-ocr page 1-

DISPVTATIOa

POTABILT, IN QYA ACCVRATE ADM Q- ‘ D^V M D I S Q_V I R I T V iu ’^, t num ex mctallis,®pcra Çhç- -» miæ, concinnata phar- ' maca tutc utiliteit • nbsp;nbsp;nbsp;* •

' qu^bibipot ^ fint.

TH OM A E R A S TO, MS^ titci»41»fiheU Hfide/bfr^evß Prüfe/ßre,

Adieftum eft ad calcetn libri ludiciunj ciufdem Authoris de indication« Cometarum, ex veris fun-damentis amp;nbsp;natur» principes Ci rutum.

Apud Ätrum Pernam

-ocr page 2-

fN fffrs.^r'o'klquot;$ i^f'.

‘ rtf^fabUis. r

Ut « M*/«tf T8t’«f uw iMHiifjti ri'^iftif nfesf^»^ À TÜTetUr ^vr»i'l3pfilt;Tii^iiy»it'roTir, ; nbsp;nbsp;nbsp;quot;

hnnO'At^'ini HfaiM^TruTpaf xrKxßiV f(U7lu(, O^fAMyo'i Qiffcu^vaoy'imf^tllJ.iysy '‘

^lar iv KT®^ 'ra.y^óaiif’éijf aKud^fj ^■^ Of 'o^^ifipM^vuiyßpiiin/My n/ÏTrarii^

inTfoi -^ ieuai i^ctk ïc^/sfjÔ/nMf étfip-i//

• Ou Tretia-i^óroy ^vfoy M-^Hfiinor • AxXa. ly tijfitjif Tiy^riuj Am^i ttoShvLuj

Tk Ttl^f ^uaif ßfeiiniiaf/ 15 ƒ4 'V9Tifgt;.

'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjif. Chr^if^èaraf quot;

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Schtü{»^fgt;

-ocr page 3-

VIR T VT E TVM MAIOÏ, R V M TVM VERO PROPRIA nobiliffimo iuveni, Michaeli à Conar-. ßnBoruflb, Felicis à Conarfin Capita-.; nei in Hamerftcin amp;nbsp;Baldenbürg amp;c.

Flio, S. P. D. Thomas E- , • raftus Medicus.

r^ Juperitfr/hffs ann^ mei/ici Mgmd^ ef^4fjfes S'f^dete^e rattoneac via cogitaffentt^KÂ* partes medieametorS purioret drprafiatioresahimpttrior/h. c^ignohiUà'' rfb.ßeerneret ,acco»atuieuefJt(ts pulchrè rej^odi//et,weritèab om/tib.operaeorüprar dieata fuit.^is.n.no/i lauaetrem publiek utfle ac/alutarei ?^o efi opus muit is ratios titb.ojlede/ é veile ingratanobis medieami-na plera^^ effe-cu/înt ratione quotidiejiri experiamur.Cau/a ^uo^ explanatione,eur aliquidfiaty/^auei cuptutJcire^uoties vel ßnehuius cognttioneßeri/ciut rtile porra èf^epartit! fubtilioru à craßoribuspflrioru ab impuigorib.utiliu ab inutilibusgrataru ab ingraits/êp4iratione,ne dubttari ^ui^le foteß.ffde ift platü earu^partib. {etßmtlib.

-ocr page 4-

al^yjiifjêretf sterft 4rfe Chemici faftawi cumab ontnibui^rè commeJart aKifft4^-vertij/ifit rudes (^ imferits quidam Che^^ mieh^rtefielt aurt/àâfriceÇà ^ua fi ad meft dfcstates» redaófos viderdt^reli^ïa, adMe^ diciKam artem cafiffiimafirdes fiios i»au~ fixcata fra/t^uleru»t, ^if/e nonfolu»» fartes nobiflores ffgt;ar/»aeoru»t,lt;jua i»tra t^fi^fu tutbfi^ufjtur,ab /^»ohdtortbusJè^ • • £^^^^^^ iaarufu, de qutbt^fitpra dixè, twi' tat/efiefiuduerunt,fid ut affffUfu aHquid Jetrefutaréatur,wutada c^gemmas (qua rtativ/u caler cenficere nulle fà^e fetefi) i» etea, aquas, IsqUeres pulver es défie luere ie»taruut : ea^ agrü maxsmè frodefCe di^ ilitarunt.Nec dififc/le fuit idietis in re Me • dica,frafirtim ditieribus (fi delicatienbuè (imb if fis quequé rudiertbus Medicis')Per-fitadere,tante in bù reb/ss maieres inefie vires, quante rebus alqs freciofieres exifii-fnantur.Audacioreseesfcit, quüd ab artè Chen^icaad fadendu infiruclifacilefi latere fej/i frefiexerunt. Etenim fauc/fimi fient, quibus nen fefiis fre aurdfèculénte fuemlibet bunterem ebirt^er^(^ frecium 9 nt^inequeduü exterquere. Scie ege be-mines

-ocr page 5-

h)tnes(Jîmedo reé7è homineï noffti»atur e^ iu/êemotii tift^ofiffres^^f/i ex reb. •vilt/stmie confiftnafasfueeos rubt^ifs^aibes^auejieh-', ief^eleoJes^ftcreMUe argenet (^ aünfunt-fna emufiXerunt, äumje eeraliorS iifjc/ü-rigf»,MÄr^ari(arüßifcu^uru^ecu/eK(»m, abauefalia exb/buijJè aut exbibituros me-ttti/uij/ext. P/ures cu ad turattdfie cerforS Morberüfurf/Sf/no auro ß innigere dixiß fidtf^ngariees^ yflinflieres aureus,ff^ßt nieos,An^l/ees,(^e.ex/ffrßßnf,fgt;r0 ^s anti-Mo/i^t dr bydrar^yri /fuluere reddiderunt: aure^ accepro /Kor/ëagrü procuranerunf. Credo fifties imppßuraf afrud ve feres ^iéit que obßruafai (quod antiquiores »obnudi CbemieerS libriß^nßcare nddefttur ) qua ^^^ßr^ffff de remedie cogifare coegeriftf. f/èneeierfè bafS vtde/itf',quodmag»o et^ru detißimo eo/ii/ó fgt;barmacö/gt;olia ffubliea t»-ßitueru»t,dr »f f^dt i/editi domifua eSpO• ßtapbarmaca agris oßerrefft^ftob/büeruti ßd ut pharma coga's {(eip^uratoßr/pta ex' hibere»tpraeeperfit,quoitqueref bonfi à» tnalü pha^acu in curado uß fuißent. Pn^* fredibile efi,qua^S hoe inßituiS mortaltb. fomodarit'jfeeßduti publiea rePiè unquam

-ocr page 6-

fû/^^etur, Niß hoc i^ßi^revoceiur, ^a^ dieo.i/ßi re et fac/o ^orunäa Ci^oauc äfco. r/e/i eatm nottnu tantu fiekratè fgt;har»3a^ efsfer/wf^rudefj/iaet/^fforantia^nülofi-f ^ ' ^ereeonfilfo faliuj aeeata,^uora eßec/tu * et/i oculisfa/eret,c0tra negates tame^ quia toornt parauerant,nihil dentonfirar^potuiti Cateru q^ia hts mal^ mederi noßrü no elf, nee aliudpoßitfnus,qi/d montre, tn prlt;eßn~ ^a hacJ^iSeßendere^oltttrntts ,pharmaca ex meta/lis vi igniS parata (qua Chemici nbsp;nbsp;‘

.utilitatù fua cau/a cd certa homind perni-cieexfornacihus /üisad Medteord o/ßeina j' tranßertarunt) deglutiri non debere ah eo, 1 qui falutdpropria eß amas, ^ontam nul lum eil hoc paólo praparaid,quod non plu-rimd noceat,autßtltem noßt tn utile, ^ta nee iuvant, vel nocet, hoeßlo olßunt, quod magno frußra emtaßunt. ^ua prater qua quodnthileomodant,agrdpernicieinfuper adßerunt,pecunia (ß, vita agros ßmulßo- nbsp;nbsp;i

liant.Sunt.n.omnia,non re fed aßimationi ^^endacqs artißcd precioJa.Pauca eerti ßint,qua utilitatein praßns ^ttulißi vß deantur:qua tarne omniet qualitatemortß 4 fè ram vijcenb, imprimunt^atente, nudd^ nbsp;nbsp;‘

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poßquäm

-ocr page 7-

fpfitjuaßJe deinJeproJidif, medieawinfif, curable. Etß verb no defitfuros fc/o fam ru äes tjuoJiba,^ftt rafionü momenta no inte/H ^uf,f»mperitiores aliquotpaucos, ifuf vel proffer pudoro no audef,vei propter ambi-iionejunt rf/uri,no tarnen ob td non debut e^o/anabt/es curare^i tnjanabiies/unt, tüßa Lf^ttudtcio are /ùoproprto morte fibi ultrb ement. Occafione fcriben^ hac de re dedit virprudent/a (^ virtut^pr^anti^ ßmuc^ui uxard nvAßtate mdub/ut reme-: • dea taua ma^no^uideemitjeddoium mox o/facer e carp/t. So/et tfit Tenebnones adprimär/mfeem/nasß adiun^ere.edÿ^ ca/Z/dè tn/ujurrare,m/nimè convenir e, ut quedi-‘ ^n/tate at^^ opibtu p/ebeü praßent,e/ßtere^ medßcurentur. Eße.n.Juauiora (Zr nobi-hora t/Zd parata,^ut per/oluerepoftnt. Tibi vero, nobiZißime Conaßney dißutattonent banc ndeupare pZacutt,utßtb nomine tun prodiens tua er^a me obßruantia et mea in te ben eue Zet ta argument« exßaret. No pof s tl at,non vehementer amare,pietate,T^rtu /e,modeß/d tud,ejuib.te dond dette pra mul td a/ß oriautt,^«^^^ augere tu indußria, ffudto,cb‘ dtl^emiafèdulo cenard.Nee du-bitau/ßi hac de de cauß patria^paretés öquot;

-ocr page 8-

como^ttMtes aliof tel/nifufi'e ^lä externs vi ff ire, ^ inter hos incamoäe po/iut, ^^a de-^ mi delicate viuere : tjuo in/ïtM mgeh^ a/ti^ fffi^detej boaaru artiü/tereeftiene^tmuf taru reru ia^el/tone meiitfret dr per/è^ïfi/^ res redderes.^uodfi,ut bene eiefgt;i/}f, ^er^egt;‘ re vitfes ,façt{eifwr^ de te exj^eliatien^am ne fitter abu,/^ero,et exJummapatina uti/i täte tua^ fimpt/ema gbriapaterna virtu th /ucceder^ hares vertu pr^^ieabfi^u-Deinde eum intedigatb^ tmpa/lurae apud vostjfU0j^irrepere,peterù autheritate tua à muf/eru eeruicibtu perieulu eerta auerte re.Aeeedithue.tjuod t^libusdij^utatienib, tjutbtu preprietates reru naturahu inue^i-gatur et expliedtur,miri^eè dele^arü : nee uda re aha magie a/^eeris,iptam vewatis indagatione (^ eognitione. \^eeipe igitur bdarifiante/lrMäy^uäpre neui buiiu an-ni ftiiei au/pteto dare pütui,fi meierga tea-^ morif tejfimoniü e/fe patere. Si tjuü ad afios ex prasete difputationefiuófus rfffibit^^ue ^^^^ffgfirar ma^^müfare ( ^uiiff.n,■maitu efit^uarn vita et/anitate eenjervavi^ ?} grattai tibi no minores debebutj^ua mibi,^ tua eaujapraeipu'e pub^a facere volui. rafe^Ofel^/.lan.annt t f p S.

-ocr page 9-

F VRN IVS, ET ERA« StVSiNTERLO- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cutores. ’

V K Memini te,in po-ftrema coliationis no-ftræ parte de Paracclfi Medicipa., alipverare, mctalla orïTRia venenâ __ti naturæq;'*oftræ ad# verß quippiam in?c^iabere,ncc tutoû-tis intra corpus fumiLegi interim amp;nbsp;au divi,ParaceHuin eiusqùe difcipulos rni-raeüiöfas curationes fuas opéra olcorû,

quintarum eflentiarum, aquarum,arca • norum,amp;c.ex Metallis arte Chem ica, fi- pariceytet vc,ut ipfi vocantjfpagyrica paratorum, artemehef pefâdas,ad cœlura nique laudibus tol«””^ '^!gt;^^^ 1ère. Ncc id me tantoperc movit, (lcioJi‘’êJ”^^‘’‘*^

enim qnam fint ex eis plurimi audacesi amp;impiidêtcs)quam iîlud perculit,quôd etiam dodos aliquos animadverti ca-ftris Ga!c.defertis,ad Par^celfîcos tra»f- ƒ . nbsp;nbsp;nbsp;,

fugifle. Ei^ Ne teiftud moveat. Nihil a^^J^J^ enim in mundo ^it unquam ita abiùr-^^Âtnjf lau dè cogitatum^ijuod non invenifletfuos datores.

-ocr page 10-

î THOM. ERASTVS ap^obatóres.’ FVJlt;. Qui pfiiUi mof; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuum rcv'ocarc|’aracelfüni conati iunt,

illiufmodi funr, quos nemononputet ridendos. At qui mine i^movent manui? /non VtdVrtkirbmncS ediwemnen-dh(^tamélt;br3^lt;l te -reddOjteque oro,«t hac ttlam in Vc me iuvcs:amp;, qui^ de ho » kö phari«acortbüamp; indices, plcnius ex-pönaRFainsTÄ-pluSquäin abfurdis niri ^ind(#js*ParaccH^cos certilfime co-T^^c^/^c! gnovidn aitc Mcdicaftt iniufios^n Phy-znow»«4,j4o]ogi;;ß'^ attes^uebonas omnes iniu-teslunt’»'|^os,in omnium leeulorum ciuditos i-niques,in ipfam natura, imó in aiitho-• re eins Deum impios elfe, itidë pcr!pc-gt; xi,At nondum conlèqui video,remedia gt;nbsp;ex mctallis arte Chemica eoneinnata/ inutilia ae noxiacenien debcrc,quia, qui ca ulurpant, magna ex parte indo-di, rildes, amp;nbsp;temerarij, crudique homi-^’hficit i^ncscxfiftunt. ER. Egoverónullopa-ÿiams f^do Heri pofle aio,ut nature pcrituslif, delirafnenta Paracclfi probat; probat tamctli corum aliqui unguium cogm tionem contra magiliji placitü,hoc ftu dium veluti inutile reproitendentis, a-depti

-ocr page 11-

DE AVRO POeVLEN. , depti fintJjonorum Medicorum dodri na non in fola linguarum notitia conli ‘ di^èd mulcomagis peripicientia cau-farum,motionum,amp; ededuum naturæ definitur. Dodus enim ell Medicus^q Mediate qui elegâter loqui folum didicir/cd qui do^usiuut mutationumin corporibus noftris eve nietium cauHis, modes, Qfcafiogcs pcr-lpcxit:vircs alimentum amp;remcdiorum omnium poreftates méthode* cxigt;lora-# vit : aiiaque hue pftrfinentia rationc u-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Inque compcrit.Qitód fi aliquem inyc-niri dicas harum rcrum gnarum,qui ni-. • e '’* *• ■ hilominus fpretis artis noftræ princi-pigt;s Paracellica fundamenta probtet, lt;nbsp;hune ego nihil dubitcra aut ambitionc perditum, aut avaritia cxcaeatum, aut nuUtia plane corruptum diçcre. An * nbsp;nbsp;_

npnenim vel fuperbia intatuatus, vel ii^gni improbitatc demëtatus,vel tur- ^/y,ï^|/** pi avaritia fedudus putabitur, qui fc port tot fccula folum rcrum naturam cognovifle falsó iaditar Audet? Si,qt«e a^moftra; qpcet, eiufmodi effent, quæ infitis amp;nbsp;congeni^s metis noftræ virib. Vfl non compiehendi, vel régula nulla

-ocr page 12-

4 THOM. ERASOVS

certa indicari poffentjarnbigere cogcr^ * mur,anqui nova veteribus damnatis proferunt,a Deo accepiflent? Cçterùm confiât omnibus, non tatum naturali-? ter perccptibilia effe, qua: Medicina tra dit,verum etiam omnibus Jcculis clarif fima amp;nbsp;feliciffima totius habitai orbiS ingeniafhuc ftitdiu m,opérant ,amp; diligen tiam contuliffe, ut artent medicant in* • ^eniref^r ,^nvcntaiÿ cxcolcrent, ac me-Fttfdamen thodo alijs tradcrent. Itaq; fic earn fun-^z^f ’%*‘^^’^*'fgt; five ijs fundamentis impofuc-^ ^^ ■' ■ runt,quç nee rationibuslabefadari,nee

pc non rationc folum probata,qnæ pro fundamento iecernnt, fed amp;nbsp;fenlibus i-* ta funt nota amp;nbsp;teftata, ut certiora petës meritó vecors amp;nbsp;amerts cenferi debcat. Regula quoque feu Kpm^f/ev ianiolini inventum conftifutuniqü.ccftlt;quo aW-que errorc vera à falfis difcemi, genui-na ab adultcrir^is diftirtgui,fucata amp;nbsp;vc-rifftnilia à fÿnccris amp;nbsp;neeeßarijs internofei poflunt. Quod nifi qws tollere c medio cum feepticis fgt;rius tentet, fru-ftra benè fundata artis Mtdicx prind-pit

-ocr page 13-

DE AVRO POCVLEN. j pia labcfacerc conabitur. Nam five ra-tionem fcquamur,fivc fenfusconfula-mus^rritus fuit,eft,crit, omnis conatus. Quisigitur dubitct,Paracelfum novo amp;nbsp;inaudito exemplo convclkrc ea ftu-duifle? aut quis neget monftri huius afi fcclaj %iturç adionuni amp;nbsp;motuum vel imperisiflimos elfe,vel tsmeraâa feu ar rogantia, feu audacia, feu improbitate motos,vel deteftabij^ avaritiÂnéudos^ cc^ta cum pernitTe mortalium infani • hominis infana deliria tucri andere ?

F V R. Libenter tibi dabô artis Mediçç prinçipia mentis humanae pptentijs ac viribus in creatiope accepris amp;nbsp;invent- « ri potuiflç,et inventa elfe : adeoque ex cis rcliqua apte deduda : totam deniqi attem redè çonftitutam fuifle- At illud non æquè dedero, Paraeelfum primum Medicina: oppugnatorem exftitiflc£tef ^g^i^j^^ mm multis rétro feculis, turn Empiriçi, fîtesJimper tum Methodiei hoc egerunt. ER Cer- habua be-turn eft neutros eó dem^ntiç veniflejfcty?«. principia a«tis propria abieecrint, aut faha ctfe eóntedegint.Nam amp;nbsp;contraria contrarijs euFan omnes conceflerunt.

-ocr page 14-

6 THOM. ERAS^TVS

amp; dementa corporis noftri proximo • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nguincm,pituitam, utramque bilcm,

conftantcr tenucrunt: nee redè affçlt;^tis (enßbus fidem unquam derogaverunt. Empirici experientia ecatenti, caufarû inquilicionem inutilem duntaxat, aut pon ncceflariam arbitrât! lunilt; falfani aut impoffibilem carum inventionem eflc nunqaam amp;nbsp;nuiquam aflirmarunr. Wtadcifl fdTinè rati^ fuit Methodicorü: • nifi quod 'rationem quidem probarüq fed in gencraliflunis contrarictatibus feu communitatibus fubfirtcntcs rdi-qua experientia: coinmcndarunt.Qtiid t/ncMa ’’' ^^^ Paracekó fimilc eft Ï Inducit bic • cienierttaamp;principianova:amp;acondi-lt;

tomundonon audita. Negat corpora üoftravd ex quatuor nuper dldis hu-moribus,tanquam ex proprijs demcifJ ris concrcta eflc,vel eotde hos in lè eon tincre: quod non rationi tantum adveu fatur, fed ipfos etia lenfus è medio tof ^m^^t^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^ ^^ ^^ non

fJitgt;igt; brin: Aldcpiadcs principia Hipp®cratis dam fi^kf^ nbsp;nbsp;nbsp;navit,atq5 Dcmocriti#ndividua corpu-

icula, quæ anftat à GræciS voc^ta funr, z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inve.

-ocr page 15-

DE A*VRO POCVLEN. 7 bivcxitï ER. Nehicquidcmadcofuit audax amp;nbsp;veûnus, ut fenübilia corporis • clcmcnta negaret quatuor humoresef te antedidos : aut limilibus pôti us qua ' contrarias occurrenduin morbis opina.» rutur.QuocirCa hoc verum temper ma *' ncbit,(ÿ novo amp;nbsp;iniditato cxcmploPar racetfum orania vcterû.placitlt; redeqs • intenta damnarcartisque noftræ, im-o» totius natuTX den^nta maftdi^a rab mordete 6c arro^ferc. Reperit quidem • nunc aliquos fui limilcs, qui eins placi-ta probant:amp; carnificinam iphus more nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ftrenue exercer. Sed manet cos idem il-; Traminn lud prçmium,quod alij experti funt,qui TaraeelJiif veritate oppugnare nô funt vçriti:ncm». corum. pè ut paulô port rudes afini, amp;nbsp;improbi carnirtcics fuifle iudicentur.Quis hodic fanusnô exfecratur fuperbamTheflaU audaciâ, amp;. Dogmaticorû lanienam 5 I-dem amp;nbsp;nunc de novis iftis Thçflalicis a-finis dicitur,amp; non multo port publice per vicos amp;compita cantabitur. F ¥ R. Quid fi pUcuilIc Deo dicant,fixe naturae (cercta nun^emumaperirc? ER., Infanire talA dicentes refpondebo^

-ocr page 16-

8 THOM. E R A S T V S Primum,quia ccrtum eft, non minus ef • fe, ac fuifle naturaliter intclligibilia, Medicina theorcmata mcdica,quam vel gramma thearema ^ tica,vcl Dialcdica,vel Rhctorica,vel Me #4 juntnax chanica.Deindenon minus efle ac fuik turahter gt;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^^^ nbsp;nbsp;ienmus,quamauarumplunmarum,u.

fum ncceflarium generi humar^p dicä: • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;prointie nonlt;lcfuifle omnibus tem^

poribus,qui fedulo inveftigarent ac lo-• Äiplcr^erft.Quid ijitur? An folam Mc-• nbsp;nbsp;nbsp;dicinam Deus nobis invidit, alias artes

omnes, viles etiam amp;nbsp;fordidas libcrab-^terconceflit? Vtrum hoc aliquis non ^®^®’^®^® impius aufit cogitarc? Etcnim tiftnSferi Mbdicorum’ mcminit fanda Scriptura ptur^. nbsp;nbsp;nbsp;2.Paral.i6.rcgis Afæ tcmporibus,ante an

nos pl lires 25 00. Quinimo apud Molen Exod.2i.legimus,medicos publice medi cantes fuifle-Sic amp;nbsp;Genc.50. mandat lo-feph medicis fuis,ut corpus lac ob patris fui condirent:quod amp;nbsp;fadum fcribirur. Obijt autem lacob 3nre annos plus mi- ' nu^3oo.Necdv?lgt;itarcpoteft,qui,quam fit heceflaria medicatio morwlibus,cogitât,quin longç ante il^i tempora quç-fita lit apud genres humarilorcs. Qua-les

-ocr page 17-

DE AVRO POCVLEN. 9

les Aegyptijhae in parte fitcrint,alias declarabo.Nunc quid facri libri pijeter* lt;nbsp;ea référant, commonefacere placet.

Medicum iubent prçmi,s afficcre,ut ne ceflaria habeat : quia Deus ipfunicrea-verit.Quod autena de medicis loquatur ®^«* «'«^ EccIcfiaft.qui turn crant arque ante fuc rant,extra cotrovernam poiitu«ltQuo ig ipoi-aceb modo ergo Deus iuflit neceflaria fuppeyi»,. ditari Medicis,qui aj^cm nieêcnrti om* nem ignorabantr ^rmcipia faifa propo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nebant? nemini prodcrant? perperäo-mnia inftituebat? Imo qui dicctur Deus Medicum crcavifle, fi principia faba ei inftillavit?, At verb dicit fcriptura,Dcus « feietia hac donavit homines,ut fuis mi-rabilibus gloriam confequeretur, Per hæc rcmcdia(fcilicct ex terra nafeentia) amp;nbsp;artem Mcdicam,fcu Medicum,piçde tur,corumquc dolores tollit.lrem,da lo CÛ Medico, utpotç cuius author fit Dominus : neve à te difccdat,cum co fito-pus.H«c dicQ,qua ratio^c dcfcndcnÄir redè affirn»ata,fi vera Medieç arris prin cipia, rerumque^aturalium elementa, ante Paracclfrortum incognita fuere?

-ocr page 18-

10 ’THOM. ERASOVS

ac medici omnes alini,ftupidi,isnari,at^ • que adeo carniHecs verias quam Medir ^em »»Wj-i extitevunt ? Falla ne Deus iciëna ho-'’oUmiml mines donavit ? Quomodo igitur ex vithomit mirabilibus Medicomm curationibus nes,' gloriam eonfequi potuit ? Quaratio-ne infirmos fanavit, amp;nbsp;doloribgs ae cru ciatibi» per remédia aie creata libenv-.►: vit opera Medicorum, ii Veris remedijs •deftitfiri^rant ? ^momodo Scplafiary • tune compoGtion^ amp;. maiagmataad valetudincm Gne modo de Gne couG-ciebantjG non materi am Tol urn, verum ctiam componendi d^ parandi ratio? gt;nbsp;nem omnes adhuc homines nefeiebat?

Ipfc ctiam Chriftus æternns xterni Dei patris. Glius, Medicina fallus eft inGxlt; mos opus habere. Probavit igitur arc temiquam tunc tenebant homines At ?4rdfc^PjracolGca nondumcrar in Tartaro fa*

A'lediciaa nuper ex rartaft gedijt.

^ricata. Fi V IV 'An non Luc. 8. cap.lcf gimusmulicrcm langiunis fluxu labo» rAcohiomncJluas facultatesin Medb coKifruüra impcndiüt? qiK' res fuipi.. cionem facit, artem ^lbs veram non

-ocr page 19-

DE ÄVRO POCVLEN. u

•calluiffc. ER. Nonomncsmorbifunt lanabilcs : aliàs immortalitatcm arte • confequi poflemus. Non ergo reâè ra-tiocinatur , qui fic colligit , Medicus (qui vere fit hoe nomine dignus ) non potuit curare morbum huius aegri, qui tamcngib alijs curarus aliquando but.-quot;»-Ergo eft veræ arris ignanis. Salpè mor- ^^‘”’^*ï“' • bus per fc confidcratus eft l'^edicabiIi^'j^^^ƒƒƒ A' qui tarnen in ccri^corpore ^n(?habili?^f,.(^ ^örfo cfticitur. Nee mirari debes Medicos inhi«lt; Junt ilia mullere nihil profecifle: cum tales mweiita. fluxiones difficilimè in omnibus perçu-^'^• rcntur:amp;ad illuftrandüm nomen Da

(ficut amp;nbsp;cæcus natus)laboraviflc videïP • tur. Difcipulos Chrifti virtute miracul-1a edendi non rede ob id dixcris ei-ruiÜegt;quia dæmonium quoddameq-cerç non potuerunt. Ergo fi morbis fern per conflidati funt homines, amp;nbsp;ab id neceflaria femper fuit ars meden -di : fi naturalibus viribus amp;nbsp;invenin potuit, amp;nbsp;fummo laborc ac fhidifto-omnibus •aetatibus amp;nbsp;locis quæfita fuit : fi deniqee divinitùs eg dona.,

-ocr page 20-

12 T H O M. £ R A S*T V S donati iùnius ante tot retro ada fccula • qua fronte audët Paracclüci diccre,voci ferari,lcribere ,vctcrcs omnes inianiuif fc,vcra principia ignoraviflc, non Medi-Paractlfid ^^^ fed camificics exftitifle? An hoç nö ^eumari eft Dcuni mendacij damnare? amp;nbsp;om-guuntmen nium feculorum cruditos rud^aris amp;nbsp;•‘^^‘i infcitia»ccufarc? FVR. Exhorruiifta

aiïdicns.Etcnim hue ufque ftukam dun ^axat Ä pêrniciofa^ eflc Paraeelficoru • nbsp;nbsp;nbsp;gloriationë opmatu? fui,nüc etiam im-

piam in Deum, amp;nbsp;plane cxlecrabilem ef ie video.Qiiippc non folum Deum opt. Max.invidic arguit,vcrum etiam men-• daces{horrëdum didu) facras literas cf-ficit. Nam fi nulli adhuc antcParacel-fum vera artis principia cognita fuerüt, nee medendi feienria mortalcs donati fucrunt,probationc alia non eflet opus, ubi à facris litcris noftra confirmatur fententia, amp;nbsp;damnatur aliéna, memini in fecunda parte Antiparacelfiç.difputa tidflunr perfpicuç dcmonllratum fqd-fc, quatuor ilia corpora qua^Elemçnta vocatrius, corporum qfunium miftorû efle materiam : amp;nbsp;omncm*jmihi ex ani-mo

-ocr page 21-

DE AVRO POCVLEN. 13 ino dubitationcm excmit,quod cadcm in fandis fcnpturis clcrtienta poni dc-clarafti. Hic ctiam dubitarc porró non unquampotero,q«infais6 Paracclfus dgrcx óns fe wrac Medicina: à Deo no bisdonatae iédatores amp;nbsp;pofleffores ia-ditent^ Vdim nihilominus mihi ad id rcfponderi,quod nönulli obijci^nt,mc-dicinam mul ris fubindc pharmacis äugen, multa ctiam theoremata «orrigi# nee pauca hodie iftvenra cHc vetenbus incognita. Putetenim aliqu is for tafle, artem-nô fuifle tradiram vetuftioribus, qux tot increments locupletior fiat. E R. Nihil hæc probant. Non enim ob id ars inventa non fuit, quia vel fenten-tiæ aliquæ redius explicantur,vcl theo-rematis alicuius accclsionc ditatur, vel denique remedia multiplicantur. Quae namq; Deus nobis largitur p naturalia media, non fic nobis infundit perfeda, ut meliora cultura fieri ncqucant. Nobis hac de re fermo noif eft,fcd de a«ïs totius fui)^iamentis amp;nbsp;conftitutione : quç talibus incr^aentis non labefiunt, fed confirmantur amp;nbsp;ftabiliuntur. Si Pa-

-ocr page 22-

14 THOM. ERASTVS

racclfus cum luo grege locuplctaflent • i^uraribus amp;nbsp;bonis rcmedijs, nee fundamenta artis convcllerc, imo fundi-tus cverterc, toumque adco ftructu-ram luxate de dilTolvcr« conarentuti g rati as cis meriro habercmus. Longe' diUcruut artem novam ,.novis^olitis , pdneip^, fundate t ^,w?tctçin ange-.

re. F YR. HQ^a awione dicis Deum. lt;iorbq^ (•Here, amp;|Mcdjcum coldcm • • artis benefiejo dejÄMbre? ER. Sicfer-Qnoujodo i^xc. Deus per Medicos-fanat infirmosgt;. *^'7’®f*^ ^^ ^‘cut per agricolas alit aç nutrit. Nul-. .. jÆyàîj^^^g ambigit, quinlt;Dcus initio • quot;' docuent hommes ag^iculturam , dCf quidem rede vereque docucrit: liccti ca nunc quoque magis acmagis exor-netur : amp;nbsp;alius alio redius cam tenear, Eodem modo putare debes , verani j medendi artem cum donaviffe : ta-mctfi non omnes acquè in ca lint o xcrcitati : amp;nbsp;lubinde magis ac magis pc^iciatur. Stint enim infinita fetè, quæ Medicum feite oportc^ Nee ob id artis expertos diccr^i lunt, qui prx-cuptis eins inliftentes ad ónem tamcni non

-ocr page 23-

DÊ AVRO POCVLEK 15-nou pervenimw. 'Et quemacliTKidum oportet agricolâm terrant aratiopro-' lt;nbsp;ICindcvcdcmenquc oportuno tempore cidem (ècundû arris lege eCimittere,ncc tamôvoti lui fit côpos,nifi Deus cômô-tiâ tempedatè incrcmcnninu^^ largia-^ utrita À^edicus iuxta præfcrtptionî arris fixa' remédia remédia admo^rc degt; bet, Iticecflum autem à Deo ctlpcfta^ rc tenetur. Erfi ct^o utere^c«urat*® Deus amp;nbsp;Medicus : Anten potiores funt nbsp;nbsp;* •

partes Dei. Sieut etiant non vuit- no-bis panera concederc Dontintts, liter-’ rant nos col eve noiintus : ita in fana-rionc placet ei noftra opera'uti. Per- lt;nbsp;tacilè ex bis , amp;nbsp;t^uontodo nobis do-itata lit Medicina, amp;nbsp;qua’ratioitc Deus niltilontinus lit lanatioitnm author^n-telligitnr. EVR Quidveró prohibet diceve nutte rcvclatam, ut tarnen invt^*’*’“ ‘quot;'‘^ dis Deus non imimulctur? emn amp;nbsp;Eva- ^^^ ’^^ gelij lucent mine démuni luccre nobis ^,^4 ^g^^ Volucrit.ERNiliil hie fhflile eft.Etenifn iina. nö nunc prynü donatunt ed Evangelin miidorlcd per Apgftolos iant olim ont-nib.eft annun^iatü.Secüdo nö rwclatw

-ocr page 24-

16 T H OM. E R AST V S hoc tempore nobis eft aliquid cum co, quod edodi anted fuimus, amp;nbsp;quod in Biblijs continetur,pugnaiis: tertio non lie inquifiverunt homines Deum, cum in rebuscreatiSjtiyn in Biblijs,ut Medici anem fuam ex naturalibus rebus vc-ftigarût.Magis cnim molefti nobis funt corpora morbi,quàm animi. ]5cnique non æquè poffunt naturalitcr intclligi edo'drinatvangelij, amp;nbsp;thcorcmata mc-

• dica.Etenim aninÄlft homo non perin de res divinas fuis infitis viribus perci-pcre valet,tcfte fandafcriptura,quomo do res animales five naturales fcrutari amp;nbsp;comprehertderc intelligcntia poteft? Efic autcm,quxad medicina pertinent, naturalitcr perveftigabilia (non minus, inquam, atque aliarum artium amp;nbsp;agri-culturæ quoque præcepta) amp;nbsp;per fc no-

• * turn cft,amp; à Paracelfo læpè alhrmaturfli cet more fuo non infrequentius contra num afleveretjdum naturæ lumen ifta d«ccrc conteiidit. Ex quo tamçn non lequitur, Deum non die vgrum amp;nbsp;pri-mum authorcm oim^s Icicntiæ noftre. Quippe amp;nbsp;mentis, qua wfia perquiri-mus

-ocr page 25-

DE AVRO POCVLEN. 17 mus,conditor eft: amp;nbsp;eandem ad corum difquifitionem tacitè impellit ; amp;nbsp;occa-liones invehicndi miniftrat. Addeiam didis illud ctiamji libet,femper exftitif fc,qui facras literas amp;nbsp;legerent, amp;nbsp;intelli gercnt:principia aüterii Paracelfi hec Ic gi nee ii^tclUgi â qüöqüam potuiffe .• ut t^üæ neque cogitata,hcque fetipta ab a-liquo fuiffent. Si namque olim feripta 6c nöbis tanquam ^ra conftnÄidata* ^ fuiflent,acdeinde annis aliquot vele- * tiä feculis ncgleda iacuiflent, nova iam hon diceremus. At nullo unquam tempore aut valuerunt, aut propofita prins , fuerunt.Paracelfus certè Óc inventórem ÔC authorem fe glöriatur. In Paragr.fuoy ^“^ fic de fe feribit : Vosmefequioportet:^*”^*jquot;* non ego vos.Me fequimini o Gal ene,A- umtortm. vicenna,Raüs,Mefue,Montagnaned’ari fienfes,Montispelienfes,Mifncnfes,Sue-vi,CoIonicnfcs,Viennenfes, Maria,Infu-læ, Italia, Dalmatia, Sarmatia, Athens^ Græeia,Arabes,lfrahclitæ * Ego monaf-cha fum,6c c*o.Quï vobis placet Caco^ phraftus? Et mox^Nullus hue ufqj Medicus exftitit,qftivel minimi morbi cau-

b

-ocr page 26-

18 -TH'ÔÂÎ. Ê It A St VS'

ut

-ocr page 27-

DE AVRO POCVLEN. 19

Ut inter clcmëta rern naturalium communia, amp;cuiusq;generis propria, non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

diftingucrçnç. Equidcm ParaccUus lm. de generat.apertè fcribit,Mercuriü Trif megiftum illum/quo nullus putatur ex-tare Icriptor antiquior: Sc quë Chemici fabul^ncur luæ infaniæ authorë) tria ilia principia fottaflc cognoviffi^atnul-lo in loco tarnen eorum meminilfe. Ex quibus manifeftè pa^ct, ParAelVim amp;• ^ fuiüeprincipiorü novorü inventorem: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

amp; pro co ab omnibus haben voluillc.

Addi his illud etiam poteft, quód Chemici duo tantum,Paracclfus tria ftaruit clcmcnta. E V R. Nihil iam dclidcro lt;nbsp;hac in re ampliusdcd clarè video, tantü habclv Paracclficoru affertionem im-pictatis^quantum antchac credere non gt;nbsp;potui. Quisenim huic argumento lefcf”’^’**’^? oppohat? Deus Icientia Medicina: do- Scrifttwa ‘ navit mortalcs multis ante natum Para tßentur ; cçlium fcculisdmó ab ipfo mox diluvio.

Ergo nö cd mine prima ifara ver.i mefi cina.Cætcri^nullo unqtépore Icgimus Paracelli principle,p principijs vel rend natur, univerürû vei corpora hoftrórü . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b a

-ocr page 28-

20 THOM. ERASTVS habita:quod iplcmet côfitetur,dum palam fe primum eorum authorem exfti-tifleaflerit. Q^amobrem Medicinæà Deo olim data: principia nófunt. Quocirca fi vera funt,quçParacelfus docuit, falfa ut fint ncccflum cft, quæ Deus in-ftillavit hominum vetuftiorunynimis: cumm«nifcftèpugnent. Cærerùmqui vel cogitare apud fe audet, Paracelfum ^eo r^cüTis ftatmUemon tantum eft im pius,fed capital! fuppicio dignus.Valdè profedó miror, fi poft admonitionem pergere velint eius difcipuli veritatem fuis mendacijs obruere. Spero illos fal-tem,qui fe in errorem prolapfos intelligenten viam redituros:nifi illud cos im pcdiat,quód Galcnus frequenter feda-rijs lux gratis obftitifle fcripfit. ER. Paracelfum talia aufum fuifte,minime debet mirum tibi videri: cum indiflimu-lantcr malus,magus,athcos, poreus fue rit.At nonnullos ex fedatoribus, qui in mflnero piorum amp;nbsp;Evangclicorum een lèri volunt, meritó demiraberis. Pars maxima eorum Chc^ua: adultcrinæ, Magiæ, aliarumque artium illicitarum ftudio

-ocr page 29-

DE A^RO POCVLEN. 21 Audio ita dediti fuut, ut pietatis , virtu-tis,amp; honcAatis non magnam habcaut rationê:quod vel ex eo perfpicias, quód pro nobilibus fe vcnditant, cum nihil fint minus. Quidam ex præcipuis fcx fuit in illuftri urbexx qua cum pter adu^cracum aurum argcntumquc paraaf difcefliffct, repente fadus eft Mtdicus: cm. * quem etiam Principes in oculis ferunt.

FV R. Hoc ex ferm^i^ noftro*cofhmo ® • ^

• di pcrcepi, quód manifeftè iam video, Paracel fi dogmata laudantcs, ut maxime in linguarum cognitione haud infe liciter verfati fint,res ipfas nÖ fatis atten ^awelfid tè confideraflc,aut certè cötra confcien ^^^”^^”* * tiam feientes amp;nbsp;prudentes male agere, ^® five gloriæ cupiditate inflati,five haben mulanter * di libidine incenfi, five deniq; nequitia im^robi.

amp;: crudelitatc moti id faciant. Ego omnibus,qui fanabilcs funt,quales aliquot effe non dubito,ex toto corde à Deo Opt.Max.hoc precor, ut fasere amp;nbsp;quam felicilfimè agere vdint ac polfint.Tem* pus eft, ut tawlcm ad id, cuius caufa ad te acccffi,dcfccndawius. Hoc Icire voie- tat^nu bam,utrü Metaïla,fcil.aurum, argetum,^«^^/, b 3

-ocr page 30-

22 THOM. ERAS*rVS : æSjfcrriim.plnmbum, hydrargyrum, ic Metallica fimilcm naturam habenria, arreChemica fie praepararivaleant,m innoxie utilitcrque intra corpus fuman rur. Etenim Paraedfi amp;nbsp;Chetnix illius adultcrinælc-datorcs ab auro, argento,' antimonio feil, cordis, amp;nbsp;prin^paliuin mcmbfbru vires prorfus miraculosè in ftaurati,confervari,apgcri,atq; adco æta tis vitio uepcrditi#i^bur reparari, iuve-tutem rcvbcari, vitain ad aliquod fccu-1a product fcriptitant.Confimilcs posed hates gcminis quibu 'dam, ut margari*' tis,Gorafij«attribunnt,rnor’bcscis alias! immcdjcatgt;iles‘rcputatös''radicitus toP li atreverantes magis quam probantes? EIL Siprópofitam quæhionem reftè* tibi explanari cupis, hypothefium loco quædamà nobis ftatui 'oportet : inter qua: primum hoc eho Quæ in ventrien ‘ Ium ingefta nos innatis amp;nbsp;proprijs vir^' bus(non qual^atc advcntitia)immutaf, v’l putialimenti, vel finCcri medicami-nis rations obtinent: Vel amborum na-turam participant.Plftrima hamque ex-ftant, qua non alcre tantum, fed etiam validé alterare poflunt. Horum triplex

-ocr page 31-

DE A*VRO POCVLEN. zi eft ordo feu differcntia.Nam aJiqUa mq gis nutriuntralia è contra magisaltérât; quxdain inter attaque medium locum occupant. Alimenta porto vocant Me- ' dici,quæcunquc allumpta ( quæ admo- ffjinib.ßf ventur IblumA in vcntriculo ^ iecino ^gt;^»‘^lt;‘-rc non permutantur,nuttire nçqueunt) fie àcongenito calore vincuntur, ufm fanguinent converfa in meraorörum deinde fubdantiam permutai v^lcant.^ Hæcautcmficreni*rÀnquam,finul!afi- • . militudo fubdantiarum inter alimen-tum amp;nbsp;corpus alcndum intervenivet..

Qtiî cnim aliter ex illo hoc fieret? Etc-Mini non ex quolibet quodlibet , fed er. determinato determinatû fieri foliant potcft.Qiiæ igitur ab ingenito nobis calore lupcranrur quidem,fcdhactenus/ Iblummodovineuntur: ut vcl in halitfi vctla per cutem vacuentur, vcl cum,ex--cremcntis.alijs per regiones alias expel- , lantur,vel ratione alia innoxia reddam» ^-,-. ;, tur,alimëta nullus nomiftavit: propt^v • caqùod n^ura Icmpcr retincre cupit alimcta,nunqua exturbare ftudct.McdiT^^^3^j5,j,, camentum contrit nominant,quiequid tia.

b 4

-ocr page 32-

24 THOM. ERAS.TVS proprijs viribus habile eft corpus vince • re : nee altcrari ab infito calorc noftro co modo poteft, quo mptari alimenta diximus. Media inter hæç funt, quæ amp;nbsp;priuiquam in fuccum utilem permute-tur,amp; poftquam permurata fuerint/uis quibufdam qualitatibus altcrarc nos , poflun^Galeni teftimonia ob 15 non ci to,quia amp;nbsp;tibi funt nota, amp;nbsp;apud adver-lfarios^ar«m valent. Ariftot.verba ex i. . • Probl. 42. dun taxa? Alicnbam : lieerde purgantibus præcipuè ibi agat. tj i^ev ç^ m^pôiv ùct T^i lt;^vlt;rfiy?,inquit,T»7ï ot^p«-ÇveTUf t7i; a-u[^a,ri,gt;iffi xe^ètmi 'tçe^^yti /i fùf ■jrs^vnèç Koctjeitamp;cif ^ àtnov 9 «ç raç i^Xe-Geif,gt;(^ /f yjzrt^^oA^v T^i ôe^f^T^oi ij \pv-^‘quot;^(^ '^^‘T^oy^Âyni (/^ ^lt;x.^pgt;â)t,u ^vmç f‘nv. F V R. Ergonc fie arbitraris vcl a-limenta pati,ut nihil agantî vel ita age-rc medicamenta, ut nihil à nobis patiâ-àUmenta ^*^’^’ ^ ^’ M'^^æè verö,Ccrtum nam-patiendo e'i 9^^ cft,çalorcm nativum pharmaca e-' (iama^unt ti^'n attercrc,difrolvcrc,extcnuarc,mu-f liquid. nbsp;nbsp;tarc,pellere,fummis viribus eonari. Plu-

rima quoque invcniuntur,quç,nifi per-peffa prius à nobis fu?riiu, ne médicamenta

-ocr page 33-

DE AJ/RO POCVLEN. 25 menta qui dem funt, id eft, agendi vim nullam aûu poflident. Quid quod ali- , menta ctiam,fimilia nobis adu nö funt, fed potentia duntaxat? (Potentiam in-telligimus propinquam, qmç ab uno a-gentc ad acipm deduci ppteft.) Nam qualitatibus tum naturalibus amp;nbsp;proprijs, tttm adventitijs diffimiUa funt, priufquam evicia fuçrint. Quod ft talia non elfent, nulla inter ipfa Ô»nlt;¥ adiq* forct;qiur inter ct^ftana io Ium eer ni- ^ • . tut : non inter fimilia.Cuius rei caufa in^^^j^^^ ,^ omni aûionc, quod patitur,etiam age-t^w Î^at. re aliquid aftcrimus. Quz tametfi ita habentmihilominus alimenta pari,me , dicaméta agere,quæ mediam naturam fortita funt,turn agerc,tum pari redè af firmamus.ln caufa cft,quod ciborura a-dio brevis,amp; calori cÖcoquenti leviter refiftës,nullam corpori notabilem mu-tatipnem adfert: fi modó nulla fint ac-cidentali qualitatc imbuti. medicamen ta etiam licet à nobis ealefiant, folvlt;i-tur, extenujntur, in vapores vertantur, agere tarnen dicuntur, quia in fuccum familiärem pcrniutari ncqueunt: ac in-

b 5

-ocr page 34-

26 THOM. ERAS.TVS fitis fuis viribus corpus noftrumjquam' • diu ipfum contangu ur,vexarc non defr nunt. F VIL Menvor cro huiusdilcrr j^y^i^ß! xnims. ER. No-vidcindipcroportet,ei *^‘‘’^!biirum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non efie unam candemque een

litffertnii^ tMtionemsQuidam enim funt adco fub-i ftnntia amp;qualitatibus nobi.s (imilcs, ut g nulla aj^is praeparationeintcr^cnientt;

Rati in com'cdiamp; facile cöcoquipolfint: *n qiu»ger.cre funt frudusqnos erudos j ^^•^ efifa0e,licutde fua^'^nta dceerptifunt; n . ïölcmu5.Qdidatii fme arrificrah preepa-? 3.. .... rationsetonfici qmdê polhinr,at non find labordamp;kli^cultate. Sanè maxima • pats ciborü quos in ufu quotidiano ha-bem«s,cgcnt vclclixationc, vel aifatio-»lt;, vel maccrationc, vel conlimili alia-pparationoQnamvis enim,qui validiUi mü in vilccrib.calorem habét,cruda ole ra,crudii triticü, (amp; alia raliabiblq; ante-, grefla codione tandë vincerepoflint ta' men cum idm paucis ufuvcniat,vixfinc-t ardbosa^ co#iionc aUqu^comedi folcnt.Habët c-/ jMt C9- 11 im huiulmo alimenta infc^^nalitates, tjiereo^or- qp^s vel ab iguc dclcri^ clalia induftria cdomari oportet : li abfque noxia eisi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vefei

-ocr page 35-

DE AVR‘O POCVLEN. 27

Vcfci vclimus. Tertium genus corum 5 eft,quictiain àrobuftiAimisfine præ-eunte appavarfone permutari nequeût. Horum duo rurfus videntur Aatuendi ordincs.Vnus corum cft,qui accidenta-li amp;nbsp;artißeiaU coctionc feu apparatu conteq^i funt. Alter corum, qui neque igne neque alla arris indudri;è mutari ' fie podunt, ut à calore noftro fuperabi-lesfintjfedabaniuÿili aut fflaiWacon® coqui amp;nbsp;eflentia^ter permutari opus habcnt,ut efculcnti fiant. Equidem boves, oves, porei, gallinæ, anates, animantes, quibus vcfci foiemus, aliæ plu-rimæ,cibis quibufdam aluntur, äugens tur-, faginantur, quibus homo nutriri non potuit ; cum carnibus carum,quas ex rail b. rebus natas confiât,iucundè u- ? tiliterq; alatur.Quas res (et 11 propriè in alimentorum cenfu non comprehen-duntur)quia tranfmutatæ in carnes efui aptæ fiunt, inter alimenta hic reeenfui; ’ ut ab illis fciungerem, quæ per tatem mutationem nos alcre non poflunt.

F V R. Huiu^iuoquc alimentorum difterentiæ ftremincro. Et hadenus

-ocr page 36-

28 THOM. ER AST VS

quidem nihil audio quod non fit onini _ Hy^oth. 5^5 onmino confellum. E R. Prxter

iani dida fcire convenir, (imilitudinem, qux inter alimenta amp;nbsp;corpora nutrien-da cxliftir,non in qualitatc una vel dua-bus in temperamento praepollcntibus ^limeuta conflftc^cƒed in totius fubftantye con-

lotisfub/la tiji,

qualitatcs in tcmpcrationc rcliquas vin •entes inter coque^dum ad inediocri-tatem rcducuntur,vc?um totius fubftâ-

tiæ rationc maxima fui parte (quod e-nim in fanguinem verti aptum non cft, tanquam excrementum fermé totum • Ïcccrnitur,amp;cxtra corpus cijcitur)in fan ~ Alimenta 5*““^«!, à quo deinde partes alimêtum tr Meilica capiunt,pcrmutantur.In hac tranfmuta meta ftmul tione materiæ non eft nccefle omnes ^uornodf omnino qualitates delen,aut ad medio J'”^- critatcm redigi. Etenimfuas quaedam qualitates tum primas tumfecündas,e-tiampoftquam in fanguinem mutata funwrctinêt.Hin^ cft,quód fanguis, pro ciborum,quos edimus, diftimili natura amp;nbsp;conditione, in nobis^gencratur cali-dior,frigidior,(iccior,humidior,crafl'ior, tenu-

-ocr page 37-

DE AVRO POCVLEN. 29 tenuior amp;c. lam enim diximus, cibos nonnullos cffcmedicatos, qui amp;nbsp;vinei • amp;nbsp;vincereïólent.Vincitur fubftantia pi-pcris exempli gratia,dum in languinem vertitur: vincit ciufdem caliditas, dum languinem calidiorem cfficit. Obhanc caulan-^vanant tantopcre ammahum ^yfi,i.a„f^, carnes in faporc,odorc, denfita^f amp;c. ut dorejaper, ' in lib.de Occult.pharmacorum potc^^ am^étia tibus fuse demonftr^i. QuSmebrem^ inter alimenta recîmeri debent,no quç fimilitcr nobis calida,frigida See. fcnfus indicia vidcntur,fed quorum fubftantia feu materia habilis cft,ut fanguis flat, q nutrimentorum propria eft potentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Nee mirari quifquam debet, quod materia vida quaidam qualitatcs invidas permanerc dicimus, qui modo cogitât cibos inveniri medieatos : id eft,qui alimenta pariter fint ac medicamina.

FVR. Atmanifeftam continet oratio tua contradidionem. Œia enim ratio-ne dicctur tota fubftantia rei verètraM-mutata,fi pjopria cius qualitas ponatur eófervata? Q^ai^um enim forint dif-

-ocr page 38-

30 THOM. ERAS»TVS fcrunt,tantum diftarc neccHum cd pro-• prias in carum materias cum luis quali-tatibus.Et de lórmarumt quidem potc-ftatibus difceptatio nulla eft inter do--ßosidc materiæ quoq; qualitatibus vix quiiquam dubt ravit. Nam adus amp;nbsp;tot-' ma lubftantialis qiuvlibct in propria ôç ► nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peculiar' materia jneft ncccflariö : in a-, .,v,. Jia nelt;iuidcm fingi potelb ut cum alibi ^fepè,t»uiin i. de Anima fcitè oftêdir A-* riflot. ER. Qui,qfi^^d tota medieamë-;

torum fubftantia fit apud Galen (quam Diodes quoquc 'ó^gt;;y 'i^y^uirn/ nuncupa vit)rcdèintellcxir4s fimul, quam nihil • odiciat nobis obiedio tua pcrlpicit. , j Tata/uif Quippe nihil eft aliud; quam fia cuiuf-' nbsp;nbsp;’ que rei tcmpcratio m tah matena, ex,

totactalibus partibus conflata, inhæ-rens : quam Ariftot. compofuionem,

Kfißiff du-f’kX4

fecundam , Medici Avicennam fecuti temperiem fecundam appellant. Duplex enim eft miftio, feu temperatio in pletisquc turn ^harmacis rum alimen-tis.Prior eft, qua res ex coniyiunibus e-. lemcntis calelcunt. .^tera, qua ex proprijs materiæ propinquiitmæ partibus inter

-ocr page 39-

DÈ AVRO POCVLEN. ji inter fc certa proportione unitis con-crclènnt. Laftis aut mufti cxcmplisrcs • facile dcclaratur, Lac enim /quoad fub- ' *quot; ‘, ftantiä tale éft, non eft ex dementis pri- . ' ƒ mo conercrum : neque temperatio e- ' ' ius in qualitatum primarum antca non miftarn^ confufionc conftftit.Conftat lac ex butyro, caleo ,amp; lero, ta^iquam proprijs ôc proximis partibus : quarum . • unaquands minime ^rta eft ci cltmcn-* torum prima coitfone : quemadmodu • a nee temperamenta corum ex demen- , »J^ torUm puris qualitatibus nata funt. Ex dbisamp; potibus animalium in fangui-nem mutatis,ae varie antca miftis non « lac folum, fed ctiam partes dus prædi-dæ omnes generatæ ftint. Nee eft quif quam adeo rudis,quin aliam cafci, quï vel butyrivd feri.(Hec tria,propria funt dementa lalt;ftis)rcmpcrationem efie in^ Tctamßib tePigat ac fentiat.Ergo totam laâis(ub-//4tM»t Ihj ftantiä vocant Medici, nö limplex illud ifüiiuiJ'V'i têperamentü, quod ex dementorü qWa ^^^^f^fi^'' litaribus pryno miftis nafciturfed quod “' in materia ta'i, c;,^ot talib. partibus inter fe miftis in^det.Hanc,inquam, ladit

-ocr page 40-

J2 THOM. E R A »T V S materia unà cum fuo temperamento il

-ocr page 41-

DE AWO POCVLEN. jj ’' amp;nbsp;definitum temperamentum fortitur, quarc in alia re nulla reperitur, id rçs a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

lia nulla quàm fubftantialis forma è^-cit:ficut in lib. de Occult.pharm. potçft. cap.u amp;nbsp;25.exemplo rhabarbari déclara vi.At nulla ob id ncceffiras cogit nos de formis l^oc loco dilccptarc. Qitoriiam alimenta amp;nbsp;medicamenta,de qwbus in præfentia differimus (cû funt âdu hoc, quod elle dicunturl forma ilia fu^'ege-* , tante privata funt. Varn ut macetätio-ne,corïtiifionc,elixatione,deftilldtióne, amp;,ut femel dicam,ärtificiofis apparatio nibus ponantur formis fuis non fpolia-ri,tarnen adverfus caloris ingeniti vira tutari le non potuerunt. Quînamque formas fuas retincant, qüæ in ventricu-lo extenuantur? diflblvuntut? inchylu permutantur? Quartquam huius mu* tationis mentio fruftra fiat, fi cogitave* rimus vegctabilia, cum â nobis fumun-tur,animas fuas pl craque amififfe amp;nbsp;ca-davcra quxdam folum exTiftere. Qua ft fi potential 4]uarum caufa res quxdam ^^^t^'^ habiles fadæ funt^t nös Vel devidx nu ßrmaruin triant,vel non deviólx alterent^ubftan-pof^^tn.

C

-ocr page 42-

‘ 34 THOM. EkA^VS tialium formarum partesaut potefta-res propria fuiifenti nunquam in plan-t^iïm cadaveribus,ut (ie nomiricm,for n^fe remotis perftitifient. Nam qua in compofitis reperiuntur naturales proprietäres ac vires, eæ vel propter forma infunr,vel ratione materiæ inherent.

’ Quçàformis dependent,cum cifdem accedurtt ac recedunt. Quæ autem in • niatena proptcr^^nperdmenti pro-prictatem poft abolitam formam renia ncnt,forniæ proprictates exiftimari no debent. Quod cnim in compofiti cuiuft pia corruptione in parte reliqua lupcr-cft, non poteft formæ, qua non exfiftit amplius,qualitas cefeti. Quid igitur rc-ftat aliud, qua ut materiæ prôpriûacci-dens dicatur? FVR. Rurfus pugnätia mihi videris diccre. Qiiomodo enim à forma amp;nbsp;propter forma in compoßco aliquid incft,quod in materia poft for-n .. c mæ abolition^* integrum remanct? ER. wX heb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliqua dicimus certä potefta

feduplteittr ^^^’'^ ^‘^‘^ virtutë inefie propter forma,bi acci^itur. färiam id accipi potelt;. Nam vel idenl fignifiGat,quod à forma Eendere,üt cius fit

-ocr page 43-

DE AtRO POCVLEN. jj Ctfubftantialisquxd5vit:tus:veltantun ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

dem notât,ac fi forma diceremus illiul-modi potentia produftionS generatri-ccmq5 caufam exfiftcre.Iuxta prima no-tationê compofito inhœrêt propter for mam, quæ tantifper adfunt. compofito,

| quamdiièformam rctinet materia. Sie propter anima dicimus plantas ifafci,ve getan,nutriri, augeri : animalia ii^uper vivere,fentire,fe ip('^i®overe. Qiiarum • adionü quia nulla fie in materia inhæ-ret,ut poft formæ recelTum vel momen to in ca perfiftat, formæ veluti partes quaidam efte aflerimus : aut einidé fub-ftantialcs vires nominamus.Secundum alteram fignificationé in fubiedo propter formam inefte aflerimus, quxcun-que in eadê fine forma generari non po tuerunt:ctfi poft eorüproduftionënori fic à forma pendeant,ut ablq; eius præ-Icntia remanere nequeant. Has à forma effedas amp;nbsp;procreatas eoeftanter afti^- Quimoit mamus: lubftantialcs earum partes aut p’^opter/er' facilitates nftnimc vocamus. Huius or-dinisfunteundei^cdicamcntorumvi res, quoad mecucamentafunt.Qupcirca ^«.

a

-ocr page 44-

nulla eft pugna inter has orationes, Proprietäres ornncs rerun! naturalium à forma fubiedis infunt : amp;, Proprietäres eiufinodi quædam poft formæ fc-parationem in fubiedis fuperftites remanent. F VR- Probè iam inteUigo. , Quippe in memoriam revooafti, qua: alibi oocuifti.Sanè quafdam proprieta- ' • tes q^ videmus pertinaciter inhxrere • infua materia, i« in eadem perdurent poft plurium formarum in ea ordine fi-Materia ^^ f‘*cccdentium feparationem.Etenim SeSmtnia ^ammonia,exempli gratia,viva amp;nbsp;mor-vimpurgm tua) amp;nbsp;in chyl urn verfa, amp;nbsp;in ianguinem j triffw Jfrpermutata,amp;inuberibus inlac tranig i f^nam/orformata, vim purgandi eandem, licet marumjuc debilitatam, per totmutationcs, perfc-teßtonem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ

rttintt, veranter retinet. Impoflibile autem eft, ut talis potentia alicuius ex formis,qux fibi in materia fucceflerunt, proprieta-tas cflentialis fucrit:etfi ab anima Scam gioniæ,ut à lt;»ufa efficiente amp;nbsp;gignente in materiam illam introduda fit. Ete-nim forma Scammoniæ lÄ femine infî-dcns talem ex attrffto ex terra fucco materiam ex tot amp;:talibus partibus fuis con-

e

-ocr page 45-

DE AV/lt;O POCVLEN. 37 conftâtcm,auxilio infiti caloris gcnuit, temperavit,amp; configuravit. ER. Si ergo tota fubftantia, tota exfiftit materia fuis quibufdam certis amp;nbsp;peculiaribus partibus, ac partium harum tempera-tionibus inter fe miftis conftans, elucc-re incipit propofitæ quæftionis enoda-tio. CunS cnim dicitur* res aliqua tota fubftantia agere quippiam vel P^^^f^o^^^^^neniZ fie debet intelligi,quafi omnibus c^m^niu fuit nino fubftantiç lux ^dftibus id agat vel partibiitdt patiatur. Huic enim fententiæ manife-^'t. ftè çontradicit perpétua amp;nbsp;quotidiana cxperientia.Quis enim ullum alimenta opinerurfic pati ànativo calore,ut omîtes eius partes in fanguinem couverta* tur? amp;nbsp;nulla inftar excrementi ab eo (e-cernaturî aut quis unquam reperit mi-ftura pharmacum adeo fimplex, quod non ex diverfis coalucrit partibus ? In ^^ J^^^ Rhabarbaro,exempli gratia,vis purgan- ff^ntiapur di incft à tota eius fubftantia manans:amp;^4»r etiam ineodem partes multæ infont adftrin^f/i/nM^ir« gcntes:quç ngn folum non purgant,fed etiam purgantem aliarum vint heberât. F V R- lam vidotr Siihi intelligere më-

-ocr page 46-

jS THOM ÉRAiTVS

tem Gaiern, quand o in rdc Aliment, fa- \ cult.cap.i.aflêrit ex adftringentibns alla j purgarc,alia ventrem lifterc. Mirabar e- ' pim qui poflent aliqua totius fubifâtix rationc purgatia appellari,tametiï non-nullis partibus purgationcs impedirc valercnt. E R. Seite hane rem in co la ço dci^arat Galcnus, naruram, fie dices quodammodo contrarias lungere pargt;

• tes, qgt;iomodo Medicus cum malo Cy-donio Scammotffd^i mifcct;vcl ptilana purgantealiquo imbuit.Eodem loco ad propofitam quæftionemapertè lavis rc-ïpondct.Nam cibis nonnullis permiftas efle partes ait,quarum vis fimilis fit vit-tuti Scammoncæ vcl Ellcbori. Tales ergo cibi utrunquc habent à tota lua fub-ftantia,amp; ut cibi fint,amp; ut médicamenta fintdd cft,ut rationc totius fubftantiç in fanguinem vertantur:amp; partibus qui bufdam alijs invidi permanentes nos purgent. Hoc autem imaginabile non lÿretjfî omnibus iùæ fubftantiæ partib. tum vincerentur turn vin^rent : ut fu-pra de hac re diiTeru^nus.

Ergo fi rationc totius^ubftantiç talia

ÇOÇquot;

-ocr page 47-

DE AV^^O POCVI^EN. 39 corpus noftrum aliint amp;nbsp;pnvganrjd cfl, vincuntur amp;nbsp;vincut, mirari dclmcmus, cum alimenta qu£Edam,poftquam dcvi-àafunt,i4 nos nihilominus agere vel totafubftantiafLia,vcl notis qualitatib. audimus.Non enim eft nccefle,ut,quod tota fubftantia paritur ac vincitur, omnibus fiMs partibus vincatur. Quoniana ut aliqua res alimentum fit, hSc eft,ut tota fubftantia patiatur, non t^ntuni neceflarium non allied nee fieri poteft, • ut omnes materiæ partes in fanguit nem vertantur. Lac alimentum eflc certum eft. At pattern ferofam amp;nbsp;a-queam fanguinem fieri fanus nemo pu- j^ ^^^^^ tavit. Tacco quód in omni mutationcy^/y/^np,,/ fubftantiali extrementa',gigni oportet;/» mutatite cum ex tota materia, (teftibus expe-^f generan Tientia ^ Ariftotele) res nullagencre-d“’' ^^^JJ* tqr. ààsv 'va.fi ix. TTM/ni ytvsTM , x.ci^ó.7rep..^'^ ^xeret

cv -nti xsiso ’njç ’n^vrii ettifiinpycviJ^s^ ^^ii. nJ'S!! yeti CU eJ'et TsroiHv. vvv Je 79 pfgt;' n 'n%viii tuv a-^^^-idv ^(peupii , ti /i \ 4^’^®’«- Totius igitur fubftantiæ ^^ tione pati*dicitur , quod non tan^ turn calefit ^u^ Frigefit , amp;nbsp;extera.

-ocr page 48-

40 THOM. ERASTV5

fed quod cffcntiam mutathoc eft,cuius partes materiales maxima ex parte nomen amp;nbsp;fubftantiam priftinam amittut, ac novuum turn nomen turn fubftantiam feu formam ac definitione acqui-runt.Panis çertè,fruâ:us,amp; quç eduntur, cum in fanguinem tranimutata funt, non folum nomen,fed cum h^c eflen-tiam amp;nbsp;definitionem mutarunt. In hac ^iborupa in fanguinem transformatio-ne nihil prohiber ^fttes aliquas mate-riæ immutabilcs unà cum languinc in corpus penetrate : ratione quarum ali-mentum aliquod medicamêtum quo-quc fit ac dicatur. Ratio cadem locum habet in pharmacis,quæ totius fubftan-tiæ ratione aliquid opcrari fcribuntur. Nihil enim vetat talia jiptcr qualitates notas pati,tota co ex fubftantia immu-tata pcrfiftentc.§ufficic enim quod partes,in quibus ca virtus inhacrct, eflentia fuam adverfus nativi caloris efficientia v^ omnino tuentur, vcl longo tempore pertinacius confervant. F V K Etfi puto me rem refte perccpifle,facere tarnen non poflum, qu?n rwrfus mterro-^ gem,

-ocr page 49-

DE AVRO POGVLEN. 41 gcm,cur,quæ ccrris duntaxat fubRantiç lt;^«M”* fuæ partibus aliquid agunt,tota id dicä-tur fubftantia agere ï E R. Idco fic lo-^„„(, ig^^ quimur,quia partes illæ tales nuflquam iieuntwat amp;nbsp;nufquam extra illam fubftantiam na-gf^f (»hßa feuntur. Nam Rhabarbari particulae,in ‘'‘* -^ quibus,ut in proprio fubiedo, inhæret virtus ifla,qua4uxta opinione®i Medi-corum, flavam bilem detrahit ac pur-gat,in re alia nulla Droveniunt,qÂàm in* Rhabarbari fubftantia : tametfi in eadé f illa turn adftringentes tumalix particu lx cü purgantibus permiftx contincan- gt;nbsp;tur.ln rola quam multx quanquam di-fcrepantes,(fenfus etiam tcftimonio)rc- lt;nbsp;periuptur partes? Percipit guftus dulcc-dinem,acrimoniam,acerbitatem, clarc fatisln cadem amp;nbsp;cfculenti aliquid eft,ac purgatoria infuper facultas: quas nobis differentias, experientia demonftravit. Sicut ergo rofa tota fubftantia purgare bilem putatur,licet non omnibus parti-bus id præftct,ita amp;nbsp;alia p’harmaca tolls lubftanrijs ^im agendi aut paticndi ccr-tam fortita funt;l^ct ea non in omnib. omnino partifeus xqualiter infit. Nam

C 5

-ocr page 50-

42 THOM. ER Ai TVS

j.Qß ß^ p^rgaf,nö quia calida cd aut fri ^^enh' ^**’^' g^*^^ ’ ^^‘^quia fuis quibufdam partibus, quot;nbsp;quæ extra lubftantiam rofæ nullo tempore aut loco oriuntur, corpus ita movere poteft.Erenim præter formam fub-ftantialcm Rofæ,nulla res aliafuccum ex terra attradum üc potuit tempcra-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc,uiutgrc, fin^cre, ^u.^ ^yi^^ t'^x.^tiKi-t.v'r

yjUTa^ K^jf -Tniêi n lyjg t^vaSMi; J'i^fJiü^'yiiv ’: ut •fcribi#Philofophus. Hxc cadem ratio * eft , quod alia qft(lt;|uc medicamenta totius fubftantiæ ftiæ caufa dicuntut agere vel pati : quia videlicet partibus quibufdam agunt vel patiuntur, qua? • feorfum non nafcuntur:fed in talifo-lum fpbftantia generantur. F V R. At potentia bilcin purgandi in multis alijs invepitur : non in fola rofa deprehendi-, tur:uttu ais. ER. In p’uriinisrebus plurimum difcrepantibus virtuteqi dc-Ktnomub trahendi bilem ineflecertum eft. At nö no fimili eodë modo rcinpcrata eft, quæ in Rha-v/rtw^e JÆ b#rbaro,Scamïnpnia,Rofa dtc-cemitpr: ^ra^^hd^^t ‘^y®^ ^’^^ ^’^ ^® perfpicuum ^t,quód val biri, Sum dèdiftimiütcr idem corpus ab his phar-r monu amp;c. macis figillatim exhSxt^ movetur.

Quip-

-ocr page 51-

DE AVRO‘POCVLEN. 43

Quippc aliter arque aliter hæc poteftas atheitur,pro diverfaruiu partium alia- • rum permiftione. Separat! ciulmodi partes videntur ablutione,codione,ma ccratione,deftillatione. autmodis alijs talibus : fed nunquam induftria vel arte ulla’fic fecernuntur,quin totius proprie tatem aliqua ex parte refcrvcièt ; atque • co modo ab alijs purgantib. differant.

Ergo (i nihil in ant^didis deficit ras, ó# quçdiximus pcrcÏpifli,facilior ad prin- * cipalcm quæftioncm eft iam refponfio. FVR. Nihil requiro amplius.Scio enim amp;nbsp;retü naturæ,amp; dodrinc Gale.confcn-tancas efle cxplicatas hypothefes. ER. • MetaUa amp;nbsp;Metalliscognata(qualiafunt

chalcitis,Miiij,SQrij,amp;c.amp; his amniajin- iocanda.ari ter alimenta numerari non dcbcrc,nul- gumentutn la oftenhone egct:cum experientia om lt;• '’^’ f^ff^ nium feculorum id evidenter demon-' ’'’'quot;***gt;lt; ftret.Quid enim in magna fame,pratfer-tim verb in urbium longis obfidio»ih. non tenta^crunt homines famelici ede re? Qui ncicit,timt profanes tü facras hi ftorias cófulM,illuftre cxcmplü inaudita

-ocr page 52-

4 THOM. ERASOVS

crudelitas Gallorum Regis ante paucos • annos Sanferrç exhibait.Quis potto ho minum unquam tcntavit MetaHis aut MetaUicis famem pellerc? corponque in cibum oftcrrer Nullus.Quid ergo? an ûtis argumcntihoc non eft, al ere talia non porte? FVR. Satis, amp;nbsp;plus quàm • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fans eft. •Cupio nihilominus au*chre,an

rationibus dcmonftrari qucat:utcau-^^Äm huons rei difcam. E R. In caula hoc fajrquot;p^ba'^^’^^^^^ ï'’^^ivus ffc/fninis calor illiul-turex fera modi res hadenus fuperare non poteft, mi/Henf. Ut in fanguinem tranfmutct: quocunq;

tandem modo amp;nbsp;artificio alteratac,co-• dæ,apparataE fingantur.Ncc obfcura cft caufa.Quippc conftat inter omnes omnium fcculorum cruditos,çiidem nos ali,quibus conftamus. Quoniam inter id quod alit,amp; quod alitur,fimilitudinë materi« intçrcederc oportet. Qua ctc-nim rarione illud hoc fieret,fi non fimi lia quodammodo exfifterent ? Si enim aliter evenire ponas,vehs nolis çonfite-ri cogcris,ex quolibet fieri quodlibet na turaliter porte:quod ta^ cft à vcro alic-num,quàm efte aliud quidquam poteft.

At

-ocr page 53-

DE AVRO POCVLEN. 45

At Mctalla certum eft ex levi amp;nbsp;fimpli- f^’^erétU ce dementorum miftione coagmenta-ri.Nec minus ccrtum eft,corpora nottra '^t^hominS ex eifdem dementis inter fe miftis non proximè coalefccrc,fcd poft varias amp;nbsp;multipliccs(imó infinitas propè)miftio nés prt^reari. Quamobrem ncceflariû prorfus eft,ut longé difpar lit Afctalloru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

amp; corporis noftri materia.Qu^arein cor pora noftra tran^n^utari nulkT paci(^ queunt,priufquam toties altcrata,mi-fta, coda, mutata fuerint, ut materiem noftri corporis materid fîmilcm acqui-fierint. lt;^od quia non poteft Mctallis ex terra crutis,amp; Chemicorum ignibus • Ibluris accidcre,ipfo vero verius eft, ali-menti proprietatem ab arte eis tribui non pofle.Sanè paucis admodum intcr-venientibus turn miftionibus tum co-dionibus gencrantur ex dementis Mctalla. At noftris corporibus nihil eft in return urtivcrfitarcmagiscompofitum.

Sunt enim finis quidam rcrummiftJtö: ^quot;/^ hoc eft,fupremum inter corpora ex de- ^^”^ mentis compad# gradum fortita fimt.,„j/7/(,„«,,i Equidem ex*démentis primum Cucci emnium.

-ocr page 54-

46 THOM. ERASTV$

fimplices oriuntur.Ex his miftis alij fifit* * Hi cum pluvia,nivc,rore, ftcrcoribus ac fimo iterum varié multipliciterquemi-fti amp;nbsp;codi, triticum, hordeum, herbas, friiti:us,amp;c.divcrliflimos pariunf ex his aluntur animalia : quorum deinde nos carnes prêter herbas amp;nbsp;frudus^omme *Argumenti iïïoratü#)comcdimus. FVR. Argumë-prexiwi ti fumma eft talis.Corpora noftra ex ma fumm^. ^imè ifluhs nata c^Kretaqj funt. Qua-rclæpè multotics minis tätum alimun Métal la ex pauciHImis eonflata miftio-nibus eonftaht,ac fere ex elemcrttis fta-tim eonflata hint. Quarc nutrire ne-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queunt.Certum perfedo eft, elementa

per varias amp;nbsp;propè infinitas miftioncs infinite ferealteraridubighcoquhmuta-ri,priufqua animaliüapta materia fiât. ■Nec minus eft apcrtamp;,paucas prçceirilfe miftioncs Mctallorii eoncretionem : amp;nbsp;proinde 1 éviter alterata, (ubada, coda, mutata in cis cxfiftere.Qiiid ergo mirfl, fi frepta fmt,ut corporis noftri materia ?rmquot;»r«m ^,^- Qü^quam dur* fint Metal aduriiiefu la.quamqs nulla.pofllt;|it clixatione ant micur, codione inftar alimêtonîm emoUiri amp;

liqua-

-ocr page 55-

DE AVRO POCVLEN. 47 iiquarijs rudus videt,elculcnta fieri no poflc.Profeâ:0 qua nobis aliméto lunt futura,inliquoremfHndiamp;infanguin6, qui liquidas cibverti oportet Hoc qui Metaliis eötingere pofle arbitratur,fen. fu cominuni videtut carcre.Ligna arbo rum, qq^truin frudus nobis gratifilmi cxfiftunqóc quarum temperatianon ta diverfa eft à corporis noftri têperamen-to ac MetaUorum diopter unai#durï-* * tiem ficcitatcmquc älcre nos nequeut Quomodo igitur in Mctallis cibü quæ-ficris? qua non tantum funt lignis dü-riora amp;nbsp;ficciora, verum ctiam tempcra-menta obtinucre infiiiito intervaHoà corporis noftri tëpcric diftantia? Cxtc-^f^ftira no rum ficcitatis nimix ac duritia: ratio-* ne inepta fieri talia, uta nobis ciborum^^^ ^’^^ inftar cócoquantur,id demóftrat, quod teneriora arborum germina amp;nbsp;comcdi-mus amp;nbsp;concoquimus.Sic amp;nbsp;ofla,Iigamê ta,amp;duriores cartilagincs animaliu,quo rü cames quotidic. ufurpamus,cöcoq9e re nullo mlt;ado poftumus,poftquam ex-ficcata funt ætate^icet aliqua ex his an-tca edere potfterimus. F V R. Q_uae huius rei caufa eft ? Etenim olVa

-ocr page 56-

48 THOM. ERA»TVS

mukorum animalium,quibus vefci hO' mo non poteft,canes,lupos,aliasq; non-nullas beftias utiliter devorare vide-

mus. ER. Duritia à nimia ficciratc pro-Q^^nam feda. F V R. Attamcn durifllmos amp;nbsp;«îwrtf/inte^flcciiïimos cibos alios amp;nbsp;coniedimus feuknta. 5c conficimus in vcntriculo. ER. Verii eft,fl ir^mmorc itcrum liqueiccre pot lint.Quæ autem fic funt exficcara,ut ab •hum«ie riirfus emolliri amp;nbsp;humedari • nequeant,cfui apÄ Împlius non funt.

F V R. Cur liquidioribus cibis eget homo quàm bruta quædam? E R. Pri-. maria caufa eft,quod homo partes ha-» bet quam bruta ilia molliores ac humi diores.Talcs eas porro efle oportuit, ut apta animæ inftrumeta forent. Etenim formam,qux pluribus eft ornata facul-tatibus amp;nbsp;oftieijs, in ofticina omni ap-paratu inftrumetorum inftrudiore in-habitare conveniebat : ne quid ei ad fui inter fun muneris fundiones deeftet. At inter ma

wdi »»‘*ff-tlt;iatas formas anima noftraPrincipa-via'^noltra ^^’■^^^'■' ^^°^ cft,plurcs amp;p^'diorcs po perfeftijii - tentias nada eft,quà^ ulla alia. Quare maeß, corpore quoquc opus h«buit ex pluribus

-ocr page 57-

DE AWO POCVLEN. 49 ^us amp;nbsp;perfedioribus inftrumentis con-^^innato-Matcriarn eaim Icmper digni- ' tati fuæ formæ neccflarió refponderc 0-portct. FVR. Nonfaris inteUigozEtc* nim brura quædam inftrumcntoruni numeroneqtiaquävincimus. ER Nó limplicitcr dixi pluribus indiguifle animas noitras, fed addidi pcrfedionbus ac magis accommodatis. Qiiippe apta membrorum figurat^ne amp;nbsp;(imilÏrimn * « partium abiólutiorc magisque ad me-diocritatë acccdcnte rempcratione Ion gè bruta omnia fuperamus. Non potc-rat,anima in ficciore cerebro ratioci-nationem cxcrccrc,amp; oMpiCdeu fenfuum omniü(nihil enim vetat bruta quibuC dam fenfibus antccellcrc) ad return 0-mnium comprehenfionem feuintelli-gentiafn fummè neccflariam,conièrva-

te. Hac dc caula non tantum fortiti fu- Curcerebri mus cerebrum humidius nónullis bru- homim dat tis,verùm ctiamgrandiusomnibus.Ce-^“ ampUus rebro aurcin partes rcliquas proportie^^^° ne rdpondc«c dccuit. FVR. Argumé-ti fumma hæc eft,ï^nilia EmiÜbus alun tur.At corpus Ifeuums humidius eft lp

-ocr page 58-

50- THÖM. ËRA'S^rVS gnis, offibus ac 'lïmilibus alijs : qnæ fic funt exficcata,ut ab hiimcrc mollefccrc amplius hïvcntriculo ncfciint.Talibus igitiir ali ncquit. Et cum his duriora e-tiam mnltó fint mctalla,cibiis fieri non poßimtFirma cß: conclufio,fatcor,fi de mcfaHis difputetur,quoad naturalem filant Aiririam fervant. At Paracelfici tune alimenta eßtei opinantur, cunt in

• Hquorcm vél in^J^unt redadafunt: hoc eft,Clint ex duris ntollia finit reddi-Taracdßa tA. E R. Non ai-bitror hadenus infa-»20« ^2f«21 pire Paracclficos, ut ntctalloriiin(auro cwntame. ^ argento-exceptis) fubfiantias in li-^^^ quorent, aquam, vel oleum verlas ah-cuipro alinicnto exhibcanuAdde quod eiufniodi liquorcs non funt ipfanict metalla:fed aliquidex ipfis vi igniunt clicituni. Quamobrent non recipiunt eiufniodi liquores priftinani nietalli formant: fient aurum poculentum rut-lus redit ad priorem confiftentiam.

OVelia. T?uód fi amp;nbsp;alia contendas ifto ntodo folvi,ut naturales luas entra duritient 1{efponfo .-fcnfibilcni coiilcrv«it, d;co ca nee hoe nee alio ntodo alimenA fieri. Etenint

tent-

-ocr page 59-

DE AVRO POGVLEN. 51

tempcratio corum lie differtàtempe-ramento noftro, ut inHnita propè lit di-ûantiaDeinde cum reverti ad priorem formam facile poflint, rcperictur alp quando ferrum aut aliud mctallumin nobis pro fanguinc. Quæ denique foret dultitia ex mctallis tantis labo-ribus amp;nbsp;lumptibus tantiUum parare 0-lei vel liquoris pro nutritione,cum longe citius,tütius,facijius,fuavius,ïcftiusT « minore multótum labore tumfumptu id præftet gratus aliquis amp;nbsp;conveniens ff^^i^^j cibus? Quód fi omnino in fanguinem fg,fgi^ 4^, tranfmutari,coque nos ali velint, ferrei itnti;i,aufi aliquando,argentei (utinam non plum- rei tire. • bei potius aut terrei efficiamur ) amp;au-/’quot;’ P”ß^^ rei redderemur : amp;nbsp;id nobis beeidet/^^^^‘^r^*^ quod Midæ ftultiHimo contigilfe ta ^rjtf„g^ ^ bulæ narrant. FVR. Qmhoedicis? tumt/hert E R. Compertum eft idiotis omnibus tium. animalium carnes mirabilitcr mutare ^i^trientU calorcm, odorem, la po rem, confiften-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. clt;gt;nt juas tiam,gratiam,bonitatem proanmeTo- ^uaUiaiet nun,quibi»s velcuntur, naturæ variera-- nHtritu.

te. Nam calidiqfcs, frigidiores : durio--res, molliorc^ ; denficres, laxiores; lua-

-ocr page 60-

52 THOM. E R A S*r V S viores.infuaviorcs : ûlubriorcs, inûlu-bnorcs: magis minufvc codibilcs, amp;nbsp;ad nutriendum habiles : pro paftionis di-vcrfitatc cfficijta notum ch inque mc-. dio pofïrum,ur neminem id lateat.Hinc quod gulcmancipia multipliées mo matia blu^^^^ lagmandi anunaha cxcog^|arunt, Vw. quibus Äaviores amp;nbsp;uriliores carnes corum rcddcrcnt.Hinc amp;nbsp;illa ratio cxorta • Ïft,fucs*caricis feu ^^ibus alcndi:quo-rum hcpar,quia ficuum faporem repre-fentare animadverterunr, mKUTiy voca-/runrteftibus Gal.j.dc Alim.fac.cap.12 de cib. boni amp;nbsp;mali fucci cap.4.de Rat.vid.

• in morbis acutis 3.(cü.ii.amp;Plin.lib.8.cap. 5i.itcm lib.ió. cap.6. alijsqnc locis pluri-mis. Q^id veró hic opus eft antiquoru ' fcriptorum teftimonijs, iibi fenfus no-ftri nos erudire poflunt? atque omnes homines confentientes habemus ? Si quis experirj vclit,allijs,aut cçparum fe-minc,aut reliquijs nucum regiarum, ex quftus oleum pro more expreflum fuit, aviculas,anatcs,anfcrcs, galliwas, (quam facilimum fadu edpl# ac cdat:quo vc ritatem huius rei certius* propiusque cogno-

-ocr page 61-

DE AVRO POCVLEN. 53

cognofcat.In lade certè tam eft evidens ^gt;'gt;ft‘^^* lire varieras,ut ne paftores quidem ulli ncfciant.Quippe fenfu plcrunque fapor y^g^ßtate. amp;lt;. ordor pabu!i,cx quo tranlmutato gc-ncratum fuit,pcrcipitur : vires alix atq; aliae ufu atque experientia cognofcun-tur. Et ut aliquando guftum hare differentia fugiat, in cafco tarnen o^odem concinnato deprehendetur. Non enim exeiufdem animalis lade cafco#boni-# täte ac dignitate pÄ?s confeceri', quo-ties paftum mutaveris.Purgatorium co de modo reddi,fi capra vel muller pur-gantes plantas comcderit,etiam ex I4ip-pocrate Galenus monuitdicut in lib.dc Occulris pharmac.potentijs oftëdimus. Ergo fi nutriri poffumus mctailicis,qua litatcs amp;nbsp;confiftcntiam eorum tandem nancifci potcrit caro noüra. Quod qua lit à veritate alicnum ac remotü nemo non intelligit.Equidcm corporis huma 'l^ulh in ni ca eft temperatio, ut perfedior amp;nbsp;ex ^^gt;‘^‘^lt;gt; ’'l^ pluribus miftionibus conflata nulla t^^p^^^^g *1quot; penatur aliaemctallis amp;nbsp;mcrallicis,(quc^7jj^’j^^ novimus elemëtis^naxima vicinaefTe) )»»»lt;. lanto eft fubUu«or amp;nbsp;perfedior,ut inter

d 3

-ocr page 62-

U THOM. ERASOVS hæc amp;nbsp;ilia nullus in hac re excogitabilis fit confcnfus. Quo fit etiam/ur in corporis nortri fubllantiam tranfmutari nonvalcanr. FVR. Hoc puto,tcveile, Quæ nutriunt, rei nutritæ (nas com* ' municanc qualitatcs,odorcn1,fa porem: acrirnoniam,con(iftcntiam,di'^itic,-amp;c. At noliri corporis partes nee receptre unquam ncc recipcre apræ fuut mc-• •talIoiWim amp;meta^icoruni qualitates.

Quocirca nc nutnrf quidc talibus pof Qua alum funt.Eft fané,Ut dicis, hæc res notiffima. tur quanta Nam plantas quoq; pro diverlirate fuc^ tiru'n^'bar' ‘'^’^^ ^'’æ alunrur.fapidx vel intipidasgc ticilgt;int. ncrantur,amaræ,falfæ,fuavcolcntcs ,fae-tentes.Quis hoe dilcrimen in vinis, po-mis,pyris,frudibus alijs nó obfervavit?

• Metallis igiturali nos nullo pado pof ^ '^'‘^^' dubito : tamctfi mctallica quæ-ptßimiu^^' ‘^^'^^ itanobis anaica funt, ut fme cis fe* ’ ré nutriri non pofl'imus. ER. Inter me tallica omnia ferme famiharifiimi no-Silesnonu ^^^^^^’^ ^^'^^ • ‘-l^ostarnen nos nutrite, triant, jtd nuIlus lanæ mentis,opinonjaffirmabit. alimenta Qui ppc médicamenta duntaxat funt etndiunt. ac coudimenta, non alimenta ; ut quos codio-

-ocr page 63-

DE AVRO POCVLEN. 55 coftione in fanguincm non tranfire eer to fit cerrins, muiró igirut minus aüa, g quæ minorem habent nobXcumcon-venientiam, inter alimenta eenferi debebunt ; argumento nobis cfto, quod fineeri files, quocunque modo præpa-ratos imagincris, à natura vel peruri* nas,velïudores,vel alviim extu^bantur. Equidem eopiofnis dcgluriti - vehe-menter,laboriosè, amp;nbsp;non fme ptrieuloe* nbsp;nbsp;^*’^^

purgant, quod almirntis rnnnme eom • venit. F V R. Condimentum efle fa» Jemnon alimcntum, nön opus habet probarioncrut arbitror.Qiiis enim in ta me,eum ctiâ exerementa coquiruntur -^ ad cibum,(ale unqnam fenutrituni fen* lit,aut putavit? Nullus ita fuit amens. i Tanto probabilius dieitur reliquanos alerc non poiÏe.Si enim, quod amicilE-mum nobis eft,quoq;earercægrcad-/„f,^^;;,,,^ modum poffumus, non eft idoncum, ^4^ 4/)t4 quod m fanguincmeövertatur,qui pof wagnamoa fint minus tamiliaria cfculcnta fieri * (’'‘!^!'^^ ‘^fi E R. Vidtivcró,quant exadarequira-‘*Ji'^‘^‘‘^^gt; tur limihtudo ^turena: amp;nbsp;tcmpera-,J^ ^^,^^^ menti, into alimenta amp;nbsp;corpora no-tum.

-ocr page 64-

56 THOM. ERA^TVS

ftra. Bilis turn nigra turn flava fanguin^ admodum affines funt humorcs. Neuter tarnen aptus eft nutrire. Fæx cquidë ilia fanguinis, quant ex hepate ad fe at-trahitlien, prêter ununi (plcncnt nufli parti alimentum fieri poteft. Quinimo fi per vena.s in corpus deferatur, tumo-rcs Icir^tofoSjCancrofos, amp;nbsp;elc^iantia^ fini generat.Par ratio eft flavæ bilis : nifi tenim ea à fanguinc lecernatur, difticili-morum morborufit^it caufa: licet nihil aliud fit,quàni pars pinguior amp;nbsp;calidior fanguinis paulo amplius excoda.Qtiod fi tant brevis alteratio mareriam corpo ri noftro fihtilimani, quaque potentia id eft,quod corpus a du cft,incptani ef-ficit,quî,quæfo tedmaginan poterimus, metafla arte in alimenta permut ari, cu familiaritas inter ip(a amp;nbsp;corpora noftra nulla fit prorfus? Quocirca fruftrafom-niant Paracclfici, ca codionc fua fami-liaria fieri: aut fuccos ex ipfis extrados igißium vi in fanguinem tifanfmutari.

Sunt enint talcs omîtes mu^tó turn fic-ciore turn calidiorc temperameto præ-diti,quâm bills altcru?ra.«Naturä certè f rcti-

-ocr page 65-

DE ATRO POCVLEN. 57 retinent corporum,quorum vel ipfr,vel corum materia pars fuit. Quo fit,ut tan turn inter fc différant eiufmodifucei,o-lea,aquç,liquorcs,amp;c.quantum ipla cor pora,cx quibus parati lunt,dilcrcpan.t. FVR. Paracclfus probat fimilia nobis efle meulla, quia ex fimili fylfure, hy-drargyro, falc, conflata fmt utra^uc ; amp;nbsp;/,« finilU obeamcaufam plus alijs commodare/’rffW. opinatur.Similc,inqint, fimili prifdeter • iuncfum nivat. E *. Rudis amp;nbsp;plane a- ^{efdlitiiT fmina ratio.Si enim tria hcc funt rerum *'”''*^'‘'' omnium materia amp;nbsp;principia, non ma-gis metallaquam plantæ fimiiia dicen-da funt.Quis nos fcrat,fic argutantes? i-gnis,aqua,terra,aer,in metaUis amp;nbsp;corpo ribus humanis cadem funt : Ergo tanta eft cognatio inter ipfa,ut ex illis hæc nu triantur ? Proportionis mutatio natu- ^“^^^^ ram mutat,utin exemplo bilis paulo^’J*^^^^“'^, ante propofito , aceti etiam amp;nbsp;alia - nentiS. m» rum return altcrationibus clave licet tat «aturS vidercEtenim alia eft iam nominatoA copo/ittrU. corporumii4fanguinc,quàminbile,alia quoque in vino qi^m in accto propor-tio : undc fit,ut!*amp; naturas amp;nbsp;facultatcs

d 5

-ocr page 66-

5« THOM. ERASME VS

alias adepta fint. Nifi hoc cfict, omnia * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncccflario unum i denaquc eflent ; fbl is

accidentibus quibuldam tes à rebus dif ferrent. FVR. Nóndicuntcademdun taxât ede in utrilque elcmêra: fedetiarn •finiilia.Pinrimu'«'! profedo differöt hæ dux orationes.Suntenim cadgetonen-• » ta in r«bus omnibus : fed non öadem in omnibus infunr mêfiira amp;nbsp;modö: qtiod • * ipfi Äiam confitj^^ur. E R. Oltendi cx ' co nihil probari, quia eadem in tittifq;

repcrianturçlcmcnra. Tu non badend foluinmododcd'amp;fimilitcr incflcdicis: V'clim ergo ott'e'ihf.elligcrcy'qtröfJndi-• nbsp;nbsp;. ^ciohacfimilitudocoagnofcatut-fFVR.

^flfcXat^efcio. ER. Inter ahmentü amp;:corpus /imilitudi -^^nod alitur,mnTa dt hmiiitudöaliashp.ia tient w/frqtiodalimcntü potentiajdeiEquod cor nttiriew ft-pus adu cft.Efcninvfamiliarc èratüjeó-M«/m«»j.’ vcnicn.s,amicfi,Emile,amp;c. inrét'a^imêta .ut .'iv' id dicitur,quod fubfiantia amp;quaUrare u.* . #i.J nobis quä fimilimü cibae facile fieri id5 '’■ .••^'i^kye potcft,qucd nos fumus.Qiiód infn qidtabile eft,isi adu amp;nbsp;poawtifrditfimüc -eüfärquc hunnini c^-poris aliment« ne , ;quidxi fingi potbftÆft pârro rbs-UM pogt; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentia

-ocr page 67-

DE A Wo PO'CVLEN. 59

tcnria nobis jpinqnior alia,(ficut in hy pothcfib.fuit dcclaratü)fcd nos dccaü * potctia agimus.q abunofpcciemotorc poHit in adü pcrduci. Ncc obftat, quod clixationc,aut maccratione quædam c-gent. Nam in taübus altcrationibus nó mutatu|^fnbftantia. Loquimur ergo de fnnilitudinc,proprer qua nulle»muta- • tionc fubftantiali alia interveniente, ah infito noftri corp^^s calore Aio • chylum, languinem, carnes amp;c. mutad comefta res poteft. Qiix fie mutaturdi-milis : qnæ non mutari diflimilis cenfer Ti debet.Similima igitur corpori noftro Similîm» funt, quæ facilimc, celerrimèjamp;in opfi- (^‘igt;ßi»fi^ mum ßngumem mutantur. Dillimilia ”’“ nbsp;“

Tamp; prorfus contraria nobis funt, quæ vel * nullo modo, vel non fine magna diffigt; culrarc coqüuntur : aut in languinem pravum ac vitiofum convertuntur.Me-dium locum tenet, quæ medio modo feiè habent. Ergo fi Metal la in chylum

amp; Emguinem verti nequeunt,figmA-tum piitid»cft,quicquid defimilitudi-nc illa clementoeum inter metalla Ä humanacorpbra garriüt hommes vahï

-ocr page 68-

60 THOM. ERA*TVS

amp; impcriri. FVR. Etfi probatum fatis j • cft,met311a in alimcntorum ccnfu habe

ri non debere,ramen audiani Iibcnfcr,fi I Argument -aJiquid addçrc voles. ER. Addam uni- ' cuni adhuc argumentum : amp;nbsp;deinde la-MetaUa no ^^^^^^^^ ^^^^^'^'^^ conieniu adducro con-lt;i!erg:i viï,cludam.Dicoigitur alimenta omnia(de • ta'alimetof alenti^us corpus noftrum dufitaxat lo-z«y«nj/7«r. quor^aut vixcrunt, aut viventium par- !

• tesal(k]uæ(intcr(masctiam exeremen- | • ta quædâ numer *fficrunt. Quod enim ■ yitafimplicircr deftitutum ell ac fuit, inter alimenta nunquam habitum fuit. ! • Ratio eft perfpicua:Nam caloré alimcn- ! ♦ ,; ■ torum rei nutritae royysv« cfl'c oportet: ■ ' 1 ' ^ u quails in rebus inanimis nee quæri dc-•‘’’A i bct,nccinvcniripotcft. Rede ob id Ga-Icnus etiam omnem alimcntorum ma* tcriam duobus generibus comprehen-fam aflerit^quorum altcrum à plantis,al nbsp;nbsp;: terum ab animalibus pctatur: Tertio i ait contiuerimd,quod ab utroq;fcccr-netur. p yR. Anteverrifti meascogi-tationesTtenim nee maim^ncc mcl a-lerepoffc negabis : li^t neutrum vixc-tit, aut vivciitU rei ƒ ars aliqua cenferi poftit

-ocr page 69-

DE AV^O POCVJ.EN. 6i polTit. ER. Deus in defcrto Ifrahelitas manna cibavit miraculosè : amp;nbsp;ob id hi-ftoria cius hue non pertincr. Manifeftû ex co eft,quod dico,quódfapörem,qua-Icm quifque óptaflct,nanfcifcebatur.

Sap. cap. 6. At mcl fuccus eft ex tore amp;nbsp;'A^ateria herbarui^j fuccis enatus,atqueabapicu '^‘^^^^ ‘^^“^ lis claborarus;ut ex Galeno iam aftdifa.-^'^' Quomodo cnim ab utrifque animalib.

amp; planris fiiracrcturJyicutrius ali^uid • eftetrSed amp;nbsp;apes niella coHigentes cqn-fidcratocx profundo flofculorum etia deorfum pendtiëum fuccuni exfugere, quo roris materia pervenirc no potuit, quem fi foluni expeterent, non in cavi' täte quærcrcnt,fcd uberiorem defuper-ficie potiuslamberent. Si guftarcvoies, in profunda cavitate florum, ex quibus exfiigunt materiä niellis,manifcftè dul^ eis fucci quippiam continetur,priufqua irrepferint amp;nbsp;exfuxerint. Addc quód nÖ manè tantum,dum rore adhuc madent plants,fedpoftquam àfole cxficcatu^ eftjmellificioÄim materiä Gomportant, totofcilicet dic.Nclt;®cx folijs aut partib. plantaru alijs eolligunt, quàm floribus

-ocr page 70-

62 THOM. ERgt;STVS cavis:quod minime fieret,fi rorem dun taxât appeterenf,qui copipfior lupcr fo lijs haerctliis accedit, quod mclla qux-dam venenata fuifle fcribitur, amp;nbsp;quod alias Temper rcferrefolentnaturam,o-dorem, amp;nbsp;faporem plantarum,(fi de uno aliquo generc præcipuè coUeda fint)^e quibus colliguntur.*Fieri hoc non poflet, fi de fubfiantia plantarum • nihi contincrent. Eft ergo materia

mcllis non folu? Fos,fed niiftum quod ex co amp;nbsp;florum fucco: quorum ratio-nc mclla plurimuni bonitate amp;nbsp;viribus difFcrunt. Hac de caufa videtur Gale-num dixiflc,non afllduc nee copiosè,ut ros, cam provcnirc : quod faUum om-nino foret, fi nihil aliud quam res eflet. Tacco,quod roris aërei inftar,quc nunc mannam vocamus,corpus purgaret po tins,quam nutrirct. Alimcntum porro corpori medieum cxhibct;ac in biliofis prompte in bilcm vertitur. Cxtcruiii •nctalla amp;nbsp;mcta!lica neque viverc neq;

vixifle confcllum eft. qin^'e fcquitur, a-lere ca non poflëJi^m hoc no ulus tan-tü probavit, fed amp;nbsp;ratio docuitJEtenini ext er-

-ocr page 71-

DE'A wo POGVLEN. 65 externa fame coadi talia vel nunquam ingeßerunt,vcl nul!û ex eis frudupér* -, ceperuntRatio fupra-iam fuit exporta: quod videlicet nimis funt clcmëtis pro* pinqua Ót ab ea milfionc, quçanimatis rcb.éöveiïitlögiirimè ablunt.Sanè veri-timile dl, ne dica nccclfarium, materia viveatiu corporis noftri materi»magis fimilcm cflc,qua vita carêtiiim.Si enim' materiâ temperatioj^e atqUuftrffmen-* torn varietate formæ munerib. refpon-dere oportet:ac formæ vitales plures 6c nobiliorcs fimul habent facilitates,qua formæ rudiores,ncccflarin omninó eft, illarüfiibicda temperatiora amp;nbsp;formarn officijs accómodatiora cxfiftcre,quä ha rügt;Tatn ergo inter fe habet materie vel fubieda formarn fimilitudinis, quatu gt;nbsp;pfç formeAt vitalis forma cn vitale cogt; gnationê habet mai0fë,quâ cn növita. Ic.FVR.lntclligo argumétö. Scioamp;Para cclfum lib.de phar.dicerc, omnes cibos, quos ingcrimiis,vivcrc.AIias enim RAc rc,inquit,o^ortcrct.Scd nö moror in(nl fas eins nngas.Hi^veró duo mihi occur runt fcrupi,urtus eft, qnód metaUa vita

-ocr page 72-

«4 THOM. E R A »T V S

MctalU vi j^Q^ fpoliant Paracclfici. Magifter eoru • ^^‘^ ^**1^-“ lib.de Medic. cœlefti,hæc habet. Nullus docere poteft mctalla vita dcftitui:cum .oleum ipforum, lulfur, quinta eflentia Icil. ïunima fint ad inftaurandum vires remédia præ eundis alijs rebus. Nifi c • nim vita prædita edenr,qui morbos pel • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lercntylt;on adduco hæc,ut iniulfifllma,

'èe rnendaciffimam rationem eius pro^ • bcm,#cd ut oftendam cum mctallis vi-' tam adfcripfifl'e.ï^t?r eft, quod ex plan-tis amp;nbsp;ammaübus nonnulla perniciofa fuut hominibus. Quare magis aliéna ert horum materia, quàm metallorum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;lapidum.Quanquam de metallorum

vita param (bJicitus fum: poftquam ex difputationibus Antiparacclficis didici, quid de ca fentiendum lit. E R. Si vi' Mctalla notera quis contendat mctalla,prorfus ne vivunt. ceflarium cft,ut vitç gradum cis tribuat inferiorem vita plantarum.Qua pofita, nihilominus va er argumentii, ac li tali?non vivere affirmcmus. Præftat ante cum omnium Icculorum c^uditis dice-re,infra plantas mift^mlla vivere : qua novum vit» gradum amp;«vctuttati amp;nbsp;là-cris

-ocr page 73-

DE AV«O POCVLEN. 65

Cris etiam litcris ignorum fingere. Ratio,quia Paracelfus probat vivere, nil eft aliud,quàni principe petitio. Neque e^ mm eontèüüm nobis eft, ut mox intelquot; liges, vires ab eis inftaurari, foveri,amp; auquot; geri.Deindc fi ita clïc liqueret,nondü ta mê probatü eflet,ideo morbos profliga te.quia vfvant aut vixerint. An «lim i-gnisvivit,quiamorbos multos excin-dit? Ratio par eft aliorum pharmatoru, • 4uc ut pharmaca i u^mt,non veró,qua-tenus clcmcnta funt,conducunt. Plan-t^s quafdam amp;nbsp;animalia quçdam noxia nobis continerematenam, nö inficior. 2^9« om» At hoe quid ad rem attinet? Non enim »« 'vi-vcti4 dicimus omnia viventia nobis alimcn-””'’^**”** ta præbere, fed ex lolis viventibus cibû nos capere: quæ duæ orationes infinité difterunt. Ex viventibus ergo plurima nobis alimentum præftant:ex vita care-tjbus nullum. Quod fi inter ilia quædâ nobis funt perniciofa, multa tamë funt utilia. Sed in vita carentibus nihil eft u* tile,quod a^jmenti rationcm attinct: plcraque non foluminutilia,fed infuper etiam peftifera •xfiftunt.Imo quia inter

e

-ocr page 74-

66 THOM. ERA5TVS

vivcntia applet teperationesdifcrcpaii« tes manitcilaccrniturinimicina, minus limilia cëferi debet,q nullomodo vivat, aut vixerunt.FVK Putaba te vivétia om nia efculcta affirmare:at nüc intcUigo te hoe düraxat veile,nihil alere pofl'e,quod omnino vita careat ,amp; viventi^ rei pars ' * nulla i« aut fucrit.Nö multû certè repu gno.Etenim ex reb. aliquo modo viven* • * tib.pfttis nimirum amp;nbsp;animalib. alimëta noftra,quantû quitte nunc cogitarc pof fum.defumimus.Attamë,aquam,quain rtrum ttr potu utimur,amp;aërë,quo ad vitç coferv* io^iratia tionë tpiritusq; vitalis inftaurationë c-* gemus,vivere nunquâ,puto, dixeriS.ER.

Aquä amp;nbsp;aërë animata nÔ elfe certû cft. At corpus hæc non alere humanü çque certû cft.Qiiomodo enim totics amp;nbsp;tam varié miftù nutriant res adeo fimpliccs? Alium hæc haufta ufum nobis prçbent: quod ante nos Ariftt.monuit. FVR. V-fus certè amp;nbsp;experiêtia demonftrat in fa-Ae fruftra turn aquä bibi, turn aërë per „ rclpirationë attrahi. Quar« nil amplius r^e docent ” ^^^ tequiro, fed ut i^ propofito pergas meiaUa »«permitto. ER. Non ufus^olum oftendit ^lert. verum cflc,quod hue ufq; rationib.quo qu6

-ocr page 75-

DE AVRO POGVLEN. 67

que probavinius,mcfalla amp;nbsp;corö partes alimenta non effc,veru etiam làcrçlite-ræ idem nobis tacite quideXed aperte (a tis declarant. Quid enim aliud voluerût Verba Dei apud Mofen Genei. amp;nbsp;y.cap. quandoolerib.feu herbis hominem, fc-minib.itcm,frudibus plantarü,amp; anima libus vela iuflitjnulla return aliaiw mé* tione fada? Patet igitur,etia Deo adfti-pulantc,mctalla,lapidas,terras, amp;nbsp;amp;nbsp;his * « cruta metallica, adcoqj vitæ expertia 0-mnia,nequaq aliméta nobis efle : id eft, in lânguinë,atq; corporis noftri fubftan tiä nullo modó cöverti pofle.Cöfenrië-tem habemus Arift.i.probl.42 ubimctal nbsp;nbsp;w«^*

lanec.cöcoqui,nccdifl'olviacaloreno- * ftro fcribit his verbis.xaAx.0« 3 5 ap'yu^ee

TO Tiaju'm,ó,'n'nllt;t. f^sv i^iv vtto -^i r ^üait VtpfiÓTt^ai, aXlC dne ^Q^Xijquot;^ m^i xsiXtcuf. FVR. Nó gravatè fcrcs,fi cadê crebrius repeto.Nä redius ego intclligo,dum tu planius amp;nbsp;plcnius cxponis. Paracclfici nó inviti cócedent omnia, du de rudit^ mctallis,ut oi terra cfFodiütur,accipiun tur. Atcuinduftri^amp;arteChemicoru claboratalunt,efculcta fada opinätur,

-ocr page 76-

68 THÔM. ERA^TVS raaietfi fans confutatum hoc fit in fu-^^lt;’W''»«pcrioribiis. Si poflcnt mctalla Humana ^® P^’' pcfduci,ut efculcnta fie jiffi^ rent, poflcnt ctiam fic mifceri amp;nbsp;tempe ràri,quomodo res animats mflcentur ' amp;nbsp;tempcrahtur. Sane mifl:ionis,qus in animatis reperitur, fola anim^caufa eft cfFe6l^. Forma etenim fubiedam fibi materiamfimurtemperatac fingit, (ä-*

• fict ‘^(.'/Kit^fAiysnati^c iniet to t^î (pua-euff inquit, Ariftotlib.®® 7^'£Vƒtajoç:qus verba fupra etiam citavimus) ac matcriam aptam vcl ex terra attrahit, vcl aliunde comparât. Quis verb tam eft intelliges, ut qus,qualis amp;nbsp;quanta materia métal-lis defit,norit,fi cum vivetium materia comparetur? Quis ctiam intdligat,un de ea fit pctenda? Quis denique calorc milccntem temperate fic didicit, ut na-turs, cuius generationem molitur,con-

Ars »un: gruat? Magna mehcrcule infania cft,pu 1 ^Mm tjfi: tare,artcm naturs vim aflcqui,amp; fimili- ■ ftitw na: fer mifeere ac temperate polfc.Si ars ve twam. rammiftionem procurator, etiam for- j mas induceret.Impgt;flibilc namque eft, ut corpora aliqua per feram miftionS vere

-1

-ocr page 77-

DE A^TRO TOCVLEN. 69 vere uniantur,quin fimul temperationi conveniens forma rei ûc miftæ detur. Quod li folus Dei munus eft, formas fubftantiales rebus quibufvis miftis do-nare(fpccics creationis eft: has matcrix formas largiri ) veram miftionem folus Deus cri^it,aut nonfemper confequi-tur eertam miftionem certafornta««!'«-5r9lt;è;.Verum fic unicuique temperatio ™ï^“5 ni fua quaedam for^a^ lùbftantiafts(dcJ^^ artificialibus amp;nbsp;accidentalibus non la- contre, ctt boramus in præfentia,) perpetuó cohx-baret. retînt altera pofitavel ablata,alteram quoque poni vel auferri fit neceflariu. Nulla enim creata virtus facere poteft, ut certo modo mifta amp;nbsp;temperata materia careat forma fubftantiali, miftioni illi congruente: nee matcrialis forma a-liqua velfingi poteft alibi,quam in propria fua matcria,fubfifterc. Hoc omnes noverunt cruditf.foli Paracelfici viden-tur ncfcire’Galenus certè, quem ex alto illi tâ fuperbè amp;nbsp;impudëter defpiciunt^'^lt;‘‘’“ï/^'* exemplo aqiteamp;terrx idem nos clarè®”^^”'^ docuit,ad finem liblt;de Temperam-.his g^^ttßtGa verbis.To fAsr èv o%etgt; /t o^set »g^imi, ÀJ'v-^na.

C 5

I

-ocr page 78-

70 THOM. ERA^TVS

vefity eùôfûvu-ytj ^ y^u^y^Seiim^pu^^ fAtuTui fur ùç ai tu J'i^t : fW Abju neK^-' nu jmau yrew^, ira,^8eaK f*«r tn n -ni^nr Ketm cTf^Difjt, n^ti^t ÖÄuv n^cm;. aXKa n ^t eAuv a,f^lt;f)u ntn^a-oLi.dtou f^ ^vnuçtç yshTota per tota milcere, qux vera de-inumiftiocftjhominipoflibil^cffc ne-gat Gflenus:amp; Dei amp;nbsp;naturæ munus ct ie aitPoflumus quidem nos confunde-• nbsp;nbsp;nbsp;re ahqna,ut per tgt;t^videatur fada mi-

ftio:fedappofitio duntaxat cft,non vera miftio. Quare fi ars verè milcere non poteft, naturæ vim non aflequitur : nec iubftantialcs formas donat. Qua ergo ratione lic temperabunt mctalla Para-cclfici, ut animati corporis apta fiât ma tcria? Nova fubftantialë forma inducat oportet,qui hoc perficerc tetat Sed nec quid adijccrc vel demere conveniat co-gnovcrunt;ncc,fi cognoviflcnt,undc pc tere poirint,intcllcxerunt : nec,fi hoc c* tiam pcrfpexilfcntjquo calore,qua men '‘hemiccru ^’'^ ^ modo,quo in loco,quamdiu,mi-igt;yquot;ilt opb ^*-^^’^ ^ concoqui expcdiatltompcrcrür. quot;‘lt;’“gt;nfuta Hondum enim fuaia cis Deus potentia “^’ tradidit cxcrccndi FVR. Vclhocuno argu-

-ocr page 79-

DE AVRO'PÖCVLEN. 71

argutento rcfellitur, nifi fallor, infiilfus» ne impius dicam, Chemicorii conatus: quo metalla ignobiliora in auru argcn-tumvè pcrmutare tentant. ER. Sic eft, fed iam aliud agimus.Metalla cfculcnta effiei ab arte non pofte oftenfum eft. Quod ft daremus iilis,artis tanta efle ex cellentia, nihilominus eöfiteri ijpbifcü cogcrcntur,omne cum laborc ftultum amp;nbsp;inutile,imo noxift futurû.Prim» quia I^tHls tfi ingenti labore,fumfbS induftria, longoA ^^‘quot;'^ têpore,maximis fumptib. opus eftet adf^”*’^^

t 1 • It maxtml corum præparatione : deinde,quia ab i-^nt tx gncconccpmmtp-Tiv^dffM amp;nbsp;mordace mettUis ci» acrimoniä baud facile rurfus amittcrët.iw/if'’*’ Tcrtió,quia neceftatio aliquid mctalli-cac naturx retinetent; cuius rationc dif-

ficilius multo, quàm cibi reliqui nobis ufttati alterarentur,coqucrcntur,amp; afti-milarêtur: dcmum,quia ex maxima mc tallorum partc,vix puftllum extrahi pof fct alimenti;quod ipfum quoquc pluri-mum excrementi alicni in fc contint» ret.Redius igitur tue etiam faceret, qui ^^,7^;, confuctis utcrctui^' V R.Pulchrè ifta di iparacelfif cis,acverè:lèd «gregio cömento cludüt «»-«»»,

-ocr page 80-

72 THOM. ERA8TVS

Paracelfici. Plus,inquiunt,vinum eft in gutta aliqua old vcl aquæ,amp;c. mctallir cae,quàm in magna copia aliorum cibo? rum.Non enim facile diflblvunturme-tallorum vires propter eorum duritic: fed tanto conftantius acceptas faculta-tes rctinêt,quanto funt minus cibis co--fuetis ^lollia. ER. Satis mcmini quo-„modo propofitum argutentur. Cor-Trtel vafll mptibilc prefcrvatur,aiunt,à minus cor (Qiruftiont mptibili. Aurum ^5rporc humano mi-arpen. nus corruption! obnoxium eft. A'rcct i-gitur corruptioncm. Non reprehedam argumetandi formam: quia Ipgica præ-cepta rident.Tantum quæro,quomodo aurum corruptibilitatem à nobis aufe-rat, vcl impediat? vel id facit, quia nos nutrit,amp; carnes ac fpiritus ægrc diflblu-bilcs ad eum modü reddit, vcl quia cir-cumftat nos inftaraceti,autreifrigidx amp;nbsp;exficcantis,vel quia inftar falis redundantem humiditatem confumit.Sceun d#m dici nequit, cum tantam horü re-mediorum quantitatem nijllus unqua vel fumpferit vcl fum^c poflit. Tertiu ob candem caulam amimari nequit. O-portet

-ocr page 81-

DE AVRO POCVLEN. 73 porter eniin multo fale carnes pcrfrica-re,ut ne putrefeant. Et corpora noftra non à fola putredine corrumpuntunfed alijs pluribus modisintereunt. Habcnt etiam in le caulàm fui interitus,propriö calorë:quarcnus perpetub amp;nbsp;cxcremen-ta générât,amp; partes alignas depafeitur. Non poterit igitur corruptionia caulas '^«»'«M» tollere aurum,nifi alat nos.At fi alit,ver-^ nutriat^ titur in rem nutritai'j^.Corrumpitur go, amp;nbsp;définit elfe aurum,ut fit caro hu-mana. Fortius ergo eft corpus noftrum mutas,quam aurum mutatum. Et cum Qjÿ,4„,u alfimilando fibi alimcntumnutriatur, tnt.corrUf aurum fibi reddit fimilc. Perdit igitur/”'t«r. luam ftabilitatcm,amp; corruptibile fic fit, ficut nos fuqaus. Adde quod corruptibi 1e ab incorruptibili nutriri non poteft?^^”® ^^^“^ Contradidoria funt:aliquid non coi-ptibili. rumpi,amp; aliud tamë nutrite. Non enim poteft nutritio fieri abfque alimeti cor-ruptione.Sic quod non poteft mollelcc- Mrum po re,non poteft etiam molle corpus aleft: tabUe/aifS quia fimile fieri ncquit. FVR. Sedpo-'*“”*”’”'** tabile fadum, m^lc fadum cft. E R. Aurum quia imrautabilc eft, etiam fu- tß^ c 5

-ocr page 82-

74 THOM. ER A^ TVS

f um amp;nbsp;aqua fpccicm Habens aurum eft: • amp;proinde incoftilc. An metallaliquata mctalli naturam perdiderunt ? Acquc ftulte dicunt,cuiufq; rci tëperamentû af fumcre.Si fie eflet, infanis bene, in agris male temperatum eflet. Aequè igitur morbofain morbis rctincrct,quomodo ’ fana inifanitate Icrvaret. Scd fans often-ium eft, vel ob id metalla inepta maxi-quot; • • mè efle,ut corpo^ noftra inftaurêt aut nutriant,quia nimis funt dura amp;nbsp;terrea. Uén^T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftrumenta anima noftra mol

w mollid ^*^ ^ flexilia elle oportet : duriora fi fic.-fffeo^rtut tent minimè ufibus eins apta cxfiftcrêt. • ri(. Perfpici ex eo poteft, quod pili, ungues, ofla,chartilagincs4igamëta,propter fiel citatem amp;nbsp;duritiam expertia funt fen-fus:amp; agre admodumnutriunrur. Ccr-tc ufum Anima nö prabent inftar alia-tum partium: fed adfuftentationë alia-tum partium amp;nbsp;compaftionë tantum fcrèfadafunt. Quod fi ex metallis ali-nftnta fabricari polfent, vix partes alias nutrirët,quàm modo did:a»Quare fiu« ftra amp;nbsp;ftultè nihilom^us tantis labori-bus amp;nbsp;fumptibuspararciftur. Nam ha partes

-ocr page 83-

DE Af RO POCVLEN. 75

partes ex natura fua plerumquc fans du ræ amp;nbsp;robufta: funt : raró admodum alimenta ppftulant, à quibus robuftiores efficiantur.Suipicor fic rationatum fuif fe Tcnebrionë illuin,Mctalla difficultcr diffipantur.Qui ergo his nutrientur, ijs**^“”’* amp;nbsp;fangiys amp;nbsp;Ipiritus amp;nbsp;carnes amp;c.n5 fa. cilè potcrunt dilfolvi. Quare loftgxvos fieri oportet. Niß hoc aut fimili modo fe atqi alios argurq^^^ndo fcfcllc?it, vix* * intelligcre pofium, quid cum movenr, ut his remedijs mctallicis vitam in tot fecuiaproduciaflerucrit. F V R. Iplc quoqj üpè in hac difquifitionc me fru-ftra defatigavimee probabilius aliquid * reperi. ER. (^omodo,fi aliterfenfifleq^^j^^'^JJ^ toties nobis inculcaret fpiritus amp;nbsp;facul runeß^t tates corporis omnes ab his prorfus mi-^H^rnfwr raculosè inftaurari,augcri,confervari ? lt;^^J f»ttrt Hæc ablq; nutritione fieri nulla virtutc *'”**• naturali poflünt. Generantur enim con tinuè fpiritus exfanguinc in corde cla-borato amp;nbsp;exrenuato. Nee aliæ res uffæ aptiorem cis materia fuppeditat, quàm quaeçelcritcr in lènguincmpurum,te-nucm,amp; fpirifliofura permutantur. At cietalla,quocunqi modq wtenuétur m

-ocr page 84-

76 THOM. ER A ^T vs fanguinë tranfmutan nequcunt. Quod • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi tandem mutari poflc daremus, æger-

rimètarnen mutarentur,fanguincmq; ' multo turn duriorcm turn ficciorem ef ficcrcnt,quàm ut (pintuum generatio-• ni conveniret. F V R. Quid fi hoc nc-gcnt Paracelfici? E R. Pro mgrc id fe-• cerint.Non poiTunt autem negare:cum fanguinem pro divcrfitatc alimcntorh * •divcr/lxm gigni, c^'g amp;nbsp;res ipfa demon-firet, idemquc abundè in fuperioribus probaverimus, atque ipfi quoque con-cedcre nolcntcs ctiam cogantur : fi mo do hypothcfimvclint fuam fervare.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qua namque rationc alia oftendent, vires talinm efledurabiUores? Si enim in ünguinem verfa nature fuæ conftantia amp;nbsp;foliditatem amiferunt,non retinebüt » pertinacius alijs fuas poteftatesance dif-ficilius alijp quibufque rebus diflipabun tur. FVR. Fortafle refpondebupt cor-O^gt;ecorrSi runtione amittere duririam.Nam amp;nbsp;na ' turalitcr corrupt® res pleræquc mollio ' res fieri vidcntur. E R. Que corrum-puntur putredine auti^imili corruptio-ne,humidiora amp;nbsp;laxiora iSpe fiunr. At--v, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... tarnen

-ocr page 85-

DE AVR'O POCVLEN. 77

tarnen fuæ materiæ qualitates non ex-* uunt omnino,quamvis nönihil eas mu tent. Hinc fit,quod nee fapor,nec calor, hec odor, nee confiftentia eadem eft ^^^/c^îmet' putrefadis omnibus : fed tantum inter (/,^f,.^„j. fe diAFerunt ferè, quantum ante corru-ptionem dilFcrcbant. De corruptione loquor^per quam res eorrupta «on fta-tim in elcmcnta dilTolvitur lieut eom-bufta, aut per extren^m putrefaftioné* diflbluta. Supra olTcndimus,eibos,ani-malium,earnes,(amp;, quod mirabilius eft, exerementa) fuis imbucre qualitatibus, quas ante eorruptionem poffidebant: de qua: re pluribus in traftatu de phar. . óecul.poteftatib.difputavimus. Nifi eor rupta retinerent qualitates aliquas ma-teriæ illarum rerum, ex quibus per cor-ruptionem gencrata funt,non difFerret vini,fanguinis,laftis lotij,liquorum alio rum, eadavera, ut fie voeem, fed eadem effet omnium natura: adeoque ex quo- _, hbet quidlibet fieret.Quoeirea retindht j^j^J^^-etiam metailorum liquores corundem^pfj^f^yj^^, contumaeiam, qgalitatefque materia-ja^f/W«. les, propter qflas vinei à noftro calore

-ocr page 86-

78 THOM. ERASOVS

non fic poflunt,ut in fanguincm ac fpi-ritus cövertätur. Alius itaq; in plumbi» alius in ferri, alius in auri liquorc la por» c01iftcntia»vis,calor,ineft.in cun dis aut eötumax quçdâ inetallica liccitas amp;nbsp;pc regrinitas reperitur,calori nativo pror-fus adverfaria:quâ prarparatione toram non ai]jittunt,priufquâ in elenfenta rut fus folvantur. PolTunt igirur Chemici •metatta cmollire, Iblvcre, corrûperc, in • nbsp;nbsp;cincrcs redigcre,^ftficarc, oleû aut hu

morë ex eis eliccre: mctallicanaturâ ab cis auferre nó ante poflunt, qua in cle-menta redegcrint.Na amp;nbsp;in cal ce ac eine , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, rib.eorüvis mcrallica fupercft.FVR.Inci

ftnrn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud.Dicunt enim fc in tenuif

finios fpiritus vertere, g fubtilitatelub-ßgt;gt;rit»iait,^^^^^i ‘Uæ ß omnia penctr.t.ae fpiritus S!lt;tnt/ nonros eo modo mirifleè recréent. ER.

Eodë rclabcris.Vel enim hi fpiritus mc-tallici materiæ fuæ naturä fcrvât,vel nó fervant.Si amittere pûtes,inutiles fucrit laèior ex metallis tales fpiritus febrican-diPoterut enim minore tuin labore tn jmpenfa ex rebus nobis amiciorib.para-ri.Si rctincnt,rurfus oleum amp;nbsp;operä om nem perdidifti;imó détériora cftecifti.

-ocr page 87-

DE AVRO POCVLEN. 75»

Quippc res illç,qiiæ cû corpore noftro convenientiä amp;nbsp;fimilitudinê habet, cre-bra uftionc feu dcftillatione Chemico-rü perniciofiores fubinde fiüt:ficut mei *« amp;nbsp;vinuni:quevencnofa cfficiifto modo Paraccllus docuit.Facilius iftud evenire „tßHt^pe^ crcdcs,fi cogitabis qua noxia rcs efficia- nkuft. tur fang* is,cü nimirücoquitur.öava bi lisctiä veneno peior redditur, quoties plus iufto à calorc noftro tepido afiatur.* Quanto igitur cxitfbfiora illa fient,quae gratia amp;nbsp;cognationë nobifcü hullä obti -nueruntïFVRQuocunq; me vertam,óc quicquid cogitë pro Paracel ficis,fruftra me cogitare video. Scio femina quxda Semim invcniri,q ipfa cfculenta nö fint,frudus ^u^damno tamë ƒ ferunt efculcntos.Sed hoc abfq; efculètufru vita illa,quç nutritione defcribitur,fieri ^^^ P^of^ ncquit.Hacctfiin mctallis inefte darc-^“”*^“®' mus,nu tarne extra terra talcs rructus c-derc polfcntHgncs.n.quibus fua ^rc om nia coquunt Paracclfici,p fc nö generat, fed genita perdût.Oppofui tibi omnia^fj vclabipfis gbieda mcmini,vclpmci» pfum excogitarc p^tui:nÓ quidë co ank mo,quafi prob«bi!ia iudicarë (quçda ab fur da eile nö ncfcivi)fed ut rcs dilucidius

-ocr page 88-

ao THOM. ER AST VS

cxponcretur. Non obeft,fcd véhemetef ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodeft, quidam fæpius repetivifle ac

. nbsp;nbsp;nbsp;ƒ« diligentius inculcallc.Nam ut Hipp.ait,

pdluntur. ^^ '‘‘^^f/** ivfiye^, « f^iAAet lin aiamp;vm d^

T^f ^ir yvaifA^ç f^fmçpt'^ai mç tcwnuTi Aó-•yoii 7r«oïlt;i-.Propter hanc caufam te oro, ut me porto etiam feras inepnïntem.

E R. Perge,ut lubet. FVR. Poftquam •non Äpcricntiafolum, qua: ftultorum quoque magiftra^ftitur, verum etiam Iblutis rationibus, amp;, quod multoam-plius eft, facroiandi verbi Deiconfen-tiente teftimonio demonftratum eft, ■ metalla(Ratio par eft,metallicorum,ter rarum,lapidum, denique omnium omni vitœ gradu carentium/ive ex deinen tis proximè concretorum)amp; ex his vi i-gnis extrada o]ea,liquores,pulvcres,amp;c. infanguinemamp; fubftantiam huniano-X«m»»f'^^^^ CP’^P®’^“™ permutari non poflc, talla.fi wo»confequi videtur altera difquißtiornum natriat.de cRiæ alcre nequeunt, abfque noxa infu-y »ran tat« per devorentur? Etenim c^m cibis de-p^ßint.^ glutimus interdumcliqua,ut ccraiorü

integros nucleos fua tefta inteélos : à quibus

-ocr page 89-

DE AV*RO POCVLEN. 8i quibus raro aliquis læditur, crû neuti-quammutatosrurfus egeramus. ER. De hoc poftea vidcbimus : nunc viden-dum erit,quid Paracclfus docucrit(hoc cft,utrum metallaputarit aiere:an phar macorum duntaxat rationem volucrit obtincre? F V R. Dixi paulo ante Para-celhcos flaetalla amp;cx his conft^osii-quorcs,ut médicamenta ufurpare. Scio Parcccllùm hic, ut in ahjs omnibus,va- • hum inconftantemf^ffe fuiiîc;at cius fc- * ftatores non animadverti cadem levità tc laborare. Etdcmagiftrocorumhoc Taracelfîa affirmare poUum, cum fic fæpè locutn^dfM/f met circ,âc fl ratione nutritionis folum pro- ^‘^^^‘^ f‘f'^‘^‘ . deflent metallà.Hac de caufa pharmacaquot; ^^‘!^^'^'* icribit ahmento rclponderc debere : amp;nbsp;ob cam rem opus efle, ut purgentur amp;nbsp;finccra exhibeantur, ne quid noeës aut codioni refiftens retincant. Aurum amp;nbsp;Tartarum diaphoretica(fcribit in Aph.) funt cibi. Item,Remédia prins oportet in ventriculo occidifd eft concoqui.) b dem hoc lon^a verborum ferie conten dit hb.iParamir.R^n nullam pharma-cum efle in prima vitafua;fed ncceflum-

f

-ocr page 90-

82 THOM. ERAS«rVS cfle,ut moriatur amp;nbsp;Goncoquatur. Veterem cnim forma nil prodeire.lib.de Tar taro, Solum alimentû totû corpus per-^ vadit: eoq; folo morbi ubiq; inveniun-tur.Quod de alimetis hie affirmat,ubie] ; alias pharmacoru proprium elfe afleve rat. In magna Clururgia hoc tinduris adferibàt non femel tântü.ln calt;iem,au-xilia naturae cognara elle oportcrc,ait.

F Infr gr«parïdum,ut cibus cundii Ta fi^^^-Artem quotp viuhcra curandi in cö racelfam eu totam fcribit pofitam, ut Medicus vu!-raturigt;hagt;': ncri conveniens offerdt alimentum. V-mads vuh bi ex pharmaco, (addi^j natura alimem «ewwittne tun^ attraxit, rcliquum ficut excremen-‘* ^^' turn rcijcit.Nam inftar aliorum ciborn omnium in fc exerementum continet. Item,remedia ira funt componenda, ut haud aliter ea morbus tecipiat, quam famelicus cibum,amp; fiticulolus potum: quæ videlicet probe nutriant, non vcn-triculum tantum intarcianr. Item, Bal-fAius naturalis id eft, quod fanat, eget adhocdupliei alimento. ^num exhi,-bent cibus amp;nbsp;pot’.is:;^crum,remedium vulncri impofttum. hft^itur unguen-

tum

-ocr page 91-

DE AVRO tOGVLEN. «j turn feu medicamentum Baliami conveniens alimentum. Quare in primis hoc Rudere debet bonus medicus,ut a-hmentum aptum cligat. De auto ligilla tun be leribit. Sciendum cft,vifccra au- ^^^^’ ’^x^X ro potabili fuftentari ac nutriri : quod faraaijo, om nes medici præpatatum habere debent. Qiflfquis enim co caret,nuUius eft præcij.De Elephantiabs curatione ait. Qiiilibct homo in fe Balfamü coi^inct: • quo leprob carcut.ÄiTrum igitur pota-* bile cum eft in vëtriculo, diftribuit luas vires inde in rcliquü corpus:undcliumi diras pronafeitun quæbalfamûcrefccre facit. ER. Non diîbmilia feribunt difci-puli.Sic enim quidam ait; Quodun cor-pore non coquituqphacmaeû non cft. Nam pollyno ante,Jcodionê, prodit ex ^ei cutu!^ rc qualibccfuavirtus.Aliusquidat Âurû virgin \gt;tx incflcntialem virtutem redegi,quainquot;''■'''^‘^''‘* humano corpore inftar aliorum ciborü cÖcoquatur.Et quid opus eft argumetis aut tcftimonijs,cum re a ia nulla magft '

imponant ii^prudcntibus, qufm quod ex diflblutoauro ,^ëmis,alijsq; preeio-fis rebus vitæ ac iacultatum omniuni

-ocr page 92-

84 THOM. ERA?TVS confervationem in multa feciila,iuvcn-tutis rcvocationcm,robur,amp; tantu non plcnam immortalitatcm, promittunt? f^celfm p YR. Atqui meminiJParaccUum aurii 4 KU t at^ poculcntum damnare potins quam lau rvmplgt;CUU:\ „ -lijn t/iznkwjf.110 dcRciLUCitat.aurum m bet volatile faccre priufqiiam j)rxbea» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur degkitiendum. 57f«/«!/^4«r4gt;5inquir,

au^t/ifs, fta »ec ahud metadt arca»» aut • ^pharf^acum hating dehetiz ,»tfi z/oi^mie fgt;r{(fsjtt redditum,at(^ueifgt; fne/add reduct parr0/10 valent ampkus. Si enim recipiat narurâ priorem, ex duobus alterûfequi cxiftimat,ut vel eolligatur in vêrriculo, amp;nbsp;cü ftercore eijciatur;vel in priorë natura verfum cü alia mala plurimainfert, turn ventriculi tunicas inauret. Quod qui fieri pofle putat,is iam Mida: Regis fabulam pro vcra hiftoria mefitó habc-'*’*’’*..^''bit.In s-Archid. Aurum potabile expreß racelfo re' ^^ “' aurum rcduci pofle aflent : eoque Judtur j„ ab eflentia quinta diftingui iudicat. peiorem/or (^locirca tutó dcglutiri nö poterit:aut w*»»- fruftra (altem dcvorabitur.»ln eod. lib.

hæc'habentur. Prof^/jodum meredibi-/eefifexmetadfffprie/êrt/m^tx aure^ ^uin-

-ocr page 93-

DE AfRO POCVLEN. 85 t^m ej^nf/am abj^ue erodentib^ para-re ; cum fine bü vinei auntm neunenf. Etü veró dicit, corrodentia deinde ite-rum fcparari,cxperientia tarnen contra-rium deinonftrat: nee iplc negate aulus eft/xpifßme fecerniamplius non pofle. E R. in ^ac fententia alij quoque tucre. Arnaldus Villanitidem fetibit, Chemi- ■^'■»«/Æ corum aurum noxium efle,qniacum ./”*?f* crodetibus fit paratjim, amp;nbsp;auri viPtutes ^ non fervet. Quidam noc aurum ex an-timonio parari aiunt:ncc inter fe differ-re aurum potabile, oleum coagulatum, amp;nbsp;fulfur Philofophorum(feu potius ftul torum)ijdcm aflerunt.Q^ód fi ergo vexa funt,quc ifti dicunt,nobifcü fentiunt: ac perfundi iam munere noftro fumus. Quoniam clarè probavimus,metalla,amp; quæ ex cis parantur, nul’o modo alere poffe-Fatentur autem horum pharma-corum laudarores prxcipui, tuto non ingeti in vcntriculum.Quid ergo reftat amp ius,quàm ut nee alimeta dicamtft nee mcdicaitienta fecura putemus?

Ncutro igitur modjicommodant.Si ergo aliquiseoriftn ufus eft,in externis.

-ocr page 94-

S6 THOM. ERAS*rVS morbis locant habent. FVR. Minimi opus elle puto,ut omîtes locos addaca, ^^ariceJ/iis quibas Paracel las aari arcanum,auruin iirtri area: poculentant,aaram diaphorcticunt,au Jhriuiifuin ^^ qw^’^am ellcittiam, ad cœlos alq; ba tam e/fen: dibas cxtollitióc ijs virtatib. ornat, qaas tiamt^e. rei create nalli Deus dedit, nc^um mc-adcelos tol t j'lis. ^aquc iit hac re,at in aüjs omni-rbuSjlcipUnu incndacii arginr. Memini ‘^‘^ Vila longa g'tit Para- hoc noniine damnare,quia prohibacrit M/us. nbsp;nbsp;aaram in tra corpas lumcrc. ER. Idem

Rapclcilla ana cant Lullo niltilominus aflirmat tam aarft potabilc, tam qain-tam circntiam non natrire folam,vcrü criant faginare: amp;; nefcio qua: mirabilia opcrari. FVR. Condat ergo Itic libiji-cutParacclfusamp;lcquacescius. ER. Pa-' ta!nè inter Paracel(icos inveniri lie im kios rermt ontniantj at alccraras partes credant alimenrant fada ex impoli tiscataplafmatis attrahere? FVR. In-Icienrillima cRe oportet, qai univerfas corporis noftri partes à failgaincdunta

nia tarnen inter

xat nutnri


cós repeduntur literanun prorius igna J ri,uoa

-ocr page 95-

DE AVRO POCVLEN. quot;87 xi,non temcrc aliquos inveniri negave-ro.Dc alijs melius fenrio: ctli nonnullis* etiam (puta magiftri lingcre gloriofuin videcur. ER. Atveronondefuntexil-lis,qui magnâ fibi doctrinam arrogant, qui ralesincptiascomprobantrbalfainü corum fucco Ali dicenres. FVR. Qtiid tanden’eft illcParacelfi banàir,ÿs? ER. Balfamum in Chirurgdd dicit eflc.qu,od àputredine præfervat corpora wo dra;.# nempe falcm in nofts exlidcntem. lib. * de Vita rcrum.yw»;/««? e/l, inqmt.j^iri-tufff cuitff^ue cerp^rù vit^fn (^ balj4-mum eiufibem ef^ : hi^min/f aute^ 'v/ta nihil itliitd e/},quàm filierens halJämi/SjCiP-lefiis c^ invifihilts ignis , a er concln/i'/s, tinlïuifalls/fiintm. Hunefpiritum in præfenti loco affirmât pro reruns diver fitatc varium effequem in i. de Viribus fpirit. un um eundemque in omnibus mcmbrisponit;ncul!a in re fibi confier. Si fie habet res, perperam dicit, fpiritum five baUamum abs pharma r corum fuc(lt;p nutriri amp;nbsp;vegetari. Nam Q^i^ofpirk lib.eodcm cap. 2.^rigincm fpiritus CK- ttis%‘i ex:s trinfecus venke , non cum carnibus tra corpus.

f 4

-ocr page 96-

SS THOM. ERASTVS gcneran,ait. Idea non eji-,inc[mt,rolgt;oran-

-ocr page 97-

DE AWO POGVLEN. 89

turn partis vulneratœ, omnino per bal-* (aniurn intellcxit nativum partium ca-lorcm. E V R. Cur non eodem cum a-lijs modonominavit? ER. Vtnovarct aiiquid:apaucis intclligcrctur:amp;reftius alijs loqui ac fcntirc viderctur. F V R. Omnes hafee nugas fcio firme ipfiufi met teftimpnijs refclh pofle. l^ulla e-nim in re fibi confentientia fcripfit : fi, qua: diverfis loeis difleruit, obfertetur, • Interim quæ de admifandis amp;nbsp;plane fin * pendis viribus auri potabilis, de liquo-rc,cflentia,arGano,magifterio, turn auri amp;nbsp;argenti, turn margaritarum amp;nbsp;cora-. liorum,clcdri,antimonij,prodidit,à plc rilquenon putanturvana amp;nbsp;ementita effc-ERPraeclarè fcio,paucos ifta cxpen-dere: plurimos non pofle iudicarc: fed virtutes illas divinas demirari: aljquos ftultitiam amp;nbsp;temeritatem iftorum ride-re : nullos ferè apertas amp;nbsp;pernitiofas a-dco polliçitationcs cofutatione dignas cxiftimare.At quid interim fit ? Emugt;- f^rM^ gunt aurungt; argentum que ab ægris : amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^

ingente mercede ^cepta fœdè impieq; *’‘^^^' excruciatos m«danr,Nec moventur ad

f 5

0

-ocr page 98-

90 THOM. ER?fSTVS pieratcni aliqaam morte hominum* fed admoniti etiam præfradè pergunt-Vide verb quam præclarè factum (num ip T^''irquot; ®^cufcnt.Dieunr omnino morituros ex torn homit ^° inorbo alias fuifle: ac medicameu-tidiorum. torum fuorum benefieio, qua: folos cu-rabilcs fanent, tormenta lon^ora effu-gilfe. iVR.Qiiibus argumetis perfuadet hominib.pharmaca ilia tâta efficacitate » * vires collapfasij^^mvarc^Qiiodenimp nutritione id no fiaqfatis id perfpexLER. NuIlisTola afleveratione amp;nbsp;poHicitatio-Tgt;»-acelftci ncimprudctes amp;crcdulos demcntät:Er, fxadione (quod mirabile maximè eft,) fola auri p-auri purißt ftantiflimi amp;nbsp;puriflimi exadione fide fa wi Quitos ciunt : dum co fibi opus efte affirmant ectpiun . ^^^ cœlertium pharmacorum præpara-tioncm.Maximaenim pars divitum pu-tat,aMrum,argentum,gemmas,quia ma gno eftimantur,ctiam magnas in fanan do vires habcre.At ipfi his acccptis,puf-verem Mcrcurij,aut vildfimi pretij pc-ffiferum liquorcm reddunt.FVR. Quid fl fortafle roborari vires ptitent alia ra-rionc,quàmnutritionel ER. Atigno rant Paracelfici, quale Ïobur corpori-bus

-ocr page 99-

DE AV^O POCVLEN. pf

f^iriiitn ma bugt;' non fff fituinindff mia.

bus noftris conveniat. Non enim duri-tiaferriaut a’iorum mcrallorum iiidi' canda eft finnitas humanorum corpo-nim:fcdmcdiocritatc il!a,qua idonca lunt ad obcundas animas fundioncs. quarum caufa fada funt.An non maiiilt; feftum c^, hominum oprimè valctium corpora mollia elle: amp;nbsp;ægrotAnium plurimorum dura amp;nbsp;contenta ? Toto ergo cœlo faHuntux ^ um ob can* eau- • , lamrnetallica pharmaca maxime cou-ferré een fen r, quia dura amp;folida funt. . Quanto cnim duriora dunt, tanto inc-ptioraad omnia naturalia muncraeffi-ciunturficut ante probavimus. Certè quantü (cnefcimus,fantû augetur duri-tia:fcd viribus ex hac re lucri nihil,dam-

ni plurimum accedit.Viribus igiturpol let, non qui duras habet carnes, exempli gratia, fed qui uübus anima: aptas nadus eft. Confiftit porro virium eft h ^juibiti fentia in iufta temperatione amp;nbsp;copiaconß/fat vi partium folidarum amp;nbsp;fpirituum : fz^fii^mrobuf, inftrumcntllrum a'pta concinnaque fi-gurationc. Q^horum vitia tollit, vires inftaurat de auget, maxime ve-

-ocr page 100-

92 THOM. KRAFTYS

Verb,qui conveniente alimento partiû fubftantiam fun ul cum tcmpcramento fovct,confcrvat,äuget.- nô qui duritiem inducif. Cætcrum mctalla nec Ipintus ncc partes alias corporis noftri nutrite pofle,clarè firmeque,ut opinor,oftcndi-mus. Quare fabulæ fuut amp;nbsp;plaida lom* ni^, qua: de tali virium confirmatione fabulantur Paracel fici. Vtinam verb fo-• • las börfas fuas rcÿqrent ifta ratione : amp;nbsp;nonfævam limul carnificinam exercèrent. FVR. Nulla ergo alia rationevi* res confirmari poflunt, quàm nutritio-ne? ER. Nullacum proprièloquimur. J^rm?-^^^^ ^^ metallis parata remédia,quçcu firmfntur.^^^^ ^^'’^^’^’^° coguut,nediffluant ac ’ dilTipërur fpiritus, nulla forte invenies.

Adftringentibus externis potius id con fcquimur, quàm intrb aflumptis : cum præfertim virtute ignium praeparata ca Icfaciendo amp;nbsp;ficcando plus diffipent, tmèm adftringendo fervent. Ratio eade eft illorum,qux cogcndo partes laxatas contrahunt. Nam ex talibts vix ullum reperitur uftionis feufterimoniç cxpers. FVR. Paracclü dÜcipulitum magiftro Martis

-ocr page 101-

DE AWO POCVLEN. 93 Martis feu fern crocum valide cxficca-re amp;nbsp;adftringcre affirmant: diffipare nÓ concedunt.’ E R. Qua ergo ratione di-cunt,eum aquam hydropicorum con-fumcre? Sed cfto, ficcct adftringatque ftrenuè.Anobidnódiffipabit? Quam multa funt,quæ utrumque præftant? Certè ex prsepatatione acrimonie nan-cifcitur corpus adeo durum vehemen-tibus ignibus cxercitatum ac mmatu. • An non præftat familiaribus amp;nbsp;à natura alinicntorum minus alienis vifeera adftringcre amp;nbsp;cxficcarc? Ego fane in a-feite laborantibus aliquoties expertus fum vinum, in quo chalybs ignitus iæ-pius exftindus fuiflet, ftrenuè aquas expurgate : quicquid de fuo croco nugen-tur illi miferi. Qui præparâdi rationem à Paracelfo traditam attenté examinarc Volet,facile quanta vi pollcat dilcutien-di perfpiciet. Quare porto temperiem corrigendo vires inftaurant,naturœ gra ta amicaque efle dcbcnt:mctallica ver# non inimicagt;anrum funt,vcrum etiam vehementer calida^nivcrfa. Q^arc in folis frigidis aft'cXlibus côducibilia fuc-

-ocr page 102-

94- THOM. ERx^STVS

rint. At in his etiam præftat ufitatis,amp; fiicci alimcntanj aliquidconcinentibus uti,quam mctalhcis. Sumni-atim dicain onmia:amp; quidcm Gal cm verbis. Qui vulr,inquit,robur acfirn-iitatcm cor-poribus compararc,0wxlt; J« jxjTn/r, oöc# cxÄr.p'iiv 'n o-ci)/A,ci (çxf : »»C oSsv cd dwei-f^.HiTUV pispiëv çmp^tv^riôtjffBvmi ^g^ m f^s-pn èivtpiTroJ’iS'c^i ïd? n^iciti^cieti Tretpi^tTiq. H FVR. Siergoneque nutriunt ,ncquc • roborant, ncqiu®tcmpcricm common dè corrigunt ifla remedia , vires non tam crigunt qnam profternunt Qiio-circa cxplicata ferè iam eft, tota de his Turpnalb pharmacis traelatio. QiiippcParaccl-duQt i^^arn |j^j5 iib;clc Gradibus conftanter affirmât, 4‘itiona^' Pl'^armaca omnia morbos roborando lie pc lere , ac li quis hoftem manibus propcllcre nitcretur. Addit deinde, ro-borantia omnia remperata efle. Et præter quintas eflennas temperatum nihil ex hare. Ex quo certè Icquitur, cx-/ari/t^a^ir, q^j^fJ^ jli,^5 effientias nihil robora-*M«^^nÏS ’^‘^•Ffuftfüigitur arcana,mi^fficria,tin-duras,aurum poculentum,amp; alia illiul-nborat. nbsp;nbsp;modi cxcogitata fluff. Diftcrunt enim a

quin-

-ocr page 103-

DÉ AVRO POCVLEN. 95 quinta cflentiarficut in Archid.viderc li cct.Dcindc li quintæ rcrum cflentiæ ita differ unt,ut res iplæ difcrcpant,quod in Archid.iridem aflcvcrat,quï poterunt cf fc onmes temperatse?. Parantur ex cali-diffimisdiccillimis, frigidiflimis, amp;c. re-bus.Si differre ncgct,perinde cfit,cx qua cunque rt paretur. Quid igitur opus tot tantisque lùmptibus amp;nbsp;fudoribus ex auto elicere,li ex viliffimis rebus • nullo furaptu ae laboif,tempore longif nbsp;nbsp;nbsp;•

linie breviore parari xque bona tempe raraep poteft? Quo denique iudicc de Quinta ef» cretum fuit, aut decemi oportet, quin fintia non tas Paracebicorum effentias tempera

- fata. tas diel' bcnlus contranum pronuneia bit.Ratio fallum elle affirmabit.Qtud i-gitur? An non redius ccnlèbimusffara-cclfum mentiri, quant rationem atquc lenfus noftros laUi ? Quanquam non tam mentitur lib. de Grad, quant verum dielt in Archid. amp;nbsp;alibi : quibus locis lernet ipfum mendacij cqnvici(gt; E R. Optiigè argumcntaris ; nec a-lio , quant te ipló , opus habes Do-dore in caetera , * Hue ufque Para--

-ocr page 104-

96 THOM. E R A S T V S Paracclfi phantafiam ipfîufmct verbis arque argumentis confutari. Qm hoc genere argumentandi delcchantur, plù-ribus amp;apertifîimis contradidionibus rcfellerc poterunt: li modo cos non piger fcripra mondroli hominis inrer fe confcrrc.Èxcmpli caufa hoc adferam. Auda^er afleverat frequërer ,Tirturem amp;nbsp;cfficacirarem pharmaeorum polira • efle in quinta eflentia feu vitæ fpiritu.

• Sic ergo coUigOj^lbi eflentia quinta nô cft,ibi virtus nulla.Vbi vita non cfl, nec quinta eflentia. Ergo ubi vita nulla cfl, nec uirtus aliqua cft.Hæc ex 3.Archid. amp;nbsp;alijslocis plurimis probatem ci us efle, fi putarem ab aliquo negari pofle. Per-go igitur. Virtus mcdicinalis confiftit infola vita. In mctallorum calce nulla Quinta eß ^^ vitaErgo nec virtus aliqua. Qubd ßntiafitiv'^’^^^ mctallorum eflentiam deftrui o-rebiücon portcat,ipfius ctiam auri, priufquam ruptu. extrahi poflit quinta effentia, ab co paß Hin docctur. Qui ppc in calccm redigi oportet. At hoc eft eis vi^'m adimcre: ut in lib.de Morte fc^bit.(^arc inutilis eft omnis iftc labor : amp;nbsp;tontundem ha-

bebit

-ocr page 105-

. DE AWO POCVLEN. 97 ^ebit herba quolibet virium: quantum metalla : nee mctalló mctallum effen-tiarn poft fe felinquét meliorcm.F V R. , ,, In lib.de Refuïcit. duplicem calccm vel ^^^ ^^ éinerem pon ir.Alter revocari ad metal- ^‘ lum póteft,alter non poteft. Hie volati-lis eft,ac plus ficcitatis, minus pinguedi-his habet: ille plus piriguedinis ^ minus ficcitatis retinet : cuius gratia fluxi-lis effici rurfus poteft. E R. Incaffum ,• , hæc obijcis.Ipfe enim ^aulo póft prœci- quot;*^' pit,ne intra corpus ullum arcanum aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^^

. rtendum metallum lumamus, quod non volatil^.i^p^^^ V» 1e potius fit fadum:amp; omnem habilita- latUe/itfafi tem.confiftentiam amp;naturam metallic/«?», recipiendi amiferit. Sequitur ergo iri pharmacis, qua: fecundum eius dodri. nami bibi poffunt, nullam efleVirtutem rnetalli : curri ex cadavére confeda fint.

Sed ifta obiter dida lunto. Dixi unum quemvis ihfiniris talibus argumentis ómnia cius placira confutare pofte. Nullus enim exftatab hominum mt^aiacelfi’^ moria Icriptcy, qui in omnibus ita ma- ^»^^i! j-i'^ nifcftè fibicontradLat, fequcipfum da”^'^quot;**'“’'^* rius retutet. Qwod certiffimum docu-

S'

-ocr page 106-

98 THOM. ERA*STVS mentum effe porcft,cuminfcicntiffimu amp;nbsp;prorlus turbatiffimi hominem ingc-nij fuifle^qui nOn nin cbrius, ant futorc Dxmoniaco percitus fua feripferit ; ac proinde quid confentaneum aut difleri tancum efi'e vidcre non potucrit. Tol-lerabileeft errare. Nullus er^m hohio exliftft, qui non plurima ignoraverit, * quique in il!is edam, quorum feicicn-• tiam poftiderc ii#licarct, non læpiffimÔ fallus fit.At hypothelibus proprijs con-tradiccre , id verb defendi cxcularivé nullo pado potcrit. F V R. Ergo rem ipfam conGdcremus, ut quid in ea vefi autfaifiiilli^planius videamus. ER. Extracontrovcrfiam poftrum arbitrori Jiue/ttncx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

médicamenta ex mctallis amp;nbsp;mctallicis taxai: affet colifcda, non tantum titihftmïa ih ui-{Hbm. cerum amp;nbsp;externorum atïeftuum cura-tionibus,lcd propc neceflaria cxfiftcrc. In caufa hoe cft,qubd propter fubftan-lixdcnfitatcm validas vires obtinend line quibus fæpè exterhæ aft'edioncs vinei non peflunt. Tutidlr corumufus hie eft,quia amp;nbsp;non èeile ad profundunt corporis per tot interîedas partes pene-

-ocr page 107-

DÈ AVRO POCVLEN. ^9 netrant, amp;nbsp;auferre ca pro arbirratu no-ftropoflumus. Cum ctiam noxamin-tulerunt ,facilius corrigitur hic error, quam qui latentibus partibus accidir. lam de internis folummodo ufibus a-gere propolitum habemus. Deprinci-piocöniWtutum nobis eft,omnia ilia, quæ aftiimimus, vel alimeiiti veftnedi-camenti naturam habere,vel utriufque • vires obtinerc.Dcmo«ftfatüm veró cft, • mctallica,amp; metalla,quibus hodie Para cclftci tanquam à fc inventis amp;nbsp;introdu dis Vemedijs tantas laudes adferibunt, nullo modo corporis noftri partes aut Ipirims alere. Ex quo confequitur, nee inter ftneera alimenta cenferi, nee in duedicatorum ciborum numero habe-ti debere. In medieamentorum igitur Metallica linccrorum ordine eontinentur. Mc-pharmaeä dicamentum porró diximus efle, quic-J«»#/«quot;« quid corpus noftrum poteft propria ’»f'^'f””** virtute fua mutate ; licet ipfum null^”‘’* lubftantiæ fuæ parte rautationem à nobis inftar^limentorum (nihil cnim vetatquædam in i^bis ealefieri, atte^ nuari , diflolvi ? ac tandem diffipari)

-ocr page 108-

lOo THOM. E R A S T V S

s.ffl^‘ •

fineert qua fint.

pariatur. Hanccnim finccri medica-menti naturam cfle indicavimus.Si rc-periuntur rcs aliquæ,que ncq; commo-dant, ncquc incommodant fenfibiliteri generis funt vinacea amp;nbsp;ceraforum ft'^necahe t^ftacca feu lignofa gtana fimul eu car-«»»»««fsneautfuccodéglutira,has n®s inpræ-terîtar i»5 fentia’tatum inutiles efle monebimus: inter médicamenta, cum nee altèrent, nee alterentur nmnifeftè, non nurtiera-bimus. Ergo medicamentum fmeerum ((pÄ^^axAv Jgrscè illud propriè vóeatur, quod cum benignifeu alimcntari) fucci nihil in fe habeat,corpus tarnen altcrat

^uxiliHm ^c immutat.Hoc fi invet,Coj/ör,^«, id eft, jMd. anxilium,nominatur:fi lçdat,lt;^A»j7»*^/fly^ ^ xanSp^Dv à Græcis,malcficum venenû# amp;mcdicamcnrum pravumfeu noxiuni yenmum à noftris dicitur.Quanquam vencni no I^*'^ men(Apud veteres etiä in bonam parte accipiebatuijnunc non quodlibet phaf gracum nos lædens figniheetded exitio fum amp;nbsp;mortifcrum duntaxat ita appel* latur.Sunr enim ex phamftcis quædani totis naturis nobis itico advcrfa, ut vix unquam fine certi pcriculi mem exhi-beri

-ocr page 109-

DE AVRO POCVLEN. loi beri poflint, quæ malcfica amp;nbsp;venena amp;nbsp;ddeteria nuncupamus: inter quæ tamé ^'^Jr^^^^ alia alps nocentiora efle,fcire ac merni- ’ nifle oportet.Reliqua copia amp;nbsp;quantita te folum perniciofa fiant. Tons fubftan tijsmalefica nunc diçimus,quæ tempe-tamenti fui proprietate inimica nobis exfiftunnut crodcntiaveficam,alijsquc partes exulcerantia, validé purgantia, putrcfacicntia,inefFalfili qaaliratccor • aut cerebrum ofFcndcntia,amp;C(Etfi enim hæc qmnia fimpl quoque calefaciunr, frigefaciunt,amp;c. non tarnen hisfolisamp; nqdis qualitatibus talia pcragunt.Pluri-mum enim diftert fimplex calcfadio à Qi^^fi^ ’^ purgante,putrefaciente,ac erodente ca-Icfaóbone. (^oniam fimplex caliditas ^^XX-non crodit,ni(i fumma fit at mcdiocris „étem aut etiam in crodentibus amp;nbsp;fepticis id effi- erodentedif cit.Simplici caliditatc,id cft,foia qualita ffrentu, te in temperamêto rcliquas fuperante, nos altcrat piper,(exempli gratia)ut cuius lubftantia tota nos nutrirc poflit. • Atilla non fmiplici caliditatc cæteras

modo dicta peragunt. Quod de pipcrc

-ocr page 110-

iQi THOM. ERJgt;STVS pxempli caufa diximus, de alijs intelligi debet,quæinftar pipcris alere nonpol; funt : cuius generis fuut lignum Guaia-; cum, pfla ufta, coralij, ac lapidnm quo-runda pulvcres,aqua f}figida,res aliç plu rimæ. F V R. Ergone purgantia eximis cx ordine quantitate lædcntium ? Cer-tum jft,nós ab cis plurimiÄii iuvari, cum non ultra iuftam menfuram exhi-

bentur, ER. lam rcfpondi.fiammad-modiblures Ver^ef«^ '“’Ct. Turgantium non unus eorum^ dife^ modus. Quædam benigni utilisque feretiM. fucci aliquid participarunt : quædam prorfus carent. Et hæc quidem fînee? raamp; purafunt médicamenta. 111a ad genus medium pertinent : atque in duas rurfus fpccics dividuntur. Nam a-liqua notis qualitatibus exerctioncs movent ; quæcunque fcilicct vel acrilt; monia virtute cxpultricem irritant, vel lentore fubftantiæ inteftina lubricant^ vel addriâionc , quæin fubicclis par-#ibus comprehenfa funt,-cxprimunt.

Alia totius temperament viribus, feu ignota virtute alvuum°foTlicitant. Inter hæc,amp; ilia aha/^iç «mnis probi fucci

-ocr page 111-

DE AVilO POCVEEN. 103 çi çxpertia funt, evidens reperitur di-fcrimcn. Nam boni aliquid çontincn-tia in fanguincm pcvrnntanriiGquotics purgationc fruftrant«r:id cft,quoties partes vi purgandi præditæ difcutiun-tur,aut heberantur. llla five purgent, five non purgent, corpori incommodant : fi i* co rcmancanr. Quare pluri-mum inter purgatoria, quæ occulta vi Vcl fo!a vel cum bono aliquo fuceo _ iunda purgant,amp; aliaipharmaça, q meen n que fola quantitate ofFendunt, in-terefi. Etenim fi in quantitate minore fumantur, quàm qua purgarc pof funt,amp;obidin corpore fubfiftant, ncr ceflarium eft , ut pro viribus corpori moleftiam pariant. Et altéra quidem tantum nocent, altéra pufillum etiam profunt. FVR. Hoc intcllcxi quidem: at illud nondum pcrfpicio , quorium iam didam medicaminum differen-^^ tiaminftitucris.Pharmacorum nihil ^' filin,g^“^'^ limcntarij fucci in fccomprchcndcnti^jy?;,^^/,^. afia dicis ma’efica vcl noxia elle, quan-tulacunq; heurta fucrint copia vel qua-titatc:il!a fcili^ct^uæ tota fubftantia

§ 4

-ocr page 112-

104 THOM. ERA« TVS nos immutanraUa non fempcr npcere, led tunc folum, quando maiorc copia deglutiuntur. Ego veto ne hocjquidcm pcrcipio, quænam medicamenta fol a quantitate corpus agitent, non etiam fubftantijs. Deproprie appellatis me-dicamcntisloquor.Nam quæ fucci boni alic^id continent,ca quomftdo altc* rent cxemplo piperis cdodus fic fans • intelligo.Adde,quod etiam alia ilia non femper nocent. ftenim non quantavis portio ignis lædit,ut Gal. teftificatur. Experientia quoque docet igneumca-lorcm modicum vebemeter interdum commodare. Idem in miftis locum habet. An non cnim amp;nbsp;cantharides, $c o-pium,(ut purgantia filentio pretercam) unliter nonnunquam devorantur: ER. Diftinftionis caufam poftea inrçlligcs. 2«,f ex Medicamenta fola quantitate molcftâ-w»r^*^?,-tia,tamctfi fubftantia eorum nihil ha-thatc jn^ beat coyenicntis luccj,ca voco,quæ he-Ittdant. ‘ qjtate amp;nbsp;humiditate folum alterant,

Kx qualitatcs admodum ^unt ignavac, nec leinftar caliditatis amp;nbsp;frigiditatis ad Viciiia corpora extciftuat.Quippe ficca

res

-ocr page 113-

DE AWO POCVLEN. io$ rcs iuxta humidam pofita,non ficcat,ni ii pars fubftantia: cius cum humida mi-’fccatur.Ita nee ab humida ficea rcs ma' dcfcit,nili humida: fubftantiam in fe re-cipiat.At calida,ut ignis,calefacit vicina corpora, nulla fui parte tranfmigrans, fed caliditatem in ipfis llmilcm,quanta potcftjiif^cnerans. Igitur ficca Ô^terrea folummodo, nee ulla infigni qualitatc aliaprædita, propter ficcitatem conco- • qui nequcunt:at quafftate fua dcbili nö admodum alterando fatigant,fed ab hu more cöbibito pfufa nihil porró agunt, quantjfper cxliccata rurfus non fuerint: ut in lutq ;iqua permifto pçrlpiçuç palt; tet.Talçs funt cornu eervi uAum, cora-lijjoha ufta, ebur, unicornu pulvis (qué f'nuomn |ota ignoravit vctpftas,amp; fine omnira-*quot;^ /*^ tione amp;caufa tanti faciunt omnes ferè) amp;nbsp;alia plura. Quæ ifto modo ficcant âc^imatun alunt fimul,infinite amplius aliquando abfunt^am corporis fubftantiam talia cxficcant;cumilla tantum externam 1* miditatem ^mbibant.Sic amp;nbsp;cum nota bili calore aut frigore ifida Içdere mul-tum folent. Huiu^rdinis humidu cor- ,

§ 5

-ocr page 114-

ïo6 THOM. ERA«TVS

Smeert fgt;(nirmacji fnlerttum

pus miftum in præfentia nullum occurs rit ; ex fîmplicibus aqua talis fucrit, Quanquam magis hçcmadefaciat propter tenuem fluxamque naturam, qua ie inlinuarc quaquaverfum in omnia fo!ct,qua terra arefaciat. Quod de alijs pharmacis, qua: tota fubftantia calcfa-dendt^, frigefaciendo, exedeÄdo, pu-hauftaprg. tretaciendo, purgando corpus irangüt, ßnt^ • obijeiebas, neutiquam nobis adverfa-tur. Non enim flego taha utiÜtcr ali-quando offerri amp;nbsp;fumbled hanc coruin naturam elle dico, ut noccant : Jicet in minima quantitate furnantur. H3c de caula talibus non utimur nunquam, fed raró ufurpamus : atque id non line præcedente omnium circumdanria-mm diligente examinatione. Nili et nim pluscommodi, quàm noxæex cogt; mm ufu fccuturum cerri funs, Hbentep

abftinemus: atque illis contenri fumus, qu® tardius fortafle,amp; Iccurius tarnen levant. Quis,oro te, velit feiens ac pru-dens vcl fcintillam ignis d^vorarc proprer calcfadionem * Qmnes ççrtè pi-pere, zingibcrc,vin^, ôUimilibus frigi-ditatem

-ocr page 115-

DE AV«RO POCVLEN. 107 difatem partium internarum pcllcrç malunt.quàm igne, aut æquè pcriculo-’sè calcfacicntibus. Cantharidibus i-gitur utimur, non fine metu quàm ra-riffimè. Nec tam fumus temcrariè audaces,ut cumParacclficis opium facile edcndum,bibendumvc oftcramus:pro-pterca (5ibd ipfiim per accidens folum certis incaßbus couferre novimus. Quis non libenter abftinçt àpurganti-gt; bus, fi çarerc illis poffit ? Hand réméré medicum reperias, qui vehementem purgantianon libenter devitçt- Quod de igne adfcrs,fimilc non eft : nifi iplàm ignis fubftantiam ingeri putes. Sedad hoc refponfum eft. Alias conducit quibufdam calcficri ab ignis calidita-tcfimplicL FVR. lam nunc incipio videre,cur tamacuratè medicamenta diftinxeris. E R. Intelligcs magis ex fequcntibus. Dico enim tibi aperte ; ^(c^’'o^* nunquam teveritarem huiusreipeni-* tus pcrfpcâurum,nifi exacte difcrimtUf^^jj^^^^ cognovens^, inque memoria fidelitcr /tae/l. ‘ confervavcris.FVR.Cur veró non xquè promtè tahbiw; uftmur,cü res poftulat,

-ocr page 116-

108 THOM. ERA^TVS

ac purgantibus, quoties purgatione eft Cur^ebiiü ®P^^5- ^^‘ ^®'^ '■^^^ caufa cft. Prima pw^antib cft,quod ufus docuit/alia, fi iufta quan-^athisfin titate fumantur,in corpore non mane-uru phare re;fed vcl per alvum, vel per urinas »vel »acu utae per aiia loca vacuari : per venas in epr^ pus rcliquum non diftribui.Si enim hop fieret,j^rum bene confulcrctur ægro-*• tantibus. Altera eft, quod fic temperan-•tur aliarum rerum permiftione, ut minus noccre poftmT. Et qua: fic temperari ncqucunt,ca tanquâ venena prudentes fugiunt.Hanc ob rem plcriquc om-ncs malunt mitioribus, quàm fævis illis Î- uti.Tcrtia eft,quod aliter purgatione c-ducendi humores vacuari non poflunt. Si poffent modpfecuriorc cduci,nullus puto,vellet ftrenue purgantia confule-re.ldcm hoc in aüjs affedibus fervatur. Nam fi tam certi eftemus, naturam fic cic^uram eflç venena quçlibct,quomo do purgantia cxpellit, nô dubitaremus, qifbtics tes flagitaret etiam venena pro 4* pinarc:ut Paracclfici folcnrl^cindc non poflunt ira femper alia, præiertim veto mctallica,tcmperari, ne« purgaudum

van

-ocr page 117-

DE A\*KO POCVLEN. 109

Vim hebctari vidcmus. Etcnim purgan-tium vis ignibus folvitùr,mctanicorum magis acuitur.Poftrcmô,quæ alijs rcme î* dijs,quàni malcficis,rolli ncqucunt,prii dentes omncs pro irifahabiîibus habet: ac malurit fie laborantem vi morbi fo-lius intmre, quant contra præceptum Dei violcntia pharmâcorum neortem ci maturarePoffunt autem fanabiles 0* nines affeftus vifceiÿm interiorum à • prudentibus medicis curari pharmacis naturæ noftræ non omnino contrarijs. Quis ergo non his potius,quàni illis in morbis internis utatur? Prxeeptum e-nim hoc vetuftiorum medicorum per* petuó oculis amp;nbsp;animis noftris obverfa-rc debet,ut,fi prodefle ncqueamus,non obfimus:quod facrolànftæ quoque lite ræ mandant. FVR. Pergere nunc per me tibi licet. ER. Medicamentorüin, quœfamiliarisfucci infc nihil habent, duo genera efle diximus.Prius eft,qhöd cfPeftricibus poteftatibus, caliditate Jb frigiditate,(*on fimplicibus illis quali-tatibus,fcd àtot^fubiedæ lubftantiæ tempcrationc^rtis) corpora fatigat ac

-ocr page 118-

po THOM. ÉRA'^TVS frangit. Altcrum eft,qnod ficcitate Si humiditatcfolummodo alterat. Ab bis pcriculum grande nullum impendere, nili raagna nimis copia corum in cor-Stgt;ecte5-eolligatur, oftenfum eih In priore pbannacof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i r

rH effeibii amp;^^^'^'^ ^^^^'^P’'^“^^''“^^^'^’-^^’^ munæ IpC-tium mub cics,fcilicct cxulccrantia, putr^faciëtia, ta/pecies. ftupoftm inducentia, purgantia, Vencgt; nata qualitatc cor,cerebrum,aut partes

* alias olFcndcntia^amp; huiusfarinx alia. Demonftravimus infuper certis firinis-que argumentis, metallica remedia pu-ra tantum tile pharmaca: alimentarij fucci nihil in lë contincrc.Ex quibus in-folubilicöncxionc efficitur, medicamë“ ta ex metallis amp;nbsp;cognatis rebus pra parata,in altcrutrapradidorum pharma-corum dafle ftatui oportcre. FVR. Ni-hil horum poteft negari ER. Sciendunt * ergo nunc eft,ex mctallicis iftis perpau-ca bibenda ofFetri afgris,quahccandi tu.tMiuclaf^’^^^*^^^^^'^ dunraxat natta lunr. Exccptis Je efcê:;rii ^ulveribhs corahorum, margaritarum, fiuin ^ußta lapiduinquorundam,acli*norum,nul-i‘*'*fquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la mihi iam in menlt;m veniunt. Etc-

nim uitis metallis atquêiralotis,utina* ximain

-ocr page 119-

ÖE Af RO POCVLEN. lit Reimarn parrem exilerait acrinioniæuh exrernis lóluni affedibus utimur. Qua: in Hquores \ cl oka vertuntur, ut nimi-rum bibi qucant,non Ge el ui iülent,aut etiam poffunt. Qiiarc in hac fecunda ipeciepaucaadmodum lunt ParaccHi-cis eelebrata. Si poffent arcana, tindu-ra?,quintæ eflentiæ,olea,liquo»cs,amp;c. ex mctallis opera Chemise prxparata ab Omni venenofira^ infita,amp; acrimo»® nia alijsqiie viribus,quas in praparatio-netumabigne tum ab admiftis rebus adepta sût,intégré aeverè abfolvi(quod Paracclfici affirmant quidera verbis, at àrgumentis,rebus,ac tachs negant.) co^ geremuromnia vel in hoe gertere collocate,vel inter illa numcrare, qua: nee mutant hos, nee mutantur à nobis, foU tein,putö,liccitatcm tum uativam,tunt ex praeparatione acquidtam adimi noil poffe confitebuntur. Qiiarc hue om* nia reterre nos oporterct : cum nila-liud,quàm liccare poßent. Perijßent if tur oleum (Stopera. Verum cnimlon* ge nobilioribus e^ titulis ornaat, ae

-ocr page 120-

112 THOM ERASTVS molto niaioribns viribus prædita efle redè aiKrmant.Quippe efficaciflimèab cis corpora, quæ attingunt, immutare; unacumfcnfibusrcs ac ratio dcnion-ftrantJn primo^ igitur gcncrc pleraquc collocabimus Chemica médicamenta: Curifehet j^jß aliter tibi videtur. Cum enim ex du tnetermor: ^j^ àdœcorporibus opera vclfcmcntit todatphar- “^^örum igniuni cotinciantut^ncn nul »»lt;»flt;fxlllt;;lópaótopoteft,quin vehementer acria ttiU concint amp;nbsp;crodentia rcdSintur omnia.. Si cine-quot;ot»- nbsp;nbsp;nbsp;res palcarum, ftraminum, herbarum,li-

gnorum variorum, acres amp;nbsp;erodentes hunt, quid de duriflimis illis corporib. quæ naturaliter ignis partes plurimas in fubftantia fuamdftas obtincnt,ftatuc-re aliud pofiumus ? Accedit hue,quod pleraq; line acribus amp;nbsp;erodentibus me-dicaminibus folvi,atquc in calcem vcr-ti nequeunt. Vt cnim ex metaUis arca-na,quintas efTentias, inagtftcria amp;c.pa-rcnt,deftrucrc eorum naturam cogun-titfiruHlo #u-,teftc Paracel fo. Deftruere autem fo-metallont ]„j^j- jiiagna cx parte per vt^atam à Chc taeaprapa ^^j^jj calcinationem, vcl reverberatio-ncm,vcl ccmetationcm^'cl lubhmatioquot; nem:

-ocr page 121-

DE^AWO POCVLEN. ni

ncm : quibus modis omnibus in qncn-dam vclut cinerem calcemvè redigun-turAdiJdunt modó fales,alias fulftir,fç-jpius aquas fortes, nonnunquamMcreu rium,provins diabolica pharniaca.FVR. At rurfus deinde ieparant acria illa. ER. Vtinam verb ita eßet. Plurinium certè dn eroJeni Vereor ufteparari poffint, quæ t^ta vi tia,quibM ignis mißa funt : quod amp;nbsp;gurtus docet, ^^ fgt;^^t^^^^ amp;nbsp;operatio corum probat, amp;nbsp;cohfeifio Chcmicornm oftendi* FVK Memi-^^jj^P^yj ,Yc rii Rnpeiciflam, Arnoldum, alios, hanc npößint^ ob cauiam potißlmumaumm potabile ^»pefdjpt repudiate. ER. Cogirct,quifquis ratio-'^•^''”j^'^^ ne utitur Integra, quatam acrimoniarn neceflario contrahant corpora ifta du- tum. ra,iólida,terrca:qua: fumma ignis vi nÖ prius in cineres vertuntur, quam om-nes ferè acreas aqucasq, partes, quibus Vclut-glutino quoda coExrebsnt prius. amifcrintSed quid eft argünictis opus, cum de rebus ieniu pcrceptibilib. quæ-ritur? Guftct,qui non credit : nc nos ii#

rcferia,cx qu^faSus multorum hominu pcndet,ludere voluific putet. FVR. Gu üaviplurimaiamp;^u^dam ab igne fæpiüs h

-ocr page 122-

114- THOM. ERx\?TVS claborata.fmc maniferta acrimonia dit cia dcprchendi. EKimpoifibilc eft,nod ignea prorlus cfnci/ltia' hat rärione ap* Cußmacii parantur.Qtiod no (emper guftatU t^ua^ ^^bquot;'quot;'^-! m^*^^^lo*'*^'^fCrttirur,tcnuitaSfaefr. Pcr-träkunt cnim talia pcrlakiorcs partes, nopercM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

amp; in lohdionbus tantum kxrcnt(inftac fulmiftis,quod loculo illxfo argentum liquat^id quod nimis multi magno ma-• lo Iho experti ftqjp. Cur adco violenter putgat vitrum aniimonij? FVR. Propter naturam amp;nbsp;tacultatem purgaro^* X'iam,quam lortitum eft. E R At minus purgat drachma Integra crudi,quàm tria vel quatuor grana caleinati. Hod igitur quæfcbam,cur vitrum vchemen-tius corpus exagitet crudo? FVR.Quid ahud hic poteft dici,qu3m oß id eveni-rc,qubd ab igne maiorem acrimoniam acquilivit,qUa fdcultatcm expujtrieem validiusirritât. ER. Atguftatus cant non facile percipit. Latet enim ut tf*7iv^ ^d^l^ai, in cincribus, donee in aefum dit* catur à ventriculi caloro^iimiliauteni difta antea ratione^u tenuiftimis phar. niacis non femperguft?iacrimonia per* dpi-

-ocr page 123-

DE AV«O POCVLEN. uj tur.lncludito talcs liquores in vafe ftan-nêo,xnco,plumbeo,amp;c. amp;nbsp;mox videbis quanta vi érodant refiftentia corpota. Non potuit hoc aliquando difllniula-reParacctfus (fæpc namque ab ipia tei natura coadus imprudens veri aiiquid* dicit) s.Archid. ubi de gemmarum mà-gifterio Æu potabilibius gemmisjqquh-tur. Ne Nmeoi, inquit, exhibere: quia a-cre eü, ae fiafuf'a caicù ^driieeps, Na») • aertmonta fita tanfum^^ii ta reß/lefitia. Hand male ifta dixit Paracclfus. Q30- NmU mef niam extenuata illa pharmaca,fubtili-^'’^^’'’'®'‘’'’” täte amp;nbsp;acrimonia celcriter quidem pc-^bormactf netrant, fed partes folidiores valide ni-mis câlcfaciendo éxlkcahdoquc dcbigt; litant : fangninem vel extenuando fc-rofum i'eddunt,vel calorc amp;nbsp;ficcitate a-durendo biliofum,aut mclancholicum efficiunt : fpiritus cifdem his qualitati-bus,agitationeque nimia dilperdunt: in omnibus occultam malignitatcm relin quunt,quæ latenter inlitum calorem • nçrvat,corrqjiîpitgt;cxedit, ftrangulat.

Propter hanc caufam Bafîlcæ intra anni fpacium omne4pc?icrunt,qui pharma-h 2

-ocr page 124-

IKS' THOM. ERA S*r V S

ca Paracclfi häurirc non funt vcriti :li* cetin præicnriaprxe'arc contulißepu-^*' y»(Jfetarcntur.Paracchicicenfcnt nullam 6b mats /gt;r*#câufâm aliain fublimaium prxcipir?ro npuittoni. ßoeentius eflc,quam quodfubtiliusc gt;nbsp;(eniim,^ m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

iiitat,oc ad cor prompnus penerret.

F VR. Eadcnl ilia totidem piype verbis irtChirufgia Paracelfi me legere nulle primum rccordor. CuMahfrßi^iK^ * i/ïgt;(/i/fharmaeÀÂri^mt, vatura i» raiieM aâfa e/ijWer^tts fuff//n/icp/ff mu/ta euaä/f ât/tr/0r‘.tf»t /n car^ti^ fub/ens, ve/rof ce»t* fgt;^gff^^ co^perù tatam i»//eie».t c^Juccen-eie^s tempore al. tjuo abduw laeet, elonec tamiem ex /nfecltone tlla eo»ta^ie' ßt^ tterum morbus adi/sflrexi:lagt;» necem/à Sen/tliaftn ^'^ (’//^^■'^ erumpat. E R. Non opuS ha-(ibm Mb bénins probationibus, cum de (enfilib. Hntio. dilputatur.Horum cnim iudicio ftandû perinde tune eft,arque cum dcintclligi-bilibus quæritur rarionum momentis res dijudicandæ funt. Lib.de Proied. fie (cribit novae mcdicinæ magiftcr,iureiu* rando fententiam fuam alètuens. Per Jummam 'uentatem f^iciuit ,tihi a^rm0y /ùbltmtus(feufrmiusJ/u^daffienfum me-dici-

-ocr page 125-

DE ATRO POCVLEN. ,117 4/ci»ie tffve^tum kok e/Jê eo,qu0ci t» ele^ira ab^ofïi/iiuw iatet: non tnfiaor interim in al^s ifuo^ m/neralthw ma^nM mej/i vir-tutes.-qaoä /n alys meK hhfsJum tefiaius, refum non waiore tantum iaborecomfgt;ara fur,verum ettam imj^eritt eu fadl/tuabu' tuntur :hac rattone plus noeent, quam ftfveftt.^amobrem neut/quarn b^dabt' ie e/f,quod Chehfiei medteat/ombiu^ tnge-runt^cumartif tgnartjint. Et pauló poft- • in eleé^iro tanta efi 'vtrt^,uteapra/fahtior ez matvr tn toto mundo non poßu inveni-rf.quam Gaienietu ctreumfiraneut medi-cinam veneaatam fuperbè^uiteq^ nom/na btt.^anquam non eam in/ieta^ in pra/gt;a-rattone 'itenenum inej/e. ^f poß eam vent' Jfum eßeprobari nonpoteß : tametß Bubalt quidam tntedi^ere non vaieant. SediterS ßateorßanc med/çinamnon inpraparatio-ne ßdumßd etiam paß earn venenatam eß ß : er qutdem magù quant anteà : fed tta ta men,ut venenum boe comparatum to^i-tetur adquarendumßbßndes/ùeeos, ^ a ' tnz'ßigai^um at que pedendum mor^ bof bee/icoj amp;incu^bdes.\n his verbis ft quid ineft yen fnegare fupradiâa Para-

h 3

-ocr page 126-

XIS THOM. ERA§TVS-

çelficinon audebunt. Si nihil clh^jUam fidemmerentur, quæ fine iureiuranJo affirmavit? Summaha:ceft:neefenfus, nee ratio,nee experietia ^ ufus,nee Che xnicornm pctinotum confeflîo, aliud docent,quam metalhca hec remédia (o Udiora,quç virtutcvchcmcnt^im igniû ciidui«ur,valdc acria amp;nbsp;erodentia exfi-ftere,tum propter ipTnipd^f^a, imprçflùm • materia: fólida:,^utn proprer terujn a-liarum acrium amp;nbsp;erodcutium, fine qui? bus parari non poflunt, permiftionem, F V R. Magna attentione aufcultavi, amp;nbsp;tacitus apud me examin^vimec quid obijeiam repcrio. Quippc certum eft, mctalla amp;nbsp;mctallica nee pura efle alimS ta,nee mifta, fed finccra mediçamenra. Neqjcnimin corpore noftro inftarvi-naccorum ociola latent, fed ipfum pro viribus fuis immutant. Qijocitca vel ad primum, vel ad fecundum genus refer? Mtitgärb rcçogimur.ln feeundo cenieri non pof *^**{0^11» ^tnbquæcunq; raulta ignis virtute para rum tinclu ta funt.Margaritarum liqi»rdtcmq;co-raimiwor raliorum pulvis,autjptiam, ut illi voeït, 4»)*f. tinchira/i abiq; corrodCptibus extrada

-ocr page 127-

DE A\»RO FOCVLEN. n? fit.forta'flcin hoc ordinc collocétur: ni-fili margaritis alimcti aliquid incfïcar-bifremur Coralij,licet vixerint,propter hccitatem amp;nbsp;duritiam non magis nos nurrirc poftnnt,puto,qu3m oHLvA liga-I'ncnraduriora.Quse prêter hæc extant pharmaca propter cxplicatas canfas fub primo génère comprehedunturJn quo (ctii alla alijs funr pertioliora jquç con-tinentur, maléfice cuiufdam qualiratis^ non funt experria. f^iarc non temerç videntur ofterenda : nifi cum vcl extrema ncccfiitasflagjtat.vcl alia nu! a ad manum funt,quibus tutius profljgari prüfens morbus pofiit. Hæc,opiner, fumma eft ratiocinationis tuæ. ER. Ira eft. FVR. Duoex his necefiario con'e-qui video,Alrerum cft,f41fin'imum,imb 'Impa^iHk impoflibile cflc,ut oç metaliis fabricata ^ß tmtahit medicamina vires ƒ lias mobiles obtinrç ‘g^quot;*^^* rint,ipiritus infiaurandi, vires çoll^pfgs ^„e^q,^ revocandi,augendi,CQnfirmandi,v jram g^ Tarar. prQdqcendi,amp; quæ præterea eis 2\.xv^tr^huunh buunt.Cun^nim in pharmacorum cë-fu arque ordine nulla putnantafta ante per nutritioncBi l^ri opprteat, fabnlas

h 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

-ocr page 128-

pp T H o M. E R At T V s cfle côftat. Deinde iUnd ctiam fequitur, pharmaca hæc,quæ à Chcinicis adultç-ratoribus mutuatus eft Paracclfus, ne-quaquam mitißlma elfe in fno gcnerc: • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed plus habere exitiofç quàliratis,qLiàni

conducibile eft.Ncc porro mirabor am plius, 11 necaviffe audiero ipfos fuos ægt; ^hamaca grotaiitcs. E R. Pharmaca fits voca-twaUme^ ^^^^’‘^^^^æ ^^^ ”^^'^ conficiuntur, uf natu-tici^a^ ^‘^’^^ ^ fpeciem fanguinis acquirant,aut corporis nortri fit (tanriam induant,fed qiiæ fubftantiafua incoelili in nos agiit. Qiiæ ncque mutant nos,ncqnc mutan-tur à nobis,fruftra amp;nbsp;fumuntur amp;nbsp;offe-runtur. Quæ porro effectrice qualitatc nos altérant,ca 11 ignaviter agant, ut pa-rumoberunt, ita etiamlcvircr prode-runt in pntula quantitate exhibita.. Stillte ob id tantulnmcommodi totta-tisque fumptibus ,amp; laboribus cmatiur, quod reäiusmedicato coque nonin-fuavicibo comparaveris, Præftabilius Itnc cric ida quoque rationc, quod medicamenta, fi in corpore ^rtè dintius inhxrcant,ctiamfi inviter alterant, tra-du temporis noccre poifunt ; quod ci-bis

-ocr page 129-

PE AVflO POGVLER m bis ctiam raedicamentofisidco non fa-cilèaccjdit,qu.ia concoqmmtur.

longa faciat adiojcalor nativus nos do- ^‘’^i‘* ^^* eet : quia fenedam amp;'tandem mortem^“' /««fc heceflario adfert nativi humons abium ptione : licet fnbinde, quantum depafei •tur,reponereftudeat. Quid igitumon perägenfmali tandem, qùæ nil ÿdfi læ-dere polîuntï Malus pcriculum eft ab illis,que tirenue agunuNunquam enim • defment pro viribus iTus agere,quæ im-mutabilia in corponbus noftns manct.

Quidenim adu recepto iqcepit agere, . non ceflabit à fua adione priufquam yidum lit amp;nbsp;mutatum. Glans plumber multis aliquando annis in corporq çu-iuldam dçlituit ociolamulla re alia, qua pondère mo!efta.Nos autem de talions non agimus:fcd de clFedrice vi præditis .diflcrimugiquæàcalqrcnoftrO in add perduci habilis eft. Talia,inquam,vires fuas tempore non amittent,priufquam fupcrata fmt,vel diflipata,vel expulfa. • Quod autci^ alit,corrumpitur. Nam concoqui prius op^rtet. E V R. Si mor bifanabilcs omnes poffent pharmacis h 5

-ocr page 130-

Ui THOM. ERA*STVS

alimcnti aliquid parricipantibus,qu3ï tot iam Iccula tuta elle doeucrunt, pet-curarijmmanis amp;nbsp;plane Barbara foret infania,alijs potins,qu«àm hifcc,uti. Scd

niorborutn certorö pertinacia validio-ra polen ufitatis: ac farius eft cum incö-modo aliquo à morbo Iibcrarï,qu3 perpétué graviore aliquo mal o Siftençum diftriäumque tencri:prçfcFtina cum na «iT«»*^”''^ ^^^’^ haud diffieuher ex corpore f^orbu uti extufbaPGfolitaut. ER. Side extemis fueatitbai!! morbi.*: illud intcUigis. aut certè de il is, nuds peiu in quibus melius eft a.nceps remedium, q^àpi nullum, audendum qqandcqia-liquidiu delperatiüupo afteftu putarS: magnunaque malum vel medioeri pçr-mutandum cenlcrcm.In alijsautë morbis nihil horum tentandum allcro^tc^

nim nullus adhuc morbus curabilis vi-fus elf,qui non æquè remedijs illis,quibus ufa elf antiquitas^perfanatus fucrit line periculo,ac lanari fortafic pofict ^ctallicis cum perieuJoFVR Attamen -graves amp;nbsp;defperata: plagè curationis -morbos nonnunq^ (anavifie perhibe-tur Paracclüci cipicemodi pharmacis:

-ocr page 131-

DE A\ilt;O POCVLEN. 123 amp;nbsp;quidcm fine aliqua corporis autvitæ offenfa. ER. Impudenter amp;nbsp;gloriose ta- F^^ffi f^ntetfrUx Taracelfica rurngUr'^f


lia de fc iplis predicant. Melius efl'et ab aliis dici.Inverccundos iftorum homi-num animos vcl unum hoc fatis arguit,tjc. quôd,ci|m omnes penè, quos curandos fufcipiunt,vcl neci dent, vcl immedica-bilibus malis impliccnt,vcl fewseru-ciatibus cxcamificent, vcl fallaciter amp;nbsp;mcndacitcrcurent,ta^cn nihil cos pu- • detea fi bi arrogate, quæfc nunquam didichfe optime intclligunt:Pauci,quos fcilicct xquus amavit luppiter, eorum manus evadunt: nee nifi magna tarnen perfoluta mcrcedc clabuntur . nbsp;nbsp;Pcr^''W«?4

• Germaniam quæ ab iftis artificibus ’‘‘'ffi/ïww» necis perpetrata Gcrtiirimis amp;nbsp;fide di^* gniflimis teftimonijs probare poflem, -recitare fi vcllcm , in admirationem omnes adduccrem. Non femel partes liquorum, quibusnon admodum periculosè a;grotantcs necaverant : ipfc vidi vafa turn ftannea tum argentca ft rofifle.Ncc v#lgares erant,quos tam bel lè trad ave tant, fet^atagnates, abbates,

-ocr page 132-

124. THOM. ERASTVS nobilcs.opulcti mercatores,qui magno mulroquc auro mortem emere potuif-Ï»w9»«mfj.|.j|. FYR. Etiam Limonum fuccus ‘l^^æ‘^'^'^^ crodit: quem ob cam can .’ ûm nullus pcftilcnrëiudicat. ER. Quii codilis ed,ac nutrire poreft,non jta lx» dit. Mutaturenim ciusiubftantia.Nec acriiwoniailUus eventuscauTa cft,fed tenuitas.Nec quævis inftar mctallicoru • vafa exedit.Nec ^utem, ficut illa cxulce-rat. Nee nifi longo tempore vim fuam cxerit.Longinimè ada ratio eft Paracel-ficorum pharmacorum omnia ferè bre vi admodum tempore virture ignca cx-•quot; •; - edentium.Non fubtilitate partium, fed acrimonia ignis corrumpunt obiefta: quod hinc liquet, quód ranro violêtius crodunt,quanto cralfiora exfiftunt. Fc-Jiciores locuplctibus hacin parte funt paupcrcs:quos inopia tutos ab iftorum Janiepa reddidit. Qiii cupit tales hifto-ijias |çgcre,illu lires aliquot reperiet in ^vopembiTtgij medici ColoniclisHbro .adverfus Fedronem-EfFugjunt pcriculû, quibus minora furg exhibita,aut quo^ rum natura tobumoi*ctüdcntiaphar-

maca

-ocr page 133-

DE AVÎlt;0 roeVLTN. 125 maca fuperare aut cxpellcrc poteft. „ Quanquam plurimi ex illis, qui in prx-Talt;'aceI/ïcu fens adiuti videbantur, poftca vel mor-'^^ ^^ tem repente oppetiverint, vel Ïnemen-^^”^'’- quot;?' dabili morbo afflidi forruna fuam fru-”^^ ^(l'élit.. ftra deploravcrint. CerrèBa(ilcæ,quod fupra qu^que dixi ,inrra annifpatium omnes alij cum Frobenio ( de eufus la-nationc tantopere glóriantur Paracelli-ci)vita fundi fuut,qui ^iracclfi remédia * haurire aufi fuehint. FVR. Hocillud, puto, eft, quod in Chirurg, fua Päracel-fus monuit, malum malo non elle pel-*' lendum.MrfZ«w,inquit, »lt;?» indicat mal/t ^raviuißd l/oKum. /ram e»im pafiev/fa 'Lgt;i»ct/,non ira.t^f à maiore ira a/ufjf i/ii 'vinei mincrem. Fa/eor :/èd cruenta ea 'Vt-éforia e/f. ^omamßfirffs à forti vinc^i-tur^onßne ineommodo parat ar z^ycyona. Eodem modo ßma/ignum u/cfüà maligna pharmaco expugnetur,eamf»/ memor/ant fo/lft relimp/it tabs eura/io^t agétJe non euratum mallet. Etpofiea. Ft maxime u^ cw venenatttntfüijJe eertumßtaion conti^ ttuo tarnen 'venenatt^emed^f eHran opor tuit. E R. Redt ifta, tametfl didum

-ocr page 134-

126 THOM; ERj«PSTVS’

^ . hocMalo nodo malus quaerendus cu^ ^^rJi^^0 ^^^j^^ ^°^ intcllcxcrit. Quod pratter na-“ ^uodpra' ^^’^^^ adcft, nö indicat hoc,ut in luum ter natura locum fuccedat aliud æquè nialuni,aut tdefi. detcriusUèd ut naturalis conftitutio re-dcat. Bonum autem hoc quia rcvocari fæpc ncquit,nift iuilrumento malo pel-latur,gialum malo pelIinius,iA bonum, id eftdanitatem reftituamus.' ycrèau-

• temderemedijs luis hoe dixerit Para-celfus, non cxtrifti ab ijs mal urn, ut re-ponatur bonum ; fed ut in malitolera-bilis locum fufficiatur intolerabile : in locum lólubilis fuccedat inlolubilc: in locum morbi veniat mors ipfa. Ex-prclTitipfemct hoc fuis verbis antè ci-' tatis : emh dicit, Corredentia po^quam Irenas Jüb/er/ne , etß ahejunnditt lattee riftf , morbttm tandem Jiarere mortft authorem Jatd e/^eaeem. In j. lib. de Reftit.xgris malè curatis,idcm aperte fcribit,a malignis pharmacis morbos, fblcirari, qui curari deinde nullis auxi-lijs poffinL^zf ex vebeme»yegt;ribus{^d.dit) remed^s in G a diet n^rbi ettratiane u/ttr-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faM

-ocr page 135-

DE AV1^Ö POCVLEN. X27

ff^tif ohférva/Mm e/ijfiorbas fgt;u!/uhjJè^ui CMr4t.^»fm omnem : e/^u f re ft f. £l^f,fi/ï t^uaKc/ci^’^itAwanf/èJ/è Mon 4^fffarefJt,ifttM tawen 14^14 mabgn/ta/c eorpWfi^/^uKe, ttr f^lui porrè r^t^/-'^ fx^ecH^ert po/üe. Hæc de rcmcdijs crodentibus, qualia omnia^“^ Kuph^f illa lunt, ^na ex Chemia in medicinam „^^ p^^J* tranlporravit Paracelfus,verè IcrifUt. edlnsfcn

ScdfacJI lnbctjCnravciir aliquos V^rA-fJer, cclfus vcnenatis fuis rcmcdijs ab/que • co, iit maniteftè læfcTit, an ob id præ-

ftabiliora alijs putabimus ? Ncqua-quam. Nam amp;nbsp;alij AgyrtT inrerdum live cafu, live audaci inlcitia pro deplo-ratis habiros curarunt:ncc taUbusuli

‘tarnen funt pharmacis. Qiia ergo re alia circumtórancis maior cd, quàm qnód plures occidit? de quód maligna exhibuit leiens amp;prudens,cumilliin--feientes feccrint ? Quod ut clarius vidcas,in memoriam revoca.quœ de tranflationc horum pharmacorum 1-plc pluribus in locis Icnplit. Chemtclf inquit, cufn^i»cÏHra/ , efUihu^ metfil-iorum /ranj^ffi/atiei^em wfilielfafttur/ut''^

-ocr page 136-

128’ THOM. ER AST VS

^Ugentitis cu/lad/ffê^t, ar ^aüi»^ äe-uor^ß Jêftt,eif^ flumx exc:dijlênt,aens'v.e/uC“ crev/J^ent,!» humaan corpore expenri 'vt/n , tarump^acuit. Fabulofum amp;nbsp;emëtitum . , nbsp;nbsp;nbsp;' qui hoc efle non credit, illudfaltem vi-, , ,,^,^ det,pferniciofunt elle phannacum,quod : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. plumas avibus devoratum cxcutit. Scd

. quis apRilinas credat metalla quovis mo rJfrfx^Mdö ptsparata comcdiflcgt; F V R. Quid tio quid^ Cocas'faUacem c^rationem? ER. Quan f^^ßt. do morbo Icvi ægrotantes, quem natu-ram pauló poft ultró vident deleturam. affirmant fraudulento amp;valdè perieuj lofo aftedu teneri : ac remedijs precio-fifhmis opus habere perfuadent: atque

interim pro auro carbones,pro medici-Hifïondnavenenume.xhibent. Scio quendam Taracelßd pro ingeiiti pecunia’ fumma tinciuram impoßoru. coraliorum,amp; margaritarum liquorem vcndidiffe,cum non plus ineffet in ilhs autcoraliorum aut unionum ,quam in pane quotidiano, quo continue vefci-Sécréta va R^nr incft.Narrabat hand ita pridem no aurifibro bis VIT dööxinaamp; fidc prüftantillimus, faijirio vat qttcndam,qui ex atrnfabrofahariofubi-ü, to fadus eft Paracemess medicus,cam-

-ocr page 137-

DE'AVÂO P OG VL ÉN. 129 phorahi in vino ftillatitio feu ardente folutaïnjprb liquorc nlargaritarum : amp;nbsp;oleum gariophyilorum alijs quibufdam-rèculis vilioribus miftum pro divino il-lo potabili auro propinare folitum ef fe. Talia quotidia ubique ab omnibus ferèfiût.Et fane minus eft in haciquàm in ilia fraudcgt;mali. Hic enim pe«uniæ duntaxar,iliic vitæ quoque iaduramfa ciunt,qui impoftoribi^ nimis facile ft- • dem habenr. Cum ergo,qui levîculè æ-grotabant, ac niórbi caufa à natura dévida meliufcülè habere incipiunt, auri potabiiis,amp; unionum liqüoris virtutes deprædicari äudiunt,corundem viribus priftinam fe recuperavifte valetudinë, Inagno pcriculo devitato, Icviter nimis perfuaft credunt. FVR. Magnaprofe-^rfew^^ dó audacia fuit Paracelfi,qui tóties au- riteramp;^ia. fus eft iadare,fe Elephantiafin curavilTe amp;nbsp;podagram quamlibct: nee veritüs eft ^^''^^^^lt; totics contra feipfum affirmare, nullis temedijs tales morbos cedcre. Sic c-* nim quodamioco fcribir' Sedplura de lepra èofgt;tin0,ut qua gt;^c praeazgt;eré,nee cu-tarfpoßa,inheref^per/edcff. Mex/ut ebll-

i

-ocr page 138-

130. THOM- ER?»STVS tus itcrii addit. Ex fier^ fiïieÿe 4uißJerS ia^uxitgenùa»/ per e/vle/ffs »ne^ie^ffoi vi“ / eien (urabiks ER. Quid mirum fi quan-* dam faciat curabilcm,cum tarn arè,pa-Eepre/Itotcrc nomen lepræ veüt? Eins alicubi tia apud plures quadraginta fpccics Üatuit. At •/éwelse. J-J0S nnicam tantum Ipccicm incurabi-Icin i^vimus : nçmpè conürAiatam F VR. Quid 11 noxia cflepharmaca dia • concédant,led noccre tarnen negent, pjoptcrca quod*ad pnrgantium modii CjepeUanturï ER. Si co modo poftqua agi ta re corpus, eoepiflent, vacuarentur, ' minore metu proponi poflenr. Verunt Jiaud ira eft.Raroenim,extra purganua, u!la liçci;çiun|ur.Si enim poflet natura codé modo pellcre, nulli aut pauci ad« Tttrgop'l^ mçdum venenis occidcrcntur.Purgam torfiuséiji tia^qui4 virtutem cxpultriccm excitant, jiuntue. ^,p^0Q^ fuccis, à quibus lie fere, ut ab iv-- nbsp;nbsp;nbsp;aqua, cluuntundeorfum tradia per mre-flina emittuntur-Propter liane caufam^ •amp; quód modo quodam pcculiari natu-rain provocant priulqua|u in verras pç-netrarint,rato in corpus trmleunt. Si quæper venas loif^gn^ progrediantur, ‘ mox

-ocr page 139-

DE AVl^O POCVLEN. 131

hiox ad urinæ vias præcipitantur. Sanè ex venenis etiam, quæ purgarepoflunt, minus ideo lœdunt, quia iterum extra corpus eijeiuntur. Rcliquapharmaca non fimilitercxpcilùnïuf, àut quia feh-^^^^^. f fim amp;nbsp;tardé altcrarc corpus incipiunt,f^y j„ßa^ aut quia partium fubtllitatem,quod de ^urgantth. Chemicis* baud réméré credas, c«lcrigt; ter nimis permeant, aut quia vcrriculô non petinde iilimica funt, aut propte? hascraufas omncs,arq, alias nobis ignoras. QuxeüUq; huius euentus caula fit, certû hoc ch,non fie ca femper vacuari, ipi^^^^^ii^ ut purgätia rciici videmus.Quod ex per rumalia ai nitiofis rebus aliæalijs partib. inimicio- hjspartibM rcs fint,turn rabiofi caniS venepum, tu waguinit aura frigida, quæ in pedibus nata epile- '»gt;(*/gt;*»*-pticas convulfioncs cfHcit,claré demon

ftrant.Nam modó nominate tes partes alias leviter ac vLx fenfibilitcr lædunt: cum ad cerebrum pervenerunt, rabiem amp;convulfionem fufeitant. Nihil igitur abfirrdi fuerit,fi putgäntia plus al ijs vë-triculo noxia q^c atq; ob id in venas plc runqj nonadmitti (inftar aliorum,qüae Cordi fortaflé aepürriDusprofundiorib.

■ ia

-ocr page 140-

ßä THOM. E R A S T V S magis incommodarc apta fint) pute-îiius.Prætcrlabëtur citius ac fepitis, quæ . tcnuitatc partium mobiliora amp;nbsp;calidio-ra funt rcddita. F VR. Admodumve-Cur feptica rifimile eft, quod dicis. At feire velini /”^’^^ fcptica feu putrefacientia in ventri-retnt *’^ * culo diutiusinhærcant? EB» Fortafle in caufa eft, partium craflitudo.Fortaflc • pertihacius tunicis affiguntur, quàm ut propcllicitô paflint. Saltern partes ali-quæyidenturfein ipfas tunicas ccleri-ter infinuarc.Gale.lib. de Simpl. pharm. fac.4.cap.î9- ptæ gravitate diftribui non pofte ceniet : cum ciufmodi omnià ad-modum fint crafta. F V R. Ferpauea pfæécrca rcftant,quæ mihi à tendhç eu-f^eteres cru Pæ cxplicari.Vçteücs Icgimusmct'alÜcä da metalla quædam cruda exhibuifle. Cur igitur. exhibuerSt non liccat idem nobisÆquidem ad put gandas aquas hydropicorum ipfos turn flore turn Iquama ans, ipfo etiànf ærc • uftô fuifte ufos,cx locis pluribus intclli-gimus.Novi ego etiam duos, qui ad fol-licitandam alvum quotfllic ferè fqua-mam ferri deglutilbant ; folis dentibus cam terentesJPaulJib. 7. hydratgyrî pub verem

-ocr page 141-

DE-A\»RO PQCVLEN. 133

vercni colicis, amp;nbsp;Diofcor. lib. 5. cap. 74-Calchanthum ad nccandas tineas ; amp;nbsp;cap.8i.Sandaracha pumlenta extuflicn-tibus dat ex niuUb'. Et quis hodie vere-tur Calchanthi oleum propinare? Ta-cebo,fi voies,quod acidularum tam ere bet nüc ufus eft, ut vix lalubrius aliquid ”’*quot;^^ftfi'* efle quidam arbitrentur. C.oidhy veto /«^^7^ plerafquc ex Chalchantbi permiftione acorem concipere:quod gallis in cas in- • jedis exploratè cornj^ri. E R. Haud nego vetcres his aliquando fuiflc ufos: at raciflimè ufos dico. Non putamus nos vetercs,nüquam etravifle .• fed quid ratio vera diö:ct,quaerimus.Vß ergo ta-libus aliquando funt: led tune ferè ß31ü»^^ Jf/”«^ quando purgandum fuit. Sic enim nonƒ„f mtub infanicrunt unqua,ut vives talibus coiy-Ucù. firmati,nativum calorcm augeri,natu-ram meliotem reddi, iuventutem refti-tui,iudicarcnt.Cuv porto minus lædant purgantia,nupcr expofui. Poftquamae-tas poftevior mitiora purgatoria repo» rit, non met^ metaUica, verum etiam EUeborum, aliaque pcviculosè corpus moventia fcpoamp;iiAis: amp;nbsp;tutioribus uti

-ocr page 142-

134- THOM? KRAFTYS

rationc optima cœpimus.Mipum cd,Pa race!li Alfeclas abeifdçm quoque magna ex parte abftinere.atque interim (ùa ilia præferre:quæamp; natura funt çxinola hómihi:amp; maximorum ignium violenna nocentiorafunt reddita. FVR. Dio-, feoridesamp;Gal.negant açriora magisq;

erodontia fieri ufta omqia. ER. Nee nos -2“*”;*“'id dieimus. Etenimquæ humiditarem continenr acrimoniam obtundenrem, turacttortt. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

acriora leiplis tmnt,cum uruntur. Qua: verb in humorc pauco fuam caliditate pofndcntjcamqï üftiönc perdunt: etiâfi urendivim ab igne acquirant,ramen quam prius habebant in tenuioribus partibus radicatam, magna ex parte a-mirtunt. At quo res quæque durior eft, tanto gignitur ex eacal.x acriôr: quod pratter rationem fçnfus nos docent.

Hinç fi.t,utquæ tam vchcmcntiumamp; diuturnorum adeo ignium opera ex me talliseonficiunturpharmaca,neccflarib reiemm ui ^oque acerrima fiant. Loquuntur ve-ftiq qaal^^ teres illi de fimplici uftionlt;, quæ toftio Juerit. potius yocctur, nou ‘^’^ Hboriofa hac Chemieorum dcParacdifieorumrde qua «tas nihil noveratRecentior cft infania

-ocr page 143-

ÇE ÀJ^b POCVLEN. ^35 Chcmicorum rneuHôvûm^tràhfmufà^, tioncm molientium, vctürti rarióriibus. cerrandum non eft, ùbi fenfus lit cm db '■ ■•■ rimunr. Çbn calces adt einercs pVtanc minus calcrclapidibnsamp;'ligqis,ex quib. uftis faifti (unt,guftatu pcriciiln faciant. FVRNoo adpurgandum duntaxat ob-tuicrC)t,fcd ad alios quöq; affcâ:i»:Ut ex ante didis liquet.FRPauius fcribit qudf dam argentn vivu ui^^n cobcis 5r ilio- • (TsexhibuifTeat non !audit. Çertü veto, 110 inftrenuè ^urgarc hoc pharmacum. Arfenieü Diotepr.Vomitus ciendi canfa datû fete fuifle oftSdit. Nullus ^fedó c-rnditus nnqua intra corpus fumëdü cx-bibere auftis fuit: tamdtfi rudes amp;nbsp;auda^ cüli «ju'ida tal ia illoëtii fëporc änderet' Sc4di^ut didum eftgt; non omnia imitaerf nos decetm à vetefîb.aîiquando fada lc'^^ ”””’ƒ gunus. Quod.n. permótes ifta no^ba-^-^^^-^^^^ rint,vçi ex coliquct^quodm veterüHbris,»«,. medicàmëtarijs enunacrata non reperi-mus.Atirû qulbufdà côfedionib.irdicu? fûtÇal-A posteriores ad hUaritatêcxci-tadâ, amp;nbsp;meeftidâ pq^' enda-quo fucceflu, tes ipfa noc doeîùt ac doect, noiqj alio

i 4

-ocr page 144-

«6 THOM Elizes T VS; b£t£taV°^^ in-^icavimus. Galc.3. Met^irheraf la exhibereiP^^^^-?’ 5^ bis fcribif. Sa»e commué JeVoramla.^'^^^^^ inter/i^if'Ufff partis tn4i(^4tio.e^f ut ea eltgantur^^Uie ani/na/if »a/urlt;s maxf mè/unt familw/itjft've fint eibi,five we^lr ç4}»enta,fu^ta^t^r ^e^unntur^ hwe een trar^n.^^a»q^fafn in ^s,(fult;efir^ Junt, ul-cenb/^ mnoxiits et/am taUftn^ ^e/ieame-torü efiujia: £rM^in{f,arfi u^i,/griffie Jqua-• C4dmtlt;£,c^ /^on^phfflygiff^cfi^Ljtnar-^jri,^ Certifiai, f:1^ igitur, ^ fimHia inte-r/aribua exinheri nen eiebfbtint, Likeiufi^, eperu ij.e4p.2o. Ch4le4nttini,w/f^'.,ßri,eh4l eitin,4s tifittnt,eifia/^4m4f» ö'ßi^renf der ‘vor4t4 dieit ejfiè »0x14 : qui4 'yidebeet vit (arruptrix tn eis fnßt,^oeire.4,'mlt;iuit^o.lt;i fn4tie^. e4 m/fiere ttsturn non esl. Öeßuii n4nf^ interdttfn ex hts 4i/^tiid iff ven trié eulfff». Idegt;»eufffin4lfistiifn4tr4fnento ßitorio,^uode9tftr4ri4 penit/^ n4tur4ho-f»inißt,lib.de Cofnp.loe.j,moffet.’Vidcs nc qu^m follicitè amp;nbsp;ftudiosç Galen, ab ho-•um nfn nos dehortetur? Emftraigitur faftum aliqnoruni profcryir: quod pru dentiores danmarecoadi funt, Etß verb fuut reperd, qui Jliq*iid hlç änderet,

tam

-ocr page 145-

/^y^O POCVLEN. 137 -tam ^mentes tarnen nulli funt inventi, quod ante quoque dixi,quï admirabüc^ in cisyitesiUas quærérent,quas Parag^ fici tnefle improbè meritinntur.Qniçî rl lis fquamæ fern ufus commodi attuie^ rit,de qnibus loqucbarc,ipfe noftbinirc.-rè certç ambo pcricrunt. Fonfium agh Eoniium dorum lon^è alia elf ratio: licet l*orum adderU w quoque remcrarius ufus in potu m2\i-P‘^gt; morum malorum caufa quibufdam cx^ ftiterit. Primo quideSi, mctallici fucci minima eft quantitas in maxima aqua? copia.Nihil vereor affirmare, in fex' aut. feptem noftratibus menfuris, quæ fans . . .■ magnæ funt,non tantû fubftantia: ChaJ çanthi inefte,quantum in una, (vel du a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.;

bus ad fiunmum)guttula olei per Chc-miam confedi ineft. Deinde mifcetur aqua cum eiufmodi fuccis in fubterra-neis lociSjpriufquam plané concrefcat, amp;nbsp;malam adeb qualitatem adipifcatur, ’ Notiup quippe cft Chalcitin,quæChal-canthum quoddam eft,ctiam extra tc^5 tam témporg degenerate in mifij amp;fó-xi.Quamobrë facil^oteft fieri,ut priuft quam fit hoe fail urn, quod fadum fuc-

-ocr page 146-

138 THOM. ERAST VS

‘rat,cum àqua'niiftum prodCar ETjuide ÿ'vcl plauftfum dqiiæ acidoruni fonriû potabiHum , fquidam cnim potabilcs ‘non fu^t)dçcoquas,vix veftigium ChaÏ-canthi offendes. Effe autem minus no-Xium,cum nondum eëerevit/ed quan-*** quot;■1^ ’’^^*^’'^9”æ Ipccicm ad hue fc^^-ar, nulÙ Ir ^w,fa hórt'fonfeflum iudico : Quid^^itni;

■^ Vhiirum, h : non fipè noect ?' Hue ill nd criam pprtinc;t,q#Ó,d hæc aq.ua fie po ray !ƒ, ttön’diu in cofpórc nianefdcd pau!^ póft vel per aivi,un,'vacnaturgt;V.eTptr Vlt;S ƒ Heam cumlirinis cxcerpitur,vcl pér cult; ^’w «f« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?ï^4^t-| ‘/Quibus per niiirahi hä4

ia^ntur * —quot;^^ viaruna exit, a potu cius ïdïgiorc ’ abltinere deberit : H ßlutis propri.^ funt amantek ^Xavarc in talibus bÜy êlTc non facile poteft. Qiiód tl vé-runicft,quodà Chemicis qutbufd.anij . imoi plur/mis, verifimili rationc affir-^latury Chaicanthum ex mulro aïu-r glinc, pauca séruginedulfuns parte mjl inriaa nafei : quorics aluminofa aq^^ per venas avis amp;nbsp;pyrjrftn lapide^ Iniarchafnam voont ) dclHÜar , pi|i rtüs nutaberis. Etquni arugiUoth part nott

-ocr page 147-

DÉ'Avlo POCVÜEN. nsi non tam a pt a eft cum’aqua. mifderi amp;nbsp;profiuere, ac aluminofa : quad in aqua Facile folvitur. Sive’ergo a Clialcan-tho acorern accipiant aqua: ill«,five à fucco^ex quo arte Fit alumen , qua: mulrorum eruditpnim eft lcntitia,ncc mi hi cti^i difpljcct / wflira nihil reien : qui eertó Fcimus vîx ullunt poft Files metallicum remedium minus cF fe Chaleantho pcrnit^oihin. nbsp;nbsp;lt;:^iA-

Toft files Calchanthi

re non féquitur, Chalcanthum innoi xiè bibitór. Ergo erianïalia , pralen tim ChiérhidS jgnibus apparats i, fine incommqdq fumi poflunr. F V R. Vehementer gaudeo /h^ec me audi-vifte : amp;nbsp;ntme quidem' plenc mi hi fa tisiadum reor. Repetam autant bre-vi epilpgo principales difputationispar tes,ut,an memoria cas teneam, indices. Qtiæ dantur intra corpus fumenda, ^«^^^ amp;nbsp;vim habent nosimmutandi, ea funt alimenta , vel medicamcnra,ve^^^^^*^’*’ mifta ex ambobus. Alimenta funt, qua: vinei à »obis , jnque fanguinem amp;nbsp;carnes noftras n^tari polVunt, (hoe eft, quæ poffunf hóe fieri, quod no4

-ocr page 148-

HO TH OM. E R A ? T V S ^mus)ur incenmvix aut nc.vix quidem nos alterent.Mcdicamcnta ,ïunt,quç in-_cpftilia fic manent,ut in languinem ver ti nunquam à calprc noftro valcant : amp;nbsp;interim nos fcn^bilif er afficcre poßunt, ,Media inter,h^tc funt,quç aliqua ex par* te mutantur,^nmul etiam nos mutât. ,., r. .-t Et inAis maior modo alimei!ti, modo ’' ' s '5 medicamenti, (rarius œqualis utriusq;) é* eft portio.,Q^ nee alterant nos, nee

' mutabilia funtTnobis, in nuUo ordinu didofurn numerantur. Medicamento-rum poi;ró,qn|£ propriè fie nominätur, amp;nbsp;alimentarij focci nihil prorfus conti • tient,duas animadverti cfle clafles. In prima cenlentur illa ,quæ patientibus duntaxat qualitatibus caliditate amp;nbsp;frigi-ditate altcrant:qua: non admodum no-xia cfle perfpexi. In altera coliocantur - longiori lcric,qUfE eftedneibus potefta-' .'.- tibus affligcrolólent ac poflimt. Cacre-* ,,^0- r^pi mc^alla pflenfum cft,nullo pado

•feu nulla fpi parte aU’rc ; amp;nbsp;ob id nee ad aUmcntorum,ncc ad mc^fprum ordinS pcrtincrc.Ad medmamentaigitur refe-tenda funt.Non.d^Ciit autem recenfe-ri in-

-ocr page 149-

DE A^RO POGVlEN. 14!

inter ficcantia amp;nbsp;hume^antia. Qiioniä quæ ficcant fol um, Ctfi totius tempera-menti fui rationc, non virtute folius qualitatis prima amp;nbsp;fimplicis id faciant, admirabilia, divina, ac ftupenda opera illa edere neutiquam pofluntjqua à fuis pharmaçs edi Paracelfici aßerunt.In al-tero igitur gencre comprehenfa^fleO'-porter. MalaigituracnOxiafuntphar-maca:non bona amp;nbsp;falgtaria medicamp * navel auxilia.ln hoe enim genera contenta natura omnia funt inimica, no-bisque diflijnilia. Quare certo foluni tcmpoic'amp; edutiffimè ulurpata iuvanti plcrumquc plus obfunt, quàm profint inrra corpus accepta. Nam foris admor ta minus Ixdcrc, magisque commodat;-re pofluiit. Quæ caufa en,ut vetcres tn-^fß^^f^^ lia, purgätibus exceptis, ad intcrnorunf^^^midcM mörboruïn curationcs raró admodumw^w^^K-e adhibucrint.(notavi interim caulas,pro «®” purgif pter quas purgantia minus alijs per^'^^”^’ „a% culöfa cxfiftunt) equidem quæ fpiritus .. rcfarcire,vir«s cxfolutas rcficere,revoca v. 'x * tas augcrc,auftas qpnfervare, hilaritate ‘ quot;nbsp;* amp;grariam contiliare,iuVcntutcm refti- ’'’^

-ocr page 150-

145 THOM .EKA^TVS |ucre,vi,taiTi cornmuncm hominum tcf niinum ultra Iprtcm produce,rc, à morbis prçfcrvari,efFœtuui corpus vcgetum r cddcre portuntdlla neceffarium eft alc-re poße. Abfquc enim nutptiónc apta Ji'feiicamci fblus Dcus faccre ifta poteft. Mcdicamë r^ propr^è ta propriè difta non babent ' uïüm, nifi ^ffaauane qijjjntxUu morbum oppugnant, amp;natu uluinha T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

beant ^“ mediccntatcm revocant. Si ul-• terius utarc,iani non remédia lunt ani-plmsdcd morbifi^æ caufæ fiunt. Non cjgo ad confervationem faniratis, fed ad morbi dcpulfioncm expetuntur amp;nbsp;adhibentur médicamenta. Non confer^ y ant,fed exceßum contrarium toUunt. Non augent vires, corpus, fpiritum,fed ha’C omnia magis affligunt. Raró mor-, vix*^ bus aliquis mcdicamëtis propriè fic no - ’minatiscuratuf fmeincömodo aliquo „jtQrpori iIIato.Didum infuper eft, inter gbarmaca alia alijs eftè pcftilcntiora,no isque inimiciora. Necpoftremumlo-fbarmae^ (fmndiabete inter hæc, quæcunqueex merallisvehcmcntis ignis^opera cöco-duobn{mo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

iHinoxu guunrur. Quippe duobus modis malc-Junt. fica efle oportet: preste* inhatam videlicet

-ocr page 151-

pE; AV«O POCVLEN. 145 lieer maUgnitatci^/funr enim nob»^^ nmia inimica ; cum omnia vel purgent, vel crodant amp;nbsp;putrcfaciaxit, vel innam« inent,vel aüa rationeintcrfician.t)amp; pr^ parationis modüdlcut fupra expolitum memini, Fallunturmco indicio plurir muinParacclfici,ciun hæc pharmacarc mcdijsoplantis defumptisantegpnüt: ■*• quia planta: facile à calorc amp;frigorein-tereant,facultarcsq;.fuas promeus per- * dant.,Idea enim pefl;it:ntiora.funtm,Cr tallica,quia pertinaciter colon rciiuunt^^^jj^^J acviulquc emn oppugnant. P:antannaipij«rm4ri3 pharmaca facilius cxtcnuantur,amp; per^x pl^ntu aliquant cotporis partent evacuantur. ^/quot;^^’^ Didici ctiani ex te alias, pharntacorum vires proprierates efle niatcriç,non for* mæ. Qiiofit. utnonftatim cum plan-tævira exhalent. His de caniis men ter funt vercres laudandi, quod u-lum utetallicorum nobis interdixe-tM torpui runt: amp;acritcr illi reprehendendi,qui/Hwh ca tanta cû honiinü pernirie in ufum r» vocare conarctur: arq; fnb mc'lis fpeciè venena homfttib.porrigcre noverëtuc*

-ocr page 152-

14 THOM, e'r A^ TVS

Non móror,quod dicunt 5 fe corrodeiv tiaauferre itcruni,amp; ita præpararc,ut a-crimoniam omnem exuerint. Vt cnini hoc dem, congenitàm faltem malitiam cöfervarunt. Si amp;nbsp;hanc ciiüflc aüt exuif fe cötcndant,iam ociofum cadaver tot Tüdöribus amp;nbsp;fumptib. nobis fruftra con ^ *’ cinnarunt.Quanto faciimt ergo rcdiiis, qui confùctis,cognitis, probatis, tutis,à • Deo ante tot fcc^la mortalibus oftenfis üti malunt, qüàm fauciata confeientia novam amp;nbsp;pcriculofam rationem iftam curandi,imb potius perdcndi,lequi ?

'ER. Summam totius difceptationis re-ftèpercepifti. Animadvertifti quid ali-quando prætenderit fado fuö Paracel-fus,qubd fcilicct remédia ilia pcrnicio-_ . fa invóxcrit? F V R. Non iant occurrir: Chemcor^ *^^^'^ ^* ^'^^^‘^ ^^ ’ 9^^°^! ‘^^^^ Chcmicis quiepMs ‘ accidit.Cum enim res fuas in querendo fei'decoxef auro dccoxcrunt,amp; turpitudinem tege-ruai.- realiter ncfciant,nc fruftra opcram amp;nbsp;^lcum perdidifle vidcantur,pro auro fa lutaria remedia fcinveni^c dicunt;atq; ita' cincres pro aur^itcrum vendunt.

ER. Vtinam verb n»n fimul venena

pro

-ocr page 153-

DE AVRO POCVLEN. ni pro falutiferis remedijs offcrant. Parte ^'*’’*‘ 2.Chirurg.traa.Lcap.3.hanc adfcrt ratio- /^/^^J nem : quod amp;nbsp;coelum amp;nbsp;hominum na- remediit. tura: mutitafirit, alia que remédia po-ftulent.Vcrba eius hæc funt.C^zgt;?lt;r^# ul~ Vfnbf/s remej^a comr/ioda na inveaeruftf^ quia ür/gi»efff(quaM aßroftomia c^ Ge»e- ' Jis cæU c^ hominum inihoant ) mofhorum non mte/lexerunf. Nam e(e/um(ia cuiuf coafemflafione ajs'/iiuè tJer/ari Met medi- • du^ ithentiäem movet^r ac/eneßi/,/üat^ a ci ion et admodumfenis aoturatiiu et mo-roß/isperagd. Humana quo^ '^eneßt quoti-d/e hihituf m detei'if£t,ut poßei'ioninßiifio--né/èpylore aeeepta,anteccdeteßthmde mor hofiar exfißat. Item hh.j.de maia eurai. re^ ßituend. cap.f. Sieadem minCi^Ute ohm ßmt^ccehßiiies eßet, ab antf^uorum terne-d^t Cypylt;!‘^^pf^ neiiti^uam dßedendum eße eon/u/trem : ^t euia mutatatam eßß-deru'i eo ß'tueio , fj^^^pufeieandem eu ranonem t^arpaadam eßlt;-gt; 7^cm defant ex f Uin r^ffi's rgt;onnuih,ipii opmantur immU-tahdem eau ÿ^odim: a^endi eße ; tjuosßaci-iè dßru nmet ratroeov'nctt'r-VJ^ Si aüa nullam habui^introducenda' huius pè

le

-ocr page 154-

146 THOM. ERASTVS

ftiscdufam,fecnro fedatörcs eins animo elle iu.beo(iple mine co eft loco', übi neminem porró promilfis faills deci-pict) cum ab hac parte pcriculi nihil fitJPartes enim mundiuniverß munus Ïuum pro mandato in creatione à Deo accepto præclarè tuenrur.Et ciyn quie-^owo^ovifleDÏuspoft fex dier urn creationem 5)«« lt;//Mïfcribitur,non hocfignificatur,cumopus' tur ^MKvyßnjhi inftar artifiqum deferuifte, aut vé-fefojïmun tcrafccrc permififle. Erenim in eo ftatuy ^^ ^”® uniimquodq; cflciuflit, perfeve-rare ad præfinitum tempus ufque mandavit. Qjaam rem Ariftobulus illcfcums in Machabxorum hiftoria fit mentio) ad regem Aegypti Prolcmaum his verbis eleganter exprclfit. Quics Dei dich tur etiamftabilis creaturatu dutatio amp;nbsp;immobilitas : quam elle percipimus, quia Deus, cui omnia fubijciuntur ,ita coUftituit. Nunquam enim cœlûin terrain convcrlum cft,ilcq; terra in cœlum mutata : nee Sol Luna, neque Luna Sol facia eft. Et in animalibu^limiliterrcs habet. Non cnim iiwatiiram hominis fera converfa,ncc in beluam homo un-

quam

-ocr page 155-

bE AX^RO POCVLEN. 147

nuam tranHivit-Libet huiclcntcntix ex

Arift.lib.de Mundo ümilena adijcerc,»w p-^lv f^ej^óet i^ev à »i^lii TreuiVTiipl^eç, KH^a-k 3 c^vTitlolt;;^cipt, 7s^-ni7i j i^a,^^c:tijo^,övvó.utt '^ èiyif^uçTî }^ a^póiz^ei;. Et poftca.’^'’^ yï lt;Pv7Siii; Kerf^uim, 7reu-niiS'a7ra7i, vép.a.tri'n 7r(-t^lt;^Av^ii(jft,iC TTS^IOXSfAtVfl Çü)0Ii;,X.AtÙ KM^Of CPit^vaa-m-n imim^ Tfitpaon ^^ /^op^tyn» p-v^ets-r? iptfuaa l/toi n^q 7iKÓri,T^v ayi^pC^ i^vm époiaç Tilget : Kiz^i treurpcoi^ maaré-P^^’ijtt^ 't^yppy^^mv 3^x.^y(^opievyi, Tmp-xiX^Avn K^^ peppç t^^oyi^epévi). ^vra 3 ttoP-^ Ès/jcev avr^ ^trOi; àyitamp;S •ytyipeva t^v t^i iùuvoç trulric/Mf 7ra,p(%£tv. Quod poiTO fc-tiam hominis natura vitæque longitu-do eadem nunc fit,que olim ante Davidis tempora fuit, dare turn profana tu facra docct hiftoria. Omni tempore ali) alijs longiore tempore vixcrunt.Si nunc pauciores fenefcere obiieiatur, proprer luxum amp;nbsp;crapulam accidcre dica Qu^o-circa fi alijs rcmcdijs amp;nbsp;prxceptis ob ki folum opus elle Paracdftis fcrió fcripbt, quiaamp;coeli«n fenio debilitatufeu im-hiutatumA homvum natura imbecil-

Bädern ttuc eft vitie het minum Ion g!tuil0,quit olimfuiti

lior la et a litjhifritó ab ciufmodi conß-

-ocr page 156-

14» THOM. ERAÎTVS lijs defiftent in pofterum eins difcipuli. ER. Sifrada amp;dcbilitata effet natura • noftra,non acriora amp;nbsp;exitioliora excogi tanda fucrat rcmcdia,fedmitioraamp; blä-diora.Si morbis magis obnoxij redditi fumus,cur ijs pharmacis fatigamur,qnç Aï«tlt;jtiovel robuftiffimos dcijciuht? bj^uUa cocli eœ/inowfMîæm-a^Q ^Qgif novam artem eudete. •o\Am'^^ ^^æ inventa conftitutaque cd, hoc in-'® ter aha prçclarè ^cet,quomodo prodi verfitate aëris,tcmporum, annorum, amp;nbsp;regionum varianda fit curatio. Mera i-gitur fannae amp;nbsp;nugæ profcruntur ad ex-eufandu fadum,quod argümëtis hullis defendi unquam potent. Faxit Unigenitus filius Dei veru.s amp;nbsp;uhus cbm patre amp;nbsp;fpiritü fanéto Deus, Dominys amp;nbsp;Serva-tor nofter Icius Chriftus, ut facrofandu eius nomen per opera medicine ab ipfo nobis donatçglorificeturôc prçdicctur: utque à veritare amp;nbsp;reda via neq; hic.

ncque alibi ufquam aberre-mus.Amen. Dicó.Cal.

Martij 76. •

F I N f S.

-ocr page 157-

INDEX P R AE C I P V A. rum rerum amp;nbsp;fcntcntiarum in hoc Ubello.

'n

ifiurda et taf»/ûos habenf applau-

/(tret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fol.i.

^ J^ctislitlarttfff fftftfc/re^etts t»

potu ujuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjj t^er i»Jpiratw c^ at^^a att »utriaat, Ó4: (^ (fuefff t/futn babeattf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibiii, f^ffinitas inter alttnenta dr alita. ff t^nima inter materiataiforinati per/e^t/-

fif»a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^ f^limenta quielßntmeilicif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj

^.yfltmenta etiaf» patiemslo a^unt ali^uid

f.^limentaßmilia ßtnt totifßibßat^s af tollmen ta tjuatlam vintere dr vinei quo-

moilifi/icantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gp

^.gt;fltmentorum ilißerentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff f^n quoelpâtit ur,etiam agat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 f

^^ri/letehs teßintsntunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^.zp^j '^rs ehentia^t etiamß agir ica vocata à Pa-racelß quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

^rs nunquanfajequiturnaturanf ôs

-ocr page 158-

Z xV D E X.

'^-yirffolat riü-anifUije»te»ti4!. fgi ^^^ciefgt;fai:/ts fi '^'fi^rffex f^^Qr/tts fit f/ieMcu! quot;araceZ/ïcf^s

'^ur,- poci^/eaft i/anitf irn-afi^yeciifn/^/^n

P^raceih ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-4 t^f/runt vt// vutri^/,{:oyf;i^t)nenefa »a^i te-tarJ^t^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* quot;nbsp;’ 2if '^aniz/jßgt;oeu/en(ugt;fr fai7»m;»4»e^ aurii, d^ /nciff fupimt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibiJi ^^uru pai-t{lef?t0 auifiuntur z’i/eer.i/ei-ufi duw 7 ifeapbr/t/iitKi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^f

f^UX/L uKt gjukl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jÿ^

S^lJatxui raf^ee^'o ^Hfiii

C Erfjes ^fj/mji/u/m eurranfof^ereali'j^e r.i»t O(i/lt;gt;reja/gt;ore,coiiftßr/u/a \}^ Cerebrum haMinu eur neab/l/us c^ /juf»i~ ^ä/US nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

Chemicarum i»^4/Jà o^ia/o r^utarur ^.i Cor/fom humani tem^ratio ferfeófiji'tma

Carrufti-

-ocr page 159-

9 I N D EX,

Cerruj^tihile nen al/tur ab t»etfrru/gt;ttiiü

72

D

D^/iruffio Me/aL'arum t;j präparativ-ne

Ui^er^tia inter ealiditatem /im^iieem i:^ putre/acientenf

Differentia Thevphraffinteraurumffbl^ matum cirpraeipi9ut»i»

Differentia inter prineipia Paraeeffi et Cbe mieornm

Duriora non 'venire in eibunt

Dura ejiulenta qua

E

EMpyrid me/Jicina hoffet

Exitut Paracel/ieorumqualif

Exerementamomni ffbjiantiali mutatio-ne^enerantur /

Faffax eura i^^e

4

-ocr page 160-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WW

s/n^^sn/p jiaoï^ptiigt;^lt;if^f^upa, »^f^ J[ 7

^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7 T

jota^f fytijot^a .■tfty vu/jay yfu^mn^^ ^^

7

^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y/xâ^^Sry/u/fj^ •/'r yf

’jyK^ 'piqj y/t^yj, -f^ ypaw^^ . rr yia t^lt;l ’y/funy^J lueijyfn^//^ raß^joJiC/jTX S^i sao^c^Mi i^^^pjy^yj j^ y^ff^'z

^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W TA

ypayjo.’^ip y^y^^ia /s^fq^^ii wAj^ ^^

D

tg yM^jf/f^s^f yj^ffjia fi/^y yfu^tayputij ^(gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ya/uüjy

•Çgt;*f3ayt^py iuot/yajtiMfg ^ê/fu yt^ yiujoj

ty/^y^ wuttu 4W ff^fit tütt^afftjy MW/uüjg

-ocr page 161-

f N D E X.

Loft^a ac}io /juidfaci^t


121


M^r^aritarun^ Ittjuo)' et ccr^i/ttriorum

tigt;ïl/ur4

zMa/eria me//^ t^ux C^aterMJipffiuriwarum reiuw ^roprie-fates fo^ fflariuf» aliarum firw^rum /eparatn^f^em retinet dtei^ica/nina fyo/ir/è J^ t^iä/a quan^^ou' füm habeant

L^iedici» aßf»fgt;er haba/t/itot baßes ƒ ^J^ledieina ver4 an »uneprinsum reuelata ßtßeut dob/rina Euangel^ tf ^Medieif/a ver a extern ßn^tura aßeri^

fur

fît

C^ed/eina Theorernafa ftafusakfer ftata

X Jnte Theßphraßum eo^nita ÿ C^fediearum bononßea mefio inßeraßri“

pfura'

^'ïed/cus do^ui iju^

^J^efada a» vivant ^4- 4» tuto dewrari poßint C^etada non^inter alimenta codoeanda

4igt;4lt;!-StXb^o, nßf^utrire4/.nonrobo-rare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

-ocr page 162-

fJ^leta/la non poj^u/if ejculet^ßert 4rte âg f^eta/ü u/m eß ta»fu»ti» externw affe^ éhbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^

C^e^^/bea pbarmac^ßiMtßaeera med^ea-f/mna pp. eur ziehemenfer arrodant ae fn^rdeaift u^.duübui modis noxta i^j quid 7 heG^hraßt^ de id^ßnßrit 127

Ç^Pet^d/cißiritas au au^eaat ^oßros ßi. r/txs

• C^et^dffrhfn mißitf 4^4 qu^m hffmiauM

lt;.^etbadici

C^fßio duplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tJKodi plusesßgi»4»di 4»fma//4

C^iarbi ijuidaM iȧfr4btles tx eeri/eeerpa

rtb/ts

Cld^lf^pe'4(eeßlef» putr^di/tem probibet

NOn of»ni4 veferum ft»ifa»£l4

Noxia metalüeorut» f b^rmaçoruf»

^uirimef/fa eom/nffnica/// qual/tAtesfitat reb/^i nutrità

NHff'ifffe^f^ ex rebt^v/ueftetbu^ iießtmuK-

tur

65 obe'

-ocr page 163-

INDEX.

O

OBie^iff Paracelfieerftm , Deuw h^e n4tur.e myfieria nune primur» aperire 7. Meifianamfubin:/e cerrigt c^ fieuis Theorematis augeri ig. Denuri mcerruptfbil/tate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^2

Gmnia ^u£ cerrumpnKtur fiant mel/iera

lt;1

OngOj^/rituum extra cerpM/eeundum Pa raee^'ant,

J'^Araeefiaaelacia drinconfiantia 12jf. i prineipia

Paraeelft Medicina i» Tartaro nata

Paracei/ietphyfices ignari 2. in omnes artes zniur^, ib/el. aut inaioifi aut malitiefi 21 Deum menelae^ arguant ' ja Paraeelficaruni virtates Sp. callieiitas (^

exti^at/ff pe. vanagleriatie amp;fiiauiJes Paraee/ficorum reme^i^s utentes intra an.»

uu/zi amfjes pereunt

i^f


Per^rel/fif metiicinte/ftlt;e primffi inventer i^ Paracei/üi fna^uSi^lt;^gt;,^oretit iff. i^ualû fer fff tor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿZ

-ocr page 164-

Pharmacaßficera^u^ loo- f»ale^^4 102 Fharmacaßncera i»fermium haußapra/unt jod. eorum (Z/ßerc^na Pharmaca non ßi/ntt^tur al/menft caußt

12 if

Pharmaeapur^aiia cor^u^f eßiuKtuy,ali4 non item //a. ßpiM tjiitam aliaßw/gt;liera aelhti/efrfur Pharmaelsperieuloßs in qurbres- marbis uti * 1/eeat Pbarfnaeerum accurata eli^inl/ie neeeßt-' ria '

Pharmaeoruf» effeSlrie/unt multaßeeies

Pbarmacorum ^aten/ia ff o» ßaf formara

^atefiates

Pharmacerufn /^yießaiesquowodo per ßor' maminfint P^arrnacffrurnpurgafiunt fnoeliplures 102 Putrefalla oelere ,ßpore,eelere ehfferunt

Pufreßaeienfia eur elru in z/efrteulo bareat

34

c^idam

-ocr page 165-

Ï j^ D E X,

riJam abt ^ medteameKfa (^ ali-

menta

?s

guinea ej/emia non fitnt zemperata pf.non fiunt ex rebificcrruptibililxfi ^omodo ^ quando vezeres zlt;ß/unzpbar m a eii^ez allied

^uomodo df“ Deus cir medici morffbsJan et

^od zoza a^izßibßantia non omnibzapar tibzzi a^^tZs/. amp;nbsp;cter

R

Rf/abarbarum

Ratio quaparacel/iei mezalla nobd firn ilia eße proban Z.

Raziocinazio Paraee^corum

Rofa quomodopurgent 41. an eadem Dir^ tute bilem purgent qua Rbabarbarum

(^/e^mmifffia

Ru/gt;eeiJ/^ amp;nbsp;Arnoldi riHanoVie /êntentia de auro pooulenfo

Rupe/aJ/ant menda0^' arguit ParacelJia Sz

• S

SAles no nufriuftf/ed alimëfa eon^wnt

-ocr page 166-

f N D E XT

Ser^ftna qux^am «on eJt ukjita prà/frun^ Jii/^/f/s e/i uiefites nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çrp

Sifn.’l:/Utile inter nutriens c^ nutritS ^ült-Iti effê debfttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^

S/mth/na ó' ilifittnil/wa nebü ^»aß/jt ^e Su^f/anttai’-ttifu/tißf • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;je

iSu/ß^nt/anj ■l.iîiU t^welmeeliet veeent ji.

i. e,l^ ab/'inte) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j2

Sum mart4 tetius el^utatienü compreben-

T

S/ltmentaJacrarum literarumde ve-ra medtetna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6tf

r

VEnehum quiel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tie

Eeteres cruela metaüa agrü exhibue-runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/J2

Eeteru m »ff/o tjualü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/j^

t et ere f ^»etall4 nolueruftt intra carpus fu-f»f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laJ

f era mi/he Dei ^ natura epus 64 ^naieacr eeraßra teßa nee altérant nee alterantur m^efia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leé

Emum ^ !,f^(i ilè^illatieneßunt^emitteßi

feitet ^uotmoelû cenßrn^ntur ça

Eirium

-ocr page 167-

INDEX.

Eit turn rohur non in Juritia pr. in ^uibiu (onß/iat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,biä.

f^ü pur^ aneii ingammon ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jó

Emcornu pulvußne caußi tanfiaßintaiHr

^(la qua nam ef^riantur acriora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij^

f^ulnera^fundum Parace^curaturphar-maeù, nu/nentia nutr/entib/u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sa

F t N è Si,

-ocr page 168-

i4 JaJo


olt;W C’Z'jss««


-ocr page 169-

-ocr page 170-

-ocr page 171-

-ocr page 172-

-ocr page 173-

-ocr page 174-