, «A/ciusT«» dit.Antidotis ideo mifcetur. Conditurep 8f fcru3 *0!^ TauTHç tl jl^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur raporum modo naporum itidem radix.

INTERPRET.

Apis congénères napifuntiquibuslocis nafcuntur omnibus cogniti.ó' à cundlis rei rufticae feriptori Xv?^® on^lhnicdefcripti.Eoi52 pkiraaTheophrafto,Plinio,alqsqjgeneranumerantur.Columella in lofrv a '^ '“?Græca uoce in codé carmine ufus ait/Quaeque Amiterninis defertur bunias aruis,Eodemep econaituraeoiumarapisftatimccrtam rationemmonftrauit,

De

-ocr page 288-

IJO


D Ï o s C o R I D I s,


n^'par^oü/'c/','^. K£45. ntt. DeRaphanoquæ Romanisradiculaeft.

A^wieXo; JVjTpaJJi/'oç KçiJquot;)Yh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput CIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ „

ou.pouaZoï ça^il vos^œç. aef^oj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aphanôn Lfunt qui polyideseringi»

S-oçlt;î«6. J (h «UTK ttvöjmotw/j yî- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uoeent. Aphri torphat. Romani noftf^

VH^KH «^amp;2^w?zitM. tÜsroMoç. ovK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;të radicëdicut.J Raphano etia colligé'

ifeo/xa A;0(?.t§6VK^K.ii (Pe èS? iy ovçh2kk.euk.o/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di flatusuis SC natura eft.Calefadt^'

Aioç4i2çauÂÈ7r(AaAi.Sava/jLa/5^.ojuo'tu)lt;^- dein cibogrataori;fcdnomachopaHzaccorno^i yivtrap TH oevaefoo-«). Tt^oi^lopSbjH y /xeteco- ta eft.Rudtus 8C urina cit raphanus. Bonâ itide ræ çiti T^' ?ƒ ocf Zu). âçuüquot;4! Q ^ Tgt;7ç ip^§p p.ix cit aluSî fed oportet à cibo earn fumere,fic mag'^ Aouen TÇotoamp;io/jijit/N .ccKjigozy lyràçcWûamp;K digeftioni coferentc. Præfumpta crn,cihûgt;ihquot;'^ •ir^ç. Eif^H di TPiS Âaplt;èwopSjjH ^nôsovtrt macho fupra fe fufpédit. Præfumpta itidem,»®' Î^V(UÇ.iC)r’7ç7ra)^oSy!^v3lt;r(/)lt;^3’w§aK(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r - »rftiiC

à JV cpAoiûÇ a5^ /Jir' o^u^ÉAii°ç Aap-èw/o




^XlVOÇ, ÈiWî^KCüTfoÇ . aç/Xo'^W/J Vt/'çUTDKOÎÇ. Ka]a7rAao9î?(5 j^ ivâtr© «^ cütA.sv/koZç cruv


^iÀ(2 9 V0(U.alt;5îlt;2iSKlt;7'/ gt;y UTrwTria 0/5]. SoH-^^ ’y £X'°‘^**quot;'^’°'^' ^^'s'OjUoç, suço^^axot?, £-jÂJ^Klljiÿ àAwTriKfaçt/'ao'uV:!. ^JKKOU«? à7ro-o'^«.HXtia-uvc«çîvlt;aâÂt7^ûj. SoKÛf H^ T^ZçU'à’ fXHKHT^ ttviTo/aÉvo/s AJ V/x^ÂKV« ar^.r 9 ajii^ fj.a. «5^ £(U|U.t^Kov, ov^ù'ànov.iWÂHVû^ K.a6c« ^2koV Tvivô/xivov /j-iT’ c^ovç lt;ruvarx'Ko7t^ 7t ÉOHÔ© a-li^xe^/Jc^cwà^v^£À(^ fi^M?^i^ «va 7^ra^'o'M« • »^ '^®Ç x^jas'ou erHyfj-a a^av 01 Vüj7nvo/£V^ €ogt;tamp;Çf,i7vnvÂQt.lt;^ip 9 ^£t’ c^ouS ^ 7«'gt;VS°“^“*’ 4UTovuç 7?gj A;a^aoj4(,

nf^îPatfctvitfoçàT^Çi'ai’. tks\ Alt;fowii=â.y^ («jLh^j çco^aZo» «j/xo-0K(^ K-aXber/. J (pu^a Ej^t; o/j~.oia. TH H.U-E^W. 7Ç0Ç Ta ÎHÇ Aa/J.-j-K'-’’^?

juSJÄ^V j/^a y/%i/K, /xaAaKH.U7ro’i/'5/(U.us.Aa



mitionibusaccômodata eft:fenfus cxacuit-EiW''' elixa utiliter cotra ucterétuffim: SC que cralft'j' pedore côcrefeût. Cortex raphani ex acetow®; fo fumpt’,majore efficacia ad uomitiÔeseft.Cutf fubeuntibus aqs, lienofisep utiliter raphanuse^ plaftri modo imponit Deler fugillata ex roen^ ftit quæ pafeendo fcrpnnt:uiperaiiz morfibusW currit.Capillidefluma quas alopecias dicunt,^ plet.Lêtiginescû lolqfarinaextcrit.FungoKn’''' gulationibusin cibo potuepfubuemt tSCprï^^i omnia hcc méfes etia trahit. Vomitoriû etiafo”^ raphani eftîurinâcit Si eu aceto potü liene®*®^ nuit. Gangrenas idem emplaftri modo imp®®” efficaciffime circumfcarificat.Calidum in a^ mulfo coctum côtra anginas utiliter gargan#’? 8C contra ceraftp morfus cum uino utiliter bibgt;‘' Agreftis ueroraphanus qua Romani armoran** uocant,folia fatiuæ fimilia habet, multo^ niag*^ lapfanæ.Radicem habet gracilé,mollem,fapo''^


acri


j^Kyu'îT^ Jt 7-«lt;fv/'5^agt;y Hji^aLós SjSir/vJ bos,J efteg illi cakfaciêdi 8C urinam eïendiuis,quot;^ i4gt;0«.£Sj ^0^(U.«v2KH'o5jK4K.H'Kau/xaTwlt;i\s runtamenipfa æftuofaeft.


INTERPRES.

FEcit quondam în carmine fuo Flaccus amicis Pifonibus liberamrifus poteftaté.fi ad fpeflandatabj lâ uocarccur.in qua humano capiti ceruicc pidorequina fie impofoiflèt.ut rota turpiterinafruW fineretpifceminec quiegex codé feminioir genere in eaeôfpicerctur: fed colJacis undiqj difiinH'^.

bus partibus,ridiculS magis monftru g naturae iocunda imago aliqua effet. Netpimmeritoriaeriàfap^, bus conceffinquod fine boniiadurapericulo'ipaliquofpedandumproponereturmendaciijidenici:»'’ longe in eodem carmine eofdé monebat;Crederent huic tabula fore librû perfimilê,cuius nee pesnecf^f putuniredderenturformae:moxuteratfapiensfubiecit,pid:oribusatcppoctis,QuidlibetaudendifewP Fuit aequa potedas:pidloribus poctisep conceffum fuiffe dices,mifeere fimul quaealioquin natura f'®^™ ' At non dodlrinarum autoribus.ir his quos reiedhs in aliud tepus figmentis dr uoluptatibus, utihtatn turn amp;nbsp;ueritati confulere oportet.Qiiod à Graeco^ medieis amp;nbsp;librarrjs in raphano feruatum non eft: mue terenim(quodipnonriderefedlamentarideccat )fatiuodr notiffimoolerimontan5herbammiftu^*'h ’ non inteUigentesquantoperearaphanofi'ucagreftem.fiuefatiuaintelligant.differatquaeapiosapy“' ana quäradix habet quondâ dida herba eft.Quae ex quarto huius feriptoris uolumine ad raphanu «an ta turpiter 0* inconcinna infitione illi coaluit.coniundlafp eft ab his,qui audiétes agreftem raphanu ap illam ctiaappellari.eandem aut congeneré faltem huic effe crediderunt : ideoqj cü hac fcribendam. EoW fidem amp;nbsp;autoritatem fecuti,qui ante nos in eodem hoc opcre laborarunt, fimul cum raphano amp;nbsp;inter ra prim0,mox feorfum priuatimep Ô* inter herbas de eadem bis inutiliteriir importune egerunt.Nosu ^^^ nifallimur, quod uero fimilius eft fecuti, femel tantü ü*in quarto uolumine inter congénères'I’*P ®®’„J cum raphano amp;nbsp;inter olera,de apio illa egimus:Quod{p mala infitione coaluerat in hoe capite,ab eo q bicait:Etcontra ceraftxmorfuscü uinoutiliter bibitur.ufqjad,agreftis ueroraphanus©quot;C. totu “^^.^^5 «b'quodraphanodifcöueniret,cxpunximus.Fueruntlpnobisconfiltjhuiushaecauftc,totaprimuni cinna capitis huius feries,male lp m eo cohérentes partes,nec quo ordine hiefemg confueuit difpo 11 '^

-ocr page 289-

LIBERI!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifl

diuerfi generis tradlanda ab eo erantCogitanimus deinde ncc nuUS inucnîmiis rationé,cur fi apios lUa ra p ano congener erat,ideoipcüeotra(flandaite^ inter alias herbas raphano diffimiles defenbendaeflet: mutatis.Omnia fiquidê ubiqjeadem funemee res tantum fenfus'ue, fed uerbaipfa etiâ.-ni-1 cp 1C legitur quad non illic etiä legatur;poterunt collans fïmul duobus capitibus quod ipfi deprehendi ^^ p ^'’f^® mamfefteintelligere. Eamtp ob caufam, quonia ucrifimile erat fatis Diofcoridi finflè femel iecï*”'^'u-®'^’!?'^ ’^^’’' ‘^^ ^^“^^ inutiliter agere,nos tota hanc pattern ex hoc loco in quareü uolumê renn • ' 'quot;^'i^cögeneres herbas propria fedes iUi erit. Accedebat his.q, quotquot ex ueteribus de rapha O’ apio fcripferüt,quonia diffimiles ir diuerfi generis plan tæ effent, diuerfis loos de his egernt.Plinius uraphanoijt omnium hiftoriälib.xix cap.quinco:xx aüc lt;amp;nbsp;capite quarto medicina tradidilfet, xx vi.uo çÿ'^TL ^P*“odauo de apio hac raphano nmili egit. Verba eius funt; Apios ifchias fiuc raphanos agrios in A”'°P^'^^“®'”*^^poftJo*ig*o**mraphano»jtdefcriptioncmlibro feptimocrac^atam, deapiohac f. °*”“lt;i diffimiles raphano plâtas iterum atqjiteriim egit. Paulus Aegineta in fexto de fimpheibua f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huius amp;nbsp;raphani meminit, his uerbis:^ KjiixrDr Sif/AKi'v^ ju^ i^' oü rpiTnv KTrirxim, [HfKlvij i^' t/ù. Jïiuii*

f«*'» A Ky(ixJ[(X!i)(uTifK k«t’ ((|U{)w.ccrtiffimo argumento,nö effe apion agreftem raphanü,ex quo hic feor-um abapio.ö- una cum fatiua raphano agreftis meminit.Poterant tot tcfliü didta fatis ad hanc rem effe, quibus obantiquitatem amp;nbsp;rei peritiam fides merico habenda erat.Sed funt ex uetuftate repetita non negli g ndaindiciaalia.qux nos diligenter obferuauimus. Vidimusenimöradhucin manibushabemusanti-umæ fideigraecos codices,in quibus nulla eft hæc pars quae ad apion herbam pertinetmö dicimu s au cm apion hortenfem herbam, O* in ufu fanitatis notiffimum olus,fed herbam cu i in purgado maxima uis .quamCrgci apion fua uoce ideó dixerunt.quód turbinatam radicem habet eadem quantitate amp;nbsp;forma p ÏP jV™'^gt;‘l‘'od Graeci apion uocant.Habcmuspractereaegregiaeantiquitatis latinü Diofcoridê Longo ardishKrisfcriptum.inquonihildeapioherbaadditü.mixcum^raphanoeft.Citamusaiithuncreli-2u*t”'^^ H ^’^'^■''‘•'’'^ûfcrunturcodiçibus.quoniâà Plinioalijs^didlatamagisga Diofcoridê in illisle-bus fa*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^-'”” ”’“’^*® agimus.Óquot; fola teftium fide amp;nbsp;autoritäre nicimurf Res ipfa prae caeteris omni-

auart ^ d r ^‘denim excepta radiceó'eaquadantenus raphano fimile habet apios, à Diofcoridê libro Aoio ° ”^Pf’^Raphanon latiuaCragreftem nouerüt omnes, ideó nos nulla eius defcriptione utimur.

P ®ocroherba non folia ut raphanus,fedramulos duos tres'ue à Diofcoridê ex terra prpferrediciturgra M.rubentes.iuncoiÿ fpecie fupra terra paiÿ fe extollëtes:Hos Plinius etia iuncos nominauiti Folia riitg fi. i ia,oblongioratantü 6quot;anguftiora.radicépiri figura,rotundiorêtarnen,liquore plena, corticeforis ni-fOT’'”^an''^''^°^’^*’*capij quam imprudenter raphano Craecoijï library mifcucrunt.hiftoria.fpcciesÈZ etia™ ' 'ï^i^ ®“^^ horum raphano conuenitr’ nobis fane' nihil uidetur. Nee aliter exiftimaturos legeiices , mcredimus:utmifceretur au tem raphano apios, radicis fimilitudoaliquafecit. Cumqjab impericis «^fwfjt^w ideft,agreftisradixuocari coepta effet,paulatim abimperitiore aliquo ad raphanum tranflata lati ' , ®”® ^°'’gcnerem illi effe,Diofcoridi in hac parte earn adieci t,adielt;fta tp in raphani corpus pau-niequot;t^° “'f ^*'^^^P®’^'’dad raphanoeft,quodnosfecimus,amp;fuolocotradlanda,praEfertimnoncôue-nnquot;n'”'r^'^'*^*^’’’'^’“'”'“^‘ï“°^^P.”quot;‘^'P’° hicfcriptorpraecepit, nonconiungaturquaedifcontieni-milit 'a^^”°^''’''^f^pa*’'nturqiiaEfimiliafunt.Adijcicmus0'illud,nonfatisadconftitucndüreigcnusft’ g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’?'”’ 'ff®’ nee quia aliqui déficiente alio nomme ob eandem fimilitudinem communi i£z xquiuoca

oreh ^jï°'’^5“'dpiam uocauerint, eandem exiftimare rem, quod in apio hac fadlum effe manifefte dénia ^quot;i/• ^^“’''®™m certiusO'exprofeffo in quarto uolumineagctur. Nuncquod ad iitriufeprapha ppe lationespertinet,monere illudfatiserit ; quod hicà principio ait uocari à quiqufdam raphanum ‘2'® 'ff ngium,incerta nominis eius caufam haberemifi forte xhau^Zj illud quod multiforme i^ muL genu iignincat, uariasraphani fpeciesaliquibus fignificauit, quasa Theophrafto acceptas Plinius nu-^rauitcertisgentium,frondium,aliarumlt;]5notarumdiuerfitatibusdiftindas.Quodfcpinagreftidicftum •noraciamaLatinisdici,ficeflêPalladius inOdlobriindicauitdicensiIrembetam ficcioribuslocis C ”°”~5quot;’°'’®®'®mferemus,uel transferemusadculta,utmeliorfiatmam hæcagreftiseftraphanus.Jn ca'^^a'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’’locaciam hanc à cornu forma O' lögitudine ^(xv dici ait,quod nomen ob eandem

P^j-, etiam commune fuit.

ric-ajou. Kiep. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeSifcre. Cap. CV.

'^C 1 lo-o^op -yvtS^i^OiU.ou H Jita V nbsp;Z^ Ifaron LRomani fifer dicunt JNot5 omni ^’^H.tvs’OM^.iïso^iax©’'. busfifer.Suauisinciboorielixafiferisra-X yov^xTWH. ^t^iuç -æ^oKANTi - l j dix cft : ftom acho utilis, urinam cit,ÓC cibi appetentiarn excitât.

INTERPRET.

INter olera quoiv radix tStum in ufu eft,fifer antiquis fuitmec qupfitä in co nifiradicis craftitudinem Pli mus O'Columella indicaueruntifiquidcm alter xn.reirufticæfuæ libro de fatione eiusagcs,iubetpa. itinaco ftercorato'q;loco O' q rariffime ponenda effe paftinacam.fifer.Ér inula,ut maiora capiat incre-Alter f^triralishiftoria: libro xix.c'Germania maxime laudauit,quoniam egregiaegenerofitatisO' ampliffimæ magnitudinis in frigidiffima regionc nafceretur.Seri hoc non femine fed bulbis ueteres dixc-runt.quiutinlilio,inula,O'arofit,dreliquaradiccauulfi, ad nouam fobolcm inhortisdifponuntur. Fece-runtinhoegenereucteres etiam fatiuum er erraticum, quemadmodumer in paftinacactri congener effe creditur,fi ciinda à ueteribus de eo traditadiligentius obferuentur.Poter5t dici amp;nbsp;alia,fed quæab alijs tra-diafunt.finc defidcrio à nobis relinqu wntut.

CC

-ocr page 290-

ist


DI 0


tVjîTTlT


njgt;î AaTOaamp;oJ. »4». TKH.


AAtra^op. 'p ^jô^ auTæû^uAa-m^op AiyiröH, cJiw/jSiJjop ^ £Atlt;r/. «rnXneoiU Kara aa^a.u-TTO^U. ToJ'ÏuMTvS^'Pp OV^O' (Miop ^ t^otvui. T^irp i^'6ÿp 'lt;xy§iop. /xi' K^p. ^ofxoiQV iÿioyA^Ka .jjia.7\.a.KÓp^lt;x. -Trenóp, Ïsi Si H^ TiT0(^rgt;pvil^@^ a.vT° f, o *ivioi ó^aAicAa » ti àva^u^îƒ a, S Aa.Tra.^op KoAovo-ip-oM (fu^a o/Xoio.'^ aTgiw Kal fxin^'^Aa.ssa^ui. KauXoÇoî ^t^aç gt;nbsp;aTro^iç KOtip'SÏO^.ÏJUamp;^OI’. t/'ç(^Ult;5 STTI T0\f KaU-Äo\f. 4 itcri -Gra^atpuaƒ{§. TraVTü/j 9 7° Aa XWo/j^aAacuiJ aoiA/W H«amp;«/». aip.op Ji KaTixirAaLayófjS/Jop,p-iAigt;lt;.M^!S^a.lt;^ o-vp ^oiPi-iO) « KÇ0K.M J\a'^o^v, 7® 9 CECT ^fJ-oc. 'TWa.y^îo'J Cl ro\fo^uAa7rix^üUamp; 'nQo^ot.'A'iS^oq,7rin-' TCW wtfiAi/xwf? fJ-i^’j/'arl^S oivov,7Çoç tfuoxvri^iaçd KO/AiaKàç J^aS'ïo'iJÇjUgSj acrliu sojuaxou. C17i5o(’o'K057r/ou TrAs^tó. Hÿ^il-Tï^OTvioi J^i'^t^oiSip TtilfTiTCtl TtAK' •yih. at JV ^itca a.V'?(^ ï4)6aï lt;nw o^d G w-fj-dl KaTo^TTÄacr^Qcrcu ,^i5^a.TnSoviri,AÏ' «TÇaç. Aijxîvaç, ovu^^aç AtTÇouç. S^ë J^ 7r§o cwaT^‘ê'jv T To7Pp. tv kA/uVi^w tÿ o^tj. 715a t/utj Jï ßlKVKcr/jLOUtj 7°acpi-j-^M« «'-'^ Tfciw-rAoS/U^op. L K Ao'jT^w SiVaT^iKió^ü^op. J ■^Kquot;yO5§ir/9 6irlt;xA.ciap^oJ^oVTCiAna.p t^x Bocrai ^ oiva ^t^ia.nAvZofjSjJOLi.S^tat^^a'i lÿ \o/çacPaS «j ^ariJ^a^ £t|i9a( erahoivuiKa. •ra.7rAa(Qëlt;J'tU.cüffAlwM 9 iruüo^ij. K^f^J's O‘(U.a^(/'i2vi!57^WVTjTa7(’ ^iXcaÇ 7150'1? J^OI ^j^alt;i. 7^/a7rfoV7ilt;;w ?ax«Aia,ïsao-(Cl |»V7UGcaK©o/j 7i5ost6amp;lt;rcM Afa/. oc^k^n^© eai9 o-u/joivwiy 7r)VÓMïva»,’«.T^(K.oiï(?a7f04 5a7reüoua'i .»^ Ai3'ouç7°uçc^k.Ûslt;J S'^imfou-tnp.ifxfxliUix 'n ayavo“! «^ 0quot;K0Ç7ri07rAHK7°iÇ ÿ)on^ova'ip‘

Hi^? }'mro?lt;a.7ri^ov.

IKîcp.

nrroT^xTra^opAax'^öp^ /Xiya ^ iAia'i'^vâfiS^op. ^ôiMfxipSii^^Q oiM aiaiijj ro/ç Ti^oiJjn/^o/ç.


S C 0 R I D I S, DcRumicc, Cap. CVÎ Apathon LRomani rumiccdicurJ'‘^' ra funt rumicis genera: inter ea oxybp^’ thon quafi acuta rumex dicitur,paluftri^ bus locis nafcés,duris et in cacumine acu



_______,„, Eft præter hanc hortenfis rumex jariort omnino diffïmilis.Eft Si tertia agreftis,breuis,pw tagini fimilis,mollis,Si in terra iacens-Quartal» ftremo crt,quâ quidam ab aciditate faporis oxa»' da appellat:funt qeandécria anaxyridaautagrf fl:crumicë uocent:cuius folia tertio generi, iadt agrefti breui9 amp;nbsp;planragini fimili,fimiliaftmt^ iuscaulis non adeôgrâdis eft: fernen acumioaft colore rubro,faporc acri,qd in caulc LSiadnatisJ nafcir. Mollit aluu cûdaçzrumicü décodaolu®' Crudû idê meliceridas cu rofaceo 8C croco aliqu3' diu emplaftri mó impofitöjdifcutit.Agreftisfcn’^ itemép eins qua abacutis in fummo folps• o'^ pathü,Sieiusqu3abacido fapore oxalidêuocati utiliterin aqua uino'ue bibir cótra inteftinowto^ mina,ccdiacas alui flucriócs,Si ftomachi exreF tione faftidia. Si feorpionû idus. Si fi præpotofe' mine eius aliquis fe municrit, mhilaRorpiO^''^ pcuifus pariet. Sanant rumicü omniuradices’'’ aceto codæ crudæc^,mox emplaftri modo iwP® fitçleprasjimpetiginesjcabrostpunguesîuewquot; oportet locü nitro acetoep in foie cofricatu antequot; prpparaffe.Fouenf Si rumicü decode prungines utiliter L au t in balneo codé deftrin guntut. J1^ codus in uino etiâ rumicibus in dolore dentes ƒ aures utiliter colluunt Strumas eædé Si fecund'' auresabfeeifus,quos parotidasdicunt,in uino d' xf Si illitpdifcutiunt. In acetoaütiienéminuunt' Vtuntur quids radicibus rumicü etiam cotralW masuinculo aliquoex collo easfufpendentesW cifæSi feeminis fubditæ radices eædc,muliebtes fludiones fiftunt. Quinctiam in uino decodfn' lisfufFufionêemendant:calcuIos in uefTicisira'’' gunt, menfes ducunt, Sifcorpionum idibusfu^ currunt. Eft Si quæ hippolapathus, ideft,gtao‘quot; rumex à Græcis uocatur.Gräde olus,grandis het rumex eftNafot in paluftribus: habet^eafdet” antedidis rumicum generibus uires.


. Interpres.

QVf à principio capitis huius frequés uox audit Jp,v7rófi/.ïirque ab his eSpofita funt ófuA«7raS4v et ïj«^ in quibus anceps ad acecu.O' qug acuminata funt. fignificauo eft,caufam antiquisinterpretibuso ^Latinis medicis dedit, ut omne rumicis genus uno acetofæ nomine indicarcnt.qgt;fcilicet 5pGrfO acetum dicüt.cü tarnen quartü rumicis tatum genus acido fapore fit.ideoq? ^KXit didla fuerit:quauocclt;quot;' quod acoré contraxit er acefcen té foccé.Grgci etia appeüanc.Cgtera uero omnia ab acuta folioij! map’ minus'ue cufpide «luM^Tnci» Cr ïnri^uxci-ïïttSn didia fuerint- Quod forte miretu r aliquis, fi nefciat late m Crï' cispatcre fignificationê «ï o|tur,id eft, eius quod illi acutü dicunt.nec tatum indicari ea uoce quf injuipj' autmucroncmdefinüt.fedqupceleri motu etia tran(cunt,amp;fubitoefficacitpfenfufentiuntur.'qniq‘’t' admodii illa cufpide mueronetpfuo qprimü penerâc,eodem modo amp;nbsp;hpc feftinata Cr efficaci aÆonepP reftatemfuam exercée,Sic Homerusgladiiimacucüfacpenumero dixit,Pindarusueroacutaniuênoii to ^^


-ocr page 291-

LIBER II,

quogladiûmodoacutâ.fedgelu (ènfu^fuo in Humana corpus penetralê.Qua nocc Lucretius amp;nbsp;Maro foe-liciffime in frigore ufi fuerunc.Eadc ratione Hippocrates etiâ H^/fiiv ófJv, id eft occafionê non acuta, fed citif-firne nanfeunteeb' præcipitê dixit.Ob hanc ipfam caufam acetü etiâ ôfù à Grxcis didlü eft,qgt; acore fuo altigt; us effiCMiffunei^in hominisfenfum penetret, nee fine dolorisaliquofenfu fentiatur. Fuit itaqj in rumica nominibus antiquis Grxcis hxc ratio ut una cadé^ uoce in alrjsacidus fignificaretur fapor, in airjs aciimi nataroUorü eufpisJdeotp nos in quibus acidusfapor fit.ca defcriptionc uHTurnus qux id indicaretJnquü bus autêacuminata effent folia,aliquid itidé adiecimus,quo ea fignificaret fpecies. Quodqj hic in quarto genereaitnohoxalidaab acidofaporetantü,fcdanaxyridaetiâ dici.àfolioijtfîguraacceptüeftrquoniam calceorufolcij ,quos Grxci ea uoce aliquando fignifican t.fimilia funt.qiiêadmodn Cr fenfu deprehenditur. Scimusquidéanaxyridas GrxcisLatinisipfcriptoribüsfoeminalia0’brachasplerunlt;pfigniftcare,uulga' lamqjm hac fignificationc earn effe uocê. Verü non id tantü ca fignificatur,fcd certü calceorügenus etiam: qd ex ueteribus Grxcis teftati aliqui funt, à quoriï in folqs forma hoc rumicis genus anaxyris didlö quon-

'L ^^ ^^^ hippoläpatho dicendû hoc loco,qux grandis Cr paulominus garborefcens rumex in palultnbusnafcitur .• er qua ratione magnitudinis er excelfx ftaturx nota in nomineillo fit ; Veij2 quod ad olensgenus pertinet,fatis fit quod didtii a Diofcoride hoe capite eft. Quod autê ad nominis ratione cöpo-itionem^eius,erquid plantis coniunfta'Trw uox fignificet,in hippomarathro aut hippofelino certiu s di «tur.Notaeundiser ubiçrumicis olus eft,nihilidco nos ultra monemus Omibus prgterea expofita funt qux Pliniu3,Theophraftus,totqjahjde co tradiderunt:quibus reli(ftis,ex rcruftica, plâtai^^ difciplina mo* Kenias,adnata amp;nbsp;adnafeétia nobis in hoc opcre effe,qup Grxcis Theophrafto^ in primis,^pvotlt;A^lr funt, çadnafcanterfuperaccedantjfi’cappellacx.Scicndü^illud.quêadmodSinmaiores minorestp arbor diui-uitur ramos,fic eciä in oleribus herbisq;alrj3,furgentes caules ueluci ramulos aliquando ex fe mittunt, contra primii naturg confiliü,qu x folds tantu ornare eos cogitauerit,uC paffim in muleis uiderc IicecTuntfp in

^quot;^^ 9uibus datü er quibus negatü id à natura fuerit. In quibus au té noua hxc quafi proles oritur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grxci, Plinius adnata femper aut adnafeentia uocat ; cft^id olerü Cr herbarum proprium, ^^v«/lt;lr.

’ wodunjin arboribus priuatim rami appeUantur. Non eft nobis cum Barbaro in hoc capite idem quoame ait:Acutiora parte fuipoftrcmaerduriorahabetfoliamosautem in cacumineacutisfolijsNecfci mus quampoftremä partem ilk dicat; Diofcorides ^ Hnfii dixit,quod in extremitatibus fignificat, At non potelt in foWs acutu effc extremum, niff quod fummum cacumen corum eft. Quod cciam ilk fimpliciter ait Itomachifaftidia, nosexreplctione adiecimus ; id enim fignificari priuatim ea uoce credimus, ut alibi ocuimus.funt enim plura faftidq cibor5 ex caufis genera, Cr hic priuatim kuIm dixit, Plinius incertius ad-uc tern indicauit,uitia ftomachi inextricabilia uocans.

pS’Acva-J^vnç. Ki!}gt;. tA^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeLapfana. Cap- CVII.

Mjavs.L ^u^a/oi va7riouM * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apfanan Lfunt Q napiu uocat : Aegyptq

Ä^inrfoi iv^/xoi. J Aaxew'o'iu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crithmæ.Romài lapfana dicut J Agrefte

^P«?S'o/). lyofBiAcwr j»o/j 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olus lapfana efttnutrit magis g rumex 8lt;

, «soMaxtoTj)o/j?Aa7ra6ou.ou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftomacho magisaccommodata eft,Eius

.7« (fulÄiK ly 0 kkuAoç teS^iiTj sqi^a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folia caulesq^ elixi in cibo fumuntur,

INTERPRES.

TjAec eft lapfana ilia qua Plinius xix. ait ad DyrrhachiS uixiffe Cxfarianos milites, eam^in triiipho Imperatorifuo iocularibus carminibus exprobraffe; Vulgäre olus Cr in braflicaru genere.Eam prx-~ cepitColumclla propc aluearia ferendam effc, quoniam copiofam ex ea ceram apes coUigant. V ul garcmç dixit,quoniam ubiçfere'nafcitur,foli)s non diflimilibus braflicx,Cr ut nos uidimus utrineptrinis.

n^i bAhtJou, Ktqi. rXa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Blito. Cap, CVIIL

BAHT}o/j.Le«rinTflo/ixAMPswa/ji. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liton LAegyptii Aeclotoripam, alii eri-

010^,5177 AccA«.. iMMa'o« exiw/A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plem, Romani pariter Graccis blitum ap

^ox-Qi eAKq. J Aaxetnui’) ^ Tax- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pellant. J Eftur hoc etiam oleris modo:

T. tsi J^ ivKo/Aio/i. ovAmi«/j ^X^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonam tantum facit aluü,fed nullas ha-

^^Awe^ d'cMoL/xip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bet alias medica s uires,

INTERPRES.

Tt «Aledicebatquondâhotmignauixexhocolere,Crinaccufandaridéda'uealicHiu8focordiaCrinuti litate, dcfpcÂiorêblitouulgusappellabac,tânullu in morbisautfanicace iifumhabec.Edédo herbä

X V Jeffe blitü Paulus Aegincta in vr.aithnmereiç in fecüdo ordine amp;nbsp;frigercPalladius in Martio menfe hh uerbis de natura fadóet^cius tradidit.-Hoc mêfe blitus ferit folo qualicücpfed culto.Olus hoc ne^rucan-dû neçfarculandû eft eû femel natu fucrit,ipfum fe p milita fecula feminis fui dcicdiöereparabic,ut etiâ fi Uelis uix poffit aboleri.Paulus itidé Aegincta prêter paulo ante diifta in primo inter okra blitü numerauit, coniiinxittpatriplicqnec quicgde utraque aliud dixit g humidü efle,uentrê deqcerc,Cr parce nutrite. Mn^ï MacA^XK?. TAS'. -« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeMalua. Cap. CIX.

AAstj^H L Kinró.Ti( - ju/xaTo» /lAlachéLfuntquimuriscaudaappel-iU.aA6aci5Tsvtr(?,'7ru3^a'yojaq I I pdlent.Pythagorascinthcma,Zoro-^0ï/A«.]w5oasjNÇ,(h(ïAlt;r/À«. JL ▼ afterdiadefma,Aegyptiichocorten, y Magi

-ocr page 292-

1^4


cü ruTifio/ ;^OKO jTH/^.Ti^ocpHTa/ (Wrü^ otAhv. ojeTêjOÙ^ajU-uoç. JîcAœ^/jU.wTtça ^iS^o/JH KMTTîUTH, TiJç Xtgt;‘^ûi^aÇ* K.aKosO(U.axoÇ 0 quot;Î mo(A»oç. ^ ^ià/'5i\0jU o'! KauXol. ^^oi^ 3 0 Kvsij ai^ÎÂi/xot. △ewa/x/v JÏ txi ’’'“ 4^^^ Àa w/xà KàJa7r Aaoamp;cvja Cl /xera oÂitW/j a-Àw/J ^aoy^^'ÈVra aiciÄcama. ävaerKtuatd/J C-M/xlXl'à.Tr^OI^ fjSlJJ'n TH«7f’UÂùÂ7‘(j,(/'/Xa »^^a.'ÂÎ^jj'^îofia.VT». '!fOamp; 'n^oi=fMÂiaquot; tri^p ^ trrfHH^p TTÀK^xS Ka]a7rAaû3'o^'^K. Raju T^ijglcrxrc« As tk^ a.v'rhh ufxiuj xd-a.pa‘aj}iAou.ai,lt;xTT'\Hii'P3 tba/xSadil.iW-tTaJ^ ov^ou KaTaTrAacQ-êtra. ’/xwj«!? i^^ttitu-icircu. î$amp;à elle Aea tk tpu/'Xia ^^ croi zAalu CTT/toi/xStuajTruçiRauJa ^ÿ^è^ueMTré Aa]aa)iî4AS.'ï’d'Èâ.cps4N/xa aÙTÂç/xaAa-Kàx.opirx.i^ia'/J.’x.vsi^a.Q. ii'i c^ti/xa]a, TÇoç JV7^oug e^rtçu/J ^^HTyaçCl Aa-ktuA/oua^p-cS^op. o JV ^M^tot^ trujj toui^ |»-^c«(? 6oK0f ^o/xjvo§7ràff'( -pzç flcwacrl/xo/ç. ^(^S/j JV t/'êcrewtx“? TrivoVraç. wcfcAo Jé 0 cfaAaTYioAiiRT’/S. Hgi^yaAanaraOTa. 0 dê Kaj-Syd^ /x/ytVr©^ av”^ AoT’i/’ amp;-75 (OU cuJt^/xaT^jTrnd/xSx/©^ iUct« oïvou, T« vit i i^vsip àAcHAXÂT« Ti^aüvl.

I N

0 S C o R I D I S,

Magi caprflicnê,Romani malua dicutJ Duplex maluæ genus eft,hortëfis altera,fylueftris8iincul tislocis nafcës altera. Efteg hortéfis magismagis g fylueftris edédoïftomacho tn inutilis,bonafacit alufiïmultoq^magis eiuscaules.IpfainteftinisSi uelficæ utilis eft.Reftituunt in integru oculoruffl Eilulasquas ægiiopas dicunt cruda maluæ folu cómanducata.SC cüexiguo fale addito mclle cm' plaftri modo impofita: ue^i in inducéda cicatrice fine fale utendü ea eft. Prodeft eadê eodé moda impofita contra apifl uefpa^cqjidusï SCficruda concifat^ex oleoanteafe unxeritaliquis,nullas eo94 infedoçi iniuriasfentiet. Emendat furfures amp;nbsp;manantia capitis ulcéra ex urina horpinis eW' plaftri modo impofita, Ambuftis facriscj ignibus medenf elixa cócifaq^ maluæ folia,amp; ex okoin’' pofita.Eft maluædecodo uis infidentiûfceininæ rum locos fouendo mollire.ldé contra inteftino' rum,uuluæ,fediscg erofiones utiliter infunditut* Decodæ cum radicibusfuis maluæ ius, letalibu’ uenenis omnibus accómodatü efttfed oportet br bentes cótinuis uomitionibus qd biberint redder re.Phalangioçz morfibus itidé prodeft,SC bc fee' minis proritat. Semeprpterea eius admixtofyl^e ftris loti femine in uino'potö,ueflic^ doloresW

T E R P R E S.

Cïraimaguntur tota die adlolcm fi Theophrafto credimüs malug folia.ncq;in fänitate tantum«’'“^ letudine oleris eius ufum natuta elTe homini uoluit.fed ad menfuram temporis horariurn hoenuW' ]occeloetiamnobisconcelTit:quodfubindecontemplances,exfoliorumeiusftatu conuerfio«“ meridianasamp; ucriuqjalias coUigercmus horas : Quod minusmiretut aliquis. finon diflimilirationed'’' templeturinflorum coloribusfadlasfubinde mutaciones aliquasrcIaudii^O* aperirialios: nectantumty' lia/ed eofdem eriam circumagi flores, amp;nbsp;beneficom folis fidus qua poffunt hac ratione fequi amp;nbsp;uem^ qui in extindla calons Incisif fuie ui.in inferiore hoc mundo benigne omnia fouet, quotidiano ad nosä^ ceffu receriuqj claufa aliqua äperit,er aperta cIaudit:Är quæ perqfle credebantur.ad uitam reftituit. fu»*^ reenimér ealore cunda haec uariantur .• clauditiirqjueluti glacie adftridlo humorequod friget : aper*®, contra diffunditurç quod calee. Vnusep utriuflt;p euentus, diuerfa tarnen rationeautorér caufafoleft^quot; qux claudi ér aperiri nequeunt,conuertit:ér circumagédo fequi fe cogit.ldqjin maluæ folijs fieri quoapï^ loance diximus,teftatus Theophraftus ell,ér ut decebat fapientem érnacuræ peritu m,cur ad folem dre“ gcrentur,caufam etiäreddidit:quam ex multo Inimore eiusoleris effe dixit: qui dum ui ér calorefolisW“' inde cxugitur,qoa parte fol agit in eam procliue folium inclinât, non aliter quam quæ m uulnuscadun'^ Verba eMshxcü]nt:à/!uvlt;/kn$i)TÔilt;piMKiriitiTrK^j7Ki^^ÿtixnif Tit/AMSi)(^iii.ajTiigt;ylt;Aiamp;v\itfmv yjSip/AtiivuviHM©' w^via » QKx/w.Quæ omnia denotiflimo olerelongius dic'fa à nobisfuernc,utquodaet abantiquioribusmedicisconftitutum cft, humore multoabundare maluam , hoceciam argumento aurore confirmaretur.Circumagi ad folem folia maluæ ceftacur præter Theophraftum in carminefuo lumellaetiam dicens.-Et moloche pronofequitur quæ uercice foIem. Molochen nomanusferiptor Çrï anciquitatisftudiofus,quampofteriores in ea genre malachendixerunt,uocauic. Sciebatenim antique mos Græcos fie maluam appellalTe, habebar'^ eius uocis eofdem Athenæo teftesieftatus emm infed* do dipnofophiftæ fui commentario is eft.malachen maluamfolos Athenienfes uocaire.cæteros uero®lt;r lochen: qui'que incœna eius loquebatur Vlpianus,uidilTe feteftabatur in antiquisAntiphanisexti^ plaribus molochen fcribi, legiffe'que fe, rpw^onÆ- ntÂiym fil«y, id eftmaluæ radices comedentes: in Epicharmo rrfaortf©' lywjt^lt;oxo;^n/:quodeftmiciorego malua:exquibus ratiocinari illudnecefle^ fine malachen fine molochen in Græcis aliquis dicat, maluam femper fignificari : nec nos obaW caufam de tota hac rc iongius egimus , quàm ne in Columéllæ carmine dubitaret aliquis , w®^ chen aliam à malua elle . Duplex maluæ genus fecit hic fcripcor , nongencrefedhumana dilig^^ ér opere diuerfum.Satina enim ér horcenfis à lylueftriér incultis locis nafeente folis nacalibus difrert. Ne? arborefeithæc malua, ut quæ à Romanis ibifeus, à Græcis althca nominator, de qua in tertio certiustre profelfo agetur-fi3 eft fylueftris jnaluægenos,à fylueftri hac,cm in hoe capite fatma Cr hortenfis^PP®quot; ’

-ocr page 293-

LIBER IL

if?

diuerfum: hortenlèm enim hic uocat.qux in hortis ad cibos quondam fereretur, ut ea ratione meliorefce-ret,lt;z culcura locundiorem faporem referrec.Indicantqj Flaccus in Latinis, m Græcis Hefiodus, quotidian 5 pro oleremalnæ ufumfuiffe.Sylueftrern uero non quæ in fyluisautafperislocisnafcatur, fed incultis tail' (um,^petutirenim hie ait.-qua uoce Crxci -j^b iiifyetfov yUv, id eft incultam ncc elaboratam terram fignificât, ftrV^ *r ^quot;’*''8,pracis,alqsip hui tifeemodi ruris amp;nbsp;agri partibus eft: qux quoniam culturauacant, fyltic- Jcru«/'©', ItriDusliniilesfunt.Nos utrunqj diximus.ne quod Barbarus ait.terrefttem dicercmus : quod ad huiusferi' k'f’©-, peons intelleAum nihil pertinet. Credidit enim il le Græcis ;^sf.(Fv terram fimpliciterfignificare ifedutdocù

próprieeauoxindicat.Nonhabent,quod fciamus,totmalux appellationesà Diofcori-fleltatim à principio numeratæ, certam nominisoriginem aliquam 0* caufam i ideo à nobis indicia: relui' quuncur.SoIa Pythagorae appellatio ilia à flore fignificationem haberepotuit, qui non in hac,fed in althéa jo« ngurâ amp;nbsp;fpecie magis efticæteræ aut barbarst font,aut magorum fuperftitionem habent .Cir ob id in mtdicæ materise difeiplina nihilifaciendse.

^2' A^a^alioç, Kiip. rAy^

A''S«lt;l’«^iS. oî Qj^utroXixxavo/ii. Lpu

M«o/àTyi'7rA(KB.u.ô«'yuT^ioi wxf*d ^«X^'o/J yv^i/xop.î^^ôv.fJ^t ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®')^io/i.2’^,k)(7r^iTO|U. Aa^aVivO

0 ^$6op, £51 j xoiAîaS/xàAaK,2;K.ôv. KaJa7r Aa«?quot; ro(U5^op (I's w^op 71 gt;y itj,^ ofi^vyièXa. JVoiJxP 5^’ nbsp;nbsp;*^®Î^§ “Y WVÔ|(X£V0Ç^j7-«ptiA»i§«r», iKT^opâ-^etTriu^.

DeAtripIich Cap. CX-Traphaxin fant qui chryfoIachanS quafi aureu olus appellent. L Aegy-ptq ochi. Romani a triplice dicunt, J Notfi omnib’olus atnplexeft, Duo eins genera funt,agrefte amp;nbsp;hortenfe.Eftur ole-

rum modo clixu;;tluum mollit j difeutit panos illitü crudfi amp;nbsp;elixu î fanatqj fufFufos feile potu cum mulfa aqua atriplicis fernen, R P R E S.

TO t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E

| Ocatusexhoc olere quondam in fabula quæ Equités inrcribitur,Gr3ecoi52 omnium comicoijtlcpidilTi'

1 ™“® Ariftophanes eft,falfi atriplicis olere ab oratoribus Athenienfes impleri in concione dicens;côpo(i totpexolerecrmendacio nomine, quæfitam iri populo uulgari rationegratiâ.er credulæ plebis irrita tatem,qualiahominûmendaciafunt.ubitpomnibusinpromptu parata ip.^rinutiliterplerunçcuadétia:

°’“® ^oo^hâhabet,in tertiorefrigerandi ordine. per alu ü celerrime defeendens.quse tota fpei Fortuna «unquidem in ancipiti pofita.quâtum uis leui pulfu amp;nbsp;ftrepitu tota petit ét euolat. Sationé atraphaxis do cuit Cdumella lib.xn.his uerbis.Chercphilü itemiç olus atriplicis quod craeci uocant « J«p«pigt; circa calem oasOcto^es obrui oportet, non frigidiffimo locomam fi regio læuas habet hyemes,poft idos Februarias reminediirerendafuntduaîpfedepartiendaiPapauerCranethumeandem habent conditionéfationis qua u “^^“^phaxis .Cur autem chryfolachanon etiam.id eft aurcum olus quondam dicerctur,fa-cuem habet conieftutam,quohiam luteo flore fitjdeo^ab auto nomen inuenerit.

PlZjUêN H H^lÇoS. L o'i ^ Kja/xSx KK-

Trw.^/xaîoi S^oîixa. JivxoîAioÇ. àit^ôtitamp;oS£lt;jamp;/opSt/H,Ka6£4Hfl(fcra

lt;R xo/Ai w/SKcn. ly ^ia/5i;o/j H i/'/cre

De Omni braffica. Cap, CXl.

Ramben hemeroLRomäi braificä fati

«Ï^oç «j (^ Kovi'a tquAGcra. itaxoso/jtaxo? ^ •’ô'^yMUTt^aH fl^iVK.H 3 (Jz£«ru7rfû)(hcè7nKjî c/)ü:ß^r§.5£p.ßAuto9puc'( ^ 6oKS'e «J ^o/xû lt;^lt;gt;'lpilt;3l0fxîvil, 0 ràçîK KÇeÙTTOAW’HjolVy Kamaço'êtwuo'ip uZAAo/x^avop-tvi^. i° q M KV^ KVN^a£US’0M«X“’^§0/JMtV. j'ç/^uVjlOV HJ ovjN2xOTj)ov.Ta5/x^'®''p 0 KaKoso/xaxov-HjKoiAi'aÇTajaxÂttô/i. o h xuAo^ ai^ «(UoÇ MST» ijii/'oi’ ngy vi^« XaJa7riVü^LiVo(?,K.O/A/ap

MaAü:7f(|,^£T’o’/vw JV TpS-iiçîx'aAMxnçêox treui thAiVw Jï «Aiujea Hj o^^,7f(/'a7§iKo7i;

•Ù aj^jH^KOz^. tAxttr» ti jwa^oTg uxTlTrAotT to/xtvc^fl TraAtUoZ^a^/xo^ij. £rxto.uiVoS Ti Kaamp;' iain®pTa7çpilt;ri,xi4xxA4ùlt«â'ûU^.(U.i-t« Jib ouji'vou JcAtJ^ou Ti^osiamp;tiq, koIo/xmvi« ßr^.T« Jï tfu^a xaTaTrAoeuo/xiVa Ka^' tau

^oiH /xtret aAtpi’T Asa, îPiS 'Tt^oq 7rSlt;rav if At 7.^oïàt HJ o’i^'K/x«]«. ty îÿWiwsA«]« «Ui i^’w

uä diefit. J Bona facit alufi fuberude fa tiuf braffieç cibus. Siftit côtrà pcoâaî multo^ magis bis aut in lixiuio eine' re coda ♦ Maior eft p æftatê brairiez acrimonia: ftomachoqj nocet. Non eftur ob amaritudineq in Aegyptonafeif braffica, Tremulis SC quibus oculi hebetiores funuin cibo fub uenit. Crapulf ebrietatisqj noxasdifiicit à cibo fumpta. Stóms cho utiliora brafficæ cymata, ue^e maioré acrimonia habend ad cienda urinam efficaciore ui funtSeruata eadefale^ condita cymata, ftoma cho inutiliafunt amp;nbsp;alufi turbat.Mollit alufi cru-dæbralficæfuccuscfi nitro potusamp;irideide c5 uino potüs,uiperæ morfibu s fubuenit.Cfi foeno græci farina amp;nbsp;aceto podagris,articulo9t dolori bus/ordidisep ulceribus ÔC uetuftis, utiliter em-plaftri modoimponitur. Purgatper feetiameä putnaribus infufus:S(cum lolq farina appofi-tus,menfes trahit, Folia per fe aut cum polenta cocifa,ad inflammationcs oes tumoresq; facifit: facris ignibus epinydidibus^ ÔC lepris medeni.

y £ Cum

-ocr page 294-

lyó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D i o

vi/KT/tPaç »y ÀtTi^aç’iaTj. /xtö’ àXquot; g «vß^axai^ MS**^' '‘^'13 quot;^ 5^'’quot;'/J ^ '^ KiepaAH 5iJlt;f A' 4-OiW-tva q ty AU ^vJ^itva p. t Ai^ijT^oi? vo/x«5 rar r^oUv Tpibo-nu^a^ ilt;Qio(j3jflt;x.fjAT’ü^‘a^,(W'XH V/K.0UÇ w^sAe. J'ia/xaijycó/xtva 9,4gt;wvIJç a7pK.o-7rào Kaß/SHcr/ ? j^uASKa]a7r;vo/x£V». 0 7° atpt 4hm« 0 a51?,H.ü(Aiav ly ï^u^iHV« K(V0 Tf/vJ^itvov, 7° q av3'oSaTüit/ou/xïTa'ï^amp;7PKi/K!7'//j'7r§osï6£/j lt;/^ ïrïayS.7° 9 axrj^/xa /j-xAisa. ^ atru^a mo /xiw^ 7r/vO(W.tvov,t A|U.iv9alt;5 £H.2i’aüj4iW-'lt;7'r£T] J^ gt;y t»^ «.VT(2sgt;orgt;U(’KO/A(aKa(?. 'Tf^óa-ü^Troi} 71 à-zf K.a9o«§ij ly 4«Kou§. 0/ ^ nauAoi' x^Aw^oi' naîms lt;r'JVTa7s^^i'lal^■MQ^va7^H(famp;^vn^s^oamp;^x,Ol^i:a7^a. Ac«2,7rAiuj«iç j^ûwa amp;ArK'|«,«]a£7r(Tt9tUTtç Tv^'j^a-ijj, nfn'Kça/xSKÇaT^/'aS. rXi. KPafjJoH ^TÇia Lh^j ju/xaïo/ S^xo^ina

jous/K«. J (putTj œç u^vir’A^o/j 97 •^a9aAaûî/o6tÿK.çKja.vcôlt;/'to'( totpi^. W/KKaTHH/Jlt^lM. 'ÄäJK.OTi^a.J^i. £Slt; W) ePao-UTt^a ly tt/kj«. 1® ^ KUH/xa av^ ^ KoV/at-4h6ï/z ovK lt;xso/.i.o/j, ùûva/xif) 9 £ j^(J rx lt;fgt;i^/^ nx ra7rAaayü/7,£Va,tto^K2;K.(iü ^ayuaru/jjiy 0«-^c^N^xójj oió'np^amp rt ly epAi^MOVw/z, ni^i'KçaMSKÇ ^aAaay/a«’. Kiep. tAs'.

△t öaAaayi« Aifp/xm K^auSK, ^kA-Aatt’) '^ ttomztÏ q^ H^xt^y .ExyiTa lt;jgt;u?St,a /xan^a th SJoqyuAti ajisoAo-j(2i'o;0(U.o/a, tKTrtffuKt tKasov aur

s c 0 R r D i s, ^ Cum fale cadé carbuculos erfipunt,flü?t^*ï capill u retinëf.EIixa indé addito mclle gangrf na^jpafcéubus mail's opitulant.Qumcnacru da ex acetolicnofis utihter mddunt,8lt;c6m‘W^ cata fie utfenfim per faucesdelabatfi.iccüs,a' miflam reftitufltuocë.AIuü SCméfes cit potuil' braflïcædecodü.Faciut ft e ni irate bralficæ^ res à puerperio in peflulis appofititfemé bran'' cæeiusqj praefertim quæ in Aegyptonaferfpo tûuentris Ißbricospellit. Mifeef idê theriadS antidotisîFaciem ôC lentigines exterii, Vid^ brafiïcaçi cailles un à eu radicibusfuis eremat^ moxtg fuiilo uetere adipe excepti, larcris diu® nos dolores impofiti fanât. Eft Si. agreftis braf ficaLquam Romani rufticâ uocant- JNafd^ ea maritimis plerunqjôC præruptislocis/atiu? fimilis : candidior tan tu, hirfutiôr^ 8i amara. Eftur non ingrato fapore coliculuseiusinld'; uio cinereelixus.Glutinant uulneraemplafo* modo impofita braificæ huius folia, tumores^ Si inflâmationes omnes difeutiût. Quæu^ marina appcilatur braflïca diuerfa penitusàfa tiua eft.Folia habet longiluma, tenuiffimâ/æ tundæariftolochiæ fimiliatqupfingula araffU lis leniter rubétibus, ex uno pediculo haed^' ceoçz modo prodeut. Habet bralfica hæc câlt;f‘; dû ineifa liquorê,nô tn copiofum, guftuquacb tenusfalfo,cü amaritudine aliqua cocretiont pinguc.Tota herba ob acrimoniam fuafto®?' choinutiliseft.Eius elixæcibus alioruomm« maxime aluum foluit. Coquunt ob acrimoma cum eapinguesaliqui carnes.

(F)« aiij} J^^i/j-vTUTX TK Ac^a f?^ n^ii^jj.

«TT’ H,7lOV/UVU-^Ult;’^.È^ £V0S|U0%W wS-j^ KKUûÇ ^Xi 3 ’yo'^Z' AóVkoVjOÏtpAuv. isi 9 th r£Vo'(|utïgt;-«A^u^oç.ty Tfcrwi^ ’^mKçoç.A/'^« ’^avsaenv. oAk Jï K ma, KaKosouaj^oç, J^^ifxëa. ko/A/kç Au2kut«tk 149« 6^9fcra. trüvi^Vtri ^ «uth sv»olt;

Erraticum. uaphanus idê qd braf fica.

AV cor omibus ut credimus poftfeThcophraftusfuit.utbrafficacquf edédoeft.præcipuâdiuifîoi’« tripliccfacerct.nec aliter fi coferant ueteiit Latinoiÿ cü eo m hac parte cômétaria.rédiligéKf quot;’“‘' tibus uidebit.Nihil enim odlauo de plantis libro de olere hoc ab eo duflü, nô ijrdê uerbis Romf breuicate à Marco Catone ruftica^ rerü capite centefimo amp;nbsp;quinquagefimo feptimo redditû eft gt;nbsp;CatonemàPrinionaturalishiftariæxix.cap.vii.Qu3Eideônonrepetiintànobi3,quoniâqu3etriaàDæ9'‘’ ridenumcranthocloco brafficxgenera.fatiuæ agreftis O'tnarinae.aliâdiuifiôisrationêhabêtdiqrf'“?/ ex ruris horcoi^q; difciplina,ÉZ ad ufum fanitatis in pafeenda familia ab autoribus illis traditae fueruchï“ uerfislocis nafeentes.ad medicina docétur.Oportet itafßin priore ilia braflïca er qu5 fatiuâ hic dixit,tri’'' la Theophrafti.Catonis er Plinrj genera collegifle.omnium enim pares uires funcciï agrefté ermarinatli' àdrjcerefpoiitefua,aliisI}51ocis,eradmedicinamtatumnafcentes,erquaEnonaliundegexfimilitudie’'' quainfamiliâernomenbrafficai5jueneriint,quales plantæaliæmukgdeficientibus proprijs appellate bus quibus indicarentur.gentiü adoptione nomen amp;nbsp;dignitatê inuenerunc. Vidimus nos marina brail' nihil prêter flore fimile fatiuæ habenté, eadê figura qua à Diofeoride deferibit.tenuiflimis er in longitu“quot;' porrediis folqs.qualia in falice funtrpedicnlis pendêtibus, er in longis ramulis per intcriialla binis de'H^P difpofîtis. Hanc in antiquilTimis GræcoRîCodicibus à komanis legimus marinü codiculü uocari: agrelW* Plinius erraticam etiâ nominat.communi fylueftribus curuftis appellatione: quæ enim Graeci «rfi» rlir“^ erratica plerunqj LatiniappeUauerunt. Non relinquêdumillud etiâ,quodad Græcorû in hocolereappeU’' tioncs pertinet. quâ pofteriores in ea genre crâben dixerunt,antiquioresraphanû dixifle. Teftat id Théo phraftus libro de plantis oftauo.qiii non alio q raphani nomine pro crabe utit. Verba eins funt : 4 9 f«^;“ jî/^^ï Jiiwfuuf^ii} amp;C. Nec multo poft-.'iJiîian/i 5 paÇxyor ï^j^^icem^ lib. ii.de caiifis planta^tiiutSocri^ « J[KÇlt;i»i^r» TÎlt (KtltKytv.Qux omnia non de raphano quæ radieiila nunc eft ,fed de crambe quam bralnO , noftri nominant,ab eo diefta fuerunt. Idem er longe certius Ariftoteles libro quinto de animalium hin®' • quolocodecrucisinbraflicisnafcentibus his agituerbis: «i À.mrrtci igt;i-^'lt;igt;igt;iKuv -^ x.’^‘»fquot;''^.^°!^’*^ tail 7»f f«y«'w « iiyivlt;Asw mw afvi^JilM ; quodeft .• Nafcuntur O' ali$ ex uiridibusFolijs, pr*ftrtin^4

-ocr page 295-

LIBER IL

If?

inraphano qua crambe aliqui.td eft brafficanominanc. Actum de tota hacre longiiisanobis eft,ut intelli gerentlegentesquantopericulo huiufcemodi docent, nifi res prius giiocescognouericaliquis : dr fcirent qui medicina profirenrur.pofle aliquando fieri, ut raphanu pro braffica in antiquiflimis Craecorii (criptor bus inueniant: Qualis Hippocrates eft.oportereq; in ea uoce non radicula, quae nunc Graecis lt;j Latin is ra* phanus dicicur,fed brafticae olu s intelligi.FaÄü in dialedlis gentium Temper eft, ut mutatis per tempora fv gnificationiioeftimationibus,permanentibus rebus uocesmutentunfignifi’ceti^nuc Graecis cor uoxquac ftomachiiquondafignifi'cabatieirqux oftiu uentriculi fuperioris,nunc torn uentriculn: eademipratione in Latinismulraabantiquafignifi'cationeadindicandasnouasrestranslatafunt.'quac interprétés er dortri-naijiprofeftbresdiligentilTime obferuaflê oportet,quod alibi etiâ longius à nobis dieet, Nunc qd in braffi-canoudTe oportet,qd brafficæ cy mæ feu cyamata fun t,breuiterdicemus.Ea nos aucore Columella ü'fcrilt; PJ°''^l’ocncotrogencrepotiusqfoemininouocauimus:etfiP!iniusü'aIqfoemininofrequehtiusgncutro un in eadëre fuerunt. Faêlü à Graecis nomen à foetura eft: Kvj^ enim praegnanté foetdepefTe hominê,O' uteij! gerere dixerutdactocpab eo uerbo iierbali nomine Kw^iixfcetü dixeröt.licetq!foetus proprie in animalibus dicatur.nihilominusfoelicitranslatione in hisquæfloret,praefertimïpinbraiuca.cymataetiaquafiKizMiMötTee Camat», dixerunt cenerrimos coliculos,quos appetete uere in prima florü germinatióe amp;nbsp;in fumma ftirpe hoc olus Cymx, profert,difcretisquidêclaufisadhuc florücalicibus.quaJesquotannis uidere licet.in quibosfloris primü, moxfemüiis foetus clauditur.Ea manifefte Columella in carmine fuo defcripfitiTüc quotpeonferitur toto qnæ plurima terræ Orbe uirés pariter plebi regiepfuperbo Frigoribus caules amp;nbsp;ueris cymata mittit.Dicüp a Graeciskv»/«« in quo flosad fernen clauditur.lib-vii.Theophraftus in plantis fuis oftendic.fïquidêaic: ctiti *“»#lt;« HSi,» ? )i «fï©quot; ^ 5 K^j^/.quod eft; Cyema.^r in quo flos aut fernen. Sunt in hoc capite etiâ quæ nobis etialijsnon conueniunt,praefertimipillicubiDiofcoridesdefemine Aegyptiæbraflicæagensantidotismi iceriait,non cceliacisut palTim Icgitur.fed theriacis: neqjenim remedia quibus cœliaci curant in cenfu an» *'a A ”^’^°''^ ”^”^”*® quot;^ uenenatis antidota refpondét. Diximus non multo ante quæ nam ea fi'nt, 0* undetaaonomine priuatimuenenisO'uenenatisinferuiant,quæomniatheriaca Græci appellauerunt. tam^ob caiifam pro coeliacis theriaca à nobis didla funt.præfertim iuben te hoc ipfo feriptore contra uipe rarum morfusbralTica uti. Diferepae O iUud in quo Barbarus ait brafficæ flores à conceptu uirginali fubdb S°® *9 «naabortiudseffe, Nihil enim de u irginibus hic agitunneip atocion, qua u oce hic ufus ert abortiuS *’Squot;'”‘^3t.fcdquodfpe partus priuet:id autnihilaliud eft, g quod fterilitatê facit. Signatu alias hoc ipfum' r j°ff®‘“*5»^3®^obcaufam breuiusnuncdeeoagimus.Omnesex Græcorüdecretisbraffiepaluü foluür, d enicacior ad omniafylueftris g fatiua,ideoq; nö fine noxa in corpus admittitur,Marina etiamfalfuginis

a cuiusOamaritudinisparticcpsaluumuiolentiflimeexpurgat.

^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kt^. tAV.

TEurAo^ L fj^lya.. ^oy.a~o( Set« «A€(zr/H.a,J Sit^ó/j^^p. ap ^ f\P-ï'\a.psa.7lt;.Tix.'J:T^op aoiÄt-ce, T^ °'‘quot; 4*ÖtHH»*^^/» • ^ ^^^' ^opK ^isa.'?’(JÏX^rx.o^tvK.oiA/o/J. àM^o'ï’^' SaJ^KaKûj^U|Ua(î\«Toç^aûi°7ç viT^wJVq. «Ss/) 0 XuAoç afff^ aa^ûU^a KttpaXitó ^(vî Î^^^ï^^y©^^^'’■^MiAiT©gt;'. H^wraAr/aS wlt;ftAamp;. r Jï i^ ^,^J5^ y^ ^ (pu/^vw/j aipÉ^K Ma,7rnujü)^jyy i^Q^/ij^^p o-fj^KUTiMp. tÿp^u-^i Aii^Ti^auv^xov KaJavrAoU(US,Voju, w/xoîq ™^ puÀZoïç KaTa7rAotöj(j|U J^amp; ccAipouq ^owv^wâ'tvraç. xaiàAwTrtit/aÇ Kara-Wk^t,cr«5. KaïTK vyw/^Va t Aan, iip^H ƒ$W^H,aara ly tcu^iKauTa, Kaï tjuo'r Aar«/«rat.

De Beta. Cap, CXII.

ƒ—^ EutlonLRomani beta dicunt, JDuplex I nbsp;nbsp;betæ genus eft,nigra altera quæ efl len 1 te coda aluü efficaciflime compefcit, muItoLp magis radix tcadida altera eft, quæ bona facit aluü, Ambæ ob nitrofam qua ha-bent uim,malifucci fun tadeoeg caput purgat na-ribus ea^t fuccus cd mellc inftillatus. Prodeft idc 8C doloribus auriumîQuinetiâ radicu folioçi^ de coifto.furfures Seiendes capitis abfterguntur.Fo-uentur eodem perniones etiä.Crudis folqs uitili-gines,capilli defluuia quas alopecias dicöt,Se quæ pafcendoferpunt ulccra.utilitcremplaftnmodo illinuntur.In uitlliginibus tarnen nitro locum an tea confricaffeoportet:inalopecps autéungui-bus fearificafle, Sanat elixa beta papularum eru-ptiones,ambufta SC facros ignes.

INTERPRES.

✓quot;X Votquothacftenusdebetanotiflimoomnibusolereautinhiftoriaaut medicina aligd tradiderüt, l 1 omnes duo genera eiusfecerunt.colore altcrüab altero diftinguentes.Theophraftus lib.vni. ti/^^uAÏ T^tv  H90 -^nwMiv jè AiuKo» Tg ^lAKvO'jxyi ÏMftcei!^ft(7^m o j^^Mvai rivit ffiM^n^^y. quod eft: meliore auté tucci copia in bctiscandida gnigra eft.-pauciore etiâ femine quâ Sicelicam aliqui uocant Pliniusxix.uolu-•mnea Theophrafto accepta eadê hisreddidit uerbis: Eiusguoi^à colore duo genera Græci fecere nigrâ. ^candidam quam præferunt,parcilïîmi feminis.appellanttp Siculam.Paulus Aegineta etiam in fexto can didarn nigræantepofuit. Achenæus præterea in tertio Dipnofophiftæ candidam nigræ prætulitiç fimul al 'JUm mollit,©' ftomacho accommodata eftiquod non facit nigra, quæ adftringendi uim habet : O' ne lon-g'oresfimus.nulkis non de betaagensdifcrimen eius oleris hoc tradidit: O' nihilominus præter Theophra uni nullas difcriminis eius alias notas aliquis oftendit, quibus cognita in frequentiore ufu effet, O' is non Î^odad eolorem pertineret/cd quod ad uires bonitatemtefucci O' exiguaip feminis copiam. Solus Colu-y j mella

-ocr page 296-

lyS D I 0 $ C 0 R I D I S,

mella quod haéîeniis kgerim, in carminé fuo facilem coloris hiiius in beta cognitionem indicauit A«®' Sic 0* humo pingui ferratæ cuCpidis itftu Deprimitur folio uiridis pede Candida beta: pedem candidum r ' diccm appellâs,quæ facilis cognitu,nota omnibus cum fereturór uelletur erit ;qux enim nigra radices. àgrefti» beta habebitur; ideotpin uetoftionbus er melioribus aliquot Cræcis à principiohuiuscapitisjeg' tur non ut sarbarus uertit.TtdTAor ^xq« quod grande fignificat.fed una tantum mutata litera./xixa/r^ «’tquot;quot;‘ quod nigrum indicater fylueftrc.Hæcenim candidx comparata, agreftis à Crxcis habebitur ; non qua® Pliniusxx.librocapiteviii.limonionaiitneuroidesaquibufdam uocariait:dequahicipfe fcriptotlibw quarto,folia betæ nmilia habere tantum dieet.

n^^i'AvcPjocxvhi?. Ktep. tAk. NtPjXXVK tfeWa/JUV t\(J SUTrf/KHV. Ka]a7rAalt;vo/jAuh3 p-ira aAlt;2x-Tu^i.KtcpaAÎJçccArHAtacr/ i^c-lt;p9«A(Uw/j lt;pA47^ova7s, W) raZ? ^ÂaiÇ. HJ sa/xa^y 7ru5Ma-ta'»,Hi^ua'(7r£Aa

tr/jHjjH.ustwqaA^H/xaa'/ BoK9e.€^w6ê'cra 9, a‘^iult;A/c«/,H^ SO^-xa^ou/jy/rt^Gü/j Tviï^a-ii) gt;y 5^i(U.a2lt;r^xo^ TÇavviJ.v^’SOVÇ 7i ePaKVO/xt Vouç ly Kvsip tv (PrariONo'My raq ti^oç er tuja tnalt;gojzxàqtxAuiJ« -^«TrAHcr/coe^ ^0 XU' Aog «5^ s^^^tZ 7vivófxifjo^ ^ «^ TTU^^Zq Tfi K/j. ty TrgûÇ tA^uvôaçSJû'^yvAaç. ai'/xoiTog ri-ff^va-iij HT) J'uertm^/aÇ' ^J Tt^cç a/^toj^oï-(T'aç vy a'(^Gûj^a'y,'ûtg,7pAik(p0û(’ ^ivo/xtv«. W) Tt^ûS tru'^fÇ t/'ne/xa}«. ty ôç rà oepâ'aA/x/K.« Jê ^KO'i^tœq ^irVUTj. tntAuer/xœ rt tsî lt;^Tt ^M^j ^Äf^ta^to/xtvea/j « S (fa^OAttvaS /XH ?ƒ«Ç, CI 7150(5 Taq y^ traauo-toxg Kt^aAaAriaeg o-ah loif/vaH tAoOeä t^jSjtr^xa • 'Tt^i^ re ra t^ H.£q5aAHy^cw3’H/xaJa,crttjü ohagt; (r/xHr/xa, 7150(5 ?ƒ Kv^aJa cJV (r^aKïA/XoVTajercty «A-t^Tiç KaJaTrAKoro^tH.

I N

DePortulaca, Cap. CXIIL Ndrachnen «LRomani portulacamp' cunt. Adftringit portulaca. CapidsJ æ loribusideo, oeuîoçt ,aliaj^q5 pariiß®' flamationibus, ftomachi ardonbusiK: facris ignibus, uclÏÏcæcÿ doloribus cS polets fo^ ueni uln cibo eadem dentifi ex acnore acerbo u^ aliquo cibo torpores corrigmftom aclu inde im^' ftino^teg ardores, Ói in eas partes deftiHationts*^ nit.Renum ueiTicaeeß erofionibusutilis,uitiae3^ partifi emédat. Veneris impetus inhibetFacita“ eadë in potu fuccuseiustfacit ad febres ettié pts' deft contra rotundos uentrislübricos,cruétal^P'^' ta,inteftino9t tormina,hæmorrhoidas, fanguæ^ eruptiones ad fummü coda portuIaca.Prodeß^' contra chalcidicæ lacertæ morfus.Oeuiorfi m®quot; camentis utiliter mifeetur. Clyftere eadé con®* deftillationes in inteftina muliebrium locoro®* erofionesinfunditur. Infpergitur capiti mdolæ reex æftu fadocumrofaceoautolco.lnfpetn/ fur Si contra puftulaçt in capite eruptiones eu 1® no ut exteranturÄ cum polenta contra uulnet“ fiderationes utiliter emplaftrimodoimponfp

T E R P R E s.

Sedum,

INgrate fimul öriniuße fecerit aliquis.fiqug natura coniuxiter cogenera efle uoluit,hiftoria autapF* lationibus adeo feparaucrit.ut diuerfa credâtur.'feorfumqj tradtata.quâ alioquin haberent gratia (y«' cê,amiferint. Vtinam quod aut fecreta ui hominê natura docet,aut quod humanis legibus inllitutu® eft,ut ad nos noftra continue reuocemus: Sic noftra aetate deus,aut medicæ materise pentiflimusexurgt' ret homo aliquis.qui mixtas fimul hoc tépore in hoc (cripcore diuerfi generis plantas,O' æquiuocis appt; lationibus incertas,non negligendi iudieq arbiter fccerncret:ftans^diceret, hinc uos, uoshincmutatis®' feedite partibus:Difcedentibusfcpadfuum genus omnibus,exciperetcôiungeretcjjfibi fedumquxfuafunt, arquas habet portulaca uiresfeorfumoftêderet.Siemm id fieret, nullus nobis relinquereturin hoc krip® re labor.Necrationem modo reddere cogeremur, cur relidta agreftis portulaca: hoc loco hiftotialt;ï' m« cina, inquartumuolumencum fedotraflandautrantgdiftulerimus.Sedquoniafperareidpaulowinusq impoflibileeficDefiimusenim quodinnocentibusquondaquotidie concedcbatur,deüaudire,Èrprættri' torü temporüiniuriis,herbarioq2q;er medicoqt negligentia difciplina ha:ctantopereiadï:ataeft,utqu3ei’' militudine aliqua inter fe conueniunt.in Graecorn codicibus adeó mixta fimul cöfufaq; fint.ut nee fuis n® minibus appellara,nec fuis locis difpofitainueniant: quodfedoO'portulacacaccidit.Dico aütfedü.qdacct pta à Grxcis uocis eius fi'gnifïcatione,uHlgus femperuiuü appellat. In quibus carnofa folia.folioijtl^lci'®’ Cr in longitudinë aliquaeoq: protenfïo:lt;amp;' qdpra:cipuüinambobuseft,diutiushumorê uiredinéfpfuafenia refecerunt, ut inuicêmutacisappellationibus,fedialiqd genus portulaca, Cr portulacpinuiccftdüdicaet; Fadlu eriaex eo eft:ut portulacanotiflimu olusantecederet nuncfub agreftis portulacp titulooltimüfedl genus- Quod nos animaduertentes agreftis portulaca: cömentationéin quartü uolumen diftuliniüs:quo locoquæ hicdeeadicuntur, itcrürepetitaqfdemferc'uerbisinueniuntur. Fuerunttp nobis huius rei auto res Pliniusprimüxx.uolumine,cap.xx.quiomnêportulacæ medicina percurrens,nihil agreftis huiusme jninitmecpab re,quando naturae peritiftimus.cögenerem fedo magis g portulacae efle cognouerat.lde^ inter fedi generalibro x x v. longius Cr rjfdem Diofcoridi uerbis de ea agit. Qui deinde nobis funt ueniftu«' mi cr omnium probatiflimae fïdei Latinus Cr Crxcus Diofcoridis codices, nullam hoc loco agreftem por culacam oftenduncxertiflimo.uccredendum eft,argumento,non in fecundo uolumine,fed in quarto pro priam efle agreftis portulaca: federn. Fuifle^hanc antiqua Cr uera Diofcoridis cömentacioné ex eo uerui-milc eft,Paulus Aegineta etia m vt.deportulaca fimpliciter agês,agreftishuiusnon weg^;^’Ij.^ ;

-ocr page 297-

LIBER rr.

if^

geneVe hanc amp;quot;nbsp;Ipfe relinqueret ; His nos conieduris amp;nbsp;teftibiis nff.expmK^am ex lioc loco agreftem por, tulacam in quartum reiecimus uolumen.'ne bis de ca quod alrj fecerunt, amp;nbsp;dinerfis locis ageretur. Nee ff etiam portulaca hæc fit.ó’ Cum ea ob id craflanda aegreferedum hocerit,quando utquotidie ialt;frat, non pentnecanferturquod dSdumin aliud tempus difFertur.Mederiportulacam Pliniuseodem loco ait oris ulceribus,gingiuarum tumoribus er dentium doloribus.Hic K,ftuJ[:«v Traitiv tantu dixit, mal um, quod nul Hxmodiai la grauiore intrinfeca eau fa fit.Sed ut non multo ante diximus exacidis, acerbisqjciboium fuccis, quibus aliquando dentes adeÓ! torpenc,ut fine dolore commanducare aliquid er atterere uequeant.Ex eo uitio «i' gt;lt;wAïviierbum Graeci fecerunt;quo non folum m torpentibusa cremento ciborum dentibus utuntur.fed ciimuidentibusaudicntibus'ueingratum fenfibus hisaliquid.qualisferrxftridoreft, non dilTimili torpo-re dentes inorealFiciuntur.Quodlphicfebribusutilemprotulacam nihil aliud adrjciensait.cerciusdocuit Plinius,ardentibus febribus imponi cum polenta dicens.

n^i AezïrÏSa'you. xttp, rp!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Afparago, Cap, CXIIII.

Sparagon petræü autmyacanthä. LSunt

ASTrajx'yoç 7rî7ƒ aîoi? H /xvmM S'a, Lûi dit, Mjo/j J K.aÂovo'i, 7VU5//x@gt;. üui'K.auA/o/j£-)K-^ip, 0 êi^^îp , MIÂlCUf /J-O.' X««lt;| lt;51 o5^a Kivê. -fw JV '^,^o/j i' âcpÉ^H ^KTTlVOjUStVO/J, êoHamp;6^ucf'OUJOUO'l^J. (K7l ÇIKOIÇ. vtç^niituç. ’ ^ia(HK.o7ç. tpaAay-ric/'KKrJS Jê ^tîT’ oivouàqitlo/^ov. 1^9^] lt;xf ovraX-youcr/ JÏ nçar’UitAyou 735 à-tps-l« /xaT’çt'^i ”^ VVâyZoJ^ovn. 'ifiS J^ tços Tu: a^a ƒ) 1° esr/j^a TrivôfjSjJop. ifcccrt Jf •y wç KW«Ç Triovl« -A Ktpt-].«^« avr à-ff fiCHtra^v. £170/ ^ 'isâ^üc-ap^ oZ. îct/j^ç x jioü KtjoJatrufxô^'aç Ka7°^7^„ jtputT^ âcûTa^ X^î/wi 9 àTriOotvo/). o (uSj vi êiOnâ^a-^çôu7®ç,Ôà'^Vû(5 ^' îfAuK.AaePoç. $uS^a tJCUii ^l^K. (UaKÿx. 0/j.oia. zx^afl^a . ^i^a S^oy^zAn Agt;.£raÀ7. Ej^ÿcra nôvJ^nÂop. bv^^ VûÇ AKauXiuvÀ'j^zztvov/xirà o'iW XS-Jtó, Tau] (fjtvi^J'aç. jtpSûÇ ^ S ÔTifûÇ Aa^êa-toArtvaÇjTTctuij SÇa’^a^îaç »y d^ucry?/c«’. n^ tPult;riV7ijja§,H g ÿ'^aavr t^hêamp;cra îVal'jü 0iVû3,7raufsj£,u.i«.a}a, t(j)6il ^ /j,zrà cm vy i^Siviap 'A^/j.êiMfojjSjjH, ’icTfiATi^op. Ci TOUil (%jaAa lÿ SJa'^you^ia/j. T^Ja-nfo^ts VH'jClpàTTo^i/xaaÙTîîij TriV0pSjjop,7riQ aroniop n^i^ ct^ovo/j.

qui orminion appellent.Romani panter Græds afparagum dicfltJ Vulgonotuï afparagus cft.MolIiüt aluü 8C urina cicnt breuicodura elixi, amp;nbsp;in cibo fumpti afparago^i co licuItSuccumt potü afparagi radicu decodu urinj anguftrjsïfuffufis felle,coxendic/s,^ cü urinjmalei aliquo renu doloribus .Opitulaf idé fed in uino de-codum phalangiorfl morfibusln doloredennumi abjea parte qua dolent,utiliter idem cónneturdcco dumjacitadeadeomniafemenenam potü.Ferut emori canes epoto afparagi decodo. Tradiderunt quids etiatufisdefolïïsc^’ fub terra arietucornibus nafci afparagumon tarnen credibile id nobis uide-tun Eft autem afparagusexiguus fed ramofus fru-tex:foliisnumerofis,longis,fccniciiIofimilibus.Ra“ dix ei eft lóga, rotüda, grandis,tuberculü Habens. Finit côcifus afparagi cdiculus óf in uino albo po-tus ægrotantiu deliria : quas phrenitidas appellat. Medef ide toftus, clixus ue 8f in cibo fumptus uri-npnguftijsdHllicidiocj^etinteftinorü torminibus. Medetur óf luxatiselixa in aceto uino'ue afparagi radix.Elixa eadem cum ficis ciceribus(^,mox in ci bofumpta fuffufos felle emendat. Coxendicisdo-loresurinaecj^anguftiasóf ftilIicidiafedat.Alligata eadem potumq^ decodu eius,in fceminisfterilita, tem,in maribusprolifici feminis priuationé facit.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

y Tlx credat aliquis q multa În notiffimo olere toto hoc capite mutata.corrupta et addita fuerinnquj W nouiffe legeres inutile penitus no fuerit.Eftcj; illud ante omnia fciendij,de agrefti afparago omnià hæcà Diofcoridedici:ldeo'que à principioltatimpctrxus,ideft,inpetroflsnafcensdi(fluseft,ut ea additioneabaltili.quêinhortis confitûfolæ noucrût diuieü méfae.difcerneret.Nec tantû petræus illiciet gitur:fed in aliquot Grgcis (^iyi,©',id eft,agreftis etia iuuenit.Indicantqjid manifefte quae fcquuntur appel lationes,myacâthaer orminion; qux omnes in agrefti afparago à Plinio numerator. Habetep myacantha caufam amp;nbsp;origine nominis ex rufei appellationibus, u t in eo indicabimus.Orminion a fit à nobis didu eft, qJ myon in impreflis codicibuslegebat nulla fignificatione. Inftauratus'qj locus, Plinrj,cr alioiÿ autoritate ineritoa nobiseft.Legit deinde in antiquilTimo er omniu probatiffimo mihi codice,nô fimpliciter clixum mollireaki5 afparagi coliculn, fed nbsp;nbsp;t^yty l^xSiv.'qd breui codura elixn uerfum à nobis eft.Fecimus id 11c, teiü codicil fide er ope adiuti.Sed repecctesanimoetiâ,credctesqjqd Auguftusin qcidianofermonecon, fueueracdicere.-celeri’ g afparagi coquant,hue pertinere.-nee cclerioris er breuioris codurae caufam in na tura oleris,fed in ufu hominu elle: qui fub crudo ad molliendâ aluö fimul er cibii qcidie uterét:qualia mul, taaliafunt.Sufpicati poftremofumus,nöadeó tamêutquicgmutauerimus,abundareinhoc capite, qug-cimqj poft,tufa er humi obruta arietu cornua,ex quibus nafci afparagü pleriqjretuleriic,nouo quafi eiufdê reiprincip^ode toto afparago Diofcorides iteiy decernit : Aitqjfruticé ene ramofum.multiser lögis folqs, erc.Non em Diofcoridis mos eft,in plâcis quae notç iiulgo funt,de partibus er notis eai^ agcrejnultoqj ma gis qug femel in medicina decretafuerintjtnutilicer repeteren ceedithisqgt; nee in uetuftilïimoquêhabem’

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z 4 Lacina

-ocr page 298-

t6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C 0 R I D I S,

Latino DioCcoridc.nec in Toane Serapione ueftigiu eins partis aliquod feruatur. Qui tota afparagirem claudut'ubi de tufisdefofTisq; lub terra ad afparagi generationê arietii cornibus agitur.Satis fitlegentiW fufpicione hac noftra in legendis expendédisip bonis au toribus neceffariä monftrafle diligentia. pf «pa' Afparagus. ragis hoc amplius in pofterioribus crsco^j medicis obferuandü eft,non fignificare tantü afparagü fpino fruticis fummum cacumen qtiod edendo eft, quod'que prioatim cum tota planta afparagus ubique noi^ natur,fed qiiæcunçin oleribus prima ex terra prodeSt «5* uidentur, Significationecp hac Paulus Aeginw in primocfeafparagis capucinfcripfit,non hisde quibusinhoccapiteagitiir.uerumutillenumeratbl' ti,la(Sucae,atriplicis,maluæ,betæ(ç:quoi52 plantam humida,afparagü uero ficcü elïë aic.ContraautrapO' rum.finapis.radiculae.nafturcij.pyretri.brallïcp.omnium^aliorum qua: calidafunt.ficcaquidemphfaffli afparagü m uero humidü habere: Afparagi appellatione nihil aliud indicans,qquodpauloantediximus, primum necdü in folia explicita ea^ plantarum germen.Quod ideó dió:ü à nobis eft,ut fifortéin Cræ^ rummediciscauoxinalijsinueniaturoleribus,quideaintellexiiïè oporteac,nouerinr.Eftilludetiamin' Afpliarag’. teHigendum,fineafparagü hueafpharagüdixeritaliquis, eandêeffediuerfæ uocis fignificationé.cöfucW' feip Atheniefesafpharagü potius § afparagum dicere. Quam dialedlon fecutus Plucarchus in nuptial®“’ prxceptis.ait cofueuiHe Boeorios fponfam ad maritum ducere «ffpotj’aj’Mv/óÏ.id eft.afpharagi fpinofo f«’''^ coronatum. Vt quemadmodü ex afperiorc fpina non ingratus cibus homini afparagus eft: fic nonfugitquot;“ neqj auerfanti coniugi primas coniugndifficultates,ó' fiquidin uxoreminus tuneplacet,dulceÖ'a™’' bile futLiB2 tandem uxoris cötubemiü.Scimus quidêó* nos afpharagi uoce in Grxcisguttur etiam figw“® ri;fed tam rara eft ó* ex tam multo tépore exoleuit ea uox,ut negligi à medicisimpune poffit. Non om“^ mus IÉT illud,fylueftrê afparagum à Paulo Aegineca libro primo pluribuscp alps toto opere locis tAwrapP’*' lari.origtne «ir natalibus ah hortenfi öquot; altili difcretS. Vocarilp ÏAeia^quoniâ » 2’x ÏAun nafcatur.Sunt aüt ö*' *A*’ cis ÏAH ftirpibus conferta loca,quales fepes funt, fluniopt ripx, lt;amp;nbsp;pal uftres uliginoficp loci,in quibus fp^ fua afparagi plerunqjnafcuntur.manifefteqjid oftendit dicens:ó«4. lt;gt;黑-^eix/JivuÂuvÇuTim«fixyiit,t'n'i^^ Hgii 5 KMTTtuxŸquod eft:©quot; à fpinofis ftirpibus hortenfis,®* qui in frutetis feu uliginofis locis nafcuntur,afp3t’' gi,Quod genus CatoindicauirJubens in harundinetisferi quæ paluftribusiirhumoregaudêt. Caetera quf ad afparagos pertinent,à tam multis diefta haftenus ür longiore hiftoria tradita funt,ut ad plantagintt®' lt;ftis his tranfluejaboris ó* operaehuius noftrae non negligendum compendium fucrit.

iK^ï A5Vo7Xtüüyou.

Ktep. TfJ-i.

APVO'yXuewo/j. Lol Q a^v^o/j. 0/ JÉ, Ti^oScenJo/j.bi ^,KuvorAu(WO^. br Q.t'nfaTrA^jo/j. bi QjTPAuuóV^o/j. 7r50Ip2TCatV^;)^ViU/AüV0(’. CW'yU-'ufioi acrovö. ^w^ia7o» 7rA«7rtéiw/x(VQ5. raj SHÄoJ^iamp;iop. Icsrwol Ónt/d^mi/j.. atpçoiâ^-e^Ko/j. J SiT^ûp^^.v /uS^fJ /jjn^ópf T® JV, p-O ^°P- “Xl ‘^ ’^ A^ ixin^op (pui^a stVûjTiÇa G puK^oT ^a, Hgei] MaAaKuri^a, G AiJort-§'^gt;H9^] AtarfoT^a. KauAiM JÉ mvio^j^em-KÄipSjja uç STT» 'du} yl(u. av^s wj§a. vesji^pM £7r’ aK^/J '?Ç^ itauAcS/i. To' piJamp;'^op iv^V£s^ov. TrAaiJcpuTÄtov. Aaj^cw/cçt/'tç.Kau Ao(’ JÉ ItTi'tOUTOUTWVIwJVi?. UTTi^U^-^©-^. U-4oÇ 7rH;)(^£«Ç. EK/xÉcroU/JLtJ^I ItO^UIpHl? Û37£^ /xa^ ■^ii')(ópSj}@-' ÄiTfjai. ‘^Zm ^ynvlt;riv «TraAtwl tf^ao'ëoip, 2,amp;gt;!K.lt;Xi, wax®^ J^aifro-Aou. '^veCTOU JÉ 7150’5 7®7ç TiApLaia'i v'ç^^ tp^a^MaîÇ Cl f)}lK.pol^ TOTTOI^. JÙ^S^S-OT^OV J^np-ëtop. Aana/x9jJÉÉXlt;Jfa‘Ï’“^ ^h ^hwtikIw . suTîfiKàü. b^i/iCl KaTaTrAaüjo /l^a 71505 Travra ra KaKOH0H» fl è Atepewm wvra ^Q\j/j,a2:K.a Cl axaS- oopra aAo «j/xo ^lt;1* 'Xi 3 “^ ai/xoj^a^ïav. vo/xa^. av6jaKaç. tçTTKTaç. £7r/vuKT/lt;fa5 • a'®'3uAo7 0 cAkk» Xjowot gt;nbsp;Hgp] âVM/xa Aa. gt;y ra p^t^cóvtia’ia-Tcu. ly KoA-OTouo' wa^aKoAAS.Cl raKtwo ^Vkt« Kai 7ru5iK(4ur«,ifAt7MöV«5. waj«-

De Plantagine. Cap. CXV. ARnogloffon LSunt qui arnion, quipW' bation,qui cynogloffon,qui hcpiap^^“' ron,qui polyneuron appellat, Magif''' renechmonos. Aegyptq afonth. H^p^' ni thefarican. Aphri artiricon.Romani platagi^ dicunt-J Duplex plätago maior amp;nbsp;minor bet minor plätago anguftiora, minora,mollioi'’gt; tenuiora,Slt; maioris lëuoris foliaïcoÜculosa^ gulofos, in terra inclinatosrflorespalIefccnKSA in fummis caulibusfemen.Maior contra craffic”^ fpeciofiorqp eft,latiore folio et olerisfiguraAng“ lofus etiâ plantaginis huius caulis eft, modicf ruj bcs,altitudine cubitali, ex medio ufq; ad fumnui cacumen paruo femine ueftitus. Radices tUifi®* teneræ,pilofæ,colore candido, er affitudinc dig'quot; tali. Nafeif plätago humêtibus locis prope Iaa^ fepes,SC uliginofa loca.Efficaciorcm meliore®'? ufum maior habet. Siceädi adftringedi^uimfo' lia plätaginis habêtîideo^ utiliter malefidsddo fisig ulceribus cûdis,S^ his quæ ad elephanta ao cedunt,itcmqj deftillantibus amp;nbsp;fordidisiUinutuf* Siftunt fanguinis eadé eruptioncs, cohibentqux pafcendoferpunt.Carbunculos,epinydidas,etw genere ulcerum quos à ferpendo herpetas appel lant. Vetufta iridem mæqualia'que ulcéra ad ri' catricem perducitplantago. Sana tóf quæ Chi' ronia nominantur. Sinus eadem glutinar,Sfca' num morfibus fubuenit. Prodeft inflammatio' mbus, abfceffibus fecundum aures quos p^'

-ocr page 299-

rÎÀaç. cpiJyi^Aa^. yoi^dil^ci^ J^ 0 My'iXa-TO o'üàoiKiyip u^TtÄa-OSop^a. w^JsAö. V ifi^oji ^ P 7ii')(^Mopp^i^ a A w/j ly of ouç Aol/ji. èiswóijSjjop^timVT^it^oÏQ Hpij KoiAiaKoZ^ «JW^^ . tf'ij^OTM Jt 11915 f^iTO^ CfattH^ aVTI cinÄup iruui-^ó/J^op, 0 7150Ç Aó^Ko^iAv y/J-oLritiip /j.iTK TO ^HjotparMo-a/, /xim /'l'AO Tc« H TTOK £(fSH . ‘3PIamp; cS^ 0 SOTfAHTrf'KOÎÇ. S' acamp;^K^KoZe; Z'i/opijjH, o ^ j^uAoç «^^ 4gt;u-^a/j, ra lt;^ só/xaTc t Atoi âvaKa^cü^^ tru-i'JX“‘?d^°i*^Au'^ü/«^i^, mp JV iliA'iix S 41P-pj^ia, iamp;rcü. ra tjutr/TrtAara. cru^/'^aç to £7itAu^ó|(xiV09a)(ï)tA(7.C^ TT^oç wTaA7iaç ly «tp^aA/xiaç i^a.^opSjj^ 0 X.uAcç- «^ KoA Aujiwç piarópSpo^. ly vr^as ou Aa «ip-onao' AW«.iy 71509 ai^aâv«7ovra9 Tr/vo/xtvoç.iy •71509 t/'ucnvTt^iK.ouçî^KAu^o^iVoç. 7n'v£T0U Jï 6^'71509 (pSjtnv HJ 71^0(0 ùjt^/nàç Trv/'yaç '^^s;S'iTC«lt;;4)^Sj/ù).njuj£j|^j^^0,-^,ÿ^tVK. ly^ ««57509 As wvô^xevoç ^tr’ otvov^rove^ TX^KoiAio^ IS^pa.Ticrpo'Jt^ ^^ '7Tfuo‘lt;j9 ai-paT^ isiy^i,. H /i ô/'^a âcp44xamp;i/lt;7'a »y olattAuJj^x ^eç, J^ct^Laayo^uSjt/Kjo/'ûV-TaA7)a9 7rau^. Tj^Jç ƒ j' ^^j ^^ ^J^j, '^;^, Kij ^1'115)5079, A ƒ QT^ 5, ‘ ;^g^ 1^^^ ^jj (^y;\^ Aa |«£Tô: 7AvKî@^.^,' 7^^ ^.,Xa9 '^i~lt;i ^o^imi^^^pir’Z'i^g^ KMoi^up T^iuip H9^J vAjt^ urov^ T^ircüca êiOH^Sp ■ Ttra^-T(^ A£T£iro-a5a9 jj^aç . iVioi Zi K.al ç^-

^J}«^sin. ^ ' ‘

R IL ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;261

tidas uocant,panfs,fl:rumfsetia,oculorum fiftulis quas çgilopasdicût,cû fale cmplaftn modo impo fita.Facit in aceto cû fale elixû ad inteftinorû tormina,8C cœliacas fludiones in cibo fu mprû plan -taginisolus;Datur ÔCpro beta cû lenticuladeco-âum olus idem,cotra refoluttcs fe in aquæ natu-ram folidas corporis partes,quod malû Græci hy dropen anafarca uocât,fic ut prius ficca fine potu Comedant,8C media cibis olus id interucniatDa-tur SCcOmitialibusfufpiriofisqj utiliter.Foliorum fuccocotinuacollutioncpurgâturoris ukera.Cû cimolia creta ceruifa'ue facris ignib’ medetPro-deft ÔC fiftulis infufus.Côtra auriû dolores ÔC ocu -loçi lippitudines eadë utilitate idem inftillat fuc-cus, SC in eollyria additur. Bibitur Si cotra putre-fcctesfanguinegingiuas,fanguinisqjreicdiôes« Clyftere contra inteftinorû tormina infunditur. Bibitur Si cotra tabem qua phthifim dicunt. In la naftrangulatuuuluæprocidentibusapponit.Ap ponitur Si contra muliebriû locorum fludiones, Potum præter hæc in uino plâtaginis fernen,aiui fluorés Si cruétas excreatióes fiftir. Decoefta eiuf-dem radicecolluunf utiliter in dolore dentes,Co mäducatur ineodémalo eadé utilitate éadem ra-dix,Dantur contra ueflïcæ renume^ exulceratio-nes in paffo radix Si folia. Credût poftremo plâta ginisintegrç radices très in uini cyathis tribu s et pari aqua potæ, tertianas; quatuor uero^quarta-nas febres fol uere. Vtun tur Si plan taginis radice aliquicontraftrumasccollo earn fufpendentesî fidp ftrumas arcentes Si difcuiicn tes.

INTERPRET.

Z^Væ a Diofeoride numerantur tarn mult3feplancaginisappellatiôtieâ,urta tantum noce à Plinio colli ^Iguntiir.Siquiden, xx v.uoluminc capite vin, lingux peCOiji fimdia plantaginis folia elle dicens.Ro manabreuitate côplexusomniaeft.quæ in legentiugratiam explicada modo à nobis funt-Arno uer |*’*”^^^**‘^*®plâtagodidlaeft,^agniiixlinguæfoliaeiusrpeciêhabenc:«(gt;nicenimagnû,y^uMM dica .*”^”^‘^’S”®PPcUat.Eadem habet rationê ircaufam «fv/oy.quafi adieÆuaforma agninâ herbam s.,7^(i^5j'„j, ififjçj^ g|j oue,quafiouillâ,5r/gt;ô^«^v enim Graecis ouïs eft. nvM').Àwlt;u©',id eft.canina lingua, g quia quæ uere cynogloffa dicicur plan ta go fit,fed non dilTimili folioiy figura. Videturfp appellacionc Iino™'''TP°dus g maior plantago fignificari.quat canin» linguae fimilior g maior eft. Dico aüt caninam Ca ”^, ^‘^ ?PP^llatâ, de qua in quarto agendü erit. Heptapleuros eadem 0jjoly neuros ex eadem ulaqldenicjî notisdida eft:7rAiup«/ enim Græci coftas dicût.Ecquoniâfepttm craflionbus fibris quaff co d '® * fik *^^P^*^ longitudinêfolia eius diftindta fint,ideo nomé id inuenic. Nee minus à multitudine earun «m nbraijt quas nemos etiâ uoeät.polyneuron.Faeftumqj poftremü hoc nomê ex co eft.quoniâ nô fem-aliquâdo quinç tantû his fibris diftinefta eft.Earn qj ob caufam quoniâ non femper refpondez .3r”''’”^'^“.®’®^i‘l“'**’^«'^5relinquctcsré,polyneuron quafimulcinerucdixcriit.Tâemquinrpgfeptémul-ru^”k-V”^^ ^'^^ plâtaginis fibræ pro latitudine folqrqd em latiftîmü flient,feptê:qd anguftius.quinqj pic ucphabec.Cæteiÿne fufpicionesnoftras hoc loco etiâ relinquamus.legentesmoncmus.nô uiden nobis utegnnn locù in quo hic ait: Datur 3c pro beta cû léticula decoétu olus idé,cotra refoluêtes fe in aquæ na uram folidas corporis partes.quod malû erçci hydropen anafarca dicût.fic ut prius ficca fine potu corne rint.ô' niediû cibis olus id interueniat.^rc. Habet enim rcmedij amp;nbsp;curatiôis huius modus pat^t certa ta-oneni.Et fl quis qualisea fit nos interroget,nihil quod pro cöperto habeamus.refpÖderc audebimus.Sci us quidc quoniâ in eo intercutis aquæ genere tota corporis caro cû tumore aquefcit.ficcâcibiis undiçrc Cm ?’/î”^*^’*’^™^^“P“S‘’®*ïlt;lîicirc.lmponédaforisuétriquæiialidiusficccntrcmedia. Siceâtibusundiep co P a'^ u^ndü.quibus in alto côclufus humor ficcetur.Bibedaquæ idé præftëc.Comedêda eciâ,utGræ-il,T ®”*5quot;.ÿ’®^.l*f*’7quot;“*quot;f«dd eft.quæ ficcandi maiorê uim habent falfamenta.fylueftres W ficcæ carnia -Z. ?;®* oRnbusitidé fiiiapc,afparagû,aliii'ç his fimilia,qd fufnf «jSv hic uocat.Vfiç hoc uerbo fgpius cre*

corum

-ocr page 300-

161 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o S C O R I D I S,

fgt;,fo?«gt;Sy.

Ùcjl^KVW^^«

wfrit-

conim medicifunt.ü' inter eos Paulus Aegineta.prgferrimqj quo capice egit de refolutis qux fine off^^J^ ne melioris «ÿ* principalis in homme partis fi n nt.Contra quod malum prpeepit ficciorc uitat genere ta utendum eflêjfubijciens^Kpopxj-Hrwinxr gt;ouy «n^^oju^or tm Jli' w iç’ tvtv iyy^upti, quod eft:ficca igitur,uel lis dicere,ficcantia comedanc.fitim quatenus poflunt tolerantes.Pro comperto ex his eft.ficcatibus reff ' dps côtra intercutis aquæ id genus.quemadmodü amp;nbsp;contra alia utendû effe: û* ueibS f»p5{i«)'«» nihil »ff gficcantiacomedere,fignifïcare;non tamê facile nobis ratiocinarieft,quemufum in curationishuius^ nere plantago habet: non quatenus ficcandi uires ea habet, id enim conuenit/ed cur poft ficcantes cib mediam oportet his cibis intcruenire. Non rei,fed uerbo^ fufpedta nobis feries amp;nbsp;ordo eft : Dubitamu^ quod/xi'iTHilliclegicurmediamqjfignifi'cat.reliquias^rfragmentüuocisalicuiuselTe.quxaduomitiiprff' ncret.quaf)prxcipercthicfcriptor,comedëdaeircficcantia,0'cumhi8plataginem,hamér'eaficcatg“ aduomitumfolicitandüftomachumuomitionel^aquorumcducerehumorem.SufpiciohxC^exfiiL clone coniedlura.non decretu eft:qug quoniafppenumero hominêfallit,non fuit apud nos ta^iti.utqffï ex his qua palTim legütur.mutarcmus.Nec ideo tarnen inutile legétibus monftraffe id fuene Quoseti* monemus ^«(cifiuytit uerbü non ad panem magis g ad cumfta alia referenda hoc loco effe: nee quæ ip® ' turn ficca fint, fed quæ ficcandi uires etiam habet.-quod exantediAis manifefte pacec. Expunximuspoff mof quod non fecifle alios demiramur) quod in extremo capite in impreffis aliquot!^ alrjs Cratcis ieg''“ ’ #lt; ai ffifii -l^v^^y ffti^ov jy^.e'c.fcriptori huic temere fuperftitiofeqjadditum. Indicant id meliores ÊrantiiJff res Graeci,in quibus nulla eft ca pars.Indicant amp;nbsp;Latini,qui nihil huiufeemodi habet: Cr quæ merico p° ^^ omnibus ratio eft. Quid enim Graecus homo,tr ante falutarem exortum religioiiis noftræ hxcfcrib^5’^ ludæorum parafceuc,atJtChrlftianoi?rfecunda0'quartaferrjsnieminiiret,Chriftianæfuperftition*®‘^° ca ratio eft. Adijciemus hoc etiam, quod in maiore plant^ine folium hic feriptor A«^«vwjliilr,id ®^’®\, ceum dicit.non fimpliciter ad omnia olera referendum effe. falfum enim id eflêt:fed ad ea tantum fl“’ tiorefoliofunt.quàlisbraffica amp;nbsp;beta eft.Cuius paulöminusg totam formam ü*effigiem plantago^ / QuodtptB^fnp«» Græci dicunt.craffius à Plinio amp;nbsp;fpeciofius aliquando dilt;ftam,difcrimen eft.quom’ff plantaginisfolia à minoris difïerunt ln minore fiquidCm anguftiora. ficciora, «ir nigra funt.In maw''' ju tem uirentia,ampliora,ü* quod Comicus ait.fu cci plena. Eft cm in plantis iu^rü quod in pecore w?’?quot;' quot;nbsp;gue-ÈTutpoëtarum uocibusutamur.lxtum.

n^l Siou Kiep. r/j-S'.

lop 'P^^vcf^ao'ifj « Lo/ c!^ jSeV«'

'ya?Â\l'ç iVUiPjoi;. oi Sè ,%7v@r* St^^ia^KH. oi J)ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oi

QjXaaêt^A. J iuj/cTKï^ (^ 1°?$ vJ^ao“! Qafxv'iop O^èóp. Ai^óp. epUz^a'i^op TT^ana. ‘iinrod^AÏVia ïütKÓTa.-p.tK^ÓT^a. ^ gt;y oc5«^aT(tov]a. « -^ ïü9-/o^xïv« Itpfla Ti.ty w^ià/iâaç fiji/Trfijiy £KKç/V(|. ovça it Kivf, ^ ï/xS^ua ty ï^/XHVa anj. ƒ ueriVTiç/KoZç n ^k-o'ip.a. êjuBtvJa. Kçanuaç ^ /so^fs^l «ü? öu 'r(i3.7T'óa.^oifj.vovcf^ilt;i oA/^h tj^omraipvAA« Trouva T^KptjH /xti^ova « /'aao'p.ov, /xtAoï.-* *« 'z^t'Wv^VTa ti^w/xca.

DeSio. Cap. CXVI. j SIonLSüt qui aquaticam anagaHidöH, rj aromaticum,id eft,odoratum iuncu^j*!« darcn,8C qui lauer appellent. JNafcii®L^ inuenirur in aquis breuis,pinguis,8ip“^\ lus frutexHatisfolijsolufatrofinlilib’,minons tantum 8i odoratis. Quibus crudis parier dis in cibo fumptis franguni,8C excemutur^f cae calculüurina dicitunfoetus 2lt; menfest^^ ■ tur. Quinetiam contra inteftinorum torwio2

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ja « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y

ea funuFruticofa fium herba eft,paucisfoln^’^ y cinans,nigris,maioribus q mentæt ad erucaf ne ram propius acccdcntibus,

INtERPRBS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfl

FVitantiquÏsrc^bus,cum populorum paftores uolcntibus iuftcimperarent,noR ciiraetftuaWff ju turn,quod poëta cecinit,regere imperio gentes,Parcere fubicdlis amp;nbsp;dcbcllare fuperbos: f^^ 1quot;° jJ to ad foelicitatem gentium optauit,ftudio fapientiægloriam fuam augere-ïr quibus impcrarm ^ tranquillitateöl amp;nbsp;opes prodeiTe. tantum^in co ftudio «ir opcrc aliqui profecerunt.ut liec natural« ^ re jiec rem ruftica pecuariam q; ö' medicina tracSarc.docere tp alios pudueric. Omittimus quanta me ^^^ næ peculiariter curiofus Mithridätes Ponti rex hominngeneri profuerit, cum fingulas naturæ P yj|„ii quirens per fubieefios fibi homines exemplaria effedtusi^ herbaijt omnium in arcanis fuis reliquit :^ ^j Pompeq Magniglona,Romanæ(5gencisimperiummagisgtantiregniuiôioriaornaretur,«'aalan ^

inftrueretut. Satis ad earn quam nuctraiftamusremAegyptiusrex cognomentoEuergetesnt.lt;3'quot;^^^j in Homeri leAionequotidie uerfatut.eîrplantaiÿ naturam inteUigit,emendato cius poets ‘■^*’*”**\-uguic § grammatici cenferent,paluftrc plantam fion,Cr cum paluflriapio nafei indicauit.Cecinit Q®®quot;“2 jgif, rus:A/«pz X A«A'quot;''^zlt;«x«X9z a'ltv ü nwfwu.qtiod ignorantes aliqui eo tempore,non elev fed i«u quodelt ,u legi oportere contendebant:conrra quod rei pentus rex fia non uiolas cum apijs in irriguis prans « eo pocta uoluit, non feu i argumenco nec iridigno teftc,paluftre fion effe.uerumlj quod hie ait *quot;ƒ Hj, oil fci «Srinueniri. Non eft ut uidetur dubitandu qud loco nafcatur fium : quale ante fic.anagallis indiea ^^^^ cuius fimilitiidinéaquatica anagallis à quibufda didtii eft: indicabit ob eadem caufam lt;amp;nbsp;‘’‘^°'^^^1 g^^fwH De quo^ altero adorn in primo uolumine eft: de altera non multo poft in hoc ipfo agetur.ldem _ ^^^^ à Romanis lauer dici hie ipfe fcriptor teftat. Meminit ant laueris Plinius uccredimus libro ^ V’ ‘’’^jatiu* idem lauen in eo fion eft.quoniâ de fib xxii.uolumine eiufdé numeri capite longius egeraqdixerat^^ ^^u.

-ocr page 301-

LIBER IL

165

9pioeffe,inaquîsnafci,plurafjjaliaqtiæpoteriini:in eouolentcscertiusexpciidcre. Nosilludcancummo nemus, lauer dici fion.ob nataliü fimilicudincm, quoniâ ambobus uita in aquis lu. Qiiid au t lauer Pliniq dicaturjiô difficile eritrem diligéter in eo contcplancibus inteUexilTe.Defcribit em in aqins nafcentc uul* garem herbâ.qua rura ferc'omnia cum aceto in cibisutantur. Sunt qui credant banc elfe quam uulgus ere nonesapprilac.Quod nosutnônegamus.ficeciânoncôfîrmanius.Quodaücteftamureft.nôenefion qd at^nldeiriautore Diofcorideodorataeft,lauer nullo odore cömendatur.Qualecuncpaüt fion fit.nó adeo dulimik apiodefcribitur. Nee eft çp mirecuraliquis.noftra æcate tancarei^ incercicudinê,cum nee quon* oämflorenteGrxeoi^ Fortuna fium utpauloantemôfhrauimus.àprofeflbribus cognofeetetur.'oßendunc noltræætatisherbarijdiifimilêhuicpenitusquam illi fion uocant, foeniculifolrjs.altiore craffiore^caule, gtandiinfummoumbeUa.nifi’cöfertiorfitjfocniculonondilTimili.coloreincuncflisalbicante.

n^i^icru/xê^iou. Kiep. r/xy'.

quot;^k ■ 1 ^lt;yyfxS^ioi}.otJV'1^'a^Mpa.y^i ap, Loi j,acp^oy'/7W§ sii^Mfop. fevt^a. J KciAovirip. ^ X^^ ^01^ (fvi^‘ tooit JV ’wTiióa'/j.a HHTvaUCii. ttAk iv$u?^r ^op 3 ^ tv«Afs^op. sttpcli/M^ta^ Mp. àwia.p.ip Q t^fj 6^(Uc«/2h.H|U. ^Aio^lt;i J^ '^®§ ^®'W^§'«lt;5 gt;ÿ X/Ô/acr^ç rgt; cuff î^p-o. crùv Ofvep wivo^ttvov« iq sjo$ouç nq Aur^wuç Trau]. ’^^^J’'^^“-^^'^^û:xquot;t’)7r§oSxtcpaAaAr/av 5^1 rx^oToj/p tq T/xtrecTfu. 7rfoq Tt trtpHiT ‘Isnc; ^ iq t^t’A 'gt;P^^P' ^3* ^^^S^^^O^UiUgjlOU. Ktp. ‘T/xJ^^.

^ lOjuS^/op tr^ov. oi 9, x^ePa-fxiviiv. oi 9,iq ^'p o-'iov n-oA^itrip. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ma.. ^ ra aura

, '^V°‘'iai rtww^tVK. n'^/ap-ïvliu At7ouo-/,J\lt;i 6'JcK^vc« K?5?iuœ ^ nuo'fv.tpvS^a^ tj^,jr.^.;^~^j, ^/tp^S.ai |ouxva 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MST»? tv^w^«, amp;/ 9 ü^/xouz

4ltOV ƒ U^ÛXoV. 6(e^trj({^ ^ yÿ upxÓVMTeKO. 7 ^qpaKXf^. E^HAip K.a]a7rA«cQ’£v}a J'/aAh-r vvxrç/twet/i^ «TfKAueamp;v.

De utroqj Sifymbrio. Cap. CXVII. Slfymbrion funt qui fcrpyllu/L qui corOna Veneris,qui herbam Veneream appellét. Romani aufteralidem dicutJ Nafcitur lo-cis incultis hortenfi mentæ fimile, latiorc tantum Sc odoratiore folio. Coronaria herba eft: uirescalefaciendi habet.Facit fifymbrq fernen ad ueificæftiHicidiaSf calculosin uinopotû. Singul tus idem fedat 8C tórmina.FoIia téporibus amp;nbsp;fró-ti cotra dolores capitis emplaftri modo imponun tur timponunf 8C cotra apium uefparumcpidus. Vomitiones poftremo potumfifymbrium fiftit. Eft et alterum fifymbriü, quod quidam à naftur-cio cardaminem, quidam fion appcllanuaquati-cam herbam eodem quo fion loco Si modo nafcë tem. Cardaminem ueroquafinafturciam uoc3t, qj nafturciofimilisfaporefit.Circinatum habet à primo or tu folnucum creuit deinde, in incifuras^ quaics in erucæ folps funt, diuiditur. Natura iHi eft caiefacere 8f urinam ciere. Eftur uel crudum etiam fifymbrium. Extent utrunq; genus lentigi nes,afperam^’ SC aduftam fole cutem cmédat,to-tisnodibus emplaftri modo impofitu : cum nero illuxit,humore aliquo ablutum.

INTERPRES.

NOn celfat natura quotidianisér in omni fui parte in peius mutatiöibus, q grauis ér facilis néglige« uæ ia Aura fit,homines monere.ér quod poctacednit, degenerate omnia 3C in u itium ruere,ni u is _ humana quotannis inftiterit, honoremqj ér bonitatê fuam reip femma ér genera feruare eoegeriti u cutranaiationedifceremus.nihiltamafpciÿ.rude.difîicilefpér incultü elfe,quod nö laboreer opéré hw manomeliorefcatjérafifiduaculturaad honeftiorcfuauioremc^ufummitefcatun qnöminusfacilem fe-fj^i-^quot;’q°”?'”*9’‘^“*dumnaturafcprxbuit.Multafuntadutranlt;ppartênaturpmotationis exemplar \ n? • ^'h P'?“®degenerâtis. Facileem ér lubricu ad uiciü itereftidegeneraccptriticü mloliü.popu-Jusalbain nigraiocimu inferpyllii;dulcia in amara.érfatiua in fylueftriaHabêtcpomnia qup id patiunt mu tationisfux diuerfas caufasrfilymbriti tamé ut odore in menta.ngura in nepeta degeneret, praccipuâ à cuL turf negligêtia.nifiemairidua cultura coërceat,ér trâslatione nouas ueluti natales qrannisaccipiat.in eas. quasdiximusplatasgprimü diuerfafui parte degencrat.Teßanc id rei rufticae.ér plantam hiftoria traden-tesfenptOTes ocs.Theophraftusljj prxfcrtim.qui nullibi de natura mutationibus bis egit, ut nö fifymbrij “f“® fit •‘^®“f®*’quot;'^*nutati5iseius in quinto de plantaiycaufis logins profecu-, tus elt,docês fieri,ut cü fifymbriü nö excoluerit olitor,nec propria illi ér neceflaria cultura reddiderit, aki* radices agat.alt;flis^inaltü,omneillucnutrimcntü cóuertatxoqjdeftitutasfuperiores partes,infirmiores beri,érodorisacrimoniaamitterc:ea(:pamifra,rebqui corporis odorëinfïrmülanguidüqjér mete fimilem neri.Eamç ob eau fam ne id patiat,träsferri faepius fifymbriü in difciplina ruris amp;nbsp;horroiy prfcipit ScrpylU ■ c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bsbetddeoà quibufda ut hieait,ferpyllü etiâ uoeaeü eft rqueadmodum

m timuibus fieri folet Plinius ferpiUü ait fylueftre fifymbriü à quibufda dici. Facit id negligentia amp;nbsp;return ignorantia,cogitÿ cömutatis ob fimilitudinê inuicé nominibus, diuerfa reiç genera graui periculo mifce-te. Venens Corona, amp;nbsp;herba Venerea, ob odoris fuauitatê uerifimile eft ditftü quondam fuifTe fifymbrium; amorum enim dea,amoribus aptas tantum fibi exigit herbas;quibus coronata iri cómeffacionibits fuis,iu uentusfuauiore odoris obledlamêto uoluptatesfuas commendet ér augeat. Et hæc de primi aridisijér in Cïulnslocis nafeëus fifymbrij appellatiöibus diefta fatis fint, Quat deinde in alcero ér fii modo in aquofis nafcente

-ocr page 302-

X64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

nafeente à Diofeoride numeraeæ fuerunc.ab code eciam dedarantun Ideo enim cardamine fatflo à nato' cio nomine didium quondâ filymbrium hoc fuit, quod fimile nafturcio in guftu er fapore fit. Tantale“ hCymbri) huius quod cardaminem dicunt,ad fium fimilitüdo.ut Paulus Aegineta in fexto retujerit, aie« quofdam cardaminem hanc fium elTe. Nafci hoc ijfdemlocis quibus ûquot; fium, à Diofeoride tantû diciturd aquofis fcilicct.Id^ genus Plinius etiam defcripfilïe his uerbis uidetur. Lætiflimum nafcitur in puteoi? netibus amp;nbsp;Circa pifeinas er ftagna:cum tarnen hic aliter tradiderit,non circa, fed in aquis eodem qoofw® modonafci.Non polTuntabundantibusrebus,deficiencibuscpnominibus,priuatimfeorfumq) omnia «ö' ri. Generatim neceffeeft uocari defcribiqj multa : unamephanc ob caufam medica ubiepmateria tamp’' rum certa eft, tam lt;5 in antiquis ctiam fcriptoribus multiplex ir uaria. Nos quod poffumus prxlfamu^ immenfi operis huius aliquâ poft nos alqs parte relinquentcs. Laudaturab omnibus contra fïngulw’ P* cipue fifymbrij fernen.Laudatur 3C cótra tormina ét ueflicae calculos.ob difcutiendi calefaciendi^^ïf *' candi qiias habet uires.Nonrclinquemus etiâ,quod in alteroô'aquaticofifyrnbrio fieri Diofcoridesait’^ primo ortu circinatü habere folia tu creuerit,deinde in incifuras quaies in erucae folrjs funt.diuidi.In lt;”(' tis alqs etia fieri,in quibus folia fpeciêfiguraml^ primam muténFacit id medicaherba,in qua folia to'*’’ prodeütia trifolij funt:cudeinde creuerüt,contrahütur, ö* anguftiora fiüt.facit amp;nbsp;ricinus, quæ foliü prf®® circinatüproferês.angulofum poftremo oftëditxx hoegnefifymbriü etiaeft. Fit^hoc in plans,qu^a®? d ü in animalib’ quibufdâ,quæ prima informia,paulatim accedéte ptate,in proprios certosip art’ efing”''

n^i Kji'S-MOU’ Kief, r/j.ï.

p'i^p-oiJ. ^ ä^, x.lt;^iTa.fj.oij. 3’«i«.vw-' jVç e® Sor«.viojj, Sifjgt;^Xa.tj)ii’, t^ »

Ao*» «^ •^aGaÂaûj/û/ÇTO'Tp/ç. cj)u\ Xo»^ ’^'mfviopAi^oÏ^ ty UTPAtUKO/g. 7*7(5 ™^

StvJ'j(Z)^VK(’ •^60(K0a'».7rA«TOTt50/? fjSjJ Tl H^ È7r//jmKïSt5o«5. aAp-uj/^uo*/ q Tt^oç Ä' n.ult;rip. av6H X^JKa. T 9 k-JStpu wijt^ TuGwariJ^o'i/JM TiOKÓlJ. IVtûS^.S^O’ffVÂOl] . OÇ ^Xjwâ’iiç Sil' SKT]. ^ ivJ'‘op ^ mi^^op £Xlt;1 ’^ lt;^ t§Ma • y * ^ag Jï AaKTuAcuTO 7rccxoÇ j'^'T? « rtoyJSag. tvacA^g, «(Pt/ag. J^Mv.'q q o k^tp g gt;y « ^i^a «4 T« ifJ^K «^«(fi^x^tvl« o'ivca H^ irivó/Mva, So H^P /'VO'OV^^tr'l, H^ WT^WoZg, KiVe amp;nbsp;Kofex^LK v/a. Aa)^w/£'AT]^^(760|U n «^ u/j,oiiï(^ió{Mo{], H9^ t3'X.^4tc« V «A/uj,

DeBatt Gap. CXVIIL Rrithmon funt qui crithamon uo^t LRomanibatim appellat J Frunc*®' mill’s, amp;nbsp;in duosftatim foliofosdiu® ramulos herbula batis cft,cubitali‘'i''‘ tudine.Nafciïpetrofisamp; maritimis locisïW undiqj plena pinguibus albefcétibus^,porÿ' foliorü figura, latioribus tantu longiodM’ SC in guftu falfis.Flores fert eädidos.Fruda ^^ notidi fimil c,mollë,odoratü, rotundu^ b ü^ æ tus rupitunhabetc^ intus tritia figura fa»^ dices funt illi craifitudine digital! tres quataoi ue,fuaues guftu,8C odoratæ. Seminis,radic*^ foliorü décoda, anguftqsurinæôC felle ful^quot;® medétur.Eodê méfes etiam trahuntunEflurf® da crudaqj aliorû olerum mode batis-Seru^^ et in eundem ufum fale condîta.

INTERPRE«.

Chordum.

QVam Crgci crithmon à figura feminis, ut credimus,dixerunt,Plinius «ralq ubiqjbatim, C“,”,^ nunc batim, nunc olus chordum, q» fero amp;nbsp;appropinquantc uindemia condiatur,appellatau ® ^ primu m ü* in litoijt petri3,quoniâ priora fatiuis funt fylueftria O' per fe nafcentia,inuentiï:roo^ hortis ubif^ad quotidianos ufus confira her bam, quam ditioqt O plebis menfx parirer nouerunt-Eam n paulominus g cubicali altitudine in caulë crefcere ait ; exteri palmum crigi à terra tantum dixerunequ®“ in Italia, prxfertimi^ in hortenfi uerius uidetur.Non ideo tarnen arguendus Diofcorides.nulla enim®”i certa naturxlcx O' menfura eft-Refertip magnopere in huiufeemodi reqr hiftoria.quibus locis aliqu® ' ' mentetur aliqu is.Crcdimuslt;p nos.quod hic ait cubi tali fert? altitudi nc effe batim,fic accipiendö cÆ.''‘ ”. xima omnibus locis hpc eius menfura fit;nec alciorc cubito batim alicubi inuenin.Eftq; legitimus h®^ ®« naturx uarietaté neceffarius metiendi omnia modus,u t prxfinito altero extremo.nec ul tra nee citra wa quid fieri intelligatur. Verbi caufa: non nafeütureodem tempore cundisinfantibus dentes, fed mo menfe,alrjs ab o(ftauo,deincepslt;p:Nec mutantur ijdem omnibusfeptimo anno.-uerum funt quibus olt;ftauo,qu ibus à decimo,O' quibus ultra id tempus etiam; totep détitionis tempora in puerisfuiic,lt;l^ƒ ipfi uiuHnt,0' eoqr naturx téperamenta funt. O nihilominus una eft naturx lex,unum'q;denciciotiisat torium tempus,quod eius periti obferuantes. nee citra feptimü menfem nafei eos inueniétes.à 9’'t® J ptimo mëfeprimosnafcipuerisdctesdecreuerunt.eademqjrationeafeptimo mutari. Simile hiseftlt;l***7 de partu O de pubertate iureconfultis O' naturalisdifcipline profelToribusconftitutü eft.quartodecim® maribus,duodecimoinfœminisanno,pubertaté;àfeptimo nero ad tertiumdecimü menfem partum a turaOlegibusdecerni. Neqjabre: nifiem ficfiat,quotuiuenthomines,totoportebit legesamp;rc^mcw ras decerni;quod in tanta return uarietate inutile fimul O' impoffibile erit. Idem O' in exteris naturxran ' nibus O' menfuris obferuandum.conftituendum^animo quod extrema in re aliqua f uerit, id pro men ' fura amp;nbsp;lege à Diofeoride acceptum fuiffe .• nee ft in noftro orbe natü aliquid minus hiftoria O f uerit,uanü in (cribendo exiftimare.Nullibi enim in natura quantitate qualitateqj fibrjpfi refpondetio' omnibus ubilt;^gentibus,non Aegypto tantüaut Italixfcribebat.eamqjob caufam quod fibi,nonhj« au

-ocr page 303-

LIBER II.

«hatred non inutiliter ut credimns, ob multa quæ toto hoc opère dilt;fla hadleniis ér podhacdiceda crût. QuodmeminilTelegentescupimus.éranimoubiqjrepetere.innumeraseffe iiarietatis naturae inhuiufee-modi caufas,quæ feruatis re 15! formis,nunc laxant.nunc eötrahnnmodo bis, modo illisqualitatibus materia uanät.Hancipfam batim fùiecordü olusautorcColumellamalis dicere «^4p(Ae(pM Diofcoiides elfe ait: uertitçpBarbaruseamuocê.perambitiîopacansmosaüt utfupralegit.Secutus in cailleefteômuniorem, . . nonanciquiorêueriorêqjGræcpilliusuocisfignificationcjne^ enim«/xÇi;A«çit/opacuin perreertenebrico ƒ k S'I'fi^at.fed ut Grgei dicût,7/gt;Ai/lt;«4-/Aw ly^ Travra^ôS»/ 7rAÏ(gt;t/,quod eft,multi! copiofum.ô'undi^plen S.-tr obidinplantis Crfolioijt copia K«T«aK/i)v,quod eft umbrofum ér opacans. Significater lt;Am«i;»,quod duplex eft,quafi«|MfzA«j8w. quod utrinqj érduplici anfa capiér teneri poHit-Habetér alias fignificatioes, ueijt ex hisfoncibusderiuatasomnes.Varietatclphâcfacit multiplex prppofitionis illius«^{)ifigiiifi'catio,qu3e glanda altjsin cöpofitioneuocibus,quoc habet ipfafignificandiuires, tot etiä in cöiundlafibi träsfert-Di cta ex priorejlla fignificatiöe platanus eft in Epigrâmate «^tp/Awpifz, id eft,folioté copia ér magnitudine in-umbrasdidu eft amphicheatrii,qd unditpér in orbê totü claufum fit^diifta ér multa aliaex fecuda ér altera «^ilim in animalibiis.qux in utrocpelemêco agüt.-diifta in decimo ér duodecimo luminelona«Alt;p/)4i/fT©', ^^^•“®*quot;‘PS*l’bola’dicft3cueftcs({(M^^MKAix,diAapocu!a({,i4pzKUMAA«.’illa utrintpuillola.hxcucrin^anfata: dicta K/Aflrf^iK à cergo ér à fronte perforaca.ér nc longiores fimus.didla infinita penc'alia.-quae fiue à prppo iitioneDla«^lt;9z,fiueà nomine Ku^u formata fuerint.alterutra fignifïcationêfemper indicat.quæ nö aliunde certius g ex re ipfa cognofci polïit.Quod lp in bati hac qugrendi! modo fiz,iiiLilt;piMifit ne dixerit foliofam un di^ôquot; ideo umbrofam: an q» reddiderunt aliqui,duplici caulc c' terra furgentê/an qgt; magis decet.ex folioi^ craiTicudine amp;nbsp;ordine qup pinguia ér bina utrinep in ramulis difpofita «ftipiKti^ïi merito didfa fuerint?Nobis mhac parte inclinât animusiquonianöpoteft dici umbrolà bâtis, quæ breuisherbacft.rarislpér quafi per interuallafolqsfrondet.nec duplici cauleé terra furgerc, quæfruticofaér ramofaeft. Ealp ob caufam nos, “9'??’“®”''”“’'9™obferuauimoslate patere qdGræci«A4pzA«pùdicüt:ér in homineadingenijabundä-tiaetiaér uim referri,ut eft ill ud: iSfâuv ««.«ot n^ olt;^iÇizA«{)ii -7Ült;/l/«vlt;);«v:qd eft, fertile mente ér uberê, Scio fore

*'^.“. *“^“'’™“hisnoftrahgchumiIiora,érutGrfci dicüc7r«(gt;t(gt;).a;uei5rqualiacüqjeafint,neqjabre,netpinii tiliaincognofcendamedica materia Icgétibusforccrcdimus.Aliudpoftremo eft ér in extremo capitis cal ce,in quo non eft nobis idê ci! Barbaro ftnfus:llle ait feruari batim in muria,nos fale côdiri. licetlp cômunicer ér in falfura nô différât fubftâtia ér euétu fal ér muria (dilutus cm aqua fal,muria eft.) in hoc tamé olerc no contênendü difcrinien eft.Ille comuné «A,Mtiz't«?«z uerbi fignificacionê, ér quotidianâfalfurp olei^ racioné ftcutuseft:nospriuatimin hocolere.qiiâli.xnica. xni.Columelladocuit,magisamauim’-Verbaeiusin hçc reeafunt:SScetiâ^dâherbç quas appropinquate uindemiaeödirepoflis. ut portulaca ér olus cordû quodquidâbatimuoeât.Hgherbæ diligenter purgâcur.amp;fub umbra expâduntur.Dcindequartodiefalin lundis fidelia5ÿfubfternirur,ér feparatimunaqupqjearûcôponitur:aceto(pinfufo,iterü fal fugponif.Nam hisherbismuria non côuenit.Noncôueniremuriâportulacæér bati Columellaait.Tantifpuiri autoritäre nosfecuti.falepotius g muria côdiriér feruari batim diximus.At dieet aliqsforte,abhalme qup muria eft, «A.üiuitJwGræcisuerbû faeftii effe. Scimus id quidc ér nos, fed in fimilibus duabus rebus ér euêtus eiufdê, ea maluimusuti,quæ ueterüprgeeptis magis côueniretutfiquis forte qdpaftimér ubiqjnücetiâfit, ferua re batim uolueric,certiorê conditurpeiusrationéex ueterüdifeiplinahabeat.Qiiidaütcordum Latinis fit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, , ér cor batim cordû olus Columella dixcric,in promptu ratio cft:ér Plinius aperce indicac,qui foenü cordü à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O'^s nifticis ait appeUariautùnale amp;nbsp;ferotinü.Sicfortc etiâ Varro agnos cordos appellauit-Et quoniâ Haio mé- ^2*’* cordl fe amp;nbsp;appetente lunio ante feminis maturitaté olerum herbarumep aliarû faiftira fit: bâtis aüt nô nifi fero ér Odobri menfe.Ideo cordum,quafi ferotinü ér au tumnale olus didum eft. Et hæc pro bati dida haeftenus fint.quæde marina ér inter petras ad marc nafcente.dicfta à Diofeoride fuerunt: fatiuæ enim nullam ratio-nemhabiiitxredo quia marinæ fîmilis fatiua fit.tâto marina minus efficaxquâtofylueftia omnia ér fpon te nafeentiafatiuis plerunqjefficaciora funt.

n^l KO^Uû7fJ'og, Ktep, XliS .

De Coronopodc,id eft,herba cornicis pede. Caput CXIX,

Oronopoda L funt qui ammonon, qui aftrion,qui ftilaginé uoeent. Aphri atir-fipten. Romani cafiarticem fine fangui-nariam appellant. J Oblonga herbula

efttper terra fterniftSC folia incifuris diuifa habet. Eftur ÔC hæc oleçc modo coda. Radice habet gra cilem,in cibo adftringentem, idcoépcœliacis uti lern. Nafcitur locis incultis,aggeribus ÔCfemitis.

KOçMVoTPuç.LoiQ aiu.^ova’.b/ 9,^-SÇ/ov, atpçoi à'Z'^cTi'TfK. çu^ra7o/ aa RzaTyntt,«,. bi g siXatu, bi 3,«rar ■yiv/vaç/a^, J TT^oTuiKti’Sorav/o/j l^/l T ti/'atfySiSJw^tvov. K.aTt‘^H/Aa2;lt;r/At VoV Ta tfvÂva.Za^ç^aiîu?) ^ «^ tt t(}Æop.|i-^a/j Xt-nfIw i^av. sUTTpKilp î(^zo^i£VKp.7r§a$ xoiAiaitouç Tfiovcrav. n'vtT) g «^ X'^i°‘°gt;'i quot;^^ wç. ly (^ J^u/j-aan, Cl lt;^ t«7ç oJ^o’iii,

INTERPRES.

SCripfit de coronopodc hac iampridem multa Leonicenus, uir noftra ætate dignus, cui multum déférant bonaat literaat cupidi, in cömentariolo co quod de Plinq erratis aliquot edidit. Conatusep inter caetera eft,quähicRomanamappellationemcoronopodiscafiatricem elfe dicit,oftendere ab Apu-kio gain crusdielä fuiffe.ér ex g alb crureab imperitis Græcorum librarrjs cicatricem in hoeferiptorefa-*^®'? ^ds-Oyod fi confirmareego aufim,uaticinari magis g cenfereme eredam.Nulla enim eiusuocis ue-ftigia in liacfuperfunc.Nec cöiedturaaliquain eafe offert qua quodignoratur ér lacet,in lucê trahi poffit.

-ocr page 304-

D Ï 0 S C 0 R D I S,

166


IHud potiusadmittendum, qnoniam Graeci à comicis pede cam uocauerunt. uerifimile e/Te Latinös â gaH* crure congruentibus alrjs nocis ob fimilitudinê nomen 111 i fecifleiqucadmodnm ab aliquibus ena non con nicisfedcoruinuspeshæcipfanominatur.IdemprptereaeandêàPlinioaitlib.xxini.gramen aeukatuap pellari:de quo dubicandü nulli efler, fi bic aut aeukatâ dixillcc coronopodem,au t qiiod aculeos mdicaiet, aliquid illi adieciffec. Qiiam ob caufam non fine rationc fubfiftet in Plinio aliquis.audiês inter acukataslb xx i.öquot; fecüdo coronopoda ab eo numerari.Nec nos Pliniü arguimus.fed uarietatê hiftorip demiramur.au bicamus^pofleearn nota Diofcoridideefle.Theophraftuslib.vni deeatradidithumicaulefcere.quodliic ait per terra ftemi; numerarqjinter aeukatas ir (ponte nafcentes. Vulgaris er ubilt;ç fere nafcens herba hac cft: Vidimusip nos trifida patticione in fummo cacumine diuifam, eade forma er longicu dine, qiiainaup bus iUisdigiti er u ngues funt; à qua nota nomen illi merito fadlü eft. Nullosfenfimus in caaculeos ; neew fummis definentijs illis eufpidé aliqua.nifi forte in uirenre adhuc nullæ po reran t deprehendi fpinac. Ecqtiu «ia nouit qua Columellalib.xni.inconditura allait« hcrba)5emiluinüpedéappellat,coronopushxcfitiElt; quo hic ait.coqui u t rcliqua okra.Quod em uirens coqui poteft, fale condîtû poterit etiâ habere ufum.Nl bil enimrefert à qua auc,modo refpondeat fimilitudo.nomen illi aliquis feccrit-Nafci hanc in rerrenis Bat' barus dixit.'CÜ incultis locis dicedum effet,eandem ob caufam,ob qua alias in malua er alibi diximus. Ne^ folum ipfe,fed caeteri omnes domi aut in domibus nafci coronopodcm dixerüt,nô animaduertêtes filon’ incultis nafcitur.nó poffe domi, fiuc hort5,fiue impluuiiï,fiuc aliü inteUigas locü.nafci.Ec praeterid paruin aptedici nafcialiqd huiufeemodi in domibus.Cur automes code modolocüucrtcrint.cömunisCreco? omnium leffio fecit, m quibus « M/ami legicur. Nos monente re er ueceitt codicü fide admoniti, in quibu’ non itJlü/AKait quod eft in domibus,fed nna tantü mutata litera « ;^w^«ir/»,id eft in aggeribus uercimusqui in incultx cerrae cenfu funt, quêadmodü er femitat er itinera qux ftatim aggeribus cöiunguntur.

üi^rXÓyj^ou. Kttp. Tp-V.

^u/jiazoi Kouxou^ßira asu^«. et'^t ra6oudw(^. J TOuW 9 J^w ilJV. ^(U^ ä^jJ «75lod^iSl-wp M^.aKcurQut/'ts^o/j • 1° 9, Tfucp^wvijo/j 0 itf'uJ'iuo/j ■ xawAoçJV -ycoviotitAilç ^ion ^ V7rteuamp;5oq. (pu'Sia£Xlt;l^K. cPiasxAtaTMV t%i-o'fj.lva -ft •^Kptjla/r • lt;Nva.fJ^ilt;^ lt;JV a.V'?^ ^ 4u«.2kh. (UtT^iwç u-TPsuefoutra. o^ifj so/xi' j^cüKaucrou^xtv^\X9i^ ^Aty/xovaîi^, Kara-TrXaojoMiVoi ajAtd^atn/z. b 9 j^uÀûÇ K«)« j-^tj^/jAWi^^Hy/xop so/xi)(ûv H.araTi^auvG’.

»y rdXa KafatürS.TtJosiôiiS 9 £V {^ito.æcwTV ÂM/j lÿ /XK ^«s cpAtr/xoua?ç SoNfle. « 9 wd« ty il p (Xax.aIa7rAaôamp;£Îlt;ra trKoçTnoTrÀHK'Piç à-jKrij. O 9 tr^oS ror^^oSb lyj^u^^di’jAvd'çu ƒ HÇ tsî. tÿ TrÄa-nz^uSvog. rà 9 tpulS^a S^iù' As T K«uxd/J. ty ourç 9 avrà lein,

De Soncho. Cap. CXX, LOnchon trachyn,id eft,fonchum afpcra, funt qui cichoriû appellêt. Aphri gathuœ né.Romanicicerbita afpera uocantJD^' plexfonchi genuseft: agreftiusSCaculcü' anus alte^ï, tenerius alte^z 8C quod ede do eft: An

gul ofu s foncho caul is cft,cócauu s, 8C aliquado ru befcés. Folia habet p interualla cireucurrétibus in ambitu incifuris. Vis SC natura eius refrigerarÇ adftnngcreqj mediocriter : eapropter empbfo*, modo impofitæ, ftomachi ardoribus Sf inflaw’t^ onibus profunt.Succuspræterea inforbirioneda tus,ftomachi erofiones lcnit,etlaclis abundanna facit: quinetia fedis muliebriûcÿlocorû inflam^a tionibus in lana appofitus, fuccurrit. Contrafcor pionS idus radix fonchi et folia opë ferfit. Eft pi'Ç ter hæc tertiü fonchi genus,tene%arborefces,'^ tiore folio,in quo ramofum caulê folia interfecat. Poteft tertia hæc fonchus qcunqj Óüllf polfunt

INTERPRES.

EStur toto fere anno fonchos, fed nihil autumno, quo tépore poft primas pluuias nouo ortu tenenor frondet.in acetarrjs noftrisfrequentius eft.Eam ut hic etiâ teftac,rura noftra er omnis HecruriaciW' bita uocat.Non idco tarnen credimus fuiffe hoe eius antiquü nomen. Potuit enim ex non multott' pore Diofcoridi accreuiffe, eo quo à principio dixim’ modo. Eft ubi cnfpinus,er ubi laAucella fonchus uo cec:Quot qj toto orbe gêtes funt,tot fere' huiufeemodi herbaijt appellationesaudiunt.Nihil^in niedicf mJ teripdifciplinapericulofiuseft,g neglecftisrebus.nominiitâtumfollicitûeffe.Nota omnibus fonchus eit certas em habet notas,erfi in fcriptoris huius hiftoria omiffumuidcat qd prpcipuü in ea eft, cuiuf^mciu)' rit Plinius,er undcladloccllaa qbufdäditftafuit.Id aut eft laftisliquor,qfralt;ftiscaulis eius manac. Potuit à Diofcoride^pterea qgt; nota uulgo fonchus fit,ca nota relinqui. Potuit perrjffe.ut perierat etiain caulis at fcriptionc vwKivö'.qd eft inanis amp;nbsp;uacuusiqux uox in cömuni Grxcorü letftióe nulla eft;er ex alrjs in gbus crat.reftitutaà nobis fuit.prxfertim monéte id Plinio,qaitcaule cubltali,angulofo,intus cauo.cr gfraOT* copiofoladc manctiquæomia manifefte fonchus habet. Inter aculeatas herbas,fed nö fimpliciteraTheo phraftolib.vifonchusnumerac.Aculeafenim poftginduruiter arefcerecceperit.Fccerütcgtcri omission chi duo genera:appellaucrütlt;palrj candida er nigrä.altj afperiore er mitiorêialq edendo,alp nó edendo ent dixerüt,eadê rei diuifiöc er fignificatiöe .Vbieç enim duo illa nafeufgenera.Solos Diofcondes tertiügenuä fonchiarborefcêcis fecit,quo caret Italia-Nee nos hatfienus qualis ea fit er ubi nafeat.à quog audiuimufc

Delntybis, Cap. CXXI.


n^^l' ZtJWÇ. Kt^. TM«.


Serin


-ocr page 305-

l I B E R IL - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16^


■W^“^ C^iÇ. Loi c5^ W/KjicPa. W'yuTîf/of a-yo/J. |uMaZo'quot;îvrv^v/j.on'y^isi/j..

•^■■■^îijtt^amp;7S?«’r'iK5i(j,«j(9{^ Kz^wj' ep wx^ospSjjH. H J^î 2^ ôS C^ TrZaTUtfUAS^OTt^a C' tfeo^OtJ^MTtÇX Ç^^ KNOTÂrrSç.CI TWTHI^ is ^î^opiiJ^^, H /jja^ ya:^ ri^ lt;^St ^^iJ'^^uJ^i-si^ Çl TrAaTV^JUA^t^. H J^»SiVo^U^oÇ Cl e/x-yriKjoç. Trara/ JV SUTîf/K«/. 4uK2Ka/. K«? tvso-M«X°'' 'sSr/ jV ly MiÂ'iap t/jj^-a/. /X-ir' o^oix^ 7lt;.«p.amp;Mof]S^iM. W) /JJX\i5a. a/ ay^iM ziso/j-.a.“ XwTiÇca, S^amp;êrcu 5^ jamp;rvocuira só/J^a^op ^NfD^ûr/ HjK.a.wo’j/j.iVop. HiKiocTr'Ka.osofjjiVeU. J^ rui i^t^Ttf 10) naä^ tauràç.K.îSJ'ianoZç ô-n A5ifo-/p.oi. TP/PaTSoa? ly ô(})0aZ|Ci.w/j (fXirfj-o-KüÇ SoK0Srfp. il dV TToa ly h j/Xa Ka^aTrAa/ôf-ra.o'KOjmoTrAHKr’/ç amp;jH-y^. ly ^ur/TTEZaTa cuiJtAQ/TCji’iaTj. rob ^j^^a/ö/« ^ ty o^lt;l ts/v o XuAojavr tTn'jgHîoç r 4v^tco5 j^ofJ^up.

SErin JAegyptq agon.Römani intybum dkunuDupIex mtybi genus cft,J agre-fte 8i crraticü altci^, ab amaritudine plens 5^ cichonü appellatudationb’folqs alteçi/atiuû amp;nbsp;in cibis grauus.Satiui rurfus du plex itidem genus: la ducæ firn ihus alte9i Sela-tifoliu ï anguftifoliü altcrum, Si quad^ln tenus amarum.Adftringunt ambo,fefrJgerant,8C do macho accomodata funt. AJuum clixafidunt, Eadem ex aceto fumpta, præfertim^ errahea, ftomachouriliora: ardoresenim amp;nbsp;infirmita' tes eiusin cibo lemunt.Cardiacis eadem per fe Slt; cum polenta utiliter emplaftri modoimpo-nuntunPodagris Si oculorum inflammationi-bus fubueniunt.Contra fcorpionum idus inty hoiy radix Si folia utiliter emplaftri modo im-ponuntur. Medétur facris ignibus cum polen -ta;cum ceruffa uero amp;nbsp;aceto in tyborum fucco inunguntur quæ refrigerari oportet,

INTERERE 5,

PRima oleris huius amp;nbsp;ampliffima diuifio eft in fatiiiü £/ erradaudico aSt erra ticü. quad fpontefua na tuomiiihumanocukucaruit,qualia in plansÉrdifciplinarunsmultatecitnarura.foeniculü.ferpyl' Erratica, lum.pluiacpaliaa ueteribus Latinisfic appellata, qgt; fub nulla clitoris aut agricole lege libéra uagant O'errannldeotp incaftigata faciuis minus fpeciofa funt.Quod manifefte in intybe deprehédit.cuiusa prin cipiouniiidem^genushac una ratione in duas ftatimdiftrahic fpecies,quai^ diueifx penitusnotæ funt: Amarefcit em crraticü.Cr anguftiore folio eft/fatiuü ori ir in cibo gratius, lacionbusqjfolrjs ; quod aut unu idenupin ambobus fcruar,flos eft,«7 qui flores feront ramuli.quos natura nobis indulfit,ut effet onde fati wu intybü facere uolentes.erraticü cognofceremus.Poft prima deinde amp;nbsp;ampliffima dmifionê iHä.alia rur lus aaedénte maiore diligeiiciorecpculturaCr hominis labore, diuifio fadiaeft.-difcretuqjiatiuii intybum wladhicat dulcedine foliorumlpquantitate o* figura fimile,0',quod minus eo fit,O‘amarulentifaporis.Et nic cenfus intybo^ noftraxtate etiam eft : uocatejj Florentinus ager erraticü ö- amarum primum intybü lUud.quod Græci ab amaritudine picrida nominät.gentes aücaliquae pri uatim cichoriû.à mul tis q habet lt;n radice capillamenta.radicula.Idelp huic nomine genus eft,quod translatü terraljjfxpius obrutu.cando te teneritudinêij acquirit.Cr maioré amaritudinis parte amittit/duotjj hje genera funt à Diofcoride primü ®“™®äö,Satiuüdeinde illud unointybi nomine nunc cenfetunamp;ficorruptaabintybo uoce Hetruria en diuia paflim appellat. In hoc amp;nbsp;maiusô* minus eft, dulcedinisqjü'amarituditiisdifcrimëaliquod quod ut uidet ex una diligentiair culture ratione euenit-Prius illud notifïimó ucrfii in Georg icis fuis indicauit Ma-ïo cu dixit: Et amaris intyba fibris.InteUigens enim intybü m generis nomen ut Grpcis feris eft, Lat inis etia amaritudinc,ut ad certä côtraheret fpcciê.addidit: Secundu illud Galenus,dices: Kz;^.wfgt;/«T 7^ f «^«7rï My^tSfitv ^»Tu^jAKj^iiivovrquod eft.cichoriü quod Romani olus intybi appellant. Indicauit amp;nbsp;Flaccus cö cecinit: Me ci-chorea leuestp makix cre.Eft enim cichorion peregrina Grxcis etiam uox, qux omnia hæc intybois? gene ra iimulindicet.Ofi ab aliquibus ad primü illud amp;nbsp;amaij:intybü contradfafuerit.Nihil ut uidet in annquis Kriptoribus drea congeneris plantx huius appeUationes certü eft.Theophraftus libro vin.de plantai?: hi ftoriacichorion appellatfylueftre illudgenus quod eodé autore ab amaritudine nomen inueniragit em

n^baru caulibus,aitq;.ó A t5 my^uptiv f^iyai i^ «■TPipic^jiyfuwt.KiiiÏTiA y^l^fis Ks^ AuaJliedfii®^ «A/o K9$ t/ktfA^ 7pw»T».quod eft.cichorei autem caulis magnuseft, multas habet uelu tibrachiaagnaciones;lentus itidem «loin trangendocontumax, quam ob caufam pro uinculis eo utuntur : qua defcriptione uidetur ama-inm.agrefte illud fignificare.ldem paulo poft picridem hoe ipfum appellat: Sxpe etiam in defcribenda in aliquibuslatiore folionim figura,K/;fM(gt;/w7l« ea appellat.id eft,cichorio fimilia,fatiuum indicans:hoc enim latioréOladucinofoliocft. Paulus Aegincta Romana appellatione ufus.in primo Ivro^atotum hoc genus uocauit.In fexto deinde fatiuum agrefte^ÉZ amarum uno eodem lp nomine ferim.In fecundo poftre-inoferim fatiuum:intybum agrefte. Pliniuslibro primü xix. capite vu. aladluca digreifus, fatiuum elle intybum his uerbis declarat.Necpex eodem generc poffunt dici ne^ex alio,intybi:paulocppoft.Eft O erra ticum intybum quod in Aegyptocichoriumuocant.Moxiterumlibroxx.capiie viii.de erraticoO'fatiuo , hacaitlntybi quotp nö extra reme dia funt.Erraticü apud nos quidam ambubcia appellauere :i n Aegypto Cichorium uoc3t quod fylueftre fit;fatiuü autem ferim. Columella lib.ii. cap. x viii. cum docet quomodo pratacolantunPrimü neftirpes autfpinasO'c.at^alias ante hycmcm,alias per autumnum extirpemus ut rubos, uitgulta,iuncos, alias uellamus, ut intyba ac folftitiales fpinas. Qiia defcriptione intyba indicauit quafylueftriafunc.Satiuaemin pratis nóinucni5tur.Idêpoftealib.ix.cap.xiii.c5de edueädisanferibu« ’git,ferim fatiuâ appellat his uerbis : Paluftris quoç fed herbidus deftinet ager: atqj alia pabula cöferanf, z z ut

-ocr page 306-

léS


DIOSCORIDI?,

Ut uicia.tnÊoliü.fanumgfXCiim: fed praecipue genus intybi quod Graeci appellant fèrim. Poflrewo Palb dius in OAobri menfe (atiuum intybum uocat: uerbaeiiis func:Menfe üAobri fereda funt inryba quchy' miferuiat^rcEx his quae tam mulca öquot; longiflimcrepetita à nobis funt, coHigere facile eft,nuil3inhisnc‘: Gracia nee Latiniscerta pcrpctuam^appeUationem effeTed in Cracis cichonum nuncagreftc.nunefjt’ Uum intybum indicare;picridem femper agrefte.quéadmodii ferim plerüqjfaciuum.rn Latinis intybum’ dofatiuummodoagrefte.ambubeiäaücagreftefemper.Neeforeantiquosautores legentibusaliquid^ Iiu9,q precedente rei conictflura,contra q in cateris fit,non ex uocibusres,fed ex rebusnoces intellexiflt' Solus Celfuslib.ii.cap. xxix. de utroq? genere agens ad certas uoces m medicina rem c ötraxiffe uidttur, fatiuumijjintybiim.fylueftreambubeiamappellafle.Verba eiusfunt: Lenticula cuiuelbeta, nel intirbus, uelambubeiaeycalterutrüfumiiubens.autfetiuum.quodintybum.autagrcfte.quodambubeiamuotäti Cenferemeyego.quoniagraui periculoin medicina hac uarianf.fatiuum in Cracis ferim, in Latinisintf bum :agrcfte in Gracia picrida autcichorium,in LatinisambubeiamfemperappeUarirutcertanominuW ratio cerralegctibusrêindicaret.nifiinmedica materia nomenclaturaaudacioruiderialiqbustimere'

n^l K0Vi?jbquot;^H5. Kttp. T/XÖ*. K0v/'^','X\K. bi ^ yÿ rr x(Xwÿo/J xa

A^triij, S o-^iJ^x. ra ^ cjiui^a amp;nbsp;T KauXo/jjty T« avBs Ï^cf Ki^üi^'^ o/xoia, oamp;i{j^ nd^o^ avi' ^VîÇii-'W/3 trl^lJ^O^ à ■yglCCS,XtTlfOTt^OV Q 7° oAOfJ.7Ti Çl' J^ Tîç aXuvîi/o'Ç au-J®7(’ tu^'tzK?) iKo^u.^/, op^oiofi /xas/XH^Mî^î^iJ Kua^juaZa.a^v« •7l$0Si6fvJ“ M^’’'« cr|U.i;^VK(5 Xea,«^ oflov/œ^ut «ytOoç iXeüaÇ, ï/j.fj.hjM arlt;J. H JV rroat crub th |/^H KOTTOo'a, ôç Tj oj^itTKouç «uaTrXaöJïT^ p.irv\ifjSjjo\i/J.ÏAi7’ti. 0/ ^VîçfPüâ-ivnçCl vr Tfw /x/'y^7t^,aX$ov§ amp;.'?e3-fxH)(Q\}a‘iiJ. «va-KOz^S «K ^ Tfl'x«? quot;P «-Ó/X/J.!. ^ H^l^a J^ '7l5oa'cpa7°5 quot;pi^ii^ ra dvri. €aTffojUSj(/H5 t/S «ÜT^ CtXwVHÇ« yy m^}lt;ra'y3fjSbjnlt;i ral^ 651 ^/^. “Slt;U'lt;’^’l o •y ■’tSoÇ '^X\'? °‘^ o^'^fV 7vivop9jjn,}^ KOiXiav IsKcnv b j^uAoSaür ^H6iiS cuv óha gt;y -7pfcï^,ty Ka^ KMrófj, isi 9 yy tr^ov ilü%^ MVlf^^il^HI^ . tfV/^p ÏJ^lJ T^lSlS^ljifjSbjOfl, Tt^o^NKîÇ. £7rï quot;yi^ç îSÇw/xSx/o/J. navAop Jï ö7pu /j.i5Óf}, ^iXa/J J^ Asirfu/j. tTraK/xo/j. kou ipbu). '3^0'^ÛÂn/j, UTTo^ow^op. oTpu /xiswp. Au Va/x/v Q £j^(j b xauAoS yy ra $u?gt;i\a TrtTïf ikhv. 9 ô'^ç l'x”^ ^v SAicpijo/s avaK.ol5^n2iKoS. 4”^0 9 'yv ^teuJVer/ yy sr^acr/'/xo/ç j^u^/'o/ç.

DeCondriUa. Cap. CXXII. COndrillan funt qui 8^ hac dchorio» a“* ferim,id eft,ambubciam aut intybüap' pellent .L Romani pariterGræciscon' drillam dieüt.J Folia, caulem amp;nbsp;floret ambube/æ,ideft agrefti intybo fimilia hab«.M^ oqj agreftis intybi fpecié aliqui effe earn dixcniC tota tarnen tenuioreft.Inueniturcj in imisramU' lis eius faby magnitudine gumi maftichxfim‘'*^gt; quod tritum amp;nbsp;efi myrrha in Iinteolooliu3e£]i’^ titate focminisfubditü,mêfesearö ducit.OlusUf' ro ipfum unà cü radice tufum,mox in paftiHosca melle conformant, addito^ nitro dilutisaquapa ftillis hisuitiligines cxterunt. Reglutinatctiag“ mi iHudpalpebrast pilos. Facit ad eadé Si r^cens eius radix demerfa in earn acu,8ipalpebriscü hu moreillo admota. Bibif contra uiperascondnH’ inuino.Aluufiftitfuccuseius cum uinocot^nsJ^ potus.Poteft Si per fe idem. Eft Si altert codnUï genustfoliü habet ueluti circürofum,oblongtgt;n’gt; perterram ftratum:caulem Iiquore,Ialt;ftismadf*’ tem, radiccm tenuem in mucronem dcfinftcm, inanem,rotundam,flauefcentem,eodem liquors plena. Adiuuätcocodionccaulis Si folia. Succus reglutinandis palpebra^ pilis utilis eft. Nafätto drilla hyc lutofispinguibusqg Si cultis Iods»

INTERPRES.

INtybis congeneré effe condrill am.argumento eft ueteiy omniü de ea hiftoria.quiab intybi« ftatiwü« condnlla agentes,eam illis coniunxerunt,deincepsqidefcripferunt, qua natura coniunxerat, Érfi®quot; docendä elle ob fïmilitudinê monuerac Plura caeten omnes q hic de ea docuerüt. caule pedaliö* aw?' rilTimo totâfaporeefre.radicêhaberenumerofam,gümiilludproximü terrae in eainueniri,ér candidu tO' fpici flore,mulcaqj alia.quæ quonia in Corollario fuo à Barbaro collegia fueriît.à nobisrelinquunt. Ad^‘5 mus hocfolum,tanta elle illiciiambubeia qua diximus agrefte intybum fimilitudine.utfxpelegetesincä pis faUat.Nafeit ut hic etiâ ait pingui amp;nbsp;lutofo folo; que habitü una uoce yiûA.ffn j^wf/o/f foelicilïime DiofcO' rides indicauit,gt;iwdlH em ^^uflet in re ruftica ueteres dixerüt cas agroru partes,quæ nullos habet terri w®' tos lapides,fed folam terrgprofunditatem:ob quam caufam non dilabentibus per lapidü interuenia aquu lutofus ager ér pinguis fïc,ldq; una t yMiivt uoce Diofeorides môftrauit.Sit autem hoc an fecus,quod Bar-barus uertit nafei in terrofis,aliorum indicium fit:Nos rem primum,mox uocis rationem fecuti,0'pi‘'g‘quot;' buslurofisqj locis nafci earn diximus.

0(^1 KoAOKUV0ai’. Kttf. TV.

OAoK.^w9«£t^üJ(?^^LûÇ ,üj/xH Kara TrAacQ-Ga-a Afajo’/ipK/xala yy à TP ss/xaja 7r§«üv£( .7° ^ ^scr/xa «5^ TPtHil^'lOiq 0‘V^liüa‘IV}0}iftA'l{JAX^ K«-

De Cucurbita. Cap. CXXIII.

Olocynthan L Romani cucurbitam “1' efit. J Tumores et abfcefluslenitcruda cöcifa^,mox emplaftri modo imp0^ Cucurbita ÿ ededo e.Rameta eiufdeco^

-ocr page 307-

LIBER II,

raTOê^'-yMcd”? HKTaTrAâwiTj. Hgj^ Tragi’ Icfamp;aÀMOV ^iXtf/AOVKÇ H^ TPÂa-yÇ/kàç ô^î «ç. 0 XuXoç r lvo-/j.«TaiJ SXiStvrw/j, çi^oç WTOX^iaÇ H«^ iM^p amp;nbsp;PAT« joj'ivov îy-X“/^«2quot;(opJb@^ ûxpiXê. 0 TijûÇ Kawou-y^hu S5tc})«v(lap iy^^iôfjS^^ ûxpiÂe. 0-XhçJ^fe a.in^«'!fi,i^i'a'Hlt;i amp;nbsp;îK^XlStio'iiS 0 X'iXoç TiwpSjjQ^ pir« fji.iÂiT@^ ë^a^^^i' c^ ^ V)7^ou,KO(Xfa/j XuiJ Kovcpœç. ly ïi 2(5 Koi Xaiaç av7iw au-lui^y^^ia.i^ rt 0/ vop 0 c/^-Wamp;^iacraç, K^xcraç n tt'h vmî/ç, /AaXaTja KO/Xw/J KOUqXiXJ.

tra capitis in infantibus ardor es quos fyriafim 110 cant, utiliter emplaftri modo fincipitiimponunf. Imponun^ ram eta eadc oculoK inflam ationibus ÔC podagriseadeutilitate. Medetur ex cucurbits ramétis expreifus fuccusdoloribus auriu: In que ufum per fe amp;nbsp;additorofaceo auribusinftillatur. Inungit co etiam utiliter in ardore febris fumma corporis fupcrficies.Elixæ totius cucurbitæ mox cxpreffæ fuccus,additis exiguo melle Si nitro,al-UÜ lenitef foIuit.Siquis etia in excauata cruda cu-curbita uinS infuderit,8f p node fub dio habue-rit,teperatS(^ ieiun’ biberit, aluQ leniter monies

INTERPRES.

QVocidianusfed uulgaris ufqjdum lignefcac cibus cucurbita eft.gbus nafeit locis omnibus parker no ca Nihil ideologiusdeearepetendum.Quod in medicina nouilïèinutilenôfit.exCrfcoiÿ placitis

Syriafis Aidores ça puis.

Vtratpeu curbica.

*^3* H/At^ou CIKUOÇ. Kîlt;p, TVa. ^ik quot;^ IKUÇ. K^î^og, lUKOlXl©^. ifeo-

voç. Kusij «ç/xoïTioi;. âiax^Koç X(j7f^U(U/3/j oizcp^cavo^©^. C 'PCûTt^/j.a 0.573; p.tTj’iox^ ov^H^xo/i a^p-ô top iruji Taxant 5 yXuno -n^cç Tai’ lt;^ KusiJ tXitcoaijç, Ta Q (pu 1^1« «5735 trüb oiva Keer«' ïrXa^iVTa,Kt«)o()VKT«’iôtT0U. «wp^iÂiTi Jü iÙ^VUKT/ƒ (X2.

n^inmcç. Rtep. «6'.

Ai 73) TttTPVûi’ ««^^ Ka i au TH oî-ÇH2KH£flamp;(0|U.îV)i. K,a]a7rXadamp;f(T« JVà^iS'aX^xûifi cpXt7A(.üVa(5 Ti^a ünj. Tocfit^çt^iU.aavi’i/’cruÿw-

, jquid infantiü lyriafis fic,breuiter dicemus; cuius mali appellacione R omani caruerüf, ócfi Eli nius ardorescapitis id lib xx.capite tertio appellauerit.Deiyriafiauchac Græcoi^ medici,prxfercimcjj Paulus Aegineta his uerbisdocuerutUnfiamatio partiü circa cerebrü mêbranas eius in infantibus,fynafis eft Con cauumfitineafinciputxócaui itidc cu pallorc oculiaccedit etiam totius corporis ficcitas.Succurrichuic malohripofitusfincipiticürolaceouitellusoui.fic tarnen uccótinua mutationerenouer Oporteteodëlo-coetiâimponereherbæquâ heliotropin Graeci,Latinifolarcdicücfolia.cucurbitpramenta.cucumerisquê peponêuocantadiacencêcarnicuté.authortêfisfolanicuroraceofuccü.Grxcidulcêirqux edendjeft cu curbitamfocminogenereinfecundadeclinationeKiiAOKvvfotvdixerunt: medicâueroCramarâ.dequafuolo' cologiusaget,inquinta-Cirabhacdiminiitaappellacione x^AoKuvfzdÄ« EftCzilludanimaduertendii.indulci cucurbita ex duplici generc duplex eeiä nomé elle; rotundae amp;nbsp;m globü tumenti q» cucumeri fimilis fir.e/-xva.’teretitrinlógitudinéexcéfx.iuiAOKuvSocLatiniutratp eodé cucurbitæ nomine appellauerùndocuitqjCo lumellain carmine fuo,qua ratione ex codé feminioutruntphoc genus fieri poflit.Verficuliciusfunt;Pr»gt; gnansl^ eucurbitaferpic. Vna neqjeft illis faciesna fi tibi cordi Lógior eftgracili capitisqup uertice pêdec, E tenui collo fernen lege.mox figlobofi Corporis attp utero nimiüqup nafta tumefcit Ventre leges.medio fobolêdabit illa capacè Ére.Quodqjin carmine de hac ipfa re omiferat, in pfa nö mulco poft addidic expo fitutaamp;fationefeminisidê difcrimé fieri.Verbaeius hæc func:Aquofis antlocis primoquoqjrpe nö ramé antecalendas Martij fernen ponendü cft.ut deferri polTit pquinoftio cöfefto ldcpde media parte cucurbû ta fernen inuerfo cacumine ponito.ut fiat incrementi uaftioris.nam funt ad ufum uafoijt fatis idonep. At fi efculctasmerci prxparabis.refto cacumine de collo cucurbitæ fumptû feredu erit,quo pro1ixior amp;nbsp;tenU' iorfruduseiusnafcat. Sed eó ia unde digreftaeftreuertat cömentatio hæc noftra. Satis em de eöferenda cucurbita ueteresreiruftiCæ fcriptores docuerunt.Nobisillud tm fcicdn,globofam à eucumerü figura co curbitält;r(Hu«»a Gneis diftäfuifteiamp;fi Athenxus in fecûdo fui dipnofophilfæhuiufcemodi nominû ratio* nemjfceat,tefteturcpHellefpontios.lôgascucurbitas(r/Ku«ruocare,K(iA0Kvi'5«rantglobofaseÿ'rocüdas,Nobis tamécômunêfequiæftimationêmagis placuit:necfatiuâprætereacucurbitâtâtüfic Cræcosappeltaflc, fed medicâü'uentrofam illâ,qux inquotidiano medicinæ ufu eft./r cucurbita fine cucurbitula paffim di* cit:proptereaq,qnunc ex uitromedicæfiunt cucurbitæ,exglobofa cumpenirusaruiffet cucurbita hac,à principioinufufuerunt.Suntenimin hoc generc exiguo globo.nccpomimagnitudincexcedenteSi

DeSatiuocucumere. Cap. CXXIIII.

Slcyn hemeron LRomani fatiiiü eucumeré dicût.J Bond facit aluum fatiuuseucumis. Stom acho accom oda tu s eft.Refrigeratm 5 corrupt! in ftomacho,Iicet egre cocoquat.

«■1 ®W1(O(Ç 1^ T,ê^t7iy.«T^£7riT(^j

Vefficæ utilis.Olfactu defied’ animæ reflitmtHa bet fernen ciendæ urinæ mediocrem uim. Côtra ueflïcæ exulcerationes eu Iade paffo'ue idé utiliter bibit Meden! canfi morfibus ex uino empla-ftri modo impofita eius folia.Ex melle uero ulcéra quf epinydidas uoeât. Caroaflt eius quê pe poncuocât,ciendeurinçutilisin cibofumptaFa-déemplaftrimodoimpofita,oculo9tinflâmatiôes Ienit.Superiorpeponis cortex,q quafi finciputSC umbilicus eius eft, in capitis inflâmatiôe quâ fyrl afim dicût,infantiwm fincipiti utiliter imponitun

s j Impo

-ocr page 308-

i7o

D Ï 0 S C 0 R D I S,

»y 5^'|U«^^oA*^ö/i? o^BaA^uoff’ iw» ävanoA AMp-arç l^ ? (UÆTWÇfu. o 9 j^uXoÇ «ruv ru dit jua^ ^cyîi'Q amp;Xîû^M 61 ^H^cwS'ti'ç c^ H-Xiù cr^r^a rat') gui^iKop gt;ÿ Aa^'TÇUij^;' Ko/j •JtjO'TMTPu. H Jï çiX« ^KjaTfS’Strao'oi VJ^JO^I-tXl^ lt;; ÔAKH,«M't'î°UI?K(VGf.t(cA£' ^g TT^atcoQ à-àgt; A mou î^itira» ^t AHo-ij^v, «^ Kt«roult;r;/jû6o\oiê^ V7'a^-i JïC'KHji'a «a-TairAacô-êj-a /AtT« TW |UiA(T@^,

ImpofututSi fronti,utni ocuIosdeftilIationescS pefeat. Mixtusfarinæ Si in foie ficcatus unàcum femme peponis fuccus, exterendæ cun8lt; leuP gando uultui utiliseft. Facit uomitioncs ficcaw peponis radix drachma? pondéré in dulciaqua

pota.Siquiseiiam à cerna leui uomitionepurga-re fe uolucric,fatis oboli duoerüt.Sanathæcipft etiam radix ukera quos fauos dicunt,€x meUe emplattn modo impofita.

T E R P R E s.

D’fputätum mepucrolongius.tiec aliterlt;j pro foriserans pugnaul aliquando óffana patris mt® amicos aliquot,quos ille ad uolupcacê magis côpotores g ad honorem côuiuasea die uocau«ra(, de pepombus eft.non qualesquondam fuilfent.nec quæ m antiquisCrçcoijt Lacinorumq; foip“’' ribus coi^î hirtoria inuenuinunc poHierfed q, erat illic (ut ferc funt) quot uultus tôt etiâ ingenioi? aiferimP na,qui natural quigancam amarec. laudaret,^ ad earn omnia referret :quod in pomorû totiusfp optf* Pericaroia P^ncarpqs(dico aüt pericarpiaomnemquæ foris pomorû huiufeemodiearo interioraclaudit jsreotintt» ' mina) natutæ confilium fuififet.Difputationi caufam fecerant poft eoenam relata in menfam purgata pt' ponüfemina rquxabfumicontêplatus naturae profefTor ille iratus.ö'uelut is qui parentes corafediftwM Crpeiire uidcret.ingrate.iniuftecr impie facere eosexclamauit,quibus non fatiselTetquâ feminibusnaW ratutela.O'quafiletftifterniüad maturitatêcöferuationétjjdederat.peponücarnêabfumpfiflre.nififewiina ipfa etiâ penitus perderent Nec aliud(fifecerint id omnes) fore quod illi tune agerent, q caftracisanimï' libus cun(ftis,quodcbtramortêdacriomnibusgenerisfubfidiüeft.totânouæ,plisfpemaeo,naturx,^'”’ bis auferre.Vtqjerat contrnuus huiufcemodireicôtemplator, ex Hippocrate Theophrafto'quecertuis^ ex pröfelTo docere ebepit,quanti! adconferuadas rerü W plantarü formas in feminibus naturae ftudiSwquot;' fet: quoartificio,g muleis munimceis^rtecfonisdüabfokiütur.irad nouægeneratiomstêpeftiuûtépüâ feru5t,ab oibus iniurrjs tutatafemina illa fapicsartifexfueritrqdcpfeminib’ his.fiue Coriü.fiue cutis fwf ^quot; lü.fpina,pappus,tefta.lgnü caro'uefic.adieeftiid natura fiierir, non aliü habere ufum. Et fi utant his ho**^ nes,non ideo naturae id confiliü fuifte: fed poftga natura farfta eafuernt,in ufum noftrü tranflata utiüc^k ingeniofe d nobis fuiire:Natur3cqï ilkid primu er unü confiliü elTe : nobis pofterius Èr multiplex hoc nolhU' Aanc ebatep non eftedarosnobisutfcribamus.aut pro plecftro in cithara utamur digitos, nee ungu““' fedisabrafisipcutellohoneftioréoftêdamusmanü.fed illos,utfacilius quod ad uitäopus fit,capiamus®' ccrtiusteneamusrhos,utdifcurrentes toto corpore nemos extremadaufura firment . Et quoniâ durior« fmt.y aciem habeant.pro teils contra noCentum nobis iniurias utamur. Longefp priusfada h«cfuilllt;gt;8 biceorü ufusincceperic Ridebat éregionefedens.qucpauloante ad ganeam referre ommafolitüdixto'j^' NeCperfnaderi poterat.non præcipuamC*folaeiTe naturae finè,fifapienter ut fapientes docét ea agaky Optimuin quacun(prefi'c:cutius'q;hacrationeferuariadnouâfobolcpeponüfemina,gfiin agroreluda’’” bribuscorrupta putruerint Adqciebatlt;:phis,quæ de integra ætate qualis tunc peponüeftet.abantiqui^'” turæ profelforibus dicuntur.Et ne longiores fimus,nullâfore in peponibus maieftace naturp dignâfinegt;^gt; fl ideo tantü cos tôtcpalia genuerit,utnata rena(cant: nechomini quod religio docec.aliquandoiafcrui^'' Narrabatfpdeinceps.gfuauispeponü fapot effet: g hu midi fucci carOjCrquâtopere uina,quodponiap‘ Tuncpnonfolenqcommcndaret.-quænec paruânecuiiam naturæfinem, fedpluresiregregiasfibieli^^^' flabarur.Ineoquilongiorfermofuit.paijtcertapeponum utmcmini.nomenclaturafuit.Nullusenin’C*^' (ere audebat,quales in antiquis lcriptoribus peponesfui)Tent:ô'quæ eoiç» genera in Plinio deprehenderti’ tur Dubitatum etiam eft,qurbnsappellationibus à congénère cuaimei^feminiodifcernercrur Quéadoi® dum à medicis nuncetiam dubicanaudimos,qui medicas peponü uires feientes.nomina O' ex nominit’'” co 32 diucrfitates non penitusnoueruntProquibusnon pigebitquaæquumeritbreuitatequ^côpeiw'’® bisdehispofteafunt,una cücucunienbusoftendcrc. Scicndnqjilludprimüeft, cömunem multis g«»®.’' buse/xvarinGræcisappellationem.omnemhancinLatinis incertitudinéfcciffe.qui cucumeréinCf®^'’. lt;rLatinisaudientes,ex eoquod nunc eftiinütantu genus, quod priuatim ex mulcotêporecucuniisiw'”, nat,fignificari credideru nt:cü Græci mua»,id eft,cucumei^ nomine,genera multa numerct, quae auteart lagine.aut cute foris obduefta in oleraceis extra terra crefeüt.Eftép illius g priuatim nüc cucumis dicit, p»' müCrrupremügenusiCui deinde fubqciunt ftatim pepones O melopeponcs .figura tâtum O' gtitätein^ fe différentes. Liquidem cum magnitudine exceflere aut in longitiidinemproceflerunt, quales W®-* Jocis nafcuntur,pepones quondam iiocati fuerunt Cum nero rotundi forma O' effigiem mali referüt, to fatfto ex pepone O' malo nomine,melopcponcs diAi funtmeqj inter pepones O' melopepones aliud 9 ex guradifcrimenquódamfuit.Totühocgenusin MartioO Aprili Palladius meIonesquafi/4i!Awv«rania'o'it figura appellat .• quo nomine maior Italiæ pars nunc etiâ ueitunSubferibit diuifioni hiiic Paulus AegineW etiam cum libro primo agit -ziîÿ 7^üfecluv, id eft, de his quæ inter æftate 0 autûnû maturefeutun quoge nere cucurbitae omneepeucumeRr genus hoc eft,O' qiiæcunqjalia tunc up tü, £pav,id eft,æftate proueniut' QiiemadmodumO'mel runefaAum wfaZivetiadiciturieademfignifi'cationequa Graeci nûfKv indem aæ cant. Decretum eins de peponibus O' diuifiohæccft:Pepon in uniuerfum mali fucci,frigidus .humidus^ uomitonuseft. Idem non con co Aus multiplex illud O' uniuerfale exeretionis genusquod choleramal' cunt efficic.Semen eius tarnen eiend« urinx O' frangendis rent! calculis aceSmodatiftimü.Melopeport m^

-ocr page 309-

L r B Ê R ir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

*'^Jï^'^^^'® *^quot;’X^^^ potèft.Non pigebit hoc loco monerC medicos.ex quo bic aft minore efficacia in cunais i^lopeponé peponc eiTe.fufpican nos aliud inter duo hæc genera g ex figura û* magnitudinc di* j ' ^on 5*’’® uenfimile eft folâ magnicudiné Cr formam tanta uiriu diuerfitatë efficere pofte. Et 11 nihil de colore interioris p^pona carnis alicubi inuentü adhiic fiierit.nö ab re forfan penitus erit iri melo peponibus prêter figura amp;nbsp;gtitaeê coloré etiâ fignifîcari: amp;nbsp;fi id fi t rubenté incus melopeponê efle. Arbi-ariuranrenhoclegentibusrelinquimus.Decucumcreidem poftremo Paulus ait, minore frigiditate lt;5^ umiditategp^onêeffeiftd maiore addenda urina potcftate:Aegerrimcconcoqui:10' fi concoquat, ma '^la^m Ricci eliedd^ eftqdDiofeorides ait où ç?ÿ|!ÔAi5|pjii/,quod nos uertimusmon corrüpitur m-ftomacho, icetægrecôcoquat:fî'quidêamp;Plinius ait.Viuunt hauftiinftomachoin poften diê.necperficiqucunt.Pri nui itatpomniü hof^ erfupremûgenus cucumis eft,cômune etiâ Omnibus nomen, ér ob id nifi adrjeiat dif trentiaaüqua,ambigus: fignificationis.Quod fentiétes pofteriorcsGræd.ff/KÙv.ideft.cuciimeiÇ fimpliCP tfrdixtrüt,qucnospriuatimmodocucumerêuocamus.adic(ftaaütpeponisuoce,hücquênoftTa3etasó' gfns priuatimpeponênominat.mùv 71171««, id eft cucumercpeponêappellatcs.Adiecftacpa natura amp;nbsp;eue-tu rei cucumen differêtia illa ab eis eft: Videntes enim quato magis maturefcit cucumis ilie prior, tato fo-

^®'’^'13Sine,lt;ir quafilignoia crufta durari:pofteriorê uero illu continue magis mitefcereüquot; tenerefee teullum antique uocis xftimationereliquerunt, hücaütcocumcrêpeponêdixerüt, qdeftmitê.flaccidü, lt;r maturitate fna tenei^^Eft enim Greets uerbü mTr«ln^«t, qd inter extera macurefcere fignificat.-cr tu'ticvo* f*ïV'®^’‘^ ”o*t tantü in hisufum habet qup maturitate fua mitiafunt, fed in alqs muleis qupamiffa folidicate fuaflaccefcut amp;nbsp;tencrefcüt.Sic in Comoedia iadtator reruns dicebat.Me cörra milité in ade eöfti Witemifiego 1115 uerberibus fccero 7n'7iov«,id eft.contufum Cr ex côtufionc flaccid3,^r quod noftra gés ad» quot;J!^ P^5® deflexa uoce mitius dicit,lt;iquot; Comicus nofter icidê;Quin ludea fandalio illi cómitigari caput.nec Cülter g Maromiciapoma etiâ appellauit.Quinetiâ Ariftophanesin Fabula cui titulus Equités eft,ridicule Cleoni obqcit,^nimiomulcandi dues ftudio,Cr quxfitoexiiidicrjs queftu, matutino in foi^ progreflus, circuiretiiehiti uillicusagrij,non in pomis,fed m cioibusquprens quisnam uedamnari poflêt,7if7r*i»ón KS^ t*?'’*'’'^?®'^ ^ft,rnicis,macnrus,O' legêdo aptus.Nec tatü in cucumerü generc uox illa Gi xcis in ufu fuit, lea ut iDi dicunt b 7r«(i»0-,r(0f ot,qux in maturitate fua renerefdt er fuccofior fit. Et hæc antiqua eft peponum nomenclaturaO'nominisratio.Quodideóadijciebatur, utcateneritudinisaudita notaincelligerêt cucugt; merem peponêeum elTe,quê nunc fimpliciter peponé nominamus.'Critqjfacile nouiftè id in hoe fcriptqre, quipropofito eucumere cum omnem medicina dus percurriflet.tranfiturus ad aliiid illud genus ait.» À -iS JiwoKif iiif‘,qu(xj eft:Eius autem qui uocat pepo caro Crc.nianifella fignificatione.primü generis, mox fpe cieiquxadicdiuoillo priuatimindicaretur.Qux deinde peponum diuifioeftetdiximus.erant enimprx» Kr peponcs melopepones,de quibus pauloance dieftü eft.à rotu nditate fua fic appellati, Erant prxter hos «n cucurncK» cenfucT nomine anguinus cucumis,quem ucteres Latini erraticum dixerunt, medicinx tan turn uti!is,dequo certiusSr ex profeflo agetur in quarto uolumine. Citrinusitidem à flauo dtri colore fic appellatus,quem in extrema maturitate oftedit Hune Hetruria nüc etiâ dtreolü diminutiua forma appel lat. Globofx tandem rotundxqj cu curbitx illx,de quibus fuperiore capite egimus, fmon à Grxcis dieftx, iri eucumerumgenere ob fimilitudinê cenfebantur. Habet Hetruria etiam aliud geniis,appellattpcontra gin maiore parte talig melonestcretes q funt.redli incuruiqjaliquando, longitudine nonnung cubitali, faro inaiore craftinidinc g ulna hominis fit.Coadum cucumeris ctedimus hunc efle partü,fr ex monfiro pan latinifadumgenus.Siquidc docent reirufticxfcriptores, in omnes formas cogicncnmeremiPriuatimcp Hippocrates retulit.fi in fiftulam demittatur euCumeris flos, mira lögitudinequafiangiiinafpecie proue-«ire.Atlicnxusetiam in tertio fui Dipnofophiftx Jlfanoyr'«! in hoc genere uocat,quos tarnen aliter non indi cat.iieqiabrefufpicetur forte aliquis à dracunculi forma ab eodidfo s, quos hoc loco didmus efle. Et hæc pro toto ciicumerum,peponum,aliorum(5huiufcemodi cenfudidta à nobis funt.quotum omnium pote-rant a nobis ex antiquis fcripcorlbus, Theophraftoq; prxfertim alia etiam teftimonia afferri ; fed breuitati quatenuslicebat confulcndum fuit.

n^l ©jiJ'axd’HAit^ou. Kt:p. TVr*.

De Vtraqjlaâuca* Cap. CXXV.

ƒ—■—Hridaca hemeron L Aegyptq embrofi. I Romani fatiuä laiHucâ nominant .J Sto I macho accomodata farina laducaeft. JL Refrigerat/omnum cociliat, aluu mol-Iit,amp;Iadis abundantly facit. Elixa maiore ad nu-triendû efftcacia eft. Ulotæ Slt; u t ex terra cruta eft

laducæ cibus,in ftomdeho cibum non conrinéti-bus urilis eft.Infomniofis potii fernen eius opitu-laturjibidinisq^imaginatiories in fomnocope-fcit * Ipff tarnen in cibo frequentioresclaritarioculorum officiunt .Con-diuntur muria feruanturq^ aliorum falgamorum modo.Cum cauksfuos produxerunt,fimile ali-quidfucco SC ladi agreftis laducæ Slt; ipfe habet.

5 4 Quæ

0Pitfct| Kp.t^oQ. L |amp;3/xa7oi Aa-KTOUxa. ciZ’yuTTpoi i/xè^ocr'i. J tkoAiaj^oQ, uTf-j-uj^outra. uttvo T/XH. RoiXiaç MaXaxTixH. 'ya-' ^axT0ÇKaTa(r7ras'/KK. i^s^Oira JV •yi'vt'ij ‘ÏJ’oï^fMUTt^. aTrÄUT!^ Jf ii^iofjSjjü^^Q' Mft^Kcfçàç^J^il. exTEg^a aS/ itivófxi' 1'0/1,'Pil’lt;7-utx)^Slt;5oV(j5UTÏouo-i ÊohSrë. lycrv Vouerla^io-TPS^tiixj. aura? JV acuÂjç^wçÈcOio frSb;üa,ct(U6Aiiü57rïa(’ ito- 't çf/Æx.« r, Taji j^tv 0V'ij(Jli«^aA|U.R.EKKauAio'«a'c« JÏ »’s^oucri' ^•^t/x^itjw^ TH TO X’J^i’^ quot;0 oTPi/* oPttua-M^W ôcygiaçS-jjipKKt^.

nJiîâT^îaçS-jîsPaicoç. wq». tv«A',

-ocr page 310-

D I 0 S C O R Ï D I S,


17t


HAlärj’a S^’J'al, Lhv ^i^otfijrc« à» Ma Ärav«. ^cüçcaSjMÇept^WMê^Ç« ^û-'Maîo/ XaaruK.« (r/XSiSJfQ na-Aoûlt;r/^-J îoiRtTH HMt^M, KauAw-Astja Q vy rZs (fu^Xvoi^ XÖ/Korfja. »y’%voTï 5“»*5 ?aXUTtç« V7ra§x^®'®-’'’”^S“ 9 t^oSth nuo-tj. uMOiwO 91(517r3elt;ra/j ^ ir0jafJ.iiJ fx»' Kuv». o6t/j ly T OTP/; av^ svioi /xicrynütn p.n KMV/qj. KaSa/gi J^ Mît' ^UKeaTu TfSiii? o o7p§ /‘vol poGo^wp oArh.u/'ätwoV Kara MiÄiap, îcTpKaâ’aij« Jï 0 aj-yiM« ^ «xAtw. Tpië amp;nbsp;7i5lt;gt;lt;5t7riK.avlt;r!j5t'y^j/oM2z/H eriipyiuicumicii raXaK2;.tS/9Ka0oXwu7rvw2;KH ty êtvuJ'uvoç, Kf^ 9 ÏMM^Wa. TPn'^sO 9 *y '’5°^ «tko^iottAh RT’u^ty tfaAa^yicK/'HKT’ui?. i 9 esri^/xot. w^t^ T9^^ km£§ou 7e6ip, óv^jcyyMo vç gt;y o-UUovo-iap êcTPS^tepe, /'JVlt;xgt;Tj JV ^ 'o X^Aeç Ti^oç rà av-T«. C;Óamp;tV£££gO? ^ Tl. SlTpTlS^n] JV o CTfÇ «^ n^oLfx'ioKi ay^ivi^ 7r§oxA(a?o/;^'ûÇ Sç t^

C' T«Aolt;7raxuA/iZMaTa.

Que uero agria thridax à Grid’s dida c^LS^ qu» Titanifanguiné magi, Zoroafter aSt pherfibw appellant,8lt; Romani fylueftre, J fatiuæ laducï fimilis eft, ampliorc ta turn caule, candidioribus folqs, gradlioribus, afperiorib’,5lt; in guftu amans. Papaueri fimiles aliquatenus uires habet? Ideocpladis liquorcqinea eft,papaucru opio quida cómifcent.PurgatpotusIadis liquor hic obolo% duoB^ pondéré cö aceto mulfoperaluu corporis aquas. Extent oculoçe nubeculasSial-bugines.Inunguntur eodem utiliter cum ho* mano lade ambufta. In uniuerfum foporiftH agreftis laduca eft,SC fomno dolorem leuatî quinetiam menfes trahit.Bibitur Si contrafeot-pionum idus,phalangiorumcpmorfus uttlittt Libidinum imaginationes in fomno,Veneréqj auertit agreftis quemadmodum 8C fariue ferne-Poteft Si fuccus omnia eadem ,fed minoreeffh cacia.Seruatur agreftis laducæ ladis liquor die in fidili,alio9i fuccoçz modo antea infolatus.

INTERPRET.

lï^fÛ^U Infomnia iiif^tl*»^

QValisfatiijae«ÿ'agreftisladiicæin antiquiflimis Craecoi^e LatinoßiipcodidbushiftoriacirmediüW inuêta nobis eftjalis uno capite etiâ tradata nihilo minus cercû habebic intelledû. g quodfec«“' altj.diuifa habitura erat:Cunda enirn eadem foncÉT ut côqcere ex fermonis dudu facile eft«“* «odètuTiondiuerfo capitedeutrocphocolere Diofcoridesegic- Deagrefti enirn docereincipiés.continué' to fermone aic.Qiiæ uero agria cridax Crenon multi faciendu tamê hoc eftàllud magis cogitandû.gli’te' gra in hocfcnptorefauiigladfucæ hiftoria O' medicina fie.Nobis in tâ nocotamqjutill olcrefufpecla capitis huiusrätabreuicas elf . Inclinatlpanimus.dcfiderari poflem eomulca ex his quae Plinius,Galenus,Fäll' lus Aegincta plurcstpalq doCuenint.prpfertimcpSerapion.qui in colledisàferiptore hoc.abfcelTibiisCrfâ' cris ignibus meden hoc olusait.quæ hominis mala in hoC feriptore modo nulla funt. Accedunt fufpido® huienoftrgetiâargumécaalia.Primûq» in feminibus medicina nihil hoc locolegitprodeflèfcorpioniiic“; bus amp;nbsp;Cenchri morfibus. quoiÿ akeiÿ Plinius,akeip hic ipfe in excremo opéré,capite de cenchri niorfu in™ canerunt Verifimilec^eft.utin caeterisabeofatftüfuit.adeiuspericuliremediûex hocolerefernencthm accipicdumfuilTe.Moxquod plurali numéro nô procul à fine leg t.continuiiladlucai^cibumclaricati ocâ' 10152 otFicere.deefte atigd oftcdit.quoniâfingulari numéro femp antea de ratiualadlucaegeranquodincc' Cinnum fimul de hocferiptore indignü eft.-credimustjjnos nihil dicedum huiufeemodiab eofiiiflc.niupf* us ali082 fcriptorum exemplô de tam multis faciux làâu eggenenbus egiflèc-Quo fit ut fufpicemur danC huic capiti aliqiiid.pfertimqjladlucaru cenfum O* nomenclaturâaliquâ,quam négligentes in exeribendo antiquilibrarq mutilû nobis hoc caput teliquerunt. Eamtpobcaufam nos locûuitrj nota fignauimus.P® terittamêq pluràladlucj genera,nominaO-bonitatesnofcercuoluerit,exColumetla,Plinio,alrj3^niiiIti’ ca audire, O-condituræ earuantiquârationêincelligere In agrefti ladluca deinde meminiiTe illud oporteti priuatim dici (Si propric agreftem ladlucâ, qug fatiuæ opponit, fponte fua in amis nafeenté; folio minore» ü'criarefcvreincoeperitaculeacoxüdfaci’illaaliahabentê.qiip hienumerauit.omnia priusetiâàTheophrs fto odlauo uolumine lôgius diefta. Prêter hanc etiâ ob fimilitudinê non lacftuciscongeneres.fed fimile« t’” turn herbas aliquot alias lalt;ftucasdici,qiialis caprina plurescpalip funt.fuislocisdicendç.De fatiua Paulus Aegineta libro primo capite de oleribus ait,refrigerare ladlucam, humiditatem augere, eamqî ob califat fomnûcôciliareiO- quaten’ oluseft, fans nutrire.XT prater omiahpc,bonifuccifanguinêfacere. De agrdh Theophraftiiseodêodlaiio uolumine eötracutefubeuntes aquas utilem hisuerbisteftatuseft:5wf»''rM tii'ilù. TiîÔ 7ru(gt;«/xH7àv x^ ÇMi naJafiv üJlpw7r«.'quod eft: Sedlis aüt caulibus per meftem, liquoré excipiunt • !ƒ' tuntig hydropé purgare: Ditftû ànobis hoc eft,quoniâ hic nô hydropé fimpliciter,fed maiore ambitii W »wJtn.quod eft aquofa,purgare liquoré huncmonuiemeefubeuntes tantii cuté aquas quae hydropisappd' lacioneàCrgcisindicantiir.fedomncsalias quæin parte aliqnacorporiscolIetftæfanitatinoceât.ProdeUe unâcplatftucâ wfri»iî«ve/»hic ait: nos infomniofis uertimus, ad certa infomnia Cræcoiy exêplo rêcontrabtn tes.-quibuslicet ôi-^pwTl^» fomniare fimpliciter fignificct.nihilominus ad ea infomnia iiox à medicis côtraC« eft.qupcôiumftasfibi Vencrisû-libidinû imagines habentSic Paulus Aegineta uolumine primocapited^ feminisabundâtia,(ô'libro tertio capite de incôtinêtiafeminis,noce haeufus eft. Vocauitfpubi^îvff»?/‘j.” Veneris infomnia O' libidinis in fomno imaginationes, gbus corpori nô leuiter aliquâdo nocet.Defcripft emné hune naturae motu Lucretius elegan tiffime in quarto opens fui,non ut iiitiu O labe homini nox«, fed quald fokt natura O' amor motu ^ impetü ad generauone in nobis,deficicte agro que cöferamus,inu'

-ocr page 311-

LIEER IL

«»Ó'inutilitttexcïtate.Mec tantum Venerisinfomniahacc,fedjpfam Venercetiacöpefcitladiica.Id^eft quod hiciit,ivilfuyi^«\itgt;{^nvlt;ivfiMK-iTts-filt;fi:tiaod eft, iiifomnialibidinofa illaü' Venerem ipfam auertit.

”2’ ’■('gt;ylt;A/0U, Kitp. TV£.

De Gmgidio Cap. CXXVI.

In gidion fun r qui lepidion appcllanr« L Ac gyp rij dorifaftru, Syri adorin, Agt; phri tirida, Romani bifacutS uocantJ . Nafcitplurimu in Cilicia 8(. Syria gingi dm Herba eft agrefti paftinaeç fimilis,tenuior ea

rl'^iJ'io/jjOZ Jï, %imS^o/j. L^u/xa7oi ^lo'cMoü'PVfx.ourv'nfioi J^o^tra'S^'s. f^UÇO/ aJ'o^OV. «4»JOI ^^/KTIX. J $V£ -

tamédenfiorcg. Radicë habet exigua, albefcenté 8f amaiâ.Eftur oleris modo codü crudui^ amp;nbsp;fale feruatü.Stomacho utile gingidiu, 8C urina cit.De coquif idem,bibiturtg cum umoprefenri ueflïcg utilitate decodum ill ud»

^ Tai7rAGso/j(^K»Az!da7tty (/uç/iz. ÊOTMiopsatg/Xivw/^ MKoçô:75(cp. Atirfo^ tVgt;0|Utf't H^ TTUKVOTJ)0/J. |(^IO/J U7rÓA$IK.0p. Tri *iS'?oplt; Aa^cy/tunj J^ u/xop n «^ i^S’o/,. »y ■^«Ç'X^'^îp ïcö/tTW. ts/ J^è ivso/xa^^oii. cvj^Kop. (y Tgt; àcf £-|n^a airQ^f mvó^MVo^

h^TX o /VOU KV^ïj ^^i^a'llJ.Oll,

INTERPRE S.

quot;TAEregrinû Græciæ 0* îtaliæ.fi Plinio amp;nbsp;Diolcoridi credimus,gingidium quondâ fuic.ille in Syria, hie irt l-'CiliciaO*Syrianafeiir feri dixerunt.Quominusmirctaliquisignorarinoftraaerate quodnamolu« -L gingidium fic.Cognouit ramen id utra^gens,defcripficip Plinius xx. uokimine capice quinto omne eins figurä ©• iifum,Paulus Acginera libro i.eapite de oleribus poft ocimii, finapin.naftureiü, urticâ.mul-tacpal ia quae acrimonie haber,de eo his uerbis docuit. ji X. yufUhiy OfAiiif vi TH miyJliiii, TVlfoitiiis ^^ TrivfSr ouK cxi }w ^xyijjo, TUTrinn, îy'i fy, wi/AX)(^oy bit 1^ f’7t «t/ht Imi kvto Tvyy^xv^v iitniAiey /âit'qIiiv iâ li l^jov.i ^lyyy ^ife^yy Trttfyyf i“iiw^aT/.Qpodeft;Gingidifia0tfcandycifimile eft.adftringenrêamarâqjnôparuâhabecqualitarem.Sro niacho accôniodatûeft.Efturi:p in fame amp;nbsp;à ieiunis utiliter ex aceto: Non ramen magnopere nurrir. Didra 'ueohaclennsa nobis hgc fuerût,fl forte aliquisfagaci ex Pauli hiftoria coieeftura quale id fit.inuenire nue pollit.amp;fi difficile uideatunPliniusenim0* hie,agrefti paftinacg ,• Paulus fcadici fimiledixerunt: qug duo nihil fimileautcömunehabent. Quod pro cSpertofit.inquotidianouitacufu «y inter acriaCr quae Graeci agreßiaoleradicebanc,gingidiumabanciquioribiiscenfcbacur.Hiclepidiumaità qiiibufdâobfimilitu» flinemdici.quale uerolepidium fit, nômulto poft dicetur. Cæterx appellationes iUæ omnes incertx nobis, qgt; barbarse O' ex nulloautore alio auditæfunc.

n^iEKavtf/xoç. Kt$. TVs'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Scandice. Cap. CXXVII.'

-^ wJ^il, L PM^xaZe/t^ßa (TKa-- zquot;'^ Candica Lfuntqui acicula. Romani herba

''“$'« •ó)Jlï,aKouirAaM--JH9è/) Ranariamuocant.J Agrcftcolusecia fcan ^Z^y'^i’aysio/jAaxoü/op.uïsïoif^i I dixeft. AmaritudinéSCacrimonia aliqua

gt;M E^TT/K^a/j. Eifcüthycop. i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet. Edendo herbaeft: efturép cruda 8C (^^op H^ ap-i/j ï^ió/xviop. EVKoiA/op. «^ EU- nbsp;coda, Bona facit fcandix aluum: ftomacho utilis: so/xx^op. i Jï a^c^hy^cc «Stw K.vs'l jgiw'lt;- urinam cit.Bibiturcy utiliter renibus, uelfictySC ie Wgt;’JK4gt;slt;»»'§wi»é/jitvoptqK7r«2, cori decodumeius.

INTERPRES.

H^.^^^æ^ndix iUa, quae totics Athenis in cheatro plaufum amp;nbsp;rifum cxcitauit, cü in Comoedia IcpI-diflimi poëtx Dicxopolis ex agro in urbê profeeftusrudis homo,abEuripede earn humilicer poète ‘upplicans, |xterct:«4»lt;AiMc a*«/ «A'o» m*?«'S‘» AA^^iÓm .Nouerât enim omnes u uigare lt;amp;nbsp;u ile olus,me^ mmeraneq; poëtxiUius macrê quoridie in urbê ueniencê, uendito eo olere filiu in fumma paupertate thea-troirfpedaculiseducafle.Necantiqux hominis paupertati illudentes, fed ad uirnitê in angufta re ftudiü tiroccafionêadniirütes.totisfubfellrjsaHditoucrficuloilloexultabat. Nota tune omibus fcandix erat, uul gare 0quot; fponce fua nafc^ns locis pleruntj ineul tis olus,plebis cibus amp;nbsp;quotidian ù pulmêtum amp;nbsp;acetarium, quo adfanitacê magis qquxfitis toto mari O’ orbe obfonrjs proficerét. Vires enim iHi funt ficcandi in ex-tremo ordine,calefaciendi nero in fecüdo.au t incipiéte tertio:fed qd u tiliflimü in ca eft,urina ciere Wrenes egregie laxare teftati ueteres Grxci funtiutifcp ad eas difFicultates fæpiftime Paulus Aeg meta, i übet q; in primo ,fi nó iuftequotidie purgetaliquis, fcandice, apio,afparago,fimilibusf|5altisfolicitandâefle tinna. Pliniusctiaxxii.capiteeiufdê numerimultisfcandicem profequiturlaHdibus,peculiarcmcpillilaudêtri-buit.qgt; Venere fatigato corpori fuccurrit : marcefcentes qj fenio iam coitus excitat:quo magis mire in tâta moiÿruina0* labe in nullo honore elfe herbâmeçab herbarijs noftris penitus cognofci.Grpci noneetiam fcandicê appellant: nihilq; in eoi^ genre notius.fed non congruente antiquoi?tnotisoftendunt.Quâenim illi fcandicem modo appellat, latiore û* quafi betx folio eft. Antiquiores ahe ut in re nota fit,nullas eius cet tas notas tradiderunt. Verütamen ut exmultis conijeere licet,tcnui lt;amp;nbsp;quafi capillato folio eft.Pliniuslibro xxi.capitex v.inter fponte nafccntcsnumerauit,coniunxitlt;pilli ut uerifimile eft côgeneres plures alias.^ omnes tenuifobo ù- capillaceo funt: prgfertimqjcaucalim amp;nbsp;tragopogona:qux à capillamctis qup pro fo lijs habet,coma diAa à Grgcis ê.Ob quâ caufam nô ab re penit’ fuerit fimilê in folioiÿ figura illis credere, pJiiKaunaAiif©-'. Kstp. tvV. DcCaucalidc. Cap. CXXVIII.

-ocr page 312-

i74


S C 0 R I D I S,


KaUKO/J


otXiVqjt,«.'' tji^H, t7r’ «-Kjou A Ma 5«0joilt;/'w§.


KAUKaAii?. Ïvlt;d( g ^tAauKovor^’o/j Lb( ^,MVi2(’.J\MCK§/i®^€§!0V. ^M ff-aïonviJ^ift.ra'^iVXiiiV^.oi q, TTit^i^x '7Pv'^.oi. MyuTT^lOi trim-' A«? ,J KaXSerr KauX/o^ ii^ ajjiamp;a./j.ia:7of3 i! ly P-sKop. ùisóif'aa-v, 4gt;uS\.a t'xpp *p-Ci/jix--^^c^opjux. tpAu^i/'h. é^aa-ia.. 0 Ètt’ aK^ou o-mâSiopÄ^Kup. liZ^iq. Xa.^^cwv'i'r^ Jé ty ’mjv Mfj.op 71 M^ èif^op i(r^l6p3jJ0pgt; iSl ^fSiaV^HTlKÓp.


CAucalida funtquidaucG agrefte^tqui myitida appellent ^ Democritus brion quafi mufeu: Aegyptq fefclimrRomam pedé gallinaceu,fiue pulli pedc. J dixe^ rüt.Dodratalis coUculus caucalis cft,aljquadoctia maior,ÓC leniter hirfutus.Folia apio fimilia habet in fummo focniculimodo pluribusincifurisdiut' fathirfuta 8C ipfa. Habet in cacumine ptereä um-bellä c^didi ß^odoratä Jn ufu ole^ mó eibeRut^ cruda panter amp;nbsp;coda,eiende urinj accomodan.


IN TERPRES.

GEnushcrbai^lib.vin.de pIantar3hiftoriafacicTheophraftusquod«7ovp«/'ivuocat,ideft,inaniisfp’ cefuanafcei)s:ftacim'^ineo caucalidemhancnumerat.nullisaltjsadiedisnotisNec pai?(fïqxiis‘’^ iufteieftimct)fuerit,tam cerceatamgraui autore caucalidis natale folü.*r ubiquxrêda fît, audite: id enim additû bis quæ hic feripror, Galenus amp;nbsp;alq tradiderüt, facillimâ eius inuentioné nobis cfF.cicc. No® cnim omnibus apnfolia.quibusfimtlia caucalis fua habet. Altitudinê deinde,hirfutamlanugineæ.infurn moincifafolia,CJ'candidi fions umbellâoculusdeprehendct.inuenietqjdauco tam fîmilêlicrbâ.utaiity; ueftrisdaucusfit.autrudimentü naturae daucüfacere condifcentis.Qualis aütdaucus uterq? fit.ineoceiti uscognofcet. Nullibi non caucalis nafcitur.praefertiintp in noualibus anteg noua aractoue renouent,Cals nus dauco caucalidê fapore lt;t uiribus fi mile ait. hic tarnen ex fimilitudine figurae ab aliqu ibus agreftéihu nixÂm. cum potiusappellariait.HabetenimôrhxcO* daucusfoliaincifuris diuifa.Habent ambo etiâ candidj™ nsumbellâ.DicoaütumbcllâGrpcorüexéplo.quiaKZDt/ziirabumbraappellant.inaliqbus plâtis fions uclut* Vmbella, pedametu.in pi ures diuifu m longiores pcdiculos,qui finguli flore fuftinent, amp;nbsp;in orbê circumadü'q«®quot;*’ risfigurafœniculum.anifum.fambucus.plura^aliafunt. Quodquoniâumbellaequafolcàuultumulief^’ arcentforma eft,oblatitudinêcircinationê(ÿfuam.ideoGraeciprimüeamflorisformâ(rKz«Jlzoi', moxCi*' Cos imitati Latiniumbcllâdixerüt-Qux uox huieferiptori mukaeft. Caucalidis huius N leader etiâ in W riacisfuis meminitiretulittijehrifippus antiquiffimusfcriptor in fecundo de oleribus habere cautaWem guftu falfuginem aliquam, quod nee fenfus.nec ex ueteribusalq indicant. Longe plura g hie in medKina Pliniuscaucaliditribuit,qua:poteruntuolentesineolegerexxn.uolumineeiufdcm numeri capite.

m^r EV?,IÜM3U. Kt^. TVH.

EY^MMOjU' L|MMa~o'd^ ijouKaM-oUyu-Trf (0/ t^jtKZKtó. aif^oi àcrouçfit, J 'W-7= ap.op TsAo^op êgt;^^ip, u'tujovo'ia.p ■^OJM? • Hÿ^ '5’ COTi JM« JV auroi/’ to avp '!fiQ, oS^2»to/j v-sya^xoi“ gt;nbsp;^ TttTtfnto/), 0 ivKoiÄiou. ^wvTj lt;R ^enT^^Ma^ afTW Clrii; Tcw^a^a-^ç. iofri^ivri lt;R av-p TÇoiJ TO TrXii-ova iTiaM^'lv T^óvojs.ofil ifujwvTiç it raAaK.2;. gt;y amp;va7rAacjoV7i(5 7yoX'lt;™.ous. r/'v?) ^ly «7$ lo/i iv^/jiop. jua^isa c^TH j(P Tiw iesji^p ’t^n §«. Su ^^ enr î^fJ-câ npy àurl tz'iVHTrt.œç bi t^ av^ju?Pz 753vTj. isi lt;R (jSouja^itcunjo/j. ly J^^i f^'^^V Tf^? T°^ «/xt^u.

I N

COniunxit ad fanitatem, fociauit'cp in reliquo uitx ufu multa neceflitas amp;nbsp;ars, quæ non poterant i» eodemfubiedocötrariafimul elle. NecaliterinacetarrjsïZreliquociborumufngeminariiiiuien” ladfucam ir erucarn ueteres medici iu iTerunt, quam grauibus ?4Cu tas mifceri ad fuauitatem cantus mufici artificiofe uoces quotidie iubent: fictp quod noxiiim aut ingrrxtum nobis fu tutu m erat, xquoton-trariorumtcmperamentofalubremÜ'fuauemincoepithabereiifum.Vtitur noftraxtasÊrgens.exercetiJ quod Galenus iam pridê præcepit, non elfe homini Comedendä fine eruca latflucâ portulacâ'ue, **ƒ fine laduca portulaca'ue erucâ,ut quâtum altéra refrigeratiz Veneri nocet, tatü calore mflatione^fua a tera in utraçrehominiprofitiqdfapienteramp;érc inter nos fit. Raro cm fine eruca lacSucainacetarioeltur. fuauiscp fimulcibushoc modo fit,0' certâfalutisfpem homini affert.quod præcipbû habet eruca ƒ quo maxime poteft,unouerfuManialisindicauitdicens.'Et Vencrem reuocans eruca morantemiQuodtotu® inflandiuifacit. Notum idolusubi^eftiquod^hicdeagreftiserucae femine teftatur, inHifpaniauiu adhucmultis locis habet.


DeOdmo. Cap. CXXX.


F^l'cZK'mou. Ki^. TV^',


IX


DeEruca. Cap. CXXIX.

E-i Vzomon LAegyptii cthrericCii.Apbf* j afurich,Romani erueädicunr.JStiw“' ' lat Veneré multus crudæ er. ucæ eihuSz -i/Poteft idé amp;C fernen, quod eiende unnf accommodatum eft. Adiuuat concochoné eri ca,8cbonam facit aluum.Vtuntur Sffemmei'’ condiendisobfonüs, feruap.t'que id utdiunus perënet,aceto, lade'ue mxceratum in paftiHoi conformantes, Nafcitur Sf agreftiseruca,pred puet^ in occidêtali Iberïa, cuius femine profit napiincole utuntur,Eft^ huius erucæ fernen fatiuæ illius femine acrius, 8Caddendaurina mul to efficaciore poteCtatc.

T E R P R E S.


-ocr page 313-

LIBER IL

t7f

afiop. yuj/iuop. amp;iS^K.ó/j.i' vop'}fAv,amp;/J.€Xvagt;Trï.lt;^^^p. es» ^ KO/A/af’/XÄ^a’^^K.O/J. TTVS^fXIXT Kivn^LAop. ovjN^o/;. TttAattT©^ 'jt^OKÄd^Ko/j. i^vr/xiTaSAWfi. gt;f.a]a.TTÂa.(ffô/xi VopSi crtài7lt;lt;^'FV ttmttÓM. 0 ‘^ivoi, tVJ o^lt;J, L7ritU|U.ûv@gt; JtpAtyMOVali; ^H0O. Cl tf^anou rlt;;3'aAaflj('ou,Clcrxoçw(OU7rAN7«« K«^ lau'P âïcuüo/vcij \^/w, TÇoi^ocpâ'aA/jLw/j û^cwai’. 0 9 X^AoS av73) àîf Ka2-c«5] à^^vç Tocç c/; ôcp^aA {Miigt;, 6 TK ‘^u^ara ^K^aîvij. 1» Jlè car î^fxa in' io^ao/J, àçM^lt;J rlç |U.éAc«vav xoAÈv '^vwerf, fl J'iKroujoviTi, Cl m'S^ifxKTPvfjSiijoi^. TPië Jï d lifajiuouç TrAt/ovaç £7n£üTti'(UiV0|U J^i oa'if^Hm' üç. W) K 7roa ^ TO auTO 7f(p. cru^tTné^ijv J^ rùii «çamp;aA/.iouçifp LüÀoVT’i^ T TTfaç/xQU. epuAaöfov Tai J's 2:viç aui t^ oùn eoamp;ioucr/, «Tl à 1® fxair-c»ât/JXÿ^ re^e/j lt;^HA(Cû,lt;rK.uA/K(a 'y^vS/». AiBuiP Àe 7i5olt;ri(AH(î)alt;r»/j, on(fo-yovne. «VTO^J WAh^TSç U^Q O-KOJWOUja'OTOVO« iwiXiVOWp,

OCimon LRomani panter Gneds oci-mü dicüt J Nota om nibus 8C nulga-ns herba ocimü eft.Clantati oculofe officit copiofior odmi cibus. Alu uni idc mollit,inflationesfadt,urina dt,lac prouo-cat,8lt;ægrein ftomacho mutai.Cum faring po lenta roiaceoeg Si aceto cm pl afin modo impo fitum,pulmonû inflämationibus, manmepdra conis èc fcorpq idibu s:per fe aflt ex nino Chio, oculorum doloribus medei. OculoBz caligines abftergit ocimi fuccus,eoçzcp dcftilla dóes exic cat.Potu odmi fernen,qbus atra bilis nocepan §uftiis urinæ,Si inflationibus aecómodatü eft» 'Ifadu per nares attradu, copiofa excitât fter nutameta.Poteftide Si odmi herbajue^z opor tetpruriente fternutameto oculos com prime-re, Abftinêtocimo quida,ppterea, quód coma-ducatüSiinfolepofitu uermiculos creat.Ly-bes hoc addidcrunt: afferentes,fi à fcorpione uulnerentur ,incolumes euadere qui ocimum comederunt.

EStocimo,quêadmodu amp;nbsp;plcfiflt;jalqs,inruri9amp; horcoi$» difciplinaéadem.quaè uirtutis humanxfor tunaamp;racio:maleficio emm amp;nbsp;iniurijs meliorefcit, Vcqjilla infortunio aliquo obriita,aut à principi-ous negleda male'ue habita,nihiJ ex fuo cenfu amitcic.fed qd iii ferro mecaUisqjalqs fit, longo attrf tufubindemagisnitet.O'fpcciofiorplcrun^emergit.Sicetianondiflimiliratione.afparagiislftior ineen lus proue^iit Gaudet calcariO'atceripcdecrocus.pereundolt;ïjlæriorproueiiic.Chfpûnüq in horcisfietapi-^.nincueftnatuni.increincntumeiusfuguolntocylindro co'érceatolicor.Rutamdum conferit.maledi ens profeejuunt qui adfunt:nec aliter maiore bonitace nafci id olus.an tiqtas credidit.Ex hoe genere ocimü engaudettptr ipfum.cü obnitum terra femêeft.pauicula nel cylindro diligêter inculcari. Nam ff terrafu' lpenlamreliqueritolitor,facillime totücorrumpiturcr périt: quod ip uix credat aliqnisferuenti aqua corn lperlum«l«iuseti5proucnit.Etmirabituraliquis Pindai^ in carmine fuo dicentcm:Nec calensaqua tan-Ï?fj7^’ï'*^^®“'':^®gt;^por«ió'c.EftocimoeeaaliuscxiniuriaadbonitatcproEclt;Sus,quimutationcfiat, Theophrafto credimus in quinto de planta^ caufis fic de ocimo feribenti: ji lt;/i ÜKif^n ji it i\la wi^iit «gif M^^l^^^-K^ '^^ 9^gt;^gt;^ ‘A«'’l’'' ylmxi,}{^iiiir/Mi/lfi/jiunfK-^ lufuti^tc^ut rf i ^op«.'quod eltOcimum etiam foli expofftum in fcrpyllum tranfit:quod fuperaccedêee maiore ficcitate fit. Decrefcit Mim tolium;amp;eoruniquxficciorafunt,maiore acrimoniam habet odor.quoniaó’nutrimentum minus elt.Non uile ut uidet. nee negligêdas in natura obferuationcs habet ocimû.Hetruria bafilicâ herbam,quaff regiam appellat •uulgare olus amp;nbsp;quoridiani ufus.Et quod hie ait/wc^iiToé^Aw^/.id eft,xgrp mutacionis in fta machoeiTe.addifFicilêcodluram pertinet.Viuitenim in co diutius.crff in fecundo ordine caleat,ob excre ”■ V^'^”’ ■ ”l''^'tateni qua multam habet.Ideoqjfapientiorcs Græco^ medici,nullâ intra corpus homi ni hapere ocimü utilitatêioris ucro illitti.difcutere ©■ maturate dixerunt. Hie tarnen q profinc, amp;nbsp;quæ no»-.^'^'ft’tuseft.Quod^ultirondeprecautionecötrafcorpionü idusocimoaDiofco tide tribuit,aliter à Plinio traditur. Hic enim ait dicere Lybes.qiia die comederit aliquis ocimü,fi à fcorpiöe iiulueret,lt;Ï7i»Mi'lt;A/«p^^»,qiiodeft,finelabore,malo,dolore'ueexeouulnere permanere:quafiantidotü contra fcorpiones ocimü habeat;quod pauloanteteftatus hic ipfeeft.Plinius contra xx.librocapite xii.retu» lit;Si eodieferiatqiiilpiam à fcorpione quo ederit ocimü,fanari non poffe.cacötrario fenfu,ut oporteat id alterutroaut uitiüautreiignoratiam fufpicari. Quêadmodü et in co quod hic à principio ftatim decreuir, gt;«A«Kamp;7rfo;!Ai(T/Koy,id elf, lac euocarc,ér latfbs abundâtiam facere ocimü. C o 1 contraria uim codé loco Plini us tnbuit.dicens: Illinit mamis ; extinguit quoq^ladbs prouêtum.Non tacebimus illudeciâ,cuius nulla eft v '''^^^ uwidmili,©’co quodalioquin manifeda er necelTariäcaufam non habet,racio : fufpicari nos, qd hicnon procul à fine aiciOlfaidu per nares attradlu copiofa excitât ftemutamenta. Poteft ide O' ocimi nerbaruein pruriente fternutamento oculos coprimerc oportet: no fie quonda legi pocuiife, fed anciqua O’ ueratuiirelocihLiiuslc(flionem,qugprpciperct:oportere,dum naribus 0 olfatSu ad dernutameta ocimini feminis ant herbx puluis attrahif,côniuere:clau fistç ociilis id agcre:nc dû medicina per nares traidaf ,no-xa Omaleficio oculis noceat.ln propinquo enim poffei oculi, facile ex eo puluere labêaliquam contrahere patentespoterant.ldeo'quehunc iubereclaufisoculis agendum id hominieffeildqjmagis ucrifimile, O* txteineceffitateuidebarur. Veruntamen in Grxeis omnibus unacadem^lctdioOfenfused. Neefidiin-‘'f prêt is erat, aliter Latinis rem reddere:quemadmodum ncc probi hominis etiam fuiffetjUon fignade le» 8'hnbusfufpicionem hanc nodram,

DC

-ocr page 314-

176


nJj'o^oSarX«?.

Kttp. T^\

PoSarj^N.Lo/ 3, KuvOjOo^io^. o( ^, Acov}«, KV7ijio('^ Su^tnvK/j KaAou-(TlfJ 0 KO/VuÇ XUKOÇ OVO^œ^iTj . J KauXio/j Si/J UTTS^uS^o/j œç SicüJi‘



DIOSCORIDIJ,


DeOrobanche.i.Erui angina, Caput CXXXL

Robanchen L funt qui cynomorion,g leone appeIIent.Cyprijthyrfinen.Ro-mani pariter Græcis orobanchenuo cantJCoIiculusfcmipcdaliSjSfaliqa



^a.fxia.7op. ^'lon JV ^/Aetop. (jvîÂco/çWXi-^op. aJ^atm. P^;f^o;j. avOto-z^u u-TPAtVK.o/ç 3 /xHA(^«(7-i Ktj^K^ov. |/^a ^ Ütos/ ePaKTuAa V ■gt;Taxlt;Xix.al^Z'T^afjSjjH Triez’ rS ? KauAa h jaer/ouz. J^one '^ epuo/jSxzov tv ôdtrç'oiç ^cri7rv/ y^v auTor. o^£^ ^ aiu) 'n^otram/j-'icw £%KKt. Aaj^mui^ ehi 0 u/xop HJ tCp04u,tK AOTTOc/'ofJ œç Secua^ayK^ ilt;amp;ió/j-iV0(i. amp;nbsp;ôo-TÇ/o/ç cruM' 4«^ï/), TXX'op «vree lt;{^QK.Qijëp,

I N T E


maior orobanche eft, ru ben s,pin guis, hirfutus, tener,amp; fine foliis, albefcente SC in luteum eolo rem inclinato flore.Radix illi eft digitali cralTiW dincîquæarefcentecaule tota feipfam laxatói difiicit.Creditur inter legumina nata orobâche ea ftran gulare,unde amp;nbsp;nomê inucnit.Eftur ole-ris modo cruda per fe 8i in patinis afparagi wæ do décoda. Creditor eadem leguminibus in co quendo mixta eorum maturate coduram,

R P R E S.


EX maleficio nomen orobanchæ fecit antiquitas.Ec quoniafrugesjegumina.cru ü tp prffertimcir^® gando feenecet.erui angina dirtaeft.rd enim orobanche Crecis fignificat.Qni quoniâea in uitshu mang ufumaliquando ueniret.ileguminüipcocftutafaepeniimcrpadiuuaret.indamnadaeiusfan’’ hanc fairem illi gratia habuerunt, ut in communifrugnmleguminüqjomniumiadiura foliïeruüftrangU' lare credererur;quod,ut Theophraftus ait.cirris quibufda circumligandofe.facit.Numerat ille prima lil»* viu.dehiftoria,mox quinto de caufisplatarum multas huiufeemodi nocentesalijsplantas.quïutadna-fccntes.autfcandêtes.autcirculigantesfealqspeftêafFerunticómunemr^omnibusplantis alias: alias p* uatim aliquibus noxam afférentes, qualis angina crui hge eft.quæ exteris quidem omnibus nocet.pn»’ tim tarnen ir maxime eruo notiffimx frugi.Nocendi aüt caufa infirmitas er ui eft.Nocêt amp;nbsp;alix alijsgt; 9“® idem Theophraftus eodem loco numerauit.Är nos fuislocis dicemus;Hâc ipfam eruianginam Plinius«!’ lib.xxu.capiceultimoaitàfimilitudine canini genitalis cynomorionabaliqbusnominari:nonmalanclt;f inconcinna fimilitudine.lïplantam contempletur aliquis, quæ à radice furgens, nudo, glabro, fingularilll ' caulc in fummo folia aliquot conferda,©-inter ea emergentes habet flores fimul.erquafiinglomcrtw* leda omnia:quaforma caninumgenitale in fummo eft,craffius,ó'quafigaleritum.Vidimus nescruia«' ginammec quiequam interfcgetesÈrleguminapcrxftatemfrequentius inuenitur.

n^iTçaTOTnaïuvoç. Ks.^. r^a. ^Tp™^ Pa)e7rucM/j « Tt^aTTwrov.

De Hird barba, quam Græcf tragopogo nadicunt. Caput CXXXII.

^ ■ —^ Ragopogona funt q ui coma hac etia apP^ j I lent. LRomaniutracguoceeam nominâtJ I Breuiscoliculus tragopogon fiue comaci} Folia habet crocitradicê Ion gam Sedukf’ in coliculo fummo calyx m agn’ eft,8C in furntno few^ nigrü à quo Sc nomen inuenit.Herba edendo eft.

TERPREE,

1 ói JV KO/XK/j KaAoücri. Kau-I AÔç Ê^aj^uq. ipv/X^a kjokm

»JL. P|Uoia.|i^«/x«»c§a.7AuKf « .t7rï J^ rxauAS KaAu^/xtras. ^ ^ aKç« K^S-TP? Mt A«§. a4)’ óu ^ 7“ ovo/xa ^%V’ ’^' thi H 7rüa ttf wch M©^«

I N

VNa eademepcaufa eft, cur hirci barham «z coma, Romani Graeci^tragopogona quondaappd^ ucrint.Cuiusfifueritaliquisoculatusteftis,nihila'uetcrib’dicetapciore imaginedefcriptii fui»'! non tarnen præter g in integra xtate, has notas in ea deprehédet. Quo tépore enim floret,paulo? ante,defcriptü calycc.O- ex calyce prodeûtem comofam lanuginem Cr capillamcta ex fe fundit:a gboX* maér hirci barbadieffa eft.Earn libro viii.dehiftoriaplâtarumTheophraftus aptiore piftura éthiso“' bis effigiauit.Qyidam uelalia innumerabilia nominant.interquæ©• ilia cft,quam hirci barbauoeanre»' ius radix longa ô* dulcis:folia croco fimilia.longiora tatu .• caul is breuis, in fummo cuius ingés calyx™*^ barba.dcfummo uertice cana pédês.prolixa.Nafcif ftute fua in aruts.Sed crefeit etia altilis in horns,aurp’ ftinato altius'cp hi bafto folo.Sufpcfa cnim terra,craftiores fir altius radices agit. No foit hæc quondi in no norehorto^.Nos etiameminimusinmaiorepretiognunc fitaliquadofuiffe: tâ necinguftuCrganeano bis ipfis coftamus.Hetruria gensip omnis noftra.q, in afperis ér petrofis nafeif ,(àxifragâ alieno ilh anign’ to nomine,ubiep uocannihilip hyeme notiusiSc ad acetaria paratius,pfertim radice,qux una in hacphO ob dulcedinê fuam nö ingratu habet ufum.Qiiod animaduertat aliquis tn ea cft,dicere Plinium in alp^f’ nafci fine ufu.Sed congruentibus alijs notis,non multifacicnda eft faporum per tempora grata uarietai

^inconftanna.

n^i'ojwfloya^ou. Kt$. T^s'. DeOmithogaloherba, Cap. CXXXIIL

IX

-ocr page 315-

LIBER IL


OPV)SoraAo^. kkuA/o/j ^' Ju-Cpïjey. AlTT^Óp. UTTOAÓl'KOV W§ ^agt;TièafJ.ia.7op • «va •^«lt;fu iJ^ai^ iX.°P- IfS«»« Tîwaçai’ KTTOAsQ .kif’ Sip «V^H i^CO^ip fJ^ èo' Tavu^. (bavo/p^^amp;evja J^ ^aZanr/ÿV' ^(^^ ^(UiTK^u oivi^KOfvAiopnic 'i^’^TiTpnpSijjop. p.iToi ajru o-twjoTifo ^oP'W^MïAavö'o/j.^ita ^ J?ioASult;/^HQ, ^^IOpSjJn W^HTSiy tcfOtf.


A^J


O Rn ithogalon .L Rom a ni panter Græcis ot nith^alondicutJ Colïculuseft tener,te-nuis,cadidus, femipedalis fcre ornithoga-1 on, tribus quatuor'ue agnahs,ó£ ipfis etia tenenstex qui tus flores prodeunt/oris quidem hec baeeo,intus uero Si aperti ladeo colorerSiin medio eorum capitulum pilulf, quam in arboribus aliquot cachryn uocant,modo ancifum « Coquitur cum pane quomodo SinigeHæ fernen.Radix illibuibofa elheftur^ cruda panter et coda.


NTERPRES.

OPtabilemhomini ornichogalon fola appellatio facit: quod enim in amplilTimafortuna f CrE nullij idfitjimperitinon deforeübifpcrant.gallinx lacpollicetur.ancepsiocofa^uox.Cir qua facile igna-to homini poffit imponere aliquis.Cr progallinæ Jacflc herba in theatro iocofus poëta oftédens.to-U fiibrctlijs rifum excitare: nee minus fi ftipulatus al teri quifpia gallinœ lac fuerit, mala fide herbä illi red-oereNon leuêprofefto in huiufcemodi,ob uocis xllimationê ë^ etymon, materiä rifus, fi in aruiS nafcenS naccognofcatur.ornithogalondabit.Non pai^ afpedluetiadelcdlabiteacaulis.figuraérflorisfpeciequa a Diofcotide defcribitur.Inutilis præterÿ in ufu fanitatis herba eft.eam^ oh caufam pa^ laudata, amp;nbsp;in anti gwplantaijthiftoriaquafi numerus elTet.uelutindecurfu tratSata. Plinius lib.xxi.cap.xvii.breuifiimeCr is uerbis tantS de ea egit ; Itê ornithogali caule tenero, candido.femipedali,radice bulbofa, molli, tribus ut quatuor agnatis.Tantü non rjfdé uerbis cadé huic fcriptori de ea docens Paulus Aegineta, quod negli-iinoneft.nullibieiujmeminit.Quodideófadlü ab eoforte'fuir.quonianullas habetmedicas uires.Ô* ciusaddulciaria magis gadpanê ufus eflèc. In nomine ladliser auisfignificatio aui nbsp;nbsp;p^?”’^'’*itft3 caufam à candore floris lacflis in eo uox. Cur autêauis.fiuegaUina.fiuequpcuntpali#

hab ^^quot;f‘*quot;'°^^quot;°”’'quot;® audiatur,nihil procöperto nobis eft.(^odautê hicait.in medio floris capitulum tre ornithogalon w;tyt'gt;.(gt;i/ émT/xKplliior, C'a nobis uerfum eft:in medio capituln piJulæ,quâ in arboribus lib^^°y^^'''y’ ^‘’“t,modo ancifum: huiufeemodieft, eamtp habet rei fignificationê qua Theophraftus itcijtatqpitajtoftcndit.'quiutcrat tociusarboiÿ naturae diligentiflimus contemgt; P tor. pratter propriü fruefiü ferre arbores quafdä pleraqj alia,?y alias plura,alias uero pauciora dixit.Ver-“w,utin notiffimaarbore exemple utamur:fert præter glandêquercus uifciJ.utrantpgallam, coccu, pella''’^w*-^'’™’f“’’g®®’®’ P^^tatp alia. Ferunt ü* plures aliae arbores qua idem Graeci ^;^pi/r fua uocc ap-- ™’™niasaforma pilulâ uocat. Nihilepin Theophrafto tertio illo 0* alijs uol uminibus frcquentius amp;nbsp;cener^^H”i^”'^^PP^''’'^^t5tXl’''’9’f’*‘^'t^f*omnesarborcsillas,quaec3chrynferüt.numerauitcpinhoc »(^ij^^fu^po/« ftihxed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abietê.laricê,picca,tiliS.pIatanfi,iuglandënucê.mulcalÿalia- SûtqjTheophra- J[ifJ[fK,

9 ^V^f^ ^^^ uerba libro tertio de plantai^ hiftoria ; Tourwrt'nsiyjv tu f4itifuv fiyx^Tixi /Atfluv, çu^Aui^fîr

JUw» Äquot;^ ’'^^’^***''^’’'“'“^quot; ‘gt;ïrtM**r^Alt;’™’'Hr«/T4» «^-/rsfWSiAu “Ïm.KP^ VAw?S,xa4Ü rtf O|UHHtf/Sor ,H9^ Jjii/l'ov ’iSirccy^it Uly » ' 'z-T ^^^''^°^' ’^' ’^ yiMi^vK, 1(5$ Kf*« W üp: )(Xiriiii, T« A fuMÂmix ^^ -ixvSx y mixt ^s^r’/A»}i^ ÂX/A^Kvj J/(/l«KT» maa*''^7*'T ^ ^*'”' ^’^o^^ii'l-Toi^'^oi iTfTtli^i.quorü fenfus hic fit: Hai^ unaquaeque ex paru is parciculis fqua nucifi^°” r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pitteaenucesformaseoufejutnondiflimilisnouaeô'uiridipinesé

fcu[,f^^'^^quot;^°^‘°'’2'ott3menforma0'aequaliterper totücrafla. Augetur hoc hyeme.uere apen tur:fluc 6'cErh^^”*'^^^^”’æ d'ægt;ô’intriüdigitoijtlongitudinêcxtcnduntur:ü'cüucre folium prodierit,deciduht noerinV^ï*”^®® f®*quot;”” ^ fignra eft.quam poter it aliquis.fi alias non polTit contcmplari arbores,in pi Bthuicc’? • ”^^quotannisperhyemem uidcre:NihilenimtammultispIanti8Communirecertiuscfi-ê fedobl^ '’™y'^’tnile ornithogali capitulum Diofcoridesait.non ut in caeteris floribus folijs exxquatum, Iulam*uquot;^“”’^^^^’”f‘l“®””*‘“*” ordinibusdifpofitum.quibusinarboribusilliscachrys eft.Pliniuspl quemad°'^H^^^'”®”^’“^^*”’”'^^^°P^”'^°*quot;^^’^“*^®f®‘'*^^'*^*'' ^’tet Latino nomme cachryshaec, notant v °®”””^^t^3'’otidis fernen quod unaintcrpofita litera tantum K5tgt;xP“*, id eftcanchryn Graeci J^g[y^^i num fi quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ canchry n ó* canchrydia ndem Graeci molita primum mox frixa hordca, magna no mi-

nemus*”' *^“ • ”^*^ °^ ''^ praefenti femper dubitatione,quid in ea uoce intelligcndum fit.legêtes ideo mo-tarum*'^^^'''^'^^^*quot;'''^^'^uitiuminunaliteralapfu9,ü'inantiquis Græcorumeodicibuspromifcua eft r»timï^°^“ 4'*?*®’!^®™ iplàmpriusquàm iioccm intueri säf quidrei de qua agitur magiscöueniat.prx-fidis fe^'” tnedicina, in qua ex rationc amp;nbsp;genere morbi facile crit conqcerc, fit'ne hordeo opus an libano-libanotid'%*^a^'^^°’^^”'*'^*'^'^^’^'^®^®®^‘^®’^P^^®‘^®*”*^^* hiftoriam non pigihtlongiusagere :etfiin *'ogt; dus? * ■ d ’^®^™’‘'^® *“^ agendum nabis de eadem hac erit.Sed quod nunc praeftitum fuerit,labd-

nSi^A'ou. Kt:^. T^y.

A»oj#$f?«ós -jfci^Hï. a-^ul^Q-'. alt;auAos. uttoIkv-6©^. iaçoçôjtnlo^ttVK. tefö-^lpa^ J^iiSip ü^XK Uß\ t-

De Tuberibus,

Cap. CXXXIIII.

YdnaL Romani tubera appellant. J Radix rotunda tuber eft: fine folqs, fine caule,co-lore fubflauo.Foditur uere. Edendo eft ,egt; fturoj cruda panter et coda, A Inter-»

-ocr page 316-

17


DIOSCORIDIS,


INTERPRES.

Nlhilquodmedicinaaugcatautinft^iac.cubcribus Diofcorides tribuititerreftri ramen fubftantiaW cerni amp;nbsp;conftare ueteres aliqui diJWiunc.ó' excenuadi aliquâ habere poteflaté. Credidit aiioquit» cognattonêilbsaliquâcücœloeffe, necnifitonante louenafci.Quodinfaryra Aquin^spoétarno' nuit,dicens;EtfacicntoptatatonitruacoenasMaiores0'c.Licct^nonficri,fedoftendierqtiafifignariwni' tru cuberaaliqui dicerenc.pulfu aëns exeo.quemadmodü fole etiâ fit,dehifcence terra,qua parteealatent falli^qui aliter credant,non fecus g fi opinentur imbre cochleas facerc,non illecfcas humoreexfepibus° macerqs producere.Fuerüt tamé qui fecretiores naturae caufasaltiusrepetentes, contra oftenderent'dn^^' rentiÿ ingruentibus in terrâéfuperiorecœli parte tonitrH,fulgetris,fulmiiïibus,uentis,ö'imbribus,lt;]U* omnia plerucpfimul fiunt,d!uerfosrerum fuccos, Cr côtraria téperamenta fieri in his quxadgenerationj mouent.Non fecus qrorêdulciorêpecorifacere herbâ. Cœleftê aut areü fubietflâ omnê fibi terrae mater® diuinohalicuimplcredicüt,cuicöpararifuauitasnullapoirit:cadem(pratione pro cöpertohabendu^ terra cum impetu fubeuntibusfulgetris,fulminibus,aquis,ucntis,caloribusfrigoribus(p,quae intra tenaisquot; i inoueri:motaipdêfarialiquado ér inaniarelinqui.quéadmodüer in humano corpore caliditates frigid*® tesipfanguinis,ftrumofasparcesaliquas,ör ut Graeci dicunt,«lt;/lwwlt;/l//aliquasfaciunt.Etexhocftruma?i adenü in corporibusnoftrisgne,tubera in terra effe teftatiex antiqs fapiêtioribusaligfunt.necfalli eos^n* dicant conicru tu ber nafci,fed naturae non contemnendâ caufam amp;nbsp;ratione in eo^ gencracione alferre.

DehortenfiSmilace« Cap. CXXXVlt; S Milaca cepæâLRomani hortenfem fm“^' cem appellant. J Hortefis fmilax cft,cu*“^ fernen lobiaLj.diminuta àfibquisuoccæ liculasGrfci appeUatdab aligbushfdf*^ etia afparagus uocaf.Hederæ folia habet, moHilt;’ ra tantu,gracilescauIes,8Cin caulibuscapreof*’® propin qs fruticibus fe implicates, tato undi® ®'' crem éto, ut fcenas etiâ dC tentoria inübrent. ^

nJgt;SiMiAaK0i’. Kiïp. T^/'.

M ix«^ KHTTöUa. H§ S ««ƒ TToi; Xo Jêia.UTT’ fyV/u/j Jt àOT'aça-y©^ K.aX$T0tt .(jvJÏKatj^iJ Kiorwo-/xoioi.. ^aXaKcuTf^a fjSjjTOi.

KauXoult;5 JV Xenfouç C' iX/aaç T^wAtyp.^--

vou«? vJg 7ra^ax(J/xtV0(5 ^OL/xVioi^, av^oü/o-p.tvo(ÇT££(})’ /KOO^ó^« 2(5 n H9^ c'kIuwtph eiQai, gt;ia^ofj dit cptjiJ o/xo/o/J tkA9 . /xaK^o 'njov JV V(ÿ)) t7rKrK/xüT^ov ^ o«? cEExt j/xofa OfXOia ViCfjoZç.oÙK.’lO'O^Oa.tK/Xt^OUÇ eSV U7P Tsuj/Xovra . Aa^otf/ïw^T«» «^ i^ ßj^Strz/j o Ka^7roç i40|«ï^©^c'tw V cü3i^fj.a.Ti bç Coquil olc^ modo ad cibum filiqua cum fem®^» acürdja-y^^ . ovjktikoç w/j n^ïj 2.ult;ro- afparagimodoelixateft^iHinaturaSiuisur*”’

res9,in quibus feminarenibusanimaliü fi«®^ nee colore uno,uerü ex altera parte leniter

LAte in Craecoru Latinoi^^ herbarijs, amp;nbsp;utriufqjgencisferiptoribus cunÆs.qui plantai)« ’’•^‘ÇVj gius àfe deferiptä pofteris reliquerunt,patct milacis feu fmilacis nomen, uagumtpper militéquot;**' ^ amp;nbsp;plantai)« genera ab aliquibus mi!ax,ab aliqu ibus uero fmilax, nullo difcrimine Icgendó I)iximuslt;jj nos obiter m croco,quæ tunc fatis effent, amp;nbsp;ex antiquilfimis aliquot fcriptoribus eâaufi ^nr milacédefcribere.qux flore magisgumbraratione'ue aliaquapiâcômêdaretur.Nuncexprofdfo .^ ^ tenfi fmilace agitur : quae in leguminu genere amp;nbsp;cenfu conftitui numerarim potius q inter frutices ui^ In quarto moxeiufdemfcriptorishuiusuolumine de aculeata afperacjj ërhiieacuieis fmilace agendae^‘ quae in he derail cenfu amp;nbsp;cognatione merito numeranfomnes ut conrjcerefacillimü ell,generediueri*' ßura uerofoliorn.umbra.clauiculis.izadiacetibusalligandile naturacongeneresadeoqjfimiles.t'r**'. inter gentiles fi£,eode nomine omnes quondâ didiæ fuerint:quodq;primû propriuep in hedera f“*?^’^-! in tot diuerfas fpecie platas translatü deriuatüfp paulatim eft.Fecit id abundantibus rebus amp;nbsp;defiei^’“® nominibusfimilitudo,pra:fertimlt;3pimplicadifeadiacctibuseadeincundisnatura,quagrato fp^ f JL alienos tru ncos,panetes, ©• fcenas ueftire poflunt. Quod amp;nbsp;uolubilis multiplex genus etiâ habet ^^ ’ generequidêdiuerfum,nontamënominibus diferetô.Defmilace utratphederaquartouolumiiiefuf ^ certiusagetur.De hortenfihacdicendü modo,defcribi à Diofcoride qdleguminisforma rationctjjmag S fruticis habeat:filiquas enim ferre hanc fmilace ait,quibus hedera omnis caret:habere itidé in filiq*quot;**^I admodii er in reliquoleguminü genere femina: qua nota differre ab omnibus hederisnecefTeeft.qt*® ^ fdiquasfed corymbosferunt. Necaliud effe quo in nomen hedera uenerit gfolioij« fimiLtudince?'*®P -di fe adiacentibus natura.Qualis aut hæc fit,et quibus regionibus inueniaf,non aufim ego dicere. Nin_ neep ex aliore hiftoria eópertu mihi de ea eft.Credidit Barbarus nominis fimilitudine perfoafus, qm P^ aJtcfegenHslobonCræciuocct,ethicIobiafmilacchâcàquibufdâuocariaitIeguméillud,hoclocoinfl* ri:qmetidcapreolosfeuclauiculasaliqtiasqiiibusnitatetimplicctfe,habet:etinutroq5phafelorenibugt; miha femina funt,et in rubete hoc amplius idé color.Nobis tn paijt uenfimile uidetadeâaltitodinéetrro diü copia polfelegumêalit^daugeriutfcenas.et tabernacula ueftiensinubret.id enim iritàro7)»lt;^A*J'f*r »ufo«). huicfciiprorif)g!iifi'cac.SufitaùcGræcisiTKàü«l,ideftfcenæquæcunq;incaffrisaltjs'uelocis,exhonai Attegiae, culmis,pellibus tabulisfp.têporaria domiciliafiunr.quales ad umbrâ in horris aliqn etiâeiigunt^ntiqu resLatiniattegiasunonominecütflahaEcdixeriït.Sicruuenalis;DirueMaurot)«attegiaserc.Quinetiaa quihebrsaijjliterarüinrerpreteseiusgcntistabcrnaculaattegiasinterprctatifunt.BarbarusopHsrripia* hoc dixiqnon fatis,ut nobis uidecur,ad exprimendü uocis illius et uerbi captum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj

-ocr page 317-

L Ï B E R IL

nç' MSC^H-HÇ. Kt-*). t|£.

MHtfiit«- ÊO/w /^ aj2 lt;puO(U2jl/« r^Kpil^a TH (^ ;i(057'K.07r(0(ç. Tf^oKTOtKra JV stvocpugt;ÀoTtça yivirM. K,auAou;; SiViëcraT^t-^y^uofuîouç - £$’ 0/ÇTO czïX£j^a ■Ttjoarrt-(fuut tfanov r fj.(yi^oii. i-m.lt;3^a^ij^oii ùç H^aXo/j. 0’7^ ^xjct«0£/j,jU.?'yvu'iJ Hj^yo'/xa'P'i X^^‘IJT*7l^i.^T°'i(^o:'\trï. j^Aujo/j JÉ Kara' wAa£amp;£/ju(j)£AêT«4.u^tiix’lt;/'£o/4üa. oAx 9 ^!!’^®?J6“^®'’^'ntvoJoiïiolt;S:vr/ ârjeostMÇ.

i7f

De Medica herba. Cap- CXXXVL MEdicamLRomanipariterGræcis me-dicam dicunt-J Pratéfi trifolio fimilis medica recens nata eft: crefcenti dein de contrahit SC anguftius fit foliütpro fert^ fimiles trifolio caules, in quibus fernen léti-culae fimiie,inflexö^ comiculoi^ modo:quod fic-catufuauitatis gratia condimctariofali mifcetld uiride emplaftri modo impofitü, prodeft his quac refrigeranda funt. Tota auté herba pro gramine utunr,qui quadrupes ÔC iumentapafcunt.

INTERPRES.

PEregrinäerxeix Irai ix ég, er ex alieno orbe petita fuiflè medica herba, niR id Plinius manifefte teftare tur,fatis unü indicarct nomen.quod non ei tantü fed AiTyrix mal o cömunc, eofdé utriep amp;nbsp;ex eadem gentc natale» oftendit. Fuit hæc quondâ in maximo ru ris Cr pecuarix rei honore, nee quicg diligent tiu» maiore^laboris cöpendio amp;nbsp;utilitate ad uniuerfi ruftici pccoris pabulü ferebatur : quo magis miret aliquis, perijiTe earn tantopere amp;nbsp;à nobiscuanuiffe.ut nulla nunc dus in Italia ex antiquo nomincerufu uc ftigia deprehêdantur.audi taq; medica herba, nihil auribus noftris certius obuerfet, q fi inacceiTo» Scythix lucos.autlndix odorataprataaudiamus.Quxfiuimus nos iampridem tota Italia; antiquüenim renouan-oseuctuftatisftudin in nobis eft.diligentiqjmultaij; diuerfislocisgentiü lt;amp;nbsp;incolai^percontarione, ficubi incognita mcdicalateret.inlucem proferrc.Crrurisdifciplinxreftituereconatifumus; nee aliunde g ex Hi ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^^nerem faccrct,nunciat3nobisaliquid eft. Etquoniä fegniusirricancanimos, ut Flaccus

P^faurêqquæ funtoculisfubicdla fidelibus.ex eadcregiöe integros hcrbx,qua illimedicam nient.ciinifuofe,„ine^3yjçga(fçrrinobiscurauimus.Necparii,fihuicillarcIi3ondet,indeprehendendo r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uitio profuiffe Diofcoridi uidebimur,qui medica: à fe tradatx fernen penitus aliud » nuusfeniine.ut nuncin eo legitur,defcribit. Vidimus nos ut didum pauloante eft, medics cuius in Hi-Ipaniaqiiotidianus in iumêto^pabuloufu9 eft,cubitales geniculatos^caules.trifolioundicp fimiles. Audi iiimus^abijsqui in Hifpaniarem obferuarunt.quod de ca ab antiquis fertur,quicquid in caule aflurgic.in

'■quot;“'I^ocibopriusmagis^Ixtari amp;pinguefeereiumentapecusqj omne.parciusdari,quoniä in .^fö'multumcreetfanguinem.qucmduccrepoftcaneceflefitiamp;nelongioresfimus.nihilnonabanti-quis raaitum deeanuncetiainueniri.Qiiod non conuenit fcriptoriliuic,fernen eft: quod hie lentis magni-u ineindicat.0'intortum:in illa ucrocxiguii,paniciminHS,papaucrisuerofeminenonadeomaius.cum o unaitateoblongu, colore flauefccnteuidctunquoriinihihn Diofcoridis mediex femine eft.Siliquâ non KtEófi ^'^'*^ ^^ conijeere ex feminis quacitate facile eft, gracile iSr uitix filiqua graciliorê credere opor-ti ^'^^'■'^'^^^’’’''^»ornnia in capitc hoc poft defcriptcis caules ufepdum hie iubetmifeerifuauitatisgraz n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intégra ubitpelTerperfuadctipid prxcipue quod hie ait,fernen intortu m ûr mfKritv, id eft cor» icu i modo,qua forma filiquæ in multis non femina funt. Inclinatfp animus, pertinere id ad filiquxfigu-

4 •nisformam.Quinetiä qux pauloante leguntur illic uoccs,Ip’ hf^anifftie TtftmifvM p^xi“ ’' hh* 01 d d*' • '*” ”’®‘lo in cumftis leguntur.arguitqjuarietas uitium. Et ne ultra g decet in his immoremur. tari *''’””.® *^gt;”on refpondere penitus Hifpanam O’ noftrx xtatis medieam antiquorum hiftotiXiOex twteantiquorum codicum.uitiumfufpicari ab re non effe.

»ÇlA.JWCKÇ. Kef. T^S*.

♦«•lt;». ^tt/XViOp ^ (fvopltjop C^

«jovçcuç, tfanoiZ’ u^sAoTi^o/j, AMrjocpii/Xio/j. Tcè Q £7r’ au? lt;f uo « % ^*^^'^'”’*®''^**^'“ TepaaS ^i^/J-arMp T^iSipH naja^p t^^YiA HjAUKjOTt^j/jïfaKoü. â,lt;jva/jjp ^ t-

DeAphace. Cap. CXXXVIL

PhacenLRomani pariter G'ræcis apha-cem dieüt. J Exiguus frutex aphace eft. Nafcitur in aruis, lente excelfior, tenui folio. Quac nafcuntur in ea lente maio-res filiquac,terna quaterna'ue femina inter fe co-

. ^, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinent,nigrocolore,lentibusminora.Adftringen Xh«(ij^^a2;asu7if/Kiw. ö0t/j 'ïsuo‘t tÿ ‘^3 di uim femina illa habent : idcoqj alui fludiones wiAiaç 6 so/xa^ou ef^udfo^ó^a d sea- amp;nbsp;ftomachi tofta,confrada,ÓC lentis modo elixa, ®Waty£gt;|J’^aüjÇT^[j)aKo'ç. fiftunt.

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRET.

=aphace Plinius libro xxvii.capite v.nihilnonabhocfcnptorcdicftuijfdcni totidemlpreddidituer Dis.Aphacetenuiaadmodüfoliahabct,pufilloaltiorlenticulaeft.Siliquasmaioresfert, in quibus dum ur'™* ’ut quaterna femina funt,nigriora O' minora Icnticula. Nafcitur in aruis.Natura ei ad fpiflän-feth» Df^^'*^*^^^^”^*'^^’*^^® ufueofdemcflFciftushabct.Stomachi aluifpflucftionesfiftitfemcndecocftü. fiad ^™fius.Barbarus poft eum in Corollario fuo,quxcuntp in Theophrafto lib.viii.de plantarum hifto

j’P‘’’“lcgütur.tondcm uerbis pariterreddidit:fic nihil fere' quod adijciamus relidlum nobis eft.niff luetlis locis ab codé Theophrafto diifta funt, breuiter colkgerimu s.hau d fanc' ga eolledlis his digito

A s legen-

-ocr page 318-

KfoyfowÄ.

176 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S G 0 R I D I S,

icgentibusaphacem oftendere cogitemusTed $ coaceruatis in unü tôt notis, facilior poterit alkui rei n^ bis incognita coniecfluracffe.Crquod fe nobis non obtulit.alijfeofFerre.Diximus non multo ante cum agrefti ladluca ageremus,quale herbariigenus effet quod TheOphraftusâfoypot/ov nominauit. Ex eodege nere eodem autore aphace eftddep hic etiam ipfe tellatur.in amis nafci dicens. Nullam itacp in rurwhor«^ rum'lie cura culturamaphace habet.-quærendacpinariiis eft, quo tempore inculca ceffant-Retulitidéno admittiincibosaphacem ob amaritudinem fuam.fïmiliaagrefticichoriofolia haberc ; Primaappet^'’^ uereflorere,citiflimecßfenefcere;florem inlanuginofospapposrefoluirpluraijjalia in ea fieri,quxofflW^ Barbaro collegia relinquenda à nobisfunt;exquibus non facileratiocineturaliquis.uitiamnotiffwn^o'” busfrugem effe;etficongener aut fimilis illific.fylueftremomnino exillimandam eflè.

nj)ï njac'ou KicpaAwTa). Ktep. t^V

Pacro/j Ktepa AuTo/j. L^^iaZoi « 7rój‘^W/jtJtpUûjwAçjKaKoj^^u^ g |U.0|U,t/'uc'ÔV(J§0/),0VÇK2:K.0/I,tVK0Î

Xio/jy'^iTÏ^uv2K-opj2iM®Auw7r/aS ''7ptH7iKop/ia](ipliu'i(i:)f}a.rwro/i,SÄa.T?[MfjK\i StUIg llAKU/jSljVH^ amp;Vt(p^lt;S/J.lt;riUX:-f.nSiJJ J^ Trf(wavK «5 ê^6ï/J avarfj ra. ïk Sco^aKO?. « 3 Kw/xH auT t^sSrpo-K c^ flaZaayK ly o^:j,ûç tr. ka9/oquot;^i.a ■^ho-i/j.vj^ -7150'1? fxverif} ly aKÄK^ldtf vstjaç .a7f7AuH,ai'v£Tca Jï ^ atfuoyoT^op 7ÏVï.~oU ii^üo'lp\iJ^a.a‘ip\■],n^ijj.'^ '«.'JfS^ay^ij) ^vS'eâ. ^up^S.o 3 Ka5-jfgt;(?i/'§//xur^o(’£j^oy T/ C^ s u^^œç. o^£/j 0.1 fxa. o j^uAoç au? Is^n cry/j o^lt;J- KJ /xaAisa rgt; ïk (U.UK.TH^u/i43^o/x£-V0|U*u.avvH(? K Ai^var /xiyiw!^, itp^o/'iinx 'n 7[^o^/xS. KJ Tijoig Tcc lt;^ SwjaKi Trav^a avp /XtXÆ àUTl'êK.AtjK.TS.TP/lfKJ TI^OÇ Cp0/lt;r(jç êjM ^ t/j. Kaflaija 3 Kja^a^Th^w, id^ió/jSjjojj 3 cruuij^wt? it./j.av^riMp o4twç 7/VtTCU, Kano eoisayop 3 isip. a^/ytj KJ ^u^ioJ^HKr^i^ ervp p.ÏAiri mvó/MVt^o j(^uAoç. ^ ecu?’ 3 icafa rvAa.oyopSjJopwqu'Ae. Süx6amp; 0 wJaAn'cM^b j^uAo(? C1 HXo'?'lt;x'U/j oftj KJ Aiêowu”^ KJ -y« Aanri H ^otP/vM t^s-ayi'ig. cü^l jX Kj’iov^-oui? ra epU/’^a p-ira. |b ?£7r? ra o^a KaraTrAa cQ-ÉVra. ÊlïTrn'UK.T/J'aç’iaroa, e^oé^aÇTS ‘’^'fS'*'^'l ^^P «Ao-iv £7r(7rAa-T[o7x4Vo/j.-770 pSV rgt;i ani^p-O-T©^ lt;nbsp;amp;'. /xtra fxv^rap ’icrap 7fSlt;fcrc4i, raS A50V(»§ avararaç ? al^ fj.a.r^^im'iipvó'ip.

De Porrö capita to. Gap, CXXXVIIL PRafon cephalotonLRomani pon'fi capita turn dicunt. J Inflat porru:mali fuccie® grauia amp;nbsp;tumultuofafacit infomnia: un-nam citibona facit aluûîextenuatî oculo' rS claritati officittmenfes trahittexulceratae 0® cæ 8C renibus nocet. Ide cü ptifana codS ^ n’ *^ bo fumptu, pectoris excreationes adiuuat-Coqui tur in aceto SCmarina aqua pom coma,decoflolt;^ illoinfidentiü fœminarû prfclufi duratuploü^' liter fouentur.DuIcefcit Siminore inflandiuipoj rö fit, una SC altera elixö aqua,tum frigida dem^ fum, Habet porri fernen acrimonia : habet Si 2* ft ringed! aliquä uimteaej ob caufam fiftit fang“'' nis,præfertfmq; ex naribus, fuccus eius cuacei® pro0uuia,thure aut polline thuris additoVeneft ftimulat porrumïfacit idem ad omnia pedoris«^ tiacummelle in eclegmatetfacitSiadtabh“^ Graeci phthifm dicöt.Purgat fauces Si aoiwæ ^ nalem in cibofumptutcotinuus tarnen eiusdW oculorum claritati officit,8i ft o macho no^^u curritSiuenenatorü morfibuspotus cum®^ porri fuccusifuccurrut 2lt; folia ipfa emplafttim*’^ do impofita,Aurium doloribus, tinnitibu»5Plt;^®® fert porri fuccus cum aceto,thure,la(Se9 aut® ceoinftiIIatus,DelentuarosporrifoIia eufflou niorû rhu emplaftri modo impofitatfanant a tp nydidas, CarbuncuIoserumpitcS faleeodeipt^ doimpofitum porrum.Quinetiam potaefewj*quot; drachma duf cum paribus myrti baccis, aetuiw fan guinis ex pedore reiediones fanant,

Porri du* plex ge' nus.

Sçcciuü.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. A

ILliberaliscibus porrü eft,non tarnen à natura tantopere damnatu.utnon medicina multiplied«®' etiâinftruatipræfertim^ quod ueteres,quoniâin càput creuiffet.capitatü dixerunt.Cui ™^®'^®5 a’s uo ad omia effedusantiquitas tribuit.Qiiapropcer tr hic de porro aefturus id genus elegit,quoua dicina primu haberet bonitatis honoré; eaq; eft: caufa.cur capitati tantü meminerit Diofcondes,nequis te adiectu porro capitati difcrimen mirebutriit^enim porri genus,feAiuü fcilicet amp;nbsp;capitatu .eadéonin poteft:fed capitati efficacior uis.Et quonia ubiœ inuenitur u trunq;,ideo alterius tantü amp;nbsp;efficaciorisuW Diofcorides probauit.Nihil in difciplina ruris feeftiuo er capitato porro frequétius in antiquis eft.Lauda MartialisinXeniisfuisutfun^:inaIterofila,inaltero niueüftipitêdefcribens:nelt;pabre,quandodifcreF^ » inter fefatio,cultura,O'forma.Quod utcertiuspateat, non pigebitqux in antiquis rei rufticxfcriptoU“^ obferuatadnobisde duplici hoe porri genere tuerüt,breuiffimecómentationibushisnoftrisadtjcere.p fertim nulla eius diuerfitatis noftra state difciplina er oblèruatiöc.Omnes q de facione er eukura pom cucrüt.mêfe Februatio feri,inoxlocis apriciefi ingräduit,träsferri praeceperuc.Tû fi fetSiuii facerealigsu luerit,dêfius fata relinqui oporterc.amp; ita c5increuerit, poft duos menfes q fatü eft.fecari. Dicoautk ^ unde feeftiu ü ditftü eft,frondcm illifupra terra eminentem auferri.Fuerunt tarnen qui hoc genusetiawf I dem quo capitatu modo transferrent.modicisqjfpatijs.ideft inter quaternos digitosdepangerétiertu ) iialuiffet,eodê modo defecarent,Et hoe culturx genere feiftiuüporru quonda fiebat, gracile ^®®’*j*^^j

-ocr page 319-

L I B E R ir.

177

denfius fatum amp;nbsp;translatü modicis fpatrjs depadlûfuerat. Credimus^ nos elfe genus hocquQtJ antiquio* tes aliquot Græcigcthyllidesquafigetio fimile uocauerunt, cuigracilicatecandoreljpfuo.hocporru æqua le uidecur.Quid auccgeciü ficjacillimu in Plinio cognofeere erit. In eo aucé quod magni capitis ô'eapitata efticercaliquis cupiebac.alius facionis «gt;• culturæ ordo erac. Præceperuntqj ucteres rarius g fetfliuîî feri, âC 8nteq translat« iterum depangatur fub terra,amputandas iUi radiculas.öquot; tondendas fîbrarjt fummas par» tectum teftulas uel conclus quafi fedes fingulas fu brjciciidas, ne in altum fed in latus eo^ increment« fit.

AlTidue deinde farriri amp;nbsp;ftercorari.û* com radices egerit,modicc comprehendi 3C alkuari farculo, u c fulpc Prxelu fî 0* fuma terra quod fpattjuacuumful5cerinuenerit,capitisamplitudinccogaturimplere.Ethxcfeftiuicapi- durati foe* tatop porri fatio.cultura.e* differentia quondam fuit. Ex quo duplicigenere hic capitatu elegit medicinæ aptms. 0- ad remedia omnia efficacius.intcr quæ præclufis duratisq? feeminarô locis mederi decodlu por-iinicait.duratosinteUigenslocos,quosCræcorum medici mMflati^tvt uelcrKAHfwuaT«, id eftdurities uo-canefrequens in fœminis malum.qu odqjin diffinitionibus fuis Galenus ait: duriofculum tumorê in aliqua forulocorum parte effe.à permanentibus Crdiutinis inflâmacionibus fadin.in generc eorum quæ Graeco-*^^‘^“'ff’''' *** ^^^^ parte uocant.numeratü. Diffiniuntcp fcirrhü,quæ uox Graecis duritic fignificat, atredionêin aliqua muliebri« locoijs parte fadlâ effe.quae tadlui non cédât, inæqualiter tumeat, amp;nbsp;fine do •ore pleruntpfie. in hoc generc durities amp;nbsp;durati q foeminaqt loci funt:Differunt autê à feirrhis non loco.oês cnim infœminaijî locis fiunt.fed $ durities eæ quas Græci ffMnfû/AKT« non fcirrhos uocant, æquali tumore concrefcunt.minustadluirepugnat,ö'c5 mediocri dolore fentiunf .quæcôtrà in feirrhis omnia funt, d'ut certius dicamus,genus feirrhus eff.mHpquot;,“« 3utêfpecies.Prgclufi qdêlóci non diffimilêhabet caufam.clau ountenimexinfiamationeillicfadla;necaliud prxclufiohæceft, gut Græci docétoftrj muliebriülocorum fiujiiid «ft claufura.foelici translationcab oculisfatflo nomine;^«u^t enim conniuere Graecis eft, ÉX cü obdot milcimusconcidcntes oculos claudere;ó' quoniâ coëunt conniuentq; inuicé margines oftq eius, ideo (awm , Graeci,Latini præclufionêid main uocauerunt. Habet id malü plures alias etiä caufas medicis notas, ideoqj ^nrepetendasànobis.Quomodoauté præclufio hæcà præclufione in eadé parte facia, quam Graeci phi won uocant différât, fiquando dabitur occafio,certius dicetur.Nuncfatis fithanc docuiffe.

minaru loci.

e^KÎi^UiiiKt fiivirii. aKlffOquot;.

Scirrhus.

•1^1 A|U.®iAo7i5a(rou»


De Agrefti porro quod in ufnetis nafcitun Gap, CXXXIX.

Mpdoprafon LRomani panter Graecis ampeloprafum dient. J Stomacho m agis q porrü nocet ampeloprafum ♦ Efficacio-res tarnen ad calefaciendum amp;nbsp;ciendam

urinam uires habet. Menfes trahit hoc etia, uene-natorumc^ morfibus in cibofuccurrit.

AMTCiAoTcjatro^, KaKOSOjU.«-

X^T^^op T0’ƒ -n^acrou. S(^' MWriaur^o/j Ji 1'^] ov^KTi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^'!'2lt;’/'. Hara^ciwiw/i amp;7U-

J®/»‘„3TiS«xft«RTois 2t£ JSiêeucrilc/aSizo/i

INTERPRES.

NOn fuit Plinio nee poft com tot alqs cura,Iatinum nomen ampeloprafo'dare ; Grscorum^ appella tioneufi omnes,cogicandumlegentibus reliquerunt,inter ui tes nafd hoe porrum: id enim Graeco rum uox iUa indicat.Nos prêter id fylueftre porrum etiam ampdoprafon diximus,nec firie autorc: fiquidem Paulus Aegineta libro vi.ficiUud nominauit,«i«7rtAÓ7iyi«(ü» env irfxèv iv Ktfuy- Rurfustplibro i.capitc « his quæ efculentas habentradices,T« A i^’m.MitfMec -^itfMuyut «r^/afuf sr^«, quod cft:5un t autê porria liccioraampeloprafauelutifylueftria.Crcdimuspræterca neenegligendis coniedluiis,perqifein hoc capi K aliqua diquidemqui omnium mihieftuetuftiffimus amp;nbsp;probaciffimus Diofcoridis codex, plura aha ha* ^^.^'ftofiamdiuerfas^appellationesampeloprafipertinentia.QuxlicetcxGalenoacceptauideatur, connliumtameninftitutumlt;5 Diofcoridis in defcriptionibus his habent: Numerat^effeilli Caput alliofi-wile.folium citimallo,florem purpureum,caulem lychnidi herbae acqualem, O' fernen nafturcio finiile.Pli-musetiamprætereaquænunc in Diofcoridclcguntur, rueffu grauem ait eftë.cruptionemlanguinis per gemt^ecompefcere,©quot; ob eandem caufam à partu mulieribus dari.-dari amp;nbsp;contra canum morfus, nonnul* la^alia. Quæ ignoraffepræfettim cam multa aut oblicum fuiffe diligentem in feribendo hominem,para lierifiniilc eft.Quinetiam Paulus Aegineta exulccrarc er incidcre addidit.

n^l K^OiX/X^dip, KStp. T|S-',

DeCepis- Cap. CXL.

RommyonLfunt qui polyidos appeUet« Magi celebotin.Romani cepa dicunt. J In cenfu ceparû Si genere maf ore acri* monia funt longæ,q rotundæ: ruffe, g candidætficcæ, quàm uiridesîcrudæ,q codæ, aut

in fale feruatæ. Inflandi erodendi^ uires cundæ habent.Cibi appetentiâ excitant: fiticulofe funtî exténuant ftomachiuelutex repletione faftidta, 8C bona faciunt aiuü. Repurgant, laxant qua ex-cernendum aliquid fit,præcipue(ÿ hæmorrhoi*

A 5 das

KrófXfjjigjj, Lot JiljTfAvijJ'^. TÇO (pHTC« KaXaBwriq. |wp.a7oi kî--TO/X. J (Pjl^UT^GV TO ^tXK^C^ VS) SJo-^’jAou . IV) r ^«1/00/1 ? A^tó. ^ TO ^HJO/l T J^AW^OU ♦ TO u/xop T OTTfoi/* »y TO^iA^Njo’/. SS» ^ «7rav]a JVr^rcc vy 7rvev fcaTu^xtt. Ó5£^4u(5£.KK.Ah^Ka. AtTTfetünKa. 5^4*)JV. aoyMcP«. otTPKaOjS^K«, ivKoiXia.Jt-''«M/xwT/Katrtrtji'trr TU«?^ ly «i^y|oi*

-ocr page 320-

178 D Î

J^ufj. Îtvri SaXavou JÏ ti^os/S-ït] Aimaamp;tv-T«H^]t’çiAcyo^î/ji.SAKamp;tVTa. o J^ j^uZoQ îr;gt;2/o'/Æv@-'o-tW/ji£A/2Son6e ä/xSAUMTfu (rif}, (ii^yifxoilt;i,n^X'iot^, amp;nbsp;ai^x.°P^°“^ '''^ X^^ H90®'“^7X'*^°'*’‘^“?6'‘^'Ç • *”'®' 71 i(a.Tai.fJ.lü}ia. xg^ ayij. îr^ur»? 71 ttaS^aj-T/Koçj^« j/vog KKjaXHÇ. Ktt«o2.HKT’/§ 9 Ka T(17rXao'/jiaMt^aAoi°X9£j7rH7(XVou^ fxi' A(T(^.a'awo|(lo9VHAiü3KaTa;^KÖEi(? «A ^Jç ’iamp;Tiiu. fj-ir' Vou At esJoJ^im} •^^-lt;jgt;^aAf}.ia.lt;i TrauiJ, 0 ' ovamp;ouf; «reu» «Alt;ri stA-AiJ. o-cw ö^ViStiw J^ Sia2 TÇÔç ÎKTyj/À/xala vop^üifjäruf} ^o-i/xoi^. amp;nbsp;quot;Tt^ô^ ^virifi xoi' Äiaci Hgij AucTKKOia/j Xÿîj «rujir^ow?. H^ Truo^ootwra wra. Hÿ^ Ti^oÇ Tax’ (17PAK4gt;49 gt;?(v vJ^iXTup '?(^ lt;^r‘7lt;i wri/j K^fj.óti. Xgyj Tl^cçotAuTriK/aç -^aTJ* lêo^©-*. raxfov J«^ «Akuoviou T^ocTKaAGreU 7^ixlt;^^ • *^' ^ 'fgt;K^fj,f}.»op ti.if^Aa.'KriqTr'Kamp;Of) 6^ip, t4.K3'ï\ J^ ov^n7u(.aT6^Of} y’mreU. KT^Wf} J^ ta-^iiófjSjJofj ^ iólt;roilt;i Aii^aç'you«’ tsouK TOVTOTOlVUU X-l^H^Ïfl.ilf^Óf},]^^ KOTOL' TiT^a^ipira}} sa.lt;^S\ HauKw, ({ju/^araTrtT Tlt;1 ngj^cTlaf^Noj!!.

O S C 0 R 1 D I S,

das appofitis pro balanis ea^j tunids ex ‘^^'gj^, gituraddaritatêoculoçzcum melk cus.Prodeft albuginibus,oculorü nubecuhs,\^ cipientibus eo^i fuffufionibus:Prodeft ^ ^quot;^‘L quæ utiliter eo inunguntur. Mouet idé Sio« mêfes.Purgat præterea caputnaribus inftil*^ Contra rabidoçî canö morfus additis ruta 0 ^ meUe^llinit Sanant eo inund^ in fok ad^i‘^‘^,^^^ to uitiligincs. Finit idé oculoç: feabies eu paf* nerula qua fpodion dicunt inunftas.Varosf“ Ie copefcit. Inungunt utiliter eodé cü gaHio^.^ rö adipe à calceis fadi attritus pedü. Quk^fï? ui fluoribus fubuenit.Facit ad grauitatc aurW, certos ea^i fonos,purukntas ex eis dcftdlatioa , SC exhauriendas quæ in eis coierut aquae. Ff*^, eo utiliter capiUoçi defluuia quas alopeciasdifa citiusqj halcyonio capillü prouocat.Capitis gt;nbsp;res facit copiofus cepa^i cibus.Efficaciorcs ad ^ dam urinä coduræ cepæfiunt, Faduntinu^**^ dine maiore copia in cibo' fumptæ fomni iolt;*f gnabilem neceÂïtatem quam kthargum dica Maturant panos amp;nbsp;celerrime erumpunt co^^* mox cum paffa uua aut fico emplaftri modo i*” pofitæ.

INTERPRE S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

F Vit quonda Aegyptqs porrü amp;nbsp;cepe nefas trucidare ÉT frangcre Uiorfu: damnatst ab ea gentt.quot; quin in fanitatis ufu óquot; medicina utiles cepx fuerunt • lt;jgt; contra g in reliquis naturx partibus fi^^quot;-, utranlt;plunacfortuna plerun^ feguunturer dum toto orbe ea fulget.fubinde augentur.percunf'L illilucc.e' ipfæ paulatim minuuntur, una hæcin eius fyderis morte «r tenebris fpeciofiorc babitu 1*^ fiattSrgerminct.Acceflic ad câfupcrftitioncctiâ.q) inutiles feriatis in Ixtitiaipagentibus panter Óquot;*^’?^, caftitaté cuftodicntibuselïènt:his,qgt; fitim amp;nbsp;cibi appetentiäexcitarent.illis.q, lachrymofoodore q“' bent.optata per ferias læcitiâ turbarent; er quas in diuina re dei munere lachrymas triftiriaip aniffl”” rj lesfugcrentjnuiti lachrymofo olere admictere cogèrent. ErantCraliæfiiperftitionis Aegyptixif’h^^''\ re caufx non minus ridiculæ, quas PlUtarchus cómentariolo illo quod de 1 fide amp;nbsp;Ofiride feripfit»'®quot;®', er diligentiusindicauit.à nobis aliud modo agentibusrclinquendx.Quxcepaiÿ ex nationibusdifcu® ' antigsfuerint, Theophraftusli.viii.de plantaijthiftoria, erab eo accepta oia xx.uolumine P^æ'^’l^^iL docuerût.His neglecfio om ni hoc ccnfu,quod amp;nbsp;Plinius eodé loco fecit.ex forma.colore.temporeÉrhu noapparatu non pauciora illis dilcrimina m cepis contéplari ér obferuare nos iuffit: ér in uiriS c®^l'’,’'’L estera fimpliciterdi.Kit,eflcKfj[ilt;^ J^iftM/fKKAOT/xjirquod eft appetitüprouocareBarbarosadlibidiu^*-® 'munê illäappetitus uocê contraxit.aitipcupiditatê afferre libidinis. Poteft quidé id fieridnAant enim «P« tfilit, eoiç Vencre ftimulare poiTunt:fed hic ï^iv.id eftappetitü.fiue ut certius loquamiir.cibi appetentia fiijP“' citer dixit.cftqp ea uox oraccis tam certa in ca fignificationc.ut non ueritus fit in facyra poëta Latinus®^' rc,rabidafalt;fturusorexim.Dixitidêfaftidiüftomacliocepasfacere,necmale:fed oportebatfaftidn®®’? J!/«, nus amp;nbsp;comité caufam adielt;fta nota aliqua indicare.eft enim in ca qua oræci Hmv,» â qua ifüA» XirKiHerbij, cunt,non fimpliciter faftidin.fedquodcibicopiarepletoftomacho homini accidit. Habent liquidédbi , ftidia plures diuerfasipcaufas,inter quas er hæc eft à orxcis fic appcllata.propterea q, ivea uerbó lIHsxif'' clt;xny$ 7rA(,fwe«( inter estera fignifi'cat,id eft fatiare amp;nbsp;implcre. Sic Paulus Aegineta libro i. capitedefewquot;quot; abundantia,cum numerarct quæ id main fcquuntur ait:MÇ«AAu n j6«rfv»orr«/iui^ «cw/^r x/wvracquod uantur caput,lt;Sc ftomacho «(uAijt, id eft uelut ex rcpletionc cibü faftidientes fiunt.Idéde infiâmationt tt' tebri ait, tantopere inAammatum tumere aliquando cerebrum, ut capitis fu turæ laxentur .• quo tempos grauis,quicptotocapitefentlatur dolor adeft,crmulra«tci( id eft faftidrjgenus hoc-Necmultopoft co®®quot; gensfimul «cwJl/ïTms^aMft'x^M, ultimum hoc pro fimplici ciborum faftidio, illud pro contradoadhanc tantum caufam aperte indicauit. Dixitep Diofcorides non üfla) facere cepas,fed «ffMH elTe.quod eft aertm' eo fuo acorem ftomacho afferentia, idem aut non diflimile facere faftidium, quod ex repletione fiat. » iadfiif bæ‘^ “f credimus tota eft nt ^m nj^ -^iruAuv fignificatio. Quod ad medicinam etiam pertincat hot lo codicemus, quid Græcisér Latinisaliquot fignificetquod m hoccapitediximus laxare cepashsmof' Salanus« rhoidas,appofitis pro balanis earum tunicis ex olco, ér caetera. Cræca uox balanus eft.habet'que ampW' fimi ambitus fignificationem, præcipuam uero ér unde translatât aliæ funt, qua in fylueftribus ér m toto genere querno glansindicetur, tereti amp;nbsp;oblonga figura, cuius caufa in ufum ér honorem medicin# etiam ucnti

-ocr page 321-

L I ß E R IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179

uenit Dixtruntlpbalanos in medicina Grxci non ex arboribusglandes, fed giandium figura conforma' tamedicanjenta.quibusaliciuando uticogimurin his.quorumaluushonpurgacurddeo^Oporcccexccr-*quot; saqua gens illa«u^«À«,id eft.andiusirquafi innucleosdiuifumftefcus ,trâslataab bis quae inutilia in pomisabijeiuntur uoce, appellat: aut cum non reieAum fit quodclyftere infufum fuerit. Multipliciautê *naceria conftabantquondam balani huiufcemódi:Fiebant cnim ex cremato rale.mclle.nitrofpnebanc ex twebinthinarefina Ô* nitro.fiebant ir ex alqs quae longiuà repetenda no funt. Omnium una eademcp finis qua diximus figura conformatafedi inrerantur.Crquoalriuslicetimpellantur.utmolliendi.extra-‘’*J’'*i.erodendi,pruriendilt;5 ui cefiantia folicitent excremeta Solo etiam falealiqui utebâtur.præfertimeg '0 ‘nfancibüs.-funt ô” quibusfubada fi'mul ficus O' nitrum fatis fuerit.

eni^ioJt. Scybala,

a^l ZKOjj/'oU. Kï(p. To\ *1 KÓ^Opi- « ^fCiSoiTM/J. 01 Q', tAatpoßewKO/J. çw/xarof aJÄ^r--I V /UiJt/ ZSI/JK/Xl^/J H^ KN-5^o«'yu'nfqJiUO »OKitpaXe/j J^^j. L3§ 7^ p Tt^ixa-ap. yAuKu. »MKojqiujo^, fjj^^^_ ^ ^ ^Qi^p /xiya.. ■aso-' ^^'^Ó’ • J KaAoucri Si ràç c^ 'j«^ ayAi^oq^. fei Si XS^ a^o «■' ‘^lop o^oo-Koj^o/jKaAoJ/xtVö/j. ^ióunfxip

*^•lt;$'0™ tpuwSv. H^ Ko/Xiaq rjSax^KHV. (x-!^W|USo/xa:j|/ou.t/'('^K(o ‘jfininilp. t/xTTVÄi-* ^^^“Ç^^OlM^Kllv. tVJÏTTZtpCmi'aS ¥ Ö^ M«r ^AigAucüSuil^jeje^o-Ko/XiVüV.LTa au T« 9 ƒ (^IV) 7^ CKgXos-KOjtA^. o ly ïAatpOO'KOJ », ^**^* ^'^^’'KÓ^tvl tX^ivöaS TtAaftias * „'^■.!’^ °^Ï^ «-ardtra. tj^/o^KKI*«; Tt gt;y «gt; #*3J5obc'i|U «j/xot^ WÇ ouj^u tr^o/J. Aa/x6«-•opSUfou o ƒ OU aewij^iSç, ij o-uv tw o’ivqs Aiow-» f’'^,^*’’’*’'!«»^««»^ ^ 71501571 ravra »Jtff» ^Au^o?HKTiyj w^üAiiUamp;x’. ^6(65«-^Ko^ iv^p oviVK(r(,J ly Tijo'ç ^^ ^tv/cr/xovs r vSxrup «jiuo^^. a^TK^ioq Aa/ji.7i5CttJa. ly Sq X®? Jjovioq •^H}o^. lifj,ó\i 71 ty icp6o/j ïo9-/ó i^iWü, çôf^aS j ly hwSm fpStij«! a-vv itpi^« mo5r^Vou7r(lic/t5|t)op. Katv Jê Cl /xtAi2: ^3^^v,u7rGj7r,a ÿâAw7rtK./as’za'q KaJaj^gi OMW^-tKi ^ r ctAw7rtKiw//lt;r«i v^ivw /xS ja 0 «Xai 0 ïXouqi ,c/^ouz6K(0.a’{a 6^a7rtu:Jgt; *®^” 3 *y «Acp^q. ty A'Jj^Svaç Cl qxxxxq« m'TVj«,^ AtT^aq- o^av fxtÄi-i .MST« SkSiqm Ji ^ AlßoWUTDU t^K^tp, ^ovÏaAyiap (hau j(XTgt;U|aïvop 9U ’^eï'sÓM«' «Kou^^^. puyaAïq Tt j!2i Kara wAao'/xa c^cto ruKHq tpui^jq »y nupu'vqj. Tfq J^ Kopixq ^aïro^p.at'yKa^/j'pia’tpmrltüM^ pjwpi^wyop. 7150^1° auT® J^ KaïUT^upu-«reu. r J^ ^ «ïtw ly 7»q p.iAoUvxq tAozaq 7'ÏOWtVCp ’T^i/J.fXd^ K«A0V/XlV0p 3 4 (M^Tp^ LS/SjuTKopitvcip J ov^io'ip Kivë ngij «vaso-W/, -^iripjap ^ ty u/'jwTr/xoÏqföp.

DcAIIqs. Cap. CXLI. SCorodon, LSunt qui gehofeu, qui elapho-fcorodon uocentRomani allium dicuntJ Duplex allq genustfanuum fine hortenfe, quod in Aegypto concreto capite Lporri modo naftitur;dulce, colore ad purpuram incli-nato^exiguumep. Reliquis locis grande allm mul ticeps SC cadidum eftJVocanta in eodiuifiones, fpicas feu nucleos .ER et aliud fylueftre alliû, qd öphiofeorodon quafiangumum nominât-Habet omne allium acrimoniam,calefacit in cibo,LerO' dit,Jexcernit, peditus pellit, aluumqß turbat,ftö-machum ficcat, fiticulofum eft, inflahóes gignit, furnmam cörporiscutem uariat, dC claritati ocu-lorum officit.LPoteft cunda eadé fylueftre quod ophiofcorodon,id eft,anguinum nominant. Pellit lumbricos latos fumptum in cibo alÜum : un-nam ciu8lt; ut quoduis ahud,contra uiperæ Si hæ-morrhoiferpétismorfuspoto continue uino,utP leefttautcum uino tri turn fimul^epotum.Impo nituremplaftrimodo etiam contra hæcipfapari utilitate.Imporntur Si cotra rabidi canis morfus: contra quos in cibo fumptum pariterprodeftj VtileSC contra aquarum mutationes allium eft. Fauces ad uocemclariores reddit. Vetere tuffim lenit crudum pariter amp;nbsp;coftum. Bibituf magna utilitatecum ongani decodo cótra pediculosSÉ lendes. Medetur fugillatis 8C capillorum deflu-uqs quas alopecias dicut,alliorum cinis cum mei Ie fubadus à inundus. Sanat amp;nbsp;in alopecqspapularum eruptionescum nardinounguento ad-ditis fale amp;nbsp;oleo:cum melle uero impetigines,ui-tiligines,lentigines, manantia capitis ulcéra, furfures ÔC lepras. Coquitur cum teda amp;nbsp;thure al-liumjéuat'quedentium dolores,fi ore continea-tur decodum illud. Contramunsaranei morfus cum ficulneis folqs cyminocp emplaftri modo irrt ponitur.Comæalliorû decodo infidétibusfœmi-nis menfes 8Cfecfldæ trahüntur. Quinetia fuffitu eadé alliü præftat.Quod^ ex allqs SC nigris oliuis intritü fit, à Graecis myttoton appelIatüLin ciboJ urina cit Si aperittSC fubeütib’cutë aquis utile eft;

I N T E R P R E S.

'r^Vit quondam amp;nbsp;adhuceft allium ficubi longius ab urbibus innocentius uiüitur, honeftum fimul Ö* H gratumrufticxplebiobfoniura.Nifiemmid fit,non concudißetmclTonbus fuis allia ferpyllum'que

*, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matoman»


-ocr page 322-

xSo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

Maromana ilia Teftilis.quos uerifimile iuftumep erat lautiore epulo p meflèm foie amp;nbsp;opère defatigatosi mullere excipimecqui incomadia inexpcdlatâfortunæ feruiis mutationé theatro fignificabat,ridicules xifîcc,tam beate tunc agere omnes, ut qui antca calculis ab egefto ftatim fimo federn exterere confueuil' fent,tunc relatis ad earn parte integris alijs idem faccrent: quafi nihil ex antiqua paupertate numerate nn liceret,quo negledlo mêlions fortunæ menfurâ augere poffet.Eamqj ob caufam inruris honore Ôquot; horto' rum difciplinanôcontemnendü locum inucnitalliiijDocuerunt uetereslögiusquotallioijt genera,I^rqu® cultu in hortis eolenda effent,non négligé da ab bis, quos aut nung fatis cognita naturae maieftas delectat, aut ad iurtas piasip 0* certas opes à foenore iz mercatura innocens augendæ rei ftudiS conuertitPotenint nouiffeea omnia cupientes Plinidm, Columella, Palladium,mille aliosde totahacre longiusagêtes,ciii’* uo!uerint audire. Nobis in eo quod agimus tradiâda alia,ideo^ primü legentes monemus,quod ini Aeg/' yihfjt pno hic nafci allium concreto capite ait,à Theophrafto non magis in ea regione.g alibi proucnire aieiwP «xyiSu fimpliciter enim ait differre aliqua »(^^Wi“quot; ‘X“’ ’’“^ gt;^gt;^ft quod eft, difcrimé in aliquibus effe,$ ip**^’quot;® K^ylAiK habent ,yi\yeii enim diuerfïs locis appellat.quas hic ^Ayiixt, alq MylÂm nominât, fpicarü in allio pluresi Spicæ diuifiones iUas,quac fingulg nouam inftaurant confitæ fobolem. Volumus etiam nouiffe illud l^cntes,n Nuclei Ic'^ nos quid gt;)(^o(r)yy,qua hic alltj appeUationéalicubi dixit effe.fignificet: nee qua fimilitudine autf“'?* allioru. *:“ elaphobofci ooxad allium tranfierit,cum herba elaphobofcus fit,libanotidi pqualis,caiile foeni£uli.W“ duorumdigito^latitudinc.radiccuniuscraffitudine.lögitudineuerotriumdigitoiji.quxomnianihiic mune aut aliquafaltcm parte fîmile allio habent.Ob eam caufam relidta à nobis ea uox penitus eft. Cog*' tauimus etiam.an quod hic ait effe aliud agrefte allium quod ophiofcorodon dicitur.non ophiofcoro® compofito ex angucÈZ allio nomine, fed aphrofcorodonafpuma aut agence legendumfic.Siquidj^’y' lumella libro xm. capitem.alterü alltj genus quod Vlpicum uocat agence uocari manifefte oftendit’” ba eiusfunt:Vlpicum quod quida allium Punicumuocanc,Graeciautemd{)p»m'(gt;oJl»yappcllanc,15gr’’’^*j ris eftincrementi g allium. Plinius concralibro xix,capice v.afpuma magis g à gence dieftumindicarf deturffic enim de Vipico egie: Vlpicum quoep in hoc genere Grgci appellauere allium Cypriumialtj anme rodonprxcipue Africxcclebracu,inccr pulmencaria rurisgrandius allio.crito in oleo «ir aceto mimn’^j tumincrefcat fpuma. Facitcp ut creda à fpuma içfxmifiiJltv hoc dici potuiffe Theophraftus, à quo quot;quot;b cunflailla accepit.Sunt^libro odlauo de plantait hiftoria didla ab eo hxc: pmi^k 5 ji nhfm ^ï/in^ 01/;^ {•l-nvirn,^^« rtfii ^vt (Aiï^u^ii XfurrtiiiVS)^ » tv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P*''iMW»gt;' fH^ ’'» QHjr ÏKTrviv/xa^v/j^oy : quo^

fuseft;Maxime^ quod Cyprium allium uocanttaleeft:quodnondecoquunc,fedadpulmcntariautnt' Facitipdum teneur admirabilem tumorê.quem Plinius fpumam uo cat.Crederem itat^non abanguf» à gente uel fpuma compofito nomine aphrofcorodon non ophiofcorodon alltj alterum in Diofeod^eg'' mus hoe effe,nifi hic 0quot; Galenos à principio diuifione fatiui amp;nbsp;agreftis alltj fadla.contra oftenderenuop^ tereip poft faciuü de agrefti etiam diet. Quod au té in eam fententia me trahebat. illud prxcipoc erat.?*? hic ait habere ömne allium acrimonia, 0* omnium eafdem uires effe.cum tarnen agreftia omnia àp“:'^ pletSq; differat.ö' maiore efficacia au tore ipfo etia Galeno fin t.Accedebat 0 illud,g, ophiofcorodi Éf ftis allijgenus in alijs fcriptoribus nö facile inuenitur. In comuni tamé Cræeoi^ omniû ledioné nihil ®^' tauimus,0'nihilominusquodfufpicabamur,etiaindicauimus.Scquiturnonmulto poftlocusinGrg‘j]?‘’ dicibus corruptiffimus;qu3ceth duo erant ^“^/.«t« fcilicet 0'lt;rw/lt;«Ta(,id eft,ocoli Cir corpora,ex fimilid ^’i^ tia tn unücoaluerüt:fed facilisex Plinio in integrum reftitutiofuit,qui xx.uolumine capite vi.dixit,w^ allium fomnosatçin totü rubicundiora corpora:quod hic non magis rubicundo galtero caloreait.«**^ i(MWi7r/pi)tv««f.quodeftcutem Érfoperficiemutaptioreuerboutamur, alcerare.Idem etiSeodelocoO^z hebetare oculos,qd hic o,u;lt;i!{Twy «AußAi/wnujw.id eft, oculo^ hebetudinéfaccre. Erat itaqjin Gr«cisut«gt;'' antiqua Ictftio,«^/«^^}»«/ Ï7tilt;iiiivtiixtlt;ru/AXTuy.ï/A/iKTui «^u^AuwTzi^jü/.definêtescp fimiliter dug illg oocesw*!^ 0'J,uA«CTwv,lubr2Culibrarijs ad uitii! iter fecerüt.Nö mulco poft ab hoc loco etiâ legit qd uitiofum P”*'? .f aut fi défit uitin,täanceps ét ambiguü, ut nifi diligétiuscxcutiaf, uittj fufpicioné meritolegétibus anö ^ Eft lp id qd Diofcorides ait» j^(olt;/l»K2(/)y(jii^offMvw«p/lt;cfiwtoOAï?nfjv,0'a nobis uerfumeft:Et ut quo ' aliud eötra uiperæ amp;nbsp;hæmorrhoi ferpétis morfus poto connue uino utile eft: à Barbaro aüt qui loco quêadmodu muleis alijs nô Diofeoridéreddidit:Beftiai^ omniû idibus medet potu,ucl cibo,ueluh ' priuacim côtra hemorrhoîdas prodeft.Ruelli’eadéjiocis ambiguicate ufus,priuaeim h^morrhoidu di^^ Ne(pnosinPlinio0'afijsrê caftigamus;potuer5tem ferpentisgen’ficappellate, fedaduitadâ ambigj! . têmonemus nô effe ineelligedas hoc loco hæmorrhoidas.quæ mulco fanguine in hominis fede ddoU’ «^ qualabe nomêinuenerûc.fed ferpécisgenus Lucano amp;nbsp;plerifcpalijs nocu.cuiusmorfuir maleficiotoW pore fanguis fl uic,à quo euéeu falt;ftû illi id nomé eft. Incelligêdülphoc loco de ferpéce nô de fedis i^^ jd effe.omnia indicatie: hicprimûfcripcor,qui non haemorthoidas fed «/^4tpfoovit/yaic,qd eft fanguine ditn bus. Venfimileîp eft uipisftacimeôiunxiffe Diofeoridé ferpéces alias qbusprodeflcc.Quafcribcndi^,^^ fecucus Pliniuseciâ,aitmederialliû beftia^omniûlAibus.ô*priuatim côtra hæmorroidasP^o .,1 f, nenatû animal ÔC exitialc.nô fedis humanæ malû illud fignificans.Teftat idé0* Paulus Aegineta.quih • capite de dipfadis 0' hemorrhoi morfu iubet uulneri imponi alliû, 0quot; q aerîmoniâ maioré alla habét.T^. ^ eiufdéremedtj hic ipfeetiâ ultimo uolumïe,nôfcmelfedice^atçiterûiubêsallijs,cepis,porris,aceffgt;®^^ alijs cibis côtra uenenapugnari.Et ne lôgiorcsfimus,nihil nöueritaticöfonat,quaoportuitcertiorcKg^j bus offerre,praefertim docétibus id Græcis g ferpété häc nô hxmorroida genere foeminino,ne en ^4®^ lomi(ceret,fed mafcuünogenereaï^ófpiïoydixerüt.Necobftatqï Luca. hgmorrhoidaappellauerittlicui . poéte mutare nominis genus:fed egteros oportuit aliorü exéplo certiusrê indicare:Qua nos rationeft ^ gncmafculinohpmorrhoi diximus,0pterid,ferpctisetiüadiecimus. Cur aütafluxufanguinisdiCta'Jj térpens fit,longiore hiftoria declarauerüt ex uetenbus alig.tradëtcs copiofum à morfu eius toto cor^ ^^j)

-ocr page 323-

LIBER


rr.


iSr


fanguinemrC^ fi in cicatrice coatlum fuerir. totu uulnus coalefccrc: difi umpiper Ce tamê corpus multis lo eisjlatim'cpfluere fanguinem.Cruenca elTc alui excrementa.cruciicas urinas.cruenta fputa,cri.curas ex al to pc Aoris execraciöes, poftremoq} muico fanguinis u omitu fine remedio ex hxmorrhoi morlu liominê mori.Nolumus relinquere ö* illud, uideri nobis iufte in fcriptore hoc defi/lerari eodê hoc loco polTe, quod rei neceffitas exigit,ér Plinius indicat,uomitione fumpeâ cum inno allium continue retjeiendum elle.ld enimexigitquodeftillicaduerbiumirwviyurddeft.cötinue.Cur emm^ quoufqj iiinü continue bibendum erit.'nifluomitionercddatur,ér redditüuenenipattcaliquacöcinuedeferat. Pertinecidad totSérintegram remedi) rationêiideotp Plinius ftatim fubiecic.cü uino redditü uomitu. Hic ipfe etiä in uenenoiÿ ucnatoijjrp remedijsplcrunq?(rvH;^w/lt;?^tflt;ou/4«Q'aitiquodeft,utcötinue uomitu rerjciât.PauluSAeginetaetiampriua tim in hoc ipfohzmorrhoonö aliter remedia dócetér inftrint. Non poteftnee debetdifferrianobisquid fiviluOTfitJegentibusindicarc.-frcquente incomoedrjsCrxcoi^ uoeê.-ér fine qua no uidetur Ariltopbanes ri fumlpcdlantibusdraudictibusin theatroexcitarepotuiire. Nosintritnmagisgpulmentarium diximus, Graecoijt defcriptiones fecuti,qui^viJ«Jv wT/jz/x^oca' teredo dixerut,qood cafeo.aUio.ér ouo plerunqjconfta-tet.Hicnigrasoliuasaddidit.Prxtereaquod hicaitutile allinin ciboeffe cotta aquai^niutationes,caufam £rration? earn habet, qua Vicruuiuslib.i.fuæ architeclurxlogiusprofecutus eft,amp; qux totaexlocoijr re-gionum(5niucationeoritur,inquanouitateciborupoculor5q;multipericlitatur,prxfertim^aquarri,qui bus affatim tr in cudlis fcre'oês tota uita utimur.Cotra cuius nouitacé ür ex nouitace noxa hic alliorü cibo


Haemor* rhois fer-pens.


jiV^it^V,


quafi comuniremedioCrantidoto utitur. Licet em ubirp idem elementü fit, no tarnen eandéomnibus loos bonitatëhabet.Et cû maxime laudet aqua «v(@^,quod eft fine qualitate.nullo fapore, nuUo odore.- nul-locp colore infedaun nulla tarnen naturae parte malorü frequêtiora quafi miracula deprehendütur.Omit-timus quæ fabulofa ab antiquis feriptoribus de aquis dida f uerSt. Saris u t intelligamus nihil «que noxiû noininieiTe.unusVitruuiuseft fuxarchiteduræîib. viii. qui à Nicæolfigono acceptasdiuerfislocisnafcc tiuni aquaru diuerfitates tir noxas.ciuibus fuis obiter indicauit.-quæ quoniâ inpromptu paratx^uolcnti-busfunt,a nobisfinedcfideriolegcntium relinquuntur.Multiplexemin aquls nocendiuisefti licetlppaf-hmuidereuitioearumgutturofos.pallidos.crudos.calculofos ,labelt;paliqua interioreaffedos homines. Contra qux mala diuturniore aquarn ufu plerunqjin nobis orientia,hic ait prodefife allium:mutationesqj uleftw/ttwii^fTw uocat,quafi aquarum peregnnitatem.Et hæc pro ally’s dida hadenusfuerinc.

KojJ'ÓTrjatrov tput’) œç-n^airov ^^‘r«. /xsTtj^ov ^ r cTKo^Pou ly T ^ao-STp/oncjo?. ofc/J ^ TJ '^gt;'''a/x(|U^KrH^ tXliTP'Sv bVa

Hj'i®lt;rK.üjo/'o^fl.^,^(-i^^^^ j,j^^^^^,^ç ^^ ^^a^WtvtTj Tt^iefop

i^op^op^ amp;7P7Xwt«t»4kivop.



De Scorodoprafo.i.fimul allio 8i. porro. Ca. CXLII. Corodoprafon, LRomani pariter Græcis fcorodoprafum nominant J Nafeitur fco-rodoprafum quafi grade porrum, porri Si allq qualitatum particeps t Ideoqj mixtasi


8Ccommunes habet uires, omnia potensquepor rum etalliumtucrum minore efficacia.Eftur ole-rum modo decorum etedukatum.


INTERPRES.

311111 m ér porrüuctcribusfucrit,inccrtu nobis eftPlinius quod hadcnuslcgerim nul l nbsp;nbsp;Ïiibi eins meminit, nee rei rufticx fcriptores alrj.folus Paulus Aegineta breuiHimeq) in fexro inter al-

1'3 id niimerauit. Verba eius funi .• Porri ér allrj mixtas habet qualitates ©“ uires fcorodroprafumt 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n3turxcredimus id fuiffe, coadis humano opere coalefcere fimul nö dilTimilibus penitus

o eribus duobus,qualia in re ruftica aliquando excogitata in maiore otio ab aliquibus fuerunr.


nJ)i2/vH7r£Q)ç, jçjqj, To6^

quot;^ 'VHTTl LuKTTafo/l. CK Q, VOtTrU. ^M Ma7oi(riVa7rt. j£K.A£70U'3°/xii K,aTa7ruj|o/u. aquot; , àlS^’ o (/'ll 6A«damp;^,?V(/'o-quot;V X^“?o/J Hÿ/10(OV£l ï^j^uXo p,y%a.MKÓp^ ^ca-tparp ytx/p i|^ caip.a.'ïop 7gt; roto^rop. ^«Tw c!V ^t^^ouva^j, ^£7ffc^;j^ , iTritJÄTa ‘’■^«t gt;a7P(])At7i«.«Tit({vlt;ria(U.aoyH^£/j. fxt' 'yti? Jï o )(uAo§ auTOiZ’ult;/'^0|U.£Ai^ Ti^oç àv J'®^lt;'J§H9tjT(W’xsov»ai§ T^axib-Kraç wç *?«?«§ a ruXtaP^ç, ?tva7«417«5/^'^t-^’°?®'Ç/-^t'[.7Çôcra)-3‘f'/jlt;k 'P7i’ /miktn^o“! ^W TrfajzxoVç xne • £551 Ax-nfinóÏQ st ßon-^j 0 us^iKwç ssviyopSjjot.^ J^£7£Ï^(. 0 AhöJJ.yinJ^j KaTattjAaTjiO ^u^k^ïictki; '^^AH§./x/7£/j «^^ «rûno/çC! £ü7l7t6£^


DeHortenfifinape. Cap. CXLTIL SInapi Lhortenfe,funt qui napy appellant.

Romani finapedicuntJ Eligito finape ^d non ficciffimö fit, nee rubeat, quod amplo incremento abfolutu fit,quod cótufum intus uirefcat, et ueluti fuccofum colore glauco fit. Reces cm et integræ bonitatis huiufeemodi fina-pccrit.Eftfinapiuiset natura calefacere,exte-nuare etextrahere. Comanducatu pituitascapi-tisperos ducitet purgat.Succusciusdulciaquæ mixtus,côtra tÓfillas et ueteres duratasc^ in callu fauciü afperitates,utiliter gargariffaf.Citfter nutamenta tritü finape naribusadmotü ,eacjratio-necomitialibusfuccurrit:ftrâgulatuuuluçproci-détes excitat.Etcótrainexpugnabilcsfomnos qs Gr^ci lethargos dieflt, derafo pri’capite capiti il-linif, Fico mixtu fubaâû^ finape mox impofitu.


-ocr page 324-

x8t


D I 0 S C O R DIS,


ajg/ (po/v/^tfflç, «j^io^iJ TT^sç ’%/atPaç t^ tur A«V« ly Ka0o Aou ôç Tra/; AS°''A « Arx/xa o-ïPu /AtrariJv ri ck ? 6aÔouç ôç rS LÜ7icpav({a/j ßaAo/ztSa quot;^ ^ îr^OTraamp;iaç Aorw. 6^a-TTïutjH^ aAu7r£a/aS Ka7a7rAaü9-£/;.'7i5oo'w7r'l ^naBott^. «)) U7rw7r/a ou^ij o'UV /x£A(2 HSta2, « KH^MTH. cruw 0^lt;J J^ VISO? At7Çalt;5 0 Alt;{j(S-VaÇ a^f (ÛUÇ T^'^S'tO- ’T'ViTj Jï H^ -TI^ôÇ T^f-Dtfo'JÇ iH^p. wlt;5 aAtgifa ÏTvnraoyóiJ^op quot;^ TPrS, ETTdiiras/Kazi; n V^rAaS^o/ç H^ 4-u^( KaïS/xi^vUTj •^QHa'ïfj.a^, (Tv^rHuoicu^ t4 ty k-j^ofç Afo/j £7r/2;^£/ASivo/jTH amp;koh j/Atrà au-Hou o^ü Ae. o Q p^^uAo? «5? o-üi /ctA/^ a^/Ao ?^. Ti^oÇTi à/A^AuuTrf'aç^Jaxsa ^Ac-«fo^p« £rx§'o7A2v©^- X^AztiTO« cfk £2 xA« ço/j v aari^/xa., Vjg^ to «'«o^Ai^ip ^«jaj-Virent »Ä'ica,

ufqjdum cutis cum cruento rubore cxulcctcW^ coxendicum dolores lernt. Prodeft Si üeoibu^ uniuerfumtÿ diutinis dolorïbus cûdis: in quibult; ex alto in fummâ cutê ut fit,per alterius partis^f xationem trahere aliquid uoluerimus. Sanatid^ capillidefluuia quas alopecias dicunt illitü- puf' gat Si facie,DeletfugillatacG melleadipe'ue,au( cera. Ex aceto contra lepras Si impetiginesfcfj* inungitur.Bibitur idé contra circulares febreS'^ rinæ modo forbitioni infperfum.Quinetia in 0® plaftra utiliter additur, quæ ad extrahendôcon» ciunt:8i contra feabié, çutis^ afperitates omu^*' Auriu grauiratibus,incertis^ eaçt fonis tritum cum fico auribusinditfi,medctur.Prodeftfin3pU fuccus hebetibus oculis,Si côtra palpcbraçr af|^ ritates ex meUe inungitur. Exprimitur ex unw adhuc fuccus,Si expreflus in foie ficcatun

Color glau eus.

KTP^ff^W^

F Vit Samio fapienti quondâ lînapis in maximo hortenfiü omniû, quibus tanta cum toto difcipi''® . grege magifter uefeebatur.honoreÉTpretio. Neçex tam muleis quas habet in fanitate amp;nbsp;oaleW“^ ihres amp;nbsp;ufus finapis, aliquid magis priustpadmirabatur amp;nbsp;amabat Pythagoras, g in altü fubliw^ ferri uim eius.û* quafi in coelû niteretur,cü per nares in cerebrû penetraiTet.piirgatiora amp;nbsp;ad ufum •’’^'’b uegetiora illic omnia ab ea fieri. Laudata ab his magnopere etia,qui medicina homini in tam mulos^'® die morbis facientes, nihil ad calefaciendii ficcandS ^ aptius amp;nbsp;praefentius datu fibi à natura inuen«''? xeceptaeadeinuitxCrfanitatisufuiamprideeft.nechyemeadintindusquicgfrequentiusubi^dbisi termifcet.gratilTimo obfonioiÿ condimento.nifi acrimonia feruore^ fuo non ftemutamenta tantii.lt® chrymas etiâ cieret.Qyod fol5 in carmine fuo Columella illi obiecic.dicens ; Seqjlaceflenti fletS faAm® napis ; quafi omniû animanciu fenfu modoeperipfa nocentibusfibirenoceret. FeruiduÉraceniniif l''”l\ fernen eft. Fodiciter^ magis q ridicule lepidiffimus Grgcoru comicus in Equitibus fuis Cleonis animucontradafronteerrubente uultu.accenfisqjuelutiignequodaoculis, manifefta hominis ira bens,finapi confpexiffe eu ait.-indignabundû.iratu, amp;nbsp;q, indigne habere t, excandefeentê hominé uns W noce oftendens.Quo loco non ai'vm utexteri finapim dixit,fed ut Athenienfes priuatim ea appeUabât»«’^ Verficulus eius eft^KK^xtqi vccuu K9$ t« ^wuitt’ lt;ivww«r». Ex qua gente hic napy à quibufda.i.ab Athenienbb^ finapim appellariait.Quodü* Plinius xix.uolumine, cap. vii.etiateftatuseft.Monemusip in hocHIuo^ kgëtes.nihilcü napis in raporü genere napy hoc cómunicare.Hxc Græca uox.illa Latina eftnUa poi.quot;r per y,ultima fyllaba finit.Laudauit Diofcotides inter caetera finape qd «Jlpbv, id eft ut Barbarus uerOtS“ tum.utnosauté.amploincrementoabfolurüfit.fecimusbtj id.gr aecxilliusuocisaftimarionéfecuti,^]”^^ omnia Craecorülexica ér in antiquis eorûferiptoribus rei necelfitas indicant.in quibus paifim inuenjt «(/!ƒ«», KcApov magnü.multu.craftum^tér uerbu «Zpüvaugeri. Acceflit huic confilio etiâ ex re ruftica ér finapis^ turaaliaratio,ob qua credimuscraffum ér amplo incrementoabfolutü finape laudalïe Diofcoridépr* piffe^ ex fatiua finapi fernen quxrendü qd craflius.robuftius ér amplius eflet.In Odobri etiâ Palladio s eultura finapis praecepit ferenda eo menfe,obferiiandaq;alia qua: tratSanda nobis non funt-poft q“*“? cit ftatim:De quo feme legere difponis fuo loco efte patieris.quod ad efcä parabis.robuftius facies osnr^ rendo.Robuftiusutcredimushic uocat.qd Diofcoridesixlt;/lpóz. Columella itidê.etfi no tam manifefte.qs“’“ ad hoc tarnen facial lib.x iiipanter docetJu bet em ér ipfe finapim code modo coli.Poiftint ailt no foin/ tumno,fed ér uere côferi.Plâtæ qqj finapis prima hyeme trâslatæ, plus cymae uere afferut:qd cft,p!“®‘* tura: ér feminis.Quê deinde coloré Barbarus cefiû in finapi dixit.nosglaucû.Maronis exêplo diximus.quiglaucacanétiafr5defalida,prouiridiappellauit.NecCrpcâuocëtâtopereafpernatusoigt; cefiû cûglaucocôfunderet. Laudauit infinapc cundê coloré codé loco PaUadius dices: In finapi urt“’' men inutile eft uel fationi uel ufui.Quod dêtibus franget.fi intus uiride uidebitur,nouû eft:fi albufuc’^gt;, tuftaté fatet.Habct^ ut uidef in finapi uiridis nô cefius color recêtis ér noui feminisargumétû,qo res^ ér quotidiana etiâ experiétia probac. Diximus deinde inter remedia pituitas capitis per os ducere amp;nbsp;put? re finapim,plu ribus qd uno uerbo foeliciflime à Grxcis dicitur indicate coacfti.Id aüc«7/gt;pAtgt;pi«r^'«'' ^quot;^^'' hic ér reliqui Grpcoijt medici paflim utûtur.fignificâtes femper qd retéto in ore commanducato' ue aliqu remediO ad purgandos qui in capitecScreuerint noxios humores ab homine fit : quorü ex noxijhuinot eius natura quæ multiplex eft,multiplex ratioetiâoftêditur.priuatimqjucteres docuerüc, finapihocco tra craffam pituitâ utendû: nee tantü cömanducandü femen.fed cü aceto mulfo trito codé femine couu

dum identidêhomini os effe. Verrit nö multopoft sarbarus locü,I3ge aliter ut nos credimus.g hiclcnp^ amp;nbsp;res ipfa fibi exigerét.ubi de ui finapis ad fternuméta agitur. Ait ille tritü naribus iHitu finape.fternutan^ ta capitis purgare.Suffitü morbo comitiali amp;nbsp;uuluaiÿ cöuerfioniremedio efle;excitareó'lethargicos«r ti rafo illitum,izc, Mos aucê;cicre fternumenta tritü fïnape naribus admotü, ea^ ratione com itialibus

-ocr page 325-

LIBER IL

cürtere:ftrangulatu uulu± procidences excitare : amp;nbsp;contra incxpugnabiles fomnoS quos Graeci le thargos . dicunc.derafo prius capite illiniJonge alio ut uidetur fermonis autSu amp;nbsp;feiifu, fed nifalliinur huic fcriptori

Czreturnnaturæ tnagis concordiezapto.Siquidem nihil aliud hic3ic,^irf}iret)(liY^t/AVKjSffi\èiafTU0if/4tvi w» »H^quod eft. naribus tricüadmocumfternucamencacicre.ExquibusIicet capicispurgacioplerunqjfequa

Woicnillicpurgandi uerbiapciimueftigiu uidecur. PrætereaquodftatimfequiturîSfiAM^iKÿt« pgt;^ilt;^KSh'‘nfnuimyi)i^Ktlt;Hitycîfti id tantum figniftcat.’Comitialibusfuccurrere.üz fèrangulacu uuluæ pro-ciaenteserobmutefcentes fœminas excitare. Neep uox aliqua illic eft, quæ fuffitu magis qaha tatione id nerioftendât.Nefcimus etiâ g redie uuluai^ ftrangulationes,côuerlîoncsdicipoirmt;quod enimeius ma 11 principimi, amp;nbsp;catifa eft,«va4^ij^H -^v^ifut à Græcoi^ medicis dicitur.Qup uox in fuperiorê partem motum âv«c/l(gt;o^à 7* ezaleenfum fignifîcacruerbumep excitare etfi lechargicis Crhuic malo commune fit.in ferie tarnen ferma witw, nwi^dudiiadftrâgulationes uuluæ illas in mulieribuspcrtinet.Diucrfitatishuiuscaufailla eft,q) Barba-riisducemfibiûrmagiftrâPliniumfccit.necnifieo præeuntealiquiduertit.Nosautéfcriptorem huncô* Ksipfaspleruncplecuti fumus graui periculo nec bona fide fiericredétes, fi quis huiufcemodi ratione alic na interpretetur dida.Plinij in hac ipfa re uerba funt:Cum cymino amp;nbsp;fico tuium ternis partibus comitiali morbo Éruuluaruih couerfionem fuffitum excitât odore.aeeto mixto.Item lethargicos.ezc.Qup remedio rum ratio nihil cü fcriptore hoc,ut uidetur,cômune habet. Nec nos credimus intelligi in Diofcoride opor-tereaut polTe,fuffitu mails his meden finapimxu m hic fimpliciter dicat. admetum naribus omnibus illia wederi finape.Remedtjuis in eoeft,non ut incenfum fumo,fed admotum olfadiupcnetrali ui m fenfusö* «tebrumafcendensfinapc.àfomni imagine iHa comitiales O’ftrangulatu uuluæ obmutefeentes exciter,

•unt præcet hæcÉr alia non fatis certa.quæ uolentcs excutieda legêtibus relinquimus:fi cnim eu net a pro-lequiuelimus.lôgiorqàprincipio cogitauimus fiet nobis hic labor.Monemusillud tarnen, qdibidêlegit: turn fico ueroimpofitü fuper coxas locü perforer, exulceret,0'c.uideri nobis negligêter àlibrarijs imprefi lura.Neq; enim uerifimile eft,dolt;ftiflîmü alioquin uirü tam incertc'de finapifmo diefuram fuiffe. Dico au-tem a nnapi finapifmü, exulcerationem, impofito aliqua corporis parte finapi,falt;ftam.Cuius remedrj fre- Sinapifm**, ques apparatusó'ufus eft: hielp ait ficomixtufubatftumfpfinape.moximpofitüufquedü cutis cum crue toriiborecxukeref,coxendicu dolores lenire. Netpin Græcis uoeibusquieg eft qiiod perforare fignificett

W^’^'ii«; Diofcoridesait:quodeft,quoufq? cutis ?o/v:gt;;^«,ideft,puniccocolorefatftarubefcac.Siqui3autê appofite uelut nouiffe quæ propria eius uerbi uis fit, Sophoclem in Aiace audiat,qui infauû Aiacê fie côtra anete,quêtarnen ille aduerfariü fu ü in furore exiftimabat.fæuientê ér Palladi dicenté finxit,nolle fe eu mo-rit7r^(»«7 A (èf, ^hK/ov Ipk/oy ^lygt/^«l!gt;iyi'nfuivyiiTK ^ww^^Jèt W»»:quod eft.-priusg uindusad columnâ tentorq iii,fcuticahumerosfluentefanguinc cruéto colore rubcteshabeat.lncficauitlpeouerb0cruetostrgrauio-resrubores illos,qui uerberibus in fumma cute excitätur.quibus fimiles à finapi caliditate, ficcitate, urigi-ntiptua fiunt .Qiio remedio in plerifqjmalis medicina utitur, lt;amp;nbsp;m coxendicis dolorepræfertim: Pro quo anlus Aegineta hocipforemedio ufus eft.per fe 0* en fico imponi finape in hune ufum præcipiens.Hielp eratueterum fmapifmus, non ad ruborem eu tis tan tu inftitutus.ftd ad cam exulcerationem quæ contra' g n qu uidamaliisfît^crucntu habeat ruborem. Adijciebaturaütilli ficus,ne per fe impoficü urigine ilia fua msnoceret. Nihil etiâ in eodem loco eft quod ad ferramentu aut ad rubricâ pertineat. Neiperracicas im» f^^^aliquisdixerit quas hiciy^hur uocat. Allaenim ratio -w «yffov in plâtis ginmorbisaut uitijs

'ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodfylueftreagrefte'ue eftaliquiserraticüdixcrit:in hisferü,afperum, autquod huiufee mm habeat aliud aptius, 0quot; ex re magis dieef. Nô pigebic cxquo dicédi itc^i de Græcorü lichenibus, atmoBî ueroimpetiginibusoblata nobis occafioeft,quæ pro eisdefiderari poffe uidcntur.præterea quç ecundouolumine in equoqtlichenibustraditafunt.cômentationibus his noftris in finape adderc: præfer-imduqcaiÿgenerafacictibusGrpcis mitiusaltei52,0'ncGræcidicüt,«gt;f/oyalcerü:qdem tûcdiiftüfuit,euê n magis geaufam indicauit.Poft leprâ O' feabié de impetiginibus qs à Græcis omnib’ agit,fieri tpin nobis ,‘-‘“A«x«OT«r;;çJ|,(„j,j,,j,jjjjjj,^j°l',5C^Pgmf,j5 partibus quæ tenues O'acres fint.craftbribusalqs in eodéfan gu ne aqnspartib’xitolp in fcabiem O' leprâ trâfire,nifi ficeâtibus remedijs obuiâ eaf: Purgato etiâ fi opus t toto prius Corpore, Quales aüt in fumma cute nideatur impetigines eæ, q loco dixim’ patet.In hoc gne minoresrunt: funt O quasoïryx'ow Græcor n medici uocät;afperiores fcilicet 0quot; feras, quas illi eé dixernt quæ ^ *?^^?'”^“’fiÇcâtibu8 remedijs nö cedüt,acrioribusaüt irritât,quæ ferociç propria in animalibus nota eft: j^^, Oiuihoeq;hacin IfagogefuaGalen’etiâ ufus cft.licetindiffinitiôibuslichenas fimpliciterdiffinieritafpe

5“?® ^5 multo pruritu eê.Sed qiiçrat forte'al igs,cur decernéte Galcno in Ifagoge fua fieri lichenes ex wlfapituiraO flaua bile, nos mixtis aqfis fanguinis craffis O' tenuibus partibus fimul fieri easdixerim’iob-

« 5*“?^°'''^^ 9 ^^^“‘t ré indicâtes. Ver5 feiat is,nullâ aut exiguâ rei folâ aüt nois côtrouerfiâeê,quas em nos aqlas fanguinis partes diximus,Græcorü /j^-wfiJlr lunt,humani corporis humores,inter qs pituitaO' flaua bi us etia eft. Fiiitip quondâ in huano corpore amplioris ambitus ea uox,qua cræci corruptos O' incorruptoa corporis noftri humores oês indicarêt.In medicina aüt fanguinéO’fanguini mixtos humores oês priiiatim '?quot;'™“®”®^ï’°quot;’cr’ex uulnerc veneris flucre.«;lt;Qii^t S,ik(tî;^«(»« dices aliodgfanguinc intelligi uoluit: nihu em ex recêti uulnere fluere aliud poterat.oiocles côtra antiquiffimus orpeotü medicus Antigono régi muka ad fanitatê prgeipiës, inter caetera dicebat, uerna tépeftate præfertim^ Maio méfe augeri in hoibua Pituitâ,û' dulces Ij^wfiw.æftate côtrà flauâ bilê,O' amaros /\w(gt;«t,eofdê comixtosfanguini O' carni humores gt;nbsp;- * nosintelligês_qsPliniusfaniêappellauit,prgfertimlj)Iib.xxvin.cap.x.criait:Qiiidâinaffatiiocinorisfanie •nungiit:ficeiÿi côtra oculorü inbecillitatcremediü docuit. Quod in fecundo hoc uolumine hic dixerar,-i5 A Ï7r«T@' 7«7 «ƒgt;« iiHu^iviiv, a «7zgt;ff fwr î^-wf Q^^p^ök©'' Celfus nihil mutata rei æftimatione, fanguincm /;^w(i« une Græcorumdixit hbrofexto capite de imbecillitate oculorum:uerbaeius funt : fed fie laborantes m-ungioportet fangume ioemons,maxime hircini:fin minus caprini^ubi id coquit,except o; nos tue plinium fecuti,

-ocr page 326-

x84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C 0 R I D I S,

Sanies, fecuci.faniemuertimus:hocaiitêlococcrtiusrcmdocétes,necCclfi£angii!nê,nccPlinqfaniêuocaiiiM’i fed u t certior res fïeret.aquofos fanguinis humores \üfxt hos uocauimus.qui quaks fint’P.°^^™”^**°L tes inteUigere.fetfiauenaeducflofanguinipoftaliquottépusfuperftareeosuidentesîCÔmixtisçaiu^ naturæhumoribusrjs.fîeri impetiginesantiquiflimiGraecoiji medici dixerunt: ^srcdle'neancontraUn aliquis dixerit, alioi^z indicia fic. Nos ein credimus.potuiiTe qnondâ Panics id fignificare, ueijz noftra æw abeafignificaciöelögilïimcabeft.idcoipquifaniêproiUisreddiderót.dubitandnnoftraxtaccreliqun^« qd fanies antigs Latinis fignificauerit.ü' quæ feruato in nobis adhuc fanguini mixta fanics intelligifO'“

n^t KajJ'céiU.ou. Ktep. Tor. KA§d'a/ji.o//.L 0/ ^tKWoKa^a/xov.

01 d^ j’/Skj/ç. 0/ ^ Ka^j^a/xivmixp., oucuTÎ^ioi (Ti/xi^. ju^aZoz vasÿçKZ ou^. Jna’^^isop^thcu /'otiQ-m i^ TH SaSuAwV; Ka^df/av. 7rcw^^ '•^v cö^ï^ /J-d ^S^/Xw7cKÓ}} .Ti-jl/J-V gt;nbsp;MtK.05ÓfXd')(Pl}» K-oiAia/j Tamayopl^ iÂ/divid^ iunvioiop, CujAwa. fX'^ovv.'ïfji.Sf^a. (ï)0il5ov.£(U(UHVa KfvSiz. c‘uxigt;la‘'iap -^o^fx^/i • £0ZK.t 3 o-zvkttiJ H^ iv^OJ p-u. «TPer/tH^y AtTÇaç.At/j^HVaS'O'UV /xÏAi 2; 9 oTrAHva ramivoî K.oïla.Tv7\.a.osópSj}ov, gt;^ KH^ia. aTPKaScü^tz.iy rasH. Ûuçanosàvary er Kafe4d/itvov|olt;ï)HiU.ao'/V.tj3TiT' Tt^V amp;v2' ^KjiUaKov 7r/vo^tvov, 6up./aflt/j ^ EÇTrtrà J\' *“’^ïlt; J'X«? T t ^out/aç im'^^v .«^ avO^a^aS S^Z^HTfi» OTVÜOtPl^l], erv V O^V J^ «^ dAf^VlQ »tózJaTrAaöamp;iv/eXiatrJK^ weftAe «j oiJ^A/xa.

DeNafturcio. Cap. CXLIHI, ArdamonLfunt qui cynocardamon,qul hiberida,qui cardamaticé appeUet. AP gyptq moth. Romani nafturem dieufd ProbatifTimu credit nafci in Babylon^ nafturciu. Habet calefaciédi uim qdcunq?

7a,ty tfAtr^Lovàs (Tlacpo^^ (Poö/Hi'aS tiIkttuoz c-uv «Ap.» KajaTrAaeQ-tv. ty H Trda J^ ra aura ‘jpiQ. ÏAdosopiiS^'Pi J^ûvd'ri.

cunq^ nafcat naftureq fernen. Acre idc eft t ft^^* cho noceualuu turbauuentrisIßbricospcniRl*^ nes min uiufoctus in utero eneca t:mefes citÄ *^

nere ftim ulat.Sinapis SC erucæ femini acqualen* ftureq feme eft. Lepras amp;nbsp;impetigines exterict* melle illitu,lienc minuit, et ulcéra quos fauos no* minant,purgatîadiuuatpedorisexcreatiôescæ öü,et in forbitione datS. Potü ferpenubusadu® fatur.Suffitu eofdem fugaufluentem capind ton' pefcittet carböculos erumpit, ad fuppurauonEi” perducens.Sanat coxendicisdolores euffl po'f? ta amp;nbsp;aceto illitum. Tumores inflammatione^ difcutit.Strumas præterea abfumit ex muriagt;“‘' tum.Cuda eadê, fed minore efficacia oIusipW'” 8C her ba poteft.

r N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Vantu nafturcio fola iiocis interprecarione laudis amp;:gratix Plinius ademerac, à nariü torm«'’f® f nbsp;nbsp;Idum oftêdens,tantü fibi defiderq amp;nbsp;honoris ex antiquiflimis poèris accrcuitiquoijjalij Canutes.«' V—da in hortis homini elTe.cxcis nafturcia dira colubris.op tabile cötra cas peftes nobis id ol“ r\j rüt:alij etfiridiculc ér in theatro,grauitertamênafturcq exéplo monuerût.cauendü nobis.ne otiUud” tatefuapropinquisplätisad uitafufFednroshiimorcsoêsadfetrahit.arefcêtestpemoricogitïfttcff’ intcriora hec bladitqs fuis nos retinêcia.qug homini data funt,diuinâ mentê.fublime os.ér taJü uidw^'P na ér iien tri obediêtia faciac. Fit em in m ultis qd lepidiflimus Graecoijz comicus cccinit:«aa’ ü 7« fƒ? «wiiu Tamp;Q /KiMetVl« •? ff «r-aJl®'. ttk)^» A tku?» iS^ ly^ Ket|’/«|M»t:quod eft.Sed ui trahit ad fe terra ^*^S'^j^^^hi( ftrae humorê.qd amp;nbsp;nafturcia patiücur.quibus ut dixim’ natura eft propinquis plâtis neceilariö aduiP more aiiidius ad fe traftu praeripere. ér co deftitutis,ficcitatê primo,mox mortêafFerre.Fecerüt ér liqukgêtibus optabileidê hocolus/rugi tüchomines.quotidic eo cü falc uefcetes. Amiftam poftrenio omnê eo uitiogratiareftituit,qgt; animi rorporéexcitarct.Qu3 uim in eo erpei fentiëtes, cardamonidco‘ tédixernt.q, cordi,quod exen Græcicardiandicuc.ér animi fedêhabet.u tik ér accommodatü natura rat.Eitis pluresquondaut uidetappellationesfuernt.fed oës exeodëprincipioér ab eadê cardamUpp^ tionc,excepta hiberide,qux agrefte nafturcin eft,ut in primo uolumiae diximus.in Diofcoridis lt;:d«^ tiones has irrepferüt, Cynocardamon, cm ér cardamaticé,folo nomine ftatim cardamon nidicant Hib^^ uero.ut hic paulo ante dixit, ér ut nos autore Paulo Aegineta ttre cófirmauimus,agrefte nafturciu e». ipfas uoces oës Apuleius etiâ in cardamo numerauit,inuicë fibi ideorefpódentes, quoniam ‘quot;fff/’*^’!'.^ agrefte nafturcin maxima fimilitudo partin amp;nbsp;uiriü omniü fit. Ob eacpeaufam uagis appellatióibusi^ fe utunf.Notü nncolus ubiœnafturciû eft:côtra uenenata præcipue ufus eoNicadenufusérhicipfcf® j cenchridis uenenn.quemadmodn tne copiofins docebimusnifus ér Paulus Aegineta,Graecorumcjnit oëstotiesér in tam mn!tis,ut noncontemnendammedicinx partem folumnafturcium expleat.

n^tieAocBErtMi». W'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcThlafpÊ Cap. CXLVlt; , Aacmi.Lbi 9,amp;Aaoyi^o/j. otJé, ƒ'■^|~^HIafpiLfunt qui thlafpidion, quiiP^^j a‘ivu7ri'^iKofj.oiJèyO‘ivgt;mioi’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 nbsp;nbsp;nbsp;cum,qui erraticö finape,quimyrtM. ySiop. 019,fxvtTuv. ‘0»9,/xuo7Ïf£- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;myopteron,qui defmophóta, qui bi ^v. Cl 9 tl^ao'/xoi^. 019, ÊiT^Y oufv^ioi erv't nbsp;nbsp;nbsp;* quot;nbsp;' appellet. Aegyptiy fintempfu.Row0

rt/xl«. ^U|aa7o( o-K.iMif'vAaM'ap.. 0/ 9 aa- fcandulaceum, uel capfellam,uel pedem ga*“., 4i^x,or^f7riJif/xa^pjaiitÿp.JSoTlt;xvio/) ceum uocant. J Brems amp;nbsp;exigua

-ocr page 327-

LIBER IL


ß? «Vov '!•“(’ 4iuÂiO/Ç US cfaKTUAoU /ƒHK@^ wiirfuKocn/jETn' ^ ^w?. hii^^tJ^ia-^pv'if’Ai Tta^oiç, nauXc/j JV Xnifo/j avino-t J^iajai^a.' fj^ia-’iop.«.TfifviJ^aii^oA'iya.i^ tX°''ï“' ^’’%gt; cAoV «up/jKOtpTP^UTroTrAaTOS ^^ aaç« . (^ w cüT^^aXa/j s^i.'^^ïi? Kd^i/j^cü. cO/ïtko^-/'ti?. o/ovti '^Ti^'\a.lt;r(jSjio/j. cP^bv amp;nbsp;T ovo-fxa £%n»«v. h^@^ ihviróAamp;JMp.i/joJ^oï^ HJ 'f‘i);av H^ iTri^^irK.ij3/jcf)vó^t}S^of}.cüy^/J.lt;x. J^^/XU, ^’^U.CUfZx.Of], y^oAlujiXVa Ti ty KIZTM KoSa/^V. 7P^£V TTAhA©-' ofußarp». è^K A v direct ^ CI Ti^oç (‘X'aAKowj .sc^^ ^ Ó a/-I^^^^^P' 'tÿ^ ’’'*? ^''^Ç aTp^air ijç ^H^vutri • Kivç!^ 0 x.lt;iTafj.lû)ia., amp;nbsp;t/xß^ua if^v^t IS05amp; Jî Kjxnuaç ^ tT^o/jâ-AaesT/. 0 Ti' v^7^!riK.()/jin'vK7r(K«Ablt;r/. TrAaïu^U/j^o/j (ixi'yaAoj|/Zo/j.n^ tto ^ fj.',yvÿT^ t*7^ Tr^oç ‘lt;^y;i^^(^lt;i\lt;w.-Kwi}joli^.


X?9


eft/oiqs anguftis digitaiï Iôgi'tudinc,in terra uer-fis,infurnmo incifuris diuifis,8Cmodicepingui-bus,caule tenußduo^ dodrâtum a!ntudinc,pau-ds in eo adnatis circa caulcm frudu in fuinmo modice latoun quoexignum fernen eftnafturcio fimile,difci figura 8C ueluti infr;idu,unde nomen inuenit. FIos illi albus eft. Nafcitur thiafpis in fe-mitis,foflïs,fepibus,SC circa domos. Semen illi a--cerrimum eft. Calefacit:bilcm acctabuli mefura potum,pcr fupema 8C inferna purgat.Clyftere e-tiam contra coxendicis dolores infunditur.Quin etiam potum fanguinem trahit,8C interiores ab-fceffus erumpit.Git menfes idem,8C foetus in utero enecat.RetuIitpreterea herbariusCrateiasef-fc èC alterum thlafpi, quod quidam finape Perfi-cum appellant, latioribus folios. Si maiore radice. Mifcetur SC hoe hisquæcontra coxendicisdolo res clyftere infunduntur.


E R P R E S.

A^’certisqnseijfdemincultis locisquibus thlafpi nafcitur, frequentes innenïuntuf,raurion pratter alias ab hoc fetiptorenumeratas appellationes.thlafpihocetiainpofterioresGræcinominauerüt: . l^afinonfatisafeminisfiguraquodinfracftumü'ueluticoncufumuidetur.indicaiTe idfuent.nifi anotinimoinfc(%quQ(jffçqye„5„] hacherbainuenitur,adlluciudi caret. Nomen illi.utteftanturomnes, arorma feminisfaftum eft.^A«»^ eriim Gracciscontundi eft amp;nbsp;infringi, infringendoqj quod globofum tu-“^®''®^gt;'’i31Ieo,lapide.pede'uccumdilatacioneex3iquare;quaefcminisin thlafpi à Diofconde de» icnbitfortunaadeoij Plinius libro xx vii.capice xm.lenticulx effigie dixiteflè,nifiqgt;infringitur.Id ipfum hicnon lenticulæ fed difeocomparauit, cuius corporis eàdem figura eft. AddiditPliniusetiam peltarum Ipeciequodeodempertinet ; fiquidem hederæ folioantiquæ peltæforma fimilisfuit. Nos à feriptore hoc nondifcedentes.quodXiny^Xripftdixerat.difci figura uertimus.Qupautemdifei forma quondam fuerit, nifeus ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;msthemacici appofite nouerunt: Hi docentes folis corpus difeum effe : illi in quotidianis ludis amp;

pelt;taculis,in eumufum ex lapide metallo'uealiquo confedlü ueluci panem tralt;ftantcs.0'quem iaeientes, uirium gloriamquærerent. Thlafpi hec eciâ ex ueteribus aliqui neutro,aliqui foeminino genere, aliqui fim-p leitet,ahquidiminutiua forma rhlafpidiondixerunt.GalenusgenerefotmininofAaa^ào nominauitiCrqd lie ait potum fanguinem trahere.ille contra coxendicis dolorem clyftere infufum,«z/lt;«Tw^« Kwovy, quod eft ?“'?” ™®£“afc.dixit. Adiccit præterea Diofeorides, Perficum amp;nbsp;erraticum finape à qiiibufdam thlafpi oc dici.ex fimilitudine.u t crcdimus.uirium.Plinius non hoc fed alterum illud genus, quod autore herba-

^11° ?^'’^'^ ™‘^ T*^ *quot; extremo capite teftatus eft Perficum finape uocari,nec ahunde^ut uidecur in primum ^ u genus,quàm ex fccundo hoc appellatio ilia irrepfic. Cacterac thiafpisappellationes illae caufam Ér ori-amp; fmluam nobisnonoftendunc:eamcp ob caufam fine honore commentationis huius noftrac à nobis rc inquuntur.Sciendumô'illud.quemhiciyip/ir.id eftfrudlumuocat, in quofemen nafturciofimile eft ère. i iquani tolliculumip fignificare.in quo cu m defloruit,fernen id inuenitur.Et quod nos diximus nafci circa ’''“®“wo uert]t,in monumetis,ab hoc feriptore i^ if 1 fui dici.Qui autem IfM Graecis fint,no* me aciiumunieft.Eaenim uoce quæalioquin in amphore fignificandiambitu eft inter cætera indicant wÇiWiUiii.Trtèi^BAov.x^TiJii^otpix'^îu^ot.quod eft feptum,uallum,0'loci alicuiusmunimencum.Quamobcau win quod in Barbaro,monu mentis,mummentislegendum effe credimus, facili in una litera librarrj lapfu. Nosremiirlocain quibus thlafpi nafciturfecuti.circadomos.loca ilia omnia complexi.nafci diximus.Pli-•nus potum thiafpis fernen bilcm ^ pituitam utrinr^excrahere ait:Galenus, Paulus Aegineta lt;Sc hic j^jawA KS(( jjiaW,id eft bilem tantum.

^ftEiiPoç ^fi£iç.


ni^i V A^aßw;. Kî^. rol, Paên li 7ro«7rK\£coq sj^^yira u^oï. ÿ^uç Xsarfixç. •^’ UarJ»« Æ Ta (puz^a uç 731^ AnviJ^ioü.aTra.

^ AüT5)aij»yA6}xÓT^a.£'(37’ütit^ou 0 «wi»ho/i tta0a 715 àxTi'ç. t’xo/j av0N Anrfa. TauTHÇK Troa crtuiQ?) THT^io-cévHp.aAis'oC VRaTCTOiPoxia. 0 j xa^'ifq «S^ ^«çôç «vri ’ftirtfM^/juyvuTJ TcZiJ Ttectraliï^Kcn/j.



DeArabide. Gap. CXLVL

Rabida LRomani panter Græci's arabi-dadicunt.J Cubitali altitudine arabis herba eft. Virgas habet ten lies;folia à la teribus earû utrinq; Icpidq figura,mol-



liora tatû amp;nbsp;cadidiora. In cacumine umbellâ fam buci figura .In qua candidi funt flores. Coquit eu ptifana arabis,præfertimcg in Cappadocia. Quin etiâ fernen ficcatû, uicepiperisedulqsaddif.


-ocr page 328-

190


ÖIOSCORIDIS,


INTERPRES.

NVllaeftomnibiisantiqiii»rcnptoribnsquide ir.edicamaceriaaliquidcradiderütfubhacuoceai^ bis.herba.Sic fit ucfolü iiomen modo nobis eir legêcibus ea fic. Peregrina Grxciæ f^r Italia: fuiffe ƒ prater id in nullo medicina honore no leuiargumêco eil,qi cacerideeapenicusfilentesignoß“' biteftant:qgt;cjjin ea qua nunc hiftoria eius habet,nihil medicina u tile inuenitur.NobisÖ'illud animo öd' iierfat.non elle iegitimn fcriptoris huiiis hoc caput, ex quo non femel, fed iterü in extremo hoc uoliK^o' deeadeijide penicusuerbisagit:nonaliter,q qui nullo IponfaliSirnuptiaijiritugeniti, nataliü^fno'?quot;“' lt;0* honore non contenti,quod à principio defuiffe fibi fentiut.beneficio principis impudeter fibi adeneuoj lunt.Neqjenim aliudeftbis de eade re panter agi, qquoniam nonfatisadueritatem fitfemelaliquiddic“' fuiffe,repetitofermone quod alioquin non eft.conllituere omnino uoluiHe.

n2^EçUC7'/'(U.». Ki^J. TOS*.

EpucM/ÀO/i.L ai ^,)(^x/JMTrAioiJ.'7t^O' cfHTj KjKxAtou^aAqx'fa. cuyv-nfioi t^S/AOU. |u^(.a7oi ^loi'tA«..J {putTj 17^1 T«(5 7roX^§,«0 oiMmJ^at H^ kk Wuç. (fv^a 9 o/j.oilt;t tu^wz-t“ «T^i'w t^^^.xau Xia quot;i/Mx.vniJ^H. œv0H z^XiXovJa. Itt’ aK^/j Jit ÄoSoi K^aT’st/'êç • ’i%voith A/2io(’. c^ è/Senr^/xK^a MW^ojK^^aitxw ■^aTrXKcria. TTU^wtPn Kara 'rbji nvo^ip. Tf/Svja Tr^o'ç 6« ^axült;5 ^^S^'fxaria'fxop. î/xttuûuç. êHXaÇ'VKTi $0/1 • ’'^nxf'o.Q taAiJxoAÄVo/J crew p.ÏAiri. mvircu G Ti^oç rot ^cwxtrifxa. tjxz^/xaxa. Ka.Ta.7r2.lt;iü^ó/J^ov Si {Xi^yJ^a.Tlt;^ ü/xt-

Delrione. Cap. CXLVII, ERyfimon L funt qui chamæphon dicuntt

MagiHercuIis farina. Aegyptp erethmu» Romani irionê diefitJNafcif circa urbeS /domooi areas,rudera^ amp;hortos.Foliahï bet fylueftri erucæ fimilia: coliculos uinliu congj arumijj modo Icntos,8C luteos flores.In fummof’ liquæcomiculoçt figura funt, graciles, feenogrf^^' filiqua9tfpecie,in qbustatilla funtfeminanatof cio fimilia,feruido fapore, in pectus deftiHation*' bus utilia,purulcns execrationibus, tuifientibus, fuffufis felle, coxedicis doloribus cu melk limSa' Bibunf eadê irionis femina cótra letaliauenen^ï

X(T@^,wt5;£XöK.?SKiViü/xaTa K^urfa. ctkAh-§ia§. ■^oiTiS'a.^ SiS'vjj.t^p v^ p-aswp tpAs 7/xovaS. Aiirfcwij re 1^9^) aa^dAou e^cuvij. ÊTritJicfet^o/j JV 7/VtTCU ê’iÇ ra. î^xXua'/xa’fa. iL-TeS^axip vJ^an v^^ (paix^ip- 8 ^J^i^ip ii^o^Sviof oirfHÖi/J ^yÿ^taTt^ w^(7rX«-t^évr©**»

Sc ex aqua melle'ue utiliter cótra latctia carcinO' mata, fecundö auresabfeeffus quas parotidasd*' cût,durities,teftiû(ÿ 8C mâmaçi inflämadoneseiw plaftri modo imponut. Exténuât in uniuerfum^ calefaciüt irionis femina, Mitiora fiunt cu dyft^' re infundenda fucrint aqua prins madentia,uilt;”^ per fe cremata,aut in linteolo colligata, tumcrU' fta ex piftorio opere inuoluta.

INTERPRES,

STeiretfrugibn2,leguminibus«?oleribus idc quihominifenfus.liceretfpiUisutinrepublicafepeaMÜ* fecerüt,mutatafortuna tr5sfuggmodo,modohai^,modo illaiÿ partiüeflc.dicerêego CrjciseiyliniO’ Latinisueroirioné;Bacchiil]iusmodo,quiabAriftophane in Ranis fuis nücdeus.nunchonio:itt?‘‘Ï dominus, moxferuus.uariâte Fortuna deferibitun:in alijsfcriptoribus inter fruges, in alijsinterokranu^^' rari uolu ilfeitam incerta in antiquis fcriptoribus hiftoria eius eft. tamq) aperte à Theophrafto Cr PlmiOiW' gum:ab hocipfo 0* Paulo Aegineta,olei^ generi adfcribit.Nec perfuadebic ung nó efte frugéeryfinionk irionê ahquis,Theophraftü de co ficdocencêaudiens.q locolib.ix.de planraijt hiftoria, de fruguculmis'quot; uniuerfum fic agit: vW A ë^nüv xZ^yf ou p^ n^ /amviv nçi\e(/AÙj{ns,ffiii«/46v À H9$ 'puci^ou vKfSuKióJlM.quod eft ■ ^^ ftiuarïïautêmilqfcilicet0'panici harundinaceuscaulisfiueculmus eft:fefamiuero0'eryfnni,feriila«®' Rurfusepeodé libro: triaetutv 3 oücAèr ittlti )(Mfiv,ti /gt;« if win»amp;c. Ex quibus ratiocinari licet.in céfu fruguogt; numeratü eryfimon,frugê effeiirex culmo inter olera cenferi non pofte.Plinius itidé Theophrallü fecutu’i frugibus irionê ubiqjadnumerat.lib.x VIII. primü capite vii.Aeftiuaquaexftateanteuergiliaiyexortin^ rütur,u t miliü,panicü,fefama,irio;mox iteiji eodê capite: Sefamo 0* irioni fanguinea folia. Nee multopu^ eodë libro,fed cap.xSefama ab Indis uenit,ex ea 0quot; oleü faciunt. Color eius cadidus ; huic fimile eft m AM Graccialjjeryfimü.idé^era^nifipinguiusefletiquodapudnos irionê uocant, medicaminibusadnuni«’'’ dum prins qfrugibus: Idê etialibro x xii ■ capite ultimo ait:Irionê inter fruges fefamæ fimilêefte diximi^ 0* à Grxcls eryfimon uocari. Contra hoc olus aperte Diofcorides non frugê defcribit, à nafturcioftatim» thlafpi folio erucacicoliculo.non culmo.cotnutis in fummo filiquis.non fpicis aut paniculis, etfi fceno?^' co fimilibu8:quodq!frngi nunqconueniat,interruderaü' circa hortos nalei. Et praeter Diofcoridé PauWS Aeginetalib.i.capitede Veneris utilitate0'ufu,quo loco docens quibus cibis ad Venerêutioporteat,inKf caetera monet comedenda ù iSJi; Aa^-otvwv oi Qfnivi»,i ifiinn», H^ »• li^un» 0'c.manifefte in ter olera eryljn«'? nHmerans,utuidet.Efl'elt;p Latinis irionê,quod Graecisö* huicfcriptori eryfimon eft.fatis tammukislod’ teftatur Plinius:praecipue'que libro xxii. capite quopauloante diximus, quo loco integrum 0 ijfdemuep bis totumhoccaput Latinisreddidit:quod cognouille omnibusparatum amp;nbsp;in promptu eft .In tot itaqut tam(5diuerfisantiqnorumfcriptorumautoritatibustemerc0'impudentcrfecerit, quiin hocautillogC' nere irionem numerabit, praeftrtim docentibus Theophrafto 0’Plinio feri in agris amp;nbsp;inter frugesino' nem:Diofcorideautem ©'Paulo Aegineta, perfenafcilock incuit» ; O' fiferacut in horns,interoleraqu^

-ocr page 329-

L I B^E R U. olusfit.ferêdum elle. Nobis uteredamus frugé à muleis exiftimatum crylîmon fuiHc.încaufa lîliqug funt, quaslœnogrxco fimileseryfimon habere hic aic,quod^ inter fruges pabulo deftinatas numerac. A' muleis ucro olüs,folia agrefti erucæ.ô’ fernen nafturcio fi'mile.Antiquiores omnes nô fccus g de quocidiana un g^itedeeoagunc. Alicubi nnne genus eciâparumcognitüeft:ignocæ(£7appellariôesill3ealiæ,ideoqj * no isreliAæ.Mederi autê irionis femina Diofeorides ait latentibus carcinomatis.nô in occulto côftitutis, ”®*’^“gt;«exulceratis;SicenimfîCratcoi5£ mediciscredcndûeft,H£ppoCra-snonduexulceratum hoc malum uocauit. Eftautem carcinoma(quod ficuocarc nunc magisg cancrü ecetjinæqualis.glomerôfus.liuefcens.afpedlu teter «5* cum dolore tumor,qui in omnibus humani corpo ^is pambus fieri poiîit.Siquidê in oculis.focmina^t locis.fcd praecipue ^r faepius in mammis fit:quoni5 rari atefuafungofg0'inanescrairillim5 nigrg bilis.exquaid malûcôftat, materia excipercpolTunt.Exco em uumore cum referbuit,oritur carcinoma.Eamÿ ob caufam nigro colore liuefcitFacfium huic malo nomë a cancro aquacico animali eftiquoniä circa id implent O' intendunt uenae,cancrorfi pedibus à glomerc illo corporis defcendentibus.fimiles.etfi aliqui aliter dixennt.quonia diflFicillimc eucllat ab his partibus in quitus ortum eft,quemadmodü O' cancer animal tenacius retinet.qux femel apprehenderit.fcd prior ratio il-«magisexre eft.Grauc hoc malü,quod nee difcuti,nec auelli polTit.nec purgatione corporis minui.-fed ta malefici ingenij, ut mitiora remedia negligésafperionbus irr itetur. Eftep cum exulccratü 0* cum nondum exulceratu fic:0' hoc tantii xf 1/7?9»,id eft laten# Hippocrates irai ij Craccoijj medici appellauerunt.cui irionia lemê meden hic ait,ex aqua O' melle iUitu.etfi ex melle tantii antiquilTimus Grxeorü medicus Archigenes tritumilliniiuberet ,• quoniam poft exulccrationcm contra omnia huiufcemodi remedia rccrodefcit : neep ante exulcerationê fpes alia eft, g ut differatur exulceratioO' incremen turn. Docet poftremo hic fcriptor, quoniam Eeruidae naturae fernen irionis eft, clyftereépinfufumuriginefua nocet: qua rationediminuenda eins uis ilia fit,ut mitiusfaeftum fine periculo profit. Duplex ip modus ab co oftenditur, alter ut cum antea inaquamaduetit.cremetur.alter.ut in linteolo coll igatu, mox crufta ex opere piftorio inuolutü, in carbo-m usantclibanocremetur.Quemlocum caeteri interprétésparum ex necelfitaterei, procruftailla.pifto-’^*°^?'®’®?^®^**”®9ua macerata diu fubigendo faefta adipe dixerunt ; fimilicudinc nominum f«m )y$ siKT©' deceptiquorum alterum adtpem fignificat,alterum fannam aqua confperfam. turn diutius ad pa-ninciumfubadam antegfermentefcat in longum,O'in quancun^formam uoluerit aliquis dueftilem O'fe-quacem: De qua coquendi multa ad medicinam ratione O' necellitate nihil modo ultra hoc à nobis dieet: quoniam in fcilla iterum O' certius de totahac re agendum crit.Didaip tuned nobisomnia adhancirio-nisfeminiseoifluram referenda erunt.Nunc fatis breuiter fignalTe rem fit : ncc adipem fed cruftam (irinuo lutumexoperepiftoriointclligihoclocoeryfimumoporterelcgentesmonuiffe.

Î9t

Lacétia car cinomaca.

Carcinoma.

J'j’vJ'^^JjO^lplj (puo/jt^i I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iviS^icc. Ejaj^v. x^Tf/j À âvi

JL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^' ’“‘1«SX^ A 'n^OjU.KKKK«

Wi ƒ§lt;. t^o/J ƒ lt;^?,'§ Lxi^HJ Kiy;^« *^~’*'?^’^ A*^^^ £01(9^ TiXlJojU TTST^l.O-^ ^1 WÇoiKtioui’ xai^otti; «vaTrAa/xtvo/i, ßo Koxxouç$4joVTalt;? o/oui’’('o'/jitv.

^yÇ”gt;K^ û/x^xcoA^s.ol^içîitn to X6V *“’* ^17« ^^'^‘^^M2Â/sa ûç Tcè c^j^aX ^'.x« ly «vûJ'ÔTouç 1^ ^'H^i^.j^cè;, tfoua^iji».

^ 1^ Max^^op (üÄ7i|cquSLuo/j th ^^^®^'W'lt;Î^«^ «M^op.tC) ùxXrHt/'ilo/jûi’ Taçav^ûPuçCl ^N^ioütag, a' J^ ^tXow k-Aop^ lA^iiUVT^op 'TO XÄWoü. 0 luso/xcnn-jov. 0 /XK^v ipi« 70 « Peu wÿjuo/j ijMAtar» JoP' £’'gt;5**^û7l5^p7tt«’TCô5«^criJ(’, 70 ^ x^ ^^P^OfJ^Ußop^dfO-iViSS^Of]^ Tl^Oj^S/it-Vap, îxXtyiu Jit 70 êoopûrai’v 61 ttXmçîç. /it * X«s, ^H cr^oJ'^a luayop- Ti^o^trcpaTop Jj^ 1^ R Trm/jaAiç, iu^ïo'xtTOU iPt Ti ^ ^^ /xï' Xwi aT^ofpop. xivov 61 KoÏjlt;^op. 0 xetXereU ßjafo-iUa. Attua^i^j J^ t^t] Ko/Vw(*amp;(Ç/jt(X(z-’■'xiw , ov^KTixiü, TTi'^ixZiïi, uDlinrasi-xiü. Àiaqxî^KTixàù, o-^tKXTixZw rw/ira/g •i®Jlt;^ï wwxo7’c«rw/j, «jMo^fl Hÿ^ 1'7^'

DePipere. Gap. CXLVIIL

EperiLRomani piper dicutjBreufsin Irt Idia fertur nafci piperis arbor.Fruflü fert à principio filiquaçe modo oblongu, quod JL nbsp;nbsp;longû piper eftidaudit^ intra fe, qd exi-

guis milpfeminiDus fimile fit,integrS SCabfolutS mox future piper.Id per maturitaté legitimotem pore dehifccs,racemos exfe mittit granis qu^ no uimusonuftos gt;(■ alqsucroacerbis,qu£ candidu piper funt ï oculoçtmedicinæ antidotis, Slt;his quarcotra uenenata coficiunf, praecipue ac-comodatis. EfficaciiTima habet erodédi uim Ion-güpiper,habetqpóf faporis amaritudine aliqaa, qm importune 8C anteq maturueritledfl eftdde-otp antidotis dC his quaecôtra uenenata cóficiun^ caeteris aptius.NigrS maiore acrimoia eft q candidu,gratius in cibis,8C qj tepeftiue maturuerit 0-doratiuSjCodiendisi^ obfonqs utilius. Candidum quèd acerbü eft, ob immaturitaté fua antediiftis duobus ignauius,Eligito piper q ponderofiflïmü fit,plenü,nigru,nec adeo rugofumtrecens praete-rea,nec furfurofum.Inuenitur in nigro pipere qd tabidü,inane,leue^ fitmocatur^ id gétis eius uo cabulobrafma,quaft abortus.Eftuniuerfo piperi comunis natura Sfuis calefacere,urina ciere,cóco dices adiuuare,extrahere,difcutcre,Slt;que clarita ti oculo^i officiât exterere.Cotra circulariü febri-B x urn

-ocr page 330-

DIOSCORIDr^


X9t

er» TnÇioJ^KoTç ■suvo/jjO/ofmt^ truy^gió/J-i VQp.i^^M^iMx.r^ilt;i à^Hyl.ayllt;fl t/xß^u«. cOoKOJt H9^] OiTOKIOpilVCUfJi-iT« a-UJUWt' av Tt^ost^i/J^op. èh^» TÉ ngtj iracn vJii ^1 S'ujKK.a 'ssi^itrip ajuó^s .ïmlxA^-KT/Ç ^ 7pTK|U.acr( Xa/j^ewopS^Jop. 0 on-vxyx«-^?“^^quot;^‘^“‘?5'°i‘^'A’ Q'Uvp.ï'Xi-Thamp;3^ólt;fo\ilt;i'K’jeimv6fj^opp.iTociï^a(pVH^ ^fJÄw/jaTra/C. aTCjpAt^/xar/jj J^ «rcLUsa o/th ^a/Mion^îp. oaciti^wóp n lt;amp;nbsp;gt;ÿ U7d vóp^ 0 o ^l'p Kiv§. 7r64-^ Ti lt;ruü^7amp;^)7vu-pSpop ip^pp.a.lt;rip .a,va.7lt;Hlt;f^ip «K ttiosh Xot^/'aj^j^ia.ifo^ .lt;T/xHXlt;l clV «Àtjjouço-uu v'iT^a. cpu^vurca JV ïïs‘ oS^ofKou wx.ivo'if «7r' tt.v^^K.Kp,nivovp.iVüp w^fpaerz/j. K Jt Ji-2« auT®, oÜK 'iSi Kiy^i^^ Ka^a/n^ tno/ u-7rÉz\a6o p.a.vT'ix.lt;x. ^\(ucrupSjj.ioiK.i pSjj Tl n.ósu H T’i/' 7r£7re^uq '^(ta. ^cjip.MV0U' tra. 'riijj yivifiv Hÿ^ vy^oi 'n^olt;rna.'Xo\ip3jjH. Ta7rlt;Jvo7 J^ oirAitua crew c^^ KaTÄTTÄar* o-opSjjH . 1^ TTiVQpSJJH a.7volt;fAiyp.a.Ti' ^e oê /xiTK amp;«(^'2t©-' «TSiaf^ /Mw»^^

CK,

um cum tremore algoresbibitur piper,amp; inung* tur utiliter. Succurritidem uenenatorum mon'' bus. Foetus ex utero trahit. Creditur Si fterilitâ' tem facerepoftcoitum muliebri uuluf fubdiwo’ 8C appofitum. T uflïentibus,cun disep alrjs pc^ ris uitiis,Iindu potu(j fuccurrit. Contra angæ^â utiliter ex melIeinügitur.Tormina cum launi^' nerisfolqspotum piper finit- Capitis pituitas^f ospurgat cum taminia uua commaducarutn^So mno idé dolores leuat. Somnum Si. appetentw^ cibi conciliât. Concodionem adiuuatïurunWf^ ob id eo ad intindus. Difcutit ftrumas pice wcf' ptum piper.Vitiliginescum nitro extcrit.Crfi”^ tur piper in noua tefta carbonibus impofita,Sif® demquoin cremanda lente modo fit,continué mifeetur.Non eft quod aliqui crediderunt.qaf”' admodum mox oftendemus, zingiber pip^f*®'^ dix. Coftocnim non zingibcri fimiliscael^ßpa re feruido, oris pituitofos humores 5lt; faliuä pf®' uocans. Eadem ex aceto illita neeminusetóp®' ta,lienem minuit .Purgat amp;nbsp;hæc capitispiw*'’’ per os cum taminia uua,quam pedicularefflb®''' bam aliqui uocant,commanducata.

T E R P R E 5.

CRedebantur quonda poctae cum in theatris canerent fort aliquando feciila quitus oceanusuin'’'^, rerülaxet,«ir ingens pateactellus.typhis^nouosiamdecegatorbesmecfic terris ultima ThykJ**! cere;qux ad implendos fuipendendostp nou« rei expedatione iz metu plcbis animos ingeniös ’ eis cxcogitata magis.g optanda er fperanda fapientibus elTent; cum tarne docétibus mufis deoqi Pgt;^®‘' uacicinarent. quf noCtra «ras à Lufitanis regibusfada iampridé Cenfit.cZ quotidie fieri adhuc uidet-Giquot;^^ nungfatis laudaucritquifpia pro Humana re Iaborê.ftudiù,confïli5,erregiâopcrâ. Longafiquidcïy^“?; olim Indianauigationeincognitû,Europâ,Afiâ,Lybia^incolentibusadliancdiêorbê nobisaperuauf^ quas habet diucsilla amp;nbsp;beata regio naturxopcs,cómuncsomnibusfecerüt. Licuit^eoijzatixiliodihg'ïy natura nouiflèinquirêtibus.quxantigsfcriptoribus incognita, aut aliter gnuc inueniant tra data intégré cognofcerc. inter quæ «ir piper eft, cuius natales amp;nbsp;omnê natura aliter g Theophraftos, Pl*quot;*®’ hicipfequondâ cradideruntjcuerfiadnos plures inueniflêfe narrant. Fruticcenimnon arboré pipin' affirmant, albxuiti .quæ in fepibus plerunt^inuenitur.fimilc.propinqiiasfcandentêarbores, qiiïra«!”*^ fùmfrudüferat.magnitudineeaquauidet.fcd uiridê;nccaliter gin liguftro coaceruaeü antegmaturt® nigrefcac.lcdûqzæftate ante intégra maturitatefub foie in palmeis tegetibusexpâdi.calorei^folisi^quot;, corrugari er nigrn fieri-Nec longü au t albu piper aliqd uidiffe illicfc dicunt: effe quidé arbores alias qyr porc piperis aliquid ferant.Cr inter cas cui conferre in noftro orbe aliquS pofte fc negant.qux oblong“ ƒ' luti uillû inter folia ferat Pontiex nucis floribus fimilé.quod lUic longü piper incolx appcIlent-Folin P'P‘' ris ipfiuidimus abeisallatü, colore pallido magis g herbaccoJogitudine quantû diuaricatipolkxe'inwj humanidigitiapcriüturJatitudine qua partcmaximepatetquatuordigicorïî.plantaginis figura, prstf'^ in fummo,cui habet numéro parcs amp;nbsp;figura fimiles à tergo fibras feptë,per longitudiné exteiifas.mt“*^ daudentibusutrincp trinismon tarnen ut in plantagineutrintpbinx à media nafeuntur, fed mxqualibus’quot; teruallis utrinlt;pprodeunt;in fummo faftigiatü amp;nbsp;acuminatius g plantaginisextremü foliû eft: pe»“''™ in mucronc codé quo in male medica modo uidetur.non omni, fed in qua foliü acuminatû eftiid^i» p'f' ris frutice breui pediculo pendet'er qua parte à pcdiculo irtcipit.folium paulo minus g rotundom eft OPS omnia didalongius à nobis funt,non ut antiquoip hiftorias damnemus, fed ut meminerint toto hocopr' te legentes, quàmdifficilis omnibus mediexmateripfueriterfuturafemper commenta tiofit:prxrtrtin'‘Ç obi parum integra ueterum commentaria totam rem mifcent:quale hoc capuc eft.in quo deprehenfum“* tium uitq nota ilia noftra fignatum fuit,iit ea notafeirent Icgentcs, deeflè illic aliquid quod ad nigruui pi' per pertincat. Vbienim hicait dehifcentem piperis filiquam racemosex femittere, grants quæomn«nO' ùimus,onuftos,nccefreeftdefiderarialiquid.quantumautem idfit,nonfacileconiiciataIiquis.Quionfr® rem ipfam incuenribus in promptu crit' ex quo enim ftatim fubqcit: Acerbis alqsqux cadidum pipette necefle eft tradidiffe en antea de nigriser maturis piperis granis. Efl épuitijd: mendx huius non conic«“ ra ran tü.fed neceftitas mung enim Crxci particular fubijciunt.quin antea juliÀr.er cum ea aliquid aliiwpt? miferintifequuntur enim particulx illx fe inuicê,habcnt^fecernendi,diftribuendi,er diftinguendirattonc Eam^ ob caufam uenfimile eft dixifte Diofcoridê,dchifcéöbus filiquis jUisahapédere matura grana, q^S

-ocr page 331-

LIBER rr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2?!gt;

nigtumpFperfuntaliaueroacerba.quæcandidum. Confirmât id quod paulopoftfubqcuur.cumdeuni-uerfipiptrisuiribusagitur;futnptoenim principioàlongo,ad nigrum deincepsô*album Diofcorides de* fcendit,turn tarnen nigri nunquam ancea memincrit Eam ob caufam monemus.refticuendas aut cogitan noces aliquas.qux ut de candido, ficetiam de nigro pipere aliquid conftituat. Obferuauimus præterea inantiquioribus.ô'melioribusCræcis no multo proculà fine deeffe fti^'At irfha, iiepaiTaniuuamfimpliciter,fedtaminiamuuam,quamftaphidagriamnominant,IocusO'temediom ha-beatiPtrfuafitrpaddendüillud elTe non antiquo^codicum fides tantum, fed hicipfe etiam Iibronn.quo

• ^”’'”'’ ““’ ^S'*^' quam pct os capitis pituitaspurgare commanducatä pariter dixit. Acceflit iSC «‘lua,$ in extremo capitis calce hie ait radicem piperis non cum palTa uua,fed cum ftaphidagria,id eft ci5 tammia uua commanducatä,eafdem habere uires, eodem utrobiqj aut non dilTimili falcem remedioMu-tawm O' illud ex antiquorum codicû ledlione eft.quod alrj falubrein cibo piper effe dixerunt, ex cömuni lectione!i).i^v!iiF uertences.nosautem fomnumfacere.üa^voi' emm nóvgt;(lt;rorin iUislegitun probauimusqj hoc wagis q illud,q» res ipfa O'fequax fermonis curfus exigere id potius uidebatiir. Monemus öquot; illud, quod à principio dicendü fuerat,piper,zingiber,CZ aquacicö piper,tria deinceps defcripta hoc loco capita,faporis Ét uiriumfimilitudine inter olerainueniri.ahoquin nonerathisnunc locus; fiquidê inter peregrinas plantas ü'quaspollerioresfpeciesdixerunt,numeranda:fuerant:fcdferuensearum natura ‘amp; igneusfapor na-iturcio,thlafpi o irioniferuidæ naturae plantis quafi congénères coniunxit.

DeZingibere« Cap- CXLIX.

Zingiber LRomani panter Graecis zingiber dicuntJZingiberis diuerfa à pipere SC fui generis planta eft-PIurimu inTroglodytica SCArabia nafeiùfrode eiusad muIta,8Cin gbusnosruta,utun^,pulmétis potioibusqj ea mifcétes. Habet zingiber paruas radices quadrati odorati iöciforma, albefcëtes,o-doratas,fapore piperis. Eligito aut zingiberis ra -dices quf terediné nofenferincA' plcrifqj qj facil lime putrefcut,fale muercrani, fidilibuscg in Ita-liam deuehunf,in cibo efl falfamêtis utiles. Cale-faciendi uis 8C natura zingiberi efr. Concodioné adiuuattaluü leniter mollit:ftomacho^ aecórno-datum eft.Facit ad ea quæclaritati oculo^ offici-unt,SC antidotis mifcetur.In uniaerfumej piperis uires paulominus q tot as æquat.

ntgt;i2iquot;)y/êj^u(». Kt^- Ton.

I'gt;Vl'ê^/^,”j\o/J§27lt;pUTÓ/l. '^• VW/liJVo/J C^ TH ‘7J’M7Aolt;/'u2;XH ajaê/q tt'Kqsoii- üu ^Svrea th - „ nbsp;X^4'W/5^«Ka0a-7^H,ui{^TS miraua t^vnçûç tt^ot^z/j-ou? ^ «4«^«» T«^(7^WJ7t’. tSiy^/^/a^iKjcc Ss 7^ KUTTtl 5gt;lt;,U7roAÄ.iK.a, Trt^J^ovJa rs 'ytuo'j, G tuu-^H.ïitXtry j TK ótT^hJ'ov/sa. U7r lt;yji(^fi p-ïv ^*^®^'?C^''^''’dllj\(X TO tUTHTrfo/l, «j J^ICOiO' t^Xircu ti(Çot,u,io/ç iilt;^'iTa,7\.'ia.v.iv')Qnsèi} ix^ k^tnp. Aa,u.êa;vtTc« J^ p-iTo: T^Jj^ou. Au-Va^p^ tp^^ 7 ^Mow^ntójTrtTïfixàù, /jlkAui. itaitifl kwAixç. u3\(jK.Si5 ivsópko.xpfj.TPi'^ iy ■7IJOl5T«£7n(7'KO'!oüi;TaTa7^Kl35CÜ(5 . pklCW-TÄ WaV^^oV/ç. 0 xa3-oAou -^ toix t Trwq tHTæTriTrtjiuçc/'m)^^.

I NTERPRES,

QVi de pipcre ex India ad nos reuerfi.qux fuperiorc capite diefta à nobis fiint.rctulerunffjdem zingi bergraminifimilein India nafci dixerunt, geniculatum,iiouascpfubinde radices agens,longiusfub

De Hydropipere,id eft aquatico pipere« Cap. CL.

HYdropiperi LRomanihydropiper flue aquaticü piper dicunt. JNafcit aquatico piper prope dates aquas aut leniter flu-entes.Geniculatu caulem ex fe mittit,fo lidum,circa quë alarum cócauitates amp;nbsp;folia men-tæ fimilia funt,maiora tatum,tencriora candidio-raq^,fapore ceu piperis acri,nó tarnen odorato.Se men in ramulis fert fecundu folia nafcens,acino-fum, acre amp;nbsp;ipfum. Difcutiunt folia cum femine B 5 illita

,, terra augeri,inueniritpubi^non aliter quam ô'noftr um gramen: bis cp aut ter folia per annum proferre,qua: harundinaceafint.fed non tantxlongitudinislatitudinisip:nihil eo frequétius tota illa regio-ne W copiofins nafci: ingens^ faporis difcrimen ex tempore quo ledlum fuerit,fentiri : quodep Galenus amp;quot;nbsp;poft eum Paulus Aegmeta dixerunt,ideo teredinibus tentari, fentirerpcariem C perforari, quód crafifioris cuiufdam ÉZ incuidx humiditatis particeps fit:fieri id illi dicunt, cum importune per uer ante maturitatê ledum fuerit:effeqj opportunum legendi tempus,cum folia illaaruerint ; Idqjin effodiendo zingibere ab Indisobferuari.

n^ÇiY^^OTriTri^u^. KtiJ». töó’ YA^OTTIT^I. (pUlTJ f^ /lOÄISCt

^XS^TI/JJ)!^ ^XoLClp HêTTIljKt «r/^ifljoiQ. KauAovp av/i«ri 70V« TwJ'x. s^wp, T^io/j ^La^aAai rfj^uÄ^atontoTaVuocr^icp. p.n']ova q Hj^u $^0T^« löj Atuiwr ^a.iAji/xta tv th rtverfj wS 7^ wtTnçi.où/jiHvà^^aT/^oVTa.K^TfV 'ix!s7ri KAwVa^'wv M'^f tx^uo^itv^ ^i ra 4)'ji5^a.oTJVt)(ti Hj êio^vtüJ'tt.J^^i/j.vv H^ avT0V. étaxiixip ji tj^(lTlt;xlt;fu3tv«lt;r«i '(^Ka^7rw

-ocr page 332-

190 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R 1 D I S,

K'i]a.K'\lt;xisó/j3j}x, di h^np-aroc. ty ;^ov/ous cruAK^laç illita tumores duritieseg omest fugillata Jf zPiacjxjjamp;^j. U7rw7ria n a'VMx.^M^eip.lfi^BwUvTK Æ lét, Siccata eadem tufac^ pro piperefau» ^ K07rti7a,ui7VUTc« âvri ttitts^wi^ «Äo-t K^ '7r^o!ro obfonqs mifcentur.Radicem habet exigU' 4«^««. jzXwj tj^iJ p.iK^xp a^i^HSop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am/edinutilem.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ala82 coca uicas.

fAU^ii^eti.

ûirÛTrm. Sugillata.

NVlla Plinio Latinisipalijs fcriptoribus fub hydropiperis ticulo ff uóce planta hxc eft. Nee quak n defcribitprope aquas nafcentc.inuenireaahuCliCuit. Vidimus tamêinantiquiftimo latino 0^^ ride lÈZ qui Longobardislitcrisfcriptus, fexcentoRz annore uetuftatêrefert, hydropiperisappo''^ imaginc.diligenti (ut erant ea téporajpidura effigiata.in qua defcriptioni huius fcriptoris omnia coo»^ niunc.caulls.geniculi.alaiÿ concauitates, folia, foliorü^color.Vnü in frueftu difcrimcntantüeft;quoü«’i bic ait in ramulisfecundü folia nafei, er acinofu m efle.in ea piAura in fummis ramulis eft, uafeuH poO“’® folliculi aut filiquæ figura.indicatcpin co claudi fernen,quod hic cö fruAu mifcet,fru(ftü uafculu/^'^j lemen fimulappcIlans.Quoddeficientibuscóiezfturisaliis.nonpenitus ab reaudiftêfueritquemadnio® nee inutile etiä ex aliquai^ plantai^t natura cognofeere, gup aliquando nobis in hoc opère alafÿ cocauitaf' in plantis funt Græci translata ab homano corpore appellatione,^«^«^«/ dicunt caua,quæ aliquadobin’« aliquando fingularia,er ex intctuallo lèmper in plantis uidentur, humanisalis fimilia, in quibiis uebu cuna eft. Suntaüchominialx.qua parte brachiühumeroconiungif ex interioreparre.in quibosnó^ gin peeftore pubes aliquanafcif,uirolîplcriilt;podoris.Eai5«fimilitudinecôcauosgeniculosquaIes in w® dinibuser pleriflt;ßalqsfunc,^«^«A«/Grxci,Romatiiala3dixerunc:ab adnatis eo differentes,q» ex äl**quot;® femper germinacio prodit:adnata uero nulla habent certa parte unde emergät. Diximus hoc capita ^®^, quod in Barbari editione non legif.àlibranjsforfanimprudenter reli(ftü, fugillatadelere hydropip'*'”/ minaxa fignifi'cantes.qux Grxci V7rw7r/« dicunt,fadlo ab eis nomine, qgt; frequêter amp;nbsp;citiflime fub ocuns unc.cu ex contufione ultima cure fie fubieritfanguis,ut appareat:Latini à fudtu fugillata,quo foktm^''’. ribus luis un aliquando hommes, amorfs amp;nbsp;uoluptatis fux ueftigia in alicno corpore eodêmodoreW.^ tes:quo têporc ut Lucretius cecinit: Quod petiere premunt arlt;fte,faciunt^dolorêCorporis,0'dentcs dunt fxpe labellis.Ofculaqjaffigunt. Vtrarpautegens non tantü quæ fub oculis ex contufione aut fu^ unt fuis uocibus appellauerunt, fed quæ in reliquo corpore etiäir ex quaeûqjini una nigrefcunt, ^®‘y*^, qui candido colore ancea unguis erat.ex contu fione uulnere' ne nigricans eadê hac uoce indicecur. W aliud fugillata Latinis fu nt g huores,ü' quæ ex flagcUis uibices in humano corpore remanent.

n^^nrîS/jUKHÇ. Kï.p. T7r\ r'Si/xui .6a/j.vïo/jlt;^lt KÀwv«ç iy^OpfJ.IK^V^'ie'^^O'JQ, 5§^, O^LO/yÇamp;SjOTOVa.-T^Îouç cpu?X^a £7rz/xHK)(,to(KOTa

De Ptarmice,id eft ftemutamentaria herba, Cap. CLL ^.

y TarmicenLRomani ftemutament^ 1 eût. J Breuis frutex ftemutametanshf

tXüUai?,7p?gt;\ct3^’ a’lt;S'ï’ 9 ^lt;? ’'■‘^ oai^/j.'J^o^ Kllt;(gt;iiAl0p/Ji.lH^0p,7V^Ilt;Jgt;6^il^,J^^ip.V ){n Ä 0-lt;r/j.bj3.i^^isinop rf ^^3. ote/i «^ wvop-asou. (Acwarca 9 naJaTrAaoyopÂl/a ra cpul^ pat-T«'T’^«v0w/zu7rcü7r/aüU§^. ra 9 avÖH.TrfjS-^ouç c^Ï^rssara tuvö. cfnij Ji çvôj^voîç ^ 7rt^lt;üJilt;r/ TO“!?!^'

rba eft,paruis,mulus, teretibus, 8i abrot’ no fimüibus ramulis : circa qs folia m®' funt,oblonga,oleaginis fimilia. In fummo h^^^ chamæmali.i. anthemidis figura capitului^otu^ dü,acre,4dc]^olfadu fternutaméta proritetiu” nomé inuenit.PofTut folia cu florib’emplaftr*'’L impofita delere fugillata.Flores fternutameta ^ cacilTime mouct.Nafcif motanis et petrofis lo^*®' I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftM

EX re nomen habet ptarmice-ptarmon enim Graeci fternutamentü uocant,in qegfegiSnecefle^'’ bereuim, ex quo ta praefcntifalutisauguriocr honore dignataeaCrseciaeft.innullo 4'ib’x .L, fciâ herbaijz cenfu fub hoc nomine Latinis ptarmice eft,amp;fi Barbarus m Corollariofuo teß'^’^ bufelä haue ipfam diptarmicê dici.Meminenint eius tarnen inter Graecos Galenus Cz Paulus Aeginc®gt; omnia quæ Diofcorides pofte cam teftati.adrjcientes tantn,uiridê fugillata liuorestpalios difiieere-DeRadiculafiuelanariaherba. Ca. CL • ,

n^l' TT^'tS^iV. Ki^. T7ra.

T^aö/o/jLo'z Q^ntj/'^-oï Kaflaj o-iç. o» 3,SÇ«^oK.a/XNÀo(’.b/ JV,

Xot/Juwf^urOiU. Ti^ocpHTai j^aX-XJ^UT^. §M/jia7o/ çaA^iwajza. 01A, ï^aXa^ïa. ai^uitpoi oiva. xcp^oi trU'” ^:^.yV'V^I/J.Óp ÿ^jp. Juj Oli^lOTTÄVTdl JJWV-ramp;i 'n^o^ Ka^i^enp rZp ^lup. ou « |/^a J^i^ P^a *19^5 OVJNT/KH . MoS^f Jï M-5iaT/Ka7g èh^lp. o^^OTSvoiai^o-ujj p.ÎÂiTi ,K.o‘}(_^ia^i ou «Xh6o5 Äc^/P^woii9^H,WÄiw Tï V A«r{»

k^^ catharfin,qui ftruthocamelon ,q cha®^. ryton.i.humifparfam appeUêt.Mag^^

-^ lirryton. Aegyptqæno. Aphri firin.Ro'” ni radiculam/iue herba lanaria uocant. NoW*^ mnibus lanaria herba eft,Jqua full on es in JW dis lanis utunturHabet radix eius acrimonâîU na citnocinorofis fubuenitt fuccurrit Si tufS^ * nee nifi reda ceruice fpirantibus,cochlearispo'' dere cum meUe fumpta.Aluum pranereadenü

-ocr page 333-

i B Ë R rr. '


i?»


tfa» TOVam n^ Kawajiu? ç/ÿ Äxtfißt/jjAi 8»§ 8jMÏ|i|.w|’É|»s(b 7P/e.)y cürxZtuocîa-n/ç-^afiSjJoii ™^. 7^osi0£/) 9 ifx/jJjjJoc. a.yii, èl Ve^ai^ilki'^j c^^fwÇ- crajyocAigir^ j ly o^({ KaTO.-KM^ifi^XiTt^Qü/’ii^. (ha^xj^éi TOC ^'jp.a.Tlt;ia‘(Wamp;Aîuj^itji0/Vû) ty o/va £4-«9s^* P-iyw^ j 10) KoS^u^îû/ç ó^u^ i fitter/ ty /j.a.Ax *y/i.«.lt;j‘i.«.i\iè^'j H^TTfa^o'/ç.^î/Çràq^Zvaç '^iyy^wfjSjJop Xëop //iinx /Jlt;.iÄiT@^^a.äM-J^Jtóso/X«T@^.


cum panace 8C. cappans radice fumpta lanaria herba.CalcuIos ueiTicæfrangit Slt; cum urina pel-lit. Duratos lienes eadem minuit.Appoßra menfes ducit,SCin utero fœtus manifefte enecat. Lepras emêdat cum polenta ex aceto emplaftrï mo do/mpofita.Cü farina hordeacea in uino elixa, panos Q/ïcutit.Mifcerur pr^terea collyrqs quæ ad claritatem oculo^j conficiütur.MifccturSCmala-gmatis. Sternutarhenta hæc etiam cit.Concifaq^ naribus cum meUe inftillata,per os purgat.

T B R P R E 5.


CVm lanasad oefypum qu i illocus amp;nbsp;in fordes cocrecus ouiü (L'dor e(k,ÙTf«v('r)vt, ét ut nos credimus, ftiKfiufK^fS/iitu, hocipfo uolumineidé hicfcriptorlaudaret er exigeret, fadsmonuit,quêin antique» lamficio uftim haberetftruthion, lanaria herba.ob id quondâ à Romanis dida Purgabac em,Cr qd nunc aptiusalumine in plcrifcpfic, ad imbibendos aliénas colores,quibusalioquin impedimccoêratcefy pusille,præparabac.Eom emm nos credimus eins fuiflê ufum.Plinius xix.uoiuminccapite tertio ad can-floremü'mollitiêlanaiïtftruthrjfuccoufosfuiiïeanciquosait.Idem moxtamêxxnn.capircxi.quodnos pauloantediximus.hisuerbistcftaf.TingêtibusÈrradicula ramos préparât qua ftruthion uocaridiximus à Grscis.O'c.diuiditcp in codé ulu quad in GracCis alioquin unum eft.tirramulis ftruthq tribu it quod radi-eibus illitribuerunt,quæ fuccofaporeé^afperæ,ad imbibendos colores unguinefordida# préparant lanaff. Poffuntquidëqood Plinius ait, purgatas oelypo Janas cädidioresreddereifcdillud obiter eft.Qtiodaüt ab infedonbus primü ,0* ut Græci dicunt Tifcïf^uv a' ftruthioquaerebatur, purgatio fordiü lt;3:: oefvpi ungoinis erat.Nefcimuslç nos quofnä Plinius ramulos in ftruthio appeJlauerit.radicibus ein in tingenoo ut diximus utebatunofteditip Latinum nomen, ladicutantüfuiiTeufum.Nef^enim aha ob caufam raJicula .quam ex potiore ufu dicta à Romanis eft-Qiimetiä nihil ferc' excepta radiée ftruthion cft,quä per longitudinê lt;sr irt latera fub terra non in altumcxtêdit,proferentibusfe ex interuallo graminis modo,Èrquauexgeniculis quin^in unü colledis plerunijfoltjs, ex quibus coliculi cü Horibus prodeut. V ulgarlsó* ubiep locis ineuh tis nafcësherba.folio ut diximus in cefpité confcrto,ü' per interualla ex eadê radice erumpente: lauri figu-ra.utiji maiore. Latiniab ufu lanaria radicê 0* herba,0'ab eius præcipua amp;nbsp;utiliorc parte radicula dixerunt: Vnde a5t Græci ftruthion nominauerint,n^fatis nne patet.nifi forte'a folioté pofitura,qu3eauiû alas qua-dätenus imitant, nomen illifecerûtiyfouJorem O' ^fivUtvea gés palTerê,0' minores alias appellat aues.Quod, hincibostadix hæc tranfiret,crederemus ob caliditatcquä in quarto ordine habet,vénéréftimulare,^ ob idftruthion didâiGrçci em ypsvösv paffere dicutiO ab eius auis falacitate yfoujew quafi pafferes ad venerem procliuiortshomines: o* ex ea ratione id facienté herba,ftruthion etiadicere potuiffcnt. Sed nihil hoi? pro coperto eft.Hâc Diofcorides ait in nares coniedtâ fternu tameta excitare:in que ufu m Cclfus etiâlib. v,cap. ^ii.eamrecepit.ReceperütO' ueteresGrxcoi? medici in iccoris medicina ,cuiusquoni3 funt plures cun-«æÇgrauesaffediones.nô fueritab re quofnä Diofcorides alrjcpGræcorü medici priuatim «Triièijtyur, Lati ni uero iocinorofos dixerut hoc loco certius docereme audita in feriptore hoc ea noce pédeant animo lege tt»,quodnâ iecoris main in ea intellexiffe oporceat,inflammationê'ne an duritic,an abfeeffum, an exulcc-rationcm.an oEftrueftionem. an infirmitatem quam Græci «^vZ«v dicunt; omnibus enim ijs affeftiombus nitiatur ieciir nec uerifimile eft ex omnibus qs hepaticos à Græcis,à Latinis iocinorofos dici homines, calc flusindiffinitionibusfuis hepaticos effedixit,quos diutinus iecorisdolor comitatur,cum tumore folidita teqj O' corporis malo coloreiaddiditi^ æftuofam accendi in rjsfebrem cum ariditate linguæ.Cpteri tarnen cræcoKî medici,priuatim hepaticos uocaridixerût,quibus «^vo* debile infirmumrçieciireft, quodqjamif-fa autlai^uente ui fua, irritas funeftiones fuas habet. Duratoslienes ut hoc etiam lanarix herbx demus, idemuifliusaitlicnis tumorem cffc,cum maior diiriorqj lien,amp; in cumorem furgens fentitur.


HTTÄTiyj,


locinorofi.


Durati lienes.


n^i kukAs/xivou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De CydaminoLquam rapum fiue umbili-

Ki$. TTTÊ'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum terræ,8C aliqui orbicularem no-

minauerunt.J Cap. CLIII.

KraXap-iv^. Lbi -^ Kuayoev^t/jto/j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yelaminon Lfunt qui ab hederæ flore

«((Rjioayo'rpu^op.bi^jj^iXuvclov. # ciffanthemonrqui ab eiufdëfolio cilfo-éi ^iix^MÔ^x^p.oicJVj^^uAi'iLu. B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yphyllontqui à reCtudinis figura quam ra

01JV, ^(ujoasÇiqH'Tj'i^fpaXrrsç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dix habet,chclonionîqui,qgt; pifees ea ne

’ôiSÂiiç ào-cpeu. Tt^o^Kra) /juatrepto. eù-yv- canf,ichthyoteron: qui clinc,qui arcara appellat, ■nfioi âîm. ^uwaZoï ^a-Tpou^t rtf^cü.bi dV, Oft ha nés afpho:Magi miafphoîAegyptq thefee. ou/iÈ/Xhcu/j. Ttf^ai .01JÏjà^Ka^.J epuA- Romanirapü fiueumbilicû terreappdlat.JHcde Xa îs^w o/j.oia KioyS, ‘Tfjepu^S , TP/niXa. ræ folia habetterræ rapü, purpurea, uaria,fupra HÓrwSt^ dV xÿ^ avw^tp K/ÄKo-ip wwXtiL infraœ albicâribusmaculis.Caulé lôgitudme qua iw«îi KocuXo/i dt •mf«J'(ïKTvAo/j. yu^cevo/j. tuor digitos profert,glabrum,carentem^ foires.

B 4 In qua


-ocr page 334-

DIOSCORIDIS,


191


1$’ ou av0N ^oc/^o^cTh Tfç^jujitovla. ^/tw /xiXcu' VMf TO'y/uAiJ'l -^aTrAHcr/a/jjif 7ro7rXaTU/j,K T/ç 7Pamp;ifo-a |U.4TàucAjo^iÀ/ioç,a7^ (fXiyfxa. amp;nbsp;u-tPoij naru. »ÿ t|U^/uJa q mvamp; ttivo/jSjjh ty -Tt^osi ^ipSMn. (patri J^t oTi ap u-^^H 'duj ‘^itwiyxM /xufiy(wi,cPz^a./j,SAÓgt;T\^aiTlü) .'■ïsiy^o'^\iTÓ Kiov '^m'n^opSjjn. 7(iv^ 9 Tl^o’ç ra ^cwitn/xa fjar' oivou. amp;nbsp;/Mx'Äisa. 7150Ç Aatwo/j èctAvosiop. 01 jTTiTw/j lt;amp;}) a.v'itpBc^/JMKofjx.c^a.TTÄaajofxi. V«.^i.ïS’Uff'K.ijTe otva p.i^^ëlt;ra.Ko^'isntn J^ ï\^'‘gt;^'rl^0fj T^ii^fj Ti.^'^Zp otAhS'©^ “JP^Q' O-CX./J.iTXyAwi^H/J.lXlK^'f’v'ilJ^Oi/pOVIi . Ka raKA/Vijv Ji 20 t^oivca ^^/J-u 7gt;p tcivovtoi. . 0 TcTdiotrijj 1 /xtx.Tioi^'n^iêxx.^^V onw^ id^^tni, o Jê âwç/o/xiVoç / (A^coç, xo^c^Ç tupzerKtja/ th Jj^OlS iy^V/J-CKTlliTCU 71Ó X“^°§ “®^ /J-iT« f^i 2jt@^ ïii=Ttx^‘^ïvai^'7t^o^xi^^trif] xitpaA^-H^ ’(^ J^cMTvX'ioi (^ i^ita 7150s z^iOJ 715015 KO-fxij''iw -^lïltiifjjiTaf]. KaTaj5zo9-£V7i§ JÏ auTW ETs’ö/j.cpaAou it9tJu7PyaS5zou,H9£z]’zlt;X.z0u, koz-Aza/zMaAaojij. G ïnT^uff'/Ji.oijqï^yxKïI'Xf. *150 7150(5 7°U(5 u?fK£Xu/j3wüU(5gt;y ä/jißAuuOTisvTai5 0(pS!aÂfxov^iy)ÿof)3Moiib xu^o'i? lt;raj}fxi7uTi a^Mo^ij. fXiymrOU,amp; ii^ ra cpamp;o'jza. iii^i^ap ^ •n^37(ilt;rovlt;raij trah o^n Ktxroi.'^Qió/J.iVlt;^ o X’'' AOÇKd^'lSHtn. X“^'ÿ'’î J^ ” 1'3*KO■^O^XÎVH amp;nbsp;in^Atèo(xivH.i-[ofXi.vo\iVS}‘xy?i.ov a-^t (XiAi-TwAou^crusamM?. juTifiJ J^ K^i^ ^wra K 5i^a. H^y^eMz^K/Aafa S4^,ij gt;y T^av/jaara. /mt' o|ou§ Kaä £auràü 71 l(ÿ,j /airà p.i\i7=i^’ia.TCU., Kaja 7(Xa.o:^ofj.ivn JV ly csaAlSa tkklt;| . ^TPKa^oUjij 9 yy ‘é^JHAz/jjty âAu7r£Kzaç. tü9£T6f 9 HJ 715015 S^i/J. lj.a.T(x. ty TPtf'ây^a.jj, ly ra «^ KttJzaAH £AKuA^ia jy x^A'-ïS'^a 70 êtlt;ï!£4NM««ÜTH§ KaJavrAou/xi-Vo/j. «UTH 71 A’zÈAOiou TraAoCloü amp;vaÿdamp;êo'a,3t-TfuAo? KaTaj^zo^évou 'noèAouóu. sraoiAcuzäe-r« dit ttAxjoutJ 7® £Aa(ou, Hpy tI^iti £7rï 3-^ /jLijcrroiba^. 'n^otrifx^^i'ri Jlt ^lon y khjou •nzj^ùüzKoûoAzro^jUÇ 7Aozû5Âç'j!^£lt;ôcM Kara X^iTiua a^isop X'’M^3'^i“7'i/j. cc^oTi^ qh^1 ^aT/JiN00ira W15 -^ cTKi^a. 'iso^'^ JÏ H^ 71501? o/AT^aavoriuJ Âa/xSainâ^xoTrëtrap «vaTrAa (Qçieri/j 71 îi^ Tj'ox'T'’^-™? • 4’‘'^‘’Ï ^ '^ aisa'K.'i' o/ç TûTpzç. pjóAisa dV w Txtf'ivtT^a,

In quo flores rofai^ figura funt, colore ad puf'

pota,pituitam et aquas per inferna trahitMt' fes eade pota cit amp;nbsp;appofitatPerf^ fi prægnan* muller cyclamini radice trafilierit,abortum^f rt Adligata pra^gnatibus partus adiuuat.Bæ*gt; SC in uino cotra uenenata oia^præcipucqjm^'^' num leporé, Aduerfai eadem ferpentium iniu; rqsemplaftrimodoimpofita. Vino addita cuf* i etatem facit- Bibitur cotra fuffufiones fell's “^(' liter, pondère drachm açt trium in paffoautw luta aqua mulfa: oportet^ bibentescalentic'' biculo reclinare,pluribusftragulis ad fudore^ inuolucrc,qui colore feUisexudabitur, Inft® tur cyclamini caudicis fuccus cu melle nariu, ad capias purgation?. Sedi etia ad ducédaex' cremeta in lana apponif. VmbilicOjpeâini,!* coxedici fuccus idem ille illitus, alufi mollit^ rum abortusfacit. Inunguntur eodem utility'’ ex melle hcbetes Slt; fuffufi oculi- Abortiuis lUf dicamen tis mifeetur.Copefeit procidentew * dem cum aceto inundus cyclaminifuccus,9“' ex radice exprimitur tufa,0lt; cu expreffus rit, ad craiTitudiné mellis decoquic. Extent’; cute radix.Eruptiones papulaçr reprimin »ƒ ƒ neribus^per fe ex aceto autex melle nilt;^^^' Lienes eade minuit emplaftri modo * ^P® ƒ' Emendat præterea adufta foie .capill'^'^ uia quas alopecias dicunt.Foucnt decocto e® etia utiliter luxata,podagræ,perniones,Si 9”^ fiunt in capite uleera.ipfa etiam radix in reoleo inferuefalt;fta,ad cicatrice perducit qi** oleo illo inunda fuerint.Excauatur in euquot; dem ufum eadem radix,cauûq^ illud oleo pletur, turn in feruenti cinere collocatur, 3‘^ da aliquando Thyrrenacera ut lentcfcatg‘^' tinofum'que fiat^pernionibusutililfimuni uU' guen. Seruatur SC radix in taleolas fe^a læ modo, F erunt^ ad amoris ueneficia tula^ conformatamep in paftillos,eandem hanc w cem fumi.Nafcitur cyclaminus quæ Latims pum aut terrf umbilicus cft,umbrofislocis,f7 fertim 'que fub arboribus.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

ESt prater mimera tas à Diofcoride cyclamini appellationcs.ubi noftra atate porcoi?,ubi f”'*f(j| niscyclaminusappdleCurinulIustpnonaudicoalceriicronomiiie.ubKpferéincerfepesO'uepquot;® j fcen tem planta intclligit, quam fubulci pecori fuo grata cognouerunt ; amp;nbsp;ab eo nomen ***’^“^ porcinum panêappeUantes.Cpteriantiquu cyclamini nomen ignorâtes.à panis figura fnb terra la«quot; ^^ eins radieem,terra pane uocauerunt Nihil in agro agen tibus nunc etiam notiusmigro colore bemcircumaifla,non tarnen inglobiïfurgens.fed nelutipreirapondereinlatitudinêfeexplicans,fS^,^j forma qua nunc in quotidiano ofu panes uidentur. Qui primi nomen illi fecerunt.circiJadam “‘’', |^ circinationem contemplati,«7,i 75 ninxw quafiaborbecyclaminon.ideft orbicularem dixcront-Fuinp^^^ prior (^ andquior plants hums appcllado,Secuta seas non radieem fed folia eius contempla»» 9“^^^,

-ocr page 335-

LIBER IL

497

deracea elTentjCiiTanjhcmon ér cyirophylloneandênominaucrat.xwlveffi Graecihederadicucrecfi in prima hac cyclamino löge maiora g hederæ folia finc,foläqj hederae fïg urä in folio referac. No defuerut quon dam etiaqui aceftudinis forma chelonia candé diceréc.quéadmodû no défunt indé,qui ideo teftudinis no menretublTe dicât.quoniâea id animal uefeat.-quéadmodü eötra pifces oderüt.qni nö fecus g ueneno ah4 gt;n aquacoieda cyclamino enecaneddeoep pifciü uenatio dicta fuerit Plinius tertia eyelaminü id facere dt-xit,cuiti9hicnómcminit.Romanifcriptorishuiushiftoriafecuti,rap5cerrae,uclumbilicïi,uel cuber dixc-«nt-quonS bic dixerat radicê eflê nigra rapo fimilê. vmbilicü aûc,quoniâ ut in aliqbns circinata forma um bilicuseft.ficcrcyclaminusfubrerra uideac-Dico anc umbilicü.nö qualis inhoie caeterisqianimalibus me dia pars eft,fed qualesin epig ramate fuoMarcialisdixic.tam peroenimus uftpadumbilicos.-extrema uolu Minis claufurâ.quæ ut nodus au t fibula opus claudebat. Vidimus nos aliquâdo eyelamini radicê globo O’ quot;titudine ampliflimi panis; ex qua folia erüpebant, ar inter folia flos breui pediculo potius gcoliculo fur-gens,m quo color erat qualêhicdefcribit. PliniuscoloflTinüuocat.Necambigendii de eo colore erit, qui cy elaminum florentê uideric-Eundêlib-xx v-idem purpureü dicit. Nee uidef tancusferiptor in his fibi confta-Habet ut uidetcyelaminus numerofaset egregias in medendo uires,quas paulo minus g omnes nouit trindicauit ante Diofcoridê Theophraftuslib.ix.de plantait! hiftoria, often des amp;nbsp;ipfe adalligacâ cyclami-ntJm partus adiuuare : prodeflèad amores.- fubdi mulienbus:purgare capuc;ulceribusexmelle niederi;Ö' ne longiores fimus, nihil non idem in utrotpeft. Addidit Theophraftus tantum cremariradicem eyelamini,turn iiinoreftingiiijCineremfpeodem quofex modo in paftülos conformatum feruari.

De altéra Cyclamino, Cap. CLIIII.

St SC alteçi terre rapu fiue umbilic'^, ciflan themô Laut ciflbphyllon Jafolgsflorib’' ue hedere alig appellat. Folia SC hec bede ræ habet minora tmtCaules craflos,genf

Kn^lETtjcü;itUK.Xa^i.ivy. T7rr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^t tttt

YttXa^uvoç m'ja,Hi/ ivioi K/ccatS»

, X'l’^W^wiKoTcc.tAaiWovaQ.Kau tLi'A/ojo^^U» T^Zç ‘^axju.tvo/çtAtvtAjscr/v sAncoiJi/'wi?. av0n A^ Ka-WGxrK.K^ç ^ MÇ ^(^f.jç sa4gt;u aSs . o/j.oio^ ^‘^lt;^^, M«Aax;(5, i/'ji^u^ïv th rtucrij H^s/xa, gt;yrA.'X5OÇ.?i]asj^jjo^, (p^^ X^5'ült;§^ TauTsÇ 'o K^-^pq acr^ lt;nbsp;cc. 1° ttAïâoç ’flVO/IW (UiT’0lV«XÓJK§KUa9MV6*. ’£7rl H^ï S^ç/x - ŒTAsva THiuJtA’/oujuv ly itoiAÎaç d'à WaVOiUSVoll. ttiVMJ ly Ti^Jç O^ÖOTTVOlÄ/J. ^ wçUî^iîïy Ks^oUçlîfS-ea-a.

m'1 H morotpuT^^ KaXSlt;r (.(pu^S^a £ -

culatos,propings arboribuspalmitö in uitib’mo fe inuoluctes. Flores fert câdidos,odoratos'cç,fru-dû acinoçî uuæ figura, corymbis hederæfimilé, molle, fapore acre SC glutinofum. Inutilis radix il li eCt.Naftit afperis locis.Potu fern é dus drachmç pondéré in uini albi cyathisduobus quadraginta diebus,per aluû urinâ^ lienes minuit,Bibif idem contra non nifi reda ceruicefpirâdi difficultatesî potumq^ efFœtas à puerperio purgac.

ALcerâcyclaminühâc à fuperiote ilia diuerfam faciüt minus in latitudinêexæquaca amp;globofior ra dixjôgiores coliculi,quibus in alias arbores uitiû modo afeêdit:folia loge g illius minoraïquâtita-te,incifuris,totol^habitu hederacea: ob quâ caufam Plinius ait hâc tantü cillanchemon diftâfuif-ft.Flores câdidiodoraci^,qui in ilia purpurci funt amp;nbsp;finç odore;acinofus frudl’.Ér qualis in hedera corym baceus.tr qd ^d medicina pertineat,radix inutilis,quæ fola in altéra il1a expetif.énifum habet: hgcafperis lûcis nafcês.illa inter uepres Ô* in fepibus:hâc ipfî nô u idim’, nec poffu mus oculati teftes dus legêtib’ eé. l-n^lAjowovtiai’/xtraAKi*, Ktep. dieût. Nafcit dracûculus maior umbrofis locis cif ca fcpes.Caulc habet redû,bicubitalé baculi eraf fitadine,uerficolorcq^ innatoléuoreut angui fimt lis uideaf.Abüdant 8c euineßt in eo purpurea ma culæ. Folia fert rum icis fibqnuicé implicitaïfemé in fumm o caule racem ofum, ci nereo à prin tipio coloretcu maturuit deinde, capiUamentoçi croci colore,puniceüqj.Radix maioridracüculo eft grä dis,rotûda,câdida,tenui libro ueftita. Carpit her-ba maturefeéteiâ femine,fuccusq^ ex eaexprimt tur,ficcatur^ in umbra-Effoditur per meflem ra dix,Iota'qj in taleolas fecaf, quæ funiculo traiedae in umbra ficcanf. Calcfaciédi uis SC natura maio-risdracunculiradici cum dilata uini po none eft.

LDemaioreDracunculo, Cap, CLV.

Racontian maioré, funt g aron, g ifarS g iaron,g hieraciü,g uiaró,g arinagrio, g cyperida, g fauriari5,g figingiaria uo cent. Romani colubrä fiueferpentaria

AP«K.o'VTi«/xïraAN.O( ^,aeoü.bi o, !ƒ pov, 0/ Q,(^0V.0( j,( paKiKOÇ.Ô/ j,Si^V. 019,a5^u«75(ov.bi 3,«.!» ”^2'? • ^M«/oi Aoujou/xtjU.. ói «dl, A®U5'?iW-ói 3 tririrnaA/oç. epw^ h’lt;r-ult;rK.ï 0'5 i^i$fxrp.o7$.itauAo'v 3 t^z^ xfov. o^ov Ls ^l mj^ua/op. ly 7raxu/j wq SanTiijiav. *Mr ^i’ ^ ;^dvo/iaÇîo/K£V'calt;/'^lt;XKav2- HJ TrAto J“S A b T'iç J'iaTpjcpvijoiç o^iAoiç.cpv/^« 3 BÇ Aa7r«9a^d'üàvn^7rAtK,d^itva,K.^WV 3 WiOtTr’anj« T nauAb So^uosj^ q. crTpd'oilÂH T? JJ^fXÂU 1® Tt^cirop. tv ^ TW TTiTTKväSvea Rjoiu'^vJa lÿ (jwinâv. eiXav iü/atrt ôs. s^orru-AiA'.ÀtUKiiv. cpAûi /£)(5so-av As'nfdv.cruZ^tri’) O’’ÔX''^'i^^'^’' ^h^aivQiu cTKiS n j Ji7a ûj'Jûj?) 7ru^aaHT$ lÿ rrAuG^cr« Ka]a Tt/iinj. A) bti'^ /^ i^utv û. |x§c«vs.ij 3 e^ •*i«.8^AW^K lt;^î ^ i^T« VUCrtSî/xixr'».


Prodeft^

-ocr page 336-

198


DIOSCORIDIS,


WiesAcôTil’KTt^ ttf^J^asra fj-ÏAiTl^tK^l XO(^Xt'7t^olt;i o^'^oiTVóiMvq. Irfy^ara, cara-o'^ara 6HXa?.Klt;xTaj|«v. wÓecra 9 /xiToc 01 -lôUjTaÇîTTi lt;rwüova‘'icUo^/j.«^ Hive. Ka^M^t 3 (l'ai) tJ.ÏAtTi XtfOU^i/o'a Kt-syiwAaoQ-iZcraTOc K«K0K^»( lt;^4ÄK.W/». MJ efJaTiffa/V/Ka. ^ (U.t-ra AÔJKHÇ 4^-5ysAou /xaAis«, ^ Ko^uj/a J^ c^ av^ traï, p^ï^irifTr^c^ ov^y^ai^ ava-m^ar n^i gt;y Ip-SjuM/, M/j-i/'M/j. Tp/« JV ty TÇoç aA ^xjUQo-oü^itA/^ x.aTa'^QKQiia-a., ‘jpXÜ'teJ^ai^ ^è,l^ ttajKiVM/jiaTa ƒ «Trava. ^ii7 9 o j^uAo\ av^ «5) óq otf^oA^una. vi^oi? vitfiAia. 'XSjK.ó fxoLTO. • a^^Xvp. H ƒ èiT^iH? gi^xç 0 ^ Troai? r aj2 a‘UMi\nfxpSj}a}),lt;i‘^ó^'óf} §2?. HJ 733 Kaj-7fU A^- KOKKO» 7P0tVTt§p.iT’ Ó^UKJCtrU. tWOl 9 ^e? X“^V 7W 'PuT’u, H^wç iTaArSv)«^ c^-j^U(U.«2;CT'a/j /j.iTK eAa/ou • ra 4)u^a ƒ œç su-cfov|a “P/S vioTJtoWÇ u7rt0£tra|U. ^H/^tva 9 tu oiva vy T’/ç X''/^^®^® £xovo'/. (patri JV 0 i®u§ J^oTjï-powlag air« roHg x ^^^ip « '^ ‘^i^ap ènWjSvïaç/uvp tX^Ç M» (^aKVicSj. J

Prodeftqj tofta et dix a cum mclle in edcgnUtc non nifi reda cerufee fpiranribus,ruptis,conuul fisjuiTi, 8C à capitein fubiedas partesdeftiUatiü nibus • Pota eadem inuinoVenercm ftimulat' Concifa Si ex melJc niitajphagedænica Si »2^^ fica ulcéra, præfertimq^ addita uite alba, purgat' Conformantur exeaetiam additomeilecolly' ria ad fiftulas, amp;nbsp;fœtus ex utero educendos. E* melle inundæea etia uitiliginesdelentur.Poly' pos narm Si carcinomata abfumit. Vtilis S^f^^' cus eius oculo^ medicina; contra nubeculas,3*' bugines caliginesc^. Abortiuus radicis herbig recentis odor eft. Quinetiâ pota feminis in p®' fca trigin ta grana idem præftant. Quida Si foC' co utriufq} contra dolores aurium ufifuntcu'’' oleo ïnftillantes • Folia enarn uduti adftringeæ tia recentibus uulneribusSCpernionibusm^'quot; no décoda impofucrunt ♦ Ferunt præterea non uulnerari à uiperis eos,qui manusdracuncu' li folqs confricauerint, aut radicé eius cffolfâm manibusgeftent.J

INTERPRE s.

ERit legentibus Si nobis non leue laboris compendium, fiantequam de maiore dracunculo aga^’ rota minons medicina Cz hiftoria pariter reddica fuerit. Sunt cnim utriçpaulominus quam w*’*^* communia:tamlt;^in minore incerta mixtaiÿcum maiore multa, utcontinuatofermonedeurroqu^ utilius dixiffe fuerit. Aequo animo ob earn eau fam tätifper dum hocagimus.differri fibi noftram draWquot;' culi commentationem legentes patientur.

n ^i Ajaxovriou.

Kiep. TTTl/'*,

De minore Dracunculo. Cap. CLVI.

Abet dracSculus alter hederp folia,gw” dia,amp; in folqs albefeentes maculas. Û® lem redum, bicubitalem, uario colors, anguiû modo maculofum intercurrent

Paxov^ov tx^ epu^v« x»(woillt;Aï,/ie yaAa. c3T(Aouç £X°4^ AÄntowj. xavAop JÏ oj03/J, J^'nnxvpfietxi' P^ofj, itpiKuhf ^ Sia.isó^(px^ii -T/Ç cSTiTioi^ êaxTH^/ai? T 7raXûÇ • H^Tfi? 3 îw* KK^ou So^udôd^Mi^.yÿ'MtaaZ V fjS^ Ttÿafp X'’ AwiPhÇ. TTfcOTCWGilÇ JV KJOKl^W^,. iTril{^Ôn.V(igt;li fiùn yivtrijj, ^i^a Vtr^i^ sjoyy uXh, €oA^o^-(f'iit’^ô/j.oia «^(û.ffXoïop Vxof “^a ^‘quot;^ôfj.ipvi^ ^ (Tüo'xioKi '^Kp^yp-oi^ ly Mfxa.erioJç.ùV' Vot/xip 9 ex’! ^ le“?^^ tyx^'^quot;^*'? quot;Ô ^ÎX**' IxaàtQii^/JAT’ iPuUoviiq TO oi^taTaXyioUif ■KW(ljJ. bç^ ToÙ’^/VaÇ '7r§OS'(0£(U.tVOÇ^’t^/ü3 •ffXvifuu J^O-Treufafj, KaJa-^QiépSi/Jo^ 9 stA-^l/t «h njSn/vw^iaJa .7P0tmç 9 atrop a\ koh. Kof p-îT« o^uxjaT’u y^a/zSAûxrKûUtri.ty 'rü) aa/xlw 9 tpairt/j.iToi ip/j.a^(Klt;r/j.c/j THÇàv-6Klt;Ttwç,r «§2 (rw^Ttu/j^/xiVcujj i/xSi^vt^p cj)0a j ^KO/jî/veit, H 9 ^i2®r^tgt;MCW'2’£HOvo'a,6oHamp;0 o§amp;07rvoioalt;’.^Ky^iao-/.cnacr^acr'/.6H^»'.K,a-Taj^w.yy Tàlt;/zÂ-wjaK( u7;§ààvarara 'ifiQ. 1:^6« 71 gt;y oTrfii /ÀST«^ÎA(T’ç^Ka0' tau^î SiS^pxrnopSjjH.^H^ay AtZa ervv fj.i?\.iàix?iA'i ^(l'T^. isi JB ôu^2kh , bj^ç n 7i^oç ff-tweu-



tibus purpureis li turis,baculi cralTitudine. Se®^ in fummo racemofum,herbacco primûî cum »* turuit auté.capillamentoçi croci rutilo colore,gH ftum^ erodens.Radix illi eft rotunda,bulbofa,fî' phano fimilis,tenui libro ueftita.Nafcitur in uni' brofiscircafepesSC fepta.Eftfemini fuccoip^i^ uis quæ auriû dolores finianin que ufum auribus cum oleo inftillatur.Idcm naribus in lana appon tus,polypum abfumit.Inunguntur eo etiam util* ter carcinomata . Pota in pofca feminis triginW grana, abortus fadunt. Ferunt præterea odorew cum defloruerint flores, nuper concept! fœtus ab ornuum effe. Radix calefaciendi ui quam habet, non nifi reda ceruice fpirantibus fuccurrit. Sue-currit Si ruptis,conuul fis,tuflï,8£ à capite in fubie-das partes deftillationibus. Adiuuat præterea pe doris excreationes elixa toftaqj, mox cum mà' le Si per fe in cibofumpta. Siccata eadem tritaœ eclegmaineundem ufumcum mellefit.Eftil» etiam ad ciendam urinam uis SC poters y^^' rem

-ocr page 337-

LIBER IE

•*(«v îrtiçj mvo/AilH Ai'T’ o/V».«^ quot;akk KaKoHÖM ly tpaytf'aivixa f^ira ë^vavia^ AóVa^i^ a-cw/xl^ xÆ Xicü/äpira jàvaitaS't«'^ tÿ aTfuXoZ. ly koA -Xuç.'a (/^ âuTHP avaTT AaiftTj Ti^oç crv^i y^ «ç, ly îilt;x5çvu/jKo/x/(/'ô . cpay/Q o2 '•yî'cfi«7^i-J,]^(5 ■râiÇ X^S^Ç TH ^Î^H.à'if £\ic/'vK:5aJjlt;K.ro(’ JtTfKaOeüea j ly iX^^ouç «rcù, ofij K-aTa^/camp;ê'-ffa.Ta^ ifU/'Sva Afa £7ri r VM^wToü/jaUTi /J^ô^ 1^11 i7c^^ijj3jja. a^u.ot j. ty TÇog ;gt;-J/J-tô A« 14« fliVra y? civa y £7r(7i0£Vra. iv^oç 7£ c/j^AoJ/xs-Wç 7’7(5 cpu^oiç.aa-.'iTTfoÇibajtiÂlz^ o 9 j^uAcç ^ W*lt;5K5Moÿlt;7rfo£;v£lt;p£A;o:. irai' AôV'KCü/xara.iy ^X^^Ç ■ Xoij^aViiiiT^ 9 il ^f'^a (71 -y^o^ ^1 c^ ”?*'?)^lp, W^MÎt y «(UK itamp;lOp^H.H 0% y; TafÇyu^VK^o-f VH(ro/(’,KaAoU;wfii/lt;«(? lÿ ita75\a-{'’'!/), £$ôii 'Huj §iXw (UiyicAinç ^isAi^ 7fÂ\5 Vƒ'!°iÇo'Ut’'Al7rvolÇ,àvTi 7rAaKouVTO^ wa^a^i 6£ao'ip.i7fr;0jcamp;ai 9 f'ô--^ÿ''^clt;V y; Tru^a/xxrœ Ofj^wraçiy TrAuvavrai^ ly KaJaK/xoVTaç-yÂÎ ÇiVTKÇ 71 Aivqj ^ ^n^vaVTaç ^ tr^iS.

I N T

rem ftimulatcum uino pota : ulceraphageda: nica cum bryonia alba addito melle cócifa por gat, et ad cicatrice perdue t. Fuît et collyria ex ea ad fiftulas Slt; fœtus ex utero educendos. Fe-runt præterea fi quis radice dracunculi huius manus confricauerit,tutos à uiperæ morfu fieri, Ex aceto inundas uitiligines emedat. Folia in neruorum uulneribus pro linamends infer--ta profunt. ProfuntS^ pernionibusin uino de-da SC impofita - Qiiinetiam folqs eiusinuolu-“ tuscafeusâ putrefadione tutus feruatur,Suc-cus radicis contra nubeculas, albugines Slt; ca-liginesoculorum utiliseü.Eftur radix dracunculi edam in fanitate cruda décoda 'que.In Gy mnefiis infulis quas Baléares uocüt,multomel 1e mifcentes decodam radicem, pro placenta conuiuqs apponunt. Radicem fcruari oportet per mefiem effolTam, Iotam,fedam'que in ta-leolas, turn funiculo traiedam èC in umbra ûc-catam«

E R P R E S.

Mlfcueruntadeo ueteres cum arodracuticiilü.todp mint ijfdem.nuhcdiuerfis nods deferipta drs-ciinculigenera ab illisfuerunt.ut nhil in re alioqmn fat is nota difFiciliusaut ipfi fecerint.aut per fè legeiitibus oftcdatur;quod'^anxiusdiu nos habuite/adhuc habet,nee aliter inpartestrahitua-riasperfcpomniauerrac.gquiinainoribusMedesab Apollonio priniüdcfcriptused.folisex aquafulgor fummiferienslaquearia tcdi.nunÿftabilis.fed cócinua uerfatione in omnes difcurrés partes.Diofcorides ekiÉr quæ in cimctisGræcis duo maioris minoriscjjdracüculi capita in co legütur.nullibi quod egregiam diuerfitatem faciat,uariata eoiji hiftoria auc medicina.etfi alterü rumicis,altern hederae folia habere hic di xerit.Multiplexenimhuicfcripioririmilitudoeft.coloris.figurac.quatitatis.uiriü.aliorumcjjhuiufcemodi. ïitepobeam caufarn fxpentimerojitquod corü diuerfum eft.in partibus fimfle didtn, tota fimilicudinem raerrenialecredaturiEtquod undiqjfunile eft.in partibus difFerredidü.totumdinimilefalfó habeatur» Qiod in ucrocpfcriptorishuinsdracunculo fieri facile potuit : In quoijialterofoliarumici in quantitate O* figura,inakero hederæ in colore cöparari pocuerunt. Nihil enim nobis exculTo diligenter utrotpeapite in-nentutn eft aderi dilTnniIe diuerfum' ue,ut altera oportuerit,prxfertim tam longa rei amp;nbsp;mcdicinæ qfdë uer bis hiftoria cóficere.Aiixitlpfufpicionënoftram.qf nee Galenus.nec poft Galenü Paulus Aegineta diligen timmus in Græcis mcdicinæ autor.Cr qui fcriptoris hu ius dida u biqj bona fide retulit, alteiji hunc fir mino remdracuncultinouerütinecpoft Gracos Latinifctiptores Apuleius, loanesSerapion.^^quod multi apiid nqseft uetuftiftimi Latini codices, in quibus unius tantu dracunculi caput.alterius ueftigiu nullum often ditur.Extofaftiieft,utcrediderimezadhuccredl, unumtantiiàDiofeoride dracunculi! hoc loco defenbi. Netpenim uerifimile, fi alter ille in natura dracüculus effet.ö' ab hoc fcriptore defcripttisfuiftèr.relinquen diimabillispcnitusfuiire Etnihilominusincücftistr antiquiftimtsGræcoiÿCodicibusutrunqjhoc caput adhuclegitur.Atnoncfteadem utriufep hiftoria ô* medicina.Concedimus id quidë,mo nemus tameuoen l’’3gisgreiï!diuerfitatemeflè.necadcöftituendfireigcntisfatisid eftè.Atminori dracneuloaliquid tribui turquodin maiorinólegitur.qualeeft.incorruptnferuarifolijs eins inuoIutilcafcum.Neqjidetiädiuerfi-tatisnecelficatemfacit.Potuitenim in noua alterius eins capitis defcriptioncilludaddi. Siquidë non draeîï ciiloPlinius,fedaro earn uim tribuit; poffunttiîeandë habere rationëquxenqj alia minoriaddita magis^ aliainueniütur -Quod nos obferuauimns; nee leui diligentia collatücum antiquis feriptoribus in hoc ipfo eft,præcipiip utriufepuires Cr natura funtideprchenfæcp epdë facile perfuaferunt, duobus capitibus ununi draciiculumdefcribi: nee duplex genos,fed duplicë eius hiftoria eftemtertpenim defcribitur radice rotuii da.tenuicortice,caulereifto,biciibitalicraflïtudine baculi,maciilofo,anguifimili,inrercurrentibuspurpu-reislituris,femine in fiimmo acinofo,colore primo uiridi in pallido: qua ob caufarn in altero cinereo, in al-terohcrbaceolegitur.moxcömaturuit.rutilo croci colore. Vcertpcircafepesdemüamp;in umbrofisnafcif, Qiiod contra in utriufephiftoria difcrepet, folia tantii funt.qua: in altero rumicis, in altero hederæ dicüciir: magnadiuerfitate.nifiqua ratione diximus id euenerit, Poterót uolëtesquod in hiftoriafatftöà nobis eft, inmedicinaetiafacere.collatistijfimul tammultisurriufq;remedrjs.exhisetianö duosfed unö tantii Dio-fcoridi fuilTe dracunculûquondâ exiftimare. In qua parte inclinât animus nobis, et fi utrunep caput à nobis nerfum fuerit.ln tanta em uctcrum fcriptorü amp;nbsp;codieum narictate quæfita diligëtiusre ipfa, unum tatum dracunculumin orbe hocnoftro nafci deprehendimus: duobus'quelocis inuentam eius plantam toto ani ïnocontemplarilicuit.maioriin hoe fcriptore penitusCrubiquefimilem. Quod'querelinquendümnoii fult;tat,ante conceptö feminis, fagaei naturae artificio dignum in fummo cacumine niter f« lia inuolucrum CZueluti

-ocr page 338-

DIOSCORIDIS,


50«


Ès* ucluti cuculk” ex fc profcrentem.cuius maxima loiigicudo cubitalis erat.Siirgebat à principio paulatim cucullus ille.augebacuriy in dies foria herbaceo colore. Dchifcês deinde feipfum padebac.colore intusput' pureo.languens^ in terra uergebat.relicto purpureocuculloalio.caprini cornu figura, lögicudlneó'fflf crone, qui nung dehifceret,fed augence fe femine,quod ab eo in inferiore pafte claudebatur.particulatiin ad increments (èminisarefcensperibat,nee poteratimmaturü nifidifrupto hoc cucullo fernen uidern ta® diligensin concipiédis Érferuandis reijt feminibus natura eft. Caetera huius feriptoris piefturae egregierc fpondebant.praefertimep folia, quae totä acute ru micis figura referebant.O* quod hic ait.fibijnuicéimpii^ bantur,fex feptem'ue uno pediculo pendctia:Ncc aliter g in hominis manu a brachiali quina diuifione®' giti diuidütur,cû tarnen una manus fit.Sic in draciîculo idem foliü in tôt quot diximus diuifiôesquanpaf tes diuidebatur, fie inter fe difpofitas, ut altéra altéra Icadere 0quot; fuperftare uidefet.-PendebâtiKfoliaiHâ®’ ex uno eoep cralïîffimo ut in folijs,ô'longiftimo pediculo.Minimi em humani digiti craffitudodongitua® autem paulominus g pedalis erat.Comofaqjhæc tôt foliotai in fummo nudi glabriqj caulis po(îtura gt;nbsp;iw’' ginem frondis eius oftédebat, qualêpueri Calêdis Maqs in gente noftra ad indicâdâ noui anni læntiâ arc Rrre folitifunt.Huiusdiacüculioculati teftes nos fum^.Minoris ueroCmodoaliusà maiore fitJnecnosaHI fumus.necnobisaliiteftesfuerüt .•relinquimuscpminorishuiusquacrendam0'inueniendâd!igédûfJ®®^ plantam .In quo nö pigebit iteijs montre oês, nö adeo ueteiÿ hiftortjsdeferre.utres ipfas uidineó'obic^ uaffe utilius fore fibi non exiftimen t.Qiiis em aliü diuerfumqjab aro dracunculum exiftimabit,ofta®® plantis uolumine de radicibus quæ edendo fint Theophraftü his uerbis agente audiensf i ÿ « Jle«*«^''^ Asï/iT//t'««Afi)eK«yrtor«fiii'.lt;A/«)’)'i'iy{vA!)r?;f«z-Bif«v;;tzAZi*v.lt;ilt;;8(gt;MT©'^p«f^(«K«t/lw:quodcft;Dracunculi alitera uocant em 0* aron dracunculü quenda,quonia uario caule fit,medicaminibus aptadn cibos non uen 'C. deturfp his uerbis Theophraftusomniü,ut ficloquamurdracunculoi^zgenusfacerearon.QniseciaeK nio certa dracnculoijthiftoriâcollegerifiquâipfenôfatis nota fibi efle palam teftatur,0'aron dicienr^S* litis cü dracutio effe.Nos.utpauloante diximus,unü tantii dracunculü nouim’,0qualë cxceptisfolijs^ fcoridesinutro(pcapitedercribit.Nouimus0'aron,quemadmodümoxdicemus,facilêcognitu o®quot;'!/ tam frequens umbrofis locis ea planta 0* olus nafcitur. Plures à Diolcoride dracunculi numerâtur appe** tiones,abaro ob fimilitudiné0 cognationêdeHexç.'aliquotàdraconiiferpentüqîgenerefadIpetia®*® . Namquahic Romanofjiefteaitluremen.inaliquibusGrœcisficlegitur.utcolubrâfuiiTeueraleÆo'’^ conrjeere facile fit.Cyperis uero à fimilitudine radicis odorati quadrati iunci,qux cyperis appellahdii dracüculus fuit, cui bulbofa radice fimilis eft. Plures in medicina etia nee dracüculi nomine indignas nat® uires illi tribuit, quibus inter caetera phagedænicis ulceribus medeatur. Ea folo nominis fui maleficiot f«yiA»lvti{ gunt ut à nobis certius doceatur.Quisem abfumi 0 comedi ijsaliquid intclligens, non libccer audiat q®’. k hoc main fitiduplex quidë 0 inter grauiores affclt;fliones,0 inter cutis ulcéra ab antiquis Graecor® i”' cis numeratu^defcribête in diffinitionibus fuis Galeno primS phagedæha hominis malu,in quo cop’^ï appetenscibn,nimium(ÿfumenscontincreeumnequit,fcdcoeuomitorurfusappetit;0quoniâcop‘°‘'j|jj inutilitercomedat,phagedscna id malum Graeci uocaucr5t.pixgt;é(venimilliscomcdereeft;nondiiri®®^ PhagCz quod ^tiMnnf eadê gens,id eft,grande famem uocat, etfi aliter ab codé Galeno grädis lise fames ^^quot;^ ^ dgna. nbsp;nbsp;tur:difpofitio fcilicct, in qua minimas etiarn ciborü reliquiasrepetfit qui in ea funt,refoluütur^' wadu » Phaged3egt; ^ mal o colore pallefcunt ; frigentep eius membrorü extreme partes.ftomacho torquentur:0 tenues j, nica ulcérai uenarum pulfus funt- Quod aüc ad alcerü phagedaenarü genus pertinet, inter ulcéra ab eodé Caleo^^jf ßigt;v\inamp;, cömentariodefcripttr,nouincilludoportet,cxfimilicudinefalt;ftüilliexpriorisilliuseuctunoméfun*‘^j, grädisfa- fetpingenereulcerü phaged3enaulcuspropinquas0adiacêtes fanaspartes cotinueabfumensffco mes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dês.Qiiod genus hic aliquado phagedaenas fimpliciter, aliqn phagedaenica ulcéra appellaten 4.°P° Jjj legêtes ex ui 0 poteftate remedioru mali diuerfum genus cognofcere.Monet eodéhoc capite Piofe® ^ ^(Tjj, pro linamêtisinferi uulneribusdracüculifolia: diximus^ nos linamêtaquæille^n«: Suntaücö'*^’’j0» Linaméta. autore Galenoinifagoge fua,quæ multiplie!formauulneribus imponunturautinferunturliname» rum quinepgenera feu formas idem Calenus eodé loco numerauit.s-fitTÜov. Ivrn. ■«Aw WA*)(WW’’e’’'l’*’'jï^ft Primum à torquendo,tortile:fecundum à radendo.rafile.tertium à difcerptione filatim fada.filao® ptum.quartum à funiculorum in lucemis fimilitudine,funicularc.quintum à genitalis humani fot®* quot;nbsp;pifcum aliquis dicet:0 hsepro dracunculo hadenus dida fatis fint.

nJ)Ï A§0U. Kiep. T7rt.

Po/ji'KaAov;uSyo/j7ra^ cru^/Ç AovtpaLoi^ aAiAiov.oi ^ 6u/xov. 01Q tAjaK0VT(C«e. o o: kJtiJ/oi 61 Koi^oxetoy/o/j AtTOUirt.J epui^a StviHtriv 0^10/« 'p7(’Tc/'5aK0VT(y ./jiaK^o7^5a

^ ly acnr/AoTija. nauAovcsriGa/xiaïYi/TPTroj (pU^Y U7r^0lt;JJ^H.tCp’ OU Ó K«^SKO0H/^W/J.^/3a As UKH 7r§oq ï^ r (PjanoVTiou. « ^ç ty 14op^« n^fo/J Quera iß^i/j.^a.. ra^iX^viTamp;t Jt ra efJÄa bq ê^asr/V’.v^^ Ka0' ïaura ^x-5C«/^ïVTa t^o'/ifiji/a ilt;amp;k,Ta.i./\iM(x./JJiJ Si tX^HliK«. H^ V «iftjiW.« ngij T« qjJi^«

De Aro, Cap.

CLVII, Ron, Lquod Syri lupha append L rifqj alimon,ab aliquibus thy®®*’ J tunSunt etiarn qui dracunculut^/Ejj, Ict.Cyprij colocafion uocatJ F®^*^ ^^j^ cunculi habet minora tantum,nee adeo md _^ fatcaulem dodrantalem,purpurafcentetn, P^ figura,in quo rutilocolore Croci fernen elt nbsp;nbsp;.

da illi radix ad dracunculi radieem ’®^ j?(^-quod minore acrimonia eft, elixa comedi • diütur itidcm 8C fale folia ad cibü:per fe d*^ ^ ta elixa, comeduntur,Habet radix,feme’’ ^^j^^

-ocr page 339-

LIBER II.

501

■ft«ÎTHpVlt;^5«Kovr’iM.$p/e9' « 2'^« ««- cafdédracunculo uires. Priuatim radix cum fimo •!ix^A«M‘o/Âvx!r;;jeoAgiTuî7r('7fAa7^z bubuloeinplaftrimodoimpofita,podagn's,pdeft, Â^.amp;ffT'Onj j ^ij ? lt;^^ovTlov, »y K,«eo Seruaf codé quo radix dracunculi môicltcp omni-X» dS«^«TO/jiHXfWiPj'iaubPwth^wç. nbsp;nbsp;nbsp;no ob minoré aefimoniâ in cibis ôC edédo utilis.

INTERPRES.

COnfundit Pliniuscum dracunculo aron librô xix.capitc ^.numeratip aron inter Aegypti hortenfîa, hi9uerbis:Eft inter genera bulborû quod in Aegypto arónuocantfcillae proximum amplicudiner folijslapathi.qux rumex cft.caule redló.duum cubitoije.baculicraflitudine : radice molliorisnatu* t3Eiquxedaturo’crudat!rc.Foliacnimlapathi,caulisred:us,duümctibitoi52alticudo,Èrbaculicrafritudo, exmaiorisdracunculihiftoriacun;flafunt,necaro congruunt.cuius caulisfemipedalispiftflii figura eft: qua forma in noftri orbisaroquotidic licet uidere.Confundendi^fimul diuerfa genera nulla maiorut ere* dimuscaufafuit,gfimilitudoprimu,moxantiquoi}t hiftoria,in qua totum hoc genus aron aliquando.no* 1'’*i9priiiacim illud dracunculus,hoc aron dieftû eft.Difereuit tarnen akeiji ab altero natura,O'lllud proce eius.hocbreuiusfecit.inillo figura eft, quale fuperiorccapitc tradidimus : in hocubiqjcognofcipoceft-Rc Jiquic in hoc ctia Diofcorides inuolucrii illud 0quot; cucullû quo inuolutü fernen clauditur,pallido magis q her» baceo coloremonutin dracunculo,purpureü.Nümerabatqndâ(érebatur^incerolera aron,quod uixere-dibile fit.tantâ habet radix qux in cibora ufu crat.acrimoniä.Cogitandumcp alteijieft.aut aliunde inuetftu «niciusfuiffe,autculturxgenercaliquo0'humanoartificiomeliorcfcerenuncetiatn pofte.

n^l Aÿirajou, Kftp. T7rs\ P‘lt;raç3/jâ27^)Kç0jU èoTOVio/i. |» ÎW £)^o/j uçtAcuaç. iSi 9 Aÿ/xJ T^O/J TS) ajou ^^^^p VOfxÙli ÏSHTl 1 ’^ÂratjAawo/jjlvH * KOÂvUj'a ’n, •n^ai o-'j^ya^ W^-yH ^ «vTNÇ ynsTCtl-^i^aja dï Hÿ^ liJ^oîoii-BW^fi ^wou^i-^07«.

i N

De Arifaro. Cap. CLVIII.

Rifaron LRomai arifaro pariter dicut-J Exigua herbula arifaron eft, Radieë oli uæ figura habet,maiore acrimonia g a-ronrideoq; fiftit emplaftri modo im poll ta quæpafeendoferpunt.Fiuntexea etiâ coliyria contra fiftulasefficaciflïma. Radix prærerea qua-drupedu omniû naturalib’ illita,in gnicié ea agit, T E R P R E s.

COngeneres utuidet plants très hx funt.dracunculus,aron,0 arifaron:bulbofas cnim radices om nea habct.dCinreliquiinôadeodifiimiles.in medicina conucniât.Pliniuslib.xxnii.cap.xvi.erin,feduc ctedimus corru pta ex arifaro uoce, appellat: additif in hiftoria eius nafei iri Aegypto. Et qd hic ait, emÿaftri modo impofitâ radicé omniû quadrupedû gcnitalibus,in pemicié ea agerc;ab eo aliter O' his uer bi^sdicitSeJ um'imiraculû ingens, côtadtogcnitalicuiufcûqjfœminini generis animal.in pernicicagi. Hic autno magisfamininiq mafeulini fexusid malüfore oftêdit. Signauimushoc, ut fufpicari amp;nbsp;quxrerelc» genres poliint.huic'nc capiti aliquid défit, an aliter Plinius rem intcllexerit. Dubitauit in Plinianis caftiga-tiombüs Barbarus, diminutiua'ne forma non arifaros fed ans quaff paruu m aron uocanda planta fixe fit, quondam afin Hippocrates herbamfibi tarnen ignótamappellauerit : O’qgt; arifaron omnia minora quam ^on hÿerec.Sed uocandam arifaron efle.Paulus Aegiriecalibro vi.teftatur dicens, multo breuius aro ari-«ronefte.uocat^arifaron manifcftc.non arin.

nj»i Ao'tpo/tAy. Kï(}gt;. ‘r7rV» AX^oi/'tAoï’Loï Av^ÖMK/^.^to^xai

oiàXCXH(«|(ji. JcpuT'P7Q ttAï?* soiç y'i'i^ijjip, (jiu?5^« t^o/j -Tiÿé ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö'M|U.ifaA^ 0^101«. xauXo/i ^ A^

®A *^»1« « ir’ ^5« ctvfla? KaA^p.«'^ iw0^i-*“ƒ • 5'?“' o 'iM^rip '^/ULHKji^.s^ó-yyuAcd.Ca ^ï-OiÇsMOiû^ ,J'^iMfcU i^^ 7^ nverip. ly tS 'i'aWA«/)u6^,aauSxai'.KivÏ!o'i ^ iy wçHin/i.iVj ^A/^v«7f^o-a/. luv^ nj ttA^jxs «ArH^tofa, •y^^X’W (üTïlt;r^Ta,tt^ 5Kr/xa]alt;a.7rAH ^ 5ÂÇ 7; 0^9 mvofjSjjhlt;i. -Tf/f 3 lyi^^t Siç»ç oa-op àsÇaraAoÇ ß^^ec-a.iy VjxtT» d'HXT'/çdS/'orcy ucpîAi/xwçôo'o/j quot;lt;'y*.T’ ®As6oç. naTaTrAct'iJijp Jï A© rœ J^Kyfxvrat ^lt;i Tt 4)7iAo iç,^ TH ji^ii, 0 'P'ç avSurz on/p CiVm.ÇI T« çu7ra^. 1^ vip-àp^a. tAxa. Ô Wsw/j Hÿ^ SiJ^v/JMp 4)Ai7iUovdtq, tfÿ^ tps-#**!«• Hge^ J'ûîzîvaç. «niyao^ilo/I^aç.

Ôe AfphodcIo,LquæLatinis haftula regia eft.J Cap. CLIX.

A nbsp;nbsp;Sphodelon J funt qui anthericon appel

/ \ lenf.Romani haftukï regiS 8f albucâ di-eût.JPlanta eft omibus ferè nota afpho L -gt; delus. Folia habet grandi porro fimilia. Léuor totocauleeft,qui in fummo flore antheri-cûdid5fuftinet.Radicesinifuntplures,oblonge, tcretes,glandtbus fimiles,fapore acri,ui ôC natura calefaciédi. Bibunl radices hæ tiédis menfibus ôC urinis utiliter. Lateris dolorib’,tuirib’, côuulfis'qp fiCruptisdrachmæpôdere medenf in uinopotc. Vomitioes adiuuâttelferæ quâtitate in cibofum-ptæ.Danf amp;nbsp;côtra ferpentiû morfus utiliter pondéré triü drachmaçr îQuinetiâ folqs oportet radi ce^Sefloribusex uino morfus illinire.lllinüf qf» dé fordida ulcéra,quæ pafcendo ferpunqmâmaçs quoq; Sfteitiû inflâmatiôes,tubcrcula,amp; in carno fis partib” ex craKa mate ria tumidi abfcelTu^uini G fece

-ocr page 340-

Jot DIOS

070(5 OIVOÜ TH 5iZh . 'n^OÇ JV ràl* -Tt^OO-^XXr’UfJ (pAt^/j-ovà^/ultra 0:A(2/'ru. 0 JV xo^oç^Çi^xç Tr^oo-Aaßco/i oivou -saAcuS^AuKtot^,«^ o'/xujV)«’ lÿ KjoKou,(rtu)t4.N0^vra ITT) to aSi'/t^j^rso/j yi VITM o(p9aA/jLo7(5 eJnzj/xaKO/). H^ 71505 Sara, moj |o»vla K«^ tauro/j. ly (TM A/ßavu^ lÿ fjiiAi Tl ly oha ^(r/xü^vnx^iM^ti^ «SA^^lt;1 • ótPovJaA 7iC«5T£ K«^’ £aurgt;/j£r)^u6ï(5o xuAo’çw «UTi-Klutvw MT/WjTÇaüvjJ.nafo-a ^ K ^/ta^ rstf^aç ïü^7rAaöyo/;Jlz/H5,aAu wïK(a5 ƒ ao-cw]. o-uvt 4h et/jeP’ tAc«o/j,K£K.o/Ao/JÓtyc«5 Ta75 5i3c«5 S’ri ttu 505,0 AKu/x2//a5 X'T^^'''^^? quot;j 7rujlt;*aufa £7ra-Aa$oA^% wepiXê. G wraA^/wenJ SokO© £7quot; ^ló/jSjJop 115 7® 0Ù5, ccA^jov Ti ASjhoij Tt^oixva-'^ir^WTO. c^ o^wV/M c^ PjAi'ci3,K.a]aj^(o9-flt;ra H Çr 2« T'fXKj^^. b 'j M.^7f5 ty ra. av0H aar’ c/^oj^tó, o'KoAoTTtvAjw/) «^ emo^TT/u/j av^zefa^/xaaou isij) lt;^o’/vce7fgt;0tvïa.KaTaj^i/'ïï^ 9 tyrSKCKXi'owLäv-60 9 c^ Troja/xK”^. j^jw Jï Ap A^ao/t airtpóJ^' Ao/j TifxVit^a.1 aarci 'rhj}’ilt;rHfj.i^icw c^ toi/pc 5150 -PU 7°/j a?$?f/j av^Hz'b'HVa/. 0^1 J^ ^i^cuz ttiVO ljSjjlu)fiiVo^igt;irgt;\ilt;i cfHTi Tfiamp;p 7150'5 ócff^aAitria, i^ a^artuag JV o ^i^oT’/xiaü^Taaura tiTn.iy «TI Â^azutuil H 5i'ta7rivopSXFK. /xir' oiV9Vlt;f'^ot.-Xw^H lUia Tft/'a'ZS«? *^7’‘A*-«'r«'-l

C 0 R I D I 5, fececum hisfimui clixa ïcönrra recèrttesauK inflammationes cu poIcta.Radicis fuccusaddi-to Heteredulci uino,myrrhaqj5lt;croco,fimd decodlis omnibus, efficaciffimu un gen dis ooi lis medicamentü fit.Per fe idem fuccus amp;nbsp;add( tis thure,melle,uino S^ myrrh 3, purulentisau' ribus utiliter tepidus inftillaturJnfunditurcti-am per fe à contraria aure in dolore dentium. Expletcapillorum defluuia, quas alopeciasdé cunt,crematæradicis cinis emplaftri modoifl pofitus.Prodeft inundum exulceratis pernio* nibusSC ambuftis, in excauata afphodcliradi' cedecodum oleumïfurditati idem utile in a o* rem inftilla turn. Ex tent uitiligincs albasinun' du afphodeliradix, linteolo prius fub foledii* cófricata cute. Scolopendraefcorpionum^*'’' iurqsegregie aduerfanturin uinopotifleri^^ femen:aluum tarnen turbät. L Floret per Wquot; fern afphodelus. Vere per æquinodium 1^8*' tur candidus afphodelus,antequam fernen cf^ uerit. Ferunt^ potam afphodeli radicem Ve^ nerisfaftidiafacere.Teftatur id etiam herbal' us Crateias, Si præter hæc finite podagre do lores drachmae pondéré cum uinopota^fpn® dehradicemj


B R P R E S.

Vlxcredatnoftraetatealiquisincibo80'fan«atisufumueniflcquondamafphodeIunTtainalquot; homininunc cibuseft,catnip inter mcdicamenta magisgokra mcricocenfenir.nifiHefiodun'^f^ dient canencein.nefcire homines iniufte remfuam augentes,0(S»w/(«Aotxgt;iKs4«itp«lt;/ltA!)i/x‘yW“^L uem poetainfapiencemqj, O*cuiuscarmina in priuaca uica prooraciiloa profelibribuslapientis femper fuerint.Etpoft Hefiodum Plinium mandiafphodelum femine tofto amp;nbsp;bulbodicentem.erao'^f^ perandani ciusacrimoniam ficis mifeeri iubentem; Tantarudi noiiotpadhucfeculoautindifcreta*:*“ frugalitascrac quotcmpore,ut Lucretiuscecinit:Quod folatlt;pimbresdederant,quodterracrearat,'P ^ tcfua facis id placabat peifiora donum;autea firmitate uirium tunc nafeebanturamp;uiuebanthomio^’; ^ nee facile ex aeftu neçfrigore caperentur,nec nouitatecibi,neclabi corporis ulla Fuitcnim genus ho^ illud in aruis multo durius, ut decuit tellus quod dura creallet • amp;nbsp;maioribus amp;nbsp;folidis magis offiboS gt;quot;nbsp;Fundatum:amp;’ uaiidisaptumper uifceraneruis.Quglicetàpoëtade nouitare mundipoetice didfaW^f ^ non penitus tarnen rationecarent.fiantiqua in cunAis fcriptoribus medicina lt;amp;nbsp;in fanitate uita ol’‘f-tur: mcminerimusep omnes.non nocere aliquando alteri.quod alteri praefentem «ÿ grauem atculit lao Ncctamexrcimaleficio,qexinfirmitatecorporumnoftrorumfierialiquidnoxium;omnes^^*quot; 3 incorporibus noftris labes.ex magnitudine ingrucncium caufaiji amp;corpoi^ nollroijt difpoficionibusƒ , Ceramento curabilcs aut incurabiles fierijdeoepnon reqeiendum ftatim.quoda noftrg xtatis ufu lt;71” usalienumaudiatur.Pocuit enimaliquando id fieri,quemadmodu 0* nunc etia poffet.fi ad^noquoJ'.j^ bitum 1115 omnia reftitucrencur. Teftatus lib.vfii.de plan talÿ hiftoria Theophraftus eft mandi afph®7 J quo loco bulbofas radices omnes, ear nep difcrimina percurrens, inter eas quæ edendo funtafphoixlo menu it. Verba eins fnntitTlwt/lz/^oi/«^ A où z^iw ßt^ßit'i ty^r« ï/uim^v^ihM.ii,A ^4^3 «a^ni/I^Mu f/^«quod e '*L j, dunturautemnonfokimbulbi'amp;bulbisfimilia.uertimörafphodeliradicesetiam;Quasabeodein* ^^ phrafto ^«A«vw;/lfr,id eftglandis figura effe dicuntur,quoniam oblong» funt. Plinius modicis napw’ ^ andern caiifam comparauit.Numerofaeexfiint, coaceruatisut idêPliniiisait.odloginta fimul allow* bulbisinostrigintairampliusuidimushumanipolliciscraflitudine. Afphodelofoliüidc Thcophr»h^ ditlongü.anguftii.ó* amp;v$A/5(fov,i.lctorc aliquitile Cr uimineü.Plinius agrefti porro cöparauit.hic imt^i ^^ fw,qd eft gradi porronn qua magnitudine nifi capitatü intellexerit aligs.nefcimus nos quale id ^'f‘'f*? ji{ fiquidc in porri cêfu nulla huinfeemodi diuerfitas inucta à nobisadhuc eft.eacpob caufam fufpii^'0'’‘^'y^, gédbus inqcimus.ad erufeanda rei ueritatê.Bis Borei e afphodelü per annii Nicaderin theriacis fuisair fieulus ciuscd-.amp;rfi/'ii!ll)iilt;/l!.MvtHurKiSwvKKKm fl(mtrc.Aifnvdet nocat illeZhtyt?' »/«vx»«retun« 4^^”’The® annü florêtê.Caulê omniü quæ bulbofas habet radices,maximO habere afphodelü teftatus eodcloco ^ phraftus eft.appellat^ anthericö.quoxab hoe fcriptore inter afphodeli appellatiöesnumerataeft.v tot’ afphodel us fed caulis eius tm anthericos qnda aucore Pythagora Theopbrafto^iDiofcoride “‘'^

-ocr page 341-

L I B E R IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'JOJ

^^*^^remenarphodelSdixit.lignofum, figuratriquetrü,colore nigrü.Roman men ^'^^ *5.”5 ^äfphodelon haftulä regiâ.caulé uero eius,albuc5 dixerunt. Sed tam uulgatû afphodeli no multinl^“ *quot;^ ^^'quot;^ Romanae appellationis non muka habéda fit ratio.Habet in medicina afphodel us tinisfia'^^^^'^°f*'^'®*^^“f“™'l^*c!pmtercaeteramederilt;AoJiïj/yait.Quodmal5Graecisnotü.ut certius La htiSi^» ftino ' quot;° P®*'’’^^“® ^*ns uocis in Graccoijs medicis æftimatio fuerit,breuiter dicere;pr3efertim non di» diffe quot;'”^''^'''’*°•®' '’ne difcriminex^nfxJlKtamp;Mmectftrumasappellante, co tn longo interuallo interfe jfOlpsyUV. fut '^**’PP’ï’’“®ï*™^^’’*®X’'f*^duratosadcnes.circacollo.alasezinguina praecipueconcretosO'

eün™* x*PP''*’’*æ ’^ frequentes circa ceruicé ér eollii eius animalisinueniunt;,Ai)5/ïvdlrautê tumores.ér morib usabfcefliisfunt.quiexcraffishum®ribu8incarnofisplerun^partibusfiunt:mites.cSinfolä

obf ^°''ï™^™31efi'ciaüt nee facile curabiles.cü ex alto in fiiperficiê ér fummâ cuté emergunt. Plinius ut „• ®^®*n gt;” muleis eft.utrunç hoc main ftrumâ uocat.qu ia forte in utroep tumore uideret. Veijt ut in Grx

?^.'’. ^f^^deprehenditur.»T«7t)(_oifMiv, ideftinhisquas eagés choeradasnominauit, praecipua mali no Strum*. untieseft;5v lt;Ao5«wautérumor,ércü tumore abfeeflus. De ftrumisCelfuslib. v.Grgeiseadéfentit.aitép nciglandulasoriri.nafcicpmaximeinceruice.fedctiä inalis.éringiiinibus.érlateribus.PoftcrioresGrae' Glandul«. . ätinauocc ufi,glandulas etia uocauerunt: prpfertimfp Apfyrtus in ueterinaria medicina.ciirationé eat^ •neqmsdocens.Alteijtillütumorê nulla propriaappellatione Latini nominauerunt : nam quod Celfus fu-tunculosérpanosuocat,aliasexdiffinitionc fua rationes habere uident. Differtita^lt;A«Izi» àftrumaloco pnmu:alteraenim circa eollii,alàs. ér inguina:alter toto corpore mcarnofis partibus fit. in altera durities wagisq tumor: in altero c5 tumore abfeeflus eft. Difcreuerunt diligcnti fubtilitate hæc Graeci qd nö licuic

ft l{ï'®l^“'^'‘®^‘*decretafcquicoad:ifunt.Nccmii5t,fiqdnonlicuitanttquioribusillis,nobisctia difficile « .lud tarnencauirnus haÆenus,qd ér in rcliquo opereetiä fiet.ne mifeeant firn ul quae diuerlà Graeci di-a^t'V^*^™*°”'^“®”®”’*®^” oofuc’'“t’i’tchoeradesftrom3eànobisfcmperérubiçdicant idothicncs oblk '• ^’^*?®‘’’‘'°nenomine,incarnofis partibus ex crafla materia tumidiabfccflus. Nolumus (qd ■a principio fumus)relinquere,non legi in uetuftiflimis ér optimis Graccoijt codicibus, qd in extremo puis cala in impreflisér pleriftpalqs inuenit:Floret per meflèm afphodelus érc.Ne^ab re frient fufpica-

» gt;nbsp;accreuiffe huic capitiearn partem.nos tarnen earn leruauimus.afphodcli hiftoriæ conuenientem.

De Bulbo qui uomitoriusdicif. Ca, CLX. ' Il—LOlbonetiâ Romani bulbû uomitoriä dicût, JBulb’quê uomitoriu uocat.uitiliû

BÇl BoASS. Kt^J. TTTK.

■ ^Slt; corp modo Ictiora multoq^ lôgiora eo J—edédo eft, folia habet. Radice bulbo fi-milc,nigro cortice ueftitana:quæ in cibo fumpta, per fe nee minus etiam poto eius decocto,ueflïc£ ui bis medetur, 8C uomitiones cit.

BOAgo^b KaXov^etv)^ î/âÆk.oi’, ‘X^’’‘à(fv,'S\a/|Uc«/TCû2i.£St5a. HJ

Jf'^iU.ait^oTija'r’i/’ tf'cixi^i/j.gt;i,

«P S 5'^^‘^’^O'ttî(WÊoÂ6S).'nSiO|U(î)Aoi

M^^ aç.KurHttOiojuSjyaK«^’ «vT/w^

«‘TOU, ^i^^^^

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Xigebatbulborü hiftorix fcries,de his prins adlü fuifTe qui edédo funt: tü de uomicorio hoc.cuius in medicina tanen ufus eft: qd cacten omnes poft hüc fcriptoréfecerunt.Calenus.Plinius.Paulus Aegine j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hos per tépora plures alij.de u omitorio hoc in extrema femper hiftoria agêtes ; quoiÿ idé

tim''^i^ - ?”’ ordo,nonleuê nobis fufpicionê iniecit.non effe uomitorij bulbi ante eü qui edendo fit/legi-tra 3 • ^“'^Al^’^^quod m Pluto Ariftophanes ait.ó;/;^ rt ySAtvnikamp;-n)f xoZr ûgt;ov/xtJa, oui©' «A’ «)yA(ii/?«,0' con cini *” ™quot;™®^fl® fiat.in quibus ordo ex dignitatc ö* honore conftitui plerun^folet, bulbot^ hiftoriain* ‘■'änderedebuerat. Quodljfufpicarifolü iampridccontigcrat, pro Cöperto habere iuflit qui mihi ••■niu netuftiflimus ÉZ probatiffimus eft Graecus Diofcorides,in quo bulbi qui edédo eft praecedit .• uomi r. 5*'^^f°*i^quitmedicinatrhiftoria.Nihil tarnen cöcracómunéaliot}tlelt;ftionê mucatüanobiseft.fïgnaCquot; ^l^gentibusrêfatisfueric.Hunccredideruntaliquinarciflocundëeire.buIbofaeradicisfimilitudine dece Pti CognomeniUiauomitufaeftü eft.quoniaadciendasueladiuuandas uomitionesantiquitaseo uterc-ur.Nobis haud fatis cognitus^qu emadmodu m amp;nbsp;qui edendo eft,à nobis iamiam dicendus.

nlt;ÇiEoAEy£(/'û3lt;/'(jU.«. Ktep. Tzs^'-

B0X60(5 tcl'wih^oç. ■yicé^i^of’ TTAO'ip Op i^iop3jj . IVSOfXOt.-' 5(0(5. t5KoîX(O(5.7ni^5o'(5,H^ StTf Xlêwç Wp.l10l]Sj}Qlt;^. 0 d'à 70 -K50(5,61o'K(zShto(j\(5,tùso/Jiaj(WT(^o(5. Trt 'iiîfiKÔ(5 • wvnç Jï il^^i/jê^ 0 ^(^(U-ocvri Ho(. M^Tt^oç lyMoviriM/ ■^05iU.wvn(5.'iya Xduovrtç rXwojwi/ KJ •^(ûamp;^(«.7PXu^o Çot-T'a^it’ '^VK2:xoî'£|U7rvamp;j|«.aTâvT£S. ’PiiJ« ^ KàJaTrÀaoJo^tvoi Tt^oSs^â^x^a T«gt;^Xalt;r/À«T«.lt;rKoÂ07r«q,G v^ôç ToS

De Bulbo qui edendo eft. Cap. CLXI. BOlbon edodimonLRomani bulbû qui ede^

do eft,uocant JNotus omnibus bulbus qui edendo eft,ftomacho in cibo utilis. Bonâ fa cit aluum qui colore ruffo ex Africa afferft Amarus, Si qui ad fcillæ figura propius accedit, fto-macho adhuc magis accômodatus eft,ô( concodio-nesadiuuat.Habent bulbi omnes acrimoniâ: calefa ciunt,ô( Vénéré ftimulantLinguatöfillastjexafpc-. rât.Nutriûtiidé magnopere:corpus augent, fed in-flationesfaciunt.Luxatis contufis^ emplaftri modo impofiü Óf extrahendis furculis profunt. Profunt SC

C amp;nbsp;dolo'

-ocr page 342-

504

DIOSCORIDIS, articulorum doloribus, gangramis podagrist^ per fe 8C cum melIe.Profunt 8lt; cutem fubeunti aquæ tumoribus,8^ canû morfibus cû melk p, riter amp;nbsp;trito pipere emplaftri modo impoW-Sudores pde copefeunt, 8C ftomachi dolores^' dant.Furfures præterea ÔC capitis manâtiaul^ ra cum cremato nitro exterunt.Varos^fug““ ta per fe,aut addito uitello oui,purgât. Lentig*' nés ex melle Si aceto.FradisauribusS^ contu^ unguibus meden tur cû polenta.Tofti ijdéw k uente cinere. Si cum cinere capitü mpnarû w^ ra,quos ficos uocant,impofiti fanant. Qato^

^ a§9ju/j oJ^Mx^, 'yee^^aava«’ te ^ TPAa-•yÇaç tnih/xiKiTt lÿ MH^ tauT^uç tV) twit v/'^oTTiH^ o/c^H|Ua]a ng^j KUüoJ'HKfa, o/xo/uç o'iWfXi\iTiamp; TTETrÉj^Ât/qj K.à|a7rXa(^tV7iç, t7r£j^oult;r/|U ((fjwJaç. tÿ so/MXXo/'wcx.^ Trau' OWI. tÿ TT/TO^ gt;y â)^ujaç CtTfT/XHJ^OUT/ (TCW cTîfS v'n^a. Kaamp;oUçouT» 0 iZ7rto7r/a «^ loV' ^ouç, KBS'’ èaur’uç iilt;ruü œâ À£ku9m. ty epa' Kouç crujj/j-iÂiTi H û|:J. Ti^oç ara/j ÔAatr/xa Ta trov àXegiTfÿ »y 7150(5 9Àalt;r(j(5 ovup^U|U.âlt;î)cu jSi// JV HJ ^^«.^(^ OTrfH0iVT£lt;5lt;^ û^/xoacrotbS. HJ /Xira fxcavi/''quot; KicpaXw/j MKaupSMap UjJ\' TlôÉVTtÇ.KaÉVTtÇ Jê HJ Uf'^Tt*? ÔAttUcJV/œ, £-lt;pgt;(A//jHJ ovAaç |U.tAcüva(5 âTPKaôa/jûuen^ «^ IjXiw Ka]a)ÿi0i(j!^3i. cravens J^ ït^S'oi ^(S^co

o^tio/uS^oi 'Tf’i^o-i 7i5o'(5 ^H-y^aJa. epu^aojüi)^ 9 au T 7° 77A^ûo§£/J TH Bjtocr^ d^S ^ à ^ «Ttfi ï^cU.rSu^axI^ovS. Litp^o^ij ertàâAefiTK^HJ F£a2 j^o/jiîw TT^osi^i^oiJ^rt/aara HJ cpu^iaja ©•aurons £K wuïiZKiJ ;^ (baj^Hwa.

ceu à foie cutê,ôC nigra s cicatrices fub foie m^æ das,emendant.Conferfit ruptis in aceto cto** in cibofumptitcauere tn in cibo copia cûK0^^ ter,neruisenim nocét.LEIixus bulbus quif“^** do eft, mox eu polenta fuillo^ adipe appoft“^ tumores panost^ celerrime ad fuppurationti” perducitôf erumpit. J

INTERPRE S.

PEregrinos Groeciæ diu «ÈT ftalîx fii i(Te bulbos, aut peregrinis quafî ad omnes ufu8 melioribus 11 fc^' iffe hasgentes,0' plura eorü iuilfegenera.Græcoijî anciqui, Oquot; probatioris fidei feriptores omnM ftannTheophraftus pnmû viii.de plancis uolumine.cuiusea de bulbisjiiftona eft;BulborôautcP ta elfe genera,manifeftü magnicudine fiquidé,colore,figura,Ü'faporedifferoc. Alicubi enimadeo'^^ j., nafcuntur,iicperfefinecondimencoalioedantur,qualesin Taiiricacherronefofunt.PoftTheoph''3^“, ' inde Athenxus fecundo fui Dipnofophiftxlibro, inter caetera quæ de bulboiÿ huiufeemodi natura w®'^ dixetat.regiosuocarialiquos ait, quos cunÆsalqs^ræculit.poft regios à coloreruffos landauit.fnW” ftatim candidos Libycoscp,in genere fciUai^t magisq biilbotÿ effe: Aegyptiosomniü deterrimos,qoeW’ mod ü contra au tore NicandrocuniflistpalijsMegarenfesotnniûopcimos.QiiodgenusconferiprsrdP Cacoiuffit.ûr Columella in carmine fuohisuerbisinftituitnam Megaris ueniätgenicaliafeminabulbii quxfciUauenit Getulis obrutaglebis.primuilliidrufFumtyoptimii.moxcandidij Libycumtp.Ö'io'''*^ gis qbulbo fimile geniis.defcribês. Addidit eodêlibro Theophraftus quod amp;nbsp;Athenxus panter rftulHi ^, ximäer huic generi propria bulbotÿ differentia elfe, qua ad maris litora aliquibus locis nafcétes buto^ dunt.Inueniuntur enim litorales,in quibus intra primas tunicas lanx finc.inter id qd mandit.Cr extiw^ nicammedix;tamueraO'prxfentinaturalanx,utueftesex eatexant.uocaritpobidlanofumbulbu.'’^j quemadmodü in India nalcentc capillatu nominant.Hocgenus qgt; ad mare Sr litora nafcit,Cr c5 eo m'Ï'^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bulbos omnes,quonia congeneres inter fe funt.iuniores aliqui marina cepullä dixeruncxü tarnen lano

illud genus ad mare nafcens,priuatim cognomine illo difcemi debuerit. Serebat in hortis diligenter W quitashocoluS: eratqjiUisin quotidianoufu,irritamentiï Venens potiusquitxncceflariuscibuS.Ni*! j nim ab antiquis aliud ineo laudaf.neqjex alianaturx uiColumella,qd pauloanre diximus,genitalW‘^ ^ na bulbi appellauit.Et Marcialis in Xenijsfuis: Cum fit anus coniux,Sr fint tibi mortua membra, Nil®' , bulbisg fatureffe potes. Idê tot alijs locis falaces eosuocans,necaliä uim,necaliû ufum cognouiff^of bis uidet.lndicant idê in antiquis Grxcorü comoedrjs fales Sr dieleria in theatris ia(flata,qualeilludeftp*^ jÈwyvv^«vHStT«plt;xgt;wv.quodeft.Bulboi^ plcnofiiflililatur.contrafalacioresdiêln.ö'contra Veneris impo^^ tes,oult;Avï’óviiiriAoAj8b,lt;ïr|K!u?AtvpïvHj,id eft nihil proderitbulbus,nifi farina habueris:fefami enimfarmai feCjmeHetiraceto ad cibü condiebacur bulbi:perfcenimamari,necincibis gratifunt. Numerauitlt;jJ tinus Heraclides bulbü hunc inter ea qux feminis abundantiafaciuntrhic inflate dixit, qux ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

aninor § illa occafio eft Priuatim ut à principio diximus.totu hoegenus bulbos antiquitas uocauit' aM, cömune omnibus his bulboiÿ nomen eft,quoB! radices fub terra fic crefcun t,ur ad noua quotannis fo Bulboamp; ta ‘^^^®rpi aliqua pars poft'it,uc in lilio,croco, lt;amp;nbsp;plerifqjalijs fit.Non fic tn certa eft nominis liuiusjatio ,ut. dices, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®’'®genera aliqn etia nö trahatä quibuslicct nonauellaf nouaillafoboles,fubterra tn augent. S^“. ?^

totius bulbacq generis propria nota.Laudauit in primo ad Venerê bulbos Paulus Aegineta.nôJimp»^ ’ fed ex toto hoc gne tpv9povx ic,^(Kfow.i.rubêces Cr paruosiiuflittp in eu ufum falc ïroleo cöditos an alios n madi.Idê eodêlib.capite q agit de radicibus qux edêdo fint, de bulbis oia hxc decreuit. Adftringenoiu bulbi hnticibiappetétiâexcitât.ftomachüfirmât; facileseoBjquxglutinofainpecftorecöcreuerint« ci0es,adiuuat:em5datem.Breuicolt;fturaelixirjdc,magisnutriiit;fedamifraincocfturaamaricudinefuagt;r éloris exereatiöesnoampIiusadiuuât.Seminisabundantiâfaciüt,Ér Venerê ftimulatfrcquétioreo^ie' ' Inflant præterea, corminûfj aliqn caufarn habet. Vtilis eoiÿ ufuscü garo amp;nbsp;oleo eft.Sic em nu trimu.f aciJlinie concoquuncwr,nec iiiflant.Qux paulominus quam omiua ah hoc ipfo hi^^’huffle i^^^

-ocr page 343-

L r B E R IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50J

fucrunt.Mederiinter caetera bulbos Diofeorides ait ulceribus qiios ficos antiquiCrgconim medici nomina Ficus uku« uerunt.ld genus ulceris à Paulo Aegineta in tertio his oerbis defcribituninJiyt, td eft fici nominantur ulceijt cviyt. forma eniptionesrotundx,cum foliditatealiquarubentes, quas dolor comitatur.Nafcunturpleruntpin capite.nafcuntur tarnen £r in reliquo corpore. Vtile contra eas alumen amp;c. Probantur amp;nbsp;menarum capic5 ciniselixilp bulbi.Ä cinis ex aceto :quod illi commune cum fcriptore hoc remedium eft. Monuit inter caetera Diofeorides hoc capitejacere inflationes in cibo bulbos.Id uitq genus primo uoluminc defcriptum in iniila quadantenus à nobis eft.neq; aliud modo didlis eo loco addere oportet,g ex Galeno inflationum dif-finitiöem docere.quae ab eo his traditur uerbisJnflati o eft, cum copiotior in ftomacho coHecSus fpiritus, ftomachum fimuló' aluum diftenditumpedituri^ nutrimenti difpenfatio.

Hl^iSltllXvaÇ. Kï^. Ts\

quot;^C nbsp;nbsp;nbsp;'lt; Kf^^a. 2.aM./jjf} tx^i/'ç'/xec«/

^tsv^uàtilûj.TPÂÛ^QiiSogJir! y/' nbsp;nbsp;nbsp;yViTOU ’oTtfKamp;ê'O'a.SC« ri Jï Ü TTK-

X2 Tr^iTrAaoytTC«. vi^ A'Âo-. tcu tiç KKiSwop, 3 avâ'^^(^j entjuTiiiTj f^t ’^(Ça/jûTffKÔH kavw^i'-^/Ktl/jt^o/j saîç. , 0UTfcictt5t^tv-pq,t(/jiHTattH5à y^yonp^i-n-jo/jsaîgBTrHXo'v T^iTrAairaVTi^jT« aura çpiKcropik. H è p.» ouruç enTfs^Ptra, ßXa-fe^a'ritU ^oo'ifi ,’n^à\T«yVTÔlt;amp;fo^ fxocÂi-sa Tr^o-^op^'H. C7rfàTcu JV H^i^ 71' X^S? 7ri7rupalt;rp!Urt( ^ÿ^ Kafljiptv« ii^ A^i^otvov. AapêavtTca j a.v'mqpfxia'cUTct'f’ii '^^^“ fc/j^/aijoupivojp. 0 i.j,tTai lt;R c^rp.Hâ’f-CK d’^^toplLt/ûU 733 TI^OûT’U w/'oCT©^ • tTi-JOUTi WJfXWpSpOUa^^J/Ç SppH WKçÔp » «jantrai d^ r^ ^t? ’ ’^^^^^ j^l Aai^ô^tra XivajiM • c^ Mnou^t^a^iiA 1=1(5 ro^ouç. TH/U^ otub tp«t3,£/q tXa/op, ly 0'1 vop,61 o^@^ j-K/?^«-^upiamp;a. Ti^dç j^ laycéZ'aç ràq lt;^ TP ‘7’^ \'^°f‘ ^ \f^oyj, Ixai'a ÿoamp;tp. K o-vp TH ^HT/VH THJ^0£p,i^7-,'947.(j(,_’j^,0(/\))X,7O/Ç ^ Kapt^Aa^pal^-HÖfcrairi/po^il • ^ JïoTtfiç '^°? ^j^^^^'^'io'i^i^^.o-ujütn.Âixvouf '7''°‘^^^'^^^l^l^^^'ogt;^'Tl^^lJ'oijSj} KOX^I «S'op îp H ƒ uo VH jfÿ, ijjjJç fx^Âo^iii KOI A 'a^, ««*T«P«^TtX9jj ^«^/J.aiTiK.àiiJ'ui)x' f*^ K ? ^’ ^po^^o-i/j KiVHc-az aÉ Aozi^.X^^ tînt y^i^irin.jip amp;nbsp;sofjMy^i^yp. 0/5 uZAipAa ^Taƒ/T/a;. 0 £7ri’/K.T£^ou . ^ot^v/jSjjap, BniJavrap jgovlojç. amp;.iamp;fxaLTigt;ii^p, à.vcilt;J)0^i-H-fHp. ƒ UTOf JKHÇ Jlt ü AkH T^ ICùêlÔKoV OVp /XV X(Tt SKAa^Sfera. G cru'yK«6£4«Tai Jè ^ P-iXiTi, fl ^iSjüiTKiTai Ti^ûÇ Ta auTa p~i-Xisa TTt^l c-tuj^yjJg-gj ^y^ ^, ^AOlScPiÇ K« T« koiA'W. £;})ÔK Jï Ti^oq Ta aura ipif bpw/-w? Aap.6wop£V)(.cpuAaTÏio9ai ^ «y avTNç ^C5-//)(A(. £(j)’ wp tAttucr/ç riQ^ÿp £VToç. •'jTÇTÇ «K-Ç3^ojirovaç7f(fly x''P-^®Aa5£r-JSKÔfo-aoTrfH.TO (R esy^p-o. avTW’X^pâ-ïaAinfûtptp ‘i%ij^i K p.£A('2uy6^0£p,p,a-^««IkoiAiw. fer J^ ty aAt^/^a^uaKopoAH ^« T^ 6u^up K^papUH,

De Scilla, Cap. CLXII.

SCilIan L Romani panter Græcis fcillam di cunt. J Acriferuido^ teperamento fcilla eft.Plurimos habet cremata ufustideoq^ crufta ex panificio amp;nbsp;opere piftorio aut lu to inuoluitur,inuolutac^infurnü conceit,aut car-bonibus obruif, donee circölita crufta illa abüdc tofta fit.Quod fi amota crufta illa nondü coda pe nitus,fcilla teneriorfadaflaccefcet,noua ex pani ficio 8i piftorio opere crufta autluto circölita ite-rum cremabift quac enim fic cremata non fuerit, graui penculoprafcrtimcpinteraneiSjdabit.Tor retur hæc ipfa etia in operculato fidilnn furnum conieda-Sumifex eaabiedis extimisefidis partibus quod maxime intimum eft. Coquif eadem condfa etia,effufa priore aqua,nouaqj fuperinfu-fa ufqj dum neqj amaritudo.ncq; acrimonia in a-qua fentiatur. Siccat in umbra etia in taleolasfe-da fcilla,turn funiculo traieda fic,ne taleolæ inui cem fe tangat,per interualla fufpendif. V timur^ fic feda amp;nbsp;feruata fcilla ad oleû,uinû,acetûcj,qu3c à fcilla fcilliticanominanf.Contra rimas pedum, crudæ fcillæ intimæ partes oleo inferuefadç, aut cû refina fubadæ,imponunf.Illinunf uiperarum morfus décoda in aceto fcilla.Crematæeiufdem parsuna,tofti falis partibus octo fubigit, daturép ieiuniscochlearisuniusduorum'ue pondéré ad molliendSaluü.Additurfcillapotionibusmedica mentis^ quærarefaciendo fint.Datur^ his in q-busurinaciere uoluerimus. Facit ad cutéfubeun tes aquastcibo^ in ftomacho incontinentiam : 8C ftomacho innatantescibos.Prodeftfuffufis felle, torminibus,diutinis tuffibus/ufpiriofis, ægre re-ficientibus, quos Græci anaphoricos dicunt, trio obolorum pondéré cum melle in eclegmate.Co-quitur eadem cum melle etiam, fumiturqj in ci-bo ad eadem,concoctionem præcipue adiuuans. Glutinofa per aluum ducit. Elixa itidem qfdepa-riterfumptaprodeftteauenda tarnen nee danda his, quibusexulceratum interaneu aliquod erit. Inunguntur cremata utiliter perniones SC uerru-cæ.Quinetiam tritum feme eius,8C cum melle ca-ricis'ue coctum,mox in cibofumptum,aluu mollit . Amuletfl præter hæc côtra ucneficia eft, tota pro foribus domus fufpenfa fcilla.

-ocr page 344-

D I 0 S C 0 R I D I S,

INTERPRES.

Ogicabâ pauloante Diofcoridis fcillâ Latinis reddens, tiariataeinscodluragraiié mihiinuidiS^ ^^ re.-nec leuê impudentiæ culpâ fubicurü.qui non côtra interprétés alios tantû,fed antiquiores kr*F l resaliquos.Plinitiijjpraefertim.nonadipe.fed crufta ex panificiopiftoriocp opéré inuolucndam^ C:iIIâdumcremarec,dicerë:ancepscpdiuquid ageré.rationi'ne^z ufui.an tâtiutc3eterosoi'nittâ,f£ripio*’ autoritati manus darê. Ad rationê neceffitatêqj facile me trâftuli, opinacus fi au toritati omnia cocelier* hommes,peritura in doArinis qtidie multa, qux noua amp;nbsp;ingeniofa reiç indagatioe inueniéda.aut in Wf Usrefticuédaà pofteris erunt.Nec uitiodaturû mihialiquê,fi rationéCr ufumfecutus,aptioréeiufdéreicgt; fam ô' euentü oftendero: relira prxfercim legêtibus eligêdi qux magis probauerint, poteftace. fperamus in codlurafciilx fiet.in qua confiiiü huieferiptori ( ut ex re uidef)eil, quoniâ maximatninc^'L uim habet.Cr ualidilTime in tertio ordinc calet fcilla, coeflura aptiorê minus' noxiâ ad medicinx ufumt cere.'ô' ut integra in coquendo feruata.maiorê uiriu fuaijt acrimoniam igné amirtat: fie enim quantum/ da nocitura erat,cantü proderitcoefta. Coquenda itaqjfcilla eft ; Sed ne percat igné, neqjotnnes uiresW^ arnictar,iubetmanifeftc Diofcoridcsclaudilucoirinuolui.Etfinonficlutiicreta'ueaut argilla.eiuflêlu'® naturae non diiTimiIitedlorio alio pro illis cIaudi?ÿ'iiniolui:Necefreqjeft eiufde naturae efte.quod alterné ad ceren alique ufum pctitur aut praecipitur. Verbi caufa .■ ffnoluero nudis pedibus ingredi prudens.fol^^ dari mihi peca, aut crepidas, aut calceos Nec minus in fiti ad extinguendu eius ardorê.aquâ uinum'ueä''; mulfum,qup oïa fimilitudinc fua eundê habebut ufum. At fipetiero ad calccâdos pedes foleâ aut petafui”' autfîadfitimextingucndâaquâautpanê.importune idegero,ne(^immcritoridiculu8uidebor.Exhoc^ nere eft quod Diofeorides ait, inuoluendäad coquendülutofcilla.autfi lutouti nolis,tecftorioaliofim'l'y cuius idê in igné cuentus fit qui in into erit.qualê nou imusomnes;arefcit enim adignc,duraturlt;^inläp'“' cretalucütyomne,quemadmodôquotidie integulai^ coeftura fieri uidemusudcinn telt;5:orioilloalio0 rendü0'expcdandüeft.Atinadipe,quod Plinius«i7'alqdixerunt,ignibusadmotoautcarbonibusobmt'^’ ut hic ait,nec quacri nee cxpedari poteft. Liquatur enim ad ignéadeps,fuo^ ungdine Hamas pafcfns,co‘^ trag oportet ÉT ufueexigit,arderc«t petite fcillâ coget. Non côgruititaqjin alterucrius ufu lucoadcps.^'L tumqjabett ut pro illo hoc fiimi debeat,ut nihil rei ncceffirati 0* ufui magis aduerfetur.Non itat^creden autlutoautadipeadcocfturäclaudifcilläiuflifire Diofcoridê, fed tcdïorioalio cuius elfer luto córnunis W- idê in igne euentus;quodtuufuiö*neceftltati non aduerfaretur.Idautéerat qd Graeci »«Zrdient, quotidi/ Cznotaresomibus.fed quânullus Lacinoi^,qd hadfenus inuenetim, certo nomine priuatimappdl^u^'^’.'^ ideocplongiotereidefcripcioneineauticoadlifumus.Eft enim CrxcisrixZranteqfermentefcatinp^n^^* macerata aqua farina,manibuslp identidë fu balt;fta,quo têpore tenacilétore gki tinofa in longü dudilisgt;/ ftiendisquxcunep uolueritaliquis.accömodataeft. Fuilfe^ liera Cirantiquahuiusfcripcotisledioné i^® mus nos,r«/fi A » tthaiS -n^TtAx^mTon quod eft ,• crufta autê ex panificio 0* opere piftorio,aut luto cirdJi'’“'''^ feu inuolu itiit.-Similitudo nocis quae in Graecis etuire huius O' adipis eft,^' antiquorü codicil in ea uari«/’ facile ad adipê à crufta ills lapfum legêtibus fecit-Sunt enim adhucinquibus»«;ii,i£rinquibusy«/«iilfg’'’ diuerfo penitus.utindicauimusfenfu.Idemtpuiciii in eryfimo cria non multo antedeprehenfumanobgt;s/ it,in qu o coquendo eandé caufam 5i eandê rationê hic ipfefcriptor docueratPlinius ut diximus xx. uo^'f mine cap.i x.in eoeftura hac fcillae adipê manifefte recepit. Verba ciusfunt: Coqu itur pluribus modis in®* Ia,qup conqciatur in clibanü aut futnü,uel adipe aut luto illita. Qué fecutus Barbarus in hoc feripcore toy ait, luto hxc adipe'uecircülita mittiturm c!ibanücrc,Ruelliusexfarina aliquidaccipicnspollineniuert'i' Diioillicontrareiufumô'neceftitatêadipêdixcrütihicrênôexplcuit.Siquidêinpollincfolusfarinptcnnæ fimus intelligitur pulu is.qui m igne,etfialiter q adep5,periturus tarnen omnino erat At in hoc ufu txigm* turquodinignecfuraretuqduracumlpatotaignisiniuriafcillamtucreturrqoodnecadcps necpolhupff tittf- ftare polfunt Hanccp racionem lt;ir caufam liöSfcCatl, accedencemukorum codicum fide, piftorijopcdS\ panifieq crufta illam diximus;qudm reële aut fceliciterbp.legcntés uiderint. Qtiibus non inuidebirausiH“ etiam.fi adcodluram fcillx quxredus adeps fit,quod forte fufpicari aliquis poterit,ut unguine fuo acrun®' niam ÉT fcrooremeiusretundat,opottuiflèuerba ér fenfum aliter concipiró’.cum adipemon,aut adipfW' Sed omnes tam Græci q Latini Plmiusqj ipfe lutum er adipem alternant ; dcficicntcqj altero, alteroutii®' bent: nee aliter intclligi in eis res poteft, quam fiuc lutum fnie adipem acceperit ,pariter coquendam d» fcillam intelligas.quod tarnen abfurdum eft,©*rei neceflitatiutdiximus aduerfatur. Longiusdidaha®’ nobis fuerunt,uerum ut credimus non inutilitcr penitus:quado ut ille ait,in fcriptore hoe multislocisfc'“ per hicerror:in quo fi neceffitacem amp;nbsp;ufum contcmplabitur aliquis, uitiofasaliquando eius uocisfint^', nculoiir honeftemutabit.Cur enim contra neceffitatecirquotidianäexperientiä ueteiu autoritasautcon cumfides.qus in uniusaut alteriusliterae negligentia lubrica eft, uim habcacf’Inancipitió'incertou«®’ fieraqjifed in quibus neceffe eft aliter quidpiaeffendlp rationê habet. Nullus tam grauis autor mihipenu»' feric aliquando, ut negleëia ratione neceflitateqj, fola autoritäre amp;nbsp;exemplarioiÿ fide abfurdüaliquidad' mittâ. An non quotidianus hic coquedi obfonia nunc etiâ modus eft?qui non aliüde q ex his medicina pi^ ceptis.quêadmodü gr multa alia in ganeâirrepfit,HniuerfacItalixplcbitjjpariter acnobilitatiiâpridécow® nis.Exquopoterantfacile,fifapiêtioreguftu fuiifent, Plinius^ralqcocfturx huius confiliü amp;nbsp;ufum inW®* fcoride augura ri:qu i, nifi primo igne fatiscofta fuerit fcilla, iteru noua crufta aut luto circûlitâ cremao lU' betilegitimæcrcoëluræ indic!ÜTan^«i'gt;Qon'v«(effcait.ld Barbarus uertit.'finondil probe cótabuit;No9,liii5 dum tenerior farfta flaccefcetulle primam uerbi »»^^tJazquod minui fignificat,acftimationem fecutusm' nos rem Cr ufum.ideoqjconcabcfcere diminuendi uerbo ille,nos fiaccefcere ufi fumus,quodcoAura tent“ refcere eft .■ fic enim alibi ea uoce hic utitur, appellauit'que Kpl« »««»f « non diminu ta fed ui ignis cdomita, Ér ad earn teneritudinem perdufta ,ut tracia digitos fequantur amp;nbsp;cedant ; id'que nos cam fignificarcuo'

-ocr page 345-

LIBER IE


ccmhoclococredimus.Seqincur non mukopoft quod nobis cum caetensomnînodiuerfum fit wvrit^eeTac nH5ti«f«iw,M«TiH!x/lt;Awn4lt;HJ'quam partem ad odoramenta a!rj,nos ad ea quae rarefaciendo fint medicameuta cotitraximus.iiefcientes quznäaromatica medicamenta priuatim in medicinx ufu dicantur, memoresi^ bancipfam uocëaliquot locis in hoc fcriptore corrupte legi, inqwibiiSK^wwTiKarqiiod ad rarefacercuerbü pertinet, legendü manifefte eft. Competirep id fcillæ, quae in incidedo maximam uim habere qua forté hic ait meden ivK^fofiMir. Rara hæc in antiquis Græcoijt medicis uox /noenitur; ne q; hic nifi femel aut icei u «»«ftf «mä ea ufuselt Paulus Aegineta obiter tuIïïentibus/7' raucis earn coniunxir.bbro temo quo capitecontra de-ftillationes à capite, faucium afperitatem, tulTim.Cr cructa fputa remedia inftituk, Videturcpilh id mälum ex eadefti!lationefîeri;fiqutdem proponitreniedia,ipuvi(H(?^ixiRo^4^.o///(gt;«).^mir/v.Alt;'«^gt;rp««n'quod eftihisqui uocemamiferint.raucis.c?'anaphoricis.Verbo etiam I^ivmfîftiâ'ûd idem fæpius ufü5 eft/ed in commun! fi gnifteationequam habet, furfum ferri,exhalari, amp;nbsp;reqei.primum ubi defanguinisexpuinoneagitquo \ogt; cohisuerbisutitur.'flXKjj!Ai’iA4iTwr«v«ptf*'^-'!^‘^-9uodeft:Siucrofanguiscumuomitu »eferaturjd eft, req ciatur.manifeftûerit ex ftomacho aut ex uentre terri.Mox codé libro de puriilêtisexcreationibus;i^ :1 «r« ÿif(4^)r JlwfiJUlf Wf)(«efóJl/gt;«:quod cftiór quod furfum fertur, id eft reijcitur, ingrati ermah' odorispem-tusert.SiautcexuiiÖ'fignificationeuerbi nominiseiusaeftimatioaccipienda fit,nihilaliud«\«ç?«^ziu; lignp ficabunt, g à partibus infra fauces refjeiêtes. Verum defïderabitreieftionisfubftatiaö'genusiaoguis'ne, anpus.anpituita.-iranhaectenuior.aut craftior i quoiji in nomineillonullülaret ueftigiü, quêadmodum necreieftionis eins difficultas, aut ratio quaepiaaba.-cr nihilominusuerifimilenócftfimplicêreiedlionctn fignificareeam uocë.Serapion ad lanieireicAioncex peeftore recötraxit: plericpalrjad cruêta fptita.Nos nuUo adhuc rei Certiore inuéto ueftigio, ad zgra difficilcq; rcieclione fimphciter cötraximus.Credimus^ €x hisquxin Paulo Aegineta odorarilicuit, pertinere earn uocë ad agras difficiles ég cralTiorispituit» ex peftorereiecIiones.Quod tandiu legentes feruent,dum quod certius fit,aut alp aut nos inuenerimui.


”3’ ^^^x^arfou. Kt^J. Tsa.

A'yn^a^o/i. ói Jï ^ 'ra5T’ truix Aavóvo/xa^ïilt;r(.|i^aiS) SoASm At7lt;ï^¥®|W'0lt;® UTTOTTUÿDqMUTf’ TTC j^pujoS. TTiitjcc ly Tru^wtPuS A ftWiV.tf'j?^« K^/vcj’o/j.oia.^traK.^oT^a Q-txi Jlfci/'ifvaM.i/j'rilLau'Tiu) th inu'JShH. gt;V) intób« ^it)iiZ,^^ii'ü!r/^)7p/ouCT-Wï7r( '?^aU'T’^ tt«--6 •ƒTTijw sija |Utv rgt;i rJiq (mlJStu«; H raursç /'uJïWK’. o9ip H^^uX/^o^uSx/x K ^i^a Taumç, (jjyw^ii 71 o^oSiVto «Aîu^œ »ÿ àva 7r Aaiwo-lamp;Unus, ajno'K.iSÇ) J'ii/'oTJ cretb ui/'jOjU.t Ai^ CCJTjuüMÜ^ lt;^yj'fmmo'^ l:^i\:/JJ^,



Dc Pan eratioucl minore fcilla. Cap. CLXIIL

Ancration funt qui 8lt; bac fcilla appellee. Romani panter Grecis pacration amp;. fcillæ pufillâdicût. Radice habet grandi bulbo finiilé,colore ruffo putpurafcente'uc:fer-



uido fimul èC amarofapore. Folia illi funt lilio fi-miliajongiora tamen,Eafdem fcillæ uires habet* Curatur preterea daturq^ eodem modo in pfdem affedionibus,mitius tamé q fcilla pancration eft: Ideoqjexprelfus ex radice,3f erui faring mixtus, eóformatus'queih paftillosfuccus,cüdulciaqua


lienofis,8lt; contra cutem fubeuntes aquas. INTERPRE S.

E Andern penitus, non fimilem fcillf, pancration hanc noftra aetate herbarrj oftendunc.confunduntep fimul alioquin diuerfa generaxanta natalium fimilitudo amp;nbsp;mixturaeft Nos utranepfimul uilam,prg 'cerquam colore,©- id quidem non fatis manifefte diuerfam fecernere nequiuimus.


nlt;^i Ka'mrajtûjç. Kiep rsS^ A'77rra5(^,Lo(^,Kuvd(zSa7®(;. ói 3, KaTi^ia.'oi gt;j,K.o^Koç jU.ï^Ao/j.013, of^óa-Ao^üp.oi 3,(fuXosa4^uA0ii. oi3,6lt;xlXuw.b(3,7rf^oU6«r, 01 tK, oAo^uPv.oi 3,(uVi A.bi ^.ÓAircü^Acfl^oV.bi 3,



DeCappari. Cap. CLXIÏII.


^óvZop.013/i7rrr3^aV£Ç,bi 3,^ij^3^viç. TÇOdWT^TPTEÿX. 01 J^,7rivn^p.01 dll,K?5lt;/'ict XuKou.cK Si^’i^ocm.û^'op-oi jlÈ, K^ivop.013, ÏAaam^i.jM^iaÏoi criva7n tt? j!riK0U|U..bi '^,’1 v-T^^i^.acp^oi i^.cüaöo'j/i. JSaiUfo^ Öïv «KaV Wgt;^.£7ri rij^ru^o-jefwq £SPu/atvcQ.ó:KXvGS krxis^y^p V^v-cov us ecc7os.4)u'^£a sjorruA«, ^Ata KuJ'wvi'q o/Mia. x^Tp/j 3 oiov tAcitaq. i»? «voixöu'^A JjKo'p TijdiiO av9@gt;. ou -nnv TO(5,tu^i'(rKtTtó2öÓS(xAavolt;’£7r/,o.HKhS.o7r^ ltvj(}(flei' jj^^ noKxouç S§ TT^ ^üi2q.AiK5out^, ^f’9S»§.5» J«§ ^MÀw/'^ç tq (Uir«Aa§ TrAiiîaç.


CApparin Lfunt qui cyttosbaton.i. fente canis,quicaprian,qcorui malü, qopbid fcorodon, qui phylloftaphylon, qui pe-træâ herba, qui olophyton, qui loniten, qui oligochloron,qui aconiton,qui hippomanes, qui trie ho mac s, qui lupi cor, qui allofcorodó,qui lilium,qui thlafpin appellét.Magi potera fiue petheron-Apliri erebiethum. Romani Perficum fi napidicuntJSpinofusfrutex capparis eft, in gy-rum per terram ftratus.Hamatas habet rubi modo fpinas: folia roti5da,cotonei mali folqsfimiliat fruiftum oliuæ figura:quidehifcens,candidum profert florem:eo'que deflorefcente fupercft,ue-luti oblonga glans : quæ dehifcens, grana puni-ca^ modo intra fe oftendit, exigua rubentiaeß.Ha bet capparis radices multas, lignofas Si grandes.

C 4 Nafcitur


-ocr page 346-

5öS

4’wtJ T’uttittw (^ T^aj^serj ^ XtTtfoTtiofÇ ro-^1^.^ VKlt;roilt;i ly \ilt;.Q7riJ^oiii.Ta.^i'}(i'Ji'Tl ^ o Kau À0Ç aurîç ^ o K^S^ç bç S^üio-ip, raça^î J^ KO» ^ICW.MX.KOSÓ/X(X.X^OI^ Tl ^21 (^(b4^(ri«?.ê§Cü^Ö-o'a J^ i4)2’iS,tusop.aj^uTt§a œ^Sç, o ouv K^STPÇaS-rHÇtZïj-À^aTHKt/.ôAKHtf'uoZ/J lt;nbsp;Mfr’ o/Vou 7rivo/z5^o(5£7n' V^«?^*»«^^* lt;^ 0^50/J ^ J^aXco^i/xot m/xa.TwJ^ii.’i^iKS^ ri amp;nbsp;vra^aXu o-v ëoóu wvo/J^o^o Ka57ro?.ty TiJoç^K^/xa T« 0 cüjaa'ixa.Tci.. i/j./j.lwtx 71 a-yw éi aTf.-pAi -y/j-ariKti. H^jüj^ovruf)TvoVopTrawi o KOopTP? trah oÇ^iii~\,a^'^ ^ j\«KXu^7^©^.TH(’ J^ |lt;tgt;(§ o (pXoio^ iKçàî.Ti^oÇ TC T« 'Tr^on^xfjSjja. «J fj^v .0 avaK-ot^üU^i wSv ^^Viop 0 5U7rajo/j C Tv-nAafjSiljoiiÏAK.©^ • KaraTrAaoyiTj J^^ £7ri' '^ an'XlwiHMfi ir^j^ w^H ^vlt;ni,J^c(.n.vopSjjM ri Ttó 7f va wij 2 0 ƒ öv2; SoK0e. à Aepovç 71 X^Kouq amp;7f(r^HX.u «rui o|ï' Xfagt; ree ^ (fvXXa ^Ïi ç/^a XKWS-tVTOjaHXKgiaç ^gtj x°'S«J'®lt;? ^a^xiçO. lt;rKwXHKa(5 TC 7®uç c^ ïnTip o ^uXÓj È'yj^u/xa-2cöti«5KniV(J, H ijSjj vi AiSvH.» «.iTnra^iQ;^' VatpSjjH^lUX.TOi'FV^/j.^ya.i^iTa.^ TAyofjSjjoüq, i/X-KV^/JMVi ’/%UçS5. E^^KK J^ TUyj^al'K H t^a7puX/a. H JtîK.Tiji^È^uâjat^â'aXaûj)«’ ngöj X/ßw«^ ,J^^i(i.\iTiTH» tfAmTOivoutra r» sófxa..amp; KaïitO-'iowtii. ra ouXa a;!i5/ ^u/ji.Vuo'iwç.oS'i/J T^èS ß^cr/'/J '^li«VETTITHAj@^.

DIOSCORIDIJ,

Nafcitur afperfs pleruqj locis,8f tenuifolana-fcitnr Si fn infulisdomoçiij arcis,SeruaturfaIe cauIiseiusSC frudusin cibu. AIuu turbatcap parisjfiticulofus.amp;ftomachonoxiuscft.Ehxus tarnen in cibo, ftomacho,accómodariorglt;w dus eft. Minuit lienem femêeius,qu3dragint3 diebus ponderedraehmaç^duarum cum uino potu.Excrementa al ui 8C urina cruenta trains Succurrit tarnen potü capparis idem fernen co xêdicis doloribu s, refolutisi^nec minusruptis conuuJfis^. Mefesidem tra hit,amp; capitis pituf tas per ospurgat.Coquit femê eiustcolluunfiÿ decodo illo utiliter in dolore dentes. iSiccaw« radicis cortex cótra prædida omnia itide pW' deft î repurgatCp uetufta oïa fordida,amp; in calte dura ta ulcéra. Cû hordeacea farina hydtd^® fubadajienofis emplaftri modo imponitMot detur radix eadë,fuccurritqj dentin doloribu* ligines albas trita ex aceto extent. Difeuß^ concifa folia ÔC radices durities ôC ftrumas. Vef minofas aures inftillatus radicis fuccus encdiä uermibus fanatJnflat uehemétiflïme manna-rica Libyca capparis. Facit uomitionesApP“' la.Qpæ à Rubro man' 3C Libya affertur,©»®®’ maximam acrimoniam habet: puftulasino^^ excitât, gingiuasep ufquead offa eroditiC'^ ? ob caufam in cibis omnium inutiliifinaaen*


INTERPRES.

VVlgaris quondianiqj ufus cum fuo frudo herba cappariseft: er quo comunior cundis ubi«??'”* tibus?gt; ubi(jnafccns,eo plures appeUationes inuenit,fihgulis cam fuo nomine indicatibus.QP fït,ut exceptis paucis nullum habeant reliquat intellcdum.Cynosbatus tarnen,id eft,canin“’/ ' bus ob hamatos quos habet rubo illi fîmiles aculcos,dida capparis eft: quemadmodü phylloftaphy*“’® inter folia frudum quafi uuam fere .• etfi hie paulopoft oliuæ cöparauerit;fic petræa à natalibus inter lapides er rudera inuenit.Curautê finapi Perficum à Romanis hic capparim uoeari dixerit.ineen“. npbis eft; quemadmodum contra notum omnibus, capparim à cundis rei rufticæ feriptoribus apP“‘’ Vfum eins ante alios cibos infanitatecommendauic Paulus Aegineta : iuffitqjfumi ex aceto mulfo, 3“ aceto er oleo.Monuit prxtcieaexcitare capparim cibi appctêtiam.-iccurlicncml^laxare; erpitu“®®^ aluum deqeere.idtp eft quod hie aic,aluum turbarc.

n^ÎAE-ay/tfiOU. KKp. rsy ■ imJ^iop. o Ïvioi yiy^iS^op it«-T^o^a-i.yvtk'^i/Mp ^Taviop. ra. i^i)(i\iói^opïi^a7^/J.Mctlt;i f^i-r« 'y«XaxT©^.A«wa|lt;x((’j^ Ui V cpû'iîC d'^i/j-ëa. iXk.u2kh. oÖiv ‘i%iaj^i-Kov ^v ÉTri-as-Xatr/jia. ó:/xuv^K.coJa'3®/j.Xe’op



DeLepidio. Cap. CLXV.

Epidion quod quidam gingidionuotat. LRomanipanter GrpcisIepidiumap^J ïant. J Nota cudis herbula Icpidium^ ' fale inter falgama cü lade feruatut «ha bent folia acrimoniam amp;nbsp;cxukerant;ideo quel gt;nbsp;dolore coxendicis ad exulcerationcm, t*^**®/”^ '.



o‘dh iXc/jiou ^(ttl£7r/2;amp;É(U.iVlt;5/J'7l5ü5TÉTÏS vp w^aç.iy ETTi aj'KlwtKMp 0|U.oicüÇ.St-î).-SHlt;r» ^ H^XÉTi^aS. H 3 ^i'-JatPoite ct/'oWuVotXrH^a ra 7ra^aiT6'(Ö^,7r^(a7rj’o/j.Év« rw -Tpa^i^KXw.

I N T


inulæ radice quarta horp unius parte imponW dimittitur.Imponitur SC lienofis fimil^ ' ^ 1 idem lepras. Creditur'que lepidq radix collo alligata,dentium dolores compefcere.


E R P R E S.


LEpidium cui eandem edê hiberida Paulus Aegineta in tertio teftatuseft,capitc de doloreco ^^^^.^ in quarto çalefacientiüordinenafturcio.præcerg^ minus eoficcat.fimile cft-A fquamisno Graccisinuenrr.Cuti fiquidêimpofituro.tam ualideexulcerat.uta' cucefquamæpellantur. q « quod ColumeUaincarminefuocecintt.-Dciedluraquidêfrontidatafignafucot^r.Vimipfuamicc nbsp;_^^i]j

tetur nomine Graio.Quod Plinius panter dixit lepidium in facie eurem emendate. Erac^femnns q ^.^ j^,


-ocr page 347-

L Pb E R rr.

500

hiclepidtj ufu8‘têpffib3tur^ ünguine aliquo iit rctuiidcretur ardens uii tins, Veebatufeodetn antiquica» enam,quod coca Aegyptusér Syria nücCeruac,ad adrjciendüladli acorê.conficiêdumqjidquodoxygala, id eft.acidiilacGraeci nomJnat.Docuit id Columella lib.xiu. capice vin. his uerbis : Sunt qui (ariui oei etia fylueftriskpidij herbam cü coUegeröt, in umbra ficcêt.-deinde folia eios abiedlo caule, die amp;nbsp;nodte muria macerata.expreiïatp.ladli mifcetfine condimétis.O'falisqoantü fatis abitranf;tunc extera qiix fopra prae cepimus faciunc.NonnulIi recen tia folia lepidij cum duici ladfe in olla mifcent, amp;nbsp;poft dié certiü quemad-modum prxcepimus fern emictiit.Quinetiä in carmine fiio idem feriptor ait:ponitur amp;nbsp;laÆsguftos qua» côdiat herba.Cui fimilicer Plinius iridem dixit; vfus eins nônificûladferquod reddit fapidiu»;Qiig omnia hiepariter retulit,d(cens:T«|»/;^iuio5^»t,u/iA/xao'ar^iT« gt;ä£A«)i7©quot;:quod eft.fale condirialioiyfalgamoi^modo, fed cum lafte.quoniä fine laêlisdulcedineiSî u nguine ob caloremfuum omni iifncareret.Barbari ad meri diem utdiximusjepidioadhuc cogont acefcere lacincc nifi acido in cibis atuntur, gratiore ut uidetur illis ufo fapore hoe g duici. Vulgaris Sr quotidiani iifus ob hanc caufarn herba bæc erat.ampliorc amp;nbsp;latiorcfo* lio.non longe à uitiginet figura,fi tam late pa teret.Oquot; nifi multo minores haberet incifuras.

n^' Ba’^aj^wu. Kt^. Ts/^. Bf^^lt;^'Xi°P‘°lt; ^i^ï'^ivofjay§iopgt;ia.

Aóücri, rgt;ui°U7rA£iova fj-i/j ^ V' (^. Awot/xi§ JlÈ /xia J^^ip-^a, '^^ a7W£ÀK.cù2K.H, ej^u^i’^£V ai-^jtpu/ï^a o/j.o/aKOjiü),7r^(x-n^^o; utto-X^Ka nj Xwafx.av^g^ ahA/Vov.c^icti TP^epu ^vv-KauXev Q ou Tra^/ou.u^oS ^ olt;rof}7ra'^t' Wg.^l^aV lUlK^p ‘XS^ililw TZlA^p .'i^OUtrOUf a7i’lt;pU(r^i’ui’ï?^£g^jQy^^Jj.j.(^, j^ Tra^à ^ti'' Ïjoiç. ESI JV ^ lx ^9^ ïij^l^ y^vow^ isS^op' P MotitjaiWuXonjojii. lt;^rgt;/j.à.;î'i'xop TrXti'yç *?^ lt;puiXiU|U.7rXeso^ t^ ira^'œv ia 'jS^'Vco/xt-foV:/f^^i(j.\i]ix7gt;p,oj^ii ly o'^^i^Qp ac^iop wxx3 \'',^^ '^‘'^l^°'^^^f^iK^op Cl d'va'oo'/j.op. quot;P tól^r ii/'^ gt;5'J°'?' ofxoiop.^ riTO.^ Vp £01X01= i®urcp ïv^ ^ quot;yaXaXTiXo/J. J'uvet M'pƒ^ £Xi TO epuXXa h^Lt« av0K,vy J lt;» Kau Xoi,anraXoiKa]«7rXaüyo^tvoi,£XKu2iKn'iiivi i^ajwtotó^tr« TTovou. o»lt;jvo»ux«§Afc-■TÇovç ly |!Ó^i;«(g/s)icri.iV)si,y^aTac/^at-j]^ /^ujwix/aç xj aK^aj^o^üva^ xj aXwTrtquot; Xi»; 'îÇà’ ’0X1'70/1 xaTaTrXaoamp;ïvTa. î^o/ti -’* '^^ “7^'^’^’'/^« X'MH-XiwVTU/i ^ xXia S®/^'” ƒ Sß® '’^3AWf' xive |n^ xêa Ti^oaipi--y^TÎÇ /UIKTÎJ^I. H^ ‘oæOlTaX^ l'aç ROU-^^j'^OTOTrfo/jiivK. S^inrfa/xtvT'i Scu'Fuç.

De Ranunculo herba. Cap. CLXVT. BAtrachion funtquichelidoni5,id eft,ha-rundinanatn herba, qui aquatiefi 8C qui agrefteapiu uocêt. LRomani batrachió et ranunculü dieütJ Plura funt ranücu li herbar generatuna tarnen omniu uis et natura, acriB et in exuiccrado efficaciflima. Habet prim3 genu s coriädri folia,latiora tâtû, albefcêtia et pin guiatflore Iuteû,fed aliquo tépore purpureujeau-lem non adeo craflum,altitudine cubitaluRadicé paruan.i,candidä,amarä,hellebori modo adnafeé tes alias habété.Nafcif prope profluétes aquasin humidis. Lanuginofius altere genus eft, altiorc caukj et pluribusfoho^cincifuristquodplurimü in Sardinia nafcitur,efFicaciflimæ acrimonmuo catej id irtcolæ agrefte apiu.Eft 8C tertiß gen’ mi-nimû grauiter odoratü,aureo flore. Eft quartum itidem huic fimile,prætergj flore quem ladeo colore albicanté habet.Habent ômniû folia, Lflores amp;J caulestêheri exulcerandi urendicp ignis modo cü dolore mm: ideoqj illiti feabros ungues pel lunttfcabies exterût:ftigmata delct:formicas,ucr rucas^,8C capilli defluuia, quas alopecias dicunt, gprimum fanant. Fouentur tepido eorum déco-do perniones. Sternutamenta cit ficca radix, tri-ta^ ÔC naribus admota, Dentium dolores admo-taeadem fedaucos tarnen frangit.

T E R p R E s.

Mlferabilî malediAo inter genres qtiondaminfamis ranunculus herba hæefuit/nôomnis.fedqux SardoniiJf fccundum genus facit,quam hic plurescpalq in Sardinia plurimâ nafci dixerunt ; idcoqi Sardonia rifu», à poctis amp;nbsp;ali/s diëla Ea Aqu i dé in cibo potu' ue fumpta.mencisalienatione.er ciim labrorum cö-tra(flioneeastonuiilfi0nes.€acit,utrifusfpecié uidêcibiispræbeat.Abeocpaffecftu triftiezamaronimisdi-clerio.fardoniusrifus inter homines quondam ladtabatur- Cuius Cicero inepiftola meminit,dicens ; Sed heustUîlïjÎAUT« ir«pjl«zrt»ridear?jus;er poetacecinit: Immoego Sardoisuideartibiamarior herbis: fapo-remqjquem radix habet, infœlix^ er lamentabile mortis genos una amaritudinis nota defcribens. Hanc Apuleiusincómêtariolo quod fob nomine eiusfcriptoris quarundâ plantant paffirn ltgif, feeleratâ herba nominauit utctedimus,quoniS nimis maloeuentu conftetrifus ab ea fa(ftus.Grxci/i«^«;^,o»,Latini ranfi-culum uocaueruntquoniam ranis herbae'cp in eodem elemêto natales amp;nbsp;diaetafintzautquód inter eiusfru ticés frequentes inueniarur rana:. Noftrx xtatis herbaitj rifus apium adhuc appellat,genus amp;nbsp;noxarn eiu» fimulindicantes.fn apiorü genere cm ob fimilitudinéab omnibus numerata eft: Ideocphicetiam ait,agre fte er aquaticum apium à quibufdam uocari:proptereaqp locis inculris amp;nbsp;humidis,er ut Phnius air.humi dislimitibus nafcitur: facilis inuentuió* fi diligentiorcs fimus,ubilt;ß oculis noftris occurrens-guis à congc-neribusalijsfuis obfimilitudinê difFicillinaedifcernatur. De quibusfatis legen ibus fintquxà Pliniolibro xxv.capite ultimo.er ab hoc ipfo diefta fuerunt.Late quondam parebat fardonq rifus diflerium amp;nbsp;calami tas:nec tantü m huius herbg malefiçio.er ab ea in bis quaf male çuentu ridercntar:uerü in eötradfionibus conuulfi'o

-ocr page 348-

510 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

conituKTonibiijcplabrorum éroris, quacexalijs caufis fte.rent,etiam dicebaturrSiquidem Paulus A«?”^' ta uolumine tertio,quo capite de rigore docet, inter eius mali notas prater fufpiriofam reipirationem, miles amp;nbsp;ratos uenaiïjpulfus.ruborêuultus.ó' pleraftpalias.fardoniürifum fieri aliquandoait.Contracti nem conuulfionemcp labroijt Si oris à ranüculo hac faflis fimilê intelligens. Inftauraiiimus reftituimus? huiccapitinosexantiquoijtcodicüfide.quodlibrarioijiincuriailli perieratrChelidoniafcilicetranuculu hanc.ïir aquaticü api3 dici;fiquidc quod prope aquas nafcitur,aquaticü diciretfle poteft:iii' chelidonW^ quodilli fimile eft.Hic enim non multo poft in harundinaria dieet,ranunculo fimilia habere folia cheli niam:eftcp fimiliü natura, ut fimilitudinc fuam inuicê communicent. Quodep in fecundo ranunculi gen re Barbarus uertit:alcerum lanuginis copiofioris.minori caule,etc.nosaltiorc caule diximus,omniuitéré meliorumcodicüfidemfecuciun quoi5£aliquibus/4«Kf«xotw0T^«u,inaliquibtis/.n/((Aii)(«vx^(S(iueadeferefigngt; catione magnitudmis CZ longitudinis: CZ prater eoi^ fidem Plinium etiam, qui alcis caulibusfecundun genus defenbit.Diximus praterea in uiribus tZpoteftate ranunculo^, habére omnes exulceran^ 0” •S'’ nbsp;nbsp;,

Éfehara. i^tlfsa

Stigmata. yiZiMÄT«.

modourêdiuim;quod unat^n^tvuoce Gracifoeliciter dicuntruftionefimulcZ nigricoloriscruftaabig j reheftam figniftcantes. Multa eft ea huic fetiptori uox, ideoójja nobis fignata, ut fciant legentes quod tgquot; modo urendi uerbo additü à nobis eft,prater uftionê cruftam illam nigri coloris etiam fignifiore-Bar rus Gracorum ixlt;ifKV ignis puftulas dixit: nobis quonia Integra aduftio m efehara eft,nö excitata tan» puftula ex ipfa magis rem indicate placuit.Dicendum nobis hoc capite etiam,qua Grgcis in uitiotu® , ris genere ftigmata fint,Cr quomodoacongenenbusfimilibustpalqsuitqsquibufda différant. Numéro à Gracoru medicis inter alia cutis uitia leucc, utraep uitiligo, alba fcilicet amp;nbsp;nigra, turn ftigmatahxe:lt;) j ab illis in hoc malorü genere amp;nbsp;cenfu ultima recenfentur,folafuarum macularü pofitura et afpeffu,^” credimus,ab illis diuerfa.Eftç illud primo fciendum,y/fev uerbum Gracis eflè,quo iUi pungerc fignifi® . ijndeó'r/gt;/x!ivinfermonepund:uuocant,minimanotam,quamembrafefmonisinfcribendolibrari)d* dunt: eademepratione. quacuntp concinuü aliquid inter cedentia anguftis intcruallis diuidnt,difcernn amp;nbsp;uariäc.Haccp ratione in marmorn genere prafertimqj in Numidico, mvuItih^v aliquod tZ candidis (Z rubris pundcis diftinJlü tZ uariatu dicitur: nö ob aliam caufam.g ob uarietaté illam colot“’ qui puneftorn quantitate üquot; forma rem uariant.Ex co faeftü eft.ut ftigmata non tam punefta ipfa,3 P“quot; ^, uariatam fuperficië Graci uocauerint.Et ex hoegenere intercutis uitia. ftigmata in antiqua ni«*i®'’L{ lt;fta funt : non punifta.fed maculis.pumftorn quantitate O* forma.decolorata hominis cutis.Diffctujt 4 ^ quod manifefte ex antiquis fcriptoribus lt;amp;nbsp;ex nomine ipfo colligitur. ftigmata à Icuce sZ utraç “5*^ J qgt; in hïs fiue candidae fiue nigrae maculae fint.maior quantitas «Z nulla certa forma eft.In ftigmatis pumfta tancü.O'pfnftisuariata fiiperficics.Quod magis nouiflè oporteret, exeodem'nc illis an alionu^ re amp;nbsp;caufa fiat.non fatis certii nobis eft. Paulus Aegineta poft uitiligines ftatim de his egit,paulo^’”''ï continuatacömentationcfubiecit.ftigmataautem curabis.ü'c.Cumi^nulIaeorüdiffinitionedefcfiP“^ nel^ufuseo loco fueric, uidetur in codem uiciliginü ordineer cenfu eareliquiire.Inclinat^inhancpa''\ animus,ob earn praccipuccaufam.^comunibusfere'remedrjs^rhectZ iliac cutantJegimus^inaquot;'''!^ r mC' Graecorum medicis Critonéantiquiffimum medicinae profefforé: cuiusin epigrammace foo de C^j^Ln ° PhlogidememinitMartiaIisdicens:Vlcushabetquod haberefuam uultquifqppueUaiQuodfanatcÇ dicus. non quod hygia poteft .• Stigmata hacc curare hoe modo folitum:Iubebat confricatae nitro prius ^?F (jj binthinaillinirefina.Iineamentisqjcolligatafexdiebusrelinquiifeptimadeindefolui.iracuP“”?., ju: ta,ó' fanguinë qui fluerec fpongia detergi.interieefto^ breui temporis fpatio, tofto fale confricaril^^ tu m imponi medicamen tü quod haberet thus,calcem.mel,lixiuiamlt;p: nee nifi poft quinta diem fÿ''^ tempore folu to medicamento,inucniri in eo }gt;/lt;tA«t.id eft,nigrum. Quae omnia longius didla à nobis tit ex colore uittj,curationis^ modo.ccrtius mali genus deprehendi à legcntibus poffir.

n^l AVJM^yVK?. Kï^j. TSV ANiM“VK Loi 9,0075l'otu. o( JïjUÈ-

Ac«vcw naAoutrz. Hÿ^ avt/xwVK » ^OlV/K.H.0/ J^ 'Ml/JJOp.Ol 9,/XHKC)J' Vijo/J. 0/ 9, Pa^en^wç.o/ 9, ^HÇ îraçiVH. óf 9, ê3êuAH.ooamp;aVH(’ên^uAi(^.o-fja'iG^ o^vi@^ Ki^av';@^-7ru^a7'0^S óef^aK TVAiç. -TI^O^HTJ KViK©-' à75ia.^œ/Àa;o/o^w 'J®uv/Ka(«.,a4)^( j^oucjxfo/i’. JoJ^aw«-» P-^p 75/a. H J^ KjU-o^l^.ttgi^THÇ W^u-H^at/j^S (fx3(v/Ka (})(^( TOO avâ'x. tl JÉ utto AóVxa S ra-ZaK.TitoVToc.K7ro5(j)u^.4)u?5^a JV ^^o^lo^K{^f ^.i-nfo^iJ^iSi^ac. ^ÇTH 7H. KauX?« ^vow-æK At7if«.Ù7rîç WU rot aV^a œç t^ /XMito-v©^ » t(9J4 latera KtqxxAioc /xtAava. 3 kukvï-^ovra. ^/taKaTa/xÉ^t^-©^ Uottof^M/üi-^/j.èww'yóvMi (5)«AN/*MW«.ii]lt;J^«75w

De Anemone» Cap. CLXVII-ANemonéLfunt qui agrefte,quihigf“,^ pauer, g à colore pheenicida, qui a anemion,g meconion. Épapauercu g tragocerota,qui gofparimé, qui baf, uocêt. Ofthanes berilió, Pythagoras 3^3^ Magi a gr eft c eniefi, Aphri eufficRomani of^ nica dicut.J Duplex anemone eftïfylueftfis rateukis locis nafces altera. Rurfus quæ eu**’' cisprouenit, multiplex eft. Puniceos qua florcs;albidos aliqua, amp;nbsp;ladefcentcsipinr^ reos aliqua.FoIia coriädri oês habeni;tenui incifuris diuifa,ad terra inclinata:coliculosl3f^^ ginofos, tenues, in quo^c fummo papaue^ Si. in medio nigri aut coerulei coloris capita dix illis eft oliup magnitudine,aliqn quibufdam ueluugenicwUs inKrfeda,pyW^j^

-ocr page 349-

L I B K«Tix 7raVT(x p-iï^ ^ «Mison. W ^Tç cfy?Ao(g TrXa-rurtja yi9y| crKXNjortja.TM^ k Kt^aXàù iTn/j-Hutît^a/j txI-svÄ©^ (jw/v/Kouv.^/^'a At Tffœ^ TrAtîw.K /•l 2s t^s tpulXva m t Aava æç/^u TtjaOTff'«,AuvaMi/Jq iX°“‘^' t/'s'Mfap «M^’o T^ott.o9iiv'o j^oAo?^ çi^KÇ «5^ Sivîtyj^uStiç, ■7150(5 w^aAij^ H. aamp;^z/j à^M'^'i« MawHÖamp;o-a ^ “ '$'K (pAty/xa «yl. 14-N0^a S' «^ 7 AukS «i nar«7rAaajo/jSj7n,otp^aAMwv 4)At7M0i'«Ç WTJ. 0 T«§ c^ó(p0xAMo~lt;? oÙAàç ^ aM^AuM ïria(’à'7fo‘M«X®'^''°‘*^lt;^®‘’'^Sl lt;1^ ^ tcc ^U7ra^ t Akm/u. ra Jï epu/^a ^ 01 KauAoi ertux^« amp;tïnS‘ffff««VH 1^ toamp;(OMSiZ(X,raAa KaJaOTK.

T^o^tTM 'j SMMNVa «Tt/. naJaTr AacOtv]« JtAtTtSaçïtfgxsKir/v.tv/o/ Jï/XH SujüifjSjjoi fio^^pklf f ky^'ia^«.Kfx(ivijq,'rbij Ai^OMi V^a^-yt/XWVNV 0 Tiù) SOlÓ/'a MH’iWVa T^I HÇ lt;^ Ta?ÇM«lt;cû~iA'fSo^HeroMÏX', Aa r I aV^w/J oMopSoiw (ïgt;o(V/H.ov^)U7r^jj^o^j,7rXavG)VTj 'rin) llt;57tMWvlæîU7r«TOj(op cvo/xaÿVTtiJ.TrAàù ^ itS^wiç«îw£«Sù p $oiWKoóï5 ^21 *196) ^ SO'acPoi^.o^ (ÄT^op JU aijTo ly H aj-yt/xoov« aV ^ovlt;ri H?! HMf/jafytiawvK o:f|Uamp;v/Hlt;r/K5OK.i3ov I« wi S^i/xw Tijo’s A yà0-1)1 ’/^u^w^.H ^ 50 «xS ^WtJw/h^J'jijuivm OM^iOT^ca 9 MiM« ** «pïAia mhkuvi ot}^!« 7raja7rAHcr/a txouA’. jAhv i /xin ^ «viMuvHS amp;v«0tv U7ro7raxu.7’ 9 r SWü^ojUTTÖsivVo:» 9 aViMwvea ov n owav/S ^'l‘;°'‘'^^'^^i^ tXouirïv. a?5^’o/oVtióccüTas^ ra ïKjlh ajXjoyç Tt ^ 7rAfoV £KU veu $uovO.

E R ÏL


locis cuîtis nafcentejn cundis m aiorjationbus durioribus^ folps. Capitulum habet oblôgiusî flore puniceû î radices tenues SC numerofiores. Eft 8C in hoc genere quæ nigris folqs fî^amp; maio re acrimoniaHabet utraq; acrimoniâtideocÿ ra dicis earum fuccus narib’’inftillatus, ad capitis purgationes facit.Pituitam trahitcommaduca-ta earum radix. Décoda in paffo eadem oculo-rum inflâmationibus illita, medetur. Qiiinetiâ hebetes oculos, eorûqj cicatrices extent, 8C for-dida repurgat ulcera.Cum ptifana codi earum caules ôC folia, ladis abundantiâ in cibo faciüt. Feeminis appofiti,menfes trahütîlepras illiti pel Iunt.Nefcientes autem aliqui à fylueftri anemo ne argemonenamp;papauerquod rhœadadicüt, de quomox inter papauera dicetur, feparareî ob florum in ambobus eundem puniceum co-lorcm, argemoné falfô eupatorium appellant, Alioquin facile difeernuntur: argemones enim rhœadia^ papaucris, minusprofunde fplendec puniccuscolonfcrms utraq;etiam floret. Arge mone præterea lüteo croci colore liquorê, et in guftu acerrimum exfemittitîPapauer rhccas candidius et acre eft. Habet utraqj in medio capitulum agrefti papaueri fimile: ueru argem o-ne, in fuperiore parte crafTumipapauerrhceas, anguftius : Anemonæ contra neqjliquorem ex femittunt,nec uafculumpapaueris modoha* benttfed uelutiafparagicacumen.In aruisprac-terea pier un que lilac nafcuntur.

INTERPRET,

VAgum cónnmélp plancis aliquot, etfi congénères omnirio non fint, eai^cp floribns fuifie quonda anemones nomen celles er indicio funt Theophraftiis, Plinius,hic ip(c cT bucolicofj! infignis poe-u • .® ^.^Oiritus, modo eius legitimüpoëma fit quod pafTim legitur, Adonidis epitaphium carment Nominisipinconftanciamo'cömunemhanc.papaueracei praecipue in cundishis,floris figura feciffe no uidetur. Neç enim fatis conftat,tam multi'ne diuerfis téporibu s prodentes flores,ancinonx omnes di «1 qnondafuerint.quód non nifi fpirance uento dehifcerent, amp;nbsp;in folia fe explicarent:quod manifefte pa-j nbsp;nbsp;Qi^æ pfiuatim primoq; anemone diefia ab antiquioribus Grxcis eft: quam uim nacuramq; eins ex re

nomen indicat,ó'Pliniuslibroxxi.capitexxïn.hisuerbisteftatur;Flosnungfe aperic.nifi uc-co Ipirane, unde amp;nbsp;nomé accepit- Potuit quidé in proferendis floribus eadem omniü infirmitas eflciuern* tarnen quod obfcrualTe uolentibus difficile non erit,cur anemone omnes dicerêtur.cómunis omnibn s tö-ta noris figura maxime fecit,pauciora,tria fcilicec.ir adfummum quinqjin floribus foliagrandia eadê.in-firma,®' quaiiisiniuriadecidua.quodipnonminusobferuandüfuerit.incundlaijimcdiis floribus inter fd nafurgensapex.cacumen.capituln'ue.aut papaueracen uafculü.qup nors papaiieracei floris omnes funt. Deeoloribus nö agimus, quoniâ nullibi magis lufiffe uidetur natura-Ü* in anemonis bis ta narij Cr ineóftan tes funt,ut nihil quod certii amp;nbsp;exacSü fit,docert poffit- Tamqj late quondä patu it anemonai? nomé, ut qd pofterioresrubrS papauer dicut, in triticea amp;nbsp;hordeacea fegete Maio mêfe puniceo colore flores, de q nue sgituranemonëiieteret etiadixerintietficötra credi poflfemuka indicio fint. Veiÿ quod à principiodidlüà nobiseft.uagiicömunei^multisCrpläcisCrfloribusanemonesfuiffequondä nomênuncoftêdamiis.In •JuonouilTeillud primüoporcec.bifariäabanciquioribusdiuirum totü hoc genus fuiffe,in coronarias feilt Jte fir medicas anemonas.Indicatq; id Theophraftus libro de plancarü hiftona ftxro,nô procul à fine,quo loco longius de coronarijs floribus©' herbis agês,ait:Ex floribus atit prima prodit uiola, ubi mitioraërfue-tn,abhyemeftatim:ubiaütafperior,poftea:alicubietiaiiere ipfo:mox ftatimfubiecit.Exenimquibusad ^ronasjitüturjongointeruallo cacteros flores prxueniunt ; poft hæc floret narcilTusCr agreftis bulbus. rexiitera Crhiinc in coronas aliqui,Poft hos floret oenanthe,nigra uiola,Cr exfylueftribushelicrhyfus.et: ®nemona que lemonia i.pratcfis uocat: geniep anemóes coronariïi unü hoe facit in pratis nafccs.lylueftris Sni8,idipfuju Plinius xxi.uolumine xi,capajftëdit,dicés:Deinde alterügenus anemones q lemöia uocat.

Nee mul-

-ocr page 350-

31t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D r o s c o R i D r y, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

Kec multo poft eiufdem libri capite x v hinter aculeatas fed miciores.fylueftrem hac aut aliaffl humerac.eam defcnbêï.ut credimus, qux in Adonidis epitaphio à pocta ex lachrymis Veneris A o ^^^ lamentancis prodqffe fid:a eft. Ver ficuli in eo iünt; A^Kfutt « Trap/n Ti^tï x'^ * •quot;’'' Ä^“quot;» «'^* ^‘‘^'^Héinly' 5?il jfJor! y'iviT» KvS»-,Ki/A0i f «Zo» ‘tiKTtt. Tix A Jl«Kpü« T«v «vi/xwv«y,(ykieftrcm amp;nbsp;aculeaca dcfcribens.Siq^* nbsp;nbsp;nbsp;jj

ua iy inter uepres gefta hæc poëtx amp;nbsp;alq finxerut, ut in rofis diAu à nobis etialongius eft idem P*^^} xxvii.uölunnnecap.xn.deothönaagens.anemoncàquibufdâuocariait,qmflore crocifloret^“’^ -pi grandia,rara, amp;nbsp;decidua folia funt.Qux oia nö longe ab hoc loco ex hoc ipfo fcriptore in o^^^ funt. Siquidê hic etia aie:«/#©' X ififH nfinmi, TtKecnfu^Mt.eSn ïlt;/loj«v in/Aiivm ivi^ wirti®' «w;,qd en.'^ ^^ lium habet latum.exquocredideruntaliquianemonesgenus ér hanccffe.manifcftafjgnificatio'’Cj^i]ij liorulatitudine in floribus, anemone præcipuefignari.CertiflTima poftremodiuifioneanemon^^°[]yi,i; Plinius ufuseftcodêlibro/ed capite uigefimotertiodicen8:Anemona6 coronarias tantum diximu’.^j^ reddemuS ér medicasxoronarias intelligens limoniâ illam.ér aculeatam de quibus ante egerät : *’’'^j^ ucroeas,dcquibus hoc capite Diofcoridisagicur, à quo accepta omnia Latinis reddidit Plinius'po'^^ . uolences quod dicimus, colla tis d 00152 fcriptorum hiftorqs facile deprehenderc. Dicendum nunc b^' quibus indieqs non eifeanemonê.quodnunc rubrum papauer uocant,ratiocinarialiquis iUud prima eft,non facile in fyluis in ueniri, fi rubra papauer anemone fit.altei52 eius genus,quód a '■« fylueftre appcllacur.Nafcitur enim rubrü papauer cultis.et non cultis locis femper.In iyluis uidin«’’’.jj quamautqrarÜTime meminiiérnihilominusfilylueftredicendüerat, oportuicmultuérfrequésin y ^j inueniri. Præterea faciux tria genera ex coloris diuerßtate à cunftis fîunt: puniceü, purpureii.ér ’**^i( non nifi puniceü amp;nbsp;laAeü in rubri papauerisgenere inueniätur. Purpureü enim qui uiderit,nefcio.A nbsp;-

his,^ rubra papauer maturistriticiO'hordeifegecibusfloret.Theophraftusautêlimonia illamanem appetente uere ab hyeme ftatim florere dixit:Plinius altera illam aculeata elTeiquae nota in rubro P^P ■ re non inuenitur.Hic etia cum in extremo capitis calce docet, quomodo anemone ab argemone co papauere difcernatur.inter extera ait anemonas non itu^i'ay.id eft.papaueris modo uafculu, f^v®^ gi cacumcn habere:quod in rubro papauere fenfusfalfum oftêdit.inquoKMA'ar.id cft,papauera«iu’^^ li exadtaformaeft.Quod amp;nbsp;Plinius teftaturlibro xxi.capite xxin.Practer hxcoiaanimaduertin«®“ j ad häc rem inutile non fuerit,in hiftoria erracici papaueris.quâlibro iin.hic docet,f«/«!^« qü^fi^“* .*'^. nari,dicere Diofcoridé quiacitilTime folia amittaeprouenire in aruis uere inter hordea perciusfrugj® fcmiolia origani aut erucx habere.-lögiora tarne ér afpera.caulëiunceü,cubitale,flore puniceoi^ ƒ 9^ do cadido.lylueftrianemonaefimili.capitulooblögo.érc.i^xoês rubri papauerisnotxfunt:prquot;'^’ÏLjj puniceus uel eädidus iUe floris color: qui nulli alq papaueri cöpetüt:fiquidê omne papauer tam *’*^'‘quot;*^ raticum.floré fert colore in albo purpureo:Non taméqiiod ad erraticü papauer pertinct hoc loco de^“quot;, mus.fedquxdubitädicaufam nobis attulcrint,fimulcolligimus:quibuspoter5t ér aha adqci,iit oft .f remus latius g ad rubrü papauer patere anemonaijs nomê.inclinatipanimus nobis,plura uno hoc nowquot; florum ér herbaks genera fignifïcari.quoijï prxcipueij in folqs eadé aut fimilis figura ér fortuna fit les auté illx ér quibus appelladx nominibus fint.pro eóperto nobis penitus non eft:. PolTemus flnlt;“quot;9quot;^ obferuaca hackenusfuerint dicere:fed nö fatis certare breuitati cöfulimus.lllud fmepericuloaiFirmaft , lim.firubrü papauer anemonealiqua fit,erraticüillud,de quo un • uoluminc agitur, in colorefloquot;'quot;^^ dcfcribi,ut cüc copiofiusdicetur. Anemone itaqi hac ob fimilicudinêagrefte nigrumep papauer uocari in’ nuit Diofcorides. Licetqjadieiftiua iUa tantii in cüdlis ferd legercnf, nos tamé ex melioi^i codicü kiftwo^K pauer adiecim’.Qiia deinde uocê hic pofuit lyiï «n^«vM pK/wKs.nö fic legêdâeflê.fed fimpliciter ÿo/nÂ^'jj qua Grpeoru lexica indicanc.in quibus legere licet,9izv«/Jl« Sysor «n^wyiir.Solo enim colore floris aliququot;quot; indicata eft.ér noftra gés ér xtas nüc etia fic nominat.iïy4«@' hxc ipfa eadé racione didla eft,qoa dicitHr,à uêco fcilicec.quoniäeo fpirâte tantü aperiat:Habctér /xnKwyojy.id eft, papauerculiï eandéjn^^ tiares »llprationé,ab eadé fcilicctpapauerisfimilitudineCrforma qua prxferüt.OrcicunicS hic etiSantW à Romanis uocariaic,fed nulla appellationis eius inuêta hadlenus caula à nobis eft.Cóqccre tatneP“' fumus.DiCi patri,quê ueteres poëtg Oreü dicebat.in têplis theatris'uc aut pöpa,ex eius floris colore t»ni propria fuiflè.Notaccbim’illud etia diccrc.Scruiü grama ticu in poëtg noftri Bucolicis carmé lUudenaU*' tem;Puniccishumilisquantüfaliücarofeti8,OrcitunicâuuIgodici,quâMarofaliuncâcolocoappelI*quot;'

n^? Aj^i/Â^VJiÇ. nbsp;Kî4gt;. rS3t

APyi/j.lt;aVH.Loi ^oivaVH.01 JVjaV-^tfx'i^'oiJifiiJ.óvoi'X.^01 J^,av0oq TCitTlvd/j.^u/jiaZoi AoSo^v/a.bi J^ KO^KOç/'iaX/ç. 01 Jii Tr^yaAi'a. ytyStioi Ko*5Va. J oAo/}/jS^ quot;^ ö/xoiofj ê^ySi^^ f^ilnavi .-p J^ qju/Xio/j «Uï^movii tx^ ofi-oiofi. i.’^vrfj^ofjt’ixii^'^(potviiiovp. KttfzaAàùJii «orK.qc«/ MKKUVI ^o/xeP), STUyxwtiStçaiç Jit ng^ •KAaresUf Kara ree aveuS-t;» ^ut^x . j/^ov S^oy^vAlw. OTP/J JV OLVlUTI KJOKlXoVT« . J^^I P-lw . Kot^cdjei JV KjTï^i.« j^gij wtfs-

De Argemone. Gap. CLXVIII.

ARgemonê Lfunt qui œnoné, qui anth^ mida,qui homoncca,id eft,c5cordu.qi'', capeftrem flore, qui concordialetn,lt;Fj pergalion uocent. Romani LiburniW herbam appellatJAgrefti papaueri fimilisargC' mone eft.Folia anemones habet, incifuris diuiwï flore in caule puniceü : Capitula erratici papaue-ris qd rheeada uocattoblógius tamë,8£ in fupcrio re fui parte latius.Radicem rotundam, quædilæ ti aqua croci colore liquorem ex fe remittit, uifaa acrem, Purgant oculorum albuginesSinubecu-



-ocr page 351-

LIBER rr.

515

lasargemonesfoliai leniunteadem inflammatio nes emplaftri modo impofita. L De Argemone hac herbariusCrateias hæc enam tradiditnufam cum axungia drum as difcutere; ficcatara'que tu fam Si cribratam cum nitro, uiuoq^ fulphurc, ni-grisuitiliginibus prodeiTetin quem ufum ficca in balneo fine humore confricari oportet. Facit ea-dem adfcabiem etiam. J

ÄIK. 6 ^ÂtfAWVOvàç •^x^Oje TK 4 J/^a Ka-TaTTÄauyo^a « LKçaTtuaç o ^/toT^KKo^

1 iç 1* auro- à^tp-tcVH. «utn h Lorain kotsu-o'azxtTa^u'^/ou.xo'jat/'aç ebaXu'^ TP/p ly ^oç K^uç ^ira Viiyou ly â-£/ou à nvçou ^m J« KOTTGe-a 0 r^tôipra. «^ gaXmia T’ai? }ô«pSuûuç amp;Ça7r£U:J 7I5o^K^o7f (ßx^twaQ. wê 0 Ti^Jç 4u5a/j. J

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

jPvitô'adhuc eftmagnælitis, cüeupatorio argemone duo fimul diuerfa genera mifeentibus cundiisi Ji Nec fatisadhuc côftat,nominis'ne an rei côtrouerfia hæc fie. Si quâ noftræ æratis in Hecruria medici _argemonccircûferunt,conccplccur aliquis, nihil cum uera euparorio defcripta'qj hoc loco argemo» *gt;£comuneuidebiturhabere.Siquamiunioresfcriprores tradiderunt, Crnosinantiquiffimiseoijicomen tarnspidam uidimus,cupatori5 mutaco nomine argemone appellaiTe merito credent. Eupatorij emm à Diofcoride traditasin quarto uolumine notas omnes.in hiftoria Cr pidlura illi affignat: Nec eft q. demiret aliquis,nos pidura^ fide ad hacrem utentes.Calami emm ö* pcnicilli eadépene'ratio O' ufus eft.- nec alter

'neertiu/uc noftri animi fenfus alqs oftendit.Verifimileqjeft.relidasab ill is medicæ materig picturas, ex his qua: tuncin communi æftimatione erant, fuilTe. Quod totum non fine caufa à nobis di. o^tur.Vidimusenimö'nuncinmanibushabemusfexcentoijtannoijtLatinüDiofcoridem.regiumfuttunc tcporaer^t)opus:in quo diligentiffimapidu ra omnes eupatorij notgargemonæhuicadiedæfùeruntt quæex hiftoria huiusferiptoris tribuendæargemonæ non eranr.quam agrefti papaueri finiilëdicit,folio anemones incifuris diuifo:flore in caule puniceo.O* in flore erratic! papaueris capiculo: quoi?: nihil in eupa f'®^'l^“'t hæcO'ignorarifecie fimilitudo.quodtphicfuperiore capiteinanemoneait.nefcientes lylueltrcanemonemabargemone hocobfimilitudinêdifccrncre.impericiherbanjrylueftrcanemonêd: aigemonemhancunam eademfperediderunt, Cr effe tradiderunt. Et ne ociofum in incognita re uacaret, argemonesnomenadeupatoriumtranftulerunt,argemonéq5fuigencrisalioquinherb3,cupatoriumfairo appd.auerunt.Dccupatoriocopiofiusfuoloco agetiir.In argemone hac aütfatisilludnouifle fit,fui gene ns elle herbam,fylueftrj anemonæ adeó fimilemgt;ut difcerni nequeat:appellatamq; à ueteribus argemone, ^ oculoi^liicisuitio,quod Graeci argemauocant.illitamedeatur.Pliniusplures maioreslpq hic Cr alias ®'”^''^'^Wur^in amphore Cr honeftiorcmedicinæ Cr rcmedioijt cenfueam conftituiire:quo tucfufpicemur,potuifle eum fcriptorem argemones nomine etiam pro cupatorio uti.Nó tarnen hoc cö-ituimusnneiipatorioenimcertiustotahaec ageturres.

b nÇ 1ITE-KÇ Açrt/^KVKÇ. Ktlp-APl’tMtlVXtTtja.OlâjTÎ/XCûVH.Ol Jé, aço^Aot/x. 01 JVj croe^KOKOA^a- çw-/J-aioi ajTt/xoi'iap.. 0 «uth ^(oi~

L De Altera Argemone. Cap. CLXIX. Rgemonetn altera fun t qui artemone, qui arfelam,qui quód carnes glutinet, farcocolla uoccr, Romani argem onia dicunt.Agreftispapaueris 8c hcc foli»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ’^^/^ «75Ïa/xKKMV( Tzç ^uJJ^oig.

£?*‘^V Ö^^Xl «UTK XXu^a JiSo/xtv« Xêa ty ôw'ttM^iiji^aKOTraç e^aTrewfi'. ty oepOaXpT

habet. Natura illi uis eft,fi uiridis concifa in-fricet,præcifiones fanare. Oculoçz inflamatioes eadem fedat. Contra inteftino^z tormina bibit cum aqua utilitertuulnera glutinattinflämatio-nibusutilis eft,fcdatqj easampofita conuulfisS^ abfciflïs medetur. Bibitur 8lt; contra uenenatoçi morfus præfenti utilitate cü uino,J

^i^J^'l K9^ (furtVr^ntoTi?

•^o^x2:H.H ^ ^aU^uxi^ ly tpXsr/xov^ ^piv^fgt;^, octauruç tTr^fc/x^’H,

Cï^« W^ r,Xzwr~ èS 65,a7tÂj2KK'.àÿtAJ3lt; ^X^'0'l^lK'lgt;I^O‘(lüJOi\'U-^IVO^jSjJH, J

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE S.

»ïiRia argemones genera Plinius fua etatecognofci Cr numerari à Romanis ttadidit:probari tarne unit 1 rautö,O'id cuius radix thus olet.AntiquioresCrgciGalenusfcilicct.Cr Paulus Aegineta,unam tant« Argemone nouerunt Hic primam CT altéra deferipfit ; Cr medicina: utile tradidit. Dicimus aût in hoc duo einsgenera legi,ut in impreffis Cr qui circunferuntur Græcis codicibus inueniuntur Nam in uetuftilTi mis nullûeftalterius argemones hoc caput. Nec que nos habemos uetuftiffimülatinn Diofeoride, altéra hancargemoné oftendit.Obferuauimus^ nos in multis pares uetuftate Græcû O' Latinum Diofcoridem, quem tam fgpe citamus, fide pares etiam efletnihil^aut in altero inueniri,aut deeffe quod nö in altero pa riterinueniaturodefit.Qnam legitimum itaqjfcriptoris huius caput hoe fit.uiderint peritiores. Nobis in-clinatanimusjutcredamusadulterinüfuppofititiumtjjcire. Vtimurijad hancfufpicionénon tantü qiias pauloantediximusrationibus,gqgt;pleracpfuntin eo alienghuicfcriptori elocutionis indicia.Dubitamus prxterea.deefle huiccapitialiquid,quo loco fcilicet,fanare prgcifionesargemone hæc legitur.defidcratur enim,cuiiis partis præcifiones:Nobis inclinât animus,neruoijtintelligi oportere:quoniâhicamp;aliiGræco-gt; rioxhuicfcriptori eo loco eft,in neruis priuatim plerunrp appellant Plinius prg-dolor p^r^Td^''' “ y'^^^**”® uolumine capitc xxx vn.Eius uerba funt : Mirum^ uulneratis neruis furnmus

D Dé

-ocr page 352-

5’4

D I 0 S C 0 R I D I S,


n^i Ava^a/S^/tfof;. Ktep. ts^. ANara^i'ç L H i^ofViKH. o» ^jà^î^S.

oi ^, c«77T/ç. bi J^jO'au^ÎTiç.Ti^o-epSre« à.ifj.a. b$6aÄ(U.b- oi ^,X^^* J^óvi}. ^W|U.a;o( /xaKi'a. fiStrao» ^la eruT/7ru(5.rix?5^oza‘a7rava.(/'aaoi a^a^atfjtev. ozvaraAStjç H koivh. oi 3 itcçX®Ç^' ^' 0 “^'xo^xa-Soy.oi ^ ^NÄ/aug .T^a^JHT^ vuaT^(2;(’.oaruTTf 101 fXItUli^a/J-MOI. fJ.lK.lX'P, alt;f^0l i-O-'l^^KTOl. J ^ Bevara^ü/'oç chijov î/ePoç ^ ,Sialt;fi^p avÊx » /^ ? Kuavtoptj^outra to avfllt;5Ç,6KA(la Atmj. « J^ 1® lt;^iviK.oiWt aj^iu). ^a/j-vioi J^ï^ xtj^u |LÄVa £7r)' yij(’. efy^a tj^ovra £7r( KT^a^u-K«:/; nmAiup MKi^. uTPS^oT/uAa 7150(5 rà ^ ♦X^lVK!». K a/^Tfp -T^'t}’Jilj • ilOquot;! JV ip-Cfon^CU 'Jï^o.vvZ.K.M , a.(p'!^^y/J-0U/'Pi .a^K.o'ÄoTrup twZ' Cj^xsiKM. vo/xi^'p £lt;pta2aou'. b JV ^^uXoç «Sr

aVa.y'fiy'^iKópSj}^,a.’}(gt;(j)'Xiy/ixa.Ttyi K-Kpo.' 2.Hp. ly ^^«np £ y^ióp.iva'i^otf^óvr iróvsv TraucJ. Êa/j £(Ç T âv2a£//Æ(;o;j ^u^üSTijja rÿ «ArSv^ i^xSAxÖH. aaSoUç] à) K?nA«.a/x£Ta ^éX/TS «tJ/ Hh. ty à/xSAucOTT/0«(5 60h6ê. OXfiXê H^ £^(oJ'K H'ruS/xiT’ o'iW 7rivóp,ivolt;i. ly V£f}:^lt;2;K0U(5, «^ k-wa^aovs.tfao'i' ^Ïvoi •^/^t^tyo-ca/ i' auaiiov cvfloç, 7i5o'7rfu7-£ii(5(/'aa'ruAiïs Si^np. t^ Jê 7° 4o/V(aouw i^^tlup iwjct.TrAa.cQ-Qira.p,

De Anagallide* Cap* CLXX* ANagallidaL funt gex altcro ci 11 s colore puniccam,qu! acritim, qui augitim, qui fauritim,q Hirfidinan5,qin corcho ru : qui halicacabum : qui scliaurfi ap pcIlét.ThufcimafytipostGallifapanatDaciceT' ceraphumîMaginyÂcrida,5Cfangninem oeuh? Aegyptü merieï Aphri afirifon.Romaniparitet Gr^cis anagallidadicütJ Duplex diuerfoflons colore anagallidis gen’ eft- Habetem alterac® ruleos,q feemina eft: altera quæ mafcula,pun*-ceos flores. Brcues funt anagallidis fruticcs.in terra iacetes : folüs in quadragulo caule paruis, amp;modice rotudis,helxincs figura. Seine habet circinatu.Leniédi uis utriq; eltlnflamatiócs^' eent.Surculos extrahüt: Cohibentqufpafcedo ferpuntGargariflatus caç: fuccus,capitis piw*quot; tas per os purgat. Purgat SC naribus inftiHaWS* Idé détiü dolores finit à cótraria nare inftillat«s-Purgat cü melle Attico oculo?: albugincs.Pf^ deft hebetibus itidé oculis.Bibit u tilitcr etó^ tra uiperaç: morfusefl uino.SuccurritSirenüe*’ urinæ malo aliquodoloribus, iocinorofis,S^cf' tem fubeuntibusaquis,Ferunt anagaHidemeu* cccruleus flos eft, procidétem fedem compcRC' re : cui uero puniceus,proritare.

INTERPREE,

NOuerunt non tantS in hortis «Sraquolis nafcetem anagallidé ut Plinius ait,fed poft meftem inanquot;’ etiam florentemin Hetruriapueriinnuptæ(ppuellæ,matresac(puiri,ut Marocecinit^maxim^“^ ro omnium,qu3E afperiorem Sc décoloré à natura eurem acceperut mulieres, ad leuore nitore®f miiltisfuccoeiusinternosutentes.Necquicqhuicfcriptori certiusrefpödecrduplex in flore colonqi^ gulicaules.rjdemti! per terra fparfrerparua.nec toto ambicu rotunda folia. Calcaturubicpinaruis. niW defpedlius nuncanagallidéeft;cum tarnen in antiqua medicina mulcusfueriteiusufus: numerauitqifa •Paulus Aeginetainterea,quibuscaputpurgat: iuireritcpfuccüeinsnaribusineumufuminfundiObtlU' caufani non demirabituraliquis.in humili 0* neglecfta nüc ab omnibus herba, tam multas appellations • Pleruncpenim fit.utubimaior fortune ö-uirturisgloriafplendet, illicctianumerofusnomini5ambitus3 diatur. Plinius ex tam multis quæ nunc in fc^tore hoc numerantur,unü tantum retulic, anagaHida^ aliquos corchoron uocare;quæ uox antiquilumis Græcis ad maledidlti cräflata eft contra eos,qui in nim» *^fX’f ^^' li amp;nbsp;indigna Fortuna maiores ea honores fibi quxrerent Ftequens^ in Græcis didleriu m eft,x«fx*f®quot;''* j^oÄo/r.quod eft,Corchorus inter olera:quoniâhæcnecefl'arium,gratüO'utilem iifum haben tnÜ« nero mi' feet fe quidem in horto olBribiis,fed ob humilitatem fuam fine gracia aut maioris utilitatis fpe.TheopIna' ftus tamenlibro vni.de plantai^ hiftoria,in prouerbiü lt;amp;nbsp;maledidum trafilTe obamaritudiné teftatusy CorchoruS Verba eiusfunt; ly^tnf« A7rAe{w^uTWV,ïvï/r y^iruftiiftiK^i/jiivui^iJlii TtixfirmK Mf)^efamp;'.7içiwv iX“'

lt;rc.Quod eft:©- præcer hxc plura aha,inter qug 0- corchorus eft,ob amaritudmem in prouerbium nans' latus Jolio ocimi figu ra.Quod fi hac racione intelligendum id erit.prouerbium contra eos dicetur, qui P’' ratam homini uoluptatemamp; fuauiorem rei aheuius ufum,triftiÈZamaroaliquo turbabunt.Fueruntad ' de quicolorem florisanagallidi adijcientespuniceam, ^quiacritimideftaeriamaceruleocolorenomi' narent,gcneraeiuspociusdiftinguentes,quam nouisappelJacionibusindicantes.Quemadmoduin^ ’“' gitima fulgorecolorisÖ'luceaéris, quam Græct(x«gt;Mruocant,alrj pariterindicauerunt.A'lacertisacin notiflimoinfedlo, quasGræci mi^xt dicunt ,fauritis appellata anagallis fuiffe credi poteft : quonW fucco eiusuipcrarum morfibusantiquicas mederetur : quæ lacercis quadantenus fiiniles funt ; uel,qu® frequens hoe infedlum in aruis inter anagallides inueniatur.Accedit'quefentençiæhuicteftisNican inTheriacis fuis,ff«vfw herbam appellanscontra uenenata ucilem.Quam obeaufam mutatatantu nominis forma, hic fauritimabaliquibus appellari dixit.Non tarnen ex Nicandro eolligi Âpre co petto haberi poteft, r«upgt;iz'ne ille anagallidem,an aliam in olerum genere herbam ficuocet ■ Nos^uc hancremconiedlura magisquamratione,autaliorumautoritäreufi fumus.Fecitprætereafimilitu uthirundinariaizhalicacabusalteriusgeneris herbæfolaappellatiôe in anagallidum cenfumô^noo* daturam ocnerint, Et hxc pro tarn molds anagallidum nominibos ditfta fads fine. Cxtera enim iiicogn^

-ocr page 353-

L I B E R Th ^’f

ta nobis,alqj docéda f éJînquuntwr.Rcftkuimus huic capiti ctiam.qwod in co p«îefàt,mederifcilicct, anx-gallidespracterg locinorofe, eu tern fubeuntibus aquis : Id enim in cxcribendo rchdum à librarijs fuerat: Nec nifiin antiquiflimis Craecis amp;nbsp;Latinisferuabatur.

nJl^K/OroU. KSep. T^H.

iwo’çL 01 J^jK/fl^o/j. of jVjKiara' ^/). 01 ^ J^UO-OK^StPS. 0lt; 3 ‘Tp/H^KII. ôi^, ko^u^SkBj«. 0/ 9, n'asio/i.oi 9 SloVWlO{] . OI Jï, /6u0Kj;O|U. Of jit, WJÇCr/Ç. 01 9, KlJ^Ç, 019,aGÂrÂKV05. ‘^U/JMÙOI «■'XSiX|U.aTj), 019 tjlj«. yi'^01 crao/ThS. J wlXvas t^ij (Tiacpo^ç TOi^ x.lt;XT’vJ^olt;i,Tix^ 9 'l'^'KuraTaçTyamp;ç. AiriTj t^ 0 /aÎ^'2ç ÄöV-Kû^ o Jï, /xtAaç.b JV tA/^, b ^ oiw ÂÔJKOÇ, J^S] ^P x^'îï’p Â6\inôp. b 9 («.tAaç, p-iAewa R K^OKiÿv]«. bp tpH ^ zi^Stc« bovver top Ka-teo-ip.b JÏ tAi^aK^7roi?7t£S/. Kg^ Aft^à tXƒ, TaKAH/xara. Cl ra epu« AnTfa ty ru-VloA Çt^U^^, ^5ç j^ K/(W0Ç, J^^I/XV^ ^éh. suTqiKoç. TO vÂ/jCü^ouç^/KÔç. 7?ië JV au-'^’^‘‘^i^win'PÏi^'^io-tJ^ajtTVÂoiQ 7lt;nlt;fiîv Ta CI ^amp;tVTalt;^0/VCj3,'7r§ûÇ {PuenVTjxKOVÇ. o'!? JÏ 9^ H^/^ç J\g ^-J^ ^ ^Jç ~u^,'^ KauJa JÏ «jiUo^o-owKHÿoTH Aio^SiVra. Ta ^ OTaA« '?^ (pj^^up o-«b o^ij i4oMtV«, 8 tûp(.ao-auAijoavo/;Spa,5îj'^^a’/i»)U'îJ.|/Vi'y' X«T’ÏT]9bj^uAoi5lt;?^ [pJ;X'.up,^ TK.0ijU(W.-Êup,lt;zcw ijiVa L/xuja,J 8 /x£Ai2,8 V/^œ. Hÿ ■’'S^T« ^ovia r Kt-paAnç àAeH/xa]« a^/xó’ 2i ^îTnSçîX^ acào|(Jiy ^oif/Vÿ. WTaA7/'-«Ç9 H^TnJoyjoavTaÙTacruvÈAoWw’/aTJ. ? 9 /aîAccpix; Kwb b j^uAoç »y bi Ko^puSof vf^tv 7iç,a w'iafi 'ifiovtri. 0 rJSaewoua/ 'tIm Sla-tOK^TJwtoiôivK^, ■\Qa^ ^ ertfûU.^'a.mv’n. ^Ko^^Saj) amp;nbsp;^jUwStVTa aew çeJ'/vœ ^ o'! ^''^P’^SH^^ivTdll^ T0a.vi)id/J-iV0p OUÇ tTi ocPovraAriaç jT- aArn/xa Tr^aui’^ /M\a.i ^^'^^'^i^amp;Tai^^'i-^a.t^oD^Q^fx^Qi. KaTa-TrAaoytTj^TO (puJS^a Ti^c^TrSp tAKOÇ ^4« ^51'Ta crew óiito 0 KaraTrAaoj J'/j5gt;ya, Ka-TaKavp.aTa,KaKOH0H,iy£cpHA,c/\a(=6^a7riu« ^Tijot/jKTj tp^a. Ki}i^o‘i JV 61 KaraptKWa V7P7lamp;£V7l^b(Ko'5Upx6o( ApOf. noy) lt;}P^iVTiq ^ P-IT« 'duj KX^%0‘lf} ■lt; TrAfôoÇjêcTOK/CJp ^^ Cl b lUoXOÇ Jlt '?^(puJX^Up px£A(2 d'amp;J' ^ii?07l5ost0£?(5THAi.KT^o:,£px/xkuaa7:l Cl */xÈ^ua. b J^ j^uAûÇ ^sa^ofi-iVl^ roeç t^ ^'’? Ptoamp;ucri tNcrail^'ioui amp;nbsp;irHTritJ^óva!^ skk« S-aijiJ LCl/«T]. J -p Jlt i^óoi^vop aÙ739 4/A0?

IJ'jçaç. CI KTti'vtj epSe^aç £7raA(J(po/xivop. « J^ '?^quot;‘^/^Sp j(uAo^crup û^^TfôüÇ, epoAar ?«/'«i«’(Ç6o)i^êf.

DeHedera. Cap. CLXXI.

Clflbn L funt qui cittaron, qui ciflaron, 5 ab aureis corymbis, chryfocarpon : quï qj poets ea coronantur,poëticam fron-detnrqui à corymborum figura,corym-biamp qui ciffion : qui à Baccho,Diony fion,id eft, bacchicampqui eritnranumïqui à gente,Perfide« q cemon « qui afplenon appellent. Galli fuibiten. Romani hederam dicunt. J Plures habet hedera fi fin guls numerentur fpecies,differentiasïgene-re ueropræcipuas tantü tres.Candida enim quidam,Si nigra qusdam cft. Tertia priuatim helix quafi clauicula appellatur.Candidum fertfrudu Candida: nigrum crocatum'ue,nigra : quam uul-gus bacchicam uocat. Sterilis helix eft,tenuibus uiticulis,breuibus, angulofis^ SC concinnioribüs folqs .Natura omnium in medicina acriseft.Ad-ftringunt: neruis nocent,FIores cumfeunq; gene ris trium digitorum carptu,inteftinorum tormi-nabisper diem cum uino poti,emendant.Quin-etiam cera excepti utiliter ambuftis illinuntur. Medentur lient tenera foliain uino décoda: aut cruda cum pane coada. Infunditur naribus folio rum corymborum^ fuccus, additis irino Lun-guento.J melleamp; nitro: facitqj ad antiques capt tis dolores. Infpergitur 8C in eundem ufum cum aceto 8(. rofaceo.Infunditur prsterea purulentis auribus,8lt; in earum dolore cum oleo.Faciunt niquot; græhederæ poti fuccus Si corymbi corporis lan-guorem:turbant^ m entern largius fumpti.Leni unt dentium dolores acini quinqj ex corymbo heders decerpti, cum rofaceoin malicorio cale» fadi amp;nbsp;in contrariam aurem inftillati.Denigrant illiti capillum heders corymbi. Omnium gene-rum ulceribusSC qus cacoëthe etiam, ideft, do-lofa uocanttambuftistp in uino décoda folia medentur . Emêdant itidem illita difcolorem amp;nbsp;ceu foleaduftam cutem,ut prsmonftratum eft, decö da.Cient menfes triti Si appofiti heders corym-biJidem drachms pondéré à purgatione feeminis poti, ftcnlitatcm faeißt. Quinetiam foliorum pediculi madentes melle feeminarum naturali-busfubditi,mêfesamp;foetus ex utero trahunt.Ts-dia narium, graueolentiam, amp;nbsp;qusin naribus excduntur, purgat L amp;nbsp;fanat J heders fuccus. Depilat heders lachryma,pcdiculos^ inunda necat. Phalangiorum morfibus fuccurrit potus cum aceto heders fuccus.

interpre«.

Numeran

-ocr page 354-

DIOSCORDIS,


5i€

NVmerantura Plinio uigintihcderaijj genera, folijs, corymbis, uiticulis, akitudine, humilitatct^ó' ufu dinerfa.omnia à Thcophrafto diner fis locis acceptarCopiofiorip ille genct$2 numerus qué in ore omniumfuilTequondauerifimUeeft, occafioncucnoscredimusfcriptorêhricexcribentibusatti* lit,uta principioftaciinhederaiy hiftorig.tam muleis cäcpdiuerfisappellanöibusnöunanomiiiarctpläta, fedunius plura numerarêcurgcnera.Licecqjfacislegctibusfucury erat.unde coca repetêdaillisres eifer bre nicer f)'gna(fe,niliilominusqmplures huiufcemodluocescorrupcpinhocfcripcorelegebat.nöpenitnsin’J tile fore credidimus,in incegrn ea3refticnere,O'quatenus licec eas exponeredn quo fenpeons huiusordinj feruabimus;qui cü xwnv cömiini appellacione ,ppofuiiTec,gprimü fubiecic KiduKfav amp;nbsp;nl^afav ab aligbus etu dici.nulloindiuerfisliceris iUisdifcriniine.-fïquidéanciquilïimi Acheniëfesduaslicerasafcilicecamp;T.pronn' fcuoufuakernabancrô'ucinpIerifrÿaItjsfacflûdeprehcdimus.tKTK'droi/ KwKps/pofcerioresfeccrüt.uullab

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnificacion is,fed fola uocis mutacione. Addidic mox Diofcorides eandë a' quibufdä ^^ puirjn^7f r dici: t] uo!t’ Flinio ex aureo acinoiÿ colore nigrae bederae tribuit. Qua deinde bic poëtica nocat, in codé nigrxherin* gne cöllituëda eft.Honoris progatiua hge illi fuit,qgt; ea coronarét poëtp . Sequit mox corrupta uox xjW' ^»ïf«.gt;yfi/^xjSi'«/enim aurore Theopbrafto legenda eft.nZir/svprsecerea bederadiminutiuaformaquafihe® rulauocari hiceciaaic.ueijtcörauni omnibus appellacione illa.certil genus fignat.qd Plinius rigereair, S'quot; ne adminiculo Rare. Bacebicâ uocari etia dixit,nulla certi generis u c nos credimus appellacione, fed hono' ris cantü caufa,ggt; Bacchus ex India in Grgeiä earn attulerit:6rfi Plinius maximis omniü aliary corymbish« elfe ceftet.ExcipiC bâc incerta uox nobis, nifi pro î«i/?i(^;ov,t(gt;vJf9vlcgendü fit;qd genus erythranü Plinius»® lore appellat,Quinetiâ Perfida à regione eandêuocat, Afplenon uero.nôquiauereafplenofimilisfit.fed '* lieni medeat.Quæ omnes à principio diximus falfô appellationes dicunt ,■ quoniam in diuerfis generibns notæ magis g appellationes funt, Eas utà principio diximus,ex Plinij lib,x vi.Theophrafti ucro dephu^ mm hiftona tertio repeti à nolentibus amp;nbsp;cognofei certius poffunt, In eo tantum quod ambo illi®' h'*- , Hcem appellant, non conueniunt fibi graues autores,Hicait fterilem helicem elfe.-uitictilas tenues haberc-folia parua, anguJofa ó^ rubra :qux in Theopbrafto amp;quot;nbsp;Plinio all ter traduntur: funttp Theophrafeide lice bare tierba : tyf^ (if ^ çi^Mn ttms-ovÄm^fi.7»n/AïKfirun x^ t^ yuniJlêi i^ iv^iiftni^«. tivM quae Plinius I-ati fic reddidit; Plurimas differentias habet helix.quoniam folio maximediftat: patua funt ó'anguw concinniora'que, Ex co fufpicari contigit, quod in hoc fcriptore vpt/^px.id eft,rubra eft iJsv^oTifix.id eki® cinnioralegi forfitan pofte;atteftaturcpfufpicioni huknoftrx in nullahederarubens color: auxic^® q^ in anciquioribus Lacinis Serapione fcilicet.Cruetuftiftimoomnium Diofcoridis codice quem ha u mus.prorubore crafficudolcgitur ; indicantepefte hocgenusfoltjsparuis,angulofts,i£rcraftis:uidcn®f9 craftadixifte.qux Plinius cöcinniora.trTheophraftuSiüju/xmpixdicunt.-quando CrxeiiMu^wo» inter Wtff_ diciinc r k^taw Jl/KKdiu^ov, quafi ealxtitia Ixtiim, qua Maro lacas in Georgicis fuisfrugesappcllauit'®’’ omnes ob caufas, prafercimep quia nufquam rubens color in hederaaliqua uifus nobis eft. à rubro®®^ qui paffim in euneftis Grxcis legi cur, ad concinnitatemeam tranftulimusuocem.Eftprætereanonmu poft locus panter nobis fufpedtus, ubi hic ait nigrx hederx fuccum corymbose^ potos languored cere, k^v'kv in Cfxcis legicur: qua uox infirmitatem amp;nbsp;ad omnia impotentiam corporis lïgnificat-P*' ^ tauimusq; .quoniamPhniusaithederx nigrxcorymbos fterilesetiamuirosfacere.nouali'(«''.iedt5‘'’ ad KT^xiiiv pertineret aliquid, legendum illic efte : quxuox ucfxpe aliasdiximus, ad ftenlitacempertæ .j facili lubrico'que lapfu in una litcra ab altero in alterum fenfum:non tarnen ob earn fufpicionem »q^ mutauimus, contend legentibus earn fïgnaftc, Sumpfimus ex Plinio etiam, quod non procul»,“^ T®dia. dieft urn eft, tædia narium graueqlentiam'quepurgare, naribus inftillatum hxderx [uccS-JlvuuM^'^^^^ vxtrMtKt incelligit Diofcorides ’o^mvki, notiftimo medicisin naribus malum.ïzquodab ingratoP““”^'^ men inuencrit, carnis corruptione illic fadla : qua quoniam fere incurabilis eft, tadq ^PP^hatknee indicauimus. Siquidem ueteres honefta appeUatione hac dixerunt fïftulas, uomicas, diuturtiaï^uk gt;nbsp;qualia in cruribus pracipue duranc.nullis medicamecis ccdentia.perpetuisljj dolonbusëz fordibusho nem uèxantia.

nlt;^f KiKiMiQinsi/Jiya^ov.

Klip. TS^'.

XEAi^üV/o/j/J.tq-a.Ló/JïjTrcüo-Vfa.br^jitçaTKicc, 01 ^,àïs6(os. b) Jê, 7AavKr0S.br Jï,7ravtP/oç ^(Xa. H 3 i^7\.OfJ~n/'‘\o/}. br 7, û0o Viop. ^uAcazoi epaS/ov/x. 7a?^or ^3 va. Myu-'rif lot. fxoQó^, cf^aKor K^ousav«. J KauXo/j ctvi Herr 7rHj(ua7o/j, H 61 ^ti^ova. ’i%vop, tj^oirra •^a^uaefaç (pv;5i3 (Utsag. epvi^ab/xo/a Sa-' ^ax;;w,'§U(p^amp;;r2a fxiv T’ira r ‘xiAiJ^oVi'tS UTSo^AavKa 'n j^jbav. ly ■^’ quot;Kaso/j (puA Aov av^oçoü(5 7^ 1® Ä^noiop. p^^uAoç JV K50-KCUlJVç. J^^I/^Vi. J\KTrKûÇ,7Pcrw5 UTTOTTIKJO^

De maiorcchclidonio,idcft,maiorchiiuæ dinaria herba. Cap. CLXXII.

CHdidonion maius LfuntquiPæo*’''^^ trate3,qui aübiü,qui glauciu, q panoW' niam radicem, qui philomediond'' othonion appellent. Galli othonai^;

Aegyptq mothothtDacicruftandRomaiiday*^ et chelidoniu dicutJCubitalc profertcaulé,^ quandomaiorem hirundinaria maior,gracile'^» adnatis multis foliofis,Folia habet ranüculo w bæ fimilia.teneriora tantum. Si cum cxruko^^ lore aliquo : iuxta'que fingula folia florem ® olæ fimilem . Succus illi diluti aqua croG ƒ lore eft, acer, odoratus, cum amaritudine au(}i^

-ocr page 355-

LIBER IL

)I7

6 (fuffeSjV^, ^ita quot;i'uSt;j fjSj^è2l fJ-ia.. Ka-Twamp;ip A TrXt/ovtç. Lkçoko^iPêç. J K?Sif ç 9 ÎjÇt^ lt;)5] a’iari^t/'oçMKKuvoç, Aenfoç./xa K^oç wç iiSvoç. ^ w cuJ^/za^a ^itiXova fx»' KUVOÇ, T«UTNÇ 0 XUAOÇ fXtyiit= /Xi^â. 0 È^N amp;ll§ ÇV X«Ak2 £7r’ KVSçOKWp , «^MoX'1 '7r§0lt;’ ç^Uci'ojm'a/j.^uAi'tt'^ 'j rà^u^a,«^ H çiXa, «h oH?i}^ {tj^o/^o“ ôflûwç- ly |«5«»i'O '^ 9'K'a,6 àvaTrXcÉûJîTC«. 1^ Jï |iXa TTivopSjjH trau^viffa 0 t^iva AÂ/kS, ’iK7£^(Kou(’ S’tja-’rtuij 0 t^KTaç, 0 KaraTrAaoJOjUÛ'K o'cüJ ovaamp;?0VTaA7ÎaÇTî 7rau^ ihaM«tW“M^VK. lt;roKëcSïûjvo/j.a(^ )(;îA/cAôvio;j jSttiJiPh a^i« '’■«iÇX‘^'‘^®’''‘î’KiV0|a£Vaii’ avaeputToy. A« •youa^^jï 5lt;’TJ|M-'^aK|aa^(j. 2v£Ç J^ quot;isô^' ra^j.uçîa^^ÇTUtfAuflH gt;?(v lt;^ ’)(iÂiJ'‘ôvo^ JWww/j ,«i |UjiTi^ç TT^oaeft^ouo-au tS Tvoap, lt;WVT] aiw iri^iij Kv^jp,

amp; odoris graunate.Radix in fupiore parte illi una eft,in inferiore plures, Lcroci radicibus fimiles J Fruduscornutipapaueris modo gracilis, logiis, pineæ nucis figura,in quo exigua femina funt,pa pauerisfeminibus maiora. Prodeft oculoçi clari' tati maioris hirundinariæ herbæ fuccus, in æneo uafæin carbonibus addito melle decodus. Expri mitur aût fuccus ex folqs, radicibus amp;nbsp;caule,inci-pienteæftateîficcatus^in urn bra,coform af in pa ftillos. Medef fuffufis felle radix cû anifo etuino albo pota.Sanat indé ulcéra quæ à ferpendo her-petas uocant, exuino emplaftrimodoimpofita, QuinetiS comanducata dentiu dolores finit.Cre-dif hirudinaria herba hæcnomëfibiinueniire,^^ hirundinü aduentu ex terra prodit t difcedctibus uero qfdc,marccfcit. Tradiderütpraeterea aliqui, fiquis ex hirudinis pullis in nidolucêamiferit,ma tré hac herha oculis admouétë,c£citati ei’mederi.

INTERPRES,

FEcit hirundo.quam Cræci chelidona uocaiit.notiflima auis, notiflimæ omnibus etiS nunc herbæ nd men. Vtepid pro cöperto eft,fie contra nö fatis certü, quid fibi «gt;■ aui tam cömunc fi t, quid'ue inuice agentes patientes'ue,c5municato nomine inter homines cenfeantur. Duashictantüretuliccaufas. qua^ altera à tépore quo prodit ex terra.redeiiti ad nos appetéte uere,aui huic cömuni: altera a poteftate ?vV*-’*^“’°''“*’®®'eoi?tclaritatimederihirüdmescrcdàtur,quâCelfuslib.vi.cap.vi.hisuerbisdânaHit: Nihil aut cörnodiuseft (de imbecillitate aût ociiloi?« agit) gfanguinei)elcolnbx,uelpalSbi,uel hirudinis «ngerelJe^id fine caufa fit.cü hoi^ acies extrinfecus læfa,interpofiro tepore in antiquS ftatu redeat,celer nme^hirundinis. Vndeetiâlocus fabula faftus eft,per parctes id herba reftitui,quod per fe fanefcic. ArP ra- ”^'“’‘^^S^neratione animaliülibro.ciufdêfententiæ antiquiorizgrauiorteftiseft. Cüenim de qiiibiifdaageret auibus,qua imperfedlosü* cæcos excludunt pullos fuos.poft multa qua ad hanc rem di ’'erat(ubiecit:Qu5obremfiquisnupcrgenitai5ihirundinüociilosprcpungat,rurrumincolumes reddetur. in quo animaduertendü eft,nö aduerfari hoc immutabili naturg decreto.quo ea iioluit à priuatione ad ha itumnullibiregTelTumelïe.Hocenimaliterfe habet. Neeeadératioeft in hisquafrunt.er quæfadaiam r -j ft .’P”.“’”onc ad habitü nullus eftreditus : In his ant qua fiunr, (irfi lafum corrupeum^fnerit aiiquid.fienó'oriridenuopoteft : talesepnuper exouoexdufi hirundinü aliarüqj multai^aiiiü pullifune, pralercim^eai^ïqux multos pariuntcacos,necdumabfolutis oculis pullos fuosexcludentes,qualescor* nix,pica,pairerïr hirundo eft.eamlpob caufam nos,quod in Icriptore hoe crat «olt;irwv,qua uox auiü pullos nondum nido expulfos Gracis fignifieat, nuper exclufos in nido diximus.ueteiÿ autoritäre ô* natutæ legê anefreuti.Nonideo penitusfalfum fitjæfosab exclufione ftatim,2z cü adhuc fiünt,auiü oculos inftaura ^*^ biriidinariä herbâ pcinet.mcminilTc oportcbit,quia elaritati oculoiÿ profit eius fuccus, focredi^iHeimperitos,quod perfe fanefeitin hirundinüpullis, opeeius herbæfieri. Quodtotü nouilïe iusuidetlib.vin.ca.xxvii.iiexatosnâcpcoshirüdinnoculos,opehirüdinariæherbfadintcgritatére» i ui aices-Relinquit ita^,ut ab aduêtu eius auis nomé hirüdinaria herba inuenerit : amp;nbsp;ex q auisÉZ herba muj(xærentc iamanni nouitaté indicât,meminerimus liberale humanogenerinaturâ,alteru tra ratione uensaduentu mortalibus oftendiffe.ut ficubi forte non nafceref herba,auis ld tépus fignificaret: ïz fi quo tiinensfibiautantiquainiuriæô'cædismemor,eaauisnô aduolaftet, illic proférés fe herba nouianni la-titiaó'nouoiji opeiÿ aufpicia agricolis indicaret.Credimus^nos quonda ex agro ueniétes,prolata hac her 031000 minus g urbanos uifa aue identidé dixilTe quod in Equitibus fuis Grecoijt lepidiftimuscomicus ait» **11 *‘^^*'''^»»i'KÓf«S’ wf« »t« jçtAz/ùvirepetitacpfppiusauis eiusappellatione.cömune nomé fadtum herbg ^fuifle.pequolatisdidta hæcfint.Nâqdadaliasappellationesgtinet.àfimilitudine Paonia hgeipfadf ctaeft.quéadmodü amp;nbsp;Pandioniam radicéfacile ratiocinabit aliquisa' Pandione Atheniéfnim rege didlam Ï[“’I*?^*’®®9“®*nhirundincconucrfaeft, patréfuiflefabulatipoëtæfunt. Reliquanöfatis certü nobis nabetintelledliiaaintpob caufam rclinquütunnifi forte qd hie ait philomedion eria dici,a Prognesfororc wore nominisfadlü fuerit .• qd fi accipiendüfit,philomelion legenda tune uox illa erit.Non relinquemus lud tarnen,othonniaab othonna herba dici, ea ratione qua non multopoft in othonna dicemus. Nota hi-rundinaria hac,©quot; altera de qua mox dicemus. Earn Theophraftuslib.vni. de planta^ hiftoria no prodire exterra.fedflorere in aduentu hirudinis dixit.eamepob caufam nihil nos de hiftoriaeius ultra agemus. fn nbsp;nbsp;nbsp;.,

is uero quæ ad medicina pertinent,ex quo hic ait acté hirüdinaria: fuccü elfe,ne uicinitate nominis deci- ƒ“® u*'^*^o''iV’®’‘l“°^^‘^'‘^*’^®c\*®£’Porisdifcrimenfit,breiiiterexeuctodiccirjus.Inddit,diuidit,extenuat, ‘’P®*^- . add'' c • ^ ca^orc purgat,acidü.acre in extenuado amp;nbsp;purgando.pares acido uires habet.differt tamé,qgt; ^^” P® uretrigeratiacre,calefacit;û'præterhxc$acidüretudit:acre extrahit,difcutit,erûpit,û'cruftasignis

D s modd

-ocr page 356-

518


DIOSCORIDIS,


Arquacus morbus Auriga Regius morbus.

SufFufio fellis.


modo facie, Diximus hoc capîte fufFufis felle mederi birundinarix herbx radieë, qu otidian ü Ö* notilüniÄ mali genus indicantes, quod interprètes alrjà cœlellis arcus colore modo arquatos, modoàpalloreau-rl,auriginem:modo regium morbü.q» elegantiore generc diptæcurari crederef;modo eadê nobisuote/d lisfufifufiones.toto hoc opéré nominanerunt.-uariecate ilia uocum,quæ omnes lacinæ tir honeßxfuntjä' tinamrem augentes amp;nbsp;illuftrantes. Nobis placuic eieeftam femel in eius mali indications perpetuam fo' uarc:«ÿ' ex tammultiseameligere.quæmagisex te eÿ* mali natura elTet.Siquidem Galenusin diffinitioni' busfuis icQeronait-ficenim Graeci a concoloriaue.qup Lacinisgalbiila eft,appellauerunt,;^oAf)/Ki'«xiquot;''’“* »• A'fiu« elTe.id elb, fellis in extimam cutem fufFufionem-qua uiridi in luteo colore,quo auis ilia maiorepat' te corporis.amp; cœleftis arcus eft, fumma corporis fuperficiesdecoloretur.albcfcantfpaluiexcrementa:^ hxc proprie Græcis ieberos, Latinis uero fellis ftiffufio eft. Antiquiores tarnen Græcorummedici, quonn diffunditureodem modoetiamaliqu3dobilisatra,fcruatoCrineaidberinomine .colore earndißinxwafc nigrum iefteron uocantes:quemadmodum in lupino.fuperiore uolumine diximus.


nJllXîÀli/'ol'/OUT^l/K.^oî?. Ktep. U.

EAl^OVl^ 1° fXIA^ÓV, 0/ ^,'TV^IVOll ar^iovittiAurcw. Soraviov ^p Va /xô% cx.Tn^'àa‘{j.wp ■ aKau-AoV.tpUÂsOlÇ KW0lj/'£cr'/,7l§llpS-jtsr^oiç 3 piaA^'i 19 /xik^ot^oiS. ty ^urp^oîs.



De minore Hirundinaria.

Caput CLXXIII.

Helidonion minus funtquiagreftetfb eicum uocauerint. Exigua herba eft,fi' ne caule, folqs ex radice pediculis pf” dentibus, hederpfigura, rotundioribus



»y W/Vtojo/i? ■i^ii'xôftivo/j. ^/^alt;? JV sX'l ®’C ? aur (U/K^otS. Tf 15^03. wtOT^ Truncus erterw^ fxiva^, ^èç J^i îio-tv « Ttw^tç avr ^lox^al Trtcpuituc«. epû^ Q .^’ vJ^axft «^ rÎAfJiixa'if}. ^X'16 lt;{^'ijvot./j.i/jd'^ifxlt;[ix(). -^aTrAHcrieü/ à-li/AUUH.tXKycrcWT^ tTTicpaV'jav.q.M^aÇ rtiq 01'uj^aç A éTi^Hç amp;lt;^5Hlt;rivgt;oa y^i^ca xuAœ6f treu ,-^»iri/xQi ûç jiVir)(ytr!cWiixirQ:fJ.iÂtT°i^ Ti^ûS Ka6 JJir 1/1 Kt^aAiii?. Lop.oiwS ^ i' rau-THçâçitq-KMa tr«» fxÎÂamp;Stvaya^y« ^i^o/c£ Vop, KifxÂamp;aKa^eu^'gt;^voUalt;^, ^^j Ttav-T« rœ £K Sœ^KK.©.^, J


tarnen, minoribus, tenens óC modice pinguibus. Radices habet ex eodem prodeütesp3ruas,niub tas, triticimodocoaceruatas.Earum tresquaiu' or'ue tantum in longitudinem progrediuntun Nafcitur prope aquas8lt;Iacus. Acres habetu? res, agrefti papanen( quod anemonem uocani) fimiles, cutem cxulcerantes. Scabiem SC Rabros ungues pellit. Ex radicibus exprefTus fuccus » purgationem capitis additomelle naribus utüi' ter mftillatur. LQuinetiam radicibus eiusdeco' dum,mox cum mcllc garganifatum,caput cun' datp pc dons uitia purgat.


INTERPRES.

EMendaiiimusex antiquiftimorumGræcorumLatinorumq; codicumfidc in minore hirundin^n’' quod malein impreftisiiulgatioribus'queTrvpwr legebatur: diximus'queagreftetriticü,ideft,wr uocariminoremhanchirundinariam.Nec tantum anciquitatisfideâCteftimonioidfecimus,quai” ex hiftoria fcriptoris liuius,qui habere earn ait inter cetera radices tritici modo coaccruatas.Satis^pruf’


didahæefinc.

niÇi oS’ûWnç. Ktep. rce.

0ovv«.o( ZAtV cfai« ? /j.£raAy X* Ait/'ouiou xuAo/juvoa. 01 y, rAau K/OU. b/ c!^,^ K^aTl2tfoÇ p.HKU-Vûi5'^ àvâ’tœ/ixu-^o/u. tv/oi dit fxic/xa âvayab^iAoç 9^) Kucartaç ,^ mcriii af/.ov,S\ ,u.«K,wvoç ^yXo/j .01 Jb Soravn^T^a y^oJ^uTitii^^Tivô^, H ^çbSovl'aKa.7\S't^,iJV0U. ^u'Aep. yS^vSiâ^ dit avabj} iq lt;^ THKar’ di' yvnfopic^ixèia • ix'! dÉ (pu^^a lû^æp-cp £Mlt;piÿK. TPAuT^KTa Sç 710 (TMTOX-oisa.. ^.a-qioc^a. ôAiyopul^va. avSr©..' JÜ pt^] «jokh V0(i. £3JAa7upu?^.û/j .o^y{fiJ^o^a.p àv£/j.c;VKÇ avro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ H^Ô

£iÇTabp3’aA^i.iKa:,b7rotj (/^â’ï5'ûK.a0ou§^/J. (batevoucra. n^tj wavra Ta îüAtrKOToaiuTa TaîÇKdjcuçà-syoïr/xHxouira.ipacr?J^l r/va *^ uy^a-a-'iap àwoÿ^cz/j ttÎç Sèorixvne. up TOAiwaVTiç i^ÿ/] x^S'^utVTtq r?^ 2.i^up, liVm-ssÂiKOViri 'T^o\ilt;rMV^Tt^ôlt;^ Taaura-



DeOthonna. Gap* CLXXIIIE , ThónamLRomani panter Grçcisothu nam dicunt. J Sunt qui maiotis birun' dmariç fuccum othonnameiVe dicunt. qui glaucq herbæ : qui florumeornuU papaucris:nônullietiâcccrulcçanagallidisapob Imarisép herbæ,8C papaueris mixtos fimul fuccos othonnam effe affirmant.Sunt etiam qui Trogh dyticæcuiufdam hcrbc,quæ othonna uoccrRc' cû effe credant: Nafeiqj herba in Arabia etiâquî ad Aegyptü eft,erucæfoliis,cribri modoforaw^ nibusmuItisSCcôtinuis pforatis,iifdé^fquaJiai$ 8Cpaucioribus. Flore ferteroei figura, latioribus foliis îquam ob caufam credideruntaliqui fyluc' ftris anemones genuseam effc.Exprimitur exea fuccus ad oculoçi medicinam, cum purgari aliqu oportet,erodens, amp;nbsp;quæ elaritati eorum officiel, omnia exterens, Ferût pterea dcftilJare ex othon nahumoré aliquemîquëlotü,calculis^ omnibus purgaeû, in pafuUos eonformam^ad eadem utile.



-ocr page 357-

iviol ƒ t ffeta'i^jj avA AiÔo/j î/vcK cunTT^iop Iv th M«iJ» mi^fxiwp.X«^oî8»v. /xm^oij râ '|Xl7^^^'*^W(IVjot'n CîUcr/V/ÀiTeX TTKPiJtZS.COÇ HJSUjiBÇ,

Femnt pr^terea aliqui lapicîem othonnam efie in Aegypti Thebaidenafcêtem,calorecandidu, magmtudine paruum,g uftum crodentem,calt facientcmcjij fimul Si adftringentem,

r N T Ê R P R E s.

QVisaudeatxtate hacnoftra (cui preceritoß? fecnloi^ negligentia amp;nbsp;tempoiÿ iniuriîs.notiflîma queep adeoperierunt.ucquæin horcisedâ quotidie per feauchumano opéré nafeûtnr, ex anciquis appel ^lationibusfignariCroftendidigico nequeanc) qualisCrquæquondâothonna fuerit.dicereiScri pton Iwic.ö' poft eum cüdtis al ijs nö fatis cognita.ö* ex ahoi« fama hiftoriatp tantS tradita.quod q; magis •^iremuromnes,in diuerfispenicusgeneribus mimera taialijsfnccó,?^ lificmultaijjrimultyperfe berbai^r alqshcrbâ,ciiiuslôgior fit hiftona.alrjs lapide in Thebaide Aegypei nafcente, earn indicacibus. Quo fit ut prætereaquæàpofterioribustraditadeeafuerür.nihil nosdiccre,0' m tâta torfcriptoiy uniusrei naricta* tecenfereualeamus.Pliniuslibro xxvn.cap.xii.herbätantücredidit.Verba eiusfuntiOthonnein Syria na fcit,fimiliseruc3E,pForatiscrebrofolijs.florecroci:quaregdaanemonêuocaucrüt.Succuseiusoculoij2ine' dicamentiscouenit. Mordet enimleniterO'calefacit.adftruigitqjficcando. Purgat cicatrices ir nubeculas Cr quiegd obftat.Qiiidatraduntlauari.atqjita ficcawdigeri m paftillos.Quaeomnia pauló minus Q qfdem ÿbisex hoc fcriptore accepta funt.Videtqj Plinius relidlis de othonna opinioiiibusalijsomibus.in herba-rugenereeam pro cöperto cöftituiffe. Paulus Aegineta de fimplicibus fexto uolumine agens, nö heibam hoc nomine,fed herb« fuecû in Arabia ad AegyptS nafeetis appeUauit. ide code loco retulit amp;nbsp;eodc quo hie fcriptor modo.dicere aliqs lapidé Acgypciû ede othonna. Hic ipfe puccerea in eöfedionibus medicaz mentoiji quorunda, othonna interpretatus eft maioris hirüdinariæ fuccü. Nos ilkid iapride cogitauimus, amp;nbsp;'n capartêinclinatanimus.utcredamusfui generisherbaomnino elTe othonnâiquæ uero aha de ea tra-

, ”^’®.“'™^P0Kftatisfimilitudine ab aligbus crédita didlatpfuilleicrex eoijiratione qua Crçci ixmßiec\ *«Wiit,id eft,ut noftræætatis medici uocant,qd pro quo,ad othonna träslata fuilTe. Qiiod aut dicimus hu iulcemodieft;Poteftothöna oculis mederi.-aitqjhic.yuAiftcd'ix/ùfTûi !lt;{iéxgt;^iax QT^yiHii KTflK9i(Klfiv,qd eft,expri mi ad oculoijs medicina ex ca fucciï.ubi purgandum excerendü' ue aliquid fit Quod tocü panter poteft hi-riindinariffuccus.dequahic ait,«fgt;/xój^ «ifbóM’P»''«''.^'^ eft.conferre oculoiji claritati.Caufaq;hæc,ucnos credimus fuit,ut othonna hirüdinariacfuccuselTe crederef.nô quia idcilli effet.fed q)idêpolïet.'nec aliunde quacxeadehaepoteftate glauciüeffe othonna, paritertradidiffealiquos: Siquidécrglaucrjfut hicineo ®'lt;^^CXf»wwli^'„T«5j5ce*^,K«,qdeft, VfumglaucrjadoculorûmedicinâelTe: gbuscornutupapaiier etia anagalhs.apolhnaris^ herba pariter utiles fut ex earn hiftoria medicinaqjlegentibus patebit. Nos em bre uitatiscaufefuislocis dicenda iteru nuncrelinquimus) fucco fuo in othonnx appellationc uenerfit. Ex his taaus coiedura eft, ejus quod pauló ante diximus, quia pro othonna qua non facile omnibus locis inue-”* ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arabia Cr Troglody tis nafcenté lt;a medicis alia ilia imperari foleret.ideo credidiiTe multos fui ge

tiens herba aliammultarü fuccü fuiffe ; qui légitime déficiente ea, in oculorü uitqs ob æquaies uires in ufu -^■^^‘'^'î^^oneAegyptius lapis othonna etiâcredituseftiquoniâ ex eo,fcilicet,collyria ad cadêoCulo fn uitiaconcerccurEumlapidêBarbarus.aeris colore,quafi^yaAiy^poi/v.fecutuS quorunda codicil fidemdi-xitmos uetuftioni meliotumîp le(ftionem,AtvKi;cP«iiv,id eft,candido colore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hi^t M.uo(;wTO^. Kicp.

LDe Mûris auriculis herba. Cap. CLXXV

Mïoç Sr«. b( Jê, ^UMT®/). ô i JÏ, av3'7?A(o^j, bi J^, àAo'ivJo), bi Jï jMUÓjTo^OjU. bi J^, imh^tÔ-„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^M^ .^/d.a.îoi/Jio\j^i^a.^itigt;s

Àa.Ciif^i Aaêaamp;oXaéar, œvo/xasca 9 «Tf 'mi ^Xi^ f-^^0!^(üTiQilt;^o/jjoia. TO epui^a. âAirr H JÊ^« 1» crxÆjouçCl à/x^uw/ijs ^Aev '5Puç. Tteab^toia sA^iVH. TaTnJvoTî^a 9 ^fxi Hçopul'AoTE.ja. ^ûux/jj/] 9 ïj^iJ ^UK^itiui, ^ i^owvira/j tçjj, tpAty^ioVa? blt;p0aA/xw/j. ita-TctTrAaTjopÄVK^uLtTaäAtSrTW/i. ^Ti^ûÇ w-'ngt;/)7rovO|Ubj^uAo(’aÎTÎ'!’c^«vopStii@-'. 0 KafieAa i/^uvanj to air« th èA|iVH.

MYofota.Sunt qui myoton, qui anthyl-lion,qui alfinê,qui myorthocon,q my otofplenon uocent: Aphri labathoU-bat. Romani mûris auricula dicüt. A* muribus ideo nome inuenit, qd eoçt auribus fimi lia habet folia. Alfine item dida eft,qd lucos quæ Græci «Acth uocant,umbrofaqj ôC nemorofa amet loca.Helxinæ herbç fimilis eft, humilior tantü SC breuioribusfoliis.Refrigerandi uiresmûris auricula habet. Oculoçeinflâmationibus accômoda-tann quem ufum cû polenta emplaftri modoim-ponit. Inftillat præterea auribus in dolore fuccus eius utiltemn uniuerfumqg eade helxine pot, J

INTERPRES.

SAtiscurmyofotaô’alfineherbahæcquondam dieftafuerit,hic fcriptor oftenditiCrquiCraccasno. ueruntliteras,auditis tantum uocibus illis, idem intelligent. Plinius etiamlibroxx vii.capite quarto eam deferibens, ait ; cum prorepit mufculorum aures folijs imitatur. Cuius animalis uox ali-isappellationibus coniundla eandem caufam habet. Siquidem myoton mûris aurem pariter fignifi-cat; c myotofplenon , èx mûris,aurc ©• afplcuo herba compouta uox eft: quæ ab altéra mûris

D 4 auricula

-ocr page 358-

no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D r o s c o R r D i ?,

aunculaad priofem hanctrannatafuit.Siquidemhicineaquxpaulo poftfequttuf.fcolopendiw,^* eadé defedl’ herba doceri hoc loco fub titulo myofota.itei^cjjin quarto fub titulo alfîncsièfle fpeanatf bi^hiftoriam eius ör medicinam: ideo ^ cum femel hic de ea actiimfueric.non effe de ea iterum ago*^ Cum eóperuenerimus iterum legentes idem monebinms, lllud etiam fignificafle uolumus, quxpldi*'’’ inucnicur.ärquam nos aliquandouidimus mûris auriculam, alteraamp;quxftatlmfcquitur,eft.

njq MU0^WTU|U. Ktip. US*.

Mvo§ wra Lïrtja. J 0/ Jï jduoq l)ritf^a.y.oi\ovcfip. aViHlt;r/ Kau-Xouç àTP /x/Sç ^(^hç 7rXi/ovaç, VT^ÛS'JOUI’ TK KXra^’^ Hÿ^ KûiAouç, epu/'^a J^ ^wMHKK 0 stiVa. ^S^'/J iTTH^TKiUttiuJ £Xo4a,(U£A0M'/3oVT«,Scvà J^VO tntfVKOTo. tu ^a.snp.lt;XTaf]. ^i^ ^u àîfXh^ov Ta. SKeputra/ 7t Asarf« KauX/a tx. •^ ^a-^aXS/j. ècp’ S/j âv^KX/a KUWitovra ^UKç« wçràr âvaTazÂvit/'oç .jiX« J^ ePaKTOXou i' waxoi?. 4X0^0'« TP^^^à'S’êXas'HcriJ«’. Ka-^oÀoucPt ^p o/Mia H Troa. ”^ irKoXo7rlt;^-J^^itÿ, XtJoTîça Jï Kgi^ê Xawu/j. Tamç 5t |» Ja K.a]a7rXacS-({c'a, ûa7(Xtü7r(a ’iSn], ^Vtç ^ CI 'riù) ïX|(v£«,/ji.uoç ÙT'urK na.Âova‘11),

De Altéra mûris auricula herba.

Caput CLXXVL , MYofota LalteraJSunt qui diminoDquot; forma mûris auriculam uocét. Pwf^ ab una radice caules mittir, ali«^^' nusabi'morubentesSCconcauoS'F^ । lia habet oblôga 8(. angufta,dorfo elato^vcmu’ ' te,nigrcfcétia,p interualla deinceps gerninat3,‘’^ in acutum definentia .Profert Sf ex alaçi 0“^*$ nuescoliculosîin quibus flofculi ceruleæanag^ lidis colore funt. Radix illi efteraffitudined*^ li,multis capillamentis fibrata, in uniuerfuniK*^ lopendrio fimilis, minor tamé, SC maioriskuo'^ q ilia eft. Medef mûris auriculæ huiusradix^“ loçt agIlopis.Sunt qui helxinê fui gnis herba i”! ofotida,id eft mûris auricula etia uoeent.

INTERPRES.

VNum tantum nos uidimusmurisauriculægenus,alterum,fcilicethoc, erfecundoloCoaP^^^y detraditum;refpondentlpfenfuiomneseiusnotæ.PriorisnulluminHenimusoculatumtdtt®'|^ tiquilTimi etiam Latini Diofcoridis codices pofteriorem hanc folam oftendunt. Quw«*a«J^ «tate.fiquis uerba cius fagacius odoretur,non fatis certa res erat. Ait enim poft defcriptam ^Ifiquot;^”“ ^„.3 doccbimus.quæiuftiusmyofotisuocetur.PaulusAeginetapoftremounum tatumgenuseiiisiiift’‘^l riter agnofcit.ln omnibus tarnen Crgcis duo capita hge leguntur quo uertimus modo ubiqjüripta « ob caulam qualia eranc,Latinis reddita.

nJiUlt;raT(tfoqH|U.s^«. Kt^, ür*.

- 2d2:ç H/Atçoç. Lb/ Q, avciop. 01 ^/trVH

•n^oepHTa/a^oucTio/i, ^os^tazo/ joural«.. ’ o-d^ J K 01 €alt;fQlt;i ^wi^,lt;jgt;v'}^oii txi ScçvorXwoyiÿS/jwp^tS. Xc^mt^o/j 9 HJ

De Satiua Ifatidc. Cap, CLXXVH*

ferpendo herpetas dicunt î facros ignest Si f’'^ dentia fanant.

ISatim fatiuam L funt qui augion,q'J'‘®‘'j uocent.Magiarufion.Romauilutea dient'

Herba eft qua tingendis lanisinfedorfs“*

___- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.PIantaginisfoIiahabetpinguioratan jixïXdvT^op. Kauxèv ‘^ wwjTriixtw. tfuvanj amp;nigriora:caulem duobus cubitisalnorem. 1 Ji Tlt;i. epuS^a tta]a7rXaüyó/xtva Tcap oi^fxa. mores panos'quc omnes difcutiunt illita Haf é'iacpoje/j. ^ cpu/jtala.Hj tvcM/jtaTfav/xala folia,cruenta glutinant uulneratfanguinisc^, Koi5^5/i.«lt;Mofs«7lt;«’?TSffi^'lv.nÿjtjîaye- ptiones fiftuntï ulcera quæ phagedænica, «Pcüv/Ka.0t^TtxTaijÈjuo'/TrsXaTCcT'fcClffX- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f W8d'dvot§02«7rewl».

INTERPRES.

Nlhil nunc ifatidc notius ; maximum^ fibi uedtigal ex ea f ccerun t, qu i Tiphernates agros ad T)^ rim omnemteregionis eius tradium.negledla omni alla annona Îiac tantum herba conferunt. tus nunc tindtis colore eiuslanis honor eft. Guadum noftra ætas appellat. ApuleiusincomniO' tiolo illo quod de aliquot herbis reliqu it, alutam ab î tails uocari ait.Quae uox g integra in eo feriptoK non fatis cognitum nobis eft .• quoniam nihil herbæ huic cum corio. Qiiæcunqjautem ea credimus elie,quam hic pariter uitiofa uoce rutam à Romanis uocari ait.commune nihil aut fmiilt 11« bentem .Non tarnen ab rccft,exruta er alutauitiofisuocibus, netpifatidiconuenientibus.tertiamw fufpicariluteam,lcilicet,quam Romani aliquotferiptores inter coloresretuleruntj Vitruuiusiçprseftit ad extremum feptimum uolumen diccns,qui non poffint propter caritatem chryfocalla uti.herbaqu ^^ lu team appellant, cceruleum inficerc. Barbari quondam tingendis corporibus fuis tam “frigfetn”^^ utcntesgIaftumuocabant.Erat(];intingendoprpcipuuseiusufus. AntiquioresGraeci Latiniepinter y focslactucasearnnumerauerunt.Pliniuslongiffimedeeaegit xx.uolumine capitefeptimo.

n2»ifl'a2lt;/'oçà‘xs(«i», Kt^ ult;f'« De Sylueftri Ifatidc. Cap. CLXXVIII

-ocr page 359-

' LIB

1f^^‘^^''S'“’ ^ ®' o/^fVX MM^a^u/xaTo« \iTlt;ifj. fnvo^p.. « ^ amp;751« WXi? J Tra jaTrAKtria outra th tt^o aS^ .efjÄva s^ö AfiJoiu T^ti’ TO ^ d^iJ^ouio^. KauXouç Si'^^^OTt^ûVÇ.TfAu')(_/t/'G'^.U7^jlj^^0U(5- ïj^OV Tö? ö^w^su wear ^ S’uXaK/a ^Acotwotj/'IJ vfX Xai7fit^^a^a. c^ wç 4' oerjj^a. av^@^ ^iKX^Vop, XtTrfo/j. ÄKUxT^ JV TO aura rît vr^o «VWÇ. tütfiXoUTO CI aUTjMlMVqmVopSjJH W)

gt;'•'^Ta.■K\ao;QjJSJJ^,

E R IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ U*

ISatim a gr ia 11L funt qui jenen paruam.Ró-mani luteam minorem dicunt. J Satiuae fimilis fylueftris ifatis eft: folia tantum ma-iora habet,ad laducæ folia accedentiatcau 1^5 tenuiores, diuifionibus multis,rubcfcêtes,in fummo ueluti folliculos linguarum figura multos pendulostß habentesjn quibus fernen eft* Florem fert luteum SC gracilem, Poteft eadem antedidæ ï lienofis pota utilis, amp;nbsp;emplaftri modo impofita.

INTERPRE S.

ABundabant in f^lueftri ifatide muka, quae ab eo quo nos defïimitsioco in al ijs Icgunmr ; earn cp ob caufamcurtum niinus'q,’omni ea parte nosfecimus hoe caputnee fine ratione ut eredimus: quan-doinantiquiflimisGraccisquos licuituiderc.nullacaell.Netp isqueninoshabemuslongiflima: 8ntiauitatis Latmus Diofcoridesid habet .• quodîjjplurisfacere iiosdecec,qgt;abfurdu uidetur poft utriuft^ iiatidisdecreta.huncipfumferiptoreniquaeäfefatftafuerant.damnaredegentestjjhis uerbis monete.-Cae Krum fcire oportet, falfaseiredercripriones has ire. Cum heeret qux male ineoepta à fe fuiflènt, antequâ ederentur,in melius Cr quod uerum elfer,mutarc.Accreuiteaparsfcriptorihuic abaliquo, quiautcertius deifatide omnia nouilTet.aut nouilfe fe crederet.Multa huie fcriptori hac ratione adferipra à mediciS : à li-brarqsdeindeillicömixtaO'inferta.malainfitione in unum corpus coalueruntiqux nifi diligentiusir eau tiusexcutianturO'pwgctur.muItis locisufumeiusdrgratiamdehoneftabunt Eft illud eriam hoe loco re-pttendum,quod non nmlto autea in Arabideditftumanobiseft.abundarefcilicet.hoclocoquod ifatidem itatimfequitarabidiscaputide eaenimqupciiqjcafit,quod oportebat^duftu hoc ipfouolumine fuit,

Hi^i TKXiQjou. Ktep. uÉ. THX^o/i.Loi ^ aii^tao/j «Tfio/J.

0'01« rmTtMavj''^xvlu} kySi ay itaXbiri. ^u^taloi ’//^ÉKtS^oM* ^ru7ff(oiâvùé0,alt;î)ço»à2:5TO7r» 5*^^ r^'^^^'‘^'''^-'? '^ ^ KauXS soiK«^

Ü^^'^’^^X«’/» «Mo‘^’^»laMV «Î™ ƒ ,‘l’-^^/flt;î‘W,a£votç. Stepquot; W|UK.X(üVia s «s • «ff r ^iskçttXh^h (pj?^ K.uwo^tf'S/j.Tra Xtu/irt njrXi^juu ly tr^iKu ƒ wp. au Ss fj-i^t ya H X^Ka. tpiuTj j^ (^ i^TTiXiStn Cl To'WiQ î^raai^ûiç f^oç^ fi^^ritutj ^ H.a]a7rXaayo7x£ Vaj« ^Jää Sri w^açîf Xtuitiw. cfp J^ M^quot; Taraïr« w^H XutrtJ p^iâ^. ou^y jlL Cl àX-fb'JÇïri^y.icamp;aja o-cào^ac^'HXiuJ. J^fÂ^ fiixiroi 1» «ffjHjciv^àooti aura «ff^??’

DeTelephio. Cap, CLXXIX. ƒ—ip-^Elephion. L Sunt qui agrefte fedum, 8C I nbsp;nbsp;qui agreftem portulacam uocenr. Ae-

■ nbsp;nbsp;8yP*^n anothiAphri atirtopuris: Roma J- ni illecebram fiuetelephion dicunt. J FolqsSfcaule fimilis portulacæeft.Binas habet alas in fingulis foliorum geniculis excauatas. Ra muli fex feptem'ue à radice prodcöpccrrulcis fo-liis pleni,crajris,glutinofis,carnofiscp.Floresilli lu tei funt aut candidi. Nafcitur uere locis cul tis inter uites. Sana nt folia fex horis emplaftri modo impofira uftiliginem quæ leuce priuatim dici-tur. Verum oportet poft hæc farina hordeacea hydrelæo macerata locum illinire. Quinetiam uitiligines emendant ex aceto infole impofita: fed ubi inarucrunt,cxtercndus locus eft.

INTERPRE s.

TElephion xxvii. uolumine.capltc ultimo breuiuscertiusepferiptore hoe Plinius defcripfit : nihil tarnen non acceptum ab eo eft.quo fit ut fufpicemur uitium aliquod in hiftoria Diofcoridis effe.Sunc enimpleraçparum certa,nccfequaciuerborumferic tradlata.Nos tarnen nihil mutauimus;mone nnisij tantü.præter fex boras,quo temporis fpatio hic iubet leocem telcphq folqs illini,addere Plinium ter nis menfibus id faciendum elfe.quod m fcriptorc hoc defiderari pofte uidet.Manifeftam tarnen caufam id nonhabeqlongius^id tempus merito alicui pro reineceftitate uideatur,

Fedacq

-ocr page 360-

J^OEAAKI PEDACnÖ

OSCORIDAE ANAZaRB^* Demedicamateria. Liberal. ,


OV AIOSkOPIAOV ANAZAPEB caÇ,-7^1 uAhç/aT^'H-Sç, BIBAION r^.

1 N MEN TOIS nPO ■TuTOu amp;SA/o/(’^xAra-71 A^ft ■^sAwKa/xï/j ■5T^i â^ûo/xaTO/j, 1(9^5 1 ^vju/jjt^ïAa/w/^jO j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«TT’

«VT^ Kaj^rw/j 71

2LaK§uw/j. tr» «/»jHai irm'j^'^/j, na.! ?Mai.xó^vafj, Kaï «^ J'ÿ' fXVTHTOt, HlKTHpS/JOip SoTavZp. ^J JV WTO T^l' ra vssx^xpvTi, ■®5^i 5'^3/?, Hÿ^ j^uAxfr^xaru^, KŒi SoTCWap. amp;nbsp;cûT^p^rap, o-vp.tfvAap rt C^ cp K/^/j.a.x.alt;ßap isn'^a'o/j.i^ci.

RADIDIMVS Cj riffimcArceduol’“. haacn’libns«^ de aromanSjUng“,

tis,olco omni

bus,earum9‘f ,■ busamp;bchry^

taceis,oleribus,acrimoniâcç habétib’hci ^^ rationê. In hoc q tertius ,ppofi« opis ent, radicibuSjfucciSjherbis/eminibuscH*^^-[jfj fticis,8lt; quç in quotidiano uits ufu funt,9 quæ folasmedicas habet uireSjagemfS*

I N T E R P R E s.

CRedunt facile aJiqui,quëadmodumquotidieà muleis, qui noluntaiitnefciuntuoluntatisfug’-^jjj rationem reddere, ia^ari audiunt: Veile fuum cuiqjeft.nec uoto uiuif uno : cum res exigit,®“ ju pauciSjpoiTequepiampanter dicere.Scirefuum cuiqjeftneefeufu uiuifuno:Nô emadeodi* ^^ «triufq?ratio illis uidef,ut impetratahacuenia.nôliceatqdfenferincin medinafferre.'ÈrficôtraalWVf^^ tétiasCz décréta id fuerit.cômuni defenfioneillaufi.quomodoidfcierint.cogitandumalijsreliiiqu^^^j, tunt id ante nos feriptoris huius interprètes alq multis locis.nec minus hoc capite etiâ,in quibusn“ ^^ rumquæ dixcruntredditaratione,côtraria poftfefentientibusnon leuê reliqucrunclaborem: pif*”. ^. nobis.qui negligentia: tardicatistpnoftre nonleues panas damus,coalt;Si tam multislocis diuo^’W® j{( ftræ ab cis eau fam reddere: quæ fane multaerin multis eft.O' fi non femper fignata fucrit-Quo^^^^^ .pij tij uoluminis huiusproemio nö eftin illisernobisidc.ultimüin eolegitur,irv^«2wAwvnn^ij{gt;«f/lt;«*“^. „j{i|! alter-quæ cognata his exiftere medicataqj uideanf.alter.quæ 3C uemacula confuetudine ufurpa”^'^ ^ pluribus fcatêt remedrjs,uertic:nos uero,cam domefticis.ó'qug in quotidiano ui tg ufu funtjquàw htö^ folas habent medicas uires.Nolumusnos,quid quomodo'ucin hisiUi fcierint.oftêderexoKieni®’?'^ j^, rum pro eis op user labor hic erit.Nos rem noftra tantü cuebimur, quæ ficfc habet ; Proponit hiel®*? ^^^ numerati^quæ tertio hoefui operis uolumine docedaafe erüt,radices,fuccos,herbas amp;nbsp;fttri’*’æ^|!''p)iiii . lt;îlisgeneribushis,quædomefi:icaÉrinquotidianæuitçufufunt,O'quæadfaciendârationcalilt;l^^, .pp.

medicinamtancüpertinent. Primü!:pillud genus au'^puAôt.fecundüçtap.uKKWî/lKappellat.Rcfponto/f^jlj bus hisgeneribus,quæ deinceps toto hoc uolumine fuis locis traftaca nu meräeur.Siquidem in cenfu amp;nbsp;ordinc origanus,méca,nepeta,fatureia,pulegiüjigufticum,paftinaca,anifum, apium. ol *1“^^,3 fccniculum,daucus,plura^alia:quoi?£ quotidianus in uita ufus eft,deinceps defcribötur.In poft®*® ‘^^ ricum,gentiana.centaurium,aloé,fticha8,fertula Campana, panax,cyminü,filphium,euphorbiu’’’,^, longiores fimus,qugcuncç alia null ù habent in uita amp;nbsp;fanitate ufum:necpà nobis ex horco.fed ^b ^(é medicofp,amp; ex remedio;^ uitg thefauris,urgentc malo aliquo repetunf .Nee quieg duplici hoc plant ^^ fuer ordinein tertio hoclibroccrtius deprchendcre eft. Indicatif hoc primum resipfaamp;difciphns^ u fed non minus idem effe oftendunt uoces illæ, er uoeû certa fignificationis æftimatio, quibusó' hif ^ ufi funtiSiquidem in proemio operis hic ait plerofqj reprehendens, tAL zótez ii^^^uMv n^ gt;vquot;P'^'”''quot;**''^^”f.ni-cuiftc:quodcft:Omnibusdomefticâernotammateriam:dicoaüt domeftica,quadomiquotidieaut ^ us utimur,qualesin ufu hominis frugesaliqugfunt, amp;nbsp;exhortooleraomnia:exfylueftribusaliqu^^^^ quæ nos omnia domeftica, autore Celfo appellauimus. Et in fexto, cü uenenoijt omnium c^quot;^i'®^iio(| numerarctf|janimalia,plantas,radices,metallica, ultimo loco fubiecit ; tW À fy/Agixw óivn eft:Ex his aüt quæ quocidianü ufum habent ü* domi feruantur.uinum paffum.er aqua à bal”^°‘'^^yp5^n curfu fimul uno impetu amp;nbsp;fine refpiratione pota, ueneni malcficiü habet. Nilil hac defcriptionecer ^^^^ qua ex enumcratis in ea rebus fine periculo conftituatur sv/^^vM effe qualia nos diximus-Q“^ ygoti barum dcmiror,qui hoc loco aliud fignificare vift^vMy crediderit g illic, quê locü apte cr f^henh*”^ jjl domefticos liquores:uinn aliaip ill a appellans.Ex his facile eft intclligerc, nihil fignificarea^ud q^aq ximus i7w;.pi/Aoe:efletp quotidian! ufus in fanitate quæ appellatione illa indicant .Qucadmoduni ƒ■. (w«xwlt;/li(,quæ folü in medicina ufum habent-Notiflima enim omnibus uoxPapuans» eft,®quot; abeafac f mvk«?«« uerbu, nihil fignificans aliud, g uiolêto remedio aliquo, er quo non nucriatur fed purgetiir 1 ^j corpus,medicinam traeftare.Teftes fignificationis huius Celfus primo libro pluribuslocis, Grecoi? ^^ omncs,er prgter eos Theophraftus.g libro nono de plantarum hiftoria regiones p«p,M««wlt;/lit Area 1 Laconiam dixit.er lac Qap^otRiSAj.qd ex his uerbis conceptum effet,quæ purgandi uires tantum ha nbsp;nbsp;j.

Et hoc eft quod hic fcriptor ait in alterutro genere in/^pvAor ns$ ç«p^«zwAj.Signifîcent'ne id au tem q ^ interprétés cognata er uemacula dixerunt,legêtesnoucrint.Nos quod didicimuïerfcimus,dixim fendi locym de coca hac re alijs relmquentes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

-ocr page 361-

LIBER III.


nçî A-y^iKou. Kief. uZ.

ArJS/Ko/j. çiXa efi'^ireu o-i'Xi^a, ÈMÇ^HS. où TTUHVK 'Titu iTTüfava-a/JUÇ -T^ 7° 0'l\lt;^op,«^CU«. J^i

^p oAx Ast J^ 7® /jjc} avTO'ß CJS'W gt;nbsp;1* Jï,S'ÏAu. œ/j(Tiatfij:] 7° ^i^Au,s-X^P KTh/'evaç ivS'i/aç ^rólt;i. 7° J^ aj^e/Z ’’^,“1’2'? fôiHÿ^ Treü/raj^o^-c^ truA^tJtç. »'M ^ ix/atpor^oc o/j.oi(x, KaT^;)(;a(’ ^ rAu K^^otTa, 1(7« ^ivaßontü^ i/xTr/K^a. quot;^ ^Stw JÏ t;^ THaT^ia çS) cr^iaa^Ki^S. At^ou ^^^ 01 f^ ytpvToß ^/^a/j izvea. TfVtç JV lt;^ ^ÏSsiAtj^^scrzr (fivi/'ÿjv iÇ^ crïj-^ipnvi^. ^Ç ƒ$ oz |U.UKh7iç, '^VÄTj JV ^ y? TH KaTa ^quot;^•’a®^i«/)7o:AaT/a^K.iAiKiaï7ri''^ Ai-i^5»p.tu Ü^urfov pSjj ri ^ acamp;ii'i'q. Thv ^ Ti^wa.^',p ^ suTrfzKo^j, ^^2/^ouÀx.ôp. TPi-om T^oi; Ti sjofovç Ç1 M/xorhJaç. ÇK^/xa-^ Ti «^ Trfæ/xaJa. oêoA5p Jï ßvolp ttAIjSoS i^opfxnp. ^{7’ üivop,ï\no^^ oiTro^ÏTUi. 7ru jiwouoT tï^ (/z^.iAixo27tp. ^ H7ra:T/K.o?(’. O ^MaaKozs. Hj 1)17 JzScr,. ly (PucriVr^ixoiS. lipÇiünoîs, /'u^oii^oucrz. i{^ us^ inaz lt;5 ’'™’^’^‘^^®'^^lt;caç lt;nbsp;a. ^\(^ófxivop. cpSi' ^‘^^P-iT«r\\ü^ïolt;i.aj:x'\lu}ix.oiS 9/xir’ c|»/xtAuï, C co^aj^(K37,9 yç ^5; (Pi aMaWM f^opO K«]a7rzVo^iVop. f^mf^aoquysov ï-,7'S504gt;oupbou.b^o;tü? JV 0 ilu^'YiU/uo'/p. ^*!’'lt;p Si amp;nbsp;on/xixTa^ àvacMraç, bAxi Tp/u-»0^ fuS ué^arii ^oifxèotv^p.ivop.Tfzèvÿ ’^^€'‘X'“p^ü:5amp;^i)jaA7H/xaTa.0£'ajz--^4'«ÎMt7'û^UƒXtA(7®(’ 'Kci/J.^OwÓ/XiVOp TO «ro)) 7rA^amp;o^, a^j ^ ß ’ipcpiijux. HJ rxÏlt;i ip. '^^^PXnpiVxl^MSi^Xji rUVe«’ ip.WtfiAZiUUS ‘A/eropƒ;d%T.. Ave dï 0 |,'^o^ ^o’ lt;^ i7r/ «^«zWtO-;«^ ƒ J^iVO^. j^a^^pj J^ ^ ^0,X)'-

«p lt;nbsp;a. HÊ . ^17« p.iXzX5«7®U TTlVÓp-iVOp, ^gt;«'^^cü/acrïpap«XT'i'Ao7gt;p p.iTX x^a-Mot^Ç lt;nbsp;pj^ip oAxK Aa/xSotizó/xiV^. HJ TI^OÇ ^jw-^fi/ Jé TrAK-yàç 0 i/'H^^aJa, oAxw Tf /« 6üAou pir' oivoa TviVÓ/xiVop L7ravuJ êohS-ö. 0^óAou TT^oç ra lt;^ç 7ravTa 7raamp;K «j-W^ij, ^0'15 «Wvoepup HJ H Aixza/j ^j^óp-ivopt ®*? (l^ pi^ vc!^xr@^.é/ç JV pit' oivovgt; oiç j^ MiT' lt;)|upiiA(r^ H/XiA/K J2T0U.

Ht

DeAgarico. Caput I. A Garicon L Romanipanter Græcis aga-ricum dicunt. J Radix fertur laferpicio æqualiagaricum eiTetnon tarnendéfa laferpicq modo fuperficie : tota fiquidé raraeft,Generediffert agaricüpeftepin eoalteçi mas, alreçz tomina. Bonitate antecedit feemina, restas intuspeftinu modo uenas Si diuifioncs ha bens.MafcuIü in feipfum cóuolutum rotundüqj, 8Cundi(pconcretu eft.Eundem habet utrüq; gu-ftum, à principio dulccfcentem, mox cü diffundi per oscceperit,amarum.Nafcitur fylueftribusSC incultisSarmatiæ locis. Feruntej^ aliqui plâtæ ra-dice agaricü efletquidam in truncis arboçî ex cor ruptióe fungorum modo fieri. Nafcitur SC in Galatia AfiçCiliciaqj in arboribustuerum friabile Si infirmû.Habetagaricum adftringendi uim,cale-facitcpîfacitad termina,cruditatcs,rupta conuul-fatp,obolo9iduo9zpôdereî Datur^in febrecum mulfa aquatubi febris abfit,cum mulfo.Daf idem utditer drachme pondéré iocinorofis, fufpiriofis, fuffufis felle, inteftinorum torminibus, renom cü urinæ maloaliquodoloribusquos nephritimuo cant, urinæ anguflqs,fl:rangulatu uuluæprocidê tibus. Si fine manifefta caufa decoloratis Si palli-dis.Datur8Ctabidis,cum paflbîlienofis.cum aceto mulfo : Si cibum non continentibus in ftoma-cho,ut eft commanducatum Si potum, nulle alio addito liquore.Daturpariterôi acida ru dâtibus. Siftit agaricumfanguinisexcreatióestrium obo lorum ponderecum aqua fumptum .Facit Si ad coxendicis articulorumqj dolores. Si comitialcm morbum, pari podere cum aceto mulfo fumptû. Trahit idem menfes,Si contra muliebrium loco-rum inflammationes fœminis utiliter datur .Fc-brium cum tremorcalgorcs ante acceffiones datum foluit. Aluum unius alterius'ue drachme p5 dere cü mulfa aqua potü purgatAducrfatur præ-terea uenenisdrachm^ ponderein diluta uini po tione datum. Serpen tium idibus Si morfibus pa deretrium obolorum cum uino potum L egre-gic Jfuccurrit.Omnibus in uniuerfum interiori-bus uitqs accomodatum eft, pro uiribus Si ætate fumentiü datü : aliis cü aqua, aliis cü uino,alüs ca aceto mulfo, aliis cü mulfa aqua.

INTERPRES.

ÇrVntinagariconniltaquæin antiqoribusû'melioribusGraecîgalitergin impreflislegunt:«är inter ca X qua nihili O' q mukifaoeda funt .Que neglig! fine periculo polTunt.pro ew^pi/üei/^7r»puü eft : eadé eni utriufq) fignificario: ÓC pro /CvJ[fuv,(iluv. quoloco hicfcilicecait,nafci agaricü in truncis, utcömunia habet ledio arooi^.'ut meliores Codices,radicü, Diuerfitatê aöt hanc fecerunt nö fatis noti quondâ agarici natales,airerccibusalqs radicêelTe.alrjsarboribus fungoid möadnaici.lila plurisfaciéd^i amp;nbsp;dikgetius pro hoisfalute aiaduercéda : fit'ne poft cruditates dicédü mederi agaricü iHu/AKin, q uox lapfum amp;nbsp;ex ako ca-rura(ïgnificat,utpaflimkgit.an potmslt;p«'a|M(nezi,i,cöuulfis,uc meliores Graeci habent. Sicetia ubi poft fu-fpiriofos

-ocr page 362-

515 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I Î,

MniMyit in plann's? Pedines in plancis.

Cruditates

Tpirofos ’«Tifw/.qnod ed feile fufFufis,ut in pliiribusran Kjim^iuinÀà eftj'ntedinoij’ Iciion.ut ni melioi^, legitur.Nosin priore illo maluimusconuuira dicere ; in poderiore nihil mutaoimus, medicisde cota re cenfendü ex agarici uiribus relinquentesdnterim nô fuerit inutile légères monuine,quas nosw aga* pe(flinijmodouenas(^diuifionesdicimus,KTHJl0v«,uocare Grçcos,exponerçip./l/«pi/lt;r^tellÈ,qûod total nô cxplet.Pedtinis em ratio in nomine illo ed.quë Grçci KTw« dicüt:à cuius denticulata p lôgitudinc ta te erinfecdi5e,Grpci in materia mMvxi dixernt curfum erdiredlionê ei’ inlôgitudinê.ca forma tnqu^K petdinefuncdêtes.ér inter duos détes penna fpatia,fic in materia redlaferunf in lôgitudinc, uelututn inter cas ceufpatiadiftinguntur,que in multis arboribusnaturalis compaeîioeft.PliniusinfagispeWij, fie diredam materia uocauit : iteiÿqj.rnferta pedinu modo picea: ôquot; abicti. Eumii! riosimitati.exigtrt^,^ etiâreipfa.difcurrêtes pedinâmoefouenas in agaricodiximus.Cruditatesuero in morbis côtrana to ræcibi in ftomachofortunâ.Qiioduitiumquotidianüfere'ô'populate eft, täimteperanterubityag® Quod erat deinde VHSA?’'«;* C qnæ uox decoloratâ corporis fpecié fignificat) ex his qua: uetcresC^ . medici tradidcrüt,pluribus uerbis reddidimus:fme manifefta caufa decoloratis ez pallidis. «Xf’'*''?”^ Paulus Aegineta etia appellauitrplurafp numerauit libro primo eius mali remedia.Sciendum nos diximus cum tremore algores,ob earn qug in iride tradata eft,caufam.Plinius plerum^algéttsuo omneep febrisfriguspromifcueeaindicat uocc.

DeRha. Cap. IL

Ha. Sunt q rhcon, L qui rhian ap^ Rom ani rha Ponticu J uocat. Nafc' Jocis fupra BofpoB^, unde etia ^^Z Radix nigra,maiori centaurio fi®*** minor tarnen Slt; magis rubensefine odotc^’J’^ fa, neeponderofa.ProbatiiTimG quodteredinf


n^l pêc. Kttf. uV.

A. 0/ 9 ^HOV-Lo/ 9, glcuz.^/xaZo/ ^S 7rou2:H.oU|U.. J KaAouTZ. 'y^'vaTj c^ -P/Ç OTt^ SoCüT0^0p TOTfig. O^iV 0 KO^u'^é^. çiXa/xtAoti/a. Ktvrauj/co Tu ^traAu £0/^4«. ^tzx^oTtjÄ /j-ivipi nj c^^




^0ts’t^. «oT/jtoS. j^auvH.UTTokyefoS 'ist 9 «5 T K^ateov i'aTfjHePovis'ov. £-gt;yA(lt;XsovÏ£l^ T^ nva‘ip fj.vra av^u-ïv/iç sv^tMÇ-tha/xaôXK-


no fcnfit: qd in guftu glutinofum cu leni al^ lt;nbsp;onelentefcit, c5manducatum^ paHefcit,^'“ croci colorem alique refert. Facit potu ad chi inflationes,infirmitatcs, dolores onm^y “’’^ uulfa,rupta,lienofos,iocinorofos, renum maloaliquo dolores, tormina, pedoris uitia : præcordioçc item diftetiones, Si muÜy locoçc uitia: coxendicis dolores itide,cruent3f ta, fufpiria, fingultus, inteftinoç: tormina, cos,circulariu febriu ambitus,^ uenenato9®^ fus.Daturagarico fimiliterinfingulis P*^*^ morbis, codé pondéré in rifdcliquoribuSjCaaj fo,ubifebrisabfit:infebre,cum mulfaaquaïW dis,in pairo:lienofis,cü aceto mulfoïnó conti’’ tibuscibum in homacho, quale eftcomaotW tum Sipoturntnullo fuperpoto liquore.E®^ dat rha Ponticum liuoresimpetigines^cxact inundü.Difqcit idediutinas inflâmationes on ex aq ua illitû. Eft autem illi maxima Si præ^P*^


6t/J K tWU^O/J iVjKJOKlÿv TferwS TU Jtgu/J-« 2. no/Ö Jé 7rivop.tVo/j'n5o(’ï^i7rvft/Alt;.aTCült;Tlt;Is So/Aaj^^y. àWiap. xAn/j-a 7rc!U/r‘7op. atrao' /A«]«. car AkV)koÜlt;?. MTra^KO'Jç. vï^^i^kouç. SJocpy/xtviiÇ.ty rà 7^i KUSiV, vy ôw^aKa, 0 V7Pj^0V/'§/UV VZTacTlJç.H)) T« 7^1 USC^CtV TTK' 6H.’/%((zJ'a(5.«/|U«-r TTfuTîjç, aeô^aja. AU7-fjjovq, /uatVT^îaÇ. KOfAfaKàç (haÔÎTcJi^. 0 •7^ratP»S.iy 0HÇiov cfHr/j-aJa.æuiT^ç 9 op-o'iu’i Tu ar^/Ku 7r§oç £K«s^7r«0oç. thäuth '0 Akh HJ vr§o7ç ■}^a/j.iVolt;i./J~.iT'oiVo/xi7uT ^ â7ru§Ê Ttxç. TTU^w^TiV 9 fxir« /XiÂiK^TPM^ (f^ia'i tf.o7^/j.iTlt;x rÂUKtoS.oTrÀhVZKoZç^tT’ ô^u^iA» T’Ç. SQ/J.ai.X!^°''^ “^ ^^' tha^aûycûjUtvÙHj aa }«7r/vô^(.tvVM’*2i.£Voçùf§â£7r/j^otJ)»p.£Vou.ou ^19 HjTTtAiw^aJa,«^ A^jp^m'ae ^Àtr’ c^»S Mt 7aj^zdamp;tv. HJ 4)AErp.ovàç Tra^aç J^aj^ifj^go-Kaço'oi uÄa2 aajaTrAaoyo/ziVo/j. H ^ Sevw-


uis adftringendi cum calore aliquo, T«TH OCUTOl/’ (PuVaiUKJjSUTÏf/KH fJ-lTlX TPHlÇ ôi^/JiKiflai^.


IN TE R PR ES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-„sTan’’

QVi fupra Pontum tr Cimmerium Bofpo Panticapeum regionis eius metropolim mcjni is in Mæoeidempaludem influit, maiorisilliusfluutjluccsSr nomine non fatisin Geograplu^t j^ ^quondam Rha didus fluuius,Pöcicx radici huie nomen deditró* in ripis fuis nafcenté o™ ^.^ ptione quadam in fui nominis honorem admifit. Nee aha nominis eius ga natali folo caufa tZ ratio ^^^ Ammiano Marcellino hiftoriae fuse x x 11. uolumine his uerbis tradita .Tanais qui inter Cauca Teas on pes.perfinuofos labitur circunflexus,Aham ^ ab Europa difterminans,in ftagnis Mgoticis delitewt• y Rha uicinus eft amnis,in cuius fupercilrjs uegetabilis quaedam eiufdem nominisgignif radix, ’“““dim; ces medelaijt ufus proficiés.Qiiodnouiftenon parumfjsfuerit,quifolicitisantmisdiufueruntcr fun t,Ponticx'ne huic radici eadem,an aha fit quam noftra ætas in quotidiano medicinae ufu bar nbsp;nbsp;dj^j

pcllat.Fadi enim dimidium.ut pocta cecinit,qui modo coepit habet. Auditis fiquidê Ponticg nmwi natalibus, non difficile eritdiligenti per mercatores, qui ad nos barbaram illam afFerunt, à uclt;’ ' fada percontatione.nouilTe an quæ nunc barbara dicitur,Ponticæ eade fit: tir an his quibus locis n MaredJinus ait,an alibi nafcatur,Nobis pro coperto hadenus nihil eft,(irfi diligentiores in qustren“ jjj

-ocr page 363-

LIEER in.

51?

bac te fuerimusSienîm quæ nunc ad nos barbara effertur aliud g Rha flutnînîs fupra Pontu Ô” Cimmerin Bofpoiji ripas natale foin habebit.radices duas codé nomme,fed diuerfo patriæ 0quot; geneis cognomine tune ef[econftituendiierit.Sin contra, ex quibus AmmianusMarcellinuslocistradiditad nosafferri, unü tantn radicisliuiusfaciendiieritgenus: ÔCineoexdiuerfi'snotisnoneadébonitasun quâ parte inclinât animus nobis.i^oautem maxime inter fe difFerunt.odor eft.qui in barbara uehementüTimus.in Pontica nullus.iî huicfcripioricredendumeft,fentitur.Nos certefcirnusfine odoreuifamaliquâdoradicê,quæ barbara ui-dCTetur0-crederetur,non tarnen elTecddeoqjà medicisin ufu damnatam.Quocunqjautê modo id fiat,non uraeturhieferiptor fiue alia penitus.fme bonitate à Pontica diuerfa fit,barbara cognouifle. Nung enim «n Mr.ideftfme odoreeamdixilïet.CæteræinhocO'in alqsfcriptoribusPonticæradicisappellationcs,exeo dem principio primai ilia Rha fluminis appeUatione fluxerunt: ideoip à nobisû* alqs relinquendæ. Relin-quenda er quam Plinius dixit rhecomam.finerationealiquanüc incofcriptore.Crincognitampenicus. In ’’iedicinailludmonemu8,quas nos ftomachiinftrmitatesdiximus.certummaliinea parce genus fignifi- Stomachi ^rejquod Graeci «âr/«» fir xffuâmv aliqu ando dicunt, utraq; a ppellatione langu orê,debilitatem, tfz u irium infirmitas, *iuspartisinfirmitacemindicances^quodmalumfebribusaliquandofuperaccedic,aliquandoperfemor-umfacit,quem Graeci KKfclTlt;lKv^ Trjoor^JoM^wv.ideftincontinentiameorumquxeódemictantur, appel-■snunon aliter g er manus langu ens ér infirma,qux eoeperit tenere non poteft.

n^irtVücü/ïç. Kï^. u6'.

rEVTiWK.Lóz ^,K5Djau^]oÇ^i3a. 01 ^

âXoKrK^^/KK.o/ Q,Va5H.H. 01 QjX'JS® »Jov. tf^i^tl^WQi àAdi2ç. ^M^iaZo/ q4

'’^^ç-'o'9,KiittvtAia.ô(9,Klt;/xivaA(Ç.J

J'W-?isi^i«ut5jS(ó^-^^ ? ’,3^u yw/j^acriXt^. à®’ ou ty rS jTrwVU/x.'Cü/ ?%« wp/KÇ ra $Uó^K TO ^ 7i^oç TH |i^H league: ü ^tçvorAuayqjOjUoiamjuôja. roc JV ^J /J-icra Tw KauAw, w AtaAisa r« aar’ att^^ i^Kr/j *«»ZtiKjæç RauAoç^ KiVöi’jAeo^.Tra^o^J'a myAou. 7= ^ v|o(5 Â'7rsj^uç ,yóvixa‘t AijAivx-PWO§,ÏX(Ï\otSHUKT' ^^^oV ■^lnilfjSjiül^TK ^^\ax ^4v 9 ?J^ « kkAu^i 7rAaruv,Kb(p\ «X''S^,7iSo§’rèvT«rgioV(/'uAou. Çf^cw /J-Oi' •tJw.üiUoyctizajisoAoji^iö: TH/xait^S. Traj^e-W. TT/KjotjU. rivvKTj j t^V^HAoTaTKl? an^u JU»?, ly éTJO-K /0(§ tÓtP I?, H^ ^vsl^^ol^ .^ewot, W9%^«|'^«Ü^Ai«lt;/^K„'v.su-irf/KHV. 6oh60 *jft(?^iîî«’i?vXÿ/M ; lt;nbsp;ê'.-p 7rAij0o(’ MtTK7ri7rijtw?,nj7rsr(xva,iy o’/Vb, ? 9 X'’^' •‘MWÇûo'ov. lt;i « • KJ 7r5oçcxPcwa?7rAÂ'^, ^■’^ö/xa'fa,^iir/xaTO7£ O cüratr^iaTa.tS-^tW, 0 tj ƒ aT«o7ç j 0 so^iaj^iKoZ? tt/vo-^^ iWiamp; vAarf^ • £xêa3^ij JV a/jiß^ua ' «J'Wœç iw3ia^op Tr^ofiSt^xavK. fei Jï d ifau/xaT/o iüJiTi3-£^£Vs u? rgt; Auk/o/j.utp Vo(xap Ti iy^!^pquot;iaLfJ.a., Êl/xaAisa i' xvAr-f^a.' Clócfi3-aA/jt.w/i£7ri;^(crp.« epAt^^Cd-l'ovTup,^(’iylncj.0(j j^ yy t/§ Tcè if'ÿfxi.a. 1??^ Ko^u^iup 4' j^uAdTyUa Stvri mkhuviou • 'isi ^ HJ «Atpiï/j cr/xsuTiKH H ÿXa. p-uAi^iToU A aIAacamp;ipraHjê^«j^fira yvuj^oiTi iivt il Mi^ç t. v ra £4nâ^’(^a «^ quot;^ vAart, ap^z? ap nS^i-^t^np «i ji^ca, v^9y) ^jto 4' ^u^y^-leid’vt/'wj JZh^^tc« cPi Ó60V10U. Hÿ^ t-j-f ’■«1 ü:;^i? a/j ^hto.! fxiÂtrZJ^it^ ra ousce-H w) klfri^iTaj ^ ö5J«K(Vü) ciy(i'i{ÿ.

De Gentiana. Cap. III. GEntianâ LSuntqui centaureâ radiccm, qui aloën Gallicâ, qui à torpore nateen, qui Chironiâ, qui cicendâ, qui ciminalé herbam uoeer Dardani aloitim. Roma ni pariter Græcis gentianadicunt, J à Gentide II lyrioçerege inuenta primü gentiana efle crédit à quo etiam fadlü iHi nomen eft.FoIia quæ à radiée ftatim in ea fe proferunt, iuglandi nuci aut plâ tagini fimilia habet,colore rubefeente. A^ medio uerocaule præfertimq^ in fummo cacumine bre-uibus incifuris diuifa funt. Caulis illi eft grandis, côcauus,lêuore nitës,digitali craflïtudine, duûm cubito^ altitudine,geniculis interfedus, maiori-bus interuallis folia proferens-Semé habet in flo-rum doliolis latu,leue,glumofum, figura ad {pon dylq fernen accedens t radieë Ion ga,longs arifto lochiæ radici fimilë,crairam,amaramq^.Nafcitur inaltiifimismontiu uerticibus,pfdêcp umbrofia amp;nbsp;aquofis. Habet radix calefaciendi adftringen-di^ uim. Succurrit uenenato^t morfibus póderc drachma^e dua^e pota cum pipere, ruta, èc uino-Succus drachmae pondéré contra lateris dolores, ex alto cafus,rupta, conuulfa^ bibitur,Bibitur io cinorofis etiam,8lt; cibum in ftomacho non conti-nen tibus cum aqua utiliter. Pellit ex utero fœtus radix,collyrji modo foeminis fubdita.VuIneribus eodem lycq modo imponitur.Cuniculofis mede-tur gentiana ulceribus,praefertimqjfuccus. Inun guntur eo itidem oculorum inflammationes.Mi-feeturep pro meconio,quod opium eft,fuccus acrï buscolIyrqs.Abftergit uitiligines radix: fuccusij ex ea colligitur hoc modo : Tunditur radix, die-bus^ quinqj madefcit in aqua ïcoquitur deinde in eadem aqua,ufq^dü fuperftent radices. Cumeß gelauerit aqua,per lintëum traijciturjCoquiturty ufq; ad crafTitudinem meHis : picato^ uafe repo-fitus,fcruatur.

t NTERPRES,


E Perijffet


-ocr page 364-

516 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

ÛTfVlfith

Lepufculi. Cuniculi.

PErqirettotaGentidisantiquiHimilllyTioijt régis iampridë cum nomine fanla, nee efTetregij einsf“^ tunaemonumentüaliquod.nifi renal’censquocannisgentiana, grata inter homines memoriahon^ illi ideutidcaugeret:ainareqj hominé amp;nbsp;laudare pofteroscogeret, qui ut generi humano prodefl®' infrigidilTimis regionis fuse uentofiscpmontibus.negleiftoregiaepoteftatis honore,herbas quxrcre,iyi*'' uentas nobis indicate ueritus non fuerit: ta innocenter fibi, utiliter uero alijs tune reges imperia tradiW^ gaudente,ut par eft,matreomniöterra.augcntibus^uiresfuas herbis,quæregS manibusfoderenfgau® te etiâ medicina,quæ reges haberet autoresxorüqj dignitatefuü lt;SC ipfa honoré ö* gloria augeret. Qio® Illyrioijiregihoneftiiishocinlaudibusfuisaudirc.g Cxfaricentüamp; nonagincaduomiliahominuoC'-^ prxlqs,quimaximusfortune SCgloriae eius cumulus eft,in honore fibi feciffe.'’Etquosbello ah) petal®' runt.inuentae à fegentianseremedrjs ad fanitatéinftruxiffe.Nora omnibus nucetiägentianaeftEamC®’' tauriofimilé,centauriâradicéaliquinominauerunt:irexeonarcé,quoniânarcecentauriîietiâdicatur.f‘'' runt qui aloem Gall icâ,nulla fo!ioi)i,fed radicis fimilitudine aliqua, qua ucrunqjgcnusrccfta fub terräag'^ Chironia à centauro Chirone diefta itidê eft,quoniâ amp;nbsp;centaunuab codé Chironia pariter nominetur 'erf' dimus præterea quoniam aloë diceretur gentiana,a Dardanis aloitim pariter nominata fuiffe. Sufpicawuf tandé in extremo capite uitiüeffe,illicfcilicet ubideradicis coduraagitur.qua coquihiciubetufijdu«’ dix ilia fuperftetCr emergat.Qui fenfusrei nonfatisrefpondet.Neijenim ponderofæ radices quantauo^ ritaliquisco(ftura,co(ftæ perfeemergent. Potuit quidéficintellexifle, tandiucoqueiidagencianxraai«i donee decrefcentepaulatimaqua.deiïnat radix fub eaeire.ea^rationefupcrftct.Vci^ï hic nungcoAurf »' cu lus fpatiü ficdocuitPraeterea antiquiflimi Latini omnes pro eo habét,donec uircuté ex fe dimilerint'”' nifeftoargumento.aliafuiftèquonda eiusloeileétionem Poteft tarnen ut diximusdefendires: idco^J”” communé alio 152 omniü letflionéfecuti fu musiér nihilominus quod obferuatü etia à nobis fuerat,alij5jig™ ficauimus.Nonfunt etiâdegentianænatalibus Barbaro et nobis eadé omnia. Ille in altilTimismontU®'' Kttfüfixi, pidinibusnarciearn,nosinaitiirimismonciü uerticibusdiximus,Diorcoridescv'i/-j-nA0T«Ta//«K?wf’««'t^'''^‘ V7rt!ifj«i. noces nihil aliud galtiflimos uerticesfignifïcât.Siquidé montesomnes à Græcis trifariädiuidunrur,wtf 7ifftK7iit. ^«,qiiod imas partes amp;nbsp;radices fignilïcat:«/«K(gt;w|gt;^«»,id eft montiiieacumina. tSi wiiTrwfi/otr.qoa uocedeft'' dentia iammontiülatera indicant. Aitqjhic Knfjifâxuamp; addiditü.(.HAOTO(T«/x,id eftuercicibusalcilTnnis.C^^ auté ille crepidines uerterit,quae fundamenta maioris alicuius molis fun t,non fatis uideo.SignalTc hocquot;°^ Cuniculo' oportuit, quonia contrario fenfu audiuntiir crepidines amp;nbsp;uertices, Sic etiâ quæ nos cunieulofa uke« fa ulcéra. mus,il!c fimpliciter profunda,n on leui difcrimine inter profundü amp;nbsp;cuniculofum. Profund« enim qj quot;®' pliciteriirpleruntpretfta inaltü defcendit,dicitur;idlt;j)^«ôù Graeci uocant:cuniculofumauté,quod pluriW tranfuerfisi:pirineribusquafi canalibus perlatitudinéputrefcit.üwó/xowenim.aquibushic vt/w,“« amp;'!*'’'’''-Graeci fubterraneos canaleSjOpettasfolTas.ercloacasuocâc.Sæpiusqîin eoi^hiftorrjsuoxeainucnituf/® aucfaëlisaut inuétisabhoftecuniculis, cladeftinos notfturnos^inoppidaingreflusdefcribut.Latiniw'“ hoc genus cuniculos uocauerüt:qu3e uox noftra ærate multis locis feruat in lepulculis his.quoi? narorat ad latebras amp;nbsp;perfugiü fub terra clädeftina huiufcemodi itinera fibi efFodere.Cuniculos enim qgt; in ®'quot;*^'’' lisagant,omnesappellant. A' quaBiIatebraBt canaliü'uc aut itinetÿ fimilitudine hic cunieulofa ulcaain’; cauic.quaefi profunda fimpliciter dici poirunt,alioi52iudiciü fit.nos uocé noftra Graecæ uocisrationeƒl® tatione tuemur.Adijciemus pro ftomacho huiccapiti etiâ, quos toto hoc opere cibü in ftomachonocoO' nentes dicimus.eos intelligere quos Græci ô^fcriptoris huius interprétés alrj ftomachicos pleruq^appt““ côigdêutaligbusforte uidebit,oîbus,autfaite pluribuseiuspartis malisaffeifliôibuSjappellatjôedM*' iieteresGræcoi?2 medici côftituerüt.ad idgenus pnuatimcôtralt;fla,interqsnôconténendustefts0'3UW nobis fuit Paulus Aegineta:gdeftomachitâmultisafFeô:ionibus âgés,ait: nyi'o/ÿ 7^,1111 X5{Ti;ifWwnW®’^ Stomachi- ]J[lur'iiT^tcKKni'is-o^^a^^/tyw MfA^ovirn.tyi'viiiritO'c.Qiiod eft:conrraauténon continétes cibü, quospriuMinl cos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;machicos antiqui nominât,prodeft Ércquo teftimonio nihil certius eft. Qiiod fi' ueteres,ut ük t^wf,quot;

continentes cibum ftomachicos uocabant.in eoiji numéro hic feriptor habendus omnino cft‘ fp'* *1“° ‘'® pore Paulus medicinam fuam docebat,antiquus merito dici û* haberi debebat.

Dc omni Ariftolochia,qu3 Latini malu terræ, fiueerraticummalG appellat. Cap, HII.

ARiftolochiam LRomani pariter Grids plcrflq^ ariftolochia uocat ï J quæ s^®* fic appellataeft,qj puerperisegregie^ pitulaf.Süt aut duo eius generaïrow qd foemina uocanuhabet^ hederæ folia, efi acn-monia odorata, modice rotuda,tenera, pluribus ab una radiceerupentibus germinibus. Viocute ülilongae funt,flores cadidi,pileolisfiniiles,inqui bus quod ruber, gram odore fentitur. Q«»«' ro longa eft,mafculaappellaturïeadem aady' Iltis dicitur, L Sunt etiarn qui à figura mah me' locarpon earn uoeenuquidam teuxinon . Romani herbam ariftolochiam dicunt J Lougioraha-

n^i A§(soAoxi«lt;5 sjo-vv^M’ Ktep. uamp;\

P/soAo^ïa wvo/aaseM y^ «7P '^ J^OKei} ajisa ^n^ëp ralQ Ao-Xo7ç. fel 9 H ^ S5o9yuAH,0HAiJ« KaA»juJUz«. (pv?^a 9 t\:J Ki(woa tPS. tScoJV /xtret J^^i/MTHV^ ■ UTP^o^yuXa» «TraXa.-^a '}P'^oi^QAoc.so7q^fJJa y^iUTOt 9 KÄH^tofa uZA/xhkn. avamp;K A^iKa. ó/ovtl tti-Âio'Kouç.'jô (^avr’7ç£çu3'50/i,(/'u£rw(Ptç« ^2* AjisoAoj^i'oci’iUaKjóéi’, Ktep. uï.

△t (UaK^a a5is-oAo;)^(« x^lui WX' APT] iÿ /'aK7VA(25.Lo/ ^, /M^Ó' K^'jf’p, 019 nv^ivap’ '^afxajoi i^ kv. «j'SoAoX'“ • J (pw^a Vx®*^'

-ocr page 365-

6*« uSï/jixKts^« ^ S^ö'^ÜA«?. kAuVio: At-'j^«Mçaîriamp;cçwSç‘roAAi7lt;9oçgt;^floç7P54)v-^p,hlt;r^i^^ó-^(/ï,lt;xv^^(rM/ ctüïicjï'^a TrAHirio/j-yiVtTca.^i^a JV ni^ f^ S^oy^iT^nS ’%'4'^gt;^ )®quot;)YuAï^ óp.oia,H /xKH^Sg^cc KTvA'ü, Ïj^ij rgt; Traj^oç aui^afj-iouac. « ty /mi-^ap, aiatpüT^c« 9 TO Tf^à TTU^o jePetJ tve/'o-64^. TT/Kj«'n ïS' Y-ümp ty êjü3/xco!/',J^.

nj)i AjisoAoj^îaç K,AK^aTi2;o/'o(5. u/a.

ErT( Zt 2§ ty T^irn /xam^i, m ^ç ly KÄN/ianTf^ KaAeTJ.KAœV/a £;gt;(ou-TO At-rrfa, ^ju^ho/ç utTS^oT/uAq/Ç aö^u» ^(K^S EoiKoOT, T^ ITT Ata av 6n.£0iKÓTa TTH^avu • ^i]a§ /xaajOTtjaç At-Tifaç. cpAoïo'/j tj^oJiraç 7raj^uv yy o(.^/xa.ri-tovlaXiw? ^Sfi’^'/^io-di^/j.v^^Siti iilt;i ràq lt;?^ /M^p sugt;l.!jç. quot;JfiQ Jï Tt^g'^ ^^^ 7-« aJJ^a tfia^^ana w SJo'^y vAx. Tijo^ J^ 7-à i^tra ly ewxOTA« ij/xwjllt;£‘oAk»TTlVO/xiVH /Jitr omw y KalaTrAaTfo/M.!^ ra lt;^ (J.nT^amp; o'u ysa/^a w]a Ao^ïa y t^^Kva y t/ASjua tuSa^^-Trteaa/xiTO 7ri7rt^ws y eryu^VHS. y ÇV TOOTw 5 Tl^ostöffTo^ 7(J aura J^^ix. Ij ^ Sjo-IYUAN 7f/f TÇo'çagl ij Tï^ai^N/^'H. UT^»«S ^ amp;»^y quot;jj^^^, x,^^|,'^. ejAtu^, |«'yuo:c-/. (uja.a‘/xlt;ia‘ip, âA^H/xan ’rA^^«Ç7fâ-i(cra^£^i,(/À()[,20(3 g^va^aJ^, y o'KoAoTraç.^KKiAaç, AtTO^aç Ssw/j nara-’^^«^OpSz/HOC^SHO'i, V^ aVmJ^ÓVa.^ 7^(-XajaOTa 61 TO '^-^à Tr^iKaâ’OZçl t Akk. S' TaKOÎA« îtAujo? irwî^iS^ y y,t A(2.a'/*Hx4 Jt Cl oùAa y o?ÛVTOÇ, ƒ 0K§ JV y H KAH/xa-T'Û^OÇTOCavràTpi§p.êAaTÏbT7 A^Z ri ^Ü'^wia^j i^ Ti^Q^'ÿt^Qip,

i B E R iir. 517 bet hæc g rotunda folia t Ramulos tenues,longi-tudine fere dodrantali. Flore fert purpureû, gra-uiflîme odoratüîqui cum dehifeere cccperi t,pyro fim ill's fit. Rotundf ariftolochiæ radix in gl ob um rapi modo rotundafilongæ uerOjCralfitudine di-gitali eft : longitudine dodrantali, Sialiquando maior .Buxeus utriq; intus color eft: guftu ama-ræ funt, SC uirofo odore. Eft SC tertia quædam a-riftolochia longa, quæ clematitis quafi farmenta ria uocatur « Ramulos habet tenues ,folqs modi-cæ rotundis, minorifcdofimilibus,plenos. Habet hæc rutæ flores: radices longiffimas, tenues cralTo SCodorato cortice ueftitas, unguentarqs ad unguentorum fpilTamenta expetitas. Contra medicamentoBA noxas alias omnes,utilis rotunda eft. Contra ferpcntes uero 8Cmortem facien-tia,alia quælongæ cognomen habet, drachmæ pondéré utiliter cum uino bibitur,SCemplaftri modo imponitur. Pellit eadem quæ in muliebri-bus locis à pucrperiofuperfuntfecundasSC menfes pota, additis myrrha SC pipcre, Poteft eadem fubditus ex eadem feeminis pclTuIus.Facit rotun da itidem ad eadem omnia ad quæ prædicla: am pliusc^fufpiriofis prodeft- Prodeft 8C fin gul tiend bus,anteaccelfioncmfebrium cum tremoreal-goribus,lienofis, ruptis,conuulfis, SC lateris dologt; ribustin quosufuscumaqua bibitur. Surculos præterea ^ cufpides extrahit, oiTiumq,’ fquamas emplaftri modoimpofita, educit:exedentia cir-cumfcarificat ulcera:fordida purgat: concaua,ad dito melleSC iride,explet. Gingiuas SC dentesex-tcrit * Creditor 8C tertia quæ clematitis quafi far-mentariadicitur eadem præftare,minore tamett efficacia prædidis duabus iilis eft«

INTERPRE S.

Dozentin muliciï(quod lt;y plcrifqjalqs artibus cömuiic eft) tam qui in dus artis ratiocinatione.g q ‘nopere occupâtur.non effe eandépro ca rauois amp;nbsp;fenfus fcelicitatê.llla emm qiiod certü amp;nbsp;unditp j . ^’^^‘'’^üeft.amat;©-cumiiiuencnr.probat.Hicfacishabet,fiquodpropinqutiillieft.inucneric gau-çeoO' ucicur.peprehendit id in pidura óC fabricaquotidianus ufus.in qiiibus mathematicoiühneis O* f P’^’’*^“5dorefpondcnt,quæab architeftisCrpidoribusadgraciafenfustantüdifpolitaïzeon-^/'^'j.^'^’l’^^^'l^onaBiartiüftodiacandêfortune :eftipubiartisdo(flrin3e'ucalicuiu8ncceiritasqd o ”** da 1 ^™’?‘V’^’®®gat.Eftubiadgratiafatisfïtqdpropinquiiillieftinucniflc,co^uti:qualiafunt quæaa deledhationêa poëtis in theatro docentur, lt;56 quæ in populo ad plcbis adulationéab oratonbus di bis ÈT re[51 indicationibus uti oporcuit, ut Romanus pocta cecinic, qua: belle tagere mus^''^^”'^^^^°^ f’°*^bcet hisagcre,quigrauiora traçantes certü O’exaCtü illud quod pauloantcdixi tereft^'^n ^ -^u ^™ *‘’“®*’crint,tantu eo uti debet .Nee eft ubi magis g in medicina id fecilïc oportcat.In-bus ei^*^ '®™s«“*uanæ,qux nifi certa amp;nbsp;exacta illa ratione curet,tota facile périt. Nee quic^rofeffbri-(Jug in'll®’™® ™'^P*“?8L^“*“®'“^ fuerit,gcertü O' exaftü illud,cü aliquid in ea docent,neglexilïe. Culpan-tus m |°^S^'}®'^^^*9“ädo Phnius eft.qui fiue feftinas,fiue in tanta reiÿ mole fupra hominis captü occupa lochia^ ^'^ ocisquæGræcorumedicinaeOuocibuspaqirefponderenr,Latinisreddidit.Hocautôinarifto uentu ^?'^'r’quot;'’^”* gtauidas dedifle nomen ait.quoniâ effet «fi^H xo^^tutwffotz/.côtrario duaqi uoeû inter fe e-üandoD »^'**'’^.^”i’Pg''’“*‘^æ*’X‘w«i'c«»:neccontrà*o;ftmwlt;iHgrauidædicipoffunt;diuerfacniminrcno appeUaquot;'*^geiierationé homine tépora O’ naturae euentus in uocibus illis audiütur. Romani enim grauidas paiudsèeff quot;^*^'^æ ^ concepto foetu ufep ad puerperiü uceiÿ gerunt. Graeci uero xcj^iwww, quæ definentes QWßtai id' rquot;^ *’™ P®’’crcnt,aut pauloante peperiffent.Latinp uocis certa omnibus æftimatio eftnec ali 6 nbsp;nbsp;nbsp;a «oniineaudiens,non gerente adhuc uteip intcUiget : in Craca icide non minus g in Romana

E » præfentis

-ocr page 366-

518 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I 5,

præfenctsaut pauloance confediipuerperrjfignifïcacioeft .OmittimiisnosqiixomnîâCræCoi?ki''‘^ tota hac nocedocueriincxjuotjz eafiimmaell, ncAoytûto^uerboû'Ao^;«« nomme fignificariceftentnatu euentushominûip.Crpræfernmobftetricismiri'fteria officiatuillaomnia.qupiurehumanitadsçucrp® debeinô*pr3Eftaiit:eoust)jucfeUas, iiiquibiisadfaciliorê partüin puerperiomulieres conftituunt.al’p. M)(K!i)i/!ç(Ii, ipfo uerboAoya/oux Graeci dixennr.'dico ante eueurnsnacura:,dolores partita, pareu ipfum, amp;nbsp;pollp^rW MX*««??’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundas purgationesq; alias omnes.quæ cime fiunt. hominü iiero minifteria amp;nbsp;officia,auxilij opis^®.'” ,

genus.quodtuncobftetricesalrjqjomîtesparanr.Quinetiâquandiu puerperaaparcuinftratisquifftif'* jftJtift toto 1II0 ceporc dicirir obdecrix ex eo minifterio à Græcis ex codé hoc iierbo appellacaeft.Qilæ*’' i ingrauidisO' uteijt adhucgerentibusnullâneceffîcatê(£r iifum habet. Sedquid aliunde uocatisceftibu® hâcrem utimurrHic ipfe feriptor pro cunelis alqs eft, non multo poft in uiribus ariftolochiæ dicés, pt®‘, M)Jk, eamquaecun^inmuliebribuslocisAo^fZixtdeftapuerperiorelicfta.fecundasCrc.Exqiiapoteftatenoniti' Cræcisinuenit.fn qanimaduercendüilkideciameft,finisariftolochiæ fitpellereexmuliebribuslods'l, pauloancedi(ftafimt,nongrauidts«(gt;(yi(.i.optimaàGrpcistÿ'utilisdidlafiiiflêt:nifiabortiuûmedican’^'’'‘'' quod credendü non eft,docere amp;nbsp;laudare iiokiiffenc.Fuerut nobis hæ canfæ,nt côtrà q BarbarusexPluquot;'’’ qnêaliquâdonimisamauic,grauidasdixic;nospiierperasdixerimus,GræcorufcriptoB2 décréta amp;nbsp;r^”'' ceffitatêfecuci.Qnodcjj nos m hoc feriptore cupimiis.feruaffe cæceros ctia monemustqd certuty exaf^i^ fit,in artibus Cr docinnis amare.Nifi em fie fi'at,graui pencnlodocebit Cr traeftabif, qd rationit? exao®, h propinquû tanen fuerit^Ec hæc pro ariftolochiæ appellatiohe fatis diefta fine. Plinius maki cerrs:cn’®‘’^ nero malü akj à Romanis uoeari dixerunttomnesepà radicis globofaforma.quæ pomi craffiorisi^etw^“ hic ait,rapi figura habet,Adiccit hic dadylitim quafi digitale eciâ dici. Credimus^nos, longiorisari»“'. chiæ fuidé banc propria appellationc. liquidé à* hic amp;nbsp;Piinius long» radicé contra g rotundæ fit, J'?',^ oairicudine defcripferunttö'fi Plinius baculicralTitudineeâdicat,lôgiciidinenero quatuor dig'to^'%, deinde inter alias appcllationes teuxinos numerat,corrupta nobis uidef,ô'à partu nf/v©' inftaurandat nihil tarnen in cömiini omniü Græcont ledione mutauimus.quéadmodiî contra,totius capitis f’^^®-^ parcé,cuius principiû in Græcis eft,iy(A«Ta/ À «urn Kfîuxfxamp;c. tota nullibi in antiquioribusGraccisinu^ cxpunximus,iinitilê,ô' hoc feriptore indigna. Vidimus enim Græcos codices, in quibus fub titulo btt Craceiæ tota ea parshuicfcriptoriaccreuerit.Laudauitariftolochiä,uires(5ciuspluresnumerauitdii® locis.nono de plantant hiftoriauolumineTheophraftustprimü^odorefuauê ait,turn guftuamara,t’'f^j lore nigrâtquæ omnia de radice dida ab co funtmafei optima in montibus: folia alfinæ fimilia l’^^^îr», rotundioraaitile ad multa.præfercimijcontufo capiti.-iitilê alps ulccribus,?gt; contra ferpentes,facert3( mnum.^alia qiiædâ. Mox in ufu remedioBt eins air, niberi ex aquaadmoneri Cr ilkniri aliqnandow amp;nbsp;olefi derafam'contra ferpentes bibendä in uino quod acefcat,ex eodccjjmorfibusimponendatadio''' derafam innigroaufterouinobibendâefte.Quæquoniânon penituseademhuicfcriptorifiint,0'2b^ quo eodemepgrauiautore traduntur, commentacionibushisnoftris non inuciliteraddi uifafunt.amp;*JP falutehominis,hoccapitemultisc[jalijsdiligentiusmediciscogitandum,qnofnamhicubi^eodci’’'*j.|^^ perfihgultus Ct fingukiencium nomine hocillo'ueremedio curari iubet. Vnaenimeademq5il)ik'’’P^. j-j 5ino'ultu9, gukusindex uoxAn^Miteft.nec poteft ex cafadiexmukis caufis fingukus diferimen aliquodgt;®^^''!^''?, ** Ai/gt;^lt;M. cnim.ut noueru nt medici.in fi ngukuum genere qui repletionc.quiexinanitione.et qui erofo ab s®’*®'’' humoribus ftomacho finnt.et m ijs alrjscp caufis, qui maiore, et qui minore periculo hominem t®'^“® eonim nulla in feriptore hoc priuatim caufa deprehendi poteft; eam^ ob caufam medicina profietmæ ex natura et ui remedij cognofcendum id rclmquimua.

n(§irAUK.U^i]HÇ. Kl^. Uis'.

Iquot;^Aunû^itaL o'( J^,7Pv^itH. o'( 3 rAu-KH^a-r/j. o'( ^jcru^^uTO/j. o? 3, Atov T KO. • 01 JV, rAuH.V(J)UT’/j. 0/ 9, crxv ^lop. o» 3 xJ^i-^Ofj. 01 ^jcmAiêja . 01 3, A/Smsacroj. 0/ Q.o^i.o/VO/U.o/oç, 019,7rev0«o 4xolt;©-',^/xa7o/tflt;sAK,/(;^2!i(^. J '^vxTon Tv^t'isH ^ Ka.'mrool^oK'KX, ty vrovrep. Ïsi 3 amp;«

zamdicunt. Cap. V. gt;nbsp;Lycyrrhizâ L Sunt qui Ponto radbh qui glyceraton,qui fymphyron,quikO', tica,qui glycyphyton,qui ScythiiMU' adipfon,qui fylithra,qui Lybicftafo'’gt;^ homcenomion,quipctaomion appellentRo^^ ^ ni dulcé radicc uocantJNafdtur plurima in ÜP

p.vîff'K.05,^aelt;raç£X0(U(^7rH\;15,7r^ï ou^ra fpu^aTTUKVctèoiKOTa “Jcivw. A/-^àgt;ÿx.oA

padocia amp;nbsp;Ponto, breuisq;frutex eft, bicubiw^ busramulis,in quibusfolia funtdenfa,lcntifcoy AgJiTk a^aatvw. to 9 av0o5uaH,i'vei:ii o^to/o/i. milia,pinguia,ta(ftu(ÿ glutinofa.Floré fcrt hyacin ; '^ ' nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;thofimilc;frudupilula9iplatanimagnitudinc,a-

K^TPÇ ^ TrAaravy crcfJCW^iu/J/xïlt;^0olt;? 7^aj(^v T^oç. AüSüU(5£)^;u;ju£;$aKO7,7ruj^ou^, /xa-Kçouç. è/^ca uan^o/. wu^o pfç uç quot;^^aVHS. u7roSÇu4)Vo/.rAuK,{|c«. xv^'ÿ74'^ûU“^'^'’° Aux. 4. TfiCf j i j^uAnr/xa 715015 quot;^aj^UThraS âfrKj'aç.cP^ 9 UTf^Stvjae th^Aw'^h a7fX'^ ^'3'1'’» “Si'^û^a JV i^] Ti^ôç Kaucro/j ço^œ» X^u« K9=^]'^^7 Ta Tiz^ûü^ÂK« ltslt;^] H7ra2.

fperiorctarnen:filiquas lentisfigurabreuestuf'

re gentianæ m odo:ia pore Icmter acerbojeauu. ci :ex quitus lycq modo fuccus exprimit afperiS faucib’ utiJis : quë linguae fubditö oportetfenfim in fauces faliua diluere, Prodeft idem æftuâtiftœ macho îpedon’s um]s SC leçons ï uelficæ itideß*

-ocr page 367-

L ja^iaj-’? T£ Kvswç ^ Vï^ïZ^af’TTiVo/xï-ïov M'^To: ^Auttsuç. ac^^óv ^^p «TP^uX/-tópS/iap. 0 T^a,v/xariK0fj TnS^f^^iö^o/j. Cl sof^lt;^X‘''-oijS^a,fX(i(^(^^op, ^ ^ j^^ '^ •ÏWJS'^ ^I^^p Tt^OO‘CpXTC,X=^oqTCCa.V TUfK^/XÜ^. « j^ ^(^(X ^Kga A^07y/êhamp;o-J^^*^'”^ **'f*’'’^®®0§ *ilt;’‘Tlll ijijjÏTH'

I E E R lin 519 fcabritrjs/enum^cum unnæmalo aliquodologt; ribus,in quos ufus cum paifo bibitur.Arcet idem fitim linguae fubditus,ÔCin ore fenfim liquefeens. Qu inetiam uulneribus utiliter inun gitur j Si co-manducatusftomachoprodeft. Decodum prac-tcrea radicis adhuc recentis ad eadem facit. Sicca ta tandem radix8Cin puluerem trita,oculorum pterygqs Utiliter infpergitur.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRET,

S lo nomine in fingendis componendis^ uocibus fuis Romanis fœliciores Grxei, amabilê omnibus glycj^rhizafecerunt.Nec aliter g in comoedia glycerium.O'in Vennfinis carminibusglyceram grata 1 • y™*quot;'?^^”^“ inamo^leporibus poctæ illiilluilrarncfic Pontica.fiue ut TheophraftusappeUauit, yc_ icaradicé hanc,grata naturæ eiufdem dulcedinis nota,fola appellatione gens ilia commendaiiit Nec uiXquot;'f*^f quot;Î^”^®?”’ omnes effecit.fed in Scythia amp;nbsp;Ponto fub feprentrionibus nafcenté,propria fibi no* ^^” , ‘’®™*’'®al*cumsadoptioncfccmeconarcntur:laborarent^libcntcrproeaomnes,qu«infa di ’^y’'p ^“^'^ ®’nfuauespolTet hominirependeregratias.Qpod nos modo agimus præfenti quott* can ea trudu erfpe in tuffier exafperatis faucibus:quo malo frigiditate tenuitatelp noftri aëris fepenu-non°^^''^**”^k'^^'^ ^^^°P^’*^^^^® nono de plantaijihiftoria uolumine nondü fadloilli à Graecis.aut faite ihicM^^’* a °”’?*l’“sgly^ï'rhizgnomine,Scythicaradicêuocauit.Eftlphocquod Diofcoridesait,Scy

” ƒ''^“* ,*J®’ftfi pafum in Grgcis non Scythicarn fed fcythton corrupte legatur. Verba eins funt: qu^ba '^ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'iiuyMnSeiv kutIw M^Mvim • ylmixi ^.t/S^tH, ^4«/wT/v:quod eft.Dulcis amp;nbsp;Scy thica radix,

etia dice ” ^^^quot;^^'^^*® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^“‘^^'^'^^ ^’’‘^^”’^°‘'° ^^“^^*” *^^‘^‘^'*^*^’‘'“*^ ^‘^’P^°®

reuolu ’^®’’“f™'”amqüia fitim fïmpliciterarcear. ÿquia 5cyth3eeaerhippace.de quadiximusfuperio-j -1 ™'’^gt;decê,Cr aliquando duodecim diebus.fine alio cibo durarent. Verba eius funt; «Ai/mr«/ lt;Æ nj^ -t4u fit f T™”^r^iWTi tv», «Afo T«uT» Tt iy$ T» ’nnrKMif^iiiyivt^M'i^vs ay.iSxr huifxi nj$ i/ltK«iy^ t/lwAïyt. Quoi?» to 'quot;•”•-?'’'P’“’°3'’tcdidusa nobis cft.Eadem ratio fuit,curPontiea indé diccretur: Curautêlymphy* n.uiriu iimüicudo fecit : eft enim ut in quarto uolumine cerrius patebit, fymphy ti radix dulci er faliuam P^ouocantefapore,Peëloriserilluduitia emendat.-fauciüafperitati confert:poftremo^fitim cömanduca ^ g ÏF®’“!“® 9quot;’nia duleisradicis propria funt.Credimusqj nos in -^irTißilt;xii.Mi^uv,id eft ex æqualibus starr' ^“Ç^F’^pn^’d dulcê radicê altcrius plantx translatü nomen fuilTe. Dico auré æqualia quæ noftrx cv k^”'™'5*F|uidproquoappcllant.Numetanteraliæabhocfcriptorcappc!lationes,glyccraton«Scgly omnes.folanominü conformatione diuerf3e;quai5ialtera dulcê planta .altera »licit ^ '’^ .^^^^amabilefit.fignificat.Celfusquodhicipfeteftatur.libro v.capite xx dulcêradicêfim-• .f“°‘:auit:quE nos imitati, dulcê radicê:etfigræcauoce Plinius ufus fuerit.glycyrrhizädiximus. In bari ™^Pf ÿ^'°quot;'l’“s non eft quod Icgentes moneamns.-barbarx enimfunt.autadeocorruptx.uta bar ro- uquot;*^ b’ • ^f' ^‘’'^•fto“^ folioijt^ciusdcfcriptionc non relinquendii quod non eft mihi idê eu Barba» ne- ^^ 4*'^P®f°^®»*’oslcntifcifimilibusdulcê radicê diximus elle .• nô leui duai^ uoeüinter nos diferimf .ƒ ’^ 9“oduniii8in feriptore hocliterx diuerfitasfacete potuit. Siquidê poft deferiptos plants huius eau» haël f^™‘'!°5gt;^3F'”’ Diofcorides fubrjcit.Ttfô Sur rà çjJàà« ttuhv« «/iu't« ^'vu.fic enim in omnibus Græcis quos faf ^”}'®P''^ereKcuit,legitur:eft^co^ucrborufenfus,quêno8pauloantercddidimus:Inquibus folia den» maft^’vF”^’‘^'’/’™'gt;8:n«aliter 5crapionisætatcctiâlegcbatur:fiiquidc ineoeft .• Habet folia fimiliafolrjs Lo ^■^jP^r^’ut^ddcftilIantccxcomaftichfeillcficappellauit.QulnetiamquimihiuctHftiflimuscft ngobadisliterisfcriptus latinus Diofcorides,fimilia fchino:qug lêtifcus eft.glycyrrhizæ folia facit: Qui-ta ,| * ’®‘’®’“® •’08 ufi.lentifco fimilia diximus.multoqj magis.çp hic in^f^Tm dicens, figura magis g no» ’’^••^piâfimiliauoluifreoftendereuidetur.quodinechino.fiiiemarinri.fiue cerreftrê,fine ex caftanea p °^®^F’P*’8.uercdici non poteft.Quisenim foliûaliquod aliquandouiditechinoiji modoglobofumc’ r '**’^^*™^™''*'®quot;‘ïootidiealicubi uidetaculeatrifoliü.erucgrgceloquamurv^/vwJlÆ'.id eftechinoij« Mofpinofum:fed figura echini alicuius nun g uidifle aut audifte me foliiâ memini.Rationibus!]; his ufus Græco^tmniücodicüfidêfecutus.lentifco fimilia glycyrrhizæ folia dixi. Qui uero cchinatadixerunt, *’aturapnmu,mox Plinin autorc habere uidentur,qui libro xxi. cap. x v. inter aculeatosfrutices amp;nbsp;herbas Sycyrrhi^ bis uerbisnumcrat:Quçdafpinofafoliata.utcarduus,eringion.glycyrrhizaerurtica.lis enim omnibus folqsineftaculeatamordacitas.Iterumqjxxii.uolumine.capite vni.Et ipfa fine dubio inter acu fatas eft;foltjsechinatis,pinguibus,talt;ftu^gûmofis:quxomnia'ex hoc feriptore qfdêuerbisreddita font, pWnuncM/iyfT«5(/V»legitur,quod eftlentifcofimilia,una tantü mutata litera, vj^ir« tune uidetur }(/»©'lt; miuslegiffe.Non poiTumus nos ætate hac noftra quos legit ille uiderc codices:nec cenferc uolumus,u ici fj^üO'. •täte neuocis deceptus, cum aculeatä herbâ defcriberet tota figura,folia eiusechino.an fpinis tantii echi-orum cóparauerit.Priore enim loco illo exadlx glycyrrhizam nouille uidetur, inter fpinofa foliata earn iimerans.uocat^ ille fpinofa foliata, quæ Theophraftus «lytvJópi/AA« pluribus locis appellat, quæ infefta pinisfolia habent: Coniunxit(:pcarduo,eringioô'iirticæ,quoiy omniüfolrjsmordacesaliquæfpinæfunr. w uerifimile eft quod femel appofite «ir ex re ipfa dieftum ab co fuerat. pofteriore illo loco aliter doCeri. I n ootiis,quæ folia Plinius echinata uocat,non ex figura .fed ex fpinaiy fimilitudine tâtum fie fdb fi ^^”'^^ ”^^ ^”’” echinata dixit.reddidiffe eum quod ab hoc feriptore dicitur^/m â/xs^aefed reliefta

“I ngura/pinas tantum eius fignaflc:quæ qu oniam quales in echino funt, in folio eius effent, ideo eehi» £ I nata

-ocr page 368-

550


DIOSCORIDIS,

TlfitlTKQÇ,

I Stomatica.

nata appellauit.quemadmodumhicrelilt;flisfpinis de figura tantü egit.Tota ïnco uerciturres.lïc'nekg^ dum i^çlvu qua: lentifcus eft,an i)^^^ quod aculeis toto corpore infeftum terreftreö* rEantimum animalom amp;nbsp;in caftanea arbore primum frudtus eins operimêctim Nos ea quæ diximus lécuti,Ientifciim magispW' bauimus.Barbarus Plinium folumamans.mukisalrjslocispriiiatimcjjhoc, Diofcoridem penitusneglfö'' Cogicauimusetiam,an quod non procul à fine Iegitur;n9$ yo/^x^fziyv Jl;(it|ualt;u-w/4uoy,ïir nos uertimus .coina'i ducatum ftomaclioprodeffeaion fic ,fed una tantum mutata litera.s-o^aT/HÓf.id eft quod ori inferuiat.ltg^' du m fit : Siquidc m antiqu ilfimis fcriptoris huius Latinis codicibus, ftomaticis manifefte adhueferuatut tgt; antiqua Plinij leeftio xxn. uolumine,capite nono: quo loco agitur de hac ipfa glpcyrrhiza idemofan; dit his uerbisJdeo amp;nbsp;commanducata ftomatica eft. Nee fine caufa penitus dubitare in eo contigit : n^quot;* dulci radice utuntur paftim ad tuflim.raucedinem.o* ons alia huiufcemodi uitia, à quo Graeci «/(«rwW' fMMt omnia dixerunt.quae ori inferuiac.yok« enim illis os eft.Qualia au tem ea effent,Calcnu s in Ifagogeb’ capitederemedioriimdiuifioneait;Tiilt;:/jôi«lt;»5-B(Mi)eT/K«tygt;.T«A7if'o/iiÎA««ÎAi«£lt;«xi^«,igt;'*7f74''“gt;J®‘J®fquot;**^*'î'^ Jlivrajly^ iüxTffot k^mK^i^xfou,'if«nTtf nretifuMKi;^«A«yM^6Damp;c.Quod cft.'Suntautemftomatic3|i Oris medicamenta liæc.quægingiuisproruntcruentis,putrefcentibus,corrofis,dennbuslt;p,O'quxtunqiit contra aphthas, cruftas Ä languentem oris columellam accommodata funt. Qiiibus au t eorum ahcui ' fuccurrat dulcis radicis huius fuccus.non penitus ab re fuerit pro ftomachicis, id eft quæ ftomachokonw ticis, qug ori inferuiunt.mutalTe.Traxit^ nos in earn fufpicionem quod hic aic.commanducatam Siqubf ori apciiis q alqs partibus inferuit quod commanducatur: non tarnen negamus ÈZ ftomacho polTcpro®' fe.ideoi^nihil mutauimus:relinquimus^medicis de tota hac re certius cenfendi arbitriom.

n^l KtVTau§(W ? /xsyxAy. Kt^. uly . Evrav^io/jTO fxira.,01 J^ »va^Käu Lo'( QfAl/J.VHO'lO/l’O! 3 ,f/.a^(:3VtiU,

OI Q.TrA^KTyoViaç. o; 9,X^5WV/«S.

Of Q,A//xVKS/(?. Tt^ocpip) a((U.a Hja-kA£«(?. çu/jiaZo/ «Sitf^u'. ol '^yOWi'^^a. oi 3, qjtAr^oiZ. J KaASt//. cpu^a s^fj na^Ja gaff'/ Ä/KHÖp.0lt;a . Tt^O^tHK.« . Jgw/xa^ J^AO^X ÛÇ K5a/jiêHlt;?.'A 3 T^iqj^îçavr ^TiT/M?)cós 7^ '7i^!wp.K.auAo/j 3 EX'] “Ç Aa7r«9« J^'nnxM)^ « ty^'’™x»V' ■^atpuaÄa^«'^ ^ ^'?H§ Z^oV ra Tf^^va?. «$’ œ/j KtcpaAai o/mim fxvXMVi, VTf/AHK'-Q «^ T« TTj^fcf ^f- aV0O§ KUCiU/^op.lta^ ■à’^ 3 o/J.010^ KVika. îrK£//;SjVoç wç 7^ c^ ^i uiSitn 7°7i’au8£ff'z, ^(^aj'arax’fa.sij^a. SjSipx.

•7^1 TTH^lJ«’ Auö. /AiSH J^uAS . fl'i^l/^ëa P-ITK TPff-H^ SU^iUÇ H^ rAUKHTHr’l?. U7r£^u9çOÇ' (})(Af ^ Ac^a// ylu). imÄio/j. tÿ /'çi^oùçiÿ riwAo-$a. TrAiova^^ 3 ep Auxia ty 7rt AoTfvVKff'al/j hA(J\ tya^KaA'aty fxiajHv'cc^-^tcpo'Xónp jy ÄVKIOW gt;y rr/xv^lUu. A^^xoti Q gt;1 ^'^»IH' r(U.aff'(.£üTaff'/ji.aff’('7rA£u^(2iio7(5,/ucüTVo/a. amp;Hyj7raL'A.cua,lt;xjfJ-OTrfóiKoiiiaTr\i^iTPii^/^iT* o'iW. Tru^Zcwaff-i 3 ^isB'utPaTiJ lt;5ß^7rAK9o(5 wl/^ç Ai'a^^J^opSjjH!^. 7[^ûlt;5 S^ot^WÇ 0' fj.oiu^ ty usi^aç aArM/xara. arij J^ ly t/xfXH' Va Hj e/xß^ua t iç %H/xa Ko^ujiou iHfiQ-efra, ly Ti^ostóOff'aTHustja.öjTï Al^Aokra aura Wiê. iSl 3 ty T^a.v/JüO.TiHH.vyS’^ ^ KOTre^ va. ^H^a 3 T^oß^aj^fff'a H^ aurw KOTrfra» ' lt;rtu)ar(l /V gt;y nü^2,x^'^Ta i4'0/i^a 3 K^Za o-ttoa^ftav T/ç aÛTÙù Kofaç ff'«XJi4Hff'H.of J^ ï/j AuK/'a aiaiw xuX/ÿVTSÇ,ASœVTC« aSrS àvTi Aum'ou.

DeCentauriomaiore. Cap, VI.

Eentauriü maius funt qui narccn,t-(ï“* Iimnefion, qui Maroma, qui Pelcih«' niam herba, qui Chironiam appeH^”^ Magi fanguinê Herculis.Rotnani unf' feram Sophien uocantJ Iuglandisnucisfotoc$

tauriu habet,oblonga,colore ut in braifica uiw ferræ modo per ambitfl incifuris feda .Gauleraquot; mici fimilë profert, duoçt trium 'uc aliquandorj bitorfl altitudine,multis à radice adnatis,in lt;1»® papaue^t modo capita funt, in rotundooblong-' Floret eentauriü colore ad cccruleum incline®' enicoq^ fimilefernen,ueluti lanis in floreinuola*' tur.Radix illi eft uafta,ponderofa, durajlo^g*® dine ad bina cubita,fucco plena, fapore acricua’ aftridione dulcedinet^ aIiqua,rubefcens:LSir'*' ius pariter rubefcat fuccusJPingue amatol“®’ aprica loca,fruticibus 8C arboribus coferda,®'’' mulos. Abudatin Lycia,Pelop6nefo, Helidf.^' cadia amp;nbsp;Meifene. Nafcif plurimü etia circa P*®' loèm,Lycia Si Smyrna. Ruptis utilis centauriir’' dix eft,côuulfis itidé,latest doloribus, fpirito*^ guftqs,antiquæ tuft^cructa expuentibu«ß ^y‘* abfit,cü uinoanfebre uero,cü aqua.Datur^®^' chma9tdua9t pódere in farina trita. Valisid“®®^ torminibus,8C muliebriu locoçt doloribus fespræterea feetusq^ trahit in collyrq figura û^ fa,fœmina9téj locis fubdita.Poteft eadéMuet”®*. Vtilis itidé uulneribusïin quë ufum recésSi »ƒ'” da tundihficcata uero,prius aqua madefcit,wP^. titer tundif. Conftipat em SC glutinatïtant3(5^‘ in cóftipando amp;nbsp;glutinandouiseius, ut carnes mul elixa etia coheerefcere cogat. In Lyciaia^ ex ea exprimunt SC pro lycio utuntur.

PRofelTus quondam desreliqueratjü'ab

T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . -

in Theffalia medicina Chiron centaurus^difcipulisquosmultosfuscartisa . ab alijs quibus medicina infuis morbisiecerat, profeffiomsfu« câ^ humanog^^^

1

-ocr page 369-

LIBER irr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J5Î '

ntccnirîæartisatefnam hanegratiam,perpetuum fp nominis Tui moniimêtum grata pia^ reCordatione iniienitaitquotlocis amp;nbsp;quandiunafcereturcentaiiriü, quotejj furgentibus in honiineincrinfecisnatiirgi.il 1^9,0' ahoiÿextrinfecis iniiirqsquotidie mederet, toties ez à tâ muleis dcf undti hominis( fi modo is homo uiiOoriurecur niemoria.Qux unauirtutis lt;!? fapictite maxima merces eft.folacgmemofis amp;nbsp;ofFiciofi.pro gratia. Quid enim prius magisipuiuens pro labore fuo optet aliquis.aiit quid libêcius pro benencio reddat, q qtiod Chiron in een taurio herba inuenit? fiue curatus ea f uerit;auc quod uero fïmihus ^,amp;feO'alio9 medicus homo curauerit. Quae centauriü à biformi qu3 fabulaci poëta: funt natora eins di «a fiieritChironia à nomine:Pelethronia à Theflalia: möte.in quo Lapithæ quonda equitaudi perita gês, trena amp;nbsp;gyros ut poëta cecinivahosdocuerunt : inter quos amp;nbsp;Chiron cenfebacur. EandemhicMaroniam '’.^ädainnoaniplius ex Theflalia, fed ex Thracia, in qua Maronius mons amp;nbsp;Maronia cinitas Homero nögt;-tiliimaerat:quoloco copiofum fortëauc probatü nafeitur centauriü.Limnefion itidem à natalibüs fuis cê^ taurium aliqui uocaucrüc,q) fecundS pakides quas Cræci limnas dient.ëraquaH: fcatebras nafcit .■ quod amp;nbsp;Plinius ceftat.libadioneadèaquaiÿ fignificatione uocari dicens.Quae deinde Romanae uoces centaurio in Diofcorideaccreuerunt.uneferaó' phieri,nullä nobis fignificationem habent. Et quod fel terrac in maiore hoe cêtaiiriolegitur ,ex minore adicdlü cotrario fenfu efi:. liquidé ab hoc ipfo maioris radix dulci faporc defcribitur.minoris amaro:pra:terq; id fenlus O' experictia etiä oftcdit alterius enim dulcior,al tenus ama-rioringuftu fapor fencitur.Quó fit ut fel quod amaro fa pore eft,niinori nö maiori conuemat. Aperte id Pli nius etiä lib. xxv.capice vi.teftat,de minore âgés his uerbis;Hoc cétaurion noftri fel terrae uocant,propter amaritiidincfuninia.Ex eo facile fuie ex maiore in minus appellacionc earn trasfen c.Et hge pro eccaurq ap pcllacionibusdiiSahadenus fine: in quo ueluti inutilia, nechuic fcriptoriiegicima reliquimus.quse in ex-tremo capiteinimpreflis alrjscp quibufdaCraecis codicibos legiicur,ab eo loco fcilicet qui in Graccis eft: «-gt;.iif»ÀTOv«tKfMt,û'c.innouifiimisaiicLacinis:cognominataeft0‘panacia,O'c.Fecimnsq;id,uetuftilTimorri CcsEuoi^i de Latinoiÿ fidcfccuti.in quibus tota ea pars nulla eft: etfiin Plinianis cartigationibus hac fola au tontate nixus.quod in Plinio Icgcbatur.medeturO' ouiü morbisdecodfg fuccus,nö ouiû fed omniü fenbi oportere Barbarusdecreueric:propterea cp panaciadici etiä centauriü in Diofcoridis hac parte legiflec:qug iiiorboljiremédia pollicef. Vei^ id nos nö probamus:ü'nihilomin’ unicuiqjfuü feruaf iudiciü. Perfuafitijid precipue qd ultimü in ea parte ad fuperftitionê folä percinetjegendü eflë centauriü appetcee ortu fulls,cafto tëpore,ëj oia pleniora O' perfecfliorafunc.-qugaetate huiusferiptorisinfuera.O' natura docê tehominc indignaerätScimusquide Theophraftù lib.tx.de plantarühiftoria multas huiufeemodiobfer-uationespercurrereiO in fodiedacentaurq radice nefcio quid de triorche accipitre dicere, quë tune cauere oporteat ; fed nihilquod ad folé O' tepöris obferuationë pertineat, in eo legit.- O' nihilominus cunfta ab eo exuulgiopinionertferutur.Et qnatenustutüfapiëci erat contra plebisfuperftitionesconari.ab eo danan-tur.Cautiusenim eoloco Theophraftus,ne uideretur religioni obftrcpere,ait:ïilt;A’ t7rtw;^ó/4u«x T^x«v oJÀv «2 *»'quodeft.præcedenteautë precatione aliqua radicesfodcre, nihil abfurdn.O'c.Verum nos Latinorurri omniumOmeliorü Græcorum,in quibus nihil huiufcemodilegitur.fidem fecuti,omnem earn partem ex-punximusiO nihilominus pore runt uolcntes ab alps earn fi placueritrepetere. Diximus deinde,nafei cen-taunurnjO amareftirpibus amp;nbsp;arboribus conferva loca,lt;/lf u/zowr fic appellantes,no fepes.fed arboribus fru ticiuusç denfos montes. Licet enim à quereu quae Jlpir Grace dicitur, Zfu^» fieri uideatur, nihilominus in comniuni fignificationis aeftimatione fykiofus ftirpe omnilocus ea uoce indicatur.

Kamp;W^IO/JT^ ^nn^o/j.Lbl QyAlfXVHO'lOf}, 01 Qjî^.iêoj/TKÇ.bi ^yic/j.«^a.V7gt;f3,'n^o lt;^'^ à(|U.a H^K.Xtouç.g!i3|U.a7oi tp^jH , (fouya/x.biclVjaujap.ouATijat/'i^.j'a Ho^xBiiXa. J b^vtg 'Xift.va.7o{i KaXouo‘/^.£7r:J æ« WiK/iouç (giXo T07puç.7roa v'^ikS h ô ji rava ïraçaTrAHo-ioç ^. KÄUÄoy £j^oucrau7r£^ arriva I^w yimtviafiSjjhjj.îxv^H ^ nbsp;nbsp;nbsp;cpoiviKw u7f ttoj

ipu^ 7Çaç T« V Xv’^v'nf'op. (pyl^a junt^.ù T^/XH kh 'æç -^ Trs'yavo'J.xa^ç ofj.oiolt;^ Tnijw.^'^a fxi' K5«,aj^,KSoç, At/a. Letuo/rtvep Jï i/xTeieTriK^'' ap.JÂvTKK,OTTfo/;SjJxX^u^H9i!j KaJaTtAajo-MtVN,^aU(U.(ZTW(U Ul' Kol5hKaKH'.£tvaK.«6îS2xH îA Kup7raAc«3u AJ û£7PuAw2itK.à(pt|x6ao'a 3 ly ita Ï^Trivo/tSt/H, a7lt;l V^ MiX'iap j^oAia/'x i{g^ 7ra-Xsa-teKAuy/xaTt 'Tacpt^.'iAra âu^ £7ri r'/^ia ^l!^aj^oj^ov,arov MiJ^a. M^Mv^lop-o 3 j^uAos ^015 74 Ta oepûaA^nra supgxs@^,à'?PK.a9ûU-JÜ/JT(X£7rW0'TOvI«T«7ÇKOÿXtÇ (TUV^SAl^.

De minore Centaurio« Cap. VIL CËntaurium minus. USuntqui limne fium,quihelleboritem,qui amaran-thum,uocét. Magi fuanguinê Hercu lis. Daci tulbala. Romani febnfugiâj aut herba mukiradicé appellat. JLimnefió ce-tauriü minus à quibufda ideo dicit, q? fecusfon tes nafcii,5^aqfa amat loca.Herba eft hyperico origano'ue fimilis • Gaulé habet alntudme fu-pra dodrantem,angulofum, flores in puniceó lychnidiscolorepurpurafcctes. Semé tritico fi mile.Radicê paruam nulliusufus, Lguftu ama ram.JHæc tufauirensadhuc SCemplaftri modo impofita,uulnera glutinat,uetufta purgat ulcéra, ad cicatricem perducit. Potum decorum eins per inferna biliofa trahit ÔC craifa. Clyftere idem contra coxendicis dolores utili-ter infundii, fanguiné eduecsteoqj edudo dolore leuas. Vtilisoculoçt medicinç fuccuscius; purgat^ cü meUe quæclaritati eoçt officiunt.

E 4 Subdi-

-ocr page 370-

îît


DIOSCORIDIS,


t^c^'Ti^ocOsrm zfx/ji.lwcâpoimiyoti^ï/j.S^-' Subditusidem fœminis,menfes trahitSffetuJ« w/j.7p64i(?^o;§^o^(J'3oz(57^iTlt;zV4u§«7ra^i- Priuatim neruor5 uitqs prodeft,Exprimitur« trip‘n/'MC. x\iA'i?:,ïTai 9 «Troa crüT^iyopSljjH herba etiam fuccus,legiturép in eum ufum fenU' syRu^iu/jov^ct. axri^/xa.'F’i^, Ä a7fgt;e^x°lt;^d’K ne fuo prægnâs: turn kda quinqj diebusin aq«3 q,lt;x4çalt;5 4, t/ra £447«/ cr;^ie av v-^ixoi to ^ madekit: mox coquitur,ufque dum decrefcenK ÏK/'u§.£7r(jTa rvm 4ux6£i''ï°SuA/?,£Tj tb’ 080 aqua fuperftetreum refrixit deinde, aqua per lm' vIoudAiëilmq ■fma^i^TraAip i-i^'ij/j.ï^i ’ *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’ * nbsp;nbsp;*

f^iAiToJ^OMii lt;r\Jsalt;na)i^, tv 1019 X^^S^/J /xovaaurS KÓ-l-avn^iKdAlêoutri r xuAo/;.«^ €aAomç bç n’^a./xioUp Scy^oop iaióvivpf^ «A(ö) c'us^sepouo'/ Kzvbvnç a£ i ^uAw.n^ 'P t^«


teolG exprimitur, abqeiturî^ herba,mox exptrfquot; fusfuccus ad craffitudinem mellis itcrumdtiO'


•SSlTTUypSljJOp amp;.il ^JoVTO’ HJ TU vySci fT-IOYOV Tiq. (rii£7ratoVT£ç k vuk'^ç £7ri/j.£Aw(5.H ä iS^^óiTo^ KtoAu^KH 1? rSp uy^f^p x^Aw/z crusx trio^ Ka6feijKlt;iV. 00*« p^ o uw £K. ^u^wp rup |lt;^S/J H Tup SoTOVupiyXP^lKl'tl i^d/J^lt;X o-KÄiatiTJ. uç H 'yjAz^aVH. dira. ^ Ja (pAoïüp V75W/J « §'^w/z K eoJauSJ/jlaSAzSo/JÄVu/z c^ »-A/M,lt;rusj£4)0VTj MÇ Ti^oiz'jJzTj. oUTU ty H ^a-4'a,iy zU.avt/'ja'yo'^a, ly ó^qxza«, zy ra d/xoia. 'PVTPigX'^^'l^'^ ■ MUlOplj3jjTVl^K-]gt;ÏV^I0p ^V'^PKicO^li^ amp;nbsp;T«dfxoia. 7^v'f‘ii= 44lt;’/WJ}0a, (TUSJezpoVT? o/j quot;^ÓTPp 7504/jKToy,

I N T


quitus Quidam uir/dem fuofemine prægnâK^' tunden tes,fuccum poftea exprimunuconiedu^ in fidik non picatü,fubfole denfantjignearf continue mifcentestquod^fidili denfatumaein ceps hæfit,iden tidem deradentes,5lt; adhuc Ii^^'' do mifcentcs,nodu(^ diligenter fidfleope^' tesïProhibent enim nodurnirores liquidosafæ fari fuccos.Quicunqj ex ficcis radicibus 8lt; hefW exprimfiturfuccijCodura denfantur,ut getwna’ Quicöqj aut ex uiridibus corticibus,radicibus “^ aut herbis,in fok,ut præmonftratum eft.SictHæ pfia,fic mandragoras,fic acerbæ uuæ fuccuM^ omphacium dicunt, his^fimiüa alia expr£”^gt; , fantur.Sed lycium, abfinthium amp;nbsp;hypodfliï^ lia^ his,codura,ut præmonftratum eft.

E R P R E S.


CVr helleboritem ab aliquibiis uocari centauriü minus in hoc (criptore legatur, difficile habet coquot; ' «fluram. Nihil enim inter eas tarn fimile eft, ut mifeen lt;amp;nbsp;communicari diuerfarum plantarum n' mina potuerint.Incercum itidem que amarâthi nominis in eo caufa fit:0' ob quas uires Romanj brifugiam dixerint,(ir multi radicem herbam. Cum amaranthusfpicapotius quàm flos fit.putpureicoj^ ris:quia niinquam marcefcit.fic appellatusrnififorte'ex colore Boris tantum captata fimilitudine, ftquot; ri ab aliquibus cceperit:Vna'que tantum radice nitatur centaurium, Cr nullis febribus mederi hiclt;l*J“ ' Quales itaquein feriptore hoc à nobis inuentæ funt,tales etiâ poft nos alqs relinquuntur.Nec eft quo“. capite dicatur à nobis aliud,quàm non elTe Barbaro amp;nbsp;nobis pleraque eadem, in qu ibus nee fibijpquot; ^'k idem eft:fiquidem cum primum uertilTet quod in fcriptore hoc erat,vKu/.wv cum prpgnans eft femme, v apte O' uere feciflêt.paulo poft eandem uocem QuJiwor«, non eodem fenfu,turgentê uerrit.Differuntequot; prægnans ólt;: turgens.Non diffimiliratione etiam ï|Mp«Kix uiiam acidam dixit,quam nosacerbam^pr» ÉT cundis nota inter acerbum amp;nbsp;acidum faporem,differentia.


n^(Xa/xoWAwVT©^A^Kou. Ksep. uis. AfXtUÂWf} A6Vko§. Loi ^■»jguo'/ (rKHrfjo/J. óf ^f’ï^iew- ^u^a7o/ Kx^oü tzoï/^irouç. ûU7ij7rf/û/ StfH^.O, Qj^tfSocTiJ^f/J. J I^!«V TS) Vf) Mo.'Avra.p, Ji «1® tv 2lt;7'/ rÓTPK^ 'i^op 4uj/-



lt;rKtfl9-ütt-7i5o(5T«lt;5|(^a5«u'T20.w K^ocVrl ^a-^'X’*‘5 ÎÔ“'''^ “' yuvaZKtç. ’ix'! ^UA^a ofxoia. triÄ^j^cü H (rKoAv/Jiü3.7raxuT^a q tÿ o^uT^ja «j quot;i'Xus WTlt;^a TW /xt Aav@^.K.auAo/j JV oun «xi®^’ a^XNCT'fV £K 733 (UïeTOU «HÄV^C«/. 0-p-o/cw/ïxivw 0«A«lt;w»«iH K/waja.av^n TPj-4)ü^o^(f hSç Tig ?i'x®'?®*^^“'™quot;^/^^^'^’?'*^^? ^V 3 KVfKM Tratet ttAhV/o/j.^i^cü/ lt;^ /U^ 'P/ç 4 uyiio/Ç ywAÓcpoii^ TTa^^Qoev, t^Jè^ii^l^h Vü7(5 ’/%V0T45a/J.A^iK4i)«ha êaSouç.OTraÿa-fMrï'lova'ot.p.amp;’^üotrfJ.op.yAüKea.p.H 2ç 7f 6© r« o|uS«lt;pö ttASSoS, «nj 4A^uv6«7rA«Tf«v,


De Chamækone albo, Cap. Vllb Hamækonem album. LSuntquicn’æ fceptrû,qui ixiä uoeent-Aegypk ^P“. fine ephthofechim.Romanicarduümf' norem appellant. Jixiamderiuataam' iLu dppvilationechamækonem ideo aliqula*’^^' runt, q? uifcum quibufdalocisadradiceseiusa '



natum inuenii : 4 pro maftiche mulicres uW® J Folia habet filybo herbf,carduo'ue,quéfcoly^’’“ dicut,fimiliamigri tamé chamækonis folfls®i*\ riora acutiora 'que.Caulcm non habet,ueruffl ^ medio fpinam marino echino emarp'uefin“^ mittit. Flores habet purpurafcentes, capÜk'^ figura qui in pappos euanefeant. Semen c^co fimik. Radicem in pingui ÔC campeftrifolOjCr , fam, in montibus graciliorem tcandidammw^ cum grauitate odoratam ôC dukem. Qüæ ^^^^ bull pondéré pota,latos uentris lum bricos p W


-ocr page 371-

L I

XagSaviij ^ o'«!) oïv^aiis'KjM (Utra ^ jiravs amp;7fU|U.lt;XT»§. ^ IZƒ^aTT/KO/Ç J^ £70THcAi/MÇ ^z^07jbAK.Hlt;7'CWüjVM.’/%VOUV(J(A' aVToJl?. H^ '^oçJ'uo'ajiav 7° amp;4)£4xMlt;’t o^v^ TTiV^Xsi 9 Wj fejwiliJ tfjv o nas Tpüfcra.aTfKTiiV'] «j nwas K^ fe. 0/xuaçcrU|U StXfgXTWTretjiuja/jiSUw, H91i u? ^AÄa (Tl j^iZer«.

B E R irr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555

fn que ufum bibit eu uino nuftero, 8C origani de^ cofto. Datur èC cótra cuté fubeutes aquas uriliter drachms pondéré cû uinoteaçi em rumores minuit. Bibii amp;nbsp;côtra urinæ anguftias décoda eius. Cótra uenenatapro theriace pota cü uinoeadé eft.Quinetiâcanes,fues,murestÿ in polenta fimal omnibus hydrelæo mac€ratis,enecat.

INTERPRES.

IN lacer taij! genere Aegyptiis, Africa amp;nbsp;India chamæleones palTim amp;nbsp;quotidie uidet .In herbai^ Italia tegiones{paliæ,omnibusferëlocis:tamundilt;5fpinislt;amp;'aculeisfertilesagros.annonamlt;ÿfuam natura omnibusmifeet Cr turbat.Defcripfïc animal Pliniuslögiffimeoólauiuoluminiscapiteuicefimotertio, tacüelpefticgentibus nouüTe.unde faAoalcone ferociore grandir^ beftia nomine, paulominus q intégra 'acertam O' minori crocodilo fimile animal, humilê Cr uelu ti per terra ferpentem leone Graeci uocauerint. ßeferipfit idem herbâ eiufdcm operis uolumine xxii.capite x vin. polTuntcp legences in eo itidèm Cogno iccrc.unde ab animaliügenere in herbase cenfum humi repensleoilletranfierit: quod non totius aut partium diuerCoiji in natura geneis,figura,Cr Ipecies fecit:fed idem mutatioms eiiêtus. Vt ein animal mutabi-li colons natura eft.mutatipeum fubinde.Cr oculis, CT cauda,Cr toco corpore;redditlt;pfemperquecü^pro iumeactingit, prêter rubrö er candidüfetfidifcrepet in hoc antiquifcriptores.excipianttßaliquicädidum tantum)eodem modo er herba cu m terra colores mutât, hic nigra, illic uiridis, alibi cyanea,alibi crocea, atepalqs colonbus. Necalia nominishuiusin lierba ga coloris mutatiöe,quamfimilê comumnemi^cum j° ’?™*'* ''’bet,ratio in Graeca appellatione eft. Alioquin in cenfu carduoiy uterqj chamxleon eft,candi» uslcilicet erniger, Dicoauté carduos nunc,fpinofum omne illud genus,qHod fiuealtiusd terra erigatur, lue humiliusferpat.fine his aut illis,hac' uc parte aut illa aculeacü ftt.fpinofum flore alique profert.in quo ^1! er Pppisfeminainuoluütur.Necperic difficile diligêcerpinguiainculcaloca,prgfertimlt;prudera men 'busMaioer Iunioobferuantibus,utruncp hoegenus er eoqjdifcriminaobferualfe.'prgcipuecpex floribus, ^utexlaciore uelutipyxide in altere purpurei prodeunt,in altero quo mox colore defcribétur. Fuerüt qui une pineâcarduum huic fcriptori additö legerent. Sed nos quod fæpe aliâsdiximus.adiedas appellatio» nc9 bas non multifacimus: uulgares enim er à uolentibus plerunqjadditas fine racione exiftimamus:qua-w«yfiieeptrietiâ eft,uaga cömunisqjalrjs plerifcp plantis,ob earn qua in cypero er afpalatho caufam di-ximus.Ciirautêixias duifco quod Grgci (for uócant,diceretur,hicipfefatisdeclarauit:quod Theopbraftua inius pluribus locis pariter indicant: ta nota antiquioribus illis appellatione, ut hac non minus quam lt;nbsp;amxleonisfignaretur.Theophraftusqjraronon hacappellatione ufuseft.Romani carduum minorem ixerunuqnoniam comparatus alijs quae aldus caulefcunt er folia erigunt,nulla fere'alcitudine cenferi dé» uerit.Exigebat hic locus,ut in alboaut nigro chamaeleone diccrem;an qui inter uenenaab hoc ipfo ixias n vt. numeratur, er quod Plinius aliquando uifcum uocat.lctale homini chamxleon hic fit,analin8.Sed tetuenenadeeo certiusfudlotoagetur:Interim de chamaeleone nigro fermonobiserit.

Chamæleô ferpeiis.

Chamaelc3 herba.

^2* ^“MCttÄ£ol'T@^ ^tiAav©^.

KKp. Mts

A^WAtu/j,u.tAalt;5.Lo( ’^jTrctrua^-'gt;^P‘°i 9,oÏAo(Jwvo^.bi ^ ’i^ia/j'oi Q, KUi}ó/j.a^oi].ot QjWit/iUO^j/'t^.oz JV, ^■^RVliflO^JKÓXKO/J.bl ^,K.UVo|uA0|ll. ^ MWiRacn/'ouç Ui'yga.b/ q.üu^v/Aara.ai y^Tif iolt; ^oSiA. J^ ôturç rZç (puîS^o/ç o-koAu%lt;ç toi Kc/z. A«'ifova/iStl/ Tl HJ AtTifdr^a ^ J'/tjuamp;ça £^:J '■«UTK.KauXop J^ âvîncri d'aKTuAou v rra^l^, C’'iSa|U/a*o/j,u7r£^3'5Opgt; tj^o/j iTKiitf'iOfJ ^ «V» aKav^ j^^n A£TTfà,uaRivâ-iXûVTa,7f/KiAa. ^î ^a JÏ 7ra^9clt;, /x£A(3Ul'a,7ruKVH,lt;^iO7t J^ ^ Bt-^lUSjZK.'Xicamp;fcra JV U7ro^avamp;@-'quot;ifia/jtaani-fera (pHK^itii'.tjjutTj ^ (^ mj^ioi^ ^Kjoîi’ èl .êou-ÎÏ*^^®quot;' J^quot;^'^ ^ Tra^aSaAaoj lOiç.Acæ «ij Si H S'sa Ati« /tirtvr©-' «uth j^a AxavSauoAi^ou HJ •tti/'^ivoii £Ac«ou i|^ ô^u'yiziou ■j^çaçc/^'yy/Li. ®‘M\£i Jï 1^ Ati^ïvaij â-i/o/j Hgt] aerqxxA-^°P7r§ûrAaEûUa-a.Hjlt;rcw£4.i^amp;lt;r'aû^i njKa-l«î^'lt;ôfcr«,(f(«nAu^ô^l^o/j ^T Sc$S'p(M«amp;u^

DeChamælconenigto, Cap, IX, CHaraæleonê nigrum.LSunt qui pan-carpon, qui ulophônon, qui ixiâ, qui cynomazum^qui ocymaftrû,qui cnigt; dium granum,qui cynozolon appellent. Aegyptq Sobel. Romani carduS nigrum fine uernilagium dicunt.J Carduo folds ÔC hic fimiliseft: minora tamê tenuiora'que ôCrubeti tia ca habet. Caulem digitali craffitudine ex fe mittit: lôgitudine dodrâtalurubentê 8C ipfum. In cui’ fummo umbella eft t fpinofi'que flores, colore uario câdidofcilicet hyacinthino'que* Radix craifa : nigra t folida t ôC aliquando cor-rofa : 8C quæ dilfeda fuluo colore uideatur* Erodit: mordet'que cômanducata. Nafciffic-cis,câpeftribus,cliuofisq^ amp;nbsp;maritimislocis.Po teftcocifa nigri chamæleonis radix additis exi guo atrameto futorioîcedrinocj3 oleo ÔCaxûgia feabies exterere. Idc poteft admixtis fulphure ôC alumine côtra itnpetigines in aceto coda ÔC inuda. Colluüt decode eius uulùer in dolore dentes«

-ocr page 372-

554

DIOSCORIDIJ,


«fûv’faA-yia:’ 7rav(j. /jat ''Kfou lt;K TrtTrîjîamp;x? 0 HKÇou -^iTrAaoyo/ULEVh rZç «.Â'^wo-ifj oJ^dva't ^Kamp;amp;, ty TTUJI'üVTj Q J^'l âu^ 0/ ofÓmi’jKa^-i-4HÔ£/(r((Ç o-\ijj û^a tÿ K.a]avrAH0i«i7'N(?.-7i5oo‘aro P-îvH Tt j^cc -T^a^iiûU 0^Atii rS aZTouv^ cd'ôv 2,6çtnTÎl û:utO|U.£(î)kAiV q àwa0azquot;^( ng^ «A-«pouç/xiTo; 6ijou. /jiir\i}jTa.i JÊ]a7çc/'uxji/x£CT-( razijc-N'Trl’aZç. gt;y tx (pa. ystfcav/na tAxx yÿ tk 7i9xç/co/xtvaxaTa7rAaû9-ifcra,àvacrxtua]'îi£ra 6^«7r£v£i. œvd/xaso« ^ ^a/xcuA^w/jjiTlà to W KlAOV ^(pV^ap.^V^liTK^ rt S X'iXf} X^UJ« TOC r’iauTa,HU7roA6\jxa,HXuavûî/cf!i.H£^uamp;5£7r« §« T«ç '^ TûTO/j (hatpopaij.

INTE

dentes, Cum pari item pipere ccn^ detibus irt quibus dolor eft illita,fuccurrit. Quinetiafoueil tur ea détes cum cocifa fuerit in aceto décoda, 6C calens impofita. Librario ftilocademdétiin quo dolor eft admota,eû frangitCum fulphurc uitiligmes décolorée^ amp;nbsp;afperam ceu à foie eurem emendat. Mifeetur medicamentis que exe dêdofunt,Phagedænas,8lt; quæ adferitatétran-fierint ulcéra, emplaftri modo impofita, adnu-tioré habitu transférés fanat.Chamæleon dida eft,quôd coloré cü terra uariâtibus folrjs muter: quf aut herbaceo colore, aut albefcente,aut ça ruleo,aut rubente uidentur,

R P R E s.

Thetioma» ta. WHflUl^6(,

C' 'quot;'^Ommunis utriqj chamxleoni ixiæ uoxô* appeUatio eft: faifo tarnen ér fine caufar quonia albo tan' tumadnarcituruifcum.undeeafacfla eftiüliuscj; propria,ceceras nigrorelinquit.-quajjzPliniusda” numerauit:ulophonon,q,ricinoscanumnecac,iiiuencasquoçanginæmodo penmit.cïAurt®*^ pov©^ Grxcis exicium fignifïcanc.CynozoIon item propter grauiratem odoris,quonia ’i(tiv olere ijfdetn orf ciseft.No3illudaddidimiis,ideo cynomazondici,q,iiipultenecandis canibusdetur,quamGrxcizlt;«f«'di'' cunclncxterisnoneftquodlegentesmoneamus.prxtergnon uideri integrum quodredditumeftitibrJ rio ftilo eadem denti in quo dolor eft.ére. Neqjenini rationé nobis aliquam cur fic fieri debeat id.oftendit, CogittpidfufpicariantiquiiTimus Latmus Diofcorides in quo nihileft quod ad librarium ftikimpeftiotac fed incarbonibuscôbuftamradicem chamæleonisjdentibuscpadmotam.eosfrangere indicac. Conunu; nem tarnen omnium orxeorum lt;SC aliorü interpre turn ledlionem fecuti ér nos fumus: Diximus deindeaU ter quam Barbarus uertitiphagcdxnas, ér quæ ad feritatem tranfierunt ulcera:ille enim theriomata, DiO' fcorides ntufiu/^m ait,participio ufiis à uerbo Sh^/Óo,««/ quod eft in feras mutari,er tfperiratem nocendi'que uim quam lUx habent, acquirerc.tranfttilit Diofcorides ab eo uerbo foeliciter ad ea ulcera qux mulwafpt ritate nocent.ér à mitiore habitu ad afperiorem tranfierunt-Significent autem id theriomata qux Cclfom hilominus ulcera funt, qua uoce ille ufiis eft, peritiores itidicent.Nos uerbi rationem amp;nbsp;ulcerum genusj:' cutifumus.Quemadmodum ér quod ille air.confutando fierimos.ad mitiorem habitum transfetendo.di' ximusiKyoteKiuafoi/e« hic Icriptor ait:Eft autem Grxcis «yotmvttfay^MtTa-nPi'yijt/.trâfmutare fcilicet: Seeuws®* eft uociseius in rhetoricisfignificationem,quibus «wMMiconfutatioeft.VerumincxterisinintdiciW? prxcipuc.caeftuocisilliusfignificatio.

n^lKJOXOcfi/AlOU. Kîîp. U/]. KPoxoïPtiAtov.o/xo/ov £S/ TU fxiÂavi

)(«/J-Clt;^i0v7i.'p'J^ 3 ^V TOTfiS J'jU /j.uJio'1. gi^a/j z'^^oiJ/j.xK.^ixp. ÈA« lt;j3^v .UTTO zuAaiu/j. olt;r/xüj J^^p-f-cc/j.b/jLÔ/œSx^c/'a/xw.l%u£iQ H ^l'^aÿoamp;ôT« su væa^ MJ 7rivo/xévN,art//j -TpAu at/j-x J^à çu-CcbiZ. J^'uroT^ 3 MJ (ZtrAhV(K0ZÇc^3rwç weftAa ©-«.(V)-!® tZJxéjM« âu^,£fia^x2x«5U7ra^Hcfu Va/xtu^.-^i:? Atç 0» MJ J^mÂ^p wç Seoir iç.

I N

DeCrocodiIio. Gap, X RocodihonLRomani panter Grps^fl codiliü dicunt. J Nigro chamx^eonin' mile crocodiiium.Nafcit ftirpibusSiât boribus coferdis locis : radice Jonga t® latitudine aliqua : odoris afperi nafturciofinnl‘5' Coquif in aqua crocodilq radix,pota^ copiofam

prarfenti amp;nbsp;manifefto remedio. Vrinam cit femt eius,qd circinatS clypeoli figura duplex^ eft.

T E R p R E s,

Differt ab utro^ chamxlcone crocodiliou.-qu ód eorum alter,albus fcili cet.fine caule in medio int« folia fpinam marino echino fimilem ptofert.niger non unam,ueriim duas,tres'uc aliquando,coP culispotius quam caulibiisimpofitasoftcndit.crocodilion autem fingularem mittitcaukm,^® caule fpinofumechinum.Eft amp;nbsp;alia differétia.quódillipinguibus,campeftribus,ér maritimislocis nafcun tunhic inter ftirpes.cr confer cftis arboribus locis. Differunt ér radice, qux in illis eft qualis ab hoc defaW tur;in crocodilio longa cum latitudine aiiqua.alqscj) nous illis,qux defcriptx pauloante funtNafeinoc® dilion Barbarus à Phnioacceprum in fabuletisdixit.quxuox Af« Jlpu,««,/!^/,quibus hic nafci earn ait,iwM tenus ut credimusrefpödcfmodo fabulcta iUi figmficêt, qd in ruris dilciplina cunftis alijsfignificat.Ini”' dicina hoc amplius Grccorü ueteres medici cradiderüt.prodeffe crocodilq radieë peAoris excreacionibu’'

n^?A(4-«M.ou. Kt^p. viH.

I.jzoc©-'. ^01 ^,K^gt;ioJ\'iAiop.ot ‘^gt;?C®^7A0tZAtUZZ.OZ ^i^Q'JQX.iX^cf^l0p, 013, lt;ilt;fjod'zTiic' Aou^d/i.^^taZoi Aaê^ouu ^£V^iç. bi Jï, K« jf'ou^

De Labro Veneris herba. Cap. XL

DlpfaconXSunt qui hanc etiam croco' dilion,qui chamæleonem,qui onocat-dion, qui Veneris carduum, quicher, g meieta appeUct ♦ Aegyptq fefe^of'

-ocr page 373-

LIBER nr.

55?

6tt'^^Wjffiö»rt«Vt^.0» O.X^-iVó» o/aiAh}«. ^aKoirKiÖK, J T aKotvSad' isi H^auTH. KauZov

O^vltiAov.amp;KojvflwA.iOiiJiu^« TTgcjAxtfaVa

vii KauAd/j ,ï^jH ^^i/'ayJ, J^w tta0’ iKaso/j

'7°^gt;'^p.iiin,kKM'^uJ^H amp;nbsp;aura, wç 7^ 2v'às WA^oAuyitçtTrt /licrus ^ çaj^t6X’,£cru9t/j n H^ f^w^t/j sj^ov]a pdtav^'w/'t/Ç. K0i7^iJ'alt;^ J^ -^î To^il^Wfj.i^ if cjiw^av œç n ud^aja à TP '?^ J^^ô ^''^P 61 '?^‘o/j.amp;ÿâp cru^t7^.o3'£|U ty 1« ovO|U.a ii'^Wip. J ^’ ^^joy j^ 7^ nauAou nci^iK.isnp

Mo^ucnp^itjictA« /xia so/KÎ^a iX'^’V-^'^A'-’i’^’i?« «iwi'Gtod'KÇ. IdçavStZira'j A^kk cfouviTj/Éj^îl q '’ilt;’'^AKK/« 1(51 /Aicrx^jTS's^r^iwvitu d'i(jU§£0M O'« VJ w^Ak- h ÿXa JV Tam^ lt;rcùj ôiy^ àc^-j.’*quot; ^üoquot;«,«^K.07r£(ira,K.K^’^ AaSoucraTrixp^^Tixg Wi/'anTuAya ôa-ytxd'aç0 a-v^iy/alt;^lt;^Z^ip.î' lu S'ijaTriuii. à?f T iStcOc« JV efi? TO t^^/xaicop l'Ç JC^Ak^u mijj^a,, tjiac-1'^ lÿ ^ug/x-HKiai? âu?“ H9î'5 «iS0X'’?^ôvu/, iap.a 6(vca. 0/ J^ •^ KtefaAKtj rK.wAKKîÇÈ/ç^us'^t^jtç^jj^g, ^ T^za-nfo

^’' JT^X^^wüßga^/üV/j/soeouvre« nra^' TaiK0U(5^£ja7riU£(^,

Dacifenre. RomanfVenen's lauaernm aiuVè neris labrum uocantJln genere aculeatarum hçcenam planta eft. Caulem habet excelfum, fpinofum î caulemqjcircûamplexa folia ladu* cæ fimilia, in fingulis gemculis bina, oblonga, fpinofa Si ipfatquætÿ per medium dorfum ue-luti bulks foris Si intus fpinofas habent:côca-uo quà fe in geniculisconiunguntfinutquo ro res Si pluuiæaquæ c5tinentur,unde Si nomen inuenit. HabetSiin fummisfingukrum ger-minationum caulibusfingula fpinis échina ta Si oblonga capitula:quæ cum aruerunt, candi do colore hunt. Habent Si capitula ilia per Ion gitudinem diuifa uermiculosin media medulla quofdam.Rimis fiftulis^ fedis medetur im-pofita labri Veneris radix, in uino décoda, tu tufa, Si ufqj dum fitceræ cralfitudo, fubadat oportetqjin ænea pyxideferuari medicamentum hoc. Feront præterea uerrucis Si quas for micas uocât,mederi. Ferunt itidcuermiculün capitulo eius inuêti, in aluta claufi, tu collo bra chio ke hois adalligati, quartäas finite febres,

I N T E R P R E S.

/''vVæmlabro Veneris numerantur appeUaciones Crôcodilioncÿ chamsleon.cxfola fimilitudineilli

1 I accreuerüc;duniextrema illa naciiræin plantis diferimina parum intelligencescr obferuantesim* . quot;^ ^riti,quod plures habet fi miles partes, idem pleruhcpopinatur: quafiquod incomitrjstrpopu-aribus fufrragijä fit, numerandæ non expendendæ fint omnes nacurx notçnumeratisqj his ad conftituen um plantasgenus,niaior pars certiorem uincat. Quae deinde crocodilion amp;nbsp;chamæleonemfequiturono

’.'g'’°'’ nobis efe, mfi ex Græca amp;nbsp;Latina uocecompofita à Grxco homine fuerit: qui cum forte' au uUtapofterioribusLatinischamælconem nigrum afininumearduum uocari,ex Latinadialedlocar-uumleruauerit.exfuaautem Sm.ideftafininum addiderit: quod quale in métemuenit,tale etiamnunC icitur,0'alegentibusaccipi uoIumus.Tota deinde Romana amp;antiqua uoxefclabrü Veneris, non ab ons numani parte fie dida, fed ab his labrisquae Maro dixit plena muftoin uindemia fpumare: Indicatcpidc^ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'°'’^”’ *mitati,«?»f’iilt;/l/TnrAi!iz?0v earn dixerfinquod erat in Latinis labrum, GræceÀou^ài-ex ulubalneorum transferences.Sunt enimGrgeis AOW?«: quxlauandis corporibusparantur.quemadmodum m balneis labraetiam Romanis. Nota resell, later tarnen caufa.-nec noshadlenus inuenimus cur labrum Veneris fpinahsecabiUisquondamdicflafuent. Videmusquidemquotanniscauosineafinusillosin qui-^'’*,J^Lquot;'’*^^^'’f*ff™ofolis3rflu exroribusaucpluiiqsaquisadmultos diesferuanturhumoresTedquo-raodohis Venuslauatetur autfealiquâdolauilTet.ignoramus.Græci à fiti Jl/^Knoveam dixerunt; uel ut hie ait.quontam humorem ilium contra earn paratum temper habet:uel,quz nobis ex natura magiscaufa ui

“5fonces,aquaiÿ fcatebras,aquofos limites ir foifas nafcitunnee alrjs locis raro inuenitur. Egrc gia «t planta fpecies.quæ fupra hominis altitudinem aliquando crefcit: quodfp in ea contemplarialiquis gaiideac,bullantes toto eius corpore fpinxfunt:«gt;'uelutipeluemconftituentia bina illa folia,intra qughu inorfemperinuenitur.Cum creuit,in fummo fingulorum caulium fingulos echinos in oblongorotundos profert.flore.quipurpureamlanuginem referr.Omnem eius fpeciemdiu nos oblèruauimus, inechinis aU tem nafcentesuermiculos inuenire non licuiticr nihilominus Graeci Latiniq;,quod merito credendum fit, omnesteilâtur.rnmedicina ufumradix tantum habet. Nos^quibusea medeturrimis,fiftulis,formici8 sSi uerrticis,iam pridem diximus qualia mala illa omnia in homine funt.

nJl Ajt(xv0ai’ AÄiKHi?. Ktep. u(0\ AKavâ'a A5oKn.Lb/ 3,^75 lotuwa-

5«v. ói Jlt.tPGvaKi^s.bi dVjï^utri'

»quot;Kh-iTf^/j. ^o,tAa?o( esriva aA€a.

' I ' %^’^7«'®\^’lt;-ÏS«l'w§S«V^'i»ïa-Çw. J ^«TJ,^ ^^y, ,^ uXwAt« TOTfig. iJiU'^a tj^outra ^a/j.cüAtov^ A^'itw s^xept^H KVtunja j i^ A^K.oT^a.u7f(fct(ria.4K.av0£o-æ «. tuwAp/i mj Àuo vnij^uç, tfaKivAou T®

De Spina alba. Cap. XIL A Cantham albam. LSunt qui fylueftrem cinaram,qui donacitim quafi harundi-naceam, qui eryfifceptru,quicarduum ramptarium uocant. Romani albam fi-ue regia fpina dicunt.JNafcic motibus ÔC fyluofis locis,folris nigro chamælconi fimilibus, anguftio ribus tm eSdidioribusq^, alpens 8C fpinofis- Caulem alptudine fupra duoscubitos habet humani poilicia

-ocr page 374-

Cinara.


356


/ityzAou H tÇ) /Mi'^ovo^ 7raxp^^ m\amp;JKop,Ki Vop iVf^O^p.îT?' «K^y ^ avT® K£lt;f «ÀK -Tt^óerz Sip aKavflwAç, £)^/Vù] 6aAaôJ/w£Ai.^HÇ. ttA^w È Aaoyw/; ty uTf/ÀKKH^.avôij çf^^u^Ôé. s^ 0/ Ç i' CÜJZ^/JM WÇ K.VlKûÇ.S^O'^uAwT^O/J J^Î. TauTKÇ H çi^a tdvo/asvh , TPifvi^oS a(|(xo^oï -K.0VÇ. SO/XaX'K-OVÇ-HO/A/OKOUÇ.OÙÿXTl KJvë. tlt;iôl.]fX.7TÂXÛSZTCaTZ Tt^Ôç o’/tPH/XoJa.iy 'A «ept 4HM« 3 «ü^ 'Ti^oç of/'ov^aA^ia/jTP/ê (banXu ZôpSjJ0fj. -A d^ cûTz^fxxmvofjSjJo/j^-n-cutf'îoi^ cüJufjSjJoK^ CoH^S. HJ z^m'F’J^iinr’ii^.cpa.crl J^ o2i m^ixriloii y^ «uTæ^Kjia J^ixinei.


DIOSCORIDIS,

pollicis crafritudinejCi'airioremîç aliquando befcentem,intusc^ concauûî In cuius f»®®?,* leatum capitulû eft, marinoechino fimileoblo gius tarnen ôCminus.FlorespurpureoSjinquibi' feme cnici figura eft/ed rotüdius.Pota fpinf ®® j radix, fanguinë expuëtibus prodeft.Prodeft bum in ftomachonô continëtibus,cceliacis55‘L nacit 8Cc5tra turn ores emplaftri modo iwp®” ' Colluunt eiufdë decodo in dolore dëtes.SuçÇU


currit Ôt ferpentiu morfib’. Ferûtetiâ fadoe’^f’ amuleto Si ex collo fufpêfo/ugari uenenata 0'


I N T E R. P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,

A Lia hæc fpina alba eft ab ea quæ primo uolumine ab hoc ipfo feriptore, û* à nobis longios ^ ^ pea fuit ; 111a inter fpinofas arbores genus fu um habet, hæc inter aculeatos frurices ûquot; cum i5'*J,^ carduis.quorû multiplex genus eft,numeratur:IllaAtwK«x«»S«compofito0'c0iunlt;ftono«^'’'’^P difcretis uocibus «xarf« aibx» appellatur: lila undiqjfuis Ipinis.ér quales in arboribus uidentur.ini«*^ L| hæc præter fpinas in folqsaculeatnetiam echinü in fummo caule habetllla in fepibus,hxc motams uofis nafcitlocis.lUa tadem folidam habet materiâ,hæc concauiiir inane caulê. Sut præter hæcinutf^^^ hiftoria û* medicina diferimma alia etiam,quæ poceriic uolentes ex hoc feriptore O* exre ipfâf?’'®quot;^|ji gnofeerernuUibi enim nô nota omnibus hpc fpina eft:cuius flore ad ladiis coagulü multislocis in «'ƒ ’(i^ paftorescir uillicæ in cafeiconfedlione utuntur.Eam hic ait fylueftrêcinaram uocari, proptereaqgt;^^j. cinarfc5parata,minoraaliqua,afperioraucroomniahabet.Eft enim cinara altili#carduiomneW?^^[[, quod fiuein globüfquamatiscorticibusintusnitentibustumet,fiuecalathifïguralongioribusÖ'gt;'’ ^ riorem partem defcendêtibusijfdemfquamatiscorticibusapericur, quæ uelutinaturæm5ftra*ngân gulæproceres uerterunt.Meminitutriuflt;ÿhuiuscinaræ Columella in carmine fuo dicens.'Hifpi^^P^jjjjj-cinara.Pauloqjpoft.Hæcmodopurpureofurgitglomeratacorymbo; MurciolomodocrineuirÇf xa^coUo,Nuncadopertamanet,nuncpineaucrticepungit.Nuncfimiliscalathofpinisi];niinâtil’“® „, ret.Donacitim,id eft,harundinaceâ eandemhanc fpinâaliqui uocauerüt,lt;p inani amp;nbsp;concauo caukWgt; dini fimilis eft.Eryfifceptrü ucro,ut fæpe alias diximus,ob aculcosôquot; uitiliû modolentoréque haben ► ræ appellationesaut per fe notæ,aut penitus incognitæ à nobis relinquûtur.Quod deinde po^^'^t'” jujuC to capite de amuleto côtra ucnenata legitur.cx priore ilia candida fpina quæ inter arbores cenfehaan translatum credimos.Eft illud etia hoc capite cogitandü.quod à principio eins legitur,nafci fpina/b ^ S^fi 10$ vMiAfi }»w.‘quod eft;in montibus ô* fyluofis locis.non fie forte'legendü eße, fed una tantii ma^^j litera îmAitiv, id eft,aquofis,quod non ab re coniecerit aliquis, quado frequês fpinis qs prope eft.qd paulo poft hic etia in potcrio fpina ofteditJd nos tm fignauim’.nihil ex cômuniledhôe muta


nJiÎAKavÂKÇàjaBiK.MÇ. K£$. wó


AKav0aâça€(KH. Loi J^jäKW' 6/Ç. ^/Aa7o( GÄTiva. J eoikij« T^qjUtrZptZVCMd'oKlfTH AiUKH aKav0a. sult;p»a'« ly ti^oç ^ovp 7Ui'üUKfo/zH^7l5o§äv«rw7H/j «z/Aa'j’1’0 •T^oS ruç a^y S |iu/xa2lt;7'/Aous » ^z^a,7ra ça7rANcr(UÇ£u^iTÜ.b.q)U6T«z t^ Tja^w-Alt;7'ZT07fZÇ,J


De Arabica fiucAegyptia fpina. Cap. ^^^' Canthan Arabica. LSuntqui AegyP^jJ^^ fpinam, qui diminutiua forma ac^,. quafi fpinulam appellët. Romani fp^ , Arabicam uocant. JAIbæfpinæfi®***® j, fe hæc crediturtadftringit'que fimilitcr; iJeoej'^'’^



tra muliebres fludiones, fanguinis excreationf^^ in alias corporis partes deftillationes alias utiw* dix eius eft.LNafeitur afperis loeis. J


INTERPRES.

INter congénères herbaß! fpinas,nô inter aculeatas arbores Arabica fine Aegyptia fpina hæenu ^^ da eft. Earn ueteres Græci utriufepgentis nomine indicauerunt:Ideo ép nos inuentâ in antique*'® jjj cis aliam illam uoeë Aegyptiam fcilicet,addidimus. Maximas etiâ in adftringendo ficcandolt;ÿ® ^ tribuerunt.PeregrinaquondâItalipeafuit,nuncquodfciamusnullaeft.Tribus mails medericamP rides ait, foeminaat fluÂionibus, fanguinis excrcationibus,er in alias corporis partes deftiUationib« -^ barns quarc5 addidit,fiquidê aieStringitipguttâcia.menfiû abundâtias,fanguinis excreatus 0* aW’ “j amp;nbsp;nes:Nefcimusq} nos,quæ nâ ille guttantia appeUetmifi forte' quos Diofeorides (tAAow piv^«i*ir^(«Bz w i^^ fie uertit.Sed hoc in eo cenfu poftremû, non prima eft. Videturtp fluxiones alias id interpretatusc ^.^^ certe huic feriptori nô refpôdet.quod menfiü abundâtias idem uertit, four ^ovotwuov enim ^*^^‘'*.*P*'°jQrtult;’ mail genus multiplex eft.defcriptü multo ante à nobis.quod licet in eadem parte 0* codem fere mo menfes hat,longe tarnen à menfibus diftat. Nos fœminarumfludliones ubi^uocauimus,quomani F û* uerior illisquàm menfùim uox hæc fit,ob earn quam diximus cum de his ageremus.caufam« nbsp;nbsp;^^^


-ocr page 375-

L I

n5gt;Ï?K0XVi«.K. Ki!^. UKŒ.

^C“ ' KûAu^xo§LôiQ,(j)éjouCT-a. oi JV, ru^aKW^a. ^u/xa/o/ soukou# ylt; nbsp;nbsp;yXou^. aiyvifflOt avouç. JtpU/'X^a

‘X'l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W) Tfs A6\j

KKÇ ÔKavamp;KÇ ‘Kiyo/J^nii. iUiAavr J)« Ji ?^] ’faX'm^, nauXo/j «.ViHo“! fxaiii^óf}, tt^jttAs c/J$v-'5\u^j. £(;gt;’ èuitïtfaXH aucw^'wJVc^-^ï'^a ^ VTTjsi /x£Activa ■rra.'^Set.J^aJa/J-K^ 7Pi (i TÇû!’ ruç sA^ovfaç ràç /xa^aXaç Hÿgt;] i® ^onep cro/xacrutrwJVç KaJaTrAaoyo/xSi/K-iy itcfilHSêtra yiSi'ivü HJ TviVopSjjH, anj 9 ou^a W5sà ^ ÀuawtiV. H JÏ 7roa «ç^cpmç ouïra, Aa;gt;^awATC« îi^Bk Sç s^ acüja^ayiç-


BER HL


557


DeCarduo. Cap. XIIII.

SColymonLSût qui pherulam, quipyxaeâ-tham uoeant.Aegyptiienus, Romani ftro' bilum dicunt. JChamæleoni nigro,albæ^ fpinæ folia carduus fimilia habcr,mgriora tantu crafTioraq^.Foliofum SC oblongum caulem erigitîin cuius fummofpinofum capitulû eft-Ra-dicem habet nigram cralîamtptquæ graueoictes alarum hircos,SCreliquicorporis uirofum odo-rem emplaftri modo impofita, emendatîidem e-tiam décoda in uino potaep poteft. Pota ttidc co-piofam graueqj olentem urinam peJIit.Coquirur præterea eftur^ afparagi modo non multo ante nata SC adhuc tencra cardui herba.


INTERPRES, VAgum per aciileatas omnes plantas pyxaeâthæ nomen eft, quam primo uolumme lycium uocari eciaindiximus.fuistpfpinistaritijnon ubiepfpinofis omnibus adelt. Impudencerquidem.fed mul-. i° impudétius à fuo genere in aliud ab his translata,qu i natura ignorances,temere omnia mifeenr. Strobilûâ Romanis cardu5 uocari Diofcoridesa!t,Graïca quidé uoce, fed tüc forte quotidiana ïrin ufu po puii.quæ à pinex nucis figura cui fimile in fummo carduus capitulû habet,fatta eft:Cræci enim s-fdf/Aor arbore pintió- nucêeius paricer uocant.Qua: quonia coni figura in pinaftris Cr oblöga eft, qua forma cardui capitulû habet,communicataappellatione,ftrobilos carduus hicaRomanisaliquadodicipotuit.Siquidé Plinius xvi.uolumme cap. xi. de pinaftris agës.ait:£afdêarbores alio nomine per ora (taliae quas ftrobilos uocant.utpleriqjarbitrantur.Exquo patet.fcribenteetia Plinio hiftoriâfuâ,fuilTe eamuocéin pinaftris Ita bæpopularê.SimilêchamæleôicarduüNicander, Theophraftus.omncsqjalrjfecerunt.'fed Theopheaftus bocamplius,non folü habere carduü radices qux crudæ pariter eir cotes in hominis cibos ueniant, quod pnuatimfolus hic infpinofo genere habet,uei^ q. eafdécum floret optimas habet, quodep uix credibile ui eatur.cum duratx per xtatë fuerint û'quafiin lignü tranfierint.candidü liquorê ex fe mittere-Eftephic fco lymus fme carduus is,quo per folftitiü florente, Hefiodus ait in arboribus maxime canere cicadas ; acerri-MecpadVenerêftimularifoeminas.uirosautcignauilïimostücadearn fieri. DefcripfitCr remediacius tra adf^ 1 ''’“®’®®'’Pl*nius.a quo poterunt uolentcs multaaudire ad omnes carduos pertinctia,priuatim^ icolymum hunc,qui priuatim cardu cis ab omnibus dicitur amp;nbsp;eft.

n^ivPn^iou, Kit}). uK.é^

OTH510/)Lól9,lt;p5CW(0/;.J’(WV£(’

I 9iAi^atAa.Lb/9,aK/cr!a2°/JKa

| Ablt;ri.J6a^voi’3?z^c£ra§.KAt3

DePoterio, Cap. XV.

''«Ç ’^'x®/) MaK^Si?. AcaAaK xç.

POterionLSunt quiphrynionJ, quineura-daLqui acidoton appellent. Romani pariter Græcispoterion dieflt J Grandis fru tex poterion eft, Ramulos habet longos, molles,uitilium modo lentos 8C graciles, hircinæ fpinæ fimilestfolia parua rotudaep, Veftitur idem totus multa,tenui,lanofa^lanugine.Totus præterea fpinofus eft. Flores longos óC pallidi coloris habet t fernen in guftu odoratum 8C acre, uerum inutile.Nafciturinaquofistumulis. Radices illi funt duorum trium'ue cubitorum longitudine, firmæneruofæ^î^uæin ipfa terra fedæ, lachry-mam dant gummi fimilem.Eædemq^tufæpræci fos neruosSC uulnera illitæglutinant. Quineti-am potum herbædocodum neruorum uitqsac-commodatum eft.

T E R P R E S.

Z^ Vx poterio in Diofcoride adieeftse funt neurados Cr phryntj appellationcs, in alqs Grxcoijt Cr Latino 1 JiumfcriptoribusGalenofcilicet,Paulo,Plinioq;prxcipue.Cr poftfeillâtrahentes,funt:Siquidëprio-res duo illi neurada tantüuocanciPliniusphrynioniomestamépoterion abaltjsappellariaddtit. neruoiji medicina tr ope alteRï,a rubetis ranis quibus ea medec,altei^ nomê illi faAü eft.Suntejj Paiili Ac 8gt;netx in yj. hæc uerba:Neurasquä aliqui poterion dicunt. Plinius xx v. uoluminc cap. ix. Auxiliatur ei« ^^’ynioninuinopota:Aliqui neurada appellant,alq poterion.Defcribitq!earn Plinius floribusparuis,radi Wniultis,neruofis,bene olentibus. In qua defcriptione fibi ipfi non conuenit z fiquidë hoe loco floribus F paruis

-ocr page 376-

gt;j8


DIOSCORIDIS,


paruis earn deferibit.mox xxvii.uolum 4e,cap.xn. flore longo his uerbis eâ itei^ cfFigiab Poteriôn^ut alquocanc paroënion.uelneuras.large truncac.fpinisrctorridajanugine fpifla.Folqs paruis, rotundis-R' ihulislongis,mollibus,Ientis,tenuibu3: Flore longo.herbacei coloris. Seminisnulli ufus.fedguftu3cuto odorato.linienit in aquofis collibus.Radices habet duasauctres.binücubitoq! in altitudinemeruofas.o das, firmasrCircüfoditautünorô'piaecifofrucice, dat ruccSgûmifnnilë.Radix mira uulneribusfanâdis^ dic.præcipueqj neruis uel prxcifis illita. Decodlû qrpeius cû meiïe potn,diirolutiôes neruoiÿ, lt;amp;nbsp;infir®' ' tes,lt;r incifuras iuuat.Quætota feriptoriseius deferiptio noftræ huicex Diofeoride accepta: aptiusrefpuu det.Quod autênon eft Plinioduobuslocisidê.exdiuerfaCraecoqt codicüledliôe fit,qua: tScetiâerat.ûU em in quibus «rJuAnitpâÉ.i.parui flores legit.-ÿ' in quibus «rJ«^«npS.id eft longi flores: ta diuerfum uniusliw mucatio fenfum facit .Quod etiâin colore floqt cSmunisledlio habet aiukix id efteSdidi, exantiquiliinus ynelioribus Graecisaccedéte Plinrjteftimonio.qui j^Awpàuidet tunclegiire,iitnuticetiâlegit:palhdos,quo ille hcrbacei coloris.diximus.amauimusqjeü coloré magis,propterea qgt; nô ta certe ^^Aw^'or uiride 5i nbsp;nbsp;, ceicolorisfignificat.utnôetiâ interuiridêcrluteü palleilcentê coloré indicetraccedente^hocmagis’“ ' doréquifidi.nôaliudfed alitera Plinioin eocolore indicauimus.Curaüt acidoton hæceadédicertt.igU“ turn nobiseft;nifïquéadmodiîuulnerariaherbaeft,ÿ'pcifi'sneruismedet.ficeciâcufpidesquasGr^çi*

/Af dieut extrahat,amp;illisetiämedeat.Et hæcqdê pro poterrjappellatiôibusfatis fint. PlacuitautexPU tamulta addere, ut certior legétibus hiftoria fimul ^r medicina eius fieretu'ntelligercttpoés q Plinio®‘'. cinâcômentâdiratiotydifciplina fuerit.Nontemereaüt demirabitaliquis,exqàrubetisranisquasCr çifurovr dicüt, gtpivm poteriü hoc dicebat, nihil Diofeoridé qd ad eas pertineret môftralTe: Pliniûqî^iuwt bx duplicé hiftoria agentê,altero loco phrynion,altero poterion prima appellatione nominanè.

ni^^ AKW0/ou. Kîtpgt; ua/.

AKav2'ro;i, t^tqxÇi^ ra t iui^^a V^iJ THA6VKHâaav0H. ïtt’okjqï 9 à-awûcült;/'il(5£^o;)(^aç.ou cru^iTo/xî vou iy Ulf’£V ^'fkjiAvoUjêa/jiSaao ^!^HÇ7iÏ£Tai. TauTHÇH ç/^a H^Tûc c})u^a,û7ri ^QT^IM'lli ^OH^ë'^IVÔ^a,.

DeAcanthio. Cap, XVI- j ACanthion L Romani acanthiû dicuniquot;

Spinæ albæ fimilia habet folia acatM in fummis extremitatibus aculeata ¥ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua colleta fi»ô*1

côpofîta bobyeinis fimiles ueftes fiût.Radix ip eius rigentibus in fcapulas pota remediown •

I N T E R P R E S.

__ ErrjfTe capiti huic aliqind.fermonis paijt fequax dudus often dit.Quid au té defiderareô'amü^o'’”’^ |Jftaurare nos oporteat.Pliniusxxini.uolumine,cap.xn.manifefteindicat.quideaculeatispIâos01!'' I bufdä agens,acanthiû hoc his uerbis defcripfit; Huic fimilis eft fpina iUa qua Crxci acanthion uo® jtiinoribus multo folqs,aculeatis per cxrremitaces,i£raraneofa lanugine obduAis.qua colleda et®“*^ queda böby cinis fimiles in oricte fiüt.Ipfa folia uel radices ad remédia opifthoconi bibunf.Et hadenus Qux fiquis ab eo didla cü fcriptore hoccötulerit,oïa eadê utriqjelTe inueniet. Prxterea qua Plin'!*®’'!^ nugine obdult;ftis,in nullis Grxcis haftenus inuéta, ueiÿ ad cxplenda acanthrj amp;nbsp;fcriptoris huius hr°F., neceirariaeflè,ut fine eis non poflit integer fenfusDiofcoridieiïè.-cótraipfuoloco inftauratis.nihilap audiatur.Eritergo hicfcrmöisdutftus.Spinxalbxfimiliahabet folia acanthiû,in fummis extremist' aculeata.araneofa lanugine obdu(fta:qiia collegia fimul iß cöpofita bombyeinis fimiles ueftes fiuut-


n^î AKavS-XÇ. Ki^J. UK(f‘\ Kav^«. H tjTranowSa .01 J^.^iî-Aa^tcfiu^o/j Loi 9,aK.oM^0KSo7na.


0/ ^j/xa/AOÀa^ia. bi Jï, K|o«7fu-Aa. J TTCttd'tçuJa. 4)UiTj lt;^ -^a* J^iia-oiq. G «^ 7r£7^wJVen,^ 7^u7^o(Ç J^u-jioiç, £^(1 Q TrAan/T^a qjJ^îva tpAAS ly /j.oc. EÇoTi^a S-^/Xedtoç. ÈX'^r'M^t'a ùs rà rS iù-^w^iou. UTP^ttAwa. Ac^a • Aea, KauAóp Alt;fO|U.lt;/'(7rx)^tuj. Traj^oçcPaKwAou. tKibasH P-órafj '7t5oi?rHKO^4?'’^”l^’*i“''tX£Vo/)4)uA-Aa^Iaiq 7ilt;ri(j oiovii m^a^îoi^. VTP/^iÎMtripf vàKiu0clt;jJVo'(p. £| Sv i'avGoÇTi^oATj Âamp;JMV, Cüsi^f^a. UTro^iHKtç. ^«A/vo/j • Gujcro^æii:?^ H KtepaAK. §(^oU Q U7r(jlt;rt yXl^^M. /xi^MÀ^ç, £/x7rU50(./xaKÇûU^a 12vtS Trujutauso/ç H^ s^î/J. fxa.lt;rip a^Motw: K-ajaTrAaoyd/t^o«. 7fivô' fxiVM 9 ovja avouez'», ly miâ'icw isairi.cfOia'i MoZç 7i,gt;ÿ5Hr/A«’'»»gt;y asilt;r{^lt;x.lt;riv iiOirinp.


DeAcantho. Cap, XVII.

Canthan,Sunt qui à ferpendo,herpak tham,qui à nigro colore foliorurn, w^' lanphyllon L qui acantham topiarô® qui mamolariam, qui crepida appd**^,^ Romani J pæderotem dicunt, Nafeitur inho^’ pctrofisîpamp;humentibus locis.FoIia habet œ®'®



q laducælatiora longioraiç, erucæ modoinc*'“' ris diuihunigrefectia t ÔC cû molli lêuore pinga*^ Idem 8C in caule lcuor,quê altitudine duo^t ci^


toçz erigit:craflïtudine digitaluper interuaiw 1«“ ipfum ufq^ uerticem foliolis quibufdâ oblong*’ ueluti nucamentis aculeatis ueftitum î ex quib^ candidus prod il flos, Semen illi eft oblongem luteûîcapitulü thyrfi figurajRadices lentorc wo Ie.s,mucofæ,longæ,rubentesqj:quæ luxatis »a buftis emplaftri modo impofitæ,triedenturƒ 0 5 eædem urinam pellunt:aluum fiftunUiabidiV ptis,conuulfis^ præterea utiles^

INTERPRE Sé


-ocr page 377-

LIBER III.

555»

HÀèceftàcànthafîucacanthusiUeÇutro^cnimgenèreâ GraecoiÿmedicisfcnptohbusîpÉT poêtiÿ s'ils omnibus dicitur)guæ antiquis in tanto laudü (ir honoris ambitu fu ic:quæ Marôi paftoralis pd Çuü anrasampleflebat.qux in hortis crcpidines marginü, aiTurgenciCii^ puluinoiji thoros longid ti usizütionbusfolrjs ueftiebat : O’ in architedlura Corinchiæ columns capitulû grata folioté amplexu uncetiâ omauQue inter aculcatas non cenferet.nifi in oblongis foliolis nucameti modo caulê eius per in» teruallaueftientibus.O'ex quibus flos proditbreuesaculeos natura illi feruaiTet, Quod cæceri interprètes conwnio uulgari Grxco^î codicù ledrione decépti.ad hyacinthinu colore retulerùc.cü ad fpinasreferen» ôuellet,ia(K,v5jyi_^if,lege„tçg(^j gQ. hyacintlnnis,cu«K5{i'5(aAlt;r/i-,tdeftfpinofisO’aculeatislegendüeiTet,nul» sscantliicühyacinthofoliof^colorisin Aore.nucamenti.autfpinæcômunionefimilitudine'ue.Defcripfic acaiithu Plinius xxn.uolumincO' ciufdê numeri capite.nielâphyllonîpô' paederota uocari O ipfe ait ; fed nulla eaij! uoeû caufam dorait .• præfertimq; cur pæderota eâ aliqui dicerent.qux tota graeca uox eft : nec “■ua g puerof^ amorc.au t qd à pueris ametur.fïgnifîcat.Quô magis demiret aliquis,4d in Diofcoridc legi «f ’ '^O'psnis pæderota acanthu dici,cu m uocis eius quéadmodü O aliaijt illaijr Græci tm autores fucrint. ƒ !î*'™’’’bet deinde fignificationé melâphyllon: nota enim O indicatio coloris in acanthi folio uox ilia fit ngninat enim qd nigrofolio eft;haud fane quia nigrû poffit uerc O fimpliciter folium ali^d dici/ed çp ?? P’i’^“®’n’Qug dilurius uirent.nigrefeere aliqd uideat.Herpacantha mox.id eft ferpens fpina aeâthus Qi«a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natura illa fit hærere,niti,longiu s qj folqs fuis ferpere:qd Plinius indicauit,dices ueftire eâ crepi-

,?^5 ®' puliiinos. Ab code topiaria herba aeâthus codé loco dicit.Efttpilli topiariü opus,©' plantai^ topia» pu genus, quod hiftoriali opéré in omnes formas uirens O' uiuens trahit.cu animalia nauesiqj O alia huiu» cemodi perpétua u irentia fronde conformant .in quogenere aptiftima buxus eft.Exeoqj ufu 0quot; au tore qd erat inter hasappellationes corruptü «K5lt;y5«s-Ó7r/«v,acantha. id eft fpina topiaria uertimus-Nu merat præte» ®PP^quot;AtionesinGrxcis crepula:corrupcauox.lt;3'ut nosueitimus.emendandarquxobfi» ’‘^ ®5®uthii translata eft. Siquidêfoliatu caulêO' quale acanthus crépis habet ..Nafei acanthû U ’it»nos hortisdiximus;etfiparadifos Græci proprie urbanosO' elegâtiorcs hortos uo et. Barbaras nafeieâ uiridibus ait.paijtapte.nifïforte pro uiridarijs ea uoce ufus iUe eft.Hoc totü fœliciter fxprellit Plinius,urbanâ herbâ appellans.(de lenê dicetis.quod Grçci äSov dieu nt fignifîcauit: Nos id lëiioré «iximus,quod nulla arperitate,fcabricie,aculeis'ueta(ftüofFendic,indicantes; quo habitu aeâthi folia func Contra g aculeati generis plantæ aliæ omnes.Habet hæc quidëaculeos. fine his enim acanthi nomen amit» *ft'^-ïï?^’5’quot;thiisdicet:fcd ca parte tantu qua diximusnonmultoanteilnquadicendii certius nobis c .quidCræcisHÛHotfsrtS^nobis nucamentafint.alioijjimitatione O' exêplo quinouiftimc Theophraftum cterpretatifunt.ficappellataietfipotiusprincipiaû'quafiuafculaquædânucüdiccndafuerintMultas ha etinGræciseauoxfignificationcs.SiquidêpnmofauoljtforaminaxuUajiszdicuntur;uefpaijilpfimilifigu- M^xfit..

ra nidtOquod prius omnibus hie eft,rc('^TnixiitKjirrntamp;'jr/io«v5«uifTaypo.SZAzci£.quodeft : pinoJjtpiceaijtqîceu Nucaméta» præcurrentes O florespræformantes nuces. Idqj omniü alioiÿ certiflî me indicauit Theophraftus tertio de p,antaçhiftoriauoluminchisHcrbis,quolocodcarborum floribusagit : k/xJzitjSizthtixz Ans^ TzJôl riftZ«vSwiz

^ ^ j^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ upx'MUTla MfÛKXtKSh J^iîis fiiXMViŸ, in A irtixltu n^ ttItuv. ii lt;/k cJ

ƒ , ''™''’*''**’’'quot;’''*”’?»T«Zriytfiz«zr,iy4’’^P'^’''’’lt;^f'''^''or. ^xrmzjlafsifîlv ■Krnivtvi/xthxv z^ «VKÄdytvtivxi^iiTrftKTiJii fezMfzww. quorum fenfus hic eft;Dubitatur O'de quarundam arboiÿ Honbus ut diximus:fiquidem alqquec cumHorereexiftimant.Ponticam'^nucem.O'caftaneam, piccam indem O' pinum.Alq contra nullam eó» turn norCTe.fed in nucibus uillum.in quercu mufeü.O' in piceis O' pinis xi Hot^^v.id eft nucametum hoc quod •n bis arboribus non flos,fed pro flore eft,confpici.Nec Theophraftus in his ahud docet.q efTe arbores quæ non uere dici poflint florere: ueruntamen aliquid O' ipfæ habet unde frueftus fianquod in piceai? pinoutfp generexyflutji©'g Cræcisdicitur.à Latinispriuatim certum nomen non inuenit. Qiialcautem id fft,quocan» ms leebitobferuantibus uidere:his^comparât Diofcoridesfoliola quæ acanthi caulcm ueftiunt .O' quae acu eatanonhyacinthifiguraaut colore dicitineo cflè.Vulgarisetiamnuncacâthus herba eft, fed in nul» 0 onore,ideo(pnon omnibusnota.Etfi in Corinthiarum columnarum capitulis,foliorum eius manifefta c Jgies.exuetcrumjn architedluramonumentis ÓÜ difciplina,quotidicoculis noftris fe offerat. Qiiæ enim nucetiamcapituloriimcalathos in columnis folia perambitum ueftiunt,acanthi folia funt,maioris ampli tudinis,quatuor incifuri3,O'quinlt;puelutidigitisdifcreta,exuetuftifrimaarchitedlorumdiftiphnaadxta-temnoftram feruaca.EfTeqjacanthi ea folia fatis docuic Vitruuius quarto fui operislibro.quodpotcriit uo tentes in eo fine labore cognofeere. Nos id relinquimus, quoniam longiorc hiftoria tota ea res ab co defers nit-necnoftri confilrjOinftitutieft.huiufcemodi omnia profequi.Quodailt Mafo inGcorgicisait,nec fle» xi tacuiffem uimen acanthi,de caule eius qui multo lentore uiminis rationê amp;nbsp;natura haber.intcUigedum in eo poctaƒ ft. Radices eius hie fcriptor ait inter extera mucofas efle : intclligitrp mucofo humore abun» dates.Ed ant mucus LatinisqdCrxcis/xJfie./xuJ« ant Græcisidêqd)(5(gt;izf«: de quibus didfülongiusà nobis i. Mi’CUfc uolumineincinnamomoeft.'Nunc ant cxiulio Polluce r. onomaftici fui libro adrjeiendü ill is, Kspu^av Athe- A*''/*-nienfibus idem efle quod Hippocrati ©• alijs .MJ^«,eflcqj fadiam ex frigore à capite in nares deftiUationc, nbsp;nbsp;nbsp;KSf“{*

A n^'A-}5i'«çàK«v6Kç. UK^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfyluedri Acantho. Cap, XVIIL

/ \ Lnz)tv^«à-)5ia,H/i5os^«“ûiGjx,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cantham agrianL Romani fylueftrêa-

«gt;§sî/e.Jr înT^ ^«^0:751« «- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canthum dicunt, JNafeitur amp;nbsp;fylueftris

-^KwlaoMo'ccCT'KoXu^w. à «a 10 co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acanthus carduo fimiIiSîSpinofa,brcui»

iVs. Seaj^urt^a ^ ^ ^aJ^iKra i^nfj.l^'a, efj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orq^ ea quæ in hortis fatiua nafeitur. Po

»«Tj ^ i^gt; T«m? Pl]« era ly ij 750 «{?* nbsp;nbsp;nbsp;teft huius indé radix gujeueg 3^ andida poteft^

-ocr page 378-

ƒ 54»


DIOSCORIDIS,


interpr.es.

•Vmerauit duo acanthigenera Plinius etiam xxii. uolumine eiufdê numericapite hisuerbu^'' genera eius func.aculeatum V crifpum,quod breniusfylueftrem hanc intclligens.quam DioßM ' des ait carduo fimilem/pinoram/atiuaqj ilia breuiorem.


njx' AVi^v'iJ^oq- Kiep. UKS'.

NwV/(5. ö/ ^èyM’wïJ^cw koA'so'i. K'\ïivilt;icüJiüa/j.a.7oi ty fxiïlovn^ ix/jMû^ë^ .opAvyóvaT^i .fJilt;x%ix Xaç i^oVTiÇ Tf/^œç. nicpccÀ*«



'’^'4’2'5' epu^a^'a ^Â(K^£ At-nfa. wç t^ epa-KOU, Ti^ûÇ Ta TS) myavov 3 AaVSl 'm) £7X^§ ’f’Kom.ioii^^VTf'ÄaoT.a, tÛMcTh. ova an JVç o^ov T« .aX^nuiT» 9’7[5o'T7»àKc«'6ocpu^!rc« . H^ 'ésip'HJ^isit.ïy^ovcn 9 bi i^’^aJ^oi JtKavSaçb^î «(5.lt;ritoAo7P(J(A5lt;ï,s^4«lt;;. ^itw 9 7\.^x.n/j.^6^ fj-ou/kunp. Ai-nf/V^KHp. HÇ b 41X0/oS ttivÓ/xi-V@^ cn/joivca, 0^5« SyJ aai A/^oui’ ^jurf^. IX'^5“?'’^'fS“'^^-“‘î^'l-Nâ’eo-a ^ç^b^uK^ TOI KJ (Tl «K Au^opÄVx, TToVoiJ oJ^ovraf} 7l^aü va • L i' 9 rauTHfj ocept^’^P-o^ TrivoflS^op, oz-(j^mi^ai^ ^ 2®^7riu^ mnisS^TM. J

I N


Dc Ononide. Cap. XIX.

Nonin.Suntqui anonida appcllét.L‘'‘J mani panter Grædsononindicunt-J üodrätalcs habet ramuIosononisA^, _ nbsp;nbsp;quandomaiorestfruticofos, interewd

bus geniculis, ÓCala^cauis numerofis • Capita illi funt urcinata/oliola parua, tenuia ceu lent*^ ad rutæ pratéfis'ue loti herbæ folia propiusact^ dêtia,cû afpehtate aliqua:cinereo colore, nenn' iocundo odore. Sale anteq fpinas proférât, int^^ falgama feruafteft^ in cibis fuauiflima. Hab«^ muli ei’acuminatas fpinas folidas furculo^zn’^ Radix illi eädida é, q calefaciêdo amp;nbsp;cxtenuadoi''' PelIiturina,fragitq}calcuIos,8Ccarbficuloserup'^ potuscü uinoradiciscortex.Decodaradiceit^j in pofca colluSf utiliter in dolore détes • L Ûrey* ptcrea fanare hæmorrhoidas potü idedec^n^-^ 1



T E R P R E S.

INtcraculeatas plantas omnibus facile cognolcendaquotünisrenafcitononis.uniceuluax.’y in 2'’‘’|^, ipfa feipfam propagasnifi c5 terra imbribus madueric.tota runcauerit Cr extirpauer it dil'gés »8' ’‘'’^ Frödeteauiuitqjinaruis.fedtetior in profcilToiteracoqjagrofurgitdaborehominü utcxicrgamp;''='ƒ. •ipfaproficiêsinihil'qjaliquibuslocishac peftefrequêtius.-quænô foiripcdibusingredientiriacul^i’f'i'^jj, lt;ctXedaratorêetiarcmorat,aracroinimica,amp;iilifcimplic5s.DercripferHtononinantiqoresoéig'^‘®' lt;a materia aut de plâtisaliqn egerût: fed unusomnnifoelicilTimc Theophraftus vu de plantare hift®*^^!' luminc.cuius uerba haeefunt.Ononis aûtinramisaculeataeft.annuâfertfrondc.rutæ folioiimil^’A“’' to caille profert.-facitfptota ueiuti corona forma pinterualladifpofita.Nafcitpingni Cr glutinofofolO'Pj^, fercimqj in fegetibus;quaobcaufam aratoribus inimica: necfacile petit, cü femel altoCr pinguifolo^j^, rit.Defccditenimqprimü.Crquotatnsrégerminat.perlatera fefpargês. itereq;in intenoratcnaei'''^L fcédir.fequêteannocopiofiusnafcitura.Erucdatotaextirpädacjjpemt’eft:qdcü terraimbribusm®““ ^ egiflê oportet:facile em ttre tota petit.Siqd cm ex ea reliAü fuerir.ex eo itère renouaf:a:tfacegerniilt;’^hjj cipit,au tüno auc incremêti fui fine habet. Quæ o ni ia à Plinio diuerfis loeis à Theophrafto accepta gt;nbsp;f^, ,| fueriit:ea nos parata in eo fcriptore oibus fine defiderio relinquimus. Monemus tn legentes,una tan» tataliterabinominêantiquisfcriptoribuseffehancplanta;funtenimquiononim,C-rquianonimt^® j cent.nonLatinifolüfedGrgcietiä melioresaliqui.Calenus.Theophraftus.Paulus AeginctaörP*iquot;®^ip licet duas no una aliquado dcfcnpfillc planta uideri poffint, unä tameeademq; utrac^appellationein® fc cos pro comperto omnibus erit. Fuerunt in Græcisahqui.qui ononim ab afinisquos ea gens dici hancplanta affirmauerint.q» ineafe uolutantes,aculeiseiusdorfumlibenter fcahatCrexterant.* [j poftremo animaduertendü eft, cp hic fcriptor ait habere ononim folia ceu lentis ad rutat pt^tenfis t^Cj^ nerbx folia propius accedencia,altère ad figura,altère ad quantitate referendû elfe : neC aliter n*fî“'’^ly fit.legiamp;intelligircm polTerTheophraftuscnim rutæ tantum comparauit. Etquosnosdiximusöf^ euloserumpere radicem ononis,ab hoc fcriptore t^xfixr diet, ulcus fcilicet fimuiqj relidas ab igne cm ■

De Leucacantha.i.fpina alba. Cap. XX* Eucacantha Lfunt qui polygonaton,il phyllon, qui ifehiada appellentîT«^ b fpm 5 alba. Romani gnia carduu dicht' Quadrato odorato iuco fimilisradixk“ cacanthe eft,amara,folida^. Hæc córaandi^ dentiû dolores Icuat.Mcdecur potü cü uinoof^^ d:umeius pódere trium cyatho^t uctuftisht^. coxendicisq^ doloribus:ruptis 3f conuuhis.P‘’f‘ omnia eadem SCradicis fuccus.



crt.^iU.a7o( rV/aK.a^J^»S.0ScrKoi Cïr/vaaASa, Jr^ry ti ^/“^ab/Aoïakutti/çw, TT/Kjï. ’i^uja. H 2:(?i«.aayK3'(fo'oc,b(/'ovfaAn' KÇ -^«MuSOT^. TO 9 àTTû'^i/xa «v^ cuv o'ita Kvi^ 5^ Of 0£V,SoH0(f7rAtuÿ'2ao7s p^oU(O/e,K4



’/Xia£/'(H.o(S.5'(r^i.!xo-/,cüzw/ji.£ioiS.iy 1’^uAw æ^Ç 0 ^ §'ÿ?»T« avT« TpzfTnVo/jitVo/j.

VI N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;.

Noeodêépbreuilümo capite Plinius xxii.uolumine ocm Icucacâtliæ huiushiftóriaÉrmedicu plexus eftidicendum ideó nihil nobis aliud fupereft,^ ex fimilitudine alia^ plantait P'^'y=‘^^^jjga


-ocr page 379-

LIBER nr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34»

jP y lonó’ifchiada diVlâ ab alîquibus fuiffc.qiiemadmodum ex cartim plararum hiftona cognouiHe lice fin *” ^P’^M® fingulisaliquid eft quod leucacanthxhuicxqualeaut commune fit Sine caulcj fine florc, «scninorpinahæceft.foiijslongis.aculeatisjaducxfi'milibus.

^J^Tfa^aKavSa^. Kitp. ukh. /^I^ParanavSa/^/^a âS TrAaT^a KJ ^u | Aeoi^KÇ, lt;pcavo/jSji!ilt;k^u-^ -yi^g. I nbsp;nbsp;«cfHÇ nÄißoi TXTrevoi.'t‘i(ii^oi x*

o/^o(9£7r(7PAu .KjETT’aurtpuA , ‘’^S'«’P^a:^iTa|u Anrf« ScKavSaç ’txovTa

«’çflaç.ts/^^j u Tj'^f^^jj^gj^^jPj^^jijg^ ^ çiXkçSc-* JPî/.uiSurtç ^crujjisifÂUo/j, KÇ (Ti «tpsj^ « ®''7NÇ.'y Ajw.Hj’/XVKjM^ KaS^à, KjuTrorÄu *'i?.A«uxtup^ (j)^j'o^g'j^ ^^fj_fXi ■^£|«.7rAa s^’î^ç J' a5^ iiç rà ô$6aÀp./Ka-KJ Ti^ûS ^^X“?^''^ ’i^o? Tai’ 7^i' â^Tx jioiy ly «x^wjaS. *'ii^v!iça'ijgt;K07r(xç, KjêTr/sotr^LOUÇtV skAiJktw «■UU^lAiî .^TPxuAl'ÿToa'ît U7P7v3'ê'0-a TH rAwoîH.Kj Trivf) ^ à7f g^xfera c^ rAu^f lt;ct. ’f^ijfoç, 915015 vt-j)^ ôAewitu ^ Kmeoç Aï^'/j, «VTH Ks^arg s Aaepi l'w Kixau^xtva '^’''^u^’ÂVUjKsu-n^K^i'û;;^ lt;X(SBÇ oA/yHÇ.

DeTragacantha. Cap. XXI.

ƒ—1—^RagacanthamLRomani panter Græ-I nbsp;nbsp;cis tragacanths dicuntJRadix lata It-I gnofa^ tragaeâtha eft, fupra terra e--^ mergés,ex qua ramulï prodeüt humi-lesfirmi^, SCin longu fpatiû fefpargetes. In qs numerofa tenuiatp foliola funt, inter que aculei fe proferuntfoliolis illis operti, colore candido, folidi Ôf ad uulnus infefti. Vocatur tragacantha etiâ fcdæradiciinhærenslachrymann quabo-nitate antecedit quæ pellucida lêuorê habet, fî-tnul^tenuis,pura SCfubdulcis eft.Gûmi ^quälet uires tragacantha habetîopplet em.Vfus etusin oculoç^ medicina,uetere tuUi,afpis faucib’,retu fa uoce, deftiHatioibusqj in edegmate eu nielle. Subqcii linguæ, paulanmcp liquefeere cogi^Bi bif Si drachmae podere in paifo liquefada cotra tenu dolores ueific^qß erofiones, additis ceruini cornu cinere eloto. Si exiguo feiiTÜi alumine«

I NTERPRÈS.


I? ^®”^'’no medicinx ufu tragacantha eftrutlpomncs lachrymam paflim nouerSt, fic peregrinam A h*'^*fP'®gt;ftTheophrafto credimus.paucinouiflè nunc poflunt : in Creta, Arcadia, Peloponnefi Acnaiaer Afix Media nafccntem:Quó magis Grxcos demiretur aliquis.qui natam apudfe plantam 0* panics lachrymanicorrumpi in hoc faiptorepermiferint:perireljj legitimam ('TneceUariameius in fok en ^'onem,quoeniiiilocohicait:Vocacurtragacathaetiamfelt;ftaeradiciinhxrcnslachryma0'c.defunt

^ ^quot;®“°‘’®® 5^iquoc,quibusdoceaturfelt;ftamradicemfpinxhuius lachry ma mietere qux in Toleden ur. os Diofcoridieas non addidimus,quoniam in nullis Grxcis inuentx à nobis halt;fienus funt: V nihi-

*'’lachry mx huius confeeftione obferuaiTe id oportet. Quod feruac adhuc O' habet qui o IS e t uccuftiifinjyj Longobardis literis fcriptus Latinus Diofcorides, monere hadlenus legentes uolui* mus.qui tragacantham compofito nomme à Grxcis nominatam fciant, quonia fpinofa CZ tragio quæ Cre tæ peculiarly ftirps eft, congener amp;nbsp;fimilis fi t. Vfus eiusad tunes O exafperatas fauces prxcipuus quonda uicquemadmodum Onoftrastate nuncetiam eft. Quam uero dös retufam uocem diximus, Diofcorides ?*»««(Viyt^,qiiodeftamilïam uocem.aucextremamrauccdirtem fignificans.

HrHRÇU-^'oU. K4(p. UK.0'.

HPv'^yiop Loi JïjKju'^Ju), 01Q IjiVH J'Ç,û' 9 Ka^uop/oi 9 }o^i'v lap, 019 i^fxiov. 019 oj/rwOiU x'^'SViOf}. 01 ^ ^M«8»tlt;!tvS'o/gt;.^i^/xSAu.lt;«f«-^poi H^oêntrog. 'TI^O^HTJ Tier^90(3 , ^u^aÏ01 Ka7n'Tgt;uA»/XMa^»ç.c»9K?STiÇaî. ?oc:lt;oi •'/KÜTTVOt^. Kü^MIOt KlOTygt;tct7riTCC • ïtpJOl Xt»il^. ö'9 O^tw xAóim. bi 9 X'«^-!*^ amp;m8u2r lt;Siij,ni= c^ a^x? rot ^Ji^x Aax« vw'îTjiiçaA^ouaÇTttu^ôt/zgcia. Ïsi 97rA« ««,|«x«c 1®'S 7rt5(|,amp;5u^xaTi^vJoc th ytJ lt;rj,a^WüMiVaJ^4tto«t^o^TC!X ^JlvrAi'a i«5 lt;^X^^ noMXvp yicp' üip Kara ra «k^oc «tpaX/a tïi o-tpoujoeJ'5, Aaav^ai; Tr^nci!-^^aaÇ7r^«Siî^o^UTCt-ragK'jK,Acj3,crK.AN-5«?,M(Ui'ji53,aaxAM5opK AÄiK.0/1. ^ion 9 «j KUtWOtW tUJ/TtttTW. |l^a J^ UtA/AKtChg. îrAarfa. M»^wv« 1^ Ä i^ifavijcty, ïvi/'o-

DeEryngio. Cap.

XXII.

ERyngionLStmt q eryngü,q eryngem, ^ erineren,q caryon,q gorgonion,q hermt on,q origanü cloniü,q myracanthü,q mo ly,quicartcrc,qui montana chloën,q chi-da appellent. Aegyptrj crobifumt Magi fymertfl » Daci ficupnoex:Hifpani een töcapita:Aphri cher datRomanicapitulû cardui dicunt. Jin genere a-culeatarum plantant cryngiû eft.Recipiuntur nâ feentia aliorum olerfl modo in cibos fale condiia eryngqfoliateafunt Iata,pcr ambitum afpera,gii ftu odorata : In pluribus quas habent per caules eruptionibuscrefcentia/pinis aculeaniur. Spinis horrentetiam in fummis caulibus capitula, acu-tiflïmis'que per ambitum ftellæ modo radiatisî Eft(^ earum color modo uiridis, nunc pallidu^ nunc Candidus: idem aliquando cceruleus inue-nitur. Radix iUi longa, Uta, foris colore nigro/n-F 3 tus

Reeufa uox. pww «VX^* 711!«

-ocr page 380-

D Co s c o R I D r s.


54Ä


^«A^tXH. tPaKTvAou/xtraX» 1° 7ra\oS.n^ «v THiuó)(pN(5 ty c«5«|U.aT/^ou(ra .tputoj '^ «^ TrjcPi Ofç ly ?ƒ a^ÊcTi ToTpi^- ^cMXfxi/j 3 tx“! XxH'iü.Tnvo/jjUzH a^a ly où ja «^ £%AJiHva.^ö4)«S T£ ty ï/jiTrv^iUaTiüo-ijQ Au^. ti zra^nozç 3 HJ 9k-^lotJ^HK-'Wig, ty ^M'xtrifMiJiiÄHtfocnv,aj^ót^ «rob oiva. Trin'q 3 7150Ç ra TrApsà «row îaepu T^'ivovcürli^ujâ, lt;nbsp;«. TÓTTASfloi?. ‘/sojfnj 3 o2 •7^/a7rfo/jAvNgt;y Klt;x]a7rAaayo/jiSx/K,(pu/jia]a JV alt;poj§. j/'^a 3 aÛTHç ttivo/jSüjh /j.itlt;x v:i^^o/j.ÏAi 'P(5,07r(cö^orgt;V/K.ÜU(5'zaTJtV) LÜÖAAHTtf/K»«?.

tus candido î pollicis era (Ti tudine Si odorats cd' Nafcicur campeftnbus afperis locis. Habet calf faciendi uim Pota menfes Surinam trahit-Tot mina ôCinflationesdifiicit.Bibitur cum uinoufl liter iocinorofis,amp;contra uenenatorum motto 8(. epota uenena.Bibitur pleruncj drachma poquot; dere cü fylueftn'spaftinacæfemineJertufptï'' terea hic eadem alligata pota^ panos difcutf' re. Quinetiam radix eius indulci aquacomi' tialibus Si in fcapulas rigentibus eadem utUitaquot; te bibitur.

INTERPRET.

NOndum too patet.totfcciilis tradataCr excufla à fapiétibüB nacuta-Veinamtp non pIuraftmeiK’' radeprehenfishacSenusadliucignorarent tam multammaieftateeiuslatenc.taincpincertaseuen tuüfuoijtcaufasiô'rationesubiçea elïêuoluit.-Necrationein nobisidcarec.qutbusniillaeüniawl gfeiendi cupido. Nee contra minor Cura.aut ignauius occulta inueniendiftudiü.praelertimipeaqiix ƒ “^ tidianis ueluti miraculis anxios nos habent.qualia fu nt quac ex praegnantin appetitionibus conformât^, in feetu dcfideriorii illorü ligna amp;nbsp;notp-Cr q i in pecuarix rei difciplina traditur.ne longiore irinere3UtW re boues pedes fubterant.priusqquogagantliquida pice ima ungi oporterc eoru cornua.- aut ne in nun» tandis his qux penc'infi'nitafunrjôgioresfimus.quâ habeatex natura caufam. ut fieryngijcauléexgrf? ouis capella'ue aliqua morfu defedlü orcfullulerit.totusftatimiubfiftatgrexireliifloij pafcendirtudio.n^ uo ueluti fpeiflaculo attonitus.non prius admirari rem defmat.g accedens paftor caulê iJlü abllulent.’u' ' tflocplongiusiniitilcgregisfui otiüearationecaftigauerit.Autores eiusrei Ariftorelesprimumiquunnnj lt;iogrege:amp;:figregis dux id fecerit.euenire dixit:potteum Plutarchus plurestpalq Quo magismirctuf’ qu IS in huiufeemodi re Plinij filentium.qui fimilia his pleracpalia de Candida erynge tradident Hicenini“ herbarium decebat, neceliarias medicinx eryngtj uires tantum tradere debuit. Cuius numerantiirplun ab hoc fcriptore,modo eius fint.appellatióes;fed tam incertx.ÉT ex alqs plätis tä obfcure repetira, utnuw haftenuscarumconiccflurauti potuerimus.-id tantum monemus.quxàprimaftatimfequitur, fob g'*', re in declinatione à priore differremeutro enim cr faminino declmatur.Neutro hic Cr Grxci alrj ufifun^ niusfœmininoxxn.uoluminecapitevii.his uerbisdeeaagens.Etclarain primisaculeatai^erynget»', oceryngionO'cldemetiamquamhicHifpaniscentumcapitatribuit.RomanamfuxxtatisappeUatinn' fuiffe teftatunfedcandidam tantum eaiioce uocarifolitam.Grxcietiam eadem ratione mero capitum dicunt. Qux deinde myracantha inter alias nu merator, à ui amp;nbsp;radicis odore fada eft 1 mn enim aliud g odoratam fpinam ea fignificat uox.Cxtcrx quales illiclegu ntur tales alrjs relinquuntur. Nir turn nuncetiam eryngium eft. pluribusij locis in Italia antiquumferuat nomen amp;nbsp;ulum : meUe^fe“’' radix eiuS.nec habet ingratum in cibis faporem.

m^?aaonç. K£(p. ua', AAÓn Lbi 3 ^C(.fxlt;^èiop. 013 Kju^yi 0/1,013, tj/xivo/i. bi 3,^ardKtjuS. ^w/xaioi «Aoa/x.-^a g^Sajoiçà-Ao£. J 4)V?^\^ ej^i] a-K.i'^K -^aTrAs dopy Tra)(ÿ. Xi^^/J. u mrcAocTU. Tr^Kp^tç.t’ç rmeru kAwlt;uSU/o/).'%’ ïKar^aJÏTa/xtj» £A;a TX (pul^«. tu 7rAa7iu/j aKctvöüxf'N .ajwiïs .^^\ovja KöAo6a.KauAo/i JV äv/no'(/jäv6^nt$ ^fxoio/j, Sv^oç 3 AS^iM/j. »y K^TP/jao'i^iAcf ioin.ÓTaL,è^üolt;rfX.üti 3 bASjiÿ amp;'ier6\iopSjj(ii tti Kjotccts . £si 3 /xovojjiÿç Sç 7r§ ■jri.osa.T^fi t' XOUo-a 'Hm J/^Od . '^VÖtTC« till t^ TH ’lUAl« TrAtisH Ai-^a. ^^ y^j^ ^oTSio-^xa M/J-iti-' TCU. tpuiTOt JV M^ lt;^ a^x^icf 1(9^] xo-ici ■ lt;5\ ïv 7ilt;ri •^aamp;aAaojioiç tÓtpk^ amp;nbsp;viiroKi^ «^ aV'i/'jw.oSKtu^sf^ ii^omo-fjüop. -Ti^ûçJê Ko'l^xtrip T^xü/JMTup uöxTHJ^a^. Atia aa-TXTTAoi.lt;ao/j2i/n .S’l^o/j/'il^'W v/'o^rè xu ^i(rfxxTült;^. 'P plu TP i ■[xfj.iu.atf'11^,0 -^ UTPsa B/AH # K«0?S»r«TH5’W(Kl/l tivc«,TO 3, H7raTl^\


DeAIoê. Cap. XXIII. . nbsp;nbsp;,

LoëLSunt qui amphibion, qui ety”^ on,qui orminion,qui ab hircinicornH forma tragocerata uocct. Romani riter Graccisaloem dicunt. J Scilte^ i lia habet aloe,craira,pinguia,in rotundo rao^f



ce lata repandaep. Habent utrinqj folia ex obæ quo fpinulascurtas, 8C raris interuallis diffo»' tas.Caulem profert albuco fimilemtflorcmcaa didumtfemen afphodelo æquale.Tota grauto' me olen SC in guftu amariiTima aloë eft. Sing“' lari nititur radice,ceu palo in terram defixo-Nî fciturplurimain India ,unde5C liquor ad nos affertur.Nafeitur Si in Arabia Afiaty, Si mariæ mis quibufdam locis SCinfulis,ut Andro. Sed ad exprimendum ex ea liquorem inutilistglut*' nadis uero uulneribus accommodata : in quem


ufum concifa trita'ue emplaftri modo impo'' nitur . Duplex genus liquoris eius eft : altf' rumarenofum , et ueluti purifliimæaloësfedP mentum » alterum iocinoris modo coadum.

Eligto


-ocr page 381-

L r'B E R iU,


uXtyou '^ Ä' (iaó^a/i,iy 'iJ^oXop, iq aA/00/1. SiASoutrap.uTro^cwSo/i.tufljuTTfop.ijTrarjtou «“«■p ‘^J^iai^.vy^KivaijSjjlM .iTnrÏla./jSjjlw TH wmj'a.A'/Atv r^i /xÎAeuvap ly (/'ucKeeJatt l’/iirtuAtróii. ifoXl^aa'/ JV «vA'kJ/jl^!). o t AtrxtT] 'ytvcrij,i^ mKjia.iy oerlij? êtti-Taerv. iq •p ^H (/'laXyttöw A^X^'Ç î Aa^^ou H'yiy.«T@-',6X(6opÄ*zn W J^o^if.TÜAagt;p, ^^'^''i^KK.aKia.p/x'ia-r'tSiri.^iJüJa/J.i/J 3 ex^' 5'ir^lKiü,H7rVu2;K4ü,^H^Ctv2K.HV,7rUKVU^KijÜ •^ O'c^/MiTU/j.noiTuaç T i Au^ietó.iV) só/xa.-X^'JWK.a6^^1uj,K.oxA/^(”uvS\7rAHÓ@^, MiS vtfa'Pi^quxou, 5 'yaAaK.Ttôt/'ouç mvo-li^nMi[j.a.TÓi^ Ti avarwyas è Trtx^'.iy tK-Ti' Jo/iaTpxaS'oiz^. (xi^yj^üxl^ t^w^óAov.k

^ ®quot;®^ïj?lt;^7f‘^,H^/jl.ïTlt;X ^KTlVK^ JV Ka-J«7rnio(a4VK Rw/'oMoç H|U.£An°ç etp0oû êcvaAx-qiOftra no/Xia^j AuH. ƒ ^x/aw/j ^ quot;Ty (3/1 ttAij-

M'rtv j'PÎç aZîeoiç Ka Sp wo7§,Kayo/) «vr« KaKoso/tax® 7f'ö-^N' ^°t/ '’^‘’y^“‘^%^«VMaTa KO^S.HÓ ^^^ Ao( t^i^ i«fr«si'^t,, M/'o'ct. lt;R 4 (Akw/aÉ va kAi^ Stçlt;x7nvti, 0 tTrayuyia Trai^ap ^HX^tvra 7ra^Ko?5^.S. amp;i^a7r4V£lt; 3 0 Kov-“-JMara «j jayett/'aç k 1 jva/xtv.s crow rAu-Keoivto.w/w^^a'yi'aq Ti (SKo'iTœçc^ ai/xoj 5oi(fu/i.i^Tr]'^u.y,(j aTPouAoT-ai^t' KjTriXiM' MaTaiyi ii7r(u7ri5( g-^y ^^j^i^. ^.w^orpSaA/jii-«qT^anavSw/iKVHtr/jiotf? Tra^n'X^-^l *^‘' ^«A^n« /iiTgt; o^^ç ^^ ^0!/\(vy/xtTW7r^ «^ «JüTo:$ortf7r/;^/o/i£VN,Ï7riXt( «J ^f «serai? ^1 Xai;(ruuo/vû^n^7,^jç^(j^^«^^^^ ;lt; y^ a5Xa,

T^v™ ™ SiVT^so/taÄ à juoÿi cru'/i p^-iXt « Wq).«}gt;(5rvQ ^ ^T« ö4)6aA/».(Kct £7r( Mgt;0(/',a7n;5ak5ixK«./ji.tTaeaAAü7xt-VüVWS5a,u.£j^((5 5iy 'o/naAuç TrujwÓH.TrAuvt '’? J Xo^'ÿ^iva ? 4a/t|W.eult;f'alt;? œç â^HS»-Aa/tSava/tjvQu ^7® XiTra^TaTüu 0 Atiou,

J45

Eligito pingucm aloêm/yncefam, SC fine calcu-» Iis aut arenis,fplcndëtem,rufFo colore, friabilemj iocinoris modo concretam, facile Iiquefcétcm,8C quæegregia am antudine fît. Reproban da èdi-uerfo quæ nfgrocolöreeft,nec facile liquefcit. Adulteratur gummi aloë: uerum deprehenditur amaritudine in guftu, amp;nbsp;odorisfirmitate,quodlt;jj friata digitis,non refoluitur ufq; ad minimum ramen tum.Mifcet illi etiam in adulferio aliqui aca-ciam,Eft aloë uis amp;nbsp;natura adftringere,fomnum conciliate, ficcare, corpora denfareqifuüfoJuere, amp;: ftomachu purgare. Ponderecochleariûduoçi CU frigida aqua aut laëfisferopota, fanguinis ex-creationes cópefcinfelle fuffufos emendat, triumi obolo^i pondéré in aqua aut drachmae unius in forbitionepota.Cumrefinaeadcaqua'ue,aut co do melle excepta, aluum pota foluitîtrium uero drachmaçz pondéré egregie purgat.Mixta prae-terea aloë alqs quæ purgando fint, ftomacho minus noxia ea reddinficcata et in farina tufa uulne ra glutinattSC ulcera ad cicatriceperducit compe feitep. Priuatim exulceratis genitalibus aloë me-detur. Glutin at præterea difruptain infantibus

i»i MedeturcodylomätisitidemSCfe-dis rimis cü paiTo mixta, Quinetia fanguinis eru-ptiones ex haemorrhoidibus fadas cópcfcit.Digi to^i reduuias ad cicatrice perducit.Liuores SC fu-gillata ex melk delet • Oculo9ifcabies,8Cin ocu-lisanguloçi prurigines lenit. Dolores capitis ex aceto ôC rofaceo finit, fronti téporibust^ inunda. Fluentécapillu ex uino copefcit: SCcotra tófillas, gingiuas,8C omnia oris uitia, cum melk aut uino prodeft.Crematur aloë ad oculorii medicina in pura et cadete tefta : rudiculatp fubinde uerfatur, ufquedum tota æqualiter candea t : mox lauatur, abqcitur'que q? inutile eft, fiquid arenofum fubfe dittquod uero pinguiffimum eftlëuorem'que ha bet,feruatur.

INTERPRES.

Dfificilig ubi(p,amp; in cüÆs ut uidetur amara aloë eft: fiqu idé non minus in fatyra § in fcriptore hoc* cömentationibustp his noftris plusaloës quam mcllis habuintam muleis locis male habita à Grae corum librarijs per fpinas eius ingrediétes laborare nos coëgic.Euafimiis tamé.fed quam foelix itet hocnoftrü fuent.periciores cenfebüer^r quæ nô funt in ca nobis cü cæceris eadé.qua folét humanitate hu-manitatisprofeflbresexcipiêt.A'fpinisquas cömunesaloècüeryngiohabet.eryngiüÉr ipfaabaliquibus «i(^ eft:fed mala fimilitudine.quado in exteris nihil diflimilius quam eryngiü O' aloë uidetur.Fuerüt etia quiamphibion hac dicerénquod nifieadé iUa ratione dicat,qua in genere animantiü amphibia à Grpeis ali quadicatur, incerta nobis caufarn habet .Sunt aût Grxeis amphibia quæ cömunem ûquot; ambiguâ in utrolt;5 Amphibia, tlemento,terra fciliceter aquis.uitâ degût; qualé hic caftora fecûdo uolu mine defcripfit : ér quales multx Suesubirprunc; potueruntqî aliqui ficaloëmuocaiTe.q» proculà mari O'maritimis locis, ut hic ait,pariter tiafcitur.etfi utamphibios diceretur,nö fatis difcrimen iel fore uideri polïitNeqjenim diuerfa elemëto funt ^ritima.O' qux procul à mari diftât. Orminion ab aliquibos dieSa aloë panter fuit, qgt; utraqjaltiore caulc *ft;3i quemadmodum aloë infolqsaculeatas eminentiasmagis quamfpinashabet,ficerorminium, Win hiftoria eius certius patebit. Tragocerota' poftremo eandem aloëm certiore fimilitudine aliqui 8(«l!arunt,ab hircorum cornibus fafra appellatione,quibus folia eius quantitate,longitudine,iïgu-W que appofite refpondent t Eft ér inter appeUationes has iUud animaduertendum. ex antiquiffimoruni

F 4 Cræcorum

-ocr page 382-

544 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

Grxeorum fide non dixiflc nos in foliota aloes hiftoria. habere earn um’nque folia ex oblique ^’*”?'^’*^ uchnc^fpinulas. In melioribusenimlegituriwiKv^t«gt;id eft,fpinulas,non «iMr^wA.-quod comuneuo™®“ Barbaro eft: û'finaturxreitjj id no magnopereinterfi'cjObferuauimusilludeciâ.ploriboslocistocohoca' pire in quibus KotSafKv legebatur.in melioribus iz anciquioribus Grxeis AwK^Krlegirideolp non pinguenon puramuercimus.Concinniorcfenfumö’melioi^codicumfidefecud.Qucadmodum nomultopoftfi®

facerecoaeftirumus.quo loco hie air ,iy$ «^«^ou «w«ll«fnK»vxo;^Az«f?«vlt;/li/o?rAi(J©',/4t5’ vJlar®' KTwJl#v/7r(rt^w»;quoi^ficfenriisisquidi(ftuspauloance eft:haberefcilicet aloem uim.ucfiduofjzeochleari rum pondéré bibatur cum frigida aot ladlea aqua.ftomachum purget.ö'.ut cerctore adhuc fenfu res pa«' ret,non laftis aquam,fed laftis ferum,quod idem ladtisaquæ in medicina eft.diximus; contra g all] intff' prêtes uerterint;quorü alter ladle fimplicicer dixit,alter Cü frigida aqua uel quad laegelida. id eft, tepW'“' feula. Videturtp hie quod eft x«A«KTwt/lÆ, ad teporé tranftulifte.quod nefeio an in fcriptore hoc, aut mein’' re alto aliquandoinueniatur.Siquidc nulla eftfignificationiseiusneceftitas.quandoinfinitafuntqus'' pent Wec uenfimile eft quod ^(Amffr:id eft tepidfi ftmpliciter dici à Diofcoride poterac, tarn obfcureuice dum fuifle:0' addito tepori ladle, cuius multus eft in medicina ufus,in purgatione hac ftomächi '^S^^'^j

ad lac pro aquâ diftraxiftc. Alter ultra g oportuit lac uertit-neipenim ladli idem ^ gt;«A«KTwM,id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: eft Diftertqjladlisaqua longo interuaUoà ladle: ©'ll in Craccis aliqui inucniantur, in quibus x^A«»’» »? ' tunueriinos cômunioremledlionê fecuti,quod eratgt;«A«iiTw^ou/,aquaeadiedliuii fecimus : ahemauimusï duasaquas,frigidâautladleâ,ideftladlisrerum uertentes : fecimustp id autoribus GtaecornmedicUi“ loep Aegineta in primis.qui libro primo,capite quo agit de his qux urina pellut Cr alu um deijeiont,»?* iff i,id eft.fero ladlis utitur:habet^ in fcriptore hoc id certiorem ratione.g fi lac fimplicicer aut tepore me uoce aliquisxftimauerit. Videtur Barbarus teporé ilium ex antiquo Latino Diofcoride CZ Scrapio*gt;*’f pifleifed nos quas diximus rationes fecuti, illud magis amauimus.-ir nihilominus legentiü iudicio arbio* rium id tot urn relinquimus. Sequitur deinde locus,in quo nihil gfinecertaratioealiquiddicereinalui® Caercri interprètesaut nefcilTe aliquid uideri timentes,aut qua non indicauerut ratione nixi.quodnosi^

tium0'inanereIiquimus,impleoerunt.Vertitlpalter quod in Diofcoride legitur,

7« x«^«K0AAS.Di(rupta infantibus iungit.alter.ô'ruptis infantium prxputrjs.Ille imperfcdlofenfu rdiq“ enim cogitandnlegctibus,quæ nam in pueris difrupta eafint:hic, quod cundlisxtatibuscomuneeflep. teft,ad folos infantes nuUa priuatim adiedla caufa,contraxit.prxputtjsfi;rarum,ö' quod hadleöusjeg“

Rupta. menómemini,ruptorümaIüafrignauit:modoLatinisruptafïnt,quaeGrxciSf«)^5ftT«eZfH'^^lt;otT«,fpo'' • f Q^uocTK. fcilicet amp;nbsp;per fe à continuitate fua difcedentia;qualia huic fcriptori eZ alqs paftim muita hac uoce honing1 mala numerantur. Quod cZfi fieri etiâ polTitfnolumus enim in tarn muleis naturae malis.eorum^q“®”' diana uarietate hoc penitus ncgare)nulla tarnen oftSditur caufa, cur in puerismagisginexterisaetat'Jquot; curari remedio hoc id malû debeat.Integritati italt;pfcnfusut uidetur obftant.hinc rupta.quaeprfputn® j pliciter non cópetunt: illinc infantcs.quibus folis utile alocm fecifte natura,paru uerifimile eft.Nam q“®^

nKfitfnt» aopraepunlt;p«iuiitv,»iiuuuiin.tgi« 111/1,1 w-uc* uux iit,ccr[arcseit:quxemt70(^ugt;zKa uioicon^'-” . pite uocatur,eadem illa funt praeputia,quibus in thapfia utile in apeUis, fed nö ex circücifióe earn dix® . à araecis didla,quoniât7r«gt;orT«z,ducïitur fcilicetO’ reducücur.Quod fi me incerroget aliquis,quid à de decretü hoc loco fuifte creda, nihil pro cöperto mihi effe refpodebo. Non tarne negabo in earn piff' inclinare mihi animû, credere^ de puerorû prxpu tqs agi hoc loco ; non tarnen ruptis.fed fe Ais.fm' caefis.diccre: pertinereqj ad circuncifionê qux ludxoró religione in pueris fieretimoncte^ hunc ft’^P^? quoniamglutinadi uis aloëcft,priuatimlt;pgenitali5 uiccra ad cicatrice perducit,felt;fla infantiöcircuncd nis ritu prxputia glutinarc aloëm. Scd non poffe in hoc fenfu jh^Jirr» legi, quonia hxc uoxper ferup® gnificat : circucifio aueëfedlione «Z hominis iniuria fit: pofte tp duabus mutatisliteris T/ixJirr« m fum transferri: quod tarnen nos faccre noluimus, nee à cömuni Icdlione quicg detorquere-Eamlpo'’’^. fam relidlo inanifpatio,explendü locum. auc hac auc alia rationeperitioribus reliquimus. Non inuidtb ' mus etiamlegétibus.quod agcceshocdiucogitauimus.necfine caufa,indicantibus id aliquot Gratisco' i^mn. dicibus,potuiflchoclocon5deruptispuerorüprxputfjs,feddeoculorijuitioquodor*civ*riz«»uoö'*.

Diofcoride agi.nec puerorû fed ocu torii legi illic oportere:Nefpt7r«x«gt;z« uerü ^7/7™«: Eft auté Galenos W crxcorum medicis wiAwr.cum totâ oculi irim, orbé fcilicet in eo fic appeUatü,aut cius dimidiii,po*^ iriatih paueric.rdem hoc malû oalenus in diftinitionibus fuis »vwjzr.id eft/uppurationê O' ungué uocariaiu»quot;^ Vnguis wdifFinitioneeius oalenihxc uerba:Pyofi8,id cft,fuppuratio aot unguis.puriscolleftiocft.quxcoion oculi» nbsp;matione circa nigrâ oculi partêad iridem ungui humano fimilis coit • De eode hoc malo longius

RiJ*x«eAgt;i*. Dolores

Paulus Aegineta egit: aitep iSc ipfc ungui fimilê in oculo fuppurationê hanc nonnung altius, aliquando* fuperficiefieri:d^quoniainterexteraremedia aloe côtracamutitur,non abre penitusfore credidimus: fpicionem hac noftra quxcunep ea eft.legentibus figqificafte : olutinat enim aloë, poteftat^ hac rup hy popyis bis,Oquot; u nguibus oculorü.mederi poteft. Scio fore ut uidcataliquibus dunus hoc efte,pluribus? g deceret mutatis,a prxpotrjsaut difruptis fimpliciter.ad oculos rem trahenda.Sed xqoo animo id fet® ’ fimeminerint nihil in incerta re à nobis conftitutû fuifte: licere^ illis quos maluerint interprètes fequi. ximus hoe capite etiä,mederi aloëm capitis doloribus.cömuni dotons uoce ufi in his quos Grxci »tp«^ gt;»vrTeodicunt:0'ineo malo quod noftrxxtads medici cephalargiamuna tantómutatalitcra.GrpciauK Kip«A«Agt;zatvnominant:quod malû quoniamultiplexeft.diuerfasip habet caufas,diuerfisidco appellat» bus in ea gête diftinguitur.Nec nos modo de dotoribus capitis,qui febribus accidunt, aut alterms man capitis. gt;’’®esfunt.agimos:eosenimplerunçaltisnominibusGrxciinaicant,K»psiAÏ/»rtwfiiucÂAwWdiccntes:lc ’ fermo nobistantü nóc eft de his.quas proprie orxei M^tiwhyiiu uocant,qux aliquando in nobis ex folo m lo temperamento corporis fiunt : aliquando ex nimia humorucopia: aliquando ex utraqpcapfainonnunq

-ocr page 383-

L I B E R nr: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54?

ii«roexptimiriuaér fons accedente caufa alia.iietbi caufa,foils xfiu,fn‘gorc,ebnctate,aut ïtflu.iniuria^ue aliqua capiciillacaiex quibiis qux proprie à Grxcis mffKAtKÄymi nominâcur.taiitü fiunt ; Fiunt prater hos öquot; alqm eadé parte dolores, ali)s(quoniâ alias habet cauràs)appellâtionibus à cater is difcreti: qualis miiikmm gt;^^^^^^lt;kgt; amp;nbsp;H^oiifixyioteft.qiiqs omnes medici pariter nouerunt, Græcis iiocibus eos adhuc indicantes,cephalxam fci licet Èrhemicraniam iqux in genere doloi^capitisquidëfunt.fed permancces,quicpftrepitu,c]amoribus, claritace lucis,potu uini,amp; implentibus caputodoribus augenturSr acuütur.Fitcpfxpenumero.uc uidea turalijï tqcu m tentari dolore illo cap ut, alqs nero altera tantii pars.nominaueriinttjj Graecoat antiquiores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

medici priorem 1115 dolorem mipKMlxv à toto capite ; pofteriore uero ab altera parte, i/AiKfixrtay hue ir^ixfx- Y^f^l'^* »(■«»ineipemaliud utraqj illa iiox hgnifi'cac,g cranei 3c calux alcerucrii dimidiü. DifFimuit^ Galenos in lia- ïif»igt;^‘i’gt;i'’igt; gogefua cephaleam his uerbisdn genere diuturnoi^ maJorum cephalaea eft.incenfus capicis dolonqui ali-quando periodiceaugetur, 0* ex pituita plerunqjfit.Hic idem dolor fi in altera capitis parte tantum fe infi nuauerit,mutato nomine heterocran ia fnie hemicrania dicit.Qiia idem Galenus libro difFinitionü fuarum nisuerbisdefcripfit: Heterocrania ell.ciim in finiftradextra'ue capitis parte dolor fit.isqj aliquando auge Heteroeaf ‘^’^^^uitur.aliquandorcmiflus languet 0* minuitur. Defcripfit0' Quintus Serenus in tertio commenta nia* tij fui de medicina epigrammace hemicraniam bis uerbis. Portio fi capitis morbo tentetur acuto,0'c. Qux Henijcra-* omnialongiusdida à nobis font, ut meminermt legentes, cum fimpliciter capitis dolores muenerint, ce- nia» phalalgiä illâ nos fignifi'carexum uero capitis dolore quem cephalxam dicüt , permanente illu m inteUigi «portere: eadem^ratione in altera capitis parte hemicrania à Galeno 0* alrjs.ut indicauimus, defcripcam.

n^iAliv^iou, Ktip. uAcé.

Ativamp;iov. ^ Ba^izTriKjo^-LSu'yu-iTfioi(r(3/x(.'^Gip.a7o( a^/iv^iou/x 5ousiK,«|U.JrVG3^KOi5^7róa.ss'( ^ ‘av^ ëiXTi’uv 7° tv TroVTW K) Kaw TraJ'üKia.t^ ojj 7^ KaAou/jÄizw raûçip rtvvw ^op. i^óü^fxijj ^ Ïj^i, ötj^av^ittójSUTÏfi' HWjHiJ aTPKaS^J^KHV ¥ C^K^KItorU/J SO^aj^W HJ K.0/ÄJ1I j^oXoA .isi ^ M^ ûù^n2;Ko^jn^ aK^ou' ïraX^ v,7i507rivO(U,svüV.iy Tt^Jç t /j.Tn^/J^lt;it.Tlt;a ®'fe 9 «^Mûÿi H^KoiAi«ç yy soiuaxoü amp;^7gt;*' ^^'^^'^'^^^^^liAra. (wlXiüX^ 3 vlt;x^%\s KtXaKH(5.w)«vo5t|i'a(5)(^’,H7.^,^gui90tç(X7rmi rijooji-y^ 2(5^ j) ÿ gttjjQg^^a^ tKa-^*V*^J^'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT a59ûç Kua9uv

^iwyj.ä'yu ^ Hj i/.'./xliua..TTivó/xiVü/} Tt HJ 7150 EiSïgtvo/i/j.tra p.iAi'pi^. 71^01? rt 7’uç etTf/jt-u KHra/j 7rWr^uÇjajiijioÿ/ tru v o^t / TriVo/xtVov. rtw oivaj j •^’/|;«^,i^ Kmio/J,H^ muckAÏi^ •'»7Alt;XT«,ty th^Kovra 9«Aalt;w'o/j,cr eujarx« KOiÇK i/'iixj^o'^ creu, ^tXiÏi Ó viTfa. d T^oijtTrivuKTÏJ'oti’trail veha^. ti^Jç Jé inrol' ffiarcui^tXi^. ^ 7Ç0Ç a/j^Auu7r('ai’.H9jj quot;^OÇ 'Xuj^vJaüira oTAoïMg, 1^ b UTraT/xi-«quot;Mo? ^S'ia^rr ótcpilHMotT Ti^óg wJaAr lav ly e^'oi'TaX'yiav. amp;4;£4-°Ai.tVo/j k iruv rAuK.f,K.a t«7rAao‘|U.ao(ï)9aA^c’ •^loJ'uvoT^tsi. Kara WA««?) j M^7l5li»U7fX°Vlt;^S'“» »^ H‘^»'^^‘^ fJAXop Èto ArS, y j^ov iMÇ 7rat%oVra- lt;r tuitit A«wvó/atvo^ KK^UTH KUTi^/VH.Tijog ^ so/jiax) ç^iVH. ^^co^ij t^ ujynnKoZi’. 0 cxtAkVi-RoZç. aura Ö-Vic', ly v ï-^»,^ cu ÿ^a kAcj^ou. sx Wÿ^ 'j 4 «vr ly oz vog b Atro/xt Hûçà^'VÔÎTHg, (UccAisa 7^1' 7^ 7r;o7f’VTi!i'a vy Spxlai. m Tt^cg Tct Tt^oJ^H/ctva x^^Vrai lt;^ «Tnjf^ia.Cl a?^Kg lt;J^,7r^07n'valt;n/j c/^ auTTO ^^ÇjV-yVaÇ TTOIKTWe/JUVCtt VS^cî^OVTSÇ,

DeAbfinthio, Gap. XXIIIL


ABfinthion,funtqui à grauftate aröantü' diniSjbarypicron üoeenuLAegyptq So mi. Romani abfinthium rufticu dicür,J Notum omnibus abfinthium elLAnte^ cedit bonitate omne aliud quod in Ponto amp;nbsp;Cappadocia monte Ta uro nafcitur. Eft abfmthioca-lefaciendi addringenditp uisiconcodiones adiu-* uat:purgat quxinftomacho amp;aluo biliofahae-rent, Quinetia urinam citiSf prçfumptû crapulas arcct.Facitidem ad inflationes,ftomachiq^ alui doiorcs cum fefdi aut GalKca nardo potû. In cibi auerfioneappetentia excitât.Sanatfuffufos feile dilutum decodube abfinthq, triu cyathoRc pon-* dere quotidie hauftu. Mefes idem potû Si ex met Ie appofitu trahit,Bibitur efl aceto utiliter contra fungoçcftranguIatlones.Bibitur etcuuino contra ixiam,cicuta,murisaranei morfus,ct dracone marinum, Anginis efl melle addito nitro utiliter inungiturtetcotra epinyâidas,cû aquajeotra fu-gillata,cum melle;et contra hebetes oculos aquo fosqj fanguinis humores,quos Graeci ichoras uo-cant,diftillates aures eodem modotAurium den-tiumqj dolores abfinthq decodu uaporis fui fuffi-tu lenit. Idem in pa To decodum, contra oculoçà dolores emplaftri modo imponitur.Imponif co-dem modo et cotra praecordio% lecoris et ftôma chi dolores,diutinas'qj eaçr parti ü ualetudines,cè rato quod liguftrino olco confedum fueritcoa-dum î quanquam pro ftomacho utilius quod ro-faceo fubadû fuerit ceratû .Côfert prfterea abfin thium cutc fubeuntibus aquislienofis'^,additis fi mul^ mixtis fico,nitro,et loliacea farina. Coficif prætereaex abfinthio iiinû quod abfinthiteuo-cant,circaPropontidem præcipueet Thracia,^ adpr£dida,ubifebrisnôfit utunt. Quinetia æfta te bibendû ex co dàt, fanicaté eo fieri arbitrates.

Creditur

-ocr page 384-

54^

DIO

S C 0 R r D I S,

2ioK.(f^ l(0i^ T^'TrXaTfJ/jiStJo/j bç r«^ KiSa7gt;V(i aSjwJa THj§/j ra quot;i fxó:‘ilt;x..a.'\ii:póijSj}óp Tt/j-inx £ÀoÂ)u,K.cjvti)ÂaÇK.coAu£(/jX7Tf4a9’ctlt; 'raJlt;ru^^.a-“rç-âi J^ /j.(Aa.p u3 Tjx^ïO/UJ}^ W’ àîfS^y/xa^ air y^a.cpïpjxS^Ja.fj.va'i tkj^tcc y^x/x/ixaTa. ioinz Q ly TO ? ^(y'A.iirfxa.TP^ sjra TPi^p rx omt«. TTAhv b§ raç Troer (j 15 ov d'oui/j.x^ofxiV ot.MTÓ.n.XM so/J.a)(op ly ititpaXaÂrtÇû/;. -p JÏ y^vAnr/xx o:-' ^ü^rH^H^-iicrH «^^urvu/AiVK d‘o\^a‘i?iK^,

Credif abfinthiu fcrinijs et afmarqs iridiw, W^ tas Si incolumes à tineis feruare ueftes. Cte®^ turSC ex oleoinundö,culices longe àcorpof*' bus arcere, Quinetiä diluto abfinthq dil«^ librarium attramentum,incolumes à munbu Iibro9^ Chartas tuetur. Credit parqj eft^aaci^ oïa hge fucefl facere: In potionibus tame eu n® probamus;ftomacho erh nocet Si capitisoo öquot; res facit. Adultérai hic mixta décoda anniKa*

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;,

QVam facimus quotidie in fortunac naturælu trifti aliquo fenfu abfinthio amaritudinis “’“'®’’“ (U f riorêco(u t execra i elinquamus)morcê etiam cenfentes, uno carmine non femper bene fanose ^ dauit Romanus poëta cum cecinierNam ueluti pueris abfïnchia terra medentes, cum dare co tur.O'c.NififortëquiilludcecinitFlorenrinuspoëta.totaabfînchtjcôparacioneadmortemufus.quaW mini falucê amaritudine fua olus id facereqeandem Cr meliorc folutis à corpore animis noftris f®!’®Sj^, tem intellexit:ncc aliter uirxlaboribus earn q morbis abfinthiü mederi credidit.Imprudcntercnimy pieagunt.quiautquodinaduerfisiocundü latetCrutile,inuenirenefciente3:autob ingratumeo^^P^^^ cipio fenfum.quod faluti Cr uoluptati futurum aliquando eft,abijcientes, dei naturxep bénéficia oiW damnant.Qiiod in rebus fuis er in abfinthio hoe fecerunt femper imprudentes,qui nihil in eo priusâ*quot; |j ritudinem cStempIati, à grauitate er amaritudine barypicron id nominauerutxum ahoquin plures u earn quam reddit corporibus noftris fanitatemjaudes deberentur ; er ff non tanti falus noftra nobis^^ ut leuiamarirudine commutandafuerit: non inuidendu faltcm illi erat.quod à Theophrafto libronon plantarum hiftoriaer abalrjsiampridem in Ponticiabfinthrjlaudibus decantatneft:pinguefcerein to eo olcre pccora, ideoq; fine felle reperiri: er ex tam foelici poteftate honeftiorê illi aliquam inueni pellationem.Qug nobisfuilTecaufa uidetur,utquodab hoc feriptoreà principio ftatim dicitur,haoc^f^|.(^ lïnthiumuim«vnj{J«fT/KÏivTWwilt;(’MKÓT«igt; rift«)(U ks^ KsiA/aj^oAuTliïnquod uerfuma nobis eftipargoj^ thiü qux ftomacho er aluo biliofa inhæferuncBarbarus uerteritfel quod ftomacho er aluo cohf^’.quot; ^^ gat.-nó leui inter nos difcrimine er rei incertitudine.nifinosinterpretationisnoftrgcaufam roddidefl ^^p quod inuiti quidem er nolentes, uei^ necefifario er coadi facimus. Vtep autore Pla tone in legibus w®’.^ lam corum qux coafti male etiam agimus debemus pœnam: fie nobis faeilem forc’d legencibus“^, jUj hac parte laboris huius noftri exiftimamus.jfOAuTlui' oiofcorides ait.non ;^DAÏ/:quaijt uocum prios“'’ j^j VBAi. fa,pofterior non bilem tantum fed fel etiam fignificat. Eft enim Grxcis;^oAn',id eft, cholc.ad b*^^^ y«Awjllt;i*. mulos partibus in corpore noftroinuenitur, er ad fel,quod propriahabetfedem in folliculo iecoris. ^^ * Bilis.' nocaercömunisuox.Neepin crxcisnifiexncceflitateeo^ quxpro cafcribunturautdicütur,d®®‘'pj(, Pçj' bigua cius fignificatiopoteft.ldq;tam certum m Crxciseft,utautoritatibus uctcrum probariu°“®ù teat. Earn qi ob caufam hic plerunqjrei ambiguitatem fugiés, non j^oAÜx fed )^0Aw7ln biliofos homofcs^i,, lat.Latini contra,priorem illam toto corpore fparfam bilem,pofteriorê ucro hanc in iecorisfoU'^'ï. '’j^ji ftitutam,fel dixerunt.Foelicioresqjin hac re Crxcis, duabus uocibusloco pofituracß falcem ^'“^’^‘^LnU res indicauerunt.Eftqj id pariter in Latinis Plinioqj prxfertim,notilTimum. Quo fît ut nefciamuSiUquot;, L bikerbiliofisfelilleuerterit aut quomodoftomachoeraluofelinhxfilTeuoluerit.Qiiodfialiqu^n ui hominis periculo, aut fimplici faltem aurigine à fedc fua fufFunditur ipfum.per fe fparginir.nccj j, ci potcftinhxfilTe.Habemusnosinterpretationishuiusnoftrxautores exorxcorummedicis ^, netam,qui!ibrofexco dcabffnthioagens,cumlongiusuireseiusdelcripfifret,addidit:Jb'oitflt;gt;®“'“’^u^ j^oAwJlf« ){i//4oè/,i/l(ot 71 j’KS'i’M xs^ JU ii/für Kivd.quod eft:Quamobrcm biliofos in aluo humores per f*? nam purgat. Latinorum ueroPlinium,qui librouicefimofcptimocapitefcptimoait.Namqjadftrin^ijj, machum,bilemipdetrahit.Bilem detrahere abfinthiü,non fel dixit.Qyod etfi fubftantia fiang^'^quot;.ujijne utfimplcxtaménecalijshumoribus cômixtüeft,erinfolliculoiecori3abûdat,diuerfaubirpappe in Latinis cenfecHis^ nos autoribus a' principio uff,qfdem nunc ctia rem noftra tuemur.nec credim x orxci j^oAwJl« dicüt,fel à Latinis uere dici pofte.Credidir illc forte’,quod hoc loco dicebaf earn ^^“^Lptii-nem,qua nos ex Theophrafto pauloante diximus ; er quia Pontici abfinthq paftu fine felle P®*'^'^ ajliic tentur,fic etiam ftomachü er aluum codé illo olerepurgata fine felle inueniri.lt;i,uod in medicina ne ^ ait,cótrafugillaca cS mclle prodeftèabfinthin.a orxcoijtmedicisaliterfiebat:fpógijs einiquot;.*^5^? daniu’« thrj madentibus fugillata hxc liuoresq;omnes fouebât.Non omittemus priusq ab abfinthio “*‘‘''j^eft monere legctes.maluifle nos aliter er lôgius g exteri interpretes feccrint,ucrtcrc quod in feriptor nbsp;nbsp;^^j

, nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;î^^MfooïyTix uTx. Illiaures dixerütex quibus fanies deftillat:nos,ut legitur,aquofosauriû humoreS, 'j^gji i)(U(t^na. umg ij^ nefeientes idem' ne hoc malum fit, an aliud à purulentis auribus: Vt enim hoc paftim i” nbsp;nbsp;y,

‘*’^** medicinaauditur.nullibiqjin Crxcisinterauriû remedia er malai5T«7ruoff«oüvT«,lt;S^:inLatinispuru t^ resnonandiütur:ficilludrarum.crincenfumalorum quibus laborâtaures.ànobisquatenusiwn ^^ nimus.nondum inuentum.Ex eo inclinât animus nobis,idem hoc malum purulêtis auribus elle. nbsp;nbsp;,(jc minus quéadmodum nec pus, nec faniemillic uertereuoluimus, ob cas quas in finapi ‘:^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùonU’^

àfcriptorishuiusuotibusdifcederelongiusaufietiânonfumus.ObferuabuncideômedicimaU« „^j, rationemereuentum:eritl]jeisidfacillimum,fcicntesquidichonsuoceantiquiorc8Gr«C0ni0’ homme fignauerinc,Quod totum longius in finapi didum iampridem à nobis eft.

-ocr page 385-

LIBER

h^ÎA4ivS-*ou^aA«(W/flu. Ktif. uAß'-LtivS-w^ BaXaûy/OiU. oi ^^c-M’J^oV’t'JM KaLAoytrip.ai ^.(rt^r^o/j.lu^iaZo/ travJ^o \lMV/x3M'Âoviri‘ivi(^^a‘î.^i(pofi, à^'V ^top^a.'Xa.ûSiov.o 7^ '7v'X^so/j tS5 7^1 Kainratfoitia/jTavji:;: oçj quot;y^i'aTj. ty c^ rxi^Miri^t * aiyjTTfou.œ «vn ^aJS^ou 01 amatol ^wVT^.ss/ JV St7roa ÀtTij’oK^îpoÇ. îo/nija â^çoTovo) fj-iK^ai 7^1 ’fA’iamp;|içcûj£j|U.aT/uV.Ù7ro7r(Kj@k,K.aK.oso/x.aj^@^, ^ÇW/Ài^ jSuepoucra fxirx TfiTK^ ^i^/Mx.o'ixi^. K 2ç £|)(^amp;c-a Ka^ tau^rLi}, ü^trà opu ^xç, xgi) As ' 4gt;amp;e(nx/x£rà|U.£A/T@^,inxK.oc/jii/'x!' \[(^ tA^iu-^“'Ç^50'^uA«(?KT£i'viz, i/7ra}0U7-a MiXixiJ Kouefuç. ^uvarai Jï v^ trew t^HiUa^, « (paKK KaS-t^x^ô-”■«7« aura ipiÿp .?lt;motivi~xi 9 ^xÂisa rà TijoSa TüKfj^ljSjJx,

n^i Aliv^ioutrafPoviou. Kt^. uA^^ E^^ Jï iig^^T^ (TO/jî)£/'@^«4-iv3'/(W.'ÿ/Ji’ûj lt;'^o/J '^ TH i^Jl ràç «Att^ç ya.Âxr!X tt Af sa fl. S Iw j^a^j'coç; c-x^/'aviov nx^ova-t/j^i-' 'TOVu^xw^ TH ■^jvuerH avTO xx^'avid^i ^lt;a F-“'*®Ç«4'vfli'û).oî|UHvom3rsîlt;’vûXJ’t§iaoju- vm-^i-quot; *?/* 7,’ÿ ^'^'x^op T« avrà ^ trtjifg/w*

nr.

547

De Seripîiîo fine manno ab-finthio. Cap. XXV.

ABfinthiu marin», funt g fcripliiu, LquiSantonicû uocent. Romani Santoniefl dicunt. JSeriphiû qdâ uoeâtes marin» inteUigutNafeP turetin Aegypti Taphofiri,qpro oleagi-his ramis Ifiad faeerdotes utunt. Fruticofa herba eft,minori abrotono fimilis, femine onufta,Ieni amantudme, ftomachoinimi-ca, grauiffimeodoratajCum cahditate ali-qua adftringens.Eaper feudeum oryza docoâ:a,mox cum melle fumpta, afean-daset rotundos lumbricos nccat,aluum fimul leniter derjciensîEadem poteftob-fonqs addica, aut cum lenticula décoda.

Eft et tertium abfinthq genus, quod plu rimû in Gallia ultra alpes nafcitur, quod'-queincolæ gentisfuae uocabuloSantoni-cumaSantonum genre appellant,abfin-thio firn lie, non adeo tarnen copiofofemi nc,Icni am aritudine, et eadem omniaferp phiopotens.


INTÈRPRES.

'j^Ria diuerfislocis à Plinio et ia abfinthqgenera numerätur, Ponticum,Santonic», «Si: quod feriphiort I I’u^’farinnacuniflisuocatur.religionein Aegyptoconfecratû.cômune.Ér ubiqjproueniens.Ponti cum eft à regione in qua optimü nafcic.bonicacis magis q naturae mento inuenta appellatione.Hoc in Diofconde legitur rufticiiâ Romanis uocäri,fed nulla habet eaappellat!o rationé: De Santonico hic cergt; *'‘l“^^’quot;iQï in honore â^ nota abfirtthq getis nomé id fuit,ut cü cecinit ille : Santonica medica--ra dealt mihi pocula uirga.Qiia parte aüc Santones in Gallia ultra alpes quoda fuerint amp;nbsp;adhuc fint.omni DUS patet. De feriphio quod lymarinudicftüquonda eft,duobus locisPliniusegit.libroxxvn.capite viii. nisuCTbis:Eftö- abfmthiü marinü.qJ quidafehphiu uocat,probatiflimum in Taphoftri Aegypti.Huiusra mulnaci præferrefolêne habet- Angufti’priore,minusipamai?i.ftomacho(]jinimicü.Iterü lp lib. xxxni. tapte v, quo loco de eo fic ait:Nafcit amp;nbsp;in mari abfinthiü qd aliqui feriphin uoeât circa Taphofirim Aegy. pti maxime.exilius cerreftri.Quse ideo repetita à nobis hoc Iocofunt,uc qug aprincipio capitis huius incer taaliundclprepetita amp;: mixca fimul difficile habet inteUeeftü, legêtibus certiora fierét ; intelligerétip oês, ex Politicoabfinthioadferiphiüfiucmarinü hoc trâslaca effe,quæ in alrjs legutur Largiftime inCappado-^®“*^°Pf°“^‘’*'^-^'Jæ PöticifuntO'fuperiore capi e uulgari abfinchio in cêfii bonitacisab hoe ipfo dicta. Cu m probatiffimü m Ponto O* Cappadocia nafci air. Mifcere em diuerfa hoe eft, intcUetSurnip terum adeoeófundere.ut nullus poffit huiusfcriptoris ufuseffe. Qui enim poteft feriphia herba ér ad mi quot;SiinCappadocia amp;nbsp;Tauro monte inuenirifideocp nos omneeam partem uelutiinutilêjomncmtp ilucfenfumtutbantemexpunximus.Eftilludetiamanimaduercendum,quaeilliclegiintur:funrquiSanto« nicum appellanc.ü'c tam incerto intellecftii huic fcriptori amp;nbsp;ex eo accreu ilfe.q, difcrepant ueteres ïr iu nio resin notistTdefcriptioeferiphijeirSantoniciabfinthq .Seriphiumenim hiabfinthioqua'm abroCononUi 5anmnicum,abrotonoquam abfinchio fimiliusdefcribüt. Eaqjuarictated pofterioribusfadlüeft.utadie« ftisilli hisuocibus, non parü gratia: decorisq; ei pcrierit. Sed quod faepe alias didcum à nobis eft,hoc loco etiammonemus.non multifaciendas plerüqjappellationes has effe. Credimus etiam quod ad extremum caput legicunxnrainT«/A juotA/rawmxTTTraJloK/« Tilt Tt^ójSixToe H^ioA*^«: quod eft-Pinguefcucautem in Cappado-qa niagnopere oues illud pafcentes.huic capiti abundare: «ÿquot; fiTeruandü alicubi fit, in priore ü* Pontico ab' unthio inftaurandum effe.illi enim competit.ó* eo Plinius ait pecora pinguefeere.Qui uero Ifiaci funt,Mar tialisdocuitcum ait: Einigen fugiuntcaluififtratacpturba.tirc.non faeerdotes tantum, fed Ifidis facris inu tiatiomnes.Eft deinde Taphofiris in Aegypto Ofiridis taphos,id eft,fepulchrum.ciuitas quondam Stepha no de urbibus amp;nbsp;Plutarcho eelebrara.

11(^1 AÊ^TOVOU. Kitp. UAif’.

E^oTovop. Lb( JV ,aêouTovop. ó(2.ï, St^'V^IO/l. 01 J^, HÇOtKAilO|U. 01 JV, J^O-

L Aonyoïô/j.ô/ilïjSKAucpâ-oçio/i.b» die, lt;i-[i}i^!Ó{xluJop, el wjoita^7ru-

De Abrotono. Cap. XXVI.

Brotono. Lfunt qui abutonô,q ab-finthium,qui Heraclium,qui cho k lopæon, qui thclyphthorion,qui ^abfinthiomenon.qui procampy-

-ocr page 386-

54S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I 5,

Aop.-Ti^o^HTj vêuçût lt;jgt;oiviH.^.oi 9,K.uuay)(^» lon,quieynanehiten, quithelithamnon, quiJ^'^

cem ancona appcllct. Magi neura phoenicosA , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mani abfinthiü Ponticum dicötJ Duum g^^e

mv.Jesi 9 aüT2ö to ^ 0hAu. Ga/xvoç AviPjo^ frutex eftjalte^e fccmina,qd arborefciualbicao® ' nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;busfoliisjincifurisminimisjferiphqabfinthiin’^

do circa ramulosdiuifistfloribusplenütcofflS”


TK/j.|M((xaZoi cc|lt;ïS'(a/x7rov2Ky^i..2v£(5 9 au

•P S'HAuâ'auVûV.b/ 9,9/Aux. où ot^xava KaAS

«Phç . UTToÀôl'Koç.cpu/Sào/ç AtTrfo^n^îa'if]

gt;5^ir£jit)x)u.T^iTàKAMV/a'5yAî(5£çav3'ouç. ____________________________________^

tüj’ «K§a£x^ito5u^«.Sw(/'îçjj5uo'o^(Ptç,3-î^(- businfummofulgoreauriueluti corymbis

bufdam .Nafeitur eftate odoratû eu grautotc^'' qua, Si. in guftu am aç^t crediturq^ Siculu takd Mas alteçiuocatur, farm etofumjabfinthiimo^* J fruticofum.PIurimû nafeitur abrotonS müPf doeia Si Miæ Galatia, SC Hierapoli, Suecurnt difficultate fpiritus non nifi recta eeruice (pf^“^ tibusutriui^fernen decodu,erudü(ÿ o^**®^^ aqua potû. Sueeurrit Si ruptis, eôuulfis,coxeoi doloribus, anguftqs urinæ SC fuppreiTis nif®“ Quinetiâ letalibus uenenis aduerfat eu uinop‘’^ tum.Ex oleo idem in febriû aceeflïonibuscûtf^

Ki’riVVw^i.tvovAuSAç/xiràTPa'ouSà^ÿi’.Trl

K^àp TH yWT^yJ^OH.Q 9 7» a'lH.iÄKii^H.op îlVM

'TWiP. T’Jlc ir^op ajjlt;^ kkA^ . nAH/xarw-lt;p£Ç. AiTtfok^StP/j «4 iv^iop-7v^sov 9 ^

Ka-TTiratPoK/a yS^vaTaf Xÿ^ raXariaTH tta TK 'TÎM a(r'ia.p » 0 c^ 'ff^avro A^ th 1{J1 'rbjj trv^iap. 'Tovrap 0 x^STfç a7ftil'Vi//^@-^ ^ w/j-OTy 1SH15 /xt^ ’ v tf‘aT@-^ mpo^tv©^, Zon -^ëa^^OTn’oix^^nyp-ci.o'i.cûTxa'fji.a.irip’ii^ix tri.J^utrov^ÎM^-ip-P-lwap £7r/%ïo'l. ,^ Ôava (Ti/JMptfx^P-m^iip^p oi[iTiJ^0T@^,7?^ip crajjoîva ervyn^ia'/xx Tl'i^iyo'MTap /JAT'i' ’ÂMO'lis'l./'lMj j gt;y £^£TO SlSxJ'tvÔfJAVOV, H9Jj ^\i/j.iiip.yVop. Cl irtvop^yvop 9 lt;raj} o'va b3^Âamp;'PVI^cl^H)(_^VTalt;’’l^’K,:gt;(^ 9 K^/XO^lJtTri tfgt;xÂa.y/'iup «J a‘iio^'iüip.SoH^'^Ji «^ ocp9aA fx^p cp'Âic/j.ova7s a-ajj iepôS KüJ^MvIa H^xiTa ejT®UKaja7rAaa9’£/J.£lt;'lt;atj)05(fClcî)U|lt;xàIa((X£-Ta w/xH? Auertœç Afov £gt;pH3-£/j.(y.irvuTj 0% Cl î/Ç lt;dM Tw'i^hov sAoitou a'X.S^xo'iap,

morealgctibus mugitur, rugat idem lerp«« Ôis inftratü, amp;nbsp;ad fufTitus incéfum. Cum uinof turn côtra eorundc morfus utile eft: phalagnT uatim ôC feorpionibusaduerfatur^Cottaocu*®^ inflâmationes cudecoélocydonio maloaulp ne,emplaftri modo imponitur, Difcuntpi'^^j^ panos abrotonon decodu 8C cum farina cea, quæ hydrelæo fubada fuerit,coad5 ^'i“f'^ præter hjc amp;nbsp;addif in cofedione irini ungufU.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

QVam in duobus abrotonigeneribus differêtiam ex fexu hic feriptor indicauit,ex locoiÿin Ç, nafeuntur diuerficace Nicâder tradidit;Siquidëin Theriacisfuis déco ak.-K«!|U«v «^Sf»)»«'”^’^^ ^ uz S«AX«,quod eft.-Etabrotoni quod fylueftre in môtibus frondée : manifefto argumêtoefl^i .p moncanoopponitur, câpeftrefcilicec er fatiuü.Plinius«i7'hiïciô'ilium autorêfecutus.utroçdiferiw'^ ^^ ftinxitabroconû, duoiÿgene^ tradidices: eSpeßreacmotanumuntelligi^hocmatê.illudfaw“'^' g, phrallusalfiofumpenitustjjinfirmüait efleabroconu:ideoq!a:ftateCzaprici3 locisferi.notaoïnmW'Sff^ tamterquaafaamaricudinequamfimileabfinthiohabet.abfinchionerabfinthiomenon.quafiabfin^i^ pore infediü, aliqui nominauerüc. Fuerunt 0*qui Heracliü ab Heraclea Ponti ciuitate,ad quam ^°5®^|ie agro plurimü nafceretur,er probatißimü uocauerint:quemadmodü abfinthiü Ponticum: q^^^*^Cd' bonitatis potius laudes q appellaciones func.Procampylon uero amp;nbsp;ancona, qj in terram fe quot;^‘^Ï’f,«» cuminefuofe propager: TjyioKo^MTruAoeenim in plancis Grxcidiciit,quxcumfeerexerinc,in terrarurf“’ ciiru3t:c2r k^kwhxxcubitos,quo^ fimilitudine fe fledit abrotonü.Thelychamnus poftremo famininog, ^^ redifcretaaltera eins fpecies,nó propriaappeUatio eft ex Diofcoridis uerbis fada, cü paulopoftaii’’’^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ci)Au,tó^v@',0'c.Locus deindefequitur.in quo frequens toto hoe operc in Græcorü codicibus

urUiMfvy alternantur enim in co paftim uoces hx duæ.AtTrfÔKapw lyê AiTHjxafpov'quaiji altera quod tenue ft^f jjjin AiTÜQiwtfjor, alteraquod tenuesramuloser fruticofaeft,fignificat.Etm abrotonohoeuariein Grxcislegitur.Cjt terpreces cómunemfecutiledionë,tenuifeminereddiderunt:Nosquoniamabfinchij modoAt7?stóif)^’ Diofcorides ait,qux fruticofa herba eft,fruticofum uertere maluimus:Fides in uetuftateer bonitate ^ rum codicum penesnoseft, quam potcrut uolentes fequi:fin minus, alterius ledionis autoresinteff^j^ er codices alios habere.Cur autê xftate nafci abrotonü hic dixerit.non multo ante ex Theopbraftoff à nobis caufa eft.qgt; alfiofa herba eft.frigoribusqj facillime perit.Non relinquemus er illud,quam ’'Igijij, prêtes Syrix Hicrapolim dixerunt,nos Afixexmeliorum codicum fidediximus:licetenim Syb®^ _^ rapolisfuerit:nam multxdiuerfisregionibus hoe nomine ciuitates quondam numerabatur: nefaoi ^ quomodoad Afiaticam propenfioresfuimus,qux inter Phrygiam er Lydiam celebrataquonwS ^ eft.Obferuauimus prxterea crxciim Diofcorinem, qui mihiomniumuetuftiftimuserprobatifli*” ^ Paulum Aeginetam, Galcnum,Serapionem amp;nbsp;plerofqj alios in abrotoni decretislegentes.pleraf^a* yj tes à eundis er ah aliquibus eorum abrotono decemi. Qtiales fun t.uentrisanimalia omnianecare. dcfluuia,quasalopeciasuocant,cxplerc,extenuialiquoolcoinundum:crematum(ßmaioresinn‘; ^ uires acquirerc quf in fcriptore hoe defiderari forte poirunt,tempo^! iniurijser librarioijt incunaam

n^i'wwTfu, K44). uA». DcHylfopo, Cap, XXVH, ^^jj-^j^

-ocr page 387-

L IBER nr.


Ss'M^^ç, L^M/xa7o( uWüTfuM. oi 3, Aar^. 0/ J^jKaw.'aAa. oUyy-Tlf 1017:ilt;rix.^ifx. J Tract, yvwÿ-fxoi^. ^txsn. K /xcv yx^TK^ ^tib/i ojjvn. hq K.nSoT».amp;^i5Hi{^ï ^v» i/iyjAntix àtmafjJ/j 3 tj^ij AtTrf ujo^hIm-6^ P-w'^K.HVà'jÆ^HÔjy'a o |Uïra cruiT ^vJ^xr, (j-^hroi^ n tö) 7rKrav«, ty 7nV0(u5jt/K,a5Kr^ 7^1 7rvJj/xoviKo7ç.àlt;9-^a2Ko7lt;5.€N)(2i ^S^via. Ka Taf^w.öjöoTrvoïa.KTcivi] 9 Z^tA^/v^aç. crew IJ-ihZ 9 tnAïJvo^jSx/H OTp np/£7, ^y j cfê ^ ’^“X®? ^ KOfAiavi® a^Jt^*'/^'^ °^®^ tzuvofu MtAi2:7riVo^iV^,6,6^M(rKi^ y ty^rtret \Aöj 5 (TUK AuMVTi^oçuTraraniv KO/XiaÇ-crejioo^go ■n§ù 9 KaOeujj A'rtvravrS k^ J'a/xc5/x»,H7^( J'OÇ.Ü^UO-;^«. -infill ^ HJ tu -^OIQW.WtTX 7rXa(^ Jï/itra xvn'ü, ^ vi5« TÇîÇ cütAk va Hj vJ'jwTra, cruv o’lVw j^ TÇoçtJiAîr^t.ova!’. é'ia^ü^Ï j Z) UTTcoTwa a-op vj^xà ÿsœ Kara ’'^^“‘^‘’'“■°'W'arXoi$ 9 àtar^Sraj/cr^ca fxi rxxw. «^•j.H^ocr x^isop. oJ^évr r^ ttovo/j ^§aüv j ertiv o|^ t4-*iüftra z^cPiccK Au^o/xU'K.Au^



54?


Y/fopon Lfuntqui lauer* quicaflïala uó een t.AegyptqpefaIem,Romani pari tec Grecis hyffopum dicuL J Duüm geneis hyflopuseftjmontana altera,hortéfis al-tera.Probatifljma q in Cilicia nafcit Extenuandi calefaciêdi^uireshyffopushabettDecolt;9:ahæc ficocu aqua,melle rutaq5,mox pota,pulmonartis, fufpiriofis, antiquf tufli/à capite in fubiedas partes deftillatióibus, amp;nbsp;in difficultate fpirit’no nifi recta ceruice fpirantibus, opitulatur : uentris lu-bricos omnes necat. Idem præftat 8lt; cum mellc lincra .Purgat per inferna dccoélum eiuscralTa cG aceto mulfo potum.Eftur Si cum uiridi fico,al-uum deiiciens, multocg efFicacius additis naftur-cio,autiride,autirione.Commcndateadem cutis eolorem. Contra lienem SCcutê fubeuntes aquas cum fico nitroq^emplaftri modo imponitur. Cu uinoautem cotra inflämationes^Sugillataexfer-uenti aquaeodem modo impofita,cmcndar.In anginis cum ficorum decodo gargariffatur utilï ter.ColIuunf præfenti remedio decoélo hyifopi in aceto in dolore detes- Soluit eadem incenfa ua



j n^ TOS 7101 ara tlU’rViu/xaTwa'ils iTrxT/o.K^ea'x.


porisfuffitu aurium inflationes.


INTERPRES.

SAtisin iiulgari notait omnibus herba.Ä quæ palTim in moncanâô' hortenfem diuideretur.Diofeorî aifuic,bonitatiseiuscenfum pernationes feciffe: neglecfliscpalijs. Ciliflam tantü cömendaffe.poftg .?^'PP°®''^^^s in Graecis, Plinius uero in Lacinis Päphiham Cr Smyrneam numerauerüt; Ciliflam nö ut bic nrapliciterlaudantes.fedéTauro monte,qui per mediâAfiam militalôgitudineextendit.ficdicflus,ut nnt.uel q^ extrema eius pars que ad mare eft, taurino capiti Cr humeris fimilis uidet.-ueJ, çp ^'”''^i''“'niiGræcimaioraomniaCrditFiciIioraàtauristrâsIatafimilicudine.taurosuocaiieriir.Ineopro-™f*'quot;’naomniû hylTopus nafcebat,Crfi hic tantû in Cilicia nafei tradiderit. Non negligendi ufus in medicina nyHopusefl.quä inter caetera hicait alun multo efFicacius purgare additis iride aut irione;aut,ut cgte ri interprètes uerterunt,cardamomo:ut aüt nos,ue tei^t codicû fide admoniti.nafturcioi Multa cm, quonia facilislubriciiscpeftlapfusà cardamomo ad cardamuquod nafturcium eft.duaijthuiufcemodi uoeü inter fein feriptoris huius nouis amp;nbsp;antiquis codicibus cômutatio amp;nbsp;alternatio cft.Nobis praeter meliotj! codic 5 fidcaptiusad deijciendàaluum nafturcium g cardamomü etiâ uifum eft.Siquidc in cardamomi decretis, nihilquodad hune ufum ptineat.in nalturcio aûclegitur,Cz inter cacteras eius uircs numerat.alun turbarc: quod àdeieAioneeius nô longe abeft.Diximus inter mala gbus rcmedio hylTopus eft.mederi earn pulmo nanjsiinflâmationê intelligentes m pulmonefadla.quâ Græci TrJöTn-iu^ov/avdicunt.-cui fimile malûlibro fui operisdererufticaviii.Columellainouibusamp;fuibusdefcribitiappellattpeoIaborâces.puImonariosifie-rilt;pin utraç ilia quadrupède per aeftaté ardétiflimo folis æftu.fïdefuerint copiofæ aquae, qbus fitim expie ant.lauêturtjjcruolutêtur.EumIjj autoré nosfecuti,pulmonariosdiximus, quos Graeci ■jTJàTrvtu/xoyiKjwuo- Pulmonarq cat. Quodmorbigenus,quoniä primo uolumine in amygdalis longius deferiptu à nobis eft, nô repetetur nocIoco.Veijt g breuiflimelicebit.deinflationibusaurium agemus,quae in ultimo capiteabhoeferiptore jnflationeg incenfat hyifopi fuffitu curâtur: quæ nihil aliud funt,g ut Grgcoi^ medici docent, 7rvW|W« purw Ar,id eft,fpiri jjyjjqm, tusaiitflatus.qualis peditus eft. (ld enim pwixö' pvnüAr Graecis eft )qui in auribus erit, quoties fine graiii-tate folaauditus.diftêtio fietmec exitü inueniês,nocebit.Monebimus illud etiS.anteg ab hyflbpo difceda-mus,quod ab hoc feriptore dicitur.-Eftur Cr cû uiridi fico,alun deqciens. uiridem nö à colore.quod cögene-ribus luis in difciplina ruris amp;nbsp;arboijtfui generis ficus hge difcernit: ideó uiridis dilt;fta,ggt; matura colore hoc uideatur : fed u t caricæ,uiridis nee ficcata ficus opponitur. lilaenim nuUS à cacteris in medicina difcrimen habetihaecaüt recens uiridis^ à caricis multas habere poteft diuerfas rationes.

n^^i s'^^x/'!©^. Ketp. uAs'.

' '^ T/)^xç.Lû( JV, (TurKAioTra. bi ^.àA RiS/œdVç. 019 TTXcn^7iop,oi 3,511-y^^yipMV/a. otyiTrfio/ o-a^Atü. Tt^oepu-TWt atpâ-aA/jLoç 7ru0wVo(5. ^lt;i3/j.x7oi irnioAiêliix,J T^vanj^ c^TÂ/ç l{jl yxÄxri-

DeStichade. Gap. XXVIII.

j Tichada. L Sunt qui fyncliopa, qui alci-' biadé,quipacration,q ftyphoniaappel-I lent, Aegyptii fuphlo. Magi Pythonis oculG.Rom ani fciolobin5,uel Græcispa

riter ftichada dteunt. J Nafcitur in infulis Gal-G lue



-ocr page 388-

»0 . DIOS cwVKcroK^âv^K^ù/xaojaXÎaç .«.«AyAtveas^ si '^acrifj. ofe/j Kj 7^ Ï7ruvü/j.)'cM/ £%HK.t.7roa Ai^o K^Jtto«’dhfi. o/xo'ia.p Êj^«o-« M/j-lu)^vp-eç. /J.a. X^Of^U/^oTS^a pS^vm^ J^^ifxamp;a. lt;^ th nuenj.

X) UTTOTT/K^ç 'fPtrZ^. 'ipiS o P i^i^H/xa av^ na ^u^o vöycaTp^Trgof’Tat^S'wjaK/./x/yVUTJ j^ ^ hvàJ^ôvi^ ^lt;r'i/j.uq. iiii.lt;f^ix^], amp;nbsp;AiTif'JV^f •y S^'I»’^ |«’'’'ult;l ra csrAïr^^v« 7r«Vr«.ty oXnp ^'^Ol'S'Tlu) i^ljj. J

C 0 R I D ! ?,

Kæ èregione Maifîliæ quæ ftiebades ttommai, unde Si nomen mucmt.Fruticofa herba eft.Co mam fimilé thymo habet, 1 on g iore tamé folio eft:8C afpero fapore,cfl amaritudine aliquaJa^ eit décorum eins quemadmodum amp;hyifoF' ad pedon’s mala. Mifeetur antidotis utiliKflt; LLaxatpræicrea, extenuat, abftergitîSicxM omnia , omnem'que corporis habitum con' firm at. J


INTERPRES.

MAfTiliam incolcntibos cundis notiflima ftichas.eiusep gentis mulieribus poft puerperiu in qnoO diano iifucft: fiquidé incefae ftichadis fuffitua partu ftacim adhuc confirmant prfterinpuep^'^ laxamenta.omnem^ corporis infirmitace. qu« eius uires in Graecis aliquot no leguntur’ ««f“”' tarnen reftituendx huiccapitifuerunt, proptereaqgt; in antiquioribua amp;melioribusadhuc legunturi«W»' Tf^,KiTifùvi,fiTrlit.nÿi, f«n«lt;Qinn etiam Paulus Aegineta in vihas illi uires præcipue tribuit.T/^«z4lt;«'Tfi Hg }wvrvir/,T(gt;tTtOTA«gt;x''«gt;W«*«»'«(wokTtóïfzv!quod eft: Occluditftichas.abftergit.confirmatinteraneaffWi animalis habicum: quorum aliqua in impreflb non leguntur: ideoep cum plerifcp alqs a BarbarorOM*' quomam quo Diofcoridis codice ille utebatur.nihil huiufeemodi habebat : fed ex melioijt codicum n® * Paulo Aegineta reftitoenda eranc;quod nos fecimus,

n^iOjiyavou. Ki^. uaV.

pircw/oSrçaxAtœ^Kti.oi q xo^vr* Aiu) xa Aber 1. (py'^.op £}^:1 t/jupt-^q uoTooTTM.erx/ertho/j Jlt où T^O' ')(0'\J^i^. â^’ WS 7^ S^H^HpSjJO/J^ CIÊtt’ ax^^^oéêiFu/j'PCT'tjiW.a ov nuK-Vofi. ®5lt; 0 0^Zxcd'^’CH'o3^ip o® àtpî 4«^« av^ «^dw C fvw Tffisp, a^Mo^i 5n^ioJ^HH7’ii^,(r\ii} rXvnë ^ ■JS/Ç XCdV^jop H fJjnlt;.lt;aVamp;0fl mTTIMÓcn. O-V/J ö^U-^sAi'i JV 'ro7§7ri7r«xolt;r/7u4o/J “ *lt;Ï”*m2o/j. ‘TlJoi’ ^ ra sjjia'/j.aTX,^ ^Hr/xaTa.^Vt/'^ Traç/xtrà lt;rJxou SiS^uo’K.ofjSjjH. ^sja 9 Tfóö tra o|uSa4b 7rAH6o?,(ru/j pL£A«^arlt;B /xtAa-Va P^l xoiAia/jarij. ’t^^xNV« 71 xivfi'q Sn^^as E^a7rïu:i o-u^j/xiAÄtxAflj^o/xtVH. kvhcT^ouç xj 4amp;^^a(5,)y’ix7£^o/j i' àtp^N/xa aùr t^ Ab u^üAip b Q j(2uAoÇ «uF )^Au5alt;5outrHf?,iy ^i(amp;/xiay^ KioviJ^aii, KJ œcp9aç6^a7r£.i'4 KJ J\a ‘^/Vü(5 ar] truv s Aozw i^ivep tr^u/xa^i^o'/xï toç. trvv yccAax^; q KJ œJaAriaç -^uTOje. È^c fxâno/j Tl epä^/aax-op a-xO^xl^jd^’i aiviii O K^o/x/xuw/j,^ goo^ T70 £7r) ra 04a, TrâvTaii «^ XaAxS KUTi^/'cp. 7; rTii u-JP xuva xavixa' o‘i{]H\ia.lt;Qï.VTaiJ.lTvlttfji.i^Q/J.. ÜTpS^wWU-^j^H J^ H 7toa, èç7r£rà (TltijX^j.

n^i 0vß/'@gt;'. Kiep. uAh.

△£ bvH2;g KaAoUjUÄVH, ?\SJX0T^a rgt;7q lt;pu35tuwg isl. Hjiuà/'XvÇ to/xqa UüjÓJTTM. KJ rgt; ant^/j-a w§ 7^ xo-5u^x6«çlt;ruvtj^fç£7r(Kt(Aitv'^ tXl*

S'vva'q (Âlj 7gt;i rà aura th HjaxAiw^KH.oüx •iiTw {^ipn J^^sixH x.v.^isiinlt;^.

De Omni origano.

Cap. XXIX. 0 Rigan on Heradeoticä, funt qui Ho®' cIiam,quiconiIa.LRomanicuniIaniagt;' cuntSCoriganu. J Folia hyflbpi habd. non tarnen umbellâ hylTopi modo roij figura,amp; in orbem circûadam,fed mukifidarn » uelutidiuifam.Seme iUi in fummis uirgis no den fum duçt^ eft. Calefacit origanus,ideo^ nenenâ toçi morfibus aduerfatur potum cum uinodeco' dura eius: Cum paiTo autem his,quicicutam,agt;J^ opiumî 8C cum aceto muifo his, qui gypiuma^^ epheme^ hauferint. Eftur eadem cum neoadeo uulfa ruptaqy Si cutem fubeuntes aquas. B^biW eadem ficcata 8C in farina trita acetabuliméf^' cûmulfaaqua,nigrâ bilcg infernatrahes.Mel” hpc ipfa trahit:amp; tuffim eclegmate cû meUefioquot;* Pruriginesitidem,fcabies amp;nbsp;fuffufos feUe einen' dat his,qui eo lauan tur origani decodü.Quin^Y uirentis adhucorigani fuccus tonfillas columd' lamtß fanat : amp;nbsp;oris ulcéra qua s aphthas uocanß £lt;cüirinounguento infufus naribusper easpaf gat.Cü Iade idem auribusinftillatus,eaç: dolore» knit. Conficitur ex origano cepisep Si obfonio?^ uua quam rhum dicunt uomitoriû medicamen' tum:omnibus his in æneocyprio uafe ardennW' mo canis æftu quadraginta diebus infolatis.Cre' duntur fie Gratis fubiedæ origani feopæ longto ferpentes fugare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qup uero onitis origanus

diciturcandidiore folio: Hyflopoejj magisfim^ » eftthabet^ feme eóferdo^t corymbo9tmodo.Ea' dé Hcrackoticae poteft: nô eadé tamé dficacia.

-ocr page 389-

LIBER n'^jAyf/Oj/yavou. Ktej). uAô'.

HAS JfXSiojiyavo^ «/I •rrawtRti’ kçxkZiJo^, 01 y n.ovvAluJ nxA^a-iij. ù/j^ amp;nbsp;NixaV-cA^oç oRoAo$aw(^. ’«xij TO (lt;4Ù tpi/iJ^a y o/j.Qi(i û^iraVu. ^a.Çj^ia. y cûjiamp;a/xicùa. As E$' wp o-RiatTia o/MiK âVHS-w. av^N À AôVita'.

Ç'^^^ Aiirf iJ (x^^jHSûÇ. iJ^Kâ^ J^ Soa0e ^H^ioJ^HK.'PK^ to ‘t^^flr« «v^K crew oiVaTTivô^a.,

nr.

jyi

EftS^fylueftnsonganus quam aliquiHe* radeam panace,aJiquicomlam dicunt tin quorum numéro CoIophoniusNicander eft.Origani folia habenramulos femipedà les, gracilestin quitus umbellæanethi mo dofunt,flores candidnRadix tenuisinuti« lisqj Priuatim côtra uenenatoçi morfus fa lia flores^eiuscum uino bibuntur.

INTERPRET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ,

DVoftatim à principio fexti de plantai}! hiftoria uoluminisoriganigenera Theophraftiisfecic:nigrg quâfterilem:Cr Candida:,quâ fœcundam O feminisferacé nominauitquod manifefrû.nnikocpcer ';iusqinfanireiauideacur.Hicdeinde,iO'pofteumColumella,P]inius,deincepsij5àlfi;târnultadiuer ’siiominibus amp;:hiftorrjs,tancatpuarietate ô'incertitudine origanigenera tradideriint.uc non facile mine 'twigere quod dicac,aut quos potins autoresfequaciiraliquis.Necqiiicqfi inueniireidhceac, optandum ”’3gis,qanimalquadriipedê'uealiquâ dari.quæcertiusfalutifuæcôfulereànaturadodla.dnnifibiinpe riculo necelTariam origanûquprit.ôr innenta utitur; tam multas eins fpecies O' eaiÿ difcrimina nobis ofte 'f«;Qpodfacereddiligentioribusdeprehenfa teftudo eft:quxcüuenenatiscarnibuspafta fucrit.origa-nenenis aduerfantédeuorat. Difficillimu enim eft cöcordem tot ueteiÿfcriptoiÿ ori, gant niftoriafacere.Necnosprofiteriidpolliceriqjaudemus. Liceretfane qugabeis traditafunt onnaaut . 5'™P'“ratcpeterc hoe loco: fed nosnung pro bonaij! artiü ftudqsid genus laborisamauimus: fïmulqj Q •”'’ “tom femper eft,ab antiquoj}! fcripto^ ledlione O' laude deuios in admirationc fu i.ram mala rari quot;• P-^fosagere : tranflatiscpinfua cömentariaeoi}! monumentis. laborisfui frueftuomni pofthac eos P luaile.Agemusob earncaufam remnoftrSiOquogenere laborishuicfcriptorihadfenus prodeffecona tl tumus.eodé in origano ctia prodeffe cóabimur. Cuius cü notum fit primü illud genus, qu od à cundis He ■n'ïuaoptimüproucnit’appclIafcmukisenimlocisinquotidianociboijtO'fanitatisufii elt.DiioaliaillageneraperitioribusinuenicndaO'demöftrandarelinquemus Prima itaqjoriganusiüa ab Heradia Ponti ciuitate bonitatis notam Olaudem nominis earn inuenit: dida eu Heracleotica eft, ut gêtis co^nomineilloà fylueftriOquot;ab onitidediftinguerct,amp;:prima probater:Quæ itidécaufa fuit, ut Heraclioa taaem dicere^d Plinius xxuoluniine capitc xvir. indicat .• Oh hic uideatur tertin illud O agrefte genus potiiisHeracliumuocate.DeeratinaliquibusGræcis Heraclqillauox,nosqjearn ex meliorücodicum fide uicicnptorireftityjnjyg. Fecimusipid autore Nicandro in theriacis fuis. qui non tâtumTravaKT^ov mov/àh»ea

Ad' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^mtf^Hx^sv ip7«v»r.VerflCuli ciusfunt'TravaKT^mtHOviAHV,amuséifOiXK^cvif'yKvn KfAtfmvuyffi,

®ioclis,cunilamabaliquibusHerac liü uocariooriga

^.^ aliqbusaücfy]ueftremoriganii,O'panaccfiuepanadiam,qgt;omnibusmorbi3medeaf: nihilcponiti fc 'd *^''æ *^*''''’‘^‘* genus huic fcriptori facit,aut Nicander aut inrerpres eius meminerut. Vocauitq; Dio oriciespanaceniagreftemillatantü.quxfibi tertium genus facit:cü tarnen Nicander priorc illam ea lau ornaueritQuæ omnia (quod paulo ante diffum à nobis eft) indicant, non poffe in ta din erfa de origa-otraoencibusantiquisfcriptoribus, certfl aliquidconftitui. Nihil cria in Plinio multislocis minus cerru, ®riganos0'cunilasplures ghic TheophraftusepO'aliter tradcte,Grfcis'q?aliquadonominibus,aliqu3do Iannis,nulla certa tatione utcte,prxfertimcp in cunila,qiiæ Grxcæ uoci mowah pene eadc,multis locis legê-tesmeritofufpendit Ob earn caufam nos nihil cêfereaufi, nihil maluimusg quodnefciremusdicere. Earn 'c criptor ait^4(A«TO i^ lyi^/jjy «y^r'qup fi uerbü de uerbo uertas.nihil fignificabüt aliud.g per alu urn nigra ‘jÏ^^’^'gsnum.PliniugdeoriganiHiribusO'medicinalibroxx.capite xvn. agens, extenuate earn ait ''”'espit'jit3só'nigras:eumtt;imitatusBarbariis,extenuareperaluiïO'ipfepituitasnigrasdixit. Nos losomnesfecuti,nigra ilia ad atram bile tantum contraximus nullibi pituitam nigro colore tradi fimpli citerinuenientes;in quo poftetioribus medicis fubferibentes, qui omnes melancholicos humore purgarc origanum dixerunt,cerciusrem doccrearbitratifumus.

nJn'Tjayoçiyavv. Ktif. u/.

Pa^jirwoçâ-aiaviT'K.oÇîS'/J. ô* jirav^ a ij7ru?^jp ay§'icaô/xoiolt;i TO ƒ ulXtot xai rà kAwVi«. h p3b 2ç iUJl'c-KiTj I^n T07fU(? SU^VISS ’^‘’^MteJVç'/KCWx'l?.« (ft «Ç Afnfoita/p^@gt; 0 AtTrfoipuiJM^j H/j 0 TÇae'wp £V/o( KaAoûiTi/j. â^sa JV h riAÎri oç. G h c/z Kœ, Sl^X'^^ gt;nbsp;^ ‘’'(Uvçvft, xa î k^k -^-tuacrcw Kaî oûçwTntai, HCC( iVKOlAW, TT/VO^jAvoU TOU ac^sJ-H^iaT^t^. « woß/gK^ou« gt;olt;/p rà xoAtÄTw. tu S-tn ly (ÛZAiw/ltoZç WlVÔMtVWAXtT’oioUÇ . 0 T07Ç

D cTragorigano.i.Hircin a origano. Ca. XXX.

^ ■ '^Ragoriganon.LRomanipariterGratis

1 nbsp;nbsp;tragoriganudicut. J BreuisSi exigu us

1 frutextragoriganusefttoriganoagre-JL fti'ue ferpyllo foliis 8C ramulis fimilis: ex Ioco^ bonitatefpeciofioramp;latioribusfoliis in ucniùcfficaci ad gluiinâdü poteftate. Alia frutico faamp; tenuibus foliis inuenif,quâ marrubiû plcriqj appellat. Probatiifimanafcit in Cilicia,Co,Chio,

Smyrna SC Creta .Omnes calefaciendi uim ha-bent, urinam cienr,bonam faciunt aluum poto carura decocto:deiiciuntenim biliofa.Vtiles Si li enofis cum aceto potæ t cum uino autem his,qui

G amp;nbsp;ixianl

-ocr page 390-

D I 0 5 C 0 R Ï D I s’



’^?a/j7r£7rMKolt;7'( fur' o/vou. «^ SiUiUXva JÏ a7«oquot;(. ßn|! Tl ty T^nrvSJ/xovicu^ , erv/j p.iÂl'à^iK'ÂilX.Ta ^ill^QTCa .tSzJ^iy'A TTOTH^ia £7r/£/K£(5 , O^ljJ V'lQ aKi-jJ^itTl iy KmoscfxaXoi^ yy ’o^uo^7iU(wlt;^' J^ïJ^o' Tca. ty£$ œ^iaÀvir/xoÇjtyvaur/a, gt;y 0£§-p-N U7p\^ov/'^ w/j Tyot^aK-oAou^-e. (bacpo-jSA-tKai o!tf'»fj.a.T«. x.a.Ta-ssAa.t^iïa'a, p.lTlt;X(xA(^Tai].

ixiam uenenum hauferint TraBuntpræKre^meo fes:8C contra tuffim pulmonumi^ inflammationem quam peripneumomam dicunt, cum mcllc in eck'' gmate dantur: eft^ non in grata potio-Eapropter^ bS ex repletione faftidientibus, ftomachomakawf dis,Slt; acida rudantibus, dat.Dat 8C his qui rcpkti' one,naufea,8C præcordioçz ardore afficiutunDifeu-; tir preterea tumores omnes cum polenta empBurt modo impofita tragoriganus.

INTERPRE S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

POiïiinxis autorePauIo Aeginetadetam mukisonganisdicere.qiioddetammultisantiquornail fapientiores quondam dicebant.nominibustanimdiftinguideos:unam tarnen omnium potential efle.Simul enim de omnibuslib.vi.isegit,complexuscpcunó:as,incidere, extenuate, ficcareipö'/’j lefacerc in tertio ordine origanos omnes dixinquod parj? ab eo abeft, fiquis dicat nominibus diftingmof ganos, omnium tarnen fimiles ^ eafdem uires elTe. Qiio fenfu inteUigenda funt quac ab hoc ipfo feript^ hoccapitedicuntur;^tf|M«vT(K«!iA TrSira/x^oùpHTfKaÎK^iÙKoM/o/O'c.quod eftut nosreddidimusi Omnes ca faciendi uim habentdrcPlinius ramen tragorigano priuatimuiresquafpiamalias tribuit,quaspoterun U.olentesin elt;rtiiderequodiximusuolumineamp;:capite.

n^ï rAHX«voç. Kifp. u^a.

rAK^w/j. Ló/ JV SAH)^Qfl.01a^o-ïv Kcw^ofi, ^^uftouot TeXii^/J: «efjo/ a-7PAiï«^i., cocl^Qi a^SoXofj. 0/^7«-A/(ro4(?.J Troarveoçz/Aoç. Aiirfuy^ HH. 0^,«.Wlt;z2KK.7r£TTfzKK. '?P0lJcra 9 £|U.jU.HVa H^ tPtur^a 0 £^t^5ua a78. àvaya lt;fê ^ roe tit 7rv£u^ovoç fj-iTo. aAoKt5 ty ^tA/T^q-TpS-ipra, gt;y (jjjafi^aK^ SoH^if vauT faç « zy cïVr/AOuq so/xccj^ou^itra ô^uKçaT’u TpOeira -^«^uâ-f nj. artj ^ ly i^n KOiAia/J fxiAcwa^. SoN0f 3 ty 6« j/ƒ KK'Pzç 7r(V'0At£VH /xir’ o'vti. Alt;j7f’0u/xoctj5' ra? ft avait tSt] lt;ruv ofij raZs Picri Ti^otrcptjo fxivn. K^aTUV l ^ ly 0vAa |n5a Aca xtitau^t Vic tTTiTrAacQ-ftaa^ 7r§aüvlt;}7ra{ra^4iA£r^0 ti/j o-J/j oiA^Ta. Ka^ «au^ 9 ??ƒ a-vg/Ko/s K§^o^^, a gt;31 ^0/v/^iwS ^ £7rzlt;))o{lt;/£(a(’. trab nu çuTH Jï ’»ov0»§ (rëlma'ifiMtfi'^S Si ly osAh vinou^ fxi^ «Aoç KaJaTrAaoyüp-ti'K.T« q aept 4H|aaaü^ KVna/xoui? Ayo^îvo/i tou^ . gt;y4’115 s.ynix^i(rfj.a, ly 7150(5 £/ji7rvfti^i.aTwlt;r(j(5^ai crKAnç/aç, gt;y aTPSgoefaf^ ust^aç aç/xo^zj. K« A^triS'i ^V£(5auT^êAM^l^oVa. tTnjj'ii Tcè^^-ra^ïva 1(51 tLSi M'^Ho-lfi lt;?fv T^/JtVw/ijSAK X'jSWTTZ/XOTAWTC«,

De Pulegio, Cap. XXXI. GLechona.LSunt qui blechona.quian^ nicanhon, qui galifopfin uocét Apo^ apoleiö. GallialuoIö.Romanipukg'“ dicunt. J Nota omnibus herba pukg“* eft.Extcnuat,caIefacit, 8C cocodiones adiuuat pu legiu.Potu mefes, fecundas 8C fœtus trahit: melle 8i. aloë pulmonu uitia excreabilia facit. Co uulfisfuccurrittnaufeasóCerofióesftomachip^j tu cu pofca lenit: nigra per inferna trahit bik. Cu uino potUjUenenato^e morfibusfubuenit.AdtfU tfi naribus idem,ex aceto animçdefeduscxciWh Siccatu prçterea crematutp 8£in puluerétriww» gingiuas cófirmat.Inflamationes omnescuwp° lenta emplaftri modo impofitü,lenit.Perfepo^* grisconfert ufqj ad ruborem incenfa cute. Varos cum cera emendat: lienofis cum fale eodem w®' doimpofitum,prodeft.Lauatur decodociusuU' liter prurigines :Slt; eadem utilitate infidentibus fœminisprodeftîinflammationcs,durities,SiniU liebrium locorum conuerfiones corrigens. Be-lechona quidam mutatis literis quafi glccho-na pulegium uocant;quoniam guftatum ape-core cum floret pulegium, balatum in eis quam-prim urn excitât,

INTERPRES.

MVlto rifu theatris aliquando pulegium intulit Ctpcoijt omnium comico^ poctarum lepidin^i^ Ariftophanes.cumoporaemerecrici congreiTus feruusdominumhis uerbisalloqueretur:«?«** , ^A«^ﻫi Jl/Ky^ftvouTi fftilt;Hmü ut/Cmnein- iTrüfixtVstrifMirMiovkijytKuKtuvamp; iTmrltnßgt;M)(U’/'iigt;‘i, quorum fenfus quide hic fit;Nüquid tibi o here uideor oporae cögreffus noxä corpori eötraxifled Nequagïi pulegq pultêfuper biberis. locusaüt in æquiuoca oporae uoce uerfat, qua amp;nbsp;meretrix tune uocabat.ó- cómuniU' gnificationisaeftimatione poma pcrxftatêö'aurünumprouenictiaomniainteUigebancur.^quoiiïnimio ufu quonia afFiciatur faepenumero ftomachus,audito oporae nomine rudis fenex refpondit.nó nociturâilH oporam, fipulegq pultem biberit : Cum tarnen ille non poma O' ruris oporam, fed urbis meretricem intellexiflêt ; manifefto argumento, quotidianum fuilTe quondam pulegq ufum:quemadmodum hic de. cernit in affedlionibus Cr erofionibus ftomachi.quas Plinius uigefimo uoluminc capite xini. de hoe ipfo Intercifiöcs pulegioagés,incercifionesuocacznó fatiscerta nobis indicatiöe.priuatim'nelabèaliquaeiuspartis,ikap.

pellet,an late patétes in hoe fetiptore lt;^ alqs AsZimv/jid eft,morfus O' erofiöes,IntHht cö tra cëcioni ca™^

-ocr page 391-

LIBER nr.

5^5

tionisgrauiamaritudineCræcus fapiens idem pulegium;qiio tempore dilTidentibu? érlafciuientibus dmquot; bus fuisin pulpitumprogrelTus. nihil locucusaliud.uetjifolaprolaca puke, cum eapulegrjramuloidem tidem milcuilTec.e'concione abijt ; humili quidem «S'facile contenendo præcepto, nifi intellexerir aliquis, nuUascomicari frugal irate ciuiuni inflamationes.-quod cum polenta pulegium ftomacho præffac: necla-feine petulantcr lp aliquid afturos homines,qui paucis contenti,ex horto W agro.nö ex macello ö* foro ui tamübiquxfierintrïr quas pulegiumcum pofca ftomachierofïones fanac, frugi id uitæ genus nihil ma-7^’S*®ptcs eines concordiamô'cômuné dignitatem amarccocgcrit.Erat ut ex his conqcere licet,qiio-tidianusiiiranitatisufu pulegqcibus : feruahatlp id falc aliens falgamof52 modo,ut autor ultimo fui operis ''^'“'P'ncCoIumcnacft.Nc^immerito : ca multos habet in medicina ufiis, quibusô* in fanitate utile etiâ

Diximus hoccapite defeAibus animae mederi pulcgiü naribus admotum.ex CræcofÿAttT^iJi/^ii« reddita texuius uocis captus 0* Integra fignificatio ea eft. Plinius obmutcfcentibus olfadlu admoueri ait ; uidetep angurtiusremcontraxifle,tizeostätumdefcdlusanimxintellcxifle, qui in foeminis ftrangulatu uuluxcö cidetibus fiunc: m quibus obmutefcendi uerbo pleruncp ille utitur. At latius patet in Grpcis ntnpSvftlect nomé capitipomnesCrexquacuiKpcaufafacffos animae defedlus:quârationem nos fecuti,ex cota Graecg uocis fignificatione rem indicauimusNon difFeremus, ö'fi forte notior multis ea fit, quid pofca anriquisfuerit. hreuitcrmonererquadofrequêsCelfo.Plinio,alrjfqjLatinisfcriptoribuseauoxcft:Graeci ó^uKpo^v uoeât.ex ipfanominiscompofitionefubitocognofcëdum.Signifïcatenim J^TOfseär, quodaquaó'acecomixcütgt;' të pcratüfuerit:nunqem,nifipriuatim aliud addat, mfvxäxi uerbo Grxci nifi in aqua ututur. Sic uinü «xj«^» lt;l^iviifoiS»,ficK^5^lt;«,ficmulta alia.Confïciebatquödami)ivKp«2rhoc.iiendebaturq!adfanitatislt;y medicing uium,quodin ViteUio Tranquillusoftendit,cum Puteolis uendêtem pofcam adolefcêtulumabco exfare m compedes coniedlü defenberet-Nune in nullo apparacu amp;nbsp;artificio res eftmec nos hadlenus inuenimus quibusaquxö'aceti menfuris pofca temperaretur.

Defezffua animx '^tt7fi6v(tt(t

Pofca.

«filsfotS»

n^l AlKTO/JLOU. Ktip. U^tê^ △iXTaïUoç K/j xaAoücri rivi^ -yAH ^(^u-

Vai-yg('ap. i, J^ êgt;ï‘?iofi. Lb( J^ t/x -^x^op. o( Jt amp;AouaxoS. ci 9 a^ü fi-ié^HlOp. 01 JV K^k2;XH . 01 Jï ÈepH^tï -J®'^ 0) A ïAt/'wp. 0/ 9 StAorefxoç. 019 Äo^xicTl 0/1 ƒ 1^9 tA6o'jV(ov. ^u^taZo/ ovjiAaro ^ous/xa. J 7roa amp;nbsp;K^KH ji/'ji^^a. xea. ofxo'ioi. tAk^mvi. Mtÿ 9 k; ƒ «(jjctAo^ƒ ^ rà ijiv^ux ?xlt;. »^ t^iu ava C7ri(f uerz^j. ov 7^ ^ gvfloç, ou n x?57f/i (pt-S y T® 3 ƒ «vra ocra O k h/xc^oç ^Auxeop. vu^ •quot;^ï^op A TP^cp. ov lUovop ^ TnvofjSjjn, à7^à ty ■Tt^oï/öf^K,^ u?f0u«/co^tvH ra 7t0VKXoTa 'ï/x •^^ua ïxövaay^. (faa-? ^ h^ ^-^^ aj g^jç (^ k^hth f» IWiros^ VijUhfeferas Ä 7róaV€Ke«J5Mv ra 7° ^wp-aja. sx] 9 gt;y xütöïS2utiipcAa«apupo XuAo'ç w .KalajP/opiSz/ûç H 7y,gogt;tvog wg 7% Mi™ «Wreap. KaJoOTAiwo/iSwi J^ « goraVN rui’u-7fKOTu-^quot;-æJ'3^5r3,Xo(7Pi/’aùîpiaTgt;(’ 2-^a ’rtu^aKoAoTra^. Tfi© 9 0 71^01’ tto'vov cEErAftuo's. M^o'X/p airop. K^TTi^oucT/ dV a.v'rlijJ lt;^ â’îg^ 61 (fô/i'OTCto^M, « Jt ^(^a au? y^op-ive^ 6^/xaiVij. fsi J^ 6 O^MTWUOV. SüS0e 9 Ç101(^10ƒ KX.Tgt;lt;sb X«' ^oçaù^yxtr’o’iv« mropitvo?. TOiaur« 9 ^ Sara vxç H iS^ump.1^, ug ly oert^j^cavo^tu's lt;j\uK^i',H9M 7^oaarfop.£VN «vcüjGp rccraSoAa ^Kç/a. r J^i av? ')(V?i.io‘p.a mi^f^iop-ivop TrAny-H azt/'H^ou « 'zo-amp;gt;»ƒ Krpta2,ty 7r§og V «Trzxufi^« ly Aapt Ka/óp.iwp 7rz3a(j,iv3'£Gx’ Vyzat^. TnoJi t^'(Pü(ï\Kra|U.ou. v/xc.

O tJÏ'l-^c/'ozP/'(traplop K.(xAoup«.iVop, efJiO V’ 7f z^oîç tÓtCi^ . epizpz^tg ^ TU TT^oaur. iAaifov 9 S'^/M.')P 1© 9 Ta aura ru cTl Krip-Cÿ oS^ optozus «^^•y 0««,

De Didamno, Cap, XXXII, DIdänon funt qui agrefte pulegiu, embadronîLquf beloacon,qui Arte raidefiu,qui Cretica herba, qui ephe meron, qui eldiam,qni belotocê,qui dorcidion,qui elbunion uocêt.Romani uftilagi në ruftica dicunt. J Cretenfis herba fapore acri didamnus eft.Habet 8C IcuorctSimihs pulegio eft,maioribustantü folqs, tomentofis, lanofa^ pube obdudis.Nó florem,nó fernen fert. Facit ad omnia ad quæ fatiuü pulegiu, multotarnen efficaciustnon empota tâtum/ed appofita fuffi tuqpmortuos partus ex utero pellitFeruntcj in Creta uulneratis telo capris, eius herbç cibo té Ia eufpidestp omes ex corpore decidere.Habec purgadiuim fuccuseiusinund’,tritus'uecü po letaJIlita etiâ herba pedüfolo 8f reliquo corpo riinfixos furculosextrahitFacit SC ad lienis do lorëïeum enim minuit, Aeftate 8C autumno didamnus carpitur.Calefacit in guftu radix eius: quinetia puerperia adiuuat. Succurrit ÔC uene-natoçe morfibus didani fuccused uino potui: eftep tata herbç uis,ut olfadu ea füget: amp;nbsp;admo ta,enecet omniaquf idu autmorfu uen enü re-linquunt, Inftillatuspræterea didani fuccus fa dis ferro uulneribus,autidumorfu'ueuenenó relinquëtium : SCpræter inftillationë potu etia hauftus,celerrime ad fanitatem ea perducit, DePfeudodidamno,id eft,falfa didamno. Cap, XXXIIL QVamuerofalfam didänd uocat,plti ribus nafcit locis: antecedëti fimilis, maiore tn acrimonia.Didano eafdé uires habet,nó adeo tn efficaces,

C { De

-ocr page 392-

574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ï 0 5 C 0 R Ï D I ƒ,

p^i'rà'^K^HTHÇiPrH.TO/x», Ki^. v/jJ^» Dc Crerenfi altera DicHamno. Ca* XXXIHL

-wr E^T] J^C^Sc-TP KOHTKQ ïnS^ofji^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ffertur 8i ex Creta aliud ditfrani genus J'of^iTiKTa/aou.i^u^ofçÈo/Koi^ff'/ ƒ \ folqsfifymbriofimilib’,fedramulis mä V B X ^up-ß^iou. KÄucri d^ /Me^op. 4$’ nbsp;nbsp;r“^^ ioribustin quibus flos eft agrefti onga' ûJ/javamp;oç’eçiyavtüà'XSi'œ èo/ttog, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-M.nofimih's,mger,moIlisq^.01entfohaiU-fi.Ï7Mp, fxa.7.a.x.op. oo-M Jt ^(pv'^üip/j.i' ter fifymbriö amp;C elelifphacum medium odoremî Ta^u cr/cru/xêjiou, H9^ UiA/ir^scKou,kA/sK. eftcß hic fuauiffïmus. Facit ad omnia ad qui aßquot; •leie Si 7r^ûçôc-a ^ h -7150 auTOi’. HüyO|U ttAn tedida: minus tarnen fenfum odor tentat.Mifóquot; KT/KK uTO^X““'^®' • M17VUTCM Ä ^ s/xTTÄ«- tur hæc emplaftris, remediisqj contra uenenata, ^oîç ^ amp;HjiaKaZç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-quae theriaca uocantur.

INTERPRET.

TRia deinceps (quod nunquaantca faAum a nobiseft) nulla intercedente comentationenoftra lt;^ Aamni capita in fcriptore hoe reddita pauloante à nobis fuerunt. Non tarnen fine caufa aut tew'^^ id fecimus, fed mucaeæ in feribendo racionis graue fcriptore Theophrartumautorchabemuï,qugt;'i; bro nono de plâtaiÿ hiftorialögius de didlamno âgés,duo primü genera eius numerauit ; unâcjjdiclanini amp;• pfeudodicSamni nacurâ eiTeaic:quodq) in eis difcrepet,natale folû tantum efïe;0' quoniam feraciort* pinguiorefolo altéra nafcac.idcouiribus détérioré eße, quêadmodumpleralt;çaliahuiiifccmodi:amattgt;’’ ditflânusafpera loca,MoxeUètertiamnomme tantum didlamnü.qupnec figura necuireseafdemhab«5 fed fifymbrtj folia amp;nbsp;ramulos:qux quoniam longiusir certius ab eo docctur,non fore ab re credimus,iiw^ iierbis ex eo autore ciincta illa repetere.quac hui ufeemodi funt. Propria aut Creta: infulæ duflamntis herb cftruiribusadmirabilis.iirad plura utilis.praEferttmtpmHlierum puerpéria.Foliûpulegio fimilehaherd’. betCz in fucco aliquid indem fimile,fed ramulos tenuiores.Folqs non ramulisautfemme utuntincoto Jisquidemadmultaalia.prxcipue uero,utdiximus.ad difficiles partus.alterutrumenimprfftarefert'^ faciliorespartustaut in puerperto indolétiamidaturtpin hune ufum bibenda in aqua.Rara dilt;ïfam'’“®^j «xiguo emm loco in Creta naCcic Pafeunteam etiam caprx in cibo eis amabilem iriocundS; Verii^eliq fert iir de fagittis, quibus fi u ulneratx fuerint.dief^mni paftu ex corporibus perfe deciduas dimittunt • T ' lis itaqjdidlamnus eft,«y has habet uires. Qux aut pfeudodieftamnus.id eftfalfa didlamnusdicitur, n®'' folio .fed minoribusramulis eftaiiribus etiam multo ineffication lifdem enim auxilio eft, fed longe mir“” er infirmius eo.Eft didtamni uis qprimfi manifefta.ori enim impofitum magnopere calefacit. Seru^rca® incolæ,ne efflato halitu inutilis fiat,inter ferulas amp;nbsp;harundines,fafciculos cöpenentes.-rgnauiorenimeW to odore fi t. Ferunt preterea aliqui,unam eanderntp didamni ir pfeudodidamni naturam effe : fed lt;1''^ niam pinguioribus locis hxc nafcatur,idcó deteriorem effe, qualia multa alia funt : Amat e®®7 lt;ftamnus afpera loca. Eft amp;nbsp;pratter has alia dilt;flamnus,nec figuram nee uires eafdem habens. fiquidem lio fifymbrq.maioribus ramulis, prxter'cp hxc,nec uires,nee ufus eofdê habet.Et hadienus Iheoph^c”/ Nihili^jadrem noftratriplicëqjDiofcoridisdidlamnumaptiusTuntenimin utroçcadêomnia.Pulegri'. lia habere didtänu m iUe ait:hic, ob earn caufam fylueftre pulcgiü à quibufdâ uocari, teftat.rlleuulner“ capris mederi didlanu m,a paftu eiusftatim decidetibus telis.hic ex ea poteftate be]oacos,quod eft rel remcdiü.cgt;'belotoconobeandêcaufam,amp;eóampliusqiiod partusadiuuet.Ille in Creta nafci,hief'rß , herbam dicinUe non omnibuslocis in Creta.fed raijt in ea infula effe.®' paucis locis nafci: hiepfeudo“^ mü multis locis prouenire:quafi Cretica tatum in Crcta,ó' illic paucis locis,nafci earn teftaretiqti^da ’.-pluribusnafcanilletriaeiusgenera.hictotidéfacintcrtiü^illudfifymbriö fimilc,folot]jnominedicta ■ utriepidem eft:ille puerpcris opê ferre,Cr id quidê bifariam:aut celeritate,aut indolétia: hie ratum w'*^ te.Et ne lógiores fimiis,fiqd illisnöidêeft.idampliusautminHs,nödiucrfumautcótrariüeft:lt;ï''aburr ex ftudio profelFone tp fua adiedü aut detradu. Hic enim quos habet in reliqua medicina ufus, Çir’^'^L fibi primü confilüj, docet: ille quoniam hiftoria tatum feribebat.de odore,quibus locis priuatim r®*®^ Cr quo modoabherbarqsferuetur,longiusprofequif.quxdefiderari poffe in hoc fcriptore uidëtur,q“'* nobis prima fuit caufa,curomncmTheophraftidedidamnis hiftoriacomentationibushisnotosa remus : quibus quod ad eius appellationes ptinet addenduadhuc cft,Artemidion fcilicet,dicidictanu^.^^ uenatrice dea Diana,qua Graeci Artèmida uocant;quoniâ uulneratx ab eain uenatiöe capr«^eenifgt; ^^ herbx paftu fanarent qd erat numini in primis gratu/ine maleficio CZ naturae iadur^, ftudiü Cr n®“P j té fuam amati Eademepde caufa dorcidion quafi cerualê:dorcada enim Graeci hinnulu, Cr in ceruo^S ^ re minores uocant;quod animal Plinius ait didänum banc oftcndiffe,unlneratis eo paftu ftatimdeci bus telis. Foeminino genere hic didanum ueluti herba : Theophraftus plurestp alq neu tro tradiderut-q generis mutatio multa in plâtis eft : nö tam quia fexu aliquae à ueteribus difcretg fuerunt.qquiaalt«' „ generceasantiquiffimisappellareplacuit:iuterpofital]jn.litera,didanus,nondidamusdicendae^ cant id Grxcoi^t codices omnes,Thcophrafti,huiu8,alioiïtcpomniüquifortedidanimeminerüt.Indi ^^ poétanofterin xii.Aeneidosfu»canens:Tum Venus indigno nati eoeuffadolore Didänumgenitrix tpa carpit ab lda,Puberibus caulé folrjs cr flore comätem Purpureo .• nô illa feris incognita capris Gra ^^^^ cü tergo uolucres hxfere fagittx. Nifi em produda fit eiusuocis penultima fyllaba,ftare uerfus quot;r^P® Q^iod bene Crexantiqua didâniappellationefoeliciterdidû,candëin homme totiusnatutsalioq^|^ ritiffimo diligentia defiderare fxpenumerO noseoegit: CZ in didani pidura, qua ille xterna in f”® ^py[^ faciebat,tria eiu^non mifcuiflc genera.Quod enim in eo eft:Didünumgenitrix Cretsea carpit ab l«^

-ocr page 393-

LIBER HL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' JyJ ’

tihisfolijs ex liera iieri diiftänihißoria eft: fîgdem in Creta priuatim nafcitur.'CÖ' ut bic ait gt;v«Ç)«Aw^)) r« çtk ^-’^'^ji^ifiiijl» rm wr/'ipKa/v.Quaeenim hic ait tomentofa folia Czlanofam adnationê .• ille ab hominis lanofa pubertate foeliciflime iiidicauit.Quod uero ftatim ait, caulê û* flore comâté purpureo, nô ex oeri diiftâni, Uaexeiushiftoriaeft,qiiod Thophraftustradiditfolo nomine duftânumefle.fifymbrtjfolio.maiorihnsra roulis,neceiufdê ufus aut poteftatisiquodcp hic prêter ca ait agreftis origani flore efle,medio inter fiiym' briller tlelifphacon odore.Oidlânü em Cretêfem herbâ onies fine caule,fine flore,O ob id fine femine,exce ptoTheophr^odeCcripferüt : qui quo diximus loco,fernen didiäno tribuere uidet: ÉT fifemen, pnusctia ,**J'9“5do hic naturae ordo eft,ut in cu ndtis femê ex flore aliquo fiat. Verba eius funt ; ypunod  ^“tijiiKMiis •''amp;nwuriif,iivXTSK«f7r^,qd eft;Vtuntaiïtfolqs,nöramulisnecfemine.NegatTheophraftusfeminisufum, fluinegadusnö fuerat,nifi natura illud negaiTet.Cgteri omnes caulë,ö'florê,Ér femê in diétano negauerüt. rotuitcp Maro huncfequböx ficötra alioi^ hiftoria dixiffe uideat. Non tamé ideo ignoratig omnino dana» us pocta tantus erit, qui alioi^ exêplo in fabulofa re uoluptati magis q utilitati legêtium confuleret. Nee ^osaliam obeâufam locü indicauimus,q ut legeres moneremus,aliâ ex profefTo aliquid fcribêtibus,g po* ttisin rradëdo rationê effe. His enim fuæ artis priuilegio a' gentibus fibi conceflb licuit femper (plicebit,n5 9‘'æ optima ïr ex re.fedquæfpeciofilïlmafint,dicere.Eft amp;nbsp;illud in dieftSno animaduertendu, quodhic ait Hceredidanumquaccütpêlrfatiuüpulegium, non ad omnia omniü maloijt remedia referédum effe,fedad roenfes,fecundas,partus:qu3comnia hicpulegiüduceredixeratdiidicatcpid quod fequitur ftatim ; Nö ein potutätum,fed fubditü Srfuffitüeneftos in utero foetus pellit.Quod itidé ab hocdicitihabetÈrfuccuspur* gandi inm,a Theophrafto fic tâtum traditur.Habet didtani fuccus aliquid pulegij fucco xquale.nihil intel 1 ?ƒ‘^^’Squod hic in pulegio dixi t.à'/iÀ k^i^kJ' mi^my f^sA«v«:quod uerfum à nobis eft, per aluü nigra trällere bilem.Et hge fatisprodieftamms omnibus didla hadtenus à nobis fint.

n§l EAïAWiJxxkoU. Ktep. U^lt.

EAtAio'ifaKO/i.oi Q £ Aacpoêoo'Ko/j.oi 0irefiarvo/j. Loi ^juina'/j.ip.ot 9 epet ri'o/j. «t^uiffio/ Shkio/j.§um«'’o' “' AZ , OjKÓo'kaV 01 ’9, o'ixASkx.J ®*A»o§(^'^ jTri/AHKHç. of AunÀovoç. PaStLouç ftTyarüvouçiîjÛTPAeynyç’é^^ (pu^^a ^ mk-Âta,KuiPuv'a£oixo'ra:. £m/juiH.ts£ÿa ^Ài 7’i *'^ S^X’^’^S^jH^Tra^UTt^a AtAhSorwS wS 7^ Ta ava^iirf«r t/XKrlav tf'a.cria..y7ró\S^}ilt;^. ^*^^J'’æ^' ^§MMlt;ô(5V.K?5'^li 9 t7r’ aKç ^ RauA CôÇT^ oj^iyy Jf-ygi'y t^L'?'^'^ 0 ^’' *“^^‘’^',X^''0lt;Çz Auva^u/j Jt e^îi P ottpi^H-/ƒ■« T (fuiXi ^Hj r nAadLou^a arijv 7rivo/A£V^. •ÿ WWa ly t/Ag^a Ka]acnjÇ|U. ly T^urtvo^ jAnraîç^H'zye^. p^iX^J ^é ^/Xa? • €1 *®’'^“'^'*' ”0 '%«/Aoç, ^ etTfdaô^^KH r ^Njii^A d2îV êAi^ .7rau(j ^ {run o7vu 1° aipt'I-H A*’K Tipuz'^ij/j iy r kAk^uv aur 'n^oo'itAuJo l^% T^'ç -^I TK C^ohx. K.VHO'lJ.OVti .

De Elelifphaco, qua Romani faluiam dicunt. Cap. XXXV.

E-^ Lelifphacon LSunt qui bcchion,id eft,tuf t filaginê,quiphacon,quicrofmin, q fpha-' gnon,qui cofalon appellent. Aegyptq be -Zroën. Romani faluiam dicût. J Frutex eft oblógus,ramofus,quadrangulisuirgisSC albican tibus. Folia illi funt cotonei mali figura, oblogio-ratantu,anguftiora,paulo0g crairiora,exoletæatgt; tritæq^ ueftis modo afpera,albefcétia,uehemêtet cü grauitate odorata.Semen in fummiscaulibus agreftis orminiimodo habet.Nafcit afperis locis. Bibif ad cienda urinam folios ramorüipeiusdc' codum. Menfes SC foetus idem trahit. Paftinaeæ marinæ idibus fuccurrit. Capillum dénigrât. Vulneribus utilis herba eft,compefcendofangui ni apta, Purgat ulcéra quæ ab afperitate therio* de ideft ferinaGræci uoeät.Finit genitalium pru-rigines foliorum ramentorumiÿ faluiæ cum ui-no deco(ftum,fi eo abluantur.

INTERPRES.

MAgnæ litis noftra aerate elelifphacos,quam quondâ Plinius faluiadici teftat.cü fimilidT quafi con genere fruticofa herba eft.cui à elaritate oculoi^ quibus profit, nomen ingente noftra fadl5 fuiti cefentibusaiqs quahic faluiauocaria Romanisinquit,alterailiamutatoinuicênomineeffe lalqs cotranitentibus.in quo^ numéro no pudet nosetia numerari;Necg enim turpe nobisfore aliquado credi* rous,autoribus Diofcoride,Plinio,Apuleio,Serapione,totcjjalrjs crcdidiffe id fir conftituifle.Siquidë no ue* rifiniilefolii.fed paulominus g neceffariü eft, teftantibus ide tarn multis antiquä plantar eius earn appella none per manus traditam,côtinua eiufdem rei fïgnificatiöe ad nos peruemlTe Quid enim u t caeteros omit tamns.aliquandoPliniusapertiusdocuitdiccns.^Noftriqui nunc funt herbarrjeklifphacon Grace, Latine faluiam uocâtamp;c. Aut quis Apuleio nö credat, faluiâtotidêquot Diofcoridesnominibus indicâti.-Û* in me dicina iubéti,ad pruritus uerendoiÿ decodtoeius inferiores partes fouere ? quod ultimu hic fcriptor etiam iubet,dices finite genitaliu prurigines folioqt ramoiy qjfaluig cu uino decolt;flii,fi eo abluat. Accedut his de* inde caulisfolioqtcpta praefentes notæ,ut fufpicari nemo aliud facile poffit.Frutlces no adeo procera altitii do.Fniticofusramofus^habitus.Quadrangulaeuirgg,inhis«ir in folrjsalbicäs color iFolioi^tâ multis adds tis exceptionibus fimilitudo:0' qd praecipue co templet amp;nbsp;ad hancre amet aliqs.attritu ueftis modo afpe ta;quai5talteriillialiquaecongruunt,huicueraeomnes.EgicTheophraftuslibro vi.de plätarum hiftoria de tldifphacohacifimulf^de congenere illi alia,quamfphacelon nominauit. a^xKiAoi À nj^ ui\lf^t(Kamp; Amijiieii» fifthu^ï i ^ !(,M^ov,gt; A Kifijr. fijir^n if H (rpwiiAJv 7» pvAAjr, KJ$ tA«Tl«r,gt;^ Siltf W)(f*iifir^, ^lt;/km MtA«r2«njv ^Kfirf»z

C 4 quorum

-ocr page 394-

5?6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ï Ö 5 C Ö R D T 5,

quorum nerboi^jhic fît fenfus: DifFeruntaïïtfphaceIo9 0’cleIifphacos,$altera(atiiia,akerafyIuains^ ' habe tip fphaceli folium maiorem lêuorcm.id eft.minorem afperitatemrbreu ius illo eft,amp; minus (qu3œ elclifphacosgrauiore odore fentitur. Quod nififphaceli breuiuselelifphaco folium Thcophraftusdi«w crederemego alteram de quaàprincipiodiximus, fphacelon ciretcunfla enim aliafatisillirefpondent. lium tantum màiuselelifphacoeft Sed fallen te hacnota.dicendüilkid, congeneres plantas Theopbra fphacelon amp;nbsp;elelifphacon effe.nec nifi natalifolodifferrc.q» altera confitis locis quales hortifunt.a« fylueftribusó'incultis nafcitur. Non funt nobis totfaluiaeappellationum rationesaliquae.nifi fortenini ' . ginem aliquis dicat faluiam appellatam fuifle a' folioi^ candore,qui in tufTilagine ab altera eotunipart^ detur.Plinius etiam phacon uocarielelifphacon dixit ; nullam tarnen caufam eins uocisreddidit.

Ili^i Hti'üoo-^tOUl^ZJttJOU.. K£$. V/J-s'' tf'uûlt;r/j,oçLK|U.£^S.Jû( ^fxivèluJ. L^U(U.a7o) f^iVra. 019 vtTrtra^t. curv-nf101 ri^/öi JV (f^fl^x^t^fl^ou /Aov^-é. 01 ^,7rsj|w- 01 iSi,p.aKM‘ Iamp;o.Jyvu^i/j.opSoTixviop .ißvvcip.ipi^opö^

txcwàniuj, SUTrf/KH/Jj^H^CW^UtZo). o^lp OLI/XOL ^SMO-i 7rivóp.ivolt;^ 'ö j^uAoÇ cev? p-iT’ o^ou§. Cl t A/jm'Ôaç KTiiviJ sjo^yuAas. «.tf^oJ^ienó. n t-JtSi^iJ. itj XurAx.ou^,H4 ï/xtT^,«^ ^(oAi^p Trau-J tf^m S ^/« KÀwva^ia cruv çoàsô^tiaç X^A3 Tf 6tvJa. oiaipojê? 9 0 ^TPSH^taJa ^tra «.Ai^' ■PHK.a]a7rAaoamp;£/j. ClKitpaAaArlaÇ ^HJO^ uó^n^ip ^ (xiTtaTTcp. p.«.s'(iip'n.-^'ira.o‘(\i Cl csy^^n^irtp 7t^aüv(j. (rub «Ao-i 9 wç nuvo æHK. 7*1(5 KÄTiXTrAair/jta. wTaXrioaç lt;R o Jj^u-Ao(5lt;rtw ^tA(K5(XTüja^H-y:l. rxue«^) 9 Ti^o ? 7rXHo'iix3lt;lv Ti^osi^ip-ivop, ôarulÂ^K-lzla/jÈçya ^nj. -yAwaya/j 71 T^aj^fa/j -^«TyiSojU-iVo/j AtcaviJ. «^ 7aAa artv^Tp (puAaoy!) c^aTPKAu fQîvTuip «Srw '^ 4iuZ^u/i. ty KaSuAy 32iv ivsóp.oi)(op'S\li^p.a.Tlt;£lt;f'ilt;^,

DeMenta fatiua, Cap. XXXVl. _ HEdyofmon.Sunt qui mintham,Lqmca-laminthen, quinepeta, qpcrxo,q'’ima cetho, qpherithromotho uocét-Aegy ptq tis.Romani menta nominat-JN®^ omnibus herba eft. Calefaciendi,adftringfdi,nC' candiep uires habet. Sanguine ideo fiftitpowscn acetofuccuseius.RotundosIflbricosnccatyc^5 rem ftimulat.Singultus præterea, uomitusA^*' lis profluuiu quod cholera dicüt,fedatmentf “^ tres 'ue ramuli,cu acidæ punicæ fucco poti-D“ƒ tit præterea abfeeifus cü polenta emplaftn m wn impofita. Leniter fronti impofita,dolores tapes' Mammas quæ à partu tendunt,ôC lactis abundan tia tumentes,mitigat. Cotracanu morfusiHmif' Opitulaf auribus efl mulfa aqua inftillatus m®^ fuccus,dolores eaçz mitigäs. Mulieribus ante cd tu genitalibusappofita,côceptusadimit.Len'gat confricata lm guæ afpen rates. Coire denfari^*” cafeü lac non finit, demerfis in eo foIiisJn inaïud fum ftomacho accómodata menta eft,Si in cond* mentorum ufum multifariam recipitur.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

S0I0 nomine in Græcis menta cômendatur.ncc quisq eft, qui eo audieo.fuauitatê odorisin notilb^ omnibus herba non amet.id enim hedyofmus Crxcis eft: quod ambittofe nefcioan molliter abeis«' lt;ftum fuit,qui antiqua minthes appellatione.quæ hominis m eamconuerfx honoré haberet, parui” contenti.nouo.cr quod uitæ râtum delicias indicarct, uliginofis locis foeliciter prouenienté herbânoi””* ornauerûtrquofecotaxtas.uoluptatisfuxmagisqalieninominisambiciofa.libêtiusiîrfrequentiusââ” tiquiorc illo ufa eft.Theophraftus enim non alio q minthes nomine pluribuslocis menwindicauicCrw^ eum tota Græcia.præfertimcp Arcadia,in qua nô procul à Pylo nobilis Minthes cognominc mösfuit Qy’ Plu tonis pellicem poctaro fabulae.ÓC à Proferpina.u t folent pellices femp odifte uxores,in hortenfem i”'” tam transformata fuilTe narrant; aeterno in æterna planta hominis monuméto. Qua uoeê Romani mag” amâtes.q» in ea male habitat ob amorem puellx memoria fcruaretur,una tantum amp;nbsp;altera mutatisliteru. Crxcoiy minthem menta fuam fecerüt.quotidiani m fanitate ufus.óli prxfentis in medicina contra tot”^ laremedii.Quâcumcalaminche,qtiænepeta cft,rnifceren5decet:fui enim generis calaminthe herba « à mentaftro ftatim à nobis dicenda;quæ ab imperitis alqs mentx appellationibus importune adiectant-erat nobis logins (fir ultra hxc de notiffimo olerc agêdü, nifi nos Barbarusretineret, q qd Diofcodesau. gt;v»o(ip ATT^o T8 7rMffiK^jy,irft7iSiM^gt;y,Klt;fu/iM‘^-Mvt^^afti^.obfcurenimisreddidiftet-foeminisanteconfuetu in^ «irginali admota,generationibusrefiftit. At quanto certius ex Diofcoridisfenfu dixifleidlicebat.foemin” ante§ uiro congrediantur «irc.Id enim TrAmnoc'^^v in re uxoria Ü* Vencre eft,Nihil ptera hoc loco de uirginibuJ nbsp;nbsp;i

’’’agis q mulieribusagitur: commune enim yw««« nomen in toto cofexu eft. Excufandus nondum^b' lu to toto opere forte illc eft : fed uenia omnicarent, qui cum curâdam cius operis editionem fufeepinent, J tarn informe amp;nbsp;doftiffimo uiro indignum prodire permiferunt.

DeMentaftro. Cap- XXXVII.

I Ylueftris uero menta Lquam Romani * métaftrum dicunr,Jpilofionbus nafeP | tur folüstundecunqjfifymbrio maior:

* odore m a gis uirofo. In fanitate deterio-

n,^iH(Puócr-^ya7§(». Kitp. u^i^.

^ ■ “^ 0' 9 lt;Xy§IO/JKj^lt;J!}a‘p.Of}^l~Q ‘^KifXCUOt

■ nbsp;nbsp;nbsp;fx.iVTixs^'iS/x koAScti, J civ^ J^aa-ü

I nbsp;nbsp;nbsp;Tlgt;Qp7gt;7^(pv'!^oilt;i,^TravTM/xëKof}

—(ria-\)/j~.€^''tS.^olt;rfXH^Slt;^/j.üxrïsi* jop. ^iiTlofiii^''^lt;^vyt!q^(ripivSnvp.

ris ufus quam fatiua.

Inttrprei

-ocr page 395-

L r B E R tir.

5?7

INTERPRES.

Svlueflris menta metaftrum eft, in hortenfi ér ruftica rc cunÂis notilTimum, fatis à Diofeotide deferî» ptum.cr quale paffim ab omnibus Crquotidieuidetur. Inter caetera maiusd'proceriiisfïfymbrio ab hocfcriptoreditflumfuit.ç^multa inter fîfymbriumsSrmcntâfimiIitudo eft: mutanirqjÉr dégénérât inmeiitä.negledumfifymbriiim.quemadmodumfecundoö'quinto tiokiminedecaufisplâtarum tefta* f''sTheophraltuseft.Quæfuit huieferiptoricaufa.utproceriuseomentaftrum efte diceret,- nemukæ figt; •l’jlitudinisiiiterfe plantæ uidencesfallcrentîhaberent^herbarqcertarn ex proceritate notam. quamen» ‘îarum àfifymbrio difeernerent.

n^iKaAa|U.iï9'Hi;. K£lt;p. u^iï.

AXaaivÓK.K /xÉv 2s’o^voTEça ts'v. ‘ix') ^ (pV^^a O/XOia. OMlMf^VlTÓ Xamp;.'Ka. KÄwVi« Jï 0 Ka^^JH ritwv/ «pSz/a. av0oç TP^epu^oew. H iPÉ ^ç 7^«X“'’' W'W. f^iilafj ƒ £. oOt^ 2v£Ç ay^iow

^^nX^va uoéAicroiy. (h o2 ^ th ocr/j « Wsoini. TaurLu ju/xa/oi vi7rira./x KaAoïï -^'Igt;’ H Jt Tj’iTii to/Ki/j «(fuoir^xia a-ys'iV ■ ^Tti ^«st^a 7=/§ (pvU^o/ç. KauA2 »y K.Aalt;f w fxit w/j'PR/itjoijjB^uÏjt^ju.glS^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na-

f^/jJVraipU^IX^^g^QlJ^QjTj-y^^^O; (f^U-S'^ KJ æçifiia.'^iXx âpjNsoÇ. eput^ 3 V^ TciJ^i oiçÇl 9V '^a^so-/T07piÇ 0 Ka0i/Tgo/Ç- tt/Vo* F^K =5 *4 Kal-nrAaaïoAWK, a^H^ïJ ^7rtT=(f « *'’^'^ “quot;^^ ,^ ^ ’quot;S'K ^ «(pt^ü^a TTiVo/jÄv^. Cühöe Q H^ eiir/Mto-), cüjitr/xa.a'i p, O50o7rvoi'-W?, SJopo/^jp/oAt^q^Hj ÿ-yp. tÿ Tt^oÇ 0a tïo-f^a 7ÇomlO^£V|( 7f/(('o-U/Jo’lVuï,H))VK.T^ ou «ffKa0*^J. £ A^ivOifs ’n H.7£(V^ KJ ao‘n^ij^a.lt;i ®^P xAcri KJ ^tAlX TTlVopl««. £ Cp0K Tt KJ W/XH '^'^JMMCVH. wp£ Ap C' ÈA£pcü'23jvJa^ S^wGp «ra. ’t7rnrivo/tt'v» f^§ gt;2 Aaurç. ifStiji olè •^ «Mejw, e ’£KXKgt; luid ay^ ra cpu'».x Apa V Ti^ocamp;ETü). S'U|Wa0ti^a Jt E^tra (T’iaKti ^ WSJuWu/xtva. AÂJKrtzvijTî HJ Taç p.i\M •'açouA«Ç£,),n^^^ayjü/VepO KafaTrAaoÖif ca, Kaamp;ûu^] 0 UTTüTna. ’(‘X'aJ'l no'î Tt Étti-T/^nj £.Ç|0.tîa5-uytt5i(ri/j. uZAKOzoucra 'TiM iûApavJap. 1^ p-KuA maç wç «^ wcri K7cî ♦j o X'i^oçlt;^sa^o/j.U'©^.

DeNepeta. Cap. XXXVIIL CAlaminthen LRomani nepeta dicuntJ In hoc plantæ genere montana quædâ eft: habetep octmifolia,colore fubalbf-do: maiores, minoresqj ramulos angu-Iofos,3lt; purpureu Horetqu^dapulegio f]milis,ma for tantü, unde 8i. agrefte pulegiü aliqui ea dixe-rüt,,ppterea qjodore illi fimilis eft.Hanc Romani nepeta dicüt.Eft poftremo Si qu^da agrefti metac fimiJis,obIógioribustihfolqs,cauhbusramuliscp an tedidis omibu s m aior,fed m in’ efficax, amp;nbsp;ign a uior, Oïm folia feruido fapore Si acn’ guftu funtï habéte^ inutile radicê.Nafcif nepeta cfipeftribus, afperis,SCaquofisJocis Succurr/tpota autempla-ftri modo impofita ferpentiü morfibusVrina pel litpotfl eiusdecodü. 0pitula?ruptis,cóuulfis, in fpiritus difficultate nó nifi reda ceruice fpiratib’, torminibus,bilisprofluuioquacholeradicunt:5lt; infebriü acceffione cü tremore algoribus.Cótra letalia uenena præpota cü uinoutiliseft: reftituie fuffufosfelle. Ventris lubricosSCafcaridascü fale amp;nbsp;melle pota,necat : necat itide elixa crudatf’ tri-ta Prodeftinciboelephatps, ladis fuppotolero. Foet’ in uteronecatamp;mtfesducütfolia cócifa S£ appofita. Suffitu eadc fubftrataqj, ferpetes fu gat* Nigris cicatricibus in uino décoda S(. cm pi a Ctrl modo impofita, coloré reddunt. Sugillataemen-dant:Si in coxendicisdolore ad euocandosex alto in fummu humores imponunf,cutis fupcrfinê inurentia,Verminofasauresfanatencdis uermi-businRillatusnepetæfuccus.

INTERPRES.

COngeiieremaliqiii/imîlem tâtum aliqui mentæ calaminthem,qu3nosnepetamdiximus,inCræ,» cis fecerütTubfcribitqjillorüfeiitctiæ nomen,quod cöiundam fibi habet métam-Habentcontrà pO rteriores illi figurâ,qua metæ fimilem faciùt Naturam ucroO' uires, qui fui generis herbâ elle dicüt* Triplicem banc Diofcûridesaittdiuerfïsqj notis inuicem feparac, fed non facile cognofcêdis:tâtà triuni gc* Herum fimilitudo eft.Plinius unum tâtum coftituiegenus lib.x x.cap x ini.nepetâipid iiocat. Nicander lü Theriacisfuisduotâtumlt;iralitercalaminthcsgeneracognouifleuidtf aquaticüpalüftrtqjalterü, mon* tantiueroalterû:haiidfanequiamontanamcalaminthem illedicat, fedcuaquaticâürriguisgaudenté di* xit,proprium (ignaffegenus uidetur, cui diuerfum montanum dr in ficcis nafeensfit Verficuli eiusfunts ’quot;quot;©'A 7^r«/4oZo7)»Avpp«gt;i@' iy(rixiÂiv«r,Ui/lfHAiinytxii£Alt;iv5o» J7r«{i9 gt;/«/7Midr « v.7pAAH A A;,«c/ 7r«^’ «»{nj k/â^I Ti^éhu.Xfn fKiiy^xnwn «gt;«AA«*4vii7^T«AicZc/v'quorumfenfuscft.-Sumitotunecirca refonantis Huminisuortice» conio famfrondentem calaminthem:copiofaenim prope aquarüfeatebrasCTcirca labra earum nafcit'ur.flomi-iiibiisgaudens.Ex quibusprocomperto habendum eft,Nicandroduohpc tantum genera efte ’.ods in quit-bus nafeuntur diftinda.Hic tarnen ex foliorum.ramulorü,florum Cr odons diuerfis notis fua genera fepa* tatnô facile ut diximus inuenienda er cognofeenda: tanta eft natalium mixtura amp;nbsp;natm ae cognatio Apu leiusquicunqrille fuit in commentario quod de aliquot herbis rel 1 quit, nepeta hancait montana mentä j Crpcis dici,àMagisfanguiné Ammonis,abItalisnepetammontanam:QupuoCesfcrupuk'm er fpfpicionc »miii iniecertit, an in capitis huius principle defiderari aliquam ex hu iofcciaedi appeUationibus oportea t.

Indicat

-ocr page 396-

5^8


DIOSCORÏDI?,


icüp^ I


Venniculo fx après.


luftreq; genus; difcrimenq; hoc eai^exlocis in quibusnafcerêciir.tradiderint: fed quocunqrloco nafta ^^ nepeta,fine difcrimine multos in medicina habet ufus. Diximusqjnos inter cetera uerminofisauribus mederi:antiqua e^honefta eius mali indicatione ufi. quod Crxciwr« iTKwADK/wrradiCHnt.quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„j 1

tesaures- Fit enim in ea parte tam tetrum mali genus, nee aliter § ex corrupte cadauere prodeuntes [ tiermesaliquandouiderelicet.Pliniusantiqiiioreslpalii uerminofasauresdixcrüt:fuiflelpantiquisiquot; ’ . fïgnifïcatione honeftam earn uocem Lucretius indicauit libro quinto,primum rudeep illud feculum n« bens,in quo nondum inuentis uulncijt remedijs.infoeficiter tabefeebât: Donee eos uitia prioarantntf'P fæua Expertes opis ignares quod uulnera ueUent Obferuauimus'que nos hac uoce plerunqjeos quot;2”^^^ ri uermes, quos Græci fua uoce wär dicunt,in uulneribus.ulceribus.^r corrupto iam animantinm^a renafcentes.-colorecandidos.nullisdifcretismembris.necadeograndes.quibusinauribusnafcétibus dCrinepetamhieait.’nontotamplantam.fedexpreirumexfoliisfuccumcrauribusinftillatuni.Conna^^ grasaütcicatrices quashienepetam emendate dixit, in uino decodiautebanturantiquiCrscorninn’ cijéreotrauentris animalia eiufdê nepetxdecodo.qdbibendü dabat præfertim urgete maiorefebrt'


n^^ ©J/jLon. Kt^). v(jA\ 0-ïfXO^. Lol JV ^vf^ot^^SJuoQ. 013 KtefaAwTO^. b( 9 dhöu/jpg. oi ^ ^v^no/j. ^O3fxa.7oi 6a/xou/x. Mrü Ttf 101 Sicavs. cf'ot.M I /XO^VAol. J yivicmiTl uTf TOVr ^oc/xvioTKiof} (f^vyowoj Â'ç. cfUA^^^ioft^ 7fÂ\o?ç yy S£Vo7§ -^(AijAe^Ê-*’o/^quot; ’^'X“/^ ^^’ «x^ou KtcpÓAia av0«ç TPjtfiu^/-ÿvJa./xaAisa 9 lt;f u?) ^ m’^aiTia'i h^ Atirfo riioi^TOTPie, /^vVix/xiv ^ £j^(j TT/Vo/atvev^Ltra «Aw/j H^ ü^ou;?,arlt;Jv {pAw/xarwj/'iÇ 1{J1 koiAi aj], TO 9 aept^wM“ «2? /xiTX/j.i\i'i°^,o^^o-' móiMÏQ vy 5côJp.a^xo7ç SonSif. t A^iVamp;aç to c/^eérj i^ £^|U.HVa. yy V^jv« • d (Ptur^a. fel yy ov^hTim/j. /J-iap^ /j^Xià yi^ enAax^^''» tucii/acMra t« £k. Gcojattoç Tfi©. JVatpo^o 9 01 ePH^afa Ti^oct^paTa KaraTrAacOt/) fXir' o-^aç. a://xa7’?05o/xSoui’ tPlaAJ^. yyôsp-ouç.^ «ye^oj^o^tPûvaç oMj^. ^’iXiaiPïKoZç/xjT’ o'i-^ K« )ycicA;2iT'£7riTO0£/ja§,u.o^(J.amp;^i6Auw7p«j5 TÂÇÈlÔ’IO/jl^O/J crew TJO^H W4)£Aamp;. £11 ^KS^ 9 ytJTj^ce^TSc^ertîa j§Hir//j«VT) «5™^«?®$.

DeThymo, Cap, XXXIX, ,, Sunt qui addito colors.3ib^ I nbsp;nbsp;rhymöïqui ccphaloton,id eft, caÇ^^

I nbsp;nbsp;qui cpithymida,qui thyrfion uoeft A

8yp*^n ftephanfeDact mozula.RoW'y’ panter Grccis thymu appellatJ Notuseö^^“! museft,exiguusfurculofus^frutex,minut*^gt;’ guftistp 8C multis folüs circöuolutus, In fuw® capitula fions purpurafcétis habet. Naferfp^ fis SC fterilibuslocis pcipuet poteftep cfi fakSCs^ to potus,per inferna pituita ducere.Sufpiræquot;^ ■ in difficultate fpiritus no nifi recta ceruice fp^ ' bus,opitula£ thymicQ mclle decode. PelUt“®? alui Iflbricos,méfes,fecüdas,8C fœtus. HabetSi^^ endæ uimMixtuspreterea melli thymus fe^j gmare,excrcabilia facit pedons uitia.Nouosi *• corporis turn ores ex aceto cmpIaîtrimodoiæF^ fitus,difcutit.C5crctos fanguinis gruinosdift^^ VIcera fui nominis 8C uerrucas tollit. Cottat^o^? dicis dolores cü polenta ex uino utiliter inap®^*! Hebetibus oculisin cibo fumptusopitulatut-''^ lis etia pro codimento in fanitatis ufu,

INTERPRE S.

PRima thymolausin antiqua plantai^ hiftoria Grxeisà Theophrafto eft.qui àprincipioßatwW^ deplätarumhiftoriauoluminislongioredefcriptionetotameiusnaturäfortunäijjcöplexuseft'P”. Theophraftü Latinis à Plinio,lt;56 ante Plinium plerifqjalqs, qui Romanoi5iltalia:iphortos0'nid‘^” nem inftruxerüt:Omnium uero maximam ô* æterna aeterno carmine Maro iUi fecit cü in Georgicisä® cinit: Redolentcpthymofragrancia mella ; Romana breuitateïr poëtica dignitate omnem plants^'. honorem amp;nbsp;ufum inruris amp;nbsp;apiü difciplina complexus.Quae licet praecipui faporis amp;nbsp;egregq odorislio ni mei dederit,in quo extremam fuauitatislineam naturaclaofit; neefeeus g in Humana fortunatotum' regibusautore Pindarofaftigiü definit:fic mellis extremainfaporibus dulcedofentiatur: non tarnen can illi gloria hadenus fuit aut poilhacerit, fuauitate mellis fuauiorem hommi fecilfe eoena, q multiplié'' medio fanitatem eius amp;nbsp;uitam inftruxiflexuius nullum obrepit homini quacunc^aetatefaftidiiim.iufn''' JeiKSÓMG.utlyricoi^ maximusThebanuspoëtacecinit.Qugadthymi hiftoriafadtiepexeo mellis boni tempertinent,Theophraftusquodiximusloco,Plinius ab illaaccepta omniaxxi.uoluminecapitex. lumella quo loco de apiü pabulo amp;nbsp;cibarijs agit;In mellifïc io tâdem.ne longiores fimus, iapridem plcquot;? alq profecuti funtipoifuntqj uolêtes ex tam multisautoribusearepetere; nobisfatis eft locos amp;autores gencibus fïgnare.In quibus monemus quæcun^à Theophrafto dida fuerinc, à Plinio tocidem uerbistt dira ciuibus fuis fuiffe.nec defideranda Plinium legcntibus quac Theophraftus tradiderit: qui thymuff gt;nbsp;duo genera diuidens,candidum ö* nigrum : monuit nos quod in Diofcoride legitur, ab aliquibuscandi thymum dici,non appellationem,fed alterum genus eius efle,d Theophrafto ad hue fcriptorem impo''^ ”5 •^JSfslatum.qui nulla huiufeemodi diuifione ufus eft.Colorisaut diferimen id Theophraftus in foins tt didit:inalterognealbicatibus,inalteronigrefcêtibus:Floréem hic7)0fpi/p/^lt;ivT«,ideft, purpurafcentétraWi inter purpura ercandoré medi5,qualis etia paifim uidef.Sunt thymiappellationes aJie.epithymisÔ'thy mion« fol o declinatiöis genere diuerf»,antique amp;nbsp;ipfe ; fiqmdê Theophraftus gne neu tro thymon dixitni famuiw®

-ocr page 397-

LIBER lit

5T0

famininrtgertereepichymidaalij.herbâ.fcilicet.incelligentes Potucrunt Aegyptq acceptai Graeci» üocé* qiioniam forte eo coroiurêtur.ftephanern.id cft, coronam appeUafTe^qucadmodn 3C Graeci thyrfion.qn» Bacchicashaftasquas in orgqseiusdei thyrfos iiocabanc.pro hederisramulis thymi force inuoliierét.Su' fpiciones tarnen,feu malis dicere conie Auræ,hæ funt.Quoa poftrcmo cft KiputAu»» quod cap iratü fignificat certaexfiguraBons capiculoiycjjcojÿ in gbus hic florem thymi purpurafeere dixit.racionê habere poteft. nbsp;nbsp;. Diximus inter remedia ulcéra fui nominis fanare chymum, ea intelligentes, quæ Græcofji medici in homi- nbsp;nbsp;nymoi nis genicalibusiirfedepleruntpnafcentia fie appellauei üt, quoniä plantas huius floribus fimilia uideant: WiCHS, quxillihsemorrhoidibusircondylomatiscöiungunt.dicunttpefreirrifä^^ilr.ideft.eminetiääreliquacucc, aüquandorubentem.nönunqcaiididam.Ö* fine dolore pleruncp.qucadmodum infmaride pifciculo fecurt douolumincdiAüiapridemanobiscft.quibusadqciemus.Pollucêinteruerrucas eamnumerare.defcribe retpfabæ Aegyptix magnitudinc.fcabram.cirfanguinefubrubetem. Celfuslibro v. his uerbiseam etiana defcripfit: At tnymosnominacur,quod fuper corpus quafiuerruculaeminet,ad cutem tentiis.fupralatiorj fubJuraó' in fummo perafpera: idep fummü coloré Horis thymi reprgfentat.undeei nomen eft. ibiep facile funditurcrcruentataionnügaliquatumfanguinisfunditrferecp circa magnicudinefabat Aegyptiæ cft,rato niaior:interdüperexigua,modo una,modoautem plures nafcötur.ueliti talis.uel palmis,iiel inferior^ ^ospedüpartibus.PelTimatamêinobfcceniserc.maximeqïibifanguinemfundit, DiffiniuitCalenus thy-wumindiffinitionibusfuisquéadmodum tune diximus: Paulus Aeginetathymum,formicam, Èruerrugt; f äm quam acrocordona dicunt,rcmcdtjs ualideexulcerantibus conuelli ait;erodctibus autem induda lo* to mortis fimilitudine,arcfcerc.

njn aiï/xêjai’. Ktqgt;. u/)\ 0Y|U.êç3:,S1aÎTK'yva?5Z|U.oÇ. '^-

W*4ii yj Xfafo-ytw?. ^ •:ƒ a^t fiToTPiq, b/aoïa 3'ir,uü3. tAaay Ai.t/i'P(61a7r«AcoTt§a,cptjoiia'a ^^X^^'''^ÛIJÇ/XtjO^j.£^^;^jjçg^, J'vVtX^ Tût Jf «VT« T^ amp;U|U.ab|iaoioç Aa^ji.BoMlt;o^a2xzK.iy '^°J^?''''Wgt;5!jlt;M/j£u3-iT£?.7iviO ^ *y ^pty 3'1/^B^a. t^ Travra 9^ iTJia^t-Zaayt'/i, tu jjnjortpot J^ 7[jcç ^ouinp ƒ« TO MH UtÄTtTjaiJ^^ viuj J^^lfj^VTUTd,

De Thymbra,quam Romani thym bram,eu nilam,8ffatureiamdicunt. Cap. XL.

THymbran LRomani thym bram,cunila 8C faturcia uoeätJ Nota omnibus pari-ter faturcia eft.Nafcitur tenui SC afpero folo, thymo fimilis t iierütamc minor 8^ mollior.Spic5 fertflore plenatcolore uiridi.Poteft fatureia thymoeadé fimiliter fumpta.Gratö in fa nitate etia habetufum.Nafeif ÔCfatiua fatureia, agreftri i cudis min’efficax,i cibo tn utiliort^ppte rea cp nó adeo efficaci acrimonia amp;nbsp;afperitate eft,

tflTERPRES.

Abemus antiquiffimü amp;nbsp;probatiftimx fidei feriptoris huius codicé, in quo plures thymbræ à prin t I cipioappellationesaliae Iegücur,clinopodion,probation.ageratiï,origanü8agreftis:0' poft barba rasnulliustpintelleftus pleraftpalias.a Romanis cuniläruftieam appellari thy mbram.Id ueteijt La tmoijtdecretisadditii, facilecöfirmauitqd cóftirutüiampridë à nobis fuerat, in cunila^genere thymbra cfle.SiquidêColumena x.fui opcrisuoluminedc apiü paftionibiisagens.inquit.Eademfp regio fitfruticia exiguifoeciinda,«r maxime thymi, aut origani,aut thymbrae, uel noftratis cunilx,qua fatureia ruftici uo-cant. Pli nius itidê xix. uolumine capite vut. inter cunilas thymbra his uerbis numerauit:T hymbram uero qux fit cunila.hïc apud nos habet uocabulû amp;nbsp;aliud, fatureia dida in eödimentario genere. Eft qj'^d Co lumella ait fie intelligêdum.ut ultima iUa difitindlio uel noftratis cunilg ô’c.nô herbas fruticesiÿduos.fed iinius diiasappellationesalternetiindicett^atitor illenon thymbia,ér prêter earn noftratécunilâ.fedhac autillaappeliationeunâtantûfignificari.âr quäantiquusDiofeorides hicnofter à Romanis cunilâ ruftica uocari dicit,Columella noftratë peregrinitatis rationc in alio genere dixerit: tranfmarina enim cunila etiS quôdamnumerabac.Siccjîbifariainà duobusferiptoribus idem dieftâ. A'Columella noftràs, uteo prono mineatranfmarinadiftinguerctur.à Diofcorideruftica,0'àfatiuafepararet,inutili0'minorisefficaciae.Fu-illeaût fatiuâ fatureia dr côdtmentariâ idëin carminé fuoteftat Columella,cücecinit ferendü in hortisna-fturcifiiEtfatiireiathymireferensthymbrxtp faporë.qux quoniâmulto minoreacrimonia griifticailla clTet,idcot5medicin3einutilis,mutato nomine à Grpcoqtthymbradr Lacinorumcunila,fatureiadilt;ftaeftt cadêquidê,feddiuerfislocisnafcës,drexeo diucrffbonitati8,nöiifdcubi^appellationibusindicata.Quod Pliniusaperteoftcnditdicens: Thymbrâ iiero quæ fitcunila.apudnos habet uocabulû dr aliiid,fatureia di âa in condimétario genere. Nihil certius exhiseft.qunadr eandë thymbram cunila dici, habereqj in Ro managenteiduocabulirmoxaliud fatureiâfcilicet,in eödimentario genere.-quod nihil aliud eft, qfatiuä fatureia dici.Cunila itaqjthymbra fit Columellae noftras,ut à peregrina amp;nbsp;tranfmarina difccrnaf:Diofcori-di uero ruftica,ut à fatiua feparef .Plinio cunila incultis dr afperis locis: fatureia in hortis nafcens5c fatiua. Hoc nos de thymbra,cunila,drfatureia fentimus:quod autoritatibus uetci^ifp indieqs altjs multis cöfirma ri poterat: fed breuitati cöfulentes, caetera omia relingmus, pfertim uno fatureiae nomine totü hoc genus ubiciatjnafcac.iiidicatibiis.gtate noftra herbarrjs omnibus,quibus nullü cunilg alicuius nomë eft. Vtinacp agreftë origami,thymbram,dr thymü nö fimul mifcerët.Noucrüt nüc rura omnia afperis dr incultis locis, monbusc^ plcrunq; nafcentë fatureia,tjfdë omnibus notis ab impcritis etia cognofeëdam.Omnë hac cogno fcendai^exaiitiquisappellationibus plantaijt difFicultatë nö tam fimilitudo.eaedem tp multaijt uires O' no tae.qinfecernendisdiuerfaappeUationefirailibusherbarioi^t negligentia feceruntieoif resperdutfta eftait tres toto gentre diucrfas plantas una appellation« moiiftrari aliqu ando audierimus.

De

-ocr page 398-

D I 0 S C 0 R r D Ï S,


3«o


n^i£^J/^ou. - Kief), uv«.

EP7ru?^o§.L o( Jïj^uy?^ a'}^ia. ó/ J^, TvoÄiop. Mn-nfloi f/.^VÓ7r\iolt;^. ^uzzaZ oilt;rtS^TTvAgt;Sfx.oi 9,Klt;^HAa2:Kov/x.J o pSjjT'i)^ ^ KH7r6Vrolt;’. a'a^j-^’X'' ^«jU TH OtTiU-H. W) SîCpWûJ^K^KOÇ. WVO^aSlXt ^ Itïï’ T Ï^nj/j Ti amp;nbsp;o, ^ a/j c(.vTS) fxi^oq ^lyn ■? ’yijç ^]o6oX9/»’’tXij JÏ epu^a Cl KXwVia 05(7« Vu ï/Atfi^i^. TrXàù AÄ/KoTi^a. a^f JÏ xip.a.a'i-' wpKaS^zt^AtVoç,tva^tsi^gymTl. 0 tTlTig '^pxy^ny'^. 0Ç 0 tu7 iç axAei]. oü^ i^upt amp;/5\’ ôjamp;oç KÄwVi« âv/pç Atirf« iJijuroa'œJV, tfJ^u/j Tig (TrZsa o/xoiuv TfHrdva- VTosax ^t fâ CIiTTipMUK'^a. Cl «kAhjot^«. aV^H rfu-OpStiJ'^A^ip-lx, OfT/XH H^'fa. ^;Xa aj^KSOÇ. (Jut TCU lt;^ 7Tt^C«(5 «^^rtS^OÇ ly fi^^XCU'^K.CüTïÇOÇ T KHTTÄ/T U7ra5X“/^- *y '7Ç0Ç T^’'a'7yutlt;!cù Ç^ÎJ-dp tTDTKt/'lJoT^OÇ. ’^/XNVa (t «7^ HJ OV^a K(-ve 7r/Vo7xîVoç. ûj^JîAG Sjo'^joui’. ^Hr/xaJa. Cira «r/xara, B Traite cpXtr/xovaç. Cl Ti^oç^TTîTa Trd'o/jt^oÇTtHj KaJaTrAàtvo/xtvoç. K.£$aÀ:jlt;’ •noJ^tûibu -^a/xufliÎTj ^h9-£ i^‘^oJ'îvov p-i'^ ^lt;i auT WjcrujJ û^îj M^^ ttaraS^aj^i iç. p.xÂiSlt;X «île £7ri ÀBamp;a57ouCl ^j^s.VH^J'oçaj^io^a. 7rau^ Jlî 119^1 V/xir/joe/^xaT^- *^ lt;/'\7rXi6o(5/x£T’ o|vç 7Pamp;6iço ^uAc'ç aùr’iZ'.

DeVtroqjSerpylfo. Cap. XLT. HErpyllon .LSunt qui agreftem zygid^, quipolfum appellee. Aegyptqmeruo-pnos.Romani ferpyllum fmecicercP ratiefi dicut. J Duplex ferpyllum «ft hortenfe alterum,odoreamaraci,8lt; coronaria herba. A** ferpédo nomen inuenit: amp;nbsp;q?qcun3: pars ef quaeSq? terra c5tigcrit,radicat. Folia « mulosq; origano fimiles habet, cadidiores tâwlt; Exfepibusprodiens,audius8ffpcciofiusfit.bt i 8C ferpyllum quoddam fyluefltcjuocaturq; zf' \ gis,non ferpit hoc per terram, fed rectum ramu . loserigit graciles, Si cremiorum modolignoios folqsrutpfimilibus plenos,anguftioribustatiifgt; oblon gioribus Sf durioribus. Flores habet hoc in guftu afperos: fuaui odore eft, Sf inutili radice. Nafeitur in petris efficacius,8lt; maiorecak' i faciendi ui quàm hortenfe,medicinæqjloquot;?^ » aptius: fiquidem menfes potum trahit,S^uf*' , nam: facit ad tormina,rupta,ccuulfa,iccorisin' flammationes,ferpentes'que,potumôiilhtwnj' Capitis dolorem fedat addito rofacco decodn moxcum aceto infperfumtconfertq^ptæcp^^ ueterno Sf phrenetidi.Sedat8C fanguinkuc' mirus pondéré drachmarum duarum potust» aceto fuccus eius.

interpre S.

TAm fuaui quem ex fcmittitodorishalitu delelt;flaromncsferpynü,tä(jjunohocbonoubi(j!kkwJgt; mendat Wamabilefacir.uc in delicts uitehoïes id fibifempertecerinc Cr adhuefaeiät, coronisk^'^ uimoiîjlæcicia.ô' fi lignofum fït.adijcientes ; rufticis pulmentarijs, licet multo calore ferueat ƒ‘’' mifcctescquodrufticailla Theftylis fecit, feffis mefibribus atflu .Alliaferpyllüqjherbascïifrcgitolét«' ex uno huius plants nomine infantibus fuis nutrices amp;nbsp;anioribus iuuenes blandiéces.Quo unoaigu®'’ facile intelligat aliquis.adæternitatéornâdamfpnominisCrfortungfuæmemoriânihilhumanitateP''î^ täte,gratia er deledtatione aptius hominiCrfœliciusfore.SerpyllünouerfitqupurbesCr agros incolatg*; tes omnes,pauci tarnen fylucftre à fatiuo difeernere didicernt;tam paratü ubitpfatiu fi eft.humanaop^^ fylueftri Cr horridiore illius afpeebu ad mitiorë Cr fpeciofforê habitfi translatü.quo uno habitu erramuw i ïnfirmitateafylueftridifFert-Fitem infatiuoferpyllo,quod in urbanisO-elegatiorisuitghominibus.utp j ferigentibus ramis ftare nequeat: fed hortoi5t delicqsér nimia humoris copia u ireat quidé fpecioßus^^ ■ mius tameper terra ferpat.Quafortuna in urbibus omnia fere funt:qux cöparata agro.fanitatis.uiriOir tientis.alioi^^uitslaboiïtó'muneijtminushabereubicfiqjdeprehêdunt.Ne^herpyllüaGrxcisCJ'f^ . ferpyllü à Latinis diAfi eft qgt; per terra fimphciter ferpit,qua: fatiui noftra state Fortuna eftbed $ at Tn« phraftus aitlib.vi.de pl5taiÿhiftoria,propriüquoddâ eftramulorumferpylliincrcmêtum.pritiatimW' poffunt in quanta uolueritaliquis longitude trahi.adiedloillispedamétoaliquo : aut fi propefepespb' aut ex altiore loco aliquo deorfum demittatur:fic enim in log fi protrahunt, Crab hac platg in rwub®^' natura.q» in longü ferpit,ferpyllü LatiniCrCtsciolushocnominauerunt. Sylueftris cötrd illius qnoa^Z gida hic ait uocari,nulla eft nominis eius inuêta nobis ratio: nifi forte à trutina qua Grsci zygon iioca^ Ætudineiÿeius ad redtitudinê ramulorü in fylueftri ferpyllo traslata ea iiox fit. Aut ga ramulis hisnaW létore ad uinciendu Cruitiliü ufum aptis in re ruftica forte uteret antiquttas,zygis hoe ferpyllüdidï w'quot; ' Cr qgt; eo iugarctur uites,quod (vyay Grsci aliquado dicunt in eadê fiignificatiöe.in qua ligare amp;nbsp;uincirep^ firn Latini utunf.Sylueftrisferpylli huius, quod tacuit hic fcriptor, duo genera numerauit Theophw “g alterü thymbrsâ,quodthymbrsparéacrimoniâhabet.alcerûquod odoratiusCrmolliusfit.Hicaiitnu force in medicina eorü diuerfitatêfentiens,unius generis fylueftre fèrpyllfidixit.-Crex prscipuodifenoî'' à fatiuo difeemi monuit.Multa alia Theophraftus etia de ferpyllo dixit,qualia funt,Iögiffime ^fpecgt;o me frondere fatiuü.fïin puteum defcendere dimittat podio eius impofitum: nee aliu d quodpiägenügt’ eft.-plantaritp ferpyllum autumno pleruncp:plantari etiam uere: amare domos Cr hortos: gaiidereqja^ Cr ftercoratione,prsfertim{ÿexiumentoijrfimo:Érmeliorefcere,fspiustrans!atü.Defcripfitqrdêomw notis ferpyllü Nicander in Theriacis fuis.dicens.S IpTruAA«« M^wov.os-t çim^uh vmf'xy tillen «ü ifv/AMi )wüeiƒ,•/.’,M«rs/appeliris,quód cótinue in anteriorem partem progreditur,eorum modoq

-ocr page 399-

LIBER, rrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^i

8utin armentis ^rgregibus, aut in corponbus noftris pafeendo progrediu nttir amp;nbsp;ferpunt ; qnibus parker rauox (pompent jMÓ^syqi uitâ amen ideoip ipfum feipfum noua continue fobole Ä propagatione radicet. _ odemmpertinecf/f(i^o'Aoz/pi/AAo/(r/if, ld eft radices agencibusfolqs:quodhic kit,qua parte terra côtigerk, fe» lp umtadicans.Coronaria herba ferpyllü eftmosty coronarij generis planta'jï omnérationêlongiusinafa roprorccuciRimus.Curautcicererraticüa' Latinis diAü ferpyllü fuerit.fimilitudo foliole eft.uidetur^fyl' ueltn magis qfatiuo ea appellatio cöpetere: fiquidê ftat.zS: ramulos fuos ciceris modo fyltieftrc erigit. qd infatiuonon fit.Quoddeinde hicaitAv«^ki/axitiuv vi^Siii^®‘iv^li^^®' ylnrxi-.qua docuit Theopliraftusra ttonciudicio noftrohabet.quam^nos pauloätedixlmusJnquäcunqjiiolueritaliquislongitudinc trahi, ƒ pedaraentoalicui nitatur.aut fi iuxtafepê plantetur,aut exalto demittat. Theophrafti uerba funt .■ » Ttfii ’^^^’^’mlt;^mv}t^s,i^li^uKx6li^Sfl'^.^iMl^^^@' X èiKPfixji amp;C. quæ uoces quonia funt huic fcriptori eædem, crc-imusnoseundê oportere etia eftefenfum .• tir fi idc futurus fit fenfus.in Diofcoride mutanda eiTe præpofi-ione,necpix^i^^^^,£,jcJ eft à (epibus,fed iSii «(Maff/wz.id eft in fepibus,legenda locü effe. Quod^ftatim feq-i'tp_articipiuquo0-Theophraftusufuseft, titlt;ii^ixfnst9iïfjS^amp;in hocfcriptoreparkerlegioporterc.Incon innufiquidëindicatperfeutincólegiturfenfum.In communi tarnen omniüledlione nihil mutauimus, ïoncètif^picionênoftraautoreTheophrafto legétibus fignificafte. Eftilludpræterea in (èrpylloanimad J^rrtendüexhis quæ nuncineolcguntur.omnes in medicina uiresfylueftritribuere Diofcoridê.Siquidem iclcrmonisdutfluseft.Nafcitur m petrisefficacius,maiorecjjcalefaciendi uiqfatiuum.O'in medicina:ufu 3pnus:menresenim trahit potn. Vrinam cit.ó* caeteraeodem inodo.ufqjad extremum caput; Cum tarnen ffcorummediciferpyllofimpliciterutantur.neciubeantnififerpylloahquidcurari.nusgiyliieftredicen fs.autdifcriminealiquo alio à fatiuofeparantes. Quo fît ut confticuere oporteat.cum hic ait aptius medi-^inxizeiFicaciusfyitieftreelïè, non eo tantum iuffüfe medicos uti, fed comparatum fatiuo efficacius hoc « ^■netnegaireinrjfdemfatiuiufum.fedilludprxtuliftè.

DeSampfucho. Cap. XLIL

n^i J^a/j,4«X°''- Ki!^. uvê\ '^M'l'U^^o/j.L 0/ ^, ^/(fu^^o/j. 013, ’^1^'X^K.op. 01 ^^yx^iJ^iQ • of J^, KVKKio/j- ot ^,ai«Z7rvov. 7ru9ayo^aS 1 SjÂ/ASKÇ.a’/yinTpol co^po- i-^jjSjjiot Muouÿjp.Ti^o^ivjTejjûVQç’^j^jyjP, ‘ I (h,hxiyov@^ ii^^. ^/«Uô»A«]yç:^iia, J K.?0.^sop r ku^/kk Vop ly KU75/O/J. /'ÔlT^w^ JV T^T» TO (ticv-ff^iop, KaAorca j U7f Kutintu? ly r c^ o'lAzKicp à/aa^a M^. ma teilst 7fAukAovo2. t j7Pult;r«l7r» ^ CHS« J^atAatrea «^ tH i^^Jj 'j jouera.o/Mioi.^ At-■Wî^îuiwaÂ^/veiiç. o-cp6/'^lt;xii0Silt;(iy'^ jxw/WH. TTÄiKop^H Hj sis ss^avyç. A^M.o^'l '!'«lt;f54i(|U.a auTOç 7nvo/j^(^ stti «jx^/^“/^^ ' '^^m!^. H^ (Aucrou^^vrup jy sjotjxju/^Ju/J. jnçà ^ Tot^uZ^va CTcroAat^tvJo; f^ira /iA.i.'\ir’^,0L'i' 51 wuma, ^ i}^./j.luioi. iy^ (^ Tr^oóamp;STM. Tr^o^ «« o'Ko^Tn'ou TTAxy ill /xinx «Xup ly c^ouç K.a]a-TrXaMiTcü.'Tijoç ^ sjt/ji/j,a]a,L.b/aojw(5,tÿ Trio's o/iAh/^]oc, J /j_iTi^ KK^^ avaXK4i0£v]a tTrinèt' r^.y 7150(5 01 iAHjUofao^fus âvaXH$0s v]a KK^ TH. y 7150(5 ocj)9aX/x’ 4)Aî7^(.ovà(5 KaraTrXaoje T(«p.tTQ;7roa7r(xXH(’aXlt;2/T«.|U.;'yvu'J2 3 lyoKo-W5 ly iU-aX(xy|U.cw'/ 7150'15 to 0^c4£v^.

SAmpfychonLSunt qui trifoliu,qui amâquot; racu,qui agethides, qui cneciö, qui a ca-pnon,qui Ifidis genitura appellent. Pythagoras thrambê,Aegyptji fopho. Ar-menq myuron.Magi facerdotis afinö.Romani maioranam uocant. J ProbatifTimü Gyzicenu et Cypriü fampfuchum eft: fecundæ bonitatis prærogatiuâ habet Aegyptium, Amaracus à Cyzicenis SCSicultsfampfuchu uocat. Frutico fa herba fampfuchü eft • Serpitper terra hirtis Sicircinatis foliis,tenuifoh'æ nepetæ fimilibusî odoratiflimatcalefaciendi uim Habens;Si coro namentis apta. Bibitur decorum eius contra incipfentes cutem fubirc aquas, urinæ angufti as,Si tormina,Delent ficcata folia ex mclle em plaftri modo impofita fugillata;quinetiam ap-pofita menfestrahunt : ÔCcontra fcorpionurn idusex aceto SC faleimponuntur.Imponutur 8C luxatis cum cera coada, L SC contra tumo-res.J Illinuntpræterea cum polenta contrat culorum inflâmationes ,eorumqj tumores eo-dem modo :mifcentur prætereaacopis mala-gmatis^,ad excalcfaciendum,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I^Iximus primo uoluminc cum de fampfuchino amp;• amaracino unguentis ageretur, de fampfuchoó' I Jamaraco ex Plinq hiftoria.qux fatisad earn rem tüc fore credidimus: Diftulimuscpin hunc locum, qnæ alia tunc ex aliquot Graccis fcriptoribus omittenda alioquin non erant,nifi ea nunc repctehda fuiffent ln qiiibus præfariilîud inutile non fuerit: magni in plantant hiftoria referre.quosferiptores.o-qui-hustemporibusfcribcntesaliquisfequatur;?gt;'qu3cdiuerfislocisij(’dê,autalrjsnóminibusappellentur,ob-fetiiane.Nifienimidfiat,geminarialiquandoû'augeri in numeiy contingetquæ unu funtzirquodide natu R aut paulo diuerfum ubiqtfeck, aliud uiderieacp ratione eöfundi inceUetftü.ö' mifeeri reijt hiftoria. Quod in fampfuchohaefitan qua fi Galenü.hunc ipfum fcriptorc in unguentis, amp;nbsp;Paulii Aegineta aliquis fequa-tur,aljudab amaraco uidebiturSiquide omnes feorfum deutrat^egerunt, aliasqjin medicina uires altern-ttialfignarunt. Amaracum calefacere in tertio,in fecundo uero ordine ficcare dicentcs:fampfuchu extenu ^ndidifcutienditputres habere,{amp;• in tertio ordine calefacere ô* ficcare, lt;ir in unguentis à Diofcoride diuerfa TOultam utroijnumerari.qux tradata fuis loeis iampridé à nobis fuerfit.Si Theophraftü, Pliniü.poëtastp

H Lacinoa

-ocr page 400-

D i o s c o R i D r s,

jSt


latmos Locrctiü Maronem^, amp;nbsp;Columella,eandê fampfucho amaracü omnes intelh'gciit-NiliiIç[î cei'tiuj Flinq decrecis m hacreeft,pnmü libro xxi.cap. ix- quo loco aucore Diode ait.qd AegyptusÉrSyrialam-pfuchü uocac,SicuIos amaracü appellate.Mox codé uolum'nciceiji.fed capice xxii.fampfuchiifiueamara' cum m Cypro laudaciffimüïr odoratilTimü.Nec mulcopoft:Fit exeo olen quod fampfuchinu aucamaraci num uocacur. Maro. quod pueri omnes noucruc.fu per alcaCythera per Venerê auiâ Afcaniü tranftulit:ubi mollis amaracus illüü'c.Lucretiusitidê.Autamaraciniblandüftaelxcjjliquorê. Columella etia in carmine fuo Romanoiç hortos excolensait.Gratacpiam uenianchilarifampfuchacanopo:percgrinauoceR.oniaj nam amaracü appeUanstirne longiores fimus.hic ipfceciahoc capicein Sicilia amaracü uocari fampriichu dicitaiecelTe inter fampfuchum O' amaracum nifi appellat ionis difcrimen. Graues contra Grxcoge medici illiquo.; pauloantenominauimus,autoresad hancremfuntmee noftrüeft,ut in Biicolicislegicur.ótasco' ponere lites.Non tacebimus tarnen,uideri nobis alia hiftoriæ q medicinærationé in muleis eile: fieri^pof' fe,iit quod idé O' congener fit, non tam quia diuerfis loeis aliter acqj aliter nominecur,q qgt; diuerfis locisna-tumdiuerias uires habet,diuerfum in medicina O' hilloria céfeatur ; duplexqj rampfuchü Icilicec Oamara' cum fecerintGrxcoi5tmedici,quodunnidêlt;5pgenere eftiquonianöidêuiribus O'natura diuerfis beis pro uenienselTet.diuerfi'stpgentiüappcllationibus ad conftituendasdiuerfas eoi^ uires ufifuerint: nonduasin natura plantas,fed in una diuerfas nominibus illis uires intelligentes: duplex^ fampfuchinuO' amaracinu unguentü hacrationed Diofcoridein primo tradicüfuiffemunc auce in planta: feorfum ab unguentishifto ria O' medicina,folü fampfuchü cradidilTe:O' de amaraco id folü ceftacüfuiiTe,ii Cyzicenis O' Siculisamara-cumfampfuchü diciiqd Ót: in amaracino unguento etia dixerat, in Cyzico probatiiCmü fieri ; quonia mei* gente,quod alibifampfuchü uocabat,amaracus nominaret.Quod O' Plinius fecitlib. xiii. cap. i.leoifm» de amaracino.O'fampfuchino O'ipfe agens. Efifeqj idé Diofcoridi fampfuchü O' amaracü illud in hote^pi-te praefertimindicat.quod hicaitiProbatiiïimü in Cyzico O' Cypro.De fampfucho agebac,O'nihilo»®‘'’ im Cyzico,in qua amaracinü probatififimü unguentü fiebat.nafci tellatur.-manifefto argumenco, eandcio fampfuchoamaracü,amp;amaraco fampfuchfiefiequodip Plinius totlocis aie,nihil aliud indicat.qin A'^Sf' pto O' Syria fampfuchü; in Afia deinde, toca Græçia, Sicilia.O ut in uicino fit in Italia amaracü uocari. N«^ fi quis iiecei^ Cræcoiÿ Lacinor^qi hiftona O' medicina diligcter erufcabit,aliter iudicio noftro de hiscolh? re ratiocinariep poterit.prxfertim nulla ex profeiTo amaracü docente Diofcoride: qd relinquendü inquoO' diani ufus planta tamepob odoris fuauitatêamabiïidiligentiflimo homini non fuerac.Cui a'pcincip'® ^ «fix in fampfucho tä multx appellatives,nulla habet nobis rationê aut caufarn: nee nos ab eo coment^ fuis additas credimus,fcd per tépora ilü accreuilTeiquodlp hic propofuerit fampfuchü tantü fuiirc.tü in b* nitatis cenfu Cyzicenü O' Cypriü exteris omnibus antepofuille;mox ab eo Aegyptiü laudairejOaC/ZiÄ nisO'Siculisamaracüuocan.Uxceminuetuftiflimoquêhabemus Latino Diofcoride tnilegiint.QS? ƒ ut miremur m hoc etia Barbaat,g à Cyzicenis O' Siculis non amaracü fed amaranchü uocari fampün^^“ 6ugillata. xerit,prxfertim docéte id tâ multis locis Plinio Dicendü de fugillatis ite^t hoccapite certiusOaliarätio«* inruTTidv- nobiseft,ut quomóin Grxcisxquales forto, fignificatiöeaütdiuerfeuocesdux vt/wofO' brrwir/ntditf^^'’ inf7iw, intelligant:0'undein dnaiy tin literaat diuerfita te tâ lögo interuallo inter fe düFerät. Altert ex his malü,p0“,’ illud fcilicet v?Aw«»,in oculoO' in cornea eins mëbrana fic:O' qgt; in ea parte coit O'fnbeft TrJoz.i. pus.idjo^ TTi/or à Grxcis ditflü. Altert deinde V7rwxny,nó in oculo fed circa oculos fit:O'quoniafub ipfo oculo,qncf'''f iü4^« uocät.Iiuefcic.-ideo hoc nomé in ea gete inuenit.Prius illud in Ifagoge fua Galenus fieri dixit, qtiespi® toca oculi irim aut eius alterä parte occupaucrit.Et poft Galenü Paulus Aegineta lib.m.cui’ uerba hxC'iquot;”’ Coit aliqü pus O' hypopios fi’t,cornea oculi tuniculamüc altiu8.aliqn in fumma fuperficie, unguihun«quot;® fimili pure illo.-quxcaufaeft,ut unguis oculi hoe etia malünominef.ldêeciâ in ChirurgicisexCaleiw’“ edueedi puris huiusrationêlögius docuit.Teftaturqjambo.cocunte in parte illa oculi pure id main fieri' v7i°7ruoy appellari. Secundüillud qd per magnü wGixcoqt fcribit,nec nififu b oculo fignifi'cat,liuoresilbs' „ indicat.gin canisociiloijtex cotufione fiüt,O'quos Pollux in fecüdoOnomafticifuielTe dixit,tkW’^M**’” TrAn/^/^fVx qd eftiquxfub oculis uidenf percufTionü ueftigia: cüliuetpars illa cutëfubeüte fednötrnpente fanguine:Ea Latini fugillata una appellatióe dixerüt,quacunqj corporis parte fianfO' his non alijsjlfe®^ deri fcrpyllü Diofcorides ait.ln quibus oportet diligentiores Grxca legentes effeTxpe enim uocisiimilin!' dofallit.Monemuscpnos noftra hxclegentes.quoniafxpenumero in Crxcis alte^z proalterofcribn.w“!' ribusremedq quod docebitur,O' ex ufu eius, circa'ne oculos ex cotufione alia'uc eorum iniuria rclicfn uoribus,an incra oculos 0* contra pus quod in eis coierit,uti eo oporteac.

ni^i McAiAcot«.

Kitj). uvy.

ÊXiXtaT©-' K^aZs'oçb à^JiKû^ 1^0 «^KU^IKCp,amp;0^ K.aXj(K-2.Óvi quot;^veu/jdjo©-' . K^OKl^WV L «5) tûw2u(Ç. ifvii^ JV Cl V? xa^c ?rwia-7^i ucoXetv. Mgt;iXi^u/i, H9!^ Slovos P^l 'dw ivi^icuf, £^(Ma.fxip Jt ej(2lt;J su'nfixHjU. fxa. T^aKTniluj 7ralt;rxs «pXty^covi^ . ^oaXisa Ji ‘raç7^^lôq)â•aX,uouçv^9y) ^CHT^oü/XgiJæa-HTVÄIOll iycri(/'l//X0Ult;5p.iT« rXUKM§i4')(0iϧ

De Mcliloto quæ à Romanis ScrtuIaCaffl' panadicitur. Gap. XLIIL MEIiloton.LSunt q zoodetc,quiortha' non uocet.Romani meliloton.amp;fcriu lam Capana appellat-J ProbatilTid]* Attica 8C quæ in Cyzico S^Chakedo^ nafci^,croci colore Si odorata. Nafcit in CapanH circa Nola eius rcgióis urbccolore luteoSiodotc infirmo. Habet Câpana fertula adftringedi uires: mollitinflamationes oês,præcipue^ oculo^tîm” liebriû locorum, fedis Si teCtium in paiTo decode «on*

-ocr page 401-

LIBER 111.'

î^î

M KajaTrAacStiç ,^'0% q ty wS A4Ku6ou 0-“^i^? ^a/x/'yîicTHÇ, H thAivou aAtv^ou, ü Xivo c^tjiUou, H ^vjîwÇjS Kwjr,« crï^wç.Ô^aTrîu ■ 4'yMtX«Hj(i/'«(’ T^oo'cfaT’uçKaG’ eau'Av c^ ''^«2. y àj^Mçaç croj} ^ x;*?^ °''^V » »^xk/-^ MajS'ô^^oç.aXrK/xa 7i so/x«j^ou /xir’ oivou i^ç lÿ w^os a-óu 2v( ¥ Tr^o^^w/ÆüMV. *y “laAnas Trai/ij avv r’Âm^ùj/j.o^ ^^yÂn^it’t SWaJo^oç. ty as ^aXaXrio«/ TÇaüv^ t/x *S^X°/^fl§MiT’0^0U(51^ ^0(f/0U.

8C cmplaftri modo impoÂta:8i addin's aliquando ouiuitello/cenogræci farina, aut lini femine, aut triticipollinc, aut papaue^ uafculis, aut intybo. Sanat ÔC meliceridasper fe récentes ex aqua : SC manâtia capitis ulcéra cum creta Chia uinoep aut galla inunda, Lenit 8C ftomachi dolores in uino elixa cruda 'ne cum aliquo ex prædidis. Finit dolores aurifl crudæ Câpanæ fertulæ exprelTus fuc-cus,SC eu paflb auribus inftillat’Quinetia capitijS dolores leuat cû aceto aut rofaceo infperfus.

NTERPRES.

CAmpanSfertulS Pliniüs amp;nbsp;Celfus Romani fermoms candidi autoresmelilotü appellant. Cato nulla diminutione ufus,fertâ Campanicä dixit, ab ufu er natali folo tota appellatione hac illi faefia. Nosep bis autoribus Graeco nomini Latinä uoeê in titulo capitis addidimus. Nee ratiocinantes facile quo «terenda iiox illaKpjm'^r effet,qux croci aliquid habenté fignificat,ad coloré côtraximus:qui tamé nullibt 9'n flore uiden poteft. Virefcunt cnim foiiarfeciinusqj id au tore Plinio.-qui de ea lib.xxi.cap.ix. agens,ait; dorciuscroco uicinus eft er flos. Neepefh ad odoré referri er contrahi uox illa in hoc fcriptore poterat.fc' quebatutenimftacimiWjlw.quododoratüfignificat.-nififorte KpjKi^yr^uwJlureodépertinentidixerit^hic isquod ad odorem pertincbat,quod tarnen paru uerifimilc eft. Quod erat etiam » iyt*ygt;ii/lói'/ quæ uox Car agineinfignificat,adChalcedonemdetorfimus,quoniam inGraecis aliquoter Latinisomibusfic legit: ca' •”,*'v™‘™quot;’®ogt;‘“®Icgcndumeolocofit,fedin Ch^cide.fiquidé Plinius ibidem ait: Eft epim in Cam p ma ualiïbudatin'ima,Græcis in Sunio:mox Chalcidica er Gretica. Et hxc pro fertula Campana notilTi-anunc etiam omnibus planta,fatishalt;ftenusdicfta fint.

Pfu Ma^ou. Kttp. 1)1'2.*’.

^. Kvo'óejiYL 01 ‘^ ojiraviJ^a.

*taXb{r)^. J Troa rvwj'^xo^.cïJ^u . ofMia. tS av6'^ o^ra v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tisw» aAkot j)« 7f 1^3

70 av0o§ tvoiAts^op. jj^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;of^oi

W inoM/xgjiq, u?psu'(j,(j 0^^a7vo/j ’«j^iwt. ’’■«l«7rAalt;wozxêVöV.n^ ós 5*, j^®'rlt;riJrjgitr|a.«T^ /xiewr^. yS^vaTj j gt;y nbsp;nbsp;Mayvsiriw i^ ,y^^ç TT^GSop.


DeMaro. Cap. XUIIL AronLSût g origanidaJaut fifymbria appellét.LRomani pariter Græcisma ron dicutJNota oïbus herba eh/ruti cofa,origani florc.Multo tneadidiora folia ef amp;nbsp;odoratiores flores. Sifymbrio pares ha bet uiresdeniter enim adftringit,nec adeo calefa cit.Siftitob eâcaufam quæ pafcendo ferpuntîSC unguétis quæ calefacicdo fint,mifcet. Plurimum in Magnefia et Lydiæ Trallibus nafeif maron, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1: N T E R p R E s.

SEmel tantu mari (modo illud huk idé fît)Plinius meminit,xn.uolumînc,cap.xx v. tanta^breukatc, ut qu^e id fibi fuerit.non facileintelligatur:Nihil cnim ultra tradidit, g nafci in Aegypto maron peius âLydimn.maioribusfoliis ac uarijs:illa breuia,minuta,ac odoraca.Nihil etiade maro in cenfu medicx «eruc Paulus Aegineradocuit.Et g nobisfunt Graecus «S* Latinus uctuftiffimi Diofeondis codices,nulln * J^® neçalibi maron oftendunt.Ex co nihil in peregrina planta û* ad Meandrü in Lydia nafeente. præ» ria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®* riiniq accepta dici à nobis potucrunt.Non tacebimus tarnen, uideri nobis m eius hifto*

oriM'' *Î'’*quot;*^^*^,^ conuenire feriptorê hune noftrü amp;nbsp;Pliniü.Hic herbam omnibus notâ,furculofam,florc re d fr 1 ■ °^°''^^quot;*dà quafiminoré origanü dicflaxandidioribus origano foltjs, W multo odoraciore flo m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftrates preterca,(5^ fi ad Magnefia er Trallis nafet dicac,nortrilt;p orbis odoratas alias nu

g '”Vp®™®gt;®^l!lot5,acinon er baccharê.Ex quo credendü/imiléamp; natura congenerem illis effe-Plinius ’ • “.®®®quot; **’^” peregrinos odoratos frutices numcrat.liguftrü amp;nbsp;afpalathu: amp;nbsp;ab hiftoria afpala* fc' H^quot;^-”^^gyP^° quot;^^‘^*marondicit.non abfurda penitusfufpiciôe.fiquisdubitet non effe PlinijcrDio on is ide maron.Nobis ob cas quas diximus caufas inclinât animus, diuerfa elfe. Acceditt^ opinioni no-tf.^ uniusin Aegypto nafci maron tradit licetqj peius Lydio,in quo poterit Magnefi ü hoc er Trallianiî °£“*quot;î.j 'S'iQuoniâ ad Meandrü in Lydia urraep ciuitasilla fuit .Hic tarnen Aegypti non meminit / quod f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'quot; “P^“ bonitatis non erat,fed fimpliciter ad Magnefia er Trallis nafci dixit. Plinius præterea

0 ta Lyclq mari:hic flores odoratos elle dixit.Sed quod ratiocinari in tota hac re eranimaduertere aliquem air ^ ■ u ™ utriufçferiptoris eft: quorum alter inter herbas maron numerat, amp;nbsp;origano comparât: «itertruticibus coniungit.nec aliter g de frurice omnia tradit.

npiAKivou. Kt$, uvt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Acino herba. Cap. XLV.

Ak'voç. Âwovoç. Loi ^,a-)^fo;j 6« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Cinon LSunt qui fylueftre bafilicu,Ro-

®''}'^*’^A«?oi«iWM«9S»M.‘J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mani ocimaftru dicunt. J Coronariaet

^o«ssi XtTij’ôxîS^wi’.sîqjWM/xa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenuibus ramulis fruticofa herba eft,o-

t ’ ' ' » nbsp;nbsp;‘^’^'* «lUMipaAairtt- X nbsp;nbsp;JL cimo fimilis , hirfutioribus folps et ad -

^S^iwnvwoKç. qvbiçJY gt;yHj(7ttuiT2. modum odor ata .Seritur à quibufdam in horns' H L Pota

-ocr page 402-

5^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b I 0 S C 0 R Ï D I 5,

VsKCTJ 3 KO/X’iwiVj i/xfüivamvofxlvn.t^vn^Âix Pota menfes et aluum fiflit.Panospi'ftereaû’^'^^

74 ty ^ur/TrtÄaTa KaraTTÀaojop.tVH ’/anj. nbsp;nbsp;nbsp;et facros ignés*

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

QVodhaAenuslegerim.niillaTheophraftoin plaiicisfuisacinoseft. Plinius pluribuslocisacini iTlinit.'fedutmodoacinonjmodoinutatisaliqilibiisliteris.acinocnIibrarrjmagisfcripfcnntâT ' ^ nihilcp certius his, quæ ab hoc lcriptorc accepta lib. xxi. capitc xx vu. his uerbis tradidit. Acm amp;nbsp;coronarum càufa,0' cibofÿ, Acgyptq ferunt ; eademqîerac quæ ocimum, nifïhirfurior ramisô'rolqs fet.ô* admodum odorata.Qiiod folum non eft illi cum hoc fcriptore idem,men Tes amp;nbsp;urinæ fiftere,Plinius ciercacinum teftacur.Diofcoridi tarnen fuhfcribit Paulus Aegmeta in vi. mediocres adl gendi ihres habere acinon dicens.ideocp pota menfes û* aluum fiftere. Nungflorere acinon idé P)*”'“V dem uolumine,fed cap. x v.ait.qua Horis priuacione amp;nbsp;nota,non male forfitan fufpicetur aliquis.qoa^ n , phraftus viii. de plantai^ hiftoria uolumme epimetron uocat,his^ uerbis tradit: ïviKtfl lyè iKut «wrfc’tf * sr^K5^rtajigt;;ïov,quodcft;quxdametiamomninonon'florent,utepimetron;acinohuiceandemene:«yq iPliniuseodemloco cpipetron dicit,ut inaltcrutro uniusIiterætâtumuitiumfic.Plinijuerbafiint.'Etxq nocftio nafcens aphace.acinos,qnam cpipetron uocant, quæ nung floret. Seri in horris acinon àquibu hicait, Aegyptiosintelligens, qui ad coronas irciboseapalTim uterentur. OcimonoriflïmocuniWO , fimilisacinoseft.-ob eamtpfimilitudincmapofterioribusaddicahuicfcripcoriuoxillaeft,aquibuWjj^ ueftre bafilicum dici acinon.quoniam quod Cræcis amp;nbsp;Latinis ocimum fu it, nobisex multo temport b ■ licum in quotidiano fermonis nfu eft.non multi ramen facienda uox ca eft.

nj)ï Bax^a^tw?. Kiep. uvs\ BAK-X®^'*» êoTavn W lidf^çn^sû Sitpoivu/xa^xH, KÇ ra cpu?gt;ha ?ƒ a Xta. /J-in^oq ’'i‘)(ov]lt;x. /j.iTa.lv’ÏQV H^ (pAo^ou. xauAo§ jÉ cmViUiTki*. TTS^IDQ 2^ U']'©^*^'^°'^^X^? ’^X“/^ ■^«(pU Ct(^«ç. av^H Jlt t/XTToj^uja. umA^xa. tvw-' J's. ^(^cU t!V o/xoiMtoji^ 'n!) /x tXavoç ’tiJ^t-^JOU. MlXqai TH XlVO/XtO/XÖ. (^xë JV T^d' ^id j^u^ia S' Ïvix^xa. Tâuthç ^ i]« ^s^o c'a ^ ueP «2,SonGfcüralt;7'/x«(Ti.^K'y/xao'(.'7^a fxot.a'i. (Tutrirvo'idi^, Bk^I* JSov/d:* 2iult;rou5?â. ayl o ty '^/xfxbud. ly 3-H§/o2.HXT’((5 ’^Hcrip.tjdi (fOV 0lVCü(f'l!!^0TM, 'n^05l^amp;a‘d ^ /x'ld/?^ 07raAw/j'^('^3/j,t Ax^j s'aê^ua. Ta7lt;i 7iAix.°^^ tK^iyKd^itrfXd 4' ^(pî^^H/j.a avTSÇ açxx^i. gt;y ûç J'iaccrao'^iaJa jj^KTi/xtu^. '1 xavtó ÊX^ rfd 't/w zidiJ^iew, ra j^ tpu^a su7rf/xa ov]«, KafaTrAaayo/xSzia, üj^jA© xtqjaAaA^îaç.û-tpflaA/x* (pT^iyfJ.oVH/j.^OiyiXaTvdd^ófxi-' Mop. Wj^asou^JX ToA c})Ai7^ouvov7aç.iy È-^ucTiTriAa]«. fei JV tyu7rvo7fio(5 hoit^h.

DeBacchare. Cap, XLVI, Accharé, LRomani pariterGraccisb^Cquot; charé dicut. J Fruticofa 8C coronafisb^ ba bacchariseft, Afpera folia eiusfc'’'‘ magnitudine inter uioI3 Sfuerbafeu-^” gulofus illi caulis eft,cubitali altitudine,alilt;ï“‘’i^^'

nus afper,adnata multa Habens : Flores habei*” purpura albicates Sf odoratos.Radices nigw^' ratro fimiles,cinnamomi odorati proximas.AT ra nee humida amatloca.Medef décoda in aq“’ baccharis radix cóuulfis,ruptis,ex alto fcip®!? anguftqs fpiritus,diutinç tuifi,^ urinæ anguftq^ Duciteademcfes,8lt; utilitcr cü uino bibi^ coniw uenenato^e morfus, Subdita foeminis ex uirid®' radicibus eius una,fœtus ex utero trahitipacj^', ris^ decodöeius infidêtibus accomodatu w- ., liter etia ficca 8lt;in pulucré trita,corpori inf^oÏ* odore iocüdo.Folia qp adftringédi uim habét,con tra dolores capitis emplaftri mó imponuotOoP lo^e itidé inflamationes,incipientes fgi^oP^^’f^ mas à partu tumcntes,5lt; facros ignestpræ^*^ omniafomnum baccharis odore conciliât*

T E R P R E S.

Diximus 1. uolumine cum de afaro ageremus,multa quæ ad Baccharem pcrtinerét:illudly pr®^? ^ tune legcntcs monoimus, non illic fed hoc loco priuatim de ca nobis agendum fore .• quod red« modo nos dccetietfi non adeo mukum fit quod in notifTima omnibus plâta rcpeti exantiquisp“ fit aut debeat.Satis eâ deferipfit Pliniuslib.xxi.cap. vi.SatisÈr rura omnia uolentibus eâ oftendunt.NoSv ucriufqj.Plinq fcilicec amp;nbsp;ruris auxilio.quod erat in fcriptore hoc, amare baccharem afpera loca ^ w/«i“*gt; eft uliginofa û* humentia,in contrariû habitu detorfiimusidiximuscp^raci antiquâ fuiflêletftioné *'''*““ƒƒ. humida:propcereaqp Plinius ait gracilinec humidofoloprouenit:ô'inquibuscanafciturlocis.aquis®' moreomni plerunqjcarét. Quod non multo poft deinde à Diofeoride traditur.Trfocroiiötte« filHyAMil t/4jSpv«:quodlt;p ab alijs redditS eft,ex teneris radicibusfÿc. ànobis uiridibus, cernore nta®®® fenfu,di(ftum eft.etfi nefeio quid indigna fcriptore hocpræfe ferre id iiideatur. Somnifîcû baccharis od rem hic ait efle,quod à Plinio pariter diiftü eft:odor fomnum gignit.Eius poteftatis caufa à nobis ex Rut cho in afaro reddita eft.Diximus etiam in fuperioribus, quæ nam in odoramentorum genere diapaimat Cræcis cfTenticuncfta ilia fcilicet.quæ ut in agallocho reftati fumus.ex ficcis odoribus conftabat 1' quo^ . ufus erat, ut trita corpori uel ad uolupratem,uel ad fanitatem infpergerenrur.Quo uerbo cum in ficcao Wmateria utemur, femperdiapafmatahæc«ÿ'mcdcndirationem hanc intelligemus.

n(^inHr«vûu. Ki^. uv]\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeRuta* Cap» XL VU»

-ocr page 403-

L I

nnyMop oj^op «^ quot;nbsp;X^/op^Lnn'ra vop O^^tlóp . 0/ 9, ^UT^OJ Ó^JUK/J. ^a/xcuoi |a]a Atovrav« • ^«7« vopnumv'pp. ^upiaZo; ^5Sra '05 TtVer/Ç. ou^i^101 £7rvoußx. tró^ot a^/xaAa. «i OjBKa'atra.a^jjozXOUjMS'JTSH^jU.ï^ou ly KWamp;TÖ ^^lp.iT^0p, H^ aSiTö/J 7t^oç gÿ^cr/v. '’■^JÏHKTr^iTSti/'üx/'zp.iür^Jo/J 2° T^XTOJQ ^'^''^^'!lt;^(f])óp5j}op. A^tforS^x J^Kaug/Ka. ^^MW^,£AKM2K.«,0V§K2«.a,«^l/XHVü9/Jamp;-^y^iitamp;iópSjii Ti^M^ mvófJ^a, noiAicw 'îw^nHÿ;^,^ (^2'J52'K.u/j (p'^pLanap ’hip amp;vr(2ioT^.'(3'5.g^5,^u^(^(^QU 7® cüUi^fj.x-' ’^^VtSvn^^ofKä. 0 Tî^ogçuS-sv]« J^ ■^^^u/Àa K.a^£aUTlt;z,0 /j-ira. K^Ju/j êiaxt ^iKuv ^(TUKu/j^u^ï^j. a7i^aK.]a ilt;.a.^'iSKXi ^WXTIp.x. H^ 7l^oÇ S^TTiTa K^^otlj O/J-o’l ‘’Ç quot;^^P-^ixvopSjox, rov»p n xëiWoa-ip taS- la-f^igt;Pyamp;mvopSjlop « £4hS ^p ^ o*«« aVH0w ^*5? ^Tfamp;j^j^S^ürjiyjo 7raU(j. '!flQ Jê HJ TI^ûÇ ’rXamp;i^Mp 7rovO|U ty S-w^axoç. t/^Jc-TrVoW.SÏj' X®?- ■^wvÄt^oviw. àArKMaîa ’l%IO3p. X'^-' quot;nbsp;S“P •^'7» T^ioiTiKa mvóp\Moplgt;)i^ Ti^ot/jK rM,amp;‘JiSo§sg7rvó^uaT(ült;r(J(JÀ nwAou^ *'^^^5®?gt;^] «TrJj^Ufr^t^S/ou, a'iM^Äoi/ai £'['’* ^ip amp;nbsp;Cfii^ip, TrVi^aç T£ Wa^.'Kag Aëop fXi' ^M^AiToç^Jl T^o^iJ^Q'iQÿ gj^z cfaKTOAiou CSVnStp ^WTeTw. 5cva^ü^£/j JV crew ê -^^^ '(ÿ)) 'if^ip^i'Kp. ivôaç ïK^vaaytJ. KaJa-ttAotitw 9 ^ 7Çoç KjS^u^j icArH/xofa crew li.iAtll,ff^ A trUKep 7^0Ç uJ'çCi37rOCÇ VTPo'X^ Ki'ouç j(^ m\ióp3pop^Soii^§ vvnQ. W) K.a Kjne^y? oha’x^Qi^ l^Microue? ty -^ctmhx«^ Z^o/j. £?( J'èiy o^uu7riq ’t^iópSjJop oop-op ^r1ïiX^óp. *y Ta§V‘olt;j)0aA^?§ 4'“* o^.'a^aew aA$iTw KaJaTrAaa^i^ 7r§«u-v^-ruvjoePf'vü) ^ 410^^ Kv^aXaAroven SohGif. ^iA0^i«§ ra? ÈK ^fxvurv^p Aeap ^T^iplsM», TKÇ j^ r^ (Pi 2,ÿfj.ap c^As-WV^ crvpif'X!^vnlt;^ 4'j?Ao iç KaTaTrAaüamp;ev '“ïfAG'.'i^^Tac/^cW/^K/AaT« o-opfM^o'im K^lHK^TS.e-u/joïvaicJ^ 1(9^ TriTTSj^ng^lvé-'^lÿi^'igt;tirp.(af]^opy'AS^lt;Mp «A^Jop ’lóéTOU.ty HKraTrAaoSt^i Jï /xirx ó^ xv'^^^ó/j.ooi^ HÿjM«JM’««aç «ïjl. ax^Ae Hgè^ Aijj^ï^vai? lt;^ypp.hi‘i Hÿ^su^xÿ« lüTiXSe/xïVo/j. 0 Jt XvA«» TPiO 7150'9 uraA7'alt;5 lt;^lt;riA/'M0i^-PWcp^@^ v^ î-yjçEOzUiV©^, '^ èe/x-ÊAuu7r/oU9 Box^ê p.irx ^a^aS'^ou j^uAou •ion P-iAtr^^iy-^iópSüj!^. £|ult;r(7rtAaTa ■^Kcii £j7rHTalt;?tyci:j^(y5aQcru/jo^lt;{Ka( ^/M' M'^îç aal jaf/viy KaTaj^/o/^Av©^ /«re«.

BER rrt:


557


Eganon LSut quirhyten. AegyptqEpnu bu. Syri armala aut befafa. Aphri curma. Roman/ rutad/cunt-JDuüm geneis ru ta eft,fylueftr/s 8C montana altera tfat/ua Si. hortenfis altera lt;Ma/ore acr/mon/a fylueftr/sSC montana, q fat/ua Si hortéfis eftudeoqj m cibis da mnata. Quæ fico arbori adnata ruta in ea uiuei; aptior SCmelior ededo eftJeruêt/s naturf utraqjï calefaciunt ambæ,exulcerât,ur/nâ menfes^ c/êt. Aluum fiftuntfiue in cibo fiue in potudentur.Le talibus uenenis aduerfatur Si pro antidoto eft fa-tiua ruta,poto acetabuli pondere cu uino eius fc--mine.Quinetiam per fepræfumpta eiusfolia,nec minus additisiugladibus nucibus Si caricis,inef-ficacia uenena reddunt.Profunt amp;cótra ferpetes fimiliterfumpta.Genitura incibo potucjextin-guit ruta : finit eadem tormina cû ficcato anetho elixa pota^. Facit ad pedoris S^ lateris dolores, anguftias fpiritus,tuirim, pulmonarios, coxendi-cis articulorumqjdolores. Si circulariumfebriû cum tremore algores,utpræmôftrauimus,potai Facit âd maioris inteftini quod colon Greci diefit, muliebriû I0C092, longanonis^inflatfóesin oleo decoda,mox clyftere infufo decodo lilo.Tnta e-adë Si cum melle coada, turn à naturalibus ad fe dem toto eo fpatio feeminis impofita, ftragulatü uulua^concidentes excitât. Ventris lumbncos o-mnes pellit décoda in oleo ruta,mox epoto deco do illo -Cótra articulorum dolores mellecoada emplaftrimódoimponitur. Imponitur SCcu fico contra refoluëtes fe in aquæ naturam toto corpo re folidas partes, quod malû Græci hydropé ana-farca uocant. Vtills ad eadëpræterea in uino ad dimidias décoda : in que ufum decodo illo uali-diusabluunturtaut id bibunt.Confertoculorum claritati ruta in cibo,faleferuata panter SCcruda; graues^ oculoçi dolores emplaftri modo impofi ta cum polëta mitigat.Capitis doloribus cum ro-faceo 8C aceto fubuenit.Sanguinis ex naribus eru ptionestritaillis^inditacópefcit.Teftium infla-matioibus additislauri folqs^cmplaftri modo impofita medetur.Papularu eruptionibus,eum cera myrteo oleo fubad3.Sanat uitiligines albas cum uino,pipere,nitro^confricata .Eadem cum qfde emplaftri modo impofita, ulcera quæ thymos uoi cant,8C formicas tollit.Impetiginesfanat ex melle addito alumine,impofita.Facit ad aurium dolo resfuccus in malicorio calcfadus, tu auribusin-ftillatus.Inunguntureo additisfccniculifuccoS^ melle hebetes oculi. Sanatidem facrosignes, ulcera quos herpetasuocant,8C capitis manantia ulcera,additis aceto,ceruffa Si rofaceo, inundus.

H 5 Emen-

-ocr page 404-

O S C O R I D I S,

Emendat ruta graue ceparum alhorum^HalitS Si acrimonias,commanducata.LetaIis contract montanæ 8C fylueftris rutæ copiöfus in cibohaUquot; ftus. Eadcm fi cum florere inccepentad falgamJ legatur, cum rubore manus exuicerat : corpust]) cum pruhgineamp;inflammatione uehemenriore inflatï ea ob caufam oportet præundis oleo facie 8Cmanibuseam carpere. Feront praetcrcainfpet fum gallinaceis fylueftrisrutæfuccü,felesabei« arcere.Quæ in Macedonia ad Olcymû fluutu na-fcitur fylueftris ruta, morte in eibo facere ftanm fertur. Veruntamê montanus locus eft,8i mpcri! abundat. Bibitur fernen eius ad interancotuni cl tia,8CantidotisutiIitermifcetur. * Datur SC contra urinæ incontinentiam bibcntJil, frixum agreftisrutæ femenjfinieturcp poftfep“' mum diem malum. Vocatur agreftis rutsreJa^ montanS moly. Similis fatiuæ agreftis ruta eftibl biturégutilitercomitialibusSCin dolore coxendi cis. Menfes eadem cit, 8C fœtus in utero necab Afperiorquàm fatiua ^ efficacior fylueftriswei eft.Vitanda ideo in cibistnocet enim,

E R P R E S.

TaÇ 71 «Çf O'K0Çod'u/J V(^ ftJO^t/XUW/J J^jif/.Û' nraç, Trau^ ylb\(i.a.cisn^ t/i. 1® J^ ôjJvo/gt; 7P^ Zu êgute^j ttrtivij. U7f 9 tLu ’ivSHtri/jiiQ txq «Azxiuo-ijç lt;ru/^£rO(tÄ(/o/i,tJ)OiViüJ'(]. ^ eputwS *^P ?$~'fa lt;rctüK.VNo'(U.m l^] ^Atq-pioVH a'i^O'' J'çS.ÂcyJ^'Ti^oaÀil a/JiSzzouQT’ 7:^ôa‘u,'}?p »y ràç X^^®^ » °“’^“ tyvi^v^p. tpacri' Jï 'rp ^uZo;) ulTi j^a3'tv]a ojwâ'/oiÇ,â'^UK(Jv TOug iwXoujouç. i' J^ 99 /xaKiJ^avia (f\jó(jSj^op7Ta.‘ ça mp o^H.i/xop 7p]’Xp.op êiVM.^amp;p (fxcri 6^u-^ kp. 05^V0Ç Q o T07r©^ UTOJX'l ly iX.lJ^IjSp ttAkjhi’. 7° ^ cüTt^M« avTWTrivópSjJop,'7t^o(i ra lt;^^^ TPië. i^j âv2lt;/'or’«5 Ati^vujai j^Ho'» jw.G3Ç. r(ÿ^ c/^i'laç d^ 1® oji^fJ^^ a.v^^J^ült;i ”■* HiJp ‘étti H^t^aç ƒ. '^ lt;^»§Sv^ ly TrauirtTC«. ij J^ ^i^a aurS Attire« /xuAu o^amp;vop, ^ oeuj ^y§IOp TTKrt^opo/Ji.OIOt ^J' H^tCÇm . TTIVÓ/JA' vop 9 wcptAif uöAAs7rf.'KcZ5 X9Îj’i%ia(riK.o7ç. kive JV, Hgyj ttara^KVia.r« Jit e/xB^u« epSi» ja. J^^I/MTÓ^OpJ^l tièl tS H/Xt^OU . X^y) TH£-Vl^Tfcfe J^UJJXTfiTi^Op .OvJ^Q^'^ Q^y^itW i^i^pt^ô'ù uStßAa^Ut,

I N T

GRadumnobis adrutSficusfaciefiTquoduixcredacaliquis,nouainfidonisadoptionemaio^’f' boris truncoadnafci.ïr adnata meliorefceredocebitur,frudcofaïgt;' inhottisplerunqjnafcenshu'i’^' Ra!^,(ir quod fci5 n oft ra ætate nullü fpcdacolü.ü' inruns difciplina pracceptuideotp repnenJum praefernm docendbus teftantibusepid melioribus tam Græcis q Latinisfcriptoribus. Laudau it antique” «ÿ* egregio quodâ honore inter xftatis Èrautumni poma fieu extulit,nuUibi liberariorê naturâ.g in ha^^S mooftendens:quætammultaeiusgenerahominidederit,tamuariocolore,tammultiplicifapû«gt;®''’® dulci:tam longo têpore urbanâir rufticafamiliâ pafcentê:quirecês comedat;ficcus in hyeméperennet* id quidê multifariâ;ealcatus in maffam.integer,diuifuscp in foie ficcatusxlibanis tod’; ficulneis fûlqJin^ lu tus.-orciscÿ'fîdclrjsferuatusîérquæ multam uillicicuraô'opereàrufticæreifcriptonbusagendainl’j’ pornonumerantur.Eo incaritateannonægenresprofrugeufæaliquandofinit, inobfidionetamemi*' rabiliorem fecit fieu s.Hoc iinS pom5 Athenisfycophanras oftendit.nec licuit fine pœna quondâ ranig''^ turn necelTarium(]jnobis,adalienostransferre.InuenitÉ?’ alias arbor hæcetiâlaudes.quasnosin exfft®® primo uolumine ex melioribus O'antiquioribusGræcisdeeaagêtes.retulimus.Sed non minorilü^^i’“'' rat effe ex eo,quod hic ait aptiorê meliorêcpedendo fieri rutâ, qiiæ fico arbori adnata in cortice eius uwan quod poft TheophraftîïLacinifcriptoresaliquitradiderût: non tarnen exfcriptorisilliusfeiitentiatota® aperuiffe rem hic nofter uidebacur,quod nosagemus, Theophrafti uerba ipfa.Cr qualia in cofunt,ooin'’ repetentes.Ea ficfe habentv.de planta Br caufisuolumineó/xo/wf À K5(^«T/4T/SovÏ7ipu)(^5«7r/Ï7rM'gt;«v«i'«'quot;‘’;p nét Ä KixAAZ5-«v ylvtâi- ipvitiiTXi À ^^ rv ifMi'm, ^j^Truj-vu/j^ov, ly^ r? gt;?V^rxafÜT^ireci. [vu/Lcdvif À ï»t ÓV/ «1«« n/f^'^'. f^/Annx ßtiiStjoiy71V« t^^Wii'Hÿiifiif,usi!j^iy4 '^ riçfxvttk^ou^Iui, ät’ ou/Ttf'n'^/aii ffnigt;iM}{ÿ!!^ T«t f/ƒ«/«n’V’'’‘ r'se S(gt;i/yui,i)(^y»f TiyKonaiKy ^^^ÓTHTix,Quod totü fic uertat aliqnis.Similiter Oquot; fi'quid in alteroferitur.qucadnio’ ruta in fico.Optima enim ö* probatififima fic prouenire credimr.Plantatur ea cortici infetrannox terra ruitur.Fitcj!utaccedensrutænutrimcntoficulneülaccalorefuoilli opêferat.-quemadmoduâtcinisi^Ç fus:fi'ue id fiat,ne radicibus uermesnoceant.fiue ut cinerisfalfugonutrimentiiadiuuet. Habet enim n®’' aliqua caliditatem.Ex his aucoretp hoc conftituiffe oportet, non ï^ row orux^Zx, id eft prope ficos ut hicaiti fed ut.ille « t? dun?, quod eft fico infertam.meliorem nafci «ÿquot; molliorem prouenire rutam.Dilcrepant in W magni nominis autores Theophraftus «5? Diofcorides, habentqjambo quos fibi eadem dicentesuelutia ambiguamrem teftesuocentiDiofcoridesPliniülib. xix. cap. vii.de rutæ natura hac hisuerbisdicente®' Amicitia eft ei cum fico,amp;' intantü.ut nusg lætior proueniat g fub hac arbore: Palladiü itidé in Martio mt® fe.feri ruta eo tempore iubenté:ftatimçadrjcientc,fub fici arboris umbra libëtius earn acquiefcere. Thtf' phraftusPlutarchülib.v. fuiSympofiicap.ix.quicumlongiusdefïco arbore egiflfet.de ruta arborise®, beneficio meliorefcente fic ait:SMywi -rs Tmyolyovr’ pve'ju^ov ûn’ airii H^ ^pÇ)uO(u5b:3v HAicy mea HJ^ Wgt;'Uflt;^*lt;****^ Tpov Ü'C.quorum is fenfus fit:Qnod uero de ruta dicunt.quæ fubea nafcitur^r illi adnafcitur.fuauiorCrfutc melior eft: dupliclparticipio utens ut nos credimus. ut utranepfententiam confirmaret. Omnes ut uwe licct.quod aut idé.aut non adeo diuerfum fit,aperte dixerunt. Nullus tarnen excepto Plutarcho eodéloe^ caufam reddidit, etfi qusefulTe magis g reddidifife uideri poffit. Dubitat enim, an dulcedinem ex ncoa quam concraxeritruta .• anextimftum in ea fuerit, quod uftyad fatieratem graue habet:an potioscontf

a

-ocr page 405-

LIBER HI.

5^7

naracione ficus nutrimétum ad fe trahens,acrimoniam eins finiül abfumpferit. Quæ fane'paij^ ceita funct nee nos ad cam naniræ maieftatem hoc agéees acceflTimus.ut quod alq ditere düTimolauerunt au t negle-xernnt.docereaudeamus.lUud tancü teftabimur, efleolcrishuius cum ca arbore pro humanafalute egre« 8'””“®^udconrpirationcm,qua contra uenena coniiiinfix fociatæqjfiniul arbor ét hortenfisherba.effi-cacilTimam uim habent. Fuieqjpro incolumitace noftra nacurx maternühoeftudium, utexeodem loco

contra uenena nobisparatüfemperantidotiiefièc.Caricislp duabusilitritaiiigintirutxfolia.additisiugla dibusnucibuserfalejne quid cimendü homini à ueneheis eJlêt,efFeceri!t. Pocuitirillud natureftudififuif-ftiUt cómunicato inuicem contrario habitu.quantii fuatiiorisfucciexfïcorutxadijcerctur, tantum riitx acrimoniaminueretur, quodinficoufijadfatietaccfuauiorisfucciabundac.Multa quondafuerunt que in tuns tr hortofj! difciplina alqs inferta auc condita feri lu berétur ; qux à Theophrafto Cz Plinio diuerfis locis numetata funt.Erant enim qux iuncis, qux fcillis, qux alqsin rebus ueluti inficione quada inferta 0* dau- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' la talions nafccrentur.Incerea ut diximusdz ruta à Theopbrafto numeratur.Grxci7r«gt;«vor dicunt, fi uerS nt quod à Plutarcholibro tertio fui Sympofii refertur, à uerbo Tm'^wJazquod concernercÉzquafiinglacië

®J , ®®^falt;flonomine.Sunt^ciu3 hxcuerba: ipxff'n/i v^^^Triyavot xifirut Auvol/^iuf üvcfAXlt;3'«i, Ttiyvumr^^HfiT» ^^i«(*fhnwf‘a!!i{f/AK,){ÿi, 'àut TfiMMitvi^iTxTiMtitrxit-qux fic tierrat aliquis.Ferunt prxtereapeganon,id eli, tutarn à poteftate 0 uiribus fuis fic appellatam fuifie. Cöcernit enim ér ficcitate indurat ob calidaté fuam i'orninisremen.inuniuerfüm(i5gerentibusuterumaduerfatur.Obquasuires tam multas numero ér in ui tæremedtjs tam neceffarias,integra ér incolumis in hoe fcriptore ad nos peruenire debuerat Sed nihil à nc gligentiaO'imperitia tutu,qux nihil au t male agendo, bonisartibusfempcrnocuerunt. Cogimurîÿ modo omnesquxaprincipio capitihuicaddita,mixtäer iinierfap!craq;fuerüt,difFicili coniecfluraérmultd-^mCrxcoijtcodicumcollationeinftaurareiRepetitastpfemel bis'ucaurtereafdemrotxappellationeS, |g^”'‘^^idsdiuifiones non paruolabore fuis locis reddereamp;inn’aurare.'QuxomniaantiquiiTimi o* pro att Unit mihi orxci codicis ope in eum quo Icgun tur in nofira editione ordinem reftitu ta funt. Memini-museed agentes,cum diceretDiofcorides rhycemabaliquibtisuocarirutam,NicandriïpoëtamerPelo-ponneUincolasindicari.SiquidêlolausantiquilïimusGrxcorum fcriptor, ér cuius nomen nunc tantnau-gt;tur,utteftatialijfunt,inPeloponnefi'acisfuisretulit.-quStocaGrxciapeganon uocabat,Peloponnefum y^ quot;’^PPdlarc.Nicander certe'in Theriacisfuis in trifolio.qnod menyanthes crxci uocant agens, yy^xi' ’’’w^wWpuTÏfz^^tÏKt^^jyj^l^^j^l-ijhet-edicebac.ideft.comamquidclotQ, odorem nero rtitxfimilcm. Ex ijs roaniteltum eft.rutam ab aliquibus Gi xcis fvTw didam fuifle. Nee dubitandu alicui à Peloponnefiorum yte Latinos rutam fuam fcciiTe.Frequens enim orxcxyliterxin Latinamiimutatio eft,quotiesferua-s xteris transferendum à orxeisad Latinos aliquid eft wonuit idem nos orxeus codex.ér fufpicari coc g .quoduifjujjjjjjl^^^^^p.^^^^l^ eoloco.quemnos relidoinanifpatiofignauimus.legitur.huicfcripco

**’'^iditer accreuilïe,ncc]egitima DiofcoridisprolêefTcnulla em in eo pars illaeit.nec Serapion ér queni

cao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinum Diofcoridé habemus,aliquid huiufeemodi olbcndunttomnesenim totum illic

Nobin ’'’’“'’'■^’^^ocredimusnos, nihilifacicndü id efTeiör çp adukerinû eft, ex hoc fcriptore erjeiedum. mur fatquot;f^” ”^ kontra cômunem ledionem ér alio^i omnium editiones audacius nouare omnia uiderc-contra '^ “'^“'l'olum fignare locü.-ér in eo legentes monere, qucadmodii m ér in his qux mox dicemus, erit dec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(“lt;ptoris huius décréta ér fenfus ab alijs in hoe capite tradita agentes. Quoi^t id primum r ’ nbsp;nbsp;^ptos finiilitiidineér uicinitace nominis antiquiores quofdam, non fub beo fed propécueumeres Hiji^”kf^”’‘°^’'^^*V®”3l*^ilt;Jgt;’tilïè:qnodcontraantiquoi?£ omniumhiftoriaeft,utex Theopbrafto, Plinio, mili d °^^''^^*°^quot;°®P^“loanteoftcndimus. Fecit duoipnominum in/KÏtérir'Kvsrmultaiiicinitasér fi-dei Ï ?é?“5'^?^i®’^u*narborcmficum,alterum cucumeresinter hortenfianotilTimosfignificat. Qiiod liJ'^^’ ^*®‘‘^quot;lt;fc dicitur,,^7plt;x)iT« KaSlruanK SxvKiri/AK-.ciiiodeftaneiFicacia facitletalia omnia.letalia intel fMulfiM^t’ dica ^'quot;'^æ^^*^^”'’^^^*®’’*^*”^^'^^^'®^'^'^^’^“® contra medicamenta omnia uertit,nullodifcrirnine corp me-

^”°^^ erat nö multo poft vX^Mms üwjapK/ow.Celfum fecutiis, tumores hydro-tiusde'^ ’'’^^l^'^'^Siteddiditicum tarnen eins hydropisgenus,ut nos credimus,aliter ob eo indicari ér eer exanri '^^''■^^quot;^“quot;f^^ccademnobisiCrquoniapoflruntlcgcntesrcmorari.idcódnobisdoccnturjqui funt t ^a'^ '-''st^oi^ medicis ea accipientes,qualia illi tradiderunt,talia à nobis quo certius ér breuius pof-

, ra untunqtiod in hydropchocfadlumeft.quodmalü Galenos in diffinitionibusfiiiseffedixit.coni ret d'^l^^T^’^ b'met corpus.ér aquofo humore diluitur.Rurfuscp in Ifagage fiia, cü de omni hydrope age e, e locnisuerbistradidit:« A ïi7fiirafiiltAiamp;xj'7r«v insu/ukivxMint-^^^ifiüvcufuxTuv«tïi/laT©'çv^n/'quod elf 'm” P^ j^^’^'^ZPofarcidius autem hydrops, folidaijt partium in aqug naturam toto corpore refolutio 7 5 ƒ ^ °3^lus Aegineta aliter rem docuit,cuiusad hancrem uerba funt; irxannUfoxeKS’ ‘^ nü/^x^siniivi^uJlx h nbsp;nbsp;quot;/^'□’'^’'’■“^‘^‘'''‘•’'HÄPwwwxTwJliflrj’itw/x« ^xlnSxitViUfu TrxfxTThiffiir. Quxaliquis Latine doceat ; fieri in

Hydrops anafarca.

unchydropem tota corporis aquefcente carne;ufq?eö, ut corpus candidoéT picuitx colore uideatur ca-aueri Iimile. Ex his nulla tiimoRj inxqualicas in hoc hydrope colligitur:etfi Celfus tertio fux medicinx li-rro^apite xxi.in hoc hydrope corpus inxquale effe tumoribus aliter aliter cp per totum id orientibus: qd qua eineofit,uidebunt medici. Idemleucophlegmatia.acolore fcilicetuocari etiamait.idemquodPau-us indicansiEamqj ob caufarn nos feruata Grpea uoce,quo licuit breuius, tota eius mali defcriptione ufi fu wquot;^ n-’'*quot;’®®^æP^^®‘^®®“5®’®‘’^“cdicemus,longanonisuitio alicuimederi hocautillud:inteftinum intelligentes, quod crxci à reef icudine «iTwói/(r/4voy,Latini redfum dicunt : quod'que Pollux in fecundo an °’”d f ^quot;^ '^**'^ ’ ^'^^^'°quot; inteftino quod crxci KÜAtv dicunt fubelTe, excipere'que illud amp;nbsp;in federn ér

longanon. «TTIV^vrA^VI»

n^Ïm7avo«Sc7Siov. Kiep. uvrf. De fylucftriRuM. Cap. XLVIIL

H 4 LPeganon

-ocr page 406-

C o R I D I 5,

LEganon agrion * Sunt quihyperieuw, qui androfemum, qui conon^quichamt pityn,id eft, humilem fiue terreftrempi num appellcnr, Aphri curmaxRomani inguinalem uocant. Hæc quod refinæ pmfS

56S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S

nLHravo/jaT^/ov.oi q^utj^ihÓ/j-oi QfiiVif^^ocrcUfJiop.otQ, Ko^op.oi Q, ‘Xaf.'.ca7r'iTVV.‘^a/xcao i bÂ^aAiç. oi ^,cra'nvccAi^. acp^ot ^o'^^^^^ m/ji/j.aniif'.S^x 9 'ïó.^.;^( -p cü} i^fxcc.off'/j.lijj iai^ivcu TTiTvivn |kt/v« , œvo/xasou ')(a./j.caiv'i' ’H/ç.tpulÂ^a £;!^(1 TTH^-avep 7ra^a7rAKo'/a,6a/xviov tJjç'j'yavoi/t/'tf’.uTrtjuSjo/j.avôoç 'i‘)(op iJM\nop. o (ha^iSip ^ 'F’7i^ J^MTuAoi^, «i/xarxn/'n Tp ^vAop £KK§ivlt;j,o6i/j ty ^vt/^^otreapop êk.Ab3'h. KÄava^iaj U'!f(/^xxta.7t^opi.HKHlt;^'^7^((})t ^amp;o/j.oiop KÇ(^H. «^ amp;nbsp;cürtç^ia p.iÄap‘^MT!VnQ ^op.(pvi^ ^i^nxirlfMK^ «4 5“X^'‘’'' X“§'O'?« Z^i'jvx/xip JV £j^^ tl^io'j^i7iif.lü}.'^ip-p-nvup afw-yop 'TT^OSlèifJ.lVOp. TIt'^TXIOV «.TTO.^.aiâx.lM fjjiT* d'ivbv TTivó/xiVop-TO. JV 4)V/X\alt;rcw cïTtjZxa^KafaTrAa'Tfo^uïva, KaraKau/Aar« iSvre«. ^£^7r£U£» JH ng^’/^/aJ^aç teil’ H/xi-^XQ TtoyaçaitovJa Tr/vop-tVo/j. J KaZouerz ƒ 12v£Ç 7r«ravop xr^iop, ngi^ -A e/z th v.a.'mralt;ron.ia,}(^7gt;(fiT)i 1(J1 ■^Si.(r'iapya.Aa' ria Aiyófxivop ^SXu- fez JÏ Ga^xvoç adquot; fxid^ çfÿSTrAt/ovaç ^a6cP»ç«vatl£^ov. tj^ov ejivlX^a p.aKÇor^a TfP^cp r aP^ou TrK-yavou ly ^uef^w T^a. ê^'jotr^a.avûûç X^iKOjU.tïs’ ax^ou rz xt ^aXzaoAzrepMïz^ot'a T H/xt50U7rK7av».£X ^lt; jM.«X,sa ^i^W|U cruyxtz^tvaiTV ol^ aJ^/J-oL ^» mvopxiTrÓAij^op, wA^op fxxAlsa. 'n^cq ri ytu o‘ip,ov ty H jgîïcriç. (fö/voTTwjou ƒ £X7rt7rcav£Tj 73 cüttj^ia.aj^^ov 7r§oq aAi.ëAuwCT;a^,|U£T« fxlXi-mi Tiiaivó/xivop ly üïvou,*y xoA5ç aAtxf ^S' ,'H^K.'iS ri ty /x^cé9^u j^uAö.xaAÓo'z d'^î 2 ttS «ui aj/xaAa.o'u^oi gho'ao'oc.xaTrTraifoxa» 9 /xwAu,t TTii xofaTferov «rw^l 'f^ '^°'’ ^ MwAu £/xcj)£^^«v. TH ^z^H ,u.tAav ty Tw av6tz Atuxo/j^-’rajxWó^ ^ tvrtMAJiJto/çty £urszo/§X“S''o'^’ r N T

odorem fernen eins habet chamæpitys,idd^gt; terreftris 8C humilispinus dicfta eft lt;nbsp;Folia hab^ rutæ æqualia. Surculofus frutex amp;nbsp;exiguuseft colore rubefcentet luteofloret qui digitis tritas fanguineum humorem exferemittineam qat ob caufam androfemosdida eft .Ramulosha' bet hirfutos:fo!liculos in rotundo oblongos,ifl quibus hordei figura fernen eft,colorenigro, odore refinæ.Nafeitur cultis Si afperislocis-Ap pofita menfes amp;urinam cittSCcum uinopo-ta,quartanasfinit. Medentur ambuftisfd“’ cum femine illita, Sanat agreftis ruta itidc'” coxendicis dolores quadraginta diebus pü* ta.J

Vocant Sf aliquiagreftem rutam quodinCap padocia amp;nbsp;AfipGalatia moly appellat.Eft'qac frutex, plures ab una radice uitgas profetenS multo longioribus 8f tenerioribus foliisquam reliqua. Omnis ruta graui odore t Florem C3æ didfitSC in fummo capitula paulomaioraquatf fatiuæ rutæ,tribus m aiori ex parte partibus co? ftitutatin quibus triquetrum fernen eft,fubtui' fum,præcipuæin guftu amaritudinis: cuius tau turn ufus eft:. Maturefeitautumno fernen: coU' tra hebetes oculos utile tin quem ufumcui” melle tritum, additis uino, gallinaceorum felle, croco,8CfoenicuIifucco,inungitur. Vocantqoi' dam agreftem hanc rutam armala tSyribefaw' Cappadoces uero moly, quoniam illi fimAfs^' quatenus fittradice nigra,amp; cadido flore, Na«^' tur in tumulis 2lt; foecundis agris.

E R P R E S.

Oßliti fuperiore capite fu mus legentes monere, non elfe fatiuæ rutæ fed fylueftris appellationtsar' mala ir befafa :3C ex fylueftri ad fatiuam importune ab imperitis traslacas fuiffe, Barbara: effl font, Sc in cundzis Græcoijt Latinorum^ codicibus amp;nbsp;medicinæfcriptoribusO' his guide iietuftillii”®' in fylueftri tantu hatten us feruatæ. In quibus non habet fyueftris nita hæc etiam idem quod in impft» Diofcoride O' alrjsqui circilferunttir principiii: ncc tarn miilta in illis leguntur,fed qupeunqj ab eoloco tint nos relidto fpatio fignauimus.ufqj ad illud; Vocant quidâagreftê rutam,O'c. nulla inuetuftiflintisCrsO, CZ Latinis legiitunNec ft qui ea expunxerit iudicio noftro huic fcriptori aut rei magnopere nocebit. Mnt enim quæ media toto hoc fpatio legenda fe ofFerunt ueluti faburram habent;nec fcriptore hoc dignaa ' quafunt.Quale illud eft.'iy mnvfsvrnA'tr ks$ TredlirKi. Nunq enim hie euetum remedrj à fe inftituti iadareW uerbis confueuit.Quædâ præterea repetita inutiliterfunt:in quo generceft;ow ,4« »^ m ctifz«» CAotfi,/ ly/y.'fiquidem non mulco ante dixerat, «y«, Avfm -niyeim ^Si^v jiyiir Cfuaiv- Tam multæ iHæ etiam nm» ratæ à principio appellationes hypericon, androfæmon, cotion, chamæpytis, O' eat« uocu enarration abundare nobis uidetur.ex quo non procul à totiuscapitis fine hie armala tantu O' befafa à Syris uocari ' xit.quod non erat illiagendum.fed adqeiendæ adnumerandæipillis O' hæetiâfuerant.Obferiiauimusp tcrea.fiquis eiedis omnibus his,quæ ultima ante relidü inane illud à nobis fpatiû leguntur.quæhuiuic ' tnodifuntiPotum uero fernen eiusinteraneorüuitqsprodeft.-O'antidotisutilitermifceturzilliscôiuntceri • Vocant O' agreftem rutam aliqui,quod in Cappadocia O' Afig Galatia moly appcllatunintegrautriulip O' digna hoc fcriptore,O' in qua primis ultima refpondeât.hiftoriam O' defcriptionem fecerit. ’**‘'*'” ueluti is qui cogitarat de omni ruta fimulagere, a'principle ftanm fatiuam O' hortenfem, turnfyl^‘^

-ocr page 407-

LIBER in. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;569

eamn^^ix ^P*^°^°.^“**^’^“®^ ^^ quot;fdufi^in fanitatis ufu aliquid egiflet, longius omticm fatiiix,©' poft fcête •- .’® ^ed’^æ^ profecutuseft. Ea'qjabfoluta priuatim de Macedonicaad Olcymum fluuium na-beac'r*'^'*’’^?’'^ ^®*’’*quot;* dicens.ggt; in mote uiperisplerto nafcaraquibus tocrafta ueneni iii.noxiu ha* ©'alir 'quot;quot;'’^™“^®^”°”^“*^®*^’fy^“efthsrutæhiftoriâftabfoIuiffc,quoniâaliquibusJoci8aHahaberctut pella ^quot;^ ''J’®’’*^“''»®^æ‘^'^'^olt;^a*’t^ agreftérutam aliqui.quod in Cappadocia er Afiae Galatia moly ap-

n^l MtuAtuÇ. K4tp. uv3'\ nAu. Laz JV, AiUKoio/J «Tfiop WtAouirt Jrà /xsv cfu^a s^t i a0^co5t(0|U.oia.7rAa'nzr^a c!^ î7ri rSv ovra. av0x X^Koioiç o-Jfo'«'7aAotKT0j^5oa. KûjovaJï T^oçrànTO

'W'K«.uAop jit A^KOjU.TTHJ^-iMp TtOyCC^M/l.tCT’

^I^ °^®*'‘^quot;?^ «UTK cTi^oV'^a a7aamp;H 'H^oç ^''S®p ^ '^0ïl^i/A£VH «^ TtiWW.

^æ^- ”®® if* fant a ueterum codicil uariecatc ir multa muleis locis uierj alicuius fulpicione co-8 uimus.amp;atipanimus unum de omni ruta caput in hoc fcripcore facete,quale amp;nbsp;nos ob eas quas dixi* op**ia*’’U’’'®clt;^msiorisinuidiaequamfubirehominétam multain re-alns'* ^’’’P.'’*^^®™ nouantem deceat,metus ab co confilio nos reuocauit: (S' qualia in imprefto Diofcoride Uider æ’’’P“»®f^®»Al*’O‘^c“'’Çf’ol’is pro hodcriptote in mentem uenetit,alqsoftendere:neclegccibus in* *■*qualiacunç ea fuetinc.fi non uera,qux faltcm opinamurantiquae leftionis ueftigia.

De Moly. Cap. XLIX.

Oly, LSut qui fylucftre ifucoion.i.uio lam uocet.Romani panter Grjeis mo ly appellat JGraminisfolia moly ha-bet,latiora tantutper terra fparfa.Flo-res uiolæfimiles, colore ladeo: minores tn et ad

purpureæuiolæmagnitudinëaccedentes.Caulç cadidfl,15gitudine quatuor cubitoçitin cuiusfum mo allq fimile qdda é. Radix illi parua bulbofaq^, aperiedis muliebrib’ locis utiliffimann que ufum terif,addito^ irino ungueto in pelTuIo fubi^cit.

INTERPRES.

Z^Vod in Crscis ir Latinis poëtis paffim auditor ÉT cclebratur moly, Homerien illud cft.quo contra ^JCitces ueneficia Vlyxem Mercurius armauit ; ir in quo defcribedo pocta illc plures decima Odyfleg

é ^ » Piodia Cecinit uerfus: WX tïfx fam«! Vfi tpolf^tx^sv Kfyti^lvrut ïx yxlm ifWtu^Kxl fill tflifiVKV^ iJli^liYt rj» W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X muov Kr6amp;, puM i/ii Mi'' gt;wgt;^wvn Suijy^x^tifiv «A r* óp var«», xv/fixfi gt;1 SYU^iin, (tui A' Tt ttky

« 'quot;»quot;«'.QuodegNafoin trasformationibusfuisdixit:Paciferhuicflorem dederatCylleniusalbü: Mo* A™ • ™^”‘'^^^‘“’“*” ' ®‘ ‘*“®‘* 'quot; Priapeis carminibus auditur .Hinclegitur radix de qua toca r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocanc.mëcula molyfuic: omnia nullähabentriifiexHomerico illofigmé

rü nbsp;nbsp;^'^^j^''‘°'’^-’ï*’5 carné graues Grxcoqi ^Lacinoiÿ feriptores,honoré hune principi omniû poëta ^i noscredimus,habêcestâtifecerunt,ut Theophraftuslib.ix.de plantaiphiftoria molydeferibés,Ho* radie ^^^•^^’quot;’^'^‘^^^‘’^^‘'f’P^'’^** * tcft’t*’®*” Phxneo^rCyllcne Arcadiaenafei quale Homerus cecinit^ Ho ^*^°^jquot;*‘’'P°*®^’fobofcilIæ:Vfuniiÿeiusc5tra ueneficiaCZ excatationesefté: nô camé difficulter.ut f 3»^'^“*”'*”’^’'’'^'*^'^^*^®’^^**®’'?°^^ Theophraftü Pliniuslib.xxv.cap. ini. omnia à Theophrafto di* ali -L*^^”®®'^°^^*’®gt;bæc amplius tradiderit, nigro colore radicé eius elîë:nec candido flore,fed luceo ab inc^^dff ^'^^*®‘^*i*-*^^**Nafcifein Italia, amp;nbsp;abherbaijt peritis medicisfua ætareallatû fibi ex Campania «8^ ,^“'^f“iàxeas natii.raaicis triginta pedü,quæ nec tota effofa effet,fed abrupta, Ex lus cam mul* hancremteftibos, ratiocinaricolligerecpnecefleeft, proprium haberegenusin* his ne h '^*’*^*“®”quot;’ Tylueftré rutam eo appellari.C^iod manifefte in fexto Paulus Aegineta indicat de eo rëaln i '’^^^®'^°1Z quod agreftem rutam aliqui, ere.Ec prxcer Paulum in Grxeis O' Latinis omnes fe* q '*3grdtirucahocnomineutcntcs,nonaliamobcaufamgqgt;inCappadocixO'AfixGalatiafyluc nsrata.uthic paulo ante teftatus eft,eo indicabacur. Neqj xtate hac noftra moly aliud g fylueftrem ru* aniligriificac,eamfcilicetquaPliniu9 in Galatia nafeentê in antidocisprxcipuelaudauit,CaIaciam appelas. Diofcorides carné aliud à ruta moly effe intelligcs,cum de agrefti ruta teftatus effet, moly à quibufdä ocan^deco quod priuatim moly ab Homero O' Theophrafto dicicur.egic, ex proprijs nocis eft legétibus ° 'j j™''^'^*’”?®”.°®'’quot;^'^‘^'Pfo’’gt;shuiushiftor«pr3eterginflorcrefpondctcmplantâ:qoélutconort *'**riM’(?’ ^ ^^ ^-^ ^'^ lafteo colore oftêdebat.ex quo nö penitus uanü opinati fu mus, quod à Phnio dicif, 9“°^^®’**“° ‘^°*'^ moly effe : Veruntamen contra Homely O' Theophraftum temere quifpiS ali* ^“^. *ï'^f-*’^91^gogt;flaufi‘ni,cumfimilicudo naturxin huiufcemodilaccpateat:0'eamultiplici uarieta-celolitaficfuosdiuerfislocisfloreseffingere.Nonrelinquendumilludetiam,quodparum uerifimileeft, proterre moly hoe caulem altitudine cubicorum quatuor:fufpicamur q; nos in cubitorum numero uiciuni e le netjenim herbx fruticis' ue.quale moly nurte oftenditur,fed arboris légitima altitudo ea cft.

n(^i navaxoi?. Ktep. v^\ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dc Panace Herculco. Cap. L.

Avawç ^Awo/i. à^ ov o o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anacés He rad ion, LR ornai Herculeu pa-

TroTOva^ o^Sctlt;ytTOi. 7r7ie* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naces dicut JEft panaces ex qopopanax,

^(^,'j^’'^'arai èoioiTia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ld eft, panads liqr colligitur.Nafcitur plu

ijg^ yy 43lt;atA TijtSjMBA/as. rimum in Boeotia ÔC Arcadis Pfophidcr quibus

-ocr page 408-

570

DIOSCORIDIS,

quibu s locis ad ueAigal 8C ex eo liquore qujAu® in hortis fcritur.Folia habet afpera,per •^cr^yP'^ fa, herbacei coloris ad ficulneoçi figuram K ƒ a titatem acccdêtia, quinq^ per ambitum diunuD fciifa.Caulem ferulæ modo altiflïmu,in quel an go alba, SCfolia prædidis illis minora circa eu® funt. VmbelJâ in fummo fert anethi modo, h^ luteum. Odoratü fern é Si feruidi faporis. Radice* habet ex uno principio numerofasîcolorecanal' doîodore grauhcorticc craflo,et in guftu eu at^' ritudine aliqua.Nafcif SCin Cyrene Libyj^l^æ ccdonia.Colligii^ liquor fe da radicenuperger' minätibus cauIibus.Candidü ea mittit liquore®'

Sç 71, ^ ’ TT mJ^i^ KHTTtUïÓamp;Ctt (Tl « 7^ £K TW öTfu Ti^ócrotPo/j.cpvPiiv« JÏ £^s( ^aj^Éa. p^a-fxoUTriTÏj. j^Acj^cè trepóJ^^ Ti^oçrà ^ truKÎîç. ^ W 7^;tf^0 i.7n‘^io-ijSjjct 7rtv7a/x^wÇ, KauAd/j ^ wç 7^ va^KKOt? ü-f-MAdTaT^. t^ov 7« )^vo«ü A^Kü/j,0 cpÜAAa 7^1 avi'^ /jjn^ó T^a. a-miJ^io/j lt;R t^ff’ «K^y uS^VH^ou/xaquot; Kçov.avâ-oço (XHÄlvojj.aari^fxa. suSAq «^ vru 5w^»td/j-^/'^alt;’7rAï'ova(’ê»t fxia^ Jtj^'Ï?*^^' Ka§.6^ud(;'^iou5.7raxtW exovo*««? tov tfAo*-0/1. UTTOTT/KJO/J TH rEUtTlj .(fWTj 9 lt;^9 KUjtóu ^ quot;ÄßuH^ M^ ^/J-dUvTov'liX. 07rlll'Tl 9 H çiï«,Ê7rl n/xvo/xiVii Sc^ÄSAosuv ovTwv ?^KauA3v,amp;v/H tri Q a6Vkö/j omf}, 0^ ^n^tw^h HÏl 7^ £7r/(}xx V^a/j x§0RÏ^(j. i{^txpVTa.i Jï 7® |£o/j hç tpj^a •TÇoUTP^lflîVTlÇ 6/§ K.VCQl'\u(j!M0lJ 'ÎJ^OKp^^, amp;vc«5«VT] 7 ^HjoM/SÉi^a.aTri^ouT» 9 tq 7®V Kau Aû/j£®/T£jU.vaV7iç £/lt;5 T^p TruçaptKTOu o/xoiwi; J^Xd/^0' a® «Tfj^o/j.Ê ilt;ri 9 t §lt;^w/j ^eA-T/ouç a/ 7£j«vai,0 AA'naij^ ^Kja^aê^aTT/ 7161 ttu^mi/'e«’ ^ rnyiva‘^,amp; Sc^u/xaT/Xou-«ra^R^Tf^^ 9 £uO£7°§ o ek /J.(cr'is,'m vx^hmq. ó rt £R T Tra^a^ua^wv £s/va?ocf)WT^o§. 'm) 9 07PÛ (haf^EjEi o TT/R^draT^ th civm.ïvtl^o CtÿV ^xGV A^Rdç6'u7rdR/j|oç.b’£^6â9£/j ^Rjo Kl'^U/J.AfoÇ. A(7ra§dç. ‘£u6jU7TfoÇ,£U0£T©^,Ta X^Ç 6 th î(J.iVo^,S^'Jolt;r/Mi^,o 9 /xÉA«(’ qwû Aoç61 /xaAaRdç, d'oAou'i] à à/x/xuv/aRSjÜ KNjS. J^OKifj^l?) 9 viPa^ j^a^(€dMiVoÇ7®7(’ J^anrtiXoï^o df «d'oAoç ocv/É^ ly yaAaRTwO. £kVVCyJJ^ 9 au7W£S/ ô^^lW^RH./XKAaR^RH. AeTT^UV^RH. ûâiÿV «J/xd^tj Tçdç T^ldlPoUÇ,«^ I» 7H,cûJ'«(T(U.a7a,5K7(W.«ïagt;7rAÂ'§a^àA7K^« ï^j^iïX“?» SSoq’ouÇjSSayrouçzaç. q-w^aç ràç t^ KusiJ craw/xEA/RjaTto/Ho’/voj 7f2;^d^wSüzoç. jÉ/XmIuW TE «CEC 61 E/xS^U« Cf ôiijE/' gt;y £^7rV^ jtxaTœcTEiÇ ràç lt;^us£§a:.0 o'RAHjîaçd'/aejJo çea'cw/xÉAÆâviS'EiÇ. fez J^ 61 (ryy^^io-fx«. *ilt;}(,ia/‘oi=4fx'irn'Ti ^ HjàRdîp/çiqREtpaAzRaZi; J'ui'a^ilt;z';.7^iJ5H'^lt;l 9 «^ avQÿXRaç.a^/xdj'j Rj •}pJ'ar^iüo7q /xira satfitf^oq H/xÉ^u Rara-TrAaayd/xEVo^.Tra^oUTfTj 9 h))t« t öd'o^vreav ocArH^aTa,£v2ö£^£VoS7®zsêjc«i((xalt;nv,öt})0aA p.uV TE tsi ô^ud'E5R£Ç EUj^HS'OV.^ZrEIÇ 9 Ts'kT-a'ni/j.Tr7ia.s^ôlt;gt;^^'7i^o^TOV^ AvosMiiT'tt'i à^is'H.yÿ H |»]a 9 ^ueQ-eTa ly Ti^osiSfcra mh' ^q,ara E^gçua.Ti^oç TE £ Arh Tf (fTraAcWa.iy TK EqiAw/xÉva T os^f) (Ta^ROz. Alfa Rara-7rAa(Wo/x£VK ty trvv /xiÂià'ir'^iop.ivH.o 9 R 3 •7f(? êiuTTOcrviz âqiv6/(aAH4)3^Ef'çara£(tx/XHV«. lt;nzv âçzsoAoj^'Ç 9 tt^ûs Tà’(o6dAa açxxdÿz«quot;^ TT^dsT«Sus^ZRà57TV'ir«.%a-ùv^v^'if'^lofJi.iV .

qui deinde ficcat’,in fumma fuperficie luteocwquot; ci colore uidetExcipiuteu fubftratisin excauaW terra folqsï ficcatucj tollüt. Colligunt SC tóop^’' meflem caule, qd deftillat panter aedpiftes.AH' tecedfitin radicibusbonitate quæ rugis carente* diftêta cute funt,colore c5dido,arétes,quf c^ne® 8C teredines nó fenferinttin guftu feruidæ,^ matu modo odoratae-Semê ex medio caule uu^ quod enim ex adnatis ledu fuerit, infir®*“®^!' In liqre antecedit bonitate qui in guftu aman»*' musîintus cadido fubruffo'ue/oris luteo croof® Iore:qui leuorë habet,pinguisq^ et friabiliseftïU eelerrime dibit, SC graue ex fe mitrit odoré. D»' m natur con tra niger amp;nbsp;mollis. Adultérai am®“!; niaco aut cera,fed deprehendit in aquadigid^'’ fricatus: refoluif cm fyncerus,amp; ladco colore fit' Habet panaces calefaciédi uim,mollit,extenuat; que: ideocotra circula riti febrifl in acceKïoned tremore algores,accómodatu eft.Conuuld®^ rupta,lateris dolores,tuflïm, tormina, urina’ftdjj' cidiu,ueflïc£ fcabies cü mulfa aqua uino'uc po®' Menfes idé trahit,foetus enecat,muliebriü loco^ inflatioes durities^ cü melle liqucfadü, difcu®' Inungutur eo dolores coxendicis. Mifcei acops» et his quæ ad medicina capitis doloresigeiusc^ ficiunf. Carbunculos erSpit. Podagriscum pal® uua utiliter emplaftri modo imponif. Dentiö do' lores cauis eo^ inditu mitigat. Inugunf eo ocuu ad claritatê. Picimixtu, contra rabidicanismo^ fus utiliflïmam facit emplaftru. Quinetia acum*' natapanacis radixfoeminarulocis appofita,faquot; tus ex Utero trahitVetuftis ulceribus eadetn utH lis ï déficientes in oftibus carnes explet ï in quem ufum aut cócifam emplaftri modo imponüt,aut cum melleinungunt. Trahit menfes panacisfequot; men cum abfmthio fumptu: cü ariftolochiauero contra omnia qupiciu autmorfu uenenumrehn quunt,accommodatü eft. Quinctiam ftragulaw uuluaeprocidentibuscum uino utilitcrbibitun

-ocr page 409-

LIBER III.

)7I

INTERPRE S.

LIbentêrin'Herculeopanaceliocïraltjsquaeftatimfequuntur.AlclepiofcilicetérCliironio.utin bo* norum uiro^ arbitrijs quotidie fic.ternum aliquê dan mihi uelim.qui diuerfa cötfaiiaqj de onmi pa nace fentiencibusduobus maximis autoribus.fcriptore hoe tr Theoprafto.alteriaccedensnonleuc dinmefet licem, 0quot; cerciorc aliqua nota ex ram muleis unu m faite panaces nobis oftenderec. Turpicer enij nee fine grain iaeSura ignoratur, quod foloaudito nomine, maloi^ omnium medicina©quot; remedia hommi pollicetiir.Licerccad häerem Plinio u ci; fed alienæ potius hiftoriæ interpres gfuacaflcicor die cft;mifcestjj duorum fxpenumero fimul fcriptoiji didla, difficiliora omnia O' minus certa legcntibus facitmunc peregri namitalix plantam, ir ungentis utilem,in Syria nafeente: nunc in hortis noftris confitam.ö' in uita: quo-ndianoufureceptärnuncextammultiseiusgeneribusunumtantüdocens.modomultaamp;pluraqhicet TneMliraftyj numerans. Quo fit ut in tanti nominis apud uetcres planta,noftra uero state non facis no-W.diftieilioraomrtiafutura fint. Nee nos aptiusad banc rem quam agimusquiegforeexiftimauimus, g collatia inuicem Theophrafti ö* Diofeoridæ didtis,qua: eadem âe diuerfa in omn i panacc iUis fint.breuiter oaeuaere.Necnosab hocfcriptorcdidlarcperemus.-Exhiftoria eiusenim legentibus parata funt.Qtieaii îquot;'^^ °®quot;* panace retulit. nono de planta 152 hiftoria uolumine fie habent : Troerau» A mMvai TrfH^i 1» fDpja.mp/ Oupl/Kpw Ttfir^tY ^puTKI. K\MX lA ^I«,:^ fj^ltl )(eflivtlsv KKMVf^OV,^ A ipoeZAffOV,?“ «A KMiTTKIV. K^fj ÿ X Agt;^ X«fw/«er, û'c.Quxquoniâlongiusabeodemdicuntur, nebisidem repetatur,Latine a nobis reddentur:ca bumfeemodifunt: Panaces autemuocatprimumquide quod in Syria nafcitur,dequo non muien ante di-cturaeft.Sunttreria alia,quod Chironium uoeâe.quod Herculeü.ïzquod Afclepiü.HabeeqjChironium ru-iniciiimiletoiium.redmaiusÖ'hirfueius:floremcoloreaureo:radicëlongam.pinguifoloproueniês.Vtun tut co contra uiperas, phalangia,chalcidicaslacercas'ô' ferpencesalias.bibendü in uino dances, dr ex oleo inungentes.Priuatiij, œfQ contra uiperæ morfus acefeenri uino mifeenees 0'bibendiî élances. Qu inetia mé en ulceribus in uino ir olco,pania qjeum meUe dicunc. Afclepium radicem habec longicudine dodrancaJ 1,Candida,craffam.cralTo corcice 0'falfo.Caulem undicpgeniculacü.chapfiæ fimilem.cralTiorê camé. Lau-antipcontraferpëtes.tricumtp in uino bibi iubeneiir ad liené,in mulfa aqua.-Ö” ad capicis dolores, ex oleo p “ir®'’^ quot;‘Va corporis alia parce fine cerca caufa dolor fit. Bibi præterea coneraalui dolores in uino cricû. Polleprgccr lise de longas ualecudincsfinireiizinulceribusqushumidafunc, ficcuminfpergicur,uino ta menpriiisablutolocotqiiæiieroficca, uinohumidü0‘ coadü imponitur. Heraciiü poftremo grade lacü^ 0 lurahabet,frinonmes partes ternis dodrantibuslongum. Radicem ctatîirudinedigitali,bifidam trin-f^j^“Ç‘’'’3‘ti3râ;odorcpurithuris:Vtilcmcomitialibuscumcoagnlophocsquadranti!5uspota: u i cmÂdolonbusaluiin uinodulci.Prodeire ulceribus.-humidis quidem ficcam, ficcis uero cum melle,-33'taegditFerentiasÉr lias uires panaces habentSunt O'aliapanacisgenera«ÿ'difcrimina,tenHifolium,ô* an onum^irestarnen exdem. Et lise rheophralius .• quimultis alqs locis humsaut illius panacis obiter ^cminit.Qiiæfjqjuj^^ii]] Diofeoridæ hiftoria ÏZ medicina contuleric,in pluribuseadcm ,inaliqiiocdiiier-niàquot;^'u-'tP?r““'”'V‘^illt;gentiorescollatisinuiccmutriuf^fcriptorisinutraq?partedccr£cis, quæ conue rid'^ 'j5’^^.’quot;^Vât,cerciusratiocinari.Interquæ in Heraclio panace illud primumenc, quod Diofeo ,'‘'^5^'“3’‘'“’:‘'«f^?^^,5x«fgt;l^ï;,id eft.ab uno principionumerofas.-Theophraftus bifidas trifidas'ue atum ixit: milita (plus fnj,jjja ^jj^, quædiligêtioribuscognofcendarelinquimus.fueruntex Latinisait qui,quKotumhocgenus unoligufticæradicis nomine indicarêt:quoniam quod priuatimligufticuinRo matu dixerunt,de quo mox agetur,congener panaci eft.Græci inuentoribus honorem habêccs,ab illis no-mmalingulisgeneribus fecerunt.Chironium uocantes, quoniam primus in Pelio monte Chiron centau*

' **’^^3iuedicicur.Teftis Nicander in Theriacisluiseft:7rygt;wT«v/u^ jrt{pwwt7r«AÖiaf/{«v4AioJ«/,i«vT«vplt;ju Kf»* »' ’f'flt;lt;'w^lt;ct.ïi/7f7i^ti'(,^„ ^,^,'1^ j^ ii^MvnKi)(^uYiijifxoteli J[eifï!‘ quorum fit fenlus:Primam quidä Chironismo Iri ?•.'**”fumico, Saturnrj centauri nomen habentem,quam Chiron quondam in niiiofo uertice Po caui°^quot;5''quot;*'*'^?”'°‘^®*’^*^’ Afclepionab Aefculapio,quod idem Nicander eodem libro Phlegyeium uo-» - 'Ï’^^’W ’’■‘’U'IXKlït pAQVliZovS ff XTi 7rfmamp;' TtXliuV /aIaKV®quot; TfTKfttV ^^\tlMS lgt;Ï»tfnV,«filfll‘iivi»Ymil[«0 dfUV ‘lflMiamp; u ■ l“^*’“’»?«»*quot;lt;■ «««*» i7rufKK7tiv ïlt;/lp»v:quod eft: Accipe amp;nbsp;panaces phlegyeiü.qnod primus circa labra Me-aiiisHuutj carp fit pxeon Amphitryonidecuransfphiclifilium;qiiando exicialemcum Hercule hydra in-cendebat.Paeeona Aefculapium incelligit.CZIphicli filium Iolaum,qui una cum Hercule in dcbcllanda hydra occupatus, 10 ab ea uulneratns, Afclepio hoc panace fanatus eft. HcrCulenm autore Plinio ab Hercule inuentumparitertradunt.Dequibushicalt;fturus,abHerculeoincoepit,quodnotius0'communiuseft.Na ld que id non in Phocide Arcadig ait,ut plerunquein Ciinflis Crccislegit,ec ut alq interprétés uetcrunt,fed inPfophide .Nullaenim Phocis in Arcadia eft, Boetiae parsincundlisgeographis nota. At Pfophis Arcadia ciuitas antiquifTima fuic,aPfophide Lycaonis ftlio conditoreappellata:quonomine in Acarnania ô'Achaiaciuitatesduæetiamfuerunt.SedhicArcadicamdixit:quod0' Plinius indicauit inPheneo Ar-cadiæ nafci panaces hoc teftatus.Sunt prætereatoto hoc capitemulta alia,quæcumalijs eademno bis non font iQiialccft illud in cenfii bonitatis radicum, quod hic ait,inter cætera TiTctralx laudariiquam uocem rigentes 0 rigidas alq interpretati fu nt, cum tarnen de in Hexibili earum duritiæ, quam rigor proprie in Latinis fignificat,nihil iudicio noftro Diofeorides tune agat,fed cas iubet panacis qiigri radices,qug non fint rugofæ:rugofo enim opponitur TiTaAt.faciem'que hominis Trzavov Græci dicunt.quæ tenta amp;nbsp;plena humore cutis fuperficie nitet,lcuorem habet,«^ null is aratur rugis. Multa enim fignificatiöe haC ea uox n ^5æ‘'*®®“‘^'^iquot;^ ' hicipfc etiarn alibi ca fic iifus. Multaetiam aliquibus locis interpreracioni fuæ addidit

«TÄvir.

Rugofum.

arbatus, quæ nullibiin Cræcis leguntur :qualiafunt:Foliisfubrtrati9,ö'area circumpauitaO'puluil-^'^'^^^'^^*^^^^'*’’°^^^'i*^'^ ai^»9i’‘*i^ excipifuccum «xpJAA« TtfitvTriTiSivYik tuM^^iMfAi' wrwUf^'iquodeftiolqsanceafubftratis inexcanataterra.SqntCizpleraijaliaquxpotcriintuoIetescum Cræcis

-ocr page 410-

57t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

Crxcis conferre: Et inter malornm remedia certius nouilTc, fi t'ne ad capitis dolores lîmplicîter.an pru^ tim ad ceplialæam.de qua longius in aloë diximus,referêdum,quod ab hoc feriptore dicitur : Mifctn ' culei panaci s liquorem acopis,K#$ wpoamaZx Jtumltuunr. Nos enim obferuauimus aliquando, fimplinKta pice adiediiuum id fïeri.aliquando à capitis permanente dolore, quem priuatim cephalæam Græo “^ nee fcimus utru m potius recipiendum fit.Inclinat ramen animus in alteram partem,credimusijj »gnm ri ea uocc permanentes cephalææ dolores illos.eamqj ob caufam dolores capitis, generis appelle donc co remedio uertimus.quod quale fit,medicinam quotidie tradZantes certius uidebunt.

0(^1 navaKoçodruAKTr/oiï. K£4). u^œ.

Avantç (xa‘n7\.»7si^.SiVwo‘ifi «Tf

I rHÇ KauXo/i Aiirfó/j. TrHj^uaZov, rovatri Sil'\np.p3jjop.'^ l ov ree

lt;})U/X\a ofjioia. fx^ói^cat /xi'ilovct Qf^J^ao^ir'^a^vt^H, tVjï-as’ m^’titrutaif'i' ov.ïc})’ OU ra av0K ^ucronJ^ïj, /'^i/J.io^'maf'H. ji^a 3 /xiK^a.LAf^H. jAcoja^iw 3 sj^tj Ïu^t-TOV T° av0oS HJ o Heid’S 'TrjoÇiAKx,»^ ifu/xafa, »y [})ar£(/'oava/;,Xê'oç lt;r«ïj/xïA/2£'ayi2^£^£-loç. W) Ti^oç t^TTiTa TTiv6fjSjjolt;i o-v/j ohca. H9t] trw}aiAiitpó{)^olt;^ erv/j iAouco.KoAovo-i t^i 21-ltÇ7ravaK.£Ç ly ■^a.y^hx.po^ira.vo/j.oi 3,H.0Vi-Tibu •^i H§ ïi^KT«; (^ rgt;Zç -^i ôji-yavou.

De Panace Afclcpio. Cap- LI-Anaces AfcIcpion,LRomani panter Gf® cis panaces Afclepiu dicunt J Caiilem «ƒ

pium panacestcirca quem folia fœnicula fimilia funt,maiora tantum hirfutioraep Si odo« tathabet Si in fummo umbellam in qua flores 3“, rei funt cum acrimonia odorati.Radix bmiisil# eft amp;nbsp;candida.Contra ulcéra, panos,8ipbagcdæ' nas concifi flores Sifemen ex melle imponuntaf' Contra ferpentes cum uino bibuntur SCexfflO* inungutur. Vocant agreftem origanum quids'”, etiam panaces,alq uero cunilam;de qua interoti ganos didum à nobis eft.


miidfAU, Dodrans.


Antiquus palmus. cubitusRO manus.


INTERPRES.

QVæ hic Afclepium panaces folia fœniculo fimilia habere dixit Theophraftus libre nono de pl?quot;®? hiftoria, thapfiæ nulla diuerfitate côparauit;fiquidê thapfia fœniculi folio eft,ut hic in eius hifto” ^^ non multo poft dicet.ldem radicem panacis huiuscraftam amp;nbsp;Candida efle dixit. Verba eiiisiu® 3« A (xuBAMTr««» 'rim ('(^y /^iiiamp; I^ tyh wx amSciftiiv, Atuniiy A ty^ Tr«)^ dav tiilgt;ij[fx. Eiufque nos accedente tefti®®quot;'®! probauimus quod in uetuftiHimo O' omnium probatiflimo mihi codice legebatur, (l^x  xlt;(Kf« A“'“*'^“*’“ «ft:breiiis âc candida.Multus amp;nbsp;paulominus gubiep in impreiTo codice hicerror cft,iit Ai7?ôr?îrAiiz«M“‘’' runialteqt ccnue,alteij2 candidü fignificat, inuicem cômutentur .-Quamipalij tenuern uertcrür.nosTl^ phrafti O' mêlions codicis fide adiuti,candidam diximus. Nô pofte au te tenuern legi idem Theophra«“’ indicat,dicens:irpoiil(gt;ix 7i«;^d«v,id eft.ualdecraftam cfTe.Supereft ut de longitudine eius ctiamaliquidd'C^ mus. TheophraftusOTzJa^/ot/Äv, id eft,dodrantalem dicithic^/Hpoc'v,id eft.paruam,etfi in mclioribusCi«” A,«Kp«»,id eft,longamlcgatur;Cogitandumfpinradicislongitudineeft,breuis'neanlongadicendalït.0''-dodrancalis fuerit Eftautéfpithame Graecis amp;nbsp;Latinis autore Plinio libro feptimo capite tertio,dodräs ^ ' gitudo, O'quod capit fpatiü humana manus in fummo pollice ufqjad fummum minimtidigitumexte qux menfura quonia in tres quartas humant pedis partes incurrit,dodrans dida eft.Sic enim uetctesH^ mani nouem in libra uncias appellauerunt. Variant Plinius O' Plinium fecuti in hac mêfura,nunc pédale . nunc femipedalem. O' aliquando palmarem uocantes;quæ etfi uideatur defcripto à nobis dodranti CTlP thame congruere,nihilominus utendum ea non eft,ne concurrat cum antiquo palmo quaequatuof d'y torum in hominis manu ut funt coniunlt;ftoi5i,fine pollice,mêfura eft;qux fexiesrepetita,cubitom Ro®“' num conftituit,qui ex uiginti O'quatuor huiiifcemodidigitisconficiebatur. Nobis in radice herbs qual panaces eft,dodratalis menfura longior potius qiiambrcuioruidetur: O' nihilominus mutate aliquid’quot; nonfumus-quoniam non eft facile certum aliquid in ijs conftituere.


n2inavaKoçxlt;f?»viou. Kt^. v|ê\ AvaK£^xlt;l5W''iov.(pu£Tai^LaAi-sa «^ TTHAtiw o ^:J.tpu-'^a Jé i^H amp;^0t9aK.U3£^lt;plt;ÇH. aV^H -^'jcrniJ^ïj. j/'^ap Atarfs/j ,0 o5 ^cn^öa/j, Ttuo^ctv w dé J^^i/jJea/j. ^ma/Mp



dé £J(t/ H |i^a TÇo’ç tÇTTtrà TSIVOP-ÎVlf. HS^I » Kw^N dé £7ri7rAaTÏo/x£VH -Ti^ö'q To: aura


De Panace Chironio. Cap- LIL Anaces Chironion,LRomani panter Grç cis panaces Chironium diefit J Nafdn^ in Pelio móte Chironium panaces præclt; pue, Folio amaraci eft. Aureos habet flo' res. Radice gracilem, nee profundam.amp;ingultu acrem.Bibitur contra ferpenrium uenena radixt 8C frondes in eundem ufum eadem utilitate cm'



Troie.


plaftri modo imponuntur.


I N T E R P R E S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DIrcrepant toto genere in hiftoria foliorum Chironij panacis Theophraftus et hic fcnptoriilleCTim lapatho.qux Latinis rumex eft,ea comparauit : ïj^a X x i«5|^ ^^dfûÿin lt;pÓM.«y eMMf MTrKSi^tituln^^^ t/lofauT/Sor^quibus uerbis nifi uitiofa fint.certius aliquid audiri nó poteft: hic, ^ümk »lt; i^i «^«fxiw (/lt;’'’• quac id indicant quod nos pauloante diximus,folio amaraci eft:quod in tam grauibos antiquisqi fcripton busm erito aliquis demiretmulto^ magis, quód u terqj habet antiques aliosferiptore^idem in co™'quot;

-ocr page 411-

LIBER III.

575

fijsfingteftatoî.HÎcIcnptor Nicandrumin Theriacis fuis,qui de Chironiopanace hoc agens,ait;ît/iwTMv/jiSf» gt;j«fM»@' i-nxKii« fl^KV ut»35 iiaiTUvfiv nfnl/xt i!)^üwftiiv,Ht Tpri y^fan ttumu m viÇÎaTi K/gt;;wf iiffKeu-x/s Aijfi.-^ (^j«,uelt;f«n^ m»! X!n»T^lt;/CAfciieiiyxÏTti. KvSiK amp;c. quorum is eft fenfus, qui non mulco ante in Herculeo panace diAus à nobis fuit,idcpamphus:Quod amaraco fimilis fufa circnuoluitur coma:xfAKpxi{$t'irxY enim ille amaraco fu niilemdixit.lllePliniumquilib.xxv.capiteiiii.deChironio panace aic:foliumeiusiapathofimile,maius tamenirhirfutius.Quæ licet qfdem uerbis ex Theophrafto reddita ab eo fuerint.nec maior ob id fides hu ic hiftoriæ accedat.antiquam faltem Theophrafti earn führe ledlionem teftantur.Graues utrinqjfcriptores fiant, necleuiautoritate utrinqjpugnatur .• ïr in re non fat is noftra aetate certa difficiUimum eft cenfere ali* quidnnuenilTefpquomodorumicisó'amaracifolfjs,quorumgrandiusalteriim.alterum breuiuseft, corn-paratieodem temporeloliumaliquodpoffit.Nififortedixeritaliquis.inalterofiguram, in altero quanta tatem in comparatione xftimari. Vei« in canto dilcrimine paru uerifimile id eft. Solent enim cognomines Pj?'’/*quales hæ funt.maiorefui parte inuicê fibi fimilesefte: idip in origanis. ueflicarqs, utrotpelleboro, quot;'istphulufcemodi manifeftedeprehêditur. Neep ego is fum,qui facile perfuadear; Si Herculeö panaces qd ic aicƒolia habere Tt^onx 4miff,quod eft ad ficulnei folg figura multo^magismagnitudinc;«irTheophra ‘™5'?''AAori'^^ut^x, )(^7f;,aTi,yj($ jf,OT/j«^(iif7rixyTi)t)fi(.quod eft.habere Hercules panacesfoliu grande.latum.ô* w omnes partes trinis dodrannbus. Chironium hoc ob fimilitudinem panaces indem appeUatum folio a-’’’araci effe. Inclinât ob eä caufamanimus in Theophraftû, qui rumicis folio Chironq huius panacis folia ^omparauerit.quægrandia.panacum omniüfolrjs magis congruent. Quodepâ Nicandro ér feriptore hoc ^amaracodicitur,odoris,colori9,aut figurx tantum rationem habere.Legentibus tamé^r herbarum pe»

niÇ( AryusocS. Kc^i. 11^7^.

AlyusiKÔ/j.L o( Q, Trcwan'ic«/ xa^

'^'üa‘111,01 jïjTravaxîÇ. J cpuiTCU

^^ 7rAHso/,'C^ Airueia. o^t/U ^ T^ Tl^ocruvu/xictc £%NX£/J,'gt;V ^I^ J“®Ày/JÎj;w,âw/Ucç.c^oÇcC£ ès/v b/xo^Sv rou^ 9:A7rt(n.7ravaKcS9a5'AKaASir(|Ubi uS^X!^' JO»owàAômç,j-tiH'^i^aly bxauXo'ç’ioiM TH tS H^axAîM2;xâ Travanoç. ty H 'ÂM^fJ-ilt;^ oquot; Moi« KaStssut. (fuircü ^ yi r’/çu^uXuTa'!®!? *'^'^®X’*~^S*’'§''3o'oo'Kioiço^CT'/ 4 fjjx'^istx. JV '^'î’/Çthtüju^^XauAio/j Jè ept^a ^iTtfo/J-ö' l^lt;gt;lt;lt;gt;fi«xiia.ny)Va.Ta(ji))op, T^i'o (fv^â^acoi KOTO'f’IÇT^ ^iAlACüT’U. ^UCp^tûT^Ot 9 ly ^O”* cutiV. /%Vo74^ Jt Ta 7Ço'lt;5 ax^w rw xauAw.iÿ Ma^o/jm^Kr/jSAza. t7r’ax^0'j 3 TXiaJ'iov. ttj)’ ou iy 70 (juj^^a, p.tÂcai/Msop.vTrôfXHK.iç. ^âÇ T Tf$/x?Sx0^ou, ramp;Ja‘a.pSüjai Si J^^tp-'J ^ n^^^'^yA* SG*’^ XÂJXH.b/xôia TH tS HçaxAîU «xâwaxoçtucôJ'Hç.Acôja/juç 3 r ajJi^fJ-at.' Tcç HJ ^ ^^i^NÇ S^MW^K ,7rf7Îf(XH,a;5ia.ô^»lt;î'« ■Tt^aÇ TK 9VPÇ«ArH/xafajHj 7ri4:J(?, HJ oW/x* TKjHJcM’TVÔl'/XaTtiWiJÇjHJ^txAlsaTàÇ'T^I ffo i^^X^P' HJ 750Ç ^K^tup TrAHraç. anj 9 «J ov^a, amp;ip.p.luJX7r,Vop2pH.amp;^H ^ita 0% Tl^Oîl^t' l^H s avi fPie. fxiyw'^ 9 ij ^ f^a «J TO ŒîT tj M JçJHtrÎMw? €1 Tgt;?(5û^U7ro^oi(? HJ Tx7i^ 7rfnflt;-wl^Swipio'ip, 'ixavSç9 uso/j-oplsiu, 0 -6t/JHjàVTI TTETrt^uÇavTW A5“VTC4lb/ÎÛ}\j^cô 5101 .MifTOvnç T’îç Ti^OfTolH/xacr;. AcAStcU 9 csjI^p-xt'i Xvi ■^o/xoïû 0 (Tlax^ive? th 741;-«“((.Trix^ojura^ iSipSvioi 9 Hj cû!rii^p.x /x^SaS^a H oTO'iAtMÇ a‘ÿ{j.p.i')(ivng,j^ûÂo^lt;r ip ctvró.

INTE

DeLiguftico. Cap^ LIII. LlgyfticonLSüt qui panaciam fine panaces uocêt.Romanipariter Græcis ligu-fticum dicut. J Plurimu in Liguria na-fcirur ligufticu, unde 8Cnomé inuenir, in monte qui Apenninusdicitur, alpibus ton-termino * Neqj ab re panaces incolæ id uocant, quando amp;nbsp;radix,8lt; cauIis,8C uires Herculeo pa-naci fimiles funt. Nafcitur in altiifimis, afperis, umbrofis^ montibus,SCprope profluentesa-quas pierunqj.ColicuI urn ex fe mittit gracilem, anetho fimilem,geniculatum, circa quem folia funt Gampanæfertulæ fimilia, teneriora tantu 8C odorata;graciliora continue,quo fummo eau li propiora, pluribusép incifuris diuifa. Habet ia fummo caule umbel!am,in qua fernen nigrum, folidum, oblon gum, ad figuram fccniculi femi-nis accedensïfapore acri,^ aromatum modo o-doratum.Radix illi candida eft,Herculeopana-ci fimilis, 8lt; odorata. Eftfemini radiciqj calefa-ciendiuis.ConcoiSiones adiuuant. Interaneo-rum doloribus accommodata funt.Tumoribus itidem inflationibusqg SCftomachi præfertim, uenenatorumeç iniurps. Pota eadem menfes et urinam pellunt.Appofitaetiam idem præftant, Oxyporis utiliter mifcetur radix et femen,et his quæ adiuuandisconcodionibus conficiuntur» Stomacho utiliflïmum ligufticü eft : ideo^ pro pipere ad obfonia et pulmentaria utuntur eo Li gures.Adulteratur femine quodam fimili,fed a-maritudine in guftu deprehenditur . Quidam praterea fccniculi fefelisqj admixtisfeminibus, ligufticum adulterant,

R P R E S.

PRopipereliguftici femine utebatur ubiqj antiqua eiz ruftica plebs, ferebat^ in hortis fuis ; licet non adeo efficax ut in montanis Ligurix per fe nafcens; non tam quia piperis earn nondum copiam mife-I rat


-ocr page 412-

574 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o S C 0 R I D Î y, rat India,quSnofbaxtasperagrato omni Iiidico mari habengquia perigrinis mercibuslibentttaWntrt tes,non minus fibi galijs in obfoniorum conditurisliberalefuiirenamram indicate uoluenint: ioeo^quK bus regio hxc noftra abu ndat,libentcr ucebantur. Sennebant etiam qiias habet nimias pipet in calefacie-do er ficcandoiiires.'parcentescpilli.exmoncibushortisljjfuis ad eoenamfaporemuiresepeins alias qustf. bant.Prællabant id multa quondam in herbarum ir ftmiiuim genere,fed ligufticumprærertim.quoCol mella ultimo ultimilibri capitead oxypora ucidocuicFreqtienspeculiarisq; ApenninimontisadalpcspU' tahæceft,a'genteinuentonomine:quod etiam à Græcis omnibus receptumfuenridep ex Galeno, fcriptO' re hoc.cuntfbscpaltjspater.in Liguria nafci ceftantibus;etfiucpauloantediximus,in hortisferipofteac«' peritine ex India longinquistplocisrepetendumeflec, quodfaporepiperisobfonia dr pulmentariaeoniffl temporücömendaret. Credimus'que nos.effe hoc quod Columella lib. xii. panacis nomine autumno uereferiiubetleniCrfubacfla terra,rarisinteruallis,quo magistncremecumcapiatldem quo dixinnis pan' loantelocooxyporismifceriligufticumiubet, Crqualiaantiquis oxypora effent,ér quo modo conüctt^’’ tur,longilTime etiam docuit.fic didla.qp aceto condita ad mtindus feruarentuf.

n^i^Ja^uAirou. K64gt;, uftf'.

TaqjuAZvoçaTSioi?. Lbi QjK^«-lt;rK0(Ugt;(V. ^u/j.a7o/K?$OTa/A,b( q, gjaswica ^»ffuta. Mr'JT^ioi Six. ^lèv^i. ai^oi a‘i'^xfx3 epuZXa ^Xj. op.oia. rt'Ÿ/Kf^Kà. TrAaTUr^a 3 iCj uttott/

KjaxauAo/j 9 o^QioiJ,^x)(y/J,lt;rK.ilt;x$^/JiX.°'’ T« ivaSa ^XTTÄHa-ioiJ. lep’ bu av0K A^xa.çv p-icru 9 Tf^pu^ojePtS TifjJH^o/j.^ oioviin-^ni 2op. ^i]a 9 J^anTuA'S'P ■7ró[X,o'i,(^‘^^P-‘°‘-^°^i ivâS^s,klt;i'cù/'ip.H icpêii. tirv o K^Sif§ 7fgt;6u'g « Tt^ostSt îç/t^/xitua Kivif.aj/xó^^ vy J'uirov^^ tr/jty UfA^Tr/K-oZs,«)) TrAiU^i^KoZs lt;^ iróp.a.a'i, Wj Tr^dç^M^iufi 9 ƒHr/xa]a ty TrAKraç.-Puq 9 •n^oAaßouraq tpacri pH aiTineyc^S W 6h§i'wv. «rtujJi^O 9 ty crul^H4-j.q 9 ^i^a ly «UTU ov^K^ HH outra lt;rtwo\ilt;riixv re ^o^p.a ^9^^ sp.ß^ua £KÊïc?^iJ m^osiamp;tpSpH. ra 9 ipulX^a Aêa (US-TK/J-iÄlT©^ Ul?i23-tp.£Va, TK (pCtyiJ^cUVI' Ka tAKHauacKaS-otf^j. 0 ck KaTr^TOÇ satpu-A7v(^ t/'c^^pór6^00. u/j, ajuo^j Trjój aura t^Atsi^o/j 7U^7w/).

DePaftinacaerratica, Cap. LIIIL STaphylinon agrion.LSunt quiceras.gc^ men uocent.Aegyptq babibyron.Aphrih cham. Romanierratïcâpaftinacâdicût.J Folia gingidq habet,lat/ora tantfi8€ fuba* maraCaulêredum afpe^^c^, amp;in eiuscacuminj anethi umbella,in qua flores funt,exiguum quia purpuræ in medio habentestquod tarnen in cro' ci coloré uariet.Radix illi eft craflitudinedigi^ dodrätalilongitudine:odorata,8C quæcodaede-doeft.Ducit menfes potum appofitum'uefcrof' eins. Vrinæanguftqsîfubcuntibuscutcaquis,^ laterali dolori, quem pleuritim dicuntjubuenit' Contra uenenato^i morfusidus'ue utile eft. Ff' runt pr^terea nó ledi à uenenatis,qui id prxfuw' pferint.Conceptus idem adiuuat.Quinetia radix ipfa urinam cit,óC Vene rem ftimulat.FcetusexU' tero tra hit appofita. Repurgan t u kerum phagf' dænas concifaSCexmelleimpofita folia.MagH edendo eft hortenfis ftaphyl inus, quam fatiuata paftinacam Romani dicüt. Ad eadem omnia,fc“ minore efficacia,utilem.

INTERPRES.

SI liceret in plantis ô* in medicæ maceriæ difciplina quod in repdr gentibus quotidie fit, quas mut^ nomine legentesfallerc uoluilfe deprehcndcrcmus,fine honore in commetationibus his noftrisie'æ' queremungenim fine fufpicione fraudishomini£uic,modo hûemodo illü appellari uoluilfe: exigut-aut nullus in utraq;paftinaca labor modo nobis elfet.practeritâ'que peritioribus à dauco fccernendâtra» remusiqui non mulcopoft priuatim ab hoc feriptore defcriptus,propriügenusérin eo propriahiftorisi^ quoniâ à paftinaca alius fit.nec fola confitione différât,inueniffe uidetur. Sed cogunt diuerfa: genuuinP? tisappellationes.dirobdiuerlas uiresneqjeafdcpenitusnotas.eajÿdifcnminaquodalioquinunriidélpd'; nominibus augeri.multiplexlç credi,quod in code genere unù alterum'ue diuerfum, cundta uero ala^’* liabct.Quæ nos in antigua plantai^tearumcpnominiirationeignorâtes.dubitare cogimuridem'nehociu* fit;ér quid diuerfo nomini caufam in antiquis feceritnd^ in ftaphylmp qua Romani paftinacadicunt,«” xime fit.Cuius duplex genus,fatiuü fcilicetér agrefteirurfus'que agreftis multiplex poti’diuifioq genu*, fufpicionëqrundâmeritoauxit.fit'neagrefti paftiuacæidcdaucus.anakerius generis herba.'pfertiniduO' bus capicibusdiuerfisqjlocis de utroqjtradete feriptore hoc.Veiÿ exhisqupinGræcisCrLatinisobferuai* diu à nobis fuerfit,feiend il illu d cft,ftaphylinû à Grgeis fimpliciter paftinaca dici olus,dzolerts notiffimaO' qtidiani ufus radicê.'nullaqjadiedta nÔta alia,fatiuâfemp intelligi.sicColumella in carminefuocecinit.I-® tetmollé^finûftaphylinusinûbretrSerêda eminhortis tune numerabat.Idêlibrox-cap. im. Tune agi'' ftis paftinaca ér eiiifdê nominis edomira qua Graeci ftaphylinü uocant.edomitâ fatiuam in teil gens. Sittel rufticaedrhartenfiumfcriptorcsalrj.Pliniosquoniamutriuftpquoridianuseflècufus.fatiuaeagreftis'ucail ditodifcrimine,alterutram plerûqueindicat.Habetfatiuahaec.utfere'in plantai^ genere omnia.diuetlafl fibi fylueftrem nafeentem ubique:multi ufus ér ipfam, ér in medicina praefertim. Nam fatiua ilia praecipU' um habet in fanitate inter olera ufum. Sylueftris uenic amp;nbsp;ipfa quidem in quotidianos cibos ; fed ob milité quas habet medicas uires, à medicis celebratur amp;nbsp;expecitur magis. Hanc Graeci nunguàm nifiadditofyr iieftris diferimine appellant, f»ifv/âm Htfi» uocantes,id eft paftinacam fylueftrem : inteUigunt^ cam qu*

-ocr page 413-

, . nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBERIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7;

i^dFcr»'^^^'* *iarcens,fatïu« pariter frondeat ö* floreat fed minore radice ér magis fibrata fît. SyJueftrê hac nus auid*^^^^'^^'°’^^ wocisdifcnmineafaduaillafepararetur.daucudixerunt. TeftispluribuslocisCalc' fluidem Jï^^f®*^^aphy]ino agens,ait:ó ^/^ '^y^®' KIS'ofi.s^amp;, 5 Â «ryi/©',svK^ Jlotuiyi' tyJAovir/.quod eft:Saci 114 aucoru ^^^ ””^®’?”®“*®*^'^S'^^^^“croquadaucuuocatlt;2rc. Agreftcftaphylinu dauCum tantinominis daucu *’^®”^’^'‘^“’’^^®® Paulus Aginetalibro vi.defimplicibusagens:5l«ÏH@'órusé ^afw/v©quot;. quod eft: fluoc ^^^',’^^®P^yl*n“® • ®^d manifeftius primo uolumine capite de his qua: edendo radices habent :irt ö'lylu'ft '^ ■ '’®”“*”^'‘^^®'^*‘^^*‘-®®gt;r«Pgt;'*'M''Ks4‘^«''K9i'ait,quodeft;ftaphyIiniautcérdaiiCi,fafiüam ®Pflxe^ '‘d P®^*”^^^**’*^^’^'S^'’®‘Pli*iius prpterea muleislocisO'ipfecongener^ duaijrradicumdifciimina gt;n hort’ ''’^“*^ *^^^ dubitandü cuipia eft, quin ftaphylinus Graecis amp;nbsp;paftinaca Latinis fimpliciter dicfta, terra k'5 ^°'’P^^‘^ ”®quot; lïgnificetdongiorem.crafliorem, nee fibris capiUamentis'ue tot quot fylueftris in locis .æ'5‘^^^'D^ucus uero illis.nobis agrèftis paftinaca, fylueftre dia fignificet, in aruis, pracis, ©• incultis ^ per fe nafcentê.cuius radix per hyemê fatis grata in cibisetiäfit.Eftor enim crudain acetarqs ï fed Co-tistet^'”'^ '^.^^P^odecö'fapir.Rura noftra fatiuâ dia paftinaca, fylueftrem non multo diuerfa uocc, muta* nt **’^“^^'9uot literis appellant, ut ex hoe etia congeneres herbas effe contjeere liceat • Supereft modo fubd ^•^'■^ *^*'^3fuorit.cur duobus capitibusdiuerfis locis,primüé^fubtitulo agreftis paftinacae, mox Ne®^”^' ^v ^ deeadé planta hic feriptor egerit:quod ex Theophrafto Pluiioqj nouiflc difficile non fuerit.

9“'® dwerfiomninogencrisfunt fylueftris ftaphylinus et daucus.duobuslocis et duplici hï feotr ”^S'®®S“'’ ftd$ uariate m diuerfisgentibus eaijt herbaijt natales et uires natura, teftari in medicina catcB’Hpr P°”''’^^'P^“‘^^”^'^®“‘'°’^^^”^*^^'’“*”^*^^“*^^”^*^^’®’”°'’^*^”^*^^^^‘^ ‘i3talifolodiuerfa.Indi 'f lu Plinius lib. xix. cap. iiii. qui eu agreftêfacitiâqj paftinaca nurteraffet, moxqj tertia qua ille hibifen ci uerquot; a- ^^^ iubiecitiEft amp;nbsp;quartü genus in eadë fimditudine paftinacae,qua noftri Gallica uocan t.Grae ° R^Ï°”'^’c quibus contjeere facile eft, quonda in Graecis non omnê fylueftre paftinaca daucon, ut Plata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'l^*“®gonusuocatïifuiffe;quale Theophraftuslib.ix.de

died r “™P® his uerbis indicauit: «Aotoiyv j’TiJÿ t^ lt;nr«fgt;itilM 4 ixtàttfÂiet^fi. iffAecni^^yfiirj-^lluy j ï)(^iif4iMivay-lY • ’^^^gisbonitateautédaucus in AchaiæSpartenfiagro:Calefacicnatura,ér nigra habet radteê.g co* d 'quot; k a^ '^sgrefti paftinaca nefcio an in Italia iiifus altqn fuerit. Ex co non fueritin hoe feriptore abfur* uin.bi8de eadëplantadiuerfis(:pnominibusalt;flüfuiire;Primum,ut quashabet in medicina uires agreftis fcT” jP’™quot;^^®“^*Çflafcens,indicarct:moxdauciappellatiôeCretica,ucille;in daucoait,6rcercis locis na *. quot;5 °‘'”“0bcuiusproprix uirespropriafibictiâhiftoriâexigèrent. PotuitériHudin caufaefte,q,quo Imfrdr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cômentabatur.dauciappcllationon omnibus(ylueftribus paftmacisrefponde

‘ ^*^ ^f“'^'^30tu.Quosenim nos teftes citauimus.Galenüér Paulü Aeginetâ,cü oftenderemus paulo tue eundêüliseffe daucu er fylueftre ftaphylinü.huic fcriptori pofteriores fuerunt:ér qd certæ rei ante eos diequot;”^' fi* • ^^’^^f^ft'’’otaca(uc cactcris humanis rebus fït)uocü fortuna,aliud fignificare potuit.Quoti ^”'p _ J0'demusfquod flaccus ait)periremultas,renafci multas fubindc uoces,fi uelit ufus :Quépc norma loquendi.Nobis ut tamulta eolligamus, pro cöperto eft, agreftc ftaphylinS aucu Gratiseandè radicêex multo tépore efre,ö' à Latinis erratica paftinaca uocarnér in hoc feriptore nondaranandaeiufdêplantte duplicêhiftona.Fadlü enim id eft, uel ob diuerfas uires ér notas quas Creten User in Achaianafeensdaucus haberet, ob quas hicàcômuni ftaphylino hacuoce feparauit.uel in quani p-Jte nos propen flores trahimur, quonia dauci uox antiquiore illa aetate priuatim inter fylueftres ftaphy-hnos aliquä indicans, à pofterioribus ob fïmilitudiné ad totü eoiy genus traslata fuerit : pertinet^eó quod FhniusaitiEftér quartügenus in eadëfimditudine paftinacanafcens,qu3noftriGallica uocant,Graeci ue rodaucon.Ex his enimratiocinari licet, daucu fimilë paftinacae erraticae elTe,non eundë ; ér à Romanis no* '^'^'^^“‘’^“^Admodn m Graecis à ftaphylino agrefti alio nomine diftinguebat. Hunc fiuc fyl ueltte ftaphylinu finedauconappeUetaliquis,hic KlfM, id eft cornu uocanait, quod ér Græcoiÿ lexica te* Itantur,in quibuslegicur:yo(^i/A/v(ix Ktfw iAnn Ki^«rxslt;Aow/.Credimuslt;5 nos quod pauloantc didlu eft.à cornu K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiedidu à Graecis fuilTe potuit tn ér alia ratione fic uocari à fibrata ér capillata radice

qua habet.«/»«/enim ut teftat Plutarchus in libello cui tltulus eft, Vtrobi.in terreftribus fcilicet an aquatili* bus maior prudétia fifantiquis Grgcis ?»^«,id eft capillü fignificabatxuius fignificationisindicift eft x«/»«»^ iitrbü,quod rondere eftériyu^ii nomë.i.tonfura:érqui apud Archilochü x^^oTrAotrHj legebatur,ó tj^Ö ks^Iü» KSTA »WWW : id eft qui in ornanda coma occupatur. Qux fenténtia mclior ér probada magis uidetur ob id quod f«tiinfequitur:Sunt quiér comam ftaphylinum agrcftcm,ob candem fcilicet caufam uocent.

nj)i ^JcrtAttaQiuawaAtco^--

KOU. Kïfp. V^t,

EtnA( i'Ataclt;j-«Atu2itó/).LS) q', (T^xz^vo^. J cpu^ s^a Êo/nóra ^i^zS^i. Tra^ur^a 9 h^ r nau Ao\ivJivts^o/jÊXij. sx^,o o-Kiiz

J^OV aVHÖu O/MIO)! • £$’ OU o K^j'à’tj Ult;Ö\|U.HKK(’ •fi^viafxüoii, lt;{^^i/J-Ult;i SiejMo-Ko/jLiVo? r^xï w^.oj'^a /xaitçà wi^Thi?. /^iha/xiij 3 E^J ° ^ i^ijy]« 6^mw2;kkv. mvé/xw« ^ s-ja-^a-

DcomniScfeli,ct primum de Maffili-enfi. Gap. LV.

SEfeli Maflïlienfe. LSunt qui fpagnon, qui platycyminon, id eft latum cyminum uocent. Romani panter Græcisfefeli dicut J Fœniculi folia habet, caulem tarnen craf-fiorem : etumbellam anethofimilem ,in qua fernen eft angulofum,longum,et in cibo acre.Radi ce longaeft et odorata. Caiefaciunt radix et fernen, bibuntur'que utiliter contra ueificæftiHi-1 1 cidia.

-ocr page 414-

576 jicw’iarc«, H^'^ ójS-owvaw. w^tAe? JV ^ us^/xàç TTiyx^ 1(9?] wô^ÀK-nf/KOUç. t^i^fojxTt «7^ HQiJ Ê^ua. 0 7çdlt;? ra. lt;^i'57ravjarPi9. ^ ßljX“? i^raJ. TraXottai?. mvóijSjjÓQ n /xira: ohov o n’^rPQ, miffi' Ko§ lt;amp;, Hÿ^ S^ó^iu/j Avrinoq, htt/ixAo/Ç t£ ^Kcn-f^• 'isé^ 'nSo? Tn^lt;^o/'o7^ K^tifxovg aaj} -ssissi^ 0 oiva TrinrciH. J^'iJ^orcu J^ ^ ai^i ly ^7^ Äonso7Q Hrlwia'i Tt^o^ivT^i^'iM rCró/j,

n^i ZicriÄiu^ai^iOTriKOVt

o'* JV aiiiomKop Atrof/^op o'tirtXz,La airû^ioi icüovop cp^iK-lM kmA^cti. J epvA^ Aa /xev ?^j a/jio«z KwS. ÉAawova J^ l(9tj ItG^MHttH '5J5lt;»§Tlt;X T ’^IKA.VpSjJOV. ^xp.v@^ Jï ^ïAai? fï/xAM/xara u(5 cPittäxk sx“''-lep’ ovKAaJ^otS\cüiJi^a./xia.7oi. xüpaA»« J^ wç aVH-^üU.®7£5At.a dÈ ^sAWTTUKVO/^UÇ m^Ól^ .i^^lfJ-VTl-ÿgt;P ^jii^ ivix/^is^op ? /xaoyaAïco'^nou. hJ^v /Xujwi?.

n^i rtcreAtui? TrtAoTfWHcr/aKov.

/'“T^o'' JÏ 7; 7reAo7i’vvKlt;rfp'^vuAi-£Vo/j,lt;puA-

I Au ex'! KOVi/aj ^TrAxV/a. TrAawr^a j I nbsp;nbsp;nbsp;H^Traj^uT^«.nauAip fj-vloVoc. r p-aosa

A£amp;32:K.S. v^SfluKo^cP^. £7?’ aKjw 9 t8t°u o‘AiiS^op vAari. ^tJSt^kJS'Ä’i?TrAaruTi^©-' C' tvwdVç ^ o-JSnwJ'£si^@^. if*óaap.ip Ji t^ avriM ^Xl ♦ lt;igt;'Ji'rM «^ TÓTen^ 'r^a.'^iiri ^ Itpuyso/Ç ly 74«-Ao'^oii’, (pnr^ /i ^ ^’i!^».

0 R I D I S,

cidia, 8C in fpiritus difficultate nó nifi redî ceruice fpirantibus. Profunt ftrangulau uuluæ concidentibus. Profunt 8f comitia^ bbus.Menfes8C foetus ex uteroducunt,Fa ciunt ad interaneorum uitia omnia;Slt; diu tinis tulfibus medentur, Adiuuatconco' éliones potum cum uino MalTihcnfisfcfcquot; lisfemen.SoIuit tormina. Febribus quas Graeciepialos dicunt,utileeft . Viatores contra frigora cum pipere amp;nbsp;uino utiliter id bibunt, Datur ut partus adiuuet capris quadrupedibustj alr|s bibendum. Quod uero Aethiopicum dicunt, L Si AegyptO cyonophricem appellant, J hederæ folia habet,minora tantum oblonga^,ad pen' clymeni longitudinem accedenua-Gran dis frutex eft . Viticulas fere bicubita-les habet: in quibus dodrantales raffln* funt,et anethi figura capitula.Semen den-fum tritici modo,nigrum,amarum,M‘''G' lienfiqj acrius SC odoratius. Quodpoto^' mom Peloponnefonafcitur,cicutae fob^ habet,latiora tantum craifioracj^.CauIen’ Maffilienfi maiorem, ferulæ figura îfoeuquot; ius fummo lata umbella eftïSC in ea fernen latius, odoratum SCcarnofiusMires habet eafdem. Nafcitur afperis uliginofis^fon5 Sf turn uliSiNafcitur dein infulis.


Interpres,

ASeminis figura latü cymïnum ïn Gratcis Maflilicfe fefeli aliqin' ut uidetur.appeflaueront. Ba«®*!® antiquis corn codicibusadhucferuatur:ncc nos earn negleximus.dicentePliniooptimuo’^ï^* ' cnfedatocnimgrano Crfukioeft.Mederi id febribus hiefcriptor ait, quas Graeci epialosdicüi'^“^ Epialus fe* peoP'^ÙH” inter quotidianas genus 3c caufam habent ; etfi pofterioresaliqui epialos febrium cumtre””^ re algores fignificare tantum crediderint Nos ut tota res certius pateat.ex Grxcorum medicis, Paulo q'i' Acgincta in primis, rationem nominis, mox genus amp;nbsp;caufam dicemus. Eius de nominis caufa uerba W flint:aiaixtkkAHTzaA®',«XVf^treipifMTtrkgt;7».gt;i.ïytilt;A,Tgt;li6xgt;.Kariii, iniimlJ^lf«niifJl^iit,)(KMirïitiA.i{Sl''’^^^'*^^A KvriStvirxf)(tiiffiii. i^^'^iirlau«\ixlrM,oirifiti 6f/A«!t^i.(^xficuercacaliquts:Didtaaucemepialosfeunst , autpertranslationemàmari.quodàprincipio tranquillum,difFicillimumfit:autquoniam blande O’l«'' tercalefacit. De origine uero eir caufa longiusd:in hæcuerbaabeodem librofecundo agiturij«!«*^ ^Kiyn« ■pv)(fiT»iyvTTXf)^iiv»nrKVT@‘ipxiy/.lt;Civamp;', tnnf ivxTtitÏTi f/^tv vtixif itkinxfiiTi^ ffüu«TK:^KWi}iffM''^'''^^‘ i flyamp;Mnv Tfvft^v. lull gt;«p T^l^iS^ ;^VA*‘i/r«'nlöi,^üJv 7ryft7^^, H trï-p//oir/xocAzroc 'rZti/Trvf’tKT/HZiü «vx7ily^if’A,«^)«v.Éi AnÄ^^j Jli OAou t^ i«u2v itHTroAt^oi/, ïTT^ l^'i OTixvzii», Jlz« ’tiu Xf^iTfiy eM-Piy XfAlt;fiiM*fiygt;^ ^^m»r yimxi. ïi/^iirxTiit A, X(t'iif^’’’’,j^ aAnt xv^v ril tiflxióz^KAur. kaak 7nuï f^ fttflm innffiS^uy, rivuy X Ai^ófTuvxirxiiüv, x» Hm«aov ifyx^irxi mfi^t^^ a/^x (iftval 7i njiJ xvfi^nvi.ix AiSÇu xnaiifAifix n y^u/jnZ M tAur aAmKapi^x t^^pMßiütf, » njô ^Ümivv ffüfAXTamp;gt; ’'f z • 7»/fi,T«Ä«lt;7117/7«xr7ri/fi!^KxvK7ify.Quorumfenfushicfit:Siuitreapicuicaomniumaliarum pituitarunu gidilïima.nondum putrefadia toto abundauerit corpore, inexpugnabiles, ey qui calorenulloeuincip^^ fint, fine febre ,cum tremore algores facit ; infebribus enim qua: in humoribus accenduntur, putrewi^ maxime calidicatem febrium accendic-Quodfi tota picuita hace putrueritf quod tarnen rarofitjon*’®' mêfamputrefaiSionemquotidianxfebriscaufaeft.Cum uero non tota xqualiter,fed dimidiumeius.aU aliqux partes putruerinr.aliquot uero non putruerint.epialumfcbrem hanc facit: in quafimulcumalg® re tremor dzfebris caliditaseft. Que enim partes humoris eius non putruerunt,omnibus uenisaiitreliqu® corporicommixcæirfparfx.cum tremore algores faciuntiqux uero putrucrunt,febrcmacccdunt.Bth^ febris genusepialon medici tantum uocauerunt. Pofteriotes lt;amp;nbsp;quibus non fuir prxcipuum medicins» dimuifebriunifrjgoraintelkxiffchacuocc plerunqueuidentur.EftiUiidin extremo iJalSUenfisfe*

-ocr page 415-

LIBER nr.

577

rr^''^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legendum m hoefetiptore fit,iü$ ji^ió/^ » SJlo7jrK^v/lt;olr, quod eft itinerum frigOra amp;c.

r ? “obi^erfum eft: Viatores contra frigora tirc.an potius Ttfórï^ » ■nS^iJlcit upi/^ow,id eft circularium febriü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

„^’:’'®‘^®'™’’’’C*'æris,utCrfenüshbrodifFinitionumfuarumdocuit, certum eft incrementiamp; de» ’rgt;'(’‘®quot;' j?™’ri morbo tempus: priuatimepea uoce Grxcorum medicina in tertianis.quartanis.alqslp huiufee Kpu^w7if;ttu-I h a ”'^^•'V''i“’quot;®“*'5”^ frigora,amp; Kpw/«W(A^r 7rupi2v/,id eft febresf ft fic licet diccre) frigidas. Galenos codé f‘»'• d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mixtam cum tremorc algoribus caliditatem habent:ut dixerit Diofcoridesepialis me* ^''(^f» tri fefeli Mairilienfe,amp; ingenere febrium npvfnûAtinv, id eft his qux algonbusillis mixtam habent ealidit#* m/inquam partem inclinât nobisanimus.Nihil tarnen in commu ni omnifi ledtione mutauimus : frigori-usq; in itinere prodeik diximus.Barbarus id ad niuem tan turn contraxit, dicens : per niuem ituris bibere turn uino lö* pipere prxcipiunt:quafi pruina, glacies, uenti, gelicidiaqj alia non pariter ac nix in itinere oniininoceant.Neceadem omnium in nocendo uiS O' ratio fit. Quineciam in GræcisKpv/x'wnon magis ni-''^qglsciem aliaiphuiufeemodi O' ex his faeftum frigus fignificat.

njn To^J'uAoU' nbsp;nbsp;Kt^p. ufu',

De Tordylojd eft Cretico fefeli. Cap. LVI. OrdylonLSuntqui tordyliüJqui Creti-cum fefeli uocêt.LRomani panter Grx cistordylen dicunt.J Nafcit in Amano Ciliciæmôte breuisSC fruticofa herba,

parue in orbécircûado,duplici,8i clypeoiis fimi-lis femine, modice acri, Si aromatü modo odora-to.Bibif contra urinæ anguftias.Ducendis menfi busprodeft.Sanat cû urinæ malo aliquorenû dolores potus in paifo decëdiebus triü obolorû po-dere,ex caulefemineep adhuc niridi expreiTus fuccus.Efficax etiam SC radix: adiuuat^ pedoris uitioçitexcreationes inedegmatecu melle.

T E R P R E S,

To^uA/ov.Loi Q Tûÿ/'uAov. Jtwoi 9 ntriXt K^H^Ko/j KaASen. efré-TCW t^ TU 1(51 KIÂlKlMf êufJ-CWu. isi j ZorivioiJ cf^ureii/SA^. t-^°^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TTaS/j , ofMiop

i^fxari'lop. TTivó' {^°'''’^'}^lt;/^iitrov^!civ.gt;^ifji,fji.luiupamp;mn(p. ® 0 X^Aos ƒ KauxS Hj ? cmï^fxa.r'ii tZ gt;-Aa-jouovpi’, OQ-Qp T^K^Q^Qp 7p0£ ('(□ g-^ r Auk9 V* AîJWÇ^£K(x,Vt:pj/2K0Uçùr/cc^iJ. H q Ji^o^ ’iSaKüKK. âvarouo-a «j ta îk ^ wjaxoç ckA/J XW«m«p.^A,T©gt;.

I rï


N On habet certum in antiqua medicina cordylon hoc nomen, ncc certam penitus hiftoriam, alite^ ähisidappellantibusizirdeeo tradentibus. Plinius nonfaciscognouifle rem uidetur.diuerfas ante le feriptorum fententias tantum referens.Paulus Aegme ta in v i. gordylon non tordylon uoeaeja-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^''^^'^*'’°*n una tantum literaad uitium lapfu ; quo loco eafdem huicfcriptoriuiresilliadfcri-

'' ’ ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genere tordylem uocauerunt, ali] fefelis fernen hoc nomine cenferiuoluerunt.alq fui gcgt;

nerisnerbamcræciæ etitaliæperegrinam, ideoqjparum notam. Neenos quod pro ea dicamuealiud ha-Demus,qfefeJisgenugçæç credere nos, ex quo hic ftatim ab omni fefeli earn defcripfit : proprium^et pri-uatim ab illis aliudàgente in qua nafceretur nomé fibi inueniffe. Fecit rei incertitudo hæc etiam.ut m fine capitis abaliquo qui deprehendiiTe tordylon fe crederet, accreuerint aliqua qux in impreffo et plcrifcpalijs kguntur, abalijs interpretibus continuatafermonis ferie reddita. Nosea reliquimus, indigno huic fcripto riiierborum’diiétutraAata.O'inuetuftiffimisGrxcisLatinis^nusqinuenta.

n^iEim©^. Kiep, u^y De Sifone qui 8C finnus dicitur. Cap. LVII. iCT‘ü3/j(ZiT^/x(x^j^è27/i9Vo'u§’(2 Z^N IfonaLSunt qui finnonuocet. Romani pa-cz-ïAivw, riterGræcis finnonadicût. J Exiguü feme /quot;~j|WiK^g,MiAtw.7TueM‘^Kojj.7?( I ^ in Syria nafcens fifon eft,apiofimile,oblon i^ü^auAlwa. »lÿ^ J'v' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gum, nigro colore,Sf feruidæ in guftu na-

lt;rov^iw, y^® È^Mtów/j t7fxió). y^.SvTKt J^ turæ.Bibitur ad lienena, urinæ anguftias, amp;nbsp;fup-«v^ó(ijiij^w^ioi a^'p.«^/Xira koAoko« preiTosmenfes.Vtuntur eo incolæ ad condimen-^H^ê^Sïj^creJj of^ Aa/xêavov745. txi 0 ^ ^^^^‘^^ ®^^^ cucurbita ex aceto fumentes.Habet KOKK/« 7f;Xv«7r’ ccKju/z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in cacuminibus exigua ueluti grana.

INTERPRES.

COgnouit Hippocrates fïnnon.fïc enim eum appellat; cognouit amp;nbsp;Paulus Aegineta, qui calidum amp;nbsp;fubamai^ effe teftatus eftadeotp cocodbiones adiuuare.mêfcs pellere.ó’interanea qux Græci cwA«gt;-;^v« dicunt,Iaxare.Latini fciiptoresquod hadlenuslegerim aut meminerim,nihil de eo egerunt.Hic etiamexiguum fernen m Syria nafci dicens,importune relidla herba, hiftoriam eius incoepit.Fuiffe rem lt;5* ufumeiusfatisHippocrates.Paulus.Grxcifpomnestir Latinihuiusferiptoris codices teftantur .Quod nos r£moratur0'fufpendit,capitisü' hiftorix tantum à femine principium eft: oportebat enim à planta defcri ptioriem incipere/nifi forte in re tund nota,fatis hic fore credidit ex eo quod in ufu erat, tota indicafte plan ttm. Fueruntex pofterioribusaliquiqui quoniam apio fimile hiceffedicat, fylueftre perrofelinonelk di* Kttint/quod parum uerifimile eft.cum hic in Syria tantum nafci teftetur.

11(^1 AVlSfOU. KSef, UO.

DeAnifo. Cap. LVIII.

1 j Anifum

-ocr page 416-

578

DIOS

At^io'op L 01 Jï (Tiop. ^u/xaZo/ al7gt; cr«/jL. Jflu-^^a^o/jssj/jr^ erv^'iii -^vóipSjJoV. ïoiMii a'i’Xivta.m^i' /xxKtç. 7ru^7in.6p.7rivópSjj\ ^ Tt^oç cüTgt;bxa. ♦ HJ (/'uo-ou^iW K tp-p-wap i'ie '^{vj.'^^Zv'TI aurSb/ iTrfX^u^ioi i.^/xlt;â fXi Ta H,oÂoH.cw0HÇst})6HÇ(r£iuô^(J Àa^iBavovnç. T»rgt; cCk TO aV(o-0|U,Ä /xirà nadóAou ‘Ama/xip ^;)^(j 0;^^ic«'2KK/;. ^n^ôu/àii«p.iV7vvovp‘lx.V(ixf^V vop (Tl a$o^h2:K,K|ü. oJ^k2;k.hp.Sia.XMriKHpjiJ^^i) WH07^QC^‘]^pmVüljSiU0p .«^fxÓKamp; ^TI^OtJTl ra’/oSoAa r t^iap ty •n^oç ê/xTrvôV/xaTwa«)^. KoiÄicwTiisHtri,^ Aamp;jitop’f^^p,^ raXa KaJa-cjiS.«)! c7'uuouo-/a(’-^o5iU.2.u7f0u^(Cü(U.iVo/; ^ Tcù^ ’^Kri Kic^AccKciov 7rault;J. ly Tàç ^K^af^ J^ ^ coTwVjAamp;o/j traj) ‘^oJ^ivcf ^Vsa’^b/xiiY/aTj.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E

C 0 R I D I J, ANifum LRomai panter Cr^efs amfunt diefit. J Na feit notu omnibus anifaW' Probatur quad recens, incremétowo integrû Si fpeciofum,egregio efficad-^ odore,nec furfurofum eft. Prima ex gcntibus bonitatis cftimarionc habet Crericü,mox Açgy ptiu. Calefaciédi ficcandicjin uniuerfum uires habet omne anifum.Oris halitu comendat-So' mno dolore leuar.Vrinâ cit,amp;hærêtia difncYB' bif utiliter in fubeutibus cutem aquisîarcctij 6f tim lt;nbsp;Contra omnia quæ idu morfu'ue uenenS relinqnüt,acc5modatû eft,Inflatiôibus confrfe, AIuû amp;nbsp;fermina^ albas fludioes fiftit.Lac pro' ritat,ÔC Vénéré ftimulat « Suffitu capitis dolore* naribus hauftü fedat. Quinetia aurifi rupneod fum,8C cum rofaceo inftiJIatum,fanat.

R P R E S.

COaluerat importuna fedfacile cognofcéda inficionecum anifo totus, de quo fuperiore capitepr'“’' tima Diofeoride^rà nobisditSumfuerac.fifon: nihilcpnon in ucroqjparicerlegebatur. Nosquo™ mifceri fimul in medicae macerix difciplina diuerfa non poiTunt .• amp;■ fi imprndencer ab aliquo mix fuerint,abhis qui earn tractant fecernidebent: non parum in inftaurando hoc capicelaborauimus^aniu rie in antiquis Graecis legebacur: alijs hoc ilkid' ue,in fronce;alrjs in extremo calce confeituentibus ' Sceu^'v in hoc officijgenere meliores0* probatiores codices fumus: nihil quod no in pluribus fakem legrretur a sciences auferences'ue.aut mutantes; prxtergid totu quod ex fuperiore fifonis capite ad anifum trailers Quantumq) id fit,poterunt ex aliorum editionibus uolentes cognofeere.Notum omnibus anifum eft/U®’ in ufu fernen folum ficeam^ ob caufam anobisrelinquendum.

n^iKajou. Ktep. vox. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Caro. Cap. LIX. .

KAç©-*. o-TT^p-xTiopisi ^uw^i/x^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AronLRomani caron uel careudicut-J ov^HTiMp,^^fxcWTiK0p.iis0/xa.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exiguu notuep omnibusfeme cftCile'

■)(ppgt;iv so/S\.mTffinop./xtyvvfjSjj} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facit, urina cit, ftom acho aecórnodat«» S^ra/q ’avril^óng 0 ô^utto^oiç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SCin cibo gratu eft.Cócodióesadiuual'

^Htri/xtû^, oLvaKoy^p m'ia-cf. H lt;111 |/'?a iq^Yii Vtiliter antidotis amp;nbsp;ox yporis mifcet AnilopP®^ £ Aüth/xf^ WÇ 7^ saipuAZv®-'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tióe rndet.Radix elixa paftinacj mó ededoc*^

.interpre,«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,J

MeJicinam pluribus fubinde remedqs inferuês hic fcriptor,cari fernen præcipuc cômendauit^ neus contra,ganeä cibosqjdipnofophiftas illos fuos nono fui operis cömentario docens,«®®. celebrauit,maiorcpaftinacaappellans,uulgarihacó'quotidianameliorê. Idé Paulus Aegiirr,®. bro r. capite de radicibus quæ edendo fu nt,tres has u eluti congeneres his uerbis coniunxit.'5«?gt;uAMi' ”'^^ lt;/l«u)yw,)(^ H^fov KI I^ (i(«i iMyi^cÇiiT^Ki 7yoi^vx/Am mlS^/AKi A K^ «fu/AKti^tvirKi caifut^i'^ eifunv^ 3CC- qUO . Paftinaeæ uero, agreftis paftinaeœ itidé .izeari radices, minus g rapa nutriunt ; calent tarnen od‘’'®,*j^ funt.tir manifefte urinacient Exquibosratiocinan amp;colligerelicet,aut paftinaciscogener.aucillisno fimile caron hoc effe.Nihil de eo nos ultra monemus non paruifaciendii tarnen eft, duobus iHis Cracc^r antiquis autoribus genus ^r radicis efi figura ufum inuenille. Erit em pofthac forte aliquis,.q exigus M lu ti luce fibi porredla.cari certiorê docere alios in fcriptore hoc poterie hiftoria.Inter radices em qu^ ““j. font,O' paftinaeæ congener aut fimile faite efeperegrinü forte I calix, alps lociscopiofum amp;nbsp;frequés.yi's cnim quæ de eo docct Paulus Aegineta,uulgaréamp; quotidiani ufus radicê fuilïe.pro cöperto habendiK •


n/^ï AVH0ou. Kï^. uoS*. ALNN0op T i^ió/jSjj\oi ^,TTü'\rilt;{'‘olt;i.

oi 9, aVHKn-rp. •Ti^ocpijTO« rovoÇKtwo KttfaAou. opkoian^ '^‘X'^'i ^ UüoMlt;fó.' Aov.oi Q^roVoi^ i^fxS. Mcyn^ioi â§a* Xö• ^u/xaro»àvfôou/x. alt;f^i o-iX-k-i^io. . iToüiot TTOA'TPU/X. J AVH0OU ^SjS t HÓ/XHI^ H^ T» H-^TtS i' êd^QH/A« TriVojuSb/^jrctAaKa^acEiTç.Sjdtpyç Ti ly £/X7rvtu/xaTiiJcr:J(5 7rau(J.Kolt;A/c«z Ti lÿ 'PUS ïtti TfAcitoS £|U/A5PV§ IsHVl, CU^X 71 niVe . AUC/AOUÇ

DeAnetho. Cap* LX. , „ ANcthonLSunt qpolgidon,qaniccw uocent.Acgyptqarachu.Aphrifc^^' ria. Daci polpum. Magi cynocepna'' li genituram , hue cynocephali ca' pillum,au t Mercurq genituram. Romani anc' thum panter Græcis diefit. J Proritatlacficca-ti anethi comæ 8C feminis decorum. Tormi' na amp;nbsp;inflationes finit. Aluum atq^ex alto fut' gétes uomitiones fiftit ♦ Vnnamcitlfmgriltuä ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lernt


-ocr page 417-

I. I B E R nr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j79

«rajOejeT-S^wH re ros o^î/ç.iy ^vàù o-gtv- lenit.OcuIoçz clantati officinSi geniruram ex-Win c/u'.t^^MS^jvo^y^^Hyfu^; j 7° a^É^-xuee tinguit,continué potu. Fouentur decodo eius amp;«nv)™c«^iyus^(Ka7sï(S£rKa9(cr/xa,Tgt;^ctir£5 infidétesutiliterfœminæ. Tollitcondylomata M«ftaivClKaI«7rA«lt;ó-6v Kov^uAcu^aTa o^ij. illituscrematifeminisanethi cims,

INTERPRE S.

QVx anifo fifoné pauloante mifcuerat aut librarioi^ incuria,aut medicoi? aliquot imperitia.eademi anetho tocum caron fuperiore capice tradiatü,in aliquibus melioribii s Grxcis in(iruic.qrdemlt;^ uer-^ bis cómunesutricpeafdêuiresfecic.-Nocü omnibus anechü dicens unnâciere, (iomachoaccöma dacöeiïe,origratü,c5codliones adiuuare.antidotis oxyporisadditiï.anifo proportione refpSdere, elixacg tadicem eius ueluci paftinacæ ededo elTe,qiix omnia cari func.Cz anetho cÓgruerc nequeüt. Ne^ em anc thi radix paftinacæ modo in cibos uenic.Ec ex uiribus illis alqs funt eeiä quæ anetho pau2 conueniât.Ea oia nosexatiethocxpunximusaliena.ö'male in hoc caputrecepra.Fecimusqjidconfidcciuscontraakerius interpretisiudieiü.qui in editione fua codices illos fecutus,ea feruauic.antiquiflimoijt Grxcofjt ét Latinofst opeadiuti,in qiiibus nihil huiuiccmodilegicunmoxmonëte rei necelïitate.quædiuerfaduofïmulmifcerf nonpatiebatur. Vt'cp importune ét curpiter aliéna ilia in hoc caput irrepferanc, fic eeiä légitima er propria inaaliqiiapertjirefufpicamur.Neqjenimuenfimle eft, quæalqomnespræternumerata inhoccapite anetho in uiribustribiierut.ab hocfcriptorerelicfta.autei incognita fuilïè.Siquidê Plinius ait cicdi trudiusprp cipuamilh uim clTe.cuiusrei hic iiusy meminit, nifi forte cil decreuit finite anethü indariones, cömuni ea inflatióisuocecöplcxus hocfuerit.ldem epiphoris radices illini ex aqua ör uino: quod in hoc Icriptore nó kgicurCruditates indem fanai-e:nifi forcéquos hicait.ïSsww/owtjm'Sw.id eft,in fuperficie ir ex fummo fto rnachofurgetesuornitioneset) percinéc. Etneex Plinio pluracolligamus.cinerêeiusuuain faucibuslcua-requoijt nihil in hocfcriptore palam legicur. Paulus Aegineta icidem vTrvwnnav pluribus locis.id cft,fomnifi-lt; cum anethü elTe.dixtt.prxfercimq; in vi.quo loco maturareetiadixitcrudos cumores, erhumêtibusulceri busutilitcrillini:uirideq;quoniahumidiusfit,minuscalidüer minusmaturaiextfiobfcruationêhancdo-cuiffehicuideatiircum iulTitficcatianethi corns dr feminis deeoefto utendum elTe. Idem præterea Paulus fecundo uolumine capite de uigilia.adconciliandü fomnu anethino oleo ex uiribus herbs uti iuflit.Potc-tanthis multa alia addi.fed facis fore hæc credimus,ut inteliigat Icgentes nö carere ratione fufpicionem no ftramidefideraric^itiftein hoc fcripcore.quæalq ta aperce docuerint. Anicetüuocarihicanechîiaitcômu-ne omnibus altjs.qnæcibiappetentiâfaciüt.appeUationeific cm Graeci eadixerüt,Hoc ipfiimanechum.nifi corruptaineo uox fit,Paulus Aegineta in vi.anemionuocàriait, «vn5cvîln;^n\vx/ov, id efc.ancthil qjiô'ane-mion.amp;c.înter exteras uires anetho oés tribiierut u t genitura extinguat; uocacqj hc gt;oviiy : Plinius gern tura tiertit,nô inanethohoc tantü.fed in pluribusalijs quæ eade poteftate funt. Pro quolibet addere hoc loco, quodGalenuslibfo diffinitioiiû fuai^t docuitgt;quomodo gt;óv^ qui idê r? yovï eft,genitura hæc fcilicet, «7r’ to iroi(gt;gt;i«T©',id eft.à feminc différât.Quod etfi nó fatis certü nobis in eo fcriptore fit,(nefcim’ em m eo que Ga lenidifFinitionritpciuscodicêhabemus.ginteger islocuscrincorruptu31egaf)qualecuq}tameeft,a nobis dieet. Verbaeius ad hacrê ca funt: JlmÇirfu “’'fi“* gt;^«i/. ï-n mif/jicc /^ tn ?» » è^icaiifiuKit}^7t Tffsit ïr.Et hadfenus ille ut crxci dicütixfof(r,K(j,eniiciauit:fignificati:peo.differrefemc à genitura.qgt; femêeft in feminarijs mea-ribus adhiicexiftens.Dccretot^hoc genitura reliquit in eo,quod aut nondü in meatus hos trafierit, aut qd iam excretü fuerit.Sed probandu prios illud magis eft. Adiccit mox idem Galenos antedidcis. dicere amp;nbsp;ap pellare femê aliquos,quod iam çxcrementum eft:amp; ex Afclepiadis fententia fernen in his etiä dici, qui per ætatem nondü generate polTunt.Genituram uerofernen nondü coneoeftum. Quæ omnia ut pauloante di-xinius.non fatis certa in eo fcriptore funt;qualia tarnen nos Iegimns,ea legentibus tradimus, ut ex hisfat temfeiant legentes,fuiffe quondam inter fernen genituram difcrimen : ratiocinari tu ingeniofiores pof-üntex ui poceftateepremediorum O'rei neceifitate,quotemporc,quo'uclocoferuatumaltcrutro nomine dicendum in homine fit,quod ad hominis generationem excernendum aliquando fucrit.

Anketum*

gt;óv®'.

(TOlf.MXk

n^lKlI/JlrtlOuij^tJOU. Ktlp. voy.

De Cymino fatiuo. Cap, LXI, CYminon LRomani panter Græcis cymi-num dicunt,J Ori grata fuaueq; cymina eft: amp;nbsp;in eo Aethiopieü magis,quod Hip pocrates regiu appelIauit.Secundæ boni tatislaudë habet Aegyptiö,turn rcliquü omneNa feit in Galatia Afiæ,Cilicia 8f Terentia, pluribus^ alqslocis.Calefaciendi ficcandi^ uires habet. Con tra tormina inHationcscp,decodü cü oleo clyftere utiliter infundit.Cü hordeacea farina hydrclço ma cerata, pari utilitate foris etiä emplaftri modo im-ponif.Dat in fpintus difFieukace nó nifi reda cerui te fpiratib’ cü pofta : èC cótra uenenato^ morfus* cum uino,Teftium inflammationibuscü paffa uua

ôCfabælomento autcera impofitum,opitulatur.

I q Siftic

Kifiivop r HAt^o/j tirso/jto/j.iÿ T’ü ru /J.kS\’; S lt;«01070X0^,07^ ITT ffn^aTHS Sao-iAix^ £ xxAtiri. Au T^0/J TO MyVTÏflOf}, liTClt. '^ Aai' ■Tro/i-ipViTOtJi-yaAario:,!!^ lt;^cco'/q:,i(9è^ xiAntio:, Hgj^ h^vitio: , 0 ^j S^Äoiq ttAc/ ocriTOffii’. ESI A ^ijAiW^KÔ^. simftiioy iH^O/TiKop,«j/ij.^op TTgoQ ÇÇocpouç.ugîj î,U7rvAi(UaTtoox(Ç. £7xAu?o/jAuo/j tepôo/j lt;ru^£Àc«a H9^ xaTa7rAa(Vlt;)^ttVo/j cru/j w-lUx Aurti. d^i/'OTo.i A C1 o§So7n'oïxo7lt;5 crup ^viiÿtrœ. ^ii^ioJ'«'x7=/q A a-ùp oivoi. «Tl-o''J!i.apricp'\iyp~ova.ïlt;^ a^H-yii avp sa.(^-J^i ßloUjjivü «Aiujiç,KXKjcor3 ism^iiJ,

-ocr page 418-

jSo


DIOSCORIDIS,


iTTEj^y 9 c^ ^oup yuvtunamp;ûp, nJ Tai’ eu /xuurn^p ai Siftit feeminaçe flu(ftioes,amp; ex naribus pm p-oj^aria^jO-uv o^(J Aamp;op Ti^oa-svExSw.^ETri} ^ ly’jgu fluuia fanguinis,tritu ct ex aceto inditu-Po 7« £7ri■p u^QoT^op mvopM/ov n iq lt;ruc-^t0p.ivop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu ide inudu 'ue corpori,pallore indudu

INTERPRET.

MEliorefcerefceliciusqj prouenirecyminii libroodlauo de plantai^ hiftoriateftatus Theopraftu’ eft,fi in ferêdo maledicant impreceturi^illi mala qui id ferunt : nee minus gaudere malediÆs hi* irimprecacionibus.qlaudibusamp;blahditqs in fpem honoris erigancur homines, verba eius fun*’ nequis force id demiretur:'lt;A/oy Zt iy$ « gt;iiyeu(ri k«t« xu^v. (fixai iiJitit nKTOcfK^xln k^ ßKKmfuftSv m0firrxi,tiM‘‘^^ K«A0r msJa/KÄ VAu.Rufticæ uanitacis id eft, qualia rudi feculo inuenta multa in agrisadhuc feruantur.No' turn omnibus cyminum eft.nec nos in hiftoria eius medicina' ue habemus quod legêtes moneamusuhuo tantum fignificamus.mutafle nos Ioliaceamfarinä,quama)rj6r ex cómunilecftionereddiderunt,infoh^ lomentum;quo loco hie ait teftium inflammmationibus cum pafla uua,û'c.ex melioi^ Græco^ codicuW fide,in quibus non legitur ayvaxifiiAi n$^ «ip'tu «Atvi»u,quod eft cum pafla uua sir loliacea farina, fednir ifiv^ vu «Aiufw.id eft,fabacea «y fabai?t lomento:id em 4(iigt;/lt;o, erpeis eft.Eo^ libentius id fecimus.quo et Serapion fabsefarinamuertit.Ä qui mihi eft antiquilTimus Lacmus Diofcorides.Cumfabæpolline habet. Exquibu* ueluti ad eandem rem concordibus teftibus,(ïne perieulo fieri id pofle uifum eft. Oportet enim uerä Ca^ tiquamfuiflèlecftioncm.qup tam moltis panter indicetur.Sufpicamureodem hocloco prpcercaquoae*‘ cum pafla uua,fabg lomento,aut cera,quod fcilicet hic ait,ê Knfwrï.quod aut cera fignificat,non diftundi' ue fed copiilatiuelegi cü alqs illis oporteremeep $ quod eft uel.fed )y4 quod eft Ü',legendü efle.Multis eniW locis in toto hoe opere hic error eft,'die ratio rei neceflitasep exigere uidetur.iit ex cymino,uua pafla, bh* lomento 0quot; cera cmplaftrus flat, quæ teftium inflamacionibus impofita, medeatur. Veruntamen quoni*® in euneftis eodem modo id legitur,nihil mutatum à nobis eft.

ni^iKu/xivouaTS/ou. Ktep. uoJ'*. r/xnoiJ «r5/ov.L|u/xa7o/MfxiW/j. S:75£Sï/x.b( QjW/M'VoUM (TiA^aTi' K0U|U. JepVETj fj^ TrAeSOf] H^ C^J yid^li ^ AuKia ^ êia'tae. ^ raXa T/aç.C^ t^ K q(/^)(hJ^oVit^(^1 cijjlt;x,via.i=4isi J^

Ba/ÀV/'o/j êj^o/jKauAo/j OT’i0a^(./a?o/j,Xt7rfóp, ilp'OV lt;fv'^^ia. J^H £.Ai7ffX. b/OVt( 7r£7^|-«/^isva. niM Ko.ró.^ia'ipyi'^ij^ioiJ,Ki(px ^'“9 ’«X'!^'®’ «»tjou £ HS^S^o'^yuAa./xaAa-Kxe^O/Ç bK?5'7f’(? Sc^U§W(/'K(?.rïU0^4VCj33 t^i^l fX'jr'^pQ 'TS)H/j.i^ov,(fuiraiSi c^ ytiaAoipoiç. urivircaSi'^ csri^/aa TÇoç ^oepouç ^t/x-TrvôV/xarWirijç irew vJ^a7t. crup o^u Jï Auy fjiO\ilt;^7raw. Ti^ot? J^ ra ’(oêoAa^ rAaó'op soMaxo“ i^^P óiV(a,ai^i J^ 0u7rcü7na^aCT'-o'H^ ï/j W) KajavrAaoamp;ï/^ crup pAXiri W) saQ^ Si.if'^yp.ovói^'n.SiJ^üfj.iüp’iarai/xinx. '^ KUT^K.aTaTrAao^ófjSjjop-tsi ty tr^o/jyt-V'©-'a75l0UKU/Jn'V0U£/J.(p^£§”^H/X£§M. ^ tK-Ksou cP av^ou^ x(f/nlt;ri n^aTia/Jnriu^a, ^oi^quot;ólj cü!Ti^p.a ófxoiop p-iAiM^'ia. twto TTtvüijSjj(}p,'7;^ói=ii^ir'J^Hnrgt;ult;ix^i^opa\i^H fJ-a.êioü^ü 1(91^ SJa'^ou§(wa'/,H)| Ai^/SScr/,«^ Kip-ar^ ^^ófxêovi= ov^ucTip. ’nrrniviTO^ trap Jï rïAiv« córt^^i.« aTPtuâip-

l N T

DcSylueftriCymino. Gap. LXH.

Yminon agrion.LRomani fylueftf^/ï' minüdicunt.JPIurimu amp;efficaciffin’quot; nafcitur fylueftre cyminfi m Lycia, C’' latia Afiæ, amp;nbsp;Hifpanij Carthagine.Exlt; guus frutex eft,caule dodrantali, gracih’, Stiffs’ quaternis quims'ue folioh's gingidn modo ferra' tis, Habet præterea in fummo caule quinafen^' ue capitula, rotunda,mollia,in quibus glamofu*® fernen eft. Maiore in guftu acrimonia g iatiuu® fylueftre cyminu eft. Nafcitur in colIibus.Bibw^ contra tormina 8C inflationes femecum aqua.B' nitidem cum aceto potü finguItus.Bibitur præ^ rea cum uino contra omnia quæ idu aut mod'’ uenenum relinquuntïSC humétem ftomachui^ Commanducatum idem,mox'que cum nadle» paffa uuaiIiitum,fugillatadelet.Teftifi inflamnia tionibus cu rjfdem emplaftri modo impofitu,ine' detur.Eft SC alteçifylueftris cyminigenus,fatw® fimile ,quod ex fingulisfloribus corniculatasfil*' quas fublimes profert,in quibus nigellæ fitnikfc men eft.Potum hoc contra ferpentiu morfusen*' cacilfimum eft,Quinetiam ueflïcæ ftiHicidiop' culis,Sifanguinisconcretos grumos cumurina reddentibus, fuccurritï fuperbibendum tam«® his eft elixum apq fernen,

E R P R E S.

LEgenda quo nosdiximus modo loca, in quibus fylueftre cyminum nafci Diofcoridesait: no ut alt« e' nouilftmis huius fcriptoris interpretibus uercic,in Galatiæ Afia.Nettem Afia in Galatia eft.neci^ gis dici id poteft,qujm fi in parte totu m aliquis conftituat amp;nbsp;numeret. Seipfam fatis res indicat:^ in an tiqua geographiaterrarumep amp;nbsp;orbiscenfu, nihil certiusSiquidem utStephanusByzantiusincoffl' mentario de urbibuserpopulis ait, oalatasad meridiem Paplilagonibusfinitimosficditftosquonda füll' fe,^ Celtae ad fepten trionem habitantes,quos proprie calatas dicunt.diu iadlati.rcgionem cam occupa' uerunt.-feruaco^gentis fuse nomine,oalacæ in Afia didi funt.quemadmodum Celtse iUi, qui à noftriso^' lidicunturjinantiquishiftorqsfemper oalacs ad alpes, adfeptentrioné, ad RhodanuimnamhocincaUia

-ocr page 419-

LIBER III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5S1

fliimenprxcipueGfXcInotierant.appellacifuerunt. Fukcpantiquisfcriptoribusfemper hie mos.uc Gala* tas nomtnantes.nequisin æqtiiuoca gentisappcllatione hxrerec.quam illi ineolerenc rcgioiicm, adders AfiæGalatas.aucad alpcscalacas dicentibus.Qtiod fppehaclenusin his amp;nbsp;alqs gentibusfeeit amp;nbsp;hoc loco «iamhicfcriptor,nonin Aba oalacix.fed in aalacia Abe nafei fyluellre hoc cyminu dicens:neex callia Cel tisqj.fedexAfi'apetcrecur.Qiialeautein co nos glumofum fernen «;^ufw7liiVfcilicecdixerimus, fatisnouiire poteruntquiexreirufticxfchptoribnsnouerunc.quasfrugumin fpicisglumas illi appellant :illisenim fi mile eft,fine pondéré amp;nbsp;foliditacc.Medct cyminu,ucex hoc fcriptore pacet, plunbusaiecrjs quidêleuibus in homme malis:fed quod nunc cercius oftendcredccreuimus.teftiü inflammacionibus.-quæ in qua parce fiant,facis (Zper fepacec quomodo auc à fatfeis in fcroco coniunefta teftibus parce difFei ac, ex antiquorum Cræcæ geneis medicoitt decretis nouiffe inutile non fuerit,prgfertim dicente in Anaronie fua GalenoiJlZjli,-iM0/Â)ui;ô(.;,,fijïy/o5iVTiK9iïIw5ivôyo^^(jlt;^aPT«;,quod eft : teftes auceforis ÉT intus appellantur: cum tarnen pau-loantedixiflec,fcrotumquod illeofcheon uocat,foris ambientem izclaudencêceftes pellicula nominari. PriustamenexeodcGalenocômuneminflammàtionîs quamorgei plegmoncdicunc.diffinitioncoftende mus.qua: huiufeemodieftdnBamatio tumor cum rubore sir foliditate eft; dolores calecesq; dolotjc pulfus, Inflamma* qualesin ueni9fentiuntur,afferens:exeophlegma'ncdilt;fla,çjgt;uideaturinflâmarilocus.Erhaecquide cale« tio. niis.Alijbreuius,nee ultra quicgdixerunt, g tumore cum dolore elTetadiui non cedentcrubencemcp fine pAQ^jv», lebte.Necaliud nt uidetur orxcoijc medicis phlegmoneeft, gcalcns omnis cü dolore tir infiâmatione tu-mor.Latini Pliniusq; præfercim cotä hoc genus. ut funt multx eius notæû* euentus, nunc inHämationcs. nuncardores.aliquâdocolletftioiies.nônungtumores.faepeetiâquæcoieriit.uocâtmonobaliâcaufam.g utCelfuslibroni.docuit.quoniâinflâmationesnocpquacuor plerüq;func,rubor, tumor.calor.ö'doloricö Notxinfla-munitercpaccepca infiamatioois huiufcemodieft\Diffcrcdeindelocistr parcibus in quasfeinfinuaric.-ha- maciones, betej tunepriuatim amp;nbsp;ad earn partecontradlS difFinitionêfuam. qualis teftiü hoe loco eft Qux quoniam faUete poteft.tr profana m fcroto credi ob eä qti5 pauloaute diximus ex oaleno caufam, foris ö* intus te-ltesnominatidicëtc,breuiter ucriuftynocas numerabimus.quae aucoribusalqs orgcot^ medicis hxfunt. Fa «aminfcrotoinEâmationemcognofei dolore illidixerunc:qnifileui contadlu manusgrädisexcitabicur, inflâmatio fcntiecurtppartiseiiisferuorcÿ'durities, in leroto facta inflamacionemindicabic.fm cotta nullus ex leui ta- feroti. «u fentief dolor, fed impadlisualidius taneüdigitis dolor aJcrit,ruböicpü‘Jurities nulla in fuperficie.fed altiusimpreftisdigitisduricies tantü fentiet, in teftibusinHämacionem fafta fcire oporcet;Cr fixe uetets di inflâmatio fctiminaO'notxucriufcpinflämatibnisobferuacxabantiquioribusmcdicisfuerüt.Quxlögiusexeoittde- teftium. «etisrepetitc à nobisfuerut,ut illis etiaautorib’ nouiflent.quales huic feriptori teftiü inflämatioes effent.

’’^‘^MMil^. Ktep. voi. AMgi.L^/j.«'o( au/xiou/x aAi^av

(l'SiVOUA. tViOl V^9^^ 73)1® «i^/OTTi-’^^MiSi^^oLviAiMpn.yfxn’Ofi K.a-^^ 'Aover/p.JtVio, j^ jTC^i» lt;J)iZ(nM§ 2,a.i^iminoi] x-v/jjwij’ii^g-g^ij ^(vo«. ly trk ja§ 1® ttjU/x/.rttóji^o/i i'(jp-^^a^v.M'K?'’ ^A°^ ff^ÿ quot;Tæ Ku^tivou.iijJiçiravi^o/) th ytU' 4«At}0U JV TO iwa^j^gl^TTlTüjSÀ?. àm^ip JÏ £j^;j 0 77^70 6^,acM/^ix),7ru5tn-ûwi 0 ^H5«v2Hàü .7f/oup ,çjç SJÄJWUl? A S^sM^ «S'oftiK’^ W/JÄVOV crab o7vq)» “71 « 61 i.//.fj.lu}(i. /Xi'-yVUTJ ^ To/ç (hec Kav-CajiJ'l^ £ƒƒ Q^jg/ç Ti^oQ A av^Tra^tiv TOJ^ ‘’^'7'WMttÇ(/\i«ro«5.'c«Q.ij^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K«-

JaTTAacSi^tru^ ^tAi2:c«jl.Ty 1^^ j gt;y -^^^ 0^ '^i'’0/j.i}iop^a-vy^^io/M.Vop î7riv x.^'

(JJ'ä/J-üiippsi^p «TP na^oijJ,

DeAmmi, Gap. LXIII. AMmi,LRomani paritcr Græcis arnmi di cunt: i^dé Alexandrin 5 arnmi aliquädo uoeär, quidam Aethiopicö,quidäregia cyminu nominal J Sunt preterca qui at tcriusnaturæAethiopicucyminUjS^alterius eife ammi teftetur.ExiguS fernen ammieft,omnibus notfi,multo exilius q cyminü:origani fapore.Pro baÉ quod purS nec furfurofum eft. Calefacit hoc etiamîferuidçnaturæeft,SC ficcat. Bibitur cum ui no contra tormina, anguftias urinæ, uenenatogs morfus. Menfes idem trahit, MifceturóChisqux àdefquamando Græciecdoria cantharidibusfa' fl:a appellant, ut urinx difficultatibus, quacex ik lorum ufu fuperaccedunt,aduerfetur ,Sugillata emplaftri modo impofitum cum meUe emendat. Mutât hoc etia potü inundum 'ue cutis colore,SC pallorê facit. Suffitu præter hæc mulicbres locos purgatcum paifa uua aut refmamcenfum.

INTERPRES.

PEregrinu femper orgeix ét Italiæ fuit.fiuc fui generis herba «Z femcn,fiuc cymino congener ammi fit: meliuscp^efficaciusinAegypto nafeatunEam^ob caufam ufacoantiqua medicina eft,aliunde in-nedlo.Fuit in Aegy pto quondä domefticus ammeos hums fit quotidianus ufus:panibus enim com» pinfebant if ahmens mifcebant.Calefacere ficcarecg in tertio ordine uetercs erxei id dixerunt.-maioretpin extenuando ui geyminû effej^uxaut à principio ftatim legutur.uocare quofda hoc Aethiopieü er regio cyminü.exalioriiopinione nö huiosferiptorisdecreto incelligcdafunt.Neq?enim ipfe id probat: fedàqui» bufdamficuocaricantuceftatur: fiquidê Aechiopteiamp; regfj noces bonitacisagente in cymino noexfunt, nongenerumdiuerfitaces Credimus no procul à capitis hums fine fans aperte dixiffe quod ad iMfm erx iMfiX^ corum percinet,qua uoce illi medicamenta ea omnia indicaucrüt,qux cutis continuitatc foluuqt.mrcdi cjj uiCirpoteftate cutis eius aliquâ partem auferunt. Indicatif' ea uox qux à uerbo tHjlifncufAela, quod eft in arbonbus

-ocr page 420-

jSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I Î,

arboribus decorticare degluberc'ue : in animalibus autem, ut fic loquamur.cxcon'are fignifïcat.qcl rty^ ceratam cutem auferre eft.Ea mulcifariam adhu c fiunt:poITuntq5id inter cetera cantharidcs.-quibuslia hanc neceffitatcaliquis utatur,quoniam eft illis cum reliquo maleficio uisurinxdifficultates anguftias^ facere.ut bic in fexto docebit, poterit ut emendetur malefica cantharidum uis.ad urinæ anguftias mit«' medicamentis illis ammi hoc;quod contraria ui quantum cantharides adftrinxerint, tanen caliditäte laxetld Barbarus angufte nimis uertit, dicens emendaturis ita cruciatum eum qui ueHicam urinas^ft™ git.Nos fententiam uerba^ Diofcoridis irrem ipfam fecuti.qua legitur forma reddidimus.

n^iKoçiou. Ktif» ws'. KOÿo/j H no^'wop.LairvTrfioio)(iov.

acf^oiyo'ij^gt;JyV(i^i/j.op. d'ma/j-ip '^)(.°P ■i'^A7c».Lui},o6yv aaJawAair-trópSjiop fj.iTlt;x a^Tav Hamp;Äf^ruv, ^ucTiTrtAaJa G cçisxJaç’/aTJ.o'aü /xt AiÄ »y 5a,Q/S\ ÈTTZVUKTiæaS.ty SiJ^vf^ap efAtr/xo KXij C1 av^rjaKa? ^i^aTr^uï/. p-ira l^yp.o^ 0 XO'S^aÇ gt;y ^v/Aoï« (PlaAu^. 2° q asji^p-a oÄimp /MP 'JP^ip /xiTCc 'yAuK£@^ £A^t(V0a§ tttêalXv'l. ngi^ csT£5M«T@^è27 ’^vu2^K.óp. 2rA^o/) Jê ÄHif^ip niveaiu) S^avotap swkiv tPuvuij. o^E/J æîi (fuAccT^fü9ca 'tIm TrAtrava (^ crttetj^ij •}^ngt;rip aiTWiO ^ j^^uAoç tretu ^'A'-puS'/MHA/^a^vjw Cl o^^zjCl ^otP/vm k«t«-jigió/jiSz/l^jamp;jzfïAszTas gt;(ï1 aiw£7r/^avila/j qjAi^^eovàç T«9 TrujwtPeg.

De Coriandre, Cap, LXIIII, COrion,funt qui coriannon uocét. t-AC' gyptiiochion,Aphri goed-Romanico* riandrum dient, J Notum uulgocon^a dru eft. Refrigeradi uires habet, Mco^ cum pane poIenta'ueillituna/acrisignibusS^u'' ceribus quæfcrpur,mcdetur,Sanarcum meUcitf* dem paiTatjuua epinydidas,teftiuminflarnni3' tiones óCcarbSculos, Cum lométo fabteto'}’^* difiicit 8C panos: lumbricos pellit feminis codan' dripaulum cum paffo fumptum.Semenaugt^» maiore ramen copia fumptum,mentem nonlfii* periculo tentât : eapropter copiofiorem coni’'' nuum'que eiusufum cauere oportet. Soccoci^ cum cerufla aut argenti fpuma additisacetoS^ rofacco feruentesin fumma cute inflamahon^* utiltterinunguntur.

INTERPRET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

C'^^Rediderunt coriadro aliqui in Graccis nomé feciflè cimices,quos folia eins ér caules olentEt qi'®” infedlu id Grgci corinuocêcjdeo olencêeos planta corion nominauerint. Sont cötra qui^* non Graeci frequétius g corion,coriandra uocent,n5 à cimicibus.fed quaficoriamblon.ideft^ç tantem oculoip pupulas didu fuiftè uelinc. Mfiiv enim oculipupulâCrà^^Auv«» hebetare qdem Greci®quot; • quod g ue^ fit,peritiorcs intelligct. Ab hoc em nihil quod ad oculos percineat priuatim in coriadrodet' nitur.Omniü eius appellationü prior iUa in hoc ér alijs medicing fcriptoribus frequetior eft. Altewilb® cómuniore fermonis ufu fuiftè indicat in Equitibus fuis Ariftophanes. Quoeärpaute nomine uoKtur.n ta omnibus plâta eft, fernen^ præcipueadeoq; non ultra à nobis tradada. Numcrat ab hoc ipfo fuW vi.uolumine inter uenenazodorcep prgfertim deprehendi,qui fimilis uiuenti coriadro toto corporefen“^ ’ Meminic amp;Nicader in Alexipharmacis fuis: quo loco interpreseius fylueftri coriandro ueneniniakquot;^'“, inefte ait:quod ab eo defcribitur latiorib’ logioribusip folrjs.multis adnatis.ir numerofa radice cop'®?? flore.Quod nefeio an ueru fit.teftâte Plinio xx.uolumine eiufde numeri capite, no inueniri int^cfyluy ^ coriâdrum. De co iceiÿ in vi.agédü nobis erininterim no pigebit de ftrumis ite^ agere.er qs quae ma’Pjy Charades, delo didia iampiidc de ijs func,ex Galeno diffinitionc eaqi addere.quae breuis amp;nbsp;huiufeemodi eib^® X’'f«^lt;Ii', (fie enim qua Latiniftrumâdicunt,Gt'æciappell2t)ficca amp;nbsp;quae difficillimedifiicitur,caroeft Fi5tl^''J'.‘’’ , ex in pluribus,u t tunc dieftfi eft,partibus, fed plerunqj in collo.eiusqj anteriore aliquâdo,pofteriore anq . doparte,nonungex altero,fepe exutroepeiuslaterc:necunatantu,fedaltera,plures'uefingulglt;ppfi‘'^^' : proprijs tuniculis,n3 aliter g in abfeefTuu genere ftcaromata lt;amp;nbsp;achcromata fuis inuolucris fcorfum ÇO^^^ nentur. Eas nunc à fcrophis,qug erxeis files funt,gcntes aliquot fcrophas O' fcrophulas uoeät. Pollux Jquot; cundo Onomaftici fui in mefenterio fieri etia dixit. Quod adderc placuit,ut eaijifpecies O' ratio c^®*®? getibus efiet: Illic enim c5fpicuc O' certius uidetur. Strumas has etiam in iumentis Abfyrtusin uetefl ria medicina glandulas uocariait:Romana tarnen eauoxeft,commercioO’maieftate eiusgencisacr^j^ fcriptoribus recepta: qux tame ipfa ab antiquiore Romana uoce fluxit.glandia enim Latini Crxcoi?

Claudia, nes uocauerût.Quid auté glandia fint,prxter Plautil certilTimc oïm Plinius docuit, primü xvi.uolum^^ capite xxxix.quo loco de materia arboqi quarundaagens: Quibufdam ait redlas à natura “^*’®®^y-Mj nes datos eflè:ideo^ facillime findi:alijs tor ta O nodis cöcifam materia. Quibufda inefte etia tubera, i ^^^ funt in carne glandia.ijscjjnecuena,nee pulpa efte.quodacallocarnisinfecóuoluto.Paulo^ poft xrH' lumine,capite vi.cum de generibus terrx agcs,inquit:Eft auté quidam terrx adepsac uelutglandia in ponbus:ibi défante fe pinguitudinisnucleo.Idempoftremo cenPadhuc vin.uoluminc,capite i.m ^^ hiftoria O natura dicens.-Neqj ex alio animali numerofior materia ganee.Quinquaginta prope faporW' cxtcrisfinguli.Hinccenforiarumlegum paginx:interdida^canisabdomina,glandia,tefticuli,^5’ . ut uidetur ratiocinari facile eft.Plinio in corporibusanimantium,prxfertim(]jllium,O'accepta abqs ^^^^ licudine.inaltjsglandia efteconcretamO'infeipfam conuoluta, duriorem^quam in reliquo corpore Aclcnes. ncm:fjgnificari'lt;p ea uoce à Plauto O alqs Crxcoiji adenas: qui quoniam fuauius in cibis O o^?quot;^®j.’§|^ ideocenforijslegibusquondamacceptifuerunt.piximusdeijsetiamin ' copiohilSjO' ea qux tune feftinantibus nobis dici non pocuerunt.

pfHawt8

-ocr page 421-

L I B

n^i i^^Kiau W/xt'ydeAou.

Il^MiOjJ 'P /xiya.,L.oi ^,a‘oy')(jTUu.'^a ixa.'oi Aa^Wiia.a^jço» cr/ö/AtaS. Jaau Aö/i^viKo'/ Tjj’aj^cw, u7r£çuamp;^0|U,àK.av-^óé^H,yiróx.y{iofj.(py72lt;.a. sx^SK tf^iasH-

IMraV m% ilt;r(j^Jja. â^oMwç.c'or^M ï/xtjj^H 'düj Tiöitpsj^a/). ays'« /xKÀ/vaçv «(faA/o/g UTP/xHKió-i. (PJva^i/j £)(.] 4-u)t2;Któ.iW.s7yiMg vffsvifo'jraij.oöip SO/xixx^V noiya'ov/j.lvas amp;nbsp;^At^/^ouaÏg KoJaTrAaiyo/Ævo/J «^AoC^J. o Si ‘)(Vgt;-o^^«.^oifov(ji/j@^,J^Hy/Mp Tt^aü ’lt;1 ■ » Jï 7roa rtw th j/^H naJaTrAaoamp;êcra, •'Ko^7rio7rAH'K.rgt;(g aju^^*

n^( li^amau TO^fn^v.

Ki^J. UOK. *

IÏJXKWVP^IKJÓV. Loi ^ iy'7Wr’0'0rX» TltUKaAoUtD/J.O» j^/ïV^/XOV aT^JO/J.^U pa.lonvZamp;syfj.«.'/^isi,x, en^iJdtra-, A J 4!u;^a ?x« ^ aSlB U J^ioi'SHfxi'

Tupt7[iox_,a-^ïva'rfLU ■;i^($t^;av.K.auA)a J^ äv/H« ^u$^0£ 61 )^Augx .c^ o! g av^H /xkAi' J«*w*^(»i^i')S«lt;j)0ï]«.AJvaMi/» «^ ^X^ ^ «ui ïiwau-riuj^ 7I^o]^H^A£l'Ü.

E R rrr.


3S5


De maiofe Hieracio.Ïd eft laduca erra tica. Cap. LXV.

HIeracton maius Lfunt qui fonchité, Ro m an i laduca erra tica. Aphri thelcas uo-cant. JAfpero/ubente/pmofo et conca uocaule eft maius hieraciu. Folia habet per interualla rarisdiuifuris per ambitfl fciffa, be tæfimiliatin oblongis capitulis flores luteospro-fert.Refrigerandi uires hieraciu habet, et Jeniter adftringitï ideoeg æftuâti ftomacho et inflamma-rionibus utiliter emplaftrimódo imponitur. Suc cusin forbitione ftomachierofioneslenit.Suc-currit po ft rem o fcorpionum idibus herbaipfa cum radice cmplaftri modo impofita«

De minore Hieracio,id eft,erratica la-duca. CaputLXVL

HIeracion minus. LSunt qiü Sf hanc fon-chitem dicunt t quidam agrefteinty-bumtquidam fitheifade. Romani mino-rem laducam.JFoüa habet 8C hæc per interualla diuifuris per ambitumincifa .Colicu-losex fe mittit uirides et tenerostin quibus flores lutei funt,circulum defcribentes. Vires habet an-icdidæeafdem.

INTE

R P R E s.

ACcipitres quoj Grxei hieracas dicunt,Iiieracio quondam nomen fecerunt.fcalperttcs cam fi Plinio ^rud^ius/uccQ^ QCiilog tingentes, ut eorum obfeuritatem cum fibi obrepfilïe earn fenferunt,di-Kutiâc. Apuleius quod fabulofum uideatur bis addidit : Aqu üam in altum alis fe tollëtem.ut return n “''3incertiuscontctnpleturjlalt;flucæ(yluaticx(hicracium hanc incelligens)foliaeucnere,fuccoiy fibi ocu ost'ngentem,optatam eorum claritatcmacquircrc.Sedquodcunque id fit,âb bis auibuS Grxcihiera cium ixerunt Sæpej,^j^ ^brutisnaturxnecelTitatcimpulfiàignotumâliquidrtobisfi'tunquoeorüfen-fus ignari; homines,qiioduerofimilius.non quod uerum fit,comminifeuntunquemadmodumiongiusiri utrotp echino didu m fecundo u olumine à nobis eft. (n lacftucaruin fponte nafcentium cenfu ab omnibus *f“‘^**'c hieracion hoe numeratur. Plinius xxlibro capite feptimo ultimam hanc in eo genc-MefmbitjfolijsrottindisO'breuibus-Apuleiusin agreftiladlucahieracifcon uocaridiccns.meminiteius. Hiclactucam erraticam dici à quibufdam tradit:qux uoxét appellatio quoniam m fetiptore hoc perierat, 'xmelioribusGraecisanobisinftaurataeftNonmeminitciusin medicæ materiæ cenfu Paulus Acgineta: ^teaimnsq, nullas hancforte'intelligeretdiuerfasabagreftilatftuca uires habere.MuIcafiquidem inladlii ^«quot;'a^”^“*”^”®™^*’“^”®'’“’’*’ tithymallus.quacabahquibuscaprina, ab aliquibus marina laduca ■'- ^tft:iitra(pifatis,quamglaftum fiueluteam uocari diximus.hieracia poftremo hgc Omnium eadeni ratio » caufa fuit: qgt; laciore fcihcet amp;nbsp;ampliore folio,quali ladluca eft, omnes fun t.er omnes ladlis liquo-rem aliquem feefx reddunt. Et nihilonimus quonia pnuacim aliquid fingulae habent.quod laCtucx amp;nbsp;alqs non uongruat,alqs appellacionibu s ditftæ.Ô* in alqs generibus conftitutx fucrunt.Sonchitem maius hiera ciumuocariaquibufdamhicait.manifeftarationeiquoniamÉrhxcO'illa concauoamp;ladleumfuccumrc mittentc caule eft.’ foliorum enim quatitate longo interuallo diftat fonchus ab agrefti laó:uca,ó' ex eo ab hieracio hoc;eam(5 ob caufam inuenientes in melioribus Grxcis,quo loco hic ait habere folia hieraciu per interualla incifuris diuifa foncho,\t.^f!Ï,id eft,pqualia non foncho qux noftriS cicirbita eft, fed TtuTAu,id éft, betx, naturair rem fecuti, betx folio non fonchi,hieractj folia cöparauimus. Ladlucx enim beta ucrius q lonchusinfolioijtquantitate côparatur.quemadmodû amp;nbsp;minus hieraciu illud quod fequitur, agrefti inty bointolioiji quantitate exxquatum paritereft. Omniaenim eó pertinent, ut latSucsfimile hieracion fit. tiusunumtantiicaput,maiorisfcilicet,in melioribus Gtaecislegitur.nec Plinius nifiuniusrneminit:quó fit ut jufpicemuralteiÿhocô'miniishieraciü priori illiaccrcuiffe ab aliquo.quiinuenturn forte' breuiuSiü* ut ^^'Kn^ni^puis poteft huiufcemodiuariare,altei}!credideritàfuperiorei[lo efïènndicatqjid, quod neep in ■ iltoria,necp in medicina pofterius hoe à fuperiore illo diuerfum aliquid habe t.ln cêfu Öquot; genere fylueftriü fpontenafcentiii]aiftucaq2,fiue 11 mini fine duo fint,hieracia hæc numerädafuntOftendunt^ id Paulus 1^'®’quot; medica rnateria cgit.Indicant O’ latini omnes,in quibus hieracq nulla hiftoria

-O'que nos habemus antiquilTimû oiofeoridis Latinü codicc,nihil quod ad hieracia hge pertineat ofte-Vui in hmufeemodi anqtatis ueftigqs amp;nbsp;uerg leeftiöis cóiedlura,ob uetuftatê fiia nos multü defetimus.

n^iriAiwu, Ktgi. veóf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Apiofatiuo, Gap, LXVII.

Selinon

-ocr page 422-

3S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIO

'5||U nbsp;nbsp;nbsp;quot;'•lt; EA/VO/JKHTTOJOp. a^fJ.óZamp;» TTÓlX.

TiJoç « ngi^ -A Ko^iop. 1(^5 7Ç01?

jo:famp;oi.7\.fj.!ip cp^y/J-ova.^ fj-tra. a57’u,K7rcit7raAxS êi-Ai^mv na.' '{aTr7lt;aasóp3jjop,amp;^ na^sop sof^x^p^ wa^H-^^, /xasouçTi xovt/'s'wvfa^ aviHcn, niveTt oï§a t^^o/j 7t (y w/xop icamp;iopSj}op,^ V alt;pi ^n/xa avTS) n 01?^ ^^i'^^p Tvivó/xivop, avlt' ’^aX^ ^avaa-'i/xoi^ ^oi/li/xónoii^, i/xiw^ mvovp.noiÄ'iap Te«7rÉXlt;j. '^ Jé iXiji^/j.a^lt;^p ov^^ntüT^op,^ êiox^ovpamp;^H^iotPaMPi^.^^ vy^Ai^x^yu^op Tssii^anoa'i, 7TVamp;J/j.XTap r^ ^pS^aA\iZnóp,fj.'iyvürM J^^ êiVtxl^vvoi^ C1 ^K^tana7^ amp;nbsp;êiH^^maÏi^ '}^lt;r'ip.(üS.

S C 0 R Ï D r S,


SEIinon fatiuö, LSut qui meliffophyllon 1^ centMagi fangmncm ori.Romani apw ƒ cut J Omnibus quibus óC coriandrS acco' modatum hortéfc apiu eft-ContraoeuW inflamationes cu pane aut poivra impomtur.StO' machi ardores mitigat.Mammaçi cóereto in g^ mos Iade durities difiicit. Vrinam cit crudurn d!' xn'ue in cibo fumptS lt;nbsp;Aduerfar uenenis pow fo^ lio^z radicS^ eius dccoctu,uomitioncs ciésAlu“ idem c5pefcit.Semê efficacius urina citSuccumi Sc uenenato^ï morfibus, SC his qui argeti fputn^ haufcrint.Soluir inflarioncs:mifcctcp præfcntiut' Iitate his quæ fomno doloré IeuSt,ôC his quæ ton tra uenenataS^ tuflïm conficiuntur.

INTERPRES.

ÜK^ITiC, Polenta.

^nnrKM,

(Adâ 0'1 y^ty., ZfiwvrdG.

QVœcn«^ à Plinio de apfjs lib.xix. cap, vii.eo^i]5 folijs,caulibus color ibustp dicunt,miilto ante a jl’ phrafto de plantarjz hiftoria vm.iiolumine dicta fuerât ; Differre fcilicet apioi^ inter fegeneraW gt;1 6r caulibusxffecp hoc denfo crifpoep lt;amp;nbsp;hirfnto folio,illud raro ôquot; latodioc maiorc caule,inn^|l nore;Et in hoc genere rurfus aliud câdido,aliud purpureo,aliud uerficolore. totumfp hoegenus fyl“^^ minimum efle.Rurf[isqjeodclibro:QLiodgrande,paluftre,mötanumq;appellatur, inter fec/afacwo^, ferre.quoniâ paluftre prope aquai^i riuos amp;“ in paluftribus nafcat,raro folio.nec hirfuto:fimile tarnen jp eireodore,fucco, amp;nbsp;figura.Quod grade, folio paluftrifimili.hirfutüjCraltiorecaule.-radiceijraphanin^^. tudine.colore nigro,femine itidem nigro.maiore g erui: duoep hæc côtra urinæ anguftias calculosqjn £ uim habere in albo dulei uino pota.Nafei hoc ubiq;,côci efcereq; in eo lachryma myrrhs odore, Q“^“E efl’emyrrhâaliquicrediderut.Montanümaioresadiiucô'certiores habere difFerctiasxicutxemfol’®^ nbsp;nbsp;' radice tenui,caule anethi,ueiy minore. Vfum huius efle ad muliebria. id eft^menfes in uino auftero.Ei W Theophraftus quo diximus loco; quae oia à Plinio qua estera breuitate cofueuit, antediflo uolumin^ a merata amp;nbsp;defcripta fuerut. Columella lib. xii.in hortoi^profa folioijj difcrimina hæc quæ à Theophrä» natiua numerâtur.cultura amp;nbsp;artificio humano facere his uerbis docuit; Aplü quo^poirisplatisfcr^'^? minus femine. Aqua præcipuelgtat.Ér ideo fecund ü fontes cômodiflime ponif.Quod fiquis id ueütlaty^ lij facere,quantû poflînt très digiti feminis côprehendere,raro linteolo iHiger.-ér ita in areolas dif|)oft“î/ ; liget: Vel fi crifpæ frondis id fieri malueris.femê eius inditü pilæ cr faligneo palo pinfitu expoliatû^.fi®* 1 ter inlinteolisligatü obruas. Poteft etia citra hac opéra fieri crifpü.qualitercûqjfatû.ficü cftnatS»inO'‘'’' turn eius fuperuoluto cylindro cocrceas.Q.ug oïa de fatiuo intelligéda in eo feriptore funtadeo logins^quot; bisrepetita,ut feiat meminerint'qj legctes.fi natiua folios apij Theophrafto diferimine ilia fint, licereip radumqjhomini labore diligétiafpfua nô imitari,qd multæ aliæ pofruntartes,fed in runs difciplina nat ' tara etiâ æquare,quæ egregiâ uulgo gratia apio dedit:tâ multos habet in fanitate amp;nbsp;morbis ufusiquo'“, nulli nobis in hoc opere præterg ad medicina pertinêtes.docebrif.Primütpillud.gd na fit qd bic ait,/ui* 2w â irxmKMt «AÇ)/i2i/:quoi52 prins illud per fepatet.oes ein pane nouerüt.alterii ad polenta pertinet,qus4‘' nbsp;nbsp;i lis quondafuerit iam pridé didlü à nobis eft. Nüc aüt quid mnccM, amp;nbsp;qd Mpl^nadditA fignificct,dicétlu • Sunt itaqj erscis kx^itk farinsmei^in cómuni eius uocis æftimatione aliud intelligitpriuatim c^weinf nbsp;nbsp;1 cina hordeacea tantu fignifi'cauit,aqua humore'ue alio maceratâ.Quæ proprie polctaeft.-audita^inn' nbsp;nbsp;( borüremedqs «A^ii^i/uoceJiordeaceafarina recens humorealiquomacerataintelligit.'nollotjjadiectoP fe hæc uox in feriptore hoc fola hac fignificatione fæpius inuenit.Inuenit amp;nbsp;fjnrèi 7recrn«Mtixfpiamp;y-i^^^ P*'!quot; alijlt;pantiquioresfcriptoreseasuocesexGrpcisuertête3aliudqpolentadixerüt,ciitamc7r«z7r«A»prop^f*^ habeat fignificatione quæ indicet qd in farina tenuiftimu eft: A' qua uoce fcelici träslatione Demoftli^” in oratione fua Aefchiné TtKnieéMiuK uocauit,hominê acrimonia amp;nbsp;fubtilitate ingenij quotidie m^ta mt tantem mala.quibus fibi utilis.alijs noceretineqj aliud eft ^,iTtlt; 7r«/7r«Aw «Ap/^i/.q fi dicas, eii teniiiÆmo'^ næpolline. Exquocredimus fignificari ab hoc feriptore no omnê polenta,fed quæ ex tenuiffima borat cea tarina.ó' quafi ex polline eius facia fuiffet.Nihil tamé nos mu tauimus.Pliniü alioscp in ea re fed^ W Cum pane uel polêta fimpliciter mederi oculoru inflâmationibus apium impofitii dixerunt. Opo®*'^ hie /AxSiivt )(tvJ[fiSvTKt dixit, omnesq; uerterunt ex Plinio mammarum duritiemmos eandem uantes, ex caufa addidimus concreto ladle. Hane enim duritiem amp;nbsp;ex hac caufa fadlam ea uox figniW

)(ivAfW enim Cræci quod ex continuo aliquo feorfum concreuent,proprie dicunt.

n^l'EAcaOO'iAlVOU. K£;^. UTT^ EAiOirtAiVO/r.Lo/ j,isîif^ivôp.ai QjU-

lt;i^^oa‘î.%tvop xr^iop.^aif/.a,7oi xttiV/x ^ovs/Kou^. JrtWto/ÆvoV «^ “F/Ç ï^J 3^^011^ TQVlÇ^amp;Zop 'TWHfXt^V en'

ÂlVOU.ffif ^ ®®'« *«*‘’® KUTHUtO/J.

De Paluftri apio. Gap. LXVIIL

-w Leofelinon,LSunt qui pcdinon,cj: qu* bj । / drofclinon uocét. Romani ruftiefi apw^ , et paluftre dicunt.JNafcit pnluftrc ap® 1

-Vaquofis locis, fatiuo proceri’,eadéonw'

potens qusefatiuum,

INTER'


-ocr page 423-

LIBER III.

385

INTERPRET.

SAtis « Thcophrafto fijperiore capice didlum eft quale hoc apium (ïf.€r qux à fatiuo ir ab alqs diTcn-minahabeticaulcsfcilicet.ö' profluencesaquas prope quas narciturrarius folium,fed non hirfutum: fatiuoapio odore,fucco,cir figura fimile.De eo PaUadiusinAprili fic ait:Elcofeliuon molli folio 0* eau letenero.quod nafciturin lacunis.


nlt;§|OSKw%Aivou» Kt^i. UTra.

PiOtrÏAiVop.l-oi 3 Tn'^oa'ÏAn'op ayjiov. ^U(U«7oi. ottiov/x ouyü' rf101 avavi/j: J KauÀôç ^ os'i' iapjixîoQiiçin^l'^HÇ AtTrfH^.T^i A oMTij tiAuVaji« 0 KtïpzA/a /zhkuV/w ^ ' iMlt;Ïgt;^ij. AnrfoT^a p.ïvT’i ’iKWciQ. Itp’ Oip ó •i^^WAi»oi§.lt;/'5i/jur5.Xt'nf os. tviajVs.Èoi KUgKU/XlVüJ.tfU?) ^^TOTPl^Tri^aJ^tf^l ^ O5ivo75. liwii/xip ^ £j^([ o k^Stpç H^ H |/^a oü-51^«, TpÔEVTiç ^ oiva, anj ^ ly t/x^mva. /xi nvöjj ly av^/'üT“«’ K^ Toi^ (hs^N^Kals ly 6^ MavaKa7sƒ uv:fiUto-(^j, où ^amp; g ttAovScS^ vo Mi^ovlaçi’ i^otriAil'opiiVca TO ^ TrÎT^cut^ '?“°7'4*Jo/J.a^O'Y«^J^ ^Tn.T^oa'iÄtvop.



Demontano Apio, Cap, LXIX,

Reofelinon. LSüt qui hoc agrefte petro felinon uocêt.Aegyptr) anonim. Roma manimontanu apium dicüt. J Dodran-tail’s ex gracili radice prodicns fingula-



ris caulis efttcirca que ramuli ^ in fummo fimilia papaueri capitula, multo tarne tenuiora: in qbus claudi^ fernen lôguni,acre,tenue,odoratu, cymi-no fimile, Nafcitur faxofis 8f mótanis locis.Cïent urinam pota in uino radix óf fernen.Menfes apin hoc trahit: mifcetur^remedrjsquçcalefaciendo funt, ôC ad ciendam urinam conferunt. Cauendu illudinhoc apio eft,nefallamur,quod in petris nafcitur, mon tanum apium cxiftimantcs.


INTERPRE S.

DlximusinfatiuoapioquaeTheophrafhis inmontanodifcriminaabomnihnsalqsnumerafl'ec. Ea luperuacaneum Ér inutile repecerenuncfuerit lllud ab re monuiflenoneft^foliocicutaehocapium ab illodercribi:ab hoe aüt nihil de foltjs agi,fedab tenui radice fingularê prodire caulc, circa que ra-mubfuntÉr capkula,utin cun^is fere Grxcis legitur..u«Kwv/u »«(ft.wjtfrquod fi uerbü de uerbo uercas, me-conioquodopiüeft.xqualia.-nullo ad hancrem fenfn ; quando cöparanturplanraijt eoloco inter fe capitu a,non Hquo^ fimiles uires.Qiia ob caufarn cum Barbarus in Theophrafto legiffet, xju^ ,lt; iphMv m/ki imvm: quod folio cicutæ fimili.capitulis cicutæ uertit,ratus corruptü locum.ÉT pro Kw»/w qnæ cicuta eft, maie jMHuv/uquieftexceptugexpapaucreliqr.legiïne^inutiliahfurda'ueconiedtura.fidefolqs.nondecapitu isaDiofcorideillicagereturrquaeduológifl'ime inter fedifferuntSiquidêcapitulü in fummo plantaefemg e jnultipliciforma uafculum,quo fernen côcipiturÉzferuatur.FoliaueropofiturâÉrfpeciemeamhabêr, P^^snouerunt.Videturijj nobis non pofte,quod Theophraftusdefolrjs docet,ad capitula Di o ^°'''disreferri:nifiramuloBt, folioté in ramulis,capitiilornq; fimul tota ad cicu tâ referaf coparatio: quæ amen nulla ad fernen capitula fed foeniculi modo umbellâ habere defcribitln angufto itaqjconftitucare, • Hinos mutauin]us,præterq quodferuari non poterat. Vertimusq? no meconiû,quod papaueris liqr eft, 'dpapauerisxuiusproprieuafculuadfemenCrcapituliieft.Perfuafitqjidqd ftacimfeqfin mötanoapio oc,capitula ilia papaueraceis multo tenuiora eftê.Ér in illis cötinerifemc.qd folijs à natura negatii eft.


n^iniTpcriAiVij. Kicfi. U7rë7 '1 EAiVo/j Tgt; y rrtTfoo-sAivov '137'?’ qgt;UlTJ t^ pxMiJ'ov'i«. (^œTpKÇK

CSJi^pilt;x.i)(0pi0t' n , , ’teçawu.tùoûc/'ts^^op J)t H9^1 ’ PAV, »©jStjö/xanXtaji). où^aîtito/i, î^^K-*“/) iyt^y^ji. äj^etj At gl lt;?çjç soMaxeu •y •«•Aou£(U.7rV^^«TOir((q 0 ç^oepouç. -tçoç ’’^«Mÿlçiro»ouç, ^ Vicp^w/i ,0 Kusvwq ^ gt;lt;a.fiSwôp^op .fxiyvoni Jt qoM tojQ °^ÿlt;Uiia.1^a.vylt;ôri^,


DePetrofelino,ideft,faxariliapio. Ca. LXX, PEtrofelinon.LRomaniin pétrisnafeës fi-ue faxatile apiû dicût. J Nafcit hoc in Ma cedonia præruptislocis, Semé habet am-mi fimile,odoratius tamen,acre,8C aroma


ti fimilc. Trahit menfes, öC urina cit.Stomachi SC


craifiorisinteftini quod colon dicunt,inflationi-bus forminibus^medetur. Medetur 8C lateris, uefficaerenum^doloribusin potionefumptum. Mifcetur antidotis etiam quæadciendam urina conficiuntur.


I N T E R P R E S.

'^'catuoxipfainperrisÉr faxisnatü apium petrofelinon à Graccis quondam dieftum fuiflc-hictatuin m Macedonia natale folum illi affignat. PaUadius in Latinis nihil aliud de eo quam locis afperis maxi-nieprouenireait : Nec nos credimus alia quam natalium ratione à fatiuo differre. Mederi inter caetera xatile apium craffioris inteftini quod colon dicunt inflationibus, hicfcriptor ait : non totam, neque ex S'acunque caufa faftam colicam affetSionem inteUigens ; fed quæ priu acim ex cralTo amp;nbsp;quali peditu ef-quot;^tur.non tranfeunte lUac fpiritu.fxpe fit.

ni§i iwocnAii'ou. De Grandi Apio quod Græci hippofelinon.

Kiep. uwy'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romaniolufatrum dicût. Cap, LXXL

K Dc


-ocr page 424-

DÏOSC ORÏDÏS,

In7f(rtA(Vo/), oi f^^y^'iHT^op. o/ Jï,amp;-Tg lOtriAivop. oi Si fO-fx^ÿliOfi K.a.'\oZa‘h L^co/xaZo/ JVjoAouç cTyoiJ/x. J ïrt jou T KUJIWÇ Ai}op.tvo'j cr/JlUjVlOU U-37céj)(20V TÇ WÇ aVT/H.« /S'OJHO'Op.tV, iSl Si /J-Ö^Op H^ 2.amp;Jii6T'^opT K.HTvamp;J'WcnAlvou. KauAoçKoZ-Aoç. uPhAoç.’^U(î)(Çoç. 0/01'41 y^afxpkà.^i')^. (py^aTrAaiUTSja. U7ffoifoiiwop‘-iVa.. t^èiQ ’^püit^Al^KiT'nf'o^KÓpkH/J.iSn aVÔOUÇ. ^(xl KOJUMSWÇ -Tl^i/J ^WÖHlTOa CTWJiSUKra. CüJil^ fJ.lt;X. Q p.i'ÄIX.p. iÛTlWKKtÇ. versop. J^^I/XV.a^tjyquot; /j.a.rï'lov. j/^a iôcofî\ç.AAH.H tüso/AO(5. où Tra Xfo^. tfu^J yu cruanio/ç ly quot;^ iXicri. Aaj^^a-l'tui’) ^ wcüJ^ -A o-ÉAiVo/j.iy 1^5'5« 3 ïef^H ^ w/xK£(ó/40-'’'‘^av.$u3Xva Hj b/KauAoi £öamp;/ov

Hlppofelinon funt qui grielon, gagrefte apiü,qui fmyrniü uocent.LRotnani olu-fatrfi dicut. J Aliud ab eo quod fmymiö dicit,ut m ox oftcndef, hortenfi ap/o mJ fus cadidius^ eft olufatru. Concauü habet caulf, excelfunijteneçi, Si ueluti kneis interfedó. Folh Jatiora cupuniceo colore aliquo,tn gbuskbanoU di fimikscoma eftïflore plena corymbo^zmodo ante g floreat côcreta.Semen ilk nigrû eft,long«, foJidû,acre,aromatu modo odoratü.RadixiHi lö' dé odoratauntus cadida, foris nigra,ori Si in cibis grata, nee adeo crafla. Nafcitur umbrofis Ioc:s8i propepaluftria.Eftur ole9i modoceu apiü.Eftu‘ Si radix emselixa Sicruda; Quinetiafoliacolicu htß elixi in cibo eduntur;Slt;per feSCcüpifdbus condiuntur. Crudaitidem duo h^c inter falgawä fale feruantur.Ducit menfesfemen eiusin potum.Bibituridem inungiturip contra febriui” in acceifionibus cum trcmorcalgorcs.Vc^“^^ ftillicidio opitulatur» Poteft'que radix fadem omnia.

»Ij ïeffla. Ka^ taura n *y p.iTx’i'}^Q\juip eniamp;J “3^. ty wAi-oc^ TjS/xïUtTjï/^aA^azai’, Au-VXfJ.ip 9 t^r® X-^'^lt;? TT/VO/jtiVOS tv OKO/XiÂlZj i/xp.HVup aniiróp. Ô^ua/v:) ri T^vii jiySvraç TnvópSjjo^ ly lt;rur;^i0|U.ïV0(j. SÇayy «J/WIJ tï GokSg. 0 H j/^a JV ra aura œ/f.

Hippo.

Hippoma nes.

CRedidemneutuidetnoftraætatealiqui.equapiûhippofelinonuoeâtes,fieri in plans à natura poil'’ quodfabulofeàpoêtisaliquâdoad deletflanonefidiüeftj ut^illün Theflalia hippoectaurostQ^quot;^ infitoshoiesduplici natura, ut Lucretius aic,W corpore bino, ex alienigenismebnscöpaÄosfinx ' rüt,nödiirimilirationei6r nos in hortisetiänafcetes aliquot plätasequis infertas audietes, falteadniir®^' mur:Crederemusq5hippomarathrü.hippolapathü,hippofelinon(phocabequisaliqdhabcre,undepo'J'' tofo,cr ut in hippocêtauris.admirabili nomine in utra^gece in dicarenneflèntcpCrfcisquafi équités pW illæ/nobisueroequeftrefceniculû.cqueftrisrumex.ô'equapiiîhoc.QuodfihiimilioresfuerinthaepM’’ neefupra cögeneres fibi altius à terra fe erexerint/nö male forfitan.fi iocari aliqn liceat ,ex tradata ap«» Venere,eafui nois nota.licec ex turpi re.inueniffealiquisdixerit. Siquidê Martialis nö femp pius uates,quot; «bicj Phœbo digna locutus,in epigramate fuo iuflfic paruas ir breui corpore arnicas ad Veneré uehi eqo ’ fiibiecitcp ftacim.q» erat lögilTima nüg Thebais HeAorco nupea refedit equo; fed qm cogeneribus fuß® grâdiorcsfunt.nullâcpmore hominü Venerêexercêt.-Nec poHunt diuerfignis duo fimul in natura«aj^ re:cogitandücôftituédû(^quia grades fint.ercopara tac cögeneribusfuis, logo interuallo casftipereW ficquondâappellatasfu'.ire.C5iunâ:a cm illis liippo Graeca uox.quæ m cômuni fignificatiôisæft*’’’^Ljp equü indicat,nôidanimal,fed abeomagnitudinetpciusprocerioréinillisalcitudinêfignificat. Necquor pofelinon.hippoinarathrü.hippolapathumô'fiquaalia huiufeemodi f]nt,cômune,fimiIe,côiunlt;S5'uo . neceiTarin equisaliqd habeanc.ficdidla ab antiquiffimisGraccis fuerât: ueiÿ quia altitudinecÔgencres plâtas fuperarct.id nomé inuenerutSignifteare aüt prôceriorê habitu ér maiorc alticudiné hippo Cr^, uoeê praeter te ipfam Aefehylusin tragoedijs fuis autor eft ; qui ad augendâ reijf ir carminis fui wuiel ' hippaëcoshippaletftryonasalia^huiufcemodi muka finxit,grades aquilas.grâdesqjgallostaiitôuo^ , illis indicâs.Teftis Ariftophanes infabula quæ inferibié Ranæ. '^i/^xS' 'ntTpnf^x diccs.id eft,ucrbarupiU ^^ gradiaiir (inx9’ /7nFjSa£'f4»v«,qd eft uoces equeftres irideogrâdes.ob id fcilicet.q, qui uehunfequis, alciu.,, à terra excollunt.Teftisitidë Sophocles in furiofo Aiaccdsenimtragoediaeticuluseft, in quachorusloQ flt;tgt;«A9/ Sifv/iiii MiiTi)(iivai i/AKt ssii AvdmSx ai-^v ‘ntTfi/Mvi Érequa uoce grande hois furore fignificaiiit.^fuP'’* jj dû Euren té hoiem: ld enim ea uox pöt. Qua uim uidet nobis habere etiâ Matonis in Georgicis amp;nbsp;T u' j in Pharmaceutria hippomanesmec aliter qadiecftiuinominismö.qd grade furore faciac,indicaro.amp;4 ^^ fignificatione nos grade apiü hippofelinon hoc diximus.monêcc id etiâ re ipfa. Siquidê cóparani W ^^ apin arborefcit.qocadmodü amp;nbsp;in foeniculi gne qd hippomarathrü dicit.CöparatS enim erraticü id W ^ paulo minus q ad arborisalcitudinéafcêdit.Habêcfu id eütftahuiufeemodi alia qin fuo gnelylucftr^ j ratica maiora fatiuis amp;nbsp;proceriora plerüqj funt.Et hgeratio nominis in Graccis eft,nó'ab equo *1®/!“ jç{g Gaza in plätis Theophrafti credidic.q equapiü id dixit,fed à lögitudine ét proceritate.quae ta *”“ .Ljfen numeratis cadé cöpofitiêe nomé m oraccis fecit.Et hxc nos de côpofitis huiufeemodi craecoR/ uoci timus,«irfiPliniusxx.uoluminecap. xn.dehippophye^r hippophæftodixerit.debentaccóniodat ^^^ cquoi?j naturg,neq;ex alqs caufisnomeaccepiffeö'c.videfenimnöfatiscaußimeoijtnominücoguo ^ ex quo debent eire,ait.id enim nihil cöftituere eft.Latini n radiciscolore nomen hippofelinofeccruu gt;nbsp;atriiuocaces/quêadmodüomnesfmyrneüafimilitudineutmoxdiccmus.quiagrefteapiüidetianoi uerüe,nôaliarationegquaedilt;ftapauloantea'nobiseft,idfecerût.quoniâfcilicet,quaeagreftiatî’'e ^ funt.inaliquibusgeneribusaltiusiatiuisexcoIlütur.Dcerat Diofcoridi inradicisdefcriptioneaduer ^ quod incus fignificat, fenfu amp;nbsp;re ipfa id indicatibus: foris enim nigro^intus candido colore grades apn eft/unde i^ Romani olus atrum earn uocauerunc.

-ocr page 425-

nç? s/jLu^viotj. Ktip. uW''.

Mujvw/i ü7j^ t^ KiXiKKX 7re'^olt;r( Zivo/j xaXoüirt 'ÿ^l’Cû/xi^o/j ttAs JO/J t^ ^ AtyO^tÉvep a/AC^M 0§^, , iü(ïrKauA4’A^X4®i'*ó«o/ilt;n-^‘*9. Y^atpuai/'aç tp^ovra TP/^aç« epu^^a lt;R Tljo's À rïï^j.iy WTfeiKAaT^.UTfA» ^®'5MiU.aAta 10) tvtüJVo'tWt/'çz/At/TH^. cpo(/lt ’■? ï®^« «rKiachov 0 int^ ^ KauxS 2um0d{J'tç. eürtj^a SÇo-iyu-^oj,oz«'op”^^ k^uShS. fxi^cw. tr^ifxv camp;J W^ œçVfxvi^vüfipamp;v^ tvoç Tpi^p. H Q ^It« ^*^*’ J''^*? • «toAh. Tf Auj^uAeç- cFanvou ^“ 'n t^^u-y^a, tf'Xoiof] 'i^^^tfa^^aiip^ p-t -Wa.‘ivh^^-^ JjXMJ^’HU’ToXfthlOV. (pu?) ^ W •^ ^toefty, TÓopit, M^ rtcoAotfoiS,«^ ScV/kmoiS, twvic«(5X^fôVoJircuç. /^wa/jjfj lt;K exl “ §'* S x quot;nbsp;’^°“gt;jy o KÏSwi’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa^cWiir

® quot;^quot;i^J^JWKAiUoUaSTOcpUA^va.KO/A/CiVTÊ 'ïNlt;r//i. H :j^^,^(j TrtV0}]SjjH ï^rJ^KATi^ a5M0 y '^auv^zj iÇjêij^ûcç ly ojOoTivoiai^. ly tPutrou

• ’’^^laTrAawo/AÄVH 9 r« TÇoo'efaTa ^ wXhj tpAtygovàç, ly c-ttAxj lat? ih atfo AÄ^'* rj^^'' ’^ ^'•» £7PuAtoirtu(’ ay^j.. ^t-ƒ « Jt lO) Tï^ost^gc;.;^ y^a/xSAwerKb «^ w ® ^S^a 3 «üq^l j 7^q'(, i^^3u'ç, 10) car aZu)«, ly Hvs^ «^^^^^. -^ j)gt; ^ ’^^a ^ Aurß«. ^°1^ '‘^'^^^ I^ir'oivov -Kivó^op a^/xo JV «'T'’'^°Ü *^'’r''Â)M«T{ô(rlt;Iç -waüvij. fei ^ Ï ^'^'®/J- ^S^'kIkovkP/wç 7r(VopXvo/j

I N T



t I B E R Iir,


DeSmyrnio, Cap? LXXIL


587


Önium uoeât. J Smymion quod Cilices pe trofelinon, id eft,in petris nafcens apiudi cut,plurimu nafeitin Amano mote.Cau -le apq habepadnatisin eo muftis.Folia apio lari-ora, ad terra infrada, pinguia,firma,cfi acrimo-niaaliqua medicatoep odoreodorata, colore ad luteü inclinato. Habet 8C. umbclla anetho fimi-le.Rotundu amp;nbsp;brafficæ fimile fernen,nigrû,fapo re afpero ceu m yrrhæt ideoep pari 8C promifeuo alterutrius ufu.Habet itidem radix in guftu acri moniamtodorata eft,mollis fuccofacg: fauces in cibolædit .Cortice forisnigro,intus pallet albe feit'ue.Nafeiturpetrofis tumulis,SChumenri-bus inculris locis. Calefaciunt radix, folia 8C. fernen. Condiuntur inter falgama folia etiam ,fi-ftunrœaluum.Succurrit ferpentium morfibus pota lmymij radix. Leniteadem tuifimtangu-ftpsqj urinæ, 8£in diffieuftate fpiritus non nifi re da ceruice fpirantibus.medetur.Tumores non ueteres quidem, fed recentes. Inflammationes duriries^ omnes cmplaftri modo impofita di-fcurit. Vuinera ad cicatricem perducit.Elixa ea-dem naturalibus^ fubdita, abortusfacit. Reni-bus,lieni amp;C ueffice prodeft fmyrnii fcmen.Mcn-fes fecuridasqp trahittSC contra coxendicis dolores utiliter bibitur. Stomachi inflationes mitifi-cat.Rudus ÔC fudores cit: priuatimép contra eurem fubeuntes aquasSC circulares febres utiliter bibitur.

E R P R E S.


Sntiebatiam turn cü hæc feriberet Diofcoridesagrauiffimis plantai}« «ÿ hortêfiü feriptoribus confun-icuolufaittofmyrniu;mifccrilt;pfîmulc6municatainuicêappellationcfimilesquidêO'côgeneres,n5 •nonu quot;’^”. P^^^ddeoipin olufatro.cuiuamp;fupiore capite tradata hiftoria ô* medicina eft,apte ornes •iîï uirP f '-^^'ff^P^uamp;truabeoquod proprie uere(j)fmyrniüdicerct.Ec in fmyrnioeasnumerauitnata rùàbalt' ^ quot;'®f®^'°’’“‘**^ru^partiSnotas,ut hisquiolufatrû nouerüc, nihilfaciliuspofthac fit.galcc* ftri orb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“quot;“^''P^ftnimç ex myrrhæguftundeo^ pari 0quot; promifeuo akeru trius iifu; quod in no^

tinis C *1 ° “‘^^ofentiri deprehêdiep ncquit.Mifcuiffe aüt uetercsinuicé fimiles amp;nbsp;côgeneres plantas,in La li fm **”’’’'^*?^*®'®*®'**ï-cap.iii'fcribcs:AtxSolus,quodquidâCrxcorüuocâthippofeIinon,n5nulgt; nio J^”'°*’'*f®^*® Theophraftus ix.de plantarü hiftoria uoluminc.hippofelinü nominans quod hic fmyr ribu'^‘i^ælinymij in hoc feriptore funr.hippofclino tribués.Locus eft ubide excipiendis planta^ hquo fluod |x^^!^’’®^^f ^®^.®hippofelinon numerat.Suntîpeius hæcuerbaùluv lt;/LintUtfl^xit ümtf i5'mrtnKlviv S , c •wiqao^ctiâinradicibusqucadmod5hippofelini.Paulo^poft.:iAi5^ii’vwlt;7n)v»*(MVDièi(Alt;»/orTÏ chrv* **' ’^'**’*’““wtmui ivnvJt» 5 e^vfm, 5^oï^ij ß\e(7ectjf it ii/Süf /tttkvuz»«r.Quoi}« fenfus eft: Hippofelini aüt la Ex oh *”^’^quot;* fimilis eft. Audiencesqjaliqui hinc elfe myrrham.nafei apud cos hippofclinon exiftimât. namquot;^ J*® . Jf^^iocinaricft,àTheophraftohippofelinon dici,quodabalrjsfmyrnion uocatur;pcrcgri h ^^'æ '”'^' plantam:©* lachrymam odorc amp;nbsp;fapore myrrhx habere : quod hic femini tribuit. A' riari /*quot;'”?Græci fmyrnem uocant,rmyrnio nomenGræcia fecit. Teftis Nicander etiam in The* fimilVff’T” *”’y£quot;*®quot; uocat.èJl’a^i ly^ ffAUffiàn ii^,fuitamp;c.aiieâ:iu2 forma ff^vfv/êiovdefetftishippofeiino côm'f • a “®^’'f‘^f”’y*'*’gt;5quoniâ myrrhâodorc refert: upeari amp;nbsp;coptiüautorc Anacreontein fafu^ *”h' ^ -'””fedione.Similitudohæcrnifeet,©*in uctei}thiftoriaconfundicogit.alioquindiuer hult;ip”**j’'^ Graecoi}« medici docent: potcrunt lp qui certius nouiffeid cupienr, collatis inuice duo* ciendaP'^æ^^’^^ï”*” plantarum multa inuenifTe difcrimina: Nee natali folo tantum differrc,quod ad fa-^*oi JP quot;^^*^æ diuerfitatê magnas habet uires: fed ex uniuerfac plats notis ©* partibus congénères qui*

K » DC

-ocr page 426-

5^8


DIOSCORÏDÏJ.


teji EX«qx)'5olt;rxöu. Ktqgt;. uTte. EAacpoêotruY Lbi QjtXatSntdv. oi q, vïqijto/j. o( ^,ö(gr'y^(o/i.bi ^, 0(^10-KTOVOp. 01 ^,t§7rU^H,b(9,XuzXK.^ fxajoi K^xhoKE/XlOU/X. MrVTfflOlfk’lt;i. Cdf^oi àa-KxVMOv.J KauXoç ^^ T^iamp;a.-funtb H /x^aO^M £Mlt;îgt;^HÇ,r£CWWM^c£Voç.lt;î)uX ^xJ^t/^XH-TuAecT^ 7rXar’(5 .tKaut))Ç£7r//jiHKK “ÇT^teivOflu, T^tKtKXairjUiSzza. 7ƒaxta ^ !?'“lt;?• «X'J JV ■^aepuœefaçZH.avàç b KauXei?. tTAiaif^ia. è^ouo'aç op.oix amp;VK0w. av0s utp^ih-XiVa. G TO oixî^fxx aVii^u c/jKî^^EÇ. çi^a bq TÇiif'iXX.TU'KoQ i jU-qxoq. 7rax©''lt;f^otK'nzAoil» X^'KH.rXuxfa. td'coJl/x.oç. ty b xauX^Ç 9 Xa J^aVi v£Tj àj^epuKÇ w^. ravrliU (pao-t i^ nó' «p Tcà^iÂxtpovii vt/J-K^i'ixa^, Sivri^sp VÎ^ •?^i^Tri'?^v cfHr/xatr/. oBip ly cü!Xii^p.x J^i ^OT^ toZç ^TriT’J'KUT’iÇ (riM oha,

I N


DeEIaphobofco quafîcei'uoçipàbu lo,herba. Cap- LXXIIL

ELaphobofcon. L Sunt qui elaphicon, qui cebnü,qui ophigeniu,qui ophiotflonon, qui hcrpizen,quilyrnen uocét Aegyptii ^chemin.Aphriafdruachu.Romanicerul ocelludicut. J Libanotidi focniculo'ue fimilisda phobofd caulis eft,8C geniculatusXatitudinc du üm digitoçj folia habet î lógitudine multomaioquot; ra, terebinthi figura, inflexa cü afperitate ahqua, Habet adnata aliquacaulisetiä, àin his urobd' las anetho fimiles. Flores ad luteö coloré inclina' tos.Semen anetho fimilc. Radicê lógitudine tnu digito9i,uni’craflïtudine,cadid5,dulcé,S^ q edeao fit.Prim a germinatióe erüpes elaphobofci ca«^ inter falgama fale feruaf. Ferut herby huius pabu lo ceruos ferpëtiü morfibusrefiftereï ideo^ ft®^ cótra eoçi morfus in uino militer bibendfl dart

T E R P R E S.


QVæ elaphobofci. id eft, ccruiocelli (modo id Romani fie appellauerint ) à principio tam mules nU' merâtur appellationes.unâ eandéip Caufam amp;nbsp;origine habent: ûquot; earn quâ hic ipfe non

^ capitis amp;nbsp;Plinius xxn uokiminceinfdênumen capitcindicaiierunt.QuoniâfciIicet,famaHtl’°*’ pabulo ceruos refiftere ferpencibus.EÔ fiquidem pertinet quac prima illic auditur elaphicon.id eftjcwouia licrba.Mox nebrium ex eodêeuencurvijSfJvr enim ccruorü hinnulos Graeci uocant. Ophigeniü itidé^®?’ oeftonon.quatû altéra ab enedlisferpentibus manifeftâ habet fignifteationé ; altéraqgt; ferpentes aliquot iufeemodi malo uexet. Corrupta enim cft:nec licuit earn inftaurare.quéadmodû amp;• earn quæ fequiturn“’' pixem.fufpicari tarnen in ea licet « T QttitW quæ Graecis reptilia amp;nbsp;ferpêtes funt, m ea aliquid fuiffednR® mana enam ceruiocelli iioce certü aliquod non eft.Crcdimusij Græcarü illarü modo corrupta cifefiqu •* in Graeca elaphobofco nihil eft quod oculfi au t ocellu indicet .Quod^in ea auditur, ceruoru tantó pabu*“ oftcndit:qiiod nomen animal illi fecit; paftu dus cötra ferpentes fe muniens-Non adeo antedidis oluÊ®* fmyrnio'qj,5c mox dicendisfoeniculo O' grandi foeniculo dilTimilis ea eft.Vmbellas enim amp;nbsp;in umbeljß mina earum omnium modo habet.O'praeter umbcllas radices quac edendo fint;amp; inter falgamacaulis'*“ ditura.Foliadifcrcpantmagnopere.qupin elaphobofci lauri figura defcribuntur.dongioratantüOacutiU' ra.Eftillud in comparatione caulis cius ut nos uertimusadlibanotidemanimaduertendum: nonperu**^ re eam fimilitudinem ad coronariam rofmariniim.fed ad libanotidis certü genusquod hic non multo pou defcribetdn quo caulis er in (ummo umbeUx figura crigicur,quæ alieni orbis ut tune dicetur propriusu texeft,


n^i MÏ5a3-^ou. Ktep. UTTS .

A^aö^jU. auTK ïcó/o/xtvx « tto«» ePuvaTj raXa aajacür ap. Hÿ^ v emt^fxa 9TziVopS/jopM erWÄ^o-p-tvov-nfwaVH. r 9 Stq^ls^aa ^



DeFccnicuIo« Cap. LXXIIH.

Arathron. L Romani focniculum di' cut J Facit copia ladisfccniculih^ bæ cibus.Poteft idc Si fernen pow * eSptifana decodu .Comaefonicu' décoda qgt; urinä eiere potcCt,renû cü urinæ ® æ



KO/JI.K§U9P7l0£/J,Vt4)5(2K.o7(’ T^ZÇ 7^1 X-VSip JgK-lt;r/^v. J'iy^K^K.dvuTrccjj^^.ajiUÓ^ij ^ t^TriTtPii HT/Ç truv o’/vtp wvojuwov. ty K,a]a^HVia onj. cgt;V TruçtrZs 71 v«uT(oe /j ly Kauff^ sofjjxx.quot;^ ^cnrÇ ni jU.£Ta4-u?óS utPar Tr/vo/xtiV«/ 9 Ç'^ûU T^few c^p/xÏAiZ KaJa7rAa(óêo'o«,KUVo j'lYKja 6^«-quot;mvawip, b 3 j^uAo^ £K0Ai€tVT^ KauX ty ’r fpvz^tj/j c^ KX/œ^HjcwSiiçjB/ç Taólt;f0aXAUKa, ctr« Ti^ûç b^utPo^/a/j c'KtÂfaÿTCM ■^^o-ifM^, j^uXi^tT] J^ Cl 7= cüJ £§(U.a 7ÇûÇ ra aura j^Xu ÿ^p. 'à a-w Vïii (fu^io«^ x^ TOÎç àitjtAioirz. Hy^ K ^/^a Kara 'rUh Ts^tirlw iK-^AasHc-ip. È/j ÄST« w^dç ïC®’tS«/J '(ßhfq, Hÿ] ówe/J


lo aliquodoloribusSCuelTicç uitüsutiliterbiW; Confert ôC ferpentiû morfibuscû uino potu-W fes idc ducit.Naufeas in febribus ÔC ardores i^ machilenitcû frigida aquapotum. SanâtraW' doç£ canum morfus concifæ radices Si ex nielle emplaftri modo impofitae. ExfoliiscaulibusiJ expreifus turn in foie ficcatus fuccus,oculoruni medicinæ Si remediis utilis,quaecunquc ade^ rum elaritatem conficiuntur . Exprimiwr S ex uiridi feminefuccus cum foliis ramulis que ad eadem omnia. Radix præterea eodem mO' do in prima foliorum gcrminatioeexprimiiub In occidentalilberia gümifimiléex fe liquore nutot


-ocr page 427-

LIBER HI,

5^9

kvino-ipopoiop Ko^|a^. aTpS^/^ovr'c^ THKvOMcr.^ mittit fcenicuIum,medium efi floretdemeten-P-wp T «auAo/j r £7r/j(^oj/u^, ly 7ru^i -^«2- tibus incolis caulem, igni^ adrnou etibu s, ut ui S^HTu/j, iuault;jjgt;-mç^5ç^acr(açb/ov£iôtlt;2xi/'çSî caloris uelutiexudatügarniilludex femittat, e'a/Jwê(xXH'PKo7xM' £si Jtf^jyssijo/jToi/’ Eft^in oculorummedicinamulto quamfuc-X«Ao« Ti^oç T« ô^^aA^K« TW. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cus liquor hic efficacior,

INTERPRES.

I ’Oeniculii.fi Nicandro in Theriacisfins.quæ nioxfubijciemus,fcribenti credimus.nobilitaucrelcrpen t^s.guftatueius.fenedlaexuendo, oculof^^acicfuccoeiusreficiendo, Verficuli poëtxeiusfunt.TÏ' 11 Itti srquot; uva/iim ^tKiAutiTnAinioi^ yuf«/ nuwi inv^yfur tn puAiov tietfi^tiyuv, i/4ftcifit k/^^kuh^ , fAtefttStv 3 tva^^W' wifTmjCojKKjHj witJi, 71 (^ «v^iftyT« rlSufif. Quoi}2 fcnfus 111c eft:Quo cepore relicla arefeentium fquama^i fene yUK^orpidus O' fegnis ingrediens, ueriiaq; tepeftate cauu fuum fugiens hebetibus oculis cæcutic : Veijt «paftusfaniculi comofusramus.celercamp;elarglueis cum efficic. NobilitaucreCr boies, toto anno quo.-«»uiridi.ficco feruatoq;fale:cocacpmenfa non u t noftra aerate fit,in fecunda amp;nbsp;ad augenda fitim tant5;ncc tniincfol5,fcdcomaO'caulibusutcntes,Neçimincrito.tainmultæinfanitatisû'medicinæufu dptesiUi unt.quas hicfcriptor profecutus labori huic parcerc alios uoluit. Nos tarnen illud legentibus fignificabi-’’'us.comam in plantis humilioribus ab hoc fcriptorc dici tota alicuius fimul decerpta fronde,non per fin-gula[oliadifcerpta:fxpecnim0'in plunbus fic,autquia breuiffimafolia eius funt, aut quia eande habent tolqs utilitate partes alix,u t feparare à rcliquis parcibus illis folia facile no fi t.aut fi feparent imprudenter, quodutikpatiter eftabqciatur.Quod infoeniculo hoc fieret,in quocapillata folia non poffunt figillatim à “°£®“æP''^icuIotpauferri.Eam^ ob eau fam oportet tota manu apprehêfam coma eius omnê fimul c^ cralliores imas eius partes caulem amplexas.diftringuerexotiiep hoc herbâû' coma eodem intelledlu hic i’ut.o' nos uertimus.estera in quotidian! ufus olere fatis nota funt,Cr ideo n 5 ultra tradlada.Nolumus ta men quod pene'nos efFugcrat,non fignifîcarc legentibus, quæ Diofcorides amp;nbsp;hic amp;nbsp;alibi mzvóJlwuT« fimpli-nosrabidoi^ canü morfibus nüc uertimus.nö fimplex eius animalis uulnus fignificare, fed curabitjCzinrabieillata liominifuodctenoxâTiquidënon rabidi canis morfus ab alrjs alio^animahü mor ibus 0“ uulneribus non diffère Neç hûc oportebat priuacim de co in radicibus fœniculi aliquid docere;c5 munienim aÜûfÿ uulneiÿ curationc nô rabidi canis morfus curandus eftj eamep ob caufaro nosrabidora • ,°^°’'lædmus.monemuslp.ficubifimplicitercanümorfusaudiêf,derabidisobeâquâdixim’caufam intelligiqpqrtere. Nô erit poftremo legétibus difficile, qs hic feriptor in febribus naufeasdixerit, nouiffe: memmerit aliq$ quos ad uomitü conatus amp;nbsp;impetus ftomachi, amp;nbsp;poll cos uomitiones mare primü in-grellusgrauidolorefcnferit, A' nauibus cnim lt;SCnaoigatione r«\/Tiav uerbü amp;nbsp;mmeev nomen Graeci feceriie, q us uomiti^nes ô- ad uomitiones conatus illos indicarent.Secutiq; cos Lacini codé modo Cr ex cadê eau 'Pquot; nsufeam fecerut,cadê fignificatione amp;nbsp;rei æflimationc: ncc côtenti in nauigio amp;nbsp;marl earn cq itui ‘'qocê.adreliqsuomitiócsrêtraftulerunt iuoearutepGræci v«i/t/«v,Laciniueronaufeäin: reliqua uita uomitiones.ó’ ad uomitióes conatus. Quæ qm in aduerfe ualetudinc fint, quotidiecpin ægrotis uidêf, qsç prslcrtim qbus male affeeflus ftomachus fit,cogunf medieifubinde uomitiones, Cr ad eas irritos etia conatusobferuare.quos nee Grxci ncc Latini appeUationibus fecreuerunc,utrûqjeuentû eadé naufeæ ap-peUatione indicates.^rfiobferuatn in antiquis feriptoribus Græcis pariter ö* Lacinisdiu fucrit, naufeas co-tiattispqtiii9(Srinjpetusinosguomirionesdici:SicCelfusprimolibro,fifine uomitu naufeafuicÉre.Sic wscorii medici ^mmiüAiitAiKlit^i pro imto ad uomitü codé conacu fæpgt;e dixerunt : Q[iod legentes monu-nfe placuit,ut certiorê naufeæ rationem ex man primu fadam feirent.ö* quoniam frequériores,diuturni-“^'i^'Offs ad iiomitum in mari conatus g uomitiones in pluribu.s fiant,prpcipuam eius uocis eam * k iignifïcationem,qux poHit fine uomitu etiS elTerquéadmodn contra uomitus nungfine prgcedëte im-f'Ï '^ *?'’3cu illo fiet.nec conuerti cum uomitione naufeam, fed præccderc naufeam,fequi uomitionem: O'ilUmfinepofteriorcaliquando cfiTc.pofteriorem uero nunquam fine priorc.

Coma»

RabidorS canum morfus.

Naufea,

Htji I'mrO|aoüpaamp;^u. Ktif, U7rƒ♦ In7p^|ae^^.Lo( ■j,u^a6((5. ói o.A^a

De Sylueftri fine crraticofœniculo. Caput LXXV.

Ippomarathron. LSunt qui foeminino genere marathrida, qui agrefte mara-thru,qui myum appellët.Magi thimari-colinü.GaUi fiftrameor. Rom ani errati-

cum fceniculum dicunt. JGrandeefterraticum foeniculum,Semen fertcächry fimile,Radixilli eftodorataîquæ contra urinæ ftiUicidia utiJiter bibitur. Menfes appofita eadem trahit.Siftunt al uum pota fernen ÔC radix ïferpentium morfibus fubueniunt ï ueificæ calcules fr an gunt: ÔC fuffu-fos felle purgan t.Bibitur nutricibus in defedu la-dis foliorum erratici fœniculi dccoctum.Puerpe ras à partu purgar.Vocatur ÔC alterum erraticum K 5 fœniculû

P“$3A' iy^iop. atn^ia o'OiU.^wç.'TÇo lt;pl)TCtt6u^JSvÓAlO/Jgt; |u^«7o/(pC«V(KOU-Xou/XI^^KOU^.Ö/ J^jlfCaV'KOUXoUlJ.O» QjKOUivouç. 0) ^, ^iX^A.r a7^0( «sjajUK^'J pa^^^opih«y^iopfji.ïya.. (})ïy] ‘^ csji^/j-o. gt;^^‘}^'liofMl0p, |lt«À U7reSI/JlVCoJ\(’. H ÄS ïTivo^Æv« sja'^^oujîaç’/ôc'ij« s/x/jJeuaTca-ya vços.'amp;tjU.iVH. TO (Ü tüTt^xxa HM^ ^‘^« •rof' T^'iap 'tSHlt;rt 7nvo^.(^a.3-H^/ocpHKr’/(5 n èon' ^6) X^/piamp;ou^ 5gt;jtnTfij,K.ai quot;lAn^p Jtph«-^tüç^.w Jïtpt/AAu/jTOatjJt^XiWxc zsivo/Ji-W^yaAaayl lt;nbsp;’lót* TàçlK Toni’^fv ywej' *«Ç «woKo^ctz^. KotAgheU K«» irS^op

-ocr page 428-

DIOSCORIDIS,


$90

î'mrop.x^x^^op.ipuz5^aquot;x“/) siVa,/xiA^x, fceniculu/olys änguftis exilibustS^obJogîsticnii w^o/AHKH. kJJtp/j JV s^oy^v^op ,7r5û(? Tp 720 ne rotundo, coriandri feminis eade pêne figura, Ko^Jou.tP^i/xcw.ivœJV. S'^AKW^Ko/i. âvaAo- acri, odoratotp,filt; quod calefaciédo fit.Refpondlt;-£ 7©(RauroZHiPcwa/xK’7r5o]5K^£V«amp;- proportionelimik’santedidoturcsciusanfirmi' lt;amp;ivfe^o/i(^j)7ouo-a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ores tarnen Si minus efficaces funt.

CRedebamus dixiffe nos in hippoièlino quod Romanis olufatrü eft, quæ ad oftendenda hui^cem* di uoeü in Gi æcis rationé fans elTenc: (cd appellat in hippomarachro nos Nicander.qui in Theria® fuis,non copofica noce hac utitur.fedabequis adiedlinaforma /TTwovilli adiecit. Verficuluseiuse

Ni K^ /7r7r«oi/ fA«fxSigt;v tpm/xv^Îk f!(x v,quod eft.fi uerbû de uerbo aliquis uertanaut equeftris Ér etiam maratn^ multiincrementiradicê.qua noce contra eaquæpaulo antedicflaà nobisfunt,fufpicetur forcealiquiSiquot;® fimplicitergradia dici quæ hippo uocécöiuncflam fibi in cöpoficione habet, fed quod ad equos percineati latere in hisplancisaliquid. Vei^ nihil fufpicari oportet huiufeemodi. Potuit enim pocta cópoficionisinno mine illo rationé laxius exprimere , ü* qd alqs fatis fuerat fimplict hippo uocc augere, ab eodê animahaa' ieétiuii ipfefacere.Net^nosfimpliciternegauimus.fignihcare equü in his plantis earn uocc.fednonrdpo'’ dere in Latinis equü fignificanoni Græcaiÿ uocü:ideoq5 eoi$j rationem in fingendis uocibus fequi no opoe' tuifle.IUi enim procerioré alcitudinê,0' qualis in his eft qui equis uehunt.in plantis his oftendere tmuolu^ gt;7r7n«ir, runtiexeaqjratione Nicander57r7r«iirM«f«9«vdixit:noncqueftrcfoeniculü,fedgrande:tantülßfaciuoprorc' ^l»ßti, nos, quantum équités altitudine pedites fupcrant. Signifïcareepeam uoeê folâ proceritaté hicipfe inairât» quierracicifoeniciilihiftoriâincipiens.ait: Grande efterraticâfoenicuin.Incuiusappellationibiisqu«i®' minino genere marathris difta eft,folâ habet ex fexu à fuperiore illo diferiminis caufam:qualia in hoc opC' re moka alla audiuntur,quéadmodum agrefte marathrum eandem hippomarathro fignificationê.For' erraticüfceniculü hoc ferne câchryi fimile Diofeorides ait.cachry id inteHigés, qd ab eo in libanotidcni®* deferibef.û' qd in umbella eius fruticis concipitur ÉT maturat: cui erratieü foeniculü hoc fimiléfuS habet-

n^i AauKou.

Kiep. UTTH.

AÜkoi?, 0/ J^, J^'n^^MiOf} ilt;.a.7i.ova‘i(] ,o pAv 2:ç ïsi KjK^KÓ^ .p.?5a0^¥ iX“'' '’‘‘^ (pU/^a ofj-oioi. /jjn.^or'^a. ly Aiitfo-T^a.itauAo^ aiT/6a^ji.i«7ov. a-mixS^oiJ o/jjop M^iiwca. au 8« A^ita.t^ ^ r’vf/ç o k^tps é'^(^ug. AÔUK.oç.t/'atruç, ^ ^ t/'ia/AaaySeÓ^iü w^^, Çi^a (Po.K’nÄ'S 1° Treéxoç.r ^ /xi^ûÇ 0^1 Ca/xiJç. 'yU'va'tj q lt;^ -Trz^xJ^ia'i To'ipt^ y iûkXÎ oiç. 0 /'î «S avr £51 o^iÀiVœ arçicp •^a7rÀH£7'ioS, ctçw/xarc-jJVçjc/'^i/xu S ly iûwJ^nç ramp;JopSjjw ly ttu jwcPhç. (Piaepig!! ok5h2koç.To 3 ^n-^i/(Aoç KO çicu roc (pu?^a ioïKi.ty rx av0K À^'Kcc. KicpaXiiv ^^i 'y KrSif/J o/xoïa àvKÔM. £$’ h o'Kiàibov i^icpi ÇiS Sa!puAfvu?.Cü7£5M.« r £7riAI.KK«Ç7rAHÇ£S US KU /uui'va(/'^ii«.£MS.T0 3 ajyi^/j.a.7rxvT J'uva^uiv Exl B^^rw2kk/j mvó/JAVop. ifXfxnv'’t/xS^ap ly ou ^ di^ôp. ty Sfôipùip aml^MK^Aop, Sn^ap -^Qovî ap'Tt^Mvànôp • ajHra 9 ty ipaÀa'jy/oi'nKr’lç 7? hip o-iM oivagt;.S^oi.(fQ^ 9 ly o’nfKALoIa KafaTrAa damp;i/j. K 3 ^Hoquot;«? '?^ ^ x^ap ? cüjî?p.(n'n^pa Vop.'Wi^ K^h2cK0U l^ 951 ^l'^H^. H 2ç /X^AlS« 'TÇûÇrà ^Kjia wiviTj ^tir’ o/uou.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeDauco. Cap. LXXVL Aucon,funt qui daucion uoeéteW mani pariter Græcis daucû dicutlt; J Creticus in hoc genere quida 6^^ niculifoliis,mtnoribus tâtû exüioiï' bus(p,cau]c fcmipcdali,coriandri umbella,^ ribus câdidis,Slt; poft hos femine acri, candie hfrfuto,Sfin comandueSdo odoratotradicedi' gitali crafTitudine.Sf dodrantali lôgitudinc,Nî feitur hic petrofis ÔC apricis locis. Alter agrefti apio fimiliseft,afper,aromatu modoodoratus, fapore feruido, Antecedit alios bonitate Creß' cus.Eft 8C tertifl dauci genus coriadri folio, 1^ re candido,capitibus ôC frudu ancthi.Erraticf paftinaeæ umbella habqtjprælSgofemine,cy' mini figura ÔC acri plena. Galcfacit potum dau corum omnium fem en.Menfes/œtus Purina trahit.Finit idem tormina,tuffesdiutinaslenitlt; Succurrit Si phalangioçe morfibus eu uinopo-tumî difcutitcpemplaftri modoimpofitûtutno rcs.Exalqs feminis tantS ufusefttexCreticora dicis etia î quæ præfenti Si egregio remedioco . „ ..^,„......^ ^., nbsp;.....tra uenenata cum uino bibitur.

N On femper quod Flaccus ait,decies repetita placcbüc: func enim quæ ite^ tancu diftafaftidiuaffc' runtiCrfiquarnhabuerunt gratia,amittanc.Siquidêfumus hoc ingenioomnes.ut nihil ung tagta* tü aut nouü fic,ut no ftatim placere definat, û* exoleuiffe credat. Ob câ caufam nihil nos in dauto de dauco agemus,nö mulcoante in agrefti paftinaca ta loge tradata omni eius hiftoriaÉrratione; exqu3 poterut uolétes quæ in dauco exigi à nobis poteranc, nouilfe omnia. Neep enim côgener,fed idê illi ck,*^. nomme tantüdiuerfus.fiCalenomelioribuscpCræciscredendüeft.Mafculinogenerc ô-ncutrodaueudici in antiquis obferuauinjusNos hûc fcriptorêfecii ti,mafculino eum femg indicauimus.Qiiodqj inter appel lationeseius male direpon legcbat,ex Nicandro in Theriacis daucion emendauimus.ficenim ille appellat uit.(Alt;)cuK^iiy,f/{(xfTtj6ftfwv,',/l@',quodeft,dauciüû'bryonie uitis radiccs.Fueruntetiam in antiquis qui daucu faiberent,duoqî eius tantü genera faccréc, Creticü amp;nbsp;Afiaticü : hic tn tria:Plutarchu s iiero plura dauco^ fecit genera.lUud etiâ à principio ftatim quod hic ait habere Creticü daucü foeniculo fimilia folia, ^MXflnf« X usé At7iÎjTtf«^uoi}s,nifiiuitiü uc,fenfus cft.minora tamé amp;nbsp;tcnuiora.Plinius amp;nbsp;Plimu fecucus Barbarus, ta didiora dixerat,quafï wuiunf« nô AtTflhwxlcgêdü fit. Nos ûdî muleis locis mucatas inuicé duasilHasuoces quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

-ocr page 429-

LIBER HL

391

inhocfcriptore depfehenderimus,ïn re tarnen incerta nullius Graecicodicis fide «ÿ opeadiuti,m«tare aufl eânonfuniiiâ.ô'qualê inuenimus.talê earn reddidimus uocê.Præterca quod Barbarus in meridianralocis rafei daueü dixit,nos apricis, Diofcorides iuhaioz/ait : qux iiox foli expofitü O' bene folê excipientem loaim -^nificatzqua: tota apricae appellationis ratio er fumma eft.Habent enim meridiana ex müdi parte amp;nbsp;afpegt; au mdicationemiaprica ex colore folis.cuius tepore falicius calencibus locis daucus hic prouenit.Et hge pro dauco didahadenusanobisfuerinr.

nlt;^l AiA^v/oU, K£(f. UTTS'', V-éAQXVIO/J.L 01Q J'/CC^UO'lÇ.Ol Q J^KX Xurgt;S.0( 9-^aAucriS,b/ ^ Ka/x^SoS.b/ yuwii0oç.b(^ AXfSxviaq.bi^VHj» , , op^oi''^Vn^oal\top,oi^a‘ao‘cw^^v. lt;’i'')fi^óiiiop.‘^p.c(ïoi eSiiivo? (U./voj.J KAwvaç ^V(«ri|U!?/(7'7ri6x/xy§ H Hj |Ut(ÿvaç à^f ^tiaq ç» J*?.T^l OUS t}!ui^a^/a£7nlt;5(_((r/A£Va At7rflt;z,£7r( ^■HKii, lt;/'jA(})iyo^(/'^, bfcv ly wve/xasett. avfloç 9 oMWo/j Aftjuoiqi. £/x7ro5cJ)ujO|y. errrtj^a c^ Ao-

/o ^OHGf TP^t/j int oiva ‘’^«nrAi{iiT»iç,-i)i»ovJïp£T^o/». ^«tri j Hj ‘Ppçntoprwuç •^anGtiiTKi’lt;5^ ttoocç -^aAu tsamp;cu.aT^ait'Puf’Tï' X9^ vjtnóJ^v^y',vilt;Q-M, ’'f®S™^^ ^ ó§ rgt; aSy» Ka^ijave«. tpu'sTj

^ iVH A1OIÇ TOTpl^,

△lAi^Viy irtjy. ^j^. uj'. gt;(. AEA^Vio/j ir^op. 01 cS^uxuiV^op. ^u

Maio( êouKiïbi’, ly «S'A t/xep^ sç ru quot;^a (W. r/ç lt;R cp7?X\o/ç H^yj rZq ^_ K^Vio(Ç((rj^vôr(Ço/J'7f?Â\u.t/'i/'va-MV W’öitïS ^'j«5aid, W 'W»wrl-rç.OVJçOUTuJïy/^^y^'ç, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

DeDelphinio. Cap. LXXVIÎ.

Elphinion. L Sunt qui diachyfîn, qui diachyton,qparalyfin, qui chamaro, qui hyacinthü,q delphiniada, q nerf on, qui neriadiü, quifofandrum tqui croniü uocent.Romani buccinü minore dicut. J

Ramos ab una radice lôgirudineduoçidodran-tö amp;nbsp;aliquando maioresdelphinion proferKcir-ca quos foliola funt tenuia, Candida, prælonga, incifurisdiuifa,delphino9i figura,unde amp;nomê inuenit.FIorem fert uiolæ fimilé, purpureo colo re.Semen in filiquis habet milio æquale.Potum cum uino fcorpionum idibus, ut quoduis aliud fuccurrit. Ferun t præterea admota herba cori-tradasfcorpioneslanguefcere,torpidos^ SC ad nocendum inefficaces fieri: amota^ ftatim in antiquam redirenaturam.Nafcit delphinium hoc afperis, fed apricislocis. nbsp;nbsp;nbsp;Eft Si alterum

delphinium quod hyacinthumaliqui,Romani uero buccinum pariter uocat. Antedido fimile id eft: folqs tantum ramulisqjmulto graciliorP bus:habet^ pares antedidouires, non adeo tarnen efficaces.

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E S,

,. pourra ætasfenâ, officinis omnibus amp;nbsp;uulgo nota uocat, antiquitas ut opinatialiqui hint deL II p inion appellault.Pofterioris er quo nuc medicina utitiir nominis incerta ratio nobis amp;nbsp;caufa.an-ngonsnotiflimi nautisin mari pifces aurores func,tepado dorfo repadas delphinq huius fiüquas, notoliaajeuocariö'indicarigaudcces:utnötant5 maris honor delphinus effet, fed haberet nutrix ©• pares omniu terra quod ex eo pifcein fuis opibusetianumeraret. Veepin mari beneficus homini femp delphi nus tuit, niultistpf^utëhumanitatisnoftraefenfuquodaattulit.'ficetiain plans aliqua effet, qdelphino^ gurarepando(pfiliqua^f^,gj^j(^ßgjjyPj,jm5P,o,j,jnifaceret.Eius(pbeneficrj merifofofandroseliadicereti laemeauoxfignifïcat.Didöcpdelphiniii hoc fofandroseft.qgt;-7fó «vZfeiotvew^^.id eft,niriüer roborisfirmi-rate leruat.Fueruntqui mutata tantü declinationis forma.delphiniada,fcilicet herba uocarêt: er qui à floris ngurahyacinthü:Jriilt;K/v5(;yi^,efj^^Qfgj.jg^ij eft^hyacinthinus Hos eiusdefcribic.Legifpoftremo inter appel Jationcs nas à Romanis delphmiü hoc buccinü minus dici,quod nullibi hadenus cöpertü nobis eft: Facialis tarne nominis cöiedura. Vt enim Graeci à delphinis er ex mari nomé illi fecerfinfie pofteriorrs etia La- Delphi tinipotuerâtexcodéelemcto,fedabalqs pifcibus earn indicaffe. Suntenimbuccina inpurpuraiÿgenere, njon *?, quot;^P’^o dorfo,ucdelphini,Quod miret aliquis in delphinio hoc,illud eft:Nihil agere de eo Pliniü: nee J'^P^^^utfofandri, quod hadenus legerim, in totaeius hiftoriafub his nominibus iinq meminiffe. Ni-luletiaPaulüAegineta;qiiicümedic5omnemmaterialib.vi.percapita numeraret.quotidiani in medicina ufus herba remediuijrelinquerenó debuerat.Dubitamus ob cam caufam,latere in antiquaeeiä medicina ”^ u j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?PP®*’’^'onc aliqua alia. Auxit q; fufpiciohê noftia.q» is qu ê uetuftiffimiï habemus Lö-gobaidisIiterisfcrmtuLatinü Diofcoridem,nullü hoc loco fofandrüautdclphiniü oftendit.Monemushge Iegentes,ererufcâdæueritatis has uelutianfasillisporrigimus ut Ä ipfi ingeuio,labore,di!igêcta(j)fua hu inangfalutialiquid conférât.Cpterae delphinrj appcllationes nö fans certa nobis habent fignificationé:nifi forte nerion Cr neriadiü à Nereidibu j nymphis ex codé mari fadæ (unt. Demirabif aliquis etia, neqj immerf to,in multipücifenp poteftate,nihilà Diofcoride in delphinio didü,quod ad faciendahomini medicinam, prxterqinfeorpyonisidu pertineat.Nos ex figura filiquai5tfenæqu3etotüdelphinoBtformâreferüt,er po-uerioiy quorunda autoritäre ufi.fena delphinium erfofandrü antiquis dida fuiffe teftati fumus.ingenue ra men fatemur,pro cöperto aliud nihil de ea nos habere.Animaduertendü amp;nbsp;illud,in delphinq hiftoria dice-

delphinoijt figura effe,cü tamé aliter fenfus indicet:0' quod delphinis fimilc in delphinio elt,filiqua tatü fit.Eamepob caufam nö male forfan fufpicet aliqs,pcrtjnè aliqd eo loco qd ad has fili quasptineretjWCililibrarioqslapfUjCÜplurafigillatimCrperfefimiliterdefinêtiafcriptiirifunt.

K 4 De

-ocr page 430-

Î9t


n^i nu^tS-jou. Kamp;j». usa. nY^3-J0/J.Lô/ ^^tJ^O^WVlOp- 0(9

TTU^iVo/j-oi JVjTru^T/j .b» 9,7n/ ^6^op, OI Q.àjVOÇ TTU^ITHÇ.TI^O cfÙToaTru^iTKÇ. |op.a(0/ traAi-êJS'Ç-J quot;^oo. ^ nauXo/j âviôtra ly^ju^a wç •7^ c/'aû'Koça7$(Oi3 H))|Uaga0jo/j. o-KiiSlo/j J'è wç «VH0ou Ty (Xo^i^tç • |lt;]« if'mTVÂ'iS fJ-iy«' Zou 1® Traxo? Alt;-aK5a. yÔ^a'afjSjju Trujcc^naj T«TH,(pÂiyfxaToi^^p £7r«ûras/KK.«ho lt;51 TaîçôJ'ovjaAr/'cMS 6ox06’/JLtr’ o^ous t-JzEOfcra ^(TlaKAuto/jS/«. a7lt;l ^ 51 cpAt^^tajSa-(MiOSH^ëo-K. lt;rvr)^iopSjjn cflt (U-îT’ eAoWou/-jP^Sraç mvë xgt;!oiovlt;ra. '^oç rà j^ov/a I/^k. »y Ti^oç ^Iw/Asv« Jê 5 -^((Miva p-ï^t 'Tä} ira tkoiT^t ^8“9 ®S^^*


DIOSCORIDIS,


DePyrethro. Cap. LXXVIII.

PYrcthron, L Sunt qui dorycniu, qui py«' trü,qui pyrotum,quipyrithen appellent Romani faliuarem herbâdicunr. JCau^ folia^ agreftis Dauci 8C fœniculi mewo exfeprofert.VrabelIam anetho fimilem Sirotun dam habet: Radicem pollicis craifitudinejonga, fapore maxime feruido. Abundat commanduca-ta hac herba in ore faliua: eaproptcr dentium do loribusfubuenit,cum aceto elixatinqucm ufum decodo illo colluuntur dentes. Commanducata etiam pituitâ trahit. Vnguntur ea ex olco ad den dos fudores. Facit ad longos in acecifionibusfc' brium cum tremore algores. Facit SC ad eaquï frigoribusperfrixerunt corpora Sc torpentîqm' busegregieaccommodata eft.


INTERPRES.

N On dédit Utforte opinabicaliquisin Grxcispyrethronomêignis,fed qui in ea fîmilisignifctaiduâ fapor eftrquitatusadeoipuehemensin eafencif.utpIuresingentibusabeadêuiappeUationesin' uencrit.Quae enim in hoc fetiptore numerâtur «7(0 T Tn/fô/incipiêtes uoces.candê omnes habet au' fam.-Öquot; quæ Romanoije appellatioferturfaliuarisherba, àferuidi faporiseins euéeu caufam dt^origine™' xit.Cômanducatû enim copiofam oris faliuâ proritat: qua poteftacc plerûq?func fernida omnialdeo$u' teres Græcoru medici ad purgâdas capitis pituitas eo utebanf. Præcepicqj id inter cæteros Paulus Aegmt talib j.capitequodepiirgâtibuscaputapophlegmatifmisagie.qui Græcisfuntmedicamêtaoninia.0^''* J per os capitis pituitapurgat.Hancipfam no pyrethron fed pyretidaNicâder in Theriacisfuisuocauit'Vet

ApophIe- ficulusciuseft.'Jlit jmiA’ i/i\uSfs~t itufm'AQrîy^^Met puAAçc Curaiitdorycnion uocarietiâferat.inceitûnob® gmatithius eft:Intcr uenena em dorycnion numeratur.utfexto uoluminepriuatim dieet,Jllud m pyrethroanimaduef tendii.uariare in umbeUaeeius hiftoria Grgeosü” Latinosferiptores-Quod em in impreiTo Diorcoridek?'^ gffXoiÀt.qof uox comofumô* capillatS fignificar.aliqui Jo^^o^Xt id eft rotundû Crrotg modo circuaAi«*' genres, uerterunt-Nos C0muniorem,û' meliorem ut çredimus fecuti ledioncm,ut legitur uertimus.

n^i ÂiZouniTiJ^o^. Kitp. usS*. Aiewariç cb OTH. H /xip 2s w^i patiiV'K' ^lapylio., H Ka^t-Jxz Vt/aa KO.'ÀOVpSjJH , HÇ b KCpp7P Ç Korj^uÇK.aÂe'Tj. cpu^^aJlb txi p.îSa9’Çû3 op-oia. 7raxûr^a JÏ lÿ TrAaTOn-ça 'JƒoXolt;llt;i'lt;ult;5. îttI 901 yljg Ès^u/atua. tvw-dV. nav’Kop JV oirop TTHXtwç ly Atiiÿva. /aa-^aÂaig £Xov]a tp ^aç • 51 îts' wjeu a-mx-Siop,i(p' ôuKajtijoÇ'ajoAuç A^koÇjEoikoç trtfovePuAw T^ftp^hÇ. twviaçtx“/“. J^^^p-ve. ÿiàvi^ap. $^ J^ ’^«ha/aaojatOou ûZAttc«-w/j 'Hm yviirip, ^/ta dit Aâihk . tS^ary tS-aç. otouo-a Ai^avûu. Hdlt îTt§«KaTa waVT« so/Kifa TH Ti^d aûqS) cüj-tç^ta qjtj^ tsAatu. lj,î?i.ap. at^cnfoViTvTuop. ruwA^. où -sruju^-K0/j.|(ta/j îK puev £K.rg,/atAcava/j-^Aa^irap dit Aô^kIm. h dit Atyo/aû« a-*wlt;57r(^ nara wavja ofj.oîa. outra Taîç 7150 ^ÿi^îvcaçjou 71 navÀop «.vînirip, ou n av^oç, 01/71 emi^p-x. if^TM d^ ^ -oiT^aif^iri irai ‘ï^a\iiriTÔnoi^,7ra.(rî^'pyK.oivZQH7TÔlt;x. Ka Ta7rAaô9-^a Ati'a «i/aoj'^ûiæaig ?ƒ iÂ^^.tpAîr iMvilt;} il T«§ 1^ æcuTuA/ov 7r^aüvb »y mv-

De Libanotide,quâ Rofmarinum di cunt. Cap, LXXIX. ,, LIbanotida L Romani libanotida etiam® cunt. J Duûm geneçtlibanotiseftîFcedi' da frudut^ferensalia: quæ féconda dW fioneduo item genera facit,cam que sea aut campfanema uocaturtcuius fruduscanchrys uocaf/imilia^ fccniculo folia habet: craifiora 0' men amp;nbsp;latiora/otæ modo in orbe cireßagentiafe Sc per terra ftrata,odoratacj^:caulc altitudinecubj tali,SC aliquädo maioré, ala^ concauitatibusmul tis:8C in fummoumbenâ,in qua copiofum fernen eft,cädidü,uerticillo fimile,circinatü, angulofuWi acre,refinofum : SC quod comanducatu guftu in' cendit. Cui radix eft candida,gracilis,odore thu-ris. Altera deindein cundis huic fimilem,quïfe' men fert latum,nigru,odoratum,uerticillofinii' le,fed guftum non incendens. Radicem foris nn gra,cótufam uero albâ.Quæ aut ex prima diuifm nefterilis SCfinefrudu libanotis dicit, antedidis tota fimilis,nec caulc,ncc floré,nec ferne ex fepro fert. Nafcit aüt petrofis SC afperis locis. Omnium cómuniter cócifa herba 8C emplaftri modoimpofi tah^morrhidasüftit.SedisinflamatióesIeniuco-dyloma-

-ocr page 431-

t l fe E k lïr.


395


tfoXtiüiUaTaO j^oi^ai/'aÇ. d Ta/'iiaiTiT^a/^ aifsh/xaTW/i(Tu/jLTrt'ïfa.azdlÈ IXoU ^sjai irajj MÏ AÄ, tAioi avaKafloz^üU«. G SJoTouç ’icövtj. C' ^Njio/'iiKf iÇajjU-oÿui^' ^^ 0'^^ 7r/Vo^tiVca. t|iC|WiV8 71 ayoucri ^ ov^a. ihatpoçoufr: Jé 0 o’r-lt;^HM«T«7raAcaà nalaTrAaoffó/jiiVa .09 jz^uXoç ■’’lt;?^iti«;iy TÂÇTrôaç ü^u^^K-HÇ, |U.iyvU|U.{V©-' M^XiÏi«^tyjfjioTciVûÇ. b JÏ k^StPi’ 7r/Vü/rtv@-', TaavTaTpie.BoN^if iyï7r/Ah4-'C«(?gt;y raZç«^ ^ajaai TraXcttaîi? Sia.^ïna'ijj Jw.'n.^i^ioÏi^ /zcra xtTri^ius H^oïv« (hcPo/xiVoi’. fez 3 ly z'efjw ^‘’•t^o'U^tXaïfflaA^Jcfw^tiVoi^.a^uo^'J H^ ^Hc/ca ®''. i^ OT «fffxa.cn. 7pæ ay§c«5 rt xajaTrAaecó-pt»o§xfo§ tnifiM^iVia aAivja ly oH. ScAtfoizç u ‘’^'''■'*X.l-M'yvv/ÂVoço^ij(/'^Z|U.iiraTû3. '^ tzertj M«^ Jï t «5 ra Mf SH|U.a]a jgwó^ ƒ §. 9^ mh to ^•^quot;/X?“ «ftwwmi? Xieawârÿ'oç. (Pjz^u gt;^' fee 1'00 T|aj^iuj^xO|U qS) a^TH^iaç. 0iO£ïgt;§as@-' ^ ƒ0 p«T« «A î^iKHÇ ’Xiamp;a.vuTÏtl^a. S jitfa-xittT^iaiTHxfK^SwozacfiziÏba s^oucra/z qnzt-cö® • 5i^a/i JÏ ê^aj^iJa^, Ka0az§lv J^ «vu H^ x« tu TauTiw7Pamp;flt;ra|U, XÄixoTißct pSjJ Tt^^tt' X''4«T«lt;pu;5tva^^~lt;351 ^jj^ax©^.

T^2'‘^«7XS“I^- ,’^- ƒ‘■^• 0 fJ-ipn xarj^^ui/'cwaM'iu’^'X'i ®2 MwXxkv àva^s jav2xàù

, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^/^“^i^ó^'lo'jU.H'yp.ao'z iU.iyvup.iVo^

dylomatatp Si Ptrumas^nce facile maturcfcétes abfceflus marurat. Purgat ulccra ex melle fic-catæ omniu radtces:Torminibus medentur,8C cotra ferpentiS morfus cö mno utiliter bibun-tur. Menfes Si urina trahunt. Difeu dunt illitæ uetcres tumoresJacit ad oculoçz clariratê radi cis herbaxj; eaç^ fuccus addito melle inundrus, Poteft eadé Si fernen, Comitialibus Si uetuftis pedons uitqs fuccurrit^Daturcum pipereSi uino contra feUis fuffufioncs.Sudores idem cit ex oleo inunctum. Confert præterea ruptis, conuulfis,podagris'quc:in quem ufum tritum cum loliacea farina Si aceto empJaftri modo imponitur. Vitiligines extent acerrim o aceto mixtum, Veruntamen oportet inpotionibus feminelibanotidiseius uti quæcanchrynnon feru acerrim um enim,id eft,fauces'que exafpe rat. Tradidit Theopbraftus cum erice nafci libanotida amarae agrefti laducæ folia firni-lia habentem,radice breui,potam'quc utrinq} purgaretcandidiora tarnen, afperiora'que la-docx folqs libanotida folia fua habere.

Quod uero canchry inea dicitur, calcfacien-di ficcandi'quemaximas habetuires.Eapro-pter mifcetur his quæ exterendo funt; SC contra deftillationes in oculos,capitificemplaftri

Q ‘ J‘ ' JI ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo imponitur, ut poft triduü abftergat.

^Çoç ^fti^ûJogMUç ô(j)9a7t^(,vç, t7rj ^ xtlt;f aXKÇ ï/XTrXaöyo/ztvo/j.iy amp;7{’lt;r/xWzUiiVo/j^«.4T(X K/zî^aç Jf?»

INTERPRES.

P Litres quonda.nô Diofeoridi tantü.fed exteris Cræco^ herbarqs er medicis omnibus libanotides fu^ erunquteodethuriscognominC omnes.fienö codé eins odoreinfignes. unaem er qug canchryferc, 'n ■ r Pj quot;’? ^? ^^“^ *®^ cius thus ölet,ab co indicari mérita eft. C geer æ aut c5generes,au t aliqua parté 1111 (imiles.in céfum tr nomen eius uenerunt.Satis'ç certa eaqr diu ifione hic ufus,pofteriores Grxcoq? me-er herbariosahosfubfcribêtesfibihabiiit.fïquidêomnes,excepta coronaria,quxftatimabeisdefcri bet.tna eius genera feceruntjoecunda frudiü qj ferenté,«r hanc diiplicé: turn fterilé numerantes.peregri-Ms ut noscredimus Italia: plantas.Cr quaq! omnismifceachiftoria.fi Theopbraftus audiac.prefertimqjiri lonoiitfigura.quat paluftri apio in primo generetin fterili uero.amarx labtucx fimilia ille facit: Cu hic foe-luculocoparet, amp;craflioratâcûlatioraqjefle dicat;quxunafolioqtforma, uulgarê noftiatêer coronaria rolmannu cognomêillefecit. Alioquin nulla erat ex fimilitudine caufa. eur quoda libanocidis, er nüc toca Crxuadendrqlibanon coronaria rofmarinus diceret: nihil enim fimilecömune'ueilli aliud habet: quodip Facile ex hiftoria eai^ intelligat aliquis,tota er unditp diuerfa.Siqdem coronaria rofmarinus frutex magis g iKtba.ramoshabet.'iUc caulê er quxfrudlü inter easferunt.umbclläetiä.Hxc à terra erigif, illx per terra fo liafparguntter ne long lores fimus.plures habent iliac notas quibus à coronariafeparant: Quinctiâ in folqs prius illud genus fuas habet icidê differctias.Quo aüt maxime différât canchry eft:qiiod in fœcüdo utrotp illo genere infuinmocaulefimilcarboi5jcachryfurgit:in quo cöcipitermaturatfeme.C^idaüt canchrys fit,er quomodo inarboribus nafcit, dieftu iapridé à nobis eft quac una nota à coronaria libanotide reliquu omne hoe genus praecipue feparat.Nec Nleader aliter earn fignat in Theriacis fuis, S irv gt;t K^t^^puótdrotv Uwr w fiJixA7rt«fifi»y:quodeft:Sumitoer calidâradicê xjtj^pustanxv.id eft.canchry hocferentê.libanotidis foecunduil fj^dgenusngnificäs.Rurfusqja^^/^ooyj^pygjoyj Az3«r“r(/(:quodeft:5imulcülibanotide cachryferête.Vna autnac nota libanotis praecipuedi(cernebat,qgt; in medicina cächryos huius,ideft,feminis tantü ufus effet. Eam^obeaufamfeorfumareliqua planta Paulus Aeginetadeeoegit,frult;ftiifeu fernenlibanotisuocans: uiresqjilliexteredi.dlfcutiendiercaJefacicditribucns.Vfusilloetiaeftexoleocotrafebrifiperfritftioncser CU tremore algores.Duplexep illud libanotidis genus foecundu ex canchry hoc didlü eft. Tertiü enim quia co caret,ideo i^njip^y fterile er fine frudiu à Graecis nominatur, prioribus prxterg in hoc fimile. Quatuor 11» banondii^genera his uerbisin vi.Paulus Aegineta icidê numerauic: Libanotides cres,fterilis una,ferêtes fru tu duardkoaütego frudfu que Graci i^ipvv.comuni ad frudlû amp;nbsp;fernen fignificatione: extergendi.difeu tien i.incidendi.molliendicp uires habent.Succus eaqt hebetibus ex humorum craffitudinc oculis ex meh IC medetur, Coronaria uero libanotidis decorum fuffufis felleutilicer bibicur. Theopbraftus aliter po-tius

-ocr page 432-

DIOSCORiniS,

594

tins g aliud nono de plantai?« hißona uoluminc de rjfdê agit. Libanotidû duo genera funt : facunda ait« lt;nbsp;fterilis altera.Rurfus'cpaltera femme ir folio iitilis.altèra radice tatum.Vocat aut foecüdae frudus r2“ry5' Nabet ipfa foliü paluftri apio fîmile:multo tarnen maiusicaulem uero altitudine cubitali,ö* aliquâdo w ' iörc.Radiccgrandé,cranam,candid5,odorethüris.Semenfertcandidn,aipe^,oblongiï,Nafciturmaxiögt; fqualentibus locis 0* petrofis. V tilis radix ad ulcéra ó' fceminaij« menfes: In quê ufum bibitut in außeroa ' gró uino. Vtile fernen itidêueiricxftillicidio,aüribus,oculoi5« albuginibusû'inflâmationibusLacfflàtri bus auget.Qux contra fterilis dicif,amarx laducæ folio fimilis eft.Afperius tantS amp;nbsp;candidius libanon ^ eft.Radicé habet hæc breuê.Nafciturip plurima qbiis didlü eft locis. Poteft purgare radix utrinep.fß ut fuperior pars per fugna, inferior uero per inferna.Quinetiâ ueftibus interpofita corropi eas prohio ' CoUigiturlp per melTem.Et hæc Theophraftus quo diximusloco, longius ideo repetita,u t poßint^g^” tes pluribus in unü collatis uecei^ ad eandêré didis faciliusö* aptius de omni libanotide cefere. ^^*1“’-. caufam no pigebit quæ de canchry libanotidis.frudu dida à Paulo Aegineca fiierint.his etiam add«' huiucemodifunt:Fruduslibanotidiscanchryeft.Habetis repurg3di,difcutiendi,0' calefaciédiuiniddeo? comicialibusfubuenitérfuffußs felle.cupipereamp;uinopocû.lllinitidemruptis.conuulfis.crpodagresuu ' ter.Et ut ait Diofcorides uitiligines ex aceto exterit.Teftati omnes hadenus Grgci ir Latini funt,qiii21 u oleatlibanotidis,quodGræcilibanondicüt,ficdidâab eisfuilTe.ApuIeius tantum cómétariolofoodc bis tradidit idco fic dida,qgt; ante cognitu noftro orbi thus.fuffitu lt;ir uapore eius herbæ pro thure g^^«“ bant:quod tarnen paijtuenfimilc eft,nifipriuslibanotidisfuiflê nomêdicamus:ü'quiathusinifucrd‘^ ’ libanon id hoiesappelIauerint.Pliniusmultislocisde omnibus hisegic,fedta incertointelledu,otnow 1e fit peregrinas libanotides has à coronaria amp;nbsp;à cunila in eo feparare ; eamppob caufam nihil nos ab w cométationes has noftras deriuauimus,ne copia rei?« legétes remoraremur: à thure tn 0* ipß dictas a t IwtïIzHS» ®®fuiffe teftat.Dicemus hoc capite quæ na Græci fvtHm« uocent.tir quid futH^v uerbSillis fignificet-lnaPL *^^ nbsp;nbsp;musî^àuerboquodpurgare fignificat.nöcoquoaluuspiirgatmodo.fed quo manusfordidachumo« .

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo abluuntur:in ilia enim deqciunt excremen ta irfordes.in hisabftergiturpotiusquod deturpatmap g nocet.nô deqeitur.eamep ob caufam ne mifeeref fenfus.nos exterédi aut abftergêdi uerbo femp«“‘'. mus.Repurgari aliquando etiâautorePliniohæcdiximus.Indicarecpidmodouoluimus:quoniâ«5'Plgt;w Iib.xxnii.cap.xi.de fruticis iamp;r radicis fucco libanotidis ages,ait morbü regiü fanare, amp;nbsp;ea quæ reptugaf funt:ea intelligês q turpia,fordida,autinformia itc^atqg ite^ fucco illo abftergéda amp;nbsp;repurgadafunc.

n^î A/6c«/uTiAo(’. Kt(j). vsJ^'.

l6oWü3TFg,H/j|u/xa7o( KoA^o'ifj ^otr/xa^iv^p. ^ oi si(fgt;awon7\.ó Ml ^^Zv'T^.^iSJ^oi 110-1 Avrtfait ssS^ l «ç Toc ipuAAa Atilf X. ttu ^ KVX, iTT/^LKKH» ^ ’/%Va. iVf^O^ip ACvKX ♦ £K.

^ T^7 «rÇ X^“^“gt;®^^'^'^'^*' ^^V0t.fXip^ £}^J ^Jl^XW^ntó .’(KTt50u’ia2Któ'. lÉ/JT/g oÙ'tHjj ï-^Ho-aq i^vJ^camp; d'a 7150 lt;?(ïi yv/xva.-CtapTPiQp. iïTdyv/xvxlap Aam amp;nbsp;o'voi 'iPri ^H. fxiywrcu J^ ’anóvit^, ^ quot;^ A^Kivç ^ivp.a.Ti,

De aha Iibanonde quæRomanis roftna rinumeft. Gap. LXXX, p Ibanotida,Romanirofmarinudicunt'':® fmarinu quo coronarii munt, tenues ge funt,circa quas folia ite tenuia funt,ü^ fa,oblonga,8lt; gra ci lia: inferiore fui parte Candida,fuperiore uirentia,cû grauitate odoraW» Calefaciendiuires habenmedet fufFufisfene,lî5^ in aqua decoxerit, decodu^ id ante exercitaß®' né bibédum homini dederittamp; poft exercitado^ lauerit Si uino potauerit. Mifcecur idé acopist^ oleo quod gleucinü,id eft,mufteum uoeât,

INTERPRES.

COronaria quonda uulgaris noftras libanotis fuit,nee certioré habuit hic fcriptor notam qua kgfquot;® bus cam indicaret;quotidianus enim hic ufus eius erat: nedebanturij in coronis ramuli eius no a ter gferpyllü.ó' quæalia Theophraftus pfuyutv/xsi uocat,toto corpore odoraca. Nunc aliiis dusufta eft. Defcrip fit earn fatis Diofcoridcs,nihiI(p in tota foliotât figura defiderari poteft: Vna^ hæc folioiii nWquot;'' tudo, quæ omnibus inter fe par æqnalisqpeft, lt;amp;nbsp;qualê paulo ante in coronaria hic defcripfit in libanotioa nomen ÉTcenfum cam afciuit.Quæ licet in priorc illo genere foeniculacea fint,ut hic ait,eam^ ob caufain Tf :;(«lt;lt;Aï,id eft, comofa amp;nbsp;dapillata .• nihilommus quonia in comofo illo habitu latiora amp;nbsp;craffiora famcuio runt,ad forma folioß« libanotidis huius,id cft,coronariæ noftratis qjrofmarini accedijt:firlj} hæc illis taten tantü fimilis.Quatenus enim thus libanotides aliæ oient,nihil huicfimile habent.Diximus hoc capiteanK - , nbsp;nbsp;nbsp;exercitationes amp;nbsp;poft eas irc.cunda illa fignificantcs,quæ Greci una appellatione yvfiVMi« dicüt;nö gelta

^M***;*» tiones inambulationcs^ tantü,ut Barbarusreddidit,fed ualidiores amp;- uehemétiores labores omnes,gbus txercita j^fcipfo calor in hoie auget.quales quoda capeftres cxercitatióes à Romanis didefunt diuerfo?!gencrU» tioncs. gbuslt;B mö robuftius reddcretcorpus,modo cclcrius.ü'ad omné motii expeditiusdn priore illo quondanU merabâtur fublato grauiorêaliquo pondcre ftare.progredi.ir quadStenus fpatiari: manibus p funé inalW fubirc:alia(5phuiufccmodimulta,quæadrobur.ncruos,ôrmufculosproficerent;huius generis in rufliw opcre foffura etia eft:in altero curfus, ér quê Græci cx;«,««)^/«y,ó' quos iKfuydfiffMo^t dicebat. lUâ fimulata« umbratile pugnä,cü ad palü exercerétur :illos ludâ,quæ nö toto.collato corpore, ftd coferris fummis ma« nibus ficrct,pila,folliculii,ó' qupeunep alia uclox amp;nbsp;agile corpus reddunc.Et ex haru exereitationu cenfu 0* ordine Diofcorides j’V|Mvoty,o(,non geftationes «ö* inambulationes dixit.-(S’ poft hos labores cpoto prius WW oarixroünarini dccodo.lauarimbalncis.ü' uino po tari fuffufos felle hiepraecepit.

-ocr page 433-

LIBER III.

59?

h^îStfovi/'uA’ôu. nbsp;nbsp;KïtJ). usé.

$ovt/'uA/ov,Lb/ Jïja^oé'^MV.b/ ^ cpaXaT^io/j. oi Q,àsi^iop.oi j,v! cru^«’.b( ■jjO'ffovJ'uA/Ç.b/Qjj^o ^^''ajjop-oiSiyànôAH’ çu^ualo; ^^ ^^?;U(zA/S. oizr'j7rfloi amp;4.®4’^§-'^olt;î’HTca

olt;«?§Jq)v;S«x /;^ £j((J gt;(P 'ffcrop îo/Kora srAaravea. Ti^oç roc ? Travancç. KauAoult;5 Jt ’™X«ai«(5H H^/xtiÿvaç. wworaç (tx^Saamp;çw. aJi^W j w’ anjm oi^oiop enn'X^.S^TvÄ'äv. 7rÀa7V7t^o^ j^ ^ X^noTi^op MJ] a^uçûx/'tst-£0 ƒ ê?Si/oo'/j.O|U, aV0H A^KK.^i^oiV AóV'KH/j- |a 4*^^'^'SMcp^!5.(fUiO 9 ç^ jAmJ'éo'/ Mj évuiPço/s X'^'wç. o jï hÎJtpç au? 7f^ti'ç,£ttK5(V;J V^ ^û'Aw ifAtr^arwAç.’iaTj ^ Tnvo/xtVKHTra «WÇ.IKT^IKOUÇ .ûÿo7rVOIK.O’JÇ, STnAUTTfi-*^™^-_^^ws^/K.K|U7rv/r«.U7f’0u/jLiu/j'.tVoS 9 âva ît«AÇ(iTj Toyç naJa^^o/jAtJoui?, croj} ïAa.'a q tA^S^i^opSÂ/HÇ qS] KiefaAi^ç ,o:^fxôlamp; 4’§^''’‘« ^'Ç, ^Namp;55yKo/ç, K.£cpaAaA7âcri.£7rt;^!l 9 ^ fj-iKTaçtrjyjTr^Pj^P^ itaJaTrAaôamp;t'Ç. H ^ S^^'^'HiM.T^/ucr( Cl KTra^xoIç. 7^i^u-‘Y'^'^^’^^V'Aamp;ecraTfclTHK.'l'n/AOL'Ç T®UÇ ^J tm^ir^i. T^^ àv^-ouç j^AûsjS b j^uAoç TÇôÇ ^'^’^MH'awTai^^Truoj^oouvra a^p-oXa. «TOTiSîTOU Ji HAia^'pJÙ/l^ UÇT« Aû/tt« X^Anr/AaT«.

De Spondylio,id eft,uerticiHo uel uerticilla-ri herba. Gap. LXXXL

lt;gt;w Pondylion.LSuntquiaraneum.quiphala-gium,qui afterion,qui fpódylida,qui chor-l^^danon,qui cenanthen uocent.Aegyptq quot;nbsp;apfaphcr.Magiofyrida.Romani herbafu-tinalem dicunt. J Folia habet platane quadante-nusfimilia,ad panacisfolioçtfîguram accedétia. Gaules cubitales,5lt; aliquando maiores,fccniculo fimiles.Semen in fummofefelis femini fimile, duplex, latius tamen,candidius,glutinofiusq^8i gra-uiterodoratum.Florespallefcctes eädidos'ue.Ra dicem candidam,radici quam raphanum dicunt, æqualem .Nafcitur paluftribus 8C aquöfis locis, Potum fernen eins per inferna pituitam pellit, Medetur pota herba iocinorofis, fuffufis felle, in fpirirusdifficultate non nifi reda ceruice fpiranti bus,comitiaIibus,Slt;ftrangulatuuuluaeprociden tibus.Suffitu fernen fopitos cxcitauEx oleo capi-ti inungitur. Prodefteßphreneticis, ueternofis,8C capitisdolonbus.Goinpefdtpræterea quæ fer-punt cum ruta emplaftri modoimpofitum .Da-tur radix fuffufis felle iocinorofis 'que.Fiftularum callos ramenta eiuscircumligataerodunt.Recen tisetiam florisfuccus contra exulceratas puru-lentasq; aures prodeft. Seruatur hic infolatus ali -orum fuccorum modo,

T E R P R E S.

Sponden muliebres/

ÏNanimaliumdorfofpondylos Graeci primapriuatimep inhomineüigîntiqiiatiioracrtebras.quibus ^°f^5°'^‘P'‘^^‘-®lt;’ftat.appeUaiieriint;qiiai5J ftp té in ceruicc numerâtur: Scapularesduodecimfunt.di co aiit fcapulares.quæ ab ca parte qua fcapulæ incipiunc.eo defeendunt per incerfcapiliü numéro: Lum byes uero quinq?.omnes,ut diximus,uiginciquatuor.Poft quas factum excipit os,quod ex fpôdylis fimul coctetis conitare uidet.quo nomine non tantü os hoc ex concretis fimul quafi fpondylis coftans appellat, JM quod utrinçiHicônatum eft latûô'grande.ut primo libro in cypero logins didlü à nobiseftSpondy» W huiufcemodiquos Latini uertebras dicunt nota omnibus forma eft; tereti ftrudtura permediaforami •jaà cerebro defeendète medulla. Ab eotjt figura ô* fimilitudine qdem Græci in muliebri lanificio amp;nbsp;operC Ipqndylos uocauerütpondera.quibus mulieres in ducédoex colo in filü linoaut uellerc aliquo fufos fuos taaiulibrant,donee multo filo graues,alteriusponderis ope, ut ad rectos angulosdefcendant,nôindigêt. In que ufum quonia oportet eos praeter pondus in diuerfaducendifili rationeaut inglobütumere.aucin orbiculù dilatarijdeo nô eadê femp 00152 formaeft.Ülud tamé nccelTariû femper,ut medio peruio forami-ne infetcûfufum excipiant;0' exceptn,dum fe circûagit.pondere fuo librent. Ab his rurfus ad plura tranfla* tünomenideft.quxbteuitatiscaufarelinquimusîamp;àquotidianonotaerei fpedlaculo multatÿ reip deferi pta fignatac^forma amp;nbsp;euccus eft. Quod eueniffe ér falt;ftü ab antiquis in fpondylio hoc credimus;cuius feinen hic primü fefelis femine fimile dixit,quod in Peloponnefiaco fefeli latius caetens amp;nbsp;carnofius deferibi Duplex, lunmox Jl/^*ow,quod eft nô fimpliciter duplex.fed latû amp;nbsp;grandeid enim in Graecis ea uox aliquâdo figni nbsp;nbsp;nbsp;‘

ficat.quéadmodüin Latinis Maro etiâ dixit in Georgicis fuis: duplici aptant dêtalia dorfo.Nec multo poft: duplex per lübosagitfpina.vbi^enim ea uox latû amp;nbsp;grande fignificat. Qiiod ad fpondylos manifeftegtigt; iiec.multocp certius quod hic ait. fpondylion hoc à quibufdä arachnem.phalangiü amp;■ afterion uocari.Sût einin phalangio^ gencre decê ab antiquis priuatim fuis nominibus numerata. Inter qup etia eft quod a ci 110 uuæ fimile jù^ uocatur.Defcripfit^ id Nicandcr in Theriacis fuis, tn media aluo ex inferiore parte os ha* bere.Verficulus eins eft. ^«yi'pA Iv /AvniTi, Smw ïmiimv ólt;AoSezv: quod eft ut Plinius de eodem agens lib. xxix. capite iii ait:0re minimo fub aluo.Qux acin irotunditas m eo,amp; in media aluo minimü os quafi peruium xfteriofl foramen.muliebris ucrticilliformam efFingit.Eamlp ob caufam hic aitarachnem,phalangiü amp;nbsp;aftenum phalaneiïï, uocari.Totius enim generis prima ilia duo nomina funt. Afterium uero ex eodem genere ab eodem Nican nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

dto priuatim defcriptum : à^ifuiy A' ^ffiv iHam TripauHto amp;nbsp;caetera. Ditftumq; ab eo hoc eft habere in tergo pin-gué quoddam fplendens.difcurrentescp in eolineasquafdam fulgentes, à quorum non omnium fimilitu-dine.fed à prioreillo quod acino uuæ fimile diximus.hicfernen primum,moxexfemine plantam, aranc-um, phalangium ÔC afterium fpondylion herba uocari ait. Nee obftacqgt; alijs amp;nbsp;non jw^l lUi comparauc-

CK

-ocr page 434-

596 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D Ï S,

ritab iinpcrins einm,Ægt;' qui tm in generc araneoiÿ id efTc fcirent.addict appellat?ones hafocnit.Ex^I’®’ j no fufpicari cm fed ratiocinari licet, nöaliüde planta hanc fpödylionääfpoiidyloijjin fpina0-phal3n^ j illius forma didta fuiffe.Siqiiidé rotüdicace duo hgc fîmilia inter fe funt;ö' ambo peruia concauitate hal» • qua muliebriü fu foiy ueiticillis fimilia etia fint.Eodc pertinec amp;nbsp;qug foeminino genere fpotldylias fequitu • , CxteracappeUationesincercam nobishabcntfïgnificationem.necCrxcx magis gLatinx, oMoam^ Sopor, fam nihil ultra de eis dicetur.5edquoniam bic feminis fuffituexcitarifopitos tradidit.nequis fimpIiK Sopici, fomntjm ea uoce fignificari credat.meminilïe oportet,quod didfum multo ante à nobis ell.foporem ff pitostotohocopereintelligieos,quimalamquietem0'noxiumfomnumedormiant;quemuariis(un' Cataphora na^rmultiplexeiiismali caiifaeft)appellatiôibus Grcci indicant:Èrinter aliasujCrap^ioîix/uerbocriijii*? iy(T#tp«f«. f«;quæ in cömuni fignifîcationis æftimatione in foporé trahi amp;nbsp;deferri indicat- Vt^nosobfcriiauinius.

facitcataphórahxc proprium malifaporis genus,qualeslethargus,caros,coma amp;nbsp;pleritpalpfunt.« mune quoddam omnium confequenscft. Sic Galenus in Ifagoge fua delethargo agens indicaffe uia« , dicens:ó Aam?«pgt;©^ivKVTiivirxStsi^'iTÏl^pwriAi, Hspodf^pxiii^ißxltixAdem etiâinlethargidifFinitioneaita** j ?®' vi yyr«ipo(gt;« JinrÄiiyip^s: quod nihil aliud eft g fi dicas ; lethargus inexpugnabilis in foporem delation ' Éundem fecutus in fecundo de phrenetideagens Paulus Aegineta eft.tytTKpsftijuerbo in fopore u'“®’® • in Iethargo,7r«fi7n-jj À To«’A»5«pgt;z)(p'tTrufw^AKj^p'o; 07 7r«vù JlxKvü/utpuT« x^TapepS/rquod eft:accidere lew » cis torpidam O” ignauam febrem.quæ non adeo cru tiet cum cataphora.id eft, in fomnum delaooncW tant hisaddi alia etiam.fedhxcfarisefleuolumus.utmeminerintlegentestirfcianr, lyjTOiÇiopiÀtCi’f^'®quot;’ porem def erri.Cr foporem in malo femper nobis in hoc opere effe.

Pjj^NiX^^HKOÇ. KîC)). us/.

AjS'K^quot; L|upia7o( (ft^yAa/x. J TOuru xAw^ûi/'o vr-ç h s^r^/u-VK7r(VO/XÎX/Hœ//XOTTfoÏKOVÇ ^ÿj KoiXianouç uepi^ë. H^ tj^/ocf H-KT/Ç J^ij^o^ a-w Wàt ty ràç £tt ^(VwV «(.«.oj

Ça7/aÇ£7r£;)^([ ^m^Sa'a., rgt; JV (wî^/m SJo-lt;povpSjjo\iqTTiuû/J^op œtfiAe. G zcA^wrag KIVQ-^tôfjSji/OpfJ.lT’i'ÂMOV.Ol ^ KaUÀOI ê^U Btvn^ Ki^xxAaA^êçiKr/. TOCQiy^imvTCü ^ CI î’ç ràç «A/xiutrîjç.

De Ferula. Cap. LXXXII. . NArtheca.L Romani ferula dicûtJ”æî uiridis ferulf medulla utilûerc®^ 8lt;fanguinëexpuêribus.DaturXflt;”’' tra morfusuiperaçt bibeda efi BÜiolt; ditaeadem naribuslinamenti modo/angu^^ ; eruptiones ab ea parte fiftit. Bibitur eiufdé cotf3 tormina fernen militer. Ad ciendos fudoresfi^ oleo inungitur.Faciunt capitis dolores feralff^” les in cibo fumpti. Seruanturfale inter alia hlg^'' ma ijdem ferularum caules.

T E R P R E S.

COndiebaturquondäferuabaturlpfale adcibosferulæ coliculus toto anno, fi huieferiptoripru”'quot;^ mox ColumeUx credimus,xiii.operisfuiuoluminecapitevii. iubêti cü plerif^ alqs okribus hunccondi.Necfuithicufusparumin ealaudandus.ü'ficopiofioreiuscibus capitis dolorcsw^ Primas enim menfas in acetarqs : fecundas uero cüobfonqs coda multafrugalitate inftruebat. Eadéfent' duti ó* à longa ualecudine fe recolligentibusauxilio fuit ür adhuc eft: quonia nulli frutici leuitas m^ior, cüleuitateligni firmior durities amp;nbsp;rigor.Qua etia ob caufam libero patri,Sileno,alqsq; numiniseiuscowi' tibus dedicatairconceftaeft: ut infirmos inebrietatepedesleuihocpedamento regerenc.EadcirnpefO notampædagogisô'infignededinferulxîpminaccsfceptra pedagogoßt, ut Marcialis ait.regiû honore® ermaieftatem illiaddiderütiutqualesuoluitantiquitasreges effe.inlegibus ô* minis afperos, in poems»'' romitiorcsû'paiîtnocences.-talesferuIaiîtfuarrileuitatepxdagogiinpuerosfuoselTentîmecuêdosiÿiep’ tiusgnocentes oftenderent: ne.dum cultus ingenqquxritur.corporiiniuriaafferatur.Sed nulla maioriJ mCritolaus eft,g $ frutice hoe Prometheus que igné inuiderat deus mortalibus. h üc ivt mii 'ilt;nTri™gt; ‘*‘‘''' Kvlpiiviin j['uTr«ptgt;i pmiimamp;.iv HsiAu i«f(iiiiiMiSuvJ(l»t npiriMpKum. Quo uita omnis hxc noftra caleret^omS' retur.Acceiïit hislaudabilisetia.g» medicisuiribusaliquot,quas habet.meliorë beatioreq; nobis uita wei fanguincex naribus importune ernpentem fiftens:fudores ubi opus fit, ciensrir torminum uexatiomMS fuccurrcns:alialppotens,quxhicdocuit.Qux mala quonia nota in hoc opere iampridem legentibusfu®’ nullam à nobis operam cxigunt.Illud tarnen monemus,damnatum ideo cp relidum à nobis fuilTequodin extremo hoe capite in impreffo O' plerifcpalijsGrxeorum codicibus legitur ; ó ^oSu vxpS4. KSWAh iw^H quodljab alrjsuerfumeftiCaulemferula fxpe tributum funditO'c. quod nihil in antiquilïimisCrxcisW iufeemodi legitur: falfumq; eft quod in co traditur.ex hac ferula fagapenû excipi.Neçenim hicpaulopon hoc docet,uerum ex ferulacea herba in Media fagapenum fieri tradit.ut eo loco cet tins patebit.Abiida» il omneid mcmbrumin Diofcoridcprgterhpcperftiafit.quiapudnoseftuetuftiflimusLacinus DiofcoridcSi in quo ante earn pattern totum clauditur caput.

n^in^KiAavou. Ktep. ush. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePeucedano. Cap. LXXXIII. _

EuKEƒ c«ro(?.L'o( 9, ays'op^ o' Q, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eucedanon. LSunt qui a greCté fifone,qui

â'y^io'cpulSito/i.'TÇocpi^TCdâ^a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agriophylion uocent.Magi bonûdæmo-

^aç é^ou/xap. Of JV, Trivaa-yi' nem. Romani pinaftellum fiue ftatariaffl Ay/x.^u^iato/o'aTaj/av.JKau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herbam dicunt. J Tenuem ex fe mittit

Xo/jScviWrXîTÎÎ'ô^.r'Xvô^./Aaÿx^gao/Ao/- peucedanus caulem, gracilem, focniculofimk

-ocr page 435-

LIBER III.


Î97


op. t^^hu'j ?x1 '’%gt; T^ ^iXce^'/Koa/tó ly ttu-Kv2œ4vûoç^HAiv^. ji'^w^ÉAcwvap. S^uo-fp^p, «?^v, fusb^ ûTrb.tjjuîT^ ^ 0^1 ffu CK wç OTTiÿ^ ^ ^ ç,'^„ç o^aXi^i’ ^ifTi/xvo-(J-iVit^ lUa^flUja.H^ i' ^OTj^iop £v0uç t^ tra/a ‘^TJ- UTP ft T »A(ouamp;V)ï^.c^ ^ Tw cru/^ tri W^ WijxxAaA'yiw 7f/§^ o'KOTw/xaJa, tap ^ «ÇTl^oJ^ajig/irH au? Tcti’^Zva«^^»/';^^,«^ Tm^aA^'^OK.aJae^E^H. agt;§KSo(J9 riviaj oTr|)(60(ra h ^/|a. ü7n'^VT] 9 «)) 01 KauAoï0 I^^J^Ü^* quot;ójl’t« œç^ovÂ^a^ô^aî^. ht^oU ^'^P'X’'^So oTfÇjiy ray^iop inTweivio -^e ’'?’^^''î'’Ço’^’''gt;f7o’ç /^m^vopo/J-oiop ' '’^“lt;'$»'!'/ÇK«uAoîlt;’i^T«7çpf?ûaÇ'7t5O-^iyi’AatrpSx'ûÇ. Tb 9 ÓttS J\ atpt^ij o «^ lt;r^ oV(^ y (TaiUoO^aKH rivveo/xtvo^. S^uos'itxoç.

r^lt;^'gt;SoViu(5.-^aAu2K.o?5//'X.'a(rf-»tO'Ç. StJapSpoii^, 0 KaGoA« rgt;7Q T^i «Vga ^««wrjg,4^ ^^^. .^^^y ^ «^ç„ç. ‘S' 9 yür$j^2:K05 urviroi’ usôSfuwç.iy ® '^Y^/AuwpavaKAH^KÓi’, J^ojk^ 9 6x51« , ^j^^^^ ^ ^ nbsp;nbsp;. g^f^xrr'ow

. **^?^©^ ’’'‘æ?o(/'i'vû).«X7rço(5 axfov^aX 7^c«/yÂ9f^^^g^^^^^^ _^^~ x ^^Jç “^’^''^^’^ ‘^'^^^l^^wó/ij^og.J^vo'Tno'iM^ 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»quot;3 ^^'Ma^naZe Sia.Gilt;nlt;rip

«S^oJ.Ko/A,apn'K7r;c^^«xlt;iaylt;i.«h cütAh •7«4'^2M^2^^J^,^ .T^ôçTi ’Wç ÿo laTaro-ijçni/jjyç vtef^Sp mvop.i ^’^^^'^‘•'^^^0(/jiV'^^\isio(xp. -^ttei/MSi ’'i* $'?« T^oç TK aura tAa-ïf^ c^^^ïucra. m *^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KaS-a^^t/ 9 Aiia |k

S*/* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïAkk. ÿ AiTTitPaç «Tf cs lap Si'

lt;^^lt;ri ^s^uAoÏT«7raAlt;)Ua. fj-'icnrca ^ •y^ nçujaîç ^ /MKayp.a.iri 6^/ji,av^K.a7lt;’.iK.-^‘gt; 0 Tiw Ti^óa^tfa.'Pp. ak^rp. sS^p. ’f^ ca/AÎjç. Autre« JV b b^ t’,ç ra -?f th-Mara «^xu-jj'aAofÇ 7r/it5o7ç, H7r;7auq),H aj-'^G’^5M?,ÜiVH^w.

lem, SC circa radices denfa copiofa^ coma folio-fum. Florem luteo colore. Radicem nigra, graui odore,cra(fam,Iiquore plena,Nafcitur opacis mó tibus,Colligiturex peucedanoliquor feéfiscul-tello tenerrimis in ea radicibus : quiip ex his fluit liquor, in umbra qprimum reponitur : fole enim ftatimcfflaturSClanguet.FacitcG colligitur capitis dolores uertigines^,nifi præundis antea nari bus Slt; infperfo capiti rofaceo,id agafJnutilis exu do igne humore radix cft.ColIig it ur pretere a ex caulibus peucedani radice^ mandragoræ modo liquor Sifuccusîfed minus effieax liquore fuccus eft î citius^ efflatis uiribus ignauus Si inutilis fit» Inuenitur aliquädo etia caulibus radicibus^ peu cedani concreta Si inhærens thuris modo lachry ma,Prima in peucedani liquore bonitatis æftima tionem habet quiin Sardinia Si Samothrace col-ledus fuerit, graui odore, colore ruffo, guftu fer-uensSilinguacxurens. Inungitur utiliter ex ace to Si rofaceo ueternofis,phreneticis,uertiginofis, comitialibus,diutinis capitis doloribus,refolutis, coxendicis dolóribus, conuulfis t in uniuerfumq^ omnibus neruoçe affedionibusex aceto Si oleo utiliter inungitur.StranguIatu uuluæ procidétes foporesé^ olfadu excita tSuffituferpentesfugat. Auribus in eaçe dolore addito rofaceo utiliter in-ftillatur.Cauis dêtium in dolore inditur.Facit ad tulfim in ouo fumptus.Spiritus anguftqs,tormini bus Siinflationibusfuccurrit.Aluü leniter mollit, Liené minuit. Difficiles partusegregie adiuuat. Quinetiam contra ueffïcae renumip dolores Si di ftentiôes utiliter bibitur. Muliebres aperit locos. Vtilis ad eadem omnia radix,uerum minore effi» caciaan quem ufum bibitur ciusdecodum.Pur-gat ficca Si in farinamtrita radix eadem fordida ulcérai offiumqj fquamas pcllit, Vetera ulcéra ad cicatriccm perdueft. Ceratis præterea malagma-tis^ mifeetur quæ calefaciendo fint, Probatur recens, non cariofa, folida, odore copiofo, Re-foluitur ad potiones peucedani liquor amaris amygdalis,aut ruta,aut pane caliao,aut ane-tho.

INTERPRE S.


FEcitpinHsquæGræcis pence didtur, peucedano nomen.non congener congencn.autfimilisfimili planta:fed fpeciofa amp;nbsp;procera arbor,paré folio tantü fibi humiliorêfruricé, ut inter homines quotidic fit,folaeins partis fimilitudine,in genusCr nomen fuu fibi adoptauit. Quod pofteriores intelligentes Eatini.pinaftellü earn uocauerunt:cuiusuocisautorApulciuseft:fic enim emendandaeft gup corrupte in impreffo codice pinafgelü legitur.ldem quod in Diofcorldc fimplicitcragrion nominatur,ab eo fifon agri-ondicitur.quafi ex fimilitudinepeucedanus hæc fifon etia diceretur.de quo nÖ multo ante ailum eft, fed fylueftre.Nobis uideturab re non fore.fiquisfufpicetur deeffe uoci illi agrion,qiip fylueftre fignificat.mara thrum: ut quoniam fimiles illi caules amp;nbsp;capillaca folia habet,fylueftre marathrum diceretur:quemadmo-Qurn quod fequitur,agriophyllon,agrefte foeniculum potuiffe quondam legi. Sufpiciones tarnen hæ funtt ftc nos aliquid mutare aufi fumus, praetergex Apuleio agrion.id eft agreftem fifonem uocari peucedani! toter alia dicentes:Qu3e non cantumà pence arbore dici in Graecis potuit,qnàm ab amaritudine.qux in ea-Hem gente eadem illa uoce mdicaturjn Arcadia nalci peucedanum Theophraftus ait nono de plantarum

L hiftoria

-ocr page 436-

598 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS, hiftona uolumine, Verba elusfunt^/nTM lt;4. » iensdi'a. Qiiem a urorc fecutus FliniuS lib- xx7. cap. «• Jj^y daciffimâ in Arcadia nafei tradidit.tam aperce.tamiÿ aeeufto aurore, union dubicandüfuerir.in Ace u ne an in Sardinia legendus locus ftr.Theophraftu enim fecurus Plinius eft.Nec obftar ^ hic dixerit «P fumin Sardinia ô* Samorbrace liquorê probatilTimum effe. Hic enim fuccS in his genribus exprenu^ ^^^ dauir.illi planram in Arcadianalcilaudariffimamdixerunt.Eius inanriqua medicina inukusfuit ulus mutl^ôu didit^hicintercæterameden peucedaniliquorêconuulfis.GraECitwiJtiTAtoviK^coTiit'aiMaTfltuocât.Rot^o' Conuulfa* cæ uocis imitatione conuulfa appeUaucrunt : quod main m fuarum difFmitionum commentario Ga e hisuerbisdefcripfit:Inneruisô'mufculisaffeâ:iohæcfit:trahunturlt;pin eafineeleclione, ‘‘^^^^jl'iLpi eH5T«J/lt;«T«. quandototumcorpus.aliquandocorporisaliquaepartes.Diximusctiamuertiginibusmederieunae _ Vertigines, peucedaniliquoré.Laborantcshis.codcmcommêtarioidemGalenusdifFiniuit:uocarilt;5uertigino*o® J quibuSnontcnebræ,fedcenebricofa:lucisobfcuricates,((j-n9Tw^^/illeappellat)oculisobuerfantur:uiae£U Ç HKffMfvytù- ilkscircumagicapüt.comitanturiÿeasincertitirdifcurrenteslucisfplendores.gt;«(gt;^o((gt;wgt;'«/illeuocat.» fcÆo hæc plerunç cum cerebrum occupauerunt frigidi amp;nbsp;glutinofi humores. Qiiâ ob caufam lt;l“â''ru uis leui de caufa concidût: ut cum uiderinr circumagi aliqua,rotas (uerbi caufa) turbines' ue: aut fiT'^ circumagantur.Numerant(]jeius mali plures alias medici caufas.quæ traclandæà nobis non fu?c.Dgt;lt;^‘ Tumores. breuiter hoc loco etiâ.qnofnâ hic tories toto hoc opéré tumores fimpliciter nominat; non alterius «’laU mires aurncceffariü confequens,qualcs (uerbi caufa) in hydropicoi^ cruribus. aut altjspartibusfiuM:quot;^ qualesalicubicrigunturcumcoit inflâmatur'uealiquid:fcdquipropriügenus habent.contrarium® alijs^omnibus.qui bilisconfluxu in aliquâ parte hunt. Pro quibus ex Græcoiÿ medicoiy decretisf®^ “ eft.quemadmodü cocuntibus in aliquä parte biliofis humoribus, facer ignis quem eryfipelaten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj Cant,fit.Sic pituitofiillius humons fluxu amp;nbsp;coUeólione tumor,nuUo intra fe colletflo pure, inanis 0'»'’ Iorc:hos(ÿin fcriptore hoc nulla adieda nota alia, tumores inteUexiffe oportet.

Ri^i MtActv^i«.

KS(J). UsS^.^ M'ÉXiv^ioiJ,Loi Ji,H9ij TTÖ')» ^HKUva ’iy^iop na.'Xo\fa‘i(J.i' XM«.. ‘^a/j-oJoi 7ra7raêlt;^ V(* y^ov/x. J '^afxv'itrnlQ^ ^ At TrfoKajtf©-* .(ha*n'S-«M©quot;'H Hg^/xtf^wp. ipu^iwx tX“P M'leja: wç -^ H^/^yt^oVT©^. At-7r{0Tlt;^a Jit TPl^S. H9^ KidpxAiOjj err’ «K^ou ^Xw/i M'^SoX “§ A««lt;“''@-’.lw»^itt§. Ï^ov Kara rcè c^TOÇ J'latpja'yiU.ara. t^o/ç v^g^ i' éjJ^5^a/jitAc«z. (L^tfxv, luwÂiÇ.KaTaTrAatr

i^ a^r^ug. A^^ot'j dï Hg^Jxtepa-XaA^oi/’o'i Ka.TciirAaosóf^op ^ /xiro^ quot;^Vi HP^) 'r’Ï’lt;?^5XoP^o«’U'?fgt;x^lt;3amp;c« É7X‘° fj3jjopiilt;^ Ta^^vag /xtroe’/^ïvou ^oop^a'iii JÊ l^ tfemopt H9^ ^ tvçaç. ng^ oK^H/xaTo. TraAouà, ^gôJff'KAKjlaç cruio^^ «.araTrAa-^îp. G K Aoug 7%()(;^xx3’£Vt«(’tK^vaoyiJ, ^w oivi^ TrocAcau iS5\n^t^.w$tAoJlfcH9i.j ocßoVTtXÄylow fxiTlt;x û^oug ng^ (/'aJ'/ouî^*-' ^tp CI «h MiAvlopSjjop. £K2;va(Wlt;j JH Ci tA-AiV^aç Sjô'jÿi/Aag KaraTrAaoyo/JiSvou 73) CA(.$«Ao'/^xi^’ vii^a,T@^ ■ Äicw^ipJi ngüj ^ a'JpJ^io-fxcÿ J^i^zp ngy ^(^(pi^MVÔpSjjop, WÇ KÂTaf^/^o/JÙ/OUg i^tAô. TTIVÔ/^OP JV TrAt/bug H fxijag, i/x/xliua, 0 où ja, 0 ^«Att «■yj, 7rav(J Ci J^vaxrvoiow p-irà. à'ivou 'le^ip. feonamp;ê Jlc Ci c})«Aa'^(02iHK'?’/g otrop «lt; a. ixi^' ueFart^ TP^îp. (Pl^Kij Jlt ng^ ^wt-T« ^v^icJ^pSpop, if«lt;ri Jlt KoU ànoa^pa-i' TTT7^opTP^ip.

De Nigella flue Gît quod Me^ Ïanthion Grans eft.

Cap. LXXXIIII.

MElanthfon J Sunt qui Si hocfylu^^f^ St nigrum papaucrappcllent.Rom^' ni papauer nigrum SC nigcliaw o^ cunt J Breuisfrutex nigella eft,ei''“' busramulis,pedali amp;nbsp;aliquando maiore altitw*' ne.Parua habet folia,fenecionis herbsfig^’G multo tarnen tenuiora.HabetSC infummoeac^ mine exiguum uafculum papaueris figura oWo' gum,interiore fui parte difeurrentibus udaoc»* cellisdiiTeptumîinterquos nigrum fernen,ad^* odoratum^clauditur, Compinfitur id panigW' tüTimocibo.Fronti contra dolorescapinsempl^ ftri modoimponitur • 8C contra incipiences fdus fuffufiones tritum naribus cum irino unguento inftillatur.Delct idem lentigines kprasepTufflO res itidem ueteres,SC durities, ex aceto emphW modo impofitum. Clauos praeterea ante facrifi' catos pellit ex urina uetere impoficum.Dccoqai-tur in aceto additis tedæ baftulis nigella: fernen. Colluunturq^ eo in dolore dentes utiliter.Contt^ latoslumbricos uentris ex aqua umbilico iUini' tur, peUit^ eos. Quinetiam tritum amp;nbsp;in linteolo colligatum, in nares deftillationibus olfadu proquot; deft. Pluribusdiebus itidem potum, menfes, uriquot; nam ÔC lac prouocat. Finit SC fpiritus anguftiasin uino potum, Bibitur uuliter in aqua contra phaquot; langiorum morfus drachmae pondéré . Suffitu ferpentes fugat. Ferunt praeterea largius potum, letale hominiefte.

INTERPRE«.

Vident

-ocr page 437-

LIBER irr.

599

Vident Maio'fîrluniomcnfibus in pratis.fepibus.limitibusîijomiiibtisnafcentê rura omnia nigella; nihil^eo fru tice frequentius fimul O' uilius. Quondagrato fapore pane nigellg fernen commend a . ^’^■**’fp^S^^^*;“’^5*’**”’ntccod:uiaillitrit5,qucmadmodii0'papaucris;n5alitcrgO'nosmodot oulciarijs potius g panianifum mifeemus. Qtiod in nigella merito mireturaliquis.fagacis nature artificin eftinconformandiseiusiiafculis,qiiibusconcipitur,maturatiir,0'feruaturfemen,colorc nigrum, panici remmismagnitiidine. Sunt ea uafcula longepapaueraceis mmoramecin mefurafua ut ilia longa ; nullam præterea habcnt.qualê papauera in fummo fteUâ.fed latiorê umbilicü; neep intus eodem modo difcurren-tesmembranas feminum locos dilïepientes.In papauere enim fulcorum modo intercedente quafiaggere quodacanales funtin nigella per mediü tranfeuntes quafiparietes,quibusloculamenta iUa feminü diuidü tur.Eft iUud difcrimen etia.quod fingula in fingulis papauerü caulibus uafcula funt: in nigella numeroftora; ut qiiod numero feminü in fingulis uafculis deeft.uafculoijs numero expleatur: folaqj hæc uafculi forma fe cit,utfylueftre O' nigrum papauer à quibufdâ nigella diceretur. Græci à colore feminis melanthion,ô' corn «emplo Latini nigella nominauerun t. Elus fernen inter cetera mederi Diofeorides ait ^r «f^^oŸ^oyx v7p^«o?5 »»(loi^oz^nM^wij^^iflyivùcu'w: quod à nobis uerfumeft.Contra incipientes fellisfufFufiones : Commune oculoiy iiitio fufFu ndi uerbi fignificationê ad fellisfufFufionê contrahentes, au tore Paulo Aegineta, qui de noemalo agens,cum multas dus caufas,ratiöes O'remedia numeraffet.fubiecit, cum in oculos O' faciem Wfubierit,naribusinftillandum cum hominis ladle elaterium:moxin balnendeiccndendu,agendafpalia P'era^tuma balneonaribusinfundendü aliquidSuntcp eins uerba^T^xn 0^ KWKA«|Ui'rsv j^vMv k^ itfixekv, x^ ƒlt;»-*ä»l«v.K95 «l©* Z(/lfi/^vT«2y Ö'c. quod eftiFacit^ad hoc cyclamini, porri. O' melâthrj id eft nigellx huius fuc cus.O'acerrimumacetumnaribusattrahat.AlioquinvTFjcêtiftuerbum O'üw;^v^^.«T«oculoi52uitiactiamfunt.

'? *P^tinofcorpione defcripta à nobis. Qiiibus addere hæc oportuit,quoniam anceps earn uocum in Grae-cisugnificatio turbare multis Iccis intelledln poteft.Nos hoc magis gillud amauimus, ob eas quas paulo antediximuscaufas.O'nihilominuspoteruntlegentesalioi5;editiones,f)magisplacuerint,fequi.DKflum hoccapiteetiamcontra aliorum omniumeditiones eft.clauospracfcarificatos peileremelanthrjfernen, non cum uetere uino,ut illireddiderunt.fed cum uetere urina .• perfuadentibus id uecnftilTimis primn Græ-coO Latinoqui mihifunt Diofcoridis codicibus.in quibus cum uetere unna manifeftelegitunmox Plinio qui XX. uolumine capite x vii. ait ; Aiunt O' elauis in pedibus mederi tritum in urina ; O' poft hoc Serapio uf^quorum fide ratiocinari O' conftitucre tutum fit.cum urinafuiffe antiquam ledlionem.neqpab re uide tut urinamlegi debere.quando uis eius no aliéna ab ea poteftate eft. Veterem autem urinam hie intellexit aliquo tempore feruatam:id enim quondam ad ftcrcorandas arbores aliquas in runs difciplinafiebat * FU-•ttpiacilislapfusab«i!j,ij),quae uoxurinam,adem,quae uinumfignificat.

®2* ^l’tl^î«. Kt$. (p^.

‘^U^i'oU/jiyàç^uSjÀllCCl'^/Jl.KJ^^CtV 0 KauXo^ l^cünTii KaXercct. ï^cpiÇKÇ tZ^^HHI, $ƒ i^ot Jt tj^ö (TiX/VW OfXOlO!. ,CüJi^ IJ.lt;t-/:Aa.Tv, 1 i^a Ji ^^ucii/^KK. ƒ Jarrt'nfoS. KVSUX’ KOUtU^XK . iStcU Jit ^O'^XAaÇ ly lt;pU' MaJaavctXjiijiSgfo-a khjuth. iing^UTrtoTna ^^^^^“’’■'^I'^^^ttcamp;ifo'a.o'aL’ijiVH 9 xnçu TH «ƒ'J^i'vH ^(txJ\x.oZç aç/jtd'^J.TàçcTri sf'a HTVÄiop TV dkp^^K^tjii^ traf''a erubo^j t^**^ Ce^a xj lt;W£}«7rXac9'ftra.6cwalt;r(p.wv rt èsiv KÆcpœjMaK,^ mVQ(jS^}H.ivso/J.ó^ 7132/ ^irvu MHh w t/ç 6a^X|U.a]a w^ aXaS.aulS^triO 300-^^QcaS«(ffo/;Swav ^ |ï^ lÿ ? KauxS.tPia ^ ^ «5? b wrsjufljoç ly Ä/aunf^, cr/j,u^V;'f *ï^VTÏ00-^5luTOV0Çp.HTl^ao'l'f.^H ‘j anN VH§'7I5()(5'ï^riU!7'(/j TH rtu’o'a, tSj^Jiwi’ Tttfiïi-' Mtvoç t7ri Tgt;X^'Ko/i )§wp.a.b /j.ïvrgt;i nu^vai Kói5Ka/;£7r’’oXi'gt;ou amp;nbsp;«5? nvlt;rirrcU^iti/jMj^lt;x. Kivcïxa^ öXop'P tru/xa. tr Ttcxr^iH Trgoïru Vtsa'?’ç. SçTî yO^a-apSjjCÿ i' so/xa, /zH JV. Tve/j K/xHïTt’oXiry b Q /xHiP/itoq ly cru^iaxo^ Tiji/'ttuó^jiï/cri'p atöiVts^o/jty 6^/xcJ\,st-5«v tj^ïen t^octiIxkv.J'oXSt] ^ Tras ó?f s vt^J ^|'lt;Se(v^ï]Vc«,fr«ra7rküO'y’ /x(7Vu^ou.

De Laferpicio. Cap. LXXXV.

SU phió L Rom anf I afer amp;nbsp;laferpiciu dicu t. J Nafcitur laferpiciü ad Syria, Armenia, Me dia 8i Libya locis. Mafpeton caule eius uo cant,ferulæ fimilé.Folia habet appt fernen ueroIa£Ü,Sf quafi foliaceûKadix iUi calefaciendo cft:ægre in cibo concoquitur: ueftice nocenuftru mis tarnen panis^medetur cum cera coada. Ex oleo contra fugillata emplaftri modo imponitur. Coxendicis doloribus cera ris irinooleo aut ligU' ftrino cofedis addita medetur.Tollitfedisexcre-fcenriasin malicorio cum aceto elixa Ófimpofita. Pota eadéuenenisaduerfaf. Vtunt eacriä adin-tindus: mifccntq^fali grato fapore cibos comen-danté.ColIigitur ex filphio liquor, fcarificatis radice SC caulibusthabet^ prima bonitatis æftima-rionem qui non adeo ruffo colore eft t qui lucem tranfmittittqui myrrham olet, firmoc^ odore fen titur. Damnatur contra qui porracco colore ui-rcr,immiritp guftu SCafpero eft: 8Cquicum dilui-tur , facilealbefcit.Cyrenaicus , fi tanrillum e-tiam ex co aliquis in os fumpferit,toto corpore fa doris mó humiditaté cittadeo leni odore amp;nbsp;igna-uo,utcxiguütcpusodorin oreeius qfumpferic fentiatur, Minore ui efficaciaqj, SC uirofiore odo re funt Medicus óf Syriacus. Adulterator liquor laic omnis anteq ficcetur, admixtis aut fagapeno

L 1 aut

-ocr page 438-

400 DIO

« JcAtUJ« ejtfiu’vy O-}^ ƒziXKJlVlfs TH 7iV(T^ H^ THOCT/AhC^TH O-j'^vyTHt/'/itTiJ, £V/0( 9T°|U/^ RauAo'v (T/Acff'^JKaAtTc«/- -Ä 9 J/^av ^a^u-tPajiV.rà 9 t^J^a /jLaCT’t]a.7r§aK.2:Kc-jTaT°S cAt ïsip o 07roi’.i/7a raepu^a.wfa 0 KauZoS. tS/9 tj3Ult;rty(/'HS.H^c/'§((U.uS.amp;Aw7rtK/aS â^aTrtu a/jyirah oiVai ly 7r£7rs^^,H^ c|lt;j nofa p^ro/J-tVoS. ?)^U(f J)tt I'ai? Ti'!Pin‘àiiôlt;^. H^ (x^)^a/jSjjnP v'Jf^y trwt^tTKx.cru.icf'asix.^g trew/zJA/^s^jtg/oM^quot; VOS-T^oç oz/'ovJaAr/aç rz ^tiSz?) à^ rx Sjw p.à]a.tÿ T^ZTiStT^ trtw A(6avUTSi8r^«^ïilt;? iiQc^ovlWt HJ c?ia;lt;Ai;7tT^ cru/jutxyecTrw,!!^^ lt;ruKo;çamp;$£4H/jAl/O(Ç xv/jof^n^xro). ^^ i^v 1 AUCJO(^HK.TU/J cfè MipsAO îÙj\a^îpSV0l^ vi^ 'J^xÿfJ.acn.'À^iTriTioèo ?,(iai/j7rxVT ^t (p'^/j.aK.a'^ 'rgt;^S\i/j.aTUiJ,ir-)^iófj3jjolt;^A^m' VÓfjS^o^-Ïtti 9 crKO^TrioTrÄHKTtiifjzÄa'itüJ^ii ^üÇ T^iaAt/^Tj. ^1 iTTi yxry^xvovijSjjuiJ •7I^oK.a]a%toamp;£VTU^ yjiiij. Tt^oi^ n av^-ja-KOtÇ M^f« TZHyX\IO\I ^ V/^OU l^'^ fXZÄlT’l^. H Ka^ tau'A/j, K Aouçrt ^ luAouçouç^ 7r507^lt; j^îJaj^^S-ivjaç. 7Ço^i,aAa;i^S-tfÇKK5aTH. ü a-u Ku/j^H^ Twlt;y;ToS.6^a7rtult;ln^ A!jj(^^a§7r5o-tz'epa'Puç TUjj o^j » erJ^Kw/xara 9 Ç' 'ifAv'iP-' J^aQ/jAToi j^aAttav^MÇ «’(3. iS'ix-^^ópStM^ t7ri H/Àt'jaiï^vàÇjîüAcûTSTj Tàç£|o;)ç;a:ç truv G-^K.oAaß/i/'z. â^H^;! 9 61 S^ay)^^^ jgov/caç ^axvTHlt;rt, (püivljó TZ M^vn/^lax^J^xa-tm^e cafj^^/o^i J^i^zh^amp; uó\^^oifn^iilt;=,avT'inx ^'jeAaSxl^^.KÓVi/'txQ 71 st/'^iz cry/j/xiAi'à cTi-ajjJ'o^itvo^.o'uva^j^ iM7^ n xvxra^x^hrfxx fM.TOifJ.l'XlA^T'a anfÏAlfxY tÙ^i^OUSi^XÇ Ifi^ 7iafxëxvópSjjolt;^ lt;^tl^ixirK. èuxj Tix^/J-oZv ^ wS po^HTw J^iJ^óixu'olt;^.7TXamp;j^7inóïlt;i Tl yj ^oefK/xacrz/j ’zKT^zKoIç Ti «J ù(P§u7r/K.o7ç iicfi Ti'i/xa^J^itf^O'TjlJi.ZTci.a'VK ^H^u/j. AuizCl ^z^K lt;rvp7mvi^iamp;Az6«Viy 7f^£i^ 61 oïv^, rirx VlK.o7^ Ti 61 OTTZcQ-OPV (KOZiJ ÓBoAö 0 AX-tó TTi ^nr'\xa‘x%lt;r'nl^'ti K.xlx7rivzip.ëlt;i^i'^xlt;^ 9 Tas ’7{^oxilt;^o}jSjjx^ TH KaTaTTotriZjCtva^a^^a-Çz^o/xivoç^iT’o^ou(’ 47p6az5^iz.iy T^Zç raAa Ti^i^ofx^fjSjjüip ivS^op oeiÿxi «^ ujö\AK7rfi-Ko7^p.ZT’ olVfXZÄlT©^ 7ütlt;(gt;^ll^ èoH^Q. V' Êii'ç 9 (Tuv 7r£7r£^:lty cT/xiz^i'H HZzja/xZuxaar^. KotÄiax-oü^n ^ ^^xyiAaf^Sou/ó^oi^ sx--ÇiuAÎjÇ wiJiiAe. /jLiTa JV KOVzaç îffliiç, utpi' Ze ra azzfvzZza (Wxx/xxtx . ^H^/xaTa. ZzaAviTaz JVi’zÇ tx tsoth/xxtx xfxvyt^x-' ZozÇ TTZK^oZç, HTTH^aVep K Ä^TW ^'(^/XU , 0 Jlt Îgt;7fç '?^v (pvT^p TX xirx pu2V 7P!amp;, Tra j«-•ayoAu J^ sAaojop. ztQ'izTCU. ti^i pxr' o^u-fJ^iÄlT^ Xÿ^^p T^àç ^^TH^'lXp , /X«'

S C 0 R r D I S,

aut lomentofabætuerum JeprehenJituf gunUi odorc,afp^lt;^ïutp, amp;nbsp;cum humore aliquo diluitur. Sunt qui caulem priuatim filphiu uocent: radier magydarimjfolia uero,mafpeta,Efficaciflïwus3' liarum omnium partium liquor eftïfecundoloco uim folia habenttpoftremusomnium caulis JO' flat laferpicq liquor: habet acrimoniam .Contra capillorum defluuia quæ alopeciasdicunt exup no, additis pipere ÔC aceto,utiliter inungitur -F^' cit ad oculorum claritatem,incipientes^f‘’™'’’ fuffufiones,eas difiiciens ex melle inundus-Con' tra détium dolores cauis eorum inditur.Circum' ponitur SCqfdem cum thureinlinteoloinunous« Colluuntur eodem præterea qdem in dolorcdcn tes,cum hyffopo caricisqj in pofca decodisCo”^ tra rabidi canis morfusuulneribusutiliteti^Pæ nitur, Bibitur idem inungitur^ contra coruwo' mnium iniurias quæ morfu idu'ucuencnumr^' linquunt,8C uenenatas telorum eufpides- Cont^ fcorpionumidusoleödilutusinungiturlnfunä tur ÔC his quæ in gangrænam tranfeunt, ne ute' riusferpant anteafeanheatis.Carbunculis^^'^ ruta nitroq^ ÔC melle,nee minus per fe etiani mun gitur.Clauos callos^ antea fcarificatos toUitcö® autcaricarum intenore fardo pramoUiw^^ uasimpetiginesex aceto fanat. Camofaind^'” narium uitiapolypos^,cum atramentofutono autrafilierugineinundus:fed oportet quæ®^ excreuerun t forcipe auferre, Diu tinis fauciu®* fperitatibusfubuenittuocemtÿ exafperatam o““ tus aqua amp;nbsp;epotusquamprimum reitituit. b“'’' gitur ad orislanguentem columellam cumwd' le,reprimitq^eam Jn anginisutilitereum nwlH aqua gargariflatur. Äuget utentibus eocolorU bonitatem. TuÂÏ opitulaturin forbili ouodawS ÔC in lateralidolore in forbitione.Suffufis felleit* dem , ÖC contra cutem fubeuntes aquas utilités cum caricis datur, Soluit idem in febrium accefö onibus cum trem ore algores cum pipere, thure, SCuino potus. Daturdeuorandus ngcntibusamp;i infeapuJas rigênbus oboli pondéré in paitillum conformatus. Gargarilfaturcum aceto contrair rudines gulæ mhærentes. Bibitur Si contra con-' cretum m grumos lac : comitialibus^ in aceto mulfo datus fuccurrit.Bibitur idem ad menfesco pipere ÔC myrrha.Cceliacis in uue acinofumptus opitulatur. Subitas conuulfionesruptatjcumlh xiuia potus fanat. Kefoluiturad potionesama^ ris amygdalis, aut ruta, aut pane calido. Praftat eadem öC foliorum liquor, fed mul to minore eh Acacia. Comeditur cum aceto mulfo lafer* picmmfaucmm uitqs accommodatum tprafcr-

-ocr page 439-

LIBER in.


^'Ja jaîfKOTreo'/^jHj^oiÇ. •^vritS^l aura ’‘'im« ^li^iXKa/jiiQiov'n^à.iiTi îû^ûj^iou. iKÇVAÆvH, Ji'^a ^ixoïx c/iXt^ca^H^optTi ’®X0« • y'swa Hj X«WH,Hi C7P|U l^H tXOV' f«. ifiQ y «vr« TW (TiÄi^a^


401


tim^amiffeuoci. Vcfcunturfolriscnm laduds pro eruca comedentes. Fertur Si altera m.'igyda-ris effe in Lybia proueniens radix laferpicio fimi listuerum no adeo craira,acris. Si fungofatex qua non colligitur liquor. Ipfa tame ad eadem omnia utilis ad quae laferpicium,


INTERPRES.

Sî^y^^°Phjaftu,Strabonê,Plinitj,ColumelIâ,SoJinü,Græcorum^niedicosô'herbariosomnesdelarer p ciocradentesdiligentiiisaliquisaudiat.omneni^eius in antiquisferiptoribus his medicinacirhifto-liquor’™ *'°”*™P^^^'’*^’”°” frâ ut credimuslaferpicij ferula haecbaliàmiarbufculailliuilior: nccliquorc inucilior. Siquidem pcregrina Græciæ û'kaliæJdeoqjin maiorc dignitace utracpfempcrtuii: iliac™ ^ffr* P^wadmlp fibi à natura traditos natales locos, quod omnibus eas fecit optabiliores,accepic: adexe’”’ 4 ^i^'^.haec ad Cyrenélatiores capos,et(i poftea extincflü omne illic laferpiciü fuerit. Vtracp necui €’'™°®''^“®*'cs egdirur. Veratp materia,femine,ÈZ liquore commendatur : nee numero pauciores, habet^L'^r'^P^’^^’^^’S^auiores in uitæ uoluptatibus, ôquot; in corpoijt uitijs au t morbis necelTtates utraqj utilitat ”^®'^f”^^°'’ê'or^sfimus,utra^obraritatem,Jÿ'quashabentadutranqjualetudinémcgregias OftendT^' nquot;® âdfpedaculum.er in deoijt templis ad religionê Cr anathemata propofitæ diu f uerunt. Contra £3**'^ ‘*'“*'-'’^I“‘JæâV'cfpafianiimpcratoresciuibusfuisbalfamiarbufculâ.âoluerunt^omnes titasrif •quot;* ■!”^“*”'quot;obfidionefuaà ludæisfuilTe.EtCyrenæi Delphis Apolliniquotannisfilphijcauleni tuumeum u *°fecbant.ferulamlt;p hanc fuâ tantopere amaucrunt.ut Cyrenes conditori Batto perpe-tisfuæaut ^’ quot;°‘^°’^^ habuerint.in gemma qua publice in lîgnandis epiftolis ciuitas utebatur, Battu genbat fortu ^rquot;” “^'quot;^'quot;tesxui mulierquo decebat corporis ornatu amp;nbsp;habitu, laferpicrjcaulem porrige-memoriafæ a ’quot;“^“'‘æ'pproruisopibusgratiasagens:gloriafoelicitatemtpfuägratautriufqjbenefictf ta» a iquot;f ” ^‘■'™3ntes,Id certe maximum pretij O' honoris in ferula hacargumentüfuerit,q,egreginm, Ne«i™’° • Pf^”®*“*”^ aliquid fignificantes Graeci, non aliter g ut in prouerbio fit,Batti filphiü iadiabat: ^®quot;®^“*f quondä u troep tempore morbo^z if fanitatiscx ea gcneri humano uoluptas fi-phraftu j '”®’^quot;’‘Plt;luotidianus amp;nbsp;amabilis cundiis ufus. Ob quam caufam longilïime omnin Theo-omnes/ '^**” ”'^^P^^nta^ hiftoria egit.Licetq; PliniusizprsterPlinlüplures alij planta partesqj eins quoddix'ir*°'^'’'*^°'^’’'^^“^^“^””f*”'^'^®”’’quot;“®?l“°quot;’^’'“quot;‘^®^^’’^^® acceperunt.fingulitpaliquid Mushui 'r^°P®f?^^^^gt;*'cliqueront,operæprctiiîericexcofcriptoreijfdemuerbisomniafemelreddidifie, iUi squal‘T7'^' funtHabet Silphiü numerofas radices amp;nbsp;cralTas;caulê qualis m ferula eft,O'cralTitudine g3c,queniad° 'quot;,?^°^ mafpeton uocant,apio fimile.femen latS foliaceumljj.Caulc non ultra annü proro-f pinguefc '”°”'’™®'f^'’ula’Verefpprimum folia ü'mafpetum hoe profert,quo ones mirifice purganeur m^oaot '’quot;^''I^'S'? odoris fuauitatecarnes commendans. Poft hæc caulem profert cibis quociinquc Phcemlra'™' f?*^'^“**^®*” ’^ elixuseftur.Feruntt^quadragintadiebuscorpora purgare .Deftillat du-busrlii ' ^°'^*®V*^'Phium,acaulealcei}t,abradiccalterum : uocant^huncacaulibuscauIiauUiidradici-ultra-’^^a“®^“*quot;*^“™ oportet cedunt;reliquum ad fecftionesferu2tes.Nequot;mcniminfecando errate, uecg Athen g ’quot;■”'®^^®?P®^’ccoportet;corrumpiturenimputrcfcit^fiaHtcrnat.Ciirantautêinpyraccuni mouêr^ ' quot;*^Æ • ^'”™^°*'’”°'^°’^“”’’” uafaconiccerint,ferin5illimifccnt,multolptemporeconi-cin^^^^'^^'^^,f''^''^^'^°^^i^mcontta\ûz:Viàoac'cÿ'n3LZCünt\imSncoiLmçt»^zïm3.nzt.Qu-x.i^mT\n fe-ftadior™'^*quot;™'^^P^-habent. Lybiælatos occupât campos ; fiquidem fpatio ultra Cultos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*”*'*^ nafcitur.copiofum lp prouenire ab hefperidum hortis ad fyrtimPro prium illi eft

Cvrena;' p ®^°®’’^ ^colatur.in deferta fugere,Helu t id quod ferum fir/jr cultura non indigeat. Narrant celfer * ^P“*” ^quot;^^ conditas Cyrenas annis apparuilTe. Ex quo autem ædifîcara urbs eft, trecenti inter-cunt ƒ ï^”,-’’’”’g,'^'‘®^^g®^cnte Athenis Simonide.Et hxc quidem fic ferüt aliqui. Alij radicem filphtj fe-I0Ó1 • _ P®“'°'“®®™phorcm nafci.tumereq;in medio ueluti caput, quodfurfum fublime fertur.pau-gvd ”’’™®3Pupra terram emergit:exqua erumpit quod lac uocatur: Turn caulis,ö' poft hunc quod ma-^^^’^^^'“^'^“^''»^“odfcmeneft.Cum^ualidusfpiraucritaufter, poft canicularcs dies uento id fpar ^°'^'™^ anno radicem fierier caulem. Verum non eft hoe filphij proprium; Ha« j5j[jL-^'''’ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicunt afparfo femine ftatim nafci.Quod uero priuatim amp;nbsp;ab alijs diuerfum

P lurnhabet,illudnarrant:Oportereannumfodi ; fienimrelinquaturfernen totum, caulemqj proferre: emiscpea ratione fieri,er hoc ©• radicem eius. Narrât præterea fieri meliores circumfoflas radices: quo» dir^^^”^^^^^*^^^^'^^'^^^ ^°^ contrarium illi eft quod drcitur.odiffc culturam filphium. Narrant ezeome Co Ï^^ *'^^^citesitiacetumconcifas;iScfolium colore aurieffe. Contrartum hisetiam purgariooesfoliü ^? j*’^®®‘'^®*'quot;®*’®quot;*PhyemeâCuereinmontemexireoues,uefcifj?eoi£zalioquodabrotonofimilefit: bof^^^ i*^ “”t? ‘^®’‘^f’9®quot;^o eft,non purgare.uerum ficcare «S' cëcodfionem adiuuareudeoqj fieri,fi mor-aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouisaliquaaccedat,conualefcere ftatim auc moriiueruncamcfepius côualefcerc.Hæc

min *” ^^*^° modofe habent confiderandum eft. Quac uero magydaris dicitur, aliud a' filphio eft,rarius, 0* in pj'^^^5'^™°?'^*’'‘^!^‘quot;°'‘-li‘-^''^'’s;dircernitur à peritisfolo afpeeftu.Nafcitur in Syria amp;nbsp;Cyrene . Narrant Ô* ent®,bancfilphiumelfe.Siuero cultafugitlocauclutfilphium,confiderandum “‘^’bquidinfolioó'caule habec.Inuniuerfumqjfilachry mam deftillat. Et heopliraftuslongiusforte quam legêtium aliquissquo animo ferre potuerit ab eo er à nobis dicTa:

L s fed

-ocr page 440-

401


DIOSCORIDIS,


lacconcrc turn iugru moa.

CatbuncH-Ju».

fed non inucilia, ut qua: à Diofcoride dicuntur certius inceüigi polTint • Siqutdem 0“ iïle de foliaceo fefniiifï de mafpeto,magydari.alijs^ omnibus paneer egic-Z7 ut tune ferebatfama, totam laferpicij hiftoriatradi' dit.Quod Cyrenaico agro probanlTimü nafcebatur.tantumipilli ex eo lâudis CZ honoris accreuerat.ut Ca-tullus una hacnotaCyrencilluftrauerit.lafcrpiciferas in epigrammatefuo Cyrenasuocans.Noueranteirt tune omnes quod ubi^nunc ignoratur.Eratqjin quotidiano eiboij: ufu laferpicium : quos gratofaporeÄ odore commendabat.Mifcebatur id,ut indicat Columella,oxyporis.-0' ut plnres alq tellantur.laferpkiatii acetu m in multo ufu erat.Longior erit Commentatio iixc noitra.fi quot ufus lafer liabuerit.( fic enim Plu» us etiam uocat)numerare uoluerimus.Illud dixilTe fatis (ït.quod Martialis de fimila ait:Nec laferis dotes p® terisnumcrarenecufus.Cummedico totiescum fietir coquo tociesaptum. Vcebatureopalfimantiqui' tas ob egregiam calefaciendi uim quam habet .-nunc autem tantum abeft u t noftroijt tempoijt laferpKW Uti gancaaut medicina poffit, ut rem ipfam utracpignorer, necconiedtura faltem oftendere poffit. Noud' runt quidem noltrx xtatis medici opon Cyrenaicü.fed nomen tantum : 0* in eo nomine quod longü«®* ab antiquo opo Cyrenaico différât.Idem enim opos Cyrenaicus 0 laferpicium hoc quondafuiC : nuncau' infoetidaafa ea iioce utuntur,qux tctri O' ingratiodons fenfu tantüàlaferpicio difFert, quantum uerifimi' leeft quondam difcrepaffe eoijtufus.In medicina fane infinitus pene fuit eius ufusnndicantqiCrJceoiÿme' dici omnesqui adhacfuperfunt:indicat Plinius xxn.lögiirimeq/omniü hicfcriptor.Excuiusremediisi’®’ tantum fignabimusqux nobisnon funt cum Barbaro eadem. duorp prpfercim.quoBt id primurn eft.qiw“ üle ait meden laferpicium neruorumcontradlionibus. contracftionesneruorumuertcs, quodDiofcor’®’ tetanicosdixit, longe ab illisdiuerfos.quiquales fint, in fampfuchino unguento dictiilongiusanobisek' Alterumuero quoloco uertit, darilaferpicium his qui ladis coagulü biberint. Quod ^«Aot nUf «/‘i®«*^quot;

» Ê ftripcoruocatnnuencnorumcenfuabeoltbro vi.numeratuni Nemenimeauocclacti.scüaguIuni^J''^''^ , (gj m grumos concretü in ftomacho lac: id tp efs/AßaiiSi uerbum fignificat, ut certius eo locopatf' bit.Tancum'cp abeft ut coagulum id dici poflit.ut coagulo huic malo fuccurrendum fit. Diofcorides)^“^ wur/eteïtv tune uocat, id eft cui fuerit admixcum coagulum ; cum quo potum in gru mos concrefcit ■• » ƒ ƒ ftrangulationesuenenisfi'miles.daturip coagulum, quonia natura illieftfolu ta denfareO'denfatartW'“ re. Nos rei euencum magisg caufam fecuti,cócretum in grumoslac fimplicicer diximus.Nolumusaw'a alafcrpiciodifcedamusnonbreuiterdixiflêpluribuseandem remquoniam appellationibus fuih^“ ‘ filphiü, laferpiciü,lafer, lac Cyrenaicii,opon Cyrenaicti.marpecon amp;nbsp;inagydarimdicetqj priuatim W'’.’ radix,aut caulishacilla'ueuocefignarentur.nihilominusquonia una eratferula.quæomniaferebat. fcebantur hxc ab imperiti9:mox cum inoleuiffec al iciibi.fic laferpiciiquocari eoepernt fcriptores, d*' ®® uocibus Eft O'illudin laferpicij hiftoriaanimaduertendnm,inueniriadhucGrxcos codices, inquibu*' orfum à reliquo laferpicio.priuatimrvfub titiilo «ïg óvïpwAwvnd eft de liquore folioi«, tradatur quodut ' mum in hoc capite ad folia folioriuncp fuccu laferpicij pertinet ; quafi àreliqui corporis liquore dioa«^ neccumeomifcendum id fuerit. Mederiintercxteracarbunculisfilphiona' Diofcoriderraditur. Vkn’ y funt.non hacmagisgilla corporis parte erumpentiaxotoenim corpore panter nafeuntur.Sentiunco^“^ etiampriuatim hocmalumfunttpautoreGalenoindifFinitiôibusSrlfagogefua ulcéra,inqud’“®’. ^j turn igne modo cruftx fi’unt;deftillant,O'ferpendo pa(cunt,fuperaccedunti}; iUisaliquandofebrisW na.riericosGrxeorn medici dixerunt,cum rcferbueritfanguiscopiofiore atra bile abundans.0'in*”l partem ingruericiconfueuiireqjapuftulaplerunqjincipere.quxambuftisignefimilisfitaliquando' .

fine ea fieri,prurirefp tantum à principio locum .mox unam.aliquando etiam plures fequi mas.milijmagnitudine.'difruptisfjjijscruftofum fieri ulcus, non dilTimilerjsqux cauterioaduftarue cinereo nonnunqcolore,aliquado autem nigro. Fit etiam qux circa ulcus caro eft, colore nigio.cum lidiftimainfiamroatione; nicetipbituminiaut picifimiliter; Ethxcplerunqjcarbunculorumratioty®'^ Callus. cftiFiuntettam in peftilentiaiquod totum nouerunt medici.ContraclauosO* cailos ope fibiexfilph'® mines fecilTeteftatuseodem hoc capite Diofcoridesitidemeft:quorumalcerfolida,candida,ö'f’i’^quot;“-j

Clauus. recaroeft:nonuenis,non neruis ad earn pertinentibus.Clauusautem rotunda forma concrefeens® ^ candidu3,clauorum capiti fimilis.omnibus corporis partibus furgens: prxcipue tarnen in digicis pwUi

n^i' Sa-yaTriiou. Ktip. tpee.

^^ ' «y Ayi7rbjJ0/}. oTToi’tl?? 7roctçv^0K-KOtjÂoÛÇ'^VUjUfil/KÇC^^AÎÂ.

Stip pM/ m^d/ü, £K dV '^c^q %^K.óf], cto fl Mtra^u oTPÜ a-iXi^ov H^ X®^' ^wn^.j^i^i/xv '^J TH7tult;r j.-TP ip dV Ti^dç Scé^a-xoç lÿTTÀ^’^açmvo/i. ^HrMaTa.cjLrao-/cafa. ^^X®Q gt;5ovioug. 7rd;)(^K rœ e^ irviv/xovi avaxa 6c«çj. J^nToTM die ^ (Wl?vNTTfIH-ûli^.OTrKQ-OWl MÎi^, cûX'hliuiii.ôi^. ■^aAu2:xo~(?. KaTt^j-ur^tt-voiÇ. 'T^iothxozi’ TTu^Tiç yj ‘TfTHfi.oiO'i. xyj ^Jlt;rvyf^io‘fJ.lt;3ia'i dV wlt;piAi/AM5 '7l^oo'«fiTcW

DeSagepeno. Cap. LXXXVl-SApagenumXRomani pariterGraec^ft

gapenum dicunt. JNafeentis in Mea‘^ ruiaceæ herbæ liquor fagapenfieft'M tecedit in eo bonitate quod lueem irsb mittinquod forts ruffum,intus cadidumtmcoi inter laferpicium Sf galbanum odore, 8facr*8 ftueft.Facit ad pedons ÔC lateris dolores,«^ côuulfa,diutinam tulTim. Purgat quæ in pul nibuscralTa hærent. Datur comitialibus,inifj^ pulas rigentibus, Iienofis, refolutis'que»Sö cularium febrium perfridionibus , in po®® .nc, Vnguentis prêter hæc utUiter mi^«“ '

-ocr page 441-

I- r B E R irr.


^ö 61 £MiU-àt)«.61Jt|U.^5u« (Jj^î/ça TT/vó^É-vop fXl^ V!j^^fXiAir@^.lt;X^Hy^ amp;nbsp;^H^IOi^Htt.' ^‘^ M^Ö oiVoü %(l/j,êgt;a.vóf^)J0/]. tbi'yt/jif 61 *^2‘’^^^'^^gt;'ygt;P^0^lt;^/^'lt;-^ o£o«^ lt;’C^IÏgt;5C«VO/X£ Vofi. ovAix^ Tiê.'iPa‘/XKXVTaii c^otf^aA^iM ÇlàiaêAuuTnaçO Tlt;xi7ria'K0T°cwJlt;XTa.Tq Rojauç 0 UTPj^u/jL«]«. J^taAvi'Tj Jli Sç t^ o-' ’f 0?. Trifyctvw 61 wPa^ 0 WK. jalç oi/xü'YPx' ^'ç H (U.sA/2 ïa^rw 3’^|U.$.


405


Mefes idem trahißS^ cum dulci aqua potum fœ-' tusenecat.Contra anguium morfuspræfenti regt; medio cum uino bibitur.Datur ex accro olfadan dum iVranguIatu uuluæ procidentibus. Oculo-rum cicatrices exterit. lifdem hebetibus mede-tur.Suffufionibus Si hisquæ claritati eorum offi-ciunt,fubueniens. Refoluirur laferpicq modo,ru-ta, aqua, amaris amygdalis,auc melle, aut calido panefagapenum.


INTERPRE Si

' I lEftatiTunt ueteres Craeci,ferul5 fagapenum ferenté nullos habere in medicina ufusiquodlpin ea ex» 1 P'titur,liquorê folum efTemec ultra id hiftorip eius aliquid addiderunt.Hic ecü Græciæ peregrinam fscit in Medianafcidicens:(ûrexquoferulaceamherbâdixit,genus,forma,partescpeiusignorafle ui Qetur.Pliniißjn Italia nafcifagapenüteftatdicensXx.uoluminecapitexviri Sagapenüquodapud nosgi-gnitnr.in totücranrmarinoalienatiir:necpipfeetiaferêtisid fruticisaut herbænatura tradidit.Ob earn eau-tam necnoslongiusdeeo agemus.etfiPlinius.ut pauloantcdjximus.fagapenumiralise planta dixerit: Öquot; prêter eaquæpauloante exeo citauimus libro xix. capite vii. in hortis, fed medicinx tantum feri dicatin quafepararuntaltjinterprètes peifritftionesacircülaribusfebribus. cum camenabhocfcriptoredicatur flatifagapenum contra pei fricflioncs quas circularium febrium acceliiones faciunc.

n^lEO^OjêlOU. KtCp. epB^

DeEupborbio. Cap. LXXXVIL

EYtpOjS'O/l. é^ivJ^^fJ ^ V^SuKOtlcft^ AiSuKov. riwte^tivov«^ rw ({Jl /x«'^ ^^oua-iKtfa T|U.Cü Am .’o7PU /j-isop f'^t' P'Vri'niv.QVtl^iif'oinó'n^ 01 T^av-ïjMIPl amp;‘'ji^£quot;y0U(7'( ƒ(« 70 i7vnÏ]quot;/jSjJ0p ^ TTU f^'c^uç.KûiAiaç ^uv Ti^flêar/oti; mTvÄH/it.i.'^ l'aiï’^ii/'Ho'aVTi^'rD J'tVi/'^aVjXxaxjoßtV «kou Tioiq J^m^owip «viK ^p KauAo^.ïuamp;toi? J^t «oçtR«'^ a^/vouTfA'i/'^aTFxï^'^o'’^? b§ ^ç KûiAi«ç,0 âv^^oitiT^ JÜ 61 t'Ç ahM rî^p o^iK-ovutop^P^’isi Si J^m yîvHjrs) â7PÛ. r^.Aau'yçç taÇo-ot/pKoK ü75t\a, »(Tl /J.(yt Coçajoêou,rgt; S^iZofi T«(gKolt;Aic«ç wAtSi/'tÇ fj ïrUUiSMÇ. (/'oAoUT«/ ij tÿ th (T-^KOKoi^H HJ •lo^/UTWfA’Swwç .îKAtrouj^ -dw Aauyij »l^lt;/'yAW/gt;.lt;/'««’'lt;i'lt;M»A«S^ æ£ lâp b TH 7^'10'11 Aa/xêaVû/jAv^^. S^ioim «tt«^ æx -XStitrxç rijç 'yAïu'iJxç uS\p2p^v 7^ TTV^ûxnv tip lt;nbsp;noxop ‘^avop, Sç 71 ttS/j 7® Tt^otra^o^t l'Op EUpo^ß/Oj) (I^QK/^pilVim'» pSiP VI tv^io“«; av73? p^ iSSfj^p ■np Sutyi^ia riji? A/6vKç’E7r£ yveocS«, àmp.ip Jt î^t ( b ’o7ïgt;lt;5 » J^iatjio^^i' KàùÙTPxuAxÔTu/jîyAS'O/^©^ ■ ’'■'’$lt;’' (^ Ti ti'’ibAxçT5(5 «M^S^Ç TP^tii’. o^yv p-iXiTi /xi^vurai.XÿJ xoiXtuj/o/ç l{zl avaAor/av thç S^^ip-mr^. a^u^K 61 i^'iuu âA^H/xa-vi.p-iyn^ K^u/xa^ixm '^TVfxai. 61 ‘irniófj.i' K)Ç,«lt;^snlt;rt j HJ ’Knr'uf'a^a.v^Hp.^Sp.J^i^p.iV IPi jjunxt'vouçâo-rpaAiÿûôa/ 7^ T^ntiJ^ixtvitjU TZçosoîçcrcé^Kaiaor’î^ HUHÇUTaiç. zsojätn Si ^ViÇ p.naip TtajaKOAouûO/j t/'u^t^tç ToZij t^T’æKKriç,«4^2;(5£KKo-Palt;5 a^§«5ostou 2 tft^aa rîjç xt (paAHS.tyj^tM '^p oTPp A^ov, ^IpilKTCT^KU^J,«.

E-^ Vphorbion.LRomani panter Græcis eu-* phorbiû dicut. J Ferulacea eft in Libya ar ' boreuphorbiûjinMaurufioçaTmolona ^fcens,accrrimo liquore plena:Quëob ni-miü eius feruoré incolç timétes eolligunt, excipa las ex ouillis lotis uctriculis fadas iri arbore fufpé testtueminus fupra excipulasillas haftilibuseâ uulnerantesî qua percuta ftatim ueluti ex rupto uafe aliquo copiofus profilit in excipulasliqr t in terra aliquado etiä(tätus eft impetus)idem eiacu-latur. Duo eius genera funt.Träfmirtit akeçt far-cocollæmodo lucctcocrefciufj in frufta,magnitii dineerui.AIteçtqdin uentnculoiv excipulis in maffam c5creuit, uitreo colore eft.Adultérai cu-phorbiS admixtis farcocoUatea eft Perfteæ arbo-rislachryma thuri fimilis;aut glutino.Probai qd lucetranfmittit acre^ eft.Sapore guftu^ no facile euphorbifi probai : proptcrea q? linguæ feme! admotu,permanetead aliquod tepusferuoreei’j lingua adeo incendit,ut euphorbifi,quodcunquc aliud illi admotü,uideatur.Inucntü euphorbiû in Libya regnate luba eft: habetep liquor eius cale-faciendiuim,Contra ocuIoçzfulfufionesinungiE difiicitqj eas. Potus hieferuore fuo integra diem uritteam^ ob caufam melli in ufu mifeei. Mifee-tur sc collyrps acrimoniae fuc habita rationc.Co-xendicis doloribus medeturinodorata potione potus.Pellitidem offiu fquamas cade die impofi-tustVerutame oportet eos qui euphorbio utunt, carné circa ofla omnem inditis linametis St cera munire.Fertur à quibufdä præterea, nullä fentiri noxam à ferpentifl morfu,fiquis incifa ufq; ad cal-uam capitis cute,dilutfleuphorbrjliquorem infu deriutü uulnus ^ cutem futura coniu nxcrit.

L 4 INTER-

-ocr page 442-

404


DIOSCORIDIS,


INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r t

DEbuenint quondam Augufti Cxfarisfalutê Romani, tocoiporbcgcntcsomnes Antonio MufaeiH' vlico.cumdeftillacionibusiocinoreuitiacoad defperacionéredadliis,connaria£raiicipitem ratio nem medendineceflariofubqc.'qinacalida fomenta non proderaiit,frigidiscurari aurore quem • ximu3 medico coaftus. Debet O'tubasMauritaniærex.pofteriorqjomnismediciiiaEuphorbio fracri eins falu tem fuam:0' prêter earn inuentâ diligentia hominis in Atlante monte euphorbiüarborcmicuitisliquo re coco orbe genres omnes ad medicina uterenturcelebrareturq; pofthac g ter no regq nominis Ä inueiiW rismonumentoeuphorbiûiquod modoà nobis tradtatiir. Fœlix duor^ profedlofracrum copula, quinu' manamremuiuentes tantopere illuftrauerint.fecerintqj ambo quod æternum laudent O'meminerintpO' fteri.lUe rcftituta principi,cui uolëtestoto orbe omnes parêrenc,falute,qua nihil fcelicmsadpaccni er gb riam tune erat; hicpluribus morbis nouo amp;nbsp;ad earn diem incognitoremedio quod inuenit, certiore nobis oblatafalutisfpe.Ecmirabituraliquisquod Homerus cecinit,promultis inter homines medicû hommein cenlêrioportere.LaudanturàpoëcisCaftores.q^uiuentesuirtutefoaCrxciægloriâ in bellislycertamini' busauxerint,qgt;ci}intempeftatemarisadeflèquondanautisfolerent;pofita(}jillistempla,ere(flpars,in“} tu ta facra,diuiniqjhonores famam eoi^ Cgloriam auxerunt. Sed medicoijr fracrum Euphorbi}0' AntoniJ Mulx non edparanda laudibus omnia illa funt,quas alter in Romana,alter in medics materighiftoriain' uenit: illa enim iampridé perierunt,hæc uero quandiu Romans dignitaris fortunsep noméferuabitur.0' curariin morbis homines oportebit,quotidianislaudnincrementisaugebiitur.Quemadmodninodü3no bisfit,quieuphorbiüinfcripcorc hoc traiftanteg.medicoi}! fracrum Euphorbrjepprgfertim antiquärenous re famam coafli fumus; ü* in inuenta ah eo euphorbio arbore legeres monere, quod à principio capiw*,quot; hocfcriptoreftatimlegicur:lt;/li'vlt;/lpor invKfSHH^ti/lh.AifuHÓi'ifignificatqjferiilacea Libycaarboremrin aiitiquw ribus aliquot Grscis non At^uK« Libycam,fed Ati/K«v,id eft, candidam legi- quodabfurdum penitusnonui' detur.Siquidem antiquiflimusquem habemus Latinus Diofcorides, non Libycä fed albam habet. Etpi^ terea Diofcorides ipfe non multo poft in Mauritanis Tmolo nafci ait, qus Libys pars eft:quodfup^r™‘' uidebatur.Seruauimus tamé inlos cómunemledlionem, nc tam multa ubicpnouare uideremurDubi^ musetiam male Icgi Tmolum montem: Siquidem nullus in Libya hocnomine mons à geographisdefen bitiir.EtPliniusduobuslocisin Atlante monte inuentumeuphorbiumdixit.primum quinto uoluminf/* piteprimoitumlibrouicefimoquintocapitefeptimo.quodfonaflè legentibusfatis fit. Sufpicamuretüin euphorbriuiiibusÈrpoteftatecalefaciendiurendilpuimdeene. AbanciquioribusenimtribuiÏturillihïtii resetiam: dr in antiquiscodicibus altera illacaltfacicndifcilicetadhuclegitur. Et Paulus Acginetacontra coxédicis dolores ad exulcerâdum euphorbio ücitur.Qux deinde hic fcriptor Grsce/xOT« uo cat,«5* noslina menta uercimus, illicfcilicet ubidoectur, quornodooflium fquamulsdrafTulsducendsfunt ; aGntds diffiniun tur, TrAnpauvT« lià v^iMv -^ ^mMK7uv (dun: quod eft.Impleiitia uulnerom concauitates lintconi® fragmenta,©' quaff filacim difcerpta linameiica.

n(^i'xaABavK?. Kc$. $7^

XAASaiw. Ïmf^ i^^/J vx^^HMlt;gt; ^j

av^ïa nvvuf)SïJjovüjj aioi /xir'a mov KxAóVa'ip.ïsi JV av^ «50 ZiSavcjJtfHq.j^oVt/'^tijc/'Ki’.KaÓa-5«« A(7ra^a-a^uAoq. t^^atra ƒ 12: 'IW tnrtjzra rsg ly 'ne vaç0Kitoç /jurtu/jS/ou. oo-p.« Sajifa. OUT’ «7«^ ïrrgct,o U7t ttccAiV KaTa^Kçot’.æoxS ®*lt; 9 aùÂACQVWTve iHn'vfw.Cl t^rACO/j Hÿ^ 8c/jtp.coV(aKo*Ju. Auva^i/J J^ t^li öi^M-cü/^Kiu). 7ru5w2ittó.£7r(iZüras'tttó.(r»atp3§n^K.tó.7r§o-SiStutva JÉ 61 u7fgt;6u/xrü3(U.tvn,£^p.iwa ly Ka-e§ua ŒT©quot; qxxKOUç te ou§lt;l /mt’ 0^0015 gt;ÿ V; Ja C7ri7rAaoamp;fcz-a.Ka]a7riViTj ^ vt^oq 7raAc«a/j Êïj^a.2kU(ïirvoiaiU .ató-AcaJa.PKy/aa]«. au«' »'(Ua]a.ócv27ra%lt;j j ty T’^iKw o'!/!' o^ij H^ a^fxv^ l'H 7f6fo'a.£K6cé^\'J ly nóVKHofa E/aSjua ofj.oi' wqAH(ïgt;6ifo'a.£7r(T(6iTj 9 ly tço’soi/'uihv æA^ 5«q. ly TÇo'q lt;/iö0/^as.£7r(A«TTf/Kouq7E ly uss çiKàç Trviraq Hÿ^ cntoTCo/jia^ous oertp^c«'-tOMtVM ibtTtlÇ^.^ÎJI« n ^-U/XlQ/ZtVN theoKW. •jouqTE o-u7j^opSjt/ouq at/'HKT’uq th^.o-cm p-lt;pov2.wAü3 JÉ x^ ’tAottw T^m^ifcra, tçTrt-T«KT£(V(l.üJ'oVTaqT£ TTovo/j ■;fci7rAaü9^a ««VTV^Höquot;« ïlt;5 ^ ^^^pgt;lt;x.tiïv.vv.J^on§

DeCalbano, Gap. LXXXVIIL Halbanen,LRomani galbanfl Nafeens in Syriaferulæ qua metopiui” aliqui uocat, liquor galbanfl eft-Proba' tilfimum quod thuri maximefimile^'^ grumofum,pu9t, pingue, minimetplignofum;^

quodferulæ feminiseg aliquid admixtum habet, odore grau i,no adeo liquidu, nee contra adeoari dum.AduItera^admixtarefina, lomentofabæ,8^ ammoniaca gutta. Calefaciêdi uires habet galb2 num,Naturainifcrucseft,Extrahit:difcutit.Mlt;;' fes foetus^ fubditum Si fuffitu trahit « Inungiwt ex acetoamp;nitro ad dcIendaslentigines.Degluti' tur idem contra ueteré tulTim, anguftiasfpiritusi fufpiria,rupta,cóuulfaqj. Toxico aduerfatur cum uinoamp; myrrha potum,PeIliteodem modofumquot; ptum foetus in utero mortuos. Imponitur contra dolores Iateris,ói in carnofis partit»’ ex craffa materia tumidosabfceirus,quosGrfci dothienasuo cant.ComitialesSC ftrangulatu uuluæprociden-tes,ucrtigines'que olfaóu emendatSuffitu uene nata fugat:tutos'quea morfu eorum perundos feruat, Cum uerticilloherba ex oleo impofitum, tadu tantum ferpentesnecat. Dentium dolores finit illitum aut cauis eorum inditum.Crcdiwt etcon-

-ocr page 443-

L r B

P'’ifA'U5'ÖU50U!7'/'^(G7J. %Vi'1J H^bç /ACV T«'!PTi!/xala,7rin^oii=«/xuycßiiÄoiQ ty u-f^a^,« TTHyxvepjH /jLtX/K^aTttjS a^ra 3-^5 -P-w.cc^uS ^ /j.NKuVJ(Cp,H xaAkSS Kinau^é ’“» H X^Ahu T^a.xaGouç^jv 3 airlw Sov^o ^oQTiKaûtç êiç ^isop vi^u^. ram iimt^ ^ *“^,i«jl7rAsuo'^ TO ^U7ra§oV.o7^ ^w^'frcls ®'''Tui’.t(ç i^óviop K«6a^op a^Mop lt;^j^K' ^«ç a7rüK5$^ialt;z'0(Uf/(’ j^aAKÔjÙTru^/efa «üsjóx/vü^ â'^ê'o/j.œç^LHa-Tfft/ôca TS) '^A^o^TSet^youç 7gt;p ’ivif^irfxop.\^7ra f^rai^^ii^ avaß^asc/j veßu^ xaôiÇ, ovroi ^^ 7’ /^ vósi/Mp o.mKÖla.K.H(nrM ’^^K^twi.r^ |uÀwAçlt;^’^ô3'o-

E R HL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40Ç

8lt; contraunnæ anguftiasprocJelTe^RefoIuitSi hoc ad ponoes amans amygdahs, aut ruta, aut aqua,aut aqua mulfa,aut ealtdo pane- Refoluitur amp;nbsp;papaueçi ' fuccoquod meconium dicunt, aut cremato ære, aut liquido feile. Purgatur auté hoc modo: In feruêtem aquam contjeito galbanü.Id cum calore aquæ lique fadum fuerit, fupra fe, quod eft in eo inutile, omnC aget: fluitabuniqj in fummo fordes omncs,quc facil lime hac ratione feparabuntur.Eftet alius purgan-di modus. In raropurolp linteolo colligatum galbanum in ænea pyxidc picato'ue fidili fufpendito : fic tarnen nefidilisfundüglomer et inuolucrüillud tS gattopcrculatu^ in feruentë aqua demittito:fic em quod u tilein eo eft,in uas quafi per eolü liquabiUqd uerolignofum in eo fuerit,in linteolo haerebit.

INTERPRET.

VEieput fuaui carmine cetinit Lucretius, furgit amari aliquid, quod in ipfis floribusangat: Neq? ha- ' bet natura aliquid tam amabile.aucfortuna tam laetum amp;nbsp;hilare,ut non contiguü.coniundlum.hg fens ue aut mixtum illi fic, quod ingratü corpori aut animo trifte, malo doloris fenfu hominé tor-queat. Magno argumento nullâ. nee naturæ etia pura effe uoluptatê.-quæ autcocrarijs reijt euentibus ipfa gauaens.authominifuasinuidensopes.triftiuencno aliquoomniainftcit :Quoqj aliquid fuauius futurs erat,eo tadius aliquid er triftius illi coriiunxit.Omittimus ex difcipl ina ruris qua: poterant multa ad hanc atterri exempla .Satis enim fore legentibus credimus, quod in galbàno eaoftendit .• quod in Syria na eiuquot; ft^f f^quot;’^*’'°^ °*”‘’''J’” féconda genitrice.ur autor Theophraftus eft, ingrato odore tecru regionis us ’ïctalicitatêturbauit.Nififortc'qupinagedofagaxnaturacft,galbahübalfamo,cafip,cinnamomoi o oratisijcalamo amp;nbsp;iuiicoideo mifcuit.qrdemq; locis nafci uokiit:ut quantü ingrati odoris ex terra galba urn in le craxiiret.tantu purioris odoris illis relirlquefetur.danaretur lp una galbani ferula,ut fcelicius eg cc gerenequod illiü-hortos conferêtibusconfiliumaliquâdo eft.male ó'grauiterodóratis placiseodem eft n''^quot; '^'^’^''^'^ odores augere.Nihil tamé fic etiam à natura damnatü inutile homini penitusgenitum . aoet enim, ut caetera relinqnarnus.fuasuireseirlaudesgalbanri.folumautoreTheophraftograuiter o or tumin Syria nafcês, Poteftqiprxcer aliaquae illi in morbis ab hocfcriptoredrabalrjs tribuunturnn-^»^^®*^®f®85®“®s nidore chelidros.ut Marocecinit ö* Nicander .vazymm^ ßixfiiih/Aamp;' iSn çiMy} fMfufïiffet X^win.^Ttmn tlya n^ ipi^if^^, iA/Aliu. Po tu it qiiondâ etiam ne bellou: V fortune gloria 27 honoribuscare-ret.oppiaaexpugnareulliciscpliquorefuofacibus.Hifpanigoppidiifruftradiuoppugnatn.fucccdere.-ealp UI cona Romains ciuibus gêtile nomen ex fe dare ; quod non multo poft à Domirrj Neronis turpi eir fune-o principatu inter caefares coleretur:Eflcnt(:p à galbano,quo ufi in incendio oppidi in Hifpania fuerât,Gal tiT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^*^ Cæfarc fuu m toto orbe clari.Ex eo non paruu m galbano honoris accept incremé-

no™ h ’.*^™. ”usàforcunæglorialaudatü.adnatura transferimus. primumipilludlegêcesmonemus, huif “”^'?^''^^^^.quot;’“’®'’'3coliquorifimiIegalbanïicaEterosdiccrc,Pliniüippr3efertim:quofitutdceflc eftc ^f'P^®*^* 'dlüfpicemur.Quod praeterea in impreffo Diofcoride legebatur, toxicis meden eur c/a, quod ad ierr'^^^'’°'^”^^^’^meliotjccfcodicnfidc,cumuinouertimus: perfuafittjjid Pliniuslib. xxiiii.cap.v. aceed ^J’'quot;®quot;'®quot;”“™^^ toxicis cum myrrhaCruinodicens.Fcciteiufdcmfcriptorisautoritas etiam, -“ueceiÿcodicü eadem fide, ut quod erat /mü Â x^ Autrivf^ai vitiv. fignificaretpiuidebàtur facere urinxanguftias.adcontrariumfenfumdcfletfterecunindicaret^.uringnocerecreiusanguftiasfacere. Jl ' ~'”f j^'quot;’ eodem loco ait; Nocere urinx exiftimatur: er mcliores Graeci codices his uerbis rem docent: ’*« A/.v«iifi'(t»7|p,H/,quod eft.'credi urinac anguftias facere galbanü.Oftendebät praeterea ijdem antiquib-h 5 d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;°” ^^^* f''Wiquot;' quod eft fordidü, fed una tantü mutata li tera Awotf'ov, quod eft pingue,quo loco

ic egalbani purgatione agit.docecq; in feruentëaquam conqcijér cum liquefacftü fuerit fore ut in fum Tnotluitcnt,o-c,Noscommunem ledlioncmfecutinihil mutanimusiEt nihilominus fignaffeid legen-ipus inutile 0- ab re penitus non fuerit.Quando defcendunt fordes;fluitat auté in fummo quod rarius ma-gisaerium(£rleuiuseft.Cum'q5hic nihil degranitateautleuitacefordiüillaRtdixerit.uerifimileeftgraues grain tax fua defccfuras:quod uero leuius fit,infummum fubituiy eflêiut in oleo alqstp liquoribus fit-Nobis animus:credimuslpnon fordes infummo fitiitare diccre Diofcoridem, fed quodiri ga bano pingue eft.perfuafitepid qui fequitur ftatim alter purgadi modus.Sed nos ut diftii paulo ante eft, ntegramlcgentibusrem.iirinambiguofuum unicuitparbitnürelinquimus.Signauimus uitq nota etia in occapitelocü,ülicfcilicetub£derefoluêdo narijs liquoribus^lbanoagitur.lnter qua: Cr iHudeft^ixAAuM Alt;««w»«M ii^«AR5Htnst;,»4vi),quarH uocum fenfusillc eft qui à nobis reddicusfuit : Refoluit Ód papauei^ liquo-.autcremacoxreicómunislp in cüdlisGrgcis ledlio ea eft:ob quacaufam nos nihil mutaiiimüs.DubitauJ en u ^”’^’^“°*’'^ pats apte refpodcret crematü gs tot alqs quae illic numeranf .aliter quonda potuiiTe loeft

S'iecpautdifiunftiuâparticulâlegieolocooportere.fcdpræpolicionêin.'uceirctfenfus.rerokiigalba um papauetis liqre in »neo uafe cotfiotin q etfi uideat aliquibu» nö fignificare ^(«AKh ^d æs eft,gneû uas: meminerine

-ocr page 444-

406


DIOSCORIDIJ,


mcminerint tarnen in hocfciiptore amp;nbsp;opéré muleis locis metallû pro faAo ex eo métallo uafe accipi. Non decernuntur hæc.fed ut tota in feriptore hoc certior res fie,à nobis fignantur.


n^i A/x/xcov/aitov. Ks^. (p/'', AKifxavia.Mfj. Lnoa Isifj. oS-t/z “A

«/XiUiwv/aK.o/j^u/xia/xa.0/ 9,ara o-u^o/j.û/ ■^jKjioS'wq.ór J^,hAi'ou o^(^. ^M/xaroi 701/Ta. J ^ TWTP O7ro*q (^ va5amp;KK@^, y^vw/j5/ou lt;^ ra l{z1 nv^lwu/J 'Ki^w. }ia.7^Ta.i JVavTTD oA©-^o S-a.,av(^ «rob 7 « ^ Ayz,àrac;'u?Aiç. lyK^mop auTOr £uj^ou/j,i{^ a^uXo/JjHpt] aAH^tç. 2.iamp;a.Vagt;Tiiop v7q ^óv^oi^. tca^a^op ^ ttu Mop. p-Htf^i fxmp iX.°P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K-f^o^i^op

TH öT/JLH-TT/K^O/JTH yiViTV. H.a.7\.QTa.lV ViouTop^^ot.^cr'p.a.. ^yitaJ^it^ 3 Ai^ w^i% tf u^aua. '^vS-tj Jé ya XiSw ^ xp-p-Wa., j^uAoç w/jePévAeou va^amp;HKOpj'ouq. j\wp.ip ^i-^it px7^aKUH.lü}.\jih(üyxsiH.bp,^i^pMV itultp • 7^ia(pO^H^H.Ó^ (TH.^H’ÿâp.XTüip Ti H96j tjHjp.XTap.Mi'A'iap TiVTTxy] 'ff^ïp.^^^ ’ip.' €^\lXH.xlxCüJa.lt;rTT7\.lv:XTHH.iip.lT'0^gt;S(^lt;lt;X •TP^lp . i^S^^^w/j, Hg^’iXiu/jaAyH^i-a]« •jvx^oaTQTM.SoH^Q Jé H9i^ amp;lt;ö/ji.a2;H.o~q.05-S-OTrvoÏK-oîç. UtAAKTrf/Ko?^. t^JW^u-XS«-trixp^ ^ti^XW i^aViTIp , £K.A(lj^O|0.tVo/J pi-“ ra /xêA/t(^,h TtfiosavHlt;f^o(fo'jp^op xuA3. ayi Jé 119!^ ou^a aipa.TocP'H. ct^h;)^!} Jé ng^ T« ^ o(^^xApoJ^ A6\JK£u/a.a]a.^ T^x^^pTH' ]a.^SAii(gt;x^p THKij. Atju^-ï/j Jé Tob o^ij 0 uà\Ti^ip , 7rau(j T«Q £7ri' cü7AKVa C1 H7ra5 «TKAH^iaq. Au^ 0 ■rui’ s^i ra aj^^a 7ro5ouq p.iTX piXiT©-^ Ka]a7r AaaropSboV. H ly Tria'' tfnplyïp . Wf^ TJ^CÇ K07fU(5^ ’l%lxJ'‘X^ o-vy^iópSpop. pjyipol^lt;5\ viTflt;aamp;KUTJ^P V^ éAc«w «VTl «KÓ7f U»

1 N


De Gutta ammoniaca. Cap. LXXXIX, Mmoniacon. LSunt qui ngafyllum^qui criothefi,qui chu dru appellent. Roma^ ni guttâ ammoniaca dicunt. JFerulæin Libya ad Cyrenc nafeentis hic etiâ liqt efttuocatureptotuscum radice frutex agafylliî.



Probatur in eo quod bonitate colon's nitet,ncc It* gnofum calculofumcgeft:quod thuris modoin grumosc0creuit,pu9i,dertfum,finefordibus,cdo re caftorei, amp;nbsp;amaroguftu eft. Vocatur quæ tabs ammoniaca gutta eft à fragmentis in quædiniA tur, thraufma ,quod eft fragmentum ^fruftum: quæ uero admixta habet terra aut harenas, à co-prehefis intra fe calculis amp;nbsp;terra, phyrama, quo“ comixtio eft.Nafeitur in Libya ad Am moms louis teplum ferulaceæ arboris, utdiximus liquor« Molliendi uires habet in medicina gutta amtiiO' niaca.Extrahit eade,calefacit,duritiescj^ Si puuos difcutit.Bibitur ad deqeiendâ aluû. Foetus ex uK' ro trahit. Minuit lienem drachmae pondéré com aceto pota.Articuloçe coxendicisej doloreslen'f' Subuenit prpterea fufpiriofis.In eadefpintusa»' ficultate nó nifi recta ceruice fpirütibus.comiWquot; libus,amp; quibus in pedore humores hæferuntJu qué ufum in eclegmate cu melle dat,aut cûpiuæ næcremoreforbef, CruentaduciteadéurinaiU' Oculoçt albugines cxrerit,5lt; genaue fcabriticsmj nuit. Quinetia trita Si ex aceto impofita,licnb^ iecoris durities finit, Soluit quæ in articuliscocre uerunt lapidofa quæ Græci poros dicunt,ex 1e pice'ueillita. Facit prætereaad lalhtudineso^ coxendicisdoloreshn que ufum proacopoinuquot;' gitur additis aceto, nitro,Slt; Iiguftnno ungudo«

T E R P R E S.


H Ahec falem,habet liquorem medicina ammoniacümtruntj ab harenis, fed diuerfarationedidu®' illum quod fub harenis concrefcat amp;nbsp;inueniatur hunc qj m harenofa Libya ad Ammonis louis te^ plum ex ferula in harenas deftilIetiÉr ut in thure fit, concretisgrumis inter cas inueniatur.Gr^’ harenis quas Ä^iuowdicunt, utrung? indicauerunt; fed ilium falem,hune liquorê ammoniacum quafi^' nofum uoeätes.graui periculo mifcendi fimul diuerfa; nifi eo^ exemplo difcrimen aliquod ex reifubft^ti^ addatur.Quod nos timentes.ut illum falem fuo loco uocabimos:fic hunc autore DiofcorideguttamuoJ^ uimus; quafi' amp;nbsp;hic quemadmodü thus ftagonias aliquado didius fuerit : quæ uoxin Cræcis ftiUicid*“’ guttam fignificat. Plinius ammoniaci lachrymaeiufdem rei fignificatione appellat. Græci ammoniac*’“ fïmpliciter.ut tune crat eius uocis æftimatio.iiocant.Fugientesqînos æquiuoeæ appellationisperitnlui”' guttam ammoniaeâ diximus,Iachry ma liquoremcp fignificates ferulæ, quæ priuatim in Libya ad AmW nis louis têplum tune nafci ferebatur.-qup fine ab harenis,fine ab Ammonis louis téplo uocari dicatur/ä dem rationë habet.quonia Cr deus qui inter eas harenas colebatur,mortalibuslt;^ refpödebat, ab ijfdem renis nomen à Cræcis inuenerat.ldeocp criotheos à forma eius qui arietino capite pingebatur.eadejnM^j ferula,liquorfp eius pariter didus eft. Sa tisqj hic natale folum iJli aflignauit.dicesprimü nafciin L'M’ Cyrenem,mox in Libya ad Ammonem, loucm illum intelligcns,qui in téplo inter Libyæ harenas co « tur.Cæteræ eius appellationes barbaræ funt,ideo(p nunc omnibus incognitæ.Pofteriores Græci inter 0 0» ramenta tir qug ad odorem uaporarenturnumerantes,«^/,»^«^»^^.«/«^« uocabant.Sic PaulusAegincta fexto. fic pofterioresalq uocauerunt ; Hic tarnen in genere liquote fimpliciter.ér ut CræceloquamurM numerauit: ód planta ex qua deftillaret, ferula ehe dixit.Qiiod in antiquis uariet in ammoniaco noc,oo eft,quem cattorei Diofcoddes fentiri aitiCalenus njfhvjid eft codandd: nifi ex uiciniwee Hocisin altnu^


-ocr page 445-

L i B E R irr, 407

uitium Et.Pâulüs Aegineta th/miamatis nota odoratü fimplicitct indiCairitVrebatur hoe remedy gencre inulcum antiquitas c5tra dunties,panos,furüculos ,0* inguina. Patetep id cx co quod no procul â fine hic ait:*««^gt; A jù» üf« lyj ;8fiTsJiv TrcdtirM 7^^ auMvix v^ SiTrap ffKMifiKt : quod cft, ut nos uertimus,finire tricû O' ex aceto impofiti! ammoniac» henis cr iccoris durities: manifefto remedij apparatu amp;nbsp;ufu miß antiquiores amp;nbsp;meliores Graeci codices no îSiTiSiv quod eft impofit5,fed Tfluâiv quod cft potandu datü.haberêt. Nos côtra commune alioij! ledionê nihil mutauimus: relinqu imuslt;p medicis de diuerfo remedij ei 0 s ufu céfendum«

n^i2«ypitoKÔzShalt;’. Ktep. 44.

H Aï cra5K0KÔ?^a, Ïsi J^ÓK^iofi tPsv-J'jOU.'^S^VU/aSjUO/JïV 7^O'/'(/'/.£0(K0(? AiSavu^ AtTrfw. U7roK.(j^oV.£/x7rz-K^OV TH ■ytucra-Awa^j/J Jï ex'! *^5A Xnïniü ^a^uKTw/; 01$ ttt2:H.(tó '^ ^ ó^flaX

tW^i^/jórap./j.'iyvvl'iJ JV C^ É/XTrAaS^û/ç.tPa ^ouTW JÏ K0|«.(Uiu§ «UTH (U/'yvupSz/ou.

DeSarcocolIa. Cap. XC*

Arcocolla« LRom ani panter Græci s far cocollamdicunt-J Nafcentisin Perfide? arboris lachrym a farcocölla eft î thuns pollini fimilis, colore fubruffo cü aman tudine aliq. Eft illi uis Si natura glutinare uul-nera.Oculomm deftillationes fiftittmifceturqg emplaftrisï Siadmixto gummi adulteratur.

, INTERPRE S.

Ntergummi genera numeratur à Plinio farcocoIIa: codem cp nommé arbor, O' ex ca deftillans gummi 3ppellatur:quod ex ui poteftatelçfua nomen inuenit:carnes enim quas Grpci ff«fy{gu dieu nt,in uulneri-busglutinat.quodeiufdemgentis uerbü njwar fignificat. Picloribusidem Pliniusutiliflimü etiädixit.

n^irÄauK/ou. «4. 45^

rXawo/j.j^uÄoi’^ eoravxi’ H^ / fxx-'ifXip^ o'uji'aS'^i^vu^u.CTKi’.tüntt 9 àu ^TRtpU/Äva^ K^aTl^lTü? /XHKUVOÇ. XiTO^Ti^a'^glj^a/xou^xXa.^S« ^oerfta t^^TTHjoV^ot c^ TH'ytuo'lt;j. j^uXo/j «île t^^ '?P^!W ’^5°gt;ciÿii[a,To(UTX(5 7xè 4i!?^a SaX-^1/ltç 0 / £7r;j^(c^)0( t ,ç )(p'tflt;x.p^i^fxoU.vova‘iV ^ KÀiêavoiç H|U.i|u-y^(j-(i/ ccj^i /x(x4gt;a(r(U.ov. ^*™^*?^°'^'**^^ *’^^^’ßoult;r/ quot;pp ‘)(y\óp. ist ^^ ^^n'^ ’“™' ‘’’S^ T« OO^KX/JUKIXjC^ amp;nbsp;J-

De Glaucio. Cap. XCL GLaucion.LRomâipariter Graefs glad cium dicueJ Nafcétis ad Hierapolim Syriæ fuccus herbæ glaucion eft. Habet ea cornuti papaueris folia pingui ora tantü humiliaq5,odofe tetro,etin guftuama ra.Succo eadé abudat qui croceo colore eft.Eius folia incolæ in fidiie conieda in furnis nó adeo calentibus ufquedum caloreinarefcant, calefa-ciuntîmox tundentesfuccum exprimunuutun tur 'que in oculorum medicina à principio : habet enim refrigerandi uires.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E S.

^ Vnt Plinio 0 Diofcoridi in Glaucq medicina O' hiftoria eadem fere omnia. Hie ad Hierapolim Syrlset j0 iUe in Syria OParthia nafci tradit;ambo humilê herbam: Sed ille fimpliciter folqs papaueris.- hiccor* □.quot;“.”papauerispriuatim defcribit.Hic pinguioribus gpapaueris.Pliniusfórdidioribusdixit, magno QifoimineinterfordidumO'pingue.Diuerfitatisea potuitelTecaufa.utquod nunclegitur A/7r«/gt;wT^«» cerca P'nguedinis fignificatione,tunc f izx«f wT^st.id eft,fordidiora legerer,facillimo O' lubrico ut in Galbano pau-æîntediximus.inuniusliterpfiguraO'fenfuad contrarian»O'alterutram fignifïcationemlapfu.Locus in Blunotftxxvn. uolumine capite x. Nobis aptiusuifum eft Diofcoridem quam Plinio fequi. Nouille illud deinde utile erit,plures quondäfuiffe Hierapoles,in Creta, Syria,Caria,O' inter Phrygia amp;nbsp;Lydia omniûtp Hictapoïs, toto orbe eeleberrimam fuiffe ultimam hanc, multis O' medicamentofts calidis aquis abundantem : fed hunt Syriacarn intelligere,ad earn ijj nafci glauciu m herbam.O' eiufdem nominis colligi fuccum. Variât à Diofcoride Plinius etiam : quod hic fuccum crocei coloris effe dicit, ille granum. Eft illud prxterea ani' maduertendum.in extremo capite à Barbaro uerfum effe: Algentis naturae in fummo: A' nobis autê.in ocu' lorum medicina d principio. Diofcoridis uerba fuut: Xyi A M)^fHfii kvS Tifitrii t^SeUifAiKx a «fx? 4'^'^'’'K9^ ovr©': quorumfenfusillequem nosdiximusaptior nobis uifuseft.fignificat' que utilemoculisglaucij fuccum eP fe.non cum iam inualuit uitium in eis/ed à principio. Perfuaficqj id Paulus Aegineta,qui in fexto refrige-tarcglauciummanifefte.ea'queuifjiuirnn'AWTKÏifoortu'ÉirT« A.»’5(vpix: quod eft.fanare facrosignesnon aded ualidos,qualiaa principio uitia mala^ omnia feréfunt,cum nondum per longas conualuêre moras.

n^iK^JM- »4. 43'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeGIutino. Cap. XCII.

Ko^afti/j twoi f^uZoKo?^.«^ g OUa. LRomai gluttnü dicüt.J Hac pleriqj,tp na.'hma’ip, M raujoitoi^v, W .in ferruminada materia ei’ fit uP, xylocollä Kaïüiis« 2Sv M ^oJ'/ciizH. U ^* quafi ligni glutinS uoeättaut qgt; ex boü corps r?^ èoMip BuçtrS/j cruó^a.- cxcoquif taurocollâ quafi taurinü glutinü.Probatiifi-^oMivK. fe/J^ A^KH ii^iibauyH§H Tl' mû Rhodiü eftï Ex boü corqs coficif t eftqj hoe colore am.^J^/ttAKtvaH-Tlu/j.Auva/xi/iJ^ candido,Sflucctrâfmittitînigrûdetenus.Poteftfolu-s;»;s/ Xiiamp;êm«o|«» Aîi^^vaç n^ Xt- tü aceto glutmü hoe impetigines ^ fummæ cutis le-’ pras

-ocr page 446-

4oS


D^OSCORIDIS',


TÇ«!’ TcîqtTriTPAûtouç âigisavfl/j. Truç'nau- prasextererc,Non finit idem in ambuftis cxciWquot; T« Tt ouK. ea tfAuxTouvoutôSiat^ u7'arç6^ ri puftulas,fi ealida aqua in qua refolutum fuent, Mou q^S-pira «^.KaJaj^io/jdh/n. ’hi 9 ly ^au inungätur.Habet idem in uulneribus ufum meb /Aa2;xH. (hî^ètra /xtA(2 ly o^ij. le 8C aceto folutum.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

CElebratur, amp;nbsp;in magno honoris ambitu in antiqua hiftoria poëcaijs^ omniü carminibus Dxa31 efl::ingenij^eiusinpió:uraérfabricaidmaximriindiciüomnibuscrit,(jqu3ein arnbuselegatw Érfpeciofiora uident.daedalmataaGwecis adhuc uocat ; Et Latini terra naturaqjab hominebudw non iieriti,dædalâiitrâ(ppaHimappellât.Dcbetillipilt;5èura, debet Ibatuaria.debetfabricamukü. Nee fa?“ lofos labyrinthos amp;uolatuseiusmodotraAamus,lëdquæ ille uciliorauitæmulta inartibusinuemtan' coepit,abfoluit,«Srin meliusreftituit.Proquibusnullamaiorhoïslauseft.necproquoinagisdebcatillini nianares,gq»ferra,afcia,perpêdiCHlu,terebrü,lt;Scdequoniïcagimusglutinüinuenit:Quotenacinexuliï

Glutinum. rerentfimnl,quæ aliarationeconiügiaptius non poteraUnuenit ille qddiximusglutinü; fed quod ex mentarqseiusmodoexeet.conficiêdiglutinirationcnönouimus.nec curexboumcorijs aptiusuidiu»*? g ex alioijt animali ü fiat.Sed quod ab eo cognofci nö poteft,ab Ariftotclc audiet, qui libro tertio deanin^ liu hiftoria his uerbis rem docuic. inrt J[’ïv ^t yCf^^^i '’^^'^' yM^fiTutftulMm, iv fjS^ 2?/ i/itcïfniViiy «^ amp;nbsp;w**“.'’’®'* iy^7i rjituvt^i^tTfiiivfilt;7(0/ K$K^w.wx)(tvXn^ifï;^5wwv'vnufii^AAKtr:quoiÿfenfus fit: Eftaüt in corijs0’?“';^ mucofus lentor.inaliquibus minoren aliquibus contra maiorü* copiofior,utin bubus:exquocoll5,ide glutinü hoc faciunt. FaciuntCrex pifcibus ubi^collacirc. Plinius tarnen libro xxviii.capite x.prdfsnt ' fimn glutinü fieri ex auribus tauro^ ét genitalibus ait ; laudauitq; ipfe in primis Rhodiacü, quodpr^U' puo candore eftèt: Sed nihil xque adultcrari.quibufuis peUibus inueteratis, calceamétis^etiamdeeotti idem teftatuseft.quoda Diofcoride non craditur. Caetera ambobus omnia eadem funt.

De Ichthyocolla.i pifeiu glutino. Cap. XClH' Væ uero à pifcibus ichthyocolla, id eft pifcofum glutinü dicitur,cctactWp' fcium aluuseft. Probatur nationcPon

nÇlIJ^S^UOKoJÂ^HÇ, Ki!^. i^K.

A^’IX9uoKO'5^a 2s.'ygt;fjSjjH,K.Qi'X'ilt;x. t^ipiX^VOli KHTWOU.choC^SÇ^ 3 C^ TToVTCü'^VüifjSjjH outra Aöjkh. ^;7ro7ƒ «X^?' °“ ^M^üjJVq. Taxlt;' sa THMjjSjjH. w^ zé J^ s’ç raq KïifaX iK«q

t/x'5y^'’^sjou(? Cl ZjTi^iKKQ æca'xwjç. £1 ôç 7iTBVM^5« '?^ 'n^otr^Traii.

__ticum,colore candido,motop” gue, necTtabru, quod^ ce!errime liqucfdtVt» hoe emplaftris quæ in ufum capitis,Si his q cot^ lepras,5lt; his qu£ ad nitoré leuortep uult’cófidüh

INTERPRES.

NOtum cundis pifeium glutinü eft. Indiget enim eo uita quotidic O' utif: ncc poftunt fine ope «^ foeliciterinartibus tratftari multa.Ob earn caufam nihil ultra de eo agetur.Monemus tâtumq“”^ paftim legit,xj/aZ« i’r/r^SwDrxHTwin/.quod eft;Aluus feu uenter cetacei pifeis : in aliquibus Gr»eisne poftremae fidei legi.KfAA« iyk.id eft,colla cetacei pifcis.In priore ilia ledione fenfus eft, matcriaglutiniquot;“' iusaluum pifeis effe.quod q ueiji fit,peritiores eius rei cenfebut: in fecunda facile omnibus in teUexiffee“'’ nihilaliud ichthyocolla elTe.g cetacei pifeisglutinii.Multa funt que ad uträqjpartem dici poflent, fed ea legentiS cenfurae telinquimus : Qiieadmodu O' quod fequit ftatimauftró Â «r làu wJäa/k«/ vxMfrf*'pz eft:Vtilcglutinü hoc cephalicis emplaftris: intellexilTe'ne oportcatfimpliciter capitis, an contra cephal®’ permanente capitis dolorê confetftis emplaftris.Poteft enim adieftiuü illu d à capite fimpliciter,quod«;, phalcn Graeci dicunt:0' à ccphalga certo capitis dolore duci.Nobisquoniâ in capitis emplaftrisnihfl«“quot; eft,in altera ilia parte inclinât animus,û'fi aliter locus reddicus fucrit.cenfebüt de hoc mcdici.Quœaütiio» riT}(W^«t» ad nitorélêuoréçuultus diximus,Diofcorides uero una uocc jirtivuS^tc dixit,ea funt quaecuntpad kui^ dâ et eruganda hominis cotem,pracfertim ^in uultu côfîciunf .Eadê forma fatfto nomine qua in eadegt“ te amp;nbsp;pfilothrafada funt. Non relinquemus illud etiâ, quod W7ro^«;f u manifefta afpericatis fignificatione W euneftis feré codicibus Iegit,inmelioribus t7/gt;7r«;(U,a craflitudine bonitatis illi aflignata nota,ut credimo’» nielius legi:facilei^ id nos admifimus,nö ta ueteijt codicum fidem fecuti.q quia non uidebatur fifflulp'^ bari poftê,quod afperitatc aliquam haberet,ncc fcabru effet,ut mox fubqcitur,ói/ q-wf :4,4»/:fecimusÏ5idl®' tius.mifceri duas has uoces,alteramqj pro altcrain hocfcriptorc inueniri fæpius uidentes.

n^il^oiZ’. K£;p. tpy.

goÇKaXoçlt;ibpo vtoqtq'Trçatr/^u/iTSS '^'ifxtià i{Jl Ta i^q,îKi®lt;5 9 UTTo^w

DeVifco. Cap. XCIIIL IXonXRomai uifeS dicutJProbaf in q Icuot eft, qd porraceo colore intus uiret, foris flaue feit. Si in q nihil afpe^z furfurofumhe occut rit 4 Fit æftate ex frudu quoda in quercubus acinoç2 figura nafcéte,buxi folio.Tundrfautfruquot;

10OÇ, (M^p'v^ ^axu H TTiTUjSAq. n v^ ,0 ’^'•^ ^''°' •t?'»’« T^i^^Sq rtww^t

liîî(^(/'çu)',TH^X^‘C?'’’“'l’'''^®“''quot;’'*’rgt;'Cû). «v4.4v.424.-4ö“‘“““-------------------------■gt; n :

Ko'-^O 9 o Kj5iP§.s?T« ttAwvO. «ra ^iv/a dus is,i:um Iauaf,poft hæc in aqua decoquit.^Qö’ ^ c^tO. 'hioi 9 fxaoydfxtvoi aùA'/jljTccÿvTj. dam etiam acinos illoscómanducantes,uifcucon ylv^ 9 «ï U /ÀKXiaç.iy ócTT/ou,«^ ^ aSiAto/j ficiunt. Nafcitur praeterea uifcu in malis, pinsi^ ^ïï^jw/.), êu^'mTWJ^ty7r§è§|iX««S^a- ófalqsarbonbus, Inueniiureiquorundamfruæ

-ocr page 447-

L r B

E R rir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409

cum radicibus adrtatum.Difcutiendi uîs et natura iIIieft.MolKuextrahit. Panos poft aures, quas paroudas uocant, abfeeffusep alios, refinæ pariq; cerç mixtü.maturat. Epinydidas fanat in fplenio impofitus.Cum thureuetufta ulcera,maleficost^ abfceflus mollit. Cö cake idé gagate'ue, aut afio lapide deeoeftu, mox impofitü,lienes minuit. Le-uigatpræterea ungues cumtritoauri pigmento fandaracha ''ue illitum.Idem caki feciqj mixtum, uires acquirit et äuget*

I^idlilc^ji. Z^aJciTglQ ^a'po^gf}. /it.a.'\lt;xlt;r' o-J/j. i«7tar5(05.o'u/x7rtTjj;,tju/AaT«.-^u-TiÄa?. /^ Tœç S'Àaç aTPsaa']!?. M'^tiç 'çnti VH ly KH^S Itriù. iw’WIK.Tuf^a.l^ Ti lt;^ OJJâIwiCü K^.a^v ÀiëaVMTS tAkk TraÀa/à «^ Ka^oH 8|ç à7fsa7']s /^aXasj], tÿ air AÏvaç thV] cruv ao^tSM, H7a7a tk A/S-a,« atria t4*lt;0ii'ç nj ÉmîtOiiç. tAmj Jï nj ow^aç erw oi^nviK a H o-wi?a:52;^H STr/TrAaûamp;î^. /xr^^c^ q 0ilt;ramp;i.-sa ly Tj-uyî JmTOV^ 'dMtNvap.tfi a.iTS).

INTERPRES.

QVale folet fyliiis brumali frigcre iiifcü Froide uirere noua.quod non fua feminat arbos, tale amp;nbsp;futim Diofcorididefcnbitiir.niillaappellationüeiusaddita diuerficate.quales infecundo de caufis planta ^rum numeranit Theophrailus,hyphear, ftelida, ir ixon fme ixian eandem rem aliter altjs in Gr» ciauocantibus.Etfïnondeeflenttuncetia quimdiuerfisarboribus nafcens uifcü.diuerfaappellationeoftê dirent; nafcitjjhyphear O'ftelida in abieteü* picea dicerennuifcü nero in quercu,terebintho,alijs^miiltis. F»eru ntetfi qui in ditierfa parte eiufde arborts nafcens,diuerfo nomine nidicarent.hincq; hyphearjllinc ui fcumofteüdanatüappellarênqiiænosnouifteca iiolenribus.legcdainTheophraftorelinquimus.'O'prse* Kr Theophraftü m Plinio x vi. uolumine cap. xlv . quo loco reddita ijfdc uerbis ex eo fcriptore à Plinio 0-

«nniatuerunt.Nos interim fignificabimus.non legi in melioribusOantiquioribus Craecis x^xw iV/ró nwiqJ elbprobaturquod recens iiifcuni,lèd Afi@':fignificatqj id quod diximusin quo le nor eft. In quem fenfuni

non tam nos traxiteo^ codicü fides O' au toritas.quæ tarnen multi apudnoseft,gPliniusIibroxxini.cap. nil.dicens: Optimü quod fine cortice eft: quodcpleuiffimü,extra fulu3,intus porraceü,finc cortice; Leuidi mu m intdligens.quod bic A5« a it: O' nos,cuilcuor eft,diximos. Qiiae omnia eadé huic fcriptori fu nt,©* ab eoqfdë uerbis reddita.ExijrdêmclionbusO'antiquionbus Græcis etiä quoderat,7m7«zi/ïtKT/t'i)j'.K«p7/'u7zïölt;' fifovj gt;“''uv^07„fignifïcatl:^;Fit auté uifcum ex frudlu quodam rotundo nafcente Oc. Non -ni^g^iivt, fed.77J^

^^ P^æftatem uertimus:Perfuafi'tlt;];id Plinius idem, codicumillorumfideiaccedensantiquus te-

'^®P' xiv. de ratione conficiendi uifci agens.- quo loco uerba eius funt: Vifcum fit ex acinis qui coUigutiirmeflimu tempore immacumquod nihil aliudeft.qæftate.Scioforeutuidearaliquibusdiligeh-tiorinhisqresipfaexigat:poflecprotundülegi frudlum hocloco.neqjoportuifte ubi nihilrepugnet,ac5-munileftione deuios noua ratione legentes agere-Sed nos à confilio noftro ob id non difcedemus, nee cef-febimus quacuni^rationc licebit, fcriptori huic O' eius amatoribus prodeffe.

11(^1 A-^IvKQ. Klip. $1.

n^iVH. üi 9,au.7riAoK?57f/j. 019,0,0.-$aAoK^'?f|U- 019,(5;Aav^^ïi7f/J Ka-Tüsinp, 019,’/5Ó/j. KÀwvtç 7f ÄvO/. fxi H.501. 'n'^aanvoi. ?ƒ aj^OÇ. lt;f w/^a 9 U W^orç KUKAOTI^Sç n^mdi^a, WÇ -7^ ■^ver t^u6^^a;vy.avón AóV'Ka, oirtj^ia itkAhçov. Afcop. s^o-yy uAo/j. UttokoiAo/) £K, /xia-ov wç b/x ?'^^°?\'^®^^S^^ ^ 'ÿ 'MaTioiç HTroa.jgwvoj ^«mi^biTroi^iÇ miiió^jiStTri TS7aAa-

De Aparine. Gap- XCV.

K^i? '?5ó(5tnXn4(/ir9VxÜTre 'TfiJ^w/j. Tau'rHÇ TO lt;r7r£j/xan^ bl itauAoi tö) raepuï^a ^u7aoamp;ïv-ra, (pa.Aa.y^iaj^M'PK^ H^ tX'oti'KKToiQ èon00 7rlt;-VO|«^o/) MtTOo'vou.iÿ mfaAyiaq 'tarOU. b j^uAeç *7?(W^to/lî^ûÇ. H 9 7roaâvaAKq)6Gcraô^U7 71« At:w,cf lasfo^o yot^i/'oilt;i.

Parinen.LSunt qui omphalocarpon, qui uifefl appellent. Romani panter Græcis aparinedieüt J Ramulos habet aparine multos,parues, quadran gulos,hirfutos^. Folia ex interuaUo per ambi tu rubiæmodoramuliscircûpofita.Florescadi dos.Semendu9t,candidfl,rotundû,concauü,in medio umbilici figura. Veftibus tenaci nexu herba adhærefeit. Vtuni paftores ea uice coli, pilos ex lade auferctes.Bibifçôtraphalangia-rum SCuipera^t morfusutiliter cum uinoéx-preifus ex aparines femine caulibus Si foins fuccus. Auribus in dolore idem eadem utilita-te inftillatur. Herba ipfa etiarn Cum concifa a-xungiacoada ftrumas difcutit.

INTERPRES.

COgnituOinuentu facile interIcguminaO'infrumentariafegeteaparinéfuadefcriptione Theophra ftusO’Diofcoridesfecerunt:ipfaetiä tenaci nexu prætereuntiü ueftibus hærês: O' quale hicdefcripfit fernen oftendens, in mcdioumbilicatû: ad cognofcendâfefuiqjcontêplationénolentesetiâconuer-fit.Ferfeqaunt eâquotannis Maio O' lumomenfibus manu meffonaq; faire agricolæ, peftë fans fuis eâfen tientes.nihill^apricisO'pinguibusagnsfrequéciusnafcif .Copiofior tamë inter legnnnna ÿ inter frumeta inuenif.Nouerfit calamitatê fiiâ ruftici:nomê tn O' maleficn eius caufarn ignorât.O'ut 1 n fimdibus fit.quoiji igi’oret nomen, lappa uocât.Qiia uoce n ô in aparine tm,fed in cundis quuiÿ matora femina ueftibus prp-tereuntiiiinhærêt.ignari utunf.C^æfanëmultafunt.O: inter alia cupatorinetiâ,de qfuolocodicemus Exq faiftiieft union ætace noftratantü, fed antiquis£tiâ tèporibuspaiit certain huiufceniodi'tieric nominum M ratio:

-ocr page 448-

410 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C 0 R I D I S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ratio: arcioncplappâtantüaliquj di'xerinc.aliiaparinem hanc.alrjpluresalias quai^fernen,autqui ^r. rum hamatum'ue,auccufpidatueft.ueftibus hæretquafiadfacieiidugenusO' nomen,una lise no ^^^^ effet. Vidimusnos.amp;qiiotannislicebituolentibusuidereaparinétota figura, qualêhicdeftribit.i ^^^ mo tantû fingulorü cauliü quaterno quino'ue femine prolato.qd eufpidatû magis ghamatû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fer-

bis cirenmaÆ.O' in medio dcfcendentis quafilacunae.inuentâcp protinus extirpabit caulibus per ƒ nbsp;nbsp;.

pentéme fatis noceat,lentibus^ praecipue.Eftenimhuiclegumini.fiTheophrafto trahis credendue-^. rine.qd triticololiü.hordeoauena, amp;nbsp;cruis orobanche : quibus propria nocendi alqsillis uis0'nato f|j fimulcp nafeétia cüÂa hæc quéadmodS tir pleralt;palia, quæ ab codé Tbeophrafeo lib. v. de plantai? numerant.incrementüö“ uitâ caije impediüt.Siue aüt id fiat ftrâgulatione.fme prgrepto alimcco,nue^(^^^ dito folisCz aëris acceffu^ilterius qufftiôis 0* contêplatiôis eff. Nullibi qgt; niie meminenm defenPy Q|jp phraftus apariné. Cuncflis em nota cir agris omnibus côfpicua herba illi erat;quêadmodü 0quot; nue etia pæ nomine,ex eo qd diximus ubitpin agro 0* ab omnibus indicata.Eä Diofeondes tirPlimusomp'’^^^^p pon primS,moxphilanthrop5quondâuocaridixerüt,faâ;isexfigurafeminis0'foIiot}ttenaciaan*^ pellaciöibus.Net^em omphalocarpon aliud fignificat q umbilicatü ferne,©quot; ex umbilico hominis con defcendentêiplacuna in mediofeminis eius.Qua pidurajiihilaptius excogitari potcrat.Qiialé ^'’,'’’’'\i fpilis nos umbilicü pomoj? defcripfimus,talê0'aparine in femine habet. Altera uero lUa uox ph^^Li fcilicet.humanitatisamoris 0'comitatisnomeneft,qiiafiblada,comis.0'hofpitalis herba hæcfit'n^‘' j praetercuntiüueftesapprehendcnseosfequatur.qfolenthofpitalioresaliquidifcedentesafeaniicos’P^^ nenfa ueftereuocarc;autfiidncqueat,aliquadiufequi.Supercft utdicamuseciaqualefi't qd bic aie nie ^^^^ liaparinesfoltjs in purgandodpilis ladle paftoresuti: Quod nôficintelligendneft.iitcredataliqu^P^ lia ilia quafi per cribrii aut laciniâ.quæ duo ration? coli habent,transfundi amp;nbsp;traqei lac.fed animaduff dum.dicere hune fimpliciterprocolo uti hisfoltjspaftores.-Cogitandumlplcgcntibus reliquiffl.^^“^^quot; f., per lac folqs illis purgariàpilis:Suaenimafperitatc,quæ tanta eff ut 0'ipfaueftibusaIiquâdohirf?nt.P fcrtim in ultima ficcitate,pilos omnes ob id fibi facile hærentes fecum auferant: non aliter q contât»'' id fequuntunob qiiam caufam ôd uifeum aliqui earn dixerunç,

n^ÎAÀucuy. Kit}). 4)1«.

Awayo^. Loi ^,i^cür^Siop,ol^, «TrXotfu^Çoi ^,0iK.Avlt;nr’p. oi ^,a/'îa-i'f‘p. /zoVoKauxV J tf^yxvtop ^p. V7ro7ƒa\u, tfiurSïta îj^ov sjorrtfX«.quot;^’ olt;q o K^-^pç ùs

o.cünJ^ia'ni«. J^iaS^TrÂoi.yv oi^S^as i^f^ct UTTOTTAaiv. lt;fûin^ lt;^ ôjiJvozç ly T^a.y^i.a'i To’7{’iS.TamS'p5t(3)£4.KeU.«?f9îV^ur(tJtouS TV^J^iX» TTU^T» AiziJ. ty K^arnSt/j 3 îi’o-trlt;3gt;çclt;v9£p,'PaÙTO t^^a.irab/xiÂiZ 3 Aô-o/j,4gt;aKûuq lÿ ^^(pHÂipxTfKaQoU^, 2loK^y CI Avosciv Ktwo^’ia.lt;amp;cUj avniompiJ^i-O’p.a.'à^J^oÿip.ÿn^p.ifxiv^y ^ omiAf vyi^vopAiyi'l^iiVM. lyâvôÿjTf’rçK^ ^ûwiq kamp;âa‘KMf'Fp. -^lafp^tp 3 4wv/k$|«kiJ, ^^^lj./j^ap vôtrov!^ «TTS A«uviJ.

I N

De Alyflb herba. Cap. XCVL . LyiTonLSunt qui afp/dion, ideftclyp^*^ qui haplophyllon,q accifetu, gadefetoo cét.Romani panter Gr^cis alyltumdif» • Exiguus frutex alyffbn . Singularica«!^ terra furgit,afperitate aliqua óblitusamp; hirfutus* ha habet cirdnatatfecundu que frudusexigu''“^. duplicis tlypeoh figurarin gbusfemen eft in 1’®® nem fea?qiialiterexplicans.Nafcii montanisS^'r ris ïocis.F init fingultus, in quibus febris abfit, P°^ decodü eius.Præftatidê manu geftatû, aut nar^ admotû alyffbn. Lctigines,afperäq; Sfdifcolor'’ ^, à fole cute extent cocifum amp;nbsp;ex melle inû(ftü.Crça‘, ÔC canü rabic fanare côtufum ÔCin cibo datu QP^ domi fufpéfum,fanitaté crédit facere î fafeinatiots'ï oés ab hoibus pecoret^omni auertereiS^inp''''quot;'^ lacinia collo adalligatû, pecoris morbos oés arcert''

T E R p R E s.

FEcit fibi ex re nomen al/fTon: 0quot; ex pluribus quas habet in medendo uires. eâ unde uocareturd^ » quæ grau iori hominis malofuccurrcret.Et quoniärabidi cams morfusfentire non patif,ideo aiyn® paffimdilt;flaeft.Cclcbrauitealympofii fui tertio uolumine Plutarchus . numerauitfpinter easqus locontadlu halitu'oc aucafpcdlu prodeffehomini polTunt ; non tarnen contra rabidi canismaleficw. ƒ contra fingultü. Verba eius funt: j kmativ x^xbu/j^Iüi Htniviiv i) Ktcfiiin^ tit tIw )^Sfei ftivtv, »/o'!, nji, ’W’W*“'* To i(TrMgt;i.\ii^)t/tKi Mff^ov. Mytreu 919 tfi/iv'iiii iytifti 1^ «’vKMt ^^lt;j).nnoiJ^n tm/akvA^ku . Qji g uerbü de uerbo u rat aliquis : Quineciam herbam quam alylTon uocanc,ali)in manus accipiences, alij confpicientesfolu®gt; fingultu liberantur.Fcrt eadê ouillo 0quot; caprino pecori falutaris effe prope caulas 0quot; llpta eorü côfica.Qü^“ ab hoc ipfo primû amp;nbsp;ultimü inter uires amp;nbsp;remedia eius numerat.Quêadmodâ quod ad rabidi cams inorw* percinet.d Paulo Aeginetain v.tradicur.*quolococataplafma cótrarabiêcanisquoddainftituit.'iubet^flt' codloeius uti bis uerbis:;J«})i4quot;iM«T®'wtAzitpstnji/, i-^ffiAfiTiAnt-i' ü^aHA««/, »r KS^ «'Ai/«r»rn9iAovir/T(v^s'.Qporil f^nfuscftiCumdecodhofaluiae autheraelix fideritidis,quam aliqui alyffbn uocant Exquo dubitariconti' git.fit'ne hæc fui generis herba,an fideritidire ipfa eadem,nomine uero tantum diuerfa.Hic propriii genui habere alyflon feparacaab iUaeius hiftoria©quot; medicina oftendit.Pliniusbocipfum hbroxxiiii.cap.ixco firmat,rubiæ fimilê bis uerbis defcribés: Diftat erythrodanus ab eo qup alyfifon uocac.tolijs tantû tftOT» minbribus. Veruntamen huic non conuenit qui folio rotundo contra quam in rubia eft, alyffbn deferibirö' prêter folia fingularemcaulem alyffb tribuit.Fruticoiàautem rubia cftialyffbfemcn eft in latitudinem

-ocr page 449-

LIBER ni.

feexplicâsrubiarotundûhabet.Ec ne longiores fimus.nihil quod certâ fimüitudincm faciat.nobis in rubia inuenitur.Credinius ob earn caufam pofterioribus bis fcriptoribus non fans certas fuiffe alyfli huius hifto riamir notas,ex quo alij fideritim earn crediderunt, üquot; alq rubiæ præcerq in folijs Ô* ramis fimilê fecerunt. Nos DiofcoridisdcfcriptioneCzPlutarchtteftimoniocontecijfui generis herbâantiqiiisfuifledicemus.qua contra rabidicanismorfuspræcipueuterentunetfi hic rabido cani tantü.nonrabido hominifuccurreredi-catxadem tamen utriufqjratio eftreamep ob caufam alylTon Gtæci earn uocauerint : in qua uoce rabiei ne-gatioeft.Relinquemuslt;pmontanisO'afperislocisperitioribusinueniendam,ut hominiepecori contra fafcinationesomnesamuletumfakemfît. Nobisfafcinationesplacuitdicere :quoniâ«jS«intsiyT« tantü Dio-fcondesait.CraecistpjSainuKiVH^ quod Lacinisfafcinari cft. Sic Theocritus,fic multi alij ufifunt. Animaduer» rafeinatio* tendu illud ctiam,uariare antiques feriptoris huius codices in eo quod nos uertimus: Finit fingultus in qui nes» busfebrisabfitpotumdecodlumeiusTunteniminquibuslegiturnôherbacfçdfeminisdccoiflofinirifin-gultus: ■nhmrmiffiKKipfliiBivUÿiiTflSiv, nos id mediciscognofcendum relinquimus. Præterea quod hic ait, dypeoli figura elfe, non fernen fed ÈSnxypTrzoveft, Dico autem epicarpion communi appellatiôequodcunçp fernen aliquod continet : ÊZ hi ne afpidion id eft clypeolum hic uocari alylîon etiam ait ; quemadmodum äpophyllon à foliorum in caule pofitura,in quo deinceps adnata pendent.

n^i AirKÄHTriaAo?. Ktep. tpiß. AlKÄHTna^.Lbi ^^KiKio/J, at

JV Kiosoifv'^p KaAoi/'irt.l-ttAu ViaStViKir» /xaK^.l^’ w/jtpu^va

^ (WaK^ KiaySb/xoia. 5'^ac^ fl*A-^«Ç Hÿj Anffàç tuùjJ^iJç . av3'@^ ßa^uo-^^l-O/J. SSJt^gflt JV UÇ TTsAtUlVOU . (pVlTM ^ c^tiri, êoK^o ƒa-i Jt «i ‘^iXeU ^oivuivivô' sîo$oupJt(,û,ç n^ ^^ 5(ocfHKr(Ç.Hÿ4 Ta $uAXa KerraTrAaTTo/AZ^'a , a^Mo^ü ®S0Ç Ta§ lt;^ (j,a,2oî^ j^ /XK7Jgt;«i5 k«ko-

DeAfclepiadeherba. Cap. XCVII.

Sclepiada.LSunt qui ciflion quafi hede-rulâ,qui ciffophylló, id eft hederæ folia appellent .Romani panter Græcis afcle piadédicunt. J Ramulos habet Afclepi aslongos,in quibus hederj folia funt.Radices nu merofas, exiles amp;nbsp;odoratas.FIorê graueolen tem • Semen fecuridaeæ herbæ feminis figura. Nafeif in montibus.Subueniunt torminibus 8lt; uenena-torum morfibus radices cum uino potæ.Folia uc romaleficis mammast SCmuliebriS loco^ uitijS utiliter emplafth modo imponuntun

INTERPRES.

r-J ^quot;'?®®s amp;nbsp;ciffophyllos alix Afclcpiadis appellationes manifeftam ex foliorum forma.quem-

A • quot;‘’^quot;wdiximus, caufam: omnesenim qualis C* ca eft,hederæ folio defcribunt. Cur ante alix * .P“s Ptimum dida fit.coniecilTe etiam difficilenô fuerit. Vt enim abinuentoribus fuis plure« nomen muenetuntfic dr ab Afclepio faciendæ homini mcdicin» antique au tore, Afclepias nominata ”°” P^’'^rgt;i hoc unoargumento laudanda Cr in honore habenda : Cui prater ea qux à Diofcoride P ’^‘■^^P'f'fe’nt.plurejiii hiftoria notas amp;nbsp;in medicina uires Grxcorum herbartj alij tribuerunt,nepc« ƒ.,quot;?. ”“*^ü'totofrHticeeffedicentes.-Crhederæquidemfolia habcre.uerumlongioraö'lanugino m ‘^°^r*^*™^”?gt;“^^''-âit,floremgraueolentcm,fedrofæfigura:Nafciiÿnonfimpliciterinmontibus,ucjî£ haS^ • ?ï°*’f*'’“®'inmedicinaautê tradiderunt pofte radicem eius tantum derafam, ut nihilafperitatis mam'''quot;' ™“^® ,^f miflam.caHos earum abfumere ér implerc.nec folia tantü, uerumetiä flores maleficis axunquot;^’^^™”^*^’’”“^®^®^“'^^®?*’®'^®^^’^^*”^^®””*^'’'®*^*^^^’^^’»”’®*^**’ pulucrêtufamerc« tereaf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'”‘^° impofitam inflammationcs difcotcre ü* neruos mollire. Flores præ-

tricem° d quot;^^f^’™®* ^®»‘“funima cute uulneribus utiliter infpergi.Sordida purgare ulcera.W ad aca riæ à' P^-“**^®'6?*’**-’’*“®i^ uitijs egregie mederi. Qux omnia ex antiquis Grpcis collegia à nobis hifto rati n^^ S'''*huius feriptoris libenter addita funt,ncquid relinqucretur quod Icgêtibus prodefte aliqua deinde nos fecuridacam diximus, cuius femini Hmiic Afclepiadis fernen hic ait, ea quam eneophraftus pluresipalij pclecinum à fecuris forma dixerunt.

ntgt;iATfaKTuA'cf©gt;. Kttf. q„y.

ATjaKTuAK^.Lbi J^.a^uu^o/j. 0/ 3, HViKl^ oc'^ia. bl JV it.ajyi!f'iop, TI^O^HTCU aqiliP^oi’.oa'^UTT}'101 J^M ^ vto. jw^Zoi Tiÿo-tTrzoUiW.. bl Jè ?/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®' 0 K AovouKot Rasina. JaKcw

5M«K»Äiqgt;,M«Ke0T9« «»Zk^. çul^a tj^oucraU' ax^au w ^B^'^a/i. i' 3 '^^amp;op^yvp.vop quot;^a j^u.w ly «1 rttuaZutç j^S v ^«vria^o'KT’u.tj^.^ Q »y KiepotA/acTr’atte« WM«»ï(sjV. KVÔOÇ uy^op . Ly? ^ïoilt;i ^ TÓoei^ ’^^^'ßpA ^i?a JIJ At-nfÉ. «j^dsoq-Tam^ T« $v^a, ty '« K^^^ ,^ J n55^ç xf« Trttn«

De Colo ruftica,fiue fufo agre-fti. Cap. XCVIII.

ATradylida.LSunt qui afcyron, qui agre fte cnicü,qui afpidion, qui androfæmô, qui theliarrifum uocêt.Magi aphedro« ■Aegypui cheno. Romani præfepiü, fu-fum agreftc,óCcolü ruftica appellant. J Spina eft cnico fimilis, multo tn in fummis uirgis minorib’ foliismudo SC fine foliis reliquo caule: quo mulie res adfufos ututur. Habet agreftis fufus aculeata capitula, flore pallidû, Laliquibus uero locispur' pureü. JRadix illi tenuis Sfinutilis eft.Cócifa eius folia, coma fernen 'que, contra feorpionum idus M i cum

-ocr page 450-

411 DIOS Ç O R IDI S,

o'éà^£7rtç^^ o/vcjjjerttojTOôTrAHttwç w' cum uîno pipereq^’ utilïter bibun/. Suntpræt^^’^ ypiÂQ.aioi^' quot;iso^^a-i'pv^TTÂH'^raq, dicâtàfcorpionibusuuIneratos,SCexuuIncreaolo' aj^iT^avajarwo-iT^ 7roa/j âvwtfewouç rem fentiêtcs,qdiuagreftéhücfufum manutenea^ .vvan. aTe^ipSjjoüt^ JV ô-Ayep. non fentire dolorem;depofitoautéftaum dolcrc

INTERPRES,

DEderût primat quondâ faminis ad lanificiü fufos ûquot; colum fyluæ; qtiastp in hune ufoni aptioresn^ cura produxerat ftirpes : cas u t erant informes fibi eligentes mulieres, caftiusfœlicius^q “‘'*.^'’ ebumeis poftea facÆû cft.lanas celasq; fuas iliis obierüc : diu ip fine opéré Inimanoq; anibûoa iq nafcentibusquotannisadlanificiûinftrumentisbisiifa ubiepuitaeit.Naeæmox Crtraciat» inurbibus tes.omniaurbaniselegantiorafecerunt.neglecflislÿrufticisfufisô'colo,buxus,ebiir,amp; argentinn inatr nali lanificio amari coeptu eft: «ir ad uiex delicias forcunæq; opes translatü, quod folâ fcdulitaté ®’*^£ bae.Non carné exclufa penicus amp;iti mul lebri opéré damnaca nacura eft.fed anciqu û recinet in agro hono acradylis: tir que quondâ in omnibus habuerac ufum, in ruftica muliebri plebe adhuc habet quœ utru ‘adhuc feculo.nec excuica arcibus uica ab omnibus fiebae.f ufoijc genere hoc nacura tanen eos porrigcnt‘ quibus locis ci titur. Veinâ qui eburneâ Milefiâ coin, feripto priuacim carmine Theagenidi amici Nit® uxo rilaudacâ donauic Theocricus.paftorali tr bucolico carminé aliquo idêagrefté hancdefcripfiffen^q*'’'quot; ipfe humano opéréfacfla cancopere celcbrauit, in fyluis inuentâ Amaryllidi àpallore donaeâ«‘’^ , dus enim Mufis.Èr legentibus utilius id carmen nuncetiä illo effet,quo paftoré fpinaeius uulncraniad bens cecinit: ùs  ^kSSki Tlt;ic}K^«xn)jA,t a-n. Nihil enim ex eo aliud audimu3,q fpina atradylidc.id eftsgr'' ftemhuncfufumfiueruftica colic effe:Cogimurcp ex Theophraftopluribus locis de plancaijchilioriac^f' dus eamnouiffe:quiprimii inter genera agreftiscnici earn nurtierat:dicoautêcnicn,quem none median* carthamiicirruranoftracrociïSaracennuocant.Suntt^poftmuIta dcatratftylidehbro vi.ucrbaeiust’®*^ «JlaKTUAzr yC Tit K^Sren K^ AtuXSTiV* ^diwf. 'h^m i/iii)(^frgt;^iKMy ,tTi i^KipoiljSfifiy i^ ri ffdfu'i Ttftcif^if^ey, «i|M«rlt;*4**'* !»r;^uA0z. AiitHÿi)ljlivtyîviti}{ÿlMvfi'jüi amp;}{^ySiivr«iTtib.i)^il A. 'jiui iftAiMAivlüi^isii^yiiAy-ijnTiTTUfn. quod eft: Vocaturerquxdaatradylis.candidior his,cuius folium priuatim id habet,ucaiiuM“® carnifpconfricatü.fanguineumreddatfuccumieamcpobcaufkm phonon, cd eft cxdem aliquifpin^h’quot; tiocant.Habetprxtereagrauêtï'fangliiiils inexdeodorem. Sero nee nifi perauttimnn frudSabfoluin*'^ libro ix. de plantaire hiftoria àprtneipio ftatim deliquore fuceoep plantaire «ir eiiisdiuerficateagés.ftngu ' heumfuccumatra(ftyliditribuitQuxcaufafuit,utaquiburdaandrofgmosuodaretur;quoniaö'ill2^['^' neo fucco eft,ut certius in ea docebitur;quemadmodum O* cnicos agreftis.quod à Theophrafco dictpl vi. paulo ante teftati fumus.C ur autem prxfepium (modo Integra ea uox fit}Romani earn uocarent“’” turn nobis eft.Cur autem colum rufticaét agreftê fufum.ex herbæ figura faftumeft ; quiglabronudov penicus caulefurgens.ö'cumaruitinflexiliduricierigence, aliquandocubitalialcitudine,plerun(p3''^^'? minor,nec nifi infummofoliofaCracuIeaca.in maiore illaalticudinecolum.in minore fufos mftidsquot;®® pis ad lanificium dedic. Vidimus nos,licecqjomnibus per æftatem uidere locis inculcis amp;nbsp;nemortbusna^' tem fpinis fuis in fummo fic difpoficis, uc impofitos lanarum pcniculos fineuinculo nexu'ueaho A“®P^ fuftinerefaciUime poffint.Numerauitearn Paulus Aegineta libro primoincer olera, carduisiphisuerbs iunxiC'Tot A «k«»5wJIh iruinx ofw (tkuaiz^z©', ly^ «J«K7DAfr,iy(i t* ^ikvtk- quod eft; Aculeaca uero omia,qualcs o .duus O' acraftylis eft. Credimusep nos acraftylidis nomine hoc faciuum enien intellexiffe, m cuiusg^*’ Theophraftuseam numerauit,O’natura pratfenti fimiIicudineconrtituiffeuidetur:obquautpauloanK

ximusagreftemcnicumhancaliquiuocauerunt,O' incer eos Theophraftus quo diximusloco.

n^ï noXuKVH/xou, Ktep. $!ƒ*. nOAuitVr/JU/J.l-oc QjUXzuoTrKtTi^. oi

DcPolycnemo. Gap. XCIX.

POlyenemon L Sunt qui clinop(xlion,5 polygon atu,g louis colü,qui echeony; mon appel!êt. Romani putealogot®‘' amdicunt.J Surculofuspolycnemu® frutcx eft,foliés origai, geniculis totocauleiim ' tis,pulcgii feminemo tarnen umbellä habet,le infummis caulibuscxiguos corymbos,acriæ mul amp;nbsp;fuaui odore odoratos. Facit uinde fico*

lt;R TP'ÄMrövaTPp. oi 9 æi oç îi Aamz-n.oi ^,i.x,iM'\gt;/Mp,‘^/j.oÜ!oi W' 2«AofDv9çia. J Öa/xvoi? ^2? tp^ura VtrJVç. £j(^u/j(^yi5\aojiravcu£/xtj)^^.i'/jQ Kau Ao/i7f’AurovaT^wlt;g-^rAKXovo(5, oüic e^iJ/aSv 1°» 'P (TKzaJVo/l. fXIK^K /*’ etc’ W^M KO^fX^IO. fXiT ïvcüd^'iai^‘^vo!i Àçz/xEzaç.noiê’JïKara-TrAanTo^tv^ j^Aw^o/c S ^Kçov ,u.£0' u J'aTOÇjT^ôs ^au/xara aoSiewtra. t^O J^ ■m/j-'^ajop Auij/j. rciv?) H^ 71^0$ sjarr^jw ly ^Hr/xa]a cruv oiva.

ueck aqua impofitum ad uulnera,glutinanseai ita tamé ut quinto die foluatur.Bibiturpr^etf* cum uino ad rupta amp;nbsp;uelficæ ftillicidia.

INTERPRES.

Cercuerat polyenemo inu tiliter in extremo capite, quod alt) interprètes non codé modo red 11' runctSed ab alteroadlymphationespertinerccreditiieft,ab altcro adaffedtusqui uiolenoxa t uocant: nulloautmorbiaut uitejeertogenere. Noscpidfentientes.quoniainancïquiffiniisGrsc nulla effet ea pars,ncc qui oetuftiffimus mihi eft Latinus Diofcorides id haberet,O' q» ad noua religioisn ftrx fuperftitionê pertineret, intrepide tota ea parte negleximus: inutilêtpO' hoefcriptore indigna P™ reliquimusEaauceft,quolocoinGrxcislegitur:syiz'i/l«tf«H7tfi(gt;«O'c.inincerprecibusaüt;Vfufiueexperie^

-ocr page 451-

LIBER III, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415

compertu eft d'à. Nop habet pol^cnemü certain Latinis hiftoria. Plinius cunilæ bubulæ.quae inter origa-iiosnunieratur.fimilêherbâ tantu dixitxætera ex hocfcriptore tjfdéuerbisabeoredditafunt: Seminepn* legq.furculofam, muleis geniculis.corymbis, acri ü'dulci odore odoraca ; quæ ferro faeftis uulneribus com* , mäducata imponatur,quinto die foluatur, Quæ tora eft in fcriptore hoc polycnemi hiftoria amp;nbsp;medicina,. Nicander in Theriacisfuis contra uenenata earn laudauitiRAAor’ 0|M0pf^j4'“^i“* Tfi^ix/Aum^isi) opQöti'jvü'c.quoIo cotrafniutationeliteraJjt.ucfolentpoctx.ufuseftipolycmeniidicens.quaalij polycnemu uocant. Meminie eiufdem ApoUonius in comencario de herbis,nee diflimile origano fecit. Hanc inter alias appellationes po iygonaton diei à quibufdä audimus:non quia uere poligonato fimilis fit, fed quoniâgeniculato per totum cauleeft.Quâcredimusetiâfuiflecaufam.ut polycnemi! Græci eâuocauerint,quafifrequentibusfuris,Kv»' fiwenim furas illi uocant,quæ in furculis herbæ hums interualla erunt, quibus folia inter fe diftant.

njiî KÄivoTP?iou. nbsp;nbsp;»lt;}). cpii

KAivoTTo^Aio/j. L 01 Si ^KÄtwvinojj,

01 Jit MKi/xo'JcOîçJôi Qj^wTrujo/j ita AbtriJ ^oifxv'10/}^ amp;nbsp;tSto tp^u-, '^Wwi/'tç J^cüTiSa/Ào/j, (pw/j-ivop V WJ^caç. tj^o^ tp'jiX^a to7n;?Äw ■%«7rÀK* «■'«. (^ raavÖH o/xoia.kAiVnç 'JPo'ip, lx lt;?( 0SH|Uû:TU/j£|U.4)^!57l^acr'û3.7n'v£.rcM 9 m vroa Ci TO «(pt4«p.a «vTOç, Ti^oç Shjim^i/'h^^l« ’y '^.,^«lt;^A«Ta, «^ jiéyjtMcJa ly sja-^ou-S'W-s^lKaiï^^Jujct. y s/xÉ^ua Kaï cut^o-^'/^°'''quot;’'*^°^*^^’^'^’ '^^'^^^ H/JlEjaÇW

De Clinopodio herba. Gap. C. CLinopodion.LSütqui cleonicu, qui oei-moides,id eftocimaftrü, quizopyren uocét. Romani panter Græcis clinopo-dm uoeât. J Surculofus ÔC hic friitex eft, Nafcitur in petrofistaltitudine quantü bis patet à fummo pollice ad extremü minimu digitü explicita Humana manus: folio ferpylli : floribus peda ledi fpecié referentibus, per interualla marrubq modo difpofitis. Bibitur herba decotflumq^eius contra uenenato^z morfus,c5uulfa, ruptaqj Si uri n^ftillicidia.TrahiteademmenfesfoetusqjtSCuer rucaSjpota diebus aliquot,excutit.

I N T E R P R E S. • nbsp;nbsp;, •

EXtridinijsfuis quonda in agrü exeuntes Græcoru lierbarrj.pedumq; letftotÿ fuoijt imagincanimo fer “’quot;‘“/aoleinteralias quxrentiü oculos fallentc clinopodion herba inuemebant. Quod ^ illis quo-':'dianüfabricafped:aculüfecerat,diligentius Cr fpeciofius élaborâtü natura locis incultis oftende* batNunemutataartiult;amp;fabrics ratione,fiquisnouiffe idcupiat,herba inuenifTeprius oportebit ; turn ex nonbuseiusinantiquoiïtletftispedü quibus fulcircntur forma didicilfe. Veruntamen utilludrarionecare °^^' *’®*:“f®5'}^artibus exempla in cueftis ex fe propofuitmec^ab artibus ad natura motus eft. Sienoftra state ditFicillimii in tam multa floijtnatursuarietate.tammultisi^eoijiformis, hoc unoargumento herba eprehendere.Etfi Plinius xxiui. uolumine.cap.xxv.nonpaijt adhancremcontukrit.orbiculaco florlim ambitu earn defcribensicuius forms adieclione fatis defcripfilTe rem uidetur : omnes enim nouimus quid orbictilato,quid floiÿ,ô- quidambitu fignifïcetur;plures fci licet fimul furgere flores, circulü per ambitum tacere, er «eo orbiculü defcribinn quo relidlis inter eos flores medijs fpatrjs, inane aliquid er uacuürelin-^''t*'*’*^'3“’P'^“*‘”quot;*^'9“’sRt5hsfu*^fo’^”’’f’'-^^ contjcerceft.Siqiiidêhis exemplis pi Scores, ftatuarq architc(ftiç,fua opera adhuc exornant. Nihilcpnon una hacrationeinuentüabilliser traeftatüfempereft, 5unt clinopodio aliæ etiâ appellatiôesicIconicô.quS credimus paiÿ Integra elfe: fiquidê Plinius non eleoni» d°quot;à • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocat,ab fifde leÀis faefta appellatione.Idcoci? clinicon forte legendam effe. Ocimoi-

es deinde ab ocimaftrocui fimilis eft.dici ab aliquibus potuit. Abüdabat 5; in extremo clinopodq capite quodinDiofcoridelcgitur;Â'i'^iiffiv'tSiifamp;vSic. InGallicaautêinterprccatione: Aluüfiftitdecotftum a tertias : in Veneta uero:Multis cxperimentis confelTu m ere. In quo non leuiter dilTident: in illa fifti alu 5 c. innaedefuroris medicina agit.Difterentiæqj manifefta eft caufa.alterenim interpres impreftum Dio

r MPontificisbibliothecaeft,inpolycnemolcgiinueniiret,ubifpid reddiditprima ub lymphationis.moxfub furoris nomine.Poteruntqj uolentes facile id cognofecre. Neq; enim re differüt quæ in polycnemohis uerbis à Barbaro reddita funt: Vfu compertü eft,ramulis huius cötritis, in uino albo atts jnagnôpræfidiü afFerre Iymphationibus:ab his qus in clinopodio fic uerfa funt:Multis cxperimentis cotellum fuper hoefrutice eft: Ramuloseius ad tertias deeoeftos ex uino albo mederi correptis furore.No uam uocem lLiKTM7iamp;antiquis nullam, uaga interpretatione exprimcre conatus iHe eft.Damnauit q; quod Bos etiam fecimuiquod ad fiftendam aluum in clinopodio legitur:ad qua cenfura nos traxit uetuftiffimo rum in Crscis er Latinis Diofcoridis codicum fides .• quodfp de eo agens in vi. Paulus Aegineta calefaciêdi iccandi^uires clinopodio tantum afliignauit.de fiftenda autemaluo uerbum nullum.

De Leontopetalo herba. Gap. GI.

Eontopetalon.L Sunt qui leontopodion, qui leucetion.qui leontion,q dorida, qui donedenda,qui agreftem !ychnidc,qui pardalium, qui therybethru, qui rapem.

ni^iAtovPTrïTaA». Kt^. ç/5', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;'

EovTgt;7rtTaA^.Lbi 9,A£0VTgt;7ro-

ov.oi 9 AÖ-iKHO^yoi Q Atov^Vo» 3 æuçiS.bi ^.(PuçiKT^iç.bi 9 Au J(ViSccr^ia.b/ ij ■^j^ó.'Xx.oi^ 60 _ ^^i^.of^Zui’t^K^ariXs.bi^jà-M»H(. ça/x«?« 7r«T«ei AkAS^a.oi ;,lt;r ^xw

quicornutumpapauer,quianemonem uocant. Romani papauerculum aut fernen leoninum di-

M 5 cuntJ

-ocr page 452-

414 DIO

K«uAo/j «v’«(T'r csri^afjiicuop 3 v^^^jxtiXoVot. ?;)^3v]a ^aa(? TrAskai’.’t^’ oip aK^p XQamp;oV0/j.oioi ijißtöod?. c^ (5^ i^vpiç Auo 3 •jy 1« 6f7r^,ua2;a. av^x tfo/v/Ka. tofKora art-^wvH.tfj^aj öfKOia iiiXfxSa.lt;^-n.T(MifjSjjlt;x. œç roc TO^ A^KK.uv@^. 5lt;?c« /xsAoavcU ojç -^ ^•^uA«. (f^)(alt;^ïxo\KrM xaS-« •^ Kovif'i' Aou^ 2vaç. (putre« c^c^à^X^c«^ K^y) «^ ^ ct/tm . rmviii ^ ^/Xa «rob ohai mvopSjjH, ^ou^amp;ï^mvJ^Hur’K^. Tlt;xx.^aQ^'^°^°'^^'^' ovira^fxia'yiTCU, Si 1^ ôç T’wç’f%(a(fgt;K.ouç kAuamp;'^iXÇ.

s c ó R r D ï s,

eût JCaulé habet aïtitudinC quatu à fummo polK ce ad extremum minimö digitum pater explicita humana m anus,Slt; aliquando m aiore: cauis alaw multisjn quarum fummo filiquæciceÇifuntîSC in his duo tna'ue femina.FIores profert punicert anemonæ fimiles. folia braifieppapaueris mods incifuris diuifa. Radices nigras,rapis fimiles,in gquot; buscondylo^ modo tubercula quædaexcrefeût. Nafcitur inaruis 8C inter fegetes.Bibitur radix eius contra ferpentium morfus,doloretn quapre mum aufcrcns.Mifcetur SC hisquæ contra coxen dicis dolores clyftcnbus ipfunduntur,

INTERPRES.

DEfen'pfît Icontopetalonlib.xxvii. cap. xi. Plinius rjfdéuerbis,rapeion alijguocari dkens/oliol’'^!' fics.caulcfemipedali, alis mukis, femine in cacumine in filiquis, ciccris modo : radicerapo»*quot;'» grandi tr nigra. Nafci cam in aruis.iïr omniü geneiji ferpentibus in uino potâ radieem aduetfan n qu ieq celcrius proffecre Qtix omnia ab hoc ipfo fenpeore multo antea diAa fucrac. Nomen à ferocilii”’® amp;nbsp;gcnerofilTimo omniü animali in anciquisGræcisinuenit.Quidaiirëillicü leone conueniat, non fans cW' turn nobis eft. Si nominis origoexpendatur,nihil Icon copetalon eritgleonisfoliâ.Sed qualconispart««» uerbi caufa, pede, anre,lingua,al iam'ue huiufeemodi folii'i referat,non fans pro c5perto nobis eft : ?ƒ ®' ' tim uariancibus alrjsappellacionibus,leoncio fcilicet Icontopodio, amp;nbsp;leonino femine : quae omnesaleo caufam nominis,fed non code modo habét.Siquidé leontioujeunculus eft;Ie0topodion,Iconisp™eiJ ficanerleoninfifemen.caulamnominis in femine,non infohoefle oftendit.Cur auteagreftislydinis»!:' recur,floris figura in caufa eft.-qug anemone tr lylueftre papauer dici etiâ leontopetalon fecit omnesen hi flores magnitudine,colore,coca lp figura fimiles aut non dilfimiles faltem inter fe funr.

nf^ir^JKj'ou. Kep. 4/^'.

DeTeucrioherba, Cap. CH.

Euenon/unt qui chamædryn,iH dl ff** xagincm,LSCqui Teucrida appeHtw'® mani panter Græcis TeuermdicuntJ Virgata herba eft Teucrion,trixagingt;quot; mills, tenui folio ciceris figura. Nafcitur pluf‘®’

in Cilicia einsq,’ partibus quas Gentiadé510113' dem uocant. Lienes egregie minuit uiridisc»® pofca pota. Decoquif ficca etia: bibitureß in tun' dem ufum decodü eius. Lienofis etiam ex acew additis ficis illinitur. Contra uenenatorumnein morfus ex aceto tantum.

T E R P R E S.

A S ' '^^'•'’^S'°/J • °' ö quot;?) ^'’“ x®'^‘’“2s.§up H nbsp;nbsp;nbsp;Loi^T^K.jit/'a.J K.«AScr(|U.7r0lt;x

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^aêt^OiJi^HÇ contifa ^a/j-ettP^ui.

—ZfTTfo^ui^.o^. £xoucra tjîêivSw ’jriTO.'Kopa/J.OIOp.t^yi'TJ J 7^'gt;lt;Ssop^HI?i,lK!Ci T? ^ V^^ad'a H^ KKKiS'a. Ko.A'upSjjn. Au-va/jJp 9 ^xi ,X^“S* Mtf ’ o^UK^T« TfOftra 3 |K^ic écTfÿtôfo'a HJ 7r(Vo^iSjUK,cr7rXHva thicJv */%''$“?• KoJaTrAaamj J^ /xirxa-vnap H9^ •'(oui^£7ri o-7rAlw/gt;^.£7ri ^h^ioS^x.t' g p-ir’ ’'^ouç {xovov x^S'? oSnap.

VEneruntquondaadTroiaTelamonrjfratres Aiaxó‘Teucer,utnoncadembelligloria,fictotiü’“ tæ inæqualifortuna.ambo tarnen naturae O’ medicin» aliquid contulerüt. 5ed alterlamcntisp»'™ flcrem.fiinTransformationibusfuiscanentiNafoni credimus,Rubefalt;fiacj;fanguine tellus, W reu uiridi genuit de cefpite flore,Qiii prius Ocbalio fuerat de fanguine natus. Litera cômunis mcdijspu«' rolp uiroljp I nfcripta eft foltjs, h»c nominis, illa querel». Alter Teucrion herba hanc, inuentonfuo cogno' minc.qua lienibus omnis mederetur »tas. In quo non coparauerit nee cötulerit aliquit Acacios lUo»nW? Teuerq tam pr»fentisremcdijuirgispotiusqiuncis.Exqua figura nos uirgatâherbâ^ximus,autorei’quot; fecuti,qui f«^Z:yZi«eamdefcribic,non ut Pliniusjtenuesfpargentciuncos.lnuenicfutexhiftorianorninc? indicaturjeam Teucer:nec minus illi medicina ob Teuerung Achilli Cliiróis difcipuloöb Achilleadeb«'^ uentacpab eo ficconftat:Cum exta infacrificiofuper ca proie^iafuiflènt.fcruntadhælîffelieni,euwÇ‘quot; nanilïe.'O' quod cafus oftendcrat.obferuacüqj à Teucro fuerat,ad xternfi humani benefieq decusOtauW illi accreuit .Mifcent confundun tqjaliqui Teucriü hanc cü afpleno O' hemionitide : non ob aha utcredirou caufam,g quiaeadëpoteftacefunt:omnesenimlienimedentur.fcd nullas habeneeëmunesalias notas,« ex eaiÿ hiftoria cognofcere omnibus facile eft.Diuerfa funt nomina : difcrepant partes : feorfum^«w'i^^ Cr»ci de fingulistradiderüt.Pliniu9,qd pauloante diximus,ult;rgas Teucrq iuncos uocauit, lentorctrtt cc flexuräuirgaq! in Teucrio contcplatus:0' ex pluribus iuncoqt notis ca elegit,qu» muleis alqsin planta hiftoriaeôgrueret.neepriuatim propt ictpiunceü genus faceret. Quodem iuncöindicat,nqmcl]ï^gtnu jlhfacic;NudusgIaberq;furculuseft.cxteraem cömunia illi cüpleriftpalqsfunt.Scd hoe prima lUuwoxp cnalqsnatura dedit : dico aüt folioqr toris caulibus amp;nbsp;uirgiseius priuacionê, qu» in Teucrio funt,in u«? eius pendécia natiiio lentore uitiliü modo fiexihbus, Ob qua natura Ä forma non defuerunqqui ^^“^j

-ocr page 453-

LIBER rm fiancagreilifedoJS^portuIacxlimilemdicerentJcyeorum notriinibuscnam indicarentVohifnusamp;illud legentibusfignificarerquodab hoc remedium lienofisinftituitur cum ficis ex aceto illini Teiicrton.'Src.cre-derenos non fimplicicer ficos/ed caricas incelligendas efTe.

4»?

n^ï xaucü7pj©-^. nbsp;nbsp;Kt!?, tpi«.

A/xaa^^vt^. or JV x^Atouc/'^ö^.. HÂivoJ'juç. L^ù^taZot Tf/^a^o ^fVMj. Jiba 9 a' erw^fj/j 2và è^t-(pt^ja/j ^ nuKjrep, 0 ravrufj Îtvîç w^io/iïitaAicrau.tputTj c^ ^or^ïtn tq Tn^wJ'icn Towi^.isi ^ öa/xv/cTKo^ aji^X' pJwi^.i}gt;il^lt;3ie)^u/j/jiiK^x ^ %Kua2 M^] TH^irt» J^^vï o/j.ot(X..Trin^x.^vëolt;i\i'feTro^u-jop^xMjo/j.o'u^ÉriJv 9 av'^d'amp;'ini’jp^ovai 'T3) Ha^ü. A'jwfj.if] À tx.] X^“?^ atpfc Hfletra Ctw «ifaX ^ Tf^ÿpSj/H.êoHÔê'v csniir^xirt, 6*X'-® ^iæi EirKij^ujaSz/w. tf'ua'oü^venp.V' i/'joTTinoîi’!^ctjj^aZi’.ariJ «^ t/x/j-luja. amp;nbsp;i/J-Cjua. cjy Tj^ti Tn'^ij g.^p Q^^ 7f ÖGera. Ti^oç J^ Ta0N^ia trvpoiva wvojjSjjK 0 KofaTrAatwo pSi/KTPiip, Xna Jï J^auan^ n^ ii^ K.aJa7ro2:a óvapXaojtcöod Trio's T«4’i5H/jAva.iV)’avaH.a-^oU^^p iXkh TraXeuà avpfxiAi'i • o^t '^ ®X^’'§ TwjcyV o^ûaX/jLoîç o'U/j ÈAa/w Alice V}glO^lVx S' «A^cpo/AIVK.ISI 9 öl^ACaV^KK.

De Trixagtne. Cap* CTII. CHamædryn funt qui chamæropa,gm' H nodryn dicunt.LRomani trixagine uo-cantJSuntetiaquiSChac propterea q? Teucrio fimihs fit,Teucrium panter ap pellét.Nafcif afpens amp;nbsp;petrofis locis: e(Kp breuis frutex,altitudine quanta à fummo pollice ad ex-tremu minimud/gitüpatetexplicita hominisma nustfolps paruis,figura dimfunsq; quernis fimili-bus, guftu amaris: purpurafcetc flore. Si ipfo etia exiguo, Carpcda eft fuo femine prægnas herba. Dccoquit uiridis in aqua, bibifq^utiliter tóuulfis decodü eins: TuiTientibusitidêjduratisIienibus, urinx anguftijs,8i cuté incipictibus fubire aquis. Méfes eadé trahit Si foetus, Lienë minuit cü ace-r to pota «Contra uenenata cum uinobibit. Poteft idememplaftri modoimpofitaetia. Quinetiam concifa trita'ue contra prædida in pilulas cofor-mari poteft. Purgatuetera ulcéra ex melle.Con-tra oculorumcaliginestritainfpergif, 6lt;exoleo inungirur.Eft autem illi calefaciendi uis.

INTERPRET.

COaflx breuïtatis quercus quaeda trixago eft; lt;(r inde iUi in Cræcis nome: netpem chamadrpS aliud g humilem ô- terreftrem quereü fignificat. Ab eadem breuitate aliud chamaeropis nomen illi ab ali quibustaftu eft.Sic enim ex uete^ Græcoi$2 amp;nbsp;Latino^ fide legenda effe exiftimamus.eefi hic cha madropa uocaritradat: Plintj enim codices omnes ante Barbari caftigationem cham^ropc,non chamae* aropern uocari crixaginé dicebanc.Eam uocê fcripcoris huius leeftione ille emendauic. Is etia quë nos habe-musLongobardislicerisfcriptü Lacinü ueterê Diofcoridé, chamæropa non chamaedropa trixaginem diCi teitatur. Neenos rationêaiit caufam habemus, cur hoernagisgillud dicioporteat: etfi excogitàndaali-qua ‘’Jgt;nullauerofimiliorerit,gquonia humiferpat,fic ditfia quondafueritEt fiidrecipiacur, tune chamx topsdicendapotiuserit.Nos in ambigue plures uclutiteftesfecutijChamaeropempotiusdiximus.Curàu “*''‘®*’^’*cctiadiceretur,caufamhic ipfe oftendit-ideolp à nobisrelinquendaeft;quimulto labore quglitamRomanxappellationisoriginem.nondtïinucnimus.NihilenimPliniusaliudinquit.gtrixaginé ^^'*’'“^5*™®quot;’*^’y'’berba.Dcfcripfit tarnen cam,er qua: hic folia paruadixit.ille mentx magnitudine: qra hic figura dr incifuris quernis fimilibus, ille colore amp;nbsp;diuifura quercus. AdieCit practerea ferracaab anc herbadicirOquot;ab ea,id eft,ab incifuris illisquas per ambitü habet,eodem quo nunc modo in ferra ui enturdentesunuenrâ fuiffe ferrä.Theophraftus cü libro ix.de planta^i hiftona dus meminiftet, de no ispambus!^ ei’ breuiter egit. Sed quas habe c in medicina uires multas numerauit alias ab hoc feriptore: 1 eo^repetédas hoc loco à nobis, quae huiufeemodifunt: Trixaginis autem folia ruptis uulneribusq; pro* luntnnquéufum exoleo trita imponuntur-Profunter depafcentibus ulceribus-Purgat fernen bilem : con-rert idem oculisioportetfptritüfoliü ex oleoillisadmouere.Habet trixago quernis fimiliafolia.totum' que eius incrementii dodratale eft.-quod à nobis in Diofcoridé expanfae manus menfura fignificatü eft. Adiecit praterea Theophraftus odoratafuauemij; trixaginem hac elTe.facilê inuentu.cr ubiep ex his notis cogno-fcendam herbâ.In cuius menfura à Barbaro nôleuiter nosÉr altj difcrepamus.Ule enim quatuor digit0152 al ntudineeadefcribit:Nos,utfolemus,femper ubi fpithame fit,quatitütota hominis explicita manus pater; idem obferuauimus câ fignificare uocê. Quatuor uero digiti,quos ille in fpithame numerat.palmi menfn tafunt.quæ loge minor g dodräseftiquaoocepriuatim Plinius Græcâfpith^enin vn.manifefte conuer tit. Sic etia quê ille florem exilê dixit, nos fimpliciter paruü uertimus; /.«pi» em hic ait.Quod practerea Dio-kotides ait,^r^v Ï^fpua.ad abortus pertincsjlle ad partus facilitate pertinere opinatus,partus ciere dixit.

Spithamc, Dodrans.

fifK A^XSlPl^. KKp. Cpl0\

\Euxasb5;[vH.7rAa-TU^)U?XioTt5a ?

Wçouisî. J^^ifj^m^óp 711^ ’TiK^on^op tx?ult;’'« rp Koop' Tep H^jiiSO/XUT^Op, J^^IK.Q-

De Leucade herba. Cap. CIIII, Eucada.LRomai panter Græcis leucada dicût.J MOtana ï hoc gne latiore q fatiua folio é.Semine pterea acriore, amariore, fódti guftu minus grato,maiore tn effica-

M 4 cia q

-ocr page 454-

41« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S^c 0 R r D I J,

rï^x pSjj TPi n/yj^av!}tki’H^u.ijou.utATrAaa'- cia fatiuajg eft. Imponuntemplaftrimo ambpbi o-oA^vc« JV xfxijiÓTis^M amp;nbsp;TTivópSjuMfX^/M-' buntur'qj utilitercum uino contra morfus anima jouff*/ AfcT’oVvau£7ri '^’lo^óAup,^^ pjx^t lium, quæ idu aut morfu uenenum relinquunt: sa ^ ^xAxos'iup. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marinorum 'que præcipue,

INTERPRE ff.

Vfpeda nobis in hoc capite omnia funt.nec fine caufa:fiquidé Plinius nihil certS dekucade hactra dit: nee dubitaffe tanen, fed fub hac appellacione ignoraik ea uidet. Hic ipfe etiâ pare certéhiftoriaof ' his quæ modo legücur eius tradit, Fuifleep quonda certiorê eius defcriptionê, indicio eft Latinus Di* feondeSj^z eius præcipue qui apud nos uetuftiffimus codex eft.in quo à neceffaria diuifione caput hot» his uerbisincipit.Leticæduo fuut genera,una eft motanaér altera hortiua.MoxfequiturquodnücinDW' fcoride legit.Mon tana latiore g faciua folio eft. Videturep hic ordo neceflitatê habere, ut fafta priusaiuiw» nc, alteriusgeneris hiftoria amp;nbsp;uires tradetur. Sunt præterea in medio capite quæ manifefte in imprel » Diofcoride amp;nbsp;alqs Græcis defint.quæ poternt uolentes facile inuenire. Nobis paulominus g pro compel® eft.nuUibiincolume eiTe hoc caput;6z ^reftituiin integrü no poteft.quafi defperatü ulcus relinquiW'


n^îAuxv’ti'©^5£lt;favu/j-a^KH!?. nbsp;nbsp;Kiep. ipK^

Yj^vi'ç süpavu/xa^iKK. Loi Jï a3'ava7’(5.o/ 3,amp;KuAwv/op.o/Q



Êa'^a^'o/j.û/ cf^j'Y ^avoTroebo/j. oi iSè/i.o^iï(xSioi), o( ^,rav^io/i, oi JïjO'KHTi^^p- 01 lt;^jj.a.Xd{op.aiyVTrflOt in' l^iop, '7ï^o(pï^TMai/j.a.c(.7Pn.a^np3jJx(i. ^u-fxa.7oi nviK-OMAx^i^.oi jÊ,Sa,'^a^(«. J al'6@^ '^pdp.0iop'\6\lMicüi{i.iTd^V^op JÏ TrAtno-pSiPopTX SllfXViX, bç 7° CÖJi^/M ^H^amp; tretj} oivxi oe^ip XM^iOTvÄnnrn^.

I N


De coron aria Lychnide. Cap. CV* Ychnida ftephanomaricen,id eftcorons riam.LSunt qm' athanaton,id eft inunoP talem,qui acylonium, qui baHaryonj^uï gruis pedê, qui corymbs, qui tauriü,lt;l'’* fceptrum,qui maloion appellent.Magiapocatbc



menes fanguinem. Aegyptq femeon •Romant ge nicularem fiue bellariam dicuntJViolxfi^ flos eft,fed purpureo colore. Texit in coronis.ft' buntur cum uino fernen amp;nbsp;flores: ÔC per fe ut™?


contra feorpionum idus, T E R P R E s.


QVo argumento nantis in marifæpe uifumpilcemluccrnaueteres Romani appenaueriit.ign^^Pj os exerta lingua tranquiUisnocftibusrelucentêreodem in humidisnafeentemagnitudineuioW,quot; ^figura rofæEorêlychnida,utfertur,ueteresGræcidixeriit. Noiftibusenimhicetiafulgerecre®' lt;amp;nbsp;ut nomê ex re illi fatftü indicat, ignis fulgore quoda uidentiS oculos in fe cöuertere:non aliter oculiflamma^modo in tenebrisfulgent.-ó'pucresinhumidiscaudiceseodê tépore ignea fpedequ®® uidécibus afferüt. Quoijt O'S diuerfa matena fit, cömunis tamé omnibus caufa humons copia eftmiü te' in fellbus, quod ab Aegypeqs obferuatu fuerat, no in humore,fed in lunæ lumin ibus lucis eius cauf^ ad quore quotidiana incremeta augeâtur dilatêturtpin eius animalis oculo pupulg.ü' cum toto orbe '’’® talibus folget id fydus,tunc etiâ copiofo lucis fulgore intra domefticos parietes animalis eius nobiso®®quot;' fplendeat.quêadmodumfecüdouoluminein muftelalongius teftatifumus.Verütamen alterius quiem^ nis eft amp;nbsp;huius amp;nbsp;eoqt quæ pauloante diefta à nobis funt,caufas ÓC rationes inueniffe. Nunc qd hertorW fcriptoris huius interprété deceat,floris omné natura dixifte fatis fit.Nafcit locis humetib’ hic flos,à Theo phrafto ad extremü fexeii de plantant hiftoria uolumê,primus inter gftiuos flores numeratus.Kabetenio* hæc naturæ pars fua difcrimina.Nec difficile eft in ea eiustpfcriptoribus neruos,æftiuos,autûnales,ô'hye males obferualTe floresiû“ in æftiuis lychnidê hanc,quâ Plinius flämeam aliquâdo exeo quod dixim»’’'’' guméto, aliquâdoà gente Græcârofam nominauit.colore purpureo,quintpfolqstantü.etfi in fatiuaobltf' uauerint quidä,fents florere aliquâdo folijs,agreftê quinisfemper.Magnitudo illi eft uiolæ.quâ hic nó w to poft ma tronalé uocat.eä fcilicec quæ prima uer nuntiat,omnesqj alios præuenit flores: amp;nbsp;quod PJ®^ eiuseft,multa uno pediculo pêdetifigura rofæ eft,fo!rj8 rofaqt modo difpofitis öquot; pédentibus. NuUu hahj odoré.quod demiref aliquis,exqoo coronarius flos eft .ÉZ coronarq nominis honore ab agreftidiftingy^ deficicceqj eo.uerifimile eft folâ floris fpecië in coronis amatâ fuiffe. Ob quâ caufam in magno nomio“ appellacionumambitu ingëtibusfuit:alqsathanatii,ideft.immortalem appellâtibus.$lôgiffinieàprilt;’’ æftate ad extremü autumnü floret: alqs bellaryon : quæ uoxlicet incertâ modo habeat in Græcis figmh^ tionem.anciquâ tamé fuiffe in lexico fuo Hefychius indicat.balarin trifoliâ herbâ effè diccs,nec ultra quic3 de ea teftatus eft. Plinius libroxxi,capicexxvi.radicêlychnidis,nôcoronariæ^fatiuæ,fed agreftisAha' nos bolitê appeUaffe cradidit. Potuerunt^ hæc fimul mifeeri, amp;nbsp;in duabus uocibus quæ principij ffmiwO' dinem aliquam haberent, in diueriàm penitus librariorum incuria finern cuafilïê. Verum ut fæpc ahastt' ftati fumus,non multifacienda hæc funt.eamlj ob caufam cætera à nobisrelinquuntur.

n^^iAuxvK/'©^â7Sialt;?. Ktqj. qato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De agrefti Lychnide,

V)(yilt;=xy§ix,Loi^'^arûVx'Fgt;p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap» CVL

0/ d^,xTOKiop. 01 k,'i2»K.0TTd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ychnida agriam, id eft, agreftem. LSunt

diop. 01 di,7i.a/x7iix^. xiyvTÎlioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui tragonaton, qui atocium, qui hi^

o‘ifxo\f^.'7t^o(p'iTM xTTKx^H' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copodium, qui lampada appellent. Ma'

p.iVHi^ Tlt;x'/’^i^. IwAwo» ïv2;EouA à7sv gi apocathemenes taurû. Romaniagft'




-ocr page 455-

1 I B* E R

amp;^ ^AaTOru.Koçtfarou/va.oi ^ ,sɧz ƒ osJô/xo/a t3WÿsjK«]ac7rœw7«.T^ ^ cûitçu« av^,lt; S'.ttXhSoÇ “^^ip anj gt;(x1 K0!\i(iij j^oAtoJV. ly o'x.ojTroTrAHK.r’/Q ^^/■’■'’tw .tfacn JV Hÿ^ t^uç lt;rK.oj7r;ou(5 vod/pucoAiÇ Hj KTi^wr’uç r/vslt;^ TrajanStfo-xç avrîi^ rn^ Troaç.

ÎH. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;417

fie intybum ncl ferin uocantJSariuæ ûr cundis agreftis hæc fimilis eft.Per inferna bile trahitpotû ferne ci’Prodeft coûta fcor pionü idus.Ferûtq; admota his herba hac, torpidos Si inefficaces ad nocendum fieri.


INTERPRES.

CommunesratidaECoronarieqj’lychnidisagreftiû'rLifticæappellariones (îmiiitudofecic.Étquâhic agrefteinhieracopddion,ideft,accipicritiumpedemuocariair,i]licfâciuamgruidumnominaridi-

xerat.nullaautexiguadiuerfnace.-Credimusqjnosfolionzherbae.nonflorisiiotâhanceflê.Qucad' Woclumcerta fionselt, quam hiclampada dixic.manifeftafignifteationealuce fulgoreq!iHo,dcquo in fa* jua didum longius eft. Folioru m itidem non floris nota ni habent agrefte inty burn amp;nbsp;feris Cxcerœ à péri 'oribusdoceiidærelinquuntnr.Agreftislychnidistantumili medicina ufuseft.Necrefertg» hic faduaefe» •^fn^orpionibusadneriari dixeritddenim primumü* efficaciffime agreftis poteft.Nec Pliniusaliter de-trcuiffe creditur: crante eum Nicander in Theriacisfuis. o4ro!Ti*i/;^»î/?n(gt;Ar,Crc. Qnolocointerpres eius grdei hac nitelligi tantum iubet;unam^hanc Jj/dAxn^;/ iy§ fMfmMx^it mederi.

nÇl KÇIIW. Ktep. (fltS^ KPiVo/j SatTiAiKo/j.Loî J^jK^'VavSc^ f^op.ûi ^,xa?gt;\£'^/o/j. Ti^ofpKTjœi-f^'i C'^;cjç. 009-ctVHÇ au ja iZ^on-O^ii' ^ Ay.azruTrl'/OKru/xtfcü^JOU.oi ^na H^W/ozAi'vou^.o/JÏ,^ôlt;ra’iKÔvilt;i.o^^oi ^lt;xlt;ra,ato/«g,g,\(xgQp.J-joij2ou ^ av6ûg sî-ÇaVW|aa!4noÿ^_^ij^^^,'^j^^c^^. ^gt;^^ 2,1'1 ouHjr jgiir/xa KaJatTK^xtiTj 0 2;-*^ ^^t''*'^’° ' ^gt;Wlt;r/V9V KaAou a-i^ Adit^ *t’ °^^ ’^V^'^’kA/ui’ r STTi /XH ^ap erKAM

' S'*^P' 9J''°àÇTa(}!uJÂ\axa7a7rAaft5'op‘Âwa, JMT»ƒ HKWÇ gj^g^j 7PlO ^ ^ Ti^og rà Kau-« ®!^?^’l*’'f‘*S')lt;«'i6tvJ« 9 Iv o|71««A*« X.?.^àlt;7 /miçolfH’/xiAi^, t^miçn ^ j^aAiiü|U.a2 Vrf r/Vt’}(^5iU.«-♦iû'-'Ti^îSTa 7raAc«a iAkh,h^ Tt^oirtfaJa ^au ? S»Î« M» H Ai/'a crxù P0(/';vcü,7rU5/-ei'ust'ja/y^aAioyzie ’W^ût *, ^^^ ’®’WAo7.lt;n/;, ^tX/2:9 Atwôüo'a, ^'wj oianoTOg iq ^t|U.|Uara 'iK'^, âAqiaûç ■^«TfnaSaij)tÿ At-TijaÇjiv) Trîiu^a, ^ 5cX“quot; Ç^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Tl^oo-UTra Ka0a igij lÿ âj^urî

• ’^/JO^ij Jï Atia Ho-u/j vocrKioMOU «pvwç^àXtujjû Ttuji'viMjOjj^i' gjAtr/xovag ^«JW^ Tj. -^ J^ o-TTE^ua ^TTir J^Hy/xao-ip «vû$ü:j|(Àaxo/j7p9îv.’îjU(r(7rtAaTup ^ Kara' ’rAap'/xairu^o/i/iuAteuzStvJa, TOy Tto^Tvi^' Mii^^ TatfuÄ.a- ^atri ƒ'£ ^Viç^ Tp^c^yçœaV amp;» x^/i'ou yiïtcamp;cu. ç^^yisaja 9 yS^vaT] yv TH^ujiaClTritrtA’ari)? Tra/KfuAiag 71^015 'Hw 720 ;(5«r/xaT©-* ttaJacntScitü.

De Lilio, Cap*

CVII.

CRindri. Sunt qui regiu fidrem, Lquierp nanthemon, qui callirió, qui Iirion,qui fufinon dicunt, Magi fanguinem Mar-tis.Ofthanes auram trocodili. Aegypt^ fymphephuï pleriqj étiam tialon.Syri fafa,Aphri ablibabum.Komanililiu, fiuélunonisrofamap-pcllant-JCoronarius hic flos efttex quo unguen-tum fit quod lirinüm fufinum'ue dicunt, mollien dis neruis aptum : priuatim^ cotra muliebtium locorum durities utile. Serpêtium morfibus fob-ucniütemplaftri modo importa herbx folia. Me dentur ambuftis eadem décoda.Qninetiam fale inaceto condîta uuIneribusprofunt.Expreffu# ptæterèa ex foliis fuccus, decodus^ iri æneo ua-fe addicis acetoamp; melle,liquidum contra uetuftà ulcéra noua'que uulnèra medicamentum fit# Cremata radix etiam SC cum rofaceo coada am-, buffis medetur : Muliebres locos mollit: menfes trahit8i ulcéra ad cicatricem perducit.Coada eadë cG melle,luxatis 8f prçcifis neruis medef.Vig tiligines »lepras, furfures^que extent. Manantia capitis ulcéra abftergit, Faciem emendat amp;nbsp;cru-gat.Tcfticulorum inflammationesconcifa ex ace toadditis Apollinaris herbæ foliis SC triticea farina compefcit- Contra ferpentium morfusfemen utiliter bibitur. Imponuntur præterea facris igni busexaceto concifa fernen Scfolia. Ferunt quidam 8C purpureo colore fieri liliorum flores. Ef-ficaciffima autem adunguenti confedionem in Syria SC Pamphyliæ Pifidia nafcuntur lilia.

INTERPRES.

Ex Venetis fanguine natam inter fpinas rofam fabulati ueteres Croecorum poëtat funt ; id lp nos Ion» giusinrofis profecutifumus. lidem quoniain lilio candidus color eftet, ex lunouis ladle natii alium hunc fiorê finxerut: ne uolupcatü lepoqzqj omniü numini ih ruris Cr hortoqi honore cederet louis O' fororO'coniux. Natuml^finxerunc, cum dormiente deaadmoto ubenbuseius Hercule.uago puerier in-«rtofuilhi diuinumlac in terram decidiflëtreamïpob caufam lunonisrofalilium aliquibusdidlum fuite non floris,fed poteftatissequa duarum dearum inter fe comparatione. Fecit deinde floris ob hanc caufam ' nobilitas, ut regius ab alijs flos diccretur;qooniam nulli flo^ cxcelficas maior^trium aliquädo cubitonm), Candot

-ocr page 456-

418


D I 0 S C O R I D I J,


Candor exFmitrs:0' ab angudqs in lacicudinê fe aperiens calachus:qup omnia Plinius xxi.uolumine cap.*; ambitiofa defcriptione poft fe legcda uolétibus reliquit. Adiccit bic eria lirion Cr callirion dici,eadêrei figni ficacione:fuifre(p Graecis liriü qd Romanisliliü.teftes poëtae oês fere'funt.a qua uoce una tant» mucatali-tera, ut fit in his qui balbutiétes pro r, I enuntiât.Romanililiû fecerut.Necaliud callirion rjfdê Græcisdl.â Ipeciofum liliu.Idem öquot; crinanthemon fignificac.lilij fcilicet floré: qupfolæ ex tam multisappellatióesc« tam aliquâ habet rationé-Exigebat floris maieftas.ut lögius de co ageremus : fed tam certa m Plinio Theo phraftocp,lt;ür in his qui eos fcriptores cömentationibus fuis mifcuerüt.hiftoria cft,ut nihil dicendü nobist« litftum fuerit. Non tacebimus tamen.qiiod bic ait liriü à quibufdäliliö dici,a Theopbrafto uoluminc vrat plantaijt hiftoria nó magisliho g Narciffo tribui. Verba eius funt: ó J vapxwot i A Mem. ó/p^j A •w^.bjKwmtf' *iivit/i’:quodcft:Narci(rusuero autliriü:hi era fic.illieo nomine uocat.ve^certiusfuolocoNarcifliuactabi« hiftoria-MeminifTeillud etiâlegêtes uolumus,dubitare nos quo loco à Diofcoride dicit:5 5 ^^vx'wwrpoètg* i püm:quod ab alijs 0* à nobis uerfum eft:Eoi$t uero foccus aceto au t mclli mixtus.^re.Nö alternanduow’ oportere.fedunäintegtätpfuiflequondä letflionêp/fA/ólupw/u, ideft,acetomulfomixtus,ió'c.Diftaienini inter fe,diuerfaslt;p habet uires acetü 0* mehnihil tamé nos mutauimus,locü tant» fignantesin quo genere diligêtiæ nö pigebit nos prêter opera in Diofcoride häc n oft ra Plinio etiâ adelTe.qu i xxi. uoluminiscap' xix.delilio fie âgés; Succus qui flore expreftiis eft.abalqs meluocaf,ab alijs firiü;legi aliter potoiflenob» uideturjd fcilicet,quod hic ait;quod alij liriü alij fufinü uoeât. Licetep à Diofcoride de unguento ea dieser, in unguento tarnen fucctis floris eft:uocisqjpocius g rei diferimen tiidet. Teftatus præcerea in extremoca' pire Diofeorides eft.dicere aliquos fieri purpurea lilia,artis no naturg opus intelIigens:Ncc fietico loco Iw pliciter pro nafci,fed pro eo euencu.qui arte amp;nbsp;humano opere fiat,intelligendü eft. Docuit'ç Plinius eiul « libri capite v.cöficiendieiusin hoe flore coloris rationem.Quod mireturaliquis,nec natura contéplari®' lïnat.tancopere homini morigeram,u t tintflum ab eo aliquid etiam infedium nafcatur.

De Ballote,id eft,Marrubio nigro. Gap. C^ Alloten aut marrubiü nigrumXSut q“’ amp;nbsp;hac altcj^, id eft, fecundö rnarrubiu® uocent; qui notianofccmin,qui nofp®' fium,qui nothera,qui nochelidajq®*®®'


n^iBÂ^UTHÇ. Kiep, eptcy.

A/'^cuTH. ha‘7“ 'Jï^ao'/ov. L.Hfj.i' gt;i.W^oi ^,vocp6iXV.oi ^jVo^avoerKÉ-Ijjv.oi ^,vóaa^lt;aov,oi ^,vuöi5as. ö' QjVoXiA/ç.o/^jVwsiA/ç.o/ Q,vw lt;}gt;5uç. o( Jï/vcüBouj/^.ó/ Jï,rv«Ti5«,|Mp.a7ot




a7rV(yp..o/ ^,^£(PaIa/x.ó/ 3,ovAK^«5/a.'o( ^, txoL^vSiovpi.. o( J^, Kav0ou^ivou^i. a'ruirfi 0( alt;r4)oç.o/ ^,ïcrKt. t^o^htJ à(Ma’'c^'«v@-*. J KocAoi/’ff'^V.KauAouç Mina‘1 TiT^oi.yóvo^^.fJ.i.-Xavaç. uTftParta^.sK. ^/a§ ç/ÿg TrAî/ovaç. 4)u^« J^ 7Ç«lt;r»û3 ofjioia, /jui^ova g 0 sjor-'yuAÓTija ^9î5) lt;i^a.lt;filt;x. itt S^asH/j-iraiJ 'no KOLV?[.i:)VfTraÿX.n'?\.na‘ia.fXi'Âioiolt;fiu‘^'ti,'Na^~ Z'H.o^v «j 'TS}7gt; fxiTuosóipu'^op £itaAtlt;ra//.)q 7« av0H j «M« •’^M'»ï AÄ/KoZs 1®?$ KauAo'i? poj^o^erSs. Taurus roc ^u^a KafaTrAawop-s va(j.iTlt;x a’^^'ifijquot;75o’i?TaKuvoc/'KK.J«./Aa^av 6tvJa 9 s^ ÖJj/xoßiToJVa, KOVcPuAw/xala stA-A^.luTrajixTCtAKHtrcw/AsAi^ ^TenaScu^,


fthalida, q nophryn,q gnotera. Aegyptij ’^’®*


datam, fiue ukerariä herbam, fiue cantherinun* marrubium Jappellât.Gaulcs ex fe mittit «a®®-bium nigrum quadrangulos, nigros, hid«^* una radicenumerofosJolia habet marnibnjWy fora tantum, hirfuta,per interualla incaulibusd fpofita,pene rotunda, apiaftro fimiliaetgraueül tia: ex quo apiaftrum pleriqj id dixerunt. Qö*®^' tiam fimulcum folqscandidi flores in orbe®®' fpofiti,caules ampIeduniur.Medentur rabi®^ nis morfibus impofita emplaftri modo eufakfo' lia eins. Reprimunteadem in feruenutin^''^^^ da, ufquedum inarefcant, fedis condylo®ataïi* ex melle fordida purgant ulcéra.


_ , E R P R E S.

DEprehenderunt iampridé amp;nbsp;alij turpe Plinij in ballote lapfum lib. xx vn. cap. vnr. porrumn^® eam appeUantis.Diu tp iadiatus contra eum fcriptorê bic error cft:qui nuUa ratione exeufar* W minepoteft.tamapertaculpamO'exculpafacilêcriminationem habet.Idnosrelinquim’Çno mei in iudiciü delatü fuerit.ad noua reuocare cenfura afperius cxiftimâtcs:Nec aliud bonaijt arnumptsi tim tp crgca^t literary cupidos moncmus,g nullâ fore ung fatis in caijt profeflione illis diligentia ƒ x quo untustantüliterg mutatione,adiediione,detradïione' ue tantü uerfatur periculü.ut pro marrubioporru aliquis alios doceat Nota omnibus modo etiâ ballote eft,à folioijt fimilitu dine marrubin.à coloris dm« ' täte nigrum didla Siquidé candidus marrubio,ballote uero niger caulis eft,reliqua omnia ^™?j* r L lia habentibus,ut ex utriufip hiftoria cognouifie facile eft.Hanc marrubiü, al ter urn marrubiuJdeW^*-“ j dum aliqui manifefta indicatione dixerunt: quoniam illud prius,hoc pofterius fit: non nacuis °fdgt;n«gt; hominum honore ryappellauone.Habet ÉT ulceraria appellacio alia certam ex ufu amp;nbsp;uiribus caufam.q admodum d^ marrubium cantherinu m à Romanis dici potuit,g, eo pafcerétur cantherij.Sunt autem fticis canthertj.iumenca mulilt;p praecipue,qoi ad uediuram pafcuntur,a quibus in re ruftica amp;nbsp;^.^ ^ * J^j, hordeum quondam didiumfuit. Eft illud in floribuspoftremoanimaduertendü, nondicereDiorcon utalij interpretes uerterunc,caulesalbos perambitü O* in orbé ampledti flores,fed flores pledti.isenim florum color eft: cauliü autem nigertquafolacolotisnotaamarrubio diftinguitorni ficlegatuGprimis nonrefpondebuiu ultiraa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apiaftro


-ocr page 457-

LIBER

nJ»iMîXlt;(icraj»v^. Kif. cpRæ',

III« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419

DeApiaftfo« Cap. CIX.


MEA/W04)U?Â'.OV.O£WO((UÏÂ(TÎca-^«V itaXoûcr/.Lo/ ^^iX/tfuX-'^opgt;oi 9,£§uÂça.û/ ^jTH^iXÜ. |u|U.aîo/œ2:uSÇoû.o‘( JVjRi^a-fM.râ^a»/xtj/enJ^oyov, œvo^asai ^ eu™. J Jl«’)’ H(/'iûamp;«( TKTreaTceg ^itA/Tyaç.to/Kt 3 aî^ TO ij)tf3iMx ci rà RauX/a, th TtÿjlçN/jAy« 6aSi«üTH./xtîÿva ^ raura ly Xi-nfortja.ovx OVTM tfaerta-o^ov)« ^ ki^o/âkXk. Aç^ot'J J^ T« (fu^a Tp^ÿpJtUa o-tù} o’îva,amp; Raja-’rXaiwo^tvaTi^o^ o'RojmoTrXHRr’uç.Cl 4«-^a'^io/'HR'jouç.ty RuvopHRT’uç.O TO acp^K MacKa^ na.Ta.VT7^ovij3lJi!op'7t^clt;=r«c)i\S' ’'■« Vif^^ 71 î-yRa^/'crp;a]a,7i^eç î/x^m'vuv, ^^ V^îuâ'srê', ütPovjaX^/eCK’ rs (PiaRXu-°'''^''^' ^^’'°'M«7llt;/'u(nirrÇ/Ro7ç. S^on^Q M^ ■PÎijUTp ^iiR((703V TrtiycpSbjoi^ lt;ruü Vi^œ TKefu?-^« TTiVo^xtv«. HQ^J sjafou^iwç.xg^ **^\^i/J053'û7rvoi'Ro7(5,K.a7a7rXaûyû|U.iV« Jt '''^'*^°’i,tft«4)o^;)^o,^ii(J'û((’.v(5^i £Xrh à va Âaârtzçj.raTj [^ '^îcp^ÿ^KÔjuâXrH^a i«’rasc«TC/TC«Ra']«7rX«ûamp;iv]a.

MEIiflbphyUon. Sunt qui melittæS, qui meIittænâ,Lqui mcliphynon,qui cry-thram,qui demele appellctGalIi me-ritemerion. Romani apiaftrum fiüeci traginem dicunt. Nome apiaftro fadu eftJquôd apes eo dcIcdantur.Folia 8^ caules habet antedi-lt;fto marrubio nigro fimilia,maiora tantum tene« rioraqj,nec adeo nirfuta,odore citri, Bibunf cüm uino,ÔCexeo imponuntur utihter apiaftrifoUa contra phalangiorum,ferpentium et rabidi canis morfus .Fouentur præterea eorundem decodo eadem utilitate mala eadem.Vtiie 8C foemin/s in-fidentibus ad ducendos menfes.CoIIuuntur eo etiam in doloredentesî 8C inteftinorum tormini-nibus clyftere infunditur.Succurrunt Si folia ftra gulationibusàfungisfadisîln quemufum addi-to nitro bibuntur. Succurrût 8C torminibus.Dan tur in eclegmate in fpiritus difficultate nô niüre da ceruice fpirantibus. Strumas præterea difcu-tiunt addito fale emplaftri modo impofita. V Ice-ra purgant î ÔC articularios dolores eodem modo impofita aueriunt.

INTERPRET.

0^™”®® ?pwftri in Craccis appellationes, exceptis barbarij Lacinisip, a melle amp;nbsp;ab apibus funtfa-fis^ indicandis his.nc tôt alios numtremusiNicander in Craccis,Maro in Latinis eft: Quorum alter cisfuis j^’quot;'.P’®®® ®uv morbo laborantibus apibus a pponi iulTit tri ta meliflôphyUa, Cre Alter in Theria-«lt;A quot;l °o^quot;J^ , ^®iptarc,cecinit:TiùS2;|MtAz^gt;wAAjrîôtKAt4oW/^OTil^iilrojX|MtX(T?«/rtii*,TÏr/Î7iîâpu'AÀO( niKinKi tenam tl *’’*quot;*'^ f»'{»^»»/i»7«z, Qiiinetiam Plinius uicefimoprimouolumineü' capiteuicefimo melit* coniun(ib^^ft^P*^^™’’’‘*'’‘'^'®’”*’*^“®’“**®^®” P?“’°®*’^'^'”“®’*”®’’’® autapium ratio ét fignificatio ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^Ç enim meliflbphyllon aliud g apium folium figuificac.quo infeda iila magnopere dele

li f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9“afià melle,mellen dicipollet.ldem amp;nbsp;melittaene nomenfignificac.Meliphyllon mei «ou indicat,qua uoce Nicander ufus eft.Citraginem ab odore citri Latini dixerunt.Cor au tem apia Aru. j(?|5®®P^'^^°*’®^® non eft.Qiierendum ideo,ab apibus'ne,an ab apio qui primus fic melilTophyllon 111« °quot;’’P°® woeaukHiginus indicauerit.Dubitandü etiam,an quod hic ait fuccurrere apiaftri folia ftran« «ni 'ft ™^“'*‘“quot;S^f’^isjidem illi fit quod Plinius dixit, contra uuluaiÿ fträgulaciones prodeffe. Vterç oiltrangulatus.ue^indiuerfaparteclrcxdiuerfacaufafadlos.curariapiaftro haedixit.

ntji r^aaiou. Kt^J. (Jgt;K.t.

PaaiyL'oi o.tuTraTOjó.oi Q.tpuX ^0lt;f^(5.0i^,^,7r£(}\xo/j.o/ ^,R.a i iU.i(Xo7roJ\o/j,o/ ^j^XÂpajtç.amp;p yvTÎf/o/û'jtjÔTrx. -7150 ^ijT] ai/ia T«u5ou,b/ JV, at?fcP^ÇrowçSj50u.5wp.a7o(,(xajûu'g(ou/a.'o/9, ^'-ßejR'ia.x^oiä'2;t=ßs^?/a. J^cru '^p K'if picc^ pittig Tf XvRXat/'^«'.u7rüt/''a(ru(5. X^-*ôs.n|afuvoçi’Zç^e(Alt;xç.lt;j)v»»,'i 3 rw Mira Xte J'aR-n'Aiüïtzov. uTfSJo’jy uXYcFacru'.t^/wY KIKJO/J TH rttf«r4.U (haïNM«r 9 £7ri' r RauXT y siTijMa. Cl «VÓH o'iovii cüróvJ^üXoi ?aj^sa. «fvïTjT^i Taü’/Rj7ri^a,*y £^(7na .Toutou ra ^ui^ka^K^ ovj)'^ari^/j-oâ. iFop-ivacru/j vFa'2: H )(UX(toMtva y^Âa^à^itToT^ fj-iroi fj.ï-A'^q (JjOhc-iroZç, àcamp;Ma^ROÎÇjSHayouo'ïv.àva-d ‘'i'^i^o^itt 0w5«Mg’(5(iFolt;ï^Hea5M'r£Ïa'HS«

DeMarrubio. Cap. CX. PRafion.LSüt qui eupatorion,qui phyllo-phares, q tnpedilon, qcamclopodion,q philopfda,qui Jabeoné appellent. Aegy ptq afterion.Aphri atyrberfia- Magi tau ri fanguiné del aphedron, uel hori genitura.Ro mani marrubiü dieütJFrutex eft ab una radice ramofus,hirfutus,albefcens,quadranguliscauli bus/olqs humano pollicifimilibus,paulomin’ q rotundis, hirfutis,rugofis,fapore amaro.Semê per interualla in caulib’ illi eftïflores afperi uer-ticilloçt figura. Nafeif circa areasdomoçc,^ inter rudera. Danturcum melle tabidis, tuffiéti-bus,fufpiriofis'que ficcata marrubq folia et fernen, turn in aqua décoda, aut ex uiridibus ex-preftus fuccus.Caflas pedoris excreationes eadem admuant, ficcatæ iridis admixta farina.

Dantur

-ocr page 458-

DïOSCORIDïS,


410


J^'i/'OTM Hÿ^ raZ^p-H KaScUjo/JiS/cai’^uVfla^» «n^oç âvaewràù e^ftxKT tyJ'Ä/rtj’.tytPusoK.ou trcü^.vvj ÖH^/ckpHK.T’/Q.ty 'Pîç 9avacr'//x\ ttettuho Cl, K7S^^itv 'f’i Hj vtt^JjoZ^afcT’«. tkq tpu^a RaJaTrZaoyo^tva cup p^ÎÂiTc, ^UTra^à quot;Ark icvaRaöaij^.TTfi^ur/a n ty vo/xexs ai^isxo'/.iyó-J'uvaS TT Atu jquot; TrajazT^.iy 1° t^ âur 3 diJ^a. ^op-iv^■)(ÿ\ilt;r{j,a.iifA'Ktamp;op.i.v t(pü'^,tycU' Sjt^o^tVKu HAfu,'7:^o(’Tao:ura'7f’/(f. tj/ ^ ty Ö^Utfi^RtS CVVO fuM RJ /J,ÏXl7( £rjg(0|«.tvYamp;7PRa 6a/^i 9 ^'in.T^l'^J^nx T ^/ir.wJaAr/a5 Tia^fW' ^y £r2^u^a2ÿ^i.iv') Raö’ taup ty pat« ^otP/vy.

Dantur Si mul enbus quæ no purgatur,addæ cendos menfes fecundast^. Dant 8C in diffici» partu-Serpentium morfibus,8chisquilewlcah quid hauferint;ueiricæ tarnen 8C renibusnoert-Folia indem tantü ex melle illita, fordida pur gantuIcera.Cohibentdigito^i pterygia A 9*? ferpëdo pafcunt. Lateris dolores leniunt.Facit ad eadé etiam ex folqs expreflus Si in fok denn tus fuccus. Cofertidem oculo^z daritati addins uino SC melle inundus. EmendatÄfuffnfosfc . le, naribus infufus.Auribus etiam præfentiut*' 1 litate per fe SC cum rofaceo infunditur.

INTERPRES.

T^Ecit Theopbraftus libro fexto de plantai^ bidoria marrubij duo gcnera.-akei^ qd magis herba«w''J IH magis(jincifuris diuifum foliü haberet:quo,quipharmacaür morboiv remédia traftât.in iiterenriir.akeF?2 quodrocüdiore amp;nbsp;fqualidiorefolio elTet, quale in altero fakiixgenere.quodfp^ lum nominant.üidef.ïr in co tcnuioribus incifuris. Videtcpdiuifio haecin hoc tantü marrubijgen«!*quot; nbsp;nbsp;nbsp;, ab co fuilfe.Qiiä nero Plinius autore Caftore in nigrü O' candida tradidit, ballotem pauloante defenp® nbsp;nbsp;nbsp;| hoc manifefte cöpleótitunNifi forté qd bic colore tantü difcreuit Theophraft’.incifurisfolioiJïinjlJ^’^J CZ pratter incifuras herbacco colore amp;nbsp;fqualore: ut ex bis niger color O'eädidus intclligeret. Siquidtn^ do in plantai^ foirjs.plcn ior amp;nbsp;obfeurior uiredo intelligenda eft; O' in fqualore cinereus O' aibicans^®^ plans ple^qjuidef:in qua parte inclinât animus nobis: nee aliud, fed aliter à TheophraftoO'Pknioa*'-^“, fuiftedeutrocpmarrubioexiftimamus.Fuithocolusmulco nominü honore apud uetercs,quemaaO’ multus in medicina etiâ ufus: præfertim fp in laxädis liene O' iecore. curadis qj tot alijs morbis 0'uiti|’gt;5' * hoe capite à Diofcoride nurnerâtur.Paiÿ cercae tarnen eoiy nominü rationesmodo funt.etfi Pliniusaliq' eis numerauent, philopeda fcilicet O' pbyllophares : qua iiocê tn philochares multi in co fcripi®^^^^ Apuleius oc» à Diofcoride numeratasO' ipfe numcrauit:fed qua hie afteropé,ille aftcrion dixit^nos®^ gis probaces,afterion nominari marrubiS dixim’, Nihil cü eupatorio cömuiie aut idem marrubW n*^ eamepob caufam nihil afferri ad ea ré poteft ; nee cur camelopodion aut tripedilon dicat.qiixip i” his‘ ' tuna eadé O' in cundis alijs eft. Vtebat quondâ in medicädis fœminibus.quoniâ amaro fapore bij fucco Graecia pariter O'Icalia.Obferuationisip huius teftis adhuc carmine fuo Columella eft,di«s:n fuit O’ plâcis latices infundere amaros,Marrubij multoq; fedi cofpergcre fucco.Qiiod ante eum Ä Georgicisfuis prpceperac cü cecinit:Semina uidi equidem multos medicare lereres. Et nitro priusiZ’^'s perfundere am urea. Et ante oes hos Theophraftusquinto de caufis plantai^ uolumine.quo loco de pr^r tandis ad fementéarcificio aliquo feminibus agit,O' hæc melle aut ladle antea maceran ut dulcityaPj® niât: ilia nitro,u t facilioris codlurx fint,iubct. Pertinetip qd Maro aic,Et nitro prius,O'c.ad codfura.^qd “^^ nigra perfundere amurca,adaucrtedascnecadasfplabes illasO'feminü peftes qugfub terra nafent.^'” eâ ad femina defeendüt.Ex hoegenere marrubin etiâfuit,fuaqj amaritudinefata ab his noxis defended

nJiJsraj^u©-*. nbsp;nbsp;Kt41. epRS^

'^lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ Tax«?- ßoiuv©-'t/xiptjii^-Ti^a-criqj.u7f/XHRts^^ Jjt 9 TrAfsa yfpu^a à§alt;à eX“/i' yTp/'acnex.. o-RAKjec.EuuJV.AfvRa. laBtfia Jï TrAti'ova 4'3f th^ccuth^pi^ki?. A6VR07-^a r 'Tÿ 'JÇao'iou. cpikrai çv ôjGvoZç ^ T^axlci X'^l''i'Q-^'JV«P-gt;V Jï £Xtl S'^MwSrYÓ. r^^t-. P-fa/J • o^ip ^ a.TTo'^ip.tx. '?^cpuSYw/j tp-pM' Vi^ cf tuT Jia «yii TTivópSvop.

De Stachy herba. Cap, CXL STachyn. LRomani panter Grjeis flach” dicuntJMarrubio æqualis frutex flacht eft,oblongior tantum, numerofionbus,“^ rum rarisfolqs, hirfutis, duris,odoratiS’* cadidis.Plures ab una radice ramulos mitnt ma rubiocandidiotes. Nafcitur montanis amp;afp^ locis.Calefaciendi uires Si acrimoniam hab^ Ideot^ potum foliorum eius decorum, wo’’^ SifecundaspeUit,

ÏNTERPRBS.

SI nominis in ftachy hac ratio expédatur, fpicatus credetur frutex, quales pleriqjalij O' herba quo, uidentur ; In frugibus enim primo ftachyn Graeci adhuc fpicam uocanc ; fed nullum fpica ueftig'“ ineodeprehenditur. Hicnihilquodcópertineatdixit.NecPliniuslibroxxiiii.capiccxv.deeo^e ’ fpicae aliquid fimile in eo oftendit. Graecorum medici nihil addiderunt, praterqam amaro fapore elk chyn:Terciu in calefaciendo ordiné habere. nec folü menfes O' fecüdaspcllere,fed aborciuâ etiâ ene. Qï ucro omnibuscömune fit,marrubio fimilc omnesfecerüt ; qua una fimilitudinis rationc nullam ineo p cam conijcere licet. Habet quidem GrxcoQi ftachys praeter prima illam fpicae fig nificatione P^®’’. Nam O' in medicina nexus uinculiqj modus «Ss ratio quaedam ftachys duftus eft. Et in nauiü fabneaa M aliquot artibus nomen hocinuenitur: fed ubiepa fpicis träslatum. Fecit rem minus certam Pliniusetia.q concrahuncfcriptorcmcolorcinlutcuminclinatofoliadefcribit,qua:hiccandidatradit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yp

-ocr page 459-

n^'$u'S^i'^2i.(^. Kt4’»

-w- Y?Âv/2ç . Lol ^,(})UóS^i(J.ó« ^ aKau-g Xov.öi ‘^ Xa7ra6'i «T^*^ KaXStrz.J VAz (fw^a aViKo'i/j o/xoia. AaTra^w.

^-^ wJ\/jLKK£S^a 3 yy tuS'aAts'^a s\ « J-058a: ApatK '?^ifJi.'T{^0lt;Qlp . £K r^OTTI tamp;t/jJÏ Kaamp;a-7^ crKMAKnaç Ej^ov^a. Scttkj-’»/jSÂ/ûuç. Aeit|'»(’. 41/ETca «^TraAio-Ki'oiç iq ■^«Altro/ç. yÂ.'ff'a/jiSz/üJSÇutfVK.ouTE 9 Kau ^cfi^ov-n KÏS9p(U,om av^©-* 4E^:J. TauTXÇ T« (pu ^ PIT’ o’ivou 7nv0pStplt;x,7!^o^i gurEr»-ff'mtPuçTfie.îTri m^amtrup te «h à sop.« ^°lt;5tyX'’i‘^a^c9-êlt;ra ^on^ë. ttivetj iq Trgoç o'ixj’evtJx'omz tq (hap^û/w.

4ti

De Phyllitide quafi foliofa herba, CXIL Hyllitin. LSunt quiphyllida,qui acaulo, qui agreftérumicëuocent.Romani pari ter Græcis phyllitida appellant- J Rumi cis folia habet, oblongiora tantü fpecio-

fiora^,quinq} numero aut fex,reda,intcriore fut parte natiuo lêuore nitentia, foris pendentes ue-luti tenues uermiculos habentia.Nafcitur horto-rum umbrofis locis,fapore acerbo, Non caulem, non florem, no fernen fert. Bibuntur folia eius in uinocotraferpentiumorfus.Quadrupedibuspec os infufa etiam in eodem periculo medentur. Bibuntur 8C contra inteftinorum tormina, fluorés^ alui quos diarrhœan uocant-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

3 ’Oliofus cefpes potius g planta phyllitis eft,ubiçp ad parictum radices nafeens: ob quam caulàm ex antiquis Græcis Si pofterioribus Lacinis aliqm non phyllitida tâtum à folijs, fed pyrgitim à turribua '“^5’gt;^®^'^3dicesearumnafcitur,eamdixerunt. Viretdiuherba.'côtragelicidiahyemiscôtumax, nulloungprolato caule,ex quo acaulos etiâ didla fuit.-id enim ea uox Græcis fignificat. Fceliciq? fimilicudî mseomparationeufi funt,quirumici cam,uteft.fimilem uidentes, fylueftremrumicemappellauerunc.Ri gentreftaina'tumfurgentia eius folia. Ex quo hic interiorem eius parte appellauit, earn fcilicet qua fe in* uteernfoliafpeeftant,multolcuorenitentia,extrinfeca autem quaparieteser terram.Negauic hic ultra eau •«ni,floresô'fernen terre phyllitim.nec nos aliter obferuauimus.Dubitandum tarnen erquærendum de fe-wine eft,cumcopiofaû'quibuslocisantea nonfuerat, nafeatur. Paulus Aegineta nihil deçà aliud tradie, g acerbo fapore effeadeoqj pocam fluorés alui compefeere.

H^i iaXa-^'ou. KEtp. cJikh.

21C AAa-yyioju. 01 tJV cpa’Xd'^i'àop. oi I 1 l'^'’J’rauT!zjuA6/K!£KO«z0c«zKaAS

0*1. kASve^ew t^m » T^OÇ « TTAeÎ

/ ^°'^gt;'htsu7Eçâ7r’ â^KAu/j-av0H AÂiKa. ■^a7rAHc'iaH^|'vcp.£V7°/J.àç7fÂià(? £-Xov[a.cûr£ç,^^ Traj^u'^'^^jjjy^gç 7^ epaKb Kpjlt;n.ilt;^VûT Rappel/ 'pi 7fgt;?^Ç.^:^/^ pm^óv. ^J^‘’'“* ÿ’^“S‘’i“ ^i^“ T§ eAkuûamp;hvûU EK -raç rn£;.us^ù ^ aewEAKETj. eput^ ^ c^ no3ÂÔ(poiQ. *«1^ TX (pvl^x iq P CT-É^ua npi^ to aV03Ç wivomw pir' ôîwfiVa^ioTrJuinn^ goHÖf. iq ‘paAa’jyioJ'HKî’/ç, Ava 9 iq SJlt;?$VÇ.

I N

De Phalangio herba. Cap. CXIII.

Halangion.Sunt qui phalangitê, qui leu-canthan uocent,LRomanipanter Grid’s phalangitem dicuntJ Ramuli phalangi-tæ funt duo tres'uc, amp;nbsp;aliquadoplures in

diuerfa tendentes.FIores habet cadidosjilio fimi Ies,incifuris pluribus fedos.Scmen nigrS, craflu, dimidiatæ lentis figura,multo tn gracilius.Radi-cem exiguä, breuë,cû ex terra fodit uiridc : cruta deinde côtrahentë fcipfam.Nafcit in tumuIis.Suc curruntfcoi;pionû idibus Ôtphalangioçzmorfi-bus pota cum uino folia, fernen, ÔC flores eins, Fi-niunteadem SiC tormina.

TERPREE.

ECregiahoislausô*amabilisFortuna eft, aeterno benefieü maîorisalicuius inter gêtesnoie érmonu inêtocognofci:quales qnda Euergetg.Soteres.Pijépregesaligaudiunt. qrü poft tot feculaiocudo fen fu qtidiana hiftoriaiÿ leóliöejn animislegériü memoria renouât: nee aliter g benefacftorib’.patrib’, ttprocoipfentirelaboratibusprincipibus ocsafficiunf.Digniinaturaeciänomc^ö'boneftatnteraliasplä tæ alicuius appellatio eft,gup aut faefta aliqn,au c facienda falutê homini côtinue poUicerqualis phalâgites hæc eft,q Grpeof? Latinoiÿcpomuiû teftimonio, q, phalagiof^ morfibus medet,nomé inueniffe fert. Omit timusquæ Paulus Aeginetalib. vi.deea dixerit:jnt*«:r/™ ùvÔ/ak^kii^ xvTèir^pxMi^iMiiTMÇtHSjv.Pliniuseîh fan’s unuseft,iclëteftacuslib xxvii. Huius folio,uel flore,uel femine.côtrafeorpionu phalâgioiÿqjamp;ferpc tiû ictus auxiliant amp;c,Tanta(pilIi amp;nbsp;ta præfens côtra phalâgioiji morfus uis eft,ut uno hoc falutis humanæ auxilio,clara inter alias plâtas femp fuerit. Nec tantû illi ad gloria nominis profuit lilio fimilis ûquot; candidiffl mus flos.ob quê leueâthemos ô* leucâtha diefta etia eft;câdorê em Boris utraqj ea uox indicat.-quantû a uc-neno mfecfti illiusp eâ feruata homini falus. Habet phalâgites notas ubi^fir adhuc oês illas quæ à Diof.irab alqsin hiftoriaeiusilli cribuuntmecdifficile eft locis incultis eainuenire. Nos^ex obferuatiôe eius non fine ratione perfuademur,qd nûc in Diofeoride legit,flores multas habere incifuras,nö de Borib’.ueijr de foltjs teftiusintelligi poffe : pluresem qualesin quercu foliüeius incifurashabetiidcp mediocris betæ quâtitatc effnihil tn in coi Grxcoßz omniüjecfliôe mutatû à nobis eft.Eodêcp mô qd 7r«;^v .i. craffu m in cueftis legit, 5rx«TÙ.Llatülegidebere:Pliniusem lato fernine eâ defer ibit.-cr hic dimidiaelctisquâtitatedicit effeipanloqj poftlêtegracilius.qdcraffitudini nonrefpôdet. Monemusilludetiâ legentes.nô dimidiatæ fentis quâtitatc feméphsJâgitæ huius forte legend ü elle,fed ut in uetuftioribusCræcis allege legif lentis,czahquâdo maius:

N habet

-ocr page 460-

4Xt D I 0 S C 0 R I D I ?, habet eni'm cômüniskAiOjWOT/SjJxxjiz Ï^zrv.quod fïgnifîcat dimidiate lentis amp;(-. uetnftioranteffl ilia S'r'f 9«X5''«/-‘«{’»'.quodeft.ceii lentis,uel maius.Qiiod ab re forte nonfuerit, dicente Plinio fimpliciter femiiKk' to elle: ea enim lentis feminis figura eft.quod fignaflè tantum legentibus fatis fit.

nf^iTg/cpuz^ou* Ktep. cpa^'.

^“H—^P/epU/XvO/Jüf 9 O^UtpuSvoV. 0/ J /XM 9 ^vicwSiç.oi^acr'ipxÂ'àofj.oi^Kyi I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wo/j.L^M/xaZo» '^i(fÓAiov/j..oi J^ TY'^^^'^U/X aK^TOU/X . üJ^O^X' Ty/xJ KaASff'/.óaXXVOl’ ’^TTH^lt^/Xll'^afJ, ^aStPyi’tx' A£TTflt;z!?^xtAoMva(;.'X.(Vut/'(J(5.7ra ^a^JuaS.aÇE^ya'aç. lep’ w/j cpu?^\a o/xoia Ao t3 Twe/'tVi/'jM, Ty/'a Ka0‘ luasiw ë\ósH!riv^ ca'fXH ^ aur aj^/i^ tfvopSi/ju/J TTHyxvoM.xv^H ^ivrap 9 âo'epaATW.avfloç ^ êf-vinin 7Pçlt;puçSv. cütXi^/JM 9 UTToTTAaiv iy UTTOiPacru. U riri 50U Trsjar’Ç wç-^K^oUcM' Ij^ .^i^a 3 AtTifH. p.xK.^x’iyy^x. bokOp 3 amp;' cüJ^^/J.x W) ra cpuA Aa -Kivó/xivx (^ y/'XTi TrAÄTj/^KOz?. J^vcroV' ^Q‘iphTTt\'iai\iMlt^.amp;.lt;^-)(oiAlJoi^'Jlt;S^^Trixv. us^fKaZi’.ar^ 9 HJ Ka^aMZuxa.tPe ^ ^iS^óvM ? /^ Gjjï^fj-X'F’^ c^y^T (^yquot;^ lt;cP\a^Hr:l ^ H^ ÛK^ioj'HK'r/ç Tceepui^a aSk o^w o^u/xtAz ^'mvo/i.iVXt''iso^a‘i 9 Ïvioi ^ 7° â^îj-K/xa 0-Aoi' r 6a/xvy ty I ^ï^xi’ vy r lt;pu?^ KaJavrAy fJAVop Itt? T ‘i^m'f’J^HItT' -^OUtSt] T’U(’7rÓ Vôuç.w Pav 6^a7rMM2;Çu(Pa2;,a(U'ér^oç tA •^oçK^ KaTCiZZTAxSHjTa aura 7ra%(j -p/ç ÄK j(0ifa'/,‘7fr(^ôua'/cPi2utç Itti ^ T^irxiv ^ix (pû^x H ^ia tZiTJjMajaitmoîvca-zTrt 3 Tir^S Ta/ou /^ wç Auovra ràç 7ig/ûPûU^»/x/rl'Urca ■ ^ au? H giXaCl«v2(Por'/ç»

De Trifolio. nbsp;Cap, CXIIH.

RiphyIIon.SuntquioxytriphyIIon,qui hieniâthes, qui afp liait ion, quicnicion appellent, LRomani trifolia acutü,odo ratum^.JPrutex eft trifolié cubitoms s habet tenues,nigras,folidas,multisun

diq; iûceis adnatis,in qbus folia loti arborisfun^ in fingulispediculis tria, Ruta mox nataolentîcu deinde creuerût, bituminis odore fentiuni. Flcre exfe trifolia mittitpurpureûtfemenniodicelatii SChirfutû tex alterocacumine longioremueluti apicé fufpendens. Radix illi gracilis eft, longa,ie^ nax^t Bibuntur fernen amp;nbsp;folia atiliter contra h' terisdolores,urinæ anguftias, comitiales,mulæ' briü locooi ftragulatus,SC cutem incipiences wb' ireaquas.Menfeseadem trahütîOportetcjfe®*'’ nis tres,foliorü quatuor dare drachmas, Suceur' runtSC uenenatoçe morfibus folia tritaSf in ace' to mulfo pota, Retulerunt quidâ,fi totiusfruticis, radicis fcilicetÓCfoliote deeoedofoucant,fados exferpentium morfibusfiniri dolores,Sedpol'-curationem hanc,fiquis uleus habenscodo®“ dccodo foueatur,eadé pati quæ patiebanf,^““*’ uenenato^e morfu curati eo antea fueranc*^^ quidam etia in tertianis bibenda cum uinofo 1 eius tria,aut totidé feminatin quartanis decoQ^^ tuor, ueluti earum febriö circuitus finientia*!^

fcetur antidotis præterea trifolq radix.

I N T E R P R E 5.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

QVæ in feriptore hoc à principio capitis huius ftatim numerant tri foltj tresappcllationcs.oxytnPT lon.menianthes amp;nbsp;afphalthiô.non fatis certa in antiquis feriptoribus rationê habent : necconftitu' j ^fe ex illis facile eft.fînt'nediuerfo^ trifolrjgenei^ diuerfænotæ, an eiufdê plantas diuerfaçtgentw diuerfae tantü appellationes.Nicander in Theriacisfuis unü elTe trifoliû quod pluribusnominibuscc™^^ tur,his indicat uerbis; va! nhii tyè jliópvAA«» ÔTnxfto amp;c. 'tüi i^i /jilwMvSitJi A fnrinMy à/mj,)(xlT(ai 1^ gt;.ul)é f ymorôJl^iàb'. Quod eft: SumitoÉT trifoliû quod menianthesaliquis.aliquisuerotripetalôuocat.Proquibu interpres eius à Dionyfio herbario trifoliû meniâthes uocari ait: habere cp loto fimile foliû:odorê uero cumnondncreuit:poftquerocxolcuit,defluentibusiamfolijs, odore bitu minis fentiri. Quæ omniabm fcriptorieadêfunt:Qui,modo integra in eo pars ilia fit.non aliter de trifolio fentireuidet.qunûidêipoïKi’C efle.-diuerfis^his nominibus ob diuerfas céferi caufas.Nec aliud Paulus Aegineta eciâlib. vi. de trifolio tk-didit.^i'çvAAor dices,« 5 «u{)«atzov,« 5 ilv?lj)u\\lt;)v,ii 5 ^wAu/Ävöv.qd eft: Trifoliû quod alrj afphaltiô, alq oxytupb)* lon,alij menianthesuocant.Plinius contra xxi. uoluminecap.ix.diuerfa genera hisuocibusindicaritra dit:Folio coronat Ô* trifoliû. Tria eiusgenera.menianthes uocant Graeci, alq afphaltion matore folio qo® utunturcoronarijzaltei^tacuto.oxytriphyllon.tertiûexomnibusminutiffimû: manifefteipmenianthes afphaltion illi idé eft.-oxy triphyllô aût diuerfum.Columella grains «îr ipfe au tor lib. vu. cap x v de trifo i hæc ait: Vel fi'monianû trifoliû,quod inueniturfragofis locis, efficacüTimü traditur.-odorisgrauis.neç’'’' fîmilis bitumini,û' iccirco Graeci afphaltion appellât:noftri autê propter figura uocant acuta trifoliû : naw iongisegt;hirfuti3foli}suiret.caulë^robuftiorêfacit qprateniè.Quæ Plinio contraria funt.Illc enim thés if afphaltiô idê facit:hic afphaltion amp;nbsp;oxytriphyllon. Theophraftus femper ferd menianthestruo omne uocat.Ex his non facile cenfere in trifolio eft,quæ nâ eius genera «y geneigt appellatiôes quondam ' rint.Nobisexhisquædiu obferuauimus in eâ parte inclinât animus, ut duo fint trifolÉjgenera:Côniune pratenfe hoc.omnibus notû: amp;nbsp;acutioris folq alteiy, quod Græci oxytriphyllon dixerunc. Et hoc uf^'V thés amp;nbsp;afphaltiô uocari :!fa(ftamtpilli primam appellationem, q, flore fuo fe indicet ; id enim eauqx quot;g^V cat: Secundam uero cum iam ab intégra ætate dilabi coeperit, ir bituminis odorem contraxerit.inuenil • Suum tarnen unicuiqj indicium amp;nbsp;arbitrium crit. Eft illud etiam in trifolio hoc animaduertendum,non. cere Diofcoridera habere trifolium uitgas tenues, nigras ö-iunceas , fed adnata iuncea ; 9“°‘^/^

-ocr page 461-

LIBER nr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415

5(«ff«iÂ//îIlicefl:,^^((ir,coniungendû.Rcsipfa6rmeliorisfîdeîcodices eamleÆonéîrMÎicantNecilIudre Imquendumjquæ crirolq folia loti arboris folrjs in hoc fcriptore comparanc.nideri nobis pratenfi potius cô paryi debuille:Vcenim illud huiccôparatur.ficeciâ ô* hocilli côparari oporcebat. Accedit hiseciâ,^qiiê Nicandri interprété citauinius herbarium Dionyfuim, loto fimpliciter fimile trifolium dixit. iniltamenniutauimu3,fu(picionehac noftralegentibusfecilTe fatis exiftimantes.

HlJinoA/OUôj^vS. Riff. tpx\ nOA/a/jL-p oç^vo/j.b; J^rw-

6^(O/J.b( g lt;f8^^a.cüy'iSlo/j.oi Si

®X®Z^lt;Ç» 0/ 9 îBçV/^ç. b/ 5, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ‘^M£Aocr/xo/j.b»^ßtX/o/).b» 9 Àtovroj^^o^. J i^^ ^isifj o^vo/j. 0 ng^ nv^iô}) ^a^Sreu.ov d H j^ncr/ç. ^a/xviop ^t^^ ^‘'^°/^' ^^gt;lt;-ôl}- cûJi6ci/xta7ofj. na^ ’r^7rA^5tç,£j(lt;o/jKi4)(ZÀ/fljü£7r’ ^jou ko-S'^/^^^lA^iU./K^O^j coç WÂlK/j’^'f^O., êJSuo-«•/w/j^ràTPeriJgtW/aç. Ta j tr^o/j6a M»^isgt; oSxoBTwç tîfwo/, rS ber/xH-H^ ‘^S^ts^'l KÏ^ T^ J'aba^^v.AeZuà^ ^ av^ ^A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“S’* ''^''* ?J.™°'‘5-''lt;TÔ^'wAcr/. (aXT^lwiKOIQ Si lt;^«U0^^ tjl^ j^ ly Kt^XaX^EÇ K) KOKOSO-^,“ XV «J^ 91^ miA'iim ty e/x/jUiVa.WsjôV . *WûV 9 HjBu/xiü^qujflMjjç J\j^x.J.Kal« w «Wo/z^o/j^Tyav^jaKoAAa.

De Polio. Cap. CXV.

POlion. LSût g teuthrion,g pheuxaftidio, g achamenida, gebeniten, gmclofmon,qui belion, qui leonthocaron uoeent. Romani poilu dicunt JMontanû in polio akeçtge-nuseft qd teuthrion uocantteo^ tantü utuntExi-guus Si gracilis frutex eft,colore câdido,altitudinc quantü à fummo pollice ad extremû minimû digits explicita patet humanamanus/cmine plenus. Habetin fummo corymbi figura capitulû paruS, cano bois capillo fimile, grauiter cü fuauitate aliq odoratS. Fruticofi’ alteçr/ed no ta ualido odore ÔC uiribus,min’efficax genus cft.Bibit côtra uenena-toçr morfusutiliter utriufqj decodü.Medetfuffu-fis fellc amp;nbsp;cutem fubeStibus aquisîlienofis^ eu ace to fuccurrit;capitfstndoloresfacit,8tftomacho no cet. Aluü menfes^ idc trahit. Quinctiâ uenénata inftratû pariter ÔC incenfum fugat. Poftremo em -plafiri modoimpofitS uulnera glutinat,

T E R P R E S.

N On poteft poliû cü tripolio diuerfigeneris plantas ta multis locis mifeens defendi Plinius: nec eiua

'Criptorisaiitoritateexcufari.quicômentationibusfuisdinimulatohominiserrorc, eadêiUa utc* lt;ft re ^^‘'(^^’'“’^'’^•Oontra Pliniü enim feriptor hic Theophraftus^.û* quod pluris merico faciendum tcoora P Di- nbsp;nbsp;‘ P®’*“ liquide uidere paffim licet,nullas tripoli) notas habens.Obferuauit multo ante hxc niodid''(S'quot;'°'’”°^'^'’'’”’“®«'®’‘'°*”®quot;^^'^*® 9“o^âfuo declarauit Leonicenus, uir noftraattatchuiufcc-

• ° ^'^^'^ P^itiffimusxamepob caufam non crimus nos in his ultra longiores. Satis^Cratcaijrlite-f! mpentisnouinefueritjCaniciêpolio nomen fccine;quæinfummoplantæcacumine pendens,canos 5°'^'’*'?P* ’®®P*^cntîquads imagine oftendit: CefueuiHelj GraecosferiproreseSmaiorisamaritudi» is i icatione aliqua uti uellent.a polio hoc rationeCr exemplü fumereifemperq; 3«fgt;voc^or quod eft gra-°“quot;s.3ppelIarc.Theophraftus 1. de plantai^ hiftoria uoluminc, qd ad feruandâ rem domefticä perrine-^ ƒ olio tribuit utueftibus interpofitS.ab infedtis qua: eas erodendo dehoneftant, incolumes fem et. Ver-{ƒ'quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^quot;iP'w^inw^wamp;rliMÄ^w/KTÄBpr.McminitciuserNicanderin TheriacisfuisiHWOT^Safvo//.^

^I'l^^^^’uitip prxeipue contra ucncnata-Animaduertenduin illud etiaro,plures à Scrapioc flli ex r f4 '^i*^^® 3 quot;“'“- *” Grpcis fcriptoris huius codicibus lcguntur.(^x an quondam eiusfuerint,an eft m A 1 ’.^’’‘■^^‘’wint.confiderandum ent.Grxeorum medici certius in his aliqua docuerunt.qualc • '’*'‘fglutinareaulneta:Crficcummaleficisulceribosmcderi.

^2'^'^°S^'oi'. Ki^. 4)Xa.

Kojch^.hoi 9 cTKo^ëó.b/ 9 ttAÄ'^i

^S.b( ^J'u'troir/xYbi 9 KaXa^dvÖM

«X§'agt;Ó£9X“(Ult;»i/'5«x)-bi9AU-

^iœioç. Ti^otfÏTca ai/xa •KcSo7=s.(Un-^ :OI à$ü.ju^aîo((})^i^cérW7raA;ss-ÿS.J efv?) £v ^^

l’o'çTo^/çll^ tAccAert. cfi/^a iomoTK

^^'^''® 3 '^°^X°'’™§I^TIT/XN-Rz« Ti ^qiijlw. TPo-wg 9 TH OCT/M O‘H.0^S^if M«.?™pK« 916) £^w(K§a ^gt;1 Äciiicriv.Kau ^** ? J^?®ruva .Stlt;j)’ ap KV0OÇ U7rt^u9^ov.A!Wa ^'^') M * ^0« 6rgt;iU-w'iKKv, (ha^xXKHV.Tfiÿ 1 j )lt;Aœja Aoa. ty ^x^a cttfitd.o^ixSji/K c-uv o ivw ’gt;5« tjMT ƒHr^xafx ly Öiiwia^i/xa.. 7150's Tt d'n W so/xeej^^j v^gy (Pumv-^; w. C J'uo'ïJj 'w

De Seordio quam Romani paluftre Trixa-ginem dicunt. Cap. CXVL

S Cordion.LSut g fcorbiô,g pleuritida,qui dyfofmó,qui nepctäfylueftre,qui chamç dryn.i. trixaginê, g mithridanion appellent. Magi fanguinc Podotis. Agyptii a-pho.Romanipaluftrê trixaginê uocat.J NafciÉ montanis humentibus locis,folio trixaginis,ue-rum maiore:nec per ambitS tantopere incifurii diuifotodore aliquo allii, amaro firn ul amp;nbsp;adftrin gentefapore.Caules habet quadrangulos,in g-bus rubefcens flos eft. Calefacitpaluftris trixa-go.Bibif ficcaeadcin uino décoda côtra ferpen tiü morfus, ftomachi erofiones, inteftino^t tormina, urinaegj anguftias cd dulci aqua pondéré

N 1 drachma-

-ocr page 462-

v 4^4

lt;§^ cr'cwùi/^ço^tZ(2.K.a9.-«^ gt;y 7raj^o^ ttuwA? Ik Ocd^aKoS.TP/fH^ Trio’s TraXoxav sax« k) ^Va*-« 7'i,H^ OTar/AafiXjcrui' kJSJ'aaw «j M^'^'^ ”3 Ç'^''? ^yfr« ^H^à t^Ux^KTu. ty u7Pxlt;’vlt;/'5^ Xi°^'“^ ^JÀîr/jiaîv^^vaAKjpflfcra kk^utS ^xroçamp;.Tp/O 9 gt;y TÇoÇ'Tfi/'ixT^oiVMtT’o^^Ç iT^ifXio^-Tr^iyQiO' fjSjjH. K^i9' uAaTgt;(5 H.a]a7rXacjo^AS/M.7i5oSiAgt;f tra JV ï/j./jJjjja. Kivamp;. ly ^aw/xa]a ico^S. tAKH TraXe«« âvaKa^-oUç^. ^aTfuAea-cw^tX/^:.^«-§à Jï U'^lt;r?5Ku/xa}ast^^ .Tr/VîTûU 9 ly TO ^ ai^ X^ÄKr/xa. '7t^olt;=T'xii^}jSj)ci Traamp;H. c^ÏS7£' schril J^ S^ï i' TPV^KO/J ÿ TO KJH^KÓ/J,

DIOSCORIDIS,

drachma^j dua^z. Purgat quæ era fia jjurufert--ta in pedore hæferunt. Facit ad ut reré tuffin’, rupta conuulfacj^,additisnafturcio,mellcSlt;re' fina in edegmate arefeens.Cû cera aüt coafe, uetuftas præcordiorü inflâmationcsienit.inu' gitur eadem podagris utiliter ex acri aceto,aut ex aqua impofita.Menfesappofita trahit, une nera glutinat,uetufta purgat ulcera.S^cümd' Ie ad cicatricem perducit. Carniö excreferna^ ficcatareprimiu Bibiturpræterea ad pnediew omnia eiufdem fuccusEAFicacifTima omnium Pontica Si Cretica trixago paluftris eft.


INTERPRE S.

HAbet eer cas ÉT cum feriptore hoe ctincfiisalqs cafdë quibus inueniri ö* inuenta cognofeipofiitp^'j' ftris trixago nocas:odorê,q illiberalis nee allio abfimilis illi ell .• amp;nbsp;poft odoré ferrata follow for”’?* quibus primo O’per fedicfta coca trixaginéreferc. Habet Crquae numeratæà DiofcoridcnófiintJi’ fummis caulibus rofeos flores.-ir in quibus uarienc antiqui feriptores.proprios O' natales eins locos; cenK te hoc in montanis,Plinioaût iqcâpeftribusnafeiherbâ. Cuius ob diuerfasmultasiç has notas plurafucf“ quohdânomina:Scordion,quæuoxaballrjsfa:ftaillicft,cuiusodorefentit,fcorodoneuimGr3CCialliuuo' cant.quó eciâfcordocis pertinetà Phnio dicftaiO* ab hoc dyfofmon, mali O'ingrati odoris fenfum Indies''*; quêadmodûagreftisnepeca;à Plinioaüt mentaftrndidla.generis notamagisgappellatioaliaeft Si^o'“^ Pliniusxxv. uoluminecap.vi.aic.EftO'altenusgcneris.latioribusfolrjsmêtaftrofimilis.Exquofart’i*” eft,ut quxdiuerfigenerisnoca quondam fuit,interappellationes ab impericisnumeraca tuerie. Vtautem' xagoappellaretuflimilitudofecit.O'Michridanis,Pontifex medicinxtantoperefauens,utinuentionécgt;''’ Crateiasherbariusilli adferipferit. HabetpoftomespaluftristrixagoRomanauoxcertaexrupcrioriD''^ caufam.-trixagini enim fimilis,eodé nomine d lift a eft;Paluftri^uero,quoni5 ut Plinius O' hic dixerunt.””' mencibuslocisnafcit.Conueniuncïpinhocomnesidifcrepataütinreliquis.’hic enim ó(gt;0«7/.i.montanis,™' nius câpis humidis pinguibusl^nafci dixerüc ; non leui difenmine inter capeftre Cr moncanü terrenigt*quot;'®' Nobis in Plinq fententia magis inclinât animus. Vidimus em in incilis margine câpeftri agro natärubt” ƒ rofaceo flore.cerciftimo allio^ odoris fenfu.Multi in medicina ufus paluftris trixago hxc quodafuifNos^ inter caetera diximus purgare quæ in pedorc hæferûtcraira purulcnta tion purulctasexcreationesilto'quot; telligentes quas Grpeiempyemata nominant, led pituitacralTosqjhumores.quifrigoregelicidiolçaliH”® in pedore puds modo albefcentes concreuerintJd enim figniheare nobis uidetur 7r«;^©- 7ruui/tiilrgt;

nt^iEHX'^- KtiJ» lt;f^^*’ BHXio/7. Lai9,^(Xio/Joi9 m'^'ivn,

bl Jit TrH'yOvo/J. bl 9 m^top- bi Jll, Trayovctrp, 019 xorMM^i”*^ • 0' 9 '^oX.^'f’P- 0' 9 i^^f-oifvTPpt bl J^ ^oLp^yl^.oUyvTiltoi cra^Sa. ^w/xaZoi T’U' «ri/Shaya. bi cjxtçqxzjia/x. 019 TfusoXce^u. Ei^oi a 0-5. J (fu^a exl o/xoia kiosu. fx^i'^o t« «AI s*. S ^'. 5tv nbsp;nbsp;^i^HQ. U f^ •nsûç

va avuxXu^.ex 9 v 71505 ra kcctu XAixa. rav lad’ TrAç/auç txovl«. KauXo^ ca!Xi^ap.ia.7‘ cpi «v^@gt; w^i^o/i ^{J1 i' taj • bltoxj Si i'iP' ßaS^il TÓ,Ti av^@-' ty Êp H.a.\i7i.óp. bamp;ijv 7i' V£ÇU7rtXaêo/j axauXOiU H9y àvcw^îj uvraj-X^u 'du3 irów. §iXa XnifH. tcj^sl^. (putT] 7^12.iamp;óS'alt;i 1^ lt;^vS'^ovlt;i TÓTp\)(i. TauTsç va tpiiïSLa Xamp;a irajj p-ÏAiTi K.à[oiTTÂa.osôfj.i-' V«,£5ult;rl7rtXaTav^gê^ Tracrew (pT^iy fxovluj ia TC« . VTP^VfJi.iapSjJa. Si ^KJCttll? «7PKa7rV|-p-op, Tgt;uçu7f IhjSç ^HXö? ’'19^] ójamp;O7rvoia4 ôX^oo/s^ouçfi^aTTtu'iJ. oTW ^MÓrn^, Tp KoiTvVop W* sofxa.7i J^i^uvTou ♦ ngd^ xara-mutrb ^Höj a Jé ty T« c^ 0wj«ki è^7esH(M^Tlt;l^,

DeTufTiIagine* Caput CXVIL BEchion.LSun t qui bechicon,q petriof®» qui peganon id eftruta, qui pithion.q“* pagonaton,qui chamæleucen, qui p^ c beton,qui atrophylion, qui chaweg^^ üoeent-Aegyptq fuartha.BeiTi afa.Romani ruim laginé fiue farfaçt dieüt. JFoIia habet tuifilago » deræ, maiora tantü, fex fepté'ue ab radice flat*'” prodeuntia îfuperne à terra candicâtia, inferiors aüt fui parte uirentia 8C angulofa. Gaulé alpww' nequantü à fummopollice adextremû minuut digitü explicita patet Humana manus. Florey uÇ' re tantû pallidos profert, quos unà cû caule gpd' mû amittit : ideo^ crediderût quidâ fine taule fine flore tuifilaginê eife.Radix illi gracilis 3lt;m’ utiliseft. Nafcif prope aquarû featebrasSCaquO' fis locis. Medenfignib’ facris amp;nbsp;inflâmationibu» tunétis tócifa tuffilaginis folia,SC ex meHeemph ftri modo impofita,Sanant eadé ficca raox ineen' faficcas tuifestSCin difficultatefpiritus,nonnifi reda ceruice fpirâtes : in quem ufum aperto ore, excepto^SC haufto fumoinfumari oportenErm puni hoc ipfo abfeeifus q in pedore cocreuerinb

-ocr page 463-

LIBER III.

4i?

Til ^’ air ifiQ n)|'H ç'^K uTpSu^/u^AÏzzK. i/ji.' Suffitu idem præftat 5d radix. Decoquitur cadem ^SW 71 Tvamp;iHKûç jK^i/^ i i^ vJ^^o/xiAin in dulci aqua,bibiturq^ utiliter decodum id ad eq W’^iwo/tó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciendos emortuos in utero fœtus.

INTERPRES.

HAecefttuffilagoillaquahicintotinsoperisprooemio dixeracfalfècredidifle quofdä neccaiilcnj, nee flore,nee fernen ferre : Et qua ignorantiae eof^ caufam tunc reliquerat, legenda uolcntibus hoc locotradiditifene quidé iUa aliaijr plancatÿ modo teftaros, fed tarn breuis uitxcuntffa eflè.ut ob-*«uarifacile non pocucrinerquodipobferuatü non fuerat.negatü natura: imprudenterfuifle.Quac fi ad Hy pänim fluuiü,qui ab Europa: parte in qontö influit.in animaliö cenfu bcftiolas genuit quæ unü die uiufit: •nplantis multófaciliuseandè potuit olfendere fortunä.herbasfcpaliquas eße,qua: prolato caule ftatim de Wulcfcerct:0’pandente fe flore.deflorefcerent.qualis tußilago haec eft,a Grpeis bechion ideo didfa, q» tufli t^ tu (Tientibusmedeturjnon omnibus,fed his qui tantütufliät.nihilautepituitofiexcrementifimülextuf-gt;iänt:quod genus hic ficcä tuirimdixit:Plinius ueterc nominauit.cx quo faetü eft, ut Plinq uerba exeribens tu Diofeoride Barbarus.quod^xpixv C^ot.id eft ficcä fiuc aridä tuftim hic dixir.ueterê ille dixcric. Si taute ficca lt;’^uetustufûseadc,aninterfedifcrepent,medicjccnlcbuntNobisàfcriptorishuiu8uerbiseorü(j5Commu niadfimationedifcedereuifumnoneft. Înadiecftisprimæaltjs moxappellationibus corruptæ legicredi» ronsfijj/Bv quæftatim fequitur,ez pro ea legendum ^My/gt;yï,ab eadé tuHi aüo faAo nomine. Monuitip in eo tins Paulus Aeginetalib. vihisuerbiseamdefcribens: ßi)(^iM0Tr^i^iyi)(^x/Alt;gt;ciMlt;jKii,iilt;/i.ßgt;n)^n{$v. Significätant: Bechionguæchamæleiice eft : funt qui bechicon iiocêc cre .Eadêchamæleuce Érchamægiros àfoliorum figura dicta eft,qua nigrâ amp;nbsp;albâpopulürefert:tanta fimilitudinc, ut quod Paulus Aeginecateftaturhanc, illâeffe Plinius eciâlib, xxvi. cap. vi. dixent • Qui duobus locis, primu quo diximus modo capite lOquot; libro, turn xxiiii.uolumine capite xv. chama:!cuccm lt;èr tufTilaginê mifeet: utrobiq;eiufdc herbæ eadê remedia docens:cum tarnen in feriptore hoc diuerfis locis diuerfaqj hiftoria utraq? traftetur.Sin aüt fibi inuicëcædê tuililagoir chamæleuce an diuerfae, pro coperto non eft: tuffilaginis enim folia hic hederæ, non albæ po^ pulo fimilià dicit.Chamælcuce aüt hu mills amp;nbsp;coaftæ ad terrâ breuitatis alba populus, ex fola folioi« iimi litudinedidaeft.Aegineta contra eandédicit bon negligeridæautoricatisfcriptor; quæ caufaeciâ fuit, ut wrfarushæcipfadiceretur: q nomine Plautus uocari folitä populü oftenditcum in Pcenulo ait; Profterne bam cos ut folia farfan,quæ leüipulfu uentialicuiusautumnouniuerfaaliquandocadüt. Ethæcdetulhla 8'uiscammultisappellationibusfatis'didfafint;inquibus meminifleilludfemperoporiebit.fallerefimili tudinê,ea([;deceptos fepenumero herbarios,nàturæ hanc parte adeo mifcu ilTc,u t nihil his eius excplarib’ niinuscertSnobismodo fit. Eamep ob caufam nihil homini medicä materiâ nouifTe cupiéti tutius fore, g iibiid fieri poffit,natura eiusqjexcplariadiligctiuscontêplari.Habet emm certasea in cfidtis notas, quibus lingula inter fegerieradifpefcanf,qualis in tulTilagine hac eft ; contra alioiÿ foliole natura candicans fugue, O' qua parte coelu fpedät in folqs color .qua parte uero terra, uiridis CZ herbaccus, qd nulla populus habet: trinalrjs quæ bicolori folio funt, olea fcilicec,falice,e5' plefiftpalijs,fupna femp iiirêt; terra uero fpedfantia, aloefcut.Videbimut forte aliqbus.utfæpe alias fecimus.alticudinecaulis in tuflilaginelongiusdefcripfiflc: O'ciiGræcorüfpithamæ Latinoi^dodransrefpôdcat,dodrâcalialtitudincfimpliciterdici potuifte Sed nos _ , certitudiniconfulêtes.fermôisanguftias.necfatiscertâdodrâtismenfurâlibéterfugimus.Neqjemomnes „ . i^®”®' dodrantéin quad tans mefura nouerfit, q in diiiidendo afife lurcconfulti utunt. Et q in Columella dodraca- P*^ ®*”^ * Icsfulcos.amp;infcriptoribusalqsdodr^taléquantitatêaiiquaaudierüc.dubitarefolitifuntquata eafitNeep enim dodransutpescubitusqjperfecerca habet menfuræ raciohé:fed alteriusquantitatisdodrâseft,uerbi caufapedis,cubiti,aliaiç(phuiufcemodiquantitatü. Capitautédodrâs tonus alicuius très quartas partes, qn*lis noué numerus induodenario eft. Liectqjad pluresquantitatesdodransreferrihacracionepolTit, cer tam tarnen cxlegibusinfticutis'cpantiquoiÿ menfurahabebat, quæ triüpalmoi^, ideftdigitoiÿduodecim numeiÿcaperet:quæped!8.cuiusfexdecimdigitoiî:,id eft quatuor palmoipmenfura erat,très quarts pargt; tesfunt.Oportetlpin fpithame GræcoEt Romani pedis dodranté intelligcre.Nam fi cubiti dodrancé intelle^ xcris.ncnrefpondebit Latina ea uox Græcorü fpithamæ.Efleauté fpithamen diuaricatæ m extremos digi* tosjnanusfpatiti,Polluxhisuerbis manifefteoftendit: « A ^i/l«itmow«7j’r«v«r«7/gt; 'K/AiyoiMvitfitiÿ‘ViuiKfiTKamp;y Cubitus. /lt;i?éïw/5«|Uii)èAlt;i|î«gt;quot;Û'C.quod eft: Si au té protenfis digitisà maioread minimü metiris,fpithame méfura hgc efi.Idemcubitummenfurâdefcripfitquantüàflexura cubiti ufqjad fummü mediüdigicü pacetCredimiiscp nosextrinfecam cubiti flexuramintelligendam. Sic enim Romanoiÿ cubito certiusrefpondet:quæadderc lioclocc placuit,ut fine dodrantem, fine longius deferiptam rei quodiximus nunc modo menfurâ dixeri-mus,certiimfitquod à nobisdicecur.Diximusfæpealias hadlenusin hocoperefacrosignes:ititelleximuslt;:p Sacriignes. Étintelligemuspofthacfemperquæ Cræcii(gt;iz:mrtA«Tixdicunt,àGalcnoin diffinitionibusdefcripca.Ignitas ifvtnriMreii rubedinescum inflammatione,qus febresïzhorrores aliquando afférant.

ni§ i' Krnp.io‘ialt;^ 7f AuxAtuv«. nbsp;nbsp;^Xy^.

DeArtemifia^ Cap. CXVIII.

Rtcmifiä.LSunt qui genera eins difcer-nentes,monoclonon alterä,id eft fingu-laris ramuli,akerä polyelononjd eft fru ticofam appellct.Sötetiä qtoxorim,qui

thyada,qui Ephefü,q anadorion, qfosufaiTi,qui læan,quileucophryga,quitraganthen uocent.

N j Magi

APTt|U.(0-iaLnoAvK.Xuvoç.b('9,jtjto

VoKÀuvoS.oi 9 T’^KTNtr/a.bi 9 teft cria.o/ 9 àvaUTi'^ioç.bi 9 lt;zcô^ou-ira, b( JV Xt/a. oi dit Xuieocp^ii^, Ti^txpHTC« ài/xa «v6jciü7rou. 01 dit x?’i^2V^t-^^0ƒJ.^uƒxaîo^ ovX^na . b/dü o':^7T(?5^ou^,

-ocr page 464-

416 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D r o S C o R I D I 5,


ö/ Q t^Sa ç£7/a. at 3 |«7r(0V^i. ot q, r-^Java yiTO., 01 Q^^Ti/J-io-icc/j-Ta^Qi 'lev^(J^.!f'a.K.ol ^ouoSK. J sfuiTClüL '^ ■^a.^a.'\a.tff'ioilt;i TOTfif^ œç i' TPÄ'J. iroa. ^x/jiVo^J^Hg ^ó/j.oiolt;^ «4-/V-S'iM. fJ^ii^o JV ^ Ac^un^a Ttxtfu^a t^y-O-a. V^^y) H p3jj Tn^iSlV XVTN^ tÜl^VKÇ TrAaTU' Ti^a sj^oucra ratpu^^a Hÿ^ ràç'^aêt/'oui’,« Jï, Aii^ors^a. au9K^/K5ot,AtTr|’ct,A^Klt;x.ßa 5U0(r^^!^. S-tjoui^J^ctv^ê.Eujo/ J'i^J t^/Jii' «quot;oyi'iot^ Ävji^oK^ifiopêtOTXviopxTv'X'üp'^^ naHAu, o‘lt;fólt;l^^x/jJK^op^xv^o\i^ ’^m'Xwp, K(J^ojƒ£Ç TH J^OlS,AtTlfo^j o X.xAVXip amp;^ fJi.txiw/J.OVÓKAaVop.’iSl SilW^AS^X^ '7i^0 «5™«?. AfJXpÓTl^M dt ^^U.C4tV0U(T/H9S^ Ai-TÏlvvovxip. aTf^tyVvJ/xeVea Jï a^^Lo^outrz/j £(Ç yiWcUKC/aiyK.a^ixp.a.'Ti^oi^ xyuy!uj i/x/xbhxip i^ J^^f^p xgi^ ï/x^^bip. /xv' cip n tfpy^tpAtyuovto T^çust^aç ty ^'ju^zp gt;.i^(op, 1^ tTPxlwQV^p. H Jï TTOO. l^zl '^ H7jou KaJaTrAacÓGTa 'ip1^i,i/xfxbjjx Kive, o^ïefk, «UTTZÇJ^uAoÇ AtCO/^ilÇ tT/X'd^l'Hl^^ 'n^osiSii^ar^i'^ piHT^x^ox« i^ TO iraaSz lt;rp.a. KjTfTzÿToaJ^ H Ao^xHTt^a^ Oiyxtyöp zf^ xv^j 7rA!^S@^ lt;nbsp;7*.

f N T

Magi hominis fanguiné.GalIi ponc. Daci zucfic dicunt» Sût preterea qui chryfanthcmon,g ferpyl Iumaius,qrapiu,quiherbaregia.Romaniparitet Græcis Artemifiä feu ualentinâ appellat. J In ma ritimisplerSqjnafcit Artemifia îfruticofa herba, abfynthio fimilis:maiora tantû 8C pinguiora folia habet. Eftep in Artemifiæ genere fpeciofior ake' ra amp;nbsp;pinguior, latioribus folqs S^ craifioribus ra-mulis : altera tenuior,exiguo flore,tenut caddo, Sc graueoIenti.FIoret hæc æftate.Quidâ in medi-terraneis nafcenté herbula exilé,fingulari ramu-lo,brcuiiÏÏma,flore abudantem tenupSCcolorcra tilo,monoclonó à fingulari ramuIo.Artetnifüdé cunt. Vincit hæc odoris fuauitate antcdida.Cak faciuntambæSC exténuât- Infidentesfouenfde' cocro ca^z utiliter fœminc,ducendis menfibus,fe-cundis SC fcctibus,utiIi.Prodeft idem prpclufisin-flammatisq^ fecminaçi locis, frangcdiscalculis,Sf fupprelTæ urinæ.Quinetiam berbaipfa imouen tri copiofior emplaftri modo importa,mêfes tra' hit.Coaduscû myrrha etiam fuccus eius Sdnipo fitus,ex feemina^i locis trahit quæcüqj SC infidfO' tibus trahuntur. Datur SC coma eius bibendaao educendti eadem drachmarü triö pondéré.

E R P R E S.

CErtamnt pro Artemifia quonda tota Graecia amp;nbsp;Afiagêtes aliquot.nec aliter minore'iie ftudio.gP™ Athenisfceliciquondä ingcnioi^zqjir doctrinal?génitrice ciuitate pelagiarbiter Neptiiniis ffinilW opei?i dea Pallas fecerant. in uulgaris herbæ nominegloria alFedlaneruntzContendentibus Caribi» Halicarnaffoij prærertim.reginæ fux adoptionc notagentibu s Artemifiä elfe : quæ non contenta Maofoli coniugisfuiforcunaû'regno.quodantefcregesaliquifecerant.gloriofoadoptionisgenerein nomens’ gloria fuäolus hoc traxent ut elTet in mediex materig hiftoria etiâ poft dim ta in uacuo aère pêdentia man foleaiiirquac uidlrixRhodi trophæa millier crexerat.diuturniusö'naturx xquæuûnominisfuiin actem® olercmonumentû. Contra ueronitencibusalris tota Graecia gentibus,qugautmulierisgloriginuidcnt«, aiitquod iicro fimiliuseft.pia religione falutisfug numini gratias habentcs,non à regina Halicarnafli Artegt; mifia,fed à Diana quæGræcis Artemisdicebat.fadü herbæ nomen teftabant. Salucaris parturieiitibusdea! ilia cite credebat.ideocpquotidianis precibus amp;nbsp;multo religionis ritu prægnantes amp;nbsp;puerperæ numenems colebant.Vc fine interioijtlocoßt noxa Leeret illis que in utero gererent fœtü excluderc .• ér quoniâidë eus deæ beneficio præftaret hoc oins, æqua nu minis poteftate paré illt nominis honoré etiâ feceruntzqdenin» Artémis dea uotis amp;nbsp;precibus uocata tune poteratjdê adhiic Artemifia herba poteft,menfes, fecundas,fo tus^trahés:ô'prætcrhæceiufdépartispræclufibnibusinflammationibuslt;]jutilis.Obquasuiresinmultlt;r nominü ambitu amp;nbsp;honore fuit, parthenis, id eft uirginaüs primo didia, qgt; uirgodea fcilicet nomen iHide' derit.mox jSw/a/hji- A«gt;.«yov,id eft regiüolus: turn exeadé caufa anaeftorifi.- anacias enimregesCræciuoac. Ephefiaà regiöeditftaeadéeft.quéadmodn à præfentiremedio^opefozufa.i.falu taris Romani regiahef Græcoi^î excplo:et fi recipiendu id fit,à fimilitudine ferpyllü maius dixerüt.£chæc antiqoribus Artemi' fiæ nomeelatu ra fuit Ex pofterioribus alq in cânabis généré Artemifia numerauerûc.c5generê illi faciles, «ÿ'eodêillinominecâindicâtes.Aliimatricariâ.notüoibusoluseiïe Artemifia teftatifunt.Quodnôaliudc, ùteredimus.qex duplici eiusgenerefaAüeft;qugemabhocfcriptore monoclonos.à PJinio aütfimplio* caulis nominat, nô diffimili penitus figura, præfertimep ob fingularê que profert caulé,à câiiabe defcribit. Qiig côtràabfinthij modofruticofaab hoc amp;nbsp;ab alrjstradif,facile ob quas habet uires,ad noftriorbisO’no ftræ ætatis matricariâ transferri potuit:qd etfiCræcoiy de Artemifia hiftorix omnino nonrefpôdeat,nec certq aliquo autore côfirmari poffit.nô rerjciendû tn penitus eft;Egregia em in muliebribus ( dico atitnuC muliebria quæ Græci ywKMÎi« uocât.lôgius in acoro à nobistraeftata)Artemifiæ uis eftX^redendütjnona-Matrices, liunde g à matricibus pofteriori matricariæ nomé feciftê poftenores. Matrices enim nuc paflirn medicina uuluasCz muliebres inteUigit locos, iiftitv ut Galenusait xvnT»(gt;ze» .i. uasgeredofoetui inftitutü ;quondSno hoc,fed inarmêtis,gregibus,pecoreq; omni.Cr uillatica paftione boues, equæ, fues, oues, gallinx.anferes, auesfpahæ.quæ ad fœtura tantû pafcerenf.matrices fuerüt .• matricüqj nomine animalia hæc tm^ exlioc ufu foln cefebanf. Appellata deinde à toto aiali ea pars eft,q pcipuü in co haberet ofum.ó'cx qua tm matres fierêt quadrupèdes Zr aues hæ.Trâslata deinde ad hominépaularim ea uox eft.adeofpinualuit.ucnihilte minaijt matricib’mö non’ fiuEius partis mala multa funt.ea à Diof.tradata,nnlla exigut operanofträ.Eä^ obcau'

-ocr page 465-

LIBER irr. 41?

ob canram cufn dixerimus quid nobis fit imus u éter.cui impofitam Artcmiffam eiere Fotminis mëfes Dio-iCoridesait.adaliaquxnos expectant feftinabimns.Earn in homine partem egteri interprétéspiibem nel-Kruntmon leui difcrimine inter pubem quam Graeci ïCm.,0* quad eadem illa gens «Jor iiocat,ciii quod ha.

Pubea. «/on

Imtwuêter.

lifX k^/jja-ia.^ AfnfotpUzSivou.

Kt:?. 4A?'. nbsp;nbsp;nbsp;*

«enusinuenerim certum non dederunt Latini nomen, a' lulio Polluce Onomaftici fui lecundo uolumine « '^''*feï?*^*”'’®“’’n^P^*^®^^^'^*P^^ potins g nominata eft. Eins uerba hæefunt ;;» Alt;^âfvrp’‘vô/.(p«A'o»7r«»

“W ^quot;“’rip KiZ oix^i)(üffiuv,'Sjiiv rt njè VTfiyx^fnvugiMTKi: quotes hæc fumma eft; Quad autem ab ilmbilico de* Icendentibusufqjad pilofasgenitalium partes totum fpatium iacet.itron er hypogaftrion quafi fubnetra-leuocatur.Vocetur autem hic loens à Latinis pubes an aliter,ahorn iudiciorelinquimus. Earn nos alteram Græcorum uoeem imitati,imum uentremappellauimils.non hie tantum fed alijslocis etiam.

DeTenuifoIia Artemifia. Cap. CXIX.

APup-itr'a AtTifo^u/^a’. h 2(5 '^va-rxt quot;^ l'c^^truç Cl tf^ctyp-ovei ly £«5 Xc-’Jixç cüToji^ouç.p av0@gt;'oùv âu^ ci Tlt;x tfi/A^a •:ƒ/§o/jiSi/a,bo-^jt àù ócTP 'I^i/'uo'i tra/xl'j^ûu. j, g j^ ^^ gp^,^^^ sôfxa.'Xpp quot;il itoU jiui SoTotvitu tolÛtIw /xira. ap-uy/'aiX'i Vou tAouou naAu^jit) 7f inrtj ^ /aaXa'y^a 0 S'a «r9t7ri^ip sof^a-^oj], S't^aTnuS-KertTea. b Jlt HS^Ta viƒ^ ^ç 7pp(p^ ^„ j^uXo/t Taurx;5 ^ttr« 50d ivou îAoUou /À/|aç ji5!;J,3-£^a7r£V^H(r£Tj.

D®f^W3tur,fcd fine iaftura aliqua, “‘neçhuiefenptori inutiliter mu'

Rtemifia leptophyllon.LRomani te-nuifoliam Artemifiam uocant, J Na-fciturhæcprope aqua^ canales,fe-pes,8lt; quicoferunt locis.Sampfuchi odore redduntconfricata cius folia ÔC flores. Si quisftomachoIaboransoIushocc5tuderit,SC CÛ amygdalino oleobene mifcuerit,moxfa-tfto malagmate ftomacho impofucrit,à dolore illo fanabitur. Sanabitur etiam fiquis in neruo rum dolore fucco eius addito rofaceo locum inunxerit.

EXPRES.

| ASndetatur,fedfineiaefluraaliquajn uetuftilTimisGraecojst Latinoi?î^codicibus hoccapiit.Accre-uifft^huicfcriptori inutiliter multa .indicant plirafis primum fermonisq; forma, quæ in Cræcis à -. j‘:hptorishuiusindolelongeabfunt:moxnullaeoi5tquæineoiubentur,neceiritate;fatiserâadcô-'tuendumutrun(5Artemifiægenusfuerât,qugfuperiore capitehic feriptor longiusdixerat.præfertimtp cummoneret elfe alteram Artemifiamfpeciofi'oremlatioribiistpfolijs, alteramtenuioribus:moxin medigt; cina,utiaiiçcÿefaccre,exrennare,erc,quibus tam aperte à fe decretis.non oporcebataddere qua: certi, 3C utquotidierolentmedici.rcmedij inftitutionem potins g hiftoriæô'uniuerfaijiuiriumrationemhaberêc.

Pbniumdeijfdemdocentem contempletur.alitercenfebit. Nobis tantieftantiquiftimo^ codi-cinn tides, prgfertimtß eins quem uetuftiftimumhabemusiutaccedêtibusconiecfturis alps quas dilcimus, non uereamurlibere totum hoe caput damnare, er ex aliorum ordine in ordinem reducere.

n^i AiugijocrJag. gfeji. cfAt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dc Ambfofia. Cap. CXX,

AM^«. 01 ^,60'514.01 ^.SoTug nbsp;nbsp;nbsp;A Mbrofian. Sût qui botryn,id eCt.uuû.q «jÄ/j/y.'a.Lp^uaioi Karrgau/x nbsp;nbsp;nbsp;/ \ Artemifian botryn, Lg apiü rufticü uo-o'A€a2»w«(ii.b» Q.aTT/ou/xgo'Jïi- / cent.Aegyptq merfeo.Romani cuprum Kou/juStiyirnfw^^-nö.Jóaju.»«- -^ ' ^fyluaticum appellant. Breuisfrutex eft ®^2® ^hüTióa/jttx’r u|o(5.7f'AuKAa(/'o?. tnü dodtantü altitudme, ramofus, folqs qua eau-J’''^ t)^(i)V -^i t^uSoAiÏjut KauAa^uKga liserüpitfurgentibus exiguis,rute fimtlibus.Coli ‘^l?^-’‘*lt;^^’‘»»Xiaa^iTrXeacüJii^fj.a-' culos habet exiguts feminib’ plenos, uuæmode» r ^°'^’', ^^’^'K^'iKp'K/'tTfK8tv0ou«r». TH eóferdis.nung florétib’, uinofo odore, fuauib’l^, »x^A?oi»äAi§,W'f«.b^y]«XiT^H'.lt;hlt;siri'fla Tenuisüliradixeftduotü dodrantü lógitudine. /xoç. iwJoorAätt^ o «» »ea-TnraJ'oH./a Tgt;7ç St In Cappadocia coronis inferitur. Eftq^ ill i uis ad -^»ofsJSwa^tuïjtxka^'^iKHt T£7rï(?^o/xÉ7 ftringendi,reprimedi,retudendt^ impetus oés,8C »ya7fit5ysiKH'v.xa]a7rAa(wo^tvnvsu^ao'av. que coèût: in quern ufum emplaftri mo imponit.

INTERPRES.

NOn inter herbas alignas flutftiians Cr nagum nomen tantüquödam ambrofi'aefuit, fed quodcugj odoristir cibi fuauitate placeret.in poctisfcriptoribuscpalqs codé hoc nomine abantiquis dicebat, amp;quafiimmortalitatêutêtibusfaccret,ficappellata illisfuit. FrequcsO'notüubiqjnomê.ignota tamêres,(!r inter herbas nö facilis inuctu.alrjs aliter eâ oftendentibus.er cü Artemifia mifcëtibus ferécun^ dis Audettaménoftræ aetatis herbarq eaoftedere trio dodrâtû altitudine crakiorë aliqnâdo.herbâut hiC aitramofatti.femincpertotü caulêracemofo,fcdlóge maioribusgrutxfolrjsiO'qd bic aitnung florentin busracetnis,lanuginofis,pappofis^,nullo nee uini nee akerius rei odore. Quo fit nr in peregrinal talig,ut hoscredimus.herba.nihilprocöperto eóftituere audeamus.Pliniusxxvn.uoluminccap.iin.integrüfcri-jstorishuiüscaput eëmentationibus fuis inferuit:cum tarnen non mulcoantealibro xxv.capite vu.de Ar temifia agens dixiflët : Sunt qui in mediterraneis codé Artcmifiæ nomine uocant, fimplici caule, minimis folijs,odore non iniocundo, quam quidam botryn,alrj ambrofia uocant. Ex quo manifefte deprehendif, quodpauloante diximus nagum per multaambrofia: nomen effe, platas.cibosamp;pocula.eouftput Athe-^iêfeshoc nomine omnigenas fruges,oleü,uinûjatices^ alios qs dijs in ara offetret, ambrofia nominarft.

N ♦ Nobi«

-ocr page 466-

4tS D I 0 S C 0 R I D r S,

Nobis inclinât animus,ut peregrinam noftro orbi peculiaremlp Cappadociae berbam eriftimennu na^ qua: à noftris herbarijs hóe nomine oRendit ur.uulgaris amp;nbsp;iibiqj nafcens inuentu tacillima eft.-prgfertim? ex capiculorum racemis quos habet pappis plenos,nunquam à nobis florere uifos.

ni^?B0'7^u©-'. Kt$. cpAs'.

BOTJU^-TTO*« i^p OÄH.fJJiXtVH.^a-/j.vo^J^ilt;i. Siattt^^yp^)!. -7f z^àç excuera jUa%œAaç.Â' J^ cnJi^/j-o: oAolQ 'p'ili KÄWV'lOll^ TTîJlTTtCpUKî. tfivl^iiot. K,iX“Ç'“’^Alt;îgt;^H-tÿ ■Acry^jLTraVîuwAs /Kavwf^.æio HJ 'ip-aricii^ a-tWTidi'r^. (pvi'^ J^ /xaAiSà ’snji p^a^zc/'^aç^ j^^Miijçauç.Au-va/xip Jï ^xl ’^^ °'''gt;V TfivopSjjn ôçflo7rvo'ai? ?raçn70jê:p.^ ‘To.'jtIuj xfJiamp;^oa-ietp na.'mra.-' tToKat Ml. ÄO'ßa-i .Tivii^ J^ lt;)ilt;^Tifj.ia-îa.pi nbsp;nbsp;quot;nbsp;‘

DeBotryberba, Cap- CXXL BOtryn.LRomani panter Græcisbotryn dicutJLutei coloris herba eft/rutkofe per latera feipfam fpargens,multisabK cauis. Semë ton's ramulis adnafek. FoW habet cichono squaliattotaqj ualde odorats clt-ea^ ob caufarn ueftibusintermifee^ Nafcrf p^* pue circa profluêtes aquas 8C torrentes. Vires w' bet leniendi in fpiritus difficultate non nifire® ceruice fpirantes.Ambrofiam 8C hanc Capp^do' cæ nominannplerk^ autem artemifiam.

INTERPRE S.

TOtidcmqfdem!^ucrbisgentirugquondâPliniuscognofcendâbotryntradidit,quotquibuslt;J3nt Grecis Diofcondeseam defcripferat. Verba eiusfunt.Botrysfruticofa herbaelbJuteisramulis.Sf® circa tot3nafcitur.Foliacichoriofimilia.Inuenicurintorrentiüripis:Medeturorthopnoicis Hot ? padoces ambrofïâuocanc, alqartemifü. Quæcollaca Diofeoridieandéin utrotp medicina für hiftob^*”, ciunt.PofterioreseciaGr3ecot52 medici,qualis Paulus Aegineta eft, nihil ab hocferiptore traditisadni®^' Eius uerbafuncllbro vi. ^ôJwjO/iA i/A^furtoiv,1'1 jifrifUt/iKV,ifviv ty/r wwt/ldlrÎKavwr, cvviïva ytvv irivil^^''^(^^^'^‘'^ : ùifiM quodcft:Botrysquamaliquiambrofiâ,aiiquiarcemif)âdicîit,pIantaeft ualde odorata.Hxcô'® no pota orchopnoicis medetur.Sunt de botry hac totidê O* eadé à cüdlis dilt;fta:nec nos habemus quo

Jh'nZvt. rumdecretisô'hiftonæaddamus.fdtantümonerepolTumus,fignificarcGra:cis;8o,îvvuuam,nonaciuiL' Racemus, fed in racemü confervas coaceruarascp plures uuas: Nee botryn herbam hanc diétam fuiflê,qgt;uua?!

nisaliquidfimilehabeac:fed(ÿpluraeiusfemina cotiscaulibusfic coferdla pcdeancjicracemiinuuäi ßsfi/Jliv. ginem faciant. Veuneur em hac translatione Graeci in muleisrtir aduerbiü illis)8o|Jult;/lbv eft,quo Homtrusu tur in apibus, cum conferAo examine alicubi pendent. Nee aliud fignifïcat quam ftipari aliquid fi®^'gt; mutuo concadiui inuieem hxrere:a quo botrys planta hæc diefta etiam eft.

m^i r^av/ou. Ktq). tpx^. De utroqj Geranio,id eft,Gruina herba. Cap^CXXÖ»

Eranion.LSût quipelonitin,quitttf? ’ qui geranogeronté uocêt.Aphrnek • Romani echinaCtru appellant. LHab geranion anemonæ fimilia folia, iny ris diuifa,fed longiora.Radicé modice rotan®, in cibo dulcc. Hæc drachmæ pondéré in uitiop

rE^XVO/J.Lo'i JltjTTiAwVlT/^.OZ 3,^'b Ka.oI Q/tjavo^îjœv. ^Uiaaïo/ouj^^i-vaSjoU(U,atp§o/’;so'Kï.-J ^ pS^ (f^A'

ta.muliebriu income inflationes foluit. Eft Si al rum geranion,Lquod quidam oxyphyllon,algt;^ mertiyga, nonnulli myrrhida, pleriqj ^’’^‘^u mon aut origanô uoeät.Magi hierobricas. Ap^ iec. Romanipulmonia, cicutariä 8C gruinahef appellat. Sunt etia qui alteçe geranion uocare tis habet J Coliculos habet tenues, lanugino ^ altitudineduoçtdodrantu.Foliamalupfin’i®, in coliculoçt cacuminibus annuetes apices ql® militudine gruini capitiscûroftro,autcaninoy dentium.Nullû habet hæc in medicina ufurn.

^'^P ’^X^öp-oiop avt(WC0VH. £% terp ï' vop.pax.^OT^op.^i'^afj ƒ u7fSjo'^uAo/j.rAu-Kamp;dp ilt;QioijSjjbj}.HZlt;^ -TfOfcra c^o’iVwzjgz lt;d TTXijSûÇjUStjaÇE/xTrvamp;jp.aTUirili’ Aucj. «a-A^ïuze’ cfiiap amp;iT^opyi^viopjL.oi q/ö^u-lt;pv'i^(],0l Si,plS^T^y^-0l J^.iUUJ^/^.O/ Jê.K^ J^iXfjjupop.oiQ^o^'iyciVop.'7ï^ocf»ijTcn ; ^oS^ur-Raç.lM/Aaîo/ ‘TfuA^^ia/o/ QjKiroT^ 1«. 015*, r^oui'Va.atp^oz. Jt^ouxai/Aia AtTrfœ XvocoJV. (hcüXi'Sa^a ,4)uï5\a^i.aAaXï' 6Alt;pJ*Ï • '19^ t Tss’ax^uv gt;1?^ ^i.awv ö^oj^ai? 4 vai? «va vi^S^piloi^ wq -vï^avu/j xtepaAaq o-ttuTOq §a,uq)i(r);j.H Ruvu/ja/'evraç-j^^enq JV aSTZO ^ («TyiXHOvA/Xl«.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj„,

L Audata quondäincSponcndisreijznomnibusa'cundis Crxciadiufuitjnullosfpinhocgener ^ dis fœliciores ea genre fuiftè teftatus Quintdianus eft.Nec nos Græcoi^ comentaria quotient tesaliquid in eismagisadmiramur.qaptas in cöpofitiseo^t uocibus fignificaciones,^ P^ft^^nouï fignandis rebus excogitatas ingeniofe ab qfdem nouas nominü rationes, qualisgeranion lise el, 4 gruini capitis imaginé in fummo eius plants capitulo contêplati,nulla fimilitudine aptius ’‘®'”^^pb^ip tuerunt-Vidimus nos alteram geranion paucis ftatim à radice prodeuntibus maluœ folqs,ut nicdt ^^ turn nudofurgentecaule,dimidqcubicialtitudine,craffocjjin caulisilliuscacumine,foliofoinuo mentê:cx quo perlongitudinê exaltero latere dimidiati digiti longitudine acutus protedebatape^ nbsp;nbsp;.

in foUiCulo illo eü uiridi colores alij plures,pr»fertim^cinereus;tam prüfend totius colli capitisijo' _^

-ocr page 467-

t T » 6 R trt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419

éruini imagine.ut aptiore pïtiofa oftêdi à peritiflimo piAore anirtiatis eius tota êa pats nópotu iffet- teramquxcicutaefolrjs eft, ipfi nö uidimus. Obferuammus tamêinantiquisfcriptoribiisPliniocppraefer-«m,utriufçhuius herbæ mifeeri hiftoriä. Nec fans cognofci in co pofife gruino'ne collo O' capite utraqj fit^ an altera tant ft Id certe ex Diofcoride collegifle facile eft.cicu tae folrjs altera eai^ efte; ideoep cicutaria dici i O'myrrhiaa.qiioniaO myrrhis cicutæ folio fit.quëadmodü hic nn.uokimine docebir. Cor aut prioré Ro-mamecninaftrii dixerint,nö fatis pro coperto nobis eft Qjtiêadmodü in altera per fe patet cicutaria O' grui tiaexfolioijiO'^ruinicapitqli forma fatftxappellatioes: Logiflime de utraqj Plinius uoluminexxvr. cap. 5m«agit:poter5tljjin eo uolétes uidere.quâ nos pauloante diximus in urriufqjgeraiirj hiftoria,uarietatê.

nfurva(;iaA/ou. kï^. ^A». DeTomentofiueCentunculoherba. XXIII.

Naphalfon. LSut qui ircn,qui ampeto-cos, qui anàxiton, qui anaphalida appellent. Aegyptq fcmeon.Galli gelafi-nen.Romani centunculü fine centficu-larë herba uOcant.Sut etia qui à cadido folioçz Cû

rNa^aZ/o/j.Lo/ ^y jt^.b: Q,5t/x7r£'j®-

Koq.oi lt;JV,Ó!vcc?K7°/j.b/ elle avaqjaXiç.

«'■ytnrfio/ crtiUtu/j.-yai^oi q^Aatro-

, *'^^/«W0«»«»TOuXy(W.01^,TÏÏK8

®',i5gt;®:^®lt;voiiç. J Touru 'TÎç (pu^toi? -l^avri 7Va$ü:Aou j^SvTj A^-Wo?!; oven xgy) ^«*^K0Ï(’, 7P(j'JÏ cr«ï) OIVU aUSH^S Tf^^d/Xê

lore albinû dfcut.JTenuib’ct mollibus cêtunculi huffolqs pro tométo aliq utüf.Bibunf tn h^c ipfa in auftero uino utiliter cötra inteftino^z tormina»

*« T« Ijiv^twt T^Jç ƒ u„(,.^^ gt;^^^

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

A - äcorruptisampliorisfortunaiuenenomoribuscoepiflent homines molliter O'lafci'ue agert, iXx?° ^“*“ plumis aut oui5 lams ftrato cubili dormiebât.fed qd Lucretius aitrEt frucices inter conde-bantfquallidamembra.Circü fefolrjsO'frondibusinuoluêtesÆrantîpillisproculcitraiçtomento»

* æ n ’“'’“™nus herbas O' frodes paflim ftrauerat, præfertimq; gnaphalion hoe à erxeis ab eo ufu Wellatü.Quduenfïmileeft.rufticaplebëdiuüfamfuiiïe.quemadmodüO'adhucinalpibus.ubifron ».

(jm™/jP?*^^®’P3ffunuidcmus.Grçciemgt;r«ti^«v intercæteracomentüuocât.EftaütLatinistomentîî l^*?***'''. ali quot;nbsp;■'^’^^■''!‘’'^^dmolliorê O'caltdiorêquietêinfarciuntur:fiue id lana fit,fiue pluma,fine qdooluerit ^^^^f • alm^d'**^'Pj'^*’ molliter O fouedis calorc corporibus noftris aptü. Sic Suetonius, fic in re Latina plures Dcllan ''i“”''^'C’'®ó etia.ut hic ipfe in didamno dixit, gt;»«})«Awyi« quafi tométitia hiiiufcemodi omnia ap-«erf ^^^ -^ «äufam nos tomentü herbâ diximus.-O' praeter tomentü autore hoc ipfo cêtunculü.etfi di-_^ um quadâtenus ufum cetonesO' tomêta habent.Vulgaris herba hpc eft,candicâs femper praefertimqj

DeTypha. Gap. CXXIUL /’^q|*“*^Yphen,LRomani panter Græcistypha

■ nbsp;nbsp;dicunt. J Foliu ex fe profert typha cype

1 ridifimile.Caulëc51ëuoreLalbü,_teno-

-“- dem, in cuius fummo flos eft défus, qui deinde in papposrefoluitur,qucm quidam pani-culam uocant.Hic flos uetere fuillo eloto^ adipe exceptus,ambuftismedetur, Nafcitur in paludi-bus SC ftagnantibus aquis.

Nafci{™*^*'^°''’”“®quot;®®‘^^®quot;”8”®^“quot;f‘*^*°*’^® minimi, O' ipfi albefcentes;cü creuit fternitper terra. eftneeP'quot;^ --f^'^’ P^æi^rtimep in marginibus itinei^,in hortis Ä interuitcs.Nullus noftra actate ufus eius qmcginherbarumccnfuuiliusmodoO’ncglecfliusoiret.-O’Cumaruit.minuscognofcitur.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ktep. tpA6\

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hvtHo'i KU7rï§/é^

Ë ^O'O/i.xauAo'iUjAifo/j.LA^KO/J.J ff^^op- ETT' KKJU 7^( tn'ipipop

„ av0oç 7ruKVo/j0 IxTraTU^Livo^, Wioifir/p £Woi otvamp;HXteu.rau-NÇ 7° av^-oç ®Wï/i^Sw27rotX«l§Wlt;p,7r*7r^«M^-„• «'^Iwaïi^Ja St5a7rtvt(. cjuiTca Àc^

*’’* Hÿ/j v^ jofair i/xqk^ nipiq.

TYAIna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

H cau/^*” ^^^ plantatypham fatis unus teftari pofTe uidebatur Plucarchus capite ii. de naturalibua s '®gt;'otcf p'efafepahas paluftres his uerbis eam numerans : «aak ;A«^t xv Aai^^o-n XÄ Mf^vKΫ pur« to

?''’'''*''*''lquot; W ißgt;iK!igt; (K^H.Qiiprebat enim cur coeleftibus aquis magis g profluentibus tibus [^*'-^g‘'”“^^'°‘’^*’’^'ncrcmentüfemina.Difputas^contTaLaitSquendam,quidiceretcaden Ï'***’!/^'”'’* '■*^*^*^^ pubucp illo apertâ citius ad radices per fe aqua cranfmittere.Contraria ratione à Pauloa' '*H- ?P^®*’“®''’“®c*™bat.ad quaijiradices nötranfit aperta terraimber.Nunierabatqjeas quasi Hol nbsp;”^* ~®*rous. Effe aüt paluftré O' prêter idcaulé habere enodem Theophraftus indicat, qui primo luisdequot;'■ P'®‘’'^®’5ibgt;ftoria de fruticofo O’farmentofo genere docens, Äquales in caulibusramulislÿ Kol * ^\^?®‘)°^8*quot;“®^^^®^’*-®f^bisuerbisrenidocuit:7iï6i XT«Ç(gt;i/gt;«»/K«xsôS«|Mvw/x,)y^óaiii/t«kah'i««t«, i)J^^^'*‘i''^^*'^’^9^f^' ol^i^^^Kfi®' ttvenüAnt,ii/kßgt;eaamp;ïi^ïnr«Mn(amp;iKXvSüAut. h t/krillliinsiiïti»:^ in ^’ ''*''^p*'quot;'‘’'‘**'quot;’ iiiA/«?gt;f«KT« xs^oAuxAH K«5«;rip jfoZ»^. quorum fenfus hic fit: In furculofis aüt O' fruticofis, rusa*^I ^^'^^'''^'^-^®^ '^^eóftituere difFerétiasaliquispoterit.Harundo emgeniculata.rubusO paliu-ton ^'^ *^’r ^fypbaaiit o aquaticore paluftriücpaliqiia, nullo intercedente nodo qui partes diflepiat, per fünf ?^”n- •. ™’ 9“’^*®iuncus eft.Folia poftremo angulofo odorato iunco fimiha hic fecic, qualia ca etiS lt;:ype quot;j i’^'^.'P*quot; iuncoijt genere cypeijj^de quo primo uolumine longius adlü eft: quê gencre foeminino tunci* • *^■£5® “P^^^'f'S“®”*®*”®® domine radix eiusappellatur,utin commentationibusnoftris cirad^'^l - ^f^-f’^°quot; aliaobcaufam,nifi quia radiciseiustantüufuseft.Etqiiemadmodü Latiniiun-Q - ƒ' P’^nta uoeât^icCrxci cyperidaex radicegenere foeminino iuncü ipfum aliquado nominauernt. ^ , , X.. «inde floré hicait paniculâ uocari, 0quot; in papposrefolui.mamfeftü habet intellcdtü.Gr3eci em «v^aAu, «»'^»a»,

Latini

-ocr page 468-

4Jo


DIOSCORIDIS,


Panicula, Latinî nero paniculâ in frugibus aliquot primum panico milioqj fcilicct, turn in plâtis aliquibus dixen'tfr nofum florê,qiialis in fumma harundine per autumnü floret:^ qualé in aruis plures herbat Ö* in paluftri-Pappi. bus plures iunci habent.Ex quoijtgenere hic typham ait elTe.Sunt aüt Grgcis ét Latinis pappi lanofa: uillö fitates caudaijf in animalibus forma.quæ decidentibus floribus,in plantis aliquot remanent.ut in uttaque foncho.incarduis,mulcis'(palqsfit;quosfolental(quandopueriludentesfpiritu orisperaërempellercleui tate fua uoluaes.Cir quantnuis minimo uenti flabro diffluêtes. His etiaad uentoi^ tempeftatumepprafa-giain agro agentesquaficertiiTimisnuncqsutuntur. Et ex hoc genere typhaeft, omnibus aquonslocw frcqucnsidiffèrt tarnen à cypero,qgt; in cypero folia porracea funt,in typha in mueronem definentia.

n^iKi§K«/«q. Kt$. lt;^p!.

DeCircæa, Cap. CXXV.


KIjKaia, oi ^fi^i^aiaij «.«Aouez';. T« MïV tjU/Äa *£^^lt;1 SJuj^vqj o^w/a Kh7ra.'ü3. Traja^uatPaç^ TP/Xvaq, «v^H (Ut A«Va ^uKja-TfA^etK oc^)* ^P Ki'y^o^JJ'iJ tp 2o'/p oiovit K ^anoi$.^lt; -Jaçoiinflapuaiaç^^Hi^^.A^Kaq.tuw^ijç.^îj HW^ttaq-puzAïsa o tp ^tw m’^dJ^io'i qjwTj To7P/g ly £u7rvo/a(§ iwAïoiq. aamq H ç^ao-0‘Oj]fj.voa (A'.ÖXató'amp;ira ly Sjaj^^a ijp.£§av ty VIZK.7« lt;^ oivo\i ^Auntui» kotoAcUç s^.iy tto-CfcraHp.tjaqr^îisijapamp;TfKaflaîÿl.b ^ n^J^fq (.«A« KaJaa^S Ïv ^otpHptao*/ Aap-SavapitvoS.

CIrexan.Sunt qui dircæan. LRomanips riter Græcis circæâ uoeât. J Folia habet fatiuæ ueiTicarif qua ftrychnon uocant fimilia, Habet adnata ctiämulta. Flore nigru,pufillu, copiofum^. Semen ut milriJf fl®' bufdam ueluti cornicuIis,Radicesdodrâtalestres quatuor' ue,Candidas, odoratas, quçcalefacienao funt • Nafeiturpetrofis præcipuelocis amp;nbsp;aprios» Huius radix pôdere libraçt quatuor côtufa.int^' grâ^ dié QC node in fepté dulcis uini heminisn'’ dens,mox trifdiebus pota, feeminaçt locos puf' gat. Prouocat uero lac feme in forbitióe fumpw»

I N T E R P R E S.

Vnt in Græcis qui neutro gencrc cirexon hanc iiocent,notam ut ex cómentarijs co^ ratiocinatili«tgt; tune omnibus herbamune quód uidcrim au t audierim,nulli nifi in ucteip Plinijiy prxfertimtümf'’'’ rijs auditä:qui uolumine xx vii. capite vm non rjfdem omnibus cü fcriptore hoc in hiftoria notisint? in meaicina obferuationibos earn defcripfit.Et inter extera quod hic dixerat/g X ««fvr gt;«A« lyir«®? A^ ® cft:Semen proritat Iac:cötrario fenfu lac minuit.reddidit. Sumusipnos in uerbo k«t«otSï hodoco.quf^ modum muleis alqs certo reieir uocis intelledlu ufi. Ex alto enim in fuperiorê exteriorèm'ue partéudl«‘ tutrtUKfr, aliquid amp;nbsp;attrahere lutntmar eft.id aüt in lade abundantiä eius facere eft. Quinetia Grpci palTinihocuquot;Y utuntur in his,quibus ieiunis corä uefceribus alijs faliua m os fubit,plcnoq;ore earn deglutiüt.-quimotu»” lt;flis etia naturalis eft àreliqu o corpore in mamas. Nee aliu d ut nos credimus Grxcis ell »t^« uguaaifï’-^'* alqs partib’ in marnas id protraherc.id qjabüdarc.nö minui eH.ACcedit hisq, toties hoc uerbo hic faipt^ manifefte ufus in copialadisjcgem fignificationi amp;nbsp;inteUedui eius neceffaria conftituiiTe CTedendusd • Potcrunt uolcntes collatis fimul duobusfcriptoribus,qug nö fint ambobus eadê.alia certiusadhuccogn® fcere.Nos interim monebimus.credidiffe quofdä à Circe uenefica homine facSü cirexx nomen nihil tam' ex plantx hiftoria coUigitur, quod ad ueneficia pertineat. Nee nos quod teftari ualeamus aliud habewu’i nififorte'quonia hicait petrofis apricis lociseam nafci, non à Circe fed à Ciregis notiiTimo in Tyuheni w ris Italia maritima promontorio, quod apricum petrofum cß cft,appellatam aliqu is opinetur: fufpicw ^“^ men amp;nbsp;coniedlura id fit.Eft illud etiam animaduertendum.non dicere Diofcoridé calidi guftuïcireïïf’' dicescfte.ucBarbarus ucrtitiueçr Jt(gt;/lt;«vnK«r,quod calefaciendi uim habere eft. Indicat id córnunisin «“’ ce fignificacionis xftimatio.-confirmatqj Paulus Aeginetalibro fexto his uerbis cirexam defcnbensimp*' lU S JU^I fif« Sjf/xxrwii X; iviiJlm tn-fignificat^circfgradix quidê calefaciêdo eft amp;nbsp;odorata.Semé uero,ere.

n^io’vavamp;w?. Ktcp. tfp.a.

OTVav0n.Lo( 9,K^«irKopuoi'.o( 3,AiJ itav6opK«A5o'i. Jt« pièv qiu/^a t-j^iJ wç 7^ saepuAZvoq. av0K jÊ AóV-xa.iyxauAüV 7raj^uv,ccïr/0apuaï^.

K^'if p wq 7^ amp;5«q«^/oq.|('icw pttraAxv.Kï çaAàq £;)^»(r(XV 7rAï/ovaq.S$orruAaq.(putO lt;^ jrC^a/S.Ta'jTus a x^Jih,«^ o «auAo's H^ ra (puA AaTPri^i’) Tr^ostPïUTcYsKCüAiiv a'Cv oivo/j-l^i ^’ ^ 6 §'3* ^^^ ° '*9 içoq SJarr»§iaq ag/xo^ij.

DeOenantheberba. Cap. CXXVI.

Enanthen.LSut qui cerafcomen,glc'’ canthon.Romani cenanthemuocatJ Paftinaeæ folio cm an the eft.Flore^ didojcaulecraffo dodratali^. Semina utatriplicis, Radice eradi, in qua numcrofa Wt

rorüda capita.Nafcit in petris. Bibunturq; utw' ter fernen caulis Si folia inmulfo ad etjeienda» fecundas.Radix præterea cum uino contra u£v

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

A Lia hgc oenathe eft ab ea de qua quinto uolumine agetur. lila in uitiu gencrc labroicæ nos elt.n in herbalt cenfu à Theophrafto inter coronarias plantas 3c flores, qui fccundi per ucr nlt;^nt,nu' meratur.llla primo ét per feœnanthe eft,uinü Cz flore ipfo nomine indicans:hgc, ut fitdencictiW proprn9,indicationé ét nomé Horis ez odoris fui fi militudinc ab ilia facile impetrauit. Ncc ideo oenatne a^ «fta eft,quia labrufes flos fit:fcd $ candidus illi flos racemi, ut inlabrufca fpeeie fit : «^ pratter *'^^'^ “

-ocr page 469-

LIBER nr; 45»

Porem itltim.odorqtwlisin pUbcrcentemteflorccpciusfentitiif.ArtiaHiaecécpidiôràToea.quondamfcirad coronas in hortis etiâ ferebaturän quibus non tantû odore,fed longiore Hor? fuoiÿ utra placebat. Hanc Dio Koridesaitcerafcomenuocari.quauoceftaphylinü.ideft.paftinacâàquibufdânominandixerac.cuiquo niam hac folio fimilis eft,ideo amp;nbsp;nomine iUius etiâ indicabatur. Quid ante cerafcome (îgnificet,in ftaphy lino O' paftinaca quærendum eft.Eandcm leucanthum uocari hic ait, manifefta à Horum candore fignin-catione.Neçenim alia eins uocis uis eft.Quæ deinde hic dtxit habere oenanthem hanc in radicibus numc-rofa ^rotunda capita, tu beta funt.^r ueluti tumores quibus eainaequalicer turner. Plinius ad radicum co-piam idretulit.radice magna numetofa dicens.-cum tarnen grandi radice hic oenanthem dicat, amp;nbsp;m radi-« Uwmultistotundiscapitibusiquae ad radicum copiofiorem numerumreferri poffenon uidentur.

nJlKOVÛ^. Kt^J, (f/xÊ', KLovu^a ^traÀK.bi 9,ituvoJî/xaT7-

2ç,'oi QjJ'avaiç.bi ^,Tavaj^(0|U.b( lt;5^,':UK0Ç. bl Jiî,’(%Jç.b( J^jAlVO-O'|tXOÇ. '7r§!Xpï'Tj S^î^lOK.TOVOÇ.o'i Q, wov6îaç. 01 Ji,H A/xiaç. ài^uTrfloi k tZ.^u-ftwoi ivZgy^.o'i ^„mXiTajis.^îva.ot 9,A A ^«jiov-oï ^/ftS^vy^a.o'i '^^lt;i)^y/j.olt;ri.Qi OjWK^oI.o! ^jTriûrav.JKovu^a.H^Ltv 2çMi r-^ KctXfq,tuB(/\ist5aov(ra.M ^p.ii'^wv*Û7^ tXouca.’^ Bk^vq) ly -jo^ç (j-u/J^oiç, TrAaru-

3 Ti^ot/w/Ka ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’^ ^Aoua.fet ’^ J^anria. rauja «^

^“S^’^^ oÇ 0 ? KauXûu ij xt^ /J-ii1wfi, lt;f'w ’'^X^®P^?(^.H’j tAst'îfuv ■^oi’.avBoç d-a^^

De Conysa quæmultispulicana eft.

Cap, CXXVIL

LOnyza-Süt g cynozematîtin, g Danai g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da, qui tanachion, qui phycos, g ifehyn, B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/qui dinofmon,quianubiâ,quieedemiâ,

3lt;«lt;J^âj^o(.AÂc^ (ko 0axxvûi5 u7fSjwvvu ^oçau^-pîçcpviXvo/i’ Hj ô\i/j.iû/jSjjo^,Qgt;i^ia. mton^l/j.ii^ navaïraç îottX«wlt;|/t.KT4Îv»J Ji 0 4u^tw(’.Ka]a7rAâw£Tj JllT«lt;îgt;u»^« û^tXi-XtuÇ£7ri ^Trt'^tf'HUT-^jy ly cpuxxaru/j.iy ^au Ma7-u/j.iC) 7r/ïtTj ffu^ o’ivû) rgt; av0oÇ ly rà (pu A As TÇûÇ Haja/tiujiupôittcràù ly îxxSjÛm/j tx-^ûAu^.iy sjoc^oujrâv.Hj sçj^jouç.iy 7xT^ov. ^V °^™?'^^™XinT]‘iK.ûuç TOivô/tSita ûoept-Aamp;.y TO a^^HMÄ (^ amp;ur 9vxa0/(z’xxa2:,7lt;x V MH^a fejowrtu^. b Jlè xuAo'ç Ti^ostOt iç U æw^ç^j^.^^jjj Ti^oV^o crurj^o/xt V* H ’TW /XIT’ £Aoüâu. H JÏ AtTrfii ^ K,£(paA -

qui militaré herbâ,quidellarion,qui fe* brifugiam,quiphragmofan,qui mufterfi,qui pif-fan. Magi brephodonon.Aegyptq ceti. Romani intybum uocâtJ.In conyzæ genere parua uoca-tur altera,quæ odoratior efttaltera maior, frutice folgscj^ minorem fuperansdatiore ambitu,amp;: grà-ui odore.Vtraqj folps oleç fimilibus eft,q pinguia Si hirfuta habet.Bicubitalê habetmaior caulem: minor ueropedalialtitudineerigitur.Florem ha-betinfirmum,luteû,fubamarü,qui in pappos eua nefcit.RadicesinutiIes.Poteft tamëfrutexcumfo liis fubftratus incëfusg^ pariter fuffitu ferpëtes fu gare. Culicesidem eodé fuffitu pelIit.Pulicesprç terea enecat.Imponûtur præterea emplaftri modo folia utilitercôtra ferpentiûmorfus,panos8C uulnera, Bibüt folia amp;nbsp;flores ad educédos méfes, fœtus eiediones,uefficæ ftillicidia,tormina,ÔC fel lis fuffufiones. Pota cô aceto eadem comitialibus profunt. Sanat eorû decodu infidentiû fœmina-rumlocos.Abortiuusetiâappofitusconyzæfuc-cus eft.Facit Si herba ad febriü in acceffione cum tremorealgoresnnquëufum ex oleo mungitur, Quæ uero gracilis conyza uocatur,capitisdolorl buscmplaftrimodoimpofita medef. LHancqui-«An^i«tI«5rX«flyopSji«( «qj. Lecvu]« t- dam altéra conyzam uocant,aliquiparuâ ilia effe ”SMJI,iiovi(J«/uK5«.b) j^,7rœv»()ç.oij'l, dicunt.SuntemquipanionôCquilibanotidaap-ÀigaVQr((5,7ijO!î)H'TjKjovoç.J rîvF) iy'T^ÎT’^ pellent, Magi hanc panton nominant.JEft8f ter i/iPoÇKovutHç.îsiJ^itauAwTra^uTtjaitoij tium conyzæ genus,quæcraffiorëmoHioremq^ MaAaKMTtja.'roZç^ (jju',-^^,^^^;^^^ ..jç xv caulem habet: foliis tarnen g gracilis iHa maiori-TTÏi^ç*tXaûjB/j(JÏTÎj(o^t;^ov@^,oS Xma^. bus:minoribusautem quàm maior.Pinguis hæc

îoço(RrTts«.lt;ji«T(« J^ ^ tqtui/'joiç. èC inefficacior,humentibus locis nafcens

INTERPRES.

COnfundit mifeetip Plinius pluribus locis cum origano conyzam. Nec facile eft eodem nomine diiaj diuerfasque plantas ab eo fæpius appcllatas, in hiftoriæ medicina:'uegratiam amp;nbsp;ufum fecernerc. Longior fuerim. fi omnia quæ tam multis locis de conyza, cunilagine, amp;nbsp;cunila ab eo didla funt, coactruare hocloco cogitem.Superuacaneum id etiam fuerit:quoniam fignanda non miilto pofteÿrepe tendaà nobis omnia aut plura fairem ex illis crût. Aliud itatpprius agemus, cif ut noucrintomnes non elFc Conyzam origanoeandë.neçédiuerfo utriufqjproprias numerabimus notas, ut propoficis his quæ à Plinio mifcenturcertiuspateant lncipicmus aute ab origano qua hic ait foliûhyffopofimile habere umbel-lamnoncomofamjUetumdiuifamô'infummisuirgisfemen.Etquodad aliaongani genera peremeat, onecidlt;

-ocr page 470-

DIOSCORIDIS,

onetida candidioribusfold’s,fedmagishyflopo fimilibuseffe.Semine ucro corymboiy modo:©“qua g ftem origami dient,folia priori origano fimilia habere, Virgas dodrâtales.in quibus ancthi modo uni J fint.iÈr câdidi flores.Et hæ omniü origanof^z in hóe feriptore notât funt.Conyzac uero quas pauloante mus,foliü oleaginü no hyifopi hirfutü pingueqjxaules hic bicubicales:floreslucei,fragiles,fubamari,er in papposeuolêt.quoijt nihil habet origanusaliqua. Plinius aut libro xix.capitc vii.autorc herbario teia.ligufticü primo feu panaces cunila bubul3 uocari tradit : exteros hanc conyzam Grsecc appellate, ab eodë cunilaginê dici. Idem non multo poft uolumine xx capite x v.Cunilaeprêter fatinam plura fünf medicinagenera; qux bubula appellacur, fernen pulegq habetutile ad uulnera comanducatamimpo' tumi];,uc quinto poft die foluaf.Cötra ferpentes quoepin uino bibit,ac tritii plagis imponif.Vulneraau fadfa cöfricantur.Item teftudines cü ferpencibus pugnaturx hac fe muniüc.Hic ipfe Plinius fequenticap* etiam ait:Eft alia cunila appcllata à noftris,a Grxcis origami Heracleoticü. Totoephoe capitc nihil ninw tiplex cunila ab eo traeftaf .mamfeftei^ conyza hxc cunilx nomi ne cêfetur, cü ait: Pulices etiâ contritst^ aqua fparfx necat: qd priuatim conyza habet.Poterant amp;nbsp;aha repeti,fed ad earn qua cogitauimusreni *' ris hxc func. Nee nobisaliud modo propofitü eft, g monere ex his quxpauloante difta funt,toto genet differre inter fe origanü omné.ér conyzam omnê.Pliniüqjcunilx nomine in utraqjpaflim uti. O™'?*®^ quodprimü illeaic, ligufticü feu panaces cunila à quibufdädici:falfum enim non muico poftefteidiple ftacur.Quod aüt libro uieefimo cap. decimoquinto ab eodicif.cunilxprxterfatiua plura funtgenera,^ • ad origanü manifefte percineciprxfertimq? qiiod de teftudinibus cü ferpentibus pugnaturiseo loco tra Si Plutarcho credimus in natu ralibus caufis dicenti;5 5 ;^tAw»gt;i p«gt;oue«-7ói ffdfit« r^i tj^tur, SflyKVM etfiidem penitusnófit,eandêtamêrationêhabet. Qiix deindeftatim abhoclocodefcriptaabeoael“ ’ Eft Èralia cunila,à noftrisappellata.à Grxcis origanü Heracleoticü,ad origanü fi militer pertinét. Ç“*?Pj^f ra cunilx genera fecillèt.umex his omnia conyzx huius cribuic.-taml^uagusin hoc cunilx nominellquot; tusi^j eft,ut nihil nos ex decretis cius certü afferre audeamus.Qiiod aüt cörjeimus huiufeemodi eft OfS num Grxci uocant nota omnibus herbâ.ec ut fît in gêtibus, quibus femper ö’ubiqjnöfneräteaderei?'’. mina,eandëconilâ uocauerüt.Teftisq; hic ipfe in origanis,fed multo certiusin Theriacis fuisNicander cës.xó(gt;;^o^ov «AivótvT«7r«v«xT«/v7t )yv/AÄö,MVT4^ Sjgt;«KA««v óphavovK^iïiitvvr/, quo^ienfuseftiEt corchof^clau . lio, Ä oïa fananté conilâ,quâHerculeâ origanü appellat. Nihil antiquoi^ duoi^fcriptoij! ut uitlef certio de côfîrmari poterat. Pro copertotpeft.conila antiquis Grxcis origanüfuilïê.Potuitcp Pliniuseoi? 3111“ race origanü conila uocare. Nefcimustamêan cunila, qux fiLatiniseft qux Grxcis conyza.mifteriiöt! ab eo non debuerat.Sufpicamurep nos,quodeft minimüinter duashas uoeesdiferimenfunafiqui^f” '. ra uaria nc)caufam Plinio dediffe,ut diuerfas plantas eiufdê cunilg nomine toties mifccreticum taméor'S ni Grxca uox conila per o, Latina ucro conyzx.modo hxc illirefpödeat.per u,fcribêda fic.In Grxc3 ill*“ ce certa omnia funt.in Lacina facile eft raciocinari,cunilâ fine mails cunilaginêappellate, conyza hâc.3“ jlli fimilë fuilTe:eft emm non Plinio tantü.uerum Columellxalrjs^fcripcoribusfrequês hxc uox: Hi«“^

to de hiftoria animali5,hisuerbis idem docente:/^ 0ST4 7)OAuvifl(ftouTwjwSifl7t7gt;oir4p)fOVT«;,(2yt^U7^«‘^***'^^^ vTf.u^eiy ixTfinffviijS/iiiiitiStyi/CTHnm^MTtfxrmfMjUi QMiviyS'viiirtlifKnii^iiiK^imDiv. Quod ab hocfcriprof^** ' J akeriusaucoritate'JirteftimonioadderepIacuit.Etutmeminiirentlegentes.nonpoircconyzamteccrfl érgrauifllmiodorisherba cumoriganismifceri;ne(5fidiuerfarngentiuuocesfortuitoconcurfueiigt;’^‘^ L num reddant.ideo eande in illisrerii eße fignificacione;fiunteniminGrgcisamp;• Latinis multahowf«®® ' fuu m tarnen in fua gente intelledlu oés habent-Dicimus id, quoniam ft Latinis cunila eft qux GredsC”''/ za.nö debuerat uinicitate nominis ad origanu qug conila Grgeis eft,tr3sferri.ö' cü ilia mifcefi Necoi^quot;”. procoperto habere, tatina cunila Græcâconyzani elTe. Veru lUud teftamur.ex quo tarn multiseanoj iifuéft,in cam parte propenfiorescfte.amp;peru.inprincipiofcribendâ.quemadmodiicü origanüoften“ uolemus,pero: illâcunilâ, hancconilâdicentes.Pulicariâfimpliciterin AriftotelequodiximuslococonL zam uertit Theodorus oaza.fadlo ex euentu illi hoc nomine,quia fcilicet pulices cnecet:alioquin *“''° ne nulla eft pulicürado. Nobis conyzahancmagisplacuituocare:utiiii.uolumincdefcripta,(S'pgt;y‘‘^ appeUata herba certius ex orgco nomine pulitariaappellemus.-j-vAAxera ergeis pulex cft,0' vAA«i'heiW pulicibus uocatur.qgt; infedlis his fimilis femina habet parua, nigra. amp;nbsp;tota pulicu figura, tritobea cauU duplex in hoc opere nobis pulicaria.altera prgcedenteconyzæ nominefignata, altera fimplicirera'p““ bus nominata.Queadmodum tunc etiâ iterü à nobis dieet. Habet conyzahæc pulicaris quoin Grids leguntur.numerofasappellationes.-ferelpoésincertas.ideotpnôtracftàdasà nobis,prætergdinofmonq ^ uox à grauitate odoris illi fafla eft;ó' pifTam.quæ pix cræcis eft,à glu tinofo lentore dieftä: qd Plin'“’ 'S ficauit dicens: Trita mellisodoréhabet.digitista«ftu cius cohacrentibus. Tria eiusgeneraDiofcorwesn ' merat.maioré minorécp.ü' tertia inter utran cp mediaxralTiore, moUioreej; caule,folr)s maioribus ®*'!?-’ minoribusueromaiore.Theophraftusalijsnominibus duo genera tantü conyzacfacitvi.de pln”f^. ftoria uolumine his ucrbisru^vw^Hx ^ t^ «ff4v. jó j titMjiiKiiHfàr j Q^ xKlK-mf t« «aak tk óurw Jlixifovi^flit-^1^ gt;,i-nlDlt;l)y\MT^iiv H9(, fuytyHKw ^Saaov.hj^ 7» oAOi' 4A«tJöv. r 3 «f f 4V /aH^Óv T4 xsè TreiyvitKv^ÏT^n, lyiï VMMuvSr^n, x, r ?****ƒ ^, ^01 K^tj MncifUT^iv 'X®''’ ^’’5 T'^KfS©' Kei/Aiffin^iŸ^neiptpçifKÿ «fJiÇlu. 7= J\.' tMY i-j-iS^et^ti, 1(5^ à-f-ietvSS. vzfe “f5J^''r*.''^?L «(»K^vpo» A«Mf«*H. f «f «« 5 » Off^HTO «ff tv©'. Ü 5 W SuMKt J[fl/AUnfK,J[l't H^ TtfttBufl« )(fUt}/AII . Qux a PlinIO p lominus gijfdem uerbisreddita funtlibro xxi.capite x. ta fic uerbude uerbo uertataliquis:Conyz*® genera,mas altera,fceminaaltera.Differctiasinterfe habet quemadmodüO'alia.quaeficdiuidntur.Foei^ na tenuiore folio ïzeouftrieftiore eft.in uniuerfumq; minor. Mas maiorcft.crafliore caule.ramoftor ƒ “^ lium maiuspinguiusq; habet; amp;nbsp;praeter hoc flore magis fplêdcntem, Semé tere utra^.In yniuerfunKP!^

-ocr page 471-

LIEER rir.

4ÎÎ

germinat 6* floret.Nec ni fi circa aut poft arduije.orains maCculx odor, fœminx acrior Qua ob caufam co tra uenenata utilis. Et hxc a' Theophrafto dufta fic fe habent;qux cömentationibus his noftris placuit ad-dcre.ut duoiÿ fcriptotjt cöcors cadêqj hiftoriaconyzxcognofceretiir.amp;fi non rjfdem uerbis netpeodem modo ab ucrocp omnia difta fuerint. fn Diofconde aüt quod ad floris coloré ptinet. qui duplex in cömuni Gr^co!^ledt:ionelegit,^«A/yani uVK/ppiHiluteusirfubruffus.mutatüanobiseft.fccundalpillauocê ïivTr/K/»«* qd cftfubamaiÿfecimusjuteü^rfubruffumdiuerfoscolores male cöiungi ô*mifceri feritiétes: mox moneiv tibusuetuftifliinis Gtxcis ö* bannis codicibus, in quibus amaijt adhuc manifefte legitur.

n^iH/À^onaSc'/'oç. Ktïp. cf^ir*. HHlt;joKaA^i5.L 01Q, H/x^oKaTaXa

5^1®/;. oi Si K.^iVopo:y§toij. oi Si Kçi vctv^ip-o/i. oi Jï 7f jtpu^oü/öti;. oi JV 60X60(5 o «»^«2x0$. 01Q àv2;xctv6a ^.lt;«nrn|’ioi’ioKjoï.|(jO(Ua7o( 6ouX6»|U. 01 ^,t-X/apxar^f'stAi-.b/ Q, iXi»^iL/x^iUgt;?/x. a4gt;§ü/ a6/ 6Xa6o/j. J (pU/S^a ïj^iJ ly nmAop o/j.oiot. kjivqj. XXioja 9 2(5 o^ Ti^ccra. av0H lt;R ^ aurw xa^ s*lt;-ïsitua7rb'fuo-//j y^ h^^ 7^ %'ia‘ip ”^ x^i-i'w toiRora oTOW a^^Zj j^aiiKjv.T^ 9 -^óeuf ’/“Xu ÿ^w)gô^.ÿ]0M*^Mogt;«/gt; 60X6$ sw^trtftj. H 2ç Xsia7f6eo‘anj£rup|U.£Xi^ c^^Îcç TÇûCiôS'o'a TTW ó^ ^pvS^a.(hiyQ^ 0 «((U.arwyoç. ra. J^z ^’“^'®^^amp;“' itaJaTrXaoyo/r^ a (pXir/x ovaS/xa sî^ToiçtK '!»Kt(^ ly o^j^aXiUcc/J Ti^auvij, ^ KyaTrXaojtTw JV s jiXa Xÿ^ ra (foi^a W!fi Xi^u(5£7ri 1?^ ®ujntaorw/J.

De Hcmerocalli quæ fylueftrelilium cft.

Caput CXXVIIL HEmerocalIin.L Sunt qui hcmerocatalc don, quifylueftre liüü, qui crinanthe-mon,qui porphyranthcs,qui bulbu uo mitoriü,qui anticantharon uocent.Ae gyptq iocri. Aphri abiblanon.Romani bulbum fiue lilium agrefte,fiue liliü marinum, J Liliofo lia SCcauIéfimilia habet porti modouiridia. Flo res illi funt tres quatuor'ue in fmgulis fcapis li-lio diuifione fimiles,cü hifcerecccperunt:colore qplurimum pallido.Radice habet grandi bulbo æqualem.Hæc trita potacp 8Ccum mellc in lana peffulus appofita, aquas Slt; fanguinem ducit, Quinetiam foliaconcifa,mox emplaftri modo impofita, mammarum à partu SC oculorum in-flammationes Icniflt Jmponuntur codé modo radix SCfoIiaambuftisutiliter,

INTERPRES.

SEjebatur (Quondam in hortis ad coronas hemerocallis,pmulus cü tota plaça lilio flos, amp;nbsp;quafi rudimé tu natural,liliafacere condifccnnsinüc tons agns amp;nbsp;inter fegeces prgfertim pallore fuo fe indicac: löge luio minor.figura pene'illi idê.Differt tantü,^ in lilio floris folia cü tota fe in calachumaperuerüt.refi-maafuperioreparte fe inuertunedn hoe dum deflorefcac,relt;fta diu rigenc. Vnaqj hac nota maxime legends taUere no poteft.Color enim nö tam diucrfus,licet in lilio eädoris fupcrbia,in hemcrocallide pallons tri* ftitia fic.-ut non fill)ilistr paulominus g idêfacileuideatur.Eamcp ob caufam à lilio lilioep fi'milibus altjs flo ribuspleraf^appellaciones inuenit:agrefteliliü,chnanthemon:qux lilio uoxetiaadieda eft:porphyran’ thes Crbulbus uomitoriusiqu g narcifli nomina fequêti uolumine erunt.liliü marinü.d* an ticantharon.qug uox aduerfarifcarabeis hunc floréfignificat ; quêadmodum amp;nbsp;rofæiquibus obrutü id animal,perire naturales aliqui dixeriint.Breuiffime Plinius lib. xxi. capite eiufdê numeri de hemerocalli hac egit : quodt^ bic Qixerat folia caulêcp porti modouiridia habere: illepallidüéuirididixit; mediüporri inter uircdiiiêpallo-f'mç coloré ea racione indicans.Nobis ex uerbis fcriptoris huius rem demonfti are placuit.

Ü^iaWou. Ki^j. cp/xtP'.

Euxoiov.Loi ^, gatriXijY ^M^xai 01 o7f uXa aX6a. 019,iioXa aX Ba.oiJ^aSyousra.b/cTf, Jâb-Xa^xauwovaXt/x. o/(R,7ra(wa JiVa. 01 ■9,‘îPXutpouça. J rvcó^i^to/jSamp;v. fel «R

De Violis qsGreciIcucoiaappellat, Ca.CXXIX. Eucoion,L Sunt g regiä, q albü,q augu-fteam, qui matronalé, qui paffarinä, qui polyphoram uiolâ uocent .Romani ui-olam albâ, uelfimpliciter uiolâ uocant. J

«vt (Plcecf^Q: (^ 7-2) av0ij. à 9^' XÖJXO/J ^p » ^ixivop, HKUavS/^HTf^ipU^S/J tUJi'o-K.i’) . ESI 9 aur w jiÿis^s^oç T^’ia^ixH/j^Htnp rgt; ^k X/vo/j. OU ra cxvOn ^«^a7f3^lt;ó'tfla tig £rxa0i-«TiixaJaTfifTi^ogrcxg 7rgï vst^cw^iXtr/xeVKS HJ Kraraç t^HVu/j. avaXN(ï)0tvla Ji hntotm 5ar(xJ'agT«g t^tPaKTÜXiM 0^a7rtu(J ‘V^pSi MtXi^(Z(J)0ag. o 9 x^TPç avr tryp o’: va TpOti'g S^y^p.^pS'vo'ip 7rXH0oS,K7t5OSt0tl'g o-y/} /xi Xi2(,£/xpix)a 61 Atur^a, ly t/xGjua ayl. «1 «^l‘^i?ai xa]a7rXa(ó-(flt;rüao-ui ofij, st/'SkoutriJ ®XÏw«, 61 Tf’i/'«')^ ixovg W(ftXoült;ri.

Nota omnibus uiolâ eft.Diffcrétia generisin floret qui in aliquibus Candidus, in aliquibus lutcus. in aliquibuscccruleus:inaliquibuspurpurcusui-detunProbatiffima in medicina ufu quæ luteum habet florem.Eius ficcati flores dccoquunturtfa-cit^decoduid ad muliebres locos : aucun tu r^ infidétibus ineo foeminis mcfes,SC eo^t locooiin-flamatióescurai.Sanatqdéfedis rimas ceraexce pti SC impofiti : amp;nbsp;cü melle oris ulccra qs aphthas diefit. Ducit pterea méfes,fecüdas,óC foetus, ferne podere dua^t drachma^t cü uino potu,aut ex mei 1e appofitü.Quinetiâ lienem minuut, SC podagris pro funt radices ex aceto emplaftn mo impofity, 0 incerprcs

-ocr page 472-

4Î4


DIOSCORIDIJ,


INTERPRET.

DEtulit candori multâîn hoc flore antiquitas ; necleuê fpcdoris fui gratia illi habuit.una ab ea factJ appellatione.tres alios colores indicâs:qui in toto hoc uiolarü genere à fcriptore hoc numerantur de uno accepto à eu ndtis palïim quotannis u idenf Leucoiorû enim nomine in Græcis omnesinar câtu r u iolæ hæ.quæ pnmæ flores fuos proferüt,u bi mitior eir tepidior aër fu erit.ab hyeme ftatimrubi afp« rioramp;frigidior,poftea:ubiqja»tperuer primænoui anniaduencünunciâtes, pluresq;nöunotamti!otan' tn,fed uno pediculo florêtesiquæ caufa fuit,ut à quibufdâ polypherg inter alias appellationes diccrétur: la cm eauox fignificat.Florét hæ paffim triplici colore.câdtdo.luteo.O'purpureo.qui quarrus deinde ab hot n u meratur cœruleus.in uiolarü genere hoc qd fciam in Italia nullibi uidet. Ex eo oborta nobis fufpido poffe in Graecis abundare earn iiocê, d'Ain cundis pariterlegatur ; is etiaquénos habemus egrcgixanti-quitatis d* fidei Latinü Diofcoridé Lögobardis literis fcriptüjres tatü colores illos notos omibus numeral quartus hic coeruleus nullus in eo eft. Nee nos tantü illi deferimus, ut unü uelimus pro cundis al ijs nobis effeifed accedente rei naturæ'q^d* fufpicioni huie noftrae hoe ueluti tefte qualifcüqjille eft, nó fore credit' mus inutile hoe etia legêtesmonereiprgfertim nullibi,ut pauloancediximus.oftcdente in hoefioreeumt® lorê natura. Alioqui oportebit qux primo uoluminc in iafme diefta à nobis foerunt meminiffe: d^ujlon-gius illic de uiolis docentur.in hüc lociïreferreiopinariepin coeruleo colore hoc au t alrjs locis nafcibueno-rc.Late enim patet naturg uis,d'admirabilis eins maieftas ; qua poteftmulta ubiqjiiariare.d quae nohij^ noftro orbi negauir,alrjs dediflejAutuiolarü appeUacionealiaetiä céferi florügna: quales iafiminosoww tüceftediximus.modo magnitudine dquot; forma pares d* fimilesillis fint.•d'intellexifle in Diofcoridé necd» erit florêquêpiâaliü coerulei coloris,qualis(uerbi caufa)cyanus eft, fic â Graecis à coloredidus : uulgar^ flos,omnibu s notus,inter fegetes Maio d” lunio mëfe nafcés; qué rura noftra floré alyfum uoc3t,triplid^ ipfum colore,câdido,purpureo,plerunçaüt coeruleo.Nobistn in priorêillafentêtiainclinatanimiis.Creo!' musi^quartü illücolörê huicfcriptori temere accreuiflè.Vtimurlt;pearationeprgcipue,qp nöuerifimded mifcuilTe diuerfa fimul genera Diofcoridé:©' cü de leucorjs certo fcilicet genere priuatim agcret,de có«” uiolisquae Graeci'« nö Atizn9z«uocat,agere cogitaffe. Obferuauimusenim iW/w^id eft,uiolarülatius patt re appellationê,plures(5 cöpledii floresiNigrafeu malis ferruginea uiola, iefiminos oês, calathianâ, amp;nbsp;^“’ Crgci phloga,Plinius flâmeâ uocat.pluresip alias,qui figura, quätitatejoliourpofitura.aliacphuiiifcewo“ ratione aliqua proprie dieftis uiolis fimiles xquales'ue fint. Atizx^zwvaüt triplex tantü hocgenusiqd foloW' lore difFert,quod qj nos pauloante ex Theophrafto defcripfimus.Solae enim hg uiolx leucoia dicutur.At« dit d* illud.Q) fi cyanus in hoc genere intelligendus erit, ex qua uoce nos credimus u repfifte eiim colore in hasuiolas;uidebittemere mifcuilTe Diofcoridcsqug nö codétépore florent. (ligenim ab hyemellaoni**' quibuslocis.ubitpaütd'femperuere florent: cyanus aüt prima aeftatetantS.lllaefpontefua in pariert*® ©•murorum pinnis aliquando.illi inter fegetes pafTimnafcuntur.PolTuntquidéambo inhortiscoferi,«“ nos fimplices naturae natales er notas,non coada artis opera ti adamus hoc loco.

n^i'K^afa/o'yovou. K£(p. ^/xL Pa]oi.i6yovofi. ot Ij K^aJaiovo/i. tpuA À« tj^ij o/xoia. 'F^’ir fxi'Xa./XTvü^'S, TTÀtlOUÇ dV â'à’ MlSç ^îj^KÇepUOVTj êZasoi jovarcoƒ (jç. k^JtPH q o/xoi oVK£r5(§£ü.4)U£0 ^v a'uo'K.ioiS ly !p§uro«/C)jdVlt;nV

tos ê7n'ï°7fAU T07PlS.’l%UÇœ(’ Q c/'^liUI.U.ISO^tpTj ^U7ro^~H TToo^iS T KÏS7r5ruva7Kaamp;j^voTo nj) 7f:ev,££zv 2ç /xira'^iiix^'^a'i/} t KaJa^uwi-Viüi/j '71^0 TOT TTÄHo'icia'ajfTvivn v'^Ki 7^ie, M/xi' ça^joAtt/cùT^iofüSóAou/xtT« ud'a'ri^kuoaT 6. CTI tjutjozç |U.\ œo'auTox’ ^ «^ b aviJ^ mve ru raç Ïraç H^tjaç, ^ TrÄKena^iTu,

De Craeæogono herba. Cap. CXXX. CRatæogonon.Sunt qui cratpnon.L R? mani pariter Graecis cratæogonondf eût»J Folia habet cratæogonosmehn’ pyro fimilia.Plurcs ab una radice gen*' culis pleni ineanafcuntculmi.Semcn miliofif”* le c.Nafeit umbrofis locis,SC inter fruteta plcrûQ!* Multâ habet totaplâtaacrimoniâ» Sâtqtradani poto eius femine marc cocipere mulieres,fià put gatiôe antequâ uirocogrediat,ter fingulis dieu triû oboloçt pôdere in duob’aqup cyathis quadra gintadieb’ieiunamulier id biberitîidciÿtotide diebus uir etiâ fecerit, tü mu lie ri cogrediatur.

INTERPRES.

TOtaftac gentiü uulgi^famad'fide crataeogoni in fcriptore hoc amp;nbsp;Plinio medicina: neeg in hiftona qd feiä ex antiquo illo tépore à quoqua additü illi aliqd eft.Nos etiâ qd prgter ditfta a duobus bis era tæogono adijciamus nö habemus.MonuilTe tamé obiter legétes inutile non erit, ideo cratgogonon âCrgcisdi«ftâfuif[c,q»uipoteftatecpfua)t(gt;«TM-i»gt;oMiz,euincit fcilicet fupatép.d'geniturgdominaópoteftij humani feminis natura ad mares cöceptus cogere.Sciendü illud etia, melapy^ cui Diofcorides craexogo-ni folia cöparauit,nihil fignificare aliud q nigrü triticü. haud fane quia inter fruges numeretur,fed $ in tri' ticeafegete nafcit, colore nigro. NumcraturhicàTheophraftolibro de plantaijihiftoriaoeftauointerfrii' günoxasd'peftes,qualesloIiüd'hauenafunt.Siciliaei^infulaEpropriühis uerbis feciffe uideturiïAwiü» JAiti ?)f^ A MtAoquTTupov njtAiiiz/lt;tyo».o im »^^«^gt;^^^1^ ti^^u mif xifx ßotfv iy$ xiÇ«A«Agt;ù:quoi^ hicfenfus eft: Habet ff 5iculö criticü priuatim quod melampyrum uocät:quod innocuü eft.nec quéadmodülolium grauedcapi tis dolores faciens.Facilis inuétu inter fegetes à nigro feminis colore melâpyrus hic eft.Nafeitur enim ubiç ©'fi Theophraftus priuatim Sicilix id adferibat. Nifi forte dubitâdü in eo fit,proprium'ne dicat Sicilixm«' lampyrum elle,an proprium Siculo efte non nocerc in cibo homini, u t lolium.

-ocr page 473-

LIBER rit'


ni^iÿu^Swa» Ktcjj. ^txlt;s.

^^°P • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïAcU0(J)uAAop. 0/

1 I l ^S“°'quot;®/J’‘-“^OUO'C tfVtT^ (^ ZiJS-Viy Tfcaç. r .Z/^J ^nXvróvop AiyófXi

^ nbsp;nbsp;VQp,wa-^il€^lt;jop.t')^op-)^\a^ó'

’’'ro/JEAûUaçTo tpül^p, KQt.vAop Mt^ov. E^x X™» 5'W AsTrftó, av^og 7iS^Mpgt; Koi^Tep ^^^^°^^^^ '’^ MKKUV@-'. -p J^ CCJ^VOTOVO/J, '’■«^«5Si«o/wwjt) V ‘7^sk/x2w.r«$-’f^ «i^^d^a^jij. ïj^^ 5^ o/xQiQp ^v0(J y^tuJÖK *gt;{«? tAcUaç êo7j uw ƒ tç, ÀÊ^ET? 9 i' à^t^o Tovop^^ip,o.^^yvQrKëp. i' 9 dnAwovop 3« ® ^*^^i^ ' '?°S® nbsp;nbsp;nbsp;7gt;ÜTap K^anuai?. tM0f

t d'cKö TK r’/auT« p.i-^1 ■n^'^t avr?^ sosMJtçiçoa-y^,


De Folio fie pria at im dida herba, Ca* CXXXL PHyllon.Sunt qui elæophyllon,8lt; q bryon uocent.LRomani panter Græcisphyllon dieür. JNafcit in petristuocafq^ altera à fee mininifexus conceptu que facit,thelygogt; nostceu mufeuhabes pallidiore q olea folio.Cau Ié habet gracile breuemqjîfloré candidûîpapaue ris femen,uerûtamen maius. Arrhenogonos è di-uerfo à mafculini fexus conceptu que facit,altera dida cibin cæteris præcedenti fimilis, femine tin differt. Quod racemofum habet, poftq defloruit flos, incipient! oliue fimile.FerStpotö alterius feme,maris î alterius uero,fccminæ côceptû facere« Tradidit h^c quoda herbariusCrateiastpIacuit^ mihi ufqj ad hidori^nec ultra de his docere.


INTERPRET.

Z’Ommuniafunt plantis omnibus folia, nö fecus ganimalibus ea gbus in genere feminiofp fuo ueftp y^untautomantïEtfiqux hiscarenr.quodproporcionefolqsrefpödeat.aliquida'natiiraacceperunr. cati - ’?^?^‘'’“'a’n nö poterat needebebatagentibus, cömunisfolioiji uoxad eer eg rei alicuius indi turRhi™^^“”^’^’9y'®‘^*”°‘^“’^‘I“æP”^^*”*“’^*®^“quot;^’^^ pnnatos transferri ufus legibus prohibé' muni* ' • 'quot;“’fedtaliquado in aliquibus aut gentium eöfenfus,aut honoris exceHusaliquis,ucquxcö brafl'*^quot;’”'^“®’quot;^^’^'-^ pludbuscrant.priuati lurisfada cömunia elfe defierint.- Non aliter g Neapoli in def nbsp;nbsp;f ^ ”- ®f'9“®’n oleijt genere propria fibi appellatione alibi indicata, cömii ni folrj uoce palÜ m ill ic

« tis foliü audiétes.quotidianü Ó* netó omib’ olus.Nö diflimili ratiöe m folio hac noftra idé fadfü eft, “'’dumô’faminaç coceptus feminefuo adiuuare, quod praecipuü mortalibus fere’cunclis omn f p°^^ni eft, honoris prærogatiuâ hanc meriro inuenit, ut foliü fimpl iciter diceretur. Audientesfp tsinl^ft ' *ngt;oputxprolisfpembeneficioeiusanimoftatimcöciperent.Defcripfitfoliühancix.depIaii ^,. ,” ^ön^uolumineTheopbraft’bis uerbis: ïv/öc A mxi ^s^ Kffiyayovïiv, S fiiMysvïir.Jlii ly^ lylAoSiii Çiiwiiv )• /^ ^''^^'^^^‘''gt;^(*gt;i^ »^ K.uipu V^ /Atf^iivi )(mK üni'fiiiu.iA. i^scfTfi n i^9uMymu, y^^Sx Trip i^xixt ßpvov, ù^f6» Dreter ^ æ !’gt;”'*'',IwTrip iMiKjStKv «fn çii-ii în Sßfüiy.J[l)(fivv A û twtpKpyjr«v5pw7rilt;iv:quorü fenfus fit:Quæda fami ^-”’®“^“® autalteriusfexusconcipiêdis foetibusaptaxam^obeaufam folium alia mares,ahä pus fa °®''°^^P5“5 facienté dixetut: fibiinuicê fimiles, óquot; ocimi figura habétesambas. Eft tarnen alterius fo flo~™*”*-^^5ceptu8facit femé mufeofo flori olea fimile.pallidiusqjg alterius.figura nuper ex mufeo-ead'h quot;pPæ^f^^i'uæ^cohaErensfibigeminülptelliculojp’hominismodo.EthæcquidëTheophraftus “*^ '^’P.*’°''*gt;*’‘^âçentiusomnia expédantur. Videturep ß^ity in olea non mufeum fimpliciter ex co-eius iiocis æftimatione, fed mufeofum cius floré appellate, in hanc fignificationêcotraba priuatim iUumS”’^“*'’^’’“® ^^'^»Gffcis ßeioy mufc3 pleruncp in omnibus indicare.in plantis ucro amp;nbsp;mufeum Cr a, *'°”^™^ ’^® niultis.cz in torréte lapidibus,ö' ne logiores fimus,omnibus qu æ mufeatuninter qua ferd 'dT , ^“æ ^“‘’b 0quot; prater id in plâtis caip'qj floribus uillofam côgcriem,quæ mufei illius modo con fet of ' t - f^^^'^'^®’®® *^ liguftro flores funt.Idfp hoe loco manifefte indicat Theophraftus,qui tn délit mar”' .^®*“®’™Wleauoccaliudintcllexiffepotuit.Exeofalt;ftüeft,utbiyonplantahpc nonbryonia, Dtore r'^t r quot;^—^™^°’^'^* ^^'^ ^“° diximus loco hac uoce appellat.Ex bis etia oborta nobis uitq in fen-dud '’^a^“^P*“.° ^^;à principio ftatim u bi ait,j«iuó|^ hKvymy Myot^cybtcanftyßfiiiy, male fequax em uerbo% flor‘h^h *quot;’^^*^™'^®'‘ï^ntore«ö'moncceid Theophraftro,integrâfuiiTc!elt;ftionë.quæthcIygonosuocaf. tid ' ®°^’^^^^^nti bryon,id eft,tnufcofum amp;nbsp;fimilê oleaginis : Licetep Theopbrafti autoricate lt;ƒ aufpierjs hilli*^''r”'^ P°^^ ^“æ deerant adderc, ÈT in melius reftitucre,in comuni tarnen Græcoiÿ omni ü letftione nj eft p^*“*“'’’°di aufifumus:fatislpforc legentibus credidimus.fi uitium fignaretur. Quod fadtum à nobis

• ®KtaTheophraftum«b'huncfcriptorcmconferentibus,faciliaö'cademuidebuntur.


Folium.


ßfusy

Mufciu


0PX'§ ƒ ' 0 Rtwioç nbsp;nbsp;nbsp;HÄ Août

o'!. $U^« £J^(j J^ -y^ç ^S^W pSv«T^i r/j KauZo/jH^ r^j 7^u / nbsp;nbsp;gt;nbsp;^/^^'^^KiÄ/z-aXaKHo/jtoia«

|‘’lt;»^^J^Xe«/lt;«it50T^. Kauko/j out «'’MÏgr MHKOI?. £(})• Su aV0K ÏP^ipUJOtJJ'ii. 51-ÊoXBoijAij. tTTi/AHHK. JirrAiS. si^àù

“8«Ä«J«§.«riw2WfiJ«V»,*riwa R«TM-


De Tefticulo herba, qua Grçci orchin dicunt. Cap. CXXXII, Rchin.Sunt quicynoforchin, id eft,canis tefticulu uocét.LRomani pariter Greets orchin dicüt.JFoIia habet tefticulus her ba circa caulc,8Cin ima eius partep terra



ftrata,molli olcç firn ilia, an guftiora tm lôgioraç» Gaulé dodrâtali altitudine,in q purpureus flos pan * ditRadicem bulbofam,oblóga,dupltcé,mutuo co tadu coh^rétéoliujfiguraïfugioré altera, inferio-0 z, rem


-ocr page 474-

45«

DtOSCORrOlS*

Tt§«. ly 'S /^ ttXk^h. S Jï fxa^mlxjj amp;nbsp;^uo-o-HV.ïoamp;it^ Yh çi'JaœsSoXScç î'J-HÔ^à'Â' y ttî 51 TaurNÇ9 Iso^'tJ,'^^ p-ii'^ova. ^itô^u'à’ amp;.\l!f'^üpi(amp;io/xivLu),a.f^iVoyôvop fil eu. S JV EXa-^ova w roecdxff, QnXüróvop. Tr^oa/Go'^n TCM JV, o2 0 ràç ^1 S'erJaXi'a 7UUa7Kaç, T fJ^ aTtaXop p-ira Myiicv yixÂiXH.r@^ œTi Zsp. wQ^^i5apT«a.(p^3J^'Kriot.. vp Si ^n^op •n^oti uà^^ic-tp ly skXuo-i/i r^ âC(p^alt;}'i o-lav. àvaXvicQaiTi 'pp XT^opyTp r‘\fiTi^ov tsi-tlôpSbjop . (pviTOU S'i c/j Ai^uiJ^ia'i 1(961 x/J.' /j.U)J^ilt;ri tÓ-osok^-

rem alteram : Si bac quidem uegetarb diftcnuiÿ. illam uero langüidâ Si rugofam. Eftur radix hæc bulborum modo elixa aut toftatfertu/qj maioril-la uins in cibomarescôceptusfacere:minoruei'o ferm inis, a! ccriu s fcxus, Ferun r prætcr hæc etia, mulieres in ThciTalia ad excitandam Venerish' bidinem cuin caprino kleffe bibendam dare alteram ïuegeram fcilicet,diftentamq’ illamorchis huins radicem : kinguidam nero 8lt; rugofam ilb, ad inhibendam : Aduerfariqj alteram alterniau*' , cemep potas inuicem fe refolnere .Nafciturpläw ( hæcpetrofis Slt; fabulofis lotis.

INTERPR ES.

A Liter potuisÿ aliud de utraq; orchis.ideft.tefticuli huius radicedocuit Theophraftiis ixde plâtai? hiltona uolumine.Qiioloco eu de noiiisô- uixcredendis plancaiÿquorundâ inribusagereenumc-radétipfabulofa enaaliqua.defterilitatefoeciiditatefjadcoceptusirpartus agerein cipiers ft®® cit:)yjJ«7ripÎtt)?üf’^^twJXSWOvtt^oi/.allb'Oz'i'/'cöv^zr.-wA‘^^tgt;igt;cAov,T A nntfiiv,r»i/[^f4ifiiivïnfirimfwvitiT!pgt;!r«’'‘l‘'^^j ytiMigt;iTi/iJ[ïtjSpiviiy'Diif'ilt;iifAeu.:^vlt;/l, î\Ki^utiviâ«i){ÿL,KuMjv. i^j ji nbsp;nbsp;nbsp;if^K/.mtuuKKu/ii, Ajin^nv i/i.nÿii^gt;^^‘’''^''

^yAmSo/^mÛTiitiv in lu: quoi?« fumma amp;nbsp;fenfus eft:Quêadmodum in ea quae orchis.id eft.tcfticulus uocatut-qui cum duo fine, maior alter, minor ucro alten maiorad Venetern eikicaciorem hominem facit inlade ca* præ m moncibus paftx fumptus.'minor aüt nocet illi ü-impendit. Habet planta fcillaceum folium, m®''’ tarnen,i£r minore lêuore nicens. Caiilem poftremo agrefti raphano qua Græci apion dicunt, fimiHin’“'”' Et hæcTheophraftusde tefl:iciiloherba:quamhicpetrofi'serfabulofislocisna£citradidit,c0traqGrseo9 O' La tinoijt aliqui teftaci fuerunt,ad mare nafei affirmantes ; Nos quatenus obferuare licuit, fabulofislous nafci pro cöpertoteftaripoffumus;uulgarêplantam,0'cum inter uitesnafcitur.illisnocêtem.SabuloW Sabulo. dicimuslocos.non marisautHuuiorumharenas.fed interterrenigenera quod rufticae reifcripcoresiabU' Jonem nocant.Fit in tefficulo hoe quod inbulbofis plerifqjaltjsplantiseuenit.utpræteritianni radix decre feat fubfidatq,'cötinue.óó quod bic ait,fiaccefcat Cr rugofafiat.Præfentis ant negetiortz-niaiorcotinueaa geatur. non aliter g iuuentute Cr feneeffute quadam id fit,legitimo naturg ordine in his quollt radices nous bulboiÿfoboleqiiotannisrenoiiantiir.quaedonecpenicusfubterraemarcuerint,fibiinuicemcohae'’ét.F3' citqi hæc ueluri copula eaiÿ,iic tefticulusdicatur planta hæcpariterô'radix.'ô'præteridàcanumteftib“’ apcafimilitiidinecynoforchis,ideft,caninustefticulus.idenimGræciseauoxfignificat.Eiosfoliahicnngt;^ Ji olcæ fimilia facit.contràg Theophraftiis, qui fcillacefl foliff tefticulo huictribuit. NefeimuseapropterU integer in Diofcoridelocus ille fitmö tarn quia aliud à Theophrafto docetur, g quia natura erres ipfaq^quot; le ille dixitfciUaceü folium in eo oftedit: Nee nos uidemus quæ nam mollis olea huic fit, erquideoadif' lt;ftiuom olea fignificaripoffic; ideoq; uitiofumlocumexiftimantes, eumfignauimus.

HîÇi û^^î«ç îTt^y. Kt^i« 4)|U.K, P^iÇ'lT^o^,opa'^a.TYiôjJ^a. iTi'‘ Ç0I KaAberi^. uçHjâl’J'js'aÇjcbtî 7° -ZfÀuj^jKSOV ^ ^jÿS. (fu^a s;^!j Motora Tr^do-'iu. ctti^rkk . 7rÀa m’n ja Jï 0 Àc^a. fTnita/xTrS çv Taîç fid'

^«ÄM^. KauXla cüJtQa.fxiata.. avôn 3 utPttoç 4’“^® • 5'3“ fl^vT^sip o^x.‘'^'quot;^‘^°^°'quot;^ • “ ^ 2i.vvafjjp ïj^^ KaJaTrAa-Tfo/AtVH, oiS^f/J-irap ifniJ^asiulw. lù) jXk2, û:vaK.a6?$2:KH/j. ^ tj^ TTHr^septK^H/j. ivatrató^ij 9 ly cz-uje^yaS. »y nx. (p^iyfxMvovja. •^H}ojO Ka]a7rXalt;wo-fkivH. ^Njà 9 vopkàlt;ilsHlt;rt. amp;nbsp;Ta.^^/ja'nriJ^ovi C so/xiâ KaKOHamp;n’iàTj. quot;ïsHirt 9 ^ nciAiap o'MJoivasQe^ëa'a. (so^GT^ 9 ^-z^irauTHÇ) ÖO-a 01 7151 'TWX.iUiOti O^^i^-

Dcaltero tefticulo, Cap. CXXXIII, ORchin alteçt, Sût qui farnpiade orchto hue altcçz uoeët î quëadmodû Andrews medicus,ob multos radicis eins ufosJ® lia habet porto fimilia,oblonga, lador^ tantu pinguiaatexala^icauisemicantiaSi indexa. Coliculosdodrantales Sipurpurafcentesflo' res.Radix illi eft minimis tefticulisfimilis.Po' tefbq^emplaftri mó impofita tumores difqcere,ul cerapurgare,ulcera quos herpetas nominant,co hibere.Qpinctiâ fiftulas eodé mó impofita,in aliu naturæ habitü trasfert : Si q inflamata funt,lenit. Siftit ficca cadê quæpafcedoferpütfSiin oreexe-dêtibusSimaleficis ulceribus medetur, Aluöcu uino pota cópefcit, Ferütur de hac etia, quæcûqj de fuperiore tefticulo dida funt.

INTERPRES.

PRiori tefticulo congener pofterior hic eft, radicum numero diuerfus amp;nbsp;alter ab illo diftus : duabus enim Cr quales deferiptæ funt, ille nititur ; hic, à Diofcoride minimis tefticulis, nullo eorum décréta nu mero.fimiles radices habere craditur : ab alqs tarnen triorchis nominatur.manifefto ex ea appek latione argumente, non duabus fed tribus tefticulaus radicibus niti in terra: Sic enim pofteriores medici

-ocr page 475-

LIBER III.

4)7

appéHauerû^prertimîp Paulus Aegineta ultimo fua:medic!nælibro,capitedefordidîîiilcerib’,ff*^«7r/«/«

■^KÄ iîi^f^^iw/jid eft farapiadis herbac quae O' triorchis dicitur:Mox lib. vi.de fimplicibus, ëf^jt â fix(0(T!!«i,t‘i A Ji^X'’'ftuo‘^ eft.orchisaiitfarapias.quäquidä triorchin iiocat.Sicetia Aëtius.nc pofterioresaltj.Ex quibus uiderelicet,n5 uiribus in medicina tâtum.fcd hiftoria cru à priore illo hunc differre. Curant farapiadahic uocaridixeric,quonia multos habet radix eius ufus, non fatis certü nobis eft.

n^ï XaiV^iou. Kitp. (p/xô''.

“ quot;^ kTV^Ofi. 0/ ?ƒicpui^o/j KaAov d'il), tTTtjÄH UÇ ÎTTI 7^'yîj(U, (puA quot;^'k^ tp^jl tf-inAa-o^p^a, A« mx^cü ü Kgivû ofxoïa., tAaafova f^W'l’uvj t^^SVÔK. KauAo/j 4'^°A' • /xaK^o/j MjTTHj^tiaç.av^oÇK.jfS-ojt/'tç, Aamp;JMp, §i'Ja^ ÊoÀamp;xJi/'Hocz'o/JiUÏAop. TTUP^ix/j* rà À lt;^'^(i '^^^biilt;ü^-^lxj3 .yO^op.viisir-'kMy.Qa.p'^'i^ sofiop-rairliu æe tti'viJv t^ oïvw fxî'ÂMi aù-sn^V'n^à^omlt;^ôr’Wfi, Lk«! ù eouÂlt;j yuuM Kl lt;rmJSlt;r/acrûa,5gî5trcM. J patzi ^ avniM amp;nbsp;^^lJ-lü}gt;\,i]iQli frli}} Îto crujjD\!(r'ilt;x,

DeSatyrioherba. Cap CXXIIIL SAtyrion.Sunt qui à follow numéro triphyl Ion,id cft,trifoliü uoccttquoniâ mbusple-ruqjfolijsfradisuiret, rumici lilio'uc fiml Iibus,minoribus tan tu ôC rubentibus. Cau lé habet glabrum cubitali altitudine. Flore lilq figura candiduq^. Radice bulbofam, porno fimile, foris ruffo,intus candidoouicoloreîguftu fuaué, ôC in cibo ori grata. Bibitur hæc in nigro auftero uino in fcapulas rigentibusutiliter.LHac ipfa fœ-liciter etiam utetur qui ad Vencré mulicri côgre di uoluerit J Siquidem feront ad Venerem folici-tarc,8i ad earn impetus augere.

INTERPRES.

SAtyrio nomen fecerunt, ut poëta cecinit Panes «ir in Venerê fatyroijt prona iuucntusmel q» primi fyl-uellresijdijcolludctes nymphisper fyluasO antra,ad firmioré Veneréeâ inuenerint: Vel qgt; ad eâ uo-luptatê natura fua ipfi potentiores, qux ad candc Venerê homines diiraret.herbâ à fe uocari permife-runt:nefpherbâtâtum,fedinCrxcisuerbaaliquotO'uocesetiâ(rixTV(gt;/fyvO’lt;r«Ti,p/irAlt;o»û'e«TU(gt;ov.'quibusadVe - nbsp;nbsp;nbsp;. p

neréarrigereOintêdi fignificarctjO' uitiüquodfatyriafin Graecidixerûc.àCaleno m diffinitioibusfuishis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’®’

Herbis dcfcriptü:Malu fatyriafis eft, quod fit arrigente Oquot; intendente fe hominis geni tali, fimul ei etia progt; pinquïintendöturpartes.inaliqbuscjifeminiseictflioetiScSuoluptatefequif .Alienanturmête aliquâdo . quiidpatiuntur.'fequiturljjneruoijïdiftentio-Pofteriores Grgco^medici 7r«A^nv,id eft, palpitationêgenita hsfatyrialïm hancelTe dixerunt:dicoaüt palpitationê qualis in corde fit,fi metusautaliter perturbât! ho-mm crebriorfentitur pulfus.SequilpO' accedere fatyriafim hac infiamatis aliquo modo feminarqs uafcu P®'P'^3tionê ill2 arredionê O' intentionê genitalis fieri:0' nifi definat palpitatio illa,in lang uo j^E «refolutionê uafculoq! illoqi feminis euadere id malu confueuit,aut cöuulfionc^Moriunturqjin cöuul» none naccito homines,cü tumore alui amp;nbsp;frigido fudore. Satyrion hanc Diofcoridesait trifolium à folioqj 'quot;^^V^wæ’^^pI^fîiÇhicnumcrüs eoijruidef.Noscijueterii O'melioi^ codicil fidêfecutificuertimus,no wft/I»wjtani4i,gt;ïvutfere'incunlt;ftislegitur,fedwxi8Ji7)quot;Avlcgêtes:multocöèinniorcfenfu,qfidicataliquis,qa luper terram folia triaferatiCaetera Icgentibus per fe in fatyrio hac patebunt.

n^iSaTUjiSt^uöjijliJju, Kiif. epv*-^TV^iopT' £çu0jôv/o^. ö( 9 era* Tti^iofi £^u9^ÏKo/j. Lol 9 fxvAt v^a.a'iv.oi 9 £vJa^Kov.

oi JV Ti^faTriKÓ^, b( J^ trawji-ms. CK ij J'^j^iç o-a-nÏ5«.^^a7o! ^xoAo^ti K»Aü^ êii^'S. J EX'! ont j/xa A/voguïj/xm ^^^^•^lop 9 5up.aA io/j,^ s'iA^op, ^^GOfi^o-^'iso^n^ Hÿ^ aürgt; a-wWicaq «ynsiv Sç T^ ty b (TKirKoij. es» 9 nbsp;nbsp;nbsp;|('^K(’

«vTO b //^ ^Aoioç U7ri%voç ^ 7ruj|o§. 'J’ ^ OifoStp A^KÓ/i. yamp;jo/xîvtÿ ivsC)/ji.op ß^ 7^110. (pUtT^ ^ IVKA(O(Ç 0 Ü5^Vo7lt;5 TO'IPIQ, l^°f'^, *^ 7' ^ ƒ'? '^f Xlt;^ AhefSiZera K 5‘?«)î^amp;i^lt;l'7rgûçâ(j)pai'j(na, trewo/v« j

De Altero fatyrio qua erythron,id eft, rubentéuocant. Cap. CXXXV. SAtyrion altere quod erythron dieft, funt qui fatyrion erythrococcum,L qui aquaticû me liü,qui entaticû,id eft,arrelt;ftoriu, qui Priapi fcü,qfatyrifcû,q fatyri tefticuIû.Romanimo lorticulG Veneris dicüt. J Lini femini çquale feme fatyrion hoc habet, maius tn firmius^, 8C cûlëuo-rcfplendens.Fertur 8lt; hocnon min us g terreftris crocodilus que feingum nommant,ad coit G amp;nbsp;Venerem ftim ulare, Eft in fatyrq radice exterior cortex tenuis ÔC ruffusiQuæ uero cortice clauduntur, Candida funt,grata in cibo,amp; dulcia uefcëtibus.Na fcitur apricis môtanis locis. Fertur de eo etiam, ad Vencrem ftimulare,fiquismanu tanturadicecius geftauerinfed cü uino pota, maxime id poteft.

INTERPRES.

OMnesfatyrijhuïusappellationcsautexcolorcradicis,autexuiribi’sïmpetu^ciusadVenercmfa* ^? f^ 'ƒ •neepenim erythron O' cry thrococcü aliud fignificant.g rubens fimpliciter O' u eluti cocco ’quot;“ P Q.“®*^^**’4®“oxcntatico8fcquiE,nonaliundegWfwe{n«^«w:CrxciscnimintendiO'arri* gereca uoxfignificat.quêadmoduin Priapifcus,fatyrifcus Oquot;!!!!/!! tefticulus:omnes enim à falacitatc Vc I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 i neris

-ocr page 476-

b i o s c o R ï D r J,


neris ad hanc herbam translat» funt.Priapu quotidie in hortis fuis uidebat antiquités ad Vendre feiMß pa' ratii.ö“ qualem in Priapeis carminibus audire adhuc licet.Qiiales uero fatyri quonda effent, fatisfuperio' re capite dielü à nobis fu it.Cur aüt Romani fatyrion Grxcoiÿ molorticulu Veneris dixerint.modo intégra ca uox fit.quod nobis non uidet.docere no audemus-Satis nouiffe fi t ab codé ad Veneré impetu abiUisdi' 0:3 fuiffe.Plinius de utrocpfacyriohoc longius egit xx vi.uoiumine capite xi. fed tam incerta hiftoria, at per alios fcriptores profeciffe cum credere oporteat; ÉT ab altjs herbarijs qug Romanos fuos doceret,acce piffc.Ea uolentibus nouiffe parata quo diximos loco lt;ir expofita funt Noucrunt quidé noftra »täte heiba' tij O' in agro agentes diligêtiores alij utraqj fatyrium.inuen tu enim faciles plant» funtxaip tn ordinéomes mifcent.Primu quod fecundü huicfcriptori effO' fecundü é diuerfo appellantes ; certiffimis tarnen exhoC fcriptore notis utriiep oftendunt.Nosq}primiï0'altei$j diuerfi'stcporibusobfcruauimus.Raroipultraduo foliaaradiceftarim prodeütia,in primo ér quod liltj figura flore habet inuenimus; ncc pcnitusglabrocaa lejdeft:fcd taexiguts taéprarisfoliolis ultra duo iüa,ut nófalfóglaberdicipolïit.in fecndoctianóradit« tm rubere, fed à medio ufep ad fummütotücaulê obferuauimus tér in hoe tria femp folia paulüfupra terra caulc.ut in harüdinibus fi^anipieiftctiann ucrocpgeminasradices fed in primo inaeqnales- maioremfemp altera cll.In fecundo xqualcs amp;nbsp;fibi inuice parcs.Cætera fcriptoris huius pitffurae aptiffime refpondent.


P^i O^^i'vou H/^ïçou. Kttp. qjva. OP^tiVo/j Hfj-^op. L^w^tar 01 yi^j-vaAiq. J^oLKQi ö^/zia. J. noaiiSp tp-ept^H? 'Tt^acr/üj TOzç epu^orç. KauXö^ ^ myatwvoqÏl/xi7™^u-«Tog. -7^1 ov ^oxaï o^toiou AoSoZg wgerri i^ | I'^a.p V£VfvKÏ(0«. s^ ars «rrttj^a thaepoj^.êTrî /\ ? ? àrç/ïr^^o'^yuAovîujro'K.Q (pd^p.îTrt 9 T tré^y LtêhpLKXtg h^ ^ttAoc(r,ou -^ tq h j^q o-(Ç, J^o^Q 3 ^ TT Ttw o'iva Trrvo/r^oVjTatJ 0Viria.p ■^o^p.ap, â7fxa0ay Jlt a-CüJp.ÏAiTi CfytjU-a. A^'Kwp-ala • aalaTrAatâ-t/i 9 ^tÖ ^aTgC' o’iæH/z.aJa thatpojtr. 61 o-KoAoTraS lühiTTraT^ lt;nbsp;^ H troa 9 KalaTrAadamp;iZo-ajT« aurcè 'Tfn'i ■ J^ a'ygiOju’/'XujOTÉja^ tj^ïJ t^ J^wap^ip. o^ipfMyW'rii^a'\s'Y^i(r^lt;xa't,i^i 7\tsa. «R ^ yA^/KiVta.


DefattuoOrmino, Gap, CXXXVI Rminon fatmum L Daci ormia, Romani geminalem dicuntJ Herba eftfolijï marrubio fimihbus. Caulé habet qua' drangulüdimidrj cubiti altitudineïcit' ca qué exeruntfe ueluri filiquæ in terra déchues,



in quibusdiuerfum ferne elitin fylueftrienimru' tundum inuenitur, SC medio inter nigrum Si can didum colore î in fatiuo aßt oblongß Si nigrum, cuius tan tu ufus eft.Creditur hoc etiä in uinopo-tû ad Veneré ftimulare.Purgat aßt efi melle ocu-loçt albugines, eorß^ ulcéra quæ Graeci argema uocant.Ex aqua idêemplaftri modo impofimju mores difcutit,ói furculos extrahit. Qtiinetiâ het ba ipfa code mö impofita eadë præftat. Sylueto cfficaciorcs habet uiresreäq^ ob caufam unguctis mifeei, mufteotp pfertim qd gleucinu uoeât«


INTERPRES.

FRugum generi adnumerauit aliquot locis de plantais: hiftoria orminon hoc Thcopbraftos ldéTlico' phtaftü fecutusdecimoodauouolumine Plinius tradidit,capitibus x.ér vii.Quinetiäpofthgcxxn« uolumine capite ultimo,duoiÿ geneijt éripfe orminü fecit.alteijt nigro ut hic,femine.altci5£ candido, *’*'®* contra g Diofcorides quip«/!i» dixit.qua uoce Graeci indicant quæ nigrefent magis gquæ nigra funt. Aliji»;

ter medicamenta ér frutices potius g interfruges numerate orminü maluerunt:in qua parte 0-nos prope fiores fumus.Neqj enim antiquis in ufu ciboiÿfuit,ér aerate hac noftra uix ab agricolis cognofcitur. Cefen mata P'^“*'^f’^*®**^ancediftifctiptores,œminoq,’fimi!epræfertim feminefecerunt-Obquacaufammhiltdnd Argem ta. j^ ^^ nos agemusnn medicina figniRcantes quæ argema in oculis ulccra Graeci uocant, à Galeno in dimm


Bothrion inoculo, filffity

K5''W«.

lyi‘rHg.vp.K,

Epicauma,


tionibus.iterüqjin Ifagogefua paucismutatisdefcnbi.-Exulcerationê in oculofadla, qug in nigraoeuhpat te Candida fibin cadida riibefcat.Et hoc in diffinitionibus didfüab eo eft.In Ifagoge aüt.effe argemon ttW' cerationequ» in iridis orbe aliquädo fit,aliquâdo in nigra,nônung in eädida oculiparte, rotundaOæ^' fcencê.Eftqjillud in oculotüulceribusfciendö^enereunü omnia effe,fpecie aüt differre.-pluresqjearüaitre rêtiaseffe.Qiioties enim cornea pars exulcerat,quoniacöcauü,purü,O'anguftü id ulcus eft,bothrion qua» foffula nominal: DifFiniuit id Galenusutroqjloco:Concauü,purüé7'anguftüulcuseffe,rotundi3perforatio nibus fimilc,ulcere profundius.Si uerolatius ^bothrion id patet minusqj defcédit.iyiAu/x«,id eft.cócauitaJ dicitur. Quod uiciü ex eodê Galeno defcriptu à nobis in thuris cortice eft. Epicauma deinde appellat quo-ties exulceratiofacT:a,fordida,imputa amp;nbsp;igneaduftorü modo fueritrquafepurgStefgpiusfequütur Ó'dnU unt oculorn humores omnesdd malü Galenus in ffagoge fua defcripfit, epicauma appellans,quotiesqux cl audit bulbu oculi exterior cutis, igneexulcerata fuerit, aut paulatim ,pfundior fafta ex magno impetu fuerit: Argemon aüt hoc,quoties circa orbem iridispropinquasepei partes ficexulceratio fit,utextimæiri' dis partes ruberc,interiorcs uero albefcere uideïtur.Sunt quidem amp;nbsp;aliæ oculorö exulccrationes:fed quo-niam praecedentes alias habent caufas, cum caufis illis docend» ér curandae funt.

ni^iHtPucrajou» Kitp. epvS'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeHedyfaro. Gap, GXXXVII.

HAuo'a5o/it^tf-7{’T-Mu§t4'W/J’lt;aAy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Edyfaron. L Romani fecuridac5uocat.J

,u.£Vo/j7rtAtx7vo(’.6a/xvo(§S27lt;puA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ab unguentarps pclecinus hutcx hic

Attira t^u/jï^g|'v6aj o/Ao/a.Ao- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellatur . Folia habet ciceri fimihaï

^ov§;à£H^«T(oiç tomoTaq .lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hliquas corniculorum figura inflcxas,in



-ocr page 477-

9! • *

’5 ^*^^^®,’'’’’ÏS°/^ • ®Mö'o/j TreXsKa âMlt;2X SOMA?- o6tV H^œVû/xasc«. TriK^óii r^o'oi.fj.via. *^®^X®''’Pfli®. fJ-iev^ ^ ly àv2;lt;/'or’/S. ervv ßi^iu ^ TÇoîiôî/j 7150 i /J.i^Vüi^,a.rÓKioV t/-

*«( 2lOKf, «fVi^ Q ^ K§(8«7§ ly TTU^Zç.

ER irr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4ï9

quibus rufFum fernen efl;andpiti fecun fïmilc,un de Sc nomen inuenitïguftu amaÇi.Stomacho uti-liter bibif .Mifcetur an tidotis. Ex melle idem an-tecoitü fccminisfubditfi,fterilitatem facit,Nafci-tur in hordeacea amp;: triticea fegete.

T E R P R. E 5.

NWeifecuridacS inhordeaceaiy triticeafegete hicaitTecutus^cum Plinius.in fegetibus inuenirili btoxxvii.capitexn.tatumteftatuseft.Theophraftus tarnen odiauo de plantai^ Iiiftoriauolumi nejentibus noxia ó* peftilentê dicés.nö aliter g tritico loliS amp;nbsp;auena uerifimile fecit.illic potius in* ueniendä, ubi magis grafletur. Hœc enim maloi}2 noxarüq; omnin natura plerült;peft,ut ubi maleficiü fuü txercerepoirint,illiclibentiHsagaiït,0'freqHenttorainuenianf.Pelecinusabantiquioribus didla inCrpcis «lupanta hseefuiemee nos prxterg in nouiflimisferiptoris huius codicibüs alio nomine defcripta in Dio* KOTae hadenus inuenimus. Is etia que nos egregix antiquitatis habemus Latinü DiofCoridê,pelecinü nó flfdyfarurnlegentibus proponit.'quófitutfufpicemurpofteriorëhancefleplantæhuiusappellationê.ü' 3iuaüuaKodorisufulpunguentarioi5tfa(dahuicfcriptoriapofterioribusGrxcoi52medicisaccreuiire.Digt; £oai«êpofteriores qui Theophraftü amp;nbsp;fcriptoris huius tépora (êcuti funt. Paulus Aegineta utroqj nomine «am inin.his uerbis indicauit.hedyfaron qug èz pelecinus. Eius fernen ante coitum ex melle appofitum hiC aiti!t)»'KOTeire,idefl:,fteriIitatéfacere;Barbarusaütaliterpenitusuertit,dicens,cümeUcappofitumantecon JJ^'^^j, luetudinemprohibereparrus.Nosunaeandemcpuocisfignificationëfemperfecutifumusdllequodalijsto «is abortiuuni dixerat,hoc loco contrario penitus fenfu partus prohibere dixit.

0n^i OvóizMa'Pi?. KStp. lt;pvr\ ^oo‘(J~a.^ol Q aa'/xxi^ot.. 019 (pAo VÏ^p. oi ^ owviji KaXSczi. T« /\ pul^a Ïj^tj 0/j.ota. io7^ •? irx.ov' ®'«''.'75o^HKK, ^aXaKà. bs Tc^atfaKTOA« A*HKc^|. 75 ^ TrAarç (AaxT/A» Att? rüç Kan ^u/itva. ïMp^tsaja 707(5 ^ ir^ouerns. isi 9 RK.auAoi’.aK?S7ps,4vctiz9H5. L’^iov vmsifiv-^ ’^Ä- ^»^^op. igt;tó? Kc^iQC^-lt;pv^ 3 lt;W iy«)(to-i TÔTPiç. TXT’U T* (pui^a V«»v^«M«, ïz^e^uaS^e. cpalt;r» ^aSp Ï7HUÛÇ ü7^êj 1^ Troap, tK^T^ toiZKiJ.

DeOnofmate. Ca^ CXXXVIIL ONofmalt;Sunt quiofmada,qui phlonigt; tim,qui onomin.L Romani onofmauo-cant, J Anchufæ folia habet, oblonga, mollia,lôgitudine quatuor digitorum, unius latitudine, anchufæ modo per terra ftrata, fine caule,fine flore,fine femine herba eft.Radice nititur breui,oblonga,graciJi,infirma,cum rubo-re aliquo.Nafcit afperis locis.Trahflt ex utero fee tus pota in uino eius folia, Quinetia ferunt abor-tiuam prægnantibus eifcjfi fuper earn tantum grauidæ ingrediantur.

INTERPRES.

B Reu is ô* prater à Diofeoride didba nulla eft onofmatis huius in alqs feriproribus hiftoria. Plinius xxvii.uoluminc.capitexn.cademhuic fcriptoriomniareddidit.Qiiamfolü foliorum longitudinc hic quatuor digitorum.ille triü fecit. Paulus Aegineta etiânihil addidit aliud. g acrem amarâtp effe, eam'^ ob caufamfoliaeius in uino pota enecare fimul amp;nbsp;peUere ex utero humanos foetus.

n^l Nu/JKpazâç. step, tpv^^ Nï/j-paia. epunj c^ tAtin gt;y V J'a

lt;rt satri/Mi^, ipuAAa dit tj^^ oquot; jU0/«KlBu5i$. tTjUlIK JOT^a 9 H^ ^Tri/xHKts-^a. Tfcrwi^

Ta 739 vd'af’Ç. ra Jï aura '^ vJ^an ïrAiwva èx ^ «vînç ji^HÇ. av6o§ ^ Xó^inó/j. 0-fjjiiov Kji'vtö. t^o’/J xjoKÏxftQ -A (kio-of}. orav 0 Si7r(iilt;z6H(ni,S$o’4'yAov. ^ihAk ■^aTrAHtnoV TH T^iprisfa y'vtTj, H ^ikkw.cç kc^kAm . M«quot; Aa/a. ^S xoi^lTfÇiatAaç. TrAa^ç. ttukvoç. 7amp;iopJtlZ«rAÎ(Zj§oç. o 9 xavAeç A([oç. ou ara j^vi’.iU.tAaç. o^wç rw T Kiêw|ia. ^(^a (xî-

.^waAoiJi/'HÇ« H 2^ TÎ/Mini (pCiVOTTto^w. 2*5« oew ezutî ûiUœ TfSteczajKOi-AioKoui’ œpiA©. J'ult;zlt;)VT^JiKoui?. 1^ air Ah-T^b K«T«7rA«(WCTCU Ä 750'ç so/^aj^ou

DeNymphæa. Cap. CXXXIX.

NŸmphæan. L Romani pariter Græcis nymphæadicuntJ Nafeiturin paludi bus à ftagnâtibus aquis nymphæa.Fo lia habet Aegyptiæ fabæ fimilia,minora tm oblôgiora^ quadâtenus fup aquâ emergé-tia.AIiqua tnexeisetiâ fub aqs funtpluraabuna radice prodeuntia.FIoré cadidu lilio fimilc,in me-* dio 4d croceû fit haben té: Hiepoftqdefloruit ro-tundusSi rotuditate porno: aut papaueriscapiti fimiliscolore nigro fit: in quonigrû dauditurfe-mcn,latu,folidü, guftu glutinofum. Habet caulia iëuorê: niger eft: no adeo cralTus, Aegyptiæ fabg cauli fimilis.Radix nigra, afpera,dC daue alicuius modo hodofa.Effoditur hæc autumno:ficcata(ÿ coeliacis utiliter in uino bibitur « Bibitur 8Cin in-teftinorum torminibusdienern minuiuftomachi

0 4 De

-ocr page 478-

44»


C KvstwqocAn^uaJa h ^i^a 0 âAepouç o'^K-Xlt;| lt;^up v ƒ a^, amp;Au7rtKia(’ rt o-vp ^layii uCï TiS'Po'a ’lanj. tti vt-rj JV H ^i^a 0 -Tr^oç cvij^u -rpiouq. •^otTOTjo^' -ruruç- xWiapri 1^ •yz^t^ c^'oi^s 7150(5 oA(ra§ H|Ut5a(’, e/ 2:^ ^-^Atj^wS mvoi, TO auT® Jï 7P/j7 ^ -A eöTi^p-o.

•jf^ïp, AoKt7 Jê MVopat^M mptpoda^Siix

S C O R I D I S,

Si uelficæ doloribusempladrimodo imponiw^' Vitiligines ex aquaexterit. Capilli defluuia ƒ a alopecia s dicun t, cum pice impofita explctbif hæc ipfa etiam contra nodumas Veneris pe^ fomnum imaginationes, eas enim copefcinpaa' cis^ diebusuirilitatem hominis frangit,ficont nuatocius potu utatur.Idem pr^ftat^leme-^J. diturnymphæaquondâfic dicta fuifTe (jaque araetloca.Inuenitur copiofa ad Elidcm influni

ne Anygro ÔC Aharto Bœotiæ

£VU(/'j0p iZl^i'ip quot;TOTP/J .h^ia'M'T^ JV 7f'Aul VZ HAuh £7rï r avuT^ou TPrapov. ^ ^pij èoia-TMlt;i lt;^ (x-Aix^ra,

I N T E R P” R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jÿ

NOn comparauit Theophraftus nono de plantaijt hiftoria uolumine nymphæam defcribens,M'^ eius Aegyptiæ fabxfolrjs.uefyfimplicitergrande foliü fubaqua habere dixit, Addiditprsei^f^^ ftendofanguiniutiliaeffe folia eius:ideo^tritauulneribusimponi.(^od(jjhicn5teftatur,u^5 dice eiusgêtes in Orchomeno Bœotiæ.Marathone er Cretægbus locis copiolàm nafci nympbp tra 1 • Numeratur^abeo interradices dulces,qualisScythicaeft.pluresi^alix.Satishicnominiscaufam^t raffe uidetur, er fiex ueteribus fabulati aliquifuerint.a nympha priuatim nomen herbæfadûfu'U^’^jj claua ab Hercule interfeda fit: uelipfa zelotypia eius intabuerit.in paluftre hanc planta mutata. V“«^ C nota omnibus herba.qua nihil in paluftribusfpeciofius nafcaturer uiuat.Facile^eft exfolio eius,q“ Aegyptiæfabæ f oliu fit,ratiocinari: hoe era illi cöparat Diofcoridesmee prgterg figura fimile illifa® , diusenimillud eft,er qualefecundo uolumine in Aegyptia faba ex ueteiji monumétiser hiftorijsdo^P à nobiseft.Quo loco de ciborrjsetia didafuerunt.quæ fatis ertücer modofint.præfertim de hacip“‘ dente Pliniolibroxxv.capitevii.quæhuicfcriptonferc'eademomniafunt.Qualeeftquod hicait.p2“ diebus potam nymphææ radicé uirilitaté hominis debilirare.iUè duôdecim diebus fieri hoc teftatunef miliahis pIeralt;^alia.Diximus ant uirilitaté una uoce fignificates,quod pluribus ab alijs indicaf uim put ftatéep illaomnem.qua in Veneris appetitu calet prurittp interiorfenfus.tumetgenitale.arrigit.Âe’t ƒ turlcmenrquæ omniainuins uno uirilitatisnôminecôpleXaantiquitaseft;Hic«^v;«vix«Jlw(i,tantum®’' ’ idcft,genitalis languoré er infirmitatem, quæ déficiente toto illo naturæ impetu fit.

n^i Nü/xeJlûttotçaîSJvHÇ. 4gt;Vï» Ly^epowa a^.oi 9 vu^icpSua Ka xS«. J nvi^ ly a?$^» vu^(pci(a,Hï ■A av0oS SXtep^a Atr?), (pJ^ t-j^vira ofxoia. th ■Ttfo^^pSjJK, |(^W(U.tv n A5V KH/J aj B“X^“/^ ^X'l- ®''®°^ lt;'^“^ 'vop. s’i'KQop. 0-



De Alia Nymphæa. Cap, CXL.

Y Ymphæan aliä.LSunt qui banend phona.Romani nymphæam uoatJ Nafcitur amp;nbsp;alianymphæa antdiftf fimill's; Radicé tarnen eädidatn habet 8C afperam î florem luteum, fplendentem, rofe fimilem. Bibitur utiliter 8C radix Si ferne a“®*®



fj.oiopytt'a. 'ffiQ Jï H p/^a 0 TO iSTe^^a Tt^oç |S^ ruVCWKiJo/ic^ oivaip.iA«vi7rivó/j.iVov. epv?) vh T^i'Qa.?«x.(ff'KXVTÓ'!ei'i i^ TToiv^ovT^Ja^LÓ/i in Thelfalia adPeneum Huuium.


nigro uino côtra muliebres fludiones.Nafc*tut


INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

QVam habet nominiscaufarn nymphæa.eandêcÿ’nymphon. Folia hfc fuperion fïmili'a babct.Cïï® difcrepa t,radici3 color ir floria.^r praeter coloré Boris figura é;qu g in ilia lilrj.in hac rofe defcribit' ^ facile inuicê difcernunt.nifi gs à primo ex aqua earü emerfu du deflorefcac. u ti aqj obfeniautU'-n(Ç» Avi/'^oa'aKouq. Ktp. «pvs*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Androfacc. Cap. CXLL ,

ANifjoo'aKii’. Lóf 3,7riK5(xj'a. of nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ndrofaces.LSuntqui picrida,quileucf)

9,AtuKkw.b(lt;fêGaAa£jj/a/)KaAS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui thalalTiam.RomanipariterGræc^

ü-z. J yiK'Ti /(^ yj ceuj/q: «^ -^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;androfaces uocant J Nafcitur in manti

SaAacjioiç to 7f/S. 770 a j^î ^^ Ae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mis Syriæ.Herba eft candida; tenues ha

«nf».Ai'nfoK?$(poç.7rzKj(z. aepuiS^oq. 6uAaKzov betcirrosîamara,ôi fine folqsToIliculutn in fum-£7ri' 1? Kt^aAwç ‘Éx^iTa 7iöitK2Ko/j CT ii^pa. mis cirrisfuftinet quo fernen côtinetur. Poteft in rç. Ay\'aM'|U'ysxi7f’^f5^atz'u/joVv'wlt; ê'. uino pota drachma^; duarum pondéré in fube-wAîjfloÇjOvja TPlJ^ccÈtti W'ja7r(i^ ayGp. 0 untibus cutem aquis copiofam ducere urinaffllt; a'acpt^n^ia Jlè TOq7ro'a(’eibK(x^7igt;q7rzV(3-- Præftatidem potum herbæ dccodum Si fernen« iiAv@gt;i «Sp7f,0. Ka]a7rAacc?J ^^ ‘«Tf’ Qüinetiam podagricis utiliter emplaftri modo ■jfJ'aA-yi^w(j)tX((tjiM?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfaimponitur,

INTERPRES.

✓^ Apor picrida,color leucem.ortus thalalïiam androfaces uocari fecit. Prima enim uox iHa amantudi' nem,altera candorem.tettia mare er maritimum fignificat ; quæ totafere eius hiftoria eft ; 3marefcit jLx enim, albefcit,er maricimis locis in Syria nafcitur, Vndc repetenda alia effent: fed nimisànoftro wbe



-ocr page 479-

L r E E R trt dirtatregïoilla'obeamcaiifam DiofcoridisirPlintj in androfacchiftona contend,afplenon noGro orbico* jnitam.neepinuentudifficilem.tracflabimus.

44»

Pf)! kajy7lt;Lü}o}S. Ktep. cfv^.

TT^T^lwofj. 01JV a'K.oÄOTTiViß^io/j. o( 9, CüT'Xlwiop. oi '-j^taióviop. oi ^,'^ïlvl.LoiQ,Xor)(j7tP.ot 3,4-r’u^ioç. oi 3, (jsjuria, 0/3, t^su^f-2§. b (SiATyoÀOTHÇ. 'ji^o^i^TCd at/j.a ya.-

Ai^ç. J tfvi^a jj^^ a'K.oTiomvj^^a. quot;^ S'njiw cfuii^, TrAdova «Tf fxiZ^ ^/^KÇ T^/t^^o^tiJZia. $!'iT] lt;/) T’ij^oiç ty art^caç raîç à?? KOJ^A« Ku/j TraAürKioiç. mauAa. aVoU^^îi. aKa^a-^^rpniamp;i.'a. ai^Ta.'timpÄWtß'iou. KaW' S\V uTO^ovSa. 61 if'ao'icx., oxa^yv J^ X^u fx^ ^wa.fj.ip JV tXl T« tjiv/Xva cxTfticamp;EvJa ®'’;P 0^’1 quot;il '^iVop.iVa. STri H|Uîçaç fx'. OjJ'/MÀx THKep. j^Q j^ nKTaTrAaoyiJv O 'Pp csy'XliSa TOlÇ CpM^^oig MlOl^ inp OiVCÿ. ^OH^ë Hj S^aC ?’quot;$'?• Hÿ^ Auy^tt. ;^ ’juTS^w. 61 AÎ^ouÇ 'P’U?7^ Kvsij, S’jin^^. ƒ Q^g J^ iroMOQ iiVM ^'? J°^*'i,’* ’ “°^^HV0U Ai WHTC^ (pao'l i^i^p a'i'rÜJjo5Uüj(l/j4,(5ÏtTo'^,o^.

DeAfpleno. Cap. CXLIL ASpIenon.Sunt qui fcolopendrion,q fple nion, qui hemionion,qui ptcryga, Lqui lonchitin, qui aturion, qui Phrygia,qui Phrygitim, qui philtrodoté uocent.Ma gifclisfanguinë.RomaniafpIenondicüt JScoIo-pcndræucncnato infcao folia fimilia habet,plu-ra ab unaradice fimul prodeutia, Nafcit in petris parietibusqjopacis, lapidibus Huminu confedisï fine caulc,fine flore,finefemine,polypodq herbæ modo incifurisdiuifa:ex inferiore parte afpcra amp;nbsp;flauefcens,fuperiore auté uiridis, Poflunt folia eius lienem minueretin quê ufum in acetodcco-quutunbibiturq^’decodü id quadraginta diebus; Lieni præterea concifa eadem folia ex uino em' plaftri modo imponenda funt. Quinetiam uelfi-cæ ftillicidio,fingultui,8lt; fcllisfuffufionibusfub-' ueniunt. Calcules uefficæ frangunt.Crediturfte rilitatem facere afplenon per fe,amp; fi cum muli lie ne corpori adalligeturJubent^ in hüc ufum node effodi filentc luna»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï N T E R P R E^S.

I T quot;’'oPion Athenis Theophraftus,^ muli libeter ea uefcatur.uocari afplenon tradidit:Crctes afplc J p°P’^ pfimi in ea infula Gortynxi obferuauerint ad Potherieü fluuü pafcentia hanc herba pecora mur e ” f^'’^?'‘’’”’'quot;ii^gt;'C''^’^Jg“3'^'l^*9’fp'^quot;'®”gt;$lôgitudinelatitudine(ÿfuafafcioIæ, cirut ficloqua dine’^f ^-^quot;* fofmähabetiPofterioresufqjad statehanc noftra.fcolopendriaà fcoiopédiaiÇ! fimilitu-eft fed -^^P*^'’“'”'’^t.folgt;ofummagisccfpitcgplatamuocauerunt.lndicataalijsctiaappellationibus inlbolo”quot;^ ^°^^’^^’’jhndicatione.Scimiisqtndê pterygia Græcis alas O'pinnas auiüfignihcare. fed nihil debue ™P,'quot;”’tü,utinfïliccO'cbuloeft:nec cufpidislanceg'ue forma habet aliquä, ut lonchitisdici teftab r'*'?”ü’^i”’Phiygis adferibi.cü ubitpnafcatNoueröt modoomnes officine fcolopcdriâ.à ter-Oe i f*• ” °P®^'’'®gt;9™^figurafoliaeiiisreferüt.appenatä.lögautillg funt,abimoadfummiiacqualia; cü ƒ ” ^*''o^parte tranfuerfis flauefcentibus lineis interfeó:a;quasuenenatg bcftiolx iHæferpëtes, O' in af umlerput fe circuagentes etia oftedunt. Nafci hac Diofcorides ait in petris O' opacis parretibus, amp;«7^ cit’^*’S^.“f.’^?’”^Pobisefl:,exfluminü lapidibus cöfcdlis.'ccrtiorerei indicatiöe, g fi lapides fimpli uicêc^h ''5®’. “^®™“s.Idenimftrult;flura:genusfignificauitDiofcoridesqdmalecoagmêtatüO'fibiin herbas h*'^^r ”™®‘^*’®t!0' à principio uacua habet fpatia, in qu ibus accedéte imbre pu trefces calx alere parietib'quot;c*'®”’?'** poteft:Quod nöfacile infolidaftrudfura.ó6 ex lateribus aucquadrato lapide ereAis torretib^quot;? ■ *quot;^^“^“^“‘^“racohgrentes.O' hgrétem fibi calcêretinétes. ElfeaütKcji^Aotiuiruulgares in mofi “® jP'5'^®’““ltainGræcisindicant:præfertim'fpquæab hocipfo inlaAe,O'àPaulo Aeginetaprb hifto æ”’®”*^''’æhbrode coquêdo in certos ufuslaAc oftenduf.AddiditThcophraftushisix.de planta^ tatéd ;^'?jf'^‘''quot;°'°P^‘^’^riâ hanc mêtana locaO'petrofa.Radicej:enui eire:0' ad facienda hominis fterili ftino^’’^^ • î.’”“^’quot;®“*’S“l^^‘:orio;Cætera ambobus cade omiafunt. Diximus praetcreaO'fiad fuper-interl”^^^^*^-^ ^^^æ^s herbæ uires pertineat, in extremocapite: NoAueffodiendaeffefilenteluna: Silenslon» pf]u “*’'“™gt;^'cfi fole fyderis eius cogreftum intclligétes:id enim tépus antigores Romani lu nx filêtia ap-prpcipiétcsuctcrcsfcriptorcs,lïlcnteliinafacicndühoc «x ƒ ®^æ?«ûilludopHs.Id(]5 tépus tantii Grxciaaómvuv vurt«, id eft,fine luna noAc uocauerüt ; tune enim tiaiu ° ° '^“'^.”®gt;”“’'’'’°‘^’® parte illuftrat.Etqux Maro in Troianxurbisincendio,tacite arnica filen Perl ”* v'’^''’“'f'”®nalia gtenebrx no Ais erant.Nec obftatq» in eadé narrationedixèrit,oblatos Aeneg ^*^ ' P°^“’^ *quot;'*” ^“ '’^ aliqua parte no Ais fnlgere luna:aliqua deinde poftg occidiftet, nori gere.O ut poet æ folent.fimplices no Ais tenebras filentia appellate.

njgt;l H/Xtovî^tfoç. (fvif. Mlt;ovî2:ç. 0/ ^, cüiAkv/o/j. $vAAo/j ocViHo'ip ofxoiofi J^^cuwni^. phiQmI'iq.

DeHemionitideherba. Cap. CXLIIL Emionitin,funt qui fplenion,LRomani hemio-nitida pariter Græcis appellatJFoliü pfert dra cuculo fimile,lun^ nódü rumctisiglobü figura.

Radices

-ocr page 480-

44« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ï 0 S C 0 R r D Ï S,

|'2«{ j uïriïrti^^óit'.AêTTfüa'. ovn g KauAoV, Radices illi funt mulfr gracilesq^. Non caulem, cu7VK^5^;j,üij7iav9o(5cptYJ, t^Jt^ È/jTri’pMdV non florem, non fernen fert. Nafciturpetrofislo' cr/TOTi'/g.ro'jc^a/j^cvcpJChtto«suT^/KH. h 2s cis, adftringenteguftu.Bibitiirin acetoadminU' | (T^p 0^0 TP^Qifa, THuj csjtJwo., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;endos liencs.

KA^p/KV^T©* jroevAAMv©' Jix^i^fiyi^

I N T E R P R E S.

NOntemerepenicusfufpicatifuntex anciquiseir pofterioribusmedicisaliqui.eandcafplenoheiniO' niciti banc elTe;nec diiplicc.fed una utriufephiftoriâcr medicina in fcripcore hoc legi: utratpenima mulisfadlo nomine indicatur:utraçneccaulé,nec flore,neefeméfertrutraepin pétris nafcit :utraç lienes minuit.-ïZ quod in folrjs alterius diflrerre uideat.idc facile elTe poteft. Longitudine enim amp;nbsp;figurano adeo difFert à fcolopendria dracunculus.-ut non potiieric altem tro aliquid cöparari.Diuip nosin fufpidone hac ancipites,autoribus antiquiflimislt;amp; oprimisGrfco^medicisprpfertim^ Paulo Aeginetafeorfum® 1 utra(pagentibus,feorfum tandê deutraepegimusrillam afpleno.hanc priuatim hemionitin iiocari traden' i tesreongenere illi quidem.foliorü tarnen aliqua diiicrficace diflimilc.nec uiribus æqualë. liquidé exténuât | afplenos,nö camé caletUiemionitisadßringendiuirescü amaritudinehabet, ut tedati de utratpmdin''^’ Craecorii medicifuerüc.Magna inter cas foliorü fimilitudo.quæ non fatis fuilTet fimplicitcr lunata dixille.’ feriptore hocugt;iK^7lïappellaca.Habet enim idfydus pluraluminü incrementa.eadeqj luna non eademln« ( femperfulget.fed eften toto orbe folgens tota illuftrac nodlem.-Eftcu utrinqjgibbofa.quam ueteresCrS' । ci«Mp/Hu/gt;2v,utillam7rav:riÂwvsyuocât.maiorênolt;flispartccopiofaimpleatIuce:EftcüdimidiatogloMipæ' dens,!/l;^ó/4HwaCraccis dicitur;Eft tandécum à fole digrediens, ufepad quartadiem non mukaluceauhu fulget;eo'tptêpore Graeciplerucp^umv uoeät Et in hoc lunæinteruallo hemionitidisfoliafydcriiUjcópït^ uichicfcriptor. Alioqui filunarü fimpliciter ciusfoliü dixericaliquis, incerta ex incerta eiusfyderis quan täte amp;nbsp;fpecie figuram fignificabit. Verititp nos,ne quod in lunç amoribusfabulati aliqui funt nobisacci ret,pluribus Graecam uoeê^HniÂt uertimusrdiximuscplunæ nondû tumentis in globum.exhemionui ƒ folio lunæ lumina deferibentes. Quod aüt timere nos fidlü ab antiquis de lunac amoribus diximushuiu ce modi eft: Amabat Lathmium Endymionêlunafydusquocidianisluminüincrementisamp;decrenicusnii obefo.nuncgracilicorpore mortalibusfulgens.Dumcpcömuniaquaeres muller gaudiafolicicafpnt“quot;” decurrereamoris cogitauit,ut erat ingenio muliebri;ér ut res eft foUicici plena timorisan)or:Sinudo0'n’^ culofo corpore ad eum accelTinêc.fore ut fine amieftu fucoqjaliquoaccedens.impiidens fimul amp;nbsp;turpisn deretur: periretqj fibi omnis quaeex pudore Cr forma in mullere amoriquæritur, gratia, ideo uocataan» Arachne,uterat tune toto orbe plena,tunic5 Cr talarêpallam texeretamp;'uerficoloripicfturaexornarefibi® fit. Paruit deachomo:abfolutocppoftaliquocdiesopere,ad earn reuerfa,peccaffefemultumintel!exit,qu* gracilitunciriunceaeuirgini.mamofematronxaccommodatosamiótuselaboraflet.lndignatactiain dea eft, grauiterep increpitam iulTitretexto omni opcre quod laxius fecerat, anguftius iterum claborarc. Abfjt muller,nee mulo poftreucrfa,cümultouentrctumereitcrum.quamgracilemreliquerat,uidiff«'^ telligeretcp non artis,fed uitio deac ld fieri,non reditura pofthacabqt. Nee fraudi hominifuir, qgt; inaniide» da amp;nbsp;ornandaad ufum amons inftabili dea nihil fua arte potuiflet.Quemadmoduminrerpretilunutanidi centi herbam merito obqccretur.legentibus nihil certum in incerto fydere reliquiffeinec quo report lun^' tam intelligereeius formam oporteret.

H^I Av3^U?^i(/'oÇ. Kifp. 4»v6*.

EnSu^/ç. 0/ J^,av0u?Xvo/j. 0/ '^jaV ^i/j.'Kra..oi 3,£5avamp;/xig,bi ■^, Aó^J navOi/xop. bi J^ a'ujtZvamp;iç. b* 9,av ^oi? Trtebvo/J. |M|U.a7o»cruAaS5«^i KaXSo'f.J'j'ïlH, Jh^^ J^'cfaKM-^aTrAKcr;«. 4gt;u?^a ïj^tJ ly KÄuuia, cuFffla^HS u4oS.c^6a 9 ly T« (pu^^a ^«AaK«. |i^a 9 At-nf/xik^ . tfv^ iTM ^ ucpaA^iv^oiç roopig ly tvaAio^« ramp;iio/xi va vtpaA/xoQ. H 9 tTï^ j^a^cUTriruïra 41/A Aa ^ ra KAavia iOiAi. (faa'urßa pS/z -Fj 0 ^ja^u7i§« 07ya)^ur^a. 1° S' av^l^ otoj-4U50U/J, ^‘^ma'/j-ofj ’/^uçwç. g/^a wç 7^ H.(^u S'ou. AtwarciC b /^u^wt’cfucrou^uo'/ 0 Vicp^f-ÂkoÎç mvofjSjj» ^cn^ë^ wAi^^lJ^ lt;S'.iH' y^aAaayautri J^ lt;jgt;AtyfxciTa lt;^ vsi^ \amp;a.i, trvp ^aPiva ^gyj -yaAaaX 'Tï^osi^if^a.i.’iwV' T«( nbsp;0 ?ƒau^ara. « JV th y^a/j-atTriTvi o-

fxoia. fxiT^ Spj a^^av 0 stt/aht^ 'KouViaraz, rv^ci|u4UsA(27r/vo/;ÄVK.

DeAnthyllideherba. Gap, CXLIHL ANthyUidaXSuntqui anthyllon,qugt;lt;'i’ themida,qui eran themon,qui leucanquot; themon, qui foranthes, qui capeftK® flore.Rpmani anthyllidem,uel utlege tur folaftrum uocant. J Duo genera eius, altern Icti folia ramulostp fimilia habet.Dodrantalial'' titudine ipfa eft, recta, mollibus folqs. Radixiw gracilis breuis^. Nafcit fabulofis apricis locs: guftu falfo. Altera ramis folqscpchamepitytcjuc humilis pinus amp;nbsp;terreftrisdicitur/imiliseftthit futior tarnen,breuior 8C afperior-Florem habet hæc purpureum grauiffimi odoristeichoniraat cem.Quæ pota drachma^ quatuor p5dcrc,uri' næ anguftiis,renüq5 cü urinj malo aliquodolorf bus fubuenit. Muliebrifl locooi inflamatióesco cifæ mollidt radices eius ex rofaceo ^ lade ap-pofitpr 8C prêter hæc uulneribus medét,Quæue rochamppityifimilis eft, ultra alia qbusauxilio eft,comitialibu5 cû aceto mulfo militer bibif, Interpres

-ocr page 481-

LIBER III. INTERPRES.

445

MAU habita à librarfjs ir tépoîjî iniurrjs in Diofcoride anthyllis hæc, ut uidetur.diu fiiiumulta ideo toto capite paqt intégra,qua licuit ratione à nobis inftaurata funt.Fuiti^ illud primü.quod in fen' f P'®*^^®*:legitur.nafci earn «v^M/Aifinry/r,quod eft u t cacteri interprétés uerterunt.falfis aut fal fuillehancantiqua lecfiionê,melioreslt;13' uetuftioresCrgcoijj codices,in quibusvj)«^^»«/Ic «isn f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sjteftatur:(SchisaccedensPliniusxxi.uolumine capitexxix.fcribens.fabulofisapri-fuf ’ '”®'^*^“*®®^“^°®*®^*®gt;4ti*oftcndêtibusidGraeco9 ciin(fliscodicibusquicircunferiïcur,uitium picarunrequx tarnen multis locis fïc.non potuerunt.At non huiufeemodi quod fequitur ; /x«A««roi/ff/ À brf'J^**7^f?’4“°^®'’*^*®®^P'futMs pertinerecrcditüeft.aduerfanteö'recIamanteftatimreipfa.Mulie Ima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’®^®’^nullæpriuatim m malo^amp; uitiorü cenfu pituirae dicuntur.'O' fi fintdicantur'uc,mob Jij ’5’ '’°*ï poffuntrper fe enim moUefcunt öquot; fluunt pituirae. Quae uero mollienda funt, dura elle oportet« infl-^'’’''*®'^®.^*®®’I‘ ^ Lannotje codices indicauerunt.in quoi^t alteris ^aq^uohà/ t«j ir vj-i(gt;a.id eft, uuluae Alt '’’?^?quot;®®;'*’Oteris hyftericos tumores legere adhiic facile eft.Et praeter eos Plinius dicens code loco: ^“’^*®^®'’’^æ®t'l®am.Eiufdemrcimultiplici indicacione.fiueinflämationes.fiue tumores,fine du æs dicasifiuntenim cunefta hæc fimul plerunç.Quod tp infiâmatur èt coit.tuinet.-eÿquot; quamdiu non difeu urautmaturatur,durefcit.Quinetiamquod hoc confirmet,contra tumores pedü,qui in praegnantibus . t,utitut anthyllide hac Paulus Aegineta primo fuæ medicinæ uolumine.capite quo agit de his quae in tira prxgnancibus accidunt. A' flonbus farftû iUi nomen merito crediderit aliquis, prælertim inter alla 'tente hoe.câpeftrem uocari flore. Nihil tamê in priore gencreab hoc alrjs'ue traditü de eis eft.Qiiæq; nu eraïuur in eonotarum difcrimina,exfolijs tantum ©• totius plants figura font. Secundo purpureus amp;nbsp;। ramirimi odoris tribuitur Hos.Quo fermonis conceptu amp;nbsp;hiftoriæ dudu nô male credat aliquis debuifle ptioteiUogenere,de floreeiusiz floris colore agi;aut,ut in uulgari Ôquot; nota re fit, relidlü à Diofcoride eft, M 0 time omnibus notiflîmîierat.Oportereip nunclegentcscandidumfloremeiusintelligere: ex quo cô ^^j-?*^^'''*^®^'9“®fcham3cmaliappcllationcsfuerunt,anthemis,eranthcmos,ô'leucanthcmos,cuius andidusflos eft. Nec nos aliter cenfemus, quàm chamaemalo fimilem in floris colore (S' forma effe, amp;Gf t paulo ante diximus,nihil in priore illo genere alicubi quod ad flores pertineat, lega tur.

nçi Avamp;igiJ'ig^', i^ji^. i^^',

AJamp;tMÎç.oi Ji XÂ'xav6t|lt;jto/i. oi lt;5^ «javamp;tiiAo/i. J'ia •A äi'S-CV/j îTTi Ï-

“Çl^ .01 dV 5^a/j.aZ/xHÂû|U. Aux

’ '^ «,*’^’’S°Ç’’'*MS^«0/X0(0TKÏaTH

^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si )(mo‘o«.ofj.luJ.

*' |’“P’Ls“*^Ioi(iJuzAioU(«.. a4)§o(à-Sh^à^K. J KaXom. t«u%ç bÏcSV 1?« âv»i-^i/xono/i^a^tjoVTa.KASviç (srlSa/jualoi ^«V'i^.AMt^ctXixçïxpVTiç TnoAXai?. ’^«^«S^M«,»»«. KM«A»«7r6 TOi). tv^oSt/j^ jgutr.'toVTaûtvamp;K. î^u^ »WdJt^i'^rc« KUKAoTj,«^ A^xà,« mquot;-^'Vo, H '^^(^u^ÿ, j^ |Ut'yt6o(’ 7rh'yavoti tpvA' ^“M’^Tcyi^ro-sjoieT^a^tcr, vjg^i wa^ct f^oæOKÇ.onÂt^'jjlè £a5@gt;. â^CWa/J-ip

^l'tca, Hÿ^Taav6H,ng^j ti êo-Tavs ôfi/AwXx^. Atnfuju^iu). mvôfjSjJCU, ^'^i'yKaSilôpSj}lt;ii,Klt;tT(tfj.hljixoLy'fSa‘i H^ tMê5ua. 0 AïOouç. ^ oîça. Vrîtinj JV i^ÿ^ 'njûÇt^TrtÂi^aTuo'aç^ tiAioi/ç. ngj^ 7x71-Jo/j j^ àTfxaSou^uo-/, 0 tnra^oiiç’iSvTj. ^ T’afpt^SiUa Jïav'^ ôç yru^iaç AauêaVt-Tai raç ti^oç tuisifi. Tt^aK^KcoT^op Jü toîlt;5 ^ÂlSl« TO WOjepUJW^tÇ , 0 75^ TOÎÇ «AoiÇ tó' A'-ëtop, iƒ iu|0 Hjavâîiuop KaAov(UÂ*/o/j. TOJÏAAlXCCVamp;iilAOp «.«AoU/XiVO/JjOV^XTlXM-'’quot;^'’/’î'Iÿ^ îo XS'”'lt;w3'i|aoin. S-JiaTreuouoT ^ Xÿ^ 0U71 Aü7ria xaraTrAaoyo^iVai. J\a-^«Wto^Aivai JV Hgy) acp^a,u ’iwvt^. ^wv^ J^î 2;ViçCloiirnAuo'/x«^^ïT’ïAca» A^o^iSSv-

De Anthemide,quam noftri Chamomi-lam uulgo uocanr. Ca. CXLV. ANthemida. Sunt qui leucâthemon, qui, propterea qo uere floret,eräthemonrqui q? malisodorefimiliseft, chamcmalon, qui malanthemon, qui chryfocomen, qui callian dicant. L Aphri aftertiphe appellant« Romani chamæmaJumJ uocât,Genera eius tria, flore tantü inter fe diuerfa « Ramuli omnibus do-drantales,fruticofi,multis alaçtcauisîfoliolis paruis,tenuibus,numerofisqjîcapitulis in orbecircüa dis î in quibus flores funt colore in tus ad auçt in-clinato,foris per am bitum circûpofita folia habites in triplici genere Candida lutea'ue,aut purpu rea,rutçfoIiorummagnitudine.Nafciturchamæ malum macris afperis^ locis,amp; fecusuiasSCiti-nera.Colligiturperuer.Habentcj^calefaciendiSC extenuandiuim flores, radices,SC herba,Bibenti-busdecodo^earuminfidentibusmenfesjfoetus, urina SC calculicducuntur.Bibcndailcofisamp;infla tionibus dantur « Fcllisfuffufioncs emendant, 8C iocinorofismedentur.Quinetiam cundorum ge nerum decodo utiliter uelficæ uitia foucntur:cal culofis tarnen utilius SC efFicacius,qd flore purpu-reû habet undiq},cæteris maiusndq^ proprie qdâ erathemon uoeât. Quod uero leucâthemS dicut, ciedisurinis aptiusîfimiliter^chryfanthemfl.Sa-nant cmplaftri modo etia impofitæ ornes oculoçz Adulas quas ægilopas uocani. Commanducatæ, oris ulceribus quas aphthas nommant, me dent, Vtutur aliqui etiâ ad clydercs oleo tritas adqeien* tes

-ocr page 482-

DIOSCORIDÎ?,


444


Ttç avrà ■Tr^osàvaiT'K^ài r T^ioihî^ vru^tr. «Tfrî 6t(Ô^ J^ (Pif rà (fv^a ^ rà avS'H tKaso/i aûi^7 nd-TrfovraQ ’;t/'/aH9'jâvaAa|«,^dvoVT«ç T^oj^icrKOUQ. niijj Si jlta/J ^H^oizvoVTai’. XS^'^Ç ’^^

VKÇ, S^j^ôveu b T£ pM/ T»^ êoTaVhÇ Alî^H ê'. 0 Tt /'i T0\/’ al'amp;OUÇ ii 9^ ^Î^HÇ M«5©^ V' b T£ JV TVVIXVTI' Ofj. 735 avâ'ouç ^wiv 6^ 'A dV SoTaVKÇ Xp. c^a?$;\à^ ^irAao-iâtovra.^ Tsajn/jiî^lj. ssiv^iJ JiJ^ef^ ono fxiÂiTt Milt;.^cc(j^ui.

tes pellcndiscircularibus febribustSeruai'* au té folia oportet Si flores : priuatim feofquot; fumiß tundétes, tü in paftillos côformâtfS; Siccari c5trà radicestexigéte^ ufu date»* quando duas herbæ partes,flonsautcifl aut radicis unam : aliquando contra florin duas, herbæ unam tâtum : altemisind*^ hoc modo duplicates,SC in temperatonm fo propinantes.


I N T E R P R E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

A Bundantibusrebus.dcfîcictibustîjeaiÿnominibus, coat’ll funt qui priuatim fingula proprijs apP'' lationibusnotarelt;îr indicate uoluerüt,translatis,côpolîcis.au(4isdiminutis'ueuti nominibiis-4 alioqui difFicillimü erat.facillimü ingeniofa aliqua excogitatione oilêdentes Nullaqj gens toro®' be.cômunes omnibus tes nô fuis uocibushacracioneindicat.falicius tarnen hgc g illa.omniÔaût Wi® me Græci.Qiiiuralia in docflrinisalqsornata ab eisomittamus, planta lÿ hifloriâCmedica materia wp® fitis translatisqî uocibus his.ubi proprig deerant,amabilê amp;nbsp;cognitu facile omibus fecerüt. Patetipdr®''’ hoc opéré paffim.fed præcipue in anthemide bac,in qua nulla eft ex tam multisappellationibus.quœn®'' certâ tr rei côiun«43 fignificationê habeat Omittimus quas hic ipfe declarauit.eranthemon.q» uere flores® Ô'chamgmalü.qp pomi odoré habet.dici Catterx etiâ ex fions colore odore'ue.eöfenfu aliquaiÿgétiiiD’ Ax fu nt.qux ut interiorê exterioré'ue fioris coloré magis amauerant: fic leucanthemoii à colore albo:3®^ chryfanthemon chryfocomen'ue à flauo auri colore earn indicauernt. Vtroepem modo in feriptorehod' gif.quemadmodûabodoremaliquêhabet,malanthemon;mali enim flore ea uoxfignifîcat.Libcthisgt; ' dere à Theophrafto libro de plâtai$t hiftoria oiflauo fgpiusgnc neutro anthemon diVlâ fuilTe.Et quipsl . in Græcismodolegunturdodrâtales ramuli,in uetuftiffimis utriufq? gentis codicibusdiioiÿdodranjiialt' tudine herbadefcribüt-Nccmulto poft,ubipaflimlegif.KAwv«(gt;zlt;x^/K(i«,A»7iïlt;it pvAÂKfzotlegioporterc.nÔrai« los fed foliola: prins enim de ramis aAum fuerat:tunc aüt de folds herbæ agendum crat.lndicât id uetugt; fimi Grxcorÿ codices, O'an tiqua Diofeoridisinterpretatio; quorum ope nos.quxmifcuerantalijintetF^' tes,redire in fualoca coégimus.diximusqjfoliolis paruis,tenuibus,numerofiscp amp;c. Cxtera in chains*'’’' lofatis nota perfe funt,ideoqjà nobis longius non traÆanda.

n!Çi n^3'£U(ûu. Kîcp. cp^a.

A^^iVtop. oi g Sc/xdçaKo/j.Lbr ^ avAi/xiç. J 0/ JV Âamp;Jnix\iSri/ji0p. L®' 0 XS^-fJ-’^'i/J-H^op. oi ^ jißutrd K«A/Ç. b( ^ pAÂÔêa^^p. OI J^i

av6oe Tn^vop. '^;xoùoieraÄi^o'ix.'sT^'np.. oi ^ pj'T^i'poÄtovp.. ^tmoi navrâp. œ^j^z 9a-^aK.aô. J zpy^Âa Exil o fooien. K-o^ica AiTrfd. av-6k A6Vk.« KwAa. i° ^ fxurop /xnÂivop. o(r/j.H V7V0S^P^0p. TH 9 ^EUTEZ mKi^l^op . /^IMol^ ^ ^HÇ« o-Vpl^V/J-lÄlTl H (rÙpxXa-î 'JfQecrX WÇ T® £Â(Gu/xo/j,4)Atf/ji.a,H4 XpTiàùamp KaTu. d r’uijàôamp;iU.a^KOizçuqjEAiJp i(^j /atAarxoAi-KOUg. H TTOX 9 X“?'*? quot;^ «V^OUÇ, ûXjJtX/^lwÇ î7riA(S’(CûVTw/z Ô âtO/aa^K-üJ/z TPr/tETca. T 9 amp;(})t4’’lt;Ma avO^ è yn.ix^ilt;rp.a usÉçaÇ Ê-O'KAK^UpÄC'K^^ tpAty^lCUVOUO-KI? ^'.K-XTO. '’^AxosiTcu 9 G Tt^ûÇ ^uTiTrÉAaTa ^ ^At-'yfMV«igt;lt;np'w7lt;^a.v^icrip.

De Parthenio quam Romani Solis oculuw dicunt. Caput CXLVL Arthenion.Süt qui amaracu,Lqui antte' mida,J qui leucâthemô,Lq chamæn’7‘'j qui chryfocalida,qui malobathron,qu‘^^ peftré florem appellent, ThufeicautJ^' Aphri thamacath. Romani folis oculû auim*“*’' foliû uocant. J Coriandro folia fimilia habend' nuia^Tloresper ambitû candidos, in mediolut^ os.Odore uirofo herba eft,^ guftu amaro.Poid ficca in aceto mulfo uino'ue additofalepotaep'' thymi modo bile amp;nbsp;pituitâ per inferna trahet^' Prodeft eadem fufpiriofis,SC his quos atra büisu^ xat.Datur bibenda utiler herba fine foins calcul lofis fufpiriofisiß- Fouentur decodoeiusinfid^æ tesfœminpcotra muliebrium locorum duntæS ôC inflammationes. Et præter hæc facrisignibuS inflammationibus''queemplaftri modocumflæ ribusimponitur.

INTERPRE«.

A Lia hæc parthenion eft ab ea quam Celfus lib. m. perdicion uocari etiam tradidit : reprimettijij' mul O' refrigerate. Illa helxinc muralis O' perdicion dleft a ; hxc pluralibus ab anthemideinuenns appellationibus, fimilis congenertpillicredendaeft.lllaaNicandroin Theriacisuenenatismeden prodita'hxc fanandis fufpirqs.atrx bili,calculofisqj,infiammatis,dutatis'que muliebribus locis apia.HïC chamxmalo fimilis flore per ambitum candido,inmediolutco;IllaMercurialisherbæfolrjs defchptaiÉl ne longiores fimus, notis omnibus inter fe diuerfx, folo eodem nomine legentes fallun t. Fallit aurem non nomine fedre parthenion tam fimilis chamxmalo, ut pro ea fxpiusab imperitiscarpatur. Habet enim illi fimilem paulominus quam in cüdlis florem.Differt magnitudinc,qug in parthenio amplior undiqjelb differt CZ fignrarqp coloribus in utriufqpflore pattibus charoemali flos in medio turnet inn altü etigitfoli’ «Cf»

-ocr page 483-

445

nero ad terräinflexa defcendutdn parthenio folia medio exæquata per ambitû ftant. Nobis ex his qux diu obleruauimus inclinât animus, chamæmalo congénère cHerir nein plerifqj alqs fit, notaaliqua priuatim aoakjsddpefei.'qux in parthenio hac uirofus odoreft.-queadmodir in bouis oculo.quac mox dicêda erit,fo-a magnitudoqua à parthenio hac,iUa didinguit. Su nt parthenq hu ius alia: appcllationes à principio nu» meratæ.quaiÿ quæ chamæmalo cömunes font, à nobis relinquent.aliæ qualis amaracuseft, paijt certe di» ci^enarrana nobis poflunc:ecfï antiquiflimi fcriptores amaracü hanc uocari dixerint.Galenus.Paulus.a-n^pluresiquorü fides C au tori tas nö patjt difficile nobis alcerius amaraci,qup i. uolumine didla eft.hifto fia^comencationêhac noftrafacit: falfo^ à Marone didlü fuiflc, ubi mollis amaracus illü lt;i3‘c. cü hæc è»^ï *w^fMf.@',id eft uirofociz graui odore fit.Incertü etia,cur Romani folisfeculû dixerint:nifi forte'non folis fc culu,iedfolisoculusdicendaeafit.Hocenimmagisprobamus,qfifolifequiüdicatur.Ne^cnimqdhalt;ftc» nuslegerim.folc fequi parthenion hæcà quog didla eft. At fi folis oculus dicaf,aptior rei appellatio crit. fo Hsenimperambitüradiatuseiusflos.in medioaötluteusorbis.folisdifcifiguraoftcndir.Millefoliuautê 10 folioiÿ tenuitas fecinquae ut in bouis oculo fiinc,capillata er foeniculo fimilia uident, amp;nbsp;infinita pene'ex »noramulopendent.Nobis ut pauloantediximus inclinât animus,chamæmalo congenerem, media flo»

nJtiB«lt;p3(i£Ap.«. Ktep. tp^ê\

Ou^i^aA/uio/j. oi ^ xdex^a/t, L o» j,ÊaX(ra/;St/lw.7r§0(pï5T(X( wpjo^

2«. 01 j -yovoç s^^S .013 yóv@^

apamp;iT^Ê.o/ 3 /AVNo-ióto?. 9w/xaÏoi ttawano^ovia. Sepjo/ v^ar. J KaTCstri, xau Ao/jMw,Tju(p^oy^„':5^a ^ ^t^Safl^xjd'ü.ai»

àvfc|U(cPoç. öqjfloXjUOiJ 0.o8s/J^MVO|U.aSC« . CpUlTC« 3 C^ TTIÀ/OIÇ, *81^ i TOQ TroX^jç, Taurtiç r« ai'S’n Ae« «reut **'Ç*I;n ®y''*^l® 'ÿ trxAKjiaç iPtacpo^O. epoe 0*13 oüS4i^ ßccAwii'a jutrà to t^sAÔOp ’^'y‘’â''^ÿ’^^?S°W W Tt^Ôç J^dvo/J Tivà TC/Ç «T^IKOÎS, '

De Bouts oculo qua Græci Buphthalmon uocanu Cap. CXLVIL

VphthaIm5,Sunt qui cachlan,Lqui bal-? faminen, qui menefitheon uocct, Magi Mercury genituram, fiuc tncorruptibilé geniturâ.Aphrinarat- Romani cappaco

raniam J nominal. Coliculos profert teneros gra cilescp. Folia focniculo fimilia. Flores luteos, cha-mæmali floribusmaiores,oculorü figura,undc et nomen inuenit. Nafeitur in planifie circa oppida 8C urbes.Eius flores cum cera fubacti,tumores du rifiesiÿ difeufiunt. Fcrunt præterea à balneo fta-fim potam ad aliquod tempus herbâ,fufFufisfeUç coloris bonitatem reddere.

INTERPRES.

Væfolisoculüparthcniô iiocari caufa fecerat p ambicû floris radiatafolia.ô'în medio difeus colore

l nbsp;nbsp;S'titsoeadelimileilli buphthalmo noiarifccit.Figura floris eni in ucraqjpaulo minus geadefoia ma

gnitudo difcrimê facicEaq? ob caiifam nomé hxc fibi a maiore matoris quadrupeois ocolo inue-nit,bouisq)oculii9diciuoluic:etfia'magnirudineoculifimplicicerpori’di(5laforcealiqsn5male.credat:p' lertimdicetehocipfo/iinpliciterefleôpjatA^ofJlï.qd tin figuraCrfpecieoculifignificac-Pliniustn xxv-uplu mine,cap. vm. hisuerbiseâ defcripfitiEftcy buphthalmos fimilis bofi oculis.Qiic nosfecuci.bouisocolü in Krptetatifiimus:alioqui,ut pauloante diximus.magmcudine floris^ q cogeneres alios oés fiipat.uocan po tuit.Siqiiide^cvparticulainCraecisaugccihabeccpcagespene'infinita,qcoiiidlafibieaparticulaaugent, « -®'infuogenere maioreamplitudinc fîîit:qua ratiôe potuit Crbuphthalmos hæc.nô à bonis oculo fimplici i^b'tdàmagniciidineambitus qmaioréocuirirefert,nominari.Nota omnibus bonis oeukisherba eftnec a laiiiliorfrequëtiortplocispinguibusO' plerump ineukis nafeitur: in nullo noftra ætate menfaiÿaut medi cinæufuÉrhonote.^ondam decoAi eins coliculialiorum olerum modo mandebancur.Quodqj nos dixi miis.nafciin planitie.eô pertinet,ut montes odifle cam,neqj in illis inueniri,legences feiant. n^incKowas. Ki$. lt;lt;r^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeGlycyfidequaScPaponiâuocât. CXLVIII,

LAeonian.Sunt quiJ glycyfiden,qui pê-terobon, Lqui orobalion,qui orobaca, q hæma gogon,q ui pæfæden,qui monoge nipn,qui menton,qui pæonion,qui pan-thicerota, Jqui Idæos da Aylos, Lqui aglaophoti-da, qui theodonion, qui felenion id eft lunarem. Magilunæ geniturâautphthifin • Romanicafta herbâ nominât. J Nafeitur Pæonia caulis duoru, feredodrantû altitudine.multaadnata Habens«

Kl(p. tp^ry.

L Atov/'a c£J5iuj.b( -j J 3,AUXU(7-Î J^lWMl 3 TTiVTÔëoçXLcW 3 05064 A/o^u.bt^jbjoêa^. bi ^jOK/iacM rbv.ôi 3 TrcWo-rWcpKv.bi 3 ^tovert 1l{op,oi3p.lu)i\01 ''ÿTTM'^Vi},oi 3 Troti/ôixtjix ri’.Jo/ yi(/'ûU»(’j'axntAaç.Lo'i 3,àrAaM ^‘ili^^l ^ iuJ^^h.0'1 3 o-iALuiYTt^O^HTCU nXbjjérowp. ot 3 (p0«r/. çu^aZoï xasa. J f^ 5'^W Ttettov W Kakis en. xauAo^ W(;(bc57i9a-Mi«/oSpviO,-^a$uixtPaStj£' ofb^as. (pu^St^a 3Hi^aô^H^jgacnk(K«K^uaô/aoia,K 3 ÔMAiJa Â’fiXiSoU TO $Âa Sç 7^ o'/xv5vi^,Ao6ouç Ât2v«çàv(Hcr//j£7r'aX5a ? KauA2 a^vyJ^a. 2gt;oi^ bp.o!ov^, ùp KViu^^iVTup £ u^îcncovrcw

Duorum generum eft,masfccminaq^.Habetmas regie,id eft iuglandi nuci fimilia foliatfcemina ue ro fmyrnri modofeda amp;nbsp;incifuris diuifa , Fert utraq} in fummo caule folliculosquofdam amy-gdalis fimiles ; quibus dehifeenfibus, inueniunf P ruben-

-ocr page 484-

44«

DIOSCORIDIS.


^JUS-JOIKOKKOI

^QiSq.c^ Mtera 3 MtAms.4M'rroecpu5o/1 äs', milia: Si inter hcc media,colore i 5»i« 3 TN(5^a^vo(’,LAfnfH.JÈ7r?i/'aK-Ti/ aliaquinqj aut fex. Maris radix ÄOU 7rccx@^. MÏ^AO? 3 cüT/â-a/jiHÇ.yÂ/o/jiSx/aj ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot; nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

suepoucra. XÄ'kh . stti JV ïwq ânAciaq Tra^aqiu ^ati wq 7^ jSaXavoi/i’EX'’»'™ ^'•’' »• wq t^ acrqióAAoq. A'iJ^ora-t 3 L ^sja Jywa/^i'/i « 5/]« TaZqîK TOKOU/ÀH naSai^OjUÄvaiq. nivS 0 TOC K.àJap.àé/a a^uyiFaAou ^utytSoi’ w-vopStJjH. Wq Tt 1(51 yxstja aJ'uÓMiq Gon^amp; •jp^So'a. t^ oivct). M$ïAe JV ty’iKT^iKoûç. ^ Vicpji^iKôuç. ^ Kvsip StAroüv’Jaq. E^’^S'ifa'« sv o7vM 0 mVOfjSMH K.Ol'^ICiff'lsHa'l. TPV 3 K^TpU

lt;. SI^'. MKKOI TTUJ^oi TPÖtVTK? V* oïVM/ÀtAa 1' » «vsNjS, ^»/j E^ufl^ü/j ‘i slt;^o-i • sofxa)(ix.o7^ n ?^a.KiVopSjiotQ elt;Qiop.ü'oi ^oH^^cn. gt;y utp r TccuK^ïa/} 7rivo/j.i\'oi ly it^io/xivoi, a^X®? '®' aiTEMI’ •^«(TbV'^.Q/ 3 ^lÉAlWEI? HT) TÇOÇ T’VÇ

VTf £lt;ax«Ar TTV/^^oui? ly Ttjoç rcèç us^/aàç vrvira«? ^ÿ^ ocA«ua§ yUMTyot^ c^ /jitÄ/K^' TM H OIVä,0lt;ro/Jli.gt;t0K.X.Ol TTIVOfjSjJOI, 7Pl' oyen. L (fuiTaK^i^ u%JzHAoTa7’i(5ü^o''K«» ■SwjWTHj'oiÇ J ,

^5^0?fj.i)i^on £/-lt;cf^G(5 7gt;7^ ƒ Tubentia grana multa parua^, punico^^ scini's lî'' '■ nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;' ' miliaj8iinterhccmedia,coloreinpurpuranigrö eft digital« ferc craflitudinc, Iongitudinedodrantali,can^' docoloretSC adftnngente guftuJnfoeminaaana ta Slt;fobolcs uelutiglandesfepte aut oiSoraaiX eade habet afphodeli modo.DaturLficcataJPæn niæradix puerperisquæàpartunon purgantut« Menfesducit amygdalae quantitate pota.Bibnaf in uino etiä contra dolores alui.Fclle foffufisp»' deft.Prodeft renS cd urinæ malo aliquoÄue”*«-? doIorib’.Siftitaluü in uino décoda potaeÿ Q“'quot;^ tiamfeminis rubentia grana dece aut duodecnf in nigro auftero uino pota,rubcntes mulfebre fludiones fiftunt. Comeduni eade utilitcrcibuw in ftomacho non continentibus, âC eiuscrofioii«' bus. Incipientespræterea calcuIospuerisinÇ««’'’ potuép difiiciunt.Quæautêex illis nigto color funt, nodurnis prarfocationibus quas cphialt^® uocant, ÔC præter has ftrangulatu uuluæ obmu«^ fccntibus,eiufdé(çpartisdoloribus,numct°^«''îî decim pota fubueniunt. LNafeitur Pæonia mismontibusSC promontoriisJ

T E R P R E s.

ANciqua pariter er honefta.fùie Pæonia due glycyfidê earn noces,plants huius appenacio cib bet enim altéraaucoremandquæmedicinæperitiflimnPæonê.cuiusin liera erfabulofa hilto egregiû nomen amp;nbsp;æternalaus adhne eft.altéra à dulcedine.quâ folo nomine indicac.nonpar»’ illi dignitaté er gratia acquirit.Accedithis. qp nihil non fanan Pæonia fuperftitiofe credidit antiquit’’'quot;j. corporis tantii morbis,fedanimialFecïlionibus.paritermederi.imperaretempeftattbus.arceregrai’»^ difncere fato^t rubiginê.er ne in huinfeemodi longiores fimus.lemuribus etiä aduerfari ■ Quod non ah» in plebis animos irrepfit,q ex bis quae Theophraftus er Theophraftû fecutus Plinius,pluresipali) deI’?’ j da Pæonia ridicula magis g fuperftitiofa tradidenn.er ex his quæ à Diofcoride de cphialtis nattirf uitiogt; deoijt ira,ut mox dicemus, præcepta in extremo cap. funt : Adqciêtibos connue impcritis ex iup^’^Læfa fuadeoi5ilt;pmetu,quænullâhaberêtnaturærationc,religionêlt;5medicinæ turpiflimemifcétibus.Eyis^^ dû eft,ut tam multis nominibus una cenferet Pæonia.quoiÿ aliqua null5,nifi ex Humana fiiperftioof’ fam er origine habér: qualia funt menion felenioncp junarê herba fïgnificantia;qualia iridé Idæi daciyhfl inCrctanutriftelouêdidifuerüt.inuctercfupcrftitioncqtidianisptecibusexorati.'quibuspoteftate nia c5parabatur.Nififorte.4d magis uerifimile eft, prima huius nominisorigoaradicib’eiusfadafue^^^ qnas hic ait in fœmina glandiü quantitate, afphodeli figura efle;er à digitali longitudine qua habent, ^^ dyli primS uocata ex eo herba fuerït:mox accedete fuperftitione.ad Idæos dadylos trâftulerinc hon’'»/ er quæ fimpliciter dadyli herba nominabaf, rcligiofe Idæi dadyli uocariineoeperit; mox theodonion^ diuina opc er auxiliü pollicetuntum aglaophotis,qd lucis fplcndorê o ftendi t; poftremotp cafta herba. do antiqua Romanorü ea appcllatio fit. Ex eodêgenere reliqua fu nt, præter ca quæ ad nu mei? foUie»*’^ tir feminu figura in ea pertinent, qualia font pentorobon quafi quinqucruii.orobalion er orobax,on)ngt;’ €ruonotilïimafrugetada;cuiPæonipfcmenquâtitateincundis,coloreaûtinquinlt;ÿautfextantiip’p j 5olahæmagogosuoxà ducédofanguincfadafuic.pertinettpaduireseius.quibuspuerperisapart»'’ purgantibusprodeft. esteras eius appellationes ut minus notas hoc tempore relinquimus. Vnum F* niægenus tantum tradidit Theophraftus libro nono de plantai? hiftoria, quo Ioco,nifi à Plinio *1®'”“^ reddicum effet quod abeo traditur,non dicerèmus.Id huiufeemodi eftioiM«7« â/«Ï7« Hmjtftîftr«''i*ff I/o* ’ibù TtKiuvlxy til A yMnvflÂlai \ç/iKiivfi,fuiiirUf MMvtvaiï èfi^^v- ixn rf i/4ifxtv^ ilffS r'iiuTfi Jifuty^MTrlii/, rïW* W KTfgt;\{yuv,MÂvniji7i àiflx^Mfii: quorum fenfus fit,u t Plinius eriam reddidit; Verum adqciuntur hæc r\° ginquo,qucmadmodum Pæoniam, quam glycyfidem uocant, nodu effodi iubent ; quoniam riper®’ f odiatur.uideatip picus auis,qui fernen legit,oculis periclitatnr. Vidimus nos, renafeentem^ aliquota»^ utranij Pæoniam obferuauimus: amp;nbsp;ex risquas habebant ambæ præcipuas amp;certiores notas, foliaic®’ ^j caules,folliculo8,er in folliculis femina.nihil fcriptoris huius hiftoriæ aptius refpôdere uifum eft. Qu»» ° difereparet.neque huieferiptori, amp;nbsp;quas uidimus Pæonrjs conueniret, radices, er quadantenusin w® femina claudentes folliculi erant: in quibus radices primom in utratpplures numero uidimus ; in ®’ jj non ultra duas,in foemina quatuor tantum. Et nihilominus unam in mafcula hic radicem conftituere_ui tijr,in fcemina autemfeptem odo'ue.Non cöuenic in mafcula etiarn longitude: hic enim dodrantaiet’

-ocr page 485-

LIBER III.

447

nosuerolongèbfeuïorem uidimus.Potuit diuerfitatis huiiis caufaelïc,q) hic ultima incrcmentfi. amp;nbsp;cxtre •numindicauitnumeijjrNos autcm crefcenteadhuc uidiffe utrâcprfceminæ enim afphodeli modo polluiic annuis incremencis augeri in numei^ radices : isqj cotus óf: ultimus fepté auc ocflo elTe. Poceft er m altü agi pdixufi:paddodrant:ê:er hxclongilTimaeius menfuraelTe. Qyodaucê omnino difcrepet.radicii numerus ?quot;’P“‘-*“flt;ft:Hicenim mafculae fingulari numero radieë tribuit:quâ uero nos uidimiis, pauciflimis, dua-usfcilicet in terra nitebatur;necpaucioresduabus hæc aut ilia inuêta eft habere,Quod poft radices difcre P^^’™'''culieciafemiiiiifunt:quosin mafculatresquatuor'ue.infoeminafingulares tanefi uidimus.-iniUa tra bores er maioribus incus feminibus, in hacbreuioresgracilioresqj.erminoribus incus feminibus.In ma culauthicaicrubencibusalijs, nigris ueroalijs: infoemina nigris omnibus : amp;nbsp;nihilominus paria colorées ^agnitudineinucraçab hoc omnia confticuntur. Sed nullo confticuconumero.quofdamhicfolliculosdi* ens, O’ grana punicoru acinis fimilia.concra natura nihil decreuifle uiderl poteft. Defiderari tarnen in hu-w cemodihiftoriaaliquidetiapoteft.flortsfcilicet figura er color, quipuniceaeroraeinfoeminauifusano* is elt Cætera naturae er hoic fcriptori eade penitus crant : amp;nbsp;quae hie in maftula iuglandi nuci folia copa-lilt,eade figura uidimusdootria'ucaut quatuor uno pcdiculopcndêtia: infoemina uero fepté incifuris Ulla,qualia in maioredracöculoautelleboronigrofunt:multo tamê minora gmafculx.-aptilTimcqj hie myrni(^qdolufatrofimillim5eft,eac0parauit.llkid natura cognouiflecupiccibus in feminibus Paeoniae Suarendu eric, qua habeat caufam diuerfus coqc color.Et cur rubétibus cæteris, fine lege ordine'ue aliquo, Suiniçaucfex tantu nigto colore in eodcfolliculo uideant:er an macuritacis coRi nota color ille fit.an poth sinutiliao* fterilia niger indicée color. Laudaca multü antiquis ob uarias er multas utilitates Paeonia eft; inter estera côtraphâtafmata.quæ Graeci ephialtas uocanc:de gbus etfi Macrobius lib.i. de fomnio Sci-P °‘^’s*ongiusegenc,nostncxanciquo)^ Graecosjt hiftorqsdecretisfpbreuiterdc uno tantühoegenerea-abTv ° ^a ' ^F*''?*^^ hunc,uel ab huius nominis homine didtü putâtmel ab eo,qgt; credat aliquis inuadi fe eue hoc '^ 'i-*’’’*?'9***“^»gt;nuadcreerinfilircaltcrieft.Themifon tamëà fuffocädopnigalionc nomma uit.Fit mn nbsp;nbsp;r 'quot; '°^*‘’“’crapulaer ftomachi crudicace.-Accidicqj in eo côfticutis difFicilis morus.-torpidus in fo

Ëphiakes. ifXMi^-Pnigaliori TtVIfMlutt

^^ •®^“ffocationisinmcccobuerfatio:er uelutiingruccisalicuiusmalioccupatio:Sequiturlt;^clamo e'jk^°*iJ?“”^î^’“®‘’“t'ncertuserindifcrctu8fermo.Quid3eos qui in feirrueruntaudirecciâfe credunci Toll '*5, quot;^f®exigere: moxillbsfugere-ü* his fimilta alia.quacfuauifiimein mr. cecinic Lucretius.dicést inorrquot;r ^°'^^*^‘”^^iugulenfibidem. Multi depugnantgemitusqj doloribusedunt: Etqiiafi pantheraè tibu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mandanturimagnisclamonbusomniacomplent. Multi motcêobeüt,multi de mon

adfe 7^ ”^4uafi præcipitent, ad terra corpore toto Extererentur, er ex fomno quafi mentibus capti Vix auquot; 7 ^'^”^P^'’”^®ticorporisæftu.Ethxcephialtæ in antiquisGraccis4r Latinisferiptoribushiftoriaeft: no^'i nbsp;nbsp;nbsp;^PF^quot;’^'.ouibusantiquiores Latini defcripferunt .• alq Phaunos,ut Pliniusialq incubos, er Phau-

ftro al''h '?'^''’^Füriaer oppreffiones uocantes, Superftitiofe enim ad hec moueri in quiete animos no co crao '1’ ƒ 5^''^'^''^*^3i’^iQigt;kas.có tarnen autoribus no tantü medicis, uei^e Macrobio etiâ q diximus lo B •rmaneii*'^*'*^'*’^^®quot;’*'’'® *‘’ malûfiac.cuipræceperütueceresa principioobuiacundueffe. Siquidë e comitial nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9“*®^® *’°® turbantc.grauiusaliqd nuntiat maliT qualia funt attonitio,infania

in i il' • 'j™° .’•''■“primîiincaputmalihuiusuisfcrricœpcrit.Quæcumpenimcomitialespcrdicô’

° f . F’®9i'i^teO’nocfteephialticipatiunt.NonnegIigcdaitacjjno«fturnai$£huiufcemodiperquie* dep^uæ °''^^*F®“tftnedia:Et inter estera Pæoniæ huius nigra femina illa quibus ufaantiquitas eft. Siqui Kui *” vj *^^7.?? 7 '® nerbis ea maxime probanit: ßmiti j ttŸamp;'i i, ó 4 Treumviixj ns^pvt. njxxsquot;'^ ytiyti i^ A'lty ^ c5t7quot;“ • **'^*'r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod cft:Succurritaucëer his Pæoniæ fernen ; danda'ç funebibéda

treuer'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erica grana quindecim nigra. N5rclinqucmus,ecfinihilincarehicfcripcorde'

fufpea7^”^°” r®^™^®'®^*'æ‘-®1‘ medicis.Galeno^præfertim.comicialibusprodelTePæoniâ.collolp »gt;nTOiA™’^j’quot;' • f^*^^“*^’”®quot;cotripieomalohominê.Verba ciusteftancePaulo Aeginecafunt : oTJl«lt;/l^ ptum q’''’“j‘''“'®'*''^®'''’^»|'4f/^Mï4Mvmi’lt;Ai(ripópy.id eft.Egoaütfeio pueijt nunqcomitialimorbo corre anobism quot;f Pr°”*^^'''®’*^®’'‘'®'*®f“’^”'^°g‘^^®^’^’^^Pæ®”*®agereincipien3,fatismedici.apfaftü dimalo»''* r ’’quot;^^ ?®‘^urnisillisprxfocationibus tantü diceremus.Veruntamenquonia in huiufeemo mclior o fik “T ?'’*quot;'’^®°quot;®”®‘^’y^‘'®quot;f'’’^°P'’^'^®‘^°’^”’®‘^'” quot;“*””®quot;’’ quot;^‘^quot;°^'® de eodicendi monere'h ”^^®’°'f“''occafio, cogitauimus cognacüephialtx malü illi coniungere ; breuitcreplegenteS cbnóit' ^'’^£°®*J’^æ*'’*'''W'quot;®o“f»y*'’°”®^''*‘^®*’^^*'°P'’’’‘^®^^°*”*”®*quot;*'^ animalconuerfibhêdi corecti h P°^^'^ fabulofam, fed exatrx bilis furore in cius animalis mores humanx metis alienationê.qua chradcfu°S'quot;'*’^”°^^^®’*’° cgrelTi.luposin eütftis imitanner donee matutinoillucefcat, circa fepul melanchoV ' P’^/®®'puagant .Fieri id malü ex atra bile nouifte oportetxurandüljj eadë ratione, qua er nidendi imh7 ar *^^ J^Vquot;’.®*’^“'*^öt ueteres Grxco^ medici has mali eius notas, pallorë, oculoi^t ficciracë, bra oer |,„A-'*quot;^®^®*F’®c®*’’3 linguâ.nullâ faliu5 m ore,fitim,erfine remedio exulccratas tibias.quod cre Arcadie re V*^® partis offenfione fit. Potuerüt Crxci etiâ malo huic nomé feciffe : lycaonaqp tiocaffe ab aut auL ^' ^K^®o®e, qué Nafo i. Transformation ü fua^ libro àloue in lupü obfcelera fua mutatü fihxit: ifle-moxcn”'Hf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentisalienatione haefatftâfuiffefabula: priusfpnaturx uitiu fugt;

Lycanchro pia.

MIWUY. M^j^YSfameit

fuiflèr«TBO ™”’‘^°'quot;'”®®’’’**”'®‘quot;®’“^’“*quot;“®»®‘*‘*’““’’’“P'*“f“’®’P°^^^?”’®‘’”‘”.quot;®'®^ tisridicula'^f ^^nia longius dida à nobis fu nt,ut intelligerët humaniores literds profieëtes, qux in poe exhocatrxhl*** • ■°®’^®””*^’^’quot;®^“’^®*®®’'*9“’quot;‘^°‘^®“‘®® habere .’Cr in NafonislycaoneiUoomniaferd ktifruftrainI ' '^quot;'^'°^jfcriptafuilTe.prxfertimt]; cum ait:Territusipfefugit:nadusq;filentia rurisExulu-« teneliMo a °^^* ^®r.^*^ erc.qiix hic paucis complexus eft, lupos in cundis imitantes dicens, folitudinem* nV ^''^^®°^is,ululatuslt;^eorum intelligenda alqs relinquens.

JxAi^ocsj-ij^uou^ Klef, cpf^'. DeLithofpermoherba, Cap. CXLIX.

P j, Lytho-

-ocr page 486-

D I iS’üOT^/J-Ofj. 01JÏ oMywvuxo^. 013 y^wi'uj^o/j.Lo/ JVjAtov^ov. oi JV A)flo§ AiOV^KH/o/ 3 TOjyu Viofj.oi 3 T0U/raAï2(?.ó/ ^ Sló' cûXo^o/j/^a/JMfoiM‘Sfxèa/j..if'(XK.oi yovoAn

T«. J Ó( ^ M^ïKAfJcWjtbà 'Hul 7^J TO CÜJi^/XIX. t%au. o^p H^ A(ôoûxri^/xO(Uœvoxi.asc({. lt;fuA-^ ’^\'J o/xoioi lÄOM^. /xaK^oV^a 3 ty TrAa-’’’^5®^ *y ,u.aAa^cjrlt;Ja,H9y) ra -^ i ^p wu ^pSbia iiH 71^(5 KÛ^a ♦ hAmv/« JV ôj^-a. AiTrfa. TTsej^oço^uXo/Vou.s^ta.^uAwdV. £7r» 9 T m^pa.ircßi-^o'Xi^ iKcpvcK^. KauAo^-^Vs/s^Xo*« (fu^a juaKj«,-^ ôrç airj^/xa Az BwJVÇjSÇoyyuAop. (Uzttjo/j/ojoßü) iaquot;op.(p\n?) ^T^a^^io’i Toifi^v^ u4’»lt;Ao7§. Awia/xip lt;511 JJ^lJ i CÜ7 i^/xa P-lr' O WOU AÄIKOÜ TTIVOP-I' vopi^l^ov^ ^JUTlfiu,^^^ oSj« «7lt;j/Z.

o s C o R Ï D i Î,

Ithofpermon. Sun t qui afgortychon. cxoriychon, L qui Icontion, quilcoticaj® herbam ,qui Gorgofleam, qui Tantal timjquiDiofpyron uocent.Daci gonol^' tam.Romani col urn bam appellantJSumpr^f^' rea qui ob feminis duritiem, Herculeam her^ nominet : ob quam caufam lithofpermon etian’) id eft lapidofum fernen uócata eft. Folia habet^ leæjongiora tantum latiora^, ad fummam w»' cem eius iacentia. Ramulosuero redos,gtat^^i craifitudineacutiiunci, quem oxyfchcenudit*^^ folidos lignofos^îin quorum fummodiuancan utrinqj prodeunt ueluti coliculi Ion ga folia fuß*' nentest fecus^ lapidofum fernen eft, rotundun’» paruum,eruo æquale.Nafcitur editis SC afperisW cis.Poteft fernen in uino albo potum uelftcæ c»* culosfrangereóCurinam derer

INTERPRES.

LApidofatn.óitqualemnosfaepeuidimus.lithofperftii feminis duritiem prîmâû'adiedgtBitaw'’’,'^ tæappellationesaliæindicant:nihilenim lithöfpermos aliud g lapiclei femin is herba eft. QP/^ j fequiintftatim. xgonycliosérCxonychos.aucacaprinisungulis, qiiælapidofafolidicatel'unt'âj', ab onyche alabaftrite lapide fadæ fuerunc.Nobis in póftenoréhanC fententia inclinât animus : nius er bic fine diphehongo exonychon uocari dicunt:multo^ magis.q, alabaftritem lapidem Candida a iritie magisgeaprinas ungulas refert. Simt tarnen qui actonychon abaquilarum unguibusdidUfadanu Sequuntur hasleontiumo-leontica, qu« à leonum fortitudine fieri potuerunt .• præfertimi^à capit«®’“' quod huic animali omnium atiorum fortiflimu rn ell: Görgoneos 0* Tantalitis.g» Gorgonis afpcdi^ gt;quot;**' pidem conuerfa credatur.O' Tantalitis,qgt; Tantalidis Niobes modo,lapideam deorum ira naturanico’”’^' xerit. Theophraftus Diofpyron inter fegetes nafcentem herbam aut hanc, aut huic fimilemindicat.f'n'^ eadem foliditatis ratio,ut Herculea ctiam dicereturFacilis inuentu herba: tamlp certis notis, ut nullto’®' genres poflitfallere Nosfaepe uidimus.fedmulto minore femine quamPliniustradiderit,quilibioxX«« capitcdecimo,magnitudine cicerisfemina eius defcribit.Qux au tem nos uidimusmagnitudinegraquot;®^ ris milrj erant.Cxtera eadem illi amp;nbsp;natura funt;necquicgfoelicius in defcriptione eius à Pliniodidtum* g cumdixit.tantus eft decor, ucluriartificumarte inter folia indicantibus margaritis.illisenimduritia,l®' uorc,rotunditatelt;poptimc compara ta fuerunt.Color tarnen liuefccns in hisfeminibuseft.quiinmai^äti' tis candid u s paftim uidecur.Sed hxc terreni coeli^bonitas uariare facile poceft.

De Phalarfde herba, Cap. CLgt; PHalarin.LRomani pariterGrxcisPi’^w'

rim uocant, J Coliculos mitrit Phalans» radidb’quæ tenuesSC inutiles fneafooj» numerofos, longitudmc duo^z patmotaj geniculatos,zeæ culmis fimiles, graciliorestam^ q zeæifapore dulccs.Semen habet milq mag»*'’’ dine,candidü amp;nbsp;oblongu, Poteft tufe herb««' preffus fuccus, moxin uino aqua'uepotusuengt;quot; cae dolores lenire • Quinetia fernen pondérée»'


tli^ïiaAa^icA©-*. Kiip» cp^r«

AAÎSiÇ. KauAia iivixa'ip tu ^i^w/j K I \Atirf(S/jC'5c;^KSo/j9f?S^ct.d'l Tret'

Acas'«. 3ovaTUcb{H.aAa/xo!jcf!5.r-01 KOTO. 'Fgt;ïlt;gt; vi^ ^Éaç, cüTêj^a JlÈ i7rtSI |U.ï7tS©''lt£7gt;50U Aamp;JMp.\nrÓfJ.HKil^, AvUiapup^ £Xlt;|Ko-)TfopStl/H IJ Troan^^x“quot; Ai^o/jAuh (Tl’ uAar©''HoïvOUjTI^O^TCC TNI» Ki/stw^ aA^H/xara “JPiep mvopSjjH. v^ ts} cm^/xar’S ^ïTcc Koj^A/^/ou VtfaT’ç ttAIJ 605 7r/vo/;ïtyou,7i5o§ ra avrà 'ffië»


chlearis cum aqua potü,adeadem facit«


T E R P R E 5«

OStenderunt nobis herbarq aliqn uno tin eulmo magis g caulc airt calamo ex terra furgentéPhala* rim:ueriorem^PlinqgfcriptorishHiushiftoriâfeccrunt:quithyrfum habere tenue,longuccuO’ lamumcâait.’Hic tarnen numero multitudirusKoiuA/« vAA«t,quod eft coliculos multos illitribuirc tera omnibus eadé erant. Erant Cr in ea qua uidimus folia alternis hinc O' hinc per interualla toto cauR fpofïta,O' in fummo coeruleus fpicatus flosTed raris in fpica illa floribus . Quod au té nos dixinius, duorunl J^ntelKtutt*. palmore longitudineea elTe,a Diofcoridcƒz7r«A«/y«dicitur. BipalmeseosBarbarusdixit, nullodifcnmin Palaeftes. inter palœftem O' fpithamen Gratcoijj .• utrunqjenim palmum illeuocat. Nosautem quoniamnoneadem Palmus. cftmcnfura,ultimamillamfpithamcm dodrantem , autquantumafummopolliccad extremum min mum digi turn pater extenfa humana manus/emper diximus.Pnorem ucro lUam nunc palmum dicn^

-ocr page 487-

i r B E R rrr. 449

autofe in Græcislulîo Pollucc, in Lacinis nero Virruuio ; quorum alter in fecundo Onomaftici fui palæfté his uerbis defenbit: quot;^fvAfnfuy ty! ^Z^jy^t/IÓTUA©'. Jlo^^HtA truyMjidi’iriis 5/Tilt;u-«p^t Jld^TSMi, K^ JlixinvMj[i)^/^ii. J^'iwTiMKu'iifuMiiusy^ TretMiytnKfüo/iKut.quorum fenfusell:In menfuriseriam digitus eft. Dochmeante coniunftifimulcohaerencest]} quatuor digiti dicunturrdatftylodochmeitidem appeUatur. Idemamp; palac-ftkgcnerefocminino.0'mafcuhnopalgftes eft.Exquibusratiocinari facile eft.nihilpalacftemCræcis aliud *nt.quamfimulconiuncftosÉrcohærentes quatuor digitos; quam menfiiram Vitruuius tertio fuse Archiv ttâurælibro palmum ma nifefte uocatEam ip uoeem m Græcorum palxfte nos accepimiis,qucmadmo-dum infpithame ex Plinio libre feptimo dodrantem.

H^iEjuS'jotfavou. Ktep. tp^s'.

EPufl^otfiXi/ov.H R^8ü(Pa(/ovL^(^ci(/.J tWOl 9 TtuêjlO/jLol Q tf'^Ó.KOU/O^tOl 9 K(vvaS%ç.?u/j.a7û( ^ouèi'a Traan'Sa. SXiTKOi Xa/xTra jUovw^. dyj-n^ioi lt;ragt; ipoêiJ kkASo-i. ji^ix At ^^i£ ju9jct Sa^iKH.H 1^ ^ç «75 'a. K JÏ cnrajTK ♦ wç c^ S-aSavfl ’hiÇ'yaAiXûUaç.iy ^aSoum ? ’ijaXiaç. ly c^ xa Ï® Mt]a^u «^ tXcü cürijjo/xStu^ Sç 7rg $^ Ta7s «jov^aiç,ûxpiXÎAiaçGn£i'jîTCM,J\à TO r»l'tlt;9S tu I’m TrAvshu 'n^ocro^of]. i ilt;ri Jï auTTObi *™’«»itl«twwlt;. ^taK^oJ. '^axë^-ofJ-ioi r7lt;i '^Ç «'^iVHÇ. xaTOTrcaiTa lt;R ,u,u'^vïlt;; Hg^j 50 Ata XtüT^oi, ’jj^g(,7^ç lu (haffH/xaTM/j rà epuX XaKaâ t«.aço/iyovu,2(5 T^oest^aç tiÇKUxX^ ■3î5iKti^jiju^a,n^^^ sjoyyuXo^.Ta Tr^ura X7t^5°/i'UTa7ri7rc«Vû^l^o/i/x£Xc«ra.5Î^aXÉ ’îip- MaK^,t^u^,j£ (Tiou^h^khC o3-çv’/KT^/» TvivopSjjn èon^S/i^itt o MÎÇTi 61 '^«AtXu/Auû/S. «7^ JV ovja TfX A«^ Ttaj^ta^teS’07^ j^ ly «z^ta. Xoïkaamp;c« '‘®^ “Mt^oev wç 7rzvov]aç* L G b-ja/z m Kc^mp^ap 'ijù}^n,^Qi^xfi. J flxjzo-d'HHT’zç T£ èoH^Q b KauXoç Attfà '^ lt;fvÂ-Aw^j^ff^iiç. à JÏ Kaj7roç/x£r’ o^u/xtXzr©^ ■ y^^f^'^5 æ’'xjæa THKlJ. TJ^OSi^Qf^Ol- iR q t? ’ ^'‘*,^S’”* H^ ^f^(Jh3a. ’iy^ v^j] J^i^T ^a, 4i«iT£vj À i(gy aXepovg X^iKougAtiT* o^oug *lt;'«Ta7rXaftto^‘i(.

DcRubia. Cap. CLT, E-w Rythrodanon. Suntquiereuthedanum

2' Lradicé,Jqui tcuthnon,Lquidracanon, * qui cinnabarin uocant, Aegyptq fopho---^bi- Thufei lappa minore. Romani rubia fatiuâ dicunt.JRadix tingêdo apta rubia eft.Syl ueftris altéra, fatiuaalteratqualis in GalliæThe bane Si Rauéna Italiæ nafeitur. Seritur amp;nbsp;in Ca ria inter oleasmec aliter in aruis prouenit. Seritur autem utililTime ad annonam amp;nbsp;uedigal, qd grande exea prouenit.Coliculos habet qua-drangulos,longos,afperos,aparinæ fimiles, un-dit^ tarnen maiorcsualidioreslt;p;in quibusfolia funt per interualla in fingulis geniculis,ftellaru modo in orbem radiata.Frudum rotundum î à principiouiridem,mox rubentem,poftremo cü maturuit,nigrum. Radix rubiæeft gracilis, Ion-ga,rubens,urinam eiens.Eamep ob caufam fuR fufis felle cum mulfa aqua utiliter bibiturtcoxe-dicis doloribus itidem Si refolutis.Copiofam SC craflam duciturinam: aliquandoetiam fangui-nem. Lauari tarnen quotidie bibéresin balneo oportet, LSe excremêtorum fuorum difcrimina cótemplariJ. Succurrit 8C uiperarum morfibus radicis rubiæfuccusfimulcg foliorum potus.Mi nuit lienesfernen in aceto mulfo potum.Quine tiam appofita radix, foetus, fecundas 8C menfes trahit. Sanat eadem etiam uitiligines albas ,cx aceto cmplaftri modo impofita,

R P R E S.

VE^galrufticaeplebinoncontemnendum totaHctruria.Florentinoqjprgfertim agroexnonmultö Kmpore rubiaeft : Noueruntip earn pueri omnes per hyemem, quo tempore à ruftico omni allo opéré ceftant,radices eins paruoligone in fepibuserufcantesiinuentas^treiFolfas.tingendis Ianis utilesuendentes. Radices earn lanarix officinæ fimpliciter in gencenoftra uocant. Reliquum uerouul-8os,cpafperitatefua tradfata manibus picismodo lixreat,mantis piceantem nominat. Nihilqj modo notaiselt, in fepibus.ôquot; ut paiTim uidere licec.umbrofis locis ubupnafcentem. a' rubore radicis, quo lanæ ÓO cona tinguntur.faAum illi nomen eft.Quemadmodum amp;nbsp;à Latinis ob eandem caufam rubiam dici ratio» r ‘■''^^^•Hioerythrodanum eadem m Grxcis nominibus forma qua myrcidanum ö* peucedanum dicta funt,appellauit-TheophraftusereuthodanumnuUofignificatioiiis difcrimineiSiquidemerythron Graeci rubrum: ereuthos autem ruborem uocant- Eadem coloris caufacinnabari rubiam uocarifecit.Cur autem lappam minorem Thufei eandem dixerinc.conijcere lacillimü eft.Hxret enim lappa óC retinet qug apprenenderit.Idipfumrubix caulesCzfoliaagunt.'tradlataenimafperitatefuahxrent.Èrapprehenfarc-tinent-Etquoniam minor ©' m endtis alijs diffimilis rubia eft.ideo minor lappa uocata fuit- Quodfjj bic air, habererubiamaparinescoliculoscrc.nullam habetaliamcaufam ifolaqj afperitasö* hxrendiuisqux in aparineeft.fimilemrubixfecit.Mutauimus deinde ueterumCrmeliorumcodicum fide adiuti,quod m Ro-wananocedicebatur aRomanisrubiam paffiuam dici ; fatiuamtpfecimus, melioreÉraptiore incellestu. ^aedemde in rubia numerantur a Diofcoride nota, quadranguli caules, folia per interualla ftellx modo n orbem radia ta,triplex in frucTu color.omnes naturae refpondent;ncc quieq ex hac hiftoria facilius inué» tu,aut certius cognicu in fepibus Cr umbrofis locis alicui fueric.

Pa De

-ocr page 488-

OTOSCOurDiy,


4Jo

nÿlA^yX^/^. Ki^- 4),^3'.

J^ovcra. .‘^fxoüci ^Avi^a. ói JV Aa7H.MXa . TrAaTOKa^Tru* J

(pu?)^« ?j(2'l '^i°‘^ Kajra ö-fji.oia.. TrAaTUr^a JV KÇ)!^ UTrtju^j«ttASs«. Ti^ûÇ TÙL^ftw T^iKAw/xSUra tjÇîTrî A' 7HV. £j(2a Jï M^ -^f'^p KauAo/joA^a. £$' ou Sv ^K ofxoïa. -mÂitrAOt^. ^ luiraAa/unAoiq Tt^ooriim'ioi^ Ki^lw^en. /xtAwa fjSjj, A6V-KÔp J^î 2 £7r' av-^y^tAl'l ^'^ “^ J^ao'^^.a-T©^ 715ai? i' Kara ^^GÄl^jÄir 7^ 7Awaya -^lOfi. 'Pa'Trî^/j.a.ofxoïop 'Xóyx)}-'^‘y^'^°P f^ T^OKa^ioiQ^ô^ip v^^ -mq Tr^oercûWp.iat.t^ H^iu^H. çi^a 9 o/xoïa. J^ct-yjAta. lt;fûiTCU ç^ Tfa. X^lt;ri llt;96^ âiViApJ3llt;iTÔ'!Pll=, TCHJTUP K JlJ« Jj-OUJH^KH TTlVQpSjJH 9'0»o'iVia.

De Lonchitidc herba quâ nos Lanrcolam dicere poflumus. Cap* CLIÏ. LOnchitm. L Sunt qui ccftron,qui Medu' fam, qui lanceolâuocent. Romani Venc' rca dicunt. J Folia habet lonchitis pôrro quod platycarpon, id eft latioris feminis aut frudus uoeât, fimilia: latiora tn,numerofa ^ rubétiatad radicéplurima,Slt; in terra refraâa:Ha betS^ pauciora circa càulê: in quo flores funt,pillt; oloçi forma comicis pfonis hiantibusfimilcstipw quidc nigri.cadidû quiddâ tn ab hiatu oris uclun lingula ad inferiuslabrüexeritur.Semen cuipi“^ lanceæfimile habet: triquetrû in péricarpesdau fum:unde Si nomen inuenit. Radicé fylueto P^' ftinaeæquam daucumdicunt.fimilem habetN3 fcitur locis afperis Si ficcis.Eius radix ad cieod^m urinam militer in uino bibitur*

INTERPRE S.

Dlccrem ego.neç abre forfan, montrante hoc etiâ natura, non à triquetri feminis cufpidatafornH. ledabexerra in fummoHorelingula,lonchitim Graecis,bannis uerolanceolâdilt;flâfuiffe plan“quot;'’ dequanuncagimus;nififcriptorishuius,Pauh AcgiiietæÈrPlinqebftaretaucorjcas.qLixucHonif rus ait,ffiy n M if)(igt;ij^tgt;,pro oraculocundlisfuturaeft.Alioquiquâ eins flos candida,ex medio ambitusi“, hiatu lacâ,(S^ in acu tii definentê lingula profert.ferreac in lancea cufpidis non minus fimile habet imagin''^ fernen quod cribusaiigulistotalongitudinepaulatim decrefcensincufpidëdefinit. Veijj quod pauloantj diximus.ucteFÿ autoncati cedendü:0^ unde illi faAü ei nomen uoluerunc,id pro cöperto habere aliosc«’ oportet Egregius ö* fpeciofuslonchitidis huius flos eft.ïr.qualê hicdefcribit.inuerfo pileolo fimilia:*:®'^ in purpura nigro:qui theatralis laruxir hiftrionicae perfonx.rotiïditatefua.formaretcranexcuius quafi ex aperto O* hiante ore.candido colore fe profert ueluti lingua. Ob quam eau fam aliqui Medula«'^. flore lt;amp;nbsp;ex eo planta dixerunt, Gorgonis defedo capiti fimilê : qua fpecie m antiquis monumemis monfW duscaputadhucuidetur.gmaximepoteftapertoorelinguaexerens.CuraütRomani Venereadixcr^ non fatis certu m nobis ell; ni fi forte' folqs acoro quæ Venerea dici tur,quadantenus fimilis haec fit • Q«'’* modumquod nam Iatifeminis,autfruélus portai hicdicat cui lonchitidisfolia à principioftatimcép3f^î: Nullumenimhuiufcemodiporri genus in plantai^ hiftoria aut medica matena auditur,nifi forte tapi»«* eauoceincellexiHeoportcat.Crcdimuspollremo,quodin Cundtis Crxcispanterlegitur :

Kir)Qi/ ^i')uv»v aTtfwecfTrlmt non ficlcgcndumelTe.fedTrfeiüipTr/o/z.quae uoxin plantarum difciplinacertanita

•afelW^f*?!' lemtp habetrationcm.Sunt enim Graecis Tifenjifwisccundlaillaquæ fernen aliquodambientia,àcaHl’'’'’^ Pericarpiu. nialium iniurrjs idferuant amp;nbsp;tuentur.Quod licet in leguminibus priuatim filiqua.-infrugibusXpicaInrî nei8,echinus fit; in alqsueroalijsappellationibusindicetur.communi tarnen nomine cundla haec penc^f'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pia dicuntur.Potuitépis.quoniânecfiliqaa.nechuiufeemodialiquid priuatim dici polTet/eminiseiust £' ca commun! pericarp^ nomine ea fignificaiïe;dicerecp (erneu lâceæ fimile,triquetrum in pericarpijs, »lt; in theca inuolucroqj iHo claufum,quod ei adtucelam feminis naturadedit.

nJs^Ertgaç Ao7Xi2d'©^. Kiep. tp^K.

Orxlt;2sÎT£5a.H^ Aor^î^v F« j^êow*L^u/xa7o( Ao'^y/va.oi JY KaAaSjiva J epu^a àvlna-i/jo' fxoïa. cruoAomviT^icii. T^ayyn S® 0 quot;Ô Mtiÿva,)^ fj.a.'^pi%ilt;r(}Sjja.,£^a»lt;i

f^'P 0 ’^Xl ^au^xa^ttio)* à(pA£7^«.aVrY tkkiJ 9 tÿ OTAiwa p.iT’ û^ouç mvopSjJn.

De altéra Lonchitide. Cap* CLIir Pnehitin alteram.Sunt qui lonchitiacte afperam* L Romani lanceolam Slt; ha«« ue Calabrinam uocant* J Scolopendriæ folia fimilia habet, afperiora tarnen ma' :pIuribusincifurisdiuifa.VuInerariasui-' res habet.Inflammationcsarcet:lienem^cumæ ceto pota minuit.

INTERPRE S.

COniunxerunt in Crpcisaliqui.in Latinis uero uetuftiflÏmi fcriptorishuiuscodiccsfuperjorialteraffl lonchitidêhanc.uno^capitcdeotratpegerunt.qdlicetanimaduertendüCrobferuandüfuerit.non tarnen defiderandü nee canti faciendü,quanti fuerat certiorem eius hilloriam ab hocautabalijsau diffe: prxferrimqj unde lonchitis haec dida fuerit.Nobis de ea pro cöpcrto nihil eil: eamqj ob caufam quf VulneranX nam uulneraria: uires nobis in hoc capite fint,breuiter dicemus. Ea fiquidem iioce nos nihil quam uulnera uires. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glutinarc, ét uulneribus meden aliud fignificauimus. Eiufdemrei au tor in fexto Paulus Aeginetaelt, qui

de utraque lonchitide hacagens,ambas his uerbis defcripfit; aqx'T'*^^• ™'i*^ ’’ ^kf^^ Tfltuw ^x’''’*'

-ocr page 489-

i i B E R lin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4n

hÿ'xm^ *4v*. * P'f« ^^AKirfeT» w Jlau'iyIZ, oJf mx» Îs!. rit À W ff)y*»«v/p'üJ TtftfitméôU.rà ÇixM yi^Ufii /J^j.’^KUfAül^ ’“''’''gt;yAÀiniKx.fi«p3( A^lt;iT’ofou/7r/vô^i^o(,cwAÏv«/!5T«/ffmff»u/4v«u»:quodert.'Loncliitidisquf fenaen rriquctrum ^ncea: fimile habet,radix dauco æqualis.orinâ citæius uero quae fcolopendrio fimilis eli, uiridia folia gliv tenant uulnera.ficca uero,duracis lienibus medentur.

nj»? AÀ^Âaç. Kit}),

A AS-aîa.ïv/oi Jit (ß/t/KO/j. Lor J^, ócA^(OKO/)JK.aAoult;ru/xaAaj(;M(j

.1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;p2*“lt;»'’%’lt;-w’i^M»vo§.t7gt;cvoa.

t^^^ ®’''^l^^ot'lt;/'ii?«KauAo/) tJ^'iTTU'^^yv. |Mpj^'yAÏlt;X.^3p. AÂlKliüÙtVf/'oS’V). nuo-M^sou cK «ASaia, (bà toTroAuaA^it? H^yj ’foXv^so/j âuT^ç. ilK^-ecra gt;06^ $^ /JnAi-•tÇaTCj) H oft'qj,t^ KaSf iaurr/ùi TP^ ftra.TP/f T^tx? '?«’)A‘Jxj«-7ra^Ti!/'a^.^ot^a^ aç,ô:7f' SHM«l«-gasoUi5 tfAfyp.ai'vovroÇ .J^ «ktvAi-up ®^®'Mala.ïMt})ult;rK'^a]«,5-cu)Tixi7'iJi’ nu-' J»/gt;.lt;n50jC«£^ xgij UttïX 3 ^'q/VucrijO i'if’uAi7.^^jU,aAa)^S-i(o-a JV itp^K œçtiçK' TOU sta« Uizapi ^HVtz'^, 3 T^iêzV3'zVK, Tl^OtJ ^‘ja? if Atr/J.ov«§ ;^ lUuzTzJç lt;y; Tl^Otö if^ot. ^^K'd ,0 AitJ’t'I-K^tac/'zixvTijç 7® auT® 'jpiQ. f^P^T« itaAow/^a Ao^'a. TO lt;K Tijt? W 4«H4*M« t^tw ozvco mépSjJop, ùifû^ uer'oupi/’vTaç Äi^iwrutp a)pii.cT)iT0Ui. J^V' ‘^''^A'wuq,’zlt;XzaJgt;Kov(’.TfM^(^J'illt;;.|x7/ji« ^■’^i • MÿijTrôvouç cJ^óvT^u Ti^aüvtj oquot;cw o^ft a$t4’iSiÏo'a tm z^aKAu^^K.Ó «JV naj^' ’P?X^«^Ti»5ü)|«5^AHüq KaJa;^/c9tiQ ^^0^i’^^^’(?,O-/JJiii^nÓgèStpé.2.C^. fJiiT‘ cpM'OV JÏ lt;^r^zóp£u^,-7i^o(f,uAaK.^ü§ ^P lOëo^Up.Tfliï j^0 TÇû’ç c{^\mpT^lCt.li., y^fXi/MT@^°:''®lt;^4w,l(p^ S^i^^Oiap.TV ^«^tjx^aJWatrtjaaT©^ TrivópSMop, Cl ’’ISji^WAW!»)/), ^ r^ Ai-n^üp ^H^iup TTAS'

W »«TU/J, VZ ^WIJKTCJ) 3 Oiva TPS’ t/).H9^ ^“lt;f'jz^« ^ fxiT' ÓAzgt;u sA«,ou KaJaTTAatr-lt;ri]az tzn«^ lt;^X7^aTup,^i7rj z^ ttujz-KauTup.ff n'-yvuirz Jï 3 ^ita xj) Vefwj pjyiliroi Ai/a ^ aom^cyS-jzacO^crcc.

De Althéa, Gap. CLIIIL ALthæan.Suntqui hihifcu uocent LR o mam' panter Græcis althæâ ditûtJSyl-ueftrismaluæ genus eft.Circinata folia orbicularis herbæ qua eyelaminum di-cunt modo Ôlt; Ianuginofa habet.Florem fert rofx figura: caule bicubitale: radice glutinofo lentore molle^intUscandida-Nomeilli à multiplici remediate poteftate SC ufu fadu eft. Siquide in mulfa aqua autuinodécoda,aut per fe tufa,utiliter uul neribusimponitur jmponitur 8C ftrumis,Slt; feed -dumauresabfceflibusquos parotidasdicunt.Fa-cit ad abfcelTus alios, mammateinflamationeSjfe dis dolores,cotufiones, oês oculote tumoribus fi-milesexcrefcctias, Ü diftétiones neruoteldifcutit enim,maturat,erüpit,5f ad cicatrice perducit.Ea-dem ut præmonftrauimus elixa, tü fuillo anferi-no'ue adipe aut terebinthina refma fubada,contra praxlufos inflâmatost^fœminaBe locos utili-ter apponif. Pr aft at idem amp;nbsp;docodS eius,quæ à puerperio nature ordine purgada funt ducés, Bi-bif Si efi uino radicis decodûtprodefteç cótra uri-næ anguftias,calculos,cruditates, dolores coxëdi cis,tremores,inteftino9e tormina 8lt;rupta,GjlluS tur radicis eiufdê in aceto decodo u til iter in dolo redétes.Exterit uitiliginesSë emedat althææfe-* men,uirideficcfiqj tritü, óf ex aceto in foieinun-dum.Idem ex oleo inungiturad pracauendas omnium quæidu autmorfu uenertü relinquunt, iniurias,Facit adinteftinotetormina, fanguinis excreationes, fluorés aluiquos diarrheeam uo-cant:in quemufum bibiturdecodü eius.Bibitur præterea in pofca aut uino contra apiü, uefpaçe, alioteqj uenenatote idus.Quinetia folia eins ex exiguo oleo utilitcr morfibus amp;nbsp;ambuftisempla ftri modo imponüLCoagulatpoftrcmo aqua tri-ta radix aquæ mixta, amp;nbsp;per node fubdio habita^

INTERPRES.

‘T'^Ebuerat nodra grace in maiore nominis O' u fus honore althaea effe.- nee Maro quondam pecoris fui | ,gr«g«s iiiridi compeUere hibifco, ex quo tam honeftam Graecia iUi appellacionem fecerat, ut (oe la hst inter omnes alias naturae plantas à toto medicinacufu indicaretur.Siquidem nihil althaea Craccisalludeft.qnam fi à medendo medieam hmpliciter dicas.Quibus «AÈwin medicina pharmacum re-medium'que: O iMveit uerbum meden eft- Nee aliter in Theriacis fuis Nicander äaSw/t« aliquid fatpe ap-ptlIat Hanc PaUadius in Octobi i menfe hibifcum dici his uerbis teftatur; Althacæ hoc eft hibifci folia.Oquot; cae tera.Vcituf queea,ut uerbis eius uramur,ut ex molliforte'uinum fiat. Theophraftus fyluefirem efle mal-uam libro nono de plancarum hiftoria confirmât his uerbis ; x^ Sr tit^MfuiKv, ««mz À iueigt;M)(^lui «yfiKv njt-tmin: qiiod eftEteam quam hialthaeam, ilii uero fylueftrem maluam appellant. Galenusanadendroma« lachen uocauit,quafi ar boreamliuearborefcéntemmaluam.Pliniusdiuerfislocis,decimonono,uicefimo, Cr ■dicefimoprimo uoluminibus pkira maliiai$gt; genera defcribens.non fatis certa eai^hiftoriam tradic.Nos GrxcoszSf hunc præfertim fcriptorem fecuti, prgcipua duo maluarum genera fecimus:alcerum feCundot alterum terrtio hoe uolumine tratfiacummon ignorantes.hatc ipfa à quibufdam iterum diuidl, O' in u o oqj

P .^ genet«

-ocr page 490-

4Ït


DToscoRrors,


î/t^MU/MK-Emphy-fema. i/iTTW/ftel'

TUfIt,


gencre fatinam amp;nbsp;fpontc fua naCcenté numerari. In priore illa hortenfem.qna in cibis pro o1cre nrrffnti'f, amp;'locisinculrisnarcêcem,iiccuncin malux cömentationibiisnoftnslógiusdixinius.inpolleriorenaclyi' uertremelTs.qux duabusillisuiidi^proceriorfic,alciusf^àccrraerigat,âr inhortis confira arborelcit niu toip maiores Hores, nec minore ambirn rofaijt profère. Veruntamen qux arcificio amp;nbsp;opere humano meliO' refcunc, diuerfi generis ob id cenfenda nonrunt.Defcripfita.'tliæan häc Theopliiaftuseodêlibro.QioatJÎ in nullo malux dore, quod har^enusipfe uiderimaut abalqsaudierim .luteum lUiHörerndedit-Necnos fcimusquomodonaruraeO'alrjs feriptoribusin maluacolorillerefponderepolTit. Oftenditquotannisi» omni malua natura interruborem amp;: purpura fplendentem Hore.Hie etiam rliodoides.quod eftrofelim*' Je.dicic elîerneqîad forma magis g ad colorem referri id oportet. Quo fit ut pei itioribus dirimendam meet Theophraftum feriptoresep alios tarn grauem litem relinquamus.Satisqjnunc eritqup in extremo capite dealthxx radicibustraduntur.ab eoconfirmata his uerbisfuilTeoftendere:7r»?vvi'«/.A vAuf'Till tmw^«*'^ l»Y,itiyTitfl-i-»ti/Afi«lum^(S‘v!tKlefm: quod eft: Coagulate auteaquam althxx radicem, fiquistritamaan^ mifcucric.Cz fereno coelo fu b dio pofuerit.Erant in hoc capite aliqua qup melioi^ Grxeorum fide reftiwi'“ integrum amp;nbsp;inftaurari oportuit.Ea poterunt legentes collacis al 10152 interprets edicionibusfacile inteUigf' nbsp;nbsp;J

rc.Cumquibusnon funtmihi eadem omnia etiam.prxfercimqjubi hicait.Decodla effi in mulfaaquaauf uino althxa, Ére. Illi enim ad fuccum Ér potum focci pertinere remedq eius rationem opinati funt, cum «• men hiebifariam uulncribusCr tarn multisalqs malis mederi dicat:aut decodia in mulfa aqua uino'ue.aut perfe tufamrfemperaucêimpofitam.Neqjenim remedio hoc intus curâdaea mala lune: fedcumdiftuW'’ j di, maturandijeniendi CrinHammationesarcendiuireshabcat.forisinaliquemeorum ufumuulnermu’« j ftrumis,abfcelTibus,mammai5tinfiamationibus,altjs^huiufcemodiimponiaDiofcoride iubef,Deeratpff’ terea uox «Ayit/xotta quo loco legitur lt;/1«kti/a/iji/ JA«ir|Ult;xT« Inregra em ledlio eft, Axinu/ilcv ùgt;,yiiu«T«,(ixiigt;lt;i''‘’'P^[^ nbsp;nbsp;nbsp;1

fe legenda omnia. Verterunt cxteri fcriptorishuius interprètes t^.(fii?ffi(AiaT«.malum cuialthxamhicmoKr teftacur,fimpliciter indationes: Idem ut uideturopinaci ifiimv/iKTuunÉr i/ufvimftK in Grxcoi52medicinatlK-cum tarnen tiMTrw/^XTwrn/iudieionoftro toto ut ficloquamur genere ab emphyfemate altero lUo nwloo' ■ ferac-Sitep ift-rmv/tixru^ir flatus in inceriore aliqua parte colle(ftio.'i^9uff»^a aute non collediio flatus,fed ineff mentum tumori fimile,quod non aliter fiat geum ons fpiritu impleturaliquid ; idcp nomen etiam in®“ ' Non fit nifi in oculo emphyfema hoc. Diffmieruntcjj ueteres Crxcofp medici î/Âgivimiu« wiv «/Jl»,««^'^^”*^** ^«poicquod eft,excrefcentiam cilioi? tumori fimilem . Calenus ta men in Ifagoge fua aliter docuit fieri“’’' phyfema.cum repente tumefadfus oculus maiorem contraxerit pallorem er inflammationeni.fierifilquot;’ ' nihus pleruncper xftace:Ér hxc Grxcorum mcdicis emphyfemata funt non inflaciones fimplicirer.fed.ocu lorum tumores.qua racione illi docent facli: ideoep nos oculo:52 tumoribos fimiles excrefcêtiasdiximus.


n^i AXittaç- Ktep. q». AAKta. C^ Ku^i/tTo^è^ip à'XÇiaq

(UaAa;i^HÇ. trouera epu^X^a «Tri-% 10'p.iva. -Ti^ôÇ Txrl^^^ Sori l'HÇ.KauAovq-yŸHtf^tpÀûüiU t^ov-Jaç nawaêj 7ra^7?ÂHo‘iop.Mièo!i}tix.^op^i/J-‘ ept^tç ^oiPû). ^i^aq X^ftaç. TrAartiaq t.S s . ocrov 7VHX'^cgt;3Q-ai ^v« ç oïuw H üefa^ TriVd/rtVC«, J^uo'ivn^:ap 0 |K7Maïa ’iwvjai.

I N


De Alcea. Cap. CLV.

Lcean.LRomani panter Græcisaîftsn dicunt.JSyueftrismaluaeSi hæc gen“ï eft.FoIia habet uerbenaeæ modoindW ris diuifa.Gaules tres quatuor^ue,coræ cem cannabi fimilem haben tes • Flore exiguë



rofæfîmilë»Radices candidas,latasquinqifcx uCi longitudine cubital« quæ in uino aut aqua poK, ruptis Si inteftinorum torminibus medentur.


TERPRES.

BReuisin antiquis Grxcorum medicis alcex buius liiftoria er medicina eft. Nec Plinius aliter à Dio-feoride libro uicefimofeptimo capite quarto de ea agir. Nos ctiâ quod illi adqeiamus non habemus. Illud tantum tacuilfe nolumus, in antiquiftimis Latinis codicibus coniuntftam fuperiorihancelîc. uno'que capite de utraque agi.-quod feciffe congener earum natura uidetur.


nfji'KawaBiuçaTg/aç. og». epoS^ AwaêiÇaTgia.Lbi ^jUt/'jasiva,^« (xixioi T^/^iVlt;xÂiQ^oi ^/.awaS/q. J çaSJ^la cpi^ofkoia. r’zqrî^i’àA-^taq.AnActVT^a JV C'7^axvTi-5“ »W) /^ti^oT^a-i ir4.o§7rtij^tult;’. rà lt;1^ cpuA



AaoiUoiaTÀH^ttjcp. Tja^'r^f’« dYGI^AiAaV Tj)a.av0N UTTs^uä-ja. Au^vrth t/A^^q. aaî^ ^ u ^ ^'^'^!^ ofxoia. TH a^^ta. ^yvct./j.ip J^ ^XiJ ^ $'^a £qgt;0^ gt;cafa7rAao3-(fcra,q)At7/xovcèq Tra^KTOj^j^^j o/æM^taJa tPiotqo^piU.H^^ ’fó' souq (h ax^/J. Cl o 0t7p ran'rHÇ Ji cpAo/ûÇ.tuflt-T©^ ii^TvÂ0gt;iià%ûv'iùgt;p.


DefylueftriCannabe* Cap. CLVI. CÂnnabim.LSunt qui hydrafrinan,qfy^ ueftrem cannabé uocêt.Romanitermi-nalem Si cannabé appellat.J Similesal thææ uirgasprofert,minores tarnen,ni griores crairiores(^,altitudine cubital!. Folia ha-betfatiuæ fimilia,afptriora tantum Ôf nigriora. Flores rubefeetes lychnidi fimiles. Semen uero Si radicesalthææ. Lenit inflammationesitumo'


resdifcutitîlapidofas duritiesquasGræci poros dicunt, difiicit elixa cannabis radix, turn empla^ ftri modo impofita.Quinetiam texendis funibus cortex eius utilis eft.


INTERPRES.


Quod


-ocr page 491-

LIBER. HL

4fJ

QVod poftrefTHim in ultimo capite à fcriptore hoc in cannabe laudatut, ptîmUm noftra ætas fibi fe-cit nee texendis tantum funibus corticem eius utilem, fed linteorum Copiae necefTarium fibi genres „, aliquxiampridem oftenderunt. Noueront cannabem genres omnes, O' paulo minus quam rura omnia. Ob earn caufam non eft nobis cum fenfu certädom. Et cuiuspoiTunt dmhts fibi oculati effe teftes, dderibendum à nobis non eft.

De Cannabe fatiua. Cap. CLVIL CAnnabemLfatiuS.Sunt qui cannabion,’ qui à texedis ex ea funibus fchcenoftro-phon,qui afterion uocent.Romani can nabim dicunt. J Muk^ utilitatisuite ho minum texendis ualidilTimis ex ea funibus planta eft: .Folia malo firn ilia habet, Si ingrati odoris. Caules longos inanest^. Semen rotudum, quod maiore copia fümptum,genituram extinguitEx uiridi ea exprelTus fuceus contra aurium dolore« utiliterinftiilätur.

T E R P R E s.

nfdKavvaêiw^H/xïjou. Kt^. (poet.

KAvvaSiçLK/x^oç. o‘ ^,K.avi'aS(0V.

0' ^'j,%MOS^Ó^OV.ol ^jSeïtJ/O/J.^U (xajoiKÓcwa.Si/j., J cpuro/j ^^ptV'

S'tisfiiperior fequemur,


ecapitc de cannabe diólum à nobis eftad erâciuæ huicfufFiciecno* interim cxtera pro^


^vU Avayvj;^. Kitf. (Jxry'. AN^nj^ip.o'i Q.amp;vœruço/i. 0*1 ’^^0*

^P-1-01 Q,arvaK07P/j. J kocAovcM.

Oi/tVo^dii (puS^o/ç ^ Toü^ ^(xê-. , ‘^O'?'7i5olt;rt/X(p^i«5 xrva.J^z/j^^O' *? .Sei^/oir^ ''ku^üç. av6ûÇ k.j«^lSh wittop.

‘iV Klt;ÇaTioiç/xaK^Z(5.rgt;%!klt;.a Vtrp^œV. TP/Ki^J^LkCI VTPSVO'^uAOI’. JsiÇiÔ^Ç' (TKÄH^U ’’^'’Î 0,'^gt; T tHÇsacpuAi^ÇTriTracr/jt.d/i.TauTXÇ Ta (pu^asTraXa Xf« KaJa7rAa(W(;/jSx'a, Of ^quot;‘^1^5‘^i'Wî'itMj lt;nbsp;7rXfôoç lt;^ yXu Klj^ƒ§à(3amp;/xa,^ uêaZiiù p^o^'ou,^ È/X^H-»,- tiUê^ou.Tijoç:jKKpaZaÄria/JeriMo'va.

•^sop^ ^ßlM TÇo’ç Tlt;X^‘?^ imur«.T^ ‘Y,oivi(ap ttAoux^ . lt;pi/^\a tpt^ TOjaTrAsiria th fxiXia. J^virufH. KauXovç AaK5ovç.Klt;vVou(’.K,^'^pSJo-yyuAo^.oç’£lt;ô-/o-/^0Ç7rX4!cop,lt;r6îvvucrï 'Till) ^oviui.^j^Aujotj ^XuXi(0tK’,a^|Uo?,(l 'n^o^TMi'^ amp t A7 A'»a§ ^atopiu^.

DeAnagyrifrutice« Cap. CLVIII. ANagyrin. Sunt qui anagyron,qui aeö-pon,Lqui agnacopon uocenuRomani pariter Gratis anagyrim dicunuJ Fru tex eft folqs üirgisj^ uitici æqualis,3r-borefcestgrauilfimi odoris.Brafticx flovern ha^ bet.Semë in filiquis longis renum figura,uari5, Lnon plane rotudum neeJfolidum.Duratur au tem maturefcente uua, Reprimut turn ores tria eiusfoliaemplaftn'modoimpofîta.Dâturbibé-da eadé in paffo fufpiriofis, Slt; ad cqciedas fecu-das menfes^ SC fcetus.Cótra dolores capitisau-tem in umo.Alligaf anagyris prætetèa pêdettj

'‘^' ^^laiifo/j t/'usoxo'j(rc«(’.!/'0 pSbl Vi p.i' excollo in diffieultäte partusruerGtamé à puer-T«4à7fgt;7txep £u0£G3^ïi(^xoi]a^i'nfiu'j’Trs- perio ftatim auferendaSiabqciendaeft. Difcu-V^'^X“^ J^a^op «j £tt7rw(l. tit maturat'que radicis cortex.Et fernen in cibo ■®»’iW5£(èi(yt«o9,£/xi-r^jtruvr()Vw9K/vif. fumptum ualidiifimas uomitionesfacit.

INTERPRES.

oret Maio amp;nbsp;luniomenfibus grata inter alias frutices per fyluasfpetflaculo ariagyris;mliltoî:p Hd-

ff quern Baiium ex longinquo oftendit.prætereuntiüocnlos facile infcconuertitecfiabelTetingra-

Ctis odor,qua mérita fpretusdamnatiisqjell.antiqiioßr coronas primus nobilitalTet Fruticofa Ctirps magis g arbor eft : nos tarnen uidimus tonfura putatioiieq; coadaad légitima arborisaltitudmé crefcere: nullumcpHorenteealxtiiisfpedaculüautlyluxautagri, fi forte'confira ineisfuerit.oftendunt.Refpon-ent naturae omnia quae in hiftoria d Diofcoride illi tribuunt Cur afit acoponaliqui ea uocaiierint.non fl-tisccrta ex nominis interpretatione O' u i ratioric habet ; acopa eriim comuni nomine à Graecis cu nda ilia ACopa^ uquot;J5| ?^*‘^’.^‘’”bquæcôtralaftitudinesin antiqua medicinacôficiebantlinftcdida.quoniâcottaKon»/.

* elt.laboresin ufu eftent.£oi$2 aliquam confedione docuit Celfus libro quinto. At inter uires anagyris O' Ulus nulla hiiiufcemodieft:nifi forte',quia côtra dolores capitis bibi præcipiaf, O'ln ditficultate partus alii gctur,id nome ab antiquis herbarqs inuenit. Qnx deinde acopon fequifanacopos appellatio, eX uitice Si aeopofada eft;quoniâuiticis uirgas anagyris habet.ûiximus hoc capite bibi folia anagyris ad pellêdas in P“7P”*°^f™‘^’S'’.4^ hie ftriptortKeuAiu j^ofitv dixit.no fecundaiji nomine ufus.fed in eiufdê rei fignificatio Ue qd alia appellationeindicebwrip« ein Graeci fecûdasdicüt,omniaqugedicû in luce infante ftatimfequun înfdU ■’’^’t’f'’’’*®gt;quod ante puerperin tunica O' inuolucrü foetus fit : quod autore Galeno in difFinitionibus fuis 'ft '^™.’'^^,°^’^fuerit,quod)|.wf»^«,locumfcilicetO'fpatiüfoetuidet: uelquódnutrimêtumfoecuifubmini x*flwt f*'’^“® 9“'f®urboc effe, conftare^duabus uenis totidem'que arterqs .O' quinto quod urachum uo.

^.®‘^*’®^“''*artificiofum opus idem fcriptorin Anatome fua his uerbis defcripfit:Exeunfquein *vf«vilt;, '5”?^®'.'“®P?’'^^('i^’“'‘^“’ ülidemuliebribus locisferma)uenae quamplurimx,per quas pur-

8 urianguis: qui deinde fado conceptu cohibctur,óC in confirniationé nutrimentum^ foetus transfert

à uenu

-ocr page 492-

DIOSCORIDIJ,


4^4

auenis enim chorion hoc confticuentibus facflx uenx dux.-t^ab artcrijs in codem chorio arterix du3e:ïrà neruis neruusunus.fimulqj coeuntia omnia urachum hunc conficiunt.quiad foetus umbilicum cota fee-tura pertinet.-irex eohærec pendeccpfœtus.-Appellaueruncc^urachum.q» caudae fimilis fit: Nolhæœtatis obftecrices,quod ex eo in infantis umbilico relidium eft.translaca à uitibus uocc,traducem quafi farmen» Chorion, turn nocanc.Chorion uero,urexCalenopauloantediximus,à captufcetusdidlum eft, membranainuo-X«fw. lucrum!^ illud, quo foetus ante partum obuoluicunde quo Pollux in fecundoOnomafticifuipaucis^hi« uerbisegit:(AuocA.TrJä ^^iftßgt;fvagt;)(^nüvii!wi'Zv^ijSfiivJliSa/MTiiiT^ivnv^ftKhecuxTfoVtOVK/AiiiiviftTnAtKMtiu‘^^'^i tfwftr c7r'.«vT?,,ï nftn^v^if« )(«flnivo/^oi^nedtev nj^ ó/xpotAw ï/Am^vM'. quorum hic fenfus eft ; Duo autem circatœ» turn inuolucra funt.Eorum quod in interiore parte ad fatum eft, tenuius er mollius amniü,quafià molli-tieagninumdicas,Empcdoclesiduocauit;quod autem in exterioreparteadmuliebreslocoseft. chorion dicicur:cui umbilicus fatus adnecfticur.Ethgc chorq propria in ueteribusdeferiptiofuie quodfaiptor hic siîb'onilor. P*^° feeundis omnibus hoc loco poftiit. Idem •nfe'ocTÜov «Ai/yonjuirazt ait anagyrim hanc efiTeiperiaptum appel lans,quodaliqua parte corporis alligaturn,præfertimq; ex collo pendet.ad auertédum malcfîcijnoxæ ne alien eus periculum:Qux multa ex nacuræ uiribus accepta O' obferuata habuit antiquitas: non tarnen tam fuperftitiofe.ut nosfacimus.obferuata.quicöcraomnes naturæfortunx^iniuriasreligioncconfccratuin

Amulctü buiufeemodi amuletum aliquod habere ubique uolumus.

nçiKH7ra'ag. Ktip. tfoJ^'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Cepæaherba. Cap. CLIX.

HTraiat/Âcp^Hçÿ^vccV'^œxvq./Àî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■gt;wEpæan,LRomanipariterGræciscepX'

XavriÇa Jf ’«xi Ta ^it^.a. ÿXa/J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ am dicûtJPortuIacæ fimilis cepæa eft.

Xtrnfiiv. ÊoN6(fÀTà(pu.’5i\a7r(vd- B .Nigriora tarnen habet folia, radicem^ 7Jt£va£r«bo/vx,sja'gt;\'ou§(wcrt,H9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gracilem.Bibüturin uino folia dus uu-4w^ix'lt;r; -^ icusip./J-xAisa. lt;111 WG ^xira t^n- liter côtra uefficæ fcabies,8f urinæ ftillicidia.Pfh ^A.aT©gt;^/^S^âcürajayiu 'raJ^JiuowcavSou K« deftep his præcipue addito afparagi,quem mya-Aou/rSizou wvo/xiv». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canthum uocant,radicum decodo.

INTERPRES.

HOrtenfe olus cepxam effe uox ipfa er portulacx fimilitudo indicau it.eefi Plinius libro oicefimofi* to capite feptimo in harenofislitoribus nafci tradat.Nullibi in Grecis prpterq in fcriptore hoedeea legiffe memini. Non poteft incognita aliter à nobis defcribi: eapropeer quale in Græcis inuenimus earn legentibus tradimus: illud tantum monentes,fcribere Plinium qux ab hoc non dicuntunNigriorc«' dice quam portulaca elTe,ealt;pinutili:er prxter idguftu amaram: fimplicitertjj cum afparagi radiceuelh' cisplurimum prodelTe;5C prxter Plinium,Paulum Aeginetä. ftillicidrjs ueflïcx utilem dicere: uerumnon omnibus,fed his tantum qux fïunt.ut iUc ait,t7t’ (nff ct;wiv,id eft.opplente urinx iter obicc aliquo.

n^i AAitr^car©^. Ktep. tpOï.

Alcr/xa. oi ^^liAniapii Si,!^^^'' /j.a.0S(üViop.oi dV,aKU§o/j.o( J\l,Xu ^op wx.\oült;ri. cpu/5\a /aljv ej^a a^ voyAcoöïtBo/xoia.stvcoT^a JV O

Itti' n^p KAco(USz/«.KauAo§9 Af7Tfo§.a7rA2§ vn-tj TTHj^tu; E^M/J Kt4«Aza. S-u^troiJt/'KÇ.aV-Sh Atrfa. A^ïta.üm-Mjga. |i%ctt mç ^A£Aavo5 tl^cßo^ou A£'!Ïfa/-£utult;F(Jq.a'j((U.lt;fcM.u7fA)7ra 501, W'^hA« Jï ^Aijj^wj«. Aj^cotijH 51'^a frivopLiVHo‘MJOiV!üocrov lt;nbsp;a.HÊ^'PfçAacw-opêgt;iêgt;i^'MÓcrt ^aAixostop. Hÿ/Ji®/? wqiçu-vou (Pjij^S-iprt. ^9^1 T’JqoTrtopTiTrax.oiri. nçdj SJücpouç. i|9öjt/'uiziV7V5'a/JH.a^«UTZty. i^ cw ïo'taif'ixma 7r(V0A*-tVK,aj(Uo^'j HM tardé' lt;r/.i«cr/,Çl 7r§oq ra vs^zK« Treten. « Jk rro« i SHO'! KoiAia/j.i^ ifx/xlwa. ayiJ.Gl oi/'Hp.ct^ 7« K«I«7rA«Jamp;if!r« -z^auvij.

I N T

De Alifmate herba, Cap. CLX. ALifma.Sunt qui alceatri,quidamafomÀ qui acyron,qui lyron appeUentLRoffl^ ni damafoniS dicuntJFolia habetflfu tagini fimilia, anguftiora tantuÂioKï ram reflexa. Caulis illi eft gracilis,fimpIex,altiW' dine cubitfi excedente: thyrfo fimilis:capitulaio fummo habés .Flores habet tenues, candidos,» quadätenus pallidos,Ra dices nigro ueratro fin^ les,graciles,odoratas,acres,modicepingues.AT fa amatloca. V til is in potu cum uino radix unius aut alterius drachmæ pondéré his qui marinuk' pore hauferint.Vtilis 8C contra rubetæranæniot fust potum opiumnormina,3C inteftinoru tonnP natin quern ufum per fe SCcum parifylueftnsp^ ftinaeæ femine bïbitur.Conuulfis itidem,nia' liebrium locorum SCpraefocationibusaccommo data eft.Siftitprpterea aluu herba.Menfesitahil, ÔC tumores lenitemplaftri modo impofita»

E R P R E S,

DAmafonium Plinius uicefimofexto uoluminc capice quinto alifma appellat : ecd corrupta ittf** uoxfic.ldem uicefimoquinto capitenonoeandem alifma uocattadditi^damafonionCrlyronPO' cari;eandem appeHacionem exteris modo prxponens.modo fubrjciensmecalqs notis quam Di“^ fcorides earn defcripfic.Quod tarnen hie SwfG^i/li/.qug uox thyrfi figura tantum fignificat.iHe capite tnynl ait,duo breuius forcé complexos quam «xigeret fibi/ei non fans nunc certseintdledus.sär thyrfi format“

-ocr page 493-

1 Ï B E R ÏTÈ 4îf

(n cauleelus ÿw fuwimo caule capitulum. Thyrfum autem hîc înteUîgît uîrgam potîus 3 hadam, fron« dibu3ueditani:quxin orgfjs ôr coetu Bacchi àcomitibusciusgcftarctur.Nos etiam quod à Diofcoridc tor minibus 0quot; inteftinorum torminibus cura pari daueo prodefle alifma dicdum eft.cum pari feminecius di iimus.ex eodem hocfcriptore,qui in daueo femine tantum eius utitur contra tormina lt;

nçîoi’cg^.'?;^. Ktep. (fos\ ONogjux'?' ^' OjOVoSjoxijÄ©-*.

DeOnobrychiherba« Cap. CLXI. ONobrychin.LSStqui onobrochilos,qui efchamenen.q hypericon,quicorion,q chamæpytin,id eft,humilem 8(. coadæ breuitatis piceam,q brichelata,q lopan qui iocinalen appellent.Daci aniaflexe. Romani opaiam uocant.JLenti folia fimilia habet, longi-ora tamcn.Caulem dodrantalem.Florem punice um.Radicem paruam. Nafeitur humentibus locis Slt; incult is. Poteft concifa herba emplaftri mo do impofita panos difqcere.Eadem con era urinas ftillicidia utiliter bibitur: ÔC cum oleo ciendis fu-doribusinugitur.

T E R P R B S.

o'l (R.t'Xatr^tVK. 01 ^.u-^/xo/i. 0/ JifM^io/j.oi ^t'xa/xMTv'nvp. ^lUaîoiÔTraita.oi Jt, ß^i\(AiX-TK. 0/ Jï, Ao-nfa.ol JÏ j’lomvaAe^t. cfaitoi aviaayt^t.Ta^ii^.Jfpu^aij^ij op,o/a4)a-KM.|U.Mj{.^it5OT(Ça.KauAo/jûjîn0a/jiia7ov. Kïöo’(})O)Vit',ouv.|L(.(K^p ^/^a/j.tpiftTj c^ K.a0u-’l^pn^iyajTOÎÇ ro'tpi^.^vva.fj.ip q c^^^htto*« ^7rAalt;0f(raAt/a(piaj^^ (pup.«}«./jist’ oiVou A 7rivopJLvHS5aquot;)youjiav fc^aTciuf troxi s Xedb JV oAiJqio^H / tf ^Sraç KiVO.

1 N

Nihil in onobrychidishiftoria Diofcoridi Plinius addidit.qfdenotisCiruerbisxxini.uoItimineCaph xvi.eamdefcribcns.Nihiletiamin medicina PaulusAegineta.-ambotpexhocfcripcore cantci earn traJiderunt, Nec^ex tarn nniltiseiusappellationibiisunamfalcem commentarrjsfuisadieceriiiit. • ^’^«oconijeetelicet.nouas effe oês,er ex fimilitudine adiedas ilk per tpa fuifle.Nec nos quod pro coperto conftituere de ea ualeamus quicquam habcmus. Herbarq qui aliquando nobifeum egerunt.u icinitate no-minisdecepti.cuonochile,quae ab afinorii labris dicflaeft.mifcentiquemadmodii in anchufis quarto uo-.lumine no multo poft patebit.Si uocis rationê nouiffe aliqs amet.nthil gafini ruditu onobrychis fignifica bit.Veru ut pauloan diximus,nihil nei^ex hac neqjex alqs caufis de re er nomine pro côperto nobis eft.

HplYT^/HOU, KlCp. efO^ . nlt;ÇiKO/),p(^,âVi/'jCO'Ctt^tOP'Ôl 0,XO-^'°^;'“''^gt;X‘Vtc«7ri-Ti/jU, (ba TO 'Till) ’ . , ‘^/’’«tijgaoo'^to.MiKwettTr»-TO vy jirnvy. (fv^Aa E^a 7rnyavia o^toia. 0!Z|UVO(? i^uravtWf/')«’, OJT^a/xia/Q^ yTTt ju0^. av0oç s^l p.HAlvYo(b«^/€{^jlt;;^-)o7ç;P(jçj^.fjf;^0,Ç^KI^O£TW-j(uAov£mi5f3^,o0iv H^àv/joerca/jb. wAk-fiH.xAuvajiauW'at^a.Tt^o^HKHi^^ -^((jx-5Ï.Mtri9o?K.ji0Hg,ïv w corÉ^^a /xsAav|sT(Vxço-ÿv. $1^ ^ ’iv ^rao-i/io/ç ^^ '^a,-^ïlt;rt TÓ'!ei^. Au l'a/-t«''y£)((l(b»5n2KHV,)y£^/jl«T irWT^ Tt^OSlOt ^‘''V ’’’^“SÏaiSS re Cl ^i]«i»Pat7ra?j^aaj^ fJ^tr' oiVüTTrt'ó^sv^. fejaTTiviJ ^ ’(‘Xio^ «§ £7ri V^'§as A ■rsüi^/xa.mvofxivoii. «^ racpu^^tMo^iJ^ iCTEj^a^ Ka]«7r AaTjop-WaytaJoKau/jtafa ’lanj

DeHyperico, Cap- CLXII. HYpericon-Sunt qui androfæmon,quf corion,qui,q5 fernen eius odor c pine^ refinç fir,chamæpytin uocétLRomâf pariter Græcis hypericum diefît J Fo lia rutæ habet. Frutex eft furculofus,dodranta lis,rubefeens,flore albo uiolæ matronali fimilû Habet 8C filiquam nonadeo hirfutam,in rotun do oblongam, magnitudinc hordeinn qua fernen nigrum dauditur, odorerefmæ. Nafcituc cultis locis SCafperis.Natura hyperico Sduis eft,urina eiere.Menfes trahit appofitum.Finit tertianasquartanasq^ in uino potum.Coxendi cisdolores fanatquadraginta diebus potü fernen eius.Foliaetiamcufemineemplaftrimo* do iHita,ambuftis medentur«

INTERPRET.

Communes hyperico tribnsqj alrjs deinceps numeratis lt;iy defcriptis piatis,afcyro,androfamo ^ Co rinotgCr partesaliquat.cógeneres d'in aliquibusfcriptorib’cognomines fibqnuieêplaçaseasoês fecerüt.priuatimcphuic aut illi débitas appellationes adeo mifcuerut, ut nö fecus g Rom« quondS inadoptionibusquibufdafasftumcft.utferuato antiquité proprfjgeneris nomme,adoptione quxfitü al-tetumilludadijcerctur:ficferuata hypericiappellatione,hypencon afcyron, er hypericon androCpmon ali qiiandocögeneres illi h« plâwàquibufdâ uocat« fuerint. Nee aliter pofteriores Latinidc his tradiderunt. Cr«ci tarnen oës.ptiuatimqj hiefcriptorfeorfum de ßngu]i3docuere,certioredi(ciplina ufi, gfiunocapite fimuk^decüdis tradidin'ent,Qiiodemgencrarei^erfpeciesdifpefcit,exiguüfempereft.qiiod uerocóiun git.multü.Decetliiin hisprofeflóres omnes natur« exemple uti : O' qu«ea lieer exiguis notis oariauit,eolt; etiam aha et diuerfa intelligere;nec mifcere fimul qu« difcreta ea uokiit effe. Qu« autem communia quatuor his plantis.qu« indem propria fingulis fint,facile ratiocinari amp;nbsp;colligere erit omnium earn hiftoriam inhocfcriptorediligentiusobferaantibus.Nos breuitaciconfulentesearelinquimus:monemusiproln,duo hyperici genera tancüfacerePluiiiilibioxxvi.capite vin.primumhocquod cprionuocariait,crquartüin hoc

-ocr page 494-

4J6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

hoc ordiiic.quod mox à nobis tradetur,corin dici ab co tradiciimxontra ca qu» à fcriptore hoe doceiiW» (licence palam afcyron hyperici genus eiTe: O' androfaemon ab hypenco O afcyro differre tantum,irc.

rt'^l AcTKU^U. Ktep. (JlOH.

DeAfcyro. Cap. CLXIII.

Scyron.Süt qui afcyroides,qui androK' mon uocent.LRomani panter Graeci afcyron appellant. J Et hochypetiogt n’eftïmagnitudinediffert,ramulisni3' ionbus, fru ticofius,puniceo colore rubés: Lfo'^ paruisJ luteo flore ♦Seinen fert hypenco f«^ odore rerinæ,^ qd digitiscófricatum,fanguineu reddit liquoré manus cruentantétob qua caulafl androfæmon quafi humani fanguinis herba,®*7 ron aliqui uocauerüt.Facitet hui’feméadeoxen dicis dolorestin que ufum bibit in dukisaqu^eyJ thisduobus.ßiliofaenim mul ta excremétaducui oportetcj’connue bibendü dare ufquedunnoua' lefcant.Facit præterea ad ambufta quibuscmpl3 ßri modoimponitur«

2:KUJ0/J.O/d)È,ao'KU^04((/'£lt;?. 01 Jï, avAjoe-ca^o/j. 1(971 'WT aJ^óq ^^h/iu-n'6^ix.o\f .fXiyi^vSixepi'

^op’ A^acn fx^op. cjn^uyaVinTi S^o/J ^ gt;19^5 7nlt;foiviyp3iJjop. LrZç $u^\o/g XîTifoZç. Jav^H dV ^HA(Ua ept ^/.a oc/lnrop Ji ÿ/xotop u-^utS. 0^0/ifa ^XTiVxç. ttÿj V» W Trajx'zyfgiJve« o/ovtiai^taiwovja Tu'i? J^lt;x.k.tv Aou§ •j° anji^/xa. ax’ æià 'nm^ «.vJ^^oo-M/xop MliKQi^M. n0A71(9!^ o TI/T’U Ka§7roi“ -Tl^ûÇ i%ia.J^a^ TTivó/jAV^^ /Aiä 'vS^’^p-iXiT^^ noTU^Mip è'-ayi ywp x,o'\u^H kqtï^ik 'WÂ' Aa. ermites? JV J^iJ^óva.1 ^w aj^gu? a/j urla-camp;wiz/. TTOiS H9^ 'Ti^dq Trupi'naufa £7r(7rA«-t^il^.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SEparat Pliniusafcyron ab afcyroide,dtio eiufdem plants genera faciens uicefimofeptimo “®'“*’'' capite quintordefcnbitcp priuatim er ex proprijs utranqjnotis.hic tarnen unum,quod bifariani u nbsp;nbsp;,

cur.afcyronfcilicet.O'afcyroideseflè traditNec alibi quodhaclenusinucnerim .afcyroidesalujuw Diofcoridi ell.Phnrj tarnen hiftoria diner fitatis huius caufam indicat;ait enim ille: afcyron oaftyfowes milia funt inter fc/ed afcyros maiores habet ramos.qui afcyroides uocatur,ferulaceos,0'C.Similiaiaj'' Plinius duo hpcaicefle.erfola magnicudine difFerrciquae quoniam poteft bonitate coeli terracijl!**'*ƒ F’ fcoride neglebla eil: Vnu mip genus fecit.quod forte ante fe hérbarij alp duo fecerant.quos fecutus P“'iu » diuerfam ab hoc uidetor aftyri hiiloriam tradidine,qux tarnen una in utroq;eft.

De Androfæmo,id eft,humani fanquot; guinisherba. Cap. CLXIIiï. , Ndrofæmon. Sût qui DionyhadfA^, hanceliâ afcyron uocét.LRomamp^*' ter Græcisandrofæmon, JDiffett ^^“^ perico ôC afcyro. Frutex gracdib’f-’^^

nÄ^iAvifçocrûtt/jiûU. Ktcf). lt;J)üamp;'. nJ^^óa’aifxop. oi ^^loWa-iixJ^ci, ol ^,^^'TWTi)xirnv^opniiAov' en i J'/oc^tj^ Ji TW U'^/Koi/’ tf9tj 735 acTKVjou, 9'4u.v@-' up Atquot; 7ffMOC/pj)^.(Jgt;^uyxvult;/^n(^,7n(poiViypSjj^

lis,furculofus,puniceo colore rubetib’ uirgisf®’ lia habet triplo quadruplo'ue maiora qrutpq^ cofricata fanguinis colore liquoré remittût. Ah' rum caua habet numerofa,infummoalarfiaui« modo pénata: circa quas flofculi parui funt,lutta col ore. Semé in calyculis claudii, nigro papaufti fimile,ueluti pudis diftindö.Refinofum odorent reddit cófrica ta androfemi coma.Huius ctia It^t tritu potdtp pondéré drachmaçt duaçt, bihofa amp;nbsp;aluiexcremétaducit.SanataûtcoxédicisJtæt*' puedoloresîueçi: oportet poft purgationé aqus paulü forbere.Ambuftis pterea medef hcrbaein plaftri mó ipofita;Slt; pter hec fanguiné cópefcib

T« çaêAa. (pu.’^va T^i7rAalt;7-:ovaÜ7t7ya--7rA«cnova 73) myxvov. « Tj'/cp^tvJa oiVuJ^it ■^pAop xf^xen. jxx^xÄx^ ƒ t)(lt;l TrAtiouq sw’aKjw TiJajtrw/aÂüaç. t^i «q amp;v^HAix txin^i p-iXivx. Kaj7rlt;gt;5 lt;^ KaA'Jio. öfxot©^ ^ T^q p.iAouv«ç ^tHKwt©-'. oiovil Kara-TSatf©^. avaw (cp5êlt;7'a lt;R K.ó/M,^n7ivu‘' S^ cer/xbJj ceopsfij^am. Kaï'7gt;'J7gt;\i o kou^tp^ TaI^ J^volp lt;nbsp;ÓAkh TTo^n'ç, ayl^ij^oAteiTK KÓ7r5(a. ^t^7rtu^ Jï /xxÄisa ’i^iiJ^'xii. J^iï 0 PAT« rlu) nx^^tnp ütTarl^im^^ijiiïp. Hgt^'rru^iK.auJa 9 ijKoa KajaTrAacQutra ’15quot; T«i.H9^ «ZjUta’im^a,

interpre S,

SAtis fibijpfi pro nominis fui origine 0* caufa tcftis Diofcorides cd, confricata digitis folia androisn' • fanguiniscolore Iiquorcm rcmitteredicens.• contra quam force'exhiftoria eiusaliquisfufpi^ttun qua hiCTrt^:r/gt;A4ïlt;3rToi^(,jgJV„dijc't:quodcft,ptiniceo Colore rubentibusuirgis:Verifimiletp ut ubiru' beat color, illi fijccum fanguinis fubefte, Hic tarnen poft defcriptas eo colore uitgas, cum defolqs nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

qus triplo quadruplo'ue maiorequam rutxfecit.ftatim fubiecit:« ^iÇ)6irTtt,KiiuenûJ[ii)^vxîitKç!iilt;rr quod SanguineumfuCCumrcmittunr.Necpoteftexgrammaticorumlegibusidnifiadfolia referri.quf Wmw* quod ab hoc non dicienr, alba eiTe tradie. Habere etiam numerofa alarum caua androfæmon Diofcondt wt,in fummo nTXfffu/^x: quodparticipiu à nobis redditii eftialaiy auium modo pénataJn quo fciendui^

-ocr page 495-

LIBER nt

45-7

primas in defcriptione hac noUra alas fignifîcare nobis.quas Græci Aiamp;^xADer dicune. caria geniculos^ in pi’ uiKierolia autramuloiÿ noua egrediturfobolcs.'fumpta ab hominum alls translatione,qiiaeiniunó;ura brachqcum humeroab jnceriore parte caua funt, ÈZ quafi pube aliqua fruticande quibiis Latini poets ce cineruntXædittequædâ mala fabula,q. tibifertur Valle fub alarum trux habitare caper: amp;.• Cubât bircus mails:©'pleraqjalia.-à quarum lacuna er pubis fruticatione,Græci in plantisalasdixei unt,quæ nospaulo-antecauaérgeniculos diximus-Secondas uero adauium alasnon fimpliciter.fed ad uolatum apértas.erto ta latitudinefua expanfas.quas Græci Taf «w uoeât.er ab his fadlo uerbo,tum participio T47«fcwA^«x,quod * t,alarum in auium uolatu modoexpanfas. Vtiturhic ipfelcriptoreodem hoc participio in ebulo ,quæ quartouoluminedefcripta eft.Ex cuius figura quoniamnociorebulum g androfæmos eft,poterne omnes ^mtacillime cognofcere.Plinius in abieteeandem hanc foliorum formam defcribens, pennata uocauit. osçeumiinitacijnandrofæmo alasnon auium.fedutinplantispennatasdiximus.

Ala hominis.

Alf plantarum.

n^lKojrco?. Kï^J. epTr'.

KO51Ç. o: Q ^ TbT’UTr^/Kou KaA»-o'! • cpv?^o/j jj^ij ^a.TTÄHa'iof) '^ ^ ^tiitK^./xiKjar^ov Q ly A(-^M7t SAó'lt;ü ï^i^jó/j. J^a/evof^ j^^am S«^ia7o5, lilso^oç. lt;ß^i/j.\ii^ ly ruwJVç. TÓ-^u o K^kf § mvo^jStvi^, ou^a 0 K.a.Ta/j.HVilt;x. «T^’ Êoh6fnj (faXa'^y «ƒ K)mç.’/%(a(bK.o7i5 710 owoamp;o'Pvwo/ç lt;rvvotva •irivo/jij2K/@^t *^t^'^^'?’* f^ ’i'i7rtj.J .£7ri' JÉ oTneöoT’-Wi^p Kal o'U'yj^iir^jt '6^1 o‘(W îÀcücp «5-tt^^nii.

De Cori. Cap. CLXV. GOrini Sut qui SC hanc hypericon uocêt.

L Romani pariter Grid's corim dicut.J Folia habet ericæfimilia,minora tantû pinguiora^' ôCrubentia. Dodrantalis frutex eft jfaporegrato acer,odoratust^’. Bibif fernen eius,mcnfcsY2’Sc urina trahit,Succurrit pha-langioru morfibus,coxendicis dolonbus,Slt;in fca pulas rigentibustin quos ufus in uino bibitur. Có tra febrium autem in acceffione cum tremore al-goribus,additopipere. Idem ex oleo in fcapulas rigentibus utiliter inungitur.

I NTERPRES.

VNdii^totoip corpore rubentem corin hanc nobis aliquot herbarij oftenderunt. Dico autem unditj óquot; toto corporc,folqs,ramulis,er florum doliolis. Hic tarnen rubere ran turn folia ait. Natura corim

cîufamcredimuslt;S(:hune0*Plinium.cxruborisabundantiarubere tantumeiusfolia dixifte. Legebantur m Græcis qui circunferuntur,ô' in extremo capitc remedia aliqua, quæ in uetuftiflimis 0* optimis eius gê tiscodicibus.tr in Latinis eiufdem nota Serapionec^ nulla funtEa nos ucluti adieda relinquimus. Ppterût nihilominuscxsltjsinterpretibus nouilïeea uolentes. n^lt; Wettwrmoç. Ktp. epTrœ. DeChamæpity,quæAiuga,humilis(^8C coadæ ad terram breuitatisPicca,à Latinis dicipoteft. nbsp;Cap. LXVL Hamæpityn.LSunt qui pityoryfon, qui orizelon, qui brioniam fylueftrem uo-cent, J Pontus earn olocyron, Athenæ Ioniam,Euboia fyderitin, LDaci doche

XA/acUTriruç. Loi JÉ ttitucZoju-lt;’■lt;/'. Ôt^ CÇll^NX^ .01 9 ß^lOVlCW °‘'Z§W, J H/j two/7róvr£o ’oXottu , fo/jKs,aXJo'|.ci:3LüKo'//j’i»vïc(V. t/V ^ w§oiK,o'K^H^Tijj, L-Tr^oifïjrM à i/xa à -ÊtöJ^u^afoi KU-7Çrtpû^. J' aKoi J'oxaS. J y‘’*JS’f^’'* *‘’ri 7HÇ ÜTToKujrog. (pj/^a JÉ «j Ac^MTpa,«^ J'ao'ta.TniKVa 715 i tui? k Ace ÄOU?. tllZ/xiü tJ^oVf« TtÎTUOÇ, «V^K Atorfeè /WK Aiva ,11 AÄJita:. ^i^ct/i JÉ wç Kij^uj/ou. Tavmç Ta pvi^atrivokka/xtra o’/voutTriH/xÉ^aÇ ^*' «T^o/i Ä^*«’^. ^’T* J^ tJ-*-i%ió^a- S’iquot; jocTO/l Mtamp;’ \^^oii~.iKir^m'iófjSjij^.^ilt;i^a Tta G ijTta^Ko'i^j^ ^uo-ou^ouen, él vtep^Æ-Ka7(’ i J'iuç.^/jiôÿVTa ly S^otfoupSr/oi^. jgwv TW Ji' auH 1^ H ^ HjanAtia th Tf v2:kh . bg KVruPoTU 7150(5 ScKOV/T«/), 7PT I^OVTIÇ 'TO à(pt-4«/ta. KaTaTrAawtreu JÉ 7150(5 rà Ti^oa^i-iamp;jlt;i (xiTK a}i,(^-nip ^J^ÔitijSjjai] a-4t4«imaT( lt;A Tro'aç. Ateü/^ea-a JÉ er cm cri HoiÇjÇlâvn itajaffriou S^if^oijSjJn,fj.lt;it.'\Qccr' vj wiAîW. /xiTCt/AiAirç JÉ £1 AimtS^o^ £1

Ia,Magi fanguinem PaUadis,Romani cupreffinä amp;nbsp;aiugam fiue abigam dieüt. J Serpit per terram herbajncuruæfimilis. Folia habet minori fedo fimilia, muko tarnen tenuiora hirfutaqj, 8f circa ramulos frequentia, odore piceæ t flores paruos, colore luteotradicem cichori'|,Sanant fuffufosfel le folia eius feptem diebus in uino pota.Quadra-ginta uerojdolorescoxendicisin duki aqua. Dan tur præterea locinorofis, anguftqs urinæ, renum cu urinæ malo aliquo doloribus,priuatim his ma lisutilia,amp; torminibus,Quinetiam pro antido-tohacutuntur contra aconitum in Heraclea in-colæ,decolt;ftumeiuspropinantes.Vtilis præterea contra prædida macerata decodo eius polenta , mox emplaftri modo impofita. Eadem cum caricis in pilulas fubada, mox deuorata, aluummolkt,Cum melleuero, fquama ærisSC 0 refma

-ocr page 496-

478

|kt/i;kç àvaA)(^â'6'c7quot;o;,K.a9’c«ç:j. a^'j 3 H^ rà oeà“ ust §a(? '7:^o^^ëlt;r‘a ctmi fxÏAi^c. i^oc.lt;fo^ Jé i^ (TkAh Ç/aç^asu/j. G T^au/Aara KO^a. 61 fjTTKTaçêTrÉ-^fj p.iTlt;X^Ï\lr^ K.ol'XTvAaNC/jSjJH,

11(^1 ETt^ai^^a/AcitTr/ruoç. Kjep, tpTrß^ E^ si V^ iri^ ')((ifJi.MTTÏT\I(^,K.AlxJ^0\)l^ i^^OV' f a'aTrNj^uoJzyç.ârxu^OiJcAê't?. AïTTfoKajtp»?. M/jhu JV £0^Kl| W TH TT^O av9^^ . ^ aV0@^ A^H.ó/j,ajiTi^fxa. ^ fxiAcw. aTTo^ïJ 3 ly av-TH Tr'iTvQr'. Ka» TÇith r'ii^ ^^p «f^nv kocAou/jSjjh.Ïsi '^ SoT^vó Aê'o/j.ï^^epUz’Xvaj/a Aï-nfa-A^KK-i^atrea. KauAo/j J^ TÇa.)(ÿ/j. ASlt;!n:óp. av^nAnx. p.HÂiVtx..aîJ Ji-t/~ó:Zo/j 3 -^à ràç^ua'XaAaç. otij 3 Kp^J '^WTP ttith olt;i,j\üuai/jiiplt;{'‘i'ixo'ilt;^‘ KM«.VTixo/xo'iWf tk^o^^h pitVfl; ovp.iii} oUTM T^^an^K^»

0 R I D r S,

refina coaAa,purgat. Eadem ex melle ap* pofita,muliebres locos purgat. DifcutitSi mammarum dunticsïGIutinac uulnera,^ quaeferpunt compefcit,ex melle eroplafW modo impofita. Elt Si. altera cham^pitys, ramis cubitalibiis ancorarum modoinfle^ xis ,fruticofa.Similem prædidp comam b beuFIorem tarnen câdidumîfemennigrûî odore piceæ. Eft Slt; tertia quæ mafculaap' pellatur, herbulafoliolts tenmbus,candp dis Si hirfutis . Caulem hæc habet afpe-rum,candidum t Flofculos luteos ï Semina fecus alarum caua . Piceam Si hæc olet. Vires habent priori fimiles, non adeo ta^ men efficaces,


INTERPRET.

PLinium imitati ante nos interpretesalq.quocunqjloco nos piceam in hoc capite diximus, ubi^F®i! dixerunt:illeenimxxini. uolumine.capitefextochamaepityn defcribcns.Horepiiuisirodoreell^'i* xic.Idem non muico poftpitynfam panter defcnbens.-Frucexeft fimilis piceæ, ait;eandem in duobw nominibus Gratcorum pityn, dioeria interpretatione oftendensPer cuius ueiiigia ingreiTus Barbarus,«' dem uarietace quam pityn primo uolu mine piceam dixerat,hoc loco pinum dixit. Nobis quod femelpn; mo uolu mine diAum probatumqj fuit,feruare hoe loco etiam placuit : poteruntqj cu pientes ex noftra pi ceaecommentationecaufasrationesfpnomioumhuiufcemodicognofcere.Quia piceamoient foliaeius, chamæpitys dicta herbahæc eft.QiJx etiam caufafuit,ut thus terræ uocaretur; quoniam totius pinom® generis refina,thus oletihæcau tem piceam- Triplex chamæpityos huiusgenus eft, diuerfis inter reparti' busalijs.fed eodem piceæ odore : ob quam eau fam creuerunt per tempora tam multx eius appellation«’ aim plantis,a1tjs eas comparantibus herbarqsiö' ex his illis'ue notis eas defenbentibus-Hine primum brio tiia.fed fylueftris dida eft;maior hæc fcilicet.ir quae cæteris communicato odore nomen etiam commun'' cauit.Hinc Romani cupreffinam herbamuocavuntitertiumgenuseiusintelligentes. AddiditliuieapP“’ tioni Apuleius in commentariolo fuo de herbis,colorem.'cu prelï nam nigram uocari, feribens. idemlpl'oH genus idem Apuleiusfpiculam,à fimilitudineuldeturnominalTe.Pliniusaiugamoocaridicens,nullam”® minis caufam reddidit. Apuleius praeter id abigarn uocari etiam indicauit.quód uifua,ut hicait.aluump® get,O* in foeminis muliebres locos,trahens quæ illic morantur.Cur nero Pontos, Atheng étEuboia# nominibus eam indicarent, non latis certum nobis modo eft. In defcriptione florum primigenens, quipaffimin Græcislegunturcandidiuellutei, quoniam dporum generumnonunius Horts imprudencer coniunAi illicfucrant,alterum nos colorem exclofimus-Luteo fiquidem flore primum amp;nbsp;tertium genus eft, eädido au tem fecu ndu m : at illic de primo tantum agebatur nec poterat in una eademcp planta,quod natura ubi«p conftans non facit,tam diner fus uariaricolor. Habqimustpineoadiutores uetuftifli'

mos Latinos O Cræcos. vti autem chamæpity hac contra aconi-turn teftis in Alexipharmacis fins Nicander eft.fcribens vAADt-

mjquot; !i,uij[ecit)^il('lt;isS«ftt etlwQSftiv, ■gt;r»ivft()(etfAKr7ri'Hgt;®'. Cari-cas etiam,quas alij ficos uerteru nc,ijfdem au tori' bus^exigencei^rei neceflitate,nos diximus.

UBRI TERTIJ FINIS.

-ocr page 497-

HE A AKI PEDACIIDI

Oï AIOSKOPIAOY ANAZAPBB OSCORIDAE ANAZARBEI

^5,7^1 uAsç’iaî^/kSç , B i b A i o N △'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De mcdica materia. Liber HIL

N TOIS nPO TOY-7=U 'T^/ff'l èiGAioKi i^A-Tan aÿjî, •^a!pûV7tç T^i ago/jurrw/j, HJ tAo« U(U,t^ /J.V^fj,^ ri^îvJ^^ * ty ^u«^,H)) lt;r/TR§w/J,K^ Xa^avej/J,«^ $«1’,'y X“' ÂKTpjxrap, êtora'

^^è^'^^’^Pi^ 'f‘VTügt; nra^cû ovri, pi '^ AiJtP/jSwm/j kgTavw() 1^ Ji^w/J (PlaAt-

RIB V S HACTE-nus libris chariffime Aree omnetradidi-m us de aromatis, o-leo omni, unguëris, arboribus, animali-bus,frumentaceis,o leribus,radicib’fuc-

cis, herbis^’8C feminibus rationem : In hoc qui quartus erit, de reliquis herbis radici-bus^ agemus.


’’$gt;K4^0U, Kîtf), (f7r7’. KESJo/j-A K.aK'sjjSjjop iuxo'^oep}, iT^^tl^'n^jr’tli lUJ^OraTG tUJltTKJ Tfltt TOTf/ÇjO §Op.a7o( èirVIKlw

^ ’lt;«Àou!r/|U,H|ocr/j.a5/Vou/À,7roa627 HauXo/j tj^ouœ« XiTifàp 7rKXiwlt;5 ^ u4©^ » ^ •0!^ i^^^tovajTtT^^yjvo/j. (})u^a p-an^.p-a ^«KX O/MIa J'jUi, 'Tiul T^/ffEJjJW £% K^P-^' Vot .EÎU(î\(. /j.i,^ov«lt;J^ ^J^^jç frùùçitow. STT aK.5tuijïlt;?^nj^„;^j;^ EVES'» TO aai^ped' sa^vapSpop (3§T^ Su/xBja?. TatmiÇ ra ^V^K 2kej'U/ÂiE}0VTaÇ ^K^aUV^/J. W/J 227 tÇ) H TTÄHup jÿjiç. jij« Jê »w4«7'7 AETifccibç U-Xiêo^3u. m 2iE^ tfXE'yiUaTöjJV 7i50!rK.axS-Vip ipifp Pl^ ^^^0ptKn°lt;^ 7TtV0f)SbJM . T •j^v^u/j J^J'ovotnt^oi’Ta cüxio'paTa, ^K^ •yMara.tf^?^ tÇoç r«ç c^ uj^ça ^aGÉcr^Ç-ti^ ’^'■'^Taçk^/Ka'ç lt;nbsp;a. ÔAkh ^eamp;’utP^OAiEA/-^ç ’riv6^iJ}l)c«, 6kj/0(/'hktgt;iS g b Axai y-pir' o/V0UKwuX3/j€^ xaJaTrAaftyo/xEVN 9 H nóu, w^Xe rvç ÔKç/oJ'Hxr'uç. G 715015 rà Ôavacri paoTw-HpiT' oivov TP^êo-a a^Mo^i » ^“P lt;^^ 2? '7t^QT^^,Qv^p s AaSm-rcii Aa6œ/J tfa^ ƒ « KOV ^MÔ.Tipop.iSl 9 OVJxZxH- KOlA/aÇTEUTP ÊiSasiKH, 6^a7rEU(l 9 vy uTAXHTrfou^- ty pMVo l^^0V2pa vj^aVQ mvopSipK. «^ H7ra2xou(’. crXùüÆKouçQp.ET’b^uxiÉX/T’i’bXKH lt;nbsp;a. OTpSamp;o'a. ifie ^ «^ Tti-^tp Euv 2ç pirx to (fèwov avA' Kua/xou pin^oi^ KaJavr in pirà piXir^ EtfôS. bjU.oiœi’ ty o^v^ypiuxiJ^U'o' Tca. sO|U.axixo7ç 9 cha/xaarac^ x» xaraTn' ''^'P? X^Ao/j. iir' £7r(J5otpç/J o/vov REX^a^É ^\.lt;{^i^?) 9 Wjaz^oTifoïxoZçbAxH ^loGo'Aou PAT«K^pa7’^KvôêoviVoq raXaXTwJ'oui’. 7X'«lt;i^K075'7E^tfi’Vlt;r«'J'5.«)) V£(îgt;5'2xozs,gt;ÿ XU-

DeVetonfea, Cap, L CEfrron.LRomani Veronica uoeâtJCe-ftron quod,quoniâfrigidifrimisinuenif locis, pfychotrophon nominal, quodqj Romani Ve ton ica dicunt,herba eft qua drangulü,tenue, altitudine cubitali amp;nbsp;aliquando maiorécaulë haben s:Folia longa,mollia,quernis firn ilia,per ambitS incifuris diuifa St odorata : inter quæ maiora fun t quæ ad radicë uiuût.In fum-mo cauliû fernen eft fatureiæmodo fpicatü. Car^ puntur folia eins ficcàturcp, quoçi frequëtior ufus eft.Ra dices illi fun t graciles quales ueratri: quj pi tuitofas uomitiones ciët in dulci aqua potæ.Danf drachmæponderebibëdafolia in dulciaqua aut fimplici aqua conuulfis, ruptis, contra muliebriû locorum affediones,8t ftrangulatu uuluæ proci-dentibus, Triû uero drachmarS pondéré cû uini fextarqs duobus côtra uenena toçr morfus.Quin-etiâ emplaftri modo impofita herba uenenatoru morfibus pariter prodefttProdeft St contra uene na: in quê ufum drachmepodere bibiturin uino. Eadé præfumpta,letalibus adnerfat uenenis.Vri-nam præter hæc citîAluS deqcinComitiales Stfu riofos fanat cû aqua pota. Bibitur hæc ipfa utiliter drachmæ pondéré iocinorofisî licnofis uero cum aceto m ulfo, Adiuuat cocodiones fiquis fabæ m a gnitudineadditodefpumato molle poft coenaea deuorauerit. Oatur eodem modoStacidarudan tibusDatur St cibum in ftomacho non continen tibusutcommanduceturt exprelfuscp in côman-ducandofuccusdeuoreturî moxqj temperatum aqua forbeatur uinum .Datur St fan guinc expuë tibus triû obolorû pondéré in dilutæ uini potiois cyatho uno, Coxendicis doloribus prodeft cum aqua pota, Renu etiâ cû urinæ malo aliquo,uein-

Q, i cæcg

-ocr page 498-

460


D r o s e o R r D r y.


éiporA^bczi/i,uAçuTnK.o?!’9 lt;ßC fxi^vJ'^o IxiTarl^ Trui^(ffava‘i/j,a7rv^î'F’ii^a-aj} o’ivo /j.iÂi'àMT'^iZvTat^Ti Mt.^iSHa‘1, Hj KaJa/xK Viacryl oArhcc. fj.iT'QiVQ\i7rtvo{jSjjH, MiX'icuz r, lt;i^lt;•¥• J^^ Tf^Qcra.i Ka.amp;oU^o\i(ri /xiQud'^ofXi ^j^\ X/T’ÇK.uaÔ^i(-cl^igt;ia..'/PiO^'7t^à(^lt;f^ia‘iK.ovç.

if^mix-oùi^ p.iTa/j.iÂi'f^i^ti'iPT'iÔiiâ^ J^ Aô TOT ijiv^« ^Kja Apot ÇV K£j«(U.£ù âyyriûj.

f N T


cæcç doloribusîcuté uero fubcuntibus aquisdra-chmaçe dua^ podere cû dulci aqua,ubi febrisfift ubi uero ea ab!ir,cû m ulfo. Em édat fuffufos felle» Méfesducit drachmae podere cû uino pota.Alutgt; purgat podere drachmaçe duaçe cudulcisaquï cyathis quatuor. Facit ad tabé quâ Greci phthifin dicûtîpurulctas^excreationes,cfimeIle,iSeruâd3 trita Vetonicæ ficcata folia in fidiii funt.

E R p R E s.


Ceftros.


Spicatu fernen. Spicatua flos. Acidaruda tes.


TEmcre.nifinota paflim cundtis Veronica effet,quotidie earn laudarethiftica^riirbana plebsomisj nung non ill extollenda boni alicuiiismukiplicipoceftateö'ufu Veronica iiciliusdicerefolita.ld‘li3 tam multis û* tam fæpe fit, ut cœpeiit iampridé non fecus g in prouerbio aliotÿ bonoiÿ formula ƒ «xêpJar quoddâgenti noftræ herba hœc effexuius bonitate cundta alia indicentur. Quodep inter nosfic.fi' ri inter alios etiâcredentesfubicpenimeafdcmeref landes) non erimus in defcriptioneeiuslongiores. Ne' cur ueteres Graeci pfÿchotrophon eâ nocaner5t,proreqnemur. Satis enim hic uociseius canfamreddi^ Quod fortédefiderauerit aliquis, nonrelinquemus: à uarietate i£r copia remedioi^z, ceftron à CraccisdittJ fuiffe;quimuItaaliaunahacappeUationeindicauerunt:Telii primo qdPerficobelloinuencnhierit :0p“® interpundlüacu'uc pidiû: Veneris cizfceminafjiornatüxcfipriuatim cellos hic dicatur.-Libripraecereaau^ Hecate fnbiedli.ab aliquot Gratcis hoc ticulo inferipti funt. Sic etia Plinius al iqn ebur ceftrii id eft piAuweO dixit.latiniabinuêtoribuscognominatâ Veronica femperuocanernneSuntaut Vetoes autoribusCcogJ^ phiscuntflis.inHifpania pnmi Vetonicaehuiusinuentores.fiPliniocredimusxxv.uoluminecap.vm''' ccnti:VeronesinHifpania eamqnæ Veronica dicicurCrc, Non eritdiffiale plantas alignas obfti uatibusno' uiffe, quodnam in Veronicanosfpicatumfemen.quosfpfpicarosfloresdixerimus.Intelligimusenimpri' mo flores,tn m ex floribu s femina fic in fummo caule dirpofita.ut fpicæ in frugibus forma oftendant' q^æ lis plantaginisö'multarum aliarumfloseft.Multofpminus.quofnamacidarudlanres indicemnsiUullicin non aliqnandoid malum accidit.Vidédumpollremo,quo loco bic ait,folia VeronicaeiwwJlit.id eft odorat» effeaJalTl* ne an îvwJl» legendum fit.quod uenofa èz fibris diftincta fignificat, ut meliores Graeci omnesh» benr, An uri aliquot ex mehoribus utruncp.id eff luwiA« h^ ’ywZa.quod eft uenofa ö* odorata.


n(ÇÎB^laviKÎ}ç. Krep. cpTTif', BPifaVIKH S SîTfGV/KK.Ttoa âSv rxy

tz« lt;f u?gt;t\a «/acpJJh Aa7ra0à àrç (œ. UtXaVT^a 9 ly c/'aczi/r^a.S’utpov-TÄ C^ TH TTWeZ^i.KauAo/J 9 dtVlKtZlV dû ^utyoMt-li^ow AîTiftó HJ Sçaj^êo«/. xw^'ÿ 4] 9 «u^ ra ^ulÂva.Hj Èv hXico httu^i ezusçsept ZÇ^. △lt;W«(U.I^ 9 ÉX*! ^UTT|’/Kàü,’c/'luÇ«j|U.oÿU tzotv 7Ço\ T^ç tv sofxixà HJ ^ icQ/j.toi^ voûtas, ^'f 0 *^ ■’•S’’Ç ‘’^ ^O'zrà ocra sû^wx’ j§K^i{.

J N T

De Britannica herba. Cap. H.

Ritannicä L Romani panter GræcisBti' tannicä dicunt ♦ J Herba eft fylucftn Wquot; mici fimilia habensfolia,nigrioratanw hirfutiora^j fapore adftringente* Caul^ no adeo grande ex fe mittit. Radice tenuembr^'

uc^.Exprimif ex folqs fuccustdenfaf^in fole.^u*' ad igné. Vircsadftringedi habetpriuatim adj*'', quæin ore Sf tonfinispafcédoferpüt,acc5moda' tas.Facit8f ad aliaoia quæadftrindi opus fit*

E R P R E S.

DVobus in diuerfa humani corporis parte non leuibus morbis, in Germanici cæfaris exercitu traw Rhenupromotiscaftris,utilêprirnoinuentâfuiffeBritannicâ.Pliniusxxv. uoluminecap.inpro® dit: malaqjduo ilia ftomacaccê Czfcelotyrbc uocauit.in orealterum,in nerms fimplicirer altes: fief dicêsiNeq?ex intrinfeco uitio corporis uexatos hismalis imperaroris eins milites, fed haufta potaipexron* te aqua qui in eo tradtu fcateret, cuius malefica ui intra biennia dentes décidèrent .amp;in genibus topages folnerentur.Qiiodfanénon miretnr aliquis,cum Vitruniusfui opens odtauouolumine, Sufis reftratfum' fonciculü.exquo qui bibiffent,dentes amittercr.Infcriptiirpfuaactace ad fonté en fuiffeepigr3nia,‘cuius fen tentia effet, egregiâ ad lauandüeffe aquâ,fed earn fi bibatur ,cxcutere c'radicibus dentes. Quod epigram» quoniâiampridê vitruuio reftitutS eft à nobis.nô repeter hoc loco:etfi’qui eüfcriptorcimprimicurauerut, per quos in ea re profecerint, ambitiofius g deccbacdiffimulauerint Ncqjenim in vimiuio legi ea carmin» poterüt,qux in multis eius autoris codicibusautnullaerat auttrunca,tafp corrupts,ut Oedipodeuateipal* quo.non hominis diligetia indigerét. Ea nos primi ex Ifigono antiquiffimo fcriptore,ÉZ ex cométanoeiu’ de aquis in hicé protulimus.liberalitatiscp noftrp hanc modo patimur potnä.u t ab alps didiciffe tiideamur, quopi nos illis aurores fuimusEntep expoftolationis hui’ noftræ certiffimü argumentü g fiipereft nobisc* eodêillolfïgono non mediocris Grxcorn epigr3matünumcrus,proplerif^alijsaquis,qupdiuerfapotelt» te diuerfislocisaPlinioamp;: vitruuio numeranf.vepjfatisdiifta hæc extra rem noftra fint. Ad Britannicated' lindn,qua ex Plinio dicebamus meden’ neruisÉz oris malis, quæ Germanici milites trans Rhenum uitioa* quæ contraxerant. a' Strabone lib. x vi. non in Germa nia neqj ex uitio aquæ tantü,fcd in Arabia ïSZ ex regio nis eiusfrudlibusin Galli exercitu pantergraffata effe eadem duo hæc mala,in hiftoriarelatueft. vorstig fj^«*a/zK». ipfeyo,M«K«xxi»i0i WAOTVfjjSili ideclarauittjjillamoris.hanccrupjrefolutioncmquandamfuifl'e.Nostamcn tmxrnf^ii, in Græcorum medicina ftomacaccem hadtenusnunglegimus. videmus tamé uitium amp;nbsp;maleficiumor»

-ocr page 499-

5

LIBER Ilir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;461

^°*'^™ ' ^ 9“O”’ani ut gracce loquamur, ^^m'^jy^ ji/AX quod eft.orl nocet, de uocata fuiffe.

i ƒ 5fr denteseorum^ cafum rem coiuraxic.Scrabo non magis id g aliud fignificauic, i^'xuwTfîâ ■^si' feenZ p*^*^® “^'®'’'*” °*’'® nel partifi quæ circa os func.dicens; Diofcorides ad ea quæ in ore amp;nbsp;tonfillis pa-cIilFi ° •?P‘’”^®^®’oty*'bemaütalteiÿ illudmalum.quo Plmiusaitcompages in genibus fokn.Galenus in duitrïï'r ®‘“*^ hisuerbisdcfcripfi'c.Rerolutionisgenusrcelotyrbe eft, qua retflatotusingredihomo ne-p a ^^dahquandofiniftrum latus in dextrum,aliquandodextrum inlimitrum cireufert aliquandocrus flidh^ i ''’”®^^'.“*^9“’^^^accliucslocosafccndcntes.Scquitur Britannica in cuncflisfereGraecoiçco-hab ^* *^ Vetonicæ caput fuperftitiofe fir imprudéter huic fcriptori adietfeu m.Id in antiquiflimisquos tam'^“*^*®*^°ï^’^'® *^'^æ^°® Latinos t^ codices,nullibi legitur. Nee uerifimile eft poft tradtatam femel to-inol '•^'quot;“quot;’^‘quot;^quot;“^‘^’’tealio capice.de eadem iterum agëdum huicfcriptorifuiffe. Accedit his.quod at ~'b r’'^’^’M*®™“®' ^'1^’^ 'n hoc feriptore maieftate dus indignius, neccui minuscredereoporce-■qubifuperftitiofiim aliquod, irad religionem noftram pertinensabeo docetur. Poceruntlegences qd icimusexhisquacalij interprètesreddiderunc,ccnfeTe. Nobis non placuit religionem naturæmifeere: ^Z quæ tam longo interuallo diftant in fcriptore hoc,eadcmfacere.Vana hominum mortalitas hæc primum quot;nbsp;**Ï’?’®.’'*®P'^“dcntia«Sr falucis ftudiüexcipit, excepta qj permanus diuferûtur :Nifiprudcntior aliquis, 4Uoarapiencesprxcipiunt,degenercin genus non tranfeundum effealiosmonuerit.

’’(jÏAult;^'i«-aX'ou, Ktep. tp7r£.

Awip.ó.y^iQl},oi j^ \ijT^of} leaA» lt;ri. ttauAouç olvihiti TrH^^urf/ouq M'Iÿ^^tiÿvai’. AiTrfsç. fia^vu tP^Jç. üip ■^à Ta-yovara, cpuÀ-

r? «^ ■ ^''■I'®'''™/' V^ TH Ttua-j. av^-Q^ vnij-ju/^n ^u^o-j^ t§.(f)Ji7-c« v/tXwJVfrt roTTOi^. X^i'^KTavifctTot. A^^oXtJJVb X;uAcÇ^ Çu^^j svTffutoç up J 7i^o(P ici/xaxl^ avaro '^*'’ ^** '^'”Wlt;ÿiaç Trófxa qgö^ t^teXu' t^A«. Jbi'U 7tM)c«Kêo/j 'iSHo'ifj (^ T^ÿ^tQira. Hÿ^ Tf^ûÇ Taç tit /AuitTHÿo/j ^|U.oo^a7 ia^i/x ^ÿ^opSiiK^^TTottà^^o^ij. isi jit Hgi^ T^au' MaOKH X^quot;%oaM^.av^„j^6;,ra«j^ J'^i-/^rii7'p t)(j-p/j ita7rvo^, yij 7^ V^9à t^vrtT« 016Ml^€l/*?aç2t7PHTi{»!|^.

DeLyfimachiaherba. Cap. III. LYfimachion.Sunt qui lytron uocct.LRo-mani panter Græcis Lyfimachiâ appellat J Gaules profert Lyfimachiacubita-les,8faliquandomaiores,gracilesfrutico foscçîin qbus tenuiain geniculisfruticantfolia fa lici fimilia, fapore guftii adftringêtia.Florc habet rubentc,uel ad au^z inclinato colore.Nafcitur pa-luftribuslocis Si propeaquas. Confert foliorum fuccus cuiadftringédiuiseft cótrafanguinisex-creationesSCinteftinorü tormina:inqucufum bi bitur öC inungitur. Siftit et ia muliebres fluctiocs appofitus. Contra fanguinisex naribuseruptio-nesutiliter herba nanbus inferitur.Vulneribus eadem utilis fanguinë compefcit. Incenfa ad ua-porem fuffirumqj, acerrimüex fc mittitfurnum, quo fugentur ferpentes èi mufeæ pereant.

fNTERPR ES.

ESfecaliarum omnium maxima inri tr iixoris in coniugiofoelicicas.fruftratpcecinilTet in Sacyra Aqui nas paèta.Semper habet lires alterna cpiurgaletftus.ln quo nupta lacet: fi quod antiquicasfibi per-luaferat.difcordantibusiumentis iugoimpofiram Lyfimachiä.afperitatemeorum coëreere, uërum natutafaltem in hominibus oftenderet. Quod enim in eo carmine ftacim fequitur, minimu m dormitur in illo:mutatafortuna,folocauleeiusftratisimpofito.intranquillamprofundamtpedormiendanobis quietê euaacrctNefcimusnosquei^id fit.Columella certein bondomituraferocientium tauroijcadhuc.tergora merorefpergiiubet, quöfamiliariores bubulco fiât. Sed hoe rationêaliquam ex uini ui habet,qua mulcet omniuanimantiüferocia.C^iauero poceftate Lyfimachia id ponit,paBc certü nobis eft.Tradideriic in Grx cis hocaliqui.inLatinis Plinius lib. xxv.cap.vii. qdnosquale id cöperimus.docemusiAlioquiregiaedigni tatis herba hæceft,à Lyfimacho rege inuciica,(ir ob hoc faite amanda:quisgencibus opcabilê natura earn fecerit.iam multis morbis (S^uitijsremedio eft, præfertimqj fanguinis ex nanbus erupcionibus.In quibus oportebitmediciim diligenciusanimadueicere.fanguinis'neeruptióibusinfebreanperfe faftisabea par te Lyfimachia hæc medeatur.Tota enimü'efFicacilrimasadftringendiuireshabethdeoijjhisfanguinisex nanbus profluuqs,quæ in febribusdecretoria falucis erunt,inutilis (Sc periculofa.

n^i noXu7ovou a^©-*, Ki!p. epTTs'.

OAu}ov^ a^v.Loi Q.TfAu^oW -Pp. 01 jÉ,K.ttü3XaAicu, 01 q.Hja xAiJo«/. 01 Ji ,lt;xlt;r(pa'\rgt;i}. bi Ji, j^/A/ücpu^^.0/1. oi JV, nXH/xa.bi

De Mafculafanguinali herba.

Gap. IIII.

Olygonon arrhena,id eft mafcula.LSunt qui polygonaton, qui cynochalen,qui He radian,id eft Herculeä, qui afphaltion, id eft bituminofum trifoliû, qchiliophylló

Jt, TcoAuKaçTf«. ó» lt;K » Ka5Klt;vn^5op. 01J^, Trffj^aXi'chx. 0* lt;1^. p.ujPTrtTaAo/j. of j^, KVU7raiïio/j • o‘i S'i gt;nbsp;taçiS'ïa . oz jÜ , tth-i'i^io^ , ûiZyUTlflû! ^i^igt; ♦ W JV » Sip.'

.i,millefoliû,qui dem a .i.uiticuhqqui à copia femi nis polycarpon , qui carcinethron, qui teutha-liden , qui myrtopetalon , id eft myrteum folium, qui cnopodion , qui pedalion , qui ftem-CL î phin.

-ocr page 500-

4-61

DIOSCORIDIS,


(gZ/J. T^O^JIJTCK 70VOÇ K JMOÇ, 0/ 9 0VU^ (UU0Ç. ^/J-dloi O‘l/XlVÓ.'\l^ • Ö' ^ , ÎOTTlVaK.« ♦ «(f^Of X^AS^« J^oa t^ÿ KÀuMÇ tj^yo-a XtTifou?, ^Uî^^ouç, 7f‘^ouç,'yovalt;r/ 7rgi^XKMA^'üU(5gt; tjTPvraijtTn qSI 7He wç t^ cctJcosk’, epu^a ^ TTH^avy o(j.Qta., uS^ijKts^a. L«^ /xolAo.-KUK^a J ê^a ^ (taj-ff/j ■^’ iHUsop lt;filSiav. o^i/j H9^ «f^p koMitm . ai3-@gt; ^ A^JMp H tjaivimsp. ACMX/J-lf} Q tj^fj SUTTf/KÜ, 4^x2-' kZw 0 xvAci? TDVo^oç. a^/ÀotîJ az/xo-nfói Kolt^f^vJ^ i^ K.ozA/oa/gsu/xao'z.xoA^zKOz'Ç Tt H^ S^a'^y^zSo'z/j.a^;! ^ oJ^a c^^rîç.SoH-^amp; amp;nbsp;ÔKJZOÂHK.'PzÇ PAT' o'lV'li TTlVO^lS^OI^. amp;nbsp;'n^o^’^ióJ^ov^ Ti^o'iU.zaçw^aSOSïîTr/o'K/ji« ffia.^ Aa.p.èou/ópSjJoi^i’lsHo'i ^ ly^S/j yupeu-K.eop'7t^O5iamp;i'‘lt;^ ♦ KJ quot;n^ûç w]aXr/aç ty moj^oi «ç lt;^a.1ü(j3j}o^ «JMÓ^^ .er Uü£4K84 iç 9 oivcf H/J fAÄi 'Tt^oa-Äa.SajjfiK^ 7Pie 'Tt^oq TX lt;^1 az-J^o'ioi^ 4 AKK.itoJaTrAaoytTj ^ ra. ifJ^a 7150$ so/j.X'^o\i iynxvtrif},^ «ipixn^ âv«ruràù,iy tjTruJaç. ^uzTzTTt Aara 74 HJ ^Aïriü.ovaÇjZy at J^Hp.alXfWi T^au^ioJ« Ti^otrcfa]«,

I N T

phin,qui mûris unguc,quf Proferpinaeâ uocent’ Magi herois fanguine. Aegyptq thephin. Aphri cuculu. Romani fangmnalédicûtJ Herba eft ma feula fanguinalis,numerofos, graciles Si tencros ramulos habens, gcniculis interfedos, graminis modo per terra ferpen tes. Folia rutæ illifunt,lon' giora taméLôi molliora, JSCfingulis folq# adnaw fementquâ ob caufam mafcula appellatur.Florcs câdidi aut punicei ♦ Adftringit refrigeratiÿpotus fanguinalis herbæfuccus. Sanguine expuctmus, amp;nbsp;alui fluoribus prodeft.Cholericis itidc Si ueflH cæftillicidio. Vrinam enim efficacilfime trahit. SuccurritSCuenenatoru morfibus cum uinopo^ tus. Bibitur Si contra circulâtes febres unaante acceffionem hora, Siftit idem muliebres fluuiœ nesappofîtusJnftillaturpurulentis auribus,amp;ugt; dolore earû utiliter. Genitalium ulceribus egrC' giemedetur cû uinodecodus additomelle.Com tra ftomachi ardores , fanguinis excreatione^ quæferpunt,facros ignés, inflammationes tumO' res9 ôC uulnera,emplaftri modo folia uaUttti®’ ponuntur,

E R P R E S.

SAnguinariä Plinius,(ânguînalê Columella Græcâ polygonon uocant .• ille xx vu. uolumme5^P' ^’ J hic libro vu. cap. x. Nec fuit Romanis fcriptoribusalzanominisratio gex ui û* ufu eius.qoft*'’““'-fanguinêexpuentibu9,cruencisfp inteftinorû torminibus cammederi.ex mcliorehac poteflat«“®®' illifecerunt.Graeci contra à feminis copia, uel geniculoiÿ quo8 habet frequentia, cognofei earn uoluwuquot;quot; utruntpenim polygon! uox fignificare poteft.5iquidêgcnti illigonos,genitura ét ferne .• gony uetopquot;* er diminutiua forma geniculus eft:quó pertinet qux ftatim adieda illi appellatio polygonatozifiigt;t-’‘’'ï dem geniculo^ frequentiair denfitate fada.Nobis caniê in altera parte magis inclinât animuKcredim“®^ . à copia feminis quonda fic appellata fuiife. Numerauit «ir plinius in polygono aliquot ex his qus tJ-w. Diofcoridelcgunturappellatione8,polygonaton,carcinothron, clemaamp;myrtopctalon :qu»'”*”4 ^ caufasquaeànobisàprincipiobrcuitcrindicatæfunt. Vocari halmada Plinius etiaait,qd in fcripmf5 non legit:Dubitamuszj5 au afphaltion in Plinio legi eä uocé oporteat.quæ au t à bitumini» odore, auta minofi trifolq.qd non multoantc defcriptu eft.fimilitudine fieri potuit.Potuit eadé Heraclea uocaria j risfui firmitate.qua herois illius in laboribus ^ periculis patientia æquaret: Vnde Èrclema farmentuffl j O' uiticula appellataetiâfuit Ex qua ui aliquibus locis corigiolaitidêdicit.uulgaris,nota omnibus,^“ ? fere' nafcens herba: cuius praeter à feriptore hoc nu meratas in aliquibus fcriptoribus,alig appdl«®nw inueniunt.Nosi^jexApuleioquodlegebatftopinacaProferpinaca emendauimus.IndzcanteetiâiaP*æ ’ qui eodé loco Proferpinacae meminit. Sunt tarnen qui non Proferpinacä,fed fcorpinacalegi iubent, $ ƒ“ pionibusegregieaduerfetur.Confidentius prxtereaquod in feriptore hoclegebaf.a Romanis feininaKP Iygonon,fanguinalêdicercmaluimu3 ; indicantibus id pluribus O' primae fidei Latinis feriptoribus,^ pauloante citauimuszO prater eos Celfo ctiam fecudi uoluminis ultimo capite, cuius haec uerbafune ba fanguinalis, qua Graeci polygonon uocant. Ne^abre:quoniam ut pauloante teftatifumus,contra guiniseruptiones O profluuia omnia.antiqua medicina multum ea uteretur.Habet O alias uiresabho ab alijs Graecorum medicis herbanjs^defcriptaszquae ex illis repetendae func.

nfzinoXu^ovou^HAiuz’. Kîzp. $7rt\ OXvyOVOfl G^AU. L^U/AMOI Tip.! vaAzç, J dap-viop t^S/mvouTuo' ^op-’^vtp^ôp. n.xÂxp.o^J^î^, yo Vxrx erm^XH/éx^ «etuz/xef/a

«a^kAo/Ç tüt’ -7^ cr«A7rz-jYoç.ty t^z' TÎ^yava triv tv KUKAmîfoxàç Tn'TOûS.^u^jtx^/'ozç eozki^ aç. |z'^« âj^iza. (putTj*'^« -rzz? uiFaTcoJVcrz. /\ôuap.iii 9 «xi îUTTfzKHV, 4uk2khv, 7PzSlt;ro«z 7« avr« T^û «v?,o2 /AH «tô'svts^o/j,

DeFœminaSanguinalihcrba. Cap. V.

Olygonô foeminam.LRomani fanguma^ lem fœminâdicunt. J Singular! caule«! guus frutex fanguinalis fœmina eft,^^ ner, harundini fimilis continuatis gcnitu lisSi in feipfos tubarum mode fardis î circa qu^

piceæ fimilia foliola in orbem exeunt. Radix iW inutilis eft.Nafeitur aquofis locis.Adftringcdire' frigerandiqj uires habet, hfdem omnibus quibus antedida utiles,fed minore efficacia»

-ocr page 501-

11B E R int INTERPRET.


4^5


^®‘^^”“® uidcre Diofcoridis Graecos codices licuit, in extrema capitis hums paree eodem intellectu üquot;ijfdem uerbis oftêdunt faminä languinalê herba in cunAis mafcula minus efFicacem ^amp; ignauiorem ede. Plinius etiam eodem libro 3c capite hiftoriâ öquot; medicina eius traótans.ineffi-caciusgfupcriora(pltiraempolygoni genera illefecerat)hoc genus elTeait.Solus Paulus Aeginctain vi. polygon! uireg numerans.contrâ ir his uerbis decreuit.gt; X S'iSm w Kffwamp; z\vfgt;sT/Slt;ir:quod eft: Foemina aucê calcula ualidior amp;nbsp;efficacior eft.(^ó fit ut oporteat,quemadmodü Sr Plinius indicat, credere diuerfas ex «i polygon! notas omnibus locis ét gentibus non f u iffe eafdem:fed uariatisappellationibus, quæ Græ-*.uerbicaufa mafcula fanguinaliscrat.Latinis foemina effet. Sicljje'diuerfoPlintj, cuius ætateuagahæc '*'’'? ''^®.*’f»f wba hge in primo genere funt;Qui plura genera polygon! faciiit.hant marem in tel -gi uolunnld^ Diofcoridi conuenit. Mox paulopoft: Nee non inucniuntur qui hanc foeminam effe dicant: quod Paulo Aeginetæ conuenit.qui foeminam potentiorem mafcula dices,fexus notam hanc exallorum n icationcttadidiffe uideri debet, Eamep ob caufam nihil in huiufeemodi, uififaffo prius periculo, eer-um conftitui modo poteftaam multis locis ïzgcncibusresaliquando,nomina autem femper uariant.


ni^i noXuyova'Pu. $7rK.

OXuroi'arYcfu^) ho§tlt;w.6lt;z-P-Vo^-P-iiliaij Tti^iüX^.cp'j^tx. s , ^X ®Z-^o(a cf'a$VH.7rAaTUT^a o/Ml op ^ .unAoku . (UtTKsuliuç ft 7r5ocrga?^.J. JVucfuc-iv lt;f^^J!iMi) avlamp;H Zlt;w^ • ^7rXH9-j UTri^jj^ovJa t’A/ (f'j'^^p

«ff qS) pl^Hi^ y/vo^tvou.^ita/J \ ~ ^*^«*^ltu- Ataitja^. TfXuyova «®’0«p.6a^ocr^Q^, 7ra^olt;5 t^oucrav «HTi/Aou, ifioi/’iraip 7150Ç wau/xofa tta-

^ll«M»Awl(u.5,«, car/Aouç wç V'ffSolt;j'W7rtp.



De Polygonato herba. Cap, VI.

Olygonaton.LRomani panter Græci’s po lygonaton dicGtJNafcitur in montibus cubito longior frutex. Folia lauro fimilia habet, latiora tarnen 8C maiore lêuoreJn guftu fimile quidda cotoneo malo aut punieç red-



duntïfenfuiemadftridofaporeoccurrut.Nafcun£ in fingulis folio^z germinationibuscadido colore flores plures,maiorecjj numero g folia quç à radice in hac pläta ufqj ad fummû nafcunt Radice habet polygonatos candida,molle,lóga,geniculis plena, hirfutä, graueolenté, cralfitudine digi ta li, quæ fa-ciat ad uulnera emplaftri modo impofita *Emen*


ÏNtef nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

fpo'ygonigeneraqux à Plinio pluraexaliquo!52h!ftor!anumerantur,polygonatoshxcrefertur. o istamê toto genere differre hæc ab ilia uidef .lacet em(qd prjcipuû inter cas difcrimê fic)iîr grami n smodo per terra fpargitur polygon us. Polygonatos autem cubitali âe feré femper proceriore eau-leerigitur.VidimusnosquintoÉrfextodeinceps tolioiÿ ordine ad earn altitudinemfurgcntem.quse à radice tatimexiguisinteruallis per caulem ufq;ad fummü uirebant, laurinis ut hie ait.fimilia.Flores ipfi nö ui flimus.lampridem enim Augufto menfe defloruerat herba.quæ nobis prolata eft. Nulloq; magis indicio çiradicepolygonatufeoftendebat.quælongitudine pedal!,colore albefcente.frequentioribusfpqingra-mincgeniculis turgebat.Vtç conijeere licuit,nihil polygono congenerem multis hanc fec!t,qoam genicii Jorum par nmilisqjin utram frequentia. Veruntamen u t pauloante diff um à nobis eft, exceptis his diuer-

’''P°V§°natoO'al!aapolygonocxtera nobis uifafunt. nçÎKXivwcr«/^. Ki^p. ^7^Q\

De Clematide, Cap, VIL Lematida.LSûtqphüetærion,JqàfoliO' rum lauri figura quam folia eius habent, daphnoides,qui à myrri follow magni-tudine myrfinoides,q à polygon!farmen tis poly gon oides appellët.L Romani panter Grçcis

KAk.u.«t/ç. Loi ^j^AîToUjio/j. J 01 (JVjcfacpvoilt/'tç.o/ J^ o'^jtujvol-ƒ ÉÇ.C» QjffÀurovoijJïç KaAoücn. «^ OTIrgstv’eureioisjtAHZWtl« 0 ‘X^Z^'^S« 00-0/1 Xo/Vou 70 7raxo?.7rtTa-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*7 ’ •^®4”'Ü ^Z^^tlt;5 Tw Tt % H/xa

elematida uoeât JNafeif in Aegypto clematis hfc* Viticulas habetbreuescraflïtudine iûci.Foliû bre-ue, lauro figura colored’ fimile, multo tn breuius. FiniSt inteftinoçi tormina fluoresq; alui quos diar^ rhocam uocant, caulesfoliaq^ eius in uino pot3.Se-danteademmuliebrifi locooi dolores exladerofa

«H9ïï^J^Mii^T»^/)Jt'jfj5bt$. Tau-TH^ra $u?^ttt^ o; xauXoi o-cm oivco 7ri-»(l/jStfdtjJ^ioeg '^, (Puo-tVT Juaç Traue?, fxira yaXaitT©-' JU n^j ^»»ou x nuTi^i-»ou,9V7ri«x$ Tt^osi^é/i^a jUst^aq 7ro-ku^S-tpaTTiJ]. Ttauij J^ np6j aAovrwp tto-«wç J^ovutwo/iSini. ÊcK^ö »1^ amp;/ÿolt;W-RTOK’OT/^Si/xtVH. ‘isomere« Jt Hg^] W«lt1lt;gt;IÇ MiT’0^0UÇ7riV0(U.iVH ^M^Qp, 4i'*TC«JÏlt;^X^S'’‘°'§-

ceo(^,autprorofaceo liguftrino unguetopeifulus appofita.Cómaducata détiu dolore mitigät. Cótra uenenato^ morfus utiliter imponuLFcrunf prçte-rca afpidü morfib’ in aceto pari utilitate bibi.Pro-uenit clematis hæc pinguib'' gdc, fed incultislocis.

INTERPRES.

4 Verifimile

-ocr page 502-

4^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DI OSCORIDIS,

VErifimilceftexhisquaein Cræcis LacinisfplegiO'obferuari adhucponuiit.pluresdiuerfiggenti-bus quondademacidesfuiire.fpeciequideO'aliquado genere diuerlas, uno carnéiireod.: nomine indicacas:quoniâ eadem in cüdlis uicicula!52 forma fit. Dico auc^Plinrj Patladrjcp uerboiicês.uidcu' las,no uiciu palmites amp;nbsp;farmenta, fed ex eoiÿ fimilicudine in altjs plans ueluti Hagella: qiialia in cucurbit» cucumei ibusrp cuffis pairim uidecur per terraiacêtia;aut fi propearbores Jr frutices fint, eos fcandent«, fuisq;clauiculisquafimanibusuitiümodohærêcia:Qiiæ uox licet infueca fic.nö fpemeda tarnen, dû qduo lumusdocemus.'qd huiufeemodi eft:Theophraftus libro v.de plantai^ caufis à principio llatim en de plan tarjt plâcatione ageret, docebat principiü aliqd habere oés unde regenercenr.idq; narijs appellationibus in narijs plâtis uocari.Sütq;eiushæcuerba:8ÙÀi'A7r«iz/)lt;^(i'lt;ii'.«AA’ty/«7ryiii!r«gt;op/«r-nv«j!';(’^,K«5«7r^^«AÀi«.nf3(i/l»,»*lt; /4«,quaeficuertataliquis;NulIumaûtcundlis comune nomen eft, fed habentquædâpriuatimaliquasap-Thallia, pellationes.ut thallia, crade amp;nbsp;elema; Quarje prior illa in olea dicit fureukis, qui depaelus in terra, nouain Crade, oleam producere poteft.Secüda in fico,ad eundé ufum ficulneü fummü ramû fignificat.Tcrtia in nice pal micemfarmectim(ßillud,qdepadlo,ucpr3ecipiuntreirufticaefcriptorcs.nouauicisfub terra apprehends Clema. Nee eft Græcis clema aliud,q Latinis palmes,farmenta ir malleolus, dmerfis téponbus amp;nbsp;ex dinerfo ufu, diuerfis uocibus indicatiiCui quonia natura prima eft,nifipedamentû aliqd aut propinquaftirpeapprC' hendac,in terra decidererör fi apprehéderit.clauiculis illis fuis tenacius hærere,nomccœceris eiufdênaturf plâtis dédit. Vtep ipfum clema.fic illg clematidesdidxà erpeis funt.Latini in uitibus,ut res amp;nbsp;tépus exigit. diuerfis uocibus id indicauernt,palmicc,farmentû,flagellû.malleolum,traduce,alijsqj uocibus indicates In cæteris uero plâtis quæ clematis rationë habercc,uiticulaßr nomine ufifunt. Plinius xx vu,uoluminecapi-te vu. in hiftoria eius quâ ampelon agriâ Graeci uoeât, quae Diofeorides elemata dixit,uiticulas his uerbis reddidit. Ampelos agria uocaf herba folds duris,cineracei coloris, u iciculis logis. Palladius in Marcio in en' cumere ea uoce ufus eft cü ait; Aliqui flore cucumeris cû uiciculæ fug capite. Viticulâ in cucumere flageHu. tir fi fie dicerc licet,farmen tu qu od Graeci clema dien t.appellac.ö“ à quo clematides in plan taijr cenfu CW' cis didlae omnes illæ funt, quæ fuis uiticulis per terrä ferpunt ; O' cü polTunt,clauiculis propinquasftirp« feandunt.Quæ muito plures duabus his funt,quæ à Diofcoride hoe loco docétur.nam Plinius tres duobus locisnumerat.PotueruntqjO'aliæquondânumerari.fednos quas in hoc fcriptore cogimur,Lacinis tantu reddimus.Primfiqjinpriorehac quâ Plinius Aegyptiâcognominari ait.monebimus. non tantu autore eu, fed meliorÿ Cræcorum fide.nafei in Aegypto earn dixiffe.Corruptus enim er nullo intelledlu legebaturlo eus ille. Veruntamen eorum quos diximus ope inftauratus facile eft. Et ut certiora in hiftona eiusomnia effent, non ueritifumus in adieeftisiUi appellationibus alrjs, quarum er Plinius meminit, obiter erqualiM dccurfu caufas er rationes earum addere.Sic enim cognitu facilior inuenire earn u olcntibus erit.

Ln^ï kAu/jikticP©-' ^Tt^aç.

LDe altera Clematidc. Gap. VUL Lematida altera. Suntqui epigetidauo cent, Aegyptq philacuon. Roinaniamquot; buxum appellat.Viticula ex fetnitot« bentem,uitiliü modo lent;uFoIiö habet quod acerrimû in guftu fit,8C exulceret.Circuin'

uoluitfe ,fcandittp arbores hederçquafmilac^'” uocant modo.Tritü fernen eius in aquamulfa ue aqua potû,per inferna bilem amp;nbsp;pituita trahit* P“ lunt lepras folia emplaftri modo impofita.Iplafa 1e cum lepidio conditur 8C feruatur ad cibos.J

ET£5aK.As/jiaT/^.or

'yuTtf101 cpuXaKou3/j.|uMa''oi i^eSy

^ov.KA!J(U.a oiViHo-ip vm^\i^i^o{].'\M-yKj^ilt;i.cfgt;ü'i$\op2.^i/J-\i Aicd/'yiU-o-ai^qi l^ £AKu2ito/J. 7^i£Ä''rjtfai 3 To'ï^ J''ïvJ^^a'ip æç a^p^'iAot.^. TaVTHlt;i o k^StPÇ Afoi^ fj-z^ vJ^ari^ « ylt;{^^op.ïXiTO^ OP^ili^, 0:70 KaTw^AÉ^p-a ngw) -^^oAlü^Toi J^ (pü/^a Ka la7rAadamp;tvïaA£7r§a(’ cut^SHo-i. Ta^rj^^tutjai Ji /XïT« 'W TattiJ^iw ÔÇ ê^wa-f/j. J

INTERPRES.

FViffe quondam plurestlematidas,quod fuperiore capite longiusdidü à nobis eft,Plinius manifcfe xxiin.uolumine capite xv.indicat.Sed exceptis duabus his, nó lieras fuiffe clematidasalias.fedw» uiticulaiy ratione hoc nomen ueniffe,teftcs in Græcis hiefenpeor primü, qui nullâ aliâ in médita ma teriaftirpê hoc nomine defcribic.mox Paulus Aeginetalib.vi.his uerbis utrâqjdeferibés : Clematis quaa H daphnoides.alijmifinoidesuocâc,uiciculâ habet longâ,crafficudineiüci que holofchoenüdicut: folia utio lauri,(5^c. Altéra aüt quæ arboribus fmilacis hederæ modo aduoluit,erc.Fuerüt qui pofterioré hâc comio uulnm crederêt. Cuius flores lilia eädoreer amplitudine æmulâtes.certare cü nobiliffimo flore uoluintu dentunquosetiä Plinius aliquâdo dixit rudimencü naturæ effe lilia facerecôdifeentis, ubiç er^omnibus no tiftimos: Veiÿ ex huius hiftoria in qua rubetes uiticulæ illiaffgnantur,cöuoluulo côuenire nô u^etur. a cuiffe præterea de floribus qui tam egregia fpecie in conuolu ulo florenc, aliâ ab illo demanda effe arguit. Nobis inclinât animus fmilaci congénère clematidê banc effe mon tarnen pro compercohocdecemimuS' Quod autem hic ait iiocari epigetida, humilê terredremep fignificat, fado à terra,quam Græci gen uotac, nomine,quafiterraneam dicas.quoniamfcilicet nifi alias feandatftirpes. per terramfpargitur. nn^i'noAi/auvi'ou. $?'. nbsp;nbsp;-w—Depolemonia. Cap* IX.

oAi|U.œviop, 01 j fpj'^irM 1Olemoniô gne neutro. Sût q philctçrio uocet. ^iov. Ka-TZTrôcPoKiÇy^ ^i';}- H Cappadoces à multiplici ptâte chiliodynamin {M^(W»iJ.ip P.a.'Âofiri, A= dicût.Româigiter Grjcispolemoniâappe^at'

-ocr page 503-

KAuvra £^é XiTrfa Tv^a^t^upS;;«. e?u.'X\a Æ oX^M/xtiXovaTTHyavou.tTn/xtiKts'^a 3 TÇoç Ta: TW ^oXuyovou S lt;A ««Äa/xiv^'x^.t^' a-’’•JÛ'l (J'tïU.^ y« ^ KOJU^eßof C^ OZ Ç C3T£Ç-M«M£Xa/j.ç,'^a,rKXU£««Ù7roA6VK.oç.£A!.^)t-flÇSJûuS/M. Cf JtT^ Ç^ û^JVûZç^ ^a^ierz TO-’P'Ç.TauTHÇ H ^i^a Trivinj ^ o'vi^ tçoi? S'kç'«

^Tyrr^ia^jƒ utrou^fav n ty’/%z(X(Pa /xtô’ w «nœrxbzKovç ^ M«T’ o|ou(5olt;rov lt;nbsp;a. ^ ƒ «Ó.C' ■j^zcnîfï'ij H T’uT’u ^i^a ttjûÇ o'k.oç-’'■'»quot;^Awiw.^atri ^ ^h -w-nftaamp;o« -PUS ixpv '’’’Ç^ u-HtUHKap 7r'\nyi^(ri,/jj{j^ip Tra^iip» ’f«i'^5 ClKfovIaA-yzaçJ^a/xaûywpJtVK.


L r B E k rrrf.'


4^f


Ramulos habet graciles pcnnatosip, Foliapauld maiora quàm rütæ,oblongiora tarnen ad polygo niamp;nepetæ longitudincm. Ip fummo ramulo-rum ucluncorymbifunpin quibus nigrum feme eft.Radix cubitalis albajanariæ herbç radi'ci fimi lis. Nafcitur montanis Si afpens locis. Bibitur radix eius in uino contra uenenata,inteftino92 termina , urinæ auguftias, 8C coxendicis dolores in aqua. Lienofis uero eu aceto drachme unius pon dere, Alligatur Si.radix eiuscontra fcorpionum idus. Quinetiam feruntnouulnerariab eiseam habétesïSC fi uulnerauerint,non nocere.Finit ea-dem commanducata dentium dolores*


I N T E R P R E S.

f 1 Ertaueruntquonda inter fc pro humano genere benefices reges: nee quod potentioriutüius foret, y^gloriofumfibiexiftiniaucrunt.-fedquod deus monec.mortalêmortalcsiuiiare.-iinâ haue fibi ad gter fed ”*^’'’i®S'°*’‘âu*âaperiête3,quæfïerfit:n5ingentiüfHafÿfortunisaiigcdisô'ornâdisrancüoccupati, mtaquotidic laborâceg, honeftiffimocp certamine inuéti remedrjali lus ^^ ,^^'Mtiuiccauferétes:amp;fiopuseiret,bellaeciâobidgerêtes :dü Liulchumanibenefïciiautorfo-eoen'”'”^”^ ^**' ^^^ ’'’^ elTe.Hinc Gëtiana, Lyfïmachia.Eupaconii, pluresqj alix plaça: funt autoribus fuis Kes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'5 ’ ^ '”''^’ ’’’^® polemonia hæc, feruato fibi à certamine eir bello nomine.-quod antiquifl'imi re-

Quib *''“^^”’*'“':»dö inuétioniseiusgloria fibi ambo uendicarce. O' tempoiy amp;nbsp;geneiii illaijsfoelicitatc, °”’f’*^^^^'®P‘’l^^^^^‘’“''® beUafierêt.nö ucimperrjfui.alienseueroferuicutis caufatam nu3'*”iquot;’quot;’f“^l’gni8milliadudaVnadie8daretexitio;perirctlpfimulgêtcs®'cügentibusbonæartesi ** ”’“'f° tépore iadura antiqui illius ftudij er ingenij, uix idolon er fpedtru aliquod noftra qua'-r *^^'''*l“*^’P'’æl^dmlpindcprchcndcdaeroftêdendadigitoântiquo^ medica materia. In qua moniaVquot;' quot;°* '’boramus.nefcimus tamé quo profedurofficiofa certé uolütas nö dceft,urgedß in pole-Zlt;z»qd zi^'^V‘quot;’*?“Mnio81egctcs,quahicerPlinjusdixerritinCappadociaamukitodincuiri.5,j(«/(iXW funt nquot; ïï- ”''^'® liabentë uocari,in antiquiffimis Grxcoij: ïT Latinoiÿ fcriptoris huius codicü qui mihi autorit 'quot;' *e'^y*®’’’*'’gt; fed chelidonia mauifefte legi. Nó conuellëda taméob id duo^ fenptorii ta m certa Diofcor^d quot;^ ™'?‘®’’^3 caufam amp;nbsp;nos ex córnuni ledlione uoce uertim’.Illud cö tra in dubio eft.düTidêtcp gerit No '’ .”'’®®it: Cappadoceschiliodynamin uocat, radice craffa.quafi nö 7rsgt;-v«e/«rfed 7r«yeav Ic-einitate d quot;^^9” °‘^^”® neep in latinis aliter g cubitale legim’. Plinius tn uel fic forte' perfuafus.uel uocis ui Hier t rquot;'P' P'^°‘-nbitalIcraflamreddidit.-njfiforte'qdliicaic,lar!àripherbpradicifimilc,adcrafïitudinê - a •t-Dixim’idqm 115 parui refert in deprehédéda polemöia,cubitale aut craJTam radicé obferuafle^ ^“M4gt;vPu TTi^otou, Kt(Jgt;. (J^a»

u-pp TTiTya~o^.(jc^ 7rt ^Wi’.K.AuvIa Jï t^ij o/xoia. è^i-^^j^^yyaVüJjXt-TTfflf. ¥ (fu,^« Ktepa A1« ,,^“?^«M0U.TO ƒ ÖAo/J föz^u-^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7£ Tt^oq TH ysu'irij,

H9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rsoKAamp;ogt;. *ÿ^«p JV ij^4 ^a-

W Wjrc5!l!Ujov.g(ro/i MtvAou Trax®-^-W £4h3£v œlt;à ^tAiKjargi iy Tpe«, àvana ^^l’^ccEit Tri'ty^xovoq.^ TDZqàz^a óevarou-ri«^ Vï^^i^Ko/q trail u(/'a2 J^iJ^a'q.o'iw oivc^ « ïlN^tpmvn^ 7ÇûÇ J'utrtvTï^i'ap.^ potui ^uva/Kpo/j f^uamp;^dp. crttii o^up:£Ai^ Jé Ti^oq ^WÏaiy jw-Mlo.»^ äfi optAi 221 (fz« i^coa^o^. èrç^J^^ ^ ._^y^ A5dyxo» Ï« XTruin, Ko/S^ct ^ vso^coja 0 lt;yj t^kkAaq aW5ar(fita]a7rAaaydpSjuo/).t(9ij ra Kjïa 3 ’''fM’ri'^0 ï^uMSVa trail av-pfq.

De petræoSymphyto herba. Cap. X. SYmphyton tognometo petræo* LRomani pariter Grçcis fymphytû uoc5t.J Nafcitur in petris fymphytû.Ramulos habet origa-no fimiles graciles'que.Capitula ut thymi. Tota eft lignofa amp;nbsp;odorata plata, fapore dulci Si faliuam prouocante. Radice habet longä/ubruf-fam jdigitalicraiTitudine.Purgatpnlmonö uitil planta hæc in mulfa aqua décoda, turn poto decode illo.Da tur cum aqua etiä fan guiné excrean tibus,SC CÛ urinæ male aliquo renS doloribus.Bi-bitur contra inteCtino^z tormina,8C rubrasfeemi-narum fludiones in uino elixat in aceto mulfo au tem contraconuulfa ruptaqj.Eadé cómanducata fitim arcet. Fauciü afperitatibus accómedataeft. Glutinatrecentia uulnera,amp; inteftino^z ramices coërcetemplaftri modo impofita.Quinetiam car nes cum coquuntur addita folia conftipant, NTERPRES.

Q'^*5^509ftipgt;ndi confolidandilpcgregia utriqjiymphy to uis, nomen illis in Grpcis id fecit:In po ^ ftenonbus autem Latiius incöcmnc quidem, fed aperta fignificatione confolida uocari eandem perfuafic.

-ocr page 504-

RubraefoE' minai^flu* (Siones. Enterocele.

4^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R r Dquot;l S,

perfuafït.Et quoniS duo faite genera eius funt.akeiji de quo nunc agimus.qtioniäin petris nafeiwrpeö«“ antiquitas nominauit.alte^ oero fimplicicer fymphyton lacftant tarnen praeter hge noftrae aetatis plura alia côfolidæ genera fe inuenilTe.qux medicis üquot; illis cenfenda relinquimusrOiofcoridêenim Lao facimos,nö omnin alior^ dicta tir décréta coaceruamusipræfertim duo Cjrhæc tantûgenera fjrrnph5^gt;f (Santé etiâ Paulo Aegineta,qui habere hoc fymphyton aitaliquid qdincidat,ideoq;purget qugin amp;nbsp;pulmonibus purulêta concreuerunt.Habere etiä aliquid qd adftringat: qua ui fanguinis exercationu medeatur. Habere humiditaté, qua fitim arceat.-difeutere praeterea.coftipare qj corpora,ST ne logtores mus,ex eötrarrjs aliquibus uiribus cöftare.quibuscoëreeat defcendéces inteftinoiÿ ramtces,€rrubéKS minarum flucSionesiquæ Galeno in difFinitionibus fuisfunt.cü quod fluit, quale nu per iogulats uit off1 fanguiseft.fueritiIntercurrütgrumifanguinisidoIoradeftSebris^cûcrepitu deneiü.cr ingenitallb ip imolpuentredolor.QualesatitfœrninaijîflucSiones hæfunt.dicSü primo uolumineànobisintlwrisco ce eft.Di(S5 C? in amaracino unguento de toto ramicù genere.priuatimq; de hydrocele: Nunc aut ex ^ Galenopriuatim de enteroeele dicetur, quam iUe aitefleintcftini in alterum naturaelocum paulatm^ fïmul amp;nbsp;iino impetu defeenfum. Primitiuastpdelcenfuseiuscaufaseffe.aut hominis nimium couatuai j(Sum:qu3e uero præfens.præfens faciat malumjaxationem aut difruptionem.

nt^i'zu/x^uVua^ou. Kicp. (()S^\ Y/X(p\gt;'TDp aAXo. 0/ JÏ , TTHK-Top. L.^a/J.(üot a'oAtßinvz/ji.. ot JÏ, croXiPa^u. J KanAop iviHtri tPl-TTK^UaZo/JH ty /Xtf^OV«. H.0Vlt;f0p,

TTO^X!^ « y^Vio^^U. iilt;^o/j wcTT^ïl' a-óy^oM. •jigi op ovK. ’ïK p-iyacAap Si a.snp.aTup $u^« cPao'ta.siva.UTf/jiHKH Tt^cçrà TS) Sovy'Xtio'-o‘o\}. ^oxa^i^s o KauAoç 7ra§oè Talt;= ^u Vi«^ ^vàç TÏla.pSpoi.1^. lt;pul^op At-n^op Tt^osv-mtpiuf’ îKasHÇ^aNÇ.L(^ oîçJr« «v-6k 't.msi lUKÄ/va.Le^cjx^i^ 7150(5 ra TTO ttko«-vou. J ^ Ka57f/J7^œ/J KauÄo'/jui’tpAo'^ou. oAoç J^ 'o KauAc5 ,w^ ra i^v'^a £Xlt;1 X'°^ UTToT^aj^oo. i^ '^'Tr^otratflpj KVHo-pxSptp. Tfiocwra.j/^cü^ V7r(J(r//j7^/«1'/ £7r((f(ZV;ja/j /xtAcavea. £VcPo^9V Jï AS^ko.! amp;nbsp;^A/^^c«. éipamp;H’^ijo'iQ.noiova'i JV A^üU.7TiVop.iVM at' /j.OT^oinoÏc^amp;‘^Hyp.ciTiM^.^Q(J^ ra ViÓTJa]lt;x. KO^wo*/ K(XTa7rAa(Wo^z^(X(. raKçta J^ trujüi-lopkil'cu cruuiyovtri. Ka]a7rAcéT|oVTa/ J^ 7150Ç tpAE^iUovaç /xaAisa rag lt;^ ti^oui-iV' Alc$ üi(iilAipMt^p.lTlt;X (fy'^ap KJ/^EJOVT©^.

De altero Symphyto. Cap» XI.

SYmphyton alte^, funt qui pedon appf^ len t. LRomani folidaginc uocantJ Ca^b’ duûm cubito^ akitudine amp;nbsp;aliquâdoWæ iorê ex fe mittit, leuc,crairum,angnlofuiU fonchi modo concauum, Circa que folia funt no magnis interuallis diftâtia,hirfuta,angufta,oti «^ ga,ad linguæ bubulæ,quâ bugloffum uoeât/w* rum figura accedentia. Habet ÔC caulis fecusaü' gulosilloscxiliû 2lt; cauli adiacennü folio9t3^ gulisalaçzcauiseminentesprodudionesqu^lw« Lin quibusJfloreslutei funt,LrutæfimiLsd^ men qualeuerbafcus habet. Habet præteteatœ tu s caulis ÔC folia fupercurrentem afperatnhnU' ginem, quæ manibus tradata pruritum exclut-Radices illi funt foris ôC in fuperficie nigtæ» ®®’ candidæ ,SC glutinofo lentore molles: quaçtuw’ tantum eft. Bibuntur tritæutiliter fan guinea’'' puentibus.Profuntpariter Si ruptis.Clutinjquot;’ emplaftri modoimpofitæ recentiauulnera.^^ ftipant 8C carnes cum coquuntur illis additæ.^quot; tra inflâmationes fedis^præcipueutiIitcre®F ftri modo cû fenecionis herbæ folqs imponunt.

fKV/AKTiw

INTERPRES.

NOuitia tir poSerioi^t tempoiy uox folidago eft, qua hic à Romanis fymphy tü indicari tradic, cx^' facSaeadéforma.quainLatinismulcaaliainplantispaflîmaudiiitur.trixago.plâtago.cunilag®-” inmetallicisplûbago.O'inalijsref^generibuspluresalif.quemadmodüin Grgeispedos.qua^ dem hanc fymphyton à quibufdâ uocari pariter Diofeorides teftat,fa(So a' uerbo 7ri!gt;gt;'u»3’ot/ nomine,qd d® fari.côcerni.iSitinglaciêgelarieft.OêsàfymphytipoteftaterationêhabêCjCuinatura eft folidaretr»’“ ' ritiem dëfare;qd toto capite hoc ubiqjpatec;?^ ex qua ui hic (uyfAtnlxit mederi ait; nô uulneratis(id em P’ lopoft ab eo dicif)fed fimpliciter his qui bus dilïê(S3 au t ruptü quocun^ modo intus aliquid fuerit qs W f^i’t^KilM! uocauit codé modo 4 ^aunKrieti dicunt.Nosgenere neutro rupta diximus;quoniâ nô poterâtrup heut uulneraci intelligi hoies. Dicern’ amp;nbsp;de ruptis fimul^ de côuulfis gprimü fe nobis iteqi occafioonert •

n^iOAtsm. Ktep. lt;fsy\ Azziop.-TTooc. i^tt p.iii^à. VTTi^ 'tfiup J^anTVAaip H Tiosa' ÿ^p . cpuÂ\« JV e;gt;(;(J ^9^ kAh-uoja Ko^uoTPtb TtajaTrAHer/« H «ys^^] • SUTtf/Kut, §/tap dit crqiôÂja As-

TifZtù ^ T^iX!^.AS^n.lfî) ^ în/'t/.(U.!J«,o§ cAa-K7VAt0/j 7t«.X^^ . lt;pUiToy ^ yiwAÔcîioi^.

DeOlofteoherba, Cap. XII.

Lofteon. LRomani pariter Græcisolæ fteum diefit. J Breuis herba eft oloftw, tribusquatuo/ue digitis fupra tenais cxtollês.Folia uiticulastp habet corntó pedi herbæ aut gramini fimilia : qbus adftrigfw uis c Radicé capilli mo tcnuilfima : afpeâu cade

dSjIongitudine qtuor digit05J.Nafcif in tumuli^

-ocr page 505-

LIBER UIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;467

èuwTjÄ ^ ijr« K^îa: (TOü^yJ/j (rt«j;4-3,uSjH,’'^ Poteft amp;nbsp;hæc cames concoéia illis confti-•njûç PHyuaJa a-tw o/voi TPr/tirca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pare.Bibitur ad rupta udliter in nino.

I N T E R P R E s.

EXaduerfoCrgcis olofteon herba liæc di(flaeft:toto corpore cm iSi undirpoflêani oox ilia fignifïcat: Cum tarnetenerior ir fragiliorea fitjongetpab olTiü düiitie difcelTeric.Qiiæiendû mea,quonain modo triüaut quatuor digicoi^ alcitudine eâ hic dicaeà terra extoUirty au digitos per longitudinem c5tinuatos,anutinantiquoi?: palmo erat, per cralTitudinê coniuctos C* fibifuppofïtos indicet.Nobis in po fteriorem hac parte inclinât animus ; na quatuor digitoijt per longitudinê mêfura alijs poterat iSr debuerat uocibusindicari.Sufpicamur etiâ nos quo loco hic ait, «i/xü (^ oZ«, qd redditS à nobis eft, afpeAu candi-dâ:quod(5à Barbaro dilTimulatü eft: quoniâ no cöuenire huic fcriptori phrafïs ca uideret.aliter legi quondam potuilTe,MuKàifcilicet,perfe,ideftcandidâ:mox.qdeft^HJl«.ô(vwÀ«, id eft.uinoroodore.lnGræcis ni hilrcpcrtii huiufcemodieft:18 tarne que nos habemusuetuftiirimü Latinü Diofcoridê,odore uinofamha-bct.iicet^unitantûo'barbarotefticôtraoêsalioscredendûnôfi'trnihilominusrnalaô'infolitahuicfcri ptori uerboi^ phrafis fcrupulü hüc mihi iniecitmet^ab re penitus monuifte hoc fuerit:ut fi forte' u inofus hic jnradice oloftei odor natiinis fit,cx co etiâ deprehedi herba poftit. Dubicarc præterea Plinius perfuafic.fcri pens ufum eius ad rupta O' côuulfa effe,petite oiofcoridi potuifle côuulfa:f «b^i«™ em tant u quæ ru pta funt 111e numeratNec maléin hac re hærebit aliquis,qu3do feniper fere' fimul côiungüf in medicina O' remedijs tuptaO'Cüuulfamihilqjin hoc feriptore frequêtius (»/MW' W «eair^ixaz.id eft/upeis O conuulfis eft.

n^isT/e!:’. Kstp. epsef'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeStoebe*. Cap. XIII.

To(amp;ï.Loi3,Toeio/i.^«/jiaZoisï /~N Toeben. LSunt quiftoebion. Romaniftoe-'

y7ra^.7Vcé^iAtog,JHi;bK^'ïft;gl bendicunt.NotaubfqjherbaeftjAdftrin rapu^asup:j.001/1H^ t^üo-im nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gunt folia eius Si femen:ob qua caufam Si çwrirwpiln/xaâuTïviwj. EynAuttlai J^ nbsp;^*—' in inteftino^ctorminibusdeeoeftueiuscly-6'iii’5ja7i'uoj5oo£WTa. K,ala7rXadamp;tv]a JV ftere infundiuet in purulétis aurib’ inftillat. Pro-Taipvz'Xwtüi^iAp.o'ilyj^uo'i/jótp^aA/xw/j'i^ funtemplaftri moimpefita folia fuffufis fangui-tnTTÂNy^ç Hg^ «‘;wj5a'yla/jï'X.e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne ex iftu oculis:ct fan guinis eruptióes eópefeüt.

INTERPRES.

PHleon duobuslocis'iiocariaquibufdaftoeben hac Plinius ceftatuseft: primü xxr.uoluminc,capxv. hisuerbis:Quædâintiolio habet amp;nbsp;in caulc, ut phleos qua aliquiftœbc appellaucre. Mox itci^ xxii. uolumine capite xi.Steeple qua aliqui phieon uoeât, Videturcpnobis Theophraftu ubiq;appellate.!3 «mm inter acukatas phieon vi. ^ plantai? hiftoria numerat.-O inter eas qux folia fecundum fpinas profc r'int,qua!es in paluftribus tribulus:«?quot; *quot; arida ononis eft. Et ftoeben libro i.de plantai? hiftoria inter frutico laOquaecarnofumfoliïihabent.AfiftophaticsetmncomoediacuititulusRau3eeft,interpaluftresnume-J^f'dicenst^M^d, I^ ^j^ ^^y^^^^g^ ^ i/liÏ7j.v' wh^ ‘gt;'f * i^^fxii^ n »A«|Wt?« Jl/à Kvïïéfsv y^ ij/hiu )(ixlfovifiy,lt;amp;'c. q u od eft: ^.nigiturmagisinclamabimus.qfiquadoin .apricisdiebusfaltauimuspercypei?O'phleon exultâtes. Ranxenim paluftriaanimalia carmen id in co pocta canebant-Quinetiâ Plutarchus in naturalibus caufis (licenim commentariü eius quoddä infcribitur)fccundo capite cü qupreret,cur coeleftiaqua magis q qua Wsalianutriatiirfub terra feminaunterpaluftrcs plantas phieon hancnumeraiiit. Ex hisigiturquæ collecta““di(pànobisfunt,côi)cereratlociiiarifp oportet eandemftoebeniö'phleon,paluftrê,aculeata, amp;nbsp;car-noiofoliqefleherbärquaintexendisthorisb'Ktetorantiqui, ex quo ufu«ziSiüz earn dixerfit.-colledtionc fei-*'”“ ®' ^erba hoc genus: cm propriu «ÿ ex natura nome phleos primü fuerit: ex ufu aüt poftea ’^”^‘^**d eft,ad thoros ea uteretuf. tam facili lentore,ut ueftes autore Herodoto ex ea obf” ^F^'^“!®quot;'®uerocapiêdisauibusretia.MeminerütphleohuiusO'alrj.'omniutaméexhisqupnos uer^*'lM”f”® -æ^ fiimma eft, ut eadé phleosamp; ftoebe fit: ultimuqjhoc Home ex ufu faiftü iUi fuerit.prius f i ^J “f . “‘^Ï^^tcpAzeïrenim CrxcifnuftusÈT feminis copiam dicunr. quo phleos hæc abundat. Eius ƒ *^?^f^'P^ftaitcmplaftri modoimpofitafanguiniseruptionescompefcere. Vertimusepnosirea uo-^*^p‘;^‘“'™s,quaGrxci«,^^jixj.,'5j„uocant.DequaautoreCalcnoindifFinitionibusfuisfciendumeft,co-piolifanguiniseffufionemeflehxmorrhagiam.ubigrandisexitus fit,circüfluentis:ubi ueroperanguftü uctatur.vit in feda uena fit.iaculi inftar profilientis- Differt'qj hæmorrhagia.id eft.eruptio fanguinis ab hæ morrhoide,cp hæmorrhagia copiofiircu impetu fanguinis effufio eft: hæmorrhois nero paulatimCr per »nteruallaftdlicidij modo fanguinis exitus.

Ki/it(f»y!x’ Sanguinis eruptio. Haemor-rhoides.

n^naupSwou. Ktep. i^é.

KAUp.iVO/I.Loz JV,K.aXuK.CCV3'ipi0jU. o‘ ci'ij-T^lltAUMtVO/J.Ol ^»HX/OtpUtÇ. 01 oi,H~KT7'2:c^-o/ dï,/^('Aaf, o^i 3, ««l’XiKop. 01 JlÈ/u^/i. 0? JV, AÇ^b. ^u/^aZo) otoAouK^ou/a.o'/ J^,o5o-^it5oii|U.^aïou(’.ài7UTif(oio|uou(.KXÛ^ttov. « Jê,ftAu^'(O^-o él «jovo^ k«äSo-i. Jftau-

DeCIymeno- Cap* XIIII.

Lymenon* LSunt qui calycanthemon, qui peridymenon, qui eliophyes,qui epatitim, qui fmilacem , qui anatoli-con,qui dyticon, qui a€rgincm,qui dy menion,qui amp;nbsp;agonon,id eft,fterileappellant.

•^^gyP^n oxyou. Romani inuolucru fine inuolu^ crû maiusdicut. J Quadrangulu ex fe mittic cau-kmfa-

-ocr page 506-

DIOSCORIDIS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lem fabaceo fîmilem.FoIia plataginis figutu^ o^ liculos habet in fummo caule duos fibiinuice [ nuentes,iridiSCpolyporum cirrhis firn Hes. F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ftatiffimum Clymenon quod in motibus iw® . f fuerit. Exprimit ex toto una cS radice fuccus,q contra fanguinis excreationes,ccEliacos 8C tu tesfeeminarum fludionesutiliterbibitur.tt gerans Si adftringens.Sanguinis ex nutibus5t ptiones compefcit.Quinetiam folia conciw tu

Xo/j av/Kir/ KT^aravo^j. o/xoiop quot;O Ts: oa-4«u.$u/'Xva J^ TÇct’rà'nB ajvoyAwoyou.amp;u-XaK/aJ^ ?JCö67r)7ro KauXoïfî’/ç aXAnAa ïtuovJa.ÊoiKoraïj/fh 0 'if’K'i'ifé^o^Tr'Kz^vroC' Va/ç. a.^i50jj cS^ 1° ojlvo/z. xuAi^tTCM JV o'^ojj ccà TH ^ (^H.TP/ifJ^ ^i^uAcç TTÇoç lt;xi/xa7’(i ^va ‘ niyluj TrivópSjJolt;^.amp; KO/AiaKoûç.^ |oaw è^ ^JO/Z su^aV ^ -j-u'xuv. £7r£j^:J JÏ ng^j ràç tu /xuKTK^Q/j «//xofla^iaç. rà J^ ^uAAa Açici H ^uAaara Toï^ vioT^oiVK^ MjïZ^ïljSjja; {j.i-}Qi ^ îTPuAtotnuç av.^yo«

dudam cicatricem medentur.

I N T E R P R E 5.

REgiæ dignitatis herba Clymenos eft.ô* ab innen tore rege fie appellata.non aliter Diofcoridehadlenusd'à Plinio diuerfislocisexantiquoi^thiftoriadefcriptæfueront.Eanip'“^ ^ indicaueriintueteresappellationibus, inter quas ex plantæipfius natura, notis.cr'ai’tiqi’O’^ obferuationibLisfadtæaliquæfunt.qualiscalycantliemoseftffignificatenimquæincalycefloreao

Calycesflo ’^“*’^ ^“tê in floribus antiqui calyces inuolucra ilia qualia in rofis lunt;quibus dehifcëtibus,in fuafO“’ rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res pandüt.In Clymeno anc bac calyces folliculos eos intelligebât.de gbus hiepaulopoft cgit-fW“-*/ x, nos uero côfufomixtocpobfiinilitudinê cum ca quælcquit nomine, Heliophyes deinde curuocar«,i cat Theophraftus ix.de plantai^ hidoria uolumine: qui cum de radicü redione in herbisag^ret,nuw , ret^inhuiufcemodiueteijtfuperftitionesaliquas.ait : w«xyi.7r/i)yîi'AzorS!gt;i3lt;)tAA«i'îzoi'x.lt;)^jtilt;5jAou'A4’'gt;*'‘*“^, qd eft: Qiiafdâ etia fecari priusg foie illuftrent, qualis eft quæ Clymenos uocat. Significatcm hd^P'’!^3 qd à nafeéte foie, amp;c. Eodêpertinet er anatolicü;folis em exortü Græci anatolas uoeât-Eode Ä ‘^Z“^?”’jf occafum eiufdcfyderisindicat. Vaga em in antiquafuperftitione hæc nomina fuerunt.alijs oo^u diem fodiendâClymeni radicé dicêctbus Smilacé à figura hederaceifoltj quidâ eandê dixeruntzfta^^ clymeno copetitappeUatio: hæc cm plataginis folio eft,ilia aüt hederæ,quéadmodum er Romano^quot; lucrum.SiquidêpericlymenosnôClymenosà Diofcoride propinquisftirpibusaduoluidicit.Qü°^P*’ a, mo inter hasappellationeslegit.Clymenon quoder agonon,id eft,fterile uocat,totüexpericlyir’^'’‘’‘p u t tûc certius ex hoc ipfo feriptore O'Theophrafto patebit.qui folam Clymenon in fuis plantiscogn®“ fe uidecur. Pliniustpeumfecutusob lianecaufamcôtra Diofeoridisdécrétaduarumplantanimhilio'''^ -ermedicinamgrauiter mifcetlibrouigefimoquintocapitefcptimoin aliud uolumendilataperidy’’’^^ hiftoriaer medicina:quocnimloco nosdiximus, Theophraftum manifefte fecutaseft.Clymrnod^*^' rilitace tribuencë qug hic periclymeno. Vigefimofeptimo deinde uolumine capite duodecimo DiofeoO®^ quemadmodum utriufqjferiptoris conferentibus locos cognofeere facile eric. Habere hic Clymroona*^! fummo caille folliculos iridi fimilesmec facile intelliget aliqu is,cui iridis parti et quando folliculosto« W' paret,nifiinutraqjplantaremobfcruauerit;eriniridetempusquoflorcsinuolutipeniculorunifig'“'a‘'' gunt.nondum in folia fua fe pandentes.Tunc enim Clymem foUiculis his maxime fimiles fuiit/uincme medio longicudinc er in acutum definente.

^2' '^'»^XupSxîôU. Kt:^. (})ÇS^ E^ikAu/xîVûV.Lûz 9,a/7i'vK'o'/ q, KÂvpSjJop.ol ^jilt;x^a.QoiJ.ol Q, CüJÄHVIQll.ol Q^i.7rÛüi.T!7ig-ol J^, * K^ÎVH fXllTfâV.ol 9,K,AH^aTz2ç. oî 9,y.l'5tTjVK.o'( Q,K.aAUK«V0i;XO/J. T^O^HTCa TrôXioiJ (x.(jgt;^'m^.aiy\iTÎ[ioi r^cp.^/J^oùoi SôX'üK^'iS/x fji.M'âi^.a'^^oi Aava0. Jfla^v/cTKOiJ lt;iSipcarAoîjt^ ,£^upiKiS\asHiU.XT' (Ju^aj/« 'J^djAHijiÔTaâuTO/j.UTroA^K.a.K/ûyo^J'ï. ngi^ Traça rà^u^S^a tK.SAaîHo'iJç.î^’ w/j b k^tÈç KwS ^açocTrAHa/oS .aV0oç ‘XSjnov.KWfj.a ’«^ (Ji^fcÇ.UTfs^o'^Y'jAo/j. o^iovii imtiiifxivop ^ CpU/S^M . K^TP^J O'nAnçûp 0 j^üa'XTTOCÛJCiSOVt ji^/j7raj^ea/j'3fcKpJ)!5. cputTcat^äjouja«? ^9^ cî)$a7MoZç.-J^itA/'TΣTa/ J^-F/ç ttAh-o'/a^ouer/ ^âfxvoi^, Tovw o KOC^-^e ■ni-' quot;mi^^ o'u^ï'ytiç X.9J^ ^xçow^eiç o-m^ ■irîvt'J^fAtT'o'ivov lt;nbsp;ôi,oÂK.»piTTinp.iÿjt,^ijt.\

De Periclymeno» Cap. XV.

EricIymenon.LSûtqm'Aeginenjqui^'y' mcnon,qm' Carpathon, qui fplenion, q“^ epatitin,qui alfinen maiorem,quidcn’3' titin.qui myrfnwn^qui calycathcmon uæ

cent.Magi Veneris pileolum.Aegyptn tuto'’* Aphrilanath.RomanünuorjcrummaiusJBf^' uis SCfimpIex frutex cft. Folia per interuaUaWquot; beteumueftientia, albido colore, hederængO' ra. Habet 8i fccus folia germinationes quaflaw, in quibus fernen hederæ fimile eft î Florcscanw' dos,fabarum floribus squales, modicerotunoos, foins ucluti fuperpofitos, Semen durum Si quo difficile uellatur. Radicem craffam rotunda®«^ Nafeitur in arm's ac fepibus,propinquis fnioci' bus fe aduoluens,Cummaturuitledumfe®on eius,tu in umbra ficcatu, ad minuedoslicnesdra-chmæ podere guadraginta diebus in uinobW-

-ocr page 507-

LIBER inr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4lt;59

Fl®XÏva TXK^. ^ ho’t^/j Xu*lt;{. 61 ’ 50o7rvo/a/j Finit amp;nbsp;eiufdê exti doIofCs-Prodeft in fpiritus dif-wHXèH^ZurMÓv.ovjaanla'ïf^ tKTXÇH/xt- quot;nbsp;‘ jaS«igaTO(}V.’tS( 3 ty wKUTWov. t^ «SA' 3 lÿTKÇl'J.'^a/'u'vKU»^ EJ^iJ ETTI HUE^XÇ X^. 7?

ficultare no nifi reda ceruice fpirätib’. Prodeft SC

••t»î«.€lamp;rà«ç quot;bOjOT^ TpiGfj •. Söia^iopJUr«

ÄMlT^tXai« ETT» rfv T^oJ^KW/J Tà (fj/m« ^C«T6fT«(,

fingnltictibus.Cruenta àfexta die urina trahit Ja cit ad celeritatê partus.Habet eafdé uires 8^ folia, Ferunfhæe tnginta fexdiebuspora ftcrilitatêin uiris faccretSi in circulanbus febribus ex oleo inunda, earn ra horroribus opera ferre*

INTERPRE S.

Communes Clymeno amp;nbsp;periclymeno.ut uidere omnibus Facile eft.adiec^ae illis appellatióes aliquaé funtxarummeminilTc itcijj,fuperuacu5eft.lnalrjs qux inpericJymcnotantülegütur.laboraflenö facile fueric,prgfertim nobis qui ingenue fatemur nihil pro coperto de ratione eaiji haberead cantü nionerepoffumus.clcmatitim périclymenüdidlam abaliquibusfuiire,quoniaaliai?imodoqu5e uiticulaa habent.propinquis ftirpibus fe aduoluat, queadmodû longius in utraqj clematide didlü pauloante eft. In medicina non fuerit ab re contulilTe Icgcntes.qux à Plinio aliter potiusg aha de pcriclymenotraduntur lib.xxvn.capitexii.nosenim breuitaticonfulcntcs ca relinquimus, ut interim rationêreddamus.curuer-tentesillud,«gt;JHv»;yi)f5ij7)o/5»,in uiris addiderimus.adfolos mares contraria fterilitate;quodàTheophra' *cceptum eft,qui libro nono de Plantai}! h iftoria agens.clymenon, periclymenon fcilicct hanc intclli* gensjacere id,his uerbis ait .'«JlvretTeiv A' ^xm ^mSr x^^ ixt rit to HAuz^ou ^y lytf yy mn)(Ut fixy^^nx i/jifxtii iitxi AwHi jyAA^ä«! 5i«v;^iii'yny{.3l7iroy «y’ lx«r«y i/^ipxt 7r/gt;lt;:quædc uiris manifefte amp;nbsp;in hanc fentenciam didfa funt: Fe-runt etiagenerare non polTe.fiquisclymcnifemen continue triginta diebus in Uino albo ei/AAt^ô'aoy^çjiyzxsc genete mafculinocolligehsait.mifccns choenicis mèfuram tantundem fingulis diebus biberit y Subiecitep vk” '”^^S'^3m hanepofionemabfoluerit.penitusfterilefcere. Perfuafitid etiam PaulusAegine» tshbrofextofiu! ine(j|(;jQjgpj.j.j(-]yjyieni fernen dicens.OTifzxotfufOiiy^yTrzyozji^oyirc.quod ell.-potum clyme* ”! ,™^”9“®lt;Juiricreditur tantum elTc,ficcare,Faceread partuseeleritatem periclymeni fernen hic etiS ait WKUTJKIM effe.id dicens.non tarnen qua ui 0quot; quo ufu id poflit.declarauit. Veteres Graccorum medici inci-dendicaléfaciendit^uircs folia eius iSr fernen habere dixcrunt. Oportebit^ex his 0* difFicuItatis morxqj m pattu cautisremedio hoc uti.Fiunt autem aucore Galeno in difFinitionibus fuis trifariam difficiles partus, a prägnante,àfatii.e-abextrinfecis; a' praegnante bifariam,animo fcilicec aut corpore male affedanier» icaufa.dolore.zelotypiaaffedlione'uc alia, anguftijs'ueaut obefitatc mulicbriumlocorum; aut fi tune pnmum mulier parit,tabe'ue quam atrophiam Grjci dicunt:quae fit cum non nutritur corpus,amp; loei mu liebresemarcuerint. A'fœtu.fiencdiusinutcro.autgcminus.autmonftrofusfuerit. Abextrinfecis,intêfa hyeme.autardentiflitno calore.

TPi6oAoç.L^, J^j jSwKtipaAoi;. ot O»T«ujox^ult;’. |w/x«7oi T^iêiOü' ^UM «k^Xkou/x. J o ^ X^ ‘’'“'’oçâvJ'^XVH T» epui^a ton Et. Atyfor^K æb 0 TK kXh/x«]« J^H 7ÏJlt;? ^-SJwgtva. 0 7Çû(? avioïi; «Kcaz^ai SJucpvai. ^•^jaiitpitT^ Jlt •^à‘?f]a|U.û^ç^û'^xo7r£-^ o»g. Esi^ j ^ç ly £vuJ'^ •^a lt;7Pfa^io7§ epu-c/i^. vi^Ej^Q^ .^ n.ó(jh}. T^ di ^c(v6a/j Kjim)MV, (f)V?^K TT Aart«, /xo’%^ £xoda M“ K50/). KauAoç^ y^ Sajou Tra^uç. f^^op TW Vƒafli^. TÇOOÎSI ^ ly ^uxücbl 2va «TfTrïtpU Korasaxo^ifIj. a557f§ (TkAkjc^ uç ly o 8ar£-jou, A^A^oT^oi 3 sutjjouo'i, 4uXoue'//i, ïitriii *?'^?^^*'quot;^gt;Ï? KaJa7rXao-/xa]a.crup/j-i Ai«3^ $6« ly ^,'lt;^^(o(,H^TaS £Vso/xa2 on ^ovaç. ly ovA« 8^a7rtuüuo'/. XuAiÿû^ ^ idT«olt;p0aA(UiKa.o 3 a^SifS a5r,xAujo’s A« Wloçïnvogw* Jxjtx^i ? 3 xJ^^ai« orl lt;nbsp;«■ woiU-ivn ly KKjaTrAaûj-o/xÉvajruç ÊxiocPk *^A«7fKa6isno-iv.o:jp.o*2'l *y ^CUfdo-ip^i^ p.iT' •«w^/ttvo?. K7tirJ 3 ly 4u';^,aç r «tto^ï-Aaavr jKizÓG^.oc^- .j^,' .^ sju^ovaofja^tov ^^^T^/^ iróap )(7vi)^p / 'inroT^O(foï/lt;ri.

_____DeTribulo, Gap. XVL

^'“■“^Ribolon. L Sunt qui bucephalon,q ta w-«

■ rocerotayRoraanitribulüaquaticöuo- *

I nbsp;nbsp;cat.DupIex eius genus eft. J Terreur is

—■- alter portuïacjfolqstenuioribus tantut üiticulisper terra ftratis,fn quibusfpinæ funt dure, faporeacerbo4Narcithicfecus fluminaSCin domooi areis.Eft8lt;aquaticus alter in fluminibus proueniehs, comara tantu fupra aquä ex tollens, fpinam ucroaquisocculcns.Folia huic funtlatio ra pediculo longo. Caulis in fummocraffiorq in profundo.SuntilliSCcapillamentaquædâfpicaçi forma.FruduseadcquaalterifoliditateyÂdftrin-gunt ambo réfrigérât^. Inflâmationibuscundis emplaftri modoimponuntur.Ex melle oris uitia qua s aphthas dicunt, tonfillas, 8C oris exedentia ulcera SCgingiuas fanant. Exprimiturex utroqj adoculorum medicinafuccus.Bibiturcalculons utiliterex uiridibus expreffusamborum fuccus. Terreftrisueropotus drachmae pondéré,amp; cm-plaftri modo impofitus,uipera9t morfibus priua-tim fuccurrit. Letalibusuenenisidécu uino utili-ter bibitur.Enecatpolicesinfperfum corn deco-dum. Saginant Thraces etiam Strymonis flu-uq accolae uiridi tribulorum herba equos fuos, R Frudum

-ocr page 508-

DIOSCORIDiy,


47«

vp^K^^prAuKupüv{« ^ T^lt;}lt;^p.op,0'1^' Fruólum uerodulcem 8C üutriCdó aptum fibipfe WfSvO.j^amp;'^a/aürÇScvTiajru, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,pro pane eoutentes.

INTERPRES.

QVod maxime in tribolo contêplatur aliquot locis Thcophraftus,culpilt;ies0' aculei funt,qiiospnu* ; tim amp;nbsp;à cæteris alio naturae ordine in fruAu plaça hæc profère: dico au tem frueSû quad iHc peric^' ^ pion uocat, fernen claudentê thecam. In hoc enirn non utferc'aciileata omnia.in caule,rannst»' Iqs'uc.aut fecus folia eufpides rigcnt:fed in eo quod ad cibum homini aliquot locis.ubi^ ant ad tutelamfc' minis in tribulo natura protulit:qui tarn notos locisomnibus natales habet.ut naturpfortunx^’ueicatiO' nesquibusiacflaturhumanügeinis.abeo nomen inuenerint:nifi forte nö à tribulorumaculeis.quocu^Ï modo ceciderint.ad idium femper infeftis,fed à tribulaiji in arcis tritura Chriftianx tribulationes di^S“**' crint.MeminitutriufçuocisMaroin Georgicisfois:alterius inter noxasagroijtô* pelles ,altcrius in inW 1 mentorufticano.Notiflimi in co poëta ueificuli furtt. Lappxqjrribuliqj.Et paulopoft: Tnbulalptrahcj^ 1 Quae uox à N, Marcello libro de generibus nominum neutro amp;nbsp;foeminino genere dcclinari dicitur.fonuw f noejj in Marone legendam.quemadmodum in Varrone libro primo de re ruftica neutro.Nominis cauft » origoinaltera à terendo eftiakeram Grxci à triplicicufpide ficappellaucrunt ; cademéprationebuccpl’^' Ion, quxuoxbubulum caput fignifïcat.quafiformam eins referat duobus cornibus amp;nbsp;riÂu, eandtm^f quetram ©• trieufpidem figuram oftendentis. Signaiiimus folita nobis uitij nota locum in hoc capita*^ quoniam male uiderentur nobis in tribuli natalibus coniungi er xquari flumina er domo^ are« N«c fimilc etiam quad aquisgaudcar, ideoepfecus flumina nafcatur ,ficcis locis amp;nbsp;inter ruderanafci.Malf**» »liquid illiccredimus;fcd nefeientes quid qualelj fitjegetes tantum in eo monuimus.

Ln^is3^»cfi«gt;ou« Kïfp.

quot;^ A5^icpa7o/),oi J^jcr^^'n^ay^ofj,oi J^, i/j,m7^o/i. |M^a7o/ cr^^^pjayya. 9-«-A^V©^ âÿ lt;f^vycwuj^i«i c^ 7r£Tyct(§ ^ ^ 't^CX.-)(io‘iTÓTeilt;^(p\jÓ{jSjJ@^ EjU 4i^Hq. Acwa/x/Ai J^ £5^(11.4’lt;3’amp;lt;^« S^ oivc£i^77ivofJA‘ vnmj 'oso\ilt;ri Son^Qp sja'^youjid: n ty Xu^/xÇ. Ar Cov^ TÏrus t^ KUSj ■0^'-'Xl-J'^ 0“S««78/1.J

LDc Saxifraga. Cap. XVH« SAxifragam,Sunt qui empetron*^*’ mani faxifragam uocant.SuKulO' fusfrutex eft,afperislocis^in ^' tris nafcen s, epithym o fimii'S. turin uinodccoda militer ftillicidionf”*' cæ,amp; finguItiétibus.CalçiiIosueificïfrâæ git,Slt; urinam cit J

INTERPRET, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

PEregrina Grxeis er aliéna uoxfaxifragaefttindicantbiid qup ad copofitionem eius coalueruntfi®“ nomen er uerbum Romanx uoces.'iS: qux non aliter g in oflifraga aliquot Iç alqs Romano« modi uocibus herba hgnificet.quxftxa frangat. Nec quxrimus modo dida' ne fie fuerit,quia“’.r tris nafcens fuo ortu cas difrûpat;an quia hominis calcules in ucffica frangat.Potuit cnim.modortap'F da hoc nomine in medicamateria fit,ab utratp uel alteru tracaufa fic indicari. Illud potius cogitana'''“ ^^ fimile'ne fit,Grxcos,quoi5t prior xtas,er medicx materig antiquior difciplina fuit,in eius appellant«• ^ »holder pofterioiÿ uocibus ufos fuifle.Nos certea gramaticis fgpe audiuimus.er re ipfa ctiâ deprehçdi ’ ■nultaqtuocü Latinisautores Grxeos fuilTe.-nulliusaut LatinosGrgeis.Vtenim Anllophanesin^^ t'll^iißiMTfimtamp;iirvfMTtiytifitSadt^ ^HTÔizr«vTi«y:ficetiâinhisucrifimileé,nihil àLatinis Grpeosaccepu ^ . drinarum omnium au tores,er qu i multo antea medicam materia noucrant er docucrant, § Roman s^ »is fortuna er imperij eius maieftaslibera tunc gentc,ut poftea fecit,reli(ftis proprijs, alienis uocibus ,^ cgilTet. Accedit his,qgt; multo fcliciores in coponendis ad certiore rei alicuius lignification? uocibus Gt*^^ Xatini.utlaxifragam Romani dixerant, ficcompofitahuiufcemodialiquauoccutieripfipotuil'^nc.^(._ negligendu illud etia in fufpicione capitis huius eft, foI3 in coto hoc opere primam, er à principiopr®P^ taaudiri Romanam uocem,tamq! inopes in appellada hac herba fuifle orxeos, ut nifi Romanauot« indicairent,nullafibifutura elTet:ex hisdubitauimusdiu,neqgt;adhuc.animo conftituimus,quid®“ ^^ ga hac dicendS nobis fit. Si negemus Diofcoridis elTc hoc caput, contra Grxeos Lacinos^codiceso, ^^^^ er pofterioi^ décréta id eritjubitpenim audit hoc caput.nö tarnen codé modo Sunt enim in Q^'^'^^j^ea fragon,uciji farxiphagonlegifxlîètcp facilis uitijerinftaurationiscóiedura,fiexplantxhuiusquxn T^ fit,mcdicinaerinuiribuserodcndisabfumédislpcarnibus,quodfarxiphagonfignificar,aliquidnom fpondcrct.Sed nihil huiufeemodi in eaauditur.Variant prxtcrea toto capite Grxco^ oncliorescodi^^’edi fertimc^quimihi omnium uetuftiffimus er probatiffimus eft, in quo quod in cxterisdeeft,er aBarB ,j ligenter in Corollariofuo fignatu fuit,dicente fpatiolü inane uacarc amp;c,manifeftelegitur cft:cpithy mo fimilis er cqualis: hanc enim illi cöparat. Quodep nö proeul à fine ab alijs interpretibos , mum Icdtionc uerfum cft.In uino coda prodeft habcntibus febres erc.Et codus in uino inoxpofus ^.^^ citatibus Crc.fimplicius in eo eft,er ut nos diximus: Bibitur utiliter in uino décoda ftillicidio uen **^; ^^^ jingultientibus.tdqjuero fimilius eft,er in dudu lermonis magisfequax Mrecfiiy  ï^i {■^i'^fK^'i *'*^Sfr^ t/S^ußtuSSiTTtixftvf'eiit^^ii^ My/tS.Si contrà nullolegentibus iniedo fcrupulo. qualcm inuenimusl . ^ gam hancadmifcrimus, graui legcntium periculo non fatis certam rem diirimulalTc uidebimuf'P*^jj tim dicente fcriptorc hoc.aquibufdam empetron uocari.prxpoftcro hiftorix ordine.Siqmac^^^|,j^ illi femper eft, propriam amp;nbsp;fux gentis uoeem cxteris er alienis anteferre, mox alias er aliorum * ^ y^ Qualesautcmempctroserepithymo8fint,non multo poft in hoe ipfo uolumineoftendeturdiiqui ^^ cebit palam uidere, nihil in medicina Cr remedijs commune huic ene, mulcoi$ minus m hdloiW'^^°^£t

-ocr page 509-

‘L r B E R tin? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'471

fcriptoris huius legitimu hoc caput'aut iï nó faxiff agâ Latina appellatione aCtjcohomine dicêdam fuiflè.fed quo in plerif^adhuc indicatur,fantiphages,à minuendis ir erodendis catnibus:(ÿfi appellationis huius nulla fit nobis caufa aut ratio ; Nee eft quod eredataliquis eile hanc qua rara noltra faxifraga uocant.Illa enim tragopogon tr come quonda dicebat,qucadmodti in ea cercius fe-cundo uoluniine ab hoc amp;nbsp;à nobis didiü eft. Barbarus in Corollario fuo de faxifraga longiffime egir, mul* taipnotiiniitilialegecibuscoaccruauic: fed quod ad faxifraga hanepertineat, omnia in coniediura pofita. MP'daSt nos de ea fentiamus,ex his qu« didia hadlcnusfunc, nouifte omnibus facile eft; ncc quicq ultra ®OQisdceaconftare ingenue fatemur.

^2'^’1lt;^“''’“4*’ 4^«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeLimonio. Cap. XVIII.

A E/Mwv/o^.Lo(^,'7fJa/xor£i'-r.Joi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imonion.LSunt q potamogetona,Jqui

ncurodcs,Lqui lonchitin,qui pronpon, qui lycofemphyllon, qui ellebori ferna-ta,qui fcillion uocet.Magi lupi cor.Mar fi mendruta. Syri meridam. Galli iunipe^t.Daci dacina. Romani ueratru nigru/fiuc tintinabulu terrae appellant. J Betçfolia habet limonium,te-nuiora tarnen gracilioraqj, numero deeë 8C ali' quando plura.CauIcm gracilc,redum,altitudi-nelilii,guftu adftringête,rubro^ femine plena, Poteft tritum femen,mox in uino potum aceta-bulipondere,coeliacis 8lt;inteftinorum tormina bus Opitulari t amp;nbsp;rubras fœminarum fluAi * ones compefcere, Nafcitur in pratis SC palu-ftribuslocis.


Ap.v^j^sftq.Loi j Aorxî2i?.oi 7, ^aTriovovi'y./xua'oi/xivJ'jaTa.CT'J $01 /u^d'a. 01 ^jAuKoo't/JKpu^'i. '0gt;t^tßo5ocrH|U.a]a.oi Q'jirKuiÄvio/i. t^o^jh-r'^ 0**^ *‘^^‘ ?'V*®lt;lt;’' ovïœgT’u^x vi 7S»/ji. ’• jjavTivagiSiUTtj^ou, yx';X-,o/';avS^»M-KOI Aamva. J r« /z^ ^uAXa t^l oP'Ota. t^û • Atirfor^ot À X9^ ^«K^onÇa. (Pétta » ^^tiu, KauAo/j Atiîfoju. cÿio^j. quot;icrov ^^ t^ K^î tou. rtMo^a kÎStpv ^ufi^ svtfoVTQ tS' 7tûcr 1 p. ûtmaT] 'j 0 K.^7P|O agoç a^p d'ivià TPfltiç, û^u6à 4« 7rÀHamp;0Ç(fucriVT^/K‘^^ XOiAixi^ axjsAev. ^11 ^ruvwKifûp’f^g ' tlt;5xsœV(hi .dJU?) ^ l/tuin 0 2 Aüf'io'i Taopii^f



-n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

^ r luelhem betam Plinius.q» dus folio fît,uolumine xx.cap. vm.limoniâ uoeatîNumerat earn in be* ?.?5*quot;^“’*’°*’ male,fi paluftre potiu s g'iylueftrc à natalibus eins appcllaffet.Credit idea multis ean* lt;ienäc,qaoniäinriguiser aquofis pratis nafcif,er ab eis nomé in Graecis inuenit.x viii.uokimine cap* Si.pratenfem herba nominafte.Theophraftus in fexto de planta^ hiftoria ad finê,limoniam genere fceini rato inter anemones genera dclcripnt fylucftrê.er inter ea qua tertiü ordinem inter uernos flores antiqua gtate habuerunt Nobispro cöperto non eft.diucrfuna'nc an idem utriuf^genus fit.Hic enim floris limonq 'P^æ'uit.Neurodes Plinius uocarietiä limoniû ait, fed nulla ab altcrutro dida nominis dus eau laelt.Curautpotamogetonaaliquieamdicerent,in promptu caufa eft.paluftris enim planta.fluminibua '’ak’*^-r P®f’quot;’°8”on fignifïcat,merito dici potuit;priuatim tarnen eo nomine alia quonda indicata elt,hoc ipfo uoluniine declaräda.Ab cllcbor o nomen illi etiafadum in Crxcis eft,er à Latinisueratrum nï gtum.quoniafolio fimile illi eft limonium;quod in elleboro defcribitur plataginis aut lylueftris betaeiqui* bus ûquot; hoc fîmi11imiieft,^eouf(5pxquale,utpaluftri8 beta limoniumdidumfuerit. Differunt in hiftoriall wonij non leuiterjeriptor hic Plinius ijiHic decern er pluribus aliquando fold's in caule uirere dicit: iUe un* «un fiepe cauliû herbam effe teftatur, quod peridores uideanc.


nJgt;iA«7W7fgt;lt;/i@gt;^ Kj^. ^, ArC’^uq.L ói^jAaraS KV^ivop KaAssri, J J'uva/xi^i ex'! S’aAÄ* k4u KoiXiaq mvo/MVoiJ (xit' oi VOU. WI Jè r TTU^CCOVTW/J /J.l^ ƒ«1»?. sfe«^ioj Jfe Hÿ^ T^jç (î,Aî7/xovàjamp;



De Leporinopedeherba« Cap. XIX.

Agopun, L Sunt qui leporis cyminû.Ro^ mani leporinum pedem uocant. J AIuû reprim it inuinopora leporis pes herba, Verumubï febrisfit,in aqua danda eft,



RouStovu/i. lt;fviTj (^ 'TÇao-iaîç.


Alligatur eadem contra inguinum inflammatio* nes,Nafcitur in hortorum areis.


INTERPRE«.

DIfcrepat grauiflime in Icporini pedis herbæ natalibus hicfcriptor Ér Plinius:alter enim in fegetibus, que in re Latina manifeftä ex Varronc fignificationê habet: alter « ■rM'nfMixii nafei tradider5t,qug Græcisfunt quadrats hortode ad conficione ole^t difpohtx areæ.Nos GraecoJ^ledlionc fecuti,qua-lem inucniraiisüocê uercimus.Barbarus ex Plinio in fegetibus nafei tradidit,magno inter fegetesÉr horto tuareas difcrimine.Qualis aut hæc nafcat,non crit difficile leporino pedi fimile panicula in ea obferuaffe.


n^iMHæ/ûu. x;*.

nJiop.L et Qj/xhJ^kh.oi Q T^t-tpUÎ^OV.OI Q,KAK/Àa2o/J. 01 Q,amp;-ct^toç.019,^W. 01 ^jKuSiA-^lop^oi ‘j, 7fAu^u^Ào/j. èu/xafoi ^i$lt;3/’?\(yzx


De Medio herba. Cap, XX.

Edion. LSunt qui Medica, qui trifoliu, qui demation,id eft,uiticulam,qui ofmon, qui trigonon, q cybcllion, qui M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;' 7 nbsp;nbsp;- •, nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polyphyllon uocent. Aegyptq epa'

« «ptrcufk .ca7U7i|(oi sttk^ou . //.«(Tro/j J phu. Romani trifolium odoratum appellant. J R i Nafcitur




-ocr page 510-

47a D r o

quot;cÏiAt? (^ TrecXicr'Kiö/^Tórri^ ^ ’m'f^'i:J'‘io‘tp, ^Xi 4’''^« o/xoia i^iSi. KauAeg JiTTHj^uç. oV ■8« TPj^ujo^t^H^traAa «j T^cp^Ij ■ K^S'^^iUZ-KjoQ. Èo/Ko’s ii»(KM. ^(Va £ü7(0«(O.iaZa. êaKTN jiai’tXOUS'a Traj^^cç. S^u^JW-yóVfo/j^/cp. « ^S |hjlt;x Atia ekAiJj^o^wSz/n c^ajo p.tA/2 IcfS-ntj)’ ïaav«? HM*S«§ » l^P '^P i^v^^op'IsHo-J. t J^ C!Jilt;jp.oi wp o (Vtp 'le^ tp,xyei ï/xfjdwx.

5 C 0 R r D Ï 5,

Nafcitur Medton umbroÄs petfofis^’ foeïs, Foliï feridis habeuCauIem tdcuDitaIc:FIofcs purpura fcentes:grandcs 8C in orbe circinatosiScmen mi' nutü cnico fimiIe.Radix illi eft dodrantalis;cralÏi-tudine baculufapore acerbo. Siitit ca ruberes to minaçifludiones, In que ufum ficcata turn trita, autelixa ex mellc aliquot diebuS in edegmate ore cotinet Semê etia cu uino potu méfes trahit»

INTERPREE.

gt;-*^ Vod fît Medio natale folum, uox ipfa, amp;nbsp;qnx iUâfeqiiitur Medica,manifeftc oftendunnutraipeniin f j nmedianafciherbam tyeKMediarcpetendamindicant.Caeceraeappellationesexnotiseiusfacix

S^' Ihnt Nec trifolium fimpliciter aut odoratum trifolium dkf a eft,quia illi congener,fed quia tant« fimilis eft Sicetiam uiticula à longitudinc lentore^ caulinm.ü' ofmos ab odore nominata fuit. Diferepant infimilitudinefolioi^ciusucteresGræci.alrj enimiridi.alijferidi.quæcichorijgenus eft.fecuiidolibroàno' bistraftati.fimiliadicunt. Pliniustpiridisfatiuædiccns.fcripfiflc feridis credi poreftiquandofatiuædifcrp men feridt proprium fîc;indisautem nefcioan haftenusaliquâdo hiedixerit. Scimus quidemfylueftrert iridem dici in plantarum cenfu ,• fed ca proprium habet xyridis nomen,dc qua mox dicetur,Nobis inclinât animus,ut fendis potius q iridis folio Medium effe opinemur.

n^l EïTi^UHcPlOU. Kitp. X®' Em/xHiTfo/). Lbi dï, ÉjivEoq.ói cf^,amp;5»

00». 019,7pAu jj/^o/j. ‘^a/j.ci.7oiovivj^'t k]«. J MVÄäi^Tiii/} ov fjiiyaii. wo'-tra -^aTr Antna tpui^a ’i.)((^V^óa'Qp i. S lê'. ov 71 dV tC^STP/J OV TE aV^-X 4)£§j. glXcU ^ AnTfoM. MtAcavoU. SÏSvocr/xo/.róVo-a/Atvy fJM^I. CpuE) ^TO']Pl^vJ^^i'\o7l^. TaUTHÇT« ^Jl^a A^a MEf’^Aaia, KÄTaTrAatrp-a /j.a. SUI/JtlQ TO (cU«V(t«amp;oa. àTOKfOÇ TE H ^X« ^ T« rpvAAa Aea Txo^ ivra «^ oivasfxiTx 'rljj) Klt;ï^o(^lt;rifi lt;nbsp;CttAi^^©^ ÈttI «(Ue^aç é, amp;lt;ru/'SvKTTf’ou§ T«5amp;.

De Epimedio. Cap. XXI.

E, Pimedion.LSuntquierineon,id eft,c3pn ficu, qui à ficulnei folq fimilitudine thria' .da, qui à radicu multitudinc polyrrhizu;

* Romani uindidam uoc5t,J Gaulis eft na adeo grandis: Folia hederæfimilia habet,deeem fere aut duodecim. Non fernen, non fl ore m fett' Radices illi fun t graciles, nigræ, graucolentes, fa-pore infipido.Nafcituraquofisloeis.Eiusconéih folia contra incrementamâmaçt exoleoempb' ftri modo imponuntFaciunt fterilitatem triw fo lia, turn in uino à purgatione ftatim drachmaef® dere diebus quinq; pota.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• U

AVget qug Medio in planta hacaddita Graecoijipraepoficio Sii eft. fïgnificat enim cpimedion,qult;^ Medioaccenèrieldaüteftfoliotji magnitude», quæ inMedio faciuae feridis funt: in hoefidd^™? caprificum aquibufdam hic uocaricam tradit.er eadem fignificatióe thriada.#f/or enim Crgcincu reu foliüuocant Sunc tarnen in quibus non rfwperi,fedjfv«rpcriz.legitur;quodfirecipiatur,cuncduräi“ inteUexifleoportcbita paluftri planta qua chryon ij Je oraeci dicunt. Elf etia in hoe capice quod nobis cum Barbare idê non fît,fed iam coties fignaeü, ut monere iteijt in eo legeres fuperuacaneum fit.

^gl^ KSio/j.LbiQavaitTo^/o/j.Joid^ . gxxg'rocvo/j.gi d^,(Uaxctlt;Jti^vio//.

■ ^^a 7oi ^aAi/'io-Âa/x. 0/ ^,rtV(TaAE/x.-l xaASin.Lwvo^uasiw ^'i?/ovJ(haT“ ? efvi^» lt;X.HiUlt;x. ioiKi (Y \i^, cAa-ijo/j ^iSjJ 'fi K^ sïVWT^o/1.1^ a7f|u ul’ /xa X^^'0/J- 'VuAç. KauAdv 3SiVina^i TTH^natov. tep’ OU ccv0x Tp^epuja Sf^x^ói]. a7r' â/^H A iTfe Eura- K^Tp/jj ^o'gt;yvAo/j.|i]a?e'. 'rim^ ^(«v W ƒ kri^as Koflx/xtvxv ws 715 SoA6/oc ^(Kja. VVT Hi\ v}iTa,’i%mlt;^^/j. » ^«vu-Ci/j, oiPijOTtja' tpUErij dir fjjx7\.isa. «^ àjîïçoaç, ^uvoc0o “ avuXv |i^a Ka]a7rAaü5-o^r£VK met’ o'iV'iS H^ AiScUfior, iKiJ^a.^ «^ a-KÓAo7ra^È7ri -ebStW^. trOJ} ScAEV§U dï OUjlVü) ty U(p^0/X£Al2 Aatffctji qivrsOA«. öü%V Towij 'l’iavTewç r/x-

DeGladioIo. Cap. XXII.

Iphion.LSunt qui anadorion. J qui pbafganon,id cft,enfem,qui machïW nion,id eft,culcellü,L qui arion,qui g£' nitalé.Romani gladiolu diefitJ A'fob' 09t figura gladioE dida herba cft : iridi em fimile

foliuhabet,uerutamcbreuiusanguftiusqj,amp;cul' telli mó in mueroné defines, uenofum^.Cauléex fe mittit cubitale, in quo purpureifloresfuntde' incepsdifpofiti,^ à fe inuice diftates.Semé habet rotundö .Radices duas, Slt; altera alteriinfidenif, exiguo^tbulbo^t figura,Ea^t inferior gracilis e^ fuperior uero craifior. Nafcitur maxime in druis. Poteft fuperior radix emplaftri modo ex uinoad-ditothute impofita,furculosamp;fpicula trahere. Eadem cG loliacea farina SC dulci aqua panosdi' fcutiu eacn ob caufam in hue ufum coficiédisem* plaßrii

-ocr page 511-

LIBER rm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47gt;

*^amp;jo«§Airtu^. «H 91^ kaJa/AHV/aTt^osiGf plain’s addituv.Dflcut ambæ menfes appofitæ# c‘a.lt;îia(ri^-njj:(j,ji3æ;^,ûç -^o^^ç^j-^^vuTt- Quinetiâfuperiorêtadicé ferûtVeneréinuino S“^i^wvvvolv^'Tf^t^a'ow.'^K.a.raTi^^a.yô potâexcitareîinferioreuero,fterilitatefacerct

^iif'o^ -ft ïTravea |/Jw lt;^'lfTu o-tUiVt^fä.

’^«“^'O'Ç M^tA^ws fuperiorê itidem pueris contra inteftinoçi rami

* '’ quot;ßi wca e/Jw «^ Tfrw o'Uüw/'a^. nbsp;nbsp;nbsp;ces utiliter in aquæ potionedari.

INTERPRES.

TJ Aec eft gladiolus illa cultellato folio hcrba.ciii a' principio ftatim iridis folia hic côparauit.Princepa in hoc folioles genere.ô' quæ prima huiufeemodi fimilitudinis notam cæterisdederithdeo^ tor glà ■'•dioi^appellationibus diuerfis locis indicata.Florere hac uerc cü cenanthe,nigra uiola, helychryfo, quot;quot;’O nia,anemone O'hyacintho Theophraftiisait:uocacipô'ipfexiphion.Pliniusmultislocisg]àdiolum: ^otamêloco ex profeflbdeeaagit.xxv.uoluminecapitcix.xiphionamp;phal^nonGrxcisnominibus

DeSparganioherba. Cap. XXIII.

Parganion.LSunt qui xiphidionjd eft,gl3 diolumïqui bolonj Romani pariterGrçcis fparganiu appellant. J Gladiolo fimilia 8i -^ hæc folia habettanguftiota tarnen g fupe-

de folio eins aliud tradic.ÿcü primo m ex terra prodit,gladq oftendere fpeciem Hic ultra s^idit.iridifimileelTe.'breuius tarnen O'anguftius.ty^ Kvlv ti/^i«x«lt;f'i»'; in quo uidendu eft, an in mucrone ddinens dicendu fit.an decurtâti mucronis.quales cultelli aliquando in incidendi tantum ufum fabricatur: JJtrunipenimdvpfignificareex diucrfapra:pofitioniseiusuipoteft.O'quod«7nfuid((,ideft,inacutudera-•umeftiOcuiex acuminefuoablatü aliquid tuent, utetvfïv Thucidides ait, O'inCræcismulta alia inueni-'■ntiir.Pro duabusdeinde radicibus eius reuocanda legentibus in hunc loen crunt,qup in tefticulis duabus ^ntisrupenorc uolumine dicta à nobis fuerunt. Nee aliter in gladiolo hac duas inueniri radices,^in bul-™nsplerifq;altjs,inqnibuspraeteritianni bulbus O' radix inferior femper eft tgenitaq! ex fealia,ceditipla. donee tettioautquarto anno tota pereat. Auellanis Plinius eas c5paraiiic:hic naturp notas magisfecutus, ulbulosparuosuocauit.Difcrcpant in natahbuseius Diofcorides O'Plinius magnopere:hic in aruis.ille in nniidis:alter in genere «fsv^ot/wv.quæqualia funt ruperiore libro dieft urn à nobis eft, pofuit : alter in aquo-’s amp;paluftribus.Poteft: tarnen uterfpquod 110152 fit dixiflèmarn poflunt arua humida eiTe. Diofcorides prp wwinaruisnjaximenafcidiccs.nónegauitpcnituspofleetiaminaquofisnafci.Videndripoftrernoin c3 anisad Venerem radicum xiphij uiribus,quod inferiptore hoc in inferiore legitur, -rbii nÿnvnput/k xyivovt, Wr.no «).i„v, q„æ yp^ feminis O'geniturac priuationem indicate hoc loco crediturjegi oporterc,fed una ^quot;v“quot;”’’“^^lgt;Kra,iww,id cft,ad VenerêignaoosO'infitmos.hocenim magisilli adnerfatur.aptiusep’ d Venerem ftimulantibus in contraria uirefpondec,quodignauiam Se infirmitatemeius facit.

1 n^^avfo/j. Loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;01

^, êuXo/j KaAoucr/. J qjvAAa winÓT« ^ilt;^J^lu). Sf VOT^a

eius QC feme in uino cótra uenenatoçi morfus.

^6«wiiiXi»ts^.l7r*aK50u^ roZ»tauWwticr(jïou^,'aj^|;,(obKÏS7ro(’. rior,SGnterramagisinchnata.In fummocaulc «^'(/''iTw H j/t« 1(9^0Ka5Wü§lt;ray oi\icf^n- uelutipilulæfuntun qb’claudttfemé.Bibit radix ^Q/'inri^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eins S^ ferne in uino cótra uenenatoBt morfus.

INTERPRE S.

IN decurfu O ueluti ad alia feßinans Plinius, de fparganio hac xx v.uolumine capite ix.cgit.nihil ultra de ea teftatus,g adueifus ferpétes bibi radieë eius.qua fparganion uocant ex uino albo. Nee nos quod ''liadtjciamusaliudhabemus.gefre in Gr3ecisqui«v-^a«;«fgt;«rwr didam putent:g)fcilicetfolijseius latisOuitiiiumodoIctispro faferjs his uterëtur,quibus nutricesinfantesfuos uinciunt,quasGraecimeiftti' lt;^*‘fy^'^ »« dicunt:0' (maf/otvav uerbù, in infantiS uinculis O' faferjs his notiflimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«w«fgt;)'«»?

nS’SUjîà^. K£$. •^/''.

De Xyride quam fylueftrem Irim di nbsp;nbsp;,

cunt. Caput XXIIII.

'jr* Yrin.LSunt qui fylueftrem irim,qui ca don uocét.Daci aprus.Romani gladio lu appellat.JFolia iridi fimilia habet,la jk tiora tn Srin fummo acuminata-Caulé

ex medrjs folqs exeunté,cubitale,fatiscj craflum, in quo triquetra funt ueluti filiquc,Slt; in triquetris iUispurpurcusflostóó in floris medio puniceus co lor,Semen in folliculis faba^ modo,rotundfi, ru^ bes acreqj.Radix illi eft crebris geniculis diffedat lóga, colore ruffo.Capitis uulneribiis,fradiséj,’ in eo offibus utiIis.Surculostelacp omia addita æris floris tertia parte, cetaurq uero radicis quinta 8C mcllCjfine dolore extrahit,Ex aceto emplaftri m 3

R 3 impofita

’^s^’ ^ö' o ' S'” «rjiav. 01 j xaxoÇ. 501 ^ /x«7o( rXoJ'ioXy^’bi 9 ’i^ifj. arjtSïM. ^*lt;/'aKw'a9isSi?. J r«^ çj^j^va t^i ’^ o^xo(a,7rAa'niT^a 9 c/^Kx^y b|ta. xau ^011JÏ £X letwel r ^ui^wv 7rK)(2Uaïov. / xc4i/3s quot;^«■X^jj- i(p óu Xogoi Jirov/. ly £7r’aïr avBog Wjifu^Sv. '!’ 9 (^ fi.io-ca (JïOiVixSv. K^-^Ç 9 (^ ®uAaxi'o/Ç)tuaAto)çb,uo/oç.S5Oquot;yyuA‘’.îju05oS. ÿs'MVÇ. ^/^a 9 '7f Aurovar. Mo^^ja.TTujIa. ofi 'içoç tx 9V Hi^aAK Jaup-aJa ty Karor P«I«.ü;V«r^ 9 ty etKoAoTraS. H^ 7rav StAoç t-^'roKTj ^£Tà cc7pV2aç fxinvr aurs x^AxS evSiiSAtjos ^i'PV. ly xivlaujiv ^/^HÇ (Ué^os i. K^ M*%ï. 8^«7nui 9 «^ oi^H^aja ty tpAir/za

-ocr page 512-

474

iàç K.ar«7rX«d5'o;uSjlzH fur' o^ouç. 7nïtrcu dï '.'iÇ^ 'Tï^oQ 257irixtra.. ^Ky/Aara .%ilt;X' J'açTSi-Q^A SÇa-iyouçiai?. ^gi^ iPia^^oia^ ÇiXa /iir« ŸÀuKî©^Ti^ÄKcrfjSjJH. o dî K^i wog ovÿMT(K.'jjraT@^ o er op r^ióamp;oT^op tto' ^tiçi^oivaj. THKa JV ligt] cü^Alwa erwo'^^f TCoS’ilç.

j c 0 R r D i ?, importa eadem tumorös innammationcscpfa^ nat.Bibitur pr^terea contra connulfa,rupta,do!o' res coxendicis, uelficæ ftiilicidia SCalui fluorés quosdiarrhccan uocantin mulfo trita.Maxima adciendam urinam poteftate fernen obolorum trium pondéré in uino bibitur ♦ Bibitur èC ad m^ nuendos lienes eadem utilitäre,

T E R P R E S.

y^T«)’|M«T«

Rhogme

fW^^IM Eccops V-KJTTH Scepami-fnnis

ffv.i^TXfviir/itu F.ngiibma

ifTiJu«« EcpieCma initli^ftn

Camarofis

i^oiiuKfuirif Trichiafis 'fi)(^lxlt;rit Tblaffs f/.KHa yipechsma

Ka»;^»i^«

VAnam fuitTe qiionda amp;nbsp;fabulofam (ylueftris iridis hiftoriam merito crediderit aliqiiis.quxxxiW’ lu mine capite xx.à Plinio de ca dicuntaudiens.Qiii em rebeUarein homine uitia polfuinidefopa eodêloco linde eruta fueiit herba: parce: fi pai^ mercedis pro ea tul life herbariusarbicret.Nö »£ƒ remedrjscü uitrjs noftrisdifcordia aut cöfenfuseft.utex löginquo prodciTe nocereep nobis tantoperepo*' fint.Nec tamidê plancis «Smobisfenruseft, ut iracundia nolirairafcancô'illæ.'û'ex uolütateuoftia hoirie oderint. Vanx fupftitionis ell buiiifcemodidocere, relidtisqjquxerefunc, eaprofequiqlegenciuanimp’ noua inaudicx rei Inftoriafurpcfura fine. A' quo inftituto allein poftenores deiylueltrihaciridedocuerat, qd nos nung no in agrii xftacedifcedecesinfepibusuidimus, culcellaco uc hieaiefolio inter nepresirfaxa nafcentê hcrbâ.multo foliole ctTpite.acuminaco muerone.muko breuioribus g iridis^ïr ut hic ait latiorib duobus tribus'ue amp;nbsp;aliquädo quatuor caulibusiin gbustumentoblongaueluci capitula, qusfuotepo*^^ puniceo magisg purpureocoloreflorét.’érctïdefloruerüt.folliculosrelinquêtialógitudinedigitalitriquc ros:in gbiis tna quatuor'ue femina ex ofcillis fuis pédent priuatim,iiec aliter gin faba locis dilhndaiCOquot; re riibro cü maturuernt: qux nó funt ipfa uere femina, fed latentiü intra fe feminü pericarpia amp;nbsp;inuolor*®’ qualialicebit uolétibusquotanisobferuare.Saxofasfepescrquafi maceriasagroijtamat rludtatur^in^*^ faxaexiens.HoseiusnatalesiSrhasplaca: notas nosobferiiauimus:potcrütq?altj exhisfacillimeexteraaC' preliêd’rc.Fuerat animus nobis hoe capite de ruptis c5uulfis'cpagere:nódifferêdisulterius,nifiprii's''’^ occurriffencquxGrxci uno nomine n^TKbAi«™ uocantkraóta capitis oflaa nobis didta: hand fanequ^c tmuoxillafignificet.cömiinisalioquiomnibusqupin toto corpore franguntolTibiis:tametiiinlifi:q' 7 KXwoJai.id tit, frägi rr rcdlc dient.■ Sed quod nulla adiedla corporis certa parte.uerbi caufa ulnis, huinms, tiblis.alriscphuiufcemodiiitobferuareiiiGrxcorjtmedicisfacileeft, priuatimadcaputrefercdaiyu«!^'’? funt. in hacem parteprimü amp;■ perfeab antigsGrxcis dictafunt:moxab ea ad reliqua totiuscorpo«®?'^ tranllata iiox eft.Sont aüt fradlx hominis calux exforma amp;nbsp;eiiêtu idtus pltires,in antigsCrxcoqi prgfertim'qj Galeno üÿ' Paiilo Aegineta appeliatiöesiqiias Latinis nominibusindicare in omnibusdiffi^'*^' inaligbiisiieroimpoflibileiEarnipobcaufam Grpcis Latine tamêfcriptisnominibus,uteasfacilius‘ni?' bis chirurgirecognofcat,indicabimus.rhogmem,engifoma,ecpiefma,apechema.camarofin,0'quaaliq’ bis addidilfe calenus in ffagoge fua dixit trichiafim.eccopcm itidc. amp;nbsp;m infantibus tantn thlafim. ln q“’^ diffinicionibus defcriptionibusfp aliter potius g aliud à Caleno amp;nbsp;Paulo Aegineta dicit. Eft iraqi fW®' quafi Latine diras per longu rimacalux profundior.aut in fuperficie fiffio.in qua nusg fifltim os mou® ' fie didc.qm erpei fw^aTl« rimas terrxappellauerunt.Eccope quafi effraeftio dicas,caluxdiuifio elUn*!“’ ofFenfum os difruptfifuerit .Qiiod fi in hoc genere à reliquo ofte parsofFenfa difcelTerit, apofcepan'i“”^ tunc dicitur. Eftaut iWiil^r,unde eccope fadaeftddlu infringere,m7r«(gt;v/f^aüt, undeapofc£parnifna’5^J ancipiti fecuri percutere: m'lnxfwv enim earn fecurim Grxei uocant. Ec quoniagrauiore eius iiftn P^’^%^ ofla difiiliunt.ideo huiufeemodi ealuf fradfura fie nominata eft.Engifoma deinde calug itftus.inquooquot; fum os ad interiorécerebri mêbranâ defeenderit: fic didta. quonia nullo relicfto inter os caluxöquot; cerebri® branamfpatio,duo ilia corpora fibiiiiuicc.ppinquct.Ecpiefma in multas partes caluxeffralt;ftioeft, ®q_, profundius ofla defeederint.-O' cerebri mêbranâ contadlu fuo premant.Camarofis quafi teftudinatio:/ ux ieftus eft,in quo ofifis pars aliqua inteftudinis ö* camerae forma fiifpcfa relinquitur, altrinfecusàreliq calua feparata.Trichiafis poftremo quafi capillationê dicasanguftilTima rhogme eft, fenfum Icnsxamq; ob caufamlatens;qux quia no facile feoftendit,mortis caufamfxpenumero affect • A 5^P*” Crxci ea nominauerütiquoniä angufta,exilis,lt;£r fenfum effugics.quales capilli font, in calua capitw^L rat.Eft præter has 5A«ir/t etiâ, id eft,c0tufi'o:ea calux filTio non eft.ideotv inter capitis idus cr caluxrrac® ras merito aliquiseâ no numerauit.Eftenimcalux in interioré parte impulfioautinfiexio,cöcauitatef gra calux eötinuitate tantüfaciens,ut licet in plübeis xneisep uafculis.fi foris peren tianf illidantut'ue,®^ re.Numeraf inter has etiâ«7ri!yi»Alt;«gt;quafi,ut in echo fit,refponfio qiixdâ. Ea eft ut fere'omnes Grsci del ' pfem nt,à côtraria iftus parte fafta caluefraftura feu fiftio.Eam lib.vin.cap.iin.manifefte fieri Genus uerbis docuit: Solct etia euenire,ut altera parte fuerit icftus,amp; os altera fiderit-Crxcorji ramé mediciipT rirn'et! Paulus Aeginetalib.vi.in Chirorgicisfuisait.falli in eare omiies.quoniam non fiat in hominis ’ queadmodum in uitreis uafculis fieriilii docec. Vitrea enim uafcula iiacua funt,ideoqj id patiuntur:0' ua hominis imdiq; plena amp;nbsp;alioquifolida eft,Fitqjin hoc iiftu,quodin capite ex alqscaufis fieri uideun’ quo Integra cutiseötinuitatefaeftusabfeeflus eii feiftusfuerit.offenfamillichomiiiiscaluamfuiffeper® det.Sic etia Cr in hoc malo faftus à contraria parte abfcefTus,illic fidiffe os credi perfuadet. Videbuntchi gi.eenfebuntqj utri in ea re magis credendii fit. Nobis non eft aliiid g ex antiquis crxcoijt latebnsin w® fixe reuocare confiliu. Qiiæcp à nobis di ft a in huiufeemodi re func.ex Galeno eir qui Galenum difeipuna tempore fecutus eft, Paulo Aegineta,omnia in commentationes has noftrasderiuata funt.

n^^f^yK^^lt;^*‘^‘ w«j»« x^’

DeAnchufa, Cap, XXV,


Anchufam


-ocr page 513-

L IBER tun

47?

r)(^Vâ*a. Lor /a, K^Tar;\^^lt;7'cW'. o t ^,'\iQ'Mlw. 01 ^jäj)^;/quot;«^0^. ol ^, aAniS/ixJ^o/j.oz óvo4!u^o§.ói q, TPç^iu^i't^. ó( ^, /xvtß'Stra. oi 3, (ra-TiUj. 015, vuviajü. 2$50i jâsntirœO. ar^^Wtra J «v WiKaAuK.«. 01 ^,ivo;lt;'A^«//H.aAfeür'/. ra.^ 4gt;u^a £^^ i^iJ^aiKi TH o|ucp'7?i^'gt;w •^«ÄÄKcr/a. tf'a^a.T^a^^t'a.^xEAwo!. 7f?^a. Tveu/ra^^ó' ^V' lt;^ ^,'^KÇ Tj^oOTS-TrAatr^;« th 7«. aKW 8t’^, a JÏ ^i'^a ƒ «KTuAou 7° vraji^ôç, ^' AS^otp v$ca^oç. t^ '^ ^E^^riWWjUÄi/H 1^ BixTifou y^«T«çXÛ‘’‘Ç' ^'^^ 7^ linioi^ róopii^. Esi 9 iJ SitasuTrf mil. sf/ära tj^oç KafaKai^ara ^ TraAM« 4Xii«,£V«(ps4^(atVN kh§3 «^ i Acüqj.^u ciTTiAaTa 9 cuv ó:Xlt;gxT;i5Kara7rA«c9'ipz'a amp;nbsp;Ss™(j. HJa?Ktf^?^ AiTr^aç iruvo^^lKaJaTrAatr ^Wa.Tr^ojfgï^évjj ^ lys^g^a KaJaöxra.Ä' 0 “l’ijxM« avr Äfeßi^ ^ ’/Kr^/K.o7(’,vt$5/X' ^•!ïlt;?. raAîuwnoîç. 7ru5^ayoult;r/ /Atra /AtA/^tji' ^/’-™ '^$'’'’S^a MiAicx.plsHo'i UIT oiVO'J Tisi' lO^JJVa. J^^VT? JÊ Cl 01 px^-^oü TH ?iXh VIJO? ’'lt;^S’' fe-fifi/'/xv5»/».

ANchnfamXSönt qui cätarchufamjqui Lybicä herbam, qui arcbibcilion, qui Akibiadion,qui onocheles, g porphy-rida,qui midufam,qui falicê,qui none-an uocét.Aphn buinefath. Rom ani panter Grç cisanchufamdicunt* Anebufa J qua aliqui etia calyca aut onoclean dicût,Iaducæ, cui acumina ta folia funt, fimilia habetfolia, hirfuta, afpera, grandia,undiq,’ ab radiceper terra fparfa fpino-faeÿ. Radix illi eft craffitudine digiti fan guinis p æftatem colore cognofcendateoc^tradfata ma-nus inficiés. Nafciturpinguibus locis.Habetra dix eius adftringendi uim, Facit ad ambufta ue-tuftaeg ulcera in oleo addita ccra décoda, Sanat eadé facros ignes emplaftri modo cum polenta impofita.Exacetoaütuitiligineslcpras^ exte-rit.Fœtus appofita extrahit. Datur öC decodum eius utlitcr fufïufis felle : renü cum urinæ malo aliquodoloribuSjlienofjs^ Si ubi febris fit cum mulfa aqua.Siftuntfolia aluum cum uinopota. Vtuntur amp;nbsp;unguentarq anchufæ radicibus ad unguentorum fuorum fpilTationem»

INTERPRET.

KAtam,necfaciIêinuentu herbs noftræætaris heibarijanchufam referunt.quod mericodemiretaii-9ui3,cü lenocinio formae quondS inferuierihu tcrenturlp radice eius antique mulicres co tra palloré: bonitaterofei coloris radice eiusuukibiisfuisinducêces.Quod ram quoridianüillisfuit, ut ab anchu 4^^’'^æS'®*Alc”'^^“3'«'3*iaffedatiortcformae fucarier colorariadhuc fignificet. Non folenc fceminaC ra'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praefidio fibi effe poffu nt.tStopere negligere.'ürfi noua amp;nbsp;meliora didicerint, uete

'’ ,• i ? '^.æ ‘^^^'‘^'bus.quod fciam,ad fucü mulicres ucunt.Qiianciiq; in ca negligêcia laudadp^ mala Ve-k^^ j ^”^n^^^ ’’*5abieccrint,tantüin cognofcéda ad medicina herba dananda herbarioJ^ incuria: qui-”Ï if ^^,”*quot;“P*’b c5perco eóftat : eam'qjob caufam nos quo plures licebit ex antiquis fcriptoribt) s notas f‘’’“”’®'3bimus,utfacilius cai^ opc cognofciérodendi aliquado poHit.Numerauit cöiunxiteß ?'^. ƒ “^^P'i'^oslib. viii.de plantai^rhiftoria coronopodi.quacornici3pedëuocauimos,chamgmalo,ei' P «!i;p alilSiffox WQ^ÓpuxAo; ille uocat.id eft,folia per terrâ fpargentia,quod hic ait orfmiTt^Ko^iy«- rv gt;?,quod * ,'’‘ï^^*^^P^’’*®'Nicander4d(amp;‘abhocdicitur,Ja«fliicaEfimiliaofl:endit.Vcrficuluseiuseft t/liirfcT’a^;^«!/-’quot;’tfww/JI« AKfto^k'rrHv^qdgjj eft.ladlucx fimilia, Plinius inter aeukatas numerat, à cactcris in folioijt pofi-iraaifcrepans.Locuscft xxi.uolumihe capite x vi.Aculeatai^ caules aliquaijt per terrSferpilt.uC eius qua uit°N°'’?( *^'’’“”^:^cxdiuerToftansanchufa.Stantêanchufam dicit.quS Theophraftus^m^^o'^MAovuoca-rad’ '^'■f”^f^$Pl'fquot;bs caulesdixerit;in caulibus enim folia. Omnes poftremofanguinei coloris habere iKmteftantur.non totoquidem anno,fed xftate tantüiquo têporc coloréillü natura in ca decernit. Ex quatepoti5nota,quodpa(ïimin cun(SisCraecislegebatur,tvï«Jip^gt;tvvwp5i4'm',ideft,aclfatenafcentc,ex an* iqui Jmicodicisnoftri fide gt;/v(0(7H9A4vHvinftaurauimus«!?uertimus.Quodenimhicait,eó perrinet, ut per arate tantum eo colore fit-tune^cognofci Ûquot; deprehédi tuto poffit. Fuiffe ant coloré ex anchufæ huius ra ®*nV? P.*'^5*o,®' honore quondâ. nihil lt;5 non eo colorare ueteres cófueuilTe, Graeci Latim ^ paffm onmes leltatiPlinius^quodiximuslocoiinficiédolignoceris^radiceapta.Nee multo poft, xxii. uoluminecap. xx.ManiisinficitfanguineocoloredanaslppraeparatpciofiscoIoribus.Hicipfein rofaceomonuit unguem anosadbonitaté coloris anchufam illiaddere ; amp;nbsp;nelógiores fimus,nihil non anchufæ radicis fang uineo Î^S® 5®*^f’^tur.Ea^ob caufam iniedus mihi fcropulus eft.quod in extremo capitelegif,ad unguctorgt;t rpillationé,nóadhoc,fedad coloré potuiffe quondâ ptinere.Rara hæcin alijsplStis coloris notarramq; ob caufamdiligentiusin hac erufeâda.Nobishadenus uiderceânôlicuiciiirprpterabantiqsdida nihil oen «ti teftesadderc illi pofiTumus : eadé in tribus alrjs ciusgeneribusfortunaetiä utétes. Audiuimus tn in pa kuis,q ad Populoniaampliflima fint, nafei herba qua gregibus fuis noxiSpaftoresuitét.omnibus ijs notis aoeisdefcriptaiprgfertim^fanguineo radicü fucco:fed nihil pro cöperto nobis aliud de ea eft. Bteuiffime *t‘i(pdicemus,quos na toties hadlenus facros ignes nominauerimus,eos .f.quosCræci ifwi^iMurx dicunt : ^uæaGalcnoîndiffmitionibusfuis defcribuntdgniti ruborescSinflamatione,aliquado etiafebrclt;5t febris orror^bus.latc pater hoe malü: nullaqj pars corpis interior etia eftan qua inflamatiöis genus hoe nö fiat. 3nuntidfoeminæinlocisfuis:patiunthoiesinfede,in ]écore,cerebroq,’amp;: alrjs locis.Sed quod cömuniter ®»lt;rplerö^fic in homine ery fipelas.in extimo corpore eft in genere inflamationis à uetetïbus pofitü;q ” ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 4 omnes

-ocr page 514-

DrOSCORIDIS,


47lt;!

omncscalidos Cudoloreérinflamationctumofcs fimpIicitcrinflämarioestiocafccöfueuamp;Hnnioxexni teria qua cöftent.alrjs appellationibus diftinguerc.CöAuéte em m locü alique noncorrupto^r medioo® craffitudinis (anguine,priuarim ir per fe difta inflamationc uocari: quêadmodu flaua bile alicui parti inn rente, quê herpeca Graeci.id eft.ferpes ulcus uocauerüt.fanguine aüt bileqj flaua fimul c5fluétc,eiy(ipeHö Brjrfïpela hæc fieri.Galenustamêaurore Paulo Aegineta tumore exferuéte tenuifanguinefaftu, priuarim er,ppr» ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eryfipelas uocâseum,qui ex bile fimul amp;nbsp;fanguine fieret; ex abundâte altcro humore notarefolituseraw

fang uine, inflamationc eryfipelaceâ, fiflaua bile, eryfipelas inflâmatü. Torn hoegenusantiquiores Latin SacH ignés facros ignés uocauerunttpræfertimlp Plinius infinitis pene locis.Celfus, erfi defacro igne eiustj g^n^*°^ aliter docere uideac.nö longe tarnen à prima cSmunicpilla eryfipelaton ratione difcelTit.Qiiæ quonia ut ximus multiplex eft.diuerfasq; habet caufas,à medicis ex remedq uiribus tradanda erit.

n^iArxovoKçtTtjoç. KEtp. \s'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De altera anchufa, Cap. XXVl

Ar^outra ETtja.w/j Ïvioi aAmèia^^o/j xa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nchufam altera quam aliqui Al'

Âou(r(/j,Hûvo;)^(iAîÇ£xaAtc-a^.cruTuth- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cibiadiû aut onocheles uocape“

«cft^J rfg tçcothç, ^ ^ix^oTt^a £;)^(J/) rot tpvZÄa. 'q’ax^oc q b/xoicjç, ly ra kAu liïa. AïTrf«,£lt;ï)’ ^p av0@^ Tf^^u^O'JJÜi’ V^PcpoiVittilc/}, 5']aç Jï t^uS'çàç Ev/xHXiJç. T^nô^j Truja^ua'P/j £;)^07-tra;? 7° a/p.aTwAç. cputTKi g c^ K/j./jiùxria‘i tÔtPiq. Awia/xi)^ JÏ aStA n^j r^ (p^/^ap ^H^ioJ^H^ron^ ^Oü^ë/j. /XV.ÂlSO.i'}(_loJ^HH7’l^, iCamp;IOfXlVO. amp;7ri' iiôpSbja,Wi ’^la.-n^ô/j^a, na/i /j^aasHcrxfjjiVÔi^ ^ tiS 2»' So/xa, TW ^H^iov xoPTT^vern,amp;‘7pK’Pt\:ë mTo.

IK^ i ETE^aç Ar;)^oi/ir«ç.

KM». XÏ-, , , ,

EsS Si l^ij aS^N È/ACp^HÇ TaUTH, eAkt^M cR

Ka^tso/j EX;ouira (fQivin.ovp. opUf}p-ax

ovo'cifjSi/jl^a.'^OTr^ÿo'n e’ç Tvsófxet. TO'ß

^TTETOl/’, StTPKTlVe. H j^ ÿ^a/XETCt uorcü-

çpu x^/'a/j.aucu uJcS-pcra c^ußiefou ttAS^©^,

STÄlt;XT0ni}i7^/j.iv^a. hiàvwi»

rüt,Differt hæc à priorc foja ^^ o^i breuitate : afpentas em eade eft.Habethec exiles ramulos,in gbüspuP pureusinclinato ad puniceu colore floseï Radices oblógas,graciles,rubetes, p mea^ fanguinco fucco Huctes.NafeiC fabulo^*® cis.SuccurrSruenenato9iprçfertimqpu*P^ ra^ morfibus folia radices^ eins: in qo^ ufum comedunt, bibutur, 8C alhgate'ia^ eft uis, ut fi quis comanducata in uenenat* animalis os expuerit,mori id fera t. ES tertia anchufa fimilis huic,minustafflen,^ puniceum fernen habet« Huiuscuaüqi'** comanducatü fernen in fer pens os expuf rit,eum enecabit.Eius radix acetabuli po“ dere additis hyifopo 8C nafturciopota, h' toslumbricospellit»

I N T E R P R E S.

QVatuorfucrcantiquisanchufæ:tresdidæ had:enus.erquæftatimfegturcognomentolycoplÎ9'^,*^ poftremâ hâc priuatim aliq amp;nbsp;per fe docuerinc.Ocs comunc aliqd er in quo coueniât habéwdw01 „ cognomines:idaûtmaximerubens radicis fuccuseft,alioquiin medicinauiresdiuerfs^*'’^ qualcsillis funt-Siquidéquæ onoclea dieu prima in eaiÿ céfu,adftringentê amp;nbsp;fubamarâ habet radicén«*’ ƒ Iienofis,er cü urinae malo aliquo doloribus mederi dida eft.Eadê cû polenta empiafiri mô impofita/a?® ignibus accômodata credebar.Eiufdc folia,^ minus g radix réfrigérât amp;nbsp;ficcât.cotia fluorés alui quosdia rhoeam uoeât.quondâ bibebâf.Quæ ueroly copfis dida cft,de qua mox agef, maioreadftringédi uiqiquot;agt; facris ignibus magis accômodata crat.Qu g onocheles fine Alcibiadios dicitur,maiore reliquis omnibus«* «ncdêdoui,uiperai5t morfibus in cibo potui}} er alligata.inufuerat. Quarta omniîîaliaijtbreuior fine nom ne, maiore q Alcibiadios illa amaritudinc,pellendis uêtris animalibus in ufu fuit. Et hfc in antigs Crsco^i medicis anchufaijt omniS décréta fuerunt,omnia ut uidetur ab hoeferiptore accepta.

n^f Auxe^-Ew;. KE$. x^‘ AïKO^/S.b/ g tyJauTHVarX^o'av iKXÄicrafj.Tix ^ tfu/^a £Xlt;i o-p-oioc ^fiJ^aKi, ^tax^oVJia 3 ly ^aj^UT^a,yy Traj^éa,^ nA«-IUT^a. TTiTrfuKOT« 7^1 7^ ^ ^iÿÇ Ktlt;}3aAH/). HauAo/jav/xtr/^aaK^^j.ûgfld’/j.Jaxôiü.'^afî’U ®u^“Ç EXovra TP^aç. TrK^uafotq ^axi'aç. tyen’ avTa7çav0K^Az.(K^.7f5$uj/ÿvîa.ç/^a 3 tjuOja. su-nf/XH, $ut^ e/? 7rE(P/o/s.xa]a7rAaa' tropSjjn 3 /mt’ ÊAai« h ^i'^a, ^«J/xala’/aT]. fMTlt;xamp;.Âlt;QtV\i 3 È^uir/TrEAa]«, Ae(«3 o-WM ^ilt;f0i)S//H lkiT’\fWWif'i^^T«,lt;iP.flQ.

De Lycophde. Cap. XXVIL LYcopfin. L Rom ani pariter Græcis lyfæ pfin dicuntJ Sunt qui SC hanc anchufaiu uocauerint. Folia habetladucæ, logiof’ tarnen crafTioratp 8f latiora, ad fummûr’ dicis caput in terra decidua, Caulisexit longue redus,afper,adnatis multis cubitalibus 8i afp^'^*’ in quibus flores funt purpurafeeres, Radix illicit rubens,adftringfdiui.Nafcitur campeftnbuslo' cis.Medeturuulneribus emplaftri modoimpO' fitaex oleo radix eiusrSacrisuero ignibus cum polen ta.Eadem trita ex oleo corponbus inuncta» fudores cit.

E R P R E 5,


Pfluatiia


-ocr page 515-

LIBER inr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477

P?|-*'*5'™ ^®®'’^“*®^ â reliquis anchufïs Plinius de lycopfide bac xxVît uofuminê cap.x.eglt: nihil tn ' itribuit,qupdabhoeferiptoreaccepts nonhient.ldeü' Nicander in Theriacisfuis fecit,poftanchu ineocp r'’°P*'”^ ^'* pleriftpalrjs numerans. Annquiores aüt Graecianchüfai cogenercfecerunt.fecüda'qj ris ta ” ' numerabant: hic ultima docuit.Licetejjanchiifam effe non dicat,fed ab aliquibus uocariihifto^

ni^iEj^/'ou. Ki^i, j^S-'.

E^o/J.oi o,a5i?cMgt;. 01 o,4AK/aec(ho/i. hju/xaZoiScÄKie/aK«^ Jra^ tfJx /«t'X’l'^ü^HKli.^axta. *U7roAt-7''^®'^®^’^“^«lt;'X8o-MsLu7r£PufcdtJ

quot;quot;^^r^ '^^'^•^««»9ta Ai7ï[a ETTiKi/^llVa *f A’ö'1lt;f«0'«’l T« cJsuiXva KauÄk Aenfà ^' i i^ar'e^uOtyj ^ (jiulÏUa^ia Aiiif« r^crou W« i^tAw«^. tXeoJov« Q Tt^oç À07O/J T ’tw’

“?I fc 7» óis ó2j gl o K^TfÇ ktefaAn av (0§ o ' ^^■’^or^a^aienfA». uTP/xiAc«'

^ ^°’Aov^T’îçæK^ôiPerj^vTf ^TTtr SoHÖf RiX****^*“’'®’^^ “^ '7i507r/óv]a(’ó(/'i(''

v*^®? ücA'yn/x«. 0 yxA« nara-.MiT oiVou H |olt;})H'p.otr’§ AiufSêcra,

DeEchiohcrba. Cap, XXVIIL

] Chion,Suntqm’ aridan,qmAIcibiadxon# LRomani AlcibiacS uocatJFölia habet

' echion oblonga,afpera,albicanua,ad ari ■----Behufs ruborêaliquë accêdétia, minora tatGiIlis3lt;pinguia.Habetamp;acüIeos breues,exi les/olqs adiacctes 8C hirfutos, Cöliculós plures graciles^, SC abutratpeoçxparte tenuia foliola pennat3,colore nigro, histj’ minoribus amp;decre fcctibus connue ad fummS cauhs cacumen.Flo resiuxtafolia purpureos, inquibus femëeftui-perino capiti fimde. Radix illi eft digito gracia hor, nigricante colore ï quæ non folum ferpen' tium morfibus cum uinopota fuccurrit, uerutn præpotamorfuseorum arcet.Idem pr^antfe-menamp;folia,Sedat eadé lumboÇidolorcsîôCcum uino forbitione'ue aha fumpta lacproritat,

ERitn k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* N T B R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

erit tgt;V • *’“quot;®’^ ut credolegentibus pofthac femper in echio certior dus Nicander, g tot feculis fu qual 'L’”®'Ql'hibroxxv.capitcix.longius tradlataechq hiftoria,paulopoftxxvii.cap. v. Alcibion canderea a-jf'’’'®^Mpudautores nonrepperiftefedixiticnnon hic tantü,(ed omnium apertiflime Ni quiaaiite ^^'’®^.“5noniinibusdi(ftamfuiflequódamoftendant:Alteroauiperis,quasGr3cciï;^«uocat: moœremed ■*L”®'’“®quot;’®detur,aotquiafeminaiJiperiniscapitibusfimiIia habec:alteroabinuentore pri ciusuerficuUkrquot;'^*?'”“^®'quot;^ ’ ft“®*” Nicander alrjqj Alcibion uocarunt. Nicandri de echio inuentorelp ’^u iîSâquot;: *^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^av, 419 ivavit/iMs fiS^ «à Trfe jifn^i ^ftdrii, M^fm A’ us /« ^'«

^’^TWiyiiuü •'g‘^^!°'/^‘'quot;*'''’^^^^*''^^b'’l^^^'‘^‘('[^'’’rA‘^i)(^irßtvßiüyamp;'vTrif nK^nyeifK^ii(i,AvfifiiyvTtyütna^iyyu Ö ^li'-it }tdamp;amp; ' quot;nbsp;*’‘’f*''« Kgt;|M«Tiii/ ß'iH^irclf 5 yKiiit.fllKy ifuiu«t3^ct x ijSju KfuUfi'^iy iJlmuy, Sukk^uv , !• 3 wtaiy» «ritfui^a Ab* *'*^^^''^“°'^“*”^^”^“®’^^”’ fitquiaDionyfioChloroinTheriacisfuisquondarelatusfu tumœà r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alcibium.qui fecus aream dormiens à uipera dente fob genu idiuS fiierit.excita

«rate °^”°^’[“Crba hac fuccü commandueädoexpreftifte.expreffum lp bibiflè: mox quod reliquum droD^'^'^fæ'-^?'^P“®’““’*’”hmpofuiflccontradolorem.Quod poftetioresoracciLatinitpaNicat» ^ dim^”^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;echion à uiperis quibus medetur.tra remedq autOre polTefllua forma Alcibiacii

Itonic”“^*'^*quot;l^ibiadion pariter dixerunt. Ageremus de his longiris, nifi multo ante hgc tepora Nicolaus jndiuerr^r’*^^^'^^^^^^P''‘’^®*^*^®f’^^°^ ^ti5numcraflet:quiinnominibusmagisqrebusocciipatus,quf na mifc '* ^Æ^J^M*?'*^^ noibusaliog eadé lege bant, diuerfa credês.multa in medicg materig difcipli opinari-'*'^*quot;' ®'^*^*?’’^dinhacrehiftoriaccrtiu«audiripöt.Nóuertimusnosuerficulosillos,fati$forc feccrun?***f ^*P'’'*^ ^'^® ^ Dionyfio accepta breuiter retulimus.Duo echij Alcibq hui’generaantiqores «(i(»riixe»r ææ*^^'*^''^ ^*’:3nder,utrunç his uerbis deferibes: îvf« «AJu i^Jijn ■ni^xi!Mi),TMs Âî^f^Triv xy)(iiaM^tf y\ I t ’'* ^nx^M irxvftt Îfiii Turf^y jj i^ iyyftv'i Ttufl^X r^v^ • iÂ'ilifii TnTixMifi x^ iv ^^Kixwi Sx^jx 5-j-XÀ» • Uy» terum ftr* r^ ^''^^'^^^'' “^ quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^'i^^-^^f^i xsipir’r.Quorum feuius fit. Elle duo echia.habcrcq; al

flore elf • f ’quot;^^“^^ modo folia,uerum parua amp;nbsp;per terram fparfa.alterum maioribus folrjsér purpureo ne diir^^-°^’quot;“g'”®Ç®^®^“ je-capitulisiiipcrarum figura, quod Plinius aitUtem altéra quaelanugi» et nbsp;nbsp;lï?“'.^fJP'‘’of3’ cmûquot;capitula funt uiperg fimilia.Nicandn interpres eX Numenq antiquiffimi feri»

P criacisduo echrj genera indem facit .•iiocarifpalteriim quod breuius eft ocimoidcs,qiioniam tmo imilia habet folia.alteiÿ nero fpinofo folio priuatim echion:quod primum a Diofcoride defcriptum lu ’*^’^^”^^‘^*®”^®^“'’’^'9^“mgt;nonfub echqfed ocimoidis nomine. Diximusin extremo hoc capitc mborumdoloresfedareechion.nonfatis proprie lumbosuocantes quam hic înçiùv dixit, in poftcriore ho me mediam tenum partem,quâ calcnus in delcriptionc humani dorfi ait eire,quo loco cinguntur homi ts:uocari(5 nó orçù» tatü,fed Îfù» eti5.Pars ea deficiéte Latina appeUatiöe.lumboqj nomine indicata eft.

esfh Lumbi ’if^t

0(^1 nK(|UoiJJ'»i;. Kif^). ^;.

Ki.uor/’£ç. Loi ^ wj JaJA ï')(iop H« A» ^'P- 019,irK0^7n'«^oV. 01 q.airajrcö/^. 013,aA0ü«cür. ói JV,a^^ot»0i(f «, bii^, 75o6aI«/a^,bi^,tA!zlt;ato/;. 01 ^,àv^-

ODe Oefmaftro herba,Ca,XXIX. Cimoides.LSunt q amp;nbsp;hac echion appellent.Sunt qui fcorpiuron, qui fparganion,q althca,qüi äma räthida, qui probatæâ,qui elaphion,q antimim on

-ocr page 516-

478 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

fiifxofi.il ^,'f?^!^v^*!^«..oi S^,a\iriop,oi ^Viii.i'' triop. oi cR, ucUVo-^oAo/J. oi 3,0uço'(Â/j- o/ JV,3-^ lJ.Q'ßTtp, 01 Jé, fxicrÓTTa^©^ . |up.aïoz ««.(^la ' SJam. J oi cïV.Q^ AïJai^/ou.^y^^i« /^ sxlt;l wkijUM S/xoia.KXSvai; q ajXi^a^iMo'j^, ißacr^i^, AoSo'ùq ^ -^aTrAHo-iyq y3ü''H.(xacp. ttAk^'ç cüt^/j.oc.'P^ ti.i\GUfolt;i, toworaç /J.i’Xat/^ia. Z^wa/xip ^ ej(^^ V cojl^/xa TTivo/ximp ÇV o'iva EX'olt;^HK.rgt;u$ ^ rot K/5^« T E^TTE r ÄHr^xa]« 02a7rEwJv. if zcPotJ 3 lO) lt;%(aJ^Ko7ç (UET« o-^ujVHÇ L 61 o'iva J (S' ttette f^°S' S'^« «^ ^ vmst AETÎfH S' a^s^Ksog.

r N T


mimon, qaiporphyfMa, g augion, quincme' fion,J qui phiIctcrion,Lqui hycnopfol5,g thyf fitin, qui thermitin, qui mifopathos. Romani ocimaftrû dicunt J Folia habet ocimaftrü oei-mo fimiliaidodrantales ramulos,eofdujj hirfu' tos, Apollinaris herbæ filiquas, femine nigro plenas,nigellæ uafculis fimiles.Medeturin ui-no potS femé eius uiperaçü Sgt;C aliorum ferpen' tium morfibus.Datur idem contra coxendids dolores cum myrrha,L uino, J Si pipere^Radix illi eft gracilis 8C inutilis.

E R P R E S.


x-~^Vo fylueftris ad fatiuum difcrimine mentaftrii apiaftrü 'c^ Latini ueteres dixerüc.eadem naturg d'n» £ nbsp;nbsp;Italiü analogia ocimaftrû ab pCdê ditftü fuiffe ueriftmile eft.Plinius tarnen fylueftre ocimu contenroï

dixifle.paucis medicina amp;nbsp;hiftoria eius abfol u it. Hic in maiore honore ueteri bus fuiffe odraalw“ ex tam muleis eius appeUationibus indicat : quaijt plures exalicuius partis ad alias herbas fimilitudioeilU dgentibuspertéporaaccreuerunt.Necdifficiliushoctêporequicgeft.geaiïtmultipliceshuiufceniodj^' tioncs inueniffezpræfertim nö bene femper fimilia inter fe cöparätibus imperitis herbarijs.aut ex una aies ta'uc fimili parte negleÆs maioribus.ôquot; quae magis ex re fint differccrjs.medicä materiam alijs atqjalnsap pcllantibus.Curaucem echionocimoides diceretur,fatisfuperiore capiteditftumeft.Curauteniftoi'' piuron,fparganion,althxa, amaranthis ü-phileterion, qux omnes in fcriptore hoe plants funt,ƒ carum fimilitudine uidendum eft. Probatxa deinde amp;nbsp;elaphios, ut conrjeere licet, ouilla amp;nbsp;c”*quot;quot; herbadida eftzuel $ quadrupèdes hx libenter ea uefcatur,uel qgt; natura docuerit,uel homines inuenerw «encnatoi?2 maleficia hocremcdio ab ill is ar cere. Porphyris mox à colore floris queadmodûO'augionâ eius fplendore.Thyrfitis poftremo ab hirfutis ramulis quos thyrforum figura profert.

n^ÏE^ivou, KE^ï. j^za.

De aquatico ocimo. Cap, XXX.

Rinon. L Sunt qui ocimoides, qui hydre' ron,id eft,aquatica herba,Romaniociffl'’ aquatiefi dicunt. J Nafcit fecusfroA“^ aquas amp;nbsp;fon tes.FoÜa habet odmV®®®'^ tam c,Si in fuperiorc par te incifuris diaifaJïa®^

Pzvoç. Lbz (R, wKz^o^cTÉq, 019 ,u-’ ß^^op. ^ap-MOl ()3X.I/J,0VfX, J tfUETJ -^a ssoTa/MÏi^ amp;nbsp;Kgz'veug. 4iu?^a

---* ^xl ^^‘fJ-OHi OfMIOl.. p.lK.^0TlS^«. ƒ£ C'£7rElt;X.;o'/;ltl/aÊK'^amp;u^c^p.fgt;w/j. aXu 11z« lt;R É Hs\cüTz0a/xla7a. avS'« À^Kx Koezp Wp lt;R ^xÉ'Awa, p.in.^op,sv(pvóp. 07f u lt;R p.i' só^ ^^p b KauXo’ç 0 T« mra.'Ka., tovrap o K^d'ç lt;1S'. 7rAM3'@^A«.'lt;^i'i? Trgü^p.ÉAzr’i? TEW^aç L Kua0ûuç J ^Eu^xa]« b^OaX/xw/j Èr-

li exeunt dodrantales quin qj aut fex.Flores di funt, nigrum uero fcmc,faporc acerbo. LacK liquore abundant caulis 8C folia. Eius fernen d^ chmaçeduarum pondéré quatuor cyathisme tempcratum, contra oculoçtdeftilla nones mun gitur; hftitep eas.Aurium dolores finit additoW phure8C nitro inftillatus fuccus,

^ióf^oglsHlt;r!p^óQ')(y^olt;iaT 7róvoV7ra.vj fj.iT«. 0Ez'a «Tnzjy gt;y v'n^oü lt;^s«'lópSjj!^,

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,

SEcutus Grxcoijt nomen Plinius, aquatici ocimi huius hiftoria amp;nbsp;medicina inter ficos libro xxnx y viu.tradlauitdonge^ à congeneribus fuis herba inter arbores defcripfi't:c5tra fcriptoris huius pr pta amp;nbsp;leges,qui in totiusogis prooemiograuiter danauit qui literal ordinefequentes.cognataa generibus fuis diuellerent.manifefto argumente in tradia da medica materiaindicibus libroijz “’S*’Jj, tis comentai ijs u fum fuiffe eu m fcriptorê .Pofteriores rem magis g nomen (ecutijnter ocima de eo tt uerunt : neglediacpladiei eir qualis in fico cftliquoris una nota, ex qua Plinius ficis id adnumerauit:« qux multx inter herbas defcribi herba cogebant, aquaticü ocimü aut ocimoidcs,quod ocimo “*”'1 ficat,appellauerunt.Inquohabentgrauiffimüteftemhuncfcriptorê,quiintercögeneres herbas^ «^ àueroocimoide earntradiauit.NecfiGrxcidficulneiladlisliquoreearnappeUauerant.ideo*^P^fj ^' g generibus fuis eratzillienim nö quia ficus arbor'ue fi t,erineon,id eft.caprificü cam uocauerunt,le q caprificorum modo lac fedius eius caulisïz expreffa folia ftillant. Laudauit aquaticum ocimum 0 trauenenatainTheriacisfuis Nicander,quod infcriptore hoc non legidemiretur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«/ liante id Plinio.Verficulus Nicandri eft:n5^ axüSiv^s ïï ifTrcileti^n ïfitw, quod eft: Et uirentis adra i^s tiumerini.Tradidit Diodes, à quo Plinius multaaccepit.ocimo fimile eflè: nafci propenumma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Û*præteridapricislociséradradicesmontium .Eftilludetiarnanimaduertendum, crederenos,^ extremo capite eft, finireaurium dolores inftillatum fuccum,de ladieo liquore illo intdligendoin nbsp;nbsp;• enim eius herbæ fuccus eft. Nos tarnen j^wóvinuenientes.ex inftituta à principio in hts nommiDus.a nuu lege,nihil detorfimus, incorruptam in hoe fcriptore uocum dr candé femper fignificationéferuantes. .

n^ï A75w^iw§, Ks^s j^zß'.

De Gramme, Cap, XXXI, ^^^^

-ocr page 517-

E R nir.


ArjoS/çLo/^jûU'yiKo/j. 01 '^jà/ia |i2ç. cü.ylt;^i(n i-vov!^. ‘^co/xcuoi y^QC/MV, Ot (RjäcrtKfuA/'^/X. W Q, (TaTOuiWAiM • o» Jê, owioAa^i..

lt;0'0^01 àwxçia. /«.Ml Mriara.. xlt;^ot\-' 6aA.JKAKMi2a y^oiTtiJ^H, tjTfvfasTrl lt;A 7^16' 8i'^ r kAÏ/'u/j Ti^oÏE^uiLva ^»XaÇ r Au RiJ'^^'XvaTüjJ'iJç. t^uÄ« o^t«. «TKAKja-TTAa TW. WÇ K« Akmou /xiK^ä. ^tejjovra Jäo«§ ^ KTHV». Taurus H ^i^a KaJaTrAaTjo^uÄl/K Atra, Tfau/xara KoAAS, ro JV «4)44*^« otsnü^ '^i'gt;‘gt;p!f^o/),'n^ogs^ocpovQ7Pi§ifg^ J'ucrouçt “l“•'^9î^ T« s^lqi^ Msia-ss'2lt;^lt;^{J‘lt;gt;^Tai 5nslt;AW


4’?^


ACroftin. L Sunt qui ægicôrt, qui amaxi-tin, qui afyphylion, qui fangninalë hcr-bâ,quiun(olam uoeët. Hifpani aparian* Daei cotisa. Aphri ebaLAegyptij anU.» phi. Romani gramen appellant. Cognofeitur ab omnibus gramen, J Geniculatæ gramen uiticulç funt, per terra ferpentes, amp;nbsp;ex ramulis fuis dulci-bus SCgenicuIatis radicibus feipfas radican tesgt;Fo lia habent acuminata, dura, lata.paruæ harüdiniä modo,bouesiumenta^ alia nutrientes,GIutinaC uulnera graminis radix cócifa 8i emplaftri modo impofita. Facit ad tormina potum dccodii eiuamp; Prodeft idem urmæ anguftqsóClapidofaucHïcac excrementa frangit,


INTERPRET.

VvIgatifGmü inter herbas gramen eft.âcaprisxgicon.àiumentisamaxitimarttiquîtas nominauiri qgt; capræ fcilicet ïriugo carpentiscp feruiencia iumenca eo pa (Tim uefcacur.Sanguinalê uero,^ hu-mano cruore procreari ucteres falfó credidcrint.Angufttjs urinx opitulari hic aitxonuenit^in eo sntiquis medicinæ autoribus,qui inter diuretica fimpliciter id nunieranc.ultra quod hic lapidofa etia üefli cæexcixnientafrangcreait.Extrcniatamêhxcparsin aliquibus Græcis aliter lcgitur,ïAKi»,fcilicetnj$Ai'gt;»v# «fvwi.Quod eft:Eacere gramen ad urinx aiiguftias uefliegip ulccra.tr calculs fragerc.Qux omnia à Plin ia xxini.uolurainecapitedccimonono totidem Crijfdem uerbisredditafuerunt.

’’tgt;iK(xAa/xa'XSustG35. Kt^p. X'**^*

KAA«/j.ct7§ws/ç.^t,'^^,è27 ({Jl 7rav' Ta 'A «TjtosïGX’. felt; JV KTNVw/j av-Wjt^iigjuSamp;tr«, 0 /wcA/sa H lt;^ 6« SuAww ■^à Ta7ç biPoZs tpuopÄUH, HiJi ^çu^vatrw oeTjüSiw^.

H^^Vi'^ ■^vao'S nwaf^ «75«-S'ig.TPAuKAou/'MTija ^'. (fv'^a.j^i AWqïo/tówcjjtjil. avGo^AÖJKO/jjM^ tv E ' gt;1 ; ^'‘?gt;J^'5^/’Mi»t5o7i.ov»i«;g)(Sop.5i-HS •’'«K'iUAouTri^^-'. A^xflcç.MaAa-M’rAuM/KÇ. lt;X’gt;sa?.û)p 0 xuAoi? t^’*®^*? ‘'‘UV O‘V^C1 fki^iu tru^i/zÉ^cj) fl «r/xuevifÇ h/xk/iJ (xï A/êouru'TB)'^ 'gjxq),(j)«j^-«»/J «ip’ijjjo^ 7r§üVclt;})^«A4ouij. kTpri^è)WX^Akhttu^jJ^.'P lt;3'Èi(pÉ4N|W.a'^’^btw/;,7P« aß' am. 7° JV OTÉjjaa Tamq’/^ujœç W^lt;}AÇWT«ft©Kô.Afctç|toiJlt;n((»,s«A ^óp. Ji^'i^tiiAiKia'^vafjSijjH^Hpoiubi-Xia JIO( K i'vva/j XC^OUD-Z/J.U 75« ^^^flt;ra TP^K'Ç, 7ri/x7i5Hlt;7-(7gt;u§£oa5.

De Gramine quod Graeckalamagro-ftin, id eft, harun dinaceum gramé uocant, Cap. XXXII.

CAlamagroftis. Gramine in cfidisma ius hoe gramen eft. lumenta in cibo enecat t præfertim^ in Babylone fe-eüs uias SC itinera nafcens. nbsp;nbsp;nbsp;QiiocÏ uero in Parnafo nafcii gramé,niulto alqs ramo fius,foliafert hcdcrefim ilia; Flore candidü oda ratueptSemen exiguum,no tarne inutiletRadi* ces quinep autfex,crairitudine digiti, Candidas, molles,dulcesq,’. Qua^rfuccuscu uino SC meUe q fatis fint,decoftus,additis myrrae dimidia to-tius portione ,piperis uero 8C thuris tertia parte, cgregium oculis medicamentum faciuntt Fadum^in ænea pixidc feruatur.Facitea^t decodum ad ea ad quæ herba » È^cegie urina citParnafqgraminisfemcn.Votr.itioncsSi Hu idam aluum reprimit.Quod nafcitur in Cilicia gramen, quod'que incolæ cinam uocant, frequens in cibo retensque fumptum, boues urit.

INTERPRES.

COntraxit Plinius ad camelos qux hic iumeta dixit enecarc gramen în Babylônis regionc iuxta uiaa nafcens.Nccfacileeftnobismodoratiocinari,camelos'neilledixerit.quia multo hoccrquafliblo ad uedunmiumento Temper ufa ea regio fuerit: an quia gramini illite animali huic ex naturxan-tipathia difeordia fit,Huic idemaut fîmile uidetur elTe.quod à Pamafio gramine ftatim hic ait: Natü in Cilicia gramen in ciboTumptum boues exurere :Facerelt;pid alter ex interprecibusaicimpofitum,alteruero inSiciliaiCum tarnen antiqua^ liera ledtio fit ir MKiKla, amp;nbsp;ßfuitisiejd eft,in Cilicia,amp; in cibo fumptum.Pli-niuslongiffime de omnigramine quo diximusloco päuloantelongiu s egit: neijab hoc fcriptore aded di uctfis,ut ile his ultra agecenos oporteac.

nji(2(æHS('^dç. Ki^. X't» De omhi Sideritide herbä. Cap. XXXIII.

Sideritin

-ocr page 518-

4^0


iJVçÆç. 019 H^art.X^cU'.L7i5o(jgt;Hla/ roVoV. o» ^,ài/xa titkvv. oi q, o5^ (XKO^Ïy .7nj9arogaÇ 7rq;ç/jL(^^j.âv-cP^iaç^at/ô'oqîavîa .cdamp;avi«^ êoK-lt;Ï)0aA|U.ov.a;rU7rf/O( o^VihüVM^.^wAïaZoi oü^ri/x W/x. oi 9, croAiasja/A. K4?jo/ ouJ'Hi/'oVijU.J7roa ó^icpiz^a V^’ifcra o/xoia. 'n^atr'iui. tTn/zKHES^a ^ 71^05 TK ? tAfcAiff'4)aK.ïJ S t^^oS./xiK^T ^a /xiv quot;^i ly 5“X^“‘ x«»^^ Stv/Wi Tt'j^anuiS^. cüTiöa #wou»s H HJ lUt/ÿvai’.oÛK èi-Ji/'f^ ^ TM rtucr^.iy op t^u‘gt;PS'ilt;pov]lt;ilt;gt;.^oi^*m^lt;xsn/xó.r' cxróvT^vXoi quot;T^K^^fç wecer^ Tt^aeny.vy’tv lt;x.\ir‘‘ilt;icüjï^a./xi V .ifvs^ èvu7p7r€^o(QX“§'°'?'^''i'“''^'’' 0 ^X4 Tot (jwJSKa Ka]flC7rA«üJ-0Alt;.iVa,5au/AaT' KO?^^-KàÔ ^ acpXty^iiaVTgt;|U.

IJ^ÏiTija^tnSVjiZa.cK’. Ktep. X'S^ AaAm Citf«jÆç, KAwvaç È'xi J^mi' X^i?. AiTrf «st;. cpulXt« J^ Itti /M^aii fXdK^pfifxoia. r*?!? ^ mf ^/J'cM’.amp;Keo ‘X.iJ'iJ TP^Sitec îKa0£^3-î^. ïK J^ 'W 8tVMTt ju ^ua^aTrjWtpuir^^ p,«Kj«^. Aenfaç. tTT’anjS «rtpeUço^GÇ. KïtpaAtó tx^^oquot;“? “^a' 5C^^• ’^ oiÇ CüTiJ/x« 0(U.3f0V criurAtp. SJOquot;^uAu T^iOjU Ji ^ CTKÄtl^T^Of}, iï'vva.ixilt;= ^ H^ TaUTMÇ ra »y lt;?pj opv'^^11 Tfaup-a^XH.

Iij»ï êTtjaçcr(2mj/^j'oç. Ktlt;p. X'3'quot; ET( gt;y trtja live« Atr?) (TiJ^h^ITiQ^hv gt;y «ÜTS'njaTtuaQ HjaKA^a/j KaAf. tpuo^t VAp £V Vi^^bi^ 0 5t^i7rt Awtwv. EXO'J'ra ipur^'7fl^4?f ^uSç ji^HÇo/ÀOia KO jiavctj 7^1 KauAroiç aufia-fxicuoi^. Ano«’. ^utpi-JOÎÇ. VTpAtwoiç, ^i^amp;j^ia-if}. aV0M J^ tpo/V/K«. txm^. (-^JO/xivamK^. rAi%ja. lyJaurKÇ ij J^v lia^UÇ tW^OiMftlrt KOy’^.^KK EVaz/T HJ ÏW^taT.

D I 0 S C 0 R I D Ï y,


S Idencin, Sunt qui Hcfadean uoeent. L Magi gen it lira aut fanguinc titani ud fcorpioniscaudarn.Acgyptiifendiorior» Aphri udedenim. Pythagoras parmi' ron 4 Andreas medicus xanthophanea. Oftha' nes bouis oculu « Romani uertemnum fine fo' laftrum appellant. JMarrubh folia habet,Ion' giora tarnen, ad faluiæ aut quercus figuraw accedentia : uerum minora hisSC afpera.CaU' lés erigit quadrangulos,dodrantales, S^ ali' quando maiores: guftu non iniocundo cum adftridione aliquann quibus per interuaHaue lutinmarrubioin orbemcircumadi uertid*“ funt: Kin hisnigrUm femen.Nafcitutlapi^ fislocis.PoiTuntfoliaempIahri modoimpoW^ glutinare uuInera,K à uulnenbus inflammâHquot; ones arcere. Eft K alia fiden tis, bicubiW' hbusgracilibusq^ramulis.Folia habet long^ pediculis haerentia hlici firn ilia, numcrofo,ia fummo utrinqj incifuris diuifa. Habet K««*' perioribus alarum cauis erumpentesrainulos alios, longos, graciles, in fummo cacumm^ globi figura afperum caput haben tes. in qu*' bus betae fimile fernen eft: rotundiustan' turn K durius.Huiusetiam foliorum^eius®» neraria uis eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fertur K tertia fideritis œ

fe, quam Crateias Heradean pariter uocat^n parfetibus uinetis'que nafcentem .Numo^» næc ab una radice folia coriandrofimilia,drÇ2 dodrantales, tenérös, K cum lëuore ruboteiÿ albicantescaules habet: Flores puniceos, puf' uos ,fapore amaro K glutinofo. Huius etiam uis eft,ut impofita noua K cruenta glutine uulnera.


1 N T E R R R E 5.

CLauGmusuno eode^capkcueteijicodicumletfiionctrfidcadmonititrcsab alqs fcorfum nach' tasTideritidcs.nccfaciscertaaueteribusetiahiftoriadefcnptas.C^o minus miretaliquisnoftrasta-taceincf rtas eaiji notas,eir inter fimiles herbas er èiufdê poteftatis uagos medicoijt ufus: mifce^bus 0152 genera herbarijsamp;inuieë cömutStibus.Fadlü hoe iampndéeft.quod'tpPlintj actateincertöerat.ign® rarifeculo noftro nullus mirabitur. Nos quidê ingenue fatemur in tanta uetei^ amp;iuhioijtdiuerfitace,niba babere quod pro eóperto tradere ualeamus.Qux Plinius miiltislocis nune de toto fideritidügenere.nunc priuatim in hacaut illa tradiderit. facile eft omnibus liidiflè.ó'cüuiderinteëfere.Nolumus noslaboriw^i parcereznetpingenrjiiidicriqjfuigloriaillisauferre.Quodaut nos inmelioribusCraecisobferuauinius.ta' cendum non eft:Duo eiTe illis praecipua fideritidis genera, Heracleam,id eft,priorê illam.er Achillcamquj mox dicenda erit:Nec aliter Paulus Aegineta in vi.tradidit Earn Graeci à ferro fideritin dixcrunt,quoniam glutinandis uulncribusapta.praecipuum in bello haberet ufum : quod fppe ab co métallo in Crxcisfeript® ribus indicatur:cx eadem fcilicet caufa, ex qua quac fequitur Achillea, militarisctia dióla fuit. Dubitamiu nos in priore fideritide quo loco hic ait habere marrubtj folia, longiora tarnen, ad fakiix aut quercuseze-j\bundareearumnotarumalteram:fuifle^exaliofidcritidisgenere abimperitiorcaliquoadditam.Non «nim poffunt quernafaluiae folrjs in cöparatione alterius cóiungi:tam diftimilia inter fe funt.

n^( Ax'^tiou. Ktep» x'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ Achillea. Cap. XXXIIII.

AxilXitii^.L'oiJlÈ.^xujioMog* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chinion.LSütqmyriomorphon,gchili'

tfop^oi JV.xiAiocpu^XKOiU. *01 Jï, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ophyllon, qui ftratioticen, qui fidentim

sjaTiu^o'/j.oilt;^,HjaKAao;i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^Hercülea,JKqAchiIleafideritimuocét

^/«(7o«oiouw^KiAfou/n.£wt- LAphtt-afterchiUoth « Romani fupercilia Vene^

-ocr page 519-

S'4®i 3)'^*^S®1'M o^ASocç/kou/x ,0/ q,^/X/t(Z' f A‘-olt;'j/lt;/^tc})oA/üu/j..a^o/ asw^ jlt;^i?$^oS.J KaXbiri ^EÇ H^'iS'âx^/^iJo^a'zJ'wÿ^p. epÉ^^ 0‘^a6^ l'a OTiGaMia/a « W At'ïw.amp;loicriJcPïi •y 1^1 «tra $u^ajia As-^x. bt TrXaylu^ Èv-W?xo»ï«wiv«s.'7çm^Jgt;5K05»$.Û7rô ”■“ƒ •rXÏ'X^a.TPAuocr/xa. oüx àht^îj.cp^/za-x^K 'j'^oirfj.lu}. a'AiaSiopiTT’acx.^ov T^'tf« S^?'M5n ARiKa,Lty ifji^uja, J «^ j^ucr/ÿvJa. ^''?)mîrtîo/$To7P(S.Kai Wt’u hm/jm Aei«, SiVo^ia ^ KoAAn2;k.k . W) â^AÉrjuaKTOÇ. «/-l^y«Ç^4 itpEK^KH. Hpy «jS) ÈK ^LKTJ-ai? V^oo-amp;Éra.n^ TÏ, amp;4,£'4,«^ad^ av951 tyKaamp;ia'iU,« 5oïK«?i’, Tzivircü 9 ty vr^oç ’'uo-tvn^îw.


LIBER inr.


4^5


ris/ylueftrem acoi'um,militarcm hcrbam,SCmiI^ kfoliuappellat. J Dodrantalesuirgas maioresiÿ aliquâdo fuforû figura fern Si circa uirgas eas te-nuia foliola, ex obliquocrebrasincifuras haben-tia,coriandro fimiles,fubamaras,glutinofo lento-re mollestmulto non iniocundo,fed medicaméto fo odore.Circinatam in fummo umbellafuftinet» Flores aario inter Lpurpureu, J candidü,amp;aureS colore-NafciturpinguiSCfcecundo folo- Concifa huius etia coma, cruentisc^ impofita uulneribus, ea glutinat » amp;nbsp;inflammationes arcet. Sanguinis omnes, priuatim^ ex ferm in aÇi locis eruptiones fiftit äppofita.Quinetiam dccodo eius mulicbrcs fludiones utiliter fouentur. Bibitur idem amp;nbsp;contra inteftinorum tormina*


t N T E R P R. E S.

CEkbrauit xterno carmine Homerus Achille:nihilqj rota Iliade herois eius fortitudine gloriofius audi tunnee qd niaiore legentiü animos nunc etiä admiracione fufpendat ; Vixqj unus aut alter inuemat, qui non ex hello amp;nbsp;egdibus prima iz maxima illi deferat laod ê : Magna humanae mentis confilio^cÿ noltro^infoelicitate.qui ad opes amp;nbsp;gloria uulnera Crmortes prins magisqj g ad lanitatê ér uita remédia O* «nedicinaextollamus: ér in codé heroë quæ crudelicer pro alterius uoluptate ér odio, g quae pro communi nominüfaluteInnocenteregerit,in honore magisillifaciamus. Dcbueratmilitaris hérosér forcis Achilles «udaruDebuerat ér medicu'smec à minore pocta ob hoc etiä eelebrari. Sed fie homines fumus nobifipfis ér naturae ingratmon tarnen beneficiorü omnes eoufi$ immemores, ut inter tot beUicx uittu tis monumeta ï?!'^'quot;'^^Homeroenbuunt, àreliquo humanogenere breuê pro medicina .quagencrihumanoaliquâdo 1 klecit,Iaudê(!rhonorisin ea titulü non inuenerit.Qup m Achillea herba hac feruaret.ab eo primü eius in* nentorelicdida.quauulneribusmedebaf.netm cufpidis fuæ lausea eifer. Didicerathxcin Theiïâiiacen« l’J'.nChitonis difcipulusmoucrat^ herba minoribusgfa:nici!lifoliisueftita,ideoc5chiliophyllon.i.mille* ^foohis uoCata:eademcU ftratioticen.i.militarë,qgt; in caftrisér bcllo fciliCet multus eius ufiiseifet. No uiUetetSfitêporapaterentdidtaa Romanis fupcibü Veneris propterea, gmt in eä parte humani uultus ‘•'^^otispili3ueftitauelutilineaeft:fic m Achillea herba minuta folia capiUamcti mé cailleseiusueftiüt. Di* ’timushactenusquaefatig ad hacrê fore crcdidimus.Cxtcra poterne uolétcs à Plinio lib.xx v eap.v. audire.

H^l £ai«u. KEcp.

BA7gt;ç,Lbi ^jKUfoo'êaT’V.oi J'êjtr’iAl Vo^iZo/j.üi 9,acrtw^odx3/i. Ti^orp^-TW ii^ta^irwou, bi ^/cifJMlSiüH’, ^/J-ajoiffiVTn^.oi ^, '^^Bou^/oi 9, Mojaba^xïva. rPaitoi (xCU/ramp;a. t cuyvTT^ioi «I ®!^,’®^^?0^-j «/» 7 IVlt;ücrK.0p.lV,iÜcpj amp;nbsp;S’IS“'^ glX’'§ ÊaTTfiJ.a' ei' äqtE^K/xar önt^^io lMjUavr,K,oiAiciv îsnQ^nri'^âfjSjjofi. 0 çs/i ETTE xi ?«««KC«)/)^ -7ISK^S@gt; ƒ M7Ata2EV0ET0. Kjarou^ J^ gl ouAa, ty adjflaçîryia^iJ rha^iao' ^f^f^a TK (puAA«. 61 EÇTrKTKÇ ette’^iJ. Ci Schuja? rjç ƒ KtepaA« amp;nbsp;^a7rEv^. Cl ’o$9 a A-AM/iT^oTiftorfe. 0 K.ovifuAW(U.aTa. 61 «1^05 ÿ^aç wXTa7TAa«o/xcygt;a rà tfui^a. m^ twi so/j-K^ui) ^ Hÿj xa^rh0x3/1 Aö« uDl^i-^(tt^Vetaj/r^JJ. b Jt j^uAo'ç «vlt;A ÊkSAi^Év* l’Ojj'?^ KauAw/in^'i’^ $ÛAAw/),crusja(j!Erç W hAim, Êt A^o/j IP1Q t’ig Travra rx v^u/jSjjx. 1® Jï K^ffû «vTOT b xuAoÇTrETrtîjou evr^^f ’tAti^Eiç Taso/xa^Hcc «jptôJil. ’Isua; ^ ly koi ^Wt(amp;(0/AWVÇ b /xÉcroÇ TTETTlJ^Ç.IV] ^ aV0ÛÇ J «5^ ff 0£/j (TIW 0 îv^otAïQw 'Isnirtt

DeRubo. Cap. XXXV. BAton .LSü t qui cyn osba ton,qui félin or-tion,qui afyntrophon,quiametron uo cant.Magi ibeos auttitanifanguinem. Dacimäthia.Aegyptq hæmoosRoma ni fente fine rubum,fiue mora Vaticana appellat, J Adftringit ficcattj rubus que uulgo omnes nouerût.CapiIIu dcmgrat.Bibit ad fiftendâ aluu ramant eiu s decodû. M uliebres idc du chocs co hibetPrefteris morfibusprodeft.Gingiuascon firmât, ÔC oris fanât ulcéra quas uoeât aphthas, cômanducata eiusfolia.Côpefcunt eade quos herpetas uoeât.Capitis manan tia ulcéra,8C pro-cidentes oculos fanâtSanant Sfcôdylomata hæ morrhoidas^ emplaftri modo impofita.Cibum in ftomacho non côtinentibuscardiacis'q^,c5ci-fa mox impofita profunt. Quinetiâ fuccus ex fo liiscaulibusépexprclfus ,moxin foie denfatus, prædidis omnibus efficacius medetur. Frudus præterea fuccus in integra maturitate expref-fus,ad oris medicamenta accomodatuseft.Siftit præterea aluû in media maturitate in cibo fum-ptus.Potus pofiremo flos eius in uino aluû fiftit/

-ocr page 520-

illgt;}lt;XKfÂ' Ttfi-•ntia^ii.

Procidêtes OCllll.

Myocepha loii. ficaphylo-ma. Malum. Clauus.


4^1

INTERPRE«. nbsp;nbsp;nbsp;.

NOn genuicrubos ad maleficia tantü natura, fed ut folita femper eft noxqs utilia conningere, exei (neremedia maloi^tmodotratflemus) morainfolitudine uélliominibuscibosdedit: quitus inter Cyclopas potuevie Achemenidesdum à Troianis exciperetur, inter luftra domoscp ferait uitat«' hererzzquibusmaturefcentibus.primas decliuiiamad autumnumxftate uigiliasrufticiaufpiertur. Co« mune GræCis batos mboi? omniü nomen eft,quo in toto hoc genere utentes,additis nocis aliquibus fpeO' cseiusdillinguunt.chamaebatonuerbicaufa.cynosbaton'ueautldaeübatüuocantes.-quaE triafuntuniu« fi generis huiusdifcnmina Lacini modorubü ut Plinius.modofenté ut Columella appellant.•idaenrubuue fente, ca nisqj fenteSr fimpliciter fenté feu rubü,quê au tore Theophrafto libro tertio de plantarum hnloi^ chamaebaton.id eft humilê amp;nbsp;terreftréuocauimus. Verba eins quo diximus loco hæefunt : ïn A.K,n p»^ Tr^éiufiviif^iyl^loilt;^ ï)(trTmï/l/«pofgt;«v. oT/«Alt;V'ôfgt;5oÿt'iix)(^iï./-@'ï;^wv. ólt;/t. tSfi ritsyij,){}7,iuS'nhktu ni/ur. lyl)»’'«’'ew» ! TM yïf'fi^evfS^®' TrKMv^tv Ah KKKtvffi rivv y^Kpeil^K^r. it/k llvvilrßlel^y■i‘V}^^fVV^l^!r^fvSfl|yï)^^,)^ÿ^| ^^-aMffiiylsiS ^ t^'‘‘‘''^ Jk i/i^yJ[fiiu K^ Sciftviv /AiTK^v tytj T^'/utityitutfoiixTi- A A ifiMniyyui/kf. Quorum fenfus eit: Ruborû iteib pl tirage nera.piraecipuâ uero habent dtiferentiâ : q» alter redià 0* in altitudinê erigitur : alter deorfum 0 in terra nep git;0'cum primû terram attigit, ite^r radicatur.-uocaiitr^ hunealiqui humilêfeu teneftrêrubum.quine« cynosbatos,idéftcanisfentisdicitur,fru(flöfertrubentê,puniC3E cytinoffmilë;eft(ÿinterfruticcm0*2rbo rerrt médius,punicæ ffmilis.folio uiticis. Et hxc Theophraftus de duobus rubi gencribus, quoi? alterprt' mo uoluminea Diofcoride defcriptuseft, alter modo docetur.Eftqj hic chamæbatos, id eft humilisiHt’'“' bus.fentisuelrubusa Latinisffmpliciterappellatusicuiusmora extrema æftatematurefcentia.auihnsgra to ir hominibus non inutili cibo in fepibus nigrefeut. Quainter Romanas rubi appedatiôesin Dæ ^' nue legunf,Vaticanatpdicunt,auguftiore unius Romai collisgexreliqualtalia nominis nota.Diximush capitein malof^eëfu procidétesoculos.qd Diofcorides0p5«A/.iwi'7(yio7ifwir^rait;eaoculilabe Galenusindw' nitionibusfuisdefcripfit,fiieri,quotiesexuiolêtoKftuaut]aqueofalt;l:aftrâgulatione,cucontinuafebrtan capitis dolore oculus in anteriore parte procideric. Idc praeterrain Ifagoge fua breuius candéoculnniuria« diftiniuit:Proptofin(ficenim Graeci id malüuocanQelTediccns.cnoculusdfua pofituramotus.cüinnam none procidericDe eadë Paulus Aeginetalib. ni. longius,0'ut nobisuidetcertiushis uerbisegit : Propto' fis uux tuniculx procidentia eft: quæ erofa aut rupta,cornea tunicula fic.Ea cü nondu creuit,qgt; mufts ^' piti fimilis eft,myocephalon,id eft: mufcae caput nominancü uero amplius(5lt;; eousep creuit, ut acinouu ffmilis fft,ftaphyloma quaff uuatiodiciticü deinde magisadhucercouscj;creuit,iitpalpebrastr3(ïliatgt;ma' lum(dico aücmalü pomïi)uocat:ü' ff obcalluerit.clauus^ücdiciï.Procidëtis oculi genera omniahfcfunt, quæ in Galenofuas habent diffinitiöes huic rationi coniödtas omes.ö* ob id non ultra a nobis traftatas.


DlOSCORlDIS,


n^i iJ'a/a^ßaT’u. K£^. j^k^ Argt;i=}J^cnia. IkAh'Sh M (hoc TO TPX-Âàùlt;;^THÏlt;/'H'^uacô^.amp;/ 9 a7ra ÄaTi^ Tf^S W 71^0 au^ .aKaV-^aç fxin^àlt;= S)(oucra .L tuj (WiTj



Jé ly X'^'‘? ânav^hÇ. J (f'auaTJ Jé rà avr« th 7150 aS7»(5. « K 7^/lt;wS Jé TO ainq av^©-* «rej) p.£A/2: 'KiW/^ip, ocp^aApnicaït^ ^iXt-‘Y^LOVaZi’ -7i§i^(ó/.t^o/j Boni'S. ly ^ult;r/7r£-Aofac-gtwuc-i.so/j.ay^iM7^’HiJ.i^ vJ^o.T’Ç lt;^7f^2r/?0TC««


DeRuboIdæo, Cap. XXXVI.

Aton Idæû.LRomani rubû Id^ô uoeât.J Quoniam multusin Ida monte nafetat hic rubus.montiseiusdiïcrimine appel' latus eft. Multo tencrior antedicto hic cft.Spinas habet breues. Lin ucnit amp;finefpinisal*



quado. J Poteft antedido cadt omnia:Slt; hæcani pliusîlnungitur ex melle utiliter oculo^: inflam-mationibus tritus flos eius. Sacros ignés idéexrin guitîdatur^ cum aqua in for bitione,cibum in ^^o macho non continentibus.


INTERPRES.

Dæus rubus hic dit^ius eft,quoniâ in Ida nec alibi copioffor nafeitur tenerior.paruis acnieig, amp;aliquan do ut hic ait nullis: tertium genus in fuperiorc ilia diuifione noftrafaciens, A' loco Crxciappellat!crunt ob earn quam diximuscaufam.


Ln^i'EX(/VH§. Ktqgt;. ^Kx.

EA^l'vK. Ol jjtXêZ/l. 0/ ^.KOU/üK^Tai KV. CU ^.a^tïX^niw.vi 9 licriviu}. 01 9,óqu.oj-yïiiitju. 0/ Q,crouH.oTa^oq. 01 Oi'f^'X^ncitoq.cu Q^iXÓnTTiXop.ol JéjKiTfo:^TrtXo/i.oi Q,K./cua/JttSo/j,or Jé,ava TiTafjSjjof], ^u/xaZoi JèouAoimiXa7ra^u. ai 'yv^ioia:7ra7r.oi ^,'^amp;i.vio/j. 01 Q,lt;riJ^nf2vy el 9,1-çaKA:JiXv/i Jé.à-ygÎKV. oz Q.KÀzeœebY tu ^jTPAuwvUiUO/z KaASlt;n,q3WT2 '^ cpjar/xozç G 7gt;ixo iç 0 âiUTTtXœtn. ly cn'Tw.KauAia J^î ^f} U7r£çii0çx. tpvlXta ofj.oilt;x. Aivo^cusj. æa-rw.-^i'Jé rv'çKauÂoult;î Loi il' cjuJi/jtse^a


LDe Helxine. Cap. XXXVIL


HEIxinen.Sunt qui alitin,qcanocerfæan, qui amelxinen,qui eufinen, qui amorgi nen,qui fcuthacon, quipfychuacon,qui melampelô,qui cittampclon,qui clffan-themon,qui anatetamenon, qui par then ion, qui fidcritim, qui Heradian, qui agrian,qui dibodiô, qui polyonymon uocent.Aegyplii apap.Romani bulutulaparu appellant, Nafeirur in feptis,parie-tibus 8C uinetis, Coliculos habet aliquo ru-bore eoloratos. Folia Mercuriali herbæ fimilil


ôC hirfuta. Circa caules uduti exigua feminï afpera


-ocr page 521-

LIBER nil.

^aj^i«. Sv^Aa^iScil/ü^U^a ^ IfJMTÏap. Au ^^ixip £j^(J ra efv/'^j ^UK^Któ, simfinlujt eto Ka]a7rAaa5'(j|(Aea ’(St] e^uo'/tt t Aa]a. Ka '^■«’tau/Aaia.H.ovt/'uAWjü.aTa. epuytAAa è.lt;^XP ^a.'^ T^Affow lt;f\iy/Mviiv ly o’iÀK/xara. o 0 X“Aoç a5^ {jJniii-1-ifJ./J.iQïa), Éjucr/TriAaTa quot;ôiSTrNTKÇw^tAe Ha.T0!.-^lÓljSjj0lt;^, H^TfePa-quot;J^«? aeæ KH^UTH KUTI^ivH aVaAK$0£ 1^ 3 T^Ct quot;y^'Msta^i.uipjAfty Sköjovt«^ jgov/aço j^u ^o? K«Taj^o^iyi^@-' 00‘op Kuaöo^.ty Tra-i^^l^w^!li\iy/xcwov(j‘ip avarjSnz^fcr/jLaty “'®^iu'^ œ^ÉAz/xov ^. ty liToAciM s'il)} ÿîl'/ïçp iyii^lJ^op i$i AO. J

4?5

afpcra,ueftibus hærentia. Habent folia réfrigéra di amp;nbsp;adftringendi uim. Eapropter facrisignibus emplaftri modoimpofita medentur: Ambuftis itidem ,condylomatis, incipientibus furunculis, tumoribusc^SCinflammationibuscuncïisJnun-guntur etiam fucco eius utiliter addita ceruffa fa-cri ignés et quae Graeci ulcéra herpetas uocant. Ide hircino adipe fubadus autliguftrino ungué-to coada cerapodagris utilis eft* Quinetiam con tra diutinas tuffes cyathi pondéré utiliter forbe-tur,Contra inflammatas tonfillas etiamgarga-nifatur/orisq^ inungiturtet aurium doloribus cu rofaceo inftillaturJ

T E R P R E S,

PLuribusirintercasaliquotpIantisalqscommunibushelxine appeUatiombus quonda indicata eft. Teftanturin Grxcis id Græcoçf medici, qui helxinen primo perdiciü.parcheniû.fideritim «ÿ Heraclea . uocariaiuntmoxCrciflampelü.Duobus^capiribusdeeiufdenominis herbaagentes, neqjeafdem unçuitesttibuentes.duas manifeftehelxineseodê nomme, fed diuerfa natura confticuiße uidentur. Præ» sf eosNkander etiä in Theriacis fuis parchenij primü,mox helxincs fada mentione.utranç contra uenc-‘«'^«JKiaaiciiHsJUiÄÜ.TrfrnKw/^xriy K«A«i/ff/.Quo loco interpres eius clybatim,fideritim,parchcnium (Se P«diciii,0'(}njn,jjy3j,jjm,-çg|^jç^jppjjj„f5yQC3(.jaic;it:erumcp,)y^^àu7r«pJwZ»/9Ô'c.Iterüqjidêinterpre3 KltatuseltpartheniûàquibufdâhelxinemO'perdiciünominari.InLatinisPliniuslibroxxn. capitexvn. bis uerbis Græcos feciitus eft.Hclxinc aliqui perdiciü uocant : quonia perdices ea præcipue uefeantur ; alq ’d«itin-i,nonnulliparthenium.Nonlicetintamconcorditotceftiumfidecammultisappellati5ibusdiâ:â wine quondam helxinem non fateri.non ideo tarnen crcdendum,unam duas elTeplantas.notis dr uiribua luerfas.Oportet enim in cognominibus unum efle,quod primo,uere, ô* per fc nomine illo indicetur; tu *11 ‘iniilitudine adid nomen alia admitti,quæ genus fuum feruantia.in pare nominis tantü focietaté cömii monemqjadoptione illa ueniant.Effe autê duas helxincs dilTimiles, naturae inter fe notx oftêdunt: amp;nbsp;poft fp^^’^b^uioresCrxci, prgfertimq! Paulus Aegineta priuatim feorfum^ his uerbis de utraqj in viagês: wf 1»» A,01A ^iArK,5y,5, X, TrxfSiriM, 5; A ffiAnfiTiv, 5/ A ifXK\jKV. Mvci/AH A oivTÏtrfUTi^nH toK^ «Jvx« ini' vrfiTin@' vta' r ^^■^^^ine:funtquiperdicium,quiparthenium,quifidericim,quiHeracleam uocent.Viseiu» eltabiKrfionepurgare.amp;cumfrigidahumiditatealiquafenfimlenitcr^adftringere, Eftqjhaechelxines capitenoca Diofcoride tradatae ex Paulo hiftoriadr medicina. Poft qua ftatim idéait i^lvu ï i^ K/droé^wx©^, ƒ'*?7’™ww'^v»«^Mw,id eft Helxine quæ ciffampelos dicitur,difcutiendi uim habet. Huius nulla eft in Dio-Konde hiltoria.Habentquideimpreluiir plericpalq codices in fine capitis additam magis ga principio de-’^P^mbfcuiffimameius hiftoriam amp;nbsp;medicina:®* quae huicfcriptori accreuiffe manifefte uideatuf.Eam »q interpretesfuiscditionibus coniunxerunt. Nobis,qui opus hoc eo confilio fufeepimus, ut ex mehorum hdeomnia in Diofcoride inftaurentur, contra uctuftiiTunoseofdemep optimos teftesuertcre ea non pla-cuit.'prxfertim difeordieius ab antiquis medicina,qua in difeutiendo Paulus Aegineta: codices uero illi,in loluendaaluo efledixerunc. At dux fu nt helxine ; fatemur id quidé,non ideo tarnen in Diofcoride legenda quæuli paiÿ conueniant,amp; alps difcrepent. Potuit enim huicfcriptori fatis effe inter alterius appellaciöes huius^ncrismcminilTeiaucquod in plerifcpalrisfadlum eft, perqfte huic capiti altera hxc helxine .Ex hia ”“-®®5“®bflxiticsratiocinari facile eft:akeraMercurialisherbxfolrjs,uchicait;utaucéPlinius,mixtxfimili tudinis inter plantaginêo* marrubiû;alterâ hederx in uinetis nafce ntc, ideoijciffampelon uocata. Illa primo sperre ficdiftam.-hancilli congeneréaut fi'milc faltem : fimilemqjuc nosopinamur in tenaci ueftium iiexu illo.haccenim helxincs prxcipua nota eft,®* unde faeftum illi nomen fuit.Quxrendü poft hxc etiam, unde totalix illxappellationes ad helxinem irrepferintmon utranqj, fed ut nos credimus, prioré illa, qux «minafertin capitibuslappaceisueftibus adlixrentiaPoftunteucntus eius in alqsplores effe caufx.Sed tiirperdiciridiiftafuerit.nullaprxteraPlinio®’Theophraftoallata,^fcilicetfemineeius perdices notiffi-mæ aues iiefcuntur: herbamtpfodiunt,®* in ea uolutanf.Iufftc hoc nomine uocata uti Abfyrtus,ueterinarix medicina Grxcus autor,contra inmentoi^ tuffim. Verba eius funt.-^jTotrte S* (u/^ajci -n^Alnitv nsjxoïirz.Celfus c-Hamfecundo medicinx fux libro,murale herba nominans, liane intellexiffe creditur.-quoniam parietes 0* muros natale fibi locü fecerit. Ob qua caufarn à multis aliquot locis parictaria nunc ecia dicitur. Hic etiam ‘•ff*wSiyèSiX'’'Md eft macerqs ü* mûris nafci ait. Sût hadienus appcllationes hx priori huic helxinp pro-Pf'*gt;'?.^*“®r‘’scaufisilIiairignatx.5idcritisucroO' parthenionalijs plan cis proprix, huic uereadditx O' exfimilitudinealiquareceptx.Credimuslt;pnos, helxinê ideo fideritimdi(ftâ,qgt;utraçmarrubqfolio fit. At bic Mercurialis herbx folio helxinê defcribit:altj tarnen prxfertimc^ Plinius, mixtx fimilitudinis inter plan-OgineOmarrubiu. Vtraqjfolioafpero eft:fola enim afperirate ueftes tenaci nexu hxc retinet.Vtralt;5 etiam marfaxa nafcitur.Curautê parthenios quondä diceretur,non fatis modo nobis conftac.Qux hoc nomine Ifta proprie fuerit.anthemidi congener herba eft, fu per lore uolumine inter chamxmalum O' bouis ocu-

*“'bttaftafa,Cxcegt;-jgquxpluresinmedicxmaterisdifcipliiiafunt,additaO'cx fimilitudine recepta ea 5 a appeh

-ocr page 522-

4^4 D I o S C O R I D I S,

appellacio eft. liquidé tir Artemifia patthemon dilt;5laeft.Effeaucé parthenion Iielxiiiesappenat'onénôgj nusmanifefle indicac Paulus Aegineta.-quicü de helxine egifTet.non muko poil propofùa panhenio id tni ait;^(gt;wcc;MTÏÎÀ|'y().qdeft:di/lüin helxme.-quafiperfe parcheniS nulla ell.fedex multi« unaheixines appel latio.Vulgoferé nota muralispariecariacphæc helxine: quemadmodûcôcrà cognitu difficilisquæcinain pelos primo eainqjob caufam nominata eft, q» hederæ folio in uinens nafcitur • ex qua eius natura fada aliæillæ appellacionesetiârunt,meIampelon0'cilTanchemon:omnes enimconiuuAiHîhi iiederænomfn habent.natalislociCrfolioröeiusindex.Obferuacüpluribuslocis in fcnptorehocànobisell.plancaiçgene ra non nomina appellacionibus his ab eo nu meraii.Factumq! id hoc loco credimiis:quoniâfuntqua: in no minibus hisurriqjgenen helxinesfeorfumcopetanc: difcreuillel^eascx bis quae haÂenusdiclafuiK. non erit legentibus dilFicile. Adrjciemusilludeciam.quam hie polyonymon.id eft multi nominisappellatione helxinesefteaic.adprioremillam percinere Eaenimeft quæ tarn mulcts nominlbusindicator.

n^l EA«T(VKÇ. K£lt;p. X*^^^’

I AaTiÏHTày^ cjjû^a tXi o/jcowcth iX^/VK. ^IKJor^a Jï ttgij SJ07/U' .XwT^^a- t^airsa. KXwvat’XtTrfous. cuJi^a/j-ieuoii^ L Hs\ «ip 9^} '^,'^,((3. (})U/5t\w/j ttAh^hç S^u^Vw/j çv TH yiûa-amp;. cpuiTj ^(rin^ H^y TÓTpiQ i^ya.(rifjjiiigt;. ùôuxfxip J^ sX^i r« cpy'^a. K.a]«7rAa'Tjo/j5xza Cray aX-(^rn^, tpXfyAcoUWvfa^ ly ^ôV/xa^t^OiuSyouç acfiXëiJ cKjiflaXjUOiR’. t^xS'ê'o'a J^ ly 5040U-fJ^H J^ua-yvri^ 'tUf i'sHlt;rijj.

DeEIatine. Gap. XXXVIII.

ELatinen. L Romani panter Gracefsebo* nem dicuntJ Folia habet elaonebetói^ fimilia,minora tarnen rotundioratj,8f hic futa.Ramulos graciles,dodrantales, gnq} fcxVic ab una radice,fapore acerbo folioii^ph’nos, quæ adtiringente fapore fint.Nafcif in fegetibus cultisc^ locis.PolTunt folia emplaftri modocupOquot; lenta impofita oculoçt inflämationes deftiflaß^ nesq^ lenire. Siftit inteftino^t tormina herbaena tota elixa,mox in forbitióe decodo eius dato.

T E R P R E S.

Similis hclxinæ elacine eft,non fimplieiter.fed ei qüâ folio hederg cilTampelon uocari diximus.Eani'J ob eau fam ab helxine ftacimtradlaca Earn ueteresCraecorum medici mediocriteradftringeteÖTdtl gerate dixerunc.

B^iEUTraTu^iou. Ki^t. X*^?*« EYTrarcujio/J.Lbi JÏ.KTrarcüjio/i.oi

J^.itTraTt^^.^/xaZoi ovoXouKçou/x /xaiouç. J 7roa ^' 45U7CW/wJ\ç.‘^œ ^0/1 otvatféjouo-a /xiw. XiTrfZu). ^uXcuJV.ö^SZtó. fxÎÂMW. ïvJ^a.crujj, ttux^ cüó«/ii0 /xë^ovix. (pu/X^a J^ £K iliaïK/xaTuv t^KT/xiva fjuxAisó. ?Pu £.«? i.^o/jaç ii ty TrXti ouç.r^ç ^ 7r£v]alt;ïgt;uiX\ou H K,avvd6£amp;3Ç ^ca X-' Xo/J ioiMTO.. 0 aura q W/J.ïXcO'a Ti^/vo]-iZ'wçc/^aKguU ^nTfMpSjja., esji^/xa. 9 -^i' 7Ti(fyn.ipamp;.7{’ fj.ia'o» ? KauXi5,U7roi/'a(7'i).K.d-TM VÂIKûÇ. ÜÇ ly WÇ 'ifJMTÏolli e^I%£(0^ ^H' ^WÖÉ/J- TauTHS T« cpu?^a /AtràstaT’ç X®'' ^lov TraXouS 7\.ëot. wÖ\Ti^ïvJlt;x,ra: J^ucra.Tr'S' Xura lt;^ iXi^iaTCit.S^ ^ tztrtj^ca ^ « 7róa tJ-ir' ohov 7riVÓ/;Sya,i/'ult;r£VTf)(K.oii(’,Li^ l^tra ÂttouÇjJ yy ^TTïT’t/'HKT’UÇw^tXéi.titioi raü' rUu a^-n/j.io-iow MiXia-cw TrAoWH^iVn^t £ -, Tt^ 7^^ S^t/j wç UTTiA ï^apSjJ.

DeEupatorio. Cap. XXXIX.

EVpatorion. LSunt qui hepatorion^quihe^ patitin uocent. Romani inuolucru niaius appellat.LFruticofa herba eli Eupatoriä. Singularis exit ex eo uirga,graciiis,liga® fa, reda,nigra, pilofa, cubitalis amp;nbsp;aliquandow^ ior.Folia babetp intcrualla partibusdiuifaqain-qj fere, aliquandotarnen pluribus, quinquefolh cannabis'ue folqs fimilia.Nigricant à hæcetiaai ferræ modo in extremitatibus incifa. Semen feet fingulari illi uirgædeinceps adnafccns,in terrant annuens, adeo afperum Sf hirfutum ,ut ueftihns ficcatu hæreat. Medentur Eupa tori] folia codfa. fuilloép adipecoada,mox impofita,diffidledca' tri cem contra hen tibus ulceribus. Bibitur uero fe' mé herbageipfa cd uino utiliter Liocinorofis,Jin' teftinorum torminibus, SCferpentiummoriibus. Argemonem Eupatorium aliqui uocauerunt,ue rum decepti 8C falfo : alia enim diuerfaij, utprï' monftrauimus,argemoneeft*

I NTERPRES, FVerunt quondâô* adhucfont magnæ inter autores amp;nbsp;medicos litis Eupatoria er argemone: nec per» fuaderiadhuc poffunc aliqui,non effe argemone Eupacoriii ; ex cam mtilco cépurecaintpaiitiquœfi' del in medicina aucoribuseamulcoritanimis opinio infedit.Licectphiciampri JëinanemoneirnunC rnEupacoriodixeric.decipiplerofcpfalfoqjcredere argemone Eupacoriii eftemou defimiut ramen quocidje pro ea re uiolêter aliqui cercare. Verba eius in anemoe funt, qualia poterût uolêtes cü libuerit uidereieanuc etiarepeticaabeofunc.Nosqjilloi52 memores.nccelTariolocüin extremo hoc capice emendauimus.Crpro Artemifia argemonem uertimiis.Quodenim hie ait quofdam Artemifiahanc uocalïe,deceptos:aliaenim eft,ut prxmonftrauimus:in Artemifïa non legicur,ac in anemone manifefte id inuenitur.Sunc Diofcorida in anemone uerba haec; ww A ^iiyivt«/4sw^/»f'{lt;»«z«ïWKiyw«»Alt;*ti(rliw A»}'»/4*i# ^(j^wliii .n^^ 7iw{»«lt;^«quot;i'

-ocr page 523-

LIBER nr.

4Sf

5**^ ’’^^''* '’^'^Mx^'^^i^^tfiiSf^ A'ii ? ivluv ó/xiyfivv^tivi^f^vv \nrclt;fytv, irXttvuvrdci ^ Kfyi/Auvlui wreeriifin iuftd^t»' 7 'üamp;c. 1^0^ fenliis eft qui in anemone redditus à nobis fuit: cui amp;nbsp;hic refpondet locus neq? Artemifiä.fed äfgemonefalfo inquit Diofcorides crederc quofdâ Eupatoriü efle.Neglexeriint hoc alq interprètes quod a-loquinmlcifaciendum erat, ut quale ueijj Eupatoriü eilet aliquando cognofceretur. Vidimus nos in maio aquot;''’’’'®”°^''æquot;°^°fo™n hortis nata planta,qup omnibus à Diofcoride traditis notis neram Eupatoriü o tnderetrpræfertimqj femine in terram decliui,ü' poftq aruerat ueftibus hacrente. Nihil in quotidiana rou tai^planta^ obferuatione certius antiquæ hiftoriae refpondere aliquando mihi uifum eft- Surculofum gïnus;liiigularisuirga:lignofapoftgaruitdurities:plumoraunditpafperitas:colorliuens magisgniger:0* °gt;3periiiterualla,fedcontrarijspediculispendentia.Quod non penitus huicfcriptori refpondere uideba

*'*^^‘'gt;^’^'^‘-^”*i3^'®3i'‘^q'J*'i’îîf'olnfoMs^3‘^°’^P3'‘3^3t'^'*'-Cæ'^^’’3 naturae drOiofeo-'®?«m omnia erant-I^egix dignitaris herba Eupatoriü etiä eft,ab Eupatorc rege inuenta;Etquoniam ^otipræcipue medeatur,quod Cræci hepar dicunt,ideo hepatorium amp;nbsp;hepatitis ab aliquibus didla.

•^3* n^latpuÄ^ou. K£^. x^'^'*

De Quinquefolio. Cap. XL.

nEVra^u^o/j-Lb/ QjTrevfaTrtTiS. bi 9,7rtVTaP/jiop. bi ^,7riv]a(f a inuAo/j. b; ^j-jA'/'ûtrtAivYb/Q, Kaz^iTTtràAOjUjbi ^j^uAoAur^. 01 Oi^uXoTTtTaAyb/ ^’io't^a.'W/j.oi ^^iriVri Mt^,oi 9,ÔU|U./aT(2.Ç. MrVTJ^IOI b§lt;217iS£û3KX. 01 jjtvui^. '7Ço4)îjrc«’feiuçovu^.b/ 9,7rf^o/j •amp;'-oç.lt;» bit^gof'aKTuAo/j. |u/xa7oi Koxtepo' A(ou^.ro:î^oi7rt|U.7r£(/'«Aa.£/'aK.ûi'7:5o7rtlt;py ^ J wAïio-i, kAwvkç (pîçj K^4)o]/'eç. Aïquot; WSÇ.Œriamp;(!VU(j(WUÇ.t,j,gt; 2^ à KÎSTTÔÇ.tpU^« 0 ^X^ SOKOTO, kS^w/xü, 7rtV7t ««9’ ‘ix.asoiJ ^o^op.t^ania^ iPsTpu TrAt/ovà. kurAwÔî/j ïX'o'(U2üa7^/ovo;[J'3:’.av0û(5 q wj^oA6Vkov. ^U9'o^^.(j;y^ ^ ^ tipuj'jo/i’ roTeit^ M?) Traj ‘’X-'^^lt;?-'^^^«/)''j£)^'Ju7r£ju0^ov.uÂAMgt;lt;’^’** ’'■« XoTî^av tl^tSo^^ MrAwoS.fei 3 TPAujç^HSoS. Aw^lî^S^jî^a^iC^auraSjS, ^j'ru K« Totamp;êaeô^/j y; TH £4n'5-![,btPov]a Ar/aç Trau^ c «’lt;|0tTîî/Æv\7iiTS5j’^(jf2;. ty-i/xTrîcPovaQ TO? ^Vr?' só^-a?! (TicotAu^/^^o^j (SK0''.H9yi quot;^«JemTa? a^TK^;«^ «var^r^(^quot;(U5x;b Tra--^^\^'*^^'^'^ ^^ 5^0UcrH ly (Z'uiriVT^Ïq êoH'

^iSjiW^n ly ixiaiTiKoïi’TriVozxtVo/i. ^$5» bV/o^^ ^üx K.a.ra.Tr'Ka.a^oijSiJJH, tç^rn -TO? m;^^, (P) a-po^ffj^oijïƒ aç. tnt Axjia? -o’1-o «ƒ arot, [Xlt;i^!ir/j.«Ta, a.'iesKfxara. ^utn-Tft^ «ra. T^’^vyia ra y; J^attTuAa. H^ KOVePu Xmaâtop: jajaç’iaT«!. 03 gt;^uAcÇ ^ Ç/ÿç «TO Ayç, Wi7 Tiro's TOC y; K7r«^ gt;y arViti^ioVi raamp;ngl rà^Mixa-i/Jia, rà 3(pu?S^amviTCü W|iU.tÔ V!1^^3/xi7(trtinoivo\iniK.^a.ij3jJo\i^m 7r£Jtû3Ç oA/rou 71^0(5 T^lbÂOUÇ.tTTI /Av 7’1 74-TbrÆou, ly Ttwa^/j H-Auv^^up pul^^a. stti 3 liraîoo JiS/^ £7ri 3 apsu^ivâ tvoç.àjKi^ 3 ni OAx-p'aç Lava cfulS^u/j A'. J mvo/xi' l'Kîip V)|U.£^aç A .Uyi«^j 3 Hj ikt^ov raj^fuS lt;’X’'^lt;’§ 'W(Jgt;u^M/)'»’3^ti'ç îTTi ^vaç ^£-S“Ç !ƒ '5/1 nuaSop ttAhS'©-' . T^o.v/j.o.Tix 7t M^i o'uj/^yaç /x£^’ kAS/j Zj /xtAirç Kara-’'■^«'’iô/AÆt'« i«TW . J?gt;0H^i7 JÊ Hÿ^ yv-

PEntaphyllon. L Sunt qui pentapetes, qui pentatomon,qui pentadadylon,qui pfeu dofelinon, qui callipetalo, qui xyloloton, qui xylopetalon,qui afphalrhon,quipen-taeænon, qui thymiatitin uocant. Magi ibis un-guem uel alam,aut Mercury digits. Aegyptq or-phitebeocé,fiue enothron.GallipempeduIa. Daei propedula. Romani quinquefoliû J appellant. Ramulos habet feftucarû modo graciles dodran talescp,in quibus femen.Folia mentæ fimilia,et in fingulis pediculis quina, raroeg plura,per ambitu ferræmodo incifurisdiuifa. Florem in pallidocâ-didum,auri modo flauefeentem. Nafcitur aquo-fis locis et fecus aquaçr canales.Radix illi eft tube fcens,oblonga,nigroelleborocraflïorîquæmuL tosin medicinaufushabet. Poteftradicis quin-qucfolq decodum quoufque adtertiasdecreue-rit,fi ore contineatur,dentium dolores finite. Col luuntureodemutilitereontra oris exedentia ulcéra , fifïitq/ ea. Faucium afperitates gargarifia-tum emendat. Fluenti aluo Si inteftinorum tor-minibus fubuenit.SubuenitSlt;coxendicis articu-lorumq^ doloribus : in quos ufus bibitur. Eadem in aceto elixa radix, tum concifaamp; emplaftri mo do impofita,c5pefcit quæ à ferpendo ulcera Græ ci herpetas uocant. Strum as difcutit. Quinctiam tumores,abfcefrus,8lt;in tumorum genere quæ Græci uocant ancurifmata,id eft dilata hones,fa-cros ignes, digitorum pterygia,condylomata Si fcabies fanat.Faeft Si radicis recentis fuccus ad ie coris pulmonumt^ uitia,8^ letalia uenena. Bibun tur folia etiam in dulci aqua aut diluto uino addi to exiguo pipere,contra circulates fcbres:quarta nas quidem ex quatuor qumqucfolq tamulis:tet tianas,ttibus:quotidianas autem,uno .Succurrut prærerea comitialibus eadem folia triginta die-busLtricenaJ quotidie pota.Sanat Si foliorü fuccus celerrime fuffufos felle, podere triurn cyatho rum aliquot diebus potus, Medentur uulneribus etia folia.Medctur amp;nbsp;fiftuliscum fale et melle ern plaftri modoimpofita^Succurrit quinqjfoliu in-

S 5 teftino^

-ocr page 524-

^-Sâ


DIOSCORID 15,


tlnvfîir/JtKTK, Aneurifma' ta.

Dilacatio.

Tt^oKKAiKo“!». tiÿ^ az^io^a7ia(’ IsHin mvó' teftinorum ramici: Sanguinis eruptionesfiftiun fi^op H9^ )i.a.Ta.‘!v2.a.os6(jS}jop. ri/j-viTcu o quosufus bibitur amp;nbsp;emplaftri modo imponitur, H9!gt;) Tisdi’ ita^a§|U.ov(’ i^ «i,u,oj^'a7;KÇitg^j Garpitur poftremo ad luftrationesSlt; purification à^vs/ag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes quinquefolium.

INTERPRE S.

NOuerunt rura omnia quinqjfoliü .• foloq) hoe nomine maxime cognitü ubiepin honorealiquodt' Theopbraftus nono de planraiji hiftoria non pentaphyllon tm uocari fua state dixit,ueç:pcnt3p' tes etiâ,facto ab ahquibuî illi nomme à pennis auiü.ut credidit Gazaai c aût nos opinamur, qu» ‘^ quin^ folia fe pandit irextendit. Fecit eadéetiâ folios forma ut pétatomon, id eft in quinqj partes diiiifiim dicereturdîc pentadacftylô.cp ut in hominis manu quinque digiti funt, fie in ea planta totidê folioté diui lo nes. Pfeudofdinon didtuetia, quodapiü mentiatur ; fitqj illi in folioté fedlionibus illisquadantenusfim.'le. Quae itidë illiagencibus aliæappellationesfuerunt.aliquâ huiufcemodicaulam habuerunt: quakscaHip' talon 27 xylopetalon fuiitafoliorufpecicO' duritic fadiae.Quemadmodû uerifimile eft in barbarisiUiskte re incognita modo nobis ex figura aut uiribuseiusrationêaliqoâ.Deradicefolioqjeiuslibro nono deplan taiy hiftoria agens Theophraltus.addidit nigre feere qtiinqtiefolrjradicêeffolTam ficcatätp.Quod aDiok® rideideo ditftü non eft,quoniä fans fotefibi hieferiptor credidic.fiqualisea effet ciifoderef.dixiikt.Pdbd enim tempus mediciscerto loco fignataferuarirelinqCebat. Adiecit etiâ uitigineu quinquefolij folio en« non quantitateipufillu enim eft fed colore amp;nbsp;forma. amp;nbsp;quafi nature uitis fçqperetur, augeri fimul ét 'aw' feere com ca:CauIes per terra fpargi,graciles,crebras habentes titille ait kvii,u«t.non crura,fed à crurishuw ni forma inter duos geniculos interualla, quxitri^ua/illequa diximusratione uocat-VidendüiHudeciaiQ“ modo hic mente, ilk uitis folio quinquefolin elfe dicat Nobis male inuieë côparari pofte plantai?illaru® folia inter le uidentunquemadmodû amp;nbsp;Horis color in pallido albus firn til amp;nbsp;auri Hauo colore dici.Hoc came non adeq difficile ut illud. Videmusenim aliquando in pallore hominis utrûque coloré illn.Decreuitiiii« estera hieferiptor fanare quinquefolij radieë «wufic/xaTa.qux à nobis déficiente Latina uoceuerti aliter no potuerunt.diximus^quæaneurifmata.id eftdilatationes Graeciuocantmonfatisutuideturabalijsmt«' pretibusexpreflum main,5’quidê alter diftentiones contrario,alter colledlioncsnimisccmunifenfuO'’';' teUetflu dixeront. Ob csmcgcaufam non pigebit nos ex Galeno prima dus mali diffinitioné, moxexalilï Graecis cercioré uocis «Sc rei rationemdocere.Eficitaque aneurifma in difTinitionibusfuisGakniisait,?**' figt;üj\.livt idâivKVVJfif/ÀiVii 7rnv^«TimMii/^^axripixv,\i7firi!tirtitpgt;iitgt;(rAm7riJliiJiv«ire(JliJli/j^iirqi1ode(l:Yenolf^ li,id eftuenxdilacationem,autfpiritu3inateriæper camëdilTipationë, quxdiftiiiensfpargatur.ExInsta'' tiocinari licet dilatation is huiuscaufam O' matenâ.fanguiné, O' fpintûeffe i ex quibus »»yr non tumor, nt plerunquc tumor cum inHämacione intelligitur, fed fimpliciter tumor erigatur,qui traótabilis fit amp;nbsp;‘^'2*“’ cedatDe quo autore Paulo Aegineta Galenus alibi dicat.aperca arteria malii fieri, quod aneurifma dicitur: fieri etiâ O' uulnerata eade.quoties cicatrice duxerit exterior cutis ; fine cicatriceaiit O' apertarelidtafutnt arteriaicu necipfa coaluerit.aut caro earn non obftruxeriticognofcit^ id malu arterial? pulfuxognofcitiö d:u.Siquidemcomdigitispreffædilatarioneshuiufcemodtfuerint,refugitomniscumor,redeunteinane' rias omni quae id malum faciebat matcria;quo tempore auditor etiam refugientis materix eius uelutilut pitus quidam. Fuerunt etiam qui aliter de his docerent dicerent'q; ; Quae apertis arterijs fierent dilatationes oblongioresuideri, profundioremljiconcretionem habere: hastp tantum admotisdigitisrefonareiCum contra inhis qua uiilncratis arterijs fiïint nullus audiatur ftrepitusieffe^has rotudiores. O'in inperfidccu

ris fentiri.Et hxc pro dilatationibus qux Crxci aneurifmata uocant fatis ditfia fint.

n^i $0(V(K©-^. Klep. X*^S. 0(Vi^. 013,5^/1. Û1JÏ i'y^ii'uTra:. Lbi J^,(poiViKo-7iffgt;o^. ot Qj^Sp sa j(U@-'.b( QjOoamp;aXàu.^u^iaîo/ 7ra XoXyitou7rivlt;S/x.cüruiTflOi a8vov. J Toe ^ qiv^a ?J^() 0^0« K j(6h. ß jaj^ur Jia Jiè

gt;ySïVWT^a.Sa^UU ^ £|U.lt;p^HTH0^4.K.XwVaS 3 ^atfaK'TvXouç kvkXw ^ jîÿç.H^ sax«? ^'. Ï H.tpwTj 5’ '^ âs^scaç. H^ £7ri T siê^ T Vioaa Taj^isu^j. Acttja.u/pdï tj^;^ Trivó/jiaffop c^ o'i vu aush^w, (h «j^/cw H9»^ ai/Aof^ayioW T^ £K. p.K•7ƒaç 1^ ov^f] TTÄiiova. ifo^fi'isSp. ^iso ^vin d^i 2vîç Hy^ï^ca/xö/j av'rij) v veil, ^j' S^a-iJ-Ovi^utm !poiV(K$ ïj/'qj t^ Tr^iaiifo-IvSjjlM.

De Phœnice herba quam Romani Hordcû murinumdicunt. Cap. XL. Hocnica.Sunt qui rhun,q anchinopa, Lg phcEnicopterô,qui rhun fpicæ,quioftha-Îcn uoect Acgyptq aphnu. Romani loliu uel hordcûmurinûappellant. J Hordeo folia fl milia habet, breuiora taméSfanguftiora^ Spicâ lolio fimilê. Sedigitales in orbe circa radier ramos:feptecg aut odo fpicas.Nafeit in aruistoc cens confedis tegulis. Bibit in uino aufteroutili' ter contra fluorés alui quos diarrhœa uocat.San' guinisex fœminaçzlociseruptiones 8£abundan tiorë urina. Ferunt aliquietiâ fiftendo in uulner? bus fanguini accomodata, fiquispunicealanain' uolutam corpori aliigatam guftaucrit.

E R p R E s.

Erbæ nomen fecit color,qui non düTimilis in ea maturis palmulis uidetur.Eam q; ob caufam pheent copteros à punicei coloris aue didia etiâ ab aliqbus fuit. Nafcit hxc in tegulis frequêtior gin aruis. Dico au té régulas nunc àtegëdo,omnê qua domus tegttur e^imbris Rillicidia deriuant maceriam:

-ocr page 525-

LIBER’ tril. 457

î*)»enîm hic non «'p^M» dixm qua uoce Graeci indicauerunt quaeainiijjfamiliam S Côtlefliaquâ tuentur.fï-uefidilestegulg/iueexmateriatabuIæfiucftramctafi'nt.Hordeum murinum Plinius uocarià Latinisait: $hotdeaceo folio fit.ô’feminibus eins inter régulas mures uefcantur.hic lolium murinum à fpicae figura: utertpidem.fed diuerfa ratione.Quot ramuli uel potins cuimi illi funt.tot etiam fpicae. Diximusqj nos fedi-gitalesculmosillosjongitudinem non crafficudinem eorum intelligentes.

n^i iiPaiaçç/^HÇ.

IAa'a '^!ta. ^u/xuço-îvB ra efJ^^a Ïsi-«. Ttaj àuràJlt wç tÀ/KiÇ /xiKçaî ttî-4wiKwr/). y^ œ/j ^ÿJj Tgt; avS-^. rau-TNQ H |iXa suTif /K.à crspotCga, aj/xotou-fc^s^’ wv sv4iui’ ßi ^i/a. TriviTC« cR ngijj 715015 Kû(Ai'aç ^tu/xafa ng^ ‘lt;^o\ff} ywaneofj. «! /xoj'^a'Y '^P ’^ Tr^o'a.ii '1 sHin.

Deldæaradice. Cap. XLII, IDæam radicem. L Romani pariter Græcis Idæam radicem dicuntJRufeo fimilia habet folia.Sccus ea ucluti uiticulæparuç funt, ex quibus flos exit. Adftringit radix eiuseffi caciflimerommbus quæ adftringi oporteat acco-mod a ta: earner ob caufam contra alui amp;nbsp;feemina rum muliebres fludionesutiliter bibitur.Quine-tiam fanguinis eruptiones omnes compefeit,

INTERPRES.

RAdicem Diofcorides.Plinius herbâ Idxâ uocacialcer a' tota natora.alter à potiore eins parte,®* qua fo la medicinx inferuit eâ appellâs.Peregrina Italiæ plâta eft, peregrinitatêqjfuâ natalis loci cognomi-ne indicat.Riifco,de qua in extremo uolumine aget.ots eâ coparauernt cufpidatis ideo folqs herbâ stelligere oportet, fed nô tä folidis rigctibusfpramulis ut rufeos eft.- quado helices fecus folia habere hâc DiofcoridesaitPliniusucroeiufdérei fignificationepâpinos.Quidaat ïx/fGrgcis fic,in uite primü.mox ab ïx/f. ea in muleis alijs facile erit cognofcei c, obferuätibus quae in eius gétis poetis fcriptot ibuscp alfjs paftim Ie- Helix. gt'ntur.Â^T^ixUisJ^aiàcircüao-endofcilicet Crinuoluêdofe.fic appellati.PliniuS papinos uocaiiit.qs hic in uite helices v.uolumine nominauitTheocrit’ in hedera hclicé uocauit, capreolü magis g pampinû. Vicru-uiuslib. vn.fuæarchiteduræ uolutas helices hos nominauit- Sût aSt uiticulaij: in plâtis extremae partes,in quibusclauiculïfuntamp;ifolia/imul^aduoluendiürinjplicaiidifepropinqoisplantisnatura.

HiJipoJ'i'ai’^iXst’. KitJ). XK]'.

PO^'ia^i^a.Lof ^j^oJ'/tPaKixXoüó'z.J rwvaT] t^ /x«Kïii'oV(«. tozK^a Kosa. *J*IW^ Ji Cl ^evd.aaÀoç '^óJ^av tv TiJtf'icr'^i'l^ótTPtpoja/J 'ifiova-a.o/xot-?^ft^T'^^'’^ ^ '’^' ^ Kt4)aA«A7ouVTMp, cru/j çotf t»^oXi7i^Tjfi {Ü5\^^t^\ ,^^ t^txSf-^^OjjSjJII (üTimcf 1^ K^OTTK^JOZÇ.

De Rhodia radice. Cap. XLIII.

RHodiS radicê.LSüt g rhodiada.Româi rhodiä pariter Græcis appellant, J Na feit in Macedonia cofto fimilis rhodiä radix: lêuior tn cofto 8C inæqualis eft, CS tcrif rofa^c halitu amp;nbsp;odore fentif.Vtilis in do lore capitis eft tin que ufum cG nardo tenuis im-ponitur/rontiéÿ amp;nbsp;temporibus infpergitur.

INTERPRE«.

OfæquasGræcirhoda nominac, nöxhodus infula radici huic nomcfccerür.Qualis aütÖ* cuiusplä p^txradix ea fit.legilfe me hadtenus nö memini.Nec integrü undiqjcaput hoc ludet. Defiderat em m coaliquid.przfettimf^quo loco htcaitiimponit eünardo tenuis,emoxfronci ccporibusfjiinfper-§' ‘“duplex remedrj ratio docef.ut imponat capici fcilicet®* infpergatur ea frons teporatp. Veis m u troep tudsraturaliquid,quofcilicetadditoliquorcinfpergêda fit frontiïrtêponbus,ï^jSpt)^i)/uV'»ein participia quohic ufus cft,id exigit.Humores em vixjSp4;^is3-«/.id eft,infpergi tantü dicütur.Prgcerea quê habet fenfiim tenuis!mponitur,nifitenuem intelligataliquis tritam erin puliiercfnatamtSed hicxirffóL nonx5«vait:qup *'°’5 “’’’ina*n potiuserbrafteam quam puluerem fignificat.Nos quales in Gr»cis omnibus inuentaeuo* cesulæ funt,tales etiam uertimus.Non tacebimus tarnen in Latino Diofcoride temedium hoc præcipi nar uinooleotradari.Quodfirecipiatur.facilistuncreiintelledluserir. ;

n^i iwoizj«/'©-'. Kt(jgt;. x*^”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeEquifetoherba. Cap. XLIIII.

Ïni^g.Loz Q,^z/xaxi\oz JVjàvaêao'iÇ. ° ' 0gt;Xtsü^5avYoz9,lt;ïxx(!/'^'.o'i ^,’i2av ? tv •^SV°’ 9,71(5.OZ 9,%ozviós5o$ii,ö:(riz-7r{(oi (f^^^^'Ti^o^ün] K.50V0U ^oifK.^u/xazoi t-

quicharadranon, q ephydron, g Itean dendron,qui gis,qui fchcenioftrophon appellent. Aegyptq pherphra. Magi Saturni nutrimentum.Romani equinalem her- ’ bam aut faliccm equinalem uocant.J Nafcitur aquofis lociset foins.Coliculos habet inanes, modice rubentes,duros leniter afperos,geni-culis inuicë infertis diffetftostSfeirca coliculos illos folia iuncoçe figura denfa gracilia^. Augef in altitudinë propinquasftirpes adfeendéstpen deté^ ex illis circuamplexa muit is nigris^ co*

S 4 misccu

WAiç.oz JÏ ,craAi| tauvaXzs.oi lt;)ï,5cvaSix-

V'ZW. OZ J^,t!fiij(f^O/jK«XoUO'(.J (pUtTCUtVrO-Tj’iStifvî/'jozsHÿtJ Tcé^lt;5 • •tau^îa Kc/za.U7rt-P^ja . v7P7jgt;(zxta. S^tiz.^ovacrz JbaAs^x-Mtva.t^7ritj)ijKÓlt;r//j«^«ä-hä«. £7r? Jï «ura Ro'Vfcf's 4)vÄia TTUKVix. At-nfa. av^tre« Jü t’ç ^1^ àvaëaivoutra £7ri rà Tra^Kti^wJJtza st-^‘XVi^!^ KarattjN/xvätTöU T^'HiXu/^NKo-

-ocr page 526-

488


/xcaç 7P?Äaquot;(’ /lîXôüvcWç Ka0a7^ l^mrov ov^. ^(ta F.uAtiüJ'Hi’.ff'KAKça.S'iV'TTf /KK 9 ^7roa.o6iV o )^uÀoÇ «u^S) aip.oj''^ayic«i‘iSHa‘iTlt;x(^ îK/xU' KTK^MV.HTji/'urtvnj/aç wïîüXfTr/Vo/X^jaç /j.iT' otVov.tiiVQ JÏ ov^a. Tcè J^ efU/S^atvect/xa T^aJ-MoJa Ko^S Xfa uSïTraoyo^iva. Ît c!^ ^iXa Cl tj 7roa êKayomr» 71 ^gi^ ûç9o7rVûÏKo7ç CI pk^/x« T/wga^KnJ jsa^fre« cfê t^rtçou J^cü^tertjg, X9i^ Kvsiui? J\aK.û7ràù,'49j^ v/T^OKiiAiw truva y]p TKifv^a wvolt;u£V« c^ ucPa2.

S C 0 R I D I S,

mis ceu equina cauda.Radix illi lignofacftetdii ra, Addringit herba : ob qua caufam fanguinis exnaribus eruptions fiftit fuccus ems .Bibiï ide CÛ uino utilitcr c5tra inteftino^ tormina^ uH' nam cit.GIutinat crueta uulnera trita Si infper-fa folia cius.Succurrit radix Si herbaparitertul’ fientibus,nó nifi reda ceruice fpirantibus,8i rU' ptis. Quinetiarn inteftinorum diuifioncs, uctfi' cam difledam, Si inteftinorum ramicesglutins re feruntur folia cum aqua pota.

INTERPRES.

SI uidcat nafcencé aliquiseqiiifetn herba, exeuntem^ex terra aliquot diebus contêpktiir, nung un« futura fit equina cauda in ea inteJliget. tam breui.nudo.cöcrctoip oritur afparago amp;nbsp;fcapo Nullibi dif-fimiliorem natura finem g in hac planta à fuoprincipiofecit. Oritur em humanipollicislongitudine crafTitudineqî.inacutüfafhigiata.moxprocedcte tepore pandifcöcretusille(capus,pädens^feperinKf' ualla û* inter ea certis fpaerjs iuncea folia (ir quafi eapillamêta quædâ profert; quae dum augetur.undiçquot; terramferütur.eâdemgracilitate qua in equina cauda pili funt.quä non poteftoftédere, nifi cnautuiu« prona pêdet ex alto,aut fefla ad terra inuerfo cacumine defcendétibus inneeisO* capillatis folrjs iUistoö® equinae caudx imagine reddit.Nota omnib’ plâta.O* qua nullain foflis prope aquas umbrofis locisfrequf tiornafcit.Anabafinabafccdendoaliquiea dixerüt,quoniä infirma altjsftirpibus libérer hæret.CharatW' non it!dê,q, in folTaRî faucibusquas Graeci ^xfxJlfxi uocat,ortus O' u ita illi fit.Nec minus ephydron ob tan dem caufaminihilem aliud qï8jn»vlt;A«T@',idefi-,inaqaaephydronfignificat.Vocauerütaliquietia fob®' nioftrophon,qgt; iücea eins folia illa nö aliter g cänabis aut linüin funes texütur.Græci fàlicéarboré, it R®' manifaliceequinalcobhäcipfamcaufamuocauerüt.Pliniuslib.xviii.cap.xxvii.inimicäfaniredsdtwii tilem pratisdixit.-mox lib.xxvi.cap.xi nr.iteßt de ea âgés,no côuenire inter erjcos, nec cû Gratis Latmos ait. Vu !garis tamé defer ipta à Diofcoride hoc loco hetba eft,omnibus locis cognitu O' inu étu faciUuna.

n^iETt'^ag'i-inrou^fA^. Kt$. x*^b'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De altéra Equifeto. Cap» XLVlt;

In7PU5i(’Vetja.Lo/ JïJKuZo/i.bi J't,x£^ TfT “arlppurin altéra, LSunt quiequititin’.^“* j^^a.p.01 ^,ruvov.poMa''ôlt; o-aA/^cKi/v«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;charadranon, qui gynon.Romaniiabc^

KauXoç fâv,c§0oç.7o-oç./xii^cov 9 rr^^t- ■ H equinam dicunt.Redus caulis hipp»'® Mg.UTTOKîVoi^. J«.o/x«ç U S^asH/xKrup A. A altéra eft, æqualis,cubito maior, conca' tX^sa-ot. e^a^uTijaSjiq XS^m ‘rtje«,«^ /xaXa uustJcomas per interualla habcs breuiores g ‘æ KUTt^aS. H Äs A au ni AtavS^a auu o^tj Jw- perior, eädidiores molliores^.Hæc etia cocün^’^ ixa\lt;i.\a'ïi,'^ax'^i)(oy3a^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aceto eâdem poteftate uulneribusmedetur.

INTERPRES.

Dlffertà priore equifeto pofterior hæc fola comarum breuitate, candoreO moHitîe.quxmaiorf’“’ hacquàminillanotæfunt.ideo'quefacillimæutraçcognitionis. Defideraturfolum.cui squales hic caulemeiusdicat.congeneris'nefibiantedidiæ,an alteriusplantæ alicuius.Incertum id w” cnini hic tantum ait.eamqj ob caufam uitq nota fignatus locus à nobis eft.

nJ)(KOH.K.0u£a(?lXx!5ç. Kit}). J^A^

K OK«.©-'' Ba(^KH. 0a^v@-' 32/ IJJ-Kjoç (pj'j’yavæt/'nç, œ Ti^ocrKtJv^ or KûKKOI 'êçdiaKOr. olZwiiAXiyÓ' fixivoi craJiiTi^i^M. «50 ebi ^p « 7aAa2a2KH ngi) « ctj/xSlr/aKti/ETrara H c^ aai K ilt;c^ H K/AiK(j@-'.î^«T« cR Traerw/j il yx r OCT «Via. Auva/xip JÏ tj^iJ suiffiKàü.ajitxoÿu* . o'O-pT^ix.v/JMa'i 1(9!^ nv^pT^aaio'i^iKX/jJi * Ta o^ouÇKàJaTrAaûyo/xwH, yîvirM Jï H c^ Hi'\iX.iciyi)'p'î^ (Tÿicrij] o/xoiüiS m)(â'kX(/.I' n^a:. HpKirwJ^iywcani^ '(^ sû/xa2 «vaAe-yjutrea Mi^Mp Ka.'Ko\fa-n},

DeGranoquodtingendoeft. Cap, XLVL, COccon qui tingendoeft, LRomani p^* ter Græciscoccum dicunt.JSurculoW^ paruus frutex eft, cui grana eçu IdH®* adiacent.Ea colleda reponunt amp;nbsp;férus tur. ProbatifTimus coccus in Galatia Si Amifl’*’

nafeiturtpoft hune in A fia Si Cilicia: poftremçnf tæ Hifpanuseft, Adftringëdi uires coccus habet, uulneribus fimpliciterSi neruoçt uulneribusac' commodata sun que ufum tritus ex aceto eniph' ftri modo imponitur, Nafcitur Si in roboribusin Cilicia exiguis cochicis fimilis, que incolæ mulæ' resoreeuulfum colligunt,coccum uoeantes.

FOelicior humano generiO utilior, fi uit» commodo^ numerus æftimetur, g uitis aut olca.quercu» cnt:tam multa pratter glande fern gallam, amp;nbsp;hanc multiplicé numerofamlpaiifciï.fungos.cacliryn, iuluni,pilulas,plura^alia quæ Theophraftus tertio de plantarum hiftoria figiUatim profecutuse

-ocr page 527-

LIBER Ilir. 4S9

S«dnihil pretiofim ir in inaiore Fortuna honeftiusqcoccum, quo reges quoncßapriuatis, nue nobilitas aplcbeuixdifccrnif.In pretioér honore mcritohabendü,nificorrupta inon2difciplina,calcacisq;fumptua t^slegibus promifeuu plebi eum coloré noftra tépora feciffenc.Nafei in ilice Theophralius eodem loco du ’'''^'(Ääirfiv^'j'vp’iwHSvvHoxxsv.Etilexpuniceum coccum.Quê Plinius lécutuslibro xiiii.capiteiiji. coc. cumilicisait.Idem tamê multo antea libro x vi.capitc ix.dixerat;Seruato ilicis genere, priuatimq; ceu fpe lt;^es frutices paruos aquifolix ilicis.Ex quo genere hic fruticê paruum furculofum dixit.qualem ér noftra setas in legendo cocco inRomanoBjprouinciaquotidicuidet. Rarbarusq» Grxcos codices fecucusfuerit, quosnosetiamuidimusjn quibusnonlegeretur^4ziifóx,eamreliquitpartem.NosexaltjsGrxcis Plmnqjhi ftotiaadmoniti.eamferuauimusuocemiParuosenim frutices 111eait, quemhic JotiMyoziV/^zKfó/^ifi/^otvwJlH/, oftit.Quodautem Diofcoridesaithprerccoccumfruticibushis,lt;Lr9«HS/,ideft,lenticularuni modo.non ad formamgrani.fed hxrendi modumreferendum eft.Nota modo er uulgarisres : qux ctiani exatrjs natio-•libuslaudetiir Qiiod poftremo bic ait,in Cilicia nafcentem in roboribus coccum, minimis cochleis fi mi. 'fni.ab incolis mulieribus ore auelli aut excipi,parum certam er uerifimilem nobis habet hiftoriam; Neqj •ntelligimos in quem ufum id fieri opus fuerit.Corruptum credimus elle locum, er pro illo y 5-ó|M«-n quod ®Kfignificat,aliter quondam legi potuilTe.pertincreq; ad tempus quo legendus coccus effet.

n^iTja^iou. Knpgt; x^a. TP^ylOp . (pWET^ //^ «^ K^HTH P-OW.

DeTragiofrutice, Cap. XLVII.

1 ^Ragion.LRomani panter Græcis tra-gium dieütJSoIa Creta tragiu gignit.

I Foha,ufrgas, Si fernen lentifco fimilia ^ habet; bremora tarnen 8C minora oïa.

^X^ ‘^ ™ (pw^a % 'vw ofxoia.. amp;nbsp;Tcrç |aBlt;Pouç Xÿ^ v/} kJStto/j./xi-Kjor^a Jlt TravJa.ept^:! 9 c'à’/J iWfX H '’’■a|a7rXmo/). Tamç ra epu/Xta,^ b k^^ '^?gt;H?^'ï’J'(ïX5U0|U KaJaTrAaoyoTASz/a creà o7-l'^Pii^tüTaTc« lt;rxoAo7raç ^^ 7rav]a ra t^-^^fYivjjSjja.. mvópSjja. J^ s^ay^ov^'ia.ij’iS.TCü. ''gt;Slt;i5Aiamp;ou§'!«u§(^Kus(J^5u-7T[^. ngïj K.aJa,uK 'quot;atry^.^^^OTjTj Jli oAkAu lt;nbsp;a.lt;palt;n' 9 ^ wça')^îa(;ài-yaç T’|Â)^i(lt;raç ly Vi/j.hSiiyat^ 7roa/j,£it^;5ii(j^ Y-erç «x'æaç.

Liquorem fert gummi fimilcm .Surculos cun-da^ corpori infixa extrahunt foIia,fcmen,8C liquor ex uino emplaftri modo impofita.Meden-tur eadem urinæ ftiHicidioîcalculos ueffieç fran gunuöi menfes trahunt. Sumuntur autem drachmae pondéré, Quinetiam feront fagittis uul-neratas fylueftres capras hoc fibi frutice mede-ri,paftisqj eo decidere eufpides.

R P R E S.

INTE

PEregrino Italix gentibusljj alqs frutici nomen in Creta infula tantum caprinum pccus fecit, ob earn quam hic in extremo capite eau fam reddidit : Plini us terebintho primum libro deci mocertio capite uigefimoprimo.moxiuniperouigefimofeptimouolumine ultimo capite fimilemfecit.Exqua homi nis diuerfaeiufdeinrei hiftoria facile eft cörjcere,modo hos modo illos delibalTeeum autoi es.ideotp mul-tislocisnonelTeearundemrerumeandemilli hiftoriam.Idem liquorem eiuslatfteumeftê.amp;in maritimis nafci Jixit.Nosin peregrino amp;nbsp;ob id incognito frutice nihil habemus aliu d,qd monere legétes ualeamus.

n^iaShou-rja-yiou. K^jp. j^Aê\ TPariopa^o.Lo'i JV,'7ƒa7©^.o‘ JV,

JayoK Jiu^.oi ^jtritojTrio^.bi ^,ra^ 'yctvo/j.Pu^u.aZoi K05VüuAaK.a.bi q.Si _^ 'PutVira.i/'axoicraAÏa.ai'Yimïioicro ßtJ.atf^Jiäj^oiocri^.dra^xev (pif/5^a£j(^ijö-(j-va. (tkoAoto jC^iMj^i^av ^ Atirftó. AtuK.HV.7ra 5«7rAiKr«iy|«(j«v^amp;gt;Stt. h2q ßaKS-ftPuc-tv-T^«(«§ w/XK TC Xÿ^ tip^iJ £flamp;io/Æun.7r§ûêa^ttlt;l 0 H^ 1° $amp;lt;Vü7ïu^/j ra 4)v,'5t,a wdEyou 00-^Iw. c^yvSl wvO|U.asctt'^ƒlt;X7lo/J.L(put^ca JY^vc^’h WZ? 0 K^fUlliïlS^a't TOTPlÇ. J

De alioTragio frutice. Cap. XEVIIT, gt;—n—^Ragion aliud.LSunt q trag^erota,q

I fcorpion,q Garganon,qui bituéfa ap B pellent. Daci faliam. Aegyptrj fober. JL Aphri achæofim.Romanicornula-cam dicunt.JScolopendrio fimilia habet folia, radicem gracilem.candidam, agreftiraphano fimilem: qu^cruda elixa'que inteftinorum tor minibus in cibo opitulatur. Hirci odorem per autumnum folia eiusfpirant; earn'que ob cau-fam fie nominata eft. LNafcitur montanis SC praeruptisIocis,J

INTERPRES.

PRioripofteriorêliunctragioncognominêtantum faciuntGalenus, Paulus Aegineta.Crxcotjifpalq herbarij oês0*medici;neq;immcrico. Siquidem folioi^ figura differt.qiixin hoe fcolopendrq.in illo lentifcifunc.Differt natalibus.quod ille natiuum fibi folum habet Cretam inrulam:hic,ut Paulus Aegi netaait,^^«! WM«yo'(ty,quodeft,muItis locisnafcitur.DifFert poftremo uiribus.qiip in 1II0 lAKTzxsu.id eft,ex-trahendifunt:in hocaftringentes : ideoepfluidis afFedfionibus cundlisaccommodatus. Accedit his,^ hic amarioreiaporeeft,quiin illonon fentitur .Ciir autem illiidem fadlum agêtibus nomen fuerit,hircinum foliorum uirus fuit. Hunc ipfum Diofcorides tragocerota,id eft,hircinum cornu dieft urn reftatur. Facilez^ eft ex Grxca hac uoce,Romanam illam cornulacam,qiixcun^ ca eft,fadtam fuifife.Scorpq deinde appel* ladomale ex trago qux mox dicenda eft,ad hanc translata fuit.

n^'T^KjOU. Ki$, XA7',

De Trago herba, Cap. XLIX.

Tragen,

-ocr page 528-

4-90


DIOSCORIDIS,


TPa^©^« o* ^,O^O^Ïop.ol 3,5« 7av@-'. tfiUïTC« Traja S-aXa-rf« ^(.aA/sa.0a/AV/ffXo^£7ri' rHÇ.STn-MKKKÇ,o5/Xï^aÇ-OO-O/J CüT/ôa/xSç vpiiK^^l}. tfU/quot;^« JV ovK exi’^’’'’ lt;^ '^ KAa-Zu/j T^ocTKavrea o'iovtî^a'ytç fxiK^ou. T^vj' ^aï.i^ f/.iyi^@^7T\i^o^. ^eaz Èw’ att^ou. ■yp/^i«. xia-ij yiva^afj^a simfinat. vvru o k^StPç œç 5«7tç J^ïnlt;x,lt;rlt;w o'vai '3f‘amp;i[c‘ai,Koi-A/aKou§ ty çoïKKÇ ruv«7Kaç wtfîAoua'fV.EV/o» «5^ H9^ KoTîfoVTiç auTO/jjOeVaTrAaTfoutr/ T^O' ^KTKOV^ii^ iiTró^ia‘ifi,amp; ovra j^wv]«/.

ƒquot; ^ quot;^ Ragon. Sût g feorpion, g tragonon.uo' B nbsp;nbsp;cét.LRomani panter Greets tragum di'

1 nbsp;nbsp;eûtJMaritimisîoeis maxime nafentra

gus.Exiguus frutex p terrafpargii,ob' Iógus,n5 tn grâdisîdodrâtalisferèaut pauloma' ior.FoIia nó habet: ex ramis tn pédêt parui uelutf uua9£ acini, nûerofi,rubêtes, magnitudine tritid, acuminatiscacuminib’, fapore Slt;guftu maxime adftrin gete. Eius frudus numero decc acini,eet' liacis SCmuliebribusfcemina^i fludionibusop!-tulant cQ uino poti.Quida tudetes eos in paftillo* conformantfcruatq;,ÓC feruatis codé mó utunt

INTERPRES.

PEregrina amp;nbsp;hge Italix plaça eft.fi Plinio credimus.qui natale folü Afiarn illi aHignauit,duobus lodsH defcribcs.xiii.uolumineprimucap.xxi-moxxxvii.cap.xii.quaepoterutuolétescerciusineouiac re.In iuncoijt genere aliquieânumerâc.necdiflimilêmarinoiunco in aliquibus faciunc. Plinius uepf^. uocat:finefolqs, ramis rubêtibus.femipedêalta,fruticofam,racemisrubccibus,granotritici,acuto«cuml ne.in maritimis nafcentc;qux eadem fcréhuicfcriptori hiftoria eft. Animaduertendü tamêilIud.quosPU' ., niusracemosuocat.hicpix^dtxdicitnóparuodifcriminerquadoinracemispluresinunïicoUeffiuu*^^*-*' mot. nifunc:inhisaücquasGra:cif«?Kjdicüc,uniustantiniu3Eö'acini3eftimatioeft.Videt(5phicacinosnonra«' *^^cemi, n]osintellexiiredicens,i(ï'|Migt;iO®'7rufoï,ideft,triticcigranimagnitudinc;quodnónifiad fingulosaciflosf^ ferri poteft.Sunt aha etiam qua erxearum literarum peritis cenfenda relinquimus.

n^?sxolt;vou. Ktef. x^*’ OSu%oivoç. Lot 3,%o7voç At’a.oî

^»^UTrf^v^.o? ^joefçvçHAzou. ^/xaroi zoûvKou/x /x^ivou/x.o/ 3, zouvitou/ji MotvouaAt^.acp^oi xod tPoua .T’iz'Pu J^tWûVîz’i/'oç.J'rpSx/ TOzâu733

RaAOTj 'Xo7vûÇ Aîza.TO Jli,o^u‘Xozv@-' a7p-^uçè-sr’ ançou. J^toso/} JY G Taurnç ilJ''!^^» ^ A «kÎJtpç.oz 3,Kaç7rô/j /xÎAava txi •^'■* (ft^q. Tra^cyn^oi 3 ramç o^i naÂa{j.oi,^^j crajKoxf £?^oz.Esz 3 0 JzTN TPi^S) tra^nwl^i s^'s°^ 'y 5®X’’^^S® '^''(^ ^»o7i}^o?\.ô%oivoQ As yopS/JH. tX«! JV 0 âuTK Ka57rû/z s-sj’ kkjou 0-(xotoij quot;^ 7150' «5^. Ap-cfort^u/j ^ b Ka57roç tp^u^t iç Cl TTivôpSjio^ {Xir« K.ÿX{j.a.'rgt;(;, aoz-T^iap Cl ^oû^ £§u0 jo/j'zffKcrz.Cl ouj« KiVQ.isi CI KtefaAaAriç. rà 3 Ti^ûÇ'ft'^z'^a/j «TraXa cp)U?^a K«Ja7rAa'T}opÂVa,(î’aAa')yzo!/'KKr’zç Kj^w^iJ. H 7 az0zo7rzK,iî %o?vos,u7rvu2;K.ov 8x4 ■F/j Ka^Äo/j.efuAaTjizOaz 3 J'ê auT^ lt;^ raZç Ttdirio'z p 7rA^Ô©^.Ka^oZ }0(/p Âia.11.

De lunco que oxyfeheenû uoeât. Cap» ^ Xyfeheenon. LSunt qui à Icuorelcue’” fchoenû,qui oxypternon, g Solis fupefquot; cilium uocct.Aphri cadua.RomaniiuiJ cum marinû/iuc iuncu maoualcapF •xeius genuseftîJuocatq^ altcràléuore

lëuis iûcusîalter uero oxyfchccn’,id eft,acuminæ tusiucus,in fummocacumine acutusDupkxiæ dem huiusgen’teft cih alter fterilis,alter uero K' me nigrum circinatû fert.Craffiores huiuscutai camofiores^ funt.Eft 8C tertiu genus, multoon“’ bus illiscarnofius Si afperius, qd holofchccouoo cât.Habet hoc etia in fummo cacumine ferne an' tediclo fimilc. V tri’q; frixû femé,mox in dilutaui ni potioe hauftû, aluû rubrasq^ feeminaçt fludw nés fiftit,8£ urina citteapitis tn doloresfacit.Qoæ aût ad radice tenera ill i folia font, phalangiorum morfibus utiliter emplaftri modo imponuntQ.nl ueroEuripicusdicituriücus,foporiferum habet fernen: ideo'que in potione, ne foporem faciai,co piam eius uitare oportet,

INTERPRES.

Nihil de totoad mare nafcentiü iuncoi^genere Plinius xxi. uoluminecapite xvin. Lajinosdocuif, quad non ex Theophrafti plantai}« hiftoria translatü f uerit Nihil poft Pliniu exteri etia/uius 110«t illis autor idem fcriptor.Egiftem ego in cömentationibus his noftrislongius de toto eoi? gencrc.nl fi nouiftime oïa ex illis fcriptoribusin Corollariti fuum sarbarus deriuaffet. Qtix parata omnibus ér expo fita fine defiderio à nobisrelinquütur.Non telinquendü tarnen illud, qup tria à Theophrafto amp;nbsp;ab hoc nil merâtur iuncoiÿ genera,aquofis locis nafei omnia inteliigi oporterc.Et quod sarbarus idem ait,feme holo fehoeni toftum amp;nbsp;in aqua potum, û'c.non in aqua bibendum dici à Diofeoride.fed fAtrx Kfx/ÂXTamp;, id eft,in diluta uini potione: quæ qualis fit, in cerafis iampridem primo uolumine dicium à nobis eft. Vidimus nos ex hoc iunconim genere quem Theopliraftus à nigro feminis colore melancranin uocat, plunbusä tadi' cc ftatim folrjs.fingulari ftapo.ö' u t ille ait,carnofa cralfitudine egregium.

n^iAGXf©^' *“4’‘ X^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* De Lichene herba, Gap, LI,

Lichens

-ocr page 529-

LIBER iril.

4^t

tixnp otm T .of^ß^vov Ka.'^oïra'iïè^'jopèâ '7t^on‘)^ó' fjSjJov TOÎt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rt^«lt;S.

wr' Rû:]a7rAa£Ô£/j «//xoj^a--7i«ç iswi.n^ij (fAt^^ovàt? Tra^MTGTM. ^ j^lX?''®? S'EjaTTîU'J.amp;xftAë JV H9^ 'iKn' ^quot;lt;ous MTa/xiAiTos^ J^ia.-^iófl^ov.^ó/j.a’p'i •^ ß' ^ tAwtJxç |^|U.a2lt;r^(.ûUÇ na ^carfTV.

LIchena petris adhçren tem .Sunt qui mu-’ fcum.LRomaniparitcrGr^cislichena di cuntJMufeus rofeidis petris adhaerens lichen eft. Hie emplaftri modo impofi- ■ tus fanguinis eruptiones fiftit: inflammationes com pefcit,8C impetigines fanat .Inungitur idem utiliterex melle fuffufis felle tSC in os linguamiÿ deftillationes cohibet.

INTERPRES.

EOdemnomine malum (ÿ mali remedium Graeci appeUaueruht.Lichen enim impetigo fimul izqui impetigines fanat herbofus in petris hacrens mufeus, ab cis uoeätunmagno argumcto.nullo naagis praefidio contra easufurosefle homines.Sciéndtlm tarnen proprium habere genus hunemufeum, sbeoqiiomufcanturin correntibus lapides diuerfum ; hieehim in aridis nafcitur petris, craiTior aqua tico ’'(oerprocenor.iimbrofis plctunqjlocisin faxofis rupibus hacrens. Vis iHi eil ut ueteresCrxcorum medi» tidecreueriinr.exterendo pUrgare.mediocriteripficcarefSrrefrigerare.ridcm quafiprocompercoillisnon **1«,decompefcendis fanguinis erupeionibus in fcriptorishuius fidem id rciecerunt.

nlt;Çi najuvu^/jaç. Kt^. xAs\ nA^WVUJ^l'a.Lo'l JV,âd''ûK.K7-@^.

o; cüÈjVS'jjaç. ot JV.iJijvvw/). ^u-IJMOt 6ouïvaAi(’. JepuiT^ VZ nt-?CUÇ ^aL/J.}!ia-H.iOllOfJJilOpTTi' j jUHKij tAa-^o/z. wç ^ cpulX^ozQiU.if-' ^/J.oT^ KaJaTrAatös/) Aêo^ o Ao/ZjnajcüVÜ-k'®? XÿJI XH^io; Tijani vij.

De Paronychia herba. Cap. LIL P Aronychian. LSunt qui adoceton,quï neurada,qui phrynion.Romaniünguina lem herbam uocant.J Nafcitur in petris breuisfrutex,peplo herbæ fimilis, longi-tudme tantum breufor, fed foins maioribus-Sa' nat tota herba concifa 8C emplaftri modo impofi-ta durities óf digitorum reduuias.

INTERPRES-.

FEcerunt irhuic nomen abfeeffus qui ad radices humani unguis Hunt, parônychiæ à Græcisdic^i: hin enim prsefenciremedio herba eft.eamlt;ÿob caufam honoris huius prgrogaciua ab antiquioribus hcr barijse-medicisornatainec alio nomine quondâ in uctere medicina cognita ell.Dcfcnbûccffigiât'cp «amnoitrsactatisherbarripetrofislocis nafcentê.üchicetiâ ait.foltjslatifoliælauri.duobusautcum pluri usquatuor ramulisdnter qiiæ fpicatus flos exit, cralTitudine polheisir longitudine, colore inter flaut! ér eii.H^ex uetehbus aliqui nö abfeeffus illiiis nomine paronyehian, fed adiedliua forma paronychaea di xertint.Qup mox iUi accreuerut ab alps appejlatioes adocetos,fiue ut in aliquibus legit acedptos.neuras O' pnrynion.exeais plantai}! fimilitudinealiqua ad bane uenerüt.qùà: quaks fint,fuislocis didlua nobis eft: ^ueæadmodii amp;nbsp;paronychia abfeeffum effe,qu i ad radices u nguiu coit. Dico aut abfeeffum 4d ürgei apo tmatiocat.aCalenoinfuis diffinitiöibusditftü.mutationêfeu trafitu corporis ex inflâmatiôead pusee.

Paronychia.

Abfeeffus.

n^ixjitroitoMiiç. Kt(j). x^l'. XPutroKo/xH.Lo^i ^jj^uir/Âç.oi 3, ^uo'âv^Voî ^,à/j.ajaVT\oî ^ ^oS7rar .^u/iafo/’/oê/Sêa^Sa.

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°‘'î^'^°''^‘^®lt;’i^,SûUjA^ou/xdcÛ.

ct/xVio/jJ ^aStf(0^ ($21 cüdi^a./j.ia.7o/j. ^XPP ^° Po^p Koju^êo^tPii. op.oi'a ^uwtoTru- |i'^a^tPa-’’Xnp, At7rj'n^),(L'Ç£?^têo^oU|a£Aavoi?.rtucra' fâütç ovitWiiVH. ttUTrtjep Vhp ovlt;rot.p. lt;^ ^ rAuKfuTrausH^ov. tpikq] lt;^ TraAnrKioiÇ W tts i^!T'‘^c^°^''^'^ ^ ^^^ ®'Ï''^'’^’tiii' zi^ s’UTrft •^HV B ^i^a, UTra^KoZç^ iw'rrïÿj'^oViK.ûZ(5 aç ■Ao^uira/z.AaMëavtTj J^ xj crewu ^jo/xcAi^ «$amp;« TT^ci^Ka^ oi^a-ipvs t^aç.

De Chryfocome herba. Cap. LTIL CHryfocomenLSüt qui chryfitin,q chry-fanthemon ,qui amaranthon, qui Dio-fpogona,id eft,Iouis barba uoeët.Aphri dubath fiue buchromat. Romanilouis barba appellat.J Dodrantalis exiguus frutex eft. Corymbacea hylTopo fimilé coma habet. Radice hirfutâ,ôC ueratrinigri modo gracile,guftu fapo reqj no infuani:qui quails in cypero eft,fcntla«in dulci leniter aufterus.Nafcit chryfocome umbrO fis ôf pctrofis locis. Habet calefaciendi amp;nbsp;adftrin-gendi uim radix, iocinorofisSfperipneumonicis accommodata. Sumitur eaetiam in mulfoclixa ad muliebrium locorum purgationem.

j-n . .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE S.

Z^Vouhactenus in Plinio Latinisqj alrjslegerim,nulla inter flores herbas'uc louis barbx nomineplan ^Itanumeracur.Inter arbores quidem xvi.uolumine capitexix. à Plinio his uerbis arbor defcribitur: ■ Z^^Odit aquas O' quæ appellatur louis barbaunopere topiario tortfilis.O'inrocunditatemfpiffaln-ron °f”.®“^^”’ ’quot; u'ol^ru m genere xxi.uolumine capite x. ^«f x 1.louis flos aperce ab eodem uocatur.Co-n •'^^3quot;^^™ ^°“'® ^°®' P^uloq; poft.Succedüt illis æftiuilychnis amp;nbsp;louisflos.ér alterum genusliltj, •^'iietiaxxvii.uoluminecapitcnn, idem Pliniusgt;auteundc aut aliumin uiol^M?tn genere höre,louts i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flammam

-ocr page 530-

DIOSCORIDIS,


49 t

flammartiUocat.Qiialiterflosqiiefouis flammâappelIauimusînuiolis.DÎcimus autalluauteundecond mine fignificaria Plinio florciquonia Theophrafto diuerfi flores finc.^/à/ «vö©' amp;nbsp;px'oj.id eftjouisjlosô'na ma. Plinius atîcfaépcnumerohuiufCemodimifcet.û'in canca naturxuarietatenôfemperillirefpôdet.Qu? hadlenusdidlaanobisfunc.urofbendatquodin Diofcorideniinclegit,IouisbarbSdiciaRomanischryW comeninarttiquisnöinueniri.Pliniusenim incer arbores manifefte loiiis barba mimerat’feorfunitja lo'iis flore«ïr flâma chryfocomen defcribit.Negat habere Lacinaappellationê. Quodqjmagisanimaduertendu fititoins flore flammaep inter uiolas ceferi.ir fine odore effe: quod ét Theophraftus icidé reftatusefii Cuius floris nota omnibus figura eft,loge a' cory mbis diuerfa.quibus bic er alrj oés chry focome florere dixerunt' In uiolis enim finguli flores fingulis pediculis.er aliquâdo ra mulis nitütur;in cory mbis uero uno pedieuw plures.IIli fingulares erplerunqjgrandiores:in hisaceruusmagiso* uelutigrumus floi^ qflos aliquisdt: licet (ß in utrocygenere difcrimina hæc paffim uidere.Ex his cöftituendü eft.propriü ÉT aliud à uiolis genui habere chryfûcomê,quâ Plinius chryficin uocari etiä ex eo ait, q, comâtibus fulgore auri corymbis Höret. Et hæ tantü plantæ huius legitimae appellaciones fun t : tæteræ talfo amp;nbsp;ab impentis illi accreuerik.Quieni poceftamarâthos aut chryfanthemos dici flos.qui auri fulgore comâtibus corymbis fpIendetfCüamaraiJ thusfpicauerius purpurea g flos fît: ST chryfanthemus alius undicpàchryfocomedefcribatur,quêaamo-dum non multo poft à Diofeoride tradetur lnfœlix profedto ætas hæc noftra.qug nec anciqua in plâtuW' uanerit nomina, nec nou is appellate û* nouifle eas gaudeanpaciaturép fine honore aliquo nue elfe, quf m naturae maieftate anciquitas admirata eft:qualis chryfocome hæc fuit, nullibi nô in pratis it inculosloe'’ narcens,quâ fœnifeex eu reliquofoenodemetüt.cubicalibusmagisqdodrâcalibusherbâfurctilis.nIdeniÇ ferc'nudis, pilofis, ô* in fummo Coma quâ hic nominatgerentê.flofculis plena, coaceruatisCcinglobucon' fercftis.luteo colore.Qiiâ cum niderit aliquis,mirabit d pretiofiorc omniü métallo faeftü ei nome, quenun fine gracia O' fine dignitacealiqua à puerisetiânegligaf. Plinius radice nigrâ chryfocomes ait effe-hieg''’' cilem,ueratrinigri modo.Reliquie uterejjaliquid quod ad integraeiushiftoriâ pertineretiillegracilitaK*”’ hic colorêifed ueracto nigro fimile dicés,colorc etiâ dixitifunt enim ueratri nigri radices graciles, uchi^ eo often dec,O'nigrx.Quod fequitur deinde, guftu non infuauielTeiKi/Tr«),« /imvovirot^non fatiscerturonabet intelle(flum,præfertimiiariantibusantiquifl!misGraBcis Latinist^ huius fcriptoriscodicibus:neccypcr® fed cypariflb manifefte oftendencibus Plinius nihil aliud qua'm radicc nigra, fapore exaufterodulei“^ • Nec nos fatiscenrercaudemus, utri exduabus plancis illis in fapore magisrefpondeac. Rclinquinmsi® hocpericioribuscognofcendum.communioremfecutiledlionem.

P^I X^UiTOyoVOU, KC^. X^M. PUtrofPW/J.Lof JV,gt;o.UCcdOT'CJ/J.0/J.

01 ^jJ^acüri/i.ol J^jOj/yauOiO.oi 3, 0£§Ko:I)6aA,u^ ,|tû^ca7o( àjiXa^ia. J

2(277njitVoi’.av6o(’Q •^aTrAKo'iOyu t3 sttJxxvwjU.«

2x3 iJiAo/jcu. ^i^a/j0^oi«/j rorr'jAH,cU(/'oe£v’i%u

5aS£ju0^av.t^u0« y 9 /xtAcauav.H 2s SotiSfcm'y o^ij AiWÖtZo'« ly £7rm6f(ra /xuraAwg J^Kyp.a.a^ip.

De Chryfogono* Cap. LIHL

—’^ Hryfogonon, LSunt quichryfwpf*'' ff mon,qui dafpin,qui onganon»^'““ jCophthaïmon.Romani arilana«»®' cat. JFolia habet quernisfimä“'^”^ texdenfus eft- Floscoronario uerbafeoæq“^ lis.Radix rapo fimilis,intus rubens/onsnig''’^' Concifa hæc ôC ex aceto impofita,niuris3ran£ morfibus fubuenit,

INTERPRET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;■

QVale chryfogonon hoc fit,0' unde faefto illi nomine fic appelletur,nullibi legifte me ™®*?'*’''^^ etiam Crxci,prefercimq’ Paulus Aegincta,quo libro omnem numeratmedicam matcriain.cw^ „, goni huiusad mediemam nullibi meminic. Plinio itidem nulla inter plantaschryfogqniuo^ fimilcm tarnen chryfocomx O'alijs à colore auri appellaris nomen facit.O' ex quo hie ipfe ait, chryfoHj^ mon aquibufdam etiam uocari.conqcere licet,no in flore,fedin femineauri colorem clfei idemenimt™/ fogonon O' chryfofpermô eft, aurei fcilicet feminis herba.Sacis ex hiftoria eius patet,quails hie hütet Wi O'qua notarum obferuatione deprehendi poHic,

EA/jgucto/j. 01J^, j^utrau^-i^o/i. ot J^,H96J TSir a/na^Wi) KaAoi/’-iTip.Mng^jret iiJ^a'^a stqxxvoi/’-tri.^ßAio/i X^nop X^^P • ^' ^op. si^iJ/j. uiX\lt;x stvet. £K J^iasnfj.a.rap *K°P *^01? T« TO'/ àlêçOTOVOU. HÓ/xluUM' KAoT^Çq. p^guc-oefavq. o-K.iô/'io/j 7r£jicp^tç wç TTi^ KojiljU^oug ^K^ui5. ^Î^a/j AtT^hn. lt;pvtT«t J^ yy rja^ten xgô) tri To~o!C^. ^oh^ii JV H KofM trah oiva m^ëa-a., ? urou^iCMÇ y^t^ t^TTiGi^ if'nyfxa.^ ^'i H^'X'®®*' » H9^ SH^M««. d Ï^c/jctui«

DcHcliochryfo. Cap- LV, Eliochryfon. Sunt qui chryfanthetnogt;i. funt etiâ qui amp;nbsp;hune amarâthum uoceilt; tRomani quemadmoduSt Graecin^' chryfum amp;nbsp;heliochryfum appellant mulacra deoçteo coronâtur, Virgaeft breuis,K'

âa,uircs,foIidaqj.FoIia habet ex interualloMgæ fta, abrotono fimilia. Coma in orbe circuadani, aureü colore oftendenrc.VmbcIki circinata uclu-ti corymbos arefcêtcs.Radicé graciIé.Nafcit aip^ ris locis amp;nbsp;aquofis couallibus. Anguftqs urinp^ pentiû morfib’, coxêdicis doJoribus,amp; ruptisop' tulaf heliochryfi coma cû uino pota. Méfesead«

-ocr page 531-

L I B E R Ilir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;491

Jîvl. éîBjOMSyça/z^Âf’i’Wçï^KusijMKOJ trahit,cocretG^in grumes inueffica5lt;aluofangui Zla^H'!®'^'i“ o»»lt;V*^ÂTT/vö^EVN.’/%;j j HJ nécü mulfopota abfumit.Deftillationes à capitein *«J^^ ocap ^(^eoXo/jVHsijt/'oamp;fff-alp fubiedas partes copefcit triû oboloçz pondéré,iein Kj^aûoivouAô^koA cTujjTi^i^ Q 0 /Z6- nis in diluta iiini albi potiorie data.Mifcct eadê ue-T«gt;M«n'o^ assura 7H5§(Z« «üt«, ftibus,integrascÿ àb erofionü noxis tuetur,

INTERPRET.

HElichryfum Plinius in hiftoria pluribus locisnnmedicinalib.xxi.ca xxv.heliochryfumcandéau* rei florisplantâappcllathabctij utriufqjuociscertä primü ex natura caufam, til ex craecisfcripto* , ?*l^^spoètasTheophraftû(ÿautores:quo3JilliJielichryfum,hicuerofempérheliochryfuminp an taijihdtorianominat.Diuerfitatishuiuscaufaeft.qiqiiihelichryfumuocant.aquofi'só'paluItribus locig ^“æ^*® w»dicunt,nafccntcflorcin indicat.qui uero heliochryfum, quonia »a/o/fol Graeciseft.ad folisrc' pcrculluniaurealucc fulgenté fignifîcânquæ illi natura eft,n3 aliter g multis alqs.quæ accedete folisluce coloresfuos iiariant.o-eosquinon fint.habereuidêturiquodhicfignifïcauit dices j^fuimÇixvï.ideft.quæ au* Ko colore 4?luce fe oftendant-Sunt tarnen qui utroqj modo enutiatü hune flore à paludribus locis didtüfu cuelint:neç5A(j;cP'«r”'-inquauocefol eft;uer?2tAlt;i)^fv«i'.in qua paluftres loci audiunt.fcribendücfle, quù “°’^ pleruntpinucnitur.Scdnosinmelioribusobfcruauimus oeidnomerifadii. Acceditep naturae caufa.quæillieft.ut Plinius ait,ad folis repereuflumaurca luce fui B^re.quodiphicait^^fizs’jÇixvï.ideft.aureo colore uideri-Cuiuseuentus no nifiinfolecaufa eft. Chryfanchc Delia'' '^’^“®^’*'*^quibufdâ air.ab codéauri colore, fed ex alio flore de quo mox dicetur accepta ap-fuinet°quot;æ ^°'’ ^°'’ nominis ér coloris fimiheudo fecit. Addidit praeterea amaranthü ab aligbus helichry-dû na'1 *’quot;°” 9“'’ipicatus flos fit qualis eft qui proprie amaranrhus dicitur.de quo in chryfocome di» cisno •'’’'’^''^•^'‘^’bcadclongioris fine dctrimêtouitaenatura.Quæeniin proprieamaranthusàCrae-Droue'n'*''*^^^^'‘P**’^”f P''æ™°*’^*^^^'*™“® “^™® ? floseft,colore purpureo, fine odore, Augufto menfe uifeit id'quot;*’'quot; ’.“'“*’’*’^ duransrir qui,quod muÿ fit.poftq defecerecundi flores, madefadusaqua reui-gt;ûeft 0 *°^”’”9ugt;s hibernas faciebatcoronas.Sûma tarnen cius natura in nomine eft,«v t^m /AXfKiniS-ixi, fumuoc'^ ”'-quot; ”’’f‘^ficit,aor3ecisappellati. Ex qua naturae ui hiccciâ non obfimilitudinëaliquâhelichry. Kooris ^quot;^'^'^c^^’^ fcilicet.corymbi cius nung marcefeune: eamep ob caufam dcoijtfimulacraad logions tasemsdquot;*'- °^^°'^'’'’*^'^“’f”^®’^®”^^®*^’^“°‘^ cundisgécibusadeotüccömune erat,uthic inter no fluâ dixi ’'^'**^' helichryfum,quo deoi^ imag incs in têplis coronâf.Galenus amaräthi nomine ob earn ribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O’'“ illäpurpureamiideoipdiligcntioscxui

una cum quot;•'?*’’?‘^*^'“ difcernendos in co uterep hic flos eric. Florere helichryfum Theophraftus uere ait de codé kj ^P^’i'^ftJplocus ad excremü fextum cius de plantai^ hiftoria uolumen. Idê longius lib. ix. »©')«j^^,jQ,°”*S't!*w«{SA iyót«rT»^U03cpJ^(gt;wd!zJ0»p«rov'7jAlt;’'r“f«'riiiriK;^fizeiw«7rvfoiz.ï;^/A óÏAió^pV' M’V’' ri JU Vï^’^'^'i^éxA»» À Atuxse-Kjö 1'1' lyiwbr A AtTHör K^ fKMipiv.(i(«v J[’ iTnVAKHv XS^ AiTif«/. ;cpwvi? A av' ' nioreddita n«*'**'’’’*KS$'gt;iï‘i*’’lt;lwf/K«w« xsr’'«xsi'/^«vTi»xjÔA‘/fDtmz/4iA(T/:Quæpaulo minus g omniaàPli. ■ quittennji.^-L^^^’'^'^^bislibroxxi.cup.xi.iuet5t-Etquofjt{icCcn{iis:Cratamp;irunxgloriafibietiâae-chryfiisflo -**’ a*'^°*'ccoronatus,unguetoexauroqu0dignemn0fenferitfeinfperget.Habetaurhelt. Vtunturea ^^^^ '•°'ore,c5didum foli5,colicul5 tenuem tr dui^iradicê in fuperficic terrae.eandêip gracilê. luæàThe '°h ^quot;’'quot;■fus uenenatoiji in uino. Vtuntur Oquot; ad ambufta,cinerc cius mclle excipicces. Nö funt quot;'exduoaf ' °^*'‘'tureadcpcnitushuicfcriptoriddeoepnoscomencationibus noftriseaaddidimus, S'ntibusoc '”r ^ r^ diuerfa hiftoria CZ medicina deprehendendae ueritatis, cognofcendiep floris maior 1e-hcet quo 1 *'^k° htHabet hoe caput et ia in extrema coronide quod Barbaro Cr nobis idem non fïc,inic fei dere^c V,w°quot;'^’î^’'M'^’W$XSlt;^“fP’'''' «lt;fo*?'0y5oAovCrc.quod ab co redditumeft.Profluuiamulierumpon-nepræpofirquot;'quot;^'^'quot;^''’ Diofcoride fov» tantumlegiffe.nosipetiam Graccos uidimuscodices.in quibusfi-pitexxv.dquot;*°”''^^*^'”’P'^’'“ uox fit. PotuitctiamCrPlinium habere editionisfuaeduccm.libroxxica quxcotafcf'quot;”''*u * f®’'’ heliochryfi trium obolorum pondéré mulicrum profluuia in uino albo fifterej modicumfid^^'^r'^ • ''’»^'^’'»kS^dumillicfuerit.fummacft.'NoscommunioremCrmelioruminCraccia onexar 'quot; ^r'• “^*'*’°*’f»vr.qu3EUO’^*’quot;’hebresfceminarumfludionesfignificat,fedadditaprxpofiti-iedasMrt'** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“°^^® '^**“® captu Cr fignificatioc: fiftere helichryfum à capite in fub-

eft-Habem'^ d'ftdlationes. rd cnim cacarrhus fignificat, ut in cinnamomo iampridem praemonftratum PaulumAe'^^^'^'donisnoftraeautorcs primüantiquioresCrprobatiorisfideiCrxcorumcodices, mox didcriniIibFquot;'”quot;k^®*’’’®’^Plinio in caeteris non comparauenm,in medicina tarnen non minus illi ere «ft, à capite i° 7 r ^ '^^TibdiccnriiK^vJir )y{T«ffo/rj8«»5«.quo eft;Potusetiamhelichryfascatarrhis,id ««.® fola illic'' *“™^^3P’fKadeftillationibus prodeft. Perfuafit etia fie locum ucrtere,Cr remedium doce Ka hie fempe^^^ r ^°^* ^'^ ^^ folum flueftione indicans.qux tame multiplex efte poteft. Cofueuit prxte-P r muliebres fludioncs pw ^vytuKÜn uocare,contracfto adieftione ilia ad foeininas malo.

^5'J!rc«/3-(^3u., Kitp. XM*« De Chryfanthemo. Cap. LVI, Pu’'«v3’t^o/j Hx«W§.L bl ■^■, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hryfanthemon.Sunt qui chaclamtqui

K^^lZp.oi lt;5^,xaÄKav^o/i. a ^chalcirin, qui chalcanthon,qui chaican ‘’''^»X^Wv^eMo/i.'oidlijeou W ithemon , qui buphthalmon appel -fcvoit quot;oT''^^*^^* S^'” wavS^oqu. * lent. Thufci garuleum. Aphri curze-®’7iJ3'gt;'^i^M.Klt;?5o/x»^^STa.J^ueft la. Romani ealtam dicunt .J Tenera amp;nbsp;frutP T cofa

-ocr page 532-

494 DIO

S C 0 R Ï D I S,

ticofa tota herba eft.Habentcaulcscius lcuorclt; Folia indfuris diuifa * Luteos Si egregq fplendo' ris flores,inftar oculi in orbem circulares:ob qua caufam fic appellata eft. Nafcitur circa urbes: eiuscp caulcsoleorum modoin dbos admirtun' tur. Coadi cum cera flores chryfanthemi Si foha, abfcelTus quos ab adipe Græci fteatomata noca^ difcurere dicuntur « Reddit bonitatem coloris ad tempusfuifufis felle chryfanthemus abalneodi' greflts,poft longiorc in eo moram,pota,

^a 21? Troa. Âa^vo^t^Jç cAt. At’oui^ àvaeftrouera RauX\ HJ (fJ^a 7f Ault;5lt;,(tA!j, av0K /j.h'Aivx, i^u^^ç s'iASovtcx, . HJ o4)9aA|U.oju kuk Aor^i^, J^o Kaï ourwç avó/j.a.sa.i. (putnj 7^1 raç Tro-* Aj(?. oi KauAoi' A aür'i/’ Xci.xcwiwV'Tj. Ta J^ «V^H Agfa fxira KxjwrïJi?, Siarto^Lara At-yiTCU SicCipO^'i/J ’iX-Té^lX-QÜ^ At 'Tt^Oa'H.M' jw? £VX50i7/J Tsoiamp; Tso^amp;ira. /j^itk tIjjj ^ rgt;7Q AûU7^ûZÇ amp;W0 TWÇ (U.«KjSç J^IKT^lêü^!^ Ï^^o/ojj.

INTERPRES.

EMendari, ut in carmine fuo Martialis cecinit, hoe totü poterat amp;nbsp;debuerat una litura caput, tâmulw in eo obftrepunt, ir legentesmerito remoraturafunc. Dicecepforte aliquis.nö tan flores effe o*”quot;^?’ ex quibus Nil dat in corpus prater fimulacra fruendüait debucrittot horis chryfanthemus, nue lH fill generis flos.fiue buphthalmos fir,fiuc qué uolucrit aliu quilpiam à meliore agéda re alia amp;nbsp;nosy a“®® diftrahere : Nee aequo animo audiet. quae nulla nouae rei delecHatione blandin aut prodeffe legenobu* polTint.Ne^abrcforfan.Qiiandófitotapftimetrcs,iiiderialicuipoiritcadêbuphthaImo,ideft,boi'j5,^^ lo,de qua tertio uolumine adln eft,chryfanthemos hæc elVe.foloq; nomine ab ea differre ; amp;nbsp;qux in tia medicinalpilliustraditafiint.paucisexceptiseadc.licetdiuerfïsucrbis.in chryranthcmohackg*^°^^ aliquado cogitauimus.quafi nulla effet chiyfanthcmus;autfi'fit,eandébuphthalmo effe: nulla capms ' lus habere rationê:ir qJ nullij in re effet,nullü in labore hoc noftro etia forc.Sed ih côtrariâ traxerep^^ chryfanthemi pnmünomen.qd à buphthalmo aliud Diofcoridi ei? Plinio eft: mox quaeinchryfanthun aliaa'buphthalmofunt:haberefcilicet,caulcseiuslcuorê.foliaincifurisdiuifa;nÖHtillafocniculi figuras capillarapoftremo olei^ modo in cibos admitti;quod buphthalmo neqjafcriptore hocncçabalijsf® turiér qd in medicinarelinquendij nöeft, buphchalmifolqs cii cerafanari duritiestumores^jcbrylant ' mo aütpriuatim fteatomata. Acceffithisetiä.q» qui nobis eft pbatiffimæ Cr antiquiflimp fidel Glarus ' ofcorides.multa toto hoc capitediuerfahabet.QuâenimcftericodicesàRomanisacanchâuocarichry’i themonoftendüt.illecalcamhab_et:Etquæilliwu5(/!/lïpJAÀûlt;.hic7f/iâ^/lt;/lï:quodq3in florispidiurapafin”. .' gitur:^ôçiS(XAjMb nmoTtpï.in eo no eft.Sicetiâ in medicina amp;nbsp;remedrjs, qui foli flores felle fuffufism^® A cutunin eo folia ô-flores Icgtitur.Tantaqj eft narietas,tâtaqîcx uarietate fufpicio oritur.ut elle ch^j®quot; mon à bonis oculo alia credamus : tgt; quae ex bonis oculo illi accrcucrint, ab imperitis amp;nbsp;ex fimilitud'® “ ucrfaspl5tasmifcetibus.accreuifle,Variantcminfermonisduaurcr5tlt;pfcric,fcriptorishuiusexemplar‘\ i£r quoantiquiora funt,eó certiorêcoiundlurâfaciunt.fuiflequondâpcrfcû'adhuceffcchryfanih^nio bonis oculo diuerfam.Accedit his Plinius etiâxxvi. uolumine cap. vin.chryfanthemu prinatim nomH' _ perijffefjjhniccapiti quae propria chryfanthcmierâc.fuccefTiffèqjilIis ex bonis oculo.qupeiuspropf^^ facilecrediderit aliquis;Plinius cnim chryfanthemo ad uefficae uitia utitur ; qnoijt nulla in hoc WP*^Ï -j alia chryfanthemi remedia ratio habita eft.Qiialia obfcruari à nobis hxc potueriit.talia etia docétur.C P mos tame cunda à nobis hoc capite dida/ufpiciones coiedlurastp no décréta haben: Neqjenim alio c Iiodida logins à nobisfueriit.g nt labore hoc noftro quicunqjis eft,ad ueritatiscrufcationecxteriamp;o proficiant.Quiilludctiameminerint.crederenoscundlaschryfanthcmoadiedas appellatiôesjàuocr chalcaincipictesaIterutrahabererationê0'caufam.AutenimoblutcümedijfloriscolorcafimiliÖ'^°, ^ Iori æris mctallo.quod Græcichalcon dicüt.fadlae fuerunt: aut qd nos magis probamns,quoniâbup»^ ino panter ô'cadêchryfanthemoschaclaàquibufdä créditaizdidlafuerit.ex eonoïecxterxilteow chryfanthemiappellationescorrnptæ tarnen fluxerunt. Vocariaütbuphthalmon chaclan, teftis Alc^ y poctaeft,cuiusauditadhnc uerficulus: yfuctovofAiov ï;^uvf«(Jl/»«r 7rtT«A»/iT/y«KA«v.ReIiócusis inbuphtM à nobis.cui primü eacöpetit uox,repetit modo. Monemusprxterea in chryfanthemo haclegêtes,qu’ diximuschryfanthemi Romana effe appellationêcaltam.cötra q in erxeis fere'omnibus legit, in quin «K«vJot eft.Haud fane quia pro cöperto aliquid in ealta nobis fit.fic didlâ f uilTe: fed quoniä acanthä Ro nâeffeuoeêfeiebamus.qux crxcisfpinafignifi'catincqpin eagéte etia chryfanthemo cöpeterqiofl^fl nullas à quogdeferipta eft habere,neq, habet fpinas.fed q» qui mihi funtunus traiter uetuftin«n«®'P^ batiffimi oïiTi erxei codices,nö acâchâ,fed alter acaltâ,alter caltâ manifefteondebât.Qup cü certa RO*” effet uox,facile in fe nos cöuertit.Crcdimus enim ex coloris faite fimilitudine ad chryfanthemi! Gr?^^* ' « ’^°”’®”5 caltam ab aliquo in fcriptorc hoe eötradä fniffe.Et hxc pro nö fatis certa re fatis dich . jj, Steat^a *”“®’” medicina nücqux na Grxcismedicis fteatomata fint, qbushic mederi flores ér folia cS cera * ’ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘ IngneabfceffiiSacundliseanumerant:nomêfpillisabadipe,quéGrxciri«fdicüt.fadlüfuitinecaliu

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;torna eft,g fi latine dicas adipatio.calenns in diffinitionibus fuis ait: Steatoma effe adipis contra na eu

collegiaaliquolocoincrcmentû.Sciendü^illudcft,intotohocabfceiruugenere.quotfuntclaufey,^ ,^ tes in eis humoijt fubftâtix,tot etia erxeis eoiç nomina eflè:haud fane quia in illis fubftaeix illx ,’’zß/ bus nome inuenerunt-fed fola ea^ fimilitudo.Dico aüt meliceridas, fteatomatahxc, atheromata^,* ^ qua alia his fimilia in crxcis audiunt.nüc enim de tteatomatis tätii fermo eft tr atheromatis, ^^*”^ cnimadeii iapridêfuit:Qux ut crxccloquamurapoftematafunt, tuniculisclaufaamp;contêta.Etquo qu» ejaudieur CZ continetur in illis caro auc carnofum corpus, mutata ex corruption« natura, ®’®®*^

-ocr page 533-

LIBER tin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49?

P^rcit.modö pukefcit, Heo hoc aut illo nomine céfetur : Dico aut adipcfcere «5?* pultefcef e in adipi aut püM fimikm habitü mutariudeo^iUud fteatoma,hoc atheroma à Gracia diAn fuit. Eft enim atheroma ab atha ra.qua uoce pultis triticeg.aut ex alia fruge genus Graeci uocabant,quaff pultatio. Quod genus idem Cale nus dffiniuit dicens,Ncruofam efte tunica atheroma,in qua pultaceus humor eötinetur.Et ex hoc generc A fbçyQôà abfceffibusfteatomatishicchryranthemi folia mederiait.eatpdifcutere.QuodmirecuraliquiSjdicctePau gt;9 Aegineta,in his omnibus medici confilium forc,difcutere quod tunica ilia continetur,aut medicaments exedere,autfeftioneauferrc:quidamcnim ex histumoribustriplici hacrationecuratur:hifcilicet,qui fenuioremhumoremcontinent.qualis meliccriscft;aliqui duplici tantum ut atheroma, quodir feAione âutettur.er medicamentis exeditur:Aliqui una tantum.quale ftcatoma hoc eft,quod hec difcuti nee exedi Poieft,fedadchirurgiam tantum referendum eft.


nçî A-yiijaTsu. Kiff. xlt;^a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Agerato herba. Cap. LVIL

Antyxi»^. ^a^v^fâ fpju^Wûj- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcraton,LRomani panter Græcis age-

^ç. snSaMwJYç. Tarnjioi?. a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratfi dicût. J Surculofus frutex 8lt; dodrä

ttAous. e/Acp^KS/À^Acs-Œ og(ravu3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tabs ageraton cftthumilis per terra fpar

wttiPio/jtxw/j.tdJ’ou av0oç7f/x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gif,fimplex,origanofimüis,umbeIJa ha

^Avr2A^.;*5uiro!jA'(’.£Aa'ijo/)£Äijßu'(r«. besin qua Hosaurifulgorefplcdet bulbo^figura «»»#«»«1 iRâ'yK^a'P|U,J'/à i £7r/7roAu-pav helichryfo minor.Quonia incolumis èC fibi ipfi fi-amp;©ƒoM«oaJ^lt;j)MAa^so^. ^:ióuyip.ip Jt ?-- milis diu feruet nee fenefeat, ageraton didus eft. X(lT’«$i|NM«avToi/'7ru5CLi2xtó.H9!)) avril Habetdecodü eius calefaciêdi efi feruore uim.Bt H woau-üjoamp;v^iu^x ov^s a^^'p. H9^ T« 1 bit herba hæc etia ad ciendas urinas.Poteft idem w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si fuffitutmuliebres^ locos mollit.

INTERPRES.

OPrabilisagerati natura omnibus merito fit.fi quod uox ipfa indicat.ôli hic feriptor de ea teftaf, nûg autêferofenefcat.Quidcnim deusnatura'ue hominifœlieiusdederit.gintegrafemperautdiu faite «atefenedtutistam milita malady incomoda uiraffeiSed fruftra idaliquis à natura petierit.qug iii perpétue rnotu ftare nequeat : û* cü nô poffît in melius moueri, neceffario in deterius ferat. Nefeimus nos quarenusinageraco hac floris uita durer,herbam enim ignoramus.Sed licet diuturnaca fit,ut floi}i tarnen omniunatura eft, qui cito dilabunt.nö adcó lôga eiTe poteft.Nifi forte in flore hoc ratiocinef aliqs, omnia perindeut cuiiçdatafunt.prorata parte uitx lôga aut breuia dici;Nö aliter q naturales docêt,ad Hipanim MiuqutabEurops parte in pontü influit,nafci beftiolas quafd5,qux una diem uiuSt.Et ex his eam qux '’^/.^’^.æ'^ioramortua fit,proueAa ætate deceiTifTetquae ucto occidêce fole,decrepita:multotp magis fic 'd? ° ’dalidie.Nec aliaratione non fenefcere agératum,©” ad multü tépus incolumem fibiep fimilë ferua orceiushicdixerit. rn Latinisfub hoc nomine nulla qux nota nobis fit plantxhuius hiftoria eft.Grxei uiresaucutiendihabere eam tradiderunt,©” prêter id leniter inflammationcs arcere.



•’S* nÇ/S^£UV0Ç.

LÔ560Ç. 01 ^,7^1s’§(0V. ®' Oj^urtüV/op. 01Q, Sisviop.oi 9, '^àêoravÂ. 0/ 3, ^X'7ƒotƒ'órnç, f. ,/ rünnrf(o/7rt^.j,£^quot;7T[4.7Çolt;pHrai »^ç mp»/). 0/ 'j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-wAÏq. 0/ 9,œ/^a 15

Mb'^u^aio^xjisot ra7i^/vaK!a.oi ^,$1510.0/ 3 /^? ' 5* 2gt;ï^0U7^(x.ó/ ^,t ƒ « (TCCurivaXiS. J qgt;vij 9V 9Vvlt;^o«’ ToTPis. tfaxê 3 ojvo//ac9S ®* 133 ras ^is^aq Miftuç J^iaT^lèjp avTH • ïroa (Pt ó2j cüriBa/xid) tj^^oixra 7° u4lt;3ÇSi^MO ÿv .■^traX« ÇVÏir/xN^'a, uTToXÄ/H/x. tKrt Çu^ora ta ? xauXoi/'. moVouXmvoç œq “FTPXu H9q Mo»^i^ îujioxsqj. AokS cTî rcè lt;puX-Xa «œ^injiS st'a^ XO'S^’^ »S? ■TÇosiâ't-pSyajâvtaJ'twi'a/j vstjaç woio/j.séXXtJ 2.6 H9!^ îyj^iwtXar« np o^{ KararoXac^Ô-lt;^; H^ iniWA'açlîréxi. xg^ lyaviuar« *0'M. »à à7rouXêrà TraXe«« np fxixßi.



DeVerbenacareda, Ca, LVIII, EriftereonaL redum. Sunt qui périmé-ri5,qui trygonion, qui bunion, qui facrâ herbam,qui phdtrodotem uoeent.Aegy ptli pempfempte.Magi lunonislachry-mam fiue mufteîæ fanguinem,aut Mercury iti-



dem fanguinem, Romani criftam gallinaceam, feriam,trixalim,exuperam,8C herbam fagmina-lem. J Nafcitur aquofis locistcreditur^ ex eo fic nominari,qjcolumbælibenter inter eam uer-fentur. Dodrantalialtitüdineamp; aliquandoma-ior herba eft. Folia habet incifuris diuifa, albe-; fcentia,ex caule exeuntia.Singular! plerungj caule óC radice herba inuenitur. Creduntur folia uetbenaeæ ex uetere fuillo adipe appofita, muliebrium locorum facere indolentiam. Ipfa etiam ex aceto emplaftri modo impofita herba, facros ignes cohibet, amp;nbsp;exedentia compefcit. Vulnera eadem glutinat, 8Cuereraexmelle ad cicatricem perducit.


gabatutjluftrabaturfamilia.©”louis mefaadiacrificiuerepulasuerrebatur.Vna autoribus Roma


-ocr page 534-

496. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R Ï D r S,

ni imperrj c5ditôi:ibiisf^imnicfumquot;quiddâdedit. Non aliunde fagmina in remèdqs publicb, Ci^în ftcrlsk' gationibus uerbena:,gcxhacgenciillifuere;qua coronaciad boftcsfœcialesmitcerétur.'ideotpfacrailCf' 1 ba uulgo dida ér cognica.Romani uerbenaeâ.q» fola amp;nbsp;per fe uerbenas faceret.dixcrüt’gécium iurae^p blicæ utilitatis caufam fecuti Craeci quibus nulli fœcialcs erât.nec idem in legaris ritus, natura contéplat^ i periftereona nominauerüt,à colübis.ut bic ait,falt;fi:onomine;q»hgcauislibenter inter earn uerfetur-Vtra? gensduoeius cognouit genera ,diuerfis tarnen notiseadifcreuerunt, Latiniafexu marem «yfaminani-Graeci à plantae habitu.reciam lt;amp;nbsp;fupinam dicentes.Addiderunt pertépora amp;nbsp;ex alijs caufis aliasalixg^' j tes appellationes. Romani etiâ criftam gallinaceam dicere potuerunt, q, folia illi ferrata fint, qualis int aue criftatus apex ille eft.Sic etiâ herbam fagminalé: q, inter fagmina primu bate bonorem baberet.Rdin* quimusquidfagmina fint docerC.quiauerbenxetia:quonia in Latina reiampridc omibusbxcnotafun^ Habuit Ér alias in pofterioribus Latinis appellationes uerbenaca, qua^j numerauitaliquas Apiildusinw* mentarioloiHo deherbismumerauerut Wafrj.qupqnonia à Barbaro repetitglêgiusin Corollariofuoinn » j à nobisrelinquuntor.Multaelaudisamp;magninominum ambitus berbabaccfemperfuitimulcis'tlïlptisrt gioneconfecrata.quodraro fadlumbiftoria Érexperientiaoftenditin his.quæ natura omnibuscomuni» fecit.qualis uerbenacahaccredla eft,nullisnonfere'Iocisnafcê3, Érrufiicæplebiubiq; nota.


n^i i^oeoTaVHÇ. Ktep. XA^7^-Hiî^lSt Jiw/J TT“ * E^ ßorav«. 0/ 9, Tfeis^ïwva. Loi ’^j virfioç.oi^, nbsp;nbsp;B H^i')^iO|U.b(J^jXûimcüAuko/j.Olafen

h^xpSoT« nbsp;nbsp;g ^^7‘àfJ-oi'^-,Mv^^‘ip.'biJi,(f^(n(pô'

ilijJt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;viop. b( J^, J'ïûÇ «AaKarn^i'Oi Ji, tP/j^u

fj^op. 01 Si^Ka'îTiiH'j'ip. oi ^j'rnra^io-op. 01 q, ^/j.n'r^ia!ra. ouy^Ttfioi ■m.p.tp^iVcpQtxp.. ttu-^ayojaç Èçutr/o-KK-nfop, çup.a7o( Ki-yKiVaA-AiÇ.J iuxAitrap. çaS^ouç i^Vintn 7rK.;gt;(^uûayç H 0 ^tîi^ovaç mvKo^i^amp;Q. T^ i «ç T à tpuAAa ’ta ^iaffu^arw/j toiKora (T^ui. 7rAàù slt;vVMn ^a CI mtJoV«. viTtT/ÄK/ASzza J^i. ra kuxAw v-Trb^Aaiu«. ji^av dV ÙtPai-hkk. Ai-nf tó. av^s lï’p^uja. AcT^cr, TaurniÇTàtpuiX^aC » ^iXa W û^o/U^a /xtr’ o'vti Cl KaJaTrAaoyOjUÄU«, ff df TÇOÇ î^tTK. five's J^ ’;KT^0|U T« (fUiî^a oirop lt;nbsp;oAnlw/J.^Tà. At^eufeovv JioScAou, c-\jpoïv'!S7rlt;x'\cU.^ic(m2.n pjo. vas^ £4)’H/j.£-, jaç pf. TTivópSjjix. oiJ^«pMTix n x^óvio. nai cpAty^xovaç itaTaTrAiXöamp;tvJa vi^aüvif. 0 ^u-■^a ÏAkh aafleüj] ï^’i^ifcra «fê oAk ervp olva, i^d^aQ T(xS £V ^i^p.ioi\ quot;T^i^HTj^.iy vo/xets T«ç t;^ s0p.lt;ä ava^x^Jy r^j^o/xS/za ilt;^snlt;rt. ^dU'opiVÓpn yj a-vp.'lPtrioi^KnóS^rp.a, ivcf^iKmyorï^Qv^lso^f'^'jpiëp, d'i/'o^ J^ ^ Taitou«« 'fpiëp TO T^iTvpyóvv «.W Twç y Ijl’ cup TPïi^ ■^lx.amp;p.(voilt;i (pvT^oig. TOT^Sraï^ou-tn J^ To Tirai^Top. no.Aovo't JV aui®! 'i^dp ^ord'-lw quot;hioi. 2° £U j^jKTO^ c^ 2’7§ aa^ J5/zo7s ilVcaÏl'i 7^/«p.p.lXT0(,

De Verbenaca fupina« Cap. LIX. Eriftcreona fupinum,Suntqui Si hanefa' era herba nominenr, L qui erigenion,^ chamæleucon,quifideritim,quiCuriti®. qui Perfephonion,qui IouiscolunT,qu*“' ebromon, qui callefin, qui cipariffon, qui D«^'

triada appellét.Aegyptq pemphtemphthatu.M thagoras eryfifceptrum. Romani cincinnalchef' bam dicunt, J Cubitales uerbenaca hæ^ Pquot;®^ uirgas,aliquando etiam maioresSi anguloias/**-ca quas folia funt per interualla quernis fiæü^ anguftiora tarnen minoraqjîfed per ambitum da: col ore quadantenus glauco. Radiccm hab^ oblogam gracileméj^îFIores purpureos tenues^' Aduerfan tur ferpentibus folia huius uerbenaeïî in quem ufum bibendadantur, aut emf^aß’^®® do imponuntur. Bibuntur côtra fellis fuffufio*]^ eadem folia utiliter drachms pondéré cum mû risobolis tribus,Siuiniueteris hernina un^'^'J nisquadraginta diebus.Quinctiam ueterö®' mores Si inflammationes leniunt emplalbi mæ do impofitaîSi fordida purgant uîcera.Ipfa^^ ® totaherbacum uino tonfillarumcruftas ÉtSp5 amp;nbsp;orisdepafcêtia ulcéra gargariflata coropefc® Fertur triclinqs infperfum uerbenacsdilutum,*? tiores conuiuas facere.Datur contra tertianasbf benduscum adiacentibusfolqstertius à terrage niculus eiusîcôtra quartanas uero,quartus.Sacra herbâ uerbenaca ideo uocant, quoniâ fedice ha.' beat ufum in luftrationibusfufpéfa alligata'ue»


INTERPRE S.

SVperiorem uerbenacam Graeci,qi rcdlo caule riget/edlam- hanc.q» deiedlis in terraramulis qnafla cet,fupina uocauerüt. Nee folü inter eas boe difcrimen obferuatüab illiseft,fed ut ex uttiuf^hiftw'® licet cognofcere,pluraaliafunt,quibusinterfe difeonueniât: praefertimcunumerusÉr löginidoram« iorü.Quodidem ambabuseft,ü'quodcognomineseasfecit,foliorüfigura,O'infolqsp'aresincifur3efnni. Vidimusnosquânuncrelt;flâuerbenacâdicunt,multomaiorealtitudinelt;Jdodrantali:Contracufupinâloii' gebrcHioribusqcubitalibusuirgis.'Érinutraqj.quodinfcriptorehocnólegitur.quadrangulisramulisiRt dlam itidem fingulari caule, fed non fingulari radicemifi bic unam eiusradicem forte dixerit.quæ craiTiot alps elf lesteras uero fibras amp;nbsp;capillamenta magis g radices elfe uolueric.In utra^autem,quod pauloante diximus, eadem ferrataer quemisfimiliafoliafunt. Vifaeqjnobis plants bsfuntmagisad Plinijgadfoi' ptoris huius pief uram accedere. Fuerunt quondam,ut Plinius idem teftatur.öC,ut licet ex tam mukisno' minibus qua: in feriptpre hoc leg ut côijccre,magis in magno honore uerbenacgiqui omnia ad fufpededos

-ocr page 535-

i B E R inr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457

^^•^’*’^'^^®”*B’*?’’*®*’î'”°®»‘^'“’*’arationealiquaaogcnte9,miiItûillîs(îetHlcfunt.fcfed{mus^noi

V**’^**”®®P,'^®^^'5“*^»*’'®^friclinrjsàltcrâ uerbenacahanc, lætiores couinasfacere,lt;y inluuran taco™*rP'’*^^*’*^-®^^®™^“®*'“*P®*’*^’“”’^®W”’t'*fO'9'‘^'^‘'*P^'“®’^^ômenti8fiiilïc.PotCTuntpIô dubi^”°**'^'^^ *quot; huiufmodire uolêtes.Pliniü xxv.uolumme capite nono audire.Nos intérim monebimus.

”1°’”®*’^^”^f^op^orchoclegi,decodam in uino ucrbenacam hanc i^elfKf tm î'i int'fiâfAleitmfif mari! **^’^'^“^^®*”tonfillis frangereererüperejgnoramusenirnmaügenushoc.Scimusqiiidèinflam keiff'^^”'’ ^^^.^ff* *quot; interiorc ilia parte efcharas, ut proprie efchara a medicis dicitur, nullibi hat'lenus can«' ”’' tntmini.Cenfebunt certius medici quale quod hic dixit intelligendü fit.Nos feruata uoeü fignifi «one tonfillarum cruftas eromperediximus.

^^1 As^a'yaAoD. Ktf^. j((U.tA'.

DeAftragalo herba. Cap. LX.

Stragalon.LSunt qui chamæfycen, qui onycha,id eft, unguem, qui gala-tern , Romani pinum tribium, ficum tcrræ,glandulam amp;nbsp;nonariam uo-cant. JParuusbreuisepfrutex aftragalus efts

Spargitur per terram ciceri folijs 8C ramulis fi-milis.Flores habet purpureosparuostradicem rotundam,ualde grandem ,raphano fimilem, nigris adnatis mukis durisqj,cornu foliditate fibi inuicem implicitis s adftringente guftu.Na fcituruentofis^niualibuslocis,copiofa'queiti Arcadix Phaeneo.Siftit radix in uino pota flu-entem aluum.Vrinas eadem pellit.Facitad ue-tufta ulcera quibus trita infpergitur. Quine-tiamfanguinem fiftfhfedobidduritiem fuam difficillime tunditur.

AS'^a'yaAoi’. Lo( Jï, j^a/wt ht'ukn.

Ö, ovu^. 0/ lt;Dè, yaTaA»’. ^w/jiaZoz tt i

V^^X ly lê/OU/X . O/XOIUÇ (g/xOU^l Tt J-, ^ nbsp;nbsp;nbsp;^5®lt;-ólt; Jïj'yAavtPouXa/j.o/^jTt^/x.

«I «, ''Mto|ia(U,. as^xr« Aoç J ôa^vitrKoç ^ /xi Ajeçtîn ■yîjç. ^ui^oiÇ H^ kA«V/0(!’o/xo(0Ç tjtêiv

S'^a 9 V7rts( S^û^yuAH “Ç 'n^ ^aepovo^ tvp.i'ytflxç. T^atjjuat/'aç tj^« o'« ^^^«^Mt^vag. «ntXK^Ttjaç wç Ktçara «în

^^*^'Ç’ eft/o'a^aiv« suTrfiKaç. Ç^i jA W£^O/Ç0OUo-K/0/£5,0 J^/OV/^O/XV JO'ÇTwoiç.^j^J ^ ^ ^t(tx^(h lt;551 â^natf («ç. ^^^r *®^*®'' ^^Ma^^o/xtVH/j ^ o’iVM 7ro9t / c'a ^e ’x*ÏV ’quot;^lovja Tvoii?, HJ Tl^Jç TT«Aaià tA **amp;^^7nw(ÿtt»„. HJ a(/xa’(%b WT^O ^ ^'^^ Jla; 73 ji^iJ^ wn^t

INTERPRET.

EX Arcadia fi forteadhuc nomme hoc illic cognofcitur.aftragalus vepeteda .• ftaliae enirn aut nulla ans tem taramodoeft,ut à nullocognofcatur.Nomcnilli.ucuidetur,radixfecic,rotunda duraqj,er obid ' jquot;2îp’“™ ®lo fimilisûd enirn aftragalus Grgcis cft.à quo qbu s pueri qu onda luderét, nô cubi tefte *^Î «'™‘nnt.fed tali quibus Ganymedé «ir Cupidinem Apollonius finxic in coelo eolludentes.Ér Plinius “'^j’?®quot;”®P°yokûopusappcflauit:inquofiApollohijcarmclib.iii.inMedepamorib’ diligêterali» quisludilt;pgenusobferuaucrit,uilt;ftoriac prgmiiipotiusqforcunxirludiinftruinentiiaftragaloseiTeintel *’F'’^®^“’*quot;®®Po«3uidcndushis,quiinantiquitatiscognitionediligcntioreshaberiuolunt.Curautein aftragalum hanechamæfyeen Cræci, Lacini uero ficum terra dixerint, in chamæfyce certius inteUigecun Rancis enim fimilitudo cognomincs diuetfas alioqui plantas fecit. Vocaru nt prgterea ab cade m rotu n da *'??5.*'*.^'quot;'®^®*quot;’.™81*ndulain,manifcftareiindicationc.Nafciearn nos in Phçneo Arcadia,non in Mem pnia!ximus;qiioniam nulla eft Memphis Arcadip.Et Plinius in Phaneo prouincia eius oppidonafei tefta tur:lt;zprjeter Plinium uetuftiflimi amp;nbsp;optimi craco^t codices w p«/vi,S adhuc habent.

n^* YaKll'fly. KS^. X^i.

YAiwvOos.Loi QjîAxùViaç.oi Qj^P^ (jHijOi^flti;, jcoiuazoi SecKKW^.b» iJï, ouAKiva/x. J cj)uJ5\a tx^ 0quot; /xo)a6oA6t5. KauAov cûTiSa^u-«zav. Aoov. AtTrfor ^op t mih^S ƒ «ktvA«. XXujOV.Ko/XJjVCTZKil/XtVlKUjA'jCtVamp;V’^« 5« «^(Jiiygt;^.5i]«ir i^ auÄ s^c^i^HgaAgw k2:Ço''lJV 0iiwM.aTa7rAacS^fo-aA6VH.w îttÎ 7rc«i',avi!e»(’ rnjev 7rï7r/si'7) .7sKc« Jli «j KOI AÎoliz. HJ ov j« «y] W 6fto'a.Hj efa Aa-jy (O-tblKT^ W^iAö.O K^TPÇ 9 SirnflKCüT^OÇ W/Z, HJaîiç S'KjiaKoîçàçiixo^iJ .7k,t^o^ tv «7f-KaS«Zjlo-CWo’/V^ TTlVO/XlVl^.

DeHyacintho. Cap. LXI. HYacinthon, L Sunt qui heloniada, qui porphyranthes.Romani uaccinium di eßt. JBulbo fimilia uacciniü habet.Cau Icm cui fuperincurritlcuordodratalê, minimo hominis digitogracilioré,gibbofam co ma fuftinentem, purpureo flore plcnam: Radi-cem 8C ipfam bulbofams quf infantibus ex uino albo emplaftri modo impofita, pubertate coër-cet,nec patitur erumpere, Siftit eadem pota al-uum. Vrinam cit,ÓC phalangiorum morfibus fubuenit. Semen maiore adhuc adftringendi ui cccliacisfuccurrit.Purgat^cum uino potunt fellisfuffufiones.

. ’NTERPRES.

'nvtïnnSt MX^TK DK gt;p«^^ó!Tó£. Libet enim Craci poëta uerliculo florem nunc alloqui; precari^homi nem quonda,ut fuas modo nobis liceras refonct ;N ô fabulofas illas, quibus in poctis infcripti nomb T i na

-ocr page 536-

D I 0 S C O R I D I S,


49»


naregum Nafeutur flores: Nee quibns litera cômunis medijs pucro^ uiroi^ï inferipta e(l folfjs.liæc iiom^ nis,illaquerclæ;fedquibusex antiquoi$î hiftoria liccat modo tantinominis quondam flore cognofee^' prsefertimcoeleftisnuminisHyacinchü appellate eum Columella fui opens x. uolumine çapite iin.QyO“ noftra æcate pat^ facile eft.mixtis.mu cacis.ir ad alia cran liât is anciquis reçc appellationibus,eoufçp,ut P« ladius primo fui opens uolumine cap. xxx vu. Hyacinchum cü iride bis uerbis mifeuent: Hyacinthum qui iris uel gladiolus folioi^ fimilitudine dicif. Obqeiee forte mihi hoc loco aliquis, noneiTe multü Palladio tt^ buendu: nec pofteriorifcripcori.ô'qui dégénérante ladccliuitjjLatini fermonis câdorefcripferit.cotraai't quo^ diAa fidc habendâ.Multa etiim in eo funt.prpter mjilta etiâ c5tra Romanoijr uoeü proprietacedign* tatéfp.Fatemur id nos.concedimus^: non tarnen adeo ncgligendusfcriptor, nec tara longointerualloao antiquitatis candore illo diftans.ut non ueftigiafaltem in eo 0”côiefturæaliquæfuperfinc.quibusdeprt' hendiancîqtiauericaspoflfic:accedencibusprgfertim melioijîô'anciquio^fcripto^teftimonijsaliqujl’us, Ärerje neceflitatibus.Cogitandu illudetiâ in nominü mutacionibus,qux quocidie agentibusfiunt.fiep--runqjpriora nouis cedere,ut aliquæ femper fuperfinc in nomtate ueeuftatis reliquiac.aut mutacionis faite'’’ caufæ in illis incelliganf-Neep.ut inquit Hefiodus,penitus uanam perire famâ illâ, qua fut ipfeait ) muK''^' migerantgentes.Isqjegofum qui nô facile pcrfuadear,quæ de irideO'Hyacintho didla à Palladioeol(^ (unc,temere penitus didia exiftimaridebeant : Scd ut in huiufeemodi fit, mutatapenitusnominispot™ grei æftimatione,quod fuerat cômune iridi O' alteri flori Hyacinthi nomen aliquando, quo tépore iHe«-bebat,adfolâirim contradlufuiffe. Vtor^ ad hancrê huiufeemodi côicdluris.Columellg prima autontat qui eo quo diximus libro O capitede apium paftionibus agens. O' quibus floribus præcipuegaudeant generofum mel cöficiant,inter cæcera Hyacinthünumerauit : addiditqjcœleftis numinis ; qua:duï^ in graui feriptore nô aliâ ut credimus habet rationë.q ut Hyacinthû,quê ille apibus circa aluearia c°*^! g bebat.ab alio uulgariqj Hyacintho O' inutili apibus,ea honoris nota diftingueret: AppeUaffetp Hyacin coeleftis numinis,que Palladiusdixcrat Hyacinthus q iris O'gladiolusdicit:ne«ßimmeritomale'iieir**’’„/ acinthn coeleftis numinis dixifte credi poteft.quado iris cœlefte numen eft,(unonisnücia,O' intercale ^^^ phænomenae.x admiratiôehominü dtuinitatisparticcps. Necaliud iudicio noftro intcllexilfcea nota ^ lumclla uidçc.qno elfe fimplicitcrHyacinthücirca aluearia côferédü.fed Hyacinthü coeleftisnuinifj’'' ' is qui coeleftisnuminis/ioieetiâindicat.Ratiocinaritjj( fl fie intelligêdusColumella fit) oportet,côw HyacinthiquôdânoméO' iridiO'Hyacinthopriuatim diefto fuifle. Nectmduobushisfloribus^^“”® g, iridi fimilibus,licec colore diuerfoplerifi^alijs.Quod ex codé Columella in carminefuomanifefie ‘■‘^ ÿ feit.cn aic;Nec nô uel niueos uel cœruleos Hyacinthos:quo colore flores Hyacinthi noie indicari J^p”^ ,^ polTunt.Siqdé purpureo flore Hyacinthus, nô câdido au t cœrulco eft.Credimustß nos in HyacinthwiP® dâ eueniffe.qdin uiolistin qbus quéadmodüin iatme primo uolumine teftati fumu s, figura Horislpto'^^z nô color genus faceret.Sed hoc latius patet g res noftra mo exigit.Quacrimus em an cognomines q”'’ iris O' Hyacinth’fuerint:Poterat^fatis elfe qd ex Palladio O' Columella didii hadenS'fuit.Quib’,nifi‘'‘ rer maiore g forte deceat gent: noftraeantigtatis memoria O' obferuationêtribuere.dicerêfupelTe ingêtenoftraancipitisO-antiqugilIiusappellatiôisnônegligcda indicia. SigdepaijtdcflexaabHy’^“’'^', antiqua uoce irim Florcntiaadhuc paflim Hyacinthiolû nominat;nec alio nomine in iride nuC plcl’J^. cing omnes noftrg utuncSed uetuftioribus O' certioribus indices docere id conamur.nô eo tame c^*^, animo, ut mifcerccü Hyacintho iridêcogiremus.tSC quae duo funt,in unü côtrahere.fed ut qua Çc ®'^J gêtiü induoi^ floiy uocibus placita fuiflè aliquado ondamus-Nifiem fic fu ilïe quôdâ cogitauerimu’’ poterit in Hyacinthi floris defcriptione quotidians rei gnarus haberi Nafo.'qui lilq forma HyacinthiWf aperte defcripferit dices: Ecce cruor quifufus humi fignaucrac herbas. Definit elTe cruor,Tyriolpnittgt;’^|.|^ oftro Flos oritur,forrr(5lpcapit qualifia,finoPurpurcuscolor his.aigcntcus effet in iHis.Formahab^':' Hyacinthü Nafo ait.Falfumcp id in eo Hyacintho erit g a Diofcoride hoc loco defcribit. Siquidê calat™ ?^ ra floré liliühabet.'Hyacinthusuero hic,comâ flore plenâ:quxcôparari inuice nota: no pofiunt.Lilqj’f. nouerSt omnes. In floribus uero coma ex human! capilfi O' comae figura ratiocinari facile eft : longa cepseotjjferiemO'multoty fimulcögeriê.Exquibuscolligiillud oportet, aut malcHyacinthnliho^j rafle poëtâ. aut.fi lilq figura Hyacintho tribuenda eft,qulla aptior g iridis crit.Folqs em amplitudin'T fimilis ilH præ omnibus alqs eft. Accedit his quod Vitruuiuslibro fuæ Architedurx feptimo de col agens in uaccinio fieri iubet:cuifimile noftra ætatepidores in iride faciunt. Verba eiusfuntltaçp^ cüuolüt fil Arcicü imitari, uiolâ aridâ conqcictes in uas cü aqua.côferuefeere faciunt ad igné: Dein® , efttemperatü,conficiuntinahcnü,0'indcmanibusexprîmétesrecipiütin mortariü exuiolisaquât’® tam:0' eo cretam infundentes:^ earn terentes efficiu nt fllis Attici colorem. Badê ratione uaccinin W^^^ rantes O lac mifeentes, purpuram faciunt elegantem. Quod licet ratione hac pieftores noftri nonfat* exprjmut enim ex folqs fuccü:idê tamé color efficif. Dieet hoc loco aliquis cotra Nafonê, nó femp natUf^j refpödere poëtaqi teftimonia: quod nos etiafatemut; Nec dicere Vitruuiü ex iride purpura iUaelcg^ t^ ex uaccinio qui Hyacinthus eft,iridi cöcolor fieri .-Neepferiptoris eius dida ad rem noftra fidei align re.ratemurO'hocetia. VerütameninquotidianaO’uulgarircnöfpernenda, deficietibusalijsquoriic fcnptoi}!tcftimonia:Etquod ad Vitruuiüpertinet,poffein eouacciniü,qd noméLatinisHyacinthure ^j ad iridem fi' Hyacinthus ad eam referaf.pariter referri.Teftatus prgterea Plinius eft lib.xxi.Hyacintn mie in Gallia prouenire:quod in iride ueqteft.Nullibi emfpeciofior ob regionisfrigiditaté proucnit-JCi , quids nö eolligi ex his quodfufpicamur,cognominespotuiflèquonda duos flores eflë .• Ad earn ft*” . p, cóieduracaliquacfunt 'quae licet ueritati ubi^nonrefpondeât.præuiæ tarnen Oueluti duces ad in® dâ eam homini aliquado funt. Nec nos alio cöfilio eas collegimus,g ut pro I^adntho moneremus g ia anciquisfcriptoribusnoméeius fuerit,gfacile diuerfus ab iride deprehédit, radice qua illi bulbofae .^^

-ocr page 537-

L î B É R irrt 45^

îtidi tófdfa lt;3^ geniciilata Ïk : JCapo qui gracilis Hyacintho eftjridi Hero craiTior .• Fold's quae in ilia gladioli funt.in hoc bulbi:0' poll omia flore,qui in iride fingularis:in finguliscaulibus lilrj amplitudine floret,in Hy acintho paruus,comoCus ir à medio caule ad fummu CofercSus. Facilis inuélu flos ô’his notis palTim in ar» üisÉT fegecibus cognofcedus. Floret primo uere cü uiola nigra.nulla elegantlore fpecic g colore,qui iUi ni ƒ gricantispurpurse eft;ob qua caufarn (neep enim dixilTe itei^ id inutile fuCrit) nung ego credidcrim in tätö fabulaijtambitu fuiJïè tam negligêdS florê.-in quo nulla literal’ neftigia, nee linearü notæ aliqup cognofci poffunt-Ec bate pro Hyacintho fatis hadlenus ditfia fint^ex quibus collegilTe id fatis fir.potuifTe quondâ ob «aqujhadeniisdiximus.Hyacinthi nomêpluribus floribus,CZ inter cos iridicómuneenè.licecdiuerfi ge nehs plantar, diuerfas etià notas oftendanc.

n^iMHituvo§5o/a(5. kï^. XM?^-MHitU|U çoiaç.Lo; ^jifuwo/i. ^u

iU.a7o) TraTrctg^aAiÇ. ewevarf/-oivotyr/. J wvo^uoscu JV J\à rgt; Taxtut’'3°av3'ü(’ «TpSaTS^a^). i^'nT] 7,/amp;50v^§Llt;^ K^/0a?çJ sJSo^. on CV fU^t'jiT^ . tolKi J^ TK $7?^« Ü^/Tavep,« tV-^uttw,« Kixta^iUjS 3'u/^cpt7rt%((r//2/a, Ata K^t»« ÄCl'jj’axtÄ-HauAo/j JV %oivlt;i^. c^‘o/j- ^axeà uç 7nfxtu(’. atflex? tpoiViKocw. VloTt^H^ A^KO/JO/XO/O/j”^ ^ à^-ÇiaÇ amp;V£ ^UVxÇ, Kt^aÄK 3 TI^OitXlfKHÇ . H t]u/J p5jj Tl H ƒ àvî^VKÇ. K^Safç 7ru^ooç i jiXa ïth/ihkkç, UTroAÄMot’.ifaKivAa tx^tra /xotjS 7raxo^-t^lt;5£ Tau'rnç ra wtpaAia irtvn S S^ ^itr’ OOT wôup^'^iSp^n'craç wt’i’t’ê'.L S tv«J ^7^W^o^r?iouçw^êo7Aei uTnuiTca. T 3 öU't^xtaT’e ff 6tp öirofj 'cfyêxx.(foii ovp fMÄi' *?ïfw, *lt;o^'W*^l7n'u(5^aAaöj:J. Mi'^vuT^ J^ 0 MtAlTtojU^o'i Çlî(Ty,'Q,ç 7i^ûÇff aVTO.T« et ^^'lt;xlt;ru/j-rc(((5KXÂf/a/ç KaTawAaoO-tV-T« (JiAt^^ovaç laT^.Çl-pJxVTAK/xa ^ aù?^ amp;^TÂh(âip,moTiûiiii^,

De Erraoco papauere fiue Papaucra laïc, quod Græci rhccada papauer dicunt. Cap, LXIL MEcona rhocadaXSunt qui oxygonon, •^^gyP*^n anti.Romanipapaueralidé die fit. J Protin” dcciduû flore papauer hoc amittitteaep ob eau famid nomen inuenit .Vere in aruis L amp;nbsp;in hordcacea fegete J nafei^quo tepore etiâ decerpit Folia habet origa no erucæ'ue, aut cichorio^aut thymo fimilia,inci-funs diuifajógiora illis tamé 8C afpera.Caulê Iagt; nuginofum, afpe% altitudine ferè cubitali.FIore punieeß amp;nbsp;aliquâdo cadidû, fyluedris anemones florifîmilê. Caput illi eft oblongu,minus tarnen g anemones.Scmen ruffum .Radix öbl5ga,albicäs, homani minirni dioiri craflïtudine 8^ amara. Par paueris huius quinqj fex'ue capita in uini cyathis tribus decoda,ufqi du duæ tan tu partes,Laut alte raJfuperfint,bibeda hisdanfquosfopireuolueri mus.Seme ueroacetabulimtfuracümulfa aqua ad molliendä leniter aluß utiliter bibii. Addif idé in mcllita dulciaria^,in efide ufum.Medenf infla matioib’ cu uafculisfuis folia emplaftri mo impo fita.Quinetia infpfum eo^ïdecodufoporife^teft»

INTERPRES.

Omparantut in feriptore hoc inuiccm papauer erraticü hoc ér anemone,de qua (ecundo uoluminc ^^a DiofconddSr à nobis adü lögius eftrir.ut in fimilibus fit,quorum reciproeæ notas funt, papauerii huic eadem dida er crédita anemone eft.anemone^ contra papauer hoc. Illa agrefte nigra qj papa meconium uocari dida eft.hoc manifefte fylueftri anemone fimile dicif.-praefenti nee negligcda du itatione.quaks duo hi flores fint.quibus loeis inueniedi.quibusl^ nominibus priuatim indicadiiCr quod X^ 1 ƒ 5 '^® modo exigic.quod nam papauer hoc erraticü fit. Diximus in anemones cömentationibus no ■siogius.quptiicpro ilia dici potuerunt.Interqprpcipuü ill udfuit,nöuideri nobis priuatim anemones iioce ruorupapauerfficenim modo erraticum hoc appellamus )indicari poffer QiioniS quae de anemone in anuquoijt eSmentarijs Icgerétur.rubro papaueri non omhia cópetcrêcrideocpcredere nos.aliam ab illo æ'^monem effe, Vfiqjpoft muka alia ad earn rem fumus capitis huius,er in eo erratici papaueris hiftoria ? “'^''•ptione.-quse tota eius efle floris manifefte cognofeif.qui ruffo colore iz aliquando candido, paucif ’'misfoliij.fedhisamplioribusquocunqjpulfu^riniuriadeciduis in criticea^r hordcacea fegete Maio prg

®®5 floret.Nihil enim naturae exêplari illi in hoc feriptore deeft, g multa breuitate coplexus omnia elt:decidu3protinus flore,uernos ortus,nat31êlocum,arua amp;nbsp;fegeces ,0* quae alia illi ab cadern natura acgt; p^5‘quot;”^“'’^“r’^“°'^^^mmaducrtat aliquis, fponte fua nafei.eum plerunqjpapaucr omne fatiuü fit. ^uodfolumafferri contra poffit.credilp utilius aliquod papaueris hoc genus elTeillud eft, quod hicait: tepore etiam colligiturrcuiusiabons d'opéré nulla eft in erraticohoc noftraætateratiod'ufus.Sed non eft ex ufu hominum ratio in natura accipiendarmutan tur enim quotidie qux homines agunt: placu* it^quondam quod nunc in nullo honore eft.Rurfusfpmultain honore modo funr.qupfuturisfcculis aut nulla aut inutilia habebun turPreeterea fi fcniandum fernen eius ad medicinam amp;nbsp;dulciaria fuerat.tfic legi oportebat cum matiiruifTet.MeminiiTe illud etiam neceife erit.cü ab anemone diuerfum papauer hoc oft? «re aliquis cogitabit,in tocopapaucrumgenerefloremin purpureocandidumefTeabundareqjin eocan ^.f''’’’2””®t:autemrufrum,autalbunicolorein totum eflferln hoc oblongum caput delcribi.breuiusfpö’ i!l’'’!”Ji'quot;’”®™°quot;®;Qi! od firecipiendum eft,manifefte indicat papauer hoc in aruis d fege tibus nafcens

' nullum enim inteqjapauera omnia minore capiculo eft. Quod intelligens Theophtaftus, ma* S 'Aldine humani unguis effe dixit, Meminerit etiam in anemone plures numerari colores tin hoc au* T 4 tern

-ocr page 538-

fOO


DIOSCORIDIS,


Sf»

Stirnen


tem duos tantum, ruffum lïr candidum:0' ne longiores fimus, plura alia inuenietdifcrimina, qiix collatJ inuicem duoiji floijt duplici hiftoriafaciUime deprehedentur.Nos interim ex Theophrafto lib. ix. de plan» taijt hiftoria monebimus,ijfdem nocis omnibus ide hoc papauer amp;nbsp;his uerhis defcribiibif « /t /xiluwv (wwnjs' A»i'A'ïf»,7r«f«^i«(« myufiu «yfla,Aia 10^ iâIttitViTX^nxfsvfeus A ifiiTKi, Hji^/AKMUt tv rwt KfiScai. Kvl®' A !)(•lt;spuSfin»,««*' J^M A, 'im övvj(«e w i/l«KTwAou.irizAAt)t-i^ A 7rpà to Stfiff/Aiiv r nfiSuv iy)(hufiirifK lt;A ,m«aaov: quorum lit fenfus:Altcrum uero papauer quodrheeada uocanc.fylueftri cichorio fimile eft.-earn qj ob caufam comedif.Nafcit in aniis maximetp inter hordea.Florem habet rubentê. Vafculü quantitate unguis digiti Colhgitur ante demeffurn hordeumuiridloradhuc,Non poteft Theophrafti hiftoriahac aptius quiegadhancrem excogitarj.Cut, aüt Graeci rheeada,papauer hoc nominauerint, caufam bic attulitiQuia protinus folia illi décidât, nö plat? fed floris.nihil enim minus hoc flore tenax eft!amp; «v rè pSv, quod eft fluere, po/«r papauer hoe diftü fuit.La' tini,ut hic inquit, papaueralida diminutiua in Graccis forma appeUauerût. Sed hæc pofterior uox eft,©' in Latino nomine à Grxcisformata.Pliniuserraticü papauer uocauic,eadërationequa caetera in planus am ticaaLatinisditftafucrunt.SpontefuapaffimincuItisiplocis.eimullohumano opere nafeentia-fn copam done folioip deinde credimus abundarc, infertas imprudenter ab aliquo plätas aliquas. Theophraftusem fyliieftri tantu cichorioc3parauit.Quêprgtereahic,utin craecis omnibus legitur.ainyiwàv uji-oivwJlv.idefti iunceucaule,)fvcwt/l»,ideft,lanuginofumlegi oportere credimus. tails enim eft.'ideocpacomunilec'lione mutatanobis uoxeafuit,Crproej^o/vwt/lx^^vowi/lKuertimus. Supereft tantum nunc ut dicamus.quænani hic n’gi« uocat, modo fie feribenda ea uox fit, quibus papauens huius fernen ad foporé infpergi in extrenio capite dicitur.Diximus aût, fi feribenda fie ea uox fuerit,quoniâ fi «gio/f legac,oportebit «vn «gav.qnæin^ ' umbilicü amp;nbsp;pubéin hole pars eft, in quadrupedibus aût fumen à Latinis dicitur: non placentx dulciani ne genus aliquod.fed fumê,autexea parte ofellâ tomaculum'ue.aut obfoniü intelligere: Quod pa^ ucnfimi le cft,nec certam ex antiquisganee inftitutis rationê habet.Eam ob caufam nos nô ^7/'»/r,ue^ IJ/wlegioP^ terecenfemus.Quæ aûtfuerintanciquisîj/«.ornniücertiftimedocuic Athenæusxiin.fuidipnofophifts«' bro,cuiusuerba funu^/av Tn/A/AMitv äit^sv Am awoiftov gt;W fiÎMamp; gt;ivci4vov,id eft,itrium tenuis placentaeft,aa“ tis fefamo amp;nbsp;melle confedla. His'q; non ex femine obfoiiqs credimus nos iubere Diofeoridem ad foporégt;n' fpergipapaueris huius fernen.Fuerticquicrederécitriahxcea cftequgFeftusfuminaliaàfumineappdW' Sed ut nos præmonftrauimus, in prima eius uocis litera rei diferimen eft. Nos in cuneftis Græcisprophquot; centa ô* dulciario quot;J/ov feribi femper inuenimus ; 0quot; in hanc parte inclinât animus ; quoniä uero fimiliusat. panificijshisadfoporé.q obfonqs infpergi feminahuiufcemodi.Græci fefamo panter utebanturEt Pleins lib, xix.capitevii.non de papaueris huius femine.fed eius quod candidumfemen habe t,inquit:HoC©P^' nis ruftici crufts infpergitur ,adfufo ouo inhxrens.

n^iMHKwvoQqat^y. xtep, xm]^-HKWp K^JlOÇ. L 01 ’^J '}(a/J.CiU.0‘Ü' M/J.OI Q/AHKM/J ^O/KÇ. Ol 9, O^V-' 'PVop. ju/xaioi 7r«7ra.ê Jgt;. cUyv' T^ld VCWTI. K /Jiïv TtQ ^^fl KfXl^



KK7ramp;)TH.HS 1° OTtj/x« aj'J’Tf/’pTjï'ST^ «^ nrt/a ^o-ip, 0 lt;rcugt; /xtXi^ J^ SiVrl a‘Ha‘a/JJi^ «uth ^GjVT]. KttAOTj '^ fluAaKl Zç tTTl/XKKEÇ e'x'^^'^

K.i(pi\iop. H^ TO Gj^^fJ-a XS^Mp, H ePÉ 2:15 amp;-7§('a ïntaSi/xiV«^ sx^o'« '^gt; X-wf^lap. fX-i^ap


De SatiuoPapauere^ Cap. LXHb Econa fatiuum.L Suntqwehamæ^ ccn,qui papauer rheeada, qui oxygo non 4 Aegyptq nanti. Romanifanu“ papauer dicut. Duplex papauens ge nus chtfatiuü Slt;J hortéfealtcrumtcuiusfemea



in fanitatis ufu pani cópinfii,^ cd melle profcia mo eo utunf mocaftp papauer hoc thyladte,«


Cîx^^p.a. o G m^’iTig.oVop.ó.'l?) . utt’ y/i'^p eft |o/ag H^ auTK. SSxv^^ëp^ ai'? ^p oTvep. Ty-TH JV a'Xfiort^Kjiy (f^/x.a.KXgt;J^iS tja,«)) m®K50 T£§a T’^ap. SX^O'Ot ’^H.axl^'iapiTrlp.HH.H. KOt vil Jï aü'^2.vva/j.i^ ■[vKàH.H. ö^ip ra tpu/Xia «5| «/ Hixt'ïcü xafc^i'ö'pr'CW ^ ucOaÄ 0 Tt^oXtW TA'i/xiVa.i^VTrVü'lPtóa'i.-TrïVf^ 9 Ti^o's ar^urrv/av Tgt; «(pï^KM«» n^ t'§ T« KaJaTTÄaer^Aa^a ^ Alt;fa» «/ KM2i.('a,p,iTlt;x a.7ilt;^T fx.trvü{xivca,‘7(^o'i epAt 'y/xöVa(5tyï^u(ï'/7rtAaJaö:j|Uo^»(7‘z .J^amp;^ M' '^av^aq a2r«ç xAcoçàç avaTrAaTfiJv ôç quot;^oX.^' ®'gt;t^« gt;y ^«Sa^vovJaçêt7PT(7tlt;â5,H^ouTU XÇ^^' KaS sauras 3 ï4'’i6'i^«i «i ACixï^lai iVvtf'aTi p-ï ^iç Hp'Knü)Q,iiTa.lt;nvpiA,7i mAip «^^eftrat a^fi Sv cns^xlt;^rgt;vr^ov,viSo‘i tpaj^n^UA^ K'^.èiVuJ^uvop'n^o^SïjxKii ly 5SVMa2lt;r/A^ «j TKjzaÇ,^ Ko/A/axa^ (haôtcrijç. i^^risjiop Ji nvi^ piriVTMT^ viPavsï/'fXf x^Aeu ly Sut«-


te^i fylueftre, feffili uafculo, femine mgrOj^-’O^ pit hire à dolq forma quafi doliare nominat Ali' qui etia rheeada papauer hoc uocant,propKi'ea cp liquor ex eo defluif. Eft amp;nbsp;tcrtiü papauens ge nus duobus his fyIueftrius,medicamentofiusK Iógius,oblongo uafculo.Comunisrefrigerandf uisomib’eftïideoqj foIio^zSó uafculoitinaq^^ decodo adfomnu fouentBibitur ob eandecau fam cotra uigilias ide decodfi. Quinetia adem' plaftra contra inflamahoncs facrosqj ignes con cifa papauerum uafcula polentæ utüitcr Slapte mifcentur: fed oportet eu adhuc uirent,eatun' dentes in paftillos cóformare,ficcatos9 repone re 8C unh Per fe ena in aqua ad dimidias decocta eadem uafcula,mox in mellc rurfusdecoda, do nee omnis humordefetur crairefcat^,eclegma funttquod fomno dolorem Ieuet,confra tulfim, deftillationes in fauces, ôC cœliacas affediones» Efficaci’^ idé fit admixtis ei hypociftidis SCacagt;


-ocr page 539-

LIBER mr,

Kl«? • 'P ^eüTtj^a ? fM'XduVKti (UHKwvolt;5 ^5^ op a’üuona TroT/ÿTj TT^oç ^u^a K0( A lat^ 0 'ytli'cüneo/j |ocu;. Ka7a7rAaöjnj JV etti' t*^ J')^U7rVi5VT(13/J|Ui^ Uî/'a'PÇ, l{n TW^iTCoTPU Hÿ^'PfvKÇOTKlJW/J.b Jïc'^^ÇV^ÿ^ aUT°Çr^U--X“/lt; OttAso/j X^/ ïraxvvo/J, ^ ^kjcüvu/j, Aft$amp;ii^ êi^a^U(5 00-0^ ejoê©^, aVwtPuuo*^ Æ ^UTrvoTf/oç, X9^ TTf^iKO?. Êon^w/jSh-i* i^J Ko/AianaÏ^ J'ia^'tJ'it//. itXiiap À TP-^^ '§ ^Aairf^. •®o(3/j AsS-oöp^iKoui? xgï^ av-tiijö. If 1(1 Jï X9ï^ KïcpaAaA^oucri er oh ’^oJ^'f i'MS^Ê^)^O|UiV@-',OTaA7oü'rr J^ creà óc^iu ^aAiVw,0K^oKM,ly o'^v^vn iy)(ió^)^o^. tvri A$A£7|UxivaZ^c(5)^aA^cü «rai AtKuBa ottIkCI KjoKM. Ç1 Tt^oq^ucr/TrtAaJa JV v^ ^av/xaTa iruj] o^a, Ti^Jio JV vJ^ixy^aii erv/j ’yaAditü 'yctfcamia 0 Kgon^. TÇoçiamp;s l'ç À (^aRiuAcpttvTi 6aA«»ou,u7rVov TfiÖ • k^xt»' ^°^) quot;^^ ^/J ‘’^§ o TTURVeÇ 0 ^ (Z^UÇ. V' 2k£ TH O^^H Ka^nno^ . TT/KJOÇ ÇV TM 'ytVtT:). 13 X§“Çti'i'l/^^ vi/'a^. X^^. XSi'nóq. où ‘^J«XVi’,0VT£äe0^ß3^„'^_ gy'7^ (TUS^Ï^JO-^^ cxi^^y (Tihâetô'jwç KK50Ç. iv Ti quot;^

v ^Wt«©-* ovto^oS^ j (pAoyi, (pü'gt;Moyüi{} Tc MlTO:T O^nOityc« lt;7/0, c^ TH bo-MK '^^'■'°^ nƒ.(AoXamp;n Jï a5^^ y'\a.W0fJlxiy'i'jmi^ « »lt;W',«X'^Ao/j à'yçiaç ^^ÏJ^ano^. 'h Si b V? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ISCKi^/J lt;^ TH «Vttr^.ff

^ £K ÇO‘®J'ælt;^y^XoÇ'TÙ« bef/xiS} 0 J«Xƒ■ ^’Ç- ° 0 ÏK T kô^i/xîmÇ aT’vos «i J^au W-w^tiçi^qopjjy'^ç ,'^ar-)ïoi'^,«!5 6n«5 ^r^Âw aura. 4)W7VUT7 «R t’ç Ta otjiamp;aA^Ko: i^’ ûç^anou xaivou 1 wç a/J AiaA«RtoT^0(? H^. RlwoT^^:;?^ .EjaT/ ^«T’^f^Sj/n Sla.'yó^ci.p(^(j-'fpl(^gt;jp/on_ifxtX‘' Z'fp ^iva^i-^^o-ip Wlt; SjTaA^jï^ 0 ixph^fj.icnagt;p. Ó^a i' à^6AuM7r£Ç t/vctt 0 K^uaM/j. AVtfjictç Si cpHtrip^oTi ii /xn iS^o* AouTO,iTO jAouvrS/jo) ’iy^io/J^ioi utt’ «5 'ra.m)iojSnfxc^Sit^Hifi /xÓv!m avr Tigi^c^i/J «1 veu tUu iüXt’ oTcp^Tip ôç Vttuo/j a^/xo^ou-“ tfixp. aZ^^ox^ Jt iTT/êAaSijTUr^^V'^^j. x quot;^ S^ 4ft«i/'^ù^^Titîj«çUtfXôiüiSw«. J'iaT’ c-W?TU^amp;(ô^r'îç ^ç Tiw «JvtçyJa/j TO'ß 4?M«R5’-o3iiaT’?f;)J^ W75Geq,ca 0Top T^âlfp W OD^t-yOUtr» -J^P 07!-ôp. tvioi ^ 0!W Tag RM s ('aç fxirà ^fôquot; (fuÿX^UA) RoTrfoVTiS iK.' Tjißoutrf e^a 7ritsx5@gt;. a«! Tflèovnq i^ ^iiïa,àva7rAa:'^oikr(Tjgt;ûj^('crKouç. RaAertZi ^ TO TlOUTO/J/XHRÛJV(Jop «/'^(W'îS^Op TO à-WU« ÔTltûVTaÇ J^ ße /XiTX V TOeÇ ß^OtTüVI^ ^F/H/xa^iw«», Tst^ty^xtfnp pw^w^'ûp ^^

îol

fucco.Datuv bibendum m'gri papauûn’s tnt« feme in uino cotra dcftiHationcs in aluû SC mulie brcsfccminaK fludionesJdem contra nimias up gilias, Si ubi fopireopusfuerit, cmplaftn modo fronti Si teporibus ex aqua imponitur, Eiufdc pa paucrisliquor maiorerefrigeradi, craifeftendi Si ficcandi ui, exigua menfura, crui fere quantitate fumptus,fomnificus eft.Somno dolore lcuat,ma' turatjtuàïbusSicccliacisaiFcdiôibusfubuenics. Idem maiore copia potus nocet. Inexpugnabilé fomnineceiÏÏtatë qualethargû dicût,ufqj ad mon tem facicns.Facit à ad capitis dolores cûrofacco infperfus* In auriû dolorib’cü amygdalinooleo, croco,myrrhaqj utilitcrinftilJaturî in oculoçi aût inflâmationibus,cü tofto oui uitello Si croco.Pro-deftidë uulncribusfacris^ ignibuscu aceto. Po-dagris uero cû humano Iade Si croco ♦ Quinetia fedi pro balano fubditus,fomnum facit.Probatif-« fimus liquor hic papaueris qui dêfuspéderofuseg eft, odore caput in fopore trabens, guftu amarus. Si qui facillimein aqualiquefciuin quolëuor ca-dor^ fit,Si omni afperitate careatmon grumofus fit, neqjdum per colum traijcitur,ceræ modo du-refeauquiin foie itidem pofitusdiffunditur, Si lu-cernæ admotus,non caliginofa ardct flamatqiuqj poftquam extindus fuerit, odoris uim fuam fcr-uat. Adulteratur mixtis glaucio, aut gummi, auc agreftis laducæfucco* Veruntarnen qui glaucio adultcratus fuerit, diluto crôci colore, cum dilui-tur fit : qui uero agrefti laduca odore infirm 0 Si afperior eft: qui poftremo gûmi ignauus Si pella cidus.Quida in adulterio hoc eèignoratiæ perue ncrunt,utadipcm illietiam mifeeant. Crematur liquor hic étiam adoculorum medicinam in noua tefta, donee mollior Si magis rutilo colore ui-dcatur. Teftatus quondam Erafiftratuseft,in au-riû doloribus oculorumcp malis reprobafle dus ufum Si damn a fie Diagoram,quoniam hebetudt nem oculorum faceret,Si caput in foporem trahe retcQuinetiam Andréas medicus futuram,nifi adulteraretur,ait cccitaté his,qoi co oculos inun-xerint.Mnefidemusprætcrea folü liquoris huius ufum in olfadu Si naribus ad faciendum fommî probauit: alioqui noxium eife- Qiiæomnia falfa elfe experientiaredarguihquæremedq médicamentiez huius uim ex cuetu teftatur. Non fuerit ab re etiam colligendi liquoris huius rationê do-cerc.Quidam igitur papaucrum uafcula cu folqs tundétestorculariexprimüt, mox in mortariote rétes paftilloscóformfitiuocafip qd hoc mod o ex-preifum eft à papaueribus meconin, uinb’Iiquö* re, que opon dicut, multo ignauius. In collipedo autemliquore oportet,cü arucrintrorescukello fteUulam

-ocr page 540-

^OZ

as ^i(7itö/j. MÇ ^K t’ç Ta ç/;rç (^a^Htre«. ^ £K. TTTiorciapSi ^ KuÂ/açÈTr’d^i/aç £KT4^iv^v ^iTriTfAÎ^ç. Ci a?fgt;4?iU '’’ ^'lt;^' K^uo/j £7r^;^o/jl^oV cPaKTVAccó^ /xuaita. Ci TTIXÄlfJiTTlTP^VläS p-zr' OV VPAv. ÎU^H «TKiT] J^' îTT/CTCüJiSMÇ . CI TH £7r/lt;S(TK dit outuç iujiff-KiTj. ePo 0 7? LTTaAouSJflu-la Ty fe^v CI 5t7PT/3-£lt;9S âvaTrAacwoVTaS, (^ ixïp VI ^ T£(UVlJv OTvitra ava^^w^ep Ä0. 'n^oç To/xH äTf^atö«! '^v'ip.aTiwp Vpaisop,

0 S C 0 R I D I 5,

ftellulam in fummo papauere üc fcariHcarc, ne alß'’ us ad interiora uulnus dcfcendat.Oportet indem ^ uafcula ex obliquo redargue in fummafuperficiefe' care rdcftillante^ lachrymä digito in conchuläde' tergere r rurfus^ non multo poft redire r inuenimf enim continue concrefcens. Idemcp fcquenti die ciendû.Oportetpræterea in L uetereJ mortariocol ledü liquore tererCjCoformatucj in paftiUosrepone re.Oportetpoftremoin fcarificadis feeädisqjp^F*quot; ueribus, retrogrado innere ingredientes incidere, ne ueftibusplagæ plagis^ inheres liquordeiewn

INTERPRES.

Lethargus,

Carus.

Veternofi Sopiti Sopores Veternum »uSfbut

NOn fentiebat quondS ruftica plebs,quantu fato totis agris papauere,fege tibus fuis^r future ann^ næofFiceret.Scd religionisfortunxipCererisrufticinuminis ignara,q^Cerealeäpoetisfiiisuo^ ƒ riahquâdopapaueraudierar.geftareîpmanudeampapauerin replisquoadieuiderec,fadlccr^ ' dit propnüfibi rufticu fore numen, fi quo coli O' ornari dea poHec,copiofum fibi in aruis crefeeret. BW^ ob caufam nulla fruge magis g papauere conficos agros amp;nbsp;hortos fuos habuit antiquicas. Neeprius® in tam multos uiiæ ufus mal5 frugé ferere,femineq; eius in cuncflis ferc'fecundæ mëfæ dukiarijs utW^f^ ftieprei peritis frugis eius maleficiû cognoueric:O‘ poëtam noftrü ex meliore ruris difciplina indamant omnibusaudierit:VruntLcthgoperfufapapauerafomno.Hislt;5n5adcib5,fedadIcuadufomnopro® ' fïlia dolorë deam ufam fuilïe. O' in Indios fortunacep'fuæ memoria mortalibus femp ea fubindeon ff ' Poëta uero nó hoc tâcü,fed totius naturae peritiHimü hoiem.Iethargici fomni uim iUisO'poteftatéaiUS fe. Net^em Lethgos obliuiofos fimpliciter, aut ab inferisrepetitos poteftatepapaueris fadlosfongt;quot;°\ cane eumcredimus^Sedquodinplerifqjalqs idem fecerat,côcinnabreuitacequæ fiat à liquorcpap_^^' nialâ quietem fignificaflê.De qua quonia iampridê polliciti fumus didiuros nos qug fatis interpre’ »quot; gt;nbsp;ultra rem differemus.Sciendum^illudeft,cöplexos in lethargi uocefuiileGraecosobliuioncamp;ddwi^^^ eflecijlethargriextotauocisxftimatione.uellt;^liuiofamdefidiam,uel defi’diofamobliuioné.ficr*?'? jâ in capite,O'( utCelfus ait}phrenetidi eötrariu : figdê in illo difFicilis fomnus.prompta ad owneauf» menseftdn hoc uero marcorO'inexpugnabilispene dormiêdineccflitas. Defcripfit in diffinitionibus*“ lethargu Galenos, aitqj K^Tapop«v,id eft.delationê in fomnü profundü O'inexcitabilê eflè.in qua ^P”. ^^ omniöquxdicunturOaudiüturpariterobliuifcanf.Locümahcaputeffe, circamébranas cerebri«™”’ ' caufam uero pituitâ.frigidü humorc,frigorc humiditatetpfua in fomnü cogentê.quo c3tinue nec nifiægré,quocunq)modointerpellêtur,excitâtur.Obliuifcüturomniûquafiamétes.Ofcitâtcrcb™^ ofcitantes aperto ore aliquädiu ftant,quafi claudere id obliti.Et hxc lethargi ferë tota hiftoria eft. 5«^” ‘ cöiundlusqjlethargo O' ftmilis defembif deinde caros;fic enim Grgci à capite in qua parte fit.eum””®, ^ uerunc.O ab eo nsf?«w«J«» uerbtr.O' rytpum« ea didla funt,qug in profunda O' malâ quieté hâc hoiem tra ’ ^ HuncCraecoijt medici ex eadclethargomateria,id eft,pituita fieri dixerût.Differrei^ ro præcedit febris uehemêtiorun lethargo ignauior fequif.Differre etia, g, carusaliquot alqsaff««'®“ fupcruenit,febriüuerbicaofaacceflionibus,comitia]ibus.cercbriinanguftücoardlationibusfrat«/^ ’ aut Ixfisalqs circa id partibus .Icchargus aut propria habet caufam.Ditferont prxterea amp;nbsp;notisali)S.4 nouerfitmedici. Netçenimdocendaànobisillafunt.-quibusincôftitutionenominâfatiseftcaufas «ov^^ rationesindicare. Sût itacpCraecis male quietis O'inexpognabilis dormiédi ncceilicatis duo hxc p^ genera,ex eadé materia, feddiuerfistéporibusO'ratiöibosfadla.Latini paij^certas in hisappetotio«’' tucrütprimü.moxetiaobferuaucrüt,Pliniusueternofosaliquadoplerunq!aütfopitosO'fopor«t”f“ ^ gcnus(câtaeftreicômunio)appellat.Indicauitidmanifeftecuaic;Curandüa5tnefomnusfoporfiat'^^ diftindione monuit manifefte,foporêin malo eße. VfiólCfoporis uoce alrj funtprológioreOprubi” re fomno.Poëtac non tantümalâ quieté hancuecernüdixerüt,fedqu3Grxcivu?po7«T«uocat.’ de qua gt;” . mellediximus.SicMarocNectorpercgrauipafirusfuaregnaucterno.Columellatamenodlauolb’oP librocapite x.demedicina fuuagens,ait.Solet etia uniuerfum pecusægrotareO'C. Moxprodudti‘^' ^ feuamedio capoprocumbit,O'quod3ueternopreiTum fomnosxftiuofubfolecaptac: Veternuuo ^^» uelkthargü,uelcarum.ScimusetiaFeftoueternofumelTequigrauipfemicurfomno. ftimoniaalterutrüueterniuoceindicant,autdefidiamtorporcm^,autgrauiorêfomnum.'quouia nbsp;nbsp;nbsp;*

ïn Græca uocc utratpuis fit,O' fomni obliuio qua deferipfimus-O extrema defidia torpor^eouf^,ut p ^ to ore aliquadodiutiflimc ceifent in co malo cöftituti.SoIus M.Caco hydropem hac uoce defcripW e ^^ ait:C5 plurimu uctemofus bibit,tum maxime fitit.Non negligêda quidé antiqui fcriptio illa eft:n5 tarne fic recipiëda,ut diuerfigeneris mala in una appellatione mifceant, ^2^^**^^ fimilp tiquiore illa xtate c5munior ea uox effe: nec tâtum fomnus his eópetere, fed ex notatjtO' cuêtoutn, todine aliqua alrjs etia communicari ! Qualc fuerit,fi quoniam albet hydrops, amp;nbsp;lethargos hic/,^ qu tore Galeno fit,id eft,cum malo O' pallido colorc,nondu m certis ex Craccoijt difciplina, ut pol e nbsp;nbsp;^^^

eft,morborum appellationibus,Romana gens aliter ufa fit.Comicus certe noftcr in Eunucho fua, nbsp;nbsp;nbsp;.

nem defcriberet qui amantis iuuenis amores in itinere remorarctur,ueternofum ridicule nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjjjJ

uocauit;O'ciimuiewmueccrcmqjuocairet.cxeodemuocisprincipiüuetcrnofumetiamdixit.hc

-ocr page 541-

t r B E R Titr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;föl

^^ÏP‘^f ']'^’ orc^miws.tam mults illic ab eadem (yllaba incipiétes fcnilis habitus nota: numctanf: non alp t«gt;gli^iis locofe pannospanesq) in re hominis numerans.Trdt^oîufw^oK/'«»,id cd,praeter expccflationê pa nospoltea inculeric : illahomini iitilia.hos aüt in genere abfcelTuum noxios numerans: qiialia in theatris ’^“™’5^’'P*^‘’eisioci8multa audiebâtur.Côfticuendüitatp eiufdêlocicaufxipC’'ciufdceuentus,fedn5 ^raetêporismalaseflcqiiietesó*fomnirteceflïtates lethargüWcaron.a Lacinistp,pmifcuefopor5iitriiqgt; fappeUari priuacim tarne caron foporc.lcthargu nero tiecernü dici.ü* in lechargo ex d pex uocis figni Mtionenofomnum tantü indicari.fed nimiam ïr inutile homini focordiam amp;nbsp;ignauianroportereepratk «nepriusWmagis.neceflitatêipeorüquxlegunturcötcplari.moxucterniiSl^foporisLatinariiuocüdifcrp 'naconItituere;Alioqui in ancipiti uocis figniftcatione cogemnr in ueterno fomnum ö* ignauia atiqua-o rnucere.Adijcienda hisetia lytra^ofx.qux pro mali fomni genere aliquado accipitur.fed falfó. Nullii ent m^eniodigenusfomnicataphorafacit.fed in omnium Iiuiufcemodimalarüquietüdiffinitionibus ge-us t.Sic oalenus Icthargu dixit elle cataphoran Jd ed.in fomnS dclacionem.Sic idem in Ifagoge,An'9ap-»“•^«P’^wï A«9h« iy^ i/lzirttranAKT©' iamp;c.quod eft:Lethargus in fomnum delatio profunda irinexcitabilis ' j''*^?” “’'^'S*quot;'^’ciinumcratquaelethargüfequütur,ait:Tr«ffm-)jXamp;y A»!?«fgt;gt;;xS''*’'P‘’^^ ^M)(^p'igt;tcï w»» ^«»ii'Jl»,w45^«pj^5f.quodeft:Acciditaütlethargicisfebrislentaö’ignaua,n5adco cómouenscu nphora.ideft.cuibmno.Efttpnominis ratio, qgt; qui fopiuntur, xjfTwjifjr-ij.id eft, deorfumferurttur. Neep S-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*-ogt;'fipiniur,ftare pofTumus.Languct manus Cr cruraxöniuent oculi, omnia lp deorfum fe

tylt;T*9V(iï CatapJjora

cis'jïjyj''’°°^’“*’quot;’^'^fc*o'’ytéhunc adakiorcquietcmotü fic nominauerüt. Nee nos in oraecorû medi æh ’i^P^°”®S*’’^careinucnimus,qu5grauiorcfomniimpetûcracceflum.Volumus anteqamalis his°f' f * quot;‘’d*fccdamus,dc malis etiauigilqs dicere: baud fane funoffs quales in phrenitide hunt, fed de toch”^ d’*'quot;* quot;^^ “igihg dici proprie poffunt.cr in uigilia fomni imaginé habêt:quales funt quos Gr gei ca ’^y®’*^'g','ascoma.In quibusilludanteomniafciendü,Ki3^4«Gra:cisin cômuniærtimatiôe dormi

walx uigv lix.

ufifuneaS^a'^''^P°^“’^’^^'’^etiaea uocc ufifunt ; Grxcoiji tamëmedici comate hocin mala quicte XS‘’^X” alicuida 4j‘^^^’'''U'gih5,lt;^gt;(gt;i/7rWH«,««.id eft,uigilâscoma uocâtes.-quoniâaligdhabet qdad foninü, Catochi «uétus ° I 1 “*D’quot;3 pertineat. Nee facile eft catochon à uigili comate fecernere : cómunes em notas amp;nbsp;*«/«* fucrit *”- ?’ .”'^*ïcoi5:tn medicitradidcrüt.qootiesin phrenitide picuicofushumorbiliofo mixtus Coma enimf^“ - **'°'*® ^’'’'^ mixta caufam ld malü, fic etia cöpofito noie uigiläs coma nocari. fn uniuerfum «gt;futtm» hoem^r”*''’’’!'®'®^’“’”®’’'^“*^*^P*^'^^quot;*^*®^‘’''^'^®'^°^°^“‘^‘'®”^’g'^^quot;'°”®^®”’”'”’°^°^®P'“^“''^‘'^quot;“^ ‘‘“‘“* abusa* '”,?”9“'?'’«sCaleno medicicatochon uocauerûtPofterioresn5ccatochon,nûc uigiläs coma,du Coma uigi gnamuk ”°”*^”’'‘^®*®capitemalü indicätesJÖ*mquocómunla uiderelicetphrenitidisCrlethargi fï- lans minislSai quot;fquot;’®’^®'f®‘lcoêtu ex ca qua fuperaueric materia uariantia^qux repetere hoc loco in uiris Cr fee niixtScauf*k^’^”‘’*'^”''^^^'®™’P’^*“^^**”‘^*“®*^f“”’^^®“*2''’’®®*”^*e catochon fieri, cüfimpliccnS

Catocliój. Catetho'

Addidit Dt ”' ’'''^ ^^®^” “ priiiationê in anima cü totius corporis,coijt quxgdanf modo.concretione efle. menos iiocatSec ”^'h’”*catochigenera efle : Primü quod hypnodes, id eft,fomniculofum,lethargo propinquü xgt;^)c“ 4dnomal'^quot; 'ï'’'gi'3ns,qdadnaturaCrimagincrigorisquëtetanüGrxcidicüt,accedit;Tertiüpoftrenfo ------'• ■ '

hi Ntcali '’fi''‘'^'.^•P^ttniticülcthargüaliquisnominaueric;Siqdem mixtisfimul phrenitideCr catocho

ftceritmairquot;' quot;®^^'t,frigidiorêfcilicet, Cr ficciorê materia,qux oppleto pofteriore cerebri uêtriculohoc daufisoci h ^quot;^'P'^te correptusaliquis, quod agens tune erat in eo pcrmanet.ftans,uerbi caufa,fedcn9, catochon'cr*''^'^''P'®*'quot;’‘^“’®^‘^^“^‘”^quot;'’*'l“‘‘”'^*^'^æ^‘“^^’'^’^'^‘“^®'’5“°^ cftoccuparidetiperifp, fignificati’o *quot;^®^°‘^*tutoscatechomenosnominauerüt.Poftcrioresfoemininogenere,fcd parieiufderCi fuiscitoch '’■^f°^^onÈrcatalepfin,quafidctêrionêcrdeprchéfionê.Delcripfit oalenus in difFinitionibus

X9tTa;A»4-«

latü fit^7^r^” mixtis cotrarijs hoc malü fieri idé Galenos tradidit,q typhonia,malü fic in Grxcisappel- ü^vwi/loz. iflal'aliïT°^^j-^*^^^°^*^®’cnofuriofusdclirusfplethargusautlethargicusfurorCrdeliriiïeft Sequuné r^^it manifermquot;^ • '^P'Ctfafta.memorisclabcs.CrquaijdcGracoi^mcdicimorofimuocat.NosintatisRo agt;(gt;u?ri'©'4 ratnillaoe p”^P8nfiijsfatuitatem eam dicamus.Ficaüc,utab illislógiustraditur, memoriglabesiaÆu- Çf^ylnt eaintelligt;* L’'°*.“?8*turillialiquadoetiaratiocinationisCrmctislabcs;dicoaütratiocination(S Cr métis, MSixpyini. inipartêo''^’'quot;'’J”’^^®®’“*“’’^!“’^”“®®*”^'^®^”*®*^®^’^*®®”“®®’^’”’®’’®'^®^^'^*quot;®'^^quot;®^*’’^' '’'^‘^^‘‘^ tixiaduöv *-^quot;* '^ métis labes ipfa per fe pariter fola^aliquado fitmönunq cSiuneftä habet memo- fiiifufif mens feil; ^?'^^ *^ malü zxvhmmx tantü «tA^ix,id cft,mcmoriæ iaefturarhocant mentis-Sed cü liera eg pars Logiftice

oia ca ’ r * memoria maleaffedafucrit.tüc morofis.id eft, fatuicas ilia eft Cr dicif. Habent mala hæc jjf .P.'^'®®°gnitasmedicisexnouocodéfpmalotcperaméco illic hxretccaufas.Quod fihumidntmfue tleiari* ’'ή”’°'^'®^l’hé pariter facit.-torpores^ quos orgei vulfnmau uocät,Cr in fomnü lögas _pfundaslt;5

r^^®*”®”- 'g''^'^’® ctiaacc®lÏêrit,foporesó'lcthareos.E®défpmodofifolafucritficcitas, ficülre”*-*** aquot;”° ficcitati accefiferit calor, deliria 3C pbrenitides faciet.Et hge qua Iicuit breuitate in dif in Qui!* quot;°ff -° ^®’®.'^*‘^fuerint:nó,ut doceamusqualia hgc mala Cr quibus remedijs Curada fint,fed ' fäftühaX^ '°'^®’^*”®^’^’*®®°*”*®*^®®®‘^æ®®’l'®’®^*®'®’^“®‘^®“*^ - ®*^'f‘.'^''^®®^^^®’““®®®^f’3 temuf ^'quot;'* ^ ”®^'® cft,qui in poftremis cömencationibus de hisagere c5fueuimus,ad papaucra reuer lohalit'^^°^H^^^*F^^ ptgfensad foporet uis eft,ut Plutarchus ni.fui Symçofiicômctario teftatus fit.fo gt;15 im ^*^ ^noos fluxufopitos cScidiflè aliquado,qui incauti liquoré eof? qd opion eft.colligerft.Et nos 5atiuiV(Ï*^° pmnê malaip quietn rationéillis haiSenus dilata reddidcrimus ■ Tria papaueiy gna hic facit: liforma A^' *®®“'‘® ^*® ®’ ^'n-^h utris lögitudine Cr forma uocauerüt.-agrcftia alia.fed altei^ à feffili uafcü

coin trad’ ° ka ' ’•''^^quot;® nominc,fed Iögiu9,agrertius,medicamencofiu9^ alrjs didlü: nee ulla ulteriore Rentra ƒ ■ '^°'^'®‘l“°‘^^®™’’cturaliquis,triafacientcPlinioxix.uoluminecapitevn.fatiuipapaueris

fWiblt g ’quot;‘^’S**quot;'® numerante Theophrafto rx. de plantarum hiftoria, qua Plinius fatiuo generi ad-•Btquodinhacre ncgligendumpenitusnon fit,duo tantum conftituête papauerum genera in The-

nacia

-ocr page 542-

^04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ï o s C o R r D I s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,^

riacis fuis Nicadroxu lus uerfîculi funt.^nJlw TfuM^iKr^it •n^ßfiltyid 7t /AmmivMn'ii

Qux cot numero cat]} diuerfa à tant» aucoritatisferipcoribustradita.non finecaufalcgentiöanimos ^^ dct:nifi didicerimus omniü papauei^ prima effe diuifionc in fatiuó cr agrcftia:dico aücfatiuü *’^quot;P*’'^^- jju gulari.agreftia iiero plurali:quonia iixc multa.illud uero proprie unii tantii eft: quod hic omnesips i dido femine elTe dixerunt, «ir cruftis panuin panificio fiibqcifolitu. Agreftia uero caetera o*””'^quot;“^ Ijj feminefint.fiuealqsnotis inter feamp;abillodifFerant.Vnüenim hoc per fefatiuü.utdiximus,primo c.^ dicitur.Qiiæ deindeagreftiafunt, duplicemhabentrationêrautenimficagreftiafunt,utnunq'^““ ^ 3iialiaabhocnumeranc:erraticü,dcquofuperiore capiredielü eft.'Cornicolaretjjiö'Heracliti.degbo -, icet:Aut agreftia quidenacura.humanoaiit oge irufufatiua.qualenigrüeft.afeminis colore fiem’ quod hicfeffili uafculoirdolrj figuraelTedixit;iztcrciülögius,agieftiusö'medicamètoriusabholt;^ ‘^ / jp retantüdi(ftn.Qu3efatiuaabaliquibusdi(ftaquondafticrüc,nónacura,fedquoniaadcolligédumr’^ ^^ quote fererct,nee minore gratia utilitate'ue in hortis,q primo ô* per fe fatiuü illud crefeebât ^® . ^'Sïjn hac ca tl fa eft.ut Plinius xix.uoluminc cap. vu.tria làtiui papauerisgenera effe dixerit.candidii ƒ mus toftü in fecuda menfa cü melle apud antiquos edebaf: quodtp panis riiftici cruftx infpergebat.adtu ^^^ inhxt'ês.akeainigrü.Ciliusfcapoincifolafteusfuccusexprimit.Tertiügenus contra g hic trad went,r^_^ da UoCauit.Theophraftus auc libix.de plantai^ hiftoria excepto priore illo.cuntSa alia his n^rbisagr^^^^ feceritiiuaxwv©' Jl’éj/v «yfixi mwui,» i^ MfKrlnt njtAovMÏvH,» ji fii^xnet. quod eft ! Plura au té agreftia pap ^^ funt:quod corniculate uocarur,ó' quod nigru.Mox defcriptis alrjs, erraticuó* fpumeum in eodeni no« nere numerar.Ex quibus colligere licet.omnia Theophrafto agreftia,excepto fatiuo illo.papauerat inter ea qux Pliniofatiuafunt.quêadmodumprxmonftrauimus. Secutusille natura eft.-Piiniusuwo res hominum Crftudia,quiad opium fatiuain hortis facerent.qux natura in aruis per fe nafcentia» amp;nbsp;^_ ftia feccrat. Et hac nobis tota in antiquisferiptotibus papaueiji hiftoria eft.qiioi^ erraticu diÄum ia ^^ fatiuü, fine id candidü fine nigrum,fine aliud fit,nüc dicitur: corniculate ô* fpu meiim, fine Horadium ^^ diCetur.Qüx nouille totiusnacurx Maro peritißimus uidetur,cum in Georgicis fuis cecinitiVriint U perfufa papaucra fomno.Et cü in Didonis amoribus ( modo uera fint qux Seruiusgramaticus iUuiuo adamoris obliuionem amp;nbsp;fomnum quxriiulTit.Pubêtes herbas nigri cü lafte ueneni. in ^otlrmpap^^^^ nigredinisnotam,ö'oprjquoduenenummerito uocatur,maleficiüindic3s.0mniüfatiuoi?tquocun^ dofcilicet.eandemin refrigerandoO' fopiendo uim hiceffeaitideo^omniaabeo in eum ufumreinr ^^ papaueribus doceiitur:quorum multiplex ratio eft;omnisq; à Plinio ex hoc feriptore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f us

x v iii.traftaca.Ob quam caufam in defcribendis exteris legccium,ö' noftro parcemus labonMoneBi tarnen illud,quem hic Andream iiocat.ö* cuiusautoricatecrcditumfuiireaic.nifiadiilteraretur opi“^ re utexcxcarentureooculosungêtes,Plinius Andronauocat,Locuseftquodiximuscapiceó'lil’f°™ rendum illud eft,curleduliquorcm papauerumhiedixeritterendum in morrariouetere;0'«9“?%-ria mortarium intelligi uoluerit.ligneum'ne an lapideumneqjenim fine caufa credendum eftidino^'c in ligneo mortario.potcrit ea effe,ut uetuftate O' mul to ufu oppleta materix raritas, nelt;^ ip6li^“‘’!?V quid combiberetne^importunum odorem faporem'ue aliquê remitteret quo uitiarecur opium • S**quot; pideo,uel eadem hxc,uel alia quxpiam ex ufu tunccognita.

n^ï MKHUVûÇK^aTl^^Ûl’. Ktep. X'“-’*'

MHKu/j Kfiarî^ç.oi ^j-^aXioV. 01 o,a'X§iav^lt;.MKoVa.óiQ,^üc Aic^io{i. L^u/xaZoi tfaêvÂ'if/JL /jtajïvou/x. «cp^oi a’itfifj^a. J (pu'15ha ex'! ^'’lt;^lt;*- t^atrta. oimio. ^Xó/xa. m ■K^ia‘/J.ïi'a. TS'T^itptj^ccl/jWSi^la'^ âr§î«S ^ta KcoVoS. ty T xauAo'v o,uo(^. av6oS wj;5ov.H.^7fv Q fxm^óp.Ka/j.TTv'^ wS -7^ Kt^aç.o/ton tm TH AiXoQjoGïV H^ £7rwvo/jtasai, caji^p-a. Jlt fj^i K^V./J.ÏAOU/O/J.Ol'STci ^^KKCüV .^l'^W £^t7ri7t» AhS 4gt;'jo/ji£vsv./UtAoUti‘^.7raxfw.(pi’^ £ V^a 6aXaüj lOiÇ TOTp/ç ly '^a'}(ia‘i.£^vvoi.pjv 3 txi « A 5'^«ïlHfllt;fo'a a;^sJgt;^io^£V utf'a2 H^7f0f o'ajiXiaJ'as tyH7ra2Kort (Piaster's 6^a7r£Ü(ju »y T^ ’raj^taMagaxvoji/'N LS ^ax£a J ov^U jag w^Xifv. 1® ^ Gjxtç/À« ttAkBoS ó^uSa^Jï TP ÈiVa'VV ^iAlKjlZTM, KOlAlCW £7rilt;Jl^ RaOdJUfj. T« 9 (pu-Ï^a ly Taavflus^ajaç ■^/^htJiJ na T«7rAacamp;£VT« o-dv sAouw .È^j^^iüötVTa JV T« £7ri' ttTHVw^UjajrtjM.« v^ V£(pï Aia St7PKa-^«zj^. ÏViot 2.Î É wA«l'H^Hlt;r«/ij vop.la-O(imlt;i

DeCornicuIaripapauere. Cap. LXIHL MEcona ccratitim. Sût qui paraliupP* ucr, quimarinüXAphrifiinacha’ Romani fabiolu marinü uoeât. JFoW habet colore câdido,hii'futa, uerbafeo fimilia,per ambituferrç modo incifurisdiuifa,^' dé quo agreftis: papaueris modocuicauléfiw^ habet.Florem paUidü.Frudübreué,cornumoao inflexu, focnogracci corniculis fimilê, undeSf no' men inuenit: in quo feme exiguu eft nigrü.papi' ueris feminibus fimile.Radicê in fumma terra hï renté,nigramcrairam^.Nafciturmaritimisafp€ rislocis, Sanat radix eiusufqjaddimidiasinaqui décoda,mox pota coxendicis dolores 8f iocinos: affedioncs.Prodeft eadem crairas,araneofas LK -afperas J remittentibus urinas. Quinetiam pota acetabulimenfura fernen in mulfaaqua,aluuni leniter purgatJoIia præterea flores^’ ex oleoem plaftr/modoimpofita,ulcerum qualesin aduftis funt cruftas erumpunt. Eadem iumentorum ah bugines 8C nubeculas inunda emendant. Folies rum fimiJitudine decepti aliquifaifo crediderunt ex

-ocr page 543-

kTauni? 'Æ ^y^akiofi ^iweSS lt;^à ^ i^ 4)JAX»p W*^/»' L 7? 9 B^Mamp;HVcM « 7P9ljva( ravrbu A' •if)«^ «iU /xHnuva, EmtjisjoVTj ocra, ty r2 ott w ^ p.K-RMV©^ PH/XTrfu/^aTa. ^ tpT^ avTPlq v-jpm^l amp;oH »H^wi.o-tWx^ra/yoKÎSîï’çc^^tj^^Hjo'ç .TO ^ «^«M« ^ 51 ÿç irlviTat (JAToi ö'ivov, amp;nbsp;^ S«7rivd ’TüO'VZT^l'otÇtJ

R ïirr.

yor

ex hac glaucium fieri, L Siquîs autem cor-niculare hoc papauer comederit, liquoré' ueeiusbibent,nonminusq ex potu opü periditabiturîiifdéqj feruabitur remedus, CoUigituraeftate fernen eins cumiam am ittbibitur^ radicis decorum cum uino co tra inteftinorum tormina J


INTERPRES.

VHu3amp;tisTheophraftuscft,utcornicularispapaucrishuius hiftoriamû'toenominum eiusinGræ cisrationem intelligamus.qui nono de plantât}! hiftoria inter agreftia numeratn his uerbis defers j^Q. ,Ç™ ’ ^«’'rn/rifi^Mrùt ^^if^lv T'i!ijuiMiIviii,'!lî^ityi/kfiihety. i» A KixuAov j» v-^Of wr 7H(_)(V«ZoK, ft^ayßfti)(Sat, Îu!i7p' ''7^^^~ ^W*'’^'^^‘^^^? ’^ K^xtluiy. ffvMiyireci 3 quot;ü^ Ttufi^uixt. iUvyKTKi J gt;{ÿCiKifiy 'jliù HÿiÂwy. ^ p lfi\MV iZfuitK finuc^^TÜi âccMT^oiYivitMTiifûÂu )(Uflet. quoi}!fumma CT fenfus eft:Huiusfoliû nigro uer Au ^ n™’æ’™*?“®^’™ênigrum.Caulisakicudoeubitalis eft.Radix brcuis.ér in fumma terra hærens Fru nesf* r-™’’®*^“’®9“’® ^*^æ‘'* cerada uocant fimilis.Carpitur per meflem. Aluü purgat. Pecoris albugi-hgj°'“^’'^^''5'Narcituradmarepetrofïslocis.Exhisdubitaueritmeritoquæfierittj;aliquis,ceratice'ne tatn''*P*“*’?°5quot;“®’^S“'^^fi™P’'‘^'*:^^“^bicait,Grfcinominaucrint:an,utin Theophralloauditur.àce funu ^^5 ^’daiCliquas Græcas dixerut: de quibus primo uolumineactü à nobiseftiquæ amp;nbsp;ipfæ inHexx quiè ^r'^”^’.*’’S“’'^Pcrlongitudincincoruantur.MuItifaciêdafcriptorishuiusautoritasaIioi}slpomni3 indik?'v “’’■°''”*^“l'sfru(flûeiuscomparauerunt.Nonfpernendusetiâ Theophraftusgrauisautor ,(ïr nuUüi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;™Æsalqsmeritoanteferendus.Nobis in Theophraftifencentiä inclinât animus :etfi

rem oil quot;^^j’’^dmen fît: Nee fi cofnibus aut ceratrjs eSparauerit papaueris huius frudlü aliquis, diuerfam aliund - '^^ ’ ambo enim corrtua fcilicet «ür ceratia i nlong itudinê produdla inflciflunt : nee filiqua: illx hot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceratiaàGraÈcisdi(fl«funt.ExcodéTheophrallonouentaliquisetiaagreftepapauer

tenaf ' '^'”’'°quot;’‘’”**’quot;Cuagreftibi»alijsappellationc:incoi^enimcenfueft:Nccminus,quoniaad ma nnm*^”’’'’’’*'^*®quot;-“^ enim ea uox fignificat. Qua nature natabumi^ eius nota fecuti LatiniJabiolü mart rehoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’”®’^ nafceret,fabaceislt;p filiquis m longitudine fimilia üafcula fua ferret. Habe

leeeret f y\L”^^^®’'^°’*®xiwtüèdd eftcadida. Barbarus quafi g non Aivux.ideftcädida,fedAt73«,id eft tenuia ineate °'.’’’retenu ia id dixicNefcimusnosan exfuotÿcodicûlecftioneficuerteric.anpotiusàPlinio *”°-^“’’^‘’^orcadtcnuitatétranftulerit.VerbaPlinqfuntxx. uolumine,cap.xviii. Folia minora didae i^^^^^^dsfylucftribus.Nos commune omniü quotquotuidimusCrxCoi}! codicil fïdé fecuti.can fci nist' r^j °ï® ciuselTediximus: indicate id Theophraftti opinaci cum aic.folió elle hoc papauer uerba-inutile'’ '”?’”“’*’'® nigro. Sentimusquide leuiargumeto hoc niciun ambigua tame re monuifle omnia cilifol '•°*' “^f'‘;'9gt;fcrepat inter nos illud etia in papaueris huius nacalibus.q» ille nafci in afflatu mans gra tinar., ”'’*quot;’^'^**®'®®‘pcrislocis,nonlcuidtfcriminc præfertiminterafpei}! ôquot;gracile.Quai}: uoeüin La bus ' i”k””'’*f'^*ftimatio eft,ut nihil dixiffe nosdcea oporteanqui in uertendis fcriptoris huius uoci

1 ^^'quot; ^ mniornatusambitiöe.qualesillxerar.easreddidimus: Audiences^pdicerehilcipiztr«/»^?« ZK^'’^'^'^^‘‘^^'^''^Theophraftum;^mxiÀ.^^iluiixMilKr, ov«t?yrt^w^ix,quot;?'»- nihilcertiusdici pofte iu(j.r^'’’’^*’^’^*quot;'’'’k'mgt;safpcri9!ocisQu»enim TheophraftusuocatTiTfwAj^wf/x.hic^ot^toeiaptiusaüt fj j '° ” , 5° petrofis refpondent afpera g gracilia. At Plinius in afflatu maris nafci dixit:5cimiis id quidé, musN r - ^'’'*’‘’^°‘^^quot;‘’°'^^’.^*^^’®’'’^‘^^^’^®‘'*® “°ci5ideasconccptus{3}magisgal!enaamaup fcimii ^ • '*® P’*?'“® papauer hoc ait nitrofo loco,quod in Diofeoride Theophraftoep no legitur. Nee nos ab eo ik j”^^^'^^ *quot; c° “ox illa fit, amp;nbsp;petrofo Icgi oporteat ; fumusqj in ca par té piopenftores, quonia quæ '5doeentur,omnia ex Theophrafto relatafunt.Idcm etia ui medicina ait dari adlumborum amp;nbsp;ioei

S s.5ccutus(ppiiniü Barbarusiripfe uertit:Radixaddimidias eoeftadaturad lumbo^ uitia:uidenturq) ,*quot;J lumbosuertilïc.Nos Græcoi}!nominiiantiquâ æftimationé fecuti,coxendices nonlumbos ^wwuertimus. Nee uolumus modo in manifefta re Plinio aduerfari. Potuit enim ille alios m eo remedio storesfcqui.Quod monemus illud folum eft.dilferre longo interuallo in natura Ó'animaliü parcibus pri-urn, moxinGrïcorumiiidicationecoxendicestylumbos.lllasenimijjioül«/, hos 4-Mftilli uocant. Noui-usijomnesutriufijpartisdiuerfaminanimalibuspoficuram.Tamepomnibushæc patent, utfignafte f «”yï®'^'’°?‘^'’^''cp’t»13tis fit Sequitur in fcriptore hoc deinde, quafnam hie urinas afperas uocat,nouif' 2' . ]?jP“'’manim difcriminibusamp;notis nulla jlxyuTx^r.id eftafperitatis uoxinuenta eft.fnuenimus ta-jn in fedimentis eius candidü,æquale,multü,û' quod Graeci dicunt A«3v,quod afperitate caret elrlcuoretn °^r:cuicontrariumpolTumusafpcrumintelligere.ld nosmediciscenfendürelinquimus.quiquotidiana ^orumdifcrimmüexperientiaqualis afperitas hæc in urinis dici poftit.certius intelligent.Nos rem tantum if^%”Ï“’j^“®quot;*””*”.*®“°^cfolacftafpcritatis3eftimatio. Monebimus illud etiamantequaapapaue-,quot;’“?gt; 4“**”extremo capite IcguntunSiquisautëcorniculatü hoe papauer ÓlCc.in anciquif-ius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Graccis nulla elTe:manifefto argumento, non fuifte ea quonda in cenfu fcriptoris hu

aln’^ a-a*quot;^^’“’■*®^'^kalcguntur. Abfoluto enim claufoqjilhctotocapite, fequitur, » ^aam : quod eft .• in Mscoclicibusprc.Fuerac^ animus nobis,qucmadmodü fxpe alias teeimus.relicfta penitus ex hoc fcripco Di0^*^*^'113 etjeere:Veruntamen doceri in eaparte duo uidcntes,altei}t quod lt;a Theophrafto monetur,car r P pauer hoc per melTem.ü' codé malefîcio elfe Cr tjfdë remedqs curari quibus eft amp;nbsp;curat opiü,quod in V vi.in-

VrinaT5î di-ferimina q-dam.

-ocr page 544-

' jeg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ï O S C O R I D I S,

vi. inter trenena manifefte ab hoc docet: mu tato confilio.par iter airjs ca ucrtimüs jÿquot; reddidimus. Qusfni in alioiÿpapauerü genus hoc traxerunt caufæ.foliorû fimilitudo.ü' paropio maleficium funt.


n^l'MHKœi'i^àff^'jjc/'^ç. Keep, x^o'-HK«(U ïep^JVç . UTP J^i 2vw^J HgwAöa KÄH^ecra, KauXo^ ex'! eüXi^afJ-i^ïop, ty r« epvA^ Aa tripoJ^^j. fxin^i. s^'tsQiu'ioi Kora.0K.aç7f/J•^' ai-rZi?TiS^nóp.amp;^o'



“Xo/jamp;oriviof} 7\(}jnófj ^^ ngj^aepjwJVç.çî ^WeJ^ Aeirftó uJi\TrAÏop, TaUTHçbtta^7fgt;ç cru^Ävt^iTüü orew TiKÜ-äQ ooP^uu^n S-éçauç. H9i^^Hj0U/9iiÇœ7p7r£lt;rH. Ka^£Wj;i J^e/'/i/xé-Tu/j o^u6a$» 7rA^9olt;? lt;rtW /xtA/K^xrep Aa/x èoWÓ/jSjJ@^.’iJ^ia^ JV IJ TPlWTH itàâJScrzçt-


7r/ANTT}’|K.o7§ âj/jj^'j.


De Spumeopapauerejquod Græci aphro-des dicunt. Gap. LXV.

MEcona aphrodë. Sunt q Herachu pa-pauer. LRomâi pariter Græcisaçhm des SC Heraclium dicunt. J Caulc ha-* bet dodrantalcmïbreuiflïma folia,la* nariæ herbæ fimiliatSf circa ea fructum candidu» Tota etiam herba cadida eftSCfpumeatcuiradix Candida eft,in fumma terræ hærens. Legitur fernen eius æftate, efi totoincremento integru fuc-rit,ficcatumqj ceciderit, Purgat uomitióibusace* tabuli ponderecum mulfa aquafumptum.Pnn^ tim^ comitialibus purgatio ea congruif.


INTERPRES.

HEracIium üocarl papauerhoc tantum, Theophraftus codem librotcftatuseft. Neenosfeim“”® Hercule'ne fic uocatum fuerit,an ex tam multis qua: toto orbe aliquädo l uerunt urbes Heradias qua.adquemfrequensautfpeciofumpapauerhocnafceretiir.nomenilIifecerit.Pluresalija^an ƒ re Äiiaritate fpums,quas habet notas,fpumeum nominauerunt.Theophrafti hiftoria de co hæceft: 4^* «^ fÄinuv MfxM^x gt;ixMTXi,rgt; ijS^ puMn ï^^iivO« oisv ffcvSi'tv,u tk Isivm »^wnxi'ttviri, (l^av lt;fllt;. mvkÜi tSSiifi^Kiif,^^'^ HS^f’^’^l, KOA nçiSx!fjKvu7xiTuiii(i^x,^^u'iT«i/gt;^ iivd^itfiit'^iTri/iiiï^iurm/^MtifKrif.quod eft:AliudetiampapauerHerat uocatur,folium habensftruthio,id eft Janarix herbae qua Hntea dealbantur,fimile. radicemcandKh'i’ ' perficie terrxfruelum itidem candidu m. Purgat per fuperna radix eius;u tuntur ca aliqui ad co^i™“' mulfa aqua Quac non ideo diefta à nobis funt, ut quæ parum foeliciter Plinius ex Theophrafto in hor pap uere reddidit.redargueremus .• iampridem enim à Leoniceno amp;nbsp;ab airjs deprehenfum id eft-Sed ut ‘Tontoi' dem antiquorum duorum fcriptorum in hac plantahiftoriam lt;0quot; medicinam oftenderemus: fimul?® neremus, qux mutata ex communi kdlione à nobisfoerunt, autotc Theophrafto mutata fuiflc' NeciUU etiam relinqueremus.accederc nos eorüiudicio.qui Plinium in defcriptione papauens huiusredarguun nee pofte à quoquain in tam manifefta re fatis defendi.

n^iYTTHKo«. Kt$. xv^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Hypecoo herba. Gap. LXVL

nK'K.o^.b( ^^mepi KoiX^i- (jw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ypecoon.SuntquihypopheonXR®^’

Tj 3 £VTwez-iTcpH!)TaZ^ag»gcas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni pariter Græcis hypecoon nocat-Wa'

ipvl^b^p ä Ïxi 7rK7avü3 Ö/Miop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcitur in tridcea fegete amp;nbsp;aruis hype^

KAwva(5MtKg»(?.Aca)a/ju/j j t^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on- Rutæ folia habet, breuesijtafflO«»

amp;vaXor2a'a/iT$^ MK’tMV©-'û7r$. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papauer is ladi uiribusproportioe refpodeb




nJiiYocTKua/xou. »4». X''“-

Oo-Kua/xoç .Loi •j,(5)co‘Kva/xoç.olt; Q,7ru6(üV/o/).b/ 3 àcAa^avJa.bi 3 amp;-j^ixf/.ivo/j.oi ^^nvaTutop. 01 ^,£At fxlt;XVilt;i- 013 îx'F'p.op.oi 3,(h0ia,aS5i op, TruSa^oÿxç, TîjotfSrûUjOûamp;aVHÇ ^lAioip. ^0



De Apolh’nari herba. Gap« LXVIL , Yofcyamon. LSut qui Diofcyamo, qui Pythonion, qui adamants,qui at^^fflÇ' non,quihypnoticon quafi fomninW, qui emmanes quafi furiofam,qui 3W' dithyambrion appellent. Pythagoras,



^is^Hi^THtpuviop, ^w/xaioi nWûiVTa^ia.o'i 3 ^TPAivajii’.-Ti^û f HTC« jà -Tf Ækh. aiy/^ioi o-a 4)0t3. GSo-koi epaSouAtaV^-cM*. ra^oi6/AiVou,«.-TiW. ÄanoiihsAclc«/. -I^-a^u'oç^ xauAouç ïtvi£iÇ7raxSç.(pû;5\a TrAaTta, uDï/xhkn. t-(^nrpSjia., xitAccea. Âao-ta. Traget J^ Top KauA0|U £lt;?£^^lt;? Tn^lt;jK.a.o-ip av^n u^ 7r(^ goi-aç Kuàvoi. 7iï(p^lt;x.yp3jjoi amp;csrilt;f^ilt;moi(i, trotg-{Xar^fxisóï^ wÇ -sr-^ p.HKuv@gt;. Ïsi JV aï-TO (ha^xjga T^iojH. 0 /J^ ')^ av^N uTPTróg-^ugatftg-j . cpv'i^gt;a,crp.iAlt;xgt;u opam. a-m^fj.a.


Magi SiOfthaneSjXeleona.Zoroafter Typing. on.Magi rha Ponticu^Aegyptij faphtho.Thufclt; fabulonia.Galli beknuntia. Dacidielian.Rowï ni inaoentariam uel Apollinarem dicunt. J hu tex craffis coliculis eft, Folia habet lata, oblong ga, incifuris diuifa, colore nigro Sf hirfuta :pcr caules autem deinceps flores punicæ cytino' rum figura,clipeoks in medio obftrufosfemme ceupapaueris plenos. Triplex difcrimenamp;ge^ nus Apollinaris herbæ eft î Purpurcoenimflore altera eft, folqs hederæ fmilacis, femme nigro,


-ocr page 545-

L i è g R inr.


TO?


(ittXeyz. 41*1«? KÔT^ouç o'KXhjouij ly «kw^ùj j^lç. O ^t ^^ «vÖH ^Ao;JtPîj. $u?^a ty AoSous KTrAüT^a.OTE^/J-auTro^ctizôo/jtoÇTfe^ijirf-t^p. iM^ór^o» ‘^ oUr/ |U.clt;V/tj ƒ (js u 7ra^-^'!5lt;ri gt;^KÏiu2K0Ï/u^5H?0/. Eu;^KS0S ^ ós 6^a7rt( W* H’TiMTa'Pç wv o ^ir’Ç.Ac^ûi’ ly «TraAos, •y X’o'-^ç.avS» AÔ/nà £X“/J • ^ 2J OTEJM“ Äo/j, (fun^ -^à GaAa-rfH ty îçj7r»o/ç. t’i J^ MH ■^i'» ü’’T=ç,A^’;ây/‘S ^«vâæ. a'/j 9 .ut Awa «TfcPoni^ià^a^ w^ A^tî^/so^. XuAiÿrcu ^oK^Tf^aTraAo^ty Ta^t/Äi« ty 0/ KaüAolt; KOT^o/Avoi y at0A/éo(UÂVo(VJHA/ii.' ^«jeuvo ^ou TÙ7jS. j(58«ç J^ av7W Tt^oç c^zaui'/j é\a;7Dtuo-HTÎfy x^^'ÿ'’? ^ y 1° cznf5.ua aù-T KaT’’llMot/J KOT^opÄWO/J ^«50^,114:’ vJ^OlT’^ fi^Mü -^aj/topS/a 0 £K.ÔAi6û(UÂM« » fez St ÊtA^p ttoottS TO A'uA/tr^i.a. jy àvoÀœjMTt Çop-ii Ä XAB5« KOTreaa y /.'.i^ê'cra lt;r Javiw ?icAw5a,«v«7rAaûj£Tj tlç àjr/o'KOUÇ y 2c7PTi ^r^'“S^°^^^'’° ’^“l“M X’'^'‘’'z‘^ '^ quot;’^ «7f^)l5b•p^/'(ZIr£ç^o^T(ggt;i(Ç|{.o?gt;^u5za âveo-'f'^K. SfliJo’ç^u^J'ÿ^jiu n^ O^/Aop. wfaA ^^av n 61 TO TtÇi uîf 5«^. o-ui à AtV50/ç cft « «À^TOt^j 71505 TO o^^aAp-wp 4iAi7p.ovàs 0 TPiSp 0 Tàç«AAaç, TO cPt cznt5pi.a ra wiTK ■^£;i^], ifio^p 0 71505 êlJxo^Çj ^ K«^quot; ™Sÿ''/’ » ^ 5^ùp.a o^^-aApewp, Kai Tn^m-J'Wiaç. TÇoçTijcn/’p yuuMKeop, Kai ràq KAAa5aip/j^{j.yi'jjç Ô'erop oêoAoç «rcàpcK-Kwv©^ ezzTf^pa^ K.aipitA(K.5aTô) Tf^tp. «5' ^Î1 y'?15o?W'a75aç .ü5X.lt;iç7r£4iU(3jcop.f-l'ouç, pajouç (^ rgt;Kf W ï7rca5op»Sx/3Ult;5' Ae-*/’^,^^''’’°'''‘’'”WT«7rAalt;no/4uo/). (ta? t/Ç faa^a aVtuJ'mia nafaTrAaa'pcuTa pi l'y vu-TW ùxftAipœç, Kairà àvaTfiTrAaa'pjSva tfu^aiiÇTOVTO tààvtç^uua tUA?«^*^ f^t' •yVv/Z^aaAQip/ç. ttai K«^ tauroc Kara-TrAaoropiva, TO ^ 715°'’'$“!'^ $uAA« Kofa TrAaföfvIajavafttütuTafa71501?navra nJ Vop. T^w j HTE-^^a Tpa-tvla creto owü3,H7ria XouÇ7ru5f'Pvç â’i^7rtu(l. t4-ft0tVTa Ä œç Aa Xew« y B5û)0fvra |uÊA(ou 7rAH0©-', M«quot;^« W T^axoTTiiù ^^a^troU. efaerî ^ 0'^ tav 2? tXuoç «xovra 7; k-jAk t^it Auo-ft, a' aîi' à -;^^tTû!Z. H J^ ÿX« ptr’ o|ouç t^N^eaa, c^ovraA^îa^âS (TliscKAuapca.

nigro.dunsc^ S^ aculeatis cytînîs. Flore akera lu-teo, foiqs 8C filiquis tenerioribus, femine fubflauo ceu irionis. Infaniâ foporemqj ambæ hæ faciuhtî infcchcis in ufu euenrus.VtiIis,Si ad medicina pli cidiirimâtertiaîtencra,pinguis,Ianuginofa^îflo-re albô 8C femine, Nafeitur hæc ad mare amp;nbsp;inter ruinas 8C rudera, Quod fi uti hac non licebit,uten dum lutei feminis ilIa.Nigra,qj omnium pefTima, ex omni ufu abdicanda erit. Colligit ex tencrofe mine folrjs^ 8f coliculis fuccus.In que ufum tun -duntur omnia jexpreiTusep in folcficcaf fuccus. Vfuseiusad annu tantû:faciIeemputrefciLColli gitur priuatim etiam fuccusex femine iam ficco, adfufa cum tunditur calida aqua amp;nbsp;expreifus.Eft autem fie expreffus fuccus priore illo innocétior* ôCad arcendos fomno dolores aptiorJpfa etiâ tun dunturfolia tinfperfaip ex trimeftri tritico farina in pàftillos conformant,8C conformata feruan tur.Vtills prima,8lt;ex ficco femine fucci altéra ex-preflio, collyriis ad arcendos fomno dolores cofe c^tis.Vtl'Iis SC côtra acres calidasep in oculosdeftil-1a tióes,dolores aurium, et muliebriû locoçz uitia. Cum farina autem polcnta'uc contra podagras, oculorum inflammationcs, aliasqj omnes. Facit ad eadem et femen.Bibitur idem uti liter etiâ con tratulTim, à capitein fubiedaspartesdeftlllatio-ncs,oculoi^ itidem deftillationes, graues eo^ dolores,muliebresfludiones, aliasq^fanguinis eru* ptiones^Bibltur^ oboli pondéré in mulfa aqua* addito papaueris femine. Cofert idem podagris, teftium inflationibus,etniammisà partu tumen-tibus tritum etexuino emplaftrimodoimpofitu, Mifeetur utilitcr et aliis quæ ad arcendog fomno dolores conficiunt cataplafmatis. Quinetia et folia in pàftillos conformata, omnibus ad arcendos dolores confeeftionibus polctæ mixta utilitcrad-duntur: Per fe etiâ utiliter emplaftri modo impo-nuntur.Kcccntia itidem folia emplaftri modo im pofita,omniö aliorû rcmedioru efficaciffimc do lores omnes arcentîSanant hæc ipfaetiâ ter qua-* te/ue potafebres quas epiaIosuocant,Elixaeâ-dem et in cibofumpta trybliimenfura médiocre deliriu faciut. Ferûtpræterea fiquisulcus In crafiï orc inteftino quod eolô dicunt habcti.clyftere in-fuderit,eandë fieri infaniâ. Radice eius poftremO in acetoelixa, utlliterin dol ore dêtes coUuunt.

E R p R. É 5.

HAcc eft hyofeyamos illa, contra cuius msleficium hic ipfe feriptor pluribus remedfjs vi. iiotumine pugnabit. inqua non male damnauerit aliquis naturam, quæ humanx menti noxiam amp;nbsp;in furo-rem homines agentem herbam tam fagaci artificio contra coeli iniurias omnes munieric O' ornaue ^it'Nec minusetiam demirabitur gentes, quæ tam muleis tamep honeftis appellationibus optabilem igna ^samp; admirabilem fecerint plantam,quæ alioqui ob earn qua diximuscaulam ableganda ultra Sauroma-wsfuerat O'glacialem oceanum,ut alfiofislocis illic nafcens,ante macurum fernen toca aliquando periret. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V a Niß

-ocr page 546-

Jo8


DIOSCORIDIS»


Nififorte'contrauotahæcnollraîntiileritaliquis tamgrauem noxam non minore botioeam repender«! oprandamiß in orbe noftro plantaîh, quæ ram efficaci remedio contra dolores,quibus rota aliquandopt rit U ira iiominis,pugnet.Nec quia menti noceat,ideô doloris lenimenca quæ habet abqcienda. Fai^ fapicn ter enim.quia malum comundium fit bonü.éx altero ucruncpdamnatur: cum liceat diftratflis in diuerfa w trarrjs.malo prudencer carere.bonoautem foeliciter uti.Quod in Apollinari herba præfertimfaciendû.qu^ Græci hyoicyamOn.id eft fuum fabam ideo uocauerunt,$ ut in hiftoria fua retulit Helianus, paftu eius co ùellantur fues præfenti mortis pcriculo.nifi copiofa aqua ilacim le foris «y intus prol:ierint:Altj.ut fit in deh derio lalutis, amp;nbsp;fuamore uoluptatis fenfu.cum ope eius à dolore ad indolenciam quafi diuino quodam bc' neficio reftitutifuitreiT .non ultra hyolcyamum àfuibus.fed à loue Diofeyamum, id eftlouisfabâdixenit. Vfieadem nominis rationeiHietiâ font, quia medicinaeautoredeo Apolline, Apollinarc lier bain ôrPymæ nion earn dixerunt: Phoebeu enim û* illud à Fythone nomen eft. Fuerunt contra quia maleficio eius einma nés,id eft m infaniam Ö* f urorem agetem earn nominauerinc : Ö* à fomno quê facit,hypnoticon.fomnincil enim ea uox figni ficat.Thufei Græcos imitati, «y quoniam in caulibus non aliter g in fabalibus fîliquæ^' tinieius deincepsdifpofiti haErenr,fabuloniä,non aliter q milita alia inre Latina uocauerunt ■ SuperftitioK Ïjoftremó.fedincertis nuncnominibus Magi etiam hyofcyamü hanc nominauerunr.Sunt O'inter Latmos criptoresqui fymphoniacam herba etia uocauerint. Palladius Oftobri menfe cap. xii. ÉT Apuleius in«' mentariolo illo de herbis.Credimusqjnos ideó fymphoniacam dicftâ,q) quemadmodü ad muficêquatfy™ phoniacoiiftat.O'fymphoniaetiadiciturinhydraulicisorganis.quaea Vitruuiolibrox. foaearchiteduK defcriptafunt,regul3e duxfcalan forma ereiftæcymbalaquædam deinceps difpofita fuftinebant : quibus deinde fpiritus O' aquae impetu pulfis,modulatio fiéhat : Sic in caulibus herbae huius cytini iHi difpoftid*' inceps, fymphoniaci inftrumenti illius imaginem aliqua oftenderent. Quod filiceret nunc hydraoli«*® organa uiderc.quemadmodiï hyofcyamum Iicct,quod fufpicari nos dicimus.facilius intelligeretur. Vnlg’ risnotaqj omnibus hyofcyamuseft: Nefcio tarnen g multi in ea naturae diligentiam obferuauerint,qu^m bic duobus tantum indicat uerbi s: Clipeolis obftrufos 0quot;€. In cytinorum defcriptione ea funt quos bic’ƒ punicx fimiles elfe,clipeolis in medio obftrutftos. Addidimussß nos in medio, ut qua parte inueniendit^ peoli illi fint,certius indicaretur.Floret hyofcyamus.floremqj profert punicae cytino figura tantii.non q“’' titate colorecpfimilem. Dico au tem cy tinum,florem fimul O* pomi in punica principium, qtiem pri'”® “‘’ lumine in ea arbore defcripfimus. Et in quo en defloruit,in inferiore globofioretpeius parte feinen natura c5cipit,tenuiflimaqpmembranainuolutn maturatmumerofum amp;nbsp;minimum.Mox quoniam iu cytino o'^ tant fuperiores partes in aliquot lacinias diuifac.redlx^ rores O' imbres aperto continue ore intra ft rtcipt re polTunt,confulens feminibus illis natura, qua parte in medio cytini ueluti anguftx fauces fc coarctant. inuerlüm ueluti acetabulum lignea foliditate tam artificiofe ferruminauft, ut nullo humori träßtosad If men iliac fit.Et hos hic uocat clipeolos,n5 diflimiles his quibus in gladiatura finiftrae manui iofettis,«’?quot;' busfolauideatur uix pofte manuscegi,glad(atores noftiæaetatisutuntur .Sunttpclipeoli illiabinftriort fui parte qua femina contingunt,luteo.fuperiore nero acriOquot; coelo obuerfa colore nigncante.in coloring floijt deinde,ex quo^diuerfitatehic tria uelutigenera Apollinaris huius herbæ conftituit.quæin feenn ƒ Cenfu hic uocatMh/ahmi^Aï!, uercit^Barbarus, Floribus mali effigie : à nobisluteo colore redditatunt. St ' tiepin co fumus natura,in cuius obleruatioe pro coperto habemus.luteo colore flores alterius hyofey^® huius efte.qux in parietiirimis plerilcpnafcif,multo minoribus cytinis g alia amp;nbsp;lanuginofioribus folq’ ”^ detur ide etia unîuerfæplantætribuifte quod hicaitiSX^^Ao« ujiruinicO'c. dicesiHerbaquo^ipfa uiten’ tun ditur. O' in farina trimeftri diuiditur in paftillos Oc.Cum tarnen hic non uirentem herbam dicat, feax*’® tant5.Eft aute in plancis;^*«» quod in eis uiret. Intelliguntfp Graeci in ea uoce frondes tantum O' foil’ ” nos etia frequente huicfcriptorirationéfecuti fumus, qui ^Kilno aliquot loeis nihil aliud gfrôdes amp;tou’i telligiuult.Difcrcpatinternos illudetiâ, quod Diofcoridesaito(gt;;(fr7npi/lt;»rM;4^oyr.'uertitlpilleteftiiituniori • nos aut teftiû inflationibus; Significari enim ca uoce credidimus telhü quotidiann malü,quod Cr^cia p jTviu/iK^KHAK. titu circa cos in fcroto Colledlo, 7r«u^!Kâ««'Aàü quafi uentofum ramicê dicunt : quodq; in dilatationisgen Vétofus ra- tJuS ««vpeiM« uocant, Leonides O'Graecoi^t medici alij Conftituerunt.O' quê idé Leonides negauit à chirurg mex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curandum efte. Pofteriorestamen fica chirurgo curandu efte praeceperunt, ut in code fcroto cirfocelco

rattir.Secutiqjin eouim uocisfumus. Sciences lp ^Jar«» O' pw«» uerbü in fpiricu O'flatu tantü intelligiiit^ caufarn in fpiritu conftituimus : præfertim audiences in Graecis 7rvti//lt;«^K»A4o, id eft uencofum raraieem feribi.in cumoribus aucem ulcra fpiricum mulciplicem aliam fubftanciam inceUigi pofte.

n^^tu^iou. Ktq». )(vê\ yIXuoV.Löi ^‘jKZZTarpuens.oi ^ KUMUtifaÄiov.oiQ KçusaA/\ oi 3,Kuvo/jiqa.bi ijj^u^Jxç.or QjiyiitiAiu^itóp.o/ 3 triKiAot^K.ovuf^'n^.'ï^üi/ikaj Oi trtXSoKiW^. 0/ yt^aTfuA/K^iS.a^i ov-^rourJ5|U.. J i^uamp;iov t^ij ko§«vo7pJ\ o/jLoiYJ^a tru.Liy ^«Kjor^VJ xXwvas 9 GjJièa/xKfi'ü^. jy TV oAop Soraviop x^Jfw Aq. «jj^tij ƒ au-'733 H KÓyxH Ót7f yxterou TB) xauxS. Kief«A ia dit J^vo H T^ia. 87r’ «xJOU izuvtsaA/^iUr«, lt;^ 01^

De Pulicari herba, Cap, LXVIII. PSyllion, LSunt qua cataphyfin, qui cynO' cephalon,qui cryftalionjqui cynomyaM pfyllerin,qui Sicula herbam uocent, Sic^ li conidnda, Aphri uargugu, Romanifye uacium fiue herbam pulicarem appellant JFolii cornfeis pedi herbæ fimilia habet, hirfuta j L fed longiora t Jdodrantalesqj ramulos. Tota auteto herba foeni modo foliofa furculofaqj eft , Inci'' pit coma eius à medio caule. Capitula in fum' mo habet duo tria'ue , in anguftum contracta

Semen

-ocr page 547-

LIBER. UIL


lt;^’?iW|uJ^l«$ ^p-Olil). fJ-'^M. CTKAKgOïU, JviTCUtJiStj^^cafo 0 ‘}^^e)‘oig. i^aüx/xi/j jt ^XlJ-iWaXan^Któ.sUTrfiKKi'. J ^UK^urtó ,w-•^^e Jt Ka]a7rAaTÏ0(USjV0(U àj^çî^cPa. TO» Ç^TiiAaç, qju^xaT«. oW/aafa. SJ t^c^tara. *^$aA«Xn'cw,MtTà^olt;/'(VJS H ofouç Ku/'a-rs. V'^^WllXaç T£ TOÇ STTl TTMTC, Hj c/^0/Jt.(]XX-^?’'y«M KafaTrAawojU^/t ouü c^j. J^q «’St^^ou TrAÎ^S-aç AftoUtovJaç ^^X^/J V ti^^^'’^^'^@^lt;i^oigt;lt;-'lVÂoi^' ty 0TW7ra'yH3gt;

quot;?,®SJ’^îfepi«A2ee^»SW« , KaT«Sî^^ T^

“^’f« ^ Tt^oç £jU!f/7réAara. tpaeri j °UKxifi.|^^D‘(^ (^ oïniÿ x^*^^gt; ôvx M 4vA ^? ly*^. KOTrSeta 3 /Xira. si(i'lgt;g,T« eu» ^“i jy KaKOH^'H lt;?^ tAr^ êvocxa^’Â^i. b ^ ^n^°'’ ^1^* Mt A'T(^ Ti^os wra ^^^ta^^ô ‘ ^® '^i© Hÿj ctRw Aurks ’txo4«»

Î N

Semen pulicibus fim)Ie,nïgr5 dunimqj. Nafcitur locis inculhs Só arm's, Vis illi amp;nbsp;natura eft Lmolli- j^ re.adftringcrcJ refrigerarcq^.Prodeft ex rofaceo aceto'ue aut aqua emplaftri modoimpofita, artP culoadoloribustabfceflquot;ihus fecundu aures quos parotidasdicunt:panis,tumoribus,cöuulfis8Cca-pitis doloribus, Eadem ex aceto emplaftri modo impofita, inteftinoçi ramices in pueris 8C procidé tes umbilicos fanat.Oportet autem acetabuli p5-dere tufam in aquf heminisduabus madere: cu^ denfata concreuerit aqua, illinire ï egregie enim refrigerat. L Eadem in fernen tem aqua demilTa, feruoréeiusretudit « Facit itidemadfacrosignes. Feruntq^ fi uiridis in domum feratur, generari in ea pul ices prohi bcrc. Tunditur eadem,tufaq^ ad-dito adipe fordida amp;C malefica repurgat ulcera. Facit fuccus etiam cum melk ad uerminofas Si deftillantesaurestJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

TERPREE,

R^uocanda in hune locû quæ fuperiorc uolumine de conyza condituca fuerunt.CauendumtpIegêH-f'ous,quoniâduæpulicarcshcrbacin hoc opere nobis funt, nedifficiliutriufi^ intelledlu eaf^ fimul

Öiiicrf *’°’’\'''’ TOifceanmr.illa enim conyza pulicaris, hxc fimplicicer pulicaris dici tune iu Ha eft.Cur aSc nota h*5 '□“'^^^‘cauerinms nomine, non leu is fecit caufa. Non potcrant huic ex Graeci nominis ratióe potera^r *^'’^'^æ‘''^*’’“’^P^®*^»‘l“æ Polices in ea gentefurit,pfyllion,id eft pulicarêuocauerunt.Non incôm f*?“?’'^^'’“’ aliter uertiln iila cogebacomniühadrenusfcriptofjtconfenfus.qui pulicarceam aliquâ c”*^^’^““P’fli’nuocaucrant.apuhcibuipariter indicate. Accedebat deinde his.qf utrac^caufam liceoeftXf °— Poflêt.oftcndebatiiUaçf hxrcntejfibipulicesenccat:hxc,qf femine,ur Plinius ait,pu licartmPi’• ”™*’^’^“°'^^'^®*^’“'”‘^^’”domüillac3,pulicumgenerationëprohibere.Defcripfichancpu 01. Siceli 'quot;'''’^'”^°*’tv. capite nono.plures^Cr iUc ex adiedtis his appeUationibus numerauic, cryftali-n()tisiBe^°''Ä''°”’y’*”®’‘y”°'^“.^a’5taliqux non fatiscertä modo caufam habent.aliquaeàuiribus ea habet ^^ n , J‘'’’f.qualiscryftalioneft.qua indicarücquica iififunt, crafTefcendi denfandiqj uim qua li firt.ileal '^^ '''’”’ S'®”^ Graeci uocant, qux in lapidis duritié concreta denfataijfrigore aqua eft. Il» tulit W'Pr*^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herbæ liquor habet,ut ex eins in feriptore hoc hiftoria amp;nbsp;ex Plinio patet.Rc eis oe/h *T^®’™'ns Canino capiti.modo integer locus ille fit.non diflimilibus clTexonrra g hie,qui corni-liumôquot; '™*^®“’.P®'’9u*r' Quo fit ut uitium in Plinio fufpiecmur. Nec tarnen habemus unde cynocepha» ciliau *^*'°*quot;^’• '” 'l“'^w® uocibus ex cane aliquid eft, didlam fuifle fignificemus. Sicelicam deinde à Si ûmfa/^?? ‘■?quot;^*r®focilceft.Sarmerttofam,quam hic j^ofruJliilr,Plinius effe dixit.Nos fœni modo folio tesiqua'“ '’^Ti'-^P”^“®’^***”’“®'^®”8ΰ interuaUo diftare Latinorum farmenta à Græcorum ^ôjgt;Tw feien-rutn °^^' * quot;gnifteantomnesquæadfoenum inpratis nafeuntur herbas ln uiribus ciusetiam non pa dum0'dï'^^^”^î?”'^'^f*P'°’^^® ’ »*‘' u’oUirc.adftringereér refrigerate earn dixit : Plinius illi ad refrigeran-id media' vquot;?® . ™ 'ugentem uim adignauit: Paulus Aegineta in fecundo ordine refrigerare, amp;nbsp;praeter relegentib i ^*”^^*^*”^® '^ humado uires teftatus eft: qux quoniam non funt omnibus eadem, figna-cimus Ie '^’’’’‘'“‘^'^æ^^dmodum 0* quo loco Corr uptx.nce bene rcfpondentisledlionis notam adie-

’ ^^'’^*^smonemus,uideri nobis quod ó* Plinius indicat, prxcipi à feriptore hoc contra capitis dolo» ram*?^'**’*^'**'“^ autrofaceofrontitemporibustpimponifemen. Mox inalrjsaffecftionibusdnteftinoi^ ld us,ucrbi caufa,aut procidencibus umbilicis habendü in duabus aqux heminis tritum idem fernen: nisei*^ Ïi**^”- ”®’“” *quot; S®k ö* glaciem denfaueritquod ui eius forc intelligcndum eft.tunc cöcreto femi anti ^- '?f°*''®^”f?dilt;ftauitiainungcrc.Scdparum certus in fcriptorehocfenfushiceft.Coietiamin uent^'quot;°”^'’* ^ quot;’^l’oribus Grxcis deeft quod ultimum in hoc capire it ab eo loco legitur : Eadem m fet»

'^^^æ*quot; P™ hiftoria pulicarisherbxfatisfint-In medicina nuncdicemus, quos quid ”'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Latini procidentes umbilicos dixerint.malum quod multiplicem caufam habet. Si» %' omn^^ Pæi^'dit homini umbilicu s, aut difrupta eo loco interlore membrana : quam quoniam interaneis nuna '?®”'^5”‘’’diacet,Grxci peritoneum uocant.procidenteep iliacaut omentoautinteftino, Cr non»

itidem f*”°'' a ™’’’°f® umbilicum fu beuntc.Aliquando etiam caro eodem loco augetur. Sxpenumero

lustn' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,“P^® V'*”®“tarteria illiccoic, ut in diIatationibusprxmonftrauimus.Nonnunq etiâfo

«S’^amp;O» KS$. XlÇ.

De Solano» Cap. LXIX.

V 5 Strychnon

-ocr page 548-

DroscoRTOrs,


po


'^Er~*^'r$’JXVi^KH7ra7.^. Lór Jï,«-fx^op. §W|aa7o/ S?lt;sp.0U|U.. o( Jï, (^y'^T^lt;01 â^n-^f^ _ 'ya^o; cTK-X^ouAou/x. a-lt;p^oi iS^IC^/MOVl/J.. S^Ü)(y^, J il^Ól^1/J.lt;^ ^exfj.vilt;rn!^.oi/J^iyaQt /J.a.lt;^«\QU^ i' y^up îp^aç. $u^a (UtA wa, wn/^iou /jaiKo va t^ TrAa-TUTf^a. UM^'^p Tn^zcp^Ij. ^Au-JO/J. P-îAaÇ JÏ H Klj'^Ö^^/ViTOt/XiTaTO TTÏ-TTcUf^lwcu. àÊAaSHÇ JV HSoTaVH 7t^o§ 'yïu-etp. ^óuapjp Si 8j^(l 4vk.2:kZw ,o^9V ra 45'j^a KaTaTrAaayó^cbOf'a, «jp-o^^ 'Tl^o*? t' çuer/TTiAara i^ t^TTKra^/^iTa ttoUtoAh^ ^AigiVu. K«^' iaura J'è £ü7l2:St/jAi/a Afa, aryi Auto ^ ^a7riu^j x^t^ Kt^aAaA^/ou'. 0 SopiK^c? tt.Mo'ovpSpea SOUS’ƒ « Tra^TiJ^aQ J^J'la^ojeo'uiaAo'i AtZa KaTaTrAaoyop-ï va. H9^ b ;lt;uAo'(5 J^i auri/’ 'JPiii 7150Ç ^uo-f-TrÉAara HQ^j'^JTTKTaç.craü -p/ji/aiS.'u^^] jo/'/vw 1(9:^ AiSa57'j^M . 7150Ç a’i^iAuTO d'ï a‘tw a^rw . ajiuoti ^9^ tru^iwirj ttom-iTioK^ treuj joJ'/vcjs t/ji.-ê?X'’A’^''®^ • 7*'quot; ^vurwt d^i l'^56] Ko^u^iod? amp;vrï Vt/^ar!^ « 030 ƒ To7^ 715 oç ^u^ara Aj//xt.a ó ç raç ey ^îoîfÇ . weptAf K^óJ uraA^îo« ^stuyii^. l%,vd^^v^\o\fp 7ttucuit(fo/j ^ ïj/u 7r§a' tiStiQ. b ePt j^uAûÇ avaynaî©^ 227 vi^oç a’f^iAuTOi’ . lt;ru^i.p.aAaüJ’o/jwy?@-' à^ô-tPö TTU^S o^v/Su^ Ka-TiAKdiap ngt^ ^anii CTn^ï/i^©-*.

STrychnon Lnigru J hortefem. LSuntctia qui fatiuü pro hortenfi uocentAegyptijal lelo.Galh’ fcubulü. Aphri aftnïmu9J.Roni3 ni ftrumû aut cacubalû appellant- J N^ adeo grandis frutex eft folanû quod edendo eft* Alai^caua multa habet Folia nigra ocimomaio' ra latioraqj.Frudû rotundö,ante maruritate het' baceo coloretcu maturuitdeinde,ruffum nigW4' Innocens in cibo eft, refrigerandiq; uires habet. Eamep ob caufam folia emplaftri modoimpofita, facrisignibusSCulceribusqux àferpendoherpe tas uocant, cum polétp polline accomodatafunt' Concifa ctiaamp;perfcoculo^in maioreangulofr ftulasquasdicunt ægilopa s fan ant. Profun t code modo importa SC capitis doloribus.Stomachia^ doribus fubueniunt, Abfeeffus fecundûauresqs parotidas nommant,difcutiût;in que ufumcocifa cG fale emplaftri modo imponunt. Facit Mueeus ad facros ignés,SCquæ à ferpendo ulcéra herpet« uocât,cu ceruffa,rofaceo,8C argeti fpuma,Facitov adoculoçififtulas quas ægilopasuocât,côpa^ impofitus. Infpergunt eode utiliteraddicoroft' ceo infantes in capitis a rdore que fytiafim dient’ Quinenapro aqua ouo'ue collyrqs contra aérés oculorû deftillatiôes faeftis ut eo inungaoi®“lt;5* tur.Aurib’in dolore utiliterinftiHaf.Siftit®“*'^'' bres fccminaru fludiones in lana appofitus,Centra oculorû in maiore angulofiftulas quasxgü^ pas uoeât, itide cû gallinarû rubéte fimo fubign» SClaciniæiniedus utiliter imponitut

INTERPRES.

VEflicarîa9inTheophrafl:iplantisCazaftrycIinosduasappcllauit.roporesalterâ,furore!raott' altéra ; qtix huic feriptori in quatuor eins genenbus poftremx funt. Videturlpex PJinio uolumw xxi.capttexxxi.cômune idnomen omnibusfecifle.Cumtamê Plinius fecundSeiusgenus tan cognomento halicacabu uelTicariâ uocet.'caufatnqjafferat, qgt; uelïicaccr calculis profit.in qua ui fubfce '' tem fibi habet hune feriptorem, qui (Jpimiyvaut ftrychnon eum cHe.Veruncameti dubitanfacile P°^[;'’ alianominiseiuscaufa quondâfuerit.qualis in eo max à nobis dieet. VeiTicarias ut prxmonltratSeftltT chnos omnes lUe dixit. Celfuscontra ultimo fecundi libri capite, cum numerarcc qux reprimunt iimul refrigerant,poft multa h is uerbisfolanû ftrychnû uocauit.- Sifer.apiü, folaniî, qua ftryehnû Graeci uocanv bancincelligens.cui amp;nbsp;à Diofeoride præcipua in refrigerando uis alTignatur. Nosqj Latinx rei anti^man’ torem fecuti,folanum,non uefficariâ ftrychnû hortenfern fnie fatiuam diximus:qux nigris foliisürin exne ma maturitate nigro femme ab hoc amp;nbsp;ab alps defcribi tunpingui cultoç folo proueniens.cuius noftra state nullus in cibis ufus eft:izfi hic hortenfe.fatiuü,edendo eue.ü' in cibo innocens dicat.Quibus conijcerea quismerito polTit, fuiffe quondam infanitate aliquemcius ufum. Solani huius nono de plantaithifto® Theophraftus duo tantü facit genera.-v7rwgt;/li( 1(5$ A*«'''’«^ id eft quodfoporêlt;r quod furore gignit.Sunt$® iicroip multaab eo ditfta.quxfuislociscxeius hiftoriaanóbisrepetentur. Cxteri oes autore utnoscrew' mus Diofcoride, quatuor ftrychnos deincepsnumerauerunttfaciuü, hortenfemcphunc.^cibarium.quefii omnes nigrnacolorefrult;ftusuocauerunt:mox halicacabu cognomento.qucpriuatimnosuelTicariOT« Pliniouocaricredimus.rubentefru(ftu uua: acini fïguraitertiüfomnificü.qucfruticofum defcribtit.-poftrC' moinfaniamfacientem.diuerfis in medicina etiam uiribus.qup ab hoefcriptore ftatim patebunt.Obferuï iiimuscjj nos ad refrigerandum plerunç ufum folani fuiffe. lt;amp;nbsp;ex tam muleis eius generibus hortenfead to ufum maxime probaffeantiquos.-cxteris en im maleficq periculum magisgremedium ineft.Faciliscognl ru herba.nungdecepturaincaucos, fiquashabent totems genera difcretasfolijs.frutftu.colorelpnotasdili' gentiusobferuauerint ■ Vtitur hortefis huiusfolani fucco Paulus Aegineta in primo ad refrigerandosinio' fancibus capitis ardores, quos Graeci fyriafim uocaucrunt.

R^* S^vj^vouaAntaK«quot; €ou, Kt^. 'xyd^'gt;

Dc Solano uefricaria,quam halicaca-bum dfeunt. Cap. LXX.

Eft

-ocr page 549-

LIBER ïnr,


Es2 WJ ïT^öl' S^i^v^ o K^'iKi^ «A» «.axa 6^kkASct'/v.of ^jt^ucraAiJ^a,lt;plt;j'i^oii^ ^i/xoïovra Tt^o^^KpSjjOi.TrAa-mTi^ai^ (Âu Ti.o! xauXoi Q,àu?/MTK T® au ^*0NVcü^a^cy^;\/vp'(5 rivov]a(.xî37f/j 9 £;gt;^9 ç^ ^UXWlOIÇ 7^l(pt^£CT',y o/MIOfKfWCUI^' TTUJ^ûV. ’’^'Î^H.Aeop.ui^jartXS’acpuAKÇ.œ vyoz st^avo ’’^^®'«’( j^uv^ xaJaTTAtKOVKç Tcui^st^avouç. ^VVlt;t(Up £j^,| lÿ -^^IIJ qiù} ^u TW KHTTOUM ^''X^^'J(u^i\? 6/€^McrK£(3amp;c«.cfuva^ 9 oK^ auT TivôpSj^QQ iKT^ou ScTfKaflat^VjOv^H^;-*“?“/’•XllAÎ]?) g 0i/J.!^Ti^ Il TToa.H^ ^Hi^ivi') Vo^iaT(^6%imôiilt;rip,'jpiG 9 TÇoçrààuT«.


ni


EStêCaïtc^ folanö,quod pnuati'm hahea cabum,quidam uerouefïîculam appellant, folies antedido fimile,Iatioribus ta men. Eiuscoliculicum creuerunt, per terram ftemûtur,Frudum fertin folliculis ro-tundis,ueflîcis fimilibus,rubentem, 8C cum lëuo te rotundum,uuarum acinisfimilem,quô coro* narq utuntur in coronis texentes. Vires ufusep hortenfi folano,prçterquam in cibis,eafdem ha bet Poteft''quefruduseiusciendæurinæ aptus fellisfuffufiones potu emédare. Exprimitur ex utriüfqjfolani huiusherba fuccusîficcatusqj in umbra,in eofdem rcponitur ufus.


INTERPRES.

COronatia quod hic amp;nbsp;Plinius teftâtiir.ueiïîcaria haec quori dâ herba fuit. Damnarût caméambo dus in cibisufum.nccad coronasâmaHê ueteresaliud in ea nidetur. quefbeas folliculoscjjtillos, qui per . ambitû capitis ex Coronis pcndcrcsgratofpeLlacuIoruberct, tui binatigrâdesqj:?irlfi'aci fiftri,ex q trepitacula pendebat, imaginéreddëtes.Nafeie ueHicaria haec multa in uineis in Italia, herba uerius q fru « I^^prjfertlç uefficas illas Septembri menie colore prima m uir idi,mox pâulatim rubefeente turbinatas ut r)miu9ait,femencicerig magnitudine intra le claudétes,rubro Colore, nec nifi extremo autumno mature-lets ‘nnullonoftraRtace honore autufu-VelTicariamqjno?credimiis a' uelïicishispotiusquàm quia pro« M ''* *'^^quot;’'“®i‘^telktur.dicSam fuilTen’« 7^ifwuv enim exucnicisfoUiculist^ hisfadium illinomc «t.NecaIiterherbamintuentibusuidebitur,tamfimiIesanimaliumueiricisfolliculiillifunt.

’^ii’Xvouu7rvu2)toû. Kt^. X^'-quot;' ^Ç~^1'5uxVûVU7rva)2xûV.o/ ^.«A/xa-

K«So/jLoZ ^^’l^tUOjJ.ol 9 jS^Û-

i elt; jiK.a^i^iacAaeMjU.aîo/âTf’Ao-»a^ÇMivo^.o! o,S5€aouA2xav«.oz 9,04^:71-^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*y*‘'^'‘^«gt;®4^' xaxaSou/ji.JôK-

{XK^^ Kgt;,a;?o’je £'^a,N Tf iXxoJç. TruxVûuç n ^.!^^**’'’^^‘^S®''^^0’JÇ.lt;îgt;i'^ ttAkj^çAi7ra* ^•^. fjUtJXjM/Z^ )(Aoxu? CûVÎcç.«v6oÇ S^U^quot; JO/1, *u/tt(i8^.n®S7f^ ^ AoCozç K jôxî^3v]a.^z^a/j ÇÀoic/j Jxoucra/j wrCjufljoj», £u^îrt0H, cpiztTj t-~iWAcrz ToTpiç oÙ7rôf|Q eaAaôîHÇ.Tau THÇ 0 (pAo/OÇ ^ |(^SÇt^ o’iVcp Tffc'ç lt;nbsp;0AK.H,U^ muaxii^j^ij j^oüccfxiv tjh liif^ r fxnnù^v^^ tTrqxtst^a^/o ^ xJ^Treç ovjs^xoç lt;^/j arav. o :J ov^ '‘ŸvJ^nuH^ xo^u/jigo; «çiê^TrAî/o I‘^Ç^^Ô£VKÇ£'xSac'//JtJquot;y(X^0Vja,,g3u9ûCW-tw A AitAiK^ccTw 7fi5\S mvô^iiS^^oi.fjJyv'S^ 1^ üVi^ouoi^ h Xn^nç âu^ i^ ^nx'' oxû)Ç,lt;^a(pt4iiamp;tiç Jï oivcü i|gj^ (riax^oepu-MU^”* ,oti'ov|aA'y/wç âjH^^. b JV x^AeÇ qS^ Jitnça/xBAuuTn'aç /xiTa/AiAzT^t^xs'' «ÔilÇTrajWTêTC«.

DeSohnofomnifico. Cap. LXXl* STrychnon hypnoticon.Suntqui halicaCâ« bum,Lqui derceon, qui furiofum folanû, qui dorycnion,qui caJIiada uocct.Dacicy-colida.Àphri acabum. Romani Apollina-rem minorem, fine herbam Vaticana, fine opfa-ginem appellant. JFrutex eft.Ramulos habet nu merofos, denfos,furculofos, lentore fuo difficile fragiles, pinguibusfolrjs plenos, cotonei mali fo« liisûmiles. Florem rubentem,grâdem.Scmen in filiquisrubro colore crod-Radicem rubente cortice , grandem^ ♦ Nafeitur in pétris non procul a mari. Somnificus radicis eius cortex eft drachme pondéré in uinopotus* Lenius tarnen quàmpa-pauerisIiquorfopit.Egregie urina citfemen eius. Danturqjcorymbieiusferè duodecim contra eu tem fubeuntes aquas: uerum maiore numéro po ti,furorem quemdicuntecftafim,faciunt. Reme-dio eft copiofamulfaaqua potuidata. Mifeentut SiC hisquæfomno dolorem leuantpaftilliscp, cortex eius âC fuccus, Quinetiam contra dolores dc-tium in uino codum folanum hoc utiliter ore c5 tinetur. Et contra hebetes oculos radicis fuccus cum meUe cadem utilitaie inungitur.

INTERPRES,

I nbsp;OngeCr in multisdiuerfa à oiofeoride Theophrafti eft folani huius medicina erhiftoria.Hic,qua!em

I^tx eo uertimus tradiditàUe his uerbis fuam docuit: t^ rf j-f J;^ywv « ^5^ Û7rvw Jlw, 5 A gt;lt;«y/Kcx. n^ ô juSfuûjrvw» rfWïfvJfotvïj^u» qfùi (i^etv.ùmif ki/a» ^nfKivtl^iiv- ifuT^at^m A Aivxü.x^ K5lt;P7^y ifulfÔTifn ROKlyi/. çû^miv yt -n-ni^^ c/Atm il |M»Awt TH gt;AvHH«, y^ «Vji AmiJ . ^u^ tÏt ft(m )»r Çum ni-nionÆ' May K^ ^(»t;^ovr^lr à tiYu KXfxja ÂiMcifit Hâviü ««(tvJleiy, ÇutTii» A w x“f«i^P«quot;gt;ü4 â'r zHVHAiaezt'.O'c.quorum fumma eft;Solanorum autem fomnifieum altermn,funofumalterum.Rubêtemfanguinismodo cumaruitradicem liabetfomnificum.qtiocempo-teaucemeffoditur ,candidam, Frudum grano quod tingendo eft rubriorem ■ Folium ladarig herbxauc

V 4 malo

-ocr page 550-

Sit


DIOSCORID IS,


ii^itt)(fi^^ tto»!x.

infitfii.

malo dulci fi'mile.pïïorum amp;nbsp;ïpfum.Huius radicem tundiinc.tufamcp meräco uino mifccntc9,bibeaam fomnum dant. Nafcitur inter fepulcra amp;nbsp;circa Rates humiliorealiqno loco aquas. Non funt^t uidet, ui ' bus antique feriptoribus in folano hoc eadé omnia:parom certa etiä Theophrafti hiftoria eft;dubita i ? aliquis merito, quam nam in genere maloijt dulcem main ille uocauerit.^cimus quidé glycymelaati ipfo primo uolumine defcripta fuiflè, ue^ non dulci malojed cotonex c5parancurà Diofcoride tolia « ■ non leui inter hasarboresdifcrimine.Defiderauerit in eoetiaaliquis,cüplureslalt;fiarigherbaÈfint,cuin extammultisfolanücomparauerit.Sed quocun^modo feres habearpnuetucrcognicufacnisnerba'

Obferuauimuslpnosinter petrasCreogeftosalicubilapidesplcrn^ernpereerflorere.’nec autumnum frucRus fuos maturare.quo tépore tantü rubee magnitudine ciceris.NoxiS menti oésner a dnt.eius'cpuirescertius hic defcribcs,monuithauftos ultra duodecimfruefius eiusquoscorymbosuo » ccftafimfacere:mêtisal!enationêfurorêq?inte]iigêsnöomnëfimplicicer'ue,fed quapriuatimCrp^^^ firn uocant:quamtpGalenusin diffinitionibu5 fuis ÓAz)'o;^póv«rAlt;«w«r,id eft, ad breuetêpusinlaniauiihmi.« uatum 0* poetaß« enthufiafmo fimilê ; qualis eft, cum audito tibia^ tympanoi^'ue aut cymbalo?! ion » circa tcpla difcurrentes aliqui uaticinatur.Quod genus hominü phanaticos antiquitas uocauit:^gt;n‘““* uitium,pro quo tang morbofi 0quot; inutilesredhibencti eflent. antiquiiurecöfulti decreuerut • Appelen® 5 Graeci eeftanm «v w ï^iVeto?«/, q» extra feipfum egrediatur cr ftet aliquis : nö aliter § lepidiffimnsCi'æ'^n comicus in fabula qup inferibitur Acharnés,Euripide iocabatur intus nö intus effexorpore quide dom intra domefticos parietes, mente aSt 3c animo foris.Significaretp hoc loco priuatim ad breue tépusm^ niae genus hoe, non perpétua mentis alienationë teftis Plinius, quo paulo ante diximus libro Ô'cnpnf • qui ftrychnos hos Grxco?2 defcribens ait.Halicacabi radicem bibunt qui funt uaticinandi callent«»®' rere ad cohfirmandas fuperftitiones afpici fc uolunt: Docens amp;nbsp;ipfe longius, quod hic una eeftafis uo gnificauit, Nee demiretur aliquis cum autorem halicacabum fomnificum hoc folanum uocantem ; enim lircommunibus nominibus quatuor izeongeneres hx plantx indicabantur.

nJx's’gv^^vou/jtavwoïz, KeeJ). X''^*.

quot; T 'r^W'Oid/xav/Kü/;, o quot;ivioi iri^' o-iop. 0^ Jï,0^VO/J.Lo'Ï Jlfc,«HU-j'^^'^-°‘ JlêjTfSVTOi/'jUO/J.OI J^, ’tvojop.o’f jjó^Sonjo/j.J ckkAc ca./!. 7®U'ï°u 2® /JjW lt;Jgt;\)'^oi} 7ra^a7rAKoquot;(3/j fâpéu^o/xcp./xfïÿ/i j^ 'T^o^TO ^ änavOHi». « ^ç ^ TTcütP^MÇ KaAeT^.KauAouç JV àviH tri 5i7p TBi? ^l'^KÇUT^^ufç ƒ £K.a H iSVojn/izij. €\oi]a(’u4z©^.TS'«(jgt;aAi« iôâk^/ÀSji/ùju wç 7^ ïAoKa/i.c/'aiT'UTtja/j 3 oç TrÄaravou eriJjaZja/j./xti^ov« ^ 61 TrAaTUrtga/i. «vßog ^SAaV.^llT« 3 'TS)'P K?5'!fv’l%({ 60 ^OU^iMj. SJo‘^i/Ao/j.jU.tA«va.|«7X(/'otç na iß ,oixo'f KioioZ M^/xZoni, MKAaitai? Sç T^sa-i^uAh . 5/toc JVu7rts( A^nä. Tra^Ça, miäh uÇTra^tui’. $ustcM WoçJvo7lt;’ X“S'°'? ^Ô^ 'n^ortvtp.oii’ 1(90 7rAa]avcö(Pt(ri. Auva' IM^^ ÏX8H^lt;^ TTlVOf^^H/MT' 0lV0Vlt; a.TTÀ^^^, efavjxer‘lalt;^ a.tpViT^amp;fi oiV amp;H' tf'eç.æuo Jè lt;1 Tp^eiTM, ^GÓivo^iiriii “A?' §'“1“ iliutsjw/i. lt;ï^'.Si Tp^fpo'cttjiy àvai-^o\fa‘iij, amp;v7ilt;pi^/j.aMpJ^i ibp aiTWp-i' y^lH^XTl}p . 7PAÙ TTlVo/^Op M^ ^P-QU' fiS/jop,

I N

De Solan ofuriofo, Cap, LXXIt ^ .^ STrychno manicon, id eft, furiofuni,lt;}ueæ''‘ qui periflbn uoeât. Sunt etiâ qui thryoron, Lqui anydron, qpenthadryon, qui enero^ quiorthogion. Romani foIanS fi»iof“®7 appellant.Erucç folio folanû hoc eftimaioi«’^^ ad acanthi qua pyderota uocant figura accöIaJ» Gaules à radice exeun t proceriores decern duon^' cim'uenurnero,altitudinequantuprotenfahorn*' nis utrinqjbrachia ah alterofummo medio ad altert traieda perpeduslongitudinepatentJi’ quibus oliuaçt figura fuperpofita funt capitis p' lofiora,uelutiin platanis pilulæ,uew maioraUß*’^ ra^.FIorcfertnigrfl,8^poft flore racemofunuf“' dum,rotandü, nigrum decé duodecim'uesemo?^ numero, hedera^ corymbis fimilê,SC uua^ ^Q“” mollcm,Radicc habet Candida, crafiam,c5cau3®gt; cubitale. Nafcitur mStanis SC uento perflatfelo^’' Nafcitur amp;nbsp;in litoralibus petris. Poteft radix ei^* drachmae podere in uino potano illepidasre|tll* cies 8C imagines uanas animo 8C menti reprffeo® re.Duplicatum id pondus in triduû,ecftafimfacib perimunt aut quatuor drachmae. Aduerfawrbu* maleficio remedioq? eft, maiore copia po ta mau

aqua,mox uomitionibus reddita.

T E R P R E S.

DEfcripfïc amp;nbsp;quartum folanum hoc eodem libro Theophraftus,«ir à furore quem facit, manicon 110 cauit. Verba eins hxc funt: § A |U«v/Ko/. t't^ (fiefty gt;ijiMvffiK\r^v- eiJLmfi^tv. Mvidùi lt;fllt;. ï)(tt'iü/fii^W. Hfw ut ni!;(iw,,n^ mIkIoi- Â'Ânxi A’ kvimz ï«v ju^ tvruiTralletv X5$ AmSv «v?^ kocaaz«» aw AfxX^*' ^‘^I*-i«» A ttK\K6v /AxmäKI ngèj ÇKVTKfflxt -mM fxInâ'tUtAviAf«)(/i«r. wv A wn /av tikvck^«z /.«zve^z^©', Jlw•I^gt;''I^^ fiiyvimutlfKiriy^KivTKvfist.t«tzA uim^KTpiiTÏivKitnT^KfKt. i^d-^iiS^ tfuMiHV'ófAiimiv^ü/Aui,TrKlwfiS(tv- i’H^HKVMiu^^f t^yf^Kt. ult;fiKKlà A aimif yuim- /mi^u A gt;y^ TrK)(VTifKv, “tm A x^ nxKjKysu nKfn^ ; quorum fçnfus hic ut. Furio U uerofolanumaIqthryoron,aliiperittonuoc3c.Candidamlongam^iö'concauam,cubiralifereIongitu ne radicem habet. Datur bibenda drachmx pondere,fiquis per locum efficere uoluerit.u t pukhernmus bi uideatur qui biberit.Si uerofurere adhuc magis hominem, uifa ^ aliqua animo eius °“ ^ ®’’jj^^^

-ocr page 551-

LIBER Ïllf. h^

drachmafum.EtïinefufOf definat,trium:lt;amp;' utaiuntcétaurium adtnifcere.Poflremo Rhorhinem penite re.quatuor.FoIio enicæ eft,iieruntamen maiore. Caulem altitudine quantum protenCa utrinc^brachiaab alterofunimo medio digitoad altemm craieAa per pedluslongitudinepatët.Capncgethyo fim)le,maiua tarnen craffiusqj, ér plaçant frudruifirmle.Et lixc de furiofo folano Theopliraftiis.-qiiae tjfdem uerbisideo teddita à nobis finit, ut colla ta Diofcoridi,faciliorem eius hiftoriam faciant: W qua: a' Plinio tradu htut.facb liorem intelledum habeant .• noucrintq’omnes omnium quæ illeretulit, Theöphraftum habere autorem. Nee minus enam.nt qiix in appellationibus folani huius à communi ledione mutata à nobis fucrunc.iert ptoris illiusaucontace mutata fuilfe, Defiderauimus autem Theophrafti locum hune iiertentes, florisfogt; Uni huius figura coloremcp;quod enim hicait colore mgro effe,parum uerifimilêhiftom nobis habet.

An^^AO^UKVlOU. Ktp. X''3'-O^UK.V(ov. K^anva^aA/naK-aSav ’n roAwv K.aXe.^a/xv©-' ö/xo/o^t-Ac«a aj^cpuiP «.ASfai^ sp^ tAaaro

DeDoryenio. Gap. LXXIIL DOryenion Crateias halicacabu uocat,

LRomani panter Greets doryenion ap pellant. JFrutex nuper nafcenti olef fi-miliseft.Ramulos habet cubito breuio res. Nafcit in petris nó proeul à matiïFoIia colore oieaginis fimilia, minora tn anguftioraqj SC afper rima. Flore ca nd id ü, Si in fummodéfosfolliculos ceuciceris,in qb’ext gu a, rotûda,nûerognq} aut fex minimoçt eruorû quantitate: dura et cû léuo-re uaria femina funt. Radicé crafliitudine digitally logitudine uero cubitali. Crédit et hoc fomnificu eë: fumptoijj maiore copia reprçfentari mortê.Fe rut qdâ etiâ facere femé eius ad amoris ueneficia,

V«ç 7rH)/£»ç. 4gt;ut]ai h' rré ^at? ov 7roj^ S'«quot; Aû!aniç.())v:^ j^ ^ j^w/xaîtîAa/aTraça-^XH£«a.|U(Kçôr^a^ tystjjoT^a.ivi ^a^^ta *%u5~ç.avôûç XS'iK.óf]. Cüy’ «Kjou s^a Trintvce OuAiwa toS -^ £ÿSiï0ÿ.{v 06 esjs^^ta^a S^or ruAa t.n s .oirov 0^060/ jU,(it|oi' A{a.’i%u^« MJ 'ïf»tiAa.ji''Jav7ra;)(^o(=(/^aKTOAou./x5!H.o^ ^ kh X^“Ç'^0K6! Q ly TT u7rvu2;H.oi/ « voU. vrAtova ^‘'' “^ gt;nbsp;^i'Wjamp;i'.^acr) ^t 2vii5 ^ T cOTi j/xa «UTÏS i IÇ TK Qx?, j« Tra jaAa^iSaVi oamp;cW.

INTERPRES.


NVlla uidetur pünio per fe doryenrj planta effe xxi. uolumine capite xxxi. in folanot}! hiftöria,prh uatimcijfuriofiilliiis feribenuHoc eil uenenü quodinnocétiflimi autores doryeniü appellauêre;ab eoljeufpides in praeltjsillotingerccur.CaEteri omîtes fui generis planta defcripferuntdiicpriuatim inter plaças fuaiUicü fuis nous aflignatahiftoriaimox Paulus Aegineta in vi.plantäeuemonens.papaueri ntandragorjmtêpevanicnto fit o fimilê.extremæ frigidicatis. Cuius exigua dofis.foporê.-mulca,mortem rt prærentet.Ideoq; inter fomnificas alias ab hoc fcriptote numeratä, qui nihilominus fexto uolumine inter uenenahiriofiimfolanumabaliquibus uocari doryenion hoc etiadicet.Sed non caret ratione.uagum do' ryenq nomen inter cimcta illa fit ilF- opinati, quibus tela in bello O' uenationibus medicarentur ; qux fans’ m ta noltra state rmmerari etiam polTuntió' exeo ufu non magis certi generis planta,q cndlas illas qui-“®*‘ ^™icanda tela ueteres uterccur,eo nomine indican quondä confueuiffe/iue folanû.fiue alia qup^ piam eilet. Licerq! id fibi perfuadere qgt; hie inter uenena O' hoc loco ait, doryenion uocalTe aliqs furiofum o anum.non aliunde ut nos credimus.q quoniam eiusfucco tela ferruml^jUtpocta cecinit,uenene arms P^*quot;-'^® herbarq Crateiae alioi^zqnn huiufeemodi re décréta, quod pauloantc diximus,do-y nion turion folani fucctim tradidit elTe.ex ufu,non ex naturae hidoria id docens Credendumep quod di ola'^^^^ ®®®^*^”’^^gt;$ Nicander in Alexipharmacis fuis doryenion perfefimpliciterlpuoc3s,fuigeneria nit y’quot;’?''f^’*^*'®^^ uidetur. Nullibi enim folani notarumqj eius in doryenrj malefîcio O’ remedies memi* huiur*^^^*^ a- .5”“° ^°^ ^’us necelTario quod dicimus non conftituatur.nihilominus.ut erat poeta ille in r '‘^'^'§5”®’”°” debuiffe ab eo relinqui uerifimile eft,qiiæ imperitos fallere tam prxfenti perieu P sntlteruni inter uenena fexto libro de dorycnio hoc agetur.

De Mandragora. Cap. LXXIIIT.

MAndragoraXSGt qui Ctrcca,qui xe-ranthen,qui anttmnion,qui autimf-on, qui bombochylon,q minon,qui aloiten, qui thridadan, qui camma-ron uocét.Pythagoras anthropomorphon.Zo-roafter diamonon fiuearchinen .Magihemio-nas fiue gonogeonas. Romani canina aut terres ftria mala appellat.JQuiCirceam uocarut, nomen illi à Circefeceröttquonia credit radix eius amatorijs uenefieqsu till sefleMandragoras alter mas,al ter feemina,Niger fdemina,qui thrida cias,id eft,laducinus uocatur,minoribus tarnen anguftioribus'que g laduca folq^nfdem'que ui-rofis

MMjyyó^ii J^ ^'o^vTi/XK-Xo/j. oitJVjtTij^oaap.Loi dlcjit/^Kcao/j. 01 Jê.^H^vS'H.bi ^,aVT//XVlO/J,O( « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '^»^’^'^°1“-Ó'^,6om€óxuAo/gt;.

ƒ/ löV.a/yuiifioi amp;7ri/xwA. Ttuamp;ayopai’ «»S^M0ç}»p.‘oi Jli^Ao*Ttui.’o« Jï.^^i ƒ a-*«A J^, KaMM«4)Oiu.^^«soas§aç lt;he^ovo/»H «§)(iv(tü.-7i5od3HTc« Viovouç. 0/ -j.-yovonSva?. ^^Maîoi /xaAa kav/va.oi ^,/xo;Aa Tv j^és^«’. J «gt;^!«ï KaAScr/l^jTrA/',: ƒ ouf» m^« (p/x wW. ?si ^ itult;A b /Au ^^ 9ïxu(5 ®AtAa§^j,J\xK.^K«Aow/4o^. qw^wxï-■ ^“/JïcaT-^a H9t^ Mi^S’-^^a »S«/'«gt;w§.e5o-

-ocr page 552-

yi4

fX'^/'H K^ Sajta l^ •f^oa'p.lutM'xyfiSlJja d^ , ' nbsp;nbsp;^7riri^(?.«^7raè aura/XHAa 01'01(5 î^lt;îgt;J)H.wj^œ. £UU?H.C^ O/Ç ly ltÏ$«’15 wij 7^ amp;7riOU.5lXca fU/JL£ réöiJiJtAuoH ^ipj. amp;V7£7rt7rA£r/ji2l/(Xl Sc^kAcMi?. fxiAa.ivcc.i ^ÄtüTlepavJa/j. tv?c9c/;ZS'jKai G ^^(vtpÄöioi. K.av7lt;o/j ^ oS fpt^a.Tou ^ ay^-p.(wyio^, V0Ç 0 A6VkoÜ,o/j svioi * Va^iop èntzAitra/ijtpuA Aa è2ï /xtraAa.A^’Ktx.TrAaTt«. AG« xató 7^ tuztAou. ra 9 /j-^A« (hTrAao'/a.KyoKi^ovJaTH jgo/S.^uaihf fj-iroc 6ayouç 2voç.« 0 îûamp;iovîtij o'i 7PipSjJilt;^'}pc-(äq,v7PK.a.^oaji'i]. 51'3« 9 o^xoi« TH 7150’ «u^.^i£i^ü5/j 9 HJ A6VKot£y«.aKauAo(5 9 H^ «UTii. XuAj^Tj 9 o ff Aoicç ^ y/yxç X^«ycç ko ttsi'ç 61 uTenfiEiç TrKsqyi. J^iHer^ dé Atavav]«!; jUiTct TO fnjsyaffiwa' à.TPTiamp;icQ-a.i tv osjaKiVia a'yytiiM.XuAiÿTÎ J^^rtxfxîjÀao/jioîag.ave^ fj^fjov 9 ciVt'T^ 'P^amp;vr A^uAio'^xa.iq 0 tfAoio’ç dit ^ çi'jKÇ7r£yiaijî9£l(’61 JliaSAK0£(çA/vw,K5£-/jMT^ iiqiiTTo^iiripfiVioi JV Ka^£'].oû(rt/j oiVcÿ T«ç y i^aç «AS' T^'Tou.iy (huAio'aiiTtç «TPriflî v-. Tai-AJ^/t^oiïTri lt;^Sc7Sii7rvu/jH9t(^ T^toæu-VtavraiiJ KU(Z0a ïVi.iy ’äff’ œ/j èovÂoV'Tl «.vkkQ'H'’ o'iap n/jiVoijSbjafiwnaiopSjjui/j Wiî^cra.!. olt;R cTfç TfS'siiJ oSoAGj/k/'iioz/i 7rAij0oç oAkiJ^. o^tw p.£ AiKyxTÿjarfJ «veoefAïr/xaamp;/x('\ct.iVa.iJ xp An/J MÇ â^âëoyoÇ.TrAâÎMV 9 7f0£i(5 d'Hart) ?]Zu). /jei^vuTj ly £1(5 T«(5 ’o^S-aA/jUKfxç «^ âveai'uvouç æuua^i.tjij.H^Treûyoîç /ÀaAaK^Küiç.KaS’ êau^v 9 oa'oVH/juoSoAov-7i5os£0£('s, ’s/^/xHV« ly’é^Sju« urb (/'«KTOAitoTsavrl SaAÂy £7r(7£0£iç,if7rv'i TPiG./xaAaoycJ/j 9 iy ^AtefauJa Asräij « |i^a Tuv t4.o/;SxiHâuTS£7ri wy«çs^. ly £U7rA«so/iamp;u'P/j t'ço av^ç BouAh0h %îj|txa TrayairKtó^iI’ ra 9 tfi;?^a TtyoTef«7« œyp.û^i]7t5o(57£f)ff9aA/jfü?/j ,lt;fA£7A«-0Vaç. 61 ràç £7ri f^ î Akw/j fxiToi «A^ o/lpv Ka^aTrAafVo/t^a.fbatfoyfJlé ^gî^ ttS-t^ap (fiCÂii^iQCf} Hÿ/) ScTfsH^aaJa.xoïyat/'aiJ.ifU' lUaja. Tïa.^a.^iè6p.ivi Ti^a'vx^iTvi V«y«i5 î.K s^siy'/jia]« av^ 'TO IAkocw àfpaV/^'j.rayi-X^w^rv]« Jlé rà tf i;?^a,â7roT/^£Tai Tt^oç raç amp;UTœç )^y£/aç. H JV yi^« o'üh o^v ?\.i'iùi.,iÿ}a‘im Aa]« ’»«Tat.TÇo’ç JV £57r£'^ 7rAN'yài’,o-cù) (j.i Xi2:3 £ AoUta, càhvJ^oià Jls x°'^’^^^ H9^ 4’^' A«]« ihaj^tf.iy ay0yM/t 7rovouç 7r«u£i ^i£Tcè «A 15XTU/J.(j*K^(X^iT2 J)» ^ (fij^a t^HcTiOl^O/ V@^ ÉK T Cf Aoioû ^ yî^KÇ. J^e 9 £|U.Sa^£(/j AivSç r*. S'? M^^hAoiVou -yAuKîOlJ.ihi/'ovai t£ ^ àuTO Kua0ouçr .fZs//.(^y«« T£/JiV£û8'ai HKoMtoQai ug Tryoâi'yHTj. où de àvXAa/jleavovIa» 'TOamp;A7H-p.aTl^/'KX TO Kcx7«cfs^cQ-a/.TK JÏ ^ijA« 0-ertfycüvo/xtva »y ècOio/xiv« Kaju^aa,!^ 0 ^^ auT xuÂog.TrAîovai^îv]« 9 ly «(fyvoug ttoig. r d^ câTîyM« '^/AHÂw/t7ro0£/j,u$£5lt;Kv k«9c«-

s C o R I D I s, rofis 8C in odore granibuSjper terrain fpaffîsîf^' cundumqj folia pomis ouoçî uitellis æqualibuS» pallidis, odoratisî in quibus fernen quale piW eft. Radices habet hic grandes duas tres'ue fib inuice implicitasjforis S in fuperficie nigras,iii' tus Candidas,craifiqj corticis.Caulc nofertquot;’^” dragoras foemina» Man’s uero amp;nbsp;cadidi quemo rion aliqui etia uocaucrut,folia funt gradi^aft cü lëuore cadida,betf foliis fimilia.Poma duplo q fœminæ maiora,Iuteo colore croci cu grau’® te aliqua odorata : quæcommedentespa^?’ quadâten us SC leni fopore foporant* Radix huit eft antedido fimilis, maior tn eädidior^. Garot hic etiä mandragoras caule « Colligitexradiu cortice uiretis adhucfuccustSC ut coUigaw’i*’^ dituntufus^prplo fubüeii et exprimiturOpor' tetep infolatücum iam denfatu cócreuerit,inp' cato fidili reponere. Colligit itidë ex ponusio^ custignauus tarnen qui ex hisexpreflusfutr*)^ Quinetia delibrata radice cortex funiculo trau' citur/ufpenfus^ feruatur. Quida mandragorf radices in uino ad tertias decoquunt/raieflas? per colum feruant,utentes cyathi uniusm^ » contra uigilias amp;nbsp;grauiiTimos dolores in his,^ fine doloris fenfu fecare aut urere uduerint^ ® tus obolo^z duoçt podere cu mulfa aqua madra' gors liquor,pituitü nigramep bilem ucratri®® do uomitionibus purgattmaioretarnécopiaP” tus, morte facit, Mifcef idem oculoa: rcmeaii^ amp;nbsp;hisquæ fomno dolorc leuat, amp;nbsp;ad mollæuau» peifulis.Per fe femioboli pondéré appofitos,wo fes et foet’ trahit. Sonu facit fedi pro balanolub' ditus.Fertur prpterea cocoda ebori fex horisra dix eius mollire idtS^ in qua uolueritaliquisrot

flamationibusrecentia cö polenta folia. Difc®' tiunt eadé durities omnes, abCeifusJtrumasfa nosqp, quinqj autfex diebus leniter confricata* Stigmata citra exulcerationé delent. Seruantut condita fale in eofdê ufus eade folia. Radix uua ex aceto facros ignesfanatteontra ferpentifluc roidus cu melleautoleo.Strumaspanostjo’t aquadifiicit,8lt; cu polenta articuloçt dolores fa' nat.Conficitur præter hæc ex radicis cortice fi' ne codura uinu.Oportetep in uini daleis ca du corticiseiuspódoiria cóiieere, 8C ex eocyathos tres dare his, quos(ut ante didu eft)fine doloris fenfu fecare aut urere uolueris, Neq? em in fo' mnü dclati,dolorc fentiunt. Sopiunt pomactia in cibo amp;nbsp;naribus olfadu admota, Poteft idem SCeorum fuccus :ucrum largiore utroepmodo ufuueftentesolfadantcs'ueobmutefcüt .Pur muliebres


-ocr page 553-

L Ï B E R nit

■ jJ. TC^ossfl'/j Q p.ir' 5?rujou St ’ou |o«ü IsHo-ip sju55Óp,ü7r;^T] J^ T^ij^ajxTfoptoQ'? éi'^ç wAul/'wg.^ T^ c-uj^tovpç t rç rS K.oi?ioT«Ja ®^^^S}lt;l/^0U.£SiQÇ^^'yi's^0Çr67PUô)^U-^o^^ÜKt^Travn ^roTrMeftjoucr/póïfv a! '^i JaiWiPimvikr» 3 r 7D(oürgt; H në^jso^ovo-i ^0 '^Ti^lt;ii}^,w^ofj'A.imp3jjhu,(p\ioiJ.ivnv t/j u quot;^ oquot;» ’^ ■^•' ™ av^a-cf j,'^a tx^ua-av ofwia. ^ A^VuS fj.«i’!f''^a.yo^. p.iK^ór'^'^ 9 wj®iÖa/xia7a.A^)Ka. KunAcu 71^1 'riui 5»]«V tóff'avoTraXHVH^ X5A)K.Ztü.(U.(KjÇ^E/'ÿva cüXi «tAÏs.w«xoçi/'aKTÛAouMtraAX.Ht' cpaa-'i m ^0/^nv óa-op lt;nbsp;(j;„'^j^^aAlt;^jT itS-ie/xi' J^ VMixÿ H o^qj, amp;7P(Uxgt;3j0£W.Ka3iUƒlt;J (t a ttt’jiJTn^ V/w 7^5,11 (faro/ %KMa2.à/o9-a JûMiVoç oufqçjç £7r 1' ,j^^o((o ^^ Jj ƒ' ^(pgt; QU 7^

^ouivtrRNTj. j^SvTj JlÈ 0 TctvaiM 01 ’(a-S°i °J“PTt^V^ HK.ai'^V^it^.üXT'/.ifaa'Ï 9 ^

®T°/Jiïvc« 'ri«;|('^a^) Trivo/J.ïvbu fJi.iT«, X'’‘’'''^KaAou^'ou/xaviKüi/’.

nr

ga t muliebres txmînaçt locos pofum pomo^i (é' mentSC cum uiuo fulphure admotü,rubras fami narumfludióesfiftit.Colligif ex radice liquor in profundioréreceflum circufeda Si excauatatde--fluente^ in cauum receifum liquorc il!oïuerüta-men liquorc hocefficacior fuccus efttfed no ferut omnib’Iocis liquorc radices, idq^ experictia ofte-dit. FeruntSi alte^t eße mandragora quem morion dicût,in umbrofis nafcenté, Si circa antra:Fo lia candidomandragoræfimilia habentê,minora tarnen, dodrätis fere longitudine, cädida circa ra dicem excuntia: qujcandida indem tenératgeft, paulo dodrante maiorreraificudine humani polii cis. Earn dicutpota drachmæpôdere,aut cum po lenta in obfonio placêta'ue fumpta, fatuitaté qua morofin dicüt,facere. Dormitem qui ca ederit,fi-cut erat ca com cd es omni fenfu trib’ quatuor 'ué horis^ex quo ea haufit,cares. Vtunt Si hoc medici fc du ri ufturi'ue aliquid.Ferunt præterea anti’ dotum elTe radicem cü furiofo folano po tam.

INTERPRE Si

Q^gt; •mandragora quotidie circunferunt agyitæ.iadan tip tarito periculo efFodi Humana forma,igna t* plebi earn oftêdentes,ex uno u t nos credimus Pythagorae nomine eius anchropomorphos men celliramp;pL’^'’'°‘'^®^°m^3'‘''*P“^™’’*-'^^'iP^”*”’H°^*'*^^]*“^9humanx format planta fignificat. AC-cinif O ' ^quot;’g°f® Columella, qui ex eadem ucluti nominû fuperftitiofa oftentatione in carmine fuo cc-defuer ^^'’^^'”’'h°’miniäuefanograminefoetaMandragorapariatfloresimoeftamip cicutam,Crc.Nö nero PUn'^'n”’™ '” '’‘^’'’da cum foditurmandf agoras religionc Theophrartus in Græcis, in Latinis fe uiderët'^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”° puduit in tanta reiy grauitate quaS feribebât.ne quid côtra Commu né fenfum dixiC-

dragors f ^(?°P“'’f^® 0quot; fine ratione ritus huiufeemodi poftcris tradcrc.Quae aüc Theophraftus pro man W^T« XVaiquot; j“ , °''“®»huiufcemodifunt:'7iiSi(f«(pftv A. 1^rgt;v/^etv^fKyifay«r f^tlljiif TifAVdv A Ttf'oritroipwvShi-gorani elad ''*''**’’ ’'^’tJ(«’9’«'.gt;w5 **gt;«* quot;' 7r*«r* nbsp;nbsp;nbsp;«ÇfuJïifîuy. quoi^ fenfus fit: Cireuferibunt amp;nbsp;mandras

nerisjfuûgt;?rf*^*^’f'®”^.'^’doccafurafpclt;Sâtcs,Iubêtû'aliumamp;ltantctripudiocircûagi,multai]pdc Vc-foffuricStra'’ ^^‘^''S'“®^*’^'’'^*“^'*^^’^’’!’’®”'?^®'^®^*’'®!’^”^®*’^quot;*’*’®^'^“”*’*^*!“®'^’'^*“®^ Hisautorib f'”™ “'ntü.iSc tribus circulis ante gladiocircüfcribunc.pofteafodiüc ad occafum fpedantes. 8ionis(»ó.k*^'^™®P®'’’’”'’‘’®*’^®”®^’“buiufcemodi fuperftitionc,uenfimilceftuanis periculoi^zreli» dumFuerit ”quot;”,p*^°'^™æmendacijscelebrari nunc etia mandragoram: Cumtarnen id potius quaeren-*ïniabina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iUo Samio honeftiore hominis nomine iudicata fuerit Neip enim uerifimile edi

lt;]nandoh'^^ æ^ ’^ hominis crura imitante nitatur ; pierunrjm terra fie diilam ab eo fuifle:trinis enim ah-(cuius ui3i^'^^^’quot;’^“f^®'*®ftirpes huiufeemodi bifida radicisdiuifioneuidentur.Abftrufiorê ex religionc mueniend*^ •magnus ilk autor erat)caufam habuilTe id nomé oportet. Nos illud ignoramus, relinquim’tp goraniant’”P^'^*-'°”'^”’^docendü;Nelt;5 hoc tantü,fed tam multasappellationes alias quibus mandra declaratæc?”'”^imdicauit.Quæenim inter eas notioresfunt circeon cr thridacias, ab hocipfofcriptorc gentibusa •^''^y^f-P’^'^t.Sunt totohoccapitcaliqua perfedrquoniä non Funtnobisciialqscadc.le-manucisfi ™? ^ ^rtêda:QyaIeeftqd hicait poma mandragorxouoijt uitellis fimilia elTe,à Plinioauella taiühiftor”’' t”*quot;S‘Ï^*'’'’''bi:nclcuiinter utranepformacoloremcpdiuerfitate. Theophraftus vi.de plan-gnitudin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ *” Icdione eius fit,qd fufpicamur)cótra utrûqiuidetùr de pomi huius colore amp;nbsp;ma-

1lt;5-qdeft pr^ idillc.Verbaeiusfunt'/Jl/SeA5«afvr ■nn^yAfxyifsv.'ls/^lAixxf TtnjJfa^wjlw,!^iHyiiJliirijy«i'^y^ù moutiææa '’j*'^'’”V^*^®”’^ragor*frult;ftus,quianigcracinofiis^ö'faporeuinofuseft:colore nigrü,aci-Fuhtifunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pomû mädragorae Theophraftus defcribit.Hic ant ouoi^t uitellis qui orbf

^'tetiamri’d°P^^^’'^“^^*’*^'^’P^^^'d^ dicit:quâdcfcriptionê natura magiscofirmat. Diferepät iiöleuP *“bni defc ^*f ?^*Ï^®.’ ^ ^'‘^ “crunep mandragora caule carere ait. Theophraftus contra codé loco cö fei mftboihfenf^ a 1 ' . ^*5'”'^ À eÜAAüiVTixju^o/xo/w^ov TjuT«)»vH«uA«»”;(-ti,x*J«7r/^»iMaviff«)’óf“rHS^’° •‘“rftor q^ hiusetia '* d quot;fcliquisaliæquids fimiliorê huiccaulemferunt,qualismandragoraseftlt;amp; cicuta.Pli-®'mbo hl Mu?e^ 'ximus loco idem teftatur dices .•Suctusfit€re'malis amp;quot;nbsp;e'caule,decifo cacumine.Palamç “'8autor ^^ ^^ æ^'jdragoræ tribuunt, quem Diofcorides penitus aufert. Non au firn ego inter tam grâ-quot;•ändras^^ certnis ueluti arbiter céfere.Senfus id faciet:poteruntcp uolêtes ucl à peritis audire, uel ipfi totS ^3p'tisaff quot;^ quot;^''ï^'?®^^”“®'’^’N®® interim monebimus,quod ex intcrpretibusalterdixitsGraucdinein te madras^quot;^^ ^^ tonbus mandragorx poma:fopire didium à nobis elfe: Quod non tam ex ui d: potefta quouetbo fæ*^“’.^®Pntiferuseft.acceptü fuit,qex uerbi ncceccffariafignificatione ; v7|omxp»UT«/em hie ait:

gt;uinos in papauere diximus.de lethargo agentes,in fopore 0* mala quiete Grgci tantn utuncur.

Capitii

-ocr page 554-

yi6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o S c 0 R Ï D I S,

Capitis aüt grauedines amp;nbsp;caputaggrauantia qux Graeci xetfußocfhuv amp;nbsp;nxfußixfini iiocant, ut aliam habt« in makficio caufam.ficalios etia euentus afferuc.Sequitur hoc,quod non codé inodo in antiquisCrfOsIe gicur.-j^ux'fiT«/À 1(5^TK /^ÏA«5/4«iwt.quod cft ut nos uerti!nus:Colligicur itidem ex pomis fuccus. Sunt emm quibusnon poma, fed folia legitur.fnquóetfiPlinio autorc prior illa Iecflio,2?'qu3nosfeciitifunnis,pr®' ban debeat non tarnen inutile fuerit cogitaflë, potuilTe quonda legt folia eo præfertim argumciito,$ bic • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatim ait exprefTum ex folqsfuccü ignauioreeffe. Vcrifimile quidé minus folia poffe q poma : fed hoc»'

gnanetantüfatisfit.Sufpicamuretiâ.quoniam cotraalioijtliquotjtrationemiir natura elf,uitiiielfequoi® cohicait.cfFicaciofêfuccumliquoreeire.Oporcere^contràlegi:quoniâincaeterisliquoresfuccispotétio-res plerunqjfunt.Quomodo autê inter fe différant liquor amp;nbsp;fuccus, fatis in totius operrs proœmio diÄuffl ànobiseft.Difcrepatpraetcrcanobiscum Barbaro, totoqjgcuere in morbisdiuerfutrieft,quodilleait.Ma la ipfa «y fuccus Cx qs etiâ olfatffu.adco magis efu uertiginé cient. Nos autê foporc facere diximus,magno inter uertiginestrfoporcdifcrimine. Nec nosaugurari fcimus, unde ille quæà Diofcoridc )(«(,««(«uot«, ad ucrtigines traxerit.quæ nihil fîmile aut comune foporibus habct,quod KapuTiKot mamfefte fignifi«t. Idqj tain notü medicis patet, ut docere id certiusfuperuacaneû omnino fit, Transfereturob earn caufarn nuiic ferma hic nofter ad id quod m feriptore hoc legitur:ôx-/ftij Ä itfei^f«f«Hbv^kx rÜi (i^m, ut fere' in cunflii legitur TPAUH-Auriut au tê uetuftioribus amp;nbsp;melioribus Grgcis «oAofiJlw/ ld exteri interprétés amp;nbsp;multifariam amp;nbsp;aperta pundfiscircumfcarificatatpradice uerterût.quod Phnius breuius dixerat,radice pundisaperta. Vij detur enim amp;nbsp;ille TfiMeiJïui eo loco legilTe. Nos in profundioréreceflu m excauata radtee diximus.jMKtil«'® tuKiAuh lud ficinterprétât!.Elf enimSiMtijlui tholi inftarcr modo.Quidaüt Graecis tholusfit,nouerütexMaronis keflione Latinietia.cumcecinitpoëtaille.fufpendit'ue tholo.ïrc.NominaueruntqïGrpciin templisdeoi? publicistuaedibuscircumadfäin orbemprimüteftudinem.moxabufiueinacutüfaftigiumdefinensdonU cilqculmen: ex qua fimilitudine inuerfofaftigio hiciubetexcauari radteem, receffu exfupcriorepartein orbemlatiore.-ex inferiore autê in anguftumdefinente. Credimustp fic legendü elfe locum,ob id quod lelt; quitur (fatim«^ t» irvffiitii tu nUt i^^mthtk (nzAAt^oju^sw.id eft.colledfotp qiiod in concauitatem conHuxerit: quod in pundfis aperta /7' feariffeata radice fieri non poterit. Sunt hæc humilia û* medicis ut forte aliqui' bus uidebiturnegligendaïucruntamen interpret! neceffariairmaiore diligentia curanda.Eftö'iupo™' moillo mandrangorægenercquem morion hicuocariait,uerbü«7P,wM^jv/.Idabalqsô'ànobisadfatuita' tem relatü eft,propterea q, nihil fignificare aliud poteftBarbarus infatuate fi'mpliciter dixit: Alter longiuSi non memoria tantü,fed ufum quoqjrationisintercipere-quxtota/xw^wirtMr defcriptioin ueteribuseft Nos fatuitaté qua morofindicunt,uertimus:feorfum à iadfura memoriae morofin hanefacientesrutinpapauC' re de lethargo agentes longius diximusià coinmuni Graecoi? omnium kef ione difccdere non auf- Coiu® Æ enim loco fopor,lethargusó'morofi$tantoperefunt.ram(pfimiles habcntcaufas,utquodaltcil!fädt: polfit «y altcip facere. Videturqi id in carmine fuo fignificaffe Columella cum cecinitiQuamuisfemihoniP nis uefanogramine foeta Mandragorx pariat flores,mocffamcpcicutam,(irc. Dubitauimus tarnen potuil^ quondam aliter !egi:neqj«7/i^6j(,oüvquod eff.fatuum fieri ; fed«7PK«foïr,quod elf fopire.'amp;foporem.iCrfcis carondicffum,facere;H3ecenim praecipua omnis mandragorae uisetf.ô'hicfoporiseuentum,nonfatuita ris ftatim reddidit: fiquidêait:Dormitem homo fic ut erat earn comedens.tribus quacuor'ue Boris exquo eum haufit.nihil fentiens Eflixc ex multis quæ pro mandragora dici poteran t,fatis ditff a hadenusfint'

ni^i AKüVi'rgt;u. Kt^. X^’^*‘ AKoviTp. 0? J^,7ra^aAiar)'i^.o‘i Si^i/X/M^OfJ. 01 Si^HAVlt;J^V0p. o‘ JV.MUOItTOVO/jÖHqO^JOVüV. (pvA-

DeAconito. Cap. LXXV.

Coniton.Sütqui parda!iachcs,quic3ffl' maron, qui iheriophonon, quimyo^t'’ non, qui thelyphonon.LRomaniaconl turn panter Graecis uocat.J Folia habet tria quatuor'ue rapoterræ herbæ autfylueftricu-

cumeri fimilia.minora tarnen SC quadantenus afpera.CauIisiUieftdodratalis. Radix fcorpionis caudæ fimilis.alabaftrorum mod o nitens-Ferunt radicem eius fcorpioni admota, torpore eum re^ folucrc;5lt; è diuerfo admoto ueratro,excitan»Ml fcétur oculorum remedies,Si his que fomno dolo rem leuant.Enecat aconitum pantheras,fues,lu-' pos, beftiascp omnes, infperfum carnibusSiiUil in cibo appofitum.

^« ^X^ '^'* x' Tiosa^a. o/jio/a KUKXa/Jt'vw M O'UK/ûJ./ÀIItJOTlÇa JV HQWUTTO-7^aXï«' KÂuAô!; JV cüTiS-a/jiij^ • çi^a o/xota. o-KO^TTiov ovjq siXBouira aAaBa5joy'S^. Touru•A'çi^ap(patri Tï^otra j^Sfcta/i«troJ-r-iqj,TraçaAu^/JotUTo/i. tfit'yt/çtoamp;ca Jê Tra* Z7J£^^têojOU TIJOS’lamp;tl'Ti^ . /J.iyVilT(jU. tfê ly'ocpSaX/jURafq avs^lt;jvoiq tTwiXfj.ia'i.n.rii' VII^ Hÿj TraçPaAtiÇ,!^ crvii, tf^yj Aurouç, ï(ÿ^7ra/i ^n^io/j n^acf^i'oiÇt^'Zi^ifit^^o/jtC^ ’ii:a^amp;a!^o}jS//o{]t

INTERPRE S.

COntragramipaticoBT omnium décréta poëtaijr'cpfidem. quoBrillirationemnominisfectiti,^T^ «X5vi)r,ideft,a cautibusin quibus nafcitunaconitö dicipaffimteftanturhi.praefertimlpNafointras' formationibusfuis cecinerüt.Qux quia nafcücurdura uiuacia caute A grelles acom ta uocant.Tlieo phraftusix.de plan taijthiftoria ubiqjtiafciaconitü teifatuseffneqjacautibus,quas Græciaconasuoeât, nomen iIlifalt;ftnfuifIe:fedabAConisPeriandynoiÿ pago,quiad HeracliamPontieft,aconitüuocari.Amatc quidern O' nafci pkrunqj in petrofis,nó tarnen à petris nomen inueniflè. Verba eius funt quo diximuslocoi fJirai À Trarraj^ow lyt, o'uiiv reut iuntut /^MtVfif' üvi^^ntiunftcuyffltivt »tvt»M vDtii/^initTii^KyAoïut/- figt;SA,tMiy»

-ocr page 555-

, nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER iiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi7

tradit Th ”°’*L^‘^°'^ fenfus flie eft, que pauloante diximus.Duo hic feriptor aeonîtîgenera codé nomine nomin , Pquot;'^’^^“® fernen eodê de planta!^ hiftoria uoluminc.alccjj! hoc quod modo docetur,fimpliciter wïv/ .^'®yPj’®*’h*'3didit.Sunt^eiusdceohæciierba:xA fHÂvpsMz,5/A^Hjfîr/omstAswr.Am^^^f’^KvijJitl tiA ' a'?®^’lt;','’^î8lgt;ivo»A'»gt;'KjfmTMii/^y fK^fKin. iw^Tit Ixxi/iifiivxivyijynÿtTKTrxti/ Triixiy «y'^KAlt;lgt;«ffiy • kWa«

KS^j»OM, njt, t/Tfi^nyix, xjh TTfi^iarx, n^ «.-axw ttScy -n^ix-rpvr, IxYùt rx x’iÂd'x n9i h f!(x S lt;pvM»rxiSi/nfiv. )(^fiiri/,tôv A »I « ' /’quot;’'' wn^ivwvw^jr. î^^^A 5« UsiiipiÀMtâ/neiiYitvxfiXtulvut'iiùtÿfi^xvûm^ixi^^fiiffu^fTiliu. ÇÛtTXn/k um^ixrfu' fcor quot;'T* '^^' ’^'^^ ^^ ^“f'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^’^* ’’^ quot;^a^seTrîi^f'^^- Efti^ fenfus .• Thelyphonon uero quod

cat S'quot; ■ ^^' noniinac; quia radieë illi fimilê habet, derafum in puluerê, fcorptoibus^ infperfum.eos ene-«es iquot;^”'^ ^^'■^ ^ diuerfo ueratrü albij illis infperferic refurgere iterü ferót. Enecat eadé die thelyphonon bo hne y”ï-™^‘°^^5 ’ ’quot; uniuerfumip quadrupèdes omnes, fi genicalibus eoi^t indira radix eiusaut folia fuc-lisdiZ' '’5°'^^^li^ocpio®ü idlus potu 11 er ba eftqux rapoterræ herbg fimilia haberfolia:radicc uero qua-

^’?’■’*'®^’'*™'^graminismodogeniculataherba.amat^umbrofa.Siautemucredeicorpionibusih» ille th 1 ? ^” ^i®'®^ uidetur.Theophrafto O* huic omnia fereeadem func.Difcrepanc tancü,qgt; hic aconitu, r P • °” P'^*”’° nocat nomine ; neuter tarnen manifeftâ nominis eius aliqua indicat caufam. Quo tio h'’ '’'^”’''9“'®PO®f»*uutro^corrupt5cffchancuocc;necthelyphonon quodeftfoeminas.fed the-Th** °L °n^“®^ ^^ beftiasenecans, quas multas in capitis fine hienumerat, legendü effe locü : Nifi quod sophraitus ait planta huius radicêgenitalibus omniü quadrupedü indita, eadê die eas enecare, de fœ» {{]j .^^P'f^l'ï’usintelligcndiitantu fit: in qua parte inclinât animus nobis,dicentc Plinio lib. xxvii capi alia ■ r - ^'J^^PScmcalibus foeminini fexusaiiimaliü, eodè die inferre mortê. Quod magis adhuc miret '■*®’quot;^.9'*”J“*'®^couita huiufcemodialiquid teftari Theophraftü.Pliniusquo diximos loco tra-indicâ(?^^^'^æ^'®'^^^*^°”’gt;“nû tantü uidetur aconitigenusfecilTe, eiu®q;appellationes aliquot palam cantin''1?*'^^'’quot;^^^®^’^®”'*'^”*^*®!’®”^^^'^*® uocari oftendiflê.cumaitrTangunt carnes aconito:ne-Ivoh^^*”^-' '’^ P^ntheras: nifi hoc fieret,repleturas illo fitus : ob id quida pardalianches uocauere the-”'’“'^‘’^'”’“®’’‘ï“°*’*^f®“’*“*”* ^^’‘“® *quot;'*quot;31*® enecet : myoclonon alq ab enecadis muribus: habet^' ■ P8inquomure®odore enecet ;Câmaron à radicis flexuraquâ caridi,id eft marinaefquillx fimilê nonl '^^^A'^'^'^oda eius hic fcorpionis caudx fimilê fccit. O' al a baft r or ü modo fplendere ait.In qua uoce odo ¥*®^“‘’°“’ine nunc paffimöquot; omnibus cognitü intellexic, fed ex eo lapide facia uafcula. fer uandis nbusobfoliditatêfrigiditatemlpfuapr»cipueacc5modata:intelligendumtplapidis,quênuncalaba-nomen:fedquoni3 ex eoalabaftra fièrent, fic deinde iiocaricccptum. ^ autemGtæci5jij|jj(jf3pg|.y3^jjgo£joribusexfolidiftimaÈrfrigidiflimamaceriafa(ftauafcula:fiedi-iquonianioblêuorcmfuücapitenerilpmanibus non facile poffentjlubrica^dilaberentur à priuatiua P fticulantó- eorum capiendi uerbo compofito nomine.qux quonia ex pcllucido candidoep lapide illo qui tft^s^ pv''?f’*’'’*'*f»'deo nomen illi dederut: nee alabaftrum fed alabaftrites lapis ob hanc caufam dnftus t.4ic Plinius aliquando appeUauicific femper meliores (^ antiquiores Grxci.

Alabaftn».

Alabaftrites lapis.

quot;^»BT^iiWïfnw, KMgt;. Xl'.

DealteroAconito. Cap, LXXVI.

Coniton alteç:. Sunt qui cynodono, qui lycoftonon, L qui cyamon Ieuc5, ici eft fabâ Candida uocétRomani co-lumeftrûappellant. Huiustna généra funnunû quo uenatores,duo quibus medici utûtur:omniûq; hoçz tertiü,quod PonticûJ uo cant. Plurimû in Italia luftinis montibus nafci turantedido illocfficaci’.Platanifoha habet, pluribus ta me q platanus incifuris diuifa,mul-toq} breuiora ÔC nigriora. Caulë filicis, glabro pediculo fimilc:alt!tudinecubitaIi,SC aliquâdo maiore.Semenin filiquisquadantenus oblon-gis « Radices citris marinait fqmUaçz fimiles 3C nigrasîquibus ad uenationem luporum utun-tur,crudis eascarnibus imponentestquæ in ci-bo ab illisfumptæ,eosenecant.

E R p R E s.

KOWP^'{T^Q^ o iVlO; KÜÜQM-OVOli. 0» 7AuKOKTovop.LbiJV,Kua^to/JA^f-

ƒ gt;nbsp;KO^. SO^Woi K0À0ALiS5»lt;U . T»rU

'y^'«t/0'l T^'ot. i^ ^;^ § 0( KCtOo^’K-f^JSSvTW.rîÇ cPt (f'ueriyo/w^O/.W/JTO^IT’/J ^vXko\ J kwaSc-/, rîWaTj ^ TrXfsl tVƒTaXla f^ T^Zç «-«A^/jS/oK^’iys-ivofi? ûjïît'i (5\a 'f'^ÇapTs ,çj auTw.tpu/X;« J| Ï ^J ^^o/a rZç TW ’rAarMou, i^.’^op J^m^ir^a tÿ /xaxçô-^iO|/ji6Xa»T2«, KauXo/z JV Ka^-XT^g ^i^’^'^./XÔ^^OjJ4»Xop.uq@/TTH^^tU? . HÊl ^t'’^c? * ^^1^ ‘^ ’^ AûêûZç UXA/XHKtO'/ Tf-‘^^ ^'Ϋç Sç T^ TrAuravaç Kaj 'j\^ /MÄcd' ïaç. «iç }guvTj Ti^üÇ raç '^ AuKwp ^ Hjaç.t^-4â£V7lÇ K^iwifj u/XOÏt^. lè^ud§a‘ou J^ UTf AuRM//,àvatjSo-ijj «vr^ç.

QValc chelyphonS aconitu defcripferic Theophraftus.fatis fuperiore capite ditftü à nobis fuitSuper-eftmodoalterum hoc.quod quale in feriptore hoc fit,parum nobis conftat. Dicimus aucëquale.in-, tegrum'ne an corrupeum o- deciirtacü. Demiramur enim nihil quod ad hominis falu tëaut malefi O0mpertineat ineo tradi: praefertimdocente multa Theophrafto de maleficioeiusör remèdes : tr pratter neapbraltuni Paulo Aegineta,eafdem priori uiresiUi decernente;priuatimlt;:pluposenecare,qucmadmo-um illud pantherasiidcocp lycoAonon hoc,ut illud pardalianches feorfum uocari: amp;nbsp;prater hos Phnio li bro XXVI i.ca pire tertio unum tantum genus utriuf^ nominibus indicanteimultolp aliter q Theophraftus, quinonode plantatumhiftoria alterumhoc aconitum his uerbisdeferipfic ; Alt;4 «lywär ut ^xfi ylmxi t^ »

X »flrf 1^

-ocr page 556-

yi8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D i o s c o R i D i s,

»f*Tii)u^f«Huy5(j).:rx«yô»A)y5*f’'S'®*“*?*gt;‘AH«TÏw^7Ar».ï;^^A JiuAAoyji^ wj^wf/wJIÆ'.^/{«»AwiO/«’^ V^^^ SMjfflÂi, 'liai A Jïmx/Aïf 'tbii t«fKTii^ôftif ûi TOtvT». ?» jlfi\gt;,ovlyij Ay v^fiff iivA.v ipxff'i ifiîiv. Ksff'f‘' ^’'^‘ '’^V^‘'‘^'Îii amp;, 2^ j2f«^S« A H VK, Hsè ni A? îyiwx tiÎÔi î^w. «AA« Trafi/Atix '^ Onu :» A œi^/jK ti fce)(y(iy,i)i yifttTid A gt;jun ’f *^/g e5n«AAo(üoy!ivA'y.quorrifenluseft:Nafcitur,utferunt,aconit5inCreta Zacynthoip:plunmûaütû'opt'™ inHeraclia Ponci.Foliû habet intybi.quoduocantciclioriü, figura. Radice figura eolöre^märinaeiqi™ fimilciCr in hac letale uim efie. Contrat^ foliorü O' lèminis nullas ad morcé uires elTe. Herbs aut fera'quot; , non furculofacmaterixBrcuis tarnen herbaipra.nccquicgegregiühabensitriticofimilismon tamcnif iUi in fpica maturefcit. Non uefcituraconito ouis,ncc aliud quodpia animal. Adiecit his aliaqufdäfcnp™ idé.qux uolentes relinquimus, ne ultra qopus fit legen tes remoremur.Monemus tarnen in cognOl«'’ illisnon fore inutile eoi^Iabore. Nobis enim fatiseft pro aconiti hillona breuiter hge fignalTe.'utquoap lo ante diximus, cunAis certius fieret non conuenire penitos in aconito^t hiftoria Crxcos Latinos?^ quos feriptoresrqui tarnen omnes, excepto Plinio, duo eins genera fecerunt, Altetjt quod pardaliantn Theoplirafto thelyphonon priuatim dicQü cft:altcat quod lycodlononnllud ab enecandis panthwis« no. lupisrO' lise au tore Paulo Aegineca cognomina utnufepO' nots quonda fuerunt. Siquidcait .«KWy 7ra(gt;Jl«A(«b\ilr finiliMt lyij JiiiKiiriifhv Auvoifnui lyîy.ôJiyA^ «W ci Miificy. ifuSai p^ 2' ÎSli T (r«7rïyou

puyauis^. )« 5 Aiziylt;’'roy ^ «J-^ Îy W ^«‘f« Âuvx/uM/. iJllus r^ aJujw KyedftitUief^ «Sy« ^7r«f JIxa/j. quod eft: Etƒƒ , turn qùidêcognomenro pardalianclies.exedentê O'letale uim habet ; eamep ob caufam intus cauendue • Foris tarnen in carnibusquascxedioporteat.uti licet. Quoduero àlupisIycoAonondicit.eafdépnor'“ res habens,priuatim lu pos,ut illud pätheras,enecat. Et hsc pro altero aconito hoc ex Theoplirafto OT 0 inuenta O' obferuata hatSen us à nobis fucrunt Ex qu ibus ratiocinari facile erir,quod à Theoplirafto the r phonon ab enecandisfoeminini fcxus animalibus dicit.a fcriptore hoe aconitS dici:diuerfa quide h®“’-iiullo reidifcrimine. Moxin fccüdohocqup Diofcoridesfolia fimilicudine platani deferibit.à Theopn^ tnyufM» uocari,id eft cichorio fimilia : qua nota fcriptor ille plerücpin plätaijifolqs amplitudincfigoïhö ' Quodipa Paulo Aegin eta tradit,foris iifum aconiti in exedêdis carnibus e (Ïe, à Theophrafto P®f'''^p j ri,cuius paulopoft: prsdidla uerba fo nt:/?« x^ ^ ‘larfcvi dn iTn^ctiJ^cvt mr/Siya/.riiT^/Ki n ;^fïo35. quoodt: ob caufam amp;nbsp;medici prsparare nefcientes.exefiuo remedio utuntur CZc. quodin Diofcoride deftderanp teft,nobis ip non fine caufa fufpicioacm uitij in hoc capice iniecit.

11(^1 K«Vi?ou. nbsp;nbsp;Ktqi. j^^a«

Kftv^op.Lo« ^,o«raüo?.b) 9 KGoiilt;7'ot.

bi ^ amp;t?fXH)ou(7'ot.b» 3 (ToXia.b) 3, à/xau^Menç. bi ^ •^sAuo'tÇ. bi jé atp^/j.b» 3 A^i^op, 01 ^,gt;lt;.0^11}), ö/ ^,Kcmx°l'^i°IJ’ 01 ^, aSiafp. ot 3, amp;4^ tf HÇ. 01'5 ano/JM^op. 01 S't,i/xui^óp.oi 3,7PAu Wiaf'UU^Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0'1 ^jKaTalulKj.

C£Óavgt;«?,SaSix0u. cttyuirf/o/ ä7rt/x(^v. |giu,«7 HDiovrot-p., J KauXo/j âv tuen TovaTWeTK wç t^i^^^p. A^7W lt;nbsp;Ç7?^a 3 vajÖKiu ï/x^^q. STVWT^a 3 K^ S^iJocr/xa. ï7r’ agt;t§up 3 ócTpqw c^ç 0 era iaJ^ a. «vS'oç viroÄ^'nop. an^/j-a. E/xcp^tç aV/iTM, AQjMT^op. ^ iXa koiAh ty ou 6x3'0«. ESI ji ^ «ui' r tfö^'^K^j ){^ ó^'P ü'.eU^gt;5/j. ßonÖen^ JV àicçsTCû. xuA/gt;ovt] Ji Tlt;x «K^a 715a T ^H^clt;rtóoai à'ûir éj/xa x « xó-AAK. 0 iltÖAißiTai KOTTfo/XtVa . ^ crUSJteptTJ i^1iAlt;ü3, tsi J^ oeKv^^nsop i'ilt;i '^\yioLSiK.liu '^’^O'lp ^H^Mf^iV . pjyvvpijjop uS\TuJ^llUlt;i ■î°zçàvGxfictxwiÇ Ko^yj^ioi^ i' x^ÄurpM. X^h ■’■«5 Tt ly sjUcTi TTE A«]« KaJaTTAaüamp;E/J «61 wu fip. H ƒ'£ 7roa tÿ H nop.» Ava itaJaTr Aa'ifo/xt VM,r (5'i(^J^bv^5'.ó'iïoucr/6oN36?.'^iKO'i Si H^ aiS^oix K.a]a7rAao9'£v]a. itj 7«Aao-Gtwuin. p.ciS'slt;i n ^ ■^Stv/ix xuAi/lt;l au^t^ ♦ ly S'iSS p-out^ amp;'ï^'ocpou§ Tp (g £7r? irojS^iap. s^^^Ka-'Pp eTi. ^èl TD Xÿl^lK.oX'y ZX£r^lH.£)^J,iy TO «T' Tüióp. v^ quot;rè ^f TH X'OJ H9^ niAdtiq '^vc5-i^op,


DcCicuta. Gap, LXXVIL C Onion. L Suftt qui angynoH, qui ^^“^ fan, qui apolegu fam, qui dollen, qhi maurofin, qui paralyfin,qui 3phrona, 3 creidion,qui coiten,qui catheotneW®'’* qui abroton,qui apfeudon,qui ageomoroft,3“.* moron,qui polyanodynon,qui Dardanida,^“*^ tapfyxin uocet.Ofthanes babaty. Aegyj^^jJ® phi. Romani cicuta dicunt « J Geniculatü prüft cicuta fccniculi modo amp;nbsp;grandem caulem. F®' fcrulp fimilia habcqangulbora tarnen èC gf^^'^ odorata, In cacuminibusramosSC umbeHasha' bct.Florem fubalbidumjSemen anifoæqualfA candidius, Radix fiftulofa iUi,fed non profunda eft.Interletalia numeratur cicuta, frigiditate®®^ cans. Succurn t remedio^ contra earn meracui” uinum eft* Colligitur ex fuprema ciuscomafu®' cusantequam arefcat fcmen;cuius caufa tudiWb denfaturiç in foie expreifus fucc us. Mul tos habet in medicina ufus ♦ Collyrfjs quaefomnodoloreu' leuantadditus.Extinguitidé facros ignes,Siqud: ferpunt. Quinetiam concifa herba coma^ ei®* moxteftibusemplaftri modo impofita.nodut' nas libidinu imagines in fomnoauertit.Langue! genitalia emplaftri modoimpofita cicuta.Lat ex tinguit, amp;nbsp;in uirginibus mammarum incrernen' ta conipefcit:Slt; puerorum teftesnutrirnentoau' geri prohiber . Efficacilfima Cretenfis, Mega' rica Attica'que,dlt; qu^inChio Si Cilicia nafdtut


cicuta.


IN'


-ocr page 557-

LIBER lïll.

yr?

INTERPRES.

AVxerunt ciciitx famam Athenienfes, fucco eius ad morte in publicis ÉT capitalibus iudieqs utêtes: alioqm indigna erat herba,quaein omniü poécaqr carminibus Crfapientiü Cömentarqsinuenirctur. Vulgaris ubiqjferénafcens,Cr homini praccipuenoxia.Scdhacc eft omniüfortunare%utaliquado g ex ufugentiii honoré amp;nbsp;qua poiTunt gratia inuenerint. Fadlüid tûcincicutaeft.quæncgledlamodoÉrin-cognitamultisiacer.Mutatxq; leges Ér pcenaqrinfceleribusratiôes.pecoriherbâ relinqui coégerunr,qux quonda mak hominisfato nafcebatur. Et ut teftatus Theophraftus eft, in quotidianos ufus ex Sufis frigi-diffimis^alijsloeft maiore diligentiarepetebatur.Nonerimus obeam caufam nos in eius hiftorialöngid Ks:quod enim fatis fit, ab herbarqs omnibus cognofcitur,foeniculi caule, folio ferulas, alqsqj à Diofcoridc defcriptis notis.Pluresa principio legunt in capite hoe cicutae appellationes.fed g uetuftæ illx fint,pro cS-pato nobis non cft.Paucæ enim ex ta multis faciléintellccftü habentmec nos id profiieniur,præterg amau tonnabeuentu maleficij eius dici potuilïc.-fignificat enim ca uox, quodextenuando minuendo^perimit: Mep in calore er fenfu omni inteUigendü eft.Frigiditate enim fua caloré fcnfimcxtinguit.extinlt;fto^ eo mi-iiuitutfenfusó'extenuat.Timorosdeinde,qdeftpunitorÉZultor,qipro pcena Ér flagitij publica ultiöefuc eus eius elfet.Catapfyxisucto quafi refrigeratio ab euétu ÉT ui eius, qua, ut in Ranis fuis Ariftophanes ait, *»f»»KV^»WT(émw»i«M(t.4d cftutPlinfusetiä dixit: Incipiuntalgercqui cicutäbiberintabextremitatibus corporis. Ethæc pro cicutae appellatiöibusdicfta fatis à nobis fint. Qiiod aût in medicina,uel ut rediius lo-quainur,in uiribus eius didlii à nobis eft:Et pueront teftes augeri prohibet, d Diofcoridc his uerbis côceptâ fuit:«, Wû^(uf ifSs^curir/êiSii TrauMuv. «7»?gt;owtcftcs uocauitillc g nô nutriuntneœ increments fentiût:eadem ?.'’ . j^^pô diffimili naturaeiniuria quâ Graeci in toto corpore Ér oculoKjop/ccr clixerüt. De qua dieftü lôgius •aptidê a nobis eft in ligda pice ét lycomoro. Pertinebat id quondaad tépoijr illoiÿ inftituta Ér mores,qbua cofueucrant multiplie! naturae iniuria ad turpitudiné differre falté, nifi penitos tollerét in marib’ uirilitaté.

®^I2A?^@.gt;. Kf^i. X^ß^

MiA«^ .0) JV, flJ/jiaXop. '^a/xouot '')T^lopKa.'\ült;ri.J^iVlt;ï^^ov 3?j 7ra $«7rAn(r(ov iAkth 1’7(5 «pu^o '? i*^

, , _ ^'gt;t^lt;.ViIoöu'(!:H9t!)Vgt;v5Sßo »1« Tl) 1(3 QÙÙ Wctviw (pvofi^op. rS Ji c^ lt;T« Ai'q quot;jijxjveo^a TOp K^ip/j ojvi^ra tcamp;iov -Ta,/^tA(«kT(a. ói JV 7i5o(rV'ï7i’'“/^O'j^ ' «SSo.a,§,^,7r;T5fou(r,. ÿ Jé lt;^ rS vÿW?,!»-lt;r«TOÇ!f«0ayxi«Ç|UiTîj^(J ,U§ H^ïX ^ CTKlaÇ

Ù7PH.«^icr(^7.gç jj leo/^K^iVT-aç ^Atxirft-ƒ ï^'^’'^*è^iio*ilp. isoe^rt« 7^1 avPlxaj'/iTip-iijotpuAfr'iîtcàs..

1 N T

De Smilace arbore,quæ Latim's Taxuseft. Cap. LXXVIII.

SMiIaca,func qui thymtó. Romani taxuni appellantMagnitudine folns'^ abieti fi-milis ÔC squabs arbor eft, in Italiæ 8C Hi-fpanif Carbonia nafcen s.Nigrefeunt gal linacei frudu Italics uefcentes.Qui etiam hau* ferint homines,alui fluoribus, quos uocant diar rhoeas, uexantur. Tantasitidc uires habet qus in Carbonia nafeitur, ut fedentibus dormienti-tibus^uefub ea,noxamamp;: fspe mortem affe-rat.Relatum à nobis de ea eft uitädi tantum pe-riculicaufa,

EKEREN.

CEcinit quonda Maro primus ide maximus^ Bucolici carminis Latinis autor .• îuniperi folet efTe grains canrantibus umbra; Monuitiçpaftorcs.fubfpinofamdenfiorisipumbræ'arborêuocadashominl quot;nbsp;'®'.’’’“f’®’Moxpro apibus præcepit:Ec cua Cymeasfugiant examina taxos.-nullibi aqua malerei 7/^quot;^^*°'’^-®*9uidc taxosfugifle potiusg iuniperos homines oportebat.fi ut hie ©quot;alrj tradiderut, ni ut f ^'”* '^ umbra eft.Plinius x vi. uolumine,cap. xi. de ea ait:Et effe in Arcadia tä præfen tis uenc-• 'I'ndormiantfubeacibum'ue capiat, morianc:Et praeter PliniuPlutarchusfiiiSympofu III. cömen--, °'^^°^’pitequxrinSiin cöuiuio floiÿcoronis utendü fit: m^ZnA^'^ii^hki«fn!!iCMamp;«wsrdv/^iyiwreiAxf '^'^*gt;gt;igt;riitif)tift,^i^f^^''^j^ ^,e„if„.quod eft : Feruntenim «gt; fmilacig umbrâmea dormientes perimere:q Vurepratfertim ad nouos flores turgct.Contraxitlt;p umbre eius noxa ad id tépus maxime Plutarchus.qd re non eft ob earn qua ilk tradidir caufam. dicens ueluti telis fagittisqj aliquibus uulnerari cerebru hali u noi^ per nares attrado: qui cü in hac arbore femper letalis fit,innouaflorü produ cftione ob acriorc ma-loremtpeius copia magis nocetDefcripfit Plinius q diximus loco arboré longius Barbarus etiâ in Corolla-no fuo ex Graccis Latinisipferiptoribus omnê eius hiftoria collegit ; amp;nbsp;prater eos uulgaris nota cp cuncftis eft.Q^x una tantü mu tata litcra,pro taxo naxus nobis uocat.DuriflTimæ materiæ arbor, amp;nbsp;o Id in fabrica expetita ad ea quae diu turniora futura fu nt.Baliftx arcusep nue etia ex ea fiunt: Sed quonda in trequentiore eius teli ufu tr ipfa in maiore u fu fuit. Fluorés alui baccas eius uefcentibus fieri hic faiptor ainexeademt^caufa Marone nos credimusmonuifire,fugiendâapibusefrearborem:ne citaaluo.cui maid obnoxuefunt.perirent.Qua em ui homini nocet,eadê illis nocere credendü eft.Nolumus amp;nbsp;illud taccre,qd nobis Ér Barbaro idê non eft.incundisGraecislcgi Carbonia in Hlfpania.idij nos uertirnus .• Barbarus contracertos natales ilhaflignareuolcns.quonianullibi in geographis Carbonia in HifpaniaIegitur,Narbonc tm Hifpaniæ prouinciauertitmon animaduertens in prouincia Romana, non in Hifpania Narbonem efle. jip’’’52'^P’^“gt;“^P*’®’’^’’* non oporteat.Nosqualceun^id cratuertere maluimus. EtnihilominusuitiuM ccflefulpicamur.praefertim teftantc Plinio in Arcadia letalem effe arboris huius umbram.

n^lAxOHCWO«- Klep. J^^y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeApocyno. Cap- LXXIX.

X t Apocynon

-ocr page 558-

nók 003/1. Si J^jKtway^o/j. oi 9, ^^aAlayj^tç. 01 dit Kuoo/xoj^. b» JV KtWOK^a^Ês.Lb) cHljKUOo-ATÜV},0l 9, (fxXtwq. 01 Q,'K.UUX'Y' ^K. bi 9,bA/fM50Ç, bi Q^l'mrofxcwi^.oi '^Jivi' S/Ç. b/ ^^icrtplOCTM^lJ^Op, 01 QjKUO^/KH.bl 9, tAaipóa-ao^}, Ti^ocf^TCU ^xAvtrtq.^^fxciï-01 Sjaty/xa l^iK«. b/ 9, KcWiva. JitaASa-/. t^VûÇ ^' ^aJèiAouq sj^u/i/taHjai?. Aurûx/'çJq. LAuo-üxfijq. J cAuû^^ausouç. tpi/^oC x wu b-/xoia.Ata AaxeoT^a 9 ly b^ur^« xar’ üx^v. 6^'jocr^ia. UTroyAi^ja. ott^/jusoc /xkAIvou. K/S^fq JV ucrti'AoSaqUMX/xu/j -^t ääkthAou 2,'p.iJxoç. fluAaxutJVq. tep’ ^p cûj’^fJ.aàa.ASJ , Kct.crxAxjix. o-/uxja./xfcAo«/a.]auT«$ ra (pvA Aa o^cà siciTi SL^f^TPiHbivla. xj •^«êAsStvra, HTtiviJ xemaç. Auxouq.amp;AwTrtxaq.-^tAaAijq, ■^aj^îj/xa 9 ■^«Au^ aurreè’/%/«.

I N

OSCORIDÏS, Pocynon.Suntquicynang5,quiparJa' hanches, qui cynomorô,qui cynocram-bcm,id eft brafficam tanina, Lquipha-Ieon,qui cynoeftonon, qui oligoron,qui hippomanes,qui onifcin,qui aphrofcorodon,qu* cynaricen, qui elaphofcorodon appellent. Magt paralyfin. Romani brafficam rufticam fluecani-na uocant. J Frutex eft uirgis Iongis,uitiliû modo lentis, L graueolentibus, J non facile fragilibus. Folia habet hederæ fimilia,molliora tantum Sim fummo cacumine acutiora,graui odore,quadan-tenus glutinofa,luteo liquoreplena.Frudusfaba rum filiquisfimilis,digitali ferè longitudinc,folli-culorum figuratin quibus femina funt dura,«*' gua, nigraeg. Enecant canes folia eiuscumadipe pani commixta, Si illis appofita. Enecant amp;!**' pos,uulpes, pantheras^t ftatim enim eorum co-xendicesrefoluit.

T E R P R E 5.

IA^MkH 1Q 4 41X.M1VJ1JO(. IIUJV lVlipkVI J VAiJlim JUi c«.l tiVA VIV* j^vri.v\.* **Z« vo «nufvtl WCCbVl VCdlUd Uliv IIVW—•- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

defcripfenint.Eamfÿobcaufam emplaftri modo impofita.difcutiendi uim habere. Pliniuspr^^^I” ' bro xxiiii. cap. xi. Sufpiriofos.pleureticos, «z omnesfateris dolores ex aqua femê eiusfanareteftatu «tt,quo loco tjfdé notis.Cir paulominus q rjfdc huic fcriptori uerbis eaeffigiauic.Canes Öquot; omnesquadruix desnecareincibodaca Diofcondes panter ceftacus.qux nominisfruticihuicprxcipuacaufaeftipli'f^T ex appellacionibus eius nö aliunde g ex eo ufu caufam habet.Dico aüt ex eo ufu.qfn fepe fit à oenatoti i «iralqs.qbus Muasaiit aliénas domos ingrediêtibusadlatrariincömodu fi t: ut cüodifle canes incapjn i uenenato aliq cibo eos intercipianquale apocynon hoc efl.qd Paulus Aegineta m vi.ait ideo cynoff^quot;’ id eft caninâ bralTicä ix cynomorö .i- can ü morte uocari.q, eos cekrrime enecetreadet^ ui malefiduOTrta lis homini fit.Quod pariter indicat apocyni uox,nihil aliud Græcis fignificäs. § qd abeffe canes facM“?quot;“ modûcynangos.qdcanesangitô'ftrangulat:(trcynolt;ftonô, qd canes cnecat.Quæoéseiufdér« »“quot;î? noces eandc habet caufam. In cæterisnô tâfacilis nobis intellect’eft;ob eäcp caufam peritiorib’rclmq““''


n^iNhjwu. Klep. x^2i.lt; H5iO|ü.b/^,|od'o(/'(z4)V)(.b( 9,|üiAo-JVviA^o/i.Lbi 9,cü7o'^oq. b» 9,«zAta sa^iq.lamp;j/jtaZöi ^otAaViP^y^. A^xa voiVzx/xwH.a’/ru-npüicrxiVtpK.atp^o/ |oAolt;Aalt;pVN. J âa/jtvoçyvtv^zp.oq. a/xyytAaAHÇ /jtaxjor jia ty Tra^ur^a t^^w/J tpu?^a. -T* dV av ^aj joAozJîAiç. xajTpp 9 t^ttp^Set/tuytAccAqi. œç X£ja2; «vtcùy/Ziz/o/i. ttAhjs t jicuAouç cpu«uç. 0-p-oiop rgt;Zq vaxiVÔ/voiç TraTrTp/ç.^z^a Jï ezTf^uq iy /jtaxçx- ^uAwthiq. yamp;Ja‘a(jSjjui aA/euja. 4)uiTC« «^ ^a.J^tïa‘oilt;’ vy -^«SaAaeff/o«’ ró'}f‘ilt;i ly -^a ‘TfJa/jt/oiq. Ama/j-iv 9 ex'! ^' *^®°lt;? quot;i '’■« tpuZ?\a, xtuA ^ H^ üVM/j H^ vj/jtiov'upty r ttAhsw/j 71 ’^a-TToiAcüV ^wMp (p0^?txiu,. otV^jcoTTup 9 erusix-luj (TIM onxÿ TTiVÓ/.oCt'« Tt^oq Ah y ^aja ^hjiw/j. 0 /i«^opü TTHyetUM Traja/xi^sJaij. ra Si i-c^c^i-S^xlt;?^i,lt;ilt;^(] wQ a,'91° Hgij Ti^oßalajETTce/j TO etÄüß^y/j.« Kv^ 7r/H,ót7f^VK'lt;rij.

INTERPRE S.

FEccrunt Græcis rhododaphnen rolæ flos , amp;nbsp;lauri folium , quæ fruticis huius præcipiix not* funt.Fecit idem rofæ flos Cr arbor eidemgentirhododendrum ; fie enim fruticemhuncetiamuo carunt. Plinius'quehacfæpiusqiiàm illa pluribuslocisuoceufuseft. Necrefertquód hicamygas» folqs folia eins comparauent. Lauro emm âC amygdalæ non diffimili# magnopere fohorum figure dis tong^


De Nerio flue rhododaphne herbs.

Cap. LXXX. . Enon.Sunt qui rhododaphnen,^'’' rhododendron,qui fpongon, qai hj moftarida.Lucani ichmanc.AegY' pt^ fcinphe.Aphri nbsp;nbsp;nbsp;*

mani pariter Græcis rhododedro uoeât. tus frutex rhododaphne eft : amygdate W» longioribus tarnen afperioribusep î flore rofa?* figura.Frudfi fert amygdalç nuci æqualǃ luti cornu cu dehifeit lanis pJenSjacanthifpaf pappis firnilibus. Radix illi eft acuminata, ga,lignca, guftu falht Nafeif maritimis locis^ fecus amnes. Enecant folia floresejj ciusium^' ta quadrupedesep omnes. Eade homini contra uenenatoçi morfus medicina faciuntîpræfef' tim^ addita ruta. Quinétiam infirmioresqua-drupedes,quales oues Si capræ funt, pow tantum eorum diluto,pereunt,


-ocr page 559-

LIBER HH, fil longa,eiurdem fer^Iatitudînw.ô' în eufpidem acuminata. In exteris eius appellationibus parum certa no* bis ratio eft'ideoqjjndercriptxrelinqiluntur.Illud tarnen monemus.quoaali) interprétés cxcommunilc' dione uerterunc ab Aphris rhododaphné uocari, non placuiffc id nobis, quoniam Græce non loqu uncut Aphri:uoxcpillaexeagête manifefleeftiobferuauimustpdeeiîeeo loco Aphrorum uoecmzû* quod fequc' baturrhododaphne,fequencis membri principium efTe.in quo Diofeorides iterum incipiens,diceret:Rho-dodaphne notus frueex eft crc.Sic etiam quod legebatur à Romanis dici rhodandru m,rhododendrum di» ximus.monence Plinio libro xxim. cap. xi.ne nomen quidem Latinum inueniiTe.rhododendrü illic0' ali» biappeUance.VidenturenimRomaniobfruticismagisgherbxineonaturamex Grxcishanepotiusap» pdlationem elegilTe.Nafci maritimis locis O' fccus amnes rhododedrü Diofeorides ait,quod res ipfa etiam nuncindicatÊcnosfcimusaliquotlocisrhod^nem corruptauoceappeUariplaiitam.qux quoniam paftu animalia enecec.pro toxico habeatur.O toxicum pariter uocetur, Cxtera huic feriptori O' Plinio eadê funt quopauloante diximus loco,O' libro x vi. capite xxi.

Myick-/(Tlce^xî^à t^-rf«. S è £§cô o'(|U.o/t(o‘?/jü cf^^2*to/. ■%« 'ZP?^^ cTt mtimi^ nvovni Tt' bP(«BH Ao/ç K.a2«|UÂVû(l?« 8 ^mffi awmocfif}, S tjTTt'?^ cpoXioîi’ Tra-jaepsoïT«. 5 J^îvii^^a'ip ’^rs^ ßAa'ffpK.oug Jic^ouairi/i’KÎiTrîsç. Ej^OUcT/ q l^ y7lt;oiaSit «1 'Pfergt;i t7n'7ra[w^. xaJaTiâ'évTtç J^ ^tnz i” «$c«f SiSiXt, raj^îuç Aa^S’t/joVTC« er« TO/cJfOûi, 0/ J^ ;i|j ■rgt;io\fTPi Zap.o'Teioî. «J^e^t ïrArtatÓEvnS/rÉv fi ty Su?d/j€ Aa-nf3Ult;r/ J'‘oa‘ ’''cirfÿ^ûi, 7rv'}0TOÇ)J j^oAÉ^c«/£7ra}0V^ ^Ç'^8amp;bvTcü JÏ Travnç Tf^^û/ny/oi vi^uj n’^fb^' i^'™® ^2A|(XKÇ. S 3u^Bjaç Sl^IÎ/jm «• H ejeyavû), H Ojw^u'^ KoTT^Cp P-ET’ O^OUÇ TTC Vo/;ÎVM MtA^txAijj^o/^UK TflJ^a ♦ T^Ô!^-' MOI J^CKTI H^ ÄUfTtP/aAuT®! . ÔA0%E§G'Ç d^ (gt;jç^rgt;7(gt;Av lt;rtMf‘!i= TsSZtîltâiJ.a.v'ifia'JP'

I N

De Fungi's, Cap. LXXXL

«- Ycetas.LRomani FungosdicutJFu-go*^“duplexdifFeré«a»uteniinedc-1 u dofunt,autletaIes.Fiuntq^muItifari3 Ju ▼ Jt lctaics,quoticsaut clam's rubiginofis, aut pumdispanms, aut ferpentiu latibuhs SC ca-uis adnafcunf, aut arbonbwspriuatim noxios fe-rentibusfrudus. Habenr qui tales funt concretu fupra fe lentore quenda: relidiep cö è terra auulfi fuerint,putrefcentes corrüpunf.Qui contra tales non fuerint, in cibos idonei fuaues^ funtÄ nihi-lominusmaiorecopia fumpti,nocét SCipfirdiffici lis in ftomacho codur^/trangulantes, amp;nbsp;malum qd Græcf cholera dicunt,afferentes. Succurrunt remedio^ omnibus cotra eos funtpotü nitrü,aut lixiuia cü oxhalmeffalfu acetü ea eft,)fatureiç de-codû autorigani:gallinaceoçtitidë hmü addito aceto, aut copiofum in eclegmate mel.Iidê tn nu-triüt,ue9t acgrerefoluunt: integnqj SC qles haufti fuerüt,pleruq} cS reliquis excremétis reddunt, E R P R ES.

DE totafungo!^ natura, quos tantopcre ad cibos O ganea mortalitas expetit, breuiffime amp;nbsp;uno car-ninedecreuicFlaccus cumin fermöibus fuis cecinit;Pratêfibus optima fungi8NaturaeA.alrjï male creditur. 0 fapiencë poèc3, qui dum ganeam multosipeius fapores didicilTe uideri u ulr,humanx uitï tara utiliter confuluerit.Grxcoijt medici etiam,exceptis boletis,0'quos Paulus Aegineta fuoijt.ut nos tt€diraus,terapo!5ïnomineamanitasuocat: omnesunaféntentiadamnauerSt.Frigidos,pituitofos,O'craP boris humons in ciboconfticuentes. Plinius tarnen xxn.uolumineeiufdênumeri capite proximoipilli,Ion glare hiftoria bonitates eofÿ u iciaqï amp;nbsp;toca natura profccutus eft ; qux poterunt uolentes cercius in eo co-gnofcere. Fuerunt medicofje O' fapientioijt de fungoïjt natura A: ui décréta qux pauloante didta funt. Poe-tx tarnen boleros prxcipue Iaudar3c;0' inter antiquos medicos Paulus Aegineta primo uolumine de fun-gis boletisçfic dicens: 5/ A ihwhutÆ' 4-''Vf’' ^‘'' *^ PAQMWTiWl/^Ks^ H^ty^^i/iuo/. ^Stuh A xi'^vii (^ fiuhhixi iCMn» P^^h'Hst) iïvni luaM i’i-nSirri^. 5/ A afAKvlTKi Ai\nip«i Wi Txfuiit • i^ï! A «AAwy /jiuuut^ini)(^ Mi. TfiKM'i rf ai-^fv t^wifui. 10^ xi^'i yi, 5, Piu^Itki KtiifiSÓT^ai îâiit^oi kii/Mihv 'S^!-nti TfiMi,lt;xKit ylvirroti • quorum fen fus eft : Fungi uero quot;gt;gidi,pituitofi amp;nbsp;mail fucci funt-omnium minus nocentesboletifunt,adfummumelixi.Quiueroamani-tædiciintur.fecundum poft boletos ordinem habent. A'exteris abftinendum eft.plures enim eorum mor tiferifunt.Quinetia bolctiipfi.fi minus elixicomedancur,periculimortislt;5caofam habent.Ethxeprofun-gorum maleficio tutoep ufu fatis fint. In qiiibus uidendum, fint'ne Pauli Aeginetx amanitx.Flacci praten-fes.Boletos enim credimus nos «^ i» ^wAui/.id eft à bolo dieftos fuiflc.Significat autem Grxcis bolos nö firn jgj^ff^ pliciter tantumglebam.fed pnuatim rubricam illam qua pieftores aurum operibus fuis indueüt: à quo co g^jgg lorefungos eos boletos nominafte iicteres Romanos O' Grxcos ucrifimile eft; qui intra terra concepri can- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

aida iioliiaprimumfunt:0'antequam ex candido inuolucrofuoprodeant.ouorum figura O'colore.Cum Sutern dehifeere caperunt,riibro in fuperiore parte colore, inferiore autem lutco O' ftriati in pileoli ambi -turn aperiuntur.Deamanitis autem Pauli non eft quod dicamas, prxter geredere nos pofteriorem Grxco 8um earn effe uoeem, quales tot aliorS noftra xcate diuerfis locis in fungis audiütur. Flacci poftremo pra-teufesuuigo noti,ideo fakibriores,ggt; procul ab arboribus nati, meliorc ex terra fucco gex arborum pitui-^concreti, fuperiore fui parte candidi,inferiore primum nigricantc purpura,mox nigropenituscolore,rc ^*3perlongitudinem pediinibus O' ftrqs.

n^iKoA^çixS Kfep. j^fs'. DeColchico, Cap. LXXXII,

X j Cokhicon

-ocr page 560-

fît

DIOS

ÉTT/TTU^O/J

KO%J((Ko/J.o» ^,*tpHM^o/j,ü/ ^,^A6o/j aT^/YL^M/xaZo/ ßsAScu? «t^îsiç. J ÀKÏDVT^T Cfö/VOTTWJOU «VIHO‘/^iaV0O(’ UTToA^'Ko^j. ofxoiop KÇ0K.OU avSlt;j.usi-Ç3/J Jï ra (pJ^a ^t^ j €oAê2i -^aTrAHer ia. A/Ka jMTi^a . )f.a.\i\üfjcüJi^oi./JJaJOf].Ka^/ji‘)^oVTa. 7rts^''^óp,'^iZoW(Jgt;'\oio/jïx_o\JcrciJV * £7K/j|ovtVTCp p.£AKV/.M2(5 A£7riÿ/gt;SV)( AÄ’KK lÿ «TraAii «^ oaS /x£SHlug/lt;rK£Tca 1^ ^AuKamp;a. ’^xi JV ó 6oA6olt;5 tbatfuo-z/j /xltrlw «a^ H/j i' av6oç amp;lt;^Hlt;ri.'^vôi fq 9 TTAes^ t^ TH /j.iosbjjilt;f H^ KoÄxpiq. e^flêtra Q KTi/va gt;(n ivp Trvir/j.opo/j.o'iüX^/j.^Aua'ip, Ave r§agt;J^a;x£l' ^ ai^iva /j.ti Aa0H S^foOifcraamp;Vti 6oA €è.'^aJ^ó^ailt;i rag âamp;v £7raK.2:KH S^xTiij/'ovlu) ^7^ imt^n^, 6oH0f Q f7^ lt;pa.y'sa‘ip oxx ly to7q /xvKHTaS^rbcr'i.ty raAa 60 jÇ mvop-ii^.S? 710-TW •^H TT’j/xHJtvJij a?^x lt;Aipó^ Goh0H/xar'(’.

C 0 R I D IS, COlchicon, Sunt qui cpïicmeron ,çi’f bolbon agno. LRomani bulbu agrf' ftë uoeât. J Albican té floré croefnofr milê autuni exitu profert Colcbico« Poft floré folia Bulbofimilia, pinguioratantu. Caulc dodratalc/uffo fcmine,Radicc habet cü ius cortex ruffoin nigro col ore efttquæ cortice fuo nudata,cadida,tenera,dulcis 5lt; liquorepic na inuenitur.Habet bulbus eius in medio diui' fioem cxqua floserumpit, Nafcii Colchicü iS Meflania plurimü 8C Colchis. In cibo fupta «^ dix, fungoçt modo enecat. Ne fallat pro buibo fumptû ,defcriptum ànobis id efttigoahent fuauitate eius magnopere trahutur • Kemedio funt hisquicomedcrint,quae cotrafungosope ferüt.Remedio itidé bubulü lac tâ prefenfiope, ut ubi id fit,nullo alioremedio uti oporteai.


I N T E R P R E S.

Mlfceriïnantïquislcriptoribusinuicê CoIchiconO'ephemcronaliqoicrediderunt.NiCandruinAe xipharmacis fuis dicente audiences.- « X x fAnJltiur ){$gt;gt;)(^iiiJ[amp;' i)(eéfjS/iiigt;v -nZf. kHvo vJiv ^lgt;n«i i^t‘^''‘ ‘* cft.SiueroColcliidis Medeaiiifeftûignëpociilû illud haufenrephemeron.Mox pliniuinKruM® na Colchicü, 3c inter medicas herbas ephemeron numeranté. Quinetiä hune ipfum hoc loco priuatimae iUtro(^agentein,ïZ inuice utrunep Colchicon 0quot; ephemeron uocaucê. Poft hos Paulfr Aeginerafph^'^y*’ inquinto inter uenena conftituentê.mox iteijt in fexto ephemera his uerbis defcribencé: £p«'f.|S«»w^quot;**’*f'j’ tiM^imf i'p//(xr)o/ix)ütAt(T»((.quod eft.Ephemeron, non quod noxiü amp;nbsp;letale,fed qiiodagreftcirimuocai't.quot; nelongioresfimus.incundlisCrxcis modouenenü,modo utile dencibusér tumonbusherbaeph*^”’^'’®® inuenientes.præfenciiér periculofa Temper dubitacione : Nificognoueritaliquisduoquondâ ephem^Ç^* nera fuifte; alteijt quod Colchicoii à nacali folo diceretur.-florc albicätc, crocino fimili.radice bulbi.ftdpin' guiore.caule dodraiital!,notis'ijjaltjs qux à fcriptore hoc in hiftoria eius numerantur.Qiiod Cokhiten FH nius fimpliciter nominamt lib. xx viii. cap. x. O' Paulus Aegineta in y. ephemerö.coius uerba funPiSt'^^ fi^MM^tiwi, tivitiKKMVfilyA;^/)^», Jiidi^f» }{$\ytJ[iil)vtiSi. quorüfenfuseft;His autqui ephemeßihaufermt)’]''®“ quidam quiain Colchide naicitur.Colchicpnuocant.Quodlphicidêfcriptorinfexto inter ueneiia non Cw chicon fed ephemerü uocabit.quo loco cü hic planta defcripfilTet, maleficij eius amp;nbsp;ueneni notaït«’*^'’*^’ certius illicdocet. Altera quod fimpliciter ephemerü dicitur,innocens,O' ut pauloantc nos diximus, tibus O' tumoribus utile,Cuius meminit Plinius lib. xxy. cap. xi. his uerbisiEphemeronfoliahabetlÜ^A^“ minora.caulê parc Oc. Quod hic ipfe feriptor mox deferibet: O ut rem totâabfo'uamiis.q J Paulus A«g‘'’'. ta in fexto defcripfit.habereiÿ airrepercutiëdi difeutiendiep uires : efteep ephemera duo;àqualia nosƒ» quot;nbsp;mus,uenenü alterâjpnocens alterü,fatis idë Paul us Aegineta indicat,qui de innocente hoc agereinopic’i aitiî^^rtf« où ^ «AHÀHTMfzov.quod eft: Ephemeron, non quod noxiû O letale Oc. manifefto ea propofifiont •' uifione(pargumëto,duplex eius genus elle,alceiÿquod ueueni.Oalterûquodremedqrationéhabet.Facrt ideoeft.dum in antiquisGræcisuagaappellacioneutrunip ephemeron dicitur: ne fine caulàcrediderint quimifceriinuicëColchiciO'ephemeriappcIlationes: ueruntamen quantûfimilitudoaliquanominô^ munionë in tllis fecit.tantü natura uiribus ea difereuit: earn tp ob caufam in ueterfi feriptorû ledioneobW iianda diligentius ea uoxerit, utnoxiumab utili, Ouenenum à medica materiafccerni poffit: inquonon parum proderit,dequoagaturOquomodo,obrerualTe.Fueruntquimaleficumillud ephemeiÿdiéiupn' tauerint,qgt; hauftoco una tantum diefuperftites fint qui id hauferunt: O à fimilitudineeiusdeindeakctum illud;Nos tarnen profiter! non audemus.utrius fimilitudo alteri nomen feccrit.

n(^i EtfiNMtgou. ^Ktep. xC^-E^ ^n/x^op. 01 SiJ^ip amp;y§ îcw • ipu^«

DeEphemero. Cap. LXXXIII.

EPhcmeron.Sunt qui agreftem irim.LR®'. mani ephemeça pariter Grccis uocant. J Caulem foliaq^ liliofimilia habet, tenuiœ ra tamé.Florcs câdidos amarosqj^wf*’ molle: Kadicem unâcrafritudinedigitali,loganigt; odoratâ,8lt;adftringétcm. Nafei^ quercetis^um-brofis locis.Radix détium doloribus remedioeih in queiifum dccoélo eiuscolluunf. Folqsinuino decoiftis SCcmplaftrimôimpofitis, tumorespS' niîÿ nondum intra fe celiedo pure, dÙcutiunt^-

[ tÿ KauAo/i oMio. exi KÇ^cç. AtTrfô-y'^g« lt;111 av^'H AoVita. Tringa, K^-Tfp

lt;1^ Ma AaKop. ^i^a die vnisi J^oanV' Aou Ttax^l^ p.ia.. peaxga. su-nf/KH. tùœtTHÇ. q)V£TÂt 911 ePgUMoZg l^A TraAltTKlOiq, T^ry H pS^ g/^a of'oUTaA'yiaq 657 (^^fxax.op (ha--nÂvtopSbjH. r« dï qiu^Sxa yj oh^ I ^h^evra H9^J Ka]a7rAaôamp;£v)a,o’iJ'HMa]«H9y (fuMala (h «tpeg^. ixKTïW u7;g sp Ï^ovra,

-ocr page 561-

LIBER lin. INTERPRET.

S Aos in Colchico foperiore capite de ephemero hoc dieflu m à nobis fuit. Quairendum modo peritio-' nousrdinquimus, fint'ne quos medici er herbarq nunc hermodaeflylos uocaiit cpliemeron hoc,an Colchicon illud pauloante defcriptum. Nihil enim modo fupereft, quam monere legëtes, dicere Barbarum habere ephemeron hoc florem coeruleum.quem nos candidum ex cömuni cademiÿ omniu quot-qt uidimuscodicnlcAione.Pliniu ut uidetur,in floris eius colore potius g Diofcoridem quem uertebât Ie-cutus illeeft.Sunt enim in hidoria ephemeri huius Plinq haec uerba:Ephemeron folia habet lilrj,fed mino-•^ax^lem parem,florem coeruleum. At hic kvIh AtuHà ait.quae uoces nifi ad candidü coloré trahi non pnt-Si' gnaiie hoc etiam placuit,ut qu ibus auroribus quod diucrfum fit uterr^ noftrum uerceritjegentes fciant. n^iicdtovrïTn'rTïA/xaT«//. Kt4gt;. x°‘ De Paluftrilente, Cap. LXXXIIII,

?r AX0Ç'o tm rTtAMceTw^Lo} 9,(pa- -■—^ Hacon q in lacuftribus, LSunt gfylue-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^'gt;i?'’Ç‘ °' lt;^»«’r/TTf^o/j.|MAta7o/ B 3 ftrem létem, qui epipteron, q biptera-VJ^ ^'-n^ixA/g. 3'1 JÏj’kmct^aiY^ovot’.Jtu I lin,quiiceofmigdoIonappelIêt.Roma-

, , ^'’'WTcw £7ri (^saaf/jLw/j uJ'ecTtav JL nipaluftrem lentê uocantJ Inuenitur ^SW/jopo^o/o/j(})a)tM.4u'xw/jTKj'tu)aMlt;l-7ra- inftagnantibusaquismufcuslétifimilis.natu-

'^cu’pAty/Aova'çv^ ^ucr/mAace/ yÿ^ -jT^'i- ra öC ui refrigerädi: ob qua caufana cûdis inflâ-7Çc«ç.^MottiKaTa7rAaoy(5/jiSx/©^Kas’tau- mationibus,facrisignibuspodagristempla-rôpTiÇ\ fftù)^ça(^Tagt;. 7ra^aKo;X\5«Ai Cl 9Vn ftrimodoutiliter per fe ÔC cû polenta imponi-

’=*lt;*^Tlt;x^£7r( 7rcü?U(U. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur.Glutinat amp;nbsp;in pueris inteftinorû ramices.

INTERPRES,

QVemadmodumincognomincIeguminefecüdolibro illud deferibensDiofeorides ^KM5’to3'z44»(©', d eft,lens quæ Comeditur dixerat,u t ab hac amp;nbsp;ab elelifphaco earn fepararet: eadem ratione de pa-gt;1/ hiftri hac docens.ÿaKw Sn TWriA^arwr-quod eft,lens quæ in lacuftribus inuenitur.dixit: cognomi n«enim,fed natura diuerfae, feparari difcrimine aliquo debuerant. Id acceptum eft in ilia ab ufu, in hac à nwalibus.Secutiljpofteriorès omnes huneferiptoremin difcriminibushis l'une. Mufeum nÔ herbam hic lt;l*dtinueniriinaquisnon fluentibus.una^ uoceillafatis naturameiüsindicauit. Fluitatcnim in fumma aqualentis figura,à cuius fimilitudine nomen inuenic.

^^'^‘l^-’Ou'ra/Ât'ytzAou, Kîcp. X®quot;^' ALeiXuo/j r /xt-ya.oz jV,amp;(10aAï(’.

01 JV,àjU.6^i3(r(o/j.o/ Yj^ut^oûlT^' Mp-OI ciV,^uû:};^lt;xA/ÀÛ/J. Oi

• lu ’ / '^'■'^^«^P-0^ J'1»^S7’'^?’P* W clr,«zwwo^, 0'1 Jïjâtijç^ucT'op.o'i d^jb Ao j^-^011.01 Jïij^ucraretyov.o; dV,-7r§MT07lt;ivo/j.olt; ^,èo^^^.oi lt;^t,V62i@gt;,7i^3^^-rc« Traÿovu-Xw .0(^lt;J^,jgU!r/^ç. ÿa/xaiof Kt^iaKûucûTfa. 01 Jï/iôêiçKÔouVç, 01 J't.AtaTrtTîi’. 0; dV, ’W^Wioiij.aryif^,01 Tfot/xefaVHÇ. Jau'^woV TOAtt^« œvop.aîc« J\à p euJ^aAtsr (puA-AU|U.K«ugt;^jç ƒ S^vixcr/ TTSj^uozóuQ H X9t] /J^ii-^wq. ïr«;^©^ (/'aifiÛAûu .^HYtAou Alt;7ra-§ouç. êu^aXftç. c^T»^cîç ’tj^ovJaq œç Ti^ TS Xlt;it5lt;rxzou ^Su/iai^oU' epuiX;« Aira^x. fjiiri' ^®^lt;/'«i«»Aoo M£7=^quot;Aou.-yAu(»o -/'q l^P TO an^p. Xÿ^ rà /xw Karcort^ r (pu?Xvw/j VirfioviUtVa. 91(J11^ ntcpaAiiv TijoertçaA pÄVatw' ai^nAa.K.i/H,Xo/j ôpSaA/xo jcP^ Tg ( rjz(p3vja,lt;puf T] Jï 77 Toien^ ôçijvo7ç Ô cSJa-K(W(Ç,?|KO/ 9 (pU7w'oiicr//j 5tur £7ri r oikk/xx-TuV.Aewaxu/J j £\ij 'J-UK^KHV.suepouo-ap.Tf/-O'Jo'apTt^o'ç’tjua/TTtAaîa. tjTTxjaç. vô/xaç. opSaAjUW/i pAi^iUOi'a? • TrujîitauJa Tp^a-rjïS.Kclt;]a7rXaTjû/jLii'a -àepu/^a xa^ taurec ^ MtTcèâXcpiTœp.b 9 j^uAoÇ 7150Ç Kt;paAaA T'^vM^î« ÉcAi^'tdu àl|ocP/Vou £(m€^j(;t{a(.

DemaioreSedo, Cap. LXXXV. Alzoon maius LSunt qui aithales, id eft, femp uiréstq ab immortalitate ambro-fiamtqui ab aureo feminis colore,ebry' fofpermon îqaboculorûin animalibus fimilitudine,soophthalmonï qui à rotuditate fua bouis oculu:q ab amore quë credit cóciliare,fter-gethroniq ab æternitate, æonion, qui aichryfon, g hoîoehryfon, gchryfanthem5,gprotogonon, qui bo!on,qui notion, qui chryfitim,qui leapetes, quifedumam uocent.Magi paronychiam.Aegy-ptq pamphanes. Romani ceracufiâ ÔC louis ocu-lu appellant JNomëmaiori fedoab æterna folio-rum uircdinefadumeft.Caulesprofert cubitales amp;nbsp;align maiores,polliciscraflïtudine, pingues,e-gregieuirétest incifurisquales in uallari ladaria herba fun t. Folia habet pinguia, pollicis humani magnitudine, in fummo linguale figura : quæ tn in inferiore parte funt,refupinanfî que uero in ca pire, concreta inuicé globum figura oculiconfoc mant. Nafcitmontanislocisamp;fidilibusuafculis, Conferunt quidam amp;nbsp;in tedis. Refrigerädi uis SC natura flli efttadftringit. Facit ad facrosignés, ulcéra quæ à ferpendoherpetasdicunt: quf itidem pafcendofcrpüt,oculo9£ inflammationes, ambu-fta, podagrasej t in quem ufum per fe 8C cû poléta cmplaftri mÔ folia ef imponunf.Quinetiâ fuccus addito rofaceo côtra capitis dolores infpergitur«

X 4 Datuc

-ocr page 562-

yt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIJ,

Ci4)aXaquot;)V(ocAKKi»/i’lt;^7P*(^cA/Eû’). H9^ Daturidécontraphalangio^emorfusbibedu^D^ Jgt;«^^A«w»q,iy/'ucrtvT^iKo';?. s^o-y^u' tur 8Ccôtra fluorés alui quos diarrhœam uocat,W' Zo^ Tî tAyiv9aç jK^vaw^ o'uv o’/va Tpfltiç. teftinoçtip tormina-PcIlit rotûdos uentris lûbnco’ 'iGno'i 0 ^ocui ^uvwKamp;'o/j s?/ TT^otö-ir^tr- cû uino potus. Fœminaçt fludioes fiftit appoft®* ^iiTM Jï 0 xu^oç K9^t7r('i?iP7ôt})âaA- Inunguntur poftremo ütilitereoIucisoculoruW' fxt(aVTapu(fi\î/JMlt;=ài'^«i(i.(x.T^. dæ à fanguincperturbationes,

INTERPRES,

Ophthal' mia.

rüfK^n ofSoiX

VIret ubiqpfedum in tegulis, nec alibi nunc facile inucnituranuafît^ iampridé aliquibus lotis ç^^ animos.indigna cœlo opinio.non perCüti fulmine domû in cuius tegulis uireat fedfi: frigor^^ planta Cœlcftibus illis ignibus aduerfari.Quod minus miretur aliquis,memor ob earn caufam a ' tea Temper contra eafdé iniuriasmuniffe caput Romanos Cxfares.Sed ignaui nihilqj timedi ignesilntri1, fi tarn exigus plants frigore mortalis fiec Aammai^ illaiji fulgor. Non tanta cœlcftibus infirmitas £«• ” ’ contra louis tela,quibus poccac uti deum adpœnâ finxerunt.tam facile præfidiü mortalibuseft-Inu^uio talem locn fibi fedum,in quo procul ab alqs plâtis cœlo propinquior.©' foli cuius radios non timotb^P fo fucco ipfe abundans,eodemcp frigidiiTimo terras humore ad uitam no indigercc. Non aliter qqui w liore Fortuna fibqpfis.ut Lucretius cecinit,ualere amp;nbsp;uiuerc poftunt,nec alioip ope ad uita indigetjirabs rum iniurijs per fe cuti, iocundo animi fenfu pereuntes ü biqjalios contêplantur.Non quia iadtan quel’S dulce uidere, fed quibus ipfe mails careas, quia cernere fuaue eft. Quae fedi fortuna femper fuitiuirens q ipfum integulisaecerna uita pereuntesquotannistotaterra,nuncpftu,nuncfrigorc.nuncalijscal’^'’. rae iniurijs plätas alias fpediat. Ob qua caufam in tâto nominü ambitu uctcribus fuit, præfertiœ^ •^'^®*Ï qui no contcti à uitæ æternitate aizoon er ponion uocalTe, tot alijs fimilibusappcllationibusid ori”“®f Earum nos aliquas obiter Diofcoridé uertentes interprétati fumus ; Sulccptus^ tune labor iUe, exp«® ' res ad reliqua modo nos trahit.NÖ relinquemus tamé nu meran à plinio etiâ plerafqpex illisibuphthalm^ z;oophthalmon,ftergethron,ambrofü,er praeter illashypogeftbn.quoniäinfiiggrüdrjsferenafcit't’'^ , rimnotrfed oês Grçcasdcalicas aut er Romanas,fedü magnü.oculü er digitellu.q à niofeoride nó nu®^, eütninantiquis Latinisfcriptoribuspaflimlegant. lulTerittji Columella in carmine fuoantehórtéfmle®. tem,latices plâtis infundere amaros marrubi, multo^fedi contingere fucco: qd multoante euruft*® Grgci fcriptores prpcepcrat:Docoeratqj idé Columella lib-xni.interruris falgama digitellûetiâcôdirt-y dimus tn ca uoce nö fimpliciter fedü fignificari.fed cogenerê illi portulacâ, carnofis fuccitp plenisó' ipü® folqs.qualefedu eft:er hge pro maioris fedi hiftoria hadlenus didia à nobis fint.Quibus adtjeere placuiW in extremo capite légères forfan fufpêderet nifi fciât,quaenâ lu cis oculoijt fadfae a fanguine perturbation'’ nobis fint.Diofcorides inungi fucco fedi aic:ü^ógt;4wt S^e^ftiûnai ktp Ki/^ix^t:Ced eft illud primo feiend“»quot;®* probare nos penitus illud à fanguine fadas;qm in aligbos Graecisneepoftremx fidei,nulla ea uox^M pliciter^ ipS«AAizwnwv]egat.QuaIe tn id in pluribus Iegebaf,tale etiâ redditü eft. Relinquimuslf cogitai'™ medicis, quales lucisoculoijt perturbatiöes à fanguine fieri poiTint: qua defcriptiöe in ophthalmia nos Grxco^medicoi^decretis ufifumus.rnter qs oalenusin Ifagoge fua ait,oculi ophthalmia eire,quesrub câdida oculi pars.extollunt cilia.fimulqj fit ne poiTint fine dolore cöiungi palbebrac, er traeftatus mani™ oculus dokt. Altj altius repetentes,perturbationê,T«i,«fzv Graeci uocât,humiditatc oculi effe dixerutzfiffl“** cü rubore prêter naturâ calorê, non ex intrinfecis caufis fatftü, fed foris adueniente caufa aliqua.uerbi eau' fa:folc,fiimo,puluereaut oleo.Hisenim omnibus T«(gt;«TltT«z,id eft,pcrturbacur oculus.Quae omncscauisK ues funt,ideo^cognita caufa facillime foluitur perturbatio illa.In genere perturbatióis huius ophthalmia etiam eft,perturbatio quidê,ueruncamennö foris tant3ingruens,fed ex interiorc caufa etiamabfçn’ani' fefta caufa-permanetep ad tertiam quartam'ue aut quintâ plerun^dicm-Coratur ea facillime prjeautio* omnium qux foris accedentia turbare lucem poftint.exiguo cibo icidcm,potu aquae,er deiedaaluo,

niÇ 1 Atjtcoou T?0 /XIKJzJl/t, Ktep. X°^^-

AEiXwo/j 2® /AzKjo/j.Lo' J^,7rt‘7J’o-' tjiutg.oz c!^,ê§ü2o^.OZ eJlijS'toSçO' 7io/j,ol ^/i^óèvKop^o'i J^,palliât ^ivlw.oi Jï,K(Çauvîa.çu//aZoi €i' ^aXiÇ.oz J^jtjß« crtji^ èièaMiy^K» t-a^iATa.Jtpiz'irctt ^ 'pix^oK^ amp;nbsp;7r£7^cd(5.151 T'i'^oi^u'ifcrK.loi^. KavÂ'ia a'^ Mzag §îtHÇ7p?^à Anrfcr, 7rt^z7rA£a^u?^a-5/to^7Çic}^^u/j.Alt;7raj3/j./xzKçSS^.û^tOjU£?ff* aKjoiz. avzwtrj A O KauAo’/j^y/xtcrw'^i çüTi ^a/x4jz a'/Afyt 9-(^. tj^ovJa tra i acf'i oju ^'^9!^ av9-N Z^Trfa hq^ xAuj;z.7=iztdu t« cpu,quot;^.« J'û Va/J-lp t^^J oIm KV'tIm ^ TIJOij^K/XU'Q).

De minore Scdo, Cap, LXXXVI, Izoon minus.LSunt qui, qj in pétrisna-fcitur,petrophyes,qui brotion, qui theo brotion,quicrobiflbn qui,qj hycmestol Ieret,chimerinen,id eft,hyemalc.qui,ç fulminib’aduerfari credat,cerauniâ,id cft/ulmi'

narem herbâ uocent, Aegyptq epijcelta,Romani uitalem hcrbam aut femperuiuam appeUantJ Nafciturin paneubus, pétris,muro92coronis, SC umbrofis fcpuIchris,Colicuh exeuntabuna radice multi, graciles, circinatis, pinguibusamp; in fummo acuminatis foliolispleni, ExitSCexmc' dio caulis dodrantis ferè altitudine,umbel!am Habens t flores^que tenues,colore pallido.Ha-' bent folia fedi minons antedido eafdemuires, Cre^ur,

-ocr page 563-

LIBER rnr.


fl?» AÔ^MÔutft^U. irt^i. )^o/.

AOk© j U v«i lÿ ^/7®v îrePaç ttij^eJa. ö iVioi 2{Vj'çzj^vitüà75*olt;/^ H thAî-Qxo/jîKaAterà^). ^M^xaZoï q ’/z^tKS ê^a/j. ëj^^ «Té «UTH Traj^ûr^a rà Iw^ftaiçJçT« ^ av2.mxyui=amp;iPa.lt;ria^ ^'’Jlt;^7r{ja/ç.

^'■Wp Jé?Xl^^(«'^^. j^^fJ-^a/j. tX-^f^^ha.^^oi^aj^up !^ia.lt;fo^7(K.iüJ o-vp 0^07-7'^K«Ta7rAaû9-t/j',

Credit amp;nbsp;tertiu fedi genus effe quod picriqj porgt; tulacam a g reft ë, aut Telephion uocant. Romarii uero iHecebram, Folia habetlatiora 3lt; hirfuta,ad portulace figura accedentia.Nafcif petrofis locis, Laliquado a fit in hortis: Foliola habet oliuæ.mul to tamé minora,numerofiora Slt; teneratColicülo# rubêtes, ab una radice multos, in terra procliues, quicomanducati fucco abundant, giutinofkp St falfo faporefunt* J Calefaciendi uis St natura lili eft.Acrimoniam habet,exuIcerat,St Urumas cum axungia emplaftrimodo impofitadifcutit.

T E R P R E Si

REuocanda in hune locum funtquxfecundouokimine reliera, ^^ in hune locü dilata ànobis déport tulacafuerunt. Vbiçenim eadé erantmec debuerat duobus locts idé doceri. Aptiorautem uifus hiç locusnobisgille.inquodeomnifedoagerecur. POterundegentes confilrjdiuerfîcatisi^^huiusno» ræexaliorum editionibus rationem cognofeere, fiquæab illis reddita amp;nbsp;ûerfa fuerunt.CU noftris contip wintJn quibusantiquorum t'y meliorum codicum fidc nos fecuti.nufquam diminucarecadem illis,quails noneodemloco.diximus.Quaeaiitinappellanonibusfedihuiusrelic’tadnobisfuerunt^exeorumco-icurnfijç relida funv.nulla rei ialt;Sura,fcd nominum diminuta tantum copia,quæ per tempora uenfimi l'efthuicfcripcoriaccreuilTe.

^^1 K.0TUAhFo\'0Ç. Kit^. XoJ^'-K^TVhi'liip. 01J^, trUMTOÄIOp. 01

‘^i'^u/J-SixAiop, Lbt JV,K.i57flt;5 cc » ^o/'Îtnç, 01Q, rljç o^wpaXo?. 0/

01 ovA6iX(Kou^ ?tv^iç J (pu';5ko/j txlt;l wSv^ 05V “^•^^'$^t(’. AtAxSüTW(5 MlÄop^ HauXiop ƒ j tyV^tercag^a^Jquot; yu w 7° eüt £f ^^-J'3«igt;lt;^tAa?«^ S5o7/uAiw.TairrHlt;; «^ ^e‘I«2^^ƒ X'iXaçgsT’ q'ivv yr^/y^op-mog H £ 7KAu^|atv@gt;, (f U/JL«(^ fvi^i^ dlf^oioKi xlt;^j. (fAtr^oKxçTi Ç1 ^uo-fTrÉAara, O XuMt^’Aaç, ^ Xoi^j^aiq KaTaTrAecTjo/jLt Vu w^iAtz. Kal soiJ.a.)(pjjn.a.vcroyp^ivop • t-e-äid/tw«/era^^et np th s»^,Az-S’ouçamp;^TrfiJjKai ovjatuvu, 0 uJ'ju'ZK-^°i^j'jpoiWp.i7\iZ!f^'iJ^üT(iu. j^juvraz eft «Hgl^TÄigZAjce,

De Acetabulo fiue Veneris umbilico herba, Gaput LXXXVIL

COtyledona.Sunr qui fcytalion,qui cymba lion,L qui Veneris hor tu, qui terrae umbi licum,qui ftechiden, qui ftergethron uo-céuRomani umbiücü Veneris appellat-J Folia habet acetabuli figura in orbe circûada, fen-firn,leni,8C ut fenfum fallat, in concauitaté defeefu* Coliculû in medio itidem breuetin quo fernen eft, Radicë oliuæ modo rotundaCuius foliorucp fucco præclufa genitalia addito uino militer mungutur: cademq^ utilitate idem infunditur. Quinetiâ côtra inflâm ationes,facros ignés,perniones, ftrum as fto-machiqj ardores,emplaftri modo utiliter herba irrt ponitur, Frangunt calcul os etiam St urina cient folia cum radice in cibofumpta,Dantureadem contra cutem fubeuntes aquas in mulfo,Vtunturpo-ftremo SC ad conciliandosamores,

I N T E R p R E s.

RAra.ô*nefeio an in toto plantai^ cenfu finuliî muenienda alla,orbicularis ét concaüa foliot? in um bilico Veneris figura nomen illi in Græcis cotyledonis,in Latinis uero umbilici fecit. Licetep Plinius Cræca noce cotyledôa femper uocer,res ipfa tarnen ér Apuleius in cômctariolo illo de herbis ueri-limilemtêporibustpilliscogruâcam appellationcindicâc.Perfuademur^ facile nos, CrhisÉralijsindicijs, fuilTtcræcæ cotyledonis Romana appeUationé Veneris u mbilicü.-quàles in plenfqjalijs eagens habuic,cà pillü Veneris, fuperciliü Venehserplerafqjalias.Libcncerenimabeadea.qusetociusgenerationisfymbolM ingentiumreligionequondam habuit, amp;quæIcporibustZblanditrjsuitae præfedla effet ,ad naturæ partes,quægrata aut utili aliqua fpecie nafeerentur .nominum aufpicio ucteres Romani fumpferurit.Ex qui obferuatione uidentesin Græcorum cotyledone cirenaeffa in orbe folia,lent in concauitatem defeenfu hû niani umbilici formam defcribere,umbilicum primo, mox, ut rei maieftatem aliquam adderent. Veneris Umbilicum uocarunc.In orbem emm circuagitur.ir in concauitatem defcendit hominis umbilicus.Eadeni fed non tarn honefta ratio fuit in umbilico terrae. Adiccic hic etiam Mift ifeMmSd eft. Veneris hortum di-ticotyledonaildlpApuleusille etiamteftatuseft.SignificacaücK»7gt;»/ Graecisincömunifignificationisxfti-mationehortumieamcpobcaufam nos Venerishortum uertimus. Obortatarnen fufpicio nobis eft,pofte KÏ7flt; uwhoc loco non hortum irtdicare. fed tonfurae ér ornatus capitis capilli tpantiqua in Perfide rationé, qua force Venus à piAoribus fingcretuner quoniâ cirenageretur in ca ante fronte in orbê capillus, ideo aliqui iionabumbilico.quaeparsin homine praefcrtim^fceinina faluopudore oftédi non poteft,fed à capitcho Ueftiottamp; apettacudisparte appellate maluerint.Hocenimnos magisprobïimuï.gfi ea uoce fignifidari

~ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etianï

-ocr page 564-

Çtfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o s C o R I D r Î, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• - tort etiarn moneamiis muliei^ ^ îifi^ecuv,id eft,pubé,quod Cræco^ grâmatici docét.Fuiflê aût Cr^isiw**^^^ furæ genus.in eiusgentisfcriptoribus nocüîimfi di.Sufpiciorameccierturai^nô decretu hocfit.ta ^^ fa fuit, cur cymbalion à cymbaloiÿ côfimili forma eciâ diceretur. Côcaiia emm pariter 0* funt. Côtra aût fcytalion, nô fatis certâ habet racionem.-nec nobisratiocinan facile eft, 9“.®*”®5®*^jjjca’ quae logior erat, ad rocundicaeê per fimilitudinê trâsferri pocueric. Supereft in appellationibus nisut ^^ Xjwxii/wv. mus nee tantû pro herba hac, fed pro muleis alqs.quid Grae cis fit,Ér qc fignificet cotyledon : quid W ^^^ cotyledon, etiarn amp;nbsp;quocacetabulQ.Quæ uoces tam frequêtes ÉZ tam multas utrifip habet figuifi^^tiones.É^t’^ Acetabulü. uerlaijt reijt indicia, ut inutile legêtibus futuij! omnino nö fit lögius de lus femel audiffe •f^'*Vj^^^*^'LnrO' e/v^atp©', dum.fadlüinhisfuifleqdfere'in totauocürationefaflüubicpeft, utabiidantib’rebus,deficiccibusqiP prijs nominibus,tra91atis,fimilibus,cöpofitis'qprei52 appellationibus uti oportucrit.Quod in donc O' Romanotjtacetabulofacillimedeprehendit. In quibusaltera cotyledon fcilicetfatfta eft a^o y crgcoijt in poculis O' cöuiuio mêfura uini O' uafculo,quâ Plinius aliquâdo heminâ,nônung fextanne cis uertit. Eius forma erat qualis nuc etia in fitftilibus poculis uidenquibus in paupertace O' coenobiis ^^^^ Cotyla. tursO' cotylâ noftra gés adhuc uocat.Fuitqj hoe eius nomé primS femper^ in poculis ét liquider quot;''«o ra.Quoties aüt fcruata eiufdc uafculi forma in aliü träsferebaf ufum,oxybaphû uocabaf, ggt; in ceena a plenü ad intindfus poncref.Et hœc oræcæ cotylx oxybaphi prima ratio ét ufus fuitRomani in P*^**”^^ _, poculoiÿ ufu O'liquidoij! mêfura fextario aut hemina ufi func.Cü uerö ad incindluseo ucerêf,abacew tabulü dixerüt:cuius forma orbicularis effet,profunda,O' fine marginislatitudine. Ab his deinde un^.^^ fuü nomcad alia quæfimilêhaberêcconcauitatê, träftulit.PrimiiqjGrxcifcriptorescöcauas partes luj^. lypoijt flagellis quibusnitif O'forbet.cotylcdonas nominaueriitSic Ariftoteles in animaliühiftt*'^’ nius in Latinis ait,Sorbete eu acetabulis acctabola intelligés cócauas in cirris eius pifcis partes. Tran etiarn uox ad fœminaiÿ locos. Voearutijjeraeco^ medici cotyledonas in ea parte quibuseanititirn Träslata itidê ad ammaliü offa. O' offiü arms quales in coxêdicibus funt, in quibus concauü os à^*T ? jj grediês in fuperiorê partê,aliud os excipit iungietp fimul O' copulac,nô aliter g fiquis inuerfo riore parte rotund iiquidpiâinferat,ut in eoucluticêtrocircoagipoffic Sic Themiftiusq loco agit de eu, appellauit: licet^qtidie in brutofp O' hominü coxêdicibus concauäeius offis lacuna uidere, qu^ folacoxendicêdiciooluerüt.interqs Plinius aliquâdo eft. Tranftulerûtpoftremo eandêhanccot/lf uoeê Graeci.. Romani uero fuü acetabulü ad plura alia, quae rotüdacöcauitatecotylaeO'acetabuloU. lia fîmüia cênt ; ni quoiv numéro O cotyledon herba haec folio ut hic deferipfit in orbê circüado.len fie ut fenfum fal!at,in concauâlacunâdefcendête .Eamiy ob caufam nos acetabulü herhadixinius» bulo folia haberc fimilia.Barbarus per Plintj ueftigia ingrediês,coxendicis figura uertit.Eiuf ein de ^7 donc haclib.xxv.cap.xi uerbafunt:Cotyledon paruula herbacauliculotenero.amp;c.moxpingui'J’Y jg Predufa »c ““o « coxendiccs.Praeclufa genitalia laxare acetabuli huius folia O' fuccü inquit Diofeorides,nihilquot;'“^ nitaha. ” Ç^a’wwK'i/lwMdicêSjqufuoxutriqpfcxuicôpetit,necnosfecernereaudemus.Medicoijthiceritlabc»™ oi'uamp;. Fibus cm O' foeminis pariter ifl/4n amp;nbsp;«z,/lor«t,id eft.pracckifiones O' genitalia funt. Cclfus in marlbus lib”“ j pite xxv.labêhanchisuerbis dcfcripfit;Côtra fii glans ita coteda eft utnudari no poffitiquodui^® ^^ phimofin appellat,aperiéda eft,O'c. Vocauit phimofin Cclfus in maribus,cü col is glans ita contéequot;'^ aiuutif- P^dari no poffit.Cotra Craecoijt medici phimofisduplicêracionêtradiderût.Aliquandoeinfîcglandep. putium tegere docuerüt,ne nudari poffit;aliquâdo femel dedudfü reduciitei^nö poffe.Sed vtba!uttr/tgt; uatimperiphimofinuocat.DefcripfirperiphimofïnGalenusindiffinitiöibusfuis.fieridicêscóffaaoei glandis neruo nc poffic amplius deduci praeputiO. Monuit praecerca Paulus Aegineta fieri prim““'“ .’uj niis,autob cicatri cc qiiae in prxputio CüCreuerit:au t ob carnis incrementü quae illic coaluerit; Seeu” uero in genitaliü inflammationibus,quoties dedudoprpputio glans intumuerit,nee ultra redutftoto P riri ea poffit.Et haec phimofis in maribus eft.Cuius licet codé nomine contrariuseuentus defcribatur^ . •Zu^. tarnen ratio eft. Neqjenim aræcoijf uoces iiixf)liuit,ji'flt;uiri/,amp;uerbüf//„tyvnudareautopeTirefgt;gn^^^ ^^ nbsp;’ primaO'pcrfceaijtngnificaooeftclaudcre.O'inanguftüquodlaxüeftcótraherc.Vocatipeagéspb' . nexum praecipuein perisOfacculisàfuperiorêparte,quotiestoto facculiorisambim inanguftutO“^ funiculo religatur:Cui nexui fimilc hoc main cam in oraecisappcllationêinuenit.Necrefert.fiat ft“P u praputio glande in fumma prxputijpartc,an dedudoeo citraglandê. Vbi etncontrados tus ififxt'.id cft,angit,claudit,O' ut in facculis fit,in anguftü contrahitur, contradlofp co fit,ne poflitop glans nudari, cü operta ea fadlü id malü eft.nee operiri cum femel ea nudata fucrit.Fit in fceminWgt libusidem hoc malü.-claudif^eodêmodomuliebriülocoi^t oftitü-Caufas^habetautexulcerationemq^^ prxcefferit,aut duratä inflammationem.Fitqjaliquando altius nonnungin fummo ore,fxpe etia 'quot;'’’ -^ fpatio. Teftati praetcrea craecorum medici funt,à principio per feO' natura fieri hoc malum. Sed 'dpquot; tes«^M^w potiusgphimos uocant Significatfy ea oox,non perforatas,0'in utro^graue fiériimped* turn in coitu,in concepcu,in puerperio, O' menfium aliquando pnrgatione.fi qox locum oblfruitcaro membrana tocum occupauerit fparium.'O hac pro phimis in utrot^fexu didta hadenus fint.

n^i ETtja^KOTOXst/'dv©-'. De altero Acetabulo feu Venerfs umbili'

co. Cap. LXXXVIIL

ES2 Jï ngj/j iT^oiJücl^^K.an'XHif^^ voç.Lo 2vtç Kv/j.^a.Äio/j n.a.Äovo‘i,J TTÄaTUT^a. i^ov »tg^j Amaçcè tpuA-Aa u§ rAwTja5ia.7ruKV« -^i niw |(-

St amp;nbsp;altert acetabuli fcu VenerisiiwH' lief genus, qd cymbalion aliqui uoca^ * tioribus antediiSo foJiiSjijfdem^qucpiæ guibus,lingularum forma circa wd^

-ocr page 565-

L f B E R mr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n?

îav/oiovtiô(f0aAMoVtva/x(oA-î^/r§a;fov'îa wS7^Tgt; cé défis,maiofis fcdi'mo ucluti oculudcfcri ^]ova.ii^wp.TVlt;^vo^isi(fov]a,Ka\tAloijAi-^Q^^ Hj bcntibusïSaporeaftringéte,colicuIo grach »w’avrÇ a^’x KJ cüri^^ajao^oza ut^/kS . ji^o«/ ^ li, Si in eo florib’ feminib’^ hygico firn ili-6*£(ÿv«. TfiG JÏ Tr^i^’ a Cl quot;A àsiXuo/r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b’,fcd maiore radicc.Facit ad oia ad q fedü^

INTERPRES,

N On eft quod in altera acctabulo bac legences moneamus. Satis enim per fe pater biftoriaeius.à Pli nioijfdem uerbis tradica.In medicina autem Crremedijseadem illi omnia guse maiori fedo hic tri buit:©quot; ex eo repetenda func.

n^l AxaAurfHÇ. Kiep. ^os'.

AKaxJtpN.öi Q,KV«JV.Le/ ^yamp;iT'infi, ^u/.taZo/oujT lAOLMiyv-r^101 triAi 4(op. /'uMi li^vv.JS^KüpvJ^Q^ quot;^p Jeur.H /jlJ}t/,f «5 ^p ir^uTi S®'^aX“'’'^S“gt;’’^ 7rA«TVrtç«,ty ^xeAewrija ƒ ÇÇvZAoîÇ, KOCypTf/l Jli Ö/XOlop AlV0C!jxii^/J.Cf ‘^^'»’'■^^sAKTfova. H J^ iTtgaLócKaXizipK. fidijKVicptu KaAoûir/.lu/xaToi ovjtik.« pkoÄ Aoiq,JxsT5|o(nj'^^o(57iClovxOiUüiuq ^«^ XC'®'A/xeportju/j Jï TO tpU/5^ KaJaTrAao*-‘’’O/ctVa^ tra; KTMp^K.uuóJ^HiCTa. ’/Staj 0 rar [ÇÛM^'l*tû:-0TÆKaKOH0H.Cl K.'^M'Caif'H. KJTCC jUTraja: r iXif. ^ s5(^^(XTO.(pWxaTa.7ra ^Tiifiaç. (pUrtOXa. 5c7PsK(UaTa.CüErAi!x«K0Ï(’ 2 P'iTo; R«çar ïWTi'fltVTj. Tp/êi 9 x)) Tr^oç rag **^“’^^fj’' “lt;M0J5ana$TO $U/5iva trob rw X^^tÿAea iw^öi/r^a. K/ve 9 Hgü) s/x/xiwa

*/‘’'^Ç £77(^00^zj^a, xjusija? ’®?Ï’*^^”*^®'Sii« Vi^cc ra epu^va -7150 o'«flfo^^«. u, j^ cürl^/xa. iTTi (Tuuovtriap ^’^^Pÿ^^y'io^Qpp^Yrà.r\yiMOlt;^.'^vsllt;^a.v ^!/lt;^^op.ot(rwp.ï)J^ J^ iK.’^amp;^ôjÀtJop o§amp;a W«^ wipiX^Hj 7rx^j,'2 ƒ (XÇ. H^ 7^(7rvïj(xo ^ «»«ni Jï Ó TO tit eu^KKOIJ./xiyVUT] «S^ «^«*nfarç.lt;rwi4«eiv|« ^ T«(pu';X^a KorX« S'j'l^-^Kü/X/aSxraXaTj^j.Atreii/XTrviu^aru fi^ytwvfcrob“nfwixviiJï i^x^ivraree ^ wj^oç avaya, i' J^ «tpï4-H/xa '^ tpi/X ^/J acfflnXiyH (T/XVJVH 7Pgt;£/j,K.lt;vê KaTOpuf-m. O ƒ j^uXûç ôtvayajyajiÿ'^o^, s£,’^elt; KioViP'a. lt;f)iiyp.i)iivowlt;xp,

DeVrtica, Gap. LXXXIX. ACalyphcn.Sütqui cnidé,Lqui adiccuœ cét.Aegyptiifelepfion, Daci dyn.Roma ni unica appellant. JDuplex urticæ genus eft.AIte:^ em agreftiorib’,hirfutio-ribus,latioribus^ 8C nigriorib’ foins: fern ine lini fern ini firn ili,uerû tarnen minore. AkeçrLqd eni-' phen uoeät. Romani uero urticä mollc:Jcxili fe-mine,fed non adeout antedidûafpeç:.Medétur utri’qj folia additofale emplaftrimodo impofita rabido^icanum morfibus:in gangrena tranfeun-tibus,maleficisólt;dolofis,cancrefcétibus^8lt;for-didis ulceribusrluxa ris, panis,poft aures abfeefft-bus quos paroridas uoeät ; furunculis Si abfcelfi-bus. Lienofis imponitur cum cera uriliter urtica. Sanguinis per nares eruptiones compefcunt con cifa urticæ folia, mox cum fuo fucco naribus indé ta. Menfes eadé cientconcifa 8C cd myrrha appo fit a, Procidentem uuluam refilire cogunt admo ra recentia urticæ folia. Vénéré ftimulat fernen in paffo potß. Idem foeminaçe locos aperit, Cû melle in eclcgmate in fpiritusdifficultate non nifi rc-da ceruice fpirantibusprodeft. Prodeft Slt; latera-li dolori quê pleuritim dicunt pulmonarqsqp. Ex-crearione pedus purgat • Mifeef cmplaftris qua: exedendo fint. Aluum molliunt urticæ folia ma-rinis conchulis concoda.Inflationes foluut,3C uri nam cient.Cum ptifana décoda eadem excreatio nes adiuuant.Ducit foeminis prætcre a menfes fo liorum urticæ decodû addita exigua myrrha po-tum : SC inflammatam oris columellam reprimit gargariffatus urticæ fuccus.

T E R P R E S.

VRtica nihil in cenf« olei^ inuiftus nafcitur, ignco pruritu urens.Ér inde fado domine.Vefcebantur nihüominus ea antiqui.funt^ eius in cibo ufus tettes antiqui in Latinis poëtf, quibus iocundü crac , O'^in» feCr iirtica recreate. VbiqjCr omnibus tam nota herba eft,ut nihil moncre in ea opus fit,prg pu S’Gweis enidé ab eoiç uerbo Kv/fw dida fuiftc, Significat id cil dolore pungi ueXaritp. Vocauit acaly-*^r Ariftoteks in mari urticas,tadu eadé in uredo ui. Mede tea multis in humano corpore morbis,plu «usijfcatet remedq's.eacp ob caufam nó minus ad medicina g ad cibos medicis lt;amp;nbsp;olitoribus curada.

Hi^iraXiü'l^amp;x’. Kttp. J(o^\ rAAio^iÇ. 01 '^jyaAïoêfFoAo/j.Loi J^, 'yaAc^oq.a’/yinrpoi ai0ü7rc |M^zot ôu^Tixa Aa6uvt/x, JoAo/j i' Oo^xVioV , , trvvTSKauAwKj'ra7(?£fv?^((5ï/ji.lt;p£ S*?^ kvIJ'h. A'JaTlt;^ y T« ipv^a KJ 1 K«vw§

DcGaliopfi. Gap, XG, GAliopfin. Sut qui galeobdoIon,Lquiga lephostAegyptq anthepi.Romani urti-cam labeonem dicunt.JTotuscucau-1e amp;nbsp;folqs frutex urticç fimilis eft.Maio rem tarnen habent folia lêuorem,ó£grauem odorem

-ocr page 566-

ÇtS D I 0 S eTuo'wA ^j ^ J^a^f^oM. av3'X Zt7îfà,7P5^u-j/ÿ'da.ipn') c^ cp^r/xoîi^, ly vra^x rà«’ ôt/'ou(’,gt;y oigt;Mm/‘oi. Trav^aj^S.Acwa^ir/j 9 ?X!1 Ta (pu?^«, G a j'uZoç.G û K«uAûÇ,G o K^Sîfç J^ia.'xyàAliù o'iiÂti^U/U.xn)/) «^ ^^MVüip.iTiiip.\oi^xtS\gt;^i].TTct. ^T'iJ^ùi/J.ffüri^Âiip-ti^ÇJi P-iT’ 0^0\l^J^Ilt;^ ^ H/Xt çxç KaJaTrAixiWti/J X^'?^V TfioûvJa^m Kanx-TTÄaer/xa.. G P amp;$t^-H/x« 9 aur KajavrAfreU wlt;pî X/MMÇ-’P'Î *'?) quot;^oç Vo^àÇjrarrjaàvaç «^ tr«-•m/'ûva.f’fj.i^' oiÂ!àpnQc[a.7rAlt;xoiô/jAVx.

C 0 R I D I S, odoremeum terfitur reddunt. Flores illifo® tenues purpurafeentesep. Nafeitur in f^PJ^“’' fecus itinera ,8C in domorû areisubiq? -Eft“*. ôi. natura folqs, fucco, cauli Sf femini,difiicK^ durities, carcinomata, abfcelTus poft antes qs parotidas uocant, amp;nbsp;furunculos : oportetqj clt; aceto bis per diem tepida emplaftri modo 1^' ponere, Fouentur 8C decodo eiusutiliter. Fa--ciunt ad ea quæ pafcendoferpunt, gangtfoaJ Sc exedentia, cü fale emplaftri mOdo impofita*


INTERPRES.

TOtam galiopfîs huius medicinam Cr hidoriam ijfdem huieferiptori uerbis profeciitus xxmuol# mine capicejx.Plinius eftOiferepant folum.q» PJiniusgalacSobdalon uocariaiùquamhicgaïf® dolon dicitrô* nihilominus Jadis candoris' oc in ea nihil eft ; quod Pliniana ilia uox fignificar« Ul tur.Ignoramus amp;nbsp;iUud ctiam.quod hic urticam labeonem à Romanis dici ceftatur.


n6^î ra?Âs./'ou. Keep« J^OH.

Al^iop.o't Sifyoj^i^iopyo'i 9,7aAœ ^o/j.wvo/xasa/ J^î â7è 'm) 7a Aa tth' yvv^jj Sevri wn/aç àuro .to J^ nAu' ^'opt H9^ 7° (pvl^op j;^^ t^tepi^tsx -



•fp aTra^/VH-xg^ c^^ôp J^ Vjg:^ t-sj' aæ^ou av-Couç/xKA/Vou.AtTTfo/J.TruKVo'^.TroAusuocr/xov. ci T’arôt^ -7150(5 TK Truji Kau]« KaJaTrAao--cri]«». ng^l «‘*/xoj^a7i'aç iSHon ; /xi^vu]«/ JÉ K«» KHçwTH ^o^/VH MA/a^o/xîVop aj^d? «v A»-Kcp -y^HTai. Kaiamp;( -P 'PI0\fTDp amp;MVp. H d^ çiXa '}t^oQa‘UJüo\ilt;3''nxp ■nct^o^p.a,q)VtTa.i ^^V iA!0(f'llt;rtT0'!ei^,

I N T


De Gallio herba. Cap, XCI.

Allion. Sût quigaUerion, quigalatioO' LRomani gallion panter Grecisapp lant. J Quod pro coagula laÆ h®’*’? hæc eft id '’que coagulât, gallion noffli' na ta eft. Redos ramulos folia^ aparinæ fi®®',



ma habeuFlorem in fummo luteum,denfum,w* lem, numerofum, odorc gratoîqui ambuftis en»' plaftri modo impofitusmede^SC fanguiniso^na ribus profluuia fiftit, Mifeetur item ceratis rofaj ceo fubaâis,infolaturcp donecalbefcatîcjuoad acopautuntur- Radix Venerem ftimulat.Nafc' tur paluftribus loos.

E R p R E s.


LAcSco nonlutco flore galion banc pofterioresaliqui tradiderunt : teftati nomen illilaflisadorci”» qui in flore fit, non in coagulando lacfte mm eius,uc hie aic.fecifle: Defcnbuntlpeam binisfolijs ?« intcruallatotocaulc ufqueadfummum ueftitam laurofimilibus. Veruntamenfcriprori huicCrx^ Cis'cp alqs in hiftoria eius magis credendu; præfertim his uerbis docente cam in fexto fui opens Paulo Aeg* neta^MAMv w»/^««?«» Jlt;?^ «W to /«X« TtxyvvM. ^^^irMintv lt;/^ if it iTtUfîn. lufarnnit r\ tf^ imijlfi/tv. J^ lt;/i (i?»(w«'''’?’'tf ni(t»((K)loiy Kf^i^iiif^ Ttf'ir 7r^piKÿ(uT«:quorum fenfus eft: A' ui coagulandi la «15 dieft urn gallon eft,aparinæ'' milc.Siccâdi uim mediocremqjacrimoniam habet. Flore eius ad ambufta ûquot; fango inis ex naribus éruptif' nes utuntur. Et hoc folum eft quod pro gallio hac dici à nobis poflit. Potent ex irons fuis cognofeiû'àp’' ftoribus,ficubi pro coagulo laftis ea utancur.


n^inji^tjovr©-** Kttp. “xp^’ Pici^v.Loi 9,£jt;)^9/rhS.çcû^xa“o( i^ouAou/x.ó/ 9,«r£ViKwu/x. Jaau Aiov èS TTKj^uarop.UTrtjufl^o/j.o-'u-''*X?’®X’/' tpO^aS'X • àK-^O^l/'îj telg7^ £u]u/xo/j.7ra^a7f Au 9 sAa'iiüVa. av^x



DeSenecioneherba, Cap* XCH. ^. Rigeronta.LSûtqui erechthiten .RoWii* herbulü autfenecione appellâr.JCoIitæ lus cubitalis fenecio eftjquadantenusru' bens, côtiguis inuicê exiguisq;fo!iis,eWquot; cæ modo in extremitatibus incifurisdiuifisjtd



Mx Aï'Jov]a.ra;^ tosg %/^o'^ttva ry ö^av0ocxüja KQ TOuç Xiyipwoü^TraTTTTovQ.oèip iy 11^/71-5 wi'otxarös.i/'ia 'P Ïa^oç ra «vÖh ^(^ot^d^wS efA/oùûS-ar.^.'^a^^Hïoq. (})U£TJi«.aArsa£7rï ^^iy^o7lt;i H^ 7^1 rag 7roA'l(5. A\\a./j.ip JV ^Xl 4-“’^2’^iiwr« çvZ^.a o-u'/j TCZg KV^icnp. c^ip Ko:fa7rAacvo/j.tv« T$.(f'j^iiMipo'\ty^ o /Vw K v^gt^ nlt;x^ ' t aUT«, cp At77xovàç o^pj^tu/r V^cv^ (Pax'ruAiüuftï^xTTius/. o-cw JV xta vvH,Ta 7t«/'X\« ?«ü/x«}a,i^Ta£/7 viu^/q’fSTai.


longe minoribus gerucatLuteis flatibus, citode-hifcctibus,8lt; in papposdeflorefcentibus.VndeS( crigeron didus eft, cp uere fcilicct flores human! capilli modo in eo canefeat» Radix illi cft inutilis, Nafcié plerüqj cica urbes 8C oppida in aggenbus muro^ SC feptis.Réfrigérât eu folqs floresteüqj ob caufam impofita utraque fimul emplaftri modo per fe, aut ex uino dulci, teftium SC fedis infiâma-tiones fanantteum thuris autem polline,non alps tantu uulnehbus cwdi5,fed neruo^i etia medenr.

Poffunt


-ocr page 567-

L I B E

(«Tra'mroi J¥,tia^ jauT’uç xa^aTrAaoamp;iVnç lu cE^Xd-p /■^âlt;ri.'if^ünQ fjSjj 7gt;i V£a5oi,7rv(r/jio’/j î«jl$£çout7-i|U.ûA@^Q oKauZûÇo'^ ucPa^; ^tiS'tis, Hÿ^irao 'yXt'xij mvo/Jt^©^, so/xaj^ou ttovouç -pul’ cîf x.O'^ij? 3'^«7reuij.


INTE


R nn.


ft?


PofTunt idc prj terea per fe feneciois pappî ex aceto emplaftri mo impofiti,Recetes co tràpotiftrâgulât.Totusetiâ cauhs in aqua elixus,mox in muftopotus,biliofos ftoma-chi dolores fanat.

R P R E S.


CRedet facile aliquisaudito tanta Græcicrigeroncis nomine,intempeftiuacanicié qua Calenusdiffp * ,.-_-n' nitionii fuaijslibro vKiufir nominauit,fignificari;dico aüt ifiKtufn fic ab co diffinitâ.huinani capilli an- ” 'r *“ te légitima ætatê in candidù coloré mutationé.Neqjenim erigeron aliud Græcis fignificar.g qd uerc ^Amcies.

fenefeit.Eft aût uer anni nouicas.ut Nafo ait.quéadmodü amp;nbsp;iuuentus uitæ:Nec uideturlegitimo naturae or dine fieri,utin uitfuouitateO' uerefenefeat aliquis:«Sr fi fiat,naturae uitio fieri. At non fuit Grecisin côpofi done eius nominis hæc ratio nec uere fenefeenté herbâ indicate uoluerüt.fed tépus fimul quo floret, fir flo tiscitodeflorefcenciseuentü.una uoceignaris oftendere .• ut q tëporequaerenda,Cr quibus notisinueniéda effet,omnes(cirent.Nec feneeflutis ratio aliqua inca eft, fed canefcentes humani capilli modo poft florem dus pappi, ut à feneccu te denomtnaret.éfFecerüc ; Eam^ ob caufam Romani etia fenecionê eâ uocauerût: facilêinuêtu er cognitu hcrbâ,qua urbani et in agro agêres palTim in acecarijs u tunr.Nafei eâ hic ait ad ra* dices parieti!,0'ineoR2rimision(fturistp.ucruntninCiiltislocis O' aruis,copiofaetiainuenif. Theophraftus viii.de planta^ hidoria inter K/jfwpywi/lseânumerauit.'feduidendü in eo.cichoriodes'ncilleplatas eodêm5 fempet O’ ubi^appellet.et an faciuo intybo,aut erratico,fimiles ea nota fignificet.Si fenecionis in fcripto-re hoc hiftoria expédaf.in qua exigua et loge q erucæ minora dus folia defcribunf,erratico intybo fîmilia inteUexiffe oportebit: fin c5crà cichoriodes Theophrafto erit,qd lôgo et lato folio,et ob id fatiuo intybo ß mile, alia côparationis et fimilicudinisrationê in eo inuenifleopus erit .• auc in alterutro dinerfam fufpicari plataiqualenö multo poft in hoc capite etia erat,q loco fcilicet paffim et in eütSis ferélegebaf.» Mya o/r» .i* m exigiio uino:nó ein fic legendü erac,fed ia dulci uino,qd uetuftiores et meliores Grxci habebant.

Rj^iSaAiRTytju, Ktip. X'^^*


Z^^V AAiKTj’o/j. (fu^a Tra^aTTÄKi^/« I Mf B ’^®5'¥ t^i'.Zc^MT^a J^,gt;Ù| Kau % nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;À lo/j 7rH7W/ou Traj^oç, £$’ ou rà

(pw^. «Trß KaTa7rÂaoamp;tVTa ^®«gt; T# ^owa i^^ îX}^ £7fuAo7' $ûiTCM (/'s W^'ï«7;7rii/'(0/(’.


DeThalidroherba. Cap* XCIIL ƒ■“■ ^Halidro. LRomanipariterGræcisthali

1 nbsp;nbsp;drum dicunt. J Coriadro fimilia habet

1 nbsp;nbsp;folia,pinguiora tarn c. CoIiculS rute craf —^ fitudmejn quo folia funt î quæ côcifa SC emplaftri mo impofita,diutina ulcéra ad cicatrice perducût,Nafcitur pleruqj in campeftribus.


INTERPRE S.

S^utPlinioet huiede thalicftro,exceptis panels,eadem omnia:Hic nitx coiicnlum,illepapaueris habe î?^'t^iUeulceribus cum melle,hic fimpliciter concifa eius folia mederi dixit.hic contra dintina ulcéra, h k *“V’'‘:”’f'rnpliciterfanarieo prxcepit.Panlns Aegineca de eö tantum ait: Siccandi fine erofione uim habet thalidtumrdiutinaentm ulcéra ad cicatricem perduCit.

n^lt; Bjuou ^aXaanou. Ktep. X™*

PW/)9otAaöyil. Lbi ^,gal5^?Si^. oi 0)'jïVn. ^u^aZoi yvcü^c^ilt;t(Aou. J $’'Qj7riA(°r H^öSfaiT -^aSa-



^ \lt;iKa.p, ^ixSAç. ’lyyóp, «Kau-Ï^®/J' f Waç sv^v^óp^^i^p 7^oç epAtr/jtoVaS ly ,?fi/'iX}^aÇjTo:io su^ji; Ao/ASUzaç. I N


Dc Mufeo marino. Cap. XCIIII.

Ryon Thalaffion .L Sût qui ballarin,quî iranen. Romani gnomeufiló appellat. J Nafcii in lapidibusSfpiftiü teftisprope mare capillata herba,gracilis,fine caule,



egf^g'a adftringendi ui. Facit ad inflamatiocs po dagrasq^,quas adftringi oporteat* TERPREE.


TV quot;rOn facile perfuadeor effe bry 5 hoe loco a' Diofcoride traeftatii idéà Plinioli.x xxn. v. cap defcripto: l !’“«*’*“’capillatüelle hoc fuudicic,illclalt;ftucxfolrjs quaegrädiaet latiorafunt, fuu defcribit. Quae •* itidemaliainhiftoriahuiustraduntur,omniamulcomagisgherba:congruunt: capillatafpccies, facilitas, natales in faxis amp;nbsp;pifeium teftis.ob quam caufam nobis mufeum uertere pocius q herbam intel ugere placuit.Cxtera utriufqj eadem funt.idcoqj à nobis ulterius non traflata.


n^iÿURûuç^aXafty'ou. Ktep. X'^S', yRos3'«Aacffio/j'y!vï'Tj .Tü/jLiwi aÏTb TrAaTO. 70 ^ UTro^nntg i^ lt;foivioso}j, 70 9,ASuRO|U,(pua'(ü^o/J v , ƒ ’^*S*’^’'S*^ ’■? ”gt;5 • wwSsi; S^WKSy «‘’'N^To/J« tun^Hii« À ex^ naV' Ta Tiw /'Ma/iip. Tf/o'/ttew lt;^ KaJaTrAa-P'A^ait(7fJ'a'XS/Ka/^ 1^ T«7$q)Aiy/xova7ç,



De marino Phyco.i.marina alga. XCV.

Hycon thalalfion* LRomani marinS phy cum 3C alga maris dicut« J Plura funteius genera. Aliud fiquidêlatü,aliudoblong3 punicefi^ eft: Præterea eädidü qd in Cre ta ad terra nafeih egregie floridfl,nec putrefcens.



Refrigeradi uim omia habet, podagris emplaftri mó impofita Si inflâmatiôibus aecórnodatafunt:

Y fed


-ocr page 568-

no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

J'eJï aùr'ç ^iJcöSw'Kiaort TT^o TW |Ks«y6i5 fed oportet cum fuo humore eis uti, amp;nbsp;antegare-teil. viticwJ^^i^ J^i(pno-i ?^ ^w^ianopvt'M fcant. VencnatisNicander puniceu ait prodefle. TP (fowtuivp. « Tig ttPo^w ivioi ^vM S KI yv' Id^ crediderunt aliqui fucum elTe, quo mulieres i'aÏKii’ j§3vTc«. oW©^Wvou|ßi».o^w» utunturtcum tarnen exigua radix illa fit, æquiuo iXüx^hn.a.A'iSijSjjiS cpvMvg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CO phyci nomine appellata.

INTERPRES.

QVœ démarino phyco hoc quarto déplantai}! hiftorialongiusàThcophrafto docêtur,cunc7aà Plinio xiii.primû uoliiminecapitexxv.mox pluribiiaalijslocis:^ poft Phniu à Barbaro in Corollano ^fuo.praeterito tarnen feriptoris eins nomine,repetitafuerunt:nec ultra à dnobusantiquisferipw ribus illis tractata,quicg toto eo capite relatü ab illo eft. Nos ideo labori huic parcimus,ne toties idé à tanl multisrepetatur.Vocauit hoc Pliniusplerunqjphycon.aliquando tarnen marisalgandeo^ nosutrot^nomine caput hocinfcripfimus.etfiautorilledixeritlibro xin.quo diximuscapite, non haberephycosalw lingua nomen:quonia alga herba ficjlle aüt frutex. Nos tarnen ô- Plint) qui alga marisaliquando uocauit. amp;nbsp;allot urn autoritärem fecoti,non ueriti fomus algactiam nominate. Quod deinde hic ait NicandrS côtra uenenata punicco uti ,fic in eo poeta fe habec.Hi rz x^ ÇMwtv Âii xcirK^jK^M çw®“.

n^l nora/Ao-ytiVv©-^. KM»« X'^ygt;

nOTKfxoyiiTap, L 01 J^jSaXVi-rlui. '^a/j.a’ïonfa.ró.'Kii^. cùyii' 'frfioi i^lv}^i^. J (pi^op ^p ^p.oiop mvTÄCf. J^aav V^ oXi ^V U7^H.77Tfo/J 720 ucOaT©^. 4^\^ -^ ^l SV^lJ K^/xo^o/jKVHcrp.üZi’, C1 vip.QpSjjoiii,amp; TtaZe« clQ lÄMiTip, Lvö/xasM JV tb a TO ^ ri^/j-oi.-O“! Cl ^ÿJ^^OK^ TÓ7eilt;^ CpVi^^gt;

DePotamogetone quarn Romani Fontinalé herbamdicunt, Gap. XCVI.

POtamogetona-LSSt qftachyté, Aegyptij ethêchin. Romani pariterGrjeispowmo getona fontinalcherba ÔCbctæfoliûap* pellät. J Bety foliû fimile habet,hirfutuni, paulu extra aqua fuperemines. Réfrigérât Siad-ftringittpruritibus,0Chis,quypafcedoferpflt,Siuc tuftisulceribusaccomodatu, NomeiHiexeofa-du eft,q5 in lacuftribusSi aquofis locis nafciu

INTERPRES.

COngruair antiquiflimis Graecis à nobis inuenta potamogetonis appellatio, betx folium eth® ^‘^ Nosetiamfontinalê emedauimus.quodin omnibugfantalis legebatur.Naturâ enim herbso®'’'? hoe uoces fequuntur.Quemadmodum 0* ftachytisquafifpicata, ob caulem quem ex fe miteitn“''' bus amp;nbsp;femine fpicatum.Graeci au tem potamogetona à fluminum uicinitate prope quæ nafcitur, app'“' uerunt.Vbitpinaquofisnafciturbetæfoliü hoc,oleris eins egregiafimilitudinedn cuius foliismacuteq“*' dam ueluti punda intercurrunt,colore inter puniceum amp;nbsp;luteum.

n^ix^a^wpu. Kt^. X’rd^*» Tja^OTH^jL 0/ ^, TpT«/j.iop S^a^ urlw ».a.'K^a'ipt aiyv^lOi ‘àf^iSQ. -n^oipijrcUixipLaaiAiS^ou. JoIttI ^ T vJ^xmp (fuópSjjo^. o)vóp.oi.sM Q (haTO £üJ\VHX«ÖS'F’Jt^vJ^a.a'ily q^u^içÇi^hS ^Zw. (f'j'if^op Jï EXi Si.'ll^ï^ovop.oioptp.ë^op p^ •1^1. Kai «J-dk^kZuÏ’Éxo/J '/^cMap.ip. i^sav} ra^ ex vttpjS/J aip,of^ciyiaQTriVap^op, T^avp-o.' TixTi3ii(pXiyp.cUfla. TH^i. lytguir/TriAa]« H9iJ oVs/Aafa er«« 0^-1 n.a.Ta.7vXo!.KÓp3jJop.

De AquaticoStratiote herba. XCVIL STratioten L in aquis nafeentem funt qui fluuiatilê ftratiotê. Aegyptiq tibus.Magi fanguinefdis. Romani in aquis nafcen^ ftratiotem uocant. J Cognominatus ab aquis ftratiotes hic eft, q? aquis fupernatat,8i^ ne radice uiuit. Sedo fimile folium habet,tnaiu« tarnen ,refrigcrandiui.Siftitpotum fanguinn ex renibus eruptiones. Vulnerum inflamman® nes arcet,facros9 ignes amp;nbsp;tumores ex aceiocn* plaftri raodo impofitum.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IN Aegypto amp;nbsp;Nili inundatione nafei tantü ftratiotê hanc teftati omnesalijfunr. Hic quod non ab«® retur aliquis in hominc,qui diu illicfuilTet, in aquofis fimpliciter prouenire.NullusetiaquodhacKiii*’ legerim caufam nominisreddidit,aut ratione aliquaindicauit.NecquomodoacaftnsÓ'militiaauh bam id nomê träfierit.docere nos audemus: ftratiotes enim Graecis miles eft. Obferuauimus m in antiqui» Craecoi}! lexicis non eadê militi penitus ooce ca fcribi,(èd in quinta Græcoi}! nominü declinatione amp;nbsp;mmi' nino genere ftratiotida. Quod heet mukifaciendü non fit.in re tn quæ legentes fufpendere pofi«,non pwi tus inutile hanc etiâ fore diligentia credimus-Defcripfit ftratiotem hanc Plinius lib. xxini.cap.rinj)w^ fere' huic fcriptori uerbis. Variât tantü $ languinis ex renibus fluentis remedio cius illc mafculü thusaddit. Vcrbaeiusfunt.Sanguinêquocpquidefluitarenibuspotacüthuremarculomirilïcefanac. Quodnégligea dû in feriptore hoc non eft, praefertim congrua thuris ad hancrem ui:0' quod uerifimile eft, Pliniii ediert omnia eadê hu ic fcriptori docente,ex codé fonte etiä illud haufifTe. Nee rai}2 difficile^ eft feriptoribusaU' brarijs aliquid aliquando perijflc.ö- Diofcoridi pofte id hac parte deefte.

nS/'x/A'u4u/'^\üu5ja2cu'pu. Kitp. X’^s- De MiUefolia Sratiote altera» Ca, XCVIIl Stratiote»

-ocr page 569-

LIBER

^^k ^ fjÄ^toThS o X'^'oi^u^oS. ts» 0a^iV/ o'M^^gt;f-^^.^i^a,fxia,7o^^/j.ii-

0^.01«. ViOT^a

’’^^¥lt; ild 9 «( EKtfUirfJl’ T (fv'^iMp ^'^^^^^lt;t^M:^%,lt;rl^cu.'^lt;ilK^ -^ (MXisa. Ta $v^a TH €^j^utn2 «^ th §a j^um Ku/x/va «T^i?quot; KJ iu êjaj^ur ^a. jy td crKiaSiop Si ttu-*''®T^)/JTifr»2^^J0Tjgt;\. ‘Éj^(J ^ £7r’ «KJOU «^ ^a M/Kjal (p’w/jTO erivxSia. ^pi^vH^H K^. w6*MiK5a, Aftaa .«fVETOUc^äTjgo/^WJaj^E ®'' quot;^ quot;^I Taç oSoUS p.«AlSX.Ïsi ^ «UTH H SOTO-VH ^4*^5« amp;7a0H 7Ç0Ç ar^oy^a-y/cw C' tAax tt«-^5*4® ly 7l^ocr$aJa,€l o*vy/'^a§.

mi.

STratiotescognometo miUefoKa cxigu-* us 8C breuis frutex eft,dodrantalis,8c ali quando maior .Habet hæc folia auicula rû pennis fimiliatfunt^ folioçz iilo^ eru ptiones admodû breues, incifuris diuifæ,breui tate afperitateipfua fylueftri cymino maxime fimiliû. Quinetiam dêfior Si uegetior umbella huiuseft : habetenim paruas in fummofeftu-cas,in quibusanethi modo umbellæfunt. Parui flores ôC eädidi. Nafeitur afperioribus agris, præfcrtimq,’fccusnias.Mire laudatur contra fanguiniseruptiones, uetufta noua^ ulcéra, SCflflulas.

INTERPRES.

OStendut pro millefolia ftratiote æcatis nodræ herbarq coliculü breuibus amp;nbsp;exiguis foltja undicp ue Ititirrcfpondentiphjftoriæhumsomnia.cxccptis umbellisillis.qiiashicdicicanechimodoinfum-a- , V^^^sefTe.-quasemnos uidimus,flores magis lôgiufculis pediculis pendétesqumbellæ funtipc* euh '”'^“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos effe quæ hic )^ÿ((gt;?iZ«.id eft feftucas uoeae.O' qbus iimbellâ fuftincri ait. Sed fin-

N lia °ft”* quot;^quot;^^^ ^'quot; umbellâ plures congefti font.Caetera utdiximus hiftoriae huius egregie refpondent. u eltquodmeminerimmodo ftratiotes millefolia hæc Plinio, neep hoc nomine deferiptâ in eo nos in» ®'’’^quot; omnes utruncp hoc genus côftitucrunt, iirdefphu ic feriptori notis difereuerût ftra» Lfr^'h ^^“’^æ3*n amp;cerreftrcm:millefoliâ fcilicet hanc.frigidamœô- humidam priorem illam:poft£rioré ro nanc pratter homorem erfrigus habentem aliquid quod adftringat,defcribentes.

n^liXé/AOU. Kitp. Xquot;^^'

JjT. AoiOoç.L bi Qj^Xovy |o(Ua7o( ëty C | 1 t*’*^‘’®i'*‘ô»^,t}»(AwXaAH.Ji^ ?\«v«TixTult;haqioyàjU ’txsifhT-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TKV, H ^,ra5 t^^p av^ 'X'^K s. « q,

Mi^KWa.Kj f Aâikhç H /^jÔHXiJa. ^^f^lw.^ Woi/JexÀdaçTotepuAAa -^aTrAKo-raSS R^eH ƒ«lt;ruVj,a Jt 7fAXÇ W) TrAaTur^a, ^ A IKK, KauAûÇ TTHJ^UetZoÇ gt;y ^iî] ♦ XÂTRCÇ. VTTàdairHi’.OTÔH AwK« S UTrûjga.GirtyM« M^ Aw. Ji^a JV lUanya. SJU(pVK, Tra^o«? îX^®quot;“ «'«itn/Ay.fpvtTj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ ^ a^^Hp xa

^^A^K,M'ttO:f)UAXoÇ.Ù7f|UH'xHÇ 9 gt;y SEVUTE ya^iç$uAAoi5. hjtÇ KauXw ^ Xe-^otîç«. H ^lU-tXa/Vab/xoi'aTafS AÄixaZs ^JI Trav]«. »TÄaTUtpuAAoTtya^tv Tgt;» ty p^iXavri^ “PÎq ^yÀAo/çway^j. n'y?) ly j^ aeto/aSU/n ’xy^ia.. jaSa'yç u-j-^Aaç (ptySto-a ^j ƒ (^vc/^yw ƒ iJq.qiuA Aa EAtA.vipaKto ofxoïx, tj^tj Jï KASvaq t^ i T«ç ÿae?»ç uç 7^ Ti^acriYavGoq /xh A/vY pgu ®'o|/'ts.£(ir| Q H^ (pA0|txiAs JirrAar. epaenfa^ •Ä ipueç tk™.^o 7^7 Aaï;^ouc7-a tlt;x $u/5^a. Kaî^ÎTStpAo/xlÇM RaAoupSrJx Au^v^ç .U7f Si 2[v'6yuaAAiç.cpu^a y' S lA', S »y ttAe lova. *^Xgt;lxouTTaxîo‘^7lt;i7^.J^xvioL,iiSi'^'i')(yia. '^lt;r',/xx. ^^ oiv it^xiT t/'i/o.y/'^asuTifiXH.o-fepiPia^yoï^o/xSi/o/Ç »oo'o^âsjaraAoç lt;rup oi ^tÿ^Ai^ui^Èv TfreéSiS^.^ ^ «ipÉ^H^a W^ yiir/xacr/.vÿ CS^xa'p.xxij^ ÔAeto-^atr/,«^ ®*|i TraÀcüaZ^àyKr^.ûc/'ovjaAnaç te 7t^auv!| ^«RAuJopjtvop.H Q j^uo-oiAi^Taave«,^,'-

DeVerbafeo. Cap. XCIX^ PHlomon.LSuntquipheminalê.Romani uerbafeu appellat. J Summa uerbafei di-uifio duplex eftteandidu enim alteçr, nigrum alterû eft.Rurfus in candido alteçe fccmina.alteçt mas eft. Habetq^ feemina brafTicæ fimiliafolia,multo tnlatiora, hirfutioraiç amp;nbsp;cadi» da.Caulê cubitale ÔC aliquâdo maiorê,leniter hir-futum:Florcs candidos pallefcentes 'ue.Semen ni grum.Radicélongam,acerbifaporis,craÂïtudine digitali.Nafcitur in câpeftribus.Quod contrà ma fculû, 8Cà folios candore leucophyllon quafi al» bifoliû uocatur, longiufculis amp;nbsp;anguftioribusfo-Iqs SCgraciliore caule eft.Nigrü candidis in cudis fimile,latioribus tamé 8C nigrionbusfolqs eft. Na feitur 8C quod fylueftre uerbafeu uocant ,excelfis SC arborefeëtibus uirgisfaluiæfimilibusfoltis.Ha betfylueftre hoc uerbafeu in uirgis marrubq mo do ramulosîfloré uero luteûfulgore aurtSunte» tiam uerbafcula duo hirfuta,terræinhærentia,ro lundis foliisj: ft præter hçc amp;nbsp;tertiü uerbafculum quod lychnitim, id eft lucernare , quidam uero tnryallida appellant,tribus quatuor'ue Slt; aliquâdo pluribus folqs uirensî hislt;^ craifis, pinguibus, hirfutis, ad luccmaçz funiculos utile. Adftringic priorurnduorum radixteam^ ob caufam contra fluorés alui quos diarrhœam uocant, tefleræ qua titateutiliter inforbitionedatur. Subuenitpræ-terea eorundem decodum ruptis , conuulfis, contufis Ô^diutinistuflïbus.Colluuntur codem militer indoloredétest Dénigrât capillum quod

Y i luteos

-ocr page 570-

«t


DIOSCORIDIS,


X«? ßx-nffj. ly 07hl «/j7i6m c*/A!jxie§ tyewanj. lutcos fert flores, amp;nbsp;qcunqj loco pofitü fucrifblal ra ^ (jiv^ î^aà :^VAa^’,7r5o':;ü'i/'H'iiara tas ad fe córrahit.QuinetiÜ elixa in aqua folia con Hjo^S-aX^’ (jiXt^^ovieq KoJaTrAaajiTcu.tq tra tumores ÔC oculoçt inflamationcsutilircrcm' TI^ai’o'ipxKiAiÿvJa tAKKlt;7‘aï)/ji£A(2 «o’iVw, c-two^fj j7yav^a]a8^a7riu^.^ o'(toj7no-

ceribus ex melle aut umo:cx aceto etia ulceribus

7rAHKTgt;/^êo)i3-S.Tcc Q q5^ â7S(aç rpu.'^x ttu medenf.Succurrütóf fcorpionum idibus.Sylue-^MOLvraf]'^ K.a]a7rAalt;r.uaia.ràq^ Ss- ftrisuerbafeifoliaet/äambuftis emplaftrimodo Auaqcpu'y'Ä.xqxxo'i/Ai-rarru'if^sf troui^i' utiliterimponunt.Ferûtprçtcrcafœmin^uerba-/;Sjv«, acr'icnJ’aaÜTai/'/aqiuAaT}^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fei folia ca ricis interpofita icorruptascasferuare, 1

f N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- a

Vfv^vif.

Acerbus fa-por. Sap^res Si corndifcri-mma.

i*^flh

Vale uerbafeii omne fït,0'quibus notis tot ciusgenera cognofci poHint.fatisex hiftoria Diofconau | I Ipatet.Phniusetialib.xxv. capnonoiionminusincognofcendishisprxfidijlcgentibusalitret.'pau cis enim mutatiscadé ambobus omnia funt. Paulus Aegineta etia poft hos multiplex u«ta(cu® clTe celtatus: amp;nbsp;inter ea qua Graeci «fgt;i/«AA'lt;/Ut,id eft thryallirn uocanc,utriuflt;pdecreca uidetconfirmalTc.Lon gius ob earn caufam de uerbafco non agemus^praefertim uulgari (f nota omnibus herba,©quot; in cuiusgene re quae feemina dicitur,flore candido aut pallefcente,(emine nigro.radice longa^ïr, ut hic ait^rfi/H^*^^ uocê Barbarus uertit acerba radice.quod pomo^t eft.Neepenim herbalt radices acerba: dicâtunDecrM»» acerbü primo ét per fe fignificat.fed in faporibuseft.qualis ex acerbis pomisfentit.indicattpid Pliniusli“® xxvii. cap. nono. Quodenim hic (criptor de elatïnereuprtó ait,acerba guftu ille uertit:efletps'f^?i'**“P®'JJ genus, manifefte docet Thcophraftus in fexto de eau fis planta^ i feptê propric amp;nbsp;per fe faporü difauni numerans,dulce,pinguc,amaBt.aufte% acre.acidu.amp;acêrbü.-moxaitadderealiquosodauS.ft™™* ' eet O'prêter hos credere quofdä. uinofum faporis difcrimen O' genusefleiqm in multis terrïfm*^®“® ' ƒ ueniat,lt;5iiex terris aliqmbus effluat hic fapor. Veruntn ut in ïaiftco fapore accidit, q ad dukisgenus re c • fiectia uinofum adaliquid pracditftoBtreferêduefle.Siqiiidédulcia uina.aufteraO'acidainueniunt.Phn^ numeBïeoi}tauxit,gcnera(pfecitxin.dulcis,fuauis,pingiii8.aniari, aufteri,acris,acutiqiiénosac™ ' mus,acerbi,acidi,O' falfi;O'prater hge tria genera alia. Vnü in q plures fentiuntfapores.ut in hi3Ô'aufteru8,i5!Cacutus,'ô'dulcis,O' fuauis.omnesalieniutilleait. Altert itidèin q fit Oalienusqu^e. O' fuus quida amp;nbsp;pecu liaris.ut in lacfte.qm ut idê ait.ineft ci.qd tn iure dici nö poceft.dulce.O ping“'*” / uc,obtinctc Icnitateiqux ipfafuccedit in faporis uiccEt hac Plinius pro fa pon bus q diximusloco-®’'*! bus ratiocinari facile eft,quatcnus O qmodo à Theophrafto difcrepet ; Suauê enim O acutu non *®®'' Theophraftus.fed oxyn cantiï. Videturqj Plinius aquiuoeä ad acutfiO acidü faporéuocé ilb.non adaW» fedad utriicpexplicuilfe. Veruntamé credendumeft,indulcifuauêintellexilTeTheophraftü.NonproWquot; pratcrea Theophraftus falfum faporé dici.cuius manifefta eft caufa.quoniâ alccrius qualitatis «muni«' tione.non propria ui tak dicif.ü'qrn innullofrucftu inuenit otftauü tn fieri hunc abaliqbusdixit Vn*^ deinde per fe faporé non elTe.Cir lafleüad dulcê referri:«ï'quê Plinius Icnc uocat,in dulci numeranda tw » abeo uerifimile eft. Adie^it idê prxcerea Plinius codé loco, nullüeffeaquis faporé neefuceSquidén'^'’’^ eoipfo fiataliquis.acfun genus faciat.Quaeuoccs nos moncnt.neultradiflferamustjd adCrxcoi^ehy™^ pertinec.qs plerücpfuccos Lacini uocancü tn maioris ambitus ea uoxgenti illi fitnee fuccum efn.fe^““^^ mixtü amp;nbsp;coniundu faporé fignificet. Indicatif id Theophraftus q diximus nö multo antea loco.en/™“ ubicp fapores appeUasIndicac Plutarchus,q in nacuralibus caufisffic ein cömentariolü cius inferior)“*’/' mosfaporesO'ipfcfemperuocat:prxfertimcpeocap.qquprit,curex odofaporibusffalfumeminteri^po resillenumerat)folusfalfusinnullo plantgalicuiusfruóiuinueniat.Ncc minus etia in cómétarioq doemt qu omodo quis adularoré ab amico fecernat : cöparatione à coquis accepta ufus.qs ille ait ad minuendaa quando nimia fapoqedulcediné.qua cito faftidiunt omnes,TriKfgt;\)t)(y/4ivt^iyM)iiiri, quod eft'amarosfapme dulcibusmifcercó'c. Indicant poftremo plures alq,ne longioresfimus.Licet^habeantijdcGrpcijiïw.fl“ uoce certius faporé fignificant ; non minus tn certa in ea fignificatione chymus etia eft. At Græeoiÿ me ‘ chymos paflim non fapores,fed humani corporis notiffunos humores quatuor uocantNec quiegin eofli cömentarijsfrequenciuseft.quarationc multapa limdicunteuchymaO'cacochymaxaintelIigêtes.qn* bonos cötra'ue malos in nobisalterutraqualitate humores hos faciant. Licetep in eisfaporesfintduleisjquot; (anguine,amarus in bik.Oquot; in aids alrj panter: nö tarnen fapores,ueijt humores quibus faporesilli acceau. intclligi uolunt-Repetcnda igitur altius res, diuerfitatemqj fignificationis in cadé uoce téporibus0'ar«i profeSione fafta meminifTe oportet.Siquidc Hippocrates,cums state ea crat uocis huius aeftimatio.uW? in humani corporis humoribus chymi appellatione utitur .• fanguine fcilicec ,pituita amp;nbsp;duplicibile.SeeuB poftHippocratê xcas.Platoqjinprimis'ir Ariftoteles.chymiuoccinqualitateguftabili ufi funrNecniin tarnen antiquioréillâHippocracis fignificatione etiaferuauerunt,uocarunt(^chymos fapores panter «y ha mores cos noftros.Faélücp ob hanc caufam eft,ut medicina mcdicinæfp profelïores.chymos humores eM quibusanimantiücorporaftanc.fempcrappcllent.'coquiucroalrjcpomnes ea uoce fapores inceUigant.AC' cedithis alia etia ex natura rei obfcruata ratio: q. oung aut rariflimc non coniunda fimulfunt humortr por: eft(^ humors omniü fapor pau1o minus g infcparabilc confequens.Docentur à Theophrafto «• dc^ fis plancarum uolumine in tota hac re plura alia,prxfertim de caufis omnium huiufeemodi faporum. W' centur Cir à Plutarcho quo diximus loco.fed non polTunt tam multa à nobis coaceruari. Licebit tarnen uo kntibus ex fcriptoribus illis multiplices caufas amp;nbsp;mutationes illis cognofcerc.

Pijl A’/^io7r'd'©-'. Ktip, ;^7rV. De Aethiopideherba, Gap« C ^^^^^

-ocr page 571-

LIBER UIL

15/07r'ç. H^ auTO ■^a7rÀHi7’/« (pXo^M ^Ej^cj rà 4îu-'5^a. (Patrï« XiM xg^ TTUKi'a « KWtX^'^i -p/j

' -^u^/^Sx/a 961 Ii'ÿç. nauXo^i Tt-t^zfnvoij. TOj^ab ngy T^aj^cw . ‘ïo/kot« JxiXiTWVH H â^KTiM . MaX^Xa^ âv/évra T^ ƒ ?’’’^ “^ ’^ * AitTiS ©^ 0 joSou cr«« ’'w SA» « i Sc-y^i'ç. giXaç a.7pTS)a.vV!) 7ru9,aÉ ''©^ ff^aç. xxanjaç. Tra^^iiai^. yS^o/jSjjâ •wW^ç. ■yi'vovTc« Jï IhjWVa^^cy Mt^«i-I*® H^ CKÄN^oiz, ni^ao-ip eo/Kifca, ttAîisk 9 ’'^®'’’^^«f « '^ /j^-i^lwlcw HJ rhjj'iiJ^M. ^«mç H'^i^a tjo^'x v^ 7m'o/j.ivM, SOUS'© ÇC'ctiP, TrXfe^J'i. a,xjia'joç'jT|ult;ra, C' â§TM f*Ç'’îaX™4.Aa|U.ê(xViT0Ct J^ /xirà fJ-î-^î©^àVTIiKAi{KT3?.

AEthiopida.LRomani panter Grecis Ae^ thiopida appellat. J Et hæc uerbafeo fi-milia habet folia,hirfuta ualde ÔC denfa, circa radicis caput in orbeuirétia.Qua-drangulû cauléjCraffumafpeçxq^, apiaftro quod meliflbphyllon eft ,'aut ardio herbas fimile, alaçi cauis multis. Semé erui magnitudine,in fingulis uafculis gemind »Radicesab codé cefpitiscapite numerofas, longas, craffas/apore glutinofo.Eua-dunt hæ cum arucrunt nigræ duræ^ animalium cornibusfimiles.Nafciturplurimahæc Aethio-pis ad Mefené ArcadiaeSC Idam Troadis monté. Coquitur radix cius, medeturép potum decoftu illud coxendicis doloribus,laterali dólori,cruen-tis fpuris,Slt; faucium afperitatibus, Sumitur Slt; cd meUe in edegmate*

INTERPRES.

ÏNAethiopiaprobacilTimânafci Aethiopidêhanc ceftacialqfunt;necjiab re forfan.qnandó eSfueuerint “mines multa fimili ratione indicate. Hic tarnen non magis in Aethiopia g alibi nafci tradit. Ex co nö eni quot;'’'• ^““^“^P'öl’itur.acolore.quiin radicibuseiusCum arueruntuidetur, uocari fic potuifle : Siinc terih '''?'^^^^quot;“P““gt;qu31es hiceiusradices eiTe dixit.Hoc nostantiicontjcimnsalludauté teftanenrex uc “usaliquot.Eamqjobcaufam nosmagisilludprobamus.quonianoneftparpondusfufpicionisO’te-monq.Egitdeea Plinius xxvii. uolumine,cap. iii. tjfdemepomnibus nocis indicata ab eo eft. Videndü in oömen.fic'ne hæcillieadcquâ xxvi. uolumine, cap. quarto inter magicas uanitates Aethiopida panter noT’™°'’'^^P°®*^snO'ialt;flare magos.conieefta Aethiopide herba amnesÉr ftagna ficcarLAddidimu»

^^iA^ktiou, Ktep. X'^''‘ APit^o/j. 0/ '^ à^TS^o/j.tpAo/xffl HJ

®''7'* ^X'l wntóra ra epv^a* ’^jx Ji HgÖj s^oy/uAccTE^x. 5«

, _ Jw ina.'Xltj}, yXuKifotu. ^Gif-lw. XauXop AxtaXaKo/j./xan^op.K.a^'ïP/J JV au-M'Vö^iwa 0/j.o:oj], tamç q 9(]« J^aua^rM H^ o H?j7f(5 «ptsl-Hamp;iVTa v» o’/vw, otOovJaA-W WÿXTX/xzyza -n^auvijp. amp;nbsp;ttujmau-T«/»tai^^j^;^)^ç ^ f^^^^^y-^fifxa, ^^quot;^^ Kat T^o'ç ’(«x/kJi«ç Kal tPvo’ovi^ictJi/

^’ nafcitur Mefene.fcilicet amp;nbsp;ida eo^t locoqj regiones, ut ccrtius hiftona eins omnis pa plures enitn Idæ montesfunc:ólt;;: Plinius ad Idam Troadis contraxit. Mefene au tem antiquifTima Area duitas eftjlubrico nomine ad Meflanam Sicilia: ; ideolj certiore indicatio ne fignata à nobis.

De Ardio herba, Cap, CL ARdion. Sunt qui arduçx.LRomani pari ter Græcis ardion uocant. J Habet hæc etia uerbafeo fîmilia folia, hirfutiora tff rotundiora^, Radicé tenerâ,dulcé,can-didamcp.Caulé Iong5,mollcm^. Semen cymino fimile paruumcp.Decoquitur radix 8C fernen eius in uino. Contineturep utiliter in oredecodum id contra dentium dolores. Imponitureadéambu-hispernionibusep emplaftri modo pari utilitatc. Bibitur amp;nbsp;contra coxendicis dolores 8C urinæan-» guftias ardq radix in uino.

INTERPRES.

ANimadiiertitdocuitlpiampridem Nicolaus Leonicenus, mifcere Pliniü uicinitate nominis utcrcdi tur deceptum,arlt;ftion qiiam modo uertimu g cum arcio quae Uertenda mox erit:pcrfonaciamcp ap pellarexum tarnen areq non anftq propria fit perfonaciæ appellatio. Nouilfe'qj idex(criptoris hu.» msnutoriafaciUimeomnes pofTunt. Diuerfxenim plantæfunt,diuerfis notis Oquot; uiribus defcriptae : ideotp decorum medici irherbarn omnes priuatimfeorfumtButrantndefcripferunt.'iralteramfoliocucurbitae, ’Iteram uerbafeo fimilcm feccrunt.

De Perfonacia. Cap. CIL

Rcion. Sût quiprofopida, q profopi-on,Lq aparinen.Romani perfonacia uel lappam uocat. J Cucurbits folia habet perfonacia, minora tarnen, du riora,nigriora,Slt; hirfuta. LCaulem albicâtcm*

etfi aliquado J caulem non proférât. Radicem grandem, intus candidam, foris nigram, quasi Y 5 drachmae

An^l A^KEIOU. Klep. X’T^^-

PKiJop.oi 9,7i^oo'u7r((Pa.ö( QjTi^ocrco

ïtA. Loi 9, «■^i’vK/j. ‘^/j.a7oi T^iTco j ^^ ^axia/x. 01 9 Aa7r7raxx. J KaASM. ♦«Mx4 “ƒ 01« I^ïs ^ »t0A0KuvflHS.xxti'^0Va ^‘^'’Jo'K^ NjoT^OjHj |UiAavT J)a,Hj tfatr la.LKau ‘’11 VTroA^.t^ion 9 J Hj aKauAoç ij Troa. éi^a MiyaAnHj a6Vkh Ïvifofii/j. ijwäi/j 9 /xÏAwva. 8

-ocr page 572-

D I o s C o R I D I s.


TH


Z^ amp;ohS-amp; 'ff^ea'dt. lt;! a.TrXHS'f^M^Ta S^o ^/Auv,â;/^OTî|'oÏK.û7ç. e^TTUÏK.oïç. 7r«U(J MJ ra ÉK 'i^ Avyia'/x 7^1 roe aj^^o: iX^K/xarce KaJaTTÀaayû/ÂiJK Äiix « itçii] rex epu/^a J^ u-«j^Ài^MÇ £7rï '^7raXc«üj/J sXkS/i K«r«-

7rÄ«Tjirc«‘

drachmae pondéré cum pincis nuclei« pota /au-guiné expuentibus SC purulcntis excreatfonib^ opituIatur.Scdatfalt;ftos membrorum frachson^ bus circa articulos dolores cócifa, turn cmplaftK moboimpofita. Quinetiam folia uemftis ulcerc bus eodem modo utiliter imponuntur.

INTERPRES,

VTebantur perfonacia hac quonda ad perfonas toca Graecia amp;nbsp;Italiagentes omnes, qties in theattu alrjs'ue locis g cognofci à populo nollent,egilTe qu idpia uolebatrfacili.fed nö toto anno,ad eäreex ineukis ^ pinguibus locis apparacu Excrema fiquidê hyeme, q tépore nuc expletis totiusanm UO' luptatibusjudis0*epulis,a' iciunio óSCcinere alia uicä i5ialios moresChriftiani aufpicant, amiflispergdW; dia foltjs,nullus poteft bic eius ufus efTeiMaio luniorp menfibus frequente fuiffe Palilibus 3C Floralibusuen fimileeft, tribus decerptisfoltjs,quoi?! uno fronte,duobusairjsutrin tg inalasuellirêc,reliiftis inter eo^fpa' tialiberisuidendi,fpirâdi,loquédi^meatibus.Eftemfolioi?!perfonaciae tâta amplitudo,utlögemaiusghu mana facies eft.tribus ueftirifpatin poiTit.Necp immerito bic cucurbitai?!foltjs c5parauit:figura emdüs^' fpondët.etfïpinguioreloco nafcanC,magnitudineetiâfuperâc.Caufalpb3eceft,curCræcieriâabeodêpcni) nai?tufu profopidaó'profopiö uocauerint:nelt;yeni uoces illæ aliud g perfon5indieât.Fuerütprpterca,uu™ hoc fcriptore legit,qui in Grpcis apariné.in Latinis liera lappa uocauerint.quoniä illi congener eft.Nafcitur ubilt;5perronacia.tirquoni5deficrunt utieaadperfonas,obea qua diximuscaufam Chriftiani,nccaliosha' bet in fanitate ufus.pai?t hoe nomine nuc cognofci£.Habuic quonda pfonacia in ludis Ät ferijs quédiximus «fumihabuit d'in medicina qs hic niimerac.O' inter caetera ,?i -nxijv rx Ïn TMyuffT 7iÏ65 Kfffxxxyiuxrx •■qi” parte uerterüt antiqoiores arthreticos dolores; no uiflimi uero interprètes,ut in altero legif, doloribusarti' culoi?8,qui ex euerfiótbusatqjcollifióibuscontrahunïiuel ut alter uertit, dolores in artubuS adftriAiusuw Æs.'Uldeturiÿis qd cftwTAvwwi', adnexusó'uinculaqupuitilibusfiunt,cótraxinc.alterplurescoi?!^lt;’ rum caufas numeralTe.fiforte e3qupeflet,dicerecontigiffet.Nosquoniaeadê in eütftis Grxcislecüiodlet» fadlos membroru fratftis olTibus circa articulos dolores,fedare ca diximusNö quia id penitus placet«,k quonianihilapcius dici pofteuidebat. Inuenimusenim Aogt;/irAi»r in antiquisGraecoi?! lexicis «»««wf^'t?/^.“* dici,id eft membroru fradla oftaJntelligendaq; mêbra funt, qux Graeci kmx dieür,crura fcilicet amp;nbsp;brachia. Kvyiir/ilt. alioqui Auyw/xivanexufiruitibijnodis Graeciqiuinciatappellat. Volumusq)hoctêporariüefte,donecccrlt; KWA«. tiusaliqdinueniatiSumusem inaliâfententiâpropêfiorcs.credimusrps-fi^i^MotTïe.ideftluxatafignificanhoc rfift/Axrx, loco.quoniam xvy!(ilv Tpifiij fit,unde ^f i/A/^XTx facfta funt, qux Latini luxata uocant, Sed in re non fatis cot* Luxata, illud maluimus,quod Grxcorum fcriptorum fidealiqua defendi poftet. n^i'nïr«(7'(i®u. Ktep, j^s'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePetafiteherba, Cap. CIH-

iUt^a , 'WOlTKi 'fjSj/Op 0^ -^ fJ-V

Etafiten.LRomani panter Graedspeß®' ten dieu t. J PedicuP cubitalis Si aliquado maiorpetafites eft,pollicis cralfitudinf,»’ . , nbsp;nbsp;nbsp;_. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quopctafifigura foliumeftjgrad^fuog’

t Akn Wop KaJaTrAawo/x^o/j.

Kwç. iipßf}7r§ü(’TxnxnoHamp;HHj tfa.yiJ^(iu.vin.x modo fuppofitû.Facitad malefica doïofa^Siph^ gedpnica ulcera cScifu SC emplaftri mé impoßw« lERPRES.

GRxcauoxpetafuseft,Mercurrj tr Augufti Caefaris ufu In'antiquis fcriptoribuseelebrata. Vcerçon petafatus defcribit.fedalter dum coelo prxcipitêfe mittit,aui fimilis;alterdum per dicin fokeft,ra dioscp eius munito capite petafo hoc,toto anno uitat. Eft enim petafus galerus, cuiusforma int® Graeciæ ruinas in Mercurij imagimbus adhuc uidetur, ex Homeri 0* Maronis uerfibus defcriptis annquiB' tis ftudiofis nota.Ornauit eadë uox herbâ.uocaruntqj Graeci pecaficen quafigaleritam herbam,in quaW* hum pediculo fupcrpofitum,non aliter in medio g in fungis paftim uidetur,bxret.

n^iEmTraKTic/'©'^. K£$. jlt;^sa. De EpipadidefiueEUeborine, Cap, Cnit E^ 7ri7raKT('q.'o/Q,£75btêo5iviu)Ló/^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Pipadida.Suntquielleborinen,Lquil)0^

1 ßojzo/i.J^a/jivicz'K.oi’^KK^oq. tAa- B-. 7 rien,Romani epipadÜdaSi elleborineti ■X's^a (fu^ajr« t^w/J ■ Tisdq Ta S-a I , uoeât. J Breuis frutex epipadiseft.Foliæ ^vxxi/j.x dit mnreu n^y vr^os tx lt;^ -“—' la habet minima, quæ contra uenena Ä «7ra2 Treten. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locinorum mala bibuntur.

PEregrina Italie autore Plinio epipadis eft,g inter Græciæ amp;nbsp;Afix frutiecs eâ xin. uolumine, cap.xx. numerauit.Nô fatis ut cognofci noftra xtate poftîc,neccur ellcborinë uocauerit eäantiquitas.deferi« pta.Si nomêipfum tm expendat, nô ab refueritelleboro fimilêautcogenerê credere. Sicôtra'Theo* phraftualiquisaudiatlib. ix, de plantai?! hlftoria pro câdido ucratro deçà fie tradcntê;/x(ir3-iî3Jr/gt;'M^tf«gt; cTTUi xZ iM^i^itt ^ quot;J ixM^opltiir imîff^x, n^ 3 vi vxfw. quoi?! (enfus eft:Milcet aût in eUebori poculo, ut uomicióes adiuuerelleborines fernen. Herbulaautëhxceft.Siquisinquâhxc dicentéThcophraftuaudiat/ulpicaripo terit non tam quia elleboro congener fit,elleborinen dici; fed quod ellebori uim augeaqConiunëlaqjiHifï' ciliores u 0 mitiones faciat. Vtraçg enim ex Theophrafto colhgi caufa poteft,

-ocr page 573-

L I B n^ÎKa^woiA Ktij. x^^*

KAttVoÇ.Lôi ^'jt^o^J^xÂiopnicô^ov, cl ^^o^vJ'ÔAiop ay^io/j.ot JÏ,«« TTVcç ó «^ T«7ç K5iamp;a7ç. 0) Jl^a-Tnmii'oi Jt, f/^p.lt;x/^iTHi’. ex dV, WtTTVôfOJ^/OV.Ôl ^fy^lT^lJ^OVIOp fj.l)f.^0l}.ol Q, ■’^IS^JIO^.Ôl JÏ, KOW^îSlÇ.Of d^jHaZKOKJ/'.^CO MwoiaTTiou/ji.o» ^,;î)ou/xa^/a,a’ryu7ff/o( avu^. ^ ^^,Wi/j, JêoTaVio/j lt;^éi S'a/xvo'Jæte. ko-jwtowoç. T^u^^opTravu.Tcè JM tjju^a X^^ J^OT^a i^ÿ^ n^joa/'i^ TfÿÂià TravraxoS'^vV. w^©^ Tfj^u^oi/*/), ruru 0 xuXôç tJ^^i/xûti. ’^'A5KH'i5,(/'aK^Ju^jâfM70Ç,o3'r/z H9^ ruvo l^lt;tlî'KMlt;n,j^iîi}a.T(ü. JÏ t^ ràç tu '^^ ^Àttjxxça/) J'ittXSç ?ƒ i^aç ctaj) M/x/J^i Ka-’«Îgf^îç yi My (fv^. ßjM^utr« ôVh

E R mr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5

De CapnoJdeft/umäria herba.

Cap. CV. CApnonXSût quicoridalion,qui conon id eft,coriandrû,q corion agrion, ideft, coriandrû agrefte ,qui capnon in fege-tehordeacea nafeenté, qui capniten,id eff/umana, qui marmaritë,qui capnogorgion,q chclidonion minus,q periftcnon, q câtharida,qul chakochrun. Aegyptq cynx. Romani apiû fine fu maria herbâ appellat.J Fruticofa herbula cft,c0-riadro fimilis.egregiç teneritudinis * Folia habet câdida,cineracei coloris, ÔC nuerofum undiqj pur-pureû flore. Habet fuccus eius acrimoniam. Facit oculo9£claritatê,fed lachrymofuseft: unde amp;nbsp;no* men inuenit herba. Prohiber iderenafcieuulfoa palpebrarum pilos,addito gummi inûdus. Poca herba etiâ milita ôCbiliofam urinam trahit,

INTERPRES.

|^Vmarisherbgnotiirimarcsfumus,noitienquondâfecit.hatlcl fane' quia triclinioijj panetibus 00132 !ÿ Jj cameri8induAanigredinenoccat,autquiautpo0racecinit,furp0famexploret,dureccpadfabricani

materiäTed quoniâ 11 is illi contra homintsoculos lachrymofa fit, qualism fumo eft; obquâ Flaccus •achrymofum in carminé fuofuiUriappeUauicrirAriftophanis feriius in feenarediflefe dicebat fumocoa «um:nec potuiffe domi cü caeteris cHeL'n Uam rà ^kifnj «vn, quod cft .• Qiioniâ eroderet palpebras cim oculos:quodmaximûàfumo huic parti txdiûcft: Cuipotensidemfumariæ herbæ fuccus à fumo in-^atain Grjecisfuit,Nec cantü capnon xqualifumo appeîlatione earn uocauerunc,fed capnitim cciain.id '..?''!'’’’’^âdixefunt.Quemadmodû à fimilitudine coriandrû, quæ uox in feriptore hoc multifariâ creuit, ®‘)3iiniplicicercoriâdrum,alqs agrefte coriandrû,alqs diminuiiua forma conandrionuocantibus. Nafci plein fegctehordeaceaaic.Pliniustamcadiecitû'hortis.necmalé.qniâfrequêtior in hortis gin fegecibus «nueniatur.palfnnnota.ü'obid nonlogiustradanda.Monuitidem Plinius emendandum in capitishuiua tttumarisherba medicina locum,in quo paftim in cunlt;ftisGrxcislegitur.lt;/l;7rASt/iIi\*'' 9»« noces dopli-ccspalpebrasfignificanc, uitium quidem quod in oculis fic.fed nonrecipiedum hoc loco: fiquidem quod lequitur,renafciprohibec.euuiraprimumindicatoportcreeire,qupiterumnafciprohibentur;Crcdimus^ '’osnonA^Awfed tAfeiw,ideft,euulfaslegioportcrc,

n^l AUlW^e’jjy. jrj^, X^7^' An?^ H/À^O» . oi À jT^'k^V^O/J, L®' 'it^nroJ^ioy oi Q,?i6Ao/ov. KaXovtn. JcpuiTcu yj TrajotAk iroiç.ûç xuAicôtiq €1 ^irtiç lUt vt^tAia ^ Aó^uwp-aJa ly tl^^0TW]«TO7çKJ5C«çEt7fnwS-oUj:!. I N T

DeSatiualoto. Cap. CVI.

Ocon fatiuam.Sut qui trifolium Lqui tri* podion appellent. Romani pariter Grae-cis lotum fatiuâ uocant. JNafeitur in hor-tis.Repurgat oeuloçe nubeculas,argem3

ta,albugincs,8lt; quæ claritati oculorum officium, expreffusex ea fuccus additomeUe.

E R P R E s.

Monuit grains diligensqj in plantai^ hiftoria autor Theophraftus, oportere quemadmodum pra-monftraffe fe fxpius ait in cognominibus plantis, rw ’AirnnKt Itufîiv, usé TÙtAmipifKt îi^M tà «\m^ ri p^ à Trxdoc/y ’iMecit »r/, njè ^tjlày oT«y i/juyv/Ami.Sm!^ ô kurit.^i^u /“f âAu TfiKM J[iKlt;lhf}nec,K9h lt;lli\Mit,‘Hÿii K«W' *«'».KS$Ma).n5^it«fw; quod eft.Proprietatemô' quas habentinuicem différencias contemplari.quxdam ®nim mukiformia fiint,quamuis æquiuoco nomine indicétur, qualis lotus eft.Eius em plures fpecies funt, ‘Olio.caule,flore tÿfeminediferetæ.Idem noseciammonemus:Nifienimidfiac, non poceruncin antiquia eriptoribus.mukoîjp magisin natura,quales tam multxloti fine. cognofeiDixim’ primo uolumine de ar-orequam ueteres Romani eekim uocabant, locou à Græcis didlam : ex cuius materia fîftulx quondam ebant.Dicendum de herbis hoc loco,quarum prima fatiua loco eft, in hortis quondam uirens,îr in deli* ^ns habita:quoniam ampliore longiorisqj uit» folio in hortis tota æftate uireret.Pliniusfoliato caulc earn nadiditjû'antiquiores poetx inter herbas deorumuoluptacinafcentes,numerauerunt-Qux omnia hie in iijiarati one tantumindicauit, in paradifislt;Sr hortis nafci dicens.Quideprehendiffe earn feiaó:at,humilem ? .5'J^'intherbai»,in pratis nafeentem.numerofo folio, trifolio paulominus gundiqjfimili.Difcrepat,cp in fl olio longiora,minora. O' acuminatiora folia funt: in loto tria quidem numero.fed longe maiora:nec in ^otum.utin illo,definentia.uerum paulominusgin orbemcircumaefta. Qux fi fatiualotus fit, uulgans ^ognitufacilisherba eft.Fecit trium foliorum eiusnumerus,ut trifolium amp;nbsp;tripodium diceretur.

n^FAwTæKT^'eu. Kiep, x^iF',

Dc fylueftri Loto. Cap. CVII.

Y 4 Loton

-ocr page 574-

J)«f^ôlKÛJlHlt;

Medicata«


yji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

ftpçarj/ûÇ.Lo/ Qj'^ftfu^o/j,Joi Q,7\r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oton fyluefirë. LSut qui trifolio^

Suo/j H.aAovo'/.^u/xaZo/ ^«foA/ou/x ê/- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui Libycä,Romani trifoliû minus

çouç.tpunj /KiVjTrAamp;soç t/z Al6uH.K.au-Ao p (pi^ J^’nru'xyp Ü ßl /xi/ÿva.iUa%a

Aaç ep^ovja 7f’?^alt;’. ^u^a o/j-qio. AutS T^icpuZJ^w, Tœlv yo^’^noTTi'ionictvvafji.ivcfi. csri^fJM. zoïKo^ tkA/ ^l.fXlA^OT^O/J 9 ÎP^S, (^^/XaKuAçS/J THriUO'fJ.AV va^w/j g t^iJ6£5iU.c«'2:KKV.M7r/cùÇ su-nf/K.HV.0c7pK.a6?S2;-KHV Ojj'lÂUV Tint Tia 7I^0£rCü7fU W) îi^Àlcf'aV(TM)P-i Alt;2 Ka]a;\5;d^«^ûÇ. mvôi^Qt^ 9 iia^ ia-vr/J AO©^ H xÿ)) /JUToc /j.a'hâxiig cüJi^^aT’^ o'«« ohcÿ « cAun^

T/ç 7^1' K^sip ôiÂynfj.a.a'i ^0H^amp;,




Libya. Caulë fert bicubitalë Si ak' quado maiorë, numerofis ala^cauis. Folia trifolio qd in pratis nafcit fimiliatfemefe' nogræco,multo tamë minustfapore meal'


cato Laletacit (ylucltns lotustamm«^»^ intense uultus maculas,afperâc5 Si difcojo re ceu à fole cutëex melle müciacxtent.Dl bit g fe eriä cocifa, aut cü malux femine m uino paffo^ue cotra uelficf dolores udlitet'


ÎNTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 1 • am

Slmiliorcômuni trifolio lotos haegantedida eft,facilisinuêtuintcrnosetiâhcrba:etlïhicp‘ur'!P^ nafei in Libya teftet, ideoqj Lybicä à quibufdâdidâ. Longo em amp;nbsp;acuminato folio quali mrolmp ' fim uidetur hgc eft:idco(ç à Romanis.ut in Diofeoride legitur,trifolium minus appeUataJu qua uo uitium effe oportetquoniâ non poteft noftrati trifolio refponderc,duoi?j cubitofj! altitudo.t? minus uo ri.Noiiimusenim omnestrifolitr;ratiocinarilt;ÿfacillimueft,falfô minus trifolio noftrodiciakquiu.quo cubitale fit. Vetuftiores Diofeoridis Latini codices nô minus fed uirus lia bent .• quæ uox certuim Mu« ' telle(flum:nec nos augurati aliquidin ca rc uoluimus;ob earn caufam quale inalqs erat,tale relicniano etiameft.FoIialoto huicDiofeoridesait fimpliciter pratenfi trifolio fimilia effe: non ut Barbarus uçrtit, titrifoliæ.Nonanimaduertitillcquisuerborumcurfusin Diofcorideeffetrneqpcnimpracenfeuitonuni toniUe uocat,fed lotihuius foliapratenfi trifolio fimilia effeteftatur. Diximus hoc capiteeciamme ' faporc fernen loti huius effe;parum certo intelleftu, nifi monuerimus medicata à nobisdici quæ me habent uires.ïr à Græcis ç)«(gt;/x«kw71» uno nomine omnia uocantur.ö“ in medicis uiribus purgandi mm torlîgnifïcationiseiusTheophraftuslibronono de plantarum hiftoria,ç)«f|M«eK«Jli(appellanslac,lut gt;nbsp;quores,femina^ ilia omnia.quæ uim medicam habent.priuatim^ ad purgationesper infen«-


n^i kutÎûjou. Kîcfi. j^s't.

Y^WOÇ.Lo/9,TKA'v£w .01 □jAwP/J fj-iyap^ot Qj^/^u^ov.^u/accZoï ^z lt;})oA(oU(a.^aïouçJ0(Z/xvoi5^' ÂÔJ' Koç oA©* uç ^a/av©*. k Aai/'oui? ScvzîiÇ7r«j(Uûaalt;5 ly /aiî^ovaç.T^i ous ràqiuA



Aa o^o/a tkAiJ^i h AuTS^(cpUz'5\ü).|Unt$oT£ 5« 9 0 S^X'/z tX’l’I« Mî'^ul'« V Ti ^ j^ta.' r^iè’^M Tvîti cTaaTOAoiç o^ov]« su^'W/aou, ^ J^ TH yi'jtre o/aoia l^^îv^oiQ x^ojo^Ç' Âvva./j.i/j ^ tXîi T» (pm^« 4uk2;kW . æ:«-epojÆaZtJü '?^ ç^ àgx? oilt;ßn/J^«Tf o-av «^a Afa K«]a7rAalt;ôtuJa.K(V(f 9 ly ou§a T® â^t^’i /aa aur mvôfjSjjVivioi y,^VTVj'sa‘iv aual tt« ^à.T^^T/j.bxuTijj wç S7r«K2;Ko/jr/a^AiaT«


DeCyttfo. Cap. CVlIb , Ytifon.LSutqui telinon, quig*^“.”^ turn,qui trifoIiu,Romani trifoliû««“ appellat. JFrutex eft cytifus, albetq^' tus ueluri fpina qua rhamnû uocat ^ bitales maiores^ aliquâdo ramosex fe mM^ ' ca quos folia exeût fœnogræco loto'ueaut® ®'



lio fimilia,minora tantû,Slt; inmedf)S extante do fotquæ R digitis teran tur,erucâ olentîSapote no^^ dum maturitate ficcisciceribus fimili^^S®® di uim folia cytifi habent. Difeuriunt incipienK tumores cocifa, mox cû pane emplaftri modo 1 pofita. Bibitur 8f ad ciëdam urinameorurndeco dum.Conferuntaliqui circa alucariaqtifa«»® telligëtcs grato eius fapore alliciSCretineriaprs.


I N T E R P R E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ÿ

LOngemaiorô'honeftior incæterisginhocfcriptorccytifihifforiaeft.Numeraueriint^W ^^ Columella tâ multas fruticis huius dotes, ut abüdalîèin eiuslaudibusillos.aut parcélaudal e utile homini 0* pecori fruticé credibile lît.Omittimus quæ ad faginâ pecoris oêsiUitrlb^unt. net cm ad ré pecuariä, no medicina qua hic agit.lôgus illc cytifi laudü céfus Ô* ordo ab illis tracwus.q1 cendum huicfcriptori nofuerat, ladiiscopia eftquâ in homincfacerc cytifum teftati oésfunt.Co u la ultimo vn. libri cap. his uerbis ad copia ladis cytifum laudat • Mulieres quidé fi ladis inopiaprei j^^^» cytifum in aqua macerari oportet:0' cü tota no die permaduerit.pofterodieexpreffifued ternas em peimifcerimodico uino,atq?itapotandâdare;Sic£ripfæuaIebüt,irpueriabûdantialaffisconrrn ^^ Plinios itidêlib.xin.cap.xxini.decytifo hæcaitiQuinirnutricibusindefedluladlisariduatcpinaqu ^^ codlum potui cü uino dari iubét:amp; firmiores celfiorescp infantes fore,Paulus Aegineta enâcoma c^ bet præcordrjs prægnantiû ectra uomitioes ex oetere uino imponi: Nec minus g malua dilcutietis nbsp;F

dæ naturæ effe.Notiffimus quondâ frutex hic omnibus agris côfitus;3i quo macrioribus,eocitiuseii prehendetibus: Nue qd fciâ nullibi in Italia cft:aut fi fit.incognitus fine honore iacet.Prima eumort. oftédit Cytnus exCycladibus una.erex ea omné peragrauit oræciâ amp;nbsp;Italiâubilt;^charusO'innonoie bitus-Poft qdtêpusinantiquütynatalefibifolüreuerfus,n5paruüantiquaamâtibus delidenuluireiiq •


-ocr page 575-

LIBER Ilir.

157

nfi^AwWa’rurfiOU. Ki^). X^^** m°g o t^ a’l^uTrfa TîWto^Æyoç lt;^ '^quot;ii'^^Lr^-Ki'^'KMi^Vir mJ^'i' uVjH.auXoi’ S2j TW Kua/xou $^KÇ.SJç; avbogfJJtl^Ofi.'KQjMlJ.iOI'

Kolt;5»i5i0H,O!5xx(ri V^ raÇ «vaT’Xaç 720 kA/ou a-T\(NiQ(u.lt;Nmvrgt;lt;i Si fj.vifj.amp; oTdtu tS' KuS^iup HjirnfioSw lt;^ ’(^ vJ^aTi, mA iprz Tt^ai^'f^ ava TZàù Tffl hXiou mjKinrfijjU. to(K£ J^ H noxTioi. /in Kuw lairo. (^ H K^?f ç WÇ Ktr^^cx’- op ^x^aiw ' 'î^Ço/ 'Waiyv^iûfêx^OViripiii^ic^'Viiap. ^i' jo.ll Si t)^!) O/Jioîa/) ^HAWKUt/'u»/Cp. H ^Ç ^ «UTH tcÖitTC« M|U.K n Ö IcpS’K . àVaAO^H Ji Sj-H^i?-TOTHTflOTH^ÄtHlZ^qj i}0\f.

INTE

DeLoroAegyptb. Cap. CIX, LOton in Acgypto nafcente.LRomanl lotu Aegyptiam uocät.J Lotus quæ in Aegyptiinüdatis aqua cäpisnafcitur, caulis eft Aegyptiæ fabæcauli fimilfs. Flore habet paruö.cadidö^ilio fimilé, Ferut flore hue fole oriête explicaritoccidéte uero,clau-dutoto^ capite fub aqua codi t amp;nbsp;rurfus oriête fole cmergere,Simile caput eius papaueris ma ximouafculo eftunquofemêmilii quantitate, quod Aegyptq ficcatüin panificiopanibuscS-pinfunt.Radicécotoncomalo fimilem habe« quæ cruda panter amp;nbsp;coda efturtrefpodet^ eli xa pari faporis qualitate ouorum uiteilis.

R P R E S,

NEceffariusuniuerfo animandum genen â labore ad otium, «ir à uigilia ad fomnu qddie motuseftj nih fortéglires.O* quæ lögiora habet mortis potius gfomni tëpora,exceperit aliqs.Nefgem poteft •^j nbsp;nbsp;v ^tema cêpoijj huiufeemodi uicilïtudine caret, longiore uita foeliciter utiJdi^fentiés natura, ut

Q manimätibus uigilialäguebat.fomno inftauraret: rurfuslpqd quiete inftauratü fuerat,uigilia ad uohi chores uitxexerceret.Somnü 4 ah extremis corpoi^ partibus anima ad principiü fuü reuerten» “'g'1'â, qua ab eodé principio m oês partes amp;nbsp;mébra corporis eadem extenderet, uaomnibusadeiTetanimâtibus,dedit:Tâneceflariüuitxeofjramp;fanitati utrü^incelligês.utinplata* bet' ^M^r f’'*^,“’®*^®®“â uoluerit: qua: qd uix credat aliqs ,fomni uigiliae^ certa Sr difcreta tépora ha-fetim^ ’^““Ï^’alioi^ bruto^t exêplojii cis tenebrarjtep, ér ex his u igiliæ O' fomni certa inteUigeremus di-mlucï^’^^ ^“*^®®'f“^gt;s fppe fecerut multi,pernode alea,ut cecinit Agnas poëta in fatyra:aut protradia tisfoin*^quot;r^fP'‘^’‘'“’'®gt;'’^f“''f •^^P°*’®^°”’quot;*’*®®»®’'''® idfaltêcognofccrcmusiquiefcêtibustÿerfopi ncönjn-P^ ’r^“*^*^®™’.dormircmusi5nosctia.Argumctoeiusrciubiqjfunttamukiflorcs,aduefoe hiicêtes ƒ • ®™nsamp; ueluti claufis oculis dormiëtes, ut à nodurno gel u ruti.matutino reuerfum folê de-Aegvot *h'””^quot;’'“^’ i^d nulla in toto plaçaijr cefu certioré fomni amp;nbsp;uigiliae per fiia tépora rationë habet dchifcere -a'°'°''^”’’‘^*”‘^^°*”quot;*5^”“^”®'^’'’^^'*”'”''^'^°'*’‘^^^‘1“**^^’quot;'”’^^'*’“®^*^quot;^“’^^’“’^’* fcua fursa r ' '^ '’^’9® 'niergere a cüdis tradit.quafi amp;nbsp;ipfa quadrupes aliqua,matutino ex caulis in pa O vui '^Ù*S^djabuefpere aüt nodia iniurias times,eodéreiierfa fe códat. LógilTime Plinius xi n.vir. nn de AtF’”quot;L'”“^’P“^deeaegit: nihil tn nöa Theophrafto #nteadid0 retulit: cuius lôgioretiâq Pli ûm nos u '‘’ l’^^^ïo hiftoria elt;mulca tn religt.qux nouiffe pro Diofcoridc neceflariü fit.Eâcp ob cau-fu uerterefæ ? ■ ^“P^f^do dicunt ijfdê uerbis repetemus.nô oræcis.lôgius em id e et,fed qualia in decUr* data fut '^'•^■^^'“fcemodifunt.’Quxuerolqtusin Aegypto appellat,plurima in câpisnafcif.cû iniî-Urosu ''^g'?'’'’ ®3 cauliü natura eadé quæ fabæ Aegyptiæ;fimiliterO' folioijî quæ illc petafos quafiga-laberfl*'^*.'”*''”'’’™”’*’’®'^”®’^^”“*®”^“”''*^®^*®^®^“® Aegypeiafabæ Aegyptiæ fimiliter.Câdid 3 tôferd^f □^““'®f®l'®iuntangufta.lôgitudinelilioarfoliisfimilia.Nafciturnumcrofus.dëfu8,O'fibijnuicé aquâem^quot;°5'quot;^ 5“^^°’ occidit,claudic,fimultÿuafculûfub aqua cödit,mox oriête fole apericur,O'fupra Bapaue^^^^^**^*^^®quot;®^“®^‘'“^“P”^‘^’^*“’^’^^°®^^^“’'”’^''^'*^‘'*’''’ magnitudo cft quanta maximi îuntin E T 'æ^*^^ papaueris modo incifuris intus diuifum:ueat in loto crebrius femé eft.milio fimilc. Fe Neaeni^ H ^ f.®liocampliusuafculum O'flores uefpereufçin médias nodes mergi,defcendereq? altius. l3raaaii™*^''^''^^’’’^quot;”’quot;“^quot;'’'fo°^®^quot;^““^*^°^“^^^‘''^’’^“'^^“®^“’^8''*’^“'’'''S'f“’'’ÿ.’^ adexorcüfolisfu-unuuafe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P®^*f’‘^°^®*’*®”’”“”’^*“rgit,ut plane'abfit ab aqua-Coaceruâtin

Otoftü *'’quot;*‘'*®?i^P^P“ff®f^‘dûtip;tuputrcfadiscorticêin fluminelauante8,femenauferüt,ficcatü^ cotone'quot; Prquot;^quot;’ P'u^untæoeg utütur cibo. Corfion uocant loti radieem haiic.ea rotüda eft, magnitudine ' r 'îp°'’^*“ quot;'groforis ueftita quali in caftanca nuce cft, intus candida:quæ tofta elixaqj,uitelli3 ftoria *” T' '^ amp;pore eft, guftu fuauis.Eftur eadem O' cruda.Et hæc Theophraftus quarto de plantai^ hi-mefijf jn^yP“’’®‘®'^’'9“*bu8 intelligent facile omnes.maldin Diofcoridc legi.Similemhordeoeflêt du ft o quot;°“^f''*’’^um£0106,001 manifeftc Theophraftus eum comparât.Et Pliniusait:Flosquicandi-ideft ' ^'*^^'”’°l°'^^^*''’^ubt.Accedithis,qoodparumuerifimiIeefttamgrandisplantæ,O'qoæKMJli«v, fuof 'f’^f**^^f d^^^ uafculum fert, flores hordeaceis fîmiles efle,qui nulli feréfunt. Barbaros in Corollario ri i '^ ?'^ƒ“® ;^®ft.O' nihilominus in oiofeoride fufpicionê illam pcnitusneglexit, Facilis O' lubricus in org ap us tuita crithe quod hordcum,ad crinon quod lilium fignificat.

Mn^i MuwocpuÂiou. ;gt;/?/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Millcfolio herba. Cap. CX.

yjiû^ulÂiY Loi p,uu7^o$ij?^y c* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Yriophyllon. LSunt q melophyUon,

0,sjato2:xK. ot ^, à^'^^os.^u- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui ftratioticen,qui Achillion uocet.

Gallibeleocâda. Româi millefolium .'l'^'ou/A ÂîK^iç, ■ya^vo» ^Ai;uicavsf «ç. J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut fopcrcilium Veneris appellant. J

Singularia

-ocr page 576-

ps DIOSCORIDIS,

HauAis'Koç ^'/jLovo^uHï’. 5ult;})tgt;oç.|Uovôj5lt;ÿç. Singulariscohculus eft, tener,fingulariradicd •5^1 o/;£jgt;u3^a 7P^a A^iixajàôçœ o/xoia, oëi/j circa que cülèuore numerofa folia funt,fanicu Clwvo/xasot.b 3KauZói’S27pu7roK(^^o^.ƒ/«- lofimilia,aquibusnomeninuenitHabetcauhs wÎK»À©gt;.uçiTrtrnJ'n^Siaf^^iVKrjAtjoi^.tpvi' ruboré aliqué:per totu denfus eft,amp;uelutiarte TcM ^^'AciJ^o'iTÓipii^.'rww TK^'^atjiAiyfxouf- expolitus.Nafcif paluftribus locis.Arcetuulne'

Ta Vïó^ufa f?(^ 4AkS/j actb o^lt;j j^Awjo/j 74 rum inflâmationes millefolium, ex aceto mr^ H9t^|n§o/jH.a]a7rAalt;wogt;4Vo/?.7PT/ttTc«cfti 0 de fjccüqjemplaftri modo impofitu.Bibituta lt;7çà;T^M/xa]alt;Tcttiu(/'a2H9yàAlt;r//». exalto præcipitatiscumaquaSCfale.

INTERPRE S.

Millefolium Plinius Craecam myriophyllon uocat.haud fanc'quia in Graeca uocecercaeiusnumtrl uis amp;nbsp;fignificatio fit,fed çp apcius non pocerac in Lacinis nomen fingi : Nee referebat in re incena, mille potius g deeë milia infinita'ue folia illi tribiiilTe, quod mutato tantii aceëtu in Crsds^ivf/« fignificant: quemadmodü nee male'penitusdixeritaliquis,mille pluribus'ue aut infinitispilisconftareno minis fuperciliü : ex cuius fiimilitudine Veneris fuperciliü hæc ipfa etiä uocata àplerifqjfuit, quoniafeux* quemadmodü minuti denfilppili earn hominis parte ueftiunt:fic millefolrj huiuscoliculos minutadenfaÿ ueftiüt folia: quxlicet hic fceniculocôparauerit,nôtamceadélôgitudinefuntîhuiusembreuiaaamoiiu. faniculi uerolôgioraCr quafi capillata. Quod côparator,copia amp;nbsp;exilitas eoiÿ tantü eft. Eadé ratio nratio ten O' Achillean uocari fecitibreuibns cm O' numerofis illæ etiâ fold's deferibuntur O' funt. De ftratioteno multo ante ditflû in hocipfofcriptore à nobisfuit:0'de Achillea loge prius:repetêda^legétibüseit 1111» ® paratioad hâceft.Relinquimusconftituendüin hoc capitc per itioribus,4d ultimum co legit: Bibi ex’ præcipitatisutiliter millefoliü.'præcipitatis'ne an aliterlegi oporteat. Nos7?w^lt;«Telt;in cütftisferëCrawls' uenimus,quæ uox nihil aliud g exalcocafos O' lapfus fignifïcat.Nobis inclinât animus%niJi««t«.ia en. tionespoflelegiruidimus^in quo Trvii/^Ti^oM^sw.quod eftinflationibuslaboranteslegerctur.

n^lMufl«/'©-*. K4lt;λ. X^K. M^'J^lÇ-û' Q,^UPÇa/l.Lo( J1È,KOV1-

AZuiJKoAovo'ip.'t^ KauA3 0 'iD7sq)V/'5^o(S ’îoiM K«vtiûj.çi]av Jlî tp^tl £7r//jiHK.ii.a7raAH/j.i^i' qiffiq. îu-jcJ'ii. ««/Tom' S^S^HVc« .H 2;ç mvofj^n lt;n/]o!vtfi(pût.7\.a'y/iMA’rgt;i!= êoHS'ipKaôaz^] ^ ï/ji/jlMA 119^] AoX'^-xa^tlK^-iztra ƒ y,» 50-lt;pn(j.lt;x,a‘t/j^^Âif/XiiÇ cp^iertM'^ if^'iJ^o^ .ÎSO‘ ^'fcri ^ Ïvioi TcivopSjjHi^ àurSç J''lq S J/ç rSs tpxi^(TV/}oheo ^ Äoip-iKaiq Kajasaaxtr'i, fèmh9i}'7{^oi^'Pamp;vôa‘ogt;3^ Sia-ljS^ip.

De Myrrhide herba. Cap. CXI. MYrrhida ♦ Sût qui myrrhâ.Lqui coi’“ uocct. Romani pariter Grjeis daJappclIâtCicutf folqs cauleuro lis myrrhis eft. Radicé habet longaj^ nerâ,rotunda,odoratätquf fuaui guftueti^cftui' Phalangioçt morfibuseadéfuccurrit inuuwpæ ta. Purgat dein cep s à puerperiofoeminas.TraW amp;nbsp;mefes. Quinetu in melle elixa,tabidisforbw3 utiliter datur. Ferût praeterea aliqui bis ter ue p^ tain uinoquotidieinpeftilentia radiceews®^® lûmes à peftüenti morbo feruari qui biberuit.

INTERPRET.

VErifimile eft à myrrhae odorc myrrhida O' myrrhâ ditftâ fuiffe quonda quâ modo traâam’h^ Nullus tamé qd haeftenus inuenerim aperte id teftatus in orxcis aut Latinis eft. Odorata raffle radiée ab hoc O' à cuiftis alqs defenbif iPotuitqj illi ab ca nota iiomê hoc faÂü fuilTe.Cicutç fim^* tradiderüc: cäljj ob caufam crediderüt aliqui. cicutariä nüc cä dici. Purgarc cä ï^Mv« 19 ^yix Dioftondö’i 1 qux uoces ta notas in orpcis O' in cômentationibus his noftris fignifîcatiocs habet, ut logins dixiffedee no oporteat-Quod tantü monemus illud eft.fatftû fuiffe dû alter ex interpretibus Pliniü nimis g in W re hoc opus erat, amatO' fequitur.pro Graecot^ lochqs partus uertcrit.Plinq uerba funt.-Citmeftrna^^ tus cum uino.-cum tame lochia nihil ad partum pertineât,modo partus quod in comuni fignificatiois ® matione habc^fignificetifi'nttplochiafecunda^etdeinccpsapuerperiofoeminai^purgationes.queau^ dum ni faUimur in ariftolochia diximus.Idem fuperiore capitc de miUcfolio caulem eitu indiniduum u®quot; uit,quern illc/xovepuï; non qui diuidi nequeat,fedqui fingularianon numerofus à radice furgit.Hgenos leu quidcm,fcd interpret! non coneemnenda fignamus.

n^i Mua7?ou. nbsp;Kt(p. X^®*’

Mvarjoç.oi Q,/x4Aa^i7ru50V.7ro«

(îgt;^uraV'jx/'KÇ,i/'i'7rxxuç. epu.’^.a exon»'« tM^ ß« VÎQTS) èju^jo-

ioiif.oi=,Amanov.w ^Si7),KOTrfomç Stur Trt-qxixyxtv'iiq -T^/TTAa-^ovTis jaS? oiS.Kj auri Au XV» j(Sü).uiVO(.tPoKß -T^ auT AotoS b/caAi ^'^ ty AtedV^ raç ? »“w^aTOç ’^a^çuTHra^^

De Myagro herba. Cap. CXII.

Yagron. Sunt quimelapyron.LRoifl^ ni myagrü uocat. JFruticofa ÓCbicubfi talis herba eft. Folfa habet rubifW fimilia, colore paHido.Semcfcenog’* co fimile, pingueSf oleofumïquoutunf tüdenj^ crematüSC uirgaseo circü linen te s,rnox pro læ

cerna utentes. Crediture^ feminis pinguituaoæ Ia cutis afperitatesexfquare oésSGeuig^^

-ocr page 577-

LIBER mr.


ÎÎ5gt;


INTERPRE s.

Slmelampyroeadc myagros efl,qd creci oés teftâtur.binominc herbâ facictcs.iti triticea fegete nafcl aurore Theophrafto coftituendüeft.g vin.deplâta^ hiftoria uolumine Sicilia: melampyijzpriuatim ^aiTignat:?? côtrà g in auena ô* lolio fit,innocenté tir tritico nihil ofFicienté defcribinnec uox aliud indi câtgnigri eoloristriticü; quêadmodû forte myagros qd mures uenatô'perimit:inilloniger in plerifcpfe. minibus color,rêcertâ facitrin hoc rarus euêtus,prgterq ex hiftoria coftitui no poteft,qua: nobis nulla eft: I'M nos nifiex uocis fignificationerei coniedbura hâc facimus. Corrupra in hoc capite O' altena illi penitua uoxerattn feminis fimilitudineO' c5paratione,in qua utferéin cueftis legitur,|I«)(n'Aüi wkö/eft, qd fimile col •°%‘’gt;fiMt:at nô collo,fed fœnogræco legenda O' u er ten dû fuerac, THA/Jzenim nô ^k^^ham in antiquioribus i)'dem(5n]elioribuslegitur.Habetcijcertiorernrationcm,ut fernen femini, g hominis autanimantium cob locomparïtur,cuinecformanecquantitatealiquod in plantis fernen fimilealiquis forteuidit.


tiu'l


n^a Ovayçaç. Kid). 1^

K Narjav.oi ^,Ôvo6kj«v.Ô( J^,ôwu-WfV.GaAVoç S2j iKv^^^J^ni^iv/xi' 9 ci^^-^fy'^a.i’^ovêi./xvrif'aÂn 7ra


DeOenagraherba. Cap. CXIII.

Enagra. Sûtg oenotherâ,g ocnotherin, LRomaipariter Grccis œnagrâ uoeât.J Gradis hic frutex efr 8C arborefcit.Folia habet amygdalæfimilia, lahora rnjilio



5a7rXKo‘za.rXuKUT^a 9 H^t^rpt-JHTîTst KjiVou.avÖH ça/'oy'ï/AtraAa.^i^aU ^ XSiKHv.p.iKja'v. « 2(5 ^H^cü(üf(ra,o’/v;u ocrixlu} «7f:fiJ'uo-|,!])utT]^ûj|Uûzçro'7f’iÇ.Auva^i//i 0 ^Xl®7toS^7/xa'P'l ^lÿç U7f r ayStup ’W^'vlt;’^«op,H^^ouvaÎTœ.Ka]a7rX«ûamp;f ö-«JÏ7l5aüvaTOS«5(ti(hzïXKH.

I N T E R P R E S.

j\Ifcrepant non leuiter inradicis oenagra: hiftoria TheophraftusO* Dtofcorides,éandidam hic,ille ru J^bentem traditdnreliquis eadem ambobusomnia:ü' Theophrafto huiufmodifunt:5 X-w«ïvi)ö»f«fi'* , (*‘il«^W«w(i/m,7fj05(^^jy,y,^ j^^MafwTj^oi'!'»«®'.ï;^«Aóo/viiSitfixxï'juïfu j)ÜAAor0(M(i«v«zlt;ugt;(/l«A» .7rA£KTOb^svA.

^fgt;»Mf4A.,.'iv^tlt;/l,tJiiyx!Üi6K/AVamp;. f/{« A tpuSf«K9^M‘)'*AM. ë^nAKUxyCweium^ilviiu-ÇDi^ A eftivA }c“fi« quorum fenfuseft: Radix uerocenotherae mitioresO' hilariores mores facit in uino pota:habeCc^ fo-^^™.^æy§î^^'æfimile,iieruntamcn latius.Florem rubentem ceu rofam.Ipfe grâdisut interfrutices eft.Ra

”^'®?™l’fns,quf ficcata uinuolet.Amacmôtànaloca.ExhismultainimpreiTisfcriptorishuiu» coaicibusemêdarelicuit:primüfp non gt;AUKi/T|ï«,id eft.dulciora eius folia.fed 7rA«Tur^e,id eft,latiora legi opor» *?'‘a°*'?”*!'“ “ö flt;mp«v,id eft,pariiâ,ue!y/x««fA,ideft,longdNomen illiab euêtu facftü.Quodtp Theo* phraltus air mitiores amp;nbsp;hilariores mores facere.eode pertinet,quo hic ait,poto diluto eius leniri ferocien* tium oniniii aiumaliu feritaté: nomenep id fignificat:fiquidê ozWryi* O' MSufx fine tiyilyfiy ex eade ui capiedi, tenendtOdomadi noces funr.Sjgnificacq; «bar^« quemadmodü amp;nbsp;podagraaliaqj huiufeemodi.qux uino öpiaquenetur O-dometräiyuuHv enim in uenatione capere eft:nec minus etia OufSJaz-a quibusuerbis Graeci lïansferentes multa humfcemodi finxerSt.O* inter caetera eborr/iatr hac O' ez’rótiHfotr.Egit de ea Theophraft us ‘^umnumerarctquædiucrfislocisuinaautuinofaalcerutrà hominis parté,corpusfcilicec, autanimumo-i’tnt.Videturijj Theophraftus non tantii ad mulcendâ brutoi? feritaté uim illi effe oftendere,ueiÿ inter ho» ’’»nesctiäuelutindudanon ebrietate,fed qua Graeci obu^zv uocanc, triftitiae ex uinoremiftione ufum eius


rum folles fimilia,grades Sf rofeos floresRadicem Candida amp;Iongâ,quæficcata,uini halitu Siodore fcntit.Nafcit môtanis locisthabeEp uim dilutü ra dicis,ut potu eius ferocientiu omniû animaliü fe-riras mitigetur.Lenit eadem emplaftri modo im-pofîta,doiofa ÔC malefica ulcéra.


Huonaamtuilk.Hîc tarnen ad feroceiitia tantû animalia concraxit:neœab re, quando in luuencoiÿ domi' *'’'^ præcepit eoiÿ tergora tratfiare O' refpergere mero, qu o familiariores bubulco fiâtldem^ a melianjsetiâinapibusferuari.Rationem ex natura uinicoHigere facile eft.Theophraftiigetiam quo dixi musloco earn breuiter reddidit, malein ferociacr triftitia hominis, fine ebrietate ir poculorufumptu, ndiceanagræhuiusuteremunfi.quemadmoduminiientu.ficcognitu etiamfaciliseffct.



n^iKjwiou. KKp, q.^.

Pw/ov.Lo/ 3,SarAuûjov /xira na


Aistrt.^to^aa/oicüTiva p.o^is. JkäU Aoçts/U avraXoS-Mg (A/ttxj^uç.^Î-fUVoS.Ta xaruStit (pu^ajia ^oefo^ '1'5 «Xpv]«. TàçttovfaçàxavÔM^ilçtK ƒ/«amp;« I**T MaXanaç.To: g cpitZ^a SourXeeftyw c/x-‘l’kii'ao'ta/jLtJiui’ ly^iaitjoTyia. uttoAÄ/-'^'^«KavSaJ's 'fgt;7lt;’m^a.a‘i.'P q cevwTaTu ts) ’‘“»XS ■^/(J)^ ï(^.J^aa-^. tÿ t Tff' au? KirpceXt« *^'^^o5(j)u^a.tK7ra-mroÜAt.tva.TatiT)«5 'ï^gr 5«v WiAjiixç ivar^(jxj urrt j 'PV aXroauJa ró ^fiVÿj^oviiSMoiifVm^^^i^Kli Trovouç.


DeCirfio. Cap. CXIIII.

Irfion.LSutquigrandêbugloflum.Ro-mani fpinâ molle appellantUCaulis te-ner eft,bicubitalis ferè triquetrusep.Ha^ betab inferiore parte foliola rofaceoçi



figura, aculeatis p interualla angulis,fed mollib’ aculeis.Folia bugloffo qua lingua bubulä uocât,iî milia habet,leniterhirfuta,lógiora tn albicâtiaip, 8C in extremitatibus aculeata.Quod uero in cau-1c fummS eft, circinatû hirfutûqptcapitula habet in fummo purpurea:que poftremo in pappos eua nefcunt.Eius radicé tradidit Andreas herbari’re


ligatâ qua parte fentianf,uaricû dolores fin ire INTERPRES,


Varicea


-ocr page 578-

M® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . .^jje

VArices quos Gf gcoi^ï medici oés cirfos uocSc.cirfio de qua nüc agimus.noméfecerut/u « ^^^^jj tur.alioqui Ariftoteles muleis locis, priuacimcß Plutarchus in Mario,ixyas cos uocauer -^^^ .^^ ¥4111.63. uariccs(inquoi52felt;flione,quéadmodiï Cicero in Thufculanisquaeftionibus ceft^se gt;nbsp;' j^jj^z rufticanus homo amp;nbsp;planéuir, ligarifcuecuir.cünullusanceeüfülucusdiccrecfe/ftusfuiflejntn.^^^^Üt tiones.qugaliquadointéporib^s.nönunqfubumbilico.inimouencre.faepe c'ecateftes.rrequet .b^jim in cruribus fiür.Conftatep plcn/qj amp;nbsp;fiüt ex atræ bills materia. Et quonia uaric il huiufeemodido ^j^j-^^j pofieü cirfion hoc medet,ideoà beneficio nominis honoré eüinuenit.Credimusepnos exhis qc jjijjjæ tain antiquisferiptoribusà nobisfueriît.medicoi^ uoeê effe cirfos.q totü hocgenus toto F^’^F --„fjindi Ulf joî. tium fe uenai^ cöpletfluntunixyasaüt alioijt fcriptoiÿ, qua in cruribus tantu faeftaseafdêdilatât ^^jj j^ illta, cant.Latinis certénefeio ego an alibi g in cruribus fadli uaricesinuenianf.Qyotidianü ÉZ uulgare nbsp;nbsp;nbsp;• -^/^ Varices, quensepin his quidiutiusftare aut oncrealiqgraues iter facere coacfli fuerint HanC, ut in Diolco nbsp;nbsp;nbsp;Ij^, grade bugloflum de q mox dicendüerit.aliqui uocauerut.-nô leui interhâcér illâdubitatiôejuua ^ .^|^, gloffum.O' qugnâ bugloffo côgener cirfion hgc fittSut em multp inter fe fimilitudinis cirfion et bug j^ licet ilia à boulinguisindicatafuerit, hæc à uaricibusdequibuspauloantedixim’: notü^omni nbsp;nbsp;nbsp;i^, bugloflum eft.Quæ fi fit qualis in hortis Cragris fodit.neceflàrio relinquit efle cirfion qua ”,°Ï^ 5 impôt' raginem uocat. Vci^ quêadmodü Nicolaus Leonicenus in hac ipfa re comentatus iampridéeft.n . ^ tune dubitaueritaliquis, cômutatasinuicéduaijiherbaijt appellationes fuiflè: eflecpantiquabug .i^u noftrâ borraginê: cirfion uero hoc,noua amp;nbsp;noftrâ bugloflum.Quæ em huic amp;nbsp;illi notg uireslp tribu gt;nbsp;tatis hac ratione plans, magis côuenient.Purpurea em Ho^r cacumina.qBæ in cirfio hicdefcnbit. nbsp;nbsp;^ tins funt qup bugloflum nüc dicit,g borraginis qug cpruleos habet flores.Quod ép bugloffo luepaur tribuetjlætitiâô'hilaritatéfacerein uini pocula demiflâm.borragini paflim tribuif.IatSatljqiJp^ .^ noftrâ ad cordis hilaritatê multo eius cibo u tendu effe.Qiiinetiâ quæ codé loco deferibâtur folia a nigriora.borragini magisgbugloflb côpetunt/quæalbicante folio penituseft.Süt prêter fixe au quibus fignificari id poterat:fed in re iampridem ab alrjs cravata,fatis hæc fint.

n^?AS£5©^“'ÏÏlt;’^0^« K6(p. 4®*» ASTHjâTjlKOÇ.Loî JV, às’fÿ/fT'KOÇ, ol Si;ii5i^l0p, ol Jï, èouêiÜVtOlJ. 01 Si)iÓ!^^a.'KiJ.oi)^^(iiiJ.(Joii'^t' va.'\i^.J^a.Kor^a^iêgt;itf^a.,J §aß-J^'iopl,v'\^!l^ilt;^.lis’ aK§0U EXO/’^vS'©^ Tf^^U JOl/'/J H /J-HÄlVO/J . WÇ -3% âv^-E/JLIæ©^ KilflX^ Â/ov T^'^'t/'E^-sX'l o (pu^a^fa ast^io/xoia. ra J^ 7^? vp MXvAov ^u/^oc UTf^nitH ^ cPa-ificc. fitpïAo JÊ so/xa^^op inm^v/jS^op Klt;x[lt;X7rAcxayópSljl/op.l^ ocf^ciAfxZv (pMc/xo-vàç 1^ ßoußwvag. X^ ràç TÇoTrfturef^ ttPjaç. (pacr? JÏ ^^J amp;' vf^cpu^iXo/j ‘TOcrvöoui’ fxi^ ViTixT^©-' m^ip ,lt;ruuot.'YX.'^°‘^^°gt;f' ^Op 1(9:^ iüÂ7lH4'û^Ç 7rcU(fceju.aj/jio^iJ JÏ K.« raTrAaoyo/ASzzov uj^o/j 7^o9 SouSwvw/j ifAi-7/xova(= » ^H^op Jï avca^amp; ip th «5/545« j^iJ^i 735 aAgt;ocWT©^, 1(9!^ rg/atp^ï// ßou-£Sv/,«7rKó^«oyi} T^i^oJ^WHi^.

I N

De Aftere Attico fiue inguinal* herba. Cap. CXV, j

Stera Atticon.LSunt qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tx afterion, qui bubonion,qui hyopwn mon uocêt-Daci rathybiaa.Roinan* guinalê herba appellatJLignoWSt lis inguinaria herba eft. Purpureu Si into* “^

in fummo flore ueluti chamæmali dii^ per orbë incifuris diuifum: foliohs ftd» ^ libus. Quæ uero circa caulë foliafunt,oblongs j hirfutafunt. Prodeft æftuâti ftomachoemP'®' mó impofita. Prodeft amp;nbsp;oculoçe infl^ïmatio'’*^, ,^ inguinibus, procidéti^ fedi. Ferutpræ^rca^ _^ flore eiuspurpurefcit, anginiscfi aquapow p^ fidio efletprodclTe amp;nbsp;comitialibus infantibus' tra inguinu inflamationes recens utilitcf Wp . ftrimodoimponitur«SiccaeadéquaE tarnen ftra manu eius qui remediu fibi quaerit dece^p fuerit,inguini adaUigatajdoIoresinguinüfioln

T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r„j

Olioiÿ in flore inguinalis herbæ numerus, pofitura ô* forma,quibus ftellæ modo radiât,cogno™ . IH ftellis uulgarêalioqui«y in fepibusnafcentêherbâfecerüt.vfus deinde medicoi^tpccetusutile' 5^ nibuscognirain Crgcisbubonion,inLatinisinguinaleappcllauit.Necaufimegocôftituerc,un . maior laus 0* nois honeftior çftimatio fuerit.Cloriofum fiquidé eft écœlo fyderibusqteius honoreini tesinuenifle.Nô minorisfaciendûtamê,potuifleaduerfusnaturginiuriasnulloetiâ hominis fenfuen Tâta fiquidétaippræfenscôtrainguinaeoijrljdoloresuisinguinalis herbæeft.utadaUigatafolûinto ,^ lo mediemâ faciat.Idcpgrauiflîmi Græcoijz medici teftatifunt,Calenus,Paulus Aegineta,Plinius£tia, .^ ïpfe,cui no minuscuræ fuit hæc muenire g docere.Sit ergo illiafteris nomé àfolioi? in floribusngubi. ^ tu.fint «irafterifeos 0 afteriondn cûdlis erâ ftellæ uis amp;nbsp;fignifîtacio eft,quâ Græci aftera uocât.SoIaça^y nominis huiuscaufa habeaf ,nö qmanoeftu amp;in tenebrisftella]^modofulgeat,utpofterioresCr2Ci crediderüt.quoiÿ aliqui inutiliter in extrema capitis huius coronide addiderür.quxin alijsinterprctibo ^ guntur ab eo principio:Nafcif auté media inter petras,0'C.Omnia enim ex co loco uftpad reltquueaput, hac opinione illi accreuerüt. Nos ea reiccimus.nullibi in antiquiflimis 0* optimis Græcis Latinistjinu quod ^ncc Plinius huiu feemodi aliquid nörelidiurus,nec Paulus Aegineta,ncc Serapion,necantiqu^ iusfcriptorisinterprecatiooftendüt.Acceditlphisomnibus,utcüfuperftitiofumaliquid,aufquoaaoto^ gione noftrâ pertineat, in hoc fcriptorclegit.perfuaderi nö poflumus eius eflè, ut fæpe alias teftatifu^j^j

-ocr page 579-

LIBER un.

^'LP*^’'^ *i^^ßdla ob earn qua prius diximus caufam ditfea herba ihguinalis eft. Adiecerût illi ab Athe tiicnnü agro nota ueteresergei.q» illic obfoli tenuitaté frequétior aut melior forte nafeeref.Bubonios eade abijfdem Cræcis deinde dida eft.quonia inguinibus quæ bubonas illi appellat.tam prgfenti remedio me-detur.utadalligatatâtü medicina ineomalohominifaciat.Hyophthalmospoftremoquafifui8oculu8,lt;ÿ totus eius flos anin^is illius oculü referre uidcaturJn quo animaduertendö eft,quod hie ait habere ingui nalé herba purpureuirluteu flore,ad diuerfasfloris partes referendii efle.funt enim in co purporci,coloris raiaquod uero media inter ca folia capitula eft,chamæmali modo lotefcit: amp;nbsp;hge pro nominü amp;nbsp;floiÿ hi noria fans finttn relies poterüt légères qualiacuntfla fintper fexftimare.Et in inguinibus.quae Graeci una ’Pf A ”°”' ^’ubonas client,meminifte.Omniuni geneis prater naturâ tumores in quacutp corporis par teraaos,fua uocc Gracos bubonas quondam uocaiïè ; paula tim deinde ad certa aliqua genera contraria nulle uocat,ptiuadmq} bubones dictos,qui aut offenfa propinqua parte.aut ulceribus altjs.aut doloribus line periculo pleru^adnafci confueiierüc.aut qui per peftilentia in febribus prafenti periculo ingruere fo leem leemoribus, alis, collo qj. Latini cö tra inguina fua ad certa foemoije partéanguftius q decebat adhuc contraxerunt:quoniafcilicet,frequentiores illic fiant tumores ó* ueluti abfeeffus huiufcemodi;quibus meen mguinariam hanc Paulus Aegincta his uerbis teftatus eft : 5 À «TÏ/xsr «rüp 5 w«.« \{sl,ßovßüvitv Âi‘ «uV wâ ^•»w,w^ «TOK5(7«7rAa(77|ij'/4uov,«AAlt;x TTfeaTiïo/jó^uov wptA«if 7rt7r/ytvi-i^:qd eft; Atticus aüt after herba.quâ bubonü on.i, inguinale ob hoc ipfumuoeât.nô cm emplaftri m ö impofica.uefje adalligataeciaprodeiïe credit.

ßnßimU Buboiiej

Inguina

De Ifopyro herba. Cap. CXVI. Sopyron. Sunt qui phafiolon. LRomani ifo-pyron J appellant. Vocant phafiolon aliqui.

ISoTTu^o/j. 01 JïjïjxjterraAo/j KaxSerzp. à-

phafioloçi clauiculas torquef.Sunt amp;in fum

“if T’l/ïOlK.tVOU IfWloAui, '^ kot’ fit'

'f^/JT’7rtTaAo(U tAiKzx (pi^ip. *£7r^o'r lt;i'èKt(ïxxAait7r‘aicjou'TZ9KauAoi/’. At* -----^i,ai,vr,M^v.«M«lt;..«...u ^^^^^^^.^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.«... ^‘“•®^M«rïwpffA»51§.'^«7rA«(r»»/»Ae moeius tenuia capitula, exiguis feminibusple-ATO(M-^.y^jp,,^ ^-x (^jj^^^j^^-j^^ ,^j na,nigcllf fapore.Folium anifo fimileeft. Bibitur ’“’’®«S^W(«^op erttü /jtiA/xçaTO, utiliterfemen eius cum mulfaaqua ad pedons ^?™i S'/Ï^KK H9^ £i;x«? w^iAtv. a.'Mo- uiria tuffimqj. Idem cruentis fputis iocinorofis^ ’’•®'“'Ç'M^wraîUoî’ç«ÿtw24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accommodatum eft.

... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

/^ n'lopyronhancdeprehendiffe noftrastate uideri uolunt.herbam à radiceftatimfoliofam often* ^^Qunt.O'ex medio furgentem coliculS.in quo anteg in ultima cacumen definat.quod floréö* Cub co ff minis uafculü fuftinet, utrinqj uolu tæ duæ fe fpargunt phaféloi^ cirris eïr clauiculis fi-nu es,quas hit^ümyfut in „jfj j^^j uocat:folqs quadantenusrubentibus.contradioribus g plantaginis.fed ^d nbsp;nbsp;**i^dine,^ m aliquibus maiore.Quó fit ne credamus ifopyron fcriptoris huius earn eftë.fi Diofco ” ' h jquot;'?’- ®^'®^altjscredendumeft,quiomnesanifi folio earn defcribunt.Incacteris non diflimilis fpe des auigetiam eorum probat Nobis in neutram partem inclinât animus; {gt; quale à Grsecis traditur ifopy tongalcredditununobisetiameft.

IOv LTfpïuj'öv.o! ^ /«lt;ru7ro'thop.ö( ^”iov.

pa:01 crtaocAii’. o) ^j^ay^a^ia. oi ^,ß/o* 2^ ffu^^a. J Cfvl^op £J^^ /AlK^oV^Op RlWb «iAt^OT^Op. MtAaVT2op ^ H^-OUK CtVO' p:^^. m^hp/x^a-o/j Stop ^ jlÿç. iep- gu b0KA » C'. o4x3\’a4'ö'Vs. TPjepujSp.tj).;?) t^ 7ra7ult;rK» diç rótend. ^mlt;i/xip ^ ’t^j 4uH.^-KKp. óu TO^Si« iiaI«7rAaw^pSt»« n«^ tau-Taiy/ziT ®^(2iTup,6oxfl(Vo/Aa)^aK.auo'y/x£ Vo ly o46aAp.Sij ^Atr^tovaZÇjiîj raZç r 4 ƒ ^q TijoiijMtrtcr/.^oto-i Si -?P5(ïïU5;^p7roau3-ouq

'.'Sa7’tgt; 7f^ïp,^tujayX'Ko/§ ^H^ep «J hWAsliwç raiç t7ri irouiS^ap.

De Violanigra. Cap. CXVIL IOn Lmelan. Sunt qui dafypodion, qui Pria peion,qui uiolam fylueftrem,qui Cybclion uocentRomani fetialim muranam,ucl pur puream uiolam appellant J Folia habet mi nora tenuioraqpquàm hcdera,nignoraitidem nec diHimilia^Medrj inter folia coliculi à radice excunt, in quibus flofeuli font egregq odoris,co lorepurpurco.Nafcitur umbrofis amp;nbsp;afperislo-cis.Refrigerandi uim habet. Succurruntfolia emplaftrimodo impofitaper feSCcum polenta æftuanti ftomacho oculorum^ inflammationi-bus,5lt; fedisprocidentfig. Ferunt præterea quocl purpureum in flore eius eft cü âqua potu,angi-nis ôC in infantia conaitialibus opitulari.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

/^v æ terrugineos Hyacinthos, ïr nigra uaccinia uocari à Latinoiÿ poëtis fecit nigricans purpura, uel ^Jutaptiusloquamur,innigropurpureuscolor:cadem TheophraftoGrxcoBecpahjsfcriptoribuscau _7^ fa tuit,ut uiola qua nunc tradanda à nobis eft, nigra diceref.tam frequêti receptor paffim in ca ubiœ '' , ™quot;'quot;V'“‘“”’o‘l*» utmukislocisTheophrafti in plantaijehiftoria nihil certiusintelligatur: florenT**ï'’*“'“™* ’ “’0«™ quanigricantc purpura ad muroijt radices, hortora marginibus üquot; fepibua iptimaautcuprimisaduentunmerismortalibuj nuntiat,nota uulgo,©* ubiej inuentu facilis- quæ Z toto

-ocr page 580-

DIOSCORIDIÎ,


54fc

toto anno nireat, 0quot; flores tenm'qaidêfed longiore coliculo alcius à terra inter folia erigat, qua: hieftjefj^ hederac c3parauit;qoonia proxime ad earn figura accedunt-Hurariam uiolâ à Latinis uocari in DiofcoriM kgitor:nefcinius tamé q uetufta ex uox fic:fed quæcunqjea eft.naturac eins refpondet:quoniâ ut diximi»» ad muroi^ radices iimbrofis locisfrequens 8C fpeciofa nafcit.Eadc caufa fuit cur fylueftris uiola itidt dice ref.quoniâlocisnScultis nafcit.-necuiolariain hortis,ut cæceræillicognomines, habet. PotuitquondâeM religione aliqua 6r numinis gratia cömédari: ideo^ Cybelios uiola ab antiquilïima dea Cybele dicta.la dé potius q nomé id inueniilc;(èd nobis nulla eft eins nominis certa ratio aut cSiedlura.qucadmodu 0'*' ' liquae alix penirus ignotx: nifi Priapeios nö diflimili ratione q Cybelios ab antiquoruris O' horto^inui” ' ne didia fuerit.Defcripfit cam Theopliraftus li. vi.de plantait hiftoria.dixitcp7r/ioyfgt;/fs?i'^AA!v i^ ««jizaaw««'' iy$ ui Tintlt;f«s\^vm‘^iiv JIimv ^îfjv ^ KfSamp;,ixv jloTru rn'i (tji«mvii'T^:(}i]olt;i eiliExire amp;nbsp;uiucrefolia eiusin ra ic capitetancü.perpetuai^uirerctronde.idenim uocesillæduæfignificanr. Facile rjj eft iiidere foliole”’}quot; lx hiiiuscefpicem,nullis caulibusaut ramulis à terrafurgenté.qd caeterxbabenc uiolæ : nec ïftuannise ' fcerc aut hyeme.quodalix patiuntunfed poft amiftos flores.uircribus fold's medicinx totoannoetiain nire.Adiecit prgterea.teftari quofdam pofte hac uiola cötinue toto anno florerc,fi aliqua ratione eurer • qua tarnen ille nôretulit.necquibuslocis id excogitauerint homines. Adieciteodemlibroidcmfcripc^ differre hanc à reliquis uiolisin rcliqua natura.præcipue aut.oTZTTAixTupm©', ^4/^«{)m©'.Ks4ir«(’i(p?'W^^ iVyia fcilicet,Iatiore folio qreliqug oiolg fit.intelligit^rcliquas uiolasjeucoiaabomnibusappellaras..^^ dè^ folio fic»(fe(i«,id eft,terreftri,quod a' terra no furgat.-eSd praeter id carnofo O' pingui. Quæ o’’’quot;? • L^ forte diefta aliquibus uidebunt: fed nos rerjt certituenni cöfulêtes.obfcuriores breuicate noloinus fierté . cofilio in uiolx huius fignando colore à principio ftatim ufi fumus,O' contra aliorje interpretii edition’ „^ gra no purpurea uiolam propofuimusiNefipurpurcâdiceremus.mifcerêturdiuerfîcoloriscÔgeiier ^^ res. Sunt enim inleucoioijs genere purpurex uiolx quas Columella Sarranas ab cade purpura ^/^^ jp oftroappcllac.incenfueaijiO'ordincquxfurculofxfunt.inparictibusijjO'hortis nafeiitur.abrergus ,^ fpoficis in flore folqs.O' plures uno pediculo pendête3;qux proprie amp;nbsp;uerius purpurx uocant. In iWs ^^ uera eft purpura,quéadmodum in his in nigro purpureus magis color q purpura,Et fixe pro ris hiftoriafacis finc.Quibusadtjciemus,mucafte nos titulü capitis huius.O de nigra uiola inferip» * . 7^ ^j niamres id extgebat,«/ in melioribus arxcis aut nulla colons nota additafuerac,fimpliciterti;dc uii nbsp;nbsp;^

Eutinfcribebacur:.aut'()»^lt;fA«».in aliquibuslegebat lnquonunqfatisdemirabiturlamentabiturqîSiN^^ rariorum omnibus fcculis incuriam,ô' profeftorum tam fupinam negligêtiam, qux non fol“® ’‘ ^jjj piri à principio ftatim nocuerint,fed maiore iaftura poftremam eius partem in qua de rcmcdi)3 ^ ^^^ na agebatur,exfuperiore inguinarix herbæ.ut nos credimus.ca pire acceptam,rjfdem uerbis ‘‘’.‘’'^Lgne lateddiderint. Nolumus nos decernere ( medicorum enim id eft ) an adeo pares m medicina ““? Î^gd uiolæô* inguinariæherbæ fînt,uti)fdemin homine malispariterinferuiant;fierienim idpo“i^T .^od fufpicariuitiumnoscogit,idem uerborurnduduseft, eadë^nullismucatis return omniumfttgt;«'^^..[j nec neceftariû erat.0' paiÿ ucrifimile in fcriptore hoc eft. Accedit his etiam teftis in Latinis SeraP“’quot;’^. poftremo uiolx huius capite reddit û*ipfe; æftuantiftomacho,ocuIorü^inflammationibus,É?'F''°’^j^^ij tifedi,foliaeius prodefte:Statimcpfubtjcit;floresciusanginis0'puerorumepilepfip utiles ^^®'^^^ Mardis i n inguinaria herba eodem ordine legûturndé^ uerborum ductus lir ferles in antiquiftimo Lo“?”,.jç^jt, literis fcripto quê habemus Latino Diofeoride etia audit, erxet omnes itidem quos haAenus uiuct5 .^j^j urrobiçeandçlelt;ftionemoftendunt.DifcrcpanttantijàLatinis,q)in illis legicur:p«ir/»^!i’#’l’M!r’*Aoii quod eft: Feront præterea quod in flore purpurefeit circ.Florem ant Latini omnes fimplicicer “*™ gj j0j quod in florc purpurefcic.Videbaturçautoritateeof?« pofte florem fimplicicer dici ; Vcrûtamcnin ^j.^ uoces illx non flore fimpliciter.fed quod in flore purpurea eft,fignifi'cant:diucjj in ea re anxij.q“^quot;, ^^^^ ptore hoc omnia erant,cande uertimusata tarnen ut moneremus,cx nimia rci^ ituoeü in hoc ®P •jj,p iUo fimilicudinc,Larinoi5t Ipfcriptorum in ea parte uarietatc,fufpicari nos uitium,quoniâ P^'quot;“”’. j-ßDÜlc« le eft.Ô'fifîmiles amp;nbsp;pares etiâ uires habeant.diuerfæ plant« totidê sir ijfdem penitus uerbis doceri nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

Poteruhtuolentesquxdicimus utrobieß totidcm ö'^ademcollatis inguinarixherbx6*9®''®f-difetd' iusextremis partibusó'medicinacognofccrc.Curautihflorcnosauocibus fcripcoris huius nu 3 ^^^^^^ tes.quod in flore purpurefeit, q florem fimpliciter uertere maluerimus.caofa erratic non '^‘’'j ^^’Â’^taçhf Theophrafto indicanda :qu i totius naturg prxfertim^ plantai difciplinx peritiftimus. Hl^'“^ P j^^^jj tï^ ftoria in flo^ cenfu lt;amp;nbsp;ordine,monuit effe flores quos ille J[ixM,quaff duplicis floris uo^’^ i *” »' mui,’^ i?rf* Z/wW P^cü certa, his uerbis cam docct:Atgt;w at Zz«vSw,ït/ çif» Mamp; iv W M^ ï)(^i^;'/A{fiv.aaffif ^(^‘''.’'^rjjÿato^ in rgt; (MCAotvrquod eft.Dico aut duplicis floris,quonia medium altcrü florem irt flore habet.qualis ro_ „ ^^j Sc nigra uiola eft. Omnibus his altcrum flori florem inéfte Theophraftus monct : intelligcn““5 j^„qh in alio flore,apices capiUamentacpilla quæ croceo colore in medqs lilqs amp;nbsp;rofis func.Dico autem j,|j|,^|,t^ omnes.fedpuniceasirquxlatioregyrofcexplicant,inquibusapicesillimcdqccrtiusô'aloos ^è,^^ Eademfpecies d'in nigra uiola eft,habet ^ ô* ipfa in medio apices luteos,fed non tam mamtel o j^,^jj-j ér rofa:q comparati reliquo flori,inutiles forte funt,Potuitlp Diofcorides certiore difciplinadoce ^’^j^^^j in medicinx ufum fumendos toros nigrx uiolx flores, fed quod tantum purpurcfcit.Ea ante o ^^jj nnguefunt,non aliterqinrofacco hicipfeetiammonuit,aufcrendosexrofisungues,quoniai ^i^^^j. cinxea pars fit.Hisnoscaufi'só'autoribuspcrfuafi, nihil acommuni omnium Grxcorunilc nbsp;nbsp;^jjenii”

nimus.érfiquodteftatianteafumus.nonaliterqiniudiciorum qugftionibusérteftiomdict ,

pJgt;ÎKW«A(«ç. Ki$. 4s,

De Cacaha, Cap. CXVnii^^^-

-ocr page 581-

LIBER nil.


KAx«x’«.o(^,Xwv^Wj. ())u;^ (fit fl X^Ktz.tv/xSytÖK. KauZog ^ o^aù ¥ IJ.ilt;ro\ ûjflûÇ. XÄ/Koi’. av0oç tj^uv loiltûÇæfU/‘K£Âû«0:.lt;^O^cr( J^ (fÛ »T«. Taurog H |i?a ^ oivcfS^'xpi^'^ “5 i’«-•y«*lt;CWäa,V^£K,A|j(0/UÄVK H ^«./xaKUljSl^H KaâwvÂjÊïXaçH^^aXUTNlaç ^ œjTaf’aç ^^ttTOij. 91 Jï fXiT« aiw yk^V^Hcnii £7r/(})U0 j^0( rokko/ Äßoi, «vaÄH^amp;evTK’ kk^uth 0 *W^Camp;£VTO’,'n]«V0//^ âj^UT/æMTO/J Thjou-v^vif^imfKpt


r4J


CAcalian.Suhtquileonticen.LRomani panter Græcis cacaliä uocant. J Foli'a fert Candida grandia^. Gaulis ex medio exit redus cadidusi^t Flore candi-do,mufco aut oleæ fimili.Nafcitur in montibus. Radix in ufu medicine efttgua fpin^ hircinæ mo do in uino madentejn eclegmatedanautperfe commaducant contra tuffim amp;nbsp;afperas fauces« Quae uero cum defloruit fubnafcuntur grana, cera coada, mox inunda, fine rugis SC extenta cutehumanam faciem feruant.


INTERPRET.

ZlAcaliamdelcripfit Plinius xxv.uolumine cap. ix.leonticêipuocari amp;nbsp;ipfeait;Minutis margaritisiv l^mik habere feme inter folia grandia pendens.narales^p illi pleriiqj montes eße-nec ultra in hiftoria eiusquicgtradidit.Nos uero defcriptii ab eoflorefuifleoptabamus:utqd inantiquis GræcishoC piKuariat,certiusc0ftitueref;in cunÆsenimunoexcepto qui nobis uetuftiflimustrprobatilTimusco ex Diofcoridis eft, legitur.'avS©' ï^-wr io/rj/Zf ui » uetia. Quod fi uerbfi de uerbo fiat.fignificat flore haben# juercuiautoleæ firmle: eam^ lecftionê fecuti cacteri interprètes, querno aut roboris flori fimilê fecerunt.

®^^ °^^æ uertimus,ucterü meliorü codicü fidé fecuti:in gbus ut nos credimus antiqua Öquot; uc-r '°*æ*'''’W’'‘^’'^®''kquot;*''’'H9^i®f““ *'*“'“ ’ 9*^0^ ^^^“*”°sdiximus:flore candido,mufcoautoleæ iï-ou ?”’'i®^’^ hâcinterpretationépræter oræcorüfidcLatinorüetiâantiquifrimismonumctisufïintet H f *lt;ogobardisliterisfcriptus Diofcorides nobis eft,in quo manifeftebryofimilislegit.EftaütQrgcisbry .quiintorrêcibusautarboribuscocrefcit mufeus.Cui incoparacionerndctoleaginiflores,qui paflim d cn^nos monuit.mufcü magis g quereü autrobur hoe loco uertere;nihil altequot; - nbsp;“'““''»Aon fimile habentquerniautrobuftei flores: atcötra,bene ad tcrtijflorisfimilicudiné Qiiod ^™ ’PP*^“®^oleagini flores.Eft præter hæc in extremo capitequod nobis û*Barbaco no çôueniat; ciedef nbsp;nbsp;quot;æ’'^’ ”’'*’^’ Ksi ^(fvrlAu^v TuftHffi x Tif ifu-ipy, Rigorcs neruoiÿ perundis moUiunt, ô* rugas à fa« . P ’quot;““quot;‘»“crtitlUctScd indignû eo hoinine,id eft, qui alioqui eötinuus O' diligens Plinij auditor erat: ta h quot;^f^ ^''™ ^ wcminilTe debuerat.xx vi.uolu mine cap.x vi.his uerbis e3 fcriptoré Diofcoridis de ere-mixta ceræliquidæ.extéduntcucem in facie, crugätiß ■ Nihil quod ad rigO' pertmeat in cac^iæ remèdes aut hic aut alrj docuerunt-Neep Græca uox w«/« hoc loco fubftantiua for catkn°f^quot;'■ quot;^ ’’^“'^“’ quod tenditur O' plenü fucco fine rugisafperitate'ue aliqua nitet,fignifïcat.Indi-fuin nbsp;nbsp;nbsp;*™''''*'quot;.®‘’'®^*^cftus. Aliter enim GræciTi'TO(vov,idcrt,rigoremfcribunt,aliterTiT«tvôv.idcft,extcn ™^'®'®.'*^^ocent oræcorum grâmatici;licetlt;p humiliora hæc fint.ignorata tarnen aut nô obfer« »r gorespro nitore cutis audire alios cogunt,O' in medicina remediotû difciplinâ mifeent.

multi

nç»Bouv(ou. K£4). 4s'.

BOVWO/I.Lô» Si’i-Jpp’oi dit, ÔiUTlVÎjJ}, 01 JïjKiVxorepoçjju, quot;TifoepifTCU '^aJ'a-R^. ^7UT^/oiîj^c^, ^M/xa7û( C^M' ™5‘?/a.(};(|)^,^y'çJ„ j^j6t,j,C^,J V «VT? KAuva S^’îS«^lt;jw3^S«V,AiÂÎS/,gt;^amp;»ei5iipW. Tw^KRijii'aRTuAioçZov.J tvjwûüi. Travois (faxTU ÎIW'AM«)^ JV Lcr^rç tk b^g J 'lt;,gt;lt;« «Agt; Viÿ. At^on^ J^ 7p;X\tï 7150(5 Ta TW xo^'ou. av-fieçoeVHÔ» ca^ tvSA^.uotrxuctp.« M'K§ô'r£-^/J. Eîl A OVJKÛKO^. ^^lUW/^Xû/J. 0 (P^T£§UV fe^W^. OT« Tiamp; Vt$5o7(5,0 KWSi ’£7rlTH(flt;i-

’^»^«»T«7§^;]«»ç,0,o7ç,4^„;^.ç^m9M ^IÇ 4V/ÂûlS,J IXiTlX (U.iA/XfXT’U.

De Napo quod Bunion diefit. Cap* CXIX. BVnion. LSût qui aron, qui ar(ftion,qui anemofphoron*Magi paradacry. Ae-gyptq erxoen* Aphri zigarfiue the-pfo. Romani feopam regiam uoeât. J Caulem ex fe mittit bunion quadrangulü,L Si exeo ramulos pluresfoliolis tenuibusSi flori-bus plenos,J longitudine digitalûFolia Lad ra-dicéJ illi funt apiofimilia,muito tarnen tenuio ra,ad coriandri figuram accedétia.Flosanethi illi eft,Semen odoraeû, Apollinaris herbæ femi nibusminus«Calefacit bunq fernen.Vrinam cit.Secundas trahitîlieni,renibusôC ueflïcæ ac-commodatum. Vruntur eo recente pariter Si ficcoîutunf SCfucco ex eo expreflo/adicibusq^ Si caulibus LSi foIqsJ cum mulfa aqua.

. ,, . , r N T E R P R E S.

ALterumO primû in diuifione Naporû genus bunion hoc facit:dc(cribiturfjjà cüÆsqfdem huieferi* P^*’a?°^*®.'^ uiribus. non tarnen in fanitatisufu receptu à gentibus ut alterum O'fecundö üludeft, buniadaCræciuocât.fccundouolumincà rapisftatimquafieiufdemillia «iä^'r -u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytti^radixeraffior.fed contràginrapisacuminatælongicudinis.huic

^ ’°’'3^quot;'?®j®^*P'v*9t.EgitdeeoPliniuslibroxx.capiteun.cüdercliquonaporügcnercageret. nxnaniBODUïtactii aliquitradidaunt mj» i^^Sjerw», Vacant aüt eræci inter alia bunos tumétia.O' qua P«««

Ul

-ocr page 582-

gt;144


DIOSCORIDTS,


in amplitudinc cfcwefuntiqa® naporum radio's forma cft,Cur aüt in Diofcoridelegatin' feopam ttgiabu mond Romanisdici,ignotumnobis eftmihilenim habet plâtahaecqiiqdfcopiscongniat. nôfurculofiv’’ i naturam.nö ufum,non folia,non aliud quidpiam quod fcopaiv racionem indicet aliquamJgnotx altx^g j pellaciones eria. fola ardlion ex fimilituaine faóla eft,qua nos Pauli Aegineex autorirate iuftauiauim’ N» legitur in Barbari editione hoc caput: nee nos fcimusrelidlum'nc à libraries imprundentermexeribeww fuprit,an potius quia de napis fecundo uolumine adum fuerat, ratus abundare, uökns ipfeerprudenjw reliquerit. Siquidem in Corollario etiam nihil adum de bunio ab eodem eft. Verütamen autoribusorac^ omnibusrccipicndum.ü'cumcatterisuertcndumfuerat.quienimdcpfeudobunioagimoxpoteraf.nii de uero bunio adum prinsfuilTet? Veræ enim alicuius oportet falfam amp;nbsp;mentientem in planus efle.CaW temperamemo bunion effe Paulus Aegineta decreu it.ideoep urinam di menfes eiere.


n^i tÄicCoSav/v. 04». -if.

*1^ ifiJ^o^Qvviop ^a.fi.v'iQp ^ CSTl^afJJoÜoplt;^K.^HTW. V-^op (fu^a L ^ KXov/a J ^wlifi op.oiot.,tf^^ip.ia../'mlt;x. TeU JÏ ^ Ta y^ auTTO Trivó/jSi/Ja. nAuvia o'



De PfeudobuniOjid eft/alfa Slt; mentien tebunio, Cap- CXX, Seudobunion, L Romani panter Greets pfeudobunion uocat» J Dodrätahsfrut^ in Creta nafeih napi qd bunion uocatjo' lia habet L amp;nbsp;ramulosïJea acriafünt .’po'



VOp J^'. o^M u/'a.‘^t S^óc^'iiQ amp;nbsp;S^et.'^0V^t‘‘ . ae, C' 7rAfti52§ 7rovo/; S-^aTreuiJv, ebatpo^ d^ 0 j^^o/jaJ'a? ^trot aXS/i ^ onqm KaJa-7rA«woAlt;.iVa j^X/^a.


funt'qj cü aquapotiquatuorfereeiusramuli,tor®i na^uefhec ftillicidia, SC lateris dolores fimïe.Qsæ^ tiäftrumas difeutit pfeudobunion efl faleexaqu^ tepidum emplaftri modo impofitum»


INTE RPRES.

QVale pfeudobunion fit, praeter Diofcoridé, Pliniü, cundloscpalios quioës napo fîmilé tradiderWt' nomen ipfum etiam inaicat.neqj enim mentiri ueram bunion,nee fallerecarpétes polÏet.n“’ 1 ^ lisilli effetreaq; fimilitudine fallcns.falfum amp;nbsp;mendax bunion à Graecis didlum eft • Icgences in eo non oportct:peregrina enim Italip herba, lt;^r ex Creta repetéda eft.Nokimus tarnen f“'’quot; re quod Diofcoridi amp;nbsp;Plinio in uiribus er medicina eins idem non eft .• TrAtu^Sr vvivt hficmiii hie ait :qua « ces in comuni fignifi'cationis aeftimatione lateris dolores tantum indicantrat ille ait,contra prïcordiofn dolores bibi ramo.s bunq.non leui diferimine inter xaivjxxv )(^ «v^ov/lpzoc.id eft.latus amp;nbsp;pratcordia.quem modumexanatomeeïrpartiumhumani corporis hiftoria cognofeere facile eftrutrintpenirnlatera^fr dia au tern quo loco nouerunt omnes, funt.

n^l Xa|U.CUK«W0U. Kttp. 4«-Ap.a.MojQ^gt; Lot cJ^jj^a^taAtu KH. 0/ JVjKlaroç œK.aç7f(; .01JV, ^îjç sitpewoq. oi 3,cr£A(Vî2ç. |u /j.a7oi amp;/'(^ TrAouB/OT/xa. J Çjvi^sa £;,^(j op.oia. nwoî^. p.lt;XK^arlt;^« JÉ ^

AnrfoT^a. 7P?^a kAwp»« csji^ap-ma. -m.' ^i ttAî« (pi^Kp o:çfgt; «A .yjç i. 5} 5'. 2u^N A6V AÊVxo'tI©« »«»^lt;?»A9«‘ *M'K^^«,K9^7riKsii'îÇlt;gt;ç «j Airro^- '^'yiVlt;r,p’i%\i^^. |i'î« Ai-nfà, A6Vk.h, aj^s soi;. $UMJ «^ ii^a-ip-Oi^ X“S'°'? ♦ A^MÔ^fl 0 * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra i^'jAA« }%ia^K.o7^,oa‘op quot;T^ioèoÂ@^

^vJ^a2iKV«^oiQ'T^ilt;rtmvop.lt;^a. èwi ij/xt-jai^^^K u*. i^’wT^op JV «TPxa^aijho-ju.oîwç TtiVo/xqv« Tljàç squot;. « ^ '. V^§«Çgt;

DeterreAriMedera. Cap« CXXI« HamæciïTon. L Sunt qui chamaflc^; qui ftcrilê hcdcrâ,qui terrx ^°'^?2^Æ felinitinuocent.Romanifyluaticahe

appellant « J Folia hederaccis habet terreftris hedera Jongiora ta menten ra^.Ramulosdodrantales,folijs plenos,pçït^ fparfos quinqj autfex. Flores uiolis ^’?’®’^ dicunt fimiles, minores tarnen,egregiæin g® amaritudinis.Radix illi efl: gracilis amp;nbsp;**’quot;®*“^ feitur locis eultis. Contra coxendicisdolores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I boli pondéré in aqup cyathis tribus quadragin‘ quinquaginta'uediebus folia eiusutiliterh* tur « Quinetiam fellis fuffufioncs quinqj sût diebus pariter pota emendant.

I N T E R P R E S.

STmilem tantum non congcncremhedcraechampciffonfua appelIationcGr«:cifccerunt:licetlt;5t^ ftrem amp;nbsp;htimi ferpentem hederam ea uox fignificet, non tarnen hederam intclligcre ®P‘”^“Sjpjj,, bam cnltis locis nafeentem, hederaccis folijs : neq^his tota figura: faftigiantur enim in *®quot;^^(|oiB quodinhederanonfit.5pargitpertcrramramuloshæcfuos,nonplurcsquinqjautfex,quema omnes tradidcrunt.Nullos fert corymbosiidcoi^fterilis hcdera à plerifq’ 3ida quondam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ j^

corona quondam uocabatur,quoniam ramulos fuos per earn fpargens, foliofo ueluti ferto terra ° g^^ uidetur.Eam ob floriscolorem Plinius ait uiolam albam exiftimari poffecum Horct.Cgtenlutei ^ rem iHi alTignantmec male forfitan:quandolcucoiorum uox.quibus flores eins hie comparât,no , y^ magis q reliquos cius floris colores indicat:cam'ç ob caufam nosferuata Grxcorom oocc,uatini quas Icucoiadicunt.fimileseiusflorcseffc,

n2ix«MiAïw§. Ki$. 40; De ChamgEpeucc. ^^'PchSpeucen

-ocr page 583-

LIBER nn.

H?

À^ettAm». 1^10 -7tSo^ io*lt;îHKjç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hamæpeueen LLatini piter Grecis chs

êtAnviaïalt;^vJ^aà Àiia. ■mvo' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^peucc dicüt. JFacit ad lûboçt dolores

A^K.Lamp;icJlt Îi goTavH oAo^^Au- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chamæpeuœ : in que ufü cocifa in aq bi

53Ç.s\»3'a(fuÂnzjia STTuraïU.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bit L Sût q herbâ colore undiqj herba-

ïni.iû|T^KA(x2i!^ ïTriKa^Tr^.HÎavGsœsIdtPa. ceo defcribât/oliolis ramis^ïflexis SCrofeo flore*

I N T E R P R E S.

NVlliinueniûcur în Graecîs antiqui feriptoris huius concordes in hoc capite codices duo faltem; tant maker infœliciter adlü cü illisetiâ in bonis artibus ex muko cepore eft.Sed chairifleucem aliiis tra ^däinhoc capite proponit,alius pro ca chamaepeueem habet, in airjs nullû eft hoc caput: in qui* burdacubugloiTo qux fequif.er in extrema eins parte champleuce mifcet.Et prêter id alq breuilTime rem, longius alijabfoluunt:tam confufo inteUeftu (^cS rei inconftantia.ut quid reddendii nobis eftet.diu dubita-uerimus.Acceflittaudeanxrjsanimo Plinius,moniiitqjlib.xxiiu.cap.xv in ancipitichamppeucempotius legedui cire,quoniaquod hie ait. v/« 7t/iw iolt;fill!i^yiiu«^a iv vJ[«ri f.é« ■nmi^ii: ilk dixerit lu mboij» O' fpinæ do .propitiaeft: eodemrei fenfu amp;nbsp;uerbo'ÿ dudlu. Verifimilecpeftex his quae Plinius eadem Diofcoridi Kadidit.chanigpeucem legiffe.O' hanc fuilTc eius actatecapitis huius Icdlionc. Chamaekuces enim alix ui fcsOaliaremedia funt. Defcripfitepidem Plinius code loco chamaepeueem laricis folds. Sufpendit animo nostantum Paulus Aegineta lib. vi nullibitratftatachamxpeuce.chamaelcucemdeferibens: eam^in tertio ordme calefacere.in primo aüt ficcare dicens.quo fit ne pro côperto côftituere aliquid audeamus.Mul Os tnimqfdemçmagnis indicés O'autoribuspugnatur:nosq;in tanta uarietatcidelegimus.quod Latini cnptonsfaltem deficientibus Graecis autoritäre fe tuerctur.Id cette non tacebimus, uideri nobis non effe gt;ntegnimDiofcoridishoccaput,quale etiameftquod ftatimfequitur bugloffum.

n^lEou-yAtuCffou. KîCp. 4''

DeBuglolTo. Cap. CXXIII.

gt; Vgloffon LMagi fehs genituram. Oftha

ÛM


B—/ ^^Sgt;i. oü^avns T^au«x^'- o^'''’iï* 1 Iw «v'Pujvj/^j Sîcrai^.^fji.a7oi Ao-y-, raiSy/x.oCg A/Savi/i.acpçai avera-i iç ToTpuç 0(U.«X^ «3 «T^cetfijS.

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nés sanuchi. Aegyptq autucOrinbefor,

B nbsp;nbsp;nbsp;Aphri anfanaphi. Romani bouislingua,

J—^bubulâ Iinguâ,autlibanion appeJIât.Na feif fabulofis amp;nbsp;exæquatisin planiciem locis.CoI-ligiturluliomêfeîferunt^contra febrium inac-, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceifionecfitremorealgoresutiléînô tarnefimpli

quot;^ nbsp;nbsp;*'L'^*‘'®Aouç,oAiu) a-7f'rj’(Tult;rai’ M® eitertfed ad tertianas eâ quæ très tatû caules pro-

^'5“^^'^®'t5iaarç'i’SeoTavôw, tulerit, totâcfiradicibusadtertiasdecodâ biben ' 7°Tp « ^’■wîJaç?vovrgt;$W TiT^S dûdantî ad quartanas uero, quæ quatuor.Quida 7*'i‘’/“-«5t'l«^içi»vr crcwo’'vw.0 'Tt^oç etiamdecodûeius contra abfeeffus ferûtin uino ^/«laçao'ip «v-p 5ßK(j-/^{ua/j. JwiKe utiliter bibi* J Verbafcofimilia folia habet, 8C in itAoufti a-lxk.... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ terranidcddua,afperanigriora^,bubulælinguj

'^ f'^^ ' 4''^o^ X“M«t7rtT£Ç. Wa^v 7t 1 i*^W^ft*J^ rXdîWH. 0 7^ K« ‘ Mtvo/juçTo/voVjWifjooDv^tPonêwvc«.

fîmiliatquç in uinum deieda,uoluptates animi Si lætitiam facere creduntur.

INTERPRES.

DQ^T* quot;°” ®“’*® ’”*^' ‘” cirfioquid alq de caO buglolTo hac noftra aetate fenfiflênt ; diximus etiS 4Uia nobis in ea re magis placcret,O' quibus coniediuris mutata inuicê duaijt herbaqj nomina cre-Sproo'G ''’’“®'P°^æ*d praeterea fumusin bugloffo hacaddituros effe aliqua:qugnullo modo alia funt, tïginÏeir v^^°”™' ^ '’*”partem fieri ut crcdamus,qu3 ueteres bugloftbn dixerunt.noftræxtatis bor Ix^d ^'’^'??“f^®^^5remhacetiâcôie(ftura,lt;ÿ M-Cato xi.capite opcris fui dererufticainfitionê ar-Ptrlin°''''h'‘'^^'^^’^ quatenus amp;nbsp;quomodo furculos inferuiflë O circüligafle oportcat.addidit: Info lt;latOc^°T ^°’’*'^-*^°^P’“®f’quot;'®^“‘‘’”^*^”’quot;’P*’™^”^^’”’” lingua infupcrlibrö alligatoneca-lohouf *quot;®?5^'ll-i”°P'fl'dotruncxO'infitxftirpisrotundafclt;ftionerótundiorepotiusglongiore tiendjt*P”'^?o/’^*^”^’81iui® tak eft .Eius oeroquxnuncbogloflTushabcyóga folia funcidco^opc-l’iguis f°ft- quot;nbsp;.^Piu’inusapta.Scimusquidënó pofte needebere remcertadocctestaminccrtisO'ain Oiëtoa^^ ^'g^’^ti.potuifleijantiquosinfitoresillaetiäuci.quoniäfatisefietinfitäftirpeqoocunqj operr-’'tglieendquot; ** i .‘^S'’®'®'quod primSinferentife obtuliftet,luto,palea alqs^huiufeemodiuti.Nö tamé Ii3nceti5 '*ï?j*'“^i‘lf“ttit,ignot« rei ueftigiöNee nos alio cöfilio id retulimus, qut haberet legen tes *»1» buh ri’ æ-'^”-® anfamefeiréte^ an tiquât buglofti quâ Cato omnesqj alq à bon linguis quas imi* PoftremSeftn^^^^^™^’-”^'^*^f“'^^ *quot; rufticarc ufum.In utbana aütprxcipuü quod in feriptorehoc l^ïliudm 1 ï .'^2'’“i'’“!’ugloftifoliauoluptatesanimiO‘lætitiâaugere.nctpultrahücufum buglof ^••itbueloir®n*-iquisfcriptoribustribui.Pliniusxxv.uolumine cap.viii fic deea cgit.-Iungit Phrofvnon. °*°°^’”^*quot;g“f üuùlis.cui prxcipuü,qgt;inuinüdeiedlaanimi uoluptatesauget.O'uocatcu-^^tidfacia™^1i^*^’*” ■”P:l’“Slolloinarefccte,fiquis medulla c'eaule eximat.dicatîçad quéliberandü tjOaUigec et feptê folia anteacceflionê,aiüc à febre liberari:quod amuleci pocius gmedicinx

Z 2 rationeni

-ocr page 584-

DIOSCORIDIS,


«tionêhabet.Paulus îtîdem Aegîneta in vi.de bugloffo hgc tan tu monet:^«vgt;A(4lt;tfjv vgt;fe*«l(j(( Wquot; _^ j^^ oi-ihy^'t Aiiiiftßlt;xMiij}/^amp;',wiff!iffim v/H» Ai)*-ij:quod eftiHumidü caliduiptéperamento biigloibu”’ ^jjjj ob caulâm uino inieAü.lætitiâ animi faccre dicitur.Nec ultra hgc quieq de bugloffo tradidic.Ga c .^.^ nihil diAisab alijsaliudaddidit.g tuffibusó’fauciumafpcricatibuseffe.Nullus^nonexantiqUis ji^ 0* uoluptatisfpcm in bugloffi u(u legêtibus proponit, quod in borragine nüc paflim fert.

quafi' permanustraditafeuopinionêreufamaadnosperueniffeÉradhucferuari .Nonutimurad |^j^ populariomninofcnfuÈriudicioplebis:Nontamen negligimuspenitus: quodcp nos magisurg^^y |i| ftoria cft,in qua flores «’KfOT/yÇ'v/’oz.id eft.infummo purpurei defcribuntur:qui color propnusnoris ^^^^^ quäbugloffum nunc paffimuocant.Vrgentlongiorafoliaquae in borragine decurtatxrotunditat nbsp;nbsp;.

At dicetaliquls.boü linguisfïmiliornoftra: gratis bugloffusgborragoeft.Nóncgamusidiyeruta”’ j^jj etia monemus,nefcire modo nos.quæ fuerit antiquis Græcis cöparationis huius ratio: amp;nbsp;quid na nbsp;nbsp;. ifg

f;ii«illicöparauerint:uerbicaura,afpericatë,latitudinê,coloré, longitudiné'ue.Pro noftraticausnug ^^^ ógitudo prascipiic er color eft. pro borragine côtrà:tâmulta hadenus numerata mdicia.qugduig'^^^^j ten etia excutict.NoJ enim pro deprehédêda ucritate cogitada alrjs haec tm proponimus: NeewDor pro rcicundis enim nota eft Ted pro medicæ materig antiquis nominibus er hiftoria,qux à P°^ r’° jj Grgcistotohoccapite male habita eft. Credimusqj nos ex obferuatishadenus non effepiofcorw'SH .^ principiocapitislögiuslegüt uf^adiVerbafcofimiliahabctfolia (Scc.QngcürpemàSerapioneantiqu ^^ Ctoris huius incerpretatioc.er aliquot Græcis bugloffb huic tribuunt,nulla alia funt,g uerbafcntoi nbsp;nbsp;^

ere foliaiFolio in terra deciduo efte.eode^afpero er nigriore.boii lingug li miliiid^in uinü coiedu,

augcre credi.Cætera nulla in antiqonbus Crscoijrcodicibus er Latinis fcriptoribus funt.Et Pl'quot;'“®*! y^o in fetiptore hoclegiitur,dandâ elle fcibcetbugloffum hâc,qug tres caules protulerit.adtertianas.^f ^^ quatuor,adquartanas:nöbugloflq.fcdcynogloffbtribuit.Verbaeiu8funtIi.xxv.cap.vni.Iung^^^i^jj gloffoscaninasimitaslinguas.aiutrpqug tresthyrfosfeminisemittat.ci’radicêpotâexaqiiaadcw ^ prodefle.q quatuor,ad quartanas.Accedit bis etia carpêdi bugloffum hac lulio mêfe prgcepw. q^ff ^-^ ptor Romana uocezcvArtruocat.qdinGrgcisantigsfcriptoribusnüqautraro inucnit.Dicoaatantifl’. dû penitus obliteratacrgcoig re: qm poft Cgfares Romanos Latinis mcfiuappcllatióibus P®*^V®^ ^aftc fuadêteidfortunaciusgecisermaieftate,ufioesfunt.Quodrpc0i5di‘ihuiceft,n0c0rueuiffcD*°®'‘”^ij f, poi?r notas ex mêfibus accige/cd ex anni tëpeftatib’.uerbi caufa folftittjs.uere.autüno.hyeni«*?“ ” j,» Scimus medicinx hre nihil aut pa^ cöferre. Sed nos herbaria tradam’,conamur lp in hoe fcriptor^ ^^^ corrupta faite Latinis eäredderc:quoniä intégra in tâta pofterioijr incuna er impcritia impoffibi^ “ _^f geratpene’nos qd ad bugloffum er borragineearuep notasadbueptinet:id huiufcemodicft:Citn'“ ej^c fohicfimiliacffefoliadixit.mediocritcrhirfuta.lögioralperalbefcctia.incxtrcmitatibiisaculMt^y^’^j. ff aüt pms» j^o(/7«TÙ. ^^x“ Tl Ks$A'‘A«’'rt^ov:quod eft;Foliü in terra deciduü afperüipó^ nigrius.CórefSjy cunaturxexemplaribusutriufcpbiftoria.carptastpcx horto Bugloffum er borragine diligenduseeifP mur.Mihi fanc prior illa cirfii hiftoria noftrx xtatis bugloflb rndere : poftcrior aüt borragini undi«u'“ ^ Sunt enim buglofl’i folia lógiora q borraginis: albicat illa.hgc cótrd nigricanc.illa furgunt erperft iwn gt;nbsp;idtfi nitêtia.borraginisiii terra iacent,eft(pillipropriüquodhicait,x«^«(7nTw,id eft, humift«tüW‘“' KnJgt;ÏK«xiorAcüay«. Ktif. 41«. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Canina lingua. Cap CXXD *

yvóy7^aosop.oi^i,cp\iTÓp.otQ,Ka.' m Ynogloffbn.Suntquiphywn,^^^^. Ea?^2t).oi ^,cüTA)(V(ov.b(5',lt;rKÓAu W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»lation,q fplenion, gfcolymon.Rj®

^o^.^^xa7o( AirrouaKav/sroi ^,Aïr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni canis lingua, autcaninaling’ll

roua K wiva-Tu^^a £x1 «jvorAtoevoj ^ ttA« pellant. Folia latifoliæ plantagini fimilia bsw » 'iv$u?X\u £^i455.s£VOTSa j w^uKTOTSa. yvo anauftiora tarnen minoras amp;nbsp;lanuginow^^ .? „ ■ „»r - ...r ’.quot;3 W. .X c,5eai»iialing»a«fl,fi£riia««ai^ bulofiB locis-Codfa SC cü ueterefuillo^dipzzy lt;ru/js£a2;7raAaitöU£Ïü3,KuvóJVKja H^iAuTre- ftaeiusfolia,rabidogt canö morfibuSjCapiw^^, Kiai?,«^ KaJaKaUiaaïa’/a(óS-«4’i6fo^a 0 Üw« fluuqs.quæ uoeätalopecias, St ambuftis tn^ • ty 7rivop.tVH lt;ruuo/vq)/.o(A(a$£s?*u.«A«K^KK, Alun mollit elixaeadé,Slt; cü uinopota.


^o^.^^xa7oi Airroua Kav/S roi ^^ïr


(üJ^. aH.au AV £ TT i CHS ESJu/ÄStuov. cfw^ c^ a/x-


fxóJ^ia'i To'iPt^. Avva.fxiv Q £^lt;J Toc (jiU/^a Ac«


INTERPRES.

CAnis lingua herba nouic Hetrufca omnis ruftica plebs : utitur tarnen ad ulcéra amp;nbsp;minorauumtP Oftedkc^ cam finecaule,O' paulo minus gcun Ais ijfdem huicfcriptori notis. Nafciï plerun^in' uites; uiretlptota hyeme.Nos cam facpc uidimus foliofo cefpicc/adicc poUicis humanicraffitu® albicantccolore.Cr fupercurrente afpcritate,qu5 credimus nominis ö* cöparacionis ad caninam lingö*® «aufamfuifle.efttnim cani qualis plerif^alijs animalibus, fcobinac modo afperior lingua.

n5»»imvMai^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePhyteumateherba. Cap CXXV.

Kttp. 4(6*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hytcuma.LRomaniparitcrGræc/sphy

YKu^a (puAA« EX'! o/Mio.s^ou- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teumadicutJLanariæherbæquaftm'

^/ç. AUK^oT^a J^. Ka^aro/j wo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thion uocant,folia fimiha habct,niinoM

Aai» Tt^upS^op. ‘^Ï^ap pjn^p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamc:Semé copiofum perforatu^-Radij

XiTtfnp.imTsÓAaiop. «^«;«};$« célongä, gracile,m fuperficieterræuirctem.'qua

4«« 2vï5 £v^£T^/J7iS«^ ^^^oii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenefieqs amog« utile àigui tradiderunt.




-ocr page 585-

LIBER in I*

147

INTERPRES.

.Oterarousexêplo Plinq nihil phyteumati adderc.-praefati^folu quod ilk lit, quoniam fit fettfus ein# rantiiadamatoria.fuperuacuumexiftimarealiquidpro eamonuiffe.Verücamennöadeoinfenfiamo

J. ribus fumus,ut utilem eis herba negligcre penituscogitemus ; fed per tinebit quod monenius ad radi cenieiui,qu5c3tteriincerpretes^zHf£i:vlegetes,exiguamauc breuedixcrüt.'Nosantiqiiioßf in Cræcis codicil fidemfecuti,longa uertimus.gt;«Kfgt;«y enim in illisinucnimus.Ignota nobis herba eft.infamis amotum uene Rcqiitami^ob caufama melioribus negkefba, qui quod Nafo ait, feien tes philtra nocere animis.ïz furoris Iubctcuim,ignorariquod bonis moribusobeHequoluerunt.

DeLeontopodibherba. Cap, CXXVI.

Eontopodion. L Sunt qui zoonychon,

n^lAMV'Wi/'/». kfep. 4fr*.

Eovi^TrwTloV.Lif Q,^uovuj^o/j. of Q, amp;.lTlt;imX0{}. 01 3, HK/XOÇ. 0/ Q,^'«-ix'KüllSjjn.ot ^^iSiólt;fWf},ot 3,(fu7’ 6alt;r/A«. oi ''),K^o^ioiJ.ot 3/50070

qui aetonychon, qui camon, qui dam-namenen, qui idiophy ton, qui phyto-bafilion, qui crofTion, qui crofophtho-on uocant.Magifanguinem crocodilifiuecro-comerion, Aegyptq daphnænes.Romani Mi-neruium, fine neumatus, fiuePalladium,flue flammula appellant.J Digitalis herbula eft,Fo liola habet anguftat longitudine trium quatuor be digitorum, hirfuta, ab radice lano-faSi albicantia. In fummis caulibus capitula funt quafi incifuris diuifa,Flores fert nigros.Se men habettfed ob fupercurrentem illi lanugi-nem,ægre deprehendipoteft. Radix iUiparua eft. Fer un tip hanc amorum ueneficqs utilem Lcorpori adalligatam, J

T E R P R E S.

^op. Tijo^^rouamp;I/Ji«k^okMAquot;!!. oi nbsp;nbsp;nbsp;K50-

Miuytfi. cuyn^ioi J''a.lt;^V3ivii=. Iw^taZoi fJJvi^^ ^^^' °i ‘^gt;^'“^MaTOu§. 0/ d^, 7ra;5hct(h«M. o' «((JjAoQUüuAa. JdVaKU/AfaZo/j 82; èoTiviop, ‘XV^^aj'assva.’/^uj«. wq ■n.osci^ J^ockiV' ^'^^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I'^ '^ M^Koi;. tf'/xa-ia. iio/'is^o. ra

'^°‘7'fj^i'^K(z«^u7roA6\jK.a. ETr’anju/id^ t Kau X2/j wqiaAia Sq t^ TVT^xpJh/a.t^ ?/q«v^« /*£-Acuia. o KOt/pTfq «ÎT35 (FucóiCo^KT’l’ lt;/'«X 'F/J HiX“/^o/j etvrS ^(^^p. ^i^a ƒ uTtiSf ^un^a. $ a « Ä 0 ravriw ivj^sêps/g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LT^faiffo

Efekontopodio eandé camon,de qua Plinius xxvii. uolumine cap. viii. negauit fe quicg fcriptui^, quoniäadaniatonatätumofusciuseflet.pro cöperto nobis eft. Vidimus!^ nos antiquilïimosü' op-°-°f**'°^'®^*c«.*nquibusnöleontopodion.kdcamoscapitishuiustituluseft.HabemusCr iïfd'oi' ™ j''‘°'’S°^afdi81iterisfcriptulatinuDiofcoridêin quo panter non leontopodion fed camos efti ^®P*^^ alqs:fola in Cræcis amp;nbsp;Latinis tituli capitis.ér plâtæ appeflationis diuerficas efti CiTe^oerdff ”''’'^° ’ quot;° ^'ff'’^« leontopodion à camo nifi fola appeUatione. Profuit plants huic binomind ^'^•quot;•1’amilï’oaltcronominefuperfuiffetalteqt quo indicaretur.Infamisamoiÿ iienefi aute “‘^■^'‘’’usqjnoscamondidaquafi frenü.eftenim KwAi'izGræcisintercæterarcticulatuni, (,„^^ x mmimbus textü freni geniis;de quo quotidie in Pfalmo au dit .• in camo ü* fremo maxilias eoijt con-iBa»®'-^*’^*'^‘’'?°‘^üuinaunturiumentoi}t ora,fic in amove amatium animi retinerétur: eoep nomine “^isgieontopodij nota ab his, qui prorcligione bonistpmoribus amorum ueneficia hæc odilfent exa* ““°*’^ fam in pofterioribus amifit.Seruata tamé illi a' diligentioribus altéra eft zaudüslp no-«lis dic?k^ ™”’®™s:fe(l coda noftra state paru certâ habêt rationc.nec cur MineruiS amp;nbsp;Palladiû à Roma O’IimpU'■b'°P|-*°quot; *” Diofeoride legatur.dicere nos audemus.Poffemus guidé in côpofitis uocibus illis tesin eotS «cogitare.fed fine autore omnia eflent.Et quâ polTumils nos.candé poterüt legen-JinquimusTquot; ”.'^ ^°*S‘^ugt;’äfacere.Echpcproleontopodioeade(j) illi camo dida hadenosfatisfint.Rc vinxin «/“^‘^‘^.'^quot;^“alns.an fcriptoris huius leontopodion hoceadéfit, qua Pliniusxxvi. uolumine, Addim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”* ^'^ medicina utitunamatorqs cm hic utile indicauit.er in eü ufum foin cômendat.

tofeo J f *Î^. ”’ ^*“® præter dida à Diofcoride,ab aliis camô.fiueleontopodion malis appellare, liaan ^^“quot;^quot;'»In quofolia albiccnt:quod uero inter folia mediü eft,nigrefcat Qiiinetiâherbgipfiusfo ^ q x m caulibusaltius pendent,in extremitatibus incifuris diuifa eflè.er aliqua fui parte en câdorcnibe-lunr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liiftoria eins credimus, dum ignorariad amoves accômodatâherbamaliquiuo

f ' mt ^quot;“infeemodinotis,facile ( quod fadü ctiâeft )polTcidfievi evedidevunt.^ n^yiwoyJu«)«». w$. ^,j\\ InTrocAûwo/j.Loi j t^ 'Twr amp;.vr'tfmop, « JÏ,(W^f»o/). bf JlÈ là ravrbu A^xvi-æaamp;'^/'a/iKaÀovin. J ^a^vio'xos 23 ƒuço-ivx Srjfci^ At4HTcè qiiJjSïwit ^^ot' ^Mü«Jïàw»crxhfVxlt;-’19amp;)6W‘ «KP» ■®«sà’'»çlt;fu?Â\o/(’.tPoKô

De Hippogloffo, Cap, CXXVII, ^PPog^o^oquot;’ LSut qui antirrhinon/qui anarrhinon,quiSC hanclychniden agre ftem uocent. Romani par iter Greets hip pogloflum appellant, J Exiguus frutex eft, Folia fylueftri 8C tenui myrto fimilia habet. Aculeatam comam,8lt;in fummo exiguasueluti

« H Koquot;^ TOz^i'ap/a ti vc« ■)^a-tfXQp ù^y^ a^yow. MhfWirett j 0 L K 71 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

utiliter in dolore capitis adalligari.Malagmatis

Lradix sc fuccus J mifcctur.

ÄKr/A« J t iÇ/A«?«y^({f5{,

Intcrptci


-ocr page 586-

ws


DIOJCORIDI?,

INTERPRE S.


RVfcïqux (yluedris myrtus eft,folia habere hippogloflón omnes teftant.Ea non adeo grandiafunr. amp;nbsp;praeter id in ciifpidêacuminata definiint:eam^ ob caufam fine magnittidinê.fiue equoiÿ linguj figura in ea uocc intelligas.niilla in folqs ratio eins erit. Nee fi etiâ ut in Plinio adhoc legif, greca» praepofitioné hypo cöiunetä lingug à Grgcis fuiffe crcdideris,fcriptoris hu ius hiftoriae refpodebit: (ƒ««(* cnim.id eft.in fummolingoas exire hic ait.^apà Sir ^uAAo«,id eft, fecus amp;nbsp;fecundû foliarquæ hicintelliginn caule fuprema.qui defines non folia profert .fed confertftaelanuginispotius gfoliofae comae in latitudint feaperiensinuolucrum.non aliter qinfpiCatisaliquibusfeminibus amp;nbsp;floribus fît. Differttamcàfpieaçj’N tundæquatuor'ueplerûtpangulisfpicaefurguncan hacquod ultimüin caule exit, inlatitudinéfeexplK^ Et quoniâhumanâlingua imitât,ideo fadioaGraecis nomine hippoglolTon quafigrandis lingua diOTdu Et hge nobis origo nominisÉzeaufaeft.Quae licet hiftoriae Plinq diuerfa forte aliquibus uideat.iHetmait! Et in qs ceu linguas folio paruo excunte de folqs: meminerint tarnen omnes, fequi nos Graccos feriptorcs, præcipuecphunciÉZ in uertêdisuocibuseiusquâdebemusilli fi'dc,prfftare,quit7r’«Kfiou 7r«f«amp;?v**’quot;gt;Pf‘’' dire linguas ex hippogloffo dices,quod eft in fummo (S'fecundû folia no ex folqs,fed ex fummo caule,qua parte definunt folia, exire ea dixiend enim i7r’«kpoiz aperte fignifîcat. Cactcrac appellaciones ex fimilitudme aliqua ueqs importune illi accreuerunt, ideotjj nötratftädae à nobis.Verternt in hoc capiteegten interprété’ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pliniû fecuti,quod in fcriprorehoceft.i/loKH A 51y/.» •!i^«f^f^«m«l )(firi/MVMii)lt;xgt;,K\yiiviriCapiùs doloré corona

excomi9eiusimpofitac5minuic(ÿ'c.quodcpineo-7r{à'«,«A'«^ft,coronâintelexeruc.Habencfanéilligraiæui stfixM/. autoré Plinium. Nec ratio ufus ô* remedrj aliéna eft, ut côtra doloré capitis impofita corona fubueniatur.

Verutamen alia eftiiiSîot/x^.ixr®'in Grgeis er rtjbevow ratio; hgc per orbe capici circüpofita tuet idautomat illud corpori adalligatü,prgfertim ^ex collo fufpcfum,amuleci er tucelg cantü ratione habet. Indicant?* pafftm Gteci qui TiïStotu/AotwcCr Trfe'otTff« unum idemep genus appellant,qugeücp fcilicet,ad arcendasma fl-rum noxasaliqua corporis parte,prefercimqjcolloadaniganc er fufpendütur.Indicatq; id uox ipfa Ne?eni 7i{Óiix'7H»«ï«/aliudeftgnexuappenderc.Sic'ncigiturhippogloiïihuiqscontra capitis dolores m corona an in periammate remedium,alrj cenfebunt. Nos hge diximus,ne forte aliquis noftram ab illis diuerfam jditP onemdemirecur.Secucicnimfumusautorisnoftriuocesercai}tcömunemgftimationem.

n^i Av2;j|ïva. Kt4). 4'^'

Nt/j^vo/j. 01Q àvajjiVo/j, ivioi 9 gt;y tulvtIm XvxvïJ^a. «O^ia/^ ÏKa TAtrafj. 7soa. ^p s^t^x^Kf^ Sv«-ra^/J'o^ (î)u?^o/ç 0 aauAu, tk 9 av9K TP^fpujS.o^ofa AöVkoïm.^/kjotïj« JV,



J^o 0 a^io. Auj^viç ïkAiamp;k. k^tP/j JV ifij^ P-°%'^ ^^lo'ipo/xotofj.^'Sa^io/i’iiï^ëfi. 'iso^lt;Ti ^ rv êcv^yaamp;tÇ v vew (p^/xanoi^ t^/act^ó/xi-vop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'

^MCf KJ/V/VQ), L H KUT^iv^. J


De Antirrhino. Cap. CXXVIIL Ntirrhinon. Sût qui anarrhinon, quiM amp;nbsp;hac fylueftrë lychnidé uocatX RomS nipariter Græcis antirrhinon dicuntJ Anagallidi caule foliiscpfiniilishc’'°^f* Flores habet purpureos,uiolisquas kucohu^*: fimiles,minores th t eaqj ob cam fylucftrislychn» uocata ë.Semë fert uituloR: narib’ afpedu Aduerfari uenefiefjs malis^ medicameus adalu' gatfl fert antirrhinó : uenudiorestg fieri Ä g^®*^ iuenire gundoseo ex lih'noLIiguftrino'ueJ®^®'



I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Af A no

PEures in Grgeis anarrhinon g antirrhinon uocant,à uituloqe naribus,quaEt figura fernen eft,»cto mine,herbä.qug folio paulominus g hederaceo tota figura cft.Florc qualisuiola purpureicoions, noftrg gtatis herbarq oftendunt,qui deprehendifte nobis earn uidentur. Multifaciédum 6quot; in nonot habendum anarrhinon hoe erit, fiquod hic Pliniuslper ante cos Theophraftus teftatifunt, adgratiam uenuftatem hominiprofïciac.DeoeoTheophraftuslibroix. de plantai^ hiftoriahisuerbiseguuM«', TTOtir!» «M ViSy ji KyKffWï X^Aoû/^o»- t2 A ï/xOrty vh «7r«fi'm.fifa A «v;^ v;rir/»;i X XJtfVJ ueanf/ti^tv (iw^)ci' *•ƒ ïj Jv^v «Af^iojuStvo» ivA{«y;quorum fit fenfus: Gloriam enim fetunt continue antirrhinon facere. Aparinplimii id eft.Radicê non habet.Semen uituli naribus fimilc;erqui eo unguntur,ad gloriam proficerc.Queomm qfdemferéuerbisa Plinio redditafuntxxv.uolumine,capiteix.D)fcrepat tarnen Theophraftusértto co ndes aliquatenus.-iUe ttfunZuKiny «^ ivJlofüy facere antirrhinon dixic.id eft,ad gloriam amp;nbsp;honorêdiic fieri eo pcrunlt;ftos;quod adgratiam tantum pertinct.Pliniusuenuftiores fieridicens, Diofcoridépotius g Theophraftumfccutushacpartceft.Cöparauit Pliniu«tiamanarfhiniflorcsHyacintho,nonpurputt leucons.-magnitudinêeorüferuato colore indicäs;funt cm uiolis illis minores,ideo^Hyacintho fimuiott • nJgt;? Karava-yKnq. nbsp;Ktep. l'^*» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeCatanance. Cap. CXXIX.

AjavarKK.Loi ^ ƒ aAxva^ttni.o/ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atanancem. L Sunt qui damnamenen,

d^ovuo-iaç. or JV,0u'çlt;rzo/j.oi«JV ƒ 3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiDionyfiada,qui thyrfion.quicamo,

/M^.oi ^.KiJ^oç. 0/ OjK^o^o/j.-Ti^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui crotion,qui arcopodion uocetMa'

rp^Tcü àçx^ç- 013À5Kû'?fuç. 50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g» archaras.paci cœpulâ.Romam nef'

fxa7oi ï^a QtAikaS. 0» ^,d'«7-(D-Ka. 0» ^,’io- bam filiculam, uel louis radium appellant. Uuo Cilt;rp.ad'i'ii!^.J^anoi H,ÎSu7r('6Aa. J H ^tv Âç au Catanances genera funt. J Habet'que 31Kruni to ‘X^ '^^^ AwiKjcc œq Kot^vooeJ^o^. 5»^«^ ha longa comicis pedis herbs fimilia. Radicem 0




-ocr page 587-

^^“^^ '^®'''‘^**' K^lt;^«^àlt;? 0 wçojoSyçs'. « 3 • vVaii5H.^7flt;5o/j.o/oÇ(3^oêcp. na/xirftTj q^« S«VW!I§îTTl'î^rïV.lÿ ’/KTlVOU OVU*(V OjUO/St] J^. To 3 W^o/J Aquot;AouAttrt6o(? Vx^ M'K^oü. JiJa/jJ^/xiUja/jotro^iAotoc^. lt;X.HMa2if' jijorS ‘oiKOTatAaia.L/xaAajta ƒ etti rHsU^a^AEVa Hÿ^m%/(r/Â/a. J K^'^/j ETTi çaS?/ojç fxt' »^W' TVt^nÏV0lgt; J{n TP^cè fXl^H wç ^£g/V0O/J ^o^'KOMo. îtiUcpoTtjaç JV iffo^oucri rivit^ iilt;i ^^'’r«as^'?t(/).jg5(amp;lt;tt J^ ÄiyQVa-iii «5-’■«''§ raç è w« A«ç 7CW«7k«(’.


LIBER nir.


£4^


gracile iunceam^. Capitula ucto fex aut fepte, in quibus emo fimile fernen eft: quod cum ficca tur,ad fpecie unguium exanimati milui contra-hitun Altcrum exigui mali magnitudinem ha-bet* Radicem cxiguam oliuæ magnitudine.Fo-lia figura coloreqj oleaginis fimilia,LmolIia per terram ftrata ,incifuris diuifa J Semen in uirgis exiguum, multis foraminibus terebratum, figura ciceris^Feruntutroqjgenerc uti ad amo-rum ueneficia Theifalas mulieres, amoribus^ accommodatum utrunq; effe.


I N T E R P R E S.

DAmnaukNaroiH Amonbiisfuis philtra amp;amoi5t ueiieficiaomniajiatis^unouerficuloquali’aeä effent, indicauit cu cecinic.Phikranocencanimis,uimq;furoris habet. Dânaueruntû'alrj.fapienriâ intergentes.O bonos mores profeffirnullaq} «tas nö alique habinc.qui cotra malas amoijt huiufee V'odicaiifaspugnarct.Omniüaiït maxime à falucariexorcu rcligionisnoftræChriftiani principes «Recelé ’æautores.magicas uanitates quotidie amp;nbsp;ubi^exagitütesiin quibus perierunt quidé antiqua.fcd aliunde noua wepferuntiam uana mortalitas eft : Cr in amoribus affeclibusqj alqs fuis plus pofte herba 5 forma, Utttute.laborê.induftriamqj Cr opera hominis credit; certioréqj fpem ab anu agyrte'ue aliquo in uotis fuis ocipit.q à natura moribusq;Crinduftriafua-Libethocloco narrare quodfatftüaliquado eft. AmabatPhi-PPus Macedonii rcx puellâ e' plebe : facile^ impar amantis Cr amicx fortuna morigcra regi eam fecerat. toat id Olympias Philippi uxor.quæ plures cöiugi fuo Alexandros parère cuperet: quonia nö caperet nu9 tanta Macedonicæ fortuna: gloria: licctcp nö foliciti tantii timoris.ut idé Nafo ait,fed multo magisin intercepta débita fibi uo1uptate,grauiftin)i doloris plena res amor fitiuihil tamé in aliène cóiugis fui amo •■f æquedolcbat.qq, audiret à uenefîca puella amatorqs philtris intercipi fibi iioluptates fuas ; perire cp rc^ ggt;siam5,perirefortiin5,Cr agendai?« rei^ tepora-Eatp ob caufam fibi amp;nbsp;cöiugi cófulens,irata iullit dam do ^oextractaadfepuell5(Ji,ci;eoquidéanimo,utcarcere aliquo claufam, au t in lóginquas regiones trans fo f'p ^’^ quot;”'' haberet.Parucrutregiae uxori quibus id mandatS fuerac. Produdtacp ante fe puellâ,cu ouTp'^ undiqjamabilê cötcmplata hotem homo eftet.mutato cêfilioftaca uis p c intudiniscr gratix eft)habere iUa in corpore fuo philtra,quibusomibus mento placerct.dixit;ncc ia fiC^ 'ff S’'“^‘,*“®®''t illi irafcebatur, cui.quod fibi etia placeret.tatope placuiftet: Hæc uera amoris uenc d^id quot;nbsp;■'^'? ’ natura,aut fi id abfit,ex fe uirtutc aliqua gratia Cr amoris caufam fibi fecifte; qux omia di-tu H b ''quot;°'’'lf“'’^'nequismalisartibuspotiusguirtutealiquaamorêfu5,quibusoptat.c5ciliareconcgt; i tr*^f*rr*”*’L''’’°”’'’”«l’*dcxcolam’,qiiodin nobisamabilefitinci^camoncatanacen'ue.aut utiles phil IS re iras herbas alias ob eamcaufampermötesautfyluasquxfiifteoporrebit.fdtpinteil^êcesfapien-iotes,multas huiufeemodi platas adeo neglcxernt.Cr ut ab alqs etia negligerct aurores fuernt,ut incognï æplurcscai^noftraætatefint.Falt;ftûaütbeneanmaleidfuerit,cëfendüalqsrelinqmHS.Quodadrênoftr3 ’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corruptis maleqj habitis ob earn caufam hoc loco capitibus aliquot, inextricab iles ^’fj--??'’”f'®'Ql’dcs ea eft ubi hic ait,in altero catanacesgenere,/.^« ^fyiS©* tgt;-yy,id eft,pomi mag ni-» 'quot;^. ^^r^Caret enim ratione herba porno compararc.Eodê^loco: f({«v tAn(»v tfsn iAK'K,^i/jiKri x^ xi”'? »intsr« w«ia: in quibus nullus erat uerbotp certusfenfus : indicate^ id à fingulari ad plurale numeijt nulla in* terctuente alia uoce tranfitus : nifi uaticinati omnes fuiftemus. de folrjs agi co loco. Verütamen in cundis ræcisquoshadenus uidcrim.eadê ledio CZ codem modo corrupta eft.

’’i’^*T$i7PX!ou. Kt*. 4iV.

TPiTToAiov. Lo(Jï,4,uj^tó.ói o,MH S«?;0i o,7f]«/xoytÏTup. oijï ,sa-Xiirxq. ^u^a7oi naAiW/jta^HS. Jepv , nbsp;nbsp;nbsp;, ‘'’ï'Zi'^aSaAawïo«’ To7{’i?,oult;’

*’'J^''Ïi*®‘^«««6u«gt;xuse. ouK JV 7; fa 5o:,oii7Clt;yi6o(A(xa5'K.cfiyi5\a ^tj^^j’to'arii •^a-sÄHna. L^n^a. JTraj^ur^a fj.iprgt;i. KauAo/i GHiSx/zwio^. avaSt/j i7nlt;^ia‘(xtVQp. ra^HQ «s^9Tjrgt;avfioq Tf iq^ WswjMSTaSaJSMvP J5W. T^«?^ A^ito7i. xw OT^ AS.«(Meiquot;i' «psp^iîiueiÿ/j.ôiÈ 9 ^oiViKocw. gi]« A^jkk. tü ^^I?'®jJa*-«VT(KH-y^OOP-SVep . H TIÇTnVO/AEVM ^oii/ffllt;d ê'.7rAÏ6ûÇ,l^ KO/Aiaç ut/'iM^^nJuj OVJX, Tt/AVi'^ Q Ç1 i'Ç«At|«}«Si:A0ÇK«,

DeTtripoIiohcrba, Cap. CXXX.

4r-w—w Ripolion.LSunt qui pfychen, qui me-

1 ' rida, qui potamogetona, qui fiachyi-1 tcn.Romani caliumarem appellant. J JL Nafcitur maritimis locisî nô tameh in arida,neq? in mari,fed quo fluftus perucn it amp;re greditur.Folia habet glafto fimilia craiTaq; ue^j latiora. nbsp;nbsp;nbsp;Caulé dodrantalc,in fummo fe diui

dentem. Fertur flos eius ter quotidie mutato co lore uiderirmatutinoenim albet,meridie pur-

purefcit,uefpere puniceocolore fit.Radix iUi eft

Candida,odorata,guftuferuida.Ea pondéré dua rum drachmaçi pota, per inferna aquas SC urina trahit. Carpitur tripolia ad amuleta cotra uc ncficiurum nçxasSCalçxipharmaca»

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ rnterpres

-ocr page 588-


OIOSCORÏDIS,


INTERPRET. COgimur poft tot fecula amiftisueceijz fcriptoi^icömentarqs an tiquai obfernationiicï^eoijï que 111 his diligentius tradita ab eis fuifte uerifimilc eft, ueluti poft defedam meflem fpicilegiu racere. V«' iiaipinreliquisCrxcorüLatinorü^fcriptoribustutoid conariliceret^necmifcuiflencaliqnandoma gni nominis autores.qug toto genere inter fc differ5t:decurtatis^ antiqnis nominibus inuerfis'ue, autall oru uicinitate c5mutatis,nihil certu nobis reliqlTenr. Animaduertit mulro ante nos Nicolaus Leonicenwj Cuius diligctia.iudiciiiO'ingeniunungfatisaquoglaudabitur.uicinitace nominis deceptuPlmin,tripolis quod nunc tradamus.cij polio iapridem di Jlo mifcuilTe. ö' quæ alterius erät,alteri tribuiffe.Quod nos mo do relinquimus, dieftisab eo id tantuadqcientes, non folii mifeuifTe ea Pliniu, uerum in Theophraftiplans -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gazx einfdem lap fuseau fam amp;nbsp;autoré fuiffe.qui in eo tripolium legens, plus Latino fcriptori quod miret

P P* aliquis,gorxcoGrxcushomodetulit:quod^inTheophraftoerattripoliu.poliumuertit.Tbeopnraftiix^ F ^’ deplaiitaijzhiftoriauolumineadfine oerbahxcfunt:i(s(jwri/lilp«lt;r;»jtTfgt;/VA/oif iiSiS’ wMivKS^ ^' ''quot;‘^ itfSiyi^x (wcvJUtZcv^^iîir/^ofwoHÛ'c.llleaütuertit.Adde pohumquod Hefiodoó' Mufxoautoribusadomneni rem feriam magnibp facienda perutile prgdicatur, Elfe^ tripolium no poUum in Thcophraftokgciwura, multa indicant : prxfertimipquod prxeedir de periaptis eÿ alexipharmacis,id eft,amuletis ab eo diau.Po terant utriq; quod dicimus multa oftcdere,quodfcnptor hicfcilicet,trquod Theopliraftustcftatifiinnfe omniu euideulTime nomé.neçcnim tripolq iiox aliud.g quod ter uerfat mutacurq;,fignificat:quxraraÄ miraculi inftar in eo uis eft. Fucratlt;ÿ hoc magis in Theophrafto amp;nbsp;alqs optandü.g quod ilk ait;

rifX}{ÿ^KTTi(igt;ivuTifii,T^iT T^oÎTi^urHÿ^iÎMiif^fiÎMt^iÇKff^KiiMyMyti^uyi'nifû/AKirit^^Tx’t fiVMty k^ö’hj/ÓTIo» Kp^ /^tvffxTiVtiit TTM TtfSy^fX cmtuAx'tvy^fMi/Aiy tiv«i. Ait x^ SfiiltvirivKi:^ v»y.7uf, siuii'»»’t»JiiW'S' quoijt fenfus eft: lila aüt minus credibilia amp;nbsp;fatui hominis erunt,qux de amuletis amp;nbsp;quæ uenefinjsaou tantur,tam corporibus g domibusalligata e^appofita ! Quêadmodu autoribus Hefiodo amp;nbsp;MufsodiÄ tripolifi ad omnia,qupdigna ftudiofunt, utile eftè:eamlt;p ob caufam notftu eredio prope tabernaculo,« diuntEchxcTheophraftusquodiximusloco.Colorisaütmutationê, cuiuscaufamdocuilTedecebat.a. cas referri caufas ut credimus oportet:qug abeodem de couerfione foliojjt.claudentibustpkö'y^”““'^'’ bus Honbus quibufdä referuntur.quotjt omnium una in fole caufa eft.ab eoqj credendü fieri in trip olie tiam per diem coloris mutatione quó enim plus minus'ue humorisimpetu folis ex floreexuetumtu ; obfcuriorc dilutiorc'ue colore fieri credendum eft: mixtionibusenim exceptisprimis.cætericolores ftât.Diximus nosin extrema capitis claufurafccari tripolium adamuletaO'cotra ueneficioijtnoxas,co alioru interpretum xdiciones, qui ex Plinio ad medicamenta qux alexipharmaca Grxci uocantjem ta turn eötraxerunt.Nos no id tantum alexipharmacorS uoce fignificari hocloco credidimus, qua uoce cadet priuatimuenenor5 remedia appellanfedamuletaetia omnia,0-quxcunq)feneftrisoftns'ueu‘’nio' 1 rii. cubictilorii^aut ante domuifufpenfa uel appofita, excantationü ueneficioruep omniu malefidaj^ Amukta credunrur:quonia0'hxcalexipharmacaquondauocabatur,e'Thcophraftus,utpauloantepr3emw'^“' mus,tripolio hoc uti homines tradidit or i^x-ntiK ly^ Mtiiif«fnxy{ÿt amp;i( n fu/Axvi.n^ iv tm »Jw«n4« ‘-■it.a.: aniU' kta amp;nbsp;alexipharmaca in corporibus ir domibus.Sunt aüt,ut prxmôftratum a' nobis eft.amuleta abam' liendoditfla.quxcunqpfuperftitiofccorporiadalligacur.autc'coUofufpcduntur.adarcendasnatursa quando,fxpiflimcaûtfortunxiniurias,herbarüradices,religioncc5fccratx preces.aiirfyderuoblerua^.

. , , nbsp;nbsp;nbsp;one fadx imagines,^ id genus mille alia:Alexipharmaca aût.quxcûtpwnfow^/ à« ç«ffM){9n- E^

**n'P«rAlt;«' ^tjq,pellcre,fugare,ô’lôgiusarccrc.Pharmacaaiîtn3tâtumcafignificantquxuenena,autnialcncio ' •W*’ nbsp;nbsp;neni noxia bibuntur,fed excantationes.diras.exccrationes.ér qux data inietfta'uc alicui,amare,tiir«gt; '

befeere'ue hoiem cogimchinccp p«f^«ww/» crxcis uerbü eft:6'ç«(gt;^((Kiwqui id agit.Hacip tantufig'quot;'’” ' one Theocritus rufticâmuliercexcâtatiôibushiiiufcemodireuocâtêadfequêamabat,Pharmaceunia cauit.’ôquot; exeacarmêfuîîinfcripfit.Vtrüq?genus ob eâ caufam côplcxi.autorcprxfertimTheqphtafto. ' ximuscarpi tripoliûadamuleta,«ÿ'côtraueneficioriinoxasû'alcxipharmaca!Û'fiinclinetaniniusnoô . pri u s illud tantû am uletoru genus fignificarûquos ein ille citât Hefio düe^Mufxüau tores. ici potiiiâ g nenorü remedia docuifle uerifimilc eft.Legebaturin hoc capite etiâ ubi de tripolijfolqs agit.malef»igt;«.q“f uox ficcata uel arefeétia fignificac, quodin corn hiftoria nullâ habet rationc. Nos ex melioribusotscis cxPlinio.quixxvi,uoluminecap.vii.folioifatiscraflîorctripoli3defcribic,«gt;;il«,ideft,craflâuertinius.

De Adianto, Gap» CXXXI. . , Di’anton.Sütquipolytrichon,Lqu‘^‘’ Iitrichon,qui trichom anes,qui ebeno' trichon,qui argion,qui coriadru aqua^ ticum uoeanr.Aegyptq epenDafll® thophthetcla. Romani cincinnalé herbaw,^“ ræ capinu,amp; fupcrcih'um terræ appellat. JroB*

nJgt;iA(r»avamp;ou. Kîcj). 4'’*« ù'itu/’Pp. û/ Jï, TpAu^/x^/J-^^ lt;^» H.a^/Ty/X°^'' ®' 0» 5“X°M«lt;'ïlt;?-ó» 9, iSiVoT^iXPP .oiQ, ’i^no/j. o» Jij, M^iop £VU7§o/j. cUnTrllOi imï^. |m 1^'0/ it/rK/vaAd?. 0/ ^,Tif|üUKa7r(/’^ÏJ(’.óz q, CSt^ki'Xi W|U. Tt^W. J^anoi t^^oip^if^iÄ«, J (pU/Xvajia tj^^ Koj/avcP^u o/xo/a. STreX/cr^tv« evr’ «Kjy.TK dit KauAia^cf' ap i.tnrilt;fMK.i fxi-AcM'a/iXuçSjç ZtTrf«, cuJi^apjaTa. ff» A6ov]«, ifvl^a ofMia. ■nftçzib. ^ukj« X/ap.ov'n^ Kau ^opfOp71 av^@^, om k^tfv t^tjiJ. |/^a a j^-(0$. ÜWlt;^ J^ 1’ «^'|K/xa 7»5 7ro«§ TT/vo/xi-

Ia habet coriandro fimiha, exigua,8C in extren’ latibusincifurisdiuifa.ColicuIos quibusex(^ exeunt nigros, extremæ gracilitatis, dodranta les, nitentes^. Folia filid fimilia. Non caulew» nö flore,nó feme fert. Radix iUi inutilis eft.Si^ riofis adianti herbas decode militer bibit«»^

-ocr page 589-

L r

gt;0jj,ß«i(6G/) «(^lUaSKoy^.ifucarvoÏKoîç. «Tt jiKois, nrAioKKoi ç. iPutry^oucri. 65U7rf(l J^ 0 Zi^OUÇ, 0 K.OI^MptSHO'l. H9^j ^H^lM^VHi ßonSe. 0 so/MQ^is ^iu/xa^ ira» àiva mvó' /^û/j.^yj J^ 0’t/x/xiuja v^ ÂÔ^^ict, IsHn J'fcÊ'aijU.aT’çavatu^iw.KaraTrAa'Tft'jj J^ C'ti^oçamp;nçioJ'Iik'J« M/xK.^ âAuKSK/aç (/'a ®'®i« Xoijx^aç ij'K.o J7r)^!j. a.'ffr/j.a ttitv^« ^“X'quot;S«Çlt;’'ù/JK0V/a. lt;ru/j AaePavep 9 ty/xu^ P''Vl'l'£p,0ff'OUcrîvcp,H0 UÛJüÂM, 01 OIVl», ^J î^5J“T“’ ^ws*Te. Kai 7^ à^t'lN^ia 3 MPÙ ff^^ nodj'q. ^^(' g’j'ijjjj (!‘fXlf^ôfjS^0(lt fpl'^ Hy^ i^ç sAiKT^iMva^H^ 'Pi/ço^-yaç fxa.-'^l^^'i^'if^li.iyniJ^Qp TH rÇO^H . (funus-TOU A ‘Tr’u^nAii'aTi^aêaTu/ji^ raZ^^xav-5«?. efutTW cüîc^ na.’Âio'K.'ioiQ Hÿ^ î At^s ’’J^^H9^T0»);0»Ç lt;^IK/«)/g,Hÿ)j TSi^i

BER un. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^0

turSC in anguftiafpiritus/uffufis feîIeJienoÂSjUrf næ anguftr|s,8i calcules ueflicxfragiuSiftitidé al uü.Succurrit ÔCcotra uenenatoçi morfus,deftnia tionesepin ftomachunn que ufum additouinobi bîÉ.Quinetiâ mefes, Si quæ à puerpedo purganf, trahir.Siftitfanguinis excreation es,Cruda uene-natoçz morfibus cmplaftri modo imponii herba. Capilli defluuia quas alopecias uocät,expIet.Stru mas difqcit. Furfures 8C manâtia capitis ulcera cS lixiuia extent'. Cd ladano afitmyrteo'ue 8C lilino oleo,uel hyflopo etia,addito Si «ino.capiliü fluen tecopefeit, Facit etia ad omnes capitis SCrcliqui corporis furfures decodu cius cu lixiuia SC uinoî in quern ufum eo abftergutur. Facit Si ad gallos coturnicesqjtpugnaciores enim eos reddit, ciba-rqs eoçz admixtû.Ouibus utile adiantü circa oui-liaeaçi ferit Nafciiumbrofispaluftribus^Iocis, humentibus mûris, amp;nbsp;prope fontes.

INT E R PRES.

CtonatinteriorespuKoijiparictesô'fontiü margines adiantum :amp;quad fîtiens,quas tamé odit amp;nbsp;Puit,pronusquaericaquas;non aliter g qui opes fcdulus connue quærit.Ér inuêtis mifer abftinet, ont m f *f^”*”*“ ^° Plinius id iaflat.quafi nö multa aha paffim uideant.quæ natural! corpoijt diffociati aasfu’1«”-^””'’^'”^“^”*^*’*®^’ ui.ncquenc.Exeonominisinicaufaeft,qu3 duobus uerfieulisinTheri fnitili ” ^*^’f^'^’^'^'fæacfthuiufceinodi.«vf«i/T’eyi/«v5».‘««{)€!ljuj6f«rt («•j’ivTeixtTi^oiKiinrlTi^iivffKyin'inrifKMif dct.Do^^/^ ’ P^I'^adiantum. in quo nee aefcédente imbre minimü e ccelo cades ftülicidiü.folrjs infi-plantaijt hiftoria: x, Tl ïSi is iJliiiv^u ffv/tfiiÜYir^ owA A vyfxm-rl )• çJxx#» accidie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•®*'‘^*^” ^'gt;lt;A«t gt;• -tIÓi y»!»^ i^» iSmt^jy.îSiyty$ 5 Tiymru^of/«:quorum fenfus ell:Et quod in adianto

nomen nbsp;nbsp;^4 quot;” madecfoliS cius aqua confperfum,neq;humorisaliquod in eo ueftigiü remanct: unde cc

nanon '‘^^“'’’'ftPliniusetiamxxii.uoluminecapitexxi.Aliudadiantomiraculum.aeftateuiret.bru O’nom-^'^r • ■’^“^5*''lpuit perfufum,merfum^ ficco fimile eft:tanta dilTociatio deprehenditurainde ipfaetiï quot;nbsp;j- nbsp;nbsp;'i®' omnium Graecorum Lacinorü qj eadem in nominis origine ratio Cz fententia eft. Vox

tópolvtf 1 *'^’”^^'quot;*quot;”‘^*’quot;®“”’®**“^'®’^^“°^**^'*'*‘'^’*‘^®^’ ”°” ’^3‘^^fdt. Teftatus idem Plinius ttDktxair *1,^’^Uitnehon adiatum dici.fed diuerfa rationc.polytrichon quidem.quia capilli defluuia ’ ftusnih I !”^*^_*'’^®’’’.quia cos tingit ó'fpedofiorcsredditlutruncjenimcfFeAumhabct.Thcophra» cius eir ' d ^f* ? ^f*^'!*** «Mi ift^infx itfu inifyffiy mfxMt ?i)(uy ïy McJia ^i^iii^«: quod eft: V tilia ambo genera do? ^^ j^^P^^'^dumcapiUo caput ex olcoinundla.Sequiturappellationcs hastrichomanes.quafecun situer* ™ ‘?“° '’'’°’^ agendum erit.priuatim cópetit.Succcdic illi etiam qux in cunftis Gneis patiter Ic-ns idÏ ^”°^f*‘;*'0‘iæx qua nos credimus in Lacinis fadu m nomcn,quod in cömuni ufu eft.capillus Vene ïliDiu''^''”5^'™^'^“®**’“^*’tu™l’3‘^”“s’*’’®”° eft:Dicoarit antiquiores,Theophraftum,huncipfum, Veneris capiUii

Veneris n u ■ jquot;™‘/quot;'^^^m Græci uc pronüciant : faciliscp potuit lapfus elfe ab audito eucnotricho in colorecftf A '^'^*^®P’’’“’®“^P*‘^*°”^®®’”^^’‘'’quot;°‘^^^’^^^““°’“*”“®^^^ .Alioquiex ebeno.qujnigro ebenotrich ~*” **^ tornen fuir.ïr ad adianti trichomanisijnigros coliculostranflatum : neqt enim aliud ’ ^ ^1^^quot;* capiUü.id eft,nigrum 0* quali colore ebenus eft,fignificat.Cæteræ adianti appellate non r æ *” ®*®*^°”‘^®l«guntur,fatis certam habet caufam ér originem.ideoq; à nobis relinqu untur. Sed re inqnendaquxTheophraftuscodcmlibrqretulit;gt;iv»:/l’iiiz2u Jlvo. jJx^AivK»y,î»/l|ulA«v.;^piîe'//lt;«:/l'«iüÇ)» Jf« Vf tu^vYn MijixMi jli;^«» w ixecla '^iP)if3fJX. ÇvsÆ A /jiMirx rtf el TX vAfyKK. ui 3 thriKi Tiifis^ ■nfii ^fx/tuf'ixy -^ JIi;^»' (iMuviM. ')(lt;» A jey KcvAoii g/xuoy ^ ccAixna quot;^ fiiwyb puAAK A /AiXfi e^iJ\fK,ij jrvsyx.Hj^ wt^vujr« xsl/ innifv à^i^ xw»' f/j« Ao»^ ''w:.gt;;u(i/ot Ajfxéi fm^ii : quo^fumma hæceft : Genera aût cius duo .• alte^ qdc cadidü, alteqt igm. utri^ tarnenexplendis in capite capillis utilcdn quê ufum ex oleo cófticat, NafcStaquofi'slocis.ö* ueffieg ftillicidia quod trichomanes uocatur: habetqj caulê nigro adianto fimile: adia ^’7^ “5“Çgt;côtrarijs inter fe pediculis pendetia. Radix illi nulla cftiamaccp umbrofa loca- Et hxc pro diu 7° k ®lt;:homaneTheophraftus; quxà Plinio qfdem fere' uerbis rcddita funtquodiximuslocoilogc 3 ^'^æ^*°^^°”^'® ':'^®‘l*t'quiadiantocoriadrifoliodefcribit neepineocandidüaliquodgenug duM^f^^ ''r'^”^ 5®^’‘'“1*® ^ ^Q“^ *^ trichomanes defcribit.Sed nee Theophraftus etia, in qua parte cadi utobfcruaflèlicuit 5d ex his q Theophraftus indicat.totiusgencris no-folnsf’.”«j - *7^ftatim diuiditin candidü 0“nigriï.Vocauerutépeadidü, 4dcoparatualtcri, albicStibua niarf * H^f^ - 5?^^“*°® gtinct.totügen’ nigros habet.in cadido tn augêtibus fe coliculiscêtinue min’ lids ''™jy • pP*^ '” funmio colore uiridi.Sed certius difcrimé in folqs eft: q in nigro minora,pénata,©* fi dinin?' • • nbsp;nbsp;nbsp;5^'*quot;5’^*^o qliain coriandro.incertisintefuallis^pdeûtia, e^in cxtremitatib’incifuris

uua.iogm8iadêcadid3nigroeft:h3c^r5nêfccwt’Pliniu8ait:Duognaciqsic5didiu8Ü'n^übteHius^ï id

-ocr page 590-

yrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D T o s c o R r D ï s,

id quod brcuiusefi'.poly’trichonaliqui trichomanesuocant.Quæ tota eft huiusfcriptorlshiftofia,*^* Pi^j mo candidühocadianciappellatione.mox nigrü trichomanisindicac. Nöeft difficile utrâçimieniw-»' quoniafrequêtiusilludnafcit,habetcpeafdêhuicuircs,ideo notiusö'infrequëtioreufuddfp tm Ventris pillü nüc uocätiFacillime in Diofcoride oïa intelligct,g oCulatus teftis fidefenfusad ea utetNefpemdubit re potcrit qliain adiaco coriadri folia dicaf.trquë iV ««fou Ï^it/^ivx.q alfj interprétés ferrata ércacuminib uifa dixerïit:cii tn imparesfôlioiÿ inCifuræ fïnt,!S' aliter feeft« g in ferra détesmeçin cacuminibus tâtii,‘ undiepp extremitates diuidât.Credimusîj nos quod m adianti foltjs Icgit filici fimilia.abundare: tir exalt ro gne ad hiftoriâ huius träflatü elTeideoep uitq nota eo loco adierta rfl. Nihil em filfcis folio adiantun fimile habct;ne(^lî tota foira aut eai^ fegmèta inuicé côpares.Fiierat ob eâ caufam anim’ duas tres'ueu uoces tâg inutiles relinquere.fed in cûtftis Grgcis Latinist^ inuêtasferuauimS’,prf fertim dicéte Pjinio:u OT tamulinigrocolorenitêr.folrjsfilicis.Verütamé ut pauloantepmôftrauimu8,n5pntfimulcôriâdro0'” ' ci ciufdé plâtæ folia côparari.Sufpicatiqjfumus amp;nbsp;adhuc fufpicamur, non effe intégra prima huiuscapit* parté:pertj ftc^iioccsaliquasqugcertiorêtotiusadianti hiftoriâ facerêt: amp;nbsp;qupnrictâincertalegürlt;rf”l illiuseHe,quætrunc3Eintelle(ft5mifcêt:cogiitqjlcgêtesincernsanimis interadiancüô'trichomanesel ' Âedqualênosdiximuspauloante.utcrcdimus,utriuf^hiftoriâ eft.Adianci appellaciôe intotohoegtner antiquamedicinaufafemgeft;îir^generiseauoxeft,erqgt;omnisadiantieædêuiresadomniafunt^a ' lus^AeginetacSdeadiantoegiflêt.de trichomane nihil tradidit.præfatusinadiantodiiftûdeeofuiw'

n(J»T5rXlt;’i“®“^?« KEtp. 4/amp;'.

^ ■ ^PiXOMOtVEi?.LozQjTrftçio/i.oi ^,o-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tif^o/j. |u(Ua7or KaTnAa^î/r.. oi q,

I nbsp;nbsp;nbsp;7rivyAa^i..ü/9,'2xA/KAa/jL.Jb/ J^

ry TT» aJ^'icu/T} ttaxSin. tpJ?) 1^ t\ «VT^ Tû^TT^, OfJi.OIOfJ -ifft^icpl . /XlH^OfJ Âlll/J, SOi)(HJ^op y^ înaTïçy (Cxê'^SÇ Ta efu/^a exo/s AiTrfa. cjxjcnoijtf'i^ jC^oWTia âiX^KÀoiç. etti ja-Çj^iap Ätirfwp, tÿ s/AttiT, ly S^u^r. u?P/jitAa-Vwv,lt;Cok5 Q Tcè aura i/'izi'acô^ rS Tj^o^^Hiatvœ.

De Trichomane. Cap. CXXXIL.

ƒ—Ip-^Richomanes. L Sunt qui pterion,^’ | nbsp;nbsp;eupteron ♦ Rom an i capillaré nbsp;nbsp;nbsp;“'

1 ue pinnulâ,fiue filiculam uoeâtJSun etiam qui adianton Si hoc appelhaf' Nafeitur qfdem locis filici fimile, mukoweu«’* Ex utraqj parte folia deinceps habet,tenuia,*^ ti fimilia,contrarfis inuicem pediculis,in gw^^*“' bus,nitentibus èC nigrefcentibusramuliS'CrC'' ditur hoc etu antedido cade omniapoffe»

INTERPRES.

S Vfpicari ex trichomanis hiftoriâ facile diligentioribus erit, quodpauloantedicebamus.crederequot;^ in adianto uitium eiTe.relidlasq; à librarqs uoces membrum'ue aliquod, quo ille Theophrafti «'P” toturo adiantum diuidcret:trichomanesfp hoc,non illud filici fîmilia habere folia diceret.Hoius«w“ honillius,iudicefenfu,fimilitudoeaeft.rdeo'^pterionquafifiliculamàquibufdamdiciDiofcotidcsaitît' rin enim oraeci filieem uocant:cui folia fimilia pariteri^in ramulis nafeétia hoegenushabet. Eupteronquot;^ itidem dixerunt,quoniam pennatum folium eins fit.nec aliter gin alqs auium pennae folia deincepsw^g fint.EasomnesuocesimitatiRomani,capillarem,qug trichomanirerponderet.pinnulam,quxeupttro liculam.quaepteriorefponderet.dixerunt.Craecihocgenusà ui fua trichomanes uocaueriint'^t^raCU fluentemcapillumexpler.û'fobnafcifacitijMctvàr enim ea gens rarum uocat.


niçisct«amp;/ou. K£(p. 4*^^« jKBBKlf Avôio/j. 01 lt;R (pia-yciu/op .oiy^vZsê ^ll^ cnop. oi Q XttTitavo/j. oi 9 y^oi^oJ^ô o( Q «^ Taumv cf^iVKV.Lju fj.a.7oi Aarra J KaASen. qiut^ t^ tv-m'orç ToîfiÇjry Ar^vouç âvî^Kja/xtvcüi’. xauAû'v ‘X“! ’™X'’®'*’i“’ ^gt;^°P' CMVo^^ij. ly E7r' avr /je« ^aAaç TrAtiovaç. â^ƒa4xx^(J lt;R rœ tpu^a t^c-‘fr^K EX'! Vi’Maç £xovja. nîScPa^cû) dit 7^ ûT/àkv '^a7rAHo'/a. K^îPp ^ S^oy^vAop œç ÏAoUap p.i yuAlw. Scuarßcoihi ^ TrAarava iTcpM^ot.^. àv2' ’Aa.pSaxôpSilop '??^}p.0Lriap i\^ 'dû) 4-aucr//i. △VVKTJ dit O KOt^JTf’Ç Tl^i/J TEAe/UÇ ^K^aVâ^Ca, eru^fyî^ç 0 KOTTS iç, iÿ à?? teêe rç s/Ç Kt^apA^p S.y^eop, ^av0«(’ J/'x®? vPtP/r. Èa/r 2(5È7ri ^ j^u ^^ Aa.ègt;up ^u€Ai» TrAî^oç c^ aur, (ht/ç rt vii^aà X^Î^V» 7r§û£KV/'^wlt;ra(’  KEepaAtó, RaretTrAacTH. 2veç J^ ix^ /mt’oivqv KÓ^avn^ avVf ctTPT/^EVTJ. KaTa7rAaTÎElt;j? J^, 1^ -T^dç 9ilt;r»{j.alci o KÎJvfç UtATHifs iwç.

DeXanthioherba. Cap. CXXîÇ^^' . Anthion. Sunt qui phafganio^,^'” antithefion,qui cafehanon, çûc“® radolethron uocét.Suntetiâquii* hancaparinen.L Romani lappa ap Qafeif pinguibus locis Si ficcatisç^ tepaludibus, Cubitalem habet caulc, pingufgt; angulofum, amp;nbsp;ex eo prodeuntia alarum ca^ multa,atriplicifolia æqualia,incifuris HÄ naftureq odore.Frudum rotundum,granûioh uæ æqualem,aculeaium, figura pilularum ph tani, tenaci contadu hærentem ueftibus .ræ teftfrudus hicantequam penitus arefeat,»' élus tufus^, S^ in fidili feruatus, flauum capib lum facere, fiquis cum eo uti deftinaucrit, tfy' blq pondus ex eofumens, tepida^’aquadiW' ens,nitro prius preparato capite,emplaftn mo do impofuerit. Quidam tufum uino mfent feruanttg. Idem etiam contra tumoresutilitet emplaftrimodoimponitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^


-ocr page 591-

LIBER lin. INTERPRET.

PLura lappa^f genera,folio,feminc cr narali folo diu erfa. Obferuatîî^ à nobis cft, quæcû^ hamatis un cisaculeacistjir ueftiû tenacibusfeminibusplâcæ funt, in Crxasamp; Latiniseoijj align nomine indies nàn illis aparine$,in noftrislappg:qug ueluti generis uox omibus his eft.Inter cas ^r xanthiô hæc eft, numeratisab hoc feriptore notis fatis cognofcêda.fic dicila à Græcis, Ïn I«r6«s ^!)(a! Tp:S .i. flauü capillû facit, nabet er aliasappellationcs.fed nobis pai^certas.erobidalq’srelitflas. Circa rufticas domos pingui,uthic agt;t,led frequêtius humido folo nafcitid^eft qd hic ait arefcêtibus paludib’ : paludes em appellat loca etia, 'nqbusp hyemê aquafuerit.xftate uero arnerint.Omnia aut notai?« qug xanthio huica Diofconde tribun Jur.nullacercior fruAu eiuseft.dicoaut fru Aülappa, in qua femêeft .• quê figura gradis oliuæer aculcatu hicaefcribens,facillimäeiusdeprehenfion€fecit.Sed nihil frequentiusprxmonftratisnafcitlocis.

h^i Ai'yiAu7r@-'. Ktep. q.’^œ.

L I^i'Aol.Lo i ^,a‘iTÓcüTi\o’gt;.oi Q,a‘!

\ (p.oi^jgjWjua’.^o/xaï'o/êtSsva.J ßoretv/ov ^ (pül^« TTUjS iXPP

/Mix^xAciKUTi^a J^i.iir' œxjaç

De Aegilope herba. Cap, CXXXIIII.

M Egilopen.LSuntquifitofpeiron,qui fi-f \ phona,qui bromô. Romani hauenam dicunt « J Herbula cft folia tritico fimi-

y r™,»'*vA.*'wawi ujgt;mU i;,c.. i^zv^kA^ ' -“quot;lia habest molliora tarnen * In fummo

*lt;? wpotâtjiç oiovii ^/^tç£x,7ri!^i;Ka£r(. 6^« ’^ujJï HTToa^xtT« îtAtvjou KaJaTrAaoamp;ecra ^VXtoJn«. 61 ÿxXnj'aç J^aipoçê. ÄTfr/^tTj

**'**î^9»gt;*îWçÏp^o/j 6 K 7'. tjuôj»?. a utc capite gerit duo tria'ue colore rubro femi-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nadnterquæariftæueluticapilliexeunt.Sanat

herba eins cum farina emplaftri modoimpofi-

ta,oculorum fiftulasquas ægilopas uocant.Du-rides eadem difcutit. Seruatur fuccus dus ad ea dem ,farinæ mixtus,tum ficcatus.

INTERPRE S.

A 2^^°^ '” Grateïsad hauenS cetAis nota er* ubifp nafcenté frugé.er eâ qua mô traAamus herba, XXf f • P”’PP'llatio Lacinisaliqc.utuidet.prxfertim^Plinioerpofterioribus Crxcism'ifcendi eau totpittr* • ^*’’^“‘ feparanda SC in diuerfo genere conftituêda fueräc. Idqj nö leui periculo ufus, amp;nbsp;fcondeder'v-'^quot;'“*^“*^’^*'quot;’”’ P°^’' P*^® hauenaftuge modo cognofeiquæ hoc capite à Dio modo caoï”'' *8''°Ps,duobus tribus'uc feminibus in fummo rubentibus,er inter ea excuntibus anfta^t Paruulis uel •?”* quot;• ““'“rainc ab hoc ipfo feriptore bromos diAadefcriptatpeft-pendentibus in fu mmo frnsiina2o^ft^n^^'*’*^“P^*‘'* crurcdiuaricatisdn quibus fernen: qux tota hauenaefrugis pi Aura amp;nbsp;prg-®*puu8ufusr'^*'^*’P®^'”^ idéutriuftpufuscffc.’cühuiusadoculo^ fiftulasquasaegilopasdicüt, prx-*'’beriPaui ”?’‘^.®“®adpulccs.quxculTiêcibusinferuiateQuietiäpoteritnö imperitusmedicæ matcrip dtouitibu ^^ j-^'‘’^^a,antiquuser mcdicinxgrauisautor,feorfum deutratjagensebromon^ fïmiléhor enimeftot? r’*'8‘^®PC“erodifcuticdiuimhabcrc.'Plura^aliaquflSgiusrepetcdamónófunt.iati9 xilii.Qiicad '“^æ ^** ’^ eöftkuant plâcæ ægilops ir bromos,hiftoria amp;nbsp;autoritate eius fcriptoris intelle-t« herbas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°^ ipfo uidcre facillimü eft;qui inter fruges hauena defcribés, bromo ca uocauit:In-

Minterfru? r^c P**’®cloconumcr5s,diuerfamabhauena herba nófrugcdefcripfit.Qualisaüthaue' *dt:incuiu^r - ”’''^quot;• uoluminc uolentibuscogiiofcere;qualisautaegilops.hoc lococognofcenda ’'iaähaue ^a'P^*°'’''’‘hileftqdad hauenafrugêpertineat.At Theophraftoægilopsmulrislocisnulla K tang de c~ 'quot;’^ '^^æ ’'^ ^° '''*' tradunf. frugi non herbæ cöpetere uident.Nolumus nüc nos in ambigua f«modirmîjr*'^.jg®'^^'‘l®æ'*’’'” ^®æS'’°P®^’’®® *i”-dchiftoria er v .decaufisplantaijtdicunf.huiu-r*KSlt;ï«7rj!« *'* ''”'’*2uèèï jSoA^jw Kiytreu ^^/M iv TtKnuv fixXTKV^v x/ak t m^/^Kf‘,iM.x iv IjSjn iv^rit. ^3 J àt nu' bug,fed altér’^'^’f'’^*-’^ *’*quot;’'''''ï“°^^'nfuseft:Scdpropriühocbulbi cft,non nafci fimul ex cotis feminine, cap. xviiVd^a*^*''®®^'’^'^^” fequenci anno,qualê aegilope dictie er lotû.Quod Plinius xx i. uolumi-ca^prafertim i k ^'^*'^^°^°” herbâ erægilopa non nifi poft annûc' femine fuo nafei : quod aliqiii. rufti-dcpeftibus0’i ■ “^I^auenxfrugis propriücredunt effe.Idê Theophraftus v,de plantai?«caufisen agertc quod eft Et an ^quot;^^“^Stim.ait : ttjlJ ÏC* dl* (n/iTwrocrxi njtS’ ÏKÿtyov mif ux, ïitYx“fx X^ x’iyiMt/ i» ■iryft7t K^ npiSx't. K Quilocus”' pr “.”^^P8®lis feminibus connafcuutur.ueluti loliü er ægilops in triticea er hordeacea fege ftua quæ ^ ° 'quot;'° etiâ libro x vu i. cap. x vn. his uerbis redditus eft:Triticü fimili modo aéra, er hordeü fc ftiCræcis uo *'b ^'^æS''®P® Q£àm fœliciter aût ab co uerfum id fuerit.poterfit uolentes collatis Theophra-fenam dici a '^®?*” Lacinis eius uidere.Nos illud moncmus, feftuca non fruge ægilopa à Plinio nneba-

nunefrugé n b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cræcoi?« ægilopcs

^talimencisd”'^^ - ’'*^‘*'f**’®''egt;SufpiccturmeritoaliquisetiâægilopafrugêhauenâelTe.Galcnii primo 'o'iüalce» alte^^”'^Judiens: In triticea er hordeacea fruge cum impedimento aliquo infœliciter egerit in ’'^ueternferi^ 'quot;f§'’°P® ^f P^ mutari;quod palTim in re ruftica er agroi?« difciplina iaAatur.His multistp “osinrequsB °™a-^-”*® ®^’“^°'’*”“‘’“®f^‘^*’^ receptüeft.ægilopa interfruges hauena indicate. Nec ^tiproDiofco y^h ^’f°P'*^''®®'®®it.c5tranitidccreuimus:ctfin0defintquibus probare id ltceret:Sed Miâpridêii u*^! *®”®®'®.^'^ægilopedicimushuiufccmodi eft: Hauena frugii bromô illi effet traditiiip de oediligentiore f'”*”'™’®'''æg**°P^“®’^*^®*’b’°™”^“®f®‘:’^®‘^o8”of“quot;“®^^®»^’*” *”^“’'P contcplatio

*’®'’eciii)ii5 Q L^^^S'™®’'’^ *^^-^® '’æ *’'' ^fibuit feminis in fummo coliculo numeri amp;nbsp;coloris notas obier-•■eineädidomk ' ’“‘^‘''afritudinecoliculus exfolqsquæ in fummaradicefunt,exit ægilops; primü^flottergrana femjnf”^^£^®f'”'”’°’'*-“,‘^^flof uit. capillamêta potiusgariftas molles prociduasipmittit.in-

s prodeuntes duo tria'uc ut hic ait, fed frequentius tria, cü maturefcunc rubencia, maioi?«

Aa locu-

-ocr page 592-

OIOSCORIDIS,


K4

locudai^ cornels oculis fur ilia femina ilia fiint,ncc minus nitcnt:quod cp in punicis grana contaflu hweP codé amp;nbsp;in capiculoxgilopisfeminailla.NaCcit macro cerreni genere,frequentirtima in uincis.InuenitwC ill triticea hordeaceaq; fegece.quœ caufa etiâfuit.ut eodc nomine cr haec ö* hauena indicate fuerintPliniw poftea quæ aIijslocisdixcrat.CrexTlieophrafto uerccrat,xxv. uoliimine.cap xi. ex hoc fcriptorc totals liis uerbis defcripfit.Et xgilopas fanat eodé nomine herba.qiig m hordeo nafcit critici folio,femine cottito farina permixtaimpofira(p,ueIfiicco.Exprimif hicécaulibusfolqscpprçgnâtibusdcptafpica.erin trimt ftri farina digeritur in paltillos.Ec hæc de ægüope obferuata à nobis in Craeciser Latinis func.Relinqunnu’ aütcogitandûlegctibus,anfacisad confticuendäinterfruges ægilopem hauena^ exiftimandâ,Theopnra fd de ca hiftoria fit. Quod enim ad Pliniü pertinet, manifefte deprehendif frugc in Theophraftoatgilopcw exidimaffeun Diofcoride autêherba pauloate à nobis defcripta: Non efTe aüt Diofcoridis xgilopa hauena, hiftoria eiusapertilïiineindicat. Qua: em in fummoeius duo tria'ue grana rubenciaamp; inter grana iHacx/ euntes uelutiariftas habet.neq;ftint in haucna,neq;eftepofrtint,At in Diofcoride lcgifbrom5dici,^aRo mapis hauenalmperitoi^: additamenta illa funt; ab his huic fcriptori adiclt;fta,qui altera iHä ægilopis hgnm çationé cum hac mifeuerint.er ubiqj eandê effe crediderint: propterea qgt; hic ait tritici folio elle ægilope,» iheophraftus ea tradiderit quæ pauloantc longius didla à nobis fuerunt.

i nlt;^? B^M/Aou. Keep. 4’lt;ê^.

Pw/ÀO’ H -/TO«' 0/ ^jCTKjxüvio/i.oi ^,a-K^osïreAoç .§6\«.ix7oi äßtva/x. tto« e-afpöK^'^MTT/ÎJJLCp^KÇ. i^Va/J-ljJ t'x« O'« iSÂ^sçw2icày.ût(pt4'’*^fi'tr'cw' ovp trah reaq ^i'^aç fM^ vJ^ctvi^, tut; «7f^(tm6h 'n)

£t7ró^tp.«,lt;/'/uA/Y avTO,£7r//x/o'r£ {XiAi TtrSrY «^ c^ij («.t^t? S/j %» Trerxo^î'ejS ^ceAir’i?.«)) 7fif Itti r.c^cürix^ ,iiS^i')^ü^óvlvj'n^osièni^T^p-\) KT^JI . ly Kaö’ tauT® p3jj ft TPie 0VTU^. ÏViOI Jê »y à AoKV Aijuff-cwns •^a/xioTyo'/,«^ outo j^juv rq.TPiêtJ^ HjMïf« loV''^ ^H^ âqteq-Kfieiç ertw QiVif ^ûÇ t«çt2 so{j^«.T@^ (i^va'üxf'ïa.i^.

De Bromo herba. Cap, CXXXV.

Romon herba funt qui fiphonion,qui acrofpekon, Romani hauenâdicunç, Herba eft çgilopi fimilis.Natur3amp;uis ficcandi illi eft, Décoda igiturunaeû radicibus in aqua, donee ad tertias decreuent, percolum traqciro,amp;mellis tantundem mife totcoquitoep iterum ufqj ad liquid! mclfe crafli tudinemJacit ad narium ospasanqueu*“’^ linteoloimpofita naribusfuperpoitur .PoKlt 8C per fe idem, Quinetiam tritam aloeni aliqui mifcet,eo^ modo utunt. Facit SC cum fiedsro-fisin uino décoda ad orisgraucolentiam*

INTERPRES.

51 defcripta hoc capire bromos herba in frugü genere hauena eft. ut in Diofcoride legit, bisneeftob' co adum ab eo de eafuerit:quod in fcriptorc hoe abfurdü.iSr hiftoria medicinal^ eiusindignum.Sii» herbaru genere pquiuoca frugi eft:,nö dillimulabo ignorare mceam,paläfateri-ßarbafusinCoroIls riofuofylueftrisfere habitus hanc effe dixit .multoipante inter fruges n. uoluminedixerac: iHicdegfluo «Ö'femine,hicaücde herba cradi:difcrimenqjobferuaffein prima eins nominisfyllabaainquoniSnuntptf H,nunc per wferiberef. Nos m ignota refidé penes autorê uolumus effe, Non tarnen tacebimus, nólcgino^ caput in antiqoribus amp;nbsp;melioribus Grecisinec qui nobis eft uetuftiffimus Latinus Diofcorides hod’nW' Obferuauimustpnosciufdêfideicöcordescpin cuncSis0'hunci0'ilIoseffe,magnoargumentonulM“°' dam in Diofcoride fuiffe quæ hoc capite legunf. Non uerebimur óc illud addere, fi diligêtius capitisnn»® phrafis expendat, abingenio ét ofu uocü Diofcoridislongiftime abeffe uidebit. Qiiinetia Paulus AcgineU omnê ex lioc fcriptorc medica matena percurrens,una tan tü bromon.^r ca frugê numerauit.Ob qua int«' nat animus nobis,ut credamus adukerinü elle hoc caput,O' à pofteriore aliquo huic fcriptori additu. S® forcutaudaciormultisin cenfurahacuidear,0'contraalioijiomniiiplacitaercodicnfidepetulantiusat his cenfere: fed nihil timere nos perfuadetftudijhuiusnoftri fides0’confcientia:qiiæ fine aliotjitriniinatio naamp;rerum iadura fufpicionibusfaltem fquoniam forte aliaratione non poteft) prodeffeconatur.

njn rXauRÓt’. Kt$. 4.’lt;7*» rAau^ Ri-rfw 5 efaRM ra tj;ul5ka Ïoi-

Kip. ap rot KXTu2'tp “XS^MTl^a, avw^ip tü x^S^ • kAuvi« J^ «TP 7^(5 StViHo'i Tt tvn « s*. Ae-nfa eün^ ^apjotra ofà’lt;A ^f^ijç,avé« ÂôV'ROÏaç o-^oia,^iiKjüV^acfê ïf^qjuja .epueroa rra^a: ^aXa-iJeuz. ^th i^OA^i Ater« «Atv^ou Kji^'/vou «^ «Adq ly eAüizóu.iy joq)hGelt;ra,7« Aa cr6üivu^Auo/j «uanaAeTCW.

De Glauce herba. Cap. CXXXVI. GLauca. L Romani panter Græcisglw^ dicunt. J Cytifo aut lenttculæfolia habet fimtkann quibus aucrfa pars Candida,luquot; perna herbaceo colore eft. Ramuli p ter-’ ram ferput quinq; aut fex dodratales, à radicepm-deuntes.Fiores illi funt uioks quas leucoiadicutn-miles:minores tn,colore purpureo.Nafcitur prop^ mare. Ea cü farina hordeacea fale amp;nbsp;oleocofta, tu in forbitioe data,extin(ftü lac nutricibus reuocat.

NTERPRES.

EVgalaton acopia ladlis qua facit,uocaffe ueteres Græcos glaucê häc teftatus Plinius eft.ijöéaut p^ rum duierfisnous earnxxvii, uolumine,cap, ix,defcnbens.Necalia figuranofttsesttatisnerba^

-ocr page 593-

ï ® B R inr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fff

Linar 'quot;'^ ^®^'^“ ïn hiftona dus id tantû ab hoc fcriptore eft, ^ folia in ramulis deinceps difpofita font înceruaHispênata- Legebat in hoc capice corrupte, kawv/« A «t/’^h/^t'c. adm ' ”M®55*^'*quot;^^’^P’^'^”“®’’^“*’^'RamuIia'tciTa.IdnosucterumCrseco^fideadiutiamp;reincccirKat€ fecD °™r a ^*{’’^”®‘^ eft per terra, mutauimus.Fccimus^id primum autorePhnioqui ait: Rami in terra SaH ■ T“^® magis gi inconcinnum erat bis idem dixifle; primum à terra, mox à radice ramos exirc. semm altcrum eftmec diffère dixiffe à terra ir à radice aliquid furgere.

R^i noXu'yaA.ou. Kt^, ■j.nJ^', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePolygalo herba. Cap* CXXXVIL

noxuyaXo^. ^a/xv'iop ^^ aui' Olygalon* L Romani panter Græcispoly ^cçfj.icâopt ix_op ^û^a. (faicofj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;galon dicunt* J Dodran tal is frutex poly-

ƒ!). -^vojinros^u^ivo/i. ‘jr^ip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;galon eft. Lentis folia habet: guftu leni-

^ nbsp;nbsp;^»l9é^wp,7«\«lt;i'oKe7rAf- teracerbo.Creditur ÖChoepotum lacÜS

®^^®/’‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abundantiam facere*

(NTerpres.

Z^Vam habet folam poteftatem polygalon herba,ipfum ftatim indicat nomé in quo fola eft multi lax k J^'® ^Saificatio.Breuiffime ér häc Hiniuseodem libro fed capite xii. defcripfic.Breuis herba ea eft, ‘'agularicaule,in quo bina folia deinceps figura lentis,uerum maiora paruis interoallisprodeüc. quot;nbsp;unifnouelutifpicatumfoliofum cacumeneft.

nJnotru^iJ'Q-'. Kï^, cfKE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Ofyride herba* Cap* CXXXVIII*

Osujiçtp^uyavf^^sAa/j.AfTrfo'ja^ nbsp;nbsp;x—^ Synn*LRomanipanterGrecisOfyrim

^'op • c^uflamp;j«uso;j. w -^i auTO / '^dicunt * J Singularis furculus, niger SC lt;Jgt;»Swx«« y'. isl j t(gy j^'. 8 t.M Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S gracili uirga Ofyris eft. Idem Iccore fuo s'.avlt;)51w§T^Xiviïp.£Ao«/aKa ^—^ difficillime ffangitur. Circa eiim folio-’^«S'/ttToêaS^uJto« JY uTTE^u^^a 71 lafuntlinifolqs fimilia,àprincipio nigra,fed pan-''^’?'‘‘’’?’'’^^M4»/*«wc/j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3tim mutato colore rubefcetia.Decodoeiusfel-ÿf W§, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,5 fuffufiones emendantur*.

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Axandi iecur in medicina iiircs habere Ofy rim ueteres Graecorum medici teftati foin funtiin reliquo “'tæ ufu mulieribus cognitam herbam dixerunt, quæ ad exterendam icuigandamqjcutem ea ute-üati nbsp;ƒ ^^o^nis caufam amp;nbsp;originem nos ignoramus Nec feimus unde ex Aegypto in qua genre pri-bar ' ^”® '’oncontemnendum tune niimencolebatur,ad herbam tranfierit. Oftendunthancetiâher-tub« °''°””^'^^y™^®^’^’ inteHigiturtiJ facile quæ hic ait folia à principto nigra, mutato deinde colore rent I c”?^“'’'®“»®'quafificcitateeum contrahere colorem.qnoniamfuperioracôtinue nigro colore ui-• n enoraantem quafi humorc deftituta,rubcntc colore iilo uidentur.

M!Aa|Tyaj^glt;x,Lb( ^jt/raTn^i?. ai

lt;l^gt;AuKavâi/J.0/J.013,KtU!û'(7‘êaT^.

. , । WocpXiiió/j.biyji'u^ó^. 01^ iXi-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^M“Ioi ^t^yiVa.amp;öo-KOi '« J TK (^ qj!/',quot;^ '^^jJ T^IkAv^W Op-OIOi,

’-Maïfl^.ï. XtTifct. a Katzs'cjcPh œç ttkAi owç^Hêaioç. iXioKrocTt T^i TaJ^hi^m wça-

^^^^ ^ (^'^^ ßoTfuwipK wçÙZhtful^jt/'oe. J TrtTrwStvfa ƒ e^uS^J/j.utP «KVov}« Kjt^a ƒ TH rtucril, K'^osy erKÀK^x/J.Trex X®«/gt; • $utT« ^ T0Vilt;i EAmAct/ G T^a'xîa-I. ïû:uTH(’Ta cpul^a ^^ b Kaç9rç ^M/a.a-ifj.^p t-sjp «VTid'oi’i;, Ti^oTTivô/jSjja. lÿ îTnTnvo/l^a. ^«^ tiPoT^bÂtav ^IÇ^^'y^G r.^üJ'iü: TY'4“? firap J^u Vifp, U7r’ ov ƒ yvoi^ lt;PhAh2;^iou 4)a§-#*«KûuBA«eK(r£TW,T£/XViTCÜ 3 WiE^aAtC-«îaSMKKa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

DeSmilaceafpera* Cap* CXXXIX* S Milaca tracheam.LSuntquihepatitim, quilycanthemon,qui canis fente, qui a-nicerü,qui heliophyton,qui anatolicon, qui dyticon,qui Elidem appellat. Aegy-ptq lyathe.Thufci rhadia. Romani merginam uocant. J Folia habet penclymeno fimilia: habet amp;nbsp;numerofas uiticulas,graciles,paliuri auc canini fentis modo fpinofas. Aduoluitur arbo-ribusfupra infra^ fe circumagens.Frudu fert uuxracemiq; modo Lqualiseft quem Graeci epiphyllidauocat, J cum maturuit rubentemt leniter inguftu.adftringentem*Radicem habet duram craffam^» Nafcitur paluftribusS^ afperislocis. Folia eius Si frudus contra letalia uenena priuspoft^ pota, antidotum funt. Tra ditum præterea eft,fi tritum eorum aliquid nu per genito infanti bibendum detur, nullum il-lipofteanociturumuenénum. *

. I N T E R P R E s. _

Ractataincrocofabulofafmilacis hiftoriaànobiseft.FueruntipCûc ex antiquis aliquot feriptoribu» repetita.quæ in Plinq ér Nafonis ledtione nouiffe profmilace hac omnes oporteret.Eo labore nûc.o* utpoeta ait,fafce leoati,nec habêtes quod illi aliud adijciamus,(0mnia erâ ex TheophraftoérPlimo

Aa a Barba.

-ocr page 594-

DIOSCORIDIS,

Barbarus in Corollario Tuo coaceruanit ) breuiores in cómentatione eins erimus : prgfertim nafcenKUD^ inter ftirpes amp;nbsp;in fepibus fmilaccjCunÆs^ ob earn caufam noto farmentofo friitice.-cuius floscadidusf gt;nbsp;| ï^cgi'sgic odoratus.Qyæ dux eius notx in Diofcoride non leguntur, in deprehendenda ftirpenon min tot alqs ab eo numeratis neccnariæ:quæ aut forte in hoc fcriptore penerunt, aut in uulgari ftirpe ntg^ ' abeofuerunt. Nihil procognoicendafmilacecertiusTheophraftihiftoriaeft, quâmultistotoopcrfæ^'gt; , fedlongiflimeadfinetertijdeplantaijjhiftoriauoluminis tratflauit. A'quo didiciffe facile fuit .qn^n^ , I ijtifv/Att, in fru Aos defcriptionc SsjiwaäzJI« uocat, lt;amp;nbsp;nos uercimus racemi modo que Graeci epiphyllida diciint . q Latina illi uox rcddi non poterat. Earn alq interprètes pai? curalTe uident.alioqui prxcipua eft fmiwos n ta.Nec fine caufa Theophraftus quo diximus loco ait : ks4 k^t“ Huftiv ó niyv» ßifvtriy tytuAj» Crc. ptobusq dem fed certioribus uerbis rem defcribens. Pro qua fciendü eft, epiphyllidê à Graecis dici ukimü in h””® , uitis palmite racemu,qui pleruncp paruus,raris tp acinis fero maturefcit. qiionia poftremus conceptus • ideocpinutilis.ó'inuindcmiapleruni^negleAus. Diffiniunt^Graeciepiphyllidê^(i?u//»r^/70*®T4Ai/SAW«

vovquod eft.Racemulü paruü in fummo germinantë. Teftis eins fignificationis Ariftophanes m ^’quot;*’ eft,de poètis aliquot dicens:t7r/pvAA(i/lÆT«vT’t5-(Ksii5-U|UUA|M«Ti)t.quod eft epiphyllidcs hi funtCdicaces. 1^1^

loco incerpres eius au tore Calliftrato alqsip ai t ; tk w xspvpaÀr 7^kauauctui' ^ j^u ƒ/«, id eft in cacii '’’J'quot;™’^ g mitü racemulos fic uocari,quonia non fob folqs u c alrj,(ed iSi tW puAAw.id eft fupra folia nafcant Et quW Epïpiiyb fmilax hæc racemofum fru AS in fummo palmite fert, ideo hic abepiphyllidibus his accepta cóparati lis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem indicauicJn quo animaduertendü 0” illud eft, autore codé Theophrafto fruAü etia à latetibus ‘quot;^® rumferrefmilacem : fedpræcipuum iromniü fpeciofiflimii in fummo palmite.ó* nihilommusomnetP ' phyllidi fimilem elTe.Poterant dici O' alia multa.fed paulominus g omnia à Barbaro colleAa ante nos runtiOquot; nos ambitiofiusforccrcdimus,fi ab alijsdiAaà nobis dicerentur.

n^iSiuu'AocKoçXeîaç. ki^. 4’lt;’V.

■■^MiAgg Asia . o^w/a KwS ret tpu^a s)(6gt;, ^laAaKOT^o? ty

yAiJoTjsaH^As'TrfoT^a.TKQKAif ^ta]« wç T^ H 71^0 au? aKavSaç o5a Ej^ov]a. sAiwtrai JÏ -^i rot t/'ivJjawÇ T^OTtja. K^JtP/JcAÏ s\s( WÇ -^ ^SJUOU^tS-Aoma« /xiK^ó/j. Scsi JV ^7raVM6xovl««v3-H A^i Kcc 7f IJ^a. 1(3 TToio'Wf 'rbL a-fx'i'Ka.K.a. ly -7^1-^^H Hj irtibjMi J^i avçSl yivov'^ 'n!) ^sjouq. (j)U/5l;oj§oeJ^ ^ cpS/VOTTwjM. TWuo ajS^S /uLSTOc (PojuKV/ou mvóijSjj^, T^io^oAqv oA-KH sKar^o/K^m/aTf/Äv« nge^ rJSaj^wJ^ eja/jtsojera/»

De Leni 8£ fine aculei's fmilacc, Cap. CXL. ,. S Milaca lean,Lid eft fmilace fineaculds, mani pariter Græcis fmilacc non acukaw dicuntJ Hederae fimilia habetfoKa,®« ' liora tn tenuiorai^,8^ maiore If uotc» » * culas itidc antedidae fimiles, fed aculeis carentes. Aduoluif ÔC hæc ut antedida arboribus.FrLidam fert lupino fimilë,nigrû,paruûcj5;fupraquenum2 roll colore candido per tota fmilaeê orbicubu 0 resexeût.Scenæ tabemaculaqj fmilacehac» J* tefiunt.Autumno folia amittit.Eiusfefnenca ® rycnio Sf utrunqj triu oboloçt pondère potu,mu taSi tumultuofa infomniafacere credit

INTERPRES.

QVatuor in fcriptore hoc O' in rcliquis Græcis fmilacisgcnera numeranciueqj duo hæc P”®®^^ g‘ O' uere fmilaces dicunt ; qux enim 11. uoluminea Diofcoride tradita O' hortenfis diAa abeoö ^ Iqs eft.ex cade ui ueftiendi fepes muroscp,O' ut hic ait.feenas faciêdi ,in cefum O' nomé haß^'j'' ' licetqjhederaceofolioillaetiâdefcriba^fruAii tamëO'feminepenitOsdiuerfoeft.hpcenimlupinisa' nogrxeo comparatur. Practerea in cenfu medicæ materix, qux à Paulo Aegineta vi. fui opens now®*“ traAaf,quatuor codé nomine fmilaces numeranf:afperahxc,ô’ fine aculeis altera, quas Caleniexe^om' laces n ô fmilaces O' ipfc uocat.quêadmodû in croco nos etia diximus: tertia hortenfem ilia, cuius u^ous bia.id eft filiquas uocari O' hic O' ille ait:quartâ poftremo taxü arboré, qua alig per y difcnminis ra“^‘ bi uoluerunt. De qua di Au à nobis hoc ipfo uoluminc fu it : cota^ fmilacu omniu in antiquis Grxeis hi»«^ ria hxc eft: neceötra codicil omniü fide, ueteiji^medicoijt automate nouarealiquid nos audemus. Non ' credimus legentibus fore inutile moncre eos.dubiraife nos O' adhuc animo pendere,hortcfem ilia lent®'? O' fine aculeis eandehanc eire,0' pro una duas in hoc fcriptore legi: utimurfp ad hanc dubitationéluicoK^ Auris: V traqj hederaceo folio defcribit.illa graciles caules O' clauiculas, quibus propings fruticibusfe 1® plicet:hxc uiticulas eiufdê rei fignificatiöe habere dicit.illa multo increméto auget eousty. ut fcenasCrta» bernacula faciat.idc O' hxcfaccrc tradif. Ula femé habet Avaivitf}, id eft infomniofum, hxc ävim« t^aa« «,’« T«p«;^w,^)(.id eft multa O' tumultuofa infomnia faccre dicit.His nos côicAuris O' obferuatiôibus moniti, u bitauimus eandë elfe O'pro una duas numerariSed tan ti apud nos merito eft uetei?t medico^ autoritas.ut cos fequi potius g folus importunefapere uoluenm,prxfercim uoeâte Plinio aliqc locis hortéfem illaCrs-coijt exëplo filiquâ : Dico aût Grxcoi^ exëplo.quoniâ illi difeernentes eâ ab alqs, fmilaeê guidé proponunt, fed ftatim addunt cuius fru Aus filiqua uocaf: Verifimilelÿ eft hortéfem ilia in fmilacû nome,ut diximus 10»

n^l Mujo'i’vHçâTj/aç, KSep. 4gt;olt;gt;

De Rufco,qua fylueftrem myrtum Grscl uocant. Cap, CXLI.

Myrfinen

-ocr page 595-

LIBER inn


'’§~’vKâ'yÇl«,Lô/ 3,/ÂL'^T*KCW 6«-013,1 ^ó/jji^ij.013', ö^u/xuj lt;’'iVN.ó;3,(U.uaKW0a.o(^ «yo-vopüt^^irnirnoQ.ot^/ji.tviH.ot • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;013 âvx'^iAoç.o/ 3 «Kca^V

«1 ‘j OKVH^Ó^o/ ^ n'ivlu), 01 ^ AiJx^WH- 0/ 3 X« ^‘W7riTU(’^0/3j^{K^5{{^Jj^j,.^,j_,.joJ X -yUJH-jiHTW yovoç ^^an Amuç .^u/xa7o( 5»-Q A «Pv^Oju p-ujo-iVH Sj^y o/J.0101], ijï. gt;7^°^ ‘^^’ ^07X°^*^^Ç' ó^u £7r’ aK^y. “ EjuÓ^o/j c^ 7rt7roàvt£9^.£Xov^ AuTOtjifH of^« iyiç av^M tPuerö^aus-a. otro/j Tr^xe-MiSa.^i^cw-^aTrAhcr'ou/aT^üj-■ywo/^^ Sju^viw.UTrÓTT/KPO^. /^^VV^fXI/} .,«,’?’l’''^H9^0K55îi’çlt;^ o’ivcü mvó' }^®W«y|fïsj;«„, ^gA KtefaXaAy 'w. JJ”? ’»»1’XW T^,§ ei KSK^VW Aerz. 0 ,’'?*'^ ‘^ b'^HÇ lt;r«y o ZVÜJ 7f ^E/JjTÄ »^ ^~^''®^ ^’ «^TapaTiu À 01 KauXoî «Aeç ^®j(«lt;Z^lO(U^OZ tOamp;ZOVT«/. iio't 3 ‘^’^'Xÿ'HÿùcS^OllSH^KO,'.

Yr/înen agrian L id efl/ylucrirc m yr-turn, Sunt qui myrtacan thâ,quafi acu leatatqui hieromyrton, quafi facrams quioxymyrfine,id eft acuminata myt tum;qui myacantha,id eft murina fpin;uqui ago-non,qui fcingu,qui minthe,qui catangelo, q ana-gelon,qui acorô,quiocner5,qui einen, qui liche-nê,qui chamæpytin,qui chamæmyrtu, quafi hu-milé amp;nbsp;terreftré myrtû appelIent.Bocorr, gyrenia da.Magi Herculis geniturâ.Româi rufeû uoeât. J MyrtofimilefoliS habet,minus tamen,lanceæ figura,in fummo acuminata eufpide. Frudû fert in medio folio hærentc,rotundü,cû maturuit ruben tem,oirea intus duritic.Ramulos uitiliû modo len tos,numerofos,ab ipfa radice ftatim infragiles, eu bitali 1 jngitudine,folqsplcnos.Radicégramini fi m üêJaporc acerbo amarefeete^ : bibunf in uino folia frudus^ ad ciendas urinas, duccdosméfes, amp;nbsp;frangendos in ueffica calcules t profunt cadem fellis fuffufionibus, urinæ ftiUicidio,8i capitis do-loribus. Nafeitur afperis locis SC præruptis rupi-bus. Poteft idem amp;nbsp;radicis decodu cum uino po-tum. Quinetiam noui eius caulespro afparagiâ olerum modo eduntur; amaritudinem tamé ha-bent/ed urinam dent.

De Lauro Alexandrina. Cap, CXLIL Aphnen Alexandream.Sunt qui Idæâ lau% quiDanaen, qui hypoglotto, qui ^zalea,quiftephanen,L qui daphnon.

Rvf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E 5,

ini nouiffe omnibus facile eric, tam certas in fcriptorc hoc cius notas ruri inter fepcs amp;nbsp;rupes ob» ^antibus, Potuil eufpidatus magis gfpinofus frutex in ufu medicinae aliquo amp;nbsp;fanitatis quonda, Pueti en' '^’“’^'’^'^nunc in nullo honore eft, Aliquibus locis tn feopx ad purgâda pautmêtaex co fîüt. plebs in aquot;””**’’^^” ” f°’^® '*“’ dcccrpcntes,ceu coralijs per Iud5 fe illis ornant,Ruftica poftremo Lfpidéf i^*°f“fP*ndit:tuetur^ eo à murum imurijspernas:®' cafei fui fifcellasme^enim acuminata in nam diA' f°^'“®.?^“™n3 penetrate animalia iHaaudennqua ob caiifam myacanthajd eft murina fpi-praterh ^ vi ”®?^™“s.Hetruriacerte módo nonaliSdefacflonomine appellat. Theophraftus «tiS E nbsp;nbsp;nbsp;nxclibrotertio de plantarum hiftotiaKw^sAivffzvoi'.ïd cft eufpidatam myrtum uocauit.

n^'AKifvoç. Ktep, 4k^'.

△Alt;})VK^ AtlavJ'^^ot.ó, ^ ’uf'Mx.oi

lt; 3 U7ró'yAcüTyo/J. ot 3 ta-Ma.oi 3 st^OTH. Loi 3,c/'a4)Voç.oz

♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ^’‘’;“'^°®?^’^'XH.oz^p.t6çzou.o^lt;R

* f '^^^yd ^“'^Äo^UjU.ujij.j'vH 0/j.oia. ïX^i ^«gt;5 HJ MxAaKUT^«. HJ AöiiKJr^a.

ij I -yijg as i^ixfji.iMovç S HÿX »«;Ïlt;’gt;'«^S'gt;^«TX»lt;r;wT5i|u^uso*zvfc I^ti^l« dl tq ivtatiV ly AtaXanuTEjoMz. tpuioj

lt; s . rAijeoç Mtr’ 0 zvou yXuai©gt;,

*oJl^roJ?lt;PKwiiwB5 'ysSayyyp.Sa'zn. “ïllt;^HMa'z«.«,

qui Samothraciä Iau%qui myrthrion, qui hypogloifidion uocent. Romani lauçe Alexä-drinam dicunt.J Folia rufeo fimilia habet, mino-

ra tamen/noUiora amp;nbsp;câdidiora, Frudû in medqs folr|sfcrt,rubcntc,magnitudinc ciceris. Ramulos per terra fpargit dodrâtales SC aliquädo maiores. Radicem rufeo fimilem,maiorem tarnen, odora-tam molliorem^.Nafcitur mStanis locis.Succur-rit in difficili puerperio p5dere drachma^ quinqj pota cum duici uino radix eius.Succurrit ôîftiUi-cidio uelfieæ SC menfes trahit,

I N T E R P R E 5.

\ T ç^^ aliquando ex Callia in Italiam aduedum hominis in natura monftrum.quod per urbes ad w pectaculumquxftus caufaàpleriftjcircuferebatur: ldpuernondum plenapubertatiscrat.cui ab l»thnm'''^T'**^'P*n^*quot;i'-*’”“*? P^^^“®®quot; umbilicneiufdcmfexuspaulomtnus g integer alius pende» »Spartes d^ ^^”^.^ ’™® ?’?5'^.’»'* quo pendebat,tertia fere'pars. Caput illi tantü er fuperiores humcro eerantzquauewu mutione quadäin integro iUolatentes,tam apte quo diximus loco coaluerät, Aa s ut fine

-ocr page 596-

rv3


DIOSCORIOrS,


ut fine labore uitacqj txdio diio fimul paulo minus g tota corpora in uno homine uiucrct.Brachia incap» illi cantü uidebantur: reliquü undilt;y integrii corpus erat, quod ad altcrius fenfus neceflitatesijomnesetii moueretur.Simile illi Alexandrinac lauri foliu ell.Habcc enim integrx quantitatis folio fupernatü à fuperio' re parte,paulo fupra longitudinis dimidium minus aliudfoliiuquod ueluti monftrü aliquod in eo Puperna' fciturcr uiüit,eiufdem,excepta magnitudine,per totum figurae: Neqjabre hie utroniphocfoliürufcifolip Cóparauit.acuminataenunfunt.-folacp.uthicait.magnitudinemollitieép Cr candoredilïciunt.HabetprS' terea Alexandrina laurus h«c aliud quod rufeo fimile fit; ÏTr/pmtKjipTi^ enim ut Theophraftusait, id eftm folrjs contra allais ftirpiiï natura fruAumfertiquodhic breuiusindicauitdicens : ^{ÿtfvfÂâi f»i(ii!amp;c.noslt;i uertimus,fru(5lumferc in medqs folqs. In quo animaduertendum eft, frudlü ferre Alexandrinamhanclail' rum in medioquidemfoho,quemadmodum«Srrufcus;non tarnen fimpliciter, utillc.fed ingeniculoalte' riuseiusfolq,quoddos maiori foliofupernafci diximus:illicenim haeretfrueftus ; eam^ obcaufampotuK hie fcriptor wMiS/zdiccns,non media folia, fed inter folia medium nafci frueftum teftari .Quemadmodum Theophraftus libro i. de plantarum hiftoria his uerbis indicauit ; 1^ ïvi« y^stfTf^ifx /itrxlv -r^if.nfirx f'^' •^,uxi!^i Mi^nv/f^ix Jixfï». quod eft;Sunt «Sr folia qu ædâ frudtii ferentia, «Sr inter fc frueftü amplexa, qualu Alexandrina lauruseft.Inter fefrudlüamplexa ait, paucis quod dicimusmanifcfteindicans.ElTeauteniAlc ÄifvXxjJW- xandrinamlau^»x/yizxA»xjif*i',idcftinfolijsfcrrefruftü,pluribusIocisteftaturTheophraftusideni:pi*' jr©*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fertimip tertio de planrarum hiftoria uolumine. Idaea laurus etia diefta hatc ab ida monte eft.quoloco fp«' dofior «y copiofior forte nafcitur Stephanou itidc,id eft corona, g» pro lauro ad coronas forte uterentCre dimus cp nos Alexandrina laurum dicftam.g» Alexander uidlor ea ufus fuent,cSrfi Plinius daphnoidiid tribu atSciendumilludetiam.inucnirialiquandoin ea fimplicia folia, quac fupernacumakerumillud minus to' luim non habent:fedfteri!iaeafunt.manifeftoargumêto,fupernafcialtei}rilludfoIiüfrult;ftuscaufa.HypO' glotton «sr hypogloflidion uocari à quibufdä candé hic ait.Idê monuit O* Plinius.Fatftumiy id nomen alm gua eft-nee aliud fignificat.q quod fublingua habetur,authuiufcemodiquodpia.In quo non facile petiu* ferit mihialiquis à fimilitudinehumanac linguae diÄäfuiire.aciiminato enim mueröe folia eiusfunt,aqu» figura longe humana lingua abeft. Quo fic,utcredamuspotui)Te quondam fie dici,quoniâ adficcandälm' guænimiam humiditatem in pucrisforte u terencurreft enim illi acrimonia Cr calefaciendi nis: id tarnen « antiquis hadtenus inuentum à nobis non cft.VeruntamenfcimusInfubrcsalias^gentesaliquasinbalb^ tiencibuS puerte uti ca: iuberi ^fub lingua habere marcs duplex dus folium amp;nbsp;foccüdum : fimplex nero Ä ifterile illud fcemirias. Veruntamen ut diximus,in Græcis nullum dus ufus habemus autorem.

nJgt;?Aa4ïV0!jlt;/'»(’. Ktc}gt;; 4^*‘ AtJJVô^æ SÇ. 0/ Jï iUTTETaZO/J. ^/ J^ j^a/j.cu/'aepviWjb/ ^ 7r£7rX/op K«-^Sa'i.^ap.tjov.o^ irHXuat^, n.7\.d(ßnlt;i TfÂvouç i^ rMOM'TüjJ'ijs

'7152(5 TO «vuG^v H/xicru. (fu^epo'jou^. 4X010(5 7^1 TOÇ ^ßc/'oU^.^Xi'XS©^ ’/lt;X.V5W(5lt;CÏ)l»A Xa (fat)»« M/KÓT«. ^aXaitor^« JV ty ’i%vó T^a Hÿ^ ovK iunXausa. tftxKVov]« gt;y Tru^SiJa a' só/xa ^ efa^j'^ya. «vamp;K XÄ-'Rtz. R?52f^ /xi' T^owa. oTOtff rtTrou/^H. èi^a a^jns^. ^viTca i^è§^vo7ç tó-jpiq. «7(1 « 119^51* $u3^o/j «Saw ^H§óp H Vtaçop TP^t/j^J^ MiXiafi tjgt;Xiy/j.oc.-TuSif. Hlt;vêtl9^f/W-*'’®r’Ç ^ E/x/xitoa. ^ æia-fj.a.o^H^iljii'jeip^iy/^aT'i'^v. ^Si Jï Kat arfaj-fj-iM^]. Ka^M^i J^iaalb aajTpçaiTWoiroit KOKKO/1 Lmvo/jS^oi,

De Daphnoide.i.LaurcoIa herba. CXblH Aphnoides Süt q afpedofa foho^^P^ chritudine eupetalon, qui chamæ^’^' phnen,quipepliô uocét. LRomamp®' riter Græcis daphnoides dicut. J Cub talisfrutexeft.RamuIoshabetmulto^amedioia fuperiore parte iuceo lêtore flexiles, in fl“®®’ lia funt, Cortex ramuloçi eo^i egregqlét^isf, • Folia lauro fimilia habet, molliora tn ualioi^®f’ nee facile fragiliaterodéte Si feruido in ore »»“ cibus fapore.FIores candidos. Frudu cü wawwi nigrült;Radicé inutilcm. Nafdtur montanislocH' Ducit per inferna pituitam recesficcatum utP^ turn daphnoidis folium. VomitionesidemSiiu^ fes cit.Quinetia commanducatu pituitasorisp“‘ gat.Sternutamenta itidem di.Purgantetia» R' miniseius pota grana numero fexdecim.

INTERPRES.

NOn lauw.fed lauriformâô* fpcciê;nelt;peam toto corpore, ueijï in folk's «Sr froclu tantu habenteil« bam Graeci daphnoides dixerunt.Plinius pratter nomina quac in Diofcoride legunt, ftephanon, eft corona Alcxandri uocari etia dixit. Noftrae xtatis peritiores herbarij hanc pnuatimlaureolao cant.'oftendiintcplaunnisfoltjsfui^entêa terra furculofumfruticc.confertiscoaceruatis^fubfolijsft™' lusquæ laurina tÿ baccai^ figura funt,nigris ut hicetiaait in maturitaceflorem uiderenonlicuit.Eamço eau fam nihil pro cöperto de co teftamur: fed refpondentibus naturae caeceris notis uerifimilceftrcfponl ros etia-’/r flores In quibus damnauimus nos «Sr explofimus quod à capitis principio ftatim 1^S^.^™%£ po fimile daphnoidesiér florem nymphep habere.ó' quod fequitur.-in medio floris effe cono fimile 9““ in quo feroen;quoniam non refponderent daphnoidis hiftoriae,«Sr nullibi in antiquiflimisCrxcistrLati ea legerentur.ïr paulopoft de flore eins legitimo loco ageretur.Nafci mul turn daphnoides hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

ftus in Arcadia teftacuseft.Numeraturepab eointerea quaepraccipuam purgadi uim habent: quodhicew indicat.monenspaaluumpicuitasducere, uomitiones ciere menfeslt;p,«Srcommanducatiiinpiruil^°’^ purgare.Quineuiim ftemutamenta facere.quæ omnia eiufdem poteftatis funt.

-ocr page 597-

LISE

B^?Xlt;VM0(/'a4)W(Ç? 80. 4A«. XA/xtmJ^i^VH.oi Q,)ÿ Tamv àZî ^»J'^jOU/Lo/ Q^iXlt;p\l'lTHV,0l 3, vJ^'^arwoj}. ^a/j^’ioi Aauç/oA«. o'( j^jAaKT^TU. -ya^o/ outrou-

Êl^x.JwaAtiTflt/j.^aêi/'ouçScviNo'/L/ji.ovoKAcô-toui’Jmy'uaîouç .’ogGxt’.ÄtTif«; 0 Atiaç.0 TauTdÇ J^ rà tpv.'^ot o/ioia. J^i:jgt;VH. ÀsJoTi^« lt;54 Aa0 j^Xwjor ^a ♦ K^-jp^ JÙ Tfe/tp^I^, ^JJ®ÿ’/gt;.TO7ç(j)y3ikci;ç t7r(7r£lt;puK.oVa, Tai/rxi; Tatpv^a Aeœ KaJaTtAaoamp;tv]«, ks^xxAkä-7lt;«I§ 0 S0f}JX)(0ÙyK.mma'l(3 à^K^^.Tf 3-tV-Ta JV^tr’ o’ivou SÇotJxjuç vraJ^.b JÊ x^uAoç «■lt;«)ƒ iVû)7f^ÿ'^iVûÇK.àJa(U,HV/a »y oamp;j« anj. ^^w^TÇosifcfç raup Teiamp;,

R nir.


^Î9


De ChamedaphneJd eft.humilî Sf terreftri Lauro,quam Latini uincampcr-m'ncam. Cap, GXLITII, CHamædaphnen.Sut qui Si hâc Alexan« drinâlau^Lquidaphnitin, q hydrago-gon.Galli ufibim.Romani Jaureolâ fiue lauraginé uocantdVirgas ex fc profère Lfingulares nullisœ ramuIisJcubirales, redas SC cûlèuore graciles, Laurinis hui’etiâ folia fimilia, maiore tamê lêuore uiriditateq; funt, Frudû fert rotundû,rubentê,foIii8adnatû.Capitis doioribus amp;æftuanti ftomacho concifa eius folia emplaftri modo impofita fuccurrût. Sedât tormina cû uino cadepota, Quinetiapot’eû uino fucc’eius méfes ôC urinas trahinidé^ in peifulo appofitus pr^ftar.

INTERPRES.

HVmilisö'teixeftrigiauruschamgdaphne eft,fola foliof{ï fimilitudine Crxcoiÿadoptiôricîn nomen lautier honoréadfeitaxopiaria herba fi Plinio credimus, amp;nbsp;à Lacinis herbarrjs fiia xcace uincaper-

y'ncaappeUata.Qux fi ea eft qua Hetruria nüc uincam herba uocat, qua defuncSs uirginesin gé-Knoftraadfepulturacoronatae efferütur.ü' qua familiae apud nos aliqux gentili iurefuo prima mgredien ‘^“ÿ'^atchiepifeopucoronatgad porta excipiüc ftipaneq;, er per urbem comitätur.cognitu facillima eftan hortis paffim nafcens.tenuiflimis uiticulis potius per terra ferpens g iiirgis.ut Diofcondes ait,à terra le extollens, folijsq; oleaginis magis glaurinis fimilibus. Vef^ à Diofcoridis chamxdaphnes hidoria longe ta difrert,obeasquaspauloantenumerauimus0'pleraf(p alias notas.quasuolétibusobferuaflêfacillimS «it Heminit Theophraftus chamxdaphnes ad extremü tertiü de plantam hiftoria uolumë .• fed tam breuU terutnihil poffit ab eo aliud intelligi,g ferre chamxdaphnemfrudüfolrjsadnatumtquodanoftraeaetatis J''??'°Siquot;»ne'abeft,Ea etiain nullo cibotje ufu modo cft.quod ueteres Grxco^ medici in champdaphne fuillequondjteftatur.Siquidé Paulus Aegineca in vi de ca agésait.KOTii njè leS’^Toc.quod eft:hæc eriä come ditw. Praterealibro i quo capite docet de omnium ole^ afparagis.cum longius de pluribus egiffet.fubie-cit:i^M(ji»i4nji;iTÏ,j^lt;(^*,jt(,('pvi„cJ(OT«yix).©',ideft: Nutrit fimiliterctia er chamxdaphnes afparagu3.Hi8 rosindicqsautoribus^perfuadcmur.nócUecIiamxdapiinemHetrurixuincaherba.Etnihilominusqüx a Pliniouincapetuinca xxi.oo’umine capite xi.defcribitur.noftrx gentis uincpfatisrefpondet.Siquidein üincamperuincam ait femper uirere in modum linex, folqs geniculatim circudatam.topiariam herbam, lt;rinopiaraflorumaliqoandofupplere;quxomntanoftrx huiccompetunt,in chamxdaphneauteminuc ninnequeunt.C^irendumitat^qualis chamxdaphne fitfoliolauri,cubitalibu8uirgis,fru(S:urotunda Wbente^.ö-folqs adnatoxuius afparagus in ciborum ufu effe poHit,

B^'s^tS^xöiiwv. Kicp, 4'Ae'.

EAA£eo5o§ Aamp;JKoç.Lô( y,iia‘KtJ^a,oi axi»(Migt;.it J’4,7r(yvaTO^?5iÇ.'75o $HT] róvo§»5»a|o§.*o, ^,7f A^yos. « .' ? °J’5V,avo£lt;Juso§.oiitrJ-n]^/o(lt;7'0|U.^a. «» Ï.«»»?,^”» e^|v^ 2Aeou;j..rx?5^o( Xanvo/j. 01 Jlt,4vt|« J^u^^va Ï^(j ^^oia tôÎç T«jl’orAcoajou.HcriUTAouàrjl'ou, Sjax’^’r’« ^ 0(UiAixvr^«0 ^uöja -i^ j^Jo«^.KauAo/j ^ ’focActtîiotZov. K.oïAo/j.'^«})Ao(^o^itvo/o on ^ç itTOi lu^hii^M. jiX«» (f^U7r9lt;r( 7f?^ai At-’i’îai.âTt’Ki^xAiûU /j.iK^o\P S' swajihkoui;. œç ’’^U it^o,u.p.vïs (ni/XTri^JUKiJai.tfJiTai lt;^ og p JOÎÇT07P/Ç H^ 7ylt;!ix^'«2lt;»^^«/» Jï J^e ris S'tnÇ'i^i'P/jTruja/xKro/j- ajis^ ^ â^ip aù-quot;^ ,ó Mt|iMÇ Ktk^A'©^ 1(9^ ÄS^Mq. H9!4 ‘''^^5avso9 (^ irajutoJ'Hi’.óuK «Tf^uç ^ h^ %o/ *^ , X'“quot;^ ®*8i«e « T$ Ôjaàdamp;a».^xw/lt; ”’!9i^ 'dw lt;^T^lt;uvJuj AnrfZu) . tkTrujSjU ^ li'/'riÿ ov }[iail f 0Π«^§0M§. fii^fi

De Veratro albo. Cap, CXLV.

ELleboron albü.LSuntqui afcidc,qui edo mon, qui pignatoxarim, qui polydes,qui anaphifton,qui urneappellét.Magi Herculis genituram, Aegyptq fomphiâ. Galli laginon fiue anepfa, Romani ueratrum album uocant,J Plantagini aut fylueftri betæfolia fimi- :^ lia habet,breuiora tarnen m'ghora'quetcolore ali qua parte rubro, Caulem paimi altitudine, con-cauum cum ficcari incoeperit,cortices ceu tuni cas dimittentem, Radices ilii funt numerofæ,gra ciles ab exiguo capite SCoblongo ceparum mo doprodeuntes.Nafeitur montanisSC afperis lacis. Carpendæ per meflem radices eius funt. Pro-batilTimum in toto ueratri albi genere eft quod mediocriter rigct albcup : quod itidê carnofum, ;^ fragile,non adeo acuminatum, iunceum^ aut cü frangitur puluerulentum:fcd quod interioré medulla exilé habet; quod lingua feruido guftu incé diunó ualdc (amen neep uniuerfim: qdep (aliuam

Aa 4 proritatï

-ocr page 598-

j«o D i 0 s c 0 R r D i y, ujJiS37'£a/ztvo5.7rvZ'y«t/'H5 JU o 'TioutoÇ.tçot-

7EU(J JV 0 KujHVaÏKoq.ó dV-yaAa^noq 0 naTr-ïratPoKiKc'q.X^'KOTfioq gt;y )(toóJ^n^ 0 ttvkw ’^^^'^°^- Ka^c«^ Jlt ƒ’i ï/xirwiJ aO))/} 'ffin'i” Äa.fj-iyvvq 9 0 Ko^ujlozç '?’zqlt;/'uvap.£i'oi5 TxujS\o‘K07DuvJlt;XTaïQ KÓ^cu^ciTPKaSou'^jv. Cl i/x/jJiua. a-yj.^ t^êju« Knive 'Tf^osi^i' jLiSb/oç.TrfîS/xouq nÈjiöita.xgi^) /jt-va^ nn'ivj, efai) /xiAi^c amp;nbsp;a^i^Ta ^v^^i'ig,o‘\syKa^i‘ •^f^o^ n KçtacrijcrtuiTHKiJ aura. (S^îJ^orM

ijlt VKStlt;T/ xa jJ tairpv 0 (Utra o'xo'œ/jiou ngi] Êa^/aç ji^uAb, h ceAuKoi’,» /aeäikjäpu,!! mA-5®u,H cpanb,« a^ou lafHiaar^-truoyiTSTpiOTJ Si^ agr« Cl o7Tfaf«(. 5» J^ -n^ofTarwyji ^gq V^J^tMTMtriq, W^ii^asM iraM vït^ TT^OK -Jou/^ÂVwç 7^i ç5) (Poo^uçaùlt;M T^aq^o'/. /«.«Aisa Jïtru^Ka^a^flï/jiïGa tg^Awv'A’2)^ r/KtAw T« «Tf EWHÇ.^ocKjo’v râ^ föu tv vAhS Tra^aefo'eni TT^OHTou/jSj/wg ^tçaTrtu^Kàù îx-T/fecSe« Knsybh.ißilt;r^a.a‘i Jlî ivioi ircà tPA-Zw loifH^ia^ i) j^uXS TT Ah0^,h C1 Jo^tó o Xi-

T^W 'n^oil^ii^ovTit^^iirnf'iiroa.a'i ipt’^iSo'^ii EuGtw^.s^’ up/xgAisa.milyp.oqv'jP'^iviTCU «àd^tV!]« caf^oLTO^i U7rûK(jTe«.àK(vd'4U!oç æ Ètt» i^ OUT« 'Âa.pSaiVÔVTtiilt Ji KtxGîStr/ç.A« Vfj^imcU^Tblt;fix^f/.aKoii ira^r'i^itQcu •ri^ira/xa.o'i. CI SiXavoi ^ ^amp;\nw Ts^oTi' ^i7a-ajL TH ^^ M^T* o^o«5,^8l’ug K/vSiT/V.

I N

proritanquod enim huiufeemodinofvwc,^^^,'’ guIat.Primam bonitatis prærogatiüam Cj^®* cum ueratrü habet.Qyod enim in Galatia SC Cap padocianafcitur,candidius,puiuerulentü,amp;n’aio re ftranguladi ui eft « Purgat uomitionibusueW' trum album diuerfa Si. multiplicia traben s.MiW tur collyrrjs, quae elaritati oculorum offioew»**^ purgare poffunt.Ducit idem méfes,fœtus in utn ro appofitum enecat, ftemutameta cit ï lt;1“®^ melli cum polenta maceratum,murcsnecat. ca nibus concodum eas minuit.Datur ieiunispetc 8C cu fefamo aut Thapfiy fucco,aur alica,au£mu fa aqua,aut pulte,aut lenticula, aatf**^*®®^^ quaalia. Panietiam copinfiturS^torretut.M fura difpenfatio'que cius ab his tradita eUj^ pr^cipuum fuit ftudium de ea docere.Nos(ï5 lo ab Ethna Philonidaein ea refubfcribiw“®' c gum enim fueritmedicam materiam «*P?^. to tradan tes/aciendae m edicinae rationemd re, Dantfiquidemaliquiueratrumalbums bitione pultisautalicaeï quidamcummouie .^ antea dederint cibum,ueratrum album «3« perinferunttpraefertim^ his,in quibus ®“I*^ menda'ueerit ftrangulatio, aut corporis im . liras impedict; tutô enim ficcapurgatiop^ta^

dietiam ex ueratro alboappofitaebalan*^“^'’^ to,uomiiionesfaeiunt«

T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. |,j

ERimus in re nota.ó* qua in Latino^ poëtis frequetior nulla alia fit,metito breuïores.NulIus *quot; ^ jj maniores liceras aliquado aufpicatus, nö audiuit qug Flaccus O poft cum Satyra^fcrip“:*’^’ R. Antycira.nafeeteißin caclleboro in fuis carminibuscecincrut .Qui deindemagisprofeter^® j-^^p niffe pocerücquæ Plinius in Latinis ir in Craecis Theophraftus de u cro^ueratro tradiderilt ■, Ql“*”^^!. benda re totaipnigri Óquot; cadidi hiftoria, fiue tradita per manus in carpcnda hac pläta fuperftitioW® . ^^ gicx uanitatis plçnâ obferuationê negligere nö aufi ; feu uircs eoijt admirati, pratfertim^nigri)*”’-{,, cius nee minus qdiuinasuires nouait admirabili ratione grata mortalibus.tr amabilé utr^n^P*^ ._|^, cere conati funtToftremoep fi aut hadlenusauditn nihil de ueratro alicuifuerit, pigeatep Pliniuni » phraftü legiiïè.paratus endis Barbarus erit.coUcdlis ét in Corollatiü fuü reuocatis omnibusanU^'^^ ueratro obferuatiöibus ïz ditSisietfi ra nota medicina: rcs modo fît,ut nulla noua cömentationeip g^,^ Rarum ubirpnafcit ueratrü:aliquot locis tarnen abüdat.nec difficile cognitu eft,difcrimen colons m pr3Efertim.FoliacandidihicfcnptorpIataginiautfylueftribetaecöparauit:moxexcipiésbrcuiora‘i6^j rai^cffeintulit:fubijciensftatim,s’(gt;u5fgt;«-7amp;;^(ïM£»QiioIocouitiuneccffariooportctfufpicari:Nc^f''’ ^ nigrum ér rubensaliquid effe poteft Plinius libro xx v.capite v.folia cius defcribens ainHœcquüÇf^^^j'^ ta amp;nbsp;canaliü dorfo rubefcentia:fignauitcpcerta qua:ruberet parte. Scd nos nö fatis certe'col)igiuiU5gt;'iæ^ nam infolijs canales uoeet-Dot fumquidem nouimus in folijs à tergo pattern quae per longitudmem^P^^ animalium modo extenditur,ér à reliqua fuperficie eminet.Barbarus déficiente alio fenfu,ex Plinio ^j tipuit uoces. Nos fimpliciusaliqua parte rubentiadiximus, obferuandam alijs cam rehnquentes; ^^^^ enim animus nobis, quos in Plinio nunc canales legimus.caulium quondam potoiffclegi.fed Imc^^j nihilmutareaufifumus.Sufpicamuréruitiumilliceffequoloeoinprobatione ueramhicait!^ ^^ f^TfI'fcixTiTan^vQ'rquacuocesnihilfignifiicantaliud,quam optimum effequod mcdiocriterextenlun’ ^^ riget:Neque enim bonitatis huiufeemodi notam quampiam in plans hadenus inuenimus. Sedquo ^^^ incundlisparitereauoxlegebatur.qualiscratcamreliquimus.Obferuauimusetiauariareantique ^jjj tos in ueratri probatione.qu æ per genres ér nationes ab hoc feriptore fi't;ér qui Cyrenaicus in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ nepaffimérinpluribuslaudatur,Anticyrenusinillisprxponi.quodferc'abrenonfueritcredicli ' ^^ te illud etiam uolumus.quod legitur;Datur ieiunis etiam per fe amp;nbsp;cum fefamo: non cum fefamo, nbsp;nbsp;nbsp;, (èfamoide forte'melius legi:fefamoide enim non fefamo admixto,ut mox patebit,têperabatur uera

in commun! omnium ledlione nihil mutari à nobis debuit.

n^ÏE^XvïSosou/AsAav©^, Kt^. lA^', DeVeratronigro, Gap« ^^'^^ß^jjg.

-ocr page 599-

LIBER im.

EAAtgo^^sAaf’.o' t5ï,iUtXa/j.7ro-ægt;V9»^^,?l^0^Û.0Î ^»WXl^ßYLoi OjTl^Cü^Vo/ ö,MïAavój'^i^Yo/ ^/.uï / » ,^''Yti^o^jst] ^U(U-®çi2^’a’(rir7rf(o( ;-’^^«(jxvt.oi ^,Kï^iAtr.|u;xa7o/ Gt pe^M Vir5«^.o; gjO-ajaKa-fPaKO) Tijo/'/op MSAa^7ro(5\'i ^ ;\ (^^^ ettiJ^h d'oiië p-ï-WuS ris a’iTToXos raS Tt^oiT'ts Gurart^as, Maaic«^ 51, ^y^jj Kaflaje« Ti^wri’ S^ 615a-epu^a j^Xamp;jja .TTAaravüj ^’’’^M^^ij.tAarJoua 3 TI^ûÇ TK T CüJOVlf'V' '% gt;y ffAu%(S'ïj ^C5,0 ,aiAaVTlt;Ça,ty W -~*^^*“’’Aoç,1ajjvç.^0), ^ A^wta.È/xTToj ^Ï^’^“ ójX.HMa^ êo^ueuJV. H^ ev auru k^ yQiu ikm o^iQç.Qi, n^ auTO/j itoiKova-tp o‘t c^ ® ’•“ÿ?oKiTa^o 'ƒK. j^5'jj|W.EVo/ Tteü^ ràç «« '^*^*“ quot;^ ’^*” AE-nfo«. Z-d^M' ° g'Ï' ®y ° ^''°? XEipaAiou Kjo/x^iuwtAouç soe 'o ’ ~ ^J^^MfJoiS ToffK’.Kai tsiv aji

;'?V'^quot;'^■''quot;‘’^'STI-SKAÉr« 9 -PV EUO-aPKOV 2H°$ÏP.AErfïivïj^ovïaA'^rfgt;,c5vHV.cfsi-

S« A f’'^WW^«1TOA1«?«J)UO' ,h„®^ ®$^5'1/Ayp,c) £A(KCüVios.Ka0ü«e^ 9 T «towiAiw.Sr' q,x^^ ^ j^oxLÓ. K«»' ^Ww/'a^ch^ J^^Ooç. 0 ?A?“''?'^’^’’^. cTivÉiÉ^ ^ gt;y 4« H'HJJu/wiç ff/ÇE;ç,(j3(j(jyp^ Aa^xSaVO/xt

' ^S®S'^^. W«AtAü/jôLwuç. ^^ (§ 9 EiaMKia ar9,Hj Elagina kteiV^.oti Lgt;Y®'?'A KctOafja KalaTEfiiiç ty puTX TÇ ithV _ i'Slffel^.ü^OjUç yy ETTlJ'uo'KKoouVT WXÖ'O ^ 'x'y^H^Eeag.amp;E^a-’’^’'1 j 'ij I^jas pJiT« Ai6avuT,H kk^SjIV) ma“ p”*^ ’‘^çv« sAa lou KoIajgjo/ASwog.yU« t’o-Çouç 9 KaS^iocup^ i«4«7rA«ayopJU«^,«A-^''§ “y A^Mi^ A£75aç fe^ct TTiuil.E InGiIS ■j mo^ij «Aoi^aAr/ag T^aüv^ dgt;aH,Au^0M4-''oç.o'n'^az § n ptrv^ .p.iTlt;x 9 K^/0ïvou aAiU pu^ oil’ou, KaT«K'X.a.a“pâ )^èipvJ''^7riM'ïlt;i ’^^^iP-op. lt;ruMlt;ÏU7uifiti§ cè «MrrÉ Ao/g Tt^oiJ ^S'feWs^KUT o/voi' Kaó^^KoY s^att'q. ■^’^ivouirr^ Kjo’m'a/çâup/z KaBÿûnô/it?-•« vo/ii'jovng, 001/1 Kj ojucffovn? ’!s«lt;P) 71^0-^'^ó/lS/Joi ctTroA^stovi «j ao-K AnttiS, (puAaT «To/j.’6(2/7rfac^a/ -ya^ ^a-ip oun ^ 6av«TDV b 05V/Ç tav 'æHnojvril/) T l^tSojOU- O-MTOP-UI^ dV j^Q cy^Tjiiii’.^l« P K Oiz^hSajiav in 9^1 âTpipojôcç

y«»

LIeboron nigrum.Sunt qu/Melampo-dion,qui eÄonion,qui polyrrhizoLid eft, multiradiccm, qui Proction, qui mclanoc rhizon,id eft,nigriradice,qui cirrhanion, qui elaphinem, qui celinen, qui faraca appellent. Magi zomarition.Aegyptq ifaiam.Daci prodior na.Romani ueratrum nigrum dicuntJDidum à Gr^cis Melampodion ueratrum nigrum eftquo-niamcreditur Melampus paftor quidam furètes Prœti filias primus eo purgaffe, Sf ad fanitate metis reftituilTe. Hcrbacei colons folia habet plata-no fimilia,minora tarnen,ad ucrticilli herbj figu-ram acceden tia,pluribu s prætcrea q pla tanus in-cifurismigriora^ cu fcabritie aliqua.Caulis illieft fcaber. Flores in candido purpurafcetesfigurara cemofi.Scmen cnicofimile, quod in Anticyrafefa moides iiocatur; Vtuturq; eo ad purgationes.Ra-dices fubfunt graciles, nigræ ueluti ex cepofo ca-pite aliquoexeuntes,quai^ ufuseft.Nafeiturafpe ristumulis8lt; ficcaneislocis.Probatilfimu quod ex huiufeemodi locis fodd, quale in Anticyra eft: nigrum enim probatiffimum in ea nafcitur. Eli-giro quod carnofum fpeciofum^ fit, exili medul-la,guftu acri SCferuido.Tale ante eft quod in Helicone Parnafo^j SC Aetolia nafcitur. Antecedit ta men bonitate Heliconium.Purgatfuperiore uen triculum,pituitam trahens8C bilem : daturq; per feSCcum fcammoniofaleqj drachmae auttrium obolorum podere.Coquitur cum lente etia efcu-lento'qj iure aliquo ex his quç ad purgationem fu muntur. Prodeft cömitialibus,melancholicis,in-fanientibus, articulorum doloribus,amp;refolutis. Trahit mefes idem appofitu. Fœtus in utero ene-cat. Fiftulaspurgatinditum,âipoftfertiâm diem exemptum. Inditur code modo QC auribusin earum difticili auditu: nec nifi poft biduü triduu'ue eximitur. Sanat fcabiesetiamtin quern ufum cu thure cera'ue, piceqp 8lt; cedrinoliquore inugitur. Ex aceto per fe emplaftri modo impofitum,uiiili-gines,impetigines,Iepras(^emendat. Contra do-lores den tium in aceto decoquitur: colluuntur^ decodo illo utiliter.Mifcetur emplaftrisquæexe dendo fint» Contra cutem fubeutes aquas cum farina hordeacea uino'que emplaftri modo utiliicr imponitur.Serituradradicesuitium ueratrum ni grum, fittß ex eis uinum quod purgando eft lt;nbsp;In-fpergunt eo etiam domos, purga tionibus aptum exiftimantes.Eam^ ob caufam effoiruriillud,ftä tes Apolline ScEfcuIapiutnprecätur, aquilâ idert tidem obferuantes, non fine periculo utferutad-uolantemïmortèfiquidë fodientibus affert auis il la,fi nigri ueratri fuccifionë uiderit.Celerrime iti dem fuccidi ueratrü oportetteaput em halitu fuo aggrauau

-ocr page 600-

I N T E R P R E S.

QVx in extremo capite fabiilofa. amp;nbsp;ad augendârei admirationê potius g medicinx aut hiftorixuC' ratnneCelTariaà Diofcoride referticiir.omnia exTheophraftiix.deplantai« hiftoriauoluminepau ^ cis mutatisrepecicafuncietfiabeo t7n'StT«,ideft,adielt;fta,û' oh id fal fa uideri omnia lixcditantur.

Longioresm opéré hocnoftropræfertimqjinrenotaerimus.hexeofcriptorecommentationibushisn^ ftrisaddere ea uoluerinius.Satis fit Græcai« literal« peritis locn m Theophrafto fignaffe ; ignaris nero PU' nium libx xv.ca.v.audire,eadc ilia omnia ijfdë fer euer bis narrante. Qu æ licet plura nec peniruseadc ’m feriptori uideatur, nô ideo tamé ex uarietate uitiiî fufpican oportebit: Aliter cnim hic herbaria g »11 wDm® fern hiftoriam.docet.Diximus fuperiore capite eädidi nigriip coloris in ueratro diferim« in radicibuscHe, quas altei« candidiores.altei« nigriores habet.ideotp hoc priuatim melanorrhizon.id eft, nigrx rauidsoo cari in Diofcoridelegit.quemadmodû à radicü numerofa copia utricpcômunisappallatio eft polyrrhizon. Eiftonion uocari itidê ueratrû Diofeondes ait, antiquiflima appellarione, qua ufus Hippocratesfxpilli'’’ eft,O' poft eu eiufdc gêtis medici aliquot. Adiecit u ocari etiâ ueratrû nigrü Proetion 0- Melapodion.diuer-fis fed eodé tepore «SC ex eadé caufa faftis appellationibusiquoniâ fcilicet Meläpus fiue paftor.üuc cachar' ta.fiue liâtes is fuerit Argiiius.in Arcadia Proeti infaniêtes filias remedio hoc ad fanitatê reftituert. Nouetut id facile qui in poetai«lelt;ftionealiquando occupati fueriit: 0-prater poctasqui vitruuijdearchicecturali' broslegerüt.quiftiioperislib.vin cüageretdcquarundäaquaijtmöftrofisuiribus.inter caetera ad Clitore Arcadia ciuitatem fonte elle ait.apud que Melâpus faenfieijs purgauilTet furore Proeti filial«, teftituW carum uirginü mentes in priftinâfanitatem: teftariqj id epigramma quod ad eu fontem feriptûerat.quo“ nos primi ex ifigono antiqu ilTimo de aquis feriptore é renebris in lucem traximus : in cuiuseOTema dam fura uerficuli quatuor funtpiïgt;iiA’(MM»7ri(gt;ôi/x/ff'«|M7riAoi',tvP«/^u«AivM,A«i'(rotA4«©'

iioiTO(f|MÔ» ?K0-/-i» KTPKfyifsvivT’w KTt’ KfynvttvfiK ^ii)(^iitui.Siv ^ «f)W£lt;Âzi)r'quod eft:Fugito0 meû fontéquiuiti aduerfatur.in quo MelampusIotas Proetifîliasdifficilirabieliberauit.quando ab ArgisinafperosMa i montesuenit.ExhoceuentuàmedicinaautorMelampodiondKftûueratrumnigrneft:n)MM«gt;'3Utc,w • Proetion à Proeti filiabus.quaeoremedioabinfania conualuerut lncuiuscurationisgenereetlîdiucriat ' ftariuideanturmagninominis aurores,qgt;illelotas in fonte, hic ueratro purgatas uirgines easdiciw^i®' tnen nulla eft diuerfitas. Siquidem hic uerâ naturalem!^ purgationem ueratro nigro fadlamofteiwiti quodfimulatareligionead augendam curationis admirationem à Melampode factum fuerat: Isenimw plerunqj hoc genus hominumconfueuit,fa(ftisfacrifîcqs,folenni (j,O'iitThcophraftusaitii«T’wx^»i'’^^' prgeedentibus deoi« precibus ueratri efFofTione.mox môftrofa fontis eius aqua Iotas,in antiqnâ mentis a pitatem ieftituifle Proctidas uideriuoluit : quod poétae óc in fabulofahiftoria pluresquonda laftaueta^ eostpfecutus Vitriiuius, religioncfacrificrjsfpö'aquxciusuifadüa'Melampode dixit : quod ueranimg^ poteftate faftü tune fuerat,0 paflim adhuc fit.ld m Anticyra fefamoides uocari eti3 Diofcoridesait. nau fane' ueratrû cü his qux ftatim fequuntur fefamoide mifcens : aliaenim à ueratro ea funt, ut mox paté • fed quoniâ figura0fpecie Icfami femê illi fit: quod nono de plantai« hiftoria Theophraftus indicauitfl»^ loco de ueratroagens inquit.'it«fi«7r^óz » «vtikvi»« ^M'ilj/S xafTr^ x^Smlfiufn lyo A fnfecfiüAn wär-quO“ _ •/,, admodum qui Autieprä incolunt,femiue ut aiunt purgat. Habet aüt id figura fefami, ex qua Andcyi'^'’ ' Mclancho- famoides ueratrû uocabant. Diximus inter ueratri remedia 0 uires, mclancholicis 0 infanientibus me e lici. ueratrummon intelligétesfimpliciterinfaniâfurorem'ue.-ncqjut in comuni fignificationis pftii’}Si”0‘’'' Infaniêtes. melancholixuoceeft,dolorcanimitriftitiamip: fed in altera uoce quapriuatim Grxcoi«mcdici^''i«’'gt; , HiK9ir)(tKiwil. pofteriores code nomine maniam 0 maniacos uocauerût:in cenfu maloi« à Galeno primii in DinimtioU' fMintiSl/Mi, bus fuis deferiptä, mentis aliénations, fiue ut file ait, eeftafim mutationêqj fine febreab hominis moribu

0infanitatecôfuetudinibus.MOxin Ifagogecertius.cuiusuerba fixefunt: Duo aûtpræcipuafuntaliéné mentis genera.infania 0 melancholia. pluresq! in his differentix fine nomine:caufa uero infanip.flauaWƒ cft:Eamq}ob caufam in ea coiiftituti,tumultuofi,prxcipites,audaces,manu prompti.contumelion?™i' in altera uero qua tjdem Grxcoi« medici priuatim in indicatione mali cius à nigra bile melancholia^ 1” lancholicosdixerunt Qiiod mali genus in Diffinitionibusfuis idem GalenusefTeaitaffedtionéquxnitnt noceat: fiattp fine febre cû profunda atiimi triftitia 0 à chariftimis fibi auerfione.ldcm etiâ in Ifagogept^' ter pauloante difta melancholix caufam in nigra bile conftituit.frigido 0 turbido humoreddeotpftttf' tusocshorrere,quiineo malofinc.triftes animo fieri,fufpicari omnia, odiffe homines 0folitudinesil0rt re quale ab Homero fiftiû uellerophonté idem Galenus teftatus eft. Errabat file quidem per capos.fui’O^“' dans animä.frequentiä hominû uitans.Et quoniâ ut prxmonftratû eft,ex nigra bile malû id fit,«vTW^‘“' »wx’AÏr melancholia difta eft : 0 ex fimilitudinc eius in quotidiano gencis noftrx fermone omnis triftitia animi melancholia improprie tarnen uocatur.Pofteriores Grxcoi« medici defipientip genus fine febre mt lancholiam uocauerût:qux occupante cerebrû melancholico humoreprxcipiicfit: Habet enim alias etia id malû eau fas,0 ex his totidem genera medicis nota;qug profequi new opens netpconfilrj noftrieft lUu tantum monemus,prxcertriftitia,odium,metumfphominü,mortis defideriü.rurfusqjeiufJem mortis int turn 0fugam:in alqs rifum,in alrjs lucftü.qux omnia quotidiana funt: Sxpe fieri etiam,ut credantfemaio Mwrnu'• ’^^ ^'aliquadefendi0ornari qui ea affedfione funt: Vacicinentur'que futura.Et hoc genus»^«roywpriua' inöwcfondt. tim Grpcidixcruntquafi dcoplenos,non aliter quam uatcsdiuinaculos'queomne$:c*iiw^»»Tweadenigcn*

«iam appeUauit^atr« bilis eiientus omnesiTradideruntprxtercapofteriores qdem Gr«C0fum medici^

-ocr page 601-

LIBER inn y65

exudafiipra moJum flanaïn Eile in nîgf am mutatio fafta fucrit, tune quam maniarn uocant Een ; in qua ton ut in melancholia timide ignaueq;,fed feroejus deiipiant eoiifq;, ut qui incautius circa eos fuerintjftef ptnumeromale'habeantur.Vtrunqj hocgenus fignifïcauitDiofcorides/.iiA«gt;;s^!iA/X9i'tK55A(*«'oA4vi!w purgaré uetatnimdicensinosl^alrerosmaniacosfcilicecinfanientes.alteros Craccorum feruata uoce.melancholi-tosdiximusiquoniam deficerent in re Latina uoces priuatim id fignificantes.ü' Plinius fie ufus fuerit,Cel fu9tamenphrenitim;duo(^haec uno infaniae nomine indicauit.

fi^i2h'(taM;?cijç'TO,u.t7«Aau. K£lt;p. -[A^'. DemaiorcSefamoideherba, Gap- CXLVII

^ H(ra^o]JVç7° /xira.Loi Si^o^-c'ap.ÎTKÇ.oz J^, (/Hcra^Aj^.o; Jï, yAuKooxuraX/OiU. 0/ JV,’t^s£o-ÇOÇÀÂIKOÇ.O.' dïjàl’^KVJOtO/J.J Vii^Ku^a,{z^têo5op K.aÄoi/’o'LJ'j« to fx'i-Vult;öc«(iVTa7i’K.aÖa55'£trz WaS^wScA-^t^ja ,JoW!gt;VK Ttoa Hjz7£jov.2:z)7rK7«VM. ^vS\a,p.«K5a. kaA^j 'XS^Mp. ç/^a/z^VK. «Tijanroç. (Zir£j|U.a o/xozop na^ifxCf.TviKi^ofj Wth •ywe'^.o tta^az^j avtoL'zlw KOzAza/zJ ^Tzyv^w T£ H9{^ ')(o\liijolt;j‘o/jrgt;'!^ T^ari tPa-ktoAdiç AIjoƒ Xk^^ s/Zj/AïTcè ï Ävtßö^ou AÔ^' W/T^itufi «nn^oXaiii ertw (jaAk^tc^.

SEfamoides maius.LSötqui fefamitem, qui fefamida, qui Ieucofcytalion,qui candidö cllebo^^qui AnticyrieuJAnticyreni elle-boçt.LRomani panter Græcis fefamoides uocant.JQuia in purgationibus cadido ueratro mifcetur elIebo9e,Anticyreni fefamoides hoeuo-cauerut,Senecioniherbæ autrutæfimilisherba eft^FoIia habet lôgatflorem candidû: radicégra-cilem inefficacemq;. Semen fefamo fimilcî gufiu amarum Purgat idfuperiorem LuentriculumtJ pituitam bilem^, pondéré quantum tribus digi-tis tritum in puluerê capere aliquis polfitï bibif^ in mulfa aqua efi ueratri albi obolo amp;nbsp;femifle.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE 5.

Süarnoidiquemadmodn uox,0' prater uocé hic ipfe fcriptor Phnius^teftant, nomen fefami fimilitu aofccic.ne^eniinfefamoidesaliud gqdfefamifpeciéö* figura habet.fignifïcat.Pliniusl^fefamoides anmilicudine nomen accepilTeaitt^r hic mif/AK o/jhhiv nffxuaÀd eft,fernen fefamo firmle habere. 0110154 geneçpræter Diofcoridêaucorc codé Plinio O' in Græcis Paolo Aegincta, plâta hæc eft.Siquidc Plinius c5 prinwdefcripfiiTet genus lib. xxii .cap.xxv.fubiecicftatim.'Eftetiamnü aliud fefamoides,O'c.Paulusuero eginctacolotecâdido altert indicah8,fuasilliuiresaftignauit!moxaltei}£ maius appelläs, ueratrüpaflîm yoeariait.Necdubitandûtamçertauecei^fcriproi5t teftimoniafuntduo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtqjhoecôftat.fic

ontra paiÿcertû eft/mt'ne eoijz ih colore an in magnitudine diferimina. Antiquiftimi Gratcoi^ codicesqs aff'™*’*^-r“'^'^'^®'*’“t’wocânt^priushoC|MiA«t»,idefttiîgrû:pofteriusAti«Kor,idcft,candidS.C^iuo maeni^^'f*^ ” “ntuLà magnitudine O' breiiitatê notas amp;nbsp;diferimina eoJ5t oftendüt,^i'?olt; njô A^af ôv.id eft, watCoiS™“’'^’*““'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aegincta ^tcjjt A(izKov,id eft,candidü: altei^ ^lt;i'gt;«,id eft.grande âC maius

têtu '0 e'’^ j^'°^f?”’^''''at*oexigebat, ut fi câdido colore altetje fignaretur.nigroalteijt édiuerfo indica-desd f |^®™°^üinquantitatefadlüin alqs codicibuseft; in quibusgrande primû,mox breue fefamop tæ ^ ^quot;i '^''^■^^‘’.'^^quot;’“s^nos inca rcanimo,tam facilis lt;Sckibricus lapfus in Graeciseft unius tantûlitc in(gt;r?^^°T r' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magnn.er e' dioerfo^ixav em nigrS.^iQ« grade erpeis fignificat.Receptoqj in pri

Aew' *™ . '^quot;i^' huiufeemodi uitio,facilis in fecüdo errorfuit Potuitlp hoc O* in Diofeoride O' in Paulo nie d^^'^P^fttrfieri.Aegreenim pcrfuademur,propofito candido.nonreddendüillifuiffe nigrü. Et fi reci de inu’*’quot;A r'diferimina hæc foerint, ratiocinari tne oportebit.qua parte colores illi in alterutro fefamoi ex mär''°'f’'’^''^’J°ddtfficillimïï erit.Ob earn caufam inclinât animus nobis in altera parte: probamusqj tribut« f'r quot;^ magis q ex eolore in fefamoidc fumi diferimina. Duplicê enim coloré illü ueratri exemplo uromifc' *’’ï?’'^'f“.**^^ exeoopinamur,quod quemadmodü duplex ueratrü eft, candidö fcilicet er nigrü, £refiïa'h^^*‘^™°'^'®“®'^’^'^“’®’“^*^^®quot; fefamoides ob earn quärnoxdicemus caufam,quondä diceret:

Il ' quot;?P^™®'^^*‘-*'^dit0fuerit,candiduernigruoportercfefamoidesdici:N0quatenusdiuerfaauc' .j. !™wamoideseft,fed qdilli ob promifcuö exufu nomen eadé effe credebatur-Fuifleep ufum fefa °!, ‘^'^^y^tionibus ueratro conioneftö.indicant fereomnes:hicptim5dicens: o'lt;Æw«vnKU(gt;« «Aiz^opa* ^'‘'''’'‘^'‘‘^/i!yv'jamp;wb/TMiiKeKfnai'{^MVK^ Miß ópuiquod eft;Qui aüt Ancicyram incolüt,elleboi5z feiamoi-^s,$inpurgadonibus candidö elleboro mifcet,appellant.ldemteftatus Pliniuseftlibxxv.capv in Anti ^ta inlula tutiffime fumitur.qm ut diximus fefamoides admifcent.Teftatus amp;nbsp;Strabo ix.foæ geographic

^'^P‘*?quot;5*^heiraliaE:priuatimlpAnticyTae,qlocoficdeeUcboroagit:Poft:ea_Anticyra,quo mine 0* alia eft ad finü latens Maleacü O' Oetä montéiiUic mité elleboi^t nafci ferut. Hic aüt optime prg-“*^“®otes hue aduenæ confluunt.purgationis O' curationis ergo- Etem in Laconica phar-te»™fimile,cuipermixtü préparât petacücllcboru.PaulusAcginetatn WB''quot;'^i^r ?^^™*”fextoattulit, cuius uerba hsefunt ; Bure(/AtttÂ.t ^niyti,»ir^i^ ävnnfvt i^kiSiapct ùvi-mt* ■ ^’‘^'quot;’'.**‘^‘?‘!’.'‘'*®*'f**''**■«’’‘quot;''Vi“«;qoodeft:Sefamoidcsmaiusquod palam elleborusnomina-barn^ir '^quot;’^” ^*”? pariter elleboro purgat.Ex his rationari facile eft, diuerfam à ueratro fefamoides her* i(jjQlt; ^«Etquiamifcereturilliin purgationibusauteafdëhabetuires,elleborumcreditamamultisfuiires «Ir „.^^^^'‘^^‘^‘’'^'‘^’’“'‘■‘‘quot;^‘Pu^rattimodo diferimina ab imperitisinuenifteifuigeneris tarnen herbam: s^quiavefamo fimili femine fit,fefamoides appeUatam.

n^siia'a/AoiJJ'bçTAKKOS, «$. 4x4« De minore Sefamoidc. Gap» CXLVIIL

Sefa-

-ocr page 602-

yé4

^ Ho-a^o] JVl? 'P /JJH^p.Loi Si M' ^Viopii Si,lt;rna‘a/j.(gt;v xy^ioptio.-y Aoverz. JaauAia 32) cüT/Sa/xiaï«. * £Xoi7«4iv,‘5haj«iÿovo7pJ^ ofMia. efatruT^a fjSv 7gt;i v^ ^iKg^r^a. t'sy’ aKjouJj Ä/ Kau A 'iugt;p KitpaA/a oM^iap WTPj^ujup. wV To fXi(rop,'X^nóp.lt;^ o; ç cST^fxacrHa-ifxCfiot’ KÓ^.TTDl^p. m^^op.^/^«jAl^H. K«2'Ü«§({ JÏ X^^àù Höt-^tpAt^/iaKaTamp;JTP^t/j'A esji^pka, ö^uBiZipOU HpkKTü o-tw pltAZK^XTüJ, KaJaTTA«-tQipSi fn^' ult;/'aT©*', lt;pU(Ua]« C' öztPH^oJa ^a^ojG.^vtTCtt c^ T^ax^fn x^S'°'^'

S C 0 R 1 D I S,

SEfamoides paruu.LSut qui coronion,qui fylueftre fefamü.Romani fefamoidesmi-nus appel lat. JDodrantales coliculi funt. Folia hi habentcomicis pedi hcrbæfiæ* lia,hirfutiora tarnen minora^Jnfummocolicu loçz capitula flo^ pene purpureo92funt,quo9i mcdiü albicat: in quibus feme fefamo fimilecft, amaçi ruffumij.Radicê habet gracile,Purgat bi lern pituitäqp potu acetabuli femifle cum mulla aqua minoris fefamoidisfemen. Idem ex aqua emplaEri modo impofitum, panos Sf tumor« difcutit.Nafcitur afperis locis.

INTERPRES.

Vpereft pro fefamoide dicendum quod fuperiore capite imprudenrer relidlum à nobiseft.NafentU' ’^moidesin Anticyrarideo^uthicamp;Pliniusdixerunt.Anticyriconuocari.QuæedanicaufafuM^a

*^ reiæftimatione mifeerenturabimperitisueratrum tr fefamoidesrquoniam idem natalefolum W^J renc.Inquo utdendumdiligentiuserit.quoniam duaeAnricyrae quondam fueruiit,altéra PhoddisurbS, tera in Maleaco bnu infula;utrobi fefamoideshoc nafeatur. Ex antiquisenim feriptoribus plûtes ad putg* clones ueratro faciendasinfulam magis laudauerunc in Maleaco fïnu quàm in Phocide urbem. Altji” f*”' cidis Anticyra tutius fumi ueratrü dixerunt, quonia felâmoideg hoc illi admifccrcturmianifeftoargunxi]' to.in hac non iUa Anticyra nafeifefamoides. Animaduertendum amp;nbsp;illud.mifcere Plinium utriufçfcû®*”^ dis hiftoriam amp;nbsp;medicinamrô’quae alterius funt, altcri tribuere;quod nominis fimilitudo Ô'xquiuora «o' rum appellatiouidcturfecifle.Locuscftxxii.uolumine capite xxv. in cuius rei indicationelocusineo ptore corruptus adhuceft ; Granum fefam« daridicens in uino duiciad detratSiones quantum trinis ip cis capiaturrSefanioides enim non fefamae legendum autorc Diofcorideillic eft,a quo cunda iHa cepta Latims reddidit.Poterunt uolentes utriufrpfcriptorisdKfla inter fe conferre.

nJgt;i2zKU©-’a75iou. Kip). q,As*.

^ iKuqœT^ioç.Loz 9,£AaTK^ov.öz SifTS^^^P ^' 9,€aAzç.o‘z ^,lt;rur Kj/iriç.o‘ Q,6(3ue«Azop.o'z Q,(rM mOV.OI ''jj^Jll^OpJS^Qp.cl QjTTiUKi

J^a.vop,oi Si,V0TI0p\apk(iiQl Ca-ilt;.iTDV/Ji..oi 5’, amp;yS^sipk.alt;j)^ot Koult;rz|U,£^aç. J^ zt^SttS pua Vw J^aip£j(J 733 jj^tçou crzKUoÇjtAazwova 7PA -Aw tj^uVjSaAooztzozs tTrz/zHKitrzV wzKoVa.Ta ipvÂ^a Cl KAwAiaJa H^it^Cü opkOic^. ^î^eoz 9 2.amp;lK.iÙ) ^pkWXÂlui. (putT] f^ OIX.OTTiS'01^ amp;nbsp;amp;pkpkôrilt;ri TO‘}fi(;.oÂoi= Si 0 flap-voç ttzkjÔç. ^SMo^^ 0 » '^ (p'j'^P X“^'^ ^otßSpSjjoQ wJaÀylatQ. « JV 5/^a KaJa7rAalt;0Glt;ra/ji.tT« amp;nbsp;A(^*Tgt;u Trap 0'nf'npka TvoÄcuop (Tï «tpo j^. pm ra çnti'vkç 3 T^iSzvßivxq £7rz7£6^a, ipû/xaja ^MTl(j.^itr’ o^ouç 3 £q,N0f(za C' KaJxirAaeQo cra,'}eS'ar^S'i(tlt;Jgt;o^. ^ ’iXixS^o^J^t, ^p îrKAutr/xa.ty oJ^ov'lxÄna.’iißiaicÄuo-pj.ci ‘fgt;cc.~ tpt4*Ma.£«5a 3 As'« âA^uÇjAsTrjai’ ^ Ap X^faq o'^ux'i-ûvAaq 7c ^LtAazvaÇjtÿ oj'iA'tS'i 'J'usïV'TÇoc'MTnaâîPKaâoaj], tyo xuAoç^^ jz^xgjïr AïÔûÇ Jz3jü tipkioGoAlü^p TV iAxx'Sop. ^' 0 epAoteq Jt oiropTiTa^T^polpèiipoiiKx-S'azç^ipAt'y^a t^j xoAZti.Vjÿ^/xaAzîatTri vJ^^UTTItlZp.j^'iy^Ot, JÊ T 'PpsÔpt.aX0p Oul^DlfI •jfië^ '^^ na.6a^a-ip ,J^ëSif IzXmç Aaêov-TŒ HMÂl'^0V,pklTa t/'uoz V £tsSl OlVtt pxÔÂISX Az€uk2 Aiaiv^v ^ SlJ^ovopin -pvrunva^ov^

De fylueftri Cucumere 8C Elatcrio. CXblXlt; SIcyn agrion.LSunt quiel3rerion,quigT non,qui balidem,qui fynchrifin,qtiibubaquot; Iion,quifcopion,quipherembron,quipe** cedanon,qui notion uoccnt,Aphricufi®f 2ara.Romani anguinum.erraticuA fylueftrer“' cumerem uocat.JSoIo frudu à fatiuo eucum«^ differt, que longe minoré oblongis glaodibuJ milcmfert.Foliatarnen uiticulaqj feaooito«* funt. Radix cadida illi eft amp;nbsp;gradis. Nafd^^, fis locis, 8C in domorum areis inter ruderanutu^ frutex amaruseft.Auribusin düloreutilitc”®^ rum fuccus inftillaf. Veteres tumores omnes P fcuntradix eius cS polenta emplaftrimodoiu’P“ fita, Eadécu terebinthinarefina impofita P^no erumpit, Quinetia in aceto elixa,mox emp»^ modo impofita podagras difcutit.In dolore co^ dicis prçterea clyftere decodu illud utilitermru dit Eodé etia in dolore détes pari utilitäre col u^ tur.Sicca è diuerfo trita^ uioligines,lepras,nn^ tigincs^ extent. Nigras itidé cicatrices ““““7 maculas, quas fpilos Graeci uoeät.repurgat.bm, dé prfterea radicis fuccus fefquioboli pódere w nima difpéfatione datus,8f corticis quarta acet buli parte pituitam purgat 56 bilé,pracfertitn$ fubeütibus cuté ags r purgat^ nulla ftornac 1 r iuria. Veteramen in cutéfubeütibus aqui^w da radicis felibra eft, duobus que uini prælerti Ly bici fextarqs mifeenda, turn ponderecyat ,0^

-ocr page 603-

LIBER nil.


ƒ • Lt hW/ ■^* ^/J-t^aÇ y. J icoç S/) à oyK^

n^i EAaTHj'ou. KteJ). 4^^** o' ^ Xlyófl^op £ AaTK^lO/J, EK T» H.?S7rSlt;?R7a'iK.vapa'K.SyliltTOU ^p

'tfóvp -pvTop. wt? x/xa. ^ «4«


trîum duo danda


donee tumor fati«



fubfedent. Quod uero elaterió uocatur,ex fru-Äu cucumerum huiufeemodi hoc modo fit:Su-mitocucumeres hos,eligitoi^tcpeftiuos. ld au-tem eritcum foJo taftu humorem ex fe profundent : repofitosq; per node dimittito. Matutino


a'((tuou5a7f’7rK!/'wv7a(’£KAt7', K^'^trOjtu/jti'n]«. THJï usf^ottaETriKja ' minibus crateri fuperponito : fupinoep cultro.i. 7HÿKoo-K/vop^H7ruK.vojui7r/amp;£ç.ty^a;)^aj5(- auerfaei’ spviif/opaj^óo-ai’j-f^ mfj-lih 'ï’^^ofi avu.AaiU.-TOuap, J^aiçJ ng^ txÖÄfße J^ix tS Koaxivoi; i iiygOp IK» tS'WluJjUÄl/Ja) KçaTXÇlOW. Tr^OtTEK S’Ai6u^H^;Èlt;/za5Tgt;7lt;’o'ajKwJt(5,0(fH T^OOT» ^41 ^ Koox n(^^lva ty av2° /'/iKTriirfH • L ^ «TW oXo/jtK.öA!4£i^,£alt;ro^ aüi KoJasiweU. J '^i'^ÄtKavitü'^aKii/jÄditJUTa £K6Ai63/gt;iüa ^^^4 • TW^Uî-aÇ j TÄ 7£T/XX(US/a £7rï ? KOO* K(Vou,u ƒ ai rAuK^-^i j- tai’ M â7p7r( ÉcraÇjTav

Sd^-T^a^aç g i' È^ th ÀtKaVH ur§o^ ty »'Kt7ra(rai’oOoVH,Ti'0£!}-ot^HA(C£i. tqoTV SHwav '’®ÏÜ^VK)^o//Jjo^ utfo)^ ^XEToï T tw\7rayou,a7ro

Tpƒ i't, 7f ;5\(XH./ç a5(g/(? ou KofasH i' £$lt; rx/xO'o^j’-JV'^/jJ^ £KS^a''yy,'crag üzAjUeAwS, •nuTCsa^iUH^ gaXûSpûç fluiotu, Atcttit. «^ óeva-TrZaï^t '?0)^;o-K»s.'£V(oi ‘^ Tj^oS i' rax« uS otv/it P-«^W'WPu7pè^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’gyri'

Y)5 KaJasjüaouz’^gj jÿ noi Aai'cü/Ttg i® gt;nbsp;oSoVIOp^lTvAbp iSATEÏV0W7l(5,l{ï^ Tlt;ST’U 1® £-AaTHjio/j o-yu TH iK^aJ^ ETnj^tao-iv Sevo^Mjav ^^^».^ ^ ^quot;'^ Awivoucn^ us Ti^oEijM^.tv'O' ^v Tl T^ifixPgflaAa'^cW •^aj^touTtç , 7rXcwou-®''P'‘’i 0,TH TlA^'[aïq: 7rAvlt;r^ ^sA/KjaTO^ ■^a ^t*^'’'^'^ ^ « XaTK5(^ K-a/j^iSO/j ii val p M^ TaTXfei.bH(zu)^H£viii/jio/j.K5c})o/j.A©o;j.7r(H§o TaP^TijrtuaiJ. nj Ti^otraj-ót^j Au^^viM £VK.a£Ç. p^tvpiTt^aaj'ÿVjHj ?axu,tq floA^o/jth o4^ ytW«So€iü'j Kj rÉepçxç.êJSû rt tièi lÿ epaux'). iVIQI 9 gt;y Ta J^uAu ? O-ikJou, /XiyVVOVXI/J XfJ^V' Ao/j. T^ög p lU/iaKo-aa)^ «up A^KO^u KJ K.5lt;pV in^pS/tPi TaK.a9^2;H.abtf/tTHg«^iai3^aaA5lt; AKair. ti 3 nAti'a Troenq sSoAoi:^. H if’ tAa^' Eu KfXioSoXiofi. TratJ^ioii^ J^ cPij^aAKO/j. ttAG-op^'if^f-fsyvtf^uuapi’jritpï^. KivpJ^iSKa-TM^lTiwaïtoKaSajo-iju ayop (pxly/xx ^90 \^\lui.^isnSipllt;^S'iQrr'i(i^(riii H J^’ixvr^ «*0«j«§ .11 (^ ovp^iAn^ j^a KOI A?c«/ H.a0ai' tl|i, ^mJwriop^p /xila.^ i^ sï/j^/xit^ b-^^P gt;J,MTcW, J^ i vlt;[^XT@^ ojoêiaÏa Ka]a7rü2:a ^^lt;du • ETr/pPO-pEiTu Jt J^Aia^ov uJ'aPi’KUüt' 6op tva. uq Jt ifxiPp vJ^lt;â aitiq, dJ^S pug VTfyAMajcwifiajgitTbTfuqbq oZ.ixaTXTu. tl lil (fv«/XHi’ iiv, K^Aa/qp ,h ’i^'i'a /au^cj: J^ni^,


deinde cribrû nonadeodenfisSC anguftisfora*


adefigillatimcucumcres il!os umaqj


manu nités diuidito : ÔC per cribrû in fubiedum craterem humorcco^z exprimito. Superexpri-mitoetia quod carnofum ex eis cribro hærebit, ut illud etia defcendat.LCum uero totos expref-feris, finitofubfiderein cratere humorêï J tü in paratu peluim expreiTa omnia conqcito: coacer uatisqj in cribro omnibus quæ incifa antea fuc-rint,dulci aqua cofpergitoÄ cû exprefleris, abn cito quod fupercrit Hiquorem uero in pelui mi-fcens SC fubigens, lintcolo operculatu in fole po nito. Cumep fubfederit,omnë fupernatatê aquS cum eo quod in fpumä concreuerit,excolato.Fa cito^ id fa’pius, quädiu fupernatabit aqua ï qua cum excolaueris diligenter,coniedü in morta-rium fedimentu terito,SC in paftillos conforma-to. Quida utcelerrime humorem cxiccent,cri-bratum cinerem in terra fternunt : cauumep in medio excauantes,triplici extenfo Iinteolo,ela-terion cum fuo liquore illi infpergunt: ficcatu^ in mortario ut præmonftratû eft terunt. Sunt e-tiam quiproduici aqua mare adfpergut. Quida præterea ultimæ loturæ mulfâ adfpergut aqua. Credit probatiflïmû effe elaterifi qdcadido colore humefcit,qdleuitatë fimul SC lêuorê habet, guftu amariflïmû efttqd^ lucernis admotû/aeî le acccnditur:alioqui qd uirefcit,afpe9ic^ Si. tur-bidû afpedu eft,medio inter eruû 8C cincré colo re pondcrofumqj,improbaL Mifcent aliqui etiâ cucumeris huius fucco amyl5,utcandoré leuita temq^ eius imitetur, Bimû ufq? ad decenniû pur gationibus accômodatû elaterifl eft. Integra ÔC maxima in ufu mefura integer obolus:minima, femiobolustinfantibus, ærei duo : maioreenim copiapotû,periculofum eft. Purgatper infer-napariter ^fuperna,bilem 3Cpituitam trahes: purganturégeo utiliter qui fpiritusanguftqslaborant. Quodfi purgare per aluum uolueris, duplum falis mifceto, ftibpe^ quantum fatis fit, dilutas^ aqua erui magnitudine pilulas dato: facitotß tepidæ aquae cyathumfuperbibat. Ad uomitionesetiam aquadiluitur, penna'queeo madente quàm maximeintimo fub lingua loco inunguntur.Quod fi aduornitumdifficilisqui curatur erit,oleo aut irinounguentodiluetur, Bb Arcen-


-ocr page 604-

RwAre '5 ROz/xaiSj. 77)7(59 VT%R«6a»5o^oiç,o'u liîj^cSç TTgatTif £^ æifo’iViAa/o/z. t/xoîrVTiçê amp;?? HaSisaVTj. (xù TrawpSjJUf} 9 ti/j.tT,vJ^ult;^ 4'’quot; 5^0|ij/j aA(8i77i,Hj o^uR5ai°^,Hjc)7rw§oaz,ty ocra ^cMM^ T’jjsôp.a.^^ov 7rMv!So'lt;xt,'7t^onvtK.Tiov. une 9 'p'iÂo.TH^ioij gt;y ifxpJMoi, 0 s/xB^ua Kni vi t^ •TÇOoS'iTÇü. Ï7X“ÔSV Tl fXlTO. 7« AaK'Pl’ llQ 7’ù(5^w0uua;5,7KT^^o^) â7Px.a6cüj^, ^ Ki^aAaA-7 IOCS ràç Oï^oV/ouçàTra^aTj;). a-uusiy^^ix-oi^Ti ^a'^Qia-fxa. Ti^an^no/j p.iT’ tAotou 7rotA«/ou, il p.4A(7’Ç,’RJ(0A!Jl5 TaU5Elt;«Ç.

DI O S C 0 R I DIS,


Arcend! etia à fomno crût qui curanf.Oportet præterea hisqfupra modö purgabunfuinüo-leo mixtü connue bibendS dare ï fugaccedéte ern uomitu,definüt purgarunS celante afltuo mitióe,d5dafrigida aqua, poléta,pofca,poma' ^,8C quæcüq} ftomacnö defare poffunt, Dunt elateriü mefes, Sé foetus in utero necatappolb tum. Fellis fuffufiones idé emêdat, naribus cu Iade inftillatu : quinetia diutinos capitisdologt; resfinit.Inanginis utiliter inungitur cüolco melle'ue ex ta urino felle.


INTERPRES.

PRiuätim feorfumîp duobus capitibus de fylueftn anguino'ue aut etratico cucumcreChis em omibo» appelIationibusinterLatino3cenfet}c5feâ:o(pexeomedicamento,qdocselateriüuocanc,cjterim' terprecesegcrunc.Nosrêiô'ueteijiGrgcoi^codicâfidêfecutbcôtiniiatahiftonadeutroçtradidiiniiS' Quodfueratprxterea in extreme tonus capitiscalccinuciliterû'temeré adieftödefatiuicucumerisraai-ce,cotü reliquimusmeqpin eo ahoiy interpretü.qui oês erracico fatiuü eucumerë importune mifeuerunt,«; morara autontas eft.Memineramus enim cü id ageremus, in fecundo uolumine ab hocipfo ferif tore ta c omnia rjfdcuerb!sinfatiuicucumerisfinetraditafuiffe;fuperfluû^nuncforc,itei}jdeeadëreagi.Poten'J^ hoc uolentes facillimc deprehendere. Obferuauimus etiâuariare in extrema capitis huiusparteuetulti '' mos Crgcoiy codices.®' quo loco legi cur,auvôtgt;;^-/)(9Zr n Awyfurfitt Tiftsuninw. qd eft,efFicaciter contra ang inungiörc.non TtynxiiTZKiv.qd à faciendo efficax fme adiuS aliquis dicat.fed ■n!«ft4iMv,id eft.ciendisft««“ mentis apeii legi aliosip id ad angi nas,alios ad diutinos capitis dolores referre ; Serapioncljj in fuiru™ ' fieri id dicere. Verba eius funt:Et qn fit fternutatoriii cü eo ^ laAe confert idtericiae ere. quod re^^“!“ ^ plicitera Diofcoride defcriptneft.Ncty enim aliudtradidit.qfellisfuffufione emendate elateriü nan u ^^ lacfle inftillatum,®' capitis diutinos dolores finire.Cui a ut male ex tribus his ftemucamenta eine utuiu ^^^ erit.medici cenfebu nt.nobis fignaiïe locH er fufpicionë fatis fic;Qui de fylueftri anguino'ue ’“^”’^^^z,ne cumerehoc.nihil qd non omnibus in qtidiano Ipeclaculo fit,dicere poiKimus.Vbii^enimnafcensiiUU'H . etia notus eft.praefertim^ ueterinariâmedicinâ tracMntibus, quibus inter alia iumentoijtremcdiap'®^ pun ex hoc cucumere cftipcpuculoscpin gcte noftra appellant.Satiuo ne^immerito coparauit erra® • hunc eucumerë Diofcorides.folrjs cnim.uiticulis amp;nbsp;flore fimiUimus illi elt.folo differt frudu, qui in D^P^ lofusergrandiorislongioris^glandisfpecie cft.DifFerter eoetia.qjexten cucumeresoesnocamtat hie humoresfuosremittunt;quiuix tadlus.claufum intra feliquorëquafi maiorealiqua uipulfum^ ^^^ tut ddcp eft qd hie ait,«,«« tS «4««^ ^ enitu xTfiTm/uned înAifwv.qd non fatis uiden tur nobis exteri mterp ej expreftilTe dicentes.Decerpti cucumcres qm taefti protinus exiliunt feruantur noefte una ere.Et tutu f^ digis qui fimul tangunt exiliuntreceduntm à pediculo.neqjenim res ipfa idoftëdit:fed qdno8 dixi^^^'^j lo tadlu profiliente eoiy liquore;ea fiquidë trueftus eius natura eft.Docet q; Diolcorides tu ne tép««“ nbsp;nbsp;j

ukpvi JfuÄus

canf/AK Semen.

claterijconfe(flionêelïè,cüfolotalt;ftuprofilientëexfehumorëremittunt,BarbaruspriuatimqU^D* jj de dicitur,}i A aq^a^ov ixixiifw i« iS Kapv« t^ffMÜwi' irinvK(tT«i,cx (èmine )^cit fieri clateriü: eu tri u'*''^J^fc-cat.quæ uoxerfïaliqnin Icriptore hoe fernen fignificat, propriatneiusfignificatioeftinhis.quxf’ ^j minisanaturafiunt.Vcrbicaufannpomis proprie feminadicuntinteriora grana, xjicvraü*:“^^*'''. j, bus poma,id eft claudentë ea exteriotë lUa carnem;In leguminibus itidem femina quf filiquis claunu Xjifvut uero.id cft,frudus cü feminibus intégras filiquas.er ne longiores fimus, quodcöqj ^‘^’quot;^'t j-jil« eftum eft,id proprie n^ifv» Graeci uocant.Mifcentur tn aliqn hæc.quoniâ alte^ alterius caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j^z

penitus lyipvr frutftü fcilicet aliquis fernen appellat.ueruntn in aliquibus diftingui ea oportet, 'u^*quot; jff, rio præfertim,qd non ex femine,fcd ex toto frueftu fit,quemadmodum ex cofedtione eius °y””æ^’^fit Fecitid Barbarus P]iniüimitatu8,qui lib.xx.cap i.de confeeftioneelaterq ficegit: Ex eo medicamen ^^^^^z quod uocatur elatcrion,fucco exprelTo c' feminexuius caufa nifi maturius incidaturfernen, “ .j-jjpt, etiapericulo.Nolumusnüccötra Pliniü de uocü proprietäre agere.netpfiLatinisfrucftusörfenieni aut fi quonda feribente eo naturae hiftoriä alia § nunc fit uoeü illai# pftimatio erat.relinquimusenim r^^ ritioribus cenfendü.Quod aut in Diofcoride monemus illudeft,qm hic manifefte ex frutftu elatenu ^ femine fieri docet,rei incertitudiné fugienda interpret! fuiffeieä^ ob cam nos fnitftü, non femc^n .y^ endo elaterio dixifte:qux enim à Diofcoride fieri deinceps prxcipiunt, non aliter g de toto ““ƒ*“' ajuus polTemanifeftü eft. Oës ex fylueftricucumercfatftü medicaments elaterionuocanc.nuUustnqnn jjiu inuenerim,nominis certa indicaiiit cam.Gaza in Theophrafti plantis cömunem uerbi ex q denexa i ^^^^^ cft,fignificationëfecut’,agitatoriü uocauit:fed hoc Latinis incertius,q fi elateriü fimpliciter dixi nbsp;nbsp;‘ijm,,

it quidëob acrê purgâdi uim qua habet «v2u ««r qd eft pellere.quafi expullorium dicided nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^fo/

multis alqs eft. Paul. Aegineta in vifrudius agreftis cucüeris fuceS cë elateriü ait;nec “’‘^^'.’^^»Lpirito Iioiï!,quafi' ex alqs etia his partib’ fierct:qs^ hic diutinos capitis dolores in remedq^^ medicin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j

dixit,ille fimpliciter cephalxasaic.eiufdë rei fignificatione.qn nihil aliud ccphalxa gdiutinus p ^.^^j capitis dolor eft.Nolumus illud relinquere qd Diofcorides ait à bimatu ad decenniücéebterq u u gt;nbsp;, Theophraftotradi,quêadmodumlógiusincömeiuationeproamqfCTipcori8huiu8dictuano « *• pj

-ocr page 605-

L I B

n3«ïî«®£/'oçS-)j»«$. ßlt;jgt;. ^XH.

Tacfgt;iç«75ia.Lo/ 9,'|4u:^3/j.b/

^fiia‘iop.01 Q,KSagt;^'ç. oi ^.tf ^^-

joktMoz ^,(j)9î/ç(^.ô/ QjâTrovOj«

TflJ.OI '^fVAV^J^i^, il Q 4^ifoTTOt

î^'Oi j ü^wrn.cunnfioi ’ïSHo'a.OKt^H.^afj.ciî

0' tjß« toH KouXa^/a. J ^i/JJ^a ^ tj^tj wQ t^

t/XTriAou «Tfiaç im’y^^nr/xiva.» iilt;x.\i\îa. oçfla.

lgt;^Klt;t./j.zÂaff(t.TD ^ lt;xv9oi^lt;j)t^’ia‘arv^fjt.ai

^P ■ quot;^p Q K^Tpp 99 amp;uX«it/olt;ç j^XujaZç Sç t^

tjtêivôou.^inuv^. 5«X£KJ,î(7roK(j|oju ^ rÇ (J-i

^Wi »Ta A ixJ^op ÂS^iKÔp^yS^ia'oifxivcf J^ÿ/xv.

’f^’!“^®’‘’’‘®5 ’ ■ * *’“'' ^^vaç (^/XiX/KÿX TSI î,Kaltejj/i;j^£-j- Kaj^x » T^/TraTtfTM

•■ap 0 üiTrtTTUKÔnç. it^ë/j.iv Ti Tt^oa-ïy^^fj av

’‘^® ^ £7r/4it§^ ^ ^* ’'■'''7Mop K-ivJ^auov^ » gt;0) Kai^A^a-rbï^'^ÿw]^ ^ i'^^êo*« Hj s Aa/tÿ (Tujgicôf-

*’^^^®^?®®'4ç»ni KVHcTjUOUÇ,«)) 4“Ç«S.Aa

«7^ ttA^îo/j,«^ osPov-

7'aÇ cf^J iluflêo'« tPfaKAu i!Â*)*s*^ /^iràpjLfÀirg. ''^'‘^'^'?^u^jSKû'5|aK;\3tŸ(U.«r//j.

E R mt,

DcfylueftriSraphide» Cap» CL, STaphida agnan.LSunt qui tn’foliû.q fte-* flo, qui aftaphida,qui phthirodon5,id eft pediculos enecanté, qui phthirion, id eft pedicularë,quiapanthropon, qpolyidcs, qui pfeudopathes,qui arfenoté uoctt » Acgyptq ibefafdê,Romani herba pcdiculare appellant, J Labrufcæ folia habet,incifuris diuifa.Coliculos redos,molles,nigrostj;. Flore fert glaftofimilé. Semen in foUicuIisherbacei coloris ceu ciceris, triquetrûjafpeçijin nigrofubruffum foris, intus candidû,guftu acre, Eius grana decê aut quinde cim fîquis trita in mulfa aqua dederit, craiTa uo mitionibuspurgabit i fpatient tarnen qui bibe-runt.Quinetw adhibenda continue mensrdan-daéç mulfa aqua ob ftrangulationis periculum qd imminet, ÔCardorisuim quo exuruni fauces. Trita eadé eôtra pediculationes,prutitusamp;fea-biesex oleo utiliter inungunf.Plurimâ irahût cômanducatapituitâ.In aceto elixa contraden tium dolores præfenti remedio colluuntln gin giuas deftillationes reprimût,ôlt;oris ulcéra quas aphthas uocant cum melle fanant.Mifeenf prêter hæc malagmatis quæ fouendo fine.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E S.

’8’’”*’ ftaphida.Çyluelirem paiTam uuam fua noce intelligentes dixerunt.Romani ta* ^J™cû *'a’’“’.®’P'‘l*cularem nerbam.pitu itari✠uocauerunt.EtfiPlinius contra Celfum aliâ à Grx entrerquot;* -r^*’*'^f’S’'ia taminiâ Latinorü u uâ eê teftatus bis fuerit.Eft fané Grgcis ftaphis.erut Atheni*

Vocarutfel ''^***^^”^’’^P^’’’P*®* uua:excui’ fimilicudinehæcfykieftri tn habitu ab ea difcrcta eft. ta trahit» ’?'’'P*.f'iitariâ,pcdicularêcp ex uiribus quas habet: feruoreemfuocomanducata mulcä pi tui* «fiaetiâ ’ .a*^*'P''’^*^“s*‘' corpe pcdiculis ex oleo inüdla adueriàtur.Qinnetiâ ut Piinius ait, in aceto deco* flexaa o |u’'®**^j®lil’ewt.Faciliscognituhcrba,tâcertisnptisà Diof.defcribit.pa^ttpaCrgcauocede* Mud P\ •'’^’^'’'’“ftraadhuceaind.icat.Folia habetpletuçfcptê.aliqntnpkihbusnonnungetian» têt ° j-“*'”- f*® ^'uifa. Vtebant ca uereres Craecoi^t medici inter alta in his g Venerê exercere nó uale*' «and nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-æ^”’“®admixcü femêfuiflet,genitalia inügi iobétes. VtebantCr inpurgado capite.cö*-«Juêadi^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pituitas eius partis per os trabétesiefticaciffime em acrimonie eft.Plinius phisa2tiafi^'”(î'^æ”’°^’“'”’“® ’’^® •^’quot;’*”'’*” ““^xxni.uoluminc capite n.hisuerbis uocari ait:Afta* minis:uu3e “' h *''* -^ ahquiiu uam taminiâ uoeât falfó.fuu ein genus habet amp;c.ldc xx vi. capi.xiitj ta* didator cöf quot;'^^ “'i^ribens.quæ ftaphidagrix funt.pala iUt tribuit. Verba eius funt:Ité phthinalï qua SyUa R3iiiisriicco””'*^^”’'^.'^’^‘-“quot;^ quo^in fanguine ipfo hominis animaliaexefura corpusRefiftit uux ta* bcratigusto’”’'’**^*^“ °''° peraneftis corpibus.Taminiaquidéin aceto decoeftaetiâ ueftes co tædio li gitMonercl^quot;* '^ u* ^’P^idagrix huius difta funt.qua pediculos enecanté amp;nbsp;pedicularé dici in Diof. 1e bdsdiuerf ^'ïl^5®”®®^iiiuoinimus.utinucniflcÉripfiiconent.andecadeuuacaminia àPlinioduobus Creddise ' f ip'^^^^^ Curaütftaphidapotius.idcft.paflamuuäg ftaphylen.i.fimpliciteruuâuetere» fem à Plin’ • '™-^quot;^figura fecit quirugofam uuâ magisg integros uuaqt acinos referunt.Ob qua eau ®' iuniores f”* ^'' '“quot;'‘^“los magis g acinos ea ferre. Videbimur fortc' aligbus côtrà qua exteri antiqu lores Wtü phthiriaf^”quot;'^^ '^^ *” f®Pbanino oleo primo uolumine ineceperimus, audacius amp;nbsp;incöftanttus Grx taferuatesu ” P?®!'.“^“®*’'® hoc capite noua uoce indicalTc.Siqu idé Pliruus amp;nbsp;poft cü fere' oés alq Grx-^inepedicul^*^'’H • quot;*^” fordiüCr labis hoc omne genui dixerüt:lt;r nos tue featurientibusà löga ualeti» ‘fi r.ouitat li *quot;'^ °^'“ ‘P®'^ uertimus.Sed nó eft g» audaeiä aut inconftantiä noftrâ démirent : In uoeü ^diiondä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credimus.Semperrp licebit Signató pnte nota produccre nomc.Vttj il*

‘^'kitas nó au 'd y®?““ ®®‘^® omnibus forte rune notiiïïma.nó diffimili rönc cocefferit nobis eti5 nc* 8'’'ficationenT ^^j”*’**®9‘^*o»fcd utcerciusquoddocemusmöintelligat,pntenota,ideft, certafi-^orlixo Diofc ^ j ^’^ ’quot;’login nomê finxifle.quo manifeftius qd dicimus legétibus pateat. Ne^enim Ijwbamait fedfi* *^i™*”’^pbanino oleodixeratalögaualetudine pediculationibusmederi pedicularem porisparteEa(fi quot;T ''quot;''^^ W'«tlt;r,quxuox multiplex amp;nbsp;uniuerfum pediculorü genus, Cr in quacüip cor* 9quot;J iongius nrofe^ °^ ®Pftecolligit;runt enim plura ut in animaliu m hiftoria legitur pediculorü genera: It«comnti5na.,;ï^*'^°r'?®®gt;'^'quot;®'^forma,longiores,laciores,plunbuspaucioribuscpcruribus,diuerfis

F nbsp;nbsp;nbsp;us narcetes:®- in illis hgrétesaut mobiles. Fiüt in capite,fiunt in pilots altjs corpis par-

Sb a tibus,®*

Pcdicula» tio

Plura pedi* culorü gna

-ocr page 606-

DIOSCORIOrS,


tibus,?? in ijs diuerfîîfïunt û* in toto corpore.Otnniü diTcrimina nouerunt medici, noueront ÉT naturs tores aIrj.priuadmcpGalcnus in iragogefua.-pediculationéphchiriarem ük uocat : palpebrarum uocari « quoties circa pilofas cüio^ parteslati,exigui ét copiofi innafcunt pcdiculi.Paolus Aegineta etia pro qsp ' taq^ alia tertio fuæ medicinx cömentario monuit, qux breuicatis caufareliqiiimus.Iaêlongius ae ijsquii capite nafcunt i, uolumine etia cgit : Plinius 0* plerilt;^alij de ijs qui in toto corpore fcaturiunt , prxwW®» vii. uolumine, cap. xmi. cum de diftatorc Syllaagcns,inquit;Age nöexitus uitg cius omniüprofcrip ov ab illo calamitate crudclior fuit.erodente feipfo corpore ér fupplicia fibi gigncte.Quod tamê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

demditflüpofteaeftxxvi. uolumine,cap. xmi.Itêphthiriafiqua Sylladidatorconfumptuseft.Na quoqjinfanguineipfohominisanimaliaexefuracorpus.Inquo uidendücft,anmagisexnaura^re tas fuerit Plinius:non in fanguine,fed exfangoinc ea nafci animalia.fïquidë Theophralhislib. n.dep turn caufisait ; m zt ^Sv/ilx Ttxti^v sui^ntvt âax^^^ït çSjfirivüi/Ax^s, ^ ou Jhx^Safivit yivifitjid eft omnibus ni ® ^| j gnatinutrimentidefideriüeft.quêadmodüpediculis fanguinis.quocorrupto.gencratioeoipemP^ tur ut uidetur.ö* id quidem diueriïs pediculoqt gcneribusdiuerfx corporis partes.rjscß omnibusje Crxcoqt medici docent,medeturftaphidagrix fernen.Earn ob caufam ne hoemagis qiUudgenusp™ Iorum,amp; hac potius g illa corporis parce nafcences inteHigerentur.unapedicuIationis uoceonina pc® lorum gencra,ér omnes humani corporis partes nos complexi fumas.


nd^lQaliaq. Kti?. 4^^** A^iK.Loi ^jVTrwTr/Yb» ^jWacKja uYo/ 9 ô'Koçu./xtüwY ó» ^ GkAut^i's. çu^taZoz qgt;^ouAatw. bz q zptjWA« triASÉï^iS.ctqj^oz Soz'cPkv.J wvó^« SM ^ 6a4'aj4«’ ¥ J^anep ttJwt^ tuj!j(95 W 6a4qjTH VHtrCü TH OMMVlZ/Jiqi.TH ePo Ah (pvc* j tol Htp Va^ÖHHi. ’i^vór^o^ ƒ av^ Ata^^ov o kJJ-orói». gt;yTlt;xlt;puJ5^a^?J«0§ü)£Mlt;ï’rgt;H» ÏTr’anjou



DeThapfîa, Cap. CLJ. Hapfiam .LSunt qui hypopion,qui crano,qui fc3m onion, qui tbclypt^ appellant. Aphri bæden. laginê fine fylueftrc feruJa dieSt. J l pfia dida quonda eft,q) inThapfocognominc ' fula primû inuêta fuerit, ferulf totafpecæ»quot;’,'. '



gracilïor tri caulis cius eft : folia feniculo nm Vmbellas in fin gu lis gcrminibusinfuniwo , bet anetho fimiles,in quibus luteusfloseft^e m odice latû/crulç femini fim ile, ueruntn miu lt;nbsp;Radix grandis, intus câdida, fous nigra, craflio cortice ueftita amp;nbsp;acris.ColIigit ex ea Üq^oj’. r fa circa eâ terra uulnerato^ cortice, autip» «J ipfam in gyrü inuerf^ teftudinis modo aut cxcauata,SC ut pur us fit liquor,operculara.^


’^a^ii^aKa^ÏKxsgt;ip$.7rólt;j)Vcrip.kv^Scao' ju,oia.t4)‘ w/iavamp;o§/xHAivVairt5Mau7ro7rAa TU.TW T vajÔKKOÇ e/x^J^tç.^ Att-^o/j pStv rr.^i 2a’£vj'o3’£pAamp;JKH.M«’aAK. Mtz\c«va ƒ’ Ï^m-^t/j.7Taxu£?Ao'OC. (Tç.'/xfa.H 2ç Ô7r(ÿ'^ 7^10-JUX^fçquot;« ty VK0^lt;V*tWI T cfÂOlÔp, H lf.0l7^W/ Bezza auTH lu tauTRÔoAojefwS h |zÿs ty 7r«/xa

^O/JlSLV^7lSô(»TOK«0«§lt;{/)jySw'(|pT^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«w...M^wMawgt;x.i.ii,4U.Hw.-----., j

is^Mamp;J^e üDioujaq âvey^ot^ruxi^ruT^t Exprimitex eafuccusetiâtinquéufum tun

'^TK oTro/j.xuAiÿTC« 0 K07rccTa H §z'ÿt, CI radix,tri ex uiminibus qualo inieda

kuçti'cAoç ly à^ravou tRSAiSeizcqiy |«çow primitur, ôC in picato craifo fidih in foi; * Eocra ^ hAzm ƒ'( bsÇam'vou 7raj^toç a'Wiitf. Quidâ fimul etiâ folia exprimant : ue^tme Êv/oi^iyTa^uJ^acruvaTPSAieacrzv.^tïOtVHS qui additisfoliisexpreirus fuerit fuccus.Diic^ ^y nST’ç.iîiaHjivt’) 3 tS e^p-arwiPtsJgt;ov tur,qj qui ex radice expreiTus erit, t? vett r Stif ^ ç/^HÇ ni pSjj^p tv/R^x^.^H^oz/vttó^ 3 T ocif r efJ?^ ly T^wPoV/ÿïÔ^ .ô7riÿvja3 tPif/xil Rar’ avt^ov 7sa(öS-/x2^^ 3 vhMp.ia^


eu cTHi? ♦ t7f /(/'lt;} ^ ’z%u ^œç TO -Tr^ûiTuTf /J H^ cfAu KjazvSTJ TàrUiU.và/xtjHJ^àT^z/'gZiU.VTKla^ ttTfzfojKÇ. cPê ovp KH5«]a7çs'U(î)^(rcU(’ùr§a7(; *^0A5''{/' quot;rcè ru/xv« t ^^, ly ouru Ltw ru-jxvS crM/Aar’Ç J Trgocrtjj^KÓ^. Auva/xz^u q t-Xl Kaflaç^KàùbjTtqiAoio'ç îHÇ ^itwi^ Hÿ^ XUAoÇ. H^b û‘àquot;Ç ertw /XtA/RJOTW TTIvÔfjSjJÙQ» KVu 5^ ^Qüj KaTU x°^^ KaSaz^uo'i. d'i-J^OTM 9 77(Ç («^ |('^Ç TiT^oSoAap P-ITO. amp;-V'HSûUûirt^/xarçlt;; 7'.T3?JlfcX“^‘’'M«i®? wéëoXop. 737 eSV 07rS o6oAoe « Tr’ÂÇop quot;^ J^oèip ( KlVcfuuSAç . ^AWÿi ck H tf Z a5l’i/’

' KO^ajcrig 7r«^ïO'iv 2«ö^i.«2iw7s, 7rAöus3^


re eft,8C humidusperfeucrattqui ïæ*^®^^^^ catur óf teredines fcntit.Oportct liquoreco Hg tesauerfos à uento ftare, aut ceffante omoft* to potius id faceretintumefcit enim uchern^n


nudæ corporis eins partes ob halitus cius^w nw.Eamœ ob caufam cerato liquiàorc ^0 adftringentibus 8C defantibus pr^unxiue nu partes oportet t munito^ hac ratione Lcorpo^^^ adopusaccederc.Purgädiuim habetraaicisc tex,fuccus 8C liquortin queufum bibiturcu nj» aquatßile em per inferna Sffuperna purgaß ? radicisoboli quatuor cum tribus anethi lem drachmis/ucci tres,Iiquorispoftremo unu« m iori enim copia datum mortis periculun’ r • Purgantur co aptæ fufpinofi 3 diutim ^^‘5^“


-ocr page 607-

LIBER. Il IL

i-Xyn^g“! ji5ov'oiç,Hÿ^ ôtva'yu'ya7lt;’. -j»7ç Si ^'rnp.iinp^a'ir'ioi^n ï-^.H/j.oi.Ÿi S'iJ^OTCUKi KTIITWjltHÿJ^tTà CUyU^iTiKliuJ^mo./J.I/J «itoffçi^B 5/^« -nivrap fX'xXisa. '^^ij'ia-oJ^v ^^lioaüTap^o 7Pu ri J'f ex SaOous lAxucraijii MCTaTf^oTPiHo-ca. ofc^ àÀMTrix/aç ttafa^giô ^^ o )(uAûi= li H ^ita j(Aujà Tt^os^iSo/J-i »II, ƒ«»lt;«). UTrama n cw^] i^ TrtXto/aafa ^^ quot;nbsp;?ή Ïf Xquot;^®*» lt;^«« AiSowtorS X9üj XK Jtp ITOU’, ƒ(gt; (h/au ttAm/I J^uo7p in^^pwp, M5T« Jï Taura ttujiS/j 3'^mh S-aXa-rfil. t^ji «fltiphÄi/j «Ttui /xtAi2 xàJaj^5id9-î/5. xai ^fT^açalgiSHir, .çiJ^ctTK tc ^kt] J /xtrà fit? ODKaTO^iOj«^^ '0 j(uAiJç. j^5Klt;r/(U(alt;’ dit ^Ta^xrai y^ îtti ^j^goviaç i^oVrap ƒ ^^5.^'’ ’''‘?' '’^^^^ôp, S Trveu/aoVa, il tto' “?,«a^amp;JO^. ’^jHtri/Aivj J^ yÿ\ 'TÇo’çtTO-Y«?« «Wi (^^ft^ OT.Jn°^q; AiiTpS^^^ I^’^pii^pa.iyi'ii^f^lj, o 7^ xaraVrAS/uSz/û/j

MxAetTfou^au, TO «3ti«' ’f^'MTTûiÔKÇÎKTrXKJOI,

dolores,SC difficiles exereationes. Datur in difficî liuomitionein cibarqsSC obfonqs, Habentpræte rea ex alto infummu extrahendi uires liquor panter 8C radix. Omniu^ alioçz maximas quæ fimi-les habere uires tradunt: fiquädo ex alto quidpia trahendum fit,aut meatus cutis mutaffe laxaffe-ue oporteatEami^ ob caufam contra defluuia ca pilliquasalopecias uocantfuccusutilitcrinungi tur,aut radix confricahexpletenim capillos. Su-gillata liuoresq^ emédattrita radix autfuccus,ad-ditis pariportione thureS^cerat oportet tarnen non ultra duas horas eo remedio uti, turn calida maris aqua locö fouere^Quinetia ad afpera 8fceu ab æftiuofoledifcolorë cute eu melle utiliter inu-gitur. Lepras pellit,panostp erupit cum fulphure inundus Thapfiæ fuccus. Inungitur etiam utiliter in diutinis latest, puImonS, pedu.articuloçicg affedionibus. In apellis præterea,fed non ex cir-cuncifione.præputiisutilis eft, tumorem excitas: qui deindefotuspinguibus^emollitus, quod ge nitali deeft,farcit SC explet,

T E R. P R E 5.

COgnominesdiuerfis locis Thapfï urbes, infulæ, cherfonefilp aliquot, Thapfîæ hu ic qua modo cr4gt; «anius.abeaï}:aliqua primo quondâ fie appellacæ, diuerfos natales O'diuerfas bonitates laud;s fcgt; « r . “''^^‘’fur, Nicander in Theriacis fuis ex Sicilia Thapfiâ in primis contra uenenatalaudauic ; vît Z «XaiSÂMOTotvôaM, ixAHTiîp/« xi^u-SfivxA ju^ (i^M Uiv yvTxhSix. Sx^v/xl^xt amp;nbsp;c.quod eft: Nû cage compofita te maloii! remedia docebo.TrinacriâfumitoThapfiradicêqcorpori medetOc.Pliniuscôtrâxin. uoluminc, cap.xxn.Thapfiâin Africa uehemenriffimaefle ait.Hic fcriptor que plures alq fecuti funt, in Thapfo infula pnmiiinuentäfuiifeaitrnecbonitatismaioristpineaefficacigdifcriminaaliqua numerauit.Ex eo fît,ut cre damus prima Thapfixinuencioné Thapfo quae una ex Sporadibus infulis eft.deberi: O' in ea herbario Cra* teix.quiprimiisülicplantaO'eiusuiresoblèruaffedidluseft ; potuifTefpalios ex alqs locis earn potiuslau-®?*’®.9^ölefolii Africa Siciliam'ue,aut alia loca illiaffgnare. Hanc ueteres Graeci hipopion uocarunt, an-tipitiniliuitiii in Theopbraftofir.O' rei amp;nbsp;nominisfigmficatione.Pro qua intelligendü eft,fignificare Grae cis hypopion^uiin ultima fyllaba i non / fit.fanguinis ex idlu fuclu'ue.auc iniuria aliqua alia in quäpiam Hveooion. corporis parte concurfum,integratp cute in eo loco celTantem.O' q» extra uenas fit quafi mortu3. Audita^ « ƒ quot;ypopnhuiusiioce nihil aliudGraeci intelligunt,qceffante fanguinenigrelcencêcutê. Nccdubium efthis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^' ^'

abeo remedio nomen idfadlum illi elTe.Siquidê hic ait.'u7rw™ n xlfj ks$ mMu/^KTK .quod

* enypopiaOliuoresdelet. Et Plinius rem äugens eodem libro O* capite ait : Nero Cæfar claricatê ei dedit, imtioimperq aodurnis graffacionibus uerberatä faciem iUi nens fibi cum thure ceracp.O' fequenei die con tra lama cutê Cyncera circunferens. Solus Theopbraftus libro nono de plantage hiftona aliter hypopia qui ?*^j®^’^^^,”’’*^^^'l®’^dfccrcditHr. Verba eins funt: i i/kTÜsSx-i-iKt i/Airmi i«v/CTitKKTK^i),iiKS«tf^K^avbm^ ^^■^'‘ixrigt;tiA.xs^7iimMÜi^cirK^«ifjv- «TTw^raXTjo/éÏ.ixAAix’tKAtuK«,quorumfenfuseft;Tbapfi’æaûc nomitoria iiiselt.Quodfiquiseamretinuerit,perinfernapariterO'fuperna purgat. Facit Oquot; hypopia,ueruntamen ca dida.Ex his nifi nitiü in eo fcriptore fit,maculas quae in cute albicant,hypopia intellexiffe oportet:neq; ein fignificarealiud poteft quod dicitunfacit O'hypopia,ueruntneadidaEfttj; hoc qd pauloantediximusan-cipiti,id eft ad utranqj parte fignificatiSe,hypopion uocari Thapfiapotuiffe: O' fi recipiendum Theophra fto id cft,ad alia Thapfig natura referenda reserit,ad pallorêfcilicet,àqThapfinuscolorinPhocioneàPlu-tarchodi(ftuseft:0'aTheocritoin Pharmaceutria: i9^iu)^(gt;i)jp5fuS^oZij/sgt;OT2 7/gt;AA«KzS«4^. quod eft; Et corpus men Thapfo fimile fadn eft.nulla alia q pallons fignifîcatione.qui color Thapfia fiebac ; Confueuerantep ueteres ad excufanda ualetudtnê corporis tp morbos non aliter nee alio euentu q cy mino Thapfia fe inuge-te;Potuit(pTheophraft:iis hypopia candida pallores Thapfiafadlos indicate : quod legentibus fignifîcafle Utis fitiOfi feiamus Theocrici interprètes O' alios Graccoiji fcriptores, Thapfon chryfoxylon,id eft aurei coloris lignûnonherbâhanc interpretarifolitos. Seämoniäuocari ab aliquibus Thapfiâin Diofcoride legit: ueruntamen non potuit ad Thapfia fcammoniü nifi ex pari in purgando ui trahi Romani ex totius plants l’militudine.quonia ut Plinius ait.Thapfia fine dubio ferula eft, ferulaginé O' fylueftrê ferula eâ uocauerSt. ^nkuli folia habere eâ Theophraftus dixit,uerüta mé latiora,caulê ferulaceö.radicê candidâ,liquorê eius wicacioréeffe.perfuperna panterO' inferna purgare.feminis nullüeffe iifum .• nafciep Thapfiaalibi quidé, fcdin Attica non uefei ea indigenas pecudes: peregrinas aüt uefci ca quidé, fed aut perire,aut diarrhoea ue-»ri,BarbarusincolligendoThapfi«liquorequorundäcodicil,quos O' nos uidimus, fîdêfeciitus,quod in Bb t Diofco-

-ocr page 608-

57« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDFS,

Diofcoride pafflm Ä'uerius legitur,«/«/5»i ^» mAQi'^T« 0’vv.uertit:fuccidunt ea ^ toUut : m'j^ ut in iUiskg^' turjd eft radicê non 07j^,ideft liquorêincerpretatus. Nobiscömunisledlio uerior O'aptioniifaeft.quon nulla eft ad colligendöliquorê fuccidcdxö* auferédae radicis neceflitas.Praecerea non femel tanra‘'“‘ff us uenfimile eft coUigi pofte liquorê e5: ét fi colligendus eft.ex uiuente adhuc in radice fua plaça colligé dum efte.Idem quod erat kv^tkH®quot; fifcü uercic.à quo amp;nbsp;fifcella didla eft:nec male quidé, nifi fifci uox no t aerate ad alteriusrei aeftimationem trasla ta penitus iampridé elTet.Monemus id ne quis difcrepare ''°^V tetmulla enim rei.fola uocis inter nos differentia eft. Quodqj organis illc ait exprimendS radicis Thapa* fu ccum,fcriptoris huius uocesfecutus,praelum corcular' ue in ea uoce intcllexifle oportet.

niÇ ?S7r^T/ou. nbsp;nbsp;Kiep. 4'A''*-

'Wt. 'quot;^ n?5no/j.Lo( 9,Aoßd/j. o» ^»Aur^ KaASo*/. j6izAtV0(5^'4)£5a/j|a

/^lt;i^^lt;-^lt;x(i- S«J)U/'5^ou(j.s5gt;t-alt;i,J^vlt;9-^ixvsovQ,a.iii raçà/XTré Aouç JVo'p-ïi/ouo'z.tpt^] JV Ao 60UÇ wç 7^ epa-O'/Aoug. «^ o/ç öjJ^ua^ia rjxxKOiJtfh. av0oS iJM A1V0V Sç 7^ A^KOi». TST’u o K^cfÇ Hj ra av ^s TpStv]« crety/xtArKjara oAkh oSo^T Lk«-S-ôyj^ avu^tr’ c^ramwç w§ 7^ o tZ^feo^oi’ amp;K/Vtp6WM$.O Q K^TfSlt'VlfT^KaTOKaó^(Z(|U, »y aur 3 r ^aßA^t^ utPa^ ^5(XJlt;^]7'3/J,£/Ta HöTTijeru/j H^ j^uA(fl9-^lt;rü5/j,quot;%(a(ri «^ ty oai' Va^X'So^ ^anSx/xa.. oo‘0f}H.üa^@^ ik^tti vójjSjj©^ viswipSvioi 9 âv«7f€§£^oW7iç «A jUH 5 ^aAanJa, e^kAu^ouiT/ VVlt;^ ’»%/aJ\KSÇ» B,7 J d^ a/p.aTwdVtj^^uc'p.aTwdVç.

DeSpartoJdeftGenifta. Cap. CLII.

S Parton. LSunt qui lobon.i. filiquä, g lygo, id eft uimen. Româi fpartû uel geniftâ dp eût. J Frutex eft breues,duras, Sf fine foin* uirgas habes, eafdê^ natiuo lentorcjnrrs giles,quib’ uites ligât. Siliquas phafeloçt mofert. in qbusfemen ceu létis eft. Flore luteû ^ualeui^ læ habét,quasleucoia appellant. Bibunt Hörest' men^ eius in mulfa aqua pondéré obolo^t gnqi, purgantepper fuperna egregie ueratri modoiw^ periculo.Solû feméitidé p inferna purgatOpine lia maceratis in aqua uirgis eius, mox tufisS^W' preffis, côtra anginas coxédiciscç dolores fuccon lo cyathi podere ieiunis poto auxiliâl. Quidaƒ i*^ muria aut mart eas macerates,dyftereexprefln'^ fuccû contra coxédicis dolores infundfit,cruetaö mul ÔCinteftinoçt ramenta trahentem.

IN TERPRES,

_ _ Vlgarê geniftâ paftim lt;amp;nbsp;încultislocis nafcentê'cuiusep in re ruftica ad nexus quotidianusufnsA / nonHifpaniæfpartüdefcripfiftchoccapite Diofcoridesuidetur; quasenimfpartohuiebr'“'®''quot; y folfjs uirgas.ir natiuo lentore infragiles.mia^ in ligandis uineis ufus fir.phafeloiÿ figura 0*9quot;”’^ in his lenticulæfernen .luteü^leucoio^ colore Horeferiptor hic tribuit, integra geniftaqrquasdixiniys , iconiâimaginê oftendunt.Nec nos in re alioqui exferiptoris huius deferiptione fatiscerta.fufpicarin'“'-' ne aliquid audemus.etfifeiamus à Plinio xix. uolumine, cap. 11. fpartû aliter defcripcû:0'niedicinâro’]^ dia^omnia quæ hoc capire à Diofeoride docent,fparto non geniftæ cui debeban^xxini. uoluminQ^P ix. ab codé tributa fuifte. Res enim nos fcquimur .-irqus in antiquisferiptoribusuaga aut ambigus ^quot;7 ad certâ quatenus licet fignificationé contrahcre conamur : credimus^ ex his quæ in Crxcis LannisÇ““ obferuauimus,moneretutó legcntespofte,duofuifteCraecisfparti genera, quæ tarnen alicuiusnot®’' ' dlionediftinguerent.Qiiod cm in Diofeoride nücforma diminutiualegit,nouüdifcriméeft,id«oijano . rô feruatü:altei^ qd in Hifpania nafceret,xix.uolumine,cap. n. à Plinio deferiptü: alteiÿ qdgeniftatap^quot;’ tione à cundfis Latinis cenfef.indicantep qd dicimus hic ipfe primü fcriptor, qui incelligens alteijiefi' 1^ ton,nullius(qd haftenus inuenerim) in medicina ufus,uc certiuicognofceret, ait quo uites ligantxanat*? rationc fecutus in vi. Paulus Aegineta,eandê O'ipfe adiccitdiferiminis notâ,dicens.lt;iro«fw ? T«/«Aiirf*’'quot;quot;** e/.quod eft.Spartus quo uites uinciunt: nulla addendæ eius notæ neceftitate,nifi alters effet, qd xq“®®^j appellatione fallere audiences polTet.Eftcpexccmuniomniüufuadiecftadifcriminis notaiHameçeniw fpaniæfpartouti omnespoftuntat fparto quitesligant.utiomnespoffunc.'ubiçenimnafcunfgcniftsf-eundé inter ruris uitilia ubiqjufum habcnc,quod Plinius in Hifpanienfisfpartihiftorianufquâteftatusc • Quodtp illi prxcipu il ab eo tribuit,ad funes pcrtinet.Totamlt;phabet Hifpaniæ fpartus,nc longiores diuerfam penitusàgenifta hiftoriâ : efte^fpartôgeniftâpraeterhaAenus didlaindicac etiâ TheophraW^ i. de planta 152 hiftoria,linofpartü inter polylopa numerans.Sunt autê polylopa qup plûtes fibiinuicéfu^ pofitas tunicas feu cortices habent:eû Plinius geniftâ codé libro, cap. i.appellauit, Afiae'genifta fatitM ad retia praecipue, quod lino(parti uox indicar, nihil aliud g linen fpartû fignificâs.Eran t O alla quibusol '' di poterat duplicem Græcis elfe fpartû.peregrinü illû Italiae, amp;nbsp;in Hifpania tantû nafeentê.O' que Latim g'' niftamuocauerunt.Confueuiffeip Romanos peregrinüillü fpartû femper appellate .-noftrateueroffo®' bus cômunê altérât illû,geniftâ.Etfi Plinius tradlata multis locis cômunis amp;nbsp;uulgaris fparti hiftoriâ,quo*? ufus in corôisûr in re ruftica haberet,fen-.percp fubgcniftae nomine.medicinâ.xxiiii. uolumine, cap. «'0® fub geniftae Latini nominis,fed Craecogt fparti indicatiôe tradauit. Quac caufa multis fuit,ne ake^aba K rodifeernereJneoO inferiptore hoc cognofeere geniftâ poftentieffe^ hoc loco intcUigenda geniftâ no ' fpaniae fpartii,quae ex natura er ufu adiedlç illi appellationesfuerût, facile oftedunt- M^n enim aliqui qua filiquâ, à longioribus amp;nbsp;inflexis filigs quas cû defloruit fert,merito dixerût Ab ufu itidê lygô quafi uim'u. Quid aût lygos Grpeis fit in uitice logins didû à nobis eft: qm fcilicet ad nexus uitiliû alioiÿ mö ufuseiusin agro fit; qd hic aperte declarauit, dices uites eo ligari: quæ tâtopc auxilio hoc indigêr,ut Columella p'““^

-ocr page 609-

L î B E R rnr.

571

^mo tnhjlibri capice pfaecepecit circa uinca feri geniftas oporterc,alïoqnï fponte fua locis irtculcis nafcen* *'’.utpalmitibusidoncaprgbeätuincuIa.Quae poftremo didiaanobis in extremotapiccramenta,abalqs Ratnentü, •’ftofttigmencafunt, eiufdem rei intellcftu, exigua adipiscz carnium fruftub funt.quæ ui medicamenti ^uiusderafaabinteftinispelluntur.qualiainlignorumrafuraferramencis ramenta deraduncur.

nçîr/AÛêou. Kt^j. ^M«-lAuêo/j. attav^-a ^2? TrAarPa. !l)u:X\a s^ouo'« X“''J^'^^^'ü'-'^ °* woia•^ A^KM. K^çà^2;cpU)!ç , £(ôiiTCÜ£$^ilcrtwsAû«œ,;(()rj «Ari,«j5i J^‘^,'^nç'(,’(;7rûlt;5o(7'o/j bAOTf^ii'ç •^ lU-tAinjarw/î/xt ruç RiVp.

I N

De Silybo herba. Cap- CLIIL SIIybon.LRomani pariter Græcisfilybum dicun t. JLatior fpina eft, Chamæleoni al-bo fimilia habet folia. Eftur ea nuper nata cum fale Si oleo elixa.Facit uomitiones po tus drachmae pondéré cum mu!fa aqua radias li

quor.

T E R p R E s.

Ntgauit Plinius filybi huius efle aliquem in medicina ufum, maiore tarne qiidm hic âpparatti ad ci» bosCoquiindicauit^Siquidem cum oleo die laie elixam comedi Diofcoridesait : ille uero nem Cilu ciaquidéaut Syria,autPhaniceubinafeitur.coqueretanti efle ait. ita opcrofaciusculina traditur. E» quibusraciocinari illud facile eft, peregnnam Italix herbarn filybu m efle, tzdiligenciorc cura ir opera ^oquifolitâ,C^ideferipferunt earn poftenores.lacifliniisfolqs.erinfolqs per cxtremitatcslatisfpinis earn ™unt.Nosin peregrine frutice quod aliud moneamusnon habemus.

*’jgt;lBaActV0U|U.U5i4.(K|!(’. K£^. 4uS*.

BAAavolt;’|U.u5t4,/KH.K^7ro(’ ^21 tf'^v li'sou f^u^lnitio/KÓroQ» ofXOïoQ'^ ^^ygt;pSiiia 7701'2x2 KOC/p'Ju. où TO , 7'T°çamp;AiBo/xiVo/jœlt;;-7^T«7r(-

H5aawu'YJ'aXac/^'(jo'//ju'yço/j.w ôç raop' x^i) Wÿt àvr’ tAottou jgeSvTca. V^varca « ƒ «amp;'lt;»r«, v^ lt;«yu7rfqgt;, Hÿ^ adagia, *^i*^*ï^*’‘ '‘''J^i'oicap TT iT^ix. (hixtpija « àiOT H »ta ilQÜ^TrAH^HÇ. a6Vkb Tt H9?) îu-h2ç ^iTgt; ö^uKgaru 7ro^ecra WÔ,ro/i lt;nbsp;‘oAkUaüS« TKK^,H9CÔ Kala-’TAawtrea W ftu73) fxvrà oùf^ivoM amp;A4u'-MîAlHÿcTOU J «Oyi £7rl' TToJ^Cl' 4z^lt; .'', ‘’'S®/'• '^pViTfiü Jï aAdJOUÇ. oùAàç °“^“ '^ ‘“S14)aKO'J(?.’'üVamp;oult;5.

A ' ^^quot;M« 7? 7[5oat-j7p/ç. èz^t-

quot; ’®^£Ataop7roS'£/j,-TiüiKO(Aia/) ^' ?. quot;®quot;y§gt;^ J^î amp;/J b (pAoio’ç âu-, • ra dt ÔtHOTTiionÇ 0 £Kâ-A/g£;(7-HI?âult;A ^’nto-jua, lUi'-yvuTc« o'/xnyfxot.a-i •w7q Tl^oij

De Glande unguentaria. Cap. CLIIIL BAlanonn7yrepficen.LRomaniunguéta-nam glandé uocantJMyricæ fimilis ar-boris fruétus unguétaria glans efttauel-lanæ nüci quä Ponticä uoeât cqualis.Cu exprimunf quæ intra earn fun t,codé quo amaræ amygdalae modo liquoré ex fe remittunt, quo irt pretiofioribusunguentispro olco utStur. Nafci-tur in Aethiopia,Aegypto, Arabia amp;nbsp;ad Petra lu-‘^ÇÇ oppidü. Anteceditbonitate quæ reces,plena, càdidacpeft,Slt;quæfuo corticefacillime fpoliaf, Trita hæc drachmæ pondéré in pofca po ta, liené minuiuin quêufumçt’âêidé parti cûloliacea farina emplaftri modoimponitur.Imponit amp;nbsp;cun» mulfa aqua, 3C prêter licné poda gris itidc.Eadem in aceto elixa,fcabics exterit leprâqjîaddito nitro aut uitiligmcs cicatricesqj nigrasî êlt; cû urina léti-gines,uaros,afperâ difcoloremqj ceu ab çftiuo foie cutem,SC in uultu eruptiones oés. Vomitiones prætereacit.Aluüfoluitcum dulci aqua pota.Sto macho grauiter nocet. Qu inc tu potS quod ex ea expreffum oleûeft, aluum depeit. Cortex contra maiore adftringendi ui fpiflat.Mifeetur præterea quod extufa expreiTaqpfupereft his,quæ ad exte-renda s feabiesôf pruritus confiduntur.

INTERPRES.

f i Appan magnitudine figuraÎp U nguentariam banc glandcm comparant Theophraftus quarto de y^piantartimhiftotiauolumine.utiiÿeaunguëtanosïripfe teftatu3eft:EamcpobcaufamPlinius xii. niv r °^ApiteXXH. myrobalanon uocauit,eademeiufdem reifignifîcationecum fcriptore hoc, qui lisa 'P ’*” balanon earn infcripfit.q, fcilicet unguêcis tantû inferuiat.Diximus primo uolumine de palinir Græcamtp balano^i uocem pertinerec.ideocprelinquendu hoc locoqddift.i folia •quot;''““^’'demrepetat.Qiiod pro re ipfa etiam dicendü fuerar.à Barbaro unditpcolletflum in Co-onit^'°a'”5'’'P°^'^^”’ omnibus eft:rjfdem enim u erbis ut crat in cüftis, diligens ex Theophrafto Pinio^ flora dl '’”S“''’^'’'’ 1”lt;^ glande reddidit, fignanircpdiligenter in quibus an tiqui fcriptores illi in eins hi-modo ' '■f^P^'’*-'Nobismonuiflêtatumfupereft,augure uaterpaliquoopusefle,utiiitelligannisquonani tumû'ïd^^^f^^*’^æ‘'^^®‘’®^ P*^’®*^^ libroqui propriusilli inter unguêta auc aromata locus erat.in quar-- eflènoh ^'^’^^’^‘^5 herbas tranfieric:quodconrjeere haiftenus nobis non 1 icuic. Monemus CZillud etia.nort ' fitdenf **o*'” Barbaro idem quod Diofcorides ait ; »? x ww (M^tt^n ; quorum ucrboijr fi Integra ca ledlio us eitCuius quod intus cft,expteflum,O'c.lllc autem quafi tKxz,id eft,extra legi oporteret.ex cortice Bb 4 exprefla

-ocr page 610-

DIOSCORIDIS,

exprefîa uertitNec fcimus an ah'one codicum ledÜonê fecutus id fecerit.an potius autore Theophraftoo« dideric extra nö intuslcgendü effe.Siquidê Theophrafti in ea re uerba funt.-i» kk^vS 5 ÿt MAuÿw/^^fun»«/*’' ft-|-»!jM7ff»vTdr.4vwi/tils’ A îy^d^ lt;/k HotfTfit Kvm «^fpfioyqiiod eft : Cortice aüt frudius utunt ungentarqt undenB* eum,odorata enim habet häc parte,frudèü uero mutilé. Que feriptoré fecutus etiâ Plinius quo tiiximuslo' co.Corticesinquitunguétarqexprimünmcdicinucleostundiît.adfulàpaulatimaquaCraueshifaneaut® fesfunt,necmale'eoi52fidêaliquisfequef.Facilise'diuerfoû'lubric’inunatantüliteraaduitiiilapfu3elta îvw k/xz-iKA inclinarq;animus nobis in häc parte! Verütamen inunaeadêi^omniumCrgcow ledionctu 1 mutare aufifum’.praefertim dicente Plinio,ungtiêtarios cortices,medicos uero nucleos tiidere.O'c.PoIR? fi de fint caetera hoc medicoijt ufu falté defendi qd in Diofcoride legit, præJèrtimqjadfcica ab amarisamy' gdalis eóparatione,in quibus nuclei nó cortices tufi exprimunt.Arbitrarm id legentibusrelinquimusico tra fidem em Grxcoijt omniü«y uetuftiffimof^ Latinot^ quoshadlenus uidimus, nouarealiquid impiu nobis uifum eft.Contra lienistormenta utiturglandishuiosremcdioCelfuslibro quinto capitexvm- * uerbis:Acfilien torquet,glandisqu3balanon Graeci uocantcortex,ö'nitrumparibusportionibu3 “quot;?“ƒ' dunt.refperguturép aceto gacerrimo.Vbi ceraticraflitudinem habent.linteoantea in aquafrigidamw'ƒ' lt;ftoillinuncur,ó' ficimponuntur.Supra^farinahordeacea inrjeitur.fed manere ibi nö ampliusfexnoris ben t,ne lienê abfuman tTatiusep eft id bis aut ter fieri. Volumus «ir Pauli Aeginetp de unguentaria naeg a de décréta quaeGalenoeademfuntbreuiteraddere.Eahuiufmodifunt:Qu3e intra unguentariamglan ƒ ceu carnorafunr,abftergendiincidendiq;cumadftrilt;ftione aliquauimhabent.Eam^obcaufamponf drachmae unius pota,uomitiones cienc.cr aluum derjciunt. Cum pofca aüt.laxandis extis accornmo» funt:Cutis praeterea ex aceto inunefta exterunt uitia.Cortexalioqui egregia adftringendi ui eft.

n^l' N CK^KtO^OV. Ktlt;p. 4A’-7*« AjKKWO^.Lo/ JVjVajKlüTOQaVU-J^^oQ.o'i J)è,avTOquot;^t5.0/ 9,60A 6o’§otAtt2Ko§.oi cRjÄt'^/o/j.^u {jm7oi.§o'jä€v^ fxo^iTa^iov^. J 'iWOl ngyj TWT® W§ 7^ 'PKJIVOV Aii^lOjJ ÈltaAi-

De Narciflb* Cap. CLV, Arciffon. LSunt qui anydron,quiauM genes,qui bulbum emeticöjquitow”? Komai bulbum uomitoriü appelât Quidam amp;nbsp;hunc non minus quàm»' lium lirion uocant ♦ Folia habet porracea.mulw

tfouif. Tix /xcv $iuSl\a Ti^acrcp S01K.Î, AiTfa Ä Cl AUKjoT^a 1{J1 TfAu.Cl stvwT^a. MLvÂop K.lt;yizóv.a(pUA)^oV.Mi'^M G3J/0«Alt;-H?'’^$’ 06 œvOoç Ti^'ito/j. Lt^^utcrœjJta'wôt/j J^ K^OKoxftÇ. lts’ ^lapSi îf’jcpujoeJ'EÇ'j/^aQ A^kh.svJ'o 699 5^07/ uAK.SûASü:J/'HÇ,K.?57f’(5 œç c^ U(U£9i, p.ÉAa^.'TI^O/JlKKHI’.CpUi^ o KcÉIXmÇOÇ (^ ÛÇ^Vo7S totPi^.Ïu'jjiThq.o Aoi'W’i’ Trgaa-j^'l.Cl ßojavu J^H niM St-^epo^à/j ’^iJ.TouT’u H '^(Xa è^^e-ca. ïcpamp;K 0 7pSelt;ra,ÉM^'î*uç Kiva.ajjUoXij 9 C17ruç(K.auTD/çlt;r«ju/xtA)2;Ai/a .CI Ta^-^ï Vtuja (riaK07rà(5 TrajaKOz^S itafaTrAawo/xs VH-S^i/j-fj^ara n ertpu^wv gt;y ra 7^ i'ajöja j§o V/a aArH/X'xJa Ai/'a troi /xtA(2 KaJaTrAaeöf caovlvHo'i.naóa!^ 01 é^nAi/IjCI aÄtfo/JtO-tM nviJ^H^ ani^/xa-Ti amp;nbsp;o^et-cew 0^0 ècçSiamp;fxî X(2,Tàç Sexa^îScr/aç '^ ïAkw/j óc7PKa0ai-

tarnen tenuiora minora^ amp;nbsp;anguftiora.Cauæw concauû fine folris,altitudine fupra dodta’it^*!'’ quo câdidus flos eft,L in medio J nbsp;nbsp;nbsp;crocks,m

aliquibus autê purpuræ afpedu. Radix illiinntt câdida,rotüda,bulbofaq;Semen ceu in fflembra-na daufum nigrum amp;nbsp;oblongfi. NafeiturpwW' tiffimus môtanis locis,grato odore. Rcliqugt;^85 nusporraceum amp;nbsp;herbf halitum exfetnimt'^ uomitiones elixa,tum in cibo fumpta autfota radix eius.Facit ad ambufta eadam ex melleinolt; Neruorum pr^cifiones glutinatemplaftniB^? impofita. Luxatis talis,diutinis arnculorûuolori-bus ex melle itidem emplaftri modo prodeftiw' pofita*Quinetiamuitiligines,afperam(ÿôidifcO' Îorcm ceu ab æhiuo foie cutcm,cum urtkæfo^ ne Sf aceto repurgat. Cum eruo autem SimeK ulcerum fordes,qui^ægre maturantur abfen' fus erumpit. Surculos præterea extrahit, eu« loliacea farina amp;nbsp;meUe emplaftri modo impo' fita.

SF ^^Tlt;X(^ÛcüT^■T^flt;X^J'a7PS)^fAlt;^TUfJjl^a‘■' «■4 • «7'1 K^crKcAoTrai; cwûUjivqiScAtvj^ UgA (US Alt;^ KalaTrAaoffopltUH.

INTERPRET. _

Lllio congenerê narciflum an tiquiores oês faciût.à lilio ftatim cötinuata hiftoria de eo agetes^oin''^ certilïime' Theophraftus lib. vi.de plan taiÿ hiftoria lus uerbis inter egtera de eo âgés: « 5»«(’mur«”'** f/o». il^JS^vli wi,»/ J ««M iwtAovir/v. quod eft.Narciflus aüt aut liriôifunt em qui hoc amp;nbsp;qui iHo nommeap pellêt.Manifefto arguméto, cegeneré aut fimüé falté lilio narciHum efte. Ex q lirion,qua uoce bha ucter appellauerût,ïripfequondâdicipoterat:ctfiexantiquis Græcisteftatialiqtfuerint, lirion prinatimnarO' fum indicate, quêadmodûcrinonfolüliliüAddiderütquidâ etiâ, ab Homero flores oésunalirrjappellauo indicari .• qd ô- Ariftophanes in comœdia etiâ feruaffe crédit. Sed quemadmodü nos in fcripcore hoc, j“ alqsobferuauimus,uaga hæcnomina, fimilitudo.ir pene'eadénatura fecitioocariipfolitiililiüaCrxcu ' rionmanifeftehicfcriptoroftéditcüait:Quidâetiâquéadmodnliliü,liriünarciflumuocât.VidentçLatmi una tantü mu tata litera.O' ut balbuciétcs foléc pueri,pro r,l pronütiafteificqjex Grsco^ilirio fuulilmicci ' fe.eodé modo qlepidilTimus Grxcoiÿ comicus in Equicibus fuis,blcfa lingua in cöcione loquente Alcibia-dem finxic.Mw iiuMtmfM»i ni^m» i;^«,Cü camé in eo qd incelligi uolebat, ubi 1 Ikera auditur,intelligen af

-ocr page 611-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER nil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj

ptnitiMfiMi^*‘^’i?'^®*^'’lt;^’®*’*quot;‘’*“quot;®^*®’S8™o*gt;pfoco»Mpertofit«gt;ngencïemM^ aut ÏM «itomor^i^ narcifliim efle:0’ quonia dolores öquot; corpidas capitis grauitates faciar.à narce.qua «oce erg miiKtatf • *^**’^'*® ’ fabulofo puero ut poëta: fînxcriJt,narciffumGræcis diflum fuiflè.Teftes in eo rtro chus c„°”*’['*“®f“*’^I’^**’*“®**^'öolu«ninccapitcxix.«ïrSjrmpofiifui m.commentariocapitei.Pluca-luWl«».Jl ' ?”*^® ^^/’^^J®’ uerba hæc func.)^ fz VK(Kiiu w,£it K/Aß\vvm»n^fx »yè ßxfiTiiTKt if^TfitcvnKiyKf' ptUïuerSt^ ^‘fwmwjok Kf^et'w /nyciuiiv liuviivriTi s^ ^^Sivlny riipsïvufiei itficiiftfivw. quod eß:Et narcifliim ap» *“™»id«ft? i ”®™°® hebetantc.^r torpidas facientégrauitates.Quapropter üquot; Sophocles magno^ deo »corona'”*”^*”^°'^ coronamentS eü uocaiiic.qgt; fcilicet defundli ét morte torpidi,torpido flore meri ®’U’.9)1 ’^''‘quot;^^ quot;y‘^'^“ uocaffe quofdâ nareiHum etia in Diofcoridc legit, idepnos fadSi Uli nomé credit ptrfènafc'^f ^° c^^'® *” mócanis floret. Quod etia iUi adieftü eft autogenes, qux uox à feipfo genitü,uel »« «wW^d ^“®”^’”“°*’^ ^^m habet qua Theophraftus h is uerbis indicauit:«ÏT@' Jl’ iumTi^uv viti ß^xta I^t Sid^ • quot;”' ®' famine dirSa ea funt,fignificantlt;p.Hic aüt decidens,fponte fua germinat 3c nafcitur, ‘’'’Plantar*'*d°'-^^**’” teftetur, eolligi fernen cius feri^ opcrc humano: nee minus etia ut in exteris bul-*®'torio b ÏJ^ p ‘K®^ ^quibufda etiauomitoriü bulbü in Diofcoride audimus.haud fane'quia idem uo ^^idqua °a-^ ^^* »-uoluminc defcriptus eft,fed quia bulbofg radicis fimuüp uomitorius ut illc cft,quS •’blocisi ”’j *^'‘”^ÿ^':ptæcipuû uium.Screbafquondain hortis ad coronamêcanarcifiTus.nücmonta *i'udineX^ 1 '1/ *’’æ’® quærédus eft,nô diffreilis inuctu,fi diligëtjus quserat.tota cnim,excepta caulis al-*'lfetoün q ®™*”’^'^u,qoaE duo minora g in lilio funt,lilio)3£ fpèciê referte eü teftati oés funt.Et pratter qui(ne'o^ - ÿ’°^’*’^“’?î®™AuguftomenfccradAutumnixqu'»no{Siüflorct)intcrlilia floresipalios, ''’porta^^ *'’'®^fecerüt,latêre nö poteft.Habet Cr alias in fcriptore hoc notas quibus deprehédi ponït:Fo drantalial • ^j *^^*““® *® tadice effe illi ait,minora carné amp;nbsp;anguftiora;Concauum caulê,ó' finefolrjs do *‘”l'quib '’“'’quot;'quot;® • Ppftremoqj floré candidü in medio croceü: amp;nbsp;qd alteri eius generi cöpetat necelTc eft* ®*op«t«td* Py^P}quot;^®^''quot; qua defcriptione nifi in cürftis cræcis qs haftenus uidere licuit uitiü fit,ratiocina» uolumin« nbsp;-''^ ^^^ narciffum,qa Plinius fane'manifeftëindicat duobus locis.primum uigefimoprimo

Potpurto^*^' ^^''’^° 'u liliorum hiftoria dicens:NarciHum uoc3t;huius alcei^ genus cadido flore,calicc ''ore.ü’ak u **”^‘^»^^”^P'^® decimonono. Narciffi duo genera ufu medici recipiüt;unum purpurco '’’tciiron»?™''f^”'*“'®'°'®u* ut uidet in docédis his uarietate. Siquidê in prioré iUa defcriptione alcerum ®t'Th«0Dh a^*''^*‘^°^ calice purpurco,in pofteriorealteijr purpurco flore,alters ucro herbaceü effe di 8‘nesi(Jiuf '”^“®^ '’*^'uus in eo obfcroaucrim,cumfaepius narciffi mcminerit,nulla huiufeemodi '’ulêdefer 1'-”' ï’t'” cftïfemper^ tang unus narcilTus fit, de co docec:nüc folia, nüc florendi tempus,nüc ditutjïryï nbsp;nbsp;,’^ credimus Pliniü alceqt genus herbaceü uocalTe.fiquidê in eius hiftoria inter estera au»

‘’'Uänöifl'*''*H^''**”1“^gt;'*‘^quot; •'i=quodeft: Caulc quidc finefolqs.uerûtamen herbaceü.Ex qpotuit Pli» '’ocenimin'r ®““ îiltcrje idgenusappellarc.Non idcû tarnen non recipiendü duplicé narciffum elfer ptote hoc O' ■ .'H' Plinioep ô* ab alqs tradit : fed qus eoijt difcrimina in flore docétur.nö fads ér in fert» erô fexto de o? ^'**'*® '’^‘^^^ ''’quot;* * C®*'^’'* quidé ut ex Theophrafto pater, candé habet hiftoris ucritatc:ille ww,j»|jS5i)i8|j-*'?^'**fto”’narcilfumhisuerbisdcfcripnt:SX yoifxwamp;tij^héfiiv • o'/^;f -wä,eliA’tutïrj k«-^ iK(lv )• avl),'^^^‘ ^'''^’ WP«Axwi/IA' ïy«, Tttjxny^i A WAv, axlx-irf i xfiYuvi«, Ar A Kauxl» *ifvM.M (^, 7/gt;wlt;/l» À. HM Vi^ßMvuirn

H'tr Ä cÿiA ^ gt;nbsp;*’**^«*^’' i9mAij'e»TÆ’7n))^ï«i/«'/,Hî4'’^ fiÏ“* ^TiiovsirX^^^ 5 [^XYfCcfHÛÀa • ffsfi^k»-^ostAÓ*» '‘öc^qniiiï*’*'*’^’‘-*^^*2ïfw ü Mwunsii-!^ ’m/^tflatY : quoijsfcnfuscft ; NarcilTus uero aut liriü ;funtem qui SwaGlfflacc *r°quot;^'*’PP'''“®quot; fuhüafphodelifigura terrsproximühabet, latius tarnen gafphodclidr *“ 'O'mbran ^^'^-'J’^^ quidéfolijs.ucrütumen herbaceü:in fummo cuius flos eft. Semen ueluti in uafeu» '(^Wolligj.. ’3?’.®“’‘tourum,grädc,n^ü,ö’figura oblongü.Iddecides Ipontcfua germinat: uerütamen *ftiPoftar(%'*”**-‘””*^*P’*’S°*^' ®^*'ü^ ^ radicc,qua rotundä,carnofam amp;nbsp;grande habet.Serotinus flo3 furnerofo ^^ ®® amp;nbsp;Wca xquinoeftiü florct.Idem code libro in folioijr dtfciplina ait^narciftum angufto, «»»«iAA«n ' P'”®“*'®'*» effc.Nec multo poft de caulibus plantai^ agens,ait: eav^ariv X iSh TtiinuY m^iSh' r* ’‘I'ä’äti'a*^^l^*'!f*^^''i*Mm. quot;^^^/ «AAwr.HM ^^ *PX“^ p^nwA^vwr-,HM ’^ß^fKrirruv^MiS’ ufea jJ puA» cihMirabilt?*^^*'*-^ ''”f”’axvMi.Jfiik A äviw»5xxuAw-nfir^sy. n vtifMartvVk # 78 MwtMgt;yoytyquot;‘A aiiiM.iii,amp;c. qd *r per fere?^^^^^ *” lundis quod in fcilla amp;nbsp;narciffo accidit:in alijs enim ér qus à principio conferuntur, cedit.'ó' narPir'2^”^’ ”'” ^“'^ primü prodcunt,dein caulisdn his au cé,id eft,fcilla ér narcilfo,caulis prS» ot: Cum aut ° r u^ ^’utum caulis. Poft qus cum longius deferipfiflet fcills caulis ér floris orcum,fubie» •InwtvAwïJ *?”«ƒ’? ‘^oufenuerit, tune poft aliquot dies folia prodeunt. Similiter fp amp;nbsp;in narcilfo fit:xA4ä ^''«vW.TÓn ' * '^^ • ^/ *^^^gt;yt,ûaB^ thfl^- c5n axfifiv ^Kv^tv,«AA« i^«izj» )» ÄrS©' 0£|M« W ««waSMtTX^iiYH’ iy^ ó't«j» Pnemonftra^'*** **“’^‘*gt;*‘' eft.Veruncamen nullum alium caulem prsterquam floris caufa prolatum ut •title’cuniar'quot;'”*”^'^”’^’'^^'®'’”*^^^“*“'^'’” quot;°® habet femen.Flosautemipfe und corn caulcare» P®ft teftatur f ”**^’”’”® , ’ cniergunt.Prsterea florere prius fcillam.poftea uero narcilTum, idem paulo *''dnantiauQr~'’^^°'^ ”°*^^^ multa ex co collegimus, ut facilius amp;nbsp;certius deprehédi poftit tanti nomi ’''fltxafunt r ^j^°'^®'”*”^9^^fl®s.Qus enim Plinius diuerfis locis de eo tradidit.cx Theophrafto quidem ^^luicein Th ^’vab co traiflata.ut obfcurioralegentibus aliquando fint.Et ut refponderc fi-^'quot;ifunfFI ^°P i ™’ ^ Diofeoridesuideantur.cunefta enim de folijs.caulibus.ér femine ambobus ea» ^''Stiltes 0*0^*^ ‘■®‘®'‘gt;^ coloris diferimen in Theophrafto tantum defideratur.id^ obferuafle ér difereuif» ®Pptlht:non f ”*^’P'*f*^™^''^’^ ^® croccum ér purpureum in medio defcribit, quod Plinius florem quot;’’™feftc'doc^^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'’teUedu, totum'ne fiorem fic uocet,an qup crocata in eo füllt ér purpurea.ut hid

P^aihconf ^^ft°fl 7?^ titracß pars Hos dici,quemadmodum in uiola nigra de duplici floris, ex difci-

p itaiti, Honbus diximus, Noa in apenninie montibus his noftris frequentem uidimus Horem Augufto

-ocr page 612-

r74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D i 0 s e o R i D i y,

Augufto amp;yeptembrî mêfibiis florentem,figura lilq.dodrâcali akitudine,folqsqualia înnarciffoj'^^^j fcribüt.fingulart caule.tjfdêtp alrjsomnibus.excepro colore qui nec cadidusneepurpurcusut Puni ^^ fit,fed inter candidüCzlutcü colorem.nulliusaucexigui odoris. Vidimus amp;nbsp;in nneiorib’collibusna i^ notafpeciofum.emwgisalbicanceidiulpcredidimusnarciflumerzelire.neipabopinioneealogitK difcedimus.tnclinacemanimiis.pocuifreantiquisuagünarcilïï nomen efle;ö'.ut in planiaf^dH'^’P' fr alias teftatifumus,côgeneribusfimilibus(ÿmultiscömunemcâappellationemfuiflè.cantûçabe o fticuamuslutco colore narciflumciïe.utinueniendiï hue floremlegentibusrelinquamus,qui c^di 0 nbsp;^

re fic.croceis incusdaminibus.inaliquibus purpureis.-qd unum in colore eiusa oiofcoridedifenmen Nobis emhaiflenusuiderenölicuiccadidoslilioijzfigura flores, capillamencisautftaminibus intus pu P rcis.Rclinquimusetiâ peritioribus cogitandü,probauerit'nc hieferiptor narciflum fimplioKr™? cis nafcentc.ut à faciuoer hortéfifecernerec.an defiderari ultra aliquid poffit, quale fcilicetPlini u'^'P ^^j^' tiflimü nafeiin Lycig mötibus.in qua parte propefiores trahimur: fuperlatiu ü em illud xaAAzrwUotior nefcio quo natales locos exigere uidetztz prjpofitiuus ille articulus codé fenfu ré etia *”^*‘'?fS*^*”^c£,bs Sufpicio tn hec fit nö decrctü.qualis cti5 eft in uerbo nfeuri^^ii ftatim fcquit.fignificet'nc “*f^'‘'^*^^ iijujiux ceo Colore efle.an potius à porro uerbü fadlü fuerit.fignincettp porri odore fentiri, quod tarnen nuu uentum in antiquis à nobiseftzqux omnia diligentius obleruanda éz eóftituenda alijs relinquuntuf.

ni^i l7r7P(J)aSç. Kî^. i/J^J^'.

IriTPcpaÉç.Lbz ^l Trîp^njt^.b/ Qj'iTrTptfcO'tS. Ô/ Ji^tTnTlOp. Ci ^’i^iVtOfl, Ot Jï,7r£A£K7-v@-'. luiaa*« Aa-mretew. 01 q , AaTr^pAa-/aJi« KaTiSa-ijj. J ^yvitfovin Toi'i/jjiTia., tf'JirffJ.^ ^ T^aâ-aAaTÎ/o/Ç ly â^c^twAe*/ tlt;P

WÇ. ^XjUVo^ J^i ^(fi^vyctvcaS^ii. 7ruKVc(5.8t/x-lt;£xAacfiMÇ. 4)v75^a s^u/j |Ua« jà Tt^oç ra ^ î Ai«-aç. sçvwT J)« JÏ 0 AiTTfor^a, 0 Mtla^u aKav-Âaç^NjoEçUTfA£U)C0uÇ. TuVfû^j/êç.«TT’ à^H?r ^tswe-aç. av9« Koj’J/x^o/ç U/kót« KzojS,^ 60 loucha Ti^otraiz/J^a àÂvKAozç. TrTiÜjfAiK^ûTl ja tÿ pL«A«Kœ. gt;ÿ /j.iT« 'n!) A^K§ cf^zv/ewov]« ek /At^ouç. jz'^K Traxe« J(g^MaAaKM. 07rS|a£îif. yÔJo'afJWcçimn^UTTi'loi^Huti 7^ 0a4fa. Ave

De Hippophaë herba. Cap» CLVI HIppophaès.LSût qui hippP^y^, V hippophanes,qui hippion,quipf‘^ non uoeët, Romani lappagineffl quot;nbsp;lappulâ minoré appenantJVefte^’ uellicando poliunt. Nafeitur marintnis^*^ lofis locis, Surculofusfrutex,denfus,fron^'“’' Folia habet longa,oleaginisfimilia,angaftgt;or tarnen naoUiora^et inter ea duras albicate^» amp;nbsp;anguloçî figura fpinas à feipfis diftani®. res corymbo^ hederæmodoceuracetn°* uicem fibi adiacentes^ minores tarne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

amp;Aêy§œ «v«Aa|U.6avô/jiSvo(5 »y Injatvo/Z^oç, Ka

^Æ^ ^ j^oÀwAÇjVJ'aTœAçjty tpAî^/AarwAs KaTw,olt;rop oêoXoi? àK.tjcaoç.'W q /Atrà 1» 050 ^/vou n^o^Âoij «raa ^tA/K^arcü, CI 0 Ôa^va? J^ trou Toijq ^(Xc«(’ ^KjoUVû/jSivoç KO-Trftre«, Hçij d'id'oTCU Aooç MiTa/x.îAiKÿzr’UKffTuÀKÇjU./a«’ Îi/jim fag. 'yivtrcu JV H^ j^uÀicr/xa lt;^ ^i^ç «^ ^ sroaç SçT^ £7r( ^ ^a^/aç. «P/æOTC« ^ TSW

amp; in candido colore ex parte rubetibus acm • Radix illi eft craffa,mollis, liquore amara,SCexquaThapfiæ modoliq^’°'’^‘^ Tz'^gt;£~ca ^ Ko^ tau75/z b ûçfç ngy rov ojoßzva tur:qui per fe SC cum erui farina coformatus “ nbsp;ficcatusferuatur.Purgatpurus SC per feiern tus per inferna biliofa,aquofa,pituitoüij w' ' griobolipondéré: cum farinaerui autem e ^ uatuspondere quatuor obolorumeu®”’“ aqua, Quinetia frutex ipfe cum radicibus tun» ditur ficcatus: daturqj tritus hemineSCfe™'' pondere.Exprimitur preterea extadice«** ba fuccus non aliter quam ex Thapfiajdatut lt;? lt;5 a.izi’ra^Kaamp;etjff'iJz’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad purgationesdracnmae pondéré.

I N T E R P R E 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ■

DEfiderauimusknariaradicemezherbaquaGraeci ftruthion uocacincömentationibushisnow nuoluminc defcribentes, ut certius exantiquaappellationecognolci nüc poflët.haberemus^P*' ratam herba qua lanxcandorêtraherent.NonperqiTc nobis ufunicius.necmutatäfaciendiinb câdoris à pofterionbu s rationê fuifTe. Sentiebamus cm q difficile medics materix difciplinâ qeidie w^wc mutatx prxter alia mul ta in gêtibus artes aliqux.iz artiü illarum inftr u mêta quibus fi noftraxtasauhu utcret.quêadmodüfimilibus alijs utit.faciliacognituezinuêtu parata ubitpmulta effent: prxfertinilïn'P' pophaës hoc qd modo tradlamus.q Diofcoridesait rot Ziu««« gt;r«pto3«z.uertitjÿ ex interpretibus alter, iwcr polatit;alter,cöcinnant:nosaüt,ucllicadopoliüt:reifimulezuerbiaptioré(nifallimur)rationcn]fccuti-n® quafeiendû primo eft,fpinofumfruticêcffehippophacs.nezjd Diofcoride tantil hochabitudefcribi,u«0 à TheophraftoPliniot^etia.quofjz aker rpinisalbiseffedixit.alteravix'Kixt'JKv^/'/f'lAAö/zdefcripfit.ideft,nullas habere m folqs.fcd ut hic ait inter folia fpinas.quales ab codé plures alip nunierâtur.-idcp in eius hiftona ta nianifeftépatct.ut nihil de (pinisdubitandit fit.Mox ope fpinaijz quas habet,ad ufom ueftiu translata ue teribus fuiffe:nlt;c aliud fignificarc Diofcoride cü ait:C y^xfovin l/xotra.id eft,ut nos uertimus, q ueftes ue^ srotWei». eado poliüt.id enim eft yyKTilm,amp; ut Athenienics dicere cófueuerant.Kvs^Trlfli'.id eft,)i«T4ef«rf»,qd ueflicanao gt;r«®Br. ®’^pofirc fignificat Qug aüt ueftiu expolirio hxc fpinisfacSa eilet, facillima habet côieiàurâ.eandê fcilicet, * .aut illi fimilê.qua carduis aut hamis ferreis xtas noftra in nouisd* obfoletis ueftibus quxrit,iacentéautlo' go ufu attricü püü erigens:©* fi in texcura flocci feftucx'ue,au t akerius coloris aliquid inhxfcric,ope fpina-taraiU»

-ocr page 613-

L TB E R rirr.

rumillaiçextraliens.Eam^ob caufam Calenua hippophaës hoegoaphon étiâ uocatCÏrxeoiîî^grâmatP cicaexponentes uocem.dicüt xy«?)«/ Klt;ixf9«iKiiiiytx/4^i7KiTK ///«ret.td eft,Cnaphæ fpinçfunt quibus cxpoliü-turucftes:quarinôfola h3ecfpinacüquoiidâhaberecuruni,fed plures honoris eins præi ogaciuagauderêc. SiceaîKrxiJiTiftA^xl«miAfgt;x dixerür.id eft,quæ uellicâcur.Galenus tarnen ut diximus prinatim hippophacs hoegnaphon appellauit: quç caufa etiâ fuit,ut quemadmodû in Diofeoride nûclegir.Romani lappagmê iddicerêc.Necaliud fignificalfe nobis Plinius uidet cü ait lib. xx vir. cap.x. Hippophaciton nafcit in fpinis., «quibusfiiincæncætulloniæ. Aeneasenim utcredimusuocauitadeundêufum aencüinftrumentüaliqd hamatüforficulattïue.qd primo ex ære fadtit nomen in fpinis poftea feruauerit: audrtoqj æneaiÿ nomine, inftrumentü.addttis deinde fullonrjs,materia amp;• ufus intelligeretur.Credim’ fore ut uideatur aliquibus no/ ftralixc duriora, praefertim cü fulloniâ amp;nbsp;fullonesrecepchnt iampridé in Latina re omnes pro his, qui uc* hes purgat,0' lotura aut infedione candorem illis aliu ue aliquem coloré acquirüt, qd nos non negamus: ncqjhisquxnosprohippophaëhocdicimus.aduerfanturquxilli defuUonibusdicüt. Poteft em utrült;^ab ijfdem Crad:ari:nec répugnât pofte eum qui ueftes lauet au t inficiat,eadcm qua diximus ratione expolire. Nosenimantiquæuocisrationêcrueterêaucoritatcfecuti.qualesKvaçêîrquondâfuerint.ô'quæuérbiMvoc- Mxftifï ♦«’(ïgnificatiofit.demonftrauimustquaenulIaaJiaeft.gutGraeceloquamur, T»lt;x7)o/vw)^«7)of«rV^v,ideft,de* Moi^nu radeado expolire uellicarei^,ez,fi id patiüturgramatici.expilare.Nafcifruticêhüc Plinius airfabolofisma ritiniisiçlocis,fcriptorëhûcfecutus.Theophraftus (abulofo quidê,fed tenui folo:qui praeter eaquepaulo inKabeoacceptadiximus.quaercndas cognofcendasqjfacile notas hasilli tribuit'|Msvóff'fii*'5 ;7rvp«ir.iamp;!gt;^o» •W)(«,u«/K«w«v.^XKTx/if j'i^x^sS TO dfevi (^ jlm^^i^ixMiv j^Aw^svc?;^^iTtkjxAtt. ^fKlfjvtfixft/xciiiiMT^iyéiit^f^ufltit- h( hmij ur »^'j if-jxuiiMitai (igt;.jipiiâ«i 19 tkvik 7rfö ni «vw ^ w iuuhitit t^Tflit ^voMijvoiquoijj fenlhs eftrSingulari radicc nint!in terra hippophaësxerreftreeft.O'caules per terra fpargic. peraeftatëgerminacó' floret ; permanetip uindifolioufqjad pleiadem Autumni. Sabulofum amp;nbsp;tenue folü arnat; diciturtplocis cultis nafci nolle,cum tarnen circa oppidaezapneis locis nafcatur.Hse hippophaisnotga Theophrafto numerantur : quae ideo à nobis repetitæ funt,ut pluribus ueluti teftibus deprehendi latens frutex poftitjCr cuius nö fatis certa nomi qr °a?°'f‘’’*'*’'“®fo”’pofit*ïabcquonomêopinatu9 aic.-DebentCdehij^ophaëiZir hippophxftofermo i^elt}acc5modatxeffeequoqtnaturx.neqjcxalqscaufis nomen accepifte.quippequpdaanimaliü terne wijs nafcnturlocupleci diuinitate ad gereda remédia,ércQuod fi recipiat, poterüc candé cretera quae parity copofita in Græcis fuerint habere rationë.Nos qd in hippofelino monuimus, idem hoc loco etiâ mone.-fflusiobfcrtiaiïe nos in plantai? dtfciplina magnitudiné fignificare coniunda eis hippo uoeë. Neep nos Pli-nq autontasmouet,nihil emcóllituitdicësiDebentaccömodatxeffeequoi? naturae, Ére.nos cm antiquo SÏÏ»?®««««»’’^câremufifumus.Necahudhoc loco fignificare credimus hippophaës Üquot; hip P ®hon,qineogeneregrandius,Poterunc tarnen legentesquammalderintrationemfequi.

nlt;?Ï17r7P(J,ciZïou. Ktep. 4^1 £.

DeHippophæftoherba. Cap. CLVIL -»Ippophæfton, LRomani pariter Græcis hippophæftum dicût.J Sût qui 8lt; hâc hip 1 pophaesuocant.Nafeitqfdem quibusamp;C

J. nippophaës locis.Genus hfc etiam fullo-

In’J^tpMSop.bl 9 ly T7gt; '(TTTffpaîÇ KK ^«.^lt;^«tj (^ .jo7^ auTDZI? TOTfU^ijJ

15 /^TPrpK^, ly aSro rvaig^wï^i;

mæ fpinæ eft. Serpit hæc per terram,foliola tantü parua capitula'que fpinofa Habens. Non caulem, non florem fert.Radiccm crafTam mollcmqj. Col-ligitur ex folqs radicc'que amp;nbsp;capitulo eius expref-fusfuccust qui ficcatustrium obolo^zpódcrecum mulfaaqua daturquibusopuserittaquasenim 8C pituitam purgat.Priuatimnonnifireda ceruice fpirantibus,comitialibus 8lt; neruoi^ affeeftionibus quæfitopeeiuspurgatio,accommodataeft«

Wi'f*Çs,/(foçu7ra^^ov,tsr j j^a^tc« ^op zxoi/i (jm^iiój»« ^iKjcc. àK0«zSw

Kix^X^a j^oevv«. ou 71 g nauXop ovn

w ^‘J’^sl-JiJw^TOj^GfcHziy /xa^ax-lû},

a'iTHSTarpuS;«,!« -ß ^1'^0«/,KJ Ä KttpaAliV X“^'^s?,^K^clt;ti,î H^ f/'itPôuoAxàù T^ioSo'X'ti 51 g^4'„ ^ ^^ T^ru Itcc

. ^'?gt;™‘^^lytJiAt'yzAaa'yiJ.’z^iamp;x’30^0

TTVoicü? aj/w^9, y^ ucAAs^i'ars, W rZç -at 1 Uuja -KaSia-iji « (f) à räru k£amp; îSc/ç.

I N T E R P R. E S.

MUcuerunt in Craecis amp;nbsp;in Latinis aliqu ot quod praemonftratum modo eft, hippophaës amp;nbsp;quod nunctradtamus hippoph3efton,nominisfimilicudinedecepti:perfuafifleépid eisuidenturqdent ni ^^yotum natales de in artibusiifusiutraqueenim fulloniâ fpina,eadem'que in morbis ucriufque P uraremediafunt: ueruntamen feorfum à pericioribus actum de utraque elt, neqne enirn omnia penicua Mem utoque in hiftoriaô- medicina funt.Quinetiam Paulus Aeginetalibrofextocumdehippophaëpri-umegiflet.non multo poft de hippophæfto agit: nec ut hippophacs copofito à noce hippo nomine feri 'Med a prppofitione ÿÿ hypophxfton.Quam rationem fecutus etiam libro uigefimofeptimo capite oefta ^0 Plinius eft,quamuis antea libro uigefimofecundo capite duodecimo ïr hanc ô* hippophaës dixiftet de t(.|.^^’^'J°'^”^‘’^'-‘J*^æ^‘-^°™''*iodatas effe.Nos ut illius fie etiâ huiusnominis rationem ignoramus.-opor jç. ^™^‘'®'h3'i'^3culeatam intelligere,exquo hic aic,er hanc fulloniæ fpinæ genus cfte,ratiocinariqjiaci con? 'f^'P®’''o*'^capitepraemonftrauimus, omnes quibus poftentueftesqua ratione diximusexpoliri, uctwesxvoipjwO' Kv«{),H«f «»«ySar.id eft, fuilonias fpinas appellare.Crex earum cêfu hanc etiam , t-qusnon diincilisinuentu erit,tam certis notisab hoc feriptoredeferibitur.

ni^iKiKwç. Ki^. 4^\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeRicinofrutice» Cap, CLVIII.

Cici

-ocr page 614-

DIOSCORIDIS,

!ki H KjoTOV.o/ 9, a‘ia‘«fA «rjio», 0/ J^jcrtcrtXi KVT^iop.oï 9,KjoTU-va.LATiwfiQi (rv^a./j.Va.ot 9,^/

^ifi. 7r§o$Hrca o-ifJ^a. 7m^'nS). gu-fxcaoi éiKÏvou/x.o/ 9,Xou7ra.JwVop.asoa x.^ rail,^K'TlMuQ'7!^0lt;='PlÏigt;0p i/Mpl^^'Xp’TW (3x(^fXa.T@^. ^iVlf^^Op if^i quot;^ trunüç /XIK^^ fxlyi^^ ’ÊXov.lt;ï)uAAa Jï o/xoix TrAaravep. IMilovo. 9 H^ A(JoT^a,ty lUiAaVT^a. rà 9 st-At^x X^ TOS KjaiPaSKOzAa naXa^X^OTr^ t-j^^.x^TPu 9 c^ëo^uen ^aj^tcrz.AtTntósvJa, cfxoiov K^ravi ra ^Mw,^ ov HJ àTpâA/ê?) r» 2iró}jSjJop lUMop iAMop’a:^^^'^piJ3i//.ayi‘ Aui^ 9 ■^»a-i/j.op iiq X^x'-o^^ »^ t^K AaSjyç. Kaó^9£V7i(5 ^ ocrop A . kÓkkoz TPp i^i^/xop ty Tf 6imç Afo/.arouo'z }^ Mi^ia.p cpAt7/xa,gt;y XoAZw.it^^ vißa^.KiVMcn J^ ly i/xi'pp.isi J^ Aiap anJ^ùti Hj ^rcwPue « via.VTH Ka6Ï5iri^,amp;-Va^ £7r»r« Sü7xaj^^ ’i'Xu^SxoTrfcra 9 vy na ïaTrAaoamp;tZtra’/ovöou^ ty £lt;f «A^ç Ka^oWçiJ.T« JÏ (pu^a J/êïvJa fxiTcc ttoutoAxi? à A4? (7», ö^SaA/xw/jo’^K/jiaJa ly cpAtrzxovaç 7raiz(|. ly esjx^ wv}aS^i.as^.£§U(ri7r£AaTa 71 oSivWiri Käß’ saura ly p.£T’ o^yç naJaTrAaOJopSzZa.

Ici fine croton é. Sût qui agreftefefamô, qui fefeli Cypriû, qui crotona,id eft,rici-nû. LAegyptr) fyftâna fine trixin» Magi fanguinë pyretu. Romani ricinû appel; lut J Ricin us ob feminis ad animal illud fîmilnudi néfrutex hiediduseft: Arbor paruæficimagni- [

tudine.Folia habet platano fimilia,maiora tarnen nigriora^,amp; maiore lêuore mollia.Caudicc uero ramos^ harudinis modo côcauos. Semé in race-rnis afperis,qd cortice nudatu ricino animalifimi le eft, ex 4 colligit qd ricininû oleû uocât,in nuUo fanitatis ÔC ciboçe ufu:alioqui tarnen luccrnaçîlu minib’ amp;nbsp;emplaftris utile eft» Purgât feminis hums triginta grana tritapota^ pituitâ bilemcpA aquas per inferna purgât. Vom it io es eta déçue-rumtamé laboriofa ingratilfimaqj huiufcemodi purgatioeft îftomachû em ualidiHÏme fubuertic Varos afperâ^SC ceu ab pftiuo foledifcolorécuic tufa cadem femina ÔCemplaftri modo impôts, emendât.Quinetia trita folia cü polêta,oculo^iu mores ÔC inflâmationesfiniunt.focniinai^'prït^ rea marnas à partu copia ladis inflammaias,3u2; cros ignés extin guû t, per fe ÔC ex aceto emp®»* modo impofita.

INTERPRES.

COpiofiis in Aegypto quonda nafei ricinus hic dicebat : idcp uerifîmilc eft.quoniâluminûneceuta’. fine quibus uitæ nullus eft per tenebras ufus, faciendis lucernaiçj funicul’is Ä oleo aptuffl. d«quot;«^ alioomni.optabilêgêciilIifruticêfecerat.EtfiPhniuslib.xxin.cap.vtcftetellychniaquidéa«quot;' riclaritatispraccipue, ex oleo tamé propter nimiâ pinguitudinê lumê obfcu^.Necaliud hicidéferiptor i; uolumine fignificauit.dicês Aegypcios multü indigere.ir copiofe utiricinino oleo.CogebantemqJ w™ cusait.fi nô poffenc qd ucllêt,id utile qd polTenc. Plinius xv.uoluminc cap, vu,altitudine olefin Af^P^5 ^ Hifpania prouenire ait. caule ferulaceo, folio uitiü.feminc u uaiji graciliü pallidai# cliquas W^ CiJquot;^ idixit.id eft.racemosafperos.Theophraftus duobus locis i.de hiftoria.mox ii.dc caufis plancaçA^inquot;?^“ in co admiratus eft,q ut ille ait folioijt irtnni-rurti lyâ Alt;tT«£}(gt;i/«KT/ir/x«r,id eft.inçqualitatc fine dilïimiï™ y ' lt;r transformationé: Numerauicepprimû inter caquoJjr folia diuerfistêporibusdiuerfa figura uidemm' bi caufa.à principiorotûda ,mox cû creuerint angulofa.aut édiuerfo.qualia oftédunt hedera,pp“*® ba,lt;SC ricinus hic.Süti^ de eo feriptoris eius hæc uerba: tx À pwA« ^ iHij KÂKutÂiyÂfurî/t'i!^^ wrr^ èît-THs lt;A, AiwxM,iy4 « xrrlc«,^ w K«A«v^ci/ xfvrwvor.«y»Alt;»'*.iW îr?»j(»A’«v«. éÂ!u A ntt y^tfifi, r» j 104 »fn^ 5 /MTct^Mit irxrrwr.Rurfusiÿ: ô À -^(v çigt;,Kuy/jinct^ii/ÂttTitM.u}{ÿt, ÏTifut Miyû, virè usé ri xf orw»® Çuôji4v« •jÜi «f)(^liu,vT^y tcvyuyiovTCti netSctTr^ iyttJlitcfifivi^lfitt : quoij? fenfus eft : Aliai^ uero omniû arborum ipfa fibqpfis fimilia funt, populi uero albac, hederae.ü' eius que uocant ricinü.diftimiliaö' alteriu» ng“f^ noua cnim Oquot; à principio circinataadultiora deinde angulofa.Ec omniû mutatio talis eft.ô'c. Rurfus: o^.^ rum uero transformatio Û* alrjs comunis eft.quoniâ eius qui ricinus nominatur à principio nafeenW ® circinatafunc.têporc deinde angulofafiunt.quafidearticulentur.Quârationê ex Theophraftoacstcris lidlam adderc placuit, ut hac nota etiam deprehendi ricinus poflic.etfi uulgaris iampridé hiefrutex ' ■ ratur cp paftim in hortisad fpedlaculû.Neqjcnim xcate hac noftra aliü que feiamus in medicina aut« H uitaufumhabet:uocat^HctruriaphafelüRomanû.Diximu8 deeoetiâin ricmino oleo, eSlpob eau ï®j^ €rimHsindefcriptioneeiuslongiores.Idtantûceftamur,ueraclTequf hicait,uomitionesciere.ô’pwi na laboriofa purgationc purgare.Scimus enim puerosaliquâdo deuoratis incauce feminibus eiusa iq integram cum fua nodlc diem paulominus q ad morte eo cibo periditatos.In quo monemus ^u u • dicere Diofeoridem ut Barbarusucrtit,uomitioncs moucre cici admodü iniocunda faftidiendaçpoti • Quod enim laboriofum lyè in^i elfe hic ait, purgatio non potio eft:quod fequitur fdlice^non eo9 c K«9«p(r/vfiquidê,ideft,purgationêhic,nÔ7/Tx^lt;ix,ideft,potionêinqiiit.Nec illud etiâreliquineuolumus, laceum caulem aliter g hic tribuere ilh Pliniu,qui jM^!' V*** '‘«A*|U«v JI^r ï;^^’*^^ eft caudices calami m^^ concauoshabercdixit.-quæratiolongcdiftatàferulaceisrinferuliscnim medulla eft, fed fungo a mif leuitatis: ytifSnxeWl»cpTheophraftus plerült;çappellat,quæ fimilê ferulf medullâhabent,quale an ^ mukaepalia in plantarü cenfu funtun arundinibusautem peruiainternodia, nullo fardiu plena .70 uolcntes naturam contemplari,er ex fidc eius alcerius hiftoriam probarc.

n^? Ti^u^uxAw^. 4m3^» nbsp;nbsp;De omni Ladaria herba,quä Graeci Tithymalu “° j^j^^^^g,

-ocr page 615-

Tl5U|U.aÀup ilS^ ^', up o fj^ “S§^ X^“*^ '“‘? XO^^PTj , U-^ J^Ï ‘hup KOP-HTH^- « St^UYpo: Ao:J(/'hçÜkuB(ûi5 ovo/zattTj. O'^t «ÇSÏÀU(5 H gU^TITXÇ. op l^ K^uf-'^np-u^iriViriaiKaAoi/’o'l/j. o Jï wa^a^

SKaAia'a/j. o HAwKoTTil^. b j^ KUOTKj/öyiag. o A ^lt;;4gt;/'^a(j\ç.b J\- TrAaTV^uAAf^. ,^’\'^X^aniou KaAou/;ÄWou, KauZoi /\ “’'‘S’^W lt;^2^^^. oTpu ^^i,aicç ^ Afeou^ISO,'; ^v?^a Jï 7^1 Tüi^''^xQ!i^'!SQ OiMratAcüa, /xan^oV^a JV iw sc/^uTS ^■Jita «iP^ gl ^uAûjJVç. £7r’ «njo/J J^ w KauAw/mo^^/voBiPw/j ^a^tP«»/). ^^ «VT^ UTTOKofA« o/jio(a7ru£Ao7(r(V, W 01(5 o Ka^oç, (pÿ^rq ^ Waj^ï cj-( ly ojj J‘|:^§. Ató)«M./gt;^?Xfö ’«^ I^«®?^

KaÀMCÇ.^ju efAt^M« C; XoAtó’oêoA3/j g'. TrX^S-è^ Aa^^a-lW@gt; MST’ci^uitja'j’u.ertü) ^x£A(K§a-^9AeW/jKlt;.b7nWJ^7%lT ^»;i .o'ewaj^amp;yerS^ lt;nbsp;^^i^j^up ^^^’''^^^'io'2/J. É^KiKAe«^ cA aurag ^ ^',*’ *'W^'®/J • £V/0( Q o^óëivop aX^'^/J /^/rvuv7v5 o-(y,Qy,j^^^'^^^^(^ o^oSio.'ia l^'^rHhïe,^i ^,^T.Ù |).settvlt;^/«ï{üa erv' '^^lt;^'gt;f^lt;^^^W,sx-\ciyp^u'lt;iy'. K «P'-t^y) ^5CtiV0V7tÇc(9PTi^jl,^j^_ I^l^^t (^^I^^ J^ J'M’^WÓtffabiwrXamp;jiTcaK«? «’^^Wlt;«l^^,'^/,05(PfK«' T« O3ii^op isa.lt;^o.i, ovJ^ 7-àç j^tZ^ai’ a -7^''^lt;Ço$â'«Ago?Ç,ô:AAà ^ -7150 TO'ß 07Ci^;V^ trage, J^J' jg|'^(, sïixTi rt ÉAaiU I^r' OM ,0 p.ÓAisa. Tï^óa-uoPp 0 Tfcc-X'i^op.gt o^to/j. ?a)^uv^v cA G 'TÏW (fa ^^'ït *’^'^ æ^* KaTa7ro2a 7^(7r AccT^j/j ^^’•S'piiM£Ai2:s.tj)^K.CP ovTU^Sl^óvai, lt;X^ii^ 1^ ri, j^io S ^j/ç 7^a.p.Qcu/ó/J-i' xoî'jaurajK^çj’io-? Ti^oç Kx^on^efip. -[i' Ao7 A 0 Ji^aç ocfç Tt^offtfaT©^ ctp ^nQin^piT' £Aaiou c^HÀ/Qj. 61 Taç£7rz-yivop^«lt;i A ^w^cèi? 6 At7îfàg opti7. nj T£A®^£K4)Si,'j{7ralt;raç.lt;:^,'3-£TO( jlî f'T’Zçg^agacr/t^ oßoVTupKOV^Zoop l’a àA’yK/xara. HK^tS lA ßu Tnzç aPûV-taç i7r/7r Aa^Jy/j .ivxfxù quot;^ajgutîç «a-•Ooerfl ri' ^xx^uT/a ii rSrAw^Ja/j. cü^ «^ Muj^wmîas. H^aK^oj^o^ovaSjty 6ugyÇjvÿ ^'«^(iæai’CTi jgiô/jctwg. a^^coÿt 0 ti^oi» '”î^vria ly avôÿXKaS.tjartPa/VtxS.rarrçai VaS.OTjj/rraS.iÿ b k^TPS q lt;îi6(V07r(u jw cruA Zró, «J) ^KjavOtiç ^/i«A«ÿ ♦ K07ri(§ n itou

BER Ïlin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f?“?

Tlthymalum ƒ Romani herbam ladariam,quot; fine marinam laduca, aut caprin am appel lant. J Tithymali numéro genera feprem. Primus maseft, characias^’quafi uallaris dicitur. Idc ab aliquibus ob coma quâ in fummo cau le iunci modogerit,cometesîuel à folioijc figura qug amygdalae fimilia habet, amygdaloidesmel àlogitu dîne eoçi qua gobium pifeem referut, gobios etiam nominatus cft,Sccundusfœmina,auc à myrti folioip figura myrtites quafi myrcaceusuocat. Idê à nucib’ quibus fimilëfrudû fert,caryites aut myrfinites etia didus eft. Tertius paralius, id eft, m aritim us, quem quidâ diminutiua forma amp;nbsp;genere foeminino tithy-malida itide quafi ladariola herba uocauerüt.Quac tus heliofcopos,id eft,folifequus. Quintus à cupreffit fimiIitudine,cypariirias.Sextus à ramor^ copia, Si qj ferè arborefcit,ddërodes. Septimus à latitudine foli-crû platyphyllos, id eft, latifolius * Eius quae uallaris ladaria herba appellat ,caules cubito lógiorcs funt, rubentes,acri 8C ladeo liquore plenÊFolia circa uitgas habet oleaginis fimilia,longiora tarnen SC an-guftiora»Radicem craflam,Iignofamq^,8Cin fummis caulibuscoma qualisin iuncorum uirgispcdet:fub ipfisep caua peluibus fimilia, in quibus femë. Nafcit afperis SC mStanislocis « Natura SC uis ladeo eius li-quori eft per inferna alufl purgare, pituiracp 8C bilê trahere: in quê ufum podereduope obolopz in pofca bibitidé cü mulfa aqua potus uomitionescit.Coili-gitladieus ex ladaria hcrbaliquor per uindemiamt oportet^ in fafeê colledas, turn fedas eius uitgas in uas ut defluat lac,pronasdefledcrelt;Quida erui farina mifcêtes, etui magnitudine paftillos coformant» Aüquietiaficcatiseodc tpe caricis,tria quatuor'ue ftillicidia eius inftillanficcatacp fimul omia reponut. Per fc aüt ladens liquor hic in mortario cofricar, di-uiditurcp in paftillos Si feruafJn eolligendo liquore hoc,à uëto oportet auerfum ftarehoiem qui id agit, neqj refer cd^ ad oculos manusfunt:8C anteqad agé dû id accedat,adipe oleo'uecu uinocorpus ungedS eft,præfcrtimtp facies, coIlü,8C fcrotu,Exafperat idé fauces:quapropter quæex eocoformatadeglutiëda funt,cera aut decodo melle illeuiffe oportet, ficép il-lita dare. Caricæduæ tres'uefatisper fe ad purgadS funt. Depilatliquor hic reces capillö ex oleo in fole inundûîfubnafeëtëtp alifi flauu et exilë facit,tandë^ omnê expellit.Cauis dëtium inditur,dolorêcp leuat» Verutamen cera détesanrea illcuiffe oportet,ne de-fluens fauces aut lingua tedat, Pellit iaë quas Graeci in uerrucapc genere formicas uoeât, uerrucas,thy mos,clauos. Si codylomata,impcriginesïp: in quemi ufum mala hcc eo inungûturîVtilis Si côtra oculoBc ptetygta,ca’^bficulos,phagedænas,gangrænasfiftu-iasip.Legii Si autûno femë/iccat^ in fole,mox leui-

Cc ter

-ocr page 616-

578 tpüq 0 J 7^çalt;ôiiq RaBa^wq ÏctPt *0trclt;{. 0 ra q^u^a biUOiuq . ç?i^ d^ Cl o Kajips ifgd)) ra t})u?^a Ta av™ quot;^ottS. TrAÜ^'oqHAïo'ûuçc^u^ ßaefou TP^^oMtVa. «v/o' JV y^M Ta^/)^imut/^j au

0 iVgM KorfS. ^ H ^Ita dV iö3\7r«camp;j7cra lt;nbsp;a' crew uJ'jOiU.ïXi^ ^ 'iP^tio'a.^a'Yii \^ KoiAiap. t4s3t~(ra dll o^iw^ó^it Cl Slait.AütopSjjgt;i, a/'oV' Ta.7i.y'iAQ ^on^i7.

tr^' '^ 0nAtMÇ.

OAî öi^Auqo/jVvio/ (XM^iViYlw« Ka^uirlw £KaAî{ra/j,7r5olt;«^lt;53^H(5 ’^d'aqjvoinPq ^^(f'ja-i/j, amp;nbsp;rà $u;^ o/xoi« £xe( f/.v^îvn. /J.it ^ova dV iq S(Çià,£7r' ax^ou ofsaCt SateW'^wc/'K. KAH/eara dV êcip th!^ 5amp;lt;? cijffiQa/j.ma. ai^irt, T P dV xa^Tpyi (fi^i waj’ yjiwrôjj, xaguœ oixo !'■ o/j. HTuj^Ij efaxvovfa' yAwwa/). «^ 5aX^'‘’^ 0 Xwj'0lt;ç iq ouf’ç qjiftTj, éitMa/xif) 9 tx^ ° °'’^? '’^^ ^i^a, tq 0 Ka/p'jpqjCl rot cpu^aô^oia/j quot;S^ Trgd où?. t^ti^xwrJgt;o(5 ijSjjVi îxêvoq fuî^ isip^ P^i T^o-^aA/ûu.

OAï ■^«A/oq Aîyo/rS^oq 2:0u^aAoq, o/j £ -V101 Z^v/J.ci.'\ilt;{^ix. H /XKKwVa 'iX.fX’Kîcnxp.tpv t'H ^ -^aflaAaojioiq tottiq, xAwvaq ^ sj^iJ cnn ^a/jucuyq U7!§u^^ûuq t. ü sk Sevf f §iÿq,-^i ous TKtfv^asotXHiS^op (XDi^i. UTTost^a. tijo^mkh. ’ïo/Kora Ai'vcp. xitfaAtó 3 îz/ «xj« rg/^^^. VU o x^7f q wq ojoBoq. 7Pwi Aoq. avè« A^Xa, oAoq J^ b ^«Aveq tq H §1^« bîf u A6Vh§ pisi, amp;nbsp;r’ur’u j^Hcr/qiq «Troóïtnqjb/xo/a ^ r’/q-n^o^^K/Aivo/S. n^i TWrjA/oePKOTr/ou.

OAeîiAiotTKoTT/oq Atyo/t^^jStViP-^axvH û/jtoia (fuJ^a ’£Xlt;1 • AtTiforJgt;a dit Cl

4 Jgt;ts J)a. KAuvaq ^ oclt;^Hcrip ûC7f ^i ^iX^q j^', « i.sm^a/jJMivq, AifffouqC! ^uamp;joûq. û7fû A^ Hou /xtsouq 7f?Àou. Ki^xxAK df otvK8o(J(/'Hq. Xpi] b KÎS7fq dï wq 7^ vu KttfaA/oiq. a'u^tT^tcft^Tj dè ^UTOU H KO^LH TH TTC «A/ÛU XAitTlj. 0^-99 Cl wvd-juiascü HA/OTKÓTT/oq. c^ £5^7r/0(q d^ /xaA/sa v^gZ] rng î ràq TrdAflq tputreU. truîXvîyiTj dll b û7ro'q tq bx^7rcq wq7î§lt9!/]'^a?^u/j. Auva/ju/j t^u/j irhjj aS'dJj T’ZqTr^ort^o/q, â^ o5j^buTwq£7rz TirapSjjlw.

n^i Kv^ios'ov,

OàiK\i^ioiM^.na.vÂûp^ iaiHViani^cx.

fxitiiop, H tq p-iiKova, U7r£^9^o/j. ^ ou Ss ÊAosHKi rà cpuJlka T’Zq ^ rnTuaq o/mkx. ^utf^w

■nsa pSuj Ti tq Aîirfor^a.ti^ kœ0o'a« Voixs Tri-ni per nafeenripiceæ fimilis eft,id'quc nomen ex Sej^efuo,bfltv tq wvo7jias'cci. 7rt7rAKju9 3 tqout’S eolnuenltur. Abundat hæc etiamlade,amp;.eal b7rïs a6Vkïî,Auva/xiv 3 6j^(Jb/xo/a/j'j’7q'7i5û'avr. dem antedidis uires habet« Nafeitur præ-' y^A n^iTVJTa7q7r£Tfc«qgsuo/jôti;a. terca in pétris ladariæ herbæ genus allud, \^A£ £U Ia7q 7Tr|c«s tpub^tv“ tPiViPso^æBS 3 quod dendrodes, id eft arborefeens uoeanefu' K«Â W0,^^Alt;î»A«î«BV«5sv iq yf A w“ ,ô7f x jpeç49t€ foi part« frondçfom epmofum^ lade


C 0 R I D I S, ter tufum pure conditur 8Cferuatur,Seruan wï Sifolia panter ficcata t præftant^ kidicadco^ mnia,femé 3C folia, femilTis acetabuli pondéré pota. Sale condiun t ea aliqui etia, lepidio cum lade Si tufo cafeo mifcentes. Radix eins præte rea in paftillosconformata drachmæpondéré cum duki aqua pota per aluum purgar. Coqui tur eadë in aceto:decoclocp eius utilitcrin do^ lore dentes colluuntur,Qu,æ aStfocmina lada ria herba dicitur, quâ quidâ myrfmitem autca ryitem dixerunt,laureolæ quâ daphnoides dp cunt,guftu fimilis eft,colore albicante.Foüa ha betmyrto fimilia,maiora tame SCfoIida, in fum wo acuminata amp;nbsp;fpinofa, Viticulas à radiee mittitdodrantales, annuum frucluminuicem alternan tes,iuglandi nuci fimilem,Ieniter Im-guamevodetem .Nafcitur amp;nbsp;hæcafperis lotis. Poffunt lac eius,radix,frudus^ amp;folia antedi dæonania eadem:maiore tarnen ui adeiendas uomvaones ilia eft q hæc. Quædcindeparali osquot;, id eft maritim a dicitur ladaria herba, qua aliqui tithymalida uel papaueruocarun[,ma' «tîmisnafciturlocis.RamuIos habet dodran-tales, redos, rubentes, quinqj aut fex à radiee ftatimîcirca quos folia deinceps funtparua,an gufta, oblonga ,Iino fimilia. Habet infam»® præterea circinatum capitulum, in quofemen eft eruo fimile, colore uario. Flores candicanu ïotus^ fru tex Si radix multo ladisliquore abu dat.Similis idem^ antedidis ufus eius eft, fefj uatur^ panter. Quæitidem heliofcopos,id eft folifequa ladaria herba dicitur, portulacæ fimilia habet folia, graciliora tarnen circinatio racp. Ramulos à radice ftatim mittitquatuor aut quinqj,dodrantales, graciles, nibcntt3,co' piofolactisliquoreplenos.Capitulum huiceft anetho fimile, in quo feme ecu folüs dauditur* CircumagiturSC huiuscoma ad falls curfuwï undeSC nomen inuenit.Nafciturpræcipucin ruinarum ruderibus, Si circa urbesSf oppida^ Golllgitur ex hacetlam allorum tithym.iloru modo lac : habet'que antedidis cafdem uire^ non adeo tarnen efficaces. Quæetiameypa' riffias nominatur,dodrantalem Si aliquando maiorem amp;nbsp;rubentem caulem profernexquo

germinant folia picearum follisfimilia,tenuio ra tarnen gracilIora^Jn uniuerfum au tem nu


-ocr page 617-

R ïiir.


LIEE

gt;«soç. WK ju6jo$ rwç KAatPoui;, t^ i oui? ifh ^“^U5tr;vHAtTTfH7r5ocr£oiK(3Ta.K^-;^S 3 o^eoioç v r X^nnî». ■^aTrAxo'iuç J^ lÿ outoç ciTpri' ®0' W^'yu ôpioiûx; r Zç Tl^o^çx^o/ç.

n^i nAaaV^u^ou.

OA£7rAa'ni$u?^@^4’Ao7/.wsoiK.£. ngï^ au T® Jï K çi^a, ^ ô o7f(?, Ci rà (fu^ajayj

V^'araj'ii Kara Kaï^iap. ^tsoutiiw JV X^À ^°^Ç iX^ûaç KoTrti? v^ (ht^tiç quot;^e? uiPaZ. Ci ^''’^‘^'fiy^a/j.pSjjot Jlcraùri/'jSo-t,

plenum, rubétibus ram fs, circa quos folia funt tenui myrto fimilia.Seméfimilepriori.quê cha raciam, id eft, u a Ha rem uocaucrunt. Scruatur codera modo amp;nbsp;hic, æquali antedi^is potefta-te ♦ Eft poftremo quæ latifolia ladaria herba appenatur,uerbafco fimilis. EiuslaCjta' dix,Slt;folia per aluum aquofa trahunt. Quinc-tiam pifces herba enecat, tufa amp;nbsp;aquæ mixta. Nec minus præmonftratæ omnes idipfum poifunt.

INTERPRES.

SAtis uno uerfîculo amp;nbsp;in eo una tantû noce iii Theriacis fuis monuit Nicander, quod ccmiine titbymä. lisomnibuselTet.Crundepotucrincpofteriores Lacini nomen illis apte ô’foeliciterfacere.Isaüc eft. ’»M-J-vj^iiiAxiîniri,; Tt ly^ ivjAKji«/ Jv^iXA?Jl«/,id eft.Sampfuchû cytifum tp.er copiofo ladle plenas tithymali

•I's )Aiitgt;©-emeiiisgêtis poëcæ lac aliquâdo appellat lEâcprationcfecuti ueteres Romani ,ladlariâ herba yi^^tt. «omuniappeUatjQj oij côe omibuslac uniiierfum hoc gen’ uocauei ût.Mox ut plerüqjin his fit g paijt di-2i«rut.quaiitogeundi(jcômiiniaefle oporteat, quibuscoftituendü genus aliqd eft,uidêtesalig nô aliter pxlaftucafedlatithymalislacfluere.ladiucâuocareinccpernt; cü tarnen nullius tithymali foliü ad eius 'inuituiJinfaccédât. Licetq; lactuca à lacle.quod fedlo eius caule defluir, nomen inuenerit, nô tdeo tamé Y una inre tantû illi fimiles planraealiæ, codé ilh nomine indicâdæ fuerâfnullusenim audita ladluca.nô 0 'ogt;!teiiisfin,jj(mjj„j qugrct.qnx inucniri tn cithymalo aliqua nô poterie.NeC referr.addiderit'ne illi quif P?!”.'*'’'cliquadiferimen. caprinâipautmarinâuocauerit: femperenimauditoladucxnomine.fiinilê ron]s illi herbaaliquiscogitabit.ldcpfenricsCelfus^ibrov.cap. vn.cüladlucâ marina appellaffet.adiecitfta tJ^uiqtithynialosaGrfcisnominaf.Intelligebatemglatepateretladlucxnomen.Cirquatenusfallerequp. '■«estithynialû idnomêpolTet.-multaenim ad mare nafeütur.nec filadluca etiâ uocari tithymalus poUrt, twigenusea uoxindicabic.Quæ enim à Crxcis paralios nominat.fola ad marc nafeir .ét fola uere marina f *’n-'^°i'‘^'^fæ^'’'m montibus.câpeftribiislocis, interrudei a ér circa oppida nafentur. Verifimileq;eft unie iciiiomê tantû in ufu his,qui aut nullâ aliâ tithymalû apud fe nafeentê habcrent,au t medicoijt qui ea atii ad remedia uterêtur. Eadem aut nô diflîmilisin caprins ladlucg nomine ratio eft; itefcûcur cm capræ quot;^h ^quot;’®''®*''®'’itgt;W’ci?gt;nfinitispendalijs.Necfacileeratexeiusanimaliscibotamultiplicchcrbâde» pre endete.Eamepobcaufam nos autorePlinio, mulcoqîmagisfuadêteidratione, netithymalisaliæmi-eretur planta,ex tôt alqs eius appellationibus ladlariam herbâ elegimus.qup tam multis eius generibus n eruiret.O- cômunc omnibus ha beret ex cômuni omnibus ladle indicationé. Et hæc pro ladlanx herbx PP^.|^'°'’^Z3tisdidlahadlenusfïnt.Quibusadderêdocerê^lôgius qugpriuatim perfingiilasfpeciesfe

«ritillinominaantigtas,nifiqualicuit breuitateobiter interprétés ea docuiffem: Vallarctpprimoeiusgc nus uocari dixilTem.nô aliter gCharüdinisgcniisquoddä characiam Plinius etiâ uocati it, qgt; uallis feptistp idonea fit ■. qua fimilitudine ladtarig herbp primO hoc genus characiâ hic etiâ uocari ait, altitudi

j- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘’qn'Ofupra cubitû:ut pleriqjaût ait] bicubitali.ér craffitudine digitali.qup tota quantitas érigé.

's uallis fatis eft.in ceteris ex hiftoria eoijt per fe ratio nominis patec : nec nos aliud habemus quod ad ea femeertiusafferreu^eamusEamepob caufamrelKftijhuiufcemodi.exTheophraftomonebimusIada. rlt;S icrbc tria tantû genera ab eo defenbi eam fcilicet,qug prima ab hoc numeratur, characiâ fuie marems myf uiitemmoxautfoemina:poftrcmal^paralium,quf tertia Diofcoridieft.Cuius defcriptionisquoniam tnu ta ent pro feriptoris huius hiftoria utilitas,nö pigebit logins rjfdé uerbis ex eo omnia repetere,que hu

^ OOllnnt:rmjTiiupiKMayó^ófuinxfKMJlytAOU^x^sry^qiMiir.Ç'JMiv“)(^T^^lfifi!. x«ua!iv3i J» OAOv fiiyiSautattifa^it, r^r 3 WvrMvxox. ot^uóï-ij 5 Jfrate äfn tnpUK^it TK^^t^i • 19 {xfavf'èr 5 it^^vr iA/cAst^ TntirfiÇltii ut fi^v ftifti l^ußiKfcv. « 3 «pf xr ^•'’''Wïr.i'Ai^fiuAAOKÜot/üt/lirï^^ gt;• ÿ ÓAoe ftïytht Ânru^VKÎiy.^i^t ètrilivfiv K/^K jïwgt;n7S.(9 (fomtiitKvyéllt êv7U)(fuvil.\gt «y^vSuJïiSiTr' Ançn, kam potTOjK^/Hj-,, ‘^ ymüimileiiAm'i«. ruvrn A’ oi/;^ “1“* ^'f^’** X^lfV*.«**“ ’r«f ï^tiT« A^ yuv.r« Z’ ib viurtc. mt^yy^Tet Kv w-e ji^y.gnfi jifjfKyuf'K.i 5 Hÿifift «i-n HJiAH-iJnjtpi/er. KfAUnA'ïr«» ii/fim-r} KiXfiieth {»fetlvirrils3 i,iTfiVjifecifcv

™ o(i/!»i')«»^'yip?,3v7i-^Jyo»7ui^ ï7locTz, 19 TtKMy lufKmmt AMetitiv iriïiy,itu/Jif4iytirtfi!)JyvifA(fii'ri/jiAMtt/AiKuy@''fi 3 truv«^' 9mpi» ƒ (y ofyf«jov. ^fj^Saifj A Çhiyftit iiüru- ixt A r )0tpw»y «10« AiAüiti, ïH-l^wAt à eim yMxti AiMxim. ht» cuirx/uu trt-9fyy/^iiiif^TxJ!xy(!t, quo^fenfuseft :Tithymaloi5!aótmaritimusquicoccosuocat, circinata habet folia. Caillé totaip plantam altitudinefcre'dodrantali.Semen candidö.Dcmetitur cum primü ineoeperit uua ma tuntatenigrcfcere:daturl:p ficcatu fernen amp;nbsp;tritü tertia fere'acetabuli parte.Quideinde mas tithymalusdi. Oturxileaginü habet fqliü. Tota eft planta bicubitalis.Lacex eo inuindemiacolliguntiircuidcurauerint, utuntipurgat aût magis per inferna.Qui etiâmyrtites uocatur tithymalus,colore câdido.foliü habet myr tolîmile.fed in fummo aculeatu.Spaigit hieper terrâ uiticulas lögitudine fere'dodrâtales, qiix annuü fru» lt;.tuakernât:aliæfcilicet,nunc,alixuerofeqoêtiannoabeadêradiceexeuntes.Môtanaamatlocotithyma us nic,uocaturq!frudlus eius caryon, id cft,nux. Demetitur cü ad plena craftitudiné hordca in fpica matu» ruerintiCüipficcauerintpurgauerintlpfemeneius aqualauant.ficcatülprurfusdant bibendü.additisnigrt papauerig partibus duabus,ita uc fit totO unius acetabuli pondus.Purgat aüt per inferna pituitam. Si ueto nute ipfamdederint,tritâinuinodulcibibëdam,aut in frixofefamocomedendadant.Hxcfuntqux Theo

Cc z phraftiis

-ocr page 618-

DIOSCORIDIS, phraftus de tribus rithymaîoi^generibusquo diximusloco docuit:13gius idea à uobisrcpctitajif exclus hiftoria tâticp autoris tcftimonio pleraqjin Diofcoride certius cognofci poflinucollatisijfimul duoi^ fcri-pto^ decretis uideanclegêtes.fiqua aliter ab alqs reddita à nobis fuerunt.aucote Theophrafto amp;nbsp;antique rumCraecorumopc reddita fuifleiQualeeft quod in fecundo genere foeininam myrtitemcir caryitcnidi' ximus,Iaureolx qua daphnoides uocanc.gullu fimilem effe, colore albicace.Qiii color quoni^n imprcllo alijslp aliquot nö legit.reliiSus ab alqs eft.-O- quod ad daphnoides pertinebat, nó plene expreflum legitur enim in anciquilTimis,^lt;/l«j)vo^7l« 7ÏHwlt;iy$is^ «Jl^Aiuiy » qd eft ut nos uertimus: Laureolae quadaphno^ des uocatguftu fimilis colore albicance.fecnnusqjid confidcrius Theophrafto adiuuSte.qiiun rithyms' li huius hiftoria ait:óZA4WfT/m)ycAoi/Alt;5lu®quot;TzJi/^«A@'Aii/X5';;quod eft:Quiaütmyrtitesdiciturcâdidusti[ny-«nalus.Declaratidem Theophraftuseria quod in Diofcoride ir in fecundotithymaligcnereeft^i A W^* p7/7rlt;Kf’iv/«i')«»'quod alterexnouiftimisinterpretibusuercic.'Fruftumfercalterrnisannisfïmiienuci:Aiicr. Frueftum fert poft annu nuci fimilemiNos autem.annuum fruftS inuicê akernätesimanifefte enim woo' eet Theophraft’.cuius in ea re uerba funt: kablikt/« lt;A’ «iplwiv ïSi yïtv üfofftSti/Aitiïix.TKv rei A' óvx«i“* «AA« wf ï it,TM lui* rur.TÄ À èt vium: quibus nihil cerrius audiri poteft: Viticulas aüt per terrafpargit aoo«n tali ferelongitudine.Hxaüc non flmuIferuntfrucSiï,fed annua tempoi5iuiciflitudine,alixquidënunc,a™ ucro fequenti anno.Senciens enim Theophraftus non fans incelligi illud7r«f’s^x,ut certioréfaceret rem,ƒ ' diditialias quidé nunc ferre,alias fequenti anno.Idemc^eft Diofcoridi itMf’ivuxuiv quod Theophr^oimf'»'• Grgeæ præpoficionis uis idfacit,qua carentes Latini,non poffuntuna uoce id exprimere.PliniusexTneo p hr aft o locü interpretacuslib. xxvi.capitc vin ait; FtuAus non pariter maturefcit,fed pars anno requête-Cum tarnen Theophraftiuerbaea fint quæ nospropofuimus; neqjexcommuni uocum ilW’ ut nobis uidetur, locus ille aliter intelligi poterit-Idê etia paralion,id eft,maritimü tithymalü coccon uo ri ait,quodforte ex Diofcoride perqt.Eft aüt oræcis coccos non fimpliciter omne granü,fed quod rotun eftzó'finon femper in laudatisferiptonbusea ratio feruetur.Pertineteaappellatio adcapituliaiKfeniuj, intithymalo hoc figura,quam in alcero DiofcoridesTjfejufï.id eft,circinata,inalterow;(fo,fiw»i‘’^^’p‘'‘ ' gura amp;nbsp;magnitudineoftendit.Suntaliaetia quæ Theophrafto ü'huicfcripcori non penitoseademunt, quæ in medicina aliter doceâtur,ea cognitu legëtibus facilia erunt.Tria,u t uidetur,tithy maligenera tan Theopluaftuscognouitieaqjfuntqup prima à Diofcoride numeraturegtera nee illi netjjherbarijsantiqu in hoe cenfu fuerunt. Siquidê CrateiasO* Midlon anciquiiïimi herbarq, qucadmodum Nicandn ^*’‘”P‘-teftatur.primû genus mafculumdixerunt;appellari^ cobiumfruticêexiguü,rubctibusuirgis:feeunu myrrhinejirtertiu tichymalida,qui paralios eft.egtera emfolo laftcquo abiâdât,àpofterioribusince u titby maloi}i recepta fuerüc. Paulus Aegineta fcriptoré hue fecutus,totidé illi genera numerauitidifeteuit? quibus uiribusÈr qua natura cômuniterpriuatimtpfingulafunt.Qpæomnia quonianoneritinu^^“' dilTe.exeo tjfdemuerbistradétur.quæhuiufmodifunt.'Prædominantêalijsuiribusacrimoniâ habétlaa riæ herbue omnes:ineft eis etiâ ualida amaritudo.Primas habet partes lac,turn fernen,mos folia.Paru-ep’ ÉZ radix eaiç qualitatif eâq; ob caufam in aceto elixa,exefo[y dentiu dolores fedat ; lac uero cauiseo9 if® • Quod fi os tecigerit.gprimu urendo exulcerac.ideoç cera id antea inuoluunt. Secundi enim ordinism«' lefacicdoeft.quécaufticüefledicut.Eadêrationedefluütlatftetithymalorüinunfti capiIli,fedqt*e’®^‘^S'^^^ metius eft,oleo mifcet.Et fi fgpius radicescapiUoru aliquis inunxerit,exuftæ penitus pereüt,glabrn‘pi'ei ' quüt locu.Eadc poteftate pterygia,formica8,uerrucas.er thymos tollüt.Quineciâ fcabieSjimpetigiiJ“’ . buiiculantia,phagedxnica ércancrefeetia fanant.Omniütitnymalof^effrcacilTimusmaximastFhäu^t ' res qui characias,id eft,uallaris dicif,quêctiâ maré uocant.Foemina itidc,qui ö* myrfinites uocat-Qo®' in petris nafcés amp;nbsp;arborefcés.Poft hos qui uerbafco fimilis eft.cypariffias éz maritimusipoftremuso®”, folifequus eft.Proportione his omnibus refpödet eouc cinis éz lixiuius cinis. Hæc funt antiquo^t ’’’^‘^^j; deomni tithymalo décréta, exquibusmultapoterütamp;paulominusqomnia in fcriptoré hoc depKne.; Supereft nunc ut moneamus etia ex antiquis oræcis, quo loco in Diofcoride legit, prodeflê lac titnyW\ formicis,uerrHCis éZ thymis.legi etia clauis.-óquot; quod in quarto genere quod folifequü uertimuslegit^.gt; ÏK^fwXamp;wtfiv KtifMlmt: quod eftiéZ fernen ueluti in capitulisnn antiquioribusijfdét^probatiorisndcio. cis legitur,wmf îvçwAw,id cftjuelutiinfoliisialtjcömunêletüionêfccuti,in capitulisreddideriinnosnic rü codicü fidé magis amauimus,prgfertim eöfirmäte earn qui mihi uetuftilïimus eft Latinus Diofcom'• que ob multa amamus,fed ex eo præfertim,qgt; melioribus Cræcis in omnibus côuenit:éz ubi aligd «an gt;nbsp;temper illis refpôdet.Multafunt quæ Plinio amp;nbsp;Diofcoridi in tichymaloij! hiftoria eadenô funt;quaksa* priuatim fingulos hic defcribit.nouiflc facile eft. Plinius primo generi tribuit qug in Diofcoride iiokgu w-in ramis digitale cralTitudiné,in rjfdemi5rugas.«SZquin^autfexnume^,û’inafperismaritimisnatalcs4 Diofcorides môtanos tâtü dicit, magno locorû in gbus nafei dicat difcriminc.Sût éz in medicinaquçi”-®o8tiariét.Eapoterntuolétcscollatisfimulutriufçdccretisccrtiu8intclligcreÆftilludetiâaniniaducik ’ dû,no dicerc Diofcoride ut Barbarus uertit,ln colligêdo tithymali lafte oportere facié.coUH.ézinguina^^ P?,aut oleocûuinoprfunxifre,fed Sj^Mviquguoxlôge aliâab inguinib’ indications habct.fiGaleiioin® nitionibusfuis credendu eft dicéri: Hernias fieri omnes in ofcheo:quâ parte nos autore Celfo amp;nbsp;®*^® . uocauimus:necçhydrocelcn,ideft,aquofamherniâaliudeffe, qhumoriscolletftionë inaliquaofchap ' tc:Sic hydrenterocelc.éz hygrocirfocelem éz pkrafepalias. Multo^ certiu sin Anatome fua,in qua■to™ xiffet logins de tota maris uirilitate,fubiecit:Kj$ ïj^wr^i iiJÖ ^Wd'l/7lv«oi//,id eft.ézqd circa tefticuloseftolcn ' on, id eft, ferotum : quæ pars inguinum appeUatione indicari à Latinis non poteft. Diximus hocobiter, Ut aliud moneremus: Non uidere nos fcilicct,quam ob caufam hic iubeat adipe aut oleo muniri hancpap tem quæ in homine pudoris caufa femper tefta, null5 poteft ex halitu contadu'ue ladis tithymali perl' jCulum fentire.quod enim in eo nocet,cauftica uis eft:eam^ ob caufam pingui aliquo iubétur munue^'

-ocr page 619-

LIBER III I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t«

pus.Eftenim oko^ pinguibns alqs natura aduerfari caufticis,ut in oko uolumine primo diVlü ab Hoc Ö* a nobiseft. Ac non poffunt fua ul nifi per contaólü nocere corpori canftica bæcndeoip nos rem paç probà

^tafignatuslocusà nobis eft.Serapion tarnen earn curii rèliquis partibus numerauitidZ nos qualè in curt «isGracisinueninius,uertimus:Cogitandüperitioribusrelinquences,qu5 habeatrationêÖ'neceiTitatéin wlligendotithymaliladealioquimünitS tedbami^inhomineparte contraladliseius makficiSpiugui a'iquoinuntjfle. Siquidé facies Cr collü.quonia in homine nuda femper Cr aperta funt.lædi cötadbu Crdiali» tueiusfacilepoffuntiquse ucro amiditualiquomunita funt.lædi poflcnöuidêtor.Nec^etn la (Sishuiusca-‘*5”gt;qusgladij uiseft.DifcrcpacCr infeciïdi generis hiftoria à Diofcoride Plini’ :qux era bic maiora q myr tuoba illi tribuic.Plinius molliora uocat:n5 leui difcrimine.nifi m Plinio pro maioribus, moUioribus corrii Pölukdio; ld nos expendendü pericioribus relinquimus- Longior etia ille g bic in reiiqua eius biftoria ö* JP'dicinaeft.Sunt Cr in tertio genere quæ plura Plinius q bic docuerit.ex Tbeopbrafto tamêaccepta.prx* f™'iic;;qdaicfemenhaberealbüparaliütichymaliï,qdcolligicur incipience uua-Tbeopbrafti uerbafunt: W«) A^^T^(»(î(gt;D„ƒl,(('lr,5•«pv;^l{. Vertief^ Plinius TT^Kcx'^eivuerbS.incipiécem unarScfcelicilTime quidê;quonia *gt;0« nifi macurefcês.auc macura proprie uua appeUatrance enim ompbax à Græcis diciturxui pare fimplp teenuocernquafeiam Lacini nó habenc, fed adiecSaacerbitacis auc immacuritacisnota earn indicant:pró* ptie(pügt;apte Plinius id exTbeopbrafto uertic. Eftem Tr^inx^m Græcis ^iA«v/fe)v,wKZAAe(wlt;5$ 7rt7r«m:S«/,id eft, ^'?elcere.uariari Cr macurefcere. Neep aliter bic ipfe fcriptor quinto uolumine dieet in agrefti uite,aJ tt^kk' itoiia rcifi/A^id eft.nönigrefcere uuam maturitate.Quod placuit cömentationibus bis noftris addere.ut fgt;onfatiscertaresineofcriptoreintelligeretur.Scirent(prei5ïGrxca^ignari, quid Plinioincipiens uua fit. osidexTheopbraftoexplicates uertimus : Demetitur cum primü ineoeperit uua maturitate nigrefcere. tur.r'^^''*^“®”’“®*“^’“’*®”’“^“^’^*^“’®’'®^**’^*«’^:^^*^^^ biftoria: adiecitlpillequod in bocnonlegi-» 1' 5^”/'l^usfurculis.Neqj enim Diofcorides ftantes magis g iacêtes defcribit, fed fimplicicer rawv«z iipluiri*

jr^«{^«

Incipiens uua. Omphax.

“^tima duo genera,

r “^''“‘'OsomagisBarbaijcdemiramur,quiftatib’amp;ipfeadiecerit.uolueritlpPliniüubiqjDiofco alia”quot;* ' ' ^”^“*'’^° deinde quod cyparilTiam à enpreffo ueteres Cræci nominauerüc, non eft qd mireé eni f^*’^—^^°quot;°”’^”f^‘^“”’*^^'^“^’*”°’' picep folia eius c5parari.Vtruncpenimcx re facftneft.neque fun I 'quot;'P'’“f“ foliaeius piceæ côparantur,fed picea: nuper nafcenti;quæ cupreffo tiie fimiliora g piceæ nlf ' a'™^*^^’™“'implicita-HoeîÿPlinius,n5 fuperiusillud,nafcicircaoppidaaic.Mox quæfequütuc f^j^'^a duo genera ,nó eodem ordine ab eo numcratur;fed fextü latifoliü illue facit, qd bic fepcimu nume-Diof quot;” j^'”’^*’°^^*”J^g‘^®''*'^™* ”° P’'’mü cbaracia di(ftü,ut bic à fimilicudine foliote uocari ait,côtrà g PuæfR- ^ Auiuerbafco folia eius côparauit: er nihilominusnulliuslatioraefre folia Plinius teftacus eft, Oect” '''’‘,'‘F5^^“^'’faftuidêtur,Mifcuicpretereainfeptimo pleraquealia,uocari qjcontra ueteiÿ omnium duod'^ft '*'‘’°'^’quot;°”Pf’müdixit.Etpræccraliasappellacionescontraria lacifolioratione kptophyllon, quot;nbsp;^‘’^tenuifo]iumetiamnominari:quxomniapocèrïitperitioresineocertiusexpendere.

^•n/TO^, Ktef. 4(^1«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcPityufafruticc. Gap* CLX. j -

Hl'outza^/ '^ KÀH/za.oi ^ K^a/x Gra/j.o'/ Q-^aA^q/j.ç) ^Kavovr» KOjUKaAber/p.ty'^^ (PûK0r J\a v. 5, tp^çl» T KU’^fayîoU 20U|(XCCÀOU. * Pv'sfJ'oç^ avi®(Ç Kar^fâ^x^TJ. amp;vwcrf ^^^“^Wii;!^^^^^;^^^« TPAuróvaf’/j efuA* , '®'Ço|î(r, XsTrfaZç Kar^AK/x;uSV0(U,’«/xc})6-' ^z '^'^‘^ ÎTITUOÇ. aU0K ^K^à ucril Tf^epU' ^^_Wp^7rAaTcàu(;$aKÔ/jlt; ô^w L «/gt; stó *’‘*'7^^*’' -1 ^^W, Tra j^^eWjOTPU P-i

Pltyufam.Sunt q clcma.id eftfarmentu ud üiHcula,quïcrahxon,qui paralion,qui Ca-nopicon.L Romani panter Græcis pityu-fam J uocant Specie à cypariffia ladaria herba differrc creditor : unde inter laftariäs herbas alias ôf hanc numcrär.Caule exfe mitt/t cuBi to maiorê ,mult)s gcniculis incerfedu, acununaquot; tisq^ 8C tenuibus foliolis ueftitu,piceæ fimilibas, Flores habet parues colore pene purpureo. Semé

iatiafigura Icntis.Radicc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;candidajci;af-

»w. ï^i^T(ttlt;Kj{3 ToTpuç tr^efeP^a tûp.t famdadeo liquoreplcrta,lnuenitur aliquibus lo-fi *?o6a^v^.Ka0^5^lt;ïltKarwH/i5}i§i- cisgrandishic frutex.Purgant perinfernaradix ‘'^ «i^oS^öera lt;rctb /jtiAtKgórüj. dua^i drachma^cpondérécum mulfa aqua potar 0Ua27Pua.7«J^ orfSö^o/jKo^A/ajio/j fernen^uniusdac, cochlearisîin que ufum farina A**z^’’X’^^’’?^^^^’''^^^*^‘S’*'^ exceptu Si in pilulas conformatum deglutiendw oAkki y, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;daturîFoliogtpoftremo drachmae très«

I N T E R P R E S.

Ididf r^° c^^ ^*^*^° xxnn.capîte vi. pity ufæ meminit Plinius:Cr à picea ftatim breuiftime qua il!e cre* it aqshoreoninêeiushiftoriâCrmedicinâprofecut’eft;nullaaliagnominisoccafionefretus.Ne(5i, inter fe S P'^' ^V’^*^^ “ocauimus cégener pityufa eft.rrutex fiquidé hgc,illa ucro arbor: tptotg genere rfQ«hn«yV* 1 v ^’T™”^ cognaca à côgencribus fuisfeparare uideretur,cognomines potins g cogene berhio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiftoria deferipfit. Hic contra naturâmagisg nomina fecutus.ladlartjs altjs

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parêlaflis ubertatéCr fimilëin purgadouim habet; nec tanti foliaeius

esteraladariVhmi r9“^,?’^^“’^®*””^gfigetet.Quodenimpityufapiceæfimilebabecfoliütaïuum eft«

«îne “æ*’muiorcCzcon2eneremfaciunc:idcoc^aitàquibufdamintcrcithymaloiyrpccie3

• • cà- # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«5

-ocr page 620-

ïS« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o s C o R I D I y,

û” hâc numerari,fola^fpccîe à cypariffia laétaria herba differre. AnimaductHt hoc ante nos etiâ Nicolaw J.eonicenus,longiustpdc totahacrein cômentatiolofuoegit.Eamtiocarià quibufdähic dénia ait.iddti liiticülâ amp;nbsp;farmêt5:quoniâ forte quos habet cailles,aliarjj modo quæ uiticulas habent per terra fpargit Pa ralium iiero,quoniâ tithymalo obladlis copia (îmilis fit. C^od deinde cæteri interprètes in radice dixerot, uocarieam turpet,adieAü Diofcoridi ä ponerioribusfuitdd enim in nullis ueteribusCrpcisaut Latiniskj gitur.nec legi etiam debet.quando barbara ea uox eft.^r à pofterioribus medicisquæcuç ea fit, ficappd lata. Ob quas cauias nos libenter amp;nbsp;merico ex hocfcriptore earn eiecimus.

n^i' Aa^uj/J'oç. K^i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Lathyri* Gap* CLXL

AASu^k?. 01 j t^ rauTK/j 2.0u^aZo/j naira'll}. K.aJaç/3-/jiSv7) ^ve§iy avÄ«^ t7ç ^Su/xcrAo/ç. KauAo/i iiv'wo‘1 iTsj^iox’ 7° u-|o(5.K.tvo/j.7ra 5^0(5 t/'anTvAou. s ir’ ox^ou JÏ cevTO/xa^aAoa. q)u?)ha Jï rà ^J £7r) TW ««uAoû i7TifXHX.n. o-fj-oux. TÎii^ afj.vrJ^a^'îjlt;i- TrAawr^a Jï ly Aa Jr ^a. T« J' sw’ «Kja/j «^ n7suv'iap /j^M^H ^, Sç ‘J^âçiSOAoX '«çü KWoÛ 73) ETT/jU.MKOlK’. K^7P/J JV EX'! *^^* W^ '?^K-Xâ/'ap Tj'iXCâ^ çov.TT^Kp^^ wç TT^ ni'inr’^ip, ^ u ■)ƒ ('« csrij p-ÆacTljj^o/ji^a £Au7^û/Ç ôt7r‘ âr^uAu/j.Tre j/^^pij. fXi^'^ova.o^óêiap, ÄnzK^iVTo. Jlt A^ita »y rAuasa ^ th ^tutr^. ji^a Aiirfs. a^çoç. o-Aoç 9 o Ba^ivo^ 07f v /Mso^ ^Q tt^ 2óii/lt;.a A®^. Auva^K/j^ tX^aaâ'^2;aàù tcoiAia.^ra anî^' /xa]a,ocrü|U ƒ. S s. ^/} h-^i^/J-öp Aa.fj.Sc(vop^K '^ KaraTeTicü. 8 io3ió/jS/Ja ^ KaJa7r/vo/;Sya jji.tTix’i%ófl^up 8 tfoiviii vJ^aT’i^ 4«J^S £ mjjo-ifcvpSjJov. am 9 fpAtr/jia,W xo^Nl'jiy vt/'w^. aj ï)7f ç5cv«AKcp^£(ç Sç TT^ o r 23-u^L«Aou, 7° ai vmiamp;. (TWi-^inj JV él ûÿii^i M Aax*vo(§ ra qw/'^a Tt^o^TlwavTlw^i^ynaii,

I N T

LAthyrin, Sunt qui 8C hanc rithymalum, ideftladaria herba uocent, hinter o* thymalos numerent, Caulc profère alti todine cubitah,inanem,digiti cralfituai ne, in fummo cuius ex ala^ cauisexeunt germi na. Folia habet ex caule exeuntia oblonga,amy gdalinis fimilia,latfora tarnen SCmaiorisléuorii In furnmis aute ramulis Iongiora ariftolochóen gura,autoblongæ hederæ. Frudum fertin (um mis ramis tribus loculamentis diuifum,circina' turn, capparis figuratin quo tria fantfemina ,U' triculis inuieem difcreta,rotunda, cruis maioraï quæ ablato cortice,candido colore SffaporeduI ci fentiuntur.Radix illi eft gracilis SC inutilisJo tus frutex Iade ladariæ her bç modo plena s eft. Purgät aluum femina eius numero feptem aut odo deuorata, aut in cibo fumpta, porahe cum caricis aut palmulis/rigida fuperpota aqua. Du cunt quocunegmodo fumpta pituitam,bilcni, X aquas, Qyinetiam la deus liquor Sdadislafla^ riæ herbæ modo coformatus idem præftat, Co' quunturpræterea cum gallinaceo oleribus'ue ia eundem ufum folia eius,

E R P R E S,

SAml Aquae ér Aquofa.

DEmonftratam pauloantepïtyufam.érquamodo tradamuslatbyrim.obeandéladis nOtattf' ' gandiuim.Paulos Aeginetain vi.tithymali8alqsadnumerauit:funt^depityufaciush5EC^rM: hanc aliqui tithymali fpecié dicht,quonia fimile lac habet,^' ut ille purgat. De lathyri autequ«»' quunf;Priuatim hanc quidé tithymalü uocant, quoniâ pariter illi lac eius purgat : amp;{i in lathyri pr^P“ purgandi uim fernen habet. In qua defcrlptioneanimaduertédum in primis illud eft, quoddicitpriuatw quofdälathyrim tithymalü uocare,có ptinerc,quafi nö Iathyris,fed certiore tithymali nomine abillu» cetur.Credimiistjnos ex haedercripcione.pofteriorüqîtêpotÿ ufu, cataputia minoré à noftrae xtatisme cislathyrimappcIlatafuifle.Nihil dclathyrihacquodhadenusineoinucnerimTheophraftus,mafculino tamêgenerelathyron inter legominalib.viii, de plantaijthiftorianumerauit.uertitiÿCazacicerculaqu nihil ad lathyrim hanc pertincc.Plinius xx vn.uolumine xi.capicelathyrim diuerfa penitus abnocfcfipt re hiftoria tradidir.praefertim^in folqs.qug hic amygdalx,illx laducp fimilia fecif,magno ut oidetngu ƒ difcrimine interladucx amp;nbsp;amygdalx folia. Sunt praeter hxc amp;nbsp;alia quæ poterunt uolétesinuicêcotcrr, Nobis fatis fit locü fignaiïe,interim^illud monerc,non repugnare fcriptorishuius hiftorix quod trwitu^« folia lathyris in caulc oblonga elï'e,amygdalinis fïmilia:qux ucro in fummis caulibus,/,««?ónf«,id elt,io ' gioraideoep contra ftdeomniu crxcoijt qd alter ex interpretibus fecit,n5 lögiora,fed minora uertereop tuiire.quafi^zKpmfauna tantü mutataliteralegêdus locos eflct.Neq?cnim aliud hic docct,q in fummo leaugeri O'extendi folioßi longitudinê.patettp id maxime ex eo quod ftatimfubqeit, ariftqlochixauto lögx hederæ lîmilia fieri, Nolumus quod medicinx infemiatultcrius differre, quæ hoc capite totqja qs lt;flcnushicfcriptorvJl«T«trahimedicamentoaliquodixit,Ü'nosaquasfempcrautaquofaunn^s.' 0 '

untes cotem aquas,O'malS quod Grxci hydropem dicunt,ea uoce plerült;pindicari:deprchcailt;5^og fcifaciUimcid à medicis ex uiremedioijt potent ; ab alijs aut ex his qux Plinius quq diximus loco ç huicrefpondentia cradidit,dicens:Hæc uicenafde feminibusaueem fermo illi eft )inaquapura.aiit pota,hydropicos fanant.Nihil ahnd intelligcs ghic ait,(j!gt;f 1^ C,/l«f.Poiront quidem in ea uoceaquoixauh fubftantip intelligi.fed ad hydropicos pleruncpca uoxpertinet.

n^ïgwM Mfp« l/xS'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePeploherba, Cap, ^^^p^^jç^

-ocr page 621-

LIBER inr,


É7rAoç.o/ Q, o'uatô. oj g (UKKwva â^jçw J'k KaÀbir/.Oa/xv/iritoç ^'v ÔTrSÂ^KS/jt.iSoe.ex' (puJ^op,«.» K^àp ö/iQiop TTH-yOTw. TTAaiûr^^ S'i Ij 9 o’û/x'noia-oi. M/xn œç aü'ffloc^iJç.'T^cjJi-Squot;Ç- UKiJ(U/X«K £7rî ^ rïç. H^UTf T’/Ç CpJ^OlÇ 'l^TfÇ/J.IKJOÇiS^OrruAoç/li'TfoîV ^ AÂ.'KHÇ/XKKûi ^.TfAuj^NSo^yH 7rôa.|i^av £xouiï'a p^iCMo:’ ^sop, «$’ K§ oAeç ô 6«/xVoç 7r£4)UK.£.'^vaTj ’Ô'W»t«'?f(Çiy5c|Ui’’^A2cr(. Xtwx7£TJlt;^7ru^a-1^2 IHJOÜI'Ç/UÂVH Ç^ C-H/Sjty crCU^XWI? Sj£cJX) I^K • âifTi6£Ta( 9 o K,?$7fç KOTTîiç H^ â7pê5a ^»'Ç.œyJ 9 (pAt^p.« HJ xoAtó ö^u§«:pou 7rA5 M,pi£T«uJ'^j(X£AiT’i’ KuaSou 7r/Vo7x£VO(’.H^ y^ ’HJOo-oliipiaa-) j^ pÀ/-yVUjWStU0ÇT^a«'lt;l T^ K0(-Aw.TÏS/j^iJir«, J^ i,ç kAlt;u.ç)U«ç.



îSi


PEpIonSunt quîfyccn, qui fpumen pap# ucr. LRomani pariter Grycis peplum di cunt J Exiguus frutex eft,candido Iade plenus,paruo folio,rutæ fimili, ucruntn latiorc.Tota eius coma dodratalis fere eft,in of-bem circumada,in terra iaccn s. Habet fubfolrjs minutu ferne, rotundu, minus g papaueris albt Multos habet ufus herba : una tarnen radix illi eft,ca^ inutilisé qua totüs exit frutex.Nafcit irr hortis SC uinetis,Colligitur melTibus, ficcaturqp in umbra continua uerfatione, Seruatur fernen eius tufum amp;nbsp;feruéti aqua afpcrfum.Trahitacc-tabuli pondéré pituitam ÔC bilem in duici aqua cyathi menfura potum pepli fernen. Herba etu obfonqs mixta aluum turbat. Sale SC hæc etiam inter alia runs falgama feruatur«


INTERPRET


MEconion meconitim^dd eft, papaucr aut papaueraceam herbarn uocaffe peplon hacHippocra* tem.teftiseft CaJenus.Idem ÈT Diofcorides teftatur, fpumeu papauer ab aliquibus dici affirmas: poft^hosomnesPliniuslib.xxvii. cap. xn. quod nö aliunde § ex femintsfimilitodinefaAü eft: quod omiies albi papaueris effe dixcrunt.Paulus Aegmeta prater id habere peplon lac etiam ait,cithyma •orumijjmodo purgare.Omnesitidem fycen uocari dixerunt.qiis uox Grgcis ficum fignificaaCrqmladle Stoorea abundet.idcolaftarix herb« communicaffe fu urn potuic nomen, Plinius qno diximus loco ijfdé »lotis defenptam facile cognofcendam diligentioubus rcliquit.

n^^iniTrA/tfi^, Kiep, 4’V^« nETrAÏy b( Q «vt/^^axi^uuar^ïciv. /tt ffH^TkÇ i37r£'7rA(0/JK.aAê.tÏiv£Tj MaA/set tv •^«Oa/i^aoyio/ç rów’i.

,„ , ^«M.Voçà/ji(2xAa(î)KÇ.û7r2MîïoÇ \'^\^'^‘X ®^0'“ THKHTrai« àv^ja^VH. ^M^H^ I^ai T^KTO tj^-ovja tv^MtS.n^b k^ 0 SJoyyvAog UTf^arw t y ui^^w/j, wç t^ tW ^i’i'A»,7r'.Yiy'«5TKyj.!o-^. ^,'7a At-nf«. iJ.ia. a-^’'^©^y truA^tysTa, J^ ^ «Tf Tlt;3'£Ta(. Kaï tf'i' OTdl(uç-rfe o 7r£7rA@^ . ^ rW^lViTM. cOu-»’V'P^^ïjd-riwaïrtó.

De Peplide herba. Cap. CLXÏII.

PEplida.Sunt qui agrefte portulaca,Hip pocrates peplióXRomani pariter Grj-cis peplin uocantJ Nafcitur maritimis pf æcipue locis, frutex frodofusJadis li qre plen’,Folia habet hortefi portulacy fimilia, circinata,amp;: ex inferiore parte rubctia,Quineti am fub folqs rotundu eodê q peplus mó fernen habet,fapore feruidoJRadix illi eft una,gracilis amp;inutilis,Colligiturpeplis,reponitur,datur,SC in ter falgama fale conditur eodem quo peplus modo,eafdem'qg uires haben

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE S.

TVJ=utrogenere,fed eadem diminutiua forma,Galenos pcpliön.peplida baric uocat: ö* ad ducendam j nbsp;nbsp;nbsp;PJ^mtäm Oquot; bilem fernen eius commendat.autore qj Hippocrate difiiciendis inflationibus utile prx-tdidah ’^P*‘’P’“’“® Aegineta à decretis fcriptoris huius non difcedens.feruidi faporis fernen haberepe-W decr^''''æ^’P'P'°^ Patiter pnrgare.Quam ob caufam eandem peplo effe aliqui credidcrüt. Solum'que fert’ lt;nbsp;f\*°'’^quot;°”’'quot;'®difcrimencfle.Vcruntamencertisdifcrimintbusdu«interfeplant3Ediff'erunt,prïi im^foliorum quæ in altera rutxjn altera portulaca: funt. Ex quo faAum eft, ut tertium genus fyluc*

U^^'*“l*‘’“'”‘^*“‘^«rit.Etamp;né fimilia illi paulominusgtoca figura eæadeo ut facile pro porcu-

nJx'xa^OUO-UKHç, KJ$, ^^ X^I^^iwkIw, 01 ^ a‘vKiSi Lot

^ÏAiiWacKfjoSJhJ ««aS-

^' ‘, „^“’'^WwmTtTyaePa

gW.o^MtSȍ.(JwXe 4aa3;i/'q.

K^? •’“^'?lt;J«'»«)»§ sjoyyu-

wçƒ £7rAou. oÿw ie' S»»©^oïfw

l‘?gt;^lt;ïfi 6^1 ’ S*^ Aïlïfiw Cl «j^so/z,

De Chamæfyce,id eft,humili amp;nbsp;terreftri fico. Caput CLXIIIL

Hamæfycen.Sunr qui fycen, L qui fpumeu papaucr appellent. Rom ani pariter Græ-cis chamæfycem J dieüt, Ramulos profer t chamçfyce longitudine digitorü quatuor, per terram ftratos, in orbe circuaftos Jade plenos« Folia lentis figura peplo fimilia habet,parua,tenuia, in terra iacentia « Semen illi fub folqs rotundu pepli modo eft. Non flore,non caulc habet, radice gracili

Cc 4 nbsp;nbsp;nbsp;8^

-ocr page 622-

584

DIO

/^wa/xr/j 9 ”;(»(ƒ,/)0{ kAm'.ïÇ AîCW'SéVTtS o'U'J o IVM, T«ç wiÇi/xHTyaiUÔcOuvai’ 7rai/^/j,ccVTi WEwa TÇoSiS'SVTEÇ. KaJaTrAatJJo/Jt^oi 9,0’1-tPM^aja H^ àKgoj^ojcAo'vaç 0 /xu^/xhk/«^ ou.' Çouert^. E^ifloi 9 ÈcO/o^îVoi KoiAÎa/j înAyair/. gt;y o È^ «ùr 9 077015 TOi auTÂt/'^S.iy Kajajgio MtvoÇjirKOjTnoUTrAHrH êonSf. «j/xo^cj il)) 71505 a/xSAuMTr lav gt;y àj^Au/,. ty àjj^oM-^'vaç U7f}-J ©■(jç. oûAaç.VEiJitAia o'u/i^ÉAÂÉrjçjio/xEVoç. «fUE^ «^ mT^uJ^ion ly av;^Uh5o75 ToOPiQ,

5 COTiirnSf

Si inutili.Finiunt mulicbmim locoçà infoemints doloresramuli eins concifi,8C ex uino propclTulo appofitu Idë emplaftri modo impofiu tumores, uerrucas,Saquas in uermearam generc formicas uocant,difiiciunt.Quinetiâ elixi in cibofumptial uum foluunt.Poteft idem 8C lac ex eis collcflum« Scorpionfl icribus utiliter etiâ inungif,hcbetibus oculiSjCoçi caliginib^,incipiëtibus fuifufioibus.ci-catricibus,nubeculisquot;cß apte SCutiiiter idc inungif, Nafcit chamæfyce petrofis Si fqualetibuslocis.

V7fi)^Uf4ilTi( vtfi^^iajt Suftufiöes oculoriim. Albugines jAKWIVjU«?«

INTERPRET.

QVæ à ladarijs herbis deinceps à feriptore hoc numeraeæ craclacæcu funf,pityufa,Iachyris, peplos ÂT peplis.unoquamuiscæccra define, ladlisliquorequem fectæomnes deftillant.facilecongeners ^ nulla incercedéte herba frutiee'ue alio, côiundlâ meritodeferiptionc in eo habueriit. Necaliunde hiimilis iacens^ in terra cerrellris ficus haec, qup cota chamxfyces cræcis fignificatio eft.in ordiné^ nii-me^iHaijsucnicrfôlo lit ladle,quod fi'cisfiniilehabet.honeflioremcjdecebat ab arbore appellationéinue-nitineqj enim ramos,folia,frudlus'ue ficulneos habet. Qyod fico cómiine habet,lac tantii eft.Quä obc^u fam par^ proprie pumilä ficu,qd aliqui fecerût.eâ aliquis dixerit: Mi nd enim elf pumila platanü creerafum dicere coaccæ breuitatisarbores,0' alind quas Græci chamæfyce,chamæcifTon fir alia huiufccmodilU? »' quidëfuûgenusferuâtes.folabreuitateabalqsdifFerntihæfimilitudinealiqua tatii.eiraliciiiusroliipartis in alio genere conftitutæ.defi'cicte omni alio noie ab arbore plâta'ue alia,cm in ea parte fimilesfiinr.idiffl' pecrarutiQuodfacillime in chamæfyce hac deprehédif.quæramulosfuosperterrâfpargic.O'folialcMW bet. paru a ut hicait.tenuiacp.iir in terra iacctiaiquæ lôgilfime à fico arbore abfunt.-necrelinquitur uiide» uocari debueri t g ladtis liquor,quo multis ociiloß» uieijs ér morbis medewinter quos hicincipictesfiino *' ones numerauit.eas incelligcs quæ ueteres oræcoru medici uTjo^u'^ar« amp;nbsp;vrp)(Virft dixerutidifFinieruntqiei* pigri humoris cöcretionê in cornea tunicula ad oculi pupula,qna uifos impedit: auc faite uidédi Pquot;*P?' claritasiaddideruntqjfierifrigiditateautinfirmitatefpiritus.quouifusperagit: ideocpfenibusaiitpoltlo, gamualetudinëfrequêtiusaccidere.FierietiSexuiolêtOHomitu.exiiflucp,^- ob alias caufasiditrerreijt^*’ albuginibus quas Græci g1aucomata dient,qgt; albugines criftallini humoris uitiü fuut, quo mutating»“' com colorë humor ille. SufFufionë uero fieri fubeuntibus cöcretis humoribus inter cornea amp;nbsp;criftalH“’®' effeeß omnes albugines incurabilesifufFufiones contra curabiles.fed nö omnes: ideotß curSdasanteq 'quot;quot;’ luerit makimildcpeftquod hicait,incipientes fufFufioncs; quonia cü inualuerüt.neqjhoc netpalpsrcm^G’ curari lam poffunt.fed ad chirurgiam trafeunduiguis óiC ea nö omnes etia fuffufïones has curare poflic q certiusexGalenoalqsijîGræcorûmedicispoteruntquihocnouiflecupientaudireilongiuscninio“’“^ hanc albuginum ér fuffufionum rationemilli docuerunt, Nos enim ad alia fedinamus.

Hi^i sna/xfxuivlou^, KE$. 4-S^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Scammonia,

«^ Ka|U.|U.uvia Loi JV a'ii.dfjJSüvïou* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, CLXV, .

|i'^a.oi 9 noAotfcov/a.oi^ /uktj /quot;~N Cammonlä.L Sunt quifcammonifW“*^» Aiy5M|U.aionéoAo$MVi55/jt.7r5o$K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9’^* Colophoma radicé,qui dadyHoB'^^

3^ TcaaTfTrAEu^xovo? owruTrfiDi'cra l J gi apopleumenon, Aegyptij fanüû.Rof^^ viAy^t.JaAwva5a.v'iHo'i wiX”^,«??miSç siÿî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni Colophoniû appellat, J NumO-'o^^V^ 5nnlx’Jç.^'^lt;^Ç-’*M4«*®o’'T^Ç^ '^lt;^X'JrH-‘ una radice ramos mittit fcamonia triuSfaliqua^® ?-. H^Ta$u/quot;5ha 9 J'aerÉa.o^to/a tA^i'vH » kit- qtuor cubitoRz logitudine, pinguesquadaten P TM.^taAaKMT^a/x« wi^^ifWvoi/iJ.^vflH lofos.Foliaitidcpüofa helxingautheaerçü»“*^ A^Kcc'7^i4)®^!ï..KOfAatjqoiKaAa^oi. èjSuo- molliorataméSf triangula,Florescandiaosino bë circfladoSjCalathoçe modo cócauos Si gt3U^° lentes,Radix illi eft Iongior,cralfitudine cubitfi, colore candido, grauilTimi odonsliquorepkn^' Collfgitur liquor defedoradicis capite,tuinpf°^

0*^1«. 5/^« 9 iS/XKKNS.Traj^fu oo‘'j7fi^J^(j(’.A6^

KK. C^j^tVOCTfX . 07rSiUtSK.^U^ShsriO 9 O ÛTPÇ ^

KîtJiaAÎjÇ ^7ro' ^ ^ijhÇ à^af^y/xtviiS. «^ GoAo^ 2?S 7i^và;u£V)iÇt i^koiAoTiiJa, ov^ A ii^ au ^0 ôîpSjiy ouTosSeVaAa/xSavtOî’'^ /UUaKaS. ^101 ‘^ T^ ï^ji ^u^cW/b^jôoAoiJt/'wS KajuaS cfuA Aa U7f ÛÉVTÎç, KaJaj^iyer/ t otto/j. iy ouru ^k 5av6ÉvIaàvc«|yv^. fei ^- KaAôV'o (îVàuÿHÇ iq HouefoÇ. àçWûç. rau^oKoJ^MiJVç 'rizxJ ;^oa/j. en^a-y/aç ÉXM/1 Aett^sç- ecefo'y/jjjVç^ rgt;i5-T©-* J^i t^èipo £K ^ucriaÇT^'ç Kara 'riu) ot-r/a/j K0(y,i5ç^©^.(y.â7^0(Zi^^2kÈ(V.a5

uum c5fluatî qui deinde cochulis exdpici^*^ effoffa code modo terra, fubftratisqj iuglâdîsnû^

batur qui pellucidus, non pondcrofus ,fungo ^ » raurino glutini colore fimilis: qui tenueshabc difcurrentes uenas, fpongiofusqjerit, quälen Myfia Afig afferunt, Neqj eft in probations 1^

-ocr page 623-

i r B #^T§x^Sit^«îiy gt;{51 -ß^ rXcù-^Nç 0; ?'//,ri'^ ^ÎVtlJ ni -^«^/-yÉDf-ÇaurS OTTOU ®Jj'^^®’'' MS^O/J ^ l'Zç TI^O^^K^U-S/o«’. H^i Tu^sX/cw 7rujoU|U'î\y,Xwûyayi, □■^ 'y/vn^ «äuA2Aou/^i'^T(^, 'à J^ (TuçzaRcç «i o (^ ^««'^^/ttîVa;,xt»slt;so».e^ç.7ruKvo«'. '’^^l^^’^ wy/AaXcjijii^ o^oBivw aXtu^œ. ^^.K^ '^^ ^^'^ oo'!?lt;= AKcpôtiç crajj ^tAm^a Tœ,« ^a2 ffXi}amp;@^ lt;nbsp;Ï Ti5ogo%i»,ii«0«» ^^*^^™ X®^“^ ^ cpAty/jia. v^ 3 2^ Xvs'oU ™°'^^^ ^wovo-«/, ICoXoi Ê', ^tw era-«’■«Aou « avûç a^ou OTî^uarf^ Aa/xSwo^xt *^n''^^ ?5^ quot;^ '^®^ '^f'^issjÄiU naOÏSo-z/j r , T'? ■^'“êoXo^ .^^tS^jou JÏ (UtAWoç «60A01 €, «Aü^iü lt;; (^, (ZK.o'.'atüVTC« 9 ni kA^ Kaamp;^ïno| 7[^Jç Kua3'ou§ s'. '^ a/T

«XxwpK .Wo'Kap,/xcaV/«lt;’'TO 07rSM'7VU^ l^'WU.XaiU.gïVtTCÜ JV TIJOg /wja/xiv V f}^

Koj^Xiaj/a. /Mo-op .v^ ói ',^ c/?i ‘51'^KÇ lt;5 a.

«lt; 'Wwçiîÿfree,, ’ivioi a.r'QovTVÇaiquot; »’f'*oiw.(rtta|i,^g5,à j^^lai^Xtw-^niHTQ/ aXwjou k^S- /vou, ^^nx^üf] ^ Kmff Aa^^a.0 JV i?f§ 7r§os/amp;t/4t)(^ lt;^ B'^y?AH|«,t^gy,5(jj,^j' , _ (fia^o^J^ • C W«1«^(AMM8 ’tAaL Ka]a^,ó(Xi-^^•^-1* i? 'j lt;vV o[ï) «i KaJajg/ûQ-iiç.AtTrgag Wi. Kî^aAaXylaçTj j^ov/ag ’^{i W-

E R nrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSj

lum animadueftcodijm,ütlinguæa(îmotusalbc feat: fequitur enim hoc etia in adultenno, admix toilliladariæ herbæ ladetSed obferuandæ poquot; tiuspræmonftratæ nota’ funt, Si ne multo feruo-rc lingua incendat, quod admix ta illilaftana hef ba fin Reprobantur qui in Syria Si ludæa naftim-tur feammoniæ liquores uirofi^denfidadaria her ba Si erui farina adultérati.Eft feammonioliquo ri uis Si natura, cum mulfa aqua firnpîici'ue aqua fumptodrachmæaut obolorum quatuor pondéré,per inferna bilem Sipituitam purgareAdfol-uendam uero aluum fatisfuntcura fefamofemi-ne'ue aliquo alio fumptioboli duo. Dantur Si ad efficaciorempurgarionêfcammôii liquoris très, ueratri uero nigri oboli duo, Si aloës drachma. Conficitur Si fal qui purgando fit, additis in cya-thos faits fex feammop liquoris uiginti drachmis. Sumitur habita uirium fumétisratione, maxima menfura cochlearibus tribus,media duobus, mi- * nima uno.Purgat radicis etiâ drachma una duæ' * ne cum his quæ praemonftratafunt. Quida Si de* codum cius bibunt.Eadem in aceto décoda con cifa^ cum hordeacea farina, coxcndicis dolori-bus emplaftri modo imponitur. Fectusenecatliquor in lanafœminarum locis appofitus,Qijine-tiam panos difeutit cum melle a ut oleo inundus. Decoctus hic etiam in aceto mox in ûdus, lepra s pellitî Si contra capitis diutinosdolorescum rofa ceo Si aceto mfpergitur.

INTERPRES.

ERunus ueteijs amp;nbsp;iunioijj exêplo in feamonix tTfeamonq commétatione breuiores .• quotidiani cm in meaiana ufusres eft:nulliisqj nô audita akerius nomine.intelligit qd ad purgationes præfentem O* ocsquêuendütofFicinæ concretüexradicehetbxliquorê,quçmulti3 Ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'*'^'^®^’'il®i”a â“*^ träfmarinis regionibus,præfercim ép Alla amp;nbsp;cota Colophonio agro:

runtO''^^^r°?^ i ^®’’''^“^*^°f“'^^*’®”’®quot; hicàgentibus teftarqiigdûprobatiÆmüfcammoniûqiig fadü âd æ*^'^quot; '^*'’*’*®®^*’ facile id name perqc, feruato ubiepquod primü 0“ aptius illi fiierat à principio eis foa nbsp;nbsp;nbsp;‘^™^'™us rationë à foflura habere, qua bic ad extipiend u liqu oré fieri docet rauaTifev eni m örg

lt;' fed f j- ’’^®“d^g®fusillafocmininogcnerefcammoniaherba;mafculinoaütautneiitro,exceptu 0^ H*f^i%'L”®^’“^^'’f'’^M«»*dcft,liquorem.Fecit^ufus,quipIerunçIiquoriseiuseft,utniifcerentur quon ^meradhuemifeeantur in appellacionibusfimulliquoriizplanta.Probatiores tarnen Crgcineutro genere lemperfcammonniliquorem uocauerut. Sic Plutarebus in comentario quo docet quibus notis fe* cernedusabamicoadulator fît,cum moneret nö effe in calamicate amp;nbsp;infortunio caftigandü homin?.quo' mam non aliter reiedurus tüc prxcepta illa effet,q fi xgroto affidés medicus diceret. Ob prxteriti teporia üoluptates.nimia Venerem.longiores coenas,Ü' quotidiana ebrietaté omnia illi ea mala adeffe. Fieri em ut *''^ ’ratuseg ^^mvK^iTed /j^i iw^ófiM iy4 fMCf^t^üvitv^i A yMinSi usé çzAoeoÿSriquod eftiPrxpara* turmini caUoreum^ kommoniü.tu aüc mones et philofopharis.Protulitlt;pgenere neutrofcammonium, *’'7^?’ . y . ™ '^ ^^ruatü in medicins ufum radicis fcamonie liquorem inteUigens. Dcfcripfit longio tehiitona Pliniusfcammonincr feammoniâ lib.xx vi.capite vin. Hortamur^nos bonarüliceraqi ftudio-08 omnia eiusfcriptotisdida.fingulasijuoces cü Diofcoride coferre; neqjenim erit ad utranep parte negli Stndum operaepretium.Siquidem intelligent in radicis defcriptione,quam bic ait ^apwiwA(üv,qux uox arx Dsgraueolcncem fimpliciter fignificat,ab eo naufeofam dici'amp;quam bic »w5|Mtttó,id eft.liquore abunda» ïn''f'quot;r a r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^”-^ ’^”gt;9“æ Barbarus Plinium imitatus, ab aliquibus forte'longiusà feriptoris bu*

s eniu difcelbiie uidebitur;madidam enim amp;nbsp;ille uertit. Nosquoniam poft totfecula fentim’ mutatam .® ®”ôquam fignificationissftimationem, aut fiea adbuc feruetur.apertiorem tarnen do* *f®(î'.‘’”^?’f^“*^^^*^.*”liiscffe. Vertimusgraucolentemärmulto liquoreabundantem lîjfdemuo* cura Hekigijs bwe feriptori per plantas eius ingredientes , Non probamus etiam quod 10 florum feammo-

-ocr page 624-

jSó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o s C o R I D I s,

CalathüS ”‘æ pilt;^“ra Diofcorides ait Mn Aivmx.-nÏamp;jHfï.HAix wK«\«f«uerfum ab co fuiffe flore candidu, maleolcnK. Oualus ’■ocundu, ?gt;■ cauü ceu qualus : Calathis enim cos Diofcorides cöparat.quoijr figura longe à quails diutrw«

‘ Eft'cpomnibiisfacilequaliscalatho^formafit.exPlinioaudire, cirimmutabilinaturxexcplo cognoK^ tc.Lilia enim xxi.iiolumine capite v.fcriptor illcdcfcribens ait: Candor eins eximius.folijsfohsftriatis,^ ab anguftqs inlacitudiné felaxâtibus effigie calachi.Quadefcriptione nihil pro calachi figura certiusau ri poteft. Atnô poffunt bac forma quali efle, fi Maroni poëtai^ omniü in re Latina merito principi cKw'’ düeft.inGeorgicisfuisaddeprehédendâfalfuginceÿ'amaritudinêterrac.iubentifumofisdiripiteclisCola, tir fpiflb uimine qualos,in quibus terra aqua madens caketur: pro quo ufu oportet in orbe patere quaio^' no ab anguftqs in latitudinê fe laxare,quales Plinius ealathos defcribit,qui fiue rcdli fiue inuerfi cóltituat, 115 poterüt apte eum babereufum.Videbunf hxc forte aliquibusleuiora.netpnos id negamusiVciutanicn in cognofceda medica materia necelTaria;n5 leui enim difcrimine calachi figura flosdicef.quiqualierit, ediuerfodn alterofiquidêlilqfpecies.inakerorofxaucalceriusin orbëcircùa^li fions incelliget. Noueiti' mus amp;nbsp;nos codé alqs interpretibus modo quod in Diofcoride legicun nji^ ScMnjÄSt n/AvatAint tu nsiMm«'- ‘f io e(t:Tholi modofedia in cöcauitatêradice.Id alter eoijt uercit; Radix in telfudinis fpeciécultrojxcauai’^ ' teruerojn modüteftudinis cauerna inci(a.n3 male quidéteftudinis uoce illiufifunt; craeciem tholon«' Tholus mera.id eft.ceftudiné priuatiin amp;nbsp;proprie uocant; Verntamen eadé hac uoce indicauerüt eciârotundux ficiü,cuius finis tn acuminatn culmen ét falligiü paulacim decrefcit amp;nbsp;définit. Pro cöperto itaqjfit.ii?’’' care orxcis tholon xdifieq camera teftudinêrp, aut eä firudiur â qux altiuscrefccs, rotunda forma in » giatü culmc definit:£r ucrücpaltius fe excollentê,nö m c5cauicatê,qux in eolligedo liquore neceifaria omn no eft.Negauic enim natura aquishumoribustjjalqs omnibus per fefurfumferriitantii^abeft utponitf teftudinéaqua c5flucrc,ut nihil xqueportëtofum fit.fi uideat per fe aqua alciora petereloca lö'nih»® nushicSoAo^Tlwr.ideft.teftudinismodoaitfccandaeireradicceius.ut ineamcofluacliquor.qi-Hhuniiiior femperloca natiirxfuxuiquxrit.Nóefiigif iniHofioAs^Jlwi fimpheiter intelligêdatefiudo.fcd coiimgen fimuluocesiIlxduxfunt.^oAo^tAw/w X5M^T)iTa[.idert,c0cauxdefcedetis,0*quafiteftudinisinuerfxmoaO' lud enim w lyiAÓTUTa.id eft.in cöcauitacê c5uexx teftudinis forma amp;nbsp;rationé mutât. Eft enim omnibus te dinibuscöuexaforma.fedinfecflioneradicisfcamonixefteaquidëfecanda teftudinis modo,fed no ut co nexa fit ea teftudo.ueqt cöcaua,id eft.defcëdësinuerfaip.ü'utapercius dicamus, in lacunaexcauada Ne| aliud huic fcriptori hoc loco ir alibi aduerbiü SMjÄut in radieü fedtione ad excipiendu liquorefigninf^t.a elfe excauadamradicêeaforma.utafuperiorepaitemaioregyroö'laxiuscauü illudfit, defcendés^P’ lacim in puiidtü,ut ficloquamur,definat,nó aliter qea qux cerebro perforantiidcputcredimusDiofcon eft ttMiJ^üiür Kj/AÓTMTöuEamejjobcaufamnos nulla teftudinisadiedta uoceuertimus.inprofundiiexcaii radice.ut humor in cauu cófluat.Sufpicamur deinde amp;nbsp;quaff procöperto habemus uiciü in pódereliqu ' rishuiuseife.quoloco de cöficiêdo fc3 mojiix fale in fcrip tore hoe logic: lubecc mm falls cyathisftx^™;^' ri fcamonq 1 iquoris drachmas xx.quod pödus löge maius eft g exigux falis mëfurx eópetere pofe “7 tur, Auxictpfufpicionëhacnoftra ueteqt Crxcoqt Latinoqiqicodicfi in numérisée podenbushismultç« uarictas;iiialiquibuscnim parfalis lirfcamonq pondus Icgitunaliquibus imparcs quidéportionesfed mi to minores his qug nüc in Diofcoride Icgüf.Satis fit monuiffe hoc, quoniä eötra omniü Crpcoi?ƒƒ mu re aliquid nö bonx fidei interpretis erat. Vidëdü i tide an deeffe poflit aliqd eo loco etiä quojegit: oatP cfFicaciorc purgationefeämonq gde irc.ueratri uero nigri Crc. adiedlü ein feämonio ucratrü.«^ ^-a- lin certa difcrctio,priuatim nobis certü aliquod maligenus exigere uidefiqd nos peritioribusaugurMure quimus nihilenimincundtisorxcisquoshadlcnusuiderelicuicaliud lcgif.MeminitfcämonixI^®F ftus ix.de plancaqt hiftoria, monuitq; primü ex fola radice eins liquore excipi. mox contra g hic decreu » iinius tantü liquoris ufum in fcammonia cire: hicaüc radice amp;nbsp;tadicisdecodio in quibufdä utitur.

ni^J Xa/XiAouai’. Ktep. 4V7'.

XA/xiAai'a. 01 q Tru^oçaxvx H aKVH-so(5.Loi Jlt j^a^tiXaia ^cAcüva. or dV i^KAtiO|U. or 9 6? tAuja. J or JV, KOKHOÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L^üf/MOIKlPK« til'sfji-.oi QjtAtafW. or Q,0Aoast/5tcou^. J KXSvaç ^j^ ’£Xlt;1 cûiriSa./ji.ia.'ïovq. 0 dit S'a^voç qj^uq-eorw-éVq. fpUz'Xia tXquot;! ÊAaia •^a7rÂKo'ia. XsTrfoTiÇa dit tÇ) Tcuitvcèjiy TTiK ja. c/'aKVovja 'rhu yivinp, 0 Xr^cé-rfo vfa -f^ K^mjia/r. Taurin; roc cpvzX\a xa-TU xa^aiç^ (pAt^jua HJ j^oXZw ^aXiffa qv xafa •jfria Xap,6ocuo'/j5jua. (xiymfjSjjS tTiTrAairiovoS 2t4'v6iou 7150Ç îp^£joç^ j^a/jciAaiaç. «vaAaïU.-Êau£c9u J^ utPaÄ ii ^iAr2 tiç KaJa7ro2o/i. Ïsi ahuTd, ibaXu^T] 3%' ocra. Aa/j£ivi'q. âua-7clt;3ifxSoivôp^lt;x. Aea rà epuiXe« ^troc /J-ÎÂiTlt;^ »voxa^cc'^'i T^lu^« iAkh HJ îXa^upS/a.

De Olcaftello fine oleaginefruticc, que Cre ci chamelfam uoeât. Cap. CLXVI Chamelpn.Sunt qui pyrofachncn,qi» achnefton,Lqui Hcraclü, qui bcicly-ran,JquiCnidiiî granu.LRomaniœ tocaciû,olcaginê autoleafteHum ap* pellâtJ Dodrâtales habet ramuJosokaftellus furculofus frutex, folqs oleæ fimilibus,tenuio' ribus tame, amaris, guftü erodétibus,Sf fauces fearificatibus, Purgât per inferna folia eius pk tutâ SCbiléîin que ufum deglutiedadanturuin foliorum parti duabusabfinthq additis.cofor* mantur^ in pilulas mulfa aqua, Non confier untur ea in ftomacho, fed qualiafumpta fue-runt redduntur. Repurgant cum melleconci' fa itidé folia fordida,Slt; quæ cruftas qualesigne

fiuntcontraxcruntjulcera.

Interpre»


-ocr page 625-

L r B E R mr.

INTERPRES,

M2?T®^^®r*’““^“®‘’ ^^^'^‘-' «Wenturaliqui, pro coperto mihi effe Grccoi^ chamelxàm ca* 1 ^ fc ' ^n *®*‘'°*^*‘^^^*'3flata,Columellaecilibracamoleameire,quaxm.uolumine capitcxiix. ad firan “propt» fimilicudinê aleaftelium à quibufda uocari ait: quæ enim numeratur ab co illic nie om . ”'’’l°^t“’^S®*''ro, ex arboribus nö fruticibus legi praecipiunt.pofex, licinix amp;nbsp;culmi' six boquot;”*” ®““?'^ ‘'®f“ •'’ter primas laudatx; Qciibus ucrifïmilc eft conumerari debuiflc cam quæ egre olcanlh'*''’^^^''*^^^*’®’”^^”*^*™ dicenteeodem Columella: Verûtamen habetur prjeipua in hosufus rem o ' /^’;®’S^5 quidam propter fimilicudinê oieaftellü uocant. Ratiocinari enim ex his oportet, melio^ folafi°v 'a^^^^**^*^®^”’”P*®”’°‘^®“®*’^*®^^'^“‘’*^P^^“®f*^’“’'*®eftinbaccaoliuaêpilla,quæ fimilit”d'^ ■ 'ue,non quia congener oleis fit,in cenfum eaijc uenerit. Nee obftat dicere Columella propter nite ° '’^^”“”’ uocari. poteft enim ad totius arboris forma id referri. At Plinius x v. uolumine ca* doe 3*°*'quot;”.'V^””'’*® fieritcftatur.cxprelToexolcaftrisfimillimum.Scimus idquidem.Érnifi aliudl inea^i ™?5^°*'“*® o’eum etia exprimi: oporcereij fi exprimendum ex chamelxa oleü fit.oliuas baccas'ue obea''^™ ^’'^™-^'”^'’^'*'''^ ‘^hamelgxhiftonanöceftacurrCrfi Plinius apte id dicat.Nö conftituimus

m can(ain cilibracam Columellx oleam.^rfioleaftellum uocari à quibuida ille dicat,Diofcoridis cha

' aai oninino elfe. Siquidem oportet ad conficienda firapam, ( fic enim ab co appellator oliuajjt con* Plini *”^'“’? genusjmeliorcs probarioresep oliiias eligi .• quæ fi in chamelæa fint, quemadmodum ex cham?^'°'’ft^'^' lieet,inimatnras afperasip.ér quales in oleaftrisfunt’.in telligere oportet. Non enim olca fibacc ^^^^’‘^^^^f°*'®rom fimilicudinê furculofuscirdodratalisfrutex ficappellatus.Eamij ob caufam co die ^^^^i' 'Ï^®® fsre.quales diximus effe cas, uerifimile eft. Facet lp id ex eodem Plinio quo diximus lo* cisb-ftquot;^^ r ^^^*^quot;P*“quot;’^*oleaftro oleum:Simill(mumhuiceftexchamelæafrutice.folrjsoleaftri bac no3rati*^'*^i f®’'°Ç°’quot;°'’ al tiore palmo.Qyæ tota defcriptio longe à fcriptoris huius hiftoria diuerfa eft.Hia efica u°'quot;°x“^*^“®^'”®*ofeoridelegitur:aliqmuerocitócaciumchamelxamiiocat.nonmutauimuss rariim ƒ ^ ”'quot;'' iiodo nobis fignificct:fed qualis in cu neftis Græcis eft, fcruata à nobis fuit. Barbarus lite* cla li5jj”””|“'^'S'’fecutus,cilibracam ex Columella interprecacuseft;Necpaliam ob caufam longius di Heracli ^'^°“*® funt,q ut diiierficatis huius amp;nbsp;feruatæ à nobis commu nis leAionis ratio omnibus paterct. Wnom quot;'”’°*’!'^®^’fi®’'culeamuocarietiamchamelæamin Diofcoridelegirur.credimuscpnosfadlum ciilese 'o'*?!’“‘l“’f’’’i'^afuifl’e,quam exPindaro in oleaftro primo uolumine retulimus,$feilicet. Her ftrodo 1 quot;'*^°f°'”^® oleaftro in Græciam redieritiirquoniam fimilis charnel gæ oleafter fit,0' olea* ticcinö’”’'^*'^^”’^'^“^'”® deceptialiqui,non oleaftrumfedchamelæam Herculcam uocauerintfru auditur *°'’®'’’’*^'fi9“'rous etiam contra aliorum inrerpretum rationem quod inter has appellationes carum ' *'‘^^**'‘'*'“#'‘*«r«,quod eft;aliqui autemchamelæam nigram Errorenim ideorum eft,qui Grg Iss e '^°'’”^quot;u^ilitudinedecepci.chamæleonem cumchamelæa mifeuerunt Neepenim nigredo chame fehab '^P^-^'^ S“’ rolore nigro à candidodifcernitur chamgleon eft: amp;nbsp;quoniam nihil in chamelga id cau-ni amp;nbsp;h ”’j’'’'^'®^^s noces expunximus.Erraffe autem in duahus hls plancis non Grgci tantum fed Lati*

heeba b Auicenna ér Serapion uidentur: qui mezereon qug chamelga lewe •f^'^'®.^quot;f^*^™l’eutes,multaqupchamflconi debenturillitribuerunc: ére'diuerfo.porucruntqiuo tinne i^®^^*“®'*’^hamçlconcO' mezereonpofterioijtfcriptorumuidere.Suntchamelcghuiusappella-Ica *^“^’”'™*’^.”’’roimproprigó’cxaltjs plancis importune ad hancrelatg, quemadmodum in thyme

quot;’?’' *^9“iturpaccbit : ea enim proprie pyrofachne 0* Cnidium granum uocatur, fi Plinio ér anti-quisCrjciscredendumeft.

n^i Su^tXotaç. Ktef. q.l'^^’

DeThymelæa, Cap. CLXVIT.

f 1 ' ^Hymel«am,funtqui SC hancchamcLr-1 nbsp;nbsp;an uocét,qui pyrofachncn, qui cneftro,

I qui cneoron. L Romani panter Græcfâ thymeteam appellant.JEx hac Cnidiu granu,quod feme eins eft.colIigifJd Syri apolinS uocant,quida etia linon, propterea q? frutex nam ra fimilisfatiuo lino fit.Speciofas ex feuirgas mie titjgracilesq^ 8C bicubitales ferè, Folia chameteac id eft antedido oleaftello fimilia habet, ueruntff

0ï|U-tAaia. o( J^ j^a/xïXaia/j.o; Jè iTTUjoçjxj^vîæ, « Kis^op, 5 iivitii^p ^tÜ^OVC'lfl, tK TaUTHÇo KVllAfJ©^

op ^ tüTiâT^iop iWXmaup, oi 9 Jü' to^- t^mr tfVafTeSCT-^JrwX'vMÖa/AVopTK 4gt;'o'1^^4to/o/j.|aßcrou(’9 amp;v/Ko-( KaXàçiq

^«ço(ry,7rM)^$.TO Q tî)Û3^a ji^a^iïAala ®M0!a. ttAhv siV(uT^a Wj Ai’^oot^« . U7rof A» ‘^ÏÓKbTai/'iaMawSf^ 1(9^ Ko3Ult;uJ\lt;. av0H

anguftiorapinguioraq^jSC in comanducandogu-

^x««. ly (Uïfa^u avr 0 xcx^j^ç, wç pu^p mofa glutinofaq^.FIores candidos,amp; in eis fernen *^ s^oyV«A@^.^t^a^x« /fJ^ X^“§o§- myrto fimile,paruum, rotundum,a principio ui-’‘J^ƒ ïjuamp;joi’. TO J^t -^ni^iop oxAh- ride,mox rubens: operimentu cuius foris durum ^18^ MtAa/).T’ ƒ t^ç '/^^àp. o 7rg wx- nigrumcj, intus uero candidum eft. Purgant pee ^«^i^ yj^o^tà Hÿ^ i^'Xiyp.a n^^ vj^u^, infema pituitam , bilem QC aquas , pota uiginti ^^'^y^.x.Sw.api'c^TOÇTpôs/j.K«?^9T^epa eius feminum interanea ï fauces tarnen urunts S''^V('^• Ao'MtràâAtv^ouüàAcpi'ruJ^orlop, eam'queobcaufaminpancpulte'ucdandafunt, «ïv^i5«(j)«A5g»M^2*lt;ï’^^.tts^'^Ak/a- aut acino uuæ inclute, auc decode melk inuo-luw

•f*

-ocr page 626-

f88


D I 0 S C 0 R I D I Î,


fjSjjop Kc^amep. o^fj^’çlv J^ ^ T^uç J^vtri' d^^V!^ Z^o/z^uira viTJ« H^o^ouç. ra 9 cpu?^« K T^V/uç KaXfaj H.V£ujo/j,c7'u?X\sr^v æif -7^1 vp TiV^a/j-HTop. lt;5^ «TfTiÖiió^ ^H^avewJaç c^ efma. d'i(^ov]aj^ 3 d^e KOTif^v.G acfóü^fv raig «^ auT’ÏS z vaS. K.a0ü(z§() 9 tTrzTrAazVo^uiV^ da^ ß^uSatjy 7rAH6oÇ(U£rà n^i/xa.To.yopvd'aTÏi ^ç. fJ-i^iaT^ca/ ^ -ffie /i mxê'^a-ip p.i-)(^lv t^ÖHtpanHty Aaj^avozç^z'nfo7ç.à7fTi0iT7 3 Aoa óevaAKtpamp;évJa o^^janoç X“^? ^’'Ç Sc^Tz-erKouç. Êsi Jï 1(9^5 K,aKos'lt;vji.axo§ gt;1 BoTavN. Tl^ostóêc'a 3 ï/AÊ^ua KTtivzJ. zpueO '^ ójjvo?^ ^ ‘’Ï’‘^x^‘^' quot;row? • TrAavSuTj J^ Vo^zÿVTO? ^p nvlt^'^op KoUKop, ^ x.'^piT^oUai^ jz vow tt^-Tróp. (HTTaTügt;p.iVoi J^cï T® r (pv'^ dp-o^d^ig.


luta, Vnguntur trito eo etia additis mtro Si aceto qbus ægre fudores euoeätuViFoha quæ priuauw cneoron uocan t per mefTem carpenda funt : poft qd ficcatur in umbra amp;feruatun Ea cü dada erSt, tundendaprius,8lt; auferendæ omnes corumfr bræ* Purgant corporis aquas pondère acetabuli indilutauinipotionepotatmitiore tarnen purga none faciunt elixæ lenti aut cScifis oleribus mix' ta, Seruantur etiam trita omphacio,ideft,acefbæ uuæfucco inpaftillosconformata.Noxiaftoma' choherba eft,Eadé fceminispro pefluloappofita foetus in utero enecat.Nafcitur montanis Ä afpe-ris locis. Erra t qui Cnidion granü oleaftclli quam chameteam Græci dicunt, fernen elTeexiltimat foliorum fimilitudine decepti,


INTERPRES.

ANtiquac amp;nbsp;antiquoijz fcfiptoi52 autoricate receptx appeUationes omnes thymelacxhuicfcnptori adiedègfunt.quadoquidê Plinius xm.uolumine capite xxi.his uerbisdethymelxaegit.Fruocnn uero chymelxa.alq chamelæâ.alii pyrofachne, alp cneftron, alq cneoron ; qui uoeû amp;nbsp;nominunU' merusidê huicfcriptori ell.Tlieophraftusicidê primo de plantait hiftoria de folioiÿ diuerfitateagés.cnco ron thymelæâ uocauic.Eius uerba hxc funtirà Jl'oïs» irafiiypuAAot.^i/^ A 'intetfuuAs'iyftufir ifiSAMv.dn mmp^ /tyf'niijffUMK.'P}!! lt;/Ï ifgt;fu}Kviv.uv nvM^srt^oi^ii.'r^ A 'nuJ[av,«j(uovamp;c.quod eft;Carnofïfolij quxda etiä.ö'iuq'^' dé quonia carnofum id habent, qualis cupreffus, myrice amp;nbsp;malus eft.In furculofo itidé genere cneoros o ftoebeiÉrin herbaceo.fedum.Qiixexfcriptoreillorepecica.Èrcömencationibus hisnoftris additafunt^t qualis thymelxa hxc fit,cercius adhuc cognofcat.Surculofi generis herba amp;nbsp;carnoft folij: qusin Diofco-de conrjcicndamagisqmanifefteintelligêdafunt:fiquidcuirgasineadixic,ó^linocöparauit,«ir'fo)iapin' guia gümofacpdercrip(ïc:quod cotü Plinius ex Theophrafto accepta eodë loco reculit, fimilê oleaftro thy' melgamfaciens.foliisanguftioribus.gumofisfimordeantur.myrtimagnicudineiZirc.Inquolaiidadusecia Theophraftus,qui foliü thymelaex defcribens.cneoron eam uocauic:quafi fciret amp;nbsp;ipfe quod Diofcoriacs teftatur,folia tâtum ea uoce cêferiJn ix.deinde remedia ó* uires eius tradaturus, Cnidium granü uocau^ eafdêïjj huicfcriptori uires illi aflignauitiS Z Kv/JlzQ'Kjïx©' r/undAov.ifi/Sfov tSj^ po/a,^«^ov X w 7ri7rifi“z.'W;’‘‘ f«v À vAw T? Sif/AmTi. Jha 1(0^ «T«v AMetniv lyzni ifriVtAKHieuriy zf 7iygt;'or v^kIki Mfn iv Kfra, « ^inn ■j^TtAx^m^ • Wquot; «AAw/'7ài,Ç)xp''»’*'‘3no‘^^^^'C*^gt;‘^'n*’i“^*'ogranîîrocundu,coIore^rubés,femenfertpipeteinaius,niuM , ad calefaciendü pipere ualidius.Quam ob caufam cum dant/datur ant ad foluendam aluiim)in pancaut adipe inuo1utü dant i alioqui fauces urit .Et hxc nominu diuerfitas in Theophrafti thymelxa eltOg®®’ addiderut alrj alia.uocaruntqjaliqui pyrofachne ab urendi-ui quam habet: 7rvfgt; enim Grxci ignem uocani: necaliud pyrofachne cöpofitum ex igiieó* tenui ftipula nomen indicat.q quod egregie urit. Charnda« eadem didafuit,quoniam ut Plinius ait,oleaftro fimilis fit;uthicfcriptoraüt,quoniamcliamelpïlt;l'’æü' periore capite prxmonftrata eft,folia ftmilia habet: quod totum eodem redit;quod enim fimilifimi’Y? eandemfimilicudinis caufam,©'principium habere oportet-Cneftronpoftremoeandemhancthymeha uocarunt probatiffimi erxeorum fcriptore3,Hippocrates,Calenus,ió' pleriqjalrj: nobis tamenignotaoo' ciseiusorigoOcaufa.Comparauiteam DiofcoridcsA,'TOtOT«(gt;™: neq; aliud uocesillx in córnunifignint’' tionisxftimationefïgnifi'cant,qfatiuumliniim.Quxrendum tarnen ©'erufcandSdiligentiusopinaiiJUfi lino' ne fatiuo fimpliciter, an furculofo frutici quem fparton omnes uocant, amp;nbsp;hic eodem hoe libro dcWgt;' pfit.fimilemthymelxamdixerit. Nobis in hanc partem inclinât animus, ü'fiaüoruminterpretumnio™

©■ nos fatiu n linum uerterimus :geniftæ enim fimilior g lino, ex hiftoria defcriptioneep eius uideri pot“' Vniuerfx plantx nomen fadum uidetur ab olea cui fimilis eft,©' à thymo herba cuius habet floresPauW’ ■Aegineta prxter ea qux nunc in Diofcoride leguntur, radicem eius contra fanguinis profluuia cófflcnda' mtjuiribusfapore^ acerbo: eiq; malo prodefte potam,iÉr foris impofitam.

n^ï AnTKç. Ke^. 4v£lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcSambucoamp;Ebulo, Gap» CLXVHI

KTH.Lbz^',t/'£Vlt;/'§ôy)açK.'?’u.ôZ0, A Cten,LSunt qui uvfi arbore, quifatiua H^K^o/j. |u/xa7oz cayeSouKou/x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atîtem dicunt.GalIifcobicm.Dacifeba,

ya'^oia'K.camp;Kfj., d^anoi créga.J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romani fambucö appellat. JDupkxgc

^ ^öjHè^rv.Hy^rcé^^sS?;Avtfçfy -^nus eiusefttarborefcitalteçuuirgashî éVç.KAœJ'as K.aAa/xoïJt/'oç tj^y^'a. sjo'yyu- rudinuforma habet,rotûdasquadätenus,manes, A^.u7P»to;Ay§.u?fA£tzxous.iSxiHit(J(5. raefuA albefcetesamp;logas.Foha tria qtuor'ue,antqum^i ^a r^ H cA*. îx diasH/xir -t^i tS' ^^aSd^op. xa au t fex,aut fepte,per in tcrua 11a ex uirgisexeuda, SU« Säcz^^ixh o/ApWf 6/}wlt;rM«I^ fj t/ah^km iuglâdi nuci fimilia,grau€oléüa SCmaioribusind

-ocr page 627-

L I B e/xoi«. Saçijoî'/xa n 0 Tia^ttMT^a. ct’ a-Rja/J Jï t1R7 AAatf'iDp » r Aa-V^^o-iiiiS^a. 7^1-4^5 ^X®''™ • a''^* AÄ/K«. Ka^TP/j JÏ ioiwTO. t ^^îvBÿ, (^ quot;^ /xiAcufivifiro^v^/i, 6o^uu æ*. ifAv^vAnp. oivÓI'h.

n^i'Xa/xaraKTH^. Ktf). ^''S*-o''^ ÏT^o/jau^;)^a/jia/aKTK Ka ApTj. Lóf QjtAfOaaKTK. óf JV, à-r^iodcKTK. óf Q tvêoÏKK.jca/jiafofÊ-G«Als^. ra^f iZ'aKUVt.i/'aH.üi üA iw. J duru j^eyxaf7rtTi((’oirlt;ra,£Aaa?' ^' gt;ÿ 60 TOüAsijjt. jtauAo/j ?)^ylt;ra Tt^a^uvo/j t^ ïPXurovai’/j, ra 9 epj?^ iKSilt;x.SHfx«r -7^11-'^^'^lt;gt;P’^ówn,ra,^i]‘(j,^(^, o^ta. ôçau^cCaAH *^X''S®7P^a 3 kukAm, ty /xan^r^a. ëaçJo ^M«. an/ixipo^ chi w’ aK^a ó^wx^ th 7150 av^ ‘Xow^ ^ öamp;@gt; M^ Ka^óp. 5(]a ƒ vmsi MaK5ût.(A«KTvAoU7ra;)(;@-'. Acuxifxi^^» «.v-•^/u^’’‘S‘’^^ XS*^'?' ^«JctV^KM. L ^uk^-*’« vopK^ôç. Kanoso/xaj^of’ pSJ 1®/. ï oquot;

^ ®' *'’‘“Aoi' Jt «TraAoi ^ Ao ^. ^‘^^^^'^?T««ÏTO '!Pi^a‘ip. H Óita 9 aï *’*'lj®®’^ ®'w ty MofjSjjn -^a 7^ ^'f“Wilt;'ÿnt(i«)uç2xj^g. êoxSe^ È^'æ

• a^4-H30'o'a 9 M^

*^ » A^’^®*®'^gt;M«AaftT^ vsi^p Seva ^M0(.H5f)(,^gj,ji^^(j(^^x ^•^ (Aa0tlt;r(J(?.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïP^y §, T« aura iPiQ. ftk ''^‘^,''^‘’Ï'X«^t7X5lt;ÓyUXït'©^.T«J^ 4 ' « ^ortpa jx dTraAa.epAtr/xoVaS TT^aü J^«‘«A^nwMwX«ii«^/4ltf«.0 KaJa-2!7*‘*S*t?^ii^*WiÏKr.§K«ï«7rA«o‘ ^^5 • gt;«3^ «^WftJiojJt^iQÄ TpJ'aT^fKO/ç •*S5hSr*'’^‘’’^

E R nrr. yS?

funsdimïa.Habet Sfin fummi’s uirgis circinatas umbeUas,flores cadidos/rudfi terebintho fimi-Iem,in nigro purpurafcenté,racemofum,copio-fi uinofiq; fucci. Eft SC alteçz eius genus, cha-mæade id à Græcis uocatur,quafi humilis Si. co adæ ad terram breuitatisfambucus, Lquem ali quiheliofadem, aliqui fylucftrem, aliqui Eubo-icam fambucum.Galli ducone, Daci olma.Ro^ mani ebulum dicunt. JHumilis 8Ccoaftæ ad ter ram breuitatis fambucus ebulum cft,minus an-tedido,8lt; herbæ q arbori fimilius. Caulem habet ebulum quadrâgulum, mulnsinterfcdum gemculis. Folia per interualla ex fingulis geni-culis exeuntia, pennata, amygdalæ fimilia, per ambitum feâa, longiora tarnen 8C graueoltna, Vmbellam in fummo fert fambuco fimilem,flores^ indem 8lt;frudum.Radix illi ciHonga,digi-ti craflïtudine.Eadem fambuco Si ebulo uiseftt ficcant,adftringunt LrefrigerantcjîJÔiaquas ex corpore pelluntîftomacho tarnen nocent. Pur-gant pituitam 8C bilem elixa olerum modo utri-ufqj folia, Quinetiam teneri adhuc caules in fi-dili elixi eadem præftant « Radix in uino décoda, fubeutibuscutem aquisauxiliatunProdeft 8C contra uiperarnm morfusnn quos ufus deco-dum eius id pariter bibitur. Décoda eadem in aqua foeminarum locos infidentibus mollit 8^ aperit,Slt; quæ in eis funtmala,emendat, Poteft idem 3^ frudus in uino potus. Inungütur eo eu am ad nigrum eolorem capilli. Leniunt oculo-rum inflammationes folia tenera amp;nbsp;recentia,c3 polenta emplaftri modo impofita. Profunt am-bufiisitidem Slt; can urn morfibus codem modo. Cauernofa glutinant ulcéra. Podagris opitulan tur cum taurino hircino'uc adipe emplaftri mo do impofita,

INTERPRE S.

P^JJ’’^®^/quot;*®“P*'”^'llt;gïone^maximum fambuco Öquot; ebulo honorem feceruntfangiftnegumuffp jçj L*''l“*busanteinuencumminiijm,0'excogitatam coloris eius rationemfuperftiriofedeoscolen fa moris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^quot;^ ’^ ’”® ^ facrificium accedebant.q rubente natiuo aliquo colorc.qualis in anchu

115 ooiT ' *.'’’°“^°®5.^ ebulo eft,facies eoijt coloraflènt.quafi placare fibi fine colons ei’ lenocinio nu men întia '^™’^'’^f®'’’'quot;”’“quot;”’’®donolIetdcusnilïpurpurilïófucatusoideri.Fuiflê^huncgcntibusmorë, limulacnf 5 ‘’’’»mus autor teftig Verriusquondam fuit, cuius aucoritaticredere necefiTe eft, dicêtis louis ftitutumf’ff'”*diebusfeftisminioilhnirefolitos, «racenfonbusin primis miniandumlouemlocari in-betetio/r h ''**“”'quot;°.quot;f“''hicRomanisufus,nifiauefta urbis maieftate, tr cSiam incepiffetminium fioijad j “f^h’beri.Rudi autem adhuc feculo er inmundi nouitate,natiuis herbalt Cr pomoat eolo ®'t cane”quot;^^’” *'digionéufi funejdi^in Bucoli.fuis Maro rc^ omium amp;nbsp;antiquitatispentiffimus indica-''sinini quot;^^*^ “’’*_nwndo8 Galli amores uenifle Pana Arcadiae deü,qu ê uiderac ipfe Sanguineis ebuli bac-Piftinue ■'’•'- ^^*^ ^^ quoridiano deoffs imaginü in têplis fpedaculo fidlü ab eo eft. Cceperunt deinde fambuci ''rr 'h'”r ”5g''8^*'^hommes qdparatumubiqjerac.translatücpadrurisdifciplinâCr necelTitares “ulnerata '™ ” ' • ’P”“®^'*” “®’'® fambucus in caftra etia peruenit, feu ris faciendis utilis, propterea çp habuitö'ai'”^ T’ateria contrahit fe protinus,uulnus^fuu claudit, 0* ob id cötumacius tranfmittit ferrum. ïia.canota '|^’''’d“™^®'^',“fi'’,qslongiuseiusdifciplinxautorestradiderüt InuenitCrinterpaftoresgra gallon eât^ r^‘’'f’®®/^^®5^®’'^a conficientes.utilioresijin eo ufu exiftimätes.qux egfæ illic fuifTent. ubi ^'^aafpetid'^^^^^ *quot;^ quot;° «audiat.Fuit in honore Cr ebulö.haud fanéga utilitatis aliquid colono afferat, « r ^utUicatisnocaïr(ndiciüfacit.SiquidéinprobacioneagrijCrdulcêterra.Crfrumétishabilcm, Dd copiofum

-ocr page 628-

DIOSCORIDIS,

copiofum 3C fponte nafcens mdicat: Idip dulcis faporis 0quot; frumentarij agri eertißlmum indicium fibifc«' runt femper agricole, fi Columellae amp;nbsp;anciquioribuaalqs credimus. Nuncetiâ funt qui per uindemiauln* fuaebulimaturisbacciscoIorenc.Quæ omnia uit» remedrjs.quæmulcautrunqjhocgenus habet,copara' ta.nihüi facienda funt.Satisdefcripta à Diofcoridcutriiiftpfpccies eft: Vtruntp etiâ palïim nafcens 0quot; cogni' tum.nullalongiore hiftoria indiget:EtfiTheophraftus iii.de plantarü hiftorialongiHime totaümbuciM tura Érfpecié profecutus fuerinpoiTmtiß exeo fcriptore multa quf huic noftro ufui fint,audiri.Ea noslibt' tercömentationibus hisnoftrisadiccinemuï,nifi inrenotaparuneceiTariafore ccferemus:0licea£omni' busqux nosobferuauimus non multo laborc pariter obferuare. Hortamur tarnen natureftudiofos. ftrt' ptoré illum audire.prxfertimipqui id pofTunt.graecc loquentê. Multa enim paru apte Latinisreddita in co funt,prxfertimlt;pqdabomnibusuerfumcft;Caudicücraffitudogaleae:exeoquod ilIcait.T^AnA’X*''’quot;^ )(@' atn Tziamp;HifixAot/w.Cf ediderunt illi TrJöiHtpaiAotZix» Graecis tantü militarê galeâ fignificare; ueruinornatut pitis muliebris capilli fpiras ca uoce aliqui etiâ inteUexerunt. eir earü cralTitudini nö galeis eópsratjn n credimus,fambuci caudices Thcophraftus;nullâ enimmilicaresgalexqualifcunc^earüforniafuerit.cu

Caudicibiis plantarü fimilitudinem habent.Sunt Érpleraçalia qux cognofcenda peritioribu^srelinquimu • Nos in Diofeoride rem noftra agentes,monemui in numerofoliorü fambuci quintum.fextS, (7 *jP‘ï®i' ' addidiffe foliummö tam quia antiquiflimi Grxcorn codices id haberent.q quia natura id palamfacit.r ' res énim uitga ultra quarcum folium quinto fextoep amp;nbsp;feptimo ueftiütur. Intelligitlj hicfolia quƒ pf teruaUadifpofita unopediculopcndét,ö'moxinpluresquafipennas dioiduntur.Cuiusreidiligétini^b pitSor Theophraftus fuit,qui hoc multa^alia aliter potius g alia ab hoc fcriptore tradidit. Qualia nein fine quae hic ■nTKtlt;^ulA^üamp; nos pennata folia diximus,facile eft ex re ipfa deprehendere.

n^ïnuKvoKo^iou, Ktep. 4vV. nvHVÓMfx} (puiStwe Éxl of^oioc. cJ^co

T^a. KauAo/i,7t^ctrwV^.aV0o(’^ ? üiX.I/J.'tS â/Xf^^Éç. K^Tf/J JÏ, w(5‘7:5(Xir’a.|i^a^,/jiïAc«va/i.s5orruAhV.wj(5av. uç fjJH^of)/j.ÿÂop. nujlq o^utra/j.cpuiTj çv are ^CûAlt;ri TOTfi^-Aaua/J-ip 9 exi ® «•î5'W’Ç7Pfc?ç ocrov «lt; a,7rAÏ^6oi’,TÏ5axwd^n H^d^av«c/iu7rV/« TP/f/j. «Traepojtz 0 H^ oW^nal« uZÄTrAaTfo/jit-voço'cu» StAigXTU.H^ «KitPaÇ ty erKoAoTraçt^a nj. ly ^uZ^ct^ KaJaTTAaTfoAeva, epu^tar« 61 d^o^ilwa^ J^a^jo^î. H lt;R ji^« aüq^ Aun khko/A'oçCIkjvnt/kh xo^3Ç’ lt;^'æoT«i lt;nbsp;ß* ^(UiA/Hjariji»

DePyenocomoherba. Cap. CLXlX. P Ycnocomon, L Romani panier Graef pycnocomü dicûrJErucæ fimiKah» pycnocomS folia,afpera tarnen, eraf * ra^Slt;acriora ♦ Gaule quadranguto rem ocimitporri fementradieem nigraw, ro dam, lutci coloris, exiguo malo aeqaal^ten o 1 en rem, Nafcitur petrofis locis. Grama w®^ tuofa^ facit fernen fomnia,potum dere.ïdê c5 polêta emplaftri modo i®P®®'’’„j mores omnes difcutit. Surculos praeterea ex hitSCeufpides.Quinetü folia ^f’^P’‘^ *'*r\lt; impofita, panos 8lt; furunculos difeaiiant. aluum foluit, bilem^exinanit.Darurm aqua drachmarum duarum pondéré.

I N T E R P R E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

SVnt Plinio Ä feriptori huic nro de pycnocomo oia cadé.tantü^non qfdem uerbis cüda ^^f'? jj^o ptorcx Graeco gêtifuæ reddidit. Locuseft xxvi.uoluminis.vni, cap. A'foliorü conferva den - ^^^ menillifeceruntGrxciineipenimalmdpycnocomon indicat,gquod denfa O'coferdacomae: ■

barûaût comacfoliafunt.quae hie à Pliniorelidlu afpera conftituitdUe enim craffioratantüö'aeno^^^^ ex fint,dixit.Nonindicauit etiâ Plinius quale fernen pycnocomi fitmö dicoaüt quale uiribus, fed 8 nbsp;^

fpecie.Deßderauimus^ nos id magnopere hoc agétes,uc uariâ in Grxets leiftione tefte 0* aurore eo^^ .j cligeremus:funcenim in quibusmarrubij, inquibusporrifeminibus ccpareturpycnocomijeinen, diferimen faciente litera.Cxccri interprétés comunem fecu ti leâionê.marru bio firaile fecctut- ^‘’’^j, tioresô'uetuftiorcsGrxcos«ÿ'quêhabemusegregix antiquitatisLatinö Diofeoridefecoti,potro P ^^.^ uimus:uolumuS tarnen incertæ nobis rei fide penes natura eife-Diferepât in radicis colore Pb”*“®. jg. ridc8,ille lutei coloris tanti3,hic nigrä primü.mox ij^f«r.id cft.pallida.qd idé luteo colori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- CjJj ne

fpicari multa in uarietate hac licec,au^deeftè Plinio,aut abüdare huic nigrü colorê,aut foris mgrad ^^.^ j^j ro lutci Coloris intelligi oportere,Pliniuqj akeijj coloré tantü indicalïëjqd fufpicari ab re forte no “ ^^^^ gra tantü tradit quê antiquiffimü habemus Latinus Diofc.quotqtaüt Grxcos uidimus, °®®*j§™jjfgjif coloré illi aHignat.Eacpob caufam inclinât animus nobi»,uc credamus diuerfos coloresiUos ad ^ggp ferri oportere partes. Legetibus tn hoc libcrü fit, donce ut in femme paulo an diximus natura o' r nbsp;nbsp;nbsp;,,

ta.tämultasdifficultatescxtricaucrint.Animaducrtcndöilludetiä.in uiribu^O*ptâteradicisdicer ^j exinanire eâ aluü.bilé.Ér picuitâ:hüc aüt amp;nbsp;rcliqs Grxco^ medicos bilé tantü,ïz inter cos P*^®^ jggali-Aeginet5,qui pycnocomi radicé.femen amp;nbsp;folia.difcutiédi amp;nbsp;extrahendi uim habere ait.Bt femenq dus fi't,infixa corpori etiâ extraherc.j/{«y X {«ey^M/j^sAw wtci n^S^fTiMquod eft: Radice nero na na p bilem.Id Barbaros extenuate dixit.non fatis apto ad earn uim uerbo,u t nouiffe omnes facile po

n^ï Attiou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Apio hcrba,quia fimilem piro

bet,a Gtxcis ficappeUata, Cap.

-ocr page 629-

LIBER irrr.

T9l

A Pion, Sunt qui/fchiada, qui mStanam aut agreftê raphanu,q chamxbalanó, q linozoftin uocet. LAphri thorphat-fande. RomaniradicéfyJueftre appellant jRamuIos duos tres'uc iuncorü fpecie,gra ciles ruberesep ex fe profert, fupra terra parum fe extoIlentes.Folia habet rutæ fimilia,oblógio-ra tn anguftiora^’ SC uirëtiaïExiguü femen.Ra-dice fpondylio herbæ fimilë, ad piri figuram ac-cedentë,rotundtoré tnjiquorc plenaantus can-dida/oris nigro cortice^Purgat per fupna uomi tióibus pituita Si bilë fuperior radicis eius pars: inferior uero p inferna : tota uero fumpta utrig^ purgat.Cum liquoré colligere uolueris,tundiio radices eius,coniedasq; in craterê aqua plenum mifcetottum penna colledum quifupernatabit liquorem,ficcato. Purgabitqj hic potus fefquio-boli pondéré utraq; parte.

AHfOÇ.ôi 9,’^(aJ'a.c!/ ^j^^^'ap.ewSa Xwoi5,o5]vH H ar^ia.o/ 9,Aivo*^(üSiS. L^u^aZo/'^atP/^ o'/AëÉsj/ç. acf^lt; SojtpaScra ƒ o». J KAuv/atfiro « 5ia w-yw; àv/Kir/.iXo/toJV. AiTTfa.È^uSja.^HK^üjU '’'^^ ntç ou^vj«. efuÄva Trurava £oiKüTa.£7rlt; /^•^îî^apSi/T®/ i^SiVWT^a. j^Acoja. K^Siff?, Mixjos.ji^a ^ «s'ijxx/'tAqj ■^«7rAKlt;r/a,ty TT^oS iZamp;7?i« ^Hiiia.sjorruAMTtjai/'t.p.isi ottS. (!gt;Aoio/)£5^ouo*a£^u0t/j|U.£Aewa.ii/J'o0t/) 9 Atu Kop. Taurus P ^ ^vifafltv /xï^o^ ^ ^i]«^ Ak4)9£V, ^i£p.ïT a7^j(oA^Kj(})A£7M«* i°9 TÇoçtk S'ÿ’'-iTUK.a9az^. oAw ^ ÄHsf^oo’a.fit/k^Ti-' RTSIjKaSaja-ljSK/VG. OTTIO-M 9 êouAuôSl'ÇjXO ■^‘Toçjî^etç, H^êaAw/j ùçKjaTOjaut/'aT’i? ^KUTapûJt. OTO/J£(^Sa^tWK'0/j07ro/JTT]’J)M ‘'’’^*T^ l'‘S«K«T^ï’u 'tf'iaufxio^óAiix.Teèiv W»« Hÿ^ «aru KaS-ay^J.

HAtceftapiosilIafolo nomine,fed ab imperitis fac5lo, notiflimf cunÄlsrapbanocögenerexiftimä ta,dequalongiusii,uolumineinraphanoegimtis;pollic.tii5fumusicei5ihocloco de eadicendum in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Heshaud fanëquia fugfucrint tune aliqua qu ibus nüc didis fecernéda hie ab illa effet: fed g,

lot quot;**”*bocloco ueluti ex aliéna poffeffione.ob cas quas tunc longius geummus caufas, etjeiéda ex «1 nusT?r'^*-'^®^^“ cæterisquæcfficaciorcinpurgâdo uimhnt.quales muirgdeferiptg lioclibrohacflc lis a r 1 ^'?æ3dhucplâtæ(unt,fylueftresoês,mônbusÈrincuItislocisnafcétes:nôqualisfatiuainhor nô'fe ^ ^ '’'^™^ ^Spis raphanus nafeit.q nihil huie fimile æquale'ue aut idê habet:nô ramulos.nô folia, enâ k”'quot;''’^”^'’:'^dâ.Siquidc in raphanis lôgiores,in apio hac roeüdioresO' piri fifes radices funt.Quin diuttfi^^^^’'’^quot;’ °^^^^ c°^o'' ,q in nulla raphano forisjit in apio hac,niger confpicif. Sût aliz plures etia j^çf^-’'’f‘®pocæ.quas breuitati côfulentes expendêdaslegêtibus relingmus. Apion à radicis forma Grzei rotund^ - “''“^•^»utCrzcisapion in pomoqrgne piiÿ:Et qm piri forma radix eius fiit.contraclior tn nä Gr '°'^’*^'°quot;®’»cn hoc illi ca gens fccit. Antigua fane’. O' quo fenbente Theophrafto plantarü hifto* ix de d^'’ P’®*” utebaf:nerp hoe tm.ueijr eo etia qd fecundo loco in hoc fcriptore illi adrjcitur. Verba eius j. nbsp;nbsp;» p^X ”'^®da uolu mine hze funt: )• A -f otW fl^ut t« /j^ «rUjT« ,^1 meru MfMfjviSetv/AMiiaT^m, tny 4 n te*

ferna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^mov K«Aoua/.quod eff.Purgare afit in eadc radice alias parcesperfuperna, alias per in

an i’,™^^'? '’’irabile.quales Tap fix funtO ifchiadis qua apion aliqui appellant. Teftis ut uidet utnufqj ienor ^''^•'’^^^‘’Pbraftuseft.Vttpalteriusappellationisapqfcilicet.manifefta cftexformaradicisrö.fic ficet * ”°°'®’“^'’'us;Nec qua ob caufam à coxédice Coxendicis'uc dolorc, nifi hoe loco ifchias aliud figni tTou”^™aquot; 4 *”“'™''gt;t,rönarilicct.Eftquj'dc omnibus in promptu facillimumt^ratiocinari.qula purgec ophra?l'''^°'^°'°'^^^ coxendicis leuet,ficfortëappellatam fuiffe:fed nimis cömune id eft. nerphic aut The rum o ™^“'‘'‘lquot;’™ pro coxendicis dolorc palam illi tribuerunt.Quo fit ut nos.O fi in communi Grzeo-resJedTh*^*^^'®quot;' nihilmutare aufi fimus,credamus non ifchiada,quz uox coxendicem O' eius dolo-fc-fimir*^ ’• ’'’^æ carieam fignificat.non abfutde penitus exiftimaffe quofdam dici apion hanc oportc-ftgitur n rurbinata figura,nö aliter quam pirum,caricacft.In Theophrafto quidemifchaspaffim fcriptoriT ■ ”'^o br ne demiremur qui in eo caricam uerterunt; quemadmodum non conftituimus comoar * '^'P j‘’°'^'‘-*bus magis quam Theophrafti credédum effe. Plinius nee piro nee cariez radicê eius mebala^” A • 'E®’^”’Pfiorem tarnen ycepa fit earn defcribés.Legitur paulopoft infcriptorehoc,cha» dis d ^^'^ ’P*®” hanc.ea uox terreftrem fignificat glandem,quafi latente O'obrutam terra glan lationel ^” •'’'®™^P‘’rtet^ nonglandis fimpliciter intelligere,fed ut Grzei balanorum communi appel-cund quot;^r^'^f'^ ^dlus indicant.Cur deinde agreftis aut montana raphanus dida cadem fuerir,fatis fc-fpond f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”P'’’*’ö'^ hoc loco didum à nobis cft. Radieem eius u t ferë in cfiiftis Crxcis Icgitur.

ftata ^ ' h ^æ jæ*^°quot;’P’rauit.Refpondetiÿidnaturz.quoniaO'hzCO’fpondylion tertiouolumine tra menn'^^P ’™u '%‘^®^*quot;ribitur;oportct^inuiccmfimiliacffc quxalteripanterfiimiliafuut. Vidimus ta-fidci °®'j‘lquot;*““®”ô radix fpondylio fimilislegitur,fed afphodclo,O' his quidé probaciffimisO'antiquz r'cmhal° ^ *^Ç P^nitus noneft.Siquidem afphodelibulbofzradices illx non penitus diffimilem huic fpe fpond li ^*’5. ƒ^““.'^''rm communem leAionem O' nos fumus,ob cam przfertim caufam,quód hit in ®Mu e ” •* ^J-^’'’P*’®quot;®®®“’PMauit: O'hze ob candem caufam lylueftris O' montana raphanus

ni^ÏKoAoKtw^i'^Qy^

«4». 4-VK,

De Colocynthide,quæ fylueftris cucur-

bitaeft, Cap, CLXXL

Dd t C0ÎO

-ocr page 630-

Wi


KOAoKtw8’(’,óiQ,itoAoKtwBa o5ros. ö( JV, triMaf} TTiK^ifj. oi Q, KoAoquot; Ktw3-a «At joO'cOj/VH.L ^M5oasj«§ fiJ/jigju, ooSaVHÇ av-rrEvéfj.lia^a?-Oi KOUK^56/]ao'(ASa2K.a,(/'aito)TÓ^«S5a,J KAM/xaT/a ^ (fu^a is^w/^a £7ri «A •yîjç iiVina‘tp,cfxo la. TÏ^ 'TWH/J.i^ov triuwv. £7rt%( trijSjja. k'^’J^p 9 •^'4’^iï- öfxoiopa'tfcui^a p-i CH, TTIK^O/J ’(%UJWÇ. op J^e irujoiyip i^\Ó/J.i Vo^p.iIaBaï5ï\!j/j£7rï üjjgor^OjU. ^uuafxip ^i £J^e H ^X^ C^T^IWVH T K^ÄÖ Kaô^^inàü. Ti^oßo^Aou ttAIjôoç /Xira yJ^^o/xiÂif^ Aa^t ^oWop^H crew v / ^:p, HJ a‘/j.v^iH, «J /xÉAi^ £ -«f^w i’fÇ na]a7ro2:o/J. aurca 9 «lt; crefaZ^cM ^h §ai Aeca, œtJJiA/'/xwi? fxïyvuu'i^KÄWfxaa-ip ^Trl ’(Xiach (^. H9^ •^aAu'àf^.'^tX^ KuAlt;)^. ayiucrc« efAt^xx«,^ X®^*^»^ ^uo-^. «aö’ cr£ JV ^ a/^iarœjVç. t/xß^ua cp^ii^u?-» 'Tj^os/fis/xiV«/. c/'oiJaA^/aç J^aitAucr/xa. tav 2(5 tKKaSajaç avabj) ^ Ti^'^AKtrat^ tth-ÂS,9Va7P^£(raçr£s^cf^£/ 0 viT^co cPSj,(J\a-KAu^£lt;9^«(, viS^i 2(? c^at^^'j''*^«? (Xi^in^ot.' Vp 3 n^)j 'yAuKV,;^ c/^ca^^œo'aç ePS mip;, Ka^cü^^vrax©^^ ^ucr^a. fez JV Koutoso' ^°^X^ ^'“^P • '^o^i^iTcn J^ ^ ê«Aw@-* ^a.vlt;^,ot^öQit.opkiii^luj '?^ t^/tIm/xcctw/j. 0 XAu^aç JV au 9^1 o X^^ôÇj ^1'’/% laæl /^ «vaT^ i^opS^l^ «JMo^'l’


DIOSCORIDIS,


Olocynthida.Suht qui cäprinä,qui Aie* xandrinä, quiamarä cucurbitâuocènt» LZoroafter thymbrë.Ofthanes autoge nes-Daci tutraftra.Romani fylueftrécu curbita appellant. J Viticulasfolia^incifunstli' uifa, fimilia fatiuo cucumeri per terra fpargitco'



locynthis.Frudö fert in orbë circumaâu medio-’ crispilæ quâtitate,egregiæ amaritudinistquecat pfiffe oportet,in pallidiorê eoloremutan incipie^ tem. Habet interius colocyn thidis fardü,purgan di uim,quatuorobolo9ipoderecum mulfaaqua, nitro, myrrha^8f mellecodoin pilulasdeuora-tum.Siccati pde frudus triti^,utiliffime mifcetur his quæ clyftere infun deda funt, contra coxendi' ces,refoluta, óf craffioris inteftini quod colon uo-cant doloresïpicuita,bilë,ftrigmcnta(5 óf aliquan do cruëta trahetes. Fœtus in utero enecantfem« nis appofiti. Colluunf militer etiä indolore dentes ,fiquispurga to omi interiore fardu aliquoex his frudu, mox luto circülito, acetu nitruç in eo inferuefecerit : óf ad eolluedos dentes decodu id dederit, Siquis etia mulfam aqua paffum'uein ea dem decoxerit,fub diotp per node réfrigérai« bi-bendiïalteruti^dederitjCraffïoraSfftrigmetap«’; gatiSe trahet.Stomacho inimica colocyn tWseit’ Sedietia fubqciunt exeabalani, adeuocandaa -ui excremen ta. Quinetiam uirentis fuccuscoKa coxendicis dolores unifier confricatur,


INTERPRE S.

Cvcurbitulam Crscoijj exemple non male aliquis colocynthida inter Latinos dixiffetCut cm ß^ it diminu to à colocyntha.quæ illis Cucurbita eft, nomine fylueftre amp;nbsp;amarâ banc coloqmthi» ^ ceremonliceatCmobisàLatinoi^cucurbitacucurbitulâfacere: xqualelßiHisaeftimationew“ cis côpofitione rei paftim notg appellationë ad medicina afterref Nos fane in cam parte trahebamura ugt; v diu nobisanimuscucurbitulâ huiccapiti titulû facerc ; fed reuocauit nosabeo côfilio receptaiampfiquot; àmedicisomnibusamp;officinisGræcauox:multoi:pmagisne æquocaappelJationcmifcerentfinwIp«'’ . haec.trquas Latini fcriptores oésad aliü medicinæ ufum tranftulerunt,ciicurbitulaseasuocantes.q«f P ritusCZ prouocatac flâmæuicorporibiisnoftnsimpaôlæ.infuperiorê partê0'extimâcutc,fanguine'ngt;^ quæ alia opus fucrint,trahunt.Eamtp ob caufarn feruata Græca appellatione, de colocynthidequaelyW'' ftris Cucurbita eft,caputinfcripffmus.alioquicolocyntliis paruacueurbita eft. FeceruntipeamcucurWt|j alqs congenerem uiticula: folia Cr frueftus : ideo^tam multas ab eadem cucurbita appcllationes alias uenit,Credimuslt;i5 nosquodin Diofcoridelcgicur.ó/XxsxoiiwJotixQwiquxuoces nihil fignificat aliud, qu^ capræcucurbitam,«iràcundis exeo caprinacucurbitaredditaeft,potuifTequondamlegi.t/AHJA’* tlrfi» quod eft fylueftris cucurbita.Nolu mus nunc quærere, uefcantur'ne ea capræ an non, amaritu®“'* eiusincibofentiantiü-an quod homini nocet,poflit altjsaniraalibusnö nocere; quotidianumeninu ' fit^paffimquod Lucretius cecinit,ut non fi t idem nobisó- brutismultarum return fenfus. Qy*PP5” „j re heet pinguefecre fxpc cicuta Barbigeras pecudes,homini quæ eft acre uenennm. Verumquod '«'Pi j^^ hoc nos coëgit plantæ genuseft,qug ab omnibus in fylueftrium cenfunumeratur.'omnesqj colocyn«' defcribentesfylueftrcm cucurbiram uocant.Cr omnium maxime Plinius lib.xx. capite ni quod . re hoc relinquendum fuiffe uerifimile non eft. Monere id uoluimus, ü-fi non multifaciendum force a iq bus uideacur. Fecie amaritudo quæ colocynthidi maxima eft, amp;nbsp;omnibus tam manifefta .ueqaipw«! , amp;nbsp;rem ignorant, folo colocynthidis audito nomine, amaritudinem intelliganc, ut amara eucuro quibufdametiam dicerctur : quemadmodum quoniam copiofa in Acgyto nafcitur .enius '5. “^a^L. facræHebræorumliteræ funt, Alexandrina cucurbica.Ethæc pro colocynthidis appellationibusmcta eftenusfint. Eamhicait, i^ÿifvyipifivn^f^lit/AiiMirÇxifxftîff. Verterunf que id noneodemmo interprétés, fed alter, frudlum in fpeciem mediocris pilæconglomeratum ; alter, fruflu orbiculato -midiati globifigura:nonleuiintermediocrempilam ïz dimidiatumglobumdiuerfitate,quamunai Græcisuox nifM faciat. Nullum cnimglobi Cr pilæin defcriptionehacdifcriracneft: Cr^atnematic globus orbiculare folidum'que corpus fit, u uigo autem pila eiufdem form« loforium inurument^ •

-ocr page 631-

Qiioddi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E R inr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-95

^^tio.creju*”—5'^ ™ ®*® formam nifty illud eft à Barbaro dimidiatum di(ftû:quafî,ut eft dimidiati figni* ^Wkspjfte T^ r ^°'°^Z'’*:^**^*® fruélum orbicularêguidéeffe.uejjj non toto globo, fed çeu in duasæ-®'^^’ipfafalf *”-T‘®*“*’?l’f“®c’^æq“atu0'feflîlêiacere:altcro,uteratgIobifîgura,tomerc;4d natura '“b ex quo nbsp;nbsp;nbsp;°'^‘’*t.Or biculaci en im er integra globi figura colocynthidis fr udu s funt,præterg à pedi

8'5 4^ ab alter ^ j^^®quot; P^*^‘^^nt,qua parte quadâtenus faftigiantur.Eam^ obeaufam probamus nos ma* *'®^’W«(, fi ®c *^“”’ƒ ftgt;in fpectê mediocris pilæ. tâ enim in mathematicis globum g in lodis pila Cræ-“’dUt qy-jp , ^'®^4dAlt;trtdi(ftumàDiofcorideeft,eamhabetrônem,utquoniâinantiqpilæludopar *^*awâa f ?. ”®^ Paulus Aegineta teftantur de exercitio^gnibus agentes,©” ex parua intelligenda Pf'rit:^jjj.j’.'‘^^“®™i»tcfru(ftu8 colocynthidis huiusdefcriptur’,à quotidianareexcplumeiusfum* *^''f’teni ^^ ®™bulatîielfe fruélum eius.Iuforiæqj pilæ fimiIem:Et quoniâ non effet eins pilæ certa gti* 'erutrâm-jv^ P^'^^’}^^‘^‘^i*’ii's.ô'exeodifcrimine magna etiâ hic adiecit, colocynthidis frudiü media in-^Pfo^m * ^^’quot;^‘Î?^^ effe-Neçad figura eius referenda id tan tu eft,uei^ ad quantitate eriâJd qj nos ma* *’*f“ra ty re ^’r'^*^°?^’’^ fecuti,uertimus;mediocris pilæ figura effè colocynthidis ftudlum.qualë fcilicec ^betusaity'’^ °™™l’usondit.Neç in ancipiti udciseius/4wi« fignificationc, uerbis rem, fed rei uerba fut *'‘^'Piafuef '’’”’*^'^s.Certa enimin hisnaturæ difeiplina eft,tutocp tradunf quæ à tafapientemagiftra ‘''noscredi '*’*’®S‘ï““ quot;on multo poft duplex locus, in quo uertédo paiÿ certa rône exteri interprètes ufi ^‘’bo jnf.”’'’?’™®quot;™:Isaüt in altero eft:Dentiü dolorê toUunc fi unarepurgetur,^ luto obi ira cû aceto ’’PutgataJi ^^?^-‘^^'“''® decotftidentes colluanf,fi aqua mulfaaut paffum incoquatur ©c. In altero: ^“dpadof p ®rcûlita ut in aecto nitroî^fufferueat,dolorê dentiûcolluit. Decodü eiufdêin aqua mul 8“fîfi.Nos v ^”^^fubdiuo.craflltudincs lt;amp;nbsp;ramenta trahit;C^o^ qui fenfus fit,poteruntlegentes au* ‘’'‘’“»(fiou'^’^^^ credimus certius©” ex re magis totâ deferipfimus rê;Colluunt utiliter etiâ in dolore ®w'lt;5intoj'rP*g’*^®o™u*quot;Wr*o’® farftu colocynthidisfrudu aliquo, moxlutocircûlitoacetumni* ‘otiédecoj,. • “^'«rit,©” •‘^eolluendos detes decoeftü id dederit. Siquis etiâ mulfam aquâ paffum'ue in ’^'‘i^trahety •'’‘’'quot;^pernodérefrigeratSbibenduakeruti^dederit,crafiioraCrfoigmêtapurgatio-•^fquot;iurquê yr^'’quot;?quot;®^'d non tâ uete^ Græcorü fide admoniti,grei neceffitaté fequentes,in qua cû rôcina ‘oamp;nitto i r ^^we poffet luto circülinirc colocynthidé,circumlitâtpuc in comuni ledionc eft,in ace* 9«lt;xlfcquiquot; •', **«quot;oninueniebamus cur id fieri oportcret. Statimeçut feipfam femp aperit ueritas, 9u«n3 © * ^^quot;^ ‘'^'‘ ”' »«9i4-»ir»W|W‘A/Hf«2'' * Mw« ó'C' quod eft.Si quis aüt mulfam aquâaut pafTum intus co* ^ynthidi f’°^lPbius animaduerti iubere Diofcoridem purgari,id eft omi interiorc fardu exinaniri eolo ®f«iüillud f''”’*’quot;’®’'Into foris circülini,plenum aceto addico nitro prunis admoueri:© cum inferbu iffee ^Sni adino’^”''*’*° *^-^'® *quot; dolore collui. Rndentqj huic ufui apte circûlitum luto colocynthidis frudum 'gt;lioquilïne*'V‘^V’*'“**”*^“'‘* ’^ '^quot;^ durari,durat3ip iieluti fidilealiquod hamores non rcmittere:qd tool's hum ^- n^“ *quot; codura hac fuiffet,in qua fimplex illefrudus ignis ui aliqua parte difruptu s ,adis ’fttocoloc i^' k^ tontinere non potuiffet.Et ne longiores fimus.eft illud in codura hac cogitandum, fi in *wwidquiZ** v ®frudus coquendus eft,quê ufum,quê neceffitatéhabebit circûlitum luto coqui opot lt;31'0null»i ''®quot;'getetönari^nosnonualemus.Prxterea quxfequentis mêbri feries Oftrudura eric, in ’quot;MÆiquisa^^^''’^' ^'’ ’‘^ ^'^ ^'^’ ^ ‘^' ^'* »*ï’‘ *'^*iiM**i''lt;f«2v J MuKv.quod eft ut uerbum de uerbo uerta* ©Cnon^in m ir '’®'’^““ mulfam aqua aut paffum ére. lubet Diofcorides coqui multam aquâaut paffum ^“■.»d ieny^^'” paffo' uc coqui ére.Et fi coquenda ea fint.in aliquo coquenda funt: Dico aüt nu nc co ucrboijiftruc'luranonpnt.prxcergin eodemillofrudu.luto circumlito coqui: tj^hinen/ ^' r '^‘^tqusconiundaeftparticipio «^ ««10 prxpofitio ».nihil indicans aliud,quàm fi-f«etit amp;c F™ *“° ftndu.ut prxmóftratum eft.purgaco ér luto circülito.mulfam aquâ aut paffum inferue otumcod' -^“^''önes caufeep huiufcemodi, ut aliter locû hune ab alijs uerteremus. Secuti iUi funt fu* tinoriiaut*’'’ quot;nE:nosrei neceffitaté ér urum,© prxter id Grxci codicis quê habemus uetuftiffimü,©’ La-K in pu»^-*’^’^®* omnes fielegiffe quondam ér uertiffe hge uidentur.Diximus hoe capite etiâ trahe* ptllant;^i ' j”^‘^olocynthidem ftrigmentaxa intelligentes qux Grxci fua uocc ^ifnciTM à deradendo ap* Strigméta. diximugiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ïvir/wï«

funt Driiiat'P”^^^'”quot;^®® autem ér morbofis alui excremctis.quales dyfenterix tinefmilpér alia id genus ftrinsend ?’‘’8®'®«quot;tffuxcarnof3autadipi8fruftola,maliautpurgationi8eiusuipclluntur,^quafï lïtims ''^”^^* detritatptrahuntur.Quod enim ex rafura rei alicuius rametum extcritur,id Grgcis iifn«, Snienta’©^ P'^^^trtimqjCelfo.ftrigmétum eft. Cum^ hic ait trahere colocynthidem pituitam bilEiß,ftri* ltnH«e’^^*^''*quot;*^°*^™®quot;®’”‘'“^ ®’‘“‘’ fignificauit,quam ui fua peilere excremen tailla, amp;nbsp;prxterea uio purgatione fanguincm carnis^ ér adipis minuta ramenta.

’’t'iE’ri^si/xoii. Kfep. 4v9'.

EkiSuMO/j.Lo) ^ KïJ'oii’.^M/jiaioi ï/x6o ^UKjoU|a. J 0j^ou ^' p av9olt;?,T ctkAh f3n^ou ly öJ/^g^a îoiKo'j’ç. tj^iJ Q at-

^'^°}^°f‘ 0 ®‘lt;^ MsAÆ,axTCù K«-. Wlt;|iAwMió| xoAtó/AtXcavw. ’(ƒ,'«$ ae^ó f/p7^®fXo^'gt;U gt;^ÏM’’'''^(«.a'PuuSj|/wV, ,/S'’^w;iiÏ0§i5J|iAKtó lt;nbsp;li^'.rw/Ai-

DeEpithymoherba, Cap. CLXXII.

EPithymon, LSunt g c^des.Romani inuo lucrü appellat. J Durions Slt; fatureiae fi-mills thymi flos epiihymó eft, Capitula habet tenuia,inania, caudas capillorum mó hntia.Potum id cum melle,pituita,bilë^ ni-gram per inferna purgat:priuatim melancholias Si inflationibus accommodatum acetabuli menfura ufque ad drachmas quatuor cum meh

-ocr page 632-

^94; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C O R I D I S,

XÄH9ijl^^lt;’'*^üA?7(aofa.'ji^varewj Trxfso/jc^ lefalet^S^exiguoaceio.NafciiurpIuïi®

KaTZTratPoK/a: H3i]7roQu4uA(ü:. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Cappadocia Si Pamphyha.

I N T E R P R E S, QVod in Italia nafeens noftræ gratis herbarrj epithymon oftendunt.id nobis uidetur qdPnniusx uolumine capite viii.de epichymo agens aliter ab illoCr his ucrbis defcripfit:Quidain ’^if^^jTS^ ^ mumtradunt fineradicenafei,renuifimilitudincpalIiolirubésô'c.Tcnuiflîniisquaficapu« tisin glomeremconiiolutis.O'hisrubentibiisepithymon hocuidetur:Floribusminimis,candidisij,! X «no fimilibus.nullis ut ille ait radicibus.ealp forma ut lanæ Ruppæ'ueglomerë uidere te credas .Qpa® caufamnô male crediderit aliquis potuide hoc genus à pofterioribusinuolucrum dici: quod defenbitur.O' copiofum in Cappadocia O’ Päphylia nafei traditur.diuerfum ut ex hidoria eins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^j udanodrate hoceft. fimile tarnen autconiundium thymoaliquid habere nomen indicat, te' thymi genus elfe à Theophrafto O' Plinio defcriptum.nigro colore, quod tertio uolumine tioncs thymi numeratum ab hoc feriptore eft.Theophraftus quidem palam id docet quinto de ^ hidoria aicen«iy$^v^«»!iAi!ÇuMVKbF,3quot;X^lt;ûlt;x».quodcft.Etthymoncandidumalterum,alterumnigrW'“ usxxi.capite x.totidemO'thymifpeciescandidumacnigrican$.Nelt;^hic aliud indicat dicêsiEpithy™ 'thymiefleflorem.duriorisO' ebymbræ fimilis.quafialterumficthymigenusmolliusnecthynwrf n ' Quocunçautem modo fe habet.finon alterum thymi genus fit, coniumdum thymoaliquid ene op ^^^ id enim ea uox fignificat.quod in thymo ed fcilicet.Et Paulus Aeginetalib. vi. de eoagens, ait in ttrti .^ dineficcarecalefacere!j;epithymum,O'thymoefficaciuseffe.Ç^iodult;du0'conceptuuocuniquoa ^^ mus ratiocinarifacile cd:Nihil aüt in earn parte magis nos trahit, g nominis ratio, qua utdiximusq thymofitnafcator'uc,intelligi oportet.Vticureoidem Paulus.uthicait.inmelächolicoijipurgation .

minus etiam in ducenda fimpliciter aluo.In quern ufum bibi in uino iubet.

nJiiAAm. Kttp. Is'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Alypo herba. Cap*

A Au7i’/j.(})çur«yû5j's(’32»7rôa.v7ri A Lypon.LRomani pariter Grjejs a yPquot; /\ euBpoç.TrAaTôKÎSctoç.AtTTrotfiuA* / \ dicut.JSurculofaherba0CrubcSquot;yP

molli ôC leui flore plena-Radiccw ^’^'^


lt;)7puii'ÿ^toç.(iiTt§/ji.«wçê7ri0v/ji.y.'^vàToet gracile,betæfimilê,acrili^re plenâffeinenep*J * ^ c/ù TÔvi^ -^aôaAawîoiç. iU(xA»s« T’Zç 9^ 1“? '^“■'~ N^fr:?^quot; ™*;;;t...'. licf^p^'”'*'quot;’® AiSuks T07P6 TrAfsYHia^o/ç ^ X“§'°''’ ’''^' byæ,ubiplurimû etiâ prouenitjquangS^ aÜn^ s/.Ka0ay 3ict3Ti^M«(W.ïAcava/zxo^’vKa * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ofin

TU Aa/xSwo/xiV^ i' /crÙ7rAÏ6o(’/XiT«air rÇ


mo fimile.Nafcitur maritimis locis


am proucniat. Purgat nigra bile fernen Pff na fumptu,codem epithymo podere,addicts at «TnSu^iM Hj o^iJ.T« dit EVT^a îAki^jwç E Axoz, to Si falcHeuiter tarnen inteftina exulceratt


INTERPRET.

SEmeltmO'idetiambreuiffimealypixxvii.uoluminccap.nii.meminit Plinius. NihiletiaP^’J^ neta ditdis decretisipferiptoris huius addidit. Vtinam^ omnes non multo breuius O’ incertiusg nbsp;nbsp;. co tradidident. Verba enim Plinijfunt; Alypon cauliculuieft,molli capite, non dilTmilis **^’*ajnii ftu ac lentum.mordensq! uehementer O’ accendens. Aluum foluit in aqua mulfa additofale modi». ^^^, ma portiodoarumdrachma9t;mcdia,quatuor:maxima,fcx:capurgationequibu«daturégalIin’C'0' . r u nihil au t u nu al teru m' ue in Diofcoride legit. Cf tera aut ab alqs accepta,aut aliter cognita Plinio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rlt;UiU9 Atgiuc-vd i|iMt uwui* i^iuiwiiuiiuuiLripnt.'Aiyrpi uitcns icmcn per interna mgiaquot;^ r“*c’ \ • r^* riepithymomcnfurafumptü,additisacetoO’fale;ueruntnleniterinteftinacxulcerare.Quïtotaeltin

(store hocalypi medicina Qui deprehendiflê noftra «täte alypon fe credüc.furculofamuthïcait nerö cd non ultra duos tres'ucfurculos in ca onduntan qu ibus per interuallabina funt folia rubentia, ®''’! ^^ molutei floris umbcllaiqux poltet alypon credi.nifiradix qua: in fenptore hoc gracilis O’ quantitate traditur.in ea longe craitior inuenire tut. Potuit illià ui fua nomen fieri:0’ qm nigram bilem ga ta animi triftitia in melacholicis pcllitur, ealt;M pulla adeft ftatim Ixtitia humanianimi naturalis ha Itc dici.Elt enim Graecis alypon,quod triditia dolore'qj caret aut liberat.

F^?E^i.7rt'^ou, Ki$. 4|a. ‘ EMTrtJo/i. 01 J^.cpaxoiJtPÉq. çvrra çaAioK’ gt;y ^ç«vo7ç tpÄrcM. aAutteV TH ytuiT^.TOJll '7!^oiryl0Ti^o/}, TTiK^OTi^op- J^iJ^o/jS^op JV qv^u fXM hÙiPçomÉA/tz , Kctamp;ottjij lt;fAiy/j,lt;xr, Xgtj XoAiÜ,v^W'aTUcPN.

DeEmpetroherba. Gap. CLXXID^ EMpetron.Sunt ga fimditudinelctis qua fert,phacoides:LRomani piter GrædS petton uoeât. JNafcif maritirnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. locis guftu falfa herbatej magis ad man’ cóceflit,eó amarior. Dal in cfeulento iure

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . .. jjf.

NAfdinpctrisempetronfatisindicatnomcniepipetroneadcm fignificatione cxantiquiof ^^ qui etiam uocauerunnNecfolumquialentisfiguramO’fpeciemrefertphacoides.fedraarr milê praibides etiâ.Plinius (axibaga à Latinu uocari ait imifcct ç cuni ca quj prioatun O' *“^^

-ocr page 633-

LIBER rnr.

dl^4*^* u^ laxiftagahoc ipfo uolumine defcripta ed. Ex quo iterum fufpïcarï cogimur, quad in faxifragsi ue p™.! 'P^® uolumine à nobis eft, non ede illud in hoc fcriptore eo nomine recipiendum:auc fi' fïc.qd tit”l '?’ S®quot;’®” noneft.uariantibushiftoria ér medicina,bis deeadem aAiim fuiffe: non muko ante fub u oUxifragæ.quæLatina:0'itcrumnuncfubcmpetri,qu3EtotaGr3ecauoxeft.PauIusquidem Aegine-I^itotum in fexco fux medicinx Diofcoridê mulca breuicate excripfiffc uidetur, empctri manifedémC' imt.laxifragx autem nufquam: quod non relinqucndum ab co fuerat ,fi tune in Diofcoridê faxifraga Ie» niPl^f' nbsp;nbsp;'pfeprodinerfa cam reccpiflët.Crcderemusnosetiam eandem faxifragam ér empetroneiTe,

tin 1“? .P^™™® “ttiufijhiftoria ér medicina edet. Ob cam caufam pericioribushocrclinquemus, eer» • ^wxifragainuenturisquod recipiendum condituendumqjfic.

quot;^»AA’ràouiTSÎxç. Kï(p. 4|S'. AM7rtAo§à'gt;^(a KÄH^ara aVixa^t Mwja ^ ovxTrïAou^uAwJV. ^a XW. ipAoïo^aTouvra, epUA^a ^ ^ o/^oia S^ux^“ KKTTixZM.TrAaTWn gt;nbsp;^M us J ix«? ejutöJ'^s. go'gu^ (o/§^K5o7^ o/jiaiofj.7rf.7rcuvó

TO t^H/XK r u*««ƒ*’'^’'^* S'^ aTfttüamp;öcra c^ a'iva «J L^ J *^’'''’®A^tV)),7lftxA«iW’U/ASlUM/lltU« P • «Ax^ç xa^aaj j. 'f'iJ^orM '^ w u -^-^°^''^*^‘^”^'^ «TPnaflaij« ^’'®’^lt;arixop.'ntt,ywov'j7 o iw oirau

DefylucftriVirc. Gap, CLXXV.

AMpelóagrian. L Romani fylueftré uité

dicut. JLogas exfe mittit uiticulas,uinu

ferentis uids modo;hgnofas,afperas,ri-

m oü corticis. Folia hortêfi folano firn dia

habet,latiora tarnen longioratjjrFlorê ceu mufeo fum capiUütfruâu cxiguisuuisfimdêrcum matu refcit,rubentc.Rotunda 8C in orbem circuada aci niseius figura eft.Radix in aqua décoda, ÔC in ui-ni marini aqua conditi cyathis duobus pota, corporis aquas purgat. Dai cotra cute fubeß tes aqs, Repurgât acini uuaçt eius afpera 8C ceu ab aeftiuo fok difcoloré cutê, oesep alias maculas.Códiöt fa-kctia,fcruaiqj in cibosnup pdcótcsciusramuli.

INTERPRE S.

JK j Jneftfylmf^fjg hxc uitis qua Romani labrufca dixerut: illa enim fola confitionisprinatione à reli»

V ‘I^ouitiugenere differt: hxc uiticulaijr ér racemofifrutflus quê fert fimilitodine,inter uites nume-ftïum (Tn ‘^^^®i’ caufam duobus locis ab hoc fcriptore, hoc fcilicet,ér â quinti iioluminis principio gineof r ^- f’“*“’S*™*''^æ'- *quot;f'*’herbas,illainter uites.hxcfolio hortenfifolani defcribitur,illa uiti Pdos a?ri° ''’''quot;'Senda eft:Et nihilominus quod raro in ca gente fit.utriufqjidem nomé audit.ér utracp am ci«deeadV?^’^”f’^“*^^^æ’'P^'quot;*°‘'®“^’”°'”*”“”’^^*®^'‘l“^‘^°â'’'*rationêfcquêti,ut bisdiucrfislo Qp.vnSit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ite^xxviii

P^ulo min'f ^I”*' Poterut uolétcs certius in eo qd dicimus cognoiceredegete» cp palam deprehendere, ^icantiaab''*^''’-**^^®'’“®’®^'® ®k®^^ plâtx hiftonâérmedicinâcffc.Qygemfoliaxxiii.uoIuminecati •gt;efaceic i ° ^^“^“^xxvn.deinde cineraccicolorisuoeâtur: nuUo difcrimincintercandicans.ér quod cl ‘hisdu u ^ quot;‘’Osod^prioxcillo loco in medicina dccernitur:Radix décoda in aqua,ér in uiniCoicya Cyjthi°™*- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^’^’ '” puft^tiote pariter doect; Radix etusdécoda in aqux

waller'* r’’***^'*®“'quot;* ^^i cyathis duobus.aluü foluit leniterudeo hydropicis dat.Qux ex multis mon «nun ta^''^quot;'dubitent qui in Plintana ledione occoparttur, qualcs m eo fylueftres dux uites fint : Vna rum cent r ^ '”“^‘''Kr uciy ab eo repetita,ne^aptc inter uites tradata qu oniam herba fit, ér in herba» Pbntaah nbsp;nbsp;^'^^ f“®*rgt;Nominis ut diximus ratio magis g rei mifceri in eo hge fccit.Theophraftus ix.de ’)‘w*pilot «, i?,^'^‘’'rerO' his uerbis de radice agrcftis uitis egitiJif/xaermiiif À lyij Jlf/MV.Kjè Txr xfiitiAw riti' fuA^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V^f»XfififAHtKsi) ^fixlAtu i-ndyttt.^ A K«jgt;7rS quovin rd /Cf/^KT», •ri/Amtti j ttkitm üf».i,'m!i‘ afpredine'^* '’”'”^ r^'Caleiacit acrisij eft ér fylueftris uitis radix;eam ^ ob caufam depilando eft,ér cutis bishocet~'^”*^'^'^'’'^“‘^^P^^”*^“'’‘'°”’'^f‘^®“'^‘l®°^‘”’T ^®P°*^®’f^‘^ Autumnoprxcipue.Didumano fylueft L *^*’*1“°quot;® ^ à Theophrafto inter herbas peucedann.daucü,dracunculum q? non inter arbores hic in fr A*' ”''*’ uumeratur.multo^ magis ob diuerfitatem rcmedq ex ea cotra cutis afperitates, quod Uiris f *ƒ ^’®‘Ï*’ Theophraftus in radice conftituit. Videndum tarnen an fylueftris hxc Theophrafti i Diof^ ''a ^^^ quot;^^ agimusian qux ftati m ab hac tradanda crit, ex quo depilate fru du in eius dicit: qd Ubr f °f f .^.'^ “’?9“æ rnox dicetur,tribuicur.Sit ergo inter herbas fylueftris uitis,inter arbores autem sipst 'd ^^®^”°ris utracpquxrentibus fe oftendat:illa,ut palTim omnes nouerüt :hxc,uta Diofcoridê ér ^ual{^ ■ ^'^’^”“*Ç®^™f®hoâprincipio,pauIatimdeinde in uitiginei figuraträfeunte: oiticulislongis,lt;S£ hus nbsp;nbsp;nbsp;”'f^.^“”^*.*Suofis,afperi9,rimoficorticis,acinis parui8,rotundis,in maturicate rubcfcentibus:qui-

No9a 'fy?F®?°f*? uonerit difficile inter fruteta earn ér in fepibus inuenire, etfi nö adeo frequens nafcat» ditijquot;” • ™^“^^‘'*^ipf’':’l'quado uidimus.Dicendü hoc loco etia ueriintamen breuiter.qooniâ iteiy de c3» IcotiS^''r*^^“'quot;® l^quentiuolumineagendiiex profeffoeritmö prxciperc in hoc capite diuerfa Dio •Imot’f i quot;ai5**^” ?^*“ *quot; ^°' “'”' cyathis duobus,alter coditi marina aqua eadé menfura bi ben dû hy» ridesaquot; ' “* • ® ^“*“®“'fi®'^dicc dicatiVidcaf lp Plinius dgentebonitatéuiniin hoe ufulïgnalïc,Diofco-quisdiü’-^®”^*®*^^*’^™ 'quot;**quot; hocambobuseftmecrefert Coum'ne an marina aqua conditü uinum ali fjjjjj^''”ft^i^emCoiuiniappellatione null5 aliud intelltgebac, g marina aqua cond!tu;quoniafcHi-Wttxol*'^'’*”*^ cöditurx eius ratio inuêtafucrit,àferui furto origine orta, fic menfura qua ille qtidie deple

P cntigjndicant^id antiquiRomanoi^t feriptores oes, prgfertimkCato libri fui de re ruftica capite Dd 4 centenß»

-ocr page 634-

, y?« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o s C o R I D I 5,

«nte (ïmoquadragefîmoprimo qui condituram hanc familiam ér gcntcm fuain docens ait : Vinum «w® Coumfifacere uoles.aquam ex alto marinam fûmes mari tranquillo.cum uentus noneri^ö'c totoeocS' pire marina aqua condiendi uini certam rationem inftituens.Erit in fcripcore hoe longiusite^ de dum.Satis ideo nune fit monuiffe idem,marina aqua condito feriptoris huius Plinrj Coum uinum efie, utrun^fcripcoremgencisfue uocabiilo ufum fuilTe.Crxci enim totum hoe conditur3egenusTt5«A«««W” uocabant,quod eft.marina aqua fadum,infedum.condïcum amp;nbsp;concinnacum.

n2iAM7rtA«A6l’KH§. pep. ^7'.

MTriAa® A^KK. 9 Bjuwviow. o» 9 c^/osacpuAo/J. H 3 X^AiJ^óviOf), 3 AUlt;Au6jo/j,H 4,)Au0j\m amp;5Xt^ws/v, 3 arçus/v,« ns J'jus/v na A5lt;r/.Tau rus ra KAH/xa]a,ty ra q)u7^a,ty 0/tA/Kt?,o-/xo/ÄTHMM^S^ amp;/X7rtAüJ.(/'airurf)a7 TravJa, H^ï^iTrAtK?) T’/q •^ax.i{/j3Lvo/e 6ap.vo»ç sA-Aa^eavo^s T/Q t Ai^/.K-îJ^/j ^ t^tj Êo^u u «/'x,7ruj|o/u. S4'A»Tj TOCt/'tjiU.aJa. TauTHÇ 0/ !tözra§a7o; K^l '^'n^ÓTliuinSAasHa'ii’ïcpQoi itO-'io^fOU^a-iij ty MlAiouf mvüviig. ^va/x iv B ’^X'l ■’■“ ^wÄ.öjty ó K^-Tf^jKj H^/^acC^/^iê' ajj.oSifiiTri T ^j^-J^V/u;;,«)] ra7y^octv/»ti,l(9yj 43ari^(Xi','/H^,H^cra7r5cKi'H/r£A«^ ^itSgt; aAoS KaJaTrAaayo/AtVaTf/e. K Q 5/^aj5w|a|u7rf9 ly njavoz, 0 ?lt;})HA)/Jot'a’Ka8üt^(j’io»fl»i’. $a-Kÿç.oÛAaç fj.i\Mva.Q crah o^óSca ly 7^ j^ïq ty thAiJ. Ha6£4x^êflt;ra 9 /xn' £AüUoumïj6' Kjgt;w0H,7l5oÇTa: avraaj^uo^iJ. oWj^ 7 ty uttoj-wa ,0 TTj'^U7/« ra ^ tPaK.TUAofg trusté!]. ciü) 3 oîvcÿ K.oÏloi.7r%»6SopSjJHf t^a^w^^Ai-7(Uovaç. gt;y «TPSH/Aa]« ^«aytj • kviramp; 3 yy os« AtJaKaJscTrAaayc/ÆC'N. a‘HTrfaï^n fj-lymni iïSïTHtP'iïa^. Trial'll 3 tÿ-Tl^oç wAAh^'aS oA KH œ. Ka6’ Sp-tja/; T^oç ^iMTojjM^^^^.eiTP ‘KÄHUTVQ yy lt;rK05TM^ia2K0U(jèp.0/M5 A«p.S« vofj^H. diva'll 3 lt;; oAkh 7P0(flt;7'a,£X'®=^*'K7’/i; ßon8amp;,yy t/AÊ^ua ^^i 'yj. Wraja'^'i J' ^Jio^ •n. 'itó S^avoiap .J^'i aû'PÎç h^ oSja TrivopSjjH, 1(965 £kA({kp/j Si K^ 'n^05i^elt;ra.vsï^,ifj,-j^a,ty Aur^a tTneüTaTj, mvefJ^ira p.{\i Tgt;5 TvTq7rviyopSb!oiQ,L ty J'ucüTVöSir/, J it^j ^Hoyou«/. ttAA'JöÉv Ti aArSt/z. yy iHr/Aacr/.ty Gffia‘/Ma‘i J^’J^o'^. yy cürTduct thk^ JzoSo* Aon b Akh 7fgt;6^cr'a erw o^ij £7ri H/At^aq A*. y 7«7rAasytT] 3 ^itrà truKou TÇÔç rà avrec gt;511 cr^AUÇ. amp;45£4£Tj 3 ^ £ lÇ£7K(XÔ/ff'/Aa, Kaô^^ Ko^justçaço^yyÎKamp;jA/o/j, j^uAi^iTJ « §lt;X« «V^ S^OÇ. TTIViT] j C'a» /JA^fK^Cf 0 XUAôÇ Tt^ôç T« avTà,ar63/j (pAic/Aa, b 3 K^Sîfi’ TPif çr^oq 4(i^aç y Atyr^aç any^ofjSliJo^ yy HZX-TaTrAaûjoyAvûÇ. K,a]«lt;üyS 3 y 7«Aa b k^S-WÇ av^ XuA/cèt'ç. H9Î5 /AIT« Tru^Sp ^x-JUlSl(/U/j|04tl^£('lï.

De Vite alba,quam Græciampeloleucem uocant Cap. CLXXVI.^ Mpeloleuce.Sût qui bryonia,qui oph^' ftaphylc, quichelidoniû, quimelothro, quipfilothrô,qui archesoftin autagro' ftm uocent.LRomani uitc albaJdicuu^ V iticula s, folia clauicula sép fa tiuæ uiti fimiliaw* bet,pilofiora tarnen omnia,propinquisfruticibi« alba unis fe implicat,clauiculis apprehedens. f dum fert racemofum,rubentc,quo conadef^“ Comedunf in prima germinatiôe elixi «ps^t ragi,aluum 8C urina cientes. Habent folia nue u amp;nbsp;radix acrimoniâteapropter Chironiis Sim g^ grænam phagedænam^ tranfeuntibus,^P“^ feentibus tibiarum ulccnbuscurnfaloutil*^'’ plaftri modo imponuntur, Repurgat eurem r ' dix Se erugat * Afperam itidem SC ceuexuftam fole cutem, uaros, lentigines, Sf cicatrices uigr cum eruo Chiacÿ creta 8C foenograeco emend«« Eadem in oleo ufquedum codura flaccefcatdequot; coda,ad eadem accommodata eft. Dcletwg“* taS^dignorum pterygia compefcit.OS^^^® ex uino emplaftri modo impofita imflafflauu“^^ difcutit, 8C abfceffus erumpit.Trita eadem plaftri modo impofita,frada extrahit®^ p/v tur apte etia emplaftris quaeexededofunt^a comitialibus bibenda, drachmae pondéré lt;|uo die ad annü. Datur 8f attonitis uertigmo^ g dem u tilita te. Bibit ur SC contra uiperjmoriusp dere dua^ drachmarum. Foetus in utero en«a quadatenus tamé menté aliquado cómouet. r' minaitlocis appofita foetusÄfccudastrahit' ta urina ducit. Fit ex ea etiam addito ®®^f!^ gma/pus praefocatióibus,LfufpiriofisSlt;J w® bus utilc.Daf prctcrca in dolore lateris/upU^^^ uulfisép. Lienê mû oboloçi poderc trigm^^^ cü aceto pota minuit. Cû caricis etiâ ad eade ut teremplaftri modo imponitur.Dccoquimre dem, deeoefto^que 1II0 infidentium foemmai^ loei purgantur,óf eiedione exinaniuntur.Expt ' mitur per uer ex radice eius fuccus: bibit^ ad e dem cum mulfa aqua pituita trabens. fcabiem amp;nbsp;lepram utiliter inunguntur.Idem e plaftri modo imponitur .Facit ladis abundan fuccuseius cum tritici decodo potus.

QVod poterat a legêtibus in feriptoris huius bryonia defideran, quos fcilicet natales babet^^ qui bu* ^ lods inueméda fi t,Columella Romanus feriptor in carmine foo cxplcuit dicens: Ql'*®^’]j^

-ocr page 635-

L I B E R inr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^ÿ

“*^*^' ^^^ metuit fences,nam uepribus improba furgens Achradasindornitas^bryd* Fa”™?5^®®‘:^*’iu*ribusfïmilc0'infepibosfpinasö'aculcatosfruncesalligantcdcfcribês:qux bryoniæhiftoria.Monuitillud obiter etiâ Romanus ille au tor, côfue tere ''^^*®®®5?°^*^‘®*’“®'™“’ï*pbcêciusad uitx remedia ufuni,fylueftréalioqtiiftirpcin hortiseSfe» morbis tantü utile enet,fed in (anitacisufu afoa nbsp;nbsp;nbsp;*®æ*®fuatüetiâp!aceret:qdbic primn indicat dices,comedi c'terra primum prodeütes bryonig

P ragos: maxetiâin primo Paulus Aegineta de omnibusafparagisagens,et inter Latinos Columella li-nesf'A' nbsp;nbsp;nbsp;* '^quot;•*?“’”’ï^ herbas cu floribus öquot; coliculis fu is conditurâ doeës.quæ omnia à pofterionbus

mei •”'^^_ '’°^*® modo utriuftp bryoniæ nomen Ä hidoriam faciüc;Cum tarnen nihil ubiqjnorms öquot; uitm''quot;'^^^'^””*^“ ^^P°f'^ barbaris iiocibus in his utês cognita re bryoniam non fatis cognofcit. Lauda-’ ^?°P^''^ brjroniaeafparagos quo diximusloco Paulus Aegineta his nerbisnytj 5/ «^ th/ ßfvuvleu KmU Ptord'h^^°'^ '^ ^quot;^^f'”^'' ’*'gt;’ ?*?’' ‘^' TTi^i/^Di A f^xÄ^sv fitpaun -^ XTp-;^ KK)(Kvuy.Eget3z eo loco is fcri Woda^ r ^”' ”””- P““’^'”’ afparagi dieütunmox ea fubiecir: Et bryonip afparagi ftomacho quidé acc5 fin- 01' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen nutriüt:ctfic5c5coquuntur,oleßt afparagisinnutricdoefFicacioreg

btv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufum pertinet : narn in medicina praeter has aliæ ab codé in fexto uires ueriep

®quot;’‘’®® taméex hocfcriptoreaccept3e,in quibus minusefficacë candida nigrâ, de qua ttrfed ff^'-f’?*^*'’”^*'’^’“^ *” remedioi}t ufu difcrimen inter eas cradidit.Qiiibusanc nocts Si partibus in-lore S '”f?“91t erit ex fcriptoris huius hiftona cognofcere, praefertimepex folioter figura amp;nbsp;frudlus co* iniiira”*'quot;j?*'”*'”^’^'“æ uitifimiliafoliajjilofiora tarnen in nigra.hederaepriuatimijfmilaciifrudlus Monet ' a—hoefcriptorc traditas, quibnsfacillime difeemi ab alia poific. nafc5t'^”J - ™“’ difficile in fepibus amp;nbsp;inter fruteta quaerentibus utranq; bryonia deprehedere.ubiqjein Winns nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'^P''®h^Jtf italiquis.fi uoluerit anciquoijt exemplo ea‘$e afparagis in fanitate uti,potent; fin

ptUatio ”*'^'‘’*^''’“®’e.NumerauitPliniusxxiimoluminccap.ii.biyoniaealbaccafdchuicfcriptoriap* ftondi quot;'iJ'°P^’°^phylein, me!othrü,pfilothrü,archezoftim,cedroltim,Ö‘ nadonmerii ultima hgC oio 0innia”''h^'^‘”**’^'’æ 'quot; ®° chelidonion legit, nadon legi debueric aut e' diuerfo legi in Plinio oportear. '’wt3^™. nbsp;nbsp;I'-^wodinullafatis certaorigo ell,prxterq pfiiothri,quæ à depilandis corijs,quern ufum ha pfilothron.

*ujla *’*'i“^^^tft'Exquopotuitetiâdd melothron fieri.SiquidêGraeci^lÎAoJfot dixerâtßdfÄfAXTxamp; koca Melothron» 5edinîto*r • '“’“^'quot;fctSionesercöcinnationcs: 9“°*^‘^°’'^’^®'’'^^^l’tyoniæalbæ frudo accederct, ideinea^ ”’P‘°’^Ptti*,melothronnnillis peroferibit.Potuitetiâ ophioftaphyledia,quafianguinauua: pltnina 'F9''æ'-'*ifdicat .Infepibusenimuicigineofolio ó'acinofofrudtu nafcif, inquibusr^angues tolocofe **”’S''’fiitrediderintaliqai,utex fatiuis uitibus uux homini debccur.fi'canguibus naturaillas fotiseiusF”^r^‘®‘*’”’“®fi^*^‘”'df tioluminedeafparagisagentcs.qlatëpateretafparaginomen.iSrquae niamBarba ^^ ’Sfificatio effet: cogimuriteijt de eadére agere,autoritateqjueteijr Græco9 monere,quo* afparaasbr'^*’''^^’*’^®'*®®^*“’'**”'®'“'®’“*“®’’*’* *‘“*‘” interpretatus fit, noncoparare Diofcoridé rsgoiÿinGræF'^caulesin ea dici quæKA»,MiXT«.ideff, uiticuiashabetfed exantiquaafpa ptioatimfoläf*^ r'’’”“°quot;^’®*P*”®°®-quot;’P*'^**'”*^**'®”^'’®’* *f“’^'’*^^‘^®®’””‘3l“'’^*^^’®®'^P^*^®“’ nationê aus ƒ W 3^fignificabat planta,quæ nûc afparagus dicif,fed omnê eaijt plantaiji primä germi* puuinafoa T *“***®tisfolijs,fcdfolidoétteretiadhucgermine ëterraprodeunt.Qiiod quonia praeci* wetitelle f^®'t **”habet, ideo nomé id priuatim in ea feruatüeft.SntljinGraeciseius lignificatiöis innu ua beta' ’Prf^’^'P^^^^^roniû Paulus Aeginetalib.i.caput de afparagisinfcribens.ladlucp.atriplicis.mal diplancift pP^'^®^2’^PPtllans;óli inter eosbryoniæhuiuschamaedaphnesljjiö'aliai}i multai^t huiufeemö tudine nerè ^^”3”S^ftcationefatisillifuiffetafparagosbryoniæfimpliciterdicere,n5 afparagoi?: fimil» *gt;tfuinfim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priuatim omnes nüc afparagos uocat, bryoniæ prima hic cöparatgermina:

amp;quonia'f**’*r*^^*^'’”*’’®®lgt;*yo”*df afparagos. NimiüPlinq ftudiü Diofcoridé ficuertendicaufaiUi fuit: liocfibieff'f?^^^*^®?®’'®® caules afparagi modo exeütmó dubitauit fcriptoris eiusautoritate uertendü Cræcisferin 1'**^''^’*'®° nöfolü,uc credimus,excufabütmulri,ueru extollêt amp;nbsp;laudabüt.Nos tarnen m certas fienffi ”• ^ ^tgcois leges Ö* décréta fequimurrei^rp ô* nominu interpretes æquiuocas aut parum te ex Plinio ^^*?quot;®®hbêter uitamusudeoep afparagos fimpliciter uertimus.Süt alia etiâ qug toto hoe capi dicina co?”'^^'^^^''”'’^® S«x Diofcoridétrâslatauideripoffint:ea collatis inuieë utriuftp hiftona lt;amp;nbsp;me-iaslïchic^”° k ”°-'””*’“* faciUime poternt. Non tacebimus tarnen quodcontrariö huice^Plinio pent quod QuaF'^ °7°niæa'bæ radieë ait menté hominis aliquâdo turbarentle aût dari méce cômotis iubetr quot;mnesdar''' j- “^*^° fiLperttiores cenfebüt.ci^itAor KTfiTTMunivt uitis albæ radieë hie feriptor ait. Vertim’^

'’’'m V ’”° 11 œ*^^«t/’ttaiÏaSvió' «7/orA»KT/K()u/.Hippocratem^ ÉrGalenu hominem fimul iCi* hominis crus 'tni'An ^PP* ™^ '” Latinis uero Celfum audieric libro tertio capite uigefimofexto de attonis fic feriben

^'RielfP ^^'^P • ^ ^'■æc'®PP®nât. Diffiniuit id main Galenos in diff’micionibusfuis,aitq; metis oppreffio WaunnF^^Pft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priuationefenfuumO'corporisrefolutione.Differrclçàparaplegia,qupdiminu gt;

tgt;leflin, - L quot;“'’^gt;quodfamniente paraplecticirefokitam corporisaliquam habent parte: Apo* jsL_.„v'-. fishuitio'-f^ '^ hancO'mentem.O' uniuerfa. Idem in Ifagogc fua inquit fieri apoplexiam oppictibus eraf* lt;00fin/' ^®^®Phispartes,perquasin totü corpusfenfusamp; motusdiftriboitur: ideorp finefenfu.fïneuó* nitosuoca(r\” • ®P®P'®dtos: Sic enim amp;nbsp;ipfe appellat eofdem hiiic fcriptori. O' quos autore Celfo atto-Klicuit.Dixinjus de qsetiam iu cardamoinOjCum de rçfoluris ageremus.

“-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dénigra

-ocr page 636-

^97

n^i A^ATTî^OU fJAMKH^.


DIOSCORIDÏS,


irq». 4|X


M7rtÂoSM^^ûUVa. o( 3 S^uwvia^s Zcüva.bi 3 X^S^^'^o/J^MTrîAY Lb( 3,€XK§av(V|w(U.a/o/o6ÂaA*.itü(a. 013,6a]avXTa. bi J^ St^eraAK«. «Paitoi -Tt^iaWXa.b; 3 mys'iva. «(p^oi Aaoi/o 6é/j. J ^JU/Â^a exl **lt;*^5 oiMioi.. /xa/5t\^ 3 ti^oS Ta Ç^ o-Agt;.iAaK.oç ,n^ oz KauZai. ^lîÿva J^


De nigra Vite» Cap. CLXXVII.




nion,qui batç5t3,qui betifalca,quipcre;

grinam appellent.Daci priadela.AphU laonothen.Romani uuâ tammiâ dicût.JFolia hc' dcræ fimilia habet, ad fmilacis tarnen hederæto-


Ies,maiora tarnen eius folia giUiusfuntClauO' lisSC hæc nititur, apprehédit^ propinquas arbores . Frudus illi racemofus eft, à principio uiridis, cü maturuit deinde niger » Radix forisnigra, bu' xei colorisint’. Huiusetia caules in prima gen”* natione oleçz modo in ufu funt, mêfes Si urinam


Taura .ilÄvaAcßarercU 3 ^aurK Tw/jeftv-iP§ü3/zTa7^ tAz^z. KÎS-^ç Êû^uwænÇ. j^Aw^oç Kar’ âjj^àw. TrtTreazamp;tiç 3 M^Aai; ylvcT]. gi-^«AiÉAcUva Ê^tüOî/ZjÊuJ'ofli/j 3 Tru^o-JtP«?' Kai TaurHS 01 KauXot' 1(^1 A' tçothv îK^AasKo-zv Aa^otizttfovJa/. 3 ty oSçh^koi Kajaicm-VÎaiji(.nMo'l. THATHMl CülXAlwÔl^. LÛTlAH-TTf Hquot; K0ZÇ. ly (rKOTamp;3/Aa‘2Ko7(’. ly •^aAu^o7(5Qrg-t}.ôKooa‘tpSx,i''j'ifl‘2lt;^lt;l^cÛ3ci/JJ/3 0fj.oi(if} th g.«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eu-»-.....- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

ZÂzKH -7150Ç Tcè «VT« ag/Ao'^uo-ajs. k-tJo/j fiSji r|fdem accommodatas, minu s tarnen efficaces.! Vi ffi^ro. 7?iô j 7r§oç TOu'ç TVTPKvyiùip Ao- ciunt ad iumentorum ceruices cum exulceratï qzouçCTetfa/j iAxœôwTz rot efu^a tretb oivca fuerint nigræ bryoniæfolia:in quem ufumexUP KoJaTrAa^o^«»« . 1(9^ -750'15 s^if^ixciT«. noemplaftrimodoimponuntur.QuinetiamW' o^iozwç y^ri^ivlcii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xatiscodem modo imponuntur.


tiginofis 8f refolutis accommodan funt.Habetni græ huius bryoniæ radix albæ fimilesuires,^


x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE S.

RArior iiiuentu, ideoqjcognitu difficilior nigra g alba bryonia eftiinuêta tarnen totâ ueK'? f^P?^ hiftoriam confirmât. Sunt illi per incerualla cü folijs difpofiti racemi, «Sr qui non ultra o(So“^^*^ acinos oftendunt.molto minore g in punicis magnitudine,©- colore ante 0- poft maturitatem qu ab hoc defcribütur.Quos tarnen hic caules uocar.nos potius uiticulas dixerimus;earum enim fp«’'™ ™ gis g cauliü habent.Maturefciint acini eiusextrema gftate:©quot; ubi minus caIet,umbrofislt;51ocis.AutiimiJ®' Nafcitur amp;nbsp;hæc ut in alba diximus.in fepibus ©- inter fruteta,propinquas ftirpesafcendenseralligans ™' nor hæc galba eft;ncc tam late ut illa uiticulas fuas fpargit. Pares utriufqpuiresantiqui omneseffe traœ runt.ideoqj fine difcriinine uti alteru tra iulTernt.licetip id in Paulo Aegineta cognofcere.qui contra ni?^^ cicatrices utriufqjope hisuerbisutituriövA«x^*«.'r«o«/f«ffi/wnot/{’ifwAivK«/H5^MW«''’wl4'lt;**l’*^“‘**'“‘*^^*a^** *«««;ji tAKrtr ïóin^vj^or : quod eft : Nigras cicatrices deletbryoniæ radicis albæ amp;nbsp;nigræ in oleo^con^ amp;c.Deeius appellationibus non eft quod dicamus, præterquam Chironiam uitem oocaripotuifle,a®'Ï Chiron medicinæû- herbarum in Theflâlia peritiflimus uleeribus iumétorum û-hominumexcaprina'’ remedium inuenerit:aut quod Chironqs uleeribus ea ueteres mederentur.Quod autem in fcriptorehoc ƒ' gicur,uuam taminiam dicià Romanis,falfum eft.alia enim àbryonia taminia uuaeft.quemadnioaunit tmi antiquiores omnes docuerunt.

11(^1 nn^iJ^o^. K(jgt;» 4|£, TtJlt;Ç. Lbz 3,'7l|’t§zop .bz ■J’Tïf^'vê op-oi 3 (Paez-uKAuv^. bz 3 4vacrcpo go/z.J H/ibi 3 SAhxi^' oz 3 ïPAvj^z ^ov L7i5o$i5Jaz tj^rS SaUv^^u/J-aj cz ipi'Xia'ifieUf^ïot.oi 3 AaKS15lv«.o‘z 3 (fiÄiKi/x,

cU riz-zrf101 ai/j-a oizou. J «« aSo-» . (pw^^a ^^p «-KauA«. ty àvc«z6l}. ly ok/Stt« cZ^-îVoçaco^ou. •jfci Trl^u« TO /xîytôoç. ^Tvrp~ni33na. ly av«-wAw^iEvauÇ -irfs^u^.uzsa/'utT-coJ'K. |ïta/j J^ tX-i ^TTOÄMOp. fJ-ÎAeUVeU . UTP/JLKttH. tK^U-«''!lt;? ïxo'gt;o*ap woÂaç. UTSfosuepoucra? th -ytiz-trij . qjiziTCM e^ c§^vo7? t^ TreTpejÄtTZ to-^iQ. TauTHÇ ij ^/^a i2./j.iij TrÄoLTea/j £Ktz-i/acmz lt;nbsp;2t . oAkh fxiTK ^iTuni^no AcnfA' Rgt;oU/ofXiVH . ZiAriofitl /Xira (rnajJ.fJ-tii' VZ«§ H êTlAï^ÓjOU {J-iAWl^ ’o^OAw/Z TiTTlX-

DeFilice. Cap, CLXXVHl , Terin.LSüt qui pterion, qui ptermeon, qui dafyclono,qui anafphoron,Jqui bia chnon, qui polyrrhizonLuocent. Mag* Mercurq furculu. Romani filiccm fo”® riam,fiue Iaculâ,fiue filicem-Aegyptijpoftretno

afini fanguinem JappelIant.Folia funt fioccau' le,fine flore,fine femine.ex uno pediculo cubua li magnitudine incifuris diuifa,â alarum auium modo explicita, in quib’ odoris grauitas aliqua eft.Radicem habet filix in fumma terra nigram, oblôngam,ex qua plures ueluti adnatæprogte diunturaliæ.quadâtenusin guftu adftringetes, Nafeiturmontanisamp;faxofis locis. Pelliiuentriî lumbricoslatosfilicisradix pondéré drachma' rum quatuor in mulfa aqua pota î fceJicius tarne id praftat, fi cum feamonq aut nigri ueratriqua-

-ocr page 637-

L I 5«y ^oiHTiÇ. (Pej* ■TÇOu'Koj/'oifa^f/j 1*i?ç Aoçx ^Mov]aç, wf,JÏ ^ 7Çoç à-Tpuaras'ao-/^ cüTÀM »iamp;w, 0 /xiT« amp;|ou7^;ou J^ Îi j('^a wfifcr« nj Ka Tlt;ityA«lt;^7(ra,7P/if7i5ÔçTOuç'u^ aaXa/xou ttAn '^TXi. H ^ j^om/xn viayTH. svâ’« ^ TfAuç na ^^ff^amp;VÂuëÂx^vo/i^siifixViiir'o^. et' lt;(^'!'i]iTwramp;ï«}(yo/j,

BER HIL


S99


tuor obolis de fur « Veruntamen oportet fu^ mentes allia præfumpfilTe. Lienofis ut in anti' quum habitum reftituantur,prodeftpotaeti-am radix,Et cum axungia emplaftri modoim pofita contra iâus noxas^ alias ab harundini bus fadas utilis eft. indicate id tp ubimulta harundo« *

INTER. PRES.

INuifam Maro in Creogicis fuiar côtrà in Buco Heis «7r«A«x,id eft,molle,ô* ex eo amabilê Theoencus fili-cem.cljrirefje omniu pcritia poëex duo dixer ü t: neuter ta mé fimpliciter,fedalter aratris amp;nbsp;frumétario agro,alter paftoribus amp;nbsp;pecori:eadê fortuna ,c(ua coca ferénatura eft:qu ae benigna Temper amp;nbsp;utilis, qd ^5importun?abftulit, aut in quo nocuit,alqsliLieral!ter dedit 8i. profuit.SteriJitatis aut parü foecundi ad ™gMagn indiciü filix eftigr prêter id obliquis-ér longis radicibus terra amplexa, bubulcos amp;nbsp;boues Ion* Jiofis laboris tædio arantes remorat. Contra in ir lötibus incukisi^locis nafcês,grata pecori amp;nbsp;paftoribus S“ïgt;ia:hi8 cubiliair tomenta per hyemê ficca p ræbês.illi utroç têpore cibos. inutilis homini óe infoelix, I'eiufdé naturae benignitate maloij! remedqs er medicinx ipfa etiam fe mifcuiflet : natacjj m nobis uëtris wmilia enecatet ét pelleret:qd nó tantü bic docet, fed multo certius Theophraftus ad extremü nonü de uolumê.cuius de filicis poteftat e amp;nbsp;ui uerba hxc funtrS À rilt THifiAamp;' fl^tcfAim 5^ ^^wS yxv ‘^'.’^* “^ xMa««» ln^ii/jin. mïf/A» A ói/x v^.JoA ivï. TÏ/Amamp;«i A ùfotlxŸfitiiriifiv Çeifii/- quod eft : Ra» teni*”l? -'* ^°'^ ^’Po*^ duici fimul er acerbo eixLatos lübricos pellit. Non femê,nó liquorè habet. Ferüt oua f ..*“‘®quot;®f®‘^”i.l’l“ribusinfaiptoreliocappellationibus filixmdicat.pluresi^eaijtabalisauiü, but*^ o'''®”“’“l“'’gt;fpolïtaeius folia referü t, fadix à gêtibus fuerüt. Pennatus enim er pennatis folijs ?ft'’'^'9“æfl“®gt;’*5nunicroCiercôfcrâainpilofîsramuIiseiusfont,idcoctiâdquiDofdâdafyclo* ^™-^F^^'J^iem hirfutó,pilofum amp;nbsp;afpeijs orgcis fignificac Quod deinde in eodé fetiptore hoe paftim hab^''quot;-’'^^”®’'?“gt;“°®‘’'*^9“*bufda filicé jBAotxMr.id eft, ut nos uertimus blachnon, pai? certanobi» nëd o”^'°'’''^''-Weimusanexpulegio qd ^Ailx«*« ucteresaliqui nominauerüt.adfilicc malélt;3i importa ƒ '“^’PPdlatio ea fuerit: fiquidé nihil pukgio amp;nbsp;filici fimile cömune' uc eft. Nee legiflè meminimus, fr«? ^'?P'^®*Pf*™“^l*c®»4dpokgioocstribuerüt,balatüin totogregeexcitare,ideo^fic uocatafuif' ind - i i™'quot;quot;.’«pauloante teftati fiimus,quotquot uidimus Grgcoijt codices,blachnon uocari filicem icat.SoIusNicaderin Thenacis fuis.nifi alia filicis in co ca uox fit,aut maldin eo idlegat, aliter appella» onem hancptotulit.verficulus eius eft: » À vAvirj^/A'©' ßiMiftv t^^kmu j^ofrih blethrü üle nö blachnon t’^'°*Hquot; T quot;'^f®'^ ‘^iuifam uocauitrquitp interptetatus eft eü Grxcus fcriptor,blethrü ait filicé dici,quae h/^'h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ quo.firetipiendü fit hominis teftimoniü,colligereoportcbit,utrolt;5modoer

^h ° * • *^'^' quondadiftaruiffe ; eamepob caufam nos nihil mutâtes, blachnon uocari earn â qui u aamuertimus.Folia hic fine caulc filicé meritoer exre uocauit Sunt enim fibi folia non minuta ilia, quæ ‘’“quot;’ftofa erpenéinfinita totis ramulis difpofita funt, fed qux uno pediculo cubitali, ut hic ait.longi-Waine a terraftatim,auc ex ftipite eius exeat,in plura er minora alia ilia foliola diuifa. Nullos habet caules ix.Siquid enim in eafupra terra extollitur,pcdiculifolioi52 non caulisrationê habet;quonianegatoillifcz «aine^ientocaulé natura etil negauit. Propter feme enim picrate caulis eft. Sterile amp;nbsp;fine femine oes filicem dixerut.Falfumtj eft quod ladfant aliqui,una folftitiali nodle fiorcre filicem,eadeqj hora eu deflornit, maturumm terra fernen cadereudeoep nifi aliquistunc adfuerit,nec uideri florë,nec coUigi feme poffc:qn g omniaagytta^i comenta funt,humanx ignorantix ad quxftü tam impudenter illudentiü. Ne^hoc men acq genere cötenti,ne quid fraudi coijt amp;nbsp;fcclcri deelTet.religionë etia cömentis fuis addiderüt: Natali no-'ïï”’^^V''’''?®.^^'’*^'®no^litcrxteft5tur)intcrnatosmulicBtmaioralius nöfurrexic, cutftailla fieri v oWeruari præcipientes. Nee fentiüt quo dieijt numero natalis ca nox ér folftitialis illa nüc inter fe diftcnt. SteruHutremnoftraagamus.priuata'cpfemine filix eft:quodfpa natura fibica nö inuenit,homini etia inui oet.Siquidequodm fcriptore hoc nó legit.ueteres Grxcoiji medici 0* herbarrj, pofte filicé dixerut uiuêtes ***.ïj^® ’™quot;gt;®ntiü fœtus enecare,lt;r enedfos pellcre : quod ab hac ftatim dicédx thelypteridi à Diofcoride tribuit: cuiusérfilicis pares paulominus qomnino uires funt. Supereft pro filicé dicendü qd ab alqs inter-pretibus inextremo capite para cerec'redditü eftr Alter enim locü ucrtit:Probat maxime qux in harundine tisprouenit,ö'locispulegiofcatétibu8:altcr:Probatiffimataliseftubi harado multa.itemfp pulegiü mul-^®® ^“^^ ®^ ineditione noftralcgit,nihil quidé, fed 4d indicate ré ö'fufpicionê nolhalegétibus tantiï pofTit.Nolumus quxrere nüc an in harüdinetis frequés nafcat filix, 0quot; an probatifti-niaillic proueniat,0an ijfdem locis 0* ea 0* pulegiü inueniatur. His enim omnibus experictia 0* fcriptori» hüiusalioç(pomniuaucoritasrepugnar,quimôcanis,petrofis0’incultisloci3na(ci filicé teftanf. Nee cum Pulegio cömune aliquid illjoftendüt:ne»etia fi coronet fc,peribit filix,qood Barbar’ fine inteUeeftu aliquo ”}protulit.nullum enim hic uocum dutSus fenfum Icgcntibus affert.Dicet forte’ aliquis ,non potuifte ex 'Wonde qui ca parte corruptiftimus eft, aliter ea uerti:Scimus id quidem.Non idco tarnen fingenda alte gerant ,qux in eo non leguntur, ut aliquis fieret fenfus : alteri uero fcribenda, qux omni carerent intelle-“■Koneftiorcm0tutioremnosingrcftiuiam ,uitiumineoloco fignauimus,nc abfurda0'incertarea agentesfallcrct.Et nunc qualc id quondam fuiffe crcdimus,monemus. Docet in extremo capite Diofcori-tstontraplagas,ilt;ftus,fedioneslt;pomncs ab harundine fa(ftas,filicisradiccmutilitcr cum axungia impo ni. mox malëfequcntibus incertis'que uocibus quibufdam prxter hoc aliud quidpiam monet: i X Jlon^ii äiWTl

-ocr page 638-

él» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIS,

■J/otini ivSn v'i 7P\vtxtcMt/A®' n^ vAu ß\ii)(yof/ rtifiivuM. Nullo auc tam incerto fènfii » Ut quid inteHigendui^ non au firn ego dicere.QuiJenim fignificabit.fiue dicat aliquis,probata filix talis eft,ubi eftnwlta na ^^ do,er muitum pulegiu m fiue multa filix nam ßMi^fyn Utrunque poteft fignifïcare.ut prgmonftratum Moxrelitflopcnitusimperfeftofenfu.aiidircimperatiuimodiuoccm.coronatóïnullaadieaareqüapi alia, qnxqualemcnnque fairem poffitfenfum facerc. Hx funt loeiilhusanguftix, interquaseuadere ^^ licuit.Bonx enim fidei in interpretatione hac fumus;0' quod ignoramus, fatcri non pudet: multo que gisubid!ligentix.Iaborisô'ingenqnulluspotuitelTefrult;flu9,û'ubiuaticinarimagisquàmintelIigue quid oportu ifler,quod facere hoe loco coadli fumus.Quid autem uaticinémur huiufeemodi eft.Mederi rundinü iAibustr fedionibusfilicisradicéhic ainquod in Latiniser Grxcis teftati pluresaltjfunC'nec turn tnederi.fed pnuatim aduerlari.ernatiuasquafdainimicitiasinterfeexercere filieem Crhaiunaine -eoufqjut ubi altera fir, non inueniatur altera: inuicemfeperimat,(Sccötrariisuiribusuulneribusaftia inuicem medeaturPliniuslib.x viucap.vri.difcordiäir antipathia hac hisuerbis defcripfit : Aiuntfoen i auté fenno illi eftJcirca folftitiü auulfas nö rcnafci.nec harSdine fecSas, aut exaratas harüdine uome^ngt; pofica.Similiter amp;nbsp;harundiné exaran uomeri impofica filice praecipiunt.Idcm xxini,cap.xi.de h^udi medicina agens ait. Siquidê harudinis radix cötrita er impofita,filicis ftirpc corpore extrahit lteoiharun nem filicis radix.Et ne uno tefte tanrö res agaror.Celfus lib.v.idem etia teftat: Peflima ex furculis cft,quia afpera eftxadem tp ofFenfa etiä in filice eft-Sed ufu cognitü eft,u trantpaduerfus akerâmedica^ turn cfle,fi cötrita fuperimponat.Hisautoribus er al tja, filicis Cr harüdinis natiuâdifcordiâerantipatniac ' gnofcereer ratiocinari adhuclicet:quondâexhocfcriptoreforfan etiäheebat: qm credim’nos cû filial media docuiiret,aduerfariçharundinüiâ:ibuserfeckiôibuseâpriuatimuclletoftêderc,dccretoeius lircniediofubiecifleftatim.Probatioaüttaliseft.Vbiemmultaharüdo,erc.Et ubi multa filix.ezr.Vtutr taré rernedij hac etiâ rarione confirmaret, ^ aduerfarent fibrjnuice filix er harûdo.-patereip id .$ ubi wW ta harundo fit.ibi nulia filixiCr édiuerfo.Quod enim in extremo capitepriuatim^ hoc loco btennonR» tur,non ad pulcgiû herbam.fed ad filicem hanc referri oportete credimus : quam hic à principio katim ' xeraeà quibufdam fie uocari,teftante id Plinioetiä xxvii.capite nono.Quod totum longiusforte'diau à nobis âliquibus uidebitur .• uerütamen inutile penitus non fucrit, quod nullum in feriptore hoc habet W' telledum,quale qu ondam eilè potuerit.hia coniediuris intellexifle.

n^f'sKAu-nft^'t^i^. Kilf. 4|5*» 0HAUTlfs§(Ç. Ó( JÏ VU^CfoUW Trf tquot; ÿp. L^«^xa7olt; Xiv^oua Ki^êi-va. J ovoMa^oua*/. ra /«^ (pvÂ'

Xa Trfîjdb o/xo/a. ov/MVo/M^x ^u^TOciMiVKi^iamp;^^'Jp'l^aQiX^aVTa kmoquot; lt;})Ui7'l{§ H^u4*^0‘^^S“?* I'Ï®« 0 UTT^ff p.0!.gt;i^M. TrAaTG-ûU. nMio»^. vttó^cu/^oi^'^ /xi'

2.0Wigt; ‘ivi^ J^ £ JU^jap K«i aUTCW JÏ creL ^t Z/Xc^ £KAiJ*^Aa^ißoa/o/;Swc« ,7rX«r0-ew iA^u/jtHJSaJÄvouirz. crab ohca JV Trjvo/xi-vect. lt;nbsp;y . ttAk^©^ ^o'jyuAùwln^vacffou-vipiTifj-ip.ywitdlt j'o0ifcrcu,amp;cnj^U(4zW Viova“/. Ka/J tTHu©-* J^ tCiaê« £K,2^wlt;rR4 |x^( J^ÉTTi '^ J^veraA^ù^p Kaï na^vys^ sAkw/j lüJïTrAacwoi'Tea. Aoepous UTP^oyJ -oju’zSvJa/. roe Jï lt;f u^« avO^) à jr/'^Aa. sa-XaXew^'Afa/ i^â^à ^^/^ncpSjjct. ^ Mi-Teiw (OLaAKAJOUcT»/).

I N

dicipoteft. Cap, CLXXIX.

Helyptenn.Süt qui nymphacan pief“’| LRomani panter Græcis uoeât. Folia filici firn ilia thelypK'^^ “’ bet,non tarnen uno fingulari^pw*^^quot; lo hærétia ut illa, fed multis hisij alrioribus««**

lorö è terra ftatim cruptionibus .Radices illi fünf numerofæ,longæ,obliquæ,8f in nigro colore faf' fæ.Rubent earum tarnen aliquæetiam nonfeenS quàm filicis.Radiccshuiuscum melle rümpft**' tos uentris lumbricos pellûtîcû uino aut/otSaosJ in quéufum pondéré triü drachma^ bibuntSt^ rilitaté feeminis, prægnantibus abortum da»” ciunt.Siccæ eædem amp;nbsp;in farinam trits humenOquot; bus, amp;nbsp;quæ non facile fanantur ulceribusinfpef' guntur,SC iumentoçt ceruicibus medêtur, Quin-etiam nuper prodeuntia eius folia olerum modo elixa,comeduntur:molliuncq^ aluum.

T E R P R B 5.

COpiofiordr pluribusiocis filix g thelypteris nafcitur,ideotp rufticgCr urbanæ plebi notion erquax nus homini inutilis plâta, in maiorc honore eft;alioquieofdc natales eafdetp uires utraçhabetfpe' cieetiâ adeo fimiles,ut imperitos inoicé faepe faUât. Quod aüt maxime fimile habent, pinnacafow funt,eodê ordinc cr magnitudinc in otraq;difpofita. Quod cctrà difcrepat inter eas.ramulicr ramulofit C^ tor eft;qui fruticofi in hoc ab uno principio ex terra oriütur: Cr q colore radices hic elfe ait,in nigrodCrub fo,eraliquâdo rubêteuidenf.Diferepat er illud,qgt; filix ubitpferc'nafcinCrcôtumaxagncolæ répugnât, pou confitos etiâ agros regerminans : hgc locis incultis,frigidis,umbrofis et humetibus femper inuenit.Quâob eau fa m nymphéa pteris, ideft, nymphéa filix didlaeft, qgt;nymphasicilicet, id eft,fohtudines,nemotatf aquas amet.Foeininam filicé Grscicânominauerût,nôfexusdiuerfitate aliqua,fedutearationequaliain plâtis Cr medica materia pleraqjalia funt,à priore illa difeernerct.Plinius amp;nbsp;Grxcoijt herbarq alqÇr medicii fimul côtinuaraqjhiftona de utraçegerunc:hic tarnen feorfum : euniqjnos fecuti,duobus capitibus duas deferipfimus plantas: Alioquinon male for fan coniunxiffet cas aliquis,tâta inter easfimilitudo,ertamco munegenus parest uires funt. Legebantur in hoc capite côtrà g oporceret duo .• alccqt Sarbarus ex Plinio emendsuif,

-ocr page 639-

LIBER UIL

6cl

«mendauit,ïn radicum hiftoria fcilicet,in qua male in Græcis Iegïtur,xA«T«a/quf uox la titudiné fignificat: cu tarnen nulla fitradicibus his Iatitudo;u nius literæ uitiü amp;nbsp;lapfus id fecit,xA«gt;H«z cnim,id eft,obliquæ le gi oportet.Plinius de his agens ait: Radices utriqjlongg in obliquum,nigrçerc.Altci}t ambo interprétés ex «odé Plinio emedari pofte non animaduerterut: Eft a fit ad ultimû caput, quo loco hic ait h^vï^wm Ämß^amp;c, t)uaiÿuociifenfusquidem eft ut illi crediderunt!Etfi prægnansfupergrediaturerc.uefjtnon jtfa^ïquodfii-P«gredifignificat,fcd a«^» quod eft fumat,legi oportebat. Sic qui uetuftiftimus er jabatiftimæ fidei apud doseft oraccus Diofcorides habet:fic ratio etia oftendit,er Plinius cöfirmac dicens ; Neutra danda foeminis, quonfigrauidis abortü.cctcris fterilitatcm facit.Plinio etiaantiquior Theophraftus libro ix.de plantait hi toriadethelypteridehachisuerbisdocuit.« A SiiMTil^it)(fiifi/JuiitfinKt ‘iKniv}tu,TtÜTt -aMCTtiKfiijrMMTifKt.nfit p^'^ximterïiic! «voeZo/oAi^v)«/AiMn-itfit A tAi MtUki , w o”vM yMiifi /ait’i^fflruy JtiAcf/^v^ ywctmi t/kïixvyi /cS«, i^yl^ i^y ^'i/Mi.vißiily.jf^i^ffly, i«y X Alt;it, gt;1 oMy KTiMty xino^quoi5tfcnfuscft: Vtilis aüt cötra lumbricos uentris thelypte ^8 er latos er graciles:contra laros quidem,cii melle.contra graciles aüt, in uino dulci cü polêta. Qiiinetia «mulicridetur.prægnâtiquidemarbortum.'fimpliciteraiîtfoeminis.ftcnlitatemfaccrcdicitur.EthpcThe ophtaftuseadem euftis altjs.-omncs ut uidetur cibo potu'ue thclypteridisfterilefcere feeminas, grauidas '’Woabortum facere affirmantnullus autem.fi grauida filicem hanc fupergredianir,fieri abortum tefta-‘“f.Hâ^ob caufarn tot teftiü cöcordi fide er aiitoritate aliter g cæteri locû,erut legit,intrépide uertimus.

n^inoAuTpAou. Ki^. 4^^.

nOAuTToihop. Loi J^, (ruoAomV' ^ÿi/j. 01 ^ rf ^/ç. öi 9 TPÀuj^H top. ^^a7oi tpoAikou XaAikou

* , , 1 TaX/ç. J tputre« ^ TrtTjetK? 'T“%0'Jo‘aii5n^ {^ to7§ cc 7510«? Ti^tuvo«; »• lt;nriamp;«^i}ç s^oucra to “Moiop TH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. uTró^airu. TVTfJ.H'

umsi d'acre«, irXmravaç œcjTffiti 7fgt;Xu7f ut? *^°'i^ï’7'’^®^|i«K§oV(/'aK'ivAou. ^uc^if-V« tVcPoSiy;,^Xt^^a . SjUCpVK , TH JV 7tU'

Rto.ƒ k/'otou ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o^vi^i. ii

^^lp • 5*5« ÄÏ7ri7riwyo|;5jy^ lt;^ P-tX/K^TCp, l^j X^Ató. TP/fél TT^Ol? Sjsp. gala K 51Ç« Aw ita]a7rX«cwo/;Sx/H. -Tt^ot^ ^yiirtu^ TKÇ (^ gto'oebax.TuAo«?.

De Polypodio quæ Romanis fili-culaeft. Cap. CLXXX,

Olypodion. L Sunt qui fcolopcndriu, qui pterin,id eft filice,qui polyrrhizon, id eft multiradice uocent. Romani ftliculauel filicularé herba appellant J Nafcif in mu fcofis petris polypodiû,8i in uetuftis arboribus ea rumqj truncis,præfcrtimlt;p quercuûîdodrâtali ai-titudine,quadantenus pilofum,incifuris diuifum, non tame adeo minutis ut filix.Radix illi eft pilo-fa,polypo5i modo cirros babes, minimi digiti craf fitudine.Derafa hæc intus herbacei colons cft:Sa porc in acerbo fubduici. Purgadi uires ea habet: datur^adpurgatioem cum gallinaceopifcibus'-ue,aut beta,autmalua elixa.Sicca eadem óC infa-rinam trita coqcitur in mulfam aquam, bibitur^ ad purgandam pituitam ÔC bilem.Facit amp;nbsp;ad luxa * ta trita ÔC emplaftri modo impofifa : facit Si addi-gitorum rimas eodem modo«

FOlia Romanisfiliculam, Græcispiloræcauernofæ^acetabuloiît mô radices, polypodium fecerunt, ^uam berbâjdeoq; diminuto nomine ab ucraçgente appellacâ.Folia emf^d hic,Theophraftus, ft a- '“’’^’“quot;‘^^'CwEcifcréocs ceftanrur)filicifimiliahabet:radiccsaiitpilofas,minimi digiti craf-i “‘'■neSedqdinarinispolypiscognominêplantSfecit.perlongitudinêcertisinteruallisdifpofùicôcaui tumores.eadê fpecie Cr naturg ufu quo in polypis acetabula uidentur,fuerunt.Neçpenim à multitudinc pe um,quos nullos habet,ut polypû polypodium Graeci herbâ nominaucrunt:fed quoniâ polypo qua dixi* musnotanmiliseft^ficquondâ uocatafuit.nulla alia g exigui polypi fignificatione ; diminutû fiquidem d polypo nomen polypodium eft.Facile intelliget quod dicimus qui oculatus teftis radicis eius fuerit. Vide bitenim qualênos diximus crafGtudine amp;nbsp;uillofitate radicé: mox in ea aperros amp;nbsp;c5cauos tumoresquof-Qam^ibusnititurû'hxret.non aliter gin mari polypi acetabulis fuis harent,fugunt.dZ quæ epperunt.te quot;ru-î - nbsp;nbsp;nbsp;^“f^^ôbula fine, er unde ad multas naturæ partesid nomen träfierit, in acetabulo herba er

alibi logiusdiximus.idij eft quod Plinius xxxvi.uolumine aitiRadixcralïitudine digiti minimi.aeetabu* is cauernofa ecu polypoid cirriiFoelici defcriptione ufus rei,quam an cum Theophraftus amp;nbsp;hic fcriptor qP-dem fere uerbis tradiderant.Theophrafti uerba libro ix.de plantai^ hiftoria funt, quo loco de radicü diner *V^^S'bn2c.’H,a1. ^ vAitTpJl/jv lt;/l«ir««,)yJ ï^ovcx \ÿnMjlitw, um^ «/ 25 V^vTpJ^®' TfKMniyKi- Kèdtiifj ^ hmu. çiK~ toi)j^i(i(«m!i7ff^;(/l/TH^t^*s,^j^g,„\,.(„j,^^;j^'^i,(,^,qm„jjfef,fyggß..pjloßiai5|.pojypocjjjf3ji,j_ acetabula ha ^ns,qualia polypoi}: cirri habcnt;purgat per inferna.Foliü maiori filici fimiJe habet,er in petris nafcit.Hic ta ^1*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^5*” defcripfit: fed cum dixiftet habere polypody radicem cirros polypo fimiles.cogi-

nnff æ^^r ^-jä’^-’^ ?^“^bula,qux neceflario cos fequuntur, amp;nbsp;fine quibus in polypis cirri effe non cinT * *^*^”* ™“'™’'® cirrisacctabula:niicnim tota polyporum flagella funt,illa autem in flagellis ó* Dol** a””^™°^***^ animal nititur,apprehendit,er apprehenfa exugit. Et hæc tota olanfir ?°*”'quot;*^ *^^”° ’quot; Græcis «Sc caufa fuit.Romani quæ certius amp;nbsp;in aperto magis erant folia conte-foi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u^dauerunt.Teftaturq; id Plinius eodem loco dicés.Detrahit bilem polypodium,quam no-

citéequot;''' **quot; “.®?P^» .^*”'1'8 enim filici cft;Scd multo ccrtius ante eum M.Cato operis fui de re rufticaca-F ^'''‘’'luicuHmiliamrufticamdoceretquomodoaluumdeqcereoporccatjplurafimul coquiiube-Ee bat

Flagella ér cirri poly* porurn. Acetabul%

-ocr page 640-

60t


DIOSCORIDIS,


bat.fruftum de pemajM-afTtexir betæ cura radice Tua coliculos, tumfiliculæ paulum ; polypodiumhanc intclligens,cui,teftancibus id cundlis alqs.egregia in purgâdo uis eft.Polyrrhizon.id eft, multiradicem yo' cari hic etiam ait u t pauloante diximus.à copia radicS.quod nomen accreuiffe nos illi credimus ex gitofio te cius.Nafei in pétris tm Theophraftus ait.omnes alq tn ultra petras in arboiv, prpfereim^quercuu truds ^uenire etiS tradiderût. Probat cpofficinæ ex quercu magisgex pétris autalqsarboribus.Pliniusfubarbo ribus uctuftis nafciaittCpteri uero in,no fub arboribus-Addidic ille taméuetuftatê neceffariam polypodii natalibusdntcrcorticiscm rimas nafcit.quas uetuftiores tâtûarbores amiiroiuuctutishumoreamp;^uore ducût.Eaipfuitcaufaut qderatin DioCcorideivèàx}fHgt;i/-nfîiuvtit,id eft,infylueftrib’’trûcis,nosuetiiftisun terimuslacililapfu ab «f)(^x!iiiiad Myfioifkd mal to magis g, pai? apte «S' frigide nimis dici uidebâtur fyluC' ftres trûci.prærcrcimrpin queren quxfatiuæ diferimen non habet,Warpero ubiepû'in uetußaterimofeco rice eft.Cogitabamusetiä in extremo capite antique 152 codicü fideadiiiti,Iocû emêdareirhagadas^jid d^ rimas.quibiis prodelTc polypodrj radieë hic eo loco ait,ad fedis rimas côtrahere: ivAuxTMia enim in wis»' girur.Sedeômunis omniû Grxcoijiledlio abeoconfilio nosreuocauitSerapion faneutriufqjpamsrimas, fed altéras fub hxmorrhoidû noce coplexus eft.Medico'Jîiiudicio idrelmquemus, monentesfolûfufpeOT nobis illic uoeê ù/MucJlciKTvMif eiTe.rarâ huic fcriptori.infLictä.ü* ut certius dicamus,pai5tGrpca,maIe^iignlt;


ficantemaucmediosdigicos.aut médias inter digitos rimas.

DeDryopteri herba. Cap. CLXXXI Ryopterin.L Sut qui pterion,qui ny«' pnfam pterin.Romani panter GrædS dryopterin uocant. J Nafeitin tnufcix fis uetuftaçt quereufl partib’, fillt;c‘ ^'


nJgt;(AjU07Îf£J/lt;PoÇ. KlCp, ^^K.

PuoTif ^ilt;5. Loi 9 rffî^iop. 019 vu/x-V nbsp;(poiM rrfi^ (Ç. J tf ut^ nbsp;nbsp;nbsp;rà ^^ua

JV fxiÿt r Tea.Aeuwfjj^^u'^jj.o/xo'ci ^-''^(^i^l.iÂcc'^eyv 9 Tf.’Âœ TH X (irij.



^i^açj êx4^«f’ iTviTvAox.üjJ^ao'va.Q, SÇu-(pvàç y^ '^yiuinp, y?”^ ÿ^^**-© louera. Amth S7r/7rAac9-fcra Xiîa. cruv reue ^'3^S,^( ^«ç 4''Ao7.. ƒ ê 9 à7P4?A' ^ '7i53'?°/j/x£Tà là 'iKfJJXcfcU T j^wra. HJ ]li^o(jiiTi7vÂX(fffip.


habet implicitas,pi!ofas, fapore in dukiacerbo, De pilât hæcemplaftri modoeû radicibus impœ fitai in quo ufudiftringère cutepri’ea oportet: tu exei tis fudoribus noua recéte^ itew imponcre, I N T E R’. P R E s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• a

QVernafilix dryopteriseft.ideinerxeis ca uoKr'ignificat.Eâq;obcaufamcxfïliccplera(çiIliiio™quot;l accreuerüt.Polypodiofimiliseoufepdryopteris elt, utfppe carpctesfallat.Filicienimfimilisnti “ » (triu uetuftisquercubuspariter nafeif.Quod t liferepar radix eft,tir in natalibus mufcofearbo^i -Iai^2 partes.Sapor in utraqj ide.fed ad medicina uires diu. erfa:. Breuiftime de ea antiquiores omnesegerunt, Nostpcos fecuti,nihil ultra de ea monebimuj, goporte rein carpedo diligentiores herbarioseiTe: ne*■ ^ genres fimilitudûfefellerit.nullaspolypodiiyîreseireutientibuscredendumrelinquat,

niÇiKV/Kou. Kt(p. 4^9'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Cnicoquam pofterioresCartarnum

NiK-oqi^u/^Kaïj^iJÏ7r/^HKH.t^7t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixerunt. Cap, CLXXXII.

T/xHitxtva.^aj^ta.aKwOwJV.xau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Nicon,L Romani pariterGræciscnicu

x^ JÊ 7n»xult;w»§, «lt;?’ S/J kïcJxicaZw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocatJ Folia habet enicos obloga^f’'

1^ ^uxOoq Ûa^^iaç. av0os kjokm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furis diuifa, afpera aculeatacg. Caukscii

0^1010/1. cürtjtxa A^Ko'v Hj7n)jji3/),ï(U.)^ixAï$. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bitalestin qbuscapitula funtmagnitJ ƒ

'y£rav(w/xtvo/),’r»T£j'^av^(jjgwv^t'ÇT« ne ?f nbsp;nbsp;nbsp;Florecrocofimilé.Semêcadionjuquot;

'75oo'o4H/xaïai'cürtj/xa KOTTfo^xtvo/j 61 x«' fumqp,oblongu,angulofum, q in obfonpsututut. T^i'ló/ji.tt’o/j a^v vJ^^oiu.ïAiTi H ^w/x$ c^wöo^.Koi Tundii id,daf^ expreiTus ex eo fuccus ad purga' A«apKa6«i5j.K«Koslt;ix«xlt;Jii»lt;^'22r.rivQ 9 daaluü inaqua dulci autganinaceiefculétoiur« flomacho tn nocet.Fiut offulæ itidé ad mollicn« aluu,amygdalis, nitro, anifo, 8C defpumato menl admixto liqre eius. Ante cœnâ fumere oportet m q tu or diuifa s pa rtes iugladis nucis gtitate, duas$ aut tresfumpfifle.Eas hoc modo coficereoportet. Sumito eädidi cnici feminisfextariü.ExThafoin'




quot;^ fxinwç àe/j.\irJ^acÂagt; G v/iy%H^ ievia'Cf, ^fxÎÂi'i. £$ÔS. J'ê 9 7^0 A(7rv» Aa/x^aV^V i’rç J^', (TltAovJa. gao-« AikS K^Ja /xîrtSoÇ


G\ H 7*. (TK^a^clv 9 VjJ T^ÓTfp 'TWrgt;p (ff. Ml' HOU A^xS ^isiwx, ^aosliiip mifxirpSjjap iq A£AnTfult;z'/j3U/u/jK««S»(’Tyi(\. ivia-ou llsHp tva.SccpjoviTyou lt;nbsp;a. ’i‘}(jxlt;S^(iipTnlt;io‘lt;x/^Mlt;i 2tÿ9jU.w A*. TTHOjiJ JV HJ YzAa o xn^oç r Cüji^ fxx'p^. 0 Au2;ac5t2oü TpiQ^


fula amygdala^Â q crem arç prf purgat^tÿ fini cya thos tres,anifi fextanü unû,fpumf nitri drachma, SCcaricaçîtriginta camé^Coagulatlac cnicifcml-nis fuccusîfacit ad foluendâ aluû efficacius.


INTERPRES., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

AEgyptiam ubic^in hiftoria fua.tr Italix ignota Plinius cnicon fu5 facitxonneiç in ea gcnKexeiuJ femine oleü.Theoplu-aftus alrjqj omnes.nö magis in Aegypto g Gracia ^ alijs locis nafci accreuH-feuidctur.fimpliciterdeeaagêtcs.nullumhjhuiufcemodi difcrimen in ea indicates. Eorumnos,pt


-ocr page 641-

LIBER nrr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«agt;

flore ad colorandaobfohia procroco ruftica plebs paßim nunc eda utîttrf .erocS^faracenu totua Heeru* . ’’Squot;uocatxögruunt enim omnesiUiqug à fcriptore hoe notg illitribuunt.folioi^modicalögitudo, Jncilio.apferitas.aculei.cubitaliscaulis.ü'in co capitulü,flos icidêcrocofimilis: poftremütpomniü eädidü, * ® . PS**;*^sngulolum femen.-cam ob caufarn iiulgaréó'quotidiani pro croco ufus herba inteHigimusï Suaailigétius etia rura ob ca utilitatê ferere eófueu erüc.Nolumus,ut faa:5 ab alijs eft,quomodo ab agrefti »1° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'’^^'^^‘^ ^” cögencr illi diuerfa'ue fit: ex Theophrafto enim libro Vi.de plataq? hittoria

huiufeemodi aliquid forte dUigêtior quifpiä poterit;qui d u o genera enici cóftituens.fylu eftre öquot; fa •

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuit hanc.inalteroiUä numerate. Locus in co nobis non fatis integer uidet,eaqjob caufam

W ultra ex eo cSftituimus.R.cIinquimus etia,cnicus'ne an cnecos dicéda «it feribéda index herbs huius ^^^''f^’riant enimantiquiGræcoiÿ codices, ptsfertim^in Theophrafto : 0quot; nos cömunêledfionêaliorji omninfequimur.nullibi enim in Calcno alrjscy Græcoi^ medicis non fie fcribitur.Qiiod magis in fcriptore hoc profit potiusmonebimus.nulâuideri nobis habere rationem quod feréin euneftis Græcis legitïtp’uyxt' Ï»Aiiit)y(T«^t)tï^SixK^Kt! qd eft:in quibus capitula funtmagnitodine challis .• ab interpretibusalrjsad oli-**5 magnitudinêrelata:altercnim:quibus in fummis capitula olius magnitudine,uercit.'alter nôcontêtus ’l'uxquatirate.grandisaddidit.ait^capiculo magnitu dine grädis olios, videbat enim nö refpodere capi-cnico magnitudiné qualifcunq; olius etiâ quätitati.Secu ti illi funt thallis in Craecis nö propria figni-5’tionê,fed qd propinquü illi eft.Nec nos credimusgt;fi interroget, did:ui^ eoi^ aliquê thallia Graecis oliua '§™ficare,qua in lade amp;nbsp;in altjs forte locis olea incerpretati funt. Licet era oliua oleg frudus fi.,toto tamé ^'quot;'’'’bea differt.'tatüqj abeft ut poffic thallia oliua dici, ut nee oleâ arboré fimpliciter ea uox fignificet: P^Wipid repetentibus qux in laCtea nobis fccüdo uolumine dida funt. Concedendö tamé, deficiéte m , ’^'’'siioccquapriuatimGrscoijithaJliafignificcmus.olcadici: At oliua thallisappellationc indicate, •niftprctinof, dq.nö holes.nö coceftere colünx.Eft enim Gtscis thallia autore Theophrafto.fummus no Thallia» “ægnminationis in olea coliculusxui nequit cnici capitulü cöparari.fiuefigurä.fiuc quâtitatê intelligass *’°S^™®oibicolatn pappis intus plenn,illo quacüqjlögitudinc amp;nbsp;latitudine natura eü protulerit.nung oli ^®hmilissiitQfb,'cijjatyg.Voluetüt.utuidet,iUi aliquidco loco reddere:necaptiuscöi5dius^thallis,qug olea pars eftqy2 oliua inuenerunt. Nos côtrà no refpôdere thallia cnici orbiculato capiculoaliquo modo ‘^“'quot;^•'•Wûillic potius g qd nullû elTe poftet,fignare uoluimus: relidoqjfpatio, cogitandü inueniédüqj ^.'quot;^^quot;““’'■'liquimus, quid nâ illic legi quondâ potuerit. Antiqua feriptoris huius interpretatio rotundü “•quot;P . Jquot;*Pptllat:Nec falfo.fiquidé taie eft. Qui deinde antiquiftimus mihi eft Græcus Diofeorides non fÂAA/wiHic.fedj^^^^'^jhahet.qyæ ^g^ marinû fignificat. Ex quo cenfemus male quidêin cundis legi eum locum hoc tarnen tiers ledioniscertioresforfanfupereftereliquias. Sufpicamurqjnoscnici huius capita potuiffe c5parari,quoniâ rotüditas 0quot; aculei in utroqtfunt: nee multü magnitudine inter fedifrernt.Cöit(5ura tarnen nö decrctu hoe fit. Et quale id fuiflc quondâ fufpicamur, monuiffe tantü nos Itgétesfciant.Eftdeinde quod hie rcriptorait,florécnici croco fimilé cfte.ficintelligendü: nocopararicro-tini floris^alathocnicj floréfted quae rutilant in utroepinteriora capillamenta.quoijt ad obfonia aequalis eft ufu8.Eaenipcêhictfnfloréuocat,eadênaturp ratione0'Thcophtafti difciplina,qua nos degeminisfimul 'porib’m nigrauloladixim’ Seqc poftremo qd ad colorêfeminis ptinet,quê ut oês Graeci codices paftim “gt;4cant,duplicc0diuer(titTi hic tradit;candidü fcilicet0* rufFummon fatis certo.ut uoccs illæ indicant,in-quot;Mu,quomodo candidum fimul0' ruffum poffit efte id fernen. Neqj enim mifcentur colores illi, fed ’Wicifci'Copulantur:neqjalbefcereruffefccrc'ue id dicitur ne^alterColor alteri adqcitunnetp cnici ge-iietibus,antregionibus,aütfeminis eiuspattibusdifcernuntur;fed fimpliciter candid50ruffum feme cius fadicutNobis id male refpödeti eamqjob caufam quoniä fine eötrouerfia deprehéditur male habitû à Grp coiÿlibtartjshiincfcriptorêfuifle.plurafpex incuria magis g ignorâtiairrepfiffe in eum uitia.dubitauimus in uoceilla,„’''jy qua; ruffum fignificat, uitiüforte efle:neq;7n/ff»r,fed unatantu mutatalitera7r(ii(gt;iv,ideft, amaijclegipornjß'j.. Fuitqjfufpicionishuiusautor nobis Theophraftus, qui libro vi. de plantai^hiftoria iitra(pcnic5defcribens,amaro femine effe bis ttadidit.^jip^y À i^j Tr/xpor.id eft,fernen aüt amai? habet.Co-gitauimusetia quonia tri ticofimilcfcmen cnici ptxterg in candoredtangulisfic, potuiffe illi forfan com-paran : ideo^non ^vjf b» fed wvf (Mv, id eft,triticeum legi oportere. Ad eins enimlongitudiné 0' figura acce-cnt.Coniecturisagiinus.quae quoniamfxpenumerofallunt,nontantiapudnosfuerunt,iit Contra Grxcolt; tu omnium fidcni aliquid mutaucrimus.pracfertimlp in medicina iubente hoe ipfo fcriptore ; Sumi candi-di cnicifeminis amp;c. Qui modus conftituendi confirmare uidetur diuerfum in cnico feminis eolorem effe. £amip ob caufam alioqj exemplo 0* nos 7ruf fi» ruffum uertimusmihil pro comperto aliud in töto hoe capi

Alvo^wsd’ La^^luj, J 01 d^ '^9't-Viop, Loi Jï,afyujo(?.ö(d^gt;amp;5(-' Tyi^iç .ó( Q «Utrillo. Jbi Q tg ^o3 eoravw. Lc«ruTTf(0( amp;$Ao ^■ypajot quot;jfe M^Kouj/oÀiç^ao-KouA«. c'^ WoiouAaTa. atp^w âcrou^tç, J xa-^^•’‘gt;^lt;'rK (fv^a 0^0/« œni/XQ). tçoçt« T^SiAfittj.Vka^oïaJ's, nAwvia J^yova-

DeMercunali herba, Ca» CLXXXIIL

Inozoftm «Sont g parthenio, Lg ar-gyro,g arithryllida,gchryfitin, Jqui Met curq herb5,Lqui tefticulata uoect. Acgy ptii aphlopho.Aphri afumephes,Roma

ni Mercurial? hernam appellant. Duplex genus eiuseft.SexudifcernunturJ Habet Mercurialis herba ocimo fimilia folia, ad hclxincs folioçz hgu ra accedentia, minora tn,RamuIosgeminatisge-Ee i , niculis

-ocr page 642-

èc^


WiiJ«. M«‘X.lt;^A«i’^15^à(’'?nji{và(’Vxovl«. V}] d^ xag W/J. H /b^ ^KÂiJa JâoTpuo^Jehij ngS] 'W’Acw. o À af^hu, •^àç Tî^ mT«Âotlt;i (xm^op s^o-^uA^ wç 770 c^^;J\a gt;{^ J^ûo 'Tt^oa-KiipS/ja., oAoç dV 0 3'a^u/crH.oç cü7/9a (XKÙoç M ly pi.iiK«gt;p. Knovirt cP â/ji^oT^c« Mi^mpXO^^Ôf^CU G £c9'/0/4^(«. H.a^£.|o/X£VCM d^ C^ U-tAa2 HJ TTiwp^Pou TWyiJ^ciVti Îxyovtri )(o'\lijj gt;y uefa TeSdVf• J^one dV roi fjS^ tÎjç S-KAt/aç (f'j^^a Âëx in VopSJiJot. HJ TÇos/S ip^a. MTix aith KX^'^a'ip 7gt;7g M J^o'ioni• f^^^H-^ip2'HÂiuQ wë^ .T^Jirs)ay^tvoç vfXQii)^ îüJ^TKi/'ôVfltvJa ajlivo^dra ^ivecôS •

INTER


b i o s c o R i D I - s,


nicuIuSjSCalaçj cam’s muItts.Semcn f^ift mina ràcemofum 8C mukû î Mafculaucrd iuxta folia exiguû,rotûdû,binô,rcfticulo9« fpecie péden s. Totu s frutex dodrantalis aliquado maior cft.Soluit aluû utraqj c!cw modo in cibo fumpta. In aqua itidé elixa fi ea bibaf aqua,biIëSC aquofa trahiuCredüt præterea fœminæ Mcrcurialis herbe folia trit3,tum pora, aut poftpurgationesfeemi naçi genitalibus appofita,ut fecmina: ebei-piant/accreîmafeuîj uero côtrà,mates.

PRES.


C''’^OmmendatfeftatinidiuïnonömineMeicurialisherba,iiuJgansalioquiuinetis^e’'e5pisfere'oninlt; biis nafcens.aliquibiislocis tamcopiola Èrefficax.ucfaporefuouina etiâinfïciat.amp;îbtbcntibusin-grata reddac.Vna prxcipuaqj illi in deqeiéda aluo naturae uis eft,er à euHÄis m mediana: ufu «ƒƒ' pta.NumerauitquodiximusinpolypodiocapitcM.Catoerhancintereaquæfamiliârufticâaddeijeltaa alun docebat-monens no multü ex ea accipiëdü efle.Quse uis quonia cömunis illi cü pluobus alrjs elr. no uideturdiuinonomincornareeamdebuilïe.Credimusfp nos quod inextremocapiteexaliot^fideaDiO' fcoride era Plinio xxv.uolumine capite v.traditüeft, diuinieius nominiscaufam illi fuiftecidenimmagis deumhominibusoftendifledecuit,raiïJ,incognitiï.multiscjjomnibusfeculisoptatü:quiautdiiinatg’''‘^' runtpluresfibinafci filias, uxorüq; fuaijt in eofexu foecunditaté calamitofam fibiforeanimaduerru^-autdum n 'ninirfui memoriâ,generisfubfidium,haeredesfamiliæer reip .eines poftfcqtwhdianisuic mis er rKcivusreliquiHê optant, quarationc aliapraertarcidfibipolTentadeocognouerSt FaCTÛçfxeo cft,ut Graeci ïp^jï vA^id eft,Mercurq berba,Latini Mercurialé uocauerint:notamuulgo ut diximus,«?lt;]»£ 0b nimiam foluendi uim quam habet, pro maledifto in gente noftra etiam nunc fit.

DeCaninabraifica. Cap. CLXXXIIH Ynian autcynocramben,id eft,canina braflïcâ,funt qui mafculâ Mercurialein herbâ fylueftrem,qui afumeslabonuo-cet.Apnri arm as.L Romani caninä brab


nJiiKuvoKçaiwSNÇ. j^- Kaf. 40=^.

Yvia 5 KtmoK^a/J-SK. 0/ dV,A/vdtu* s'Ç«75»a aj^iw. «$50/ aj^iaç. ot dV, a.a‘o\gt;p.itr7lt;oi.^op, Ka.\t\ïop óevi ho'/ é\cüri^Kp.iaÏop, T^if^op,\i' Tïó^^'üop. ifuJXta tMf^ijA/votüJSiJV «Kdr-*




Vy. UTToA^Ka. ïK ^»su/xarap.vp K^çf/j *7l5d(’TO7Ç7riT«Alt;«(’ Tt^oa^mïpS^op fxw^óp, B^oT/JAc/j. Alt;üJa/x/|U d^ sj^tJoj 71 nauAôÇ HJ Ta Cf u?^a invofl^a., KoiAiaç KiVH^ntó « A« yewamp;JÓpSjja, Ka2i-[opSjjüp d^,TO uefug a^a 5^oAiü H9^ vefaTtod^,


ficS diennt. J Dodrantale coliculum ex fe mutit, tene^i amp;nbsp;albefcetem. Folia Mercuriali herbeaur


befeentia.Semeniuxtafolia in eahæretexiguu rotundumip. Eft cauli folqsqj uis amp;C natura, ut po' ta aluum foluât: olerum uero modo coda, Wem amp;nbsp;aquas corporis trahunt,


INTERPRES.


Q Valis canina hæc braffica fit.non fatis nobis confiât. Si nomen Colum expendatoreadem apoq^no, qux non multo ante hoc ipfo uolumine traefiata eft uidebit ; fi uires^r q pofte traditur.Mercurialis efle merito credetur,prxfertim qfdem penitus uerbis in hoc fcriptore traefiata : quaeenim de ea Ferunrur,femen eâ fecus folia habere,cxiguum rotundüîÿipotam prgterea aluum foluere.ér olciÿ modo co tfiam.bilcm iôquot; aquas corporis trahere;omnia pauloante didtæ Mercurialis herbs font. QiiodaiicnosnU' xime fufpendit,0' in ancipiti tutbauit,uetuftiiumo^! Graecoijt codicum er Lacinoije fides eft,in quibusnoa legitur hoc caput. Nec Plinius (quod haftenus deprehenderim)aucTheophraftus de eaalicubi agences. Inclinât ideo animus nobis, adultérin urn fcriptoris huius efte hoc caput, amp;nbsp;alterius Mercurialis herbs W' ditam abaliquo fub hoc titulo hiftoriam efte.Cenfebunt de ea peritiores: nos cnim nug quod ignoramus Fateri pu debit.

n^i HA/oiy OTT Jou T ^itraAoo. 406*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Maiore folari herba.

HAiOT^omop v ^£ra.Lo/ 9, TKog- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CLXXXV.

TTioujo^.o; Jé, HAioTgoTPç. or Jé, *»■ 'wFliotropiu maius.LSunt quifcorpiuron, Sii\,op.oi (3é,HAio7Pu/j.o/9,(rito5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiheliotropon,quidialion,qheliopun,

'^iox-róvop-ot^,o‘Ha‘a.(xop’^y^i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quifcorpioâonon,quifefamûagrefte,q

op.orQ,(rK057r(ouoS5ap.JStv/orsKctAicrap JL Jlfcorpqcaudadicüt.Romanifolareherca cKo^iov^p à'V TW 7^1 TO av^@gt; «XK/U.«- uoeât*Jaquot;* floris figura diÄa feorpiuros herbamt Tf^.HÄ/orjow/JJ^fitTPTOo-u/AT^/Tjm- heliotropion uero,cpadmotuiohsef^’iclmatio-


-ocr page 643-

LIBER inr.


(S^eüT« (fU;quot;^« TH T ijA?0U K-X/cr^ . Vj^^ JV T« (pu^wKi/XM ■^7rXK'lt;r(«.(/'alt;TUT^a 9 tV) M£ ^Mi^*^ quot;^ Mî'ÿw. nXuvia «TTo T jiÿç o ai y. «ƒ. » t. H^ £K TOuruv Ma'X.aAwç wXtiyç, w'oKju^ Jï avamp;oçX^Ko/j. U7rün’uj|o/).£7r(-•^Wtç. H«amp;a7^ axojTTi'y ou^. ^,'^a d^ Xt jl«Jÿisoç. (fwO SA» Tf«X'ia/ róvi^. T» W W/J I^w/J.oi JttftlH^eaa p.tÿ v^ar ly J^*«, ^ ^Xtr^a 61 xoXi!uj jßl KoXi'aç. “S^’î'l 0 *icr-K0j7r(07rXH'Kr’(i5 /lira, ohv m' ’^’^KafaTrXawo/JiSVK. -Ti^o^ócTÓKfo/jQ Jï^i^. cpairi Ij 71^0 fxi^^ wjaç Ç^ £7r/an Ws'i'aç, ’TOk^tpü if^', nónMuii^iT' otvov 'te ‘vlaÇjTiTÎSTûKûuçtiaJaTraiziJp. Tyifa/ouç^ los. gt;tal«^XaayJp.iVoç 9 b kÎS7TcÎç,(Uuç/ànk» ®ç6' an^oi^ojf'ûvaÇjX^ amp;u,y.ou5, HJ) ettivuktI '^^KjaiviJ. Ta JÏ (puSquot;^« •îîoi/'ix'XScuç, xg^J ^t|U.M«T(,n^ s^iÿSiri itai/'îoi^ È 7r(7rXaTfî^ ‘^A^iuu’. Kfvg dl^ amp;i/j.pJuja, G E/xSeu« a-71Ae«7i5osjamp;svTa.


io^


nem folfa eins circumaguntur.Odmo fmiha ha-« bet folia,püioßora tarnen candidiora^ S^maiora. Ramulos à radice tres quatuor'ue aut quin q? pro fert, amp;nbsp;in hiscaua alarö multa, 8Cin eorü fummo candidum florem, pinpurafcentê,fcorpionfi eau-dac modo infiexu.Radix illi gracilis Siinutilis eft. Nafcitur afperis locis. Dccoquitin aqua fafcicul’ eius, potuqj id decoAfl per inferna bile Si pituita trahitContrafcorpionuidusbibitur heliotropi-um utiliter,8femplaftrimodoimponif. Facitide fterilitatêcorporis aliqua parte adalligatG.Quin-etiam ferunt anteacceftiones febriü cG uinopo-ta quatuor heliotrope fern in a, quartanasttertia-nas uero tria finirefebresVerrucas,amp; in uerruca rum genere formicas, thymosamp; epinydidesfic-cat heliotrope fernen emplaftri modo im po fit ü. Imponuntur eodem modo utiliter folia, poda-gris, Iuxatis,8C capitis ardoribus in infantia quos Græci fyriafim dicuntMenfes cade SC fœtus con cifa trahunt SC. appofita.

E R P R E S.


Cifcumagitur cum foie heliotropium.non ut fabulofe quôdum in Transformationibus fuis Nafo Cé-£init, utquæpriusgin flore mucaretur.fyderisilliuslucêô'formâuiuenshomo amauerat.mucaca Tu ' ^n^'’°^*'™^^ôcêpletur: fed ut hoc etiâ habeant ru ftici horariù, quod nubilo cœlo diuma illis horaijs patiaoitendat.qualia pleraqjalia humano genen côfulens natura dedit amp;nbsp;adliuc date poteft.fiin cogno-?quot;”‘^’^^®'us diligêciores fuerimus. Neepemm xternos beneficioiÿ fuorum thefauros quotidiana ne y u^^''’5*l’®urit:necmutatoconfi’lio,quoniâuoluptasilli eftbenefacere.quod femel animaliûge-n T nomioidédit,indignata aliquâdo aufert.A' nobis illi hxc inuidia eft ; cogimusep nos male audire eâ qusnunqfatislaudabitur.cumgrauius quicq obijeere illi non audemus,defatigatâ,exhauftâ,efFœcam et gratamappeUantesmon aliter gquicomelTationibusludis^fuispaiÿ faciles patres, auaros, inutiles, de appellant.Benefica praefertim qj homini natura eft,propter que fecilTe omnia uideri po eh ^hquot;''*”'’.®^'’*'’ cuncftiscius partibus inferuiunt. Idcotp non cötenta in heliotropij flore diei fpatia o ras 110mini indicaffe,radice, foltjsfeminctpmedicina etiâ inftruxit;quam priusg hic docerct, nomina quibiisindicatur.crpartiriquibuscognofcit.hiftoriaquatenusoportcbat.profecotuseft. Sciendüqjillud, c'fi'’f™^‘‘™*’?'^''otropon,crheliopon plantæfloris'qjhuiusueluti congénères appellaciones à fok omes iquot;S‘’'^^3ret^priores duas.quod ad folemfc uertit.tertiauero,quod folêafpicit. Quam ratione probane ponusuidetur M. Varro rest rufticaijt primo uoluminecapice XLVi.heliotropium enim defcribés, ’‘-^ocariaitq) foils ortiimanefpeJlac,^? eius iteritafequitur ad occafum,ut fempereiimfpetftet. In mal-uaexThcophraftoomniu huiufeemodi caufa reddita à nobis fuit. Scorpiuron mox Cr fcorprj cauda à flo- ■ ns.uehitnosccrtiusdicicredimus,feminisinflexione,^fcorpionücaudxuthicaitfpecicrefert,di(ftïihclt-oaopiumfiiit.Scorpiodonon aüta u iribus qiias contra fcorpionü itftus efFicaciftimas habet.©' quiafcor-pionescnecet.ideofcorpiodononditftumetiameft.Inreliquis non tam cérta ratio cft,utdoceri à nobis polluit Solare Latini priuatimq; Celfus uocauerunt,Græcorum imitatione,qui à fok earn indicaueriJt. Eu fruntpratereaquiuerrucariamuocaucrint,quoniam tam multisucrrucaJSJgeneribus.quxabhocnume rantur,medetur.Numerauit heliotropium Theophraftus inter ea qux particulatim floret,ab inferiore par teiumptoprincipio.mox inter ea qux pcrpetuo folio font.Ex quibus tam muleis notis facile erit multi no minis quondam amp;nbsp;ufus herbam amp;nbsp;florem deprehendere. Vtebantur enim folari hac herba paflim ueteres Cracorum medici in his naturx uitijs ©■ morbis.quibus meden fetiptor hiceam teftatur ! qux nee nume* mpauca,necpericuloleuiancgligcnda'ucfunt,

pfiÏHX/oTj’oTriou'TTOju.iKeov. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De minore Solari herba,

»lt;p. 107'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. CLXXXVI.

HAio^omopr^»tçjp.LbiQ,aK05 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-wEIiotropiumminus,LSunt qui amp;hanc

7noujo/j.Jlt;p4TCttc^TiX^i«Tcud^ fcorpiuron.Romani folarem minorem « T07PIÇ0 ■^«Xlp-vcui’. s^o/j I I dicunt. J Nafcitur lacuftribus locis SC qulXiaTrot/parXHcria’^-Ti^oti- JL J-iuxtapaludcs.FoliaanteditftæfolariheE S*^'(ÿ-^oquot;)VuX^T@a^t Ka^vre/j,2537- bæfimiliahabet,rotundiora tarnen,Rotundum 7vAfl^5tïfoii^^a^o^ UÇ «x^oj^o^cvewj, fernen etiam fert, uerrucarum modo pendens, E e 5 Poifunt

-ocr page 644-

€o6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

Aewanj J^ îi ttou /jat« 'tw « W!i'!so\f TrivopÂWH avp PofTuni herba fimul Si femt adàtis mtro, viT^a, ?^ wwïrœ, X5^ vJ'aà^ lA/xip TrÄarGap Ó hyffopojnafturcio Si aqua pota, latos amp;nbsp;ro s^o-^vAlw tKamp;acwiJv. o«çj dV Cl ««joxoj/'ovas «rai todos uétris löbricos pellcre. Quinctia uer KÄo‘i Kcï[a.TvMlt;ao(^H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rucas tollut efl fale emplaftri mó impofita.

INTERPREE.

DVoelTeheliotropia.maiusfcilicet amp;nbsp;minus, quo diximus in maiore loco Varroteßatur.Verbaeius Cunt.-Nce minus admirandum quod fit in fioribus quos uocant hcliotropia. Idem amp;nbsp;Paulus Aegi* neta !ib.vi.c0firmar,feorfumpriuatimcp de utroepagens.Quibusaucnotis inter fe différant, hit ft-tisdocuit-nce minus quibusetiamuiribusdiferepent. Quodtarnen hicadditis nitro, hyflbpo.nafturcioe' aqua ait amp;nbsp;cetera. Paulus Aegineta pro nafturcio,nifi uitium ineo fit, cardamomum numerat.irt' quenti in fcriptore hoc 0” alqs à cardamo.qup uox nafturcium Grgeis fignificac,ad cardamomum lapfuS* «nucationc.

ns^i 2Ko^Tr/o^tPoquot;?. Klip. 4olt;P'. DeScorpioide herba. CLXXXVII Koj7r(O(jj'£§. ^oTixviop (fvAAa nbsp;f~^ Corpioides.L Romani fcorpion uocant. J

?Xlt;V’^^h® ^ tsETtjuara, où- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Breuibusfolqs herbula feorpioidésOT,«'

jaZi» (TKo^TT/ou îM^xÿij • èon^G l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mina fcorpionum caudis æquaha Habens,

JÊ K,aT«7rÂawoM4V« crao^o- ' Scorpionû idibus fubuenit emplalWinO' wAMK'P/çaK.jwç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do impofita,

INTERPRES.

SCorpionem Plinius uocarc hanc aliquot locis uidetur : non fatis tarnen nobis confiât, 30 “^I*^'’!x intelIigat.Theophraftus cnimlibroix.de plantarum hiftoria.fcorpionàradicis non femiown^ tfiam aperte oftendit. V crba eiu s funt:» A fx-éfirm Hakiv} ifytKiK i ilù fl(«v ïj^f» t/Atlen

autem fcorpion uocant,quia feorpioni fimilem habet radieem, Hic autemfemtnis cam figurant«■ it Cogitanduniica^quaerendum^,qualisfcorpioidcs fixe fit.

IIBRI QVARTI FINIS.

-ocr page 645-

607 ^HEAAKI PEDACHDI ^I?t?’^?P’A0’I ANAZAPEE J^gt;^I uAxç («TJ/K.ïii’ , BIB A10 N E*.


73! PGAONTBS EN T7^'7t^oy§alt;fea‘tn' ®' Jam ëiSÂÎûi^ (S/x}« I 71 Aj^t T -^lijMp,«

TUVjM^iXaiMV,«^ /M^,

I KÏS7r5/17l,H^ J^CHK^J'

.T’^ïis*{tT,iü|ïrK«X»A^v trirnfi^

feiSitnis'v “^* °^*?7i5«-y/ji«TH«(?,AwAt^o-

^''’^i«,a7riXou ■^«(/'otrtwij.

OSCORIDAE ANAZARBEI De medica materia. Liber V.

RA DID IM VS quatuor hadenusli bris charüfime A-ree de aromatis, o-leo omni,unguctis, arboribus,earum^ frudibus amp;nbsp;lachry-mis: animalibus iti*

dem,mcIIe,la(Se,adipe omni, ÔC his quae fru, mentacea dicuntur: omnem^ de olenhus, radicibus, herbis, fuccis 5^ feminibus ratio' nem.In hoe qui ultimus totius operis eft,de omni uino,^ hisquæmetallica dicuntur, fumpto auiteprincipio,agemus.


4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E S. _

\ Y'. ''^“*foitehaflenusnofttahaeclegêsaltquis,appcHatütotiesaDiofcoride Areumhucnouii-quod uenfimile eit,animo identidem repetens, aut fortuna,au t fapientia ciarü hominé incelligi inuter’''”””'’^“*’“gt;gt;«tia fcriptoris huius, camep honefto munere dignus fuerit. Dodi enimdodos Pbte8h'^”°^'^®”“quot;’»“* X.iuiu8tetlatur,iUicetiafauor honim inclinât. Gaudene^ in hocgcnerehominü Neenó 'r^“'?°‘)*laboribusfuismaiorisalicuius,ó'qiialisrcgiaeft,fortunxgracuö'honorcaccederc. ®3t Mj '^®‘^*.'’ opinati fumus .Nihil tarnen de maiore hominis fortuna in Areo hoc pro cöperto nobis ReêDri^'*?’^'^“’®æco»a«tI'atinoJ5trcgübiftoriaquicginucniebat,quodad Areumgentisalicuiua feiptori'i'’’^quot;'P''^‘’‘^rct- If alters ideo parte trahebamur: quaerentes^ ex fapientiæ profeironbus aetate »«ÏS*^ jtantü hoc opus metitodedicaret,in PlutarchiM. Antonio philofophuArcü Augftus èquot; r ’quot;‘f« inuenimns; quê ob fapientiafuam profedus Alexandria Odauius futurus paulopoft •fo honorai *’*®“.’^' hello fufis fugatis tp ad Adiü Antonio ô* Cleopatra multifecerit.ornâUtrit,^^ in prù »Kf«rM«,u,gt;’^’z°®P’’ofeirore8,quostuucAcgjrptiisaudicbathabucrit.Plorarchiuerbafunt:«wxrAMfr ^fciuiôtëDhl ?’'''' *^*’*^9igt;^^gt;9^ ■jtfW^intAyii^amp;t'^!^ TÜ» J^iiiwAiAwM. quod cftrlngrediebat uero Cx* tfogreffum’ °'°P^°^1^^®colloqucnsamp;c. Poftquæ longiusetiâ de eoagens, teftatus idemferiptoreft, •^fedixilTe.pquot;^^**’''®^'”’’ Cxfarcm,cx fuggeftu Alexandrinos omnetn populü à belli eins culpa abfoluc '‘uitatis D I h quot;’^ 9”idem ob conditoré eius ciuitatis Macedonê Alexanctn cognomento magna, mox ob *'W:uniu f • ^“'^'quot;^^’“aKftaté.poftrcinolpob Areum philofophü,quc digito oftendebat iuxta fe ftan iiuiusC8r’*’'^””**’^“^'®f“æS’’^^“habere eosiubens- Addidithisetiâmulcaalia.quæ pro honore Arei ^uidéhief f ■ *'’'^f'æ f^cedt.Hune nos credimus Areü fcriptoris huius elTciconueniunt enim tépora.Si-Cxfar ob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^^^* aliquot teftant,Cleopatra Aegy pria reginä Antonij tépore fcquebaE. Et fi hoiem

cert.Nobb^*'h-'^’”’^““^°'^*”“*‘^* ‘^'huit amp;nbsp;hicfcriptor laboris fui aeterno hoc munere claijr gétibus fa •’oicclaro '”. P”^^*fdinatanimus,^rfifciamusalitcrfendrealios, Érpluresdiuerfistcporibuseodc ritat abh ^*^^*'’'”PP'^°f^^*®®^ Diofcorides fuifle,prxfercimq) quê Paulus Aegincta Alexandrin ü patria mata od °^ p f?hm,medicina fimpliciter profelTum. Vertic in quinti libn huius prooemio Barbarus ar o didiffe f *^5®’.'’übilê qualitatê pro rei fubftâtia indicas, Nó enim odores.ueip odorata feu odor_amêta tra-tem ^”j ^'Ï'^f^^PsquidcinGrxcisadodoreïir adeaexquibusodorfentif.ea uoxeft: Verütamen hic fluon'-quot; , ®^*”®'manifefte teftauSuntenim primo Üquot;per fe Grxcisaromataqua: odoratafunt: qua Mr id* a*®’'^^“®^“®*f®®debat,thymiainataetiadidafunt:nihilaliudgut Thucydides inquit,«gt;»ol 8u. Aromata^ quie' » •P”5?/’'^hficia;quoniänullacxdenullocßuilt;Simai?t fanguinearâcruétabât. Sût deinde odores j,. * ƒ'’’^^f’gt;haAis'ueautfimpliciterfentiitf.NecaliterTheophraftusinteIligicdiccs,oT//uivoJvHrT««pM nam^^**'^’^*'^°* ’^’^‘ ‘^'''gt;Xgt;ei«,iuvv«^w^ov Ó'c.qd eft;Quibus igit ad aromata utunt hxc fere' fu nc,cafia,cin Uj(ï??’*!^‘-’®ro’tgt;ata intelligês eo loco odores. Qua rationë fecutus forte Barbarus,odores uertitNos do*

'3pndê Latinitate Græcâ uoeë magis amauimus,diximusl]j aromata certo rei ubiij inteUedu, i'JfA^xTriAouo’ivotfiójou. Ktef. 40t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Vinifcra Vite. Cap. L

AMTTiA« o’ivo^o^u T« tfu'^.a t(9£^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mpelon œnophoron. L Roman! uinifc

«' tAiatç AG« KajaTTAaajo^i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rä uité dicût. J Leniunt dolores capitis

vaiM$aAaAr('aS7r$«Üi'üU!;-/.lt;fA£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concifa uiniferæ uitis folia capreoli'que

7AovKVTtso/j.ax«gt;v|ttau(rù(ru^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emplaflximodoimpofita.Lcniuntfto-

^'f‘?''*iK«^UvT«i7vlt;2i9waT«4vA- machütidêinflamationescö polcta2lt; ardoresfo Ee 4 ha

-ocr page 646-

6oS


DIOSCORIDIS,


Aa 4w2ttà i^ svT^(Ka o v)«. xgüj o c/^ «Sr Jï X^^°Ç Tf^i?? U^A0,c/'utrtVT^(K.OU(5, ^^ «(i(xoTrroYKouç,X9éî]ço/xaj0Kov^H9q marco-trag, aTToßea ^ëcai JV x^j ®' ÏAiwç c^ V' tPa2; ^ W^fa-cu jT« aura 'ifiova't.'P JV d'x' K^ojja.vTH^ofxoiop opKop./xj, ’^maynfjJi-' vop t»7ç si'\i')(ia‘i, Xf^ouç tK^vaareJ tt/Vo/aï-vop ircwoïva .’iScTC« Jï xg^j Aî/x^ç» *y 4“ jag ,C1 AïTi^ag naTa'^QiópSj/op. J^v J^ 7150-tuviTfotw np TOTPp. treà sAouw JY £7^'0-fif^ffop crttiü2X“lt;?gt;4’7io7 rag TJ ïxlt;x§. HJ aa«-A/sao a-^ 7’1? xAco^ouKcao/jAvou kAk/x«-T@^amp;lt;^^^/u!^lQgt;''ïXU^. ogx9ü] p-ujanx? «Ç UÀÂjjJIO/X^©^ èK€a?gt;t£t(. H J^ £K '?pj kAK niriiip st/xgjuAu/J reeppa, ree 7^ 1 t/'atfru-Aiopacpeüjc^tVTa Kov^uAeô/xara ^ ôJ/x/a, cox) of« KaraTrAadO-ipra ft^aTrew/. MJ S^t/x /xa.TK. 0 £Xquot;^’lt;*^'^^^ weptAtZ. C1 anTdijJoQ jpAsyiUovag irvp ^o^/VtejClTTH^avta, ^c^tj KeerKTrAawo/xS/N.

lia etiâ ob earn qua habent refngerandi S^adftnil gendi nimîquinetiâ per fc idë preftant. Potus qui ex bis expreifus fuerit fuccusj’ntenfno^ tormini bus,cruentisfputis,cibu in ftomachonocontme-tibus,Sf prægnantiu faSidiis, narijs^ Sf abfurdis reçi in cibo ca^ appetitibus fuccurrit. Facit ad ca dem potu capreoloR^qui in aqua maduerint dilu-tum. Qiie cocrefeit gûmi m odo in uitiû truncis la chryma,calculospota eu uinopellitlm^^tigincs eadelepræ^amp;fcabiesutiliterinunguntîopo'^tcj tnlocû antea nitroconfricafle.GlabrefciJtquæco tin ue addito oleo ea in un gunt: præfta tqj id pi^ pue qui ex incenfis palmitibus exudat aquolus humor. Tollun^ inûdæ ea etiâ (|uas in uerru«9i genere formicas uoeût. Imponitemplaftri nw“ utiliterex aceto defedis à fede codylomatisS^JfJ uerrucaç: genere thymis,farmëtorû uinaceow^ cinis « Luxatisidé amp;nbsp;uiperarü morfibus opitubî’ 8C ex aceto rofaceoip cum ru ta lienis inflamanom busemplaftri modo impofitusmedetur.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f h' uer

QVæ à niftier rei feriptonbus in conferenda u inea tam mukae numerätur uices.aminex.P'y^”®’ tonculae.bumafthi.erplerpi^alig.omnesquocunqjcolorematurefcüt.uindemiain'iKautru j-

^ penu expient,una uimferx appellationeà DiofcoridecolliguntunomniiieniminffltUicinaf uis.paresipineaijt partibus adremediauireshuicfcriptorifiintiCrfipofteriorcsalig gt;tgt;p'‘^''**^.^'''^^jj,rg colore uuammaturStisfolia.palmites ér capreolosmagisprobauetinr.Quodtjjuiniferxdifcrin’ena illi ab eo eft.non alia habet caufam.g ut ea nota fatiua omnis uitis ab alijs quæ fuperiore uoluminc tog mines illi tralt;5tatpfunt,fepararetur.Hæc enim ad uindemia ér fanitatis ufum ubupferc'cSfent^texcolini-ills fpötefua nafcétes,nulla hominis cultura.medicinptantüinferuiüt.Hxcpafliméromibusnota^lfJ^ ' dicâ materia tantütracflatibus.folaipfi'militudinc aliqua gentiSadoptione in nomé uitiü recepww gou dixiflè tüc qua: oportebat fatis fit.qucadmodü nüc in quotidiana cr notiflima re nullü opgpr^““'^“°':j' * fuerit. Mirabit forte aligs hoe capite, nee fine caufa quxret, quale mali genus intellexifle in prxgnantiM oporteat quo loco Diofcorides aie ; xwwfnx/r bibi utiliterex uitiü folqs expreffum fuccü, cü audier««* int ' pretib’ ake^É malaciâftomachi.akerû acoceptu mulierü defediöes.nos uero prggnätiüfaftidia.usrws^ 0'abfurdos rcrü in cibo appetitus.unaeandêip in Crgcis uocê uertilTe.Verü nö erit illi diuerfkacishuius ficile caluam cognouilTe.fi'quæ dida à nobislögius in omnibus malis primo uolumine iapridéfunt.a cihuiusintcllelt;rtfiretulerit.Intelligctemeiufdétéporiscundahaccmala in prxgnatib’ fieri, pluraç« ' faepefimulconiungiinôtamêijfdêuocibus omnia indicari: priuatimlpii/lt;ir«»érKw«» uerbiï.uehcmetiOTes ér impetus magis g appetituspropofitaEt rerüingerêtibus uterSelTe.quæ quotidianos cibos faftwirtts, abfurda ér infueta homini comedilTe tunccupiüt: carbones.terrâ.cçmenta.ér afperrimi acerbicpfaptxisc ' bos.Quo magis Barbarü demiror.qui à cöceptu defediones id main dixerit.cu nö à cöceptu.lêd pok tet' tuifere'mêfem:necid malS fiat Alt;v^v^oi(lt;gt;’«/(,ideft,animo defïcientibus.fedwarwaaz/.ideft.piearü more qu pauloante diximus appetétibus Diofcorides dixerit. Alter grauidarü malaciam.affedionc earn interpret' tus,cômuniore g oportebat uoce ufus eft.Siquidé malacia Græca uox eft, fignificatep geti illi h^S^“®!.', eneruatä mollitiem : quæ licet co tepore in prægnantiü ftomacho dici polïit.ér a' Plinio forte fie append aliquâdo fucrit.nô tamê indicat quod propriu aræcæ illius uocis eft, qua ut diximus priuatim abfurdi py gnantiumilliappetitusindicâtur.éràpicaaue.obcasquasinomnibusmaliscaufisdiximus.nominantU' Qiiibuslibetnuncaddere;crederenos picâ,quæhuicmalo nomen fccerit,camcfle,quæàPliniox.iuÇ' ftori» uolumine capite xxix.dcfcribitur: Longa infignis cauda,ér uaria,idcft,non fibiconcolor: fed q alias plumas ér pennas candido,alias nigro coloreoftëdat.Nulla enim in picarü genere lógioreeau a -quæ enim ucrficolorcsfunt, glandariæ ab codé Plinio amp;nbsp;ab alqs manifefte dicuntunScribenteslpCrsco medici in prægnâtibus ciftan uocarilt;/l«x x -tpihImv n ^usw.id eft, ob uariecatem auis, facile perfuaferunte effe quam Plinius ut diximusuariam appellat.gens noftra priuatim gazam nunc uocat.

n^i A/xTTtAou «T^iaq. xtep. 4ds^.

AH7riA@-' äTglaihTlK . II ytic^ gt;009 av951 où ■^Katl'tiw sa-qjuAku. a^^ji S' àu^Hertug ayu 'rlw Aîyo/xtviui onav^lw. H2it rg “nAtrepo^ Mn^OT^ ovo'«, xM M5 -

DeLabrufea. Cap, IL Mpclon agrian. L Romani labruicadiquot; cü t. J Duplex labrufca uitis eft. Altenus non maturefcituua,fed uf^ adpuberta të pducitea quæ cenathed. flosuitisap pelJal, Fruâü abfoluit altera minimis acinis, n^

-ocr page 647-

’ I» r B: E- R V» - ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i09

^®^suTTf/KH.AvvaM'V9 sx^Ïatfnisja^^wx gva,amp; adftnngédi ut Huiüs fóIia.paTmitcs capv/* ^®*i«i tXiKiçn^û/ KàuAoîjb/xoîuçTH K/xiçcp. olic^, uinifcrç Sifatiuj uiti fimilcs nabent uires*

I N T E R P R E S.

ALiaeftfylueftrisuicishaECabeaquxruperioreuoliimincampelosagria.id eft.fylueftrisuitis dió:a «tiaaDiofcoride6rtracflatafuit;naccenimratiuxcógener,fyIueftrihabitu tantödiuerfa'ijlafolara, cemofifrudus fimilitudine ficappeUatarEStp oh eau fam illa (ylueftris.haec labrufca uitis fit ; nota *'bicp.ó' cuiusflores nucetia codiendisCzodoradisuinis.quotcpore pubcfcit.diligêtiuskgunt.Dicimua. ®“cpubcfcereiiites,florere:poè't3cnpftriexêplo.quifa:lici trauflationea pubertate hominis ufu3,att.Tunc *‘'80 pubefcituinea fcctu:florc uiÉis intelligens, qui flauo colore lanuginofus prims in homine pu ber cat is •pfcienioftcndit.Crscia flore eitk5Hir;igt;uocanc.Qiitdai3toenantl'ieGræCis fit, primo uolumme in oenanthini ''ogucnticonfedionediximus.O'abhocloconon multopoftetiamdicemus- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

F^isja^uXiji’,

K«!jgt;. 4lt;’^-

TaepuAw. H /Z^j 7r§ot7'£pa70(’7rai7'd

«T^aoji}' KoiAiap ,\V^ifX7:vSrp.a.TP7 .?0p.a\op. i^ ^ ETTi p^ovo/j ‘ivà K^'

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P-a^Qira, oAmp M^î'^xl Tquot;STfigt;p.

C'ai’ 7fgt;Au r mMttcfcc;ctV£|noav9c6l. ivsó/j.a)(ÓQ quot;^ ^ 6 ojc^tuç avait Xs^KH. ly tTriTKi/'iJoi’ tt^oç ^’'^«camp;V/Svjaç. ai J^ £« r si^tpÜAt^p ^ tx ?• '®*gt;ti)tvso;xo( ■ tfeó^-ap^oi. KO/AiaçttpiK^xat Ki'stuç JV ^ KttpaÄHQ «-^ov’). ó.^fJ.ó'^'iia't 9 ty art J^ottJ’oiko'ç .opoMi ^i lien ^ «/1 «? 1® 'yXtuxo? ^M^alivo^tvou. KI 'j tu 735 t,|,H/xai*’^ Ó ^Atu-*®'’§'^ogaxlt;»r^lt;tt.o'«x)TÏÖ«V'iJ ^ 61 l^ir’ CAi^-ouu'i/'aTgt;5 'n^osa^iS'üiöëa-cU, 71'vov-l] q a» ’''aurw £7r' ‘oxiy^ o’d'û-V'jç. lt;^4« JVe*/^ƒ1 Kau ®'tolAo'/^^3y,'(jj(,^,j^^.^ ^^l^ipi^QI_ qp 'jj St/^' ÇUA^ «VT wn9£^,K«Ja7rXa^t'^ M^S’ “^^ '’^«^ ^Aiy^caç lij imXN^iaç ly cü^x^^o'ip Z^s . i® 5 acptlw r S£At(puX“,i/'uc-c;4ZT^(xoUS H^ xoiX'a HOUÇ'^9jO'tHlt;i^ü3!fiy^ë^l{pSjJOp. ly v?«YKOamp;l-quot;^Ïi?^® quot;^ '’’^’'’^^vo'^ala Aap-S^itTj. Ta q cZ^ ®''^^'V''7^]«aU7crixa. tfeo/j.ax'^. cpju^évltr '' gt;y Wti «Aö/TCu uZATrAaoTo^uÄwa Aamp;a. a^/xo^i p.'KÎç. ^ KoiA/aKoZ ç.v^) T’/Ç rp S0-RCO/fbaAiAo/xÏvo;^.

HiÇn Sjaf^j'^, Ktep. 4oH.

TnçJi sa^iP'o^Ai-n^iKaTi^a^p»

AÄ/kk. w!piA^0 H^H o-a^^aür£c9-ia pltvn âjTHjiaç lil) ßi;x'^§ »^ wipsovij ^ lyxusj/jiy d'vmvr'^icWo'aji'pJt^yi'' f^^f^K^it^topS/jHKäß’ taurZu). /xiyfcra ^ âA4Û S^P *‘^7gt;5iVM 61 xjiBiVw H) wS),i|g{^ THycwnQamp;o'o!. P'iTipï\,‘^ e Aa^ewo/Àt/H, tVç 7t àîPîpAt-'yp.a2;a|U.ovç xa^ îauT/to. 61 acuiTrtTrt^^taa'quot; ^lt;igt;p^niv^irQ.!S^ij'‘\ip. Tt tpAi'YjU.ovizç 7rau^, K«]a7rA«^(ô^e(ra /xtra âAîujou Kua/tivou. ly KU-ftivou. uù^WKTiJ^ci eft 61 avfljaxaç 61 o^îa 61 T«? 1^1 ajOja lt;nm/'6vKlt;i 61 yayy^caveit^^-xa' ^ilt;iyci^TKp’i^Tcu Aiicn o-au TTHrivâ iw\2;9t^t h. iç^ 7t 'ifJ^xys^x^p.o'li Mtrà ? ÔtpTOVa-x@gt;Kaîa7rAa£iyopSvK .,V^, a'u^^aç J^^^ljo/j iia^H7( o-aASVûtvJaç Lwil7rA«oamp;Gtf-a,

DcVui’s. Cap, ni.

STaphylen.LRomanf uuâdicurttJTur*’ bat aluum recens üua omnis, amp;nbsp;ftoma^ chu inflatn'nnocentior quæ aliquandii» pependinexaruitenim in ea maior hu^ morisfuipars.Stomachoaccommodataîappe tennam cibi reuocattquibusinfirmum corpus cfqetiacn unlis, OUares Si in uinaceisferuatæ ' in cibo qufdem ori fuaues gratæ'que, Si ft oms cho utiles aluum compcfcunttuefTicam tarnen. Si caput infeftant.Sanguinem expuentibus u-tiles. Similes qs Si quæ in muftofuere,fapa Si paffumjnutiliores ftomacho facit. Scruâtur Si cœlcfti aqua paftæ prius fadæ, exiguo uino,ut uinofæfiant,anteaconfperfæ î fiticulofis, ar-dentibus Si diutinisfebribus utiles. Scruantut earum uinacei,imponûtur'que emplaftri mo' do contra mammarum dunnes jnflammatio-nes,Si nimiarn Jadis abundanham. Inteftino-rum torminibus,cccliacis,Si fœminarû Audio-nibus utiliter infunditur earum decodum.Fo-uentur eodem infidentesfoeminf,Siinfpcrgun turpari utilitate.Vinaceorum nuclei,cp adftrin gendi uires habet,ftomacho Si ipfi utiles.Frixi idem trin% Si pro polenta emplaftri modo im« pofiti.inteftinçz torminibus,coeliacis, Si ft om a chi refolutionibus medent. In paffis uuis ad-ftringendi maiore ui albs q nigræ funt.Cofert faucibus,tuflïentibus,Si ueAïcæ in ciboea^t ca ro, Intcftino^i torminibuscum nudeisfuis ej-dem per fe profunt in cibo funmptæ. Milq ue-ro hordeiep farinæ Siouomixtæ, tü cum melle frixæ Si in cibo fumptf,pcr fe cum pipere com manducatæ,oris pituitas purgant.Teftium in-Aammationes cu lomento fabæ aut cymini farina fedant emplaftri modo impofitæ.In uerru card genere quas epinydidas uocant,carbun-culos, fauos, Si articulorum exedentia ulcéra, gangrjnas^fine nucleisfanant cumrutaim-pofitæ. Podagriscum panacisliquoreutiliteit emplaftri modo imponuntur. Pellunteædem mobiles unguesbreui tempore,emplaftri modo fimüiter impoütæi

Credun*

-ocr page 648-

fiio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o s C o R I D I s,

CReduntur ne^rmmfrito akerâhirmanx oitx parte ir neceffîcatem uîtes. uiodemia 0'uuf ^P'***' Deficientienim in nobis frigido û*huniidô,qux tota fitis cft,quotidianispoCülisfubuennit.Necau unde non oitx modo,fed bcatioris uitg molds fcelicior occafio eftiâ multis faporibosuma ^Huaj natura oariaoit.Quam ob caofam plcriç cas xftiooije autonalium^pomoij! omniu, qu* una uoceCrxc oporâ diront,primû maximü^ capot ôquot; qoafi fommS effe cas tradideront, Verutamen n omnis uuaç tii u toto anno xftimctur,fî,q mukiplici racione fcruétur,Ér g fxpc pro fruge lt;amp;nbsp;obfonio homni lint.n.qua rudicas amp;nbsp;urbanas médis foaui ô* otili cibo indro5t,nô pa^ in akera bumanp oitx ncceflit#teqiix ara cft.iJlis debebimos. Nung ob cam caufam fatis in co porno laudabicur natura.ingratc^ homines eem , ft quoeûq^ potuerit aliquis ftudio,tä necelTariügenCri humano amp;nbsp;f«lix natorx monos no excol^if, tient,lt;r obi opus fit,octuftatc ncgligentia'ue hominn amiflum, indaorauerit. Qpod nos ni pams““ üino toto hoccapite agcmus,quoi}ï iâpridé perqt in Italia côfcÂio amp;nbsp;ofos. CS tarnen f®^*®?**/- jf-tju» nxgetis fccolo padim cunida hxc fierét.Et in difciplina rurisuillici^ üquot; uillicx prxcepds noaiio nbsp;nbsp;nbsp;^^ obquotidianasneceditatesamp;'ufusdoceref.quodex fcriptore hoe patereomnibospoteftjtamultis o béte bibi in padb.ô*addins paflis uuis cöfici aliqoid,©quot; bis Emilia alia. Scimus qoidé paffas iiuasn in ufueITe,uei^i ex Coryntho ,alq9lt;y locis peregrinas pethiSr pro paffo duleioreliquore aliquoi^‘'’ ’s caufaCipa defrotom'oe Cr mei cd, uti medicos poffe lt;amp;nbsp;oillicos. Sed fïnodrislicct utiopibu#gt; f“L nbsp;nbsp;j, qoframusIEt fï padim exigoo labore cSficere oillicos potent,Cr à o illico excepte mcdicos/inem pcriculo quod mei habet,uti ; cur Emilia potius g qox prioatim Cr tutó medicihx deberi aliquaon ^^^^^ font,amabimusnndignü profcAo nobisCr medicinxid fucrit.Quod nc dat qoatenuslicebitrepn’ ’ , tiquitace utriufq? rei cofcdionê trademus. Edln illudante omnia fciédü, à paticcia paflis uoisü' ui^ — quondafaidüfuilTe.fiPlinioCredimusxnn.uolunlinecapitcprimodicétkQuinCrapatiétianorn nbsp;nbsp;^^

TOX pSuTx datur paflis.Qualisaütca fit quâtâîÿ,xni.uolirmine cap.xvi.docuit Columella.iubcsadpaflasfJiff me alba8,dtilcinimi faporis,maximis acin/s amp;nbsp;raris: fieri lp id oportere luna defcrcfcéte,fereno ff w ^ lo,circa meridiê,ledlaslt;yuuas has in tatulis paulifper porrigi,ne inter fe prefix fuopóderc coll'daW' ^^ inahenoautfîcîilialiquonouo,amplo,exfarmctooicinercfadâlixiuiâuflt;ÿadferuorccakfaeer^ ^ uebit, aliquid puri Cr optimi oki adijcerc, fimulqjmifcerc.tum racemos ouaip pro magnitüdjneb’n ^^ ternos fi'mul colligates in abenö illud ferués demittereitadio ^ illic habere dü decolorétur, nê tame ■ quatunin qua re agéda moderarione teperamétetp opus cric-Exemptas dein ex ahene ouasin crate P ni idê iubet rarios,g ut altera altera cctingat.fingulas deinde pod tres horasinfolatas cSoerti'HCÇ” E us fuerât,reponcdasnc relitdo illic humorccorrüpantunnoAibusetiategi.nciiToréturautimbrei^ • Pod aliquot poftea dies cü modice aruerint. in oafa noua eëdi prpcipitCrc.Et hx fcriptoriseiusps”quot; J runt.PalladqaIia ratio ed.quâ in Odiobri mefe his uerbismonftrauit, nö ut Italia fed ut Crstciacon cófueuerat. Vuâ paflam crxca fic facies : Mclioris acini Cr dulcis Cr lucidi botryoncs m ipfa w® er patieris Iponte fua inarcfcerc.deinde fublatos in umbra fufpédis,Cr uu5 difinda cêpenisin u^ulis: demis päpinos ficco algore frigentesCrc.Diucrfa hxc à Romana pafix uux confedio eft,qncadmo er eins conditurx foerunt. Qox quonia longius à Colu mella codé capite docétur.non reddentura noi^^ !)0terunt enim ab illo uolentes omnia certius audire.Inccrim aüt nos doccbimus,primum qua rations ^^^ umella.tum qua PalladiuspafiómCrutenjfuumcóficiantA' Columella xiii.uolumine capite xxxi’ Nagonis Africani prxceptomam ciusgentis primo pafii confedio Cr maximus ufus fuit, fic prxcipitur: Vuam prxcoquam bene maturam legere oportet: acina arida aut uitiofa reqeere: futcas palos’ucquicannasfuftineantjntcrquatcmos pede8figcre,Crpertici8iogare;tuminfupercannaspo ^ te Cr in folc pandere uuas;nodibusuero tegere,ne irrorêtur.Cum deinde exaruerint, acina in doliü conijcerc. Eodem mudum g optimum, fic ut acinis foperftet, adijcere: ubi ccmbibermt uns ïmpleuerinr,fcxto die in fifcellam conferrc, amp;nbsp;prxlo prcmere,pafium^ tollere. Et fixe confiicienoi F’ rciplinaocteribusfuinCrfialixetiam rationes ab co eodem loco numerentur.PaHadius non -buic confedionem Odobri menfe fua x täte fieri docuit- Ante uindemiam enim paflum fieri j“®® ^quot;aj, fx Africx morcpingucatqpiocundum. Leguntur uux pafix gplorimx, Cr in fifcellis claufx hmeo» aliquatenus rariorc contextu.uirgis primo fortiter uerberantur. Deinde ubi ouarum corpus ui ‘^®™“ “jjj exoluerit,cochlcx fuppofita fporta cöprimunf.Hinc pafium cd quieqd effluxcrinCr códitünafculo,mi modoferuaf.Breuior iane hxc ratio fednon difiimilispriori.5iquidêquxaPalIadiopaflfUUgleg”U .^’ prxcoques illx Cr folc arefadg Columellx funt;Et quas ille mudo implet ut fuccum reddant,hic ””?quot; gclIarCr lentcfcere cogit.quam^ hic cochleam,illcprxlum.-Cr quam fifcellam Columella,hicportam .^ cat.Puft quondam paflum quotidiani ufusxrattj in fanitatcCr ualetudine horoini pro ®’'^^’.. j'*3”m,a/ nis pcriculo ut diximus,qua mei prxcipue facic.ExoIeucrunt nodra xtate omnia huiufccmodi ioeoçq ^ liahxc quonda fiébant,repetita à nobislongius fuerunt,utcognofcantintelligantiporones,quantop ^^ paflis uuis Cr pafio à ucte^ difciplina amp;nbsp;moribus difceflcrimus.multoiï) magisin tam multis’”'^^. j„^ tuns quxillis pene'infinitxfuerunt,exColumeUaalrjs^ rei rufticxfcriptoribuscognofcêdx,ut ceru^, telligant legentes quas hic in uinaceis,in ollis,ïn fapa Cr mufto.Cr in coeledi aqua druatasdiatCun

cm qui id aget,quas hic paffas anteafadas uuasin ccelefti aqua cöponi iubet : additq; w’ ’*'?*’^** ,nofg 3-'n«?^«/e’r«Wlw,cam habere rationé qua nos locum illüuertentesindicauimus, exiguofcilicetuinou nbsp;nbsp;nbsp;^

fiâtcôfpergioportere.Expaffiemcôfedione totaearatiofluxit, inqiubetilleuuasinmuno ƒ ninü côbibant.Neceffàriü em ed,ot g folc natiuus humor in eis aruit,nouo Cr cögenereliqre auq ’ nbsp;nbsp;nbsp;^

fcat.Id^ nos prgcipi à Oiofcotide credimus;Crfi alq aliter locü interptetati fint,qsnó diuiamus/cu ’^^^

-ocr page 649-

LIBER V.

«li

oomsnofiraeqijâdebemuscaufam indicamus.QucadmodüàpnncipîocapirishuîuscStri^ Pliniuse* ƒ) ƒ xcrûejoeû ipfi eciâ liertimus.Tr/)« siw«ojtvouvr«/ • quas noces Plinius xxiii.uokimine capire i j. uertens it.innocêcioresquæ decerpeæ diu pepédererqua uctiJatione eciâ utiles fiât ftomacho »gristp: Aegros ap- ^^/^^^ P ^s,qiios hic«jiMuvrar.Plininfecutiinterprétés alij.pgrisprodeflèÉz ipfi dixerût. Nobis.quibusinfirmu ^^j^jj^,,, ofpusert,niagis uertere placuitaiô ob aliä fane caufam,q ut certiore inteUediu resnücpaterec Nokimus “cqiiærerequidægrû Latinis proprie fit.grâmaticisenimeognofeédum hocreLnqiiimus.Sed quod mo jngf^jj, * fignificare erpeis i^ivixy amp;nbsp;xâtvivixj totü Cr propriü alicuius ualetudiniser mäh genus, uel perfe.iiel ex ualetudine relidta corporis infirmitatê, qualegitimx naturae operationes impediâtur, autpaiÿfceiiciterfaltem expleâtur. Eftenim«o5\vù Grxcis.Larinisucroinfîrnnim . quodrobore fuo caret,

lt;’ou’gt;ugt;stanaim,gcxrc ipfa id uifum nobis eft. EftilJud in medio hoccapite /(?.'quot;’aduertcndiim.non uideri nobis fine uitioeffc quod Icçftur.frixiqdem tritii|;,6rpro polenta cm Pâ triniodoimpoliti.intcftinotÿtorminibusô'c. neepenim polîunt pro poléta quæ humefcitCz glu tino-um habere uinaceoi? nuclei arentes 0* frixi.Credimus'qj cum polen ta,non pro polenta,legi locum ®Portere,camçob can fam fufpicionis uitq nota fignatus locus à nobis eft.

n^^ dnx:^iilt;^.

Kt«)). 4-20

Ivav0n naZOTj b ^ «T^ias a,u.-ztA« K^TTcq. oiron avóf. «Tf TlOeiÓ^ 9 tf'QtK’ AMVirV xy/S QlioS^WVO(}.(r\i'^i'yiVTalt;=amp;

|N5WovTaç£7ri 0001'lou, ^tnna ■ ncx^/SH ')'V‘''iTai9vo'uj)anj tnXm.ia ly cpoiV'KH. Au . *''W(J'Èav^^u'jrf(KH. o^ip -KivcpSjijii tSsb-^“A^ HSq «Sn^iiH . koiA'mp^(fisw*« Hÿ^ iwwa'î’ç TT[ucrip,^)(^^)££j.j-a7rAoclt;amp;0 *’'®gt;'lÿJjÇoç KM u^n v^ of Jvovra so/j-a-Xop ViS. fel JV |^ KtqiaAa Ay/'aiÇ t^ue^i W. a-iw ü|t, Cl^otPi'iicc j£^ Awpx Ti M^J) fa ^i. ««^Xote-^niJiai^wp â^AÎ-yqi-av ’J/'’’î9014çlt;0Atvsj/ia(yiX«7rwp

^®^®“ƒ Aïï^, vop-w/j r lt;^ Ai/'o'oK^.

^^Gera^, tiç Tl Trwoùç ^m'yvuTC« Tr^bq

«iM«T@^,a ^tUMak bep^aX-f‘’^A’(W »«xuo-ovpSjlio/j so/xoiXpiJ Kara-’f^lt;»Kr«o-öï)7nwKX(i5tX^i®uH9J^ oi-liii).K,au6ijcra Jï £7r’ bsPetaou iTlaTruçoiÇ aV-6$«^!, wfi Tçcç TK bt^otAAuaa. ^vu^l -«i5Tt?l-irf4iu'y(a,n^ovAaa4)iswTa,iy àl-p.«Mo/4'jK trew /xtX^: ^^«muI.

I N

De Labrufcæ uitis flore,quem Grxd Oe- nbsp;nbsp;i

nanthemdicunr Cap. IIIL OEnanthcm.LRomani pariter Gffcisœna them uocât, J Labrufcæ unis eu floret fru duscenathe eft.Legedaeu floret,amp; in fi-dilinô picatoferuâda : eu kgit fubftrato linteoloexcipicda, 8C in codé in umbra fiçcâda cft. Nafeif .pbatiiTima in Syria,Cilicia Si Phœnicc. Ad-ftringêdi uis 8C natura illi eft, eapropter ftomacho utiliter bibitunVrinâ cit,aluü fiftês,amp;fanguinis ex-puitionescopefeens» Vtilis eadé contra acefeen té ftomachô,SCex repletione faftidiaan que ufum fic-ca emplaftri modo imponit. Infpcrgif dolori capp tisex acetorofacco^p uiridis panter ÔCficca.Impo-nitur eadé emplaftri modo ad arcendascruentoru uuîneçi inflâmationes,ôC incipictes oculorü fiftulas quas ægylopas uocant, Imponit codé modo Si oris ulceribus,SChis quæ in genitalibus pafeédo ferput, additis mellc,croco,rofaceo Si myrrha,cûdis^ his fimul coadis.Pcflulis pterea ad cocrcédû fœmina-rû fanguiné addif.Côtra oculorü deftillatiôes ÔCfto maebi ardores efl uino hordcaceaep poléta emplaftri mô imponii,Crcmai œnantheignitiscarboni bu« intefta teftæfuperpofitaîcremataep oculorum medicinç utiliseft.Reduuqscp SCdigitorü pterygqsî Cruentas poftremo diffluentes^ gingiuas fanat.

T E R p R E s.

LAbrufeæ uitis tantum œnanthe medicis flos eft ; neq;ad medicina ex alia uite utuntur.Cxtcris fatiiix etiaflos:®*prima uiciü omniü pubertas oenanthedicitur. Numerauit inter aues etiam Plinius hoc no mine qua: katos latebrædies habet exoriêtes firio occultata ab occafu eius progrediens. fic forte di-^,$cii uitiü prima pubertate hac prodeatmec ultra quicgde ea tradidit. Diligés alioqui in cenanthes hu iushiftoria ér medicina,quaijt altéra xii.uoluminccapitcxxviii. altera xxm.capitei.longius profecutus eft.Ex eo raulta qux in Diofcoride nó legütur Barbares edition! fuæ mifcuit, quæ poterüt uolétes facile in to deprehendere.Nobis totidë quatenuslicuit Crijfdc uerbis omnia reddere placuic.Eadccjj fide monem us Icribere in vi.fuæmedicinæPaulüAcginctâ.plurimüquidê ex labrufca cenanthes ufumeffe.quoniaegre-gieadftringit.ftornachum^ü' alu5 maxime firmat. Verntamé traditis his idem ftatim fubqcit:o A Jlng^^v ti^ni'dfKv ivgt;(gt;«pi TOUT» ó«vTi«u niiji jlivxfiiy ^«vexif.ïfcr Aurtfx fuTÏ.KjG s:(x.-(ivfMv,v^ Iwn^o^ l«t%: quod eft: Dio-feorides au tem aliä defcribit oenanthen contrarias huic uires habenté: ideoi^fecundis.ftillicidio ueflücæ dr fdlisfufFufionibus earn mederi ait:quorum nihil in capite hoclegitur.netpin fcriptore noc alibi legiffe me mcmintérnihilominus non negligenda Aeginetæ autoritas amp;nbsp;teftimonium eft:qiiê credere oportet uera, ÉT quxaliquado legiffet teftari;nobis nihileft qp adqcerealiud his ualeamus. Rem tarnen fignauimus,ut fifortelaxandi uires habereoenanthe aliquandoaliquisinucneric,autoritatc fcriptoriseius Iciataliamab hacillamcffe.altcrius^uitisquxrendumcumflorcbitfrudum,qui contrariashuic uires habeat.'Qpalia auccjneafiqnon aufimegodicere,

De

-ocr page 650-

DIOSCORIDIJ,


€I£


P^I 0/Jl4)«K*OU, Kï^). 47'’*.

OM^KK/O/J. Ïsi /\ X”^®? O/J-^a-K.0Ç Oaenaç sa^u Ahç /Uhttu w^ KatcScKi? .3 afxivveUaq.J^ë h

gt;7150 KtiüoStKÓA/eovJaT xuAov «X/«^(J/j ïV j^aZaw^xa^ îjuSjœ £c7'Kt7rao‘,u.£ Vip oGovicp^é^iç Su crus^a^H oAop,Stii i' m ^nnyvv/j.ivop /x’iarap uT^w. vvurw^ 3 cu^au7’à'7f 7a7U7rcu3’5/oo.HMAuouo'/ r ciiJ^^oa‘ot'duna‘ysaa‘ipa.v'?^,iK.'Xiyoü J^ To’^w/^óp. 0iu0^'nfo/).su4gt;o/j/Ko«/S?(’.Cl J^MVop aü} y'\Sio^ap. iVioi éi i4^VTit= vp 'Xy'^op a‘\i3^ilt;jgt;ova‘ip. Aj/xo^ij JÏ 7Çoç ^ p camp;/JLi« HJ sa4uA/w. a(p0alt;?.o5A« rAa ƒ ^x. œra 7ru9j^Si/Ta «rew fxÎÂiTi 3 ^Au^ê. Tijo'ç J^ a-v^iy^aq ^^ TraXeaa tXKK xg^) vo/xàç ercwo|ij,î^xXÛÿrc« JV £7r( c/'utrfyVTtgzÏ^ P^ ^oÏKw/j. £51J^ ^9»^ o^ucPi^Ktg. T^^xy-TmriJioif^aA/j.uipoc^fxó'^] Hgyj Tff^ißjM 010'1 KiXJi/^tap « TTiViTca H9^ 7150g ecifj.a,-' T(^ '^vo'lp oÜh Tï^óa'fpa.'JPp IfgiJ Kara S^I'Z’ '^o/ÄStÄv .ylt;rlt;x^amp; JV J^ëxlt;^\^lt;QM 7\'ixp^ ü7ay(a, w\K.a.iamp;à /K«VSg.

De Omphacio,qui ex acerbis nuts expreffus fuccuseft, Gap, V.

OMphacion.L Romani panter Græcis om phaciü dient. J Acerbæ needu maturefee tis Thafiae aut Amineæ uuæ Juccusom-phacifi eft, Exprimit p æftaté ante canis ortutexpreffû^in æreo rutilouafe linteoloogtu donee totS denfe^, infolaC Oportet dû infolat qdm eo fubinde cocrefcit 8C denfaf,Iigdo mifeenPer no de ne fubdioirrorepfub tedü referendueftmejari em huiufeemodi prohiber nodurni rores * Probat om phaciü qdcolorefuluo erit 8C friabne,egregie adftrin gés ÔC lingua erodes.Quida coquen tes om' phaciü dcfant.TonfilIis,uuæ,uIceribus oris quasar phthasuocSt,diffluétibus humore gingiuis»^ P“quot; ruIêtisauribuscümelIepaiTo'ue prodeft.Cuaccto aütfiftuliSjUetuftisulceribuSjSChisquxps^MO« punt, Clyfterecôtrainteftinoçî tormina mfundi. Infundit amp;nbsp;contra mulicbres fecminaçt fluuioncs. Facit ad oculoi^ claritaté.Scabris genis Sianguloçt in oculiserofionibus utile eft.Bibiieotrarerentem ÔC ruptis uenisfada fanguinis expuidoc®»quot;^™®' tarnen modico amp;nbsp;copiofa aqua diluto ud ^^ °P°‘' tettuehementüTime enim urir.

t N T E R P R E S.

NOn anîmaduertcrût Diofcoridis omphacium uertetes interpfetes alp,informe,nee r^'*,^“2 «bat ri cogruence in extremisclunibus cauda iUireliquiflê.Nec aliter g FJaccus cecinit, qd monftrü.turpiter in atrii pifcê definere;ex omphacio omphacite uinü fecilTe.Qy od

capite in eaiÿ editionibuslegit: Visfucco adftriAoriaü'c.Vel uralter ex cis c5 ineoepit partéJdéaalW g ^■ prodeft ftomacho qui cibi tenax nö fit;ö'ab his qd tot» legitur ufqjad intégra capitis hums d?“*“”'^ ex hiftoria amp;nbsp;medicina uino^s quæ ftatim fequitur, in omphaciu irrepfit, in qua bic idéait: ó ‘^,'^^^2» lltfaKhm 5iC.Mox fvTÏfim A Ï;^lt; 'lüi tAuv«Alt;(».»(^iüyij7lt;6eyov.H5è WdrwJltir/.XS^ HAiwAr/.jyÇ ^quot;j lt;/tvwWw^gt;’W')'’‘*‘*^|^ij gt;» fi/4K)(iy Kf/A^tvffKt.JitK^ A. H9$ xo/^fx^w Jïi»SiMi ßmlUy amp;c. Ne logins g decet tarn milita repetantuf, nbsp;nbsp;^.

ut uidetur duobus locis eade,©* importune ab aliquo exuino ad omphacium tr3flata,qui omphad nbsp;nbsp;,

nü uocari fentiens.omphacio cöiungi debere credidit. Verutamen lögo interuallo omphaciü ab °®t te uino difFert,ut mox in cófedlioneeius legctibus patebit.Deboerät hoc illi animaduertere, quot;^‘’P'^Mufmf tantü,fed inuenienda poft hac etia in fcriptore hoe c^nouiftc. Calchatis enim Homerici maximal amp;nbsp;omni» Integra femper laus erit.praeterita meminilïe.pracfentia intelligere,amp; fu tura cóijcerc ;

hisapte omniaconftituere.Noseam reliquimus parte inutile hoc loco,non multo poft appoUK tra nbsp;nbsp;'

Indicaruntip id nobis antiquioris fidei codices.in gbus nihil huiufeemodi 1 witur.fed multo magisr» P fuislocisdocéstradandafingula.necdiucrfafimulmifcendareijï genera elle.importuneip bis aliququot; la urgente neceßltate tradari nö debere. Difcrepant nobis etia e» alqs interpretibus pleratpalia, fn , nö mukifacienda alicui uideri poterunt;qualc eft qd alter eoiji pro acerbis, need» maturis uul^quas ^^^ notiftima cundisuoce omphacas uoeät.aeidas dixinquod priuatim ad faporé pcrtinetipoteft^m m

S 9*1«» dtateetia fentiri.Neepenimacid» i^ÇKlGræcis fimpliciccrftgnificat,fedaccrbn,in quo poteritacid^P ^^j^ nintü'alrjfaporeselieiutïppriuatimacidüdicimus.quodfaporefuoacefcitificaccrbisomnibusco nbsp;1^^

omphacis uox eft.nelt;p uuâ magis g oliuas,lauri baccas.ôquot; innumera alia nond» matura Græciea “ j^g dicanc;nö ex faporé omphacite ole»,fed ab immaturitaceoliuaipappellâtesiEâfp ob caufameófflu ^^^ nocis æftimationênos fecuti,acerbâ uerrimus.Nec didimili ratione qd hicfcriptor, piTcu tit lp idé nondS nigrefcëtis;nos nond» maturefcetis diximus,cómuniorc in uuis cius uerbi fîgnihca ^^^^^ Eft enim GrpcisxtpK«’f^v/xu«wfio^«z,id eft.nigrefcere.eft itidé viKlMtâou.id eft,uariari:eft poftremo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

id eft,maturari,ö' maturitate mitiusfieri.Fecimuslp id, ne quod hie non dccernit, ex albis uuis nt P ^^^ omphacium negaremus:quodcontradaad nigredinem uuarum maturitate, ncceirario ‘‘’^“'^^Lyjnul Sunt guide leu ia hæc,uerütamê non negligéda penitus in hisquxad ar tes ér uitapertinenUn qui ^^ la fans fides aut diligentia hominis unquamfucrit.Qualcs autem Amineæ oites, quas hieextens nbsp;nbsp;nbsp;^

nit.in difciplina ruris fint, copiofiflime docebunt Columella quarto operis fui commentano, cap ^^^j^ xiiii.uolumine,capite n. Plinius : breuilTime'que omnium ér foelicilTimc in ceorgicisfuis Mato eu ^^ nit : Sont amp;nbsp;Amineæ uites firmiffima uina . Quæ una firmitatis laus caufa antiquis Græcis quam Latims fuit, ut ad medicinam ex hac uitemateriam,wwam,omphacium0* ®

-ocr page 651-

LIBERA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tS

*“J!J^,*® 3^4’laudauerint fempet ir amauerint. Idem tp de Thalïis conftituendum cd.t^ia^ idem Maro ho neue itidem code loco meminit. Quod deinde à Diofeoride dicitur.» ^(^itMÛ/AKTi ifi/ff^, id eft, rubente xneo nafe,adgenusacris percinet.quod eo colore in hoc ufu probabatur. Id Cyprium uas alter ex interpretibus ''^»■■didolegcntibus defiderio ex qua materia quacrendum id uas fit.Scimus quidem antefern cundris ^ijsjn medicina Cyprium X9,amp; in Plinio Cyprium uas pro acneo ex ca gente intelligi aliquâdo oportere: ’ wutamen no erat noftra state tâ obfeure dicendu,quod à Diofcoride apertiflimc oftendebat,prsfertim nihil deCyprio magis g de quo uoluerit aliquis alio are hxc docente.Quinetiaque Diofcorides j^uAoyfucci 'mplici fignificatioe indicat,ex Plinio meUigine interpretati ambofunt:eandc Pliniang letftiöis ftudio ob-eunus incertius ^ g noftroRj tempoiji medicina exigac re oftendences.Dicendu hoc capite eriä priusg ab omphacio difeedamus: Cu decreu it h ic fcriptor a^ Suç««®' lU» 7rw Tr^K^Jsued; jr^i Kvrej wt^lCiâ^ è/^^ity, id eft,ut nos uertimus,ex acerba uua nondü maturitate nigrefcente per sftaté ante canis ortu exprimi omphaciü: 3 ^a”^*quot; f’S*”!'' totius anni interuallum, quod au tore Varrone primo return riifticai^ fuaijt cömentario à outitio ad caniculs fignum uiginti O'feptem diebus quondâ numerabatur.quo tge nullafui parte nigre-^ens,totaadhuc uiret omnis uua. tuneep exprimi omphaciü hic iubet.Exigebat hic locus ut de interuallis NStcmpoijicertiusageremus.intereft enim medicina: O' falutis humans qualiaea fintcognofci.prgfertim ocennbusmukaGrsco^imedicisex eorüratione,fedlongiorreiferiesO'hiftoria eftrSatismö fit Varrone Wdiximus loco amp;nbsp;Dioclem in cpiftola ad Antigonü regem citaflc,a quibus poterunt uolentes plura in to sndire.Nos tarnen nö tacebimus ab anttquiflimis Grgcis üfav.id eft.horainteruallü hoc uocatum UI k.receptumi^apofterioribusin aliquibusadhuciéruari.prgfertuncpin medicina O'rufticare,qua^ al 'a *.™“nni melhorguappellauitldcpfignificauit Plinius lib.xi.cap.xim.dices: Alcerum genus eftmellis iui,quodideouocaturhorguma tempeftiuitate prxcipua ipfoftrioexplendefcentepoftfolfticiumdi*

, “’f«t.Dequo didum lampridem quatenus tunc,amp;quóresexigebat in myrrha eft.tuncenimde peciohore habitu fermo erac,quem Grsci wfetv etia nocant.quod Plinius eo loco etiaindicac.a cempeftiui» ate ptacipua horgum dici oftendens-Nune aüt alia uocis huius ratio tradatur O' docetur. Altera commu niappellationehorsa nominauit,oés toto illo temporis fpatio maturefcentesfrudos.qspofteriores me» icinoranos palTim nunc etiam nominant.xftiuos O' ipfi etia intelligentes. Nö aliunde nominis O' rei in-nenta indications,g à temporis intcruallo.co quod nos ex Varrone defcripfimus.O' antiquiores Gr sei ho tam uocarunt-Eft fanécundis anni tempeftatibus córnune nomen hora,idlt;y in Grgcis omnibus patet:cö-?'rf'^1^^^ ?^quot;® ^i* h°tünominat adderealiquidfemp.uerbicaufa,wp« 6ift\it,amp; üfetj^(M(ïy@',quodeft,xfta-« hyemi9hora,ideft,têpeftate. Crederêqjegohonorisobmultaeiustemporiscómodaprxrogatiua quot;f**

cornatameamfuiflêanni partem,utpriuatim,fcilicechora hxcdiceretunnifi'Homeruseadéhacraciöe quot;C*'** n ucre ulusfmffet,cum cecinit: nvfi«i tumn^MK 1«$ Kyh» ytviTKi wfd.quod eft:infiniti quotfolia O' flores fiunt Hora, pc ’0fam,idcft,per lier: patettplignificanea uocc uerex reipfa:tum ex Silio poèta etiam .qui eiusuerfi» u umucttensait:MiIliaquotfolqs,quotfloribusincipitannus.R.eceptu tarnen id eft.Nccaufim ego nunc h ^Tfcriptores etiam ncfcire fe palam tcftati funt:Id iam nunc monebimus, ex quo in orxis uftibus ab antiquis Grxcorum medicis numerantur tantum cucurbitx.cucnmeres omnes.O' pc i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^^^^ dubitari pofte horgorum nomine fignificari certum genus. O' eos tantum.qui ma

i^f^_ P^F, ’ƒ’''habitu toto eo tempore maturantur;fpcciofHm enim grande,elegans. O' undique ama» cGræciwjijj;,, uoeät.Nam quod ad omnes xftiuos O' autumnales alios omnes frudus pertinct, unum oporaenomenfatiserat.Qux uoxlicee propric autumnum,O'exco autumnalesfrudus fignificet, in een» u tarnen eius numerantur abantiquis: xftiui etiam qualia mora,cerafa,pruna.ó' prxcoqua O' Armeniaca unt.omniaxftate maturefcentia.Quod totum manifeftc primo libro indicat Paulus Aegineta,de horgis et omnioporaagcnsiOhecquidem hadenusDicendum etiam q» ad uuas humani oris malum pertinet,qui» usmedetiomphaciüm Diofcorides ait. Nccpoteritqualeid fit facile intelligercaliquis. nifi ex hiftotiaO* natome partium corporis humani cognouerit.defeëdentibus à palato ad interiora occurrere,qu dm Grg-rummedicix/jvajd eft,columnam.uel K«v/JI«diminutiua forma,id cft,columellam uocant.Cuios partis

’ P °‘^'“*'^““f cibus.qiii uniuerfus in ftomachum properabat:ne maiore copia influens hominé pra ocetEademhxcparsquxpaftimcolumnauelcolumelladicitur, à GrxcisetiamaliquibusjSporx®'* e gt;gutturdidacft:abaliquibusqpcartilagincafit,y»ylt;/l(gt;@',idcft.cartilago:abaliquibusctia yKfyKfiùyt aqua uoce Latinum uerbû gargariftare fadum fuifte credimus, $ fcilicetgargareonc hoc humor ore rc-tentus lubinderepeUatur ne influat,fed quod quxrimus.cam tantum colluat partem.Superiacct ca guttu no itomacho.Hanc pattern Onomaftici fui fecundo commentario lulius Pollux ait,fi uitio aliquo inflam» mctur Om paUorem tranfeat,tune r«{)7Aiù,id eft.uuam uocari,ut Ariftoteles uocauic y«ç)vAii^97“''-Qug licet « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;totam huius mali rationem expient, qux aperitioribusGrxcorum medicisre» ^^1^quot; V '^^^dunilpillud primum:in alrjs fcriptoribus plcruntp hxc mifceri, uocari^partem O' partis nus maium nunc columnam.nunc columellam,nunc uuam. Veruntamen à Græcis,prxfertimftJ à Galeno uocatur,O' à Paulo Acgincta ueluti plcdrum oris quoddam defcribitur-ut quemadmo ebT(f fr 'quot;^•'hara fonores di(cernunf,non diftimili rönc O' uox, O' cibus potusqj in humano ore opc fepius u t defcendente in eâ partem à capite deftiUationc, prxter natura ca incre» lainmTquot;''^f ^°®®^^°quot;g’°*’’”8’’®C'^*“^^'’^'”^’^’‘»tunc*^*’*gt;*‘^^^’^°’“™*’®»‘^*'’'''*’*^ eft,columcl» fum h ’’' nbsp;nbsp;•“ “®®’*’ ’ peritioribus medicis cft;fi uero craftior in rotundicaté creuerit, feratur qj deor» wo rè ^ ^^^quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grxcorum medici uocaucrunt: VerStp ex fimilitudine : ncc nifi hoc intcllcdu in fen* oc uuam orisa^ t columellam,tam multislocis intellcxiflc oportet.

n^i noioTKT(^ ^ oiVM/jk 9^1 «Al- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Omni uino.

Wip, Attï, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gap, VI,

Ff Oenop

-ocr page 652-

DIOSCORIDIS,


éi4


01vo/o//^7raZa/oi'vtv|^ gAarf/KO? 0^Aüi7r’ oucQ-HTH^'iap .'n^c^Si yi^trip KcT'iovt^. o^ip£7ri r aoSt-vi^‘Ù/J.i^Olt;ii)(ÔVTivJ'op,^MTH rlop. t7ri ^uRv rgt;i^lt;^ uyiià j^jHotwi’ ixlyoQ rlamp;v/'^Ki^'AiifxSivi'T^àêAaSœÇ. o J^Vi@^ tfXTwSjfxcâüÔQ. J^üatTi’nfoQ. d^ucr6vlt;[^oi^. ov^i' 2koç.o eßt p.«ro(5THljA/K/a, ’tKÄttf^n r« â^ (fOT^asAaTjM/AaJa. oût/j £KKç(Tiolt;5 ^p tv n vyiia^^^9t/^oc(QiVi'Kxlt;,‘^Hlt;nlt;rip.

EKlt;)5^j^^aç. Ktcf. 4'^^*' ETlt;b^ AoV'rto^At-jrfofjTt H^îvc^cécPc 2®Çiy iïso/xaj^^o^ u7ra§X'l- ° 3 M^AaS ’fax’'? *y ti^vcsjiTffoq.p.i6n3 «^ o-^ «^ rsWK^KÄ?. o 3 K/j'^Jç (xia-oii ^P gt;nbsp;/^^' triw?xlt;l H^ T^71501? Ênar^a rir ii^ójx/J^ip.«i ^ru)T%)^{jSjj'Pi iVTiun'ia^KtO^iviao ASj^ M^. Ïa H^ Ti^oÇ'lJ 'JPiórnla Sla'fi^'^a'ip, EK ^ rtûertuç vy T p-i/J-ir/J-ïvquot;. nbsp;nbsp;-^tt/.

Eno.L Romani uinum dicûf. JNerüôJ Si fenforia alfa fædût uetuftauina:gu' ftu tarnen iocundiora funceapropter ui tâda hi s, qui interiora ahqua fui pat te infirma funtJn fanitate modicum 8C aqua di-lutum,fine pcriculo fumitur uinû* Inflat nouu,

Kzp rAuKU5o?vo!?,a(/'5o^fgt;Ki?7t ^' HStj t/'utrJ^avnA'so^. sop-axquot;^ 7:v6j/jjü(.Ta7iMQ. KoiA/ag ü^ lt;^ TZ^ TÿaK^KÔÇ, WÇ 7^ i' rAtU' KO^jH-rfo/j 9 ^tft/crK(J.K.usJ 9 HJ vztf^o~Qzv ferç. b Q auSH^oç oûÿt^KCOT^cx?. KtepaAaAr/a^ tz ty fJi.zflK^'l{‘lH7iHÓ(;,0 ^ SJUtJJVOÇiÛôtTCOTal^Ç TTgoS ii.vócff^oa'ipo'iT'iiip. KoiAfaÇTtsaA^KôÇ.MJ '?^ K^^u^«?^CT'(u’.b 9 «7raAo§ htJo/j KTïftTJ I'S) vz^i^J'^i^. KJ HT^O/J ^p Qvi^H^Mq^Q 'nóaA«t7‘ o-UiUtvog, KaKoso/xa;(0lt;?.(r)4o7?/oS.Viu^ KaKM ZkoI’. f SK.0(A/05,aVt7rzTHc/'^0(’ T/'Ç c/^ SlC^iVil-«Ç.b (P EK ^ GKAo7roU(/'^'0E/crK(5s«(fuAHlt;? H£7rl ^KAN/Xa/öTrfKÖEfa'Xt’jH)) ’^lëoljSjJHQn.vÓ/MV , r AuKVÇ KaAï/jLEVoç,K5H2:Kos,H Ti^o'^oTPS,« 715de ^V/OÇ.H^ b Ka0t4.OM£V« ? rAfcWlVÇ (ZE/'^/oÇ, fi t-■JzH/x« K.aA»p.EV0Ç,b /^ ^leAk?, KaAX^itVoÇ Si p.iAa')-iv0(O(’,7r«j^uçâ^ lÿ 7f Au^ocpoi’.b 9 Aeu KoSjAETrfoTjjOI’.b ^ fXZCÛ^.p.Za'M EX'! *’5i T^' ‘^“ va^K/j.suTrf/KOi? 9 ttSç â2j .ertfur/T amp;vaKTh2-KoS-Tpr Ti^ûÇ TOVJa Ta hcwio-i/xa. ocra. ^^ Y A Kuenp ct.V(Xt^ê,7rjvo/À Ei'oç enw EAoizw,ty c^E/x» /AEVOQ-KJTÇûÇ/AKKûJV^'^3 M^ (J)?S(KC/J,gt;y quot;P^IKOV, »y Kamp;iv^\iy raAa 6^o/x6à30E/j.ty 7150s Kus'/jjty ve 4gt;^ûùs bifa^y^xEvsSjiyE'» AKu/xE'iys.E’/o'i 3 ttveu Ma^KOi iy K.aA0SÓfjcx)(v’itf''iagt;Q 3 £7r) t Âkoi

ægfecôcoquiturîgrauia 8C tu mukuofa facit in' fomnia,urinä^ magis cxpcllit « Quod mediarn agit æta tem,utroqj uitio caret î Eâqj ob caufam in fanitate Si ualetudine reliquis anteferedum» Digerif facile albfl, tenue SC ftomächoacco' modatum eft.Craffum nigrü eft,SCægte conto quitur.Facit idê ebrietaté SC corpus auget. Vet' micuium qd medio colore inter utrüq; eft, mC' dias ad alterutrü eord uircs habet. Probandum tamenin fanitate SCualetudinemagisalbüeft' Differunt prêter colorefapore etia int^t fe uina. Dulce fiquidé craifioris fubftantis eft, æget' timerefoluifjftomachû inflat, SC muftimóaluu Sc inteftina turbat,minus tamc inebriat:ueflïc$ SC renibus utile, Aufterü magis urina pcllit, fed capitis dolores SC ebrietaté facit. Acerbu cibow digeftioni maxime accómodatum,aluu^ *quot; ^' as pres deftiHationescopefcinMoUeminUsn^ uostétat,minusqjurin5 pellit, Nocet ftomacho marina aqua curarß uinû t fiticulofum idem eft, neruos Iædit,bonam facit aluû,SC ab infirmitaæ corporis 4 nbsp;nbsp;nbsp;inutile. Quod ex uua in era

tibus ficcata,aut in farmetis adhuepedente are-fada expreiTum fuerit palTum, Cretiefi procro' p3'ue,autPramniu appellatutSC^d decodomu ftofapa autfireum dicuunigru quidc,qdmd3' pfinthium uoeaperaiTum multi^nutrimetiem qd contrà albû,tenuiusîqd inter utrunqjmediu, medias inter utrunqj uires habet. Adftrmgit O' mne hoc uinudanguetes uenaru pulfustxcitan facit cotra uenena oia, qupeunqj exulceraDone perimuntun queufum bibit cum oIeo,8Cuomi' tionibus redditur.Facit SC contra opiu,t0xicun^ cicutam, concretumep in ftomacho lac. Prodeft ueflïcæ ,prodeft SC renibus quæeroduturSCex' uleerantur. Inflant tarnen omnia: 8Cftomacho noxia funt:priuatimlt;p contra in aluum deftilh' tiones uim habet melapfinthiû. Albû in molhc-da aluo magis alqspoteft.Nocet neruisgyph^“! capitis grauedinesfacipignea ui inflâniai;ôûgt;^ ficæ inutile eft : contra uenena tarnen cudjs a^ is utilius, Quae pice picearu^ refina condiw m erint uina, calefaciedi uim habent, 8C cocodio' nem adiuuäp fed fanguineexpuentibusinutilia

A?ap|EU/j(.a2ÿiUETb:jAJ.o3^b/XEAa4(V0/oç. b 3 AEUKoi’^a.aAaK^Kdi’Ko/Ai'a^r a^ /xS/X\). b 3 quot;^ «4^ ^^X MCKuTuLO^ T VZV^, H.’^hC^IHOQ, TTU^wJVç.KiJsiJ «0470(5.715015 3 Ta èovxcri/j.a r aÄT Eu0ET!oT^o^.o( 3 Triosap «^htivhv 7:nvivnp ï^ovTzqfi^fxcUf^iHoi. KJ TTET^inoi. a.^Tgt;i ^vT^ aifxo'^óiK.o7(i. oi 3 KaAo'j^xJ^o(amp;'^cócuT’/,E-J(OV7Elt;?3 £4-K(«.a |ü.CAlt;-irvu/xÉv'), KE^j«AÏjq zicrl jrAx^^Xü/./XEÖHjrin'H^iKQ/. ‘^vrif^ii7rW2oi,r.ar.osopM^oi.

funt.Vina quæà Grfcisaparachyta dicütur,qup bus admixta fapa eft, caput implent,ebrictaufa ciflt,ægerrim€ difHanf, SC ftomacho noxia funt

-ocr page 653-

LIBER V.

^15

Kipam (PoH^ Tt^iartuiJ/j r tp ’»ja Äfft omop, ^xAs^voç 3 KaAs^ï-vos. 7raA«{(a0îi(5,ara/j£UcüT£7rr.

, o'$ur/rcci’aRAh2:«.o!5,K0(A/a(5S£ lMx^i^tfeoM«X9Ç. K-ts-jJ aet7=(5. i^SQUilt; |X«M7R50*,^^^ ,PXu7P(,.;av àvaezAOSoç. 0 j «ÀSwaç (s:(/'jo/x^£s^o(5 ^ $ «Av^vou, îrrAu • Wo^/xar somj^ov, KwXîoqo tv ^a-o5x oM0i'lt;aÇa-«jüJ)r.T ^ V^ 1^ ^TjoiUttanw^nog. TraAoUMSsiij^iUjou y’?*V^yVi/jj, g ^ KôütOUeoÇfXwUÇ WV, quot;^ rlt;^^K^o'çâ27T kAScwS. o-?Sgt;ti uiy tù-gt;8oi«Ç'^vi(2Ko(5.7r£4^ Q a9£'P(5,b ^ lt;7*U5(XV-^'V0(5«USKjo(5/K.Wwçâ27^ oSip ^Ti'^p M^ 50 quot;K^ ^'^i *^'*°*'' **'i’“^^î? ’^ “'^‘’i“ «•fffO ’À'*^v ^ “^ ■ 7’‘«AcUu6£Î(5 ^ vvsoMaXoÇ quot;^ ® ^ *‘^S'«Vo’ç IV) b lUap-^^aVog inï^°'W »‘lt;K£A('a:,n«T’ ’icTop iKTip aePgo ^*’’^- H^ TCZXÔ TO AûClOUV CÙI^? ^.?gt;^ I^gt; ^^’^Ç «TlfoV'Tjj’hà'PV’ 0 7i5«7rf«vô'(5 HJ ai'TOÇ «^ of

^f'®“ 0 ^«v0aV(j 7f Auç mvo/xiVoS. Je 1 ^ Vquot;^' * ^^op -^ fxiQnp HJ K^oZ.b ƒ y *^^I^^^''OÇgt; MIM TU TI^a/TT/avÇ OÎ^H^ J*’'^oi’U7ra:5)^u^,g pjj^'.jo, y/os orn-aA WU-JO? T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;su Jotj»!?. 7ro2|0’-O(5.H'^0p

Mi VOXe^. 5iV^CtTgt;ÇSaA^K0(5 . j5K(T(/JlOÇilt;9 ^«0$ «A/A/Kx, b j A£0'ê/OÇt5(XV(Z(/'o7’(5.K,OU orpoç T jçioUjiJj ivKo/Aioç. A' auÄ' ^ Tira ^quot;^^ ^Wiap.ip b j^ stjiicro/j '^^ivoS/xiVioç, Sp^û^j tpu'ytXiTKç. o ji Èk ^ óieria.^ io'oriirm» ék TWr^AoUjKi^aAaAyiS^li^^J i’’^^ëAaTrpK0(5. b 9 K.So(5 h^ nAa^o/^Szz/o?, « T-ÖIX^ mç 7P;5ï\H?MlT£Xlt;!/0. vu'cp93r=9, ^’^#«ieTéo(/'iiç.K«Xf«ÇT€ TÎSaÛno'ç, ^i^^SojiuJ^j êAaTf/Koç.

'’^'△wa^tui’rorvoj/;. Kîtp. ^Trt K0tv2ç ^ 7ra£5 Sc/x/yH? 0/ voi? H^ Swe -5a(0Ç,âuSNJûÇ ^ Ä 4)Üor'/V,0ygt;(UCU/^ Kü(5.£uava(/'ü7=(5, ivao/xa)lt;^o(5.ó^-, ^ ’lt;^H0Ç,G^TT|’/KoÇ.U7rV07PZÛ(5,|uSI

^I?, «»tô rî^ KUV(Jo/J,H Itojô, H (pîS/KÔ/J,« ’(|( •^'’gt;n^i«ûV£/'^,KA(6a§'yuj\Hlt;r^(A.aKa,HÔcK0V» ” j «MWÜlIaÇ l lAH4»0'/. Ti^oÇ TV ^TTiT æH-J^Ç (^ TrÂN-yoeÇ TOVTOV . 00-« TrÄH^Ctri« s «iiôvTa pjl iJ^iv ava/^T Mamp;veoj^Tij so/jia

yif«^ 750(5 £/À7rvtu/AKTœo'//j jgov/a/j W) ’ if^'vvTfj^ovJ^^ia.iy TTÄaTUo'^Lov.iy Aurra sa ^^X’^'Èvrij' TV (ÿKoiAi'aç^u^a^tT/xo/j.H^

Quod in Italia prima bonitatis æftimationem habet, Falemû^ ab incolis uocatur, in uetuftatc fua concodionem magnopere adiuuat.Excitan-tur eo uenarum pulfus,aluum Aftit, domacho ac-commodatum,, fed uefficæ inutile eft :hebetibus oculis itidem,minime^ aptum ut abudantiusbi-batur, Albanum Falerno craiTius eft, dulceiti-dem,ftomachum inflat,aluum mollitjconcodio-nem non adeô adiuuat,neruos minus infeftat, ue tuftate aufteçi hoc etiam fit.DuIceCecubum eft, Albano craiTius, corpus cû amabili coloris boni* täte augetîcocodionem tnimpedit. Aufteçi præ-cipue Surren ttum eft: eapropter in ftomachu in-teftinaqß deftillationes fiftittidem tarnen cp tenue eft,minus caput infeftat, Vetuftate ad fuauitacem profîcit,fitlt;ÿ ftomacho accommodatum.Hadria-num Mamertinum^ ex jquo cralfa funt,medio-criter adftringSt, uetuftatem celerius c5trahunt: ôC ob tenuitatem fuam, neruos minus infeftanr. Parætypianum quod ex Hadriano agro itidem affertur, odoratum m ollius'que eftîeapropter fal lit bibentes copiofe potum : diu ebrietatem fer-uat,fomno'que fopit.Quod Hiftricum uocant Pa rætypiano fimile eft,magis ta me urina pellit,Chl umprædidis omnibus mollius, nutrit egregie, maiore copia bibitur, minus inebriat, deftillationes compefcit,oculorum medicinæ utile eft. Le-fbium facillime digeritur, Chio leuius eft, SC bo-nam facit aluum. Eafdem huic uires habet quodl ad Ephefum gignitur à propinquo oppido Phy-gelite didum. Facit capitis dolores, amp;nbsp;neruos læ-dit Afiaticum ex Tmolo .monte mefogite quafi mediterraneum appellatum.Goum Clazomeni-um(5, quôd multam ex mari aquam admixta ha-bcnt,facile corrumpuntur, Slt; inflationesfaciuntt aluum itidem turbant, amp;nbsp;neruoslædunt « Vi-num omne quod purum, nec admixta re aliqua fit,natura aufterum communiter hæepræftatî ca lefacit,facillime digeritur,ftomacho utile eft,cibi appetentiam excitat,corpus alit, fomnum conciliât,uires firmat, dC amabilicolore cutis bonitaté commendat. Idem copiofîus potum his quicicu-tam,coriandrum,pharicum,ixiam,opium, argen tifpumam,caxum, aconitum'ueaut fungoshau-ferint, fuccurrit. Nec minus contra ferpenteso-mnes prodeft, quæcunqueillato morfu idu'uc refrigerationeenecant, autftomachum fubuer-tunt, Facit Sf ad inflationes diu tin a s, præcordio-rum eroftoncs diftentiones'que, ftomachirefo-lutionem, ÔC in âluum inteftina'que deftillationes. Prodeft fudore languentibus, SC quibus im-gt; ? „ nbsp;nbsp;nbsp;■ - J.........v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modico fudore corpus digeritur ♦ PolTunt'que

î'‘'SOM,n^(h«iîi3§au/A{vo)ça5iaoXou9'i. hxc praccipuc alba, ueiufta, SC odorata uina, Ff amp;nbsp;Vetu

*

-ocr page 654-

C16


fMÄtsa. ^ oi A6Vko(\ »y TraAa/o?, «y ivatPaq. ii fjSjj Vt 7raXa/oi HJ ^Auttêç.n^ t^oçt« 7^1' au Stp HJ Vî^^OUSETrfTKt/'tJoT^O/.TÇOÇTi^aUiaa}« CI tpAir/xovai5(rajü ê^io/ÇoVKTTKjoZç iTrmi^i-ijSjJai. Ka]aVTAovv)az ^ ocptAÎ^aç tiJoi’ rà 6« jto^NjH^ «part tfaiV/K^jHj ^U(«.a^]ô|U.ïva iAkk. •7150 S ^ T^tv ûriia 'i^o'tfi tufep» ojâôaAaoro;. aîSH|omj Aiuaoi .J^ia.ifi^ova'i ^ t'Stoi o’HaÀi

KOI. œÇO CpaAîÇVOÇ, C'W^iVTZ VOÇ HJ KtK.«So^. 0 71 o'/^VNVoÇjH^ 0^01 v’/^oiot Sc^ ^ Ka/j-TTav'i' aç. H^o '7t^ai7rtcUfoS «'3’ ? âJ^j/avou. HJ o-zksAi O^XÛ(5b/Jl«(U.^2l'O^K.aA3lzp.£VûS.£^iw/^ cftfc ^oq. ÂÎlt;rèlOlilt;pWi^tTHqo lt;^ iffitrus nmufxi Voç.b( ^ vraj^ifç HJ (USAaViS Kattosó/xaj^oz.if ucr trôoJ'iiç. c-^Ko^ pSjj 7gt;i '^vhTik.oi.oi fM 'Pi At •nfoi H^ a.vsn^oïivsôp.ci)(Oi. «tJo/z j lt;r^KO7fzoz'. Ov^^K.u7i§oz 9 h)) KttpaAaAreçbz (rtpoitTja vra A«(Û^HJ AtTlfoZ.HJ AtUKOl. aTîfoVTJ 9 Tæ ViU^Cû-(fouç TrAtovaaôÉVTtç. 01 /xieroi q t^hâikkxp a-ÿsoi TÇoÇ Trécrifj, wç b t aTP ƒ• £r, h q ’jeerórA ■^x'^HÂiniap,^'^ î er^ç wjaVjHj îOnjHJ wô TliJa ? o’/VOU bj/ticS'M. H^ 7’ /J K J^I-^îj/J 9 ’lt;i^l50() ^ •^«'W^-^“gt; 'y ^ /^^^‘^ Sça^NVa.' À' ^0 ^hh, fxi^H 7racra,H^ ^».aAiSa H o-uu^^Kç uxA-ÉAaSKÇ.Txn^KV^x'JfÂioÿc'gfjSjifa«aß V Koslui ^li^lJ^CM-IJ^ TTxê^ C^iwp StJX®? f/J.'^’lO IM^Hixi^xj) 'IPAü'fPa'ix. p-tTfic^ 3 o’(Vovlt;9^ s-CT» 2i'u/J ff^^,*^ p,aAlt;sa wi uJ'joTfo'za'ijbipé Az/x^. Mtlatrurnç'viJ ^aj ttm^ raç ri «’o^Hraç ccvaKaSaZ^û/j.tKK^/triJg.Hj Suf^nAuq TP^aîf locw. J^ep-iv 'PI 74 p.iToi.'T^oiV{iia‘ipvlt;ra^7T'ivilfi.S(.'if Ê^aTTi/ag yaj^voçr lt;ru7KiJ//ÂVNÇo’zvto{rïwç, çjoTP/jèTrayj êtOH^tiai^ n^iOpipa.Ki'müotvov. K£lt;J. 4^s^

At K.aA»^tvo(5bp.cpaK'THÇ,lt;rx£ua ÿnj KTÎüX^^Âi.trSai.QH'AoTrxiif^vo fjSjJHQp.H TTu l^ 7rav]«7r£7rî(ÿju ^ salt;puAHÇ ovcniq XZ q b^z^ÿa-xç, tTTi H^it^ç r^« H J^\ Vus xp luoyuGutrzv bi 60 ^u tq.Hj/xiTizTÓ £K8Az65vaz ijAia^tTJ ^ K^a^ias wvoç. STirnfinluj q tj^ij À' J^uuxpip hj ivsopx ^op, HJ KfOJuAo'ZjHJt/AtUiÂcZ'Zjiy PlÇt^UCSTt-' •^Olt;Ç,H^ £K At Au/xtvozÇ r sop-x)^ X^p 0 l'sa'ap. «Aottê^ if^Âoipinx7iJ^ixdix'ix'i ^oiJS^juKaJo:?-JOtpOU^tVOÇ. ^K^aaz J bz pl^pl 01 VOli-^ TTA^O

Vap. xT^aq ? ouit iid ttotipoi,

ni^i △tuT^i'a^Hjâcfcwa/xou.

041 K.XÂO'jpiVOlicf'iUT^ixi^ Op iVlOI TT^/XOp K.xTlOUO'lfXV.lUxKi'Tl T^/Z quot;Pp T^óssop, îi^ ri sîpipuÂx ojp lt;/^t^Az4«Ç OIVOU pi'T^UTX^ x\ ^lt;XÂIVI^XT^ piT^HTXI^y^H^fx'l^OL^^^gD^ ïr«THlt;r«§ «$^A'io6’W^^îQ’lt;^®/^»'5 '^ 1':

D I 0 S C O R I D I S„


Vetufta eriamamp;dulci3 renibus ucflîcæ'quéa? commodata, uulneribus inflammatiôibus'qac fuccidæ lanæ ex qfdem unbter imponuntur, Fc» uentur his etiam afperiora,quæ Græci theriode uocât,phagfdenica,8lt; que in deftinationcsfiuût ulcera.Habent utilem in fanitate ufum quæms rinæaquæ nihil admixtum habent aufteraui-na âC alba: funt^ in hoc generc præcipue boni-tatis Italica Falernum,Surren tinum,Cccubum, Signinû, ÔCexCampano agro mul ta alia, Slt;ab Hadria Parætypianum Siculum'que quodMa-mertinum uocatur. Ex Græcia autem Chium, Lefbium, Phygclitequod ad Ephcfumg’gni-turJnflant nocent^ftomacho craffa uinaSini-gra,corpus tarnen augent.TenuiacontrâSiau' ftera ftomacho acomodata funt, fed corpus w»' nus augen t.Faciunt dolores capitis, magis^u-rinam pellunt: quæ uetuftüTima tenuia'queSC alba uina funt.Eadem abundantius haufta nep uos infeftan t. Quæ media ætate funt,tutifliu’C bibuntur, qualia feptimo ferè annofunbOil^”' titas bibentis ætate, anni tempeftate, confuetU' dine, SC uini qualitate decernenda eft. Opomf præcipitumon cfle ludandum cumfid Opi’' mum etiam uino mediocriter m adere cibum. Noxia omnisebrietas,pr^fcrtim'’que continua-’ ta:cedunt enim nerui,quotidiana ueluti obüdp one laborantes, Ingeneratep copiofusquonw uini potus acutorum morborum principw-y“' lis nihilominus prefertimep à potu aqua: aliquo tempore uinofitas: infummü enim euotat,meatus Iaxat,Iaxatis^ his fenfuum cfca excrernen ta purgat. Oportet tarnen poft uinofitatem hac aquam bibere: ab ea enim ueluti cotratiacura* tione auxilq ratio aliqua qufrenda eft. Qö®“ omphacite quafi acerbum dicitur uinurn, pnua tim in Lefbo conficitur:conficitur autéhoemo do: Arefcit fub fole incratibusdifpofitanodum penitus matura uua tribus quatuor'uediebu^ donee rugofa fiat.Exprimitur deinde, 8C in doU' is preftum infolatur uinü.Adftringendi uires w habet,ftomacho accommodatum eft.Vtile pr?' gnantium in fatura abfurdis ciborum appétits busïutile ileofis, ægre concoquentibus cibos,^^ refoluto ftomacho.Creditur potum id uino ena contra peftilentiam utiliter bibi.MuIto^anno-rum ætate uina hpc indigér, alioqui potu ing«' ta funt. Vinum qd Græci deuterian.i.fecun(W rium,Romani Ioram,quida uero porimon,id eft, potu gratum uocant, hoc modo conficitur. yp naceis unde expreifi triginta uini cadi fuerint, aquæ cadi très mifeenturtmixta^ fimul oîa cal-canturtöfex cakatis qd expreftum fucrit,ad 1«


-ocr page 655-

L 1 B E

Vp. xoe j kos'«! r UTfAl^ïiVT^ Au'^nr, /xilofi «Aoi ^KaS e'.iy ^tra r Xii/xSSva Aa;)^;| ós K^x Mia. gt;53 ^ avTO/x^T cpitoMTÓ)}. raj^tug ^ t^z T^Ao’ yi'vQ. «jMÓ^a 0 4 $ ip J^isatopSiv oJvop æ iJ'óvai. i]ia.yiia.1ójjijjoi J^} £7n9u|U.i«v ? VcxrSii *ç.iO|t7rî rvoir it.va.\(t/xScwóvT ^oviwS.r/vf’) 0 «i îtAwo^wç At ro^itvoç 'Ä «SÄ t j^UiU tS Au ’■r’ituf'crna^i/j .tf^^yia'Ofj /d.i^opu^oc.V^Tcii ? yAiuKoyç^;^av]aç,t|Hlt;ra( «nsasMÇ ttu^i /xaAa *^^)«gt;3i?a/j£|ataAo5H S' uAj. H^/xira ?7°-].u M«?^ «-«quot;lY i^;[u t jç ü:rr{ov 7rs Trzoyop.àY tv/oz j âïAaTjsÇ TriAay ?alt;5, ly uAl»? oM^jzou, «^ /xt ^'^ )*Ï rAtunouS itra. ^z^avriç ly H.ara'^ziraV ’^iiiXiflt^titrzp £7riH/xtja(5^\ ^j3vTöU j avrw '’5“? TaaÏTcï/xtr’ c^iauro/j.

n^idivoutu^ «Tj'at^satpuAijg. 4-'’’’**-OAi^K ^ ârjza(5sa(puÂHÇAX£AaQ,su-

TifiKOS U7raj;)^'‘,K^Y^o j^ KOzA/a ^tu/xa 2^iU.tVH. Hj ïo/xa;*^«. iy 715015 ra a A Aa ara âiz^iuç ly crusoAHÇ XS”^1'

I N T

R V.


«17


lias decoquitunfinguliscß dccoéli ei’us uini cott gqs fall's fcxtarq duo mifcentur. Poft hycmcm deinde in dolia diffunditur.Bibitur eodem anno îcitoenim bonitatem fuam amittit .Datuv ægrotis,cum deuino dando ancipites appeten tibus his dare compellimur. Fit præterea uinü quod adynamon, id eftimpotensuocant,eafdé antedido uires Habens. In confedioneeius o-porter parem mufti 8C aquae menfuram mifce-re,tum lento igné leniter decoquere,donee to-ta excoquatur aquae méfura : idij cum refrixit, in picatum dolium diffunditur lt;nbsp;Quidam falfæ ex mariaqu£,cccleftis^ itidem,mellis etiam 8C mufti pares portionesmifeentestée in alia uafa diffundentes^quadraginta diebus infolanttutS turegeo ad eadem omnia eodem annolt; Quod gt;nbsp;ex labrufeæ uitis unis nigrum expreffum ;fue-rit uinum, adftringendi ui quam habet, fluenri aluoôfftomacho uileeft: utileSC cundis alqs quæcunq^ adftringi reprimf uc opus fin

E R P R E S.

Dîfetdentibusquondâcx Sicilia in Italiâ Troianis, quæuniucrfaeclaffi amp;nbsp;genei facis foren t, Vina bo-, mis fubinde cadis onerai ac Aceftes.Carthaginenlis regina edâ cxceptis à naufragio rjfdê.cum rege i ‘^/-^mâinftitueratfamulas.totidé^ pares ætate miniftros.quidapibusonerarenemenfas.û* po j d ?S‘**’™5^^'i“psponerenc Ipfaetiâcum laticü in menfamlibalTechonoré,Binætppoculüincrepitan*, , ' iquot;*^’“quot;« wpiadifFundi uinü iuffit.ut cü plcno ille fe prolu iffetauro, poft ali] omnes biberent proce-ïs. antus præterea ûr eoufep uini laudator infuo carmine Homerus quibufdâ uifus ell,ut una hac fufpici-one uinofusfacilecreditus fuerir. fuerunt û* in alrjs coenaijt apparatibus numerata à poctis, præfertimfÿ a, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuis tamultatlrgnofauina.ut naturae copiaerhominü pro uitacruoluptatibusttip

ni â''ts*neritoaliqsinuinoadmirecur.Nullustntotoorbonafcentibiisuinis,ô'quibustîicgêtesmaxi-me uterentur.pluves certioresépad falutê er noxâ feriptore hoc notas aflignauit.Ncc aliu nde ad utrâqrfor-tunaex uini ufu maior hommi q ex co occafio eft.In caeteris cm unius aut alterius horae uolu ptas in conui-/^'^^æ^f^™0fft:laudauitq;unufquifqj,aucqd maximeapudfe natünoniirec.aut qdingenionaturaeqj ' ’” hoc lôgiore htftoria cundlo^t habita rône, finguloijrcp in natura decretis uirib’ ni, iildcliderandulegentibusrelinquit/iue ad uoluptacé coenas,fiue ad honorécóuiuia étepulas,fiue ad ebri ï«tecómeli6tiones,lïijein qtidiano ufu pocula.fiuead medicina remédia paraflealiquis fibi iielic .Magna anein rnulciplicihoc bono er libefalior naturae uarietas.nô minor tn fcripcoris huius diligentia, qui obfer-uatistotoorbe perfenafcentis.ö* humano artificio cxculti uini ptateïr uiribus.a principio ftatim uetufta emineo danare incipiens,uariatolibrarioi}t incuriafermonisdudlu.dubitandülegencibusreliquitjfïmpli, iter ne uiüdaforisO'mtus uetufta uina fint his,quiuitiofa O' infirma interiorc aliqua parte fint: an uitan ’ *r^™j“’.^**®’^“hnfïrmaO' uitiofa interiorcaliqua parte fint. Dubitacioni huicO'fi nö inultifacienda fit,, ® ®dit,^ m antiquis Graecis diuerfo loco library didlioncs cas pupugerunt.Sunc cm in quibus legi-. tur.Wewrj^s'j,^ij^ijTwüJlov.T^/THTWv Óc.quod eft;His quibus uitiofa Omfirma interior aliqua pars fit,ui. tandaefiehsecuina.Inaliquibusaütlt;io3’»uT/^lt;4(gt;@'ïx«''rwv,ï»Jl« )^/T»7t(r0'c.qdeft; Vitandahisintusuina uoftbibêda,qui infirma aliquam partê habent, non interioré magis qex teriorem: quafi in-\^saamnandus,forisautem concedendus eo^i ufus fit.Nosin ambiguo cömunioremledfioncm fecuti. O' txpotiorefrequentiore^uini ufu,grauiore^eiusnoxa ré docuimus:uitanda his uetufta uina præcipiêtes, f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®hqua parte infirma fint. Aptiusqjid uifum eft ob eaquæ à principio ftatim hic monuit.ncruis

'^ÿ®^®*®*’^usalqs nocere uetufta uina.Diximustp eo loco contra q caeceri interpretes,qui fenfus illiC f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^*^°f''^’^'^®^ Graecoi^i fcriptoribus fenforiaq illi Kidimieix uocant,nö fentiendi uim,

edin(truniêta:oculosuerbicaufa,aures,neruosi]5.qbuslæfislaeduntquidêfenfus,non tnidêfunt,nccpa' mm AriftoteliO alrjsdifferunt iiâiiii O' x’iâmifix : quorum alterum Latinis fenfus, alterum fenforium eft. luatim poft haecquo loco de uino albo agitur, quod hic fcriptor ait, aittIó» n n^ tiatdAtiv «r«; : Barbani» d''*M 4 *^“ '^^'‘^ ucrtit,longe alio ut credimus q uoluerit Diofcorides intelle(ftu,qui mt^iv non ad pon-fed ^^^’^^^''''hatêcrafîitudinicôtrariâreferriid uoluit: O'twvaXSvnöad deiedtionê.quacaluiqipriaeft, j'”'’honédigeftionemi5 earn nutrimenti in omnes corporis partes,quam priuatim Grpci «»«/«rz» di tn ’ a3“®f'‘'“'’‘^® “olumine longius incafeoatflumanobiseft. Vino ein id maxime conuenir,cui natu /aeltinomnesCorporis partescitilTimeferri;ideocp in cenfu uiriumlaudum^eius uetcres Grxcoi?meld inter cetera vfiftn quafi tranfiens amp;nbsp;traqcicns appellant. RueUius eodem loco.Ofi librarioqi forte'id ui-PUnint,album tenue coniungit, relinquitqjlegencibus cogitandum ,cx quoalbü tenue fit, efte etia album Ff i craffum

-ocr page 656-

61« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

crafTum;ó’ quo i album ten ue fit.ftomacho utile effe 0* facilime digeri ; contfd ucro quod album aalTuiJi» turn tarnen feriptoris huius fenfus fit,album uinS tenue effe.Signauimus ex multis obiter pauca hge nelt;ÿ enim animus eilomnia profequi,ut hoe ucluti guftu libtarios fimul legêtes'que moneremus, in fenptot hoc diligentiusferibenda omina. 0* animaduertenda effe, collatis^ inu icê omniü editionibuï, uncbi cer-tior ueritasfit.curiofiuscenfendum.Seqinturhxcftatim quod omnibus nobis diuerfumfitfiquidemB^' , nbsp;nbsp;barusrubrum,Ruelliusginiü.nósaüt ucrmiculüuertimus, quod hiefcriptorxiffovuocat, mediointerai i Ycrmicu ^ nigrum colore uinum.Qua uoceCr alij Græcofjj medici paffim ufi funt,prx omnibus alijs colore nocu lus color* nu m laudantcs.Cr in aegrotoi^ diaeta antefcrentes : praefercimqj Paulus Aegincta, qui primo medicinx u *'ffW’ cömentario capite 4de uiribus uiniagit.breuifententia.ü* utfolent mediciaphorifmo quodaomow® ' orum optimü hoe decrcuit. Verba eius funt: Kfifamp;' À tW o'huv ó w(['ot .rib ;y peoev, id eft.uinoi? aut omniuop mum qd colore Mipfóxeft.Qualis aüt in uino hic color fit.facile nouille crit feientibusignipraefertim a ciseü tribui colorc.pafftmqjTrvpKzffóvabeis uocari Manifeftoargumento rubere hoc uinö.fiquidéigmsr

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bet:Eâ(^obcaufam non male rubensrubrum'ue hoc uinüahquisdixerit: qucadmodumconnaquigiw ,

‘Cilii’Color non fans manifeftereindicaucrit.Quienimin equisgiluuscolor eft,longe ab ignis ruborediftat. Dicin’“ aüt in equis giluü.quoniä priuatim animali huic ab antiquis fcriptoribus feruatus giluos color eft-Nos ptoris huius fccuti décréta,medio colore inter a!bü 0quot; nigrû wf jà? uinû fcribêtis.ex antiquis fcript«ibu* elegimus uoeê.quz certi’ id fignifïcaretiEa aûc uermiculûfuit,coloris huiuspriuatim quondâindex, v deefta ex multis altjsà nobisca eft, q» in hoc uini colore 0'pleriflt;ÿrebus alqsin gête noftra ®‘ÿ*‘’‘^*®“’Vj uermiculum uinû, mukafp alia fie appellante.id eft,coccina ét rubêtia:Sed q, antiquioresijdé^g’'’''^® . ptorcs in hoc colore manifefte ufieafunt.Columella primülib.ii.cap.vi.cumdegeneribusfeminiim^; Adoreidicens uideriin ufu quatuor plcrûqjgenera: far quod appellaturClufinû,candidioris (^ nindi ƒ nis:farquod uocatur uermiculû rutilü ire.Moxpoft ColumellâdiuusHierony. in Leuiticiinterpretatio • qui c3 ih Grxci# inueniffet AKtAoj/^'/ot' ly'xxzMK.à cocci colore coccinü uermiculû tranftulit.quôd cocci c rcruberet.apertefcilicetoftendens.quëadmodum Columella rutilû dicebatcffc,quod wer*”*^“’“ -Lj^ in agro uocabatur.Eundê hune in uino coloré aliqui fanguineü uocauerunt,quatuor uino colores ^‘ tce,album,fuluü,fanguineum,ö'nigrum:in quibusalbusù'niger extrema fin tjuluusaute^fängu nbsp;nbsp;. non tam inter extrema hzc medtj,q ab altero extremo quadâtenus difeedentes : fient]; fuluû cum al ^^^ obfcuritatis 0 nigri aliquid fc mifeuerit.fanguineü uero.cu nigredinis obfcuritati amp;nbsp;tenebris cantu 1quot; ^ cefferit.ut pclluccns in nigro rubor uideaf. Scimus quidé à Cicerone ©• ab alijs aliquot Lucikj poetæ uerficulü:Antepauimentaat^emblematauermiculata.Sednihiladhancrêilludptinet,fiNoniocre i ^t uermiculatü pro minuto in eo inteUigi oportere dicenti.Signauimus non multo poft uitiü.quo loco ag ^

de curatis marina aqua uinis.decerniturtpabinfïrmitate sirc. inutilia ea effe. Cxteri locum ualetudine feu infirmitate fe rccolligentibus.inimica afferctes.Credimus quidé 0nos fuifte idreripte'

ius decretureo enim ferunt qua illic uoces funt,in nullis Graecis tanjé ^s hatftenus kgerim integer temu Ie inuenitur.aliquid^in euneftis delîderaf.Licetiÿfermonis 0quot; rei neccffitas eö legérts tra har, ingenuesquot; qua decet interprété fide.qualc id in cun dis Graecis nunc legit, oftédere non puduit.Numerant po‘’^® ^ 33iofcoridc uini qd priuatim dulce quonda uocabat plura genera,Cretic3.Pramnium,0' 4^ *“’ “°^^ ?Lnli protropon,Latini fualixiuiü^pellauerunt.Etinter paffigenera 0quot; in eo^ cenfualij.alrj ineffdulcia” P citer numeraucrunt- Nos paflum totü id genus uocauimus. nc cQ fimplicitcr dulci mifccref,confun“Cr V rei inteUedü.paffi enim magis q uinirationê habét,quéadmodum xnn.uolumine Plinius capiX' ”’quot; tradidit;rcs^ipfa0' coiifedionis modusoftendit.Licetenimj-AuxiGrzeidulce fimplicitercocent.coff ^ nihilo minus in uinoeadé hzc uoxad paffumeft.Vocantq; paffim yAwxi genere neutroCrzci, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. s resLatinoiÿ medici dulcoré, Columella lib.xiti.ca.xxviii. dulce appellauit.titulüfpcapiti de uino du

#ecit:confedioné^ eius docuit his uerbis: Vinu dulce fic facere oportet: Vuat kgito,in fok per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j dito.quarto die meridiano tpe calidas uuas proculcato,muftü lixiuiüf hoc eft anteg przlo prenuni W. q in lacü mufti fluxerit) tollito0c. Plinhacipfam plureslp alias cêficiendidulcis uini huius rationesmo uit,q ab eo 0‘Columella repetédz erüt: nolumus enim in re quz iampridé in ufu eile in Italia defied,» hzc lógiores efle.Quod q; hadenus didü à nobis cft,nö aliä habet caufam, g nequis editionis now« rietatédemiraretur.alijsdulce,paffumnobisuinigenushocappellantibus.Priuatimenim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f'.y

nf(Jnn, Protropu. Lixiuiü ui' num.

quonda ob egregiâ faporis eius qualitaté uocabantur:alioqui paffi potius g mufti confedioné habeo • defierint noftra ztate fieri ut credimus tutius paffi appcllatióe.g duleis uini m3 indicïnr.Dixiniu’ P ^^ lo ante au tore Columella quod Grzeis Tiyioffowr eft, Latinis lixiuiü elfe muftü.apta nominis translation ^^ ea quz primo priuatim^Iixiuia dicitur. Vt enim in ea per colü madente cinerc paulacim dcftillat s^^^j^ dilïimili ratione qd per fe an teg przlo fubrjeiaf uua.paulatim deftillauit,a Grzeis protropon,a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jü

uiummuftüdidüeft;quoniafcilicetreliqurimuftüprzueniat,eaenimGrzczuocisfignificatioeifcE quibus nationisnotamagisgcöfedioniseauoxindicet.Cretic3in hoc dulcis uini genere laudauerjit ’ neep immerito.ob foelicê cundis feculis eius infulz uindemiam:0'ob communem 0antiquam eiusi qua iadatur quiequid alicubi proueniat,in Creta omniü foeliciffimeprouenire.Laudauit priuatim Ho rus et ram Pramnium,uel à Pramnia uite ledum.uel quafi DifeA^i)yT«,id eft,permanenté 0 perennare » Crzcorum grammatici in eo pocta docuerüt. Lâguidosartenzidus recreate hzeuina Barbarusp . i uuui poft dixitmos uenarü pulfus excitare. Habet4; illc uocis fuz autores omes primum Crzcoijt m Arteriz rpi/gt;|U«vr,id eft pulfus cordis lt;51C arteriaqi motum effe dixeront,qui infurgédo extollendoipfe, qd dia* ® ,

Pulfus

Crzci,contrahendo0confidendofiat:quodcademgensfyftolemuocat.Eoijeinfinitapene'genera U j^ medicis obferuata.ex proprijs notis0' confequentibusde(cripta.Habet 0 Plinium eius uocismagim“' uolumine capi. xxx vii.de arterijs hzcdicentem:Inter hos latentartcriz,id cft.fpiritusfcmlCX'Ils'nna

-ocr page 657-

EIBER V.

*’X,ideft,fanguinïstïui;afterïajj« pulfus in cacumine membroi^ euidésjndex fert’ morboijgt;,in modulos Ven^à crtoskgesçmetricas per states ftabilis.aut cicacus, aut tardus, defcriptas ab Herophilo.Src.Imitarusïç A«yM4lt; otgrauesautores.no pocuit no foelicicer arcerias dixilTe.qd côtrà cucnifleilli in idiibus uidet: quos cötra- «fvroAH. niotusratione in Latina re intelligi oportet. Nung enim idlus aliter g foris illatos inteUigimus: habetip Diaftole* ^per nominü non naturae iniuriä.ln arteriaijt a3t pulfu naturae O' intrinfecü motus principiü eft, rtec uul- Syftole. ran ici ue,fed pulfari uenac illg dieütur. Habemus cötra nos in pulfibusautores Latinos oés.in uenis uero on poétas tantü qui paflim uenaiÿ pulfus uoeât, ut in fatyra Perfius.poftg Tertia cöpofitas uidit nox ent 'ucnas.Et Nafo.Praetêtattpfuo falientêpollice uena: léd Celfum Romani fermonis O' medicinae profef-OKni,quiuena9ubilt;pappellat,pr3efertimlt;pi.libroO'totiusoperisuelutiprooemio dicês:Nelt;pquid uenaa a ^ ^-'^ 9’Jæ‘ï motus genera fïgnificét. Habcm’ 0* Vicruui5 i.fuac Architedlurae Iibro rhythmos Ooft quot;^ ”*^*quot;^®’ Habemus O' Pliniü lib. xxm. dicentê, nullo uino aeque g Falerno uenasexcitari.Habemus P tenio natura,quæ ut Græcoip medici monent,lt;/lzjf(TWKx/,id eft,duabus tunicis diftindas fecitarterias.

prêter ante didü motu fanguiné O' fpiritü in fe côtinent.a corde per totû corpus utrült;p trâsferen tes,no nu”*ft*’^**^'^'’'^ ^^^^^done tantü à uenis diferetæ, quemadmodû in diffinitionibus fuis teftatus Gale-00^4 d'^inonâfanguinis.O'cômixrifanguinifpiritus uafculüneruofumhumidoO*calidofenfueflein-«,''■ !?“*f?^’‘’g“inis0'ipfainuafculü,cômixti^fanguininaturaltsfpiritus»DifFcrretamê,çp in arte ^f minor fanguinis copia O' is purior eft:Spiritus aüt maior.O* is tenuior; qd côtrà in uenis eft, Accedit his ' »«1/ ’^’*?J® ^^’tJ'or ficciorepO' fenticndoaptior g uena eft. Quinetia pratter hæc, ut idem Galenos ait* in'u ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^P“'f’quot;‘lo mouctur. Perfuafit praetcrea uena^ uoce in pulübus uti potius garteriaip,g» plwü^pff^* ^'’*’ “®®^ obferuauimus pro canali animat.qua ijdem Graeci afperam arteria uocanr, in ufii àfni quot;' ’''^f'^'dimuatp autore CclfoO'alqs Latinis tuto uenädicere potuiflê.etfi fpiritus tantü pulfet,

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Volumusantcgà pulfibushisdifcedamusmonc

’dthuth”quot;** 'quot; ’T'quot;’'?' defcriptione ait in leges metricas ab Herophilo defcriptos eaiÿ pulfus fuiffe, O'C. fluïad ”'°’P''^^‘”^*'^.lt;lui àmuficis primü in eätibus O'modulationibusfuisdocétur, tfifimilitudine ali* fisartih** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'^Z^bmü,habêtO'medici,fedin diuer funauquot;'^*j-®'^^'^'’’tioncdefcriptüiSiquidcin Muficis Ä carminibus Hepheftion Graecus fcriptor à me fvHaSa^*quot;?” uocat, differre rhythmos ait, ggt; méfurae.id eft,metri materia fyllaba eft,O' abfqj inende ”°Pa ^^ quot;’*®ü effciRhythmus uero in fyllaba quidêcft,fed fine fyllaba effe poceft. Malleis em in lis mo ’**^^'‘^ythmus fieri,poteft digitoi^ motu,poteft O' in cüdis alqs qup in fuo motu certis internal uolueriN' • ”’^®'™''^'^’^ metro ftabiles habet femper têpoijt fuo^t quätitates.RhythmuS Cohtrà 4 Rhythm’« docét At '^'''* quot;’°'^°gt;côtrahi O' produci poteft: quae mufici qtidie in carminibus airjsep modulationibus finiuitoz“”'' quot;’^^'^''i3fhy chmus à Galeno diffinit,nihil aliud eft g motuscerca in tépore legê habSs.oif-Ex auau *quot;'*^”°P*’’I*“8rbythmü dices: Ordiné legêtp effe cêpoip,in quib’ arcerpe toncidüc O' infurgüt. fit uetbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquado iTtpójgt;^5^@',id eft,alterius rhythmi pulfus audit,is fcilicet,qui alterius gratis

Et hos oulf *'” *'”* iuuenis,O' e diuerfo.plurcs qj alq eadé hac u oce eópofiti.qs Graecoat medici no ucrüt. tManteos'*quot;**’'’'quot;^'^^^'^“’°®”’®®*”®’®g^®®PP® *^^^ Pl*”'“*“‘*^^‘“tg''5“W“ciforfan cenfeböt,nö fa ind Vi nbsp;nbsp;^-^“’’ pauloante dixirn’ caufas,qnia fcilicet différât rhythm’ O' metra ut Hepheftion docuit: q ffuumautoreetiähabebütlib.ifua Architetfturguena^rhythmosnömetraappellantéiqucadmo om h quot;k*’Ï‘’^“®bene.ta paruoautnullodifcriminein muficisca differüt.ta'cpcórnune metrinomê nibusniseft,qu3Eqy5jjjgj.jj méfuraaliquaO' intcrualla motus habêc.Succedüc hisuina q hicaparachy

^^‘i'-’ae illis nö auferataliqnid.fîc potins appellari debuiffe côfticuêtes:alioqui in enndeis 2 T ‘^°5’, quot;“^uidereliCuit.KT^x“^' ”0 legit. Nos etiä inuenimns à Grxcoiÿ grämaticis «i^* nX”*n5*“gt;’”''Wlt;gt;efT«i»«ii«rtr«,ideft,cuiexrtiariaquaadmixtaantean5fuerjt.Etfirccipiend0idfit,ui* einteiligere oportebit quibus nö fucrit adfufa maris aqua. O' prgter id admixtä habebüt fapam.O'c.Jlvir-^^5 'ffcDiofeoridesait.Eam uocécxteriinterprétés ut uidebütlegêtesrcddiderüt;Nos difft -u™quot; r ‘’*’'*quot;’*?®gt;4defteuap(M:ariïintelligitïpbicdiu uiresfuasinftomachoferuarehge uinæfadla^ letatefcro eâfolui:quoniâ difficile O'fero ea euaporenf. In Falerno deinde qd cxteri oerterut cocodlio-p!’]?™“ate,uelqd idem eft,faciIec5coqui,Barbarus ait uctuftatcadmodöüpit.Diuerfitatiscaufaeft.tji homunem ledlionêfecuti.wzrtTH©' fcilicet,qd ad facile in ftomachocodlurä pertinet,fîc uerterüt: ille al-«nus codicis, que nos etiâ uidimus.lecftionê fecutus.aliter reddidit: ïi/vt®' enim in co legitur:qux uox ad .P°quot;®V’?uiMté pertinere poteft.In ambigu o cômunem fequi leftionê tutiüs ut Credimus fuit. Etfi no le* j!L‘“’P''^iooboita nobis aliquado fit,pocuiffe quoda aliter Iegi:neqpïv7n7?jy.lt;d eft,facilis,fed ÄxtTiJsr.id eft, 1 icilw codurx legendüeffe. monuitcpinco nos Plinius xxni.uoluminecap.ir.fcribésiFalcrnautiliora, oncoftionê minus adiuuât.Facile in his librarrj peceât.Eâqjob caufam coUatis uete^ in quaeûqj te ditftis, ^ttiras^iquâdo emeigit.Grauê Falerno alioqui m tota Italia laudatiffimo uino inuidiâ Barbarus fecic.feri-, natinpolyposhocuinü nutrire : qd inferiptore hocnet^in alqsqd haeftertusmeminerim, nnllibi legif;

M»AV7nr/«ireffe hic aitiqd eft;nô poffe maiore copia bibi hoc uinûiid em vxvTiwr/« eft.nô ad na-mpolypos pertinet. Variât poft fixe erxeo^t antiquiores O' meliores codices, qloco de Hadriano O' Ma tttlno Sicilix conftituitin cûdlis em fere Iegit,minus têtarc neruos lt;/l/«Si amp;nbsp;iu^t At73óv,qd propter eoiÿ te* ju»*'*'*^quot;’®”^’.** H® ®‘'*'’ 31iquibuslegit,fed ƒ(« A » «vSZrAUov.id eft, proptereoqîmollitudinê.Dicim’ _ m mollitudinc in uino ,afpericatis O' aufteritatis priuationê.Facitqj ut credamus fie forte'legi poffe,lt;ÿ o ttnuiahxc nina pauloante hic effe dixit/cd ex xquo «lt;/lf o^ifür.id eft,craffa, qd tenuiaduerfatur.Præte-'®*^*^’* ^^ “®*^“*^ neruis minus noceant.At mollitudini magisquam tenuitati congrucre id ul ut : W Paratypiano ex eadé regione trijjutum etiâ eft, AtiwjS»» «raz mollius fcilicet effc,eamlt;p ob caufam Ff 4 bibened

-ocr page 658-

DIOSCORIDIS,


Cto


bibentes fallere.Hoc ad tenuitate Barbaras itidem retulit.fuoi^z codicum fide fecutus.Non fan's deinde«!'' tus fequiturlocus.cumdocet contra diunnasinflanonespraccordioFjic^erofioncsutiliteruina bibi,Kj^TTA«' wir^ov H^ aJ ƒ« ro,M«;^in( : quae uoces diftentione O' fingultû ftomachi fignificat. SutenimOex melioribus in quibus no Av/a.quxuox nihil fignificat:SingultüfiquidêGræci*vgt;^lt;ô» no Av/fucuocac. fed Mtn, quod eft Ian guoremO'refolutione.quod uitiüftomachieft.Singultusaütctfiex conuulfioneerofione'ueftoraachialù quandofiunt,confequés tarnen mail eiusquoddänömalüftomachifunt.Eamtpobcaufam nosrefolutw nem u ertere maluimus: O' nihilominus tota co loco res non fatis certa nobis eft, quod monere uoluimus. Vinofitasi Sunt fimilia his plura alia.quæ legêtibus cognofcéda relinquimus, dum qd ad uinofitatê ^ ebrieutéper-Ebrietas, tinct.autore Plutarcho docemus.Ne^em contemnendu de utra^fenptons huius prpceptü alicujeft,ebrie catem fimpliciterdänantis,uinofitatê uero u tilê aliquado conftituêtis.lHud itatpantc oia fciendû,à uinoul nofitatem nos appellaflfe.quä hic O' Graeco^ fcriptores alq «v w t^myilyufn dixerût.Nec malê.ut nos credv mus,quâdo O' Flaccus citra ebrietaté uinofum Homers multo uino plenü dixerit:nihil aliud uinofitatem q relaxacionem animiuinofaêlâ.intelligcteg.quacalétesO'àtorporeexcitati, toto corpore fpirirusndagen da omnia, ut Flaccus ait, uegetiores etficintur. Earn ebrietaté^ breuilTime Plutarchusin comencariolodc

thufih loquacitate his uerbisdefcripfit.'o’ywirtuj^^/AiiiitÂixfsfMrctirlat tifHMy. t’lviinw t^

iJiiSii, eft; Vinofitatis difcrimen hoc efle O' ebrictatis ait: Vinofitatis quid? rclaxationê feu exhilarationé, ebne«' tis aüt importuna loquacitatê,Qua ratione aut dananda alia.recipiêda uero alia fit, facile ex pioftoride ff naturae fcriptoribusalqsintelligit.Nolumusenimnüclongiusutriufi^euêtuscaufasrecêferendtantumo-nebimus,ideo uinofitacifuperbibêd5aquaO'eaquidêcopiolam,remediiic[)abeaimpetrandüeiTe,utuoini tu qplurimarerjciamus,O'erofiones ftomachi ea ratione hebetemus. Haseincaufasquxrendaeuinolita-tisantiquiorcsaraccoijt medici tradiderüt.Plinius tarne alias reddidit lib.xxiir.cap.xx.Sequitur ab notin' co ftatim qd tn omphacio dieftu paoloante fuit,cfle omphacite uinu hoc loco nô illo tradandü. Quale ant id fit,per fe fatis patet:nec nos aliud niicmonemus.qdebuifife alios interprètes qd male'eoloco coaliier% ex hui’ obferuatiöcemêdare.Necuinufola nominis fimilitudine cuomphacio mifeere.Dedeuterqs,weit, feefidarijs amp;nbsp;quafi oparqs uinis,quod totii genus M. Cato O' antiquioresRomani lora uocauerut,nioncre aliud no oportet.q uina effe quae maceratis aqua uinaceis fiiit.quoijt tria fuerc antiquisgenera,xini. uolU' mine cap.xa Plinio tratftata.Nce minusa' Columella etiâ,xin.uoluminecap.xL.undercpetéda_nouiJieca uolentibus crût. In quo opera pcnitus no perdet qui in cognofcéda ea relaborauerlt. Difcetjina^i^e Icgi in fcriptore hoc.miitatidiiqjin meliusqd in huiufeemodi uinis præcipit,poft anno u tendu eis

, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plinius code loco ait,nulli ex tjsplusq anno uftiseft.qd quotidiana etia probat experiêtia: aut uninuiuu-

tandum in hoc fcriptore fuerit, quod fadlu à nobis O' alrjseft, autorc Columella q diximus loco tuen rem poterit;Quicriloræcertügeniisdocuiiret,fubiecit;cômodiusaütferuatinamphoris.Hancipfanilo'^'’’^' Columella ex aqua uetere faciebac,O'nonnunq plus biennio innoxiâferuabat.Quoeôfeâionisgeneteae fendi pofte uidet qd a Diofcoride præcipit. Nobis tame in eötrariä partem inclinât animus: credimus^no ^t/ w«in«r, qd eft poft, fed n^iit w«wlr,qd eft ad ann ü,re(ftius legi pofte. C öcordes in eo tarnen ersti ow ante nos interprétés alij.cômunë fequi ledlionë perfuaferiît. Intelliget etiâ qui Pliniüaudierit de uinisneu' ttjseodêlib.fedca.xvi.agentê,qualeadynamon qndäuinüorxcisfueritjO'quöcöficeref.Idnosf^Mtej rclinqu im’monêtes tm ideo à orpeis adynamô didu.qm admixta prius aqua,max igné excolt;Sa,‘’^®’f wires ei’ifradlis^ uirib’paiÿ pocês,quê hic docct,in medicina habcret ufum. Et hpc ,p omni uino hatten •

n^lMïAlTr7®UoYvOU. Kiff. 47r^** IV@^ fM.?lt;IT'THQy J^ij^OTa.!^ ^ X^vioiqmi^T^'i^ amp;oamp;iv!5 56ixa.')^ 'ï')(pvlt;ri/}.V‘!P/xa.7«ÏTl} 3^ 7^ köi-Äiaf}, où ja Kivd. so/xaj^o/j ivP-KaöcüjfJ. aj/xo']'! ^ âjSji^xoZç.iù Vîtf ji^xoZs.

C1°?$ acamp;ei'H A' KttpaAK/j exo“'’''' XS**^'^' 3 0 7tu)oa^(/jUi/'jo'?fT^(rüU(?. iucüJVi’^ajÊ-Sl ly 0JtTTfIM(^.(ba^tj^ 3 ? o'lVO/J.ÏA/WQyOTI Vk£Îvoç/\ y^ avSKjS oivov,lt;S\ 7raAoUo!/,iy ÓAi gt;ou /j.{.An°^cruS^iÄiTl. o 3 /mAit'ithi^ 'n^oq t. Xo«Ç avsxjovrAîuKOUÇ,^£A/Tgt;S Ji^ocw tva, gt;y «Ao(5 KuaSop t va. o'xtó^iu 3 J^O ^ p-iyx 2.aâ.y^i'icÿ 7va totp/j tx« '^‘’^ ^ U7^^(f/j,7ra jaTraoTov^aç Tjo t^o^jx^uSUzou o:Ao§ Kar’ oA« y^P a?t5'lt;? ^p èxtta'K. TTnuiraijSjjov 3 xara^ ^iXii/JS'Ç fr^axi^a/xza.

De uino Melinte« Cap. VIL MEIititen^RomanipariterGmistne; litite appellant J Dai in diunnisfeW bus melitite uinu his, quiinfirmoftæ macho funnaluG em leniter mollit,U' rina cit,ftomachu purgat,ConfertarticuloKamp;^ nu cu urinç malo aliquo doloribus,qd nephnum uocat.Cofcrt his q infirma capite funt. V tile pte* rea priuatim aqua bibetibusmulieribustodoratu em eft amp;nbsp;nutrit.Differt à mulfo,q5 mulfum exau-ftero 8C uetere uino exiguo^ melle coficiitmehti te uero in quinep aufteri mufti cógiös.mclliscon' gio,8cfaliscyatho uno additislnamplilfimouafe conficiendû hoc uinu eft,ut fpatiu ad feruonseX' undatione habeat: infpergendus^ praeoidusJal paulatim donee feruencum uero à feruoreceMa* ueritjin alia dolia diffundendum eft.

INTERPRES.

DEficrat quo tépore naturale hiftoriâ fuâ Plini’ cômentabaf, multotp antea. in ufu elle meliute not uinf^qm inAatiôesfacerecdamiiatinO'nihilomin’côfetftionceiusO'ipfedocetdecimoquartouo luminecap.nono eandâhuieferiptori autpaulo diuerfam: medicina^ itidcuigefimofecüdo,capite u igpfimoquarto.Quo minus miretur aliquis nue in nulle honore eftêjUix ^ in medicina *’®”’'^^q’”pJj j

-ocr page 659-

L I B È ft. V.

óxl

Antiquiores tarnen onnes ad expkndam totius inni hiftoriam de, co cum cseterisuinïgeneribus tradide* tunt:nö inutili penitus,fed quod poffet medicina «Sr ipfum augere.Ü' humanx faluci aliquando adeilc.prg-

‘wnm(p,uthicait ^m/f/y En/lfOT/iSvirazx.quod egteri interprétés molicribus uini abftemijs exPliniouerterunc: jwat^u Wf» nos limplictusaqiiam bibentibus.haud fanc'quia non id probemus/ed qgt; nefcimus an uini abftemias fim väw« pleiter mulieres bic dicat,an in foetura uinum faftidientesjdeo'que aquam bibentes.ex quo enim bic uini nuius ufum ad mulieres priuatim contraxit, tertam etiam priuatimepin foeminis cognofcendam caufam mtelligi uoluiffe uidetur. Si enim fimpliciter uini abftemijs dandum hoe uinum fir.non magis foeminis g uinsdandûeritàn ucroçenimfexuabftcmiosuinipaflimuidemuszquodiÿin foeminis,idem in uiris etiam *100 uinum poterit.Credimus ideo nos fic intelligi locum oporterejfaftidientibusij in foetura uinum mulic tibusmelitite dandum. Eamt^ob cauiam quoniam latius patet abftemtj uox,bibêtesaquam mulieres nos diximus:e(x5pertinereuideturquodftatimfcquitur:Odoratum enim eft ÈT nutrit: quorum alterumperti tietaddifcutiendafaftidia.alterum ad uitat nutrimentum, quo tune maxime ad incrementumeSr firmica-Km foetus prägnantes indigent.Quod etia à Diofcoride conftitui£,vtpf ziTtt^/Jd eft.cü urinae malo aliq rena Qoloribusprodeire,in melioribus Grgcis nö lcgit:Nos tarne cömunem fecuti ledionê ca feruauimus uocé, Mfaicisdiligêtiusexcutiendürelinquentcs quo modohuic malo prodcflèmclitite hoc uinupoflit. Adpei-BiU3illudctiâ,quoniâncruoiîtinfîrmitati oêsutiletradiderûc.ûr inter LatinosPliniusetiamö malefufpica» iiturnaliquê,quoniâideminGræcisrenuCrneruoijt uocisprincipineft ,uocatqîea gensrenes wpfow.ncr-uosaut ïwf jt.potuifl^ £35 librario^ impcritia uoccs cömutari.eSr pro neruis renes fcribi ; Medicina quidem oertiusrefponderet.in qua prxcipitur uitanda omnibus uina effe quibus uitioaliquo laborant ncrui:cu 0Ç his pro uno melititc hoe darnConiefturas tarnen hxc nos non décréta effe uolumuS.

•’t‘'o’ivo/x£Air’(’. Kilt;p. 4s'.

OlvogjAi 9 (Tiatpijj 7° £K TTO Tra Aw^oivou 0aSsHjou ^(UtA/' wç Klt;xxS yivófj.ivo/j.)i^op ylt;x^

^7quot;lït^*^‘ «^ i’ (lt;4^ 7raAc«3^, AstnT»-j^'^. ^^‘’‘igt;P.tvKO(A(o/j. ov^N^xö^, exa

^’ri'ï^o$ïXHq)3-£V.7r(vó/xtVü/j g ^ “JX!^ƒAx^(.05i^/pJ^gi.pc^^-aûra wve.

Au,o/vou WûÇ/ttî»i3,^^;^^ç ^»rt'ujwav»« C(«, I‘.X TO£j^iopa5'P7raDajKlt;7w/,o'UUi-'Jovo'/ P/xtA: tS olvüj. 0 cutw nafaT/i]» Cl/). WOl 5 (ft« AüO-(T^çj^|.y;?^jvx,OUÇ tïOV

T«?«??^«-«/ K«]«rr;^uo.,.^iV(l 9 rAuxu'.

INT

DeMuIfo. Cap. VIII.

OEnomeh'.LRomani mulfum dfeStJ Prima bonitatis habet ^ftimatione mulfum quod ex uetere Sd auftero uino.probatifti molt;ÿ melle eöfedu fuermmin’ em inflat qd taie fuerit, 8lt; eeleri’ abfolutüin ufum uenit,Eft ueteri mulfonutricdi uis:Bona facit aluü qd media ætaté habet, nee minus etiâ urinä eit. Nocet à cibo fumptü mulfum,prçfumptû idéimplet,facit^ fub-inde cibi appetenria.Cóncitur mulfum duobus ui* ni cadis,uno mellis plerunqj mixto.Quida ut cele-rius ad ufum abfoluât,mel cü uino decoquunt,lïc^ in uafa alia diffundut. Alq etiâ impedio confulétes, feruentis per uindemiâ mufti fextarqs duobusmcl lis unum mifcentes,poftq deferbuit in dolia diffun dunt,mulfum^ hoc dulce perfeuerat.

E R P R E 5.

FVitquonda in honore ét dignitate mulfum, uulgarisres.érquotidianus homini potus, qui rufticas ó’urbanasceüaspariteraugeret.necalitergcxterauina cum opus effet ad ufumfamilixftruarcttir, Nunc mutatis moribus,©quot; faciendx homini medicinx rationibusfolü eiusauditur nomé: idip imme nto.modo uera fint qnæ Plinius tradidit.interrogatü Pollionem Romulü Cafaris hofpitem centefimü an* natnexcedenté.qua namratione maxime uigorem illü animi corporisfpeuftodiffet: refpödiffe foris oleo, intusmulfo: egregia fanéutriuftplaude, fed eo mulfi maiore qolei.quó meliora uitalioraqj hominis int’ ^ tons principia © uires funt. Quo magis demiremur exoleuiffe penitus mulfi ufum, qu i multus antiquia ideofuit, quod perfuaderent, omné anima afperitate duleioribus fuccis mitigarij fpiritus leniri tranfitn:5c molliores fieri meatus:experimctalt;ÿinfeipfocuicpeffe;quâdoomnisanimiimpetusciboamp;potu mollit, to^prxfertim.qui non folücorpo^ medicina, fed âimoiÿ etiâ habcat.In quogenerc mulfum prxcipue hudauerut ueteresicundla tarnen hxc bona, prxfens inflationis penculüîÿ' noxa inutilia homini fecit.dc-fierutç uti eo hommes,nocere fibi ca rationc fentientes.paulatimiç cü ufu eöfedfionis ratio etia perrjt. Nos ' tarnen ficui nouiffe earn gratû fit.ex Palladio qualis feribente eo erat,docebimus: qui x ii.libro in Otftobri Weiile de mulfi confeeftionc fic docuit: Muftü de maioribus 0* cgregijs uitibus poft xx.dics g leuatû fueric cxlacu.quancüuoluetts fumis:© ei mellis no defpumati optimi quintam pattern prius tritâfortiter doneC «befcat,admifces : o- agitabis ex canna radicata uehementer. Houebis ant fic per dies x L.continuos:uel, ^uod eft melius,quinquaginta.ut cn moueris,mundo linteo tegas.per quod facile confedio xftuabunda Juipirct.Poft dies ergoquinquaginta muda manu purgas quodcunt^ fupernatabit,©' in uafculo gypfo di* •lotnterincludis,© ad uetuftatem referuas : melius tame fi in minora © picata uafcula proximo uere tras-*unda3,«j-gypfatadiligenteropcrias,O'in terrenaeirfrigida cellarecondas, uel harenis fluuialibus.uel co-demfolo.uaiculaexaliqua parte fummergas.Hoc nulla uitiaturxtate.fi diligenter effeceris.Et hxc de con* Kctione mulfi fatis mono dicta fint-Quibus in fcriptorc hoc addedum fuerat, quidnam «y qua ratione hie

De Mul*

-ocr page 660-

6tt


DIOSCORIDÏS,


n^tMtÄfK^aru, Ki^i. 4^«.

EXiKjar’/j-^ Ä avî^ TW o* VO/AS Al^ J^(Ó3oC.(JJpi^ÎATH'^. '}^ta/J.i‘ 0a 9 a4)ï4nM^'v^,^4’’ ^1^ xo* Äiap lUaAa^ot Ê8AojU.i9a.H t-tJ.irgt;p KiviJactt uç £7ri ^6a.via‘i/Mp TTiiraAo Tap.J^nf'óv'mi o-vv fxir' eAozou.tw 9 à(})t4’lt; fxiv(üÏ7rt T p.tA^a‘lt;pVii.T tyScdamp;ïïTt^gHöyüV T »y 45(7rv6V’/A0V(H^ H^ (5\aifoj^^tiT. T^ d^ CAS^iasop kmèi'fip oWlt;ii^ïVioivJ^^pji\i K(iK'sa‘i^ïirov ^ TNHAiit/auTOjxop avaAa 70TW(/^6VT^/àgt;yâj^aua/x(ÿ Oivia oa-op Êtti Tw Tai’ lt;/'uva/Alt;lç àvaKTSiô^* o0ï/J étti t ^Ae



DeMuIfaaqua« Cap« IX.

Elfcraton. LRomani mulfam aqua uo cat. JEandc mulfo uim SC natura mul' fa aqua habet. Décoda aututimurin his, quoçz alufi mollire, aut uomitiocs eiere uoluerimus:quemadmodu in his quiuene-



num hauferin t facimus,cu oleodatcs«Vt«nurac codaetia in his, qui pufillis uenaç^pulfibusmuk taig infirmitate corporis fint. Vtimur SC in tulfien • tibus, pulmonarqs, SC his quos multo fudorc dip fluentes diaphorumenas uoeât.Quæ aStmaiore apparatu cofeda feruaf mulfa aqua,qua priuatim quidam hydromel uoeät, in media aerate uino qd adynamon dicut,SC Ioræ,in recreadis uiribuspro* portioe refpSdet: eS^ob caufam in alicui’pataî inflâmatione utilior q lora eft. Danatur uetultoc ininflämationibus SC corpore adftridis.Pt^^


7^0aV0VTW/J Tl /Xi^OQ ^piUêl'F‘ppM)^}'TiS) 9 TToCKaj^T^ ^^iS^ÓKlpjapiTUT

tp'Xiy/j.MVÓVT «3sty^.Itti^tsó/j^a.')^m' •Jfv^órap H àvojEKT iiJ^ai^iojoUjy.Év' ettithiPiJ O/J. SK^ÿTj^TÇoÇE/J (XiAlVQfxi^l^j'^VO vifaTBi? o/xBjiou 7raAc«5/Ai7VU(U.Év» «^ KA/a 2opSjja'j, öi JV, mtyeuop /j.ïllt;xpnlt;^ S^(p^■^■'Sa‘lp ^’'^ '^ '^''f’P *y 5c7PT/^£VTa». K.OiÄ^a'lJ^i 2v£Ç lÙ) ^ amp;'^pi.(ÄtrQiK.7rÄUJU0/jSbl/Cgt;}pT KH^lup _____________________.

v^a2: (TK^cClói^uoptMS^^ótJAKif »y 3c7p20£M« tea qui hydromel uocent mulfam aquâ,quæloiis vop iPamp;J^avwamp; ScKjaTÉïi^o/j '!?iamp;p. oi dV, a qua fauis confeda SC fer uata fuerit:copiofius tn ly Twr» E4ylt;’''/J • ’*^' 5 a0Ei®/j ÊTTi voo'ivrap bibeda hæc eft. Decoquût pleriiÿ bac etia,uetutn ^^ « TO TT^esop Èx^ KHSw9i/*ou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^grotâubus inutilis eft, a mulcü ceraginis habet«


ne,Sc im modi co fudore difflueubus. Coficitaute ad unä meUis menfura duabus codeftis aquæ u^quot; teris mixtis SC infolatis. Quida ex fonte aqua mi' fcentes ad tertias dccoquüt SC reponut. Söt pvçæ'


INTERPRET.

FRequens amp;nbsp;nuUo no fere’eapite repetita ^Kt^tfix^v amp;nbsp;Ufo^i^n®' huk fcriptori uox eft. «® difcnmine.fi fubftantia âi ufus æftimetur.uc tocam nominis.nullam aucem rei differentiamw^ tiquis in ea merico quifpiam credident. Vtra^enim melle amp;nbsp;aqua conftar, amp;nbsp;ijdem ferdPlkioy V utriufep ufus funt. Quod differre in cis uidetur fola confeeflionis ratio eft.quam pleri^ non r^^dho“” dinerfi generis ob id cas faciant.Hic tarnen,©'poft cum Plinius omnesçalq feorfum de utraç aget^s, ^^^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fas merito conftituilTe credütur.Eam^ob caufam diuerfis nominibus in feriptore hoc indicatas,»*'®

culcisaqua nos appcilationibuseasindicauimus:dulcemalterä,mulfamaquäalteram appellantes.Fuicqino *® . Kulfa aqua cis aquæ autor Columella, qui poftremü hydromeUisgenus, quod maceratis aqua fauis fieret,a Dw pwnf^y. de proprio © uero hydromeUiadditü.dulcem decimotertio uolumine capite undecimo,aqua nom™ ' iJlftHiM. inferipto etia de dulcis aqux confeeftione capitis titulo, ut diuerfis uocibus in opere hoc diuerfa^quot;5? pu fedlio hydromeUis ab aqua mnlfa oftenderetur. Etfi,quod maxime inter cas difFert,fola xtas eft.die:rß nio;Mulfx aqux genera duoifubitxacrccentis altci}t,inucteratæ alteijt. Ncc Plinio tantu,fed b°5 *P‘°* ptorc etiam, qui cum mehcratu quam nos mulfam aqua interpretatifumus, propofuilfe^fubita«^rec tem iUam Plinq intclligcns,fubiccit ftatim.?i X «iv««» x^ «7pA^ nquod eft u t nos uertimus; Quæ ^.’® m, re apparatu inucterata feruatur,ô'c.In qua defcriptione hydromel,id eft,dulccm aqua à nobis gi tantüuoluic;prxfertimcuadiecit,quampriuacimquidâ hydromel uoeät: congeneres enim^eiu fubftantiæ dulcis 0’mulfa aquæ funt. O’fola uetuflatisrationeintcrfcdifFerunt.Eamtp ob caufam P^^^^j fcuü in medicina ufum habuerüc.præterq in quibus nouitas aut uetuftas eius prioatim exigeretur. y^j^ nosignorates,feruatis ubiçferiptorishuius uocibos, qfdem^ ueftigqseumfccuti,ubi hydromeler^ . , cem:ubimclicrat»,mulfamaquafemper rcddidimus.nefihocmagisgilludexigcretur,genusiio ^^^ uarietate ©• inconftantia grauiorc periculo morboi^ remedia mifccrentur. Quotidianus ut uidetur nbsp;nbsp;^^

nisep uenufephuiusaquæ quondSfuit ufus: indicant lp id rei rufticae Romani fcriptores,qui '”.quot;J“‘*. _,g mil iæ confici ô* feruari cófucuilTet,nunq in ruris difciplina de cöfedione eius tam certé document 4 monniffe illud uolumus,a Columella libro decimotertio capite duodecimo mulfam appeUari aqua hoc genus à Palladio contra in lulio menfe hy dromel.quoniam ut diximus facile mifcebant^’5“ ^j(, pere inter fe fimilia erat, prxfertim^ab his,qui non ut in medicina oportct,ccrtü illud amp;nbsp;c^^i “ quot;nbsp;lUyjf, Docuit hydromelliscöfedlionem Plinius libro decimoquarto capite decimofeptimo,uinum^app ^^ ob cam quæ mox patebit caufam. Verba eius funt.Fit uinü ex aqua ac melle tantü.Quinquennio a nbsp;nbsp;nbsp;^^^

uari coeleftem iubent prudentiores aliqui. Alq ftatim ad tertias partes decoquunt,© tertiam me nbsp;nbsp;■ ^^

adqciüt:deindc quadraginta diebus canis ortu in foie habent. Alrj difFufa ita dedmo die quot;^fpl-hoc hydromel, óC uetuftate faporem uini aftequicur.Saporc uini uctuftacc alTequ i hyarom«^ — ^

-ocr page 661-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L r B E R V« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6ty

d ^^'*5**’’ uimrin Iiocafi ; cum tarnen nihil uini admixtum babeat: bic non laporcm Uïn i,fed uires

ÖeAquagt; Gap, X.

Ydor.LRomani aquam dicuntJMon facile in uniuerfum de aquis dccerni-mr ob locorum proprietates, propria earum temperaméta,aërem,nec pau-


Y^“5-'i^/4^c/^ W tca6oAou£7r(^H ƒ'p ƒ uo-K^H tj/aiPrct ràç r tottuV “^«T«)«!’^ ’((/'/(xru^KÇ'o'iaç. H9^ » r « ^''^ “^S®? ^ ?^* oÜK óA ira. wlt;5 9 ï7riP7(gt;;jVü;j/jj^^ ^ H(X0OJJ^ ^ -ytcvnir. ó/j-t' ^Xo/'J'^wa§(i\(ipr£25 7f(o'mr’§Cl ‘!®7(5U7fxo'' S'0'ç Mii ƒ ïAizj^iso/ijgovo/j uXA/jiLuo/j. t^ Tï «Au7ru5 tvoiPo«« n^ï^Try^r^ocjoojUj^i JVi/'/a ^^iSopHno^.



ciora alia, Plerunqj tamé probatifTima eft quæ


pura,duicis, èC cuiufeuqj alterius qualitatis ex-pers tquæqj nee minimoetiam temporepræ* cordqs iinmorctur: quæ fine dolore defeenditt non inflat,nee corrumpitur.


tibu3 h **‘^’ °*^^ pares habere uires:utile indaurandis in ualetudine acgrotorum uiribus, quad appeten nunc '5p’?‘’'’’*'^'’°‘^^nterpotudaretur.Diximus ex Plinio quale hydromel quondam fueric; Dicemus non ^'^ °‘“^^113»lt;iualis mulfa aqua fuerit, ut utriufqjcerciorratio pateat. Verba eius funr;Hæc autem inf y'ï°[”*’^°’^®.quot;’P®”'^“*‘* Nam quidam ante mulro$annoscoeleftemaquam uafis includüt.ö* fub dio lon?^ *°'*’^'^'quot;j®‘^“™^æP*“®^3™*n3**a “®ß* transfudcrintO'eliquauerint( namquoties etiamper liba'*quot;*w ™*^‘”^'®^“”‘^'^“’^’’*^“*^ craflamenti in imo fimilefeci reperitur) ueceris aquae fextarium cum dra ”*'‘'’Trident.Nonnullitarnencumaufterioremuokincefficereguftum.fextariumaquaecumdo-info/ P °'’?°”'''**®‘^'I“untïó'caportionercpletam lagenamgypfatamcppaciunturper caniculaeortum busn ^f ’^*”*^^^æ^“®^^^’'^“™‘^*^quot;’“’quot;’*’ tabulatum, quod fumumaccipiatreponunt.Nonnulli qui* dei j°”^quot;^‘'^’',æ‘^û^leftcminueterareaquâ.recentemfumunt.eam^ufçin quartam partem decoquunc:

mulfamfacereuolunt, duobus aquae fextarijsfexcarium mellis permis

difF ƒ ^æ ^ufteriorem/excano aqup dodrantem mellis adrjciunc,ó' his portionibus fa dam in lagenam ten quot;nbsp;''™’”quot;’^*’C“tl“pra dixi.quadraginta diebusiiifolatam in tabulacum poftea quod fufFumigetur, Col°”^''n^^ quot;æ*? qnidé Columellaicui non dilTimilia Palladius indituit quo diximus loco » Docet practerea fcQquot;]” • ’'^'f'“®^“'‘-'®®^uæconfeAionem, quae maceratis aquafauisô'fauorüceris fieret,quam Dio* n '’inpoftremocapitenumerat:Eampoterü{uolêtesin eofcriptore uidere,undecimo tertqdecimi uo

face ”'*^’P'^^^nx in medicinae ufu damnata ab eo ed, quoniam domacht 0quot; praecordiorum infiationes ru 'f'*'5°?f“^‘°'’cm tarnen eius mondrauit, quoniam condituris oliuarum aharumfp huiufcemodi re-fc^d*^*^ - S'® ‘'”'*® '^«,0' cibariu m faporem haberet. Prodeflë mulfam aquam dariqj decotdam Dio* corn '”' ‘“'’‘f'‘f?y'^''Ks5 «Jtv4(r/v:quoded ut nos uertimus ; his qui pufillis uenarum pulfibus.0 muka i^i^plir^)^ uisef/'’ *''”™'®f® *’”^ • Pknius tamé aliter docere rem uidctun uigefimo enim fecundo uolumine capite ^^iySt, narr æ°'l^®f^‘’®^•'Inuenioetiam apud autoreshuncpotum bibédum alfiofis,icem animi humilis0' prg-ouo i?''°’' '‘^’,*''’®”’‘cropfychss. Vidctur^micropfychïs0'humilis5Cpraeparcianimi cos appellate, fe ld* 1'' **quot;‘^’'^f“’^'quot;ü' «j^tréij uocat:qux omnes uoces ad corpus non ad animum referendæ funt.Monuif* ff P ?'’^'^’ ^'’°*’'a’n diuerfa petiicus muide aquae tribuiffe aurores hi uidentur. Nobis in fcripcoris huius n cn iam magis inclinât animus,relinquimus^ peritionbus cogitadum, quale fit quod à Plinio dicitun

untautê pufillis uenarii pulfijus huic fcriptori homines,quibus,ut Galenus in diffinitionibus fuis docoit,

«igui uenarum pulfus fenduntur. ad minimam longitudinem altitudinemfe óc latitudincm extollête fe «infurgenteatteria.

INTERPRES,

Antis' utGraecorum uoce utamur probatur aqua. Dico autem Ä7)0rtii quafi fcqualem,id ed,qiialita* tromnicarentem, quae nihil odoris, colons'ue autfaporishabct0friget.Sienimexterraemer* gtnscalebit.metalli alicuiusauefubterranei ignis contagio per quod tranfierit,medicamentofa lt;amp;nbsp;JnteCtapIeruncperit.qualesdiuerfislocis medicinæ tantu utiles inueniuntur.àmedicis per tempora dein* «pseognofeendï, ex infedionis calorisq? fui natura ad fanitatis 0 morborum remedia cransferendae: utquæfulphurofæfuerint.neruis medeantur.quaealuminofae, fanguinis reieclionibus, 0 non fuo tempo* '^v^°f^‘'ï® P“'g®‘’“'’usfcfeeminis ; quæ nitrofæ amp;nbsp;falfæ,capiti: quæ ferratæ, ftomacho 0 lieni profint, 3lils(5uitiis 0 morbis,alrjs poteftatibus alipdn quo non tantum bonitates uiresqj earum ad fanitacem.fed uiuaetiam ad morbos cognouifle oportebit.Quaé tota res quoniam longioreft. trac^ari hoc loco nec de* bctnecpoteft.lllud tantum meminillèfemperoportebit, quoniam mültu30quotidianusaquæhomini Étpecori ufuseft.nihil diligencius curandum homini efTe.neep id tantum quod Socrates præcipiebat.non agendum his locis nobis effe,in quibus nec iufritia.nec profluensaqua perennis cric.fed quam citiflime 0 jongiusfugiffe illinc, ubi uitio aliquo infctflæ aquæ,uarios fubinde faciât morbos, quales muleis locis fuif* fequondamaudiuimus,0eireadhucquocidianacxpcrientia cognofcimus.Proqua re facis huic fcriptori tuit monere.qualem oporteat quæfiilTe 0 probaffe aquam,«^«'^;)^ov ut inquic,W cAil ifi^yy 7F/ÓTHT©':quod eft ut nos uertimus,cuiufcunque qualitatis experccmln quo fubfcnbentesfibi habet pofteriore« omnes Gr» corum medicos,«f/«» ï7lwf At^ww^ i^filiTl^yy^^^glTx yiuim hsó KSf’ élt;r^4tó,id eft probatilTimam effe aquam, quaeonmi penicus in guftu 0 odore qualicatc carebit.Quincciam adiccerunt afpeflu 0oculispuriffi*

i ^P^*^^^*^^'^^^^^ ^*^^”^'^®® ucilifTimam fore,0fuauifrimam.Licec'que hic probari pu* rawdulcem'que dicac,non tarnen intelligenda aquae dulcedo eft.qualisin c»ceris rebusduleis fapor fenticu»

-ocr page 662-

»1

ItfWtîfÂitn Praccordia,

€i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O S C 0 R I D I S, fentitur amp;ed.fed quod hicait ^AVKi quæ iioxin communifignifîcationisœdimatione dulce fignifîca^piJ® fuauiO* inpotu amabilirecipiendum eft.Sicenim Paulus Aegineta i^ù in hacipfarc uocauit. Siqui e aqua:fuauitacêfatiseft,utfineodorefaporcip,O'afpc(dupura,folofr(gorccommcndetur:0'nxcau eiuscft,quâ hiccômuni dulcedinis noce indicauitxætera huic ô” alqs communia funt.Sed longe pHT alqsgà Diofcoridede totaratiôeaquaijedicutur.quæin Plinio,Vicruuio,reirufticaefcriptoribu3,mi c CraccisLatinisipautoribuscognofcêdauolédbusrelinquimus.longiorenimû'nuinerofxuan^tis ^^ fciplina eft;quod(phic,quoniâ multiplex erat.profeflbribuscognofcendudeinccpsreliquit.tiaCtariO], dem caulàmânobis non debet. Non tarnen illud tacebimus,cumàprincipio hicmonuit ”°’’.. • jj, CuielTeinuniuerfumdeaquisdccernere.obeasquas numerauitcaufas,adutranç partemquahtat ^^^ rum amp;nbsp;ufus id pertinere.Siquidê font in generc aqua^t qug nocent.funt contràquæprofunt,0' utrun! tifanam.-Sunt itidem quæ puræ amp;nbsp;fequales.funt contra qug infeAæ medicamentofæcp.O’ utronçra inulrifariam.Quæ omnia fi uelit aliquis fïgillatim per genera Ô* caufasprofequi, graue cumnatnta ineninieritîoportebitlt;ijfiimptoabhomine principio.numerarequæhumanosconceptusaaïuucn ,q ^ 1cm Thefpqs Theophradus fuifle quondam teftatuseft,7ro{/lt;/lsgt;óvoif yvŸKi^v uocans, quod eft minaijjutilem.'Ô'qualênScetiam TagiinHifpaniaenèferunt.Necminusquæédiuerfofterilitacega _^^ tusfaciant.Tumàconceptohominepereum totamqjreliquânaturâ©• fingulaseiuspartes,ad^^ tumcprigationes deaquiseatÿ^infîngulispoteftatefermonêtransferre.quod infinitilaborû,DeclcrP ris huius côfilrj crit,qui ad fanitatis ufum tantâ aquæ probationes docuit;neqj bas omnes, fed ex P*“*^ certiorestantti.puritate.fuauitatc.csetcraijiqualitatiiomniiipriuatione.irquae aliadeincepsabeonu rantur.ex quotidianofenfucognofeenda Inter quæ quod hicaitprobari,nccminimo etiâ tempore pTj drjs immorantê.quæ fine dolore defcendat,certius ab alqs CræcoR? medicis docetur: trat ‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i VTfy^oviHfiui i»t)(iui,/Aii'/iy^gt;irav '{r^n ü/^uyet- rec A îSfe ^7ivTf‘)(tyJtf!M)(fiiy!^tirr«i,}{ji,'i{ùy«^ifti'7tM^gt;^^^^^- ç^ tiÿiyecfiKfiymitgt;-^vJ[ix7uy xotHyrecquod eft:Cum uero per præcordia celerrimc defccndet.nullameliorc H quærere oportebit;quæ uero præcordrjs diutins immorabütur aquæ,aluum uexabunt.inflationes a » Äponderofoonere graues erunt.omntum deterrimas conftituere oportebit.Qup omnia fenlusmi^^ præfertimip in præcordrjs mora eaijr amp;nbsp;ceffatio. Dicimus autem præcordia, quæ cræci «^^«wf'»*” ü^ præpofitionc amp;nbsp;cartilaginenomine,quafifubcartilagia uocant.Eauoce Plinius lib.trigefimo^^^P'^^^f^j gnificari ait omnia hominis exta.Verba eius funt:Præcordia uocamus uno nomine exta in 'l®““quot;'’^ (j, quoniam fub chondro,id eft,fub cartilaginc fint, hypochondria iiocant: Latini fua præcordiorütn o gnifîcaiTepotiusuidentur.quodGræci 7iyicx«plt;/l;o»dicunt,ideft,quodcordiprætcnditur.Huicenimni g.^^ illi Latina ea uoxrefpondet.Omnes tarnen hypochondria Græcorum précordia manifeftenocant, ma partium illarum fignifîcatione, cum nouerimus quam m anteriore homine cartilagmepnuat™ ci appellant,quæ ex anatomes difciplina patere omnibus poteft.

n^i ©aAaewi'ifVt/'aT’i’. Ktep. lt;fsc\ ©AAail/'l vlt;ra^,^2f^óv,J^^i/xv.

Kax.osó/xa)(Oi].MiAta^ ? ra-^K^o/r. arù (pZtr^a.6 ^/xov Q KaJaVTA»Mt''\’ê7r;cüra'jj H^ S^a^oçe.aç^û^ù V“/«? t^ i Vtu^ Trafen H^ 5^0(0.^6X0/5'75 0'733 4 AK,M63vai. u/MÄuen-o'! 74 £7r/TH(/'ïtw5(«./'yvu7). «5 ï(U.7rXaSJoiS gt;Q|(UaXar(U.ao'/(rgt;aiï)O5)(2Ko75 tuOt-p//, •750’5 Tct Ktveo/xafa lt;^/£Mti^ j^X/a^ov.t^^ •75o5Sfo!Ï)ïs'56fgt;(U.o/j.4ciü5a5 Tt«^KUHo-(U. gt;y ^4X«^»*^ »ioVÏ2r,il^A*a^ CxT^jrccvr'Ka TaVTXK(Ua.(ha(po^if H^ TrjX/w/xafa ttuj/u Ixtv'l. Cl '7505 r Gx^iwp efarp-aja ocra '^ó/j,'ts^ KJ 4-ur,u.oU5 (ptfj. /xaX/sa 9 ctroj Tv'iu/j.A^'pa.Xarriuv, ty Scdr/jC.t^ ïi 750-lt;n,o6oUV(l ^^ t'f? 6^Z^0(0 aW’oxJüXf.tyja/S gt;goV(oU5 Ka5^t|/aiS ? c-có,u.a7°s KJ r iiuj, bxpiXifxop i' (T’i aur XouT^ ü/j. ü naTfXi^o~ fkivofj ^ ^’^ofj^utf^^TTiKov^ Kitfa.'^a.'Xy!' «5 H^cf i;crHK.oia(5-^H}05Ö.a7f’7v66'o'a 9 IJ «Kt^a/oç 0«Xaoja lyi^iyj/q 'fPri/x^iuj^a •p^, aê§o,«.o5 7/'v£Ta /. 0/ dV, '75o£4oiw//j «SÄ d ourœ5 a'ieri^iV'q. j'iJ^oTM dit KJ •7505 KaBa^erz/j Ka6’ iaurS ü /xtrà è^uKja ‘3»U.« OlVOV Hf^iAl'rgt;^- ^^ fMT^ rgt; K«^^-

De Man's aqua. Cap* XL „lt;. Halattiô hydor.LRomani marina aqua cunt, J Calida acris amp;nbsp;ftomacho noxia e marina aqua îaluu turbar, bilêi^^P“’“ trahitJouent ealida marisaqua quf^. henda difcunédaepfunt: ncruo^e uinispemioibustf

nondu exuiccratis cadc accomodata eft.Mifcei apte malagmaris quæmaccrata hydrclæo hordeaceata^ rina conficfuntur. V tilis cade empIaftriXm^agmaquot; tiseg quæ difcutiendo funt.Facit ad exinanioone^ que ufum tepida infunditur, Infunditur amp;nbsp;tormmi' bus calida.Fouftur marina aqua feabiesjprungluf’; impetigines, capiris len des,ÓC à partu copal«®*®” ferêtes mâmæ.Liuores eadé difncic;in que ufumret' uence ea fouctur. Contra uenenatoçt morlus quic“' qj tremores perfridionesq; faciuntjprffertinnj KOt' pionum,phalangioJgt;£ amp;nbsp;afpidü,eadem utilisj contra quos,fi in calida earn defcenderit aliquis,pariterproj deft.Corpo9t diutinos malos habitus,quos cachexia uocat,neruos^ maxime, marine aquf calidf balnea emendät ♦ Caléte eadê utiliter fouenf cuté fubeutes aquç,dolorescapitis,8£ auriü grauitates.Quæ lynce ra 5Cnulla admixta potabiliaqua diu feruabitmarp na aqua,uetuftate uirus fuu amittet.Quida antea de-coquût,decoââ^ feruât.Daf ad purgation? etiâ g fe aut cüpofca,uino''u€autmeUe.V€runtnpoftpurga' uonem

-ocr page 663-

®“««,£7PiA(A««rt^«;*o’^^,^üSM'»x9wa/». tionem gallinaceofum pifcium'ue cfculcnrum ’'S'^fD KÄTaxi^Äwc« 'rtw «^ tpH^twe Ajr ius dandum eft, ad infringendam crofioms eius , acrimoniam.

INTERPRES.

teruniquibusprocul imariagentibus marina aquam ûrcmediaeins neganit natura, man's aqua no mukofuinptulabored ex uecefjt difciplina fibi faccre. Praecepcrunt hi quatuoraquac fextarqs fa-tarnen '*^“™'^’^?'*’Ws^Htriufçrcipora'ôibiis,falfîiïimi maris uirnö* natura impIeri.Moderatiffimü puano^**^ '^P”*^*^ aqux menfurä ortonis cyathis falis tepcrari,quoniä ira ?ƒ neruos calefaciat lt;Sr cor runffi”ƒ _P*®t'Ipqao miijt eft quantopere faluti hominis natura cauit,modo uera fint quac illi retulc' miinn। ’^f'’®’*’’“?^**8CMaquxfextarqsquatuormergatur.uinciaquä,fale^nonliquari.lntelligens

Ï^OtQ’u nbsp;nbsp;nbsp;^ *juvu iiiinis mcriLsCcrcd incurie er ignoraniix nominu icgc fiuiuiccnioui nacurd pr^icripiit«

«raus ‘'®^Pï?^“j ^ ””*■* agences marina aqua morbos uitialp corpoiÿ fuoijt hac ratione curare, qug ut lunto'*^«*^^*quot;® pigobit aliqua hoe loco fignare, qux aut mutata à nobis,aut cü aids cadê nobis non ^^im°^ ™^ Pnmö eft.dixiffe nos purgarc marina aqua pituitS.ó* prxter pituita bilc.quonia utraqj in •»«Iliad ^’®'”’'horibus Grxcislegcbatur,Är Plinius lib.xxxr.capite v.dixerit,bibi non fine iniuria fto» •ioresG ’*'’'^^‘^S®'Po''’bilcljatra:aIioquiinc5munilc(ftioncpituitatantüputgariindicat: er poften •»us. Dj *'°'’' mtdici pituitx utile cantû dixerunr.Signamus nos rem, er dioerfitatis noftrp caufam reddi »ihilex foquot;«? P^æ^rea facere ad exinanitiones marina aquam, quod in fcriptorc hoc «ƒ w Ki»w^«T« eft, fi*iitdvft quot;®”one Èreaptu Grxex uocis mutantcs:quando xnovA cuacuari er exinaniri tantü eft-Cgte quot;^ï^‘^ detjeienda aluü utile fccernr.quoi?: nihil aperte in Grxcis oftendit.Cömu-•Uf.Poteft .'’'T^of'cutifumus uocc,quifepe exinaniendi uerboin maiore figniftcationisambitu uti ®9Uïbibi p'”™’'^V’”onibusg clyfterc er deieAa aluo e xinaniri quod purgadü eft. Poteft enim maris •’^'priftar °Ï'’^'”quot;’*’'*'^.pot'ft P'r urinarcddi.ealpparteexinanire quod ducendü erit • Poteft er aliter ^'«nuSei *'quot;»gt;iiusnos hocingenioer fide.utnihil huicfcriptoridetrahercautaddere in uocibus eiusau* »^ntia red^ • ^*^ quot;^ multo poft quod hic fcriptor ait://«pjp« nsJ TriA/wuar« Trupzwp^ov.'id Barbarus uertit: Li ‘»tJemdir”''*'*' ’^ eolorem fufferuefada er faccis impofita.Alter:Liuorcs fuffitu difcutit.Nos:Liuores ®‘'” »»tiÀS'*quot;^^^ ^^””’ feruente ca fouêtur. Nee aliunde tam diucr fa ciufdé rei editio eft.q ex participq ^goifica^mt * *”““*‘^“.4lt;I Barbarus ad fométa ficea rctulit:Grjcis enim uerbü 7rv(gt;/«» id primo er propric ^“»ioclini l’'’•^'quot;’•^medi^genus,cumadcalefacicndummilium,panicum,fal,harena,aliquid'uehuiu' mfi^t ‘“••Qai cuta * j*^' calcfaftum SC feruens, linteis faccis'uc inditum,parti qux calore curanda eft,imponi *»radio tj ™**’’°‘^“sin hoccuncftis^alqsmedicinx autoribusfrequens er quotidianuseft. Patetip id «sapte’claud°'^^°’^ ’'^faccos pertinet.Barbarus accepifTc crcdi poteft. VerStamen non de fruge qux fac ®' ’^onferdhor '’°*'^*'^ de aqua hoc loco agebatur:qux fi' rariore lintco claufa fueric, diffiuec : fi fpiftiore '’ra^obcaur ^?P“?* materiaalia,quéadmodü humoré non remitter, fic etiâ calore non transfundet: •esdifenti Qe^’®“'sfomentislogeremedijhuiusratioabeffe nobis uidetor.Altercum fuffitu aitliuogt; jufPitug, liWnfuffit^.--^?’''f'?’'ö'p3rticipiucius7rvpzwAiSlv#vparumproprie,utnoscredimus,adfuffitustranftip ..-^mienteadig *quot;’‘“”’‘”’’ intelligere femper oporcec,qui in aqua nullus eftmeep enim incenfafumat.At ex P^dKendugri?«?^*®*’'*’^ halitusfumo fimllis furgit.Scimus id quidem,non tarnen fumus hic, fed ua *' raarina aau f ^^æ ®^ ^° calefiunt,uaporari non fuffiri dicuntur. Quod autem nos diximus, feruen-•^h liquor ihn ’‘®'’*” liuores.cotpremcdio difiici;certiorem,ni fallimur racionem habet.Foueri enim caligt; öratnratio n’^'^'ir”' dicimur.Quod licet xjir^mü«^ alio uerbo in medicina plerücgfignifi'ccturztn quibus *quot;' ^’railenià,!^ÿ5?®’^ “fus cogit,nungab refueritcöfuctam uocisalicuiusxftimationcm parce in alia ‘f'fttnderit c i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'hudeciamanimaduertendü,quoloco nosdiximus,fiincalidam marinamaqua

Vaporario.

Fumus, Foucri. Vapor.

^‘qua uocè G *” '^'*^''’^'quot;‘f * uerbo lauandi etiarn fouendi^ uerbum intelligi oportere.Non poteft Latina *»3108 corpori^'k-^quot;’ cachexia facile indicarireami^ ob caufam nos Grxeg uocis xftimationem fectiti, •lui Plinintnk:! h’bitusdiximusidr ut certius pateret res,Grxcam medicis notam uoeem adiecimus,alio.

^anjorbijö'n-quot;quot;^'’^”’®’^'”f’*î“æ’'^™^*^'^^’*^macicmuocat.confequenspotiusquoddam.mulciscp Poiuni noftroru commune.^ certum mali huiusgenus indicans. Comitaturenim macies multa cor* cuteujjqujy ’’’“’^’•».Priüatimaotem cachcxiamuctcresCrfcorum medici principiafubcuntiom ®lgt;oscorporis h ^^P'. ^^ oonfueuerunt.Et hxc pleruntj uocis huius in Gratcis fignificatio eft.ö'fiforte ad Paulatiintjii^i^^*'’’”’^'®® habitus diftrahipoffit.-inquibusex multo tempore macieobduc^u corpus, ?“hum grauitate?^ a-^”*^ ”° multo poft Craecorum codices,quo loco de hydropicis,dolore capitis,^ ^prtfilscr pkrifmaT' r? '^*”’rina aqua inftituuntur.Mifcetcploei eius lt;amp;nbsp;remedij intellcftum, quod in *‘^A/{4L,-S,*“’’ ^'■®cislegitur participium vTraer/.zfô^âtu«» : in uctuftioribus autem ér antiquioris fgt; P’uloantedefcrïDfi^Pr^?’’l“‘^“’Poraricalida marina aqua monet ea mala. Eft enim«T/xotuapor, que *:’lidoliquorealiauo *” r *’^^'f“^ uerbum, feruenris aquae excepte halitu uaporari.KnAouÆ aiie amp;nbsp;Krrxt^i^ '«nt:uidenturlBin ea r °quot;^’’^^I' '^ ^“'quot; • ^nmep ob caufam exteri interprétés ad uaporem rem tranftule-‘quot;‘««8 Cumaceto feriJ quot;‘^'^«’m etiâ habere Plinium,qui eodem loco ait: Aurium dolores,capitis gra-^“odàplinio dicitur “’P** corrigitére. Leuis tarnen curandi tam grauia mala hic modus eft:^ J*.’fidti Codices fecuti cal *””^®quot;’Pquot;’it«8habereabeaquamdicimusrationempotcft.Nos tarnen melio ‘’“‘okgtntes.utram ma^quot;^' quot;”quot;quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utilitcr foueri ca mala.diximus: ÈT nihilominus potcrót fuo ar

K^V'ï'*’^' Macies.

KT/Utf «TiUZ^iÆ «mtu«^

* ^‘®P*’obaucrint,rationcmlcqui.

®' ÏSï^TÏi'^* DcThalaffomdkL Ea eft ex melle, mans aqua, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etcceleftiimbreconfedio.J Cap. XH*

G g Thalalfomcli

-ocr page 664-

€14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R r D ! S,

ekXao^/jijûJ,iTonfKaOûti^v Stv- ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HalalTömeliLRoanï pitet GiMistha

J^^kmq.cnamp;jil?) ^ 'm/jtiAir «^ I : Jaflbmel uocatJCreditthalaflomei« vcPa-pç o/xêi^oü amp;nbsp;^a^aosn^l' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;egregie purgare. Conficrf mellis,ccelequot;

lt;rta/)JVuXKÓWT«/»»^ «Aiaóamp;ïV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftisaquac,maris^æquisportionib ƒ«

TM/j ^ a'^yt/M 7nmoyagt;/jSjiJa ^ fgt;7^ W Kv- lt;015 traieftiS,8C in picato uafe per canis æftu ® ta nm/xairip. oi tR ißvo |«.£^ S'aAaojxç «tfü latis ♦ Sût qui decoflæ marisaquæ partibus ua -i'HpSjjHc; lt;5\ip /j-ÎAiri^ tf-ala/xi^DUfTiQ, aalar bus unam mdlis mifeentes, in dolia diffunaun^ 7Î^u(r/.Ms'îf'OT^ovcR7(Vî'iîH^JjtTPKtss Eft'que hocadpurgandum marinaaquaknius ÿip quot;F 'Fi^Fp ^ ^K\ix6^y.lt;^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä^mitius.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

Nihil certius in Plinio chalafTomeHis huius cofedione eft.Eam xxxi.uolumine cap. v. docuitfenf^^r illc.Sed qiii alter ex fcriptoris huius interpretibus eo duce ufus eft.uerrit^.cöfici tlialaflbtnel?*!“ portionibus maris, mellis.öquot; imbris ex alto: qui torus werbo^ Plinrj in hac ipfa re du dus ^^^ ïn Diofcoride non Iegit,addidit:lt;5r quod a' Plinio dicit.importune nee fuo loco reddidit.Qgod enim PUquot; ex altodicit.non ad imbrem in eo pertinet,fcd alterius mêbri principiü eft.in quo ca dKiff«5gt;.“’'**S’?^j imbre eóffei thalaiTomel.fumpto itenz ferraonis principio,ex alto ét ad hüc ufum aduehi nö imbreje ris aqua dixit;neclitoralê ideoqjlutulenta autdulci aqua mixta,fed exalto.ideft, loginquioremaripti^^ elTe.quod in coelefti aqua ir imbre dici non poteft, qui ex akiore parte call repeti ncquit, fed dum drti expeAadus.ö' cü deciderit eolligenduseft.Nó animaduertit pungédas in Plinio uoces caseflè.Mteg« to fy ad hunc ufum aduchi iuberet. Facile praeceraerat meminiffe in poëtis altiï pallim mare nó acrcdici:(9‘ Columella lib.xin. cap.xxvi.marinâaquâad murix cöfelt;flionêdc alto peti mbere. VerM funr:Quod fiager maritimuseft,filêtibus uctis dealto q quietiHimo mari fumenda eft aqua. **'®‘’^p{ ad huiufeemodi eöfedionü difciplinâTempcp nö nifi ex alto proœl à litore ob cas quas dixtmus cau F teda eft maris aqua:qd forte in feriptore hoc defiderauerit quifpiâ, ideoqjà nobis 15gius repetitu w'

Pl^l O^OUÇ. KteJ», 4^^* SOI? 4'^X'i ’^ i^i'^b ivsófxa.x°P ’^ 22» 0 «io^K.r'p. sa7lt;än0p 'n. «r-lOOj^ayiaç Trao“«^. TTivo/MWp H ly ’£.7K.a0(3ó(«ï}Vo^. ^ tTri^SV/xa •rap K0»X»a§ 'r(M.-],c/j3j}3p Ta.7igt; TJoqxxÏQ aç

■j^o^4 svcMMoi' 7^ Öi zy icpAéy^ucwr/j erew s-JW/Ç o’(TUTDIJOTS H (üTÓyfOK^ £7n^40i(UiV0V. StA A(J H^ ust§a/j 01 ‘bi^^p Ti^oTreTÏfuKifa/j. 0 o5 Xaa^tswraiy a(Mof5a7SvTa.'7f(0^‘7i5olt;’ Wo^tàç H^ ^uertTTtAala. tjTrHfaç.AtTl^aç. AU ^Uao!.^. Tjf^vyiai • ervp ^v» r imrnJ^iiap fj.t •yvi/xivop. tfanJ^ctivixi n t Axs «rttutj^ aw «VrAa^Ltvou. ly Vap-Kt^’tSHTip. œ^t Ae 0 7ro «farjiKOUS (ta^aVrAS^xiV'^ ^^/xcppAToc èii'S, i TreuTr/aft M^ o'WV /xiAiTl aaJaîgw/xivYTÇoS Tt Tai’ traaizcrijç ^ KtefaÀHÇ aVp joA/Vu KJ o ï «ruTrHjoîç^KHÇ ü cürü’7Vü3. uiPçowKÿç n ngtj J^MO'HKOOV^^Ol.TfXK^ip St^UO/J UCfiAf. HJ K^ J^^ç, ty o-ujir^^ç. t^îa^ûî/J 3 k’^M ^0$ VJ èxrl o'KwANK.aç. st^aCl ^tryt^'Xa j^Ai^Sov KafavrA^/xiv^. H (b « cüj6y^im‘^lp-tvov. h^ WHo-fj!^ •^Kro^f. T^oÇ 71 Sn^iup J^Hc/xala. o-®^ 4vX’l HOtTavrAH^ia Otj^. 4aASoV ? '^'‘‘i TTv^tn t'iqSo^. wë amp;nbsp;TT^ûÇT« Gwao'/M« 7rav]a7r/vó/j.tvo/j6i^/jLü/j wyPzjZixifxviop, p-a T^iSa Tl^o? Mnxwi'tz'ou «^ KuKioviroo-ipJ^ «i-IxaFQ gt;y yaAootT©^ ^^p-Satrip ^ mi’A’kx. •n^ÓQ 71 p-vHHT^q, ^ ’i^iap, aai cr^iAaKaÇ «rob aAtri. Bef’tAAaç 7^ Tyo^tiiraç Karaj-|o4ov^o/j amp;^Qamp;^Ail » HSq B^X* XS® 2

De Aceto. Cap. XIU. . . Xos.L Romani acetü dicut. J Adfinng’^^ Sf refrigerat acetu. Sanguinis eruptiv nes omnes potu amp;nbsp;infidetibuscopff^ ' Idetjibarqscöcodbumjaluifluäi^ Utile, Fluentë ex uulnenbus fanguinefiftitj^'” flamationes arcettin que ufum fuccidxlan殓^ fpongic infpergitur SC imponit. Copefeit prod tes fcemina^i locos,8lt; in utroqj fcxu ferlas, acf®l Copefeit ide diffluetes S^fanguine manätes gæg uas.F acit ad ea quæ pafeédo ferput,facros(gnf®gt; ulcéra quos herpetas dicunt,lepras, impeng®^^ digitoçz pterygia cum aliquocoç: quæ his ma is accômodata l'un t mixtû 4 Qyinetiâ fi continue to foueantur phagedænica fiftit ulcéra, Ä que P«^* do ferpunt.Fouctur eodem calidoadditofulpb“' repodagræ utiliter.MeUimifcetur acetum,delen turqp inunda eo fugillata. Contra capitisardores addito rofaceo in fpongia autfuccida lanaiW' ponitur. Vaporantur calente aceto cutemfube-untes aquæ,aurium grauitates,fibila^ Sifonores earum.Necatinftillatum aurium ucrmes.Panos reprimit, fi tepido eo foueantur, aut fi in fpongia imponatur^Lenit idem pruritus. FouenturcalP do aceto uenenatorum morfus quicunq; refrige' rant: frigido contra quicunq^ incendunt.Facit

auxilq ui côtra opi5,cicutä,fanguinis Äladis gw mofasin ftomacho côcretiôes,fungos,ixiâ Sitaxu cd UlCfPeHit hauftas hirudines pofum accrûmes — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terem

-ocr page 665-

»wp^H ^) J^ -^Ijoo-^jarp tji^itiJ. «j-' l»^H9t) '?ISûçôs3’07rvo/ap^^(Uû^ Ka]aj|o ifou/xtvov.si^ÄKj Q «varï5r^/^0(U.tVov gt;y t« «^ ^f^X^^'i^'wl^^ • o'uv«7X'’^°'? TC ^/xo^t[* Cbijag K/ûV(J'aKtJ(aZa!7'/J.£VKƒJ. 0^05 ó -rf'aVTB/j TOVo/jfl^/AO/j ælaKAu^o/jÂVû/j.


t f B Ê R- V.


^i7


terern tulTim Icnir^rccenrcm prorùat.Bibitur ca lidum contra nonnifiredaceruicefpiradidif-ficukates. Reprimit gargariffatum in fauces de ftillationes « Prodeft anginis, deiedæ on's cola* menæ,ôCdentiumdolonbusfi calido coUuan-tur.


r N T E R P R E S.

QVïIe Iwmini uinu natura dederit,ex aceto quod uitiS cius eft,facillime ratiocinabitur aliquis.Intelli get emomniü bonoi^ eius.qux tâ niulta numero ufuqj necelTariaö' grata homini func,id maxima ^ mento effe.cuiuslabes ty uiciü tam multas medico falutis,patri uero families uitæ occafioncs af *«t.Ciuos quidéÉrfapores non alius magisfuccuscómcdat autexcitat.Nullusetiä tSefficaciremcdiocö' Wtotinalapugnat.Net^aufimegodicere,utrobiliberaliorhumanogeneriomniSparensnatura fiierit. Qcerteomnesfineinuidiafatcbimur,eirequidémultoi5ïqu3Efpontefuauitiata bomtaté fu5 amiferint.in «nicateO' morbisaliquê iifum ;elTe itidem qua uitiari cr corrüpi ob eafdêcaufas a' nobis cogant: fed nihil «tquentiore opera maiore^diligëtiaquinü in quotidianos uitat iifusad côtrariâaeeti for tu na transfert. Coguurijdeficiête aceto acefcere uinü,tantS naturx munus, ut omhê domefticaré nihilo minore y uinu gratiaad cibosamp; ciboijt códitorasinftruat:rara,Cr quæ uni Diogeni inter fapiëtes contigerat laude.Vt ent ulepaupertatefuaintergêtesclaruit.quotidianâijjexinfœlicitatelaudêinuenit.-nôdilTimiliiationeexin' no gratia fifai acetü fecit.Nce quicg in uitioijt naturx cêfu ta multos habuit Temper er adhuc habet ufus, ex 9“ogt;ï! numéro hic tantûeos tradidit, qbus aliquando ad falote medicina indiget.In cis fatis certa orna fu ntt necquKjeft qdlégères monere logins oporteat. Quod inter Barbai^ tir nos unû diferepat tantu fignifica» quot;nus.idrpaduenenapertinetqugiileuenenata nominauir.Verba Diofeoridis font: 7#gt;z«xs47rfiir toc Se.viifi/M; An?qualiafintipfeftatimnumerat,opiî},cicutâ,côcrctüingrumosftnguinéû'lac,fungos,ixiam,0'caxn, v-nena S^üiÿnuliririteuenenatüdicitur. Venenaenimipfafunt uenenata amquæuiuêtiaanimalia parte uenenis y. »iisnoxam idumorfu'ue illatarelinquüc.Suntqjprimüin natura uenena, mox eiufdê maleficq comunica ** tioneuenenataudeocp in diuerfogenere côftituendainecfimulmifcenda.præfertimlj in hoc ufu in quobi fndumacetueft.tumuomitionibus reddendû: quod in uenenisquotidianü eft. In uenenatisaût fieri ne» ^wtiquïfons nocuerunt,non haufta nocent: ideoqj uomitionibus reddi non poiTunt.

’’Sio[«(UtAn’ç. Kt^. 4^s\

SVMiAl CK^JCC^T^ 0UTW. A«-' ®w/Jo^ouÇK.OTuAa(? t. gt;y «AoS ^«Aawiou /j.vau (xîa.f}gt; /J~ÎÂi » 1 „ '’’ÇMvSç (.utParoq KOWAcü; *• A'^aç ejinrop s\5/ç ou AKaKiç avaS^a gt;y Ir^aç Kalaquot;^ KTop. (Pok§ Jé Aa^i.' J«o^o/)7nxxo?«7wp. âj$îAamp;/(lt;X.i«-■ “IWÇ HJ «5^ ^H^KÎSÇ. £7riAt(TTflK^^. â JH-V'”5 yîç UTp Èj^i'cPvKç q^ KaAou/jôU/Kq WçdVj^^èo.,, )|ÿ^ («.htcuvcfo/j Hr (^yccya^yxfiy^« nyMouquot; X‘gt;^Vll W^fiTjiMii,

De.Aceto mulfo,qd Græci oxymel dicut XIIIL

Xymclt.LRomani acetu mulfum,autpari-£ nbsp;nbsp;XtcrCræcis oxymel dicutJ Coficif hoc mo Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B acetu muIfum.Sumito aceti fextan'os gneg, mauni faits pôdo unû, mcllis pondo dece, aquæ heminastotidé îmixtaeÿ fimul oïa cogto,ufq,’» du deciesinferbuerinti tu refrigerataoîa in dolia dif fundito ♦ Creditfumptû acetu mulfum craffa ex cor» pore edueere,coxcdicis præterea articuloçtép dolori busSCcomitiaiibusprodelfe.Côtra uiperæ qua Græ ci fepa ab exededo uocant, morfus opitulatur ♦ Pro-deft amp;nbsp;his qui opium aut ixiam biberinr,SC in anginis utiliter gargariftatuc»

INTERPRES.

DOciiitduobuslocîs acctimulficonfcrîHonë Plinius, primüxiiii. uolumînccapîtcxvn.tumxxin, capite in.alterâfimpliciter.altcrâ ex Dieucp antiquilfimi medici autoritatemeccodé modo utrâqj. Siquidêin alterius cofeÀiôe cœleftc.in alterius marinaaquâfumi iubet. Ex co nô importune fufpi carialiquispoceft, deeffe huic feriptOri in oxymeUis côfedfione aqux genus. Neqîjnim uerifimilc eft, qd no codé modo à gétibus tûc fieretjheertü ab co relidtn fuifle.Locus in Plinio primû eft lib. xim.cap. x vii. de oxymeUe eius hge uerba: QuinetiâaeetÛ melle teperabatur.adeo nihil intentatü in uita fuit. Oxy . nbsp;nbsp;nbsp;nocauenitimellisdecêlibris,aceti uctetlshenünisquinqj,falis marini libra, aquxpluuixfextarqs

quinwfufferuefadisdecieSjmoxobturatisattpinuctcratis.Ethxc prima Pliniooxymelliscófcdlio fuit. Al ter ademde xxniuolumine capite iii.idê his uerb/s tradidit:Oxymel autiqui ut Dieuccs tradit,hocmodo teperabatiMellis heminas decê,aceti ueterisheminas.quin^.falis marini pódo.thymbrx quadrancê,aqux ni«in3efexwiosquini^paritercoquebât,decicsdeèîMeftêtecortina,atcpdiffundebâtinueterabâtiÿ.Qug . jiA ^lapræterÿin genereaquxeadêhuicfcriptorïfuntidefidcrarifeutdiximusineoidtatupoteftiVerüta- ■ ïoku,» _^j*quot;”jquot;“’5“*‘'*quot;®^®*P^.oribus alijs Galenocpprxfertim nn.dchis quxfaciiiefanitatê obferuauimus, Xm , ‘'”®“^^tinacóficiêdioxymelli8ratio,fiectiänö unûidérjjplacuitdiuerfiseiusautorib’aqux ^im pf^'^S^æ r jl^’™®™®®lnnh funt.plures'qjfimpliciter potabilfneqjomesanteameUiamp;aceto mix « « terabant,fed u ipfo ufu aqua ftatim oxymeUi nö aliter g in uino fit mifcebant.Teftis eius rei quo di

Cg * ximus

-ocr page 666-

«x8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o g C 0 K I D J S,

xïmbsloco Galenus eft.quïderpumato prxcedéte coAura mclJi aceri tantu mlfcetiiubet.^*^ Sy^PP^ acidü nee duke nimis fentiacur.-Cü«^ duo hatc mifcuerit.iteijj coqui ambo fimul prxci^it.uffp dndiuert chores inuicê penitus fe mifcuerinc.nec crudü bibedbus acetS fenciabex quo têporcc5 exiger ufu^miie ti aqua prxcipic.eodê téperamento quo ad potü.uina aquis ceperâtun nullo aquae difereto genere . Quo ut potabilé (impliciter intelligi oportear. Etlixc pro oxymelle dida hadenus fadsfint.

n^ï OfaA/jmg. K44). 4s'V.

OSccAmh wtpiXfKaTaVrAouMtw •Tijos vojUaS.o'XTret/'o'vas. KuvoJV KΫ. gt;y ra à 7? gt;?(v’ioQÓ7\.ufi ƒ« r/xaja. sÉ/'X«l 9 «5) raç Êtti t Ar 6o7ü/jw8ïvT az^oç|«'y)aç.tifl£u(-/xtTeèT^ j^lt;l jXjrzav 6^/jin' IntAu'jo^sWi. ly tiPjap 7150 7riTrfwKt{a^.£7xAuÿ'iJ JÈ tarr lt;^ iUsra i'o ^H(’(/'ult;r£VTj)/)^.t/'êo«7r£7X;U(U.ar(^(Jv ra Aax^. KaJa^^oefou^;« J^ ty ava^^^oc^r ^op.£VN S/'t/^aç Kniva. o'/^iiX'l J^ 61 wrw ja^^aX^s«?.

ODeOxhalme. Gap. XV.

Xhalmcn LRomani panter Grfcis oxhal mé dient J Fouenf oxhalme utiliter quï pafcedo ferpfit,excdétia u!ccra,rabido^ (^ can5,amp; omniü quæ lAu aut morfu uenenü Klw quût,iniunæ. Siftit cadé fan go inis poft edudos ex ueffica calcules er uptiôes, fi ca lid a poft feenone primü infunda^.Cópcfcit Sproeiden té fcdc.Ciyik reitidé exulceratisintcftinoçe torminib’infunaiK uerütn oportet lac ftatim fußinfundere-Potaeade gargariiTatacpJiæi-enresgutturi hirudînes enecat. Quinetiä furfures SCmanäna capitis ulcéra extent'

Mlxtisfi’mulacetoô'muria.quêadmodü ingaUa primouolumincdiAumiampridemàno^se » oxhalme quondâ fiebac.Indicatipid nomen etu.quâilli ad ca excogitauerüt in quibosfale^'’ co opuseflet.Praeferebantep inueceratam.quoniam recentibus aceto irfale efFicaciof erat.Cü^' autem priuatim in medicina iifus quondam habuerit,hicfatisdocuit : tamlj ob caufam ad thymol mem cognatam ei rem.fermonem noRrum nos cransferemus.

n^i ©u^o|aA/jmç.

Kt(p. 4?’l-


0u/jio^aA(«.H H tpßuvP 0/ à§X“”' Oi £7ri lt;^amp;û9^VH t^/z sôf^a:')(p/] i’^Svrap. ^{^l Tfe? H Ttoff^aç Kua^’ouç Ti^ôÇ v^f^ S-^/adp us jourvewnç ty S^ômlt;i, »y stt? «eamp;^z^:»^ ^ miQj/J.aTZtüfjSjiVa/j. a'y^ lt;R Trax^a ^ /A-


Ac«ra. «rxfvaÿij «R outm. ^v^cou Atiou ô^u Éaepo/J. «Aw/zzerov. LaAeg/rw/z, ttk^kv^^ rAKX«voç. tK,asouÔAiygt;u SaAÙv t’ç a'yyoS. ^’tz'x4 ud'a'pq KoiuAaqs'*. ô'^ouç Hp.ZK0TV-2.10^. T^i^iîç Tio^ôvioi} y^c«^5z’«?t.


TDe Thymoxbalmc. Cap. XVI» Hymoxhalmen L Romani paritereirec thymoxhalmédicSt.JVtebanhhyn’O’^' halme ueteres in his,q infirme ftowƒ effent, dabant^ triu quatuor'ue cyathoçt pM^ » totidé calide aquf cyathis mifcctes.Vtebant otco tra articuloçt dolores inflatioesip. Trahit ’’’?®. craffa thymoxhalme. Conficif ea hoc môîSn®* triti thymi herbæ acetabulû, falis part w®““® Z Lpolêty,rutç,J pulegq^ amp;nbsp;finguloçz exigus a«5 tû coniedisin uas aliqd omnibus,fuperinwno aqujfextarios fex,aceti uerofextarq diminiutOr' culatumq; uasfub dio in fereno habeto,


TERPREE.

RAra lise in antiquis medicinx fcriptoribus audit uox, nö molti ideo fuiflc ufus aliquis Aym?®J mem credat. Ad cxplenda tamé hiftoria.quonia nihil intentatn uita fibi rehquit.cófedhonóeius docuit,qux oxhalme eadcefiet,nifi exhorto adieftxilli herbæ pauloante numeratx fuiiknt.q exuirib’fuis in diuerfis corporü noftro^ uitijs eacömêdarêtTuilfezpufumeius in ducêdaperaloapiw^ teftis hic ipfe in thymo her ba éft: fiquidê habére thymü ait Mtitfiiv ^n/i/^fm ^trot Sü^uv Hfi ^ivi «Rr f**?^,-KjjTx tyzAzDtr.quod eft:potiï cü falc er accto pituitofa per aluü ducere. Quo genere remedij thynioxhalW|,,^ hanc indicaue palâ uidetur. quæ thymo,aceto,^ fale præcipue conficiebatur. Teftatus in pulegio «ia ipfe eft,muleis ex ea herbaremedijs efficaci uiriü focictate acetü addi. Qua ratione thymoxhalmequ* ter caetera aceto etiâ confiât,nunc pulegiû additur. Quodlt;^ in hismonemus idé in exterisetiâ intel (g

tfff'rit Articulo^ dolores

aptiusirexremagisfuerit farinaucrcilTe;quéadmodu contra nolumusàquoq ulteriusdefidetanto haAenus in hoc opère didlosànobis articuloijr dolores. Graue malü.er quod grauiflimo dplorwienW minemcrociet:lt;îf5(gt;i7iv Graeci uocant.faftoab artubusinquibusfit.nominc.Eflc^arthritininditrinicio bus fuis Galenos inquitjnflammationê quæ circa articulos coieric permanencê,male^ aireras 9®^*”®. lidiffimos afFerenté dolores.Eius caufam pofteriores orpcoijz medici effe tradideruejoei parciSipinqui ft inflrmitatê.fïmulO'alienünaturx humorê.Duo^ haccilliconiunxcrunt.quonia neutrü per fe raw gt;nbsp;■ enim loei 0quot; partiü infirmiras fatis effet, quatenus infirmitas cötinue infirmisarticulis adeft, indefinen oporteretcttadoloris paroxyfmoseflezNofatisctiahuicmalocfTealiennnaturxhumoremiDudin quod nonijspartibus tantum,fed uniuerfocoiporiparitwingniesA in infitmis ijs partibus fok®doo

-ocr page 667-

L I B E R V« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;619 bnUntelligunt^alicnSnatUff humore.TOfii çüiv yunoyappcllantes.id eft,prêter natiuS chymu, eum qui ® nimia cibo!^ copia ea quacruditates fiiinc.huiufccmodi euaferit. Addidcrunt præcerea gdiu in pedibus •jwechic humorpodagram: Cum uéro mali cr doloris caufa in egteros corporis artus tranfieric, arthritin tune uocari;in qua uertebraedorfi,coftæ, alijcpomnes articuliuf^addentes?^ fauces aliquando crucient: “narticulorum dolores nobis in hoc opère funr.Quibus quoniarn congener illis eft,podagra: difFinicionê oaleno adrjeiemus.quam codem cömencario tradidit effe 7r«5@',affe(ftionê fcilicet in pedibus,dolórem p^dagrâ. *uale affedis nemis afferentem,in aliquibus cum inccnfione,aliquibus cum réfrigérâtionc.

*’tgt;l2KlSï\H2K0UofoUI’. Kttp. 4^'.

0* Jïo'Kt^N^ltO/JO^Q'^O'K^Ct-ÿT« 'WPj} TiJ ^ó'ipjj, KaS'ajaq ^^Kàùo*Ki'^apCl KaJan/xw/^ , Kÿ^’hdjaçA/VcpwçTt^tHfi/'jya-!y,p'?J ÔMouç «a^hAw/j , ^Kjdvaç w «tk/ç H/xt^oç /x'. Aaßd/j pjua/j/j. 'cw nbsp;nbsp;au9^

û^ouç naAoi/’ / ß*. atfn? te ^'lt;S Waç V. ß^\tcamp;c«, 7ruMao'«§ i\amp;7 ’ '^^^‘^ quot;^ raura «vtAo^xt-» ®^'^“P *e^«K7n6o'a$, aü'dtü ^'ÿ^'^^°l©^uA(Jaç,KaTa'gt;ylt;ÿ05t7P' '^‘^° • WO' Jï (MOLp TJ^oq O^OÜli ^S' É. fx'l' .0/Jï, auroS-^v Ka^-ajewnç J^ix!^ i'; *^^’^P^lt;^^/J-o/jio‘ofjêa^oua*/.X9i^

lt;k (baKAij'jo^evo/jjTI^oï^ ov-‘A^“ '^''ï®’^^^o/JK9Msiwo7f’(óu «üra.iy

“Vaç KJ ƒ uo-uJ'(aç d»K0£*'w? Stvaemft-'d^V y\^’f'»,X9i5i^iu«X0iUEuW/jtyAa/x ^k ’^,''^^0.7^aAa^iBdv£TarJ^ '7l5C(’So M«X'W§|^ i/'ua3'£Trrüvvra(5, ïüAAmTf'-.à™ ’^ ’W^ T^oi? us^/Kaq TTV» W • Cl ® XiJvaç U7r6^oyK.ouç C1 ’»lt;X'ô^“Ç-cFt v^9y^ n/ç \lau a^^Slt;i. €1 ^M«^uyijvo^ 0 tu jgo«ü KaJatTKÄ-id^b *quot; ƒ»W« cftWaTÎi^j ja^ E-yj^u^taTf^HT«». H^ * ‘’X’?‘’^“^’’'®Wl’'='V'lt;^'VÔ7rAàü£AKU-W V^^WtpaAaAySp »Â'ÿî^. ' ®“0‘llt;aâ’Hp.£ja^|o(j)ppy„'j|J,,7/ù,^tiJV „sx™ lt;AO0U. Karaejaj^u J^ TÇoo'au^w/J %J kiôpO’j.theç lt;3tKu«3-ou26\ d^i/^oÿ.'

De Aceto fcilhuco. Cap. XVII.

Onfîcitûr fciUite acetû hoc mót SciIIam q candido colore fît purgato, Cóciditocp in taleolas,tum funkulo traieda, modi-cis^ interuallis fufpenfam fîc, ne inuicc talcolæiHæfc tangat, quadraginta diebusin umbra fîccato.Sûitô deinde eu aruerinttaleOlaç: ilia rû pon do und, amp;nbsp;in generofî aceti fextarios XIL demittitOjdiligêter^ operculato uafe facito feptê dieb’ in folemadeat. Eduda poft id tepusex aceto fcillä manibus antea expreffam abrjeito: defe-catu uero acetû diffundito Si feruató.Sunt qui ad aceti huius confedionéfcillæpôdounô aceti fex-tarqs quinqj raifcent, Alq purgata tantö fcilla,nec * antea ficcata, in acetû pari utnufqj podere dernit tunt,nec nifi femeftre extrahut. Eftqj hoc omniS alio^i maioreincidendi ui.CoIluunf fcillite aceto utiliter putrcfcentes humore gingiuæ ï eas enim reprimit 8ifirmat.Quineti5 mobiles eo confirma tur dentes. Cópefcit quæin ore cxedunt,graueo-lentiam^ eiusefficacius emêdat Solidcfcit potu eius guttur;callü faucibus obducit: ualidiorem^ uocê Si dariorê reddit.Daf idê utiliter cibü in fto macho non cótinentibus,cruditatibus,comitiali-bus,uertiginofis,melancholicis, cocrefcetibus irt ueftïca calculis, muliebriS locooi præfocatioibus, tumétibusIienibusSicoxcdicis doIoribus.Vtilifti mum à longa ualetudine fe rccolligctibus fcillite acetû eft: Vege tu corpus reddit,Si coloris bonita-té ilIiacqnt.Confcrt prêter h^c oculorum clarita ti.Poteft auribus in ea^i grauitatc inftillari. nbsp;nbsp;nbsp;*

Inuniuerfum ad oia uim Siefficacia habet* Cauendu tn intra corpus exulcerationibus, capitis doloribus,Si neruoçfinfirmitati. Daturbiben-du qtidie iciunis à principio modicü : quotidianis deinde paulatim incrementis ufcp ad cyathü.Qui da tamê duos plures'ue cyathos etia dederut.

VI N T E R P R £ iS.

Vlgarêfuifle quondäfcillitici aceti cofcAioné ó* ex ca quotidianü in familia ufum,qui ea docuerut tamuIticxueteribusindicat,Plinius,Columella,Palladius,'ö' inGrxcisqujcütjadfanicatêü'uale-hal» e^ » ' Humana ré aliquando inftruxernt.Nouerätenim q multas utroeß tepore acetti id utilitates jfj.-^J^^^*°”“**“’*’ó proprix famihac^fux faluti cöfulens paterfamilias, fcillite acetû per æftaté teil ° i '’^^P’.'J^’^^^.^^^d'^O'iftraueriîtpriuatim fuascôfeeftiones finguli:quas ne lôgioresfimus,repete ninsTÉ'’^*’ cofiliü nobis nô eft. Locos tantû in Latinis fignabimus:eritlt;p uolêtibiis hgc nouifle legêdus Pli didisl ^V ®P‘’*’ Ç®l“™tlla lib.xm.capite xxxiiii.PaUadius in lulio mêfe cap.viri.hi cnim omnes præ-iiunier°'d-”®‘^®^.’“^^°f^‘^*®”^®®®^'’‘*’*’^'®“”^^ illis omniaeadem autpaiÿdiiicrfa,pr3Etergin effè or ° • ^fl^'hus infolandum acetum hoc eft ; Plinius enim quadraginta Ô* odo diebus id agendum P æcipit,Palladios xiajuod hiefeptem tantum diebus fieri iubet,Ex eo fu(picatifumus,xL.dierum nu G g s merû

-ocr page 668-

«5» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

Piitrcfadx gingiuæ.

ICI Cruditates Jïuain-i-ixi

merum.qaohic monet ficcandum in umbra eflé fcillam,pertineread infolationem potuiflè.autfeptédif'' bus illis,qiio fpacioiiibeturinfolariacet:umhoc,d€eJïcquadraginta numerinotanunccfeptcm.fedqu^ draginca fepcêaut odio diebus oportere idagi. Verba Plinrj fuut ; Cypfo deinde dblicuscadusponiturfuu tegulis conus diei folem accipiêtibus:pofteum numerum dieijz tollitur oas.rncelligit^numeijtxi.'ö' ^^ dief^,quem non muh a ante propofuerat.Palladij aucê.Ec xt.diebus pacieris efie fub fole. 0bferuauimu8^ nosquadragenarium hunc numerum m medicina confedtionibus^hisuelutidecretoriunieflèïEani^ob caufam inclinât animus,ut credamus non feptem fed quadraginta amp;nbsp;feptem odlo' ue amplius diebus info* landum acecum hoe eiTe.anteg in uafa diffundaturö' feructur.In communi tarnen Grgcorum omniumle dlione nihil mutare auft lumus.Quemadmodum non proeul à fine tonus capitis enam quo loco hicaitJa uniuerfum ad omnia uim habere fcilliteacetum.Cauendum tarnen in interioribus exulcerationibus,capi' tis doloribHS,^ neruoip infirmitattqualia illic erant.omnia feruauimus; guisquæ ultima duo funt coniun gi praecedentibus non polTmt, multotpminus ut in cundiis Grxcisleguntur, perfeftarc.modo liera fint, qux Plinius amp;altjtradiderunt.Hicenim dolorem capitisdmeruoruminfirmiratcexcipituubccljjcaueriiii cxulceratis interaneis,dolore capitis tr neruoij^ infirmitatibus. Plinius autem de capitis dolore quidemnihil agit,fed neruisinfirmispergu tile aitefTe.Quodintelligens Barbarus.mucatadicêdiforma.capitisdo; Ioribus,netuis infirmisquotidie ieiunis bibendum elfe uertir.Nobisqua decet interpretem fide nihil infer* pcorehoc mutare placuit. Vitium tarnen aut uitqfufpicionemfaltemfignaoimusimonemus^’ite^ if Y fcquacem habere.quæ eo loco funtnoces, intelleclum, ideoep medicis diligentius omnia illic expédenda elTe.Credimustpnos deefle co loco aliquid quo iuberetur in capitis dolore amp;nbsp;infirmis neruis bibédumie* iunis fcillite acecum elïè;uerum uc diximusnihiladdi incerpon/ue ab incerpretedebuit.Fuicctiamfatisno bisa piincipio purgacam tancumfeillam dicerequonia nihil aliud giytOafarin Diofcoridelegerecur. Qu® aucemabaliismultaadditafunt,direpcis,duris ü'excrinfecuspoficisCrc.omniaexPliniohuicftriptoriad' dicafucrunc-Licebicpoft hsecuoletibusnouine.quafnScir quo modopucrefcenteshumore gingiussho^ capitedixerimusmeminiffe.'ü'inhi3clocumreuocare,quæanobis primouolumineinnardoTrfeiTWY*? «w/didbafueruntln eodêenimputrefadlionis genere hiccÏAot/xvdlwvTixappcllaint.PocericCJ'criidicacesintd ligere à nobis dici,quas Giscci KTn^-'ixt fiue lt;/lv(CTt^w,nullasauc aegras cibi in ftomacho concodionesquw quoniam quotidianum makim efl.quxri izparaeü domi habere fcillite acecum hoefecerat: iscniminra_ miliaprpcipuusufus eins erac:Palladiusti5digeftioniiiirfalutiaccommodatumuocauic,©'digeftionis aux* lia concitare:quo beneficie eeiä fcillice uinum fe commendat, de quo mox dicendum.

n^ï SKi/Xva^iitb o’ivou/ Ksqgt;. cS. O At 5tW ■? ctKiîXuiÇ ozroç »yi'i'tTW öuwq. KayaTc/tu^ wq ï’^nk« tS lt;nlt;.i'^lt,lH^op lt;^ kA/m/Étt«-ra Ko’^aq av^ fj.va/j /j-'ap ly (pJ-«erKo-aç Atirfö Koo'itivœ/tvJVo'o/jo^oVi'cpôc-jcüw. ty Ka0tq ûç rAtuitoug itaXS lÿ Ti^oitépcé TOu fe, /. 'J^i/j.lwcpn'ia.trop e^ax^eu. pA-ra 9 raur« ^ir^arag-wijo’ivojj iiQ ir^op ê(.y^'[Qp,^7TÓ^'!:^ '’^'er'tp.'iKtuff-aq tm^iAwq.tv--22*0 gt;^'lt;7§a fS cTKi/^H jgij(ÖS- iTTiri/xvoVTO. «vÄ ycy^vÄiif'o'i T^oopp. ly tS bXitZw d^TTÄa c'/aaavya. ƒ fg HÄia^ijv etti K/Àt^aç /A^iÿ ira Zc«Sv afe.EZ 9 ly burw tnt6'jaÿ7)û -Æ^o^J^Hp-t loqoivog. AaSœvlt;nt//^nç t^nr^uH^ttVKSXgi^ KixaG^/xiVHg (UVaq r^ Ka^tç ôç r/tva^ aa-zS ^«TY«^’/JaZiKop.iy ^i^aq t^ taao/j ira /i.aaaq.t/rauZÏcz'ctqiyzV.iT^ao'aqaTrdS'OU« tvStre 9 Tt^dç artt-jxiaSiy i^«q)6o§às ^otpi^S. ly T^ aTtï/aSvJasyau'ïS.Èqi’üjv 7t 7rcrx gt;«»X/lt;)c ■^ana’^ « so/xccxcp.cijtrZuvntoïs ly ««x^^ejais gt;y ud'jGJTrzK.oZq.’iK.T^iK.oZq.d'uo'oueSo'z.S^otpS /j.tVoiq.7rv^^aT’up.£Vo/q.'^aAuttKo7ç.ÿrto'i jijoV/oiç. anoTUiua^utoîq. csracr^ao'i. Kaja p.hVioV TE óetwroS. HKisa 9 vtu^a Z'j7rlt;f.aM^'V^ Q 0 TraAcWoTt^oS.cp'JAaarEiS^ 9 d'ifaur 7^ 9511 «v tv jETru^rj^.iy sTTi r Êvr$ exovte akoç.

DeVinoSdUite. Cap» XVIIL Fltfdlli'tc uinu hoe modotSefla utpræmci ftrauimusfeiUa in fole ficcato,i:unaitoae-indc:mox tufæ anguftoqjcribrocribntf pondo unS in raro linteolo coU^ato, af' mitritoqj in bonirecentisqjmuftifextarios uigirt ti/initoq^ tertiu in eo m adere menfemt^oft qaoa tépus inuasaliud diffufum uinudiligeteropct' culatu repoito. Licet amp;nbsp;uiridi fcilla uti rap0Kmodo concifa duplicate pondéré : ueçt oportet quadraginta diebus infolare hoc genus SCinuetera-re,Quinetiä coficien di uini huius alia ratio efttSa mito purgatæ feâæ^m talcolas feilte podotria, demittito in boni mufti ItalicS cad5 operculatu, finito fex menfibust turn defecatu, 8C in aliuduas diftufum reponito. Vtile cotra cruditates id uinu eiheibi in ftomacho corruptiones, eius^ per uo-mitureiediones. Vtile his etia quibus in aluo aut in ftomacho craffa hærétrLienofisite,malohabi-tu corporis quem cachexiam uocant diftabefcea tibus,cutemfubeuntibusaquis,fuffufisfelle,uri-næ anguftqs, torminibus, inflationibus, refolutis, diutinis in febrium acceffionibus cum tremore algoribus, uertiginofis conuulfis^*Menfes trahit, neruos non tedit,uetuftate bonitatem acqui-rit.Cauendus tarnen ufus duöui febre Sdotra corpus ulceribus.

INTERPRET,

SUU

-ocr page 669-

LIBER MIL

«5»

SVasetiartfcilIite uini Columella (ixPalladius.quibus paulo ante locis diximus,c5felt;flïones docuerut^ huicfctipcori in eo quod max dicemus tancopere contrarias.ut uitiü in altero non fufpicari fed confti tuereoporteac.pico aücaltei^ï.quonia concordes fïbiinuicê Columella d: Palladius.alteiacötrarieta-ishuiusambofaciüt parte. Eahuiufcemodieft.-IubetaduinihuiusconfeÆonêDiofcoridesferflâinfole ’Karifcilla;^iif((vjviy5x/u,quodeft,fïccatoeam infole.llliaûccontràin umbraficcari præcipiunt. Columei sineareuerbafuntiTaleolasipfecflasfufpende in umbra ut adficcentur.Palladij: fcillâdemôtanis aut ma 'nniislocis fub ortu caniculg ^cul à fole ficcam’-Nec gcg oib’ in eo qd docet certius eft,ta ap to fenfu à fin gulls coceptç uocesfuæfuntreo fit ut nullæ in côtrariare partes noftrg fint gré fimpliciter fignalTe.Crauis “1 Cfiptorishui’gftimatio.dignitasó' ft'des.orauesetiäin re Latinafcriptoresilli funt.pracfertimlpColu-que ego nung crediderim in uulgari re, er q quotidianü haberct ufum.decipi debuiffe: er nihilomi-'■°'’^^*^*a ^“*lt;: üfi docêt.Relinquemus ob earn caufam de tota hac re peritioribus cenfendû: Uu tantum monentes.duorumfidem contra unius autoritärem ccrcare.certiorem^habererationem, ut uumbrapotiusquaminfolcarefcatfcilla.quoniauifuaexucïlam.omnitphumorecitiusexhauftaminuti-'tUiautfaltem minus efFicacemfolfaciet:quodcontrdin umbra fit,in qua paulatimarefccnt.nihilaut pa* *uip txuuibus fui3 amittet.Et prærer hæc in fciUite aceto, cuius eandem merito in ea re aliquis credat effe *3tiorieni,abhocipfofcriptorepræcipiin umbra ficcarifcillam.admittendamljjpotius eamrationem, in 911abic alqstirhuicalijconucniant.quam earn in qua hieneefibi necalrjs-Quod deinde ditflum à Diofeoru telyecandamraporum modofcillam eflc,exColumellarepetendum nouifle id uolentibuseft ; isenin» uodccinio uolumine capite quinquagefimo fexto.de rapoçr conditura hæc docuit: Raporü qu àm rotun* ■lirnafumito.eaq) fifuntlutofa,detergito;ö'fummamcutemnouaculadecerpico.Deinde fient confueue untfalgamarij^clecuiratim ferramento lunato incidito:fed caueto neufquc ad imum præcidas rapum. Sa '‘’'■'fu‘'Uâraporum non nimium minutum afpergito érc. Hic incidendi rapa modus eft,quo in in* ' ™3icillaDiof(-Qfi|jjgmjjy[jgj.^j,[pQf]i-a,„ in tabulafcilicetintegram fcillam cuItellodeculTatimincidas, tarnen ne ufque ad imum præcidas.Qind autem deeuffare fit, cr deeuflatim incidere,mathematici pri-uw,tum tei rufticæ autores, er in arch itetflura er Fabrica periti facile oßendunt:qui omnes deeuflis er in “ttullimduftaslineas appellant, qua: non ad redos angulos, fed quadantenus tranfuerfæ cadentes.eT in ad ^^^^'quot;”'quot;*'’*«Græcæ literæj^. Romanæ autem x faciunt .• quæ quoniam denarq numeri,quem-^um^um nuncetiameft, quondam notafuit.abeo numérodccuflis,lt;ir deculTare uerbum Latinisfecit, “®™® ^ganooram difeiplina, itaque fccanda duabus trâfuerfis tir in deeuflis incifuris fciUa ut nos ^reoimuserir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Dccuffis. Lineæin decuffum^

SaXa-îJiup oivüf). Kttf. wa.

l ■'’■’^a^ov'ij.ô» ^ rt tùûtwç aur/xs-TfUquot;yji^i(2(XtT^sa$uÀZæ,|ü-(

, 7’'''«*« ^Aaosap. Ïvioi ^ tçoamp;m-

* ^lt;^11. ‘gt;‘Sifi«(^j^^crç^-^iP'^sa’fV\l!^, S^X™ri;j ^ TTiflotç ^îTK 6« AcetWKÇ lt;nbsp;ly ourw

^?Ai'êou«. y'mrai Si 0 T^iSr’Ç 7 ™’’?gt; oii^piyi .^jç ^'y^^g.,p avsKjon

p'^}^/'‘^fA7rvo«’. «rAxeono/A/o/ç. ty ôro» T^^iViüap J*xtfûvi^ KttpaXqç. KOKOffo/xa AW|(x^l'WH^ôu7’/n)i7rvSj/xa-r nWH^ittot. Ovn

^5/’P'XSa w vo/x/ÿ^u^ TT^oç V wAk-? T iso^mp ^1^ ^‘Kiso^ôvtn '^ É(95 «^ ^ r

^1 m/i Kur È^tÎTrij/j j^oK^fjSjJ. iïa-l q «5 tVlOf, ^0/»7r^;^)0/ «^ TTiTlfûV7lÇ Ûç 7^ ^H ^'^ «9 ) ” ,^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7r(»/j, ly K^ar»

*’!'•«« 51^0 d^à/ivjf «xÂiaUpÂVoç.

DeSaIfis,id eft marina aqua concuv natisuinis* Cap. XIX, MVltifam conficiuntiiru{nalt;îuæmagt; rina aqua concinnantunquidä enim à uindemia ftatim unis mare mifeett quidam in cratibus foie priusficca* tas calcanptnarc admifeentes, Alq paftisprius fa élis uuis mare mifeent, easep fie calcantesexpri* munt.Dulce hoc euadit uinum. Quæ In hoc généré guftu aufteriora uina crût:, nifi mcliora’alia fuer/npin febribus dabûtur,Dabuntur 6£ ad de-qeiendâ aluum,purulêtis excreationibus,8Chis qui dura aluo erunuCaput tentant qu^cunqj ex Amineis uuis fientmoxia ftomachofunt èC infla tiones faciunt. Non erit ut credimus inutile ad explendam hiftoriam his qui medicina nouiffe cupiût, multiplicem diuerfoçz uinoçt confedio-nem docerc: haud fane quia multus 8C neceffari us fit eorum ufus, fed ne aliquid reliquifie uidea mur.Sunt aût eorum aliqua minore cura Si ope ra confeda,quotidianum ufum habentia, quale eft quod cotoneis malis,piris,filiquis,item'qj myc ti baccis conficitur.

-rgt;.Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Jj'Jterant aurore Celfo uina omnia hæc fimpliciter falfa à nobis appeUari : is enîm vi. primi uoluminis j|^ ^3pice inter folutæ alui remedia,negat falfum bibendû homini uinum,Habetiß id manifefram ex de* fecilf ^^a’'’’’?*'^*'“!’^“* Edonern,qui dcijciendæaluo,amp;hisquidura aluo crunt, utibaca cfTe docens, ïntelIeA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ augendam falfi uini potualuï folutionem:fedancipitem uociscius

tum fugientes, noluimus dubitari à legencibus pofte , quaha uina liste quondam focrint ç Cg 4 ©quot;an

-ocr page 670-

«Ji D I o S C 0 R I D I Î,

Û* an fatis eflèt îllîs falem mlfcuîné.Diximus id.quoniâ poterant alq interprétés,fi erat illis animus,in n'tulo capitis huius à rei fubftâtia difcedere,ex Celfo honeftioré titulû iiinis his praeferre. Aptius enim falfaafapo re fïmpliciter.g marina aut Græca uoce tethalaffomèna diAa abeis fuiflènt, præfenti legentiü dubitano' ne,quæ nam adiedix uods eins caufa ÉZ ratio eHèt.Tradiderunt praeter feriptoré huncfalfwini huius co* fedlionem.ô'finôpenituseandê.non tarnen omninodiffimilem.Pliniusquiaéxnn.uoluminecapitevni. quo loco ait.Salfî uini huius originem à furto ferui ortâ,marina aqua explentis quod fubtraflum indics W erat.Columella aût xin.uolumine capite xx!!.®* vi. Quos poterunt uolêtcs audire.ÉZ ex èo^decrenseua falfi uini confediiones difeere.Nos interim ad reliquas uinorum cofedliones interpretationem O' comnicn tationem hanc nofiräm transferemus. *

nJjiKuJ'uvir’uo/vou. Ketp. US'.

Mî^ OtW K\lJ^av'lTHlt;iO(}iViOI /M'Ai' tIm KaXSo'IjO'K^ÿ'^ OUTU . p.K-Au/) aucOuv/u/j y^t Aæ/J i' d^i^fiac, 0 n^ù/jùjçyoy/vÂi'cTaiîi; fxi^n ^ 'yAeuKouÇjXœAacro/) lUVaç i^.m^o^ ilMt§«ç

a'. iiTK J^uXifJs amp;7ro0ou.crK^a^4^ ^ ly ouru. rfö/XETO i' KO^C« Hg^J £K0A)4c« TO. HVtf^dvilX, 'm xy7\.o\/' TiTufj /xi^cu 7=7g t^'. liseur, tva 1_ÏSHIJ /J-ÏAIV^, ly OUTU J^i «Tf 0£(ÓS. fel J^ SU-TïfIMQ. ivsofxat.)^, (PueZiVr J) 'ews ^Mo^wv. Hw 2ko7ç, Vê^j/^KoÏi’ 7t G tPuczoujSt«.

P^i MKAo/xtAerq. Kiep. u^'.

Al /xhAo/xiAi J^, o Ö^ KuJ^uVo.uiA» öVO/xa^T?, a-K^KZ^Tj oUTU. /xhAu/j KUcPuVlU/Jc/^OMjïamp;iUTU/) T«Cü7i§-(Uara 61 è’^x^évrapiiq fkiAto2i

DeVinocotoneismaliscofeflo, Cap XX. Ydonitc uinû.LRomûi panter Græcis cydonite etia uocat. J Quida ç ex ma lisfadüfit,amalismalite etu apP^ lat.Conficif cydonite uinuhoc modo: Mala feminibus purgato, tapote modo ea c^t'

:f, ttApso/j wç Ti viüZepHVuióS, yivïla.1 Tt^xrbjjïq fxir' ^iav^.oivo{xi7\.i7i ioiKÓQ, «^/M'^op 71505 K'lt;ÇXgt;] HTI^O aVTOl/'lT'K^W/«.

dito,tu in mufti cadû mala pondo XIL demifla^ trigin ta diebus dimittito t ex eo tépore per to^ traiedS uinü repoito.AIius præterea eófia«™ modus hic eft ï Tundito mala, tufa^ expri«**^ mox expreiTi fucci fextarqs decc mellis unu mi' fceto,ficcg repoito. Habet hoc uinu fpiißdimm, ftomachointeftinoçt^ torminibus accomoda' tS eftjiocinorofis itidê, renu efi urtoadO«®“'^ doloribus, SC urinx anguftqs. Quinet*^maW' mei qd 8C cydonite mei dieft,hoe modo fitïSem^ nibus fuis mala purgant,Slt; in eä copia melhsco qciunfjUt eo demerfa obruanCMitefeit hocpoit annum mulfo fimile, qfdê accomodatu ,quibus amp;nbsp;antedida cydonite uini confedio.

INTERPRE S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

COniunximus ex meliojjt in Græcis codicum Icdlionc cydonite uini amp;nbsp;meHisconfcdioné'W’''” ta enim hiftoria in illisduo hæccapitalegunt.Haberqjid ex uinü utriufijfimilitudinerationtro. r donite uini confeclionc monftrauit Palladius in Odlobri menfe capite x x .fed tam diuerfanby ptoris huius difeiplinæ adeo contrariam, ut utilius nihil de ca egilTe fucrit. Maloraellisaüt confetho” Columellaxin.uolumine capite xiv.tam manifeftetradidit, ut commentât ionibus his noftriseaiu a ' dille inutile nonfuerit.Pofttraditam ab eofcriptorelongiusferuandorumpomorum, præfertim^^y“®» neorum in melle difciplinam.huiufcemodi lcguntur:Hf c ratio n 5 foluni ipfa mala cu ftodit,fed étiam®“ faporisliquorem præbet.qui fine noxa poflitinter annum dari febricitantibus.isq) uocatut melomduqui omnia huicfcriptoricademfunt,prætcrgqgt; Columella inter annum utico cöcedit, hic poft annum nun fieri oftendit.Sed locus in hocclaudicat,(Scideo uitqnota fignatuseft.

nf^iyæ^O/AHAoU. Kifp. U(f\ YAjo/XHAO/) J^ lt;7'K^Cttt'5 , (J-t' yVMpSjjou 'TS)iAlt;?^ MJ^uvlap fjji'\o/j.ÏAiTOlt;i (xiT^HTu tvo5. 71505 êgt;. /xit^HToi^ at^^’^M^'' nou U(P«-P5 »y HAia^o/iSwou ^ ’n7q,vv M' la. △twa/xiç JÏ Kaï ï^uTOu H auTK.

De Hydromalo.LEa eft ex aqua Si malomd' leconfedio.j Cap. XXL HYdromalon LRomani panter Græcishy^ dromalu dicut, JConficii mixtis fimw®’ lomellis una,decodæ uero aquæ porttoi' bus duabus,infolatiscpfimul per caftisot' tum.Eadêantedidis uis Sfpoteftaseiuseft,

INTERPRES.

NVllum quod hadenus inuencrim hoe nomine in re Latina hydromalum eft Faeftum ®'®’^^ malomelle quibus confiât,nomen eft.Fuiïïèaueem Græcis ufumeius,qux traditut connaendi fciplinajir eios gentis medici aperte oftendunt.

n^îo/x^wto^tAfTÇ. K£$. ut.

Om^oko/aIai Si ox^a^t7) ^'f’P T tfoiPp. Äa^p 0Mlt;îgt;«Kaç p.n ttu T^xatoveraç, «A 'att ÉttI ijMssaS y, gt;y (UST«ï«VT«ïR0Al'|«§,^-

De Omphacomelle. Cap. XXIL Mphacomeli L Romani panter Græ' cis omphacomel uocat. J Acerbæ uu^ fucco quem omphaciu dicunt^conne* tut hoctneLCoheft a fit hoc mó;Sumi' (0

-ocr page 671-

L I B E R - V. - ’ - lt;55

Ä* ^ûçy'. Mts« ? xuXS MtA(^(? Ka/5\; to acerbas uuas needu mamrefeenres, tndnüqj eas flt;»^^^lt;f^a‘i)^ov(xiT^n'mfj.^olt;^lp, 0 infolatojum exprimito, fucciep tribus partibus uni •lt;^ia«^ara7^iawçt/çK5!XMoui?'Aw« optimi defpumati mellis mifeeto , dolqs^ diffufs ^“/{^’^X'i^^^^W’ uK.aKW, oS^çvaj omnia infolato. Habet omphacomel hocreprimédi ^XjSOMa^wo'i;, MtXia.Koîg. ^ x5‘jlt;’''Ç refrigeradi^uim.Eaproptercibû in ftomachonon ««v'WMiT’t^auTD^j. c5tinctibus,cccliacisôj poft annü utile habet ufum,

INTERPRES.

DOcetinAuguftomenfcornpliacotnellisctiâcôfeftioncPalIadius.Ea neçomninodiuerft.nec pc-nitus eadé huic feriptoti eft.Qux potiora in ea runt.ambobus cadé fun t:quâ hic tradit ex antcdiélia nouiflè facile eft. Palladius fuâ his uerbis uerbis docet.In uuæ femiacerbae fucci fextarios fex, meb ‘stntifortiterduosfcxtarios debebis infundere: ir fubfolis radijs diebusxt. decoquete. Vocat Palladiua Kmacttbasuuas,quas hic att ^H7rw Trtfujifduw.id eft, nondum intégra macuntate nigrefectes. Et quod hic •'mpliciteriuflictnlolandii efle eo*nfuCCum,Palladius xt. diebus fieri id præcepit. Caetera paulo minus «acmambobusfunt.

I^iATrn’uo’ivou. Kî^J. as*.

AnÎTHÇtrKÂia^tijÔMûfU^ Kç tTo Hj okuiPmvIthç . ^H xiixp ^ feuc'a/j 01 CTioi TTtTrj^oz. HZ b r Kfiariup ji^lb r MtcüTiAuiUjH^ ovaptO/Mt ^ w^aÿTaf.Travrtç q çuTTpKol. S^u-Ç’oi 'tvso/xaj^o), stuM«)« 'à/'ojjÏTti'XûV'n,^,

De VinoexPirisfado. Cap. XXIII.

TT ^ X pirisuinficydôitcuinofimiIiterfît.N5 T__^ exceifura tn pira fun c m aturitatis fu^ mo

u duConfied fi militer his etia ex filigs,me-^fpilis 8( forbis.Adftringunt oîatacerbo fa

pore funtî ftomacho tarnen accommodata, amp;nbsp;in

interiores partes deftillationes com pefeunt.

INTERPRES.

T Y?falitere'pirisulnûconfîciin FcbruariomenfePalladiuspræcipit.Etquoniam quodiHe inflituit j ^°‘' P'’’'f“’ f li^ credimus, nihil ex co ad hune feriptorë afferimus: Qua tp breuitate Plinius rib ?“ . “““quarto cap.decimofexto fieri uinü ex filiqua Syriaca.tr c' piris maloi^lp omnibus gene usdocuit, eadem nos in feriptore hoc oina eadem primo uertimus, 0* nunc commentamur.

’’Ç’Orcwejva®. Rtcf. w^'. DeVinoexIabrufcæfloribusconfcôo.quod

O^^o^^iv^ (fnS^iZiTcU' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;œnanthinû Graeci uoeât. Cap, XXIIII.

““Tw.AKeù/jcA «?§lt;«§«(«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EnârhinonLRomanipariter Grçcisœnan ’f^w TO «vS@gt; ^ovo-xç « nbsp;nbsp;nbsp;^thinû uoeât JConficitur ex labrufcæ flori-, ^’'Slt;’?MV«çÊ'.s’ç/jiiTyx'rfw ^ nbsp;nbsp;^bus uinü hocmotSumicopubefcctisIabrii 7Amoüç^JçW^ç^;wT«(huA(lt;raç nbsp;^—fcæflorispôdoduo,ficcatum^ in muftica

Wou. 7f,g 2kt Tj^jç j^T-Qvia/j soM« dum demittito î trigefima deinde die per colû traie-

X«.«^/«^,,KoiAiKKoùçi^ ePuerzvv- dum reponito,Facit ad ftomachiinfirmitaté, àcibis appétit ’auerfioné, coeliacos Si inteftinoç^ tormina,

I N T R E P R E S.

l \ IC'-^^ ^°*-^‘-'''Pt'’re tn oenanthini uini confeeftione Plinius mutauit.c'labrufca, id eft, fylueftri uitc j nbsp;nbsp;nbsp;neri dicês;floriïeius duabus libris in mufti cado maceratis.ô* poft xxx.dies mu tatis. t^alem aüt ’ legere florem cum oporteat.ex Palladq difeiplina didû in œnanthino u ngucnto à nobis eft.Qiiam Oemaenosacibisappetitusauerfionerndiximus,«v5ftf/«eft.Eamfacileintclligetaliquis.cum feieritappe. ^^j^j^/uj Uturnnutrimeritidenderium amp;nbsp;inquifitionem autorc Galenoin diffinitionibus fuis effe.-contrariaqîration ^ cibisap-nt qua Graecimfij/» uoeât, fuga ér à cibis auerfîonc eius. Quae qm mul tas habet caufas. multis remedijs petitusa-rtücurafdotereaü-uinShoceft:nonomnibusappetitusaciboauerfionibusaptn.fedhistmgbusexni uerfio, poteftate^lüalabtufcf flos meden poterit:qqualis fit.nö multo ante hoc ipfo uolumine dilt;ftu à nobis éft.

njupoiruo’ivou. kj^, UK.

OPûiTKÇo dwçoxftiaÿiî buruç. ^ôaçotTrujùLouç AaSw/j w^'m«?, i^8wrtX{|«g r/jxuAoprKotoT

Ló7rofl»,«Jamp;lt;j!t4.Ko'agt/(’^fT\

‘’UTü’otffTÏöitro. TPif^ 7r5oçT«£V2Ôç^£U|aa

*« 0 Tm^ru'ç |ow?!lç. est 9 tïsó/Aa j^oi?, d S*r''tt2;KoçKoiAi'aç,Hi oSyt^nó^.

RDcVinoex Punicis Cap. XXV. Hoitcuinu LRomani exPunicisconfe ÔÜ dicut. J Ex Punicis conficit hoe m3 uinü: Süito apyrena.i.fine nudeisma-tura Punica texpreifum^ex acinis fuccum Lfim-pliciter aut Jad tertias décoda reponito. Facit ad ïteriores deftillatiöes 8lt; fluidas febres,Stomacho pterea a cc 5 mod atü c:aluu adftrïgit,8lt;urinü ducit

I N T E R P R E S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.,

QVotidianus in medicina ex Punicis exprefti uini ufus eft, certa etia in feriptore hoc eius confeeftiot Nihil ob eâ caufam de co ultra agedü.q u t ex oalcno doceamus.quas na hic fl u idas febres uocat.£as ^iUtindÜfinitionibusfuisaitcfft; ^iXCÜmuItoiduifluxu.ö'aJiqu5douomitu fiunt .-accedunt perhidionca

-ocr page 672-

«Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 Ï C 0 R r D t ?,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i PÇgt;^fttlt;^*oHCsfubita^uiMÛdeielt;flîo,cufiti,uigilia,lt;ârpiilfiium!nuenishu»nîIîtas.Ba9U0CauîtGelfiispnffl^

fiuJ itmft^ jjß^Q fluentes ; nec tantum febres, uerum morbos alios, in quibus nimium ex omni humofe uentes nbsp;nbsp;aegri.id^ etiam diuerfis partibus-Diximus amp;nbsp;in Meo,uolumine primo, quo modo aditrida flucntibus

tebrest malisopponerentur.


nlt;^iPöA''j®uo’'vüu. Kê^s. «0'.


DeRofaceouino, Gap» XXVL Hodite.LRomani rofaceu uocaU ton ficiturrofaceûuinûhoc modo: Siccas


POJ'/TKÇ J^ OUTO O'KÂlaÿT^ . ^oJ^W(i ^H§w/jK.ïK0M^^w/J(U.va/?^(/a/j lt;^' J^Hcraçiilt;iü^QViop,naëilt;i t’ç^Zi'j KOUÇ^ts«^H. /Xtra JÏT^ei’AdwaÇ -----ngaiaa,i.jiiiiuin»VAi«**ww~—- _ nbsp;nbsp;nbsp;,,

J^iv^'ia'ci^ p-iTa-Ÿ/iû i'^ amp;'it‘Ti^ilt;ro. ;^Mi to:8£ poft terrifl me fern per colu traiecru din“” fi.oii JV feTru^tTO/ç. 715015 so/xc?;lt;;üu 7r£4i? H^J to,5lt; reponito uinü. Cocodiones à cibo pot“ wo'vouç u;y\7r/vo/j.tvoç. 7150Ç 7t Ka^u^scu^ iuuathoc uinû. Bibif militer côtra ftomachioo Ko/X/ais^ fi^inrofir^'iap. (rató^rc« Ji i^î] res ubi fcbris abfitîlubricâalu5 SCinteftinoru _ d^ià 'xp'^oyf yj^ap amp;nbsp;p.iÂiT@^/j.iyv\ipSjjo}t tormina.Côficitur præterea ex rofaç: faKO a o KocApT^ ^of/'oMi^' • «SMo^lt;j '7t^oq T«^ s^ amp;5 xto meUe quod rhodomel,id eft, rofacefi ®h il Txjf« Tja^urNT«?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;canttafperisfaucibus accommodatum»



hgatas,in mufti fextarios odo ^®*^j/ ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»rt* JJaMndp


tormina.Cófidtur præterea ex rofa^jfaKO aa


canttafperisfaucibus accommodatum.


INTERPRE s,

Roratum uinigenus hoc Palladius in Maio méfe appellat,c5fecflionemcpeiusqualis '“.^æ^^a^xx' his uerbis docet ; Quin^libras rofx pridie purgatæ in uini uctcrisdecé fextarios merg^' P° nbsp;nbsp;j dies defpumatimeliislibramadqeiseruteris.Necmultopoftrhodomelfuum idéetiâ aoKf»S ^ huiufeemodi eft. In fucci rofx fextarrjs fingulis libras lingulas mcllis admifces,er xi. diebus fub foie dis.Docuit præterea in Odlobri menfe.defîcientibus rofis.qua ratione uinü quod idem rofaceu pol«^ gt;nbsp;^^ ficeretunea confedlio huiufeemodi eft:Folia citri uindiajn fporta palmea mifta in mufti nondum e tis uala,depones Cr claudesiexemptisqj his poft xi.dies,addito melle ad modü rofati cü placebit uteri. De Vinoexmyrtibacciscofcclo, Cap. XXVtt Yrtitc.L Romani myrtatß, myW«” J amp;nbsp;myrteû uinü uoeât JConfeitmyi^

IKjiMujTlVuoïvïï. K^. a'.

YÇT/TKÇ J^i (TKoVia^iJ«' OUTU. d^Sp-v^Ta.fj~.(AciWx '^«n/xa. ÿu]« AKÊo'vTajKÓTTfiJV 0 «K-h7lt;'iëiip vp^oiAop J^i' 057a-l'ou 0 »la^ay^ilnp^ Ïvioi 9 0 ä^^^^in/j ««5 r^inp. 0/ Jï ^ 'Tt^O^HÄOTTCUrl^v'iSa'ip ^ ïl ' Ti/Ü*^l»^lt;xvcwn,^/xla‘yova‘t th X°'^‘'^‘ ^^ Wt'0Tlgt;5f§’^°^^«? Vl^Ol.Tl^.^^OlVO»'^«. ^(üo'/ T avró. oiira Tf £K2’Afeou7'/ C1 amp;-^TÏ^C^TCU, ?K«VwÇ dit lt;01 ÎUTTpKOÇ 0 tî-cd^iax©^- 56/A«.«Âÿ/^*lt;? '’■® ^OA^XÇ I'S KOI A/a: j^Hcri^xoÇ. 715015 Tt raç c^T’ç tAKU o^ç 0 5S/J .jU.tAc4lt;V^ d^ Hÿ^ TSiX^Ç ^ **'' qxlt;AH.

-Ä- g maturiffimas baccasî tuditoeas doin' de, fucc5^ torculari expreifum in uafa dmnnaitO' Quida adtertias decoquût ♦ Sutetia quiw ®’®? difpofitasmyrtibaccas foleantea ficcatjfiçc^*^ tundût,mox tufaçt modio très aquæfextarios,nc. ris^ 8C aufteri uini tantundé mifcet/ic^cxprim“ 8(. reponût.Adftringit uehemêter hoc uinamp;ft^’' cho accommodatü eft» Vtile contrain ftornaenum Si aluum deftiUationes » Quinetiam inoinfcas»' ulcerationibusôifœminarum fludionibusunuK fumiturtSC capitis capiUum dénigrât.

I N T E R P R E S,

Myrtite uini confeÆonéin Latinis reirufticæferiptores omnes qua noucrât Cr exercebantfuatepä ra.tradiderûcM.Cato operis fui de re ruftica capite xxv.PaUadius in lanuario mêfecap.xvu.Co mellaxi 11 .uolumine cap.xxxv 11 i.poftcyhos omnes Plinius decimoquarto uoluinine cap. x«' Omnes excepto Catonc amp;nbsp;Columella,fîmpliçicer tu fis myrti baccis Cre. fieri uinü hoc tradidérut.D“0i adeertü fruticiseiusgenusreeötraxerunt, nigræ myrti baccis fieri præcipiétes,Cr cxduôbusgencriDU^ hoc ufu nigra tantü prob3ces.Catonisuerbafunt:Myrtû nigraarefacito in umbraCrc.Columellæ uero. ' gri generis baccæ cü funt ma turæ Cre.Ed fit ut credamus quod a' principio capitis huiuslegicur./wfr«,««*' »«TOfgt;i)ti(^«^«vT«A«jSôrT«Crc.quodeft;Sumitonigrasmyrtibaccasc5iamma£uritatefuadiJabunt,noa n gru in maturitate baccarü coloré fimpliciter referédum eire,fed ad ake^ myrtigenus quod P”?®ti™n ' grum ab antiquioribus uocatü eftiquod enini admaturitaté pertinebat, in uoce 7r«/gt;«HM«Ï«rT«inaica u • Duobustpillisautoribusredditus à nobis locus eft, Cr ad nigræ myrti baccascontratftus.Fecimusi! fidentius, quoniä in omni medicinæ ufu prælata candidæ nigra myrtusfemper eft. Non eric mut: is antiquorum mores in hiscognouiffe cupientibus, quæ à ColumeUalongius quo diximuslocodemyn huius uini confeÆone præcipiuntur,legifre;Diligens enim Cr pro hominis uita ubiepoperofus homo, geneer id etiam gentem fuam Cr pofteros docuir.

nj»lt;Migt;5o'/v/ï’uo’/vou» Kt^. wi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeVinomyrteo. Cap. ^^^^j^^^nftign

-ocr page 673-

LIBER V*

65?

rfWrrtÇ j^ cTK'^ia^sJa; cuTU. J'êAa6üVTa'^^tAo{Zv“ /xuj-o‘iVaprgt;\ilt;i âK^î^ovaçngî^ ra (fu^a «rut T^îç p-ujT/s xoTrf^v. Hÿ^ fé^fiç T’UÇ ?fç TW yXtuKouç X^^^ ^ lui^iwii K£Ko/x/j.tvti'Ç niSç ('. ttgîj t^^p •tXS'? a/j/'i»ou7PA^4)âSr/juH to k/j-ktv, ngt] Â^uA!o'cwralt;’âîfTtô£(95. TP/fJt ourç tçoç '^^“S“Ç Hÿ^ TT^J«. (f^CW^H/XCiT« . OÙ-^«.7r«/p/lt;ô^i«. wTa7ruoj|oûcwra. S£/Â\lt;1 •ISiJiæjwTaç.

MYrfinitem. LRomani myrteu uinû di-cût, J Coficitur myrteu hoc modo ui-nû: Sumito nigræ myrti cû fuis baccis ramulos Si folia :tundito omnia. Si in mufti cogios très tufæ,quo præmonftratu eft mo do,myrti pondo decé conqcito.cundalç fimul de-coquitoufcgdûadduas,tertias,autdimidiûdecre-uerint: poCtremoepper colû traiedû reponito ui-nû.Facit hoc ad raanantia capitis ulcéra,furfures, puftulaçf eruptiones,gingiuas,tôfillas,8i purulen tas aures.Sudorespræter hæc etia cépefeit.


interpre s.

Altéra hæc ex myrto uini confcÆo eft.Diffcrtà priore.q, iUa baccis tantüihaec ramul is.foltjs.û' bac nbsp;nbsp;,

ds myrti conftac.Indicat^in Græcis manifefte utranqjnomen: qnod enim myrtitcab illis dicitur, exbaccis, quæ gens iliamyrta uocat.fadlü eft .• quod uero myrfinîte.ex coto frutice que myrfmen idem Grxci appellant.eam^ ob caufam alreijt nos myrtitc Græcoiÿ O* Latino^; modo.alceip myrteu m. La tinatantûcôformationediximus.Fuit propria Cræcoijr altéra c5fe(ftiohaec,fîPliniocredimuslib.xiin.ca pitexvbdicenti: Græci uero amp;nbsp;alio modo, teneris cum Tu is folqs in albo mufto decoeftis Ère.

De Lentifcino S^Tcrebinthino ui-

no. Caput XXIX.

Onficitur létifcinum uinû myrtco fimilï ter. Cofici^ Si terebinthinûîfumunf em utriufej arboris cü fuo frudu ramu-H.Similes habentambouircsiaddrin-

Aro^îviï^^ £3(K,orW5Ttç/XU5 O'lVlTHirKtó^tTüU.

_ tl^î Tf)£|(juv9ivou OlVOV. Wiy’«^ TA AÎôr^t^teiVoçbjUO/o^. t^K^Tf/ 4 rir 01 0utjt|UoVi(’ Aa/xÊavovre«.

^«rAHriaçtVi J^(uixtJ.iia^, su-nf/KO» 0 iwo^aj^a/^J^c^j,; rtaj^uo^ovriÇ so/xœ-X'^SdTiÿjp. Kuauç. aijuojlay/aç- KOePu-Îwîri Jê 0 Ta ^î^a^nà TOvra £Akx sttoü^ rXÿ|U.ti'oi .T^ 7i^i ust^^ iy ‘vf^^p ^f/.a. K7'jWiU§S£?X\oiia'iv iyn.a^i'topSjJoi,

gut, ftomacho accómodata font, fiftunt in eü de-ftillationestinteftinoçi uefTicæ^ fludiones,Slt; fan guinis eruptiones omnes.FIuida fouentur eis uti liter,8i ad cicatrice perdueütur ulcéra omnia Jn-fidêtibus prçterea muliebrium locooi,Si fedis de-ftillationeseadem compefcunt.

INTERPRES.

T Tidebiturforte' aliquibusin fingedis tâ multisuinoi}? generibus moduexceftifte Cræco^ medicoBt y oftetatioTuperuacanencpefte coi#ufum cü ipfisrebus,exquibus fingunt apciusliceat crefFicacius uti, Veruntamé tm abeft ut inutilis medicinæ antiqua liæc rô fuerit èt adhuc fit,ut nihil pque pro fa ‘Utefamilœ curauerit antiquitas,fi Columellæfut exteros rei rufticae feriptores omitcamus)credimus;quî ’t''i'Uoluminefuiopetispluraexhisnumcrauit,Èrquaracionefingerenturlongiusetiâdocuit.InteIIigeb5c enim no minus g noftra ætarc fanicatis fuæ cupidi.fed eius tûc minus profufi hoies.medico ueluti ad expi-atione maiorig Cf j|jjjjçgj|^^i^g aliquo femel tota uita utendü.tutiusqj medicina liominifacere.-quae paula-timleniteripiS^ fine dolore aut dilabentê retinerent, aut delapfam humaniorehaerônereftituerentfanita-tem.Eamlpol) caufam in fingedis tâ muleis uinoi# generibus,per uindemiâdiligentiores fucrunt .Eoi#ex-empioetia nö pigebit nos,qd illi re prxftabât,interpretatione cömentauonibusq; his nfis in lucc iteru tra-

n^l^ülVIKlTOVOIVW.

ÔiViKÎTNÇ.XaSœv (folviKaS ras Xvd'ûîiouÇ TTiTreiJOUÇjêaXti’ç Tni^aKvkumyKpJti/iu) «Ju t2 Tn^})Sj}i. t^ïcTffiwe/jiStuMV na

^^B ■mnosup.iVai. nbsp;nbsp;nbsp;^SAa Aiva Ss

^''löo. ï7r/j^t£lt;5't'Fï(jJ'tKa)^0(V(^i/ju(/'a ^^ X®«Ç 7^ £ ; Jï /xA Ai'ap «Ji ^Auau 0£ -^i'«c«,7r£VT£ xôaÇt’ri'j^ij. sa 9 £7r( ij-I^^S“^.n^ (a.ätjic«^ i’W'raKaXcc-iwu ûâowop ƒ 7fgt;ƒ £j^ou 00'0^ TO vui) ngyj rAU)iÜ/),i^5i2p.r,'flscro. Bï/^ W'uç ÄoAyigifi.Tp^ TrSûÇÿv/wilaj'iôçi'sû-

De Palmcouino. Cap. XXX« Hceniciten.LRomatii palmeû dfcuntJPal meum conficit hoc modo uinû î Chydæas, id eft, uulgares OC ex copia uiles fumiro ma turaspalmulaSjin dohum perforate fundo eascôqcitoîpicata tm harfidine harôdiniscy lino ob

turate ore,dolq forame illud obftruito. Infundito de inde palmulaçj illaçi modqs dece aquæ cégios très: et fi no adeo dulce uinû id euadere uolueris,aquç c5 gios infundito V. Dimittito deinde x. fie diebus effe» Vndecimaedudoex harßdinc lino, quo os dus ob-ftrudum erat, excipito craffum duke'que uirium, ôC reponito. Erit id quidem fuaue, fed capitis dolores faciet. Deftillationibus utile,propterca quod ad-ftringit

-ocr page 674-

€56


D I o s C o R I D I s.


î^ia/j .0090 ço/xaXwoTij 1^ noi^iax-diq, ly Aringit palmeu uin5 cft. Eamqj ob caufam no cotv tâ/MTtfdîM'g aj^^ij. tv/oi Jls 2Jamp;0T Tri nenribusin ftomachocibû,cœliacisÂéructaexpue X/VTuJ'aToçAi/o-^ovTsçAxoVTC«.«))T- tibusutiliterbibi^Quidâqfdé palmuliseandcaq« w T^îrp ifiovo'i, v^ TiTOvprp, Hgy menfurâ kcT^infundentesexprimûtjeruumejitide 'nîtxTtfop L n^ «Tp. Je n koivp c- faciût ÔC quartü,8lt;quintü: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nô tarne ultra

|(ta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bûc numerû repetût,quoniâ reliquS acefeit-

INTERPRE s.

friOta (ut fidoquamur ) diametro in palmei uini confeftione diftat ab hoc feriptore Plinius. Ille enun


•^ fura infundi pariter praccipit: magna inter hos fenptores menfurx dus diuerfitate,0' cuiuscaufain nos ignoremus.nifi in akerutro méfurae iUius nota earn fcccrit.In Graecis omnibus quos hadenus uinereW cait,nulla eft nunc numeri alicuius nota/cd intégra uox A't($t, id eft,decê,Qui itidc nobis eft uecuftininius Cr Longobardis Itteris fenpeus Latinus Diofcorides.decêmanifefte oftendit.Pliniani eóna' codicesomnes «odé modo er his uerbis legücur: Maturaip quas uocant chydæas modio in aquae congtjs tribus ”’3^”^? «SCc.Quod aüt nos diximus, potuiflê méfurx eius nota diuerfitatis huius caufam facere, huiufc^odi ej • Graeci denarium numeijj decimae.ut illi conftituerunt in aliaiÿ ordine literae fuae nota.quae iota eft.indicac: lignant^ fllam, ut uiderepaflim licet,eadem figura qua Latinifuum LLatinie'diucrfounitatesfuasinnu' meroije incremento eodem illo i. fignant. Concurruneqj m eandem forma Craecoijz denarq numeriamp; L ' tinoqt unitatis notae.Potuit ex eo diuerfitas haec fietk'amp;r quod decern in Diofeoride legendum erat, unum Plinio intelligtmö ex Græcæ.fed ex Latinae notæ illiusjndicatione. Credimus^nos uerioré fetiptonsnuw g Plinq hiftoriam effe.Exigua enim menfura modius eft, necfutura fatis ad transferendum in uesaquj gios uini faporc.multo^ minus iu quinep.ut hic etiam iubet.

De V ino ex cancis confedo,^d fyote quafi ficatu Latine dicipoteft. Cap. e^ CAtorehite, Sun t qui fyeite, id eft ex cisfadu. LRomaniutroq^nomineap' pellat. J PaJmeo fimiliter in Cypront, Differt tarnen, qj in confedionehutus aliqui pro fimplici aqua uinaceo^e nug expreß forum pari menfura dilutu adqciunt. Canes m hue ufum fumunftquae chelidonif,aut à palmu-larum colore phceniceae uocan^,funtaut colore nigro. Maden thæ quopræmonftratu eft modo Si têpore.Poft deeë dein dies liquor excipitur,i* ite^e tertioepfuperinfunditur ex code uinaccex rum dilutoeadc menfura, paribus^’interualns tempore excipitur, Infunditur præterca quart« S( quintu dilutum fimiliter, fed acefcensexciptquot; tur,u tun turqj eo aceti uicc.Tenue id uinS eft.!« flat amp;ftomacho nocet,cibiappetentiâauertit, bona tarnen facit aIuum,S( urina cit,mcnfestra' hit,lac auget,minuit fanguinis bonitatéjS^zy^W modoelcphatiafim facit. Quida amphoriseius fex faits fextari os deeëmifcent. Quida itide p® fale muriæamphoramîincorruptum fore et bo-nam facere aluum fic exiftimâtes. Alijthyinuin


n^l Ka'Pçxlt;''’i’o’'VOV. Kt^J. uii. KklO Ka.V^)(!TUlt;gt;Si Op iVIOI (TVKlTKp

KOk^irtfl, ^ KV'7t^a!lt;fKamp;Jlx'li?)op.ol uç ^eP (foiViHiTW. (Tla^'^ Jï o2i £7rl Tvû'f’vivioi avTi uJ^aTii sifxtpikap 9iirô€^yfxa. vw^kl'iffuptv’îo'op/xi'T^op SoA ^vlt;rip.’i%lt;xJ\(i «Ai ÄK/xSavov'q ca ^(ikurovioi Ko.kijjSüiJcu. M ipoivincu. /xikcuvat JV lia“! «^ à-•7PBçtx°'''’? ^ quot;^oii^Tl. p-ira ^ «p.£5aç j^(‘ K» CKAa^ßavi^ P \iy§ôp. ty lit J^amp;irî^oü naî •J^l TU CTT/Xamp;TJ, 'ÎW£K ^Sip.lt;pVÂap a’if^^^i' yfj.a.'n^ v air /xir^op. op.01^ J^ ek SiasH' txxTapiUkaix^ïlai rJ^^i^i.ii.m^rp.a C^0(UÇô^l^63p. wâVTIÛ^OUÇ J^Sv'Jj. AîTTfo.U-î 5i!lt;S J's âà tÿ (fiuM-toJVç,«^ KaKoso/xaxos. amp;-7f-55s tjiap o^l'p- tino'ikia» pSjj rm-ai oûjx^K oç, K^acoja lt;R i^s^i.^Jwa,'’^ 7«^« tra^ikit^TPi F. aifj.a. ^ ipwÄop Kafaa'KÔVa^il. «^ s AstfiW' Xartuç 22/ 'ipinàtiop. uç M^ t U^^. ^vlo^ Jt 0 «kiSp T/ç £^ n^ap.101^, ^ts«ç tp.Sdc'^ova'i tü'ina. 01 Si,akfxn^ ti^ô/j.iopjJ^ua'/JATaSkHrv «^svKo/A/op itnâ^S'tavo'SfJ^oi. 01 Jè, ngiîjamp;i/ fxop'i^/j.â^ct.^jop7r^Ki^ia.a‘i'^ m^f^i. tira. T«g «^ «^«/quot;SKa^ 'Hfir iroiova'ip ®J6'Ç ^prkHÿôirua'i r ky^^op, n^i 2uK0M0S‘Tu olvov. KSt^. ais\

Kamp;ji'l^^}^oiK^lt;rm.ofJ.ó^ œ-o'au7Xült;’.o^oç yiv^ /'^i/xù^^à ’’“MHS^'Xu^u ’^J^vvap.iva.irif^ Aixoî^v ÄrAuumla t|u£VTç.



etfœntculum fn fundo amphorf fubfternenKS, caricas componunt: akerni^ id faciunt,aonec lorum fiÆle impleatur. Conficitur et ex Aegy^ pria fico fîmiJ/ter, fed acerrimum enadit acet« quoniam nonpoteftuiseius cum fluxit^aulce« nemferuarc.


INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;.

•v-^catum nô male aliquis hoc ninn dixerit : honcfta cm amp;nbsp;quotidian! ufus in animaliu iccore aiiquaao ca uox in re Latina fuitmee ab rc.Cur enim liceat Graecis f/ci te uinü hoe à ficis quas ea gens fyeaap*

JL pcIlïl^dtCCTC/tadniaaütaficifficatiidixiiïctHrpefitilnfpliciusbonasartesprofitêoiqquilicuctuM'


-ocr page 675-

LIBERT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Î7

«uffi??*’?^”'^^f*’” ‘^®*”P‘*^ nouum oriri poffcexiftiment. Nobisfemper placuitfqJ Flaccus ait, ) li-Quam ”1 ''* æ®''^jpSignatü pr^fente notaproducere nomen.[deo'qjcitulo capitis eânos uoceaddidimu«

mus6 HH f• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, opwmus.satis micriptorenoc ncati uiniper te cotectio patet.niniiloeo aeeaagi-onêé ' ' • fi ^^” ^^^g^”^'hus poflit tantum monemus : quas hic chelidonias ad uini huius confetti-fuidi^'^r'”^^^''^*^'quot;^*’^'”quot;^'^“'®^^'*^*!’*^®”^“®*”*^”primas numerari. Laudauit cas Athenæus in tertio lt;hçiJ^°°P’'^æ‘'^”’P^^’''b‘J® locisconfcripræcipicns.LaodauitColumcllain carminefuo.Purpurcæcp

uiffim'r kk°quot;*^™ *^**'^*^^’^^”’ noscredimus à Chelidonrjs in Illyrico genre didtâfuifte. Neqjab re eft no-nieric * • ' ^quot;^^ maturari.quæ in frigidiftima regione primum prouenerit. Ornes colore earn deferibût casi **5*'® P“'^P“'^'NcÇenim Columella aliodfignifîcauitdiccns:Porpureæ^chelidoni«:O'hic phœni-cheiid ° ?cP®*®“’’^ uocari O' nigras efife teftatus eodem cæteris colore deferibit. Facile ex his notis erit onia fieu uolencibus cognofeere, colore nigricâtis purpuræ amp;nbsp;poftremæ omniû aliaiy maturitatis.

*1^1 pÆuÎtgt;u o’/vou.

Deuinorefinato, Cap. XXXII. RHetinite LRomani refinatS dicût, JC5-ficiturà gentibuspaffim refinatSuinû, . fed plurimS in Galatia: propterea q? a-cefeit nÔmaturefeéte obgeluillicuua nifi refina illi mifeeat. Tundif aüt cû cortice arbo ris füæ refina, uiniqj amphoræ refin æfex tarife-miffem mifeet. Id uinG aliq poftqdeferbuitp co-lû trapciût refina ab eo fie feparâtes.Alq contra ut eftdemittunt.Vetuftatefuauitatê hccuina acqui runt. Oïa tn dolores capitis SCuertiginesfaciunt: Sifi concodionë adiuuât Si urina cict. NariG de-ftiUationibus amp;nbsp;tuffiétibus profuntrefinata uina: Codiacis itidê, inteftinoç: torm inibus, cutë fube-

Kîlt;J). u/^'.

*'?*«7«iTettîiM/KOTuXlo/gt;. ^oi /^ü,à7rK-,1 °''T* ^r^îL^ W^^rou ^uçi ^ovriÇ Ä ^NTÎ-* ƒ'oïpwtri, TraAoUMamp;îVîiç JÏ ^ivourcct f'?' to'AçJïnitpaAaA'yêçb/ 'Pioü'Pi^

'*lt;-oi /xifi 'Pi amp;nbsp;o^üTcu-oi. i'ûtTOj^oiÇo/xtvoiç Kai ^Kosoyofipx^fJ^ô^oV' • ^- KO'Aianoîç . (/'uo'iVrtf^iH.oZç. U£pju7r(-

*'’-'?• w $om?g.^(^^|; ^j-ç j^ ^ g^^j untibus aquis,Slt;feemina^ fludiôibus.Infundun S(Aku/xwoiç£,yKXuo-/xa • surf/Kwr^o^ ^4V tur eadem profundis ulceribus. Maiore ui in ad-rir Aft/tössipa^iAwiW ftringëdoin genere hoc nigra quàm albafunt.

H Aeefuntrefînatauina ilia quxMartialisin epigrammate fuo dicebat rebellis Falcrnis importune bibcrehominenj:quoniam pocu ilia dcledlarent.hæc plerunqjamarefcerenc; quo guftu nuncetia aliquoclocis inCræcia bibuntur Netpenim conditurae eius ratio penitus exoleuit. Quondam tam ^'’Wniunis condiendi hacrationc uina in gentibuS difciplina erat,ut hic refinati uini nota O' titulo fimplici fffeontentus.nec quicq ultra hoc teftatus defiderare legentes me cogat.quorefinx geiiere uina hæc con 'KnturBarbarusex larice addidit: cû tarnen in feriptore hoc non magislarigna g quxuls alia intelligi te-'napo(ut,0j;f]nacumeninitfn hicait:0* nihilominus multiplex refina eft.Dubitandûetiâqua intelligi Ga-Mtiamopotteat.eam'ne quæ in Afia;an quæ ultra Alpes ad feptentrionem eft. Verum cum hic dixent non maturefcereillic obgelu uuam O'c.aptius de ea quæ ad feptentriones ultra aipcs eft,intcllexiffe fuerit:O'ß nufquamlegiiTeme meminiconfueuilTe Gallos refina condire lua uina.

^^^^'^^^l^'f’UOlVOV, Kilff W«, ^ ^AiyieJ S$oê(Au/j ^^7^oo'4)ar 61 'nfiXaa'^tVM/j. Wie

De Vino pincisnucibuscodio. Cap. XXXIH. Onficitur SCexpineis nucibus uinum, recentibuscontufisep, tûinmuftoma--dentibus amp;nbsp;cxprefTis. Poteft hoc uinu refinatoeademomnia. Quinetiam fi-

quis in muftoeafdem decoxetit nuces,egregic tabidisid potum opitulatur,

E R P R E s.

9 TO aura T$^2i»i'rH. bau 9 rAîU M baîfSs^o? riç 7*5 sjoeiX^ç t rfoTi,«^*»* ^ ty (t^lVt^ia‘l(l Î KOWw Ç TT/Vo/À^ I^,

I N T

NVdeis pineis non nucibus Condit hoc uinum Barbarusmos contra nucibus non nuclcis. Anccps ad totam nucemcr nucleos emsin Græcis uoxdiuerfitati caufam dedit. Secutus illc Plinium eftlibro xiiii capixvi.dkentemiFitnucleispineiBihimuftomadidicxprimunturirc.Nosinambiguoqup feriptotishuiusdecretisrefponderent potiuselegimus Primo enimuoluminccapitc de pinonucibusipcr nucleis eius,manifefte monuit totas nuecs ab arbore decerptas.cötufas in muftoqj décollas,uetuftæ tuffi e tabidisprodefle.Quod totum idem hoclocoauditur. Nififorte'in prima capitis huius parte de nucleis, infecunda de nucibusagi dicatur.quod tarnen parum uerdîmile eft,cü hic dixeric recéntes ftrobilos ïreon tufos.quod nucibus magis quàm nucleis congruit.Prxterea remedi) tota uis in refina eft, quæ multa foris in nucibus,nuUa in nucleis hxret.

H h De Cedro

-ocr page 676-

' 658


DIOSCORIDIS,


n^l'KtJ'çîvoU. Kt^J. t^l^'. O As KvJ'ç/VOÇjH â^K.CVÔ/V0Ç,îl KU^l'ff* dViy^^i ^acjJV/VoÇjH irtruivoq^H £Àa-2:vo(’.cmÂ'aÿTj o^oioç. çi^H rV rœ ^uAa VîOT/jm}« lt;X.iÿv|aç o7i T K^S ^l}ïnJ'’Kf^ua'i^Sivai TÇo's HXi} St^ SaXaVîiw^ «tv TTüÿ^(alt;iria‘UUiJ^^wo‘ai.^ (r/xiripTa ^oï TW oivou p.vôi(i /x’iap, Kaja/xî^aVTa«’ n sS/j juij vaç ß^ vra. /xiTay^î^vp. x^yj HA(alt;rav7aamp;7P TÎfltdamp;a». 7r?ih^S/j Jï J^ënxa.'^ëa. r lt;rK.amp;Ja^ oivufj, à?p^uv^ rt Ta «TroKtva. a0£T/ /Æv 7gt;ioi tp'^/j.a.taiJ^^qomttdIqvcicüvovo'i. è^/xcufinot J^ TOVTîÇ. OUJK^KOJ. UTPsÛïfOVTlÇ. ofxîp'F’l (Ta lt;jîV/voç6(ÇiUav2ncüT^oç. civira.i Jii ly îk t k^ ttS r ^^^ovwjU niJ^^ olvo^ .1^0 J^ tS j^oi TW rÂivn'iSlt;=H/xifxva.îopn.iKOfxp.i^ /^Çi/ KuT^i/a/j fxilai.HAtixlt;rai Sip’ u/x^an^fx. fxiT« q rau T« ^(uAi};J/jV^ MtlaT/'^i«'

n^i AjH,6V9/(/'/i®u oivon.

HtTOy H^ £K 133 r à^H.^Ô/!/'up K^7f U. b/xo/wç Ta Kuß^iTHtTa aura 'ipiap, n^lKttfçiTOu. Ktep» ona.

bPj/tkçy'ivirai aura .niJ^ÿO./} TrXifVaVTiÇ u^ «^ -yAuKêjJ'/anAu^y o'ifi'ittxx.sofiKi^ôifxiopnvô.Qai Ivi. amp;nbsp;ovraTT'ÄH^ovcriyÄiWVi^. G^^avri'




HûÇ JV HZourç yivtrMG AiTÎfttu^ncç.Sn^t •7ra.7^Ma a^wlap lt;J^'iXlt;x ttu^t. ty ttovoiQ ^u' 5aK0Ç. TTÀ^i^. S^ctfoii^.iÂKio'i tpîi^i^koiT^'kx Hgà ^Ti^oilt;i. i/x7Tvino7lt;^. \is2'^7^, Tf/G v^^yj «TI^OÇ tX/X/VÇ. Hÿ^ Tt^OÇ §(7H- èoH^ë^H^lod'H-KVI^ Hÿ^ ^TTiTa KTi/vj . OiTaX^IKÇ Ti ^-sató/Mif ’/«TC«,


De Cedro arboribusq: alqs aliquot, amp;nbsp;eaitfru* dibuscondi'tisuinis* Cap. XXXIIII.

COnficiuntur uina fimiliter excedro/u niperOjCuprcfloJauroSiabicte.Opor tct^ fingulaçt arbo^inupcrepfamma terubquo tempore frudusfuos profe-runt,in foie balneo'ue aut igneficut exudétex-ponere, mifcerecç uini congio exudati humons eiuspondoî3C eu mifcueris,duos dimittcrcmen fes,tum m alla diffundere uafa, SCinfolatarepO' nere.In cond/torationeal/qua huiufcemodiui-no omni,tota explore uafa necefle eCt; acefeunt enim quæ non penitus expiera fuerinn Inuulia fanis medicata uina omnia hæefunt Calcftciût omnia,urinam cient,8C adftringuntLaunnum magisq cæteracalefaciendo eft.Fit prætercauï n û ex m aioris cedri fru duroporter^ m uln con* gio tufarum cedri baccarü pondofcmiA'cui mb feere, Slt; quadraginta dieb’infolarctpoftremo^ per colum traqeere,^ in alia diffundereuafa. Fitexiuniperi baccisetiam uinum,confcdio' ne ÔC uiribus cedrino fimile, FitS^excedria q cedriliqr eft uinu, cedrite à Graecis didut in que ufum cedria dulci aqua lauât, tum fingulasam-phoras cedrip cyatho uno colluüt,collutas'qp mu ftoimplét. Calefacicdiextenuâdiqjuircs habet hoc uinû.Diutinæ tuifi ubifebris abfit accórno-da tu eft. V tile pedoris lateçicç doloribus,torrai-nibus,aluiinteftino9z^ exulcerationibus.puruquot; lëtis excreationibus,cutë fubeûtibus aqui^muli ebriü Iocoç2 præfocationibus: Facit ad uetris 15^ bricos, ÔCin febriü acceffionibus cû tremoreaP gores.Succurrit uenenatorfimorfibus, ferpttes necatjôC inftillatum auriû dolonbusmedetun


INTERPRES.


DIffert ut uîdetur rc primum.mox nomine etiam quod ex eadem cedro, fed nô fjfdem eius partibuJ fit uinum-Oyod enim ex materia eiijsconficitur,cedriniim:qd exliquore, cedriteab antiquisCre cisditflumeftlifdemernosnominibusduodifcreuimusgeneradicet^in pluribus Græcoii! tribus capitibusfeorfumhæcdocerentur, nos tn naturae in arboribus lus funilitudinêO'partium côiuiiÆonem, mox meliorum Graecorum fidem fecuti.paulo minus quam congeneres plantas O' earum partes unoco' dem^capiteclaufïmus.'reddidimus^fingulisqualicuiccertitudinequxfuaeranc.


n^i n/tWiTOu o7vou. Ktlp* UK^\


Ol Voç tikmith^ o'K.S^a.yTai ch à TTiosHi^ uT^Sq l^ ^AfcUKOuS. æê J^ T^ TrÎ050W TT^WTOV TTAu v^9«Aacu/HaA/jiH£lt;p’ iaa-vop MÉAgiq ^ A^'KotvS-H, ngyj « S-aAatwa Kaamp; ot/pà SeTF^tH. £7r(jTa væa2:7AUH.6?. W) '?gt;7çH.x°^uo-, ^;'lt;rr(J/uoS'gt;Via/i7rwsç œ. H 6'. ty ïap./xiToc ^ i ô.va.li(ra.i HJ Kafasq vea KaTa''///Xiu . £Slt; JV Si^iuaVTUtoç, Tmrfitteç tVfXHKTiM^, àvaKa^a^iKoç.


De VinoPicaro.

Cap. XXXV.^

Plffite LRomani picatS uinû dicuntJExliqui da piecôi mufto picatû conficii uinfi. Lauan daprimü marina aqua aut muria tädiupix eft, ufqj dû albefeat ÔC pura defluat aqua aut muria. Poft quod lauäda iteçe dulci aqua eadem pix efttodotç mufti congés picis eius unciâ una duas'ue mifeereoportet, Scdum deferuefeâtdimittendaœ mnia. Cum uerodeferbuerint confederintqjin alla uafa diffundendum uinum eft, Calefacit picatum uinumjconcodionesadiuuat^exieritrepurgat'que.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ville


-ocr page 677-

LIBER V.

'■ ifer^^r'^ -T^j'S-ajaxa I Kopùai}. H7roe?p. (srÄlügt;iiamp;vsi^7r0voyg,ißl)(^X7ru^ris. noy) jgov'oiç^UiU.acf'lt;. 0 £AKc0«lt;rz tgt;7ç «^ êaS^tJ» Wamp;H37i5oi’êijj^aç. ^5ai/'u7r£4iaç. 7rv^/xa-T'Jî'[^acamp;Ai.aTa.^7r§oi55$£MM«]a ^(UaA Xo^ /ait’ OKrujrKjï/j ljiw/u.

Vtilc pedorîs,alui,iccoris,Iienis, 8C mul/cbrium locorum dolonbus: diutinisitcm deftiHationP bus, SC in profundo ukeribus ubi febris abfitPa dt ad tuflirn, feras 8C difficiles concodiones, in-flationes,fufpiria, luxata^præcipuecum fucci-da lana.

INTERPRET.

|\Ebucrat refinato coniungi ffatim picacum u inum.quoniâ nihil aliud g combufig refing fliixus pix lieft. Hic tn pluraexarboribus bis confedla ante numerauic uina, quæ aut refinam ipfæ ferrent, aiit reftnæpares haberent iiires.nec nifi poft eas picatum docuit uinû;de quo eadé huic omnia Plinius tradiditlib.xxiii.cap.n.exquopoteruntuolentesmultaintelligendo huicferiptorineceflariaaudire.

nÇi A^ivfliouû’/vou. Ktep. 01x7*.

At'vSiTxqJÏ W/Xix^ o'xéVaÿ-Tj. quot;(^ )^' To'^/J.'. H . ^b, '?^'lT0^ All^ X^a/A/M/U/AI^OO/TK’ St^'V-Âiou 7Pv2xou x'iT^ap fxictfi^-^oy o’i/Ui^i 11 r'. «tpAj^^-h . £ 7r(lTa TÇoertTrzj^t «mç^XiuKouç^s, s'. ngyjà^iVamp;zou h/a'Ai-t^up tm/«Auç lUÎ^wriÇ, xaTaquot;^itoucrz, Harasa^jv^ Jij (buÀiXouiT.z/j, bz JV, MvSp «'pVSwUllÇTD X^O/AZO/Z Xaamp;zàz/Z. KÔgt;|/0«Z^ '’'^Hÿ^'yVt/'HVavnçtK’ûâoVzo/j â^azo/z tw-^'PJ^lt; /^«Çti'ub.bf ^, «j./V^zûUOV'/yiaÇ •y «Wbi^JH TtwJSaç.^vœÿ/'ouo'uÿaxSç« ’‘'J’“Msw.K«lt;)yiaç,^o(Vou,œv3’owçx«-W Xa/zou .-«Xotniç. cfoaj'Kzç âvà oû'^/aç è'. * P Z™ wWzpt’iç MWH-TÙÀz rAîvxouç. Sxluz Jê LiCJ^J'’ «‘’')’°i^HS^y^mxtôo-eezzTtÇjtüzirz J^'ip-ltuop H^iphu^p •‘'T«J\uÀz'o'cazTiÇ npyj^irar-rilt;ravn§«7p.riamp;tv7.o((. o'z J^ ,i'(? rAîuxouç l^^^'^l’it^autii'KTiiiïji’ lt;nbsp;tJ^'. Hÿ)) à 'V 'OU lt;/A^.Ka^,5o.,p (^’□^ovzœz/'Ktz'avTîÇ.

H9^Md‘ ijut^aç jx\ fj.irixy^i^ya‘ip. bi «R, *’ l^^ï^^^^^^’^f^WKouçÀz'Tya/za.

^gt;ou îgêaSvoUiTf. 0 TTZIVÎVNÇ ^K^Sf? ÇNTZVNÇ ovy/iaç £, p,j7,^ j^ Ä/Atjotz» Z*. J'juAzzraVTtg RI^Iamp;WTKZ. Uz (K iVSÔ/xaj^i^ . OV^K^'XOÇ» . H7ra2xozç Tt d ''£lt;î’^«KozçÇl (KT^no7,j, âvo^êx'pzç. xa-X0U^0/ÇjO^jjj^0/j.gI 71^0(0 uTPj^ûVcfj'w/Z '’■®’''/' Jÿowop. Cl 7i5oç£/A7rv^/AaTwo-lt;i(;. tX-/Aivâaç sj(jgt;^uXa(5 • tfJ^/jJwa. £7r£)i^0/«^a, ’Çoçw ifiou TróripirAesl^ Tf^it^^lPi^-f^^li^^OCÿJ.o'^11,

De VinoAbfinthite, Cap. XXXVI. ABfinthite L Romani pariter Græcis ab-finthite dicutjMuItiplex uariaqj eft ab finthite uinicôfedio.Quidâ XL.SCodo Italicaçt amphoraçt fcxtarqs Pôtici ab-finthq pondo librâ mifeetes, ad tertias decoquût: tü fuperinfundêtes aceti fextariosfex, abfinthq^ pondo ferniffem,diligenter mix ta oïa in alia uafa diffunduntzSCeu confederint,per colum traqeiût. Quidam abfinthq pôdo tufum,SC in raro linteolo colligatû,in mufti cadû côqciunt,duobus^menfî bus madere in eo dimittunt.Alq tres,alq quatuor abfinthq uncias, Syriacæ^ nardi, cinnamomi,ca-fiæ, rotundi iunci floris, calami odorati, 8C palmæ corticisque elatê dicunt: finguloçtiç uncias duas, in mortario tufas,in mufti cadû conqciuntîobtu-ratumeç duobus tribus'uc mefibus dimittunt, tu percolù traieôû,amp; in alia uafadiffufumuinum reponunt 8Cferuant.Sunt etia qui in mufticadum Gallic^ nardi drachmasXIIII, abfinthq uero XL in linteolo colligatas demittût,8C poft XL.dies in alia uafa diffundût.Quidâ præterea in mufti fcx-tarios XX. abfinthq pondo libram coniiciunt,fic-cæÎ5refinæpineæunciasduasmifcêt,percoIü^ traiedû uinum poft décima diéreponût .Stoma-cho accommodatû abfinthite uinû urina cit. Ae-gre cocoquetibus utile eft, iocinorofisitidc,rcnu cû urinæmalo aliq dolonbus,fuffufis fellc,cibum auerfantib’ftomachis,ftomacho male affechs. Si his qbus ex logo tge pcordia tendü tur.Vtile itidé inflationibus/otudis alui lumbricis, ÔC fuppreffis menfibus. Prodeft côtra ixiam uenenum etiam, copiofiuspotum,tum uomitionibus redditum.

INTERPRES.

SAcrisRoman»gentiseelebratum quondam abfïnthiumeft : fiquidem Latinarum ferijseerrantibus '” îj?P*wl'o quadrigis,uilt;ftor abfmthiu m bibebat : fanitatem ut par eft præmio dan honorifice tune exiftimautibus Romanis: cuiusferuandæ reftituendx'que non paruamerico inter olera laus abfin» tniodebetur, tam multiplex uis eft,er in firma ndo ftomac ho tam efficax.Ob qiiod fapor eius m uina rraf-d ^^^*'”^*^— ^*”“quot;’•^0^0hoccapiteàDiofcoride longiusdefcriptum.ne deefletgentibustracftan» sabfinthio medicinaeröhaecetia.quam docuit ér Columella xiii.fui opens uolumine.cap.xxxv.his uer J^'Vinumabfinthite fic condire oportetPontici abfinthrj pondo libram cum mufti fextaiqs nii.decoquc utpaaquartareliquurnqJeritfrigidum.addeinmufti Amineiurnaérc.Simplexutuideturabfinthiteuini uiusCojumelIaccondituraeft, Diofcoridisoperofior;neqjunaautaltera,fedpluribusrationibusinftitu-U.qu«oesfatis perfepatent,tradari'^hoctéporc etiam poffentjnifiquæabfinthijaliarum'cpreijzpôdcra Hh » cruini

-ocr page 678-

é40


DIOSCORIDIS,


éruiwmenfuraenoncïnDiofcoridcleguntur.forpetflanobiseiTentmontam quiatiafic inantiquis Cra' cis kguntur.qquiaalicubimaiora.alicubi minora greiuruscxigit.eflenobisuidentur.Nösnihiloiutaui' mus.cômunemletîlionem incüchisfecuti.Monemustn, ficuiconficiendiabfinchiteuiniitudiumaliqfiW erit,quod ad ponderair menfuras in eo pcrtinct.diligentiusexpendcndum illi prins effa.


n^l'YürUTriTUoïVOU. Ktif, UK-tP^ YZcrWTTlTHÇ J^ 0 bt TW KlÄlnloU UÖTW 'ffu.nx^isóq 22;. (TKïua^ïTai J^ o-(MÏlt;i3lt;i ^ «4'•'^ITH,!/^ J^ ^Kt-^/J^to TS)rÄiVnov^ X'it^xfi/x'iap r LûTOUTTOU HiK0fJ.fjSjJap TtpV/^p ’Tt^OO-J^K^ÓVMi ^/(lAouVTX^ ii^ o^óviop a^a.ióp,a‘\iynx^ilt;^Tai Si Ät^x^ix, quot;va ^ 7Tv^pSjji 'Tv^oa-na^icrn o Ïv^r/j.^, p-iriy^iti J^ J^i ^P-ï'jp^ /J-'- SluTu' ^/j. ajMÓtl Ä ‘Tijoi» ra c^ ^d^m Hgj^ ttAöi-jS X9t^ Trvtv^ovi Trap'll. ßijx«? Tt TraAo/œç. Hg^ Ïlt;ó-^a. fel J^ Hgé^ ûvjn2kûç- ^ SJoepou/xt-Vai^ «JUoJi}. Tï^ii Ti Ç17K T« «^ •^idifoKJ. Kil©

De VinoHyflopicc. Cap. XXXVIL Cllifla hyflbpo probatifT/mufithyflö'

pite mrmm.Condit abfinthite fimili' tcr,oportetq} in mufti amphora tufo-rum hylTopi folioçz pondo libram in rariore lintcolo coUigata conqcerc/imuiq; pæ dufculü ex lapillo aliquo demittere ut in fundo fidat,nec nifi poft XL. dies per colu traiedum in aha uafa uinü diffundito,Facit ad pedonsja teris6C pulmonis uitia,uctcrem tuiTim Sifuip*' ria, Vrinam præterea cit. Torminibusacconi' modatum eft. Viile cótra circulariumfebrium in aceeffïonibus cum tremore algorestMenfcJ poftremoetiam ducit,


I N T È ft P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . - , cili'

On eft h/Hopite nini noftri orbis gentibiis defperanda penitus confedlio.Crfi bic Pliniwƒ” , cia tantum byhopo probatiflimum fieri dicunt.Columella enim ^ diximus inabfmtktelocon la aliunde petita hyltbpo hyffopite fuü conficit.Poteruntij uolentes fux regionis byffopooinu condire.fi non omnium aliarum probatilïma.ea fakem quz inu tilis omnino non fit.



P^l Kap-ouJ^^üw QiVov.

Kt(p. UKt.

Al b X^MWi'juimç b/xo/wq *^ yo* inaTriTK o'K^^tTai.S'ôp/xav^Koç w/jngijJc^aAu^Ko?. «^poy^pajja.' cf/xo?^^ ’iKTtjoiç. vs’^/Ka7i5 irvamp;J'



fjMTao^o'i .€^ail^om-[ia.ili.vJ^^Tri a^opi^ V^. hpiivbyp 7raAtöX/xtv@-^ r'iViTW.

KÂ/xÿraiß^sixpJ^'inqopo'i^.J^e^ ^^^vJii s'-'X!^^'^' Z^'/^P P-ixpsixxJ^^ ti^vJ^óvcH. tPiaXu^ J^ Trax« ^ TrvAi/xaTCüo-iJç, Kal Trovouç ttA^'^kç,^ vw^p,^ Kara^v-|aç. tf'lJ^o'q tij iwl ANTÎfiKoîç weftAr/xw^ ^xt-T«7rujt0^ou £1 lt;rarix7rlwü.

n^io|oM§ffix«d^S. Kt^'. UK^. rlvtrai £1 o|olt;? (Tl à six^J^o^ '^°? f« i’ 5«

pSpa. ^a.T{gt;S^x°f^gt;*^ °^i ^ 7vóxlt;i wiJ TIJOl/JKTal. TPie dit Tî^dç T« dVTX'

n^iKiS5'rgt;uo’ivüu. Kt^. cokk. r titrai «5 tK T^DKiSJOU quot;TW 4fX°'^°$°'^

01V0Ç. J^ë 3 Aap^xv^p ■^ nóxp siJ i^px •fç ttAh^k 7r£7rtïj» croxi T’Zç K'ÄxJ^OK^. lij pveiv pixp ea?^^ B/ç oivou xoàç S^ iSpTt titfa /xij Vaç. 0 buru piTX'^i'^i^p.'jPië 715dl? Tf iXvee ÇV7°lt;? KaOai^ H^ Ó fli£^i,o(o auF.Ci Ka0üAou ttixv 7içbi CK^osoi oivoiótvaAa/xSaVouiri rScFiiva-pipTpiypXT. (bdi®7çTœ(?’6Ktir£7rtrvuKÔ vi (fvo'S?, tux^ ï? ty Taç T oiv' J^tiuxp]lt;i xvp amp;i^v]p.x7n)^i'Fgt;ilt;^ljSj^7gt;i^dljp'ii^0JV ;^(ri5.


De pluribus amp;nbsp;ex diuerfis plantiscon-ditisuinis. Cap. XXXVHL

Onficitur ex trixagineuinum hynOquot; ix®”’ pite fimiliter.Calefacit iddifiieit qu^ ginc conuulfis 8C fuffufis felle accornmoda turn « Vtile præterea muüebrium 0 corum inflationibu8,ægre concoquétibus,8i eu-



tem incipientibusfubire aquis. Vetuftateboni' tatem acquirit. Conficituramp;exftichadtb^ baeodem modoîoportet^ftichadisherbæpoæ do libram mufti cógqs fex indere.DilToIuitq’^? craffa funthoc uinum,inflationesitidem,b^^'-‘* neruorum'que dolores , SCexgelucontractani corporis noxam, Datur Si comitialibus utilikf cum pyrethro herba SC fagapeno. FitSC adem ftichadeacetum adprædidtaomnia: w^ madente in aceto herba ut præmonftratumdi, hfdem uiribus amp;eadem potens. ConfidW’ ü amp;nbsp;ex uetonica quam pfychotrophon dicunton quem ufum fumendacum ramulis fuis amp;nbsp;ma-turo femine prægnans herba eft: eius^ libram uinicongiosduos conqcienda, nee nifi poftfe' ptimum menfem diffundendum in aliauafauk num eft.Confert intrinfecis uitqs multis quem' admodum amp;nbsp;herba ipfa .In uniuerfum enim tenendum illud eftïfitftilia uina omnia,eorumui-res 8C poteftatem contrahere quæ mixta iUis fuerintteapropter facillimum erit uires eotum cognofcétibus, uinorum poteftates etiam conij-cere» Eritqjeorum ufus tantum ubifebris abfiu

Fite*


-ocr page 679-

LIBER V.

641

E^ ^jp. ÂTrujér/? fJ-ïv Ti ^p H t o'lvquot; jgijcr/g.H^ “^^Ç 9 ^ «vr cil?) Ti^aç Tx ioiK-orx ttx^h ;^k-o‘ip.i^. n^i7^rigt;^iycwi'7gt;uo’ivou. ukO'. TPa)05(7W(TN?. ^agt;O5/7avou avy/ixt lt;!'■'' ii^ rXwKou? ^s. /'. lt;^ oamp;ov'io) j^aAa Tt^oç ^V«(57'. Hj fJAT^y^lli • «JAo]^ ^Ólpoiq. CSJX-°'i^a‘i. ‘f^iy/xxxi. mvoi^ 'K'\^^3\f, m^/ÄXTav ^«^^fji.xilt;i, iNajJi-^ïxui»

n^iB!)uv/'3®uo7vou. Keep, wX^

O'vo§(f,aêxv/y. è'iSVi'n lt;nbsp;^'. KO'J-aÇjXa fcçôç KOTi'Xaç 7AiUKouç Ttaja^ç. t’ K^a'o/ioîuÇTf’/^. œj^o^iJ 9 sop.aj^/K.oZç.KtKo-^lt;i)/j.îiWif'’i ûTT'Âo/j.xxioa ’Hi'mrxxlxv 'if’^ûp,

Ptgt;iAiK]a|U.V(r’uô7vou, Kicp. wAa.

AlKja^VlTKÇ.t/'lH.TO^l.VûU lt;1 /''. i’/Ç 7X1^'

WUÇKOTUX«Ç H. XTToë^^i O/XOÎwÇ.W/Ô 9 ftWo/;Slt;Zû/S.so^La5^^ar^.iy XûX'a-gt;Vl ^M/JUiVa.

n^l^^cr/7gt;(jQjVQu. Ki$. wXS^, Z A Al« Tl^ao'/ou. Tt^XXlOU T ScK/XOUOU (pVÂ '

Aa Ko,(^lt;’ j^oivwaç S ^ Kafeç îi^ /xt^xT^ rtsuKouç,0 T ^;^(jj o^o/u5 ’P'^• ®SMo]4 9 tozç „16^5««« KJ ^oç ^'o-Q, ^ gt;7ï^axio{j.

0PÇI 0U^/rgt;Uû’lVûU, Kî^î. 63X7*.

ÏMITKÇ. 6t/p.ou K.lK0/J.p3jJ0\l KJ nXHX/Xi.

J nbsp;nbsp;nbsp;you ûV7y(aç ƒ .(^J'Ho-aç iilt;i MvUu^xamp;ilt;i i'Ç7Ai'jKou(5 K^xa,{^. œp^o'}’ t^oi? /'uCT-t^'^Ç’ «lofs'aç.j'uoui^riiaç. jijJ^' Triiv'tf^\i'7Px.ovJ^^i~ “/^'‘^'’*-ylt;?Xi'^^iVa(5,Kj 7Çlt;5ç7o6oX« 4^x0''* ’j^j2^wl«gt; n^|Qu^gj|'fgt;uo’/VOU. »Xi^\ B«1 V ƒ jyTKçâ^Ol'jjç tTKÔVaVtTj. «Ô 'T^OÇ TK

«Kr«7?i§,-7içoça Kjb fluM’ZT«?'

n®i 05)7cwf7ouo’(V». Kiep, «xéquot; /^\P(r£aZ|'T*ç,J'7û5iraV«H^aKXiu2KHS0'KÂ/lZ V^J?) OMOlWTÇ 0Up.(TH.7f r 'TT^OI’ TO «UTO.

K«Aa/xiv9/'ru, 7AxxwV(7’u n^^J âêjoquot;

WlVuoiVOU. wXs'.

*^(ï9lTKS,rX)(X»V/TKS,à650TOVnTlS,0-JXMoîw’o-K^ÿ'O rÇ J\à 0ult;u.y,'?fgt;f§a‘( J^ ^OMO^X'yO/’Çj'KJ StVOÿK.TO'ljlVj 7Ç0(J’/KT^yoVÇKÂquot; i^oij^iixij]. n^î Kovu^iru üW. wxV Z^Awa’K0iiu^iTKçb^».0(63Çlt;rKÔ/lt;xÿ7a/. ssi Jt Vy WTW^^S^V flujlaKOIÏ,

Fit ex uetonica acetum etiam,tifdé uitrjs SCafFe- ex hircîna» flionibus utile. ConficiturSiexhircinaoriga origano. no uinum, conficitur^ hoc modo: Sumito hir-cinç origani drachmas quatuor,coUigatas'que in linteolo in mufti fextarios quatuor demitti-to,nec nifi poft très mêfes in alia diffunditoua-fa.Torminibus,inflationibus,conuulfis,ruptis, laterisdoloribus,difcurrentibusinflationibus, amp;nbsp;ægre concoquêtibus accommodatum eft.

Conficiturex napis etiam uinumîTundito na- ex napi». porû drachmas duas,8C in mufti fextarios qua'' tuordemittitOjCundacj^aliafimiliterfacito.Vti le cibum inftomachonon continentibus hoc uinum eft : armoç^qj amp;equitandi multo labo-

ré defatigatis. Conficitur SCexdidamno her- Exdidâno ba itidem uinum. In cofedione eius drachmas herbæ quatuor in mufti fextarios odo confice reoportet. Facit ad ftomachi ex repletione fa-ftidia, à puerperio præterea fecundas trahit 5C menfes. Conficitur SC ex marrubiojd^ hoc Exmarru-modo: Marrubq cu Integra ætate creuerint fo *’^°’ lia tüdito, tufo^^t^ quantü modq duo capiu t, in mufti cadfi conpeito, cæreracj^ alfisfimiliter fa-cito.Facit ad uitia pcdoris,eadé^ omiaad quç marrubiügt; Conficif Si ex thymoherba uinu, Exthymo. idq^ hoe modoïTundito herbam,cribrataqj un cias centü in linteolo colligata in mufti am pho fä demittito.Facit ad ægras c5codiones,appe-titus à cibo aucrfionê,difficiles rudus,neruorü præcordiorû(^ dolores, hyemisSi ex hyemali gelu horrores.Facit Si cótra omia uenenü idu morfu'ue relinquentia,uenenocg illo réfrigéra tia Siexulcerätia. Conficif Si ex fatureia her ba uinum thymite fimiliter,ad eadem facies. CoficiturSiex Heracleotica origano thymite fimiliter,eadé Si ipfum potes. Conficiunt etia ex nepeta,pulegio,Si abrotano thymite fimili-ter.Profuntcibûinftomachonôcontinêtibus, appetitusà ciboauerfionibus SC felle fuffufist urina enim cient. Conficif Si ex cunila herba fimilitcr, habetq^ hoc efficaciores omibus alqs cótra uenenoç: ^ uenenatoçi maleficia uires*

Ex {acurcta Ex origano Ex nepeca Expukgio Ex abrocao

INTERPRES.

NApis inter estera condiri uinum hie fcriptor ait.prodeffe^ armo^ amp;nbsp;equitandi laborc defatigati«: necj haberetareliquoiji difciplinadiuerfum aliquidcondituraeius.fieffet napoi^ contra laffitudi ■. . quot;?® priuatim nis aliqua;aut firatiocinari liceret, cur magis labonbus illis duobus g tot alrjs curfus» Uinens,pilæ,remigrj.faltusiÿ profit:omnium enim idem euentus eft, amp;nbsp;ob eâ caufam eadé conftituêda re-*ne la lunt.Teftat tarnen id Diofeoridesdu iffeep id ab antiquiffimis Grxeis obferuatû amp;nbsp;inftitutü.xxiii.uo °”’i'*’î'’P'”'P!*,™'’®®'^’”confirmat:erfîinCraecoiîtoftêtationemtotahuiufcemodiillc rerjeiatrem.Eiu« enuin ™J'^,®}i?® ™odum exceflerat medicoi}i m his oftentatio.ueluti e'napis uinum utile elfe ab armoqt remu™^ uelaffitudine prgcipientiûô'c.NosextammultishocfignauimuSjUtfcrupululegentibusinrjcc

»Y»r ^^“^‘“quot;‘’^'^’^omnibusherbacôdiriuinüiceruorêtneiuscondituramxni.uoluminccapite il faoioitColumella,Ea humfeemodieft: Yinû marrobij multi utile putât ad omnia inteftina uitia,ô*

Hh s maxime

-ocr page 680-

«4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D r 0 S c 0 R I D i y,

maxime ad tuffim.Cumuîndemàm facies,marvubq caules teneros maxime de locisïncultisó’macrisk' gito.eos'cp in fok ficcato:deinde fafciculos facico,«? tomice palmea aut iuncea ligato, 0quot; in feria mittito, id ucuinciilum extetJn mufti dulcisfextarios ducencos marrubij pondo libras occo adqcito,uc fimulcamü ftodeferuefcat:pofteaeximito marrubium,ü'purgatumuinum diligenter oblinito.

n^l AgW/AaTlTU o’/VOU. Kt^. MÄH.

△ t ajca^uaTiTK^ouTUKafaö'it^b a^t^«4)oiV(KOS.ïtOT'aAaóou.KaAa (Uou. va^ot KiÀ^KHS.ixasy x^' vixa A(Jcó(^5,cf'j^alt;r'^ rAumf.iy 7f i KiT'aÇÈÜAttrtfliJi’^Aa^aç, SaXt t’^rAtUKOU^ aï

SH^S ItsaS iS/. ly tacr^X'^ïJ«^ p.^.trcfuAcüo'as ’S® amp;.y^amp;op.ilTa ^vT^ltrai^ ff-Terièiiro, o-kamp;jix 3^*5 o KS^ a^uç. KaZa^Jiou bAnaç n. ^ov lt;nbsp;3 • Kosou lt;nbsp;S\ vix^ov crvÿaKijti lt;1 s'”. Ka-tr'iaj^ rf. lt;nbsp;.KjoKoult;5 iß'. i:fxap.ov lt;nbsp;t. St-va^ou lt;iß'’ TavTCiofxo\f AjiiiraQ i{^c^ tgt;^ov'ic£i^Hlt;raQ,')(a\a.a-o/jiK^ /xiT^Hfduj rAtu Koaç. l't^ fji.iTci'FS!.isoticrcUTV{johof}fJ.i-riy^iZi- Tfamp;^'Jt^os 7rovou§ ^w^aKoç.TrAoV ç§. TrVîu^tovoç. ßva-V^iM’^ ri amp;nbsp;''^tyonp. i/J. fklwioti^ Ï7n%t^ëo'i. ^ 7°Zç (ba n^v/xop, b-tPiuacrn'ag^o^ijTriVo^Ltvos.iy tï^os T^7raxoï riVVwVTa?,7fc(7fgt;i(?J^iyiU;^0(a/j.U7rVM2Ko(’ Tifâ i(9^bcci/'£tü©gt;'. 'Pzlt;’7^i'Kvffi/jH3e^vi 4jo7§ aj/xo^co/j nó^iiri.

DeVino Aromatite, Gap. XXXIX. COnfidl aromatiteuinü hocmoîPalmæ, afpakithi, calami odoratfGaHicæ nard), finguloruq^ fingulosm odios teritoamp;in paffo macerato.Côformatiscg grandio-rib’offisin aufterimufti fextarios duodecimeas dcmittito/mitocp quadragîta diebùs obturato ua fe, Poft qd tepus per colû traiedS uinû reponito. Eft amp;nbsp;altéra ciufdc uini Goofedio:Calami odorati drachmas olt;fto,phu fex, cofti duas,Syriacænardi quincp,eaiîæ o(fto,croci quatuor, amomi quinq^SC afari quatuor îfimulîÿ omnia teritoamp;dnhnteolo colligata in mufti amphora demittito.Cû^defet-buerit uinû in alia diffundito uafaJacitadf»âo-ris dolores, lateris pulmoniscp, anguftiasunne,Si in acceflïonibus febrin cum tremore algores ,fup preiTosej menfes» Quinetiâ per glacié ^ geliddia iter facientibus prodeft.Prodeft Sf his quibus in-tra corpus ctafia cocrefeunt. Am abilé corporis co loréfacit.Sônum idé conciliât: fomno^ dolore le uauVelficæ præterea SC renibus utile.

INTERPRES.

AB aromatisquæ odoramenta funtaromatiteuino nomen Cræcifecerunt. Nequeabtetai«*’®!”* odoramentis condicur. Nota in conditura eius omnia funt: û* nifi in ponder um ÎZ menfuratUtnno-tisuitium in Græcis fuerit quod fere'fufpicamur.certa in reliquis ratio erit.

n^^l o’ivou 720 ÎK O'^xÔjVHÇ. TTCTtgtQÇ.tlçîj y^uQ. Ktep. wA^.

xS^'a^F) 3 oivoÇ'7rPoi’ KarajgouÇ.ëa j^aç, œ/AOTHjaç .E/XTTVÄ-'^eaTCetrtJ? HJ ttAkiF) S’o/xaxy.irAi.u^VKÇ lt;nbsp;6'. 7r£7r£^wçA6\jKûÏÏ lt;nbsp;a.’ijtœç lt;nbsp;/.JevaSou lt;Î /.

TauTa b Aokott« î v^Keraç Ul’ b0ovó Ka0£Ç s’ç ^s. «S '. oiW. pJiT« 0 ^irlu) (h uAif/ai; koPTièiixo iiQ Tiinvop. ^^7ro2:ÿ.lJ.iTK■^inlt;x.7’p!^i^ov^ «-K^ar/j Kva^opix.

n’^ii^vîla^îrvô'v'ÿ. K£(p. af/. OàiVlK.r’^ITUQ (rH.amp;JS.2lT0U.ïll TWlTliVlOV.

o iVioi futS^alw. bi ^ cnfjupurp. bi ^^ilt;^a7 vp (pÄofj-ip. bi Jï, b^isiop. bi Si \;ix.Ta^iop KaXy cri/j. îAtt^iouji^HÇ^ajSç où'^i'ai? î .lt;^^»3'0^^^^ lt;gt;^ÔVl0p,Hxèl^lllt;= '^^Ôa^S 4 cAVMOVii. amp;nbsp;fMTX r'. MHV«çamp;7roxlt;l. Tfiê Jï T^oS sôfj.ax,op’^^^°^ Ka.anjJï^gj^ovja.

n^i ? Siài a’v^ia.Kij^ vx^ßov,^ keA^knç, tyM«Aa6afljouo’/vou. Kitp. w^ta.

OAtcfià c'U5iaKHÇva5(/'ou,MjKtA2K«5,H9ÎÎ («.«AaSa^jou, o-K.6Va^t t«i buruç. îKcc-FOU »fXifMaiop ÄaSap , /ç ßi^avp cÂivuouç xa^tç. Kai /xirà p-liSaq Ügt;'. ß,vA,U. J^'iSou 2i.i Jt^ Mm^op «. T^oç r^ëlt;i v^aT^

tisconditisuinis» Cap. XL Onficitur præterea uinfi ad tulfink^ capite in fubiedas partes deftHbd®' nes,cruditates,inflationes,8fhunien tem ftomachfi.Conficitur^hocmO' po:Sumitomyrrhædrachmasduas,candidipP péris unâ,iridis fex,anifi uero très, Cuda hæc tufa penirus,^ in linteolo colligata,in uini fex-tariosfeptédemittito: tum poft triduüm defe' catum uinû in lagenam diffundito reponito^. Bibiturid meracû,daf^cyathimenfurapræce dente inambulatione. ConfiaiSfuedtantc ^^|^ didûuinum exhelenioherba,quaalqagente ^ Medicâ,alri fym phyta,alq uerbafeu Ideum,dq [,„j^ oreftion,alii nedarion appellant.Sumito hele-mj radicis ficcatpdrachmas quincp,coUigatas$ in linteolo in mufticogios fex demittito, nec nifîpoft très menfes diffundito,Facit adftoma-chum amp;nbsp;pedus. Prêter hæc etia urinam trahit.

Conficitur 8C ex Syriaca,Gallicaitidénardo ExSyigt; 6f malobathrouinûhocmorSumitofingulo^ anan^ libræpondofemiflem : in mufticongios duos ï*®r demittito,Se poft duos menfes defecato.Datur ““^b* cyathiuniusmenfuraadtresaquj téperatum, j^dw.

Confert

-ocr page 681-

W VKpJi^tWÎÇ, «T^WoÏ'^.H7r«2tto7(’. ^W^ l'^^ip' ^^goSo-/ so/xaj(;«o7ç. ot JÏ «KÓj« ovy 7™? ê. kia2:kh§ va^J'ou avy^ia^ y , c^ k ^a Miûî^AïUKouç o'K^Ja^ouo'(^,

n^f AcrJSi^uofVou. Kt^i, co/xê'. AX^J'nç. atrajou ci-y^iaç 7'. KaStç ós 7A1VKOUI’ noH'Aa? lè'. ’ó/M)iult;^. SS»

^È fejH^KOÇ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ÿM'lKlh ty WK

SiöAc/p. N7ra2H.o7(’. \%ia.S\ h.o7q.

HiJi ? J^a 95^ 475 laç vaÿ/'ou

f AAt(5^«rà7Çiaç5aÿ/'ou, vx^^a a7$i' ^i^nç T^ocrepar^u AiJucrai’ mm-I^NÇ Kafeç ûv^y («ç «. i'/ç j^oaü 7AiUKouç 0-/■*■’'“?• Hÿ^ sa luijvaçê*, -^Hlt;ri/j.oQ HTra^quot; M?§.^vo-oujo ƒ(ƒ,, ^^((U.ar’u/j^Stl/eiç. so/j-tx.' Wç.

E R V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64$

Cofertrenum cum urinæ malo aliquo doloribus, fuffufis felle, iocinorofis,urinæanguftqs, pallore decoloratis, 8C cibum in ftomacho non conrinen tibus,Suntetiam qui acoriherbæunam duas'ue uncias, Si nardi Gallicæ très in mufti amphoram coniricientes, idem hoc uinum conficiunt. Confi citur ÔC ex afaro herba quod afarite uocant, Eiu s Ex afar» confedio hæceftîSumitoafari unciastresrin mu- herba. fti fextarios xn.fimilitcr demittito. Vrina hoe uinum cit. Gutem fubeuntibusaquis accommoda-turn eft. Suffufis felle iridem,iocinorofisqj Si coxe diets doloribus. Conficitur Si ex agrefti nardo Exagrefti hoe modo:Recente agreftisnardi radicéterito, narde, cribratâ^unciaçj odo poderein mufti congifl firn iliter cörjeito/mito^ duobus mêfibus fie eiTe.Io cinorofis utile id uinum erit,urinæanguftiis,infla tionibus,8lt; cibS in ftomacho no cotinentibus,

INTERPRES.


SAïisper fe patent quæfîditfj nini tä multa genera fuperiore capite collega a' nobis font i nihil ob earn ^aufim ultra de eis agemus, led feftinantes ad reliqua quae nertenda in fenpeore hoe alia fiiperfunt, ‘nterptetationis commentanonis^ noitix laborem transferemus.


P^i Akuk/Vu oïi'ou.

A Kiep. a/xJ^',

/ V AwItHÇ. j'aUKOU ^ ^iÿÇOplOKOTpU lt;nbsp;/ \^ • tlt;§ rXiuttoui’ K ^a^tó Kaôtç o/xoiwi? o t '^MiTa7y(^.7P((p^ 71^0$ 7rov«S Öw^x ^'’^^^‘^'“P'Vstjai’. anji/x/dtua. î5U7cèçK» ’Mov^.mjwójijgxj^;. CujitrixaLo^i. ’^irfjxx.lt;ri(i, ÏJJÇlï^WÎK10u'rgt;ud»VOU. ■ Kt(p. WUi.

I AfAis-^niY^ç à/xoïwç. îAiA/trepaKOU oûr-Xi«§ * o.û^oiuç i’iç rAiWK^ Q'/xtpo^sa ö lih •^^û:|iU0|ô^a:^£ç, ijPiq ^ ^ j^ vicpjw/i Kovouç,^ ƒ»««§. TrAÄijMp, xi/xturl^ Sevaruraç. SSx«. SH'’^aTa, £lt;3;ao'(U«T« Ls-Aair/xaTa. J £^/àh-«Ktsirta^a.

P^i newaKfT’uoVvûu. nKlp. U^s\

AVKKiTKÇ. 7r«vaK(^ ovy^iap a. i’g X'^^ ^ 'AiUitouç xaSiiç o^ixoiax’ /jAray^tKi • '7f’iO ^lt;xo‘pa,lt;ri,^wpaa‘i. ÿXxe'/j.xa'ip, o^0O7rVO 'mlt;^. ^W^ Traxauç cotAÎwûc; . 'ifiS 3 vy 'â^cg ^o(p»ç. iX^'i'i’tS.SjaJ'uTri^iaS.KàJa/xMVia anj *0 E(U.êjtja.V(/'^7rwo7(’ ty 6H^;o/''HK.r’iç «jMOjil« n^i Ako^ItouoÏv». Ktep. wu'^'. •

AKOçÎthi’ JÜ tjgi^ b à7p rAuKUP^i^So/xo'iaS (rtt^^i^,J'^^iK.ôsouoÜ7y(ai5 ♦Trails Xwçs^TÇoç/xSvaçr'. ÄTfe^iX®''!«? fJ-H^y/i ^Ip. TPiSin Jï 7150’15 TTA^jà/i, nÿ^ ^üj^aita. ki-''wnçugyovÿjio'i/j.

n^irtAtuuiruo’ivou. kî^. afxvt

EAi'vou ô37t5i«.aT(^ wç/^ou Viou erto-K-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ov7yia(5 * 0*. evd'Ho-ag ùç 0-

èéinop , ^^As iiç Kf^a^io^ 7Aiu-

De Pluribusdiuerfis^ herbis con-ditisuinis. Cap. XLL

COnficitur Si ex dauco uinu hoc mo* ïx dauco. do;Sumito dauci radicis pcnitus tufç drachmas numéro few: in mufti amphoram fimiljter ea s conqeito Si dif-fundito.Facitad peAoris,prfcordiorum ÔC mu liebrium locoçn dolores, Ducitidem mcfcs:ru-dusSC urina cintuffientibus præterea accom-modatum:conuulfisitidem ôf ruptis, Confici tur SCfaluiatum uinum.Eius confedio h^ceft: Kxfalui«, Inmufti amphoramfaluiæ fimiliterdemittito drachmas oef 0, Facit ad renum uelTicæ^ Si la teris dolores,fanguinisexcreationesjtuffim/u pta, conuuIfa,Lcontufaég,JSlt; fuppreflbs menfes, Coficifamp;cx panace herba hoe modo: Pa Ex panace, nacis unciam in mufti c5gium fimiliter dernit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

tito Si diffundito. Facit ad rupta,conuulfa con-tufa'que . Prodeft in fpiritus diffieultateno ni* fi recia ceruice fpirantibus. Lienem minuit, torminibus utile eft, coxendicis doloribus, 8lt; ^gre concoquetibus.Menfes præterea pellit Si fœtus,Quinetiam contra ucnenatorum mor-fus8lt; cutem fubeuntes aquas utiliter bibitur, Fiuntex acoro Sfdulci radice uina itidem eo- Exacoro. dem modo ioportetijj fingularum drachmas Ex duld odoin mufticögiosfeptem dcmittere,nec nifi poft tres menfes diffundendauinaeafunt.Pe-dori profuntóf lateri,Sf praterhæc urinam cient, Conficitur Si ex apio uinum hoe mo- Exapio, do:Aph feminis maturi recentiscribrati'que drachmas nouera inlintcolo colligatas,in mu-

Hh 4 fti arn-

-ocr page 682-

DI OSCORI DIS,


Kouç û/xo/MÇ. 7P/0 ^ c^^z/j.ty sopia;)^(Ko7ç «5^0 2lt;1. ^s/^uirov^^a-i/j. isi 0£U7rv»ç.

n^i' M^aâ'j'r’u ty «vhÔ/Vûu oiVom. nbsp;nbsp;o/xO^

KAj ^n^aS^iTNÇ KJ àVHÔiVoS, KJ TTi^oaiÂiv'i TH^ O/MIU^ O'Aamp;lIX.'lOV'T} Tt^ûÇ T« «UT« TPI

n^î AXot/owSivy. Kt^^î, wZ, ■^L A KÔVa^toj KJ tZ/aAoç av0ûuç Ka0?S2KW7i

50Ç ? (Trà flaÀaTjxç. Kaaoî 9 ejjaju^ya kj VifJi^ÿÇ, HKIp, SOfXOi')(Of},0amp;ipOVTiTJ^O’gt; vyilapovTi 7{^oQ toSh ^Hlt;rip.oii 0 'Pi^f^-ni^i ÿ^ûjiou E/xejuw/j.

Kief. «va. rlVî'^ 9 KJ Cp60^IOQip.è^Ûup olvolt;’. (fVTamp;JO' pSjjouii^ Tcü^amp;pf.mÂoit^a'v/j.ifvi'tiil^i 60505 H o''igt;^K arç/os.à (TK-ii/j./xuv 'ia..ù3V oevot.

Ti.K/xSxvlHsacpu'ÄH'^tßcwxfjjp. ^ 0 e^ air 0'1' fOÇr/ViO tpSoj/OÇ. r/VETJ5 TI^OO'KlK^l.NKljarÇVK-Sicri K.VXê(igt;p7rÂÎj^0^H. KlUf^aljSjJO^.

n^iQ\i/j.iÂàiTuoivo\i. Kî^J. (avß'. 00u/x£ÀaÏTx5. r nÂtiv' a-cù} m^ tjju^oiç

KJ tS k^JttqS oiy/ïalt;i A*gt; êaAs iK^yAiV'-Koug x®“6 '■^‘ *y o'Awaÿ 44“|U n^^wç. ajg/ç «v 6^ âofA/cpQwerz xo^Ç* '’^ ^ uÀ/lJç àof n9iirû.K.a-^cü’^j u ƒ artZeTH KJ 0x7 Aj vx thkiJ.

Jli^l Xa/xeuXafT’u. Kiep. «V^'.

XA/xalt;AaiTH5. £7r^i^à/jâv0H 0 ôa/xi'OÇjiU.î rxvCigt;v'^ Ko4aÇ,HÎ o'Ho-aç 6«Aî ovy^i «5 lè '.îilt;i ^AtUKOuç j(oaw. KJ /xirà. p.wa^ S'./j.i ray^iKi- ifiO 9 yJ^i^iwip,quot;imaTuwig. kekottu-^jSjjoi^. K^ TU/Ç £K TKETa) tf'ïla'M^âlVI^, nJx'xa/jicttTr/TUÏvou, K£fp. avJ^',

XA/xanrinivofi ofxoïa'i o'K.S'Jajt^jKj 7t^3S rà aura açMo^iJ, (Tioujh^kôÇ w/J. n^î lAiU/J^^yo^tVüi KEtp. WVÉ.

TV A Av/'^ayo^'mi^. r tpAoiS ^ ç/'^HÇ KaJaTE-XV JiU.Ù/J, EVlj^O/J e’/Ç À»VÙ H/J.lfJ.Val\^. 1^ xa^EÇ t ;ç (UE?H7^ rÀEUKOUÇ Ti^o'ç /xîvaç y. v ra /jatxc yi^i. IJ /J.îa-n Trôini^ ^/j-iwnAtop. tt/vet] ^ 7AU KÉMÇ'n^oa-tf'iJ^oi^ov £ 1^ J^mAxertop. tfaa-i J^ K.Oipi'1'^1^KJ K^SS/JliOTVÂHp xir XOÏ tv» fXl^'^C^ vap,^ Tf^ërap./xirx ^îsov oiVs uva^ag ez S W^El'ç âveUÇÔ .iSlQH a-Vp-PA^O^ Aji^-ZÇ «VOXpU foç. ^u/xa'iZ Traj^cw^KK. ocrcpjcavo/xEVoÇci^LKj TT/VÔ/XEVOÇ, J KJ £7K.Àu]û/XEV@Z i' «Ùî® 7f ZÔ.

n^z'E/’^Eßojz'T’U. KtÇ. uvs'.

EAAEG051TK5, Ezç ;^Sv 7AEUXOU5 TEamp;aAao' o‘u/x2jtzou/xEAoC(zoS£/5^E6o50U lt;nbsp;iG'.Aez», ^Ae «^ û3'0V(û) Kaamp;3w. lUETa^ij JV orap oeva-^EtTHKE'içà^aAaayou^oüS oiy^ia^ lî. h ovy^i' iiß'. ôAoXeçSç o-ewâ-Aatraç ^kAe . H9Î3 ^EÔ-’ H/xÉ^aÇ TZVaç cf/uA/tra^ j^^S , Trori^i J^ nûa^op K » v^cÇ KCzAiaç hva'ip pi^’ v/'xr^.

ai amphoram fimih'tcrcoijcico. Appetentiam cibi excitât, cibum in ftomacho non continen-tibus utile: utile Si urinæ anguftijSjfoluendiscp inflationibus accommodatum hoc uinumeft. ^^ Conficiûtur Si ex fœniculo,anetho,faxatilic]j ^ apio uina fimiliter, ad eadem facientia. Conti p/ citurSiexfalisfloreuinum,maioreinpurgan- lbo' , do ui quam quod marina aqua confedum fue- P^ rit: uerum fauces,renes, ueificä Si ftomachum ^jii) lædit: eamqj ob caufam neep in fanitatc neep in joz^j ualetudine utilem habet ufum.FitSiaborti- ib«^ uum uinum cuiuseaconfedioeft. Propeuites «•’'^ feritur ueratru, agreftis'ue cucumis autfcani' moniatcontrahuntqj uitcs eorum medicamen yjƒ torum uires.Fitép ex eis abortiuü uinum:quoJ fco'* ieiunis præcedente uomitu cyathorum odo 1»^ pondéré bibitur. Fit Si ex thymelæa frutice uF ^^,.,,' numïColiculisciuscum folps feminibus'que j^thf drachmarum triginta pondéré in mufti con' ^dï^' gios trèsconiedis,Ieui^ deinde codura do' nee duo relinquatur cSgh,decodi« Poftquod tempus percolum traiedu reponitur uinum. Purgat hoc uinum corporis aquas,Silienera minuit. Conficitur ex oleaftello herba cS flo' ^ rebitfrutexis,quotepore tufa cribrataeßeius folia pondéré drachmarum decern in muftico gium conqciuntur.necnifi poftduosmenfes uinum diffunditur ♦ Facit ad cutem fubeuntes aquas, iocinorofos ,Iairitudines8i apuerperio ^^ malefcpurgantcs. Coficitur Si ex humilités E«L, refthq^pino quam aiugamdicuntuinumümi litenfacitqj adeadem quam habetciendæud- ^ næ poteftate. Coficitur ex mandragora man- ^,.i dragorite uinum , Pro quo corticem radicis mandragoræ in frufta concidito, traiedamqj funiculoeius felibram in mufti amphoram de mittito,necnifipoft tertium menfem diffundi-to. Media potio fextarq dimidium efttBibitur--qjdupla quantitatefuperpotopalTo. Feruniui ni eins fextarium alterius congio mixtum, mox potum,cum fomno foporem faceretmot' tem uero,cum fextario uini cyathfl eius unum. Cum mediocriter Furnitur, fomno dolorem kquot; uat.Craflefeunteoquae dcftillant.OlfaduLpo tu^JSiclyftereinfufum,eadepoteft. Condî- ^ turSi ueratro uinum.Côdituræ ratio eaefttSu ^ mito marina aqua cocinnati mufti congium, quot;nbsp;' tufi^ ueratri nigri drachmas duodecim in pu-ro linteoIocoUigatasin id conqcito: cumfpin-ferbuerit, in marinæ aquae duodecim quinde' cim 'ue cógios penitus cótufum cóiicito,8i poft aliqt dies per cold trapcito Si utere. Dai cyathi uniuspódcie bibendu ad Folutda aluü cu aqua abalneo

-ocr page 683-

I Ï B B R V«

Uft^S«; ^^a^Jii Îc^f/'tforvou« Hs^iSojou lt;nbsp;II'. %o/Vou oî'^ÿiaç ig'. ^a X“®^ OUÇIOKOÛ ûï-jY l'aç (7', na-mrijSjja. V oS’ovîwi/'Ho'aç. nafeç tiç noiuXag id^', Htoot«iVûu îTTi HiUEjai? fx, ilra. «.mQn(^^ ’f‘’2tt 5)« H^ntOTi/A/«. H t/g 'yZîUK.ouç *tgt;W|t) ^aAa-T^K^ TTiAa^iai’î^N^iîVHÇ I^aç (S' .£^t6û^u Â^no\f ÂiT^aQ s'. SS^Jf Ws«ç M^- V^j àTTHflKo-aç ;»^5w. •s^têo^ou lt;nbsp;/ê*lt; «(Jijov/iyou lt;nbsp;J'’. rXtu wuçwTvAaÇiS^ êjtj^t £7r) I^M^jag »t.H^ ftWiamp;K'o'ai’j^ÇM/jiiTàp.i^vaçt^. TOTB ^ ®Jl!h wÄTfOO-Kj. H HJ èK^-hAOTrea^'^'û F^nçsacpuAÎ'^ BaAiôç 'yAïuKoug (j.iT^n t^ -h «R o ^^i^HTHÇ Xûtç i. amp;nbsp;SaXi eu-4o/)iiÇT/)oiVo/) lt;nbsp;k'. 1^ taero/JHM^ç«? ^ • HSîiKuStçïvAcz'/jio/j L’^têo^ûu/xt' ^^ où-^iaç A',%oiVou ov'^lt;aç A^aa ^aAWuoîquot;)yJe(çA*.KjK^â-/'i/'u;)H(a/xo'''H w/i H^ iA' .o-MU5VKÇ Jï ng^j K^oKou amp;và o^iap ot. liVilXio'o«’ èamp;ûViiü K^î/j.a.(rop K* ^j^5^ '*'™ ^''A(ÿ^(»(/'ouKuaamp;ouç ’^ J?'’ »*2*®^ • *«amp;«^ ràç ’eu Tû-*‘f™ H9î^*’i‘’jMo'/jiS/,. KaractirS As *^Æ^j^M^ûaH^ 71505 TKÇ us^iKa57TV(-ToçTO.

n^i XKa^/xuvi'ru. KKp. wvf.

'^«MMWVÎTI«’. O'K.«WX63V'aS ^J^iç cvAyiaÇft. öjutJo-^*WHÇ (^ Tnija/xh^, ’î/xe«-Ai £15 7AiUKouç j(ocu5 tv« ^^®? ^HOuÇ!^ ô^oVi'uj Îtti'Îi^j^ç A*. Ka^cü^ Ai noiAΫ^ œ^up j^oA^ K«» ÇAt^^ia,

«4Î âbalneoftatim. * â Cima cS uomucrmr.Co ficiêdialia ratio eftîSumito u era tri nigridrachmas XX-rotundi odorati lunci uncias XlI.Syriacæ nardi fpicæ uncias XIII. cundaqj hæc tufa cribrata^,8C in linteolo colligata,in Coi uini fcxtariosXIUl.côieda, XL.diebus dimittitoîtû per colü traiedo uino,fexta rium 8C femiflem bibendu dabis.Eft 8C tertiusconfi-ciedi modus : In mufti amphora falfæ ex mari aquae fextarios XII. ueratri uero albi pôdo fex coqeito ,fini to^fimul madeât XL, diebus.Poftid tépusper colû traijcito uinû S^ utere. Eft quartus itidé coficiédi mo dus: Sumito ueratri drachmas XII. fpumf nitri IIIL mufti fextarios XlI.dieb’^ XV.facito fimul madeât» Ex eo têpore per colü traqeito uinû,nec nifi poft fex mefes utere.Abortiuû hoc uinû etiâ eft, Eft ôC quin-tuscoficiendi raodusiSumitoin cratibusfub foie fic-catas uuasîcôrjcito in mufti amphorâ, Capit aût am-phora cogios X. Côneito SC gypfum,drachmas XX, biduum^ dimittito. Ex code dein tepore ueratri ni' gri fafeiculû uncias XXX » in uinû demittito, additis rotüdi odorati iunci drachmis XXX. calami odora-ti totidé,iuniperi baccaçi modq femiflem ^quatuor, * nbsp;nbsp;nbsp;myrrhæ itidem, croci^ 8lt; fingulorum fingulas drachmasin linteolo inuolutas, XL,diebus in eodem uino fufpendito, Poft quod tempus defecâ dum colo id uinû erit,dabiturfg temperatum.

* nbsp;nbsp;nbsp;duo92trium 'ne fextarios menfura.Purgat à puerperio SCabortu hoc uinurntfeetusexuteroetiâ trahit, amp;nbsp;ftrangulatu uuluæconcidétibus fuccurrit.

Conficitur SCex feammonia feammonite uinum. Exfeanv Conficiendi modus is eft: Sumito feammoniæradi- *quot;0quot;*’' cisper meflem effolfæ drachmas quinqp, tufa^ ÔC in linteolocolligatas in congiû mufti côiieito, diebus^ XL, finite) in uino elfe, Aluum purgat feammonite hoc uinum, bilem dC pituitam trabens,

INTERPRES.

Drlcripta fuis loeis ex quibus tarn muka quondam fingebantur uina.traditae'que omhium uifes.C/ 3d utrsnque partem ualecudintsO* fanicatis euentus omnes ,brcuem nobis ram mukiplicis condk turæ eorum commentacione modo banc faciunc. Quid enim dauci,faluiae,foenicu)i,apij,toc^ alia nim hiltorix©' medicinx aliquis modo addat ? Aut quam cerciorem ea quae in fcriptore hoc legitur con-*^'*”i-ft*quot;’^®^f’*'®quot;®’’’9u*fplt;am modo afferac.quo tempore nullumeftprofanitate hominishuiufce» modiftudiumiSiquid in longiore hac conditur« hiftoria diCendumalicuifuerit.in ponderibus eir menfu-ns,quibus rota haecdifciplinatradlatuf.occuparieum oportebit:haudfane'utoftendacquantaeaquon* damfuerint, fed ut concordem fibijpfi amp;nbsp;alijs fcriptorem hunc faciat, qui in eorum notis tarn male'habi* tus a Cræcorum librarijs eft,ut nuUibi caedem in antiquis Graecorum codicibus reperiantur: cogitatq; ea.-turn uanetasubitp legen temhxrere; idea nihilremcdiorumhuiufccmodi cupido hominitutiusaliquan» dotuerit,quàmfepofitacodicum fide, quantum aliquid futurum fit.exrerum uiribus 3^ poceftate conq-«te.Male habitus ubi^,uc praemonftratu m eft, in his ab antiquis librarrjs hic fenpeor fu it.• fed non mino* »pmuria corruptum diftraftum q; fibi ab qfdem elleborite uinum eft,in quo grauiora er turpiora uulnera »’quotmanifeftéànobisdeprehenfa.nilaliudopisinucnirefibipotucrunt.quàm utuitijnotalegentibua inaicarentur.Diflimulataàcæteris interprccibuseafunt.continuatalqjrei hiftoria coniumfta, didlatudein-«ps qux fimul efte non poterant. Facile eric uolentibus de tota hac re cenfere.praefertim^ his qui coUatis cum Utinis Gr»cis,quod dicimu s ea ratione facilius intclligere poteru nt.

naïreWTO^ Ai^ou ^tT«7^KS. n^lKOt/'/Xt/«^. Kiif. WVH,

De Omni metallico lapide,primum^ de


Cadmia, Cap, XLII,

Cadmian,

-ocr page 684-

646


DIOSCORIDIS,


CAdmian. LRomani panter Græds ca-dmia dicuntJ ProbatiflimaCypriaca dmiaeft,8C i'n eo gne quç botryinsqua fi acinofa appellatur,dêfa,mcdiocritcr pondcrofajeuitati propior,afpcdu acino^ figu ra, colore cinerulæ qua Grçci fpodion dicutfimJ list quæ cotufa cinerc intus habet,amp;rubiginofa eft. Secûdæbonitatis praerogadua habet quero ris cccruleo colore eft, intuscadido,maciilisala-' baftritæ lapidi fimilibus.T aies pleröqpfunt quæ ex antiquis fodiuntur fodinis. Eft Si cadnaia alia placodes quafiglebofa autcruftaceaappellata, quæmaculas lineisfimiles habetteamijobcau-fam zonitim, id eft, cingularé earn uocat. Vocat SCoftracitis alia quafi teftacea,concretionefua gracilis, 8C plerunque nigra, terreftri 8C teftaeça tuperficie, Danatur que candido colore cadtiua eft. Vtilesoculoçxmedicinæ a^inofa82quconf chitis,id cft,alabaftrites dicuturt rcIiq^«J®P“ ftris SC ficcâdo acc5modatæfunt, ad cicatricetn perducentes.ExCypro utilis omnibus hisca-dmia eft: q cm ex Macedonia,Thracia Hifpa nia afferutur, inutiles. Adftringêdiuimcadmia habet,côcaua explet,fordida purgat,opplct,u^' cat,cruftas ignis modo obducit, carniû exerd« tias reprimit, 8C quæ Græci cacoëthe doloia ä malefica ulcéra appellant,ad cicatrice perdu^'t’ Fit cadmia ære in fornacibus accëfo,adhætcnte fornaeû parietibus Si cameris eiusfauilla * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grades hæ ferreæ funt, ab ærartjs Acefti

des appellatæ, fummis fornaeû cameris infertæ ut retineâturfidât^in eis, quæab ærefurfuwK runtur. Ea continuemagis magisqjinfîdetiaw corpus paulatim augentur. Fitij^aliquandounu cadmiæ genus, aliquâdo duo, nonnunqoninia. Conficitur cadm ia etiam cremato lapide quipy rites dicitur, ex fuperftante Solis in Cypro mo“ te effoffo. Inucniûtur in eodem monteetiaeb* citidis,mifeos,foreos,atramenti,ccerulei,chryiO' colJæ, a trament! futorqSC diphrygis ceuuenæ quædâ.Sunt qui affirment etiâ in lapidicinism' ueniri cadmiamjapidu multa fimilitudinc dece pti,qualispropcGumaslapisinuenii,nunapoK ftateîVerûtamen deprehendûtur,qj leuioresea dmia lapides hifunt: 8CcômanducatinuHanoUi tate guftus fenfum mouenq^^in comanducado lapide laborât SC ægre id opus conficifit dente« In cadmia uero, qm ea cedit, nihil huiufccmodi patiunf.Deprehedunf etia q/friata SC acetoma-cerata cadmia,efi in foie ficcat,exudato humorc coin lapis con trà nihil tale oftendit. Deprehen-duntur itidem, quodlapis tritus dCigni impofi-tusdiffilit, fumum®igni concolore exfemittiu cadmia

KAJ'^o.tiaçScç's’H^i.t^ ’^p HKUTÇia. KaA»/x£VK 9 êo^uïÂç. ttukvh. p.ilt;ralt;= W) fj.a.'^o/j éttikH tfor^ov 5£7f uc'a. £jfOU£7'a ’^'iTrufó.Wa./j ßo

T^ucocTk, xçM(Ua2; cüJa/'onJ^n^. SAatamp;Gw'a J^ tVTS^JOS ÏVæoOi/J Hj’lWcJVç • êJ^O^^VHePi tilip^» t^wGl^J ^4^ KUaVl^OUC'a.£V(/'o0£/J 9 A^’K.0T£§«. é'lacjjutmi’ïxouo'a È/xcjj^eçôvuj^/TK Aifla. Ti' avTKi rix^iKripixiiii^ TTa.Aai^p/j.iTa^ü3po' ^uojoMtva/. Esi eAtKai7rAaK£ö(rgt;f§2(5Ä£ro|U.£VH Cült;5 T^ ?.ûjvaç £^ûuira ràç J^atpurt/i’. o6ip HJ ^uvÏ^jU aûÂÈK« A£o'a/j. KaApTj S'ï Âç W) ós^a KÎ^ç ’/%VH. H^ WÇ Ètt/PtPAu |U.£A«(va. rtC'jJVg Q H oSJaKoi/'ti mx^/xivH tmlt;paaiïq. cpavÂH '^ H A6Vkk . )^çx'c'/^£U£( 9 7150ÇM ra ocfGaA/Azucè c}gt;aç«.o£K.ai So'JpiÆç ty ôvu^j^îûÇ ttaAa/xtVK.a; Q Ao»7rai'£K;è/Ji.7rA({sj»(’)y ^hj« nocwASpJ^u vi/xivcti. W) 11505 raura ^^üa-i/xim « KUT^i'a. tl ê ’£KM«K£(/'ûV(«(’,H^fl5aKK(5,n^'(azrav/aÇK.o/j(.lt; lopSiJjH, afeT»?- ùtôiapjp j ?j^iJsKTif(KZw. K0(-Au^uxT^amp;vaTrAKjM/xa^KM/j. naSjSZit^J^uTra 5?. ■^i^tTrAawa 3 «^ ^w^oavijjH^ £%^az,)y seA Zij T« EKtr^Kw^uaja. ly ra KaKonGK r lA«^ a-WuAo“. rtwar» « KaJ^fxitoi Ik 'TS) xaZiwv Kcifj.ivStopSjjov. 'Tt^otriZxswstrm^ ’^ Aim^ mlgT°ix‘^ *^■’■?’^•OJU'Ï’?'^K.«fjiïv(üp.tierig ftUTott o-iif^H^i'JTa/jifxirï6vii. u^r^Sv ^ieJäA-Zouj-y’ KaAlt;s/ji^caaK£S(A(’.l(îlK05uc})àùo'u VHfJ.fAgt;JCa 'Jt^oq “P K«7'£X£amp;^ 1(9!^ £^/]tzVgt;j/J TK 2cvalt;})^ó/^« efapkara â^^TW ^aAKS. a-^ iP« 0 zxS'^o/J^cfx^avov'Ja uS\o‘afx.a.TWTM. ^ ifTE/Z^Ï/jJ/'a^avoSl, TprÈ 3 ^i/oi(a7r«vja SciPTtAeraz. /XEfa^ouj'yGra/ lt;R ÏK “TO ii^ou-•7^KiJ;uSUzou croAEOUegoui; ? AE^OiUSzzoUjTrujeru Zl^OU KdlOfjSjJOV. C^J^ ^ aV^OgljEUg/lT'KE TW ö/ov£i (J\atwp.«Ta^va xoCÄK'iTivt^./xl-O-WQ. o'to§£tü(’ ,/j.iAc(imlt;^ilt;Xii K.va.Vü\f. j^ucro-Ko'S^KÇ. xaAKav^'ou. J^tf ju)oi/’§. Zv£Ç J^ 0 ^/j.iTlt;x/^Qilt;i (pacrlAi^lwi^ iu^ïa‘nilt;amp;a.i Ka-d^p.iïa.p,7r'Kavajj3jJot u wo A l^ap Tpl^iLb Ê/x * ^ÉgfJa^ i^ovrup. œç 7^ HJ b«^ tÇ ku/xh Äißai; iV^llTKÓ/J^^^.J^tWa/JJp Jé OViS^/Jilap ^J^amp;' KVVf)Sjj@^. i-7ririvaaV.opSjjup a2'^ Èk t kou tpori^'S!^ «vT’uç ii Va/ ^ KaJ^/j-iiaÇ. HJ Sia/xaa“ c'xûâiaç pui ett/kkoç ^ th nva-^, hravaKTep Jé'F‘\i^üJóvTC(Q^T}in'io‘^ ïiAï^oi^iiil^ th J^a^aüjK'cr(J. ïijKaJ^fj~i!ai!H,aViXi^\'^Jlx Çgcü/nuç o‘uuoiK'slt;nQa.v^. £2; J'io.K.^ivi'T^K.a.t t2 A'/^ Ka/'/Ätw/j'A-^o J/CsSGo-fz/j «rob cli, ly ^u^a.v^amp;(rap^H^'imiK7riïlap. '^p^AïöopfMH ^^«.^‘Ip'^^- gt;ÿîK Twim^tvlof. fjs^-ppAißop ’n.T^i/j.fjSjJopTnÿ aT?7rnJ'a/j. Kaï mpef^a-V' TOV' Kanvop opkOnJ^lj Vn«Q^lt;lp ^ TTI^Ï.

-ocr page 685-

LIBER V.

'^^ 3 K ƒixiiap, p^’^uri yy haJ^iJ^óvai M^a ^^ fMXßäva'ap yy j(-aAylt;ocfaVH uç 7^t ( ^wv^ju 2; ^3:7fiK!Atu, t^ o/t^ Aiôoç 7ruju0tiç yy -l-urt^g Ä^/uSKtrtrcüTS jjü^a^.yy Kou^yo^T^ot? fea/. IJ’^W/n/aKar’ o5JÉ^JAit|a6a^:j ^ipA 2ç au-^i^’/KavàçijaïjaÇîrnautnJ. 'ÿ^vara»^ KJ **'’” “Syojiu^j Ac^'KOTS^a yy Koucjyortça outra. H/I^ i ntfoua^t^j H7ÎM;). Kausso/j JV t^ 'njf^Ç* j^læ K«if|(Xii'a^ trK^UTTfovraç tiç av^'^anaç lu^ou j'iatfyavù^'yjVHTat. V^^y 7P/xc})oAu'yKcrH «g «quot;Açou tTKu^ia.i/Tac^ oïveu o-etwewcaâAç/-l'^^. A jii(5 rà^Æ^iKao^e, 2v£(5 J^ 'Ttàourco *i®'^®/' ^''“Awvwnç, ONus K.a'JaTTf35o'( naAip ^a/xK mi^ix/xl'^, H iûj-H^ijJ\(5 7^ ü4'|U révHfa/. '’'^^ip''jfxiT' oivouAtJû^/ëKtrorTtç '^ÎTpfKa.i's J''(’^t?§' n Atîuç îi^ cno/'op avaAu^H. /ÀKj^/j t}(outra^«j^u.^?tvr)' ayod^iou j^wvra» ra Ti' “'•'n. TrAawTj ^ ^j 6u ja ^/go^sv« irctji)yi/^a.Z,amp;-^w/;S^'ûu'i3)vtPaTgt;çaX5i /xttJV/JîtfisijTC« ^u ’’S’rt'lSi^ Â'.'aTrAaeôeo-a «Tfr i6iTa».

Ï N T E

«47

cadmia contra manctjutcamcpfauinam amp;ært concolorem uerficoloris cïnguli modo often-dit. Lapis prætereaigne candcns,tum refrige-ratus,mutatocolore leuiorentîcadmianulls in re mutabitur,præterquam fiquis aliquot die-bus earn coquat.Fît cadmia etiam in argenti fornacibus candidior, minus ponderofa,mino reqj efficacia. Coquitur cadmia antedida car-bonibus obruta donee pelluceat, bullas'que re crementi ferri modoagat,turn uinoAmineo reftinguitur. y»i Quæueroadfea-biem aceto * Quidanï fie codam cadmiam di-luentesiterum incrudofidilicremant, donee afpedu pumicofa fianrurfus^ uino diluentes, tertio earn coquunt,ufqjdum tota incincrem rcfoluatur, nihil afperitatisin fe Habens, ÔC pro cincrula quæ fpodion à Græcisdicitur,ea utun tur.Lauatur trita etiam in mortario, effufa con tinue aqua,donec nullæ fubfidantfordes,ferua tur^ in paftillosconformata,

R P R E s.

N On poterunt metalla etia etfi naturae folidilTim æ funt partes,iniurîas rempony ?Mibtariotp inCuriS, duasbonaipartiù érantiquoijr fcriptoi? maximas calamitates amp;nbsp;peftes euadere. Habet emm hoc 'tiam capiitqdfufpicemur aliter quondâlegi potuiffe, qd in antiquisexemplaribus nanet, Ô'qd Onobuslocis neceffano defideretur. Quod fufpicamur eo loco eft quo legit; Vocatur amp;nbsp;oftracitisalia cou-rretione fuaIjjnJ.Quâ uoeê nefeio quomodo gracile nos etiâ alios imitati diximus. Weitem cadmiæ graci-jitascôgtuit.Sierh m.nore craftitudinedeferibédaerat cadmia hæc, tenue non gracile dici oportebat.'Per latitudinêenim cadmia extêditur, poteftqj tenuisautcôtrà craffior c5crefcere,Cr nihilominus /^(vü hic di “^’^Pæ“”*?® longitudinéfubcilcO'gracilefignificat.Eapropterdubitauimuseiiuerccteslocü.nôîj^tü» qdeftgtacilê,(ed;j(Vfàu,id eft.ualidâér efficace legi pocuifle: ut nô ad habitriequot; figura,fed ad poteftaeê amp;nbsp;Hires referenda ea uoxfueritiin quo no tarn pei fualit fufpicari id facihs oh literarum amp;nbsp;foni uicinitatcex al terainalteräuocei^fignifi'cationelapfuSjqPhniusdehaCipfa cadmia agens lih.xxxv.cap.x.fortiffima tæteraiÿeam effe dices,quafi ’iWfx« no Jj^và!- ipft tue legiffet.Cömun is tarnen Graecoij! omniü ea ledtio efts «qui Latinifcriptonshuiuscociicescirciiferuntur. his uerbiseädefcribütiEfteir alia quxoftracitisdicitue tenuistrnigra;eadcfere'cenuitatis0'gracilitarisfignifi'cacione:Ba(pobcauram nihil nos ex cömuniledhio ne mucauinius.cötentifurpicioné häc noftrâlegêtibus tantii indicaffe.Quod deinde in feriptoris huiusexë p ^nbusuanac.côiundû his ftatim fequit: Habec^uetuftiores Grpeieirquihus nos magisdeferimusheC nerba ; jdniJle, 4 ^^ oyfaxtijl« M^^pni^H iSuçetvei'üt côiundlo fcilicet cü foperioribus fenfu, qui fit.u t nos uerti-’’’''p’^°^^quot;*-^^)*niâaliquâteftaceâ,gracilê,plerîï^nigrâ,terreftriteftacea'uefupcrficie:quafirationemd3' caulam hicfcriptor redderet cur teftacea cadmia hæc appeliaret : quonia terreftri au t marinis teftis fimili . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“tro imprefti codices paffim cireüferuntur aliü amp;nbsp;quifortéà uero nö difcrepet his uerbis

’™'?!ftnfiin];}«,iyi„X 5 ’KfmûÂtiM)(puf^ii aipixv«« ; qui fcilicet fit, terreftréeffe Cadmia quæ teftacea fu-P”quot;^'.''^gt;'‘^“o^gt;n medicina minus utile.Nos anciquioresGræcos 3i. Latinos fecuti, terreftri teftacea'ue luperncie cadmia illam eiTedefcripfimusNeceofcciusaudiflelegctes inutile penitusnöfuerit.Quêadmo dum côtra pro eóperto his effe illud oportet,perijffe huic fcriptori aliqua,quo loco hic ait adhærête parie-tibusir cameris eins fauilla.iÿc.quæ emm ftacimfequunt:Grâdes hæferreætpfunt.abxrarqs Aceftidesap pellatæ.infiimmisfornacücameris c5padlæ,û'c.intcgroû'apto fenfu Côiungineqiieunt. Cæteri interpre tesnihildeeffe hoc loco fufpicati.ad fornaces ré detofferût, uerterutepgrädes ferreastpÉornaces cas effe.ér absrarijs Aceftidasuocari.-Non animaduertentes fi fie legatur,contra eius arcis leges amp;nbsp;obferuationes fie n ex métallo in eum ufum fornaces:quæ eodem igné candentes O’ ipfg fluent,au t liquefadro æri concorpo tabiintur,necabærartjsin eo ufu traeffari aliquaratione poterût.Quod præcereafequitur,utretineâtur cô-fidantcpiii eis quæ ab ære furfum ferü(ur,ad cameras O' eai^s conuexitatê fimpliciter referri nÔ poffe: neç lotnacesàGtæcis Aceftidesuocari.fed exquohicaitabærarrjs Aceftidasoocarioportere,aliud quidpiâea noce fignificatu fufpicari, Quibusuelutiimpedimeutis nosadmoniti, fufpicari uitiüprimüfumus: moxex ^nqua feriptoris huius interpretatione id manifeftd deprehendimus.Seruantur enim adhuc in eaqeræ le ctionisexigtiaueftigia aliqua,que huiufcemodi funt: Multi uero ponutferreashaftasO'longas.Ô'cExqui-busratiocinari facile eft.côfueuiffe qui cadmia quærerent, ferreas uirgas ueluti axes träfuerfas in fu mma fornaciscamera,in eum quëhic docet ufum fufpendere. Eritqjfequaxhicfermonis dudlus.ut cum dixerit Diofcorides: Fit cadmia ex ære in fornacibus accenfo,adhærente fornacum parie tibus O'cameris eius fa-uilla.interferatur: folere ærarios ut aptius hæreat O' confidat cadmia, in fumma fornacis camera tranfuer-fos axe^

-ocr page 686-

lt;48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D r S, fosaxesautregulascôponere-ciïetjîhasgrâdesferreasqî.û'ab ærarrjs Aceftidasuocari^quanocecrfcisb Acelta Siciliæ ciuicace ploRelIigenus huiufcemodiaxibuséompadlü uocabât. Non longe poßremoann« neceUano defiderat.qdcnreftituifacillimepoteitLocus eftubide cremâdacadmiaagit.in quo cinn cun' eflisCrpcis légat poll eiuscodlurâtüuino AmineorcftinguirfequacurIpftacim.qupueroadfcabiéaceto,

Û'c necelTario deeffe aliquid condituendû eft. Dicendi enim modus hicCraecis panter 0quot; Lacinis paiftcoquot; gruusNec habet fequacë fermonis dm.'lü aduerfatiua particula illa quæ fequit ; Quae uero ad fcabiéaccto, Czc.nifipraccelTericaliud.a quo qdfequitur.feparat.Nec fané decebat hune fcriptorêaliamreftingucdicrc' matam cadmiârationemdocere.priuatiniqjadfcabieseiusufumcôtrahere, nifidiuerramindiuerfoufurc ftinguendirationé ancea docuilTec.Habendæ Plinio hocloco mg êtes graciai: oftendicenim ti igefimoquV touoluminecapitedecimo.quibusadditisö'infertisinintegrürcllituilocushicpoflet. Verbaeiusfum,» ut nos credimusàfcriptore hocaccepta:Rcftinguituruino Amineoquxademplaftrapracparatur quguf roadpforas,aceco.vocauirq;iHe pforas.quas nos feabics,cutis feilicetafperitates omnes-Nihil ira (pcertiuJ hoc loco erit, refpondebût qj fibi omnia.fi quis poll cadmix codlurâlegat. Reftinguif uino Aininco qui ademplallra praeparatur quæaücadfcabies.aceco.Fecitid Barbarus ex Plinio accepeû ut diximus.Verua' tarnen in craecis pars ea nö legitur: nee nos addere huicferiptori eâ uoluimus, fatis foreranlocö fignaw. Volumus legentes in eo etia monere,quod à principio capitis huius non eft nobis cü caeceris intetpretiuus idem, maluiffe nos rubiginofum dicere g aeruginofu m quod in fenpeorehoe ’utAdt eft. Scimusquideffl«’ inmetallicis xruginé plerüqpelTe.ab acre dieftä.quae métallo illo Cr humorisalicuius.prpfercinilpaceti ha tu,quemadmodiinon muico poft hic de(cribet,fiat:cuiusinmedicinamultuseft ufus.uiridifempercolore . Nouimus etiam huncfcriptorem in ea fignificationis aeftimacione hac uoce plerun^uti. Venintam^ fcientes duosincadmia ab antiquis Grace orummedicislaudari colores,cinereum«irpuniceum,nec pon xruginem quia uiridis fît, cinereo autpunieeo colore defcribi, ex altera Graecae illius uocis fignificatio^» nam ó-rubiginem ïóvGrgci aliquandodicunc.rubiginofam diximus.in qua uoce puniceus color fitaruw re enim rubigo dida eft ir fcabrities,quae igne femper fit-quorum nullum in æruginc dicipoterat.qui ul' rec,O' humons alicuius afpergine,non ignc conficitur.

nlt;^i noACepoAu-y©'*. K£$, uv6*. no^tq)oAu^ cürotfiou cKTiKw^iTla

tpS^j. -^/nZw ^ OVK ^X^ '^“^'’ AixylJ} . H /\ rt U-TP^t Aco/I^i 0 e^UTtjafö' 1{J1 -ro TrAOS^ t/x-ttAicuÇ K^Sef. CI ^'J^ CI -y^q œo-à/j aTró-^H' •yp.« 2: ty lt;rvjfxa. t t^ T’/q xa^Kou^yïioiQ £-j^lt;ilt;fup ty n.a/J.'iv'over«. « g Tf/xqidAu^ Ac^a ^’5*5X4 *y A^'KH ^2 9 KSqjoTaTKjUiçæuvatô^ wA-JPratSS ”^«£§», ty Taursi? JV æuo t^p t7(A lt;1. -F ^^a^i'^ofi lÿ U'ifmp.iÄo/}. 7° 3, 'Xëo/j cfi. ^«.K^afjixouK'ütfórnV^.y'iVi'T^ qhA^ KH'tep^qióAvloTafj c^THKarJirao-io: ng^ TC AiJcocrtl r xaAKS, ttukvot^o/j ói t a r X“A-Kou^rtiup lt;ruu£/x7ralt;r(i3cr/AtAiacr^tU's/j Ka-iï^p.iiap,amp;i'\7i^V av-^6vAóp.ivoi,H ^ i-JP rau TNÇ àvacp^o/xtvs c«0a As AÂ-'aotcct« oû(g TPp. qjoAu-yS-ij. ou p-cvo/j£a ^ ? X^AkS akt^-'yatr/aq lÿ uAsç yiVirOl'iPp.i^ÔÂvl, â/5\lt;z »y bt KatP^i/aq TrgoNrW/xSxrws îAepuojupÂVhS t’/q yûilt;ri /jaî^. ‘jpiërcu Jlt ouruq. c^ o'ina d'iSiyu) ncîlacruS^ixli'q Ka/x/Voq. Cl J^H Tau rliu Tt^oq 7° U7^3o/j £K7®^h trip/xn^os n ty £A -^^ avwfc/j M^'A/J autu-y/xSLus. 0 JY 7°?Xû^ 'ra3oiAHxx«7°q w TrAKcriatijH Aix/À/U3q,2jàTj AiTrfo! ^HMa2 «x?ilt;? «C'A çS) xwusqijq ara i^x^ox^^ WH-wj©-* .t'x^ Jï H9i5 3u5a/i tTMppiT^Op^ 7I^oq t ■g'oj^op H90j i^oßop KaTl' ov.^oca'fj^lp)\nso'TWTl^^y'lT’U . a-ttoîjTTflXt Tii^vra ^o/KK/xaT» trji©^ oin^ , S ai qiuftjca U^ 0 f^uayNTiij èç^atiroa. Aoi-•!sàp «V^5«Ki§ lt;^i^iVTiU TH Ka/x/uÿ V(9iJ

DePomphoIyge,quæbulIaî3lt;fpodio,qiiæ‘^‘' -nerula: Si antifpodqs,quecmcrulcuicesex-pi et ia Latinisdief poffunt. Cap. XtlH.

POmphoIyga.LRomanipantcrGrfdspi?' pholygcm dicütJBuIla quæi'oni«^*'*^'^ pôpholyx à Græcisdicir,âcint’rul eadem gensfpodion uocat,ff«cæ ^jquot;^ genere nullâ habet diuerfitaté. NigK^“®®^® ruIa,Slt;p5derofior pleruq,’ eft/eflucis, terra, pin^î plena : ex ærarqs fomacibus ucluti dcral3,Sf e^^ pauiméti purgamentfl.BulIa uero pingaisS^ô^' da eftjtâtç^leuitatiSjUtper aèrem uolitarepow^ rit. Sütetiâ bullæ huius duo genera: altcçt^o^®** aëris ôC modice pingueîalteçzcandidiifimuSieX' tremæleuitatis. Fitquæcâdida eftbulIajCÛincO' dura ærisliquefeéteeo quiin ærarijs opérant,0^ briorem friatâ cadmia infpergunt melioré faeew earn uolentesîquæ enim ab hac tenuiffirnafut' fum fertur faufila,in bullas tumetîNec folûexfc codurafp eius bulla fit, uer3 ex cadmia etiâ.con-fulto ad confedioné eius follfbus uentilata. Fit au ternhoc modo:Indomidho quodduashabebit côtignationes fornax ædificatur. In fummo eius conuexo mediocri foramine peruia, Si ad conti' gnationem ex fuperiore parte aperta. Paries do-midlq etiam cui fornax adiacet, anguftoforami' ne ufq5 ad fornacé, ad excipiendâ folliû fi du là pet foraf.Habet præterea oftiolum adingreifum exi-tum^ ab opifice confirudum. Coniundum do' micilioillietiam in quo fornax accendftur,akerS eft domiciliû;in quo folles funt,Slt; uentilatorope-raturJn fornaeê poftremo carboes inqciuntur,Si accent

-ocr page 687-

L I B E R V.

^jowij, rzrfla ^îooç 5 Kj^v’tkç s/XTraays/ ^‘^i^OKOTTK/jSX'X/J A' K.lt;ii}^fJi.i'ia.V £K T UÄ£j Kt 4«A|i/J Ji-tuVNÇ tÓtT-Ó UTf X^S^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«VP Tf (f

“Ma HJ àvÔjaK/àv 'TÇoc'î^Sa^iJ aj^g/S Sv o 7150 ^^^^quot;pTrXtiOoSai'aAyc-H.EKSuMi/u^xtVHS ouv aï^, ™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ly Kou^jo/^jt’S quot;Ap «vu «vatfe-

P'’]0(K0p, 1^7^O(;-,^2V^ 7gt;7Ç75,'j^0(Çlt;xÙr H^TH ÏJ’$?gt;^i 3 Cr2/xa 1» Tl»»»/!«^ w r tTTfef^o^t *ƒar 5tj)fa§^raTgiTravi^afjSj/Kig r utPa * ’PM'foAu^i^to/Koi’^/itTj. us^o/J 9 TrZtiovoS ®’'|N=^iw^cï't'ggû:ii'^crKÇ^iuVT’ Xu7rcttçâ$o

W'OUVTJ, 70 :j 6?5wT^0/J l’§ 1^ UTf TToJ^iX X«SSf ?^^n’ quot;^ ’^'X^'^j'^l® Ä TH K«|U.(Vü3. TV J^

J^^ïonwu. oiV)4)auAj’T2ojüT33At'nfo-J^™ÇW»Ttopƒ 1« 10 ■ytwƒtç £^7rXr«Ka-J^«lt;€y»«I^ 7H O-UrKO/A/?«. 2lV£Ç JV {MVaq *''^^\?'J” ï*’*^’^ '7Ço({§Hp.£v£u) anaï^óv.

« H-ynttop A'KU7Ç|«P ^ W o|(J Cpuja ^I*^' ’^‘P’S*? Zlt;!{^ txóuo'ap x*^'lt;-°ÿ'?(5° ”ƒ ,’f'®’w^ap TperSg. 62 J^ 60jSojiXoutrav

*^^^ ^’''’ “'’®ÿ’^M0Ç ƒ/a’7rueou £7r/TS J* o^o?,yz3\^(j «fiojgyçnvopi,tvN.£7rjp«.iÂwî 0 ^OTijmop Tgt;/Ç TtJOiljKpitvo/Ç R^TN^IOlS. J'O ^^airtm'2v' TaujoKo;?^»)! 7ri'6ugt;a-;pamp;5-‘'“ÇH8aX««îo,çiiKt^a^^j’yo,çJ,Xcw0û/S,K«{ tüvSt? JÏ r A«-«Wettov^p^ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^J j^Qll,^

^o'æp'WM.vA'ff'aç aï

gt;*’^CSi’''ï^s?*57 ~ ‘X0«o‘apo(U.Ke(op«W£gt;KAuÿ

WiAu())(/'ï(’0vos(p«,opo(;^ Siifj^mcrtTai. ^ffff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Û0ÛV ('qj /jfiwê?. ^TO.

(TT ^?^^‘^^'^’°^)^^K9nfrop iuiPu^treWTH j » ’'^V«^3l«Avta§av«Taeaflff6 JrT'’J»wrr«»Hfan.rTtyyaTfx^uv i^^A^^^^ ^W^Sy'tçu^Hjaw. ^.oioei) v ajjoj^ojj ^KPavaçaTP '‘To. JV ^K^VaVT6Ç£(Ji’ oTOp ^j/'Ï^^i' gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atouvoutr» jUiTcèut/'aTOS

gt;5'^, '^‘°‘'’^^^'P'ff‘iilt;yaVTV=,^hQo'/’lt;riirt

;7ft ' ’s«^^ ^soôAîMç lt;Pit^tA9amp;p

* 67r,X6WTt? o3ovi'œ,àvaT^aa' ■^'^'«^«Ôtp CI £7r«VK-A lÄMopav^ Va-Wt'wa^sSAg’oXavTJ-®“'*V^«A6avo»Ti§, à-ifTi^viTO.! vq

i^MW^ 755 typ TTuG/AtV/ «/*^ÖJ ƒ0WÇ,

lt;4? accendunturïaflïftens’quCjOpifex ex locis fupra fomacis caput tenuiflime friatam cadmiam in-fpcrgit.Idem facit amp;nbsp;qui in inferiore parte eft: fi mul^ carbonesingerit, donee omnem quam a-nimo deftinauerunt cadmiam confumpferint lt;nbsp;Incenfaita(pcadmia,quod tenuiffimum in ea k ue^ eft, in fuperiorem domicilii partem fertur, parietibus amp;nbsp;conuexo tedihacrens. Quod^ il-licex hisquæfurfum ferunfconcrefcit corpus, bulk's à phneipio in aqua furgentibus fîmile fit: maiore deinde accedente incremento,lanarum pcniculos imitatur. Quod contra poderofius in cadmiafuit,deorfum fcrtup8C per fomacis ter^ ga Slt;domicikipauimentum diffunditum'd'que tenuiore illodeterius exiftimatur, propterea q, terreftreeft,SCcum colligiturfordesfecum trahit. Opinantur aliqui fimili hoc modo tantû fieri an tcdidam einer ulam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Verunta-

men probatur maxime Cypria,quj aceto mace rata,æris halitu ex fe mittit: colore picis aliquo, amp;nbsp;coeni fapore eft : amp;nbsp;quæ, fi ignitis carbonibus fyncera imponitur,cótracT-o aëris colore feruet. Probanda expræmonftratis indices dikgentif-fîme eft ; Adulteratur enim tauri glutino, agni-nispulmonibus,autmarinis,crematis'uecapri-ficorum groflïs,aliis^huiufcemodi quibufdam: uerStamen facile deprehenduntur: nihil enim cum probatur eorum quaepr^monftratafunt in cadmia inuenitur.Lauanda communiter bulla hoc modo eft: Arida aqua'ue prins macéra tam bullam in puro mediocris raritatis linteolo col-Iigatam,8Cin peluim cceleftiaquaplenüdemit-titotaqua^idëtidemproluitolinteoliuinculum hacamp;illac agens: fic enim quod eft in ea limo-fum amp;nbsp;utile,transfluet:quod uero inutile SC durum,retinebitur.Sinito deinde cSfidere, SC cum confederit,aquam cum cinerula per colum tra-iicito,rurfusépaliafupinfufaaqua mifcetoSlt;dif-fundito : toties'que id facito per colum traqci-ens 8lt;diffundens, ufquedum nihil harenofum fubfidat.Poftremoaquam per colum traiedam abqcito.ficcatam'que cinerulam reponito,Quidam ficcam manibusquoufquefatiseft in aqua confricant,8lt; ad cralfitudinem meUis redadam per linteolum traqciunt :quod uafculo earn ex-cep turofuperpofi turn non adeo tarnen exten-fum fit, copiofa'que in linteolum illud adfufa a-qua , utfaciliustransfluat, cinerulam mifcent: turn quod ex ea inuafculudefluxitjamp;ineofpu-mofum fluitat, conchula ftatim auferentes in nouo picato fidili reponunt. Quod uero fubfe-dit, fenfim cribro trancien tes in aliud uas dif-fundunt, relidis infundo,fi qua harenofa erant: li rut-

-ocr page 688-

«y?


TraXz/jJllïixo'aVTti’üïPsföctt T«Xi9ójlt;l\ó§aX' Xo iyyiibp K«B?So/z, amp;7niamp;5lt;rz. xgyj 'rwr -7f}X\a-Kzq(Pÿj3ir//j tui?a^K.a^Ï5cè ^a/j.£TOX0(5ap./A« '^MTOUK cüTOtAoç.a/Âvoz 3 wç£S-z/zbXo,«.t5HÇtzi; vzPüjj Kar’ oXiyoi] t/j-iriosova'i t^ Tl^ozJ^h^XEviw, oióf^a xf^/j-oij //^ C' T« XzfiwiTw ?^ iif'^ia Sx jtJó^'A^TTuO/jt.fva 7ro5t'^ïiouKa'faj^uH(n(ÓS- ^' X«Q9 Hj Ka^cpK ty T« o/Mix tÄCtZo^HÖKcntä^tba: aiuj AouifÓTiiTa. Aoi'tep^a^io'xVTi’iav'^fa 'duj CJjo/'ap ^ fxla-co ovaa/j 1^ vi^ ^map€aXou7iç, TcXuvouaz^j âç nacP/Ât/à/z. 7rXumj 3 W) o7vqgt; xl V TiXawu^u/i/cpi^Jl r’uç'zi^oiJjXjU.tvvç tjotpizç.CI 7z'viToy suiifiKWTtja 9^ uj'arz 7rX«oo/x£VK(5. Auva/xz^ A t'x'lKTro/xtpoAu^suTTfzKZô). ^uktz-n.ttîi. àvaTrXhjw^àô. k«3^?S2k«^. 'n^oaïï'\xsi‘ Mp’ ^7Pirw$ ^NÇ0Mz2KH/Z. L tsi JV Hÿ)) '?^'Jf^X «gt'X.îSxVTW/Z. J Èà,u dit ’oTT^aoU J^IK 'tIjJJ G3J0 J^pp, Xiœvaz;£7rZ(«.tXw(’ xv^rbj] amp;nbsp;ava ƒ tutraç V' J^iâfpfiia'ai’ T'^oxia'KOü^,^^^ tw’ ôs^xMp nul vcgt;/z.£7rzTz'S’(Jlt;llè'T3nD«7riXnTfàlt;ù CKÿqàuâv'' ^^Kiâp. ngîz) sjtzfî rvç KUKXzrKouç «rtuJtxw^ KJ6'€ Sp Tru^^oièl ^N§oi'Ouvrai, rvuslop ^ 0^ tK 'nex^’J^o’^ KaîSejrujou.îTz «lit Kai p.oXueefou rz'vtraz aaaî^ia. aai tsz/xtrà 'riv) kutç/o/zh ta '7» ^XUÊlPoU amp;§ISH.

n^i A.vZan'öißup^ Kiel’, W^\

quot;W”^ ikJ/m Jï v^ T« xVTicüTp/^x zawSçiî L,^ j^pj^^ouo'N^TflXuöiz^Gïrai'oUjTct -1 Jzo-ozPuKOQuoctöraavamaipp f^p W-•^“^J^eu T’iva.TiÙ7ïaÿ(^j 1^ oijTJoTfp TreX/paXhef^tZH. ÂaScûfjT’ivufifxv^lvuqTK lt;Jgt;v ^a.lt;raj)T'î^'iv^io‘i nptjTZç^iujTOzçamp;ciejozçiT» ova'll],t/j£a7Aii^û)/j,lù)LK.çüvâ J Kuß^a/j. Cl 7r^z7rXdEa'aç to 7r2ô^i.a KaTa.Tn^nljSjJ0j} cruVi-^icripoTrcà^j^cQ t z^kcc/az vo^)Kjgt;ap.(jKK/j. ora/j

tum fit,in figlinam fornacé dato: cû^eodum . fidilefuerir.incrudum aliud fidik cintré traf J^ 07^^H ó atjaM©^, i'S a^lui x^'^fa/J wM^ ferto: rurfusq^ codo fecundo illo fidili, eduflu fxiTa^ff‘op«vró.^g(^'rrxAipK«'rgt;'rffH^i!a'ii^amp; cinerem lauato dC utere.EademrationecolicU qS) ^SvTit^x^Jfßi^^'xp ■KÄm npé^ ;5w .üzrau-Twq Jlï aa 1 ^oAixp a'KQ^ia'ai^ TrK^xÄipSxvit ?su Jé lt;351 iyszai; tXazaÇ' iz JV M«, 'î^ Wjou e«jüTl^m^a-ip. K Jé ^LKj/x^Xa KvJ^taVia naja-


7iTMK(U5xza^£^os'iïcrp.£i'a. hkhkii?«. H^aKH X( Va. H«u^ lt;niita,uuvaÂftiK«7i505^NjaA«.tva9VHquot; A/cp. üêoTavà« %ozvo/j. i) T£j,u.lt;v^o/),H o/vav6iu). « ÉetTu TOC «TraXa ifuîS^a,« ttuçou Klt;û/Âaç,’n'ràu 2irofxivluj 4Â/J'ogt;tu7r(]jo/za'ajü^e5’ av^ij. ^vajJ^ K^a^ o-uKÎJç Ti^oi^nja/xivai» c^ HX(^,œo'aû Twç (TuSJi^iOviri/j. a^oz JY rav^lap KÔl^fj.01 Jï, s^/a o/cTUTTH^ ?ƒa^sa 7rzayH H^xsXzri ^lÿ-ctown^, 0/J^oiai^ o-n.6\ia:tovlt;ri^, L ;^i)«r((J 7raV-rvip m'/e'iHTCUÎi^TK àVTiS}jé^.J

D I o S C o R I D I S, rurfusoj fubfidere permittentes, funt in aliud pu^ uas per columtrâliciunia tam diu agunt, donee pura amp;nbsp;fincharcnaUsa nerula fit. Alp cinerulam tota ut fe h3bet,pau tim in aqua coni'tciunt,exiftimantes quæ batequot; nofa Sé lapidofa in ea funt, proprio pondéré i uafculifundum defcenfura : feftucasueropp los^ ^ huiufeem odijeuitate fua ï fummo nui'

diopoficam,in lapideam pilam coniicientes,ca dmiæ m odo 1 a uan uLauatur uino Chio «lam, cui marina aqua admixta fit, quibuspræmoiy ftratum eft modis.Eft^ hæc maiore adftringe' di ui,q ca quæ aqua lota fucrit.Habet bulla adquot; ftringendi uim,refrigerandi,explédi, purgan-di,opplendi,SC aliquatenusficcandi. LEftptï' ter hæc in gencre lenitercruftas obduceon-urn J Quod fi cremarecincrulam oporteatdi' ligenteream teres8lt; aqua confpergestconfor-matis'que pahillisin noua teftaeosîteftam ue-ro lentis carbonibus fuperponcs pablos con* tinue fubigens,donee ruffo colore fiant,amp;fc' citate aruerint. Sciendum præter hæc8f ilwa eft,ex auro, argento, item'que plumbo fieri ei' nerulam j efle'quepoft Cypriam plumbf^m prôbatiflïm am ♦ Veruntamen quoniam de* ftcientenonnunquamdnerula,quxuiceseius expient antifpodia, non paruam habcntutiU' tatemîquæ pares habeant cincrulæ uires mon ftrafle oportet, 8i quæ nam ea fint, amp;nbsp;quorno' do parentur.Sumito igitur myrti cum flonbuS amp;nbsp;immaturis adhuc baccis folia :in crudu fidile ea omnia conqcito, circumlitoqjunditK

los oleac fumitoSc præparatotfint^olcaftrûfin minus,fatiuæ oleæ cum floribusfuis:autconu fa amp;: exoïTata cotonea mala,aut gallam, autto teoçi lacmias,aut immatura mora cadida, inW le antea ficcata.aut Icnïcum, aut terebinthum, aut labrufeæ uitis flores, aut rubi tenera folia,

autbuxicomam ,aut eam quppfeudocyperus, ideft,falfusquadratusiücusdicitur,c5fuisfiori bus « Quidam etiam fici germina in lok antea ficcant,S( panter prp parant. Alq taurinum glu' tinum. Sunt amp;nbsp;qui fuccidam afperam^Ianatn pice aut melle madentem fimiliter préparant. LVfusprpdidorum omnium procinerularc' ceptuseft.J


INTERPRES.


PnfiUDi


-ocr page 689-

L ,1 EER V.

6;«

PRsfettjsàpnncîpîoftatîm Iiicfciiptor.fpcciciblä, gencre nuUa habere dinerfitaeê in metallicis bulla

rUffittTITUt ninf ©quot;.

riip^ee^ ofHaVtt.

einig Fauilla

O^cincrula promifcun in medicina monuit ueriufqjen opus erit,fore ufum: fïmül^ueniâdari iibi à Ic gccibiis petije.fi mutans inuicê nominibus his. confetflione loturaq; 0* ufum toto hoc capite utriuftp Qocuiirct.C^od enim in eis difFerc,color,pondus,0'puricas tantum eft.Subftantiaeadc ér uires in utraque pares, tantötß abeft ut rei diferimen aliquod antiquitas fecerit.ut bulla fola loeura differre à cinerula ahqui tdacifuerinc.Hic tarnen certiusrem docens,certas ucriuiqj notas reddidit.Qua: deinceps ab eo cradicæ, re pettnaxinutiliter à nobis mo non funcandicantibus praefertim eaijs etia nominibus,non rei, led partiu di-

P°™PMyxenim qua: à nobis bullae nomine reddita cft.bullaijt in aqua fimilitudine concrefeens,

* ƒ ? - ” qu’^^^^aufo intra fe fpiritu.uc in ofFenfa aqua fic.tumens: indeqj inuêto nomine ui flampege-ï^hterésex materia ærts,qdleuiflquot;imu purilTimüqjerae.fecudetulit. Contra aüefpodion qua cinerulam uertinius.grauiore pondéré fordidiorq;,non aliter geinis extin Ao igne, mixtis carbonn reliques fubfedit. ceelfitetian, mriqjcolor.-qui in altera ob eacaufam nigricans,in altera candidus,partiu indé non fubftan ® diuerntatéoftendit.Eoqj pertinet quod in cinerula hie ait effe eä ueluti fornacn purgamentum.O'quafi idf nbsp;nbsp;nbsp;P“ nerritunnon aliter q in fimi ér pro re ruftica ftercoris generibus Graeci gvf/A»iilT{i)i x^'^ uocant,

euicec quod unditpfeopis in u nil colleAu fuerit,quale in purgadis triclinqs cotarpdomo quotidie in cer urn ahque conuerrit locü-'j-Jp/x« enim,qua uoce hie ufos eft, nihil indicat aliu d. queadmodum O' otoZiix fine /«nonfimplicitercinerê, fedfordidü,ér in quo extinAoijt carbonü reliquiaefuperfint aliquae. Id em nos tem™ **''”-'^ *'’^”^‘^*’ ®’ “’*^’^ Grgcoijt diferimen.Netphie aliquando Sftx/XOTSi/l/Kt/dicens, aliud g feruen hoc L quot;*' '^^*quot; ^“° ardentiû adhue carbonü exiguae reliquip funt,intelligi uuIt.Cognouerunt diferimen dtff ^'-r'^.'^'”’^’ Columellae credimuslib, n.capi.x v. de generibus ftercorisagenti, in quoi^ cenfu pro-dixf”** r ^'^®quot;“®drfauilla.in altero re nota fignificans,in altera einen mixtos carboncs,éreoi?t quas

cineriT^^’^'®quot;*®’*’^®''*”^*^“®®*’^’’” incarbonibusinfpcrfacadmia,quiduplexconficicndae bullae er

neml . .'’‘I“''gt;*u4ruit. vcrumpcninigciius ucrot^mo quonuaiicudi.gt;v'pKgt;uilt;lt;uicuiuccur uunae crci-lucidk ^''^''^^^^''æ'-i’donfeAio erat Curauimusqj nos in fcriptore hoc hanc parce agentes,ut qua fieri di raseert ^P°^'^’*°^^ *”bendae utriuf^ratio legentibus paterec.Nefcimus tarnen an id praeftitu fit. Voluhï jjj[ ■,,. ^’’’’'^.'^efuitinecpuc credimus multa erunt quae remorari diu legentes poffint. Quod force'fufpen-«in ‘ 7^^quot; °‘:eurrec, q loco iubet Diofcorides in domicilio 4d duas cotignationes habeat,accendi foma eiidae 'f’’™°9“®conucxo perforatâ,amp;quadâcenus ex fuperiore parte apereä ére. Anguftius enim dici iefequa* j^^V’^'^nnÊnoadeotaméobfcura funt,utrediligentius incuctibus,patere oia nö poftint .Ma locuseft i ™' “^fhoi^ du Aus fe nobis obtulic,q loco inane fpatiü rehAö, uitq^ nota illa noftra fignatus xiflfelee •k°f^'’quot;^®”’™ transferri fermo à cincrulacconfeAionc ad probacionêeiusuifuseft.qd inceUe-nonfunt Al ^‘^.'^^1^'03 non fuerit.Sunt ér in hoe capite multa quac cü epteris interpretibus nobis eadé nrinbon *^'‘’*™4^ à Diofcoride docet.agninis pulmonibusadulterari cinerulâ,ouillis reddidit : quaff difcriinêfi^-°— ®®netoto^doincfticaerei ufu iureconfultidocêt, ficin natura nullu filioi^érparencum fiant anim'r'*^”-'’'^”’®^® “'ff “'^'^ f’'“ ^^ idcimutatato^per fingulas actaces tcperamento,alia fu hinde terioremedquot; J''æ^''’*'quot;f^'f® poff*nt,qd in prima aetate pocerät.Nefeimus nos quid gtumq; in adul-deqda? ’ '''?®^ouiUispiilinonibusagniqidifFerât:fed4dmonemusilludeft,âjif«wdicercDiofcori-indeuda iv'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ uocibusfcriptoris huius tâlonge interprétédifceftifTe.Ambo dc-

^Mune nbsp;nbsp;'? , nde in einer ulac lotura diciciïvTu /f ?« /j^ iMuJ[i^ vKiM^y Kiris KTp^f uigvreis,aliter g nos reddi-Bitbi i/P*^“ r ”quot;’‘P’'^'/^’riUud:‘ïu5 “occ alccrad dulcedinê ex cemuni fignificatione qua habet, côtraxit, rirsfut, ucto.fif^™o°!^P’''s®®sacdulciseffluet.Altcr:itacnimcollatitix partes cius ér ûpidætranfibüt: Nos quïilli **'quot;” ^'^ 'quot;®’'^limofum érutile.transfluet.NoIumus nüc nifi de duici amp;nbsp;fapida coijt uoce agere, git Diof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;em ad altera illa limofam .f.ptinct certa fatis res eft. Limofum enim intelli-n»autak • ?'^Knulflimipulucrisaquaconfperfi mö fiet.Quodaüt vór/^ovabeodicitur, nullâ dulcedi-tis aliciuu'””^^^'^”® cuiufpiä ratione habetneqjenim bulla aut cinerula fapore duici eft.tieqjalceri’ fapo ügnificare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæritur.Scimiis quidé Græcis ^ixoV/^j»dulcedinê.non tn fimpliciter aut omnem

aiauisati *'“9'!’quot;J®”'*’Joniagi8gpalacoérlinguafcntimus:translata^uocêabhisfuiffc,quicx longa ditueniin”*^'''^'^''’'’“''^’“^*°'“P'*“’*’f^“f''®‘°'”'’*’g’’atAfibiiocunda^érdulciaineainueniunt.A'rc torta tiox?”^'^^*^**^”’ h®c3nc,faAa uox eft.Ex eo deinde paulatim ad omnia dulcia érfenfibusgrata de- yJj©^, quando '’'^‘f°'*^‘ÏP;“^ wi/jhv if^KfguTifitr.id eft,falotis dié Graeci dixerint : eadêç hac uoce fignauerint ali-tur.Non ^^’'^‘'^’''.•'“tihtatisfoae merito grata hominifunt, qualc hoe eft qd à Diofcoride hocloco dici-fit fed Æ j'’quot;^. “'f^'**“^faporis.iocundö'ue aliü quepiam fenfum in bulla cinerula'ue hac Diofcorides qup •Afdein eaquot;ft'^-* ^quot;^ '’“’^ fit/eäc^ob caufam nos utile uertimus.Sicenim lotura bullae quæritur quod f'osfint M*' *'?^^‘^'''®‘^“ff’ f^'^ifn in patria,repetunt quac fuauifenfu ér prpfenti ufu fru Auqj deleAatura hiincfcri °” -c”'“?P'’®f®fhæcilludctiâ,ideo inantifpodijsddeft,hisqupuicccincrulpinufufunt,dixilïe •quot;uxrube ^°f^ n *”^^'^ egtera immaturis moriscandidis;qm triplex huic porno color eft.eädidus primo, *''im eii ”LiP°*;5ff® niger.nö fatis ratus ob eä caufam fore,fi immatura fimpliciterdixifiet ; immatura Quodo- W' '^ • quot;j '^func,ér hic nö rubétia, fed in prima immaturitate cadida in hunc ufum decerpi iubeu ‘•^didis Eft'lï^d quot;’Ï’'’*f If®^ ipfum agens lib.xxxnn.cap.xii i.cü ait, fieri antifpodion moris immaturis.i. ‘ ^fifi 1110 * “® f“5 in pomis qs animaduertcndü.intelligere hunc fcriptoré ca quac quonda amp;nbsp;nüc etiam •’tlinque^^^’P- quot;*“f'®''f**‘^^ ^’’’’’’flf’f aetate noftra ubiijabüdanwntiquioribus incognita fuere.Non •piodidlj ƒ ^ ”'^*quot; fepetenda in hunc locum diligentioribus efTe.quae primo uolumine in oleaftro ab hoc ^® Pofftuid'*^^” f: Vino reftingoendu clTc.ér id qu idem bis,huiufccmodi cinerem : quod defiderari hoe lo-etur.Sunt ptsterea in extrema antifpodioiji parte multa qux nobis ér alqs eadé non font. Bar

li 3 baro

-ocr page 690-

«Ji


DIOSCORIDIS,


baro guidé plura ex numeratis à Diofcoride defuut.fed nos librarioi^ incurig ïllud afcribim’. (^od auts • ter aic.ad antifpodia cremari ficus in fole ancea ficcatas, loge à Diofcoridis fenfu abeft, g non ficus fed Hf«' KfKiPiugt; /«ƒfl,«?/dixir.Quidaütcradxin ficofint.optime noueront,qui 111 TbeopbraftilecflionealiqniierfatilLint.

ea enim uoce fumma ficora germina qux plâtari cófueuerunc,fcriptor ille pluribus indicatlocis; quaerep^ tere hoc loco animus nobis non efi.Lögiusenim primo uolumine in fico de his egimus Necquxrim mo arborê'neiilcan pomumeius ficusdicens intellcxerit.Quodcüqjenim ea uoce cognofciuoluerit.no a Grxcoi^ cradis illis refpondecEx Plinio potuerat ré certius docere.Eodê enim loco fcripcor ille ait cinerc ciarboris uelcaprifi'cióCc.Adiecicqjarboris.ucambiguitarêrei uitaiec.quod illi agendöparitertuerat,ii dubitarent legentes,oporteret'ne in antifpodij ufum pomum,an arboris materiam cremate.


nJilKotau/JÄtz» j^aXitov. Kiep. u^a. O At Ktxau^iÊVoi’ j^ÄÄKos amp;»KaXoS o £5u0jo(5 ly c^ TH ?('|4 X(Vua63i^. o Ä ^ttXaÇ 7r7\.ioiJ “ ^® KiKauT^. «TKéV'aÿT] ^ ïK. TKiC T AtAu^tV* ^Xoiap. o-uuTiöi/xtv ^ap.nyfv'^a.V'ifT^a.oso pSjj's èiiovfj.ira.x'!^ 'ïa^. y uàïira.osofÀiv' tv-«^ta|. Tta/j.xiamp;eo'ot. 3 H ^u^a iöiu7p;^icamp;0' traTtNAÇ x^a/juaqi, J^iJ'o't^ iig nó/JJVOfj ap^'Ç ou îtAiiM^ öttInGh . H 3, «vri ? Ôti» lÿ 0f aXquot; su «jrfN§i«/i -^p-TTAûéûjouenp. Ïvioi 3 d^'X“^ ? 0tia gt;y r x^ a-wèivTUi ^ X“5®, Kix'iVtripi^' ^ina . taç^/jLtjaq.ü/ ^.quot;^ Sticp /xiveo XS^VT^. St7ra-c-SoXovv') pSjj rlt;.a)%u» j X5'°^''^‘î ^§ quot;^^? ^(sîsuTTfujia AAtTà0t)'ouiyo(ouç,K.a(ouin/jtp “^VX“?? • *'^0' «^ V* X“^*^? X*^?*? *'^®'‘ Ta^ûtZvoVKÇ aû-j^uç oUTwÇûTTfw«. ^tr« ^ f Kaîjv«4 TrKÄlllV «vi' TfOUtZl/J îm ^IÇ, tTTljT« 2t7PTÎ6lvO«'’’S“'’quot;''l^) 0 ^iJ-i/J-tflS^ KMÓ/MV . Ï7r^Ta b i^ KUTÇM. j^œia.'Ti ^ swH/*» IkjcwviJ/). Af^tœj/». KaJasÊ/'j^'J/i. È7ncxrac9^. ivaKaSs« jJp îAKH SixTPVÂOVIJ, O'/MX^ TX lt;^ ûtp3’aA-fioît^, THKiJ/i ra U’^T^Koûi'ja. vofiaii'isapM Ve 3 H^è^lt1^ /XiTlt;XvJ^^/Xi?^T 7P0t(Ç H£KAlt;}-X6t('çlt;r-üL|U.tAi2, H(î\axyd|U.ivoÇ.7r('vtTj 3 mi? il naJ^/xiix Tt^aïus ^ Ît/xt^ç côÂ^aûjo/xcv« r Ui/'a7’ç 2x5' M*i/'t/x»a tig/sm] àx/j-tth. x^yj g o'K6gt;j(a Jï aÙT wtrairrwç TrÂwofjSjjiif t^ aurS i)çei!l^iô}xiJ.ii), x^iVisi^piiSjj'm,

DeCrematoære, Cap. XLIIH. PRobatur crematfi æs qd nibet,amp;ifl attrt tu cinnabaris colore eft.Nigrum uk^J oportebat crematû fuifle fc indicat, Co-ficitur ex clauis foluta^ nauw won®® fidilicôpofitis, adiedo fulphure ÔCparifek^ ternis^his infperfisïoperculatü deinde fictile a figulari creta circumliru,in fomacem cokö«® ufqj du intégré cremei,dimittic. QuidafulpnU' re ÔC fale alumen infpergöt. Sunt etiam quiM fulphure Si fale eópofitum in fidili æs pluribus cremant diebus. Nónulli preterea fdo fulphdfc utuntur,uerü fuligine hoc nigrefcitAlijdauos fciffili alumine addhis aceto 5lt; fulphureunged tes,in crudo fidili eremat. Quida etiaacfiotanj tfi infperfos in æneo lebctecrcmanccurphcm cremati erutpre^ 8C tertio idé agunt, tucijJ^P® n û 18C feruât. Prim æ bonitatis prærogatiua M' bet qd in Aegyptia Méphidc crematû eunda qd in Cypro. Eft cremato æri uis adftnn-gere,ficcare,extenuare,reprimere,extrahere,u cera repurgare,ad cicatrice pducere,oculo0lt;ui' tia extcrere,carniu excrefcêtias minuercA ferpédo pafcut fiftere. Vomitoriü pter hæc ^ ^;^ matfl æs in dulei aqua potû, aut eu melle kp^f aut inundû. Lauat cadmiæ modo erematæ?» quater qtidiediffufa , donee illinullus wpernt fplêdor. Quinetiam recrementueiuspatU’^'' ®' tum eafdem habet uires, ut çe m inus efficaces«


i N T E R p R E s.

PLinium fecu tus Barbar us coloré in cremato xre probaoit qui ad minq Ipeciê accederetrubentis qu^ dcm.eodêipautnondilTimilicinnaban colore fuigétisinô tarnen urhicpaulopoftdocebiyc®'“ ftâtiaeiufdê.cû alteqt ex Hifpania,altci5t ex Libya quondâafferreriuulgare^miniüO' copiowm. ^^ nabari aut exiguuô'rarûeffet.ir 4 tantûin uariandis lineispidores uterent. Ex eo quoqiâ in conliiw ig nere poterât cinnabari Cr miniü diuerfo colore clïê.alte^tly profu ndiorc,altc^ dilutiorc rubore uiOT.’ cibus feriptoris huius difeedere logins ipfi noluimus.Etquoniâ in cremato xre coloré hic probaueiaW dem nos etiâ probauimus.'nec aliter g hic.cinnabaris colore in attritu crematû fieri deferipfimua ■ lu eiH confeAionc non eft quod miretur atiquis probare hune claiios folutaitt nauium. Fuit enim arris quon largior g ferri copia.eouftp ut arma eaâ quibus ad bcllü uterentur.cxhoc métallo fierent.fi Cracco^po« prxfertimÿ Homero credimus. Erat m fabrica quotidianus itidem «ris ufus, in qua prælatum diu ‘“^® elt.non ob copia cancû.quæ maior ferri aliquando fuir, g quia nullambigine petit xs,amp; in quoddi^no ' tritu contumaciusdurat.Eaqjeft caufacurhicxreosclauosinnauigtjsdixeric. Curautexfolutisnaui potins g nouas quæri praeceperic, aliâ habet rônem : quoniâ fcilicct aptius in eo ufu æs illud fic,qa aw aomitii,0‘ confuetudine laboris ucluti manfuefadlü eric.Multa enim funt quae in nouitatefiia minoregi uetuftace ob nimias uires utilitaté habent.Nec aliunde factum fuiiTe nos credimus.ut ueeufti xtiaamp;m cagt; nos iampridem conformati.multoi^labore cdomiti ad hanc rem ufus effet. Potuit etiam ex naœgqsnia' gisgexaedificijsquæriîquoniamcx mari fale^ eins aliquid bonitatis ad hune ufum xtiaccreuiffet-'quo® antiquiorcgilliexperti.pofteris fua fide recipiendum tradidetunt. Sans caetera in hoc capitepatentilnex^

-ocr page 691-

LIBER V.

trema tarnen eins coronide duo funt qux fufpendcre Icgentium animos ponint:prïmum,quo loco uoml-tonum crematûæshiceHeaic.cum diilciaquapotum.autcummellelitKfiüaiicinnnctü; in quo ufu quod bibiturautlingitur.qm in ftomachumdclabicur.manifeftas habet uomitioniscaufasquodaüciiingicur, prifcrtim non indicata parte qux ungenda fit.paijt certam rationem oftendit.Eapropterfulpicatifumua autdeeffe huicufui pattern qux u ngenda fit.uerbi eau fa ftomachS.foris aut intus palatum, aut fauces lin gus u^ aut fi nihil défit,pro eo qd eft i/l/ue^^f/ói^©',q uox ungendi uim tantii habet, Jlz«HAi/fÓA^@' legi for té potuilk.quod collucre eft.Cenfebunt de fufpicione hac noftra peritiores. Alterum ab hoc Ifatim fequitur, pettinet'que ad fcoriam xris. quam nos Celfo autore recrementum diximus in qua non fatis certum eft, *ri8nefimpliciter,an cremati huius fcoriam panterlotam eafdem habere uires .licet minus efficaces hic dicat.Barbarusareliquo capite cam feparauit parccm,uidetur^ de xris fcoria fimpheiter agi à Diofcoride eadiuifioneiudicaffean quam partem inclinât nobis etiam animus.Plinio prxfertim hoc ipfum etiam in* dicante.lncundis tarnen Grxcis reliquo capiti coniumfla ea pars eft, conceptæ!ÿ noces illx fie funt, ut fa* Olectedi à legentibus poflit.de crcmati xris fcoria ab hoc fcrip tore aêlum f uiffe. Videndu m ob earn eau* «m quails cremati xris fcoria effe ir dici poflit.

Bijl Ai'Souçj^aAKS. Kil?». w^S\ AAxoü J^ av0ûÇ o ^Vtç r TraAwT hA 4ijC|(xa£KaAiff'a/j,a§iS'0|uS2j Ï® W^^Ulffo/J d KaTOTTUJ^O^ «^ Tu AtcüVîiô^.Ktrj^^J'tç K t5 ^u ^^M^^lêjaj^u, M gïJiz,^((x£crü3(;s(Aeo/j L £1 tTTisutpop. J t2 ji |(VKo'^«TW|U ^aAtó

''^^^'’{'^'^^“^^Tai.tAtrj^tTj 0 TrAaTUVo/AÉquot; tü/) a^r T«;^ i?^ojlt;^y-j-(^p £7^£(«a'c yivi^ ’■c«0^irr!ùç,oTa(Z(^;jitTagt;5iVKa7lt;5 xuvMS t« a'? t'Çraç JïfcewSzzag KarajeuH «'?^ii0iU, i^S^HiióvT a'uAlu)u/JtS^«K.X' »lt;«^fltóbi«63a-iapoi -Tt^oq riniioV'' ^?jVt/'u^t7r,j^^gj,(j,,jy an^aftfvtsar’/j aü^^, ''S«l^715o«|jou/;J^O,.U,p OcJjTWg Ml^iVlJ^'lOM *’?’‘’’*»Ç^ O'tttw.ysyyijg, WÇ T^i? tHTrfUïTj •ö^tw^is TOg^^^^'Q^, jJ^^ J'^ H^TTOP »19!^ KajosÉ,'^ Tagu^oxag* K9fj o*M»x4 ^§ KûJWÇ Èwkotocw]« ƒaKV^ 7 KWUg. amp;» ” ^’raj^ouç kewop ’m^ao^^oü ttAhôoç JV oy^Op. tKTKKlj Jt «^ T« «^ /J.W'nil^l CT^SkM M«t«,J^aK.-w'\iü)py^Wf^n/j-aT« (To)}siva ^^1'^ iç^çiftto-KiiSqiouç jgovwu§ to A^ko/j *^Mw^^^(r»(j)6}v|^A»gt;j».st55^ J^ty •woviAtg v^gt; 7rot/p/'flamp;;jua, Aêo/J ertw /xiÂm

De flore æn's. Cap. XLV.

CHalcSanthos LRomani flore æn’s uo* cant. J Flos æn's que ex antiquforibus aliqui ucte^z clauoçtpfegma, refegmi na fcilicet Arnicas dixerunt.Probatif-fimusqui friabiIiseft,Slt;fn attritu rufFefcit,qui^ exiguis gram's qbus confiât, miliofimilisen.:me diocriter fpIendetLamp; adflringiuJramcntisqj ÔC feobe çris,quibus adultéra tur,caret:qd dentibus deprehenditur,prolatâtibus fefub ets,ramétis il lis SC feobe. Fit flos æris, cü in metallicis fornaci-bus liquefado ære p cola à fornace ad eifternas pertinêtiu c3nalifi,fluereæscceperit{ quotepore qui illic rê tradant,fordcs purgantes, purilTi-ma fuperinfundût a quâ, refrigerate uolëtes. Ex repen tina itaq^defatione concretione^ antedi-dus flosæris emicatSe quafi expuit. Adflringic flos hic æris etiâ, excrefeëtias reprimit,exterit dj claritati oculoçz officiunt,cgregiecrodens.Graf fapræterhæc trahit pondéré trium obolorum dat’.Abfumit carnofanarium uitia,papularum in fede eruptioes ex uino reprimit.Tritus idem, fed ex candido ære fadus, indiutinis aurium grauitatibus flatu per fiftulam in eas utiliter de-mittitur:columeI13(^ Slt; tonfiUas ons meUe exee ptus SC admotus reprimit.

INTERPREE.

VWendum medicis erit quas nam hic excrefcentias fimpheiter dixit.rcprimerc xris florem : multa e*

nim Crin diuerfis partibus excrefcunt:®* hic v^/Soj^w tantum dixit: nee lieu it qux communi uoce dt

, lt;ïlaabeofuerant.priuatimcontraherc.Seruauimuscademfidcetiamincxterishuncmorcm,dixi / raus^carnofanarium uitiaabfumerexris florem,quoniam hice«fKii/x«T« tantum diceret.Eius partis ma- *^*^'“^ lum utnonidem polypo,fic etiam non diflimilc penitus. Defcripfit in diffinitionibus fuis Galcnus carno-1a nxe nahum uitia hisuerbis.Sarcoma.fic enim Grxci uocant,carnis in naribus prxter natura incremen-tum eft.Eiufdem polypo nacurx amp;nbsp;fubftantix exteri Grxcorum medici id effe dixerunt, femperij à poly-poftatimdeeodocuerunt.

n^ï aittiƒ'©-'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Squama æris. Cap. XLVI.

KKp, «^'^'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpidaLRomani fquama dicunt.JProba-AEzuiçiÂc H |«l}v in i??^kut^'m/j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tilfima æris fquama eft qu^ in Cyprus æ-

(iiT«^ KaAoupSi/sdltHAÎTiç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarqsexclauisCyprioærecôfedis craffa

kkAh . epaÜAx Jt H £K ? x«Ak2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decutifïelitis^J.clauaris uocatDanatuc

A6Vxou,AtTTfH H^ acamp;iVBqu7ra5- côtrà qu j uulgari çre aut cadido cofeda tenuis Si X®''»'«. H^«7f(/'oiti^]o/^,ïrKsi'vovn§ tJ infirma efttquä Sinos reprobamus,anferentesilft li * craftam,

-ocr page 692-

*Î4


^ay^tap gt;y 'ïcKi^^oi). ly û|ûUÇ£7r/j|a(vo^4vou’« ti-ïvlia. /^aua/j-ip ^ £j^lt;J saA^ttid). XiTifwTiHH/}, VOjUw^jsqïiK^K«/). crxT^rK.K|U- aTpuAw^KK/; .TriVo-^Ævx ^ |UiTcc fxiAiK^TDV^üJ^a^ anj. ^vtç tfê tpu-5wVTîÇ ainiu] /xiTO. 4 Aiv^SjC^ K.a]a7PT/ü) J^i/ó ao-i. /x'irWTOLi ^^Ta.7^otf^oü\/JJgt;ia.7i=J^a\i/j.i o-i. f Kçaivlt;l è ra 6 Atef^Sa ra T^ax^a 5c7f tkkou-lt;ra. 01 TO ^J/xaTO. TrAouiTOJ Jï ouTuç. KaSex' jaç ‘A l,H^S.q7\.i7^^J^olt;gt;^l(xlfJ.va7opJ^Ä^ ôç 0uï «p p.i^vif'a.'r^ J^iavywi^ ,^ crudlaça^aç tk xi ^i £7r/p,£Aw(5 ajtgrç óu uttosh ij AiTriç, àcpa'ç] vq)ts2TO. êc7Fx^®Ç rs rouJ^u^, uè\'X.amp; oM^5‘°^ vlt;/'a'l’(’ K0TuAàu cc. TrAaTii« te th x^S' ?'^^ ^^ TOVUÇ ^ TH^U?«. OlOVEict7P4’'X“Z^ • ^TTCCp 9 «J' ^KT] 5cV(Évai 2:vk 'yAnrAgoïwJa l{Jl /xiK^op^vJ^u^ •a^oe'ETn'x’J ajigf kotuA«(5s\ ~^\Qagt;pzyiTÓ'lü:^.amp;.' vahoLSiip TE T^ AnrU^a th X^5lt; “' '^o‘» ’^ -kTS^ ^op ^ ^via.t^yT^tSz'eÏTÓva^. ly^^/xcutra^aVE-zS 'S’aiJ’jjuE/jE’zq Tru^/efa ^uö^S x«^’lt;ö. 'TWT’ yi^ 32? i' wç -^ cÉv3’o§ çSl Aett/cPûÇ ^ tvi°vap th (i'ujua^ij. tVjEÏTvoew î’/ç ra otf^aAp-iAx. i' 9 quot;AoiVp, a7°?P|ü.^ -r KafaAx(fG{/u JÏ o^uoiwç ttAu VMp,CïVa(§S^C£J»5/§ ap pn^p-iccp ^A/jtgOTHT« CC-7PK5ivlt;j.i'9 Ao/W cruETraTav]« tfifoGovicpEacraf «KivKT0pi7TlJ^mHp.i^^ . IITO. Si'lP)(^a.VTa.q 10 icfisinog vJ^u^ Hÿ^ |x§availa(5«7fT(^i(^0U e.'Ç •m^îJ^a, iviot h H^ Tavrbu TrAuvavmjjWiï abjt

nj^i ^^^rlJ^@^ sop.tap.«.Tl^ Kiep. U^J^',

l.Tr'J^0^ Si S0p.apMrgt;^ irvV«.p.l(; é-si/jHamTH 'WxaAHOu AiTr/th. X^j TT^wis xge^ icTTo^iri^ opjjia. lt;^fxip 101 ^'liMMiKmpK^iAa.i

^Pj XimTo.i “A twxâAkô«

DIOSCORIDIS,


craflam ,rubentem, amp;nbsp;cümacctoinfpergirur, æruginem ducentem» Habet fquamaxris ad' ftrin gendt, rcpnmendi'que 8C extenuandiui-res. Siftitquæfcrpendo ferpuntjCxeft, amp;add' catricemperducit. Potacadem cummulfaa' qua corporis aquas trahit. Quidam faring earn compinfentcs,pilulasex eadeglutiendasdant, Mifcetur præterea ocul oçz medicamétisîficcat em'm 0092 deftillationcs, 8i palpebrarum afpe-ritatcs abfumit. Lauatfquamaærisetiam hoc mo, Puræ ficcpcp fquamçæris pondo femifüni inlapideam pilafimul^limpidâ aquaconijd' to.Manu turn diligentcrmifceto.ufqjdüfqua' ma fubfidat.Auferto deinde quæfubfcderunt: diffufaej priore aqua illa,cceleftis aquæfextari-um fuperinfundito,apertaqj manu ualidiffimc quafi depurgans in pila eófricato. Gum autre' mittereJentoré aliquecceperit, paulatimaqua ufque ad fextarios fex fuperinfundito.ualidiflï' me confricansdquamamq? manu perpitelatC' fluxit in pyxidé rutilo ære confedam transfer-toSCferuato:Eftenimhocceufquam^flosui^ bus efficacÜTimüjSC in oculoçe medicina utuiiH müï quod fuperfuit infirmü SC inefficax, W qqj

duo fine motu aliquodimittcnJum eftitum d' fufa omni fuperftante aqua,ficcatum in pyxioc feruabitur.Quidam cadmiae mó loü æns hanc fquama reponut amp;nbsp;feruat. Habet 8i fquama æris qua ftomoma dicunt eafdé uires.Lauatut hæc etiam feruaturqjfimiliteninpurgandaW' m en aluo ingnauior qfquama aeris eft.


INTERPRES.

QVaetria ex unoeodem^ære in medicinæufu deinceps à fcriptore hoc numerata hadenus tufrunti æs.xrisép flos 0* fquama,nö aliter g de bulla er cinerula non muleo ante hic dixit, fpecie taneü inter ,(c difFerunt,genere nullam haben t differentia: ex eadem enim materia cofdéfetc' ufus0 efftew* pratftant.Nce aliterde his ueteres tradidcrunt,quàm ut aeris partes haben tria hge ucllent. Longius de n» docuit Plin.uoluminexxxiiii.capi.xi.Quilicet aliter à fcriptore hoe de bis tradere uidcatur,re tarnen eaele omniadocet:necaliudeflèdifcrimenoftendit,gggt;fquamacxcutituridibus,flosfpontecadit;altex!'çill“j' fquamaegenus quod ftomoma dicunt,fubtilius elle ex fumma fcilicec lanuginedecuflura.EftenimCrf“^ ftomoma ferri acies.Cr uerbum iliis ro^wv.adem in ferro trahere fignifïcat,cü in cote duftum reduduw? acuitur iracuendo extérieur. A'quo euentu quæ fubtiliffima ex xrc detrita eft (quama, ftomoma dictasci eagente cft,quafi in trahenda acie in cote detrita.Squama aeris probauit hic quae in Cyprus grarijs ffi^P^' mnaiiit contra quae »n 2v çhvmv )^»Mtv,i in ^v Mviu^ deeuffa fuifletmon ex malo xre promifco o'uc,ut ali) interprétés uerterunt,fed uulgari 3c u ili.Neqjenim malum promifcuum'ue ae» ea uocc indicator .fed uulgare quod omnibus locis inuenitur,ideo^Cyprio comparatü, nullius aut exiguæ dignitatis amp;nbsp;gftimationu. Sequitur ab hoc loco ftatim in probatione fquamae huiusparticipium ï»i/A^4»,quod alter ex interprecibu» ad rubiginem retulit,cum tniudicio noftro ad xruginem,quz propria aeris eft, contrahenda uox iHa tue-rit.Cómunis enim metallis omnibus rubigo cft,quia rubet fic didla.Quae aüt in aere concrefcitacetiaut al tenusetia humoris afpergine a ut halitu xrugo,uirec:quêadmodum in confedtione eins mox dicetut.

rirgt;l' lov ^KïS.

Ki$. wfC

De Rafilq Sc uermiculari aerugine.

Gap. XLVH.

ïonxeHoii

-ocr page 693-

LIBER

I^^'^J^®^®“™ ^X^'^^^’fp. i/Ç TTlamp;œ-KVluiHal^o 0M«^ â-weoptrj^taç ^jj^J ^«r^ o^(^»wJ^xaTaSJi^-o/) p^oAxoïSJ , ay^eop. naAo/j ^ û xaïU^o^^{ç, si dit . Ïsu ^ka-fur/^ofj ^ (ha7rvo ~^^°^’ ^‘’^ *^ ”/^^ J^iX-Ci St-Venn's « Si^p (j5^ îpiilSçx«’^’“«»«'*?^ J’IJVçp à^eo^ Ïva MÛ 4«JcrH TW^^ow?. a ^'’■^lt;7’up;(|U.2o/jâ7rd£u£. Hirt’ TabEM^uXa AN TlJotrijictla evra o^i^vja lyK ju^aç /J^^ó^a/J, ^JT'^^AiapiHHjTrAtiüVaSjWra'jroyjavctS^t ^ svui (Ht 61 tx '^iVKo'MaTu/j Tpiljcrca H A£7ri-'’^’®5,'’^'^X‘’Aiva^à ^uerS TrïTaXa îAau sm ûç otvT« uDï^ouv' c|lt;J, ävaxiVH quot;^êi?

1 ç«(ri 7®;o^ ^ji’iip ng^ ^ qa^ KU7i5lt;axo7ç ^^L*^5 ■ nbsp;nbsp;(A^,Ai0O(§ ilt;ri(} £7roC«6ocui]a

^°^ ƒ ^ X^óp. r ^ ex Äva? cütn Aottóu sa '’“J^UTPxuvaxavMüt’^A i^to/jX ®^’ ” ?5®'^'^”1“ A VCM . ^ ƒ £X T CÜTXAoubu, j'^ft x^^’f'SS^A '^ iu -^^p. (javA^ ^ U7ra§-j' ^^v^^®^*»^''®AiiMgt;X®®^Aiöwcft'j'i.d'o ^'’ÎÜ'ylt;i:^iÇ'7P3^7ç^g.pj^jti3Ç.p,a;^’l Jl^ ^I“»?. toss /.^ ^ XlWMj|. 01 ^,M?5M^?¥'^^0/ X i?^®^ wSai/j a.vTÓp. xüi]aAK4^Ms8a 0 i*/\ w^p gi ^ Mï^MÏ^a/j, (h « 'ne vmtI -O'CUSl'PpàVTi'j^^jçj ^ iVUVl'MO« X^^-'?*y T§ ‘J^'’5»ss;g^ TiMSf^^’/o'/. D-UMS--WV.1X ’%?'A«VÏ»(P|ü;j^g(^ ^(2 ƒ’ JjTf q^l K(OT1^-^ ^ A^Majou Ms^ ath i^ura mS/ïJ/». d rt ' ^^T^^t^®'^ thsw/ttAso/i •^aTylt;44gt;^ ’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• °ÛAlt;!tÀ. «^ eSba lt;A

^®’’’™/’^'’^l«MIJ. ÄQOp yo(^ UTTO-’’''■'’HH9ü|oü'3yaxur amp;pjyi,^ t À x^Axay amp;opa7rsXsfxsTou quot;^l^ Tnj^ï. 11 -ya^ Âç s/x’^Aa lt;^a§'!’/iouTu^K/'(jXuMÄVop ’lop twi XimJ^a H OS^mop, H^ r tr^O/J 'fVTUp STTlS’HOG ^ ^^^ANTStf^HSTri av^ÿx^f jMSTaßal^iTai, Hÿ^sjv^jcuvtTai 7°xaAx«v9wA(5.æ«x ro efu Wnaio/iJ^o/j auro 'f^ianlu} sxiJa ^°“^l^' n^i loüaxwAKxl^,

KS4). cu^s'.

TOn xedon.LRomani rafam amp;nbsp;rafilê aerugp nem uocant.J Confîciédarafilisçrugo hoC modoedtln doliolum fimile'uealiud uas acerrimü infundito acetüïSuperponito deinde inuerfum aerefl uas,apti’ quidé couexot fin minus,exæquato fundoïfit^ egregie abfterfum amp;nbsp;fine fpiraméto aliquot deceej^dieb’dimittito. Poft qd tépus amoto æreo uafe illo,qd fuperpo-fitum doliolo fuerit, inhærentéderadito ærugi-nem.Conficif aliter prfterea hoc modoîLamel lasexeodéærefacitotin eodéi^ uafe,fictaméne acetu tangât,fufpédito,8f poft totidé dies deradi to. Coficit præterea hoc etia modotVinaceis nó recétibus,fed ia acefcétibus,ma{ram lamellS'ue æris unä aut plures obruico, pariterip eruito 8C deradito. Licet ôC ex delimata æris feobe facere æruginé,lamellis'ueillisquibus inclufa aurea coronaçz folia extcduni,fi quis aceto eas infper-gens,ter quacer'uemifccaqdonec undiep ærugi nem cötraxerint.Qiiinetiam nafeiçruginem in Cyprqsfodinis ferût: no rame codé modo ubicp, fed alibi in lapidibus quibufdä in quibusconcre fcitys,inueniri: alibi ueroex fpecu quoda per ar dentiffimos canis æftus deftillare, à altera qui-dem exiguä Si probatüfimä elfe eruginêîEx fpe eu auté illo deftillanté altéra copiofam quidé èC colore grato, ue9^q5 calculofa eft,deterioré,Ad-ulteratur multisadmixtis alqs rebus ærugo, fed his præcipuet Pumicem alq illi mifeét, alq mar-mor, alq futoriû atramentii-Deprehendetur au tem mixtus pumex aut marmor, fi fîniftræ ma-nus pollicem humore aliquo confperferis, ma-denteep eo æruginétrades,ti3m altéra æruginis aliquam partem tençastPietenirn ut altéra eius * parsdiffluatîquæ uero pumicis autmarmoris partes in ea erunt ,permaneant: tandcépdiutut niore attritu humorisep admixtione albefeant* Veruntamen dentibus etiam deprehendetur: Quæ enim fyncera erit,fitil*s,nec afpera illis ce det.Ignecontrà deprehéditur atramérum futo-rium: Si quis cm fie adulterate æruginc in lamina aut tefta extéfam in ferutte cinere autcarbo nibuscremauerit,mutato colore rubefcet,qd in ea ex atrameto futorio erit:propterea q? incen-fum atramentû futoriû naturale hue reddit colo

o ƒ Jî o-kcoAkkO^’iou, J^KSO/] ùJ'!^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ® /-*^

gt;«45 ÔJXTOÇ ^/J. 0 dïjCTK^ati-TcaouT6x’.iK56uia/i KU7r§Î3uxaA **^'^» ^X®”®'®/’ KS^l tl'oni'uxaamp;'^ nbsp;nbsp;nbsp;av9^.

^‘îPmpSx'op uZnç , £7X^’®Ç°lo'’^ XÂiKoi/’ ’^'j'MîwÇKOivÀKÇ H/xicru, T^t^A wç bu yTkOia^ Mvra t^ßa^b.1 suTrfw^ia^ S^o-^yuAnç ovy-ylaçté*. lt^«Aûlt;5 ûjuktw iPiaffavoüçiiâ-a-^a-îou wç oTi ÄÄiKOTixTou ngi^ s^^A cidiautmarini quàmcâdidiirimi'SCfoIidiflïmi;

U 4 defieten-


ré. Acruginis itidéquâ uermicularé dicut duplex gen’ eft: folfilis em altera, fiditia altera eft, Cóficifqj fiditia hoc móïln mortariu ex Cyprio ære,cuiex eodcxreconiüduspiftill’ fit,albfl 8C acre acetü fextarq femiflem infundito,piftillo^ tandiu terito,ufq} dû pinguiter lentefcat.Rotun dl mox alu minis drachman),falis^ folfilis peliu

-ocr page 694-

(S6 DIO

t’ Jï jUK ')i^VtT^O\]Ê’!a‘Oll,VTCi ‘XlcUVi (^H-XiO)Èp 1®/$Ùquot;^ KewaKo.y/j.a.o'i/j. twçth /jjVf ^oia'Kk'SitQ, thÄ erusacnj yAoïóJitQ'^H' rai. H9i^ ûUTwçâvaTrAatT'aç o'nwÂKK.aç'PÎç |0lt;î\aK07Ç Ô/XÛIÏfÇ, à'JSOTlfltO'O.^V^^HÇjlt »y t u j^XÇ nKij arcifitiap o^»ç ^ ÄaSM fx^ ijj, ou §X g 7raXo«S f/.(^ é^vo. rà ƒ a^a ^ '7l5Ot?§l(0.^''t^ 0 T «7P7t7lUf^M «^ tS ^USM Ho^i/jnJ M'^®''TtÇiv«7rAaûyXo'/ L ^ TruXa-tri^i J o/j ^MthtIoijtpavÂop. tsi J^i Z«; »yicïf T ■}Q\ia‘0‘)(0tii} riVofjAVoSio^ ælà 0uia$H^ ^QIlf'VK KUTT^I» ^«AkS . ’ 9 ou5« Tro.nf'î'!}, w 'A ^utr'iop K.o'^wa'ip. SvaXoraerz ^ Kozi'Sç OZ Tl^oclju^ultvoz’ Ol' KîK.aU(UÂVcô J^aXHEp . (UaX Ao/z ƒ 2 j|wpSjuoz 7^(7^ s^tçreja/z, ’isîop g o^ '’Ço^X'l A avr ôJjçuKa'ç ctkmXh^. tj^o/xtvuS J^i ‘6^p o ï\isoq,VTa. o a'A^ctsoq. J'HK^Ktun joç fJ-iv Tl H^ /xS/'^^suc^ our’Ç U7raç)((l.o 9 t 5guff'oxôû)Vàv«XofOÇTqj ^usS. Auva^ 9 TraS io'çsutjxJ/z. 6^ûUV(j/z.â7Pcr(U.5/jTàs t^oefSaX IMÎ^ ovXaç ty XiirfauJ/j. ePaKju^ anl/z. vo/xàç ‘‘K^P • 5au^i.a7aamp;4iXî7iU.«v|aT«5£Î/z. â7fu' aS/jÏXkk o'twtXûUûjnÿ^KHçS. {rav p^ÎAià A t4K^tVTi$,TUX0USl^ TOt ^U-^à^P^iX' Îoi âva»taS’o!Z§ao'z/j. Svx/xwvzaH.S Si ivaXu-(jS-îvrtç ûçK0^u§z«i «ruj/'^aSH^ TuXaç tu TKKOucrz • jgHtrzMOZ J^ H^5 TÇoç £7rouX(lt;Paç H9^ ràç ^ ou Aap t^o^aS- ZKOUwç «K ^9^ ßXtefOi/pa Xnrfuvao'z cruV(«.tXz2 erj^zo/xtquot; Voz. P© 9 irv^iap /xtr«. 'Tiw tr^^ia'ip esToy »ym y^ vi^a.Tlt;^ ^^/Ji.o\/’, àvaXKtJiamp;tvîlÇ j'fc ^TiVH T^iamp;tvè’ivii ciw j^aXtoai! Hi^a, Xt-•Tl^aS t^arao'). na.Msiop 9 ov ap tOiXHç’zû/j ou Tu.ôXao'aç aÙT t/ç oXo'X^tS'alap.t^HjHjTU »yavep K ^a^itqj £7rz0£ZÇ,â7^4/s'as £7r’ âvSjatT ï^aTTUj'jK.iV^ Vuç KP (UtTa6a?Â\K «)) U TfCuJoS' i ^^ ■’■? X'^°^- ’^OI'^P ^’^ Ivt«? • 5c7f Tf3’£0‘0 lt;51 X^ • 2:v£Ç Jê lt;^ ^p-nxyT^a Kouaoa’ip KVTp tüÇ Tt^ixîÿrrai, om t/ç 1® «ûî® 9 7raV'î®T£ AWo f^^ pÀ[lt;x.èii!^] X§“/**‘

SCORIDIJ,

dcficientccç fale, nitri par podus coijofoan fokej ardentiffimo anni æftu per cam's ortûconfricato donee æruginis colore uireat, concretione uero pinguiter lentefcat tconformatâ^ in uermiculos Rhodiacis fimilesreponito, EfficacilTimaeadéSC grato colore fit,ft aceti parsunajurinçuetensdu' abus mifceaf,cæteraqj ut præmonftratû eft,fiant. Quida ^d ex raftli ærugine relidü fuit, admixto gûmi in paftillos diuidût, LSlt; uendutîJqd quoma inutile eft,reprobatur. Eft præter haceuâærugo alia,quaEabinducentibusaurumoperibusfuisin mortario piftiUoejex Cyprio ære gCpueriurina fit,qua auçi inducût. Proportione comunitercre ma to æri refpôdent præmonftratæ jrugmesocs, efficaciorestamcin agcdofunt,Sciendûprçterea anteftare omnibus foiTilë uermicularéærugineî proximo illi rafilé t poftremâ oîm fiditia cife.etfi maiore erodedi adftringëditÿ poteftate ea fit.Raö li proportione refp5det qua inauratesuruntPo' teft çrugo ois adftringere,calefacere,oculoçzcic3 tricesexterere ÔCextenuare, lachrymasducerc, quæ pafeêdo ferpût ftftcre,uulncçz inflæmatiooei arcere,8lt; ulcéra cû cera 8C oleo ad cicatrice perdu cere.Eædê efi melle codpjCiauos purgatiordidl' que ulcéra. Quinetiâ ammoniaco ad coHf««' ceptæ fiftulas amp;callos abfumut. Vtilespræterea oris uitqs quas epulidas dicût,S^ gingiua^texere* feentfis. Palpebras ex meUe inüdf egregieexæ' nuantîVeçi oportet cû inunxeris, fp5gia e.’t cw' da aqua fouere, ToIIunt leprasitidem ærugmes omnes,terebinthina refinaaddito ære aut nitro excepta. Si quam cremare aerugincmuolueris, cremanda hoemodoerittin minutiiTimas P^' tes concidito æruginem, 8i in fictili patina poft' tam ignitis carbonibus fuperponito mifceto que donee mutato colore fauilhefirniliscuadat. Re' frigeratam deinde reponito amp;nbsp;utere. Quidarn ut præmonftratum eft,incrudoficWi cremants non femper tarnen cremata in eundem mütaiut eolorem«

INTERPRES.

MOnftrauic Vitruuius fu» Architeô:uræ hb. vu. cü de coloribus ageret, æruginis unä tantScorf ' «ftionem.eafcilicetquf fecûdahuicfcriptorieftfunt^ciuspoftcôficiendæceruffædifciplinan? uerba.Eadêratione lameUas aereas collocates efFiciuntaeruginê.quac cru ca appellat,ô'c.Vocatç infedli amp;nbsp;uermis nomine emeä.quä cæteri oês ærugine dixerôt. Nee nos fcim’ g integra in eo feriptor« vox fit. Aliqui qm infecti qd Graeci campé dicüteaappellatio eft^uermicularê iUa acruginêcxfimilituUin abantiquis Romanis didta eo nomine fuifiTe exiftimât. Nos tn qm qua Vitruuius erucâ appellariait.au' ' miculari diftat,necaliquidillifimilc autcômune habet,ueijz utdiximus.fecundûhuieferiptorigen wci. eöfirmare id nö audemus: Dubitamusip in Vitru uio male' eru ca forfitan legi,ueralt;j ledionê xnea aut p« effe.qm Latini fcriptores aliqui aeruginé nominates,3enea aut aerea femper addidcr5t,ut ex q inetallo wu' gincdicerët,ccrtiusindicarcr.Necpabre,quado utinCracciszbzcömunisad aeruginé^rubiginêiioxeit. forte'in Latinisaliqnfuerit^promifcueqj aerugo incüdlismetallisdiccret.-e^fipriuatimin æreeauoxinu poftea cc tm cceperit Cörjcimus h3ec,nó decernim’. Ea^ ob caufarn poterut arbitrio fuo de his legérts c tire.Quo loco deinde hic fcriptor ait, fieri itidem aeruginéex delimata aerisfeobe laminis'ueillis, iimf^. fr^* ’■« Xt'^^^ TiiTMH iMiinTKi,amp;c, Nos^ uertimus;quibo8 ineluia aurca coronary folia extendunturadit^

-ocr page 695-

Wus nos coronas, quae Hull« tarnen in Diofcoride funt, propterea q» de his Heceflario agebaf ; nee potent ïurca folia illa aliter g in coronis intelligi.Qiiod Cræci aliqc indicät de coronis agétes,brcuiflimeçPlinius OicésiOciflime uero eötrahit coronariii gs æruginê.iUud intelligés.qd in extendendis ex auro bra^eolis in H 4 ^^®'’” 'quot; '^^^ ^* tépeftate effet.qd nüc alia rationc fit. Vitiü nö multo poft fignauim’, q loco fcilicec wdeprehendedo rafilis «ruginis adulcerio agit. Male em fequax illic fermo cft.ncefatisfalioqui certa res) paKt: Doen em pumice auc marmore adukeraeâ æruginê,humore er attritii deprehendi.quoiÿ altero de* nuit,alteroalbefcit aerugo: qd in fyncera nö fit.Numeracur deinde inter alias uermicularis aeruginis uires à ®®5*^*dtMfwydlgt;«r:4d eft.Iachr/masciere.trahere.amp;ducere.Idc^tamanifcfté.utinfcriptore hoe in* *'lligialiterresnequeat,Nefcimustamé nos ginteger locus illc fit, nö tam quia Plinius de aerugincrafili, tuiuermicularisnóadeodiftimiliseft.lib.xxxiin.cap.xiait: Vis eiuscoll/rrjsoculoiÿaptiffima.er delà* ïhiynatiôibus mordêdo proficies.g quia in oculofÿ medicina cöpefeuntur nö proritâtur delachiymacio •’M.ïricid medicis diligêtiusanimaduertendû.qs etiS nouifle decet, quas Diofeorides ait epulidas fanare EpoUdej, ä^ugme.oris malü cffe.cui à gingiuis in quibus fir,Grgci nome fecerût: deferipferûtqjearnis excrefeentias *‘K,quæabinflâmatione fiunt.ad intimos molaresdentes,cü febre 0quot; dolorc nonnung:àparu(idibu8 dif-««rentes,quôd parulides inflâmationes funt in aliqua gingiua^t parte faeftæ, quae nifi difeuffae fuerint, fup- pjfulideA Purant:®' cüfuppurauerint.fccâtur.infertisqjlinamëtis aperiütur.Egit de parulidibus his Celfus libro fex-Wcapitedecimotertiolongius.malef^ in eo pro parulidibus parotides leguntur.

nçiioucmpH^ou, K£lt;p. «^^, IOçJlio'iJ'H^usu(jgt;J.^Sv7t yWMuëojj

T^OStSlIÇ |lt;X^a, TTlVÔfjS^ÔQ 71 âc7TJ-'5^K ' 4i«/j wf t7r(5^iij^itvo(; 3 trtwo^il î^xr» MÀ«]« 0 y^cü/flH^aJa ’/St] . Trjaç Tt ■^^X'^Ç tyirf^t/ya^T^ax^“ SAt^p^a WJSKOÇ, «Jj Kov (PuAw^a]« «^ ov Aa ttga-ruv^. ’Pi^Âl^iKÿç n û4tAÔ £77/j^io/xivoï^. ty âA « ’Wiaç^aatwa. ct/iPh^ q TriTrujopÄt/og tv vwiôiiç uæa^ HQ,VH, HJ 7r/vô|40^o(?, ajMO^I

^UTivr^iKû/tj. ûjrAftüfKOÎç.j^u-^fWi, Çl 50^2^^ «Vlt;xAiAu/;amp;V^.

ADeFerrirubigine, Cap« XLVIII.

Dftringit fern rubigo: fubdita fœmi-nis ideo eaçt Hudiées fiftit.Pota cócept’ impedit. Ex aceto inuguntea utiliter fa cri ignés SC papularum eruptiones.Reduui}s,digi torû pterygqs, feabris paIpebris,8C condylomatis utilifliïma cft. Confirmât eadem gingiuas. Poda-gris inuda prodclf;8C capilli defluma quas alope cias dicunt explet ♦ Quinetiam can den signe fer-rû in aqua uino'ue demergitur, utili contra inte-ftinorum tormina, lienofos,bilis profluuia quam choleram dicunt,SC difioluto fiomacho, potu.

INTERPRES.

MAluimiK in ferro ob eolorem rubiginem g aeruginem diccre. ob eas quas non multo ante tradidi» mus caillas. Alioqui idem uitiofus in cundismetalliseuentuscftîcômuni^uoceàGi aecisomniiî metïlloi^lêuori contraria fcabrities uocata eft;/«» enim in cumftis metaUis uocanc,quod uctufta tc.humore, cef^tione'ue afperitacis amp;nbsp;mali coloris ill is accreuic. Habcnt etiam ïfvff!^gt;(ai,qva ru biginem in-dicent.-fed ut nosobfcruauimus,in frugibus potius g in mecallis. Legentes illud etiam in capite hoe mone mus.uidifft nosin Grxcis nee negligendae fidei codicibus. in quibus nolla erac extrema eins pars illa.qua lubetutdemergiaqua,uino'uccandensigncferrum.ez'c.Nos tarnen uteratferuauimus.ex quotidiano rei uwtrex eo quod Celfus monuit libro quarto capite nono,interlienoforSremedia: pro quibus ait:Et poft cibumaquaàfcrrariofabropctitur,in qua candens ferrum fubinde tindlum fit.

I9f» ifvrXii^

nJiEHBj^triWjau. Kt(p» co|h. /^ De Recremento ferri, Cap. XLIX.

HAtlt;rKU5'«73)lt;rtiPH5ou!/'cóilt;x'qo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coriä ferri. LRomani recrementü dieüt.J

o'aiqo’iog'T3)o'(d'K5ov,t7r' tAar- l j Poteft recremétü ferri eadé oia que eiufdé Tfi^i. Box^êlt;111 ScKoviT^p ^».£T‘ nbsp;nbsp;^—metalli rubigo,minore tamêefficacia.Ad-

o^u/AtAiT©-^7f3^êcr«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfafptereaaconito;inquéufumcüaceiobibif.

MEtalloijt fpurcitiam ueteres Graeci fcoria u oc aoerut.Romani aurore Celfo lib.v. capite v recreme turn earn dixerüt. Ne^in metallis modo,uei^ in multi’s alqs recremeti uocc ufi fun t.ut primo uo-lumine in crocomagmatc didlü à nobis etia elbCracci in metallis priuatim feoriâfuâ fcruarüc.

n^ÏMoA'6^ou7i£7rAU|U.S/ou. K£$. w^Q'.’ nbsp;nbsp;nbsp;DeLoturaplübiSfelotoplöbo. Cap. L.

Mr—K^aÿ'rj wj 'o 7r£7rXu^oç /M^i' quot;W «quot; Olybdó peplymenon.LRom ani plu

Sé^at^rVfi'wp'^ó'tr/i.Sa.'Kbifitii» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;büelotudieüt.J Lauafplumbuhoc

^^jfM7lt;i^'ivljjjiü'ia.ijuJ^u^,'^iSi,fj,o-- j 1 modoîAquâinplûbeûmortariuco-

7l.lëJ^ivlt;id^0lJ^^l)^l p.i'Xou/ ■* ■^ficito,plübeo^piftillocófricatoufqg-uJ'wjti^ riiHTcu’iAuSAg, ii xuAwAçJi ttk du nigrefcat, Si in limü cralTefcat aqua. Per lin-AïAq. ura^HÔ^ avp lt;P?oflov(ou,7i5olt;r£7nx^£ teolum deinde earn traf)cito,aquam identidem «lUTtuAofi'vaTrS/i'pJVxAuGt/jvA/lt;ö-H. Hj Tfi^ fuperinfundens,ut qd detritö cft,totü transfun-? «vp ttïAi/j «j§i§ «v roi «vr«jKws Vx'liû J'o- datur: id^ iterum facito,donee fails tibi elfe ui-deatur*

-ocr page 696-

6s9


DIOSCORIDIS,

1«. iiTO. sairtei’ ka^agnve« 7re7rAupSjyo/gt;,óc7P j^ï«? T£ i' veCcoj lÿ «^o £7r/^£aS,7rAuV£ ui» -ß KaJ'^tïap.a jgiç a/j ^iKus^ £®/shtö«2lt;; M^ A« V/a. avaTrAatraç JV ’^oj^Ï!7'H.üui5^7f7'i'0tcro, ó» ^,kaSî5o/)(aoÀ/6tPo(U^iVKa'cW7i.ç, '^'S^mp'^j Z^/VK 6uïa d'o'/'uM Tu^ivm. H raiç X^’'' At^ viPaTij UTP X^S® '^“’■’ öA(7^£7r/xwv7i^ 7° ^t 2.cu.vó/j.ivo}t. ö-^ setî'amç UTfsiweü ly «Text Kvn(’,ava7rAaft5'y5'//j£j9jw(’. 7® rV sep’ quot;iKcwop •7ƒ(ßo/^üp,7(V£T2 -^IfX/J-l^iaiO/XOlOp. iVIOI J^ ‘7t^oi7'i/tJt.êx^Va‘t v7^ ^lV^a'fJ.ao‘lpJ}7^^ylM fxo ?i.iêxi^!X,ivxp.^xo‘K.ovnlt;^ SiXriovav vo«r outoj TTAUJiÓfjSjJOpfJ.ÓKte/'op. ^ÓtM'Tl^'i -i-vx^.sy-quot;Pip- '^,«-’’’A«TÏ^. /xaAaTÎiu.TrAKçS/jrà mi T^d/Mlx. s^^^J/urac^ T’7^ocj)0aX^o7(’^i;^ia Ta. gt;y TÄ'v7^a'%gt;t3i]a t ïA'^t Ïsi ^ KJ '“X«* l^ö?« *y 'l^O^TK^ rSJ^tXKTUAw £ÀK)(.K.0Vlfu-2.afMÓlci..o:i/ji.ój^^oiil^xlt;ifxiTx ^olt;r'i\igt;i. H^ra ^u trx.aT3Au]a. Hj Ka8ÓA» 7f 4olt;ra KJ » aJoiPoq^ if^iXKquot;^ sX^^T^* ® J'^ aM^caolt;i/J.0ÄiSif'@^ r^aT^ tQóf^olt;i ^fi^ö TH T ^aA«ftï/ou ctkcj ïr/ou j|9£,j i/'5aKovr’57rAN7«.

deatur. Sinito poft hare quod lotum fucriicofl'' fidere,cffufacp prioreaquaSi füpennfufa ali^ cadmiæ modo lauato,quoufcp nulla fuperftni-gredOjCoformatumep in paftiHos repomto.C^i' dam pu^ plumbum Hma deterctes, in lapideo mortario lapideo piftillo terut, aut manibuscu aquaconfricant. Quod fub manibuspaulatim

* nigrefcens, Cum^ id cofidcrcper' mifcrinpdiffufaaqua g primfi in paftilloscoror* mänqd enim diutius cofricap ceruffe finiilent. Sutetia quiplübiramctislima detrinsexigu^ admifcêt plumbaginem, aflerctes bonitatealu oïa fic lotü plumbfi antecedcre. Vis ilb cH ’^quot;''*' gerare,adftringere,opplere,mollire,cocauacx-* plere, oculoçz deftillationes Si in ulceribuscar-nium excrefcentias eSpefeere.Sanguinepræte' rea fifticFacit ad fedis ulcéra,códylotnataSinï morrhoidas cu rofacco,amp; quæ ad cicatrice eg^^ perducuntur. Potefttp in uniuerfum quscun^ Si cinerula,fine exukeratione tarnen» Qaincta cotra marinifcorpq draconis^idusutiliterw plex confricatur plumbum.

r N T R E P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. u •

LOcuram pliunbi Plinius fciarn inter Latinos xxxiin. uolumine capice xvni.adeo fimilemhuicCT-ptoti docet.ut alieni decreci potius interpres ä fui au tor uideri poflit, nifi aliqua addidiflet,*]“®*!’ non uatiari rem.fed cerdus amp;nbsp;apcius tratftari aliquis credat:Quale ftatim eft quod in eo Icgitur.ca» ftem exigi aquam,qux in plumbeum mortarium contjeieda crit, u t plümbeo piftillo circumafta.mutuó «norcarij er piftill i attritu plumbi fubftantia nigrefcat er craffefcat: quae du o tan turn iUe dixit, noo.ut exte ri interprètes addiderunt. donee fucci modo craflefcat au teoenofa reddatur .• non animaduertentes quod a Diofcoride dicitur.unum tantum efle.iy^ ^4ht«/ mvw^Æ, id eft, in limum craffefcat : quæ nero fequuntur,« XVAwlt;Ajlr,S7riiAwJlrfb,gIoflêmataerinrerprctationesilliusfuiffe,Diofcoridiscodicibusabaliqaoadieflï5lt;““ uult certius indicate quid MuwJli/t fic ; qup deinde ab imperitis library's in Diofcoride coalucrintiidem enim omnes fignificantmec Plinius ut diximusaliud ÿ,donee craffefeat.inquit. Quale etiam no multopoftquo loco hic ait.C^idam purum plumbum lima detcrentes, in lapideo mortario lapideo piftillo terunc : addr dit elle Thebaico lapideo fcilicct mortariogt;fed ex ea gête lapide:ex qua ad ufum medicinx mortaria, ut idc Plinius teftatur,prpcipuc probabatur.Quod er ff non multifaciendum force'aheui uideatiir.non tarne inu tik penitus nouiffefuerit.Quemadmodum maiorem diligentiam exigit qui ftatim in Diofcoridefcquuut mak fequax nee certo fenfu locus,in quo fpacium er in fpatio uitij nota relictad nobis eft. Csteriquodult; rifimile erat amp;nbsp;rei neccffiratem fecuti, locum iudicio fuo magis § ex uocibusquaeillic modoleguntur,«' ple^ieruntiquodpoteruntCrxcaincelligcntesuidcre.Nobisnonuifumeftalienisnoftrainifcere.

n^i' MoAißJ'ü'J KtKaupiUiou.

Ksef». aó. Ka’iitm Yo/mAi^xI^CX^ oMTa.AaSüip p.o^'iêxl^'aiKia'fxxjot.iiq oTiXiTifó' Ta]a,£7rlt;3-£S t’iS KOtvZtZi ÄOTraJ^a.Hj Ï7r/7racrat5 ^ëop, TraTnp ir^ix. étti-^sq TrtraA«. ^ ^oopiTr'nTxosi. amp;nbsp;TraiKipX.' T^a ^ 'TiS'p ipie a;^/q S/j TrAKjeoerMqÄ Ao7ta ei'«. îÎTa u7roKC«£.avat})9£VToq^ 'mfxoA'iSJ^^Sf Kivj «ricPH^M«xçii? xpamp;iiS2TZ'p^dnTiAiag, *19^5 fM^ip ïxH AtoA/ßtfSeftq . H90 ivoMjoi/ erK£7ralt;raç touç ^3-uvaq. gAaS^cc gt;wp ij 51750^5« . H ç/vicr/xaTa ^AiSAou 6aAu/j fj.iTa ^WU £ iq XoTTxJ^tx. aura Ka7£. oi JÏ, óq X^ï^a/i wp-àù ëoAóvTV^ r« TnTXÄo. wq ii' jHTJ Kxp,ivcü f^'^^ixQ'ip. H Stt’ t^ajaq t^z -

DeCodura plumbi Sferemato plumbo. Cap. LI.

CRemaiena hoemo plumbfi ïSumiw plübi q cenuiffimas lamellastinnouo fidili eas coponito, infperfoq' fulpbu' re,alias fupimponito plübilamellas, rurfusep fulphur infpgito : ite^tep alias latncllas Si fulpnur,donec fidile impleueris ♦ Succendito deinde,accêfo^plubo ferramento aliqmifceto, donee totû cinefadü fit:nihilipnó codSautplu beu fupfit. Auferiodeinde occlufisnaribus,no' xiuscmhalituseiuseft, Crematur idcaliohoC

modo etiamïDclimata plumbi fcobem in fidile cum fulphureconpcito SC coquito. S un t prîtes rea qui in crudofidili compofitaslamellas,ut prxmóftratu eft, in fornace conqciüq aut circ5^ lita

-ocr page 697-

1 r B E R V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;é^9

n^tf^Ti^ Ä jrw/ra 0oX»7Ïa,Mw§amp;»«- lito operculo,exiguo® ad fpiramentum relido

foramine in carbonibus cremantSutquiccruf-

•^gt;p5^«-TO^8K5,amp;iç.‘o/J^bi^a/»ç

fam aut hordea pro fulphure infperguu Air) firn plices plumbi laminas ualidifiïmo igni fuperpo fitas cremant,uerfantcpferro ualidc,doncc cine-fiancDifficilis tarnen codura hec eCt: Diutiuseg ficcodum plumbum,argenti fpumæcolorem côtrahit, Nobis prior illa codura magis placet. Lauatur crematum plumbum cadmixmododC reponitur.Vires habet guales Si lotü plumbum, uerum elficaciores.

ï«?AHriJ'«§ u5ïS£V7i^o^(J,7ru5lt; j^uurcü. H^

J^J?-iSi JÏ i/'u%^il(’ H T’iauTK Kaîcrzç. xpA

*^*7^*^?’‘’^^‘***§gt; üima Xzamp;^S'yvjou Aa^z-ßa *^^5’J^’'’^/'AïV T’zamp;jso'K^H ti^wth Kav r^ , ®J’'’^•y®/’«’«®/» Ml» aiu} MlJ^/JMXlt H^ ^löwjj. A(Wa/.i.i^j jt £^(J H/z H^b 7rt7rAu/Ai-’^fwÄiß/'Q^. ivri'MTSja/z ^ p.oi^op.

INTERPRET.

ERitoperxpretium certiorem adhucplumbi coAuram nouilTe cupicntibus.Plihlum xxxim. uolu romecapite xvin.audirc: muka enim qiix defiderari poffe nunc uidentur, certius ab eo tradunturj

*Ilt;J« Saujiaç /xoÄiamp;Pou. ßlt;}gt;. waix.

Kw^l« (WÄISƒ S , Stufen JS/J11 l'/X /x’6iO(5)cüi«ç.7ruKVH ly (PJcôçausoS. MHtlï/J tJ^OUffquot;« /ÀOÂlê/'wÂç.MH' t , AoJJ'hç Jï '^ x?“:^^ H9^ «Ä« “’'«. tfeWaTaf JÏ TO «VT« ^ KtKaU/XtVM ^oXifij'ia,si,(^ug.uj^j25^g^, TrAtWiJai J^ lt;^ ^I^CWj^JO^tVOU V(faT(^. 1^^ S7f’X^°A^'^^ , ^(Slsa^tvy /akAIvou X5lt;üAtaT@^,'?f?^aK.(S tiW 'yiVîTOiaxj/ça/jàvaXuflH h ctkw^Ï«.

it uj'to^. Kj ourtoç av«7rXaüjo/ri^ • P^t ? (üwAïamp;PoiiJ'Si’ Xlfl».

Klep, ooß*

Alb MoAie^oiitfiiç Jï AÎ9oç, âvaAo-yOpiX^ 'Ajl tl^ÓuillJ.,^ TH O-KWj'«. 7rAuvi]a( «Jibiuoiaç.


De Recremento plumbi Sf plubario lapide. Cap. Lil,

Corian, LRomani recrementS plumbi di cürJProbatilTimü plubi recrementu qd cerufiæ fpecié maximerefert, quodden-fum eft, quod difficile fr3ngif,quod^’ nul




las habet plûbireliquias,colore ad luteö accede te,8C uitri modo pellucidü. Poteft cremato plu-boeadem,magis tamé adftringit.Lauatur in lapidea pila adiecta aqua,tum in aliud uasdiffufo quod luteo colore fuperftabit,Agendum'q^ id queufep totum abfumptum fit recremétum. Di mittitipoftremo dum confidat: tunc'queeffufa aqua in paftilloi diuiditur amp;nbsp;conformatur, Ha bet 8C lapis quem à plumbi fpecie molybdoides Graeci, Latini uero plumbarium uocaprecremé to plumbi uires proportione refpondetes. Laua tur SC hic eodem modo.



'^'^'’‘‘quot;’‘»'“quot;’li'lpburiqtiodplumbiJamellisinfpergêdumeft.minutumadtjeit:iubecepentofuU Mreaaeamtemurijercumnon naribus tâtumocclufis plumbi cinerem colli: fedfpiritiisforaminibuö. co”a”'V°^P’'*^”'“®’P“ q“olt;^ refpiratione poterac cadem contrahinoxa.Etcuminfornacem fetquot; T™*. i^».'” ^“0 plumbi delimata fcobs erit tandiu coqui unit,donee percoquatur figlinû.Eceu ra înth a ^' Pf*^'P'^P*’Êtc'’ ferrum ferutaceis rudibus idem fieri eriam indicas.Nce minus cum ceruflam doe '*™*1^™ ^“'pl'ureinfpcrgenda pari pondéré cum plumbo fumi monec : Mulcaç alia codem modo hic^'i^^'™^ P®*“'' codura plumbi cercius traJlari. Barbaros in poftrema illa in qua fimplices lamellas lifoquot;^}'”' ’'^’ ^^quot;^ ïamp;».xvf ) ;^fw»T«:,lt;£?’C. ad acetum percinere,eo^ tradiari rem oportere opinatus,uergt; '‘•^uitlanifynceras fquamas aceto merfasin igne habent.Cc. Cum camen lodicio noftro nihil aceto in seteopusfit.quo in cerulTam mutaturplumbum .dr cui fimili nullo alioliquorc in codura plumbi ali-

^U9eft,Legj[ iUe in hocfcriptore locum ut nos paulo ante fcripfimus: ueruntamen ex melioribus fenf* 11 ? i^'J* tracts legcndum tucrat: «! A in^tvt rw ^nîÂKi iSWindV,«!« mf) twimKi: quo^t uerboruni krarf ' ' • ^^'”’‘’^’f^'ldidimua.Quodenimilliceft óf«,igni adqcitur.nonadacetum pcrtinet.Maléd 11» |,jc^ï’quot;^”,P^“’'°'^u’hominem decepit: fed eratreincceiritatc emendandus.Nam ut estera defint,cum te »lia '’’'^'“^'■^’hiellaseas.idcft,fimplices nulla addica admixta'uealia re.facts monebat, netpaceto nc^ hocBl'^'^*£'*™*'^ '”” ^olt;Soram opus effe : Nos ctiamquod exteri interprétés rude ferrea mifcendü efle quo»iquot;™r’^^'f“'’'gt;^”’Ph‘:herferr3mento aliquots'ferro uettimuSjautorcmhuncdrPliniomfecori, H!tu8ne''ir*'”^*^P“*'h®Mh“ ferro codcmmódodixit,Huiniliafanlt;?hfc font,ininterpretetaménô pc 8'gen(ia.5iqijjd^fu£jigquxGr«cis fpatheeftirrutabuli,alius ufuserfigoraquondam fuit.

INTERPRET,

MOnftrante id CelfoRomanifcrmonis candido autore,orfcorum fcoriam recremchtum diximus. Lotus in eo eft quinto fux medicing libro capite x viii. cum ait:plumbirecrementu feoriâ moivgt; «hu orxci uocat.QuId autem in metallisfcoria er recrementu fit.fatis non multo ante in ferro ai-«“manobiefuit,Plinius codé quoin co dur a plûbi dut un us loco dcfcoria,ftdanguftiHS âhicegit.

DeSubio

-ocr page 698-

D I o s C »0 R I D I S,


n?» ST/MMîW?* Ktif. aoy. ^^^—^ 't'i/j.fxi Q K^a^so/j 32» V siX'irvâ

ra'P/J, Hÿ^ Âa^iTru^/ÿ/j. «^ th

' j^^a.vu'^irÀaAti/'iQ.ixHSipiX

/ytSAç H §U'^0/J. iVJ(0^3ç TÏ 6àw/A£VVrlboi isii]sîèh0i^,7r'\a.Tvô(f6aA p.op. o i JÏ, Ai^^irop L a; J^, ^uuawêo/j.à i ^, j^aÄKKoßovö J £KaÀElt;ra(U. ù'Mxfj.ip 9 txl ip-TrAaSlK/æ .SVTlf/Któ . 4-Uk2kZw .SOLÂTI' kIm '??\fV-^o‘0(^K.QVVTügt;/}, «TfuAu^ttii t A-Hw/j K5i/]K.aÖ?52K0jüpu-^/u/jHj5TC^ö4)6aA-/J.q7^ îAKW/J, ETTEXll A X5^] Taç ta /J.lÛ3iy^0'gt; ca/xo^aytou». 1(9^ Ka^oAou JV E^icjj^KÇ î-SiiUfn/'twcçu.içavTOi/’ ”^itEKaup.tvqgt; /j-oXi' êxf'iÿ, Wuq JV 7« KaTaKav^aTa oÎK îS ^•-^ajo/û^ûU o'MsîaZK.a.Tax'ÿf^ili Vtajw. H9y)2c7puAo7 rat'XÎSocwTaKKçot/’ngyoA/-yQt}-i.l/ltJJ^I0Vfi.l^TK(}. ’oTTfoCT«/ JV St«2 ■SBiÇiTrAao^t'/j i^ iyK^^tp îiQ av^jaKaç, «XS'Ç ^P âv^joKM^H Tû ï Éaj. y^t^^i v J^ tfèivvvTtx.i yaXaHTi af^voTOMvyuuaiMQ ü oïvw 7raAa/S, HÂiETaj Jï tw' âv^^anuv £û3\Tt3-£Vj^9^ £^cj)U«WH^£Vaxs' Trujcixrsuç. «av)^' uô\7rA£uVKaHMO^'®lt;^oi7’T«». if\V' Viral JÏ uç K KaJ^fJ^iia x.ai a x«Akoç . amp;/-0lt; Jlt 0^10/WÇ T? TO ƒ /ZOA/^OU 7rAVV0UiZlt; tmv^îa.

De Stibio quôd Græciftimmi Si. ftiW • uocann Cap, LUI, STimmtLRomâipariter Græasftimmi» ftibi dicut, JProbatiflïmû ftibiû eft qlt;J xime radiat fulgctq^ î SC cfi frangiCcruftaquot; ceü uide^,nihil terrf aut fordiû babes, qo^ facillimefrangin Subi hocaliquiuocätSunteiia qui qd ocuîos dilater,pIatyopthalmon:quuarW' fum,Lqui qj fœminæ eo utunf,gynfci5,iaeft,J’’æ liebre,SC qui ChaIcedoniuJappenct.Eftilliu'S0P plere, adftringere,refrigerate,carniû excrefeen/ lias côpefcere,Vlcera ad cicatrice perdu^c/^f' des^ ^ exulceratiôes oculoçipurgare, Copric« idé fanguinis ex cerebri rnebranis profluuiaX cÿ in uniuerfum uiseius crematoplüboæquai* * Priuatim ÔC hoc ampliushabet.NôducunteW quæ addito recéti adipe ambufta eo inungcnw * Quæ uero crufta duxerût, additis cera SC exigu ceruira,ad cicatrice perducuntCremat ftæiu ^ fta ex piftorio opéré in panificio duda cirw «^ carboibusej obrutû donee in carbones crultai trâfierit, Amotû deinde ab igné uetere uibo, a mulieris q mare peperit lade/eftinguitCtöi’ 8C carbonibus impofitu, flaruqj accenditardon , ignefeanfî em diutius uraf in plûbû tranfit-p“ ærisSCcadmiæmô.Quidam tn quo plumbite^

INTERPRES.

^Tibium hoceft dd in medicinx ufum jiueteribusinuentâ, corruptis moribo»paulatimadfor^^^ nocinium côcefliticum natiuo décoré nô contêtg mulieres ad fucü Cr amoris iliecebras ^, 'Pj^jgje, jL_zperunc. Auditur pro muliebri fuco ca uox aliquâdo in facris Hcbrxoïÿ literis, cü P''*‘''P'''îi^k,[idiciÔ’ çinxericaliquis oculos fuos. Qua uoeê ignorâtes aliqui, à fteebe qux huic feriptori herba '^’ • ,rap.vi« nericrediderütxü tamé in Plinio amp;nbsp;Cclfo nihil xquc notü fic. tradiderittjj Plinius xxxia. ‘'°'*’î'’fl„Æono principale illi ufum circa oculos elfe: ideol^platyophchalmon uocari, quoniâ eos dilater, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„liebte

amp; lippitudinesinhibeat,Et quoniâ in cura decor is er fornix co mulieres utebatur,gt;i/»«/x«”'i*u. ' y^j etiam dieixtfi adiediuo illipotuiflequonda cSiungi fubftantiuüali^d nomen fufpicari aliqu®P nbsp;nbsp;' ^ bi caufa fucS.pigmentu'ue.auc fimilc aliud quidpia. Poffunt defiderari alia etia qux multaƒ**”1“®^^^ ximus loco logins tradit.uolctibus in co faipcorecognofeeda. Nos obiter paucioraquædâ legens ,^ bimus,primü(5,nô legi in antigoribus Crecis in probationc ftibrj x /.»Xy ïj^w gt;«iwlt;/ldlr:qdeft: n'b» ‘ ^-^ autfordidühabés.fed gt;A(izw^^,ideft,nullülcntorêglutinofum^humoré;érnihilominusccmunero ^^^^ nem fecutos nos effe : quoniâ longe à glutini lentore abfit ftibq fubftâtia. Mox qd exteri interpret ^j^ mando ftibio uerterüt,adipe circülitom cremari. eodéquo in irionc er fcilla modo diectes : ^“’‘^^j^ij^us: rationr tüc ufifumus,eadê in ftibio hoc ufi,ex panificio ér piftorio operc crufta inuolutu crem^i ^^|j^ Perfuafitœ id nö tâ qux tüc in hoiufeemodi codiuris rationes traditx à nobis fuerût.grei manite nbsp;nbsp;.^^^^ co neceflitas.Cremandü em hic monet Hfyit tt» Kvefanul» ^ fi«f. Qux noces nihil fignificare aliu P ^^ g ufque dumin carbonesadepstranfierit:quod nullushadlenusinadipeuiditiérnifireß: mutetu ^ ^ uidere non potcrit.Neqjenim ex adipe qui totusigne perit.carbones fupereflepoftunt • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj j no* mo fimi offis circülitum uri in clibanis iubet.refpódct^id fadlx in panificio er operc piftorio cru nbsp;nbsp;^c^j bis didlx.Durator enim erhocad ignê ; paulopoft taméutinfcillafccerat,alios tradirftibiumu^ ^^.^^ adipe circülitum coquere. Cuius cötrarius fimo in igne enétus eft.Omnê liane ut in fcilla “***'?’*’jjpjfem tatem duaiç in Grxeis uoeüs-ani/ 0quot; ruer©' fimilitudo fecinquarom altera pofterioribus Çr^^’^^Joace-per nec aliud quidpiâ fignifiçauit:altera nihil nifi maceratâ aqua in panificio farina,nondu tn te (.^i^j-„j feentem. Dico aüt pofterioribus Grxcis rlecf adipem femper nec aliud quidpiâ fignificafle.-quoni nbsp;nbsp;nbsp;'i^^ teftentur siotT©' uoce fu^/u,,id eft.fermentû etiam aliquando indicatü fuifle.Quod nos quema ^y,, reqeimus.fic etiam pro re noftra libenter modo admittimus.nihil enim confirmandk qux dicim _ ^y, Quoniam fifermentumautfcrmentoabquidconiundumfimile'uc yiæpetiamindicet.inco “ nbsp;„„^

ad medicinam adipis Latina uoce u tendum illis pro co non fuerat.Nosq; defcriptione illa noltraq modo feribatnr fignificetç hi feriptore hoc ca uox,appofu£ Cr ex re nfi femper fuerimus,

ptPliiiti'

-ocr page 699-

n^*MoX(?^có(us§. KK{I. Gxxf\

MoXißsPcava J^ a^'ïK ^fi « X /-û^^yDjsçm's. ^cmz9k. u7fs/Xea tra. 0 K/ö|ac^ 'sier XiJoTfiêê-lt;!amp;oU.14-’lt;^Gfc'a TitXa/w, H7ra *1A:§ J5tü(W.a2: y'viTj. « J^ àt^f'^oucra H f«^ÂWjgji,ç,(j)«uX«.-^aT«t Jé amp;57V-f“ ^ ^utr». 'isi if'i 2? ^ ö^uKTK j(Jl ff-ijèa-S^x/J^Ktojota/) iujKTKoySpx. ^ rauTH^ quot;6ÿ ^'^^Tiapn ^iJ lt;rK«^(j(/'Hi5 ^xHli Xiamp;ûxJVç^KV-^«Jï^siXêifira . ActUK/jw/j Jlt Êj^^ó/AOïap ^iS^^j^B ^ o’üoi^'kx p-oVi^iTav. TT^'jo-i/j À ''^^Va'ipiTij^a.VTn/1. /xiyVVTM ^ uS^THif^^Ó ^jiop«UTii^^ra7lt;5Xi7i^a?§ 0aXiTrMx.'f^it^ ‘MîrXas^oiç ■^a-ifj.tüigt;, ovtra. tr^xw^KH O «■stouAmtikiÏ .TM^ fjHiji^i no?^.Kr(Ka7i5 Ka» ®'M*K2K«/§ovj^o;jiU.o^lt;j (f^wix/J-iiriiJ.

De Plumbagi’ne metallica. Cap. VlIIL MOlybdpa. L Roman/plumbaginêd/* eût JProbaiilTima eft plübago quf ar géti fpumæfpeciépræfe fcrt,flauoco lore eft,modice fplcdct,8iin attritu ruf fefcittquæqj in oleo codia, ioemons colorecotra-hit.Deterior cotra que aëris aut plübi colore ent. Gigni^ ex argeto amp;nbsp;auro plübago. Eft fofTilis qda plübago etia,qu£ ad CoryciSebaftiafodi^Proba turq^in hoc generequæ nee recremeti fpeciehagt; bet,nee calculofa eft : fed quæ flauefcit Slt; fplcder, Vires habet argenti fpumæSlt; plübi recrementö æquales, Quinetiacoqf eodémolauaf^. Aptior hæc emplaftris quas liparas uocat,S^ his quæ fine erofione medenf utilius mifeehaugédis camibus 8C inducertdis cicatribus accommodata : medica-mentis tarnen quæ glutinando ÓC abftergendd finpinutdis neep accommodata.

INTERPRET.

GAlenam bis ter'ue trigefïmoterrio tr quarto fuse hiftoria: uoluminibus Gtxeorft metaUicä molybdg «m Plinius uocauic .• non tam ut à moiybdgna plumbagineij fui generis herba.qua x x v eiofdé hi-ibrifuoluminecapitexi priuacimplumbagincdixerac.appellacionefecerneret.gquia fenbeteeo [uam hiftoria,hæc eracpriuacimmetallicxplnbaginisappellatio,ab Hifpaniae Galecia utcredimiisfada, ■nquacelebcrrimjc quonda metallor^ feréomniö fodinx fueriit. Qua: quonia noftra ætate niilla eft,nee Mott ta uox aliqua nüc ftgnificacioiiis xftiinacionc,impuné amp;nbsp;fine inuidia relióla à nobis fiiic. prxfertim inrequjjjjffubftatia fua certius indicada erat. Plübago ob earn caufam molybdpna hæc didlaióquot; ne cum «ffba mifetretur, ex métallo nota illi adieAa eft. HerbS quo diximusloco Plinius manifefte' pumbaginé •locauit.caufamlpaddidit.quonia fi comanducataoculis fubinde religetur,plumbö quod eft in eaparts:uit[jgenus,tollat. Metallü toto hoe capite Diofedridesnihil ftinilccömune'ue cüherba habens.quæ in piumbi nomen Cz honoré ex ufu tantü recepta eft : id aut ex plumbi fubftantia iuftius plübaginis nomen inuenit.Cignihac ex auro Èr argeto hicfcriptor ait:qualeaücid fit Plinius oftcdet,adhgrefceredicésargen tiCraurifornacibus. Oftendet indé plübi uenam elfe plübaginem. mul ta qj alia quæ nos breuitati confulé tesrelinquimus.ineofcriptorenouilïèea uolentibusexpofita.Fitquodnouerontmetalliciplumbagoal-tfenu8metalltargentil]!prpfertimcolt;ftura;qüód^excretüexhisplumbofumfuerir,plumbagoueteribus *“^''^^'‘“'’tamenfofliliseademquondainueniebatur,ad CoiyciutnosuertimusSebaftia,in Afia tune no tiuimam regionemicui Cory cum hie adiecit.ut à reliquis quæ diuerfis regionibus Sebaftiæ urbes er op pi da tune audiehantiir,fepararet.Fu it enim frequens id quondam nomen,numerabaturep in Armenia Seba K«ciuitas,numcrabaturinrudæa,niimerabanturlt;Scaliislocisalip,omnesin RomanonimCæfarumgra-tiamfiediétç.QuæenimAuguftas Germania amp;Hifpània nominauerunt,cas CræciSebaftaserSebaftias dixetunt.rftenim Sebafton Gnecis idem quod Romanis Auguftum. Intelligitip hic feriptor k«t« «,S«r««» »WWfiiOvtvf/niojuîilCHdicens.CoryciCherfonefum, hoc nomine quondam in Afia ficappellatam.

•tM^ïa?aj7v^ou. Kt^. woÉ.

r At TO'J’ óc^yujou oKuji'a KaXft-| TOU ï^KXutr/xa. 3 ê-ytau/xà. 'riu) I f^V'duj Jï tJ^fJJ'uVa^l.l/J TH^XO-SiPüüvH. ö6i|U ï/x7rXas^o/(? lt;^a.7lt;i

De Argentirecrementö. Cap. LV.

1 Corian argeti. LRomaniargetirecremétu dieüt. J Helcyfma uocaf argeti recremétö, I Plübagini cafdc habet uirest eapropter ni gris emplaftris,8lt; his quæ ad cicatrice per-fxiyiHTa/OScTfuXM^Kafi;. suTTfixil over« cî ducunt,mifcetur ob earn qua habet adftringendi imoffasiKH'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;extrahendi uim.

tmoffasiKH'.

INTERPRES.

COniunduni natalibus plumbagini argenci recremëtü eft:, idcoqj paulominus g côtinuata hiftoria àDjofeoridedocetur.fît enim ex argentourrült;ÿ.lnfcoriæmetallicoi5tcprecrementoi5tomnifi genere folüargenti recrementüpriuatim helcyfma Græcisdidneft.Teftat id Plinius xxxiii.uolumine ca-P'ttvi.his uerbisScoriàm in argéto Græci uocant hclcyfma.Teftantur idé cræci Latiniép omnesnec ahun de gab extrahédi ui quâ habet,fatflu illi nomen eftCpteri interprètes in capitis huius emplaftris quas hic ^i«niocauit,auc Giçcâ feruarunt iiocê, aut fufeas uerterunt : cü tamé facilius certiusq; nigras fimpliciter Emplaftri oixiiiefyerat autore Celfo, qui quinto fupmcdicinplibronigrasfimpliciteruocatiqucadmodü quas fupe- Jenes ér ”?*^^^3P'tfbicipfe hparas,lenes iUeappellauit.Érfi pingues dici etia potucrint;quoniam prêter metallum_ uitides. aiquod,ceram,fuinii adipem,O' oui uitellos haberent.Illp ueroà colore nomen fibifeciflènt.qui multiplex Uicisquondam fuit,niger,fmaragdinus, ruffus uitidisis^

.12

Kk De

-ocr page 700-

DioffcoRrorî,

n^'A/^^^v^su, kï^i? ©os'. l^i^yv^^^t»fjSjJTtlt;^ £K ^ /j.ogt;iiS/'ii/'o^ n.aX'tif^jjitt^ajj.' My V^varc«. X“véVü(USji/K^a-gt;;^/nAtiaQtx TrujomciX’.Hii^' ^a^yvfov .^j^iK.fxoAiêlt;f'ov. SicKfï^ Jt «

a^iKH. j^Sd-n^ûi ^« /aïrw/KK.p.££?a(5ijv; Ä^KCU^;^;/«,^^!^ lt;^ K.a.fj.7rcw!e^^^ mntAiO, LKÿ^ 7fmóAo/S,t^^ êrt£«i(;. J 7rAt»SKgt;«/p «/»TOÎÇclV 7gt;Ïlgt;TÓ-SS0ig'^VÓiTCU . fJi.0%lèJ^'l' tufjiAa.a'fjliTuij imfAoyoup.^. KOLKeTCU« /UM ^av^H H9ï^siAèovera.xswo'/Zç, «Zq iÿ K^'iTlup,«/ ^o‘iKi'Alaa^yu^7i^.H J^’ in TW àçyujou K«Aauj(2ç. ^auafxi/jji i)^u SUTffmlw.w^^ixK^nlw.noiAa/jjiraiJ ttAh-ÿ:JaKlw,£a‘àniù)'^ina‘0(/pnovvrij3fj. amp;nbsp;«TfuAcoT/xiul. -^uKT/xàû. ira.^/j.’^Xasmlw. UMitr^i^ J^ av'Tiuj ovru. KofaKo-l-aÇ £/ç na^ 9/]fxiyièn, npij Uv\^£?çt7r’ «vamp;jaxaç ,lt;K-j/TT/'c-aç T£ ajß/ TrujwtricûÇ, ^^^ ■sjf^/p.a^aç *rün -^in^^fjSjjlw Sina^a^ir'iaj} fic'iert^io'o. ivioiQÔ^]»ôivi^cramp;io-MTti^aMw uÄ^iç, •naAi/j KcUov(ri. amp;nbsp;raura TfiKo-oMrrtç a'Jf'Ti'-livrai .TTÄUMTM JÉ œçHna/'fj.i'iot-'\amp;iK.oti

VtTûU. Si OUT«, Aaßw/jQ^I à^yv^l'Znf^l^ Ai-yc/jSüjmi. ti 9 |U.H 71,9^ a^ç xaTaô^aucro/j tjlt;5 fxiyi^H mi0iult;gt;^poa-0f}XpiviiM a^inufi. ^Tiav n-tiçncuvlà) )^vT^ap, iSö^^iJ viS(^. •7Ç0(rtp.êtï^u/j 7rujw;j A^Hw^i j^o/wxa-v^ «f/a «^ ô^ov/û) Ka^ajœ âjewS n^i^Z/} A^x-KaÄKcraq à'Jf'îrowîîx^ÇÔ^ jj^'^Tja^K^s/ji«-trop. £4^ JV tMlt;5 «p lt;^a.yiia‘i/j «/ m^i^M. v tx KariÇacraç Travra t/ç x^arq^a TrAaïuso-pop ncUVop,r’V^ p^ ttu^ouç |i'4op ^uj'eraç. niuJ JV À/^a^^u^o/j T^^uii'ip uC^j^taç w/'oç-Sicüi:ilt;^Ta.7(i X^®“' '^o^î^f^px/J-'^- î/raait ^ofjSUûi^na.i'TÙi} amp;nbsp;|Hjavaç,7y fet «^ ^m amp;s6aÏKi5. UÏ}\\îap ^6^/J.op Vt/'uj tuç ap Si -«Àu^H. xai iiTTH^Htra^ roviTui^ TTXÂip T^iSt S^'lOÂH^ ’^HfJii^l^.ll^iCÜTÎ^OUfSiim^^^îa^ vSc^^t^/j.op iao-op .Ka.i'!Tÿi3Ïh.irn^na‘a^ aSiO£7r(X^ Kai xtth^iJ «A H/xtçaç T^ii^. 'JW' V Tfiîj £7ri I^utjaç Z'^iira. uil'^ii rit uva S^i A(S-ajlt;yujou «Xu/j c^'jnî^j evy/io.^ £. 3-lt;^-fMp Ti ^a^iap, Aiaivi T^tlt;= fJ^ K/itjaç â-WH^WjUKaip.iyvS(^vS'u!^. oTap JV X^'KH 7t-VKTa( ^i^/xop iin^^icùp,Toaiv Tsolax^Qi^ ^p /Ul'Al/Xl^li HUlt;f’^°’lpXÄVn0THT@^ EXif-Kai ^^ÿxvaç ô^tfrarM H A/M , 'Tt^oinSxliiOp friuJ '/x.uxAa à csoti'Sito . ù As /xi, /xv^p fx'iap 7\aS(ûp^ àt-i^yv^iTiS^, AÎou/opi' 7rz/ÀtÀwÇ. nai T^Î-i-ai^/xi^op «XeS// T^mAx-ciopfMiopfOÿin'i^^, £1 ê«lt;^î vçKcMvàwxv-

DeSpumaArgenti. Capi Lyl» ... LIthargyron. L Romani fpumâ argent! a eût J Fitargëti fpuma quædâ ex lurent que à Grycismolybdiris quafiplubarisuo catur,in fornaceufepdum totain igne{^ nitus tranfîerit,coda : Fit quædâ ex argentoeWJ quædâ itideex plumbo. Bonitateanteceditän^ omnes Attica : fecudus illi honor ex Hilpaniad» poft has quæ in Dicæarchia,Câpania,Sicilia^N tcoJis 8f Bais J fiunt : Copiofa enim omnibus hlt;s lociscôficiï,plûbeis incefislaminis. AppeUamnp quæ flauo colore eft amp;nbsp;fplcndcpchryfins quanau rca,omniû optima:Quæ uero in Sicilia fit,àcado re argyritis quafi argentea nominal Quæ po*'''^ mo ex argento fit, calauritis appellata eft. Visaf* ca tricem perd ucere, refrigerare amp;nbsp;opplcre» Cç^* quenda argenti fpuma hoc modo eft:

glâdis nucis magnitudine cam diuidjto,in carbO' nibus ponito, follibus^ ufqj dum ignto canoeali uentilato. Auferto deinde inhacrentes üßfora^* omnes,purgatacg reponito. Quida acetous ^‘^ reftineftä, ite^i amp;nbsp;tertio coquunt, fic^ ‘-^^^‘^ f^^'i^ nuntXauatur eadem cadmiae fimilitcr,*^^'”^

quæargyritis quafi argeteadida efttamp;ß/^’^jjh alùTîdiuiditocç faba^ magnitudine Atticiw^’ï mefuram, turn in nouiim conijcitofidilc. aqy^Ç fuperinfundito candidi tritici modiumadHcien^ Seorfum à tritico itidem in puro ra ro'que ^'^Z-quantü mano capies,hordeumcolligatogt;^j^ lis aure fufpendito, Coquitodcinde douce-®quot;™* pta cute frangantur hordea. Poft hæcùmouutn patentioristj’ oriscratcrem tranflatis ownibuSjtr] ticum quidem eqeito à reliquisfeparatunidpu®* uero argenti adfufa aqua lauato, manibus qualf-' diffime confricans;mox feparatam ab aquaargc' ti fpumam ficcatamc^,in The baicotnortanocallt; da fuperinfufa aqua donee foluta omnis fitjtenW; turn per colum traieda aqua rurfusintegram terito.VefpereaSt inieda calida aqua dimittiW-Matutinodeinde effufa aqua, nouafuperinfundi to: terqj feptem die b us cffu ndito pa riter S( infuquot;' dito/PoftqdtépusfoiTilis falis drachmas VJpu-mç argen pódo mifcebis: calida^adfufa aquateC per dië cófricabis,m ifeës S^per colS traiiciés.Cûtç candoré traxerit,calida fupinfundës aquajdfa-cito donee falfugims nihil fußeffe illi fentiabtueej fub ardentiftïmofoleficcata omniexudohumo re reponiro.Quod fi id nolis.-fpumæargénqargy ritis dici^podo libra fumito:cócidito dihgétenco çifj^ triplu foftde tritu falé mifc€to,S( in nouufr

-ocr page 701-

^«p uSlx^’ai» Tï w/'wj wç Tt UT^tj^cJ/j av-A, Matosiiç K/xî^aç tï^wi'h^ A ÎAhç 't^uo'^tt» X^“/v?'o^,pu,jV/j 'ne 75urgt;u «Tf’x^“/'- *1 vij W wi VfJoçA^ M« KiVQVljSMovytx^ aw oS^sKouTj . ^tra Jï twto. ScTfx^«? 7r§atug ^^ kA/aIw (^â-KBaïxH S’uia, 'liw A/^a^-yu^^ Aiwit. 0 êoAwp av'Tw t’/ç K^a/xiocw a'yyê’-®ftSj'X^? Tt utPwÇjidvij Ta“!? x^‘’'*P «TTi^e ^“§' «Tf^tup -p Tl^uT^j 0 MJ\X.^ai} V tT^\ •^Jiç ’ili/^nh/j.ia.ijifji.tjiatri/j aAuKOThi®? t;^?. ‘' 7« «7Px^«5 i AöAixo/j lt;A AfS^^yv^u ôç aA-Ao iy/eafi. àvoTrAawi TyoxitrKoui? 0 a7ro-^ouii(5^oA/ßtA;vI«)7ni|/ti'a. oi J^ KaJa^jotu-WTlÇilÇ^tyiâ-K XUa/XU/J oÜ) Al^i^V^)jJj ty foAûVnç in’ p^olj«)^ KotAtafJ u/J-^ ‘(■]fQ\io‘ip ^''’^^^iâx^i^^^pTCM.^^» TO axTÄayxyop. ima^\óm^amp; /xiTx ia'upxÄwp T^îq^v-’IÇjWAOJWizl/)^ Tj^Otl'^HTC« . iViOI Jt «Aw/J ^'’î^ƒua/) Hÿ^ A/öJSyujou TPlt;rovrgt;p, ? lèov' •gt;'‘P^) kAiç pa'S u'iP ar©-' a-mXquot;? flC*X^ ’JÇ“^?'?®/’ AôVno/; ytvxTca.K H^outuAkSioV

Affi^yuçouocro^j^tAîJç .^iiâho'XQÎ^ÎoiQ Afcoiç.O edi’t’iç M^iap X'^'^^f^ Kxivlii}, ^’^''^^i5^uæojÇ1xua/xU|UK.a6a^ yyvéw^fp^a Äa^oyiqs, 0Ta.p tJV b) uva/xoi j^ix^^xy^xi^ To, Ti^io/jAiavS^y^iXcc/jaiuJ A/tó^yu^o/j 0 »^5^V^J’'®§^S’üj,U cféVrÉjou £4i K-ûa^û/j ^7rni'o'ji5'ji'«Toç.^y^y^^j'2;';'lt;7-o/J'7rAÎj6oç,M)) TKavrefflj p/ç TI^Oîj^H/ÆlyO/l? îK. JirU. WJ K« ^oA0U t^ itJlûp^KÉ^gaT^NTC«. gt;y i' Ao(-’*’/’^7^«Çt*fçO»'îa/» TT^oç lt;nbsp;Tr'A-îJixà«; A'6^V5ûu,/xi'|o^â:Alt;gt;(?b5ux'W Ai'î^av a. wj At tüvt. S^a.Xmap n iuhJ^o^Vi'i^'ii Travn àâ/ku ^'Î'U æ^An/X/XiVOU |U£^ vJ^XTl^ oAxoeg /X ƒ « ©TruAi/) Ijêtaj/^iça/jK A/^a^yu^©-* îxa-^A^XiiytvnTcü. buTu J^ xareWTAntrag au

^'Ç*^^®ilt;cta£u5 TT AaTi'so/xo/j àyyOOiU, xai '’^’'’^•X^®ç ^'aqi Atg uti^wj, tacrag «xa^a-sW,TO ^jlt;iVâ7n'^)i(rop» ïrS^op À tmæoug vo ujxai T«^ X‘§'’'*PÔtVaTa5a^ag,7rlt;xA//j £« 0^ xarotsltucu âTriâ'htro/j. t^a?5\a^ J^ TZg J'Ï^/^®’? ■®oib tug np xaS'ajo/j ayap ro Wf^/I UlPuj, Hÿ^J yXuxU 1^ ÔAUXÔTKT©-' ttMt'PXV7^''«'rca, wi iracri jV xartj^aag (U'!^ tig AoTraefa n^x/xîxp xouvàù, â7rhamp;K ijSz/ou 7ravpç7Çaœç TOuygou, S-£g ^vi^A/gj V^ A*« W Kuva. 0 ^Kçavag j^3. J'onQ Si « ri~Au^^ 8g/xo]iu i^g rà ûifSxÂpJX.«. d oùA«gâ7iÿ7reg, v^ l^oKUAÏv« T^órama. H9qcû;(Aw/)Ê/x7rAt«.

«^5

dile omnia cSpcito ï fupcrinfufa'^gt; aqua ufq; du fupcrftct,quoridicmatunno SCuefpere mifceto, aqua continue fupcrinfundcs, fed nihil ex prio-rc aqua effundens, id^ trigin ta diebus facito: ni fi em mifcueris, in teftaceafoIiditatêdura^Poft h^c effufa leniter falfa omni aqua ilia, in Thebai co mortarioargentifpumam terito,cóiedam^ in fidile fuperinfufa aqua manibus diligéter mi fceto,primam effundens 8Cnouam continue fu-perinfundens aquam,donee omnê falfuginis fa-porem amiferit « Acceptü poftremo quod in fpu ma argenticandorem duxerit,in paftIllosconform ato , amp;nbsp;in plübea pyxide feruato. Quidam argentifpumam in frufta fabarum magnitudi-ne diuifam,in crudofuiUo uêtre in aqua coquür, quoufq^ uenter codura flaccefcat: exemptam deinde óCcum parifaletritam ,utpræmonftra* turn eft,lauät.Sunt etiam quifalis pondo libram 8C fpumæ argenti tantundefub fole in aqua te-runt,aquam continue effundentes, donee can-dorem duxerit.AIq aliter etiam id agunt. Sumi-tur fpumæ argenti quantu aliquis uoluerit:can^ dida^ lanainuoluta argenti fpuma in nouum fi dilecóqciturïtu additis aqua 8Cpurgatænô tarnen uetuftæfabæ manuali menfura coquitur. Cûqj difruptæ fabæ erunt,8^ lana candorc duxe rit,exempta argenti fpuma noua lana inuoluta iteçi coquitur, additis aquf cyathofabaçi^ pari mêfura,8C eadem antedidis omnia tertiüfiuntî in uniuerfumeg ufepdû lana ultra nô inficia^Po-ftremo cû in mortariü argenti fpuma tranftule-ris, odoginta Atticis eius drachmis foffilis falis pondo libram mifceto 8C terito. Dim ittito deinde aliquantulu,mox nitriqcandidilfimiaquadi luti quadragintaSdex drachmas illi adticito,rur fusqjterito donee candorêfpuma argentiduxe ritîfic^ in fidile patêtioris oris translatam copi-ofa fuperadfufa aqua confidere finitoï amp;nbsp;cum co federit,percolum traqcito,nouam fuperadq-ciens aquam,amp; manibus mifcens. Quo tempore ut iterum confidat dimitrito,8C cum confede-ritper colum traiicito,alternis^ predida omnia facito, donee puraeffluat aqua,dulcis^ fit nullo falfuginis fapore.Poft omniain nouumfidilc translatam, omni^ fenfirn per colum traiedo humore,diebusXL. per canis æftum in fole ha-beto, ficcato^ St utere « Videtur autem lota argenti fpuma hæc oculorum medicinæ accórno-data elfe ; fedis itidem cicatricibus, rugofis uul-tibusS^macuIofis,

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 N T E R P R E 5.

Ptrofa Craeas nt uideturlithargyri fui cofedio fuit : licet^prsterargentum ex plübo etiâ fieret, à rackore tarnen métallo nomenferuauit, côpofita ^ ex argéto 0* lapide appeUatione. ex qua prxci Kk » pue

-ocr page 702-

lt;é4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDF?,

pue ficrcnt,fub(iantiïCracciïndicauerunt,lapidera uenara eius raetalli intelligcntes.qus conRaWJgtifjUt in coAura orani fit,earn ueluti fpuma redderet.Latini cotSurac eius euentü amp;nbsp;quod ex ea fieretcotempl^ ci.eiufdem raetalli fciuato nomine,fpumam argêti uocauerunt. Fuitip non Plinio tantum fedcunaisalij» Romani fermonis primisautoribus in indicada re hac propria ö” quotidiana ea uox.Nec dubitandu alicu eft.non efle La tints argenti fpumam qux Græcis lithargyroseft. Vnus^ faris in oftendenda re Plimoserif. qui xxxiii.fuxhiflorizuoluminecapite vi.omnemfpomxhuiusconfeó:ionem,difcrimina,appeliat!lt;^ nes.codhtramJoturamljjö'ufiimfimiliterhuic docuit, argenti fpumlfèmperappellans.Eritqjfci'ipæ'’' cum legêtibus in tota hac re nö paruum operppretiü. Multa errim anguftius ab hoc Æriptore dida «rtiu» audien t.^r ex hts qux aliter ab eo traduntur,fufpicari in Diofcoride male forfi tan legt cliqua poter ncQua' le cft quo loco hic inftituit candida oporterelana inuolut argcntt fpumam .• ^r cum coniedain nouum ■ dilefueric.adicdgiperunt aquaö'fabx.ö'in hisin coqucndo difruptis lana candorem (faxent^e^quo cotumficredditum à nobis fuit ut in omnibus Grxcislcgicur, inquibuseft ; l'TayXc/Hvstjm/iA/aff«^“^'»’'*'* fczoy AivtytrJïquod dl: Cum fabx difruptx erunc.Cr lana candorem duxerit ! Cum tarnen panim ueni™ ^ fit bis eundem colorera obfcruari debuiffe.Candido enim colore hic iubet lanas ab hoc fumi : uidebamr ^ Candidas elegilTe.ut mutatoeo colore indicareturperfedam eflê coduram:a£ non poterat quod candi natura erat.licet illi idem colore accreuiffet, certain raucationem indicare.Eamep ob caufam quod rit uH uerbum Awtytr^ï.fignificattp candido colore fadum fuertt non hc fed aliter lcgtoportere:prxfertini t^d ribusGrxcoiïtcodicibus.inquibusAuty^ïetiamlegitur.Agentibus^ id nobisinclinabat animus, Iegi^*'’l eelligi aliud eoloco oportere,^A«i'JHfciiicet,id dl,nigro colore fada fuerit,pradiertim docente Pf*™?*?. gredine co locoaliquid: Cr hoc ipfo idem indicantecum ait,ufcp dum lana u Itra non inficiatur.quodin c endiuerbum in Latinis amp;ß«Tifti^ia Grxcisnigrum potiusg aliumeolorem imdicat.Barbarus h^ipid™ fentiens, ad nigredinem rem tranftulit : nos tarnen parum certc id Plinio dicen te nihil mutare aufi quot;'”“’’ monemus'que id tantum :cuifïmiliaplcraquc alia poterunt diligcnciores toko hoccapire deptenen ƒ re.Cr in re qup iam pridem tradari hac racione defiir, tam opetofx confediom .s certiores inteHigere rationes.

n(5^i4-/MMiamp;tou. KttJ). euo^^ ■^r qp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïfx/j.ïèiofj''j 7/vt'^ ouTwÇ. til?

7ri6aKVk/i7rAaivs'0|U0/J« S'?

• 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K(^ap.£ct/j'yas^ap t7X*“§ t/'çi((A.UTaT’po^oç,Sc7r£çi(trop fioX ^cß'iwp 7rXÏu6o/) *£7n r sóp.a. ^ a^a/xt-kS. 7i5ou7fitiJpXuouxaXa/xivou 4'a^i«. avu-^tp n av^ £7r(j|H4oidcrxi7r«o'/xa]a 7Ço§ TO ju.H (Tl arnwö^ “P o^oç. Mcr-ap J^a Au6h ^ cm-y Kaja^Ocra J\a7r£irK. «^ p /^ £7ro«u5lt;S/A.tvS ly Ka^a^o/juT^op Sttk^iJ.3 rXoiSJli? til? b'gt;ylt;fop£rXUT£O/J,iy lM^lt;XVTi0plt;^^ÄICä. tl TU ScAistop c^ x^S'’^’'^“’quot;‘ H^ïCttiTto/i ceT^ut? ly cTiisto/i. gt;y/xtree raura AoWp r ?^t/xtiou ^iitfoTf/HTto/j ^ ensiop. lt;^a^^ n tk «5-T* ty I^i'r/J ly rir'^^vp miHTiop. a/x^'op J^l ^ i Tr^Srp Sc7roirn9’t/J.o ly tn? ragoep^aX |xixài? •^aAx'nfto/ji/'uvaAtiJ?.(/'^'7t§tu(J JV i ixoMîVov. ly l^P Ta(iV ra AoiTra.^vtS’-j 1(51 fj.ïo‘op 1® «quot;yyfo/J KaTÈ^ticrourTti? np ^u7P/j t-m7i^ia.o‘4p tbS/xixjóp 4“i;t/pT o^ow?. amp;' 9 ima «5? Tmfxaa'cu/'n^ G Tr^i^la^cufng twin.^ tßi'Hpi^Sipamp;(fM^ovpi.iVot TP Trupt-a t7ri eraoTPuurai. on 5 lt;^iaAu9H, ra a?^a dfiou-trip op.oïuq 'Pil? ‘Ti^o^jKiuLtvon?. 119 avarrAa-trai Ti'q «Jp 16 é A^,o^a ƒ ji/xfipujaTto/i.iy ou TUÇ avarrAastov.H^ Ikjcwrtov tv iiA ita.ót j«S jixt/J'Pi£5rasto/jTa7r§0!j^/x^va‘ mtuiI A^t Ko/j H^ t^^^eti? n'vtTai. o'KÂaÿTai JV Cf xlquot; fjMV@^ '^ Triamp;anvw/j^iÇavu ’miap, S 6« Atm lap^^ n.a,fx'niap Wifi-ivtnp, q gt;oyp avwötp ^iJiO/AiVH^l^MamTo’ «VTO lt;{^^ quot;Sj^bAl^.

DeCcruffa. Cap. LVIL PSimmychion.LRt jmani ceruflam «Jicutj/ Fit ceruffa hoe m odoï In doliu patentiluquot; mi ons aut in fi(9h'Iégaftram(uétrofiua“* id genus cft)ace rrimü «ifunditoacetam» Subieda^ ex harundin ibias fiddis ori ftorca,plu' beam fuperimponito tcgiiIarSó ne fpiret acetum, iniedis ftragulis diligen tilïïme operito,ufqj dum plubea illa tegula foluaf tic foluta ceciderit. Tune quod erit puçe SCin fum mofluitabitpereolütra' qcitotquod uero limoTum fubfederit/'naliuduas transferendfi, amp;nbsp;in fole ficcandü.Trufatilidcinde mola terendü,autalia rationealiquafriandumSC cribro excernendu ent.Pofthæc quodduriusfu' pererit,mola repeted um,cribro^ ite^z excernen dum eftteademepomnia alternisier quatercuto endaj^nteceditbonitatecaeterasqusenbropn' mû excuifa ceruifa eft,oculo9z medicina’ feman' da.Secundæ bonitatis eft quæ fecunda cribro œ euffa fuerit,deincepsq^ alip Quida in mediouafis ligna fufpëdunt, plumbucp in eo quod ftratuiHic uocant,fic tarne ne acetü tangat,imponunt:opeP culatocp amp;nbsp;cireühto uafis ore dimittunt; turn poft dies aliquot amoto operculo concernplantur .Et ft folutum plumbum fuerit,antcdidisfimilitec omnia faciunt. Quod fi in paftillos coformarcee' ruflam aliquis uolucrit, acri prius aceto maceran da,turn diuidenda 8C in fole ficcanda eft. Aeftatc agendaomnia bæefuntî fie enim candidaamp;e{fp cax ceruifafit,Conficitur tarnen Schyeme,furgt; nis, baineis'ue aut fornacibus fuperpofitisdo* Insï qui enim furfum fertur calor,pro fole eft.,

'------Probatuc

-ocr page 703-

L r B E R V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Cf

isiy)Jï Hyj^j’up ^jot/'a (ï’tt^aoamp;ï^, Probatur præcîpuc quae Rbodi Conntbi'ue aut AaKtePoez/zotf. efoV'-^t?-] Lacedæmone confeda fuerit,Secundæ notæ eft, ’'WdïKa/ajj^i'cjç. cnrrmo/j^aù'P'r Jotpu quf ex Dicæarchia affertCoquenda ceruffa hoC ’^/‘■^^’^vi^Tmru^fji.îi/ujj^iiç osça modo efttinignitiscarbonibus teftânouapræci-•Wf^^WVo/j HJ) ^QiJ^/ja â-iJ;K.ov,£/ji.7rAaft5'o/J ®P^^/A/A(0)O^), H^ ^l'yjj crtWiJ^SS.OTCW J^ TK 5^ WwiCo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, àvsÂoiiAauoç 4uxc«

pueqj Atticam ponito,tum tritam cerufTam teftg illi infpergito, mifceto^ continue donee in cine^ ré tranfierit: amotam ab igne deinde refrigerato, 8C utere^Eft Si. alia cerulTæ codura huiufeemodiï

KaiKrca jj t/ç n.oiÂli/) Aoirâti^a.

In nouum fidilefriatam ceruffam cóqcito,carbö nibus^ in fidilifuperpofitam ferula mifceto,do-neefandarachæ coloré duxerit: amota^ ab igne utere. Quæfic curataceruifa fuerit,fandyx à qui-bufdam appcllatur. Lauatur ceruffa cadmiæ mo do:habetcg refrigerandi,opplendi, molliendi,ex-plendi,extenuandicjj uires. Leniterpræterea ex-crefcentia reprimit,8i ad cicatricem perducit,ce-ratis emplaftris^ quas liparas, id eft, lenes dient, amp;nbsp;paftillis mixta. Letalis ceruffa eft ^ueneni ma leficium habet.

STTiOj/ç 71^ ’j7ri iiiy^ avSjaitaç, ƒ *Kl«lVa £QÇ g^^' J^Ojy, £Q,m)(3 a'CWJ^Ot.' S’X?'^}*'^. 6^ âVîXoTxîVOÇ JgW . 7° dit OUTM '«^s/jcrav/'ul nô^ivap Azr^-ttAuvé’)

0 'i'W'610/j o/ioiuç TH liciif'/j.i «. iivva/xiv j nbsp;nbsp;IvH^diu. î^TTAas/tc n'v, ^a Aok^kh^u.

»^^.Ac-nfoo^ii .e^TtTÇaûx’Ka-TasaAûKiuniTr^gj^^iugl K«rgt;uAw2:K.àü.^lt; ^WopKKjMTaZçngM A/waeaZç t/XTrAa-^''^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«VCM-

INTERPRES.

DAnt gentibus ceniffam plumbariæ ofFicinx : confîciunt^ earn huic feriptori codé modo Plinius Si '^‘truuius.alcerhiftoriænaturalisxxxiiii.uoluminecapitcxviii.altcrfuæ Architeflurae vii.com gtnte quot;?'quot; j’’''?:Laudant^ambo Cr cundlis alijs præfeiût Rhodiam, nô tarnen bonitatis eius céfum per e’La^ j*” .'’'’'•‘^•cdiligêtio^sSr humanifaluticertiustir ex profeflo côfulens, poft Rhodia Corinchia tuffs -f*!S?’’'’gt;’^’bhisquâCampaniæDicsarchiac5ficicbat,numcraiiit.Necaliquidlegentibus in cæ lîtlnn’ p'’^,‘^^f’derandüreliquit,qdie^numei52,quo operculatütircircülitum lias illuddimitcendum dente ff ^quot;^''^'‘^°f'‘'^'°”^ donee folHtüfucritplumbîî:mfccunda,lt;A}ÂjMtfw»«p«zf«vir/v«2rc.{^iâ parte defi curia n æ^”’’’*o»poftaliquot dies nos uertimus. Potuitquidê numerus ille huic feriptori librarioiji in,' tantum quot;^ i '^wütamen Vitruuiusetiânullo temporiscerto decreto fpatio ( pofteertum enim tempus plumb ’'^ ,3.“*^ Diofcoride incerta relinquuntur.confirmalTe uideturieftecjj tempus id cum folutü fueric boob '''’’■^^'“’'■emcertiustratSanshisuerbisrcmdocetiFitÉraliomodo.additoin urceosacetiplum lusad '^f^f a^P^f ^'‘^^ dies.Credimustp nos tr paulominus g pro côperto teftamur, diebus feriptoris hu* dus m”?^“’”*^^ denarium Plinij numerum. Inconcinnus enim ir fcriptore hoc indignus fermonis du alia ' ' jj''^*quot;*™*^'W«ral*ud gpoftdiesfignifi'cat.C^x^anobisirabalrjsindefinitinumeriuox ^ S''?^uciditaeft,ad concinniorem fenfum amp;nbsp;maioremrei certitudinemaddita eft.Quemadmodum j «squot;^^*7^'’“'®'^'’’^“*’’diximus(ucntrico(Ïiduafisgenuscft)Graccorumgaftram certius indican-

n^ïxjwW^ K£^. uoif.

^ De ChryfocoIIa. Gap, LVIII.

’Hryfocollam, L Romanipanter Græcis .chryfocollä dicut J Bonitate omnes alias ^antcceditquycx Armenia affert Chryfo

Mini • '^“'dio tumentis formam oftendentes.quaoleartj urcei noftraxtate paflim uidencur.Quod tail “*! j^*'?'g'quot;®’“'^cos in hoc ipfo ufu fepe appellauit. Quam deinde hic^oxu^ Jl/v«/ ttaMsv imponedam soriaixit.Barbaruscommunem cius uocis xftimationemfecutus,laterem plumbeum imponiiuftitr fo^^^Pf'’®^™’?®’’’P^““’l’'””’No8tegularo,certiorcadhncutcredimusfimiIitudine,ó'Cr3ecx uocis in æj-e .g™^^®done, Siquidem taIvSov appellatione laterem quidem plerunqj, aliquando tarnen omnem

' • ° '’®“^’''“’’’ figlinam.lateres fcilicet imbrices tegulas.ö' fiqua in hoe genere aliafunt,antiquio-s zrgciuocauerunt ; amp;nbsp;ex tegulaiÿ fimilitudine hic plumbeam plinchum dixit uafi huic fuperponendam

, ^'‘■“æspatentiusoslateris unius latitudine totum tegi non potent .Quinetia in colünisarchitetfti plm-th^*'°n”'''^”^f””f’^^°*^ *” caijtbafi fpiris fubiacet: Vtipin fuperiorc capitulo abacus, fic inferiore bafi plin r ''’'æ^“’? l’^ndmc ueluti tabula.Sunt 0* alia his fimilia in reliquo capite, qua nobis ét alijs cadé nlunt, legentiü diligentia ûquot; cenfura relicfta.

PUTOKoi^a Jit J^ottptgij K aj-

^tViaKH. th j(joa K-araKoyaS

Tçao-i^ouTa. (PéVr^uyAt

1^” ,A««K«J'owKK. 1(7« K Ku - » CO 11 a,colore ufqj ad fatietaté uiréterfccüdæ bonita-TauTHÇ '^ Ka^açàp gt;7150x51 tis eft quæ ex Macedonia : poftremæ q ex Cypro. jopgt; 'nw A^'yiig nÿ^ A^u^ £zx^AtM(U à • Anteferéda in uniuerfo hoc gne q pura eft.Repro-o^'/'^t^'^“^/ ^^'’y^A'‘’^^'’Çi»»5ii- bandaèdiuerfoquæterrai calculisplenaerit.La R/lWüurw.Ko4ai’«v'n£/*ßei^£j’g^„p uanda prior ilia hoc modo eft tTufam inmorta-Kk 5 no

-ocr page 704-

D r o S C o R'I’D I S,

.ap. C'lyiX^'^?'^'^» ^'^^ 7rXa7i‘ü: th j^t/^j •TI^oi? 'lü) quot;lyti^Hp ivrovac^, iira. ta^'aç aWa TasZwc«,a7rH0K£7'o/j.iy ir^op £7r(j^ta(5 utfuj TraXiV 'T^‘l€^,Ta^}ra. 3 'ifiii c^a^^. tuç na 455« W ï/ZiKgiiH? quot;Z^JHT^. '^onrop ^K^ivaq lt;^ »Aia,a.'}eT'i^icro v^ Jgw • Èa/J J^ KaU£ra/06 Î\HÇ, KMirnp T^oTPp Tmwp. AïavaS «2^ 7° au Tajutç, tTT/fcçfcf? THyowop. HJ a7ro^üU £7r' ô'Æ'^aKu;j, Hg;^ ra a^a7^0'111'Tj^oïijktJ ETTi T 7150 aur. /^vvafxip J^ tX^f « ^o'OKoA ^a lt;r(a»(K2;KZ!iouAw;j.KaJasaA2Kiiuo'a5KM f^irup. H^ àvaKa^’aj^KZu!. suiTfiK-tó n ^p;^ '^i^/xcu/'i.nlió. tnTrfix.àù'Tt^a.c^fj.iTxrîist mxopJ^XAmp. tSI JV H9!^ '^i^£(U.i7’(UKlt;V0UV quot;^^Pt HSy ciVM^'ïp J^iWxp.iVap»

no chryfocollä affufa aqua patente S^apcrram^^ nu ualide in mortano cofricato: turn ufqjdumco fidatdimilTam per colu trancito,noua(ÿfuperinfii fa aqua ite^i confricatotfacito^ id uicifTim coniff cans,amp;percolum traqciens, doneepura fynce' ra'que fupcrfit chryfocolla t poftremo in (olehC' catum reponito 8C utere, Quod fi cremateenty-focollam uolueris, hoe modoid fadtoïTerito« ea quod fatis erit,Slt; tegeti impofitam in carbon^ buscollocato,caeteraiputin prfcedetibusprymo ftratum cft,facito, Vlcera extergit chr)^® carnium'excrefcentiasrcprimir,repurgat,3altn git,calefacit, leniter^ cum erofione aliquaexe » Vomitionespræter hæc faeit chryfoeolla,« m g nere Ictalium eft.

INT

E R P R E 5.

DVplex antiquis chryfocolla fuit fi'Plinio in Latinis. in Gracis uero eins gentis medicis creden ^^• jlteraquaeincücflisferémetallis.Iaudaciortn in a:rarqsinueniretur.alceraqu3eiii:Cr*clt;”l‘ P res docent, rubro ære er impubis pueri urina. ut aut Plinius monuit.Cypria ænigin^ - f biuedb «ri urinaaddico nitrotéperaretur.Hancaujyoperibus inducentesagglutinando auronecelur» ',* . ^„3 cauerunt,ab hocufunominatâcxiftimantibuscundlis.SiquidcnihilchryfocolIæuoxaliud qaurig ^.^^ îndicat.Mctallicâ contra lUâ medici fibi feruanmt, naturale, per uenas àuri defluenté, craff^ftete Iiro nbsp;nbsp;nbsp;.

Mlisfrigoribusufcpin duritiêpumicis,de qua tmhoccapiteagicur,indecpfadfonomine:C^Ji5gt;^'|-[^g|.[jj, oresoês teftanf.laudatiorin grarqsmetallisflueret.proximaqjilli in argencarqs.poftremaautmP nbsp;nbsp;. j,

quxauraria propeilla u*lioretiaeflec.ernihilominusnomen illiexaurofadlüert.obptiorobonit ^ liasdeferécibusaurohueetiautcredimushonorêgétibus.NihilmetalIicachryfocollapcrino^®. j-j^reb ïradider3t,q humorê p puteos mctalloi?£ defluenté,g frigore ut praemöftraeü eft in pumicisdufi'^. nbsp;nbsp;j

TJec minus cura etiâfiat,fed multo infra naturale illü immiflis p metalloid uenas aquis Jeuitertow y ^.^ tifqjin III run mêfem,dein co tépore ficcatis.uc plane inteUigatputrê metalli uena eliechryfocolla.^^ ^.^^^ ridi;ob qua caufam hic primi'i laudauit,™ yftiS v^tkvJ^m Ttfufi^ovinir. quod reddicü à nobis ^^'^Ær ultra id tateuirêtem. Satiecatem intelligctibosquodabundet,erex copia fado faftidio minuspIaceacN - |„3Ç qutcgadiecimus,totidêhuicfcriptoriuerbisrem ondêtes. Catteri interprétés quœ abconödicon^P^.^^^ addiderüt:Alter adporri coloré eötracfrare,ratusnfMl^jv uerbüquoniâ Grgcis Trfxmporrüfît,«“® ^^-^ Joré tantu indicarexü tamé ornné uirediné eo uerbo Graeci indicét.hoc uno ut caetera omitwrou |,f^j^^^f5 iQiTT/iairzwinhortisuocateagenscófi'tasoleribusideolpuirétcsareas.Alcer exPliniológinsfl^^^jjeft, defcripfiuquixxxiixuoluminecapite v.chryfocollx huiusbonitatéindi cans, ait: £ûma conicd nbsp;nbsp;nbsp;^^^

ut coloré,herbae fegetis letæ uirentis g fimillimc reddat.Qux tota t )^^K)^pus ■n/xei^ifv in fcriff jouter' maeft.Potuiciflefuiautor.nöalienioperisinterpres.quamagisplacuitratione qdfcribebatao__ ' ^^^.j^ prête côtrà autoris fui ueftigrjs inhgrere oportuit.ne fruftra coj?,eref aliquädo herbä amp;nbsp;uirétes let . ^5 qux nullae in fcriptore hoe (u nt,aliqu is quaerere.Haec eft chryfocolla illa qua Romanae hiftori« y^^jn ftratüa Neronecircümaximüdixerüc.quadiecöcoloripanioaurigaturuseflèt.Bonitatiscnryio nbsp;^j^.^

fiimper nationesalitcrPliniusquodiximuslocotradidit.’ReliquicenimCypria.erproealafgd ^i^i^j fpania inueniriait.Vitruuiusvit.fuaÈArchitcdurglibropingédispariccibusforteutiliorêfola™ . jj^jj laudauit. Verba eins funt:Chryfocolla apportaturaWacedonia: Fodifaüt ex hislocisquifoofP uoHeufus. rqs metallis. Quotidian’ et muit’ fuit quôdâ in pingédi,stricliniis,cubiculisCrportic^buscnryæ^^ji.jjj quoniâfyluaiÿir uirétisagri modo oculis color eius'blandiref .•quéadmodunücetiâfed ®2®^?pQ{,Ïsrtil' fcilicetcretapaflimfieriuidemus.Qiiodfupereftunîîadhucmonebimuscötraalioi^cditioesa ^.^^^j^j ditû,q loco fcilicet hic ait habere chryfocollalt;/lvv«/x:» a|Ui(HT(Ki(r,ut fere'in cûÂislegit,ovaü» ^“I®?» uobisaü'’ fignificat:ideo(pabillis;Valetcicatriccscxtererc,ô'adpurgâdascicatrices,locusreddituseltî ^jj^^-gd? ad extergenda ulcéra côtradla res fuitHabuimus«^ in eadiuerficace autores uetet^z P*'‘”’°^’^gjit^xlib' fidé,in quibus tAKwv,id eft,olcei}t nô oÙA«v,id eft,cicatricü legif.Mox Paulü Aeginetâ vi.foæ ?” ^jjjjft^d teftatü,ÏAHt:r/v lyiKjiîAwr «ff^i^ivSi eft, dolofis amp;nbsp;maleficisulceribus accomodatâ elle. Et fi ’^^‘''^^anda nul quâdâtenusfimilefuerit,Pliniûetiâquieodclocoait:VfuschryfocoIlae «5* in medicina eft a ƒ Ijj^muS nera, nô adeo diffimili ulceijt O' uulne^ natura euentult;5: ut non polTit hoc etiâ ueloti tefteq ^.^^nfored' côfirmari.Adqciemuspræterea,nefufpicionesnoftrasetiârelinquamus,nonpenitusabre ° ^j^fisad catrices Icgi.non tarnen fimpliciter,fed oculoiy.quoniâ idé codé îoeo Plinius dixerjt.Mif^cur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^Uiy

oculoijt cicatrices. Quod firecipiendu fic,perfjlTe oculoiÿ uocé eo loco coftituendu erit. Veru nbsp;nbsp;, ^^ p^^,

in Graecis inuentis oculoi^ cicatricibus 41iquibus,iâ' in probatioris fidei inuentis ulceribus, li teftimonio, in ancipiti illud elegimus.

ji^J Aji^ÂViou A/^ou» nbsp;Kî* «oôquot;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Armenio lapide, Cap, p^gby

-ocr page 705-

L Ï B E-R V*


i?l^iop J? lt;ajoit§irîop v 7gt;,eop -H—.k Robaf Armcmuslapîsîn quôïcuoramp;coé' H9!^ ^ x^'M« Kuavto/j .o/xoCKop g rulcus color aliqs eft: q çqualiter comUni '’^y '^y^^P • tuS'jußtq. Ta au- B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cato fibi eo coIore fplcdct. No calculofuà

, ra'TpieTKjguaoKO/’^B’^i'-iSti!-- JL nbsp;nbsp;nbsp;amp;friabiliseft.PrçftatcadcqchryfoeolIa,

A^mp^op aî^. Ïsi j Hj lt;^^ uiribus tarne ea infirmior. In genere eoçe eft q in ^ÿiiç T^i^^p ailnZ^p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medicina alcdis tm palpébrale pilis ufum habet,

A Æ \^™^q^of dâ Armenia fui nominis lapidem huc.Chry focollà: modo is infedlus erat, colore ma I^Y i ximeuiridi,fed cum coeruleo communicato.Idqjeftquod hic ait.x^ T^yfup» Hveintv i/ÄKKn-n-Veni Xmuslpnos,in quo cœruleuscoloraliquiseft.iS^xqualitercômunicatofibi cocolore fplendet.Me^ ‘mtArmenii Vitruuiusetiâlib. vir, fedutdoceret tantum quemin ArchiteduraCrpingendisparietibus ‘’‘Umquondam habuerit.



nÇl KUCÜ/Û^, Kt^j. aTT.

Kywoi^ ^ yS^uSaj /^ ^ itu7i^ij3 ta T X^AaX^yw/; /j.£TR'?^. o 9 TVÄila/j W^a.iyta.'X'i'^J^oi^ afJ-fJiov^v^ia'M' ■f^iV0^,rMTi7lVailt;^CüT»'^CU(igt;J^Hlt;iV'l{’' ^$“5 ^.SaAxwHÇ. H 2ç 0 (haefij^. •^kAh '’MW/(^ oEjo-tfeeP^a KaJaaojîj. aausto/j g wi? X®^'X/j ■ (0) rAurw/j œç aaJ^/xi î(if}gt; A vvxfxifj , ^ ‘XMosoXtikAAaal'p-iTf(MÇ oTcnf/aiw. *^«Sw«xiw 71 Çl iXau/Aa^aàw.

I N T


De Cccnileo. Cap. LX, Yanon.LRomanicoeriiIeû dicût.J Na fcitin Cyprococruleum in ærarqsfodi nisîPIurimû uero ex litorali harena fit que in cauernisfpelûcaçzmodo in ma



ri fadis inuenit, quod etiâ bomtate excellit. Eli-genda harena illaeft quæ craffiffima fit.Coquit chalcitidis,laua£ aût cadmiæ modo.Eftcœruleo uis 8C natura reprimerejeniter exedere,exulce rare,8C cruftas ignis modo inducere.

E R P R E S.


COIoi)! duplex quondâ quéadmodü ér noftra xtatc ratio fuit. Nafeurur cmaliqui, ô* exigua âut nulla hotninis opera ad têperatiirâ indigët.Fiiigii u f c5trà aliqui.Èr fine hominis opera niilli funt. Nafcunt ?^^f^’’’'*”“'*-hryfocollaû'pleriq}alq.Fingebâturaüt quondâ atramentum, aerugo, hyalo3,pkires^ Jiquibiisfirndes noftra; gtatispiekura nuc etiâ multos alios fingit.Facilecp crit uolctibus antiquoiy in his eperaturas eófedionesqj omnes à Plinio amp;nbsp;Vitruuio audire.Coeruleü in utroc^genere quondâ fuit: nafee-, niruquot;?^ •'^®^ *“““*quot; *netallo«jtfodinis,praefcrtimip3eris,inquogenere Cyprin hic exterisantepo-oc litorali harena, nitro.aereqj ui ignis excodtü, eofdé in pidura habebat ufus. Fuitep ut fere'omniö irt X coeriilei bonitas,ex nationibus confedtioniscp téperatura ah antigoribus ruata.l^æoujj^jg ^£jgQ[j^,gi]iisfcriptoribuscertiusdocêtur;abaIteronaturalishiftori3exxxni.uolui minecapitexiii,abaltero vii .fux Architedurx cométario.quæ potuififent debu iffent^ à nobis repeti hoe j^ o.ninqfdem uerbiseuneftaillain Corollariofuo BarbaruscollegilTet. Neeeo feciusnoftra hæc legentes jn'*?.™“'^gt;”'^lt;'*ae pigmentorum^difciplinx huius magiftros fibi antiquos fcriptores illos potius feciffer telligentenim certius quid nam in coeruleo hie dixerit: Nafci in Cypro in xrarqs fodinisiCr ex litorali ha» quot;’’''’P*®™* fniHïericüeruleumiquodintOtohoccapiteprxcipuumcft.

n^iivJ^KovAïflou. Ksep. M7nx. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Indico lapide. Cap. LXT.

INdico LRomani piterGrecisIndien dicut.J Duo Indici gna : altere fpótefua in India na feil,in harudinibYegioniseius fpumç modo erûpenst altere quod infediuü uocättueluti flos purpuræ, hoc eft æreis cortinis fupematansî quedefpumätes infedoresficcant. Probatür qui coerulei fpecie habet, 8C cu Icuore fuccofus eft. In genere leniteradftringentiûjinflâmarionesqj SC tumores erumpentium Indiens lapis eft, Purgat prætereaulçera SCreprimit,



Ou Jï Al)«^£V0U’/vj^KOU,!® («^


ft5TD|U,a:TU(5'yïv£Tj. ewouii yeSja cr^a 0/1 lt;^ ’ivihuw/j KaAop-UjU. T® ck êaf^Kop â^jv iTrQ(v^io‘fj.ô^ ^S$“^oû'(5£7rMœ5X/4'joçrgt;?(’ jt^aAKt/oiç. op K^(rujW7ii^^)(jûUvo'jff'//jo( nj^vÎTCW. ajisov ^^^Tmoptrv««’ KuwoiJiPtsn lÿ ty^uXov. ^®/j, js( j^ i^ süt^vrap tXatjjjwç èl ^uo*-’’‘«''Tu/i^Xiy^vaçCl oV'H/Àofa. âvaKaôo/ Sl lt;!Ï 61 KajmiîtvJ tAkk.


V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.INTERPRES.

Numtmlndicigenusoftcndi nunepôt ; neqjantiquü forte illud qd ab India in quibusnafeitur qb men fibi fecit.alteijt exquodefiit tingipurpura.nullum intergentes eft. Noueront nuncocs Indien quem noftraaetas habet,cam^ ob caufam in uulgari re nihil ultra nobis laborsndum.

n^injigaç. Kitj). U7rê'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeOchra. Cap. LXIL

xçap^ Xofto/jT^'KoutfoTariuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chran LRomani pariterGrçcisochra

G ^ttA'iIwiTioAou. KaiaKo^H J^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicunt, J Probatur ochra quæ leuiffi*

1^ aA(amp;o^,0 iw^j^iJ, àT}/Kàù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma eft, 8C undiqj lutea, non calculoûr,

Â^y^a. RWSîo/jQ H^ tAu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôC genere Attica .Cremat ochra laua-

Kk- 4 turqj




-ocr page 706-

DIOSCORIDIS,

riop ly TauTHpui’T^naJ^/xiMp, àvvafj.ip 9 turcÿ cadmiç modo.Eft illi uis LadftnngeveJeX' ‘ix'! UwfwM»JcriaîliAnp. oXEcAasiKHiifpÄE edere,coUedïones 8C panosdifiicere,excrcfcétiaj yp-oviap «5)lt;j!\ip.KTüip. KaJasG’Ä^ rt roiuttej camium reprimere, cS cera concaua explore,S^ tr^KoauJa,i^ Ta koztvAh^oïo'cwkh^uth. quasGræciporos dicunt concretas circa oifala* ClTTcojouç^-juTTfil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pidofasdurities frangere.

r N T E R p R E s.

APallore nomen ochrac antiquitas fccit. Terra ea eft,quxquondam in Attica laudatilïimafodieba' mr. Vcqjilli pretium amp;nbsp;honor in pi Aura maximus fuit, ficnoftræïT uulgari multiplex amp;nbsp;fine holt; nore aliquo ufus eft,Quos habuit 3c habet in medicina ufu s hic docuit.quos aüt in pidura.pido» tes iampridem quotidiana tradatione nouerunt.

n^iK/WaSajïug. Kt^. Cö7r7*.

Ivvaê^j ÓiovtmTcviq ravr/jV7rix^‘-^df] quot;^ gt;f.a.'A'S/j3i/jav.fx/j.ia,TtAa.' vópSjjoi. ’^i^ä a/x/xtop a'K.Qjx'^i^ .«^ 1 cüJduia, EK Ai0o u ^Vûç p-i/xir/xi feu TH a§7Uj'2(h 4aiU’MüJ- K/'Â^uç ^ ov yiVMTKE

DeCinnabari. Cap* LXIII.

TOt. C^ Jlt TH X'^^i* M^Ï'^ScC^tj i’ll? licw^isa'fp CI (p'KQM/^ïsci'Pp ^WjU.«, e;)^^ J^ friw oc'lPcfO' ^«p i^il37lt;i f/.iró.'^iiimiyaS^. tt^itiS’ev'^ yuo 01 ÈttiJ^ój^WI T’/i’ '7ï^oa‘üï'!('ilt;i efjuoyaç Tt^oS TO BAÉ7r!lv /uJ^j mh esjap ^r’p às^a. j^wv’) «UT« o» ^uTÇa^io/ i’/ç Tàç tpAuteX^ç t 'iPi'Xpip inKOo'/j.ia'^t^.T9KiwaS^f rlPnop.iT^?)^^'

CInnabaris.LRomâi pariter Græcis ein nabarim dicûtJFalfô exiftimât guida m inio eadem cinnabarim elfe. Mini« enim in Hifpania ex lapide quodam argetariæ harenæ mixto coficitur, * Aliter aûtnôdifeernit. In fomacefiquidéexcoquot;

trahitïhabetqj in fodinis exinaléSf qui ftrangu^ Iet halitüJdeo^ facié uclTicis munifit qui in onf cinis id tradant,ne refpirando letale aerern tra* hanuSC nihilo fecius per eas uideant. V tutur co pidoresin elegantioribus parictü tedorijs. Gin nabariscotrà ex Libya afferturt pretiü ÜU wg^ eftjtamij exiguu affertur,ut uix uariandisin pi-

Tf AiSt/Ht’.TTiTi^aaKÉO 9 TPi^S. ty T=lt;zäru 827V

wg|U.oA«’c^«5Kamp;/jTgt;7gtMX§a(ï!O(gE’lt;5Tiwt^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Ta7g x2aiU./xa7ç 'ipuf.i’Kia.p. Ïsi 3 ly€a2V}§av, ' dura lineis pidoribus fufficiat.profundieolu' « Saóvjgou/jjOamp;E/j ^ófxto'xp Äy^gaSi' zh'M at' ris eftteam^ ob caufam crediderut multi draco /xa J^^movT@^. Awa^ipSi £xlt;j i* KiwaSaj/ nis fanguiné cinnabarim effe, Visillicade qux niM o-vaijj xi/j-ctTiTK, aj^o^uv e’ç àlt;p0aA hæmatite,id eft,fanguineo lapidi, oculoçt meat fjjgt;t.a. 7rAàù£7ri7tIa/jiÉvug./j-oif^op)^' sutpov cinæ accommodata, uerum efficacioreuitualb 227amp;’ilt;y,M/j.op. ^ TTu^iKauJa,0y^w^H^ta dius enim adftringit,amp;fanguinéfiftitAmbufta

T« «v«AK(p^ï/j KKjuTH ^^«TTEv^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;puftulas Cera excepta cinnabaris fanat.

INTERPRES.

CRedidit Plinius contra g hic teftatur.faniem draconis elifi clephantorum morientium pódere.per-mixtoutriufçpanimalis fanguiné cinnabarim eire.Necfoluscredidilireiduidctur,cühicpæ5^5*“5 fibi etiam perfuafiffe teftet. Quod ex graüiore cinnabaris pretio fadü fuiflc uerilïmikcft»““*“’“*' täte amp;nbsp;miraculo aliq mercium fuai}j pretia augere mercatores conantur.Veruntn arg uendo tam impudta tieorum mendacio fatis unus hic fcriptor fi t,qui totius nature pcritiflimus,qualis uera cinnabaris fit op» me cognouiiTet,t5c faluti humanx confulens non id tantü monuerit, fed falfo etiam exiftimari mmio^tandem cinnabarim efTe.ln quo deceptosquondam fuiffeir dccipi adhuc poflè homines,nóadeodiffialc tV' it ÈT erit.Rulxnt enim ambo.ó“ in pi Aura eundé tune habebant ufu m. Difcrepant tn ut hic docet nation bu3,qgt; altera ex Libya,alteqt ex Hifpaniaquondam afFerebatuneriUa in medicinx ufum,hocintcr uenen aut uenenifaltemmaleficiumhabentiareceptumfueratiVtriuftjferuanturnoftraxtatenomina.Habet^ gés noftra quo paflim utitur uerbum miniare, à minq colore fa Aum:quo pingi u ariariep libres, ét WOg titulos eo colore dicat. Habentcinnabaris nomen oës in noftro orbefere'gentes, quo non ré fed colore 1 indicenc.Qui enim nunc ruber color eü habet ufum,ex argento uiuo confiait; queadmodum '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

gentil uiuum. Quod totü nouerunt qui hxc traçant, ideoip à nobis aliud agentibusrelinquendanuiu -modi funt.Satisenimlcgcntibuserit.exfcriptore hoc didiciire,qualeutrunlt;ÿfuerit,^quaratione inte differantitam'^ nuncueram cinnabarim uidiflehomini difficile effe,gquondâminiûfacile erat. Cuiusq dianus ufus û- tradatio Romx quondam fuit.ex Hifpania per redemptorcs dus metajli»“^?ll'9'“'?'^? latij. RelidumincinnabarisCrminq huius hilloria non procul àprincipio fpatiumà nota fignacuslocus,quoniâmalc fequaxuerboijt Ô* rei dudus illic effet, exigerct^fibialiquiaquo fcernendamàminiocinnabarimanteadidumpertineret,àquoftatimhicinferret,aliternonpoi e g fei.Si quis autem totam minrjconfcdionem,tcmperaturam,uitia,bonitatcs Cr ufum audireoprauer , niumtö' Vitruuiumaucoreshabebit.quorumalterxxxin fuxhiftorix uoluminecapi.xvn.alter u chiteduræ commentario vii.longiusomnia ilia profecutifunt.

0^1 Yifgascuj», wæ/''. De HydrargyrOjqd Latini argents uiuS uoeât» ^^^jj

-ocr page 707-

Y^SW^V*®^*^^** amp;M«-l’ïouAt}c/j^W». KaJaj^HS/KwS j J^g^

TSTXK/waeajïus Aï7o/jS/»,e£V7is '^*’'‘*^’’f^«Ç«^wçK(#yxop » «^ «X^I« Kivvaë?5/,7^ inaflarfVa-ip x/x-iw^iaAtijotmç ttmAS. iiTd \nptf.lt;x.'tVa‘ipa)i

JWswflt;ra nj «TP^uX^f'o'®) ut/'eaçyupoç yivi'n, ÏHjl^WTOU Jï 61 (^ '2^ ^J«3^6Vfc(9j TO p a^V-

ffaA«7/«gt;ùç lt;r£U)t?wlt;ra. ^‘’01 « (sojo^i 61 K«Sf ïau'rtó ^vl^ p-iraÄ ^Çiupiçxjfl^zrjyjyjx ' ^ q^uXa-^tre« JV ^îAiVwç, H|«oXi6/'ivo(Ç, 5 KaoKT^îvofÇ,« âjru X^‘°‘^^'^5^ «^Ww uZiu) 7r3tlt;r«^ (ht-

Wamp;g'ira^, ^i ßa^j (5\aß(JèjucrKoutra Ta ^0^ BOHamp;gTC« Jt TCtAKK^ 7P?^S TÎIVOpSjJOi

H oivcp trou i-lin^la, » Sq^ M-f^^ «lA/vou » ojjui'vûu œxtÇiUa^,« ôjlt;7aVû:,K uo* ^ytçlZttU0,1,0,. L ^iVHCTiUa j^ J^JUCOl/’ T’irré-'s'w/xa 'gt;lt;i'^ÓTa.rpTrtvóijjwop, vi/'eae^veou lt;à^«W;,eo„-ô,^«J

ۑ9

Hydrargyron LRomani argentum uv uum dicuntJ Fît ex minio quodfak fo cinnabans dicitur,argentum uiuû. Cofedionisautem modus hi’ceft i In fiélilem patinam ferream habentem c5cham minium copcitur. Calice dein luto circumlito, fidilis cooperitur patina ilia : accenfisi^fub ea carbonibus,quæcalici fuligo inhæfit derafa re-frigerata^, argentum uiuum eft. Inueniturôi inargentarqsfodinis cum foditur argentum, camerisearum pendens Si in guttascôcretum argentum uiuum.Ferunt quidam etiam perfe in fodinisinueniri argentum uiuum, Seruatur uitreis aut plumbeis, aut ex ftâno uel argent© uafculis. Aliam enim omern materiamerodit SCdiffluere cogit. Letale poturn argentum uiuum eft,pondéré fuo interaneadifrupens. Re-medioeft potum copiofumlac, moxuomitio-nib’rcdditu, autcum abfînthiouinum, linfue decodoautorminq feminetaut eu uino origa-nus aut hyifop’ LQyinetiâ minutiftïma auri ra méta argéto uiuo pota egregie fuccurrunt, J

ÏNTERPRES.

STare loconefcîc.mîcat.trcmîttp,©' fuo pondéré hac ér illac facile fertur argentum uiuû. Vnaephanc ra tionê ineocontêplatiueteres Romani.infcnfili alioqui rei.uicæ fenfum argento huic tribucrunt.uiuS uocante s.Cræci é diuerfo non motu fed fluidû amp;nbsp;aquofum élus habicûadmirati, hydrargyrou quafi aquoVumargenta nominaucruntioês m coi confenfu in argent! cenfu id côftituerunt.uelqp candore fuo fi-mile argéto fit, uel quodmagisuerifimileeft.qm in argentarijs mctalliscü argento inucnitur: uel qgt; priua perfe »milê argento uenâô' uomicâ habet. Fuit enim hoc primü argentü uiuum in metallis natum, a naturagentibm datü;quo déficiente utfuit femper urgente ncceffitate aliqua ingeniofa humana gés, nngi çoeptu eft.ÿrex alqs metallis artificiofe confcÂû.in quotidianos uitæ iifus pro illo conceflît.Quô ma SBmireturaliquis feriptorê hune à fiftitio hiftoriâ argenti uiui incœpiffe.quâ Plinius à naturali xxxin.uo-luminecap.vi.aufpicatusfuerit his uerbis:Eft 6* Lapis in his uenis. cuius uomica liquoris aeterni argetum uiiiutnappellaturû'c.Etcülongiusdceoegiflêt.fïÀitiumexminio eiufdcmuoluminiscap.viii.docuerit: hictnartemnaturatantepofuit: nec feimus an bonitatëe(Ficacioresq?in fidiitio g in natiuo uires hac ratio* l’Cmonftrareuoluerit. haberelp in artibusCr medicina fidlitium aptioré natiuo ufum. Duplex ex hisquæ ptæmonftratafunt Plinio argenti uiui genus eft;huic uero triplex: fidlitium ex minio : qiiod in foffura ar-S'i'oinuenitur: ôquot; qj perfe metallu eft perpétua liqris uomica à Plinio fluere diftum.Eft praeter hac quar* ‘umetiâgenus.eodéfere'quoex minio môex marmorisfragmentisô'alTulis.qufmarmoranidifiïciunt, naii.Docetur id à Vitruuio quo pauloante diximusloco.Qug conficicndi id ratio,quoniam multiplex eft, *^lotiga reijt ferie traiftatur,à nobis legenda in co feriptore uolentibuj relinquitur.

n^l mIAT’UO'iVuttikÎ^i’. Ktep. W7ré.

MlA'J’(’lt;riVtù7r/xiî,KÿXTÎsM H ttu-

KVH.xj Ê^Ga, Wari^ouff'a.aAi

Saq. û/Àc^^ouq. çfAuxuT*!? «J)

TKavÉtrij. cnj?^£'yîTa( ^ t^ th »1 WaifoM'at^ annAtito/ç Zo-i. J^ uAittrai ^ 0 toTai ûç ffivu-nbjj «^ 7r/-7t5ac'KtT«(. ‘^pH^ntTOVu/Aiap î%MKî. Auva^jo/j ^ t^cj l*^^KHp.£/X7rAaSlltZtü . LsuitflKM/J. Jæ/O ^^/^’rActSJO(ÇTj’au/jLa2xaîç,ui'ruuja(. l^

S°X'5^o'Ç ^H^W^ixoîqlystevu^titaq.’Isna'i

0 Kgi^noiAÎav lt;^ wS T^apSowollSjjn ty t-ycAu

Jo/liV«' WoTW 1^ K7r«^0ÎÇ.

DeRubricaSinopide, Cap, LXV, Milton Sinopicam, L Romani Sinopidé rubrics dicût,JProbaturSinopisrubri ca quæ denfa,ponderofa,iocinoris co-lore,nô calculofa, fibicp ipfi tota cocolor eft,amp; quæ cû diluif copiofe diffunditur, Fodif in Cappadocia ex fpeluncisgbufddpurgataq; Si* nopé fertur,in qua uenditurtinde cognomine in-uëto, Habet ficcâdi uires rubricaSinopis, opplet, L adftringit^J :eapropter uulncrarqsemplaftris mifeef ,paftillis^ qui ficcâdo SC adftringedo funt« Siftit præterea aluû in ouo haufta aut clyftere in-fufa.Datur cadem iocinorofis etiam,

INTERPRES,

Quod

-ocr page 708-

«70


D I o s f 0 R I D I y, .


QVod in fînopide rubrica maxime op taucrit nouille aliquis.eadê ipfaeft: Vt optima amp;nbsp;qu« utwiV cognitatämultis remedy's medicina inftruxir, utiactace hacnoftraliceret.Cœceracnimquæaecaa ^ Diofcoride docétur.in hoc ipfo amp;nbsp;in Plinio fatis per fe patet, Eâiÿ ob caufam reliais omibu» W, iUud tanen monebimus;Ob coloris fimilitudinc.ü' hanc (ö'fabriléü' Léniarn rubrica miniüff pc appeléi uetcresaliquos,nótamêfimpliciter,fedadiecflofempergctisaucufuscogiiomine aliquo.uerbi ea™^' nopic5,Lemniii ö* Fabrik miniü nominätes.Sic Cclfus aliquado.fic plures alp ufi funt.Cxtera guide om rubrica dici poccrat, ab alijs ex antiquis fcripcoribus colledïa fine legenciü defiderio à nobis relinquunt.


m^ÎTsK.r’vzKÜç. KS4gt;, utc*.

AS71K'PV(KH HtJu/J 32j iÇ] TTOV]«

lt;3^ a/vuTr/tti^ç. a^iJH JV H ourinrf» «KH ^ lgt;Ka§Xgt;«^0V/KH. kAiBoÇ. SÛ-3-^uSkÇ. T^uSt^ 0 c^ TH 7150(5 S-csi^piêiH^ia. lt;M cü^a(5 KcuofjSjjHt^ amp;nbsp;/xi-



Ttxéx^va-NQ s’k5 (xiATp-


De Fabrili rubrica, Cap. LXVl. ^ ■ ^Edonican milton, L Romani febriler** I nbsp;nbsp;bricä dicunt» J In eSdisignauior finopi

I nbsp;nbsp;de fabrilis rubrica eft ♦ Optima in hoc

—genere Aegyptia eft, SC Örthagfecn® friabilis nee caIcuIofa.Fit SC in occidetali Hibcria exufta orchra mutato colore in rubrica traslata.


INTERPRE S.

Llccbit uolentibus ex Plinfo Fabris apcæ rubric^ huius hiftoria,bonitatc,natales, téperaturam1 omn 9 ufum.xxKv.uoluminiscap. vi.certiusinteUigere:idco^nosparacoomibuscorcriptore,nira‘lt;;’’ tatiöibus hts noftris in re alioqui nota adrjciem’. Fadiü rubricg huic cognoméa Fabrica clt,in4 dirigendislineis.colorandoqjligno mukusfemper fuir eins ufus.


n^l Ax^lViaÇ^îjÇ. Kî(J). UTT^'.

A î ÀN/xv /a '^vral^H y^,'iSii] Ëk 2-v@^ uTpvo/xou àur^wtf 8(5. ScvacJ» jo-^tVM amp;TT0 ÀH/XVOU ^ VHcrOU . tJ^^OV-crnQiXuipH T0OT0/j.KaKêamp;9vèK.Xt-•ytT] 0 p.iyW'T^ ocifjdcâûùyiia, h/j oi îKGavS^M



De Lem nia terra. Cap. LXVIL , Emniam gen,L Romani LemnwKtw uocant. J Qy æ Lemnia appellat terra, in cauernofo quoda Lemni cunicu 0 n afcii,aflferf m ex ea infula:in qua pa*“ ftresloci funt,ex qbuseffodif,SCcaprino*augu^



W àva7rAcclt;3J0V7i(5iy o'^jjan'^oVTtçs’iH.o^v» Mc^qf tri^cpayiJ^a. gt;i.a.ÂWifiaiyô^.£\agt;}a.f/.ijj ’^ £j(^(làv-Z(/'or’u3-(Xvalt;rj'iU03/,(î)?SMaKœ/j£^oxo/J,7r(Vo/xt-V« (T'ai oîva.amp; Tt^oAKcfamp;pa'a c/^iiW (fcô^ àvarmx-^^ rà J'HÀHTKgia. aj/xû^y JV 0 Ti^oç rà^ t ^a Vacr'ifj.ap}oSoÂai} ttAuras H^ J'^H^iiQ. fx'irvi?) q ly amp;vZii^órgt;ig. ^wvTj æt 2;V£(5 ^ s’15 tsAst«? kSth. Ïs/ Q 0 /'utr^ZT^'c«S j^Ho-z/x©^.


ni mifcelES incolj in paftinosc0formaies,ng raig caprf fignates/phragidc ^gostcapcf quot;8* In appellat. Contra letalia uencna doti uiresheteu uino pota.Pr^fumptaeade mitioc uenena pellit. Quinetia letaliu ‘Crp“ idibus 8Cmorftbus accomodataeft. Qpi a religions Si initiationescautunt, Inteltw torminibus utilis eadem eft«


INTERPRET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .yt„

NOn eft exteris Grxcoijz fcriptoribus.prxrertimcpGaleno cadé huicfcriptori Lemnif rubnef rxhiftoria.Hiccnimexcuniculofofpecupaluftribustpeius infulx locisafferri aituUi'O^ montéeffe dixetSt.ambuftoijtmodorubente.fterile, inquepoeexécalopulfumcecWlik nü ferunt,ex eo quo terra hxclegitur.non proeulab Epheftiade eius infulae oppido: f)gnarilt;j DWO* prae figno à facerdote eiushanc terra.nce fanguiné illi capraijt mifceri,fcd Fruges alias piamenti eau » tiilli defodere incolas.pluratpalia qua huic fcriptori nö côueniût Quinetiâ nihil ab eis didü eft quält fcoride dicit, utiad religionê amp;nbsp;initiationcs quofdä hac terra. In quo non habemus quod legentes nio mus, præcerquàm pro Græca uoce.Ttxnwv ,fignificari ea fcilicct, quae à Latinisinicia ô* initiationesm ^^^ one amp;nbsp;diuinare dicunt.contraria eiufdéreiin duabusgentibus aeftimationc.nifi ex antiquoç ^^‘'^«-(jfl cretis, pracfertimtpStoicoijt tota cxplicetur res.In Latina fiquidê uocc principtj. in Cnca finis ngui nbsp;nbsp;.

eft;utrunc^ tarnen reefia ratione fadiü eft.Chryfippus enim tria genera omniüquae in philofopnia nbsp;nbsp;nbsp;.^

numerauit;Logicon,quod nos nunc rationale dicamus,modüfcilicct,ó‘rationédifcêdidocens;Mo nbsp;•

quo de monbus agitur: Poftrcmumlp naturalcihuius^ultima eflé parte quae ad deü percinet.Et quo ^ »wwTixZiiv ultimü Grpci dicunt.ideo tcletas diuinS difciplinâ nominata fuiire,quoniäin ordine co^qo* _ difcerenf.poftrema amp;nbsp;finis hæc cflct.Vidcnturiß hac ratione quae ad deü «r religionê pcrtinét/apitt d tektas appelIalTc. Verütamen non minus apte omnê hanc dotftrinä ueteres Romani nbsp;nbsp;nbsp;5™.-j^nem

tiones uocaueru nt; idé enim Chryfïppus qui poftremü in difciplinae ordine pofuerat, quod ad relig ^^^ O'deos pertineret.adlu amp;nbsp;ufu caetcris omn ibus anteponebat. Siquidê in m . de dgs autore Plutarc nuit.-Nerpin morib’,nc^in natura cognofciagiFpfceliciteraliqdpolTe.nifi à dijsreligione^fumptis t^ cijsiSccutilj hac ratione Romani,qs erfci tcletas àfîne uocauerüc«à principio initia rcligiofe appel* n^ïxaAK(ïv0ou. wtth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeAtramentofurono. LXVHI' ,

AAKctv^opTS/x!^ -^(sp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Halcanthfi L RomanjatrametS futoriu 0^

0 raur/j uTOjx.y. uT^ö/j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eüt.J Genere unuidéqj eft ome atramen

7«S lt;^, wsTrayes, v^t - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;furonutome fiquidê gelatus liquor awe




-ocr page 709-

•^«2c^?X^ i^’e^ôj^^^.^^ fV gt;{n sa* ^«7ilt;w/j J'in3’ûu/Âuw/j u75w/; t’«’ 2;vaç u Tpyo-Woço'iwfcotijj, û0t^ ly saXanriç KaÀamp;iJ U'^ y Tii: KUTÇ/oütà /AtTK^a t j^aÿpSveov. Tren •“■«Ç^ Kvi'iwApTTM^iO/j. bj Q^aXaK^Ko/j* ^^^^p,ilt;fèÓp.\^KTÓl}. A07X,“W- i' ^' ’^M fj^x^o/xtvo/j i^ azTKXa/o/ç, £7rfra |Ui)a k^W^/Ji(§So59ou(’Ä7rij^//?Aa/xßav.j. o^i ^^^*K7gt;/j/('coç£)Va/xa??). 1° JV ^iT’/jxaX^ I\ 4lt;I^^. tr«.ft.’x]t^ 9 ^ / (ü7cufia. lt;r».6j}ip 9 ?-t^^^®''^*’'’^JS'‘5'’''K'’ó4lt;^*''‘^«'’®'' UTnxjX^' ’'’^«« iTl £vn§ avi' t 'l-ouo-z^. w ra s’ç rài^ A^a ^WXÇHKTi^O.jU^T^Ç^f Jg-j.Ç^ J\^ TTKCVIJ^ 71-’■“'■/^ca§H^tjo«5. t’lt;i?7PÂ!^œJ''c«5»|Ujvov KU ^ji^»iv«4«, go7^ J ƒ op à^KÀo/ç Ti^on^ó /^Wx.oijijo^iP,- aur HrKTwv i'^uaviov ly S^v. ^^Ï,“^^^ ^^'’^'^^h gt;o'óp ^^sa^aAróp. ''Jf «^ =5 Xorj^aióp AaXs/jJiVop.iXPP^^^ 0 ’^ T^Wop. r ^ jq,0j^ ^jç ^ gacfai^^ty ^iXa-^wKsTTmif^üT jiov r «?Si\~ (PoKifw few .Trio’s 0 '“I‘W?iA«9wts^()p1l 7rtfçaifîi'KVUlt;r(. Auv« '^®bS'4;ï^fi^^aoX;'fl,!j,£‘^a^Sp, tX/jKVÇTrÂa ’‘;«§«'c«59p lt;nbsp;4, gj^-gç KaJa7r/VÓAiïV3/j 3 ME ,■«Attirç WX^J^OMEVO/). S/J.t7®UÇ Tî KIV?. ^ AWHjaç Xxêowi eoHÔG crajJviTa'à Tf^îp.Ai!^

1' £51» Iivty-^''^^^^''°^ '^°'?'’^ quot;^ ^ ''1'ff^‘iPP’V “WTIK«


l r B B R V,


«71


cie très tantS diffetétias habettaîiud enim deftil lante in cuniculos quofdâ humore ftiriaçi modo concrefeit, unde ab his qui Cypria metalla tra-dâtjftaladiSjid cft,ftillicidiare nominatû eft: Pc-teefius tamé hoc ipfum pinariû uocat. Quidam coa mutata tan tû à fupiorc illo noie dedinatioe ft ala dieu cadefignificanone nommât.Eftaliud itidé quod fimpliciter in fpelûcis fit.idegin foflas denuatu côcrcfcitSC gelai, hoc pedon, id eft, ge latfi priuatim nominât.Eft tertiû poftremÔ,uoca turqj hephthon,id cfpdccodü.Cóficif in Hifpa* nia,inutile 8C uirib’infirmu:habetqjcófedioné fuâ huiu feemodi : Aqua dilue tes id eoquüptû in cifternas träflatü dimittütt gdaiep certisdiebu» in multas diuifum partes, cubo^ fpccieinuicê uuæ mo cohyretes 4 Probai cocrulei coloris, pon derofum pellucidüq^ qualeftillicidiare illudeft, quod ab Hifpanis etia lonchoton dicitSecundæ bonitatis cft quod gelatu uocat. Quod aut dcco du fuit, tingedo amp;nbsp;den i gr ad o aptius efie uidef, fed in medicinæ ufu infirm iusexperiétia depre-hendit.Adftringitatrametu omncfutoriü,calc-facit,exulcerat, lumbricos latos pdlitpotfl dra-chmæ pondereaut efl melle lindü.Vomitiones idem cit, 8£ cotra fungos efi aqua potû remedio eft. Purgat caput dilutû aqua futoriû atrametu, naribus cumlana infufum. Crematur hoe etui utmox in çhalcitide oftendemus.


. înterpre S.

A . f!‘^O^nata te® cft calchantû,in ærarqs enim metallis ut metallici docet plerûqj cÔcrefcit.Indicat^ * m Cræcis nome,in q qprimum æs intelligit.Romani qm eo tingendis corqsgétes uterent, à ni-^°^°'?'^'5‘’^'*ddcbac,atramentü.û'àfutrinisin gbiiscoriatracftâr.fucoriûnominauerûc.Gene-tatfA ^quot;^^'“‘’f’dshicdocuit.Necnospaifdaborauimusinreftituêdacapitihuicantiquaintegri» cüe 1' ^-^i^ ^^ ^'^’’^ 3^“® ablatis mutatis'ue faAü id à nobis fuerit.collacis cü noftra alioiji ed itionib’ fa liptr Va*'”^gt;''g'’“P®*^*“quot;^’ Plinio etiâ a trainen ti huiusfutorq eafdêcôfediiones.gna amp;nbsp;nomina ineel-drism '™f'***®**’'uu«uoluminecap.xii.eadcenimomniahuicÉriIlifunt.(iiodin medicina Crremc exDrof''lT^a °'”'quot;’’''“^'^'^°‘^ '’’^ atramétum futoriû côtra fungos cü aqua bibi ait.nô multo poft c3 P * ‘°dcfungoçîmalefîcioagef,cûacctobibcndûineopcriculopraecipit,uttunccertiusdocebitur.

‘'^I XxAn߃oç. Kt^j. U7r0'.

XA^î2|U7r^oKçiT£o^ -fSj^^aXKol

1^1} y tv Û^iriop. aXi0ô/i 710 où

®aXcüx/j.t2:9 ràç i vaç £7riMH

Dc Chalcitide,l3pide.f ex quo cogi æs.Ca.LXIX, Halcitida.LRomanipariterGrçcischal citim dicût. J Prob at chalcitis quæ æriS fpeciê præ fe ferttquæ friahilis,nô caku lofa nec uetufta erit,per qua logefulgc-tes^ difeurret uenç. Natura illi 8C uis eft repurga re,calefacere,exulcerarc, q in oculis SC oculoiy an

A» '^ *^^ ^ WsiXSxo-aij tjj^oua'a/j. , Wv 9 «xJ eU7TfM«/J 71 ty e^MW^UKV.tO) ^®S““*^«wita6«52K4« ^ TT^i Koalt;0ous ^’WfwJa .ei 9 ly r Mny luç sutfovT. wie

iyMUK7V^pa'c{L7i^alt;7‘üU X^^. lüjà 9 Ti^oÇTit wouXiiPaç, iy vom«?, ‘’il W/Wt. Köwu^tó 9 ^Ôç Ta b$3-aX -f^'lt;!X M^b^O/J XSlKTlMEUEl Xtl'a (TVP /xi2.l7l.n 'aiXup.tva/v^ ÊX£tfa^,0 r^aj^ia «TTOTH^ r nî^• ’^'W“Çe^fi ^ KO/Jtwme'«

gulis uitiofa funt,abftergerc.In gne preterca leni ter exedentiö chalciiis eftFacit ad facros ignes,q pafcedo ferpüt,8C ex feeminaç» locis naribusq^ fan guinis profluuia cö porri fucco.Fadt itidé ficca ad gingiuaçt uitia quas epulidas uocât:quæ pafcedo illic ferpunt. Si tonfiHas.Cremata chalcitis trita^ cum mdle,oculo9z mcdicamentis utiliortcallofas fiquideSiafpcras palpebras minuit tfiftulas etu fanat coHyrq mode infena,

“ Chaldum

-ocr page 710-

to I o s c O R T D Ï S,


87t

CHaleitim uocant metallic! lapidem ex quo «s coquitur. Habet Îs plûtes ut Illi udeant di(bn^bon«i non repetendas hoc loco, quoniam ex Plinio cumSas alfj fuisCorolIarqa inferucrintÆt fi uctuftiO' tes aliquisametautores.cotam unus Plinius rem libro trigefimoquarco capice duodecimodocebiti

n^l'tMÇ'K.OV. Ktep. WS^ ^u ' ' r K^ÿrai J^ ^ auTOÇ amp;' KaÀX^ pSjJof} 4w§iKÔ/). lï^mÂix.ir'iov©^ j')(a.ÂAiTi(iiQ TTgeiç «TtAZw K.a--i{'/Mia.p/j.iyVMijSilJ0\gt;,amp; cTcwo^il Xi«ivo^£vou. (/'s ePt c^ K^apittoà'^îfw Kar» fjosfip ^ K0'n^iamp;^ Tgt;/lt;’u7f Kuva Kau/xain/j h/xc^aÇi«.\ riViTai Si J^^i/j-vr^op . J^ujjifxi' l'O/j ocra yy H j^aAnî^iç. tv/oi JÏ Va p.î^a.vnlt;i WV(fi XiiUvova'i,amp; Ta avT« '}fiova‘i. gt;ia.vsiop av'dijjô/j ès^aaw KaiVw c^totvraç, 0 J'laTnj^o/Q avAja^i/i à-?^ V®^i^^''^?'Mt'îJ ov Q tsw ^ Kixvnat^fiTfîf^ T'jpÂve^r à.'}P/J.(pO‘‘ XvcwT»v yy H.a??S^Kjo/)rtvt(Ô5gt; t7rî 9 r Àofn^ i £7n' rgt; eveü/ÔtS’t^Ç /xifaSoXH. oreW et Laz/i« ,».((/')lt;(; lÿJ/xiÀTcSæKÇ rtVN^ T^ j^ôa/i gt;(^ Sa S’(X?,âi’c«jtT£0jU ainip. thv n Tï^ocrna.^n/j.i Vnp aKaQ^c-iûip lt;x.mlt;p\}osHTÎop ly à7rô6êT£0/J. 07r|an^5^^ ÂVamp;çxK t/icfuCyyôû/jitv j/itj^/r UTTCüj^o/jav'rfc« '^^tiâ^. ü V*’o5^aKouyi^i/'( a7^;^0ƒJâv3-jaKu/j SÇ£.(^o/;Âi;K TruK.vwÇjïwç ^ TTU^^H ^ /xiTaBa/ÀH 'diJJ j^oa/J.

DePforico, Cap4 LXX PSoricoo. L Romani panter Grecispforicu dicût. JConficit ex chakitide qd K®”^®* dici^duabuseiusparnb’cadmi^uniaddi tis, mixtisqp 8C eu aceto tépcratis omibus» Poft qd in fidde côieda omia, ardétiifimo cam’s ^ftu XL.diebus fimo obruta dimififle oportenma lorcem acriraonid pforicu hacratione acqmntJ eadé omnia potes quæ chakitis. Quida chalcitiuî ôC cadmiâ pari méfura mifeetes uino repérant,ea-deq; omnia faciunt. Cremat in noua cefta ignins carbonibus fuppofitu pforicu. Cremädihmufee-modi mulrafims Si méfura eftîln hisquæmulto humore abüdabût,cü bullasagere defierint,amp;to ta penitus aruerinnin reliquis,cû in melius amp;fpe ciofius coloré mutauerint.Pforicü cäLfanguinco colore Sf J rubrics modo ,pfandiusrubcbitaino; uendû ab igné eft, flatu^ peUendæ inhærétesiUi fordes omnes,t5c^ reponendû. Crematurpiste rea in carbonibus flatu accenfis donee paUefeat: uel in tefta ignitis carbonibus fupcrpofita crebra c5uerfîone,donec igné cadeat Sf coloré mutet.

INTERPRES.


COniunxenme chalcitidipforicon hoc aliqui,nec fine caufa penicus : ex ea enim ut prgmonftratii eft, fingitunfiditiü enim non natiuSmec fimplex.fed côpofitum eft.Nos camé ueteiji Crxcoßi ratione fecu ci,qui feorfum à chalcitide de pforico egerüt,diuifa hiftoria ô* alio capitc à chakicide ftatim pio ricum profecuti fumus. Medicamécum id eft fie did:ü,quoniam contra feabrities amp;nbsp;afperitates çutis,quâ3 Cræci pforas dicunt,uim amp;nbsp;ufum quondam haberet.Quæ aût fit huieferiptori eius côfedio.fatisexeûpa tet.Cgteri tantum craecoijc medici ad confedioné eius non cadmia fed fpuma argenti ufi func.neçcxuiri-bus eius minus aptam forte uim contra cutis afperitatespforicum habebit. Caetera huit amp;nbsp;alrjsomniacagt; dem fnnt.qui fimo obrui amp;nbsp;xi.diebus fub foie habendû omnes pracceperunt.quoniâ earatione maiores in ficcando uires acquireret;ipfum magis extenuaref.ö' in erodédo mitius chalcitide fieret.Eft illud in medio capite certtus cognofcendü.in codurae fpatio lt;£r gdiu coqui metallicn aliquid oporteat.qu? nahic w»gt;f* id eft,humoreabundantia:quoijc eodur« finis fit.cü bullas agere defierint, amp;nbsp;aruerint, dicat: amp;qufreli' qua intelligi ibidê oporteat,quo^ codurg finisfit in fpeciofiorë coloré mutatio: in uno'ne pforico cóftitu endü id fit,an in cundis metallicis:decreuerit^ hic amp;nbsp;appellauerit humore abundantiapforica.qugcopio ro aceto aut uino téperata fuerint.reliqua uero,qup aridiora:An fimpliciter de cüdis metaUicisomniu^co dura intelligereid oporteat.In qua parte inclinât animus nobis.non tam ex conceptisillicuocibusquf in hunc fenfum facile Icgenres ducunt.g quia non uidet quo referéda reliqua illa fint,cü de uno tantü pforico agaf,E5i:jjrationënosfecuti,dccundisflïprfcipieolocoopinati,adomniümetallicoi|tcoduraré cotrati-mus.Plinius xxxiiii.uolumine capitexii.de codé pforico hoc,fed nô eodé penicus huk modoegiuPmis enim fimo in fole obruit, g cadmiam illi mifccac. Cetera huic Trilli eadem fere' omnia funt.

n^i' mVuI^. Ktq». oosa.

’'^J *^ •^aXsTrftop V KUTT^i */■ op.T^ucroqWig.c/KÀiiço/j.K^ I ^^ I lt;^7^ ^^viamp;lwai^^virilop amp;nbsp;Trorixeo/iamp;Sfioiltf'wij.Aw 'vap.ip y ïj^ij 115 remenp Ä ainiijj tm xlt;^XK.ï ^AjcPij^a ■? T 4u^iK,b KafatTu^qi?. '^ ^ fj,a^^p it K^HTjop Aaqj^joju.To cU'yui^p Vop '45oq /^ rai^a J'iatptjy ïjU-TijaK^itu-Ti^op op. T^oq JÏ raq ö^^aA^wcèq J^w^i fiAK^f TTO^SW AilTlï'^ TW TT^lJH/J^/oU.

DeMiïy. Gap. LXXI. Mlfy, L Romani pariter Græcis mifyab eütJ Cypnu digendu eft mify, qdauri fpecié prpfcrtjdu^t eft,8(cü friat aureas fcintillasmittitjamp;ftella^^modofplcdet Sunt illi eædé quæ chalcitidi uires. Cremat illieda fimilitcr,no tamé pforicu ex eo coficii. Secudu ma gis Sfminus in fuo genere difFertmify.Aegyptiü liquidé in cæteris bonitate alia omnia antecedit,ma tore efficacia præditumî in oculoçc autem medici' namulto prioreiUo ignaums.

mteipto

-ocr page 711-

LIBER

lt;7Î

INTERPRES.

DEprehendenint metaHici in chalande lapide,ex quo diximus excoqui ses, ma continernses primn. mox mify hoc de q nunc agicur.^rtercium foryde q non multo poft ageturmon tanquam einfdem fubftâtiæ parccs,fed diuerfigeneris concreta fimul diferetafp quaff metalla aliqua.quæ codiura de-inderationibus'çpalijsfeparata.in ufum uitæ craherentur.Quale autem hoc mify fft,facis hic.Tatis etia Plini usquodiximuslocodocuerunc.Hic breuiftime medicinal remedia eins numerauic,æqualeuiribuschal' nndi taciens;Plinius tarnen longiore certioreqj hiftoria multa addidit.quae uidifTe in eo operæpretium fu-tnt.Docentur autem ab co quo diximus pauloante capite amp;nbsp;libro: Caeteri etiam Craccorum medici in gene ^“^'^rantiummedicamentorum cum ualidiorcadftridbone mify hoc numerauerunt, minus tarnen q cnalcitiseroderc,quia tenuius ea fit.Addidit præterca Galenus chalcitim, amp;nbsp;quod non multo poft dicetur fo7,uetuftateinmifyhocmutari,àfupcrfîcieinicipienteftatim mutatione.

n^iHtXavnji'aç. Ktep. USS', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeMetalIicoatramentoquaGrfcimelan-

TH? ^ ^tÀavTk^iaç,« pijj7ilt;=r7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terian uocant. Cap. LXXII.

^quot;’o5U7MdTu/j so/j.ioi^ amp;lt;;gt;' Zp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elanterian L Romani pariter Græcis

8/1 wiraXsSv^K o x“^lt;^ «’f'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melanterian dicutJCocrefcitfalfugi-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’n!anTa(Q:A/jiu§/'(/'o(’?o-7f/j.itQ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis móin fodinaçt undeerutfiæsfuic

«■W? û:vuG;;^£7r(4;«V£iaç 7^ 'Tr^o^ÿtfjSjjap

«TO? ûcvu8^ tTn^miaç lt;^ Ti^oI^H^up nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftr|S,in gne melanteriæ aliqua.Quæ-ToTTu^.B ^? Hÿ^rttoi/'BçUi/j. tujio'KtTad/'t dam eontrà in fuperioreprædidoçt locoçt fuper-ficieîuerûtcrreftriscaeft.Inuenitur præterca in Cilicia SCalqs quibufdam locis folfilis melanteria,

f^ ' '^J **• n^j 6 0 /^« 6w^i w rv6 lt;nbsp;SA’ w v «?«!llt;!^KTii(^iuAiKi'qn^ (^a^û/Ç^iir^To-îf'Ç. (ftoifijl ƒ’ aJ-mç H amp;(Jo;gt;5ou(5.At(a. o/xa ^N .Kaô^i.Çlc^ quot;^^'icQp^jtßar'^fj.iÄatvo

. ________________________cxcellit^ bonitate quæ fulphureo colore eft,lêuo

'^«^h^nitni,

Îj^ Ï“K% ^^^^fi «^ ^X*l Ka«^'i«^ ’^®® habet,SC in contadu aquæ celerrime nigre-feitîuiresin urendo mifyieafdem habet. INTERPRET.

F^dt melanteriæ nomen color.qui in metallica natiuus. in fofTiIi contadu aquæ illi accedens, femp fp ^inomninigereft.nômalcàLatinisatramentummetallicumditftaaliquandoeft: ; GræcistnuoeV £?’''’hoc Romana medicina pleriitpufaeft.VocarütcpLacini non minus qGræci melanteria métal* 3 icnho^tramentiiinærarnsfodinisconcrefcës.Â,utuerifimileeft,ærisnaturp.VeteresGræcoi5t medi WgncefficacilTimeadftringentiû eâ nominauer5t,facilêex hiftoria huius in «rarqs metallis inuentu.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeSory. Cap. LXXIII.

OryLRomani pariter Grçcis fory dicut, J Falfôcredidcrût aliqui melanterian fory elfe, propriü enim genus fory habet,non

^turM^uç. Kjfjj, ust\ To 'jo'5^usv(o(Ù7rtAaSo/J(U.iAaV-

■™5'a/j ■nÂa.vtipSjjoi dS^op raj lt;^ ' 'l^©^. OVK îc!p0(U010/,,e§M^lt;âcAé-

1 ^^0l'lt;âï'P£r35UH9j^vauTia(’7flt;H2 . tujimrai dï ^ oùruTrfw xai c^ a?Xoi(? roTf/i?, œç (j^ Xiêvç t|5^'( carowiç HJ kuti^qj. ^lt;nop ^ -A «Âv^io/i, yÿ^ ^ nbsp;nbsp;S-^au-

^■^«i/xt/uï^mjo/jtpaivôpiÂVû/j. KalaTJ’Hc'Iç ^\’f^?£XO/ji{ÿju7PX,'.^o^. 'i^ jlî svipop.. *19^ ^oSn K.«Tû:7p£r/^j Hoo-tp^a'Z^t ^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^OMaj^ou. T^ dV /xù Aa/xTrupi

HJ^V«ço«T66ÿï Mat. i^cÛMpJp Si t' xl ^H lt;iWp A au A 'Plt’Tt^oI^K/JLtUO/Ç. ’iStJ A KJ ƒ ovIaXn'aç e^^S-î/jôLiio/j t n? rà Q^ip-o.' ra. Kji®U(? UTferaXauç JV oJ^ovraç k^tuvI. Cl ^lotPi^ oiç^ûh0e ^JT’ Q,'ygy srxXu^o^cv\’/ôv-uns TE lt;r61 wutr/ p^^ vtl^a.'Pq Kajaj^itOiv.pi O^^iKJEiS^lj^ ^iXatTiUaJa. koivS ^ quot;^ottu »’n T^Tu/j X^ip Cl r alJ^up Trivri^pj^w«, /W^T« wausa '?^ KEKau^Évu^j HrnTÉ' g-jJ^^A^ T^wó^ HJ vIt^ ou lU) ^Tavx “ 'W opoiap, oo-au^a 0VTaamp;viiT2. Kaia/j,E

nim fory olfadu uirus mittitîcocp naufea cit In^ uenit in Aegypto alijs^ locis qualcs Libya funt, Hifpania,8C Cyprus* Anteferendû oïbus Aegy-ptiüîqd^ in frangédo nigrius apparct,amp; multis forarainibusperuiüpingueqj etbqditêadftrin-git,potuœ aut olfadu uirofum fentitur.amp;ftoma chum fubuertit-Quod autem fradû non minus g mify fplendet,alterius generis Slt; incfficax çftp mâdum eft.Vires habet fory antedidiseafdem, Crematur etiam fimiliter iliis. Dentium dolorû busmedeturcauis eorum inditum.Eofdem ma biles confirmât î amp;C cum uino clyftere infufum, coxendicis doloribus opituIaLContra uaros ex aqua utiliter inungif,eoscj^ delet.Mifcef his etia quæ dénigra dis capillis conficiuntur.Côiter in his alqs^ ferc oïbus potetiora fun t codis que co da nô funt,exceptis falc,fece,nitro,calce, fimili-bus^alqs,guæcunq;cruda humorealiq refolui poffuntteoda enim efficaciorc ad agendum poteftate redduntur * E R P R E s.

uu uii«|U4/jï^lt;.7ijaKT0Tpa riutTai. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INT

Oceftfoty illudnon multo ante dicftum à nobis inchalciditecontincri, quodépea inucterata fieri etiam Plinius ait,fans ab hoc amp;nbsp;ab eo defcriptum,ideo^ non dicendum à nobis iterum; neep ex fcri El ptori-


-ocr page 712-

«74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o S C O R I D I Î,

ptotibusantiquîs repetenda ad foreos huius hiftoriâ modo gnp in illis præfertîmi^ Plinio parata omnibus O’ expofitafunt:docet enim illelongiusgenera.bonitates ufus^eius omnes.

n§i Aitf^uyju^. Kief, œJ^'. TOu JV ƒ/epjuToûç ^'a M rXTtov i'S*u.

/jS^ )^ (U,i]a^\(KÓV U/V. o ƒ« (^ Kif Tt^üJiOioV'Hfivfcfa/. TrxAwA^rt; ovava CpÉçtTC« ÊK^UrS ^VOÇfPft/tKif TO-TTUV . UTO. àvtvtx^fev ^HJOKViTC« C/f HÀIM HJ fJATK TO-Ûto. (f^yxvoi^ KUKAûJ'^lTifo/JltVOlÇ Ka/V-TC« .o3’iVty AtpJU'ytÇ £KÂK^H.(/'fà'J°î('^HAi-OU HJ '?A7 cp^u^avuv Ka/£ô9ûU, HJ ^HçosfiïîiôS, Kaî omvil cf^UTto^cw. 1° J^ ?tJ»oi' '7ïOK«Tfgt;7a^o/x£-t» j^aÄKb w^ -^ uipsoâ’/ji« Tiç Kaî 7ƒu^ îzTraj-5^«. fj-iToi )^' 'rÎM Ta 4-uj(5oûi viParl^ 7^lt;X'J' trfVjWÇ àVwT£^ £$ia/gt;Sxf 7^1 avGaç^aAKb J^iix-Äiyo (jSjJoi, f/inx. 'doi a.VûU^lt;rtv VD x^AkS lu-çîtrKtij lt;iv TH X^^'? 67Kfc(/Jiwov ^ Truô/jiiVf aî^ î® ■PibTvt/tfû^. tZw Tîsu iv Hj 'iS'riUff'fV xi^^' «5 exov. v ^ 7f ÎTov cTKÄfa^iTca outm. AÎSov toh T^iyópS^v mi^lTlM o'uu^ivn^ i^ i^i/xivov 01 •n^olt;i rivi^ ovn^t n.ctiov(rip £7r i H/jiï^ç f k oufix!^ TiTOXoïi. oTOW J^ H j^oa ^/ArwJVç '^Hraf, âvtA^pnvo/ âTfr'ôiVTai. Âv£Ç J^î lt;pa.a‘iij Ik /xó' WHÇ'A i'/JX«AKO^)A|0O/jà7P7VAoUtrKÇ,’^vScamp;^ n 'n^ojÿil^o/j. oTO.fiOTrfit^amp;a'a. c^ rod^ At 70 -lgt;.iva.i^ «Aiio'ifj, îtvtvtx6Ht'Ç ‘ï’ùç BoOjouç Hj ç^-TC^^UCUHTal. TOV Tt à KUKAw TO'iPV vSoè^V UÔ\Aa/ji6aV(J. HJ /ast« Ä devetz^o'/v r A/6uv où-^v htJov à^itTAiTai. ’n^on^iriov ƒ a.viOïP v th ytWii irXciÂn.ov’ii^oVfivcpoi} Tt «^ âva^HgaZwv /HOWüjÇ'zitJU ^Awwav. o-^i KtKau/xévH œ^a où «tnTHral • H/jt/'ii Ka/oVTK’StVTi J^iji^urS^TTiT^a tTKoua'i. AcwajAi/j JV txl sumfiKZw 71 HjotVaKa-Ê^^IkZuÙ £7r/7iJa^i£Va^, er/MK^Kló} Tl «J ^Hjav^ Któ, HjKa7as'aA^KZ!jü u-^irîSKeuo-iwç.StTPuAM^ Kbù ncoion^ HJ tJTTUS/K^. chaiJlOjGr HJ «TfSH/Xa-■raàvaAx^â’î/j T^tß/vS’/ra hkhjuth.

De Diphryge quafi iterum co-do. Cap. LXXIIII. IphrygesLRomâi pariter Græcisdj' phrygesdicut. J Triplexdiphrygis genusîFofTiIc enim aliud,in fola Cy pro eft: lutimodoid ex fpecuquo-

'rudatur,erudatum^ primo in foie ficcatur, m ox circuiedis cremqs crematur: ex quo diphryges,id eü,bis crematum nomindue runt:fole primum arefcens, turn cremijsincen fum.AIiud in cofedione cris uefuti fcx Sf fedi' mêtum quoddam eiuseft; poftiniedamenini frigidam aquâ,qucadmodum in flore æris pjf moftrauimus/ublato ex fornace ære,in fundo eius hærens hoc genus inucnitur;quodfapore æris eft,Slt; fris mo adftringit.Tcrtiû hoc modo etiam côficitur:Lapidc qui pyrites dicitur,«» rq in fornace componétes,multisdiebusuelua calcem coquütjeû^ rubrics colorem cotraxe-rit,ablatum reponût amp;nbsp;feruât.Ferunt quida ex folo lapide ex q æs coquitur, præmôftratum » eri diphryges,cum in fomacibus quæ aurcae® eu tur codus,in fornacesfoueas didas translat tuSjite^z illic coquiturtomné enim rircafoueas illas locû occupans,poft fublatoslapides mue-nitur. Anteferendum cûdis alqs eft dipw^* quod in guftu æris fapore Siærug'msyeade, linguamqj magnopere adftringet Sf liccaW quod in cremata ochra non fitjquam coq“^ ƒ tes quidam, pro diphryge uendunt.HaDe£ ' phrygesadftringendi uim, ualidilïïmerepu gat,exterit,ficcat, excrefeentias carnium repr mit, ad cicatriccm malefic a 8C ferpentiau ce perducit.Difeuuï præterea abfceifus refina


interpre s. E Adem huieferiptoridiphrygis Plinioundilt;phiftoriaeft:necquicgabco fceliciusfîmulô'breuius« hocfcripcoreredditüaliqnfuit.Locuseftxxxiin.uoluminecapi.xin. Diphrygesenimuocana qgt; bis torreatur.inquit.Triplicê eius origine effetfieri ex pyrite primum lapide in fornacibus err® donecintubricâexcoquacur.fîeriicidêin CyproexIutociliufdâantri.arefadioprius.nioxpauatimt ^^ datis farmentis excotflo: fieri podremo in fomacibus fubfidéte acris fcce. Differentia effe qgt; æs in catin fluit, feoria extra fornaces,flosfupernatat,dipgrygesrcmanet.Addidit præterea tradiàquibufaamr«r].^^ nari globos lapidis qui in fornacibus coquuntur:circa eos fernereæs, ipfos uero non percoqui nui m fornacestranslatosiirefle nodumquendâmatenæ.id^quodcxcoÀofuperfit.diphrygauocaritxS ratiocinari facile eft,quatuor ærarqs in codura æris redire rcs:æs,fcoriâ,florê,ô'diphryga:quoije que ^^ modünon dtffmiles.fic non penitus xqualcs uiresin mcdicinafunt.Nosiçcxantiquefcriptoreijtae ^^^ bis cömentationibus nodris ilia adiecimus, ut fcirent primSlegétes recepta à Latinis fcriptoris nuiu Creta foiffe:mox haberent uolentes inueniendi Cr colligcndi diphrygis à Plinio traditâ certioré rone

n^ÏA^cTp/Kov. Ktç. asi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeauripigmctoqdGreci arfenicódiciij. LXXy.

Po^viKo/j i^Jl ra aura '^vaoj m Rfenicô LRomani “^’‘*P'8’^^^“ ?^^j ^Atra^KTp o-wfif'''^ixn. avisai} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nafcit auripigmetu 1 fifde q^

Q «ynTto/j r TTAkkuAçHj jguo-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;racha fodmis.Probaf qd cruftaceu

iop TH )^oa, T«lt;^ 71 TrAaKaç Ai- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reo colore eft ,cruftas^ eas habet lqu^

-ocr page 713-

*^^«§?jj^ ^5 ®^’ ï7rz«{//jiS!Ja§ ftW* ®'^6S' Jï Sçucytç iTîçaç «Jïvo-îuç, -ïO/Spp ‘ ^ roy^af^OIJC/JP-^KXTH«^ ï/^x-*®«i^. Is» Jï aS7®(At/o uJV, ^{jSjfi/j OIO/] ^S^iJHrai, p Jlt aA^o SuAw/'iÇ ^ crai/if'a.^ ^Mx^. L 0 SuAp jePiÇ. J tu TTOVTOU KWe^oms iJi’^o/jSj/op. J'^r^iu^ J^ v ‘Y^’p -oirfaTa/Q ourox^. ett’ osJcckou ««/ ''quot;a ^^1''‘^/^©^ «vp 3-£Ç ETT» (TlaTTUPOU

^ ^^'^i lt;’'tugt;Ej(3ç. uç ƒ’ a/j TTU-? 0MtTaSa?^H,4u^aç 0 Asavaç kisoTi ^'’‘O- à'JVx/Uji «R E J^EI O-NTrf/KK^J TE Ka 1 SU -^'‘^^■^EXa^UTIK.Zuj/XETa TTUPCOO'EMÇK.a» «^uJ'hIwjç. ’tj, j^ ffj^f ^ si’/^vru/J. 4*'


LIBER


V.


«7?


marum mô fibiinuiccm fupenacêtes, Expers al tenus omnis naturae auripigmentum eft. Nafei tur huiufcemodiauripigmentum in HeUefpon-ti Myfia.Eius duo genera funnakeçz qualeprælt; monftrauimus: alte^« glädium modococretum, pallidum, fandarachjcoIoreLgIebofumig,Jquod ex Ponto fit Cappadocia affertur fecûdæ bonita-tis.Cremaf auripigmentS hoemó: In noua tefta coniedu auripigmentü, ignitis carbonib’fuper-ponitur,mifcetur^continue. Cu uero candésco lore mutauerit, refrigeratü teritur amp;nbsp;reponitur« Habet exedendi uim auripigmentum,adftringit, cruftas ignis modo cûferuore èC uiolenta erofio-ne inducit: quinetiam in genere reprimentium eft,Slt; praeter haec omnia depilat.


A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpre S.

'tlt;pigmentiïn pingendoadhucufus aligseft.ex quo Romani qndam üli nomen fecerunt. Vtun-‘uripeonunepaffim in pingendis libroijsfroncibus bibliopolae.Acceffit noftra ætate etiäqui anti*

»sau ^^'°f*'’“®“tcf^dimusnulluserataliusauripigmenciufus: Tritoenimpediculofosaccipitresfu-fu| ™P^’!'’*P^*'gunt,praefenticontraeamlabemremedio . Duplexeiusgenushicfecit alterumquod fp'''”^®’^sj“rum quod ßxKetvclÄt uocauit. Significatqueeauox uc omnes uertimus, quod Sinais fomiamO'fpeciem habet ; non tarnen refponderc hisquæ fequunturid uidetur. Qui enimpoteft ’•iquidglandisfiguraene, quod glebofum paulopoft dicitur f Ob earn cauamp;m fufpicati fumus, ad colo* f^mpoffeea pertinere uocé,amp; eü quide puniccü.qualis non in glandibus fimpliciter.fcd qualisin maturis P»lmuliseft,quas Graeci eötnuni aliatp glandiü nomine balanos aliqn uocant,ut primo cömentario in pal »nulisamp;balanisteftati fumus.Vbi^cnimerpaflim colons hoc difcrimcn inanripigmcntouidctur.praeci*

puttin pingêdoapparet:q tpe dilutü humorc aliq ad earn ré neceflario puniceü ilium que diximus colo*

*«*nreprjfentat.Faciclt;pad hoc qd coniu ndüilli ftatim eft,tr«v7l«f«)f z^o/,id cft.colore fandarachx; cuius co otHämeusO’rubes defcribitur.In hancpartem diu inclinauit animus nobis.eradhuc propenfiores fumus. Nihil tarnen contra aliofjt interpretum edicioncs mutare in re non fatis certa uoluimus.

^wi'îSôxxç. «!j). UJS\

l AvJ'JS^XV '^iÇoKjZTÉoV Ä KaJa KOÿ Truf^a^j. EU Ajauso/J. tvAÉav-y^j'’'^P T^ «5 KaflÏSx/j. KiwaSjSi'^^/) tS' J50au. e2; ^ Öijuthf «TPef açau X^lt;r«v. àvva.iJ.11] 9 E^-1 nj oirfHo-ip 7^ av7^ tw ^Joivuta, 6^a7rEU^ ^ ly àAw7riK.îaÇ ivaAsrpS^ ÇHTiVB.Kj AiTi^ ovu^aç lt;ruv ttiojk âcpisiw'z. ^oçlt;li0E(j(ac-(l(’ o-cà È Aot« wif epu/xaT« TE •'^p âia2 (Tlacpo^. a^iUo'^'l q lÿ Tr^oç Tcc «^ g* ®‘l HJ So/xatrip eAkk. iq 7rçoç ra Ao(7rà ê^oUzAk-W]a ovj] jcxfiVQ). H^ Tt^oç K.ov Z'uA WiUaJa. d^i-dora.1 «^ £ƒ7riiÏK.o7(= aui orvopxÉ A(2:. iq V7famp;u-Mi«'^ lt;riw jNTiVH q Tt^à’ araAcUap ßüxa. 3^cè ‘'■n^voçtAnw/xtva ? oerptb rSsap-aÉ:. tfaviip ffaTAnaSaije ehA^xo/jSjuktcw ^ÉAi2; ,gt;qâ-^pa^Q^a-tij) ^rivH K.«]a7ro % d'id^oT^.

De Sandaracha, Cap. LXXVI.

S Andarachen LRomani piterGrycisfan-daracha dicût, JAntefereda omibusabis (andaracha eft,quç ad fatietaté flammeo colore ruffefeit, fragilis puraqj, SC cinna-baris colore aliq,fulphuris uirus olés. Vires co--durâ^ eafdê auripigmento habet- Refina eade excepta capilli defluuia quas alopecias dicunt, explet.Cü pice feabros pellit ungues.PedicuIo-fisex oleoprodeftîpanoscû adipedifcutit.Nari-um SC oris ulceribus accomodata cft : 00 cû rofa-ceocæteris puftuIaçteruptionibusSC condylo-matis.DaturôCcontrapuruIentas excreationes cum muifo, SC contra ueteré tuiTim eu refinain-céditur,perfiftulam uaporeeiusin os attrado# Eade cum melle linda uoce purgat,ôC fufpirio-fis cum refina uiiliifime deuoratur.

INTERPRES.

DVplexquondS Crxcis amp;nbsp;Latinis feriptoribus cunAis fandaracha fuinmetallica pluribus locis foffi HsutteftatiPlini’.Vitruuiuspluresiçalqfunt.quiadHipanimScythiffluuium optimamomnium inuenintradidetunnfitflitia deinde,dS adultenua quae ex codlacerulfafieretjillaaptiiismedici.hac pidoresfaliciusufifunt. Auripigmento aequalem in ccnfuremediorumuitaeGræcorum medici camfecc* ijint,difcutientibus «y repurgantibus medicameatis earn mifeentes.CerufTg fubltantia fandaracha eft,in-dicatijid Vittuuius vn.fux Architelt;fturçcommentariodicens;Cenifiauerocuminfornacecoquitur,mii ôtocoloreadignemmcendqfandarachafit.IdautéinccndiofaiSo ex cafu didiccrunt homines. O' ea me* uoremufum prxftat qqux de metailis perfe nata foditur.Ec haec Vitruuius. Plinius addidic flammen de* Kieineaeffe coloremiOft haec ipia cotreatur, «qua parce admixca rubrica, fandieem fieri, qui ueteribus t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ll z poëtis

-ocr page 714-

^76 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

fieri ,qui ueteribus poctis prafertim ip Maroni color notüTimus eft. Eefi crediderunt alîqui herbam fandieem efTe cum cecinit:Sponte fua fandixpafeentes iieftiet agnos.Ciim ramé id nullam eins mtelle neceflitatem habeat.Quod enim ab co dicitur,eft; fore cam tunc fœlicitatem, ut fponte fua colores in 01 um uelleribus nafcantur.ó'interpafcendum agni colorcnturzNeijidpaftu fandicisfuturum,feoquo n credimus,colorem fandicis contrahendum fimpliciterabco dici.


nJüXTUTrfKçiaç. Ktep. ws]'. TUTîfujiaçJV %iJ^of}7rd/jvii^oti, ‘ î7ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ TH 0MyuTTfw|U.£-raJS^u/j iuj/erKsra/ .^Sirt %o OlOVtJ (A êoÀÎ^J'oÇ «VflOÇ . '^-rare« Jé X9lt;5) c^ a^/ç “àtri TÔ'}Pilt;i. c/; p.HAw. ^ /xaKiJ^ov'ia.. c^ AfTrajÂtç. ngî] cr%fwvix amp;nbsp;î^ncTroAiJ ^ (fjjuy/'aç. A/feuH- amp;^fJ^'iq, t^ U^O/q cfê T^'lfK^TTÄlioa'lp UÇ 7^ tJ/XiAnj. ££■lt; «3^ av95^ iiS\ ■K7^amp;sa.. Tt^à? «Pt ’hxT^iaIw jßlJ-dp Xa/xSoévtTa'« ^lîK n ng^ h SJo'^kAk 0 1 Ü-J^CC.«ÇlS'H J'È UTTOt^J^^ H %(SH,1^ TÄUTH^ H «s^ÿff-tjxxrç 0 ÄÄ/KH «y W ^ « A/0oç Ka i ß^ua 2oq,stf4)üult;ra 71 ivTova^. t2 rt où TmaiirfjSMH Guhiii^óp. H%itf^a.Kj«f'óp. a^’ ÿ}/ia‘(j3jjn ^Jl ■ fMvi/'o.q TPÄicü^ 6 j/^ tp èp-tf^wç. oia. lt;iSp]i At ygt;pijJH T^fxjTlI^t’^opSjJH Jï C^027^7110!. tUJI VKtTCM JÏ «j A î6oç€^L4) Jjliç «UTH aya/u. o/j th a HMTEO/J^9^ ytUff'tWt’K^ITKJ/M^HS'UCpOVTa,

0 ^OyyÛAHÇH X'ISOTP'H'r’^ Cïl/'oKf.U.OS VTOJ ^(1. yvwji’ÿrûU y îK TWX.H/xai»ç. -^aAHTrfea «P «c/JEW Ij cfuo'/KyS^O'^i/AH ty TP/JKfoAurüjæHS. üTrAÂiKoçTt ti^suifouraèj^o/jÂlZMÇ. «2 y TP-0'0/1 wj6oTH7®ç K/A« H^ A/7r^/aç ïj^ouTa. TtJoç ^ Tlt;57®1Ç «Alôoç 74 H^ SV^ÇUëHÇ. HJ '^^ P-HAlO. fioUruTÎfia. 951 y uy^aç 'rtà piaA/sat/'zat^aVH •7l5oK5iTîo/iH92jyaAaKTlt;^(JV.o/xaAiu) 71 v^ «Tza Aou xwAudV • ^2; y oÂi^op 0 7U^ tPiç â7P-mwwap, £i(üM/jJp y £xou«r/ G^/aowz^kZw.su «jffzKtó. Ls.7P6^7r^2KZd). J amp;7pKafl32Kàù r iTria'x.oTvVTap raîç Kojcaç. THKOuTa/jJ^ 0 ràt’îTrir êAt^çw^jTajKat^ h^ Tœa^a ut^-ü-î5KM|U.a]a. t^^ytSî^a/J Jt ‘^ S^’oyyÛAxÇT^ •^Isb/JHCUTlOp, KWVTM ^ H^ û7TfwUTj UI?J^aA tu^'î^'üo'ijlÈ0(Ttmnl^ôvaQ.ai/xoj^a.yia.g. ov Aa TrAatPeSvfa stJÄ^ouerz. 0 aPovraç crtJo/iÉ vouç KçaTWouzTz T'ai o^zj S ^it Az2.a(f Gaç y oxjJt A6iff'aü^iAi2. C'^W^K^zaTa G^u/xara «^ ojeri«à TPAuyovou XUAca. A£Tt5C«(? JV «g-yxo^XTzaab K5lt;x/xe’lt;Ç'îi'''^o'lt;?- a s'eût/xtAz t-4’lt;0Olt;TCy HJ KVHzr/JloZç. OVV^I 7t AiTÇOZÇ HJ Tîft -^uyI0ZÇ HJ xu^s^Aozç tretb ucëa2 Kafazov^/xî-Vai. ovp Tjuy idV o^ouç Ka]ay3 lôpSjlâU. fxira XHKlcPoç’z'crxÇ H.lHa.\lf}3jJHlt;i T^OZ’ lt;JXX.nJ''Mlt;IIK.IX. •7[^oii y VO/^tx^a-ùp «Atz' Si TrAo/ç. TrZTU^zaaijç y CUV o^Sq HJ 7rzWH a'/j.iy^'so-i Ka\a^iôfJ.i\i(ii, Kovll^ Ti^q^^^ HJ TTUgZKairf'O‘Vp'ijl^a7tK.lt;X' T«y3zô/4^CU,€ûH0K/xa. oiJ^H/J.Kcrl 71 HJ /xa^a Aï/K^y %uScül'M/J iNaviJ^itU^ M.T«^isot,

De Alumine. Cap. LXXVIL^ Typteriam LRomani alumen dïcS^quot; Aegyptoaluminisfere omnegcn’in^ dem inuenif fodinisdiquidé quod la»“« alumen uocant, glebofî quod bohudein

rapoIiPhrygiae,Libya,Armenia,pluribus$alils locis rubricf mó.Sunteiusplura gna/din®^' dicina ufum habét fciflïle,rotundu 3iliquid^' Probatiflïmfi oim fciffile. Si in hoe gne quo^ cens,candidifiïmü,nee I3pidofum:quod ualidU' fime adftringinitem^ non glebæ mo autaflula tim cócretum,fed figülatim quafi in capilla®® ta canefcentia diuifum,quale eft quod priuanw trichite,id eft,capillare nommant. Nafeiturh^ in Aegypto. Inuenitureodem locoSilapisuu maxime fimilis,’ qui gufru deprehendendusC' rit, non adeo adftringens. In rotundo alumine quod manu hominis earn formam accepenV« probandumtex figura autem cognofeitu^

gens,panoris8C pinguedinisaliquid habcn%® praeter hæc non lapidofum friabile'lt;5* NaBone præfertur alqs ex Melo infula Si Aegypn“®^'” I(quidopenucens8lt; ladeum praecipueproba' tur,quod!^ fine afperitate eft,omni fuipar« WC cofum,Tiô lapidofum,cum quodam ig®cu^o ca' loris. Habent alumina omnia calefaciendi, ad-ftringcdi repurgandicç uires.Exierùtquæ claritatioculorum officiunt. Abfumuntpajf' brarum carnofa uitia, aliases carnium exerdcc' rias.Rotüdo fcilTile efficaciuseft.Cremanicnal-citidis mo alumina oïa. Cópefcut exedétiapW' fluuia fanguinis,humêtes gingiuas cohibet,n'lt;’ bilesadétescx aceto aut mellecQfirmant.0rU ulcenbus quas aphthas dicutcu meHeprofu®' ProfuntSC papulaçi eruptionibus, ité^aurium deftillationib’ cüfeminalis herbæ qua polygon nô dieSt fuccodepris aßt cû braffieç fucco aut eu mellecoda.Pruriginibus itidé/cabrisunguib, digitoçi pterygqs 8C pernionibus ex aqua iUita« Cótra ulcéra q phagedpnica notant,cü acetifc' cepari^ galij cinereinungunt. Contra ueroea q pafcendo ferpüt,cö duplo fale.F urfureseii pi' ce amp;nbsp;eruoinunda exterût. CótralédespcdicU' Ios^ SCambufta ex aqua inungunf.Inunguntut qfdë ptcrea ad arcédü odorisuir’alj Si inguina.


-ocr page 715-

«^WA'ûciy'7ÇoçS(a^î5KH4,,«/, cr'twS^p t^J P‘tW0(f ou •^«T^Seira W* so/xa^ lt;5^ u-®^S*?‘ 'lÿ^ s^xß^ua ttt^vaew^. iTevAKri tq s«$uA(x/'(5 H^ ■^'oamp;^ioiç £7r;TKi/'(lo/. t^ só-^' H9^ 71505 ara v^ÿ^ aiJ^oia. erttw /xiAin


LIBER V.


€77


ExMcIoinfuIa aluinen pnuatîm fleriKtatem fm peditoconceptu facit, naturalium oftio ante coi-turn appofitü. Quinetiam foetus ex uteropellit« Oris ulcerib usquasepulidasnominan t,uuç,ton-fillis^ accommodata funt.Ex mellc etiam ori,au-ribus,dC genitalibus inunguntur, T E R P R E S.


QVïfituniuerfoaluminiprxcipua doseruis,nomen indicat;abaftringendo enimquam multam Ó* -‘gregiampoteftatem habet,Græci llyptcriâuocauepunc. Longe plura g hic difcrimina eius^gna païenne amp;nbsp;Graccot^t medicialq numerauerunt,mon(lrante(ut par eft)qiiocidie nouü aliquid natu '‘ä.O’adijciete anciquoiÿ «mentis experientia.qd ab illis noiidû inuentü aut obferuatüfuerit. Ea nos in feri PtoribusiUis cognofcëdarelinqmus.fcriptorihuic tm inferuiêtes: Quia principioftatim dices, elTealumc fdflileô/orà-JjSjxfT«/!©' «pSâ^.Quod ab alrjs ndbiseppariter iieluti glebofi flos uerfum eft.non leuem fufpici oncm nobisiniecit.pocuiflequondâ aliter legùquoniâin toto aluminum cêfu nullum bolitidis nomine in« flicatur.Ptïtereaglebam jßwxor Græci dicunt, amp;nbsp;u litera feribuntun cundiis autem quos hadienus uiderc li-cuitfcriptonshuiusCræcos codices,0 paruo uox ilia legitur. Acceifit his Plinius etiam lib.xxxv.cap. xim oefeiflilialumine hoc his uerbisagens.Concretialuminisunum genus fehifton, id eft,rcinile Græci appel bnt,incapillamentaquædamcancfcentia dehifcens.undequidam trichttimpociusappellauere.Hoccpft ïxlapide.ex qôquot; id chalcitim uoeât: ut fît fudor quidam eius lapidis in fpumam coagulati. Hæc nefcio q-Wodo hiftoriæ Cruocibas feriptoris huius refpondere omnia uidentur.fd quidem in confeiTo eft,de eodem icilTilisaluniinisgenereambosagere: potuitq}hicflorem,quëillefudorcnominat,diccre.Etfiidfic,nô fi-ïi«tonedabitauerita!iquis,bolitidem feriptoris huiusinchalcicidcPlinijmutandamcfle: qchalcitim uo-®3naluinen etiam hoc aic,qgt; ex lapide fiat ; fietp ueluti fudor quidam ei’ lapidis in fpumam coagulati-Hoc •’osmonemus erufcandæ ueræ ledlionis,C'' inueniendæ rei non contemnendam occafioné hanc Jegetibu s Poftigentes.Dubitauimuseriam quoloco in liquido alumine à Diofeoride agitur, probatur^ inter estera quodTupi^fiit illc aitfuerit, cafeumfcilicet odorereferons,non fie etiam quondam potuillelcgi,fed una *antummutatalitera,7ri/(gt;wAx,ideft,igneofenfu.monuitq;in eare nos idem Pliuiuseodêloco de eodem li* q^uidoalumineeius^ probatione his uerbisagens ; Liquidiprobatio utfit limpidumladleû^fine offenfis mcandiCumquodam igniculo caloris:rjfdem uerbis cafdem huic feriptori bonitatis notas enumerans:qd tnun hicait A«,)«,;, plinius limpidû: quod hic ycoitctniih, ille ladfeum^quod poftremo hic i/^Mltà n x^ MuX^^iWliiOTÀiifxrfor.illebreuius plura hæc complexus.fine offenfis fricandidixit. Vltimum tm diferepat, quodincundis Græcislegitur wfw^Æiquæ uox nihil fignificare aliud poteft, qcafeofimile fapore, odore, colore, Mnqetione'ue;quod Plinius uertitcumquodâ igniculo calons, manifelleTrvpuAfb non TOp^Jl^ illic interpretatus.Paruanecmultifacienda hæc forcéaliquibus diligentia uidebitur.ueruntn incenfendisan» tiquo^comentarrjs neceffaria. Nosqjhoc loco tanti ueritaté ueritatifprefpondentia omnia amp;• Pliniû feci-jnus.utconttaalioijt omnium editiones à cafco ad ignem conuertererem non dubitauerimus. Illud etiam legentes monemusjdifficilcm deprehendendi rotundi alu minis,quod earn formam manu amp;nbsp;opere homi-ni8acceperit,rationem doccre huncfcriptorê cum ait: Reprobatur in rotundo alumine quod manu fadiû ruerit.Exfiguraaûccognofcitur,quæfiucnaturalis,fiuemanufuerit,eodem môfemperrotundaerit.Pôt entra in hocars non minus g natura: niff quod in oero dr naciuo rotiido alumine probatur vp^poxu/wi/lirtr, id cft.buUoriim.difcrimen hocfacit,rocunditatemlt;5bullai^modoineoamat:alioquiutdiximusnöfacilisdi Rtetio ueridTfidlittj rotundi aluminis ex figura crit.Qu inetiam alter ex interpretibus comunem imprefTi

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utilcalumen dixit:neqïab rc,filcgendus locus effet i^M/awIn. usé f^m^fc

*‘^^''^^‘/^lt;gt;vmamp;c.Vejft no fie legi oporcet,fcd pro illo BÎjliJpaiwzquæ uox tumores fignificac, i/a; À ^^«^«Awy, Kft *‘'gt;'‘puim A^}uJ[!xit KKTii)^fifti. qd eft ut nos uetrimus.Inungunt ijfdéprgterea ad arcendum odoris uirus als amp;nbsp;inguina:nihil em de cumoribus agit eo loco Sunt amp;nbsp;in reliquo capite plæraq; alia male nobis ér alrjs Communia,fedinrenotiffimaqualcalumencft, finepericuloérdefiderio legentiûrelinquuntur.

njJlQcfoU, Kiep. «SK.

0EÏO/J j^ ajiso/j H yHTio}}, 1° a7ru5^ |H9t^ Xa/XTru^/ÿ/J tk jßoa. thaip« v^ 7£ W^ aXiS'o/i. 'm) j^ 7rt7ru-5M^ou,'j’)^X«5o/jTtv^9^tvÀi-«RÇ. quot;j^vareü jlè ttAgsoii c^ ^KÀ« ^ Anrx JJ ^®wa'vj Jf i' Ti^oe^hpS/üpj ngSj ihatpO' 56 H^ 7n7raii«l raxtuç. ßi^X«? t 5' ^^ f px ^•gt;ou5 r^j acamp;Ma^titouç «tpiXe lt;^ «« Aa^t-KWûfjSjjop H0^] vi3o^\i/xi^^tjjaijop.'7r^olt;i Si î’ouiBiçtpxEjua KaraOTa \iTso^v(xia.c^ip. .HÿJ Xti^. ÏTi Jf Aijx'rjvaç H$y| ovu^aç At-i«S0VSlt;^tçs^»^»»!ijüi7çât/i^i^

DeSulphure. Cap, LXXVIII, ƒquot; 1 quot;^HionLRomani fulphur dicuntjProba

I tilTimS habendûfulphur, qdqaignem 1 expertû no eft, uiuü appenât,quodq; ia —eo gnefplcdct,pellucct,ncc calculofum eft, In eo aût quod igné expertû fuerit,prima bo-nitatisfftimationchabetqduirideSCpinguiflïmû eft, Plurimû nafeif in infulis Melo SCLipara.Calc facit andiAü fulphur,difcutit Heeler rime matu-rat,Tuflï pterea,purulétis excreationibus fufpiri ofis^ fuffitu amp;nbsp;ï ouo fumptû opitulat.Suffitu etia foetus trahit,Lcpras, iteqj impetigines ÔC fcabros unguespellitJerebinthma refina exceptum, Ex

Ll 5 aceto

-ocr page 716-

«7? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0

0^'10 xaJa^ç.io^iîVo/), Tf/G y^ HJ Tt^oç XtTijaç. lt;*^13 ly âAlt;î)X(?.’ia Ja» «^ crK.oj7r/M/j TrANraç /j.i rs/jPKTiUH. a-cwo^(j9 Hjc/'jaKOVTjouflaÀacjiûu C^ (TAo^Triov ■nTiMr/jM'iara.i. 7rau;J 0 l’vç H,a^ oAopi® awia.aKVHcryU.oui^a'UW vz^w cr^Hj^oTxe top. i-TPKadal^ ^ Àr^’inT^op, KO^Aza^iou TrAÎj-6oç î7r/xaayo/xiVûV rw yU.tTW7TW,H lUtrot wb ^o lt;]»? Âa.p..SwôpSH!op. ^ TT^ôÇ Ko^ut«/J 0 HJ aa Taj^byU Tf'if HjZi/'jwTaçsC'^t/ KaJaTraayo/Ai Vo/j, HJ 7Pt/'a7S(Ko;(’ craj) vi'^Cÿamp;vi^a.Ti aara ■^K^fp irvpiSi'^irT^, HJ iTüa-HM'ia.py'ie^ü/J.iô} fjSjJopS^ixa'îifiuvoi^^i^a.mvii . H^dJ AHamp;a^rz KQV!^\i'gt;f^\ipiiô}jtj^op, aip^oj^ayio-pri (%S(. ÊAatrtzç rîaTupervpo'îvfÿ H9!^ p-sAz^aara ^lO^jSjJOp’lÔiTW.

I N T

S C 0 R I D Ï S,

aceto idc c5tra lepras utflitet i’nüngîrur,8^utt3J gines toUi^Medef feorpionô idtib’refinamix-' tum,Ex aceto eade utilitate contra fcorpijS^tna-rinidraconisidus utiliter inungitur.Sedattoo to corpore pruritus cum nitro cófricatum.Fcllis fufFufioncspurgat cochlearis pódere fronti in-* fperfum,autin forbili ouo fumptumFacitpræ^ ter hæc ad narium mueum, 8C infubiedaspaP tes à capite deftillationes. Sudores idem compt feit corpori infperfum.Podagræ co ex aqua uti^ liter inunguntur . Grauitatiaurium medetut per fiftulam fubeute in aures uapore eius. P^' deft eodem futfitu ueternofis ctiam. Sanguinis profluuia cohibet. Sanat amp;nbsp;con tufas aures,ex ui no addita myrrha eo inundas,

E R P R E S.

FEccruntfuIphuMs quatuor aJqgenera,quæ ut Graecos omiccamus à Plinio xxxv. fuæ hiftorixcpmeo’ tario.cap.xiin.fuisnominibusnotisciJpriuacimindicanturcrnumeranrzhicduotantiTalteijïigncn» nonexpertum.qd uiuum nominanualteijz uero quodigne confeeflum fuerit. Diuerficatis^eiusnoiJ alia fuitcaufa,g^coEteri pluribuslocisO* multiplex nafcêsfulphur, qua!; in pleriftparcibusT' uitxnew fitatibusaliquotquxfiiHêid oporteat,docenc:hic medicina tantütraólans.exomnibusgeneribusuiuo,^ ignê non experto illo præcipue indigebat: eo enim medici pleriicp urunt, qm natiua O* fuauis efficacior « i âcæteriseft. Eaipob caufam in uniucrfofulphureunailla differentia merito ufuscft.Grxci«m(gt;»gt;'H'“‘^I' lud uocant,non alia uocis indicatione.g qgt; igne careat.Celfuslib. v. capi.xviii.altera nota idem indicamt, fulphuris ignê non experti, qu od apyron uocatur,dicens.Haro contra Georgicoßz fooijtuixonimcntario in pecoris medicina uiuafulphuraappellauit.Contrarium uero illialteiÿ genus iidemGrgci7rtin'f«j^’'’“*’ cant.igneincodlüintelligentes.Qaotidianusirnumerofus inter homines fulphuris ufuseftzindigétmi® eo pleræq;artes:indigetezadquotidianaigniariaexpiationcs(5pdomus:fednullibiutiliusqin morbis,9“!* bus numero multis er periculo grauibus medetur.Quæ omnis ratio ab hoc feriptore, amp;nbsp;quo pauloantedP ximus loco à Plinio copiofiflime traAata,repen à nobis inutiliter non debet.



n^ÎKZflyHjtcjç. Kt(j). «s6\ loSH^ip J^ 'Tt^oK^nop A' arav Kou (^. HJ TPAvKiVOV . %ISHV 71 HJ aAZ 6ov • ?2 JV 4.a6u^av n xai AA'kkiz. Kaustov Jï oirru. AaSwv aÎTOÇ o-

TTOiTov^p fit Atig,(ba7ru^oig tyx^u^OiU «v3’ça-^ip. œç ƒ api.K.7rv^^H,xVi\opSjJoqcrQia‘op o'Vai tScoz/'ij. HJ TTOÄip m^craq outcrop, i' JV '^iTOp hviÀÔpSjjoi^ a.v-^K.a^ïa.v'rlw^ia. 4u-ytucU. 0 a-TfAtyU^O!? J^W« J^MJa/j-'p J^ txl suTTfzKK|U7i^0 er/MK^K/^vouAap, «Tfna 9552: kIw'?^ uÖïo'MTOVVTaipTaLÏ^ HÓ^MQP-ITX 'npë^/ix.cuvlp. ïAiï^Tt TrAsjo^KtoCl Karu Aw^KH/z. e2: JÏ ifpï/] K.àfasaAZitZtjùuT^oxSi'. l^ tr/MH.Tui/wo/'óvTaipAiici ,€^i%^a)Ti' Klù}crùû/j.XT@^. amp;nbsp;iilt;i .^lAcxnp quot;^'X^p irrt' rüß^op. ©îo^jjocsoç JV 'iso^jÈà/zizç Kiovra 2ç o’ivou Trfyop Ka^H K 'o^u^ip,7ra.vi^ ■^a-5^^(W.a 'rbjj tîxipTWoivou.

De Pumice, Cap, LXXIX C liferin LRomani pumice dicunt Jrï^ batur pumex qui leuiifimus,fiftulo*^^/’ fciifilis, nee in attritu harenofus.quHÿ facillime tcrif,8^ candidilfimuscft-Crc' maf pumex,cremadi^ hie modus eft: Sumito pu micisqtum uolueris: ignitisobruitocarboniousf cu^ candes ia fadus fuerit, amotu abigne odors to reftinguito uino: rurfusej eundé eodem mom ques pariter reftiguitottertio itide codu, abigne amotu finito per ferefrigeraritrefrigeratuqj repo nito Si utere. Adftringedi uim pumex habet, gi^ giuas exterit, purgat quæ elaritati oculoç: offidquot; unt,calcfacit^ fimul, VIcera cxplet, Si ad desW ce pduciuexcrefeetias reprimitjdé tritusdétiïr^ cium eft,Cruftasignium modoexulceransindu citdepilatqj.Rctulit Theophraftus,fi inferuentis * mufti dolium pumicem demiferitaliquis, eelfare uini quamprimum omnem feruorem.

INTERPRES.

C^“^ Redimus feriptor is huiuspumici ab aliquo.quiomncm eius biftoriam eodem loco habere uolue rit,accreuiffe quod inextremo capiteex Theophrafti nonodeplâtarum hiftoria acceptumlegitur: in uetuftioribus enim Graccis nulla eft ea pars.net^in medicina neceif tatem aliquâ habet,necDio' feoridis etiam hiftoriæ decretiscpomnieareielt;fta parte nocuerit aliquis • Rctulit idTheophraftusquodb ximus !oco,acceptâcp ab eo rem eam omnem Plinius etiam docuit xxx vi.uolumine ca.xvi, qlocotracta' taitidem oinniüpumicü hiftoria er niedicina,fctiptor»hHiu8dçcreti8oinnjb’fubfcribiRaddit«ÿaligb“*

-ocr page 717-

t I B JE R r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7^

eoflurœüfui'^^pWBÎCüfti non partim profuiflé mdebitur Nosbecnitaticonfulentes ea reJînquînius.mone mus tarnen omnes, non fore inucilem eadem hxc in co fcriptore legencibusoperam; aut fi Plinium audirê *1oIucrint,Barbaruhi falcem iiifcre.in quoomniaex Plinio rjfdem uerbistraditalegâtur. Notißlmus nunc-etiam omnibus pmtiexàGræciscilTeris ob fîftulofasconcauitatcs quas habet,nominacns.Cisenim ab eis CÎS» oieitur.quiin tritico amp;nbsp;hordeo cum referbuerunt,nafcitur nermisxui natura eftfemina ilia cuCpidepotiui Üoreqiiam habet.exiguisforaminibusterebrare: quibusforaminibusquoniâfimilis fit fiftulofusille pubicum habitus,quafi ab his uermibus perforatus fuerit.cifferis pumex dirtus ert.

n(Çi AXS/j. Kf(^, ^.

n/j^ «jT c^^rss^ov/Àtv ^'To-jiMTcv. T5î7°u J^ Ko/uwç /^ r aÀ/ 6) Hj X^’æo'v ty cf’zaepaveç. TTUKVov J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tè KJ o(j.lt;xÀ ov TH crurKÇicrcJ. 'nl^ia)^

Oiot|U./iuv/aKoVTSrtV!j. iv%isôv n «^ tvflt» *ÇT6;çJ\a(5)ult;ras5j^ov. ? ^ flaXatw/« 7= ttu-WoV'^aAilTiltov ly XA'iio’v ly b^.aXov, xa?^ ^ 3 tV KWÇqy^KUTÇÿ TH a-ixAa/JJVi yiVt^. *0 wri-^oiç. ly b o-iKi\îq tÿ AiSw. tv v’iq Ai f^(^oi^ ^ X^ Tà Ao^ivaîa TrJSKglT^Ol'.tÙT’VW J'w^ 3 «VT ^ Tgt; (pjur^. naA X/jtivJ Q Tœ7rt\ * s'I^HrtwJa/Yù'jva./xiv q i’^va-iv oi Trgoij 5*M«0l«X«K0(VWÇ7fgt;Av^HS''J. SUTTflKHp 71 K^ ^^'^''’‘'‘''''•’’ilAffKaSîS^Kàù tÿ tP/a^^u^KHV. ‘“0 KalasaA^Kàù ly ’(lt;)(_vu2khv, ty £lt;X^w2 ™,Tü M«/$\0V )V) KtJoV iP/acptJOVTK’.iltrl Si »iç-inn^ov teput^Kû/, gt;y o'/xH^icrl ^-uçotaZç #*“^tU?).stS«jiKr» ly Tctçç^ o(î)0aAiU.üîçu7r£ ^X®? • ’^ ■nf^una TikouT/.tÿ tx(^ a/X^aç J^ «•’^o-^titoo-jç M^'no;. lÿ K Autr/xoZi? lU 6i7°/«gt;y ^QiôijSjjoi. »y 7r§b(5 TaoiirK/totJix^'^jt^^^jw.^y^j^ ^^'ff^’i Q,j;p tramo/ç TijaUv^^il âArHzxaT^.ty KVatr^x^ ^ ^^^'’iirißiT' tXetz» ly c^y^ trurj^'ó^tivo/ Tra S*7!yjiiï’ij(Ç(xv ic['^r^Q-u3'i'j.o/j.oiai^ ly ^'jx'J *''^ «il jajaçty AiTija^.c-uuarX'H-»«? ■”• gt;^0“ 4’î«iwi WM^Âiÿo|^ ^ tAÆk'JbaxÇ'o/xt gt;^^°^2 ^ '‘^i'^'® y ’^ loviJ^aQ triM fxiÂi7i ^^oj y aepôaç y ovX' ttAixJ^} ly 7Çoç cpaTi-®aS trctüaAlt;2tTû! K.inavpSjjoi K,a]a7rAa«r ®'3b-’Çlt;’S3 TKo^Tn'uVTTAHràs crajJ Ai voos i^ P-f^'T^à^ 3 'iy? j^/jM]a. TW o^iravia y /xt' quot;'“ty UWtoTrM.Tî^ûÇ ^ K^aSOU psrXTvîOSHS H *^^'Ç'«ç a latAiT-Tt^oq ^ o'K.oAoTrîvc/'jaÇ cTh-^ƒ^a(^uv^^;^(^^^Q^lj_ç[^Jç^ (;-^,jJ^ 7fAHràs '^^^®*^®''®Ç''j'?ISlt;’Ç4''’*^J®*t*a TCC ç^Kiefa' Xk.6u/x«s Tî y (pv/xa|a truv sta^ fj.o%i'iC(gt; â-l'aAN(})6£V7tç.(ru^)S'ac})'(r) 3 h ïta^ utîte S /xt-AiaX'ofidjvaçJ^acpo^SiTz.ty c^x^ ok/'h^oJ«, erimojirava y^v/xHOaTfo/j 7ri7rt3UV«tTi.iy «go •^tAiXo^ HKTiÇ GoaSSin/j. lt;^A01 Vît 15 ôç c6o ^'op Apoi. Hÿ^ êaTife^xiVoz i/S o^©-* su^o^xi-*“ƒ 7^ Mt^œ/J TZÇ yj/'la-/J,0llt;^. ÔHÇlOt/'sKTDZÇ TS^ ßokäoüo-i .v^9tJ Tt^oÇ U TTWTria tt jotreuajyou ®^/lt;MtAiT/. lyTrjoç oTTOV (U-HKCov©^ Tvocrifj. ^ ’’■f’Ç/xuKHTaç (TViio^v/J^tÂiTi mfiôijSjjoi.

DcomniSale. Cap, LXXX. H Alas LRomai falë dicût JIn toto fall’s ge ncre cfficacilTimus foffilis eft,commun!-terrp in hoc qui cadidus,pellucidus,dch fus,concrctionefua xqualiSjUecIapido-fus eft. Priuatim ucro genere ammoniacus.i.ha-renariuSjfciffiliSjUenis p lógitudiné redis Jn mägt; rino probädus maxime dcfu#,cadid’,8i fine afpe-* ritate æqualis.Optimus hie in Cypro ÔC Cypri Salamine. Fit in Sicilia etia fal,fit Megaris 8C Libya. Interprçdidosaütpaluftris antefcreduscudisej ualidilfimus^ in hoc gne Phrygius que Tateum uocat.Multiplice communiter prædidi fales uim oêshabcttAdftringût,exterût,repurgât,difiiciûr, réprimât, ex tenu at, 8Ccruftasuredoinducut,folo magis ÔC minus inter fe differctes.Exedetia cope feut. Mifeetur SC his quæ ad exteredas cutis afperf rates amp;nbsp;fcabies coficiuntur, Réprimât qua: in ocu lisexcrcfcut. Vnguesoculoçtabfumunt.Tollunt præterea carniâ excrefcêtias oés alias. Clyfterib’ utiliter mifcëtur.Contra lalfitudincs ex oleo pari utilitate mungunr. Inungâtureodêmodoctiâ fa libus, fubeütium cuté aquaçttumores.Calcntcs qfdem faccis inditi impofitiqj,dolores kniut.Pru-rigines fedant ex oleo 5lt; aceto ufq; ad fudorem prope ignem inundi ♦ Tmperigines quoqj,lepras itidem SC fcabies;cótra anginasex melie, aceto SC oleo utiliter inungütur.Cótra ton fi lias columel-lamqj ons cum melIe tofti, ulccralp iridem quas aphthas uocantï humore d/ffluentes g{ngiuas,8f ulceçt phagedenas cum polenta emplaftri modo imponûtur.Scorpionüidibuscülinifeminetuipe rarum uero morfibus cü origano melie SC hylfo'’ po emplaftri modo impofiti medêtur.Contra cc-* raftem cü pice aut cedrinoliquore autmelle.Coa tra fcolopendrascü aceto SCmelle.Contra uefpas crabrones^ SCcapitis ulcéra que pfydracia,8C que thymos appellat,nee nó panos,uitulinoadipccx-cepti.Gum uua paffa fuillo'uc adipe aut melie,tu-bercula quosdothienas uoeät, SC teftium tumo-resdifeutiât.Cum origano fermentoq^celerrime eadem tuberculamaturant.Crocodilorum morfibus remedio funt triti 8C in linteolo eolligati, til in aceto demerfinn quem ufum uinculislocum adftrinxilfe priusoportet. Venenatorum morfibus fuccurrunt. Sugillata ex melk delent. Contra opium fqngosqj cum aceto mulfo bibuntur,

Ll 4 Luxatis

-ocr page 718-

éi« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I o « c O R Ï D I S,

' ' nbsp;nbsp;tJJÀUH.fa/vâiô^.Tfc/'«T^iKo/ç n o/Mia^ ImTiQiv

9Ço(’^s5£iU.(U.a]ao'«î)ûtAEV5ûH51M^Æ.7r5o’lt;’ Luxatiscumfarina'SCmelleimponuntijr.RuHa' 7ru5iKau)a JÏ crew tAaZaj £7r(n0tvTtq ovit ewe'» re ambufta ex oleo impofiti prohibent. Podagns utiliter etiam imponuntur, St in dolorem auriutn ex aceto. Sacros ignes Si ulcéra quos herpetasaft cunt ex aceto inuntSi, aut cu hylTopoimpofitico' pefeut. Cremadi fales hoc modo funtj In teftaccu uas coqcito falestSC ne diflquot;iliant,diligctcr opcreu' lato, tu carbonibus obruito donee ignifi candeat. Quids folflies crufta piftorio opcre panifier) æo do confeda eircûlinentes,carbonibus iniedosai-mittut ufep dum crufta ilia tota ercmata fit * Lieft SC communesfales hoc modo cremaret Aqua eos abluito.dimilTostÿ donee ficcentur in fiâilecomi'

70.1 gt;nbsp;TÇaS æjaAr/a/jTS t/ouo^^. ê^utr/TrÉAaTa 710 tjTTHlaç’rX^o'' f^i^' o^^Ç xafajjg/oamp;EV-Tiç H K-ayaTrAacôtTOÇ cruw Uôytô7rû3. Kauss^ q aÙT^ùçôsjan/vo/j amp;'^eo/j£Ai.SaAov]aç ÀjItt; p.£A wç 7rU|U.a£rctv]aS Y Va /xù c/^a^^uVTj.àvô^a Kia n ^^K^u^avJaç aj^^istn Truÿaenuç. XvîÇ □ T^ ôçuKruç soar î T^/TrAao-ca/nç ,ii^ ov^^o Kaç U7f20£mç,£5w-/(U axs'Ç S/J quot;^ ^“'5 WTO' HaH. £V£SI 9 »y 7®ù(5 Koivov'ç aAaç TWr^/i Vfi ^o •}Pl]K.o.i]iJ,ii‘jpn.7\,V7oQav'PÙ^lt;xiTa^V(ra.‘à,amp; ________,_ £a!/as?N?w3Hva(,£AtSaAs.£’isxvl’av.n^7r«/Aa citowpcrculatostp urito continuemifeens,donee o-açÙTroKa/î «(v* Vws Sp^KKiu o^aôïéœvTj* amplius non diiïiliant.


I N T E R P R B s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

FErentæquo animo grammatici multitudinis numéro fales à nobismodo infaledifloî.Necpro la ' te hominis damnabuncGrxcoijrexemplo mukiplicem rem numéro tantifper.dum quod natur«m* tereft abfoluacur,auxifle. Qua enim ncceHitace fecüdo uolumine fanguines dicere coaAifunrus, ca' dem fales hocloco etiarn diximus ; haud fané oblici animi famnia fales dici, omnesqjuitx kpores.Ó'ium' mam hilaritatem laborum'que requiem non alio magis uocabulo intelligi.Sed non fatis apte aliter mu p plicê rem dici poffe fencientes.De uniuerfo fale multis^ciusgeneribus docente fere oia fcriptore m uno fale, fed aliquando in omnibus, aliquando in pluribus aut hoc aut illud conftituente. In quo tue * tur noftras natura partes:quæ fifalem tarn multis formis diuerfis locis uariauit, in gratiam fuam con nobis hoc exigée.Tuebtintur amp;nbsp;gentes.quæ multifariam quotidian! ufus rem fingetes, quöd numerolu fibieft, numero etiarn à fcriptoribus augeri aequo animo ferent.Erit legcntibus ld etianl aptius 0quot; certiu * nüllibi.coaÆushærerc,certum'nealiquodgenus.anomnem ,an uniuerfumfalem inteUexiflêaliqi^'’ ® oporteac.Erunt ergo nobis fales toto orbe natiui uel fitftitq prouenientes.non animi lepóres.fed coaaim ficcatifalG-humores .• quorum diuerfis locis Érgentibus tam multi natales amp;nbsp;confediones (unC.utn“'““ largior homini natura aut ingeniofior hominis ars fuiffe uideatur.Longior quam ftudiü Öquot; confili«»* quot;® drum patiatur,rei feries amp;nbsp;hilloria eft.-ideoep à nobis relinqu enda, praefertim qoæ ad earn pertineat traden te Plinio omnia lib.xxx. capite vn,amp; ix. in quo legenda omnia nouille ea cupientibus relinquimuSlt; NW Interim paucioraquaedS more noftro monebimus ;Erit^primumquod hicait, harenarium falem que Graeci ammoniacumdicunt, ïvj^/s-ovTt n^t^Tazt/l/a^Jraj iviénu t;^orr« : uerfumepa nobis eftrfcifl'dis.uepisp longitudmemretflis : à Plinio quo diximus locofciffilialumini hls uerbiscomparariiNamCyrenaicitr dtusnobilitantur.ammoniacoizipfo, quia fubharenisinueniatur,appellato.'fimilis eft colore alum quod fchiftonuocant.Iongisglebis:neq;pellucidis.ingratofapore,fedmedicinxutills.tnquoanima u tendu m illud eft.dicere Diofcoridem elle hunc falem îw^/r«r.id eft,fcilTilem.fcindi^ facillime : Plquot;’“!’?.“. fciflilialumini colore fimilem: non Icui inter eos diuerfitace,qu3e tota in uocibus illisfchifton creufcnitto uerfatur.Coaluerunt in fcriptore hoc non multo poft ab hoc loco inutiles qu ædam uoces. ab his audit«» qui ignorarent in Cappadocia Taitam nomine ftagnum effe,aquo Tateus falquondam didusiuetit,^ à Diofcoride Phrygius nominaturquoniam in magng Phrygia: parte Cappadocia quodam fuerit, utW bo teftatus eft.Id ut diximus ignorantes aliqufnouamcjfibi uocem corruptam exiftimances.aiittritcu autgateum uocariadlj^ipferunc. Veruntamen ex Plinio reftituenduslocus erat:Eodem enimloco inquit-At ex ftagnisTarentinuser Phrygius qui Tateus uocatur.Legebatur poftremo uariein uetuftioribus^rf corum codicibus quod ad uefpasö'erabronespertinec. Vidimus enim nosin quibus poft uefpas non«» 1 »wy,qui crabrones ftint,legitur.fed mutato cafu T^uJlîrea, quae uox oraecis uitium in ofte indicat, quale mo dcfcribemus:Quodnonpenitusneglcximus,praEfertimcorruptacommuniletftione, quae fineuitiolut _ raerat .• 7i^ib A apww» itMyxj n^ «vJpM/wrrat ea eft ffijiittiSv Mxyxi n^ T^lMvot, id eft, fi crabrones ca uox ugo cetruefpaijticftus amp;nbsp;crabronesreii crabronu potius legendu fuiflet. Alter ex nouiirimisinterpretibusexr mo rem ad crabroncseötraxit.Barbarus in altera letfhone minuscertég oportebac teredines dixir.Nos niumfecutietiafumus.quiuefpiscrabronesadiecitix.xitxlibri cap.Suntqjeiushæcuerba.-Aduerluscr' bronesuero uel uefpas fimiliaqj exaceto,0'c. No danamus tamé qd à Barbaro didü eft: defideranaam co certior fuae teredinis fignificatio.Credét em leg êtes notiflima infedia ab eo indicari.eontra quae hicm praecipit.Sed fi recipienda hoc loco teredo fit.ollm teredineinteUigere oportebit qua Graeci^»/»»« «^'' “°' r^s/wv Sfo“« cant,id eft ,offis teredinê. Ea in difFinitionibus fuis à Galeno his uerbis defcribit .• Teredo omsperforMio Teredo corruptione eft.Nome malo ex co,qd llli accidit fatflu eft:perforat em. Videndu medicis erit, an ofijunui oftis, malo fal profi t tir fi profit,no ab re fuerit ea recepifle uocéi nos in ambiguo ea quae autore Plinio contma' ri poterat.elegim’. Sequit no multopoft qd ad aocodiloie morfus pertineq in q löge Plinius in eiusreme drj ratione ab hoc fcriptore differt.Hic co q cuefti uertcrutfenlu uoces illiccocipit: necaliud indicatquaeiP riclegMUr.lifiifSMjIiMMiiiitSiMirirtaAiiimtMlSirilvMti.ijCtiTjfi/Aytitit il»tfvfiniyigt;gt;VT^ifuramp;i't»iJ^^fl^gt;'‘-^“^'^ c'diuerfo ait .• Crocodiloije morfibus ex aceto in linteolis, ita utbatu erent ante idnii ulcéra: non fans cert« curation«

-ocr page 719-

L I B B R V,

681

Worru J^”“*'quot;quot;”®'quot;âtucditarnenu«bourus,indicaficuidct«i'piilfandupwfuticnd«lt;ÿantcaloctim ^1060*711 **.P’®'^“fada ulcusrid em batuere uerbum fignificae.Ex eo oborta fufpicio nobis eft,quod in BatUWtJ fibusf 'æSgt;trvÇo2i^Mv,firecipiêdaplintjlediofit,7fl7HoA4uuif]egioportere:efle(pfenfuni:CrocodiIo^mor HAda*^*^'-'-”' f^'^Oportere tamcin eum ufum linteolis claiidere.demerfumq) m aceco iiulneri impone* ^ipiu '’^^'?’P®quot;’*“'’’^’*^“'*’‘*“gt;i^ eft,percutiendü ex morfu fadû ulcusillud.Quod enim eft illic parti' Bgai)?7^*^“''’P”^®P^^‘^°’''S®”disuinciendisfpuulncribusrefpondet.propriacniminfpiffando non in *ft M ? '?”'®”^*° “^bi eius eft.Monuiffe hoc fatis fitmam quod ad rem pertinet.nihilmutatum ànobis ’iltinar • ‘^'•* ”^ mdetur poteftas eft.Stomacho tarnen praeter g ad excitandam cibi appetentiam.inu dit P •'^'''^ ®diderunt;fed ob earn uim tarn cömunem habet in cibis ufum,ut non fibi tantii homines qti fiat n r - P^‘’°f ' ^“° ®^'5 paftores ó* armétarij lambendS aliquado proponât. Quod qua ratione ab eis fæpseft.dubitatü^an ad nutriméti copia.Cr ut pinguefcatpecus: an fanitatis canfa potius,Cr

^ufa•«’‘'’''P’’’.S‘’'^ini8copia,quf pecorimorbofa eft,excogicatüid in pecuana re fuerit ln prioreenim

8dnu • f-”°?”®l’'^aliquis,excitariauiditatêfalisacrimonia,aperiri^corpori8meatusoês.eaijratiöc til)yj**-®'^ï?^''’“f'onê,ü'intotücorpusdigeftionciterfieri. Obquâcaulàmnôdefuerütexantiquio’ fe(Jüir'**’^“g'’’‘^*^”®’quicibij nö fentiunt.nó dulcibus qualepaffum eft, necglutinofisqualisalica, öbu j?^””’®' hisqux falfuginc aliqua habeat.nutriri.quoi? tenuiras nutrimentü corpori perutjs mea-

femf •'*■?” Po^eriore ratiocinari contra licebit,adipes (ïr obefitatem omnem difiiccre abfumereqj fa Cïmi'7’•'^'* '‘’diciü effe. q, facilius ftrigofo pecori ob maciem peUis aufertur : qu i en im pellé retinebat cr tuner^'’’'’’^’‘^eps.amp;leabfumptusquod diximus praeftat. Quinetia falis ufu extenuari fanguinem ali Ïuer '^ . “quot;*'*^®’”^obcaufam utconualefcatpecus,lambendü falem à rei pecuariae magiftris apponi. Cüs.a*'^'-’‘’’^'’*^*^^“’“adfacunditatéidpertincre;fieri^falis cibo ad Venerem promptiusomnepe-flum °L’’°^^*^“®t3fijerit, canesÖlfamctis uefcentes citiusconcipere-ó'tnmannaueslongepluresgin inibus foricesgignereinon ob aliam ut ferüt,gex copiofo coitu ad quem falc ftimulätur,caufam.

^^i A^vhç«Ao^. Ktef. ^a. De Salis fpumaautlanugine. Cap. LXXXL--AAosaj^VH. ïo|t(rp.aS27/jaAü(5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alos achnen LRomani falis fpumam a ut

^tó^ou(5.ui5«nto/xivo/j£7rï^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maris lanuginem dicunt. J Spumofa ma-

’^|n/'ró/j. △wa^'/j j^ Ex^i T^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris lanugo falis fpuma cft.Inucnitur in fa-

«Ww rl^^xAa-'ip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xis eafdem fali uires Habens.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRET.

Aösfeipfau, folo nomine cocrefcens in litoralibus petris,^r in marl fcopulis fluAuum afpergineialis

’’^I AZ^Ç. K^). ■Jg*.

AZW. Ä «VT^Vîi? aXirt'/J ex'! ^’'^S ■yjap.o'/juiK^tó. /'vovit’^imIq k « i^TD?!’ Kara vofxàù stkAU'

J0 ’'Jugoliïcpotiusgfpumaindicat.Pliniusfpumamxxxi.uoluminccapitc vii.appellat,ex propria xis co'™''*'*^f ®^*® fignificatione: Hic tarnen ^-j-ny/jei earn elTe dicens, lanuginë magis cum ram in ia-'’«cuitdefcribere uidetur,facilem cognitu ir inuentu tem.

DeMuria. Cap, LXXXIL

AlmenLRomani muriam dicStJHabet muria eafdéfalün exterendo poteftates SiC uires.Côtraexulcerata inteftmoç; tôt

'*c'(Ua. Xÿ^’iXiatTiKo/çj^övio/g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mina,uctuftofo^ coxendicû dolores dy

quot;S^n KKTWTÀHsKçàj/jio^v/ttp’ afi ^«- Here militer infundii.Fouent ea etiâ pari utilitate ,M^amp;;^cri/j4(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qüæcunq} maris aquafoueripræcipmntur.

INTERPRES.

P Ko coperto nobis eft, deeffe huic capiti uircs poteftatesç illas oés,quas fali hic idc feriptor pauloan ce aliignauitrneçem uerifimile eft,ex tam multis unâ tantü exterédi fcilicet,diciâ ab eo fuiffe.PerfuaP-deetpid nô ta antiquâ feriptoris huius interpretatio,in qua deinceps multæ abac numerâtur, g Plinius jcxxi.uoîuminiscapice vin. plures triple numcrâs,fpinâre,niordere,extenuare,ficcare,amp;quaecuntpalia nieictiptor toto hoc capite docet, à quo qfdem uerbis omnia reddica funt.Credimus nos fadium id ab ali» SUo.cuifati9 effet in fale ea audiffedaboriqj in feribendo iterj; quae femel fcripta fuiffent parcés, eas neglexe Ht.Repetêdæ itatpO' in hoc caput reuoeâdx ex fale oês illæ erût BarbarusGrgcoiR halmen falfuginc uoca ^it.IatiorisfortëambitusgGræcoiirhalmeccrtaresexigeret.uoce ufus.Nosmuriâautoribus Columella^ “nnio,Romanis!5fcriptoribu9 alqs appellauimus, qui in medicina lt;ir domeftica re muriâ femper uocaue-wnt.Eaduplex ueteribus fuinakera qua in eöditura uini uterentur.cuius confedionéer ufum Columclli doemt xni.uolumine capite xx vi. Altera quae dura ab illis uocabat, cuius confedHonê amp;nbsp;ufum idem ferr. ptor codé uolumine,fed capite vi.er vn.tracftauit,qua tneedituns olei^,radicü,pomoBr, falgamoF^qjoim ?'^^.o'**^ hoc genus halmen Diofcorides uocat,quoniam altera illa admixto libi mcllc,niiJ' umnifiin uindemia habebat ufum.Eius cöfediio à Columella his uerbis docetur; Doliü g patentifl'imi ons ocatoin ea parte uillae quae plurimü folis accipit.ld doliü aqua coelefti impleto,ea eft enim huic rei apciffi *®3.:uelfinonfueritpluuialis,fontana dulciffimi faporis fit. Turn indito fportamiunceamuelfparceam, ^' 9“æ rcplenda eft falc candido, ut candida muria fiat. Cum falê per aliquot dies uidebis liquefcere,cr ex eo jotelligisnondum eflê muriam maturam, alium fubinde falem tandiu ingeres,donec in fporta permaneat integer fal,nec minuat.Quod cü animaducrteris, fcias habere muria rriaturitatc fuam.Et fi' meliere adhuc üolums,in uafa bene picata diffundes.tr operta in fole habebis;omnc enim mucorê uis folis aufert ó* odö-rem bonum prgbet.EftiUud etianj maturje murig: expei imencuiqiubi dulcem caftum in earn dimiferis,(ï h» 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■“ ‘'.....peftura

-ocr page 720-

DIOSCORIDIS,


«St


pefTum ibit,(cias efle adhuc crudâTi innatabir.matura. Et hsec duraantiquoi^ muriafiiit,quain eödituri« falgamoi^ uillici amp;nbsp;patresfamihas utebaturMedicina aut in pleriftp morbis.praefertim^ interaneoç! exul cerationibus«ir coxendicisdoloribus.eade racione qua feciido uolumine in garo idem hie feriptor monuit: Utcxulcerataad cicatricem perducerec.ü'quæ exolcerata non effent, ad ducendum ulcus proricaret.

P^iAvSouçaAo!?. Kttf. 5?*- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Salis flore. Cap, LXXXIII,

Aoi? 3 av9oç, naja^^ô/al^ ^ vti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AIos anthosLRomani falls flore nomi-

Aÿ7fgt;lajx3.èlt;?/s-c('ij9 a»a*vlt;«çÂ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nantJDcferf Nilo Aegyptifluminefa

cri. •^aAHTïfÉo/j JlcTOKjjKiÿ/jTH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ksflos. Innatatôipaludibusquibufdâ, jgoa,u7Pi/'uo-lt;ixÂîs^^jwç T^ rajos. Probat qui fit croceo colore, odore ingrato ceu c/v/oT«( ^ HJ/'utru(y\'5-^3/j^xS;^o/jHJ TK ^tutr^i gari,n5nunq etia grauioretraaiore in guftuera ^K^KcuT^o/jHj.uTPAi-^o^, r dll i/j.fxi'\^op 3 ■ dedi ui,cu pinguitudine aliq.Im probat q rubri-^^fxSouQi^op,cpavAopHrHTiop. ^2 to àitsjca op ÏAxitp irwiUf'iroci fxovop. to SiJ^oXupSjjop

JV £K p-sjou^ HJ ViPar©^. Tf/p JÏ tiJo^tcc h/X -KOH^xHJcJxïTî.i^otti'iH.a: tÀKH.^ Vû/akç raçc^ eUd’'û/0/Ç. HJ 3Ta7ruo^o2v]a.HJ«A«.êAuta7riaS. »y ràç ovA«Q oùçj ^ Â^x.(ifMallt;x.. p.'icmrixi amp;nbsp;J/x7rAaSjO(S HJ /xujo/Ç s’/Ç ^^atrif} uç Hj tS 50 -^îvai.ïsi Jé HJ IJ^^iirwpMHàMp.wtX'nit^ rx-^A^ô/j (rw ohcf amp;nbsp;u^a^ Ân(f^îf). Kditosó' P-°‘‘X°P‘ /^‘y^VTai amp;nbsp;Smo-iCKi Hÿ^ a’fxHyfxixa't '^OQT^lX^pÂ^ACCO'/M/J. amp;nbsp;K«9oAOU ^ I^ÿ' /J.V, irv^inop Sç 7^ 0/«Aig.

cæ colore ru bet, grumofu s^ eft. Syncerus oko tantfi rcfoIuiuAdukeratus inieda aqua,deflue-te colore diluit. Facit ad malefica dolofalt;$ulcéra, amp;nbsp;ulcerum phagedænas fall's flosJacit ad ea quæ in genitalibus pafeédo ferpût,purulctasau res,8C hebetes oculosîcica trices albuginesi^ co-rum tollit.Additur in empIaftra.Mifcetur Si un-guentis,qualiter in rofaceo fit,coloris caufa. Su* dorem cit. AIuS turbat cû uino Siaquafumptfi.

Stomacho nocet, Mifeet acopis6lt; hisquaeexte-rendo funt,ad extenuâdos palpebra^jpiJosnn

INTERPRES.

PEregri na neefatis certa res Italiaequonda falis hie flos fuit tin Aegypto inueniriab hocCtabaiiisov 0;us,paliidibusq;Cr fontibus quibufdainnatare.Qpo minusdemiretur aliquis nunc in pjedk«’® 1”' rum cognofci,«Sr nollu eius effe ufum. Sails ueluti rubigo quædâ ab alijs didus falis flos eft,quo™’?quot; colore ruffo fit. Cömendabatur tune qui olei pinguitudine quädam redderet. Quod fane'mireturaliquis, ab olei pinguitudine diuerfo penitus fale.Ccrtiflime de co plinius trigèfimoprimo uolumine cap.ftpt™® cgicinihil ^ non ab hoe feriptore craditum rjfdem reddidit uerbis : ob quam caufam longius de ca non agn «nusjii fcriptore co cognofeenda rclinquentcs.fiqua nouille alia de co aliquis optaueric.

n^h^ÎT^ov, Ktef. '^/‘\ nƒo/J .'Tt^oK^mofiv M^p,^

Îi Âamp;JH op îS ji2oav,Ka}a m^HfÂijop,oiovii offoy^wJ'ïq 2. T^CST’p J^i^^iH. ^0U-i'^p. ùwap-ii} J^ ÉXl W«®^*?^*’?’’

De Nitro, Cap, LXXXÎIIL . . Itron LRomâipariterGræcisnitw ' cG t• JProbatur quod leue Slt; finf P° . re eft,rofeo colore aut albo, ÄlpoPg” rû modo fiftulofumtquale eft qd ex bu nis affert, uires ex alto in fummû euoeätü habet.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

“w—(Verunt quondä nitri pluribus locis nö aliter g alioijt metalloip nitrarix fodinx.aliquibus etia lut |-q folcnitrofisagser paJudibus fiebat:etnelögiorcs fimus.nullü quälenoftra ptatee®»^’^*”*!quot;'?^!^, JL erat.nec cum que noftra aetate ufum in miffilibus ignc tormetis habct,in antiqua militia babuit: ' Éatur co medicina tant5,nihilq} Ablÿrto inucterinaria medicina frcquétiuseft:quoniâ falis modo am tem cibi morbofo pecori excicarec,iimul qjqua habet,pellêdi ui purgaret, Vtebatur amp;nbsp;ganea,in qua^^ eius obferuauerat,tenerefccre nitro multa.prxfetcimip herbalt radices,candoré obfonia *-®’''’’quot;“^’• yj, tauiridiora fieri.Exq ufu Martialiseciam cecinit ; Nee tibi pallctesmoueancfaftidia caules.Nitrata mr bralfiea fiataqua.Quod totü legétes monuiife placuic.ne quis ab hoc er ab alijs de nitro didla.dcniOT .^ ftræ aratis,quc falê nicru oës paffim nominät.dici exiftimet-Laudauit antiquitas nitrü ob diiierfos ums «erfislocisnafcés.Hicexbunisfpögiofumalijsantepofuit,nó fatiscertaloei indicatione. Omitcimusq ^ Plinius xxxi.uolumine cap.x,rctulit,optimiicopiofumqjin Clitis Macedoniæ nafci.Nihilemqdille ^ fcriptoris huius bunos pertinet.Qui ff hoc loco colles fimpliciter fignificant,foflilc 0* ex montanis eru. _ exteris uidetur Diofcorides antepofuifle: fin contra non colles ea uoce,fed cercum aliquem .“S™”® cum,in ambigue tune rescft:plurcs enim diuerfisregionibus urbes 0quot; oppida hoe nomine m ^!’‘^'fl''. ? ßtwii. graphia audiutitur.quia in collibus xdificatx habitarentur, fic nominatæ : Bunos enim Grxcice p créeras aras 0* cumulos uocant.Siquidem in lllyrico,inEpiro,nec procul ab Antycira eodem ?°?'“ ^ ni urbes amp;nbsp;oppida fuerunt,ut teftati Stephanus Byzatius,Plutarchus,plurcsf^ alij funt. Nobis iion mus,in cam qug non procul ab Antycira à Plurarcho defcribitur,in commentariolo cui tituluseit.v nbsp;nbsp;»

in terreftribus an in aquatilibus brotis.maior fitprudentia.

n^jAq’swv/^w. «$, ^t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeSpuma nitri, Cap, ^^^^'^^pfjyon

-ocr page 721-

A^ÇûÇ J^ vîlÿou,a§(Soç^ vvai ißo KG o Koucfóravi^ 0 TrAaK^JV^, tUÔjUTTjoÇTt 0 i/XTTOjepUJO^ HCC-4^£^HÇ.Ë23t/'KK^K0Ç.0(0(’â27/l ««K tîMAaJkA^’aç Ko/ju^o/iî^oç ^ (^ Aü^ia, ^^«^^0 cacvTtfioi^. -^vaT^ ^ ly «^/xa-V^ç^ K^/aç. ^(Mx/j.1/1 JV t\(J yy koviTiii *'^^^*yi^'’'~°/' «^O'V î/XCf^I). £K. T^'ir-®’^ 31’ViTj0 v w) s^oepouç 7rau(l Atavôsv /xtroc *^“^ï^'^ï'yjp6ïp^tTau?50^£A(r’SH^X£Ta£-4tiAa^ç,H2;V(x5!r(ria(p3^^c/'ttüa/xtv' Trvtu-f^la,o'o/j winéKS S àVHÔ». fe/ q »y t^ wcTi k^ °^7gt;5‘^/x« Tijôç ^ uTroTTfa Trjoo-SoXSç- /xi-V^l«' *'l^a!î)o^H2iK,a7(’,H^ ÈTTdîxras/KaZç, «^ ^^^'?'^ '‘“■’’■Aasjoiç,!^ At-nfctü^KaZç. CM i^a^ :j 6^Aw5û’/vq3îr)^£o^uSv*^ £|(X7rv^ MaTûweç TJ j^ quot;j^jjyç ^^ ’ioi.Ta.1 gt;y ttuo^oi-*^'*?,^‘’^^0 ’’!l$^7f(UC'«jÔo(lt;l Î^XtOA^tVO/J. •twoo'vKTSi’Tî iStki trewsta^ ûltiw «uu’m. “'®sogw Jt 61 ifoflffâaç âvaANefS'ipT^/x/V ''!'S’lt;T(VHj^jT£j(TVKU/l3 UcPgO7r/)^ ^ «•«' J^^^ÂT-p.« .»-«ü^jXi^ Q ir^Qiôp^Uopo^M' ^^^Ç' 0 7150(5 lUumaç irM ô^ukçiztû) tP' 'iU«ÿXQ^^, 7i^Qj jg J^uTt^HSîJç tro}} uæ«^. ’Ço? TMjJo^i J^ âi^i« o-oy lt;ri7^lt;!i/lt;p. â^o^a •^J« JjHir(/xû/)KaT«7rAa(r^a. -^aK/xa^ou Cl 71 ÛTTKÔoTDVlKOIÇ 7ra0i(r/ (Tew KUBOTH ^Qil ^S*ÿ?*^''#*Ww ly Sera wcfi4A/^wlt;’£7r( , 'V^'^'^a/j-^aAtAu/jSjoJ/J.£V/0( Jlî Kcnom rot tijo^jk^'ç^ ^7rgt; avS^anaç ttïttu ÎWWÇ aTn^^o-ifuxoi, TK0ÜTpK.iu^0}i «.eu ''“’' os^oKou iwçâ^ Îkttujmôh«


LIBER V.


^S$


APhron nitriLRomai fpuma nitri dieSt, J Probatiffima nitrifpuma quçkuilÏÏma amp;nbsp;fine pôdere eft, quæ cruftacea,friabp Us, colore penepurpureo, fpumofa, gu-ftu^ erodes, quaUs ex Philadelphia Lyciæ afferf. Seconda bonitatis æftimationé habet Aegyptia^ Nafcif SCin Magnefia Cariæ.Vires habet amp;nbsp;nitrû 8C nitri fpuma faU squales: cremanturq^ illi fimili ter, Amplius tarne id nitrû nitriep fpuma poflunt, ut termina hniâttritaamp;inaqua dulciadditocy-mino pota, au t cü decode aliquo co^ qu^ inflatio ncs difiieere poffunt,quale eft ruts anethi'uc,aut anifi.Inunguut his etiâ in fufpicione accefliois cir eulares febres. Mifcct emplaftris,quæ difeunedo, extrahédo, exterêdo SC extenuado fint. Medétur purulentis auribus, eai^tp inflationibus 8C tinniti bus cû calida aqua uino'uc illis inftillata, Purgâc ôtfordescû aceto qfdem inftillatatCûfuilloafini-no'ue adipe rabidoçe canû morfus amp;nbsp;abfceiTus qs dothienas uocant, terebinthinarefina excepta fa nantî Cum caricis c5tra cutê fubeûtes aquasem-plaftri modoimponutur.Exceptismellcad clan-tatem inunguntur eis oculi. Bibutur 8lt; c5tra fun-gos utiliterin pofeaîin aqua,côtrabupreftimîcon tra taurinûfanguinë,cû filphiojmponunturem-plaftri modo etia utiliter his qui cibûnofentiûtt cum cera luxatis amp;in feapulis rigentibus in de-ceffione. Si cum iam decrefeit malum.Mifcentuc parti etiam utiliter, dantur^uefeeda ad linguam refolutam.Coquunt quidem prædida,nitrum fei licet, S^ nitri fpumam in noua tefta ignitis carbo-nibus doneccandeant fuperpofita,


INTERPRES.


NEceadem nec diuerfa nitro peninis nitri fpurtiâ âneiquis fuit,qrdem lociscu nitro nafeens amp;nbsp;æqua-“ illipoteftate.afpcdlu tamêalia.quô tenuior nitro.co etiâ melior.Difcrimê in nafeedo potius gfub' Ira ' ?’™®5*“®quot;^’‘^=*^gnâtibuscîn,fcdnondüparictibu8 nicrarijs, ut Pliniusait.fpuma collgebacur. t^ob tenuitatê fuä nitri fpuma pracuiuSjer in fummu emerges fimulipcöcrefcens humor.Sunt tarne in

n^i ^«rd§. «$, '5/,

^^f* nittifpumâ,accrue^ nitri ueluti fermenta quodâ, ex quibus referuétibus hæc uc-nitrf'’™* '*”^^^'''^*^'^'^ *quot; ““U® alqs fit/eruore fuo fe purgâtibus. Addiderüt alq in pnorc ilia colligcndx bah f'^æ f^'®”®’”® concemi earn in nitrarijs nifi noÂurni accefferint rores.Quocunçaüt modo fe res ,. . “wt,quod tenuiffimii ex nitro fe proferebat, id nitrofpuma quonda dicebatur:multi uc uidetur in me-•Onaufusà nitro fola bonitate diuerfa : ob qua caufam, etfiforte' uno eodemqj capite côtinuata hiftoria, Uffo^traditii quonda à Diofcoride fuerit ! Nos tarnen aliotÿ omnin rationê fecuti,feorfum de utroep egi-“^Neçeft quod ultra moneamus.qfuiflequonda pro falealiquibuslocis nitri huius ufumitantaillifi-tff'^u *^i°”®’*®P°'^'®»®' totius fubftantix eft, poHeej adhuc inueniri 0* in eodem ufu gêtibus aliquibus co'f*^™- P^° cöperto nobis nö eft.Quéadmodû fine côtrouerfia à eneftis recipit,nullü fuiffe ufum nec tudquot; ™*quot;' cliqua eins qd nüc decodla terra ad ufus belloijz fingit.Cr falê nitrü uoeât.magna cû illo fimili-®ne,fr natur« id generâtis imitatione excogitatü. Eft illud etiâ animaduertendû, qd ab altero ex nouiß •Wsinterprctibus dicit: Finite nitrifpuma tormina fi in hydromeliteautfapa bibat; Nôfapâ.fed decodlu ttlugendü eo loco effe;coniungitp decodlü alqs illis qux ftatim numerantur riitae.drc. Effe^ fenfum: bibi pottere in mulfa aqua nitrü, aut in decoefto aliquo eoqt quæ inflationesfoluunt.qualia funcanethiim.ani a*^’f'’^®*P''J''^^31ia,Quodantinextrcmocapitedicflu anobiseft.dariuefeenduad linguam refolutam, j,d]-'quot;°^®^™^““’' uerbis. Ea funt; Paralyfi in lingua cum pane imponitur. Hie pani tantum mifeen ait 'nguärefolutam.Credimustjnos ficcradtandu remedium effe.CptcriPliniumfecuti ex uerbiseiuslocu

^H*'^’^”* ^®”*' *quot; ®*°^’^®^'‘^e fenfum ex alqs odorati, non uidemus filingux imponédum nitrum fit, T *033 tara rem pane opus fit,citius enim amp;nbsp;altius fine eo in linguam penetrabit.

DeFcce. Cap. LXXXVI.

Tryg^

-ocr page 722-

eu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIO

TPu^a 3 ■^aXinTftó|U(U.aA(Sa/«5^ T^aif oiW vraXaiS ’rraXwou.ó ^ p.H, K’ aÿâw a^ouo^ioiX. « ^ âçp CROIX’iw\T tra T] TH tPtWcé/xiJ, Kau stop Q UÇàXKUûVl ) TÇOt^Hgap.tVHptTT/pi.tÀWC’. 2i'tç 9 t^’oS^aKquot; Kair 6£V7iç Kaiser/ tw^J^x 4i?iG, t'wç«p£/x7rujcc6K iÇ^ Sa9oç. aÂ\o/ 9 vq uv^-^aKa^ 7rt7ru ju/iSz/ouç t^nju^ Wrtç SwA^, ^ Opio/^ fpßin. XH/J.QQfJ Q ^ JVoÛtTKÇ Kaua^wç ilCHTi0p,V 7iamp;JK0p H 4^0 J^Sfp T ^U/Xar » HJ 7° •TIjocrtVtj^ôiflJpTHrAûjWH'o/ovtl $AtnJv avTHV. tült;raUTamp;X5 HJ H «Tf 0^0U§ KOUtT]. AlVM/J-lp J^ £Xlt;1 KaUSMKV xtpötß^x. HJ CT/AUK^KHV. KKTWAu ^kZw. suTTf/Kàü «H^ ern-rf iKÖMarap H^^NçavX-KHp. J^HStOp JÏ TH ^U7I TÇOO-tJJOrtÜ OUtTH . TX ^v V J^a7rv0Tca. o0£p ovJ^ âmttTrasop. ovJ^ j^w^^ç a'^ouç avÄa'if^irtop, 7r?lt;milxi 9 au TM UÇTP^CfioAU^. H KKaUSOl? S^J^iJ 0!/'Hpt«]« Cl KaS’tau Cl MîTa piujlt;r/VHÇ. MiAiipTi HJ sôpia')(op |ôV'pi.a2^apSp^ KaJa7r Aaoamp;eira st A Aij. HJ ç2p yuüûlMamp;op iÇ^ «Jou CI Mif'ûiov Ka-TaTfAaTfopipM TÇaüVfj. HJ tjJuytS'Aa àvtAKu-Ta J^aefoje- HJt})upi.a7api.as»(’7t£ûJ'?SrwvJaç, gÉovraç -yaAa o-etïvutTitrauo’^ijKa’Jajgi^G-era. H eût KtKaupÂUH A£7i5oult;5 a^SHtnp ovulas lt;rui) Iht/vh. HJ pttrà %(V/Vou t Aa/ou tru^jß/camp;f c'a vuKra oAàü,^oa'^à(? TP/êraç J/'x“?' ^^’J ^exa^/ji.iyVVTxm^ T«o(fgt;^aÂ/j.igt;ix œç cüTo d^ôç- 0'iJ-HX.i quot;^^ ovAaç yy â^Auç ràç ^ 040aA t^oJ^HTDiavTn,


SCORIDIS,


^w—RygaLRomani fecc dicutJEx deter« 1 nbsp;nbsp;nbsp;Italico uino eligéda præ omnibusalij«

1 nbsp;nbsp;nbsp;uini fcx cd; fin min’,ex quopotuerit

JL aliquis maxime fimilû Ex acctoenim acriore amp;nbsp;intenfiore ui eft. Coquenda halcycnij modo fex diligenter antea ficcata.Quidâ in no-uis fidilibus teftiseam côqcientes,copiofo igné cremant,ufq}dum altius tota ignecandeatAlij ignitis carbonibus glebas eius operientcs,idem agunuLegitimæ coduræ nota eft candidus aut acreus color: amp;nbsp;cû refrigerata linguæ impofita, eam quafi urit.Coquif eode modo etia acetifexi Eft feci uis 8C natura ualidilfime adurere,exterc re,ad cicatrice perducere,adftringere,ficcare(p» Vtendü recente eftreitiftïme enim efflata ui Ian« guet: eamep ob caufam diligétiftïme operculan da,ncc nifi uafe aliquo claufa feruâda eft.Laua^ » tur bullae modo quæpompholyx dicitur, Cru* dafexper feamp;cû myrto tumores reprimitJn aluû ô^ftomachS emplaftri modo impofitad«' ftillationes compefeit.Muliebres focminaamp; Hu' ■dioncs imo uctri Ô^ naturalibus codé modoim pofita,fiftit.Panos nondum exulceratosdifeutit. Côtra copia ladisôCeiusimpatiêtes maniasex aceto inSgitur.Cremata feabrosunguescurefi' napcllitîâ exientifcino oleointegramnodem inunda,capillum ruffat.Lauatur crematafex, mifcetur^ oculorum medicamentisnonaliter quàmcinerula quæ fpodion dicitur, oculorum albugines SC cicatrices exterens,


r N T E R P R £ S.

SEdimentum uinicû indolio deferbuit,fex eft.Nota omnibus,er nifi in medicina uiresaliquwhabcat, homini pcnitusinucilis.Crudæpariterû'cotftf ufusquondâfuit.Vocauitfccempoftcfioi^ef*-®™™ medicina etiam pheelam : copiofa^in Grgcoiÿ medicis ea uoxeft,qua crematâ prioaomfigninanu Eius non meminit Diofcorides.quoniâfuaæcatenullumeratforte'adhuc idnomen. Illudhumaniofcsb^ ras profitetes nouiffe amp;nbsp;obferuaflenolumus, quoda nobis didü eft: Vtendürecenteeftïcitiflimeeninirf' flata ui languet.eami^ ob caufam diligêciiïîmeoperculanda, nee nifi uafe aliquo claufa feruandaeftaPU' niobrcuiusamp;aptiusdici: Celeritercxanimatur non inclufocondita.Inquoexanimandiuerboufus.ani' mam ad omnem halitum.ér ut Graeci dicunt KV((tiM contraxit.


n^i kerSisov. nbsp;nbsp;Klip, ^t*.

XêtSûÇyiVtlai oirru, gt;?^ GaAadfi up KH^vKwp Tx oSJaKa ka^pt TTU^ïtcKju^op • «i'Ç kAiBo«^ J^a nv^pKa^ilç alt;piQ t^vuKTf^tü-o-a.!. TH 9 tx^/^'a ^“/i /t^ Aó^KOTaTH yÿJ«



De CaIce quam Grxd asbcfton,id eft,non reftim dam aqua uocanc Gap, LXXXVIL Sbefton LRomani calcê uiua dicutJbt hoc modo calx: Sumito marinoçi bued norum teftas,igne easobruito,autmca dentes igné furnos côi'icico,finitotçinte-



Ta^àvtAoû. t ; JV /xH,7ra.7iip Cl aj^iç «p ix«' vw(5A6V’Küa'S'H. t;Taâ7P^a4açaÙTa£’(Ç 4'’'


gram nodcillic efle. Matutino deinde fi candoré cotraxerint, tollito:fin min’ coquitoite^iufi^dö penitusalbefcat. Frigida deinde aqua reftindas, in nouum fidile inditas,diligéter^uetere lacinia


^ópwTc^^ïfxSxkiiiQ'xy'TfapxaiVHp. n^tj e'KtTrao'ai’ aOra ^XKitrip €^pitAwlt;5, txxop ^TXV^X VVKTXfx'lXp. Tt^UI dV àvtAo/liJtlOÇ 0:7r0AH(J)i(ap ,’ irwrtAtç «A nxTt^yatrîxg k'JPri^io'o. crxSJxIiTxi dV i^ sk ki^ up ko-^Ämup KxiopSjjup. itptj EK «A xut/'a/aç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

^owpiaeou, » 2ç ró tçokjiwt«r xi^p.. aJboIapidc etia,quæ alias oés bonitateantecedit-Habet


deinde fi in caleis tota 8C intégra confedionetra fierint ,tollito reponito^, Fit 8i. ex codis flumi-num uolutatione attritis lapidibus.Fit ex uulgari


-ocr page 723-

AtótóAlp ^ “xtTrao*« noiVw? as-etffoS ttuju ^W .^^ii^lói. huu^ikIw . £%?Sw2Któ. pi Vlt;t^gt;ii5^i^o‘tj}'iTkQitgt; UÇ séaâ StAoUa,^» '^’ftirf^ihMKAocx.àKH. AacrK.tiPas(KH.K.a MÄ«'.VJ^yiSt^c«/ JV wn^HyitTiOp 7^ ■^“^î^ï^iUV^aêÿîj^o/j.

BER V. CS?

Habet communier omni's calx feruida uim, erö-dit,urit,8C ignifi mó cruftas inducit. Excepta qui-bufdä alps calx,qua lia fun t oleu,autadeps,matugt; randi uim acquirit,mollit,difiicit, 8lt; ad cicatricem perducit, Efficacior^ cun Ais exiftimanda eft re-cens,dC quæ aquis nondum afperfa fuerit.

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE«.

Itanos inter uenena ab hoc ipfo fcriptorc fequenti commentario nominatur, quæ hoc loco afbefto« abeodemdidaeftiSpecic tantum utaliqui crediderunt diuerfa: utnos autem m Græcis obferuaui-musfoloarchitedoljiuru.quititanonintellexifl'e uidenturcam.quaparietibustedoria induceren' W-Mquoniam Gypfo id align fierct,gypfum fæpenumero ca uox Græcisetia fïgnificat. Quinetia trndviiäi rtricfniftt la'*”^” caetera gypfo indu do tegere û’oblinireeft. Veruntainen fola calx utra^appeUatione 11.

WdicatunQuxpotuit ex diuerfa materia,uthic ait,fadtainarchitedurajdiuerfos habere ufus.ln medici-aumen cötraip in ueneni malcficio, utrum^enim calx præftat, nullum huiufeemodi difcrimen à natura Ktpit-Omnis enim calx fine generis difcriminc nocet er prodeft.

nî» ru'-|ou. Ktip. ^H. jlf'|'3lt;5(f(Ó)a/Jirp£;5^(JSWlf/KK(U. êM TrXaïiKHp. «i/xoj^ar/agTt H^ ï'

•fjWT^t^SK^KHV.TJ’Secr« 3 TTV/r^ 1^ ’miirpop'^OTrcf,

DeGypfo. Cap. LXXXVIIL

Ypfon L Romani panter Græcis gypfum dicut JEftgypfo adftringédi uis,glutinat, fanguinis proHuuia amp;nbsp;fudores compefcit» Potum ftrangulatione perimit gypfum.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

/i0gnatacalciresgypfumcft.Plura numerantur cius genera, priuatimepa Plinio libro xxxvi.capitc \ . *xnii.Poterunt uolentes ab co figillatim omnia audire. Pofteriores Cræcorum medici de uiribus e-iuscertiusdocuerût,ficcareô’opplcrcgypfumdicentet:©'incompefcêdisfanguinisprofluuijs,c3 farina pollmc 0“ oui albo ufu m cius effe. Cremari ut cætera gypfu m eti3,crematum cÿ opplêdi uim amit-trte,fed in ficcando efficacius fieri.

P^i Tttfjaç rAH(U,«tivkç.

K£$. ^^'.

Eiîgt;ÿtKAX|(xariVB(5\iult;XMf''cxl ’^*'’ S'MÏ/),o'awlt;)|u’^(lt;B ^HÈAaiqjKa T«’rA«oamp;ê(ra, ÖA^tr/xara wvf ^ï^^ju^Auritr/xaTa ^ «ruSJo-



^«iJvui^pcü^Ae.o'ay vlt;Tj£p JV ^ 0^4, erag tów^’oXtousöti«. RaJa7rAac9-Glt;r« o lt;ruv ®fe^S’'ï'rlt;’i)VRT« K^ RwoJViila’iaT«». £%«-fi!amp;cJ§T£|(xiyvuT«i .1(9^ riverai H^air Kovw 71501; A^aTK, 0 /xUKHrag o'«*) o|«, •e^^«,H9Öli*ïX/^


De Sarmen toçt uitiû cinere. Cap, LXXXIX« lt;nbsp;g quot;^Ephran clematinenLRomani farmen-

1 nbsp;nbsp;to^t uitiû cinere appcUat,JVrendi uim

■ cinis hie habet.Cu axungia oleo'ue illi* tus,côtufisneruiseorûçpcôcretionibus SC fraAisarticulis prodeft. Ex uino aceto'ue carni urn in fcroto excrefectias impofit’ cinishie repri-mit.Ide ex aceto emplaftri mo impofit’/erpentiu Sf rabido^e canû morfib’ medef, Mifcef preterea emplaftris quæ ignis mó cruftas uredoinducunt* Fit ex eo lixiuia etiam,cuius ufus eft contra

?f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8f fungos cum aceto,fale SC meUe«


INTERPRE«.

QVod fupereftex cremata materia aligna cinis cft:ut omniü fimilisfubftantia.fic diuerfæer inxgua-les uires.Natura amp;nbsp;difcrimina crema tæ materiæ cincres oés feguunf. In medicina tn prxfercimgj ad y lixiuia ex eofaciendâlaudatusin primlseft.gui cremacis uitiû farmentiscolligit.patetipid ex hia qualextocörnentario toriesdocent.Exguo non importunefufpicari nobis uififumus, cÿin extremo ca-pitepalTim in Græcis legit: lyè ymTKi » ^ ti^Ms ^yi« nfiinjliiuxT» |UWK»T«r,quf noces indicât, qd ab alqs red ditüeftJapfus præcipitationeseperc.nô 7^fwuotT«,id cft,lapfus,fed vrw.utKTK.id eft.pocula Icgi oporterc.'intclll giçDiofcorides ea uoce uolucrit, uenenata pocula omnia guæ aliquis hauferit. Inclinat nobis in häc parte animus,ideo^ locû uierj nota fignauimus.Credimus deinde quas nic nvfwv auTfti^iu dixit,ü* nos neruorum concretionesuertimus.gaglia à Diofcoridc fignificari.Quid aüt ca fint,in diffinitionibusfuis tradidit Gale-nus, neruigâglionuocâspræternarurâdenfationê,guæ in corpuscôcreucrit Qiiæaüt eodehocloco Dio-feorides My'iiiMTuiflfU’i dixit,©“ nos (radios articulos uertim’.manifeftâex ui uocis fignificacionê hnt.Crg 0 einAugt;wirttT« iteiMiifM dicüt;Süt^ illis «yaKAar/z.qfradla infledlunt magis g à fua cótinuicate feparanf.

nj)ï aaruoviou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeHaIcyonio. Cap. XC.

Ksc}). ^i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alcyonion LRomaiparitcr Grid’s Hal

o“^5cAKuov;a7rÉVTtrvus£optK/'M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cyoniu dicunt.JQuinqjcognofcuntyf

ww^iv»^ A ‘’^ ’cuKVop ós n)) s$u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;halcyonq genera : Primum quod dcn-

(pvc/j,*t5Tamp;’i?f/j cü7o'^5J'£§. £^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum,fapore acerbo,fpongiofum^ afpC

Ijw/jci^îç C1 ^-ÿv-x^fix^v©-* du eft : uirofum indem, ponderofum, pifcofo Mm odorCj




-ocr page 724-

«Sé


clop .O^H 7rAC/SrOjU£7riTHior lUJ/lTXtTj . 1® 9 i|H§ 1{J1 zU^ 1° ^iJiUa irf ^U7ÎcûÔ4)6aA^(Ku 3 dJoy^a M/Kî, K^ijlóp Tllièl^ TPAUKtVOp.«)) lt;pu Kü.'J\ iTPepO^XptXOp- quot;^ 0 ^'lt;'’^P tTKuAKKoJ JVS *^’^®§X‘l '’’9 ’rttTTüJ. ty TH ^Óa 7Pj^UJCüT^0|U. 0 2 vii^/j.i'ÄHxiopK.aTiScri, irÎT^r’p 9 îçioiçoiTu m^7^o/j.oiop. vpAuxivY nistfop. 1° 9 Ki/XTrfov i'o»K£ ^ l{zl %HP-a MVKk2 , Xl'oa'/xóp Tl ^7 C?1 '7ƒaxv• Wo9t/gt;^ wiUK^ Kara 2 ïo/Koq,£^a-^P 9 ‘Keop. iP^lfJiV. o TT^esOp ^ TH TI^OTfVTIch t^^K-aÄUpilplu} J^ia^iKOp vïjo'op'^vamp;'q. 0 wö^xw§i'co(’aAo^céxi'iuJKaA»;ri .rir 'P^ •7t^^Pp^!iJ^ivT^op,vlt;ilt;rfxHc/xa]x -^«Aa/x tótTai rtxuouiK^.iy TT^oq qm»;?. A^Jj^ituag u 61 At7t^a:ç,âAt;:»q 71XJ p.i\owïalt;i, amp;nbsp;cüTÏ^.ovi= Wç £7ri -7t5olt;rüü7Pu,X9ij TIS) Âoiœv o'ap.xp^,^ £i Te'nvptv^iTG'n^o^ J^Mcrov^oujiTaii H^ a/x-fxd^ TuJ^ÉTOVTaQ Sft TH KUS^. H^ T^ó’g Vt^^f-Koug. -asegwAjan«. csjAlwa, gt;iaip n^ ita ravr A«oamp; tp a-aj) oivu^liÄumK /«§ ƒ «o'có);]. V ^vsavp ÏJ^ÓVT«^ quot;X^iuMvlp J^maTW. -^a-Aa/xßavtTC« JÏ 1(9^ Tr^oç al^ot ffp.^yp.xra Hÿ^ 4' Aw^ja pjyv,vp5ji}op cah ceAcri. Kaua-üU æi 27®UTU|U ^o\}'\ópkivoi’,p.i^ aAw/ióg up-lui ^vt^xpip-èoCKi. ft) •7^iaAtï']/«?'P só/xx «5-tthAS , J'dç ó Ç Kcc/xi Vü/J. orap J^ 07ffnamp;H o

Ki^a^©*'auTHÇ, ótViAÓiuamp;l/©^amp;7ro0ou H^ ;ga, 7rAtwtIai (fé wçijft« j'p.i'x.

I N T

DIOSCORIDIS,


odore,qd copiofum in litonbus fnuenif * Secun-dücóeretiin hominisoculounguisautfpógiffi gura habet,fine pódere, fiftulofum, adore pene algofo. Tertiu uermiculoçifpcm oftedit, colore magis purpureo,qd quida Milefiü diefit» Quap tu fuccidis lanis firnile,fiftulofum,nee pondero-fum eft.Quintü fungoç^ figura habet,fineodore 8C afpe^iïintus pumids firn ilitudmë aliqua,fons leuorë habet SC acre eft: qd plurimuinBembico Propotidis infula nafcif,8C gentiseius uotabulo marisfpuma appel lat. Oïm primo SffeeSdo ad exterendu S^ inducendülêuoré mulicrcscotra lenngines,impetigincï,lepras, uiti!igincs,nigre dines,uultusqj8Crefiquicorporismaculasomeï utunt.Vtile tertiu urinæanguftiiseft,8i contre* feentibus in ueffica harenistrenûprætereacuni urinp malo aliquo doloribus, cutem fubeûtibus aquis Sflieni, Cremat hoc,crcmatutnq; ex uino utilitercôtra capilli defluuia quas alopecia^' cunt,emplaftri mô imponitur,easexpIcns.VW mû detifrieqs accômodatum,candorcdentibus afferens. Mifeef amp;alqsquæ extort’d oamp;ldepnan do fint,additofale, Sicremarealiqdeoiy'Jolne* ris,eu fale in crudû fidile conijcitoftuto® cir^ to oreeius,in forn ace conficitoîcûqjcoctuno quot;nbsp;le penitus fuerit, ablatum ex fidili hakyonium reponitoôCutcre.Lauaturhalcyoniuiî“^^ *quot; * modo.

E R P R E S.


N On aufim ego nunc cenfere.an qux in anciquis Craeco^ amp;nbsp;Latînoijî poëtis difeedennbnsa ^^^^^ aut code elemento ad fc reuerfuris côiugibus 0* amoribusfuis halcyonios precabâtur “'S^ jp, 0* uxores;bona fidc pro falute eoi^ uota preceslçconcipcrcnc. An ut licerecillis per diebustranquillomariad nicorêlêuorêqjcutishalcyonincucoexpifcari.Mala cnimnmlierBn’r’’ ij^j^ ua8uoluptatesfedulusanimus,conciliandisnouisamoribuscötiniicftudet:gaudec^aliudager'^ (j^ quibus fubinde placeac format fux lenocinio quxrere Id certe uerifimile eft,0' facile credat aliqu”-^^^ niûqquotidic ad uulcusdécoré utcrcnt,certius g halcyonios dies nouinefoeminas.relidalt;^niris ^j^j^j^y ris0‘nauigationisobferuation^,undefpcciêfuâaugerêtdiligétiuscurairc:neq)cxfaboloraCeyÇW ^ji^ ones hiftoria aliud g halcyoniu nouifie, lenocinio format nafeenté in mari ré, fine ex halcyons n ^^ ^^ quiae,fiuecralTefcêtesfpumar5fordcs,fîuclimus0'maris lanugoquxdam id fir. Nomen iUihaKyon^^. rinaeauesfecerunt.liaud fane quia ex eai?« nidishalcyoniu mari innacet.fed quia exeo mari*quot;^ jjeß! tanti halcyones aucsnidos fibiad foeturâ faciât.-prius enim halcyonû nidis.fpuma 0 lanugo nia m ^.^^^^ turn ex ca halcyonum nidi:0quoniam halcyonibus ad foeturam inferuiat.halcyonium . “® Sj(o,no pat in generum numéro ab hoc feriptore Plinius; ille quatuor, hic quinque genera 9“ tis ambo quotcunque ea fint.indicanttquod'que à Plinio non numeratur,quintum illud nobis u nbsp;nbsp;nbsp;’ jg

gorum figura fine odore 0afpcrum. Poterunt id certius uolcnccs in Plinio uidcre libro criceumo capite quinto.

njgt;i Alt;/'«çKou. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcAdarec. Cap.

Ktqi. '^/a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCI, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

At Tt^oc'aro^ôVo/Æyoç ât/'erçKw^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DarcenLRomanipariter Grfcis

7ivtT«/ («^ 9V yrAanç, fei Jï, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicunt,JNafed in Cappadocia ^^L j^j,

wg -7^ è 7r;7ragt;oq utpaA^ujita/i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ces appeUatur.Eft is ueluti

K«^ UTsS/i 0 7iA(W.aTwlt;/'w/j ró nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go, in humidis paluftribus^lo^ P

Tufj ^ iK^o-ïx «Tf^/io/^oq. ly -T^iTTKrvu- ueniens. Fit fecatis paludibus his, ^ïquot;ï‘'^S5*Jl^, /ztroçK«Aa/xo/çK^x'’SÏ«S'o'Ç’M'»tt^-Â^o- in harundinibus ÔC cremes Afiilapidis, quot;° u.,

-ocr page 725-

ÄS?


L I

*pavS^àtrîaçX?^ou. ^ JHoAqjtvtt^ScA-*“Wi^p’^/xaX«K?’. lyîPÀUKtvû). H^ fe/poio '^* ^i/xvaZop kAkuÓv/o/j. tvferS JV Ti^oç èxePo Ç’fJ^sîî^ïpXj j:j)KÄ/?M/.i,l^ Alt;JxWu(U,H9Ïi ‘^^, 1(9^ ’f^ofioiuij. xa^-cAou J^i '^ ’ 1'^“ • H9y) MiracruyitjiTWo^. w^Ao xai X'®(ffK0Vl’.

B Ê R r.


lore fimilis,tota uero fpecie molli SCinani halcyo-nio:eft^ ueluti paluftre halcyoniu.Vtilisexteren dis lepris adarces eft. Afpera df ceu ab æftiuo foie difcolorëcutë, impetigines, lentigines,alia^ hu-iufeemodi uitiaemendat. Acrimoniam in uniuer fum adarces habet,ex alto in fummû cuocat. Pro deft amp;nbsp;coxendicis doloribus.

IN TERPRES.

CAlamochnü.id eft,harundinn lanuginê adarcé hunc in Graccis aliqui nominauernt, faflo ga in ha-fundinibuscôcretælanuginismôinuenir.illi hoe nomine .Credimusipnosnöexcufandilapfus Pli-niooccafionéeadediflcuocê;Iscnimqd ante nos alrj etiâ deprehenderuiic,lib.xvi.cap.xxxvii.inter ™nindinesadarcé his uerbis numetat:Eft tr in Italia nafcens adarca nomine paluftris Cre. Tu m cutota fc-Jfnatutapercurriiret.agereti^deaqoatihbus.xxxxi.cap.vi.inqt: inter aquatilia dici debet Cr calamochn’, wtine adarca appellata.Nafcicur circa harundines cenues,fpuma aquae duicis amp;nbsp;marinae ubi fe mifçét.Plu-ßfuntduobushislociseiusferiptoris errata ; Primum qgt; planta cum haerenteô' adnata illi fpuma mifeet, Jonfunditijreiintelledium.tum quod adarca Latinam uocê effeaffirmât, cum Graeci paflim profua ante «tinos ufiea fuerint.mox in Italia nafci contra Diofcoridis er alior urn omnium décréta.Sarbarus etia hoC J’pirc quod Diofcondes 7!Ïöi'«?rui-5l«©' iisiKixf^titn^x^ofTttfiM ait. monet^concrefcere adareem in harundini quot;“sfr herbarura ctemqs.farraginem dixit.contra rei rufticae autores omnes farraginis uoce in ca re ufus. quot;’betenim farrago certe rei in pecoris pabulo fignificationem.ut certiusilli docuerunt.

n^i 27rü')\'up. Ktif. 3)'S*.

Oju JlcGiTü'^up TU? ^1^ a^-vaç£iiaAi(rap2ivtq At•7Tfo^ƒK-Wç 6 TTURVouç ov raç. up rus irnAK^OTt^yç wa^^uç wwo/xa Tuç^j 6kA^ç 01 vwTicùÇ r7lt;?

^’'Ç J^ïKflJTai. Koxo^ip Jli É^outn rt au '^«Aituovi'^. b xtvoç ^ na i SiAUTri^jTTau ^«ûiioçT££snù]o’i(/'H^a]o:s-i2^iJ.iy ra vw t°^^ ’‘''''utPtt^Ho^uxjaTÇ. trau ^s ■^'« 3 ^4^^ü-’’raAcüüV(5xo7f’u£’ -^axozXxS.o MWora t Aks , Ç1 luAouç aViSio'p.ovfjSjJoi ^'V«, 6 OTTOj ^Kjoi -^y^,^ (x^fjoi wç -^ MoTcc.^^ J^i'^Ma^Kct^TrovOiO.« C' ^cV/a ^^)'^X-^TpWipijiÏJ\^ïf^0l ’ÓXlK-P-Ol iwi^KiVoi. £7rtj^ouo‘( Q C «i/xof^ayMp. '’■'^ol^ch K£XaupSxio(,7i^o^ ^hPOcf^'aAiaï-®?,^P7puæetr^^a('2;,HS'u4a(. ^i^Zap Ä^« TrAuSÉmç ôç Ta bef^aA/j-Wa. ®‘® elk it WH xaï.v7i(’ Ti^oç a;^o jgay lOcp à5 MoSouai. Aa.'KüUVüVTai lt;R aSe^fi/ b/ aura Atw y V^?§ K«IV*««W,JSJXlt;\lt;^lt;WTHïTTl *gt;W7re2f3/«rt«tö«juSii8 aAeça^v»»'^«^» ®^(Uivo( • urJlßAiTTSTw Jk r (UCV xoTAop «»^ avw,n«T0 jk H arr^H. £i Jk ï/k e«-^S«amp;lt;5Mt,0ii^lt;rÜM nAlwhur'i^iVTai ^XÓjhoiamp;^oi’ «x^j ^«A«WK. yivov' ^®I elk A^K0T«TOl 01 r (Sn.

I N

De Sponges. Cap* XCII.

SPongas LRomani fpogias dicunt J Ex fexu difcreuerunt aliqui fp0gias,uocauerGt^ ma restenuibus fiftulisfpiiCores^in codé hoc genere duriores tragos etiS nominates: Fee-minas contra, quæ antedidis cótrario habitu funt. Cremantfpôgiæ haicyonio fimiIiter,Vulnerarif re centes,amp;quænullounguinepinguefcuntfpongiç funt.Tumoresreprimüt,8C ex aqua pofca'ue recé-tia glutinat uuInerarcS decodo melle uetuftos etia glutinant finus.Inutilescôtràueteres funt. Oés tarnen præclufa ulcéra callos^ aperiût.Lino colliga-tæ fke^^ linamenti mô inditf ,fluida, cuniculofa âC antiqua ficcat ulcéra * Siccæ inanes reeëteseg fpon-giæ/anguinis profluuia ex aceto copefcunt. Faciuc crematæadaridaslippitudines quas xerophthalmias nominant,amp;quj exterfiffe fpiifaffe'ue oporte atLauanffpôgiæ, oculoçi^medicinæutilioreslo tae fiunt.Cremanf itidë,facitqj ad fanguinisprofluuia cupice cremata^icinis.Cogunturcandorëcon traherc etiam quç eaçi molliiTimæ funt,fit^ id hac r5ne:Aeftu anni ardêtiflïmofalisfpumofaîanugi-nc,qu5 halofachnëuocât,in petris hærëte,adfperfç madentes^ infolanh conftituunf^ inuerfj.tut fut fum fpedet qd concauum in illis eft:deorfum uero qua parte hærëtesfuccifæ fuerutÄ fi nodis fereni-tas calebic,ad luna etia difponuntur, eadc falisfpu-maaUt marina aqua confperfæ, Candidiflïme aute omnium euadunt quæ fie curatæ fucrint.

T E R P R E S.

TEttium habent in natura fpongiæ ordinem, nee frutices nee animalia, fed inter utrunque hoc genug “’edium quiddam, in quo mixta fimul animalis ô” plantæ natura eft. Zoophyta oraeci omnia ap-pdlant, pluribus locisin mari nafcentes, diuerfisepnominibusab antiquis diftméèx, quoniam non una fit earum forma,botntas Crufus.Hic quod ad faciendam ex eis homini medicinam pcrtineat,fatis hoc Wpite tradidit.Qiiod autem ad hiftotiam.certius Ariftotdes libro quinto de animalium hiftoria,a quo ac-Mm i eepta

-ocr page 726-

CSS


DIOSCORIDIS,


Cqjca omnia Plinius lib.fx.primûcap.xxxv.tû xxxi.cap.xi ijfderetulituerbirqux j Barbaro inCofoU^w fuoctiJ collega, fine defiderioIegentiûa'nobisrelinquunt.Quôaiitem uulnerariæfpongif fine, manifeW doCuit codé loco Plinius dicensTraAurx amp;nbsp;uulnera fpongqs utililTime fouentur: fanguisrapiturinfecan-do,ut curacio perfpici poffirO* ipf* uulneqj inflâmationibus imponuntur.Multaqjaha qu? idem fcriptor^ alq in uulneqt curacionibus tradiderunt.Quod diefium à nobis eft,ut fcirent legentes aliter uulnerariasclle fpongias,^ plura alia lîntjqux toto hoc opere à Diofcoride ^otu^aToyt'.id eft.uulncraria dicuntur.


n^iKoS«^/ou.

KtfJl. ^lt;7^

0' ^ KojaShiop o tvioi À/Sôc/'îvJ'j^ txœ Ailt;za/j,(/'oite^ îiVM tpv^/j ^iAiop.sij-Ç07f iG^ JifOra/j U 'Ta ßsS» tXKi'oamp;K. t^axV'Vo^t vo/j ty ßa-rfo^^o^j,Hr’/7rH



De CoralKo Si Antipathe, Cap. XCIII.

Orallion LRoma/paritcr Grace« corallifi dicutJCoralliu qd guida lithodendron. i. lapidea arborem uocat,man’s credit plataecdura-



7Vv/;Jhlo/) wç T% uw Tæ T^iK-exuA^o« I^Mi/J ât 5©-'. «ujiaxtraj JÏ ttASso/ic/i^ 1^ cnijaK^cragaKjco-nya W naÂlSfiSl/Jcÿ Tra^vve?. afisoiJ iS^C^ T m^ ^P T? 30®? ^ ^«4^^ «vS’sjiK« jgeu^a^H cnzvJ'uKi Kafaxo^. iv^iêtg 7% wcraurwi?, H^o^*«Xo/jlt;P’/ oAsq ^ oTirKjmooç.^J^ôcr/xàùêçuixlViy cpuxiHÇÈiU.-tfÇl^ tXÿfJ. TT^ûÇ Jï ri'PlIîf'TPÂVOlO/J X) KIVVtXJM/xi' 2«/)”^'W7rcp^6«/*vi'lt;nr,'j’JVA/SwJ^ÇTH miyKj? ®i ‘^ ti 30®? ■^^^Pt^^^T’H^'ŸfapSjJO/} Ti Kj X®“^®^» tpavAo/j oiHTiop uVM, sv^ A THiTuui/ji] i^gj^ luxl tTmjKuq. K«|asv'5Klt;J ü rcè U’^t'xoVra. x^ ovAaç c*^iîxi Toîç Viîxjiamp;aAïUoZç. ttAkjoÏ^ Xÿ^ xoiAw^a Ta0 oûAdq. TÇéç n xifjJHT©^ àvayamp;yyàq ^xetvwç t^^irè. Xÿj J^aa-ov^^tnij aj^io^^. H^ oirÄlta«, riw vvp^oamp; invôfJ^o/j.

n^î Av2:7ra5oûç.

Atv tixAovfjSjfop «Ai 5:v27ra3^€Ç,itO5a^-01) dlHTlOpUTTa^X^ll). ildlH.lÙ}iX?pdl(ilt;pO I^p. ts/ JV 7 H ^ ■^QÔX (J-IAM/. diVlTÿ^Op dit XÿJ «Ùi' HJ «twJVç lUS^O/J. A.(lÔ)X().lp



Si tx»« 'lidl a.i'jïù ^ 'Tt^OVÿtfjSj/Cil.


ri^ efi ex profundo mans duda.àcircûfo' fo nobis acre ueluti cadens fer^t aqua met' Turn téperafSifolidefcit. Inuenifplurimu coralliu ad promotoriu Sicilix Pachynum prope Syracufas. ProbatiiTimum eft qd ru' bet, fandarachæ^ aut fandici colore fimile eftîfragile irê rotaqj concretione fua æqu3-letqd terra,mufcü,algâ^ fîmulolet,PræKr haccramofum,cinnamomi^modofrutico füm.Dânaturcontrà qd lapidofum,concrc tide fua feabrum, cauernofum SCinanccIt. Adftringit coralliumleniter Si refng^a® coercetexcrefectia», oculo^ cicatrice««^ terit,concaua cxplet,8iad cicatricÿ«“JJ cir.Côtra fanguinisexcrearioncs emc^ci mum eft.Conferturinac angoftps* præterea minuit cü aqua potum autem antipathes dicitur,coralliö aeftimandum eft,fpecie tantum diuenu nigroenim colore magis quàmcoraw“* ' borefcit,ramofiu^ cft. Eafdem habet an* tediclo corallio uires.


INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CRefeit arboris modo, er in duritiem lapidis duratur in mari corailium ;nota nunc res o milieu s, in niillo fere honore fi antiquarepetamrei’gratia,qua prcciofîlTimis in natura gemmispt* a ^ ingentibusaliquibus diu fu it, Siccandi amp;nbsp;medioenter repurgandi uim iUi ueteres CrzCoruWW' ci tribucrumudeo^ cruentis fputig,ue illi etiam tradiderunt.ucile.


n§»*ju7wuA»00tt.^ Kip. yi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Phrygio lapide. Cap. XCini.

iBo^cpjvrios.Soi JSaipe^i^ipju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HrygionlithonLRomanilapide Pntyg

naTgSvTai.oóijUHjwvó^ascü, I | um uocant. JPhrygius lapis quo tingf ' y)^SToa9VKa-mralt;PoK/a.aji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dis ueftibus in Phrygia utuntur, un

s©gt;'/^27^owx5lt;gt;iï^Mï®'«lt;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen inuenit,in Cappadocianatot“*

ß?u’q. OVK iv TOV©^ TH aurKe/cra 'TW a-ufj-x' Probauffimus quipajlet, medioenter j^öo “* Tq.“x«/jd^ J^a^vcrJi; AAxaq^g Kouf^/xiia, 8C inæquali coloris côcretione eft :

tuUiToo ƒ 0 A/^©^ oUTU. ^t'^aç aSi'/J KaA A/Sw 0lt;vq),(ha7n/j0(§l!rK5u4^/jav6jaf/. HJ J/-TTi^ï «ruüix^. ®“'’ ^ iMra.^'^ 'du) Uf) K/wd-rtjoq nvVû/xgOoq,y^AÙ/j aivi)

a^io-oj) o'ivoi. nj ttoAiv ôç rv^ovS^ja-

Kalt;’amp;7P^t#xiV0(;,Ta aÏT«7p/€?.K«7i^avrgt;/i lx T^ïWt'Tt^oo-ix'^PP-^ S’suSS iV)a7ra(ramp;j-A«^H. AdüM/^ip ^X^ ^^^ quot;^ t^ ***«'*'



dem cadmiæ mô uenas habet. Coquitur lapis wc


carbonibus obrutus. Si in codfura uRp dû mutât colore rufFefcat,follib’ uentilaf.Ex ign^ ^“motu dein,eodëreftinguif uino:rurfus^cybonm 0 ' rutus,iterfi paritercoqtur Si reftinguitur. T^ indem coquendus eft: curadum'que ne diflihcu frictur,Si in fuiiginem tranfeatHabetcrudusW


-ocr page 727-

LIBER V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«S?

^'*’(^^f ^^î^*^ 9 otv«xaô552H«/i d’qjPhrygPIapts efficace adflngedt uim. Repur 5^XîwtoK/jwSç,Ka]«7rA«o*/AaT TÈia gatitécruftasignismóinducit,S4ambuftiscûce ‘«“/Jo'cwxjijMTÏ. ttAwetj ^ bç K naiJ^/M'Kx.. ra medetur.Lauat cadmif mô Phrygius lapis, G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpre s.

Entis nomen habet Phrygius lapis.pumicofa utPliniusait glcba.Italip femper peregrinus.nune au cem nullicognitus.'ô' ex eo quod prxcipuum habere fertur,in nullo noftra ætate ufu. P^i AcnouAi^ou. K£lt;p. quot;^is'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Lapide Afio, Cap. XCV,

Sion lithon L Romani Afiû lapidédi* cût.JProbafAfiuslapis colore pumi-cis,fiftulofus,non pôderofus,friabilis.

Tiop Si Äi^op -^aAn-rfwp Tp kiosh ^oSeiV Ä ^óa.p, x^anóp n ^ tó^fo/j. t2 J^ iOó^uSh . 0 tha^utnjç (MÄivaii

J. ^ ‘*’t)^ov]a(i';à£a0oç.rgt;Qav6oçaÛTOi/’ ®“/gt;H £^J«vouo-« tûkfavôûçaXAiu^i'ç TÎîTr/tfxx * 0^'0 ^æ“/^’'’'?/^ ousatTij AtiifH.TH 9 7^0« aî |w 4ÀÔJKO/jUi. vS^iZ. M/tCt KIOISJ^. ÎTCI T® /AH ^°lgt;'^T^(iP4kîwp,'!t^oo‘xyô/ilS^ôp n tk y^ar ^AkvIww^. Acæap.i/jJïîX'J sxaT-^Siu^U' ’qinw. (nni|'(K4ùi^mX^,ty ƒ ratpojK^Hiii 45UMa '’■'%f^iamp;vSi'vH lt;ii.va.Xa.p.SoufópSjJop |kt/w8 u -^«’riwH.ivpvtijTtjov Jê 1° avS’oç^l^HTio/j. tx. Wi Woù Jï T-p ^Nÿxivo ^iJ}Vov,Tà TraXa/« H^ tPucr *?^^^ ^AKhiaTOi • nafasti^^ «^ «7%-n^5tv«Ka0ûUj^ tryi /aeA/ t« p-vkm ^Ni^”* Hÿ^^HS'tuJV. ttAk^oÏ JV ^ Ta Ko7Aa ^ J^*^“PH9M «vaKa^oUj} rew /J-ÎT.i'ù. 6 ri ^^P^p^n Jï I Jup.) piyip XN^TH. ny4 TSoJ^Cf.' 7Swo(ç^(i4J(j(7rXcécr/Aacrlt; /mt«. £ ^'y/A0U.H9^ CTAbiKo'ç/HT’ ô'Icuç »19^5 amp;lt;rê£Sou, ckAjJ^o' f^C/Jfl i avA^-* /AÎT« /Ai A(7’Ç (jÆWKOVÇ âx})£ ^‘J^^’®'*®’®^VTa( (Pi gt;0) TTVt AOl EX 'TWAlfloU, HÇ «4^1 ffiPaTjiKoi «puç mJ^aq ^“^ ivnq œ-(ftAoutfrey, ng(,j O'OJO i «rajKoifaTO/ •yivovro/. /évanouira) Ta TpAu'erajKa Hÿ^ Trax^a treu/A« TŒ.Ra[a7rAaojû'jUSj7ai «vri vi^ou cJù^Xocwi^. iW^tTiç œAttïai ^îAK ri 7rS07S75«W*îv«gt; srAtwtTuuçTiw KOif/Aii'av.

amp; uenis in profundo lutcis, Flos eiua eftquac ruffocolorcinfumma fuperfidecocre fcitfalfugo.concretione quidem fua tenuis,co* lore autem cü candido, turn pumicifimili in lu teum uergente.Linguæ admotus hic flos,cam lenitcr mordet.Habet lapis lapidis'que flos ad-ftringédi uim: ambo lenirer exedunt, panosep terebinthina refina aut liquida pice excepti dj fcutiunKefficaciorem tarnen florem exiftimät. Siccatushic præterantedida uetuftis Si quæ adcicatricem ægreperducuntur ukeribuse* gregiemedetur.Carnium excrefcentias repri mit.PurgateS melle malefica, 8Cquæfungor5 modo cóereuerunt ulcéra .Côcauaitidem ex* plet,ô( cG melle purgatSiftit ceræ mixtus quæ pafcendo ferpunt. Podagris mixto lomento fa bæ emplaftn modo impofitus medetur.Lieno* fis cum aceto SC calce. Tabidisitidé prodeftcu melle lindus. Conflciunf ex Afio lapide etiam in balneispelucs,in qbuspodagrici pedes utili* ter habet. Fit ex codéetiam farinæ mó puluis, minuendis carnibus utilistcarnofa craffa^ exténuas corpa,in balneispro nitro illi tu s.Quod fiquis antedidos florem SClapidem lauare uo-luerit,cadmie modo lauandi erunt.

INTERPRES.

LOnge breuius g hic exteri Grxcor urn medici lapidis Afii floris l^ dus ihres tradiderut: extenuare gul dem,fed fine erofionedicentcs.Eamtpobcaufamhumentesô'flaccidas carnes abfumere,una7rA«/« (Ht ftifttui uoce complexi.qux cam mulca figiUacim à Diofeoride numerantu r.


HfU nujÎTOu AiS’ou. KEep. ^iV. nïjÎThi’utfoçisi AiÔou. 4$’ ou x^A xlt;gt;(’gi]a:5btuETar. Atnrfto/jpil/r» i'/JX^AxoiJ/'K. ivxîgt;wlt;?^ ceenvamp;H-jaçàiJ«ÉVTa. xausEop q 7J’o7rû3':*r irtiiipl A(2 J^ùQii aî4'/j,£v0EÇ ûç 8cv8jax(«/j /ea Awitu. «jjiwÿ crttUiX^b(’a/j-iSgt;§/à/J X/jjôi’ ’ÿ^HTJ. £V loi 3 é/ç ‘TP^ouç «^ ttetcuju/aSU/ou? av-^RaÇci;7PTj0tV'q '( XWaÇ Cto jfy/xÉvov TW /aÉA( »f’P'Kl^Cp OTOW 9 ZASÄ.H ^£7r£^, £7ri 1® XlJ-VpWWjSvTJ. lîjà'JPdîUo-KcrotimÇTS' CüJoJ^opfTri ^p KaZOUd li'iaëjOX^A' EMgap^ÂflujWT^OÇ^E-•'*Tailt;)/u.aA«ç. ‘TfiXiaxiç }^ /Aovo/jtTnxazi'q *^ Wüjxai^a/J. ouTM Jï «TfxauTixmç xa i fx-pvosâ WôT(^tv'»î »««V ^ ’ts7rAM/AM5 j^wa

De Pyrite lapide. Cap, XCVI.

PYritem LRomanipariterGræcis pyri-tem dicunttJEx quo confiaturæs,pyrl tes lapis eft.Probatur æri maxime fimi lis,6lt; qui facile percuffusfcintillat. Cre mandus pyrites lapis hoc mot Madenté melle lentis carbonibus imponito,flatu^ connue do necrufiefcat accedito. Quidam m uitis SCigni-tis carbonibus copiofo melle eófperfum impo-nuntteu^ inruffum tranfirecolorcm ceeperit, ab igne amouct,flatufg cinerêdifiiciétes,rurfus madentémellecoquüt, doneetotusæqualitec contrada ficcitate fragilior fiattffpe em fola fu-perficies tantu coquiturt fic deinde codum fic-catum reponut. Quod fi eloto lapide hoc opus Mms lt;«•!«

-ocr page 728-

*”’’“SX?gt;'’y^'’Ttoy œÇ Kcdf^/JÀ Mj). hvvx/xifj 9 £x4 ♦l4KaUjU2Vü§HJ a/XÛlt;^^^/Ji.Mfàx.ljJ}. X/MlK.Zgt;(.lv), StTPKaS^^itZuLi r iTTixitQr'svT TXiQ c-^ixi. tPf a-^o^k^kZu) n H^ TTETrfinlw xnAu^af^ócrap. avoA« IJJÔEIQ A ^HTlVM,K«]asÉ/'5i\'J T« UT^T^kSvJ« fXl“ Txifxij^^^fxaxiaq tyS'ultwç. K«ASlt;r/ Jit a tot ^poUTa nxiVTX iriifÿ)rl^.

S C 0 R r D I S, erit,cadmif mS lauabitur. Eftcofto crudo uis calefaciendi exterédi^, K i’^P“'”8 di quç oculoçe elaritati officiSt. Duritiesprp rea difcutit Slt; maturat, Refina *‘^®^’^^-i‘ excrefcentia cum caliditateS^adftrictiop^ qua reprimit. Voedt fic crematualiquiuip™/ ges quafi iterum cofturn.

INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;.

ICniarium fuicquondâ quéadmodum er nunc etiâeft pyrites Iapis:fadl5^ illiab igné nomen; ncquiacalcac,autignisinöfuIgeat,(cdlt;^inuiCeattricusautferramentoaiiqpercuflus,ignism S ^

as feintülasex ft mittit.Dicoaût igniariü.qdcunepad inftaurandü nouü igné homines excogiraru -^ minafiqnheftemæ male conditaflâmae.Vc primafublucefoleteine fadia perifiènt. Habentprxl»n t^^ üiilgarcslapides oés,fed omniü maximequidurilTiTni amp;nbsp;metallici funt.qualis pyrites hic eft, cuius ^^ poteftatebonitas probatiir. Antepofuit enim hic cæteris eu qui côcolor atri eft.er qui facillimc^ ft^uran' luericaliquislcuipulPu fcintillasignisagct.QuodideoadiecSûillià Diofeorideeftjqm plumadinlO dum nouûignê lapidis hu ius gna «y bonitates font, quæ ex eadé ignis poteftate amp;nbsp;natura ®®‘!j^’^Ltrt mnia tunc cenftbant.EgitdehisPliniuslib.xxxn.cap.xix.plurestScipfe pyrites numerâs lapides, o èos genus unûfaciens,plurimu habentiuignê,qsuiuos tuncuocabât.'ponderofifrimoSjquibusexpior resineaftrisuterentur.quoniâelauouelaltero lapide pcufri,fcintillasftatimedcrét:qu*fulphvreexcf autfungis aridis Helfolrjs,didlocelerius igné traheret .• quos Maro etiâfceliciflime in primofu«xoei • fcripfitdicens:AcprimûfiIicisfcintillâexcudit Achates,5ucecpitlt;pignêfoliis,atœaridacircumNumm dedit,rapuitc5infomite flammâ. Validiiïimû indifeutiédistumoribuscôcretionbusippytU^’”’^P* - ^j ueteres Græcorjj medici dixeruntContra duritics quas feirrhos ea gés uocat,utentes crematoph®«» acerrimo aceto reftindlomcc minus contra concretum in gru mospuerperarum lac.

P^i A'iMariTuAi^ou. Ktip. ^/H. De Hæmatite lapide. Cap, Ai^aT/ThgJ^ AÎSoçajisôç fôrjuotù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AematitëLRomaniparitcrCraKis ?

ejvei?^ x^ xaIaK05HÇHrgt;(^£Aaç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matiten dicunt JProbanfftrnushaeWf

t^UuTM9 trKAnjo'çng^D/xaAdç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titeslapisquifriabilis,rubés ^‘^?'8,

ïivt7nM'K.Tgt;ç ^•^laç ïtvtx; H ePra^w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,in feipfo durus 8C æqualiï* S^Î^'^,

AxaT“ AuvotM'/r J^ “X'IssTTfiK.Zw). 6.^|Uav2;K.lù las habet admixtas fordes, nec bo®’’^^.;Jt ^«rSx’jH^ Atirftur^Kàù ly (T/xak^kZuj ou Aquot; r «^ lt;3$9a A/xo7(’ ty ?ƒ aXu/zaTW|U emp fj-lÂià, ovp 9 r«AaK.2 ruva/wiqj tçÔç ü$6aA/xia§ «^ |K^(Js. t^uc;)oü/;.»çoc^aA/j.î3(5.7r;Vi^ 9 c'aùo’/ymT^oç «Euiroujia/) ly joikàç, 0 Ti^oç arMarç -nfucr^f’ truî) X^AÇ ^o'Sç. yiVïT^ 9 ty Kû7X\u^;a ^^ «ÎT® »01 feKoVia 7r§oÇ Ta ^ otf^xAfxdï^ 7ra6K ettith -ef ^. (tout TJ ƒ’ î^iji^wç W* (pjuyiw Ai6^ ? 0'1-VOU 7^;K5KjUSX/ÛU . (XlT^op dit few KaUcriMÇ TO •y^EfÖ^ató/j^ticTw^Kbepo/JH)) rrtop^i^wAutu-f^op. tï^oA^tn J^i 2vEÇ vp Ti^oj^fjSj^op outu. Aaêov7t(? €wAo/j %is5 Ai0» ttukvo^ n ry S^or

riatur. Eftilliuisadftnngerc, calcfaccrdcniK, extenuare,oculoçz cicatrices Si afpen^tes cum melle exterere « Cü humanoladehpp“''^“*”^ ’ rupta, amp;nbsp;cruoris fuffufiones in oculis emendat. Cótra urinæ anguftiascü uino bibit Cotran«’' liebres fludiones itidé SCcruenta fpuia eu 'UKO punici m ali. Fiunt ex eo etia contra oculo^s arte dioncs accómodata collyria Se aconia. Crema hfmatiteslapisPhrygiofimilitcr/ednullouino perfunditur, Vrêdiiç mod’ ÔC finis eft,eu bol«« in cœperit,Se pod us am iferit. Adulterant eu qui' dâ lapide gfehiftos.i. fciiTilisdicifi Inqueulum

lt;yv'\op,'rDia.v'qlt;f'iïterifixi AiyójjSjjxi^l^xi «5 T^ K^x/xixfirxS^xiJi'X0'gt;lt;’‘lt;^P Ó^^noccrcxb-«p 6^^Zw’ÊrK^uTifoucr//j. i^ra J^ixXmóvn.^ fjj-Kjop.amp;va/jSvTa/. ly t7r' âKo'vnç T^iSowi J^oni' t^X'^0VTilt;^yll tS 'n!) XlfJ.XTlf’V Jlt;5oav «Tri/Axcjü. KW/J/Jt^ OUTUS £;)^H,a7pTifcVTj. Ù 9 |UH» ‘^lt;x\ip ïrKjuTTfao-/. (Tuvi;^ îtfoçœVTiç «j J^omp^xlov^ TKi . àcftfePç ^ ’tniTPAV ^ TH CSTo/lO. fjÂ[xSxÀ ^4 ■'■$ ?(5WM«2. ETT^T« li^ixxO'^ • 5t7reAïrxt7ï 5 o K.aKO7lJ^VN^lt;.£Vo4 T^WT’/J ^ Tôîç J^IXtpVOl Ci.o/^äii^ KTKiPovaç £7r’ £vfcî«ç «TPkAStJ. 0 JV «/(UaTITKÇ 0VJ^ OUTUS tj^ij C^ TH ')Ç,Ôa..O^ ^' i’cO'amp;Ij ivmxip.o'y xi/xaTiTnq SxQvn^p lij ^H(yv«6«s4*ö'*H®**' • ^^lt;5 ^ ^ V TH

tes^ in uentrofum fidile ferueti cinercobruut, nómulto poft auferêtes,attritu^ in coteproba' tes,fi hæmatitj coloré duxinqué fiduxerit,repo nunufinminuSjite^ nouocinere obruunt,inW' entes continue probantes^: in feruentienim ci nere ülo iongius relidus colorémutat,mox et« diffluit.DeprehendituraduIteratus pnmüqui' dé diuifuris 8C lineis, quas pedinu mó per lógitU tudincm diuifas habet:atnó fic hæmatnes.Dc' prehenditur prartcrea colore quem hic florp dû habct,harmatJtes uero profundiorem amp;nbsp;ein* nabari fimilé, Inuenitur hématites prxterea in Smopj'd«

-ocr page 729-

LIBER F.


•'W!r/)i5^'AT5.K)|ïK *^ ^«yvî2t/'aç irir^aq netto S/nopiJe rubrica.Quinctiâ ex magnete 11-Mwsçéiîj'ÎKWô/ijitataint^attTa/ai/xaTÎTKÇ.o J^ pide conficiturad extremû codo:quiuero «vplt;ï»uJ(;lt;5^o«7UTrfu^tTa:5^i!rtTai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per fe nafcitur,in Aegyptofoffiliseruitur,

tNTERPRES,

CRuento fanguini colore c5fpicitur hæmatites, amp;nbsp;inde illinomc. Plura eius genet# numerat Plinius lib.xxxvi.cap.xx.oialtaligpercgrina,utex eoijenominibuscofjcerelicetldembonitatis oim notas eodélocodocec.multafpaliaqug uidifte in co inutile nö fucrit. VtilismcdicinæCr inter uitx rerhedia quondilapishicfuit, medebatep inter cetera oculis.in quontufum fiebätex eocollyria.uthicaitO'aconia, AConi#, quzacotibusquas Grxci aconas dieüt.dida: in hebeno primo uoluminc certius defcripta d nobis hierüt.


nflIÏJ^lSOUAl'S-OU. Kiep. ^(^^

Xiso'i? Si Xièo^ •gt;^va.Tai ftS^ lt;^ ra P^l etartja^’/J^giot. ajisoç 7 ùvM tfoic^b -^aKjom'^iUT« ^gtfa.cuSju 6n'(5 'll HÎ) tv %i^0Q wç ç^ taurS. wf-Rt Jê 951 o'iwâttrtuç tvtnt/j «J 9^1 â^xAûujç^laS



•tt*ii'oVB/ja5'Ta3â|U.|W.oV(aK2â:Xi. Actua/jup Â'dtu aWtü ’^ «i/xtt.Tirnvcrefî'^oet. THivP ’i«McW/)Â!17rJ^vclt;i@gt; «VT. ttAuço» 91^ noiTtu P«Tartui«wtiMij\tetiÇ'7CtA(XK2. ty 'Tt^àç^’ifte *!l '^ÇoT^MiraÇj’t^ Jî 7raj^uThJaç BÀt^iajc^ H^yj SaqwXis/MiTaX«^ yj^Jyg.


De Schifto i/cilfili lapide. Cap. XCVIIL SChiftoLRomai pariter Græcis fchiftu di eût, J Nafcitur fciftos lapis hfe in Hifpa-niælberia.ProbatilTimus^uteocrocico lore aliquo,fnabilis,ôfin feipfo facillimc fciffilisxcôcretione.lineaçtœ quaspedinu modo habet, mutua compaaionetammoniaco, ld eft,hafenariofali fimilis. Eafdem hæmatitæ uires habet,minüs tarnen cfficax eft. Concaua explet humano ladedilutus.Cótra rupta,pro-cidentia^ in oculis, craiTas item palpe bras ,04 oculorum uuaseificacilTimus,

E R P R E S.


Z^Valishabitu cócretionelpfua lapis bic fit, nomen.-fed Jonge certius Hic fcriptokoftenditjllud à fcif-l yilicniftaijeiusdiuifionefarflüeftrhicammoniacofalicöparans.certlirimanocatotafpeciememt indicaua.Plures in Græcis hæmatitæ congeneréfehifiü hue lapide feceröt.Soracus tarnen ex an» oquiuimisfcriptoribusakerius generis tradidit. Plinius duplicê coloré illi tribuit.ab altera parte nigrö.ab ’ T '•f^'^^û'Uocariqjàcarbonü nigro Colore anthracitê,hic ta mé fimpliciter Hfju/fm«, id eft, croei colore '»tdiritNosip ad certiorécoloris eius intelledii, luteö addidimus. Vtilé ocoloi? medicamentis tântû Plinius fchiftu lapidé bûc teftatus eftadeoep nos credimus quæ mulea numcrata à Diofcoride mala hoc ca pire ƒ ^JS^’^’ifupta.procidétia, crallàs p^pebras O' uuas.oia ad oculos pertinere.Barbar’ qd erat jy/Aw/xotr« limplicitetadukeijs côcauitaté côtraxit: Verûtaméut nobis uidet.ad oculoiÿ uitiü qd oræci xsbwAi« in ocu *oprwatitndicât,referéda ea uox eft.Qu aie aûc id main fic.i.uolumine in thuris cortice diiftû à nobis eft, Qualiadeinde ruptaintelligéda hoclocoïïnt,Galenüs primuin difFinitionibus.mox inifagogefua certius lt;iocoit:f»{/r((ïc ein iUc uocat quæ nos rupta diximus)exulccrationéin cornea tonicula elTe.qup ex idu aut tgregia luHamacionefaAa fucritdn Ifagogc taméaddidic,afferrepleruntpcxulCeracionêhâcomniû oculi tuniculaiÿ difruptjoqg^jjiffiyff^ j^ hmnores per qs uidemus. Quæedâ procidécia à nobis dida func,oculo '“ui’r/gt;»7zÏw7rtjincelligereoportec,quasidcfcriptorrjfdélocisdiffiniuit.-procidëtes oculos fieri dicens, quo-


floculus inextetioré partem procidit.ïn Ifagogc tarnen breuius.necaliud g fieri procidentiam oculi.quo ‘«fuoloco motus oculi bulbiis.cum inflammatione in cxteriorem partem prolabitur.


RuptaoCw lorum.

Procidéte» oculi. nfrnlüf^t, ifiMnit»


E^îra^^^uxlSou. Kt(p. ?ik'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Gagate lapide. Cap. XCIX.

Toü^yaYïiouTi^oxç/Tto/j-A/uTaxt X**quot;^ AgatemLRomani pariter Greets ga uç^a;^opSjvo/j. iq äcrtpaXTi^vJa a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' gâtédicût.J Probat gagates q celer-

THoi7-piK.MtXa(’'^KoivSjsu7raçX’l'’?l W Trime accéfusflâmas agit, Si in urédo avxMH^bij.t^ j 7TXaKœJVçqxScp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bituminisodore fentitur.Niger pie-

a^w. Awovu/i 9 tx^MaXaK'^Kiù q ebaefo^h^ runqj gagateS lapis, fqualet,cruftaceus,8lt; nul-M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liusferèpôden'seft.Molliendi difeutiéditçui-

rCs habet. Comitiales fuffitu deprehendit.Strû


RJ uî^^KoiçàvaxaXGTai. (PituKil 0 '^ IçrrtTcè ^u-

fJJalffÇamp;iftSaysiKaî^À^â.M.ÔTpiQp.lyvv'riJ^U'

tifütri. y^vSTca Ä ^ KiXixla KaTec Âva 7P]a- eiufdem fuffitu ferpentes.Acopis 8lt; podagrico fwîtVçu(r//jtiçMxaûya/) UxtopSvou. tsi d'à rum remèdes mifcetur. Nafcit in Lycia nó Ion ’fAHno/j 951 Xt)opSÀ/tiç7rÂa-y(ou7roAtamp;3lt;’. ttaXê? ge ab oftqs fluminis in mare exeûtis, qd propc '’■aitiébTÓ7r^Hb7f’]a/A^57=f7ag. Tra?ou W Plagyopolimciuitatem Gagam uocant;propc


gulatu uulaæ procidencesreuocat. Fugantur


rico


rum remedqs mifcetur. Nafcif in Lycia nó Ion


ïOM«'i tujio'K.oVTCUouT’i w Aï^ot.


cuius oftia lapis bic inuenitur.


Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRES.

Vi gagaté ftatim fequitur Thraciu s lapis, à Diofcoride er ab a1qs didu s gagatæ eadé omni# pofte, ^mifeendi fimul uniuf^ notas ^ cuentus Plinio caufam dédit, cradendiç libro xxx vi.capicc xix.

Mm 4 Accendi


-ocr page 730-

€9»


DIOSCORIDIS,


Acccndiaqua.oleo^rdlingurquod non gagatx.fed Thracio lapidi Nicander în Tlieriacisfuis; O’ hj^w^ pidum hiltoria,aperte'tribuerunt. Nicandride iitrotpuerficuli funt,primum^de gagatc ; lt;ÏAAmJl’«(«*'»» Kftaftih Ktduv i£xif'iiUct TtipM-.iy où A * ytt/tiftTt Ttvfii TtS^Mt'iïVTM if/ui: qu orum fenfus eft : Aliquando autem gagatem »ƒ*

cumlapidem urens.quem ualidi ignis impetus non domat. Accendi quidem igncgagateniNicanderaito non tarnen ut extera eo abfumi.fed in urendo bituminis odorem tantü fentiri. Paulo deinde poft de Thra* CIO agês inqui t:Hi m» gt;1 Jf )!ziv«t'wz ^Ai/otx wf î A«lt;cv,M J’« Jlorquot; efi;^tóo'«,«Aown«/,ïffet« i/l’«vT^u TOrfor or’o/^i(^«ow®f f «ySirr®' iMdovt'/Hi «ifi SfnïMov vi/uw vrec/uiit fifleren, tv vv^y Kuhiiufi : quorum fenfus eft : Aut Threicium in ign® lapidemurens;qui aquarefperfusjflamasagit.Extinguituraüt exiguoinfperfooleo. LapidéhücaThracia flumine paftores quê Pontii nominât, afferSt: quæ tota eft in fcriptore hoc Thraeg non gagatx lapidishP ftoria.Plinius auté quo diximusloco de gagate inquic:Mirumq;.accendituraqua,reftinguituroleo.Qpo(J ut praemöftrauimusin NicadrOjO* ut mox in fcriptore hoc in Thracio lapide patebit,non gagatæ fed Thra cio eópetit. Diximus nos comitiales fofFitu deprehendere gagatem.quos hic JSHAxTiîziyv/palàni nomniauit. Cæteri interprètes acceptam ex Plinio uocem fonticum morbum deprehendi eo dixerunt : communiore roaliilliusindicationc.qnuncforte’oporteat.ufî.Alteretiamcommunemfecutuslecftioneni.inCilicisna' fcigagatemait,cumcxgeographis,Plinio,melioribus^Gr3ecisin Lyciauertendumfuerit.

^2* Ai^ou. Ktip. ^Ka, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^ • nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* - • nbsp;nbsp;nbsp;’

△£At'yo/ASa/©^3’j«K/a(’,'ÿ^i;ôc'iJ(«^ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;rKu6ia (^ ?pj«/x$ quot;^ AiTo/aSzUi^ ttov


W ^Tö. Awrai Jlfc T« aura '^yayar».

—^ /SOÇ0T«/9£KKôtZtô3^«l/X^«VTO/ll/!/'a2. o*6tvvudamp;«i JéuTpèAoitou.oT^ H^ É7ri «^ Sco'qxxA’Pu yiViTCM.

n!^( Marv’f’uAiS'OU. Ktq». ^»t£*.

TOu A fj-arviw A/^ou ajisoq lt;(hpo vp riSii^ wx ßwQ t Attu/j «)) rS )^oap nvwi'^ap ^ TruKvizjq 7i»y ouKayajuGjSuq* Aauafxip JÏ ’éx^jTraxouçâru-rop. SiJ^opAV p.iToip.i‘\i)i^w quot;^toSoW Si^.woi □ ?w KtWÓVTiqiVT» acifJM.Tt'n m'7t^xa‘M\)lt;rip,

n^i A^aSzaSAi^a. Kt^. ^K.r'.

O At âjaSiKoçAtrd'Aji.tVoq AiOoq’tonti/itAltfoey-“pç gât/Am. ourç Ao®*' KaJaTrAaeôi l's «i/xoj loiifaç SeTP^Njaz va. cJ^ôvTwp tk o-zU^rjUa c'iViTM Kau ^Îl'ç L Ka^lSOp. J

njgt;i raAaKT/ru AiSS. Kï(p. ^nd^^

O As raAKKTiTNÇ wkvmc?» àçf '7W raAaKTw-Aç aviivai. tsi pSjj Tt ç^wç tvnepjoqó' j^ô ap. cAvuvq 'n^olt;= 1^ merip. «jawJ«! ^ Tçàj o^SaA/x* «u/xajaiy tAnHtrjzgio/xii'oç.æe ^ 'jyi^avlogavi®/! v/'aX 2rtPrl9ïâS TTU^ith p-oÄiS-ßiiH, ßia 'J’ *7^« aù-

nfziMiAmruA/^ou. Ktep. ^k^. /^quot;^Aï p-i^iTiTH^ KaJa7ravJa ioiKi ^ r«AaKTr

K^^'*’tlt;. d^aopt^^ T(pr7\.vnvT^opaviiVlt;iiJVp')(p-

^sp. '!f’ie Si Tt^og « H9^J o roAanTiTH^^

ns^l MO^ÓX^OVKÏ^OV, K£$. ^AS

AI0OÇ p.ó^o-}(amp;oQ,opiVioi cxAa^lap s Aftdw^^a

lt;^ßaiKixÄio-cep,lt;^cUrvTffai'lt;/^va'i].fyi^oi

lóovoifloi Tt^ü^ quot;hiÜKatrip t 'ip.aTÏup jjjSviji^iocAa- lis.Cum aqua idem codiacis èC contra ueui HW H^ luwtTcp üvi. ?ÛKG 9 ’^iMTrAdariiv, a^/j.o^p cæ dolores Utilitcr bibitur.Prodeft amp;nbsp;con-£7ri ai|UOTrfoÏK^ gt;V KOzA/ai^ ,Hj Kvst «ArK/xaJa mv vßai TTivó^tvot;. tij PoÏK.a7çbzU.ozue. HJ c^ 'n^Oi^ifJ-ci 2. i’^i 71 T«MaAaK« otp^aA/MKKfji'icm'Tl. ttAk^oî ?

K0zAwm“Ï«- ^ ^'’Mara ’Ighcti. ovp q KH§UTHiv«A« qi6tf'q,ra7^ult;p^« ^ £AH^«tpuAoz.

A n ?i AAa6aS^z'7gt;uAz'3ou. Ktip. ^k/-

I0eç «A«£«Ï^'THÎ o K«A»^^IVOSOVU|. SiVKÄ«-

De pluribus alqs la pidibus,pn'mum^ de Thracio. Cap. C. r ■-quot;^Hraeiü LRomani panterGtxcii Thraciû dieu t. JNaki£ thraef ûi fi ScythiæfluuioqPotusdicif.Pot g^g^^æ eadê. Ferf qd î butumine fît,acccdiaq,oleoautrcilingui. Interma* Mag**' gnetes lapides probatilTim’ eft, quiferrû ft fu s itidem, nee magnopere póderofus. Vis illi eft crafTa ducere,fi cd mulfa aqua ponde re triü obolorü detur. Quida magneteco* quêtes pro haematite uendut. Qui Arabi* X

mit.Crematic/nisdennfricfisaccômodat eft. Qui uero galaâites,id eftjadariusla- w pis dicii, qj ladeu fuccû ex fe mittit nomen j^j^,, inueniualioqui cinereocolore Sfdukifapo re eft. Oculorû deftiUatiôibus ukeribuseg un liter inungitur. Oportetaûtobglutino-fam uim quæ illi ineft, tntu cfi aqua in plu-beapyxideferuare, Melintes in cûâisla* Mf“ dario fimilis eft.Eo folum differt,q)dukio-rem reddit fuccum.Facit adeademomnia adquæ kadarius, Morochthus lapis que w^j, aliquiàladeo candoregalaxiamautleuco graphida nominant, in Aegypto nakitur. Vtuntureo lin teariorum officinæ ad can* dorem ueftium,quoniam moUiseftjSefa-cillimedüm'turOpplendiiUt uiseffe credi tunideo'que fanguinem expuentibusutP

tra mulïebres fludioncs potus panter Si appofitus. Oculorum quoc^ moUibusme-dicamentis mifcetur.ExpIendiscauiseoru ulceribus accommodatus eft.DeftilIario' nes fiftit,amp; in tenens corporis partibus ub cera ad cicatneem perducit. Alabaftrites ; quem onychem etum nommant in eine-ran


-ocr page 731-

LIBER

4gt;âtiÇK{KaupSLi/@^ jkt’vh 5 Tr/ar«, iPiacpo^ eruXicj?-«ç. îOiUaj^ou JÏ äA^KjUaT« (xvra. kxjutkç ^m^. si^J^X^yjovAa. n^(*©ui‘rauA/0». ^x.«. A 1^0 K.aAX(US//0(’ ôuiTXÇ, TiWara/ y^ «^ th cU^iQ-Kiamp;. isi 9 U7ri})^\a^ç,’ilt;xiwl‘^(gt;gt;p. ^ lt;R ^*àvf^y(XaKTÔy^i5 (faivô/ttSilUoli .«va.!(\iK.vap ’’'W|^. Acæa|U(;ü J^ txiJ«7f’xaamp;îS2*4jÙTa7çKo ytiçiuÂo'Kor’cwTu/j.

n^îWaiKou AiS’ou. Ke^. ^x^^

1 1^4 louJ'aÏKoç ArteÇ'ytvvctTa, fJ^ lt;^t8’oU' \J^Mz. V %KMa2 ßaAavo^i/'H«?- ÂSJK.ôç.iV' ^Aoç /iwüzïç. i^up Mj 'y^a/j./xài’ -^a^vHAouç uç «V TÔJI'M. KViîitiiVo; ƒ l^p xifiofi^ TH rtucr^. if'vvtx. '^ 0 ‘feiV0ift(O/j MtrtOaS /ii6 tpa^ K0/^lt;'ei') ^W i^Ko gt;»?o'«i v^apçe^^gKua9o/ç '^icri «^ 'If6lpji^ult;r‘ti^i-quot;'ÇSoüamp;ê/l. iy-)«UÇ(^ KU^fJ Al'BoUÇ 6^U7Tf^.

An^iA/i/ai’T’uAfS'ou. Kttp. ^A^ I^ à|Ui«rr5,nv','«Ta/ /U^ V KW'nja svTrfx S'? ^'^ WiKüj^. Sju îjrato/xtvex uefJacr/xaT« WKwmp î| 0(51 oifiç'jyjicwn-tot/'ouiî Tçà? 6ilt;xp. « 6Ax fiwaùçîrvjtpXo)«««!«» y«^, Aa/x-njorf»« Si cZ^tj X’^î«! M» xajaKaiOiUiSjya.

AnÇi ?«7r$t(ÿ3« Ai^ou. KtcJ». ^Acc.

ÛOÇ TiXTrtp^^OÇtfOKG atflÂQp O’K.O^IO'K'XX -^ A'nJuç7riVo%ivoç,7n'vîîa/^«^'7Çoi;Tà(’c^r$ iAttloa^, xg^ ç^J^ ^ç ^ ^y^ ôcf^-aAxxoîçu-T^-X*?' '^s^JmAugaT«, ty cpAunTûKvaç st^9. «^ rert Squot;ltelt;ViuSVM/jcrwwr^.

Afi^iMt^^i'rvA/^ou. »lt;^. ^Ae\ ï8o5/«/x(pn-« wjiwO ^^ ounnrfep ^JI fJ-ifJ.

ovbî^ZijKalijr.jgja^^çXooçtTri ^(Xii^ivr tÎ' Ml^âj il *0(4(85 ToS?, SiWitQua-iap it* ivJ^w} iir^fî' îiP- n^ir^brruAlS-ov. «(jgt;. ^Ar'.

A 180s TiAxviTHS.ov ?lt;ViS ätp^otr iAHi5 t*aA4(ÿV, 0^«T ^I'cTKi^ aül^vu*'P(?Mt^lt;VV'TH^ ®^^*v*?^au^i((Zij.riVVa'i^ ^ çv ctja6îlt;?,AÂ(*lt;JÇ.æ/«u 7'‘Ç'KÔ$0Ç.T'P^ V7fi|Ûo'0«mÇÿ/'/(/'P«O'' TfOfJM ÊwAk ■^IMÎÇ. ^^nl tpUAoKTXçîûU 9 T^Ôp-fJ-O-^ «VTS XI ^'''^Viçjguv'ij.if o*f ^ *3 tf^i'i^^i TÇtxrAfli^t;, Kÿ îfrAoçtîwM. n^'nioîrKl^oiiÂÎ^ov. ^Aæ'. AlOoç /«tûT/ç. 0 fiSjj Zq^^ «7*5S«rƒ óf.0 ^ *^ sa^tutJVij .wiKtà; (f Atryu-aÄ. b itijl^ . b

Mt7rvî(tç,œ(5 7T$iî *î*a7rii(cr^'oç. b tft 2(5 h))cA/«4gt;v-‘’'te tX'^ A«Atv*ouç,Hj «TPS/ASouiraf’ iewvç/oç *«-^M^VOS.'otft2çT^S(v9Î'^ Aît^jKaAaîvœj^yxa «Ti^oo'o/ÀOicx’' AÎrovTj lt;Pt 7raVTtÇî/v«r cJgt;uA«*TKjia ■^iotllfa H^ WKUTOKI« (UHJUT^ta'^OpSV«.

n^l AtTlt;Tgt;U Al^OU.

EtÎthS Ai'9os b (^ TW KiVGtÔS ÂX^ â7P7v;r.wÇ trij« ÈmuyiC Affi» u7ra5X“,*«To*A ïp.ej,fe^ èj ,yu. g-TUf « A(ÂKS«î wnf ta yAH^a/jTiJiKTTfo/xtvai â^fs^w

V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«95 rem crematus,t5 refîna pice 'ue excepte d' nere l'Ilo durities difeutit, Cü ccra ftomachi dolores Icnft.SC gingiuas reprira/t, Thyp Thylte», tes,qui cp eo medicinalia mortaria fiunt,no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ men inuenit: nafeitur in Aethyopia, uiridi iafpidis coloreîcû diluftur ladeo colore cœ fpicitur.Erodit lapis hicualidiifime,cfttp il* lipræcipua uispurgadi quæ claritanoculo rum oificiût. ludaicus in ludça nafeitur,fi lodaîcuw gura glandis,candidus,eleganter âCconcin ne cofedus, lineis inter feæqualibus uelu-ti torno fadis. Cû diluif nullas habet fapo-ris quai itates. Poteft ciceris quatitate colly-rfimodoin cote attritus,turn cum cahdae aquae cyathis tribusdilutus potus^, urinæ angudias foluere,df ueificæ calcules frage re. Nafeitur in Cypro am iantus lapis fciG Amiantu« fiIialuminifimilis.TcIasex eo ad fpedacu lum faciunt,quæ in ignem coniedae accen duntur quidem,agunt^ flammas,fed nulla in igné amifla parte,nitidiores ce incendio euadunt. Creditor fapphirus lapis feerpio Sapphinw, num idibuspotus aduerfari.Bibitur Si co* ira intrinfecas exulceratiôes.Reprimil prç terea quæcunq^ in oculis excrefeunt.tuas, puftulas^ î quinetiâ ruptas eorum tunicu-las glutinat. Inuenitur ad Memphim in Méphite», Aegypto Memphites lapis calculorum ma gnitudine,pinguis,colore uario.Fertur hic tritusinundus'que locisquç fecanda uren da'ue fini, fine periculo aiiquoomnéin eis fenfum extinguere» Selenites, quem Ro- Selenite«, mani lunarem dicunt,pleriq} uero aphrofe Tunaris, lenen, id eft,lunæ fpumammomê inuenit, q? per nodem ad incrementa luminum lu næplenus inuenitur.Nafcitur Arabia eolo recandido, pellucidus, minime péderofus. Dantur bibeda comitialibus rameta eins. Quinetiam pro amuleto adiigant fibi eum mulicres. Creditur Si arboribus appenfus fœcüditatem earum augere. Pluresiafpi- tafpismul* des funt: in eorum gencre alius uiridi fma- «pï«» ragdi colore cft,alius glaciem repræfentat, faliuxfimilis:aërius alius, fumofus alius, fumo ueluti denigratus : Alfyrius uocatur alius ,albefcentibusper tranfuerfum lineis renidenst alius poftremo à ter eb in thin ^ re finj colore terebinthizon didus,calal gern mæ fimilis. Omnes pro amuletis adalUgari feruntur: priuatimq^ feemoribus prægnan tium adalligatos, puerperp celeritaté face-re. iRefonat commorus aetitesceu lapide Atute«. alio intra fe concepto prægnan s. S in dra brachia

-ocr page 732-

«94


DIOSCORIDrî,


^S«X'°^' • ‘^ ^ quot;^ KûSjS 9^ à7Pt£^fû5Ç,a^ç £K ? ^jaXfOVoç, TnçîaTrfi rS /jmçS, ly îk'tç ùJ^ivap rtfe Ta.t^'iSi 9KAiTTfîAtrxoç. il uàï^iHTi^ii^T’ii Tt^ao' tf^ô/J^oii oc^'f’p, o rt KAt4-a? ovK a/j ƒ uuk0£ih Kaja • •aiçp Ta MâôffhôtVT«. epacr i cfê or/ «^ œuw^o/jiivoi’ o amp;£Tn-KÇ T’/ç ïJ'îo'^ao'ZjKAiTifïAi’yx©**?'''^'^- °^ ^ * J'uVHol'lJ o kAî4«ç KaJ«7r/ô/j rà ermt'J-oM^va auTW.

Ajco^tiç ^ »y âvaAap.Bwô^i.Eva’ kk^uth lt;rK»aoamp;i i • en d'là KUTT^ÏVou K -yAôiKÎvoü K Âvûç Irîjou r 6^/x«(-VÔVTup,div!vHo‘t fiiyuAu^ STT/Ajorfrx^ç.

n^îofg/ru Ai'^ou. Ktif. ^As\

A 100(5 ô lt;^'iTH^.o/xh 2ç Isî 6î5v(5.H)] ^«.tAa(5,ô g, cüTO!poijcAHÇT*5 -^Qooip 0 naTiSirp-îvo^ .o d'I TLt^r^nfXfxai^iX AéVtozç.vravr^ç /iv-^swifi^Kx. Trfo/jSüoi £7rî o^xoefHKT^ ty KtipaAaA^^T^. o rœç

brachio adalligatus contra muliebriumlo coram lubricitatem foemsinuteroretinet» Parturiêtibus tarnen à brachio fublatus,fa mori adalligandus eft,ut fine dolore fœtus excludatur.

•jja^LiUaç sx'j’/tfiaç'ioo^ipTj ZHâ’a^M.iùi nicfaAaA rja^6ûK6ifp. n^îr c^r'7çcûJoquot;yyo(çAiâ~. ^A^. Al^OI O» l^ T'ÎÇ C5rÓ'^0((’iUJtCTROidtVOf, O/J OI vu ffôiVTtçwç «^ KvsiJ Ai^ov^Q^^ovcnii.

nS?Af3'0K0/'^HÇ. KtcJ). ^A«.

Tritus hiCjCeracgdigußrinoun guento,mufteo'ue aut aliquoex his quf ca lefaciendo fintconfeda,exceptus,comitia . libus magnopere prodeft. Pluresophits 0^ lapides funt: graaienim odoreSfnigroco- «quot;^ lore quidam eft : quidam cinereo colore X ^ pudis uariacus; alius intercurrentibuscan didis lineis : Omnes adalligati, contrafer' pentium morfus Si capitis dolores utiles funt; Lethargo Sc capitis doloribuspriua' tim opitulari fertur,qui Candidas habet 1P j^ü neas. Inueniuntur 8Cin fpongqs lapides: hi cum uino poti, calculos uefficæfrangut. “ Ex marmore autPario lapide admixto ■ tauri glutino,Iithocolla fit.Poteftignito ^“ HA£Ai0ox*o/5ï\otMlt;V«ov(ra^Ï5^xcr5»HA('^« fpecillopalpebrisadmota incomodosea' •^Jy M^ Tau5oxo75{\H(5/uvo?) d^nx /xHAariJ^o^ rum reglutinare pilos, Teftæ fimiü'tudi-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;'. ’».AnêoftraciteshabettcruftaceusfacileijfciP 0

TTîTTUÿu/xsvHS,^ /X«çâvaK.0A^qlt;/j Ta$lt;// 0(^)0« Afxoi^, n^ i os^axifu Ai'^ou. Kcp. ^Aamp;\

r 100(5ôSçaKiTHS o/xoioS£S(V ôs^cxKôj.wAaxw-JL Jk.d^i^VJ%IS0Ç, W J^UvO àUTI K/ÛJH^US •7J5o'(5 ^’îr “S‘’''/J ^lt; ruvaîniÇ .7% J 9 «3) Ka7a/XHVia mvô/xi voç o-uu o”vffl lt;nbsp;(Z*7rAH0O(5.tPuoZu lt;nbsp;Si^os. J àv tt/Vh ^s ttj)’ î)/x£ças d'^fxiT« T^ a(f{(/'§\à(ni/^4'a'' 7Piflt;ru v fxÎÂià Q £7r(20E(UiVO(5,(J)Atr/x«iVövIa§M“A‘%’lt;ro§o s^vo^ijièNC/, n^i2/xv5/cfoi5. Kt4gt;. ^/x. ^^ Mu^iÇ A100s £S(V.H ras 4-^$^^' ePaxTUAorAu Ijgt;oi C/XK^'^O'I, ■}Qgt;ia‘'i{XH ZI^ o'HTîfaç xaus«-

filis, Vtuntureoin leuigandacutepropu' mice muIieres.Bibitur idem cum uinoad fiftedos mefes drachma:^ dua^po^’'^^^^^* Quinetiam fiquisquatuordieb’ipuerpe' rio biberit, fterilitatê in poftest fach .idem

- Kd§. ty Tr^oç lt;^Aiop irAid^op ly IdoVrap o-p-îj^ip.

.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfiî A/x/aou. Kelt;j). ^((xa.

AKfxo^H ^à.v7qcùria.Ao7^mi^^ea‘lt;xv'gt;P^ hA/ou, c/^fK/xa^J rauJ'^tótiVa'fó/xa'Ja T^r 5(ouV(Utva J^lxa HtiJ« AHS,^(W(n(u'T2 9 tÿ t’ç raq ^h j«s Tru^/açàvn'Kîrjgy Ha?r. n^i.AKÔvxç. quot;^/x^ AKovn^ vulinq r ’a7rd^/xfxa. ? 7150(5 au A' àno VhSturs o‘iJ^H^'!SiC}ÿlt;amp;iVfit,Aimw.!a^ quot;ê'XP^

liter inungiturtet præter hæc fiftit quæp2' feendoferpût, Vtilisemplaftris^ôæ^’‘æ; j_^ rendo Si exedédo funt,fmyrislapiXq^°8 mas annularq exterunt; facit ad humenKS gingiuas,SCdétifriciisaccommodatuscit. ^^^^jj, Exiccat corporis aquas litoral's barena ^^^ fole feruens,obrutis ufq; ad capita in ca n? dropicorum corporibus,Galefitcadem ao ^(^^1,;^ ficca fomenta profale 8C milio. InungiW Juden, contra capillorum defluuiaquasalopcna tum.

z» xovH^v(x^i«QT'(Z7ro^^i«.(XT vi^oijavi jouftu dicunt,expIeC(^eas,quod confricatow _ wi9«wa-nTit^y£r;i^damp;£v,aAu7rex(as^(xo7. xiacoteferrametodetritufucrit.Vitg‘ •y /xa7où(5 •^0£v'xuAu(} au|a(ó^.7f62/j 7 Atr' o jsç, marnas augers idé,phibet. Bibit eu ace lt;ïxFAiw«THxlt;J HÎj^mAfnrf/xouçwtjxAê?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adminucdoslieneSjôicomitiahb pre gfudn n^iA/»ou'yts«/'oB§. Kt!},, ^Mr^ Lapis que qnfiterra intra fecoplcxus^ ’ 1^ i9oçrtc5(hfçsu(})!j. («5aJviJ.ot7Pxa0a/j(}TO£7ri Grpcigeode notant,adftrïgit,ficcat,X q ^^ J^o-xorSvra to7(5 0$0aA/xo7ç. Ka.Ta.'^iiQea'ci ritati oculoi^ offeiüt,purgaL Ex a| ide ® ^i(X£^ut/'a7’(5,/xas’tyógx^ü/j7ravfl£})Acr/xov(x§. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â’mâmaçtgenitaliû^ inflamatiocs c

INTERPRES.

REpetemustîT id quidem gbreuiffime licebit, ex Graccorum decretis quas uniuerfo Iapidu'’’2^^'j ri uircs priuacim'^fî^ulis, Ô* bis praefertim quos deinceps ex toto eorum genere fi*‘:l^'’P3‘’f gf^, rauit.naturamdediïïeantiquioresdeprehenderunt,qughuiufcemodifunt:SiccantnonaIiter9 ^ raomnislapidesomnes.Priuatiin tarnen magnes,quem trHeracleuinlapidemuocantJiœ«na«Me*q les habere uircs didus eft.Notus ubiqphic lapis.mirabili naturx eucntu,cx interuallo feirui^a *« ^^ amp;nbsp;quafifcnfusnian«s^tlli fint, omnium rerum domicricem materia iJIam cedere û* parère noJ cog _^^

-ocr page 733-

LIBER V.

«9?

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^quot;^^^ mSJlra ceHilTe quonda uiribus Herculis traduntur.Ob qua caufarn ab Hercule ueracl ium trediderealiqui di^ü fuilTe. Verütamen nö défunt qui non ab Hercule, fed ab Heraclia Magnefïæ diÄü ue-JjnrEtqileadmodüaMagDefia Magnes, flcHeracIiusab Heraclia didlusfueht. Sic Lucretius Iib.vi. credidic dici:s:Qijodfupereftagereincipiä,quofcederefiacNatur3E.lapishicutferrüducerepoiritQuetn Magneta notât,patrio de nomine Grarj,Magnetit quia fit patrijs in finibus ortü.Etfi' Plinius aurore Nicädro à Magne» Kinuêtorenominacü teftet.Euripides nô hne Magnete in carminé fuo uidet uocalTe,fed indicé quo argen-târqutütur.Verficulus eiuseft;^ jSpuT^ yvu/4tult;n{ÿTruvu;i/AKtvî!Titgt;J6amp;': qdell.-Homina mentes ueluti Ma» gntslapis probans. Arabiens ebon fimilis.fi'ccâdi repurgadiq; uires habetLadanus fcilbli eadé oia,fed mi ÏÏ*'“æ’C'^ poteft.Melitites à fapore mellis nominatus,quadâtenus calefacit. Morochthos que à eädore ^i^alaxiâô'leucographidauocari Diofeoridesait, quo prædidtisomnibus mitioreft, quia nullas ha-«ctficaciores uires, eô magis fine dolore curât. Eamepob caufarn in moUibus corpoiÿ partibus ad indu» ^wdas cicatrices ufa co antiqu iras eft. Plinius tereiä iapidis huius appellacionem inter herbas numerauit “o-xxvii.nominis uicinitate cü leuce deceptus. PoterSt uiderc id uolentes: Nos em feftinätes hxc tantü fi» Èoamus.prafertim cüante nos alrj id etiâ oeprehéderint. Alabaftritx cinerê quidâ ex ueteribus bibcndum Mtriit,cibu in ftomacho nö concinêcibusHiic primo onychc ab humani unguis (ïmilitudine ueteres erg ®*gt;oininaueriic,qucadmodü ii.uolumine in Indicoonychediximus.Nuceo loco diclisadrjciendueft.Grg Jos placer onychêalabaftritê etia uocaflè, ab ufu fcilicet, quonia ad alabaftra unguencoßt ufus eius eflet, netutaiit Gracis alabaftra lapider pyxides, in quibus ob fngiditatêfuâ diutiftime amp;nbsp;foeliciffime adores tfuatetur:ficdifta,qiionia ob leu orefun e' manibus laberen tur. Et quonia ex onyche hoc alabaftra ilia fie» Knt.ideo alabaftrites lapis dieft’ eft, priusep onyx fuit.tû fa eft a ex onyche alabaftrite uocari lapidé fecernt,

«quiuoca in Gneis iit uidef ad ungué ér lapidé onychis uox eft: poteritip aliquâdo ubi pai^ certa res fi t, 'S^tsf^allere.qucmadmodn i.uolumine in bdelliodubitari poteft, lapidi'ne an ungui id Diofcorides cö» P5''3uerit:fimpliciter em ôvi/’çi io/xorefte ait.Nos nihil illi aliud adietftû inueniétes,ungué uercimus: id enim utiusiiifumcltctfi alabaftricae huie lapidi fimile fortébdelliü ille feceric:qd tSc relicftri,nionuifle nne fatis ’'•Qütmadmodüa mortarioRt ufu thyité en qui ftatim fequiedici intellexilTe: De quo praeter tradicaà Dio Of'de nihil eeteü in antiquisóraccis inuenlmus, Difiicere renü calcnlos dilt;ftus ab illis Judaic’eft: ob cascp itcspoftetiorcsCraccoiy medici tecolithon,ideft,calculosabfumenté,enuocauerütSapphiiÿcôtrafcor» P^^numiiftusbibiutiliterfjdem Graeci dixerût.Lunaré comitialibus utilé.Iafpidéqui uiridi colore fit.alliga» ‘“«in anulogeftatü.cibnin ftomacho nöcötinécibusprodcfle.quiaiicfubuiridi,quonia cfFicacior fic.ocii of“cicatrices0quot; pterygia extenuate.Ophyté adalligatn,cötra uiperai? morfus prodeiTe. Calculos in uelTi» tistrangere.infpögijs inuêtos lapidcs.Óftracitéér geodé,id eft, terra intra fe complexü, cfficaci ad ficcan» unmieffe: ideotpinflamatis tumonbusegregie prodefle.Smyrim repurgadi uim habcre:ideoqï dentifri» Msaccommodatii elfe. Refrigeradi uim habere etiâ crediderne ueteres Graeci qd ex Naxia cote confricato

crefcentibusuirginümammisérpiieroijtceftibusutileQuodueroexolea» utif^ 1 *a''” P*''“ füllet, capilli defluuia qtias alopecias dicunt, explere.Plures alios eriam medicinx poft hunc fcriptorem poftcriores Graeci: ueru m ab eo relicftos nos etiam relin» rausunrequaeiampriden, defiit in honore effe,legenccs monuilTe hatftenus contenti.

Onyx. Alabaftra,

M*

®.2gt;r?^ Ksep. ^M^*.

|]H Traira H 7rÏTffoucra i/ç'iaTymàù ;^q | nbsp;nbsp;°''P,'^/J^ «ïiuTiXTuiNvix/jLifj tx^ 4“

X“'«‘'«/i«i'^iU.7rXizcfouira/i.K.oeT’it ßj æ°*’ ^ =^'«?t2^. a^x? i11? a^« M^T« ’^Sbain'ai’j^jiiirijU.bAjScrKi’.

n^lE^T^igihoi^-yilÇ. KSfp. ^/XS. rp^H§t^7J’icy'@»' THI’.H /xStU £?I X^quot;

H Kil £7rm]a/a£UMS. H (ïlÈ,iXij'oJ'o:llt;/'Hlt;?’ I nbsp;nbsp;nbsp;axis'll J^ U7ra^)»a H th X?®!?

jouira Kal laaXaKH 0700/. Tigoç n X®^’t!fl|UotTa iXxueamp;eo-a y^o/x/xlài’iMN i-’f$;ilt;’plvx. TrXarvv?) q uç 4“MM‘9io/J-x outu ^^açauf olt;rafi a/jamp;£Xhç xar’ 'iJ^iap Tt Kaï J^PvJ'a^, 'Uiroi} itajaswaï. lira, i' ^vy^op *^'I’SM??t7m'fliilt;ro/). ï^ q 7H/J (^ iiXitp ^H^avaç, ’“w/iJi6j tTrîWçaçîTTuPûui^ ui^Mj. tenré-0 Waç WsHVa 1,1^1' Tpo^i^p a7rHÓxcr^. ^^'^l'txçc^HXiMTj’oxicrH.ûiK’ 5tv«7rXaüïi uç

. iàp Si xai wit[x;àSwnç X^îa V7ra§-Xfi^Êu/iï^giV^iaïa/jiiytamp;H qSj rSi’.J'oÇs'iS ^'IVS’OUxJiaïU.toîip KaJam^K/apSjyo/j. -Ku/jji ’'®§niso^aê7ri/jiâXwç,£V^iiji’»Ç(ft«7rv5aç

De omni Terra, Cap. CL GEnLRomani terra dicut. J Réfrigéran di glutinandic^prædpuâ 8ffuprem3 uim habet terra omnis,cuius in medicina aliquis ufus eft. Specie tantü ipfa à feipfa differt,hac aut illa in hos illos'ueconfe-dione aliqua ufus recepta. Eretrixdiuerfo co» lore duo genera funt:candidiflïma altera,cinerea altera. Probatur S^ candidæ præfertur quæ cinereo colore SC molliflimaeft,quæ^peræs duda uiolacco colore lineam in eo relinquit.La uatur ceruiTae modo Eretria terra. Eft 3lt; loturæ eiu s alter hic modus :Concidito ex eaquantum uolueris, per diem'que in aqua confricato: fini-to deinde confiderctSf cum confederit,omni le-niter excolata aqua,terram in fole ficcato,ficca-tam'que per diem iterum in aqua cofricatome-fpereij dimiffam c5fidere,matutino omni exco lataaquaconfricata infoleSCquatenuslicet,in paftillos coformata feruato.Quod fi cremata uti aliqn oporteat,hoc mó cremabis: Sumito quantitate ciceris Eretri^ terre frufta:in fidile gfora-lü conqcitOjdiligéter^ operculatü fidile ignitis carbo

Eretria,

-ocr page 734-

€96


Îb’ôjaxaç. Ci ^(TT/tt cruwxSj^. Ott JV H erro ƒ û(? ou-BaA«0H HT’i ct^yEKÇ /ÂôczS^op '^N'q -rS' ^^ôap, âviXô 'fjSjJoi^êi7rô^o\J. £^wa/j.ifi Jï sj^iJ suTTf/Kàjü, gt;y 4'1’^''’'' K^ù MVcpuQjxa'Âm2iKliù,amp; MiÄuiMiTaii TrAa^'à' Któ,Cl ^^ou/xw/j H.o^Kàn.lû},

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^ixa/x/aç •yîjç. Kep. ^lUs’.

THÇ JÊ cra/xtaii71)?'dà)ara.p'Xamp;Jif./ù} Tt^ox^i-riop, gt;y £ Aa^^x/j. W) c^ O Ôi'y^p A' rÀœarav, K^aTu/xSî/àw ÊX^iroz^uç. ïZ teiv’^y^op ^ (U.aAa-K^ù,«^ £v3- 5uS^,o/a ^p H fl ZviÇ no’^v^iofi L êkixAe-C'afl gt;y J tM^OWIfl. ist V «.VTHI^J^Üo e’/iÊk. TÔ,Ti TÇOtj ^famp;jop,^ 0 naAovfiSjiloq SesKj. irAcMuif'H^ up ^gi] 7ruxvoç,MÇ axû VH. Z^wapip Si ^xl ly Mwo'ip gt;y ttAu-dp È/x^^H s^Tf/aJV. ’IsHtri «JV az/xaT^S àvaruritü.HJ ^ôiHQÙ^j^îS^ûTai ywlM^i lt;rdi} SaAausla, n^ c^X^ap »y fxas^p 4A£r/xovà(5 Ka^df^iopSjiH o-uù uiPa^ CI 50 -S'ivifi. st34\(l t^J /(Z'^araç. CI^h^ioS'ÉkVK^CI Bava trî/xoïq â^KriJ a-amp;ùutfa2 imofÂPH.

n^iTW^a^ifxciiX'i^ov. K£(p. '^P-'f-^ EY^/c/KETa/ J^î 2(5 ^ TH cra/xia r?Ai^l^, œ w jguaox® 0' jigwurOt Tt^oç to Aiazuilp CI si^^^p.

J^a^iE^ cRo A6\,'tlt;oçv^ sißajoi’. /^Wx/xipSiixi surfin.lw. 4uk2kh/j. oxfiÂwp so/JMXi^°^lt;i ^ ip'^. 2t;xßAttu2K^ü vî^ McQnTH^îoi^. 'iPiQ 7150(5 ra lt;^ 0-qj^'aX^iozç^EU/xaTa d tAkn trov raAax2. J^okS Si d wKUT0K((^£ivai d 4uAaxTH5i©-''?^ lt;rtu)£/A«-qii^S/j T^jaTtfo/U^©-*.

n^ix/aÇr^(5. Keep. ^^/XH.

T\Zquot; A»Ç^X'«Çd^'’^^^''ci^^v7rû^(l)eoü7ra

JxçaAHTTf£o/j,dTHis'ap.'iar/x^^îj.n^muJ^Hi^ gatü gerentibus iPt ^2? d Aâikk. ™c^%Hfj.a.a‘i «P) âua7rAac/îcoç nbsp;nbsp;Præferenda eti:

tP/a^EPouTa. ùvva/xip Si ^x^ 'Hui ax'tiùj th tra/xia, UTO-Vop Si d SIÂ^P ,i7lSi iVfgOVpTOTt^Óa'a-ssOp Ka)oA(3pTOo-w^aôc7fKAe,cr/XHXil JVàvTl V/Tjou ^SaAaVE/a.

nJgt;iStA/VûUo''a(’rI^lt;’, 0$. quot;5^.0',

TA aura J^ 7flô Ci H aïA/voucria rij» â^fea tfé 1-sip H araij slzSaura CI Aâikh . £v^§ueHlt;’ lt;5^ CI TaXtwçarw xgt;J^oi’^’lt; 3 tTTiJiPä/juTgo/j Äao«.

P^i'K//ÀœA/açn)Ç, Kîtp. ^v^

THÇ lt;JlÈ tUfJXlÂÎal^ Hp^^^ A6VkH .H JÏ ifXTTO^' ^^^®^ • d Ai^ioip 2và E/xepuTO/j gt;iiiirnp.îvgt;i. Tt^ôq TE Tsp à(pHp KaTa^vx^©^' H/J cciislui K-tvnop. EK(ZT^ûU JV i^ialt;fo^ova‘ip o^(j S^iii/xîva.i, SMT/'t/'aç d Ta a^a efju^vara. 7Ç(3Ç7tT«7ru§iKau- ^«..««...x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—.—c-----0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ta TP/ouo-iv LÜ^j^/o'/t^ca -^aj^^^ta. te à^Au- cundis alqs anteferendaJJifeutiunt ambs KT(5UvovTa (/'(aTHjiJ/jTaTrETPvâ’OTa/xEjH.KaTaffÉA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ouoS

Xoila'/ JlÈ Kaî j^iS'ïjfxup a‘AÂn^ilt;iç d tfAE^/xovàç tkç ■5^1 oAo/j 1= cS/xa. e2 J^ iÿia'miÂKo'ip ^isavrai. Kaamp;ûAou JÏ 'iPXvf^sot tidpid yVKlt;rioi’iixppi véèoi ^ttAKixSivoVTeu.

ïi^inv/7lt;2(/'©gt;7!jç.

Kiep. ^VO...

O R r D r s, carbonibusfuperponito^^turcótitiucu« tilato. Cü^ cinis in fauilla tfafierit,aut coM re magisaëreo fieri coeperit,fublatfircpon» to.Eft Eretriæ terre uis adftringcre refnge- * rarecp Ieniter,cScaua cxpIere,Si cruets glu tinare, Probada itidê in Samia terra,ante- ft®* feréda^ alps q cadidiffima, no poderófa,^

lis cft qua quida colIyriüpriuatiinLdixerut 8C JdicutSüt em duo eius genera præmon-ftrata, SC quæ after uocaf,glebofaSicon’s modo defa « Pares habet Eretriæ teffsS^ mia uires: Cremaf lauaturcRÎIkfiniibæ’^'^ ftit prfterea fan guinis excreationes Saisis terra.Daturcótramuliebresfcemina?tnu-eftioes efi fylueftris punies florib’, qs balau ftia uocant.Teftiü ocuIorScp inflamationes ex aceto Si rofaceo inunda fedat.Suoores eópefeit etiatSi cótra uenenato^ tnorfusk taliacßuenenautilitercfi uinobibitur, læ ^^j, uenitur etia in Samia hac terra lapis qui®, ^^^ q ad Icuoré Si fulgorê auri officios ututur. ^^^ Excellit bonitate qui cadidus Sifolidusd lt;nbsp;Adftrin gedi refrigerandi^ uis ilü cft; nbsp;nbsp;. tur utilitercibü in ftomacho non consenti bus/enforfis tarnen nocet. Facit ad oculo^ dcftillatióes Si ulceraculacle.Creditutpr terea ad partus celeritatê coferre,8i adaU'

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i uterum amuletum cHC’ ^

Præferenda etiam in Chia terra quæ ca dida aliquo'ue cineris colore. Si SanUf ræ fimilis eft. Glebofa hæc etiam Si canaP da differtà Samia,côformarionisfuæbg® ra.Samiæ eafdem uires habet, cragay^”*^ gat, faciemig Si reliquö corpus amabiu co* loris bonitate commendat. Hac ipfa etiatu in balneis ad exterendu pro nitro umn^« ^^|j^ Præftat eadem Si Selinufia terrx tiffima quæmaxime fplendet, candidanW bilis^ eft. Si quæ eelerrime afperfo hamo- gj|^ re aliquo diluitur. Cimoliæ cretæ duo lU* dem genera funtîcâdida altera,ad purpura inclinato colore altera, natiua cjuanda pin* guitudinê habés,Si cü tangiffrigiditatemt

aceto dilutæ fecundû aures abfcelTus quos parotidas uocant, panos, tubercular ^‘^* Am buftis gprimû utihtcr inunguntuGpU Rulas cxcirari in eis prohibétes, Teftiu au-rities reprimunt,S^ toto corpore inflaming tioncs.Sacris ignibus aduerïanturïhabeKJ in uniuerfum fyncerae mukipbeem uftW'


-ocr page 735-

t I B E R

At AtW/xtvii Wyrîtç n!,TH ^oa tontt toç th J A'5«r^0^l. tS/^ «t/'jûSuXoÇ.^^UM.^KH -Tijo'l? T«Ç ^'1 ?'®®^®?''’‘K ”: r Aw(VH /xa A tsa ko/5A5tj 0x5 îk ^TSaw^ £j^(J TH K.i/xMA)'a,e^«)çu7 WMiaçusfiâcra.jayAàvTi tçt'jyiai/' cç Xvtç niTt^i-n^i Os^aKup. Ktep. ^vS'.

( I^“^ ™^I ”’1^ TK^icw itlt;zT’Trfa,t‘XÎSu^ Ka.o0iV£7ri^io^îVa a-ùv o^(j,KV)iT/j^ ^ t^o«'-^Mal« lanj. lÿ TPefa-yç/KOUÇ Mlt;ft Aequot;. àvaA$9t fta te ‘^ï^Xôjli/'açdVa^wjS.

Ai « Y* TKaf/mau 7 Kar’irfoçy!) aruj^a, aiuj JVav'rlw tj^^i/'irva/juju lozçôS^aKoiQ.

Lj At MxA!«tS' ^ ■'^cciV IW «UTH tsiv t/Xlf ^HÇ î^ 1 X if«ƒ I TH OTC ƒ oiJ''(?.r/;7J ^ïX'^'5 ^ ‘^ ^«'Jf » 6oM«WTo7q (faKTUAoiç, uq 4-i6u^lt;rpióv äva ctTf^Aifp r’^of'J'UJ^ajp.tVH K/3JH^. TH 3 J'uvcyxij çinrfH^itoJVqt-SMi'jMtv^’jjO,5;^j quot;nbsp;j\|j j(^(/\(à^ rtJertus £|U.cpcj£t-^•«^ HçsUv^ 3 ifj 7^ rAwap -TÇffiiaq.æûvo?) 'j aaóa S^/J quot;j tv ^yp K7p7t A^ju p tr^/xa. Atiif yvlt;| 3 gt;q ràç J1 X®Çië)aX$‘^^H^Xt7i5aÇ(r|(XKj(^;).^HiT//Âtu^ j iq^wr^^ ^'Q^o^TTAuova ^a/xovH/j jig«(UaT~ Ó j^Au^a?5 “WtTltruvt^. ^ TaUTHÇ ^ KOlvSl? iTFaTHi; yHÇ quot;^.û ^'^°^ **^‘’«riqu ^ Tt^oertpaTO/z. ^laAaKt*) Tl Cf *“ jvêij, Çl^juAuTo/.' oTot.fivy§o\f ^'7!*‘

T^Ç; ^-AtnAr^A)? lt;y^§. Ktlt;p. ^vs.

“Qƒ äuTTtAi^ƒ oq -y5(5 K^ ^vt? cp^M« K'2;/z Ka ^ovai'^vu^'iKjt^triA^KiâTHlÇp cruj/a^u, » ^^/“^ ,’5®tS'Tïoü,Hj) Tr^Kivoi^avSja^i /xik^oïs ''’*’'X‘lt;l'axc.5lt;JVs Tt KJ si A6»o-a’/lt;Tamp;x5. t^ ^^r^S^^f'^’quot;'-OMtVH.O? w Ato(v8iïo'H,t7r/)(^u6H 7f ’’»^«l'S^ ASvuHU KJ TUpÇïdV KJ «TSKT^tpauAh/J H-Wtop.4wot^/v 3 ï^i](/'/a)^u2'Ki!t«n^ 4lt;UK2;KHy’^a-^«tóp^ ëj7:pJçKa?;^ieAtcp?a Cf SaW TJ^’ j^'’'®^ quot;^“MTrEAw/j j^^iVtiç 7150'15 T^t btBAaSHO'iwç ‘’S’f'ATiivous'« TouçîuXh7ivo/ji.ûouç trKwAnKa^.

v.

Quæ pnïgin's tetra appcHatui*, colore ad Eretriä inclinante eftterafTiores habet gk bas,8f ipfa ta du manu réfrigéras, linguae^ adeoglutinans,utexiIlapendeat.Poteft eadem Cimolie,uircstamé infirmiores illi gCimoliæfuntïpro Eretriade quida earn uedunt. Marinade tefta^einfornacibus cremataçi cinis cruftas ignismodo indu.' ctt: eapropter prurigini puftulis^ utiliter ex aceto inungif. Prodeft podagristceraeg exceptus ftrumasdifcutit. Habetetiarn marinisteftis eafdë uires ex fomacibusco

Marinai teftx.

Terra ex fornacibuS

Melis

firn ilis colore Melia terra eft,afpera,8lt; que digitisconfricata fimiléconfricatopumici ftridorê redditjuires alumini fimiles,igna-uiores tarnen habet,idép guftu indicat,lingua enim cotadu leniter ficcat. Repurgat corpus. Si amabilë illi colons bonitatê ac-quirit. Pilos extenuat.Vitiligines prçterea Si lepras exterit. Vtilfs eadë pidonbus ad diuturniorëcolo^ï firmitaté.Si uiridibus emplaftris a cc ómod a ta eft. Probat in hac omniq^ alia no lapidofa,reces,mollis,friabi lis,amp;quç humoris côtadu faciUime foluiu

Eft Si ampelitis terra qua pleriqj phar- xmp5Utjg macitim uocat, in Syrif Seleucia nafcente. Nigra in hoc gen ere cæteris omnibus an-teferëda eft,exiguis picea^i carbon ibus fi-milis,airulatimÏciirilis,£equaliterfplêdens, Siqprimü tritæ aliqd oleiinfpergif, lique-feenstreprobäda èdiuerfo cinerulenta nee liqucfcës «Difiiciendi refrigerandiep uires habet, Vfuseiusad honeftadaspalpebras tingendum^ capillum.Vtilis Si ungendis uitibus anteq gemmas proférant t uermes liquidem in illis nafcentesenecat,

PRES.

INTER

PRiufgex alioiçCraecoijidecretisdc uniuerfæ priuatimcß huiusautilliusterræuiribus er omni ulu «Odern quo in lapidibus fadum modo eft agamus.pauciora qusdam monebimus, qu ae male in fcri ptore hoclegi nobis uidêcur Enctj id primum quo loco in Erctna terra legitur:'At«v«r kuth/ ï«igt; «y fi^t Hÿ’’ ÎA'«» Ttx«i w 3 ƒ «T/:quoru m fenfus eft qui à Barbaro redditus fuit;Lauacur ut ceruffa tam feorfum g eu aqua: àRuellio autem: teritur ex aqua.obfcuriorc Ûquot; incertiore adhuc in telledu ; dr in quo relida fint.qux aduetfan Eretriæ terræ lotiiræ uidebâtur. Nosquoniam in Pliniofatis tota hxcrcs patet, multo^magis $infecundaeiuslotura eadem omnia in feriptore hocrepetita funt,facileopinatifumusin prima eiuslo «lira male legi illud xjir’ llt;/l/«y,quod per fe er feorfum fignincat.lcgêdum^Kî*®’ *i“W,id eft,per diem:qucad «nodumin lecûda deinde lotura manifefte præcipitur.netpenim per fe feorfumqj lauari aliquid poteft; rem Soælauatur er humorem quo lauetur in lotura effe oportet: Nift fenfus fit, terendam confricandamc^ elfe Eretriä terra primo per fe er feorfum, mox in aquaTed male in hSc fenfum legentes ducunt quae illic uocea 3udiuntur.Nos illud magis probauimus,quêadmodum licebit alrjs etiam quod fibi magis placuerit.in art 5'pidrefequi.Sufpicatietiam in eodem capite fumus.quoniamrationc nobis caret, male legi in Erctrip hu gt;08 terrae coflura participium n^lMA^vjrquod perforatum fignificat, non intelligentes cur perforatum fu-^i^fitfidile.quod ne fpiret diligenter operculanpraecipitur. In communi tarnen erxeorum omniumlc-riioe nihil à nobis mutatü eft.Nö tacebimus illud etiS qd àDiofeoride dicit,fi producat in xre terra Eretriä lt;«ƒ » rfdQü^iiyrelinquere.nifi ad uiolaceü coloré Plinius ré côtraxiflèt.ad pruginé qux uindi colore cft.difträ hipotuiffeanccttù enim ubi défit experiétia O’ fenfus,ab xrugine'ne quae crxcis f« eft,an à uiola qua eadc Nn gens

-ocr page 736-

lt;98 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D I S,

gens “óf uocat,adieftiuûid nomefaAum focrtt.Nctpab re penitus.quando æri propriu fîeuîrar.altmu»^ rei prærercimqj humons côcacflu uiridé coloré reddere. Verûtamen u t diximu s u iolaccû colore fieri attr dus in ære tradete Plinio,qui quotidianâ amp;nbsp;uulgaris ufus in pidrura rem facile potueric cognorcere.imp ' derer aliquisaliccrfenticnsfeccrit.HabetEretria lige creta terrae fuænomê ab Euboixciuitate proper cidé ficappellata.quêadmodû^ Samiaquæ moxfequicur.in qua hicalteij! genus collyriii uocanait, mus Syropicon.ut m alterutro uiriü elle poffic.Probamus ramé magis qd ab hoc tradit.quoniâ Pquot;quot;'“® gt;nbsp;fceri quo^eâ oculo^ medicamétis ceftat. Quac caufa nobis etiâfuic, ut quodm imprefTo Diofcoride cg^, jyè Ïf^tu» K9^ MK^üv inflämationes.id eft.côtra teftiû 3C mâma^ inflâmaciones.côcra alioiji omnni coiHo promâmisoculosuerterimHs.ficcniminmelioribusQræcisadhuclegitiiT.Plinijautoritaspenu^ir, lyrq uoxoculis débita exigere nobis uifa eft. Habetèt in Samiolapide malefequacêfermontsductii o in quo legi^otiM^Ai/vT/Hàv ^Ïi «lânTuflcH.nô codé modo ab alrjs amp;nbsp;à nobisredditus:Siqoidc à Barbara “y“’. Japishic obtufos recreate fenfus.Pliniû ut nos credimus fecuto. Verûtamen ex hisqux in feriptw«»® gütur.male polTunt in eu fenfum quac illic uoces funt.trahLeamqjob caufam nos Diofcoride ut o^*quot; audiunt.uertimus:0' nihilominiisappofitauittjnotafufpedtülegêtibuslocûfecimus.Quodeciainoa hoc lapide ltatimfequrf,pcrtinettp ad partus ô'uteijjgeréccs molières,aliter à nobis gabalijsredditu • iUi enim un üqjad côceptos crefeentesep in utero foetus Érco^ partus cötraxerunt.Nosadcelcrirateqi» partus eöferre dixirnusQuod aütiequit,iy^ ^Mwrifm TÜvfuvijKHipijüvTiSS/Kicnli/^®', ad grau Idas 25'9^^?quot; fefoetumconceperint,diftraximus;proamuletograuidisadalIigaridicêces:quodenimillicfcemiiT'’“P * teriti téporis participium eft !riitfMifijür,eas quae cöceperinc fignificat: O' his. nö ea^ cóceptibus f”***??* ' id eft amuletom,côceptac illic uoces indicant. Sequ itor quidé prpgnantiü fakitem amp;nbsp;incolumitatetni’ Crincokimitasfüctus.potuitcphicalceriusfalutcexalteriusincolumitatefignificare.Neqiidnos'’^’ fed quod monemusad fidemOcandorêinrerpretis pertinet. Et hacc quidé hadienus, Quod ueroauoro terracömuniterpriuatimlphancautillamaGraecis traditü pertinet,ficfehabenSiccatomnis terra: o mixed côiundfâqjfibi alia habucrit qualitatë,nulla habet eroded! uimifin an t feruida illi qualitasaliqua ; celTerit.eam oioneloturaamittit.PrimufpdueteribusGrpcoi?? medicisefFicaciftimeadftringereEretri draeftxiemacamcp amp;nbsp;lotam. fine erofione ficcare.O' in toto eiusgenereprobari amp;nbsp;anteponi cuu«®®^ qux cinereo colore eft Samia quonia glutinofo lentore fit,utile omnibus quae leniri oporteat: omnes^ ^. guinis eruptiones quaefiqp parte erüpant.côpefeere.Chiam O' Selinufia maiore O'efFicaciore re• ejrc,ideocj;niulieribos ad nicorcO' lèuorê cutis ufiim eiusfutiTeQciinetia carmbus ulcéra expIere.Ä a _ catricêperduccre,prxfertimtpambufta.CimoliâquâàCimolo infulanominauerunt.mixtas réfrigéra fcutieiidüß habere uires,O' hoc fimplicê nee locâdotâ uero magisrefrigerate,O'ambuftis ex pol« •’’ƒ, J Pnigicim deinde pares Cimolix uires habere:hanc nigro colore elle ti adiderüt ueteres Grxei.Awp^*“ uineisappellatäferüt,qgt; côtra innafcétesuitibusuermesgcmasîçea^crodcces.ufusquoiidâeiuscfltt, ' candi difcutienditpegregias habere nô fine erofionc uites NumerauerütO'alias’aliquotrelidIasabnocl« ptore pofteriores Gracci:Acgypti5,cuius luto côtra incipientescutê fubire aquas. O' duratoslienesuttrc'’' tur;Crecicam,quâ fine erofione fimilêampeliti conftituerunt:Alanâ,quâ Armcnixglebx squalefecetu^ omniuml]3poftremâ Armeniâglebâ.quâadhuc Armenia bolumuocant.cuius.mukiplexfuitOeftiti dicina ufus.Numerabâturabeis etiam in terrae cenfu Lemnia fphragls.SinopisrubticaOfabrilis. C^5‘' * bus quoniâ non mulco ante priuatimaAü ab hoc ipfofcriptore amp;nbsp;à nobis eft,nihil ultra hoclocoagtt.

H^^AcrêÔAhÇ.

Ktip. 3lvs\


De Fuliginequa picloresutun*

tur. Caput CIL . , ir j Sbolcn LRom ani fuliginê dicut. J Lx ui trarqs officinis fuméda eft fuligo lt;ï®’P*' dores utuntunbonitate enim hæç nli3S antecedit.Exedendi uires amp;nbsp;adftdng^'J


ArSdXs Hoi^u'yja^oi A5“'^gt;^lt;^i^ BaltTOM /!^ tK'^^utAou^'yeSp, iPiaijitja gt;069 “’’'’''' • ^^lt;^/J~'li lt;5^ *X^ ‘^'‘'’^‘^^ • S'U'TTf'Któ . â-■arouAo7Jï ^gù) KarayptaT« ervfj'^oJ^ÎVH kh“



di habet.Rupta eade ad cicatrice perducit: M“^ ufum cerato qd rofacco coacru fuerit,mifcet.


INTERPRES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

FAciliscognitu picftorixfuliginis huius in Vitruaio confedlio eft:Earn logins feriptot ille feptimol“ Architeifturaelibro tratftauit. Poterunt uolcntcs ab co non eius tantum, fed librarq atramenti «law quod ftatim fequit.cettaaudire rationê:ideo^nos nihil ultra de his agimus. Mouemustamen quo ^ in hoc capite à Barbaro uerfumeft, fra Auras perducere ad fanitatem fuliginem hanc.alTumptacera Rho* dia.lôgilTimeà Diofcoridis fenfu abeffe.neq} enim quod hic ait.yiiv fodl^H k»fur»,ad getem O infulamRuO' dum pertinet,fed ad ceratum quodrofaceo ungucnto coa Au fucrit. Notior res amp;nbsp;toto hoe opere touts te petita,ut oftendi à nobis aliter non debucrit.

niÇlMtAOC©^. Kitp. ^vV.

EAoev w 'ygaqxj^tï/i, truvetré’) fit Ar muoq truvaro/ASUzsseK iS^aJ^tugt;/j. fx « 7VUT] ^ Ti^og A' ov^fiap a. ? m/j. p-i^ ovyif'ia^ Jëç Aiyvuos. o-ató 3*7«/ JV16) «■?? TAv^HTk«? AOUOÇ Xÿ^ 'WJ 750-

De Atramentolibrario. Gap. CIIL^ Elan L Romani atramentu dicutJ Colleda thedaçc fuligine librarió cóficii atramecü: mifcéitj in eófedi one ei’ gûmi pôdo, fuliginis tineis tres, Cóficii prêter ca ex refin^ fuligine Séante* dida

-ocr page 737-

L I B ^îwç ^«T^a^îJç a^go^k«. tf 0 JÏ «Î^ ^ào-goAHÇ^Va^^ia^ Aaugai'^v. KÔ/XMîuS ^«P 2. H|«/tru. Tau^oxo/X^kS oS-^'a/J ®P “Miffu.j^aXKÔvâ-ou ovy^ilt;xfj p.îa.v K/juou. ‘’^ƒî'l 3 s/g TC ^'ir|aç 0 Trup/Kausa* Kaja-^‘’P^o/j^iô’VJ'arçTTaxv. xg^jw^ivo/j ®J(5'?«ffuAwmuç.St7P7riTTfij5^' avro^aTV ^'®lt;ÔtVTUp'?^ £ÀXW^. Kai (Pli lt;X«Pô/J £(?’ “yopinavo^tiPo^ccMï/U c»(gxXfa% Aç^t Xfxa ^,'MMKK»5(nivTa^tuç,iy 7rÂH6»lt;’uAhç tc '^«nMTu/1 TaMiiûcraixiS, «Aiç ^x^

E R V. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€9^

dida pidoçi fulîgincîopottet^ pidoriæfuliginii pondofumerc,gûmipôdo 8lt;femiflem,8i atramé tifutorq tantûdem.Emplaftns quæ exedcdo funt apte mifeetur atramentü librariû.Fadt idc ad am bufta î in que ufum craitiorc indudione ex aqua inungitur, dimittitu/que ufque dura coalefcatd catrix î poft quod tempus fponte fua præclufis ul' ceribus dccidit. Et hæc quidem quoufque fatis fo re credidimus chariflïme Aree pro longitudine opens,materiæ'queSiremediorum copia did® hadenus fint.

QVINTI LIBRI FlNlS.

^HEAAKI PEDACIIDI

’f ÜIOXKOPIAOY ANAZAPEE '^’'’^’ ‘{J*^*'™§'Wi» t})a§(U.(XKM//, 0 'M «W TrjOtfUÀaKÎJç , B IB A I-

ON E K T 0 N.

noAONTES

SAioi^ t^ÄTo.'VL A^ae, j rgt;/)7rJ)(àçuMaru/J,H)l

'r’^KotjTTw^jt^t/'anju

* ƒ’ TaAôKTCç, ^ staT’ç, 0 “^fv f^Pjê'XajflBliy,■ ’‘^Ti'Pp (rv/XTrCtl/Ta. TTI^I ÿWft© SoTOÿwj],'^ xy’Xurfxirap, 0 o/vo^,«)) p-t ^'jlKU/J Ao-yo^, t^ ^J^^ TCA^v'-KIW VTOÇXOVT» ^»’^ ’'^“7M(x'AÏai5 KaTaAt^ÓMï ^“gt; nbsp;nbsp;' ‘^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H è’Xirnfiip'Xuucx.pSjMpcpa.^' ^^P V'^'ytwg. 'noL^dUTHo-ójjSvot odjo ‘tÜ) tP “^'’^'“/Jj^TCavi/xt/jïOTi -p 7r§oKu'(U.«;vo/). M'^i^O'* MWou Jlt ^ TCiowu tPixÏj, tïç TC 'Tr^offuÀaK.àù 'm S^^*^ ^^^^Xa/xécévijv, H tl km TTOTC Xamp;èfOt ' ü/xyja, «vi'^jj^MT« '^tt^ai, l^ ó? ri ^H-^^ifi-’x.TiKcjj'?^ 7reTÏ|(aK0Tto/j, nbsp;nbsp;nbsp;n^Sr/j tPiiJ/jii Trt 51P^ Ti^o^uAaxTWO'/ 'gt;^o7pu,c/'u%^Ov(5ovT(^ ^ waj^woi Ù7ïrîAaSoju,2kiàTûTOUÇ Aœ^-^atPi wçxÿj Tovçî^'æa-SMTCXTouçt/^aTOaTç^. ràçjU^ 3oi/p wiK^iai’ y^-WjOiWTMi tfS'a^rixw/j (fajiaaK-upraZi; p.i' y^^^MiiyK’iKVTKa-t. T«ii At 2.U£rwX'aç rai'ç ƒ« ^i^fwrap Kccrap-i^ityip, S t-j^Jç ,^ uA2p î®’ «lt;]»Ad?^2«»tou«r«/j ilÿw^^ctt. fxxAi -S'a X‘v wir àcr^c^bç «ç a^iv^ica,« Wa-P'O^/'yava, h Uûj'ca'syia, k ^u/xê^ct. S’ulmw rt ^ÿÀ oj'yxVÿ,« KB^oToVa. V^iAj H xaso^ia , i^a tï-

OSCORIDAË ANAZARBEI De letalibus uenenis, corumqj præ-cautione Si cura tione, LIBER VI.

anîmalibus itidem, mcUe.Iade, adipe,Si his quæ frumentacea dicunturîoleribuspræte-rea,radicibus,herbis,fuccisîuino omi,Si mcquot; tallicis rationc î In hoc qui ultimus erit pro-pofiti operis liber,de uenenoçi quæ nocere, Simedicamento^ quç cotra êa prodelTe no bis porfïnt,poreftate Si uiribus agemus:Bre üitati^ côfulentes propofitârc,pfcquemur, Quæ to ta eu bifariâdiuidat,8iin præcautio-nê, ne lateant à principio nos uenéna î aut fi forte clam data fuerint,nc noccant.Et in rc-media quç afferenda fint his qui in ea incide rinpdepræcau tione primû agemustDiffici' Ii fane ut ueteresopinati funt î Propterea,qj qui uenenis homini clàm infidiättä dolofe ea pparât,ut peritifTimos etià decipiän ama^ ritudinë,admixtis dukibusîSi odoris graui-taté,admixtisodoramêtis à letalib’uenenis auferétes: aut oblata occafiôe materif alicui ex his q ad opeSifalute dari credüÉ,eamifcé tes,pfcrtimcp in ualetudie,qualia funt abfin-thiû, hircina origan usJiyiTopu, fa tu reia,thy m”, origanus,abrotanû,iris aut caftoriü.Et fi-

Nn z. quid


-ocr page 738-

Too


D I 0 S C 0 R I D I S,


2 tPoneKftTa^Jlo/) T'i^ K.oeTô!§^u/jSgt;i;o/Çôgt;a5 ^lOKO/ç J^fJ/jTpioTHfa. €7rl 9 TTvivo/xîv'ivoivoi'i «niANjoZç S ^u^7ç,H ^ 7XuK(f,H ^ ^iXotjaTOj,!! çv 7Âme,H ^ X''^“'?gt; î* tpatitw,« «/»«X^TO«;,« »^ cpÿ^aKOJÇjH ^ a^'Ç 2:trî ^r Ti^oo-tjjJjo/xivuv cnjay/7’7f/Smt5. efep t u7PTffîuov7a ƒ'© ^MTe ^ TOKaTNj^o'/xtva ^ tAcr^iaT^.iy Tra^p Int ’lUxfjSjJltJJ ViéTiîloc. yi'Jtri^oa-a.tvcri (b« t rXu Ktu/J,M «AuH^j H û^tu/j (/'(«(fuAa'îJîcôS-'y '’°vlt;?

J'(4NH0Ta(;M Tr/vwvJaç (/'’/èTT/TaoiQÇj/u.H àS^owS w/v^/jH ££39-/(iu,7r§olt;r t^ov^as th ‘TfionTt TiT.fxâ Z/Sa 9 4'’J6lt;’/'vJ'cjç TÇoXa/xÊavwv 7riVovJaç.St7P wAk5630£)O'hç v ^ o^i^iuÇyam'jffÔTa'f’irh'oV't^V ^Ofkpai QeioTHTiJ^.'^ im^T àcôtvÿVr’jKaX^ •^ouT^MiSaTagTr^ r Étt’«ij^Atfa J^lJ^aâ^ ip^fxm TTom’i. oç £ «rcfi^'so'ipoi KanyjrSvriS TatfHAnTHjia. wç rt tf^iÀ'WF J^ümci’xii^i’tm^ r/vtc^S rùç votrSiJap.K/) H •TÇoç v (xn tûxîgt;“Ç «Afcruicô^ TrAavu^wSLvouis iijxxf^oii^mt ïri^ 9 « 2(? lt;^p êevu^KtoTija ,J^ Tou'(5 uTPirfiuo VT«Ç 2 ^liJ'P/j.TÇoAa^êaVîj/jT/. ty ätTajJa]« najaerKtu é.'l'^'P T« cpaj^iaKa. uç t«? rt’(%œJ'«ÇjU.aûTM-ixsïouç (Utree Saerr A/Ju, x^uw/j. tÿ roc KaAûV,ut-la 9 Kt^jOiUKA«, ëouv/aJ'oçrt cEi7t5(«,«T oAxàù jutr' 01 vou,H KaAujUivÄ «ç t cpJ^ à/xoïuç, ü ,u,ÎA T’a '^ xaA«^uiy7lt;5 Ax^v/aç o'cp^K^iîPoç.'A «vi® TTAÎ^floç eup o’(VM,Ü7rH7avou cpu^lx, W| x^Jup 6a o'iAiî^ r c^i'ç,«aAupx°^’'^Slt;V'^''’}lt;.“lt;/'«? lt;^^0 VHS^^ 'Tt^otnf^î^aa'ap, xjU7r' ovJ^ofloi^ oTiowi JS AaÜKeovroa lt;jgt;a^/j.aM\i. ^ kvTiJ^o'Pi rijoe-2.o^/J,^cMÓjJSJ^M peiT’ o’iVûU êî aur TPiovvip. up fâ H ^tà. Tä) irulyKOV, ^ a J\à Tcii/MTu^, 0 H KaAoU(UtVN (UtyaAK pKS’j/J'aTiJoç. Sevr/7ra%ou' tri ^ 7f^ax/ç H^’iAocrurKjieiJi’ewpiaT’'«/ 71500* ^\a8te(l(’, ti^ii7ivalt;gt;Qlt;^p.iT B napkiT '!fiÔTH-Taç. H7rAÏ0o^o7vou. txAuoue»^ ràçc^^riîaÇT ÎÜJ\earD,u£vquot; ^ajpax“. ty ^'h.viS^oa-ip av^ km-T^vVin 7t507rt7rAH^(U.£VMV t •nô^pi}^'i)(a. ^ 7150 AB4)6t('en^ 7^o4H(?. EttiJi/'h 9 ty r^^saeijç 2v£Ç ^ iLTeS^HfJ-ia d'iXOL £7ri6ouAHÇ TPÄvoK/s £7n4£5ae(v üpio'ouç KivJ^OMüi^ ävarxaZop u?PAa(u6avw 1(9^ »^TOUTOU (P/aAaGêp.ætKefJ)^' T^wT^p/^U ç/z iTTOul^JOlÇ rC7f(Ç,UÇ ƒ CWaTCp t4^P- ^ iffl/M-^]p Ta TÇo’fî êt^irip i^] TToirtp, tf^ûr^op ^ ^ vtfsirutTvi/j.iÂu^ Ka'Iapie«zS^aV({p Toç ojoepaç. 7fzÄ\CeK((5gt;0öp£K'^U7ri^K([pÄVWp TTITrfljtwÛ-lÿ/aepS-ojoTP/à, wç 7^ t^côXaypia, Hÿ^ a^a 2-và tjTrtra. xg,^0 KaAoup^oçaeKaAaêuTHÇ. ^ f'Zç £7nxsouri J^ vp o'ivop àyytio/i’ç^^wi’ Haï £7rip.£Awlt;5 Tt^orsxtiptf©, tAxtraz ^uv q5) crpLHi^ ? o’ivov rà i^mri.xZvoL opJ^i^iq Ttiovloi ^ 'pp’iopircHp.icra^. i/xmrôvla. ^ à7rt0avVH^ «TTwASI«^ tfiVeVÎ’SWî'« rî'S'ZISOO'SVtfHapl.tW/S,

quid medicamentis quæ piiîgandofînt.con* gruam uidebitur habere qoalitate.inpoOM? præterca afperiore uino, efculenro'uciureali-* quOjpaffo, aqua mulfa,aut muftotquinctiafuc cis, lenticular,polentæ'ue, aut alqs quæ paflira in cibo dantur,ucnena ilia compinfentes. C^a ob caufam in ueneni fufpicionc condîtadal^ rataep cibaria omnia uitalTe oportet: omrtcslt;5 in guftu uehemétiorescauiflequalitates,quot-cunqj fcilicet dulcibus falfis'ue aut aciaisfapo ribus conftant,Et in maiore fiti fame^no unn uerfa raptimepbibere autcomedcre/edcoti* quæ bibunf edunfuc,quaIItateîdiligêtiusccH tépIari.Prarfuméda etiâ potufrigidaaqÆxp to em appetitu.difFicillime corripiuni a «0®® cho poftea cæterpqualitates. Et noneftcquide in ualetudine reqeiunf, quæ falutis opi^c^' fa dari fimulant à ueneficis uenenoçzporreCT^ pœula. Ex quonôfacile uenenis ægrotnnter* cipiütur.Eft^ ne decepti facile intereât,hæc r tio:Verutamé fupereft ÔCalia quçdâ eif/cadott Oportetqj in fufpicione ueneni femperp^æ^® mediffe aliquid,eo^cibo inefficacia rcddiwW uenena:qualia funt,caricæ eu iuglâdibusnud' bus,8C quæ mala Medica dicûturtnapoçjitw^ ferne drachmæpôdere cû uino, aut nepetf lioçi par podustrutf folia etiâ,iuglâdis nue» ® teranea, falls grumû duast^caricasiew^ icom^ dâtinullc^ ueneno fie Içdêt. Pr^ftât idc 5^ ^®/ doti cû uino fuptp,quales funt terreftri « lo Si fanguinibuscôfedç,8lt;q magna Mitw* tiosuocaf.Aduerfanffçpenumeroetiâuenenis propria in quibufdam corporum temperatr'^^ ta, amp;nbsp;fuperaccedétes ex ciborum poculofi’® ue qualitatibus,aut uini copia difpoßdonesi hebetant enim fumptorum uenenorum leficia, traieftionem^eorum impediunt,oi^ ftrufis anteaà præfumptonutrimentomcaU* bus. Verum quoniamfepenumero in innere cafus aliquifimilia fine infidqs periculaaifenit» de his etiam agere neceifarium mihi une® eft. Ante omnia fub dio locisquatenuslicen*^ coquendaSipræparandacibo Si potuinecel' faria erunt : turn in operto, conuexa tedid®' genter con templanda : fæpe enim ex fupeno' ribus locismortifera labuntur animalia.qna-* lia funt phalangia,reptilia^ alia quædâ, Si q® ßellio appellatur.Tum ex quibus hauriwr uh num uafculis,diligenter Si in luceadhibenaa mens eft : trahuntur enim odore uini reptP lia : fæpius'que poft uini potum uenenuw in eo euomueruntïaut in uinum delapfa,» ipfaperieröqóf mortë utentibus eo attuletunn


-ocr page 739-

!ƒ?W to 8cW7riEisA^(rp *lai, ngih -wotpu-Wtcamp;ai.Taura v^c^a.^i j^ï âvîç tKoucr'« W« Tçowty oiv-j®, s h)) y^ uAÊouAi^ 2-

ÿS

^'^' \''’ 1® T^'iUSz/ij/j ra -^aiioAyóSvTa ’'Wa '’^«sour ^^^KKu/j «.Viarofj ^^ J'‘ua‘~

^ ‘ï’/Jj^ovop yiVopS^jijip.

W 0(üj 01 '!t^olt;rivinlt;.i{j^oi vwo-owTi^ o-W l^Hffuolt;, To TP^ £ƒ) (plX^fJ.CiMlJ, K Ävil’ f^ îXGoVTiç t7ri ra kk-I^ ?*®®*^ilt;Maîo£,^/O3Çt/Ç1®gt;{J1cjwcr’;/, çi^^ “l’Miv aùrgt;uç noc.TasHfji.«. où crurK« ^« /*^‘^* 'ni'i^’\iyo\io‘ifj £7r* air 1(51 Trau ‘^ |^J* yv«^. TTM« )^ ra /;^i £7ri lt;?^ quot;^, • ^M«2 mofjSjjuip ai'??^ quot;ira^n, 3-®« rv/j. ’^’'yi3VTot,^^5S|U«Ku/j amp;ó^a7r6Vra TUr^av^; o-^'“Ç^Travra TaT^iTao'w/AaJarlvóp.s ^OfHiUafaj^ ^5j^^.j. - ^ j^ 5t^^a7r^!T«.

’'''^f^^fi^H'^'^oajj’i'^ovrupMri'ap,^ ^K? ’’ijoiha^ jo-Qç 0 ETnTwAjoTSTœç -^^ »'m t^lt;^fi. ah TiVîç aj^ KaTaAN$3'tv7vç «(fu ^quot;^ quot;nbsp;’*^’'«*§» « a^w lt;hlt;x quot;P MH esAtæS i'^l‘gt;^^^'’^lt;^amp;Ta')(ialt;=i^'^i(^ai ï7ri ra KOfVwç

“^ ’^'^^TOii Mivór^op êoH 0H^^.a ' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^ S^o^ip tfa^fxaMp ’Jt^orsi'^i »’’'^' ’“ “^ '’^Ï'^y/sa roifv Rtvoew ó? 7® ètt-V4,' ‘’^^/’Jf»«6«3^0AiiWu§ TÇoa'^tç»)/, ^^‘°J^^^/J-Óp. Knar’'iJ^'iap «/xi^'vJ^a-'^^^^/'^’'«^«^VTa?. s’z JV MM ■^^'s ^lt;« ^P 'w Torap pi tp^ovru/j, Soviv^p avri t -^wvpi^' u?aT|Ógt; ^§MoA^ M«AaXK§,3 ^W^«,)( T^xyu,« THÀîuç, HKV('(j\§ aertj ^®^» «X®^'‘^Ï3U a:ipt4-HAlt;aT@-'. ov fxóvop )^ KiVtoinj raiera (ha lt;?^ ï/xtru/j tv^ö^w? X®quot; ^®'^MopHg^vauTicW£/x7ro/oój3Ta. 8c/^lt;xH5^) U’ra^a'riu/iio/A/a/j. t(gjjlt;^cw2;«3’Klt;rtTa» th Kwcuaij '^ a‘u/MT(jgt;pfiplt;S^ujüamp;if.a '^J^^tp-U tHTO/iKa^iSwToc. tsi J^ lt;^ocprwi? KaraX«-ßtiöw TW. ï( ra^ 2cq 4AK.3lt;ra( •n^oai^vp.i-^^ lt;/'i Stereisou, Ü7y uroç, S Kcw^-aj/ti'©' ,K «vofjet^ou ^'jipïatgt; v erw/xa UTp^iertj tAa/cö, cj^i tAKMamp;KrjTaf vwo fvru. n^ pklM où lt;h *gt;T(g su|aiamp;jAn'cr£( ’iXuÿüÇ H 4v^a/,lt;i'w’«'' 't«i '^^ÿ^7^lra^vap. tri plui i/xirl^fxóvop H«amp;’ o Ktvo7 ngy «TPR^iVi» 1« SAcxTïfo^ œ^îtAev, '^^'OTIX9^ li^fff-WO'ITO ÄHtp^ipi^ioTlfiA TlOO'/xij^Hamp;^O/xSu/J H 'X^pjX.TÓli T(V@-'.£K /W'TOöp W ocr^tjquot; l^ TT/K^WÇ, |U.HKc5-Wop, b.J^ J^^ag 4.'^^(;é(0p H rJ^zO/j. «otJ ^ ^JÓ/aSau , ^ïA« K TO »wa*^7e§ «(/Aoc«

Et hæc ubi nuUæ fuevînt lofidiae, â^ pj^caiit/d^ nem uenenorum fatis dida fint ♦ Quod fifpon-te fua,aut exaliorum infidqs uenenum aliqui hauferint, opem non diftulifle oportet : dum enim fingulis uenenis accidentés notas expe-damus,remedio nullus fupereft locus t incura-bili poft aliquod tempus curatione eis fada ♦ Si igitur qui uenenum hauferunt,cognitum quod quale^ fuerit enuntiauerintïautqui intcrfuc-runtpatefecerint,quamprimum adcongrua accédâtes remedia, facile in id qd fecundu natura fit, amp;nbsp;ad propriS corporis habituperducemus. Nee nos his accedimus,qui incurabilia omnino in his uenenaeffe exiftimantîCurenimmalæ aliæ affediones,quç fiût ex caufis in corporena-fcétibus,curationéadmittûtj’quæ ueroexingru entibus foris uenenis, incurabiles crût s’ Omnes fiquidë in corporibus morbi curabilespariter et incurabiles funt, ex ingruentiu caufa^j grauita-te,antecedentibuslt;ÿ difpofitionibus,8C proprijs corpoçü qualitatibus. Si ucro amifia ueneni ma-leficio uoceobmutuerint,aut mentis fecuta alie natione,aut quacunqjalia obcaufam:quia,uer-bicaufa,liberarieo nolint,incertü nobisid fece-rint uenenö : tune celerrime ad ea properandu, quæ comuniter in cuiuslibetueneni hauftu ac-comodata funt. Nullü aut communius remediu eft, quàm fi priufquä inh^ferit Slt; inualefca t, pee proximulocum foras uenenum illud pellatur, Qyapropter nulla intercedete dilatione, calidu oportet dediffe bibedum oleum,perfe ud cum aqua: amp;aduomitum cogendi qui uenenum id hauferunt.Defieienteep oleo,fi non fit eiusregio ferax, dandum pro oleo cum calida aqua buty-rum, aut cum maluaelini'uefeminis, aut tragt frugis, fcenograeci aut urticæ feminis, aut alicæ decodo. Neque enim uomitione folum facile hje purgabunt ftomachum,laxantia amp;nbsp;naufeas facientia, fed aluum etiam deqcicntjSC uenenorum acrimonias hebctantia,erofionibuseorum aduerfabunturXiceti^ id manifefteex eo de-prehendere:Siquis enim exulcerandi confilio calce, feee'ue, aut cantharide, aut qua uoluerit aliquis acriore alia re utatur, oleo^ locum præ-unxerit,non exuicerabitur ab eorum aliquocor pus.Quinetiam fiquisfpiflare refrigerate'ue al-tius cupiens, locum oleo præunxerit, fruftra id ten tauerit. Vorn itus pr^terea non ideo folum qj pellit educitqj qd nocet, falutaris eft: fed aliqua do etia hauftu uenenü odore, concretis grumis, colore, aliquo'ue huiufeemodi oftendit. Odore quidé 8i araaritudine, opiü: colore, ceruiTam SC gypfw : cocretis grumis,lac aut recêtë fanguiné:

Nn 5 grauitaté

-ocr page 740-

D ÏOSC ORIDI S,


ftwo Jï ^WfXÖV ^ TTÖlOTHt^ -ÏÏ^t/J-OOpSZ/OU CoiT/xHq, Aarao'/j ^a.Ai^io/i xgy qjjoüop, £lt;» iPz« TWi® « (P/’ tT^o/J ïV/a (/'6Waü5^ gos^tZ/Zjtj 5(opfiwouç «Tri TK tAascfi a-ç/xo^ovra 6oH^Kp.a T«, •^azxï'yvuTOU lt;R W' îAaîûJzxaXaj^KÇ a-lt;J)É4H(Ua, H'yAavK/o/i, M staj ^^bh^op, H ^w/xot? £K Aj’^w^ K^S/j 7t)cvax5. kkovi« h ƒ/« JuAu/j. K.0fXio-«pSjJ0lt;i Si Sla. S^i/xiTaptssi-fj.i\iaQ,Si« 1° AU(J^V UTfAtiTtifÖ^ c^ TH mi’Xkz •p zp-iJ-iivap c/j v7^lt;^Ti^Qii= KAucz-p.a2; S^ifxv KO/xii/JA^a. -jfiv d^ G1® v'n^op Miep crew u-cT^ZX^A/^ 7r^«Alt;xpi€owSpi.ivop,amp;oTvoi 7ro^v3l Cl 7raAo«oi ■mvop.’^oi, «^ ^amp;3Moi ó?Vi'6]olt;.’/Xamp;'z l§ Ai^oi • Cl Kjta vraAca« ly Aiv^a, J(g^ r« SiK sioir‘i= «gouTv^ou '7{^oa‘lt;jgt;x-fgt;v.u7ri‘)ovÏlt;x b -rS MiXiM wST^ 4i7r\ i^Tsó/jM')(op amp;vaAvov TOLÏiT’t/ió'n ^'l Karatrató^tl T sofxa.'j^op -Tl^oS T£/xiT/j.ap.SAuv^T£ A'cPj'iU-^la iÇl-^ s/XTrAaayo'/xiVa Wç ■3jo^(Ç,KwAv(J t^o^utht«

Tipa^fxiaapSfwi/xv^. S'iSovtm J^ a§ juoÿvJa qxx^/xaKa KoiVwSiW/jtsi » '\H/j.'jïot.p.i'\ 1®§. ar^iMp.ècS^o-i^vop.t^vcripLov.ïi^y^lv |i^a. sa^uAivV ûxr{ç^a ty KaAa/xivÖH^. va^oquiA ^K. KaSO^'O/J.Va^S'HKOÇ Jlt;^quot;sS6VT(^|CüVH. VH-jiou Ttgt;\/’ ii.a.'AovfMov ^oÄex/'tvÄ^ou av3'©-'. Ti^aTÏx j^uAo^. crÏAf^tx^. ü o ÓTfg avr.crarawH vop. ’(yif-asava^. ts6im.S0.vov Swdç, ngj^ vj ^/^« S/z nbsp;nbsp;Mayv^^S'/z ïxa^ti^aiu- amp;g'S’oAoxlt;a zx«-

K§a. 7rH7«vou «75 zou esyi^pM. atS^ou ^ Ciifo-mKÇ MxÄovpSlPH^ T« (pvT^a. SiS^ Q tnasov truv oivcf lt;nbsp;a. ttAhôsç. ')Pi^ »y tpAzou Setjjt^SM« ►y efltnAiji^TTiosa. uryx AtiatKAzJxozxtv«.-^ VeMÓra]« 9 SohöStz gt;y a.VTiSoTPi,^p raç Civamp;i azrz(i§£7r» rsAij ävaT^zz-j-o/J^jV. Kozv2z5 JV ^ox ^HTiop TvTPi^ vp T^óofp ^'Fp. Stwarp ^ 0 SKT •^aK.OAOu6SVTU/ZO'UZX7rfwpLaT',KOZV«0 Tà6ox6KzxaJa zTuzx’^aAazx6aV£lt;9S. %iSop «i T TvAiistsp pa^p^Msp Suuix/ji.amp;g, ii^op.oio JoT^ TT^ ixyowi T (rïap.a. d^afltzrijç tSi'npon ’rixpiTTI ^TTÄiis TixKoivx ëoi^Hp.a,Ta.it.vva, VPiMÄa.f^ à ra ShTvuthi^ix (pa^p.lt;y^Ka,iV.oi' raidVC1 où m'iiii.a.iaicf^ai'?^yivófjS^hoa. St a^ilt;m^. aSóua.'Fp gt;lt;x/p Travra ra tru/xTifw-Mara £V i ^a^xK.oAouS'ïjo'ou. £1 gt;lt;Z^ Sp TsyF, ^G7lt;M:fiapHKa^ÏKasop ipi^/xcMop Sta t ^K^uparup ^iSoinq, ró^'n. )^' a.7i.yvp só lgt;-’^')i.°P 'n yvmp amp;nbsp;£VT^a, H7rœ5 71C1 V£cp^u'(’, Cl KVSip, tZ À Avlup Cl d'aKVtlÖ^, gt;y 7^ifXllV, iiip£vov^ TiiiVM Cl Trz^zq-vx^üamp;c«, cüJacQaii 71 gt;y ScO-fpUKTlOz,«)) (PuCuTVOG/Z, H^ KaT«q)£5£CÖ5, ngw o'KO'PUzÓS 5 7rvi7t(S^, Cl Si-^Sp, Cl ai-IM^^(^Pt TW^^O^IP quot;T^ ly tPuTOUjOp,«^ S$Olt;fo!z ^gt; 1^ *^IJ^P TTUKV« H VKV^a/l, ÏJJÓSZXIW^«/ Ti

grauitate halitus euomite^ fubftänae quahoU ÔC odorc,mannum IcporcôCrubctâ ran^m: tâcg facili cognition« ,ut hac ration« magisg quapia alia opem in quibufda afFene liccat,ad accomo-data fingulis urnen is remédia propcrantibus. Admifcetur oleo etia malu^decolt;flum,autgba cium, aur anferinusadeps, aut ex pinguiffinus camibusefculctum ius, autexlignorum cincre fada lixiuia.Cumqj diligenter uomitionibus ue nenum eduxeris, nequa eius pars in aluo rehn' quatur, acerrimoclyfterequod inteftinishæfe' rit,educem us. Facit ad hoc etiam hauftum cum dulci aqua tritu nitru, potum copiofe uetuftu ui* num,gallinaceo92 cfculcta iura, pinguespfe. animalium in feneda pingues cames,8Cqup” pc aut butyro recéti conftent. Aluum enim hïC ut prpmonftrauimus deqcientiajSi ftomachum refoluenria Jubneum facilioremij ad uomiuo-nesreddunt: Qyinenam uencno92 acrimonie hæc ipfa hebetant, mcatibustÿ fe obiieientia,» eos opplentia,celeritatcm coH: remoratur.Dan* tur præterea corn uniter cundis uenenis accom modataremedia, interquæfunt rubricaLem^ nia,agaricum,abrotanum,irio,eryngii radix, pa ftinacarerratiep ÔC neperae fernen, nardus ca,caftorium, uiridisferulæ medulla,nernquM rhododendron dicunt flores,marrubij fuccus,nl phium,liquor'ue eius,fagapcnü,panacis liquor, peuccdaniliquor,amp;radix quam magydarimai-cunt: longa præterea ariftolochia,agreftisrutx fernen, amp;nbsp;Vetonicæ fohatDantur^ fingula dra-chmæ pondéré cum uino, Confert polq brr-bæ decode, fefelis. Sein cclcgmate liquidapix» Verutamen egregieopituiantur antidot^qua^z confediones in fine defcribentur.Cotnmuniter uenenis hac ratione fuccurredum eft. Et fane licet ab ea qupuenenoRzpotus confequunwr,ac-ciden tia comm unibus uti remedijs : Plurimoru enim uenenorumuiresin fimilesferecircuma' gunt corpus difpofitioncs: eamep ob caufam cœ munia his etiam remedia profunt. Diuerfaqui-dem mortifcra uenena funucommunes tarnen, fed no multæ quæ ex eis fiunt difpofitiones:im-poffibilc enim uni alicui ucneno omnia accide-re.Si enim id fit,fuperfluaomnino fueritinfin--gulis uenenis remediorum dodrina, Stomachi fiquidem dolores,alui,inteftinorum,iecoris, rc-num,ueflïcæ^:fingultusitidé,erofiones,tremo-res,obmutefcere,refrigerari, conuulfiones, nullos uenarum pulfus ,fpiritus difficultates, fopo-res, uertigincs, prarfocationcs, fitim, fanguinis cruptiones, febrem, urinæ anguftias, tormina, crebras uomitiones aut naufeas, rubord liuorei,

-ocr page 741-

7ûJ


L r B E R VL ^wXiAiov^Hg^ ^^lapt im^i^ovep Tt Jl'ïXfe^ ^it^, 0 aS^a 7p;5^à Tficju, 0 ï^oja ’’■2'Xj/;, tvi/Aoucp (^^vo'x.oAopiv^p

«Vquot;“f*^ofttKaso/j Mjiwï^ i/ÇoA/raÇ d’là ®DM7r|(gt;)|U«Tu^j. Z'io 1^^^ ï(j)’ £Voç iKosou ^ ’^oij^^AvüjU ovK tu KoAo/i 4' ii’ÄH/xpSjJOfi cpaj* ^^wop 'yiv^aw^. TO ^«/p ƒaKvtdamp;oU r só-ASjCl yAwoJap, ^1 cpAïy/xoKviJ/j só/xa^o/j, 0 WiAiap Tt ^ vtffjouç, ^5^) n.Vtip, J^ua'oVi^amp;p % ^kyjœç, t^|Q7^ j^ ^ ^^^ j\’i ^^f ^^^ 7p^utlt;9^ *'5^^^'^ Au(ó^(ï\a7rt7r§Ijcamp;oK'7i Tf^a p.t§H ’’®’'toM«T@-*,ov pómp t7ri KcwS (x/^'nS^apXv S'^XiTOi '^aKoA«^Sv]a,à^à 0 £7ri Tretuo-•«Ami§^ Bv-jçlsaaÇjiy o-aAafxóvJ^^aQ.ró, ’M«iJ»tÿ(a«(, ÜHÄjSi^ S 5é^«/r,-ntAtov-ƒ it 0 i'uamp;pSp,v^r^, Ka]a4ux;ciÖS,'/pX^j vaj *lt;!®»i»«^n^^ 7^ ^g^ opa^ifdS-cM i® oXop O'S M«gt; OU pmoii 10?^ 'P|auK.u?Vijo/j ttïttukocT/ quot;^ £ quot;nbsp;’'^■''W,o:^V(9yjTO((’((xaV(/^a7o§a/JH KUViJo^ TlJ^UtyKot^QK,^ .j. j^^ 7ra5a(f5ov(ßu,o5 pó' ‘'“puwKiia/x^ ïS0l4,(o^,5t3iu« Kal ra. rg/K« ^/(ïf «lt; lt;^pinap,AixlêiHÓvirp J^, ^ ^ ^icAi TO 'ytww^t^o^j c^ H^K-At/ü: th ?f vÄ ^•wiTOTO^,a.jj, JÉ ov(tjiovoju£7ri pvH-hap ®S^ TC«,«?^^. ^ gt;j^|' ^,^jj^(^ raujt/'ou, 1^'5 '^amp;**^^*^’H9!'l«K0U('!®u,H9Ï5 'yV'|'0'’gt;^ 4-'^'

æ^)H^K.c(amp;aAcu(Puo'K.oAo/J£lt;x/J S’oAsç tu ^/i’‘*Mfö/)(fm,({^^j^2 ^ .j^,^opSJ.)upna.l ^/«^/iiÏttSMwiMj» ^VAwiTc«, KÄlViaAicQ’’ o '^‘’'■'®:gt;y7gt;ÎÇs;5tKOiÇ£7ririvopSiio'Ç Tró^i^fi ’rajOKoAouamp;ij'rauTK. 7rAàü£7rî /J^i '^K o|t-^^voüjouuru^^j'j, 7pu n^cr((^i.iJwc‘alt;9S '’’ 6^«quot; ^»pS^o/j MÇ ■^aJ'too-o/^. ’£7rï j ^ AS°'''“‘'5 «Ster ^5 7ra^(rn^i(x^('(,^^, /'vo'M'Kop oS-«p iÇoç 'tlw S'^aMia^ ? t^ i Ä trupiMo^tp ”^B^,^ ^^^0VT?. U(furou]a ff 'Ax) o|uth ^ W (/)^r«§ 7« ^Ji«.«««,«^ /Z£TaAK$0£V ’■«i^JgoPiciui’, KoivSi’AaM^^vii'P/i’ AoiTf'i^ ’”^T«§K«T«ox®i«§,ió| Ta§ GouSt'ag.TUS *^0^T^i?lvm]!opSipK,p(f‘^paX.UppHKlT' WWiÇ. AaOtrtMÇ JÉ Jjgovi» tiix.na-n.èiia.a'pï ïK? inr* a5^ « il^ii^icrKf irxvrup v^ quot;p 7i yl' ^^ '^ ï6WKöV J/X7rnï)£i 7ra8ï/j. è^’ up iv^i S^ Ä «^ '7Ü} 9^7rt i'a/j avaAapiSavtf/j. uy ra f^KoivSçSoKÔûauraTauT isip^ ô/ÇStitoAS-^“?ava75agt;p3^xc// «^ TanTia. l^xsoni a^p6‘ ^fra. 'HJotKÓt^oiutp’ ipocra. (p^’^^nitvi' X^lt;^lt;0ilt;3ipip\nósn^ TX^iKi^. gt;y Vv« 7r£cfuAa-7^uç tïç2:va ^ 'n^oqvyi'ia.p ^vlt;x.y^v.p pi^üii i^^pinap'i^QOiip Tiva. rovrap pipi' 7M£V«(})ctj|U,aKaoi (^iAla^ƒo^/’vn(’ oiç jgwv-ÏW. f gt;0^ äur^imTlfo/J piyxM^ irctifl^t

liuores, paUores, mentis alicnationesîfterterei^ St danguefcere,alia'que multa St diuerfa pati K agcrc, difficile eft inuenire uni alicui ueneno fin gula feorfum St feparata accidere,8t paucorum communiumqj accidentium numerum uniucr-fales nobis difpofinones demonftrare. Quapro-pter ex unoquoep prædidoçz non facile eft hau-ftum uenenû deprehendere.Oris enim linguçq; crofioncsî ftomachi præterea inflammationcs, aluiq5 Strenû ac ucfficæ,ncc nô ualidüTimas uri-næ anguftias,StaIiquandocruoris cumcaerugt; ptionesîquinetiam lancinariuricj multas corpo ris partes, non cantharidibus tantum accidere uidemus,fed picearfi crucisetiam, bupreftidi^ St falamandræ, Obdormifeere itidem fopirfue aut ftertere: quinetiam liuefcere, inertem fieri, refrigerari,torpcre,nihil fentire,8t toto corpore croderi, non folum his qui opium biberintacci* dunt,uerum hisetiam qui cicutam Stmandra-goram. Præter hæcnon Apollinaris herba tantum meritis alicnationem facit,fed Stuenena quç toxica dicuntur,aconitum^ St uenenatum mei quod in Heraclea Ponti nafcitur.Srrangula tionespr^terea non in fungis tantu uidere licet, fed in taurino fanguine, St concreto in grumos lade, aconito, gypfoSt ceruffa. In uniuerfumi^ difficile eft unam aliquam in ueneno aliquo no-tarn inueniffe,quæfoiahauftum uenenum de-moftrare nobis poffit. Eoi^ magisqjalqs quae uenenis fupêrueniunt affedionibus, communia hæcetiam fuperaccidunt. Veruntamenin hisquæ celerem faciunt mortem,oportet fane qj nocet ex fignis deprehedere, ut mox docebi-musjn hisueroqujdiutinasualetudinesfaciut nulla erit ob difficile ex notisnocétis ueneni de prehéfioné in curatiócdiffïcultas.Nocêdi cm ce leritate amiffa, in diutinas ualetudines träflata uenena, cómunia aliquibus morbis remedia St curationesrecipiût,nulla poti ueneni proprieta te pofthac remanente : Illato'que ab eis dinti-no morbo,quærclinquitur omnisdifpofitioin unum aliquod genus diutinorum morborum euadittin quibusfacile deinde eft curationem inuenire ♦ Quæ communiter uenenis opem fe-runthæc funt, Adqciemus deinceps quæ pri-uatim fingulis accommodata erunt,figillatim exponentes quæcunque noxias letales'ue in unoquoque ordine uireshabentïStutquime-dicinam profitentur,cautiuscum inftitutis aliquibus ad falutemSt faniratem agant,non pi-gebit ea etiam docere , quæ in uenenorum quidem genere St ordine funt : eorum tarnen aliquis ufuseftjncuria enim graues fæpe affert

Nn 4. noxas

-ocr page 742-

DIOSCORIDIJ,


704-

JSXaS«?. 61 WO^K/Ç cA/à oiS a'tUXj^ij jßij ü'/v «5'^5 Sc wAtîaç «(2« 7 ato^.^wa /U^ ocw^' (f^JJ^naraÄ. KOV^ JJiAg. Bstt^h szç.o'aÀa/jLavJ'j«. 7r/TU0Ka/x7rH.«twôç 9-« ^iosio^. ^Jjea’oç o Aoot?. êaT^a^^oç t AiJ©-* alt;})wvoç, ^i^c« KaTa-5ToS'elt;7'ct{. esy^fj.« rupfWaV-va/j.©^. Ko^iop, K'^viop. fxiAixv^i' cp, -j-u^o/J. ’ö7r(a'/xaTu/z j^,^NKCüVlt;Io/j.o7ro ni^TsoKTop. S'a^-iaç j^uAcç. éÂKTH^iop.fXCW d^i^yó^ii/^iVüpii,xlt;^!J‘^ilt;^pgt; ^K-óvirp. amp;«'{.('«. £?^É^o^^.’( ^laq. i^ya^iMp 1= p-ï' 2,a.p,ïtfHfx^opoïvioiAo^X'^pAa^ÿa-i iTrà T c^ M7ixj^i ^ivctóS • Äa.x«vap, c^zAal. H/j tvioi ‘à^vp.a.'Xop, ^ap.aioi J^va-^iop 3 ra^op A(ü^ovo‘i. s^Mx^op pM/iAop, o nj J^O^WVtOp AOLÄScfl^. H 71 cr?5JThJ'oVZ©-', TOV. ovlt;ra €«c7^ «X'ou il J^©^lt; p-HAnp aS^otItk^. tp^^^Aop. V^IAOp , TTHyCWOpvySlOp . P-VAn-“ H^. amp;'if Ktiap JVjäz^c« rav^op Vi^óp .07® ï^7ru2alt;0£p TaXa. pÏAi 7t 7® c^ h^okAs/a TH TPVtiah '^va^t^op. ^ctra^zK« J^j^u-4«5. •i.ippi^iop.TiTOWoq. Kilt;rt/gt;iAÓp. o-w-tP^a^ca J^vo. A/3-ap-ujo§. äiAajic« • fxóAi-Sj^Oi. lÿ H KaA^/Jlfijl/NUcPjaj^UJOS. '^ ^ Sip. ipv'^Pf o/vQ^'aBj^z^Tpöii'iS 7PAuç «Tf êaXa M( V, 3 7AUKUÇ3 3 uj[5o'§ opoiviq.

noxas ï Sc continuus huïufeemoJimedicameto^ ufus, mortis aliquandocaufam habet lt;nbsp;Animalia igitur letalia haeefunKcantharides, bupreftis/ala mädra,picea9z eruca,Iepu s m arinu s,r ubeta rana, muta paluftris rana,8C hauftæhirudines.Semina uero: Apollinaris herba quæ hyofeyamusefvo' riandrû.cicuta,nigella,Si pfylliü quæ pulicaris altera cft.Liquorestopiü,carbafi liquor,Thapfif fuc cus,elateriü amp;nbsp;mâdragoras.Radices:chamæ!eon, aconitü,Thapf]a, ueratrfi,ixias,agaricünigrfi,ó^ ephemeron, quod quida à Colchis ubi nafcir,Col chicum dieüt. Arbores, frutices Si herbæ t fimhx quam quidam tithymalum.Romani uero taxurn nominan t : folanum furiofum, quod amp;nbsp;dorycniu uocant:fardonia herba quæ ranunculi herbælpe cies eftjpapauer cornutü,pharicum,toxicu,agr^' ftis ruta Si fungi. Ex animalium partibus^letaus etiam hæc funtïrecêstaurinusfanguis,laciim*’‘' turn coagulum,8i mei quod in Heraclea Ponti na fcitur.Metallicaïgypfum,cerufira,calx,auripig«’C tum,fandaracha,fpumaargenti,adarce,plübuni, Si argentum uiuum.Poftremoex hisquïaome' ftica Si in quotidiano uitæ ufu homini funt jpota à balneo ,curfu, laboriofis^ exercitijs ftatimco-piofeiïniuerfaï8ifinercfpirationefng‘da,uinn» palTum'ueautaqua.

INTERPRET. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r „

Slfuiffct quondam aut faltcm nunc efleteagentibus moijcO-uitf innocentia, qualénooo«^ aureolen lo poet® finxerüt.aut is à natura pro falute fua fcnfus homini datus elTer.qualémeliore iof“quot;?*^ drupcdes amp;nbsp;bruta aliquot ab ea acccperunt,quo falubria fibi amp;nbsp;noxia ftanm fen tiret,nullus nuic ptori quondam de uenenoi^ maleficioomni.co^lprcmedijs fcribendi labor fuiffetmeenospoftrot^ nbsp;’

rot l^alioE» fcriptoris huius interpretacioncs, quæ aut defiderari à legentibus in eo poHe ®P*”^*2^*^^^aua' bis cü alqs eadë nonfunt.longiusmö repetere cogeremur. Sunt enim in naturae hac ucluti da,er in extrema uoluminis huius coronide non minus gin reliquo corge quæ uitiofafufpiren’^l aptiusdoceripotuilTeexiftimcmus.Facit^ prima illa fcriptoris huius diuifio.quadetotaultin’X^o'y . rq huius hypothefi à principio ftatim ufus eft.in præcautionem amp;nbsp;remédia: Vt crediderimus, neC un ^^^ one penitHs,qn non aliter 3 in orationibus prooemia, edmen tarioq: infcriptiones amp;nbsp;tituli totius ope minariü quoddafunt,deef(ctitulocömentartj huius altera partc,remediafcilicct.Eam^obrauiarn ex g^i tcidreinecenitace,poftpræcautionc,curationisuocemcômentarijhuiustituloerinfcription£aaieci ne temereinferiptus à tanto autore uleimus hicliber uideretur: pluralpdeindepræHitaelrent.qpro^““* principio fuilTent.Poft quod non conuenit nobis cum alqs, quod nö löge à principio capitis huius 1 terunt.dcmedicamcntis homini falutaribos aut peftiferisagenduclTe.A'nobisautem ‘^*“®. ^ ^«ni tü quæ nocere,er medicamentisquæcôtra ca prodefle nobis poftint. Neepenim hoc loco Diofcori g^.^ med icamentoqe fimplicitcr diuidic,fed uencaoru maleficia amp;nbsp;remédia docere pollicetur. Anceps m ^^^^^^ üox illa 9ot(gt;^«)ür,qua ca gens aducnena er morborü medicamenta utitur, concipiendi ®*“®^'quot;’‘”° .(pon, illis attulit:quantn'ç huicfcriptori apta fignificatione ad ucrai^pattern cius fuit ufus,tatum non r p ^^ dente illi in Latinisancipici aliqua uocc.altera cius fignificatione ab altera difcreuifle oporreMt. nq æ ventes nobis alios Græcorü ferip tores habuimu8,qui eandem hanc ré traeftantes.qfd^m er ab hoe re acceptis uerbis dc ea docueruneipræfertimlp Paul.Aeginetam lib. v.qui diefturum fe P®^^5^’’*’^oiu» firn TKi fu/A^ütii,n^ TK «AilDTMVux.id cftjUcncnotii notas éreorü remedia.Fuit hic m pluribus nobis ce jj^^j aux,er quafi' manu apprchenlhm ad ueritatê perduxit,er in infidijs ucneficorü.quas hie non mu ® tpij^j^ eet, manifefte indicauitnon dici à Diofcoridc quæ alij interpretes uerterunt infertis etiam aliquo^i„;5^ acceptis uerbis,quæ in eo nulla funt : fed moneri in eo, mifcere aliquando ueneficos ad eelan a ^^^^^ maleftcq (ui deprehenfione ucnena his,quæ in mala ualetudinc ad fanitaté dari confucucrunt,q nbsp;nbsp;^^j.^j

abfinthiumerc. Hæc fiquidêomnia,faporisamaritudinê,autodorisacrimoniam,autmcdicam nbsp;nbsp;nbsp;^^^^

Colorem'ue habentia,facile ægrotos fallunt: Verba cius funtiWm X ty^ ut in' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^p^ j„

ttttfi T» ^/»J ret,li» i4-'^iiilt;/,Kpgt;f^vty erc.quoijï fenfus eft ; aliquando eriam ceu ad fanitatem er *quot;“ pfcqué morbis propinare hæc uidcrier credi uolunt,qualc ab(ïnthium,abrotanïi erc.Et hic loei e'uslen nbsp;nbsp;nbsp;• ^

H«omoaorcddidMÜtalij*ks«ntcsccnfebunt4IlHdcertenontacebimHs,qu8eaMrbaroaictaJH ^^^^

-ocr page 743-

xime penditari uidctuf aegrotantcs,obnoxijj omnibus per quf uiuant.nulla in fcriptore koe Tunt. Tuit fniAeginetanobisetiamdux,utquodpaflimpoftealegitur,uit5dainuenefïcrj fufpicionc i^rnfrif/AivA mnia cibaria,qux uox prfparata fignificat.condica diccremus.quonia ^Tufrurniv» ille dixerit.Et nihilomi ta *Ï'’'”®*’®” fatisrem uideretur una illa uoxexprimere,alio participio etia ufi fumUS/ondîta Érelabö» ta aicentes.Quodq) hæc fcquitur præccptû;oportere in eodem hoc periculo omnes in guAu uehemen* ottscauiffe qualitatcs.manifeftam habet caufam : Fallit enim faporis fimilitudo ; facile!^ credensaliquis ytictrum paflum bibere.admixtam illi ueneni alicuius dulcedinem non fentit.Excepit ab qs deinde incau osinterpretesalius corruptus in fcriptore hoc locus, in quo quoniam naturae er falutis humanæ res agit, 1 'gïntioresfuilTe oportebat.Neepenim ut nos credimus ait hic fcriptor, potu frigide aqu«, eoépexpleto Ppctitu,utRuelliusuertit.xgernmeconcoquiqualitates:Nelt;putBarbarusuertit:Quoni5appctitioneregt; 'P ta,qualitates guftu facile prarcrea deprehendanf.fed qd natura magis conu eniat amp;nbsp;Rotnacho pro* Ptiiini ht,ut nos iiertimus:Expleto enim appetitu.difficiUime corripiontur d ftomacho poftea captera qua in\'**’'’^°™'*^ ^“‘^ ^^® locieius fenfum primü res ipfa Czrei neceiïitas,mox idem Paulus Aegineta,cuius ƒ c ipfa re uerba ha c funt.cx hoc fcriptore ut uidet ut accepta ; «v TrMfuféimt 4 rat Sfi^t i)isirif\)nifii fhtt' J*L*’'j''*'’’’'^^'Ql’O’’‘“’’Anfusiseftquemnos rcddidimus:iiK«T«AH7if«zxenimilleait,pracedentcpo* “ 'g'dæaqua,co^rcftinifto appecitu fieri alias qualitates.id eft, non trahi nee à ftomacho apprehendii ^oPtotuadftomachipracipua uim pertinet, qua appecere erappetita ad fe trahere eft: qui motus fi in o ce üuerit,minus nocebunt uenena cefTantia.nec tanta celeritate in alias corporis partes tranfeuntia.Et ^ Kieius uidetur nobis eiTe fenfus.Du bitarc tn aliquis neqjab re penitus poffit, ad concodlionem in fto u i' T”‘*quot;®®’^6*netiâpoirc:pracepiflcfphuncfcriptorcm,prabibi in ueneni fufpiciSefrigiamp;aquanïe t rigiditateeitisimpeditaconcodï:ioneïrdigeftione,minusucnenanoceantiVcruntndicentehoc:Exple-ƒ enimap^petitu, ©quot;ex hoe indicataremedq ratione,facile in alteram illamfentcnciaconcefllmus. Viden*

• ‘ï“® I’*® ‘^■t:at uencnis aduerfari mala medica.iSr quam coiÿ pattern prpfumpfiftc oporteac» teft '^P n^'‘ ™®^ ^°‘’ loco dixit ; primo aut commentario in medicis malis fernen tantum prxftare hoc • ^“’'“•Plinius xxiii.uolumine cap. vii.contra uenenum bibi in uino præcepituel ipû uel fernen : car* . P'^P^riterö'feinini cam triboens uim.Theophraftusquarto de hiftoria plantanz non huic parti magis 3 1 casalfignauituires.'ueqzfimpliciter contra uenena fumicitriaait.quaröneiUisaducrfarenffubqcicns, 1 a Clus funt: ^^fMi^n X y^ iirjMiy riyii rit rmruaùi SKtwriftiv ÇaiffiH^r: ÂtSir ^ w o“»», /maiTifi rhù K0/A(«y,K9$ ^A-M^’’Rwo».quoq!fenfus eft: Vtilcamp;cabiberitaliqs letale uenenü: liquidé in uino datümalii hoc,aluüdeij lise '®“ . '®”® uenenum pellit.Quæ omnia adderc cömencationibus noftris his placuit,ut quod nö fa dan'f^'^'quot; 'quot;^ '’°^ Ariptorc eft,Plinq O' Thcophrafti autoritate certius ficret: fimultp intelligerent g emen* ex Ath * ”'^^'**^Pfoi52 codices habere cupiunt, deeffe nun c in Theophrafto aliqua quo diximus loco, 0* ineoadhæ° '°^^ ‘'’l^^urari poffe.qui de citrqs his agens ex Theophrafto eoi^hiftoria recitauit. Legütureg mum in ”' ’quot;^'SfA.quæ in Theophrafto perierunt.Credimus poft h»c in fcriptore hoc abundarc, qd pri* cü iueland7'''Pfæ^®““°quot;® ‘^^ caricis O' iuglandibus nucibus tm pratcipitur ,idfcilicet,qualia funt caricae Nee tantii f n quot;“.?^”®«5iqu idé paulopoft ite^ idem pratcipitur: R u tat folia,iugladïs nu cis interanca O'c« tim,qui o ” *”^”’‘’ perfuafit repetita iteqr cadem res,g ueteres Craecoq! mcdici,Paulusfp Aegineta préfet ó/Tlt;bki^'”quot;i'?^^quot;^mcdicinx partem ex hocfcriptore excribens magis gdocens, hge tantü numerauit: heascure”^ ^*’quot;i''lt;quot;i'xat^v«v,)yè7n(gt;i)['»óv,xïè yirAfiv «Aw.quoqt fumma eft: hebe tare retiidereq; uenena ca* reide ptrf '^^'^“c‘^?®’'^e3^g™niofalisO'c.omniahxcfimulfumiiubcns Idem paulopoft etiapraefta» multOD a’^‘'^f®!®,’'e numero uiginti, quod in fcriptore hoc nö legitur. Poterit legen tes remorari non tcamp;neu?nquot;'^”°”^'^’*”’®^quot;®f*^'”‘^'’' “®”’’*“ ueneni qualitatc ait, cocretisgrumiscognofcilacOTecó-Ênguini n'f^'æ ^uo ueneni malcficiü fimpliciter non habet. Credidiflemep ego deeffe ladi aliquid, itêîÿ ici av I ii' '””^' hune locü excribens in quinto Paulus Aegineta, nihil aliud O' ipfe indicaffet g cogno-nê-Hiccérte tülaccuic P^ i* P®^.^’‘** i/arrrTvaüiv,amp;T«Sfin eu/ax vitti^teyb tantü ueneni uim habere ait:fignificatip alte effeaued’’^^'' ''^™'’^‘^^f“”’®’®’^®®”quot;®P®’^*®S®'®”^®®g^“®®*”'^®®‘^’*”‘’®®^*‘^ in utroipintelligenda cimhareh^ 'r^’*^”^^*^quot;’®'^”®®'^®®® oömulto poft patebit.Non dilTimili fufpicionc ab hoc ipfo loco fta bralficä a *' i j’®’®*Hguis EaAalixiuiâ audiês:defiderabitqjligni genus: farmétü iierbi caufa, ficü'ue aut kois ha r f • • 9“°dpiâ ex his,quoq: cinis cötra uenena ab hoc ipfo O' ab alqs laudaf. Nei^importunà ®'anti ƒ '' ff i? ^'^ ' l®^uunf em lignoqr fuoqi natura cineres .Hxfiffem O’ ego codé hoc Ioco,nifi uer5 eft lixiu quot;* • quot;^®®.^'‘'^Peoti9 huius ledfioncm Paulus Aegineta teftaretur,Ko»i'«» riai iv-^ {vauv dicen8,id Incrit ca? ^^ ®’®®*^® lignes! fadla, EÓ igitur pertinerc id opinamur,ut cxcepifle ab hoc ufu oiofcorides uo-Icgétib *■'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®^ ft qua alia re fit fadiä omnem aliâlixiuiam.Rcliquerunt cacteri interprètes cogitandii an potiu*’^”^* * * ueteres cames dixerüt, duratas'ne (ale inueterastpratione aliqua alia intelligi oporteat, tui0ant'*’**^'’^c**”'’®’®quot;™®**®P’quot;^“®®*quot;^®®®‘^’®’®®®®' 15iofcoride97r«A«z«( dixit, qux uoxlicet uc-ßjj '^uufignifîçftjn hoc ufu tarnen aptiores nobis uifæ funt.quaefenedlute antiquae effent, manife adknie T^æ^®®^®®’’’^^*oue,in quaglutinofiorcsO humidiore9cunó:oiiranimaliumcarnes funt:quod Feinter'' -®’'”™^^udas^uenenoqr crofiones fine controuerfia pertinet.Numerar ab hoc fcriptore dein-bert nett^'p“'''’ ®®®®®®'^ remedia fefclis herba.qu æ in hiftoria eins nullas fertur contra uenena uircs ha 21io ttiwd' nbsp;nbsp;^’quot;*medicis in hoc cenfu O' ordinc numcratur: ex co fit ut abudare earn putemus.aut pro qüi à nobi '^ ^'™P®®.l®8’'®*eis fit locum fignaffe, O' in eodem hoc officq genere iegentes monuifie,relin terueramp;fJnquot; ®°® ^^P^c plcrarçalia.quae ut credimus mutata in melius à nobis,O' ab alqs interpretibusaU keebatutc.^ *^'i*P°**“quot;*’ uolentibus non muico laborc cognofci:.Qualc eft quod in Diofcoride paflim

cMT)if4i„y quod ad uidendiuerbum pertinet: Nog aut Cwtril^i/» ex his qux fequüturlcgi oporto teopi*

-ocr page 744-

706


D Ï o s C o R I D Ï y.


re opinati quod nocet uertimus.Qualc icidc quod in uenenoijt cenfu eft.cü numerantur frutice»ér htAti adiccimusem arbores,quonia prima taxus in eo ordinenumerat:oportebat imprimis refpódere ultima:®' propofitis totidé effe qux deinceps doccrentur. Alq Graecoijt medici praefertimtp Paolu^Aegineta ea uoct in hoccenfu ufifunt,qua omnespariterplantas0’fungosc5pled:erent;4(gt;rwi/l»enim toto hocgenusnomi nau it.Monuit idéquomodo emendandus in extremo capite corruptus locus eHet,que licet Barbarusap-pofiteetexrcuerterir.nô totâ tamëexpleuitremiqdenimlllic frigidülegif.poculis illis omnibus cömune eft. Alter interpres cum uitiofum inuenilTet locum.ë uitibus uinum ucrtit.quafi aliaip plantai?! liquor uinii priuatim ér per fe dici poflit.et quod erat «^^«wr.abunde taritü interpretatus eft.cü tamen.ucexPIiniofept numero cam uocé interprétante, eunefta illa intellexiffe m ea oporteat, qua à nobis reddita funt copiofe: uniuerfa ér fine interfpiracione. Non debet longiusdifferri quod fuperiorc libro dicendü fuerat, ne legen-tium animos ultra fufpendat,id autê eft.Quonam modo hic fcriptor ÉT in pracedentis libri ér huius proa mio dixcrit.ultimü propofiti operis utrunçfore:Cum tarnen quintus ille.hic autem fextus propofiti ope ris fit;ér hic fcriptor in tocius operis prooemio fex Iibris hortante Areo totam fe collegiffe rem dicat.ideorp non quintus,fed hic qoi fextus eft,ultimus diced us fit. Non poteft,modo uitium abfit, aliter hoedefendi, gut conftituatur in quintodixiffe Diofcoridesmedicamateria ilium, hune uero propofîtioperisultima effe. Veruntamen uitiS nos in quinto fufpicamur.credimusï^pro ultimo penultimü illic legi oportcre.

n2(Kcaz3-ot5i'c/'u/;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcCantharidibus. Caput L

^t/p. ^VH. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;Ccidunt bis qui catharidashauferint,

^ ■ ^oTçotwKavflaç'J'aÇ'TÇoirtvt'yKcqu.É / \ afperrimæomniû 8i diificillimæno-I vo/ç,-^£71^ j^aA£7rcüTa7alt;rxAi.fa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tæîFere enim ab ore ufq; ad uefficam

I %ij'cpyc(^aTrü'TWsópMrgt;^fxi‘}Qi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^eddailliserodifentiunturtpici^aut

—KU5£co(57ra'JaePaKVicamp;S/'onfarVZs. cedrinoliquorifimilealiquidin guftuobuerfa 0 gt;{zl 'rtóysuo^ftTn'oniMMtP^laofMiópViy^ tur.Inflâmanturhisetiaàdextrapartepræcot 7iv£c35' tpAiyjaoavouG-/ JIJ to ^liopv'if’^^óvJ^^iop dia.Vrinæ anguftias patiunù fppius^ per earn gt;y J^\jlt;ro\j^(ri. -TfiÂ^aK/ç JV ^ip-a. 'n^oiivni J^i'ov' fanguis fertur.Quinetia excernutur per infer-jup. (pi^ni ƒ aüw 1(51 MiÄMp^ftJonr/çîTr» naeis,qualia in inteftinoçt torminibusexccrni tPuo-tVTi^ii^. A^jTfamp;u^ti'üUq rt0 aircwt;, tytrao foIent.Dcfcdibus animp,cibo9t ueluticxreple toJIvicck’ -;^(7r('7ifoucr//j^£7riTtAiJJlt -^aepÊçou- tionefaftidf)s, amp;nbsp;uertiginibuslaboranumente tri 'ibli J^iavoiap. J^amp;o(w tj^ot -^«KoA^ÖHcroU 2: p/2rgt;/),ava7aa3^v ipëp. lt;f^iJ^óvTa^a.i'F’'tqT0 4 Aa lop,H «i$No 2 r ti^ük^h/^Sz/uv. Hj piia É Kopi tretâ^nx. vrAfsa IpiTüp^iiVixi tha kAu


■sï^^s? XuAo/j xovlt;^SOM lt;gt;S»Mm Jagt;ou,H '^lO^V' l'KÇ, H lUaAaj^HÇ ettpQxM«^ Aivocirt J(U.ou,h thAe toç,5 r?^ Ji^SS/i 9^,4 A6a 'a^, h/j iê^ïcTMiJ ovo^a-^ouT/^u/xaZoz. U^Sii^ovai navr’l^vi^ov cr^jf} vJ'^OMtA)^ TTÇôÇ amp;' Kajaê/Sacrai ^ £KV(4-a/ rot *£T( ^Mv/J^a quot;^ so/zaj^wi^ t^tjoiS-ng^) sap ^H J^iatiom, Ka^ijJ^ë/jgt;.iX'in.^o(.r=iJ ^livfa^ fAlTaviT^oun^ VÜÖïtl^iJ^ovai oÏvop»yAvM.lt;ruu -m^i/Jil^ijap avO S^oSÏ2.up amp;nbsp;criMa/j ani^' juta-pç,« 'yaÂKKT’Ç ,8 (UtAiKjaTU, ii s t ^ X^i^/J lt;rtUJ7tTNK.o(’ «^ ^AuKe. ra cf^ (pAt^ittcOvoVT« lAtjK (taTaTrAatwovra? K^/^w/jaAiu^t^t^’^M^'' Kûj/xïTa ^tïA/Kjar’u.K.arajX“? (^ °^ Traça -2.ct/xZcivófjSj}a rot KaTa7rAalt;rp.aTa, ßAcmfa é^a-p uifT7Ï^'^o/ASJKi59-£5/xalt;r/a(’KaTtXï-' C^Wt ^tTo^Ïp. SH^Ï^OpiTTIVVQTÓ'ieVtiOVTaiiKÜ S'““?- “i^oVti^ïvTap J^ ^AG? Taç \aAï7rwTa-Taç tpAfy^vaç. 7r?5Hy)çotu5Ta i^J 7rÏ5a^uGlt;5-fXP'Aamp; ràq ifAymf^óva.^. lt;^ JV Tvra '^ Ka/çœ ttSMPH,'’Ço®'^’rav«VTaç,£Aotzôgt; ^f’i'^aVTiK? V tnufko. ?Llsi^,MX.S!livrai^ ôç ’îp^^inp. tKasm Jè Ït’/a^EiajtTra ^ tüTtqxmïa^TaèTnSAaSa 7r^a-’ft^^ï« quot;^ trw/x«2 tKKjivw^c«. i^ Ka^o-

tandem alicnantur. Oportet itaq; priasqh«“ feemodi aliquid inualefcat, dato oleo aut quo-

uomitionibus plunmu ueneni eiuseduxens, clyfterc halic^crcmorë,aut oryzæ,autfrumen tacei tragi, aut ptifanæ ,autmaluædecoduffl, autlini feminis, aut foenogræci,aut radicum alth^quam Romani hibifcum dicunt,infun' dere.Nitrum ab hisetia cum dulciaqua,adae-qcienda erodedaeg quae ftomacho amp;nbsp;inteftims hæferint, propinädum eft.Et fideiedaerafaij no fint,infufa clyftere cd nitromulfa aqua put' gare oportet, Dandü præter hæc etiani uinum paffum'ue, additis fimul cócifis nuclei's pincis, 8C cucume^i feminibus,aut Iac,au t mulfa aqua, autanferinus adeps in paffo liqucfaftusjnna' matas deinde partes hordeacea farinainmu? fa aqua décoda fouere oportet.Nocent tarnen à principio admota fomenta hæc:propterea(p accedente calore, retinetur quod datum fuern uenenü.uitalioribuspartibusinhærcns.Poft aliquod tempus profunt dolores earum intom mationum mulcentia SCmitificantia.Vnleinterim eft præter hæc oleo aliquo quod calcfa-ciendofit,undum corpus in folium defcenden tes Iauare,ur per cutem etiam quae corporino-xia inhæferunt, excernantur, Eftqjinuniuet' futn


-ocr page 745-

Aw WP/MÇ zl^Q Kivf/J Taç ’sKK^'o-^tJ Tt^oÇ V AU ilJ-IJ.i)’JSp Kalac-KÂ/iù Ao/xêavij ^j À' J^ti-b’ip • ƒ/(fJi^ Jé ^ Kjt« ^v/'^aa e^ asvlt;la, W!j«i«a iC){j,'^(x. Àc^à ^ ravra «^ ^a AtuTetT« 0 K.aS’i'J/N^uStüa enp ’Kivoani^fxa. wtóXia yz^ ^ amp;p.SA iwix.« j^^i/xiuv.

■ «jMoÿi «Tf’ «5-W C'iAÆavou (fiAo/oç. Cl 71)^ ■nlt;^ H.a.Avp.i' iHÇasjjQ^,tKasou lt;lt;1^', |atra7ÄuK.£@-' ^^^^°l^^‘ ^^^X'^P quot;^^ /^^^' ^'^lt;^^' , ^'^®^l?Hÿ^ rjiVop S ^^ój^ivop fj.v^/jfjlt;l-WïDiTzvoujjqjjij^^^ ■ ^(^i' gj^7j.éxouamp;-’'J^Wl^ ayaXoi Aeo/ /mtx rAuKtoç. J^uta.-Twraja Jé TTtaTia/iSoH^ovtrip «/ aVTÏJ^o'Wi ’’ü^oi^Oi Q^p ^iA/Kjara tt aI50oç lt;nbsp;il^'.


l r B E R Vb


707


fum excrctioniscentandum omne genus,neper* manés 8C diutinus fiat morbus.Dandæ præterea in cibo his gaJIinaceorum carnes, hcedorum pór-ceJIorücj.omnes^ pingues longiore cofturaflac cefcentcs,Slt; cum fini femine elixæîbonâ enim al-uum hæcfaciuntjfimul^uencnorum acrimonfas hebetat.Vinum indem dulce ÔCcopiofum.Accóquot; modatushisenam thuris cortex eft, S^altcrum Sa miæcretæ genus,quam afterem nominannfingu lorumip drachma quatuor in paffï drachma una. Vrik præterea pulegium cum aqua tritû ,amp;irinü rofacéûqpunguétü efl decodlorutf.VtiIes8lt; uitiû tcncri palmites efi paflb triti, fed omniû ad fereda côtracantharidasopéefficaciirimæantidotifunt cûmulfa aqua poderedrachmaç^ quatuor poiç.


INTERPRES.

INfamesquotidianisexpcrimcntisCrininterioreufuàcundisdânatæ cantharidesfemperfuerc.Qua* c?^’*^,®*'*’fgt;*®“®n'Uokimincàfcnptorc hocera nobis dnfluro eft. Traftataiptuncomnicaijt medi* f *’^’ ’*^?f'’’™‘’'l nifi maleficiü in quo diligent lore elTe hominë oportcac.relidlü ni5 cft.Qiiale auté te fa ?.'’af°’'P5o*‘c hoc patet. Patent amp;nbsp;remedia quae ab eo deinceps tradita funt. Idep tâ certe Sc diligen A ÏÏ^ jquot;^ ”'^^monu ilTe legentes nos oporteat. Etfi plurima in nobis aliofp editionibus contraria aut wer aialtêlegantur .quxdiligentiusCr exadliusprofequi poft hac nobis animus nö eft. Feftinamus ein ogior«qapfip(.jpjQ credidimusopere hoc defatigati.Cupimus tn pro gobis in eolegentes laborarc, colla d’b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-quot;'’’' pafteeditionibus,fcripton huic Cr in co human» faluti opeferre. 1 ph interim m cathari»

^ U9his nö tacebimus,difcrepare al tenus interpretis edicionc à nra,q loco Diofcorides negat in flämatio*

•J ^A'°^”t^antharidarü fadbs imponéda à principioex hordcaceafarinafomêta.caufam affcrês.c/l/K ? VT? Bonb ”*‘f''*’Ï*'**f^lt;‘’^ï’lt;lligt;^‘r «/«'for Ï8li T^jo^w Snot/ nuf hut. quod uerfum ab co eft:Qiiia ex calefadis cor^ KntesT'r*quot;'^'-* ^®quot;“quot;®anï,qux muniêdis Cr defendêdis illata uitalibus fucre.Nos aütcontrariü cöcipien inhsrt^^''□‘‘^’’'.'quot;’“S-Propterea^accedentecalorerecinef quoddatüfueritucnenü.uitalionb’ parcibus detur M^ ^)“'*'^’^^gt;‘''»*,d eft,quod datii eft ad remedia,in quo rei 3c fibi ipfi(ni fallimur) aduerfari ui-arsum ^^^r‘' “'f^alorêd principio fomentis utendS efièireddidicipcaufamiqm fretincatCrc.manifefto cumf 'quot;*? • P‘’acötrarioronc,uellcconariep DiofcoridépelliCr excludipro hominis fakite quae intra debu 'J'H' '”t^'f’tdtjsoptandü qiixrendiicpid nö eftiquaequö diutius intra hominéfuerint.eó certi’ me tJdtpno8Cogitante9,de ueneno intelligi oportere in co participio credidimusieatprönem fecud.lo* j'j™”^'?^'^'^'°'ffnoftralegitur,ucrtimus Dieet forte'aliquis de remediointelligendû ob camcaufamet i^uoniamnifidercendateg:ediaturqjuomitioneautaluideiedbonefumptumid remedium,uenenum hiV'u” •ff®f’''.quot;’“l^C’^ffans,nullamafferetin hocpericuloopem.Nonfperncdum penitusideftet.niff t ubiecilïetretineri,quod datum fucrituitalioribuspartibusinhaerens.quod nifi de ueneno apte intelli-£ non poteft. EtfiintcllexifTehocmodo etiam id oporteat,ad uenenü«runde maliprincipiüeft,cota teuer tb^fîr’'*°”^°-”*”'* ®”’”®^'®^“*”^*‘^*’ ’ft^rpf^tihm quo loco hicfcriptor ait,dandas contra can*

”’^*^*’*’'“3'’'’«ahü pingues carnes xje^ «TraAWTotra.Eä uocé exteri ex cói eius xftimationc uerterunt

tel”-\’’’^’”°®®“*'*°g'orccolt;fturaflacccfccte8:Fccimu8ipidautoribus GrpcoJjtmcdicis.ginhocfcripto* rj?^'t. ‘'^'’’tM.TKit^iiï, in hoc ofu carnes exigiit.Significat ant id qd diximus lógiore codura Creoufep Knctefcctcs,utdiminiitx primüafua qtitate,omnê etia amiferint duriciê.Suntqj eoeftura non state tener« wshoclocointelligcndaccarncs.lidéctiadulcisaquxbalneisinhocpcriculouti iubent.

Bó^i ncr»oKX(U.7raq, Ktep. ^vÖ*»

TO/ç 9 mTVotcz^7ra/j AaSbcr/Vjtv-ïte«’ 7rûVûÇ TTt^J r sJ^a ty ^ ov-ÇW('cmo/j7^aKoA«95.45X17^10

' . '''*'’^'%''S“f^'wgt;lt;S»y=0AaX^gt; M ^'J'^'^I®’’'^ ’f0gt;'«bt’»5lt;^M«T« r J^o •VP jA^öÖS SVTÓ?. 7rV5Cü!r IÇ 71 Ka^ ÔÀÙ ‘^^to/ta Lxj atm. Jt^ui^iç SoaSurMV b/xoïcoç ^'?f«(?Kttitîgt;%'J'aÇ7rmuK.ôcr(^j .’((P/uç J\ï

®“’r ■^aAK4oA-t0a «uri tAo«» ? AiTOv, cy5ivouTgt;gHXivop. Ka.Ta.mS^a.i^^o^ Ju WAw/JKuJ'ttVi'w/jii^^ sAcWcu,

De Picearum erucis.

Caput IL

SEquuntur hauftas pi'ceaçtCrucas quapri-mum orisSi palati dolor,uehemens lm* guæ inflammatio,amp;ftomachi aluicj^Slt; in* teftinoru acerrimi dolores, Simul etia ero-deri omnia uidentur inteftina: Feruor præter hec toto corpore,L 8C cibo^t ueluti ex repletion e fafti dium J adeft. Remedio his funt quæcunqj contre cantharidasopcm fcrunt.Priuatim tamë pro fini pliciokomelino utendum ; idexcotoneis malig Sc oka conficitur«

Interpre«

i

-ocr page 746-

708

D I 0 S C 0 R I D I S, I N T E R P R E Si

S All's fecundo uoliimine de erucis didu à nobis eft. Nunc legcntes monuiffe aliud non opoffet, g tune de oleiÿ.nunc priuatim de piceaqz erucis agi:fi'mili quidem amp;nbsp;natura cögenere infedo, uiribustamê Érmakficio diHimiIi.Siquidê quæ in piceis nafcuntur.prffentem mortis habent caufam.ab omnibus EaflimdamnaC3e,priuatim(5afcriptorehoc,quifaIutihuman3econfulens, notas ueneniearum it remédia reuiter quidem,fed certiHime tradidie.Meminifle illud tn legentes uolumus.qug cognomines his in mari nafcuntur.erucaclp adhuepaflim aliquot gentibus uoeätur, nullum habere ueneni maleficium,fed marc incolentibus gentibus in menfarum pretio ü* honore elle.


pJ»Î EOUn^MStUÇ. K£(p. ^|^ ToZç J^ ^îST^'Ziii Tmraicôa'i, J^OAÇt 1(51 quot;Ä yivcripo/j-oiop 2 S^(U.cult;fgt;J vi r^a. -^awAaSfi-cTt aAra/xa sop.« X0U tÿ K.0l%!a.q or-tfoJ^^àp^ÔcKO^ TiSO tJ.ix'’^ n?) KoAiaç lt;j‘ijgt;o!r^oiio/j.o'Kiii=V(Pÿ^mn.o7‘i. »y '^(T£iïi^ aÎT’Zç H uö^ipavij« oAou? (ra/xar. Ta Ti ouja i'KiXi'fl»^^«^ 9 KUTO/Ç 01^0. HJ T?^ KOWÔîSîd'aç ■m.TraKoa'ip’iJ^'itûq^ ucpiÂ^vrai/xt. TanTi/xiT HjTKAusIJçoçKiVoôI^vai cruKa^H-ja Aa/^êavûVnç. ty r cupt^NM« J'^ «ùr c^vp oï-tw. '^«K^iaÿvr’ç 9 'TWna.T' o^VTHla KiVtS^vvov, wepîxSvTj 0gt;,€aÏK«ç SaXavouç s^ioVTiç. H Ai Ata cr^lSZ/aS (TU/J QtVopAÄlk H7a«K2 TTIVOVTIÇ. H HJ hmap «new v quot;^^ ieamp;iûVTiÇ, HJ raA« rWxi KSopirivoVTiq.

INTERPREE, PEftis acerba boum bupreftis eft,lt;£r indj illi à Grxcis nomen.Raiÿ in kalia animal antiquiautoresah-quihoc tradiderunenunefrequêtius^agreftisfortuna erres paciaturjncerempco quotidieboueru ris eolono inueniri agricolx lamentat.Scarabeo longipedi fimillimü tradunt. Fallit inter herbas,bo-uéipmaximc:hauftü^itainflamat,utrupat.Vniuerfoquidêpecorinocet,fedin maiorebouisgaliaiiïqua drupedü iadura.ab cius noxa priuatim nominatü eft. Cecinit in Alexipharmacisfuisnotiflimos de co ucr ficulos Nicander,nihilcp non ab hoed* ab aiqsdi(ftü,Cr ipfe etiä in notis amp;nbsp;remedqs monuit: addidit tarnen eolorari labra cius qui bupreftidem hauferit. Verficulus eius eft:5 Jl’ i^i xl^u pS^v l7ri)(fü(tiut»x^gt;'‘''^-^^^'i°‘^' iedia nobis fofpicio eft, quodnitru in fcriptore hoe legitur.inNicandroaüt gt;Jfu potuiffe quondam forte aliter legimec male fierj bupreftidis nota in uirofo tantum odore nitri eiTe.fed in putris corruptii^ tabi co.O' te fimul ^rodore. In cómuni tarnen Craecoijt omnium ledtione nihil mutauimus.relinquimus^’inbubus fairem diligentioribusobferuandam rem.Quos etiam monere uolumus, xxii, uolumine emfdem numeri capitebupreftimPlinioherbamelTc,qua tarnen ille non defcribit.ü'fi Crgcosmagnainconftantiain ÓM turn laudibus earn habuifte dicat : eofdéqjremedia tang contra uenenum prodidiffe, boum^uenenuefle ipfo nomine indicari:quos diffdirc deguftata fatentur : quod quale in eo fit legentes uiderint: Nobis cnim conftitiflc fibi Graeci uidentor,nec nifi in ueneno^ cenfu bupreftim conftituiffc.


ni^isaAa^i.avti'jaç. Kitp. 5^«* ö'^^a‘o!.Äot.p.a,Vtf^^«p 7^a.Sova‘i,^i mTeu rAueuwq epAir/jLOVu. HJ tTtwor «ç ip-Tf Sitrp-o^ Hj '^óp.01^ piTu vag KH^ H CpglKKÇ 2voç HJ ÈARWlTiW^. Tti-ZiSrcw J^ï 2;v« /xé^H «ukAot^Sç aur/S t irtap-o:.

5015. wç #Ï5ïwów§ E^tMi'Vavrç r (})Ï5/xaKou,lt;rK7ró

gt;xiVa ^-if^^opt £(})• m/jTtav]« •ffiHo'ap.iVot oa^a. H^ STtiK.cw^^'i'^'iJ^iix.iT^^op aÎTùZç 'n^oa‘lt;fï^oft^ iïa^pa.Mp ^rivlu) ■^ TTiTvivlw.n xlt;x-^^ixvhu c^v #x£A(XaVTi ïnAiiK.?. H^ j^a/xaimTU óitpi-fx/xa. eruUinAictizöiVr' au^sJoSi/C. H aViJVç 4)û?^K o'£tUi-PN0iii]aK^'vü3p.ïT’ iAaïou.Tfzö^ ïw’ air?^ I^ 9-« Aacu 'aq x^Awvxç iJ Xr^ra/aç wot, Ó7p7« a/j H s4HpÄVa. h)) ëo-T^axiap lap.og^ovcKV.'^l'' in^üvilt;^oiiTl^»Siyitov IfU^,

DeBupreftide. Cap, lit QVi bupreftidem hauferunt, graueœ Icti nitro fimile aliquid in guftu fcn-tire uidêtur.Accedütftomachi amp;nbsp;af-^ui grauiffimi dolores, earundé^ paruö grandes tumores, quales in cutéfubeun tibus aquis fiunt. Toto corpore etia hisextima inteditur cutis, fupprimiturej urina ♦ Opern fe-runt quaecunqj cóera cantharidas opitulantur. Priuatim poft uornitionesSCfadas clyderibus purgationesprofunt in cibocaricæ, Sf cum up nopotum earum decodu.Profuntpariterfed inclinato decedente^iam pericuIoThebaicæ in cibopalmulæ ,aut tritæ cum Iade muifo i^ potæ, Prodeft Ô^piroçiomne genus meibom ladis humani potus.

De Salamandra. Cap. inL SEquunturhauftamfalamandrâ linguï inflâmatio,8lt; eu torporerefolutioneîj aliqua tremor,8f fermonis impedirnenquot; tû.Liuefeunt etu in orbe corporisalique partes: permanéte^ uenenofepi us corrupts defluunt.Contra qua cü fecerimus quæcûqjco tra cantharidas fieri inftitutafunt, priuatim pe culiari^ remedio pineam refina dahinaus ,auc galbanum in edegmate cum melle, aut terres ftris piceæ herbæ decolt;ftum,tritis fimul pineis nucleis,aut urticp folia cuIiJqsin oleo décoda, Profunt marins etiam terreftris^ueteftudinis qualiacunqueea fuerintelixa oua, ranunculi rum^ efculentum ius, décoda fimul cum eis eringnradice,

Imerptes


-ocr page 747-

L I B É R Vr.

70?

INTERPRET.

DBC^twi utteribus falamandra laccrti figura,ftella to corpore, nung niff magnis ir continuis taf bribira prouenicns.-canta nadui amp;intra fe congeniti gelu ui, ut ignes nö aliter g glacics excinguat. Retulerant ijdefanic qux lacSea ore eius euomit.quacunqjhoinini« parte contada.defluere pilos; quodç contactafuerit,natiuu coloré in uitiliginêmucare. Addideruntalii.inter qs ÈZ Pliniuseft,xxix.uo-uniine cap.iiii,inter omnia ucnenata maximû falamandrp fceluscrmaleficiü eiTerfiquidem aliotje ucnenis inguii,necplurespariter incercunt: falamädra improuidos necare totos populos pöt:Na fiarbori irrepfit, mmapoma ucneno inficit,ü' cos qui cderint frigidifiima ui enecat.Idê familie pcriculum eft,fi contaeSo 1 ealigno panis incoquaf :uel fi in puceum deciderit.Habet tn calis Èz tanta mali uis remedia aliqt,qux ca* P te noc a Diofcoride docent: In quibu s à principio ftatim non eft cü alqs idê nobis, qd ad notas haufta fa-mandra requêtes pertinet.illi enim qd nfic in Diofcoride Icgif, nj^ Aixviixi t^47)»lt;A:»,uir:fignificac^ ufus métis jr? a *?™’®’“* '''5°^f8^^®^gt;iJc*'f^'^“nt:No# aüt ad fermonisimpedimentüautoribus Crpcoijs medicis ea ? .'™“® «m-Siquidé Paulus Aegincta de falamandræ maleficio agens,iy4 MaiSu if^Âifn'u ait.Signifi-cçiUi non metis,fed lingux ad fermoné impedimentii:qd alrjs eius mali notis magis commit, linguae in/ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia fermonis potius g metis ufui oflficere uidcnt.Acceflit his etia

n Alcxipharmacisfuisutriufcpamp;nccucntus teftis Nicander.fed in co qd nos dicimus certior. Verficuliciu#

vn^x'i if Kv Çfit^\xi/AfiMvint(i,t.oïit fenfus efiiStacim^incenditur lingua,ÉZ '°“''^^*™5; v^rgensep malu s tremor mebra foluit.llli uero aberrances ueluti infantes quadrupèdes punt:Menseinillis hebetat. Vtraepa Nicandro ueneni falamandræ nota numerat, dzlmgux amp;nbsp;mentis in» ”®® magis amauimus quod Aeginetam er Nicandrü teftes er aurores habet, præfertim quot;®^’mpedimentü,quod linguae er fermoniaptius g menti tribui uidet. Perfuafit^id etiaquod Ni*

UM *f’“’- «'*’’'’^8“’®’torporecontrahi.Quolocoadoerbio44’*’f“®®^gt;4‘J’’^®o^*g*’*fica*-‘^ gt;lt;«*»» «■e,qua m eötraäione exgelu fatfla apte dicitur. Eft enim ut Græcoiji grammatici docét juaym/ti» frigorc ê’**’“*”» otranimanus amp;nbsp;torpore:quod fuo gelu falamädra m lingua facic.corpête^ ea,impedicur eius ufus. At Ni wndet ait hebetaricis mentê.Fatemur id quidê,ncc multo an diximus probaiTe nos hoc magis g illud, ga plures ld teftarentunerçp aptior hic fermonis dueftus nobis uidetetur.Nunc aüt illud addimus, non aduer* an huic fententi® Nicand^.fed hanc ultra alias notam mali huius cum oftendere.Nos fic fentimus, er nihi ominus potetunt uolentes quod magis probauerint, fequi. Nobis grauiffimus teftis Paul’ Aegincta eft. to o nuiusfcriptoris capite hoc in cömentarijs fuis excripco.Teftaticæteri omnes funt,nô tâ qui ex profeiTo xc docuerunt, fedqui obiter falamandræ memincrunt poëtg feriptores^ a!q,ueneno dus dcflucrc huma, cotporis pilos oês.Sic Martialis mulieri imprecabatur.Hocfalamandra caput ucl fæua nouacula nudet, c. t nihdominusà feriptore hoc alioqui diligentiflimo nihil huiafeemodi traditur. Non tn negligcntiæ Ignorât« ueeius aliquisid adfcripfcrit.Qui cü bifariam noccrc.foris fcilicct eötaAu, amp;nbsp;intus hauftu falat ma zamldtet.alteijjtp illud malum leuiuselTe.necnifi dehoneftamétum decorisfacere,altei}2 in quo de ui gnetur,diligentiusobijt.Quât3nemfecutusPlinius x.uolumtnccap.Lxvii.quôc5tacftu forisfalaman

«ta omininocct,breuiusdocuit.Aitenim:Sanicciusquælalt;fteaorcuomiturcôtalt;Sashominispartes,tO' tumamitterepüû.Idijquod côtaeftum fucrit, coloréin uiciliginémutare. Reliquo deinde opère multis lo* as Ultra hominéinfedi huius malcficiü, hoc auc illo rcmedio curari præcepit. hic aût,ut diximus,^i umak* #lt;«wp«»A«^«w/»,id e(t,his qui falamädram hauferint remédia inftituic.Crcdiderüt aliqui etiam mâle in hoc ®P*tf «gi remédia illud,quod ad urticp folia en lilqs décoda pertinet. Afferétes autore Apollodoro,u t Pli ?',™f!^®^'’f!’’°5Ûlilqsfcd com teftudinc legi oportcrc.Plinij uerba funtlib. xxn.capi.xin.Apollodot’ er ^madriä cum iure décoda ceftudinis. Röcinati^ in co funt.K^ t^^sAwnwy, quæ u ox teftudines fignifi« fat,racilexfi'vM,jdeftjiiiojjj fieri potuiflc.VcruntamcnincundisGræciscademlcdiocftter Paulus Aegû beta inquit,J w;Z»fj^Aj« fimiviirrK Kf i'rozr.quod eft: urticæ folia cum lilqs décoda.

n^iEcpH/Aijou. Kîlt;î- ^^S'.

TOzç^ ÈtfH^uL^o/i AaSoZa-ip 0 tvior KaZiSin KoXj^moiu h SoX^op «75 lop, ■^owoAïsôS nvKo-fxo^ Ka^ÿ^ep to , ’’Î^A^ct .wçuçf (rx.i'?ifu((5’u'K,vi'(rxç£^-^‘v^isii^, TK JÊ t^irç avatPaKVovT«!. tcau-^œTcojÏTops^^aj^o^^j.j.jJ eajouç'iKcazoï/*. «W%WT©gt; Ä 7» 7r«aou(?,KaTa noi^laptpi' JiT«! lt;w/A«TU(5'H,|û«rp,«ir( fxifjjypS^a.. an^ 60« ^*riopitaamp;a'7^61 v'tia'a.'Xa.p.mif^^p7rt7rcgt;j-gt;*• ’■i,^)(];.^ WTwp H9{^KAuir/ji«Tu;z. 7150’ As y*^’^’ ^lt;f^f^gt;^op,P-iT0^OTiop ai' »'»Ç»‘ji(gt;ç ^^ epuJ^/j, Helt;xAauo/j,H o-ij^iapa.' ^»‘'kw,» tjTTvJSbou o;tw ycAait^i tti'viJ/j. S çfAu-'gt;»’«1 XjiAo/i,« âtitf^Aou in j4MÔv'.ii gaT5,K lUf ^wt^^aTraAs/Spl ^^ZKVKÇ.K /AsjTOu^tr’

DeEphemero. Cap. V. P Ruritfitoto corpore fentit, nee aliter quàmfifcilla auturtica ureref, fiquig ephemer, quod Colchicum flue agre Rem bulbum aliquinominant,haufe-rit.ErodenturilU prætereaintcranea,8lt; cupo* derofa grauitate ftomachi ardores adfunt. In* uakfeente deinde malo, cruenta dC aliquando ftrigmentis carnis mixta per aluum feruntur« Remedio funt quemadmodum in falamandræ potu dixfmus,uomitiones amp;nbsp;clyftenbus intefti no^t inundatióes.Prius(^ quàminualefcatma* Iû,folio9£ quere’, aut glandiû,aut malicorq, aut ferpylii bibendû eft cum Iade dccodü,aut fan* guinalisherbæ, aut ex uitib’rubis'uepalmitu, aut tencrarûferulaçt meduUæ, aut myrricum

Oo uino

-ocr page 748-

710

DIOS

ûhov. KVT« ^ T« fJ-i^TX A©« KOKtvI« H^^TpS^X X®VTa lt;^vJ^xi, JâoNôS TW y^ «ûr U 7§S Aa/xSa lo/jSjl/ûu. 7f iS JV ucrauTOÇ ty b r lt;r^avï(,ip £« Âavu/jû^àü M®o'lt;’Ç» ^f^àq Axfx^oufôfjS^I^ fxi Tx 2volt;? T Tt^olÿf(jiivù)iJX.'‘^^P’ \'y^ÔQ n tn/j kpviamp; 'iP^ea'x. ôcKçiSSSç Jê 6oH0ûuurcU oi ^ov^ofi H 6o^o/j T^Ax S^^û/i TT/vovnç^ai KXTÉXovnç çy quot;^so7x«Â. 2(5 n r’ui’ iÔTfjKtrewJaç toutou, K^ou/xhAvoç jigH^^ SoNÔK/xar^^.

C 0 R I D I S,

uino fuccus. Quinetiam baccæ îpfe mytti w^f 8C in aqua madenies,potoearfi dilute hoepw funt.Prodeft panter Si caftanearum media tæ nicula,cum aliquo prædidorum fuccorS pota, Prodeft Si origanus cum lixiuia pota. V^“^ men egregie curantur qui ephemerum hautequot; rini,afininû bubulum'uelac bibentes,S^ore continentes:tam efficaci remedie, utpradeott hoc nullo alio opus fit.


INTERPRES.

x-^Valeephemeron hoefit, èT quibuslocis frequens nafeiquôdam diceretur,fati9dilt;ftuniini'no'“r’’'j •Ine ab hoc fenpeore amp;nbsp;à nobis eft.Potuit.quia fu mpeîi ad unam dié uita proroget, fît aCrgcis no ^^ nari. non aliter q molta alia.qux ob hanc ipfam caufarn ephemera ab eadé gente appellant, feruatum in hoccapitc illud à nobis eft, uomicionescr clyftcribus inreftinoi? inundationes quas nice lamandra adephemeriremediarepeti iubet, nullas in ea legi.oporcerecpob ca caufarn fufpicari,aut iamadra remedioip eoip rónem deeffe.au t(in qua parté nobis inclinât animus) quonia cantharidu w taturfalamandra.in ca enim hicaitxumfeccrimus omniaqux in cantharidibus lufta funtÉrenonex mandra,fed excantharidibus uomiciones clyfteribusijcxinanitiones illasrepecendaseffe. Vtrifçeni® P titer cópetunt,amp; ex utriftppariterimperaripolTunt.Licetljnonlegantur in ca.quiatnfiunt,nonmale fieri prpcipitur.Eft illud etiam animaduertcndö.qua Diofcorides ait caftancarü media tuniculamifc.ea intcUigi oportcrc,qux inter cori5 amp;nbsp;carné eius Eerrugineo colore eft.Et prxter id quéadmodum Iumineincaftanei8hicmonuit,nontuniculacamuntü,fedcarnéipfametiacötraephemerüoimhaDer -efficaciorem tarnen tuniculam hanc elfe.quod ér Nicandcr in Aiexipharmacis fuis etiam teftatur.


nj)l AOÇUKV/OU. KStf. ^^7^ OjUttVlOU J^ TÎ’ÔÉV'PÇ 0 iVIOI S^ù'xyop p-OUfinop tnaAtff'apjTrajaKoAûUÂô toÇ 7^ raAaKl®Ç tPiÔth^ c^ th rsvcrij, H^ Xu^^xoi «mVtx^Ç • 7Acôt}kç rt u-TJoTKÇ. «^ «»^«'’^StvafWyH àôjôa. gt;0^ ko/AP


DeDoryenio. Cap. VL




«/» J^ avr7e ^i.u|w JV cft^rc« wç Ini iNnvn' ^(p^. 6/Ç CoH^e 7150 'n!) TV/TUp TI •^«KoAoU-^ijira» « 1(9!^ r’Zç TÇo^çÂMtvo/ç. o,Tt s^xirç h)| V n?\.vlt;TfjiCi. nlt;x.iolt;ra /‘uvo.tM v TP^ip eKKj/-Veu lt;pli^pMK.0V.W(gt;Xilt;f'iTX* aV'?^ SONS’S 1® M® ÀiKjar/j,« ov^o/j üa(7^o/jraAa. «ai tAukvçoz *’©^ X^“S°Ç lt;“■*’■*^''«rou 7r/vo/4^@-*. Cl amp;nbsp;-lt;uiurtf«Aa ttik^z. smSn t£ ôjVfSiJa KaSt NM®^ Vcç. Kai Travra rà Kor^vA/a w^i« KaîûTrfxi-^lôfjS^a,^ M^aSoi, Cl «saKoi. MLlo^xv' ^ ^a/j-oi^ TTiVâpSjj^,


ladisin guftu fapor,c5tinuifi”g“^*^ ’ linguj humiditaSjUniuerfa^Sitoew terfpirationefanguinis excreatioJeruntutp t^ terea bis per aluum mucofa,qualia in mt«®^ rum torminibus fçrri folentgt; Opern cómunit ferunt anteg horum aliquid fiatuomitiones,in teftino^f clyftcribus inundationes.Si qu^un^ potum ualentuenenu pcllere.Pnuatim wee« ' runt pota mulfa aqua,afininü caprio«® nbsp;nbsp;’ *

Si cum anifo tepidum patTum: amarae®®®®* mygdalæ,8i gallinaceo^ clixa pedota, 0« lt;1« crudae panter Si toftæ marinæ in ^lt;^^®^*?. Siexmarinoçt cruftaceo^z gencre carabin® ' ciq^,Si eorum potum efculentum ius.

E R P R E 5.


POteft nee male quidem falfo'ue dorycnium uocari,qùodcun9tcla,curpide«,lt;!r ut poé« e®^quot;A. ^ riitjjpoteft armare ueneno: A'ferratis enim lanceai^z cufpidibua quas Crsci dorata uoc5t,amp;«“« * men eftPraéftiterunr id 4radhuc prxftant mukarAntiquitas tn.fi Plinio credimusjuriofi found ^ ad earn répriuatim ufa eft,uocauicqj ob td dorycnia. Verba Plinij funt xxi. uolumine cap xxxi. Hoen 0 nenum qd innocentilTimi autores fimpliciter doryenion appeUauerunt, ab eo q, eufpides in prxlnstiflZ fencur.illo paiTim nafcêtc.ElTe^ dorycnium funofo folano idem,bic prima teftatur dices : Doiycniurn q quidam furiofum folanu m dicunt.Tellatur Plinius quo diximus loco cerrius: teftantur Crxcoru me 1 herbarq omnes.Veep ab hoc ipfofcriptorc nii.uduminc letale iïmpliciter didlum dorycnium eft, fie USÂT ex profeiTo nunc notærô* remedia eiusdocétur.Inquibus doo tantâ,exNicandroalteru,alterum Paulo Aegmeca mooebimus.Seqtii hauftom dorycnifi hic ait «œ^ x^wimt®' viiTm wr» fignificant aliod.q laAig in giiftu qualitatcm.qux nulla alla g fapor eft : pertinet enim ad guftum « turn qual’tas Nicander tn in Aiexipharmacis de hocipfo dorycnio agens inquit:âAA« amp;yt ^hff^jw^’f''*'''’ ' Î1/T4 yKMXKTi ÙTri n Hfu-rim nbsp;nbsp;nbsp;ftftxruni uKrwi.quod eft'Sed agc dorycniû etiam contéplare ; cuius circa os '

Ai fimiliscll'arpeAirsO'cibiis.iTàienimillc uocac,qd uidecur^zoculisfenticur.idaut color m-.pfufii ro qd eftur.^r ex eo faporê.-duaslp notas hasnumerat coloréCr faporé,«^ utriïipIaAi ^ilé.Hic tarnen 0 ppotêindicaflc uidetur; Nifi aliquisin cômuni ilia quahtatis uoeequa ofus eft, coloré etiâinteHigi uo


-ocr page 749-

LIBER

711

oeruntamen earn qualitatcm ad guftum hic tantum concraxic. Alte^ quad ex Paulo Aegineta mon emus, ad remedia pertinet:quod enim Iiicait.cumanifotepidumpalïum ;ab eocu exiguoanifodaripraecipicur. Potuitea uox fcriptori huic pcrqHè.eamipob caufam ignotam legencibns elTe noluimus.

njlï AKOVlT^U. Kilp. ^glp^ TÓ* ^ànovim/j li^ïoQ tx/j.a. quot;(^ tt'i-

vtió^ ^ZuKcWvj 'rluj 'yAwayotv /xsTcc Xvi^ su^^cûÇ. O ct7f '73) ^A^ica-!r/tou(7'KOT°J'lUiai',^/xccA/S'alt;^Tc3 ë^isaiöc«, ^ uT^oTOjaf^órpS-aA/ji-S/j üIAtpc jj • ^«j^ Tt 0 ajait@^. lt;? u ?p jç^oveOçbu fxiTX 'TOwo.^aTrVivzjiaraa'ipJ^'iJ^oâ^.itf’aj/} Sief'i i/ttro/) WKo^/cö'tüc« TO (pagaaK-op. « Kal ^a;KAus!j^@-'K.a9'39i^i'c« 'Hm x.oiA'iaf}^y^cró /tiSa7ijo7fgt;2o-|Ua oji-yavto. 3 Trs-yavep. 3 7r§a-»■lüi. H «|ivamp;iou tt/xar/ lUir’ oiwv à'pivâ’l'T’u. 3 «fiwoujiiaêgoTÓMu. Hj^a^tAoûwç,3xa(«-oM7r(-'™^ •«JMO^^J^avTOi’Ka? ó'7f€aAo-a,uoubAH.H *ƒ K-^vpiUtAi^ LHyccAatt^jAtiTCt J 3 tÿ ttaso' Sicu,n^ ri7r£^a§, ita i TrKcai'ou icrH^ oAkh§ av/j o i Va* xai Tn-ruatgitpou. 3 Aamou 3 vtCgou erv/jo^u. ^o'i/'k^u intujia.H aup^b o'iJV5©''',3 pjucroi’, quot;«jrajig^ificéjruj'^t^ oivqxrêMamp;td«. 'T3)u-TSou ^a/ißai/Qfj^Qy^ Km'ia. rt crûp civai,^^ o^-quot;'^'Haâ't-J.Hâôcra . 3Kgtw;j Ac^cu/i Soiicü/j ^u-Ps? '\a/igowo/Ui^@-' aSp 0^11. Atytre« À i^ X®M«i7rnvg nSiu^iif ave^a^o^iip.

DeAconito. Cap. Vil. APotu ftatim cö adftnclionc aliqua Iin gu5 edulcataconitü,3C abedulcatióc uertigines,præfertim^ in aflurgedo: 3C oculo^ humiditates fadt.Facititi-dem ad pedoris prçcordioRt^ cü frequentiore pedituü rcdditione grauirates. Venenu uomJ-tionibuseducere,autdyfterepcrinferna deq-cere oportet.Vrédum cótra aconitum potioni' bus etiâ:origani,rutæ'ue,autmarrubn, aut ab-finthq cü abfinthite iiino de co do, autfedi, aut abrotoni,aut okaftdli herbæ,autterreftres pices quam chamspytim uocant. ProdeftSCli-quohsbalfami drachma cum meUeLlade'ue J additocaftorii,piperis,8Crutæ pari ponderecû uino. Confert prsterea hoedi Icporist^’ coagu-Ium,aut hinnuli cum aceto, Ferri recremétum etiam quod feoriâ uoeät, aut potum ainum, in quo fcrip, aurü'ue aut argentfl candens reftin-dum fucrit. C5fert 5lt; cum uino Iixiuia,elixi^ galIinacei,SCpinguium bubulaçt carniü cü uino fumptum efculétum ius. Ferturchamspt* tysqus humilisSfeoads breuitatis terreftris picea herba eft, priuatim contra aconitü reme dio effe.Ea in Heraclea Ponti,quoloco etia na-fci^ aconitü,holoclerostAthenis ucrojonia:2lt; in Euboia fideritis uocatur.

INTERPRES.

A Teßibus contra teftes.ut in iudieqs quotidie fit,pro aconito agendü nobis eft: tÿ* unus cótra mul-toriifidêaudiendus:haudfanc quale aconitü fit dicentibus,letale enim oéseiTeaffirmant.fed unde fado nomine in poctis fcriptonbusqjalqs tantopere infame fit. Gramatici fiquidem.poëex, Cr qui plantaijthiftoriâaliquandofcripferunt.àcotibusû'petris in quibus nafcifertur.didtiielTeuokinc. Nafoin trâsfonnationibusfuislib.vn.notiflimoscecinituerfus^QiiæqanafcuntdurauiuaciacauteAgreftcsaco* niHuocant,Pliniusxxvn uoluminc cap.m.eofdë natales illitribuens.ait: Nafciturinnud;8cau£ibusqua3 aconas uocant,irideo aconitü aliqui dixere,nullo iuxta ne puluere quidé nu triëte. Secuti hos plures alq idê tradideriint.Tâipàgrâmaticis id reccptumcft,utnö facile fit décréta eoijt conuellere.Conabimurtnuerita fieonfulentes,tinus(^cundlis his uclutinacieobrjcieturTheophraftus,quilib. ix.deplantarü hilforia na-Iciquidépetrofis locis aconitü cradit.nó tn à petris nominari.fed à Periandynorü tneo quem Aconas uoca Danc,adquêcopiofum O'efFicaciflimünafceret. Verba eiusfunt;pJ4T«;X7r«rTlt;)t)^iiv hjÓ.oÜxwt»/ «HiyKw^uinor, *ï '‘'i^^j'rliiiTtfuiiytfieif. avril^ir'iKihfiiniiquot;^v TtifwMmy. Ç/AÜÆ,MocA/5'«T^7rijlM7l^/^T)»v/.quorüfenfusefi: iNa-lcituraüttibitßaconitü,nonin Aconistantü.à quibus appellations habet. Vicusaût Periandynorü Acoiix funt.Amacprgcipuepetrofaloca Aequiuoca loci O'cotisappellatio dinerfitati huiccaufam dedit.multotp wagis in petris nataleseius.Vtris aut magiscredendü fit,grâmaticiccnfebunt ; eft enim omnifl grains nee dänandandes Theophrafti tn autoritäre poècis,Plinio,gramaticisepnunq ego ex xquocótulenm.Anceps •n hoc capite etiâ locus eft.illic.f ubi cótra aconitü remedia docent. Oubicari enim pot, lubeat' ne Diofcori desfumi câuinolixiiiiâ O' clixosgallinaccos:anpoti’ cótra aconitü prodelTe lixiuiain qua una cum uino tlixatigallinaceifuerint.Nosinambiguoid elegimus,quodab alqs Graecorummedicisconfirmatur.

nJnri^HgxKAti'ôiU.tAi'Pç. Kttp. quot;^^t. MEAl 'P l^HgXItAtia THTPV^K-H IvH

Kjp aitoviPp riWÖtTj. amp;0HVHo-( ƒ luvia naAerai. t^ 4u6oia criSic^ quot;nbsp;Ït(5.b(U.oiM? 9 rrtx'^'Scri ty h lt;^ h-^KAïia TH w2;hh 4' MtAi rtww/atV) tparóv7tS V ’noVTt^,ï(J) WV âjM-Oÿl T« «VT« TW aKOVlTÜ, “

De Venenato melle, quod ad Heradeam Ponti nafdtur. Cap. VIII.

AdempatiStur qui ad Heradeam Pon ^ti genitum mei comederint autbibe-rint. Succurritur huic quibus amp;aconito.

Oo i Prsfenti

-ocr page 750-

711

DIOSCORIDIS,

t* irï JV iußoi^Kn MaArsa uiJJtXou/xJkoi ud» oi- Præfenti tarnen Si {œUciffifüo remedio curan* vo/j.i^iToi= o'Uüij^wi’aûp 7rivov’ng,/jjyv\ip.ivuv tant qui id hauferunt, continuo mulfipotua «î^ TTKyavou (pu^S^cûV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mixtis rutæ folrjs.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

COaluerant fimul uitiora iy turpi infitionc fuperiora duo hxc capita: feceratqj libration negngen ^ Iimul0'imperitia,utquæerataconitipoftrema pars,Heraclei mellis prima elfer. Idipuitiu ex wo iepferat,qgt; in utroepeapiteHeracleac Pôti meminerat hicfcriptor.In aconito cü docereturqu’but P pellationibusalqslocis O” in Heraclea chamxpitys uocaret,in mellecü proponereturqd ad Hera cita 0 timel nafcit. Vei^t Pauli Aeginetæ au xilio ad honediorê cicatrice facile tâfœdüuulniis.qdfoediusetiaa terointerpretefaifiüfuerat.pcrduiflû eft.ille enim in extremo aconito tjrdem huicfcriptoriuetbisa ws^^ appellationespercurrit:tü in mellealiud hisuerbisincipitcaput.gt;!' wM(»«KA««iïv»TzKÏgt;wr«/4«Wi“‘*'‘A'’° i utnosiiertimus:EadépatiunturquiadHeracleâPontigenitiî melcomederint.Nô tacendiihoclocoqu totam mifeet huiufcemodi rê,amp; m q feriptor hic conftare fibi ipfi nô uidetur. Secüdoenim uoluminc melle,cum de malo hoc melle agerer.ignoraffe herbâ u idecur,ex qua uenenaeû hoc mel ad Heraclea Ho apes conficerêt-Verba eiusfunt.Heracleae in Pontoquibufdâannis.exquibufdâfloribus propria ui me fcitur.Qui locus quoniâtotuscrqfdemuerbis à Plinioredditus eft xxi.uoluminecapxiii.longmaan non repetet.Sed cü non dixeric Diofeorides in melle équibus floribus fieret,nunc aüt ex aconito neri te tur,Ô'utrunq5in Heraclea Ponti âCutriqjrutâmederi.quxrendüduo'nehxcuenenati clea Ponti fint,an unum non eodêmô ubiç tradituSed in melle cü nô docerentur uenena,cralforeMi ua.in aconito certius.ut certiore remedio curari maleficiû eius polfit ,In qua parte propéfiores effemus, à Diofeorideir Plinio maleficijaliæin illo qin hoenumerarenturnotæ.QuæqfnpoUuntinutroçfcri^ re uolentibus parère à nobis non repetentu r.Monemus illud etiâ, quod à Diofeoride in nielle rehetum • cumait.QuibufdamannisexquibufdamfloribusÉze. àPlinio quodiximuslocohisuerbisreddntfm feiNondixereauroresexquibus floribusea fierent.Nostarnen trademusquae comperimus. Herbae bamexatio quidem iumentorum cft,fed prpeipue caprarum.appellata pgolethron.Nec male dubitari p fcaconirum elfe,quod alicubi fie nominaretur.quæ enim illi in hocfcriptoreadieiftæ diuerfarumgetiu appellationesfunt,omnesabenccandisanimalibusfa(ftæ,nôdilfimileshuicfunt,quxcaprarum mot

Czperniciem indicant, nJj^Ko^'ou. Kt$- ^^s'.

/■quot;TI ^o^ 9 KÓ^iop'\a.^9iJ/u^ ovlt;^cialt;x'T^ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Six’^olt;r/xlii},‘7Pamp;iv^‘^if^vl)J}il^ci

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cn/uj Vv9^ picw'iocp iXï?gt;cp'-^i opMiap

V‘7^Silt;xfxlt;x)(hjjS'\ixS§a'i p.ir' ai' ^^o’Xona^.K.a^ GA'S ^ ?o‘lt;a/xar avr,« oir/j.» J^iatpixhi^ ? Ko^iov.Sou^e 9 av'pZç/j.îrà i t^-c«5t6HViX((/'/a r’/j/voueZa/ou œÇTr^ct/jHT^.tAca op a-iw àgt;J-/v6(Cü TnvóftS^op Kai)' taur,H eXc«') warêKtvamp;5^£VTa£7rj «vra 0 j^XiaStvra lt;r«b KA^iH ly 5o^»|USxia. ly aXMH 9 mvofjSjjii,w^ ^u IJ.0g àx^xu^cç £K T4 O^W^-O^ Ci X^°^i 7XUKUÇ T£ crew KOVic •^aXa/xêca/o/xtil^,

DeCoriandro. Gap. IX«

On pot ob odorc latere conana^o® cê hauftu exafpcrat,amp; ebrietan nw^ km cö turpi loquacitate furore facit.

— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Totocorpeeiusqidhauferit,copan-

dn etia odor fen rif, Remedio eft cfi irino oleo,q in alqs præmonftratu eft mô id eduxeris, eu a ' finthio rneraeû uinü; nee minusitidéperfepo^ turn utile eft. Bibutur côtra coriandrum W^c etiam ouorum pu ta min a in feipfa confractay^ talt;^8i cum muriadiluta, Quinetiam muriaip a perfebibitur/alfumip gallinaceoru aniens ue efeukntum ius,ôi cum lixiuia palTum.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- r '

-J—^ Amofa in carminé fuo coriâdra appcllâs Columella ancipici uoce ufus, cogitandü pofterisreli^iW 1-4 tidianü'necoiÿufumlaudauerit,anmagisinuenenimaleficioqdhabent,monerelgétes^y®quot;'?.^ JL luerit:Vtrûcpenim nouilfehominê iierifimileeftzpræcepilfeqjeoijî interhortéfia confitioné,Ô'ningt; minus qm homini nocerent.una ilia uoce nimiü ut hic in coriandro ait,ufum eoiji damnalfe.Quodabno ipfo m.uokimine fadlum eft,cum monuicmaiorc copia fumptum coriandrü graui periculo mente com uerc.ideotpnimiumO'côtinuum uitädumeiusufum: FadlumtizabaltjsCraecoijimedicisamp;herbarllsO' mnibus,inter quos sir Nicäder pocta cfticuius antiquilfimusinterprcsfylueftri coriandro nófatmouene maleficium aftignat-Nos tarnen in plantai^ amp;nbsp;medicae materise hiftoria, fylueftre in hoc genere hactenu nôinucnimus.Ecquoniâ oês coriandrü fimplicicer nominSt,un3 tantum genos eiuscredédiim.Plura9 ofcorides nominaueritremedia cötra coriädri furorema Nicädro traduntur.Nolumus nos eadocere,into «nimferiptore parata omnibus funt.Q|iod aut nobiscorn alfjs nöconuenit, exeoóquot; PauloAeginetacom firmandum eft,id Icilicer quod hic ait, w«« xtvüStrrK fSii jl «ü?» lyè JÏhSÏvtk ffu» «Agt;.» f«pov/^v«. Qin ioensquo a alfis ö- à nobis reddicus fuerit,facile erit uolentibus cognofcere.Qu od aüt cü altero eoi?i nobis non coucni » remedtj hui’ratio «gt;'ufus eft.ille enim q Diofeorides û« KiruJivr«, idcft,ouaomni intrinfecohumoreoacu appellat.nee ultra quicgillisadijcit.oua in patinadepletac^fubatftacum falfugineuertit Remediiiçin *' tuere uidetur.quafi deplete oua oporteat.Et quod ex eis depletu eft fubigendü eflê. O' cü falfugine forben. dom.Nobis contra uifum eft, non quod in ouoclauditurquxrendum elle, fed depletisomni fuo humort ouiscorum puiamina.Vtimurq; adhanefententiamrationibus his,qpin conftituendo ouorum ufo huiCü alqsfemp fatisfuitouisutipracepiffeiqd enim inillisufumplern^habct,interiorliquoreft:0'fihacmag'* quim iUa parte uti oporteat,tunc uitellum aut albumen feorfom impcrari. Id'que tam late in hocfcripmre

-ocr page 751-

LIBER VL


ô’»ltj9patet,utcertiusoftendinonfitopus.Hocautemlococumîubeathicfcriptordeplctîs,îdeft,uacu« ouiscontracoriandrum uti,putaminacorum tantum imperariopinati fumus. In eamep fententiamnos P«mum traxit Paulus Aegineta.qui Ùx mvuSÛtx ifâ li «Jr Alt;«»«wT«,in hac ipfa re itidem dixit.id eft,euacuata oua O' in feipfa,id eft, nullo alio in loco trita amp;nbsp;infradia. Traxit Ôquot; Nicander,qui in Alexipharmacis fuis in-

ôjirotA^uy xjrxKÜi ùJ[7rxiuytiiTxr,Kiigt;fgt;y imyn^xif amp;C. quod eft: Sæpiusçgallinatum mollepar-tunKuacuanS.fpuniarnfuperinfundens.Manifefte iubet isgallinarum oua deplêda,deplctisfc|jhis nihilfu-

'^^°^'”^^'’'^’ P°^'^ 9 putamina.Accedit his communis deinde fenfus, in quoauditisdepletis ouïs, quot;■nil quàm putamen inteUigi rclinquitur.

hijîtu?^/ou. Kt!p. ^13*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DePfynio,idefl-,puIicariaherba. Cap, X,

Ai-p «3^10/1 ^ KaA»/^ivo/j 7fgt;9f v, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Otum etiam quod pfyllium uocatur,toto

u3\lt;pÉç^ |’j^(/joAouT?pcrto^clt;rgt;^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpore algores facit. Si cum refolutione

fl vajub/xiT’£KAult;rtult;50 à?«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporis triftitia^ animi torporé. Ope m

Movi'aç.Sêok^ôTrccvraoirarZs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferunt qu£cunq^ contra coriandripotum

H’SiopTrtTruKoo'i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remediofunt.

INTERPRES.

Efrigeratpfyllionquæ pulicarisherba eft,nn.uolumine à Diofco.tradlata: fuotpfrigore uitæ noxi-as pfridiones amp;nbsp;algores facit, amp;nbsp;pratter algores corporis refolutiones.ïr métis triftittam. Qiiahs ta fit, O'qiiô ueneni maleficium hominis uitæ afFerac,exhiftoria eius facile kgentibus pacebit.




n^iKuviiou. KK^. ■^^H.

Mo^ ^ TPâî/J iÜTltf S^i «TKOTM^Xa]« t(ÿ^âj(Au/).w(5Tt^H!P’ £7r' öXi'yo/j ÊAiTT^/j. Avr/xop 71 tq (havo'aç 7ra

^ çaepo^L’.q ^'j^i/janjcj/j-iTriTiA^ J'ttSTM/jSvoiTTviyjv'Iai .sitripAa.(xSimvT^ wip A ijn^ïa^j 7rViv^argt;ç. KxxfajX*^ A lauu^ßsTri r «^ J\a r l^ti^avi' M/xii-Ai8«. wflaKtvM/Aa^ •^X’ripSjJoi,'^ iilt;i Tà tv-T^^ '^OAllÓmü^tnHjlvg^y^, iy ToTt W^ETT» Mtyisop SoK^^a w i -fS* im^or^'if'iriap Tr^ay/ . Vo/xifla.fiJ'ôvnç^tja^u lt;hasN/xa,c^ 0«? mfv «’«lt;'Wlt;V^niA«aiio/L8 foao/j. J S a-i^^iop ^iraTTiMjtïiç »q oi'vou, iq Kaso?iou,^ J^siouiiq «(Puüo-^xou o-cüj oiva. LHâ|U.û3iU,y.J *X;5i'a((ia/xïs,5 SHjaxoç, ii ttittï^wç Mifà uv/ AçOTij^arç crtùi oivca. S ^a-pVHÇ rx epu/S^a. e^oiaç TE enAp'ou ô^ç cru'p £Aû«u »q yAunê. H^ b yAuoçoFvl^ jlè «.«2? taui'/J 7f Auç tth ’°/i!}lJ©-',/KCC(*UÇ «J(U.Ô]^,



DeCicuta, Cap. XI.

Aliginem ucrtiginesq; oculis ratas ci-cutæ parus affert,iit nec minimum ui-dereliceatifingultusitidë,mentisalie-nationé, Sôextremaçz corporis parti« perfridiones: poftremo côuulfione ftrangulan



tur qui cicutam biberint,ceflante à motu omni in artcrqsfpiritu.A'principio igitur,quêadmo-dum in a h] s dec return eft,uomitionibuseä edu-cemust mox exinanitice hac fada, delapfam in in teftin a eiu s partem purgabim us : t2c^ ueluti ad efficaeÜTimu remediümcracasuini potiocs tranfjbimus,per internal la dates: amp;nbsp;in in ter u alii alii s his afininüLbubulü'ueJlac,uel abfynthiS cum pipcre caftoriolt;ç,autrutâ mêtam'quecum uino,Laut amomi liquorêJ cardamomi'ue aut ftyracis.finguloflqj drachmam cü uino:autcum urticae femine piper uino^ itide: aut lauri folia, lafcrpiciumcp fimiliter cü oleo amp;nbsp;paflb.Quineti am palTum per fe potum egregie auxiliatur.

E R P R E S.


SVntferiptori huicÈrCrfCoij« medicisin cicutf remedijsomnia cadem:pleracptn illiadrjciunt.quibns totacertiustradeturrcs.qualeiierbicaufaeft,quo loco hic piper fimplicitcrinftituit.illicômunr ad-didenmt. Vtendücp coi pipere lu bent.utlongü CTalbu ab hoc ufu excluderenc. Quale itide cü laun foins teneritudinê adqciüt.tenerisi^ eius arboris folijj uti praecipiu nt: fummos ut nos credim” coliculos eiu» 'nttlligentes.Qiiale eeiä cü decernente hoc amomi cardamomiéçaut ftyracis drachmam, iUi unciam cößi tuuncdimilia^ his pleraqjalia.quac uolcnccs diligentioribus in hoc ftudioiji genere relinquimus, n^ïx/xiXan^. Klip. * ^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Taxo arbore. Cap, XII.

AEiiaA»/^K o-jUiAal, VTT’ ^iap JV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ota arbor quæ fmilax, SC à quibufdam

Gu^iopjiq ^«^/jia('o((’Td^o^,7Pamp;c! thymion,àRomanis uero taxus nomi-«nttiTKpÉji ^v^i/) tiaÿ oA« ? a-ta/xx natur,toto corpe perfridiones,ftragu-T^-yq mir/xop- o^vp -n. r edvarL Siç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lationes^ Si eeleré morté facit. Reme-

6üHfe7rdvja « iq T/i? 1® K.cüvjo/j mTru^óo-i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dio iUi funt quæcunq^ Si cicutæ,

INTERPRES.

Dldaa nobis lui.uolumine de taxo arbore fuerunt.quæ fatis tune fore credidimus. Nihil nunemo-nuiffe aliud legentes oportet,quàm ex eo loco repetcndam eius hiftoriam, cognofeendamep ar barem, qnam ueteres Gratci non fmilaca tâtum fed thymion etiam uocau erint : hæc enim altéra eius gt;ppcllatio quondam fuitiü'fi uarie in antiquis excmplaribus legatur,fola^ umbra non fucoo tantû homi üo t nilxta




-ocr page 752-

D I 0 S C ORI D I «,


714

ntletalem. Non tarnen fcmper,fed nt Plutarchus Sympofiifui ni.commentario ihonuit, quo téporep«' gnaus flores prefert.Ex quo quod in biftoria feriptoris huius quo diximus loco legitur, letaleniumbra no mini eaxum e He,non ni ft cum floret,incclligendum eft.Nce caret ratione aliorum quorundamflorumex’ cmplo,quorum halituhomimfxpcnumeronocecur,

n^iO7f~ K^Æaerou. Ktep. ^o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Carpafi herbæ liquorc. nbsp;Cap. XIIL

Aió9^)ta57ra£rouo':f^,7f^ii^Ka5O|U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Carpafi herbæ potus liquor, fopo'

tmlt;j)i.^iamp;'7TVtytKopolvp,Son6^VTai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res amp;nbsp;præcipites ftr.angulationes f^ Jit XS^S'wuiji' w/)H9:^oir’K,uvs(o/j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cit. Succurritur huic lifdem quibuscc

TrîÆMKûTVÇ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CiCUtæ.

INTERPRES.

—^ Arpefïam quinto fuse medicina commétario uocat Paulus Aeginetaicuiusliquoremomnesnoni' ni letalem faciunt Meminit eiusaliquando Plinius Nobis de genere herbae non fans conftat. Veruiv ^ tarnen frigore noxiam inteUigere oportenex quo qfJem cicu tx remedqs illi fuccurritur.

n^ZSaj/'aviaç Troaç. KtcJ). quot;^oa.

Aî traf/'œv/oçAî-yo^i.t.VXTroa, Sa T^IXX'‘^ yj^exi OVITK, ')fhSa‘«. SêjW dffo-tx^'^a.^amp;oi^ix/jj^iavoîa.q în/cf« gï f,M^ aiTa(r,u,aJa^tTaff'cu)oAKHS j^tiXtwv.bjç 74 7tAur tfeuf]lt;xo'iafi ^îx^'P-

V^’ fiç J^ia.^iinuç HJ ô exa^f^wo^ ^ÉAuç ovk tVC}gt;M|U6X; ^ tS GlCf HCl^/J.ÎTiJi'^ . Éep’ Wfl’lJ^'l-uq MJ/JUTX ^pifj^mX^U.Ô'lVjfXi'K'lX.^a.'Pp TP' Au J^xi^ô/xivop HJ nxAa. t/xS^oj^K Tt H^ Âmoi' o‘iM^o7lt;'!S^(ra/Mi7’^Siàamp;igt;fJiau'àA tf'^^/xx Kafi. HJ £p.€ûécnl(5 ƒ’; vt^^Ao(Zûu6^uto.U7raAii cp^ fJ^ Ti i KOWÎJÇ J^S HJ 5tva7y iS^ lUtrà t^ ifj.^lt;rip avT’uç. naamp;oAou JÉ œç TT^oç CtET«-v-f^opiO^liU tS Qt^x-m'iajj d'e TfiQt^^^

De Secundo ranûculi herbae genere,qua Sardoniâherbânoiant. Cap. XlIIb Væ Sardonia herba dicif, ranûculi her bae fpeseft.Ea in cibopotu'uefumpta, métis alienationc,5lt; cû labrorû côtraquot; ___dioe eas conuulûones facit, utrifus fpem pbeat.A'q euétueuaSardoni’rifusmifera' bili dideriointer holes iadat.Poft uomitióesprp uatim côtra hic ,pfunt aquæ mulfæ laâisq; copi' fus pot’î nec nô totiuscorpis infperfio inundioeg medicametis hisq calefaciédo finttdefcéfus præ' tereaî calidâaquâ.cuiadmixtû oleû fittneçtpoft defeefum in ea ungedi fricandiqj ualicW^f font quieâ hauferût. In uniuerfumq^no aliter gincoquot; uulfione tota hxc curaüo tradada cil.

i N T E R p R E s.

N Oucriintnoftraeaetatisherbarq Sardonia herba, rifus apiâ appellantes. Apu'eiusincÔmenrarioillo de herbisfcelcratâ herbâ nominat, manifefta à maleficio eins nommis ratione.Noslongius ƒ ^^ “'■ uolumine in ranunculo herba egimus.qd^tunc fat^n «ft.inutiliteragr iceijz hoc loco no deuet.Po terut uolëtes ex commentationibus iUis noftris quaccunijopus erunc.in hunc locum reu ocare.

njJl'TOO'KUX/XOU. Kü}). “^oS*« OerKua/xo^ Q 7fOiîi^ H ê^amp;iç ^a Mirlw'F'7^ /xiamp;vovlt;rifio/iQÎaf}i7rt lt;J)i§^. ts» Jê tSiaT’ç. ÊohSts/Z^oç /JI.£AlKjaTû)'?f’?ÂvS7f‘2;^0,U.£Vù3.V(9£j »yaAaK^MaA/sa ovtiqj. û 9 /xh 7t, LtW^tlaJ

S èx'ix, H lt;rvn.(ùiJ ^H^w/j â^i-l-ti-^“^ • 'gt;Pio^°‘i f^' t7r’ «vr H^ SJoS/Aoi.^ V criMi^p cüji^fJ^x a-tw 7AukS Âa/j^SciJi/oijSjJoiJ,amp; «A/xujoi; oivo^criM sîaà utiqj V4^$ H9!J y^më, crvfi vJ^aà,^^ MÎ^ S^^Siji^Uiaop.oiû3g. 3v'iT^ova^p’'jd^aü.«j^d 39 61 x.iygï^^top. 61 vccTTU.Hj Kajc/'a^toÇjHJçac}« »o,u,Hj K^/x/xua,!^^ mo^d'a. Ïnasop risruip tnpo'iVf^'^apamp;x'iô/^QV. Hi^uj(^dc^^7 aûl®â-iiÄTKa^iJ^j (fg. wç 7^ 0/ vpaixop TrioVTiQ.

De ApoHinari herba,quam hyofeya mumuoeât* Cap. XV.

Ota in cibo'ue fumpea Apollinaris lier' ba,ebrietati fimilê amentiâ faduFadUtt me tn curant q eâ hauferît/i copiofe pœ ta mulfa aqua illis Si la de fucc urrat, a fiquot; ninoip prcfertim:fin min’LcaprinoJbubulo'uc, aut caricaçi decodo.Profunt 6lt; pinei nuclei,eu* cumeçtcç femina cû palTo famptadalfum prjtet-ea uinû cû recenti fuillo adipe amp;nbsp;palTo.Quineti' em urticæ fernen,aut cûaqua nitrum accommo datü eft.Prodeft amp;nbsp;cichorium,prodeft finapijis fturtium, raphani, cepæ8C allia,fmgulacûuino fumpta.Quies imperanda bis eft,utpotum uinû fonuio concoquant.

IN TERPRES.

QVæ cognofeendæ ApoHinari herbae neceflaria erant, quarto uolumine in biftoria eiusdidaiampit dem ab hoc «y à nobis fuerunc.Quoloco cû ditflum à Diofeoride fucnt./^avrtiJc/lwx^ «(fw/Khefléhyo-^feyamum.quarum uociim altéra infaniam, altéra foporem fignificat.dubitatidumqugrenduniill legentîbusreliqu't.andefithocloco.ah abundetillicaltéra ilia foporis iiox.ex bis fané quæ hoccapitet«' duntur abundare illic uidetur.Ex quo inquit imperandam elfe quictem.ut pocum ebriorum mô uinûcôco quant:qux imperanda non erat,û e^tBriXopoté hyofeyamus faceretUn maJeficio eins practerea à Gracoru medici*

-ocr page 753-

LIBER VI.

medicisnihil aliud g ebrietati fïmilis amentia numeratur.In angufto uerfatut tes,ut aut ex hyofeyarni bi* quot;oriaeamexpunxiflè uocem oporteat, aut quod illicii«(,wrtn'o»eft,contra cornu nein uoeiseiusaeftimatio» *’tm ad capitis affedioné aliam cransferendü fit.Omnia toto hoc capite omnibus eade funt.prgtergin ex-^■«niocalce in quo aliter uoces fuasc5cipit Paulus Aegineta.monecqj imperandâ elfe quietë,uc non aliter S^brij potum fomno concoquiint uinum : fie etiâ quiete fua qui hyofeyamum hauferint,ueneni eius uim pariter cöcoquät.Nihil ein in re alioqui haud mulcifaciéda mutauimus, fatis imperaca quitté fore opinati.

n^l MotvJ'^aro^ou. Kîtj). quot;^oy.

Mkvi}^^a.yô^ov J^ 7f0tigt;T’S tvfliu^ x«

^oçsTraKoXÂamp;è' ^ exAuo'/ÇjiwcJ« 4»^ n ’/%ujcf ^(51 /xnJV/j thaift-jouera 7ra62Ç Tæ At yj/xtrou AxOa j-W 7tjo 730 Tl rgt;uru/j cri'/j.Stiva(,aj/xû^^ 0,711-Wi^ ci MiAiKjaT’^,^ ^t roi tWtp ly v iTÇop, amp;nbsp;^l'V^iû/jcrœù'yAuKê Howœ -yAuttoé^ov^ Aa^iSa ''’/jijt)« • ivj i^ îHç ttttpa A^ V*6çoX” ‘^^ '^txf'ivs 'lô^o^ous. H^ (h tr^cr/ç Jè ty H.ÎVK(r/§ TO T^pjtr. 'Oi') Hii'iolt;r(})javi)t-^,^tÛ7ra7®5iou,^ 7rt7rt££ i^ß i'û:7nj^,n}| Kasoj/ou, ^ TrH-yavoUjC^K 71-‘^'M/iSl/u/j. n^Tn'ojKÇ u'XgSç gt;y t ilt;sjlt;-lt;i»i.gt;Sjjciif)f ^ to^^t'v' î?^u^viU|U. æutravaKAHTCôÇ j aür ^X'’''’'“/J,Âj-)Tf5i/À(K.à H7ra7^. gt;y 7°7(5a?Àû/ç K0i W'^ÇSw^H^çri j^5i^t^£7riT2r«/j.

De Mandragora. Cap. XVI, S Equuntur hauftu mandragora gprimu foporjäguor, Si inexpugnabilïsfomni necelÏÏtas, nihil â morhoqui lethargus didf, differens. Profunt anteg quicqua hoçifiatuomitiones, Slt; àuomirionibusftatim mulfaaqua nitrü^,amp; abfinthiucum paflbdul-d'ue uino fumpta. Rofaceo præterea Si aceto caput infpergendü excitandûtÿ amp;nbsp;commouen dum corpus. Admouenda indem quæ olfadu exciter, Euparoriü, piper,finape,caftorifi,ruta, omniaqj ex aceto trita.Quinetiam liquida pix, 8C accenfi tum extindi lucernaçi funiculi. Et fi à fa pore nô facile excicabuntupadhibeda quæ ftemutamêtis alhusexcitêt,c5munibus£ÿ alqs remedies contra mandragora ccd utendû.

INTERPRET.

QQpgt;t3prim3ma!o fomno hominé madragorasddq^nó cantii hoe loc* Diofcoridis fedjnhiftoria iin. Xuolun)inelôgiu5aj3eotradicûeft.Remediaii5ctânoxiacquietistradfitur;Primütplocu uominöesö' ^mulfaaqua fibi uendicauer3t,in quibus nö eduenic nobis cü alqs interpretibus: illi em uomiciones 0* •quärnulfamcöiunxerunt, uomitusex aqua mulfa prodefle,Cr uomiciones mooeri,0'aqua mulfamdari lt;licëtcs,NosexGr2ccoi5(medicoiï!difciplinacóferrcquidéuomitionesdiximus,fedauoniitionibus ftatim mulfamdariaqua, Habuimashj in eo autorê Paulü Aeginetä, qui feriptoris huius capu c hoc excribens ait: «PmiI« Aitf)»iv'w ri n/^ÜHVKi.t^n %gt;tT@',K^ ^xtroi ^v^v/Au^nfixiv : quod eft: Prodeft priusg quicg ho»j: fiat uo* mitus.irpurtlmncaqua mulfa. Cogicauunuseciam quoniaabeodem fcriptore inter madragorg remédia no nu meratur Euparoriü, multoiÿ magis quoniâ nihil quod ad hoe faciat in decretis Eupacorq à oiofcoride rwditur,autabundare earn uocê,autpro quapiaaliamalc'eamilliclegilquodfignairetantüuoluimus.

n^i MKKuv@^, Kt(p. ^oJ^'t ■gt; ^Hmo^ycTrS 7fc£vr’2,-^aKO-

Aou^Sitalacpoja /xtTaKalalH-1 V 1 ^‘®^ ^ KVK.7-p.üü uIA7i]a/.ÓLüiJ, , -^Ç7p:^aK|ScÀ«%U0V7=ST(î)îSA«.a *’5’^7'''i^57®o-27®p iU’K«riüLop,Sç 71 (ht-yti-f^ vx’ «vT, üTgH 71 TO !paj^axou tP’i oAou ^^''u.’gaïBi^U/'i/'alaf. oi^SonSp/xtra TüpTO ha(S£^«rgt;Uj H^ xAuaamp;i^va/ (Pji/xö k Autr^ta^, c^WAï Tew «Acri TrivófjSjio/} « fxiÂt ira}} ^otfi Vuö^.UM.H^ aKjarç tpAus o-on St-J-ivôicü « mwa ^lt;^Htf. « o^oç 6^|Uop K,a0' 6auTo.vï^op rt eu v vii'a^^iy ojircwo/jeu^ KOu'a.L i} ^Autco. J Tnira l'ouTtScTji'ou cüT£j|Ua c^up 7rt7rtjl iV) oïnepj^^tij W«i«,7ri'i^i Tt^traKosoji» Mo^i/^tAi7°S. *MiT«6j|U,SjaSHÔÿjrcévou Lamp;cj)tq.‘(|U.a7°sJeuv oïvte. JifJ| nÿj tXt’uç «jVfydjip T^îç ccr(j'jcü/i -HrîçitaAoupSLoi^ //^êiSa jft/jtiç ^^uo/j Hj ’cujic/j J'ià 73^ 'M\yi'jôij3jjopx.vna-/Mij. ûUHe^ KÙT’üçnÿ^ HiTixv Aou7yà/i AS^«^ twp.o7ç Ai 7rajti7§ ^nx onov î ^Auxtwt’, Hÿ^ ^utAoç «Ht pr iÂWVUiVÔ^Mt/^,

De Papaueris liquore,quod opium uocant. Cap. XVII, POtum papaueris liquorê qui opiS cft,c5 perfridione prurigineqj adeo uahda fo-porfcquif,utfæpenumeroinualcfcente ueneno tanta fiat prurigo,ut qui id hau-ferit,ca uexatione excitehReddit præterea toto corpore opqodor, remedio eft poft uomitionei oleofadas acerrimo perfundi clyftere . Confert etiâ potû eu fale acetû mulfum,aut cü calido ro-faceo mehCopiofum præterea cü abfinthio cin-namomo'ue merü aut per fe calidü acetu Nitru itidé cü aq aut cülixiuiaLpalfo'ue. JOrigani aut agreftis rutj ferne cü pipere, uino amp;nbsp;panace,nee non cum caftorio SC aceto mulfo piper, autcü fa tureiæ origani'ueLdecodoJaddito uino. Oportet enam eosqui opium hauferint hisquæolfa-doria dicüturexutare,8C lotumin calidâaquâ deducere,fomentistj obfuperaccedentem pru-riginem fouere, Proderit etiâ poft loturam pin-gui efeuknto iure cum uino autpaiTo uti. Pro-dent SC medulla animalium cum oleo pota.

po 4 INTER*

-ocr page 754-

71«


DïOSCORIDlS,

INTERPRES.


NVraerantur à Nicandro in opq potu prêter perfndlioncs, foporemjanguorem.pruriginfm.er to* co corpore opq odorern.norxaliae pkires, pallida facics,Iabrorum igneus color, exiguairfrigida refpiratio, liuefeentes ungues, diftortae nares. O'concaui oculi.Addidit illudetiam,odoremqueni Diofcorides ait toto corpore reddi,unà cum fudore ueluti ex labore euaporari.

n^ÎH‘(Kwvo(?H.^aTi2:tfû(5. Kî4). ^oé.

△ s Mrofxivn K^aT/Zç /xmap, c^ rw Sjuamp;i^v«i H TpÔHVai roc «uTajTO^t^« tra W C7rS^ iUhkuVûç trup-TtfuMa raj'PZç aÛTgt;zç goNSH/xatriv Ù7f7riwf(J.

DeCornutipapauehsliquore. Cap. XVIII. E' T quod comutum papauer didtur.in cibo potu'ue fumptum ,cofdcm opio cuentus affcrcns,r)fdcm remèdes eu-ratur.

nfii^îSiKb’ Kîcf. ^os'.

/’■“H y? 9 Ka.\iijSjJop ip^iMp, tS' pM’ I nbsp;nbsp;nbsp;nvirip TT^o-ap vâ^a àr^îa ïoïKîV,

B £7r/tfgt;iç^ Jï ^OLÂMcrip iso^p /lira

—“— TrajaKOTrî^i? ty asyao'p.b. J^S q P-i' Tcc^ÿ\,'^ilt;rcii a.vTPU(^,'!PTi2ipohapài-[iV^tTiip o‘w nnva./j.afji.iÿîn lt;rpi.vÿin’Hvai^(ÿif.i?Aannp £Vio/ cr^iVÎtu tKaAiira/j.H v^ePosax^uûQ bAKaS 6'. ^gi^ trMxsVKÇ 6'. oSoAöUi’ fxip.icfxîvovlt;i o-u» rAuttf. »’'n^ipfxiTxn^oKou criwo'vcç.(f'amp; ^ Kaja TrAaoya^ Jï rS KîefaAZuà avr ^ujKtnwjaÇjKjH ^jViÿâAiuja trou TrKravw Aî/uJl^ o^n,

I N T

DePhanco. Cap. XIX.

Vod Phancu uocant,nardo fîmile gu ftû omnê habet ♦ Potû id, eu furore äi côuulfione refolutioes facit. Oportet cü eos q id hauferût exinanieris, abfinthite uinû eu cinnamomomyrrha ueaut Ciliflanardo,qua quidam * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no™*' nant, bibedum dare; Autfpicæ nardi drachmas duas, amp;nbsp;myrrhe obolosduos cumpaflomixtos, aut iridem Si croci florem cum uino. IHinedum præterea derafum caput hordeacea farina ex aceto,addita concifa ruta,

E R P R E S.

x-^Vid quale cp foérit Pharicü.non fatis inter antiques fcriptores eóftat; (implex alijs.alqscotra copoß £ nbsp;nbsp;Jtum tradentibus : O' quod haeSenus IcgilTe me meminerim, nullo eoiÿ fine fimplex fine cöpoßtuni

V—fuerit,genus eius O' fubftajitiâ indicante.Incerta pofterioribus Crxcis ratio nominis etiâ à getibus O' locis aliqt Grxcix didii oes teftent. Quida em à Pharis in Arcadia,quidâ a Pheris in Theflala, quidä poftremo à Pharide in Laconia cuius meminit Homerus, Pharieü did« uoluerôt. Nee défunt quia o inuêtorc fie uocatü putet. Athenxus in tertio fui Diphnofophiftg.q loco de cotoneis malisagit.nifi uitiuni eo fit, nö Pharieü fed Phanaeü nominauit. Verba eius funt: gt;• gt;«3» pap/aniv pap^ntHov.O'c.Nec ipfe enaalioqoi in huiufeemodi multus0'diligê3,quicqde nomineautfubftantiauenenihinusdocet Refert tarne qdmi' retur aliquis,in exteris nö legi,nc^ inter remedia à quog numerari,infringere ueneni huius uires mala CO' tonea: 0* ex Philarcho in vj .hiftoriat^t fuaijt narrat,cotonea hxc mala odoris fui bonitate letaliü ue nenoç uires hebetarerPhariefi tp hoe uenenu cotoneis malis mixtü,amifla nocêdi poteftate euanefcereideprene' rum^idfuilTe,dato hominiPharico qd inter cotonea malafuilTet, nullo mortis aut ucneniinïi*™*^*^*'“ to euentu.Cxteriitidê oês propofito Pharico,defcriptisqj notis O tradicis remedijs,nihil uitra de eo docue rüt.Qiió fit ut credamus tâ notii tue omnibus fuiffe Pharieü, g nue nobis incognitü eft.-O ut in re nota ht, tacuifle cetera oês qui de eoagerêt nedefcriptarc.male'OfceleratéagereO'uenenisutidifcerêt hommes. Variât,pluribus locis toto hoc capite ueteres Crxcoiÿ codices, O in deferibéda re eiiifdê gêtis aurores aiij. Primüipillud cft qd paffim Jegifiriiv tS^ yiSim ttkw vKfJlv irf'a wz«v.Qu5 ledionë fetutus alter ex nouiffim» interprecibus,fylueftri nardo faporê Pharici cöparauic.cü tamé autoribus alijs orxcoqt fcriptoribus fimpu ci nardo cöparandus clTec. Sic em in Alcxipharmacis fuis Nicader cöparauit ; -rtó S^z gt;tvS/.S/^Jr«/»4v«*é'«^ vixp/uiqd eA ;Quaquidêguftu xqualë nardo intellige.Sic Paulus Aegineta in quinto.-TÜi'pÏKj^ïf'''«’'^'*'''quot;* ^u Mzwv.qd cft; Totofaporeirguftu nardo fimile eflê.Sic etiâ meliores crgco^ aliqui codices indicat.quos fecotusBarbarus, nardo fimpliciter cöparauit. Nö cöuenit deinde huicfcriptori^zorxcoq; medicisqua^ alias Pharici hui’ notas pertinct. Hic cm poto Pharico fieri ait 7r«(gt;«Awzv,1.17« TrKfetwnïii i, mwntv, quaiji uocii fenfusfi't,refolutionêciï alienationc métis «Srcôuulfi’one:illiédiuerfofierirefolutionécüalienatiôe mentis, C' prxtcr eâ cöuulfiones:7r«(gt;«Aizirzr illi dient^tr« TrapanoTrii/19 cwixzr^ovr.In q eïr fi nö adcodiuerfus fit fenfus^o nere tamé in co legétes placuit.Sequit hoe qd penit’ alrjs ÈZnobisdifcrcpec.-illi em cömunem fccutilecnO' ncm.abfinthite uinû dari iubét cü cinnamoriio,myrrha,aut nardo GalIica.Nosaöt ueteijiineadêhacreae creta.Ciliflam nardü,nÖGallicadixim’.Perqs aut ad eâréprofecimus,Nicâder in Alcxipharmacis,O'poU Nicadrü Paulus Aegineta funt.ambo Ciliffam nardü in hoe ufu pala probates ral tenus uerficuIifunt:«AA!lt; ffuVAAetitf A^ rotz/li»» ivxvSix vxfAiv (i^kJIk luMKitMKV Ï7r«fi«. TW Ti kImmki nfni^ni^^tdnvfi upnrKUft/iVfiJ^^^^f^''' 4' rum fen(us cft: Ve«j tu bene florenté fpica nardi radicitus euulfam u tricularé dato, quä Cilicix montes nu* triüt. Eftep nardus hxc qua primo uolumine poft Gallicâ nardü inter extera Diofcorides thylacitim, id en, u tricularé uocari aic,montanâ in Cilicia û* Syria nafcenté .• in qua diefta tüc à nobis fuerüt qux fatiserat.Ei-fcêp bacilli candem,tâti uiri autoritäre pro eóperto nobis eft. Akerius in Pharici remedijs hxc uerbafunt. xzvi«Alt;w/.u,MCgt;(upi'i(,MTOpyiuK^zKz'« : qd eft,cum cinnamomo,au t myrtha.aut nardoCiliffa. Cui fubiccit ftatiffl qua oeciiiY uocât,ignotâ nuc uoce.eir qug in fcriptorc hoc ferineJegaf,cadé jncercitudine.Dicet forteahquis in cutfils Celcicâmanifeftc'Iegi.Fatcmur id guidé, ucruncamé aliter tradétibu» aJijSj^zlubncoaduitnua-

-ocr page 755-

LIBER VL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;717

?^°?“^*”^'® inuicé eiufdc principq duabus uocibus.qd pluribus Cofirmabatur tedibus.hislp proba ’ ndei,e3 magis leftioncamauimus.Diuerfa etia nö multo poft ab hoc feriptore in remedijs ueneni huius '*^'J?'’“’'^’4Jot^ofcilicet prxcipit utendu iride: ér ut hicait, (Mvu £i9i : qux uoces nihil fignificare * mdpoiTunt.qroleii floré.Paul’ Aegineta nö hoc,fed xfmuru M^.id eft, croci flore uti iubet.SiceciäalfjGrp^-toii! mcdici;qfa(ft5 eft utcroci floré magis probauerimus,prgfertim pai^ apto uoc3 cöceptu,fiquis rofeu .“®pro rofadicatdpfaem flos eft.aptiusqjcrocinus flos grofaceusdicit. Potuitdcrocinoadrhodinufaci* t^s'apfusïrmutatioeiTe. Hxc nos quibus licet cóiecfturismonemus,!iberaeligcdi poteftatêlegétibusre* •inquêtes.N5relinquem’ér illud.quâcæteri ocs myrrhä in hoc ufu probat,Nicâder qdixim’loco nö myr* thamfedfmyrniS olufatro congeneré plantam di.Kic.'«M0Tt X f/Avpvïiiir ïv^i^isi quod ert:cr aliquando fmyr-■quot;uni bene tritü. Nos tarnen nihil mutauimus, myrrhä cêfentibus ér numerâtibus in hoc ufu ciidlis alijs.

n^i To^inS. nbsp;nbsp;Kîcp. '^o^.

A~#’~^0' Jê 'fgt;^iK0}iyil^0K.e /t^ wvOiUatôS I £K 733 rà To^a r?^ èi^amp;i^f] utt’ I ««733 j^ii^. -^aKoXou^e 7 tdZç 7r£7r£8Kocr( ^^À^up «^ ’yAwTjxs ^Zt quot;y^otH. fi.w/ia,7t àKara^tr’Q. Tf/Zmcaç £%/-6ï(^o«!ra (jwlao-icaç. uç tq (b à ‘TSgt;T° J^üo-ii-’’’“Çtiiaïc^ ra((5^^a7rt('a((’. cûtcO'Îmç lt;R 0 JwsicQ-oa^iijjç^TTi'ff’/.ûTa/j./'S pSj-j Vi erw ^XitpauTouç A(r|U.o7ç avaynaZovraçamp;ëia' oivoiJTiW^lt;^ixf''iVagt; mv^Y^ ^I^V'TÔTi^yoy^iAn^ajji^fxa. inwdi' ^^’L’T'lô/AÜl/o^j.JV'i'uç ƒ ’£7r’ «V T^Of^MO^'J-H^ H s^^l mvToqaiJS^ou ji]« S.ißi 'n T^iyov il ^'y’gt;iofi^aitiK^'\ai/j,^tiUfôf}S^a^^''jôlt;incpÂoiès *^)o3 • H Tt^îvoii yeZaK^ ertunKZioefc/Q. ß^ wiAaKuM'/aècamp;iû'^a L il AaaJ crawrÄH-X“Vlt;^uJ'ai7r/Vû^;£va.a^i.cû.u.(3Vrt ßlSaX-cût/.wu Ka^fo (Tctù o’/i'cp. tq li ivilt;i cti'rw (p'jyQi^-^^'Pp MïtÂmo/ijTpZau -^oyo/j n.'Xivom.roti J^ia. P-wwi. ^betsavnç lT{lou/j.ivoi rp Aoidev ^w^^ô)imnp.

DeToxico4 Cap. XX.

Redit ideo toxicu appcllari,(j) barban fagittastelaafua^quæ toxeumata nommât,eo innciut. Facit potu toxicfl lin guæ labroçiég inflämationes, ÔC eâ in-faniam quæ coërceri no poiTitjUarqs mente ima ginibus turbanté: quô fit utdifficillima curatio ne fanétur î raro^ incolumes euadât qui toxicâ hauferunt. Oportet itaqj uindos compefcere, il-lata^ neceflïtate SC ui cogéré paifum cum rofa-ceo bibere, turn uomitionibusreddere.Rapo-mm^’feme cum uinoitidemL bibcre,par it er'qj uomitionibus reddere. J Priuatim cotra toxica opem fert quinquefolq radix Si hirci, capræ'ue fanguistin quem ufum fimiliter bibuntur. Pro-deft SC quercus cortex, aut fagi, aut ilicis tri-tus 8C cum hide potusProfunt ôf cotonea mala in ciboLuelconcifaJ cum pulcgioSlt;aqua pota. Prodeftpræterea amomfl, SC balfami efl uinofe më.Quod fi qui eius mali periculû euaferint,n5 nifi poft longu tepus côualcfcût SC ex ftratis fut gfltîSC cû furrexerît, attonitireliq ege uitâ agflt.

T E R P R E S.

VNumcerttimip.ô'quod priuatim toxicüdicerctiirfuinequondâiierifîmileeft.etfimultiplex dmer fum^ tune £r poltea gêcibiis fuerit.unde illi faftü nomen fuit,er quo fagicta: tingerétur.Nifi enim id fit, nulla potent notaijtremediorumij eius certa ratio er difciplina eße. Habet ein uenena omnik ^39 priuatim notas,quibus cognofci-Ér quib’curari debeât.certa remediamuUatperic in fcriptoris huiu» toxicolegcntibusutiliras.fi una toxiciappeUationeinteUigêda illaomnia etüt,quibus ad certiorêmortein fagittas toto orbe gentespraefertimij ad orienté barbari, quibus hoe teloiÿ genere tradlai e bella antiquua gt;nüseft,ir.ficere ü'uenenaieconfueuerüt MultaaütÈr toto genere aliquadodiuerfaeflèhgc,oés nouimus: fr nihilominus toxicü hie ait ex eo,qgt; barbari fagittas eo tingät.nominatü fuiffe: quo fermonis cöceptu eer tam à uulgo tune cognita indicate rem credédus eil. Qualis tamé ea fuerit, neep bic ne^ quod hadlenu# inCraccis legerim, alq docuerut.Plinius x vi.oolumine capite xi.de taxo arbore agês,his uerbis toxica de* ftripfit:Hanc Seftius fmilacé à crpcis uocari dixic.Cr elTe in Arcadia tam praefentis ueneni,ut fi qm dormiae fub ca cibum'ue capiant.mori5tur.Sunt qui ér taxica hinc appellata dicat uenena,qu x nüc toxica dicim’r quibusfagittx tingucur.Sunt ut uidetur Plinio toxica ex taxiarboris fucco cöfetSa uenena . Huic aüt xgre tredat aliquis,idem Plinq coxicishoc cHè; Siquidé non multo ante priuatim de fmilace,id eft,taxo arbore ïgit.perfridlionest^ér ftrâgulationes fuo frigore facere dixerat : ideotp nö credendü aliter ér iteiÿ de ea ab eodemniicagi,præfertimnôcongruétibusnec rjfdcin utrotjueneno notis. Relinquitob eacauiam.utcre damusafagittis toxicü nominatüfuiße.certiquondägenerisuenenü,quod exquotidianofrequentioreep , iifuantiqtasficappeUauericTcilTeqjcücoësuenenü.ér ueneni propriügenus.Nuncaütin mulcipliciad tin grudas fagittas eufpidesq; alias ueneno, quo paflim utifnifi obftarent leges)liceret, non facilem habet in lclledum.nec difcemi ex eo ufu ér ab alijs pocclt,quem multis communem amp;nbsp;eundem habet.

n^ïiliou. Ktep. ^OK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dclxia. Cap. XXL

Is'a?lt;Rogi,)|ouAo$o;j xkAstj t^ tm Ttivi qp Xias qui SC ulophonos dicitur,ocimo fi-(ä5,om/jäwx(((XMi(3'rS’ocr^Ztißlgt;{p-i^ nbsp;nbsp;I milequiddainguftuSCodorcrefert.Facic

7iür//j?M$«'''-u. tTT/cpt'^JJ^^AfcûjsçcpAt nbsp;nbsp;R grauem linguæ imHammauonem mfa-

Ÿiutovàjù’iXuja/i.H^TrajaKOTràü.H^Tctçiit JLniam'que • Gunda etiam corporis excrement

-ocr page 756-

7i*


D I o S C 0 R I D I S,


K^M? ^’’■^X^ TratZag. SoçSoçur^ouç Tt ty ^'O tj)0U(5 fxirx A^TP ^up. 'ia.Q tm^É^J ƒ'; ji^a ? 7150 X0iamp;P T*- êoH^ö o a.v7'7Q fXiToc i y^i/xlcrcu ^ TTÄ^o/j, 3 /Xira 7gt; 7^ MtÄiaf) XuSljva» ttiVÓ' /jt^ö/ja4-iv6joua7roS^r/xa a-yp o’/Vœ'7fgt;?5^M, 3 o^u/xsA/2:. TTwravou riàrjiou (anç^aHcr/À O/oü Ç/ta. b|U.o/w(? Tt ^oOT^/ravou ci:$£s|,H|a« lt;ruv amp;/ T Tt^on^pSbjap. iAoLTiVH ‘^UTiVH cryp o’iVWH va5c/'ou,3K.as'O5'»,Hcr(A(2x«,£»lt;ixs« ego AoÇ. aeMo^ouin JV nai'h ^ Satr/A/Kijç K^Svaç LtruvJ o/VMH Afo/ t/uv gAasoi ^Kr/vn, Kasoji-ou,7rHravou,£K.asou lt;nbsp;i-o/j^'n^ x'^fxiAo.ia^ L3 Sa^iaç J üvyfia.1 S'. 3 a-j-zv^wu j^uAai? •lt; ^,aVjifj.tAin^iTCfigt;lt;-lt;x.t0^11 -aro^w mvo-fjS/Jop.

crementa c5pefcit,8icudefedu animæuifccrum inteftinorumf^ tumukus SC krepkus excitaunec quicqua tarnen excernkur. Remedio eft poft edu dam uomitionibus maiorem ueneni partem,aui poft foluta aluü potu cum copiofo uino aut aceto mulfoabfinthii dilutü. Prodeftitidem agreftisru tæ fernen, aut filphq radtx:nec non hkcinæoriga ni decodum cum prædidorum aliquo, aut lade, aut refîna terebinthina,aut nardo,autcaftorio, aut filpihojfingulaq^ obok pondéré.ProfuntSlt; LcumJuinoconcifuugIandisnucisnucIei,addp tis refina caftonoqj 8C ruta, drachme pondéré fin gula. Profuntitidem oleaftelli herbæ, Laut Tha-pfipJ cum muifa aqua drachme duæ.Prodeft 8f per fepotum calidum acetura.

INTERPRE S.

Vlfcum pluribuslocis Plinius Græco^j ixiam hune uoeauit.duo diuerfîgeneris in plantai^hiftona, nulla difcriminisadieefta nota eadeappenationeindicâs.Quodan uicinitacenominisinGrxcisdt' ceptusfeceric(ixon emilliarhoistuifcü, ixiam uero qdnunccradamus.uocantjan feiens uoknsij negata fibi in Lacina rc appellationequa uifeo penicus fimilemrem indiearet.nô eft propoficû nobismodo oftendere; feeimus enim id in ehamxleonererante nos eercius longiuscp non muîto ante h^c tempor’ Lconieenus.diligcntiflîmæ leeftionis amp;nbsp;egregiæ eruditionis homo, in epiftola ad Menochin Lucenfem me dicum idem etiam feeerat .• in qua multa breuicacefummaqjdiligencia uece^'ô'pofteriorumfcriptoii! e tota haeredicftaeollegit. Quoijtfummaeft, aliud abixia hoe uifeii elfe.hoe in multaijtarborn tamis naki» nce ueneni malefieiii habere,ilium ad radiées ehamaeleonisalbifpingnoxium adnafei,pluribuscpalqsinter fe notisO* uinbusdiftingui:patere^ id in Græcis, quibus uifeum /for fic.non if«/,quæ uox à uiftoquidem faefta fuerit,non tarnen uifcü fignificec.fcd quodpauloanccdiximus ehamæleonem album ■ cuigneama -modum hie tertio ublumine tradidit, aliquibusloeis uifeum adnafeitur.quo pro maftichead ni to^m cutis mulieres quondâ utebantur. Et hie,non in arboribus natum tllud,inter uenena numeratusquódam eit. ideo tu ulophonos diftus ,quoniam ut in hiftoria utriufqj chamæleonis hie docuit, canes.fues, qu^rupe-desip alias in cibo enecet. Non debuerat ut uidetur cum uifco mifceri ixias, qui uifcanus potius aatóna forma quam u ifcü à Grpcis nominatus fuifTe uideri poteft ndeotp nos ne fimul æquiuoca üoce duodmof mifcerentur,alter5uifcum,aiteriïuoceGraeca ixiam nominauimus. BarbarusPliniuinfecucusmafemw genere Graecoijt exemplo uifeum ixiam hune uocauit.-quod in difpefcenda re non femper fatiseft. «m lumus legêtes monere hoe loco; cum prop one ret à principio uoluminis hu i os Diofcondes qu» ri’ æ^ tura ueneni maleficiü habent.incer radices chamæleonê non ixiam numerafTean reddêdis ddnd^oti remedtjs, ixiam non chamælconê nominaflè. Nee dubitandü alicui erat hoe aut illo loco uitiu ene, 1 e enim ixias o- chameleon eft, niff Paulus Aegineta v. fuæ medicina uolumine qfdem omnibus utt is lt;• ptorem hune tómentarijs fuis mifcens,ixia amp;nbsp;chamaleonisduo feorfum capita legentibuscogno reliquifTec.inquoijtalteroalbi.in alteronigri chamæleonis maleficia traderet, notiserremedijspenitus uerfa.Refpondetep id duoijtchamæleonû hiftoria, uterqjenim ulophonos aquanocendipoteftatenoif natur. Eamqjrationem, ut credimusfecutus Paulus Aegineta, feorfumde utroqjinceruenenaetiauo ; Quod fi eafdem notasambohaberent.ijfdemtpremedqscurarentur.crederem ego hunefcriptorem t ^^ taticonfulentc, uno eodemqj capitede 11 troepegilTe, Sed cum diuerfa in eis omnia fint, uitiü f“*P'®^jjj|„i cogirnunrelicftum^inuenenoijt cenfu ixiam,innotis deinde ir remedtjs chamaleoné.Neipenimue ' le eft,reliquiire hune, quod altj cömentaria eius excribentes tradiderut. IrrepfilTeip id uitium u^*^'”” ^m ab aliquo qui medica materia amp;nbsp;plantaijt hiftoria paruni peritus, bisrepetitü idem elle raws, f®quot;.’j^p, fuperuacaneamutrobiqjalterâreliquerituocem.Perfuademur nos hoc facile,ex eocppræfertim,$ fu uenenoi?« propofftii s chamæleon,in remedy's deinde redditusixiaseftiquodfucuiÿ ‘’®quot;®''^^’.'’quot; jj^eo ficus à principio ixias cum chamaleone fuilTet Nec proponendus chamaleon,fi reddendum aliq^^.^^^j poftea non erac.Ixiætota res in fcriptore hoc patet,necrepetere qua premonftrata funt.opuseW.^ ^, tern in chamaleone defiderari polfit.id nos ex Paulo Aegineta repetem’, qui ut cetera ab hoc *®'P jjo, ceptacommentarijs fuis inferuit, fie ehamæleonem etiam excripfiflecredendus eft: Verba de ‘'”? j-hi ne nigro eius hac funt: Hauftum ehamæleonem nigrumerofio dolor^ingens fcquitor, «S' cum „ ^ji^yj euerfione totiuscorporis tremor. Accedit moxCr conuulfi'o.bilioficpO' fpumofi uomitus. ^“‘’L^^'jùos^î fingultuscumpriuatione uocisdiftorticpuukusfiunc .Confert triticea farina cremor P'f'^?'®*'_»)aftti turn uomitus amp;nbsp;lacftispotus.Prodeftclyfteribusetiaminfundiquod lene fit. Profuntcyfomcrae ƒ |^.,^ modo impofita.Verum contra ftrangulationesliuoresfpfacientemfhamaleonc.prodcritpotua nbsp;nbsp;^l,^^

nitrum'ue cu m aceto mulfo aut raphanis.Proderunt amp;nbsp;pracordijs impofita fomenta.Suiit nac n 8 nbsp;nbsp;|j

maleonis ex Paulo Aegineta nota amp;: remedia, qua ob cas quas pauloante diximus caufas, nequ ^^^^ operi deeflet, addere placuit.Eft illud in notis ixia animaduertcndü,quosomnes uertimusßrepims^^^j^

-ocr page 757-

t I BER


V Ï.


7»?


^tuniuItuswfi(«fLgt;wfïgnifïcare;Vtroque enim modo jamp;êf^:fuy/.t^Cciltcetamp;KifH)fvy?in Crxcis indicaturcir-wnwgensfeperinteftinafptritiis.ercumfpiritu aluiexcremcntaadcxitüfeftinantia.Dcfcripfitcumftrc-pitutumnltum hucaptilTimafimilitudineNicander, non aliter in potu ueneni huiusftrepcre hominis in-‘maadicens, quam feftinante er circumagente fe per nubes intra eas claufa terreftri exhalatione tonat: Wnlto quelepidiusAriftophancsin Nebulis fuis,cum rufticum hominem metcoradocês,tonitrua fiefie-^*ïit,ut inhominexg^xopvja/.Verficulus ciuseft.'iy4 *A»r@' iludffutKV'tüi lt;HiiM(ntfiyiifir, ■.n^l fiu/AIamp;lOU. K£(p. ^oS-'.


To' lt;!^4‘'i^M'3’'o/gt;^äG^oÜ (Pi/vaTj lt;f;a ^ jgw^a.tKoutrlamp;x’ rV Ax^jOt/j, AÂiKociviJ'AuôijçavItrKov, H^TOto?-. ^ Aa,Cl-ßfXiSTla|U,€l't’latroc^v ^ .^üVTup. £7ri$£j9 Jï Xvyfxovq, ^9^| ^^X’^t quot;51 ^(uiJngJujorifra, ty ^-u^f/j 5ckmto j/w^ /xiTtè ^c(K07r!j§ (i'ucTXiVKtr laç. oi^ a^/x^^ ^utAl-quot;S^^iöfltfovc« « o'UK'H^iaAa^c’“» ócc})£4.s/xa. V^A» S' ^op, J tracz-aiWOp AooV fxir' oivov. S W KAa/xaTivb. S â^açaKivou ’s Aoüov.m’/ç/-IW • «•j^e'iK^v T« osa. L OVV K§ivou Setpi^WM« ’■’•d^iS^V JV wet eruv Algauw 8 Kjf^’/Uqs amp;-^•1quot;^«« . «KOKHUgHAoiÇ. « KO/X/JU -rffiAtaÇ.H ^''ï,T5')'''^'§TiTfiAtaSÏ/75ov p.fr«xA( * , ,'™'*I®^ * ^^MtiTwrav J^t. J x^p^fiJ^’ Jff «u^ ^^S«4(«ç ji^uAoç, Hlt;rKa/x/xü3V(«lt;;

ruv MtAlK^Tqj TmopS^ix,

I N T E


DeCerufla» Cap, XXII.

On poteftlatere ob doloré ceruflat §-prirnS cmfumpta palatû,linguâ,gin-giuasamp;détes,qua fe córingür,cadido colore inficit : fingult’ pterea, tuffim, Unguæ ficcitate, amp;nbsp;extremaç^ corporis partium perfridiones eu mentis alienatione inertiepeor poris motu facit, Mulfam dare his aqua utile,ca ricarum'ue,autmalufdecodû,autcalidum lac, aut trita fefama eu uino, autex uitiu farmetisfa



dam lixiuia,aut amaracinü oleuirinum^uetaut Perficorfi offa Lcü hordei decodo, JProfunt co lumbaru etia oua cu thure aut hordei decodo. Prodeft prunoru gûmieua.Prodeftpræterea ^ in foUiculis uimorum feruat humor cum tepida aqua^LAquot; fmgulorü th potu euoeädus uomitus eft,JAccómodatusetia Thapfiaefuccustaüt fca-monq liquor 3t cü mulfa aquapotus alteruter«

R P R E S.


S^nt toto hoc capite plura quæ alijs interpretibus Cr nabis eadem nó funt.Dîiieriîtatis^ noftrae una «icauamp;,$ iinpreflum fcriptoris huius illicodicé fccuti,alios ciufdemrei autore» bon confuluerunt: nee qua aptius er uerius dici poterartt.cogitaueruntddeo^ qualia fe omnia obtuleruht,talia etia red «itaabei8funt.Nlt;)s contra autore Nicandro er antiquis Oraecorum medicis, quodin fcriptore hoc eraser *1'“’'H™ °® cum hliorum decodo cum hordei decodo.uertimus : illi enim non ffù» Kflnvigt-i-i/Attn, qd rt» ii^;5Sr,quod eft hordei decodo,dixerunt. Eadem racione quod Icgebatur à k^kxv^d'ao/j.IÏ' gnihcatçcumprunisxum prunorum gummi uertimus.Qui^ folijs ulmi contineri humor diccbatur.fol-•S'”**’“'“'ontincri diximusdHis enim,non folrja continecur.Plural^ aha mutauimus,qux monen bDusilJisnatura reijt er ueneni huius remedies malérefpondebSt.qux potcrut uolcntes per fe certius uide •^'Cogitabunt etiam in Perficorum olTibus qux ceruffx adnerfari hicait ,an trita ofliu m eorö putamina, ^■ntetiores nudeos intdlexilTe oporteat. Nicander fane' in Alexipharmacis fuis putamina incellexiiïe ui-^^f’^nlieiusfunt:«Mirtxj{T«Tf/{iSin«imT’iffnyTamp;' iMltvmïf «v -n^éiitnKfva/iM^iQ'lm tfufo : quod «‘.•Quinetiara tritx cum fplendcnte olco durae Perficx arboris nuccs.malu m egregie difiiciunt.



n^XMUKHrM/). Kt^). ^TT*.

WKTMp lt;K 0/ z^y W 'V^I SAa-’nfouff'i^. 0/ (Pi TrAHÖij. STr/ipt-jouo-i Jt TrauTtÇTTV/Ÿ/AOVi’ tomd


DcFungis. Cap. XXIII, Vngorü alq gencre,aln copia nocét.Oés fumpti ftragulationes laqueis fimiles fa-dunt. Succurrendü hisqprimö cómuni ter eft, oleoqj ad uomitum cogendi qui



Taçqtv;^ôva(Ç.o/çt.5S-£tü$So)(fle/J 'Wil'w§,«va’yKaÿi]aç ï^Le^ ƒk Aaix. 8au-Itasuç A w(})iAovvIou TrlvoVriç kou 'egj k Ak/jloc , H(/^ «jgaiPivou ^ÛAou. /xfree o^UK^'PU 8»f7ylt;w. Cl lt;r(«!i|ójUïva» ài ij^œ-«^HT«!jlU?^?’7S|UUKN!r/jU 5t4)CajSl']at) TT 17 •ï^ «ï-TÏv. £lt;óiÓMïVai Ji wepeaSiTi . ßöHamp;f « wi’isaAiKTojiJ'ia/j wet trajjo^uKçetTW ttiVo lÄl'aiUiT« a5(SoAo)-(«lt;? oAKKÇa. H à^'^'^'O? “^ o iva us Ai'^ ïtamp;iófjSuo/} ngïj TraôfÂUoiJ ®'«u ui/'a^,(Ui£A/(«-i3lt;pu75\o^ Tl trui o’ivcp.7rava-*®ç Tt jï^a H^K^Tpq a^poNfä.T^i^ n olvou Kt-««u^'H^iOfV(Pa'pq.iO)xaAKow0olt;’ o^/icH« cum acetoatrametum futoriü.Raphanusitem, S“$wó§u,i(»ww^K5W'^«¥*isc^ió/Aw«. aut finape,amnafturcium cibo,

INTER-


eos hauferunt. Egregie tarnen curanturex ui-tium farmen tis, aut ex fylueftris piri cinere fa-darn Iixiuiam,cum pofca amp;nbsp;fale aut nitro biben tes .Piraipfa etiam fylueftria folia'uefimulco-* da,quam habent fungi, ftrangulandi mm aufe* rüt. Profunt in cibo fumpta itidem pita eade fyl ueftria.GaUinaçzpræterea oua cum pofca pota, addita ariftolochia drachma una.Prodeft cu uino potum etia abfinthium,8t mei in cibo SC cum


aquapotum, Apiaftru itidem cum nitro. Pana-cis radix cum uino.Cremata uini fex cu aqua,8t


-ocr page 758-

710


DIOSCORIDIS,


INTERPRET.

NAfcu ntur ab x(tiuo ér autumnali imbre Ratim euoeâte fok fungi omnesmee minus g tonitnia.t»' bera optabilesfungi pluuias eo tépore hominibusfaciâc:haud fanc'omnibus, fed his qui ut Hefio dus cecinit.infoelicicatê fua ér malu amaces.nacurp potius möftris ér uenenis,g melioribus ér tucia ttbus cibis uefcigaudenc.Male'.exceptis pratêfibus.autorc Flacco alijscreditur fungis.Male'cciaauconbui Crxcoijt ér Latinotjt medicis in cibos receptis uefcimur.- omnes enim ut bic à principio ftatim monuit.uel genere uel copia nocéc. Eamtp ob caufam debueramus tam male' tuto cibo abftinere omnes. Veiÿ quonia nouitate potius g fuauitate eius illedli, prgfenti u itae periculo æftiuas ér autünales coenas hoe cibo etia uw liruimus,debuerüt exteri interprètes in docedis facRai^t à fungis ftragulationu remedijs diligentioreseffe, ineminilïei^ambo.nöprxcipereDiofcoridëcötrafungosbibcndumexacetoxrisfloré.fedatramentufU' ƒ torium, Nee fi etia )t«AM3 «»J©* paflim in fcriptore hoe kgatur, pluris Iibrario32 incuria gfcriptoris huiuj décréta facere ; in quo c3 refpondeat primis ultima, ér fibqnuicê omnia, facile erat ex atraméto futono.qa i chalcanthu m Graeci uocât,locum emendate .• Quae em ipfe hic fcriptor pro fungoi}t makficio illic monct, huiufeemodi funt ; h$^ uSuncu kicamp;»viti ^mSîi: quod eft;ér his qui fungos hauferint, opem fert.Priuatim inter esteras quas habet atramentü futoriû uires fungis opem ferre à Diofcoridedicitur.quod florjxrisneçao hoc ne qp ab alqs tribuit.Oportebat etiâ al teijs eo^i no coniu ngere copulate tp fimul falé ér nitrû, fed hocaut illud prgeipere: hic em alterutro uti monet. Habetî^rcs certa ex natura rationé, quado fîmilisaut no adeo diuerfæ nature funt nitrû érfal.Sunt etiâ pkraœaliaqusnôfunt nobis cüillis eadê.fedleuioraô'obcacau fam reliÆi.Monemus illud etiâ qd àlegêtibus forfan defiderari poterit: Quç hiciubet iimpliciterg^^una» oua eu pofea bibi.no uideri nobis integrü.Siqiiidê oræco^ medici «^4**^« âèfvKfxTa fumi iubéeqd ej ,in pofca elixa.Quinetiâ quod hic ait^uû/ tJzi/^u’r.id eft.mcl in cibodlli mB^^ty^xivj'd eft,in eclegmatedicut. qua hic panacis radieë tantü.illiradicê ér kmen.Addiderunt prxterea.quonia in fungis a' uenenatiscorro-fi aliqui non tantii ftrangulant,fed ex diuerla altcrius ueneni ui inteftina exulcerant,dandunj ineopenctr lo copiofumabfinthium.caricarumtp ér origani decodlum.Mulfa aqua cogendos ad uomitum qui inP« culo func.'calida lauari aqua « imponendamipprscordijs emplaftri modo farinam hordeaceam hydre a maceratam. Relidum hoc ut credimus à Diofcoride eft. quoniam ad aliud uenenigenuspertineret:^ ex fuis notis cognitum,fuis remedijs etiam curandum elfet.hoc enim capite defungis coruni^®’“ nonuenenatorum ucnenisagebatur.Monucnint ijdem Grxcorum medici nos etiam,ut in te contra quam alter ex interpretibusfecic,non cardamomum fed nafturcium uerteremus^iUirP™ ““ tcftén^iiap,/l«^«i,ï,B^óiv«,id eft.in cibonafturcia,fungorum makficio aduerlari teftatifunt.

p^îrÛ4lt;iu. Kt^. ^wa.

Ai gt;iru ®' wvirMop £7r(4i^ Xi-S’ou/jitv'M. ü^'t/jH^T’i/'Piq «§i«.ó^lt;J /iMai TK •n^o^ T0UÇ ixvanrai^ 6oK3'K/jiaTa,H^ t/ri Tvrap r TOi;

#ji,aAaX’«7^‘Ï’^'4’'M« • » ■^’«Ah^m^ aVTi 'ra sAotou, Ae^o’/j 7oc/p o/j w) «^ c/^m©lt;05 cAK^op tp-TPiou/jjOUK tS Kaja^uttS-ai ra «rw p.ca-a, Ju^ov/xïvHynx^u ru4©'£jrattrar 'rar’. aj/AÓ^j J^ ^ v’^ÄMop treijj (xiÂm^' Ttü H «TUKKÿJ iqitlH/Aa^jCl K0V(« lt;rUK('vK,H KÄS fxarh'H lt;rtw oivu TP/^wTnvo/xtVK, Kaï o^îra-t'©'',H ^PM©^ «^d*» KOViqt,« c|^,!( rAuitf. tPt7

DeGypfo. Ca. XXIIIL FAcitóe gypfum ftraneulationcs,iap' fcens.Eapropter danda his quigyP*'“” hauferint quæcunq? côtra fungos opem ferre præmonftrata funt. Adticienaumcg his, quod pro oleo fit maluae decorum. enim,8lt;obid lubricas ÔC faciles uomiiion^s 2' ciens,non finit in uomitu interiores erode« paf' tes,quod lapidefcens gypfum facit. Conferi p^' terea oleum cum mulfa aqua, autcaricarum de' codum, 2lt; ex ficulneis ram is uirium'ue farme«^ lixiuiacum copiofo uinopota, Quinetiam o«g

, nusthymus'uecumlixiuiaautaceto.Opoft^* dt Kair’uruç WkAv?^ V**i^M«^«X*? densclyfteribuspaflfumamp;maluf dtcoäunaw ^iftlH/jwc^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periculo confttmus infundcre.

INTERPRE«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. - „

NOn eft quod ingypfolegcntes moneamus,prxterquam autoribus ijfdem Gtfcoqi ’’’*“*^P^\jte clyfteribus infundi, non cum ongano aut thymo lixiuialj ér aceto bibi,d iiobis in e*®*®® • ^ p di(fiufuifle:illicmremediii ficdocct;uifum(5 eft rationê habere, g» male uidenf fimul cóiungip fe ér alcetnari diuerfaqt uiriü acetü ér panum.Poccrüc tarne kgentesquod magis probauerint fequi.

n^ÎA'/7x«Tgt;ÇT«ust'ou. Kiep. 37re'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeRccenti taurinofanguine.

Aip.« J^T«u§^q^vto(r(po£ft5ïf6£/i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. XXV. , nbsp;nbsp;,. (Nlt;r7rvoia/» ï5A(f£ea gt;y Ttv/r/Ao/j. »quot;^Otusrecensiugulati taurifanguis, P iM^^xTfov tuçt^i T« ■^i'ôamp;(W.iot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus difficultates 8C ftrangulationes ac

^'^wx.T0iTea‘iii7T0^ovq/j.iTK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tonfillarum deglutiendi^ meatuscu g

Trviy/jioû’i'îcujS.iujiirKiTaiTtéTr’ av'^U JL uilfîma conuulfioneobftrucs.InnenW *yX3'^« t^’S^x •^oJ^ôvTv^SiSap.fiSjjoi, x^ à potueiusrubés lingua,infedi eodem ci^^ BjoM3(aMQ«l^'«®’^' ^'f’ ^P “^P^turti -^a» tes, amp;nbsp;inter eos côcreti fanguinis grumi. V^wd Tiflis'«. T ^^{Aèvii p.^'^^ '^so{jÂ- inhocmalouomif eft,dcfante fe magisin n°^^

-ocr page 759-

LIBER VT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^n

^^w Mlt;^'ç»ÿe9o« «5- cho fanguinis concretione illa, qties uomitionis lt;^^lt;’'’’ctt!J^ 0(^0. J^wa.' conatu in fuperiorem trahitur parte,Dantur quæ li^^Awe«'?“'ƒ«7j,o:T©-'.G cnnqjcoëuntemdurefcentemepfanguinemfolue ƒ’^aAiaHVTTayJv. TwjHiAvvamp;ouçTrXt/^ rc,8lt; aluum delicerepofluntDandictiafuoladc «wt)|uKçxT(S),61 vi^cp plcnicüpofea ficoçicaprificoçz'ue groiTi. Nitrü g «HKÔlaui'M^tAG.^ w'Tva «Trao-a erew fe etiâ prodeft,omneqjcoagulü cü aceto radices •sIHSMotA^^Jj HW* oïsw.b(U.o/u(5 Hÿj filphq.auteinfdë liquore.CôfertSCbraiÏÏcæferne, S^Rjçflsrtjwa. Rovi'aT£ (TUKiVK. nÿ^ Kovu Si ex ficulneocinerelixinia.Profunt SC cü pipere ^WtjMairttÙTTîTrsj^. Hgî^Baru j(UÀo(5 .-.»n..—«gt;C,^1.''» r^.....Ur^T.. f.,„z-.*: ^^^^^ ac

^y 5^ • ^il lt;f'i 'du K0/Xia/;U7ra7(Jv, truS'i

'^æo'y4o/j,tvoiÇcc'?p^/tfûû9c« tbà lt;j^ t-RxSt’^OMiPx. KaTaTsïAaojiJ^ As Hgij só' ^’^Xy H9q'îùu koiA'io-ii, äXiuju nji^iva ^^TiüMtAiKjxru.


conyzæfolia.Quinetiâ ruboçj fuccus cü accto pfî dio eft.Deqeieda præter hæc aluns cft. Confueue runt bis g euafuri funt g inferna reddi grauiffime odorata alui excrementa.Stomachuspoftiemo SC aluushordeacea farina ex mulfa aqua emplaftrl modo operiendafunt.

TERPREE.

SVnt hominis ('rbrucoijifanguinis nota:, u ires, Sr cuêtus narij, quemadmodü ii.uolumine longius di* «uminfanguinibus à nobis eft. Nüc unius tantü defcribéda maleftca uis,er in tota fanguinn hißeriä 'Ja«nüduscaurtnuperiugulaci:quiquoni5celerriniccoit atcpdurefcit, idcoippeftiferhoinini.'præler. ™^potiis;iieneni makficio infamis,miferabili genere mortis Grxco^ hiftorias V poëtas implet.Depre*

h ™/?'‘’?^ indiuina re mortales,cii inguiatisadfacriffciü tauris, qni aderâtfuperftitiofiores calentêad-quot;cbibetctiiiouaSrindigna deoratione hac, fanditatê incolomitatéqjfua angere fe exiftimâtes : nullus ^fbendanus hoc genus mortis g l hemiftoclesfecit:qui poft pulfume'GracciaXerxê exula patria,acce^ Ptosa Artaxerxe exercitu,fiue nolês fine defpetäs quæ illi côtra cræcos poUicitus fuerat præftare,in lonig ‘''^nefiadecepto culcrario ipfe cauijt in facrificio tenens, excepte poculo fanguinérepente haufit, ut eilet toteporeantepofita uitx mors.perpetuû uolûratis honoris Ipfui teftimoniûqd femper ciuesfui meminif-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Helena Sophocles,t.«o'(t/t/iuriVKiMK^teifcvy'itnnSv, lyi^iWM^trrAetu •fifv A’ îyttv jlvoÇiUfj/ixS.

t Ariftophancsin Equinbusfuis,ß\hitsgt;yi/MVm/jk rKiftnv Tnàv c ti/uifM/timii SecvKi®“ Ki^iTÛT^amp;. Frequetius Quondâtaunnifanguinis periculü hoc fuienoßra ætate nulla id afferéte religiôis occafione, nullü auc rariP inium eft. Et nihilommus docuiffe hæc inutile n 5 fuerit.ln quibus obfematü à nobis eft, non code modo à Cracoijt medicis o-ab hoc feriptore tradi remediü id,qd ad omne coagulü radiccqj filphij aut eins liquoré ï'nT' '■quot;'!”’ lt;i'uidï!t,duolt;Efaciüt,qJ unü in feriptore hoc cft: dicétesdari utiliter omne coagulü perfe: nip hr) itidè radiée cü liqre fiio.Nos tamé nihil mutauimus, candé in cüÆs cræcis ledhonceius loci inue mentes, Diximnseuä ultra gcæteri interprètes uerterüt.aduerfaritaurinofanguini ficoijtcapnficorum'ue grojloMuoniâCrjcauoxutriufc^arborisimmatuRtadhucponjüfignificctîdrhici.uolumineutriuftplac «qualehabete poteftarc tradiderit. De hiscômentationibus nofttis diefta ctiâi .uolumine multa funt. Vo-uniusil!udet‘âlegê:câhocioconoui(Te,eid hic ait fpüsdifFicultatesfaceretaurinü fanguiné, ürcleglutien ni meatus ohftruere.ad f^pi/X« amp;nbsp;Axfui^KSic à Cræcis didtas in imo hois orc partes, ptinerc: de qbiis primo uolumine inligiifcrinoungiiento.ô'anginisdicfta pleraq;funt:Oportereq;utrancp illa parte hoclocointeb iigi:ne(p.n.a!iterfpirandidiff’iculcaslt;*degluticdiiinpedimentrifîeri poterit:inquouixcredataliqs,quâto percinduabusiliisuocibusoptimi etiâ oræcoB: fcriptoresuariét,qucadmodü tüectiâdiximus: quibusad uerchocloco placet,quæ à lo'io polluce fecundo fui Onomaftici comentario dicunt.qiiâCræci lt;pxfuiÇK uo» cavuiit.principiîiftomachi e.nfe:uofatij5 üle antiquore modo ftomachScibi in uenrriculü iterAaevifa autem gutturis(!Tcanalisaniinæ,q-.'âparté^f«r)^«vijdem Græci nominât.Et in qs fieri ornes anginas Græcorü me Qicidixfriitjnprioreillarynanchêlt;Tpardfynanchem:inpofterioreaütcynanchem«!Tparacynanché;5yfii mifeuerint aliqni partes has,Cir in partibus qs fatras affetftiôes illas,nec lemper difcrimina hæc feruentur: t]ueniadmoJüinliguftrinounguentodilt;ftüà nobisetiâeftiinqst^partib’taurinifanguinis potu fieri hic aitfpiritus difficultates.ô' deglu tiendi impedimentü,quafi fynanchem Cr cynanchem aliquam.

n^i raXaKTi^ î^7ru2;a-«§Im»ç. Ki^. ^Trr'.

KAirZçAaSao-fpî^Tru^aoamp;îiU ya Za.àamp;^'w? TfAuç •svi-yp.cç 7'vO J\a Tgt; Ô^MÊiJiôS- aK^SohÔûôuJraç, 7:?3lt;r$t^!v iPe Sç 7^ fevricPorop Âim'a^o-vyo^iI. TfÂ.^x'eâiarK.a^oVTc«; wî-nlv,«^ KaXawîvÔKÇT« (jauÄ^a (x^x 3 t j^uXov û/xoIm». HoiXOïsji^o/,« r oTfp lt;rù)u ojuK^a TW. amp;J^0/) Ti lt;ru/(^(l. X9q '^' 7rKAo7PiÆnHV WVi'ap. kAuko/j 9 p.gt;i J^/j TT^ocry ^£cQ-cû.p,aA ?i5^)'Çlt;^7;h'7Vutc«0 TujouTW TO yxA«.

De Ladecui admixtum coagulum fit. Cap. XXXI.

Vltam Siuniuerfam facit repente ftrâ-gulationê,propterea q?in grumos coit potu adm ixto coa gulo lac.Succurren-dûilliftatï.ncc min’ efficaci auxiliog

antidoti alicuiuscoagulo cü aceto. Ad qdbibendu cogédifepinsfuntin eo periculo conftituti.Pro' funtnepetæ arida folia ctiâ,corumqj pariter fuc-cus:aut filphit radix liquor'ue enm pofca:thymus cum uino itidem SC ¥ lixiuia.Salfum ni hülusdeturjmagis,n*ficlaccoitSein cafeû trâfit» Pp Nec

-ocr page 760-

DIOSCORIDIJ,


7t4


u^?ovj^TU7°u5tpiê'/j^if.c/^/sautvo/jfti7rï Necuomit’ï histétandusïftrügulat emduadexj T«TSo/jiaj;y sy/K Tt0^o/x.e»/AS?oi' m^/r^. tu ludatur,anguft/s ftomachi mcaribus hærenS interpre S.

N On habet uenenimaleficiumJacfimplicitercoagulatn.alioquin nullus effet in cibo eins ufus:ftd quodantegeoncreueritjadmixto illicoagulo.aliquisbibcrit.coit.n.inftomacho.û'coaguliui qd illiadmixtumeft,concreleitingrumos.concretioneîpillaintcriotesobfiruitmeatus, oLftrufisip his ftrangulationes facit. Plinius mail periculiephuiusgenus diucrfislocisdiucrfis uocibus indicat. Nos ex re O' ex Graeci nominis ui Jac propofuimus,quod admixtum habebit coagulum.id. n. iinnnuxt^ii part* cipium indicat.exteri interprétés coagulatum fimpliciterlac uerteruntNobis placuit certiorem illam rei indicationemfequi.Placuitetiaminterrcmedianihilpotius.gquodignoraremusaflerere: quo loco, f«' litftum inane fpatium non procul à fine capitis eft.quem alterinterpretum diftimulauit .alter lutum fim-pliciter dixit. Diofcoridis uerba Pun txjiJ .»àù TruMTpiumlisi lyn'iity.Pertinctfp id ad lixiuix genus aliquod.qaalc aotem.non fatis nobis conftat,nififorte hiepraeceperit utendumlixiuia quae non per cinerem fed terrain traiectafuerk: TrxAivenimlutumO'aquadilutam terram Graeci uocant;fed nihil in ea re compertumaJ/' quando nobis eft. Potuit forte etiam ea imperari lixiuia.quae non traieda per cinerem aqua,fed uinofada elTetixKAi» enim anciquiflimi Graeci uinum etiam uocauerunt . fit in hanc partem inclinât nobis animus-' Nihil tarnen conrtituimus,integram rem peritioribus feruantes.

Pr^l ArOjS-yujou. Kîlt;p. ^TriP'.

Defpumaargentt« Cap. XXVIL STomachum,aIuu,8C inteftina grauipoflquot; dere cû grauiflinus torm/nibus pgraw/ pota argent! fpuma.Pondere ctiâmidlb na align difrumpit, amp;nbsp;L urina compddb

Iamp;œjyugoç JV 7f6amp;o-a ^^oç {tti-qitj^ S0/JJXXV, d K0Iâ!c^amp; ^Ti ^oiQ/xzrxs^ôipa/jimTilafjSjJav.

lt;^/o7i J^ ^ ^TyôjcrH.lt;J rœ cv'n^a '

J^a TOeajo(’^L£7r£X(jTœoûj«--^oilt;/'f ^ «5 Tumcthis qui earn hauferuntJcorpus,âfpIuin ^ ly J al irw/j.cifjio'ÂiS^i^/'iq yiVi^ -A'amp;Tt^î' beo colore decoIoratur.Prodeftpoft uomitw« •}Tja.f}7\.lt;xfxCavop- iep'Sifj a^fxóji/^iTÓiT/jï/xi agreftisorminijfernen cum uinotLmyrrteitt-' rf TTivd^ttva o-'jv olva T^fxivÿo'i aril's ajTt^fji.oc, dem drachmas oâo, abfînthium,hy/ropum,apn L a'/j.y^vm^ lt;nbsp;H. a-livöIou^vosaTT^mÄivis cûji^ fern en, Jau t piper aut liguftri flores cum uino p3 /xa,J Kwe-^r. SKÜ-7t^vaveos^up olvu.-^isi^ titer bibiïTeîpaJumbiumœ cum nardo amo^ßc itamp;ys'mijacpoJ'Qt^lH^fxiTwvix^J^'aii^oïvov, camm fimum.

De Argen to ui uo. Cap, XXVHL Ocet argent! /pumæpantrf potum argentum m'uumtliïdem ïdeoreme dqsutendum.Videturtamen priua tim prodefle potum,tum uomition/ bus redditumLcopibfumJlac.

De Cake, fandaracha,5^auripigmcnto. Cap. XXIX.

AduntalaiSC intettinoram cS gnaU'

t N T E R P R E S.

V^^^^lt;^tumiiteracyproscitixLatinisiigu[irume(i,àcyperoqiiiqu3lt;Jrati]soâoratus mneusijfdé ‘*^‘^fft:ldeo facile fuit in antiquis excmplaribus fcriptoris huius alteram uocem pro altera Icribi.Diu^ nos anxij cum uariarent in his antiqui etiam Cræcorum medici, Nicandrum teftemft' cuti liguftrum iiertimusdn co enim carminis neceftitas nö aliter g liguftrum legi pofleO'debereoftendit. Vcrficulus eiase{l:KvitftvnjSMfSee nKvlite,quad eft.Etliguftri nuper florentes germinationes.

nju ?ƒj^-yi/joir. Ktip, ^Tri. YAçajruçût’Q 'fpQea‘a,T«avTa imtpi ^iTHAld^rV^Cfi.^iTTIT'è'^ I^O7gt;T^ ai'j^7^ eon^H/j.alt;ri j^tó^Ï • J^okq JÏ KUTOUÇ uxjnAep LtpAv J yaAa mvó

JUX^Op. ÏmiTCMTafJ ^^OWI,

n^t TiTai/ou. Kaf. ^TTs^

^ ■ quot;^lTCW0i’,a'cWcf'^!XX’^ ^èc^ViKopTf'

I nbsp;nbsp;S^iVra,rà aird êcAm^aJa noiAiaQ

I nbsp;nbsp;nbsp;ly ^i^tmcpi^j p.irxJ'Hr/jiSa'tfo

J^^\i.odip'7t^olt;ripi^i/^ëx7Tatflxo-' cx/xtrx TKt^vxvatj^uvxTxiS^ii/d^tQ^i^ Tt^ot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......... ....□ K...^....____

7^ K»A Ixfj oAicamp;M^op -^ix^ • 0IÇ ^f) 0 'iw ië!' pofTin t,ßm ulc^ uomitiones faciles 8i labneam sluum faciant, qualis hibifci 8C malax malts

X^P-'^^pX.^/jdi/o\[ÿ^ X(pï4-n/jia Äivocsri^- /ubricifatisfuccuseft.Dandumprærerea/iniïe ^ '^^^'gt;K-lt;x^ovpSjjni=SoTxvM^n^ minis, aut framentaceitragi,autoryzxdeco' m^. HÔ^ÇA^n^ -yccA« TPÂÙtrwiMÂiiiÿXTv, ûum tquinetiam copiofum lac cam malfa 2-^ ^{xoi À/T^oi y iv^v/wi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua,8C pingaia efcalenta tara boniafacci,

^. .^ J ^ ^^ ^ Â ^ ^-

KÜinquerunt in uenenacis maallicis his egteri interprétés alterâ remedq parte, quod in feriptoteboc. malelegebatur il/^it,di{rimulanteB;uertit'yBarbarusfuauem,nonai3rurdaiaterpretatione! fiia tamptxientipenctilo qaxtendapotinsCuauia qaàm apta amp;nbsp;utüia effent. Alter relidia ptnitiu ta

-ocr page 761-

L I B E R VI. . - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i5

yjJ^°P°'^'‘''^'f^’J^FifFrenare(S:foliiei-eponinc, paulominiifgcotrariointcrfcduoiji ucrboijifenfu.rci. n,»- *’5^'®^’^*'”®^^®’^°P^”*^“®aduerfante:c5taincnfacillim5eiusfuiffetexc0muniremedioi?iin uc bat ”'^“°™’®’'’^Gfæcoijimedicis, praefertimep Paulo Aegincta quod male in hoc fcriptore paffim lege* Uhvj^v.ad uomitiones transferre,ivi^ulpinterpretaritquod nosfecimus-Comuneenim hoc in omniQ - ®’°^®?’'ficio,0'primuremediueft ,uomitionibus ueneniieducere : inbet^coloco Diofcoridesdari »*''’5’^'’'’“oinitiones(fignificatiy id jitûi/xù) Ûquot; lubricâaluüfaciant.Non quod fuauc fit, aut ut ille al ƒ't.tufh-enet. Debuerant in eodê hoe capite ijdé interpretes meminifte.duos ab hoc fcriptore numerari Si ƒ“o^“™'*’® ’*”^™ frumétacea, altcijt quarto inter herbas côtrarqs uiribus amp;nbsp;euêtibus: in u *”^quot;'^^^”® 'P^®*^ caetera tyzAi«j^«AKUT/t^^.id eft,molliendp aluo aptus defcribinaltcr uero ér qui iur”'' . ^™”’erat,yu7iÏzK»r/izi'«v4/r,idcft.adftringédiérfpiffandi uires habere tradiéér cücóerariashu ^fmodiuires in eis inueniffent,titer cótrauenenaaptiorfuturuserat,cogitare:inquoi}ïremedijsnügad-ngetibusjfemperautélaxantibusóCderjciêtibusuti omnes praeceperuntiGræcoçi lp alios confulentes Oitos.qui tragum dari iu ben t,nori herba fed ex fru métaceo genere tragt!,eüq; hoc loco uertere: Sic em cJï--^quot;'‘’^quot;’'diüinftitoit.ficcaeteriomnes.Atpalfimin cunlt;ftislegit.Fatemur idquidêaierütamé bal g'l'‘'*’5“'l’“®'’^^*° ®* alio^ autoritas repugnet,fequi, plebis quae cor caecü autore Pindaro plcrütß «t.ndc ér iudieiü fapiétibus ér neceffitati anteponcre eft :qu od nung fapiens al iquis fecerit.

f^i AacubflaAaoji'y. Kiep, ^tt^

Aruoû gt;K 3-aAalt;wiou TP^îvTc^, ^«KoAsfieriueriSoMOta ’/X®'^ c/ S^f^taJ^iinp-'^^ quot;^ AS*’''*

, (rcUjK-OiAiafiStArf. tÿou^ÈTrt Xy il TPTt -j tKKjiStiH, TPjtfuji'^ov]« TH Ajoa ■*’*^”lt;1* ’i *y fùirl^ TV^oQ 7rav]a *^^- M1 J'^fsin ƒ uo-zjcSV, T^iTTS«^ ^ aÛT’(S

^^''’’ÇX°AW(PnÇ,lt;^(07t Xl/J^aà (H/JJyfXi ^•oiÇtAoTto/jrixAaûV^ov SrAuxu cruütj^Ss. JJÔ/'«tAa:),(i(5 ç,'^^,, tjjv^^i ■y» ôctpt'J.HM«-

* •'WXa^lVOU JÎ^^J Aii’ot^ (TV P o’/VQ),H £ iXviSo

S8n/AtAo«zo(’|„or((,a^^uv/«ç oTfu ,u.tT« /xtAi

^ XÛ«ûÇ âlt;Ma ^P ^^ P-op^v outegtïg, ^ ouT’t’/j^S-uaç TÇoiriV tr *^ lUViS^ Tuç 7p|a|U,/ÿç ttJkiWWS iepôouç

* gt;J?7i'^^'''°'”'’^°'Vlt;ï» f^.ip.iy{jSjJCa'i7V’

gt;.^J^l^^'^'^V'^ o'UTKÿa.i^oTapx^^tiiVTj

De Lepore manno. Cap, XXX, SEquitur marini leporispotu corruptispi-fcibus firn ill’s in guftu uirofus fapor. Procedere deinde tepore,aluus dolore uexatur, Supprimitur urinal fiquado ea erumpit, purpureo colore eft, Auerfan tur pr^terea ôC ode-runt pifces alios omnes,qui marinu leporem hau ferunt,Sequitur etia graui odore fudor, biliofusqj uomitus,0C aliquando cruetus fuperaccedit, Dan dum continue his afininum lac,pafTum'ue radi-cisip de foliorum malux decodum : aut trita cum uinocyclamini,quam rapum terr^ dicunt,radix: aut ueratri nigri feammoniæ'ue herbæ liquor,nu cleorumqjpunicæ aut concifæ cedriæ cum mulfa aqua Ldrachma. J Succurrit huic malo etiam po-tusfuocalore adhuccalens anferinusfanguis : de cG pifces alios omnes auerfentur de oderint q ma-rinu leporê hauferût, folos fluuiaks cacros libérer edut, de admixto uino tritos biböt.LCócoquü t^ cos præfenti remedio : J indiciu de fpes falutis eft, cu pifces amare de in cibos admittere ceeperint«

INTERPRB 5.

S Ans cena in fcriptore hoc cuntflistp alqs haufti marini leporis remedia funt; fatis certae etiâ mali dus gt;n cundis notât. Variant ab hoc fcriptore tantum caeteri, quod plures amp;nbsp;diuerfae aliquot à Nicandro ^ ai extremis Alexipharmacis fuis notæ quàm à Diofeoride numerantur : ér à Craecorum medicis aliter *” .y'*æ*laminftituuntor: non tarneneoufqjdiuerfa ca funt.ut priuatim diligentiusrpmuka legences onuule oportuerit.Addidimus nos uirolb pifeium odori quem ftntiri haufto marino lepore hic a it,corru ?'*'*’’'’f|i*i’ni2midNicanderaddit:rtizP,uôrlt;/l’’;(5v(«rgt;t7^wy un reti^uvSinuy: quod eft; Pifeofusqj fapor ceu P cium corrupcorum. Aliqua itidem ex Craecorum medicorum difeiplina certius ut nobis uidetur reddita ƒ ntiquj fignaffe hadenus uoluimu»,ne quis difeefliflè nos temere abaliorum interpretum rationc opine w;qu»autem ea fïntfacile uidebuntlcgent nçi$^';u. jçt^. ^^„'.

PuucK’eaTyaj^oQtAtJot’ TÇôo'çVt )(6il^t7n(j)£j^ oij^n/xa^a. lt;ra/jioc.T (i-vrix.(a^órnro^ iTrinraijSl/jtiQ, «Ç J'üKö^ TTu^uj èozittvfltt. J^vcay va *'/j %€1 J^w^iaóii^ixf^ivca ^ sófji.lt;x.. 0 Au f^«vygt;Ï'§ iTrO-bion ^lóitsrsj/MtÏ- SeT^o «'JST^ tKKjKnç. iveoKWi Ti 'Wrxó.vova‘1 l^iTui TCjii/j.i'pij Aa^êavovTK’ aK5argt;/j -aro-^y. 0 IwAc^çi^HÇ lt;nbsp;e'. H KUaKÏjOU a' «5 T». ætf â «îwç v^ «taynaÿr^ c-tturovwç

CS.

DeRubeta,muta^paluftrirana, Cap* XXXI. Auftjrubeta uel mutapaluftrisrana,tu mores corporis cum eo pallore faciüt,ut buxofimilesuideatur quialterntra hau-ferint. Superaccedut preterea fpGs angu ftiæ, animæ de orisfœtor, nngultustp aliqn,de fua fp5te nee uolctibus feminis fluxus. Facillimc poft uomitiones multa meraci uini potione fanant,ra-dieü^ harudinis duabusdrachmis, aut quadrati odorati iunci eodem pondère,Cogendi præte-reafunt in eo periculo conftituu multa eeleritate

Pp 2 fpatiari

-ocr page 762-

7t4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b I 0 S 0 0 R I D Ï S,

^imref} 0 Tjî’xi^ J'ià TO ‘/ja’rîç vîJnw- fpatiari currereq;, ob cum qui ex hoc raalo nafcH æsç.Â^ivTEKa^’sKœsbWs«^» turtorporemjauari^quoridie.

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INTERPRE s.

Eerattitulo capitis altera rana.-Nos ex omnium difciplinaJiiftorfg^huiusneceffitatecamreftituP mus,ut huic feriptori omnia amp;nbsp;hic amp;nbsp;alibi refponderent.


DcHirudinibus, Cap. XXXII, HAuftas fimul cum aqua hirudines uentriculicj oftio in defeefu hæré-tcs,locôqj illic trahenteSjSfueluti fuÂus imaginé amp;nbsp;fenfum afferen tcs,qd hauftf hirudinis indiciu ed.fugpota pellit muria,Cyrcnaicus(5 liquor, aut filphn betæ'ue folia cû aceto, L aut nix eu pofea J pota.Gargariflandû prætereacum aqua ni trü,SC cû aceto atramentü futorium, Quoi figutturi hæferint, facitoin calidâaquam defeendât: datoeg frigidâ in ore reunendaî ea^ ratione profilient hirudincs.


njgt;i EtfiÂ^aç. Ktep. ^Tt^'.

At/'^aç ràç KajaK/VOiUî vas trajjvJ'‘a 2,0 Tr^oo'cfuo/xti’af’ «^ tk tta7a7rclt;rt i tu ïo/xan qS) norX'aç,tXKOva'aç rà(xi^j ^gi.i^(Jgt;eWTalt;rîttVinp.\)K»lt;naq ira^’^oû' c'a.ÇfO TTi^ ngt^ a-Hp-ëô/j ^ 'TK ^lAAix^ KaTaTtî-



7rôlt;âai, «Tfêa/^t/ xA/j-u K«Taj50(î)»/ji £vr,0 o^î^ au jlouaÏKcç.M tfv/'J^a enT^t^^iî^ nvrM trou o^v L « j^ « WV troù Ô^KJOTM J OTVo^tV«. Sevajot/p^flopiti-e9-e« Tt Vf ?ƒ ov o-ov vJ^art, i^ X'^’^oecâ’ov am o|t t ccK^iVri. ràlt;? J^ e^ ^ ®$07X^ '?Çoo'^K7'a(’ î/x* ^lêiiaa^ iK^ t(j.amp;lt;x.a‘iv ^^/xiw, ƒ ((Pou -l'yjgo'v utPuj ^ W Sûp,a.Ti AfaajarCT , K9^ ^iÄivaoVTW.


INTERPRES.


PLura Ér certiora pro hauftis hirudinibus docét Graeco«jt medieu primûlp inter notas numeranr.quJt nuUæin hoc feriptorefunt.floridi ut illiaiunt,ideft,uiuifanguinisexGreationes.In remedy'setiamlu'

piiiofs farinam addunt. Ex eorum^ difeiplina.ut uidetur, nouiflimorum alter interpretumfeript«! huic remedium illud addidit, quod alioqui in fcriptorishuius codicibus inuetum à nobis hadenusnoeft. Caufam etiam afferunt. cur frigidae aquaefenfu quae ore contineatur.profiliant faucibus hacrenteshira^ nes.Eaeft,qgt;frigtdae aquxappetêtesadcamfeftinant.Addciuntô'illud.cimicesdedtiTealiquos.quoanid ipfe fecundo uoluminein cimicibus prgeepit.Nee male fufpicetur aliquisdeefle huicfcriptori hodoeom' ter remedia.quod alibi in hi ft or ta cognitum imperatumepfucrat. Galcnus priuatim aUjs ufumfefuiflete-Hatus eft,nee alio indiguilTe remedio.

•Tt^ovoUTtov J^ H^r £7r’ uipi7AiaJ^ilt;J^ofji.ivaVf iTTKptJOVTUp d^ '7P,’^aK;Çgt;t’V(/'uV0V OV^HTfo va lt;^ ai^uv (p?S(U.aKUV,a.'(5 Ia^iSo^ou X^ttä »y 3'a4(aç,gt;y ÈÀaTXjIou,«^ amp;rag/K2 TW pit A« V@^. TTViy/XCV ft UT^epE^Z ToStO. « UTT^K«' ^a^o'iV. fi^a7riuo/zi/j 9 wq Tt^oii^TM stti/xu KKTup C1 '^^ o/xoiav. ràç JV UT^KaGdt^K’ to7ç tP«jüa/xtvo«5 ETTixyp fàç ekk^ioi/ç se Aou/xt/j.iy '?^/j^tJ^onomTupm'o'Kiyoi) GAa-nfetiUje^iOTî 7 KfViPuvaç ÈttkP^ûvt , ovn «(UeANTeo/j .ujjisi'^ «ySio^ TTHyeufov, ^ 2gt; /ÀiAav0(OV, tq 01 ieî5lt;3/TrareTOt.

n^iA^xq. Kt$. ^s*.

ASl^ . «VÔ©-* ^V ^iv^uq ^ K« Ay/xÉVKÇa^» ,iCp œv ï/j.i'f^/jiô' voç ■^aXtepôtiq etTfKaS/SN« rug A«/xë«voVT«ç.

De Vcrairo,quibufdâcg alqs quæ fan itatis amp;nbsp;falu' tiscaufadantur. Cap, XXXIIL

P Rudenter tradari etia ea oportet,quæ laquot; lutis quidem caufa dantur, nô minora tagt; men alqspericula afferunt, qualiatotuc ratrum album, Thapfia, Elaterium,^ aga ricum nigrum t ftrangulationes enim hæcetiam faciunt,aut ultra qopuseftpurgât.In quibuslrra' gulationesquidcm nô aliter g infungispræmon ftratum eft, curabuntur.Copiofiorcs ueropurga tiones bis quæ excrementa cohibere poirunt,co' pefeentur.Non funtnegligenda etiam quæpaÇi quidem nocere uidentur, aliquando tarnen uiix periculum faciunt, qualiafunt agreftisruta,nigel'' Ia,8C recentes pappit qui flores Îuntfpinæ quæ w carduorum genere cados uocaf. Côtra quæ ut in melius reftituamur,folus uomitus fatiseft.

I N T E R P R E S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ha,

QValem defcripfi t in infetis fuis Deiphobû poëta nofter Lacer il crudeliter ora, Ora manus^am , mutilataftt tpa raptis:Auribus ér truncas inhonefto uulnere nares:talis amp;nbsp;tâ male habitus aura

,^ ru m libraries toto hoc capite fcriptor hie nofter fuerat.Qui primu nullo intercedete difcruwn -tudinibusc5iunxerant,quxfcorfumtradandafuerant.faluti hominüaliquando imprudens taneü amp;nbsp;nimius uitandus ufus cft:Tum in fine capitis diuiferant(coniungendu alioquuup1 ribus^quod illic ad cadon fpinä pertinetiqua etiam male fcriptam relinquétes, alqs ante nos interne mifeendi ta multa imponcre caulamattulerüt.Fcceruntfp ut alter continuatahiftoria ta mu '® nbsp;nbsp;. amp;nbsp;fimul docuerit:altcr cötra,qd in fine cöiungcndufucrat,feparaueri£.ambo^ axon m plantat^g ucrinthadlen’infcriptorehocinaudita,nobisfancincognitâ.fedabillisctiânô ^l^f^^P*^ nbsp;,^°^ ..^ij,

donc nó adeo laborandu illis fucragfi «dé hsc ex hoc ipfo fcnpiorc qfdê uerbisexcripta a Paui a gi

-ocr page 763-

LIBER VI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7t{

l®W!qirfpenuWmn ÿr îpfc partis huius caput in medicina incipiés, ijfdemcum fcriptore hoe uerhis aiti WwiM A.^^-r^Iji'uifiK^ix AnHtf^uv firc. qux in utro^ eodem modo uertenda funt. Pru den ter traélari eâ ttiaoportaquaefalutiscauiaó'c.Scquunturhxc in eofcriptore.omnia noftro huic eadê, quoufepeó pet-

5*^*’Pt“® loens in Diofcortde omnia mifcet;is aüt legendus eft; ly^ ’^ M^uiySicv, ty^ 5» ««^oï Tteiirvit ’ •AtfniKMtvJM.f )yi*®''*^w***^gt;'lt;tp’ SrÏ^T©'.)««»©' ^^AHptó/«'jlt;iiy(fi'y)(ezT^A«|Mj8«WT«/:quo)52 Tenfus eft qui nobispauIoanteauditurïNigeUaüTecêtes pappi,qui flores funt fpina: qua cadium uoeät. IscpfcriptotiS musfenfiis.hiftori« dutSusérfermonis feriesqiiondaftiic:qua fine aræci eins medici ope in integrü reftp 1 non facile fuiflet Poterunt in Cræcis amp;nbsp;Lacinis diligenciores collatis inu icê Crxcoi^ duoi? fcriptoiji co 'ntarrjs,quodobferuauimu8 facillime cognofcere.Poterunt è'illud meminifTe,nullâ eflè in plantam cea pinamaxon:iyiK2» ueroinantiquisGræcomfcripcoribus frequente incarduomgcnereinueniri.Siquide ^niiniteiusTheophraftus.meminitAthenaeus.meminit.nealiosrepetamus.in Latinis PliniusJib.xxi, P'*''*oninesaculeata (yin genere carduomconftituerunt,priuatimq) in Sicilianafcitradiderunt: Licet

nisquac Athatneus ii.uolumine fui Dipnofophiftae retulit,carduum altilem ea uoce fignifiieari fimplici-«aliquis credat. Longa eius in eo hiftoria eft.Potcrunt uolences certius qux dicimus ab eo audire, Huius P^jpappos non nouas glacies.ut alter ucrcit.nocere homini Diofcorides ait. fieqj au tore Paulo Aegiaeta mtaurandus,legendus O' in telligendus locus erat.

n^iY^aPi’lu^^S. Kiep. '5s«.

K ƒ • P ■l'Ujgo’/i vi/'«a§ à.^^0f} ^P^^V H totçarç îfÀvç ty lt;y Auxu? à voç îP-amp;i?ç,^i«A/sa amp;7f €aAmi» S J''^ô MH,H^rtÎTo'vo/j'yuzÀValt;n'w/j,7rvlt; •'MVgt;^ftArH'|aa]aî7r/(ptj^.£lt;p'wV(pAtSo7»(U.(a TOX^œç^a^jpggy^ ^ Ktveco'au'a. Au;j T «’fHf^iUWoptti'vJ'unop. K«i 7rfgt;l^ Tlt;rHp.ti ^ PlçAttÊbcri Tc! 0w«(r//xa ^ ep^/^aKu/j, «VP/ç^tçaTrîiaÇjt^^-Ttjo ^AaKiKÂ’à/u^IjiÇjtTr?rgt;crSrgt;^Wp •»?•* tou. Wlj^joMW ^ iO| T«ç âv^cAeWq «var KctoT«Iaii^.^i,(y/.j.^j(j^gg^g^^jjç^^,^ ^j^x' ^f ■''’5'’'^i®^'i/'a7iiCj). ty THiZ'’/ xifucru/j. ^/Î^W’Xi'yKwp. ^/‘làri^Tatqa.VTf' wiç«tj(Âts«]« Stva-yt T^ccep^o«,

Dehis quædomcftica SCinquotidianO uitæ ufu funt. Cap. XXXIIII.

FRigida aqua cria, uniuerfa raptim, ^ fin« incerfpiratioc pota,copiofum£ÿ mc^, aul paffum pariterpotu,præfcrttm^ ftatim à balnco ,curfu'uc aut labonofis exercitija dolores SCftrâgulationesfaciût.Ingruês tamc pe riculûfoluitfedaqprimûuena edudus fanguis. Ethadenusde notis quæuenenisaccfdfit,côgru entec^ eius curatiôe.Itéîÿ quo præcauifte ea opor teatdidû fatis à nobis fiuSubijciemushis deinde antidotes quæ contra hæc maxime oeceffariæ SC prefenti remedio fint, quibus paflïm gétes utunf, Mithridatiâ fcilicet,8C câquæ fanguinibus 8C qug fcingo,id eft,terreftri crocodile côficiuntur. Quac quoniâ in antidotorum céfu diligêtilfime deferi-ptæfunt,ànobis hoc loco relinquuntur.

INTERPRE s.

MOnendi hoc locolcgentcsfunt, quas hieferiptor antidocos tam fppe laudauit. O' quasfubiedum fe côniétartjs his in fine pollicetur, nullas çtate hac noftra in eius exempiaribus qug uidere hade nus licuic,inueniri; ideo^ non expedandas à nobis.

lt;^nEAAKIOY

âIÔSxOPiAOY ANAZAPEEÛS,

BIBAION EBAOMON,

nÇ( loßoAup.Spw0'7^1 AuflffWT@^

KUUOÇ. Kt(p. ^SS'.

fJ^^M^îÇ 4w»amp;i«d3ST^amp;»Ô5to7r^lt;ruMSoBit j^à f EpavT^•^aJit/'op.iv. J^ J^ t avurarw /U.5lt;^tO ^X^» KafeTTiji^a^^H 7r^ow«7ri$üV)(T^ .Gb^\ ttî^i r «SoAw/i,

De Venenu idu morfu''ue relinquë* tibus animalibus,fimulq;dera bidocane. Cap. XXXV.

DE letalibusueneniSjUene-nu^ idu aut morfu relin-quêtibus animalibus age re confiliü nobis ideo fuit, ut curatioisremediorûqjtotus in me dicina expleref modustnuUis em aU is partibus earn profitctibus, minus necelfaria hæc eft.Periculis liquide, doloribus, uexatióibus,maliscp alqs pluribus liberari hoiem côtingit per ea,quç in huiufeemodi ratiSe docef.

Quç fupremaSCamplifiïma diuifio nebifaria,uta principiopmoftratu eft,tota diuiditur : appellatur^ quac de uenenü idu aut morfu relinqué^ tibusaïalibuseft,a comuni ferpetu Pp 5 appeUa-

-ocr page 764-

7t^


D I 0 S G 0 R I D I Sj

,^off'agt;ö5tuï'ij ^H^xnó^.o 3 TT^ï? Qcivxir’ifr appeUatione theriacatquac ucro de letalibus u^

BcA£^zq)aj,aaKoq.O(UTOfcMfTt?lt;AH'7i5oi/'ïi^Oiü.tv ’

Txiiußorx ^XMWèamp;p.rXTiJ^UVXljSijxÇo

fcOiz/j Ti^oi’^Kaso/j avr. tPs7 9 Travra Ti^o^ij^a ^ TVj^i-dto quot;xÏV. 3^a TO KaTOTTii-y^v TPa^kki^ ^j5t/«/j.ÓAÏ7«^ ff tqr’oSoXujUiqr S’««« toquot;*'/^%oylt;aüw^^lt;5^^amp;vciSo'K»ii cpt^^T’Ui’K/v d'wou?. TX vf^a cJlt tv^ïu?. 01 J^’i i/j.tpvrp VPvn^'iafi £7nSouAtuoVTt5 trt^i?, ivuTrl^StTyj

T» itaK£)p«7r^7a^ïó^ ^i^ovT}. otSixpji' X^^^P lt;ywi'nf^no-ifj H Xx^i^i^ v^isaovji V HOUCT/WÇTTgOO-r/lïrKa/JltVOf ÖXVaa’lfXXfilTX (fM ça^miQ S /xirxvona'xvTtQ ô^UTaTKÇ j^ïovrxt €o*^tl«(?. 0 'jPXifXI«. JÊ TO^UV ^QÏoVTi^ èiÂHf C' tf^ajay^ TTH-yàç ipKAKTH§(0fq thatfiamp;t/jov' T£çqgt;y5/jLaKoi(5,«wj7r65^£r’^j^^U()^avMV7aü r/ç lt;^avTioilt;’TO/j9-dva'J®/j' Éq»’ up oû;)(;£v6u'q,à^' lo-ifeiÇo/j xTvavrap vncmop mlt;$aKJip,ii /juj ^x'^^^fxx •^«ÄMep^ifh rZq ^H^Hpgt;.xa‘ip,x -vovaTq H iiirxv^it^ îü^Kouçia, O^l (jgt;^c^o'gt;Pio\f d^uuxfj.iu^v.XTaiß^x^aiJWH^ f?^ eufj-irup^ ^ó^ovxoTrW, ’irvxiV^'rbjJ'^VV'ri^lpt ^hp ^fT^lx^xp. 7fiao 7^ ip T’Zq d'‘X\oiç,T37-Tgt; ngDj brau^a 0ÀH a rt^vx Tra/pix^i 2x? lo/ç amp;Vamp; juTPzç 'ria} x'uru^mp, 7r«§d ^1^ ouu T^t^ ^SX«'°'^'’^ ^iS^xiT6JTiK.o\f fxi^'iSgumAx//.' ‘£gt;xvifgt; óuT©-'b T§d7r@''.b/ JÏ Vidr^f auTO/j ix^^'^o^P’ 'n5o4gt;tiA«KHV 0 TjjoqiuAaK^Kovovo yxd^oVTVi’. 739 dV u-y dvS 0 r ^-^aTrA'^KOv /àÉ cop T«loum^. awkjS 0 TTcu/Toaraa^ip irnTP-^ata TrAWHÖlvTiq Tnixffôrità. (fxlt;rt }^ yivi .camp;ea Jeq KaJasacnji’ lo/q av^^wTr/uo«; a’^apk« v-i.(xiop^,K0t.^ H/juriotivouo*». fcT£jap9,Kafl’ H/zVotrStrz. T^irbu 3 p.ia-!wiK.XTÎÿi3p,KaQ‘Hp ii'oltóxi ^vymveip. ivifi-nfuru^ ^ ùç ree Tra ^H iq ruçKivtOuvyi? £x°'’®''5æ’a^''a qièojoTPz-OpS^KljMïVK/J TZl? (ru/xxxt J^UVX/Xip.uq tTT» T

pharmacos.Qua lapridc tradata.quæcuqj in ürt gulis alterius partis accidere côfueuerut, Si op^ ferre poirunt,modo oCtédemus. Oportet autpn mû parata omnia habere eu qui arte profited,ob urgente fæpenumero necelTitaté amp;nbsp;ufum. P^' ciflïma enim ex letalibus uenenisucnenüq’iciu aut morfu relinquétibus animalibus celfant, Si in longü periculü trahüt.Piurima uerogprimö. Et qui cogitato fcelere alps infidiâtur, certS face re maleficiu Sii fcelus fuü uolut. Neeminus itide qui aut peccati fui cófciêtia,aut miferabili inform tunio preir^letalia in fe admiferunt: mox depte heb fucrunt, aut fubeuntc poenitetia dolent, ce' krrimoindigentauxiIio.Quinctiam tclacufp^ des^ fuas hoftes ueneno tingentes, puteoseg ot fontes uenenis inficientes,óf certam finereme' dio morté aduerfarqs moliutur, Ex quibus beet no ftaifm quidé, non multo tarnen poft malum adeftmifi gprimu prçueniêtes remedijs opé ane ramusïlnutilé alioqui poftea future, cü corpora corrupens illa uis ia occupauerit, Eaptopterno temere négligente/ue tradada hæefunt, ut qd in alqs quæritur,hacparte etiâ ars humana falu-tê faciat, Apud antiquiores igit in ca medicinae parte quæ curationê agit, amp;nbsp;quâ therapeuticen uocant,curâdi modus hic cenfebatlunioresta-’ men eum feparauerunt,prpcautionéappeUate^ medium^ inter curationê Siea qup ad fetuanda fanitatêfaciüt,lt;5ftituentesïleuicontemnêdaqj admodü uerinmilitudine decepti.In humants fiquidê corporibus tres fieri habitusdixenitïptt mu,quoualemusï alte%quo ægrotamus: tertru inter utruep mediü,quo uidcamur quidé ualere, lubricus tamêad morbos Sipcricula lapfus fit, ’ ob inhærentê corporibus aliquâ corrupedi uiniï ut in his licet uidcre, quos rabidus momorderit cam's,nondii tam e aquas timet: 8i his qui eätha' ridas hauferint,nondu tame doloribus amp;nbsp;angU' ftqsurinp ucxanl. Qua^ rationetresilloscorpo ris habitus côftituerût,eadc in tresetiam partes proportione illisrefpódentcs,diuifam effe arte uolucru t ï in eâ fcilicet q tuendæ fanitati præeft,

W Kuvoç AuöjSvT’q 0iJ^Mrfj.iVwf] Sïw^T^,«^ (UH TTOTrtTTfuKOTO/J Vt/'jOtpjêüJ . HJ THOlU^^'v^a^ iiÄiicporaf},fji«7ra^ TTiÇ/wi/'uVupSx/WVHi/Wou •^’svrufj. oeVaAoraç otw TavrM^’lajQ tfnA Ka rasima'iiJfiiq T^la J^iijqióS A' rîx'^^- *'§ ^ TP urzijvo/), o æi TH^H^KÓ/j lt;i^ ^ uTiiaq. iq 11§ 21 ■JTjoepuZaK^Kov, o m^ kcoAu2kO|U ^ ^ S1Ç ras iûo'ouçï^TrfcûtrtûM’. »ytz^S-^aTrÄiZKO/ü, J^toa ^y^ Ta 7ra0K. ^htIo/j Ti^oç aur^,^ ti^wT’/j f\ HzlTStTTiSoAii/iTam/j ovj^i ^fçKapasa-

Tw/xa,i?^oc Ttoj^ïq i/vea Aigt;0v0. WÇ AilO“!2vtl5 01 /AKTTM^ VOtrSvTtÇ,iTTITx/'i'l' WÇ JV TÇûÇ TT® (haKï/'pSjI/O» Jgt;« -i^ÈTTlKïJuIVHy tùridiJ.oïinxiva'i ZvîÇ o» ^hki2 voo'otw'n?, fj.H-^scó^'fiivyva/JiiAHtpórtQ^o'zsyii/'ifpèSlV _ sw» 1^ uw07if“§ 0iisHAA«.yitSj/igt;p rij?va- . hisUcétuidere, quospauloante reliquent mor-

Si eaquæ precaunoni,quæncmalûingfuatpro hibetîpoftremo ucroeâ q remédia Si cura none rradanCôtra qsdicedû prima cftexeoçzratioci natioe ilia, nô très fed qtuorin corporib’nume-rari habit’. Queadmodu cm aliq funt nodu ^gro tâtes, pcliues tn, 8C in lubrico ut ægrotët ob im^ minêteeismorbicaiifam;fic qda etiâfuntnó uf-tra ægrotantes, nodu tn fanitaté adept« quod in

-ocr page 765-

n7


L Ï B Ë R VL


**^^4«^II H^^rinaw; AapS/u/j. à7Â’ Vi« ÈMPpi £^cdAax7?r^^a7r9.’^KS m^ P’JÇ Wtijçvkç à?}, TOfiai^fi T^ÓV/} 0 7150-JMitó/wT4T¥WTi^6«, tçûo-k'k«}. Sok ^lt; jiJtoMt3«0 t^Zç o'ifaf^ÿmx'mii^ ^ th '^^AaKH,KaJ«j/alt;7-/xa^ ßa^-UTt^cp. t^KaJ ^‘^«lt;»i^6lt;i')«^i«gt;?5 ujü\6ifj.lt;x.a'i, ty '’^“^^®*Ç'W)a3S^o(Ç TrAïioo'z/j.St/X^K'yt ou-Ol’â'yVCû/ÀOViS.uÇ /AH Si ÊoH0K/Aa]a ƒ tPTaTïjOifuAaK^Ka. o5 ^aj^ovi’lTTlf/JKaS’ “''°ZJW M^ gt;«/p TiJöcpuAa

’‘^ wk'Skp.(x a?f’J'iiKvu(rz. 7rwÇ lt;R o5j^u7f-ySasrttrjpjQyTpy nbsp;nbsp;nbsp;« g^^^i^ dTa§7ra0^,(Pia

*w^°“?lt;lÏ7I5O(5Tï0rOUjiJlTNi/'ïlw? KWÇ ƒ)« % . '^''Ylvup^a-yytX/w/JÔ«-wràù,oî' Ü ^’■v^lJ^«'^ƒ^uA(x^^Ko/JÙ7^a5X‘lA’• lt;i'u(Zïra Z^ T« (TM/AÄT« H^ S^d ■§ao'K^dtlt;J/J

^V'»Miamp;a j^aj,^ r^ ƒ uo-dAwra quot;^£lt;9S ’’'«ïs ^OlÇ.TD^ KU^toToe!«/) ^0/*U( .TÄ/At^N '«îflKijç, oüj^i T«Zg na.Totsitna'i 'm) erw-

. amp;15\«4gt;uo'«oXo “§V'T’(?0(Klioii57.d.jp,^ UTP^ji'k-VU/AV . TÇoÇ î’jj^ç/^ooü ou TrXiiova eKTto/j,tK.fuocR

’/oßdAu/t ^c5«/j. Ka? 7««^ «rlu 0oilt;'aij-,'/xQ^(,.„^ß2UvoVTalt;})?S/Ad-^ ■ ^’^amp;iiamp;f. Ad 'Toto 7t K«? Tur^j.dv^JavaAofK^KHi’ Ttrixvxs W‘o^i7roy««.S„ ^iè ?,Sr@^ -mri EÓVrou, o5dï 5^' y; Ka3-d7ra| 'Wi® K/ja-^'^^' ■^Xtw/j C' piiSifxïap ^iï «p Üwïwa '^i^up7r^)i^0/S^oplt;ßus0xoi--' Eop.ii Kat 'ïiAtuçàvcu2:oAdrKT’/j Virajj^«! J^H ’«?*WniT«ç. wÄW lt;?^^cufalt;rifj.wp ^JMKKup 07^ loëoAwp ^tew/j óu9’oS «Tf-lt;^1.7°/;^ 1®! djigHso/j 4/Ç ra tjra, Ka ? r» ’’■«Jt^ovrai^ 73}^.^a7riv^ a^op/Aa^pUT’ amp;* Jwÿümfd/i föftovr-b«Wurji,. 1,5) /roA ^Pöfo^Mto/iSAi^Sc^ aiTw,7r!sipe\7Ta^

bus,nondu tam? penitus ab eo c5ualuerint amp;nbsp;ut res refumpferint. Ve^z qua ratione quoqj modo diligêtia in ea artis parte cefetur quæ curatione agit,eodc amp;nbsp;præcautio hæc in eade ilIa parte co ftitucndaeft.Rcmedqs em hs^maximis in prç-caunone utimur, profundiore hiatu locu aperi-mus,urimus,drcucidimus,imponimusquæero dût,potionespropinamus, plura^alia agimus, Sunt^ adeo fine mete aliququt remédia negent efleca,quibus inpræcautioneutimur.Necdice re facile eft qua ratione:quando Slt; nome ipfum prçcautionis,8i agendi modus remedia effe, h^c omnino oftêdunt.Et cur diuifioni illi fuj nô fub-ijeiunt in pcftilcntiacoftitutos^nodum quidé no xiamuimiUamfcntiétcs,prodiuestamê ad ea. Si in lubrico ob côtinctis difpofitionê,Poterit ali quis etiâ illud dicere,omia tuede fanitatis prçce-pta nihil aliud q præcautionis parte aliquâ effe,. Conamur liquidé his dura SCinoffenfa redderc corpora,ne morbisfacile tentétur, Dicédu itaq} qd maxime coftct,n5 decere medicine partes ha bitaad corporis habitus ratione numerari: fed per figna ÔC artis earn parte que de fignis agitqn fingulis feorfum ab alqsnatura obferuare, que-admodû fuis locis priuatim oftëdemus : Contra hosigif nihil ultra dicendû.Illud potius anima J uertendij,uocananætiologeta,ideft,caufa9^co*. gnitioe amp;nbsp;ratiocinatione carétia, quf à letalibus uenenisjuenenuq^idu aut morfu relin quétibus animalibusfiunqeoÇiqjitidc remédia

Ob hoc fane Si eins quç obferuationibus,dC eiusr quæ ratiocinationibus utitur artis quæftio eft.

¥ quam ratio iampridem confirmauit, Neqj enim omnino id uerum,fcd difficiUimam femper habet cóiedura,quod protrahit, quodtg in neceffario opere nullatcnusproficit, ^

Etß caufaçî ratiocinacione pnuatim Si. in propres omnino non careat. Confuemi^hoc in le-talibusuenenis, uencnumq^idluaut morfu re-linquentibuseuenirc.Vcrutamcn non eft inde-prehêfibüe, nee caufaç^ ratiocinatione caret, qd in opere inutile eft,nee remedy occafionespræ-, beu Quin ex com agis fidem feeuritatemeç de-prehendendi incerta haberealiquis fe affirma-; bittfenfuenimobexiguitatem fuam priuatim; quidem Si in propres nS deprehëduntur,mani-i feftam tamé ex mutua inter fe coUatione dcpre-, henfionem habent, Profecutu^ fatis omnem. hüc modumin commentario fuoadPliftarchü-Diodes eft his uerbis hæc fcribens tCogno -,

'ljlt;^'^ lt;^'Kap,Sia,lt;^i^\io-i f^ yw^ tm^

^novnp «ff T 'iSiup Sli 0-(Xflf.^THTK .K«-wXKjtaç JU yu^Syiu^y^aZi^HAcj/jTVrxdv'«-

iKWu§ £cïw(Aamp;jlt;rnï)U5 t^Sssov^S^io' ’^^')Ç';/9 i^'7Çoi’7rX^4iS’açj^o/) uwo/AVH/Aar», ^^'^pTauTaKarà At|/p. rvoiH S‘'dv 21??-

“^pov«ôAjrwp,Ci*t7r?T«-^A/èx^f feercautéidquifpiam poffit,inalqsnonpaucis, O ’»^»otoj®»/(K«i iT^ vionap. ànvi fed Si uiperas feorpionesqj SC alia huiufeemodi ’'“§3wsdJgt;(A«tq/AiKs«'j’'^oçdvI«^îrd- tntué^qufuixuidédagenere^fuotâtilla,ingé-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp 4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^''‘”^

-ocr page 766-

DIOSCORIDIS,

TijàpMTixnivif^ivup^^iTÔvopyîviTM. Spo5- tiupericuIoçedoIoçKÿCaufasafferuLWdim M'iil^P ïvix pxSiop •5ra§a|2va it/xia^ùthIx^^ cik eft obexiguitaté uideƒe aliqua^ Si protêt t%ûî) â7f A^Tf^'Jw «ùrZç i^e '^x^^H^iap. id corpore imbecilla, alpsep^eftfts loge uinbus otthA/ko/j 7a5 2 vo/juXiJ/j fxiyi^i^,oa‘opà.iso inferiora funt.QuantuIa em ut ex uulnercæ ^ TrAH^îJ? -T33 (TAo^iov ^ /if^a35ï«»jtgt; nbsp;nbsp;rii ma fie licet, feorph ma gnitudo,alioR’q;

rupTHo'x^AHÂü/jMvopS^up.ZpTOC^'Slt?Pi' modicorporibuslabêSinoxâafFercntiu,colti' oûvT« Trôvop’i%u^ôp. Ta J^jerHTfVTa. Ta^,ATii tuenda eftÆo92 alia grauilTimos f^ciunt 0^0 wvT««riwTo^iM(’. îi TO tha ? tfxÂx-Ÿ/iooJ^Hr/JM resîcorrûpütaliatalia qprimû perimutAujgtu T^^iiljSjjop,vÿù[oÂop'fgt;a‘^/j.xéix'}Pvov/j.i-^ lü etiâæftimadû qdàphalangn rnorfucorpot Vop,ov^')gt;6t^ap^xyv^vcaifJ.t'Yiamp;olt;ixvTif'ô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

VMTO TIQ, J^IXTO TveUfTXTTXa'lp Ü WI fXIA^Óp . 0^ /^ ow quot;TT^o^ T«^ (TiaôsT^ç TXVT« ^p/ô/j.aXo •yHTOX ■^à 1T«VTUp. oil Si 11915 CUtJlKtSçKaTte* ^tt^Xl'^ Thji/tMx/J-ip av'^’^î.tamp;ûii'àvx (p^o^ffiop^H ‘à^Aoilx/xiyvv/jSiPH vïqa'tapi.acnp Mnx T crü/xGMvôvTc^ ax^ yiViâ^ cruyAix^ô-


CHTCU,^ 7201® mmsamp;JTM. 1(9^ ûvAiç ap outmç tujt0£/Ki2/XoV!jK.oç,côçaA^M9£/j iJ)Hlt;r«» Tà^ûX^'* lt;riI(?H9i^ oîj^itAtvAHÇ (famp;o^oTP/oi/'Haamp;KTrfoMî-MÇ^fiZ oTc/xaTM/JiaôvGyjàTPM^îjouSfTU/xTri^iJv.

7371® Q H/JT® Tt^ûÇ Ta £§7« Ç^ T£XVH(; ')^a‘ip.i\l CVTa , KÄT« TTXp'i^Py^'1 £570^ TD\f'rgt; quot;Tpioy/J-I-Vop mx'yi^Ûiip Sç T£ H/lSÇi^J^ ^AaTTficQ-Ot il AXT«. TraVT« UWÖ 9®l RÂTa TÜtj ’u^lOTUTX^Z' KaraAnq-iaç 95) kolt;vhç drlxii. 0 tots ^iJhi'

KVucöctt J'wtf./jSjjn^ ßs^oöw? Kan/AHMM^''*?' if'to i^ o Ejao'îsÇKT’Ç tüTltTtttoiifM/z 'Hijj xv^x ^^«li'^i/j.n^^iA^/ifMnxp v7lt;i amp;va(2oAo7K-' tia tantü utuni,8iquos ern^^

•j’/Qavt^HKï/j. oùa'ürKo^w/taÛT’Zç Tbl) MTixp cotumacia accufans,caufam hisquaecaufa^tco *ritL£7ro«/«^iSHKv(ajul|9t^Ra3'oA(itàw,aAHTr}'o;; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..Jlt;er,ttnp^

int TH voiTcp U7raj)^^/j. TH n7^1 ok2w(U quot;XSa^K fa^bu J^iaAOJAo/vafi, quot;Se? at mh Zltrtj/j tvri ti-


r«jU âjnû'J/xGia TH nTÇi/MiMVK èi^ci.7n'ix^iofj ^1 Bn^ioPhk.t'jM^ Bowat/f^jiy etti r Âomîâfiy êtçKt Oamp;MTO/Xlôa TH •^«TH^HT^ ^ TT «iZwV TTgOTÄH-j-t ‘^ X“?*]®/^®' ■’^^- 'nswi’i»^ ^ t^n 7ivog où KaTaAmrfa iKrip .on ^J^ J^(Mlt;it.fj.iQ \nv«^-^ll CfflaÇ^ÎKH , Wj r UTPKiJiUt^U/J a^OIW^ItH, W§ Ti avai^fj £K T j(J1 quot;^oti ov/J.iiu Mir' iiJ^@^,U' 7rï5alt;Jgt;i J)«7ri(«/) J'/o TaUTa kfxS^XajUTwp H^ KctT^rlt;isiop,on ^ tfneri/j üA^é^iQ lep* uJ'côç rXuKU ^ iroàfjiOfj, 0 7150 Q^ -^aTHjtfertwç è 7r‘ ÿjunn/j J^ia Taviij 'm mirÄHcoT©^, it Jfe A/rM e Vou fxi^ü^airo^H'Xa.VfXüp, o-mam^ 'n^oo-GoAlui, tAV/j.^ AoiMTH^iaptif'^fji^AuipVavn tf^ajüccfÄi-vuf)ujSï^ia‘ip,'pnAÓJTa.‘!oija.'}PAO7rliiii'n!)fxï.-'

jout?, àviXorHeraT’ r mepMAorap cp^/xaKu/jt«^ CÜU iTTKJlXV^Xp (pl^cQcU 2v« , TH lt;^iu.£l/H V^ TOC H^ ^5©^ V'Wto^óai tp^'o^a. täut« juucù OaU J^I^P ï'^HH-Vt E^aTlS^aTQ'' 7r«VTa il^Ai KoAwt? ^vl^ '^yoi^ ^AoXov^aq, ^au/xa]ij/j /‘i i^pi7:i'^fJ.i^oJ^iA^p,oiTivi!^ovo-uyAO'

ova'll)Mfiixu vw ^ t^i^o^TPioit ^n^ï'iiiu ex maleficloqdab eafit, caufamelfefubeuntc


infundiijtotü^corpusmaleafiïcitfNonfacile ,pfedo,qj penit’ exigua funt,qu5titatéeo^co' gnofcere ahqs potent. Secudum difpofinones itaqj hæc fieri in cofeffo apud omnes eft.Quod aüt Si i(- nbsp;nbsp;nbsp;exade deprehéfum ex eo elt,ç uis 6092 quædâ corruptionê faciens fiueatj corquot; poribus noftris mixta accidétiû maloK cauß« eflet receptuqj hoc modo iampridê id fuit-adeo côtumax certandi^ cupidus quiig fuent; ut aliunde accidere uexatiôeshas, Sinoex ma teria quæcorrüpedo fit,dicat:cx unatantupat te etiâ corpora noftra tentâte.Et hoc fane eratj quod oportebatarti utilfterconfulcntéhoicm, in cundis quæ fieret, qd ea faceret, fignincaret ne in uniuerfum Si in omnibus non deprehela nobis obeffet caufæ proprietas; quadoquidem deprehëdi corn unis Si oftédi certilfime poreft.

Eâ^ ob caufam Erafiftratus C09; qui expcriem piricos uoeât, iocoie gnitione amp;nbsp;ratiocinationecarerét, adicciune quaq illis côcedésfupremâ Siuniuerfaléin mot bis caufam in dephêfibilé elTcjSiin comentano decaufiseamdiftringens * Inaliquibus cofucta curatiSe cótenti erimus:uerbicaufa in uenenatorü morfibus mortiferis^ alps *^ cotéti erimus obferuatióe, à caufaru cogninoe penituscäfeparätcstper fin gul a emgnaprimu indeprehêfibilesfunt* * Quodaut uiseft quæ corrupendo fit,ólt; quæ corpora eoufq; uequot; xare pofi'it,ut etifi perimatldcj gne Si nonipe* cie curationem indicat,qua hebetanda euin^ cenda^ illa finuQuod^ ait Erafiftratus: Venir aliquis ad dulccm Sipotabilem aquam,8iante

* ad uomitu,uulnerisdilatationé,exucfi' oncm.cucurbitula^ cirefifedionem, uftionem, medicamentorum idem potentium impofido-

tuseft effe remedia aliqua quæ foris àin cute admota, po fient dcfccdcnnalnus corruption! aduerfari. Hæc igitur quæ Erafiftratus dixit be ne 8C rei cogrua dixit.Sed rationales quos me' thodicos uocant demirari licet,qui nó cocedut


-ocr page 767-

LIBER VI.

910

^“^Mipï^i TaTT* av9Ö) (tvo/xtvap ogt;^A«§w/,, R^a “^óifji ôcvoKTUÇ oUTM W oVO|U.a2: J^lJ’'^X^*gt;46o5O'?f(oi’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^’a5'p7s oV^KjuS

uim iUam quæ cortupendo cd,fed modum elft tantû:adco inepte uocibus Sf n om inibus im m o-rantur. Ab eis liquidem manifcfteqjamp;s^oTfic't^ ,id eft,corruptionéfaciens uis illa in corpusdefcen-densnominatun At facere a liquid corruptions caufæ,non alterius cuiufpiä rei opus eft, Dicunt •

* Vii^Kcftajapi^ Ttjoi/arojtviT?. r $Sa JWev^ V(tt 2ü«TÏa(5 oSk.

j nbsp;nbsp;nbsp;ovo^a amp;' /xi^a-iim-öq iq to avait«

m^Pi’raJ(5Aoi7f7(57r«tri ■^«TrAKo'/ojuuTrae X5^ ■ ïtp ap pi^ 2và lt;?^ At^iu^ ovx nbsp;nbsp;Kz 1

præterca uoces,uerbi caufa fjjx^a-i'mrcxi, Si ^vaKo.' Àv-^^fjîquai^ ilia Ioculos,hæc detegere fignifica-, rcpotcft,alr|suocibusparcsamp;cqualcscffc;qua-tenus pars aliq ferm oms funpno fccüdûptâcm,' ’quot;enuntiationé conceptas. v tq;uo îUçiaa^a'i'mrûçôCkvaKaÂv^ttfj nullas hntprin-” cipales 8Cprçualétesfignificatfôes,fîc ôCçôc^oTffeq uox quæ corruptionem faciès fignificat,motus indicationc,non poteftaté habct.Tranfeunt de

’^P-ip iKi^K t^ .|,iAtó T^itÏAinffa/ Âtit-^^«p. « Tl )^' nbsp;nbsp;(Ua^i'mroç i^ W

«^irnfli,w’T«ç KM^i'a^v^ •7r5ongt;oupSUiai’ fed fc3m nuda o«Tw iq $^ nbsp;nbsp;nbsp;cfSo^oTf/pp ces illf /Xa^o'fmr

, 61 ov 1(51 j^óaa/j.ip i^TiTa.K.lt;'q. iW]a6oüv»o'i dï i^]a53-(x £7r(' TaÇ'?^ nirtap KiT!ap,7fi« pSjj

inde ad caufa rum differentiasîdocentq^in caufis præcedentes elfe alias, que fada affedione fepa rantur à corpore î quales uerbi caufa font labors frigus,æftus,alia^ bis fimilia;alias itidem q; affe

\? ’5^^Kj^«VTa. « 'ffina'CU/la. 7Tlt;X^^ ^'y''].o'op,Kû7fç q qv^iç, £'yK.aucnç,0 ra ‘^Xiïo'i«. TK d^jffimtuTOtaƒ)« T'ffiamp;p'P ’^'^^^^■^ap»Sxiijv.r’UT£S'//j,iM/j(U^ ^óvr Tva^t?//). «va^ca/opJUiu/j JÉ Mlt;iSTj, 61 iravo^ap^uip avTuAi} Jeweé) d veu ««9' saura ^“7iV0(U^aTK7(gt;7tAt(r/jiaTMju- q Tiwtm f^^'^'^'i^lilt;xilt;!^0KipiiiTi^a.i J^acpc^xï. T® JÉ Ç' °S’^'opovApi(STgt;urwv vTPTaüyK05 ’’’^«fu ^‘■'^OKaraj^^^^dp ^1^ ^j^ ’^ip^ £7rlt;j!f^H •^«vi^ii^.ei?a‘tapa.7’^ où j^^u S' ovit a/j ‘xlyol'p. TT^esop (’'^’'^’^^'•^^“^«'’’Sv'ji’AuöyMVT©^ xiWüi’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ynt’), {quot;( ^ ^H 'WoKajajit^;

pfentibus pfentesadfunt affedioes : crefcétib'’m nfdem.augëtur ÔC ipfæ:decrefcëtibus, minuun« 8f definëtibuSjdefinunttpoffuntqjperfefinëfa-cientes,fieri ab euentibus feparatx. Suntep illis

præcipuçhæ caufa^z differentiae 4 Corruptione gt;nbsp;uerofacictem caufam innullacarum conftitui poffe aiunt, Præcedentë enim effe neganpquo-niam permanet quod affed:ionëfacit,ncq;a coc pore feparat. Cótinentë itidt dici non poffe,qni aliunde adeft qd nocet, nee aliter q in rabidi ca-nis morfu fit. Quod fi nee precedens nee co tin és eft,nee per fe fine facies,nee c5caufa effe poterit. Et fi in nullocaufaçi genere eóftituieorruptio-në facies caufa potent, cocedendu erit,ncc caufam omnino effe.His itaqj hoc mo died is eóftitu-tisq^^cócedendü illisfanc eft,effe quidëinter nomina aliqua,quo9z partes nullâ fignificent ré,fed nuda tm enuntiatione proferantNó tn huiufee modi effe omnia recipiëdu eft, ucçz pauciffima:

*^in’^‘^ ^“lt;^t^K0V, où JÉ avT’TlAt^üuJÉ c-vv V apii«. K j £n pxiJ'tp.iai’ lt;halt;}gt;0o§ôtç '?^ ttjiüVa^v lt;/'ttUNyo^t0(( v 4)0o§O7FlO|U,lt;rurxu *w\^'\‘^ tw^ojuU7ra5)^ilv. T’i'sr q A170 ^iL ”\ gt;^AV2i'a r ovopiaru/j ip avrïç ^^^’ii'A^vaH/xav^ita 9? 7r5ar/xarU|U,5ô^à H-H-'?'WJ-rtiK(ï)05a/j7rt?p(H^tVa,aurXW5»iT-t dl 1^11 w]« u7f Atorftop 'iPiavra. utoj-g)«AAa7ravnAwçoAi'ya,ovJÉ TO ‘JfiUpip

jSop^ia ■sï!x4)«7rA)(cr/u(’ Toiq uttoAv- nec corruptionë facere adfeitis exemplis æquali ♦^«/lè^q^'vs^Tj, mi^/wTarLu JÉ £x«i '^ ter enütiari. Maxime enim prçualentë habet ea npiwip, UÇ ^^ ro'rij«’ lt;i)amp;oja§ovopjia,ou UOX fignificationé. Quonia utcorrupt5isnomé ruiig^ r wiep TD^^^e^o/j^traJèoAîiç o^Hp-cu/' ^°liohp 951 U^7roi41aAn'iTftop,/jj(JÉp £p ** '^^^^lli'}(Ï[pSngt;.0UJ}.TV'Fll /oUT^c/^-owuoutr/ rami’ ,7iAtM(’ acn(.ao^ 7 ivtrcM vy ’'W-ngq Tfa^tr'XHcriop'^•ncpxSifï'j^upt ^jf^/uAiioaai/j «tto 951 ef^ojag u^iq y'^^tU'iiiaiióo'opfayY^u^ü'/a'i 2UiAovó-

mutationisin peins fadæ fignificationé habet, fie amp;nbsp;uerbu facere, feorfum accipiendû eft, nihil ex cSiunda fibi corruptiois uoce onde ns. Fieret

enim incertu 8lt;fine fignificatióe nomc,qd alioq oèspala inteHigûtîNec dilfimile his uocibus 7rlt;« •^*»^Xip/'4o§ : quo^i pot fignificatio elfe, puero, habere,fitim.Quod fi dat à corruptióe,fanis fieri morbum concedunt, profedo SC facere. Siqui-dem aliquid eftquod corruptionë facit » Quod-cunq; autem agit Sf operatur, caufam in fingU' lis eo§£ quæ in corporibus hunt, fe elfe oftendit.

tri roZ miep» ïi pin^^o^^aTs-Ç'yaïlt;Ko/)d2}.'jj^2LtTO'nyo(O«î5 xg^ iw-ÇV^^O/U^o/j rj, K«^ iK.a.sop MTiop T^ii' ^'i'^Vi'^nwuiiSjjwp iprotyf o’up.Mip,

-ocr page 768-

D I O S C 0 R I D I S,


K ^ ^tipSlJjafi ly ioufourt/xu/i cp^S^aauv. ä/XwxuTpTrnrfe/j n lt;J)alt;r« raZç TOtriupSicf tpojaZç. mTtTvxvltU'Tl ^ n.’ âvTaû0a, S^oU^a'liJ «KÇlêîj OVK llMlfÓTVi. Aï-yin^ ly ^« ï®?!? J^O y/JMUixciïgMTiojJvna^X^p ty auT®, J^ fjSjj'à ^atTKamp;asiKÓp. }^ /i o'UUiH.TcK.óp. UÇ 6« Guv i Akoi§ ty SouStav“ iru^ros. nj v lt;ruui(jgt;isx fJ^Op quot;^^ «TfKAicr/Aa^KW. )(ii^lZófjS^ÓjJ 71 œç rfwiaa K«Ta7(U.a7®ç. ty Ka6óAou 3 oTxp 2 i^ T^iaur (pvlt;ripMTiopv7ri^'xn,/xH t^kx**' Txi Jiip7aiSi M^io-^, /xo^famp;H^o/j /\ ovxlt; □ ^ cüTiop T0/jiOquot;^!^ 7^(7t7§a7ifalt; epverux^. o 2 3 7® ipQo^oquot;ifió/} quot;ó^p !l^^TlopfiÄi^Xi'^ ^ H9i^ UTf rovó/xxT^yd^i'iKVvlai 3 ^^yis^opii^iv fr\ip.SaiVÓVT . Tl è a/2ov U7rt Aa6o^ à vat p.iTx T^ Ïk 720 J^aH.i'f’üTTÄHylu}, H Ä iÜj\yivoijSjjliu vTf ? ^wüU(/'i/va/ji//j,ty ^pitlt;i Tixira/J.ó[x êaA T^opSjxap’iop^« n ■^vlipfp.nntrKxwipjxH n iKK.0TTlü}jxH 71 am^lap ,p.i! nxl^^Tra^X' ttAhV/û/j ixov7ilt;5,ü«25lt;ó^; £7rt? JV ty TaîçcPia 4«^Ç Xü«5oucri T air tap,TX fJ^, KaZSvTvç lt;ruViK.2K.a,Ta 3,7i^üK.a]a^K.2K.of,AiK,Tt') auW, «2 Ka^'lT^Optf^KTiST ou'^ópksi 7® TTgOKofaj KÙnop. ^H^Hlt;7'4‘TJ 3 «7f T quot;Tï^OXylp? 2t7f7tAfc-c'p.xV^ ty ^ 'Tt^omósxo-ip AapSivop r a-ia/xx •7’15. o'uuui.'ànop 3,ï7rlt;Jcf K T TraSóSv ^ovrup KJ «vT® 71x^51. ty x“§'‘®'^''''’’'? “^^j X“S'ÿ'’î H^ TXlt;r\ifj.SxivoVTX 7^1 xvró, 7^1 T'Srup/^ oiux où 7rAi(« ^KTSop. èlTlOp 3 ïcTUÖf/J lt;^'^nSXTHp {p^o^olflop J^wxpjp XITIXp VVXt, ly Tp TT^OKr» fiS^opono^vT’Pp’fftwriop.^'1^0^^ n.tt\x‘ O-RH^ïWQ T TTX^^'fflKlAoï’SixmiVIsiop, /xi^Ç.! ? TTCWTl A wS «UT^ amp;7f trKÄ/acamp;Svaj v a'afxâr, *TSyp l^TTl^cU^vpiSjJUpS^i UVimiHfXl^fTTP J^ KjaT^u/xtvào 7^ i tvi ly (XXÄISXkujim ro-TTU.Ti^îvôç'P ^a0O(5a7rtAamp;ev,H9^J cüxT^xx^ a4«damp;«/. quot;Twro J^ ^.TPTTÄUUO/XiVljX) HSTT/K/^VU fXiVltf},Ï7nKi^XV (p^XXH ^U^pj^x lt;?^(TU/XX-Tuv. oTt f^ oiM ym^ia-Ki au7®7ç no/xicf^H Ïtti i?Çy ÖM/xtrixxav ip'^p.xiiaiv J^iip-imv yivnxi. t7r( J^ '^roßo^AuvAcJ7WKaJa‘X.ao'iUoü,0 O'IKUWV TÇoizêoAHÇ. £K^LU^HtZ'4U(’ ^ 7^/lt;rajK(-a-fxm. üT£ J^ cT'i amp;.K.^T)i^iaa‘p.oy. « Ra7®x« Hÿj J^ixK^TiKri^ji^ixKAvnav ngSj J^iaJ^^/xi «v £7r(^£(r4Cü(’ 4Ï5/xaR«v.Taura iZ'k K^awv b-Moû H^amp;7f7rAuvai' J^ivxTXi quot;py’ióv. « erèiiriQ 0 H^4 K§3CT«(r/ç J^’i XK^xWx'ixq aK§ct7°u rt Hgy'yAuKîMÇ.K^îK. '^ ^ca/riuV J^ÿp-oifx-y'ix^i' £7r/ teAiJ A «ruu^-yS TST’/i’H^y) Ka^JJ' o'i^MiX'ixQ. ^'ni^i^r^iM. Ka)2va a^Ko/ vSÇjKo^ûÇ KaraMtj©-' iiri/t'i^ojuuoilr ,J^Q J^ o5 /xóvov 'liuj ^^O^OTSOIOV UAÙO 7S0ieiamp;ai mosev^Of^ C1 rpxt^l^ «ÏTO§ H^ TOV ^Óvop.

Id^ inletalibus ucnenis quæ corporibus mfo^ dutur^tia patet. At fubpei qualécöqj caufam in aliquo caufa^ genere oportere dieüt. Ve^z Si hic etia labutur, non fada integra diuifionc, Caufï enim adogmaticis illæetiâ dicunf.quæquadâte nus préparant, quadâtenus aût c5tinenr:qual« inguinû febre8,8lt;inguinû ulcéra funt.Qyinetia quæ fine ôC euétü per fefacietibuscaufisadfunt, feparenturép utcafusàcaule fradura, in caufaçt numero funtjn uniuerfumq^ quoties aliquafue ritfecundu propria uim amp;nbsp;natura caufa,nócoU' nebit tü in diuifioncaliqua caufa92.Sit^,ut Ç''æ ci dicût,MoxS'lt;5«,id cft4aboris8lt;maliorigo;licet nô caufa,in fimilariûiSCeiufdcgenenscauJaçzna tura tarne cótinef, Quod autcaufa fityd qd cot' rßpendo eft,paid ex ipfo noie deprehedi^jnann feftiusip ex accidetibus demóftratur. Qua enim credit eflecaufam port animalis idûA^“P^*^5^ nientc ab eo labe, inditüqp corporibus uenenu. Cfi neq} gelu, neq^æftû,neq}fedionê corporis, neqj cruditatê,neq} huiufeemodi quidçiacaofe' re poffunt. Quonia aöt caufaru difFerétijs gau-dêt,prpcedétes alias,alias uerocótinentes appel lates,dicendu cótra eos eft,utroqjmodocaufain hac elTetpraecedcntê^ appellâdâexeo£peu«u pr£cedtt,cp^ corporis fubftätiä præoecupatƒ o tinenté uero,qj præfentibus affedionibus adelt amp;nbsp;ipfat remota^ ea,amouenïamp; quæiHiaccjdut. Sed non funt plura de his dicéda.Conftitueduf^ caufam eife uim, quæ corrupendo cft,intus effi' caciter nocenté. Maximuses’ hic uduofcopulus in curatione proponendus homini eft.Priusç 1 affediones illæ infurgü t,multifariä certadu^ dû funditus à corpore eapellamusïcüexhispar tibusunde ingreiraeft,eam educctes,tuanteq altius defcendatSe uitalia tentet,in partealiqua quæ uitalis nó fit,eam coercétes. Nee non poß^ præueniensin corpusdefeenderit, datispotioni busdiluentes amp;nbsp;têperantes. Aliquadoigiturprj cipucqj in mortiferis uencnis,uomitionibusue« nenaillaeducuntur:in relinquentibus autinu autmorfu uenenu animalibus, profundiorefe« dione,cucurbitulis,exudione,circüfedione,SC nonnunq mutilatione.Retinétur uerococrcen-turqj uenena infufis amp;nbsp;impofitis acerrimis medi camétisthec emeotreere fimulamp;dilucreuenelt; na poflunt. Extinguuntur itidem euincuntur^ meraci uini ÔC paifi potu,aut è diuerfo acerrimis cibis. Communiter poftremq coferuntaluiput' gauo,fudoris euocatio,plura^alia quemadmo^ du figillatim deincepsoftédemus.0portet^nó folu matena q corrupedo eft, finé Slt; fcopulü libi propofuiire,ue92 magnitudmê dus etia et tépus.

Ex

-ocr page 769-

LIBER VL


7?»


M^ ■^à TavT« TrXtov olt;rxv J\ atjjojœ/j rà Sa *S*Ma]aAaMgai'i). ■^à/\ amp;'i«.crt9o(5,£7r!jcfH ■î^ T (^Anto^m/) w) ’r ’ioSóAwp,TK ^ ,(6îr^2' ^’^‘'/'J'iniu^j'y'vi'r^.Ta 9,o'N7r£tfû~ SaSurtjav •'^tfXcttOTt^p. rot 9 y'^iaxS^uui’^p etpaJ^^ '’^S^P’â/xmf^Ttçup. '^iZ JV a^œ/j cfu«r^7N ^“/J.Wo/jî|U.«îX\o/Jo)^AocüJrquot;. J'gq Tt^ûS ^«KiVi/'wo^) tj^ovra ,J''ià ,^ àrav/sfKWTtjw/j « W|^«0^ €o((0)(/JL!XTU|U. Ti^oç Q rà Korov« x« ’^’w,A« r immsi^p. ar^rp A W/t!}b r ^fiotU/IAOKJOTtJO/^ a// 0UTWTUXÇ70“/^^ I®'? ^H^HiUatrijKiV ƒ «Lu Vp ^ '^«.•nOJÔfxviop '’^gt;^^p.S7ri A »^^ p.iii^0Ti^plt;{''ta'!pTÔ-Mlt;!vlt;!®l ^H^tiaç fj.iTbuMn.'ilt;rci(Qai T erœ-M«. ^éjfiljoç 9 H^ à «çf r jgoTi^p o^io'p.ôi^. ®^P^tœ(5iy^c{jgij(|U.a. ^ ràç ôj^XHcraç ’y^i'ÇKivAvûuçtTritpija, 0 ƒ y^avaèoXHÇ gt;y }§«'OUKASfûV@lt;')j£XaT^OVOÇ . TÇOOKtJ TO/VHU

’■’M/ià/xü. tZq 9,‘XoAc«OT£ÇcJi?. Tauri //^ ®®t^Wnj(i'oAo'y(a|UiTy(wçw5/sa(.7r5oar» ^^s|î)?^î7ri Kaja^uie©-'.

INT

Ex hisenim plurimas maximascp differênasrc-media accipiunt. Magnitudinc quidem,quoniâ in letalibus uenenis,ucnenû^ iâu aurmorfu re-linquentibus animalibus, alia pcriculum ftatim affcrunr, alia profundiusaut leuius cxulcerant, alia grauiorc mitiore'ue dolore torquét,alia alqs noxis magisminus'ue molcfta cruciât.Côtrapè riculû itaqj afferetia, rem edqsq maxime aduer-fantibus certandû eft.Contraminoraaûtmala, leuioribus: Abfurdû enim fuerit in grauioribus (fi fie contingat) leuioribus remedqsutêtes,eos qui curant in periculü rraherenn leuionb’dein' de præcipiti uiolêtaiç curatiôe fine caufa corpus torquere.In prôptu etiâ tepo^z décréta funtî qug dâ enim qprimû précipites uexa tides S^pericula afferûttquædâcontratû lôgiorctü breuioreté-pore protrahunt.Feftinâtibus idcofeCtinato affe rendum auxilium,multis^fimul remedqsuté-dum: tardioribus uero tardius. Hæc igituruelu ti de arte fermonem habentibus, breuiter decre ta à nobis fuerint. Nunc ad ea progrediamur, quæ in fingulis demonftranda funt-E R P R B S.

T\^T}^quot;9Pi'tlebitmeXcnophanisexemplo,ubicâdoris,ueritatisctfîdcipericulum iterfabiturjimid», 1 nbsp;nbsp;'snater inutilem in hoc opère haberi • Rogatushicaliquandointercœnam.utcaeterisconuiuis

•* ’ aleacolluderet,negauitdidicilTefc;neciielleincômiinietiâaIijsuoluptateagerc , quod fapienciae profeiToriturpt futurum Temper erat Ridcntibusijjhominealijs.e^timiduminutilemcpappellantibusan-gcnuefimulintrepideijinutilem amp;nbsp;timidumadturpiafuilTcfe femperconCeflit.nccpacgre terre ineoapeV omnesmaleaudiretantumiUiin Humana re probiratisamp;fidciftudiumerat. NondflÏimili rationcaeqüd animo etiänosideferemus.ignorantiam^ nofträ toto hoccapite ingenuefatebimur.Nec pudebit unqua tot in eolocis minus gcæteri interprétés cfidicilïc multa amp;nbsp;nouifleig maiore g nos ingenio O* reijj peritia, yc wioiücodicüfideadiHti.qnosO'qöoinnoftrisnölegim’.reddcrc Latinispotuerüt.Signauim’aliqt jj °”°'?®P'tf locisnon uitrj tantü fed ignorantiac noftr» nota,quæ paffim legentes uiderunt. Fecimusip f .paififequacé fermonisferic ülic inucniêtes: in qua nee rebus,nccgrâmaticoi}t legibus aliqua nobis in ea a trcnt.Propofitofiquidémafculinigenerisaliq.foeminino illi qdnö coniicniretreddebaf: trunexuoces iqux aantimutatistpliteris amp;nbsp;fyllabis adeo incertx.u t aptiiis uifum fuerit, quod pidor aliqn in Agamé °u'*ja’^“.'quot;””®^”’'®®'® fecerat ; nulla expreffa recogitanda legentibns relinquercrquaJia à fcripto-re oc ictaillicfuilTent.Cxteri qdpauloantediximus,maiorercqt peritia amp;nbsp;melioqt forte codicü fide ad u 'iquant»nSpotiiimuspotuerüt.FacilIimum^erituolentibusquæillicontinuatahiftoria tradiderüt, ** 55 T^ ”5ho fum,ut quod ipfe ignorem alios docere nolim. Hoc fane legentibus teftamur, collatis fi» mullcnptoris huiusaliqt codicibus.qd fimplicius Cz rei aptius uifum eft in exteris reddidiffe .• nihil lp non excomuni faite pluriülediöe mutatûautinftauratumfuüTe.Qualeàprincipiofuit, quod hieferiptorait: wr»^i7rAiifM(r„ TO TiJà«lt;/livT/Mw^j7^.Quæ pars ab altero interpretum reddita eft: Vt medicinx pars quæ perio* oieeuocatiir,confirmationemambitu fuo toto capiat. Ab altero; Vt circuitus medicinalis ad umbilicü per _utniat.Anobisaüt;Vtcurationisremediorum^totuscxplereturmodus.IlIi,utuidetur,adfinem operishu iuspertinereremopinatifunt,necmale:fi,quæcorruptaillic uoxeft, 7rfeolt;/luT)0vfihemfimpliciter figni iicaretiarcuitü.n.magisgfinemineaCrxciomnesintelligunt.Nos ad curationem ir remedia pertincre palam deprehendimus-Monueruntip in eo nos antiquiores duofcriptoris huiuscodices.in quibus Sipariw' wvJiTisvmanifeftelegitur.-moxresipfaó'idemhicfcriptornonmultopoftdicens ; fneamedicingparte ronftitutamhancabantiquisfuiiTe,qux therapeuticedicitur:Siintœeolocoeademfere'quæ in hoc uergt; 03: TO 5ifo(7riuTmv/xi'faiz»Ü7rw«Alt;e«nTo ïu^ró ?^r- Cundalt;phxc ueluti teftimonia nosfecuti, ad curationem ó* remedia reftituimus;quod illi ad finem diftraxerant.Sunt toto hoc capite pkira itidem alia, quæ longe digt; «Waabalijs in nobisaudientur.Ea fignari eodem hoc modo oportuilTet.fed nimis multa ea funt.Feftinati tibu^indulgeh hoc nobisoptamus.ut alia qugpiam more noftro indicemus. Quorum illud primume-nt.ncfcirenosqualisinfcriptorehoctotahæcpoftremaparsfît.inqua contra quam alq Cracorum mc-dteiö’Nianderfectrint.prafertimqjfjquieumexfcripferunt.priusdeletalibusuenenis, turnde his quæ jcixiautmorfuuenenumrelinquunt.Diofcoridcsegcnticum abhisegteriineoeperint, ultimamtpfïbi altegt; ramilbm pattern fecerint.Idcp ex naturg ordine rationem habere uidctur. Prgcedunt enim animalia qug infen ilia nihili funt. fane id fadum à nobis fuillet, nifi qug multa in hoc capite aodiuntur, fcrupu-iHminieciflèntjCoëgiffcnt^fufpicarijaut non fuo loco Icgi qug nuncdocentur,autincxtremi huiu» cömen-

-ocr page 770-

’^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® * ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® ^ * ° nbsp;nbsp;^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f etna

commentary principio aliquid quod in hac parte Icgitur, defiderari.-quod enim bic modo ’J^’^^jj yene/ Czampliffimadiuifioncbifana.utaprincipiopraemonftratïï eft.totadiuiditunappellaturcpqi' n,pj(^ nu ïAu autmorfuO'c.Qux uero de lecalibusuenenis «rcNulIibi praemonftrata inpriorciJlapar ^jf^jj theriacojjtö'alexipliarmacoijtdiuifioncaliquaillicufusDiofcondcs eft.Quodetia hoe loco leg' ■ ßj^j^o onis reniedioqttp totus in medicina expleret modus,cömune utriq; parti eflê dcbuitXiialiaç 0 nbsp;nbsp;^, ^g

lia odorari etiS alia quxpiâ toto hoc capite licebit Ea nos diligentioribus cognofcenda relmq^ ‘^ tenenda pcnitusrufpicionehacnoftracontentiremillisindicaflc. VolumusO'iUud P’'’“®3^'’S(jptimQ, grcdiamurlegentes monere, contrat nos fecimus.libroîum fcriptoris huiusnumerumuftpa , ^j|,fpj| O(flauu,ïamp;' nonum auxi.ïc exteros interpretesTeptimu hoc loco infcribentcs.Paolo deinde pol nbsp;nbsp;nbsp;j^^rg

toi^morfusidlus'ucnotis.offlauil.tiidecurationeeyremedqs.nonii Habcretpilloseditionisfugpf^ Coyt omniü fidé grauiffiinü autorê aalenu.odto libris tradidilïe hæc Diofcoride teftatü. V™a ei nbsp;nbsp;^^^^^

«AI^IT/K«

OlMtlU^lt-

Caufarum genera. Prfcedens,

Mlt;.T^)(i'9ilt;

pliciü medicamentorü uiribus cömentario hæc Punt ; » X Kvn^ixf^wi Jilt;it)^v(!lt;Hut w *• ^'^^'^'S^^^fj^fquot; citaii v^'m Ïr/nx tv-quod eft; Anazarbeus aüc Diofcorides oeSo libris oem medicinæ utile materia tradi 't ',^ faire autor Galenus.fed nö miner de feipfo hic ipfe habendus eft.in totius opis proamio dices w^’^x^jj '7tó7i/i«gt;Alt;«Turlt;)(i'M»^,8zgt;SA/s;x;4‘^cftütnos cncuertimus.totafex libris collegimusrê;omnia {'°5'’^:-0,ocïa fcripta cöplexuseum^ nos magis gallos fecuti,eodcfcxto cömentario clan fimus.qus^alt) *^Pquot;^Jdj[jp uoó* nonoduftiusep uifum efta fuoautore,g ab alioijj diuifione opens hums indicanone accipe_^-^mius mus.n.eosappellarioportereoês,quosîpfifcfaciât,oftcdi(pÈrindican uolunt. Quadeindeno^ ^.^^^^ diligentia,q loco.fhic ait-Verü qua róne quoqj mó diligêtia in eaartis parte cenfetur, q ‘■‘quot;^^Ï!°-S folüff Nö aha ut credimus incelligere oportet, g qua primafentétia Hippocrates ait: Oporcere medicu ^^^^j ipfumopportunafacientêpræftarc,fedægrotumiSCaffïdêtes,ô’exteriora, Totumnhoc unai ^^^^^ «ƒ compiedlitut uox-Quod fimpliciter etia Ö* una uocc à Diofnon multo poft didlii fuerat^« ’'y*^^fü[ij pluribus explicitü à nobis cft,per figna amp;nbsp;artisea parte quæ de fignis agitdd.n.ea uoxlÏgnin^^r nbsp;nbsp;j^jj^s

Grecorü medici (rn/lt;lt;wra(r^lt;sfgt;®'medicinæ eä partc,q de fignis agit.Su tant aurore Caleno *quot; ^juguibiis fuis ligna qtixiHecwA^««®' ::«,u«wir/y.i.fignationem,fi fie patiantur diccregrâmatici.uocat. cunctai H i^.^j cognitis,aliud quod ignorabatur cognofeitur.Tranfire mox hic feriptor ait eos, qui rationalen’ |^. p‘rofitebantur.ad caufarum differentias.numerattpipfe plures,quasut in nobis 0'alrjs ^'j’^’^andeno* genres,non pigebitexCalenoeiusqjde diffinitionibus cömentario qualesillxfunt,oftendere:^ ..(^ cas ficappellauerimus.Primum itaqjeaufam feire oportet ab eo diffiniri:Quod in corporeangd - ^„,ÿ tn incorporen eft.tum quam nos precedente caufam diximus.id efte.-quod fadlo cuétu ^^P^’^^f’f.fjamCa fitmteanisquimomorditj^rfcorpioquiuulncrauitrirfolisaeftus,quifebremexcitauit.HanC bit ^^ ^^

ewiKT/ki». Continêa

lenus uocauit,':^oK«T«fHTZKÏi»e5'Ttftnyti/Aivtv.in quarum uocumaltera itfiwnKOfySi uerbum qnodine . ’^j^ principiumCrinciperefignificat.utquemadmodumin muficisïrchorocancntium fit,inquibus dux primam carminismodulatuspartem.rcliquumuniuerfochorofilens ipfccanendum i«W‘ „. huiufeemodi motus principin tm intcllexilTe oportec.In altera prpcedédi manifefta lignification quot;‘fj.^ •jtfiiiytiSi allud fignificat,g in itinere.in acic,in omn i agenda re alia ducem amp;nbsp;prpui» effe. ’’‘’^'^'’-^mfaHi/ ci primitiuas oés has caufas plcrnqj dixerutCelfus euidêtcs aliqn uocat. Nos ex ra multis certiore ( j^ij^ mur )elegimus uocc. Cötinentes mox didix à nobis funt,quas idë codé cömentario Calej’us uit.Noïsiiiseft,qgt;fi'mul fint amp;nbsp;cötineantidiflFiniuitqj continente caufam elïe.qprflènspntemiacit nbsp;nbsp;nbsp;j.

Per fe finé faciens.

ai^TiKit^ mirxiriev.

Concaula.

difcedêsfeparatacp,tollit:qualisin uefticacalculuseft.FuerunttnutidêGalcnusteftatexantigof* ‘' .^^g, cis,qui totü hoc genus non in ca ufai^.fed maloiji ceufu amp;nbsp;ordine conftituerenc.Celfus casni(”')’°® tes uocauit.'nosipeü fecuti,cötinentes caufas noïauimus.Per fedeinde finéfacictescaufx nobis ion ,q ^^ Galen,o «ù^Tuï.fic ab eo de(criptæ:Pcr fe finé faciëtes caufæfunt,qux ipfe tm «Sr g fe finë ^euentu Opponunt hx cöcaufis qs crxcos imirati fi'cappcllauimus.Ti/va/T« em illi uocat. Diffiniuitip eas Ga nbsp;nbsp;■

quæ cüalqsparëptâtemhntibuseuentüfaciût.Solæ uero priuatim ér pfe nihil huiufeemodipnt.Et ^^ Dioffatis dieft a de caufis à nobis fint.-qux.ii.ad totü gen’ caufayr earüqj plura alia difcrimina EJ'”'”'’ ,„ giore ér medicos 43priadifceptatiöe indigëciqux relinquëda à nobis id nö ,pfitentib’mcritoeft.Cjt reliq hoe capitefatis p fe patêt;nec ultra opera noftraexigerët.nififalutis humanx ftudiü q connue mur.-quxabalysGrxcisfcriptoribus tradita quondafuerüt,érinhocdefiderarimeritopnt,cómenra^^^ bus Iris noftrisaddere pfuaderet.Ea ad prgcautione ptinent,non diffimilê illi qua aprincipiolexti nui ^^ lu minis in uenenis hic ipfe etia tradidit.Nobis fane paru uerifïmile eft.relidla ab eofuifte- ea fquot; quot;“ nbsp;nbsp;-ßg,

legit. Eapropter ex Paulo Aegineta qfdem uerbis hoe loco trader,qox huiufeemodi eft: De relinqucn idlo aut morfu uenenüaîalibusagëtes,àcômunibusin hisobferuatiöibusindpiemus,precaiitionepf traçâtes. Sigs igif locis à ferpêtibus infeftis dormire cogetur.allys aut eaijtqux mox dicent herbal)! « ƒ cauaérlatibulaeaiî2obftruercenoportebit:inccnfis'çccruoi5tcornibus,caprarumungulis,pilo'ue,gag(.^^ iapide,bitumine,bdellio,galbano.cuprefficedri'ue ramentis,nigclla,peuccdano,uiticisfolqsnepetslt;5lt; * gapeno,caftoreo,canchryosradicc,conyza,autexgrauilTimcodoratis quocunqjalio locoinfuma^ ' cendendi prgter hxc crebri ignes,fugiüt.n.ferpëtes eoqt lucê.Sternëdusex hisherbis thor’ etiäj^afphooe nepeta,uiticc,pulegio,polio,conyzaérabrotano.Etfinonliceatexeisthoi?rfacere,ftratisfaltéin^one funt.Curanda etia diligeter qux coquunf.Aquæ prxtereaamp; uinaria uafa.diligenterg; operculandaomi. Nonfunt fubarboribusaccendendiignes.prxfertimqjfubpicea pinoip.ftnhis.n.arboribosfalaniandrs erucx mortifcra infeefta abundant:qux tepore ignis calefadta,in obfonia uafaqjalia decidunt, fiopereuw-ta non fuerint.Vngenda itidem corporafunt bis qux certius contra hgc mala nos muniant.liquidi^^ tof.quod cera,rofacco,exiguo galbano.ceruini cornu exigua fcobe.aut Aethiopico cyminoconfeciu nie* tit.Priuatim uefparum idus,Cr apium arcent trita malug folia lt;Si ex oleo illita.

-ocr page 771-

LIBER Vr.

755

Notærabidi cam’s eiusqj în homine morfus. Cap. XXXVI.

k Ntepofuimus cundis alqs de morfu % rabidi canis fermonc, quonia multû

2n/AC/« AUUo^ AuûîwVTl^, ^ '?^ ù s’ «■^vMuypS/JUfl. Ki^î. ^SV

rO^T^irAsayoï/'HKT^ Aoyip'Tt^Mri

|a/i^ r a^MV. £7rt i lù i' ^wov TPAu

7t ty trurHÔtS fâ .«^ cruvt}^ aXierKi’)

^vAaitT^KaflÉgiKt. H^ ™''lt;’lt;?^/J,t(jU»7f^7(5}^*O-0£lt;'P'J®“$ êoNSÏ/JL«-

Auwa o )tUü3/i Ul’ Tgt;7PXu p^ cv T’Zç o'epoeP^o '’'‘‘^'lt;igt;^m!j.a.crip,^jlQTt ^g^ £^7sr§ tiglsocAt-tvod

AuujHiroc^ ^ Jj2p.jj,^^^ ^ S^trip tt^nd-^P -^ ^Atr^o: TfAu àq^Sl ƒtç lx r só/X(fP^ amp;nbsp;Jj'’ Ti^oêa^.ij, ty Tfvxjo/j SActt^ gt;y svcvoró^oi) To'uVKÔsç/i^j^^ ^ j^Mjis uXaKH(’7ra£rtV of/jj'i ’^^i^jioiç ly àvfljcûVrÇ, naeri n eruVKÓicrz ty a-nasinç j^xn^, ^ i^ajgK^et ^ où J^p ^x^S®/^ '^'lt;ftjj.7rAHpoa'Vo(/\/VH/)'ft£X ? '^au/jtar’§.u-

tiU7P(tÏ 7ra0oq i' K.ccA»p.£Vi ucl^^ocpoS/Kov. ®'i^’rni|ij ^ ^j.^^' ^g^jj.^ ^ iÿidHfJia-p oA« ? r^^Â^y*^*^ oA»r 'Jt^oerdva .v^fJ-aXisoc. quot;ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^àmijiaç. ty ^vtç ^ i^dmo-i Ä'

®«rw. wtq^^ ^iQcovO lt;ni»tx^*^’“°' 0 uAax?»!» P''i' wç •^ ™t^,iy ƒ |^^py ^jp êTrlovutJ .iCj J^ónvov yt?,«ri^T a J;y 7ra0ûuç nocrtSKCOW .iifxina^ tjo^wp ^AH(j)a,u£^, ifciriVStÖS tva S AuT^YH^ WKW '’^irty^M(óx ^voc cfHirt. ty ^i/xla-uW

ÖlA Afirk/w^-M — M» A A ' T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-AA

TÏXuOTo KUMpH^ à7roS.u’). HZ dauer' ^ nbsp;nbsp;■ ^eft,rabitqj fæpiflïme Si périt.Necfaci (05t7r'aÛT Khd^uvàqce^ûu' le cauctur. Si ineuitabilc periculu ab eo fit, ni-fimultis utamurremèdes. Rabitcanis ple-rumq; in maximö æftu, aliquado etia in longö tradis fngoribus. Rabienscibu Si. potum auer fatur, multam Si fpumofam ore 8i naribus pi-tuita mitnt,fgreSlt; cófueto triftius intuetur.Si finelatratu oibus panter infilit,beftiis homing bus^,côtubernalesamp; aliènes mordes- Statim-qj nihil uexationisaffert, practergexigunm ex uulnere dolore. Affedioné deinde facit hydro-phobicon .f. aquf metü appcHata ,quf efi con-uulfione toto^ corpore ruboribusprffertimeg in uultu,fudore, fuiq^ Sidomeftico^z ignorâtia accidie Fugiut^ aliqui lueem : Torquetur con tinue aliqui t Quidâ etiâ no fecus q canes latrat 84accurretes morder,morfuqjfuoeadein alios aifedionétrâsferût, * Præterqexhi-ftoria unûautalteit Eudemus.nTupuixiiTequê dâ teftat’eft EtThcmifoné medieuferut aliq morfu canis in hâc affedioné ïcidiTe feruatü^

lt; * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- • nbsp;*‘*W'^0 «V0tV|t* '^t^HiW ^k r^U UI *-ll\, «^ V**| (.ItASAVXZ UW^VIM *lkAiK.blt; ƒ/* vj-/|.lt;. V^ AÀMMklV ***' «f«‘-olt;^i^'Aq,li^^^e,5,a -Ti^emîSTjiHirca/ fcruicntê,in eandéincidifîc affedionë,ncc nifi ’^’^*?*?’èlt;niAwaeM§,6’§-rt oMoiaptMTrs poft muItos laborcs feruatû. Difficillima fane

KaKOTraeHcrowIacru0yuc«. tota hfcaffedioeft. Verunthanteq fentiaf,Si ^-WwTniamp;oç^^àçyaXtop.'TÇû^ Trti- nospluresfcruauim’,8CabaljisfcruatosfcimuS. f‘’gt;®^'r)’f’'«u§iÿo;J70|7j^,(i^^(xapAv. 0 U7roa^iCüp’iaTywpo‘wamp;4V]aç t'yvwpJUi.

INTERPRE S.

NVmerantur ab antiquis Gratcorum medicis praeter dicta» ab hoc feriptore plurcs allæ rabidi cani» l’otæ:Sitire ftune eos.non tarnen bibaces eUe.Quod Celfus lib. v.etiam in cimente ïam aquam ho-mine teftatur.Atihclosprftereafufpiriorosqi.sylangiiidis flaccidistpauribusuideri.Qu inetiâ quod j'i‘-ait,.inelatratuomnibuspariterinfilire,copiofiu«illicxplicant,docentcpmutos tune penitus amp;nbsp;uekiti inuncs fieri, eeufep ut nec domefticos etiâ nofcant.Quod Îicet à Diofeonde confti tutum eciam fuent cum ■nquinSinelatratu ohinibus pariterin(îlirc,beftii»hominibus^,contubcrnalesCr alienos mordete. Nefeio tnquocertius illud eft.Occafîonê fanéobtulit,u t qd male inter notas timétis iâ aquâ hominis in Diofeoride itgebaf,)y^i{.^,;i„'(„.Qu5QQ^j2ljçj. j,,jj,.p,.ç(,-5(-(5iggyQ,.e al^çj-faïq-jjiQ nertit.ad ignorâtia huiufeemodi nos lrâsfertemus,erquaf]«T/gt;^/«jIegioporteret.cum fui domeftieorûq! ignorâtia uerteremus. Inter caetera em quædocentoræcorumgrammatici,figaificareaporian,«gt;vw(r/'«.i cognitionispriuatioeft. Animaduertim* ttiâquo loco inane fpatium reliAn.Cr uitrj nota adieda à nobis eft.m male fequacis fermonis dudu deef-fiafiquid.Ab exceptione enim quod fcquitur.ftatim membrum principium habet non inelegant! tantum ledinfirmopenitusfenfu:Oportuitcnimpriusconftituialiquid,undequodfequiturexcipetetur • Quale Sutern idqiiondam fuerit.manifcfte Paulus Aegineta indicauit.qui ijfdem huicfcriptori uerbi» eadem do-Jes.ciimeo produxiiïetrem.moneretepiam à ipfeaccurrentes mordete rabientes homines,morfucp fuo ‘uaminalios afFedionem transferre,fubiecit ftatim plcraq5alia,Cr inter cxteraiT^ X i/ATn^évyuv tu r inifot, ^'^^'iiili'l^vT^sudrr» TT^v ^ ‘iTtf!»t ?»« N tAu^quorum fenfus cfr.Omnium uero q in hancaffedtionem deue-*’«iiit,nullum nos fematum fcimu»,praeterqex hiftoria unum duos'ue. Quac fi fcriptori huic inferantiir, apte fpatium id totiimexplebunt.Noseafignamus.uthabeantuolcntesiinde locum inftaurarc poffint. Docent prxterea ijdêGraecoiÿ medici,alion? quidêaccidentium manifeftä eiTc canfam, occupatis. f.uenc-noülopartibus cundis.Metum uero aquae fieri aliqui corum dixerunc.exnimiaficcitate quafi in contra-numhabitummutatapenitus humidacorumfubftantia. VeruntamenRuffusantiquaemedicinxgrauis autorjnlanix ex atra bik genus id elTe teftacus eft,magna ueneni cius cum humore illo fimilit udine • Nec «usgatrabilejnfaniencesfcimusaliosaliatimcre.Id^fcntireetiamuidcntur.quidicunt canis qui mo-Qjj mordent

-ocr page 772-

754D I 0 S C 0 R I D T î,

: inorderit imagînem inaquis opinari eos fe uiderc, eoep me tu cerritos aqua fünfte Ó* auetfari.Monct et'sm, quoniâ non ßacim rabidi canis morfum fequiturmecus aquæ, fed circa quadragefimam fere à morfu dié adeß amp;nbsp;aliquädo ferius opinantes i aliquâdohomines nô rabirecane, qui momorderit feßinata morfusex cacrice caufam affeeßioni huicdedifle.Id nefiat.docuerut qua indicationc ufusaliquisrabireaucnôrabire cané incelligac. lubentépiuglâdes concidi nuces, diligenter^ his uulnus obßrucrc amp;nbsp;circumligare i max fequéti die foluta8lt;sr ablatas, gallinaceis in cibo apponi : £r fi his à principio non pafeanturjamead uefeé-dum cogi: futurum enirn ut fuperßites uiuât, fi non rabierit canis : fin contra, poßera die peribunt ; tûcç aduulnerisdilatationem feßinandum:Iterumq;poßpaucos diescadem indicationeiitendum. tÿfinon perierintgallinacei, tuncàpcriciilotutum uulnusadcicatricemperducendum.Crcditurindicationishu-iusautorquondamfiiiiTeOribafius.Nolumusilludetiam relinquere, uideri nobisquodhic, niinüa'metu aquxfernatü fciri ere. credidißc aliquos de his inteUigendum elle, qui non à rabido cane, fedrabientect aquarn tam timente homine morfi fuerint. Hiexamen fimpliciter tradidiße id uidetur.

©^a7r£/a -pttiKh '^uTf’ Avotwvr’Ç Kuvoç dStrfxó.T(iip. xtep. ‘^s/''.

nq ^ ^a7riio«; « (uS/z SS? koivk. ty pß« Sï^avTHt7ri-nóciiT TV7ró7ivogioSii As 2lt;^'s‘(rfJ''nr/j.iv'.'ii J's 2(5 *iJ^'ia. ~-^ AUOJoJ'HKT^.r'?(5/\ v lt;XK^alt;^QV.llSia‘{J^H. ï®7q 3 aif ‘3’^2 t/'xp^Gfo-fV cevaeMos. HJ t^wto/j ■n avrSsttfl wvo/^sToc ri® ty -n ko/vkv tx^ox« tro/xiv. J^ë 'p'iwp K^Jx/vy^ Tp'Jcçu./'yqîTri kàm/xoc. ri/'o^ AóV'xïq ck/xttsAS Kauf^'j*^ '^ rirp^ap «Sr A(jo5(SHlt;ra(r]asxlt;J/UiïC7f’Mi«.iVHV .ô^ioiuç^ iy|(-^av 'y^2av'''5 â?f 0slt;öS KiK.cp./j.ï\ilu} ty mtrHe-p-i vw. oTToTt J^i ^eæKX®^'* '''’^ Auüjwvr’(5 Kuvóq.ï.’i?

o’fuouamp;R§a7®u RutïGouçcO'.t^tÊtz/î^a/z Svo^M' XAia^/a'f r R^Ri~ T£4)|aS,4V 9 Roj^AnxjA^ rtv 2^5. ly tTRURHzeU'Jaq wç ç^ aAip/Tw SiSamp;lt;l/j.i tWjTrivi/jccTH' ó:^/x^alt;ifj.i-}Qi TiOTajquot; V?»quot;-«^ ^^X^fiP\O'.^'^S'iSóf^M^icflt;x^/j.aKo/i,Trp'7i^oa‘ tps^îûamp;M 7gt;p7^Ó9ep.vSi'iip.i^a.i -^sAHAuGart' fiàmorfuduætres'ueintercelTerintdies,curati tf'i;0M?if^ct'7prJ'K^£ü3e,£rxfpS4a(5rHG^aTOa, quot;^nrÄaeri}'S^StSovxiocropa\^)(nQ ii^itcap-ip, p\ a^5opÈtti T AvasoSnur'SaHamp;H/xa, o S'n amp;nbsp;fxóvoplt;^ioi^ H^RSo-s 7707-0 fêi. ty ^.Hslop ai^ pkiTot. 7rï7pjGHzsult;5. sitRa JV 770 ^ S''i a^ä^UjU K-


ertpa Ai'tó^ 'n^cq alt;pvKnp J^oa^vra k hJ^wov, où -Jltv TO KwAuoV ^ ly T’7lt;? Aoi'jp7^ j^KiratóS • «‘^' Twr^öv Jê (PiaK.si'^(5 av curw TOx? '^ SohflH/xa TMV 7® a7r(zv65(a7f v V'iffxamp;voa, h dS« t^ ÓA/tUjfiW K/vtfauM T^iTTSirev. oùx öUTU S' ivÄaShTiov rex /j.iró.’Ka.’^oiVfj.ara.ïirt'?^ AvKoSiitcrav^tüq ra jti/Kja 0 Ta7§ â/xixa7(5 Sjuqx^q. Sia e f^ Mlt;l' ^cvwpa950U|uO 'if'Avci.i/ji.lt;x'7i^o)(iópiVop,Swc(.' raïTi ty 'Til’ ’iS cruvaTfRAu^'j/j. S'ilt;x Si. '?^ ^/K.§3 n^p oiSixp-ii^. 0 £K /U^ '?^J p.n1óvap Tlt;X(5a-ti)isaijSjjac^crix^H.aQ airo^ip aipai^nop. \^ quot;ri quot;xi'iÄH ■^irAvTffwpSnx 9^ aKM^ • «vauGt f ü-xQ 3 ^ o-^Koq âfRiSÇo:!f(U.U(Püq3,niM ert%i.Zuj ê.7f7tAsG£op, STTi a/j.(fOTi^aip ^ TOt (^ KUKAa 6« ÉUTS^iç cc/xuxa7q Kafa^asso^j. i'nruQH 'Wxi' fxa.V(^ ■^o.TT'ÄMa-iwi^a. '^lt;op.ïvn Kivua‘i^,’^lt;X» SisGHo-t^J Tatrœ^xaJaTK rj^SiaSooS. •iP'^lw 9 ty H «zuR ia. Rü^xfiftza p.iTK 7fgt;?S^îç tpAoroç vra S^Xo/ wlt;j)i Ajw,w^ nAuVoi 7®’(2 rS Svwp-ip,

Loei in rabidi canis morfu curatio» XXXVIt Emediord curatióiscj duplex ratio: cois altera : Vtendueß ea i cudisq ab aliquo uenenuidu aut morfu relin-quente animali lefa fuerint: Propria in rabidi canis morfu altera eft,alqsegregiepj deffe folitatalqs intercedente à morfu longote pore inutilis.Nos primura expofita hac, comd nem illam deinde trademus. Oportet igitut ui tisalbæfarmentis fluuiales cremate cancros, tritum^ eorum feruarecincremîGenrianæeti am radicem tufam cribratam^ panter repofi-tamhabere.Cumqjàrabido cane morfusalp quis fuerit,meraci uini cyathisquatuor,cacro-rfi triti cineris cochlearia duo/adicis uero Gen tianæunum, fimul uelutin polenta mifcenda funt,8lt;a prima ufqj ad quarwdiêbibenda.Da-one incipictes,tripI5 dcditCe oportet ews quod à principio darf pr^ cepimus. Eft^ ^®^S®*Ï?. ’^ bidican/smorfum remcdiorum omnifient^* lutëfuit.Vtendue^ eo confidenter.Etutaliised am remèdes cotra ineuitabile pcrkulu munis mur,nihil cß qd prohibeat alqsetia uti.Qlï**'' etia præftat,fi fic cötingat,ultra etiaqop’fiten ratióis remediorö^ uexationes tolerare, g ne gligentiapericlitari.Nonfunt in morfu raw« canis fic grandia,ut exigua ÖC fearificationibus fimilia timenda uulnera-MaioribusenifflUub ueneni fecum,quod in minoribusnon fit, pst tem aliquam educerepotcft.Auferendaectiani à maiorib’ftarim uulnerib’folutæàcôrinuita' te fua carnes,labraqj uulneris acie ferri eimijy* fcalpéda:ctfi coeat,hamo uolfillis'ue fecada wt. In ambob’etiâcôtiguæcircûquatj partes pro fundioribusfcarificatioibuscôfodicd^/funuul exiës copiofior fäguinis flux’,ueneni î Îteriotes partesdefeëfum remoref.EfficacifGmoetiaad folucdâ ueneni huius uim remedioeft,cûniul taflamma admota dCimpadacucurbitula.

INTER'


-ocr page 773-

LIBER TL


V ■ k - • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I N T E R P R E S.

I 1 j ''’^^*’'^”®’^*'’*’”’®”fi®®^™atosfîmpliciterfcruarifluuialescancfos,necquàrationefer, ^luanduj perfe eo^ fit cinis monet,Grgcorum medici cremari quidem præcipue,fed in æneo Cyprio hac^'* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ P”^® ‘^o'figi cancrorum cinis pofTit: et qula forte ex eo xrc medica uisaliqua cô-

£o2itâ''d'^^°**^”^^‘-^’'^^-^quot;i”’’quot;^“'’'”°””’^‘^*^*”æ“*“®æ®'’“'^^'’^f“’^' Reling“™“® hoc capiteetiam raciuP ™’3.“®^*''®®’*’^'^“*t“r remedium.cancrorumeineris cochleariaduo.Gentianp ueroun5,me-datjfi™'^’™®*!“’^“®*' «nixta.à prima die ufepad quartam bibenda elTeiquotidie'ne hacmenfura bibcn tuihfit'M’v^^'’®’^“’*“®’^^^’^^'“'”'^“”^’^quot;^“^*®***^*’“® uûpadquartam bibenduscyathus uniis tan-bends ^°°'* *” priorem illam rationem inclinât animus. Credimusep fingulis diebus cocam cfleillambi-nunenfuram. Arbitrarium tarnen legentibus id relinquimus.

RÂnautrtçavuo'jp.aTaT’/j £7rîr’oSoXu|U ^

* '^tJ-rrap. ÿ d; 7rv57ra(rK(’ J^ujux/xk)^ iv7gt;-™^Ço/)U7riTOvon bu»/z2v h?xtS tél nwAus»


qW '^11 lop terurt^u. o/xS jV 'A KçaritS't/J Mtjoi’^ t(j)i|5ç 6^a7reiaç,Kàfa6oXMV où ’’''/(^^a/Jtjyxÿrai. ■^a/^Sz/ÿo-NÇ 9^ tAxw-^^^wÂto/j.-i^ ^/^ 6KTT)ialt;rZ(U ‘A£%«-S*? MUgk ç n Tÿ^y tf^vTisiop, oiraQ ^lù rx^ ^opra^tÿovyKAtjûamp;îiK.à^’ ó J^uuxróp ' ƒ ,^'' ^ '’Ço®flt;’'AÎaç Tàç t Akwct-^ç th^kts^ ’^^‘'fAty^cuvovraç ^sTri^UTratvo/jwag.

j «ÜTa/(5 i' T’iSp/j T^j'XûÇ uxA^fle^i-•’?'tV|no5oJ'^«-)^,o^A£A!jo'g/gH/;Jtuo/!j.ilt;§o^i Mu n UB'auToç. CTTûç /jS^ij qim (xxÂisx o kU-pwï«^ ^KaX'^pSv^/jUiJ^KO!?^ -^OlKoS, *«w«i ^ jwjMV iùA^tdamp;ûjo-oM' «Î ixiixxosnpii ^' 'ÿ ywiiw. J^nifiV^ûf^SI ^ A «770 ^ £ƒ! J’X''Ç®^'j'ivoult;r( Ta Tyaû/xoJa, ^ivtç -j oiov ^^jw^l“®*'®’ÇàÂTraÔtçZ £X^«' ’^® I M£M«WKKÔTW|U VHS£/aÇ. OU '^' ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ika/juç avrgt;7ç j^sÉou.

£i A i’7î7il'£Ta)7p^aK,((5,^ouAai 0'UV^X®'

(fSwuc-i -71^0 r l^x^ïx'j ƒ/à x^^ûÇ 5tv«-tijothkiJ , -^KrîSKÎÿvJaç 'é) TtjU.vou7aç. ^STTMütiovfaçTraXiju Ixp outcüivxV- '^^'' K'm^ j c/J'i TTJOKiJiüSàîHÇ 7I5o6£CT'/JU'aÇ,5eq54T£-®W*’*’“^'^^i‘7§ tAxto'//). £|«.7rAaS^cü ^


DeAduftione. Gap. XXXVIIL

Ontra alia quæ uenenû idu aut mor-fu relinquöt, omniGremedio^ïcffica-ciflïmü aduftioeft.Ignisem quacuncy alia ui poten tioreuincit pariter amp;aa ïteriora defeëdere uenenû phibet- Simulcp igne



domita pars illa, nó uulgaré in reliqua curatióe permanëtediutiuscxulcerationeilla,malifolu-tioné facit, Ea^ ob caufam curada in primiscru fta illa ignis eft,ne dccidat:Slt; cû ceciderit,ne citi us g opus fit ulcus coëauSed fi fieri pót, ultra pfi nitu etiä tepus exulcerationes illæ feruenf, tam quæinflâmanf,qquæfordefcût. Pr æft a bunt id impofitafalfamentû,tritôfylueftrealliû,cepæ^ fimiliter,8cGyrenaicus præcipue Iiqr,ueI g à re-


Hæccm cotrado humore turgena uulneraex-plicat.Cómanducata nero illa à quibufda credu-tur habere aligd ^d uenenis à comaducantium ieiunio aduerfef.Nó tarnen hoccertü, fed eu cæ teradefint his utendü eritSi uero qdfepi’fit an quadragefimä dié prpemctescoaluerint cica-trices,manibus difcerpere eas oportebit,circüci dentes,fecates^,8t fi fic opus fit,ite^ etiä adurcn tesCü uero conftitutü pr^terierit tepus, permit


tendu tücincicatriceexulcerationescoiretem-’■Hi^i«r«AwpbAo/jS/j Tû'çpp Ka]aAHTÎf£0/1. plaftrocj^faleconfcda operiédus,8lt;poftpaucos I^m oxlyctçâ^tt^ 0 a-tvxmsîop. dies finapi confpergendus totus locus eft.


INTERPRE 5.

Q^ædeaduftionetotohoccapitcàDioiconde prçcipiunt, à Nicâdro loge priusinftituta pariter fuc» tant. Verficulj eins in Theriacis funt’»4 UfoUtiu y/iaynvTK)(ilt;xt in'n,ii flJlufit Kaurufit iahÇlStiKV Û7rô sîfylifflK«t* 1. Mlixt lobet amp;nbsp;Columella feptimorcirufticæfiiae uolumine cap. xi.côna rabidi canis morfum ne* Kfe falCamento uti.nihil tp non idem omnibus in codem periculo remedium eft.


njjl AWlîHÇ^^Î/TTû KUVOÇ ÀUûywVTOÇ æHX^^’'™/), Ki^. ^Sî,

Hmip oùp rgt;7r(KH ä-^ÄTTi 'a •■?^ Xvtr-O‘Mtf.'ngt;p,r‘ia.VTHTigi5t . céeci^ t|ÿ^ ^tîÙ) tf'lMTM a.v'pf^ iso^i' ^lt;iir 'n^i^vp'iop lt;^Mfrianult;i.

*''“^’mS («ijz» àM6XtWH iq (rßiwuH T^cOuvaïU'/J, ®Mi 5 KuÀVK niw bç £a6©-' efo^v. KaJaÄa^x ^W0^t((t^4v2;7r/TÎ|’^TH ■^(jo't/'uo'ij ^ (J)^-o^ Wgt;i ^ii)iKp,i(igt;lt;i .J^tharaiJ^'r^vrap iKort^op

\^lt;^^X^ W.oïVOuScKJCCT’U ^«JOTÏJOD -aâ'


De ratione uidus in morfu rabidi canis, Gap, XXXIX.

Alis contra rabidi canis morfum locî curatio eftî Oportet aût ÔC uidus rati-onê ueneno huic aduerfanté pariter conftituilfe, q uim eius hebetet amp;nbsp;ex-



tinguat, fimulcp defeenfum ad interiora prohi-beat Præuenientia cnim quæ in hune ufum data fuerint,illabenti quæ corrumpendo eft ui repugnant, Poteft^duo hæc illud præftare, me-raei fcilicet dukioris uini, lacdis'que amp;nbsp;paiTi po-Qj] i tus«


-ocr page 774-

*ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIJ,


ciçO ^ZuK.toi’ivi 'yaZaK'^ç • ®' ^ Taura TravJa Xa/xEavoVTtç Tijot» '7tó*E7r»/xt’A(JoM',lt;^/sWTlt;w 2’»3. iS^'Kxa-a.pa.v'TW'dv) J^^/xvtktcx. innMj, Uf/auTU«? Jï 0 a‘no^^/jyamp; Tï^io'ap, 0 tc^o/j-“ fj.vtiifjitP'aJ^«. ^ raura A to oAap/va‘/j.iTÓ.'S7lt;n T« O tPum^iTuAa. ^afiSj/ovoquot;! a.v'^ ai Tpió TK7tQ£7ri TTÄi/ou^ HjU.t§aç,07roTa/jo5 v/Kara/ou J^ T^imat u^ Ç^ (})6oçfl7P/oû J^wi/j-v^. sk ^ f?iv c^MfTtai}K^tXTepain^TTiepvui/i. t’i^ TSir» ^amp;'?^iiV^ÓTlt;iip^'}Qiia..amp;7H^^n^iaiK^lt;i, 0 TOÇ tUTTa-PJ/OU AtTO/jÂVKÇ.H^ S^ /Xlöj/J'aT)». 0 TrafTNÇ a?5hxç M Âç stt Tt'hjóvafjii^/xütrnifJii' Ax^ 'TÜ) irüsxa-iij, j^üd'/MToSÄKTO. ^ TH cruffa-Cc] 7raVTa ra oejM/xara Taîç J^wi/xia“! ra/ç ovixioLi^. Siô’^iK.ça.TeTO.i TÎg a'd/xoier't. tiStq fJ^ OfW ^ 0 nbsp;nbsp;J^ THI’ T^StsO^ . J^Q J^ ylVta'

rKij/j^ H 'TZOÙi/'ço^oSiKoû 7ra^ouç I'y^aracTKH 4/ç, où Jï wjicr/Àviu) Ïx® quot;n^o^io-fxiap. uç sw»-•njTrXeso/jfV iu(’7£c«îîSaK0S'KÇÎi^itsaçôwâ'tfÇ, rgt;7ç i[p.tÂH^elt;ri^/'i ^lt;x.(xlœovlt;^ioiQlt;x.7Tlth' Tun. 0 J''! lt;^a.vTW, amp;nbsp;TOL^TX '^/J-7p l^^dTlJ 50 ^vo-ié^i 2»£Ç fxirù î-nfatT/a/j ^loi^ ^S^d'ôvM w^ 7raamp;ij. ël j{Jl /J^ Tai’ â^x^Ç '^ AuujoiPh KTU/J H ^2«7rîl'a VIO.'JTH iSip ,iàp^ omaq J^K' ^7gt;w ^ Ta.7lt;i Ti^UTa/ç H/xt^cae ,1x1! ti^oAk^amp;k Tix '7t^Qft^pS^/}a. èon^Hfj.ala.,rgt; fj^ Tigur^K i^^ C^ KOZ^j-^aAmffÉo/j. ^ rt 'iKOvwi? £iç quot;A quot;^t Ax 2i\)^à^fji.iTar^J^vva.Ta.i,ovJ^i/ji.iix. à ovncriigt; Ç^ C7rf^A!)ç. à^a iTjaKivSç Ta erw/xaTa TaZi’ô-J'vva.i^ ^Âaêin^nnTa.1. '?ƒ ott©^ Jé lt;^ amp;nbsp;^a-srs/aç tT^O^â^Ec^u. Ka^îSa'/ç. « 0 {xiy«. o-^Aoç s/x'^^X'l/’ t^uva/x£Vn. np-piTcctPië ')^ *rfùj t^ip KlVOUZ^a . H 71 J^ia Ç^ KOAOKUVS-Îlfoç î ^cè fon^ .tC^tf'tiamp;vnxAix'f’ %isop,op.oZ ni -^'^lt;rip 1^ ETT/Kjae'^ç 7(^îx^J^üVlt;xpSi)}op,lt;il K J^^ipkVtfar'icU ^»TV) àitç«i’u Trotn^, Tv^aTiixp.' ^HVia^cMTap Ko.^H/xî.^apyOC/j.è'Âcôiepif^mâ/j.i' valt; 7gt;p’iôp. x^î^ TT^os 7gt;ûrgt;t^’iJ^^pyrgt;'}fi'ix, ^ 7150$ quot;t^ot^Q Xgü] /Xira ’^cKflii, tf'^nax.ia'/xot^ 71 Cl tnvamo'p.o^ l^/xi^^tqi' oÂoüTWa'tafxa.r’^, •navrapa.mlt;ri/xuTavp Stif 'fgt;VTapo t/ÂiîSo^i C'/XOl’SrVWÛamp;X. HJ) 5^5KStO|ÜTJ0a^KKÔTUST3€oK-^Hp-a^:. oixaTrajouJ^ æ/ç ,Sc/^à^ ttAiJsixkzç 7150 ^ 7l0J?S«xolt;?H'i « HJ M^TOc TauTa. T^crauTiw à 7^ ’/^üb 'Jt^oTepi^iTlJSohGkmOiWi; 71 ^ «ƒ« c'uVH(ÔHp.tv' T ùif jocpoéou,7Î5 («TuSSvai 2vàç Aa-ÊûVTai’ È l^iSoÿyp iu6uç «^ tÇ ttjcot^j itaja7rij§« c'/x$73?lt;ru^i.T^(ôXxa'PÇ. TU^zt kJ^h H.a.’n^ti/j.t“ vas,ou Jï auTo^ç 2; 7^/7f livrai J^vva,Ta.i. 7^'zjiJW eux T Avosaf^iiKTap ETnxxÉAija^ 'n^férlwÿyi^î iXi^«,J'‘i op 6/x'^O‘ô-îV t/jHKa^tv tTnAornT^koV. #xi]a6a/V0V7iç S' Ètti Ta AoItt« t’(Ooo?Cquot;,7ijcc7’p /^ T«i lt;np.^ult;ramp;^ av-^f «^ /j-iap 'in^Htrép-t-

tus.Omnia em'm hæc fumétes dnigéna fuauf' neno aduerfantur, Slt;omnc acrimoniâeiush«' betant Pr^ftant id panter allia,porri,8C cep? «n cibo fumpta:ægre em hæc in ftomacho muiafl tur SCdilabunturtpermancnt fiquidcmukisdi' ebus eoçi qualitates,cû nec uincantumeemU' tentur àuiilla quæ corrumpendoeft,quinèd* uerfoeuincere earn ipfa poffunt.Vtedum anti* dotis prfterea, theriaca fcilicct Si ea quæ Eupa toria dicitur,Mithridatia itidê,omniqjalia qup cuncç ex pluribus aromatis confeda fucrit- Vl ribusenim fubftantia'que fua peneimmutab? libusconcordia inter fe conueniûtaromataô-rnnia : eamepobeaufarn corporibus dominai!' turîEft'que hic in nidus rationcmodus. Verum nouilTe illud etiâ oportet, incertain habere temporis menfuram inhærentémetusaquj affedionem. Plerunqj enirn intra quadragefi-mam dieemergere folira,fi negleda resfuenh intra fextfi menfem,amp;: annum aliquado emer-fit. Videntur^ hæc paflim.Ferunt nonnullhamenpoft feprimum à morfu annum aliquado emerfiffe. A^principio in canis rabidi morfu cd ratio hæc eft. Quod fi quacunque ex caufa pn-mis diebus no præfumpta antedidafucrintre-media,relinqueda fedio SCaduftioeft.Neq^ on qdillapfum fueritreuocari qs poteft î nulla'qj eritconat’ huius utilitag,fcd inuiiliteruexMio-nibus corp a fubqcienf. Alia ideocurationis in-euda ratio eft,purgatio fcilicct: earaagnopere prodefle etia poteriupelles cnim,fimulc5 motu corporis habitum tranfmutattfit^ ea quæ fa cradofis ex agrefticucurbitadicif. ProdeftSf lac qd fchifton, id eft/ciffilc nominatut j quod purgare fimul Si temperateuenenupot.Acres prpterea cibi SC meraci uini potus,quibu$hebe tadi uenena uis eft,in quotidiano ufufint.Prx-ter hæc ante cibG Sfa cibo fudoris cuocatio,dro pacisep SC finapis toto corpe particulatim con-fperfio.Omniu tarnen efficacijfimadcprchen-fa eft quæ ueratro purgatiofit: urendum^eo remedio cofidenter : nec feme! tantum bisque, fed fæpius ante quadragefima diem Si poll alia ilia remedia etiam, Tantas enim uircs remedi urn hoc habet,ut ex his g metu aquæcorripife lam fen tirent, fumptoftatim in prima eins affe dionis acceflîôe ueratro, incolumes aliqui eua ferint. lam uero comprehenfos necueratrum ipfum feruarepoteft.Expofuimus g ea quæ ha-denu s in unü cógefta à nobis funt,primum in-rabidi canis morfu ex diligétiacurationé. NSc ad reliqua 4 uenenG morfu idu'uc relinquunt tranfeuntc«,notagcoçz primo feorfum exponlt;


-ocr page 775-

LIBER VL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;757

Âa^^o-J/,.ij.ïrà.Si W», ttoiviï^)'fi^f)a7rt( must mox commum'ter omnibus accommoda ’^P'^wipoc^/xôa‘w J^uva/xivluj. uOTa/'joçuiomç tam curationem, SCab cadeinceps quæpriua-^^^î;'?w/'t'|o/gt;ixV,t/Z;aKaT’’fAorKTac/;/as tim fingulisprodeflepolfint,percurremusîfî-'’iSj®*»1«Alt;))7re(îw«/gt;, o/w/oçtyTKnAîicoç«- gnabimustp pariter qufeunqj defperata SCfine ^aÔHTs -^ÄT-H^Ätwj-o/zi^a, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remedio crunt-

INTERPRET.

THVitquondäanguftions ambitus g poftea aromatû uox: indicabantenim ca tra quxcunfpad odorat lp tosfufFitus in ara acceiiderenc.ea omnia.f.qug Thucydides «jv« eé^(XT«.i.purafacrificia uocauitraidi i^«^ 5if|M«TÄ. mis,qui in rjfdê facrificijs ara fangumis fordibus cöfpurcarent.ea rönc opponés. CöccHic deinde ad omnia odoramêta:neqjin pofterioribus aromatû uox aliud feré fignificat: nee Tiieopbraftus, Strabo.Crxx 'omijalijfcriptores aliter ca ufifunt.Et qux hie aromata,quibus cöfedlxantidoti cetra rabidi canismor- äfuft«. •ÿ’in ufu effent appellat,nö alia intellexifle oportet,g thus,myrrha,ftyracc,0' his fimilia alia.Monet poft Aroma, quot;SC Diofcorides finapifmis Ö* dropacifmis utendff in hoe malo effc.Vertimusqj nos.-prodeffe finapis Crdro Reis toto corpore infperfionê.Quæ duo licet diuerfa fint,eundê tn ufum hnt, ad euocanda f.in fummäeu-•jsfuperficièquæ intus ceflantia nocent.Habet^ finapis manifefta exulceradicuruboreuimidropaxuero «pilandi.Qua uoce ueteres Grgci eunefta illa uocauerunt.quibus in balneo antiquitas ad depilanda corpo •ïutebatur.Nota nuncetiä res.ïr quam fuo carmine ut alios omittamus.celebrauit Martialis.

‘'iDEAAKIOY AIOSKOPIAOY ANAZAPEE^S,

1^1 c'K/z'Jôjirîuç '?^ U7P to^óAvp SiS^HypSjJrjyfj-

BIBAION OrAOON, hi^i^aZa'^iW/j. Kstf. Jss^

ois MEN yno $AAAr yiüiljJ^i!f'iicp.ivoi%a.vlè(i^a ró 9fgt;(5îVfgt;^6Hç327 1^0^.010? KtVTH ^jLatri|U,ou 71 ælûxrgt;Hwe,oU7t vrt-jîfl^^ioÇjàiJ^a/jitTy l'œs ^vm^ vyf . U Q T ÈiWTiw/j naTi^w /jlvo^ . •^OKOXa^'ê Jfe ^ÓfX0^ ƒ’/oA» ? creo/xaTç. ty ÈvrainJi’

De notis quæ morfus idus'ue animalium uenenum rclirt - quennum fequütur,pri mu^ de Phalangqs, Gap. XL.

’’''^^ ^®^ty T«^ VvvaQ Tt^atrioiKïi«g Girao'p.S). 7^ i T ocr^u/j o-^K^^ix |^ truve^iis 7r§osou^Ha'i/ji^6ia‘fxo!i^,c/^ua‘ *0^1« Ä« £7ri À'awjio'i^ ? TT Jgt;iTÏW|U.aT’Ç. b/xo iu^ À 7°ü-^'? iJ^^a^ lujgog «aó’ oAluJ 7^ £7r/tpav^aV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ’'« quot;^

6iiiJa[«, ƒ aKjDij ^ Tpj-y^ a/caujounj.

t N T £ R P R

w—Vbetjamp;uelutipunÄisdi-IJI ftinguituràphalâgioruni morfu locus: nô turnet ta-^i-mé.necadeocalet.Verum mediocriterquidem rubet,ex aduec foautem perfridionibushorret.Se-quuntur toto corpore tremores,ÔC circa poplités inguina'que cóuulfi-onibus fimilcs rigores. Sequuntur 8C circa lumbosadftridiones, Sfex hiscontinuus pellendæ urinæ pruritus, óf multà ex aduerfo in pellen-do diff/cultas. Frigidus tota cute fu-dor panter fluit, amp;nbsp;cum lucis hebe-tatione aliqua lachrymofi fiunto-* culi.

C Ogimur hoc loco etia contra alioro interprets editioncs,tueri rem noftrS; ne fine rone diuerfa ab iL lisreddidiffe uideamur.Ea nee pauca numero,nec re negligenda in cantillo hoe capite funt. Dixit eo rum alter à phalangq morfu quafi ab impadlo aculco ru bere locü ; cü tn in fcriptorc hoe nihil quod 2daculeospertineat,legacur;ueiÿ fimpliciter rubere locum,nj^ 'iunsvHarri/Aixifi fieri.qd fignificat,ut nos uer Mus,ô',iielutipü(ftisdiftinguitur.Nc(pcnimacule5phalangiü habet, nee Graeca uox KVTHiMxaliudgpun «lonem fignificat. Aptius id alter ucrtitdicensiquiamp;cöpUntfto fimilis fit. Vertitidé qdin fcriptorc hoclc/ gitur,mot lUijliwj iS^ mfvlf®',^ À -^ (Mmiuy n9iTi4-vgt;M3iflj©'.quod eft: fed mediocriter fubrubës. Vbi ucro co» trarioruoccurfu refrixic,confequitó'c.At non hoc iudicio nfo Diofcorides monet,fed contrarios fieri cuen» tusin eodocet.Rubere quidé locü.quem coloré in humanocorpore plerunlt;pfequitur calonexaduerfo au temtrigere,quod contra natura fit.quæ ruborem calorêtp fimul in corporibus noftris fere' femper coniun» xitipatet^id fenfuindeolp nos uertimus mediocriter quidé rubere locü,ex aduerfo a5t perfriftionib’ hor» rere.Habuimust^edicionis huius ducé Paulü Aeginetâ,qui nö aliter g nos diximus.phalangioqi morfus nö asdefcribit.Nö cóuenit eodé hoc loco nobis etia alter,qui fidem Græcoiÿ aliqt codic5 fecutus, qs ipfietia uiaimus.in quibus nö umfuSf®' fed ü^r^tr/i®' legeretur,a rubore ad humorem rem tranftulit,aitq!:Sed con» tra potius modice humefcit Cr fentitur frigidus. Veruntamen ucraCr antiqua cius loei leÆo eft, quam nos diximiiSiContrariosenimcuentus hic fieri in co morfu öftcridit, ruborem quem femper comitaturcalor* amp;ex aduerfofrigus,qd pallor plerunt^fequitur.Idem etiam quod in Diofcoride legcbatur : nj^ imiftit 77Îëi i»)^gt;y^uiia)ij^’i)iyKt ilnguina ad genicalia,longe alio amp;nbsp;diuerfo fenfo diftraxic, Videtur ille »niftu, qua uo» 0^ i ce Graeci

-ocr page 776-

758 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I 0 S C 0 R I D r S,

cc Grsci plerunqjinarrigendo utuntur,indicate id credidifle. Vel Crxctl medfeum Paülü Aegii^ta DiofW' ridiantcpofuilTe.quiphalagq morfus notas 3C ipfenumeras,tvTix(r/tHauAi)v fieri etiâ dixit-Veijzpoflunt cou fionis mô wTtfnÂ-i-rigere inguina-Et Paulus Aegineta genitalis quidë arreeflionê nurnerac, ue^ no reling 4dabhocfcriptoredicic:aicqj öripfe fieri irilvTtiMTiï^fiovJiïivKiTmsiiifvüixtimKfiuMiti.cötentionêamp;rigoK circa inguina amp;nbsp;poplites cöuulfioni fimilë.Nö oportebat ideo qug ab hoedieebantur eii diëtis ab ulo mi re.-fed qualia in Diofcoridefingula Iegebanf,talia etiâ Latinis reddere. Eli prxcerea qd mihi ^ti3™boDUS^^ codëhoc capitedifcrepcc,illic.Cquo loco Diofcoridesaic,fîeriurinæcontinuüpruritu,cupiditatëip d'ex uerfo JluizKOAiav TpAxtó i^Ö 'rtw ÏKKfiiny -r» ,7zfe-71w^x«eT@':id ad uétris excremëta iUi diftraxeruntiNos autore nbsp;nbsp;nbsp;.

lo Aegineta ad eandë urina cötraximus. Verba ei’ funt; oSpiuv irvn)(kt Tj^'ot ÏKnfunv iftiif/Àih tic’' lt;^ Avotfi«: qu cftiCötinuus urins ad exitü pruritus.-aliquibos c5 tra urinae difFicultas.Quod trfi penitus nobis nö relpo deat,non tâ longe tn ab eofenfuabeft.ut ex quo hic numero fingulariait,7»77Jà ;îw,««f@',ilt;^ ^^*^*‘■5^”’«’ debuerit ad eandë urina excrementi uox illa cötrahi’prpfertim nihil de fupprelTa aluo in hoc malo to tibuseodëPauloO'alqsGrxcoqz medicis,qui prater notas in phalangioq! morfu à feriptore hoenumcra/ tas,non paucioresalias numerauerüt.Grauiflimis torqueri doloribus in co periculoc5ftitutos,pallere.ncc fecus g in ueneris appetitu arrigere,ftomacho eroderi.incerta 0* inexplicite loqui. aquofa iSearaneai? tex' tis fimilia uornerealTe alitas etiâ quibus per aluûû'urinâeadëferanturrdemifToslj incalidâaquâ,finedolœ reeHe,ueruntamengrauiuspofteadolere.Etquod hic rcriptorait,frigerelocum; illi nonfrigeretâtum,le prurire eciam dixerunt.Sunt Græcis phalangia in araneoqzgenere à cruijz longioribus internodijsqueCrg. ci prsfertimtp Galenos in defcriptione humans manus phalangas dicunc.ficappellaca.Eorn plura nume' ranturgenéraà Nicandro in Theriacis,ö'a Plinio fus hiftorislib-xxix.cap.ini.Iongius defcriptaiaquibW poterunt uolentes qus ad hiftonam amp;nbsp;remédia Corum pertinent,©* hsc ér plura alia audire.

DeScoIopendra. Cap. XLt SCoIopedrae quæ ophioßene ctia ap pdlatur, morfu cóitcr Iiuefdt inw' bemSCexuIceratur locus,Aliqua 0 tarnen fedfimilis fït,rariusueron^ bet* Exulccraturm fum pto à morfu pond' pio laboriofa Si incurabili exulceranone* Setitur praeter h^c toto corpore uelutipru' riginisfenfus.

PRES.

nJjis'KoÄoTTtvJ'ja?» Kï(}). ^sV*

A l quot;1Q^*» ^ ^“^ ^ KaAoupJkfflS o'K.oAoTrU'/'jag I nbsp;nbsp;nbsp;« oef/oK-TtVH^ J^ JVr/jAyo/ÇjO /^ tv kukAm

I TOieq 'n!) J^Hy/JMVi^ •m'Kiov'Tl lt;5\ t^wh-

“*- Trtrai. 6^ vn ^vftiJ^n^ j{J1 v cjjaviop

C1 t^j^iS'Hi? epoureraz. tXKbraz Jï ktt’ aur T3) il^^HC fxa.Tlt;^ 7lt;.a/x^ixVKgt;p 'rltjj â^j^àù, t AK.U(r(7j ^va £ü?i-'ïPVo/j^i/'ua'ipojo/j. TÇcÇ J't TDVT^f^T^i oAo(j 70 erw' fjM oWOÜQita'i^ylviTa.i KWa-f^atl^HQ,

INTER

HAbetmarefcolopendras.dequibiisfecundouolumineabhoc«ïrdnobisIógiusaó^umcft.HH ^^^ terra,uerum multipliées,neceiufdem forms maleficq lp oraties. Earn ob caufam *’*‘■**’'“‘'«quot;.„0, ta tantum numerat,qus quondam ab enceädis anguiljus ophiodlene priuatim dicebatur. W omnibusfcolopcndraijzgenus,priuatim tn incognita nobis ophio(Sene.Quaunaineog«n^gt;'5“^”^quot; ^[ leficium habere hic oftêdcre uidet, Érfi pofteriores Crsci marins etiâ huiufcemodi uim aliquaalug {I J difcreuerintij utriufep morfus notas.a manna dicentes tumore aliquando fieri pelluciduö'aquj^b *”* terreftri uero rubenté, qua hic tantâ propofuilTe credi debet, nee nifi de terreftri monuifie. Addideru teres Crscialiquid.nec tantü morfu eius liuefcerc.fed cumcre iz extolli etiam locum tradiderunt.

Defcorpionc. Cap. XLIL

INHammari qprimûàfcorpioniswo fu locus incipit:duratur,rubet,Sfcutn dolorefupra modü riget: nueferu^. mox pfridio altemis occupai aden^ ftatim dolor,qui itidem altemis nfle decree fcit,mox augef: Accedut prftercafadofc4 horrores, tremores, ÔC cxtrcma:^corpot*5 partis perfridlioncs, Infurgut his inguæ^ ferunturc^ per fedempeditus,rigentpi»» difcolor cutis fit,dolor^ tota cute adeft,cf u acus confolfionibus fadus.


n^l SKO§7rz'oU. Ktep. quot;^SH.

ƒ* B '^ ®'? ‘^^’^ «rKOÇTTZOU J'sj^ôfcrt/J, o f}^ TO I 7r@^ t5â'£uç œ^X^TJ (pXt'y/xouvil^. «tkA» I §0'1? ^ c^^6V^il§, ^ -T^ZTraS-Hg. tnzü 0-JL nbsp;d'au« 'yzi'o/Z^o5 lt;^a?gt;^a^. ort /4^ ^ ttu

^ucrz^jav^i^ JV 4■y^'lt;5 ’im\afxSlt;xviTa.h tül ttovoS ^ ^« 7rzVM§.^ tPri pjcv jaït(l,'7fT£ dï ÈTr/Tï/vtJa i. -^im riXJL S' avi®z(’ 'i cP^w? H^ (f^iKtiSn^ cuSSko-k^.'^,^ quot;^ó/xoi^, H^7^î4.u^içâK.§MT)içiM/j. HJ SouSwVw/i't'^crzç, lt;fufj.a.-^ Ta (bet “tP^aq. ojSo^iX'“ H^tPu^^oia. £7raÀ »yHq Tgi 01111 £7rz(pavlt;Jap 9^ £«ö8'Hcr£wq. Ka0a7^ «Tf CsAoVXq K£VTN|UaTO/J oSwM/XiVl^,


INTE RPRES.

PArum diligentes in Grscorum fcriptorum lecflione alq interpretes, non animaduerterunt maletntct ter esteras fcorpionis morfus notas in fcriptore hoclegi, çiftKTKAnKTÜtiAfaj : nee quod illireddiaC’ runc,Grscis uocibusrefpondere;Siquidem alter, tubercula in fedc nafcuntur.uercit.alter in fede tuurt cilla profiliuntAt hiclt;/l/oÏTÏ/ï(/l(gt;«/,id eft,perfedem,non in fede dixerat: fignificat'queprgpofitioillagtniti’ 110 caful iuncfla tranfitum,non orcum: non aliter g per domum,pcr exercitum.per holies tranfilTe aliqucn dicimusiquod in tuberculis dici non poteft.que fimul ac aliquo loco coierunc,illic matorant©'fuppurant.

Opoft»

-ocr page 777-

LIBER VI.


7i?.


Opottebatexeointelligialiquid quod moueretur^rtranfiret :at per federn nonmouentur nec tranfeunt j‘*’*.qudni flatus uentris quospedicusnosdiximus.Quæ locieiusueraö'anciquafueratlefliprquamPatf-

Aegineta pratter rei ipfius neceffitatem nobis etiam oftendit, qui defcorpionum maleficio hoc agens, 'Ofoquirtto inter catteras quas numerabat notas inquit: TAMKnit  Tmu/jiKTuyfttT« -i-^nv Aik rUt 'iJïfeu ï^tfitt. fl^odeft:faEpjQ9qjfpjfjtu3(;umrtrepicu per federn exicus:Manifeftoargumenco.quaehic {H//^«T«leguncur, ’'quot;Wei,ideft,flatus uentris legi debuiffe. Monuit idem etiam qood illi ad liuorem retulerunt, ad rigorem . ^mnere.Ne^quod male in feriptore hoc legebatur nfeTrtAw.nulIo fenfu ad eum eolorem referédum effe: Willen,Ï,legi oporterc,quod extremum rigorem fignificat.Deliuore enim non multo poft egit cum in-Widecolorari toto corpore cutem.Addideruntalq quoddefiderari pofte uidebatur, poftingumuminfur f'«ionem genitalis arrelt;ftionem,quam cxteriomncsalqsnotisconnumerauerunt.


H^iTjuyoii^-'flaAaayiai’. Ktip. ^rf'.

oZç A ccf T^u^ov©-’ ^a^aosia^ i/'nX^elt;ri,7ra5au^(K.a f^ ttejiw-tfui^ai o^fxSalvovo'i J^ao'K.a.Tiÿ-«. SOI, ajJdir/xoîTi erujüi'xëi^ amp;nbsp;oró' •ü§,€l «Tvi«,?! ibavoiag Trajaepeça. /mtk Si.



De Paftinaca Marina. Cap. XLIII.

Equunf paftinacæ marins morfum gra uesqprimu 8Cindomits dolorum uexa-riones, continus indem conuulfiones.la bor,uigilia, languor, 8C mentisalienatio:



fttjxav (« ^ lt;rn.oTa.lt;r/j.olt;^ oq)6aA /jmV. av7“i? “ƒ ■quot;'^HTtK^ToTToÇj/jitAaç yiVi'r^ nónAoo H^ T«7rW)b/)ótUTL^t^. J^ ^J^ .^'acpK/jivaf ^gt;lt;^i,iirlt;:tftSï ^ auTOU ót7P4-K(7'H,’/j(wj nbsp;nbsp;nbsp;au-

quot;^Z^Aag, 'Ka-^v^^/y^,£j\ff^ tKKjiviToU.

INT


Poft hscprsterea uocispriuatio,Siobferran-tes oculis tenebrs.Ipfeetiampcrcuffuslocus, amp;nbsp;propinqus LpartesJ in orbem nigrefcunt. Si ad tadum fine fenfu funttSC fi percuifum locum digitis emungat aliquis, niger, era flus,amp; mali odoris aquofus humor ex eo profluit«

E R P R E S.


NOnadeoueneni maleficio infamis marina paftinaca eft, 111 non eadem naturxô'morbisaliquan-doutilis,fuasab hoe ipfofcriptore laudesfecüdo uolumine inuenerit. Easomnemqjeius hiftoriam poterunt uolentes illinc amp;nbsp;ab alijs de natura animalium fcriptoribus facile audire. Crxcorum medici nullasex morfu eins notas defcripferunt: quoniam non pollet pifeisquodpoffunt uencnataalia late* K,fcdexmorfu eiusftacim mali caufa omnispateret.


n^l MlKyaAlJf^. Kt^J. «,. Toi? A uop /xu^aX^Ç AxX^ferz, tdzttXûi,^ '’^l ■P/J TÓTPi}'TS)S»y/J,oLT=^ yivirai ifAt 7Moub (pAuttriç dit iiTcwisotTO.i fj.iÂcii'

^ gt;'«i MtSK ’ij^S^oz? u ƒ a-cotPouS. HJ rà ttAh rio^ttufotTriAzfeTj. ^«-ytiu-xf’ te ^ ipÀUKTûfZVKÇ.vo -AH'^Xa^e«»(] -^aTrAxeria tk auf '^ tjrrus’zf^. w^Toup/ç A ■^mraz hj S^ozpoç T^i toc wr^a. Hj eurtjia, «j jujigaç vorzt/'©*' '^z'xuer/ç.

INTER

ADdiderutuetercs Græco» medici muris aranei morfibus,qua ab hoc feriptore nô dicütur hasetia notas.Doloresquipulfuu modo per interualla pulfent.erinfingulisdentiueiusanimalis ieftib’ru-borcs.difruptâ præterea puftulâ illam candidü oftêdere ulcus, nec folü propinqua depafei loca, fed torniptasetiâ decidereex his locis partes. Etant de araneo mure dicenda muka.quae ueteres tradiderunt« mnquæ fatis elfe poflint,fecundo uolumine didla à nobis iampridem fuiflent.


______nju EXi/'VK^. Ktip. a^. AT^O^I?9 W iX'^VU^J^HX^^O-l/} , OlS^^Mi'icp’ I nbsp;nbsp;( liWofi r o-w/xa fxjoukraz. A' ^oiàfj ^

I v7roA.É\.gt;H.op txj.\wç 3 a«’ ? T^o.v/JM-' \ „ ,'™^’^°X’r'n-2gt;'/\'7t55'P(U57f’Xl''^0Ç./Xt

Va TOUT« 5 a.ifxnTiiiSMi • cpAunfazv” Ti ïirtxvxsa.o'i^ Kafeï^tTri TTru^KtauT^ t7ri’).ii^ vo/xiJ TrjottaJaXa^o. *’2’4 Tl^ox^S^® «”■* T« ‘^ant/^iva 7rav]a TrÄMa-t' ep. ou Moi^o^ trr/tîdAcUoç, «/Äu« «^ ihà 6lt;z05S(’.a»p.alt;T imjjauPîç CItkouA«. Cl Tf^iTOH-^trtw/saTaz ^Xi^goUH. SÇo^jocrtCl j(oX0Alt;j(5t’arz«-u/xeoUv5scr'/p Ï,utplt;. Tiÿw^ivtTj A aur-zç t^afreç ly ««50^, HJ S'ixr *5^ gt;ù îw -^y^jç*

De Mure Aranco. Gap. XLIIII.

Ritur à muris aranei morfu circa morfuslocö in orbe inflamatio,nï gra^infurgit puftulaaquofohu more plena.Liuefcütpropinquæ partes oéstdifruptaq^ puftula,depaftiofe quitur,his quæ ferpöt fimilis. Accedüt poft hçc grauiftimi inteftino^t dolores,urinedif ficultates.etfrigidifudoris undiq; Buxus.

PRES.

DeVipera. Cap. XLV. r^—^Vmetficcafq^a uiperf morfu ma \ nbsp;nbsp;gnopere locus: albido colore fi^

1 fluitc^exuulnereaqfushumor,a principio pinguis ÓColeofus,cruê tus deinde. Infurgunt prster hsc ueluti in ambuftis puftuls.Occupat amp;nbsp;depaftio pro grcdiens adiacetes partes,baud fane leuis, aut in cute tantum,ue^t profunda amp;nbsp;altior« Cruentantur his etiam gingius,Si circa ie cur coit inflammatiotSuperaccedut tormina, biliofs uomitiones, trem ores, fopores, urins anguftiæ,ôi frigidi fudores,

Qg 4. INTER*


-ocr page 778-

740


D I o s C o R I DIS,


tNTBRPR.E s.

Fieri in uiperx morfu praeter numerata à Diofeoride Cræcoiÿ medici hge ctiä dixerappo'O nbsp;nbsp;H ^^^

II

pio in morfu ipfo.mox toto corpore etiâ. Viderii^ in morfu exiguo fpatiö inter fediftatia e S^^g foramina, fluereep prima ex his fanguinê amp;nbsp;aquofum humoré, tü oleofum tantü humore, P^^^jjij^ uiridi æruginis colore.qd uiperac uenenü aliqui effe crediderüc. Tumoribos prxterea qs nicnp™ j^æ^ j^, tesilliaddiderüt.ruboresitidê,oculoi}zuertigines,fl:omachirefoluti5es.®'animïèdefedus.Cti'‘ jj^i illi TT^i ï^twv S ix'lt;^vwr tradiderüt.nö fatiscerta nobis indicatione, duo'ne illi ferpentin g^”^5* ^quot; ^ijstr duobusnorninibustndicêt.NobisquatenusobfcruauimusinfcriptoribusaltjS.nöuidamp;urdifferr echidna:duplexcp unius animalis potius nomé.g duoijz duo effe uidentur.PauIus A^g’” j’^^(?^,^”\feauit genera c5ftituic,inquit em: «kzvJIwwtjSov 5 Jloxoumv «%«aakt!«« 5/ Jht'^SirT^ls' vv ï^^ljïvin « I^fluz: que«! **’ j,^ . periculoeuaderecrcdiïtur.quiab echidna gquiab echimorfifuerinc.Caeteritamê “*^?'^*’®quot;'[,j,»na' nera mifcêt, prpfertimfp Latini.uiperS utrüqjappellâtes: tâta eft fïmilitudo ta ip in cûiSis cogene nbsp;nbsp;^^

tura.Barbarus inter peftis huius notas Kotlov ab hoc fcriptore fieri.didu capitis grauitate,interpret ^^^^ cQ tn ad foporë,ut fgpe alias teftati fum’.ea uox tm in Græcis ptineat. Alter ne bis de uomitu agerc » „. ^ resreligtmefciesÏ^divcorruptâillicuoeê^ô^ovlegioporrere,qd melioresergei oêsindKât.Eftula P-g-yg animaduertêdü.gin paftinaca marina, mure araneotSruiperahaedidi’anobiseftaqfushumor.n ^^^^ fubftantiâaut manifeftâciusfpeciêhabere, fed fluidücm.qualis aqua eft.intelligi oportere: Ichor nbsp;nbsp;^.^

feriptor femper uoeat.Efteß ichor hic idé de q in myrrha lt;amp;nbsp;fïnape dida iampridê à nobis eft.non S|^.^ bilis.nô pituita.ncc priuatim indicatus humor quifpiâalius,fed quicunçtoto co*'P°“’^'?®'j”àilIat-li' amp;nbsp;alqs partibus ineft.qui per fe fluerc nequit.fed expreffus. aut corrüpente fe corpore paulatim e ^^^ cet(ÿ id ex.eo intclligerc qd hic ait in fecüdo: ex iecore caprino eu torret. deftillanté ichora M-^nut ri;qui nullus alius taceffe poteft.g ui ignis expreffus aqug fimilis ir fluid’ liquor.Licet «^ exqsui Diodes ad Antigonum regéfcribêsmonebat,quibus diximuslocis à nobisrelata. Licetpoiwnio qua de impetiginibus ueteres Crxcoqz medici docét. Fieri fcilicet eas mifcétibus fe diuerfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j

nulli alq effe poffunt.g qs nos dixim’ fanguini ƒ arni Öquot; reliqno corpori mixtos amp;nbsp;innatos ^“^^5 r^’,„odlt; quiddä à fanguine.cgteris'^ priuatim fuis nominibus indicatis humoribus,qs ex “^*’^*®®^ • j-Jftinpo morfib’ ui mali expreffos hic fluere ait:nö puris fpccie,fed liquidions humons modo, neçewl e k coloris.Pus em qd Græci Trdor dicüt.craffius femper eft.ó* albefcit;Ichor aüt diuerfi ‘^‘’^‘’”® ®quot;quot;‘’Lùtrunt: duobusnominibusdiuerfasresilliindicauerût.Quéadmodûlt;ScLatini,quiGrxcoi)27rwt'pus/'° pijnioô’ ichora ant fanié.û' hæcantiqua in utraqjgete rei^ amp;nbsp;uoeü æftimatiofuit. Patet^ id in LatiniseX ri nbsp;nbsp;nbsp;,

Columella,quoijz alter purulêtas aures ü* purulétas cxcreationes,qug Græci t^7ru»A(*rolt; Û* ’'''’ff’‘'“'j* “ôdi. eût femper appdlatzûquot; ichoras hos fanies infinitis pcnélocis: Alter ultimo rei rufticæ cómentario nbsp;nbsp;nbsp;^^^

tura oliuaijï agés,quid fanics Romanis,O' ex ea quid Græcis ichor fuerit.ccrtiffimc oftédit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ßg

Patimur aüt nönu ng tota node, amp;nbsp;poftero die pöderc preffam baccä ueluti exaniari.« faniewetou nbsp;nbsp;1

quo inutile oliuis innatü humoré indicaret. Idê eodé cómentario etiä falfurâ fuillæ carnis patté«W^ cens,certius adhuc in animaliu carnibus rem indicamt: uerba eius font: Deinde cum nee nimium minuto,fed fufpenfa mola infrado diligenter falito, amp;nbsp;maxime in caspartes in quibus o ^^ lida funt,largu faléinfarcito : pofitiscp fupra tabulatü tergoribus aut fruftis, uafta P®*^''®®’?**^^^«^)!!!. exanietur: Cr hæc antiquoi^ fanics fuit.träslata à pofterioribus deinde ex corruptionis principioö ^^^ tudine aliqua ad pus ea eft.Nullus^ noftra ætate medicusaudito laniei nomine, pus illudalto? non ^^^ git:iadant^paffimexHippocrateàfputofanguinis,fputumfanieiû'c.cü tarnen nô ichor qo*““ niseft,fcd7n/ov,ideft,pus Hippocrati àalijsGræcorum medicis in co malofi't.Cæteri interpret an q Romanosfcriptoresfecuti,faniéomnibusi)slocisuerterüt. Nosincertanuncuocisciusfignihcacio nbsp;nbsp;«

neepeo modo excipiedæ æftimationem uitâtes,rclida fanic aquofos humores fimpliciter diximus.m aquæ fcilicetfluentes,non puris modo craffosO'albidos,qui nuncfaniei nomine paffmi indicantur.

nJn'Ajatpzfreüaw?. nbsp;k6$. a^‘. DeScytaIe8lt; Amphisbæna. Cap« XLVt

A5a7rA!('(ro:Qcru/j-Ga'vJiyrZg »»—Ademamp;inmorfueiusacciduntquæ’^y'' uw 9^ 'n^oa‘aro^S^oijSjjnq o-ku 1 } tak Sc eius quæ amphisbæna nornlnatur: raAnç Sà^x^j/o-gcüvhç cJ\j^0ipr(. nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Opern 'que ferunt eadem omnia. EapW' ßonBe Jé «XîJ'o/iHc/'H aura. JL—^pter priuatim de hisnihil tradeturtrOP ^^oTTg’cfiaçàL'a'xça^îIjçoÙTt'ru^hKt^jOUTt priamenimdeferipuonemfibiexigercuifenotn

r^zæ2'Hrîz(/'@-quot;7wr’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonfunt.

INTERPRET, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 1

Dluerfa duo hæc animalia font. Indicant id Lucanus pocta in ix.oésrpaltj.Eapropter eu malon 1 ptore hoc locus hic legeretur, coniungerenturep fimul fcytale amp;nbsp;amphisbæna quafidupl«““' tantum nomen effet, nos û* rei ipfius O' alioijt fcriptoi}zauxilio,locum in integrum reftituimus.

DcDryino. Cap. XLVII.

SEquûcurdryini morfumgrauesoo' loçi ucxationcs,8i m ipfomorfuslo co infurgentes puftulæ» FluitpræK reaaquofus aliquandohumor.Vr-'

gent^ crofiones SC tormina«

P^ÎA^ulvOU. KltJ). a^'. TOz s dV vwiPjuivou (hfx^a'tf/f’tiyji^'im

^iwf^Wia.ii/j,7v'iTrlo\Jcri ,amp; ifÂMTMVlt;a‘ ævçt^ quot;^ ooii'icfi/xî^tyOïPü Si'tl^f'a.-TtV^ouç (^w2@gt;sKj^U!r(Ç. eKOCKoAouS©

^ gt;yy'«7iy.Qçit9!^ s^ü$©^.

-ocr page 779-

LIBER Vr. INTERPRET.

74*

LIbet ex Paulo Aegînetaaddercqug cum malefîciofuohancpeftcmccftîusaperîant.Eiusdcdryiria uerbahæcfunutnradicibusquercus,à qua arbore nomen inuenit, uitam dryinus agit, tam malcfi* . nbsp;nbsp;.®parata^ad nocendü ui, ut cakatus tm cute nudos hoïs pedes rclinquat : cotisc^cruribus tumo * «ewciat.Ferütprxcerea ^d magis mirentur oês,nudari cutC manus pariter eoip,qui Curationê eius tradh* uennt:ö'fiquigintej.ffj.fy,j^glg Qj^fg beftiolaTuo^illo odore omniu aliotjt odoip fenfum aufcrre.Inter no tasmorfuseiusnumerauit idê Paulus etiäcüruborecirca morfuslocü tumorê fieri. Defiderauimus er no« • fy’^' ^orks notas uercctes,qua parte corporis crofiones illx fiant: uerbi caufa. ftomachi aut alterius cugt; piainhomme partis.Nobis m ftomachü inclinât animus:fed in nuUo Graecoijr ea uox inuêta à nobu cft.

n§i A/;xo^ou. Kt;?. a,J^', TO/ç JÏU5f «i/jioj|ou JVx®^®''/'»*^'’'*

^i 7^(u ƒ Uüia: £/x7ri7^'tfo'iS^^^ïci.

^ 0 stiver TroornAwç -^exouc^f Ta

, (rti/xaTa. U7f (7-iu!TVXlt;alt;5 àX^K-I*^p. tu JJ ? J^iy/xaT^ Ïkkj Kriq y'ivirai TP A ^ƒ «.p ovAh na^ tr^o^j fxi^@^ ? ma/j.aT’Ç u-Jf’^^tX'l “lt;^«^/» . Ta Jé (fiax“S'’M®tï'’t “^WWKtKKji'vtTj. H^'Pûc?fo|to/;Sx:o/j ct7r’aù ’^§aiM«^6j3/xSû)pSwo/j tsu ^Hosovn^ Tt âw ’^''/^“'^«K'/xaàvorST/.ty t^t/j-âcr/v aSoMÖHTuS.

INTE

DeHæmorrhoo. Cap. XLVIII Dfimt à morfu hæmorrhoiftatîgraues doloze uexationes,amp;ex eo^ con nuitate breuia angufta^ penifred-dütur corpa. Multa edâfit ex morfu

fanguinis erupdo. Et fi cicatrix induâa fuerit, erumpit tn : fluitqj altera parte aliqua fanguist cruen ta egerunf excrementat 8C pro urin a con cretus in grumos fanguis dcftillat. Extufliutuc præterea àpulmonibus cruenta, 8lt; fanguis fine remedio euornitur.

R P R E «.

Y^^'mininogenerenonofuicarminisuolummc Lucanuj ferpentem hanc hatmorroidem dix it.•déferla

H PfitçlongiiTiine,ci,n(^js eius euentibus miferabilem omnibus Romani militis mortem fecit.Nos plc nçinallijsde hgmonhoo hoc tradidimus:Eam«ÿ ob caufam relida nunc omni eiushiftoria.qug eti '*’'V'? P°”^ ff Pf ti poteft.monemus Uideri nobis in hoe capitc male legi locum,Cüi uitq notam adieci-•^’ïdein ^dikrepâtà nobisreliqui interprétés: idcocprelinquereperitioribusinftaurandn quod illeo ua 'ytgitur,exdoloi5tcontinuitate breuia anguftacpreddicorpora:Alij enim id totü aliter reddiderunt: No» foniuniorêfecuti leAionê.co q legitur mó uertimus.Et quê reliquit Barbarus fanguinêiqm in Diofcoride onitgerat.exalijs Grxco^fcriptoribusreddidimus. Illeeniméloco idusmultûexcerniliquoremtâtun* t»nullacuiusi,qyorisindicatione,cum tarnen fanguinis eafit:ö'fic in melioribusadhuclegatut.

r I n^'^^ :i')fXflea'//jù?!’lt;/'/-|aJ^oç,a-

I nbsp;nbsp;nbsp;StrvoÇerKoçtrKjT^. «)):/'i-IoçîTr/

I nbsp;nbsp;'^ï«Agt;^^c^’ilt;Xu^i^ç, w(?nâ7rAK-

ÿ ^ptyamp;J^aAicTÎf^fc/vaMyamp;'TP »tä/jra airä KaßisaKTJ. _*^X^ i/Asepo^ r 7?rp, T^aTAK p°^^ °v®“^°^™S'Moc7gt;:?aK.oAb0e. ibà ï^ ‘*'*X» T WaT’Qticr^Joja/j.oT^ T^iJsiç Ti “*^«Vè'o§7^oo-ajo^.ji-j-oo «tf'ij.®^*

DeDipfade. Gap. XLIX.

VRget à morfu dipfadis fiatim intolera-bilis ardor,fitistp tanta, ut nee cxpleri nee intermitti polÜnpotióes^copiofe infufasquidchaunar, cadé tarne fern gt;nbsp;per fids fitjnee aliter fentiaf, q fi à principio nihil haufilfent. Ncqj ex continuo poculoçt hauftu ali quid fid decrefcit, fed ide femper 8f equalrs totius fids habitus eft. Qua ob caufam ab urédo prefter, amp;nbsp;ab ardêdocaufusdipfas etiam dida eft.

INTERPRES.

Nihil in Cræcisexemplaribus toto hoc capite minus certum eft.pluratj in eo uitia g intégrât parce» luntNolumus nos fingula excutere-Vna emm üli adieda ui tg nota fatis eft ut moneam’, quod ad fermonis dudum 3i feriem in eo pertinet,parum à nobis probari:quod autem ad rem ipfani,nihil *®higuiautincerti habere. Vna enim mörfus ferpétis huius nota eft inexpleta amp;nbsp;indomicafitis.ex qua no ^fnillifadumeft.Netpenim dipfas aliud g fitientem fignificac.Et Lucanusin nono fuicarminis.militem •^omanum non alio maleficio g fiti percuntem ex eius morfu defcripfi t ; qux tâta erat, ut uel In Tanaim RhodanurncpPadumcßardcret.Nilumqjßibens per rura uagantem.

quot;S’^f^. Ki^i. a,s' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeNatricequâGrçcihydrondicût. Cap. L.

»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IlatafnatricismorfufaduuIcuSjIIuc

fcésqj fubin au gef. Niger ex eo aquo fus humor,copiofus^ male olens, SC qualis ex depafcéte ulcere excernif.

Kî^i. a, s'

ju/'HXSGo-ZjTO tAkûS W /xt'yot 7»^}«/ TTiXi'S ^ai? p.iXa.c^ Hj 7FAu\

^tS^Wwi^K^blOpi'}? VO/ÂKÇÎKK^lVi’).

RPR ES.

A* N T E

BaquisGrxcihydron.Romanianacatuqui tutUsin eoelementoterreftrium animalium mqtu9 eft,natriccm nominaücrunt.Pulcherrimü hoc anguin genus quod in aqua muit, nullis ferpentium uenen«

-ocr page 780-

•74* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIOSCORIDIJ,

ueneno inferius aut ignauius. Ex quo Romanus Cæfar turpis amp;nbsp;malefici ingenq hominem natritemfePO' pulo Romano nominis ü* imperq fui hxredem alere lamencabatur.


n^iKt^^cu. KtfJ). a^V.

oîç Q UTP Ktrj^oi’ SSty^^ea'i, r ^ J^'^r/j.a. O/J-OlO/J Tgt;7l? aW ^ îJ^/J'VHÇ. (THinJ^l^p Si ■^«KoXisöe • gt;0) ■^/j^t«a'/ cra^i^^ot' Sno-aerM -Ti^or^^ uç mt vc^^oPQ. AxS^S ftoiPili? rsr/vovO gt;y KaJa^o^Si^ ai2o/. ^aerfSJarStfE



DeCenchro. Cap. LL

Iperæ morfui fimiliseftcenchri morfus:accedit exuIccratio,Ôi poft tumores fubeûti dite aquï fimiles dccidutcarnesVeternO' fi præterea fiût ÔC fopifitur. TeftawsErafi-



ipHcrip aurus TreTfvflîvai r «-^ h^ qS' vijsip ty i' k3a\ îiVoiT/J-H^lvTupâ: aur, (A iefö^^jóU'a 7rœi’ iu^iirKtTa i TrivretTap-i^f,


ftratuseft,iccur,ueiricâ,cralÏÏus^intcftin3 qd colon uoeât, hiscorrûpûdifleâis^eoçi corporibus,corr optas inueniri cas paries.


PLuribus hic maculis uanatam tingitur alu um,uc Lucanus cecinit;qux quoniam milij feminibusdquot; miles funt, quam frugem Grxci cenchron uocant, nomen ferpenti hoc feccrunt. Flora quo diximu« loco poeca illc de ferpence hac egit,qux pocerunt uolentes ab co audire.


P^ïK^ajOU. Ktep, a,H.

07q JÏ ü-JF K^césou J^HX^ecfip^o /ji^ tÓttIQ^ inM^Tai fJ.iTK o'nAKjïat’ ^gjj epAuKTOUVcuoi^, j§9«7f’7w|H'7/xargt;q zX^S-'^ï A^ /xlÄai^f'ipTi 3 uTTMjkjoç. K/j|olt;pHiÏ J^ yivirai ts(^ i r a-vyn^ifxd oAop, Hgó) i®



cuJ^o7opTi'iViTai^i Si Sixvoia.Wysa.Ta.iyO(pèa.A /j.wp n amp;/j.av^it= viS\yiviTa.i. tIäQ^ J^ a7ro/X\u-TCtt CSy^ljSiP^ TiTaVef,


DeCerafte. Cap. LIL

Vmet à ceraftf morfu cü Juritic, 1 puftuIaslt;pagitlocus.FIuitàmot 1 fu indem aquofus humor, aliqua

JL doniger,pallefcensnonnun|8i porraceo colore. Tomet toto corpore præ terea uaricu modo qui in co periculofunii Arrigunt, mente alienantur, conuulfione tandem rigentium modopereunt.


INTERPRES.

HAbet ceraftes hie cornu figura caUofam in fronte carunculä.unde illi nomen faftu eft.Cornû emiu ceras Græci uocant. Diuerfiis hic ab his uermibus eft, quos Plinius in ColToijz genere inarboribuS nafci tradit.ü'ceraftas panter appellat.Sût Diofcoridi amp;nbsp;Grgcorn medicis prxfertim'çPaulo Argi' nets de cerafte hoc omnia eadem, prxterg ubi hic mfftnJia fieri,lt;Scc.quod in terpretes alij ad colorcm nm. pliciter contraxerunt,rutilefcere0' ruffefecre dicentes.NosK;f»o«Xzin alijslegentes.corumfententiampo tius fecuti. uaricum modo tumcre totum corpus his diximus. Id enim magis placuit.cxteris notanwg“’ Congruere uifum.Tument enim uarices.quam m hac pefte prxcipuam notam hic numerauit.


nJziAtüTicf'©-*. Kt(p. a^', 07ç J^UTTo Scciir«/'og(/'«x6êo'z,'!® /^ (firy^a o/Miop 1’7(5 irrro’ StAüVK(5 KiV TH(U.ao'z /xm^Sp TcwnTSäg tpaivilxi X^^K? ^ ï7ra5o-iu(5. tÿ xi/j-ÓLiop q



#Au'. al^oc êgaX“ gt;y /J-ï’^cw aTpsa’^j. Taxfa JV amp;p.ctv^a‘iq,üp.pgt;.aT KZXjaAajU.SaVi'jj. 7rovo§ Ti cAV TO) xu/j.xT’Q TpAu^S^H^. 7rW/TiX7r«.o‘ipiAa!.' if^c^ ly ovK ar^ ziJ'ov^q •^ateoA^ôe. c!)o kk AuS o NiKeoztP^oç TTtfpœVxKt. tta/jial'u Sar^ o/ÄvuJoz JeVHj. )QÓ()W èi^omoQ H^ ■}(Aolt;iijviHlt;^.K.‘^J^ia'}(^fxóq, H.iTa'ipv ^ truVixSx? ävacür«'ij.SAlt;4gt;?Sa K/vSvTj fxiT« avMt^HxIaq o/Mia^ uttvm. Kxp t'sTi^ 6ct v«TO qertWjtzj^xUK JV ’^i'JPpH/xi^xq S'ixAmap,


DeAfpide, Cap. LIIL Isquæacupunda fucruntfimilis,» quantö fieri poteft,cxiguus8C fine tu-more afpidis morfuseftSanguis non mullus ucrum exiguus 8C niger delul lat. Hebetatur qprimum oculoçtacies, totoij corpore multiplex: fed mitis nee fine uolupw te dolor adeft. Quam obeaufambene Nican' der ait, perit^ fine dolore homo. Mutai color, uircfcit^,Stomachi non adeo grauis crofio ad-eft.Frons continue contrahitur.Sine fenlu pal' pebræ ueluti in acceflïone fomni conniuenß 8C. inter hpc mors adeft,nee tertia dici parte qui dem dilata,



INTERPRES.

T Ria Galenus afpidügcncra elïc teftatur, numerate primü eios qu3 cherfeS uoeât, max eî quiche* lidoniadidlaeft, tertiâpoftremoquaptyada nominaueriit.In omniünominibusnaturzeariimirv dicatio amp;nbsp;nota aliqua eft:fed nulla certior.diC quam folam cognouifTe nunc fatis fît, ptyadeülaqusf omnium perniciofîlTima eft.Siquidem creefto in anterioré parte collo.ex interuallo quod fans ea tore con iecerit,uenenûinhominêiaculatur;eolpnihilaliquando huiufeemodi timenteerincautumconfpuespen' mit. Et quoniam Grxcis Mm expuere fit.ideo ptyada cam nominauerunt. Ex hocgenere feront Aegypd régi nam Cleopatram, cum deuidlo Antonio Auguftum uiAorem timeret, finiftrx manimx admouind morfu dus feruitutem CZ uidoris triumphalem pompam euafifte.


-ocr page 781-

1 r B E É vr? _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;741

Ép^isfaf^j;,“^ xaXou^i£va •^i/twi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Bafilifco qu’ regufus dicipo^

^“/)C13-war/'^ü3^,Ti^i73)x«AoupSz/'ou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teft. Gap. LIIIL

^riAiaKou|HTWi5ouTuc;)Kir/'/j.üTa/j Jliu “T N commétario cui titnius eft deremedijs SC wo'iAio'Ko^ti'aRii,7rAK7i!u7rój(3ult;ro^r(VE-- nbsp;nbsp;nbsp;■ ucnenis, Eraftratus de bafilifco hæc inquitï

0(vjiprgt;7lt;i7rAvsoi^lt;^’ioSó~ I Cümomorderitbafilifcus,fufflauoSiquafiau “/'■^«xoAouamp;oca’fa ff^p.^o^viopt« t- —^reo colorc idus folget, Quæ igitur plurimis S'’MtTaeazvovn(;cl'’e7ri'r^0^a7ii(a^,7t5w uenenû idiu autmorfurelinquêtib'' aïalibusnotæ ^TaKo/va gSl ^i^a7ri/«§ æç/'eccarè/j, accidunt,hæfuntîNuncadcurationétranfeuntes, Wwo/i^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cóia primum quatcnuslicctremcdiatrademus.

reo colore idus folget, Quæ igitur plurimis

T E R P R E S

RAroutCræcoiçferiptores retulerunr.iiideturbafflifcus.tonus ideohiftorixeius fidem penes auto-Kshiceiïe uoluic.Eó enim ptinet qd Diofcorides, ingcin comentario de uenenistir remedrjs Erafl-V d ff *^'^^“quot;’ '^^ bafiliCco teftatû fuiHeiCü momorderit fufflauo er quafi aureo colore plagam fieri amp;c.

“Ktameneum eosoportiiit qui craiecia per caput ciusdiadematis figura candida lineacontêplati, te» 6^1 ob eâcaufam nominaucrût. Lucanus nihil de bafikfeo aliud ingt.gSibilat^effundéscuntfiasterrentia P fs,Anteuenena noces late fibi fummouetomne Vulgus,amp; m media regnat bafilifcus harena .QcF Pli. ”* uolimnnecapiteiq coufirmauitdicensibafilifciquéetiamferpentesipfifugiunt.aliosolfadunecan '’’quihoininem uelfiafpiciat tantum, diciturintcrimerc ére. Veneni eius penetralem per omniauimnó ™ æpoft idem poëta defcripfir.Quod tocum poterunt uolentes in eo uidere.

ï'Ç wa'Hlt;?^’(oêoAu/j ^^«Tn/'a

Step, «ƒ

Poç TrairapnÄnrlw loêoAouaç-wtij« J\« 73) ço/xare tx M«^-®'lt;Ç- 'S'amp; Si PM ao-irptiva.! ^*m M»^3vTa^3Siwï0t’A«(ptvc«'JYo-

$ , ?^’axAuXîlt;Ô^o’/Vû!. £7rôra JV tq Bea^v W ^ ^’'x«2:£Aaz(3UKarf)(65/J,^TU7jrx-' /^“^’''^J^TvAjiTU . H^ avTOÇ Jï Ô TCTPl? OToV TiMTru^nc^y jTP^-Pijj j^ £-yK.a}a%a^ic9'ai. Sa o quot;^'^v ^^ '^^^Iju ràç â/ÀUX®(? Tt^oo-HXij, ^'T^ ,J'^^*^'ti^9ow(?âv«Aa(u6iXVi!-’'' p^”^!,^' ''i f'lt;^«N,7rAb(riWT^j^ xa]a%air M^ KQh^'So-ip. nS^iç^ (^ £7p’ (jjJijf 7-a -^cripiùoV ’'®7''^™.ippSjp,o7i a'i^Ta.1 o loç£X 73)to-WD.i/'j'jTjjop Jqo2; quot;S^ aipaà o-tuKKKjîvtJai ’?'^‘^^^^J®Q”’lt;}’S^«lt;rajiitlt;rw -^jASp/j . ù « o Toirç -pp -T^dr^mer^op ov Ti^ocnf ^XOiT’, ''TJKiai; ^H Tijoirêaî5^]/j piTO. cpAo^oç TrAt io PûÇ .7^1 Jï Katmaç ETri ^ Xuojoif hxtu/jti^o^ Ji’iRMW 1/ ƒ tùifuœS tj^iJ Tl^à^ â7fK07rtó P p-î ^f‘lt;!^i^iiyijSjjQp,piXisa £7ri Tzaevrap 3'K-Swp àvi//i/'oiasû3^ vpm^Tu^tao'pop'iPinri' ^lgt;'lt;^a.cü!i!S^@^,lt;^ x^asou,«^ gt;?fpofxoiapi3ii t’T'Tiiif'joTÇa (ba«^ 71^0 IjUjuSJu;) SoRÖHjUa' ff^p, ï^ia î 7riamp; t/iara lt;ihp, ett/^^ Éoamp;u À rl $5« xAHgaTi'vx ii iruxiVK, pira xoviaç saxiw? ’n?!’j^a/;Szfli(’, 'ya^o'j tl^^iploq. T^ij^ou. 7r§a' ^«TEVjM Kjo'piM««- ^gü) lt;rn.ó^a. Wrl/^ii r'tAioTj’iéNamp;tVTa xajaTrAaojtcamp;Q. tsote efê xatVTa7i^orßaÄ.tTaiT’lt^if^'iyp.a.crt. lt;5^oiT Cjl'I^UJJKOWoilba’Xldamp;ÉVTK’ ^ ^l^pÓTO.'F’l ®^lt;irfiiayp^oi W TTETrAicyo^ tottq) , ^V£(?

Ul’ o.i^iTraS’Écrip a5rgt; 71? î j^Kircwio.Tt^Jp^a '0 iR?xi^l’^^'^1’M*'!«* ?ÿquot;M»Krt'6^/Jiw'»

Quæ comunis uenenum idu morfu'ue reli’n-quentin animaliû,curatiofit. Cap* LV, COntra omné uenenfi idumorfu^ue reiinquentisaïalis iniuriâ, accomoda ta eftquæore exudfofit: Non tarne ieiunû effe oportet qui id agit, ucgz præcomedifle aliquid,uinocj,’fubinde os coHu-' eret necnifi his remedqs munitum,8lt; exiguo in orc retéto oleo, exagéré. Calida etiâ fpongia fo ueri locumutile eft : altioribusq; feanficatio^ nibusconfodi, ut ex profundiorc loco materia fubcatConfoffione bac tarne certiusSCcopija fius opitulatur carnis cireßeifio Si fedio. Habet remedia hæc eas priuatim utilitäres î Prima, q? uenenû illinc pellif î fecundâ,qi unà cû multo uniuerfoqjprofluétefanguine effluit, qdeunq; ueneni ad iteriora pueniédodefeederat. Quod fifedioné circuncifionê'ue locus no patif, adgt; mouédæcü multa flâmacucurbitulæ funt.De aduftione cû de rabidi canis morfu ageremus, didû nô multo an eft.Si uero peuiTa^pars abfei di apte poterit, præcipueq^ in ferpétibus qles afpis,ceraftesfimiles^’aliæ funt,fine cûdatiôe fœliciorc fupradidis alqs remedio mutilanda pars ilia eft.N6 negligeda itide q epithemata à Græcisdida îponi folêrjmpona^ itaq? lixvuia, acerrimo'ue garo aut falfamctomacera.ic’ficul ncus,autex uitiß farmêtisfad’cinis.Irnponanf emplaftri mô etiâ porti,cepç,allia^ J Si hçc coci fa tritaœ aliqn,aliqn aût cremata morfib’ ifaref anf. Admouétur etiâ uulneratis locis aperti, Si g maxime natiuo calore repentes gallinaceo-rü pulli. Quidam utife his ideo dicût ,qj uene-nisaduerfanturîVerumtamé in promptu eau-fa eßteakt enim natura gaUmaceorum genu»

-ocr page 782-

DIOSCORIDIS,


744


3)0 y^ïTr’cTH^io/iTMjU Raya^fi^tTdl ï^uj^yij'f.iy ra |Hÿ)T«J« J^a-mMoia'i r cür^fjiiTa/j.ï.v!on H^ 44'J'-i^^Ç '^ A/óoiK? 3'» aXuo Viri/j i/J.if^urlifxÿia.1, •Picoi'^n 71^0(5 T^ T ^w« G^pLatrza/?, ^ Tritu/xa v én ? Âz/'Hrp.u'ôu/jiïjouç o§AJi-H(U XötiuSavo/jjcruvïl af (j 'Pfj^óf). VrtoMW ^ t’fi ^ ourvTrf y Ti^Topu •^ófjSjJoj}. oTroTapoi ain-nltoi è^tcrr^r'i Tp sa JC’P »X'^^ap «X^uo'' ifJXTiirA^'xo'fj.ïvlw mcßni^ ly fzfMKUA«.« 'n^OO-V^TUfllvopTH X'^'^^ .Ton^ IXKXisd ƒ tÄiKiTz ra. flnj;a, «j J^nx •Ä w ja/j,«^ t$ Aav9aVlt;J/jauraHi'jjSjJa\^^ t oirquot; r lt;^ razzjà' §^5«z(5£7rz(rKöT’u/z^a o/jlö lÿ utto tl^atrniiVi ^ X^F' “^P^^O gt;V^ Ta7rt!P/a j^aXtTrOTAa ? ’lt;o6o';C' l^ap H a^vn^oq tfijt i ■ irrvißav ovv irux^H Trojka H a^o 2; /J-ï^s^jTaxïa)^ oi ■^«ruxoVquot; TiQ i' crcfHUW/xa 6a^ya'//Jt’Ç’fSx'^§«l’ ^ '^'‘lt;^ tmii. Wj 7^1 jASaZ^I «TT«^ 5 l^'Q 1^1 Vp 7r^J^tUJ H T^ KVnfxfipjj-Ui^op Effavu ? J^nyp-ur. »y T^zzr^j/f ftUerz ti^w •^îSuTlç'z^UçSx’. H^ z^E/xVoVTlÇ Vp TÓtepSSa'^ T^zflÉertUÇ? S^J^OUjETTZJ^VOUefZ^ quot;Ktjijap.oTap aürajKW^’E'^ij/zc/'oKHj'P/j Sjo^ov amp;tj)ai^ylt;rz,vy K.a7a'ïrXaft5'yo'z K5op./jlt;.VüZ(5,zy J^’i «A A wp r Tr^o^Çh/AÉr. gt;y 7°u-r g ^u^îçÙT^àTrz'oja ^Eraa^ Äiiap ^^^torEju/zKaJaTTAawoMti'K, envj^cuati SoKÖft. aurä KOivo'iPaièeo'a eruviX^st ^pïilt;Tavra^a^p.óKi quot;^ t^ïJ^'^Q- ra 'n cürujzS'zot ^aiy'i^jo'vcfuaamp;i-^-ü/jSjJa. óe^Hrlt;j^ aÎT’îiJH^K TKvrXKcrK^J^’i o(wlt;? Ö^/jiS. ty Ka Xa^zizïÖH t^^^t Vh A' ov §ou «j 6aAamç Samp;|«Xwlt;§ • ^i^t «3 ^z«-^ ïrAaSJoz J^^i/MToJ} L ty 6^uoraT],»y J tßvv«p.i tai rgt;p’iop ETTZCuTaoj^. tÿ J^aKjar^); H^ (hatjzojifv. w^(/'’za?r HVz^a ty azvaTTEco^ty Ka^jjßL'o^Tt^otr ip^ópSjjcu. alt;5 ’j^E^ïççmdp. ovKaXo7u§ J^o Ijaaz'sjaW ETTz^uEM^iO '’®''Ç «VVeusyç cAuva^iJ^ TÇoç'fi'}Qvap âva7E7§ a.^foa'ip-x°^^ ®^^* «fwirç ty at/jM xeAmvkç.L S k^okoAzA«. J ng^ wa,»y roe ■^a7r AHaza. J^atóin ^ -ya^ 2v« tte-* WH^ ^«J^oenp w:fiA»VTWv. c/^TrarHKaerz ^ «vra p^va 'fgt;u^ yvTUyx^ovra^. o^ip ra ^twy) Tiavra ^curnTiopj/j.nTioaS'iati EU^0i^vaz Z'o vifjSiJja.il p-ninr’ ^Va‘'ia.^Qao‘i7\.in^lt;i,fJ.i re zPlzà ^7rAfez'stzi»Tgt;z5Klt;rEco§oza/zï’z(j i® 7rzs6V^Hvai t^ •n^^ap ■n^i’X.xpSjja. ra j^ kozvocJzeAiJ h^ lim^i^ Ea,u7f JVktÉo^j, TàxgijEzÇTrcÉvla xgtj z^ttSz/j 7^zg ^H^ioJ^HK7°z(5 z/'uvzx/yZza riM yÿjo'ip TrjSé-X^iz- lt;ri5zÇ7=z'vLi/j;^ tz^tzKk, ^aSJayoAo^ tt» Vo/^a pir' o|ouÇ,7ràzrz vï^ ^h^io^hu’Pi^ SoH' ^e. wzravTMz» \^ ar^xx Ar? ty ttAatav» X^t^ ja atfat^ia. Kaamp;E^^zS^éura ^ n^p^aà. ngj/j ira * Azou^y «^^4**/^ » ^ ^i^a ScgzsoAoXza§ ^ kjt^ Wzç. ngy) zJ'az^tVzAç E^ai i^'n.iQ-iófjSiJJM,amp; -Jri •i^lj^a■^JÄÎs^^opr^|^J'yófJSJJüp^amp;TTHrcwop,n.aï BVK^o/j,^KVKAiï/-uvo/z, Tr^azru^TEHtw^Qz z/'za

Eam^obeaufamdruorataà fe certitfima «rf* uenena conficiunt,8ó folidtifima atterunt femi na,amp; harenaslapidescp ingluuie fua mollitos diffoIuuntAd calore igitiir admoti aperti gab Iinacciinius,in uulncrata parte fpintusmoucj ri incipiens,uenenum unà fecum trahit- fdm etiam in Acgypto,qiiotêporc fruges AegypH mctunt,huiulecmodiquidpiam quod didmus fieriïParatü pice plenü fidile Aegyprh habent, Si fidili coiundu linamentS t Tue cm ferpetes maxie timêttSC ob anni çftü,8i qm in agroriiea uisdenfitate ftirpiu tedæ tune maxime latent. Multa autem fert Aegyptusafperrima icru a at morfu uenenum relinquentia animalia. Cum igiturpes pars'ue aha hominis morfu idu'uc læfa fueriyöprimuin quiadfunt in pice plena fidiklinamêtum illud conqciiint,bisq; aut iet circa ulnastibias'uepaulofupra mórfuslocum inuoluuntîadfiftêtesiÿ duoualidifTimc adftrin* guntjlocum^colligatione ilJa diflccahiespice fupcrinfunduntiamp;cumfatis fcciHc fe id cre-dunt,uincula illa auferuntxepisép ^ antediais alyslocum obCtruunt Qyineiiam fine his cum trito fale tantS illita calidiflïma pix prafentem SC maximam fert Opern,fepiusdeincepsrew-üata.VtilisparitercedrinusIiquor.capnnnmc^ fimüinuinodecodfl,Vtilitercalido aceto etia foucnturînecnonnepera,quæin hominis urina addita marina aqua aut ôxhalme décoda fuerit.Suntfter hæc acerrimæLcalidifrimæiï-i cmplaftri quæ extrahere,euincere fiC difeutere uenenum polîint,qualcsfuntque fak nitro ue, autfinape,autcanchry confedæ paratum hnt ufum,de quibus pofthacdicendum erit. Nó fine ratione autem damnauitErafiltrataseos,g in huneufum incognita remedia tradiderun^ eIcphantorumfeI,teftudinumLcrocodiIorum ueJ fanguinemiouaqj nec non alia hisfimilia* Videntur enim docuiiTe aliquid quod prodefic polïît.Vcrum fola hæc traden ces iHufiife huma no generi uidentur.Non præcipienda igit q^j hifi regia poceftate pararinequcunttquælj « ex longiffima etiam obferuatione experientia quæfaciendæfideifatis fit prebere nopoffunt. Communiter itaqj utilia SC paratu facilia red-pienda funt,quæq; ad omnia omnibusinufu effe pofrunt,intybü igii qd ferim dicut,ericeâC aftragalus herba cû aceto pota edetis uenena-lorû morfibus medenf. Bitumepterea, platani uiridespilulæin dilutouino codppaliuri déco du ,arirtolochiæ 8C eryngq radices,codælau-ri bacce SC in cibo fumptæ, copiofum iti dem in cibopiper,rut3, anethû,terr^ rapum,priuatim

cum


-ocr page 783-

LISE

®'uiiajTû,Holtô^(jejH((jO(U.MU«gt; 0Taj(j^@^ ■^JiMurarç, tô) àj/rav« àt^it^XMa o'«« oivca irivô fgt;-'^'iopgt; 0 M^iSjou, 0 7AH j'uva?, ^ K« Aap-iv ^*?)0 Tt^ixa'up j^uÀoç crtw/xjA/Z KaJaj^oepou I^^. Tavra /^b ^n '?Sv tpwjjSjjt^. «Tf tu* w^ Ä Xa^êixvsTûa 2v« Jx^ A/’/xco^, E-yKttjiaAo» /^®^W7J’uovupîoamp;/OjuSxgt;o/.7rcnza Jï Aatwoi/* Piiu o/vqj mnf^ii, ty nas^iou ovy^icUS', Vfj’‘^P^Oirp. AÎ^iTJ Jï Ç1 ûàXtAwV'nÇ ^OLheiOsî' J^f'c^^jç Aa/iêcü/op-iVo/ êiOtt^o^o'ifj. Ïst 9 gt;y * T^Ah H mAtrAiSetr« gt;?f^ SiSon^ttfjSbjaij-iv Ji^i'ij Ji TijoT^o/j H TraUTH 'X.iûS^a'a r lt;^î®? ‘•«5(amp;iVTup,p^j;\j^^^ \ ^H^CUVÔfjSj/Op. H90 quot;’^^«î^ƒ Î? jaj^/jLo/j o'tù) ohcf mve/uS^op. P -«'«ï^a ƒ J gl T^ à7rA« 1?^^ t^oct^î^o^lÉvu/j. «g gt;^Ü'fgt;'!0ii^ioiJ^nn7gt;ilt;= v^ K^ocpa^iç Jgt;« MiAiaç,^Çl i/'^l^iia^^ H^ oujuv tP^Sj/j tKHgfa'/Ç. ^^asa J^TfTH/xa]« T^aJ^iil^ôlaj KeUVorî^a^ J^^'Xj'Sgtya Êo«amp;ê/j,œçc)7r/ou Ô o'/ÂUgVKÇamp;và ®®“^^P'H9!^7re7rjjiuçlt;e'.TauraJ^ A7|lt;ji£-A^d wotAomSavilv, 0 (^ ƒ ove« Kua/xou /xîyi^aq ^'V^’^'OUp.ST« OÏVOU. b^UO/UÇ TTK^œVOU «T^JOU ®55M«T®§. /xiAcH/fl/ou. KU(U,)Voua’/6/o7riKô. X°^A ^*Ç • amp;5'soAoj(i«ç, Taura Travra AiW^ivra ‘'S'1‘l»pw^»Tajçux^i5^œ^ou, SePaTrAaoyov-^«’ΰ\''^^°'^S«XM'«7o» • S^J'oveu JV c^av-^M^‘^Ï Vk-otuA/oïzÓU’ ravra. /xdj 7^» Wjtoivij eonSotiru^, tk V'iTkx 75 èç iKVSOp ^•lt;^f^ihPiSi,,

R vr.' ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74J

cum pane potti coma, allia'uc aut ccpçiacern-mum falfamcntu, potu origani cum mno déco dû, Qyinena fœniculi,pulegq,ncpcta? porntg unà eu meUe deuoratus fuCcus.Et hæc quidem ex plan's,Ex animalibus aut quædâ utihter etia accipiuntur î galloçi cerebeUain cibo : Potû eu uinoleporis coagulôîCaftorii codé modo potæ unciæ duæ. Fcrûtur ena marine tedudinis in ci bo fumpti tefticuli ope ferre.Inter remédia bçC inueterata etiam muftela numeraturtproba* tur^ quj abiedis interaneis tota diffeda,ôC fie* ca inueterata fuerit t bibunturqj ex ca cum ui* no drachmae duae. Tôt fane fimplicia remédia funt. Vtilis contra uenen a torum morfus etiam per infern a purgatio/udoris^ amp;nbsp;copiofe urinç euocatio ♦ Traduntur præterea compofitae po-tiones,quibus nouiirimeremediiamp; opis fi des delata eft,qualis eft opq,myrrhae,fingulorumc^ obolus,8C piperis unciae duae,Hæc meUe excipi enda, amp;nbsp;Aegyptiae fabæ magnitudine cö uino danda funt: Qualis itidem feminis agredis ru-tæ,nigellae,Aethiopici cymini,galbani amp;nbsp;arifto lochiæ eft. Concifa omnia hj c,erucfcp albj fuc-co macerata,in paftillos drachme pondéré conformant, dant^ cum uino hcminc femiffem. Hadenus de communibus remedies diduma nobis fit.De proprijs uero,SC que fingulis uene-nu morfu idu'uerclinquentibuspriuaum fub-ueniunt,deinceps agemus,

E R P R E S.

COpiofioreg certioresSp in cóibus his contra uenenata remedfjs pofterioreg Crxcorü medici fuenint: nr® immetito, accrcfcenribus arti qtidie nouis «orü cxperientijs,quas deinceps obferu3tes,qui falu* tinunianidiligêciuscöfulercnt.monuerüt nö cHe cucurbitulis fimpliciter utendü: fed aneeq uulnc aamoueanf, propinquas cofodiendas effe partes, ut pluribus quafi canalibus unà cü fanguine C^ fpintu nequot;* aa °”*^^’^’tur-Addidcrunt prxterea, in repleto hominis corpore fccfla uena mittendü elTc fangui-ngt;.qanullibiàfcriptore hoc praecipitEt in admouendis morßbus aut iAibus uenenatorü, dille Ais gal-eff *H’,5’5?'®°*’’i*bus mares antcpofueriït:deficientibusi5 his, ne gd ad facienda hommi medicina de-um ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'°‘^F*”ó amp;nbsp;admota animalia alia ineü ufum recegunt:aliâ à Diofcoride caufam reddêtes.qp.f,

itli*quot;*'^r ”^,^^5*®'doloresIeu3c.Quinetia urilocü.O'igniscruftauulneriinduciiuflerüt :qdin fcripto-int °* quot;^ quot;S^F^ü de aduftionc diAu à fc f uiffe ait.Plura^ alia q logins poterût uolêtes ab eis audirc.Nos «iminonebimus, quacaeceri interprétés inter malorü huinfeemodi remedia cedrü arboré numerauc-t.nos cedrinü liquoré diximus.cedria non cedrü legétesmcqg ab rc,qn liquidg pici.qiie illi cöinnAa eft, 3tgt;mfimiliorcedriaqccdrusarborefti multo(ÿmagis,qgt;indecrctisarboriseiusnihilhuiüfcemodiDio-oride8illitribuit:édiuerfo auté cedriä monuit cü falc morfibus ceraftsemederiSunt plura etiaalia.qug to li^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fontiUigernobis eadé;Prxcipuü tn,qd alter ex cis,ut uidet,ignarus quid j^^v/« y«KTii Crgcia

.quodunuerat diuifitiuertitlp cü lixiuio fubaAa ftaAe garo ére. quafi de myrrha ftaAely eins hoc loco hoc loco uox dia eft,fignifïcatlt;^ ftillatitia. Et quoniam multiplex fit 4 yt^fixt fignj xiuia'^’SÏr*^ ®“^ res.cincrem ftiUaticium dixit,lixiuiam fimpliciter intcUigensmon aliter g amp;nbsp;nos li-aiia Îquot;®^“®“*“™ cinerem dicimus,idem duabus uocibus fignificances.Qiialia« hxcfunc,non diflimilia picrates diligenter obferuantibus deprehendentut,

Rt PEDA;

-ocr page 784-

94fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CrOSCORÏDIff,

«iHEA AKIOY PEDACII

AIOSKOPIAOY ANAZAPBEQS, T^i^öjKTriio«; ipfv vno’ioamp;oÄav ßt-ißnyp3jjup.

BIBAION ENATON.

N TB SHMEinSEI BEPI crlt;fHKw/; Hgy fXiXtosMiJ ovj^juæi-n^^ucraijSjJ.ivS^Aa. yw/ji Tvoia'ifj H/;. KM ^lt;^lt;^x/J-oi} ^X^ ^oâ'S^'^p OvJ^OTIÖM) IfVÄaC^OfJ^Op ,^ ißt TH S-fgawt'12, KM) Tvrup OÎR «-V'iPp/j.vnp.oVivirm,

DIOSCORIDAE ANA zarbei,Dc curatione uul-nerfs à uenenû idu mot-fu'ue relfnquentcani maUraât

Caput LVI. , Ihil inter notas Sffignaf J ucfpisamp;apibus tradto/ nobis eft, omnibus cm a] aperto funt,nec egreg*’

habet alfquänotä quâobferuaffe^ porteat î in rem edqs tam ê meminib fe earum ab re non fuerit.


Hi^i Q^lt;^m'aquot;'?^vTrca‘ifMlt;.uigt;

amp; fJA^ioit^f] lt;riJ^nrfj.iii()gt;i),

DE Curatione apium uefpa-rum^idus, a,i«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caput LVIL

Pag rag irTiHycig gt;^ efijmKiSp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ontra uefparum 8C apium iflus utintrt

n^^tjitAiww/j.aj^o^iJ zxaAaxH g ^«mplaftrimodomaluaimponitur,8ic3î nccToi.irXci.(isopSjjH.amp;n^iSiivop Ä »aceto hordeacea farina♦Pl'odeftptæ* a'A8^^op o-ùp oln. 0 o-uK^ç ô- * tcrea ficulneum lac idibus infuHatum. ^oglt;^a2ôp3jjog'rgt;îgi{'nrp.«a‘t.'^mÿaif'} Qyinetiam muria aut marina aqua utiliter W', «A/xH§H^aA««rH§. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uentur.

INTERPRET,

QVçneglexic Diofcoridesapium ©'uefparum itfliis,notas Cr figna.poftetiofcs exceperunt ;abapi9 'flu dicencesftatimfentiridoIorem.ruberelocutn.tumerepropinqnasCrincrefcercpartes.fpicu' ^lumq?in uulnererelinqiii.Inuefpisdeinde eadeni.fcdïncenfioraomnia.neerelinquifp culquot;' Ad' dideruntipin remedqslutumCr bubulum fimum.quibus illeuiffeidtiis utile fitiCr prgterhsceonalâÇrp fita mon arboris folia Relinqiiiauccmabapibusinidlu fpiculum Ariftocelesirj.deailimaliumhikonajïr, Nicander in Theriacis fuisteftanrur/uo^illo telo caftracasperire.


n^i'quot;^ VTToipa.'Äa.y/'iapißi^Hyp.iwp^

Ki$. ayg/

oil? J^uwo lt;poC\a.y^iup ßißuyp^iVaig, Tavra w^Z^ivau. ße, Thpÿip irw.hlugt; cw a A tri '\voi\p.'tT'’^v'timlt;^^fMiHV.

H |i'^«/j ScTS lag ‘^oag At AjiotjSx/xsvJuj.S C^/CoAoj^ia/j avp KjiS’/Vto ScAtugt» K« 1 o^] ßißtHp.t' vbj}. KaravrAp/j Jï ^aAaûyH rà quot;Akk, 3 /nAicwo-l})JAA0U«(I)t4HM«Tl. TXJTHg J^TtX tpJ?^« uÔïTTÂilf o‘vp. AOUTES 9 Xiap a'OUi'^is^op «^ '7{^OTroTia‘p.o7g ’^Stop ßia. Tvrap ^ i^^inup. aS^TOVovigt;afft^ ti.fi, avia-op. «ƒ büAoxi«. ES^amp;v^l^^aTS'®^' «■''/quot;' Vopai^iOTTiiwp, Kv^^i^tg TaTat, ■KA(iTlt;ivo\ilt;fi'Xoióg. Hai-A cüTi^p.a ng 'T^nfvÄ'Äov -aóiig. Tvrap tJ^ tita soußißovaina^’iß'iap lt;.S*. /jat’oivov kotuAhça. J^nßoTa.1 j't ^ /^u^ïnni^ o Kajwi? otraurwi’ Kai j^of-fjxtnfiTV^^, Kaji^ -/(Aia^Mp 'ngnma^ifffoua'ifaj' ^lup i'àtft^KM« Ki^vópSjjop /j.iT' oivov « ifatri ißt ri Vtg ty najuivov arrafJiop ^uA/cO-tv]« p-trac Ljjißcirgt;T S J-yaAaKT^M Tt^orAaSo^Ta «Ai'vou eSTtÿjM ^ o^^Au^p L 7r«s«j3S/MC J àw/Ww^v,

DePhalangiorum morfuscU' ratione. Cap. LVlIb

Halan giorö m orfibus Ïpofume nfc oportet : eu trito fale 6cuineucine-rem, aut trita a greftis punks raak cem, ariftolochia'uecu hordeacea Farina ex aceto «Marina aquafoücnduslogt; eus etia,au t apiaftri decodoPonéda emfia ftri mo eiufdê herbæ folia itidê. Balneis connue utendû.Dâdæ itidé medici potiones hæ, abrotani femen, anifum, aviftolochi'a, agrefte cicer,Ae±iopicu cymiinum^concb ff cedri baccy,platani cortcx,trifolii fernen: fingulorumqj feorfum cü. uini hemina drachmae duae « Datur S^ myricaefemen, terre-ftris^ picea quam cham æpityn uocant, SC uiridium cupreiTi piUuIarum te^pcratum uino decorum. Ferunt quidam etiam flu-uialium cacrorum fuccum cum,Iaâe addi to apnfemineabomnipbricuioLqprimiJ

überare,

Inta


-ocr page 785-

t IB E R vr. . 749

f N T E R P R E S.

Yntin oraEcistecreproband* fidei codices.in quibus non anifofcd anctho contra phanlangjorum morfuspugnatur.NostameneiufdemfcriptorishuiusdccretainanifofcCuti.qiiodutile his quae uc* “«numiau aut morfu rchnquunt ab eo didum cft,anifum,utin communi ledionc etat, teddidim*.

n^i'^ uTTo «ntoXowtvJ'jaç

KKj). a/7*.

O'§lt;^w (ntoXoTrsv^saçJVJV/^pSÀZûf?, nJl A\ tS' TrXx'yZuy \ïÏh^ï^^^amp; AtA^o^j ^(i^Ofj/MT' o^ouç «Aaç. S nicwoi] « -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, y^'Oj). KajaVrAG/j j ö^aAp.« TO;» TÓiPfj,

’5'”'4’^pïcSisoAoxlt;“j« P-^T* ohov, H tg ’™' W it«A«|U,iv^[öj^|jlt;iysgt;lt;^lgt; T^yW^P'

De Scolopcndræ morfu s cu^ ratfone.

Caput. LTX.

Portet contra fcolopendræ mor fum tritS ex aceto falê, c5ciïam*£ ueagrefterutaimpofuifle. Fouê dusoxhalme Ioc’eti3,8i in pocio

ne danda cd uino ariftolochia/crpillum'ue aut nepeta,aut trifolium,aut agréais ruta,


INTERPREE.

ADiectnintremediishisueteresGnecorum medici pleraepalia,cinercm aceto maccrawm.antfciP «m uulneri iubentes imponiQuodé^! hic iubet oxhalme fouendum eflè locum, autore Archigene funt ^^‘^“^'quot;10 medico,calido oleo fieri aliqui infticueruntJn potionibus etiam afphodeU radice uü

fi®! «Woxos»»«» A JVy*

»j]0/§ Jï U7P crKoj7r/ou •K2.nyeo‘i ^ttquot;* | ^^i^/U^äKeißSijeoH^oliKi^iJö-J ’l’ÇiiÇT«‘jYa7^aT«lt;^ax64'i?.aû ^'TOÇTtOTTAH^aÇ OXOJTTIOgAljoW-’ ♦ «, ^’®15”’'^§ ^ 7rAHX^‘'^'^’^°^‘^’^ « ««»J^ijsyvww eox^og Kara2va3cv^7ra n ^ ^‘quot;^^ '^ '^ asM0%4 Aooç im^ «M^i®-' ertw KAa2, W AivocüXtj ’■««AWagoT-j^vH. EoK^ê A ly Bêo/JaTTU JJpavaAxif^tp^y,',,^ t^uivS- »vy 0 œç t/xTrAa ^«mjjKj^. oMoiug tJl^ 0 j^aAßav« vrAaruv W« cuXiw)aTU7rcp,i^^ ««AaiUivG« At 'a k«-t^^'hsAsol^tin, Hgw üijuxAu^g ^ aha o'K.amp;Joc.'' weo'a.VaiftlH'^xaü Jnryavoa .ÀoKamp;ifA ^ TO ®^, S'^u^UTToag AtütlvopSiwop0«-^'SS'^S/öiJVop, TOttik« ^ji^ oew raura. p,fcT« « Wra/j 61 TfTH^atn jgostop uç 5tvult;r »mmt«-Pi?. -^''i^a5lt;soAo5(iaQtfi(P^XMO/iA'^'^a '^ 4iAo/!juo'(iüoiVffl.^'^2aVHKïKOMpSU»H. ty^AK-X^wwo^KpSz/x, xgijtfaijvitJVgóc^iamp;Mw^J^ X WTf (€oV(UJ^ca. 61 H.aAap.(v6x /MTa o juK§a Pvd/'^JV avriuj £7r(7f Au i^ïjo'ew ^ quot;^sJ* ô^uKçz rw.KjKinrajwQ^ /xtr* oivouH7n('yavou.u(7*au* tôçt^owijç br^ ly «n'ASjop/i •^ix.mm tt« pn^ Ä, V Ti^KtiPavou ^Msioij ö7r?. ■ffdf^ •IW^JSIfiijrfJS^oüKÏ^TWvé^liSitZ^ TO ’’î’wÎMOUŒiTijMa. 'Puf’/g^ 7rAaT(^5gt;op Aou-îfûJ^auiXSç JSÎÎ^'ÇMtT« ÂçZifÿôoïwç. •l9i^’Wö'(«/wT« «jz/AarQ'.

De Scorpionis m orfus curatione, Caput. LX.

SCorpionisidibus efFicaciffime gprimS fuccurritinftillatum ficulneum lac.Ipfe etiam qui pereuffitfeorpio concifus uul neri^ impofitus,ex repugnantia quads naturæ,ut creditur,idus fui remedio eft. Poft huncfuccurrit quicunœ alius feorpio, uulneri cum falc,linifcminc,altneaq;herba quæ hibigt; feus eft, impofitus,Succurrit SC fulphur uiuum terebinthina refîna excep tu m,8Cemplaftri mo do impofitum. Prodeft pariter 8C galbanum emplaftelli modoextenfum SC impofitum.Co-cifa itidem nepetaSC impofita, uinoq^confeda hordeacea polenta, Slt; in rutac decodo data. Confertprêter haec etiam tritum trifolq fernen uulneri inditum.Loci remedia hæc funt.Vten-dum fimul potionibus his etiam efficaciffimiss Ariftolochiæ drachmarum duarum pondéré, pr^ertimqj corticis radicis cum uino,Gentian^ tufa:,pulcgf)q5 adfummum decodi.Bibendæ paucioreslauribaccæînepeta cum pofca,quam etiam oportet diu antea in pofea dccoxiffe.Pra deftS^cyperis, quae quadrati odorati iuncira* dix eft,cum uino pota.Prodeft fi militer Scruta, ficulneum itidem laCjlilphiumcj fi adfit:fin minus, Partico liquore utendum erit. Facit ad h^epotum etiam trifolrj SC ocimi fernen, Omni bus his addatur balneorum continuus cum multofudoreufus,iemperautÿ aqua uinipo* rus.

t H T E R P R E'^t


Rr a . Noo


-ocr page 786-

74S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I O.S C 0 R Ï D I S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

N On poter at fine Grgeorum Latinorumiÿfcriptorunialiquot ope intégra huic fcrîpwri ,^^P'^jj morfuscuratio nunc elTe,tam longe ab antique lectiomsueritate deuiam parum muge

mm librarq earn feceratrc.pro Parthico lafere,pcucedanum:ô' pro cypcride.ciiprenuw y-, bis oftendentes ld cæteri interprètes aut in extremoopère feftinantes.autfcorpionuminiuria P^y^jç mentes,qualia in impreffo fcriptoris huius codice omnia legebantur,talia etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exPll'

(acillimum fuiffet: amp;fi Græcorum medicos,præfertimep Paulum Aeginetam nunqantealegi

niolocücmêdare.quiutcefimoprimoaoluminecapicedecimoodauo.decypero agens,mquityp^^^^^ in medicina O'c.paulo^poft.Radix aduerfus ferpentium idlus amp;nbsp;feorpionum pr3Efertim,reme nbsp;nbsp;nbsp;' j^j

11 cx riiniolu ccwin dgere noiuinenL^initripcorc nocicutcm mcmiiunc ueuwwaiiHvw»««— i pauPA^* Cyperi radicempraecipuelaudari.Sed omnium aliorumcertiffimusinftaurandieius loei au tor nbsp;nbsp;^^^^

gineta illis fuiifet.cyperide contra feorpionum idius manifefte utens.Debuerat driUud hommes ^(“i^^» nihilhuiufeemodicuprelToaut ab hocautab alps tribui.Eodemtp modo pro peucedano, cm nu feorpiones uis elt,Parthicum laferpicium mutaretquodhieipfefcriptorcontra ucnenataomnia 1 quot;nbsp;^ laudauit.Id alter ex cis mêlions codicisiquemipfietiam uidimus,opeadiutus,animaducrtitó' ra nbsp;nbsp;nbsp;.^

’tit.Sed certiuscotam 0quot; ipfefeorpionumrem abfoluiifet,fieundem Paulum Aeginetain ’'^'^“æ^°’jpte agentem diligen tius audiffet ; funt enim in reliquo capite pleracp alia, quae ab co amp;nbsp;ab alccro paru P ^ uerfafoerunt:qu3enosbreuicaticonfulentes,rclinquimus.multol^magis,utquaEaddideruntmuta nbsp;^^^

ue in his pofteriores Græcorum medici.breuicer dicamus,quæ huiufeemodi funt.Althpa qua nibi c nbsp;nbsp;»

fimpliciter hic uti iubet-Refpondetiß hoc decretis ab co in ca her ba,in qua teftatus eft althppfo“® u ■com m morfibus û'ambuftis mederi.lUi autem femmi has tribucrunt uiresEt quas hic iubet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„,

teslauri baccas,illi decern tantum decernunt.Quinetiam argentilaminam uulneriimpofitam egr g defle teftanf.Bibendii pterea fulphur uiuü in uino,additis pipis granis otto ; lafcris liquoré cü tritis ca nigellæ, Aethiopicicyminijû' uiticis fernen,cunda^æqualipondère cum uino iubent.

n^ilt;?A/Û7f Tyu’yov't^^^aAaw'aq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Paftinaeæ marina?, mar/nortiq;

S^^yi^ap, Kitf. ajî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcorpp 8C draconis idus cura'

“ J^57ffo'?fU7ov©''^aAaôjiae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione. Cap, LXL -•.

’ - ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' • 0nt«matùwp.fltaai*i?quot;?

eodemqimodoprofunt,quæcu^iP lopoft in uiperæmorfuànobisdKen tur, LSuntin mantimisprad^'- ’,

„ .w^ . ,„ „.w — -------.ô^j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—.«, ^„ nbsp;neni maleficio etiam infames marinorum

Atrràçept^ouer;. tüTcMnwçi/'tTfTt H^voMaç, J pnôf draconisidus,Grauifrimashifcrunt 0 n nbsp;nbsp;« rum uexationes,nonnungetiamfedraro

* J Bibitur contra coçt iniurias âpre a 1 * ^piu.juuwu«.nyyj«v.no«; v.,^„,“A.quot;'ö^j thium faluia'ue.utfulphur cumacetotiitum. P lt;nbsp;tTr/TiS^êcra To7g T^a.vfi.ain j^Wa.^'i«iJ-«. fi etia diifeâi uulneribus^ iropofitM'’*^“**’®

7rAK'vMe. L-vivira». J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idus remedio L funt, J


^ f ■ ^O/(’c)tu7ffo7j’U7ovÇ^;jaAaa 1 nbsp;nbsp;nbsp;Tr2.Hyëa'ip,«^/j.^^Trô.VTa.npoc.v'

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V/j't^o'if’poirop p.iK^op usao^i’ettI

TW ^’iJ^'nii^ 7rA«7aî ^ wtAçaaoV'p’Ç gt;y «tko^ map ^ix. ^aAaoyHÇ. K^j^ -^loJ^uu'ia^ j(«-



KJ/JlO^'l*^'^®'» TK^TTAHyàçKV^ Tf^O'^OI’ K^/v^/ou. H lAîA/cTtfaKou. » ^tiowdao^l n-


^i/j.f)Sjjov • K5^ «UTH JÊ ävaTTfuxS'G^a ^yj


TTAHÿ^IJ. L^ÏViT«» J


INTERPRE S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g

VEnenis ex mari addidit hocloco Diofeotides draconem amp;nbsp;feorpium, nullis tn deferiptis anteator malefictj notis ét fignis.Quodquare faeflum ab eo fit.non facile eft conqcere,niliforte quia alla p ' fcium g terreftrium ratio fit:polTuntlt;p terreftria faUere incautos:marina autem, nifi in aperto no' cere homini nequeunt.-ideo rdida à feriptore hot il la fuerint.Siquidem pofteriores Græcorum media v ipfi nihil huiufeemodi addiderunttln remedrjs tarnen copiofiôres,præcer ab hoc feriptore diefta, præcepe* runtpiumboconfricandum eife marinidraconisiâ:um;Tritoferpyllo,autelixa lente, aut duo fulpnui« obftruendumlocumteundemtßhominisurinafouendum: Ecabfinthium in dilutauinipotionedandum. Dandum ö'ficulneorum furculorum in dulci uino dilucum.Contra fcorprj uero itfltis mullum pifeem dll' feÂum imponi iubcnt.Quod mirctur aliquis à feriptore hoc relidlum fuiffe.cumfecundo nolumine de mul ppifce agens, inter caetera uim hancilli tribuerit^nifi fan's fore credidit feme! quocunqjloco de eotraditu

f uifle. Adqciunt prxterea uiuo fulphure confricandiieflê locü, bibendasqj tritas lauri baccas numero tres.

n^ii^ VTrà/xUTaXijç Si^yp-î^ vap. KEtJ). ajs't

T07^ J^ u-îP^cu^aA^ç JVX®'f®''»®ü’*®'rX®^ êgt;a.vn cüjTduiïop imTi^ïp ^\ 'rsitTHcfjioc. T©^ ^ ^xz^^oKO/j ^er' oi|ou§ AiJomy/-SupSvop. H9y K^ï^ivop ccASj^p fxiT' o^u-/xtAiT©^ 'im-K'X^i^kp. amp;nbsp;H auT« JV « tPanoucra ^u yocAH,KV«7îfuayO(LÂVn Kaè è7riTi^fxiviilt;,lt;fiïWKÇ a-AxyS^ àVTK^Qi^/J’^ôp lt;^^. i^ 7AuKï/aç |o«ç

De Muris aranei moffuscurati one, Cap, LXII.

Vris aranei morfibus galbanu remedio eft,empJaftelh mo gfe uel tritu ex aceto impofitu. Sue currit 8Cex aceto mulfo farina hordeacca, emplaftri mo ipofita. Ipe etia g momordit arane’ mus diffed’, fuo^ uulneri impofit’ aduerfat Aduerfatur SC aulcispunicimalp cocu

-ocr page 787-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER

*43«ii«Ia}rX«lt;ötvJ« KOKK/« . 0 T^ao'a eefS’a K«-^^^lt;^iü]ix,}^ VM^oJ^« (TUUTiT^l/xpSjja. KJ H JN« 2# « ^5^''^,'^‘^™TÂK(r(Ç.T07r/K«(«J{üTauT«.7P^-iW0^ ^ilX^HySa^Ór’VüpHa^l-lnd'i/J .UTK J'‘} 2?^S*^/*S»o/». tfru^x©^ éi ei xaAê«VK,

“AW/jJ^sS-EvI« oiVü:,G Kuwajïöffou ra «TraXa '^^^' ^^^^' '^ xw^AaMiVo/) M^T* ü|up.4X» ^'lÿJ’ruK/^ço^crcà o/va. »(gà xaMWXtoVTl^

i OTWKÇ K ÿ'^a, ^viç JV âva7Jac})outr//j^ HgW «VTRZ^o^/Êi(3êo'a H MuyaZ«,71^0(5 ^’iSiop TrZijr-

Iso^tapTairbiU lt;^«XXo/5

* 9 w''5®'’^§ »®«4^acrK^£jacrtœç fj.óvop«^i!^ ^Pw.tvioi Xtifairz ^xii aXXwç tZKouc-^cM rop ^^i^^jii ^H j^Top jj HuyaZy wyvavJ. Ton ^^t’i'^iêiw^iili,.,


VL 749

co(Hü,amp; emplaftri mö impofku ranlicoriu. Porripterca coóUaUia^tnta 8C impofita. Qufneriacalida aq utiliterfouentEt hjeg-dé loei remedia.Ex potióibus aflt opë ferut abrotani deeodu cü uino datü,ferpyllü,gal banü,ruta^,9C uino diluta oïa:cupreflï te* neræ cü aceto püulæîcû aceto mulfo cycla-minus,qu5 rapS terrae uoeatteu uino pyre-thru Slt; chamæleonisfpinæ radix. Suntetia qui affirment tritura mure araneum côtra propriû uulnus bibi. Noscp ab alqs tradiiû id inuenientes, fignare tantum ré uoluim’. Tradiderunt pleriqj etiara non aliter exul-cerari jf- nifi extra domu araneus mus Et,tunc^ remedio Si opi locü effe.


INTERPRES.

iris araneimorfuueteresCraecorü medici docent. Primuep inter ea


^ I quæemplaftrimodoimponuntur.noa dulcisPunicxacinos.ut communisferc'Iediohabet: fed Xmalicorium imponi iubent,aptiore remedy genere,g fiquis acinos dixerit Numerant mox agre

,i?’i,®’'“®.quot;’*®''’^«’c«otritumfinapi8fcmcn.Cum^ö'ipficalidaaqua,ueruntnmarina(quamuocêde iufpicamurjlocum foueri praeceperint,adijciunt ftatim cremata hordea ex aceto impo*

'In porionibusdeindcnonnumerataabhocfcriptoreadijciuntfilymbrium.amp;luiam, hoedinum* 2gninu uecoagulvi.cêtiangradicéautucrbenaca.cudac^cüuino.Quinetiacü uinobibëdü tritümurêara neudKunt.F^cere ad hoc ueneni genus myrrha pondère femiflis drachmae,®' ariftolochiæ corticis drach-roasqtuor.SneO' alia ab eis in huiufeemodi malo obferuata tir tradica remedia.fed efficacilTima ö* pcipua stciuntPoftqeratdicendünobis.curinextremo capiteuitijnotaeditionihuicnoftracadditafit.Sed tam ’pfrta erit Grxca inteHigentibu s cius confilrj ratio,ut nihil iadurx fit cam non tradidilTe, pratfertim in ex* tremo opere ad ea qua Riperfunt feftinantibus.

f’^iT’wuTf j^i’/'i'^.çæi/'h-y^xé- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Vipère morfuscuratione.

Cap, LXIII.


Vwp.^ Kt^, a^i^ .

O'Ç J's into Ej^i'J'vKÇ j'sx^iTo't, ßo tamp;aw T Mrtapai ojv^a^oi pir' o/vouamp;v«7iSs7(rcU aprovJ^cUu^, Cl tl*^ wnxirrMç 0 ?tê§oTgt;vop xg^j JÇaAoovHaVTi cüTAiuji'ouÈTr/p^iTffou^uÂWa. Kja-




5'7CWoç)^Au^acyyt2't(o'a. ^ tÔçViamp;mv o( Vf


V^Qi. ofcamp;to/jnsZ^j^op pir' oiwn wîepuça-P-W/ij amp;nbsp;^«(^vou (pXofûç 'i^u^wi’ itO7riï§, Sç ‘^^^TOPÇ')ÿj^(â^.Hj(rH.i'?^aûTfri',K)| x«i'jgt;-àî WAq/i AtAju/xtva. nj ù/xuXuo'jÇ A’ t^u^isAir «oi(J«lt;r/t«w,. iÇoiWTlwTXjQXiVOM 02mS.t«w ^«/A,'ygt;7riKW(’î7r(20t/j.tV«. wtpiXtz g t^ *X'®' ’jjKMeoT^gtT’oïl« .w JV ac^V^rap Ti Atÿo^uziîw/j 6o)i6ïz/j£lt;gxK.vSv‘q. tt/v?) y 0 ^«tub ^ Treruag oo'û/j^iogoAojUjH)) 'Jt^cr^^ü ^^ffp^OffOpMlVÄtOp t^VOK^aTCi), O P-iXtO“' ^ottiuS^ou«^ (j)u!Xtu^ o xuZoç. ngyj Trnywov «■«10/j.TaÙTa MpoivcoJ^Ïiprllfjfj. 0 aur« « (ii«W«lt;rttaxw§ TÏ^aAa^eouzo/xtvH. o-ko ^« Tii^iópSjja. ngtjj K^o^^ua. ^gyj Tt^acra K~«Aa, i^^}(0§ /'^’(Mura-pç KJ -sroZunAl 5«T0§,ii)|t«^öOTÄ«T«UT«, KJ«Sl?^ a'(j)«j


Vccurrit uipcre morfibus caprinu firnu ex uino fedulo impofitudaurusqj pariter, abrotanus itidem 8C galbanu emplaftelli modoloco iniedum îquinetiam concifa uiridis origanus 8C gaUinacei pulk' diffedi, qpri-mumc^amp;calcntes adhuc impofiti. Vino mace-rata farina erüi,raphani tamdiu tufuscortex,ut quamaxime conctfus fit. Cremata fcilla, concifa chamæmalum herba,Slt;hordcacea polenta ace to mulfo confeda, fic tarnen ut prius calido codera aceto mulfo foueatur locus. Et hæc guide loco 8C. uulneri imponuntunVeruntamen uipe rarum morfibus prodeftetiam potus cum uino rubus.Teftati præterea aliqui funt, tenuifoliam anchufam pariter prodciTe.Bibitur amp;: leporis co agulum obolorum triü pondéré cum uino: porti fuccus heminæ pondéré in meraco uinojolio rum apiaftri fuccus, SC agreftis ruta . Suntép o-mnia hæc in uino bibenda. Continuus etiara uinipotus utilis. Vtilia in cibo allia, cepæ, teneri porri,acerrimum(ÿ SC uetuftüfimum falfamen-tum.Et hæc guidera fimpkeia remedia. Lauda-tur autem in uiperæ morfibus compofitum me-

Rr 5 dicamé


-ocr page 788-

€47

p aMfl IvJ^OKI/JüûS/J tTTI '^^ÜCjJZo/'HKTUiU • 0 T^ tS «r/AujVH?. Kasoj/üu. TrîTre^uç. i-Vif'^^VHi’ cvSouç H^ Cuji^fxixr^ 0^uSalt;j)ou rgt; HjLult;ru. rau-Ta TOVra Xiaivi ^ ^XuafnjH^w. « tTWw2: v'ï^£ü7o\j/'cUuf}. Ejao-îsÇar’ÇtJlfc^y T^t^j J^oui/j-Wf) 5iVi7Sa4argt; H^a^a2va 7rXt(ova CoH^ö/j (Tuva^tiVa TcZç îj^'oJ'hkwç. L «^ o»Vÿ r?^jc^' iamp;uf) iynufiAovç trau oiva n no/iamp;Wit ^ KjaMS«? B/^tJOU TSXSJi.f/xa.Tvq, ó|üSalt;po/) Xfo/J 7r(Vo/xtvov fxir' civov. ayaSop ^yamp;viiJ^ó. KTvAop K.oila.Só.'TifaijïigTr'KaKfivy^xf]. s7rlt;jTa iïqdicof} a.'ien'KÜtoVTa.TTivjp.'Piv.VTa./Mf amp;nbsp;^0g 7°u'g tp^fJ'HKf’Ug. J

DIOSCORIDIS,

dicamcntum-quod habet myrrhæ,caftorH,pgt;P^' ris, portulacæ floris 8C feminis aectabuKfemæ fern. Gun (Sa hæc CrericopafToaur quouisauo laudauorcdiluêda funt.Erafiftratuspræterbæc in commentario de rctncdf)s,plura alia numéro uit quæ uiperæ morfibus opern ferre pouunt. LProbatifrima uerpSfprjcipua hfcGaUmac^o rum cerebeUa cum uino pota: Sèminis fatwæ hralficæ critipotum cum uino acetabulam«”^ batur præterea in liquidam pieem digiwmde' wittere, turn in uinum deterfo digito uinuin cum pice bibere. Et hæc fane contra uipcraru morfus,J

INTERPRET.

SVnttoto hoc capite à fcriptote hoe decreta.qux contra uiperas iponi.comedi amp;nbsp;bibi oportcat .Qu item fimplicia.cr quæ compofita eiusmali remédia funt. Adiccerunt his al ij Craccorum medici P u alia;£lixas in cibo ranas/n poculis meraci uini potiones tampræfenti remcdio,ut fiquis remeoio ütatur.nolloalioopus fit.Marinx teftudiniscüagrefticyminofuccü.fangiiincmitïleporis hinnuliuetn^ bol^ri pondère coagulum.ficcati ceruini genitalis drachma, panacis cü uino radicë defcAWitöcifa pa ' cia.uiticisfemen.iniieteratxmuftelx drachmas duas,fluuialesmarinos'uecancro9perfee7'cum f'“™ « herba quam ftaphidagriam uocant.faleqj èt polio.-ariftolochix cum myrrha radicem, Centianse, M carumcplauri parem menfuram melk cxceptam.Oribafius præterea priuatimquamali) ariftolocbixr' dicem.radicisilk corcicemfumi iubet.AdditCreaftorium tTopiumiIubetcphabita uiriumration^in i ta uini potionedari.Lyc’Pindaracham ô'anethom adqciebac.Archigeneslauri folia m oko decoctaimpo ni iubebat.tamejïin toto hoe genereremediorum abundant cræci.iit multum illismcrito fecuta tempor debeant.-qoidumlaluti'humanacconfulunt.iiihilincentatumreliquerunt.Poterantpluraaliaetiamnunie' rari.fed ex muleis fat is hæc fore opinati Camus, Poterunt cnimuolentesa Paulo Aegineta0'h«cÉi'piura aliacertiusaudire.

F^i ‘t’fi/UTT’ amp;iUlt;;)f(rßaÄH§ JV-éVy/jiJtl/w/h

K£$. a/H.

Eji a/xtprtrèazuKi; TomKœç Irre (xvSlt;Qn/jücXffó?i 7ruç ra/ç oçJç Taç îxiy'vaç avayiT^a^^t-VMq èoH^iM^ 7r£lt;J)llK£ amp;0H^amp;

^b c^ aiiw§ 7rXB7t/Ç.

De Amphifbcnæ amp;nbsp;Scytales morfus curatione, Cap.LXniI.

Iximus fupcriorc commentario figna 8C notas docentes,de aœj’W“’?” feytalc,in curatione loci, hisquæcoiv tra uiperas opern ferre ddenpta el

fen t,fanari earum morfus.

INTERPRES. \

BReucquidem non kuiter tarnen corruptum in cunctisfere oræcis quos haftenusuidimus hoc caput erat. Id aliorum feriptorum amp;eiusqui mihi omnium uetuftiflimus amp;nbsp;probatiÆmus orxewco dex eft ope, amp;nbsp;ex hoc ipfo feriptore in earn quæ legitur in editione noftra, forma reftitutu eft.

nJ)ilt;TÎ^V!Î’(/'§unioult;^(5\ypSUi»/i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Dryini morfus cUrari-

Kttp. a,(^'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;One. Cap, LXV.

I nbsp;nbsp;nbsp;o7i’9u;ï’t/'juivou7r«yamp;o'i/i,ajM®^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rodeft côtra dryini morfus cum WHO

B nbsp;nbsp;nbsp;àj/s-oAô^/acrahoft'w TnvOipSziB. H^B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pota ariftolchia, Trifolium præterea,

-B-, nbsp;?ƒ(cpiiJJ^o^ ma-, jita q «o'ipoJ'tAou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC afphodeli radix fimiliter fumpta, ^aiTÄHo'ia^ Âafj.SMfopSjjH, H^ lt;^^o(^ rraerns b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Profun t concifæ potæfj cuiufcniÿ queC çTr/vd^ÀtvoÇjèl # TTjiv» or 1 liai Ko^ô/aivai cus glandes,Ilicis radices etiam tufs loco^ un-jy aalaTrAaoyd/xtvaz, 'ptt/kwi; ■^nm^^a'if}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;polity dolorem feniunt.

Vas hic dolorem knire tantum ilicisradicestuCasO'locoimpofîcasait.'cæteri remedio effe dkf. runt,Hic 7r«f)tgt;pfgt;a?wquodadlenicnduni dolorem pertinetinquitiiUi «(.»/»wzrquodadopemKinedi ^umljÉrfalutem.

ni^ 1 '^ U TT* a;^o^ou H^ il^i-4dA@-' d^J^HyfjSjjvii.

De Dipfadis 8lt;hæmorrhoi morfus curatione« Cap. tX VI.

Difpadii


-ocr page 789-

LIBER yt

AI^oj|ouJ^W) ^■[«J^û^t^'îi’TrAHye fff^ Tt^O'^O/AS/u/J ÔcTTH^O^îUâK-crap,u(’â6oH3’NT’/ ai tpK^tji?. J^io ty 'r’^KKT* læJoTKTa Tl^Ôg TO ^H^IOji ^ Alófa «ft ‘Xmvrtjifj a.tP^cNo‘i. /'o /MOV oauaTPTrGjS^?^ KoivSju goHamp;H^iawv.-^« jg^a Ä r^^ KaJaj^ao'/xoiii’ ■^aXa/xCaviJ/». ’^^Hmia'ip'ifiOfi.^iio rÓ7rl^ty)(U^/H ’l’lgt;^^TH^mO‘(J.Óp.itflf^Jt: T0i^'?f\/ !f^^l/J-(' w/jiia|a7rAacr(U«Tup wZ^sireç, ut^ ^p ii^H •k^PIPiWkiç. jgKo-ZiUtinJ^j aJ^a Hg (fji/xucpa 'y®^«Ais'a TKÇ ^Tf ^ rajij^HjS/j, Sckjäto-W/KTi HgXou7yop w^tZs. TauT« erttvtx“*» w^iKjap J'/asHpÄTup, TTÀtOVaKiÇ KaraÄK* ■^wj • 7Çip KaTa(rKK4.H to ^ votn/xirap il -^'*'»’''^^’^ *’'^^^^'‘l’®^^''™/’»°^'^ oamp;ûp ^« W T ia'JJ’wp^7riKoug(aço4)tAoi’ 7ÎVî]ai. quot;f' ^ T® àiMojlouTct aura. H90 TÇc^ Vvrgt;ilt;i '^'^^WMn'îûTèio}i,^Hpô.T(igt;p-oioprgt;ùi=ii(i.‘ '’■a'Ka(rpouç,H5^T(Xç,my'o-^Çj,jg^ j^ÿfMlt;^' 7'«^ 0 «HjaTDTPo'iôç, Ç1 ocra wj/crapnp e 7r? 'W©^« t^ Jï ngy âpiTTiZou (fJÄva Sers’« ’‘‘WptAïUtA^M^«.

74?

Dlpfadis hæmorrhoi^ àmuhis ex art» tiquiorib’ uelut incurabiles déplora» ti morfus relinquebâtur: eamqp ob caufam no habér que pnuatim pro» defle nil'spofTint îTentanda tarnen cômuniare media funt, confodiendus^ datim Si urendus locus, amp;nbsp;fi liccat, mutilâdus eft : adhibenda dein deSC imponenda acerrima cataplafmata , de quibus fæpe hadenus egirnus. Deprehendim’ ipfietiatn conferre acremento ciborum quæ» fitas uomitiones, quas drimyphagias uocant, prçfertim^ex falfa mentis: prodefTe Si meraeî ufnipotus, balneum^ panter: efleep hçc breui» bus temporû interuallis cótinuanda,Slt; prins q q comitatur hoc maifi accidéria emergät. His e* nim femel emergétibus, nulla eft à medicorumt diligentia SC ope utilitas.Contra hæmorrhoum in ufu omnia eadem funt :5C ultra hæcquæin communibus remedqs haben tur, qualcs func confolfiones, aduftfones,acerrimi cibi, meraci uinipotus, ô^quæ omnia pro dipfade inftituta à nobis funt. Profunt præter hæc ettam elixa uitis folia cum melle concifa.

INTERPREE.

T Nuemiiefe ab antiquioribus tradita Paulus Aegincta.qux praeter fupradida uülneri imponerent hxC | 'tiaminquitjndjpfódismorfu concifaportulacxfoliaex acetopolentam itidcm.rubi^ concifa cum 'nellefolia.Plantaginem praeterea.hyflopum,allium,elaphobofcum,porrum, rutam^ Cr urticam. Irt hïmorrhoiautem hie ipfa.Cr praeter haec,elixa uitis folia cum mellc concifa. Nee minus hxmorrhoi ipfi» us «emacum caput in potioncdatum.aut cum irino oleo fcordion herbam.comedcdas^ in periculo hoc P* wsuuas.Non conuenit deinde nobis in hoe capite cum alqs.quo loco hic fcriptor ait oAK« Afiftv^ntlod ^quot;f'i^'ii'i^HMiTii Tteti^f nbsp;nbsp;nbsp;TtifiyufmMi eninjdrimyphagias frequentem in hoc feriptore uocem ad acres «w^Wciboscontraxerunt.NosuteftcommunisCrpropriaeiusuocisin medicinaæftimatio,ad eas uo» witiontsretulimusquxacrcmcntociboruincluxrHntur.Dcquibusadumlongius fecundo uoluminc à nabis in omotaricho eft.

n^i T Vijl’ uif^ou d'n'^^ürup,

* I quot;1®^§ o 11$’ uJ'jou tfK)^6elt;rip,«^Ai.ó'JiJ

1 ‘’S'T'W^^ïÏacpvjafltïaauc/'aÏt.KO vlaTtijviSpcra sAoUw ,Hamp;^iS'oAo» ft .^X’^ÇotpAoiûÇ.Seha(hfHoeXcloTf»

1 Ocra,Hg ttçiSft'opaXamp;ijop aeà vefa^ fj-iTX JJ‘Ai?gt;S(ruunTKtiÓ5,-7fgt;T;^i’) ^ Hg aeisoXoxïaS ’ §®,X^^ TV H^p.«^ ^UK^T^u KUaST t|. H Wi55 x»X4ç. H icpCqivMKbiFTts« m oiva. ’S’’'lt;P«To'vnKhs;oV7lSoa-$Jgt;o'p,iv'ipiir'ot«S.

Natricismorfuscuratio.v Cap.LXVII.

IMponitur natricis morfibusutiÜter mace» rata aqua tritaoriganus. ProdeftóClixiuia oleo temperata,äriftolochi j cortex, conci» fa quercus radix : amp;nbsp;admixto Iiquidomelle farina hordeacea, Bibuntur ariftolochif itidem drachmæduæin potione pofeæ pondère cyatho rurti fex,aut marrubq fuccus,aut alterutrius cum uinó decodum. Datur amp;nbsp;cum aceto re* cens in cibo fauus.

^^®y *’^“rta in hoccapite omnia in Grxcis funt,pluribus enim locis a rèliquorum Graecorum difci

V P ma uanant-quxhic fcriptor pro natricis motfu conftituit: non tamé adeo diuerla nobis uifa furfc, Wlmfu'’*?“®^^®’'^“*'*®“^*“^^®''?*”^“““’*^^“^^*“^“quot;’ monemus.quodiarbarusait, bibendumpor P^afii i ”* ^*^'k°^ '”quot;'^bij dixifte concordi in hanc uocem Grpcorum aliorum medicorum prxceploiqui IfftionT^Jv^^”’”’ t”’^^’'’-Pom fucco üt! iubent.Potuicille foorum codicum fidem fequi.Nos commun^ Ptote . quot;”* “f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’“tontatem magis amauimus. Addideruu t Grxcorum medjei remedies ab hoc feri

*”'”^,J?t*’?^“*^^'“‘”«®fpbodclifernen» florem^örcumuinofceniculi fernen.

ii§iru7(gt;Ktyj^j/(P,'ou(PK)^^iV- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Cenchri morfus curatio

FV» Kif. a,K^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne« Cap. LXVIII.

Rr 4 Contra

-ocr page 790-

TT*


DIOSCORIDIS,


A 8 lO'? J’^^ wfx§(A'ouAx3-öi7'/,amp;s'lt;/'«- ^—^ Ontra cenchri morfus utilirer c3 8 KiVKÇo K^T^iUtT« AivoOTiSMouKara- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lini fcminc Induce fernen cmpla

’gt;rAtiaióijSj}i^ èon^e .amp;^vij.^.amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .ftri móimponif.Succurritfawic

' «'xs/ojuTTHroi/o/).^ tj^Tru^ûÇiTüiàir^o * iaetia,agreftis ruta,8fcü afpho' (TÉAou lt;nbsp;B'. 0 crew o’/vou KuaSo/g 7^ Säj/soÄoxr deli drachmis duabus, uim'^ cyathis tribui «(’§('^a.œlt;raurMç6'Kaj/'«/*M/«)/), Cl’)î4«2wH7r«- fcrpyllum, ariftolochiæ radix indem, na-jxTrÂHcr/œç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fturcium^ pariter SC Gentiana,


INTERPRES.


y^-^wOrruptummale^ habitunralibrarrjsaliquotlocfs caput hoc eft. Licetép Pauli Aeginet« auxiho to-/ cum reftitui poflet.fatis tarnen nobis fuit pro cardamomo quod pa film in co legebatur, cardamon V_gt;id eft nafturcium uertere.Faflum^ id eft,non tarn quia ut diximuscardamo Grpcusille fcriprorma nifefte utitur.gquia hicipfefcriptorin nafturcio dixerat, ifmi^ ri »it lt;iri7{to(piU«KS”'''r’i“‘''’'’*‘I“°^^^jP?* turn ferpentibus remedium eft.Ac cardamomumetiam id prxftatScimus id quiden^fed utentibusad naC rem nafturcio alqsinambiguo idpotius elegimos.quod erxeialicuius fcriptoris autoricate defendi po^ fet.Vitium fufpicati fu mus iliic etiam elTc.quo loco non integrx Iceftionis nocam adiccimus. Credimustn» legi quondam potuiftealiter eumlocum.Hs^ifwxA®' rw «apjAAUAtAfw^S^v©'. T/m^it^À ^xt“gt;*^ *'’*^ fkv^ (l(inJ[f»)(f^«'iMigt; evroz'vumzotJw/.quorum fenfus cft,Et fcrpyllum cumafphodelo tritum. Potionesaute ftacim Centauri) radicis drachmae dux cum uini cyathis tribus.Nihil nos tarnen mutauimus.locuralfgt^ tibus fignaffe contenci.Sumusqj ad hoc Pauli Aeginctx difciplma amp;nbsp;prxeeptis uft. qui totum fcriptorishu ius caput qfdem uerbis commentarijs fuis adfcribens,lt;amp;'mifces,quo diximus modo totam hancremdoc«'


n^i ^ UTTo K^ascu J^H’^^ivrap.

KKp, a,K/.

^ ■ '^oZ? JÏ utijo K^arou J^ny^^ifiKtûiccüxï^

1 nbsp;nbsp;nbsp;J^^-'tO'UUTO/JM^o 5tK§wrKj(alt;7'|Uo’i’t7ra

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/JUWj. (Tio 7^iVU-^0tTO?a7f’Ko'TÏfijplt;/'^i

—®- co-op V d^H’^^ip/J-i^^.K-^IO'O^Kltip Tcc J^n^^lvra (xîÿt Trajaj^ijiaajKai rà r’ui’iç wa-çxTrÀKo-i«. tira J^ Tetu-ajoA^Tro^tv« rZçK.ausKjioiç arMaHTM/J. K«» Jotp Kaî fur/ç 0 reç, oiQ-* 0 T^J 6« tnAia-MV,


De Ceraftæ morfus curatione.


; Caput. LXIX.

Erafty morfibuscitiifinie mutila' K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tio fuccurrit: Eapropter fine cun

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»Ôatioe uulneratâ parte fi poffibi

* leeft,auferre à reliqcorpore0-portet.Aut gprimû in uulneratis partibus illiscp adiacentibus omne circûfecare car-n cm :mox etiam quæ fuperfuntadurenda. Venenum cnim hoc quale bafilifcicft.


P^i ^m* ô^cûxJJ^Q^ J^ii'}(^^îr mp. Ktfp. aïKd^^

TOZç Jï UTTO àcû7U^oç J^H')(^^0‘ip, O-(Ta HJ rZç UTTO K^as« œç TÇoricga •nfai -TÇocrqWKTtopêoKÔK/CAaTa.ov t^ó-jPp^ Sooiiamp;.i/j.a. ô^uTaT« TTH-rVUo-r i' tv raZi» St^mjiaiS ài/xa,h)) tthcvu^ tt^ûS TÛto ’toç,wç 7î^ HJ o ? Soio-tÀia-K'ii,


De Afpidis morfus curation ne. Cap. LXX.

Ontra afpidis morfus quæreda reme-a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dia omia ilia funt,quc in ceraftf morn

jbus dida pauloate à nobis fuerutbi-' militer .n, taurino fanguini Ipintum 8f fanguinem in uenis uenenahæc duo gelant, quod amp;nbsp;bafilifcus fadt*


INTERPRET.


SEorfum duobu sep capitibus de cerafte hic feriptor amp;nbsp;aPpide egit:contrà g in Crgcis alij ornes feetnnt« quifimuidc utrorßdocueruntcertius.remediahxcetiamtradentes.Dicoautemcertius.nongapW' raautalia,fedquiaexpofitisrcmcdiorumillorumcaufisertradationibus,certioreinkgentibus t -tarn hancrem fcciffe uidentur.Nos cam relinquimus non tam breuitati confulences.fiquianihil liuic w ptori contrarium aut aliud in cis eft.


nj^i '?^ UTTO Sao'/X/o'Kou (/'nx^^i''' rap. Ktep. a,Kï.

TOZçJ^vrro 6ao'»A(o‘K0U(/'nx^f'' o-i/jjW^E^ac'isjaT’i; lt;pKo-ï,6oK0M Kasojiou lt;nbsp;«. mvot^Hcauoi“ Vm. uo-ainxjç lt;R HJ o 735 /juIkmVOÇ

O7roç, Ti2ï^/M3{lt;i «jo^Ks«x(tdg^o7fs,


Bafilifci morfus curatio.


Cap. LXXI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SVccurrit bafilifci morfibus,ut reftatus quo dam Erafiftratus eft .caftorq drachma eu uinopota. Similiter^ papauens liquor qd opium eft. Et bacetaJisq; contra uenenaia theriacae cura tio eft.


INTER'


-ocr page 791-

11 B E R rr.

TH

INTERPRE Slt;

QVaeabErafilhato contra baßlifci morfum indituta quondam fuiffe Diofcorides ait.ueteres Gr»colt; turn medici incerta fibiefTe tradiderunt,propferea qgt; corum periculum nunqua aut rarilTime ab alP ./ quotadunifuent,Ethaecquidcmhaftenus.Nobisfanc'longcplurauxmaioreg àprincipio co* gummus opens incremenco audla,Diofcoridi üero Ér legentium defiderio(tam late tota hxc rcs patuit, nofSr*'”'”'- ?‘ï“°^**’’’P”lt;Jc™f®”t’“’usparum certédiximus)nunquamfatisfutura, nifi uolütatem tjtisp^é'w^’^®®**’*“’””’'**’®®®*“®®“®“®”*’*:’®'^“’*^*’^^*’*^“*’’®'’'^^*^ bonarumardum ét humani-norisV(^ -’’”°^” *’*^cxcepcrint.Ncc quatenus aliquid prgftitimus.fed quid conati fuerimus,in ho Iijaimoortnobis numerauermt. Reliquimus nos in extremo hoc opère quae ab interpretibus a» noneffee”'''^*®”^*^““”’ ^“^”’ indicium additahuieferiptorifuetunt. Pro compertoenim nobiseft *quot;“ltimo 2S!5?±«J« foperftkiofe^in eis docétur. Relinquimus ét qup aliquado polliciei fumus Wfnfutatu'’^*^' addituros nos cffe.colorû proprias cum fuis difcriminibus uoce8,dr antiquorum ponderu S“igt;Roiïian'^°”’quot;'“’” sntiquasrationes.prxfcrtimijquibusCraecorummenfuris O* ponderibus anti-

gt; *’“‘'cnond °™quot;’®’ fodrorumtemporum pondera Ér menfurgrefpondeant.Non tarnen aufereturquod ’'*nt»riun,**™^’^g*®quot;’“® ®nim uetcijt quoradam exemplo.Érex Theopbrafti difciplina de floribus c3 ‘“f'Adijcitt’'”^“? ‘''*^“°*' eolorum omnium in natura ,fumptis ab ea exemplarib’, ratio Ér hiftoria trade ''sentes dç(,j^ ’ll* quod ad pondera ilia amp;nbsp;raenfuras pertinct. Nu nc enim ampliore uoluminc librarios ÉT

®*OSCORIDIS, M ARCEL LI'Q_V E VERCILII in cundem commentariorum,

F I N I 5lt;

y»COLONIAE«S

OPERA ET IMPEN-tà IOANNIS SOTERIS, AN* NO M D XXIX, Menfe Augufto.

-ocr page 792-

IO. SOTER CANDIDO LECTORI S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-flift«»«»»^ ^^ Vpereft nunc LeAor optime, qui tuus eft candor, quxcp noftra conditio, 'SSSS'35? perpetu us 4 x** w«ff'*lt;«g«niiis quidam, ut ft in tan tæ moliS operc quippiam a nbsp;nbsp;nbsp;yjjj uidtwj Is-* 6* ficubi literulx aut apicis unius alterius'uc uel ptermiflionc uel inuerfione *-*‘'“^-k{feiH'’S ’ ^*'uqC si te ueniam impetrarc liceat. Sedulo equidem curatu eft,ut quamcmendatiflimum t^ni nbsp;nbsp;- ßjjjiUJ'/ prxftitum ftc,facile iudicabunt q, qui noftra hxc cum qs collaturi funt, quibus archetyp*® ^gaC^^H^? y interim commonefaciendus nobis cs, in nomendaturis qj, qux fere'in capitum feo*’^*PÎ jgßinus,»^*’^ quas quidam uelu ti nothas a' corpore ipfo refecant,nos^ quodam quafi jr*f iv5mwx figno *** -^g uid'‘’^^ deprenendas, qux non ordine modo.uerum amp;nbsp;fcriptura, non rato amp;nbsp;energia paruin c^.“.* r.^ CrSW^' tur, hoc tibi pCrfuadeas, nos, ne nimium fapcrcin alieno opère ucUe uideremur, fuperßioo* nbsp;nbsp;nbsp;ggcej, Interpretis exeplanbusindulftlTc : û’ftnon raro plane'balbutire uideret illarü rhapfodi Ro”* «xZ/i*«^ VcrbicauCiex innumerisunütibiproducamlocum:In ipfomoxlibri exordio,nimirüiride.uD \ ^^^gifte ll9»y«K{i«?/{, pro gladiola amp;nbsp;confecratrix legitur. Indulftmus non raro ctiam, cum utriç fua qus nbsp;nbsp;^^^ orthographia: Verbi gratia, in haicyonio, hiberidc ü* hibifco, alqsip nonnullis, quas Interpres de . eus leniter habet. rtidem^iA;^Jl@^uocem,Crxcelt;A/ixS''kLatineA/«-wiz.quód utriiifqïfcripturgapua res extarent ueftigia,ut utrücpfequeremurexêplarJcripftmusAttphxc ex multis paucaquatoperapf“ duximus adnotanda, ne tibi fijfpetfta effet noftra diligentia, ft in re tam leui parum diligentesdeprehenW temur.Hoc practerea in Indicé priori obferuauimus,ut earn tibi paginam,qnæ titulum capitisContmerCC, indicaremus.Tu interim ualc,conatum^ noftrum ita confule,ne opcram plane lufiHc uideamut*

ERRATA.

FoIio.}i9.cap.i7;.Iinea.ió.Iegelt;ó:fAlt;ïf(vrAr« Ibidem linea.12.legc. wroef«/^®quot;.

Folio. 4O2.ca.8ï.Sagapcno,

Ibidemli.i .Sagapenum,

Fülio.479Ca.32.7r«fv«(rS

Folio.;;o.in ticulo ap.^iiMtiv^t

-ocr page 793-

-ocr page 794-