-ocr page 1-

TCquot; ^''~’''



i. «


«■ é


cc^ccca

f C' lt;CC-C 7 C «.« c

G cc«, cc

«CC 'CC Q lt;CCC CC clt; lt;« lt;nbsp;•. « cc « ccc c cc cc C( CClt; C (( Clt; c^cc-fic cc « eCCor c

C lt;nbsp;e lt;nbsp;CC

C ««’Oti C « «C i

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

*v-.

,1?

-ocr page 6-

-ocr page 7-

P^W^^^^^5^5Sg5^«gW*w

S8m^?^S?w^'’ wvnrpîW’


a






'04



1*1


''''^,n-AAA^-:gt;». ? A/^Ö ' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/^^^l'''^'^n'^'

^^^äÄÄAzA^/f^^^^-^^^^^^^^^A'^^^^^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^A-^A^

-ocr page 8-

Medicî

Octavo n*. 70.

if 'y 4 ili^n^Uf^jç^-M^ f^Vi

■f^y 4 ^pjp t 1»»^..M»«»F’’O^ ’*^^JA2*CJF»»lt;{ «n '^*'}lt;li^


^(piaku^rtornjy mb tai’ll

- jtJ- ••g^3.gt;^4^a-gt;fmmamp;iiq|{*,ana^3n

' JKj’W’Jn’Xl V’fit^pijr’H^)^

^«^A3JPm0,jPg^^

n ^i 303

i^i öö [mi

a? Mvi0»»Wn**»-JHrt«*Cjjj4'

3;i.ai»5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«3aj-:-lt;U3K4’ailt;

^ÿ” ?y»t-J*lt;{p»»2»|^»th»» »juOT

•^^^ tlt;lî»0'»i» 44gt;/i»^4l^3 J

i«Vra»«a«oa«-»yinHlt;; 4^

■;^t, J»«^*»^ J^ jrJ'pl’ ^gt;^j»ni3gt;i^0,Eitu0-4^ h m^ f ajwttó m lt;j^ti eej^tfJntJ M'V

A? imi«4 j»wip’«*'gt;tf^quot;^ww'Ji lt;ff^^igt;^n‘^^ gt;»^? /quot;Jx^fl^c 1030» vto «»14-03

AJ vi^ ?ï|* w 4jilt;i«ngt; Ju/Fb m?JO»OF^tl®3 iif^m ïongt;f 'i

i'J«*j5*'^’M'ïgt;/*i’*(‘^

-ocr page 9-


-ocr page 10-

-ocr page 11-

MEDIO LANENSIS CIVISQ^VE Bononienfis^ ARs evRANDi P A R V A, quæ eft abfokitifs.medcndi methodus, amp;nbsp;alia,nunc primùm ædita, opera,in duos Tomos diinfa,qiiae uerfa _ pagina indicabit, omnia autem


It

.'Sr I ‘4

Cum Gratia a- Priuilegto Caf. Miiejl.

BASILE AE, EX 0FFICINÄ HENRICPK TRINA.


-ocr page 12-

T omo L

Z/t Carinii find, ^u^ tß alfolutifs. meien Ji methoitiC Pre Difftcultate SpirandiCenfilium^ datum Reuermdiß, D D Joan.Archiepiftopo San£ü Anirete PccUfite Càa theiraht regm Scetia. pp}temms,RtueTend.D.Archiepifc.S.AridreaD.DJoan. Anadthon.

CeDijficultateSpiranii Confibwn pro Illußriß.D.Piea ren.Palauicino Manhione Curtit Maioris.

Pentriculi dolore corn al^t iifpofitiomkus oh morhum G.’f lirutn laborante Mercatore M.tdiolanenfi Confilntma-Hippocraticum.

Ad Surditatem ConfiUum^pro Magmßco liûmme francia fco Cire Genuenfi.

Sanguinif fluxum co'ércindi,Confdium generale.

Pro Lepram patiente, Cemfdtam, Medicina Encomnm.

Podagra Encomium.

Apologa ad Andream Canutium,

Tomo IL

J)ialefÏica,omni ex parte perfeda.

fiyperchen,Diuinumeptu,

Ve Soeratts ßudio.

Antigorgias iialogus,ftu dereda aiumii ratiint,

Ve Aqua liber.

De Aethere liber.

De Cyna radier,feu de ßteodis magait,

-ocr page 13-

HIERÓNYMVS GAU

DAN VS MED (CVS FRANCS fCo Akiato ÉpiCcopo Ciuitatis SC à Li* bellis Pij Pont. Max

S. P. D.

V M duo fint officfortmi pfæcipua genera,F. Alcia-te,quorum unum in Rem-pub. confertur ,akcrum «4 optimum uirQ,cuiqï ob egregia bénéficia pÏurimum debemus, ob kxc utraqt teditionem horumlibrorum ac dedica-rionem fub nomine tuo utiUisima acq? officiofifsima fore arbitror.Qiiippe qui nonnifiperfecta re mea conquieueris; ego tam SC fi bencuolêtia er ga te paren!' me tibi efie putem,beneficium tarnen tuumaequarepofiedefpero. Itacpquan tumincompenfando illud mini deefle ^telligOjtanto honeftiorem ac necelTa-riammagis opera meam atepconatum magnitudo uirtutis ac Fortuna: tuaefa-cit.Qriodnifi mortalitatis nofiræ condi tio me comonefaccret hanc tuarn fingu

« 2 nbsp;nbsp;nbsp;* Ïarem

-ocr page 14-

E P I s T o L A.

larcm humanitatcm antmiep tui candógt; rem in tam afflida mea fortuna diuinas appeUarem.Itacphæc qualiacunep qui-bus tamë nihil maius potui inuentione, labore, induftriaatcp fummo ftudioac dilisrentia iupublicum te aulpice profc ro. Ac prirhum Artern medieam bis ac nicies 'a mcconfcripta,quamcp filijs pró peculio relinquere deftinaueram,qua tot a-grorum milliaferuaui* Difficiliï enimcum fit medicina ac longa eriami, tefieHippocrate, ut à paucislegittimc ob id exer'ccatur,tum qui# plericp ei ini tiantuf fine his difciplinis,fine quibus nemoucl mediocris medicus euäderc potefi: Dico Dialedicâ,Philofbphiam, Geometriam amp;nbsp;Arithmeticam, aliasq^j fed has præcipue: Deinde quod in gym nafqs etiâ parum medicinæ ipfi operam dent: Nee in exercendo quantum opor teretinfiftunt,nec quos fequantur auto rcs aut magiftros habent : Hi enim aua-ritiæjambitionisaefedarum ftudio flagrantes omnia euertunt: ex illis quifep habet quod eis non fatisfaciat: Defyde-ranc

-ocr page 15-

E P I s T o L A«

rant in Hippocrate cIaritatem,6Cqiiæ pcrierunt uolumina: contra in Galena breuitatem,ordinem, perfedionem : in Principe linguam latinam: Oribalq uix ouinta pars fiipereft: Paulus fupra mo-dum breuis,Aetius fäbulis featet. Alq contra ita in Galeni uetba iurarunt, ut malint mille perire aegros qu^m uel 'a male intelleda autoritäre uel mendo ciusdifcedere: Nuper (cum ego alias quofdam Galeni errores adnotadêm,

ex trecentis forfan triginta in cutuC ' dan? manus incidiflène, nee cur dam-narern adiedlum foret) aufus eft tarnen illeeditç(libellomedicinçhcrefiarchani me appellarç,qui totis uiribus Gale-num duodeeim editis contradicentium medicorumlibris tuear. Atque ille oh ldGalenicum fe poffe dicifperat. Alq cum aegros queri ex longitudinemor-bi uidcant,ód hæredes triftes, illis mor-, tuis hos laetos, illos nihil queri*. maltint occidere tentando aduerfus artis præ-cepta, quam protrahendo ex arte fana-te. Atque ob id quæti folent homines

te 5 nun-

-ocr page 16-

E P I S T 0 L A;

nunquam alias futflè plus medicorumi quam nunc,nee unquam tarnen minus in arte excirato ru m. pb hæc igit u r hu nc librum ad leuandos labores,amp;rex methode tarnen quant breuiTsima medett dum in publicu m cdo,0lt; refponfum fi-iTiuladcriminationeilÜusfalfam quant breuifsimum, SC Dialedicam. In qua præter idquodordinarim quiequid eft ab Ariftoteie ea in difciplina conferi-ptum quambreuifsime contineacur, e-tiam Hippocratic 5lt; Galcm turn ctiani Euclidisac Ptolomaci dialeifticam adic éi. Quod fi per fata hcuiflct Sé peculia-rem Plotinl annedïere potuilÏcm, petit benter fadurus eram ne quidadorna-tum deelfèt. ConGnnÜ Audio quadatri confika qu^ forfan inter quinquacinta quacinEuropafpariaerant fuperfuerc bis adieci, quoniam non ut pleriœpre-carioaut conhdauelfinc frudu feribe re folemus,fed à languentibus rogati et grandi pecunia Sé certo euentu folunt iCribimiis. Vt intelligant hommes non mukitudine uerborum aut friuohs dt fputationibus

-ocr page 17-

E P I s T 0 L A.

fputationibus aut Icnocinio quodâ bar baræfaciindiæ fanan »gros, fed breui preflaep orattonc ac profundo iudicio» Tiimuerocumkimmam malorumno ftrorum in contemptu rcligionis, SC fai la de bis quç poft mortem funt opinion ne eftèanimaduerterem.quod totum à Philofophorum placitis aut non rede fentiennum aut nÓ rede intellcdoruni proficifccretur,cum non plus egodubi taremde animorSimmortalitate enarn citra religionisnoftr» conCtantifsimam autoritair,quam quod ouû ouS effet, quç dercrum ipfarû principes inuenCx ram,hüte propofito côgruentia, in un3 coHegtlibellS.uelut fenedutisfolame (nam totamhanc tradationem in quarto amp;nbsp;quinto theonofton diftufeconferi pferam)quem utilitatis cómuniscaula cdereuolocumcftcns.Vt cêfiliOjOpe, laboribus adhortationibusep quantö in me effet humano gcneri ^deflem.Neep enim quen^ futurum fpcro nifi non pi-um amp;nbsp;qui de Dijs ac eorum prouidétia noArisep animit male fentiat, qui credi-

-ocr page 18-

E P I s T o L A.

tam Obi infirmi falutcm prodcre ireliL Huinsigiturcaiifa librurn Hypercheri quafi ( necefic efle ) in medium proculi: Nee illos probauerimqui utmugis ui-deantur pq eqs damnant qui fubfidium aliquod a Philofophia pro pietate pe-tuntjCumB.Auguftinus Platonem uc Chriftianum colat,quod de animorum immortahtatc ac præmijs eorum quafi cum religione fentiat, quamuis circa inftituta ualde ab ea fit alienus. ut centra Senecam etiam maiorcs noftri am-plcxati funt cum Stoicis 8C Épicuro male fentientem, quod circa mores rede habucrit.Et Tertullianus QC Cypria 'nus ac EufebiuSjtum Ladantius Sibyl larumæ oraeulorum amp;nbsp;hominuquo-rurncunc^teftimonqsutuntur ad com probandam religionis noftræ uerita-tem . Sed SC B. Thomas SC Scotus alrjcp célébrés Theologi 6C uiri famfit conati fimt fidci nofirac fundamenta confirmarc , Ariftotelis 5C cæterorum Peripateticorum rationibus àtque auto ritatibus.Itaque tametfi religionoftra jmagis

-ocr page 19-

E P Ï s T o L A.

nagis florcat quam olim,8C confirmata fit,non tarnen pauctorcs funtquihodic iUi aducrfantur quam B. Thomae SC Scoti temporibus : Idololatræ,Iudxi, hæretïci SC quod omnibus ternbilius eft,Mahumetifedatorcs,qui iam penè uniuerfum orbem occuparunt. Qiud ergo eft ut quod altjs laudi fumme fuit, nobis uitio uertatutç’ Qtii contra nos non eft, pro nobis eft, dicit Scruator. bed sc bac caufa,quanquan;i non nefei-remquantam obtredatoribus maledi-ccndi anfam pr£eberem,etiam libellum '' de Socratis ftudio cum his coniunxi» Neep enim fatis fuit utlicerct rnalefa-cere, nifi 8C idipfum malefaccrenomfi nis iudicio,mort3lium ac Dcorum,opti mi atep fapientifsimi probaretur. Adeo tot artibus daemon malus humanoge-neri imponere nixus eft. Quis ilium probauit C Daemon. Qixis fauit 5C afti-ftit^Daemon.Quale dogma,qualia prae cepta^ quaedacmonem épiant : faueant uerfutis,improbis, potentibus, miferis non folum non opitulentur, fed quod a s unicum

-ocr page 20-

B P I S T 0 L Ä.

wniciîffl erat illts refugium,(ciUcct uC qui his malefacercnt intufti haberca-tur:hoc illc uir adimit rattonibusque probat non elle malum obc{ïè,fcd courra leges obeiïe, fed leges ut tuo modo ftatuas permittit : Hane totam fucatam probitatem, 00 malebcam uirtutem, 00 fraudolentam innocenttam, in libro de Socratis ftudio conuellerc propofitum eftmaturat exemplum amp;nbsp;Dei præcepta fecutus non dçmonum oracula aut Phi lofophiamimpiam atquefalIacpm.Vo-lueram amp;nbsp;in ftudioforum utilitatem adijccre duos libros de Dcntibus,fcdl fecundum adeö tempeftme abfokicre nonlicuit,ut cü his mitterctur. Quara-obrem patienter ferant qui noftra a-mant propediem Sxfilloshabituri. Verum cum fatis hacc elle poffentad publicum commodumcuimaxime inten tieramus,noua cura quatdam fiC inex-pertata fubijt typographum,ut literis fuis Podagrae Encomia flagitarct,quod forian rem exiftimaret clegantiorem quam fit, cui nos negate non potui-

mus»

-ocr page 21-

E P fr s T o L A.’

imjs. Hærcat igituv ut leicc^anea omnia folentfuis ortginibus.nam funt qu^ dam hniufmodi qua: gratiam addunt nonadtmunt,uelucoftrcisfuum uoca-tum papauer,amp;S uifcera coturnicum co turnicibus apiid gulofos. nee tam con-temnendus debet efie is liber fimilitu-dine argumenti, cum odiofa quæque laudari ioleanf,namnosetiam in eofe-riö ^e multis cgimus.Et quamuis dam-narfpofsit, propofitum hoc nos tue-tur/qubd édita poflumusomtttcre,fup prefia non pofTumus legere.Ncquc ignore quodad rçÜquosetiam libros at-tinetquatnab initio habituri fint multos inuidos fiC balarrones,qui fufpcn-fo nafo cos auerfentur. nam cum ipfi qux prebentur edere defperent, fatis effeputant, quæ édita funt S^proban-tur ß ipfi ut fapientiores damnent aut fufpendant. Veriim ufus omnia mollit 5i tempus inuidiam domat. Itaque tuisaufpicijs Francifee Alct3tç,decus fingularc patriæ noßrx, Ô^ qui quoin's loco fedeat ita illum illuftrare pofsis in-genio,

-ocr page 22-

E P I s T o L A.'

gcnio, arte, diligentia, induftria SC do-i quentia fapientia^ tua ut quouis honore maior craineas, in publicum pro-deant hi libri qualefcuncp fint, quos tu fplcndore atque heroica uirtutegratos ac laudatos efficics,

Quare habe quicquid cft libclli : Piusunomaneatperennefeclo.

INDEX

-ocr page 23-

INDEX EORVM O MNIVM quæ in hl’s duobus Tomis Hieronyrai Cardani Mediolan.Medi* ci continencur.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratftfliouenit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

A Bin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^f ahfetfsibus ptUoris ptifana

Abittis lachymam nbsp;nbsp;medttur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22s

ronfolidarc 614 abfmthiim utile uentricua «bfeefTut intemos parit pu2 nbsp;nbsp;li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t7'!n mdaftbrit i^o abfintbium cum pajjulis er nbfceUus 5«j fint mortifea nbsp;nbsp;uiteUisoucru edi debet 5^1 n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21 ah^inentiadciho 541 eibfctjjus acuti quaUm mate abfimentia non eß imponent riamhabcant tu da ubi non eß neeeßd» übfce^ui omnium malorttm ria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4 genera compleÜitur 248 abßmetiaatiboquibus mor alßeßu! frangentia 126 hisconueniat to abfeeßus intemos quie tus abßmentiacamemutat uria 'quot;rent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2j;2 nbsp;nbsp;nom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 t *^^fir!ßgt;r infenibutcircapea accefsio ex motu Luna joy iluslttbales 2pj accefstomdelonga er graa abfeeßus exterioret truanda uißimaßat 310 fecandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;231 ' aecefsioms hora t^uare cör« ubßeßuim caufa y^o pusincaleat ibid, ^^ßeßuum dolor taflu irria accefsionit tépore materiam t^tuT 248.390 umuerfamtrahi 343 abfeeßutmeuratio 1441 aceeßiomt in ftbribus fex abßcefsibutcalidit 1463 tempora nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

abfcefsibuslt;lu^cÓmodaaffe actefsiemt modus er hora medico

-ocr page 24-

Index.

intdico eo^/cendd iS'f acuta fthres mit ttrmmm» acceftionis tempore eihadut nbsp;nbsp;tur

agemoneft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toé acutacontinuafebres

acceftionemnonfinirinift^a aciitamm febrium generd

nitamaterda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;316 nbsp;nbsp;qumf

accefstonu declu^atio qtiibut adeps anferis cre^i nbsp;nbsp;tj 4

fignis dcpreheudaiur 182 adtaaPiniontb.obnoxia^ii acefcentia cito ^ua 161; adena acciptunt excrement achateslapu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xyi nbsp;nbsp;ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jxt

acetuintercondimentti 411 adie^Uvum uerbum ÏQO6 acetum omnibue febrienti: aduerfapropofttionet tor^ bus utile, 204 agerinmagnomorbofpeni dcetudij]bluitmetallicax\.!e ejlimplendut xdó acen multiplices effe^lus 110 agri lt;juas ob caufas uerpeni aceti ufus in corruptio^e er , ndhoramagisuexetürsji . incendia cohibendo ibid, agri ^fcruarinépofsint jy acetiuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;;44 a^osfape in dedmatione ef

accipitrisfiercusadtiuidutit fenna morbi mort i3 i le nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^^ agrumferuati fi materia co

accipitris caro 53 8 flio am praparatio anticit acopiscuratur dolor ^8 pet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt

acutum morbumGalenunon Aegyptiacumunguentu 1 éf

Teile exponere ii aijualitas m pulfu fo acutum merbum quamodo aquiponderamia 106t

deßniat Galmus ibid, atasindicat t^S acutifsmafebree 154 /ftate primum alftinendunt acuto morbocapi mulierem aurno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;142gt;

uterugererttélethale typ ather ubireponendum lySf acuta (onuerfa »34 athenjuotmodisfembusu* lila

-ocr page 25-

Index.

tuit îj^7 «tbfr quU proprie 1J19 ffi^ercowpofitum iji8 ^ther ijuahs fit x$i^ tether cjuid in tetherfanguimt t$^i tether ex mellt 1587

tihermetaUorum uthabet*

tethefis coftciendi ratio t;S^ atherh natura et ex ^uó 1531 atherem habere maximas ui res,lt;iua ratióne ixjj atheris ad calidum imiMum preportioo-ufus ifpi aiherem bene olere r^}^ atherem faciendi modu ubi turadnuidutiUs 1594 nbsp;nbsp;t^*’«'««'» Cardanus 159 4 atther ne euanefatt in auz atrfrigidusimmicuspuimo* ras nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^Si nbsp;meß, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^1 atheriseuhifcpreittis ipi6 air noflumus infalubritst-p eetherisutilttas t}6i aermcócauitatib eorporins tetheris muentio ex fines $13 aêrnoHurims ftibus uitana atheris nuamitas tjjt ^«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5x7 ufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t$7x airmheUicaqualis effe det tetherisgeneralesuires tsï6 beat tetherisfpeeieS s^yx aertemperatusquabonafaa tetheris experimentum 1537 nbsp;nbsp;fiat tetheris ad fmgulos mortot airßigidusü-parus famlta ufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifji nbsp;nbsp;tesreßaurat tetheristemperatnentii 151 s aér quid ad uitam confea tetheris m utta produeenda nbsp;nbsp;rat exempla nota iyjo ter qualisfittligendut in eu» tetheris pars eligenda »592 nbsp;randit corporibus nx tetherisommsuires sf^t aër in ardentibus febrihus lethcris tiinum quale 1 f 81 nbsp;nbsp;tjuomodo mutandus 21* ttheriscÓficiendiratiosjyó aër ficcus prodeß eapin üï tetheris in ufitrequifita s^si pulmom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;236

' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;air

-ocr page 26-

Index.

t^êruitpurior ^ tier cordis excrementum 14 tieris quahtas quantum pof: f‘t aëris uitio morbi accident

tes tscrtsfatus umtiuc in medi: camentis quidpofsint ï8f aërisrefrioeratio curat fym copm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zyo ttëréquapofsintficcare j6y acremnutrire 1389 ttruotnofa bills 30 Arfculapium habitu pro pa: rente in medicina 6^^ tejlus in febribus magnus er reciprpcatio • syz affedus morbi quomodo M: teUigendut alfcdus anmilatiboni funt pog- _^ affedus corporu nofrorum differentia dua 19 affedus animi quantum pof fmt affedibus cerebri utilem «8 affedibus fmgulis aqua fm:

pUcem conuenirt 4133 AgaUochim 124 affirmare medicus temere ni bil debet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^ o agaricus qualis effe debet at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nó nggtegatiua catapotia ySf Agarici ufus in pure educen do er adfeefsibus 126

Aizoiftteeus up Albaras Auicenna és 6 Albucafis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:^.f6

Allijfuccusquidpofsit fya Allei ufus in ptfle falutot ris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;238

Alexandrina berba y^p Alexipbarmaca sop Alexipharmacorum ufuseSt trauenena nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220

alica quibus fit accommodât tuscibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;201 alimentu tenue quodfit 391 alintentu mediü quod fit jpo altmentorum inordinata int g'ffo , aliquid aluus exdeambulatione mot uetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gif alm beneficium plurimum ca

put iuuare 479 aluilemtatéhominem à mor


-ocr page 27-

Index.

lismffrture 47^ anrnractim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fT^

lt;l^txpurganones ftlutara amaritudintmtfjt n tnT(4 'TJ dcitâtOiiualisfitin fubßantia 174. tnorbisauxiHwn ^jef amarorinurtianaundeijj^ furgätioncs duplica f6z ambra xt/^. orientalis ;^f ffcfj'fuseequalesftmperma nbsp;nbsp;adcaputfacit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xiS laitt^tj durUict ùnde;3^ ambrofiafuccut nbsp;■ alüiäßtiä.^ 1460 fup; amigdalatexitfart 410 preßte ei (ynedccoilo^uel amomum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12 nimisfluenti i6ïo amor hberonmergaparent alutem duramfactuni febres tes ex legt

37t [ubducentts cïbos Gd lenm prteponebac 212 dfpboi

aloë

alom malam e[[e epati ;j6 Ai-o'fijGon^jgs morb.i^ 4 alofapifiis

alopccite fanat'm 26^ aUaiugi palumbi f^j altutpulfus

anwurnfundatur tn terreo

t^Z^

amara occidere uerincs 140 putbus muej'cant 108

247 fubluereabjeefsit amuleta tus pffloris fonuemt 218 aitphtmrrmafebrisimdr o» d-uentrieuldlacafminum riatur twaciiare lt;3- [mul nutrire analogia qualis proportie pag. anatonua medicus debet [ei»

re

Anaximander pbulofophut

F“g- . ,

Zndrfdt Vauria Gemaaf.t podagrieus 6^2

AndreamAlciatum medicot legiffe

anethum coffionm iuuat re anethi fernen mouet uomi» turn dn^md abfcefsibus omnibus

Ü peria

-ocr page 28-

Index.

’ ferkulofior 2'48 mqut tmimairtstoeadiflinfla a utrithriecolli intro luxatte animalis facubatit inflrumn fquot;»t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x8 nbsp;nbsp;ta x facultas quid in mon anemie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143J nbsp;nbsp;bisnrandispofsit 11

anginofi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tS'^ onimamhumanaperpétuant anguilLepingSttdo £ox ^eljefedutcifsitudmem non AHvebus Ahcimboldus Afi rarere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noo cniepiJc.Mediolanenf.^Sf animahanonotafttirts^ot anglorum uiflut xoj arumabumfemo con fedora angulitt quotitt diuidatur nbsp;nbsp;cihutdamnandus ^o-g fOf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4^9 nbsp;nbsp;quadmpedum cibus qua»

anhelitusuiasdilatat fs^ nbsp;nbsp;its

atufiutsaduerfvi flatus fjo annotatie ineompreffa 143 anferis pmguedo ai codiot nemfacit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133

aruipathiaqUidpofsit uf Antonius Mufa medicus Alt

aphorifmi à Cardano expoft

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X74.1403

anhebtumquadilatare pof, fint

mheloftsutiUs crocus j6f auerhinum oleum «tiw tempus débet obferuart medicus annos ducentos pójfe homit netumereubt #inmi mores corporis tempt. riemfequi J3^ q^ies 34t aphorißica dodrina tß net uires languefcert tn robu, teßaria medico jiö ßioreeprport és4 Aphricana teßudinit tari affedut quantum mutate pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33^

corpuspoßmt yxi Aphromtriufut 44^ anitna nutrix femper opera, appetemiam tegri debet met tur ^S mundipugnatcon dicuseognofcert tij * lt;r4n«»«r«m i^ appetendiuit »03 apium

-ocr page 29-

Index,

üpiiMBpfiuanti^Mori* 389 proiffore

tf'lfcJl^'^lf

Apollo parti mtdkinit 6i^ Apolloniu! m dtmonßraiioi nibut ^ualis fit

^i'Mainx

'tipoHmofaftbrit

^pojloli non te^otarutCfö apoiherapiit ujut 292 apri caro

*«i^u4 turn ribo «ni titnidtf

«flijuando 2423 itbi optima fit 2366 niaiittfrigidifnma 1348 Karie defiiUata, décoda, ci jlemina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2354

lt; fbatybe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135$

potejiatrinnoiid 1348

fngiia ron/irmat ralorem naturaiem 363 uwerfus J13 infereut cWii difficuU tdtrfpirandi duomodo rai

tionem ipp primwrieif dtfldlationt cduila quah: fit iff 6 uino praflantior 2363 ardent qux optima 2532 ttutuis 2336 quandncahdior 23 Si t^naddo mehor 2384 dnnutriat 23S8 in ijugmcbrapofsit 1587 pura qua dulcis 133; quails bibendafams 1372 qua tutior pro potu 2. i]ält;e fefsima s^^s fimpleaquit, 2545 ptfsinHquit 1372 ü^uando 13'8; frigidifsiiM^mala 2348 praua det trior uinoiOf ai fimplrxarte i;i6 ml Kfituï in arte medica 2313 eur no utamur in oma nibus morbis 1509 ardeni 2319 ardent èuino »iöKO 1396 pro fïerfim tftur 234 ardent acuta ntpurgandi 2400 ■*393 0'2«Optima 2332 ladii faluberrma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2333 aqua optimit figna ij«ib. partit noeeat 1397 ru lad«fouementia2396 fimplex mtdicata nbsp;nbsp;2333 nbsp;nbsp;pefsimaqua inf denfliT fiat per orcwla nbsp;nbsp;pluuialis qua bona

A % nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calida

-ocr page 30-

Index,“

talida atilitatenj y.i4t j fthda ufus tria gen. »357 de umt collatio t?^^ fetus commoda ijs)-/ Qualität quotuplix 155» y ufusquandomelior 1547 tirdentisodor i^j^ frigida ufut ijfy ufus feptuplex ijj}

tmptramtnti lyi 8.1514 temtnoda aha Ù CorJono

nondiflrf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i}t6

ut rtfrigtrandet 1388

tnedica uim retmetes 1366 quabtates primet 1547

in potu obferuanda 1416

re t$o’7 quetperßeiani 1366 qua ui tient 1368 elfenerutsutilifs. 1407 citrinam trabens medicat mentum per corenalem fa turam 4.4.^ quaducant 125 dfeidatantfumendi modus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q.^f aquarum natura debet est gmt a efe medico nbsp;nbsp;2^0 differentiapracipua ijy» malttid 1404 caufa ibi. ex defluxu differctia 13 7* coUationes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1353

eorreflio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136'^

uitiomorbi accidentes 23 frigida ufus tn affando car Aquarius quale lignum s^i Hfl 545 ufus quibus Aquilaßercus tfficax médit negandus 141^ camentum ^js exbibcdacoditioneti^S^ Archigenis conftlium 10 ardetiseleméta^quaspep^ emplafrum nigrum 450 potanda quantitas 1400 Archmedisde parabole da

ufus prima capita 1501 monfratio ioét mala nocumenta sfo-p Archimedis praßStiamda po tut commoda 140S m0ßrddiinuentionetlt;a6i ardentis uirts 234 ardorietfittexuenenosep-ri frigidaufusadcaput 363 ardoribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1468 fanis qua optima 1387 ardensfebris t^e^ aquamemnes morbos curas ardentis aqua partes ipyt

argumen

-ocr page 31-

Index.'

«rg«««it4(îo ad ttlfurdwn j^dufoiî

«rgumfnfdndi modi notiiio resc^uot

Jlriiuijiylui 173 Artfion

Ârijlottlcs pTiffertUT Caltt OO

/Iri/îotcfrmoMtaj 1121 Zripotfliî confilium 1420 f ■ demonjlratio »061 efromaia eiuie dicirntur 12 j

«rferia darior tjl in ntâit ’ fif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54

«Wfrilt;f afpera impUntur fer jïuxioncslt;icafitt 311 f ulmonir à corde 33$ dintfa ma^ie 6to unalufdcultaûs mjlrumen ta 2 ficcitatem duras a-

tir 200? MfdffieprapH4 nominii medici feire ofor» tet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28»

drti conßituemLt necefjdt ria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toéa artemfieri (Xflurihus exfet rientys nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to2o artiumimmederata afientt tiones 114; inuentio ànotioneftiw 1039 articulorum fhlegmoni eiute conducant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne, drtindit qux accommodate

fmt

arthemifiteufas

artopyrus panis

aries t^uaie fignum

arietts mgri adept 63 4

5? câro

Armenum latum

Armeno lato ajus Galenas

eontentionemindicat yy pag.

arteriarum flutlus fanguis arundinisradicum facet utit nis 607 fpiritus 13 liras

ait 4î motus 4 afarumpurgat 363 motumeonferuatcor 6 affa 212.213 daleis 124 fanguis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ affatamuera^ualia f44 artir efi cognofeere ijuie ari fuper craticaU taro ^uai tisfuntiylluxnonfuntara üs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;581

A î •«

-ocr page 32-

Index.

jn unu tjudliii jyÿ ajati ufiumfeinbut 234 aJtci.jUi peractlMa t^u tus utilis afcidentia figna ajiuicuifenex^d Cardano c^t ratus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;513.564 afcitici quart uelementer fi= lient ajcitcn pradicit undofus pul Jus 60 (jjcfundarntnittm tympetnuidis $68 afclh pifcts optimifucci funt

Plt;iS- ajrlbanun fub hydrys nafem ( tiumufus aftna cuius lafie uti uolumus in mediema putbus alenda f‘t afiwnum lat pro difficuhaz tefpirandi afinim lailis ad tuaeuattoi nem mirabilis ^fits laflisfumendi modus^^o tiaiTia afpera arfetia qtfef profint

F^g- ayantes medici ^ufiriam debentuidere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igg tjlhma in bydrepem tranft mutari 338 p^enerante e/uße yj patientium lt;ƒ ecruir,lt;juipiiefocdtur aut ftragulaturdif^eraia j^g pertircuiiwn redtens quæ eurent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;454 aßhmatis caufa quin^ jjg generale fignwn ibid. /S' orthopneea differentii^^ 31g periodicieaufa 306 aßnngentes fruéius 409 conueiwc in fine eibi 531 arnica eUeuentrieulo 53t aßra in medendo obferuant da 113 perpttua exoriuna^ turo-occidunt noo aftrorumniotuserrare 60f aßrologiam noßrtt atatis ni ejße tier am ibid. ofpfrßylut ajy metrum attenuantut 120 ij(M bibs exitialit bumortff attraaio uthemens à cahdo fit atténuant uiflut quadruplet

F^g-

aitomtomorbo quit profund maÿi


-ocr page 33-

Index. '

nägtt Ttfälutioni prodtf, defuauitlt;t ifff {^ 96.181 aufitraumt 39* »thantfiiefuccus ^np ^utumrif temport maximi fit itT^e bills affeéliombut ruti fpirandi difficulté jjo

nederi ij.x88 Autnx,oitrodRegtiif 479 iitraHio 4 calido o ficco 4d nuamftneHuttm perut

iuu4tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii tgereitcorisfunlbio 6 4uguffnut quatiftc^t mt* dteot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;645 tureusurmit color yf mresfrigidaintcttüt 93 Kun m f»m ocuüs confent fut 78 pulpit inuerp m morbit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93 lt;«ri ü^uidi nomen Z^yjt tururn an ah hutnano corpo porediffoluatur t}3j andenfiusuitro 1583 tpotum nonfubi^ 159 j ftluinonpoffe 1561 lt;n potahile fieri pofsit isSs lt;Uro utl lüiro femandi liquo

respreciofi

«uritui dolentibut

fonferuandit

^Uixutiliafmt

author cur de tethete fcripfit

^utingmuitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;j8

nerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éf^ Autllanat tapiti ttoerre '•

P^S- aues^iuumculas rffe ineliox

Ttt aum,m extreit/ttorum dn

P^tg- aaieuhe paucit in peflilcntiot li acre apparent^ «Mtiwnna ^ui fmt purgan» lt;li axioniagtornttricum 49 dxiomdtlt;( generalia et pree

P^ta axiomata printipaJiteT effe feptem ^^fneum eurat ntenuatio nem 4x7 quit commeda afferat 417 txtepidafie tun CT tollere er faerrt 1412 4n in plethora cm^ Utt^at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»478

ß 4 lt;iuot


-ocr page 34-

Index.

^totmorlhottJe i4;y lt;ju':busprob!bcdtnnij^.yj lalnei ufus in eura febris int tenft ill pann 148? tiira uariit 1369 putbus noceat ijjf gijuit calidce canonts 14 jj ufus apud Turcos «369 uirts ex Gillen.'' t4?7 balnea tjuSda fitutédui^ë-p utâus ratio iituanda 31 euratur uigilia îé8 lalneoriun modi fpeeiales pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1486 balfamme fernen 118 ßelgiea Gallia frigida ef

f^g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î94 f^hzoi ii4$9f id am aperire obfrudiones teearis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ $io bibmeUa ufus 116 bibendi tepifS et moJusi^Qi aut edendt tempus 1401 bibendu cur a- quando 1391 Illis in uetrieulogenerata 30 non naturahs colores 3 0 K!^ri? duo genera non naturalis cjualis traffa undeßuS

^9 ja V7

fauaamp;atras; fern ibid, facit tria mata 87 in tertiana uomitus 170 atratertibilis 1^7 bili accommodata 123 nigra accommodata af bilem flauam extinguit ace» turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiQ biliofttutioresafebre tif ’ bitumen holi /,rmeni Qftentalis uis in fißendofangume 613 bonum bono habitui eemparando

F^ig- bonorum animus c expe^a tio boulimo borago cordi arnica 413 fanguinem purgat né boraginem ad cordis odj^* flusfacere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;308 boraginatumfacebarii 438 brafsica marina purgat ^éf brafsicamarina ufus m bya' drope nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11f breuis fylus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173 bubomscaro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;338

fanguisficcatus yy^ bubonet


-ocr page 35-

Index.


fuBonfitn fMiriJij [Mut ' 188 bubo-mtxprjlt jj3 laceljtio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6ix

ludnarum faro ai (^uit uth In nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407

laglofxufut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116

nij^rij uttluat no hf^'oljaiumfa cellari 438 butyru l'Oterconimeta 411 d- 'iillaium per balneu mi roe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iy6

C

(^/toJiDrondt tju: propels lere pref:, ntur, pleroff mciuaiiicni'n un 631 (aclrxmexpebrc 173 nmd à pMuJio lt;^uot horit abeffe debeat 541 taoa oedebtat effe prandio hberalior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374

retrulta bills nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30

Cafarii commentario 10^4 fdlrtmnu^if foliorum ufus 440 ufus innotbaters tiana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233

talor fit motum 131

«erfitio fompdMfut 191 t^fngusaffmii 1417

naturalit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

mnatusfun^'ionuorigo 8 bumidus er teperatus epit tis 9 naturalis unie con* fletur 8 temperatus f proprius er adutniinus 9 calons naiuralis impedmen ' tuexcibiaffumpnone jâ innati fxtwelio in febri» bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•jx

calorem naturalem non poft ft augeri ultra atatem con fijienna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34»

extindu nigerfanguts mdi tat 6y innatim morbos turare isoy naturalem minuit fedio uma nf calore naturali debilitato plurima genaantur excre» menta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;333

calidum ejuadrifaftam iS7’p talido temperamentopradia tit

fdliJd o LutniJd fonfo»

lt;juunt

ealtda er bumidie aqua u* fus

caliiitasiuuateodione 4.6 t rdliditdtrm erd^rrr 313 ß 5 tallos

-ocr page 36-

Index.

f^Uofaulctn ^uotnoiocua rentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;269 caluitumtttdrcmdu 1406 tarns corium in hydrope utit le ƒ84 rahidimorfiâ 14)4 rabidimorfusiiuH buscuretur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25^ «nt «t «MrJdnrfi 1406 tanimefdmi »449 tancer cfutle lignum y 61 tanen unde oriantur 4^4 putbus profint 110 rancrorumexicedtontm ca, ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f7^ fifciumgenut 396 rancrofa igne eurari 457 uletra ^uomodo euranda [0g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^i tantnarides nti!« lt;11 cdmi rabidimorfus i^g raput ut ablumdum 140; Ktconfirmandum (bid. impltt omw mentis inten, »io 46^ pftMitomtMti «iromdtii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4 tap ins Ituitas et alacritas ins dicium tß hominem fatis AirmiuifJe 4^1 dolor ft, intus ex terato utntntulo impofito «1 I^orbiss4jjs doloribus 1431 ablatio, nn 460 doloTuebemens (j-dititumus 167, afedionem qun urina in, dicent 309 purgatioper ejua loca fiat j;^ capiti felnocet fii obeß corrupttu der ij6 conuementia^ tt^ cjuifruilusnoeeant 410 capparesfalecondenti ^43 ante etbu quibutiles 4y^ capparumufus 11t caprdrumiuuenculdrum d, bumrßemeliorem 408 urma deßillata per balneß marne^uamhabeat facul, tdtem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^i capriUum lac optime aires re pardre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48J caprillißcrcorisufus 44S cdprinim lac nigrarum cd, praram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;67

capriz^nspulfat $9 capsiones tredeem 1048 tdremomd uniuerfdle 6tf, tdreinomatiseurdtio 19 edreinomdta i^tübus euren, tuf


-ocr page 37-

Index.

mr if o eceultä non cut 'ouilldsproumtnculotoA. f‘i»^‘t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifcii Florenunus y4# CardanJefeipfo tcgro 14.31 cafna nigra Orientalis uf lt;juomodo doctat 1538 cafna nigra qui fmt c ^uot Vardarn fanita^ 1408 moJopur^dnJi 630 jiudium prohum ijop cafsia ufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nj WcJifW4 ij«i patcrcur cafloreum ex draw mwlp fanus 1396 tetasvtmt pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j perdmoituni 53 cajiori) ufw in afftHihusute tardomomum, 113 ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;up taro quando [i( per feile cox catapol'ia n lalle efuU f6f iltl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 nbsp;praferuantiaapeße 131 tamemproducerelac 483 Catilmariumbeltum-io64, ‘^thhumido fieri 341 catapotia ad iertian4nothet tarnesfylueßretmeliofesefx curam fe*domeßicit 35,4 fduïetrufcn colticjuiitd poffmt dart in caufq fuhlata, mortum ou* tertund exqutfita 131 ferri faciUmut toncoHu qurt caufa fuhlata morhui aufert fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114 nbsp;nbsp;tur Cdrpo (jMomoJo mdnus ddî caufa procatartica 354 ; Liferadd ad pulfim ragno caufa morti cognitio e^ ne» feendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47 nbsp;nbsp;cr/Jdrid medico CdmeimumIlt;jc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414 caufacomparationeiudican Cdroli r'.dillumdeufnenu nbsp;nbsp;tur^ dmordnntw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139 caufttafuomifrho different tarpef^ufue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 nbsp;nbsp;«1 cdriildgmed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 caufa creandorum morfco« fifcusdifftitlii foflionts 534 nbsp;nbsp;rwnteç^n«

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufa

-ocr page 38-

Index.

edufæmhtllerid 1064 caufa morborum inter fe dif ferentes plurinut jo Cdufam rei fare oportere f-tg- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i}o6

taufam primam maxime eau famelfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^j

taufa morhi unde difcenda ßt

eaufdrum uarii generis w: uentio

eaufam morhi medicus arnoi { uere debet

cdufdrum ordmes circa mor hos

rdutrriKm c^uando adhibem dum

teler (y tardas pulfus 44 centauriumminus contraue nenafacere

purgare hdein nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;réf

tentdurtj minoris uires ijj

teparubeafuccus ’ 117 cera quid in medicina fach at teraß lachryma terataattrahentia per futut ras terthrum excrementa raia pit jiz confrmaft lotion nefapitis principale membrum j^f refpirare locoinjlrumentihaberi f demittere humorem ad pul mones fuiUum poteßdari tersia» nalaboranti tjt deambit latione impleri 4.66 cerehn affeäuum refpiratia tßßmwa ^4 mpulmot nes defliUatio, 30^ pituita indicans; urina ijua lis yi marborumeaud fa jéj uulnuslauatu t^t fubfantia condenfat aqua frigida 3^3 funfliones 6 purgatio ft per tria loca j}^ nutrimentum qua cerebro aecidunt morhi hat reditanj cerefghum uentriculo proa dejfe (trui comu addats ufus af adeps ceruini capltis uermes facit unt contra febret

that


-ocr page 39-

Index?

ti}4mlt;Ji7t ai hyiropm ks nf«

thdmimtlon 118 thamacijTos ppitfangumtm fag.

rbrbJow ufut tty tet^^er

dejUEatio 1579

chrome dicut 641 rtironu tdetra ^utlutcurtn tw

jiierrtf quam cl caufam dif fic'.ilterfantntur 624

tLiryrgiif offieina 276 tholeramorhut »44^ C]^ry[lf. fyUogifmus loij Chgt;Iiconro^io inunitrirui

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

tii)«r^H4rf wi Jfdtur Wfüui roneo^ui in die tjuàm no* fit 524 t€mpfrdt«ijfO3 tHi^ ferme in nutrimetum tranfiem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^3

«bus (jiidntJo optiïnc conto» «judtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1400

tibus Jfco^d tyna furnen*

tiummalKftt 1612 in ^H:ïgt;«$ morbis non con» «midt J5 mdicdiuj 22*

attomodo eorrumpatur ?ÿ e uentriculo quomodo (y truanda defeendat $2$ fuauiorutrnncido gratior 387 gratiormetiusconto quitur 104 Pdtimnuiria ent curat fyntofim 270 cibi prjfpdrdtioncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;212

^ut fmt facilis out difficit IttcolÜcmt

^«dntitds debet effe iuxta fomai quanti ta tem taufa morborum 3 t medicmalet

furi^ifmt

ex mtemferie corruftio ^f mab fucci qui 33t

Mnmoclfrdntid cruditatit taufa 33t nr tenuet me» liorcsfintcibiscrdpis 389 affumptio in quibt^ mor» bis fo fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36

crafi alimenti quando fint tneliores cibis tenuib..q.oy quantitas 1^7 fnefaraa tionis quintf modi 37S qudfitdSj^udntitds, nuwe» rus^ardo et frafaratio $yi ^uiprdponendi 212 fratfa*

-ocr page 40-

Indexe

^rapäraiio quantum poß dchonum iecofi utiïe 4lt;) fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;38} c'tchoreaiecorilt;3-utntfuuli

iibum confuttum quot horts famcoqi.ént 211 non aps prtit homo m niagnis dolo ribut 26t pnecedere de^ bmt ctlefacimtid nbsp;nbsp;nbsp;jjt defemdere ad tmum ums tnculum catifa confirifiio nit 466 non appetere^1 promeuet ad codiont j^i tiborubonorumfapor $^6 diurrfitasgrauis uentneut h ;^8 lt;iüaliias 389 praparatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;541 natitta fcxfunt differmtia 531 tibituitpauds fibosomnes habere uim tnes dicamenti tibaria eondiendi ratio 386 tibando tjuisordo fit obfers

Mndut

Cicero de pneparatione hes

lt;*

Ciceronii epißahe ad Attieu elualetfmt éieeret rubei ad i^ua utUet

PS-

7’

cenuenit eicherete ufus cicutte fmile cerefolitim fit üirtut aduerfus doloret pag. citoma condita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj^^ circülus in urina liuidus^uii indicet eirculatioinlt;juib.fiat ifti aqua Uitalis efiitd ifi^ driulaiionit términut ifit citmi eitri cortex Ueritriculo ut» citrijfuccut réfrigérât ï3» citria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410 clarus ßylut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff elara urina qùa concrefui oßendit codioms initïû quot;p clyfleris nomen o- diffmätt nem ah educédo effe ^-j) clyßeriä exiccant corpuscoaciepradidiones nbsp;nbsp;nbsp;^^^

codio à facultatefit ’• abfoluta indicio eß uigf ris cy deelmationis i^ (OÜienit imbtfillitôs in fitt» bd


-ocr page 41-

Index. lt;

^«* ï^i figna 41 inpe, tuit» loét ^^ntumn internftjiiua foUtdio 1060 fibiäljimptione 36 (ollicumuttrocafenfus 7amp; frauitasinumtrïculo 336 doler 1*

»

gt; I il .» # i il rt M gt;nbsp;J I Ü

♦ ii

tempora trifariS accipi 2^ coliar mutatto 84 terttee exertmenti 624 tolorticcremento''um 66 toüiont prima uitiata rrlis teler« dtterrmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6y

^uauaUrenópoJjU'ntft^ eolordfu urwd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éS ckeUfetfio ueni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;225 tolotjinfbii ddpitMiMm ets fotmo lt;r tmeiris ittuan columbtiturrihuscihooptt» yij^ cilorttme^uakspula nbsp;nbsp;nt jjj e^uornodoedidèa fitsconrcquatu'r 64 nbsp;nbsp;beant 384 tamemelje impdit enacuatïo 370 nbsp;nbsp;omniumtahdifiimâ ihid.

«ptimum fdetrt ft manus colutea dormimtis/tiimpofttafui cohttea ud^^ula di ^ua uti peruentruulum jjq toßionon impede maftri« temitialimorfco àlwndantia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;463 comttialtmmorbumminfdn mitatumum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^of nbusifuidcurtt tfuitfouetnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103 cemmtnfum

itOfltena fomno iuuafi {alos non mutari toMete ' toMtarum afas toebia pditda donchdionitm ufut

321 compofica oratio qUtt fit 1103 pag.

403 fompejitionitmorti mtura*

117 nbsp;nbsp;btlnquifM

632 compofuibnù in corport uie

40 6 nbsp;nbsp;tid fogmttonet Udunt in hora compofaionisuitid 20.38 fomni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit conerptum mulitris iuuart tognitiocifidnt fmpliti im polypot

foncta

4

-ocr page 42-

Index

nneept'ionù p^a 2;; toneihettio auiurum 206-^ toncofHo dfdildo is- humi: do iuudiur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

^Ulhus fldt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^ tertid fingulispdrtihus pro fridtß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^ tribus lotis celclirdtur y toncoflionis dlirntnid tjuee ï^.^! fignum 471 contoâiomiuudndæ 14x0 foncoäionttn emncin d ca^ bdo fieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46t et prapärdtionem mdttria e^Ute impfdidnt 34.;; foncotjutre eibum eft Opus ijuotididnum 20 toniunäd ordtio loij toquendi cibos ^umtiue moi ‘ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$44 coniunäd mdtrrid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 4 ronfufd urina lt;juit yz ronfenfus pdrtium obfenidn dus 78 ejuomodofidt 24 ronferuat medicus 2^ tonferudndafdnitdiis pruci pudtdufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1365 fonferudre iecoris funflio 6 lonfei^ucntisfdllacia »048 confdium Cdrdam pro PdU uiemo Marebione Idbord^ te diffich'tdte fpirddt^ ^9 Hyppeerdticum fi^ pro Archiepifc.Scolo jo^ confoliddtio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6igt; confobddtionis in ulcertlui impedimenta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Éti conßiiutio optima tjua i tonßitutionescorporum rdgt; rte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 confurtudoindieat nbsp;nbsp;nbsp;tpi eegroti débet efjenota ma duo 2S7 quidpofsit tpi confueta minus afficiunt pag . conidgiof morbi }i contenta in urtna naturfi lia contentorum locus in tail na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . oj contmentis febris deehri' tio continentes febres 14^ cotinuafebris a pituita 17) continuitatisfolutio if unio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)t contrariorum natura 711 contrains ft ois cura 347

(OlM


-ocr page 43-

index.

caufapttlluu'ëx ^um’do


r fon'MÏf/fOifitw ij«i citi jmt ' ucdiores

* tonutrfio

J nbsp;nbsp;fonuutfio à trtmore ^wiJ dif

ferit . .

* touuifinnit duplexgfnuj 90

*, nbsp;ronui^i/iotM

** nbsp;nbsp;nbsp;ton.iulfiuut pulfus

’ nbsp;nbsp;nbsp;coptts ßlt;t[tl:enfts

tor mdxiinc moufri

tiwi r-fiigenri non po« tefl^extenuatur 317 habentia femtunt ex mos uentur } mdigere c^uatus crmflriwBOit« 14 fonbrmiinuiifu.iu 4 }oi tÓ/irmannn mrdentur fyns topt 270 confortansme diciimnitM-ni 44^ taufa cdïoris in fangume

ii » ii V :gt; ii

1!

1)

gt;1

tonfumpto fequitur mors 2} aff^^lMm refpn4t tioeß lignum 64 fpin* tut 15 eu«» uentriculo cm fenfus 78 rejrigeratione rurut pulfus indicat 57 pulfum jenuumur omnet altj omnium arteriaru puit fut 46 funüionet 6 pilpitatio ftmiUs panel ins femorum affefiibut qua accommo» data fint momi, ut fœli, perpetuut 2129 pulfwindexterola» ffff cordi qua conférant toronnfii futura locut ido» nrus ad purgandum ca* f‘*i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2062 put , forJif u^flujmniorejfcrfui forpus debet effe uncuumm fubfequiturmors 39 furd umufeuivf^ membri uiretreereatfomnut ,4.7^ nbsp;nbsp;99 nbsp;nbsp;labor are in omni fit pulfado in altera latere ta tu turn i^ regio ungenda bumanum ex tribui confiât nd prouacanium fomnum re fzi intemperifs facultas corpora bumani partet dn» UiwMt i7 affeduifunt platt

torpor#

-ocr page 44-

Index»

torporartgulunit 1060 quapurgirinon po fluimt 145:3 quando calidiora 1383 mutari mo fru* firdtfje quaqulifeut mo torporuin praptratio ante decoâorum aut thermari potum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^^ torportummultmo rffe tß f‘‘g‘ forruptio quo auxilio cohi» heatur ^ «o rorruptionitftmina qualiut moretcontraxerut malt 17 quatuor gmera torruptumaufermdum t^; foriandrum difcutert fla 3 tut foriandri fminit praparati ufusinfebre 234 tomatui Syllogifmut 1023 tomuti argummii proprium

poz- toralif rubri ufut mfehribus

P^g-catonra (oxenditumcum utero con* fm/ut yS doloriquame deatur cotendicit dolor (orrupta quornodo fint al* femdmda craffa quornodo fint prapa* rada ^$7 atimuidati9 craffa albaurtna 71 ttiaiO perurinam euacuatur 1)^ crafit cibi quibut accommo* dati fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39* craffe facert in quibut mof* bit debeamut ertbrarefpiratio quid fignb fat creberc ramt pul fut 44 ertbritat pulfut tß peculiaóf imbecilütati ertpufeulorum utrump qdgt; butuitandum criftsfigna téf bona'ii* an mala fit futura quib» fignit inteUigatur 4’ trifctpluret in todemmori*

Plt;*g-critica fymptomata 40 p p^a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’ criticorum fgnorum genet* quatuor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’ critmon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff*

md magnafacultates fH trofd


-ocr page 45-

indêx;

^(flsrordiproJf/ï ny cuminum Aethiopicum 6^^

-4

troctii urina quid indiert cumini fernen difcutit i6$

*

f'^S' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7% cunieulot non bibere 1401

14

rruduihomoundrgnlrretur fur4 triplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ƒ 19

3

Plt;lg' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36 generalfiin tnorfcit 94

lil

Cruditdï febni lt;O‘ bonorit fecurifsirtra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-fsy

6

aufti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*49 morborum quibus cenßet

rruditati! fgnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 pag. ^ •■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^^

nitditati uduerfm 11:^1484 turre leues quantum aliquan

rlt;

fruditatumcaufa 49; dopofsint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgy

?

trujiiftca mdtgert facultate furdtio per dtunuantem itf«

ilt;

dfirtn^endi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457 nbsp;nbsp;fli m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390

trurum tumor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511 nbsp;nbsp;quilts efjedebeat nbsp;nbsp;nbsp;108

crontus utiU oifum cLawet tuta quit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itid.

•tl

meiiniwn , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;167 rurandi rdtionem tria cómt

cateïf 117 lt;j«id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176 nbsp;nbsp;fient nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1350

fufcicwlKm t/drife nbsp;nbsp;nbsp;594. nbsp;nbsp;wtentionmordo 144

gt;1

Utrix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$94 furdtiuæ mtentionrï dwæ

11

ru('Kr{gt;itilt;Iieg!andu!is adni» pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61a

lil

bitte ai qiueutilta nbsp;nbsp;i^y (utem nullas pene habere ui*

fwiefoluuntdolores 266 res nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;612

lt;

aquamextrahentes $06 laxae^ficci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93

li

fcufurfcitu’arum trabendi uis fußodid per tju« fiat

1)1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P“,'?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î^Î P‘lt;g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

) CKcurtituIix dumitur wiJImi euwneo morto mundirits Uï

II

XW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»46 tilisf/l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;613

3

tBfumerafitMnwt 419 cyathus tfiinor ijuantum ca»

4

agninMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$70 piat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457

«

mwmfr« «tngMÎnt m/hs 133 Qclamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109

gt; x lt;yclagt;

-ocr page 46-

Index

tydamimtfuectu ijo

fruUus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440

tymini am aceto ufut 459 tyna euiiispUta radix if ^7 tyna radicis ßgura 1601 defiripttomegra ióoj radicis dedio 1606


frteparatio,ufus ibid, decodi uismira 160} c^ualitates^noxa ibid.

tynocrambepurgat f6j tynorhodiradfx loo


Cyriafcenfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1064

tyfjanthemos fpecies cyda* minis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440

D


J^^f^i^Zoi fdpiti noctre


Plt;gt;g’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’0

damonum cognitio ^ualis


iedinatie a


modo dignofcatur morbi


io6t principio quo:


181 ^4


dedinationis [ymptomataxj tempore raro ager merit tur ï8 genera duo 14 decoratiom alt;^uam conuenit


re


tfo^


décoda Ut btbenda 1600


deecdorum afsidua afjimd ptio tjuid pofsit if^^ decretoriafigna 9 o decretori) dies sfp diespracipui decent s 60 defedus m pulfu efi exceff» periculoßor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

defenfio odiofa ipt deßuxio immodica in palmt nes

defluxiones à cerebro per uei nas breui perimere tt defrutum inter condiment

ta

delitia bums uita ijuales

F“^-

delyrium femper eß eu phrei mtide

demonßratiuus ferma dijfu eultatet dißbluit jij dtmonßratiutm genus fern bendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^i

demonßratio à caufa fupif effedim toét nobilifil mapercaufam 1060 exquibusfit loij abej^gt; dufitpra caufam nbsp;nbsp;10 ^*

demonßratienes mathemi'

tide nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toS’

d


i \

-ocr page 47-

Index.


nJfmcn/ÎMtit 1061 nur


ptfUl


' 1060


ieinonfirandi medus perfet ÜUi tx t^ltibus cejlet 1011 ienfaparum alert ex txcrti nrnntw fff* f^f o r-iM rtffir atto X04 imfaatt fMtit 1458 Jentiu o oriï niortit 1554 JfMiitwr^Wi« dfcommoJutd

fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

dmudtioferfuiorem 345 materne ex capite «^4481


Dy quomS eo^ofcimt to6i diabeti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4jx


diacitonitemcum piperteor roboratuentriculum 104

dialedica Ptolemai io8ó dialeéltca Cardani 1003 diafatyfium ad omnes con» fumptot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403

diafpermaton compofitioin diatrimpipereon u* dicendimodifex ,gt;007 dicrotui fulfils nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go

dies decretoni principales


defpondereanimumin mor» pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x6o

bis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;96 dtei partes ami partibus re»


defiUatio a i^iiibus uafis ex fpondere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132

öuomoeJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1323 difficultas fpirandi quo tem*


^uomodo


prrioJir4


Î07 21


in tabido falfa defiUatiorM ex circuldtionis


i^« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1523

df/tiüdtioni! C dricuLitionit


pore nualp tetate maxime fat 330 fpirandipropter necefsitatem ^16 difficultatis fpirandi exerci»


tim caitfa


Îλ


di/mmfn 1311 digeruntcalidaexftcca 23t dtf illationet infanabiles 39 dik^ïio p4rnitttnj ergd libe* defillationibus 1431 rosneceffana 1113 df/iilUntJo quidprimumflu diligfnt debet effe medicus


ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^$77 nbsp;P^g-

Dt«i jolus tfl omnifcut bo» Diodes

y 3


-ocr page 48-

Index»

Dtigenet Apollomates anti* quiftimta Philofoph. tioj piofcorades nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj

J inamus Cretenfts iz6 di/cutttntium qtiahtdtrs tóf ^ffutiuntruntfennait ikid, dfiméla oratio loij dißm^üo reru-m lodj ßißpoßtionet corporum tres

Pg^ dißentio impulfu quamodo in refpiratione fa deprehen da 4^ pulfus uelex qudz dißentionis amp;nbsp;eontrailionis tn pulfibüs feientta unde pe tenda diumi morbi dolor lt;juomodoin pulmoni: husaccidat tj4 à qua taufd XÓ4 fomvumpra hibens 41 (X apite uxo: ris complicdto quomodo fo Ifttus 166 cofUonem imt pedims 41 capitis naia bs 16-^ facit abfeeßfum F^g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S90 dclorcm foluens s^f^ dolores uarij uarios eßieiant pulfut 64. excuratioM luxationes 157 tx-flatia busts' udpore quibus folt uantur 166 qui ixaialet firnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89 dolorum differenütt 4) doloribus omnibus 14 jÿ dotmauri iueuoda dtbmteo

gadre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fU dubiafententice ly} dubitationum atheris fclut tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154^ duleid inflamare iecur f^g durusßylut 17} pulfus 49 dyfurta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x8» dyfpnaa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joï

E pBriefdfi o cdprula 14.71 edendum non ejftfne fds me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^pf tllcbori albiufusin rapbanO.

P«g

Elleboro purgabat Hippot crates elementa quid 154^ tlencbus tß (omprchcnfi^ pug.

tlenchi ignorantia 140^ Elcphantiafit genituraunt*''


-ocr page 49-

Index.

tbt 25 ftgnlt;t ^iS mor= . hm quilts 6if er 6x6 wmor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;étf

H'ephanttdfmtuntciTo tt fluditüi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î98

rlix4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixiamp;ni

thxatio coquidi modusi^^ quilts fit prapiritio dii pdg- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï8j

(Iix4tione quornodo pifces prapinndi fint 2? 6 tlyfiusquid ijip tlyfir unde diâimj 1520 uulgdn quid tft^ un rum quile \fi^ t/tmytiii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101

tmpLijïriMn curdni mdteria imerftbrem 22t Cirdd * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f7f^

tfupycis qud pdrteftedndum

P‘gt;g-

«npgt;cm4 unde fut 249 WI

»niiSfitrfmdcJifjyle 1100 ir^i^é^ti/ii

iyuXvdititT^

ent^ynifma

rpidlif quit conuoM^m

t^ierdfn

epidem'^ morli 22 moramp;ï dertdunt uitio dijudr^ dutdrrir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2?

fpidoniorum morbonm au fa engmem contnhdnt diuuntt morbos 30 mor* borum origo jo

Epifiold Arebitpifeopi di Cirdinum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

tpithtmdUetluto Anntna èpit^ymusadbib^ndum xif tpithymo Crttmfi furdniwr feirrbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xfo

tphemms 4.70 ftbnbui

flt;tZ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1479

tpbmtrdtxquifitd lt;49 db mcenfis quibus diflin * guatur 148 ^uo teten*

ditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19 a

rquititiodntecanim 484 trififlrdtus quire idto nçti^ feflioniidutrfitus fit 36

triéqaro îî7Çfî58 tryfipeliti qua eurent 119 trrbmonmufus

tfebarotteum

*ff‘ ptrftihm qua bdbednt pig.

y 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfurtre

-ocr page 50-

Index.

tßirlrt O' faire raro homii nemfimul nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6z tji 'am z ualida mediramm

ti^ejje nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï43 tufragia a fus 117 tUi:cMÜo crafforum tsiain ftnirinamfa ijö fcr mfenjtbdem refpiratio nemfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IK) tua-.ujtionis modus optimus in ijuo peccari non pottß f^g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37* tuât uatinneafsidua tjuimor bicurenair iep fada opttma uidus ratioi neutendum 271 tuacuaitones tjuie fäciant pe rttulofas et damnofas z3ó oinnes ncant tabifica o^ ronfumptis’' jjo tuidensfenfu et ratione iet» Z uclides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^of fuiorhijuiret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zjj l upaiorium turiphon exanihimata txacerbationum tempora 1} exanguiummenibroru mor: bt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zj excalefadit c^uidprofus^tt exerementa ex corpore ediu cenda per latas uias ^bl medteum oportet cot/rM fcere 2S7 lt;juomodo ÿ ejuando mfpicienda ^ ficimdumnaturam 1 reapitterebrum 32» fecunda amp;nbsp;tertia con«» diomt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6x4 excrementorum ratio 6^ exercitium a cibo quam po» tcnscaufafit ad general» dos morbos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19* in fenibits malum st^f quale eorueniat ihii matutmum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ic) àjoinnoç}- fomnus exert» tio debet menfurari 52) uehemens aduerfari peß 238 pofiiibumpefs» mum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32) exercitij effedus in corpori 332 modus fib exercitia immoderata qui mala afférant 33* exeredatto quidpofsit ib(

V temperantia quid ad f« neduitin conférant btf a»tt


-ocr page 51-

Index«

frite cibum optima nbsp;nbsp;jij nbsp;nbsp;morbis minuimtur

in am libero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;480 factdtatumfubie^a

rxcrciratioms tempus corn » fallatia confequentis

modum ante cibum nbsp;373 fadattee

coniiderdtio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyy6 fallatia tredecim

txerciiat’.onecdlor comparu fames dolorisfpecies

tus falubemmus 191 fami ex uermibus

ex nitdi't^ui cibi conuenii fafanicaro

dut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390 fafttdiumcibiunde

nhalatio quti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if^^ faucibut o-guht nbsp;nbsp;nbsp;1414

«xperientidw debet bdbere febris incenja quibusauxU^s

nudteus 2Î 9 fieri ex mul


jis expenmemis loio »xperimeiito nli^uanJo ßan dum f/i

4n

»xpo/itio primorum autoi


lOdj


nwi


txpulfio qwhus ^udlitdtil’Ui iuurtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix «tenudtiomj corporis fdus flt;^

F

3^7

93

P/friet in drutit facultas naturalts inefi in omnibus membris 4 facultatts nutuidtis idflunt

. P“.?- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’7 faeultatem quam dteamus y /(KisItateJ tret 2 emnes m

ft


104S ititi. ifciJ.

161

1450

537

37

fXtsngudtur «x quanio nó ib abfceflu pen jedt i7 pumdtematerie

qualisftt 190 an putride ut dignofcamus 1418 inters

146

ÏO

Kioirntifumd i;; mittens nu;i4 drutd ttrtinnd extenfrt quilts caltr fa

putriJd iiinfld nun beflis ca quomodo curandi 131 intermittent nulla letbalts 146 tertidnu quant diu duret 174 tepiJd exteris us,interitts urent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189 clJcntia triplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143

epbemerd in jpiritibus efi 145 intermittent dh^udns


-ocr page 52-

Index.

hi 1} flaunt ahum dot ram 147 occuhte t^f magis Inhalts qua diehut faribus exacerbantur if 6 qumtana ex quo fiant hiu more 174 continua dull efje non poffunt 24«


dom continua transit 171 heftica cum putrida 21 longitudo unde if 6 tognofeeda ex coloris quaa Iitate 163 quartans quamdiuduret lyf Atutuma a uiolenta ex his

le crafja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J7 fehrium tempora gmeralid

incenfamateria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jx quomodo cognofcaiur iSt

fehremaccendem materia in nbsp;coniundurum cura 140


eerehro i^j fehresproprietate qua arcea ant iff continua ah ills termittentihus quet fignis difimguantur ifo qua in empyemate fiunt quotes 192 diuiumaieitt niocuranda 234 rurare maxima pars media ma 244 acuta ex qua materia fiant 1^4 lethales ÿfdem circuitibut terminantur quihus fanas hiles 166 ftngulasfuäsha hereperiodos 172 intermittentes quoi caufts fint terribiliores continuit 178 trifariamfolui t^j nonfolü funtpefiifcri mor intermsttentiumcura ifo pefliferarum pathognomit cumputredoeß 24'f omnium fgnum eß non rt ßaurari 184 genera (J modi 30 w humoribitl maximus terminus 1^^ tres prima diuifiones 144 lentaru cura quatisfit ift intermittentium genera ilt; cura incipit acauftcuri» tione 218 continuarufl urina uericulofa - f* materid qua declaret if^ omnium generales couft 189 rigor qtiomodo ft^ 169 mor eifer ar urn in idU tio magnus aliquando ^ gOf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^

longartd^


-ocr page 53-

Index.

|oii?lt;!riMnfttd!è terminatd ficus fiten ai frafiranium i , nbsp;nbsp;riwn finit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyj nbsp;utüfsimn 409.44«

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;materidw mwnenit fcmi nbsp;nbsp;mollit 149

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*’'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141 figurd rttfrfWfntorum 66

; feBTiumfyrr.ftomttA.s^^i figumfrimnprofna 10x7 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genera tot tffeni mini 30 nbsp;fyUo^fmorum tot6

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putriddrum fgna -148 fimm putrefans o^ uerma

, fetrifcutex putrtdme pHlpt gignms

1 propitint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 6 finis apud BucUiem propo»

, inttrmittftiliamp;W ^ttin,jue mtur

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ommunid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177 fißulis in dno a aliti 1301 j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tifci dffommoddti nbsp;nbsp;1x8 flatus refoluins mtiieamen» , pfjiiïrntitwt ' 149} tum

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pMindit 1487 nbsp;nbsp;tiuaHtiolorisfitcaufa 45 ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drdentifcwt 1483 nbsp;nbsp;taufd afihmatis j;^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tdlntnmconufnire i486 nbsp;nbsp;dipwitoxymrl i6j

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/tbneitdntiu uiret tri/drium iiffolutns ceratum jjo ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diciimfcftiHeJ ^ xx8 nbsp;nbsp;d tontrdrijt d^cuti 14)1 ^ feiruntes lt;[un bent conco^ flatum qua acemdnt jjo ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«dnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;464 nbsp;nbsp;rt/olucniid epta fmt j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile fare mtiiam xét $18 , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fectsexeremaumfuntfecun flduandturabtefibilit jo 1 dumndturdm 7 urmd 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcntgt;nretfntiorxfifrnlt;d94 ßor« /rigidi c Luwidi j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffliturind nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixi pdg. f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feliisuefica tertiana fedes floridus flylus 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f“*?quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177 fwinit dijtid mtliüï dlt)i , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piTOfdtidcntein^uifcutmor pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijtj

t tijofwtfit 457 JlwxMSfitm fitte 10 » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refentmi

-ocr page 54-

Index.'

‘repentmlalul tjo fragaurinammouert di? ventris periculofut ^44 fre^-tens refpiratio auiii ßt

fluxibusfer'e omnibus 14.61 fuxioncs per afperam arte»

omficet 6f pulfusfcbrU bus proprius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f6

riatn diMumas effe it friflio cum tiuibus fieri des

ingingittas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jij

fcceundus ßylut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xjf

fawculiufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11-7

fantmgracum ad oculos ui tile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid,

fatoromnium exeuntiumin

peßdentefrbre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t8o

beat 464. diffoluit fligt; tus x6f diutuma soo promouet contoHioné 159 matutma toi duo patio adminißrandi ßt lit ^uomodo ait hibenda 49)

fjrmam non effe propter ope friflionis feopi ^yf rationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiü nbsp;femmoda

fomentum acquit quoi mot friâiont extremitatum 4uegt; dis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijyj nbsp;nbsp;tiiurinflicatt

fontes fut genu nbsp;i^^^jf nbsp;nbsp;dura clttuditur cutis

trahétesmateriam expro: nbsp;humoresnonmoueri lü

fundo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;548 fricandi modus

fontium in membris faâo: frigusijuatollant

rumufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;434

fbrmarum uarietat 1124 fomicantes pulfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt

fouerepracordia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103

fraflura ofsium quomodo cu

rmtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10

fratlura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igox

fracitonit torporum caufa

in febribus quomodo fit 176 extremorum in art ta febre 91 in agris quoi nam boni er malum 17^ poß exercitationem ealoi ßtperueniens qua mala aß erat 191 quadiifafu amnocere 332 poßet loremfugiendum gsi frigotii

-ocr page 55-

Index.’

fngommmorlistret diffe:, lm

f Tcntite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176 furfurct

lt; frigsri aremio

lt; fngore (ongelatii membris Ç^Alangautilisutcro 118 ^ pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1504 G^lir.KS ArißoteUs prin«

* frigido balnto ^uemodo ua npidnódtiigirtooj 1347 « tenciMW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^1 GdltmfidiTÏsjdmmum,^^*

J /l-i^iddlt;5MdJoeÓMenwti5$9 liumfdicina trader» 6$i 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txtingMfre ndtÏMiMn «ios nbsp;nbsp;lib.deufupartium »71

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem 119 npfliunt nbsp;%j» nbsp;nbsp;iitri qui legendi Cmt tji,

t nbsp;nbsp;nbsp;frigidalotiacalefdc. t^^i nbsp;nbsp;ratiotuédeefawtatisez^a

'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ealncum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïj74 nbsp;nbsp;mfufftcïétidexcuflt;itat4-it

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fotusex Reife 1 ’443 nbsp;nbsp;’4^^ rftai^M« 15^7

( nbsp;nbsp;/ri^iijsimaa^ud^uUMj uti nbsp;nbsp;ignorantid 1560 iaélan»

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»J9J nbsp;tiadfdfmóprdtione’ojp

f frigiJitatis nce^fui iiffoluit Gaienum ab alijs nixita acct i facultatet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 pi/Jè

i frixianbeUtimleedeTe ^^e^. ontitjuioriBui rontradixip * ïii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 113 ƒ’plus 11 tent er

J nbsp;nbsp;nbsp;frons ariJa in dfittit 93 gaimago

(■ nbsp;nbsp;nbsp;/ruäusltoni^ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409 galitna iut fit prunit Muis^

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foluentes uentrem 617 pafsuro^« loj

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iiorar^ 408.352 gallinarum al^t quitus fom

‘ nbsp;nbsp;nbsp;fw^gi quakt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’3 nbsp;nbsp;«emant in fito

5 nbsp;nbsp;nbsp;fungorum praparatio nbsp;383 galloruwßiruli quitus pro«

i nbsp;nbsp;nbsp;fulua urma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 nbsp;nbsp;fint

( nbsp;nbsp;nbsp;fumaria fanguinem purgat garum aniiquis in ufu fuif#

. pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;126 ft

• fwnaria ujut ai atram tU januk 330 * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jaryo#

-ocr page 56-

Index.


gaiyopbylorumufut tiS tioneorigméducat soi* ^audium mediocre multum Gerionismedicameniu4.4.i *““‘lt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^ germina frigida o- humii^

geruim quale fignum s^x pag.

generationisinflrumemu 6 geßus medici quales ej]e ii' membrorurn propria excre beam

menta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 gingiber

generationem eHe ob interh gingiuas corroboram 14.4^


Ww nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttij gipfeuscrudus humor i»

generareietorisfunflia 6 gobijpifcesqualesfint ^^^ gbeity^te fucci ufus nbsp;nbsp;nbsp;ni


ßmileftbi effi maxime na^


turale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«xj

generalifsima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1007


genituriuitiantesmorbi tf genij quorum ftimtiam hat beam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toio


granata mala aßrmgire^i* mala dulcia f^a

grandinemgeneran in aßt*


raarteria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf

grauqm dolor unde

geniorumfeiemia nbsp;nbsp;io^x grautaams

abammadißinflio nbsp;fît} grauitasingeßibusdebetlt;jlt;

genijtpaiicos hommes fami, nbsp;fe medico

bases effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1116 granicnid^ufus

gemianie militas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 gratia diuma libéra

»3? grauedines in hyeme fi«* gentilis taxants m Auteem pag.

nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143 6 grauedines in ualde fenils

geometra qua demonfiratio nonmaturari


bares efje


utree


neutantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1039 grauedm cy raucedini

geometrarum conftderatio nbsp;pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1414

pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1068 CygecMedortrnrexfuiic'^

gtometriaexquademorißra nbsp;dten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64^

Habité


-ocr page 57-

Index.

fi

i) o é

1 o It

1 ) C-? ïl

i

1

H

^AUtut naturalis O’dctjui fitus labitumagroti dtbtt mtdit tusnofcire iSj hamdtitn kteraorriioidumfdn^MS 66 lamorrhoiddnm du^nbut . f‘‘S' hamorrnoiddmm fpotanea fanatio hifmarrhcidibut aperiendis und( fiant 1466 luereditarij morbi 23,616 halicacabi ufus np Halon uocatum Autemnam

pog- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;436

Hameeb confeflio 62S heilici qua bene concoquant

Plt;‘g- 464 befiicorum regimen 4.63 bedicis quid optimum 1493 bedicos impinguat caro tec fludmis 398 feßaurans medicamentum

. P“*^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40Î bedicafecunda quomodo fit

tumputTidafeirt

he^icafubieftunt t^f calora-ficdtat 12^ primafpecies gt;4J fanatioper ijuafirn debet at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x9 heélicamfinebalnto non fit niri 31 infeniltm habia tumtranfirt 31 htblicamm calor ^aalis fit 14p f^brium calor artet riaipropriutrß ^^ Hehfaus medicus 64t hemitriiai terminus 244 fpurÿ exempla ibid. exlt;]uibusfebrib.fint 24.2 hemina i^mt untias habeat

P‘^g‘. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400 berbarum deßiUatlo quails

P‘’g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tS77

Herculeus lapis- 114» HermesTrifmegifius rex Act gyptiorummedicus 646 fierm.uas(S'figUlum is^a hernia umbilici in puerisex fletu 2}^ gula unde get neretur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33S7 bemint in putris cura 23^ Hiera Arebigenis 4^5 Hiera Caltwuirtus 284

Hippo*


-ocr page 58-

Index.

Kippocrâtn looy nbsp;nbsp;cara reems optima, fiM

mmorjhfljaüfilm zyz nbsp;ucropefuma 6;/

Htppocram cptjlola iy^ hominem primumelje in on profapia uetus 639 nbsp;nbsp;dme mtclhgentium igt;)S

Lbri Germant typ hommesuiuaafsmn ^ 136) hhri ah alijs efuiiUi falfo homonyma tooé afcripti funt tjoomodo dii horar^ fruelus qui diciOV jeemendi lyj hhriquilt nbsp;nbsp;tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408

gendi zyi qum-f genera hordeipraparatio ad piiflgt; ferihendi 274 librorum nbsp;nbsp;nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6it


tlaffes duodeeim ly; tetas 6;i librigermanifi fimtfex lyy germanilis lt;nbsp;hri uigintiquatuor zj6 Kippocrati qui autoree ton: ferripofsmt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijz Hippocratem exillis ejje qui tenuius nutriunt zo-y hippurisfucciufur 118 hirundmu tamis ufus in aha fcefibuscurandis z;z hijioria examines so6f qua: fint propria 1064 hijloriam qua inanem reds ‘bant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;so6; hiftorieugenueferibédi 274 hadi affati cames quid in by drape ualeant ^64 hadtna caro horror à balnea frigida 17* medtus efl interfrigus et i* garem horrere graciles tx quacunif caufa humida m corpore nojiii qua hiemdtim radicale de fur» D multiplex lyyg pingutiigt; reflitui pofsii ,5)8 humidi innati deprauiigt; F‘‘g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epi burnt lis pulfus 44 humorferofuscorruptus /* citpforam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fif paratus ad corruptionif xp tranfmiffus per if' nas O’ artenas ad cuti^ {gt;‘gt;^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6*4

hiHMtt


1

-ocr page 59-

Index.

|i

a67 tx6

ii 4 f !» 1

1!

1) gt;

ii'

♦ »

p 0 k il

li»«i«ritlt;T«Jigfn(rdiio wm triculi $f$ gentra jio.ytS ’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36 hyiropian Aquaprafiti^oó iurnoret crudi m t^utrianà hydropint pocut commodus 178 facertnatura codda pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç7i tjl 16 crudi funi frigidi hydropica mater Cardara tscahdi 119 ex lt;j»ifcut . quitus pt rurdtit 43 a morfci oriuntur dfcfw O' hyle eft infinita tioo feptem 30 praparau ca’ hyofcyamifemmtolni z63 tjeodi purgart debent 11 f hypericon neruis prodeft «7 torridi m tertidna 178 hypericornt old ufut in crût fanguinis corruptoret t^i rium affedihus tlfeexpertetammee 1 hypmeum turgentei 424.225 hypotheticutfyllogif. 102}

torpofit t quotas quitus hyßericusmorbut

'7^.

norbi gènerantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

humdrum ex cerebro transit Afpit orientalituiriditcum tut 328 abundantiaeß ’pnguineitguttit 611 caufanorborumiecurconferuandiminfebTe compofitorumfpeciet infit nbsp;nbsp;intermittente nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230

niw ex quitus oriutur mor nbsp;nbsp;qualéhabeatfenfum 172

ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30 nbsp;nbsp;qu* purgent

fcufflitfldf O'rejngerdtd«’ nbsp;nbsp;priferditfor

2*0 leçons dtfcr/Jui

116 J *47^

titm t’umr^drrUc

49t caux partit affedut otta iiu hydrops ofetrisfünf morti nbsp;nbsp;dirent 7 edïorqujüt 9

confenfut ru Ufntrifulo78 hydrops ex dJJtmdte 338 ron/irmdtio quitus mors tisutilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to


fontrarif


at


nefuartana zy-f hydTOputaitfrdtltlitat «m

uulnus

açt

d' perditd

-ocr page 60-

Index»

ferditi facultas pi imle eilliias qualts urinas fad*

4t

aboriaccommoJata 117 nocet aer non temperatus fdg- iecorapnllorum putbus utk lia fine

impeti^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(tf

impttigimsfanatio x^f impttigmtm tßtparuam 1‘' pram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61^

impintuems alimmtum 40* mcmcliu quo cohibtatum^ pathognomicum ftbriumf' pefiftrarum i^l

incenfarum er putridarUlf febrium figna pectdiarid

inciamtia latus tolltmt i^f mcrementitm morbi tfl Ctrl* codio non tft dbfolataii

ifÎMiiium adhibmium diu a tumisfebribus i«un^ pracepta apud Chria fianos etiam ad corporum fanitaumrtfptxijfe 648 kiKiiMt an fui corripiatur pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,40t inermenri in morbis /i^ . igmsaqu^ ardentis quando aSt fymptomataqüalii euanefeat efSz cabdia nbsp;nbsp;pag. tas quanta 4^5 ufus in incubum curant quæ cofti' medicina tu corrumpit tialem curant omnimintemperitm ^;6 iudic^ mpedimentuundt)^ magnus a contagio peflia iudicum morbum qua «^ leiuetueturnos 23g ft^t ignembabere Utm afringtn indicaluitcuratto soi dim cute nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^3 indicatie commumsin mO'’ igniumnarijgradiu s^ö bit curandii ignorantia duplex jtó uidicationts à quibus futri* imagintsoboculosobuerfan nbsp;da tes d folo perciptusuur Ua mdapillula

S’-*

29 indus trecentortsm amer»* ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;byir^

-ocr page 61-

index;

lyiropotn 'gt;397 i^idiit^üih'iunon conueniat 3! aiiertitinfluxtmi4.6 in ijuibus optima irediitfcopi intdiam quomam tegri non ferane infametut robu^i fiant eut fanitxbalneo infantum peatldaris mor* bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lists'239 infantibusfamilinru conunl fio infantia c^ualts umas labeat

pâ^- infimtum mourn non poteß

P^i’ infmita 1009 tlfeotauoo infiammationim pui fus 60 influxus materia quibus a* uertatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;146 jn^fiuo o- eruditione prafia re debet medicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^9 witiinn morbi 24 dicitur morbi cum mmima funt lymptomata 27 ihuij in abfeefsibus dua par* tn fr.i^uifiüo

mfeÜa infiillataa^uaitfus 1348 mteUeUuspradicus ut 3 inteUigere diuma quamglo* riofum fit 2093 intempiries prater naturam acijuifitaperhabitu-m 331 ciufd aflhmatis 339 fie* ca tncurâbilis 4'78 cótrdi riarn eadem membripari te 32 abfp materia jf£ contrariafape etiam in ca demmeinbro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ mtempei iem calidam perica lofiorem effefrigtda nbsp;nbsp;nbsp;ja omne curan cauterio ^36 intentiones nonfatis eß fc'ire fed etiam ordiné «r» J4a medicina prtneipaies ijum ^“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34^ intercurrent pu^fut intercurrentes pulfus intermutens ex calida mate* ria lethalis ejfe non pOteß . fquot;^^- „ intermittentes cum crudis u* rinis effe Récuras 179 febres ex eptibus humorig* busfiant

J^ a inte*


-ocr page 62-

Index,

initfiini nntcrfio ^ug nam iurulenUotägistenunurt «^ fit trieur abdis j8 tenta tjuàmm[iridio}SJb intrßtnoru afftdus efuit tnii 112 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n, emt 7 dolonbus qua un iuumei carntm mahm eljgt; lia fus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;166 nbsp;nbsp;j^f earstussurmtsuult wtrodu^lonj lüri qui (y quale fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fji ‘l'^ot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^1 ioannisPormetitilaustj4i innuentespulfusquorum af loames Morales Hifpana feâuumfint 60 ii^y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140?

Judatcus lapu ad qua utis ira quidpofsit 147 bf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 nbsp;nbsp;exdiatcalorénataralitii tudiaum ex cofiione eteres morbi tauft ii mentorum 36 quanta ma ifthuria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28» fit differtur, eo melius ma ifoihtos antidotut ^fii séria prueparatur sf^ tertummorbisnief z^i iuditio debet ualert media

tta iudieiarara ist quibus mort

bitattidunt Juvuimum bellum 1064 iuTebum iunrut odoratus f^t iunüura inungendg 477 mnâurarumnodos qua tUa mit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25-1

iumperifruâuum ufut j86 iurulmtu qualisfucibi praa paratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;384

L

Ÿ_^Abruftafedatfttim f^l labrufea flores ad tero brumeffesturabUet }6i lac potus cr tibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id9

humauum afiruno praß^ tius 13 quantum tt» paris requirat ad conc» âionem 491 facile cen rumpi 13 quibus non dtgt;‘ dum fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi

dandi modut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49'

effe ftatuefunt p* facile putrefeere ' P' qualt O quando amp;nbsp;Γ^quot;*

-ocr page 63-

Index»


fttJaitJiMH 414 «ffor Unarid c PrdtWon tdJerrt rumpdtwr «quitus/igwstwt herfcd ^6f ttUigatur 418 eptunum longuidutoroFujlut puifut dlimmi»«i 41J «dccia 44 fuljut lt;jwc( wdi*


I

^ (

1 J 1 »


niMH pro «npmgudtione ret

414 nbsp;wld froductnia LipdeLi ufm

utilit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3397 lapismroMtut


S7 3’? zSt


laflit facultatrt multiplkej Cx^rtut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^j

491 ufuidtbtttfftfomt lapidet in utfut 0 renitus mofuccedmtt 484 ^ui mortem a^eram dum afinim ufus in Iieflicit ft»


furdntur


651


1 V 1

« gt;nbsp;n lU 0



«1


krihutijo ouiUu/uuS

rorrupti mJirid 491


30


Jpumdcurdturuigiliii i68 JapiJtm t^num ^ult;e fr^nt


ét^ua rurdt edrrinomdtd gant ijo nntrmientuttt ijudle Idrignd ligtid 414 dfimtiimdgnui ufui lafsitudo ofjeti frafertim m af^eéltbu! pul nbsp;nbsp;turn «lotorr rdpitii lt;]uiJ pa

373 gnifictt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183


Woms

d^Kd fLdlytfdtd k^d elr^udriiHii


416

145«


2jï IdfsituJinn cduflt;e morio


Idflufdadfomnuntilii 41} la/situdifliLuJ 349^ taducieagrtHiiUt 116 rara corpora non rorripi (judlitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tftf fifdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1068

Iddatu upt in ficcande acre latuscnilispulfut 44 pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;367 Iatfralimorfcoigt;alne»t4io

tafionrc oprrationum 18 lauer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571

Letitia ifgrotis utilis 31t laudari male qua iu/ït non Letwam magna nocere 416 ^uamnt laudari 668 ƒ j iaurena


-ocr page 64-

Index. '

lilurentidnusmtJieut '66j lauri folia cur ardeänt 179 haccarmnufus 118 latirmi old ufus ai quari

tanam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;234 taxa fintentia 275 Id^ulus lapa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ji

Içâus cxjiupaftriri 466 le^em Mofaicam pradpere ea tfuit meiidnitfunt 6 ^S le^ummaelJidifficiUima co ‘ coflionis ƒ24 (jUit alt;jua cofjuantur ci$i ch to coi^ucns alt;^ua bona eß pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;208 lemnia terra ro^ kinriitt terra uirtsßßeii fan ^uineni timniain terrain for confer

mart

Itnti ts- crafsi humeret maU f‘fg- unta diffecando praparan^ dafuntjirdiuidcndais^ lentarum febrium mattria

P^i- ho lt;puale ft^nu^ ^^i Itpidt; itfut in dolpribut co* xenduum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùÿ

Irporis albi ptUit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpt lepra Gracorum apud Mofen in leuitico 6ti ex quibui humoribus fiigt; pag. leprafanatio xé^ gentri duo lepratn ejualesbumar fatiii 6i$ curandi ratio éd lethaliumfignorum differ^ tia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4' leuca leucophiegmafta libanotis cum mellc ad et» ram tympanitiiit fadt plig- liber mole exiguut^potejidU

gt;naximut,lt;puie ' liera tjuale ftgnum libri fint'ne autorit eut ai' fcribimtur noti perfedi et imperfefluoéie ne fint autorit eui infet» buntur tribut modit H^d dignofcere i“?^ librorum confruendort^, ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tobit hen fedet febrit ^uartana

P“^-

ie^


-ocr page 65-

Index.

firnît aifcefjusfa^uitur t^uar lcngWö’^*’f**i$P**^A'* 4quot;4‘ i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanam 14; eu« iff ore Py^’“ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nnlmfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78 longermrt morhorum carda

» nbsp;nbsp;bgnumfaniium 108 ito amud tfje deb» il nbsp;nbsp;nbsp;toni dleh ajat di fuffitus fong« reffiraito ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij6 nbsp;nbsp;nbsp;gndidfi decoflutn lotio rdpuit Dxiuio 4®®

gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1614 uukus er monuum exfrigt

( tüjralfPiirdJicM 441 4lt;* «jw^’w conferdt 1410 d JwmfidnMn c? ifPadiniw» lofiomsuijincorporf 1369 ij camtttjuiburfrofmtj^óï Luemftum Tbtrmdram da 4 limdcumufut ito ^«* di t^ud wÜn fait i nbsp;nbsp;nbsp;Imactrmtiicui 664 p‘*g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î^t i( nbsp;nbsp;nbsp;Jinoud nigrd »1 ^uifciu/etri» Ww iciet «xLifdTdrf dn» o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sut fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^; nbsp;nbsp;mum

j, driJd (juid in fftriamp;us in= lumtrifj ddiurfi« do/ur« il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dieft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91 nbsp;nbsp;pdg. ,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iwgud quid profit nbsp;nbsp;117 lane fongrcJJai ftfmjjdfn« d lingudindebftnifdifHJ «ni ti« ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidfrdrem rfgro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187 twniedfffJlusfdHp. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lipxiif 5«« curd ddf/iteudd Iwpi iefw i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233 lupuiuj /dngainem pnrgdt j nbsp;nbsp;nbsp;lijMor« ppdrdndi modui pdg. ^ pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1688 lupuupmmddd ^u« uiüid d huidiitcolor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67 pdg, d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Üuij biporidnotita loéj ufus mftbribut j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X-iuq in lotion« fdpi tit «put in« drnwni ufut

lt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P4?* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;361 luttwippifntL* $69 j, lof«t nrorbi linde intfUigi lutfd ouor«m non tfft tx» foffet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4a frementitid ü prstbtre

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ 4 fofio»

-ocr page 66-

Index.

copiofumalimttttum j?4. marciuspänii f^i luxatio rtcens tty margarita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tof

fttmini humeri tj6 margaritas diffoluifeffi luxationts exemplum x^é pag, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if^i

luxationes quomodo eurent marts nauigatioijuem ufust

tur lo fpina X3^ in medicina habeat nt luxatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfox mariaip'ifees jgi

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Marjihus Ficmutnotatut

]y[.4ffr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!3t pag. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tsfi.

maceris temperts 34.3 Martius partis x6op maeiet horrenda ta longis marrubium effe médicinal* . morbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4 nbsp;nbsp;magna utilitatis 44*

macilentifapefanifunt 8 Mar^olmuscafeus 34^ Machaonis medici praßant maßiehe quale eße debetii j tia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;641 nbsp;nbsp;pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4S*

macula folaris in facie ftgnu maßiehes uis in confolidav tß conteptionis 136 mafarei uenarum affeelus -p magnusetparuuspulfus4.4. Mahomet eur utnum prohit buit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4416

malagmata exterius appoß* ta ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to4

maluafanguinépurgat it6 mannafplendens xx3 manna aeher 13^1 manui operationes utiles in

dißicultattfpirandi 340 Marcellus medicus 1418

do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6t4

maßiehis utilitas quata 481 maßiehen maßieare 4^^ mater puerorimorb. 14^ materia coneoüa quom^

do fine urina cognofeatd * toy fteundaqua iff tSiunÜa (S'praparata 3^ obnoxia quomodo uiti‘‘ tur 34 eoncofla it^ da quibus fignis digneß^ tur 333 coniunßa * concoüafit medicament

-ocr page 67-

« i I

l i

«


Index.


pxpdlinrquit 38

' à natura nondumfuperata in crifi non expelbtur 38 turgem tjUte fit «4 mdteriic crrundii mortis oti


1« 190 morfci fignu 41

Himiflutiefignd 181 »idtutmo tempore me bus fe hdfcrre tonfueuerunt eegri pog- ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tp

»ffemu cur mterficiat 1348


intent 10 efl caufam amout re 18 quidam epuft aleam idfimdo prafidia adlntbh tij fcribendaqua fint 134; garruli taxatie 41t taxait 141t quidiuuixe rint 1391 pr«JJdntior« buiui temporit 663


Ü mdthemdtici qudre ex itrbeferatxpulfi nbsp;nbsp;nbsp;654

mediro in tura pneipa quin» queobferuanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30t


t» t » ( i


Me dices famtham quam He nbsp;qua confideranda 17

trurid tor tempore regndt, febris, a^o dolor notior imediro quopidm ortum nbsp;nbsp;e^ 190 debeteffe orna»

iabuiffe\ 646 nbsp;nbsp;tut derent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189

medirusoperadoqudtuorfd medirorum diuwd ordculit

rit 19' debet baberelocot rum regionum^ rogmtios firm 594 qütbusmcafi» bus detedt focios petert J97 quitus prépare de3

iedt 189 à prima agri mediritquata pramia 13-


tjl i^o debettfft orna»


66) pimtid ddmirdti« 1« 661 perfidiam ^«^3 {Lmigfntti tmiHcrunt 6}f inpoflura ey i^nordntiit


pog-


V09


wi/itdtioncuigintiqudiuor neradatafint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;644

*tgt;?nofctrt debet nbsp;nbsp;nbsp;187 medicosrcplétesa^osTbeft

plodignot io7


e^Uit fare debeat


»49


il

I


Mrdin qui quosut morte fut feitarmtéy^Q Graciprat fiantifiimi 436


düoniudsot eaufas dclce at da fe «ordre medicOT pog- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197

sP j mcdji


-ocr page 68-

Index.

t^fff

Vitiicinatjuam mercedé red dét fui ßtidiofu nbsp;nbsp;nbsp;649 tnedicMit optram dediße ma timotuiros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6é^ tneonuum Cardant 638 autores prmtejue parentes ^j^ rationtmhakutfjean tilt;juot le^umlatorts ^48 ßr.ts prajiantia 651 intentionts muitte 34^ teuts Cf potentts nbsp;nbsp;nbsp;a^.67 tutdmtam Romanos non ui doeuit ebrißus difcipulos 64.1 extreuiffe Chrißusn ibid, eße de numéro d'ifci plmartm liber ahum ^ 4 9 lt;jui regts exercutrtntô^ô mtdica ope tjuantafaâa fmt cr^ualia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;643 lUtdicteartisprimuopus 333 ara nteeßdria eß doilrina aphorißiea 710 artisfeopiduo 13^3 tnedicam artem in duobus ca pitibus conßßere 181 snedicamentum exhilarasho mnem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44i ^uednam uin«« corrums pat t^i4 ut retMH^ 1471 familiare er t»^ gare (luidpofsit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tH Jiccant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U^ ton ferms certbro ^meutit aluum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^ ettam optimum t^uanii»^ coat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tj medicammto fumpto tjut^ bi genere fu utendum iH médicamenta componedi f' tienrm caUere debet mt^

eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iff


purgantia uentrieuhem 1^


dunt ifi an deco^iscymtjguaii^ mtfeenda ibd ^uare alitjuando nibdn^ ueant, *’' per mfufionem }4* indigét uentriculi ope i^f dici ualidal^fariam J4’ o- medicum creauit tgt;^ minus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^’ perfublimdtiontm j4’ tutifsima adhibenda (»^ ra principis fuceis plantarum mfutd''

da nbsp;nbsp;2$ 8 f«''^‘lt;*’'^^^


-ocr page 69-

Index.


Cddfße jój morfci^MÏ ” çmmacum frsgdaaqua melt^uemopurgaium S7^ ttlnbenda effe '•455


f «r^ ^uid ägant rrga nit«


uirginstM» Kttcnudire


ifciJ.


twam


ijoS


Ü 11 1»,


propter confuewdinem de fmeretuuare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^S

Hdrid defcripta , 411 »nfdiciimenton«n operatioz


izo

’49


detergie

Hifpanum o Gneru 594


li

11


nes


340


intertondMiinifit 411 dtlcrgtre «entricuiu 484. meUis ujiu ante tandt« itid. melle mdxmit iwtwri [met


pMnitdlenidniouetrfiun pdg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifeid.

dent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^54 meliffamtorittajfeiiiiuiae


dmt


57 tommeidatam 108


magna damna

fermutationemmultumiu melancliolia faplentei nirot


4

*1


)t


j!


«ore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;398 multos laborajje 687

tnißio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;340 ntcLmclioItdfx fete fangui»

wedifdmenfi/ne ImiorifcHt mi

fit incipiendum jjo meldncLoIirf

poweifsimii Miendw 1346 mcldncLohtutn fuifJeVtrÿ «dtidii inprineipjo non eji üum

ntenditn» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^g memtrdforporii

ndlidit ^«dndo wfendum nofciliord


1! o'

111

lt;1


197 Udlidit non licere ntldnandd

Âtquenfer uti .^67 niemtris «lt;mgiiiFgt;«i dduem ^ediedheiti 10^ «ntworfcibereditdrij 2} quid nocet Hipfoerntet menifcriigeldtiso'/eremor«


’347


P“^’ nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«6 twit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tto4

ftiedi; MWenfio io;t membrji/ingaliipfffuntui« •mHn}tio'ii’i’“P^‘*’004 r« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4


mcmoii#


-ocr page 70-

Index.

»mnridieittfeilen medi» fUi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189 tnoifium retentioms admirdt blies e^eäus i;8 proflui uiumefuaewret no tnmfihus firouoeèuiit 1464 »entdrubni uentrùulo utii ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«« tnenteuliuiti fhuitam 1 if oleum rectum doLoret cut rat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;téy mentit intentionem omnem eefutreplere 466 locut in cerebro Woitem fedm babere in cor de MereuriaUs fangumem pur,

MeruLe HetaUied^uemodo deflillen

tm Metallteerum oled 430 prafiantid Milgfarmd tnilortuiperd Mteabolani eitrei 1 tf mißetnonpofjemdmere per* petuo mîtes morbidui fint zi fee

gt;4 ponii é4lt; »()ƒ

bret^uæ Mitbridatem regent medicumfuiße Mubriddtum mombaftum uinum fj^ morbus infantum ex tiinfgt;^ bus ijc) paruuscumii'^ gnam eaufam habet ^1^^ medicusfocios medicesßgt; tere t^j lt;iuo pado •* terfciat ugrum 33 quot;i compofitus fit medicus f^ redebet 106 indieatt9^ prafupponit (ogiutio»lt;^ temperamenti 304 i”* tenariusfießberi^ lis debet medicus peteref^ tios zfj caufa befitef rationis 18 eentrarim naturali difpofitioni '' morbi naturales 13* ^«v la dc^ua cureniur M)’ à cerebro orti t^ui fill si9^ admirabiles 80 wi«** dicitur turn fenftbilit lt;^' ffio non apparet ï4 eularet quibus curd*^ 109 noneuratiindetd^

restranfeunt 113 f^'^


-ocr page 71-

tncCTiJi» gmnwiMir 36 ignoti nomimi 13 ^uot nidginplt;in( 11 dly etwa watend dît; fmt 14 rti Mrfio ftritulofd 163 re» Hitwj caufd i6ï fimplis en raw wuftuuntur 1x7 akj fum iuditio aiij ƒfT^ƒlm fimunwr ix malt morit rui xi lt;jMifx/o(Hfd fon» tinuitdiem ^uat ohtaufat f mumant jf longi ^ui 21.94 initium ^uoi 24 Krhrmrm» xt umtriruc li dJ dppftmtid prrtwm: tes 169 uthtmmttt fût dw toni morit appeUdtur xx ex mdterid pendentet ^udrdtionrrardndi 9 out cum iudifio dut fmfimfim 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;untur xx reeiefiuiunde/js

1 nbsp;nbsp;nbsp;«nt i«x in quitus admis

f nbsp;nbsp;nbsp;ratiies tranfmutationts d

^ nbsp;nbsp;nbsp;tingunt 23 paua natura

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;letnalet x86 cognitio nr

31 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feJaridmedieit 88 tfjen

Uit tot lt;juot nidteruf 27 quitus mod« difdnturdUi ^ gen aut minui xS lt;du«

fa prineipaliter oeeurm* tium »06 re^ijurwd 72 deflutionumatapite 332 deutiuifint xx m fompo fntont mortem afferenter 38 per conftnfum^uomoa do faut 24 dd falutem tendentet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

morho laterali ^iu ronuenta d**f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249

inorbumeffe id^lurdm fdcut tdtii 17 confequentiafym tomata 40 dugen qua defidrent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;182

morborwn tranfmutationet

84 général«diuifio 1550 fimplifittgenerd 10 ton» iumSorum fex differentia xo infanabthum triplex fdnatilium er infanabtli» urn taufa 31 ^ui ex ton» fenfu proprium 320 tri# gener# 217 creandorum taufa gt;92 à modo gene» ratioms 22 di^ereti« 2» dijferentiiéd/ine 22 edu» fa 2t di^erentid à eons fenfu 22 tompofitorum diffaentia quatuor 20 duplex

-ocr page 72-

Index.


JuplndiffeTet'iäifMt 21 tauft humoret h lafsituiinibus nfrigore initium doärma tria tffe primage nera inorbis pluribus aquam me: deri repenti cecidtubui plum hoe tempore eorripi 1419 ommbus m genere 14.63 inorbos maximeteuradi, mo diijuoifint . loS inexpugnabilafuperari er ^uibusmodis itagantes debet riotare met dicM magno! dupheiter diet ^6 ttiarn ad perfeilionem ani mi facere diMumos ratione uülus turari inorbofit er exuf is 1449 fnorbiUi mordis dolor i lt;jua caufa 43 tnordentes humtres in uen* trieulo lt;jualespulfus confe tjuantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63 fnorfbutferptturn qua pro* fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41^ mores mtli er bonimorb.i' , ^‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rï mores agroti debet conj)^ rare medicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tH mors ex extinfla faculté qua in corde eß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ mort naturalis fine dolon '^ mortis infantts figna 9' naturalis tria genera ^ genus naturale fecuni^ Arifotelem 1}^ caufa infembus nbsp;nbsp;nbsp;*?' mofchus ad cor facit motus omnes congrueret'^ motibus folis aqualitas peteßatm dt^ rat mfnitam quatuor principia artenOrum duplex 1^ inquibusfit menfurandi iuxta fo^^ quantitatem calorem accendit in corpore unde fant ’ poft cibum quam inf^ brisfit

moi urn corporit agroti 'T'’ ' ttt medicu cognofcert t^l


-ocr page 73-

Index

i Wiofuiwn ratio unde fumtn: myrti ufut tii« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$2} mourus pulfus

itiJ.

i» if il

tt

inoufniitnno'cifmtatcoró myurusherbi

inttc'tlagmesffdi},althctt,ftt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

mtnune cidoiMoruw,famz J^Aribus attraHa ädua^i

jTieci,£cminM iini ere 42? iunct 1410 «tu^iicspiftet tiMdies fmt furgaturcaput 359 pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;396 hafimeattnaperient 46t wufus cerefcri excreinctu 14 exilitas drjiillationtt imp« mulfamomoioftit 12g dit tumnyfopo in tertiana no Naßurcij fat uitat ftemdun tbautiliseli 233 Galenum «lU^ffMƒw Ml mortis diuturr nature uiumtitcaufa 88 »ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;228 naturalisfaeultatinieeorea

11*

11

31

1

«inlieran fonffpfrit ij«omo nbsp;nbsp;intemperiet

do cognofcmdim ijj ntcefftriu (juainfifum dii

lt;inprlt;egn4nifttt(t4i]Udde nbsp;nbsp;ri

prehenddt 14x6 MccIfandprepimptA 106a inulifrei l)irƒMtó faHa turn ntetfiihis prmcipdlis c dti txirtd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;258 foluta dHmodreenJ« 1595 noiHpbdrinioleiKptdcl/oOT fmt-milt;e u£us in raptis 119 num «lundiMnnon e)}e in ƒplt;Jfio, nepbrifiditdolor« 69» fed in mtindofpdfiS mo nerui dnimalif fatwlldtit in* )’ nbsp;ttiMtatioregioniMn in quifciit nbsp;nbsp;flrimenta

if

’ morfcit profit m nerni quddo Irfdatw 1407 ' nbsp;mntdrt non po/Ji inebrpo: nbsp;nbsp;fexti parts

•I

* nbsp;nbsp;nd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo ncrnorumfpiritlis

•^ nbsp;»igt;rijiiolt;f nucitufus nbsp;nbsp;nbsp;ti8 nerwisprajirruandis

nerwit

-ocr page 74-

Index.

ntruis lt;juit provint 117 urtiana t^ quot;inafperi^ ntmofiepartes quomodo ton teria jft morbus cr(^ fmtiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8 nbsp;fa i^ ex maU matu' fJicolaut i-tonicaius uitent pa^ tius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66} ohßruäionet aperiendilff niger color mahtseß 6 y aperienditinfcbributti' tugram bdemtducit acttum obßruflionum apertio f* pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HO nbsp;tumtuuat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J' ndatjuieijMlitates i;;4 ecymaßifuctus 6' ndoücaatjuaaualis sj oculi concaui albumlt;f‘'' ni/ri ufus in ablutiont capi: rum liuidum fignum tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^0 nbsp;nbsp;ceptionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if tioHurrümorbi ti otulori morbis 145'9 ^ noétumafebres ptnculofioa fint oculorum confiff resfuntdiurmt sf6 tioni 140^ c? autiif notha tertiana xo confenfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nucismyriflicacortex 118 oculisquafmt accomm^ nucestjMbMmaUfmt 410 ta indicé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411 odor excrementorum ^ nutrimentum itnue er craß fum nutriméti exigui lt;jui fint 41t nutrirt ieceris funclio 0

QUmutefeere circa morbi ßnem lethalt 66 »bfcurusßylus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyj

obflruâio lapidea 6oi cars neainturabiLis^ua 58 m

odores bonos amtea effets trietdo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

odores multi ealidi curf' ft uiolam référant »0 odores prouocanttt fomu^ fix boni curant fyncif P^g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

odorata lt;jua nutriant d' uetriculo arnica nT'^ nia con ferre uentrieulsf

-ocr page 75-

Index»

óJoMfonwn ufusapudant'i! opertttiorâsinteÿrtefroximi

'i’^’^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x\6 nbsp;nbsp;nbsp;caufa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•8

lit t^

«

É

otJordW debet ualere medh opcrationem e[je propter for f“$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;289 nbsp;mdm 1122 hiMnanannn

olcAlabefa^iiireuentricutum nbsp;nbsp;impedimentafeptem 600

P‘*g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54-2 nbsp;nbsp;prmfipiiwn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1519

olfumdjïringentconfertKfn opijeum Cynogloffa ufus in trieuJo 542 dmjgJrtü: furdtione iMfïii 270 ntim dmdriMn 217 imfr opintonitignordptitf 716 condimenta 411 ompba opimowbusinniti in feientijt

tinum 542 optime nu» jurpf effe

1118

frit 388 exfdmbucifiori opmionum aliorum eonfuti

bus 234 ddrenum ^^f«

tio


106»


flut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;297 oppofitomm proprium 712

étó «ioÏ4ti ufus fi^ ufus opus concoéliows in e^uibta

relti^uamedicimenta ibid, partibusfiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;494

dmigddiini dtdfii «fKS4i8 oratio profeÜa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1006

ufus infridione 464 oratioipete fit imauelpluret oiera eptale alimentum 413 703 maioretminofioi'y

t ( * b I

I#

^uapurgent ;6-} e^uale orationis panes in iialedit ' lt;ili;;«n(untgfnerfnt 532 caduaseffe toof oliua Hifpanica 542 ordtionr flard utédum 1020 clindo ajlringere pedus 420 ordtionesnegantrs ifcid, cluptrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 ordtionum duo genera, fm»

omniapartemfuamexpofcez plexs^compofitum 201*

■ re

^$$i fpeeies fexaginta lt;puatuoT

Cpcrdtionis Mitegr« fanitas pag. caufd 18 iinpedimentMm ordo in pMÏ/« 27 lafiofymptoma 40 ordo in ewrnndo 8

lOOj JO »44 orilU

-ocr page 76-

Indexé

rrdMiitUS pulfus ^o.f^ crdinatafententia ï^j onbafu régula ex qua cogna fà poj]unt, àhi facilts amp;nbsp;iifficda tadionis 53^ «ruis cornu feobern cor ton ftrmare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joi

origaniufut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ng prit eollutio quidprofin^xj fgt;ris affeéiibus 144t omatusßylus zy^ orthopnea unde dicaturi2g onbopnea: accefsiones qua: les fine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;310

Bfenationes quidportendunt

f‘^^'

ofsiutn fra^ura quale maa

lum

Bßentatiaferibentwrn ij^g ojiracodermata

Bfiracofommulcerum curaa

tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6z

malt pneparata


oua letuare pe^ut 4” forbilia O’ tremula j!* ouorum nutrimentum q“^’ 413 uaellacontrafynO^ pen datur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4'' oxalidisufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^ oxymel compofitum J? oxymelue materia pr^epitf da antepurgationem 4®' oxymehs praßantia i^ P

P Adi fluminis aqua ft palea tritidufus 4^* palearis urma ^ pallida bilit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ palpitationis cordit auV^ fah^borwm genus eolith

pampmorum fued ufus W bnbus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•)'


Bßrea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406

pandiculationes quid pon^ dant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t!)

oßrea dißßeilit concoäionet

$3f

panis leuifsimut 19' Bui cortex tritus quam usm panis opiimus quit nbsp;nbsp;nbsp;99:

habeatßßendi fangumem pants aleoamp; aceto cut» ^ pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61z nbsp;nbsp;intindus commodat ß^

Bui album otulisprodeßuj nbsp;nbsp;citatibuseßdbus gt;)’

-ocr page 77-

i*


i* 1*


it .s’


Index


fpongKifm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^6 ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

fMishiicoÜus 43} fauptnhus quornoio lt;ylt;iuù paws foiSuswi iure pMÜi «en fcuïDifdfucfiwn 187 tritulogr4(useP xo6 peflui^uibw ptiHngenJiMtt pdiiit «i«o mfu[t quaie nwiris pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.yf

nicntwn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijo peélus JildMutU 341

papaurric ufut 1,5 pedus dilatant duxilitHH


1' 6* amp;


'^ 1;


papaMeritalbiti/iit mtupi pag, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399

P'’g- ,

170 fellonsconfenfumeyt (Mti

^x^KJlé^^p parietaria ufas w

'°’^ g*’^*‘*^*^“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7®

febethus pfäorit abce/Jut tertianam

xïx fubfeaui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^j

ftrijihmeafluxtombiü ohno peólorit Pridara caufa X«

xia

325 pbmatit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj

Pdrmenidn r4uo Hf mundo pcHoris abfeefsAut 1471

P^g-

1103 prêtons ajjèftibus 1441

■paTongt;ma

iioó peêtoriijuanüfcanf 410

parotidibut

1440 peflon anbelati utilit Tbr»

partbemij ufut

118 riara nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441

paßilb iurulenti

J4Î pcJesTborafecalidiorei m*

faflinaca

4®7 ditant dctlinationem i8i

patognotnira

41 pedum Iotio,^uabï 1373

paMoniscamem

durain«0e pentapbdli utret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233


P*?- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$58 pcplio purgatat Hippocra»

panonrulniauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J78 tes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lïj

pdwlur o Barnabat propter peponet O cueumtres cem mediemam à LjJirtnpbus ttrinam mottent pro Jijt babiti 641 pertapifnt


616

540 perdicis


-ocr page 78-

Index.

ftriitiscan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj-^ peftiltntej fthresfpiritui^

fcriicum «ht faàla toncoz trefaccre aut humons ^ ferfeâam demonprationem pepilmte materia txipilt;^ inijuafipitur toy o urinaparumindicat P ferfn^eratis 1458 peßihntialitaeris fignati:' peripneumonia quaconumi petrolet cotra frigus uit si* unt^etiam laterale morbo petrofelmum cordi cf in^ tnederi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181 nbsp;nbsp;conferre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S*

^u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;214 membra

sH


Perfarum ceratum sjo petrofelmi ufut

Ferficiflorumconucrfajjo Phaon peflitt^uosnófacile cerripiat Pharmaceutrice »I pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8f pherecides pef i remedium ex quo rfos Phihppi Argentoni hp^^ pefifer humor flercore co pag. lumbmo purgatur 23y Phileftion peftiferi morbi quos morbos philomumPomanumî”^ complefiantur ij te libérant appellatums^' peftiferi morbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22 Philojbphari capiffe hi^

pefiferi morbi genus lentiob admirationems»^

phlegmon in pulmone j’*‘ modo excitetur ’^

. pog- peftiferi epidem^, 23

pefiferum aerem tmendat

«4*

fuffitus fuccini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 phonafciqui

pefilensfebris omnis conta: phrmttis fine dolore

giofa eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;186 phiyfm curat cara

beüilens febris auibus fion/is nis

cognofcatur 189 phtifici qua bent co’'‘^' pefilentisfebrismattria 32 quant

-ocr page 79-

Index.


f^‘’’‘ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;308 piffeipidtiW 39^

phthoè fx cxfrcitio nimio fifâumritfictumftlld 117


P^g-Pbuudkriditdc/Je p'fd P'«“


îî8 pifeiumpraparatio 38^

J71 pi^dctorumoleum 34* iSamp; pituitd in umtrifuîo impedit Î9S foncoftionem 49?


lt;1


fhofeUteHfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9 pituit4m4iore npdrtemdtc

pincæ lt;}«lt;« ton« ijiw^ iMdU rid ttrtidn* exttnpt xo pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;410 piturtd contmtd in until par

pinguisbuord^uo^dt i}86 «it edufa febrit continua finguehiimiium herburum dmpbwneria« ij^


pituitd ttrtidnæ extenp c4u«


lt;1 i* •f

lt;1


p^g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V?»

pingMfJo elicit urindt tW: ft hultntas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jti pituitd filfa drientit febrit

pinguedmem d pigido fieri


P^g-pinus


ta


C4uf4


pituitdcorruptd $95 pituitddffommoJdtd


43*’


if

5!)


^Sf 67 tiÿ

*9

itiX

30 30


!*' 4* («


piperdntropopbdgoriwn,quot;9î pituit«fdporet pipcritit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 pituitd pbßdntid

pifees effepigidi dlimentij;3 pitMH« eoloret pifcee^udle/igniMW nbsp;nbsp;nbsp;jéx pituitaalbaerliuidtt

pifees ijui boni fint nbsp;nbsp;nbsp;396 pifuitdtnfiecdntid

pifees moliis fdmis e)Je me» ptdntdubifueeofiores 1598

liores ddultot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 pldntdrumpdrtesguJîuO'O«

pifees mdrini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;635 doregrdt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114

pifeesfpinoft 407 pUntdgo refißit putredmi pifees petroft eiMndi)feednti« pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj

bus eonueniunt febrienti» ptdntdginis fueei «fut in fn


hm


1x8 bribiu


iit


-ocr page 80-

Indexé

fut» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$60 nbsp;nbsp;tibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fé1

flt^nhi lamina curât nodes pomorum âbus tfuales 40J in lunfluris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn populà ungutnti ufus adtiilt; pluuias iuuare uim niedtca^ fus médias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi*

tntntoruan 286 porcina caro qualit fi* pluuialis alt;fUic ufus ij^y Pétri capitatifuccus v^ potula exlignofaniio 41(3 porrwm caput petert îo podagra ijua ammalia pra» porortim obfiuÜio jO ter hominem corripiat 6ÿt porphyrius deplotmo »74 podagra qualts facial honùi portulan turcs fanguinem^ nes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;684 nbsp;nbsp;fendi podagra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2; pofKî acquit ante cibum podagric nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^6 nbsp;pag, podragit curatiO nj potus omnium ammanti»'^ podagrici motus luna: normt nbsp;nbsp;tjuisamp;tjiiahs P'tg- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68d potusfrigida:militas 154^ podagricis qua commoda potusnecefsitasduplext^^^ ptig- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»08 petits ratio ex Hippoc.t}^^ podaUriusmedicut 64» potumex confuetudmeft^

poltjufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f7t nbsp;nbsp;dere

poligonijufusin fijlendofan gume

polypes pantos affatos ad conceptum ualere

polypodtj ufus ad utranque bilem

polybius difçipulus Flippoi cratis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijz

pemtsmodoratim ex aroma

potumultom quitus cajii^ opusfit

plantas pedum inungeii^ pro frigida uentrieuh WtC* perie

plantaginis a qua tiis fifdl^ gutnem

plotiniferibendi generàil^ pluma ambus uitandis f*l pril«

-ocr page 81-

Index»

Wiïffptitgoifrdîidcîeamp;MfO: preffteftntent'iit ^ gnofecre medicus 290 prtmum è «ino efluet 1598 praceptii Hippocratis 174 principem curant quid, face» t nbsp;nbsp;precordiorum pulfus 40 redetedt i* nbsp;nbsp;prlt;fdifdmentd decent 1007 principesparitm Îitrotcurd= lgt; p^ddi^iioƒcfuriƒstmdm qui: re ' i tus morbis 191 prmeipum negîigmtid in /ê 1 p.ddiftioncm fidenter exer. o prapojiera überdlitds i( nbsp;nbsp;nbsp;fctCdrddnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194 pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ujg

4 prddi^üones Hippocratis prinripiicm gndtonet «jj 'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î75 principium omniS quÆ fimt « praparata materia purgan» nbsp;nbsp;unum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tooj da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;358 principij cj declindtionis no prdpdrdtio débet procedere nbsp;nbsp;tiiid

^ purgdtiontnt 3Î7 prwicipid Ptolenuei 60? gt;f praparatio quotmodisßat principia unde cognofean r* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;png. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;337 tur )• frdpdrdtionispdrlet qudtu: priudtionitndturd 1348 ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159 probi uitd bcdtd 1109

» nbsp;nbsp;prd/doid ex urina c pulju prognoßiea il quid digérant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 profundus pidps ^ nbsp;nbsp;nbsp;p'iefagium expulfibut nbsp;56 proportio æqudJit ^ nbsp;nbsp;nbsp;pritferuatiua cura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;516 prudent débet e^Çt médiats

^ prandiiwrlnedcbeatt^\ema3 pdg. iuseoend nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;373 pruritus

^ nbsp;nbsp;pMlJijufut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiy prutenictetaM.a t nbsp;nbsp;nbsp;prafsica bilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jq pf9r4 ex quo bumore

gt;1 nbsp;nbsp;nbsp;prdtdfogitdndd ad concilié pt^dnd mubu nutrit c? non

* 4ndoIƒo)nnos fil ejl exerementia 534 t 4 pt/ana

-ocr page 82-

Index.

pitfäna trtmms faeuhata too orJeacdt laus apud

Hifpocratem uz fine fait ufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;62 f Ptolemäus sao; fuerperte quornodo trapan, da poßpartum zs8 puerpcrarum uiHus ibid, puerper^ dies lt;juot 258 pule^tj ufus ad pituitam 12^ pulh eim aceto er omphacio conditi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200 pulmo excipit excremeta ^22 quare facile recipiat mate: riant 328 quo loco tagat peflus sy; ficcatus 416 pubnonts obflruéliones qua aperiant ^ys cortuptipul fus éo morbis qua utiba ttnociua;26 duriciescau 1 fa difficuhatisfpiradi $07 anima eß crocus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 8j trofia 338 fubßantiara: ra 332 arterijs quis cibus noceat 40p alimentum J7' uenaacorde 333 morbis omnibus qua pro: fmt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 affecius qua curent 427 pulmoni fuas uires repart fomnus 473 mimicf^ mum eß fri gus ;i1 frigus nocet 46'1. ?ï' qua conférant ni pulmonem firmans medid' mentum pulmones antmaliu ad qlt;^^ profint melle leniri 484 pubnonibus obeß corrupt^ aér pulmonum uulnus ti1 confenfiis cum utero 7* pulmentaria pul fus ordinatus quande^

tbalisfit fy e region! gt;'^ bilici 42 pltnusfuffocf^ tioms periculi oßendit il undofus qua pradicat én conuulfiuus conuulboni^ fignificat 60 imaqualti'^ inordmati quando finep‘‘ riculofint 38 quottno^ fiant parui 34 uelocd^ peculiaris eß robori il magna raritas quid ßg^ cet $7 inaquales 1^ cil plemtudo f^'‘


-ocr page 83-

(I ♦


ii III


Index.


^onut wrind mdU eiißcnte punges doUr d qud edufd 45 8 mollis amp;nbsp;durus 44 pwlutndridexdJgd 466 cmnes^cordispulfui aquas pitrgdtio detet effe potius les leseffe ^6 omnimcequds gt;nbsp;i-litdtis genere perturbatus


29s KdtHrdiis notitid 53 pienus OHdewHs nbsp;nbsp;nbsp;44

fcdruus potcfl c(Tc cum roa fcoreuiriiwn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55

tronKiKs in dßtmdte 339


JurNtefUcbilis inoriiindfKt t:r.cie)jd£


’ll

«


uis (yfrtquens quàm iidli» del O’Mrd j;7 detgt;«)icri


biM»oriigt;Ms prlt;fpdrdti$ 215 cdpitis mirdblüter uiiiii 360 fdpitij pr^ppponit pMrgdtionem totins corpoa n* 357

purgdtionii ddmnd i;6 pnrgdtione dwertit m^HXUS


■15®

43 246 fdâdfdnguis mitten fulfum optimm rai^ pros dits in mdteria turgete 225 priitin fdre oportet 53 purgdtioimm detrimentd 37 rfgri detetmediewf cogno purgdtionifcuj immoderdtit


feere


X87 fucceiit uermifutdris put


pulfuiw fclcritds O’ crffcri= fus

ids tifdridmdifuntur 44 purgdniid oterd dijj'ercntiif generdifs duos purgdndi dutumno er defim 44.53 ^onfydera: nbsp;nbsp;qui fmt

tiofuttihbus rdtiombus co nbsp;nbsp;pridie ieiunmt


60 f6i utre


'0J


flit 63 motusoquici purgdndiMn ^Hdndo ppiw 44 miqudlttita procès ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156

dunt à cordis affeäib. 6i purgindxquando fmtmulit Uteris caufa in mortis 35 resuferM-mgerfnfes 157 puiptus trid decidunt 50 purgdre per os di^ieile efl dmderedli^itdndo fimitid pdg.


monprij


61 purpurte


fc


Jig 406 put


-ocr page 84-

Index.’


pus ex fanguine concreto ßt pag.


ti


pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67 putrefcentiafacile ijua jp

dfanietjuomododiftingtia pyra

sur 67 album 1; tdua pyrethrum

quot; tentia 116 ejfe propter pytiufaadpituitamufustd

naturam s; putei quifri pythiems morbos

gidiores 1384 puerorum

aquaquando calidiores nbsp;nbsp;Ç^r'aUtate peccare dett^


P^S-


ijSi


futrtdo caufa peßdentis fra bris 186 üpeßisfnnultn uadunt mprffilentibuscon


ftitutiomhu!


putredines narij ordme 187 putredm tjute reßfiant ijj membrum depafienti fera rum tandens necefidrium


•U*


•457


futridit materia t^ua coni fient lié fekrisamlea


fiica


Xl


fuindäs febra qua fiyni


pr^ccdans


ï8j


putrida febris fubiefiu 14^ putridarumfebrium figna

P“^- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’87

puindum i^(um effe ƒ5x


usefiquam ^uanütfi f^g' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^

^ualitatum txceljus dißbÜ^ calorem naturalem 'i ^uartana federn habet in S* ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t1^

Stuart ana excrementa mii^* cruda in uentriculo *ï* frigus 175' continua’^ terta V7 balneum t’^ utrut 1488 febris t^^ cerbationes

«MdridOdm ex Melancbi^

lollies à cibo lt;juot horis tß\ beat fij omnibus fi^i


bus utihs


»r


tjuibus morbis conuHlt;^


futrefacit


i86


fuiridi httmortsftftimifunt jutaispulfuum


-ocr page 85-

il #


il


ilt;


il


Index.


^«inldniefctrei 1-74 rdritdf dcdüdofit 3367


^uoûiianam pîer«n^«e twiwdm t(Je R


fon: rsritdî m pulfu magna figitit i^y ficat cordis rtjrigeraùoa


nem


Î7


£^4dixnu!ldprorifco 413 R^^ƒlsƒentmtiddfpotMi39a rddiceidi^icilc$concoRu rdiiones rerttm occultai tffe «JT' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;533 pdg.

ijudUdlnnentitm genertnt rerum figmf'.catemm funt pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;532 fortMit«etncceJ]drilt;ioo8

rddifMldexdlt;j«dcdlidd443 rdMeedo

rddifH(lt;e ufw m mouendo no rducedinrs cr tidîde fenifeut mitu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131 nonmdturdri 337

tdid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 ’'^“diMÏmorfei «enturi/ign4

rdmoxijHomodo^dt 140 pdg.

rdmicet ^Mo cerdto ewrentwr recidiui morfei ^«omodo fis


11


pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 dut

FdïiÆuiMÆ dd^H« Mille! fini rethmon pdg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237 rfßexusPylii!


161 9Î 17Î


il


ïdndrMufHSdpudZtd!oî4o6 refrigcrdiioms d cito caufit rdneidd (jud fdcilms/idt 411 pdg.

rdiiwntuli radix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut refrigcrarclac

tdpbdhi fueä ufus m alctfi! Régis ^7edpoïis reJpoRfi«»

fibuifurondis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içi pdg.

rdpham radicum corticum regionii temperies defect

«/Ht 243 m/m£ dd «omis


mra muitu« n^mre rere excrementii

Wi-rtre/fÎMlio


459 cr f4j

Îî4

»16


dico (^e cogmtd regni:»! cui detediur rbctoncddbiitcnt«


mes

187 tSi 137


reiigionem /imuîdnUtfpii«*

rf((m«ii4in«i«fn!M «39 rtmi/ùo


-ocr page 86-

Index.


rmißio in febribus eß dierii nbsp;nbsp;brius amp;nbsp;necefsitdt 0^

erhorarum x;ö mutatio ex animi mot»


renes fenfu exquifito f radie refpirationicompantio ^( » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 refpiratio ejua non delx^

renumcumteflicuUseonfens nbsp;nbsp;dum cotjuuntur nbsp;nbsp;t^'^

fus s^^. dolor unde tbid. tetentiolifrigidoarficc^^ affe^mnes infenibus infat nbsp;nbsp;udtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”


nabiles i^y caliditasut miti^etur tjyt cum utero


tonfenfus 78 ^ua indicent

tentbus qua utitia praferuandis

res


affrétas 7 118 »4’X Î007


refmamittentesarbores s^; refo lutio d jine ad prima pnn


cipia


toéj


abceffus finis 148,106.0 refolutienes quales morbi ij refpiratio denfa quid figmfie

eet $16 magna tS'parua $04. qua fit magna 6f breuis 66 triplex it^ agri debet medici effe noe


rhabarbariadbiléufus ’'' rhodia utta paffa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*^

rhytmus in pulfu ^ rigor quid différât à trtigt;'‘ re 16^ ex mordactbi»^ paribus 171 febreno»^ ficimte letbdlis r$s «’1’ bribus quornodo fiat '^1 rigores quart fiant dui»!^ purant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)4f

Rochus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*

Roma cur aqua malat4^ roris marmi ramulor» f in affatis carnibus i^!

rofaceum oleum omnibit^^, fert doloribus * .

rofa arnica uentriculo ''


rofas calefacere cerebrof refpirationis fimplicis diffic’t rofmarinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”*

bsgenera duodteim 31$ rabigerminorumufat '^'^ duplex quies ƒ04 bribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^

lafio óg celeritatamp;crea moraadquautiba ’^


td


iSy


-ocr page 87-

»f



»f


Index.:


Twpfis ^ud wilid 21p faluite ufut in pure rdtiffn» ruwdi^fiilinids d^eflion« do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;126


fanatas tuteeufus umutes fyluefrnt fernen S


i88 fandaracham cfjcgummi tu


217 wpert

288 fandix


3^4 530


1*


g/bici/lrafcum mfuit


dim


»♦


437 fangwsmittenduipltrme^ue fttmwrtnafßjutrd 220


646


Sdborrfx/«itn,fdif«ï ifcid. p«blt;irtMn mellï mdgit t^t


tcmpn'iîdM» faccian uioUti poß

facculus Cardam fauiefehrn


ÎÏ1 nmdm i39 57^


ferne folia coda turn gallo qitibus utilid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233

/dgiitdridt 5«dk fignum fit


fÎMensè carne 607 birci lapidé in ren-lns f an git 227 fthricitardum i^uomodofitafftdus 34 ^MibusmitiaidMifit 2^1 fÏMxionibHï 2$. 1464.

2470 Ktm efdrw 66 ' guifcHidHcrtencJitsfit 133 porei iuwenit 401 fdngninii concoflio in iecore


pog-


Jé»


digtïi*

rffjîitpwtredint

«tmmowdco bdußo 2474

wife uenlrif «!o

falis ammonidci ufut in ter.


tidndnotbd


ï?ï


falfum tn tm« fuhßantia f!ï‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*74


rf


ü mafearicit nenit nbsp;nbsp;nbsp;7

mifsiouaria 'f$ color« itid. mifsio corpus refrige rot 22p corr«ptioexc(«i» fcuj bwworitns fit nbsp;nbsp;29Î

rutoris cdufac^uccfitioót parsferofa a fanguine quo modo purganda 449 fluxHicocrcmdMi 6oy fluxusexerofione 608 febricitdntiu qudfuor pdr« I« 34 nmidiio in fciié«57 /dnjjKtnem


-ocr page 88-

Index.' fangimempurgantia nó pitis ftjlcntiaaproprietate 6ii faperedulce motuT réfrigérât js fitietati arcenda fanguinc mjfo obortire miiz fcabies heres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^6 fcabiesexferoft^ f

4* 10^gt; »4^’

, »i*

4''

fanguinea febris quomodo ior fniatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149 fcabieciira

fangutneainfebrem ferme to fcilla fuccus tam fatum effe 1S0 fcillaicum oxymel fanus (jualisfuiritniedicum Scirrbusexabceffu in curando agro opera: pre feirrhi quibus curentuf '' thtmefjetjitre 304 quomain foleant fupp^^^^ famtastnuida t^ pag, farcesfatet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;67 c^uibus diffoluantur^ gt;^‘’ famet ©• puris differentia 67 fcorpio qualefignum r' fanatiuacura ft^ fcorpionumaldufus Santhalum pallidum 124 fcotorilfyluefriumos tff Santhali rubri aaem ficcare fcribendigenus miftuin1[ poffunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jéx nbsp;nbsp;generadiuerfa atatilx^ fanthalorum ufus 118 uetfis eitrinorum adpontum odo feroti hernia ex fletu ”* raamt conficiendum ufus feceffusfttrifariam 4^ P‘’amp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^7 fefiiouenacaloremndtit^' ffapa inter condimenta 411 minuit cy ebeft concO^i’^ lapeufusindiffcultate fp^ „j

’^‘^- feélio uena materiam ^ fapor liborum debet effe pin nbsp;nbsp;uuit nbsp;nbsp;nbsp;' ^“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ fedionesinterma peria^

fapomsufusmablutione Ca nbsp;nbsp;pag, nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 89-

'Îndèx?

fflt;rrti0n»nir(tliiifd£{p«)-g4; j'eneclutis fucctfju ^^uiiam 0 dumcaput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;360 morhi leuioresfmnt jjt

l) nbsp;nbsp;fccreumhiÇtorid 1064 ftneilutemahtlac 41#

J' nbsp;nbsp;fecretoruliberCardaniioc)! fenedaataslonÿor 15x3

'tl nbsp;nbsp;/ffMriuîperpKMdimmortdlt fenefcere tß infrigtdari 351

# bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiio fenfus in c^uibus jit

d nbsp;fedum ex mtUe 445 fenttntiee Hippoerdtii

!) nbsp;nbsp;ƒem!»isproƒÎMl^io nbsp;nbsp;nbsp;'•470 fententianoniidrietds

Ij geniiain afcuncldtid 0 ten ftpdratio a facaltntt fold ßt ft nbsp;nbsp;tigmi ßuperßuig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1469 nbsp;nbsp;fdg. 11

'4 nbsp;nbsp;pro/idniouiilid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 ftpitrationißtridcalorendt

f nbsp;nbsp;fenti regimen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;$i nbsp;nbsp;turali

t nbsp;nbsp;Jenes ftrremdgndm mtdtam feptt tranfiterft conuulfio ^q

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iflt;) eur fdctltusmertanz fepte tranfucrfo lafo ßm fda

)I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«r ÏKMenitw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ój nbsp;nbsp;cultatemfpirdndi 31^

^ nbsp;nbsp;nbsp;putbus indigednt nbsp;nbsp;2328 fepttim nonfeedrium 1428

iinbecilles pdrtes exercere fecpielteeuïdent'istrïdfuntgs

d nondebenf 480 nerd

(t tibundare excrementis 352 ferrdtuspulfus

■^ fenum morbi longi cemitdna ferrati pulfus lt;juorwn aßea '♦ nbsp;nbsp;nbsp;tur illos dd mortem 314 ÜuU'mßnt

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exereitium (jMdle 1557 fif^to acephdlus de let^^ere

Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortitneiirafcilej lt;j«i 337 pag,

d fenibus tpua febres fdmlida medici cjUdlisdebedtefJexi^ d nbsp;nbsp;nbsp;rejfint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135 ßerofushu/morexußus 61$

tl) nbsp;nbsp;nbsp;maxime proprid eßtßptrdnz capdlum caput dccommoda

gt; nbsp;nbsp;nbsp;Jidifpcultdt^ 330 nbsp;nbsp;turn

/ fendis habitus 473 ferui quitus curandi 287 ^ fencdusfriÿdùaseft 351 ßbyUasmotbHaboraßfe6i7 d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftcc4

1-

-ocr page 90-

index.

ficcaaßringut ^îS intempt nbsp;nbsp;caußte 141J frî^^j

riapeiorqudhtmida 31 nbsp;nbsp;ra 1403 inimtio“^^^ ficcitasfcnehutu 3^1 nbsp;nbsp;ftonum

ficcitaterenummors proucs fitim quornodo fedet ^^'^

niens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 14 nbsp;nbsp;1411 ualidam ^«*^

fKubtherbauisconfolidant dent di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éiz fuustjuidadcoilionetnf*^. ftgiUum Nermetis t$cgt;o at 314. ^ualisi«tlt;^ figna nature opus openden: mus uentriculo fit ^’' tia 41 à fomno accidm: fmaragdus tia po anfuturafitcrifis uiridisorientalit }f 4Z quee caufarn ucl loz Smymium cimmorbi indicant 41 Saluftijhißoria ro^^' fignorum in morbis genera folanum curat abfeeßm^ jrx ibid, ratio ex quibus temos

fumatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 folanibortenfisufus figmfcandi modi nbsp;nbsp;nbsp;1007 nbsp;fommferifuccus fimplicium cognitio medico foldaneUd herbam eße tl* neeeßdria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28p nbsp;nbsp;ficammarinam finapis multUago cum melle folis ingreßus in atjuiiilt;!^ ad ijua utilis 4yp atep folßieia obferuddi^ fmeopi toUenda cum acjua luxnonmutatur ’'^ pag, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tA-yo folutiocontinuiocculu^‘

fingultus prater natur am eß fomnus inferiores partit‘^ lefacit 317 tpnàmlofti eßedebeat 370 ijuet^ rarum debeat eße 4I' reparat omnibus meiK^

P“^'

fitiscaufa Sy anbeminia busnaturalis

falfa amp;nbsp;utra aua

naturalisfedatio

quasuires 47J ««”


-ocr page 91-

Index.

, iientsrriinri 4^0 faluth in aÿ'u lgt;oné fit quoniüm cometiiat 211 fpelta « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uomodo proMocctur com fpcltafaring ’f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fofttione diafpermatimt^-} Spbdcclos ijuamodo fanttur ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TepaTHtfpiritumanimalem pag. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;«g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;471 Sphongion w Jdmnitrancpiillittit amp;nbsp;proia fpicainda '^ xitasflauem eji concoHioz fpma dorfi ealtfaSia maieria ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nij JJ9 tempore de tri» nbsp;nbsp;dsad cerebrum afeendere p' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flibuinon efi cogitandum nbsp;pag. ioS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fii co^dtioneceffarideji fpinre frigidim ex nahfei« y meJifo 287 pro/fóli fis pag.

f nbsp;nbsp;nbsp;gnum 471. longnudo me

^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiri debet ciborum menfus

ii* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm

gt;! fomnojitccmcoflio i;^ / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil mebus ad mjlaurdne

)*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlMmfoipUï 472 longo

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debetfuccedere exercitium

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wLcmentiMt 523

i^ fomnum prowcans ungen* )■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tUm 521 pülifisJict 522

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foncÜianrid 233 c 234

1' nbsp;nbsp;nbsp;fomniferet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^y

■^ nbsp;nbsp;foptt^i JtdUeb ^ui (iifdntHr

P^g. fcf forbiiajirmgere ,1' nbsp;nbsp;fpes eptdre non nimid fdeïent

li* «idrf^ront

nrddt iijficuUds duplexai difficultds in multere lt;^110» modo curdtd [it 38^ cr gluttenth diffiadtuti 3492 difftcultdte Idboa Tdntt ([Udle consilium dedt ritCdrddnus 304 diffit cultdui tres dijferétiee 304 difficultds fdmiUdrit con» fjlenti cetdti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;332

difficultds c^uafitd cerebri imbeciUitate non rectpit cu rum 337 difficultds d eet «tri »mtefitfiM» incura* bilis -iiy' difftcultdsquot modisftdt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;324.

fptfttus in Mibus partibus terporit

-ocr page 92-

Index:

rorporis itbimdet tf brihut t^A. difcutU iil (^uomodofofiiriteffemor^t (tachadii utthtdsmofbiS bicaufa 30 «1 imijiro fag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«^ cordii fiuugmeratm 8 perçus columlinum puT^^ m corpore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i peptferum humorem al futrefddunt pepdentes fci efjemorbortm cdufdm)^ bres 184 inter cappdd Percoriscolumbintufusn^ cordisó-fepitimtrdnjuer: gdUinte cdndida pittig fumacplturdm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ »8 nbsp;nbsp;tjuidutdis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ membra qua utrent ^^ pernutduo fplems duri curatio mirabis pibij atbermirabik r^^^ lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114 pUlbcidiorum ufus in ptio^ tumor in quartans tyy prouacando P’ fpleni qua accommodata pacadis in tertiana notbi^ fint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118 nbsp;nbsp;fus fporades morbos pleruip ma Pranguria gis Icthales effe epidcmij23 pragulationi uteri utiliit t'f morbi unde duxermt erk pratum molle facit ad etgt;lt;^ ginem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 nbsp;nbsp;dienern fpumamambitu urinaquid Pyhuarietas ii’ figmlicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf.yi pyrax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«4.59' fpuriafebres 154 pyradsodorataufusin^^ fputum peiloris excremeni tufsis

tte^m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 fubflantia excrememorWi^ fquatina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-°7 nbsp;nbsp;pag- éé.i^^'‘ fquilla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^6 fitcceffusfigna ^' Patusmitioetiamatiquando fuccinum y^y quodnlO^ fanguismittendus yy nbsp;nbsp;rmum redo let

fachas Mills indiutin nis fe= fucciniufusadfuffitia ’ƒ

-ocr page 93-

,

Mw vendit Uxm floten, ^nis aifetffuu^ 24-8

» tifcwfHUm 3J ,j„osi„, nbsp;nbsp;inpeaore

dieet affraus 7 angeti; fuppur^tionem qua promo^ ^^^ '^^ urimcfmilis nbsp;nbsp;ueant

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6$ mfebrihus mde fint fiipputationesfequitur qua*

i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;173 fatmtnuim 68 tidimnn

!’ fudoriitxcremeta fecundum furditati qua praamt tzi ‘. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuturam 7 protiocatio futuracapitimptceadpurget

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utfidt t6o^ fudonjuper twnemedpitis j^ö

i^ nbsp;nbsp;nbsp;. fl“lt;^ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_^’4?i fydermn objeruatio in media

if nbsp;nbsp;fudoreuiresldbefdilute quid nbsp;nbsp;cinaoperibus i8$

Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdciendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^o nbsp;nbsp;ronlUtutio quid po feit 17

^ nbsp;nbsp;fuffitdcaputiutidntid i\6 fyderitisherodinpotußmi

P nbsp;nbsp;fu^itibusdcr eßcomgendus nbsp;pta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^7

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^g- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;236 fyllogifmus demonßrdtiuut

ï» fuilla euro qudlis eßedebedt 102^.10x3 imdaeos toïd pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$37 fyllogifmorumgenerd 1023

gt;1 fuilldmdomeßieam Cdmem differentia 2023 ^ mdldmeße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;555 fylueßres cdma meliores êfa

(! ßiilUum cerebrum dffum qui fe domeßieis 394 ï' busconueniens cibusßt fylueßrid ficciom eße 408 9’ pog- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;203 fympdtbidrerufn sygA-

J* nbsp;nbsp;ßeis mußculi edro 537 ßymphiti ufus n^

ƒ nbsp;nbsp;ßulpburisußus 226 oleum ßymphytüminpetns ndßcens

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P“?- . _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;430 pdg.

ji ßuppoßtoriortm duo generd ßymptomd muidtum in mora *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P‘^S' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^9 nbsp;nbsp;bum

quot;^ juppurdtic prope cdudlesß= ßymptomdüs curdtiua rar« t* nbsp;nbsp;nbsp;turiereß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;146 p^g.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z ßympto:

-ocr page 94-

Index.


»t 141


ßmptomata 18 MKot^îgnr tartan ufut remorbot 33 initij ty tartdrum detergit eb initio maxima quid ft, taurus quale fignum f^ gmfirent xj quatelaarantaufut ^[ fymptomatum uigorem ante tempertet agroti debet in“ morbiuigoremfiruri i3


gmerd trtd fyndnehef

tjUdlnmorti fyncenmdttria fyncapen tjux curmt fyncopis curdlio

fynontma


40 itid.

34 aio »70 ^0!9 1006


co effe cogititd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

temporum mutationtt ff' unt marbot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4


differentia in febriim^ tio


tenebrat conciliart foilin'^


tcnfionù dolor tenuit rubra urina


I'


fyrupus acetofut de duobut tenuet cibi quibut tonn^ radicibut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft o ant

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenuiafrangi

Abet gemturam uitiat nbsp;nbsp;tepida ufut quit

pag. jj, J08 potutmala ’4' tabitcuratio 4^4 tepidarum aquarumff' tabiditquaprofunt 110 ufutmeibo tff tabidi aeßiUatio aa terraquandopinguierff' tabidot quomodo Hippocra terebenthina ufut contint tetfanarit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;135’ nbsp;nbsp;fm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*

tabifcit nocet omnit tuacua tertiana continua febnt ’^ tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;370 nbsp;nbsp;extenfa qua fit '[

taHu ualere debtt mtdicut duplex

pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2S9 tertianafebntproptiani^'

tantaleapoma to^i dentiaqua


-ocr page 95-

Index.

nijuifittt àii teeornmoit themut Lucefes in Itolid^ ^t M 1^1 noth» quails Utt thlafti nS flusconueniat 23; thorafis contralto in tufsi

fcbfis exacerbationes is accefsio

teßet gencrattoms mjlnunt n turn

tejlium in aquam dmifsio

png.

tiliiculonm a- renum cent tejitcult gaUorum qutbus di uentat

fenfus

teftudms caroquas habeat facultates 598 carom lepnecurationeutilis 62; tefludmes quomedo fint cos quenda 400.40t teliudinum tmeprium cars nisufus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400

•etlxfjxiül nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4lt;J

Thadeus Florentinus medis cus qualepreciumjlatuerit inoperibusartis 64.f ibamarifc.qualisarber 617 Theonis commmtaria paper Eudidem soji theriaca to $ quomodocos gnofcatur to?

Plt;*g‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^9

tboraci prmitatem prabent medicamentum nbsp;nbsp;4^4

Thucydidis confilium 48* hißoria quails nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ia6f

thuspeffitum ad pituita «j darum flatus difeutit jj^ ad tympanitidefacere syi thunni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 timor diutumus quid faciat f^g’ . tinea curatio

tinnitus in furditatem trana

tithymalus

tithymaU radiât decorum ex aceto addentes

Tobia angelus libcrauit à ca citate tonten« fertcet ufus in lepra png. torcular in duriore membra* nafupra cerebrum 101 tormina qua pariant 37 torpedo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407 tofla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ziz.ni

1 trada*

-ocr page 96-

Index.

tra^iätionts in I:ißoriaio6 tradcndtirum difà^linarum ftmilttudo iranslatione (juÆfanout ?9 tremor amp;■ rigor ijtiid diffez rant tremoris er pulfus different tu tremori ex urn potu 1449 tremuluspulfus in i^uikus 59 trtpolium purgat ^63 tripolij floris in colore muta, ' no trijlitia tabtfdeit uitanda triftitia mala

!^3 14S Sr-t 148

trif uiam er iram mala effe P‘*S’ triticeus panis tfttici farina concoquit 249 tfutapifcis tubera non adeb mala 413 difficilia concord effe 335 tuberculaprofundiora quo: modo curentur 270 tuendefamtatishbri Carda tiinni pifirs ijuales if turbida manens urina t Turco: quon.odo pofsM C abflt;p medicina ^*j turdtaucs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ turgcre quando humotlt;^“ cantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*’^ turpeti loco tripoliiM [^ tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^' tufsis unde flat i^ tufsi 1443 accomtno^, catapotia ^t tufsilaginis ufus in abetf^ bus cUrandis ’*’ tufsilagine alenda afni ius laäe uti uohmusi»^' fcultatcmfpirandi i^ tufsim in oijlate paucif^ tur eurans antidotus dtjftcultaté fpiradi in by'^ plurimi patiuntur »4^ suffes in hyemefieti tufsilago

ni

t^ój

tumor feroti 318 inmagms tufsiendo uehementer qlt;‘^ uulneribut^bonum 143 paucafape expaanturP^ tyniß


tufsire uchementerncmtif' teß fine uehernenli cooi'^ flione thoracis 'd‘


-ocr page 97-

Index.

f^impiinitfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y, 5 nbsp;nbsp;ft^lioneTurcaiUti 6;f

^^i lympitnitidij MtianecdHtcId neo-artifhe tranfmüttint if meiicametdpurgdua $^6 adeertkrummeuertd, iz^ ((• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feflid ex pedibut i^uomodo if \^ Acuiispidjuiimbtedhtd fidt yf feciio $5 (fi temweiifrtt fy ijMettsndtwdlis fdcultdlii jlfi nbsp;nbsp;nbsp;Udcui dM necrfsiMtii Mtio» nbsp;nbsp;mjlntmcntd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i .gt;( nf motus quomodo fidt i nbsp;nbsp;pufrinÆ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1059 if Vdlefcta deTdrdntdde ufu uendm fecdre tutiwinon ejl j® !d^is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;484 nbsp;nbsp;fuwi printer did tiimct 119

^ nbsp;nbsp;nbsp;UdporpJorisrndtfrid 7 uendrutr,orisdpcrtio 608

|^ nbsp;nbsp;nbsp;Udporesdjlhmdtiscdufdii^ uenatom, propter tiehement if' nbsp;nbsp;udriohe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66^ nbsp;nbsp;txercuiumjoliingrduifd

Uds ittheris ut cldudmdum nbsp;nbsp;mdpejieferudu zjS

{(1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1590 prl/ifdnum 1591 «cndtioncîfOgîtdtlÆ dormi»

If «dfdii^HoriM»! Mt ocfJ«dfHs rerupirntifcut jn it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$8j VfnMIlt;Juidpoƒfit 147

(^ nbsp;nbsp;nbsp;uatcsmorioldbordffi 687 ucnenMin deuordrefolum no i^ nbsp;nbsp;nbsp;uegftdirix dnimd aefiiculum rdert 139 dumdcuordi ,lt;i cœîefîet/l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1131 tunjudlefit 239 jt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«ehcntenspHlfuKjMdüj 49 ueneniftmptißgnd ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Keiox O' tdrdd rfƒpi^d^^o uen«niïijM.«refijldnt /i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdg, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo4 «omcndii jji ueniefeiliofdcitutfdnguisli nbsp;nbsp;dduerfans medicdmenMin „i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccrÎMs moutdlwr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233 nbsp;nbsp;pdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441.443 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedioms utiliut in febril uentris bme^fiu-m ^wi impe ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiittoincenfis 0 dtcfpii nbsp;nbsp;didnt jjj .• tut 37 diuifio 608 «entrit imitio t^tibutftdt

/ Itiüoniiejfeüui 36 pdg.

pi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4 ttentrem

-ocr page 98-

Index.

vtntrtmfuedre^t^ exténua n ft^ foluentta 6iy tuntruulus (judi habtat uh rts 4 indtcai utnenumne fit fumptum 1}^ ijUBmodo ttlaturloj toticorporifai mulatur joj nuomodo ton^rmandus fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo? debet ljuiefcere fuper intet ftma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft6 Uttrieuh textura laxitat ;z7 ab alijs membris different tia loj humidoconfumt fto mors ^ualis tj affedusijuieindicent j morel à iecore origmem du tentet zé^ diligent eut rahabenda loz eu-m ee rebro cenfenfus jS cent coftio efl fignum fufficien tisfomni 471 imbecillit tasuude gt;410 1451 aft fi fiiones ruta fanatas z88 cfiofacultates i;j prat terrMuram affeili pulfut ticniriculo ijuafintamica^ji falconfcrre jS^ arnica médicamenta iij qua profint 117 quisfitust^ poris bonus quisf tnlt;gt;^^ fit fz6 conferentts d^ Si i debet m mus una ii” poni infomno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jf uentriculo confemädottp'* uentrirulum confirmât i‘'' num 4Ö4 cemfirmatt^ cus 388 detergitlacpf expugdt beneficium 47? uerbena ad caput facit uerbum duplex ioc? uere qui purgandi fint tl* iteriiatis ainator debet 1^^ medicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lï? uennes uermium cmeribitt'' ducuntur up /i(g4«li* amaris 140 adUlos^^ faciat 208 qualem 1^ eiant dolorem 43 fX«? prodeuntes y^ rffemlf' borum caufas 0 tic» ”*’ bos 30 qui inuemuntut^ capite errui dum uiuit a qua utiles fint 57] utrmibus quornedo aquai^ da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4^*

uermicularet pulfut ^ uertigo afolo agro pradp


-ocr page 99-

Index.

H*“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»90 nbsp;fanotamp;if^es

ft nbsp;^um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;looj uigilijtarcntelit 1433

1* nbsp;ycfaliililfiieterfent hu, dliandis

i’ nbsp;nbsp;nbsp;mamfabried nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji uigormerbi

i* nbsp;nbsp;utfica laborantet iptales hai ui^oriifymftomdti

7lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btant iirmlt;i( 328 rxtrei7i4 porno if

»• ucficte affeiluf ‘fuit inclicdnt «juomodo faculutts txtrfta i’ nbsp;nbsp;nbsp;j quit profit 119 cum untfuasoftrationes toj

■ft nbsp;nbsp;nbsp;cerebro confenfus 78 Kmed frouincit «» [anguia

tf nbsp;nbsp;Kefpertind hard grduiores nbsp;nbsp;ntmfijiendi 6ij

)j morbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132 umumquibuiumfempofitt

ti nbsp;utfptmnisuhd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i}6 nbsp;1616 inquibuidquapnea

)lt; nbsp;nbsp;uihrdtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft nbsp;nbsp;(let tj^^ txtmitionimu


(

*

!l

uihrdtus cum arterid durdf^ ni(?}H£ tenuis tolUtfldtusiéf ratione qui morbi curentur fiO Tdtio duplex 194 rdtio prafldntifsmortcin medicorum munus nbsp;nbsp;^ 8 uidum kumidsmi febricitdn tibusferre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io; uigihdquibuscurdndd 268 ^tgibdjomnocurdntur 98 04« frigtdis humoribus qua conuenidt curd i68 duxilid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn uigilidrumcdufd Sy.iéj uigihdrum exteriores pdrtes tdlefacere 317 uffligert ri tfiy quod detenus cr cur 1404 dbfipaqudnul bsconuenire 1416 fatib. aduerfuri 1424 4« humi dueiusuis 1416 qudndo uentricule conferdt 1431 infdntia quantum nocedt 1423 cur nocedt ibid, bquocorrumpdtur 1403 flduum 3^1 corrobordt Jpiritus 464 facit dd co codionem tf^ album ad codionemfacit 392 poa tens nigrum abcejfuu caua fa i^f flauum 120

umiufusuita noduus aqua, ^ f qualis


-ocr page 100-

Index.

quails 1X47 fex duplex uiridis faciei color

s^i^ ad-ethertmpropori uirgo'quale fit fiÿiiuin J* tio 1^74 aquqfeu tether uirgomorbi sf’/snatura in corpus if^ uifeeribus quit profint f potentisufus if6z uita diutuma naturabs f umo an utendum cum cyna nbsp;nbsp;bus conf et 1^14 ne dilata homines uitte tempus à Deo fitiHf

tZ^slongitudo ubilongitudtni qut necif^^'

F^g uitamproducant

Vi


uiperarubra^brtuisa'rotun uitalisaqua ’f da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40J nbsp;nbsp;facilitas ef penes i^M^l tiiperarum uerarum nbsp;dentes nbsp;nbsp;lam mors (y uita aui^ pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^1 nbsp;nbsp;tur it facultas qua lt;•* uipcrascoquendi modus 6ji nbsp;prehendat j fjeuhoói^ uiresquetindicent 45 nbsp;nbsp;fanesedere z:fbibertgt;‘ debilitantur euacuationii nbsp;nbsp;facultas in corde

bus XZ4 imbecilles ojlm ditundofuspulfus 60 quantum in ‘morbispofsint 86 ualidtquidpofsint 146^1 indicant uiriiwi robot is caufa imbecillitas luri magni non facile pere:

unt

utridaria cogitanda dormis tecupienti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fzi

uitis capreolorum ufiU quando reperta '1^

uitioFifucci curatio uitellina bilit uitiligo fymptama

uitiligo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

uitrum an exhalare pf^ tat i;8t obporo^^

uitali la^antis caro f pinguedine queef»gt;^ '^

-ocr page 101-

Index.

f

V (K ;* Igt; I^ lÜ i^

Ü*

fdndd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7^

uinaclfsima c^Uie fint 3 ulcusitctuflumm tibia con: folidaum i^ualis fulfutcó fecutusfit 6z txlapidis mi^lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28 n!ccri cimfra^ura 1502 ulctradifficiliafanatu 624

fmuofa qmmodo çuranda ^g- nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;4 tu uitio totius corporit 624 thironica t^uomodo airan:

da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26} turn tefida utditas et i^ua do 1410 in peßdentefe* bre 185) in febribus qui ita fitmouendut 231 in eiuibus affeélibut comte mat in quibus non 467 €Xdi]Mdtepi£i4 213 uomituiarcendo 1472 prouacando ' ib',d. uomititm nocere capiti 46^

ttlcerum fimtoforum cura pag, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^g

26^ fanationem quams undofuspulfusquofat 60 pediant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;623 undofumpullimfudorcsfui

curaexiccatio 99 turos indicare 60

idceribus omnibus quid utile ungues quando incidendi


{“^g- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^!9A- ^4-99

umbthciummsufus 119 rodix

nndofus pulfus jt BOX nniurdiis in moréii bot

numftgnum

was exercitatio in quibus conueniat

uolun tarius motus wnde 6 üomitus ante accefsionem uti ktas

!* t’ ƒ I* lt;

Arietem c? Muriwn f^a flt;gt;ctre unélio facit ad concoHionem

p‘tg= unguctum Alexandrinu 26^ ungucntipopuleiuis 234 unguenta difcuiientia 233 peéloraUa ureteranm affeilus indicat

urma

«rigo fentiturinfaucib.cori quiuorantutnetmm 230 urma quarum partium affe»

fl«i mdif«


Ji*

«fri*m

-ocr page 102-

Index;

uterum ^ermiium i;6 toUa quit fit tmetoloraU turhulenta quid fignificit fix ntultaftcuriet txcrementum eji fecudum naturam 7 non mdicat fx^äi co^tionrnt truffa quit bona ^fus potefl effenuts lut 8 cruniu in quituscafthutparti indi tet 74 rubra uent fez ftionem plerunip expofeit 210 eruda 70 urinit rettntio t^y in febribus putridis quälet fmt 187 retentioni 14J1 odor ex refîna larignea cur fiat iy42 crpulfuspraz fagia quid différant 74 fuppreftio 94*^*4 agnoft unde su fator ma^us quid figniz ficet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^i urigmi quee profint n^ tolornaturalit éS ad) tin febribut qiùd indi» cent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji8

infantisu fut M indicia jsj ptfli familiara f eirculut “J^ turbulentiamdt ,'’ coloret indicatetlongumorba f concoHio urinam moutntia ff^ tiens compofitio urinarum doÜrina quoins dofehabeat colores boni amp;nbsp;malt il differentia quindecitn ^* quo tempore iudiduttt 1^ alium fieri pofsit fignificationesuariit ^ urinas concretat quidam

am infpiciunt 11 urticauis contra frigus «4 uflione quado utendum 411 ufiiones qualibus ferramt^ tis fieri debeant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4f* uterus putrefadut exd^ z^i gener adonis irfitgt;‘ mentum uteri fanguisclarus nbsp;nbsp;nbsp;^’

a ffedut y^ affeHi^ profuntmalum olaumt''


-ocr page 103-

Index.

», 5, 'f 1' P*

lt;1

it t’

•It

il gt;

turn pulmomlut rcnpni «ultafWttfdnonKrfpfnfirK fw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78 nbsp;unie {tant

utero qua «Kommoiattimt X fdg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118 ^Ænophontk hi/lor'm

Ma paffee afdlit arewesm pag. m»llf tondit« 104 Xilodloët ^Uif fligmcl^fint 410 XipLoidttot

pdf/« oprttni fibi c media ramentd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409 ^^XcLorenij medicdmen«

MaTumpaffiTumufusinme turn difdmemit j88 Zaduraflatui txmuit ;}o Milt paffASiKOri utdet effe Zea plt;(g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 Zeafarina uulnutinpulmone ii-j Zenonismtdicamtntu 44} in aliqued puimonit uafa Zethumquilt quornodoturandum 131 Zibetiufus uulnencapititquomodocut Zitetum randd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;204 Zmttfbertonditumcumfaf ^omodoeurmtuT 10 ebdro it«(neribwintemit ^uidproa Zmnjberitfacultatet j2f fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119 Zodidó fi^a qua iona uulnerdrÿ med. munui 274 ^««^mdld/int j6i HMfpitpHimsnHmttfMt 117

d

Ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f J H t S,

V i i i o lil

-ocr page 104-

RE LI CIV A FAC ILIO RA dVI Vl* facile CGrriget,amp;ne quid difsimulemuf,numeruseriti* sliquibus locis corrigeudus,qaxomniaafcribendifwgt;' conedorum ncgligentix, quibus nimium contifi fumns.

P AgIna rdfge (amen.c.ffparare. 12. impediontur (fgcndul».’ ineadem pag.media.lege.item in eadem pag.crureprocrW' J^.adfunt.if.maximae.iy.fouet.itë cæteræ.i?. qux pro quód'’quot; differentia: prodoSrinæ.ii.heflica item cauis pro ranis. 22. ®f' dd.2S.decIinatione.29.incendrj.;o.tum.j2.tum.5j,qqctidianJ*)f eolliquantnrpro colloquantur.jt.qiieat.lt;jo.fucrint.42.tun).it*’ quod.itcin affeSus pro effcäus.qr.plnres pro plurales, in eailfl* lege roiequabit,iteni fiicpro his.item mcditcris.47.propior'4* quictem.ifempoftiintprænnnciare.fo.RYthmus.itê altemisf^ alterius.pi.habet.iterum.habEt.rr. rythmus, iterum rythmuS'lf fythmo,Cc,habc^a,paruni.j-4.funi,ft,liuefcunt,amp;,anafarta.ff'^ , fatini.fd. mouere pro montre.fS, abfeeffu.ro. habet.iferu tab* Co.indicat.a.Iiabetur.a.oflendlt.amp;.rcflftiint.si.habeat.tfr.abfti* tam.dj.pertiifx arterix.lt;14.habetur,ft,poffunt.iJr.morte.ält;.pi’' Bæafanguis,amp;,aurl.d7.quod.dS.uldcnfur.Sj).mutatiir.7i.rt®' tue,ft,item in eadem pag.f!gniflcat,amp;,nianet,a,famifiaris,5i''' eum,fignificat,amp;,ofîcndit.72.deelar3t,ft,(îgnlfieat.amp;,ut.72.c»'^ littiris,e',minguf,amp;,iudicantur,amp;,huiuftnodi. 74. gemniar«#’ tum.7r.deterrimus,a.iniicniatnr.77.colore pro ealore.pS.o*' huatio,a,pulmonis pro pulmen tis.7p.eo!oratiores fteontrah* tur.So.implebat.ft. die pro de.Si.decimæ.Sp. differ: pro didl^ po.tnincianf.pt.prauosproparuos. p;. lypothymis.ft.fyncopl’ O4.mouetiir,ft,tum,a,noniim pro nouum,a,quæ pro quasi.f* iudicio.pd.feuifaimi qui.a.utpro In.io2.qui.ior.futuras,amp;.l®*l a,eonftitutioproc(in(lrinaio.iop.io7.modis,a,fotibuspriif»'’ bus.ioE.eaeochymiat.a.beflem.itip.fugicntes.ft.leuiB.in.inf'* periem.ii2.Isetiiia,a,amore.iip.interimi!t,amp;,neee(rario.ii4.3'?* pro ergo.a.Infclicis.ft.odoratui.iiy.abflnthium.iiS.abfinthi«* a,fü.a,prorfus.i2i.rcgulis.i22.cxibit.i2;.mcdicame!)tis.i21'(*' redanea, a, arantp. 127. enicum.a.fieus.iad. galbanum. 12p. IIquot;®? tio.ijt. prima..i;r.;dolore,amp;,dldu0is,ft,ueeatri. ip. fanatiogt;* 140.obftruftio.142.abfeeirerit.14j.inde qnae,a.quam.i44. tB.ie excitât,ft, uereeundiä. 149.fpirituû,a.m utatioms. ft,iticPdt. fj /Ignificant.iri.tertian5,irlt;5.hreuior0,a,nofte,!)-8.continiie,it'j* routinné,ft,tcpus.ij’9.iudiciû.itJ4. crifts,a,impcdiantur.u!p^ termittentiutn,i07,miftus,ft,praEfidiortJ,ft,not5,a,qun’,itiS.libl' ti pro Iibri.i7o,biii3,a,tû,a,redundât,i7j,integrû,a,àproat.'fl haW

-ocr page 105-

labet,amp;.aSt,8!.8: pro eftayS/cilicet pro fetJ.1Sr.petfletur.187.ci ' nbsp;nbsp;nbsp;inuiie.i88.oiniiiBo.ipo.gcnerjt.ipi.olini.ioS. Indlcatio.ft.inde.

9 nbsp;nbsp;aoo.Gjleno^oi.ac 1norbi.204.aiigephoia.zor.connu1neret.20ir,

quod.amp;.juribus.zop.nutrire.zio.ctiä.zn.fütno.a.morbi.jiz.fqua Ieat,amp;,tü.2i;.prunas,fiib'gûtur.2ir. prunas.zió. abfinthiarü. :i3. cruda.222.atre.22t) ƒe pro negctne.zzy.affügûtur.rzS.aût.zji.fo

gt; J^t.tï4.tainë.zjr.falito8.2j8.dolore8,fl£,fatidus.zïp.quod.24r.cu, * 2r1.fluxerit.2r2.cfl pro e3;.2fio.immincs.2ö3.ualidius.amp;,cutc.2Ö4. I* prarfcinditur.2lt;î7.atropl-.i6,a,crude!itaicin.2is8.illitis proillius. lt;' 26p.utpro aut.274.fcntêtiis.27r.progYn;nafinatü.27(S. arriculis. |f a8o.quâ.i8ô.nolebas,ft,uolebaB.28p.uifn.2po.difficuIta8.2p2.ar Ilt; tifica,amp;.ua1et.2pî.uini.)op.frequtn5.!io.habet.ji2.ir.flHit.jiS.cû. ^ jip.cü.jto.feruicniibus.jzz.fluxionihus.jzr. inCpitatur. jzo.peri. (I nbsp;nbsp;pneutnonia.pp.tjuod proqua.j(o.côdltiones.îj«.expuit.;4lt;i.in,

^ nbsp;nbsp;tentionibus.jqfi.inediû pro medicü.jri.magnitudinf.ec,cerebrû,

ft }r7.incipiendû.irS.mtlonû.j42.ablutione.jlt;Sr.coriâdoiû.jC7.ut. .J , 5dp.ponâti)r.;S8.crocus.jpô.polypi.îp7.profieit.4oo.tnari8e.401. t* pinearû.4ii.obnoxia,amp;,g3rû.4i4.hisprohic. 417. effcaibus.qie, Iacior.4jj.æger.4j4.perioriû.440.nepith3.44d.ferre.4r).liquefa_ * nbsp;nbsp;8is.4rr.c0friceiur.4rp.ius pro uis.ûdo.capitis,et,faponepro fa

If porc.4di.Stoici.4ôj.hcfticorû.4(i4.tcrtia,a:,tum.4dr.niiiiui,amp;,le If fio.4lt;!d.puluinaria,amp;,tritici.4ii7,ftrifturâ.4lt;i8.ccrio.47o.redcgî ^ 474.rcuertar.47r.fciticet.477.humida,47B.fucce(ru,amp;,folutiiio. 1’ nbsp;nbsp;480.cxerceatur.484.audit,6,areu.qSr.adhibebatur. 4S«.cubit5,

•' amp;idabic.48p,re(lcat,amp;,rufpe3is.4pi.tatnî.492.oiodo«.4pj.aflaio.

r5.roo.côfenfu.roi.uëtris,amp;,inulta.ro7-atteria.rn.qnia. fi4.Ion f nbsp;nbsp;gi.rt7.curaretor.a,in.ri8.tranfmittitur. rip.lierYilpclatibus. 722.

i* nbsp;nbsp;populeo à calamintlisc optime olcntis.rzr.debet.rzS.mcrtatc, a,

^ exiceât pro excitat.rjo.garû pro harû.rîj.lUapro illa.rjS.cache 0 Xta:.r42,obtineat,a,olea.r44.interquæ.rili5.incmini mc.r47.ex. f etcitatio.rri.generàt.frd.uêtticoius.rry. mcdicamenta,a.quia. # fiSr.aceto.a.ceuenientiû.rôd.gentPæ.rr'J'inifeeâ'ur. 777. adde, f *'lt;’ras.r7p.fapotic.r82.utilitatis.rBî.pr.aua,a,iiere.r84.una,a, co ♦ ftàpro cruflâ.rpo.periculâ.a.tentctur.rpi.euiSiSjCr.cibus.a. rc (f ftituatur.rp;.cardamomi. dor.petat.a,mutilâtes, tsoff. efteSus, i^ lt;to.ptotedêdi,a,qua.t!ip.uexetur.«zi.oporterc.a22.fruftra.624. t* Jndiclt;ït,a,uitia.«2r.curaui.027.pluma,à.uefraga.a cxtrafii pro ^ extâtis. 028.fucci.0)0.extratfat.Cjt).ferre.t5jr*rccétcs. 057. topat. fl djS.opinor.d42.protncrucrüt.droimpciator.drJ't5m?. «rf-euir..

677.ac proad.drp.liber.öCB.fseiii.a.argumentu.öpi.iucöinodJs; i*' amp;,mcritó,4.obiifiat,a,ingenii,6'.qn2e.«p2.immir.cnt;btis.lt;Spï.dt ** ftêti.dp8.defCBdêdû.dpp.hii.7O},habetMf.704.pti«s.7or.iiitcntû. fl* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pod.pticce-

-ocr page 106-

7o«.prsff(faf.7O7.eonft;(utione«. 70S. hunt ttihAurf)/ nacioln, 71p. cum.ioop.fcicneia.ioof.lfgtproffrifTe propre cilTe.ioop.rubftantia profubftantiua.iooS.triangulum.iocP'’ ft.uniuerfalig.ioio.fit.ioii.habetur pro habentur.1017. fp«'*'’ lozS.quæ.ioap.negans.amp;.gcneralit.iojo. quatuor.lojó.tl'®* ftratis.iopj.eadrm. lorr.eadem.iofp.repeniinas, a.pericol«' ft,ab efffäu.iopS. in intemprrif.ft, copcufsionis pro cond’' «it.ioój.concüiatione pro conciliatiaefl.ieOq.niinifl.io^f'’^ fnatx.i072.ruppo(ltio.iop2.fperies.n»p{.conuiöuni.iopplt;l'* ftiojc.iopo.tampro »ü.iioi.pfanw.iioz.magnitudine.iioj.Sr flppue.amp;ittrum Sp«u(lppum.no7.moult;t.Hi).forporf«.'gt;® mitltem pro uauitatem.1118.opinio.1128.corporeat form*''’

Biuenti«.iij4.nianft.iijp. die pro die.iijo.etpro ut iij7,fit,iilt;}O.eommigrantes.iiq}« quum.

-ocr page 107-

J HIERONYMI CAR-j daniMedtolanenfiSjCiiusc^Bono* -J^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nienfis,Medici, Ars Curan«

'# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diparua.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qrpusnoftrum.Hippo

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^'‘^^^ teile in (exto Epi«

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demiorum ( lec. 7. in ta»

parua)extribus co ^’‘‘^'^•^'^t;i'nbiis,HiïmotE bus qui in membris con tinentur, atœ Spiritibus,quipcr utracg permeant. Porto membra glt; fpiritus funt propiora animæ amp;facultatum fub» ieda,ut ieptimo de Dccretis Hippocra* tis(cap.}. ) ÖC Platonis legitur. Ét fimili* ter fanitatis ac morbi, ut docet Auicêna prima primi librifuifeëlione(Dec.i .ca. i.)Humores autê funt expertes Animæ faculcatum.fanitatis ateß morborum,licet enim dicamus febrem putridam ac biliofam, nó tarnen febris eft in eis,cum nonfintanimati. Tametfi ab anima tri« fariarn agatur per fpiritum, quicum per femoueatur humores agitat amp;nbsp;fecu du-A cit.

-ocr page 108-

t Kieron.Cdrdiini

dt,ó^ à mcmbrorum ui que trahit aut f’^ pellit;atq; hiambomotusa membris^t quefpiritibus fadi à caloie naturali *** humores infufo ciuntur.Quoniam ottt' nes motus à facultatibus ob confenfu*’’ amp;nbsp;participationem fiunt. Eft enim ccf^ tiiim genus motus quod a bib; iUa ui ft quia ex compreftione, aut impulfug^ gnif, uel uacui aut rantatis necefsitatt» qui motus quamuis etiâ in aquafierbi quia tarnen membra ab anima mouciV tunintcr animales numeratur.

Sunt autem in corpore noftro très 6 cultates,feu utGaienus Platone iecutuJ uult, tres anima:loco diftiadg 6C print* pales.Mens in cerebro 06 qug cum men teiunguntur,VitaIis in corde, óf NatH'. ralis in iecore. Atque earum fingulistn’ communia iunt. Venter fuperior capft mêti,naturaliü inferior nutricipedon^ medius uitali.Inftrumenta quocp anim* lis nerui,naturalisuenæquietæ, uitalö pulfantes quas arterias uocantfhæ extü rius quietis fubfternuntur, interius au*^ ubique fermé inccïmbuntillis,ólt;;ofciil* habent communia per qua: fanguis ugt;'

-ocr page 109-

Ari cui-andi pirui2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

cifsim perm cat a tq? transfunditur, hunc tonfenfum Gakniis(^. de ufu par. cap* i7.)uocatanaftomofia)0^ut omneshæ facukates per totum corpus rjfdeinftru-’ nbsp;nbsp;mentis diffuridatur. V italis igitur facub

tasfenfum omnem ac motum coprehert * dereuidetur,indicio eft quod net^ moa ’ tusneq; fenfus firniß in habetibuscor, aurquodcordi proportione refpönde« * at. Et rurfus que cor habeât omnia mo-‘ tuacfenfu praedita fintSed quia in cora ' denonpoterant tot inftrumenta collo-carf,praf fertim ob pul fus motu, ideó ce-* nbsp;nbsp;rebrum loco inftrumenti habetur. Et iri

j hoc Ariftoteles melius Galeno fentit, fedquoniâlaborâtibusfenfibusauxilia * cerebronoricordifuntapplicanda, Ga-j lenusmedicum agens reprehenfionedi gnus non eft. leeur ante natura, origine amp;nbsp;funflione praccedit cor.quod enirn il-* kus uice fungitur etiam , in plantis eft, . ob idGalenus in hoe AriftoreU præfe/ ' ' rendus eft:quanquS nobis ma gis quam 1 fibiipftconcorSjduo tâtum affirmer cQc .j principiaquæ fuperuniuerfum corpus influât,corfcilicetôlt;iecur(lib. ArtisMe 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A « dica:

-ocr page 110-

4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlieron.Cärdini

dicæ capjoJetenim quid attinet uteff^ brum corpon dommeturfi inftrumd’' turn eft cordis, aut cur deceit côftitiiff^ corprincipiû iecoris, quafi quis regef” minus nobilê efle dicatquôd agros no*! coIatî’Sunt ergo fundiones kg maxin*^ in principalibus membris conlpicux,!** altjsobfcurioreSjininftrumêtis medio! cres.Corenimmaxime moueturamp;olt;*l* dum eft,inde arteria:,poft reliqua men’' bra:atincerebronon uiget feniusne*? motus quod, utdixi, fit quafi mediin” per quod hæ uires à corde transfundon' cur, non origo. Suntetiam quibuldan* membris aliæ proprix uires, utuentriO* iotranfmutandi cibos inchylumetjei** exabundantia caloris qua à iecore l up^ ratur, nec ex temperatione cum dinef!^ fitin uarqshominum uentriculisfed^** propria fubftantiacalorc cordis aciec** coris temperata id ei contingit. Et pr^e' ter has omnibus membris lua inertin' nata facultas n3turalis,cum huic rend ualidi fint ac fenfu exquifito prcditi: iK‘ triculus autê uel pedes iuftó imbeciUiO' res. Seu dicashas fundiones cumfub' ftan'

-ocr page 111-

Art curandipdrud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç

^ nbsp;nbsp;ftantiaipfa connataseße.feu fôlS mem

^ nbsp;nbsp;bricompagem it3preparatam,utaliun'

{ de exceptas has facilitates mehores aut „ détériorés reddat,medici haudintereft fcire:ut nee noftra intégras afferrè ratio» | nbsp;nbsp;nes dubiarum return, (ed quantum ne-

D cefleeftfolum acbreuifsimè,nccquccx ii traartemfunt attingcremelut, anexdi« I) ftis animum elle immortalem pcrfedlè ,, dcclarari pofsit^nam cum corde affedo d fenfus maneant, non uidetur mens illi-H us elTe uis’

,, Facultatem autem dicimus in tempc-j tamentoS^copia défi, humidi/pinguis j membrorum cum fpirituum abundan-(1 tiaconfiftere.Eorundem autem qualita { tem turn etiam fanguinis calorem natu« ) talé appellamus, cuius potifsima Cedes t eft in iangumeacfpiritu.ut facultatisin j folidis.Vndc optima coftitutio ualidas d habet iiircs, calorem temperatum: non 1/ utininfantib. in quibusnimio pluseft j innati caloris, non tantum uirium pro« ilt; Pter liquidius humidum membrorum. K Horumuniïquodcpduplexcftjuniucria i' ^4*^ ueltotuncit, uel mftrumeto prin» ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 5 cipalis

-ocr page 112-

^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiieron.Cdrdani

cipalis mcmbri, ut codio ucnis qmcö’^ amp;^ proprium quod unicuiquc membrlt;’ peculiarceft. Cordis autemfundion^^ func,uiuere,uim mouëdi inie ipfoÄ^f terijsconferuare, SCcalorêinHuerciqu^ cum pariterperpetuo uigeât.medicStl^ eet exinimare iUas ab una facilitate pro' ficifci, quare amp;nbsp;inter illasordinem con' ft ituere oportet. Vt à ui ta m otus,a moti* influxus ,ab influxu conferuatio proc^' dat. Cerebri uero fenfuu fpecies cogof^ ac uoluntarium motSadminiftrare.Ioo^ tis quatuorprincipal es,Generate,Nulf* re,Augere,Cóferuare;qugferuiSt’quii^' que,Trahere,RetinerejConcoquerc,S^ parère,Expellere. Generatiotamépro' priö in animalib requirit inftrumêtö,o^ lut uteru Äf reftes adpfedionem.inpl^* tis àfolanaruraiifacuitateabColuif.Q? fi diuinioralicui uis hec uideaf,qdincr^ mento diuinius:'2C tamé medico fuffirii utintelligateatenus,quatenus illi adoj pus exercendû pertinet.Porrô eâ quft‘’ fer uat SC quæ feparat,GaIenus Heropl’i leos fequutus omiftteutn tarnen deiutii (ijs agit earn qui ftp a rat admifit. f lt;A'

Pbö?,

i-

-ocr page 113-

An curandi pdTUd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

phor.2! )nc(jcnim folumquodconue i' nbsp;nbsp;mt attrahendo fit (èparatio, namö^ß'

ö nbsp;nbsp;muliundiimüfinoxium traheretur,nec

^ nbsp;nbsp;mcmbru donee quod utile eft trahatur,

i^ nbsp;nbsp;nbsp;noxiû fuftinere poflet. Plus uero diffère

^ nbsp;nbsp;quç conferuatjab ea quç nutrit,quâ que

1^ nbsp;nbsp;rennet ab ea quæ concoquit. Stquidem

’* nbsp;nbsp;unutn opus perficiunt amp;nbsp;tamé, ut Rafi»

’* inqu!t(iuCónn.Tr.i.cap.dumutracpui 'l nbsp;nbsp;get in uentriculo feces duræ font, flatus

f* nbsp;nbsp;nullus : fin concoftrix ualida, quæ retiz

tf nctuis imbeciUiSjflatusetianullus,fed :0 feces moUesHoc raro contingit:in rcH-1* nbsp;nbsp;quis coniugationib.fepe. Eadê in urinis

y pro iecore,Slt; iudorib. pro tertia codio» ’^ nbsp;nbsp;ne Concodio cm tribus in locis célébra

)‘ turfcGundumGalen5,in uentriculo chy ƒ li.iuiecoreamp;mæfarei uenis fanguinis, gt;1 inmembrisfolidæfubftantiç:totidë igi« ƒ nbsp;nbsp;tur funt excreméta fecûdû natura, feces,

if urina.uapor,qui eft fudoris materia.Pe-^ nbsp;nbsp;ces ergo laper uentriculQ,inteftina,mæ-

0' farci aenas Ô^ iecoriscauâ parte, fignifi-■.® nbsp;nbsp;cât: V nna fuper iecoris gibba,cauatn ue

l’’ nam euisep ramos, renés, ureteras,uefi-^ camî Sudor fuper contenta in uenis ^ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A * mem-

-ocr page 114-

s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieroft.CiirddHi

mcmbrorirm difpofitioncm.Vdûcui^ in Gniftio cordis finu fpiritus generet^t taminfignenî codionem pretetmittef^ non oportet. Si ergo quis mm quç côf^f uateandë eflèdicateiquç nutrit, autqu5 feparat ci quæ cxpellitjdicat,amp;earn q^5 retinet eâdem efle ei quæ trahit, attra^^ enirn dum trahuntur retinentur,at eus ex hoc non dtjudicapfed cum onan^ lædi animaduertit aitjs non uitiatip.Ql'* dam ergo cum bene nutrianturaugcan* tur^ nihilominus à quibufep cauns i® morbos incidunt: al ij fa ni cum fintp«** petuo tarnen macilenti funtamp; paruit“’,' pore: Etin quibufdamconcodio uab' daeftamp;^attradio retentioque acexpu'* fio,, fanguis tarnen impurus eftä^fee^ lentus. gt;

Calor igiturinnatus cum uideaturfu” dionum efle origo, cÔtingit tarnen fn”! dionesacfacultates diuerforum prin^' piorum diuerfis modisaffici,napulff^ erit bonus SC urina mala, ac côtrario ß*® do id contingit,quoniam licet calor »ƒ turalis cofletur ex calore cordis, icconSi ac proprio uniuscuiufej membri, •n’'’'

-ocr page 115-

D Jt flt; e j II 0 ll I* |t if P

P

fl 0 :i tf o r

1'

Arscurdndipdrui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

flrumentis tarnen fuis unus eftpropnus ÓC ex eflentia alter aduentitius,utpote inuenisquicns propnus eftcalor leçons, aduêttttuscordiSjUnufqinfqiieetiara retmet fuas facilitates. Velut calor leçons quód fit humid us8d temperatus foins in fants nutrit,agglutinât,amp;iaægris ut Galenas inquit (4- dePræfag.ey pul. cap.ix.)côcoquit,feparatamp;'expdlit.Coc dis namog calor non coqueret fed excor queret,ipfe tameuitam in membris con ieruat accaloremiecoris in eis,cumtlle nimiumremiflus non fufficeret. Itaq? in morbis q ex materia pêdét fcunaturalis feu uitalisfeu fenfus feu motus laborent ad naturale facultatem curatio tota fpe« danunde illam illiuscp figna,fcilicet ex-cremêta,infpicere oportet.Qiiare in hu# iufmodifxpecontingit cum bonopub fu,ob urinxprauitatem tandem ægrum neceffario interire, quia in his uitalis fa» cubas nÔ aliud poteft iuo robore,quâm diutius refiftere morbo, amp;nbsp;facilitate na« turalem conferuare, quçduo fi morbi caufa magna fit, aut uires na rurales ual-deimbecilles,nô poflunt mfi paulo plus Ä f dife

-ocr page 116-

tlitYoH.Cdrddni


10


differrcmortê. Ideo in talibus((untaiitlt; Febres pleruncBamp; magna pars morbe rum fponte ucnicnnn)neq5 confilfS Af chigéts, cuius meminit Auerrois,decb deconfirmando,nec animi fortitudOif iuntjfed potius «juies amp;cófirmatio tisjSiS abftinctia a cibo,ne naturalis fefj tas tmpediatur,fiquid prodefle potef Atin rel iqms morbis quales fun^uulfj ra,ïux3tiones,fradiuraofsium,ubim«lt;'' ei opus potius quamnaturæ auxinôiif uarefolet, facultatis uitaiis robur fe«”^ folum confyderare oportet, ideo fon^ animo amp;nbsp;quibus corrobuftum eftd^f dunt. Qiiamobré in his auxilia qux «^ confirmantutilta funt nâ reftauratio^^S neceflaha eft in huiufmodi morbis® quacunep facultatenaturali fieri pot®*' quoniam eftopus quotidianum co»^ quere cibum,atque nutrite corpus,at *‘’ concoquendo febrilem materiam aut!*! abftefu contentam opus eftmagnis^f' bus,ut in preparanda materia qup co^ pta noncft,uelutin diftillatione, med'’ octibus. Si iiero,ppria facultas fupef’^' fît caufa morbi,tunc robur aliarum^

-ocr page 117-

Krtcfträndipdrui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii

cultatum facit ut morbus fit breuior.fa* P cilius feratur,Slocum cÔualuerit robufti » J' oracmdioris habitus €uadat,namuires C minus fubruuntur.

5* nbsp;nbsp;nbsp;In morbis enirn facultates licet omnes

I minuantur, uitalis tarnen eftilla quæple ^ runque plus detrimenti recipitfnifi fic i* morbus membro proprius)quoniam il-^' la,utdixi,esterastuetur: ergouixalix tollipoHuntnifihçcprius décida t.Tres autem cum fint,Vitalis eft, penes quam gt;nbsp;folam mors amp;nbsp;uita attenditur; nam illa ilt; dum manet homo uiuit, illa fublata di« citur mortuus. Hæc autem folumrefi«

I' nbsp;nbsp;ftit,non curat: Naturalis curat,fed ut di-

i* nbsp;nbsp;xi, penes illam uita non attenditur. Ant/

mal is uero nee curat, nee penes ilIam ui

* ta attenditur. Refiftere certè omnib.cö« b mune eft,quando nö folQ animata fed in ^ animata aduerfisquâtS polTuntrefiftût, 1 Fudiones etiâ àfaculta tib. fæpe euariât; 11 utdebilioresfintcôtingit, rarotamê:ut lt;* fint ualidiores ob côpofitionê, ut expui f fio inuenis ob cauitatëin uentriculo,ob i* uillos etiâ exauxilio caloris à corde in-’' fluxi.Fôdionés em fi nô muant,nec im-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pediun-

-ocr page 118-

Hteron.Cdrcldnt


tt


impcdiuntfimiles funt magnitndinefi cultartbus. Sed ut in fecib. ac fputo et^ iuuantur ab animait uirtute.Co»fïio ig'' amp;nbsp;féparatio Hunt afolafacultate; atif2 lt;?ïioamp;ï expulfio iuuantur fermé femp^' à uillis membri fakem: retentio autefi^ diæ eft inter has,liquet ctiam ex his q»” modo febriente ad mortem tendeteja^ feeflusin crine po teß bene fuppurarrlt; cötrario modo ctiam côtingere.nâ ut® xialia eft facultas concoctrix totius^ partis: potert etiâ efle diueria materia-'' tem eurretinere pofsit membrum bö*? amp;nbsp;malècöcoquere primumauxiliouj^' lorum autmufculorü.fed hocrarius^'' ut de utllis non etiam frequens in retlt;^ donc,fed prêter id ôf generaliter cutu*? beneconftitutis,omnesfacilitates u3gt;*^ dx fint,fi parum recedat à tempcramt'’ to ncccll e eft aliquas uires manere qi^^ illis qualitatibus non debilirantur,ali^' tninui,iuxta hocigiturconcodio aca^ do amp;nbsp;humido iuuatur,retentio à frig*^ 6C ficco,atrractio amp;nbsp;expulfio à calido^ ficco:ideó non uariantur hæ nifi ration finistutcum membrum repletum eft'’

-ocr page 119-

ArscurjindipiiTHtif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ij

trabk. Separatio fitâcalore naturaliut i' puruseft.Sed omnisinmioderatus ex** ji cefius quaiitacum,maxime frigiditads, ji dum dilioluit calorem naturalem dtflb' }/ ‘luicô^tacultates.

d Igiturcum mors proueniat extimfla Fa i( curtate quæ in corde eft,fequitur uthi ü fintuiuacifsimi qui humidum habet dê-V firm ÔC purumtut ex infantibus qui den Ï fins, ex iuuenibus St fenib. qui purius. JI Morsucronaturaliscontingctconfunv ^ ptohumido in corde,amp;.’ h«c eft fine do-Ji loretquoniam idem eft quod afficitur öd ,( afficittuelinpulmonib. Ariftotelcs affit |. tnathancefie fine dolore,ego cû exiguo li cfteputo teraacueófumptumefthumi f dumuentriculi,8d hgeeft cumaiore fen ( fuquàm præcedens, non tarne magno» ji Confiât pattern meum cum orftuagena 1' dus effet ex inedia nona die extin dr um 1 cfie.Cum ergo uiginti tribus annis fuif« ,( fetfinedentibus^hauddubium efie de-ji bet,fi uel hoc infortunio caruiflet,uel ci-1) bis moUioribus ufus toto eo tempore fu i iffet, fic ut uentneufi humidum non fu-e diet abfumptum metito humidi cordis 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac

-ocr page 120-

liieronXdrddnt. acfacuïtati's naturalispotutfle excéder^ centefimum annum. Nam cor ip^i”? cüm quatuor inftrumentis,duobus of fanguinem iecore amp;nbsp;uenfriculo, doo' bus ob aerem pulmonibus amp;nbsp;cerebri indigeat,lt;ecur ucio 6C cerebrum ob of Ioris moderationem amp;nbsp;humidi abiKi' dantiam,ante cor ficcari uix qucant.tf^ tâtum elle genera mortis naturalistna'” quæ ficcitate renum autucficae accidie intercedente prius morbo fit. Ergom' ta diuturna naturalis confiât in confer' uatione humidi horum trium membre rum.

Excrementaautem propria mctnbrf rorum generationis funt fernen in utfO' que fexUjSe menfes in mulieribus.Mj* eus cerebro,iputum pedorinon exqu'' fité naturalia fun^nâ optime ualentibü* non abfunt. Minus etiam hæmorroidO iecori. Vomitus autê ratione eius quo’ eum irritât, prorfus prêter natura efijo“ adio ipfà naturalis,uelut Slt; fiemutatiO' Singultus autem utroquemodo pretO na tur3 efi.Cordi amp;nbsp;pulmonibus ac cet^ bro aër eft excrementum: nam 3^ cof*' brui”

-ocr page 121-

t^rscuräftdipdrui. xf brum refpirat iuxta Galenum (lib. de u« v fùRcfpir.cap.5.) inefi amp;nbsp;concauitatibus aënquarum maxime funtuentriculusöC * uterus.Spintusautem abundatinCor* y de,artertjs,cerebro 8lt; neruis.Sunt et/am ^ cxcrementa quçia corpore manent,ut i' bilisutraque, alia fimilia excrements, gt;* wtpituita ^ humor crudus; Quidam i funt omnio praeter naturam, ut pus. Et * hoc quandoque ob adiedam qualita-* tem naturale uoeamus,ut pus album, i' Velutratione diuerlanó naturale quod t' naturale eft ob alienam qualitatem, ut i urinam nigram. Humidaergo quaein noftro corpore continentur maxime in J uenis amp;nbsp;artertjs(omitto enim nunc quæ ' in membris difperfa funt ac quafi iam i animata ) fex funt,fanguis, pituita, bilis * flaua amp;nbsp;nigra, ferum tV aër. Atra au-1 tem bilis inter naturalem QC prêter na-i turam quafi mediaeft. In uenis quiez ? tis infra cor ex illis fex folusaër derft fu/ J pra autem deeft amp;: aqua-ln arteries con-* ipicua funt fanguisclarior atque puri« or aërac fpiritus. Spuma autem quæ: cofpicitur non eft ex bik,ut in fanguine ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uena

-ocr page 122-

f# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nieron.Cärdinu

uenarum quietarum. Quanto ucroh^ mo minus abundathumoribus amp;ffla^' me à (anguine alienis, tanto minus öl’ noxitts etiam eft morbis.Sed natura d’' ada eft humorcs facere, quia eratex^’‘ meta fanguinis: amp;{anguinem,qui3^ co conficiuntur fpiritus.IdeoarteriartH’^ fanguis principaliter fuit à natura int^^ tus, reliqua propter ilium nobilioris*' nisratione.

Contra naturam pugnat anima Moö di, feu illiusuis,quae nos multismo^l'* affligit,na reludantes ex altis locis fgt;f^ cipites agit:0^ dum !angucmus,noxi3i’' materiamimpellit côtra membra reg*’ ac fpiritus,urget^ ilia. Sed dS ualemK’; coercita nutricis animx ui latetf nifi^]'*’ turn ad deftenfum fpeda t)in ipfo corp” re,adiuuat ÔC adcohibendum calorg^ nerantis.ut ad accendendum,putref30‘ endum ac conturbandum auxiliatai^ nos continentis uis. Ergo his caufish^ mores corrumpuntur, halitus caput^ cor petunt,Sómembrorum compago*** Iuitur,homo^ad interitQ properat,n3'’' pronioresfuntadcorruptionem hut”^

-ocr page 123-

ArscurdniUpirtti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iT

fes quia,ut dixi non utuuntEt ex hum o ö' tibusergoqujcuni^ à natura fangunus ^ magis abfünt,rtam irt his minus ettcalo* V ris innati. Détériorés etiam ex his func o' Untiôferafsi etiam, quia frigidi, cum utri 1* quemotum prohibendoretrigeiêt. His ^ peiores qui corruptionis femma contrail xerunt, inde iamcorrupti: pefsimi om« O' nium putridi.Sanguis uerà purus aas' turalianimæfauctcordis ealore ac motu itnpellêtib.cætereuirestamctfi nobi-0quot; liores aenumerofiores fint(ut ex operib. 0 aeftimare licet) naturalibus,in ipfis tarne t futtentant.Singularum etiamnoxarn di (0 uerfis modis percipimus: Cerebri per fe il amp;inipfis:Cordis per fefed non in ipfis, s naturalium membrorum neutro modo, 0 nbsp;fed tantum in exerementis * Porró fyde«

^ turn cortftitutio metam omnibus cei ta« t minibus imponit.

^ Quaeigiturà medicO confyderantur Ü prater naturaquint^ funt: Morbus qui 0' eft iadura (acultatis qua conuenientem ? operationem producercncquitaafturie (o nomineetiam impedim entum com p rc-10 henditur,2lt; conuenientis defeâum.Ga lO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B lenus

-ocr page 124-

«g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifron.Cdrdtnî,

lenus autem in libro de SymptomatnHj difFeientrjs(cap.i.)utiànitatem proxin^ caufam appellauit integræ operation's iuxtaætatis rationemjta morbumleß^ nis.Huncigitur medicus arr.ouere inte' dit contraria naturali difpofitioni ÔL in’' pedientem opera tiones.Qiióduerö n* tura pofterius eft etiâ fi ab illo non pen' deatjUt uitiligOjSymptoma uocat : Vn* deomnes operationölxfionesfynipto^ mata funt. Ea epamoueridebet indic^t' Cauß quæ morbS efficit, hanc amouet^ oportet. Siquide medici intetio eft caquot;' fam amouere, qa eafublata morbus aü' fertur,utGalenusait(li de optimafe^’S adThra, cap.ïj,)Hpc triafèad uiresbs' bet ut tófor,nouaculajatqgt; tonfura adp* los. Qiiarta eft fignu qj re à fymptomat^ nódiftertjfedcö tribus priorib femptO' iicnit:ut in ephemera exercitatio, caloS) mador. Indicanthpcdemorbo,lymptö' matib.caufis acfuccefsib. Qiiinta cß^ peratio.Eft aötid q finê Medicus adipic cif,hpc aöt nifi generaliter,ita tamé ut^ his ^pria baberi pofsint.VerS inghuW’ pftantiorib.auxiltjs etiâ adfingula d^

-ocr page 125-

Rrreurdndipdrud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj

niam Ergo cuMedicus opcrandoqua* ' tuorfaciat,confcruare non mutando,cu '' rare multum mutando, cuttodue occul-'^ temutando, quantum fciliccc folum ed ? quo labi corpus paratum ed ætatis aut *' nbsp;nacurx uidOjaut fenfim mutando corpo

•^ raconualefcentia reducere,autHxis diii turnisque morbis ( quos Galenus quad '‘ iub £grorum nomine eóprehendit) pro '* ui(Jere,fientiuxtahocfquauis uerxduæ 1^ tantum fint corporum nodroruaffedus f differently fanitas,3^ morbus)trcsdifpo fidóeslanitas morbus acmediajfub qua 1 etia duo genera continentur,preccps 3d ' habitu confirmataiatcp hæ uno nomine * inbdsfanitatis fignifkari podunt. Sed ' non qui morbis diutumis conclamatis, * ut carcinomate, dccinentur,quibuscu^ ! dodiaut labentibus deberur. Subhis edam diuerfa genera continentur, quæ omnia pretero: ut etiam tria prima ex il]is,namquecumdodireacreducerecu randt fpecies leuiores fint aut ex confer' uadone, curaque midx,ipfa uero confer uado facilis quae fît per fimilia,ut cudo-dia partimfimilibus, partim contrarijs

B 2 redii

1

-ocr page 126-

a* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieron.C^riitti,

rcducimusucrô contrarijs tantum fclt;i'‘ nibus, curamus acqualib us, fcquitur 0' curandi tradita ratione etiam relique* rum trium feien tia habcatur.Cum igit^ curatio «gros refpiciat, de (ólis «gos^^ queideó de fob's morbis diccre fuflid^^

Morborum ig turdodrinjCquoni^'’' hi propriç corporei fiint affeausjtria p'' ma genera funtfimpliccs, compofiti^^ comundt qui ambo ex fimpbcibus coquot; fiant. Simplicia tria generamam part^ noftri corporis dupbees funt, fimiles^* carOjinftrumenta.Homogeneis temp^ rieSjinfirumentiscopofitiOjUtriscpCOi’' munis continuitatis nnio.CompolK*^ nis 'gitur uitia magnitudo, numerus,f'' tuSjtorma. Forms fpecies,figura,md tus concau i ta s. fuperheies.Com pofit*^ rum morborûdifferentiç quatuor, gt^ re ut abfeedus, fpecie ut fcbiis,causa iJ' xta nomen ut tertiana noiha, uel à nol”* ne aliéna ut tertiana extenfa qus à pH^ ita maiorè ex parte pendet.Coniunf^l^ rum fexdifferentis.'Numeroutdupl^ tertiana: Materia ut fluxus cum feb«:''* unus alterius caufa fit utlateralis mo' bus

/

-ocr page 127-

ArscufdndipdirttH, ‘ z| j bus Febris:ucl cum fe fouent ut Hxccita ,1 cum putrida: ucl cum contrary funtin« ^ ter fe ut febris amp;nbsp;hydrops: uel cum iun-61 funt naturalt difpofitioni ut EnixarS ,( morbi. Species igiturprimç abeflentia (, fumptæuigintû nbsp;nbsp;A magmiudinc,du

ll plex differêtia,longt qui idtra quadrage 11 nbsp;iimum diem extenduntur,breues qui in

t traquartumdedmumtiniuntur. Mcdq j qui quattumdecimum,non autem qua-5 dragefimum fuperant. Vehementes, ,1 nbsp;nbsp;parui, medtj. Decern feptem modis mor

, nbsp;nbsp;bi magni fiunt(li.6.dc conft. Art. Mcd.ca

,1 p. le.cflèntiajCaufa.Symptomatib.mo« ^ re,atqueexhorum ipforu magnitudine, j. Nobilitatc membri,id eft,quod fupra ie ,, curiacet:adeo ut abfcclTus talium morii ferifintamp;' gibba iccoris praeftantiora oh , idcanis,fexto Epidemiorum uel canaU-^ nbsp;bus,ut Tertio Aphorifmorum (Par. ;.

^ Com.ij )Defiuxiones à cerebro per uc-j, nas inferiusbreuipcrimunt.(Com. 12.) ^ Conftatcnimquodquacper afpcram ar j teriam diutumx funt,fenfu qtiocp amp;nbsp;oc ll culta proprietate aut manifena,ut influ-j, Xu frcqucntia,iepugnantia,lucceflu.ut

-ocr page 128-

Kleron.Cdrddni

12

fluxui coli dolor.qui'a in ca dem parted* unLMukiCudo affeduS: Patienusna'*^ ra,ut (alfa deftillatio Ïn tabido: uel colli' parauone ad unes, conftitutionccp-Mifta breues uehemêtes auequibusg*^ uifsimum aliquod fymptoma fuccelt;l'* acuti dicuntunMedi ueró acud decidequot; tes. Vnde Galenus acutum morbidquot; nonbeneexponit, folis giauibus fy”' ptomatibus ïpfum debmens. Qincrg® nee uehemen tes funt nee graui cumfyquot;’ ptomate mites appeUantur, feu breUf® fint feu longi. Mali moris id habentT cum uchementes fint non tales uidO’' tur,ob ld détériores ilhs.QiiiucroadÖ* lutemtendunt nihilep prauitatis octn'' rc adm iPum habent q uamuis «ebeme tes,boni moris appeliantur. nbsp;nbsp;nbsp;Ab un''

tatecôtinni intermittentes. nbsp;nbsp;nbsp;Acai“^

cum materia uel fineilla. Afinedü' plex difrcicntia,fanabilesSClethaIcs-Et qui cumiudicio aut fenfim finit!'’' tun A cafibus diurni.noduinijfitd cum fudore. A conienfu contagquot;’ fi,qui circa pulmoncs,oculos,cutim p^' ftiferi^. A modo generation is Eu;, dciiii|.

-ocr page 129-

Îlt; III 1'

0’ r

1' ■o I

li 1* 1' ^

r b' F

F i

p F

ArscurMclipArui, *j 'dem j, Epidemq, Sporades, Eudcmtj dupl ces loco familiäres ut Podagra. Matcriali Ói^ Harreditarq qui membris exanguibus adueniunt, cerebro, ner-uis, arcubus, 8^ qui genituramuitiant, ut clephanciafis amp;nbsp;tabes. Epidemq qui communiter uaguntur uitioque aéris aut aquarumaccidunt. Equibus qui perimunt plerofque uocantur pe-ftiferi.

Hi omne genus morbi ampleó:un« tur non folastebrcs fed fynanches,coH dolores,refolutiones 8C perfæpe mor* bos ignotinominis,quiquc cum firni-les iam antea notis uideantur, non tarnen omnia confueta habcntfign3,fed amp;nbsp;eorum loco alia infueta, In his e* tiam admirabiles quidam tranfmuta-tiones contingere lolcnt, finefque ac indicia non antea uifa. Sporades mor-bi funt qui unicuique peculiaritcr ac/ cidunt, qui plerunque magis lethales Eudemtjs,Epidemijfqüe qui tarnen pe* ftiferi non funt. Aborigine principales cum caufaeft in mêbro. Et cum non eft perpetuus erit per confenfum. Velut

B 4 cum

-ocr page 130-

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aierou. Cärdini ciitn j'n comiciaü morbo cerebrum ?lt;•* fetfleßnefcit-Confenfusautemnonfi''! plcxficob membri rccipientisiinbec*^ ra tem uel calorcm,uelfitum reiSuifl? decliuem,adiuuatc robore mébri tra^**^ mittentis.Qui ueró exhis fiuneperco”* fenfum nobilions mébrt détériores fnj’ï principalibus. Quidam etiammof'’* ndê fuut caufis fuis,ut Hædica amp;nbsp;Epl’^ mcratquidam diuerfi, atc^ horumalij^^ m3teria,aiij fine. Praeter has alix^læ ferentie funt ab Hippocrate pofiti in^ bro de morbis, turn alibi. Sed his atqf''

lis omnibus communia funt tcmpoi'3'

Hæc igitur quatuorfunt infanabilil’' turn generalia turn exacerbationuirJ''' tium, Incremêtum, uigor, amp;(. déclinât’®' Inmpritufisautem tantumtriajquiai” declinatione fymptomatum nemo w®' ritunmorbi ueróÖCcaufe comparant' nerariisimeTrifariâ cmacdpiüturtcW' pora codionis rationcin his qui ex ma* teria pendent:cum enim fenfilis coclio apparetinitium uocamus. Incrcmcn turn cum non abfôluta: Vigor cum abb luitunDecIinatiocum eft abfoluta.Eius duo

-ocr page 131-

ArfcurMdipiiruit. 1$ duo flint genera, unurn in quo ucl pa rs uel tota materia expeHitur, quod fecu-rifsimu cft;aliud in quo nihil, quod quidam pro extrema uigoris portione acci-piunt. Exacerbationum autem tempo# ra tarn uniuerfalia qua propria,cum qua tuor tantum fint,uniuerlalibus continu arum afsimilantur.Eifdem etiam conti# nuis in hocfimiliafunt quod crifi propria non finiuntur. In quibus autem exacerbationes finiuntur pleruncp in inter mittentes dégénérant, fublata continua ob id in exacerbationum proprio uigo# reurina concoda non eft. Et in quibus ab initio urina non eft co neo da nib ac-cefsionis uigorefebriseft econtinuarn genere.ln continuis uero cum exacerba tionibus materia tota ob id concoqui ui detur,quoni3m continua materia quae fuccenfa eft in illam transmutata ut bile flauam aut atrâ à natura fuperatur: qiia-re plerSqj exacerbationes tertianæ lunt aut quartanç.l ntermitteneiö pariter duo temporu genera Slt; uniuerlaliû numéro totidemi inunaquacp autem accebone fex: inter initium £lt; incrementum inæ#

B s qua-

-ocr page 132-

ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wer on. c dvd dm

qualitatc amp;nbsp;poft dechnationem inW' «allo additiSjiiamomnis intcrmittcnse' tiam continuae iuncfta in ftium definitiO terjaUum.Ratio tarnen difFerentfæ töquot; poram non cadem eft: fed inidum dll’” contrahiturjnxquah'tas dû pars expafl' diturdnerementum cum nihil contrabi' tiir, Vigor cum expanfa eft tota, Dedi' rario ciim concodtadiflbkiitur,utcum diflbhita’eft interuallum.Têpora tafflO* Iigc utin abfcefsibus uniuerfalia mifeïquot; nir. Ciim enirn in ill is pars materie iai” difloluta fit,pars nondum concoqui ^ périr,fit ut déclina tio cum initio conW gatur. Suntautemin abfcefsibusinM dux partes omnio diuerfæ, alteradui” adhucmateria fluit,altera dum nondu'” tneipit concoqui, atqueita euariant W ut altera alterum magno interuallo pi^ cedat. Vt ucre in illis fint quinque tem' pora.Siigiturfebris continua quæ c^^' cerbationes habeat abfceffum comitt' tur, erunt materiæ comparatione qt^ tuor genera temporum uniuerfaliaj^' bris continuæ abfceftîis, amp;nbsp;exacerbate num tam uniuerfalia qua propria. Vu'' uer'

-ocr page 133-

An curandipirta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^

«erfaliaautcm fermé fempcr conucniût, nam fi febris cam abfceflu non decliner, non ab illo pendet:fi autante illuautkii tab's uisdeficit, aut materia tenuis acfri-gida eft.Si exacerbationes ante febre de clinent,pars tenuior materie q exacerba tionesparit concodas ab ipfo exacerba tionis fine urinas facit. 'Eflentie uerô morbi totidcm,quot materiæ compara» ' tione: fedhæcctiâ morbis conucniût g ' materia carent, aut habent fed non fuc-’ cefam,uelutindefl:iIlationib.Slt;ubifuc-1* cenfa fit non folû ob coctionê diftingun tur,fedlocurn,multitudinc,motü,quali» 1 nbsp;nbsp;tatem materiæamp;incêdtj uariantur.ln cö

’ tinentib.emfebribusdeclinatiopenè in * ttio fuccedit,ut inPeragmaftic3,ob qua-quot; titatismareriædiminutione,nâcû pars ^ materiç tenuior ab initio accêditur,deelt ** natioeffetiç morbi côtingitante eoeffio '' nê.luxta fymptomata Initiü dicit cü mi« 5' nima funtlncrementu cü mediocria: V i f gorcuadfummu pucnerinf.Declmatio *' cumpepertuorninuuntur. Siautem ab ^ initio maxim a fint, tunc prima tria tem-nota in idem conueniunt,ftatim fucce« h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;den

-ocr page 134-

* 8 UieroH.Ciiriiäni

dente declinanone. Id fit ueî quia nUt^: da à natura, ut fn febrecumnuxu,u4^ medico, utper uenxfedionemmintH' tunuel quia confertim mouetur óf fy*” ptomata quæ lèquuntur ob illiusm'’' tum non multitudinem continguntm^ tus autem cedat. Etuigorlymptoif’ turn non criricorum ante morbi uig‘’' rem fcmperfinitur.quia tuc material”'' tiorcft.

His igiturmodis dicuntur morbis^’' gerfaut minui. Sed in declinationecfl^j’ tilt;s morbifepe moriuntur aegri, quis”' lacotingitobdeledlum calons natt”'^/ Iis,autmolefî:iæob (enfus diminutiü”‘ atinaiqs declinationibus feu general*' bus feu proprijs non poteftmori «g^’ Qui ueró in declinationem accefsio”'’ Maori cxiftimantur,ob morbum exm’' teria pra:parata,dequo dicam,mori””’' tur. Et in non accenfis pratparatio t®* Óionis loco tempora diftinguit.

Caufæ autem morborumquxdatfl^ ternx,ut ira,curfus,Col:quidam intern? quarum quidam manent,quædam n^' ut ulcus exlapidis midu. Earumq^*

-ocr page 135-

ArscuTMiipdrun, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

manêtaUx funrex ipfis,abac in ipfis.Ea» rum quae in ipfis coniunda, ut bills ar-densin tertiana, pr^eparata quæ femina incendi iam concepit. Qiie etiä manent aliam fubeunt diuifionc, alie enim funt pnmg quas amouere fempernecefie eb: atej hxduplices,alix enim quafi ex ipfis,ut obftrucTtio in tertiana,alif ut in ip/ fis ut humor paratus adcorruptionem» PluresergopoflunteBè caufarum ordi-nes.Etquädoc^ Caufa Morbus 6C Sym ptomata funt idem diuerforum compa« ratione. V t dolor ex abfcelfu qui co et io nem uitiat.Etobftrudio licet fit morbus pleruncß tarnen inter morborum caufas potius quammorhos num cratur.Caufç autem morborum humores maxime ex iftini3tur,quia eis neep morbus nee fym-ptoma inclTe poteft, quoniam corporis animati non funt patres,funt autem prg ter naturalis,bilisnigrae quæ afîàra eft, duo genera :unum exflaua bile,aliud ex fecefanguinis.tum ipfa fcx qup natura» lis eft Ôi nigra. Pituitæ autem fubftantig aquea,mucus uitrea, tamê naturalis:à fa pore dulcis,acida,falfa,naturalis infiptx

-ocr page 136-

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H’cron.CdrdMi^

da St media fubflantia Omnesautemäl bæautliuide perfpicuæ, prêter has etis crudus humor Ô^gipfcus quiterreoa^' miftus eft,hæc duo genera opaca. Bins autem non naturahs pallida, rubra, xræ ginofa,uitellina, cærulea amp;nbsp;quæ in ucn* triculo generaturpralsica, quamuiseU^ nonnunquam amp;nbsp;uitellina tamênaturæ lis flaua. Vt prêter faporum difFerétian^ fimplices hum ores adnumerato fangf^ ne fine decé amp;nbsp;feptem,ex quidus motb* generari foIent.Côpofitorum aût innU' merç fpecies,ut mirum nonfit tôt effeg*^ nerafebriumjtotepmodos.Cumtotfifl' caufæ admodum inter le differentes.Sô^ inter caufas quæ cxhis ucmiesamp;bp'' des,ftercus amp;nbsp;urina non morbiutali4^' exiftimant,neque enim in fubiedo am* mato funt,nelt;$ partis animatarum am' (flushedcaufæ* Vndeetiamàfuo Galf' no difcrepant. Spiritus autem mebt^ non poflunteflecaufg morbijUifimorb' in ipfisfint.quia cum lint anima ti ftatii” ex offen fa operationum paritur mof'' bus. Caufæ autem Epidemiorummof' borum originem contrahunt ante k^ mem

-ocr page 137-

Arscuundipiruiii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji

menfes,SC in tribus proximis pcrficiim-tu^Endetniorum uero in ætatum muta-tionibus. Scd Sporades ex cibis muleo ante,exla(situdinibus autem amp;nbsp;frigore plerunque intra quartum diem initium diixerunt.

Caufac autem morborum fanabiliû in« fanabüium^ fie habetur. Si morbus esç (ola intêpene quæ eadê fit ipfi morbo g» Cnatur,ut hedica antequam uires coUa-Bantur uixcontingerepoteft,utletha!ia cfie po(sit:nâ cum aliqt dieb. fuperuidu rus fit nutriri neeefle eft,q?fihis nutria/ tur q morbû retundant,poftridie quâ an tea,amp;.' perédie quâ pofiridiç melius le ha bebit,quare feruabitur,ob idGalcno(ic. ArtisCur ca.ult.)quanquâ forte folo du âuscxperimento,nuUû genus hædiex cfleuilumeftqfanarinô poflet.Sed extrema frigidæ balneo in fenq habitû trâ-

' fire.CuraStnÔ fine balneo finiatur,cau-' fa eft,quoniâcibi ac potuscocodio con ' fumptione minor eft.aut tam humidum ' côtumacemcB cibum offerte oportebit * Ut confici non pofsiuaut faite labore fc* ', brê 3ugeret.kac$ balneo ratio uiâus iu«.

uan-

-ocr page 138-

Htcron.CdrdMt


uanda eft,tarne etiâ ut celerius curet^Ii* têperies autcaltda pcn'culofior eft pa^‘ 10 qua frigid3,amp; tanto etiam facilius fr natur.Sicca ueró multo deterfor hu mi' da amp;nbsp;fermé infanabilis. Et fiepe connu' gitutmeadem membri parte intemp^' ries contrariée uigeant,Slt; nonnunquai” due fngidæ cum calida (j.De fimpl*^' Med.cap.itf.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Si uero intempéries ob materia fit un fimplicem uel accéfam uel putndani:^^ lutilîmusq necardetnec putrefeitmn' leftus tarnen eft.Qiii ucrô ardet urit/'^ necfœtetnecuermes gignit: qui puf^ feit non urit,foetct tarnen amp;nbsp;uermes gn neratîprimuseft humor fimpliciter n*’' xius,fecundus materia incefæfebriSjt^' tins peftilentis: fi igiturcodio autplt;^ paratioanticipetjferuaturçgenqiiand^ que etiam his non abfolutis expeUit'i' ualidis inrtbus, præfertim per abfeeW® feruatur^ ægcr, ahreraudo morbo^^ rit. Solus autem morbus eftquion^^ dit,amp; perimit:quia folusoperationes' dit: quoniâipfeaducriàturlanitati q^* cft caufa operationum. Gaula erg?®

-ocr page 139-

1*1

j* i' r

*

ilt; gt;lt;

K ( ( ) ( i ,1

»

(I

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aft runnet purtut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

iymptomä riuriquam l»duntacg^rSmul« tocp minus périruünuerum caulæutma teria pparata fiC fymptorhata alios pro» gignSt morbos à phndpali ex quibus moritur arger: Hoc^ maxime acridit cS materia eftcóncfariae rempcrici morbo uelutinquotidiano.morbus eftcakdus amp;ficcusparicns fitimôf extenuanscor pus,materia autem pr^parata imó etiam côiuriâa generat ^a-iTnxy^Óéhydropem, bon tarnen dicendum mortuum eUeæ» gtum.iitdicercfolentexprauitatemate riaé Uel muUitudine, fed ex abo morbo: tales igituf Temper labórat duobus mor bisideocpSC multuaffligunt amp;difricul ter curant Morb5 aßt interficit ud Temet ipfiim augêdo, ueldeteriorem reddëdo, uelcorrupcndo membru uitp neceflariff, Uelextmgüêdo calorcm,ud pabulücius deftruendodn Tanabilibus emm morbis Catgerredè regatur tota materia morbi öb initio parata eftdiret Galenas uidcaz turuelle quod percirCuttus gCneretur. Nam febres cum quauis inedia Tuum ex plent in intermittentibus circuit urn: 5^ in procefTu morbi codionis fignanon . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C fem''

-ocr page 140-

gt;4 HitronXitrddni fcmperaiigercntur,fed ueftigia crudi** lis humons noué gentri apparerêt:nflt; in lethall bus ab initio opprefsionis flt;^ na conringerent.Exalqs ueró feruata*^ Óus rarione nemo interiret. Cum ef^ in fanguine febricitanrium quatuor Û** panes,materia coniund3,amp; piæparajj turn obnoxia amp;nbsp;fyncera: coniuneb® præparata ad morbum gentrandum •* liquaiep partes etiam co medio coriUf' pendas faciunt:purus fangutscumfp^ tuSC ui membrorum motus auxiliof^ ftunt,obnoxia moratur hanc adion^quot;’' Si igiturcodio uel expuIfTo increm^'’' turn uel corruptions membri uel praa) tatem prauenerint,c5 omnibus au»# ctia medici ægerferuatur, fipræuenii'^ interit, VitiaturaStobnoxia material'’ ardentibus ob loei calorem quia cfti” «enis magnis,uel props cor autiecub'’ paruis ueró feu fit continua,feu int^' mittensob loei anguftiam, quapart^ incorrupt^ à corruptis corrumpunti’’ ob propinquitatem,impediturqucii’^ teriæ motus ac refrigeratio ab aerco^ frequentes obßrudiones. Quod üit^

-ocr page 141-

Ancurdfidipdfua, ^^ in toto contingit aut ïn membro aliquo interno,idem exterius fi accidatfperuer-fa fnlicet codione ut membrum cor* tumpatur ) uocatur iphacelos,nec fana« tur, nifi corrupta abfcifa parte, quod cS ininterioribus faccre nonltceatneceflalt; rio mortem affert. Vt ergo in his qui (a« nari poffent codio corrupt!oncm prac-ueniat calor na turalis,fiu (ponte feu medici cü auxilio etiam mow fanguinem refrigeratjamp; membra fpiricus recreat,fu-mumSitenué materiæ partem propel« lit extra: unde tantus laborinpulfibus. Aliqui autem funt morbi inquibus e-tiarn medici auxilio idfacere cum non pofsitlethales funt ldautemfic demon ftratur,nam fi media id rentes,abfumptis viribus tabefcendo deficiet æger. Si ci» bis refiaurare coneris, quia in his potior eft Intempéries natiuo calorc,plus quan titate amp;f qualitate accefsionis fiet corrupts materiæ,quàm uiribus. Qua re exceflus amp;nbsp;proportio morbi caufæ fyin« ptomatumep ad uires augcbuntur obi' tumep maturabunt. Ex calido nanc^ 0^ Ccco morbo cibus corrüpitur,ex frigide»

C a SC

-ocr page 142-

K« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eîerou.Cdrdiini

Ci humido crudus humor genera tuf-^' bicnimanumptio inmorbis qui ex**/ cendiogenerâtur,utfebribus amp;nbsp;abf^^^' fibushocunum habet certum incoo^^’' dum,impedimêtum adionis ealoris!’^ turalis:ideoŒCod:ionis,feparattonîsâ' que iudicq.^lum l'gitur prodefteS^’’“’ bus non ex materia pêdet,autncutfl^ cft,eou(lt;ç remittitur.attptamdiu utf‘*‘’' lata intempérie mediocriter fa kein co”' coquatur, cuius indicium habetur”' coaione excrementorum, quiete Ô^ ”'* rium incremento. Aliter idæftimarçp'' nantis eft iudici) atep melius.Si ucro^^ næ fedione cum ea nee prépara tant 0” minus multo coniundam detrahat teriamjUifi quatenus ut in fiftula a^ö^JJ ritatis metu afeendit, fed folum houf^ fanguinem tum obnoxium non foJ’J' cacaufa prodeffenon potcrit,fcdpot*” nocebitjob quod forfitanErafiftratus^A deo uenæ fedioni aduerfabaturtfed^^ liceretuenæ fedione præparatamco” iûdamep materiam detrahere fiquid” l'uxta p roportionem aut acqualiter n*” ' lominus proportio eadem mancret”

-ocr page 143-

Art euunJi pdrua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^

j ctiammaior. Sint wires quatuor, mor-' nbsp;nbsp;bus fex,detraxerismex utroque dimidi-

urn rclinquentur tria SC duo. Siccp pro-^ portio eadem manebit.Si autem duo ex i, utrif^ remanebunt quatuor amp;duo,qug [, proportionem inuicem dupl3 obtinent, i( Praeterea ex hoe auxilio cogens ctiani magis aegru nutrire: maioreep malo affi-y cere.Quae detrimenta in purgationibus ,, maiorafunuaccedunt^ alia de quibus j dicebat Hippocrates ( .dc uidu in A/ ^ cutis tex,M.)quoniam partes membro« rum fanx colloquantur pariunt^ tormi ,, *^3,ó^cibifaftidiumfuccedit, praeparata ,^ queacobnoxia materia fubuertitur,un* (, decodio impeditur, atephec omnia eti-1 am quod medicamentum fit optimum Il nbsp;nbsp;8^ tempera tu,nam ab al ijs mul to maio-

H ta damna cuenient. Confiatigitur tales 1* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofte curari nee leruari pre

,, hdqs.In his tarnen q leruari poflènt qua-5 doep taliafuntneceflaria, na fedio ue-?^*®®^.^ftbus incenfis 00 abfcefsibus H mbtrahitfomitëmateriaernorbi äugen« p dat paratum,obnoxiam detrahendoSi « ji militer de medicamentis,nam cum con-11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C j tun«

-ocr page 144-

3« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiieron.Crddlt;ini

*unda materia nifi concodafitexpeH* non quest,accenfa refoluitur in cinerea quibuspars immifcetur inquamnatU“ ralis ealor egitærgo refôluto extern© c3' lore quodfublato fomitefieri necefle.Ç® cxpellitur à natura,uelfi torpeat,medici menti auxilio. Hacergo rationeliqu^^ curneepræparata ante codionê expel** nequeat,fcilicet quoniâ naturali amm^ non paret.Nihilominusplerûc^ aedd** ut antequâ coniunda expellatur ipfa*** coniuncîam uerfa tota abfumatuncuii^ indicio eft quod in cÔtinuis fada crifi e*^^ fedefining tarnen in crifi nô expellit^*gt; quia nondum a natura fuperata eft.

injeôpofitione quotp acciduntutti’ lt;nfanabilia,quoniâdumcuranturmort^ afferunt.Velut lapis in ucficafecis,amp;-i‘' renibus durus ÔC magnus: amp;^ carnea ob ftrudio quae potifsimûexulcere in w^ atu uitç neceflario iam confolidato on*» de côtorfio inteftini feces duras eötioö* fis atcç alia huiufmodi : que fi non cure$ mortem noxa fua afFerunt, amp;nbsp;tamé cur3 ri nequeûtabfc^ tanta côtinuitatis fep’* ratione, quin unum ex prçdidis penÇ^'

-ocr page 145-

An curandi pdruti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J,

’is inclurat æger. Memin i me uidifle tres quibus cor folum in dextro latere pulùlt; bat, quorum unuseadem die quod ue/ hemétius puïfarer,alius poft aliquot dies mortui (lint; tertius erat infans SC cc ciderat,fuperuixit tarnen. Conftatfanè priores affedu pefsimo in finiftra parte ortohQciymptoma contraxiflè,dir cor naturali ui atque inftindu quod noz xium erat refugere nitebatur. Vnde tam graut malo prope cor contrado necefle fuit mortem breui fubfequi.Dc infantulo, exiftimarim uinculum per« uerium, à ca Cu enim ftatim grauifsimè »grotauit. Difficulter igiturexpellun« tur qux magna funt per anguftafora« mina,uel quia retinentur uel ob uiri« um imbeciHitatem, uelut in dcftillati» onibus infanabilibus ob exilitatem i« nitij nafi. Quaedam etiam translatt-onefanantur, utlachryma perforatoop fenafi. Generaliter autem aftrida laxitate periculofiora fed magis foluz tilia.

Morbi autem qui foluta continu!« Ute proueniuntobfunt, uelfanguinis C 4 pro»

-ocr page 146-

49 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiirnn.C{irdani

profluuio magno incifo uafe,uefcofllt; viuiliong neiuo piindtim !æfo,uel offen fione pnncipaifpns operadonis amp;iiite neccilànæjnin uuinenbus pedons a£lt; t|uc pu!monisgt;uel phlegmoneob dolO rem,ut in ofsium fradunstaut dcmuin interna quadam corrupppneex eoeuf' fione oborta,ut in çwins uulnenbus^rf quitus mors neepiïario fpquitur, dum nel morbus curam non admittit,!uclld ius quam oportud aduocamiir.

Symptomatum aptê tria generafunt! (lib deconPut. Artis Med. cap.ivdtæfîo operationis quæ propriè fymptoma eft exiens 5/ qualitas mutata.Qiixdam ruf fus m3teri3m,quædam motum matcHf' quardam motum naturæ, quæ critica ^'^ cantur,aliamorbum confequuptur- ^* fitis exfebre, Quardam fuere antique'' gnota utpulfus præcordiorum ultra fc* Drcm,qm nunc eft familiarts;fitcpobm{ farei extenfionem quæ ex denfa rcpl^' tionecontingit,amp;maxime cum attend eins loei magqæ fqerunt amp;nbsp;cordistfl®' tusuebemens. Exemplo eftquodcum carpumhominis boni habitus totam^'

-ocr page 147-

f^rscunnUpirM^ 4 t puapprehendimus uidetur totus pulft* re.Pullus ueró c regione umbilici, extc» nuationcm inter mediorum corporum fignificat, Etenim utGaknus ait fexto de Loqs. ( cap, 4. in fine ) Raras corpo-’ rum cöftitutiones uerifsimile eftrara fe-qui accidentia Quandom ueró euenit ut quod lymptoma çft auaiim mutetur in morbum,uel morbi cauCam ut dnlor ingens qui iemnum ucl codiionem pro hibet.O.de uidu in Acur,Com,ult.) Sx-pius autem mutuis exultanti incremen-tisdecrementifepj^mptomatummagni tudines,d^ ca quxafFedipnis efitfitepid inhis phlcgmonibus 8C uulneribus in quibus puseffluit quod iam confedum

Signa autem fex generibus continen tut. Patognomica morbi eflentiam de* darantia.Afsidentia quaecaufam nel lp cum docent. Moris fcilicet mitis aut fe-uimorbi;amp; quæfymptomata différant at(p hge prüfentis. Qiiintum genus eft præteritorum, quae pel naturae opus o* ffendunt amp;nbsp;uocantur codionis:uel ma» tetiæ morbi ÖC uoeâtur corruptionis uel

C s neu-

-ocr page 148-

4* bieron Cdriini, iieutn'us,amp; appdlantur cruditatis H«^ chain ad futurücradiici poffenf. Vtth fus pathognomica amp;nbsp;afsiden tia,c2ï^' raque tarnen praefenhs temporis tumf'' turi figna glorix Audio ad prxterit^^ V^timS GgnorS genus eft prognoftico* t5,q) in critica amp;nbsp;fucceflus diuiditur.Sü^ cefius longi tudinis aut breuitahs/alut'* aüt mortis,lethalium aut alia mortem æ lia genus etiam mortis docent. CriW’ autem quatuor generßaliaoftendßtä'’ futura fit crifisC’alia an bona uel mala^^'

fignorS ratio,ut in libro artis medit^ colligitur(ca.8.)exquatuorfumitur:0' fentia ipfa effedus,uel aboperationibj’ qux funt proprif illis,uel ab accidenté' qualia nigredo coruo,uel à cafib. amp;«gt;•'' uantibus ÔC nocentib.Quçrimus autdj' tria, locû, affedS, caufam, locus exlr operatione parte qexcidit tumore,acd? lorefff.Epi.Par.i.tex 27) affedus ex flW^ quatuorcum qualia fuerint inteHexef*' mus.Prætcrca ex quinq; alps calore, c^' Iore,duritie,caufà, fi prius ca nota ftifl^ t3 côieduris ex aliorS euentib.lumpt*’'

-ocr page 149-

Ars curandi pdfud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4)

Caufa uero adheres cû plerCqj materia fit exquatiior.Morbi amp;nbsp;excremétorum qualitatcac natura,quandot^p criâ ex do lots fiadfintdifferettjs. Qui emgrauata materia frigida fit, qui tendit a flatu, qui mordet a era fia bile uel uermibus,q pun git à tenui bileuellapide:fi nil prêter ip-lum dolorem percipit, intempéries eft. Cum^dolores intra inanita tern diu per fcuerant,nec ullo auxilio foluuntur,in abfeeflumaut abfeeftui fimile terminan tur,quiin prçcordiis ob ealotem amp;nbsp;mol litiem eelerius fuppurare folent.Horum figoorum quidam folum affeäö lignificant.utdolor amp;fitis:quxdam ui-tes tantum utfomnusamp; fames genera-*iter,proprie aSt motus:quaeda utrun«^, ut pulfus 8Curina.De tribus his quatuor fcireoportetdifferêtias.illaf^ fenfu per« t^*pete,tum caufas atep prxdidionem.

- i “““^ 'guur fufa,adiuuateti

ui fitarteriarua cordein am qui intus continetur

^nior,acfpiritushæccç eft facultas,eft: «infirumentumSCufus. Quatuor igù tur funt principia motus. Motus au-Um dupleXjextenfio,atque contrario: toti-


-ocr page 150-

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UieronXärddnl,

totidemep quietes inter ipfos mcdi^ Differentig uero generales fcptem:abif ftrumento unàmollisaç darns: àcoH' tentis uni plenus gf uacuus,ab utro^' unàcalidusaçfrigidustàuiribns unafO' bnftus aclanguidus:ab ufu tresmagn^’ amp;nbsp;parnus,celer ^tardas in modbus/'^ ber amp;nbsp;rarns in quietibus. Duplïciter3^ tem nnumquodep dicitur in figniSjOi”' pliciterquod naturalem habitumaut^^ quifitum fignificat,amp; ab ipfis fit,ô^ co^ paratione naturalis habitus autacquü^' ti,quod præientem ftatum nuntiat.W gnitudinis ergo partes funt longue ? breuis, latus ÔC exilis, altus QC humil'^ profundus dCt.7ri7roÂicû@'j£ic ut trio P^' tium magnitudinis,qug ad profunait’' tem attinet duas habeant difîerenti3-' Celeritas quoep ac crebritas bifarianKl'' cuntur: celeritas quidem in extenfioij^ atep contratSione-Crebritas autem in’quot; penore qniete,ac inferiore,ut in uniu^^ turn fint duodecim omnes different!^' Igitur ut hæc pçrpendere pofsis ab art^ næ magnitudine initiumduces. Po^ profunditas ut obfeurior eft Ô^ mulPr

-ocr page 151-

An curandi p irai.


4lt;


ill 1* Ilt; r i'

ii i/ 1*

{ J / gt;nbsp;j i (

dorjoetiam ad plurales uftis accommo data, nam ex ülius (cientia diftentionis primum inde etiarn contradioniscogni tio habetur, longitudo lanc ommunt magis perfpicua,ut media inter has bei* tudo^ Verum pleruncÿ æqualis eft pro* funditati quod arteriæ corpus fit rotun* dum.Profunditate igiturcognita exten fioni mots digiti pedis coæqualis.Tunc ü«b quotieshis motus fub uno pulfus Circuitu contineatur meheeris. Difficile fane hoc fed nô difsimile his qui horam pulfando barbiton dû trahunt promût P, .5*^*fiisi^itur duobus tanquâ prin-fipps dignofeendi pulfuum differentias fx fenfu perceptis duo alia ratione co« ghitaadqeere oportet. VnUm fcilicet^d cohtraäiones menfura extenhonibus ont temper æqualestaut neceffe eft pul ms «nordinatos cuadere,a tçp tandem dc ^ffêïquodcumrarifsimè contingatut •motussquales magnitudinefint.fa* ƒ n oportet alterum quod arteriaru pul-us undit^ funt squales non magnitudi iU P ^^^^’^‘^’^^'^^^“^”“^ axiomate Oueotnetrico,quodquxcunCÇ acqua lia

-ocr page 152-

4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UieroH.Cdrddiit.

lia funt uni,inter fe etiam funt cquali^/^ cóftatomnespulfus cordis pulfui 2f^’ les elle, cum eodem memento cum attollatur SCrefidcre incipiant,ipfa e” i fola ui cordis fi quis redefecö repute’'' infignis reciproca tio fieri poteft. cum fæpe uideatur altera ex parte (lt;^ homo phiegmonem in ilia patituf“ doler, autfupeream decubueritjert^ or aut uelocioncaufa eft quoniam dgt;‘'‘ fa arteria maior fit undein çquali to’'P’ re uelocior in æquali motu elfeuidd'quot; quodfidiftendi nequeat crebrior,ti‘’^ niarn tardius attollitur, atc^ rcmittif^’f’^ deoep breuiores redduntur mediae q^'^’ tes. Adde quodtenfauelociusm0^‘ uidetur animi iudicio fenfum moiielt;’‘■ quoniam in arcuum chordis hoc ex^ mur dum redeunt. Inuenies ergo d^ tros circuitus finiftris uelocitate acö^ britate fempcrob id pares,nontatfl^ magnitudine aut æquali ta te, quon'^'‘ arterip diuerfis afFedib. fubqci ponf*’ Praeceptum his omnibusaddcreopo'' tetjUt quinque auxilqs ad pulfus dig”, fcendos inftrudus demum accédas» {

-ocr page 153-

ArfcurMdipiiruti. 47 ^jUtmanum primo molliter carpo ad-nibeas,e3mqüefufpenfam tencas; ficut “ediocritatem undequaque ferues.Mi m ueró uidetur ut digitum ipfiim qirf ptopriorellmanuiaegri magis premas. Primum autem lenicer mediosmedio-ctiter,atquehanc inaequalitatem etiam •neifdem digitis modo cleuando modo ^omprimendo experiri oportet,ut fic ÔC ^antitatê amp;motum atterix dignofcas. Galeno autem fufficere uifum eß ad ex-tenfionis uelocitatem dignofcendam, f-pfum fimpltccm tadum:quafi eum idS ex imo pracfenferit,quoniam digitis il« Ïam quad à latere ampleditur: nam ß fumma tantum attigeris uelocitatem 4 uchementia diflinguere nequeas. Ec mihi (anè ita uifum efl . Sed tutius ac «ciliusfifenfus acumé ratione quadam adiuueris. Tertius modus efl ex idus diuerfitate fub digitis iuxta fituum illo« rum uarietatem. (partus ut alTuefcas diftentionem inrefpiratione deprehen» dere,atque cum ea etiam contrario« nern quæ expirando fit ♦ Diflentio e-nim ueloxcum tarda contradione mab leorum

-ocr page 154-

4#


Kieron.CArddm


tra flentiüm morem non interrupW*®! mitatur.Éxidea igiturhorumaniifl® cepta utraricg motuu diffcrentiaitiƒ .cernes,attamcricontraâion^scogflƒ| non hoc tantummodoconfilioablo'’ poteft:fcd ueficas acre uel humors r nas,ac primum tenfas digito prcifl^ (entics difcefEim indedifcefsifle,fn *’quot;. libüs autem neutrum fenfu, fed ufofl* dam ac ratiortc Deinde ad pulfusm^! nös,Uälidos tardosq^ tranfibis, do” , ad paruos autlanguidos aufcelere*^ rum contradio diÖicillt'mè pcrdp^^ Tertio ex digitOrum ut in dtUentio”^^ Cerno motu.His cognitis quitemfu^ nam,id eft, quæextcnfioni ruccedKgt;'‘ timdcprehcndes,{ntim3 uero quoUjr cum ultima parte contradionis ô^d“ Cionis initio iunda ert,quæ percipi nj poflentquanta fit (ciri nequit, quail“' que cum adeo magna eft ut pullus 1^, reuideatur,rarum pulfum pcrriiindj^ licebit, hfc tarnen etiam per le fob r runcp fuperna longiorem, maximein“ bilibus ac frigidis. Cumé^ puKus cir^^‘

-ocr page 155-

AftcuuuJipdru4^ 49 tusbreuis eft his qui cotradionem nort percipiuntcreber, uelox efteuidetur, tu J”3gisquod pleruncp crebritas cum ue« locnatefocian folcat,ói ab cifdchi ferme caufis irritantur utneq^. Altitudinem au tempulfus utdignofcas quandoq con-uerfione Brachij ne à rugofa cute arte* fia prematur opus babes. Pknû pulfuin Galenits quail's fit dignofci no pofte pu tat,ille tarnen eft qui ro tundam arteriam demonftraCjdepreftuscp aliunde a ttoll i-ïurjdigitosep implet. Preftits fi fpiritu re/ fertus fit plus tenfionis oftendit quam duritiei,ut inflatus uter ligno compara-tus.Si humore ne tefionem quidem ma-gnam. Vehemenscum magnam digiti pytem fiC cum impetu feriat Ualido fi-wilis uidetur.Durus etiamcum pramen tirefiftateialsimilatur.Sedualidus com preflusfentituramp;imprimitjillihorum at tcrocarent, adeo ut fi profunde premas conqüicfcant. Comprefsisetiam priori bus digitis fub bis qui manui funt proxi nuores baud prefsis, üalidus uebemen« dus pulfat,durus non.Sed prêter id ten diturac colliditur, quorum neutrum fa«

D cit

-ocr page 156-

liieron.Cärdani


Slt;^

dtualiduSjfmó uchemens cffcfolct:^ rus au tem nunquam.

Tria prxterca pulfibus accidui’' zythmus, ordo: æqvahtas, æquahtas ordo ad facultatem Slt;ufum maximèp^ tinent, fed æquahtas cum hæc in m''’ pulfu manent, ordo cum in pluribus^ dexquaies inordinari, amp;nbsp;ordinatün^ quales.quanqüam raro tarnen efièp^, fent. Inordinati autem qu! a kennst* cibus redeunt feu certo numero tanti^ cuariant, feu aliquot idibus inter ftquot;’’ tequaies poft ad idem redeunt péroré itum;ordinari dicuntur.Qiicdfifo^ quidam idus amp;nbsp;certo numero redtquot;quot; ex parte per circuitum ordinatus di'’quot; tur. Si uero nullomodo redeant,3tquot;quot;' tiara aliquot redeant fed non eert of''’ mero, inordfnatus nihil adqciendo^f pellabitur. Intercurrens autem habet perfedum inter ördinatos in^ pofitum,undea dicrotisac uibratisP'' rum ictus imperfedi funtdißingud^, Inæqualium autem qui ex minoreit' maiorem excipit,abf(^ duritiedicroquot;'' qui cum duntiecapiizans,quiexir3‘.

-ocr page 157-

ti^icurinJipdYÜi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çi

teminorem uibracus,üt in arcuum funi« buscumredierint Tremulushuic pro« ximuSjfcdcontentione caret totumque motum feruat Conuulfiuus amp;nbsp;ipfe mo* turn tOtum feruat fèd contcnt»oncm habent,qua à tremulo differt.. Cumuero atteriarum partes nonfimul moueri ui* dentiir,fed altera alteri fuccedere, ut un/ dæin fluminefolent confiante iduun« dofi, languefcente Ufrmiculares,ambcgt; tari natura £lt; tardi,aliter enim diuerfitas haec plutium partium percipi non poffer. Qtiodfi dura fit arterta lerranTcdn admodumparui ac languidi crebrique fint formicantes dicuntur, feu duri fint feu molles . Innucntos m quibus

f »*

f.

pats rcmotior à corde debiViores aut minores habent idtus. (hilntrolt; due. i. ad Tyrones ) circumnuchtes cumuttinque quafi in arcus formam idem coiitingit, namin medio mcliö* tes funt. V nus eft inxquaUSt inordi« nato communis myurus ictlicct.cum uèl pulfus ab initio ualidus paulatim uf-que ad digin contadumlanguefciquet tutnofdine continuo plures paulatim

-ocr page 158-

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Kieron Cdrdditi

uelut mans cauda in anguftamSi^^^ guorem definut,aut etiam omnio detit* untundecp ad priftinum ordinem KU^ tuntur.Duo etiam compofiti pulfusU^ bemens ex celen St^ magno,frequenS^ celen fiC crebro. Circa autem omnesc®' manes primas différencias aerfaturzf thmas at etiam Herophylus exift*'’’‘'ï uit. Galenus(p. de Ditt.paücap.s.ju^'*’ circa folam proportionem extenfio'’'® atc^ contradionis. Eft autem zythnquot;*’ comparatio ad ætatem, temperatur^i”' regionem, anni tempus ac reliqua co^' munium differentiarum tam etiam*''' ter fe. Velut cum dicimus ex Galeno/^ tiodecaufis pulfuum(cap.$.)fcnum^*’^ tradionem diftentione effè tardior^quot;' quinimo minor etiam puldiseff tum'’' riorac tardior, 5C ca quiete qua: dift^ tioni fi cedit quam qua: contrario**, Qiii ergo pul Ru hacc rctinent Uun’*'’^' uocantur, qui parum degencrâtaeq*'quot; fiproximèactatisaut tempcratura: m”' dum retinent Pararythmi. Qui mag? aberrant Hercrythmi, quiomniodH* miles nullam retinent rationêEcryd**quot;' dieüquot;'

-ocr page 159-

Ars eufdndi pdfUi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj

d^untur. Duodecim igitur generales funt pulfuum differentia:; totidem ad æ-qualitatem pertinêtium,quinc^ ad ordi* nem, communis unus,compofitidiio,a 2ythmo fumptæ quatuor, omnes igitur triginta fex

Caufç horum funt quæ quacrufttur: ipfç enim uel quæ ex illis (equütur funt praifcitg. Optimum ergo pulfumcuicp proprium feit e oportet.öimpliciter nero addignofcendum,utdixi, naturalem SS acquifitum habitum. Is ergo eft qui hæc quineg habent,utfit ualidus,incæteris omnibus mediocris, æqualis, ordinatus curythmus hominis comparatione* Dicebat Galenus fecundodepræfagio cxpiilfibus(cap.ii.)Nil perinde facit ad præfagiendum rede depulfibus acna-luralispulfus notitia.Ego enim quatum ex diligentia affequi de meipfo potui, cum nunequinquagefimS odauum an-numagam,temperamento fanguineo, nonnihil etiam pituita dominante, non mediocriter frigido corde,circuitum diz ftêtioni habeo duplum fexquialterum, triplo certe minorem,utconrradiopar ■ '

cum

D }

-ocr page 160-

?♦


KieroH.Cdriini


ijm àdiflèntionc différât, magnum SJ latiorem quam in prima tuiienta,utpæ rarythmus confUicn tic quam feniopt?' pior. Videbatur autern amp;nbsp;in paired«’ crepiro adeo magnus,ut in iuuenp n”'-norem fuineuerdimilefit. Hoccóntii’' git ablumptis fenio, ut reor, partibn? quaearteriam eircumitabanr, tamécK’” in iuuenta immodieè humida eft arterie' Parui igiturfiunt primo pullusodom*’ dis,ex ufu calore deficiënte, ex faeuka^ cum deficit, ut in profluutjs, cum opp!^ mitur,ütin attonito morbo,amp; cibonn^ multitudine cü impeditur inhisinlt;)f^ quibusextrema liuefcuut quamuisei’” ftantibus uiribus,ab inflrumcnto,«*”* durioreft arteria ut in fiedicis, cumbi'' mida eftadco utnon pofsitattoni.ü^'”* infantibus amp;.'a!citc, quamuis humidi”! arteria fi præma tur co faciat latioresp”' fus quo humiliores: Cum comprimé ut in carnqfis pucris ÓC anafarcajCUfj’ flatu: Demumcum in longitudio«“* flenditureo enim fitexilior. Exinag”'' tudinisdifFerétijs hæc prima icilicetP’“ funditas deficcre lbleLindeIatitudo,lt;k'

-ocr page 161-

KneurdtiJipiirui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|y

mum longitude,ideoque ualde cxkialc eft.Si ucrofacultas feftituaiur conuerfo ordine redcunt.Et quamuis paruus pul« fus pcfs it elfe cum roboremrjum.ma-gnus tarnen fine illo efle nonpoteft. E-adem ratione prima omnium in ufu ma-guitudo in quid oheß 3cquiritur,inde ceientas, poftcicbntas, cum^ redeunt confias'iumerdinem feruant. Crebritas autem ut tertio de caufis pulfuu(cap.i6.) peculiaris eft imbecülitatij ut uelocitas robon:(^gigiturindiRentionefit,pIut ïimumdiftentopulmonecontingit. Vt plerum^ nÓ ab ipfo folum, led etiam ab arteriatum oiculis in ambitu copia aëris attrahatur. Vtfecundode caufispulfuS (cap. ulQFitnanqßdißentio uelox,utcc leriter naturaliscalorreflauretur:Cótra* «ïfioaSt ut artères comprefsishalitus ih lequemoculis nonnunquam inhyemc inboni habitus gerulisexercitatis depre hendimus,toto corpore ante fudorê aut fimul effluere extrudatur. Igit unaqupep liai um eu adfuerit caufam docet,alteraß Quidênaturalêcalorëextingui,niaëraf-fiatim fubmimftrec,altera pter naturale

D lt;v abun-

-ocr page 162-

^S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HkronXdrddnK

abundare, Magnitudo autem utrifqH^ utilis eft : fed ß non fatiffadat, celentaf^ indigcmus.Verum cum illafquod nnti* rail's calor ob motum fumi copiam f^ flet, multoque magis pratematuralfe qui uteqdacurpoßulet,neutraquecel^* ritas huicnecefsitati fansfadat,ut*iec§,^ fiort curfus ac recurfus fed ne ulhbi qiquot;! efcatcogitur) crebritateiduero maxii”^ Hires atterir Öd imbedllitans fignum c«m facultas non tantum nee tarncd^ riter monere poteft ut fatisfadat,SC w*** fa c3 nulla interpofita!quicte uires cof^ fumuntur. Frequens igitur febribuspf*’ p ri us eßjno n ta m en folis,n a m 5^ qui lt;^ fu nuper fatigatifunttalembabentJ^^ fi contradionis cclcntas diflentionis^ï (eritate plus auda fit,hic própnus fa'’' cft putrido febrium genen,tertio depf^ (agio ex pulfibusfcap. 7. )adeó ut etia^ (naccefsionum inittjshoc difcrimcn^ breuitas extern^ quietis femper appar^' ^t. In reliqua parte motus amp;nbsp;quietis ah' quandorarioramp;tardior. Suntetïamnia pifeße parui, quibus fi remifsio fucco^^ ut Galenus ait,in ipfa accefsione moriü*

-ocr page 163-

Art curandipdrui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ,

1 tur.Raritas ucró magna fignificatcordis • nbsp;nbsp;terngcrationem aut contentorum,idco

' nbsp;nbsp;mortis magnum penculumctiam infa-

nis præfertim fi ex corde ÓC in febribus: calor enim arterig hædicarum proprius ' f“ contentórum autem folum omnium rebrium pr^fertim putridarum,at quç in folidis qualitas eft diuturnitate conta-âus neceflàrio augetur,alia no. In cphc metis ueró quafi alternans eft. Generali ter autem defedus exceisibus funt péri' eulofiores. intemperies autem in corde facultatesuitiant, fedeuidentius tarnen calida ac frigida in cordi uicinis Iocis:cae lidaamp; fngida fundiones folum,bumi» daô^ ficcane illas quidem, Vehemens neceisitatis indicium eft languidus pub fus qui uel nÔ in ambobus laterib. idem eft uel non perfeuerat ex opprefsione fit abfcelTusauthumorisin parte eadeuel luda naturæ cum morbo. Et eins caula co temporefundione non la eultate læ« fa.Plenus fuffocationis periculû often* dit: Vacuus imbecillitatcm,durus arte« riæficcitatem aut contentionem. Soient enim hate perfe quandont.quâdotp per

D s con*

-ocr page 164-

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiltron.Cdrddni

confenfum condngere,uelut in mf’'' branarum abfeefsibus. Sic amp;nbsp;mollis igt;’‘ fufo huinore,nonnunquamob affeóü’ naturam,ut in ædemate, au£ me tn brij'? in obfeeflu pulmonum,

Ordinatus percircuitum inmagm’ defedibus ut in intermifsionedecen'’' eft inordinato, adeo ut qui certo niw*f to integrum idurn intermittit lethall fit, qualitercunque autem fpatia duo-rum intermifterit in fanis repenoiwO* mortem nuntiat. Et omnis inxq»w‘ litas pari in remain ordinedeterior«!^ Omnis etiam pulfus inacqualis autinof' dinatus m pluribus m odis aut magis nc* ceftarijs ucl maiore lapfu,ueIperieiiC' rans dererior eft contrartjs. la leuibü’ lapfibus ordinatus in circuitu inordin3‘ tOj de in toto quamin parte meliord^ In fenibus præterea Ôd cacochymis ® animo mul ta uerfantibus, iratiSjtirneU' tibus,pulfus inordinati 5C inæqualcsd' tra periculum perfæpe funt. Inacqua* lis autem origo, ut fecundo de caufó pulfuum habetur, (cap. i. } inæqualis cordis intempéries,motus contratq, ƒ

-ocr page 165-

ArscurMi]ipdru42 f?

|rafum timore, ÓLobfliudïio uelcom-' prefsio, hæc à tumoribus,tlla à multiru-dme humorum aut fanguinis prxlcrnm lentorum atque craflorum. Inter* currens cum fiindione necefsitati non (atisfaciente idusabosnatura interpor nere cognur. Dfciotus quoniam incipiente motiim natura in fupenorc parte latera artenæ duriora ob ficcira-temuel tenfionem uelhumores craiïos aut C3rnem,iicl frigidiora ob cordis in« tempenem nel humores rardiora retra-hunt idum fiipmons, ut exiguus uide* »rur. Inde rcparatis uinbus amp;f ip-fa iefimul extendunt amp;nbsp;cum fuperio* reperfedum idum complcnt,utfecun-dode puifuum caufis habetur (cap.lt;. 8^7 ) Caprizans artcham prêter id du tam ac teniam habent.

Vibratus uero cum arteria fimiliter dura urgentem habent necefsitate, cui facultas ob imbecillitatem nixu quo-dam fatisfacere conatur. Tremukis debilem facultatcm arteriâ moUem gra-plein corporis habitum^raroep inueni-tui

-ocr page 166-

ffo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HW». Ordent

tur. Conuuinuusconuulfionctfl“* djciatfz.depræfag. ex pulf cap.u ) , Vndofus contingit cum remorari lt;igt;'’ tus uidetur inartena,atqueideófen‘*'* procederequafi facultas non to ta èr^^' one digitorum, fed aliunde uenlensp meet, palam eftautem fi hor contins^ ut^pars poft partem attollatur,moll^'’' oportere efle admodS artcrix tunk^i^ Si ergo praeter id uehemcns fit, fudo^^ promittit,ut fecundo de prxfagio^^^P s.)ex pulfibus habentur:fecus autem*^ becilles uires oftendunnfepeep afdt^ Cdeucophlegmatiam aut comitatuf 3^ praedicit. Vermicularisautem p^* plane imbecillium uirium fignu eft,P teritiep nuntius,immodcratis omm^^ purgationib. fuccederefolet, amp;: pid'^J nis corruptioniquxeximmodica xione orta eft. Serrati inflammati^ nesoftenduntinmorbo lateral! pa^^ inçquales,multû in peripneumonia^ minus duri,ut Galenus Quarto dep*^f' fagio ex pulfibus docetfeap.j.) ^^■’® entes fi eleuatis digitis uerfus cubitu refiftnuotur imbecillitatem in artern®**

-ocr page 167-

Ars cumnii pdrui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pi

, lum effe declarant, ideo^’minus pericu-il* li,fi nó mutentur afflidam cordis facub tatem. Itamamp;f minuscomprimendo,Sd !ƒ denuo ponquam manum amoucris ten i''' tadOjdifces anhæc uarietas etiam in mul ^ tis idibus perfeueret, ut defedu ex hoc magnitudinempercipiaSjquodfiafupe ƒ riore parte foium decurtatus fit uitio for ^ mationis arteriæ quæ ibi fe immergit, at ♦ queideóratóid contingit,acridcre (□= kt.Sicutlongior obgracilïitatem:n«edi-P écris enimpulfus quatuor digitis fühl’’ beitur. Circumnuentium autem ea-^ dem ferme ratio uidet. Mynueriim-ƒ bec(llitatêfignificat,atc|ï maioremcum p in unoidu tales fucrint. Pararythmi ^ fiad mefioremftatum fimpliciter inefi-’ nentboni funtunter fc ueró fi foium fint ” pararythmi, udut fi fenex xqualcm bail beamextenfioni côtraâionem.non au« )■ tem magnitudinem, malü. Hecrythmi-i* deteriores,cum pro miraculo habédum fic,fi etiam fimplicitermeiioribus fimiles

■ boni fint. Ecrythmi pefsimi,hxc ta* ’' men mala minora funt fi naturales fint ? pulfus. Et in longis morbis difficiles fa« ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na-

-ocr page 168-

(fl ^^'troit.CdrdMi,-

natfoncsn’n acutis I'ngcnna periculä^ nantur Et concingunt quandolt;qp f««** monitns in pulGbus,ficütinalrjs rcbü’i tJt in DanieleBonzizia Venerorum'i' gato,qut ex habitu acquifito quódeHj; CHS iietiïftum in tibia olim effet con^i' da tuin,pul fum contraxitmagnum^'' Iocê,adeó ut diceres laborafle üehcn’‘’ ti febre,cf3tcp arteria tenfa, SC tarnen^ Üdus fignificauit et go magnttudin^®'' ftentionis pulmonis paucQ aéris tral’^ tis ob duritiê,ficutacciditin humonf': melancholicis, fiCaedemate. Exhis3üi oblabonofam pulmonum extenfiof^ 6C non obfolutam cordi fatisfadioti^'’? tandem percunt.Poftannos igiturd'J ter tres pullus inordinatUs amp;nbsp;inaequ^i fadus eft, Af tune intra menfes qu3t^ obt}t;erat aut annorS quadraginta^^ Et licet gracilis habitus eflet natural*^ toto tarnen thêniograciliornulla C’^P? te,fed potius pinguior fa dus eft. Ma^ mè igitinequalitatesaclapfus pulfn^J ^cedunt à cordis affedib. principal;' aut p có(enrum,aut pulmonispcipuf^ croti inter currêteSjöf generaliter inorü'

-ocr page 169-

An curandi parui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;j

hati. Cum uetó adeó fiibtilibus ratio/ nibushgecóiyderano coftet/enfuiimcç præcipuoacumine indigcat, autcuidés fignumaut diuturnum, aut multiplex, autaliorum generum lignis fociatum ef feoportet, antequam dc futuris ftatuas, multo uero magis antequâ pronuncies. In uniuerfum paruitas,crebn'tas óf à na« Jura morbi aliéna qualitas, q? in omnib. ^nis accipicÓuenitjfufpedaeiïe debét. Quoniam uero medici fæpe dubitât,an »ger i€bri3t,qu0d uentriculi afftdus ea rum maxime inuafionibus adeó fimiles tint, ut Galenus in libro de pracdidlione ad Pofthumö (cap.i.)diucoadus fitpul turn Antonini imperatoris examinarc antequam pronuntiaret ipfum febre no •aborare. Vctriculi enim attritio fiexcru “l^^jbus fiat,läguidos parues amp;nbsp;tardes f‘licit. Si uerofacilitas etiam imbecillis lUrcbri etiam fiunt óf nonnunquâ inæ ^ualcs^ Sed fi à mordentibus humorib. tnfcftet.femperfuntinequaleSjCeleresÖf ffebri.Vnde fi perfeucrauerint fpeciem pertufa arteria,Sf fubftrate arenule præ« quot;’öigt; Ut quarto de cauns pulfuum ac de

-ocr page 170-

*4 * tiicron.CdrdMt

depræfagio habenturf cap.25.SC^.JSp in concodione ciborum magni, cc!cf‘, crebri^ fiunt. Manifcftum cft igitur q* muleis modis 6C initijs 5C increment^ bnlium accelsionum ex uentriculi a®^ dibusfimilesfiunt. VerSdiftingiiüp^ prium illud putridarum febnn fignU'quot; iam didurri.quoniam contradionis^,'^ leritas magis auda eft quam extefio'^'' etquæ circa uentriculum percipiunt^/ In doloribusenam pullus quoddam'j bent peculiare difcrimen ab anhehW“ dolorin partibus fitrefpirationi ptf^'^ tibuSjUam cum pulfus quia fit à uiw*!, cultate ( modo non exfoluatur) nd^’^j creber aernagnus etiam fi't,refpiratio’ tem quia pedus doloris noxam fc^j tametfi eeler SCcrebra fif,parua tarni^f'

Refpiratioenim nonfolum fig'^^' eftafPeduum cordis SC cerebri fed boris facultatum eorundcm,ncc nó^^ fa potens,ac etiam falutis ÔC mortis.*quot; deefficacius denuntiat: fed non tam^ , adè diffèretiæ illius percipi pofient.^quot; uis amp;nbsp;frequens fi uel paululum P^f^'^^^

-ocr page 171-

Ardeur Andi plirud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

ret morbern inftarenuntiat, Frequens oftenditlocarcfpirationis obfidcri. Par ua amp;crebra dolorem in partibus reijaira tioni pertirtentibus,pauiitati enimcre-britas fatisfacit. Magrid 3^ rara in acutis ex delirio Col urn fieri potettHed non ex omniraritatemagnitudine cotnpenfa* ta.Magna non dicitur,quod mulcum pc dus attoHatChocenim pulfuicoriuenir, in quo quantum attrahaturpercipi non potefijnamid nevefsitatisefiamp;^libéró-rum infirumentorumindicium ^ed cum aëreopiofus infpir3tur,autexlutflatur» C^andoq; enim inter bas partes, ut etia in pulfudixirnus,mul turn intcreft.Com paratio uerö inter illas enam rythmus di citur.Multunietiatacitadrefpiratfoncm intentio ammi, plufquam in pulfu.Om-nis autem Içfio etiam minima reipira tio nismorbinon materia: impedientis ui-tio nonfine magno periculo eft.Eftetia jllud confyderatione digrtum,quod Ga knus longam magriam eftè putat, cum ütriufque meminerit Hippocrates, fed ^u« tarda eft Ô^magna, loga dicitur Ma fina enim celer efte poteft Ô^ tarda, bre-£ uis

-ocr page 172-

es


liieron.Cdrddni


uisAUin monentibus. Breinsergoce'' lerfiCparua. Septi tranfuerfi hcdicænj' •cqualis uaria,Ô^ utHentis,cuius cauw cft motusimpotenti3,iit (exto Aphot»' morum( Corn î . )Et fi in febribusho^ accidat, autprimæ nanum moueantu'^ iethifcrum eft,inquit Gaknusfi.Dd®' cis, ca.7. ).Sic etfi cum fono glutiat P3^' cis enim taies operationes indigent,**' contra uoxnaturalis, quia multis «*' de bonuin fignum eft.ObmutefeereiJ^ circa morbi Knem lethaliisimumt^^'

Excrementorum uerô ratio unat''’ fcilicetutdixi, quodfecûdum natural” fint incolore, fubftantia.odoreÔifigæ ra. Figura, ut qux confiftere nata fi”'^ fintleuia: odore ut proprium folumt^ tineant: nam fputi nullus eft : fubftan”’ ut fit mediocris,æqualis,coniunda P”' rus color albus eft,fubfufcus,Sangui”^ hæmorroidum fubniger: uteri darus®^ albidus:feminis ut puris nitens amp;^ g*^** dinofum:ftercoris oblcurior aliqua^f cortice mali punici urinæ ut fterconV ■ ob fubftantiam fplendidior,fimilifiplt; ticeac pakte. Hypoftafis «taur«fc^J^

-ocr page 173-

An cur dn di pdf ui^ ' if Muci plumbeus pcrrpicinis.Tnomntb. detetnmi colores, ni'ger,uiridis,amp; prêter natura liuidus,ar fine fplêdore prêter na turamfeinpcreft. Niger autem colora-deó malus eft,ut nonlolö in cxcremëtis, fed parubus amp;:ueftigns abominadus fit. Semper autem extindium calorcm figni ficar perispeetiamincêdiö:liuidus ex-tindionffufcus inccndio propior elf ui ridis amp;nbsp;ipfeab utrarp caula fit. Pus à fa* nie diftinguitur, âd concrete fit çquale, amp;nbsp;minus foctens/cedi^ coloris;nâ fani-csualdefcetet.Pusetiâçpcxfanguineco creto Ht,ut in magnis abfeefsib-nô adeo cadidum efi,ut quod fît in ukettbus, ex humido ianràmêbro mutato,hpccpdif‘ ferentia ubip conuenit. In Iputis quoep amp;.' urinis multum interefi dignofcerCjan quod mifeetur fit fanics,uel pus,aut cor-rupta pituitarquippe pituita lenta ma-gis 8^concrc?a in aqua agitata non folui tur, crudus humor uix:cuniqüe abun» dauerit inurinis, dm perfcueranspituita clfqUvï etfi fignum corrupti mem» bri non fit, caufa tarnen fit in moiliori/ bits corporibus, uclfiuriginem pariat.

-ocr page 174-

lt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uier»H,CitrdMi

Sudof autetn cum fit natura wring ß®^ lis odore, non Fœdus fed callidus toW corpori cömmunis,fi foeteat malus:flgt;'' fuperiore tantum corporis parte,deten' or.fi frigiduSjpefsimus.Si infacie tâtutfi refblutionis uirium fignum eft. Collis'' tur paruis uafis ftrigilis forma. Si pof' dus fcire folum cupisjineis intcruÜs^^' tim cxcmptisexplorabis, exciperefoRi adhbram ufcp.Aequalesfempcr fp«’‘ alutfeceflus, malum. Finesqueinm«^ dora definentes corrupttonc fignihe^’' (a.Epidem.fec.ï.S^ j.

Vrinarum difFerentiat,uthiSpro^' emplo utar, principaliter funt quinH«' dm.Subftancia tenuis SC craflauraffaquot;’ ueteres earn quae concrefcit appellant fed nos earn in qua digiti ex aduerfol'' cet elara fit non uidetur. Colcf^ queus, albus, pallidus hi dtra natura») ultra ruber,croceus,uiridis,fufcus,nig^f’ liuidus dilutior naturali fed fufei par''' ceps,naturalis SC qug ab Hippo crated ne colorata dicitur, pallida,palcans,n^' iia,fulua. Contenta naturalia St ter naturam:n3tur31ia,pcrfpicua, ni«® le®*

-ocr page 175-

ArscwMiIipdrud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9 .

Iæuia,com{ forma, æqualia.auvcic^ colo risinimo cum perfêuerant.prxfcnû aut proximè futurâ amp;nbsp;ftabilcm fanitaté nun tiantan ^Iba hypoftaO contingit cûfub tnorbi fine mutantur,repente aegrû mo • ri,uel quia altjs partibus abfoluta nô cft, uel quia non indicat,uel quoniam morbus mutationern poftula t iuxta tem po« ta,Semper autem contenta quo abimo funt rcmotiora,eo finem morbi magisdi ftareoftédunt.Quæ uerô prêter naturS bunuadfundum defeendunt,ut furfur es, bquamæ omnibus terme détériores, maxime fi carneis frufiis afsimilentur,farû «a pituitç, quàm multi fi tenuis fu pro bypoftaU habend arenulaî a chuiulmoquot; duQuoniam uero omnia hçc qqe ad ua fis fundumtandem defeendunt duphei *« proueniunt, aut propter ui m morbi, aiutfumfggxonerantis naturae figna, di« ninguere oportet diligenter, quomodo proueniant.cum in uno falus3in3Hoinz gens pcriculum,aut mots fint copfticu« ta.Certumigiturex morbi aUeuiatione f^numhabetur,turn fi poft cotftionem *daccidat,2lt;fi quæ excunt cruda folum

£ } non

-ocr page 176-

P« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieron.Ciirddni

nonpraua funt: etfi alba fecunota, Urina tnulta,ctfic)fo fcparatur.Etfia^''^ cusfittalia mingcretutifsimum eft. ^^^ nulæ ueró, mfi m afleâibus renum 3^' ircficje nihil demonfirant timenduni:'-' hisautem tribus conditionibus fiun^' rinç,quf crudç aut codæ uorätur.N^'J cum codi a urina fit, quaefubfiantia^' mcdiocri colore bono, Iiypcftafiqn^''’ dida cft,fcqufturut uel una hammcoj' dinonum déficiente fit urina cruda. ft pi cm modis palam eftpofle deficfijj f'i'icer trifanam,una totidem duabus^ minibus fimuJ. Verum in bihofistd' } otibus,ac morbis fi fob défit Iiypoß?' is,nee fit mala.cxperimentum efio’^''} maxime ingracilibus corporibus.noai' fe cruda m Km per. Fitautem excita’’ Cl uditas tribus deficictibus ex toto co”' ditionibus,utfi tenuifsimafit abfe^coa* tentisomnino,3utquafi atomis uagâ”' bus, quæctiam peisimaefl:, colore a”' tern aquæ.Tot ueró gradibus conting'' à fumma cruditatc.ucl numero condiO” num, uel carum magnitudine recedef”' Porto cum amp;nbsp;à mcdiocritate fubßann^

-ocr page 177-

Art curdnit (utruii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 9f

Choris at didum eft, bifanamliccatab-®‘*p,Slt;ntra amp;nbsp;ultra, manifeftum quatu« Ofnen prima genera crud«tatis,non ma« 8”’fudinc,utleptcm modi,fed narura di •tmâa Crafla rubra qu» in febribus (an giiineisamp;mdanchoficis apparerefolet érafla alba qux minus mala: Tenuis ru bra quae periculofaeft-Tenuis alba quæ longum morbum nuntiat, aut ipfius pri tnutn initium. Et nihil eft quod adeo filas mutet ut cœnæ abftinentia,quç ergo obidcoflionê non aflequûtur,morbos dccernunt infanabiles. Multa urinagene raliter(ecuhor,pauca etiam præter fup-prefsionis periculum, fecurior in humt« dismorbisatc^eorporib-pauca inficcis. Turbida qclarefcitfinêmorbi fignât,nâ aut corpus purgat aut colliquatur.C^ig uero turbida manat magnitudine ineen dijoftêdit, perfæpè etiam lethaÜs cftac imminentis mortis inditium.Et morbis peftilëtib.familiares. Etdeterioreft poft inifiö morbi qua fi citoapparcat.Deteri ’ or uero que dö inchoat,maximflcnim in cendiSaprçcmitem morbSfignât.Cla« ra que concrefcit initiS codionis oHêdit

E iv muP

-ocr page 178-

72 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron çdrdiüti

milita enirn pmgiicdo etiam fine fng® reconcrefen. Qii^e uerô concrefeit t**** bidacum efictnipnêfuturam breuif”* Hat,naturalem enim calorê ob igneiH^' bementiam euanuifië déclarant.

Circulus c(i fumma pars urine q^^ in continuis febribus (altem obdiK^*! brachio Iniidus autfukus ^utuiridisu^' (NicoIusbcrardiautoritate)turbid«s’P parct. Et quo ptofundior elt periculo“' or eft: nam calons innati extindion^'” fignant, Fætor præfertim magn*^^ aut peftilentem morbum aut ulcérai^ meanbus decIarat.Spuma in ambiiup*' tuitam in cerebro, in medio pedoiA qupdiumanetlentamftcrafiamjCroCf’ autem morbum regium, idem dcdai^ Iinewm Iinteiim fi in ea intingatur auth' terx çx ca ebartæinfenbi poßint^iuxO coloris paturam, ut nigra inlienismob bis, quibusin cafibus turbidçurinae^i confufç non funtadeô periculoQ.Con* fufam uoco quæ non elaratur. CoA paratio ad naturam, morbum, caufami fymptomata,tempora morbi. Velut^ (ud: urinam tenuemerudam^^quidiU',

-ocr page 179-

|lus minguut fi caetera ut in conualidu/,( ds indicia fucrint in his abiceflum ad fc« lt;« des infra précordia expedarc oportet: lt;lt;nbsp;'^t’nquitHippocrates (a.PrognoCtex. « J gt;)Vbi Galcnus exponcns ait: Frigida et «crafTaamp;jnuniuerUimçontumacia ab « feefsibus indjeantur infra fcptuni tranß .c uerfum ob uirium imbccilhtatemiad car « nes glandofas uiribusconftantibus.Sed « h teniiiorfueritamp;articuUimbecines ad « dlo^tcnfus mediurinam ego infants ie» « forisüitiuminfanabileportendere ani» «t waductti. yitimum eft fecelïusïSC « plerun^ mutatio nifiad malumfiatno t« •olum in bis fed in alqs excrementis bo- « na,undcillud Hippocratis fecundo Epi « oemiorum ( fee. j. ) femper squales fpe- « pealuifeceflusmalum.Innnnistamê co O'^emamp; fubfidentiam manere oportet ‘non décernant. SuntS^ qui conerctas ntWasinfpiciunt quoniam longa cofue tudineedodi funt. Sed neep de his neep P^t ignem redudis nec^ ante prima ho« tam neapoft fextam exadumiudicium ^repoltümus. Parum etiamadrao*

E î ex

-ocr page 180-

î'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;weron.driiw,

cxmstcrh pendeatmorbirs autmaten’ peflilens fit, uelfi in abfceflu continet tur,uel in concanitate,aiitlococxangiiit nei m mefarxojucilocoah'quo nobil*^ re, uel in uenarum ficcitate, uel in act®' fionum inirtfsjuelin febre exulcerçu^' j fi renes aut uefica uitio laborenMidfi^:

liquid fumpient quod impediat.Feri”^ fcmpcrenimin bis urinac fanis fiiiiil‘’ aut crud e quarti generis apparent,d . liai um ettam gen ere funt quæ matent . morborum non concordant: ut con^' » da urina paucis poft diebus à quotidi’' ne initio. Confiât autem hxcdoânquot;' non fecus ac generorum cognitie af'^ quadam mirabili quae fcriptis trading’' quitmam uidebisurinas perquamfin’'' les fimihbus in morbis atq; corporibü’ au^ ætatibus,quarum altera certumt’^'' tium,altera falutem breui decern et.Sff' pta tarnen ad exercitationemhanc tut” pulfuum,excitant medicum ac dirigé'’' præfertim fi abfoluta fuerintqualia qu^ nos de urinis edidimus. Inter urine a'’‘ Öif pulfus prefagia hocintcreft, quodæ ritta magis de exituac materia morbi’?

-ocr page 181-

Art eunndi pirM, ' yj 3tcat pulfiis de morbo ipfo atep çgrotan ds uicali facultate:Pulfus etiam li unoex Uterebonus eft,aut quandoqp b onus fa lutem fperare dccet :fiaütunaurina ma la fitintcr multas intcritum expeciabis. Part urn uerdquæeducunturnotifsi ma cd fan ^uis:p uenæ fctfltonê ex pedi* bus en aqua,exbrachiis ettâ fine iUaefflu creGjlct.lna’griscorporib.nonpeifedè tuber Öf rarduneaqua apparet, plurima aqua ut in afeite ad tebres etiam acquaf» eunepfluxionesparatos oflcndir.lnfpi* cereautem oportet colores fi praui fint: optimx enim urinx fimilis eft fedobic/ étufanguinis uiridior apparet. Sanguis uerö fuperius rubct,ac ad candorem ac-cedit, fedubiep cumfplcndore,prauus eft albus uel citrei coloris,deterior aureus,boe peior uiridis Óómaculofus,dc-tetrius niger: corruptionis nanque hæc omnia figna funt. Procedente enim fee bre cum candidus euadat,indi ciü eft nö ‘ nbsp;nbsp;cffetalëobpituita:c5 tarnen in fantsetiâ

inueniat.tranfrnutationê ad propriS ge* nus p feparatione dcclarat.Hçc aût cor/

' tuptioncm precedit.Deterior aötminus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(plen-

-ocr page 182-

f9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niéron. Cdrimi

fplendens,pefsimus qui non concfc^ï'!* Vtdi inlac Sgt;i. ut bætæfuccum, hxcftä' tim mortua, reliqui dm conflidati, bui; wfrnodi colores in fa triune co ereto ü^ niß in fumma fuperfKie fnuenirelif^'' Qui flauus ferme eft acmultum fplö** detexarteria cum impetu magno cd^ dus eft,quarcficum tufst retjciarurfpi? mofuf^ ut,ex ucnali arteria prodit/^^l“ uomitu nifi exuberet nonmagnop^f** culo qui fine impetu omnio exit autp^] uo è brachio uindo aut parum Éinet, quoniamèuena non ctfluxit:3''' in iuuenibus defedum fpiritus dcclaf^'' r C^n uero è naribus fponte flut^è reg'*’ ’* nepartis affedæ fluere debet. RubrifJ' quot;nbsp;tem ftilla (anguinis baud unqiiam «y ” fluere uifa eft m morbo exitiali inq'quot;*

Galenus(i.Epidem.par.|.Com.is)fpl'’’ etiam fanguinis exitus copiofus ac pt'' feuerans certifsimum (alutis fignum^^ quopiam fic omne genus humons e^quot;' cittenuem craftum(^,amp;cuicunc^ mul« tudini fatisfacit SC citra omnem noxai«» commune uero habet cum tranfmut«' tione,quod etiam fine codionis fi^

-ocr page 183-

Art curandi paruit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ƒ

itno 8d cum ualde mails,ut primo Epide miotum tcftatur Hippocrates(par.v tex *«l*)«grum feruare perfepepoteft.hoc ucro contirtgit in afluctis, amp;nbsp;cum mate* riaànaturatiinciturquoniamfluit.Vn-dccumftatusinitiumfueritetiamipfuni mittére conuenit,ó^ ad uifcera ignobili-oratcüeilcreacderiuareut inmala crifi» Terminus autem educendi ianguinem eft muta tiö in calore, uel impetu,ud pul fu.Haemorroides autem fedioneuengfi prouocentur funt inferiores, fieffluant ÏirxletUant à pefsimis quibufeuneç ma» is,ft erumpant ettam libérant quemad-modiim amp;nbsp;in uirginibus cum primum menfes apparent.

Signorum autem minus generali-um,amp;quxetiam propria lunt uni mor-bo, exempla fint haee V entrem explora-musnonfolum ob tumoresS^ dolores fedetiamtenfionem,palpitationem,ex-, tenuationem atc^ duiiticm.(i .Epid. par. ■ nbsp;nbsp;ï.com.19. Quod fihypocondtia furtum

trahuntur inæquahter cum tumore ina-

, cutis abficni,imfignificant;fiuacuai!V Hammudoaem fepti transuerft quam de li«

-ocr page 184-

78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlicron.Cäriiini

. linumfubrequifolet» Sipalpitanffi^ bationem uel dehnum. Confcniuquot;* qiioque obferuare oportct.uclut peu^,'’' ns cum gcnitabbus membris genity uentneub cum, cerebro, corde, colo,gt;^' core,planus pedum.Vtcrtcumcerebi'ö) corde, pulmombus uentneuio, colio, f® xendicibus, renibus, ma mm js ; cereb® cum uentneuio, fcnfibusque praferB'® oculisauribufqueacutcifsim: horumlt;’' trim um cum cerebro, amp;nbsp;uentridilo,^^ oculorum inter (cfimiliteraunu:Ieco,B^ cum bene ÔCucntriculo: ueilca 2Cnet»® faomniacum cerebro: Renum cumt®' tius corporis:Et exuperanuæ,ut natu’''’ exteaauo pro toto corpore,ut inquitA' uiccnna: Cüiieroapparueriturinafigquot;* ficans, febrem continuam SCpulfusf' detur quietusjfebn'scft peftilês, aiitf'' ualdecraflb humoretcotraria rationed* phemera. Afsidua etiä excrem entorûlt;^^ prauatorS effufio fignibcat corrupt'®' né leçons aut pulméus.Et fi fol um pl”* ra fint penculofa tamé.Qiiæ uerö crud® effluut fine unbiateuires débilitât Ólit’ 10 fignu funt. Vermes etiâ nudi, magn'i

-ocr page 185-

AncurdndipdTu^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79

ct,coleratiores,uiui per initia ex ore pro ^ d€ûtes,ucl in fine cum dcbifibus uinbus d pefsimi'.fi uero conftantibus per mie* ,, riora cum excrementis amp;nbsp;præclpuècx d medtcamento,bonum^naturahs cnirn ,, facultatis robur indicar, ct materiam ef-^ (e benignamjnquics maior quam pro 5 morbi rafione fit ob acres in coideh r-i litus. Contyderareeliam oportet mor 1 bosadmirabiles,6lt; diffetentiam etiam li 1 milium: ueluthyficrtcus 06 cum comia, 1 tiaU amp;nbsp;cum lyncopc conuenit’.duplex j cnirneft, utGalenits ait (De loeis cap. , Ç. ) units in quo lenfus £lt; motus, fpira-. no ac pulfus intercidunt, extremacp fri* ( gennAlius in quo fen lus manet,fed con , trahuntbrachia Slt; crura cum difficili fpi 1 ratione, 8lt; animi defedu. Generale i-. g,itur n^num eft,m enfes aut femcn,ut i n ^ uiduis,retineri, aut quod rarius contins« , eithumida materiam eb defluxiffe: ficut 1 cd refpfiationem IçdiJinqui animo,nuV , lumqueueftigiumaffedus tehnquucce 1 la tarnen non funt. Certaautemnon ^ ^enetalia funt, fi uterus ad lams, ud j luptacontraâusVu, Slt; fibula inftatur:

-ocr page 186-

90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itieronxrdddnî

amp; n materia per uuluatn effluente foW tur afledio.Érgo certa cfle déclarât «Siones,fed non omnibus conuchiui'5 generalia quia omnibus conueniu^' ' défini non effeaffediones déclarât pria (ecurifsima (untquae Si adcHc*^^ fedionibus neceflarium eft, Ôdcut^î guntipfas efledéclarant, cuiusmod‘^ in fccundo hoc generefi fenfus maii^^ 6Cab affèdu libera ta meminitpraïttt*', rum cum id comitiali morbo, cui mèfimilis eft, minime côueniat, con‘'^z hyftericamefleaflredionem,liquetai'*^ quod excerto atcp generali figno p*^ prium coflatur. Sunt amp;nbsp;morbi adm*^ les hort genere,culusmodi fuitisqf‘^, nieli Bonriciocontigit, qui cum lt;•*’ rum morborum efiSgiem prxberct,^^ triusfigna acuices implebeac,ftiit3tJt^'' huiufmodi: De odaua lahuart) annlt;^ D.L I x.fpuit fanguinis ueftigium piti“ jj admiftum,fequentidiefanguinemn’' irtus,perfcuerauit tarnen fcutum cru^, tum,indiefcp augebatur: Difficultas«) fpirandi intendebatur adeo utaüq^'’ nodes per ui gil duceret,nonnunqi'^j,

-ocr page 187-

, MteunnUpdruA, it lt;Ïormicbat,utea quçdecima di'ei fuceeß fit.lnterim ueróeum hæc eflent fignaaf-pulmonis, fanguis amp;nbsp;merus 6fcopi ofuse naribus perpemo fluxit, nee tuGlt; fisuUa infeftabat,fed exeitatafolucum excreanone emitcebatur; adeó ut deflu-Xioriemàcapiteeneexiftimaremus Du odecima menfis prêter (putum cruenttx, pituitametiam multam feorlum ex pint Digram non profunde amp;nbsp;finefanguims ^eltigio. Dubitabamusanècapiteôf ilia defcendiflet lucemçcç fumo tinóa effet. Eadie tufsis leuis inuafit,( piradi dif/ ficultas maior,auóumt^ eftiputum,ó^ msgis cruentum euafit. Recordabamur Pythionis quifputauaria amp;fubrubra ex puit ex defluxione coaceruata,ut Gale» nus exiftimat fed res aliter cefsit, node emm qnædecimç feptimaediei fuccefsit lotus refrigeratus eftjudauit anhelRus uox intercepta. ABumpto antidota diamofcho,incaluit,dormiuit,ipirandi difficultasimminuta, atep ita per toram decimam nonam diem melius ie habere uifuseft,adeó utbenèfperare cœperir, ^Um ab initio motbi animum defpon«

F dilïet

-ocr page 188-

li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieron.CArdtitii

diflct fcmper fequenti node utgilie/p'^ randi difficultas ÔC prêter copiofum^''' cnrumfpiitiim,nigram rurfus pituiWiquot; cmifit.Öuobus fequentibus diebuso*quot; ma grauiora farda, non ramen irautri^' fperatafalus uideretur; die uigefimaf^ cunda quæ fuit finis quartædeci m^ m®^ bi,circa meridiem defundus eft, net ai*' tea réfrigératus eff. Pulfusut antewa*' bumfecundacpulfationis tempus ad^i*' midium contrahebat, ita tarnen urd''^ turn pulfationum circuitu naturalf*! quanti tatem retineret. V crum poli dr® mam feptimam dié hoe magis frequ^ tauinnonnunquametiampropemor'^ (ed paruo tempore perfeueransadn’' turalcm ftatum redibat. Vrinafûmp^ iifq;adundccimam morbi bené coio2 tf,^ cum contenus mediocribus. A”? brrrctdirficile fuit perpenderc,nifip7 earn dietn ob acquifitum puirus,u(3li^ dixi habitum. In fputis nullum pus«''' fanies, fed fola pituita pura, autni^ autcruentaapparuit. M ira b iI e igi11 uiif acapi te cruor emanaba t,cur perierit^ß* puImonCjCur fine tufsiî’eur nulla fanir'

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curfli'l

-ocr page 189-

An curandipurud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, «j

H nigfapitufta abflt;^ cruoreï'fiab utrifepi qux na caufa tarn potens in duob.locis adeo diftantib.uenas fimul appertre po« tueritfeur etiâ nee pus neefanies apparu entCeur cSiacuiflet decimafeptima die ut mortuiis,mortë ad uigefima fecunda ( diftuleritCuoIui diflecare corpus, memi nera em duos alios fimili morbo inter« ' tjffe,(ed cólanguinci noluerut.Puella nu ' P«annGingreflàdecimû,cçpitlaborare cruris dolore, ^uidebat ex inferiore par tcadfuperiorê afcêdere,poftuenter du« ruit,at(^intumuit,utin hydropefub ter« tq mefis initio fublata duritie,ac m agnt-■ tudine,cu bene appeteret ac dormiret. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ •■atio,nec pulfus multu à natura-

liftatuuariaret,cœpit afsidiièdu uigila-1 retattollereuentrêfermèpalmi maioris . magnitudine, c5 ftrepitu quafi fingultiê j nbsp;nbsp;tis in fletutaudiebatur autem in uStriculi

regione fonitus quafi utris aqua plcni aguat{,memoriamlt;p amifit,ut neema* trem agnofceret. Dicebat tarnen fe fen-, tircrempugni magnitudine que ex uen treafcendebat: amp;nbsp;cufamefceret, ad guls y nbsp;nbsp;ferme uidebatur peruenire, 0^ ita eâ ue/

tl ^3re,ut nifiprotinus cibum dedifienr, h » earn

-ocr page 190-

.«^


liicron.Cdrdttni


cam cflet firangulaturaiMirabamtif^; 'temquomodo tanti motus afsjduit’' tamdiuperferre poflet.Qindam adp^' pitationem lub pen'toneó,qux fip^^ ueret,dicebat Aulcêna( 2.bCa.i8.)q^,j comitialem aut mdancholiam huo^. referebat Mos exißimamus efiefle^^'J , âccum,quia cS difficultate fpfrandl'’*J laborer, eundem patituraffedlumq^^'’ qui flent uehementius puen’ uerbe-’^ Indlcioeft quod ipfa interimdokreKj perfe reftatur, quamuis interdumo'' laborat,rideat.Suntóf cranlmutatuy etiam mirabiles, ut cum colica in a*^ tirn 0^ refolutionem, quod fæpe fit/f’ mutatunCuius rcicaufam dum der«'*’ lutioneloquitur, multis uerbis alsig^ re conatur. VenTsimileautcm eft, o'b_ lorem debilitatismembris exangLH^”quot; lecoreop concalefado, cuius indiW. cftfitis,trahi materiarn per uenas,atq^ inde propelli adloca infirmiora, hu® riq^familiaria.

Prognoftica igiturfigna fanitatis^ ' mortis,turn uigoris morbi, quem piÇquot;,. uilig nonfolum a d medici gloiianH''’^^

-ocr page 191-

hncurdniUpdrud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8ÿ

inmpertinetjfed eftneceflarium ii

etiam ad ægd ßlutem, i morbis qui ex mate* *^lt;a pendentfi.De crifi cap.i^Jquipluri-^gt;bint,acmaximecelebres,exnaturalis ^cultatis opere fumenda (unr.Nafi ini' ftraturperuertituiueab alieno calorene thaliseftjfinautc impedituraut abrum-Pgt;tur,diutiirnus Temper, nonnunejuam* ttiam difficilis eft morbus. Vt uerohæc dignofcas,tria animaduertenda propo* nitCalenus, primo EpidemiorB, uires, niorbutn,fucceftum,hacc autem ex odo generibiis quibus fexdecim fubijeiun« tur rpecies,Hippocrates cognoTcere do cuitfpar^.co. i.)Febreacuta, cerebri fym ptomacibus,mala fpiratione.uigilijs, de linOjConuulfione uentriculi,fitim ft^ xai W»linguam.Qug excernuntur urinam principaliter,fanguinem,fudorem,deie« Atones, uomitüm, nonnunquam fputa, I bypocondria,extremitates,0C dolores. » in horum fingulis tria confyderat, Tue« ce(riitn,comparationcm, dies: Archige-f nes pulfum illis odo generibus addidit. [ Vires ex præteritis fi puerperafit,fimcm L Jtutnnobile, praccipue cerebrum natu* A . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F J ra

-ocr page 192-

Hicrott.Cdrdtini



ra aut cafulxfum fit sob id magni uirin” facile pcreunt.EtquibUs offa circa cd deficiunt,plerunque quafi repentem^ riuntur amp;nbsp;morbis quibufdam familiaf’; bus per interualla Iaborantes;detcriuJ’‘ perpétua,ut ueficae lapide. Si ex eorud profapia fit qui parum uiuant.Si fflul'’ licnere ufus u t. V t côtrà paucis uti cibiSi amp;nbsp;impigrum efle ad labores, ut fextOy' pidemiorum habetur (par.4.. tex,«) y ctiam pauco potu amp;plurimo fomnoA gnum eft amp;nbsp;caufa roboris uirium.M^ derc etiam diligenter, cibisep crafsief*^ uefei, inter caufas roboris uirium recti’ feri debent.Pracfentibus fenes, infant^ debili hi cerebro, utero gereutes, taM® mala temperies, cacochymiajcorpo”’ grauitas,fanguinis paucitas imbeciUi” ris. Exfequentibus quodinediacod'’’ dè ferat,8lt;cx ea behè dormiat,excibis^ , nimuires manere incertum fignumP?

fepè etiam damnofum. Quantum üdquot; uires pofsintexSpIo Hero typ 1 tertio*^ pidemioruminteUige,is enim cumd^ disurinisac multispefsïmisfignis,n® famen lethalibus.cuafit hocautcmó^j i » - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Will

-ocr page 193-

Arseurdndipdfui, 87 , to,5lt;^feri’ata uidus rationc,amp;fada tran ’ fniutatione,aut copiofo fanguinis cfflu-' nbsp;nbsp;3£U. Ex morbis, inter febres accutam

!' deJegit memor(ui(4«Aphoram.4}gt;) Fe-i bres quxcunque non intermittentes, tertia die maiores fiunt,magis pericu!o« ’ fe: quocunque autem modo intermi-ferint periculum abede fianificatun ex-’ dufit ergo intermittentes a lentas. Ka» ' turnautem peftiferae totogenerelethaz ’ Iesfunt,qu3c cum abfcefTu plcrunque, nifi abfeenus fit in locis ubi uenæ fedi-' onefoluipofsit. Tertium genus,G non ■ excruditatibus amp;bile,una materia con-' flata'efficiat, tametfi a bik uehemens, j à cruditatibus diutiirnum, raro morti-1 krunieft. AtGcxbilcfimul, acetudis ' humoribus coaftet, fic ut una materia * Gt.pefsinmm genus erit: ut Galenus te» ’ nbsp;nbsp;ftatur.(i.Epidem par4. Corn. ip. amp;nbsp;2}.)

■ Tria enim mala bilis facit, ritim,«eriTW|/, J Ófuigilias. Crudus autem humor im-’ pedit codionem, ut necefTe fit iudicf-gt; um fieri ob uehementiam lymptoma-' nbsp;nbsp;turn bilis SC ante codionem ob crudum

F 4 hu-

-ocr page 194-

«8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HteroFi.Car^Zaw

crudum humorem,talecp lethifenim «^ autfi paululum materix diGundacfi'’5 aut uires ualidxcumreadiua.ExfiK^‘^ fibus fi uincenris nature figna app^ff anr.falutare eQ,hacc autem quatuor.cP” colt;Qio,ordo facilitas,8C remifsio. Coi*' codio in urina etü tennis fit fubfefl' tia,at(Ç fine contentis,faltem fit boni^*’ loris panel enim nbi talis perfeucrauf’ rit pereunt,nt primo Epidemiorum h^* beturfpar 5.com, 27.}nam amp;biïemexc^' ni,ó(^ quod mains eft aqueæ fubihnt** commifceri, effîcacicodione declare’' Ordo,ut diebns decretorqs infignesfi^‘ mutationes, amp;nbsp;aliqnibus præcedêtibli® indieqs, nam quandoc^ praua, amp;!miil'‘'‘ tipliciter excreta,3lioqnific tarnen bonquot; funtfignum Si enim fequatnr aUcuiaiiquot; aut concodio, magni roboris eftargquot;' metum.utibidê colligitur(tex.2ï}Tun' fifenfimderinetuclutad Iienê,'di' exhquot;' nead finiftrum inguê,indcad finiftraiquot; tibiam,ni de Horophonte narratHippquot; cfates(par.4.tex.4i.Sic fexto Epidenuquot; fum(tex.7O Jlöci alterins, lociexcipicquot; ’tes, aut dolore, aut grauitate, autalio

' quiv

-ocr page 195-

ArscurMdiflt;drud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

lt;iuopiamlibcranr,autaltjscommun«ca= ‘* ! tionesetfiïntusfcrâtur,autnôpromors ‘* J biratione, uelutfi indigitum quemad'**

tnodum Temem Nepn fecundo Epide- ‘* 1 *Tiiorum,malum. Sicut SC fi ex infenori* ‘* busadrupenoraf minus tarnen fiorian» tur^pefsimum. Vndefecundo progno-j fticorum. Dolores qui cum febreafflé’**

gunt circa iSbos amp;nbsp;infcrnasfedes,fi præ ** cordia attigerint inféra relinquentcslo* “ ( f^jadmodumexitialesfunt.Exemplum “

babes in Larifle caluo,qui in quartadie“ obqt.Facilitas ut quamuis fæua fint fym 'j ptomata,ijfe bene perferat,6Cparum à

confueto ftatu dimoueatur.Remifsio ue toadrnorbum ipfum pertinet contra fi . afsidue urgeat lethaliac^i figna adfint, 1 breui periturum decernif.ut primo Epi«

®e*’noriimhabctur('par.ï.com.i8)Signa

1 nbsp;nbsp;^fgoIcthalia funt, Deliri urn furibundu,

^^Ibfenucasuellat,obmutelcere,uelcó 1 nbsp;nbsp;uelh infinemorbi :nam in initio exma-

j teria uel morfu accidere poteft. Dicitur j nbsp;nbsp;autem conuulfio à tremore,quonia quu

1. ”^^”tcmembro,ceflattremor: Hæefa» ) i miliaris eftinfanubuSjô^ ob id minus pc zl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 5 neu

-ocr page 196-

9» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nieifon.Crdddtà

riculoß. Duplex eius genus quodabl^ motu fit,quale cum hypocodria tendu^ tur,fiC intro contrahuntur,ob fipti trän'' uerficonuutfioncm, Ut Gaienus tertio Epidemiorumfpar. s. com.ijQ^ neralitcrquxcum motuefikthaliotd' fe folet,morientibus QC infantibus fan”' liaris.Sic QC non uiderc,aut luce non Pquot;* ferre,quod accidit uel Ixfa oculifubßquot;'’ tia,uel fpiritibus deftituta. Et quxeun^ primo prognofticorum habetur. (T^’'’ 10) Dccretoria etiam figna,quae non dt' cernunt c urn fignislethalib us c tiam Ic”' bus.atepeómagisfi materia adhuctr”' da eft,ótquanto maiorenixufiütjUtmo' bus regius quocunep tempore antrt®* dionem accidat,quanqu3 in acutispl^' runcpantefeptimümdiiem,aut cum^'' cretionesjcxacerbatio grauior excip''' uelut de ea quar in mendacium forod^' cubebat Hippocrates narrat,mortén”'’ tiat.Per fè uerô fêmperlongitudinémd bi fignificant. Détériora aut fignafu”'' turn à fomno accidunt,Ieuiora jCumit” gentibus óf excernentibus, praua cf” Cibnm aflumentibus ,nifi in uentricul^

-ocr page 197-

Aïscuri»dipdYU4i 51 tdSk.Qijintum ex contrarijs confiât o-mniumprçftantifstmS:Ei'us odo exem pla pona prima fi in acuta febreextrema ^^'i§^f)Pfertimficumfudoïe etta liueât: nâ,ut aie Galenas tertio Epidemiorum, (par.2.com.s.)innati caloris extindione autin uifcerib.inflammationê dedarat. 0^ finon ardensfit febris, concrets in wifccrib.fanguinc.In dolorib tarnen me-diç partis uehemêtib.refrigerat extrema ^ pullus fiSt parui,Ódfrequêtes,et in pe-Öoris externis refpiratio etia frequés, ^ patua^SC tamé çser pfæpe facile libérât. Hic iliud lexti Epidemioru. ( paru, tex, îO.)Gontentionis corporis,8Cartuum du ritiæ ac co nfradionesjamp;lipfe diflolutus, walum.ld efteum rigidi ac fupinicon-ttadis craribus,atque diuulfis lacent. Si urina abfque iudicio quæ continçn-teteffluere folctfupprimatur.Vtfecun 1 nbsp;nbsp;do in tertiUm Epidemiorum de Angino

( nbsp;la aux apud Bitonem decumbebat. E-

. nbsp;nbsp;iulmodi eft fopor cum biliofis fympto-

( nbsp;nbsp;tuatibus, autenim cerebri refrigeratio-

) nbsp;nbsp;t^Gm,aut extindam facultatem indicat.

j Ç^od etiam in uentriculo ofiêdit àrida iVingua, ud delirium abfcç fui, ut tertio

-ocr page 198-

UieroH.C dr think ‘


fi


Ept'demforu habetur ( paru.texamp;JcoflJ' 7.et.ii.)contrarja ratione m miti febre,»' tis afsidua uehemens,cutn non ex doit’' re magno, net (uperflua euacuationti necfalla pituitacirca osuentnculiftd^ fucrit,humorem ueheméter corrupti'f] autficcum,ut uenenum nuntiat,óf ob“ intcritum.Sed ÔC nonappeterecibö pf® cedente morbo, atep co deuenire utff^ ri malitæger quam quicquâ fumerqf faciSt hi quorum iecoris facultas peffl^ ut Galenus ait,(Ibidem Com.ijJlcthalt eft.Suntautem huius fymptomatis tt® (pecieSjUt ibidem docet(par.2.coni l'’ cumfolum confuetoscibos deguftanG quod minus malum e(l,aut paruos, ft' que ob humorû corruptionem in paff' busuentriculi abundantium: uel «7rifgt;' T««cum appetuntquidem cibos,fcd3p pofitos aueriântur.quod ingens maluif' eftmel «lt;r»Tlt;« cuprorfus non appetub; Porto hæc omnia détériora iunt q«® magis naturae aduerfantur, ut inpueft in qbus facultas hæcrobuftiorenefoH amp;nbsp;ufus magis necefîârius. Et fi in febri' urn, autfluxuum declinatione ma gist' tun'

-ocr page 199-

An curandi pärud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95

tiani,utinqt Hippocrates fie Sc hydrops exfebre.8unt amp;nbsp;Signa inftantis mortis, utficitraanginam non poteft deuorare, fi ^piratfrigidu nanbusSC ore.Facies cjep •njcutis, in qua color uiridis, aut niger, frosarida tenfa amp;nbsp;dura,têpora diftinda aures frigidæjSC contra dæ,amp; pul pc ea-rum inuerfæ,oculi concaui,nares acutç. Repentinaî enim uultus mutationes fi« unt ex corde, nel ccrebro nehemeter af« fedo, ut in tirnoribus Ói^ lypothomqs: lentæexiecorisautuêtriculiuitio.Bona ergo nö nifi in fine morbi bonumfignu. Rechmon etiarn, amp;nbsp;fudorcumquo ut-rescollabunturintra paucas horas occi dunt. Accidit laxam habentibus cutem fudor, amp;nbsp;conuulfio Occam amp;nbsp;tenfam. Simt etiam figna dubia utfyncopqs SC extemi abfceflusmndeHippocrates fc-xto Epidemiorum:(par.2.Tex. io.)Ab» ‘^ fceflus ueluti bubones fignum quidem funt germina habentium turn aliorum ^^ turn prçcipuè uifcerum, maligni autem funt hi.Palameft enim perfgpetalia etiâ ‘ finepericulo accidere,nonnunquam fta ' timpcrimunt,pr«cipuefyncopis,lafsitu do

-ocr page 200-

.♦4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieron.Cdrddtit ,

do quo(^ perfeuerSs poft feda uço^*^^. de malum fignö eft. Et figrauiter moP, icth31e;oportetaötlpecialiter caput*’ ieruareficollalïitur.ln morbis e tian'’^ gantib.figna lethalia funtfaHacia.ut^ dixit Galenus(li.lt;r. de cibis boni amp;^'’’J fucci c.i.)et ego obferuaui annoMD*^ j ideó taliS cura eft una.Peftilêtcs aut^j. trario modo pfepe cQ falutis fignis P^j muntLogorS quoeç morborn ßg®^. dé ferme bis, fed qdam magis ƒ P*^*^]^ ut in tumidis cruribus nigredopoO“ duritieSjhxc em tnßnabilesmorbosö clarät.ln longis 5 tere a morbis horree, macies medicû a curatione abfterref^’ bet,longos aSt morbos deprehendii” extarditate fignorS qfuperueniunt,“:^ ditate,caufis tarnen bis quxillis a^. (2.Epi.rec,i.) calidiexbis tabejngi^' j drope occidût.Qindâ etia morbi poris decurfu letbales euadunbut ^ ’ fupprefsio pofthouw dié corde reff*^ to. FecQ retentio ex hernia poft q^'^jj cQ refolutisuirib.id fiat. Alq circuit L tuûtutphrêitis,quâ neep ante q“^*^*j^ tnterficit,ncqj uigefimS exceditjO^^^

e

-ocr page 201-

Art cumndi parui, 9$ fcres cS diiob.circuiftb.terminent,aïtero lt;ïuc fi incotîç exceflerint occidüt,alteró Que modo exceflerine acute effe defiiiSt ?£^f3^(Pducerephmo exado termino, *ogas aut^dudas breuiarc pftat, na ut *ngt Gal. diuti? fi pfeuerét fcirrhö in liee primumdein iecore gignSt.Gcneralitcr ^üc in acutis certiora funt figna à cerebri sculpte ad morte,in diuturnis à näli ad falüte,uitalisinutrift:p mediS locûpofsi ^ft.Et cû hcc omnia noueris feias u aliz qdrelydef mdieiö in acutis egros quan J^tSpter fpêferuari;ut Pyihionê,ô^^in Dcalcis horto decumbebat aut interire: unde dixit Hippocr. Äeutorß morborS noomniofunt certç^nfltiatiôes fàlutis aut nwrris.Qpc em ex lyderu mutatióib. autcotinctu aeris,autnib{ndicio morbi uelob repêtinâ uaporû effußonemobi^ les reddi uidêt step in diuerfa indinarç. Galen? tn de acutis inqt lexto Epidemi« orûmrinæ foli credêdû eft, cui ft a cc eße« tint reliquafigna diuinatio firmifsima e-tit.perpetuo^ueridica. Hippocrates er go de his loquit morbis ingb.urinç funt inconUantespUt alia figna illis non con cor*

-ocr page 202-

5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieron.CdrdMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

cordant. Ab initio uerô fi figna lethal'’ uel quandocuneg apparuennr, amp;nbsp;fia* magna exeretione conquiefi;at,ctiâu3® discum uiribus,mortem tarnen aliquaquot; do expeAare oportet. Præter hæc ftquot;^ neceflariû eft,magnos morbos duph’*' ter dici uel ob ingens periculû atqphit’' lidt plerunc^,uei obcurationis dittïf‘^1*’ tem,atq, hi frigidi, Sc ob id qui urrâi^l'’ bentcôditioncmmerito maximiabH'P pocraté appcllantur ut Artonitiis.fn*‘* duntautem m morbos quidam ex cal' fa præeedcntc,alq ex dolore aliquot'*’ turno,atcpinrjfdem membris foletifla’ bus firmari.utinquitHippocr.f .ApI’'’ rifmorSu ÖC n • ) ficut 3C fuperuenica** definereiahj ex utroep ut Philifta excap’ tisdolorecum uctcrnoSC liberali p®®* in lethal j Qiiibufdâper femchoatqa'; rum deterior cftconditio: pefsima e®^ quibus ex dolore atq; fine externa caai ut leuifsimis quibus nullo præeedep* a ffè (ft u ex ex tem a ca u fa exci t a n tur V fpondercetiamanimum in quocunfl^ morb* generelethale ualde eft, Verüp^ feuerarehatefigna in admodumh^r'^^

-ocr page 203-

?

.11

(lt; j

!

r

« ( ii j ii

( lt;nbsp;( (

i

ArtrurdndipurUi. 9^ dafinteft neceflanum. Vnum quo que fignum potes dicit Galenus (primo De criiîcap.i}.)pluribus debilibus eft præ* ponendum.Quçcunc^ repente accidût, autàcaufis fiunt quæ repente a gunt, ut inpeftilentibus uel repente genitis,ut quæabobftrudione aut longo tempo re afteâucitra fenfum ada u(5lo,ut corru ptione técoris autpulmonis:aut conge fta materia paulatim,ut in febribus ma-^nisôiabfcefsibusjqui détériorés funt afebre.

Curaautem generalis prohiber futu-ra,præ(cntia remouet,aminà reftaurat. Commuais indicatio eft j ut à contrario quod æqualiter a mediocritate recedat, quantum caufa uel affedlus idhat. Sed in morbo per fe uelut in febre réfrigéra» doamp;humeâandô,in caufa plerunque quafiexobliquo. Neq^ enim btlem re» hgt;gcrareamp;humedarefolemus,fed præ parare,concoquere atœ purgare. Non» nunquâ tarnen è directo oppugnamus caufam,ut in ardente cum frigida aqua curamus,ficutamp; morbum ex obliquo, cnmdifflamus uapores. At fymptoma

, G fern-

-ocr page 204-

?I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HkrottXdrdÂM

(êmpcr contrario perfe peUitur.Doli^ Boopis,Vigilia, fomno. Hæc autem*'*' lt;?lus ratio quæ ÔC fi prœftantifsim'’' rum mcdicoriim munus fit, quia tam^ id agendo nihil agere uidemur, mint' ma hæc medicinæ pars à uulgo exit** matur. Alia uerô quæ quod nocetn^ fert clyfteribus,medicamentis, uenac»^ Ôionc, medicinæ pars uidetur m3^ quàm prior,fed nulla adeó quam quf cat,urit,reponit, nebulas oculorum ƒ primit, lapides è uefica extrahit, ramid* iollit,eft^ id opus chirurgorum,qui'’’^ ximcuiuendi normam feruantjobqn^ pars hæc medicine chirurgicp ipfiann* quiisimi funt. Qiiod uidereturquack* minum opera fiunt illorSeft operap®'' fe tolli, exemplo coi3 qui captiuosU^ dunt,nam SC foluere poffunt.Hac^’“’' la in parte plus medici,quam naturk’ xilium prodefieuidemus.Vidus rannt aër,animi cogitationes,fomnus, exern* ratio,excremëtorSedudio, res funtno'' naturales.Temperatura,humofes,mn'’'‘ bra,rpiritus,facultates,fundioncsnain‘ rates funt. Sedio uenæ, cucurbitulpi '’'' rudifl« '

-ocr page 205-

r l

i' 1/

4

i» r

i) d d

Ar^ citrdnU pärm. 99 hidines fecare,urcre, balnea, emplaftra, fotus^efcharotica, balani,clyfleha,medi camêta pei natur3»Cibushoiagens uel n breulor fit ea qnæ à morbi u/gore ma-^imèdiftat.exhibendebcqtQcenim mi* nus natura dillrahtturjSCcibiis quafi pet otium concoquitur. Sin minus, abfti« ncre,fi fetStuires. Anima enim nutfix,uc Aucrroes inquit ( i. de Anima Com.ç.) femperoperatur, In cura edam uni-tib.jPurgatio uulnerib capitis,articulo-rQ,3f uétris tarne c0futis,a in quib.cor« tuptionispericuiû imminet,utilisefi: ffj* Artis cur.ca,12. ) Vlcenb.lt;^q? exedentib* ferpëtib.ó^ inueterads.lta poft corp«, ca put,ppteroculoSiSe(ftio ena ueng fluxi-»-ones cohibet,amp;f uulnera ob id ficccat: VI ccrû aût cura eftcxficatio.Cauêdû eft et» âm neres ipfç uirib.àduerlêf, uclut qhy dropêaitt uêtriculipituitâ decodes eu« tât,fed puiueres exhibere oportet autJof fas. Qugeöcp aûtfunt pter naturâ ea fta* tim educere oportet, utlapides,aquâ,üet nics.Excremêtaptereanô adcôtrarium

G » du

-ocr page 206-

1*0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Htfrow. Crffddwi

diuertcnda,ut fi feces retineantur, t»^ ducetenon conuenit. Feces ta men ƒ tenta urina ftatim femel aut bis uali* medicaméto debemus,interim diffec’quot; tium 0^ attenuantiü non obliti. Et4“^ maiorib. morbis profunt,minores bos curant,ut furditatis auxilia, tini^ Attoniti refolutionem, earum comiö’' lem.comitialis in cubum amp;nbsp;uertigint*”; In morbisquiexmateria pendent,no^ morbiminuere oportet :amp; ne matet'^ praeparandac impediments eueniatpt’ uidere. Cum^ duo auxilia uiresP^ ferre nequeunt, ut inediam amp;nbsp;uen«^ d:ionem_hanc omittemus ob altei*^ necefsitatem, ut in capitis uulnere,ftt3!' gulatione,cibicpfaftidio. Si uero hal’'' tus non fert inediam,uel morbus urgt^ aut adeft copia calidioris fanguims,p'' lanam dabimus. Quod Üaetasao'' musuefèdioni uenae repugnant, cutquot;' bitulis,fi fanguisfit tenuis aut cutis h' xa utemur,uel hirudinibusautafsidquot;’ fridione,quæ uicem feclionis uenxW f)Iet,Iibro deuenacièdione contra B* tftratum (cap.pjEft autem diuturnafquot;

-ocr page 207-

âw curandi parua.


lOÏ


Aio, UtCclRis docet (lib. j cap.ij.) cum nonminus quam ducenties fricatur ho-mo.Vel fi febris non adOtjUt Qiiarto de fanitate tuenda, purgante medicamen-to. Propria auté capiti qua? in ore con tinentur,aut auribus infunduntur,aut pet nares trahuntur. Quæ uerô in uen-triculo educuntur per i/xiT/xK fi cruda fittt,autleuia,autfluduantia, aut pylorus impeditus.Crafia autem amp;nbsp;in intefl:i nis contenta,mefarxo, iecoris cauis, uel etiamfimulta in gibbis KXTcorf^iMts.Sin autem pauca in gibbis contineatur ue-nisuemagnis,tum afciticis »fS7iK0jj,n3 unico motu indigent, amp;nbsp;proprio Qc ob fitum.Eaquæ incrafsis funt inteftinis, per iyukwiitctr«» Confenfum quocp animaduertereoportet,ut cum pedum plantas inungimus pro frigida ucntri« culfintemperie. Securius tarnen in* temperie medicamentis mutamus,quia faciliusjunguentis autêexquifitius pur* gamus,quia tutius. In uniuerfum oc-cafionis meminiffe conuenit.

Suntamp;magis propria praccepta ut 0 cifionis uenae, quam Auicenna appel

-ocr page 208-

lO» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KieronXiirddttL

tat in Icporc naß, in morbis capitis (# ca.:o.amp;i.4.trac.4.cap.io)Scireemq^^' dam præcipua in tailbus utile, ut in/’j fis pukhrum.Vdutquomodouetrif‘'' cerebri tantam admirtant cam cate, ?ƒ' fertim nulla fuccindi membrana d*^ molli corporeC euren in nupcroecifis’’ queafubftantia fubriauamaioreexp^f' tcoppleti fint CSC natura toreularftip'^ çerebrû in duriore membrana finxerW mo quatuor ied in uno^perfpieue qi'^ in laeum flumina artcria ac uenæ fang^ rem effundere perfpiciuntur;' utika^j fur pulmo uenç fedione non iuiiet-^^ 6C ilia feire, ut fi contingat percuffS hominem aut decidifle intelligamt’S? modis fine uulnere etiâ aecotußö^P® fitmorfiamp;f qua diligêiereauendSne^J' puteoncutiat Ventriculi igitnrexb knifcntentiafl.adGlauc.ca.i .ininii*“ pter cetera diligêscura habéda eft in*’; nibus morbis, primû qgt; cordi pera^ ramos g ipfum ingrediunt truncui^; ramos alios quib.lup infiftit copub^^*^ cerebro etiâ per nemos iexti paris niu maximifunnSecundö q» ompiko

-ocr page 209-

AncunindipirM. loj ■ curnt medtcamentis folus,nec ilia quic-' ^^5,pfictuntmfiab ipfo conficiâtur.Vn ^ de accidie quibufda iâ proftratis uiribus |j ?’™æ3mêta nihil moucre. Tertiö quod Ion ipH odo funtfacukates etiâ exGale / nifententia,quatuor illg toti corpori co-«niineSjè quib.etiaconcodrix uclut Öd' lt;nbsp;^’^“^fpculus toti corpori fatnulat,nain J u uêtriculus cidé fubminißrat alimetü: ;lt; I*^^® ’ÎJf eiufdê generis futcö cômunib. i A? 'if^^ pficiuntur inftrumentis.Có ■ tfaaisem uillis lógitudinis attrahit^obli 1 quis ietinetjlatitudinis expcllit.Odaua j ei loli oninio peculiaris uis appetédi. ■ v^uarto (p folus ipfe interiorc tunica ex , eiboin dies aflumpto nutrit,utGalenus , ^0 fationib. uentriculus ab alqs mebris 1 differtExercitioergo autfridioematutj ) *^3 cofirmandus çrit, tfi meridiana quie* n lojornnoc^ nodurno. Cibus folidior f pon6mem,parcufcp potus exhibédus. 1 ”inguiorhabitus, aut mollis plumafo-? ^entcodionem: adcó uerofouerepræ# 1, lt;:ordia utile eft, ut multi hoc folo pßdio , 3c quiète poft cibum freti, quamuis mail , h uid? ratiôe uterentunno çgrotarint.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G lt;v Nee

-ocr page 210-

K5| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieron. Cdridni

Neefien poteft ut etfi humores coffquot;* pros in paitibusillis congeflêrintjtal^* m febres inddant,inquitG3knus pf* mo deFebhumdifferentijs (cap-^0^*' Artiscur.cap.5.)QuaECuncç etiam hus malagmatislocoapponuntur,0“‘’ rßtaÖi'feruentifsima eue d ebent, ß^^'* dem a tepidis,ut idem ait,exoluituf' ^ lam etiam quod amp;nbsp;aftringentia 0^ ••’^^ penei cotraria. Cibi uero,caro fuillajUfquot; theuh amp;iecora gallorum iuuenuin, p‘‘ troii pifces,ouillus cafeus. Deterguß^ “ lum fuauifsimçuux paflæ arillis caf^ tes,in rnclle conditæ ; corroborât diaû‘ toniten cum pipere. Ineftautem ucoB*' culoamp; uteroquippiä utanimaliaqU?’ dam feorfum uideantur,adeó grata P'‘’ fequuntur, aduerfa refugiunt, obqu^ gratior cibus licet deterior Facilius aj melius concoquitur parum meii ord’ll hune exagitat, ilium ampledendo con* ftringit. Caeterorum quoq^ mebro* rum ratio babenda eft,uelut in uulnfl* bus capitis non folum ficcantibus ut i# reliquis,fed peculiari caufa calefacicnti’ bus etiam opus eft,quod fitmembrut« raruni)

-ocr page 211-

Arscunndiptirud^ »oj rarum,cxangue, principale, ipiritu ple« num,quod omnibus fenfibus fuffiaga-tur.Vnde qui oui albumen,acetum ole-«mcp rofaceum imponunt, uehementer 32groslædunt,multo magis qui os ferro terebrant,taduenim os refrigerator,is gnefcitattritu,cerebrum concuflum of/ fenditur,mcmbranam quocj detegunt, uincula uellicant amp;nbsp;trangunt,nonnuns quarn etiam faturas lacerant.Prxftat igi tur garni Elemi cos curare.Eft enim cali dum,ficcum,odoratum,faniemcp ^ pro fundo trahit, Calido etiam loco acgrum feruarcjnec grauibus molib. integere(fi-quidem omnium morborum cura præs cipuequos uiolentia peperit) per ea fit qua fants confueta,fimilia ac naturae cö gruentia, conuenit. nbsp;nbsp;nbsp;Commune eti/

am tarnen bis turn altjs omnibus quo/ rumconftrindioid admittit praeparata materia ualidifsimis ftatim medicamens tis corpus purgarcmam ucntriculus prç terquaquodprauitate alium offenditut tepleri mails numoribus uelut etiam ex molefta media folet. Purgandipridie ieiunentjhumedetuero corpus, eadem

G s die

-ocr page 212-

le^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UierotiXérâitHi

die po!U mulf^ut Celfus docet (Paul*? l(.7.c.4.ô(:Celfush'.z.ca.n.)Curareaôt*’^^ licet rede morbum, ut inquit Auicc»' na,nifi cognoueris cum: cS uerô none® gnofeiSjà uino Sómultum nutrientibH^’ crudis,ficcis,difficilis codioisjabore? abftine,aluum möllern habeto, fomn®* que indulgent.Sedin accefsione neq^’ quam,nee cibö fumât, fed profus qu^ tus fit. Scire autem conuenit de moeD® anfitfimplex,compofitus,coniun(SuS' De caufa an alia ab co fit ^ Et fi alM fimilisan contrariaC’ aneodemlocoge' nita an aliunde tranfminaCnam fimple^ fimplici curatione indiget, compo®' tus compofita, coniundus multiplied' Si fine caufa alia eft, foli morbo adhi' benda funt remedia. Vbiplurafint^^ primum amp;nbsp;maxime his in quibus del''' ta periclitamur eft infiftendum. In rd' quis à caufa quae curationem impede eft inchoandum. Morbiautem caufs principaliter occurrendum, poft mot' bo fæuiori amp;nbsp;fymptomatibus que mot' bum excicare poftent. Membra^ctiant quibus

-ocr page 213-

Arscunndip^rM. tor tiam quibus motus eu^cuari pofsint, 8d , quibus non,amp; unde illis prodefle, ici* ’ re oportet, nam caput Kttrcim^nKo'n non purgatur fed qua: ad illud feruntur,a» ’ ijertuntur, ipfum uero «iaolt;phiyti«ma'^ ’ nbsp;nbsp;lt;««amp; ifivojf purgatur turn fontibus:ac

* uero (uffita amp;nbsp;in aures indita, Ôdem-' nbsp;nbsp;pl aft ra magis utilia funt • nbsp;nbsp;Sed neque

' wwtfuorf pulmones, uerum his qux expedorant, nee uterus, fed quae m en-fes Ôé fernen ducunt, nee uefiea expur-gantur. Qviæ euaminBuunt deri* uate ex primo ut per urinam quac ad aluum, aut ft cedat retrahere, aliter ft« nere, ne fruftra conueUamus partem, 8« uero exeat quæ noxius eft commo* de fed non quant urn oportet adiuuarc, ft incommode,auertere,ft alius, peccan# temeducere.Si autem decubuerit,decli* uare,uelut quae in iecur per urinas.lntro ut ex cerebro in lienem, ex eo in coxen« dicemeiufdemlateris. Simili affedufi^ mile curare : ut dolore podagrae excita-fo renum dolorem foluere, inquit Hip-pocrates.(«. Epide. para.Tex,/, 8 .».Ec.

»,Epb

-ocr page 214-

ro* Hieron.Cdnîiini,

2.Epidetn.fec.5.) Porrô eufatiop^' i edta,tuta,celer Ô^fine doloie elle deb^l' Ve tutafitnecefleeftquod çgrSjfan^’ nee facile morbus reuertatur,aut falt^quot;' argrum non lædas, inquit Galenus. Ot Artis cur.cap.i j. ) nam quç cum diungt;^' no magno dolore eft, fi non omnino^ ceflària fit,infamis eft 06 odioß,necelquot;' tiaautem etiamfifit adpaucos fp«lt;^ turn uero omnia extenuanda.IVlodi^t*' tem maximoscuurandi morbos, g^'’^' racp praeftandfsimorS auxiliorum fo'’' decern 0lt;S nouem. Primus eft per dW potufue medicatos:cuiufmodi in Indi^ lue lignum fandtum, uuæ pafïæjteftuo'' num Africanorum caro,quæetiamoi’’' nio cachohymiæ auxiliatur.Sed reefje' tibus Slt; extemis amp;nbsp;infra caput fcobs'f gni ex aqua ad dimidium:uidus tenu^ cC ficcans,inueter3tis intimis amp;nbsp;incapi’ te, puluis corticis ex uino flauo Ó^af‘’* matibus, thure pracfertim,re!iquaut‘’' pus natura uitiant ita uini faport^ corrumpunt.Amara enim acribus è^'^' fis mitefcunt,aqua adXeeniflemuinuf’ ad bolRm excoquitwr. Vino profd?*

-ocr page 215-

An curandi pÂTUi. w^ pio addStur agancus, col utea, cyclame, clleborus niger, collocynthus, iiel fera« piaex polypodió ucl fumaria uel fucci ïeccntes.Omnium enim magnorumor borScuraper medicatos cibos fieri debet,nam natura necefsitatecoada aflu-mit medicarn end uim,ut equi fame doz mitifulphur hordeo miftum,ita medica nientorum tædium fugienter commo-dum fentiunt. Secundum eft afsidua euacuatio quacStp uia fiat,ea em morbi uehementes amp;nbsp;circulares,ut afcites,fol3 curantur,cum^ rarius quam pro morbi magnitudine euacuare cogimur, morbus eft infanabilis. Eft liuius genus eti-am euacuatio familiaris licet lenis per fti dorem,urinam,uomitum,hgmorroidas namhæexcaua iecoris uena crafsiore in quibufdam propagantur, exercitatio ne,balneis,medicamentis. Tertium ' alexipharmaca,uttheriaca feu mithrida tum,Lcnia terra, Armenum Lutum,Pazar,Smaragdus,oriciscornu,margaritç, atcç hæc duo innocétifsima, uelut quod cÔiiatficu,nuce,ruta fale,reliqua freque« Ci ulu uitam breuiant. Theriaca dignoe t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fci-

-ocr page 216-

KO i^ieronCdtidni.

fcitiir quod mcdicamcnti purgantisû pus fiftit. Galle etiâ qui opium biberU’ autà uipera demorfus fitauxiliatur ?lt;gt;* rô in omnibus hauftis uenenis iuuatß^' tim lixiuiû, lacokumué copiofum bau' rire fæptus ac euomere.Rabidis aut^ peculiaritcr Alyffuin, cynorhodiradijs' ignis,cancri, qui etiâ tabidis etcarcn”’ macibus profunt. Quartum Au”' dota magna ex uenenis. Qiiintui” deftillaræ aquç amp;: olea quæ efiam m**' talla difloluunt, Sextum thermaf^ potus. Septimum balnea humtdaA' cajotus, arena, infolatio. Odlau^^ artères illira feu aduerfus uenena, uto*^ um noftrum e uenenis amp;nbsp;alcxi pharf”' cis:uel que purgantfcabicm,lepranigt;'‘'* em Indicâ ex hydrarayrio uel ftibio,a''' fulphure,Ados enimmateriaretnid^ quâquâ SC per aluum amp;nbsp;urinas Ô^fud«’' tes infenfilemcR refpiradonc efiam c*®*' cuatiofiat. Eadem quoep in ijÖ«*quot; fuffîta maiore periculo efficacius pj^ dertefolent,ÔCexpertus fum ctiâ«»'^ reum cum melanthio, thure Sgt;C acetoj“ pofle.SufSta etiâ aroma ta uel male0‘^^

-ocr page 217-

^ncurMdipdruii,


ni

tiamultS pofluntpræfertim in affèdîb» uteruDecimucmplaftra admutädä inte pene ex anachardis,ftcrcore colûbino, folano,planta gine.aizoo,aut eucUendCt infixaaut côcoquendû uel fedandSdo lores. Vidi fedatû côtumaeê capitis dolore ex ceratouêtriculo impofito. Eica« roticautranSculi maiorisrotöda radix in feix dolore,eiufdê folia iupra carpos In diuturnis febribus cStharides Eiu» fermé generis funt fontes in cruribusiu xw humcros in occipite» DecimS ter« tiö fertum. Inde ignis( nam ignis om« m m etiam ca’idam amp;ficcam finit intern penem feruatc^ naturalem calorem mo dó membri fubftantiam noncorrupas) prxcifis aut corruptis iam partibus.Et fi in ulcere os putrefcat, igne potius qua Ealpro tollatur, quod facilius amp;nbsp;fine la» bore excidat,licet feriusmec quicquâex incorrupto.Tâgereautem quod corru« ptum eft ubi fanac parti cômittitur opot ißt. Etfi fponte aduenerit morbus è regi oneetia iecoris inurere coceflum eft .ha Wmitiales alioqui d^loratospræcifis w exuftis qug funt poft aures arterijs cu rabi«

-ocr page 218-

in

Hieron.CdriÎMi

rabimus.ut Autcenna docct.f (.5 .Traeï' cap.ii.)fecare autem magna membrap* riculofum,ÔC medicamenta qnæ exuP^ in materia cruda applicate. Mutâtquot;' quoep regionum, cS quod uidus eriaquot;’ ratio uariari (oletrEt in huiufmodi gt”* re eft Maris nauigatio no folum ob^^ tationem,fedturbationem, necfolS’^ qualitatecontrarius fedfubftâtia eftej' gendus.Tenuis enim abortuö^oct^ foils cito mutatur,amp;hic plerumpruW' misficcus fiC perflatus corpora bennet’' lorata reddit Ôt^ mobilia uelut ÔÎ lng^' nla,ldemdeacj^uis Venereorumq'**’' qûeamp;maxime circa pubertatem W®? Ïiarum fluxionum Ô^adionum. B’' militer quaUtatum anima: letita mult^'' mçrore oppreflos, fanault, ut Detiid^ regisfilium amoræ nouerez StraW^, ceslaborantem, Erafiftrati confiliO'quot;^ quoepjUt ait Hippocrates, calorem nagt;“ ralem excita Lin hoc genere funtpret^ tationes.Sed qux miracula uidentuf*'^; pra artem funuPuella ilia quaeadeog^j ui ter ægrotabat epo ta fmaragdo Si cis cornu fcobe,dum poft quafdam p*

-ocr page 219-

Ars (urdndipdrudi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu

CCS extmintur plumci globi ac nodi in grabatulo inuenti répété à tot mails ple-ne libcrata eft,non fine oinnium qui ui-deruritadmiratione. Decimoodauo’ locoAmuleta qualia funt qugfufpedun ^^^/ ' tun'd quibufdam caufis maxima cum u- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

iilltate. Vltimumexaftrispetitur,ue lutinquartana fanguinem ex uenafini-ftrxmanushora coitus lung mittimus, finimufcp fluere, donee fponte definac (hoc enim generale præceptum eft in 0/ mnibusanguftisuentsprofuit^ id mul tis ad fanitatem.tettio,) Anatomicarum 3ggtefsionum inquit Galcnus(cap5.) utlibercntiir,idc|p uidimus.VndcCt'alqs in morbis aftrorum Obferuatione curare licebitjUt perfimilia ac difsimilia in his quae proprietäre agunt leu fufpendan« tur.feupero'sexhibeantur., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

; Horum pauca quædam exempla fub-qciam.C^iidam podagram fie curabat: leuitér cibatos nedehcerent,inbalneum ducebat exerto capite. FotUs erat fern exadifsirheexpurgatum in quoabrota hum, abfinthium,diamemçlon,pulcgi-dh),r0far,tofmarinus, feem fernen,ruta;

H fam»

-ocr page 220-

114

Hifro«. CrfrJ^w

fampfurcuSjfenugrecurn, incoda W^^ Sudabâtadlipothomiâufc]^. Cucurbit las in cubitis iuxta carpos ÖC falis pf^P locum affedum affigcbat/anguinOT quoadufqj poterat educens,indeD '3^’ ien cum refinx modico luperponcW» articulos autem affedos oleo cumP* perunxit. Alleodecodo perpétué an^ cibum utunf. Gaienuscutius ccnftt'^ tandam ciuditatè, ebnetatem Notin'* (ä. Aphorumeom. 28.) In memb^ corruptis abfeindimus ^d corrupt«^''

vxpurganiur leinuimuSjium lupi^'^yj ones.uel fi pus in pectore contineat,^“ fi alburn efriuat cum fpe (alutis, AJ^’quot;' cos per initia cum medicamenta nóp^^ funt.Et coli dolore aut renum lap^é^quot; ploratos5modica cum fpe.Semper ^*1^ internæ fediones ualidas uiresetiaifl' Iiabeantmagno cQpericulofiunt. * mirabilibus curationibus eft, cum fpl^ durus nondfuifa cute diuiditur/ecun' rcgioneeius fuper linteum pofitaa^ claua ferrea fecuris fex aut feptem percutuur/anantur autemexhocal^'''

-ocr page 221-

Ars cwdHiii pirud, lij Andpathia uermes uermiutn autuipera turn cineribus educuntur. Ad in qui» «tem puluis facilis amp;nbsp;expertustSmarag-lt;ius,hyacinthus,margar(tac,coralius,lu/ turn rubrum orientalc,in pollinem rcda ^3 additur fcobs eboris derafa. Cum Meroinhuiufmodi morbis præftet plus Medicus quam natura,in quibufdam to turn ut in luxatione opus medici cS naturafatiffacere non poteft,initium fume tedebet. Curatio quocp longorurn jporborum annuaefledebet aut ialtem (emeßris Ö^ ab initio Jut Alexâdcr docet ^•u in Antidoto CoraUj amp;Heraclidis.) Quomodocunep autem perfanati tales lu annua euftodia indus eße debenr.

Si uerô morbi non curantur,ali] in détériorés tranfeunt ut tinnitus in furdita-temcaufç Ödmorbi ratione,borum enim ?ltero uel utroœ inuieem morbi cornu« tantur,uelconnrmantur, ut daudicatio: uclinterimnututfebres,alti^ morbi ui-olenti:ud quorum natura certum fibicie cuitum debnit. Violenti autem morbi uel in quibus particula aliqua uitp neceC wtia uel neceffariae coniunda non uul«

H a gari

-ocr page 222-

116 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K'eron.Cärddni.

ganlaborat affectti (quanquammiX* ribusrarioresfint at® in his fpedata^ ^gf'^gn mediduirtusjut aitHippocra'^ (lib.de uet Med.) tametfi fanabiles ß?^ male curati interHeiunt.Et quiennep gt;^' me peftiferi grainorefq} Ep^demlJƒ‘; Endemt),ubi quis utdidS eftpropf“^'? ignorauerit auxiliu, Qiiod fi ex his^^ que co uirium auxilio euafedtjaute’^'^' iiionbus quibufeunq^ prias ob trials'quot; curam ad extremum dedudus diffquot;” parumfaperuiuctfi ad confaeta mquot;'quot; redeat, aut mifere fi omnimodis cuifl** tionibas.Ergo at medico redè prattH^^ re inter reliqua gloriolam exiaiGits^J go utilifsimam feite curaricontraiflß* citatis eft medici,egro aero periculo‘“‘’ utparaimorbi cauTa magna fit.

Propriorum autem aaxiliorum t’^^' pla fint hare. Capiti ambra, paconiaM bena:exteriusferpillum,fpondyim'’’ , Galcni fententiafa. Artis cur.cap''^ Qiiæ aero profant capiti,ctiam oC''^. aunbas, oderatui, dentibas,ling^^.|j nerdis profant. Ex fuffitis facet nun' fl rostnarinum redolet comitialenr f^ bui”

-ocr page 223-

An curditdi pdrud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n^

bum infantîiim foiui't, fiC acrem pcftife« rum emendat Oculis limâtes cum teltis frontiadmotx emplaftri loco: cohibêt enimfluxiones.Vtetiam album oui,acè tum,fanguis draconis, foenugraecumep prppnè.lntus auium fclla ÖC pifcium ra* paqum,tartarumj ofsisfæpiæ medulla, fquammaairts inpolÜnem redada,rolà fonicuIus,eufragia,chehdonia,ruta.Au nbuSjoleumamygdalinum amarû,quæ lmmeâantatc^incidut,adeps tcmali an guille, fuccus cepæ rubeac, elederium. quodetiam i^nop eft. Dentibustithyma 11 radicis decodu ex aceto, cet ui cornu nôdum pelle exutum ficcatum, languis draconis. Neruis hypericon fœnique dum ficcaturfotus. Lingugladucac Riccus. Aphitis cinis radicum buglo fi,mellis melcpipfum,alumen,rolà. Afperatarteriæ glicirizç fuccus, carpefî-um,fi id eft noftrum cubebe. nbsp;nbsp;Pulmo

nibus uulpis pulmo. Cordi crocus amp;moschus. lecori apium,cupatori« uni,prafsium,cichorea,lupiiecur,Coch-

^'^'^æ P^^îæ- Vcntnculo tofcinthium, omnia præterea odorata H } qux

-ocr page 224-

{11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ViieroiiXdrdini quÄ afin'ngunt, cuiufmodî xiloalo^j^ hux myriftica cortexque eius,fanth31i rofæ garyophy!i,myrtus,tutn ipfiiW’ caetens principahoribus membris fO®' ferunt, «deo SC macedonicum ab/f*? thiurri digere (porter,idque etiam i^ ri confert. Spleni cappares Äwj® flatibus idticis fernen. Renibus^ óuilkim. Vtero galanga,omniaQ^‘ illius gencrajauri baccæamp; indita danf' da,parthentum quoqueamp; arthemil*^’ origanum, ex cOmpofiris autcm triW magna. Vifceribus omnibus can’ll febribus cha'mema1ö exterius pt^dp?! concoquif enim refoluit nee attrâhit/“ moderate aflringit,cocoquit cgrcgK®‘ leum anethinum,ut Galcnus teftatur. (tf.de fimpl.Med.cap.proprio)ArticU‘'’ balfaminç fernen.

Seu quæ morbis peculiariter contig unt: cerebri affedibus no profus caW'* (hula fub eïneribus coda:eodern^n’®' do tufsis etiam inueteratç rcmediumcl’' Atiginæ hiründmis nidus SCftercust^' nisofsibus nutriti. Hcmoptoiamp;^O' thopnœç hippuris fuccus. Philof^

-ocr page 225-

Arseurdndipinu. «• cbialonga. Vten ftrangulationi ca« ftoreum. Vulneribus infernis ac ra« micibuspillofellamafor. Ruptisgen tiana/ymphitum, enthrodanum, garyo phylatac radix,eupatonum,caulcsrubn', fpica inda,mumia, uclut ÔC ea ex quibus conftat,nam ex optimo fanguine huma no rccentióó fanguine draconis fit ce-ratum illud quo ramtces curantur.Vefi-c« lapidi ludaicus lapis fœmina ( lib. de RenuAffec.ca.8)Vmbihcusuenerisqui in macères nafcitur radice ohuac frudui fimili,folio rot undo exili,ex acetario co ^cfins,quæetiamurinam cit admodS, ideo afciticis utilis.V rinse urigini halica-cabiim, papaucr aut lapathi foliorum li-muniorura^ ac refinac aqua deftillata. Articuloruphlegmoniexteriusradicua-rundinisfuccus.AuicênacófirmatjfedaC eryOpeiata.trahit ex profundo, dolores 1 quot;nit.Ccxcndicum diuturno dolori lepi ‘■ïumfcu p(peritis,óf a Ba cum odoratis. beminis ac menfiQ,pfluuio fuccus aisoi rtnib. appofitus trahit méles, elleborus inditus Ód caftorcum. Filicis autem ra« dixamp;; ihlafpiiemcin potu.Menfes dum

H 4 educts

-ocr page 226-

12 o' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron.Cardai cducis caue ne déficiente fànguincûî' I as,ob id phafcllorSrubrorum ins Ôi^ cuneß lac générant irritantibus luo^ Zibethum inditum fernen 0^ äugetuO' luptatê in coitu. H emorroidibus^tgt;‘' xibus uerbafci Hores, hisintus^Ws?*' tra. Radicis eiufdem fuccus QuafW' ng acpcfti,Eidem chelidonic decoäuni ex aceto: ‘' Venenis centaurium rus amp;alcxipharmaca. Qitae omnia concoquunt amp;nbsp;digerunt amp;nbsp;funt®*' eni ufus ad mebra principaliora. Ve* lut ignobilioribus galiopfis radix utw* ceribus prauis ÔC pulmonis neruoruni' que affedlibus ac ftrumis,quibus 5i3i‘ zoumacris faporis ÖCariftolochia long* non fblum exterius fed ex uino etiâ fu”'

pta.Sicaltheaomnibpsau^iIiatur,liifl^ ces quoc^ mukiplicis funt ufus: menie’ enim ciunt,ucntriculi dolores fedant. Quaï incidunt acriautradicula, cæP^’ gingiber,piper. ‘ ' Atténuant nee ml’ tant. Vin um flauum, aufterum,acctuiflt piper,mei,nitrü,crocus,thus. Siqu'^ obqciat quæ adeo ualida funtminus W' i ta effe;memincrit ut GaknusaitOt A^

-ocr page 227-

Arscunndipirud^ tit ^is Gur.ca.it) Adeo difficile efle aliquod imienire aiixilium, quod citra ullam no xammagnificcprout. Amulcta uerout in comitialibus perconfenfum corrigia ex cono frontis afini,fionti pattentis cir condata uel paeoniçradiXjquacetiam in podagra ualet à pleniluuio,^ piantagi= nis radix fcnefcentc Lung in capitis do« loribus,8chaîmorro|âgiæ iaipis, ac uen-iriculo Cui turn cordi cpbllius fiamcus côtertfîlt;colidoloribuslupi inteftinum ucntricircSdatum. Surditati urina felis inieda Calida?

SiucropinnisJccundis aut tertrjs uilt; ribus aut proprijs morbum fine noxa fa nareuclisjfimplicium compofitionein lt;liges:finulium jn conucnicntibus;coigt; tfariarum amp;^ xqualiter a temperato re-cedentium inaltjs,ponderis habita ratio ne. Veluti fificcare opus eft in tertio or« dine nee calefaccre,cum pipereac pyre* troiungam ßnguinem draconis,fantha Jos, tamarindos: ft in cius medio berbe« ^os, plantagine, rhaphanum,ribê;nâhçc ^n fecundo ordine frigida amp;nbsp;ficca font» Wenfura autem compofitionis quatuor H $ qua»

-ocr page 228-

iiJ


tiitronXdrJdnî.


rcgulis confiât Prima, Due num^' rum ordints fingulorum, medica®^ torum innumerum quantitatis, fim*quot; iungc,difstmilia dctrahe,quod fiidi^' de per aggregatum quantitatum e^^'' bitnumcrus ordinfs compofithSic’’’'' fcendo calidum in fccundo ordine euquot;* duplo pondère temperan conflabit^’' Iiduminbeflè. Seconda, fi ex plunbi*’ diuerfarum qualitatum â^ ordinum tof peratum efficere uelts, duc quæ fuiU^^^ üfdem qualitatis in fuas quantitates^^ iungc,quod fit diuide per numerumO'^' j dinis medicamenti contrarqs, cXi^‘‘ quantitas illius fubquafiiungatur,quot;^* medicamentum tempera turn. Ternä» cum uoluerisßex temperatoSf alio ei''' ufcunque ordinis medicamen contiez* re ordinis remifsioris, detrahe nuW^ rum ordinis ciusquod conficereuis^^ numero ordinis eius quod habes,^ cumrefiduo diuidc numerum medid* minis quod conficereuis,quod exitc'‘ numerus quantitatis medicamentinoU temperati in comparatione ad temp^' ra turn. Ex hts potes propofitis qu'' bufeun^

-ocr page 229-

Ancunndipdrut.


’^J


*^otutn tub quocunque ordine remifs»« ®*'^potentifsimo ex illis. Qiiarta,in co-pofitione quæ non fermentefett ealida ^3Wis iun«a femper opus äuget,ut mei fum pipcre Qiiæautë fub minore quan Zitateexhibentur non fub remifsiore or^ «•neagunt, fed uelfacilius impediun» *ur,iiel minorem corporis partem ucl le Wius immutant.

Quodfiuelismaterias morborû fub-ducere, fi procuifînt autmukæauc re^ pente fubducendæ, ualidifsimis medi/ 1 camentis utendum eft:mitifsimisftmai-teriafitobfequens,aut uires imbeciUes, eiim ueto procul materia eft ÔC uires lan guidasparum éxmedicamento ualidif/ fimo exhibere oportet, qüæcumtien-triculoamp; principalibus membrisfintiz himica fupradidïs odoratis iungen-da funt, opus enim eorum augent, Si üim longius deducunt, uelut ad artu eulos SC neruos. Aromata dicuntur Garyophylum, Cafsia.nux myriftica, amp;nbsp;eins cortex, crocus,Cardamomum. 3momum, gingiber amp;nbsp;piper» nbsp;nbsp;Sunt

enim

-ocr page 230-

HieroH.Cdrdiini

enim plantarum partes giiftu Riaui,odo renoningratOjUtcibis maxime conuP niant,uehementercalida amp;nbsp;quæ diu fer' uantur.His proxima led in aliquo defi' £iunt,Agallochum,ambra,molchus,zi^ betum,galansa,(anthalum pallidum,at ß dykis ku nelzoi, thus,ftyrax, elemi gumi,pyrethrum,rofmarinus,rofa,Balf3 mum cuius loco ftrnpfuco uel uiolæal' bæ radice utimur. Velfifuccidaneagc' nerali ratione fcireuelis proximum ex Diokoride medicamentum fumito eo enim ordine ca ille digefsit,ut quae tadjl tatibus idem poilcrent, fibi etiam inut cem cohereient.Interhçc quidam tenu ifsima quæ tarnen antccellit aqua ardés, ca enim in ore contenta multum detra' hitpituitam.Succus etiam quem cortex aratq lenitcr copreflus eiaculaf.Ex tem' peratisacetumquodofla pénétrât. A‘ hringentium quae tertium locum obt^ ncntnobilirsimamargarita;Vltimöqnf humedant ut nympheaccandidus HoS amp;^ p urp ureae uiolp, iuleb Q. Medica m en* ta etiam tragacantho aqua diluto inp^' ftillos abfeß igne coguntur: Ignis en mi arO'

-ocr page 231-

Arscurdnüptirua, nj ‘ aromata exunt. In bileergo fcamomu, rhabarbarum.abfdnthium, mirabolani citretjOmnia hæcprater fcamoniö uen-triciilo robur addunt, quibus fi addatur aloes SC fumaria crunt medicamêta ucn triculoamka quinq^.Sed ex his amicio^ resherbx. Pituttam colocyntHis,pyt{u-fa,eütcum,pulcgt«m, cum aceto amp;' falc. Siccant cam mcf, oleum, menta, pincar, uinuin flauumjhuseham fuftitum.Bt« lern nigram ellcborus Epuhymus,fuma na. Deprehenfos caßoreum cum (cams monio: Feces i'n bumidts corponbus uerbena, aloes, terebymh» beryma: in ficcis oleum ficus,uuæ paßg ucntriculo utiles,cafsia nigra onentalis,ea eß rubro amp;nbsp;tenui cortice fucculenta ac duleis ad-modum,Manna uirdcens fplêdcns mol lis,nam pura è fronde ac reces eß. Aqua häis,iusgaUi,caulium,bctac,oßreorum SCmala codermorum. Communia hæc quinqj.Præcipuè clyßcria,balani exfac« charo candido,alii (aie media forma fun gofaerneduHæ fambuci ex butiro SC fale Aquam ducunt eiederium,tithymalus, brafsica marina, chamedrys, tefte Gale« no;

-ocr page 232-

ttg nieron.CdrhnL

no. fi.de Naturalibus facult. cap, ij ) Ls' ducx agreftis lac drachme pondere.Hi* mores craifos amp;nbsp;procul catapotia fetida uocata Pituita SC nigram bilem ftaecha’ infufafquamuis aCraecis non prodatur) cofirmat uffeera omina capiti^ SCncr* uisprodeft. Nigram 0^ flauam biléhiM mores crudosfiCcraflos coluteaffieacß fena^SC polypodium.Pus educunt quï' eunep purgat SCabfceflus frangut amp;nbsp;qu^ materia putrida coftant. Agancusergo, amp;fterciiscolumbinQjfulphuris ole6,bi turnen,fefeti,tufsiIago,DiptamusCrct^ fis, calbanS, faluia, thiafpi. Sed AgariU drachmae duae mul fa macerate cum ufl' cqs quatuor mulfædantSit albû recenS Ieue,friabiie,dulcc^, fanguinê purgaflt mercurialis,quç Ôd lecur fine noxa,Iiip^ |us,malua,buglofum,bibinella,faluia:al lig uio!g folia,porricapitati fuccus.t^c omnia ciunt fanguinem undequatp.ö^, neraledomefticum, Mercurialis, pulcggt; um,origanum,hypericü, fumaria, bora' go,uugpafficin gallo.fenecum aroma' tibus iuscSfaccharo rubro fumitur. ft ex compofitis uncia una philonq perfid

-ocr page 233-

XvtatvMiipdmii'. 117 ad^rauas Febres. Petrofelinum autem uicem refert aromaris.In leuibus autetn ó^mnoxqs medicamentis preftat decoct urn cum fubftantia cruda eorundé ex-hiberCjOmniupftätifsima metallicaum« bcallilsima,flores,foha,ammaliüpartes molles,quäquäfanguis hyrei herbis mu ralibus à ftercorecolumbino uinaciola que g çftatem nutriti, lapidé renS poten ter fràgatamp;f oleum èflorib.fambuci du* notes tarnen partes ualidiorcs (unt Öf Fe minajucciiradiccs. Eligereautem opor tec ea in quibus praeftantifsime notæ fui generis maxime fapor ÔC odor* Vtpar/ tesparticulæ^ earum amp;nbsp;locus proprius amp;r£gio turn eolligendi modum atqj u-fum confyderari oportet.

Morborum igitur dignotio 6c cura tot exemplis conftat quot fuut prima genera compofitorum 0^ coniundorü, na fimplices morbi raro tnueniûtur.Hç-dica igitur pro intéperie ignea limpli-ciore,quonjam ca 11 fa eadé eft cQ moroo. Vulnus in pulmonc(na difRcillima pro-ponâ)diuifioncunitatiscû intéperiecô-tin€t,Luxatio recens,malam cópofitio*

nem

-ocr page 234-

h® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicron.CdriîMi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nem cum imitatisdiuifione: obftruâi^^ exmaîaraatena prauam côpofinoneni cam inrcmpedcoßinuero fradura 01” ' ma fimuî maloium genera amplcdiW» Caufçautem quæàfuo morbo differâC tresfebris incenfæ, continué, intermit' tentis ÔC putridae,(d eft’, peftilentis. No« num exemplïïeft hemitntæi.Decimui” cum duobus Icquentibus eft coniunCio rum. abfeeftuum uifeerS, fluxus cum ft' bre, morbiep prægnantium acqjinfan' tium. Vltimum (ymptomatum qud'ru® principale eft dolor,inde uigilia,abomi' natio cibi. Omnium horum neceflâti’ eft cognitio turn cura:lèd morbi popula res quandoep cuariant adeftnitafigno' rum propriorum ratione ob urgcnrcm conftitauonis uim, ut in angina iHain , qua uertebrx colli intro luxabantur, Ói ob id manus rcfoIucbâCurO.Epidem.’') ' Collumela quoep liquefcebat durabat-que hoc mals fine febre ad quadraginta dies 8C ünabantur. Hoc anno inumm^ rae quartanæquæ ex more inuadebant duobus diebus folum mane infermirtt' reuidebantur, caetera continuisfimilcJ'

Non/

-ocr page 235-

Art cunndi pirui. t lt;nbsp;» Nonnunquam euâ nouimorbiutmCn' tagra olim(4.Art cur.ca {■) ludicatio au* tern curarionis à pr^feritibus nön a prx* untis.nififorfan utperea in prgfenuum morborum amp;nbsp;caul arum cognitionem deueniamus.lntantiumquoq? nec certa prxdidio ncccura:amp; ab eorum cxcplis abftinuit Hippocrates.

Hedicæigitur (anatio fieri debet per frIgidafiC humida,amp;' quoniam morbus hiepræcipuè fundarur in acre, co rep ip' fum ucntillationeaerisrefngefcit,proctJt randum eft utaci tabs fit,inde cibus accç potuSjdemum etiam extemai ut balnea amp;nbsp;unguenta præcipuè è regione cordis, amp;nbsp;ubi uenæ puKantes maxnr é deregun tür,utiuxtaCarpos amp;nbsp;maHeolosfopora-nafepuenas ExpeditfiC ubifuntcartila-gines amp;nbsp;circa iun(fturas4Maxirna quoqi cura habendaeftcibi aepotus balnéaru-que.ut plus humedent quamrefngerêr. Calor enim hedieac ficcitate plus longe a natural! habitu recedit, quam ipfa eali ditate. Ob id igiturhumtdioribus indi« getnonadeofrigidis. Frig’da etiam na-liuum calorem extinguuduideoep nec

1 periculo

-ocr page 236-

«•


Uieron.Cdtdiinh


periculo hec noxa via cant. OptimtWj ergo lacafintnum, quod cafet expers ert amp;nbsp;facile conroqiiitur.fngidum moderate amp;nbsp;humidifsimum, quia ramen fad' Ie corrumpitur ftatim ab ubere airum*' debet. Humanum etiam aliquante præftantius eft. Sanaretur facilius à quantitate mul ta ftdconcoqui non pof (et. Exterius eodem modo fticcus pani' pinum amp;nbsp;capreolorum uitis ÔC oleum «iolaceum, amp;fiilli admifceatur fuccus plantaginis amp;lalt;ftucæjbalneocp ftigidg breui poft prolixiorem in tepida mo/ ram ut in libro de aqua diximus,ficuf poteftatefrigidiora quàm fenfufintop; tirnum crit.lta multis auxilqs meliusn® tantum in hoemorbo fed in omnibus3; lijs pcrHcitur,quam unico duntaxat.n5 folum quodplus pofsintjUerum quodli ceat,unumquodque moderatiusadhr bendo etiam tutius admouere. Porfo cum hic nulla fit caufa à morbo (eiuöiüä ut dixi,ncccfletamen eft ad elle eóferuafl temjeaeftmotus ut in phificis edocui* mus,nam motus calorem accendiepter' cipuè igneum qualis eft hetftiepA

motum

-ocr page 237-

'Mrïc«flt;tndi pdirui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijt

motumdtjta mutuofe foucnt. Ergo filt;huncmotum uelut in flammahumi-dis fopiemus, ut utriiifque curaunalit, Quodfi hedicaeiunda fitputrida,mo^ * do putridapevbreue tempus interqui» cfcerefaciasco interuaUo frigide balneo curabisheclica, tarne cibis ad earn dele/ dis.qualesfunt qui facileconcoquun-tur.Ob affinitatem 2lt;difftcultercorrum puntur,ut teftudines.Vt uero putridarn arccas 8lt; inedia exada amp;nbsp;putgatione etiarn ualida uteris 1 nil ueritus hedicæ incrementum : quandoquidem illam breuifisiam fanaturus: tam paucorUm autem dierum detrimentum quod ex illius ficcitate ptouenit timere non 0/ portet.Etcum putrida nö euratur,hcCti-ca curari debet, quia naturaiis calor pu-tridas fanat, amp;nbsp;auxilia ferme communia funt Etquamuis hi morbi periculofifsi mi fint Galeni tarnen fententiam de his tumfimiilibus fequemur ( lo.Artis cur. *lt; ca io.ód n.)Quibus(inquit)nulla alia fa= «lt; lutis fpes eft,et q eft ea dubia eft, necefle « eftillosaduerfum pericula ire.Idcocpmè c« Iiuseftaliqdagëtëpiclitari,qu3omnino a

1 2 ma-

-ocr page 238-

U*


ukrenXrdäeM


’„ moribundum ægrum defererc. Ïtat^ •'’* y huiufmodicafibus qua ntumuis kuis ^' „rorcGflcexitialis cauere oportet ne nd ,j minimum delinquamus. Solentauten’, omnes turn hi præfertim morbi lang^J^ entes autumno opprimere eademepr^’ bone amp;nbsp;ueipertina hora.Diei enitri paf les anni partibus reip5dêt,utinquitHgt;P pocratcs(2.Epidem:fec. i.)Porro uefp^^ tina hora xgri generaliter quatuor caH' fis ma gis uexanturumbecillitate ob I^quot; fuum Ubörê ac uigilias, febris increm^' to ob contradùm calorem atepuapo^f ’ ad intima ex frigorc ac tenebris acris n*' Cio dum uapores à foie eleüatidecidunß amp;nbsp;naturae defedu,guód Soi tunc mi^' ' me ab ortu motuque ad nos fit alienn®' Haecucro inpituitofis détériora acm^' lancholicis anedibus, ob idetiamplf

ma tut in is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Secundum exemplum fit uulncrisao modum recentis in pulmonis uafed*' 3uo^ fanguis per os prodeat: in atim nc phlegmon excitetur occurred dum.Siautem ex caufa cxteinaßhf^’' liai*

-ocr page 239-

ArsewMdipdrM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i{gt;

liatn non habeac caufam coniundam, Galenus afHrmat omnes qui ßc labora« runt ad eumprimæ die uenientesiäna' tos.(quinto Artis cur.cap. ijJaliorum etiarn plurimos qui tertia uel quarta die (èdantephlegmoncm. Videamusigi-turquac obftent huic curationittmoms fanè perpetuus 00 maximè^tursis fi acce dat, nam ea uulnus dilatat. Si igitur ßa lt;nbsp;tirn aut paulo poft antequam ulcus ni-mis tufsi dilatetur, aut phiegmone uiamp; cus occupetur,acpeffèrinius,uenæ fedi/ onc,uinculis,cucurbitulis in extremita« tibus,fanguineni turn aucrtemus turn minuemus. Siquidem ex iecoraria fub« ducere expedit nee femel fed quoties o* porter,paucarum horarS interuallo. A-ftringemus autem atc^ fedabimus mo-turn fimuljfomnurn prouoeâdo diafper matoncompofitione.quam quiaOngu-lariseftadhocmalumiubicribimus. A' meos, anifi, feniculi,fingulorum drach» masquatuor:aprj,alterci,opij,fingulor3 drachmas duas, leuigentur amp;nbsp;eüaqua fiant paftilli.Liquet auté quod omnium praeterquJln opq(quia fuccusjfèmina 1 } accipe*

-ocr page 240-

»H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieran.CdrJdn!

acdperc oportet. Sedat hoeetiamdo' iorem.ld uero tntrum quomodo in pu^ inonibusaccidat,cum membrum ipfunr 61.' maxime uafa fenfiiomninocareant» IVIanifeftum autem qiiod amp;nbsp;à cibo proP fus abftinendum eft, aut fi longius fit (pattum ptifanam hordaeeam fobni haurire: aliquoqüe aftringente fruón uti,quail's eft cotoneum, pyrum filue^ ftrejed hi co(fti,aut mefpillum, fotbum uè autcorna. Qiiod ft défit diafoenna' ton Galcnus Theri3C3,ego etiamphb lonfo Petfico ufusfum. itadiciunius j (patio fanantur omnes ni quid obftitc’ ; rit. Vulncraenimintradiemefeharam 1 contrahunt, cm raro fuccrefcit fi uitio carent. Atfi cxdiftillatione orta hierit ruptura(quamuisnon hic locus fitlniic curæ,)ulfraea quæduximus extremat' dam fricanda funt, SC cumpyretrouel pipere:amp;f capitificcans medicamentum applicandum, quaiequod exfinapiutl thapfia confiât. Catapociaquoquß ftatim exhibenda, ex colocynthida, 3' loc, agarico,bdclbo,gummi Arabico, fcammonioque. Reliquf etiarn mate?

-ocr page 241-

Artcuritndipdruit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^f

Mæ fn puimonibus content^ coda melle poft uenam confohdatam expurgan-dx funt. Inde æger afinino ladeuacu-andus ac reftauranduseft. Memento autem fradam artenam amp;nbsp;difficüius confolidan, quod in pulmonibus fox lum contra morem prxtenuis fit,nee ex pulmone liccbit fanguinem educcreper uenx fedioné quoniarn non aliunde quam ex corde illöexcipit. Qiiodfîjdi-ßulcris ÔCdolerCjÔ^ fi dolor nullus ad-fit ex irritarione tufsiSjSC, ut fuperius dû ximus, natura fuppetias ferre conante, phlegmon excitatur, unde mors fubfe« quitur.Idem contingit fi ex erofionefit ulcus,autfi fanguis corruptus obducen dæ cicatrici idoneus nonfuerittautul« cus dedudis labijs nimis amplum,his quatuor cafibusinfanabilis morbus ef-ficitur, cum tarnen prorfus infanabilis non eft,fed defluxio fæpius redit,langui nem mittes: adeo ut Lucas Cruceius lo annem PetrS Mutienfem tricies quater fedauenalanauerit.Tabidosaüt fados . Hippocrates curabat lenticulæ decodae ß^ deratu potu:alias «ero fedióc Ä uftü

one

L*

-ocr page 242-

Ïjtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viitron.Cdrdditi

onent apud illum pro deploratonif^ nies praua fit non habeatur.

Tertium exernplum luxationis cd id quareftaurato fitp, utin tortisapparet, om nia ftatim conquiefcuntadeo ut fint plid morbonon abtimilis uideac.(Vcf fal lib i.cap.ïi.)Ex hoe genere prima co nituaf luxatio fummi humeri qui eft cat tilaginea fcapuiacappéndixquaiugulo iungirùr: De qua Hippocrates librod^ Articulis inquit(par.i.Tex.2ü.) Necefi^ cft ut locus infuperiore parte turgidiot fiatatqïideódefqrmis^nullam tamenno xam omnio cpntrahat.Qua:cuncp eniifl fait ) oflà alqs coniunda luxanturnuo' quam eodem loco reponi poiTunt, quia denuo iungi nequeunt, liquet igtturhßc morbumin compofitione infanabiki’' elle, ëitarnen tam leué efle noxam,ut o peratio nonlaedaturjaeditur tarnen p^ö culdubioquta ad graues adioncsinfif' mior redd uur. Subtiel 15lt;eodem libro 3' Iiud cxempluhis uerbis ( par.^.Tex.ilt; ) « Qiïibuscuncp oflatibiæluxatafunt.uu* » nere fado, penitus è pedis articulis C‘ » minent,ßue intro fine extra reponend« n0igt;

-ocr page 243-

Ârscurdniipinnù f^f non funt, nam fi rcpofitamanferint, ex “ conuulfionc breui, S^pleruncpantefe- •* purnam diem mohuntunSCfinec^Fada “ neqvietentata repofitio fuent,plencgex ‘‘ bis ciiadunt,quanquam turpiter daudi. ” Galenus autem caufam ibi impediment ti fanationes docet,dieens: Necefleeft inhuiufeemodi luxjitione mufculü ma* gnumdecurtari ob altcnus contradio-nemquaeex uulnere necefTario aeddit, quoniam dumintumefcitbreuforfit, tra hit ergo alium mufcukim non reludan* tem,quia offe non diftenditur. Vbi igi-tur os r^ofuens,qui non dißendeba-turab oUe tenditur,undc dolores intole tabiJeSjConuulfio^ exoritur.ln hoe igi= turmorbi genere curatio mprtemafFert, fi non curetur, opcratip quidem Ixditur fedquæad uitam producendam impe/ dimentum non anert. Verum iblam de formitatem amp;nbsp;incommodum adioni, luxatio uerôfptnæ, ut ibidem rurfus te* fiaturHippocratesfpar.5. Tex. »?.}non folum inianabilis eft amp;nbsp;impcdimentum inoperatione cfficit, fedetiam uitac no^ cct,,npn tarnen adeó ut confeftim occi-

I S dat.

-ocr page 244-

15^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' HtcronCdrJdni

»’datj'nquit enim, Qinbnsexcarufp^ » na infleditur paud fanantur ita ut œ'*' i « rigatur. Paulo póft caufam fubijö'f »gt; dicens: (Tex4f-4S.47.)Siuertebra lu* » xata fucrit feu intus, feu extra, fcua^l ’’latera paruo longitiidims fpatto,ciim « in ea dorfimedulla contincaf,neccfleeft 5’ hominem uchementer laedi,8«f ut ftupot s’ partium inferiorum fequatunü au reu' « longo fpario paululum a fitu declinatie-’ » rit, læditur quidem homo, nihilominus » non moritut, fed uixcurari potent. Sed । 5’ caue nc fpinarum quæ ex procefsibus i ” oriuntur eollifionem, pro uertebrarum ; 55 luxatione accipias. NauertebrparticU' j » lis inuieem iunguntur, ipfis autem u«* | « tebris proceflus laterales lundi funtfu* « pra fiC infra tcndentes,in quorum apite »» quidam funt appendices fpinarum fi* ” militudine quæ confradæ cum ipfis e* »* tiam procefsibus imaginem luxation ” nis uertebrarum præbent, Pofthæede* darat (.tex. si. )quod fi gibbus hatucr« 1 tebris intus luxatis hoc ctiamdetcrius eft: Et fi luxatio magna fitomninoin* fanabilis, Ôi breui perimit: caufam do' cens

-ocr page 245-

Arscurdn^pdrud.

pens quod urina amp;nbsp;aluns his Ripprima* tur, nullaque induftna uertebræ fuo loco reftitui queant: nam cucurbituhe nonfufficiunt ad trahendum, nullaque machina adhiberi poteft pedoreobUan te.Tnaigiturinhocexemploobferuare debestprimu quod fpinç luxationes Ion gæpleruncp minus mala: funt breuibu« '’ Secunduquodmorbihuius generis no imbecillitateuiriflled naturae repugnan tia funtinfanabiles. Vndeconnatinfa-nabilium morborum triplex genus efle, uel ob uiriö imbecillitatem, ucl ob natu ræ repugnantiarn, uel utrunep.Tertium quodinfanabilium morborum quadru« plexeftordotquidam enim funt in qui« bus fola deformitas nobis grauiseft, quidam in quibus lædetur operatio, fed uitæ non nocent, quidam in quibus operatio uitæ neceflaria lxditur,diu tanden cum hoc fuperefle poffunt ægri.Vl timum genus quod pefsimum cft,brcui neceflario perimiqhæctç omnia in co« dem morbi genere perfpicua exëpla ex HippoGratetradidimus($9.S(f$«)lnquq ctiam illud continetur ex fexta Apho-* tifmos

-ocr page 246-

14-3 üieronXdrdMi

nfmoi'um.Quibufcunç^ à coxendkufl dolore molcftatis excidit coxa Ä ruf'

fus incidit.his mucores fuperuemunU linde crus tabefcit Sgt;C claadicant fi nó U' rantur.Eiufcemodi igtrurluxationes “* titurnasignecurari confulit Hippoef®' teSjUtinquit Galenus. Ex hoc generef tiam inftnabilium morborum eft lap*® in uefica felItsSCcarnea abftrudio ibi Uquot; alionobiliorc loco.Sedfanabilium fi® in ueficæ collo,nam linteis imbutis eru* dente medicam^to tenuifsimo curatuf-lapis autem ueficgfidurus,uel magnus, ucl annexus,uel homo admodum imbe cillis aut corpus cacochyrnum,noii lana tur,nec^ enim cacochymiam propter tl® lores amp;nbsp;uigilias antea tollere liccbit/ta plerunt^ magno artifice indigemus. Si uerp obtortum fuerit inteftinum, ßaduj maximam olei quätitatem immitere ud ebibere oportet. V t uel pondère ipfo S^ maxime fi poft inatnbuleterumpat.Vef mes etiam atnaris fugantur aut occidun tur. Coralina etiam prépara ta exh' öeoptima,Ramcxautem fit fradoaut laxato omento in fcrotum: amp;fupraaa umbi*

-ocr page 247-

Art cunnii parui, i^j Umbilicum 5C inguen; Refident cuban» do:ó(^ rupta magis dolcnt.Et cura ab inî tioeft ignis uel caußicü medicametum» Quartum exemplum in fractuns ex' HippocrateaHumaturfpar.j.a tex 28,« ad 42.)gt;nquitenim inlibrode fraduris. »lt; lam uero qUibus ofla frada amp;nbsp;extra emi “ nentia in fuam federn reftitui nequeunr, « inftrumends è chalybe reporiereopor- “ tet,qualiafunt uedes at^ id prima die« uel fecunda,poftautem nonnifi poft fe- « ptimam,ft nc£Ç febris net® inflammatio « acceflerinmedtjs enim diebus fi repone« « re tentes cOnuulftonem excitabis, ma* « gif^ fa da repofitione quam fireponi « non potuerlt.C^amobrerti fi reponenti « conuulfio adueniat, os denuoextra fe« « dem,fi id comode fieri queat,educcrc co lt;' ueniet.Qiiibufdam uero ofla ex uulneri lt;« busmtiquis deciderunt,quibufdam au-tern non,fed folum defquammata funt. « Ecquibus recefterunt,qujbufdambreui, « qUibufJam ftr0,alrjs enim in quadra gin « ta alqs multo etiâ ante, altjs autê in fexa- * gintadjebus.Gcnerallter etiâ onâ parua “ Ö^ raraceleriterdecidunt.Etquibusfup « pura=

-ocr page 248-

i^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hkron,Car Jani

gt;gt; purationes bene fiunt ac inde celcres c^ » mum reparationesmam carms inercm^f » turn nonlcuiterad hoc auxthatur. CoR' gt;gt;nbsp;trarijs autem caufis tardé quædâetiam 5, recidere conuenit,aut quia aliter report* jgt; non poflunt,uel quia carnem pungedo a, IsduntjUel quia iamnudatafuntcarn^» a, qux cnimfic fehabent necehario cxci‘ aa dût. SedubitotusofsisCirculus obfeelquot; h fcrit,meinbrum ipfumproeuldubiobtc aa uiu-seuadetJadepoßpauea fubijcitfttx ai 50.) Oisium ueroreceflus fihonefteid aa faccrcliceatfugereoportet:cumfi repo a, nas pericula multa immineant, honii* 5, nernque, propius deducas ad mortem j, quam adfalutem, fi non reponas, artis ja imperitus exißimaris. Ex his pa tec qus^ namfitcaufa mortis in curarionefdlicd quod ipfa adio grains fit; amp;aliquost.’f' ie morbos adeó acerbosutperquacun* que exquifitifsimam curam lædantur £egri,ac etiam pereant. Atque in his duo hæefunt maxima mala,kilicetutperdo lorem abfceflus autconuulfio irritecur. lllud etiani memoriae commendanduifl qiiod dixit: (6.Aphorif4ï}.Vlcera qu^' cunî

-ocr page 249-

Art-umndipiirui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^’

ninquc annua funt aut ctiam diuturnt • ora os ablccderc eft neccflariuin St cica« trices cauas fieri. In uulncribus uero rc-cenribus uehcmcntibus fi tuniCi mag-nusnon3pparcai(inquQtm«Ium(i.Ept dcm.fec. jjSi ueroappareatnon ualde conuelluntur nec infijniunulaxiaurcm boni acuti non ita.Si repente abfeedant ad pofteriora(fcilicet dclata materiajeo-uulfionescum doloribus, ad anteriores infaniajlateris dolores^difynteriae rubrç» Quintum exemplum erit in mala intempérie quç ex obftrudione oriatur,at quebecut fupradixiin iccoreputa cali-.doÓLficcoSgt;^cófimilis:autpituitalcta5ilt;^ erafiacötrariacp.ln prima igitcoftitutio nehisqincidSteaqréfrigérât ëC hume-dat admifcebimus:in feefida his q exfic eât Sgt;C calefaciuut,nec quæ a t tenuât om-mittemustindeqpaperiöt SCeducutiuge mus.Metiri aót oportet noxâ ^ irritamé torumora infertilutilitatê qugfequit, atep id etiam uicifsim confyderare debe-mus. Incibisctiâ quanto minus dabis, modo uires ferant, tanto melius crit. Sed etft materia calida fucrit, fedio ucng

-ocr page 250-

U4 Hteton.CiiriMi ' ucnac multum prodeft.Si autem frigilt;» tarne etiamintempéries magno cum pf ricuIofiC Temper cum iadura fier.Sedß calida intempéries materia uerôlêta pu* J gnantibus iridicationibus fannuinis cogt; piam in aegrotante confydera. Frigidam uero intemperiem ex calida materia or* j tam uere inuenire rion licet, cum ilia ta* ' men fæpe, fed tuneduo niorbi conimr di funt.In uniuerfum autem tales ferme omnes fanantur, nifi antequam obftrü' did foluatur materia accendaturOb id inedia optima eft.rede^ faccreuidetur qUi ut Hatim noxam fenferint folo pane codo contend funt, nee mirumfi tales uei minima medicorum opera adulfp mam fenedutem perueniunt,hæc enim cftcaufa. Ordo autem interttionum cu* raridi e(l;aluum moucre,uenam fecare, materia preparate, purgate, membrum confirmarequodcunlt;ç oportet.

Pro quatuor autem exemplis proxi* fequentibus fciendum elb quodfc briseft calorficcus ex corde lædens co dionem,ÔC plerunc^ alia opera naturae. Très funteius prim« dimuoncs; penes

-ocr page 251-

hrscurättdipdrui. 14 y eiïcntiSjOrdinem Ô^ fubiedum, Subie-di ratione triplex, in fpiritibus epheme-mera,in humoribus, QC in membris hæ« dica.Ordine triplex prima,mediaSCcon iunda ut hacmitriteus. Eflentia triplex, ferucns,incen(a SCputrida. Feruensalia in fpiritibus alia in membris, cönituitc]ß primam hgdice fpedem:ex humoribus autêinfolofit fanguine,quoniam in re-liquis non eft tantus calor ut teruere pof fintnifi accendantur.Manifeftum eft igi tur hoc totum genus efle admodum fa« ciliscurationis. Eftenimutpueradui-rumcomparatus.Incenfa fit in humoribus uelmembristtQctpardet humidum oleo fimilcfitcp hædica fecunda, nâ ter » tiafit iam ardentibus folidis. Putrida ue tö fimiliter fit in fpiritibus, humoribus, membris.Ita cenfet Galenus(».de præfa gio ex pulfiUus ca.4. ) Sed ego de membris dubitó. Velut enim in phlegmóne antequam cor eo pofsit affici homo mo ritur.itade peftilenti hædica. Sed non cft contradicendum magnouironines erroriaduram feientiæ aut operation! äffert, hic autem non. Hæc eadem Gale-

K nus

-ocr page 252-

Utf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiieron.Cdrdiini

nus docutt fed oWcurènit can fam ^ âi'' fiindionem inuenirenon adeo facilécamp; fec.Vt uerd genera dignofcantur ÔC fps' derum figna auxiliolunt.Signa autein alia per fe certiora,alia nobis Febres pr? terea quæ in humoribus accendunnir quandoque copofirp funt,uclut dupion tertiana, plerunc^fimplices. Simplicius tot genera quot humores, Exhis funC continentes,quod perpetuo eandem fer uent rationê æqualitatis aut incremend tiel diminutiôisuel fimplidtercótinU9 quarOquedam exaccrbaturfingölis die bus qupdâ alternis, qupdâ nTXi^Mtt. ^ Iiæ len tæxætere omnes continua:,aciKg nominantur. Na intermittentiö nulla a' cuta aut lethalls eiïe poteft.Si autem co tingat aliqucm fic mori uel alius ei affsC tusiundus eii,uel tu deciperis,cum co-tinuam pro intermittentetra(Sas,uel at' ger erroré admißnud conflitutio eftpo tilens, utuniacceffioni putredo rupee' ucnerit. Galenits autem continuarü ge* nus præterquâ côtinentiûÔC hemitrit^ rum adeo leuitcrattigit ut uixagnouills uifusfit: namlibros dedifferentijsfeb' huS

-ocr page 253-

An curdndi pärud. 147 HumSif de pulfib us a c utramefj metho-dum fi quis euoluat,pauca de ceteris fee bribusinucniet.Vberior enim tractatio eftdumin Epidemijs Hippocratem ex-ponerécogitur. Etfeiasquod onmes febres duram fadunt aluum per fe, S^ multó magisfi materia calida amp;nbsp;ficca fit,quoniam exuruntur feces: amp;nbsp;fifrigi-da, fundio à materia Sgt;C qüalitatefimul ïrnpedituraclæditur . Ergo fi mollis fit, knaluni.

Quac feruore confiât quod febres fint hoclolofigno dcprehédiponunr,quocl caufa careant quæ modo tantum calo-rem excitare potucrit, ac pulfum magnum,uelocem 6f frequentem efficcre, quales funt cibus, uinum, balneum, cx-ereitium, ucnus,ira. Hæc enim non fo« lum febri fimile quippiam facerepogt; teft,feduigiliasamp;febrem ipfam,tum ab fcefliis in corpore prauls fuccis abundante. In bene etiam remperato bilem fiauam ut trifiitia, atram, timor, melan» fholiam. Timor quoque amp;nbsp;fiibito 0^ mui’ropoft longè pluies maximefi diu« turnus fit occidere folet. in infantigt; 4 Ki bus

-ocr page 254-

148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nteron.edrdini

biisautcmfiatim comitiakm morbjjj** excidatatqjadmodutnpeiniriofum.Tf’ ftitia tabefaciendo fæpe interfid^gen^^ ratSC flauambilem ac febres. Fcbdn^ ergo feruentium genus à calore atiuno^ cxdtato divert,quod cauGim habetldn* gtus dißätem,Omaner pulfus uehenic*| tia:cum in alrjs ubi caufa cefïàucrit »y momento poft incipiatremitti:abal*i* autem febrium generibUs fuauitatecal® riSjCeleritatisjdiltentionisniaiore qua*’^ contradionis ino emento,8^ urinis q^S fanisCmiles prorfus uidcntur,autp3ulo plus coloratac. Verum ephemera ijfdeoi fignis ab incenfisdiftinguitur, peculiar ter autem quod caufam praccedenté 113'' bent,licet non annexam. Coniunduni quoej in corpore fæpiusdolorem»bi^ bonem,cruditatem,obftru(ftioncm,u*' gilias,ex externis iram,triftitiam,timo*^2 tX gaudium ingens,uecundiam, purg^' tionem. Caret fiti,amaritateoris,dolors capitis (fi nonexinfolationefit}Âla^' tudinem, quæ funt incenfis ac pu iridié figna pecuIiaria.Pofitusetiâpger inbâb neo non horret. Septimum fignumt^ *quod

-ocr page 255-

Ars cur an di pirui^ 14 f quodfbluitur cum modico inadorc.Cö crgo,utGaknusait(i,adGlauc. cap.i.) haecfignatanquamchorumconcinnum (quod in omnibus morbis eft obferuan dumjeffecerint aperte pronuntiare po* tes efie ephemeram amp;nbsp;exquifitam. Ideo ne ueftigium ullum forditiei relinquit. Contingit etiam nonunquam in ea mo« dicushorrorautfrigus cum ex crudita* te fuerit;quemadmodum00 ante fang' uincam fimplicem.nam cruditas amp;nbsp;hor ton'samp;febris caufa eft. Sanguinea uero ^d tertiam diem pleruncp durât ( cum e-phemera die una ob fubftantig fpiritu te nuitatem foluatur ) finitur^ iudorc co« piofoautfluxufanguinisnarium. Scd antea ab ephemera differt caloris Si nu tationis pulfus maiorc à naturali recef-fu,amp; inquies Si capitis grauitas. Scd ft nonfoluantur intra conftitutum termi-num,in incenfam tranfeunt aut hædicâ. Hædicarum proprium eft ut calor ab i« nitio fuauis,proceflu auté tangcndi mor daxefficiatur,contrario more teruennû, at in incefTis xqualis modus ma net amp;nbsp;mordaxftmper. Verumamp;haedica pri-

K } ma

-ocr page 256-

IS© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uur on. C dr dint

mamanct,ephemera, utdixi.unfcadi^ finiturS^ ad fummum cum exobHrudt' one fucrit intra tertifi die Et fi in bubonK busfpeciécôtinuèefFecerit,intermittittî men aliquando,aut faltcm non irritatif àcibo,uthæ(fîica • Etcaufam tunc habet confpicuâ.HeÔica ucrô cum confirma* tur facit pulfum durum. Et omnis pulfis durus necefiario eft paruus amp;nbsp;debilis, amp;^ infcbreetiamcrcbcriuftôpfiis.

incendentes cum coeperint urinas cm ciunterudasôf celeritatê.contradionis» ut dixi,diftentionis ederitate maiorem, Ô^ quietem qiiædïrtentionem fequiWG quam fuperiorem uocamus breuiorem, ideo ea ex parte femp crebriorê. amp;nbsp;in d' borum coaione manifefium uitium.B quandoq? apparent,inquit Rafisfjo.cô» trac.}.cap t. ) Vrine crafiæ amp;nbsp;rubrç etiam cum do lore capitis,6C tarne nô adert, fc* bris,fedfignant abundantiam humors corruptoiüc.rcaiccur amp;nbsp;obftrudioncs militas,cum periculo fuccefluraefebris-Continuarawt diftinguûturab intermit' tenu b us fep tem præcipuè fignis,quorô lt;j|ùatuoràGaIcuoprimo ad Glauconé

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponuiH

-ocr page 257-

ArfeuriHiêipdru^, lt;yi ponunt,(ca. 8 ) Qd‘ neccum rigoreaut horroreaut fngore inuadûn^mâ ramen antea dixcrat(ca.î.)ctiâcôtmu3s cQngo fclcui incipere,fcirc oportet continuas admittere fngus ac rigorê aut horrorem quatuor tncafîbus:primoc5foluuntiu-xtailluddebreardête habico rigore f«/ perueniente fit folutio, Si hoc ert bonû» Nonun^ in initio morttferarû febriû cô tingitmagnus rigor, ut primo Epidemi oriim(p3r.î.com.7$.)quoniâiecurcôcii titur amp;conaturexpellere magno nixu, amp;nbsp;tamen non poteft, igiturfuperaturib lius expultrix à morbo amp;nbsp;cuis caufa. Arque hçc de inittjs !n quibus uerô horror /æpiiis repetit materiæ pars expellitur, pars inuenis remanet, aliter continua non eflet,quoniam ob id continua eft febris quia in uenis materia feruatur, ide oque perpetuô accenditur,talefqBfebres ex genere coniundarû funt: ut Iiemitrp tæi ueri ftf fpurq.In quibus femel horror Cngulo die,aut alternis dieb. horror S^ ri gor reliqs horror tantS.Nâ eu côtinua rt gor foins alternis diebj uixcôtingit:fin-gulisaût diebus fi adueniat dupiicêter-

K tianm

-ocr page 258-

Ifs ui er on.C dr dint

tianam extenßm effidt.AtfihorrorflîÇ fit, heminitaeus Agathini efta duphe* tertiana multum differens, qua muis G® lenus aliter (ènnatCï.deDifferenttjsFeb» cap.8.) Differtehïm à continua fimplic‘ ob accefsionem, à duplici tertiana cX' tenfa, quod rigorc carcat Ô^ uerècontiquot; nua fit,nec^enim unquamfoluiturfudo te nee remittitur quartum quç definunK amp;f modocitiusauttardius,quod dupW' cibus tertianis extenfis contingit,a quo tidiana uero intermittente, quoniam cum horrore inuadit non frigorc tätutn nee intermittitmee tantum in ca uentri' culus afficiu Qiiarto rigorjinuaditmor« tem prædicens iuxta illud Hippocratisj ((fAphoris.^ff .)Si rigor incidat febrenó déficiente, ægro iam debili, lethalecß, nam fi fequatur euacuatio,ab utrotj mo tu uires proftemuntunfi non cum mate tia Sgt;C calor igneus ad cor contrahantu^ uitalis extinguitur.Eftetiam fignumnó bonumcum ob de fed um calorisnatu* talis hoc folum contingere pofsit. Vid^ musenim graciles exquacunque caufa horrere. Secundum fignum eft cum ao ' - cefsio

-ocr page 259-

hrtcurMdipdruit, 15) çcfsio fuperat uiginti quatuor boras. Sed hoc communiter uerum eft: neceflà no tarnen ut décernât quadragintaodo requit untur.aut faltem triginta fex, dice cenatGalenusfexto Epidemiorö (par. ï.com.i4..)cum àccefsio tertians fupera bent uiginti quatuor horasextenfa dici-* tur, cumautem triginta fex in numero continuarum habcnda eft, hs enimex permiftione muit* pituite accidût, at quartana nifi quadraginta odo horas exceflèrit non poteft pro continua ha/ beri.Tertium fignum eft,cum qus ad in cenfastebres pertinentin pulflbus dida maiorafuerint.Quartum cum inpqualc fucrit incrementum ac quaft refîliens,nâ intermittentes ad ftatu properant;Quin turn quodfitimjamaritatem oris, capitis dolorem amp;nbsp;lafsitudincm maxime in cru ribus ac fub renibus patiuntur,ÓC conti/ nua hsc:tumetenim in his uena magna fub fpina ob feruorem languinis amp;com ptimit. Eft etiam genus lafsitudinis ob pituitam à cerebro defcendentem,quod ab ephemera foluitur : de quo hic no eft ftrmo cum fît innoxium:fed de tendent

K 5 te

-ocr page 260-

IH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hif ro«.C4r/4»ê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

te ukerofa Sf ut uocant apoftemoß.hf^ praedpuècontinuas comttaturamp;acc'f''' fit. Quod diximus etiam de urina adeft» , Sextum fignum eft exacerbatfo que o’” ’ nibus continuis non contincnnb.neccï* , fàrioaduenit5UtGaIenusdocet(2 ded« ( ferentns feb.ca. 2. Vitimn locum arterie ; calidior,quan^ inhedicismanfteftius« |

Acutarö genera quinlt;5’.fimplex quan do intra quatuordecim dies terminating q aût intra feptem acutç ualde,quçucr(? intra quatuor acutifsimæifpuriçqintra uiginti öl' acutçconuerfae quç intra qua draginta.CÔmuniaomnib. fÿmptoina' ta grauia ÔCmorbibreuitas.Etquâuis a« cuta ad quadragefimS diê extendat non tarnen ultra quatuordecim dies perpetn um afcenfum effatu dignö natura huma na fert. Sic ut femper ad ualidioré aceeP fionê coparatio fiat.Qup ucro ita augen tur camc^magno interuallo ut quartum diëexcederenon pofsint acuntsimedi' cunf Fiuntomnes acutpfebres ex mate riacalida autuehementcrficca inuenis, obidnulla intermittés.Etfiinmagnisar deus dkitiquan^ amp;; qu^prope uêtricip

-ocr page 261-

Arscurdndtpdrui. in Î5Ô^ cor matena habet acre amp;nbsp;fenndam autfalfam,ardetes ena nominancurhcec non ^pne,maxim c q à falia pituita.Co^ munefignö lingua nigra,primo delocis afFedis(ca.5.)0^arida,fextoEpidcmior3 particulaqinnta(corn34 fiClöjfcdadq« citpoflemutari lingug colores nd ex Im more per uenas, autexuétriculo afccn-dente,aut propter uaporcs præfertim ex pulmonib. Fiûtôf nigre in quarcanisdC exutcriafFec^ib citra magnam etiâ no* xam,fed aridæ non funt. Arida lingua ue hementer ficca dicitur. Qiia detenor eft quae etiam feiflafueritjencae autem fc* bres ex materia frigid a hunt.ctfi in uenis fit paruis,oiccultae funt præcipuè in lent-bus, quibus funt familiäres. Mitesau-tern cumuircs morbum longo interual* Io fuperaucrint: fæute cxiguo,léthales amp;longx ob uirium robur, uel intermif« fiones. Tertianam continuam Hippocrates primo Epidemiorum.fpar. 2. tex. 2$« ) appellat uiolcntifsimam .laboriofifi I^am, longiisimam, fcilicet in robuftis viribus ob remilsionem aÜquâ.Cû uero ^continêtcs feus fint Ölt;q in fingulos

-ocr page 262-

10 nieron.Cirddm

dies exacerbanturmagisquam nux^I* ternis(quippe remifsio dierum eft 8^ ho rarum) mitifsima erit quae altérais ^ bus remittitur,8C altérais dieiexacerbé tioncm brcuioreduodecim horis habet, nam quæ quarta diefbium exacerbatuf 6^ plus habeat interualli, penculofiof tarnen eft,ob humorisnaturam Etquï ('n diebus paribus exacerbantur mag'* lethalesgt;quoniam motus is non eft à ft' cultate, amp;nbsp;indicium difFertur,ideó qua^ tobreuiores tanto perniciofiores. Fe* bres quoc^nodurnac fifeux fint diurne flint periculofiores.Et cum fomnurn no dæimpediantuel uigilijs hominem co* ficiuntatc^ inedia,uel uitam uefpertilio nis agere cogunt. Mites autem dimnis funtbreuiores.

Longicudo autefebris ob craflam len tamue materiam, aut affedum membri difHcilem aut ui dus errorem fub quo medici peccata amp;nbsp;anni conftitutio SC rC' gio amp;nbsp;curæ continêtur( j. prognof.cotnlt; ajjEt materiam omnium febrium deck rant morbi, circuitus acceCsionQ aut ex* acerbationum amp;nbsp;fymptomata. Curo ue

-ocr page 263-

ArscurMdipirti«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

to fanguis corropitur tenuior pars tran« lit in biiern flauam,crafsior in atram, di« cebat Galenus fecundo de difFerentijs febriumfeapjo.) Amphimcrina continua fit ob pituitam contentam in uenis paruis,utquartana continua exmelan-eholia.Quamuis hacCjUt inquit Auicen najaro 3ccidat,quoniam quo plus inter mittereincediumapti lunt hutnores,eo minus continuam febrem efficere, pro-pterca quotidiana ierme Temper continua eft.Vbi ergo febrisdiuturna labors oia SCuiolcnta fit,necefle eft bilem craC fam accendi ,non pituitam.Fitautem bi hscrafla ex fanguinc crudoautmdan-choliæaut craftæ pituitac immifto-Ciini uerô tantum affuerit materiæ coniundg ac præparatæ turn obnoxiac ut morbus fuperarinequeat exuftishumoribus fît atra bilisexufta terribilis ille humor at-queexitialis. Vnde Ipintus extinguun/ tur. Ob idque iuxta mortem maerores inde terrores,non poteft autem materia præparata net^ in côtinuis, neealqs pet durareplus centum diebus amp;nbsp;ob id om nis febris quæ exhumoribus pendetß letha*

-ocr page 264-

îjR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieroh.Cdrdinl.

kthalis fit intra centum fiC uiginti dies fînityr.quantuffluislenra. Idem fi fana* billsfir amp;nbsp;rede rega tur. Nam fient tef' minus acutarum qua; continuæ augen* tur eft quartus decimus dies,ôd quomo* docuncp augeantur uehementer : 0^'0 non continuæ quadragefimus,ita fini* pliciter unius materiæ quæ accendituf aut fuppurateentefimus uigcfimus.C3 iicrô femper ubi tota perfede accenCa fucrit, quodeontingit in dieiudicijft* quenti decretoriafiterifis. Si centcfima accendatur centefima uigefima iudica* tûr.ldeo uthûcterminum definiret duo exempla tertio Epidemiorum pofuit Hippocrates( par. ?. tcx »7. amp;nbsp;80.) tan* quam extreme prolixitatis.Cum auteni materia accendatur ex calore febris Ôi 6f feminc corruptionis, ut uidemus cum incenfaex ephemera oritur, fequiturut femperminus fpatiumfitinter diemiu* dictj 5C iudicium,quâinterinitiummor bi ôf inditium,ergo quanto prolixiored morbus, ranto maior proportio téporis ab initio morbi ad inditium ad tepusab initio ad iudiciü ut in peracutis fit æqua

litatH

-ocr page 265-

AttcurMJif)drU4^ t^S Iitatis,ut à quarta ad feptimarn. In logit fimis autem quintupla ut acentefuna ad centefimauigefimam, Hoc autem con/ ^‘ngùquomam quanto niagis differtur ïnditiueo melius matena pparatur, ide-oquefaoliusabfoluit coaio lndefepa-tat amp;nbsp;expellitur. Sunt em prçpara tionis materie quæ cÔmunis eft etiâ nô febrici-tâtib.quatuorpartes,attênuarecraflâ,Ië-ta diuidere, obftruâiôes aperire,aluuni mouereQ^ optimèhtcîyfterib.pingui bus,conueniût hæc in febnbus ante co-Óionem acin airjs morbis, reliqua tria pulchrè praftat ferapium ex aceto Ö^ ra« dicibus petrofilq amp;nbsp;facniculi. Conco» ójo autem fit fomno , quiete, uino, bal-nco,ftrato molli,tenebns, undione, fri« dione propriè pedum, integumentis, media. Hare enim licet non per fe uebe« menter, tarnen codionem luuat. Dies ergo decretory funt feptimus,ÔC ante ilium impares omnes, indequartus-dcci-mus indenonus atep undecimus poft ui gefimusamp;deeim? iep ci mus, poftuigeft möufq} adquadragefimö eodé ordine ^rfus,mfi q? impanbus anteprincipales.

nnUa

-ocr page 266-

nkron.Cdrdini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;160

nulla eft uisjprindpalcs uoco qui fept^ nario diftanta quadragefimo adeenteß mum uigefimum per uiginri procéda' tur.Indices,femper aut decretort) proxi* me præcedentes aut medtfinterdeetc' torium proxime præcedentem, ut unde cimus quartidecimi. Decretory igitut prxeipuifuntdecem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Interualla uero ex quitus recidiui mor bicumipfisunum coftituunt morbum nifi reuerfiones ex errore fint, unde ncc cum interualhs licet ^cntefimani uigefimam diem excedere: at cum reci diui fiant ex interuallo,neceflccft inter* uaUorum caufam affignate io fanabili-* bus autem facilius eft,cum enim mate' riaprxparataa coniOda et à corde Ion gius difteterit.et præcipuè fi frigida fue ritconiunda calida definetardere con* iunda antequam pre pa rata accedatur. Inlethalibusmaior eftdifficultas, quo modo poiTit uinci materia.ct tarnen in Pario illo qui centefima uigefima dicO' btjtfaepius febris reliquit eum, faepiu® redt)t,dicitGaIenus quod hoc côtingit utin abfeefsibus quicumadcorruptio* nem

-ocr page 267-

Arscwiiniiipirud. iSt rêtendiint pereunte ui membri cefiac doloramp;febhs. Sedinhis nö redit poit modum nee dolor nee febris, in in terual lis redit, nee ininteruallisextinguitur uismertibrorum:nec eft par ratio mate-, riæquae corttinetur inuems, qux fein-per eft aliéna à mem bris, amp;ablceflusin quo etiam partes membri corrumpan« tur.abfceflüum ÖÓ ratio eft gen era Ii^iip • quenterep aCcidit, intcruallorum exei^-plum inlethalibus admodum rarum.Di eoergoquodfttad unguem,ucin inter/gt; uallis fanabilium morbotum cum mate ria præparata eft crafsioraemülta St pra uaconiuncla pauca, coniunda refoluh tur antequam illa accendatur«Êt ficut ia .nus paülo ante qua incidat inletbaiem morbum.bene ualet,ita Sd eger interual li temporemcerep tarnen eft addidus ne ceisitati mortis,fed infanonon eftne-cefte ut appareant aliqua figna mala, quiaforfan materia illa nondum eft præ parata, nee concepitfemina corruption nis:in eo autem qui eft in interuallo fam concepit,aliterutdixi fuperius non eiïet tota una materia, nee poflent apparere

L figna

-ocr page 268-

Ut

' KtfroH.Crdiidni

figna totkis materie,amp;^ lethah'a ab i'riitt* morbijbcetautem interuaHahxc amp;nbsp;red* diuimorbi cafu hen uide34ULir,£lt;ab3' nima mundi contrnganf, 11 tarnen mh» fitquodimpediat utrutp fokt fieriindi^ busdecretorijs,ficut obferuauitHipp'’ j crates.fli.i par.z.tex 8}.ÓC8j. JmEpid^ j mijs, hit raro rccidiui morbidifkiunt ; tiUraprimam diem decretonamfeque'’ tem. Velut fi interuallüincipiat in qu3f' tadccima,rcdibitfebris in deennakpt''' ma,ad fummS in uigefima. Etfiin iindc ;

’ cima febris cefset, decima quarts redit, : quibufdam tarnen quinta die iudicatis redqt morbus nono: alijsamp;undecinro wel duodecimo,at poftquadragefimärä, ro interuallum ad fecundam diem deert toriam extenditur. Suntetiam interuab lorum duo genera, unum quod,utdixi, fgt;oft iudicium Ïmperfedlum accidie,t^ ecurnis ch:aliud quod fine illo. Vnde deprimogenercinquit Hippocrates fi« Epidem. fec-b ) Quæ relinquuntur poft iudicationem reuerfiones facereconfuc

* ueruntlienis tumores fi nö in articules finfût/anguinis ènaribus eruptiofinaut

-ocr page 269-

Ars curandi pärud, i^ï ' ^cördq dextri dift êcio, fi no pénétra ne« rint urinç, unde in febnb. reddiuæ. His emmanentib.necefreeft easfequû Ernt ergo caufæ redit? morbi quincp,Parsma teriæpparatæj materia eÔiûda decûbês in mëbro,materia côiunda iam euida, intempéries ml imbécillités membrorn, uelobftrudio Sé malauidus ratio. So« la primà facit reditum necenario,diiæ ul timænifienm erroré: fed pofterior om« niofortnita caufa eft. Secunda Si tertia reditum facinnt nifi prohibeanturpur^ gandomedieamentOjjôé locum ubi ma teriadecubuetitfouendo. Cæterum 0« mriis reuerfio, paribus reliquis, deterior eft anteriore morbo:amp;que iam débilita tisftatim fuperuenitpefsimaeft,inquit Auicenna.fi^.trac.ucap ?î.) Et in mor-bo laterali plane folutolethalis eft. Ex fignisautem principalibus inftantisre-uerfionis eft quod uinum non fapiat* quod fi etiam amarum uideatur, certius eft. Nâhoemodoetiâamaritate oris de qua fupra diximus inteUigi uolumus. (io.vtrac.i.cap.2.)imô hxç deterior eft quam fi quis pet fe amaroré fentiatgt;uingt;a 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L » ta-

-ocr page 270-

nî^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KieronXdrddni

fam en Sc cibi épiant. Eft Si uigilfa amp;fi‘ tisamp;lafsitudo,

Febres autêtrifana fohiutur fpótcamp; repentejiiocatur^crtïsisdenfimSCmecii camcnto. Exigitcrifis ftimulü materiæ amp;loci5,ideóin omnib.continuis finó im pedianf natura uel matena,fedioneuf' np,uelpurganóeaut malauidï rations fit crifiSjamp;^in die dccretoria, nifi materia admodûprauafit.Etquâdocpfiûtpluff® crifes in codé morbo,ut in chtrione ter/ tio.Epidemiorûinfeptima.decimafept* ma, Ô^ uigefima(par. 2,tex.79 Ô^p^f ^ tex.îo.)EtnônunquâcÔtingitutfiantfi mul uelutuomitu a fudore, primo Epi/ dcmioru.(fec,7.)Et crifes quâdoeçfuntg fedæcumtota materia educiturrquan' doep imperfedæuel quia folö pars ma* teriæ edudtur, uel cum materi3,folu’’’ trâfmutaturtamp;quandoqjtrâfmutatiofit fenfimjUelut cum in fexto Epidemior« infebribus quæ lafsitudinc pariunttul* fes ficcae decumbunt in articulos. AcdÇ autem SC in ealidis regionibus continu? fcbres,omnes ferme crifi terminantur 11 non opera medici impediantur. Vn^f*

-ocr page 271-

Art eurundi pdrui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itç

nim proprium omnibus febribus qua: •o humonbus^unt crifis: akerum ineen bruin codio. Indicio cft quod Hippocrates crifis nunquam meminitnifiin fc bricitantibus-Signa ueró crifis Rint,ma-terixnatura,locus fiC quod medicus nix hü egerit circa ipfum: £Cindicia turn ex motu materia:, turn uexatione, turn ini# tio träfmutationis feu pracfentijUt in dc-Iirio,feu prarterito utfangnis enaribus in quarta,crifim fimilem oftendit futurs jnleptima.Inditia autem exacerbations iuperuenientium parua cotradio in pul fu,incrementum paulo poft amp;nbsp;ratio cir-cuitus,Quæ autem continua: ante trigc fimum annum crifi non finiuntnr, ab-feeflu terminantur: intermittedum aute amp;poft quadragefimum annum præci» pueautumno quartana: codio autem qua: in excretionem terminatur urina-rum frequenter, alui raró,communis eft utriep generi tertio prognofticorum. (texacom.:}.i7.amp;28.)

Ex his magne qu^ftionts ac admiràdç folutio appai'ct:fcilicet cur Hippocrates tn primo ^tertio Epidemiorum, qui fo

L î hâ:

-ocr page 272-

î^ç 'HierofiXdrdd.nî

^i et maxime leginmi eius habcntur.niiit quam in quadraginta duobus quoscö« numeratægris fedionis uenæ niß in A* naxionejOulliusuerö depurgationeme mincrifNam intentum illiusfuit iniHis duobus libris oßenderequod dixcratƒ tertio prognofticorö. (tcx.i.) fcilicetqd febresktbales nfdem cireuitibus termi' nantur quibus fanabilcsPalam cft ergo exnuper didis quod in his nihil oporte bat operari. Accepit ergo ægros alienot ip quibus praeter rationcuidus nihil 2d bibebatqup en ptcrmilla effent ßatimad monebat;ut dchisginaflumptioccibo rüdeliqueröt. Omiiitói'frietiones tan^ quæ pölTcntordinc dicrüeriticoriä inter uertere. Solu meminit balant, nó ut ain xilij, fed utintciligeremus an fpótealu' usdemitteretan eßet aßridaf Si^rgQ hiduohbripriini cenferi debent, S^ad fo iam conteplatiorieconfcripti. Nâquod de Anaxione meminit fédtionis uenx, fecitut doceret quod perperam medici fut temporis exinimabât, nihil prodeffe uene fedtione inmorbis:ucljUtGaleniis airternoEpidemiorum (par.).tex79-)«t ros coargüeret q non ultra quartû dicni

-ocr page 273-

Art curandi pdvut, Ur em fanginnem mittebant.Cum ergo in# dies dolor augeretur,confiât illû fi fang« wis non fuifict mifcus moriturü,5lt; mul-toantetrigcfimum quartödiëin quoß natus efi,tuifie. Voluit ergo nos doccre (ÿinfebribus manet idé terminus fana-biliüSiflethaliüJnabfcefsibus non folS terminus fed exitiis qualitas auxilqs cc-dit,manëte tamé ratione dierö iudicato-rioru. Velut in quartodecimo fine fedio ne uenar peritmus in trigefirnüquartum translatusperordinem taliiudiciocorre fpondentium feruatus eft.Nâ quæ Gale nus dicit de ufupfidiofiû ab Hippocra-tefedommifia canarrarionéabüloecu nota: falfum efi omnio:Siqdêadijcere il 13 decuiflêt gd ex unoquoc^boni ucima li fuifict fubiecutü,alitcralleuiationcsil-Ixamp;rurfus incrementa qua ipfe in die/ turn uim óf nneedentia figna refertad auxtlia rede autperperam adhibitare-duci poterant Hi ergo libri plane adfltw-fHTjxNp, pertinences in a lij s horûauxilio turn baudobliuifcatur.Ait in fextofpar. 7«) Anginofi quibus rigor febrilis fuper« üenit ceierumè moricbâiur,ncc quiequa

L me-

-ocr page 274-

I»t'


nitYoH. Cdrdiini


mcmorabile bis prodetatno uentris W^ batio, non uenae fedio: quibufdam ct^ am fob lingua uenas feemjamp;furfumpt'f gaui. Simile eft i!lud,quomodo po* tuent pulfum ignorarc,cum in collo pff fe paieatc SC ft non ignorauii quomodo poruitilium praîtermitterefquot; namagno* Uiftepulfum patetcummentionem faO at uenarum qua in temporibus pulfau^ in initio libri de locis inhomine. (fec/j) Ô^infine libri de alimcro amp;nbsp;in fecundo Epidcmiorum,0i^ ubiagit defuror^-^' mifit tarnen illius tractatione tanquat” non exadie cognitam,cum aliam habe-retexquifitè cognitam cui etiarn carte* ris paribus magis bdebat. At dires quomodofinepuKu potuft pronunt^ ledefebricitantibusC’maximèquód aff

Epidemiorum Cpar.i. tex 8.)cognoult;t*' gttur febrê Hippocrates ex caloris qua' Iitate,rerpirationifcp cxactifsima arcjlongemaiorequàm eaquamGalfquot; nus rradiditjquulluftrandaepuiruuni**^ endac intentus maximam parte altenu nobdtorts cognitionis praeietmifif-

-ocr page 275-

yirf curdndi pdrua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169

Tnter«ittenres ucró ex cifdé omnibus fiunt humoribus prgterquam fanguine, ad genera tarnen tria reducStur iuxta cir cuituum numerum:oportet autem cau-iamófhhiumeflefimilernSCpro natura humft^fs diuerfam.Fiunt enim in accef« fiombus,Rigor, horror amp;nbsp;frigus. Rigor differta tremore quod quiefcentibus eti am rigor adueniat totunicp concutiat corpus:tremor autem eßunius membri ut habetur in libro de tremore amp;nbsp;palpi* tationefcap. 6. ) Fit autem rigor infebri-busjut ibidocetfcapj.) turn fecundo de fymptomatum caufis, dum calor trudi-tur uerfus cor inde confertim exit,acde-nuo retropellitur,*atlt;pficconcutitcor-pus,huiufmodi autèrh nihil habet commune cum horrore;alto modo cum ma^ teria acuta fupermufculos exuenis fpar gitur: linde pundis illis concutiuntur, a fimul artus,exeoq} oritur tremor, tö frigus ob dolorem.Rigor enim ex utrif-^ queconftat. Exbileigiturcumfit acu« tifsima,fit rigor, ex pituita, quoniâ adeo acuta amp;nbsp;tennis nó cft,horror. Frigus au tennn quartana,quod naturalis calor c=

L. $ urn

-ocr page 276-

Hifron. CdrJldni


170


cum hümorem magis reform^Ct Sed^ ex uenis inacccrsiombus matena eqei' tur ac fiipcr mufculos fpargatur, cur ma gis feil is iiefica afficitur in tertiana, Si m uomitibus nihil fanguineum apparct^ fed uemicus aquae pallidac aut uirtdifi* mills. Sinautem ex proprijs uafis de^ fertur humor quomodo in tertiana tan* turn biles euomi poteft,ut capacitated ueficae feUis quadruplo fuperetC Et quo nam padoex ea uefica fuper mufculos omnes bilis deferri potefi;* nccuidetur uomituseifimilis quodin illa contint’' turErgoutomnibusfatfifaciamuSjCUd tertiana,exempli caufi^inchoat fcllisuc fica plcnior iuftó d«,amp; acriore hiimorc quam effe debetuen» quoep turn eo hu more,tarnen maxime feroCo redumdat. Vbi uero in feUis uefica corrumpi caepe» rit,iecoris uis protrudit quicqutdinillo cft,atqp fimul omne uenofum genus: na ubiomnia mouenturque funt uniusgc neris ab uno principio illa moueri necef fe eßtuis autê expultrix in iecore admo* duua!ida,extrudirur ergo ex uenis mor* dax humor cQ aquea parte unditj amp;' ma ximè

-ocr page 277-

Arc curdttdipdrud.

in sc^nè in ucntnculum ÔC rcliquas cauita/ tes,utnô fitianguinis ullum ueßigium» Sed ex fellis uefica in iilius imu no in ca-nitatem, quia meatus die non pénétrât interiorem tunicamadeo exciraturuo-mitus, ferofacp excernuntur bili mifta, Qiiocirca humor ilic in proprijs uafis certo circuitu coaceruatur Sd redundat in uenis,tunccp rigorem generate Qtiod «erónonexfrigore fcdmordacibus ua« poribus rigor contingat experimento eolligitur, quoniarn amp;nbsp;à frigidae balneo quidam horrent aut rigent, quidam no, Inditio etiam eft ex uenis fol urn humo* tern extrudi in accefsionib. ^d in arden« tibus febribus foluatur rigore febris, ex uenis protrufo extra humore/cd non id protruditur quod febre facit, neep enim concalefado corpore fudor tantus pro-ueniret : fed ex paruis uenis is contins git: neefebrisfieret ex materia extra ue^ nas contenta, ut necinucntriculi caui-tat€:quare amp;nbsp;quibufdam intermittens in continuam tranfit. Interim ealor naturalis ad cor contrahitur. Vndein initio accefsionum fitiunt, SC eo magis cun)

-ocr page 278-

J7î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kîeron.Cuddui

cum napor etiam biliofus fimul cum na* turahcaloread cordefertur. Fitergo turn æftus magnus atqj reciprocatio,ro queetiam calot magis augetur. Porto calot naturalis ad principiiim fuumfet' tut,ob id quod cor cum primumperarK rias foedum uaporê traxerit, ea enim ult;3 minus impedita amp;nbsp;atradio uebementi* ot illico finiftra parte qua arteria magn3 oritur conftringit fe;undc contradio cc lenoród pulfushumilior fentitur altera partcfcilicetdextra.Dilatatfeamp;fangui-' nem affatim adfe trahitquod etiam in a« lijs membris uidemus cum ex dolore in tumefcunt. Adeoqj ca pars diftendituf altera præmitur ut quaiï ablceflum,fi di* utiusprotrahaturacccfsio,contrahat,at qucitaintcrit. leeur nero fenfum ejua’^ plantte habet, fedexquifitum, quodfit principium,

Cur ueroungulatfebres fuas habeant pcriodos,C3ufa eft,quod cum fanguis ca Îidusfitôè humidus promptam habeat utranepqualitatena ad corruptionema# deo ftatim ubi (emina corruptionis con traxerit fanguis exfebre qua: iam accen

-ocr page 279-

Arscumndipiirud. irj faeRacccndittir,h'tergo febris côtf'niia: atpifiiitajquoniamfi(gïda eft,dïem unâ «xpofâtantequarnaccendaturndeoillj-usaccefsio^iondie fit.Qiioniam nero matena crana eft,durât ilia dccem ódo horis,reliquisfcx,ütGa!enusinqu!t,ina gaa ueftigia adhuc febris rennet Hono rem parit quoniam medioChterattenua tur.Sedem habet in uenis quæfunt inter recur amp;uentriculum,ideô naufeamSC fa ftidium cibi parit, ÔCfîmalèccdat termi-nattirin cachcxiam. Mihi uero anno M. D. Lv.dum ca laborarem, adeó fioma chus affligebaturutexiftimarem meue nenum aflumpfifte. Etfi per intengram diem perfeueraflet id f^ptoma non ui-debar pofte fuftinere. Contingitergo id exobftrudionecircaillud:nam materia noncontinebaturinconcauo cum nau-fea non ade(rct,nec febrem feciftetappe tebam etiam cibum,quia nerui fexti pa* risnoncrantlacfi, quod materia efletin imomagisfVintima,amp; uis cerebri à quo nu oriuntur ualida. Initium uniuerialc eft dccemocto dierum, terminus à qua? dragefima ad fextageftmam diem(i.4.

trac.

-ocr page 280-

V^ iVcron.Cdrd^ni.

trac.ï:cap.4.^. amp;nbsp;4.8.) maiorillius portiek eftincrementum. Propnum eins eft in/ çqualitas, nam fæpeaugetur aerntnup tur(atcp adeout medici m ea nonfatis experti mundum hominem elle cxifH-menOantequam ad uigorem perueniat. Diufrigent pedes,SC hora inuadit com-muniteruefpertina. Ob has caufas,licet rarifsimè, ex humore uitreo uel ualde crudofiunt quintanæ,has enim folsGa lenus). i.Epidem. par. }.Com.:.)fcui-difleteftatur: quanquam Hippocrates ponat lèptimanasSc nonanas. Ter» tiana quia lit ex bile quæ eft calida Ôd fie ca expofeit duos dies utcorrumpatur, ideoaccefsio in tertium diemdiffertur. Etob tenuitatem durât duodecimtan» turn bons, fecundo decrifi. Ccap.5.)fcp» ternque diebus id eft, periodis termina* tur/igorem parit ob tenuitacemd^ acre^ dinem.Proprium eins eft æftus Sifins ingens amp;nbsp;amaror propternaturam hn' morisamp; propinquitatem iecoris adfel amp;nbsp;magnâ coneufsionem. Salfum enim 0^ amaror,ut quarto defimplicibusme« dicamentis.(cap.2 J.)habetur,in terrea

-ocr page 281-

Ars curdfidipäTUf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^f

fubftantfa ambo confiftunt: fed falfum in renuiore ealidiore acficciore in a gif-que elaborata. Ob id fins hæcnon ex falfilagine fed refolutioncfit, quae dete-tiorelt, quamuis facifius extinguatur» bedemhabent inteUisuefica. Q^iæ aut fpuriaeft, utfepedixi, longiores habet acetfsioncs, amp;nbsp;quandoque tufa eft, ut Oalcuus ait de adokfeente,primo ad Glault;onem. (cap. ssjdurafieabautiim-noufque ad uer. Qiiartana cum ex melancholia frigida eft ficca fiat,très di« es ut ardeat pofcit, quod diffictUim è fuc cendatur.(i.^.trac.i.cap.ffi. amp;nbsp;(ï2.)ó^ ac-cefsio eius eft horarum uiginti quatuor ob crafsitiem. Et durât per annum, id eft,centum uiginti accefsionibus, qui Utdixi maximus eft febrium quae in bu-moribusaccendunturterminus.Dies e« nimintetmittentium accefsionibus nu« ' merati prater Galeni authoritate docet id quod fecusagenti tertiana tredecini diebus finiretur. Frigusinaccefsione iUi proprium eft, quoniam ob crafsitiem humor non mordet: immifeent ta men,quanqu5 quidâ rigores breues ob bilcm

-ocr page 282-

17^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hifi’ow.Cftrrfftni.

bilem flauam qux nondiim cxquifit^^ ufta eft-Fitfrigus cotrado calore ad cof ob uapores noxios.Simili caufaqiu co” ualefcunt, acibo refrigerantur, concrt‘ do enim calore ad uentriculum deftit”* untur extrema, cum^idfiat in quarts* na abfcp morfu, fit etiam abfqj^inpet”» ideo talcfngus diuturnumeft. Sunta”' tem frigoris turn in his turn et^nialpj morbis di fieren tiç tres. Eft enini.qWP“ abægro folum non à tangentibusplt;tcj pitur,minus makim, peisimum quod in Colis tagentibus, medium quod Ô^ab ipfisamp;abægro ientitur. Sedem habet quartana in liene,mitiisimufcp eftmot* borum qui ab huiuicemodthumorefie* riioleanr. Ideo àmagnis morbis etiat” iam fàdis fuperueniês libéra t,tefte HiP' pocrate.(SextoEpidem.par.(î4;çx.7.)Û* cebâtep quod fi fanguine narium nô fob uatur,auturinis craisis in perkufumab feeftusjægrum deducit.Si unum eorunt contigentfecuros à periculo reddit. Et quartana qux fit fuccefsionefebriume’t humore illarum exuftofit: quæ autem inchoat ex naturali melancholia.

lu uni'

-ocr page 283-

, ArscurMüpdrM, 177

In uniuerfum cum intcrmittentibus quincp fint communia,membrum mit* tenSjS^ etiam iccur,recipicns iientriculo mcmbruin patiens Ö^ agens amp;^ eft cor,in firumentum emittendi uenofum genus amp;fedes feu pnncipium,ut in tertiana fel Iisuefica,in quartanalien,in quotidia-na uentriculi ucnx non fit febris inter* mittensnifi propria affeda fede,obni* miam imbecillitatcm, ut non trahathuz moremjcu repletionem,ut trahere non pofsit ièu obobftrudionem ut trahere uel remittere nó pofsit.Ob id ergo quar tana fecura eft, nifi adfit tumor iplcnis. Nam tune man ere neceflè eft imbecilli-tatem inliene, ideo Ö^ febrem, ideo tandem oboriri hydropem, quæ eft finis fe-brium longarum malè terminatarum. Commune etiam eft intermittentibus maximequartanae obintcrualli magni-tudinemcum pracparata materia à præ» cedenteaccefsionciemina incendi] con cipiat,utaliqua arteinterrupta una acz cefsionedefinant.quia deeft fomes.Om hibus etiam commune eft ut uentrieu-fus malishumodbus replcatur,in quar* M tana

-ocr page 284-

171 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üieronXdrdiinK

tana crudis, in quotidianahumidis, f^ tertiana torridis,qinbus cura impeditut' Exhisetiampatet omnia confcquentH fibi inuicem refpondcre in intermitten' tibus: boras aceeßionis duodccim,de' cem odojiiginti quatuor: tempora uni tierfalia ßptem quadraginta centum ui ginti:circuitus unum die duos tres/ym^ ptomata rigorem,horrorem,frigus:nanï horror medius eft.utGalenus uult, inter frigusamp; rigorem: Mcmbra,ueficafcIIis lien, uenac inter uentriculum amp;nbsp;iecur. Sudor uero qui fubfcquitur intermit' rentes,fit ob uchementem calorisagita rionem dum it reditque ad cor( manet enim multo poft) SC ob tenuitatem ma* teria: quæ maiore ex parte CerofaeftA quoniam per uenulas ad cutim protru* fi cft. Propter primas duas caufasma* ximefit in biliofis, propter tertiamin æftate. Cum uerô in febribus horror nonadeft nifteum culeitra dcuatur,0' ftendit uapores acres, Sif ideó etiam ma-teriam, fed uel tenuem uel cutim ra-ram. Intermittentes ergo febres tot caufts magis terribiles funt continuis, cum

-ocr page 285-

An curindtpdrudi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9

èiTm tarnen nulla continua pcnculoui-tæcareat,ut fenfit Hippocrates. (1. Epi-demîparj. texamp;com.}. )nam perfedae alimenti coôioni nullum tempus re-Ifnquit:utcontra, nulla intermittens ex calida materia kthalis eflepoteft. quo» ftiamababfeeflunonpender. Curuc-lô intermittentes cum crudis urinis fes* curae fint, continua cùm bis quæcon* Codis fimiles funt periculofæ,caura eft: quod in intermittentibus funt omnia tempora in una accefsionc, ideô initi-um urinas crudas tenues fern per often t dit,incrementum öd uigor (feparata à fanguine materia Ôd urinæ mifta ) cru» das cralTas.Qiio in cafu cum non ex afla tione prouenrunt,nihil fupra morbum tegium demonftant. Indicium utfupra dixiearum eftlinteum.

Cum uero quotidiana 8d duç tertian ftæ, tresc^ quartans eodem modofin-gulis diebus inuadant, diftinguas eas à proprijs fignis: Et fifingillatim præ* (ertim quartanae inuafennt. Et hæc Ümiktudmc periodorum tertianorum auc

-ocr page 286-

180 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieron.Cdrddni

aut quartanorum tam in magnitudin^ amp;:(ympcomat!bus quam in horisamp; prf ucntu.Fienenim.poteli ut quotidians duarum tertianarum fymptomata prxfï rat ob bilisuim quæ (enfum magismo* uetamp; circuitum cfficit,Ö^ tarnen erunt ficuttria grana piperis in hemina aqu^* Cumcp intermittetis accefsio breuiseft fiC dedinatiologa,cutis denfa eft uelmS tena era (Ta, pauca tenui iungitur,uel te* nuis profunda eft.Sed fi initium log««* eft,reliquum accefsionis breueSvmitq dedinatio longa eft,quoniam paubtim materia era lia pauca fpargitur: nequee* tiam generalia tempora fibi in longiW' dine reipodet,nam fanguinea febrisfef me tota flatus efl.^.de crifi ca. }.)cü Ion» giorum morborum flatus una ucl dua* bus accefsionibus terminetur,ut anted! xerat.Nihilominusubi uigormorbino i faciat longiorem acceflionem aut cxa' cerbationem, totius morbi !ógitudo ex , illarum quantitate decernitur. Tempo' ra autemintermittentium nonficexco' ' âione materie metiri oportet, quoniant» uidixi,qudibet accefsio integrum mot bun»

-ocr page 287-

Art curdndi pMUit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181

bum 80maxime fi excreuone finiatur re* fert;nifi enim materia concoâa eflcfuel propenecexcemiutiliter,necfebris cefi farepoflèt.Erunt ergo tot crifes quot ac cefsiones : amp;nbsp;urinæ codæ etiam in ipfo initio aut terme erunt. Si tarnen non fini antur excretione,minus coda uidebun tur.Contingit ergo illud quoniam mate riaquæaccêditur expelliturndeocp nee præparatæ iunda eam fiatim accendir, nee ab obnoxia cuius maxima pars in magnisuenis eftimpeditur, amp;nbsp;intermittentes in quibus magna fitexcretio ne« ceffariobreuesfunt,8lt;^ plerunc^ internal lumhabcnf.continuæ ueró copiam hu» moris declarant, Diftinguunturigitur intermittentium tempora iuxta materie quæ fuccenditur multitudinem ÓÓ co« Citonispcrfetftioncm. Idco declinatioa principio eoeffione disnofcitur, quoniam paucitate materiacTimilis illi efle po* teft.Tépora uero generalia cognofcun* tur ut Hippocrates docuit. (1. Epide. fec.t.)quoniam fymptomatum 8^ morbi incrementum declarant morbum auge-ri,utetiam acceCsionum longitudo,uel

M j ma*

-ocr page 288-

Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlieroH Ciirdttni

matcn'accrafsiticmific amp;nbsp;fi anticipct,Vf^ tenuitatem.Haectria igiturfi conuen’^t increments morbi declarant. Si ucro art ticipet fiC longior fit,minus tarnen far tij' at,tunc materia diminuta eft. Declinatie onem autem accefsionum Hippocrates cognofeeredocuit primo deuidusratP onein acutis.(tex.4lt;i )cum pedes thora* çecalidiores fuerint:quod rtiam in exa* cerbationib. eft obferuandS Cum ein ^4 nis iuuenibus proprium fit æqualitcr tp to corpore calcrc, in inclinationefebns extrema magis incalelcunt, quia exteri' us calor propellitur.Quod fiperfedè pc cftusad temperamentum redit ÄfebriJ ad interuallum.

Quoniam etiam facpc dubitatur anfc bris ad integram remifsionem redeat^ feu in continuiscum materia per crifim expeUitur, feu non, feu in intermittent^ bus in quibus ueftigia forditiei relinqui folent,primo ad Glauconem (cap.2.)at' que ob id in primo cafu etiam peritum medicum febris fallat,in fecundo autem non adeo latere poteft,in intermittenti- ■ bus ueró etiam difticilius depreh^datur

-ocr page 289-

Zin curMdipirui, » t) ob fordïtiem:d^ quoniam, ut Auiccnna inquit 0 4.trac 2.cap.2.)putridasfebres folctantecedcremoleftïa,quam ipfeab meliletuiiocat; Quæ cd lafsitudo cö do lorecapjtisamp;fpulfatione fommscp per« turbans,pandiculationibuSjOfcitationi-bus,ucnarum 6C hypochondnorum ten fione ac tonus corporis grauitate tum ptxdpiiècapitis,naii(ca quoq),ÓC mud iin'n^^abundantiajdeiecnonibusqjfce tidis,tuinimpcdita fpiranone pulfuquc frcqucntiaccalore,Iicetnontanto ut fe-bris diet pofs/qtantum uerô interfit hoc cognofeere ab ea quæ did a funt deægri fccuritate diligenter animaduertere o-portet, qgt;fimpliccs omnes febreslicet extenfæ q cQrigore adueniut intermit-trit,dicenteHippocr,(4.Aphor.tf}.)Qui-businfebribus quotidierigorCs fiSqhts fitidie febres foluuntur,in ceteris confy* dera fiomnino remittuntur fymptoma« ta ilia continuis propria: tufi contradio difiendoncuelociornonfit:tamen illud baud failaxfignu quod etiam imperitis in ore cftfi uircs rcnaurantur,ip(ecp pger

-ocr page 290-

iîtcron.CdrdMi


lt;84


em'm oßcdtt febrem interm I'tterc, etiattj fimultaobftareuideantur, Na haecdup fequi non poflênt,nïfi æger abmento fC' ftauretur.At nunquam nifi in pueris aut fuperflua inedia extenuatisffi nonceflet caufa ab'qiia rob or mimics ut fluxusaut dolor}febremanentcplusciboreftaur3' ri quam abfumahtur, quoniam conco* qm is perfedenequit.uires poterunU' taq^ fignum hoc proprium enexquifit^» quia ealor naturajis immutatur. Na ctß in ucntriculo id accidat, in iecorc emen/ dariautin membris poterit.Qiiodfii«^ cur imbecille parum alimenti bene ^^ men concoqui poterit. Ergo nonreftaU rari (ebrium omnium etiam hedicarutn fi non fanantur proprium fignum eft»

Peftilentes autem febres autfpiriw* putrefaciunt, ut in Angbeo fudorc, qui intra diem perimit:aut humorcs,quod (aepius euenitiaut membra quodpernf tiofifsimum eft, atep ideo breuifsimum» Exemplum aut ab intrita in oleo carne quæin clibanumdeferturcapeifienimi' hi quiefcat, ebbanus autem côcludatur, breui oleum acccdetur,ardebit^ primo

-ocr page 291-

An curdnJi pdrun. ( sy fpfum turn pofteacaro: apparebit au-tem fuligo multa non uermes, non tctcr odorullus imofi iamfemicomputruifi fet odor file extingucretur. Itafadaex •ncendio febre,neçRfœtor in excremen# tiSjhec^ uermes gignuntur, nifi ex excrc mentis ipfis:præfertim cum çgcr pingui bus in indu utitur,quod fi (ecus talia ap pareantpeftilentemmorbum nuntiant: uel fi non iudicent, ut Galenus unit tertio Epidcmiorum.fpar.z.cpm’^.amp;fj.cp. 7J«')quietiam breui mortem fuperuentu tarn cius docet.Si fgitur carnem ilia cum olco infoie uel alibi collocaueris ubi ne» que à uento profletur,ne(Ç fcrueat,pri« mum caro putrefcet, foetebit, uermefqj generabiUnde etiam oleum ipfum cor* rumpetur.Propter hæc igitur necp bill o» fos neq; iam fehle correptos facile pedis inuadit.Sed neeß in uehementibus ealo ribus autfrigoribus, præfertimficcitati lundis,hie morbus feuit,6lt;fi fguienti ta lis conditutio fuperueniat earn ex tin gu it.Sedficum iamputruerit in clibanum enim deferantur omnia incredibile eft quam eeleriter abfumentur caro atep o-

M 5 leum

-ocr page 292-

IX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Htfro».cxrlt;flt;lt;«f

leum: quando® immenfum Suf tctrSfiï* mum fpargct. At ueto citra td tam para/ rato ad incendium oko in Brno omnia fepeliantur, panter putrefcent atep arde' bunt. Quatuor igituriuxta hune mo* lt;ïum dißerentig crunt, prima incêfarum fcbnum/ecunda corum quorum hum3 res putrefcünt,non tarnen accenduntur, horum coditio leuior prima fed perieu/ lofiontertia efl cum in his febris accendi tur quorum nemo ferme euaditjcum pti tredo lâ corporis babicum uitiaucrit te' ger® duplici graui affedu laborei:5fpU tredo tâ grams fit ut femecipfani quafi gc nucrit cèrte accendcrit. Quarta cum pu-tredoöf febris fimul inuaduntutinpe* ftilentibus conflitutionibus Slt; conta* gio: quae minor eßterna, alqsduabus Gngè deterior, patet ergo ratio cur om' nis peftilens febris contagiofa fit,quo* niam ex putredine ortum haber, quie* quidautemà putrido tagiturputrekit, aliarum autem febrium nulla.Quoniam nero quod afficitur quantitate uel quaK-täte totum auépars,aut utro® afficit, in incenfis ncutrdmodo totöißkitur; fpi tio*

-ocr page 293-

Artrurdniipdrui. i^f thus autcmSC membra quantitate non quahtate uniuerfim affinunrur.qualita« tea3tnon,ftatimemm interirentun pc Hi knti qualitate non folu fpintus amp;nbsp;mem/ brafedctia humores afficiuntur, non ra menqualitate Suntenim putredmis ua rijsordines:qd‘fi uniuerfim putredo in-uadathumores,necefle eftomnes qui ne xatiluerintßatim interirc.Signa ueroha rum febri6(j.de prefag. ex pukca.^.a: ex obfêruati0ib.)funt color facici rubês,ni. grlcâsinçqualisà^ fplcdês qualis in her peteóferylypclate,oculi à balneo flamer afpedu taducp calidi euadüt,excrenicit lorum amp;' urinæfœtor,fed anhehtus eci tt us fignificat. Vndefi incenfæ febres è pu trido fièrent humore fairem hoe comma ®*pgnum efledebereuurinxalqs crudg afijsfanis fimiles, alrjs turbidç, nonnul* lis quippiam telæaraneæ fimilemeft, aut globus lineus, faftidium cibi 5lt; uo-mitus, naufea enimfiexconfenfuprin» cipalium membrorum fiat(ut plerun« quein his)lcthalis omnio cd fi crudis ab bumoribus nifi euacuentur amp;nbsp;nurri# ((onió( uenxfedioai aduerfatur. Nee

-ocr page 294-

iss HieronXdrdMt cuacuationi locuseft, calor corporis «*i tiSjOam incendium non adert Jed putte do.Caeterum inquies magna, Si uigil** afsiduæ,biibones iuxta aures uel fub à* lis aut inguinibus alijsué locis anade^ mata quo^ fit præcoxcxpulfioautob magnam proportionem uirium ad mo*^ bi caufam,aut ob nimiu naturæfenfutu autgrauem materixnoxam quodpe^^i mum eft:ut primum breuis folutionisfl' gnum.Dtjudicatautemrtatus,dolor^t9 capitis afsiduus amp;nbsp;cordis palpicatio/X' crementa nigra liuidauè autæruginifiquot; milia, quoniam compendiofior quatn in alqs kbribus ad humores hos uia: un de etiam in quibufeunœ morbis hi colo res non tolluntur nifi fublata particub (.i.4-.trac.4.cap. z. ) Sitis uehemenSjpul' fus languidi,cxtera fanis fimiles, lingua arida, hypochondria tenfa amp;dura:his decern fep tem fignis præponderatfet' mè fi conftitutio talis fit ut nemo eo tem pore mortuus fit ex cöfimili morbo. Vn de uel omnio proprius erit 5C incenfa fe' bris aut illis pertis, ut dixi,aut Epidemie us.Horum fignorum qug à facie,oculis» ■aufea

-ocr page 295-

Ars curandi pdrud, 199 naufea,capitis dolore, cordis palpitatio fieac biibonibus furnuntur turn urina/ rum fœtore, propriè magispeftis quac ex contagio folum prouenit, Galenó ut reorSCantiquis ignotæ: anadegmata ei quxaëris uel aquæ uitio contrahitur,cæ tera communia maxime turbidæ urinac, Videturautemde fimplici peftilentio« pdmèilluddidumab Auicenna: Hæc febris tepida eft exterius, interius uritSC pkruncp pernitiofa. Rafis ueró duobus fignis illam docuitagnofcercjcum in co tinua febre çger fæpius uomit,8C prefer tim fi peftilens morbus uagetur, peftife-tam febrem ede fcito. ProximSlignum eftfoetoromniumexeuntium.Etquam« wis in pefte omnia prineipalia membra afficiantur, non tarnen æqualiter, feda-lia magis caput tentât,alia cor, al ia iecun Vnde etiarn curandi ratio initium fume re debet iuxta pedis naturam. Vniuerz fum tarnen eius genus tanto deterius eft incenia febre,quâto hæc feruida ex qua nemo per it.

Caufeautem omnium febrium gene raliter funt fanguinis feruor,ocdufis cutis

-ocr page 296-

»90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifteron firditü

tis forarntnibus perquç rcfpirare folcnf, id contingitcum calefado corporeho* mo feuento autfrigoriexponit, utdo-eetGaienus/bde tuen fan.cap.io.SC A* inc-DeRenicd Nocu. Trac i.cap.ï.Jna halitii corporis nèexeatundequacune^ prohibifo^ephemera accenditur,atŒ egt;^ èa fihumores in corpore prauifint/eonS incédès, autabrcenus,aütputrida Et fei' as quod putrida febrisquoniam materia eins inobihs eft Si à natura inuidaple« tû-p parit abfcefftis internos,ô^cQ matez riaabüdauent nee defuerit roburuiruS internos Sd extemos fimul, quç ueróex ternos fol3 gencratperfeueratepaug^do ea fola eft ex qua multi,fi diligcs cura ad hibeatjfcruanf.^Materia aSt hpenon foI5 AV' P’’^“® dici^fed etiâ, ut Galenus ait,fi cor ' ’’'‘' ruptaautplurimauelmin? calidaautfri '' g'daautacrisuel crafla, ferofaautlenta» Numerauit generales codinones mate* narcreadts morbis obnoxiæ.Sed quçdâ ex bis fi ad calorê coparent no procréât morbos,ut crafsities Sif lentor,frigiditai ucró etiâ.phibet: St'multitudofcredila^ botes poft us eau fa eft, ut tu Athletism-

-ocr page 297-

'ArscunnJipdfui, uw ^fpienü fuit. Igit caufæ magis obnoxiae lunt humores putndi,corrupti,ferofi,a-cres, cahdiTunt abc quinq? cauiæ his no minores morborûcreandorûp'mbecilti« tas,ut ienû Ô^uenete cxhauftor3,fi infué tißnt^n parciculâ aligns laxâ habeanc ut peâus,nâ ftatimm cum locû côflu3t hue mores:fiiâcoadi fint aliquo in loco,fi ci bus fit in uen triculo,maxime eufrigusea loti qui exercitatione côtradus eltfuc* ceirerit.Adeo enim potes caufa eftexer« citiûàcibo adgenerâdos morbos^utGa tenus in libre de cibis boni 5C mali Ricci dicat(ca.}.)Adcô à cibis mot? unufquifz que uel imprimis damnatur, ut ex co o-mne morborum genus progigni foleat: tiifî pnusautlabonbus pluribus crudi-tatesdifsipenturaut concoquantur.Ex creitio uero calor comparatus uti falult; bertimus eft fi moderatus fit,nec frigori homo poft fê exponat,ita ubi frigus lue* cédât deterior eft omni alto calorc,quo« ni5 uiresdébilitât, Ôi humores intimes diflbluit.Vndeob id periculS Apothera piamGalenus imperauitfj.de tuen.ian. cap. î,) hint Sdaliæ caufx creandofurr»

moi*

-ocr page 298-

19* Kieron.CdrdAnK morborum communes, utmalauidus ratio, fed hecintcrmittétium ma gis pro* pria: ut corruptio aëris amp;nbsp;aqux^pidc' miorum ^ peftiferorum fpontaneorum Sc contagium exterorum.

Mediæ autem febres inter inccnfasK ephemeras,quæ ex abiceisibus orißtuf, nam in exteriorum ac interiorum non propinquorum membrorum cOrdiab' icefsibus(cerebro tarnen excepto)mC' dia fiunt ephemerarum SC intermittent tium:cerebri SC pulmonis continuannn SC ephemerarum.Nee^ enim uringutin fncenfis mutantühßc quacotinuae nori funt accefsionem habent, £lt; tarnen nuh lam peculiarem materiamobtinentjed iuxta abicefTuum mutationes uariatur, amp;nbsp;iymptomata inceniarum cüm habe-ant, ephemeris non funt moleftiores. Qua uerô in empyema te fiunt mediae funiincêfàrum Si. hedicarum, Si fub no de exacerbantur,nec humedantibus ad re(ri geranti bus curantur. Cçterum cum riullo in humore fint ex incenfarum ge^ tiere effènon pofTunt.neep fymptomati' bus quottidiana cui fimiliores funt ta/ men

-ocr page 299-

Arscumn^ipirudl hi men afsimiliarttur Qiiac autem in ccrc-bro materia (ebrern aecediMitPyrhioni tertio Epidemioru (par. u tex SC com t. ad4.)exhuiufm0di gencrefunt, ideo ci* traurinae codionem feruatuseU/âtam tarnen noxam in principali membro,SC quoniâ plerunc^ in items humor eft qui exprimi folet,alia comitaturtebrisquT cödione indiget,atcp inalqsmembns, fedlongèrarius.lnccnfarumautê 2C piu tndaruih qiia non fecundum naturam maligns appelldntur,neq; emimeo feui tiae quo pcftiterae pcrucncrunt, prauita« tem tarnen incenfarS fupcrant, alix mul titudinclaborantium.ut quae Epldcmiæ dicuntur,haud tame lethalestalixfecun dum liaturam quoniam omnibus homi. nibus ex generationis ratione euenianf, utinqmt Auerroes.(bCoVec.cap.8 ) Va noix, morbiUicp. Commune eft autem omnibus medi|S generibus ut in dete-rius extremum non in eodem^grofed j^erconftitutiones delabantur.V elut 9b kefluum in putridas, emipyematum in he(fticas,uariolarum inanadegmata.Vn de imperiti medici ilia cû morbillis con*

N fun*

-ocr page 300-

J 9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hreron.Ciirdtini

fundunt,fæpeetiam in carböcuIoSjh« autempeftikra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qiioniam nero cur3inVlu,mcdica' menns.ód manuS operc,conftat: Viiftu# autem ratio duplex,una cum morbus a* cutus eft, alia cumdiuturnus. Qiii acu* tus eß dum f^ufunt iymptomat»(m£gt;d® fyncopïs periculum abfit) nunquamd’ bumaut fomnum nifiin dolore admit' tit. Atfipericulum immineat,hirpceftgt; inquitGalenustOi.Artiscur.cap.jJni^ antea occurrat medicus offam panis ui* no diluto intindam dando. Atfimor/ bus efl uehementifsimus nee tarnen bre bi folui potcfl,una fpes,inquit illc(io.At tis cur.cap.j.)in robore uirium fupercft, nam aliter nutriendo morbus aegru pod ' met,aut non nutriendo inedia. Tales an tem funcabfeefTus cordi proximiueke* ‘ rebro lundi uel iecoris:autfebres qux fyncopam inducere folent,uel ardentes quæ non remittût. At fi morbus aliquafl to minor efl,nutriendus eftlcuiterhoris quibus remittitur. At fi longior eft necurgetepicrafiutendumefl. Memi' ( nithmufmodi Gaienus duodecimo at' 1 til '

-ocr page 301-

hicurdttclipdru^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe,^

it's curandi illisuerbisfcap.s./Vtca que contr fiant uacuêtur,G modo id fieri ne-quear,de doloris aiiccm cura agit)perE-picrafim ßnetur.quod li nee id fieri pof* fit ut medicamenra quæ ftuporemin* ducant exhibeancur. Qiiid autem fit do cuerat iam in nonodicens: Ergo quod^^ coi ruptum eft id alienü à natura eft (ca. ^^ *o-)quod taleeftidfeauFerëdum dieftat: ^^ Si ergo cum uiribus imbecilhbus corru-ptelaincidit,utiqp quodafFedus reine-^^ diumeftjidcum uiriö euftodta pugnah^j Si quidem aftedus uacuandum efte pre cipitjidcpuel uena incifa nel purgatio-'j ne: horuin autem neutrum ferentim be-cillæuircs.Qiioniam igitunn omnibus ciufeemodi répugnantes incerta ( uccur rédi ratio eft alias omnino insanabilis af^^ fedusrelinquet,aliasfpatioamp;£gre,idc^ ^^ fi nadus fucrit magnu medieujanaripo ^^ tent-Oportet cm ubi indicatioes ita fibi ^^ aduerfèqóc' paulatim qd uitiefö eft uacu are,ó^paulatim inuicë qgt;fa'ubreeft.pco reponere,uoc3thuiufinodi uitiofi lucci curationéGrecè Epicrafim.Hocaûtfer me eft quod Auteenna dixit tertia printi:

N x (Doc.

-ocr page 302-

toS UicroH.CdrdMt

(Doc.ï ,cap.7. ) cumcp corpus replcwin fueritmalis humonbUsatqj tenuibusj' pfum bene nutrientibus copiose refi' cies. Et fæpè concedttur illi qm' praufS abundat fuccts ut rem bonam largitet comedat ConftatergOjUtad Galenum rcdeam,tres illum in dolore ex morden« tibus humonbus (fi modo curari debe« ant, namacriores aliquartdocuratiird' tantur)conftftuifle ordinesuerum gene neraliter renutrimus ab euacuationib« ututres reficiamus, 0^ut malolmmori bonus mifceatur. Sarpius ergo purgan® dojfxpius etiamnutriemus. Atropins purgare conuenit quia uires tonus hu' monspurgationem non ferunt,uel quia non æqualiter prçparatus eß.uel quonn am totum educêdo,periculum eft neuig Iædanturjautquoniam ut têpereturhugt; mor ob acredinemnecefleeft,fiC donee torus temperetur eandê ob caufam mo' ram non admittit. InediametiamaegU non ferut ob hedicæ periculum ucl paU citatema!imentiinuenis,autuentricuh imbecilIitatem.Ergo ubi morbus fert in ducias,nec materia admodum cÔtumax

-ocr page 303-

AYScurditdipirUdt 197 lt;n,nec æger medicamenta horree rede adm/niftrata epicrafi difficillimi affedus fanantur.Reftat autem ab initio ut uali« difstmismedicamentis dum roburuiri-wm adert, utamur,nutrire autem non fo-lum boni alimenti cibis.ied etiam cauCac amp;aftedui cotrarijs, eo^ ordine ut qué. admodumin febribus ab initio melius, uerfusuigorem minus:ita à purgatione ftatim copiofius,attenuando uerfus fub fcquentis purgauonis tempus. Conue» nitautem maxime hæccuradiratio, bis qui ob tenuifsimos humores exhalâtes infyncopis periculum incidüt,ideo Ga-hnus.(w.Methodi cap.ff. ) earn diligent terprofecutusert.

Vtigitur de ciborum natura dicamus, odo in illis confyderare decet:Qiiant» titate^tn,Naturam,^nceritatem,Muta« tionê, Quail tatem,Pingucdinem,Qrdi nem SC prxparationem. In quatuor pri • mis non ert uarietasopinionum,necpro rationetemporum aut rnorborum,de« bent, enim efle moderata: quantitatis, corruptioni non obnoxtj,abfcp excre-mentis 0^ facilis codionis.Verum qua-

^N ) litate

-ocr page 304-

V/S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;airron (quot;driiaHi

btatcnonGmplicitcr tempcrati optfnit funt omnibus aut qui boni funcalimen' ti,fed bis,ut Galenas diccbatlibro ded bis boni amp;nbsp;mali fuccifcap. lo. )præftant: Contianj,ut dixi,morbo caufifqóeeius. De pinguedine non Icuis eft difputatio maxime uilentisfcbribus,cupifit,eniin quidamalctemukum nutrientibus. In uniuerfum tamê li codio differaturplus afimenri quantitate aut quahtarcaßiP m it fgen uerö li ui i ib u s co ft a n ti b. pa u! o plus,li dcbilitaiituires neceUceftmulto plus cibi ilium aflumcre.Ficri enimnon poteft in morbo ianabili ut uires aliter minuantur creieenre morbo, nam tune facultas opprimitur.Qiiod fi codio pro cediqfed uires minuuntur, minus das quam oportet.Sin autem uires confiant' cum codionis incremento in ca ratione nidus perfèuerafedcbcs,tuncucroiTior bus quandoq^augeri uidctur,quandocp minui.Prima ludicatio eft à morbo,fccii da à uiribtis.tertia à caufa, quarta à con* fuctudine,unde natura,etatcac cölïniili bus.Qiiantö tiet o confuctudo pofsitin' dicant hotte edeiidi, epetendipneiedi^-

.Occa«

-ocr page 305-

Rrscur^tniipdrui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199

Occafionis aûr, tempora morbi SCaccef* fionQ.Detertus etiâ eft in qualitate pec-care qua in quantitate.Nam Hippocr, illudO. Aphor.io. ) Nonpuracorpora quanto magis nutries tantomagis Igdes quatitatiSiquaiitati licetcomunia fint, qualitas tarnen id habet praeter quanta« tê, Ut etiâ acccdatiuel alio modo'noccat, cûin qualitate multû nutnétis etiâ quâti tatisincômodum includatur V’^ndeGa-lenus odauo Artis curatiuæ haec habet (cap.z.jExpeditigiturtaleshomines il «, lis nuttire cibis qui neep medicamento« «, famullamfenfu perceptibilcm uim ha/,« béant, fed nec iplam quod nutrit pluri/ « tnum.quando hoc quoep fi exuperat ui» « tionÔcaret.principionâcp nec qineorû « agit uêtriculo codio exada eft,nec fi uê « triculus ea fuperet, q in uenis obiter ab- ,lt; lolutaeft.Qd* fi hic qc^ baud magnus fit „ error,faite tertiâ(quæ hngulis partiß pro,« pria eft^ difficile fit ent in omnib. illis rite « perfichCoueniet ,pfedo huic amp;nbsp;ut frigi- « «lumhumidû quodâmodo nutrimentû „ cxhibeasjubi corp? tû calidius tû ficcius,, ûlitoredditûeft, quare cÔmodifsimus,«

N 4 eft

-ocr page 306-

a©o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utero» Cixdim^

efthincptifanæcremor ad iinguem CQ* dus,in quo nul|um fit (uperfluum cort' dimentiim,utpofequi öé refngerate Si hiimedareSc' finefiti feruare hominem pofsit.cum eoquod nee bah tuofumnec ficcum nee humidum detinet excremen tiim.Cum igiturhæc in ephemeris qux omnium rnitifsimæ funt febriumdixe' rit, quid de incenfisfcnfent nemini du-bium effedebet,in quibus materia cor» rupta ne augeatur periculum urget. Ni-bilorainus m cura quartanæ continus Auicenna inqutt(igt; 4. trac. 2.cap-lt;’6.)Et liccntia in camibus in hac minor eft qU3 in intermittente,ideo cauehoc.Ob id ui detur carnes concedcrein ea,namdein-termittentibus hauddubium eft ut ui/ debifur(i2.Artis cur.cap.e.jEtincuiati-oncfebris cö fyncopi minuta: Siautem uires exigant, pullos exhibebis cum ace to amp;nbsp;omphacio conditos. Qitae fentétia fumpta eft aCalneo ( lib.i 2.ca.). )amp; fuit ctiam Rafts èlt;( Älexandri,qui etiam prat» tercaïteros uifa concodione in eaqux cx humoribusfitcrudis,exhibetalasgal Iinarum,ó^ antecodionem in febrert fanguf

-ocr page 307-

Ar$ curandi Pdrui.


«31


fangwine, oua inter ea qua: refrigerant numerans. V idetur amp;nbsp;Auicêna(i.4' trac z.ca-ss.^V $ 6.)in cura quottidianac conti nuæ fentire fi quis ca uerba:Et preparen turcibieorum iuxta tempora Quires ua riando, uthisquæ diximus intelligitur in capite præcedenti,ubi de intermittent teloques aitinec properes exhibere pul los Qc qua: eis funt fimilia.nifi cum uires funtimbecillesaut morbus iameft inde clinatióe. Brudiautemrationes quibus carnes elt;^ oua in acutis tum alijs conti-nins concederenititur(lib,i.cap/.8Clib. *‘Cap.i ö.glt;: p.gc lib.j.cap. 7.SC jgt;.)omnes in hoc uno peccant quod id non diffe« rant meliorem fieri conditionem ægri proportionemep uirium ad mordicau-Jam augeri,quodneceflarium eft ut uti-liter exhibcantuncum nos fequêtesHip pocratem amp;nbsp;Galenum deteriorem fern per fieri minuiep illam proportionem oftendamus ratione efficaci, quæetiam nbinon probat,relinquit libertatem in j ® eafibus iure tali3,tum uinu exhibenz «••Ouas tarnen prpcipuas a ffert alteram pfö uino exHippocr.dum inquitO deui

N s cm

-ocr page 308-

JOI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uleron.C^rddnl»

du ('n neon's tex.4i.)CS ueroinhinufmO dimorbis uchemête capitisgrauitatciid mentis læfionê fiifpicatusfuens auiHO penifus eft abftinendum aquamep tune dat e oportet uelinnû aquolum flauö^ Si.' prorfnsouorecarês,atqB ab ipfluspo* none aquæ exiguum fupeibibêdu, nam hoe modo uini potctiacaput mentemep minus tentabit Altera ratio ad cibos pet tinetabundè nurnétes quos ofbeere ob concot^tiontscotiimaciam aftirmat ud qualitatem ud quantitatem.De quantitate fariscon(lat,quod earn adeo minue relicebitutnoccre nequcat. DeconcO' dionis difhcultatefuntoua exconfelTo qu» multu numunt facileep cócoquun/ tur.Quin ctiâ alicam concedit Gaknus, amp;nbsp;earn in uêtriculo diu manereafßrmat antequam cócoquatur.Dequalitatepo tdtmultismodis præparari utalimentS quod ex eo cibo exhibetur frigidum fit, minimècorruptioniobnoxiü.Quini mogt;inquic,ufdetur Gaknus ob conco* t!ïionis difHcuItatem magis reformidare Petrionæ uidum,qua ob qualitatcm:fi* quidem illü reprehendit q? aflas cames eX

-ocr page 309-

gt;,« rurändip^rud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ox

exhibcret-Inde probat uidiim AngîorS ex natura, rcgioneSCconfuctudme, qd-^ûeerroriminimè obnoxius fitqiâidcm aprincipio adfincm morbifcruan fine noxa poteft. Hune exponit,ius gallmæ cûendiuia,buglonb,utc)lis,hordco, pru ms,uuifcp pafsis codæO:. Artis cur cap. 5. )ld probo, naincuminfebribus non membra fed fpiritus abfumâtur, nifi fine Ïiqiicfadentes, non melius quam pulU inrefpintus reparari poflunrmêbra,ptt-fana incoda illi nutriuntunnâ uino non redèQuodem ad Hippocrate attiner, non de capitis dolore led fola fufpirtone loquitur. VinS enim non quia calidum autbumidum aut quia repleat caput, ut Galenits exiRimat/i de tuen.fan. can.) noxiumeft aut pueris autfebricitanti/ bus.Suntuina non calida,amp; piper loge calidius inAmphimcrina ab iplo exhibe tureft enâ fiecû non humidû.ôd fi humi-dum ellet de pueris SCfehricitantib.ea ra tione maximecôueniret,dicête Hippo-crateaiidÿhumidusfebricitâtib.omnib, confert,maxime uero pucris.Sed neeqa caput ipplçatf quâquam id nÔ abs refit) quia

-ocr page 310-

*»4“ liicron.Cärddni

quia oblfgophora non id agunt, maxi» me fi quisaqLiammiiceatacetiamfupei’ j bibat, utdocet Hippocrates; ipfe etiarn porrumcum ptifana exhiber,porrö au* tem magis quam uinS cum fit acre ual de petit caput. Multi etiam funt febnef tantes in quibus nee caput afiïcitur,nec utafHeiatur periculum cft,utprx(ertitn morbolaterali laborantes quibus uiml minus quamalijs competit. Ergo ob id viinumprohibeturpueris 5lt; febricitan/ tibus quodaquam omneuinumfquan/ tumuis album,lene8Caquaeilli permifee asjardentem contincatqua crudaónia impelluntur, atqueideoin uitæ diferi« men uoçat.Indicio certo eft quodacetö quibufeunque febrientibus nonfolum innoxiS eftièd etiam ualde,utile admi' niftratur^ omninofinepericulo, quo' niam longe acrius licet fit omniuino, 5C multis etiam calidius, qiiodnihil peni-tus quantumcunep acre ardentis illius aquæ contineat.De carnibus auréquas in continua biliofa ÔC pituitofa exhibet febi e,cum non necefte fit in eis folida a* deo reftaurari Si ad fpiritus reficiendos,

-ocr page 311-

Ars curandi paw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»07

iusilludfufficiat,non rcdcfenfi^« Quæ . ctiam abAuicenna produnt omnia arn-biguafunt. Necdebemus n^bi euidenti-bus rationibus amp;nbsp;Hippocratis ac Galc-ni autoritate generaliter aliqutd fancis turn eft, dubtjsquibufdam illius uerbis tnoueri,autin dubium reuocarefenten-tiam.Solum obferuare decet. cQ ob fuc» costenuifsimos quifacillimè exhalant, Syncopé timemus :tunc enirri dabimus abeam, panem, ouorum uitella, teftieu« los galio'rum, ftnllum cerebrum aflum» aufterof^frueftusac iiinum. Al exander autem ubi methodo agendum eft, non tanti apud nos elfe debet ut fine ulla ra-tïone obilbus autodtacê de hominum uita pcnculum lacere uebmusifutt enim empiricusmedicus nonHippocraticus. SuipieorSc irrepfilfemendum quod o* uainteruelicmentcr refrigerantia com-muneret.Ad Brudi argumétum refpon -deo,qiiodoua 5C carnes obfuntquia dif fieukercommutantur ob pmguehumi dum, tametfi parua quâtitas eorum ex« hibeat Sic amp;modicüferri d,ifficilius in puluerem redigitur magno lapide,facile etiam

-ocr page 312-

iiS


Kteron.Cdriîdni


etiamardcnthæc, SC licet præparcnfU5 natura non muratunfed noxa minuitii ' Ergo in coptinuis febribus, duobus dp Ôiscafibus exceptis, uinum noncon' uenit mil concodia matei la: caro amp;nbsp;oua cu déclinant,maiorcp pars materixedtP óafuerit Ptifanaautem hordeaceame* diocritcralir, telle Galeno(i. Aph corn-4.)Panis aötcotlus in turc pulii uêtricu» lo gratifsimus elEpiurimucß nutmO.de Alnnê ca.gt;.)Qui uero lotus dicitOanat aüt fuperfula læpius calida donee fupet natetj minus nutrit minufqüe obUruit* Plus tn nutrit tota ptifana: SC ptifanato* ta ptifana colata SC lade peponS, fpref’.* gerat,citcpurinas. Angliergohisuiril'lt; léd adeo codis ut ca mis cremoré rdeiât abfq; panedûfebricitâtnutriQtur, iP^d aüt debiü uentriculo,exilic^ hab»tui.(io» Ar.cur.ca }.• Alica aütexZeafnosfpeli^ iiocamus) admixtis mali punici grams, diu manet in uêtriculo,led noeorrupic Sc bilis feruorê maxime reprimit,idco(^ biliofioriuentriculo utilis. Seduidetur. Galenus primo de utdu in Acutis bis «erbis(Com. 27.^ Qtf neer, aliène inpi*

* am

-ocr page 313-

AtscunnüpitYUdt it^ am/nefteorurn quæ medici languenti« busdare confocuetunr, uerbi gratiajO» uis,gallorum telliculis,a!is^coiumbis iu uenibuSjpiicibus amp;nbsp;quxcuni^ id genus funt,nam Óif panê S( chondrü comemo» fauerat VeröabundefaiiStui g ficinters prgtantur,cüoppoficüueiit.Coformitcr «nimloquitin hisquæ paulo antèdixc-rat,fcilicct Hippocratem ènumero po-tiuscorueflegtenuius nutriût,quâ qui rcplëneoscpg çgros repleâtdignos ma-gisefleThefialo^ Hippocrate. Cuius rei manifeftû eft indicio,^dcj ad prauos medicos hoc icier at, cG fubijciat: Nulls a«£horGalimcntorûdiflccat,nechumc-(ftat,atqp id maxima mirQ.l taœ, exhac au toritatereprehendideprehendimuseos q fua ætate talia exhiberêt febricitantib. no comcmoran qipfe exhiberet Hippo cratici aût potusuinn,oxymel,mulfaq» ex mdlis parte una,aq uerotrib? aut qua tuorcoftabat Coducit amp;nbsp;febribus ex pi tuita ^melancholia oxymel cum piperc guftuiucundum. Eratautem muliaco« da Neruda in ufu. Er nonnunquama-quam codam exhibuit ex alijs aOtlaz-

-ocr page 314-

208 Hitron.Cdrdiini

gîter, non ut noftro tempore,ut GaIc« nus teftatur(j.de indu in acut ca 4î.)A' liospotusfua ætate confuetos enume* rat Hippocrates in eodemlibro,hisuet bis. (tex. 4î.) De reliquis potibuscii* lulmodi eft hordeaccusSC qui ex herbis uiridibus,uua paflà, uinaceis, pyris,cni* co, myrtis, punicis amp;nbsp;alrjsparantur in morboipfo fenbetur. Nos extindo in ea auro uel incodis coralijs utimur,iuc3 daètamarindisuel prunnis. Odorata« carsia,nuce myriftica, flonbus rorifman ni, coriandro. ( Videj. De morbis infi' ne.) Ad cordis affedus è feminecitrij ucl boraginis aut melifta. Ad uermes amp;nbsp;int^ ftinorum ac uentriculi dolores è ceruina fcobé. Exfaccharo amp;nbsp;garyophylbaa multos ufus.Adciendam urinam ègb'quot; cyrhi2a,amp; adonto commoda podagra cis.Aqua optima corrugat palatum,«' fufa multum ftrepit, munda,perfpi«i3» qual i ra tis om nis ex pers,SC fp! endidæ t^ Ig in ftiperficie,quç nullum animal pt^' créât, citoqj ealefeit ac réfrigérât, qu«^ cito legumina coquit. Qiiod fi iæp*^'^ aediutius inuafis moreturetiam ex^'

-ocr page 315-

An curdHdi pdru4» zo y Cta forditiem nullam rebnquit.

-, Ordo uero generaliter tails eft,fi hin morum bonorum quantitas conuenies adfit, pauca amp;raro exhtbebimus.(t.A-phor. Com. 17. )Si defecerint a ut corrm pd fint fæpc, fed mul ta uiribus ualidis, pauca imbccilltbus,morbi tarnen ration netanto minus,quanto facultas uitalis ualidior fucrit.Inquit enim( De uidu in Acut.Com,4.4.)Ob uitalem facultatem ûni edimus amp;nbsp;bibimus, aliacp uitæ mu« uiacxequimur. Propter hanceandem adægri ad cibos potuiqûe procedimus. Cum igituruitalisfacultas ualidafuerit naturalis imbccillis, nee aegrosmunire cxpeditnecleruntSi utraq? ualida,non expedit,ferunt tarnen : Si utracp imbecil Iis,expedit, fed non ferunt. Si uitalis im bcciUis, naturalis ualida, nee expedir, ^^^^i^unt.Porro facultatem, naturalem elle imbecillem filt; morbum magnum feucaufam eflc,idemfermé eftcum eins roburincomparatione mtelligat. Qiiæ ergo uitalem facultatem exhauriSt, funt *'£P^’^^'‘T^cnrLim in refpiratione animi ânectus, fed omnium minus ira,excrcn O tium',

-ocr page 316-

gt;*o t^kronCdrdtnk

tium,uigniae.(n3 trac.i capj )Qa3fCilS queautem (yncopim curant facultatco* earn reftaurant, ut acr frigidus, purus.3' Quafrigida odores bon^uinumcumO* nàpanis.uite'houorû,fuccuscamis cX duplici ualèuel ex tolia cu femicodatn* ciditur,inde fermé coda exprimitunf®* mnuscp ^ lentia.' nter medicaméta.G^' mç fericum.garyophyh. been album, e* nulla 5^ margantæ.farnpfiichus BugG' farn uercgt;finquir)(rrac.:.ca 4.)fecurècx« hibeas amp;fnon uereans ex ca noxam,u£elt; re^ cum omni quod in potu tribuis 3d inebodas. Ltiam confucuitdari inpo* tu.Ód aqua cius deftillata.Naturalem au* tem facultatem exoncrando leuamus* 6lt; có hisquæ iecurconftrmant.Pro teni porumautem morbi uarietateingene* ralibusCmodo materia illius totamanc/ ar}copiofius ab ini«o(fi cruditas non ad fit)ad uigorem ufe^ perpetiio fubtrahen do,ut primo Aphorifmorum docet Hip pocrares.( à ^. ad «o.Aphor. ) nee ipfe in abfcefsibus nifi poft duos dies à iudi-cio, nee Auenzoar in febribus nifipoß quinquecibum adaugent. (i ♦ de uidit

-ocr page 317-

Ärscunndipitruiü 211 In Acut tex.îÇ.tertio Theifir trace cap* ij-JInaccefsionibus autern amp;nbsp;exacera bationibus tempora, morem,S^ caufas bbfcruare oportet. A kimo enirn uigore inititim fuccedentis accefsionis medio mtcruallijfi id'tem pus fufficiat, iuxta ei-us breuitatem ÔC mardi magnitudinem, cibus parumkutnens pauciiscpac tanto dilutior dandus cft,nam fani cófuetum cibtim innouem horis, quarum medijs uebementifsima fit adlio,conficere fo« knt.Si non fufficit amp;nbsp;uires ferant.à cibo prorfuseftabfiinendum doneemorbus mitefcat.Si nó ferant ,adfit autem phlcg moniniecoreaut Uentriculo aut lebris exobftrudione, ucl pleriitudine, nee ini initio nee ante dare oportet, In alqs coniyderandum fi non extrema uebelt; tnenter perlrigeretur, ante accefsionem dare licet. Si perfrigerenturetiam ex» pedit. Etfi morbus iam procefierit ÖC febris ex ealore ac ficcitate ortunt habeat, corpus quoque fqualidum, imbeciile, fenfibikaeri^ humore refer-turn fuerit, aut uentriculus, etiamne-Ceirarimn,utdecuno..Artis Curating 0 a habe-

-ocr page 318-

îîx

nieront dr dätti

habctlIr(cap.}.8C!^ )Sed fi non ipfo vug'’ re citra calons magnitudinem fqualens fitjinipfofummouigorc amp;nbsp;antehuw^' dante alimento madefaccre oportet. At ficnmcaloris magnitndine fqualiat,ialt;^ tifper differendum donee ilhus magna pars enanuent, ita docet ibi tarnen in «o decimoCcap.tf. cap.uItjDefómnoaiJte longè aliter fc habet,in initio enimnun quam, in uigore perfæpe conuenit. Ci' borum uerô ordo eft, ut quae optimènu triunt,uelut pullorum ale prçponantur. Etfîuentriculus fit imbecilliorliquefec tæ.Si corruptio timetur,abftinendiï.Gà knus autem quæ aluum fubducebant, ut olera,præponebat, exiftimans pylo‘ rum fore in imo uentriculi,cumjàdextra parte fit amp;nbsp;minore palmofundo elatior quare cum taliajparum nutrianGuctricm lum eneruant.kaeg cum nec antebonos cibos nec poftquæ aluum mouentcon* ueniant relinquetur ut talium nuliustó ufus.nifi cum fol a exhibentur.

Præparationis autem generalis quin^ que funt fpecies,Aiïa,Tofta,Elixa. Frf xa,Iurulenta.Aflàôi: tofta adipe irriger' de bent’

-ocr page 319-

Arscurdiidipdrutt, itj dcbent,pIunmSnutnuntquomam plus habentpinguishumidijSC ob id ctiâ dif* ficiliusmanduntur, amp;ob utranqj eau« fam difficilius reliquis cÓcoquuntur, 2C ex his magis aflata in ueru,ficciora enim funt, unde toQa fuper prunnas plus eis etiamnutriunt.Vtracp tarnen horum mi nime putredini obnoxia, SC paucorum funt excrementorum. Quintp igitur ex conditionibusquefebnentibus debent, tribus atcpprçcipuis tofta amp;aflata elixis funt détériora.Cum etiam prêter id eali diorafintacficciora.Sanis ergOjUt dice« batErafiftratus ualidætum ciborûtura potuum facultates tempeftiuè quidcm aHumptæ maximum iuuamentum affe-runt. Vtiliaerut ergo afla amp;nbsp;tofta elixis« quelongè præftantiora, turn quod ex eis minor quanritas fufheitad uires repa randas. Comminuiautem gladijs in te« nuifsimas partes,amp;'di!fgcnter mandi de bent. Vtrum ueroeolliquatæcarnes eli xæfebrientibus magis conueniantï’ ue-hementer febrientibus ÔC robuftis minus nocentjtoftp conualekentibus funt utilioresjurulcnta qux in lebete pluri a-

O } qua

-ocr page 320-

214 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitron,CdrcUni

qua quam iure coquuntur,plus amp;mc* Iius elixis nutnunt. Nee inoreautuen' trtculo difficulter fubiguntur. Subigunlt; turècarnibusfadllimê omnium pullO' riimamp; perdicumalae caedemépoptimaf funt. Caetcrum fpeciatim fiquisprxpa« rationum modos expendat, paudad* modum febrientibusconuenirent.Vul-uulæ ergobotelli iardminaqüeomnia, nos bufcchâ plena uocamuSjOuis efiarn condimentis inteftinis inditis confiant êC coquuntur, fubuertunt ucntriculum 6^ utquæcunŒ alia mifta generali ratio-ne difficulter conHciuntur.Lucanicæue cum carnés contineant etiamdiffief Iius, Ificia melioraTunt: quat tame omen tata appellant,nos temacla dicimus non bene cocoquutur in far tagine, ob idnec in ucntriculo, pedoriep ut reliqua fixa nocent.Minutû, quid in tenuiores par/ tes caro uel pikes diuidantur melius concoquitur. Puis 6C pulticula,ptifana détériora funt,quia ex farina fiunt. Suc-cus autem amp;cremor quo facilius fob inn fureo minus ilia alunt.Patmx à ucfcdi* lt;Q.-e,qu^ cafeo confiante tyrotaricha uo-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cantut

-ocr page 321-

• ^n cuvitHcli partri. tt^ eStuOomn’no incomoda Cruflatequas nos parteilos appcilamus dunoresfunt, fed melius nutnunt 6c fuauiorcs funr. ,Qiiae patina non crufiata condiuntur mulds odoratis,guftuin quad argus minime condmit, minus enam cm-phradum quod guftodenfius eft, pa» rumque à fardminibus difrmguuntur, ntftquod carncs recipiunt nee intefti* nisinekiduntur, fed in patina co tuun-tur, Patinac fruduum amp;nbsp;olerum torquot; tæ quafi noftrs funt. Differunt enam ex modo. Nam qiuefuper prunnasafTan« tut infenora funt his quac in chhano. Affauras uocant cum carnium patinx in eo coquantur condimentis admiftis. Différât amp;.' parnbus ipfis,uuluæ, (urnen ficatum, pernae, otcllac quarfuntcar-nium pulpa:. Sunt enam iura diner-fa. album, diabotanon, uiride, nam herbis confiât Só célébré, ut enamnigrum laconicum cordiabat fangui* ne præcipuè hardino. Vcrifimileeft odoratasA: acres herbasilli (uiflead-miftas. Vel ut 0^ hypocrima quod ex filpbio, (apa auc meile, aceto lac^c,

O 4 caUo

-ocr page 322-

W^rott. Cdrddni


21^


cafeoep fichât,aliter ligufticum eG men' ta a dduntur. Quod uci ó acre eft nee co*' qintur,copadiumdicitur» Introïtus gc* nera funthacefeu embammata uelmO' return qiia'e apud nos alleataOpyporö ueró è genere materie fàlfæ.SalacacabM autem denfiora. Melizonum odorats conftabat; commodum iterfacientibu? Iinqiiamcn pingue eft alit^,nosèfui* bas amp;f anferibus feruarefolemus. Anti’ quis mos fait omnia odoratis condite, ut fal,oleum liburnicum, liquidioraau* tem hydrogarum, anogarum,oxygara, iangebantur alqs hçc potius ut defruto» ErantSdin embâmatum gencre quaccx oïeribus hebant,ut noftra etiamitatc, uocabantur^ pyImcntaria,SC utnosfi* napium,ita olim laftêratu,abfinthiarutn ab herbarum nomine. Admitti poflunt ex huiafmodi quæ appetentiam excitât 0^ morbi materiam præparant. Haccp exApitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

' Si qais ergo in huiafmodi exceflu ali quo qualitcrcancp aberrauerit materh am præparatam ÖC coniuneftam magif que etiam obnoxiam augebit * Cum ia* ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mea

-ocr page 323-

Ars curdnUpdrui, 117 men morborum tria fint genera: unum quod perpetuo fuperat uires, td^ mor* tem brem' affèrt,amp;ab omm ciboettam initatur. Secundum quod perpetuo ói plane fuperat à uiribus,amp;mice quod cigt; bumadmittitccleriterque finitur. Ter« hum quod nee perpetuo fuperatur,nec perpetuo planèa uiribus fuperatur : tres habet fpeeies, primamin qua morbus niagisautdiutiusuires uincitquam uin catur, qui mortem multopoft afFert,ci-bumep in remifsione admittit;SecSdam in qua uires perpetuo morbum fuper-ant, fed exiguo exceffu: ideo in ea aber« rare in nulla ex odo ciborum condition nibus licet, amp;: tenuifsimoutiuidu ne-ceflè eft, nam periculofifsimus amp;nbsp;breui adfalutem terminatur. Tertiam in qua nonperpetuo fed uicifsimuires uinefit amp;nbsp;uincunturamorbo,fed tamê exieuo interuallo in hac cibare in remifsionibus op ortet,amp; quod concodum fspius pur gare. Hçc non habet eertam temporis metam,feduel ob magnum uiriS^mor bi difcrimen.uel ob longius intermifsio« nis tempus quando«^ tuta ÔC breuis eft.

0 s Ergo

-ocr page 324-

tit KicTon.CurdMÎ

Ergo inftium curx m febn'bus à Wi*' fecurationefumitur. Siquidcmmorbo rum qut à materia originemduGunt,3‘ Iq iann fubftftunt quoniam eau fa manlt;t nee urger, ut collelt;flo crudo humorc i® uentrieulojiincque eau Ge amp;’ morbocU' ra debet.Abqui qui non fubfiftunt qui® caufa urgct amp;nbsp;non manet: fiiempeffi* irnt,unde fubtata caufa nti eft reliqui,iit febres ardentes. Qiiidam non iam fub-fiftunt, fed altud genus quod fubfiftit procréant cum caufa manet^ urgct,at-que hf periculofifsimi lunt. Etutrifqu® curatio debetur, ut cu ex tntacophics bc t^icaHt. Caufam cum uoluerisaufet' re uacuum ucnrrieulum,3f aluum flnP dam habere oportet. Si iguuruentri“ cuius cibum contineat, nil melius »0' mituex aqua tepida: fi non licet infer* uenre erapula,fomno difcutiatur. In abgt; fccfsibus pctfioris aluum fublucre do* cct.fi.deui/luin Acutis tex^-v.) Hippo* crates id efijK-Waxi ut malit cibum inco* lt;fium defeendere, ne tempus uenat ft' candar prorogetur. Qiiæ uero crudam iacent ciira iccur,mdius eft ut quiefcant

-ocr page 325-

Ars curdnii piYui. »’, îbigt;nam SC melius eoncoquunturaenu-tnunt, SC nouas obftrudiones non pro-gignent. Sunt autem crudi b um o res ‘ tam ralidi quam fngidi,ut habetur libro decibis boni SC mak fucet. ( cap.ult. ) Hi fiin uentrieulo fint nee alia profintprx-parad præferiim fi grauent, mediearn en co non longtus trahente purgan« di funt. Sed nee ubi précordia fument tienam fceare tutum tuent. Quarto de tuenda länitatc.(eap.quinto.)hcet a« hoqui uenac fctfiio matenam minuere foleat, corpus ueró femper perlcrdn« gevat, plerunque etiam motum in (anguine cit ♦ Adeo ut inferuida ex (an-guinefi ufque ad fyncopim detraha/ tur fanguis SC pracfentifsimuin 6C unicum fit auxilium. Quoniam enim in fe« bribusfanabilib. materia obnoxiacau« faeftornniummalorum, tones fanguiz nem mittere expedit quoties in perieulo uerßmuf. Galenus tarnen dicitfi expe* dit,totusab initio detrahat.Sedubiob dmorem non detraxeris quantum opor fuitjaut omilTa tuent fedio uenac aiiquo

CSIö,

-ocr page 326-

«o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meron.Cdrdxni.

cafu, melius eftedam fepius repetcre quàm ægrum morti obijeere. Vnna ruz bra plerunqj uenae fedionem expofecre uidetur,quoniam pingue humidum ar* dere fignificat. Cum ucro turn illa tum flammea uel ex admiftione bilis ut in morbo regiouel exiecoris incedio pro-cedat,utricpcaufæiiena: fedio utiliscft. Obftrudiones inde aperire, aluum,uri« nas,fudores per initia ciere,Paulusiu* bet.(lib.x.cap48.) Qiiod tarnen quando fierijamp;^ quomodo non debcat docebi' mus.Incendium quoque ÖC corruptie* nemcohibcre,quibus omnibus acetuffl fatisfacic. Diffecat, atténuai, corruptie* nem prohiber, flauambilem extinguit nigrameducit,atcpobhæc tandem eti* am réfrigérât amp;nbsp;humedat. Oxymd^f ró praeftantifsimum, fiquidem meUti' am atténuât eft^ fuauifsimum.(j. Dc uidu in Acut. tcx.ï8. ) Quamobrem uerroes Scrapium acetofïim de duabns radicibus mirum in modum commet’^ dat,aperftenim obftrudiones, dilTcC^t amp;^ atténuât mx^ irritât quad fummum eft malum ab initie ,fed temperatû taf'

-ocr page 327-

Ars curättii pdrun, 22f to magis eft quanto melle faccharum* Sed amp;: petrofilium cordi acieconcon» fere. Fridioquoeg matenacutiliseftSd uaporem educit,ideo cruribus, inde bra chqSjpoftfccundum fpinam,adrniniftra ri debet, ut docet GaknusiiC .Ar, cur.ca, jOquicBeodemlocoiubeat crudos hu* mores non mouendos, palam eft fridio nehumores non moueri.Qiix ante uali daeftfic utcorpus excaielaciat, pericu-lofa €ft,necolliquatis humoribus illos inlocarefpiratioisimpellatSdnten'mat. Semper autem aduerfa febri, Hippocrate amp;nbsp;Ga leno teftibus Sexto Epidemio-tiim(Scc. j.tex ÔC com.ji. ) Porro materi-amamp;: febrem nonnunquam curat em-plaftru ex malua 6^ uiolæ purpureç her« ba cum oleo floris eiufdem tepidum fpi nxdorfi carptfep ac maUcolis applica-tnm. Sanguinem enim SC fpiritum tem» perat,quod fub fpina uena amp;nbsp;arteria ma xima iaceant.

Sext« igitur exempiS incêfàrû cotinu arü febnü,cQ id medicus prccipuc inten-dat ut materia obnoxia non augeatur, fedfi fieri poteft antequam coniundæ

iun

-ocr page 328-

Ht liicron.Cdrdini

iungatuf, concoquatur. Idco a«o nê natura impediatur obnoxiam minuen* do utrique occummus - Ipfam uerôm-cenfàm febrem quinque auxilqs maquot; xiinè extinguim us :Stere,BaIneo, Auet tenribus ad extrema Epidematibus,kd prarfcrtim cibo medicato,ob id ptifa' nâ hordeaccam adeo laudauït Hippo* crates, (i. deui^lu inAcut. tex.isjcmT* enirn facile concoquatur SC putredmi non fitobnoxia, dum à febrili leui ta* lore muratur noxam noxa compenlat.' Peculiarem aurem in abfcefsibus po* doris utilitatem habet. Motus autcm incendium prohiber. Motumiuiiata-pertio obftrudlionum,8C fiminuereü' ceat,mukitudincm attenuate, diflècarc, concoquere, quàm celerrimé fumun* tenuioremqûe partem educere, atque Carum imprimât in fpiritus ac mem* ra refrigerantibus ac confirmantibus turn excrementorum irritamentis arque alqs auxiltjs efficcre. Aerem ergo in ärdcntibusiuxta Galeni conhlium.(Artis cur, cap. 14 ) praecipuèmutabimus

-ocr page 329-

^riturmüpirHr, j'j fubterraneis cubicubs amp;nbsp;ad fepren' tdonemuerfis, ab eiinpo cn'am aliquo auram exciptendbus. PadmenTum quoque afsiduè aqua irroranJum: fpar* ^lt;ndumcp flonbus ftf gernunibus higidis humidisqüe,cuiufmodi, inquti conciliator, funt uitis, falicis, myrti,ro« farum,uiolarum,d«f nympheac. Sic Ó^ ubi frigidior materia fcbris autcm tept« dafuent moderate calidis. De balne# is ueró peculiar» ter à nobis alibi adum cft. Viflus autcm ratio morbo ma-gis aduerfari debet medicamenta eau-fam morbi refpicerc. Ab initio igi-tur uino ahftinendum diutiufque in lends febribus, quia incrementum Ion» gius protenditur, fecui ifsimum cft hoe auxilium feu Icntum, quare utfufHee-te qiieat,oportet matenam peccantem non efle mobilem aut ualde piauam autobnoxiam plunmum abundare. Si ergo fanguis abundet aut morbus uc-hementer urgcat, uenam f}atim,ut dixi. (9 Artiscur cap .) (ecabis/anguinem-quemittes donee unes fetunuNam fi ex ea

-ocr page 330-

ii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liicrofi.Cdrddni ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ea fedionc in ardentilsfma febre iynco* pis eum corripiat,bilioforum humorutn excretio utilifsima fubfequitiir. Corpus cnim bifariam SCexpurgatur âf tefng^' rat.ltacp corruptio non obftatquinuilt;J ad animi dcliquium fàiiguinem detraha mus.Sed fi corruptio proceflèrit coui^ detrahere baud licct, ut Galenus paulo poft docet. Vires enim tune integræno crunt. Si uero materia mob ilis fit ftanquot;’ ûel mittereßnguinem uel purgarécon« ueniet,ut quarto Aphonfmorum habet (tex.iojNam tune anima Mundi con/ fentitamp;^motui materig 5C naturaeirnta/ tionuMateriaetiamipfa tenuis eft, un* de periculum negetnein afiquodmem-brum principale decumbat, turgentem éam ueteres appellarunt qug abiccHum inchoat,cuius indicium eft dolor: hoce« nim docuit Hippocrates Secundo deui du Acut. Secundo ettam amp;nbsp;Sexto Epi* demiorum. ( tex.ii. fcc.hin Scopo çgro fec.i. tex.y. 8C 2gt;.)6alenus autem in libeb Ïo de purgationibus, hoc modo diffinitt (iuxta finem)turgere humores dictintur cum motu uchementi agit3ntur,ac3b und

-ocr page 331-

IArscunndipurui, 22$ Uno loco ad aliû cofluenres inter princi piamorbi hóminem uexanc,doloresi^

I nbsp;nbsp;nbsp;3c htilatiónes afferendo ægrum quiei*

i nbsp;nbsp;nbsp;^frenonpermittunt. Paruirt hoc diffère

* pt^cedentibus amp;nbsp;fi caufam cur hæc

1 nbsp;nbsp;nbsp;fiantconfideraflctjcilicet quod in gene

fahone phiegmonum talia conting ant, ; nihil dubij in interpretatione uerborum i ' ™ppocratisrelidlunaefIèt.Ergóflfang-uineamateria cüm turgente aburidaue« fitgt; purgatione fadauatim fangumeni nmeemus, Atfilolusfangui$inrtuat,e« tiam folam uena: fedioneni adhtbebi-mus. Qiiod etiâ in cæteris nifi clyfterem prçmitfere opus fuerit obferuare opor-tetSedió tarnen uenç qualdcuricp cum naturalem caloremminuatcodioniper feobeft. Purgationcsautemhx fiebant ab Hippocrate cüm Peplio autEleboro. Nam cum cerrushumoreducaturó^ aio cö in quem induit auertatur,minufq; ui res debüitentur uahdis medicamentis fieri debent. Qiii autem non mouentur humores non nifi præparafi atep conco:^

1 di purgari debent, primo AphoriGnO' ^ nbsp;ium.Nonnunquam nero etiam Hippo« P crates

-ocr page 332-

i^cron.CdnÎMi

2ii

crates uomitum eiere uoeât medteaff» quo etiarn nomine autor Quinti Epi’ demiorum(tex.22. )in exacerba nonibus ufus eft,Hocautemeft,quod Hippo^^f^ tes etiarn uocat ex proximo uentreedu* cere conducitep maxime cum fpontead hoc irritantur capite graua ti amp;nbsp;anxtj, Sexto Epidemiorum habetur. Quod fi lenta materia fuccenia fuerit 6d conto quaturantequam reliquapars accenda-* tur quod concodum eft cduci debef, unde Auicenna Qiiarta primi. ( ca.jdti/ xtafinem.) Et cum materia malamul» fuerit ipfam paulatim euacua. Etpn* maQuartiubideFebribus agit,(.trac, «b ca,7.)quae ex materia crafla pendents Et non euaeueturmulta materia fimul ne uires dificiant. id uero diligenter cauendum ne crafiam materiam cina gibbam iecoris urinam mouentibus ^utquæ ultra cauum eftper aluum edu* cere coneris, nam utroque modo cam necefle fit uenas eas tranfire qua: admo dum tenues funt inter cauam amp;nbsp;gibbam ( ut Galenus dubitet aninuicem com'

-ocr page 333-

Pittènrdndipiirü/i, itf tommîtantur} praeter id quod frufira-uexab«s aegrumobltrudionem in loco maxiineuitæ neceflario parando maxima damna infères. Quantitas au« tem cibi in morbis quorum maceriato/ ta manet quam maxima non augendo morboidoneaOt. Scd fi parum uires imminuantur,nemorbum augeas præ-ftatauferre. Si plurimum auferre ne-cefieéftin bis qui perpetuo affliguntac-gcr feruati non poteft. Sed fi iam an« tea imbecilles uiresredditse fint uidus is.inftituciidus qui médius fit inter uires non labefadatas SC morbum. Hunc. conftat oportcre efle pleniorcm, fcili« cetut uires ad priftinum robur reftitu« antur. Si uero morbus diuturnus fit SC inæqualis epicrafi utemur. Genera« liter uerfus totius morbi uigorem atte-nuando nifi morbus minuatur. Quod fi aeger copiofius nutriatur nee tarnen codio peruertatur, nee mediea* mentoobnoxia materia purgetur,dif« Heiles fiunt crifes. Si uero codio pau.* lukim peruertatur morbus produced tun Condonandum eft autemaliquid

P a con-

-ocr page 334-

11 s Hieron.CtirJdni.

confuetudini, ætati accactens.Quacue' ro citra magnam noxam irt febribus cxlt; ■bibêtur funt pifccs petrofi,cum his qu^^ citra calorem diflecant. Etfcias quod ut pniana in acutis,ita mulfâ tn diuturniS; Fit autem ex una mellis aquae: auf a duabus ad odo partes ut Dioicorides amp;nbsp;Paulus fcribunt.(Iib.$.cap.io. lib. 1.0» ^6.) Sciendum quod in febricitantibus trifariam uircs dicuntur imbecilleSjCU« lt;ucumbercmateriæuidentur,tunc^l«* fa efttundio ob morSum qui fit ex ma* ceria prépara ta, cum calor naturahs aclt; cenditur.Nam quatum ex co ardet tan* Cum exnaturali deced(h ut fit quantitas in quail. Velut cumuinum perucrtitur nec minuitur neculla pars quätitatis fyn cera eft,nec tarnen totum peruerfum eft: fie cnim detenus fieri non poflet,quain fiicn'i ab initio.Non ergo indigemus ad ditione uini, imo uas diirumpcretur aut effiueret, fed reftitucione. Ideo tales ut nec primi indigent cibo,ncc eft imbcdl-litas. Verum cum febris ualida eftnecef« feeftadbuc tantundem fubftantixuiri« um adefte,utin latere ignito non eft b'

-ocr page 335-

Zn cunndi pdrud.


tit


pisimmtnutus/edfubflanttæ pars mu/ iata.Cum ergo uulgares interrogant,an wires fint tmoccillxCrefpÖde, quód mor bus eft magnus, èC guod non opus eft maioribus uiribus, led minore morbo: S^ quad uires nuc non iunt aliud à mor« bo.Sedcumexeffluxu materi^ uires de ficiunt, poteft tarnen morbus magnus adhueperfiftetc: quia imbcciUitasuiriü neqj effluxum neep putredinem prohi-be tEthæc eft uera imbecillitas.Idêcon-tingitin fuffocationeamp; in corruptione tnembri. Sed nunquid cum uiribus im-becillibus poteft ene febris incenfa uali/ daïrefpondeo,quodfic, fed tune eft fpc* cieshcdicae: cum iam eo incendio cor-dis humidum ardeat:0^ ideo tales paulo antemortem uidcnturalleuiati SC men/ |S ptxftant, aliter difficile eft eße ualidä Kor^ inccnlam cum uiribus imbecilli-F^'Eorran tarnen contingere poteft, u« bl langes ipfe ferucat 06 uitales (piritus ^tindifinuln omnibus autem im beeil Mtatis generibus tum etiam febri medi-^’^entum ex fuccis Ambrofiae. Athalt;

BpraginiSj Chelidonis, Dracois, P } Inulx,

-ocr page 336-

qo 'tUeron.Cdrd.ini

Inulæ,Ozimi, Oxabdis, PctroGIijT'^’ pinellg feu,Bibincl!T,Sakn3? cum c^co mcUe umoacmombaftio-.Citiqaufcm lucco quanrum ad refng randura uü* kexiftimes.

Septimum exemplum eftintermittcn tiSjquarum cura conßßit in aperiendo obflnnflioncs amp;nbsp;confirmando iccurSÓ nentriculuin, 8Ceducendo materiamin fmgulis accefsionibus tertianæ perfu« dorem,decoâo hordei nothæ Slt; Quaf’ tanæ,florisfænieuli filt; eorum qua^iu* rimum poflunt iWaz/zovî uocantGræ' ci.lignumfandum.calidum Cyna tem^ perar Satza.Parilia media, omnium polen tifsimiis fuccusCyclaminis cum oxy mellite uel ocnomelite. Bibatcalidü,os fub culcitra teneaucorpusep tegatur. F^ cile in huiufmodi fudor fluit quia mate* ria ad uenas paruas detrufa eft,8C ob iie-hementem agitationem. Si ucrofudor uircslabefaóat.cibisamp;'lbmno reerfan-dus eftæger.Si fudor non profluit,leid medicamento naturam féliciter ope* tantemfquod in omnibus femper pro norma habendum efi): imitatus pur gaquot;

-ocr page 337-

Arscurdndipdrud^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sjl

bisJpfa uerö medicamenta calida quan turn fger terre poteftfunt propinanda. Ante accefsionem edam per quincp ho» raspriusafllimpto cibo maienæmorbi contrario cum incidendbus euomerc conuenit, faiuberrimum enim eft. Vo-mitus autem Htcumptifana.oxymelle, radicu!a,iiel eius femme, tS anethi. Sed anethum prêter id quod uomitum eit fi retincatur ad cotflionem iuuat.Quæ autem ante comeduntur funt beta, muria, finapis,alleum, melin frigida materia, turn uerô fufficit aquae tepidæ potus. Quod fi uires ferantut per totam diem accefsionis arger à cibo abftineat, optimum erit. Horum enim alterutro ab abicefsibus iecoris amp;nbsp;lienis tutus erit. Accefsionis autem horamconiedtari fa eilius licet in frigida materia, quoniam parum preuenire folenttin eadem edam uentriculus magis auxilio indiget. Co 11 firmant membra cibi odorata qua: a* ftringunt aut intemperiem tollunt. Quintum propriè fundionis ufus. Ma» teria frigida catapotijs in quibus pa» rum ualidioris medicamenti fit, purgari

P 4

-ocr page 338-

J}i tiieroH.Cdrildtti

purgan debet afsiduc : caltda raro defOquot; dis mquitusmiiltum fit medicamenti debilis. Generantur in quartana multa excrementa cruda in uctnculq, quæ pro prq humons præparationem amp;nbsp;coâio^ nem impediupt.ObidGalenus Diatti* onpipereon exhiba,atténuât,diflecat, coneóquit.needigeritprafpropere. Au* cenna quoqjfinapim copcedit. Cenue* niuntg^fallaamp;cepar cum aromatibnsfi natura fecernat.Conçodauerô materia, alfa amp;nbsp;theriaca,Et ex his quç proprieta* teiuuantfiint,fuccuspl3taginisantc aC ccfsioncm per duas horas,amp;f parietaria «n uino coda,epora SCcomeftaJnexqui f ta uero tertiana oh longü intemaKurn, concedunturoua,carncs colliquatac/uil !um cerebrum, panis etiam oleo Siaceto cum fale(fal cnimucntriculum roborat) intindus mul ta affert commoda in febrt bus,in quibus folidt alimenti a li quid co cedi poteft. Vtnum etiam album diltP turn in interuallis conuenit,ó^ in inclina tionibus accefsionum deçlinationis ge* neralis. In quibus autem humorartee/ ducitur,fcbris non adeoexaâenec tarn

-ocr page 339-

Arscwditdipdrut. tjj «Icriter foluitur,quare tnteruallum bre» ’“iusamp;impunuscft.Nothgautem tertia ’^^ptifana cS pipcrc, potus oximel, uel quot;''ÿaeum hyfopo,nardo,origano; SC Poftcodionem iugitcrex abfinthq çp/ “’S» Catapotia, maltix, agaricus,aloës, jhabarbarum, ftcechas, chamedrys, ab-finthium, ruta, falammoniacum,cina* •Bornum, nux myriftica, gingib€r,cala« *^lt;ncha,crocus. Epialx autem amp;nbsp;lipyrix Q»æ incidunt amp;nbsp;excrementa mouent, tum gallo (ènecoquere oportet. A pur« gatione fi febres non recedunt unguent taappllicâda dorfi fp)nac,carpïs,tahs, pc ^umplantis:ex his quz uehementer dû fcutiunt, gennana, centaunum minus, pcntaphilomautpurgâtutcucumer an« guinusjcolocynthisiaut n a tu ræ contra« tietatcpugnantjtela araneac,oleum fcor pionum: autproprietate arcent febres, ut uermesecruini capitis qui dumuiuic inueniriiplcnt:autconcGquunt,ut anfc tispinguedo, uel qua: pluribusmodis conferunt ut cerui adeps: aut quæ putre dinirefiftunt,ut falamp; plantago,uclquç «iracaufac fopiunt fomnumœ concilia

P 5 ant.

-ocr page 340-

134 UîeifoH.CdrdMi

ant, ut Unguentum populeontucl W^ gus tollunt, ut aquaardens,urtica,p£‘ troleum,oIeumexflonbusfambuci.Alt;l quartanam oleum laurinum amp;nbsp;balfa* minæ. Sunt qui adipem anfcrisô^equt addant. Febrium autem lentarum cU' ra media eft inter intermittentium Ói^a* cutarum. Nam SC natura amp;nbsp;figna me* dia funt. Sed turn cura acutarum curæfimilior eft. Diuturnis autem fe* bribus ieiunium adhibere conuenitCu rant fena.lupulus,alarum,ftoechas,abfin thium, eupatorium, myrabolani, «pu/ lac, Agaricum, rhabarbarum, dlebo/ rus praecipuè,ultimo,Theriaca.

Odauum exemplum non admit-tit purgationem, nee uenx feâionem nee inediam. Nam cum tota materia putreat, quantumuis fuftuleris femper tota infecta relinquetur, acgri autem ui» resdebilitabis, corpus inflammabis,dc-tcriorem quoque partem materiead cor deduces. Si tarnenmatertaturgeatffo/ let autem fæpe in pefte turgere) ne in membrum principale decumb3t,uehc* menti 'medicamento ( ne potius irriter tut

-ocr page 341-

ttYicurändipdrud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^?

turquàmcducariir)pLirgari debettaut fi languis rtddundet uena fecanda efi, ne feruens humor in partem aliquam de» ' ciimbat,atq^ue ita malum malo adda-tunhæcucioir ipfo initio morbi. Ante autem amp;nbsp;fèc^îio uenæfV purgatiocon« »cniunttuenaefedio utfanguisliberius nto»cat«r,quç enim mouenturalienam imprefsionem non adeöfentfunt, ut in rap!difsimisfiuur)s quorum aqua frigû difatem fuam retmer. Purgario uerô ut quod iam corrumpitureducatur.Cibarc autem oportet uberius quam in alrjs fe* ^ubuSjPj^n cibos refpuât, cogendi funt. S’int autem ut Rafis.(ca. 153.)in librodi-uiuonum ait, pulli, oua, lentes, uinum quoej aqua dilutum.Condire cibos ex« pedit maxime oxigaro rum alps acidis «wantibus.(Iib.}. cap. 7. ) Celfus quoq^ uhiurn calidum amp;nbsp;meratius exhiber, tö ghuinofos cibos,carnemqóe. Brudus nero fuccum carnium pifccfqüeCiÜdos, 8tq; idlurema in quibus morbis codio nonexpedada eft,utin peftilcnti,in cal* culorenum, 06 in quibus adiedtio ma-teri^ non lperatur,ut in abfccisibus cum

au-

-ocr page 342-

îJ4

nitron. CärdäM

augen definunt, turn in omnibus qU^ prêter naturam omnino funt,uires con/ hrmatæetiam per incongruentia,inquit, GaIenus(Iib.deRcnun.affec.cap.8.amp;^i® Artis cur.cap.^.ö(fio.)caußs morboru^ tollere folenu Aeris quocp qualitasin hoc plus poteft,nam capiti amp;nbsp;pulmon^ bus SCcordi corruptus maxime obeftW gidus autem pulmoniamp;capiti tantunij utficcus prodeft.Mutat ÔC iccuraerno* cetcp,fed plus longe illi aqua, ut ext«** naturalibus membris omnibus. Ergo3^ rem fuffitibusex fuccino,ligno aloes,6^ hyrcorum urina odorare oportet. Cum* que in omnibus febribus utile fit quief* cere, bene pannis intcdum,tumm3xi' mè in hac eft.Medicamenta autem prfc* pua funt quæ urina m mouent, nam ea adeo utilia funt ut Hippocrates référât in leui ilia peftilentia de qua agit in pu* mo Epidemiorum(par.?.tex.4i. Ä4b) neminem corum perqfle in quibusdyfu ria acciderit. Etincanis rabidi morfu cantharides utiliter exhibentur,nc£p e» nim minus craOa per urinam quam per aluum euacuari folent, tertio Prognom corum

-ocr page 343-

Arscunniiipiirui. t^r torum ( com.2 jJIdeô Ô^ ferapium è fuc-colimonumjamp; acetofus exduphcato a-ceto conueniunt. Per aluum autem ut purgetur peftifer humor, Auezoar fter-cuscolumbinum exhibet. Quidam auri pigmento deftillato cum alexipharma« cisaUquosfanauere.GaIenus(lib.dethc ^caadPifonemcap4iÄ.amp;5*- Defimp.

ca.de terra famia.) uero theriacae amp;C *uto Armeno conhdit,adeo ut prödide« •■'^neminem qui luto Armeno fanari nó alio præfidio fanari potuifle, Qy^dam hauftu multg aquae, altj olei,dü perimprudentiam in ipfum incidiflenn *^'^?fcntifsimum autem auxiliumiunt cu 5U’^Ditulac gl^ndulis adhibitac,multocç •gperepetitaCjindeemplaftris locus cu* ^^t^quaE ^ caliditateód flmilitudine ma* ^»5 morbi ad fe trahant,ut ex euforbio, *^ tanis uiuis. Eft S^noftrum antido» *^^adhuncmorbum peculiare. C^ae

P’'?icruant funt catapotia ex Aióe, 8 d’ ^ Croco,dupla proportione. ^a Graeci habent Ammonfacum pro focoamp;Mynham pari pondéré cuma-®^quadragint3 diebus cumuinodilu= to

-ocr page 344-

2|S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UKrottCurdiini

tofumuntur.Vehcmcns excrcitiumeti* am adeófalutareefledicuntut grauifsi*' main pcftefoÜ fiipcrfaenntucnatores. Ignis qiiocj magnus à conta gio nos tue tur Allei etiam ufus lalutans ed.Cçtera ut in his qui iam morbo correpti funt,

Eft aliud peftiferi morbi genus,fed len ti ex India occidentali ongmem ducens, tumores apparent in capite.mollities, ctuttæjdolores qui nodæ fçuiun^ufia podagneis Ôd trans1ationibus,qux pff circuitus exacerbantur, Qc à meridiead mediam nodern dolroesaugenf, nodi etiam prxcipuc innbqsamp;iuxta cubitos, turn ulcéra praua.HocpeculiarciHunquot; eft,utquemadmodû ex hoc morbo plif' res alq pene infanabiles onantur,præf^’^ tim circa pu!mone.s,iecur, uentricuJiî Si cerebrujta quicunt^ ex eo originem dû xerint ipfo curato fanâtur.Qiix uerà prÇ ter cætera quart iufritus bydrargyrtj uirn habent,funt, bitume,caphura, luccinS, agallochum SC gûmielemt Videturau-tem hic affeefiuscongener efleeleplwn» tiart.Ert em propriû iHius fignum anbei/ tusfoedusô(:nodi fupra cubitos, coloré ciel

-ocr page 345-

Aniurdndipdrud. ij^ cid üarius,maculofus,furc?;ulccraingui nöamp;bubonesóCo2enaeatlt;^ omnia cö tumada. Vrinæcrudæ cS atomisruene* num etiâilli altera parte affine. Epotie-nim figna funt pturbatio uehemensabß quéeaufa intemperato homtnejiuor ex tremorü abfcg febrejafFedus cordis SCo-ris uentriciili, naufea,fenfusquida tetri odons uel faporis dudeuoratur.Vndc Carolus Quintus Cæfar dicere foiebat, folû uoraces ucnenû deuorarc. Vrigo in faucib.ut quandocp ftrangulari feexifti« ment.Cumqué poft hoc homo fenferit cruciatum in uifceribus aut contabucrit abfœalia caufa uenenum eft têporane-um.Etmortuisliuêt ungues 8C décidât kuiterattradi, turn capilliÄ barba,tu/ metuenter. Vibices autem dorfiuenelt; no,peftiamp; abfcefsibus magniscommu nesfunt.Etquadotpodor S fapordetc gStinagrotâtib.ùcnenSep nä fit.Et non «ft febris magnanec fui generis.Mortuo aSt excifouenenuin imo uêtriculi quan doeg uidet,aut uétriculus eft excoriatus autiecurnigrSabfep abfceffu. Experte autembubones in laxioribus partibus, ni«

-ocr page 346-

I

f^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HieronXdrdiini

nigricant^ nafus auriumlobi, P^^^^ peRiferi panis fub diuo miicet, oua okt Iuminariaoduntó^occiduntcaligin^o° duda. Auiculx paucægt;mœftx,fœda ant maha abundant.

Medic autem febres extremarum ha^ bita rattone curantut. Variolf ergo mor büli 0^ anadegmata bis qua ad peftrm connumerauimus QC ad cutim impelkn tibus,fed magts in uanolts minime ma* nadegmatibus,quia nó prominent-Dr* codum Auicennp ad hec Dragacanth», ficuum,foeniculi (emenjaccarn Ó^lente» excoriatastSed Rafis fœniculumamp;.'kn tes ommitciqaddit uero crocum 0^ uws paflas.Ego autem adqcio lupuli femina radices^ boraginis amp;nbsp;uerbafd colutej' queuaginuias.

Nonum exemplum eft cÔiundarum febrium: interquasfamofifsimaeft he* mitritgus.quâ conftat ex ui nominister* lianam complétai : uerum cum ardenti* bus febribus ob magnitudiné intermit tentes adiuntftç quafi negligi foleât,ko tç uero omnes ab humore quocunque prêter fanguinern ftunt,erunt hac ratio*

-ocr page 347-

Zrr cunn di p^ru^t» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.1

ne prima rum febrium quacex intermit« tentibus óf continuis confiât genera no uem AIiæèx conti nuis inter le, cum in-termittentibus AtduasßmuI continuas febres eflè pene inauditum.quod omnilt; urn materia iriueniscontineatur. Vali-dxquoc^ continu» febres uix intermit« tentibus fungi poflunt,quoniam natura imbccillis non poteft matenam exuenis expellcrc: ^d iri caufa eft ut muitis poft fecundam aut tertiamacceisionem,ac« cc(sio non fuperueniat,acgro deterius fe habente quaft duas patiaturcontinuas febres.Rclinquuntür igitur compofita-rum duo genera intermfttentiüm inter fede quibus mul ta diximus, Ó^ continu arum lentarum cum intermittentibus» . ytuerôfçpèduçintetmittêtes unius ge neris inueniuntur,diuerforum raro, ita contraria ratione diuerforum generum continus cum intermittentibus miftio frequens, eiufdem autem generis rara. Caufa eft quod difficile fit materiae eiiifquot; dem generis in uenis content» partem éxterius propclli, amp;nbsp;ad extrema partem teanereimmotam.Qriamobrem harû là 0 co

-ocr page 348-

24* Wrron.drJuHt.

co conh'nuæ fiunt cum exacerbation^'’ Sicenimeiufdemmaten'ac pars prorfo* qutefcit,pars accendit SCmouet. t^f' modrergo connuar ternang QC dupliek’ temançal fingulis diebusexacerbâtun eöf inuæ tn tertianç c« intermtttentcRa fis wetrnnif.( ?o continen. trac.iy.ca.*iJ E\ noué igitur cÔiundarû febriS genf” l us triacxcjdntutrarifsima,fedó^’’3ro quartan a côtinua cum accidatrariuseX ca fictftbriscôiûda. Seddig tertiana co** tinua no mifeet facile eu quotidiana n^ termittente, quoniâ corpus excak’falt;îï3 foluit pituitâ.Alteracp breuifsima dnp» ci cau!a,altéra longifsima erit. Ergo ne* ab inittojîerimitj uelfolâintermittétetn relinqr.Tria igitur tantu coniunéiariitn febrià genera fuperfunnhemitritaeus ^* tertiana intermittéteSt^cotinua^tidianaî amp;hacmitritæusex quottidiana côtinua Ô^quartana intermittctelôgè difficiliw primo.TertiQ genus ex continua ténia* na amp;nbsp;intermittente quartana précédente adhuedeterius.Verû ut peioraiia etra rartora.Primum uerô,ut dixi, in duas ai

-ocr page 349-

f . Art curdndt paruit bricopofitæ ex duabus intermfttétibus ï^tiana ÖC quottidiana afsimtlatur, Vc-fumCalcnus quottidi anarn continuam wit potius ut antiquis contradicerct 9uam quoduerè continua fit. Habet e^ pim accefsionem Öt in horrore amp;: in pul juadunguem intermittentis accefsiont pmilcm,uocatqüe Galenus in corn pref, •amhanc annotationê,credo quod hors torem loco frigoris, quod quottidiana: coniienit,habcatgt;amp;propter febris conti ^uitatem pulfusnon adeó contrahatur, namco te lief 2. de DifFerétijs Feb. ca.7.) •ndie tertianae initium quottidianae fit cumhorroreSCparuitatepulfus Si inac-qualitate ob motum bilis próximum, alia die dim folofrigoreamp; pulfus parui We abfque horrore amp;nbsp;inaequalitarc, baneque etiam incompreflam anno-tationem appellat. Sedquidrogo hæc accefsio à ueræ quottidianae intermit-tends acceifione divert Cquot; Ergo in hæ« metriteo bilis Sf pituita fimul inunum eoeunt ^confutefunt. utibi Galenus docuit/icutuna materia eft in tertiana notha^ in ea enim non eft bilis cum pi-

Qj 2 tufta«

-ocr page 350-

244 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wicron.CjrJrfni

tuita,fed bill’s craHa. Et uïcinæ,iit in4* plici tertiana.Ergo in hemitritço manet fubftantia,fed confunduntur: in duphd tertiana funt eiufdem generis matcrisé, fed non cofunduntur. In tertiana notha eft una tantum fubftantia.ln hemitritæo igitur poftmodumgt; ut Rafis docéUmatc rise iliac confufae in initio aedefsionis ter tianaeSC quottidianç, non in ilia in qua horrorapparet feparanturddeo in iepa/ rationcbiliofac fit rigor,pituitacanteiri« gus,quoniam materia biliofa nondum corrupta eft. Hemitritæiuerù fpun) feu Agathini plura exempla uidimusanno w. D. L v i.quçfacile fanabantur. Si enim quis redeeoniyderet,nafuram duplids tertiançnothç atep extenfe rctinent.Ga-lenus tarnen ut Archigeni contradicat * ait,qup huic febri con tinguntob id eue* nire quod bilis preualeat.Terminus he-mitritæi primi,ut Rafis teftatur/ft dierd quadraginta. Et horum coniundorum morborum notitia longe difficilior eft turn etiam cura quàm fimpliciuni Nam qui feit dignofcere febres ôc'eurarecas • is maximam medicinæ partem coni ent tus

-ocr page 351-

firs curditilipdrui» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

tus eft. Poft dolofum longe minor flu-xuurn quod reliquum eft ab hls tribus, minima pars eft pharmaceutrice quoni am talia raro contingunt,ó^ aut fpó te fa» nanturautbreui ocridut. Etfcias quod febres comundra: fæpe comitantur ab-fceflusamp;fuppuratiöes. Ethocertquod dixit Rafts trigefimo continétium (trac. H-cap.ijTerrianam fubfequi pedoris abfcefluSjquartanam Item's,amp; quottidi-anamfuppurationes.Nam intellexitdc miftis febribus non ftmplicibus.^ Cura uerb hemitritxi eft utduplieis tertianac nothæ, fed exquifitiore uidu indiget» Exhibebis ptifanam cupipere:his quac aluum kuiter mouent uti licet, non de-codis his quæ irritant urinas,nam, ut in quitAuicenna,periculum phrenitidis in ducunt. luuande tarnen funt excretio-nes,non mouenda materia. Quidam piper exhibent cû fucco uiolarum.Brudus cortices radteum raphani coquit eu hor deo. Vbi concoqui coeperit materia Aui cenna catapotia exhibet ex aloës, abfin-thij amp;nbsp;cupatorq fucco, maftice, mirabo» Ianis, citrinis, rofts rhabarbaro, ac dim i = dio

-ocr page 352-

j^tf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiieronXliriltiiL

dio poftdenscroci. Sæpiusautemud quoddie exhibere opo rtet.

Decimtim exemplum cft intenorum abfcelïuum qui febres fibf acutas copu' lant fi cabdi fint, edemata lentas,fcirrhl tabc uel a feite occidunt.Cu concöqunn tur qui minores funt intermitten tescum ephemeris. Coiforor.(ï.Epidem’Scc,2» cum ieeur in formam lienis eleuatShab i cret fecunda die obqt. ( bArti s cur. ca*i'« KflCT’fciz^fc|/ólt;2«adGIauc ca.J.KcCTi^ Co nbsp;nbsp;gt;

ay.) Inomnib per initia auertere inflü nbsp;nbsp;'

xum oportet inedia,purgatione, eucuP bituIiSjUincülis.fridione extremitatum. nbsp;nbsp;'

Scd in calidis uenâ fecare oportet,fecun dum redum ÓÓ iuxta uenarum deriuatb onem. Suppuratio ueró propc canales , fecurioreft,t^niamadexpulfionêfolana (ura1ifaculfateindiget:ea fipoteftcoco quere, etiä expcllcic poteft. In pedoris autem partibus difficiliores, quonia fu- i perius exp urgarttur,ideo cerebri facilita i tecuirtdigeartf, ca ueró prima fit quacin morbis fanabilibus minuit, fecunda A- i EhoriTmorö Qiiæàcanalib.abeft,lethalt;

£ eft.Qd'etiam fenfit Auiccnna,utinie ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-corii

-ocr page 353-

Mscurdmlipdrud, »47 ton's all’s Sfrenü partibus extcrnis.Cutn «mm materia non pofsitexpclli,uiicera credit,Leihalcsetiam funtualde mag-nap. Optimum uelut in omnibus facile fcrrefacilemnoxiorSmutarionê. Nam trium facukatum robur okendit; Qiuc fuppurantpus mittunt: quod fi non ex« «xpcllatur inquit Hippocrates, («. i pi« dem.fee.7.) Akiticos citius fecarc^tabeP centes autem urere expedit-Cauendum tarnen ne totam a quam aueßniem edu« «as,omnes enim moriuntur In uenae fe« dione per initia mutationem fanguinis ex rubro in fukum, aut contra, tum do • Ioris alleuiationem, expedare oportet. CSutroinabfceflu humoris alieni à fan guinequali tasdeprehenditur,aut locus dus non communicat uenis quæ fecan« ïu^ptirgatione ualidifsima opus eft, ma *cna enim,ut dixi, turget.Cum ucrô hçc poftponiintur nô folum augetur abfeef-fus,fed etiam peruertitur.Sunt enim cor tuptionis quatuor genera,incêdiû,q, pa thognomicQ eft febriû non peftiferaru,fi fut putredo peftifeiarû.Supputatio fana biliS afsidës ut puerbo mortiferaû in fc-

Q_ 4 bribus

-ocr page 354-

»48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KieroH.edvdMi,

bribus totius,in abfcefstbus partientxfï pfius. Qualecunw enim impedimêtuiJJ adióni calons naturalis nunquamcœ fante adionceorruptionisfacitut m3' teria tanto detenor euadat Fines autem abfcefluum quatuor funt,refóIutio,fi'P' puratiOjfcirrhus,Sf tranimutatio. In^P purationibus primum reftidat materie, poftplcrunq? aperitur, nifi calidiorfiH® eus In mollibus au tem locis fuppuratio nes inundationem prfferunnquoconep autem loco fint calidiorem iHumeffid* unt.Sed abfcclluum dolor alqs dolorib» tadu uehementius irritatur : quodab» fceflus omnia malorum genera coW' pledatur. Phrenitis tarnen quando' que fine dolore eft, nunquamfinedc' lyrio, ut tertio Epidemiorum habe* tur. ( par. 3. tex. 75. SC «».)Angina uero omnibus periculofiorabfccfsibus,quod præfepè intra diem interimat. Euenitid ob loci anguftiam turn nobilitatem/S cum fpiritus permeet. Suppuratioucto in pedore ob loci caliditatemf nifi prius cxpuatur}adeó exacuiturSC membrana corrumpit ut in quatuordecim diebus erumpat

\

-ocr page 355-

Art curdndi ptriid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»49

crumpat fames in cauitatem pariatque «n’pyema.Quod fün quadraginta die, ^kV^^^^æ^ ^P“^® non repurgetur, in phtnoen tranfit. Vtigitur quam ederri-•^ffuppurent concoquetibus utêd5,amp;^ fmplaftro ex ahhee radice, fcabiofa, bit-tiro S^croco Tritici etiam farina multS concoquit, ficut ficus molliunt 5lt; mcl fijauifsimt,amp; tartarum uehementer de-. tergitPropfie autem in morbo latcrali conucnitpotus ex ficubus ficcis, lini fee wine confia Ao SC tirfsilagine SC exme« dicamentis candida pars Itcrcoris galli-nat uel accipitris cum in potu data.ßuni nero' fuppurant fiunt rigores obuapo/ rcsacrcsexinflammationcfparfos.Có-uenitautem maxime eisuidus percpi-crafim fimilis primo de ui Au inacutis. (test. ï). ) Vt cm exquifita ratio epicrafis ^f'y^^tjnecefïè eft ut morbus fanabilis, **Jquot;^göierisquódnon totammateriä -ad iudicium unum referuat. Medicus quo^ norit quando 8C quomodoqui« buKpamp;fqyamualidis medicamëtispur gandafit,qualitatem etiam SC quantita-tem amp;ordinem ciborurn morho conue.

Q^ 5 nientem

-ocr page 356-

»je nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KieronXdrddnî

nientem. Nam morbi qui fine febrefft om nes per *picraflm Öf pinguiorem cu* rari dcbentiquia eibi mul turn nutriét« «bicorruptiocaufanon fit morbiAH« beta fît concoquêdi,facultas non idpç’ riculi afferunt. Et fcias quodcopiofaß* guinis detradio facit ut etiam patientes abfeeßusin pedore diunus fêtant cap nes coIÜquatas periculofo cum expe rimento, tutius uerô indefluxionibus, amp;nbsp;purgatio loco fedionis uen» in quaf ta die.

Scirrhi autem Âf carcinomata ab ini tio curantur,rcirrhi mollientibus ut dia« , chilon, tum digerentibus, epithymo^ M cretenfi cS fcillitico oxymelie. Carcino' « mata aqua ladis epithymocp,ut Gaie-♦» nus tacicbat(i4. Arc.cur.cap.^jCarcinO' »» mata occulta melius efînon curare:cur3 »* ti cnim citius pcrcunt,inquit Hippocra* » tes. Scirrhi etiam confîrmatifuperueni' ente materia calida fuppurare fuient. Quamobrem ut fuperueniat quaoisra tione procurâdum. In abfccfluuininKijs quç repcllunt pcipuè ex principal! mem bro applicarc oportet, dû augêtur ead^ turn

-ocr page 357-

ArtcuTMiitpdrud, 9$l jum quæ côcoquunt: cum fluxuerit ma (ena utra^,poft etiam df^crentia: null« cnim tempus eft in quo a fluxtone tuti fimus.5 Verum in uigorc his longe mi* nusquam alqsutantea indigemus. Re/ pcllunt frigida præfertim ficca, conco-quuntcalida amp;nbsp;humida, denfaque : Di* gerunt calida 0^ ficca. Ablceffiis an-tern acuti caliditatem amp;nbsp;tenuitarem materiat oftendunt, ut inquit Auicen-na, obid quaeluppurantacuuntur.Ex-teriorcs autem ablccflus qui interio/ fibus communicant antequam fup* purent funt fecandi, minus enirn pc-ticulum cd in difficulratefanattomscx-tcriorisulccris, quam corruptioncmup fcerum à fanie. Scirrhos qui exterius prominent, ut licnis amp;nbsp;mufculorum uentris, tollit unguentum c tota cicu-ta amp;ammoniaco. Nodos in iunduns plumbj lamina opcrculi inßarfuperalz ligafa. Si uero pernitiofi fintö^infana« biles abfeeflus/eu ulcéra, aut alij quiuis diuturniores morbi, no oportet uexare (grossed alaboribusSdrolliciiudinib.il ‘ ' los

-ocr page 358-

aj» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ukron.CArdtmi

illos auertere/ymptomata fed a re utd®'’ loretn ac erofione SC calorcm,plumbeisgt; opio,folano,plätagine,laä:e,cinerecaH' crorum,ncc irntare. Somnum procura re. Vere amp;nbsp;Autumnopeccantem humo rem uacuarc,amp; fi fanguini miftus fi^uC' nam fecare.Cibis optimf aliment«, pai** corum excremêtorum, ÖC morbo acca'J fæ contrarqs ipfum rcficerc,cruditatcm que uitaret Ita in omnibus altcniaedo* ptima ratio quantumuis praua linnlicut inter omnes hommes unum maximum eflc neceflc eft. Conlpicuam autem habet utilitatem hæc inuêntio in diu fupet uiduris afgris'. Internos abfceflus curat folanum, tufsilago,fuccus raphani, ca* rohirundinum.

Vndecimum exemplum ex in febre cum fluxu,contingitautem ob plegmo nem uel eolliquationem, quartodcüi-du in acutis ( com. 40.} uel cum tenuior pars feccrnitur,crafsior ex obftrudione retenta accenditur. Si cxcolliquationc fit, febris præcedit, uires refoluuntur,^ quæ excemunturpinguia funt/plendét enim QC aquae inhifa fupernatac fimilc quip»

-ocr page 359-

Art curandi pdrud. ijj quippiam ei quod urinis conc refis, amp;' ß adeps adfit cogirurJn abfcefTu cruda at' quediluta,maleetiam olentled minus, quoniam coiliquata ob putredinemie-cernötur. In tertio genere minimèparf-queparti fuccedlt;t,uelut 6C in febreaiqj igne qui modo continuus eft, modo ex cincribus excitatur. Ob id ergo cum o-mni generi inutdis fitpurgano, etiam (e lt;^io ucnæ ei (oh qui ex abfceftu oritur conuenict. In tertio ucró generemifsio fanguinis peccantem materiä aduenas retrahit, purgatio nimis irritât propte-reaCaknus iubet(i. ad Glauc.ca.t4.) ut aquabdis chalybcata contend fimus. Modo etiam non ex abiceftufiatlacex quo bütyrum detradum fit cö dimidio pondéré aquae tamdiu coquatur donee »d quadrantem redeat, inde chalybe in ^0 extindo bis propinetur 8C cibi amp;nbsp;me dicamentiloco.Mora quoqp rubi accerz ba ficcata,fic ut iucundum retineant fa/ porem, in pollinem redada utilia funt. Antea ueró quam cibum exhibeaspe' des linteis cakfacias. Brudus récitât curaliè Anglicam mulierem fluxu â^ febre

-ocr page 360-

2^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lîieron.Cdridni

febrelaborantem iure pulli in qüoquâs refrigerant 6d aftringunt incoxerat/u* iufmodi funt IntubuSjOxalis,Plantage, lichen, rubi germina uelrofç, borago, berberis, rhu, coriandri fernen prépara* turn, coralius ruber, menta. Cafu en* am adiutuï, nam fluxus cxcolliquati* oneerat.In eo cnim tempe rare, confit* mareatc^reficerecorpus oportet Sic* abTcelTu fît, concodio illius unicafp^s eft,undeualidas uiresadeflè necéflccft; Etptifanahordeacea fiC alica praeftantP ora font Nil mirum autem eft diffizilem eflecuram fliixuscumfebreiuni^fi, qiiandôquidCm ÔC iblius fluxus dim* érlis fit, quoniam caufa morbo contra* ria eft. Eft cnim fluxus morbus inanita* tis,cuius caufa eft repletio. Dolorue-, ro renum in diarrhaeis,fignificat in me* faræo humOres multos aut prauos efî fc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si uero cum difficultatefpiran-

randiâquaintercusaut alba pitùita fit, fuccus radicis colocynthide eporusfmo dôfanabilisfît)curât. Si etiam expeuf lenti febre abfeeflus^in uifeeribus genf tusfir,ftâtim mittendus eft fanguis,n3OT îlbfâ*

-ocr page 361-

Zrr (umtidi pdf ui', t^^ »bfccflus ß^ febris hoc portulant, (bla pertifera qua bra s inhiber, cuius impe-tum là efle remirtum ipfa abfeedus generatie fuadet»

Duodecimum exemplum eft utero gerentium, quas prius præftat agnouif^ (e.Siigituros uteri quod ab ore ceruicis palmo maiore dirtare lolet(hocauteni jumper patet cum in uuluæ ingrert u po-ntumfit)adeóconclufum ert utargen* tcum fpecillum linteo fubtili ihuoiu. turn penetrare nequeat, mollifqüéun* diquc tota ceruix ert, feu fidigito me* diopraclongoobftetrixidperciperepo« Jn^ntgrauida ert muiter,nam alfoqïii 0^ fi condulum maneat(nificumjnrpur« citia lemen recipit, tune enim aperitur ac defcendit) non tarnen adeó,utnon aliqualitcr biet. Concludtfur amp;nbsp;in af* fedibus quibufdam, fed non citra ceruicis durittem. Et fi poft Ipurctti« am ceruix ficca cft, menfelque repente definantnam fenfimdcüneremörbi argumentum eft.Siep cum bono habitu uini ac cibi faftidiumadirtzuel ft infuctas

-ocr page 362-

uicron.CiirJdni

pranas res appetat Picam uocant Gr^cJ lioc. Sextum eft oris ueatriculi morfus abundante fakua.Et macula foiaris inb cte,ocul»caui albumfpeorum liuidum’ Mammiliequot^fumcntamp;lacmïttunt, Vrina etiam clara nebulamfphæn'câ pre cipuè in foie pofita oftêdit Alcana mul fa epota cum anilb tormtna fennunt E* 11 fœtus trimeftrinon minor fit ( Duode cimum hocfignuertjlintco ubi durus, cd uenter,Uinofrigidoimbuto fupcr{)0 .fitp fecturri moueri necefle eft.huneque motum millier lèntit. De liisj^lt;‘ turinquit Hippocr. fs. AphorjïjMuIi er utero gerens fanguineex uenamiAp abortit,ÓC magis fi foetus fit maior Autï tit enirnSd fubtrahit alimentum foetui, natura mep terret. Et fi in pucrisnon licet ob refoiutionem,utGalenus docet (n. Artiseuheap.i^Jquantominusiii P^£g'’3ntibus in quibus refolutio eft maior^cum duplex fitSC maioringenc ratione qua m in incremeto.Et fi nónun quamcx uenxfedione foetus in hisfer ‘uatifintquacabornrefolebantanteaob fanguinis abundantiam, ut teftatur Ac quot;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corrotn

-ocr page 363-

ArscurMÜptirud^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ssT

corombonus, non tarnen cxmnnflriH« Cis cuêcibas régulas fabricare debemus. bed fi fœtus fit exigu us minus erit perû culünaborcu, Si quodabortiat: oblige ûnguiocm mictcmus in interris abfcef-fibusautcontinenubus ^ebrlbus.In relu Quis morbis præg lanrium Sf generali# ter omnibus puerorum,! 1 en,ad annum tjfepquarrumdecimuin fola uidus ran* onecôtenu erimusatqj putgatione. l a lesetiam nec logam neccxquifîtain me» ^’antferunefed eibis modice nutrienti# ^busfulHcieriterales.Cum uero in præg* nantibus morbi faeuitia uen^'ledionenf *’t‘gir,fœtus magnitudo non adinittit, ptætatusillud Hippocratis Mulierem“ utero gerenterri capi aliquo morbo acu- ** to léthale eü: reliquasconditiones ob« ieruans curabis. Quod ß materia tUrge-at à quarto menfe ufq; ad fextum purga btmus,non magno abortus meru fepti-mofirobuflafitmuller fiC foetus ualidus poft non, primo âf fecundo maniferto cum abortus pcriculo,uttç non adeojer tiomediocri utnufep. Quibus nero nihil Intra coaftitutum tempus aecidi^uita»

R les

-ocr page 364-

858 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron.Cdnhini

les partus flut, inquit Hippocrates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ pid.Sec.j )Conftitutum autem tempiJ* dedaratdicens.A conceptione aut m^*’ 1, fium curfunouem menles numerareO' porter. Accidere intelligif pgrotareaut“ menles f1uant,autcafuali^ corponsufl animi afteduconeuflà fuerit.Ad coa^^'

ptS multu iialere polypos paruos bene i alïatos,refcrt Hippocr. Puerperamn^ cSnaturalis fuerit partus exquifitalitt'* óiiis ratio ad leptimödiê ufe^jfi hboe^^ fusexquifitifsima Vtnlq; potusius»®’ frigida nee intus nee extra cóueniör,nee «M* trd^f» t. uinum.nee ad quarts ufep dié motos,e* ‘^Mi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris m ledo. Nee à malculi partuantc tri«

gefimSdiê, nee feemine an te quadrage Iim5(rot cm funt pucrpcrqdies}purgarc licct.Sed in morbis qui à partu flut ut do lores,febres,menfi8 fupprefsio uel pro' fluuiSdies à partu.Rctentio aSt menfiS quadoep admirabiles effedus producit, adeó utHippocr:referatO.Prognof tex. 6(rcom.7.)duasexhis fadaselïèhirfuta* cum barba amp;nbsp;uoce alpera, breuiep peri/ ilTe.ftf.Epidem.in finejinfanti bus quo * que morbus quem uocant matrem poe roruin

-ocr page 365-

Ars curändi pifuä, 2^9 torn co n fingere lol et, co minait qua con üu'li un propior Qiii fine motu iupfcr-titn in facie plane lethalis eft, fit enim ex ctalîo hum jre.Si ergo cuadaffubfequa twrcpafrophia,infanabilisea clt,qniacce tebroad pitlmones uel mebra naturalia tnateria traslata eft.Nâcû ilia définit,hgc incipiti Curant lidu mellis antequâlac lugant, d^mundt'one oris uentrieuii ac plârç pedS ex aqua ardeteiObnoxq funt maxime ulep ad quintu annu.Accidit ex timonb.ortudentiö, febribus ac uermt-bus.Côtingit SCexfictu hernia umbilici grauis,tQetiâfcroti. Guratur inungedo tumoleonucu, amp;nbsp;cerafo uinculi ioco, fienes magna ferunt inediam no tarnen ’®g3,etiâ fi fucata fit purgatio quoq^ ’?®”?^®^io moderate Seprohecefsitate. ^ihilemmagni citra grauêlæfionêjtam ‘®^‘Q'Jgt;3docp occulta fuftinêt.Gôualefcc tibus reftituere uires têperië ac mêbrorS lubltâtiam decet, iure pulHcS teftudme bclcoch!fis,cichorea,piatagine,unis paf fis,petrofil o,boragine,nuce myriftica^ mdica. Nonnunqua abfcinthiato uino, * tin uniuedUin ad h^c inediae metais

R i coa-

-ocr page 366-

«lt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. HtrroK.Cifrdd«

conftituamus.fcopi ilHus tres funtToI« rantia,Facilitas,Necefsitas* Tolerantie quatuor (vintpartes, caloris naturalis paucitas,uirium roburjCÓfuetudo amp;fó' lidorum exigua refolutio. Necefsitatis tres,morbus potens magnus aut pericu lum imminentis amp;coóio. Facilitascft wt ferne non fentiat,nam ex eo fenfeuen triculusprauisrepleturhumoribus,tnul tis defedus animi,quibu(dam etiani fyn copis,aliquibus cönuulfio, ut Grämati/ co illi accidit.Ergo abfcefsibusmaiorex necefsicate.indicatione inedia ejuamfe-bribusdebetur,non tarnen adeo eSfupz - purantfer2t,tum quia excreando uircs minuuntur/um quia ad excreandum o-pus cft uiribus mufculorum.Inpeftilcn« tibus febribus facilitas fepe magna cum non appetunt,nece(sitasetiam non par ua, morbus enim uchemens amp;nbsp;natura cxpulfioni intenta, fed tolerantia nulla, turn quia robur non adeft uirium,amp;tuin carum ufu multS indigemus ad propul' Tandam materiam,8lt; membra liquefcöt. Ergo in humeri fradura uel coxendicis Hippocrates inlibro de fraduris, fi non

-ocr page 367-

An cuTMü pirud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;at

idfitfebns,ut finecibo fola content» a« qua maneant per feptem dies,G febris ad fitperquatuordccirn, iubet:nam ibi duplex morbus magnus dolor amp;nbsp;febris, tpewsep maiorum malorum imminen-tgt;um,abfceflus fcilicet amp;nbsp;conuulGonis» •materia quo^ concoquenda ob febrem facilitas maximal nulla enim fames ob Coloris magnirudinem. Cumenim facies fit doloris fpecies amp;nbsp;duorum dolo-tumquinon fecundum eâdem partem bunt maior minorem obfcuret, nunqua ï” *”’8ngt;s doloribus homo appétit ci-bum. Tolérantiaetiam cum ealor natu/ ^alisfcbrcô^ dolore minuatur,mancntilt; bus tarnen uiribus,quamuis eis nee o-Ptisfitjßt: nonrefoluatur corpus, mani-Knumeftomnes concurrere caufas ex« ^‘uuifsimælongifsimæ^ inediac. Non 5*^20 demirentur idiotç, nee contradicäc •mprobi medici longis ac exquifitis ine-ns infcbricitantibus, cum has Hippo-^■■ausmulto grauiores uideant.Sedillud foMeratione dignS, cur febrietes non fp '”®^clt;hus fed melius fanis inediam tant^0^04 enim facilius non obfeurz R j um

-ocr page 368-

j«î2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H’fvo« C^rdàtih

turn,cum non efurtant, turn ob cah'dairt amp;nbsp;Occam inremperiem, cum appetituS fiat magis à frigido,tum quia fitiunt pl^ run(^,raro autem homo fimul cfuntac fitit: plunbuseuam uentriculus humori busprauisinfebnbusabundat. Sakcni uapores corrupt! ad os ucntnculi defc’ runtur,qui famen tollunt Scd de tolden tiamirumuidetur cum maiorhatrcfolu no à dupfici calorc quam ab uno. Catifa ! ergo efi quia ealor naturalis primum mi | noreft cum in igneum fit tranfmutatus. ! Igneusautem humidum aqueumpoti’ nsdepafeiturquam innatum’cuius indi tio eft fin's in fcbrientibusloco famisia fanis- Calor igitur naturalis minor ini- ' nus abfumit,ideo uircs minus rcfoluun tur. Alia caufa eft quod naturalis ealor depafeitur partem utilem materiæpecz cantis: ob id cnimconcoquir,quiaftbi concoquitjcfienim agens naturale,non uoluntateagit. Ideô in febribusexcru-dis humonbus tu ob copiam utilis par* ris,turn caloris paucitatem quæ à frigo-rcmatcriæcontingit,homo quatuorde» cim diebus exiguo cum uitiQ detriment to

-ocr page 369-

'Ars curäM'li pttruti^ i(i to finccibo manebit,qui alioqui nee tri* busmanerepoflèt,qiün magts laedere-tur.Qui nero dicunt ob id nondebilitari »gros quia natura alten negotio intenta fit, pulchra quidem uerba proferunt led quibus nullus fubfit fenius, uel pue» to dignus,

Tertium decimum ex cm plu eft ulee nim chironicorum cacroiorum ÓC oftra» cofotum in quibus funtfeitrhi Emolli-te oportet emplaftro inde aperire un* guento Alexandrino uel Aegiptialt;* co Mefue,aut quod eft ualidiuis loan-t^is de uigo,poft fpongia,l nde labia ape tireferro, inde melle rolacco amp;uinoS^: ^coflo hordei, dyfterizare ut uocant Deinde funiculo tranfmiflo cum eiT demunguentis attenuate cutê,demum feindete, Poft putrefacerc catnê S^ callo ^ptaefeindere femper attenuata acute. Demum recreata carne confolidare 0^ cutim fuper inducere. Decem funt o-perationes,feptem priores duobus die« bus perfici folent fingulae: quxdam quatuor aut quinque,ultimx tres pro tnagnitudine morbi, plerunque lon-

R ■ 4 giores

-ocr page 370-

»)?| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VieronCurt^dm'

longiofcs. Caro ipß callofa præfqn-' dît chaicanthi oleo ôr oliuæ ligno parte interiore,nam utxdolet.Iuuat autcmphi rimum langvmê turn maxime nigrum proheere amp;nbsp;ad totum amp;nbsp;ad parte Ieuan-darn.

Vltimumexemplum eft fymptoma-tiim quorum præcipyum eftdolor, qui quamuisexcontinui folurione fieri potins à Galeno cre fatur, couftartaméex intempérie, etenim inuicetc repurgato nullus penitus cfolorfcntitui,utegoin meip)p(tametfi magnum eftet)txper tus fum. Vt mirum fit hoc Galenum nô uidifte Si dicas,quod exigit nouam mu tationcm: ergo in ipfa ftatim mutaUone aut fairem maxime doleret. Qiiorum u* trunqj falfum Namhominenonaduer* tente uulnehs accepti etiam in membro uchernentis fenfiis,nec ftatim dolor fern titur, amp;' poftquafentitur augeturenam ad multas horas. Cura igitureorum qui exflatuoriuntur laxannbus Ö^ feniuui auferenubus ( fi omnino ferendo maio* rem noxarn fit patiturusjcoftat. Verum fi nee phiegmoncs nee uigiliarum ns*:

-ocr page 371-

An ewMit pdrud. ts^ pfusuirium nutus fit, flatum difcutere at^ illius caufam tollere oportet. Ea au tem plcruntp non naturalis calor,SC ma teria lenta pingutsue. Sed amp;nbsp;ab aquea onnpofeu. f'^turahs calor ualidus ex lenta maferia flatum generate poteftS^ dilciiterpjimbecillis non difcutit,fed ne-que generat. Debihor moderato gené tumnó poteft difcuterCj fed generate fo lum Ob id quæ difcutiunt pleracp in ter tioordinefuntexcalefacienpum att^ex ficcantium,utrutar,cumini. petrofilq fc-mina,turn uiticis, ftoeebas etiarn auxilio jncifionic, tametfinon adeö ficcatolliC natum.Nam etoxymej quamuis tempe tatum difcutit flatum. Sunt qui corian* ^uidpoflecredantcitra caletadlionem, Quæ ergo incidunt amp;nbsp;qux difcutiunt tollereflatum poflynt. C^uædâ caufam natus duin mutant, flatum fuftuliflcui» uentur,iitancthum amp;f chamemælon.Fi-untautem plerunq! bile cum pituita mina, alteromateriam,altero præbête prin f’pium generationis.Vtergo caufam au fsfas,ej{ercitat,Qne, uidu tenui, fomno, üngU6tis,odoratis,fridione, ac demum‘

R $ fri*

-ocr page 372-

tee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KkronXdrddni.

frigtdt ackhtihumofis euacuationejit« digemus. Aperienda tertio loco uiaeft ipfi Hatui,uelut educendo feces atquepi tuitam in colt dolore, clyfteribus primS nioilibus,inde acribus, urina infantis,!i xiuium/apo gallicus feu niger,afla ted da, fapa oleumqüe, amp;nbsp;nonnunquam mel. lus quoque galli decr^iti cumk* mentibus amp;nbsp;difcutientibus natum,acO' pis,uelut fölanum,8f purgantibus ut ex cornpofitis benedida utraque. Exte« tiusinuentriculi 0^ inteftinorum dolo* ribus emplaftrum ex fertula campana, 6(^ fi diuturni funt,ruta, cuminum. Ge* heraliteraurem rofaceum oleum omnibus conkrtdoloribus,amp; fi uchementif-fimifint cicuta lumbricique adhibean-tur. Medium oleum ex uitellis ouorum 00 compofitionis ratione,ut in podagra amp;nbsp;capitis dolore uitta. Et dolores om« nes ex flatu aut uapore fados ut in fe* brium exacerbationibus, uentriculi, ca-pitis, dorfi, foluunt cucurbiculac fic^æ» Etcuidolorexapiceiecoriscomplicato aderat,concuflo homineftanmceflauit, iiv

-ocr page 373-

Aw curdn^^l pdrttd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» 57

inquitHippocrates. («. Epidcm/orum; /cc. 7. ) Quod fi dolor non fedetur antegt; quamlcthaliummalorum aliquid pro’ g’gnatur, Philom'o Romano (quodi morte liberans ob id appela tur)aurfi ca lidior fit materia, theriaca utemur:fom» nifera enim funt. Aliter quidam mor? temafferuntut uentriculi dolorperab-fcefliim autatrophia. Alij comitantur ad mortem. Vnde Hippocrates:Re» numaffediones poft quinquagefimum annum fanatas non uidi. His tarnen quibus ex lebrc renes dolent oleum me« tæauxiliatur, ut crurium oleum earner' melinum cum dimidio o! ei hypcrico-nis. Dolor quoque capitisuebemens ac diuturnus, quiqûe non foluitur au« xilijs, intciHcit nifi dcriuatione aut ig* ne antequam nemos lædat aut uires profternat, curctur. Vnde infantibus exitialiseft. Vigilia proximo loco eft * quæ Janguentes amp;nbsp;fanos ex çquoaffli« git(r.deuiAu in acutCo. 4|.)in febribus cruditatefignificat,nam8Cex cruditati’ |)us fit, tuneenim acres funt humores.

Con?

-ocr page 374-

Hieron.Cdrd^ni

9f3

Concoquentibus ergo earn cnrabi'mU® turn b9lneo,la^ucisquolt;5 amp;: ladisfpU. ma in finecœnæ.Præcipue uerô illiusat terqs,non tempqrum, ne aeger ad attpni tum morbum prxparetiir, unguentopo puleo ucl oleo expreflb cxhyoicyami (^ mme, uel fi cum frigidishumonbus^/ (quod genus pefsimum eft) hoc tried*' camento: Styracis,radicum iridis, myf* thæ,croci, caftorei, fingulorum drachmas tres,aloes,feminis hyofeyami, fucci mandragorp,fingulorum drachmas du* as,optj drachmas quinqj cum fuccoiola ni fomniferi (cuius flos,frudus,radix^ ad rubrum tendunt) aut parthemn ignc denfati fiant catapot(a,ungucntum9 li* quidius. Quod fi acger nodu non dor* miat quoniam tum maxime febre urge-atur die dormiettSin cafu alternis folum diebus, modo feront uires, neemultutn dormiat, utfic amp;nbsp;uiribus conferuandis amp;nbsp;recuperandæ confuetudini farisfaci-at.Semper tarnen in remiisionibus febri urn fom nq indulgendum. A «Twfucce* dit abfinthio in uino infufo oxygaroç ponnunquamuomitu dd deiedioneua

-ocr page 375-

Art curandi Pärud.


20


Iida foluitur.Lac uero utfitim (edat,quo niampotus formam habet munt ut ci-bus,ideô his quiuehementer fitiuntöd cibosabon.irianturutilifsimum. Sitim ualidam fedant Inrubus plurima (atiua furimcoda:agreftis etiam muccofiisfe miniim humor aut cotoncorum accto üel omphacio exccprus, ucl ramanndi arantij fucco purgati in oredetcnti. Et fciasquod plericg morbi ucntriculi ad appetentiam pertinentes à iecore origin nem ducunt» Qiix autem in cutert« unt,quç detergunt,quale hoc,in aquam «xtinâiæris incoquantur mororumci« ngt;s,chclidonic,uerbafci,oxylapathi,bo-taginisradiccSjfcabioiaiSC fumariæ fo* ’«•Vpguentum adeadem exeorundem fermékicciscum oleoantiqito at(^ aceto codis,indeadditisaxungia porei fa« bta,piceliquida,çrugine,hydrargiiio,ful pburcuiuo,chalcantho,aknninc,auripi gmetOjCalce ui ua,clleboro utroepjgaUa-hiligine, thure mclieep inaerea fartagi-ke uftodta i epurgato corpore lepræ, im pet'gineSjfcabies, tubcrcula, ulcéra fin» kofa,c3llo(3cp, tinea, alopecia, fänantur.

Cera

-ocr page 376-

«90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitros e driAW

Cera aiitcrn corpulênam addit 8^ 3ccii( nem mmiiir. Sed fi qux tubereula prO' fundtorafunt manuum auxilio fadhuï euelkintur. Cum uerö repentinis fluxi busautalui purgationibus alimusinte ftatur,fï materia corrupta non cA pleruii qvie falutarceft.Si autem non,cibiMm”^ nue Sinecficiuuatur, membium count mantibus mere Si nee fie fedatur fymp ' torna lethale eft: nam ucl ex ablceO'J duro ucl ex finu uel ex inuida obftriK^i oneuel ex immodiea materie copia pen ,dct Syncopis autem iuxta caufarum t»* tionem curari debet auertentibus,bonis oJoribus,acris refrigeratione,cor confit mantibus.Qiiintum eitcibus quiftatim nutrit,ut panis uino infufus* Porro pal pitationis cordis auxilia quæiam fupra diximus cor conlirmantni tamêeanau-feæ aut bilis uomitui iungatur à quo no fedet.malû portendit,nâuêtriculicôuul fionêfignificat,ut inquit Auicêna.Dixi* mus aßt peftilentiç hoc efle familiare.

Tufsim papauer album,fernen hyofey ami,terebentin3,ftyrax odorata, crocus, opium cum cynogloflae fucco,fiant cara potia

-ocr page 377-

Art curandi pdni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*ƒ t.

potia «quot;Sfo JVuTtfjn

Hæcigiturde acgris dicta fiifficiant* Porro fanos morbis grauibus obnoxi-os were Si autumno purgabis edudc» humorequi morbum facit. Secabis au« tem uenam fiplures inuenis humores fiicrint, aut morbus èfanguine , uelfi corpus cum hac morbi fufpitione fan* guinerefertumfuent. Oportet autcm ab euacuatione optima uidus ration« uti, nam qui poftmodum intemperan* ter uiuunt eis ne manum admoueas,pa/ turn cnim aut nihil iuuantur, ut Ga* knus ait. (librodeucnae fedionecapi*

Satisiamdeexcmplis adumeftgene rahs curationis omnium malarumaffe* dionum.Adquam intelligendam dedu dionem^ in omnes faciédam ptælegiC fe quidam partim,poft etiam ad exadä notitum fingulorQ oportet. Qug cö pau cula fint ad gfedionê dicerenon graua • bor. Septem igitur, primum Vefsalq li» bros de corporis humani fabrica, inde Galeni præftantiores,De ufu partium decern 2lt;feptem,Decaufis Symptoma-tuni

-ocr page 378-

nieronXArddriK

matuni treSjfexdelocis affedis, prioff® quin«^ de fimplicibus medicamentisJ^ ptem demedicamentis fecundum g«”^ ra, decern fecundum locos,SC quatuor' decim Arns curandi, omnesfexagintä duo.Odo en'am ex Hippocrate,luram* cntum, lex, ars, uetus medicina, dcM^* dico,dedecenti ornatuprxcepta (apP’^ fetentm hosexordinequo medicusaa leientiam et opus inftrui debet uniusc’* featque eiuidem cuius eft iuramentum) libri de Acre 5C Aquis prçlegendi fon** Ut fintomnes introdudorq libri fepW’' ginta ieptem.Qui uero poft hunekg^™ di funt,quoniam fummam in illis exigt' mus grauitatem. Si ut breuitafc pai^® fint ate^ abloluti, Hippocratem eiußp æqualesfolum eligemus. Nam^vquot; H^' tiam Galeni iudicio Hippocrati confer ripoflunt. Suntautemfut primo deu^ dufeom. 18. cap. ).}lt;n acucis Si tertio dc Ipirandi difhcultare habetur}hi, Arifton Eunphori, Pbiliftion, Hippocrates ml' nor Theftali fiIius,Thefl3lusqije pater Hippocratis filius, Polybius ddcipulus Hippocratis Si Phaon. Diofcondes quolt;5

-ocr page 379-

Arscurdndipiiruii. i/j quo^ tn re herb a ria, fed multo I'lh's lunp orFuere filt; Diodes amp;nbsp;Phereddes, fed autoritäre non adeÓ in medicina dari. C^oniam uero omnium priorum libra inunumuolumen fubHippocratis no» roinc congefti fünf, ideo eos inter fe di/ ftinguereid opere precis fuerit initium ^dentes ab ea ratione qua lib ri an alicu rusnoti autoris germanifint,dignofci confueucre.Eaauterh eft,ut primum illi uspurifsimos ac gerrnandsimos libros adeo familiäres facpius atm attente le» è^ndoreddaSjUtftylumjdiaionemXena tentiaf^ prompte cognofcas.Didiones èxdialedo turn magtS üfitatas aut quas fefu^itauteo tempore c5fuctas,ut Flau turn aTcrentio:Stylus breuis,longus,re flexiis,ornatus, incoptus, obfeurus, da» rus,dufus,lenis,rcdus,conttnuus,abru« ptus,floridus,aridus,a(per.monis,fecun aus,fterilis.Sententipgraues,leues,preC-fç,Iaxp,cerrç,dubie,uerç,falfg,ad re,p ter «'CjordinatXjinordinataCjfimpliciterpro latxaut demonftrafæ,atc^ hr pfede aut enthimemateud probabilibus rationi-Dusatcß exemplis ex cotrarijs extremif-

S ue

-ocr page 380-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieron.Cdrddnî,

ûe deducendo ad ea quç eflcnô pontifié' Connexis,difiundis, incomponns cutft teftimonîjs, Irtdeanimaduertere necct' farium cft quot illius autoris fuerint ftf^ bendi genera,uelut apud Hippocrate«! quint^jhiftoricS in Epidemqs, Demon-ftratiuû in libro De Aere ÔC AqsSéten-tiæ ut Aphoriimi,Præcepta ut de medi* ci uulnerartj munere, Miffum, utiri primo de morbis. Verifsimile eft enam iuueniac ieniô^ in media aetatednierfa Fuifleferibendi genera. Et ut dePlotinô dicebatPorphyrius,iniuuenta leue, in fenio remiflum,media çtatefloridumfn iflèTribus ergo modis dignofeerefiéel anlibri eius unt autoris cui inferibun-tur:fi fententiæ fentes conucniunt,fty' lusacdidio: Et fi de ièipfo teftetur eos côfcripfiflèlibros: Demum fi quis alius eius aetatis aut multum in illius libris uct fatus ae grauis iudicq uirid affirmet. Velut in Hippocratis libris Galcnus, quem etiam uerifsimile eft multa de hu.« iufmodi ab antiquioribus Si. qui Hip' pocratis ætate uixeruntaccepiftè.

luxta hoc igitur compendtj cau/a

-ocr page 381-

ArtcurMtfipdrui, omncs libros qui Tub Hippocratis no-

*^ unScollcdi func in duodecirn lt;^‘31168 diuidemus:inquarum prima e* os 0^0 collocabimus quos proginaC ^’ttioiloco prælegendos nuper docui-•’’Ws.Na librum de Acic fiC Aquis Hiplt; ^cratis germamfsimum ede confiât ex ^sUni fententia ubi dehis agir.

Seconda claris eftrdiquorumger-^3nifsnnorum Hippocratis quixemo oc Difficultatè fpirandi numerantur (cap^ )Primus amp;nbsp;tertius Epidemioruin deuidusratione in acutis ufquead bal--^ortimtradationem,utin fecunda fo «ione apud Galenum. (Com. ï3.jA-phorifmi amp;nbsp;prædidiones,utomnes ger •nanifsimi fint iêx. Maior tarnen pars quinque pofteriorum traduda eft in hunclibrum, ut fint minus neceflarqle-du.

Tertia eft Icduncccfia riorum et ger manorum.Primus de morbis amp;nbsp;de m/ ternis affedionibus, Galcnus tertio dcArticuIis. (Com.is.) probat 6Clibro. Demorbis in primo de Natura Humana in ifntiOjfed in fecundo de ui du in acu-

S a tis'

-ocr page 382-

t^t Hierou.CärJdni tisquafinegat.

Quarta eftnecedan'orum pro oerf' fione,deuulneribus capitis Sideulccf' bus, ut Galenus in libro de liBHs pro* prijs, (cap.«,} Chirurgie quoqueoiquot;* cinaamp;f de fraduris amp;nbsp;articulusquoso-mnes Galenus expofuit ut fint quin'

Qirinta quatuor Hippocratis libres côtinetfed impuros:de natura Humana ufcp tbi,ucnsc crafsifsimæ,ut Galènes in initiodocet (cap. 7. ) De humoribus primo de Crifi,Secundus ÔC fextusEpi' demiorum ut fecundoin fextuin docet Galen.(com i^.Jubictiam fecundumfe xto prçponere uidetur. Omnes igitut Germani Hippocratis uigintiquatuor.

Sexta clalsis necefiariorum ciî,huic operi,(ed dubiSeftan Hippocratisfint. continetautem feptemlibros: Secundu de Diaet3,ut Galenus teRatur. (1. De A* Iimento,)n3m de eo uariè idem locutus eft: De affedionibus, nam hune grains omnino audoris efleuult, fedadeo ut fexta Aphorifmorum eu ad Hippocra-temuel Polibium referai (Com.i )libri duo

-ocr page 383-

■ ArtcurdHclipdrud, irr duo deMuherum morbis,et liber de fie nlibus,nam quinta Aphorifmorum pri-mum de muherum morbis Hippocrans effe affirmât in libro cui titulus eft lin-gîte Hippocratis fecundum.Quia tarne inlibrisdegenituraS^ fterilibus mcini« nit librorum de morbis mulierum,in bis turfus libri de na turapucri(cap.i .)quem Galenusin libro de fcetuS formationc non uidetur probare tanquam legittü nmm. Ideo cum coftet hos quinep quos nuper récitauimus eiufdem efle autoris •dcó inter dubios numerantur. ( cap. j.) feptimus eft dePrgdidione fecundus uc in libro de Co mate.

Septima elafsis dubiorum etiam/cd non nifi pro occafione neceftariorum: De Genitura :De Natura pueri,De Fla« tibus. Nam undecimo Artis curatiuæ diffinitionem medicinç ex eo libro fum ptam.(cap.iï.)Galenusut Hippocratis probat.Dubqergo omnes decern, ut fi quisetiameos ad Hippocratem referre uelitomnes ficHippocratis libri eruttri gintaquatuor.

Odaua continet alienos libres tres.'

-ocr page 384-

î7t uitron.Citridni

Prirnum dcßlubri diæta PoIybtj,amp;^S?' cundum de morbis Hippocratis mino’ nsexTheflaló nepotis Hippocratis,ut teftaturGalenus primo in fextum Epb demiorum(Com.2 9.)Eiufdem erit «go Certius quia continuatur illi.

Nona continet nouem libres gta^^ orum autorumÄ fi quis mco iudicio3' quiefca t,ma gna ex parte etiam ab Hip* pocratenon alienos,fanc utiles.DcSu* perfœtatÉôe,Dentitione, Corde, Hu mi/ dorum u(ii,facro morbo,Natura muliC' bri, De Decretorio, De Fiftulis ÓC Hat' morrhoidibus.

Decima continet folum Qiiartum EpidemiorUmtan^ miftum. Quidam tarnen ad Theffaium referebant, ut ait Galenus.

' Vndecima eft incertorS ÔC parui mo menti libros habens quatuor Dt Septi« meftri partu amp;: Odimeftri, ExfedionC foetus 8C uirginum morbis.

Duodecima eftcorSqui quan quant fint inutiles,funt tarnen Icduiucûdi,con tinens qui nep libros,De Glandulis In* (ômnqs,Côac£ prgdidiones,De uifu,8^

‘ - Epißo«

-ocr page 385-

Rrscurditdipirui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179

EpiftoIas.(Com.25.)NamCoacas præ-didfones reprobat primo in tertium de morbis uulgaribus. Epiftolas fi quis nó tecipiat parum refert cum ad artem non pertinear,parumcpforian aberrabit. Na guxdeDemocrito grauitatem Hippo-cratis non fapiunt. Artaxerfis commen» ta Grxceleuitatis argumentum potius quam laudis Hippocratis. Ergo libri ei-Usuoluminis quouis modo utiles Qiiin quagintafex. Sednoslibrum dehumi-dorum ufuinlibrum de Aqua 6C Aethe fctranftulimus.Siquis autem ob conte xtum amp;nbsp;uoluptatis caufa quintum amp;' fe primum Epidemiorum uel etiam ob (o/ ’am Hippocratis memoriam adijcere bis uclit,nó uituperamus.Cçteri SC funt decern de carnibus, corporum refcdïio= *tc,ofsium natura,locis in homine,medi camétis purgantibus. Primus SCtertius dediaeta,de morbis quartus, deiudicaz tionibus,Prorrhitici Primus,quem Gaz lenus exponendo non folum Hippocra tis efle negat fed etiam illius authorem fepms accufat. (i- Prorrhitici corn. 4.amp;^ li'JEtquamuisinfecundo eiufdcm cÓ' S men*

-ocr page 386-

280 üieroH.Càrduni

mçntaria uideatur ad Draco nein filling Hippocrans uelTheflàlum alfcrum,3Ut iinum ex nepotibus referre, ab Hippo* crans mente tarnen ahepuâ eft. CæterS omneshi deeem adeoleues, mu£ili,ob* kuri^funtut protam laboriofis inters pretarionibus folâ pcnculofam dockin' nam adipifei pofsis.Si tarnen Ôdhoslegc re Îibeat, methodoilla qua G al en us ex adlifsimam tradidit,qua^librosHippo crans interpretari dûcuit,ô^inordincni illius dicta redigere,ô(radopus traduce« re utarts. Hoc enam illidebemus quod abfurdas Cédas,à.’ falCasopiniones mut torum fcn'pcoruiTi,præcipuè Erafiftrati. Archigems, Afclcpiadis, Themifonis, ThclTalitp akerius imperinCsimi hominis fuftuht, ac ex omnium mentibusde Icuit.Ceterû quod ad Hippocrans corn parationem attinet necinuentione nec pcrinanec fubnlitate mukominusgra= uitatecum illo conferendus eft.

V r uero omnia breui colligam, medi cum decet quinq? in rebus Ce ufKircigt; ex hiberedn munerefuo.amp;quôadaegrum Ô(^ quo ad fe,ÔCad aftantesShakosmedi cos

-ocr page 387-

Art carMdi punit.


281


ços.Inmunerequidemutcum totamar tem,ui:dixi, in duobus capitibus confié ftcredocucrimuSjrec^è pracdicédbredic que curandi,earn etiam ad duas contra-riorum côiugationes deduccrc,noucris commodeep in illis exercere. Prædicen di mortem ad contrary figni aut fympto uiatiscum morbo uelcaufa, dequodi-dlum eft, ut fi no doleat cum do loris uc Iiemêtis caufa a deft. Hoc enim medium non extremum, extremum cnimuolup tas eft. Vel à minorisinuentione,uelud “ cogitantes negotiorum obliuifcimur, intenta cogitantes etiâ refpirationis ob nwifei côtinget. Etfi captiuo humidû fo •nmcachçfiam inferrefolet, quanto feci fins crurum aedemadn opere uerô à mai ®dutquæ attonito morbo profunt,ma S'setiam,ut antca didum eft,refolutio« ”*: Tum à fimili quæ peripneumoniae cnamlateraH morbo. Particulatim autê morbi quorum caufa prorfus praeter na turameftutlapis inrenibus amp;nbsp;uermes, *caufa expellitur fanantur,fînonletha '^Munt.Ergo cum utriulcp extremi par n^'pcsfmqanceps eritiudicium de exi«

S 5 tu,

-ocr page 388-

182


HJCW«.C4rrf4«f


î tu,donee precedente tempore aiterius’ eorûeuidens exceflus dfgnofcatur. Sd re t|«ocp decet eorum qua: ad artem tinet propria nomina,ut amp;facilius men^ te pofsis exp!icare,ÓC qua: ab altjs dieun turintelÜgere. Vtlfchuriam urinx^P' prefsionê.ftranguna cum guttatinimf*^ dyfuriam cumdifficulter uelcö dolore» V t ucro diisimilia prgiêntibus autprarte ritis cum magisà naturaliftatureccdSt informa uel operatione morbü déclarât, fiC fi maxime interitum, ita fimilitudo proprix fanitatis fignum eß: quâobrem illam QC in ipfo 6C compari obferuare de cet,ut ea (copus fit aflequendf fanitatis, non folum finis fcientia fed auxiliorum modéra tione. Cum ucro uires abfc^ ma-teria minuere uel ob fufpitionem uel morbi magnitudinem cogeris,ut cum in peripneumonia fanguinem educis, cum ambo uafa qua: fanguinem in pul» monibus continent ex corde ueniant Ód inpulmonibusfiniantur,pcriculum cft ne uelut pluribus hominibus ingentem lapidé alacriter ferentibus uno uel duo» bus ex eis detrado lapis corruic.gefto» res^

-ocr page 389-

An curdndi purud. t S) res^ oppnmit, atque adeo unes eorum omnium tollit,ut uelut mortui iaceant, itagger qui alioqui ualidusuidebatur» «bene ferre morbum, repente coUapfus foncidat amp;moriattir, hoc autem fepe contingit feda uenain uigore febrium contincntium,aut iam fuppurationein-teriusmaturata. Vt autem modum dedii «ndi ex fine curam edo ceam: propona-twluxataos aliquod,ia fcimus illud re-ponendumca generali régula quae nos docct cÔtraria cotrarijs curanda.amp;quan to citius.quoniam ÔC morbus fimpheior ®ft ^ minus contumax: quod^ ad natu tälemftatum eum reducerc oportet,qut ®xmiaut compatis fimilitudine dignof« «t,tuctiâ qgt; dupliciterreduci pöteft im-pcllendo qd* minus eft cfficax 6C trahen ^^jfcuutroœmodofimul. Vis etiam ea t^°pavmêbri lapfuiefle debet.OiJamob-temmanus feutrahendo feu impellêdo tl^gitorumluxationi amp;^ rcliquorS paruo tumembrorum fatisfacict, maiorS uero °uriorQqj mêbrorS repofitio machinis p. g^tj glolïbcomio, trifpafto. kan o óp P'Ppocr.tum alqs innumeris.Rurfus fit

uen*

-ocr page 390-

»84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uier on.Clif dim

ucntncultis pituita ÔC bilein Ipfistun^ cisimmerfa referrus: præpatabimus,liü morem inde educcmus cum his quaes' uentriculum non trahuntjCuiufmocii c^ hiera Galeni,ea enim nec^ longius tra’ hit,Stamen profundius trahit a uentri culum confirmat.Qug enim longius f*'® hunt,materias aliénas ad uëiriculumd^ diicunt-Indeincertus es,an plusadduxe risaneduxeris.Sigdemedicametaqu^' hementer purgant uentriculum phus fua qualitate inheiSt: inde uêtriculus te ceptam expellit per pyIorÔ,nonnunq«â fuperius per uomitû,ua ut a ualidis me' dicamentis bifariam uêtriculus male af' ficiatur. A medicamento autem exhibit tocauene cibum concodu difficile aut plurimum autuchemeterfrigidum des, ne(^ etiam uinum.Vinum enimpotens corporiexcalefadoex ul medicamenti aliquandofebrem excitât,ut inquit Auj cenna.(i|..i.cap.5.) Excibis autem praedi dis cruditas, anxietas,uomitus^hunt, abhorrentep cibum»Vbi ergo febrisfuc-cedat diligenter confydera an fitephe^ inera,0C tunc ut ibi Auicenna doecMuP

-ocr page 391-

Ars cunnii Igt;lt;srui, »«ÿ Ffietpofiis aquae hordei. Sin autem ex teruore (anguinisfit^ftatimmitre lang/ uinem. Sin intermittent fa^a dt oEftru «î^ioinuenis à catta ad gibbam iecoris, camigiturcumaperientibus fngidis ac iheidentibus cura,foucndo locum pub uinari 6C mcdicamcnh opus iuuacum clyfterijamp;^humcda corpus, infingulis ergo morbis methodoa finededuda ua hosnonfolum curandi modos fed argumenta deprehendendi lymptomata, caufas exituiep morborS habebis. Semper ctiamillud ante oculos ftatuas ut o* mniuquæeueniunt aut eucnerunttum agendorumperea quachts fcriptafunt amp;ab Hippocrate caufas attp principia inucnias,ac per ca quae profunt nocent* qûe.confentiuntaut repugnant eó ulcp deducas donee nihil quod non conuc-niatopinioni tuæ relinquatur. In utroqp etiam munere memineris ingreflus foils inæquino dia atep folftitiaitS lunæ ciS fok 'ac erronibus fixiscp fiel lis foldép ad hxccongrefluum, magnum enim momentum habet. Sic amp;nbsp;Itarus aëriSjUenti enimfiftunt medicamentorum uim, plu

UIX

-ocr page 392-

jSÄ Wrfro».C4rlt;fd«{

mæ lUuant.Vt S^ congreflus Luna; cum lembus fyderibus (oliTcp in xquinodis ingreflus.CæterSpericulofas faciunt«* uacuationes, ut malehcxdamnofas.

Quoduero adægrum attinet. iHüifi magno morbo fpe implere nö debct,n« ex confidcntia,inquic Galenus (e, Epid* par i. Com.^-^Jdelinqiiat, öf iæuienW morbo in maiorem triHitiam décidât. 4(1 deedäfiet ut in pofterß medico minus confidat.Ergo ilium,'potius dicii, det«’ rea^nifi admodß timidus natura fit. Nâ cum non aberrauerint medici nee ægrij necaftantes,cum ualdcpauci naturale« thaïes ßnt morbi,ualde edam paueix-cri penbunt. Si dubitesan ægri mor-Bum fimulent, afpera propone auxilia nam ea refpuent. Qui ueroquximpe» ras facere fimulant,necfaciunt, eosOc deteges. Queraris feciflè qua; fecifleuo lébas,SC non fecide quaefeciiTenolebas, namfatendouel contradicendo dep re-bendes quid egerint.Infantes contumaces à noxqs arcebis dam immiHa epatU ca aloe his ^ui illis adueriantur, inde ut tro offeres, bentos £lt; negotijs addidos med^

-ocr page 393-

--------,......tS? medicamentis cura,cû exquifitam fcrua teuidus rationcm ilhsnonbceat. Pau-peribüsuilia amp;exhorto conquires au« xilia. Viginti quatuor cognofcere o* portcta prima uifitationc:urinas,fœce5,' Ô^fiquæ funt peculiaria excreme ra, Motum tonus corporis,fed capitis p e-npue,fomnum,fitim,amaritatcor!s,bfï-guatn,appetentiam,uocê, puifiiinjcfp» fationem,inquictem,modum fithoram accefsionis ucl exacerbationis febris ac declinationis, amp;ficum iudicijima« gine fucrit. Vctrc,dolores:Quadiu pgro tat,quldiu non çgrotauit,q morbo,q!io modo euafèrir,an excretionc aliquâ pari afluctus fit,t6 ada.Prptcr hxc babi t5,tê-pçraturâ,çtatê confuetudinê,artê, regio-né,anni têpus,morbos uag3tes,moref^ animaduerteredecet.CS rcuiferis omit/ tes interrogate quinqj ilia q ante ada de fcripfuNihil temereagas, medicorö no-fttf ptatis more,q,ut dicit Galens primo Epi.quafi aleâ iaciëdo præfîdia adhibét. Sçpeetiâleues curgfi fideliterfiant poP funtdare ppetua fanitatê.Plus em ^ficit medicametu unö iamihare,licet uulgarc ob diu*

-ocr page 394-

gt;8# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KîeroHXiirddnî

dtutinum ufum,quam prxßanttTsi'miiifl quodfæpius anümcreprohibcmur.Di' cebatPlinius medicus.(lib.y.capj'^»)^'^ ruta uidimus plunmas ditficiljmasaft'' diones fanatas uentnculi, inteßinorucj tumatræ bilis acflatuum. Incidit cn*® ac atténuâtmirum in modum, S^ pf^p* tcrfamiliantatem haud irritât,præcip^® cum fak amp;nbsp;aceto fumpta: Cibos, pot«* tu ipk exhibe,tum medicam enta,ucl aw fiße.Saepius eos inuik.Sanos putg^f“’ rus ualido medicamento turbationeni 6f mokßiam,periculum etiamfebdsob multitudinem materiçquàm moaercco geris (ubindica. Ceratum loco non om-nino glabro impofiturus,interpone fed ceum linteum,ficutmarginc tantumad hæreatcuti.Quatcunt^ moliris magna,' dieantecedente exquireSC para, Litchiquot; rurgum qui uenam aptè kcetrElIeborö, lintrem ad balneum. Succis plantaruni conuenientibus medicamenta, tam externa quam interna infunde, utileenim eßtegris hoc SCartifictofiim uidetur.(A-uenzoar.i.Theifir.7.io.ca.8.)Nectameiï in medicamentis dandis (nee in al ijs a«

010-

-ocr page 395-

Ars curandi pdrui. igii ^'onibus intelh’go cgo)fummam fuhti Inatem lequioportetdophillæ enim dl a^cp medici vr^ctmyi^.

Quod ad (èmetipfum attinetduodc om rebus preftare debet medicusuadu u*^ui,ödoratu,rncinoiia,ingenio erudi-tionc,experiêtia,prudentia,iudicio Co » temptu reliquaruiTi rcrum, uentatis a« morefirigulari.ac diligentia. Aha uercgt; S^æ^aciuntad glóriam compararidam, Decësornatus,grauiras in geftibus, ier-monispauci conus modefti, brnati O* portetautem totum earti nonlolGftus dio fed opere d edcre,idc^ præi cferre,nó folumgeneraliter, fed cum quenquam inuifisiile intelUgatte rotum in fui fa na donem intentum,nee aliud prorfus me# ditantem. Non aliéna loquaris, riec de ^isrebusquiequam commémorés. Si ç geris ægri fa 1 u s tib i u n i, fi ni ft ra a 1 q s, aut cafui: fi fccus finiftra tibi faills alqs aut cafui afenbetur.Prauorum etia mor-borumlucri fpe curam noli fuicipere,ne iniperitusautimprob.iudiccris. Debes feirepraecipue anatömiam, 2C cognofe rdimpKcia optime amp;nbsp;compofita Ncom

T ponendi

-ocr page 396-

290


uîeron.Cdrddnî


ô^aquarum naturam,8C gencralia prç^^ pta intemofeereß fint talia fimpliciur: lit nidus humidus febricitantib. oinni* bus côkrt,an uerti pofsint in côtrariæut in magnis morbis,SC à plcnitudine ei^®* cuatio côuêitjnânô in peripneumolt;^^* Cumaftantibuslonge maioreftdim' culta ob praedidiones.Sicrgoalicnöse^ grum curandS fufeipis aut cum alijs me* dicis,ab interrogâtibus iudiciS alioruw ut référant exige,inde obijeias non pof’ (è te refpondere aliud quod iam adain* terturbentiudicium tuum,u€lalioröfert tentiam fufpende nutu,fi nÖ admodum de euentucertusfis.In morbis ctiam qui à (blo pgro percipiunt ut uertigo amp;ima gines ante oculos obuerfantes,nihil pol Iicearis defalute,utcótra dehis quçàf0* lo medico,ut obßrudione,quidam exglt; quo utrifcg noti,utregius,Febris aütme dico,dolor egro notioreft. Vtergohbi magis SC minus çgronota fucrint clan-us poIIicearis.Generaliternihil affirma-bis antepfeda mutationê,ideft plcröqi poft tertia uifitatione:n€ ud rdponfum tut-

-ocr page 397-

Rrscuräftdipirui, t^i terptter mutate cogans,autineoperfi« ftendo çgrûlæderc. Nihil etiâ neghgas, nâminima peiüpe magnorûmalorum Çuntcaulæ-Nâlexmagis probat eu qui Wduohus nô errate^ qui (emel in decê* Quôd fi prêter Ipê tuam moriat çger,nc mincm( quod odiofum cft amp;nbsp;paru déco tum)accufabis:Etfi reuiuilcat que mori turum pdixeias (q, improbifsimi uni eft lit concilia tor ait) reuiuifeentis mórtein nonoptabis.Si quis tamêhæctibi obij-cistidiotajtefpÖdebis/tepredixifle quæ tnedicinæ ratio decernit, non tarnen legem his qui fupra nos funtimponerede creuifl^jfim eruditus,illud ctiaadijcies. teftari Aueirocm in medicina uçlut Sd *n naturalibus rebus quandoep monftra eontingere,nec multis agendum ad ex-eulationem:plus cm damni Ôlt;^dedeeoris panteSquis talia refricat quamfi filétio obuoluta per le finat oblitcrari.Intempe mua efn atep odiofa eft horû defenfio,er ^ous^ memoriâ in longius ^ducit.Vbi uero tuus çger adaliûfe trâftulerit,noli d f 'i '^^fyderare morte,eft cnim'officium leeleftifsimi uiri. Sed fi percat nihil de

T 1 tua

-ocr page 398-

3#2


VßeronXirddni


tua laude dcccdit:fi fanetuf,animaduer-te qua in parte te fuperauinubi ucrô alie num ægrum monturu tibi offer untrem ports inopiâ excufans fubducito te. Prx didio etiam abfoluta paucorum efi arti fïcium.nam fine, amp;f maxime in uulneff busapparcntngnaïethalia,SC tarnenx* gerferuatur,utinauitAuicêna.(4.4'tgt;^3C. 2. cap. lo. in fine)Et ibi narrat deiecoris uulnere 8i utero qui torus putrefaffus cxcidit. Galenus quoc^ affirmât adokC centem in cerebri uêtriculo uulncratum (8.deufupar.cap.io.)ope Dei fanatuw «flè. Brafauolus etiam dequodamnar» rat cui pars cerebri ad quantitatemoui cxciderat, eum^ triennio fuperuixiffe. Etutdixinecin uagantibus morbis nee in acutis femper eft certum iudicium.In longis cciam ianabilibus muftaf,iniquit Galenus fccundo prognofticoru(Com. 5o.)accidcre poflunt ægri uel mediciud aftantium culpa, uel etiam cafu,obquæ arger peribit.öi enim id in fänis ait efhee re errores ualent,quanto magis in fgtis. (f .de crifi cap.u.)öecuri(sima igitur pre/ didio in longis morbis atlt;p lethabbt^®

-ocr page 399-

Ars curandi pirud. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ƒ).

eft-Vbi üdinternus fdrrhusconfirma« tus,ud cum fignis uelocis motus mate« næ prauæ uel multæ urina fit ualde crie d3 amp;nbsp;aquca uires^ imbeciUes. Infenib. «tiam non fucculentis abfceflus circa pc lt;^uspraui,3ut morbi quafi repentini uc behementescp omnino Icthales funt. Ac ciduntautem maxime his qui intempe« tateuiuunt, potentif^ niniac nigripo-tuiafiucti funt. Nifi enim huiufmodi ho quot;lines fuceukntum ex co ufu habitum contraxerint autualidas admodum ui-tes, morbis grauib. in fenedute oppref-fiomnes quafi répété moriuntur; humo Jibus,enim hi multiscrudisatc^exuftis *3quot;guinis corruptoribus referti ftint.Mo lt;ldte ueró quantumuis certus nihilomi-nus de morte pronunciabis, nedeillius obitulaetarfiaut poftquam obierit tuam P^didionem memorando gloriari ui» acaris.Vbiergomoriturumaliqué pro* quot;nnciaueris,nec illumde(ererelicet,mul ‘3 queprodefie folent coram aftantibus tommemorando ab omnibus abftine« ‘’*Sïne,utGalenusinquit(ii.Artis curca, 9gt;) auxilia infamenturquac multispof-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T } (ent

-ocr page 400-

»^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aieroH.Cdrâiini

(ènt efle præfidio. Imo iit ego dicere fa' leo ipfi medici potiiis,adde quod fi fpon te adhibuens de impenfa tenens. At nbi hæc quæ hic fenbuntur pcrfeós , aflecutus ÓC in omnibus Hippocratis hbns diligenter exercitatus fueris,eo* que deueneris ut quotquot ægrorunî qui in Epidemijs fcriptiiuntexitumlc-do hiftoriæ initio abfque errore dijudi-* tare fcias, tecum quoque experiendo prxdidiones ad amufsim cedere ani-maduerteris, tune etiam fecuredeexitu pronunciare licebit. Et nos nunc tam jidenter exercemus prædidionem ut multi earn à nobis efnagitent, non tam quam à medico fedpotius ab oraculo. Étnupercum in tertiadieprimumeomi tem ÂloiGum Gonzagarn inuififle®gt; fiatim dixiaftantibusutfupiema illipa-tarent,aliqs aduocarentmedicosantelc ptimum diemobiturum à morbi initio, laborarefpeciequadam abfcefTus in pul mone. Turn mulier rede inquam in hoe ut reor nam fanguinem tufsiendo expuincompereratenim mefolumpul-fum explorafiè, Dicarn autem qua uia

-ocr page 401-

Ars ctiYMdipdrud. t^f idcognouerim. Erat eipulfus omni in-«qualitatis genere perturbatus, pluris mum^ infingulisdifFerentijs uariabar, otdo omnino nuUuSj nullus dolor in pc lt;^oreprgceflerat,nulla difficukas fpiran diadcratjUnde edam fi dcliraflct non po tuitabfcefflis efle mpedoreoh doloris defedum,nec in pulmone quod fpiran-didifficultate careret. At in pulmone ta* men morbus erat magnus, non enim fi/ ï^eilliusafFedugC incompofitionctan/ tapulfus diuerfitas coflari potuifiêt;ad« uocantur medici, fiatuunt ut fanguis mittatur,quodut è re erat, ita adaccele-tandam aliquanto plus mortem (quod ^ prædixi) faciebat. Perqt igitur in medioquintæ diei alioqui ad finemfe* xtæ fuffeduris uiribus. HïC fuitpræ-didio exprima uifitatione, 6t^ iolius pulfus ratione tutoeuulgata: dequao* mnes qui interfucrant admirati funt. Diflecuimus cciarn corpus, ut au rede de abfcelTu fenfiflem uidcrent.Inuentus cft nouus morbus, pulmones fangui= ne nigerrimoliquido tSexquifitaianie ac milita toti redundabât.citra tamê pró

T 4. priam

-ocr page 402-

f^S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liieron.Cdrddnv

pn5m all quam fiippurarioncm.Qiioclfi intci tianafid uerofrequëteraccidiOmif' 1 o fangume requirat quifpiain,anacceP fioamphus reditura fitf cofydera un.nas à uenæ fedione fadas.anhisquaeantc cam tenuiorcs rincacmclioresf 0 pulfus puIfibusCfi dolor capitis ôC renum mitC' ic)t,fi ante oó:o horas Almcliletu nó fu’ peruenerit, fpcrarcbenepotesut uclo« mninononredeatautiialde exigua,ali' ter non. Semper autem ad huiufmodi pra-ditflionps prarter reliqua etiam natu* ra comparatum elTc ppottetJnfumtna tarnencum motus animxmundl uelox etiam amp;.' uelocior motu facultatis natu* raiis breui mortem expetftare oportet, bttanto celenus quanto uelociras amp;ue locitatis proportio maior fnerit Si nero motus anirnf müdi uelox efl,fc£| tardior motu facultatis breui fanabiefSitardusd^ uelocior tarde penbit.Si tards Ö^ tardior tandê (eruabitur Si uanus,anceps eritiu d'cium,

Qiiod uero ad medicos attinet etiSdiffi/ ciuus eftcum illis negotium,quam cum »iiancibuSjpradertim fiin multos amp;' im-pof'

-ocr page 403-

irscuviindi pdru^i. sf^ monqusm uelungue la to cxopinione fua decedere;nihilominiis fuperuocati à te(nifi omnino mail fint)fadles erSt.Pe-tefenamc^ focios quatiiordectm in cafi-tus decet,cum morbus lethahs cftaid fi oiagnus drcuitu non foletfiniri, fed na* tura in dies detertorfit,uclut urine reten dó^Nam fupra ucficam fi fiat, uefica fichât minuscp urinä excipit;fi i n pa diften= ditur:uel cummagnam enufam paruus morbus habet.uel fi infuctum aliquid a# fgt;afeat,ut in Qu^ftoris filio adoleiccntu ocui in initio acuta: febris crura lub in* fiata nitentia erant, Vd fi potior curant di uia pcriculofa fit:uel inufitata,ucl dif ficiliSjUel longior,uel fi defiintncceflaria ucIægerpnncepseftjUelfiunicus fit fi# dus patri aut matrituelficonfanguineiil liiisuiriuioïëtifintraut ipfearger iracun dus,aut non fatis tibi fidit,aut non obtê-pff3ns,uelcum ægerautillius proximi fociosrequirötaut mufïant.uelfi tuple neob negofia fatisfacerenonpotes.Vquot; bi ergo uocarc necefie fit, quanto citius tanto melius.Siamicum adinxerint mo fituri prxdicito exitium utfocium ab in

Ty famia

-ocr page 404-

191 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uîeron.Cdrddiü

fami'a libères,amp;unde tibi ignominia^P^ riculum imminet gloriam confequaris» fi inimici imperiti autimprobi aduoeàn turf multo minus aurem in moriturb hocrefcrt}ueritatemfic tuere,ut illi öl’* tineant, tu uero quafi inuitus cédas: nam fie uidebuntur mifen illi hominem m' gulalîe. Itaque deexitu eos nunquatn admonueris utcunque ceflura fit res', fed fi requirant amici, clam eos certiO' tes facito. De focqs (multo minusde te ipfo ) ne uerbum feceris, Verum ib lisabfentibus fingula illorum fadanii' tibus amp;nbsp;mufîandoimproba: tuautem folum aliéna mandata diligenter exe* ' quere. In fanandis, focios refpues in dies producendo rem, donee omnibus perfpicuumfitaegrumtua opera euafiP fepericulum. Inpaupcribus Ö^ualdc auaris etiamfimoritunfint, fiifhciat ad* monuifle periculi. Sed ÖC ubi alios ad' tnonueris,neminem coge ut focium tibi afsiieat.Cum ueró teinuitofhienimma ximè inimici funt, amp;nbsp;cum tu illis inuitis accerferis)ioctj in morbo fanabili aduo* cantur, tufiepius ægrum inuife, præ«'

-ocr page 405-

ArscurdHiîipdrui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199

\ -pernoderate.reprehende leniter perpe« ramada, aha^ quafi ad iaduramfarcv enda iniungejubïqpquippiam utile advice, multis auxiltjs abunda (hoc enitn Hippocratis præceptum eft) fed ita age nealterum alteriimpcdimentofit.Indïg num enim eft cum tab's ac tâtus euaferis utquæ mebora fint ratione licet non om nine» firma coniedari nouens, per ignaa uiamei quieximperitia folum audacior j . cftlocum operandi cocedere. Fac igitur ntaftantesintelligant,teobferuareocca fiones,aecefsionum horas, amp;nbsp;exacerba-tioniimtödeclinationê ac fymptomata fuperuêturapnolcere. Seorftim c6 medt cisdemorbó,caufis,fymptomatib.auxts Itjscp adeo acriter co tende ut uidor eua-das.Corâ aut aftantib.ne cótêdas,multo nnnus corâ ægt o^p ftulto efh fi non pro infano te habebut.Quinimo utefiep rem cefluraarbitreris,amp; qualibufcucp illi fint pditimorib. cos ampledaris,iocos mo-deftoscum grauitate mifcens.omnea* wiet officium rcfercs.In fummaqj hoe a-ge,ut domus in pöfter5 tua fit, tjd fi cum I hoc ne foci] exckidantur fieri pofsit, id age*

-ocr page 406-

JOO KicroH.Cdridni gc.Tuncucro monbus iftisprofcdflèin telligcs,cum ægro per cun te, al ijs medp cis relidcs, opera tua illi in p öfter urn ult; tepturrpefsime autem te gefsüïè ( etiant fi tua induftria prxcipuè lanatusGtX' ger)fi ille uel cius propinqui te deferu«^ rinr,quod fi mortuo ægro ad'alios tran* (èun^minusdeliquiflè te exiftimes-At nondeliquific unquamtibi perfuadetc potes,cum ægro ßnato tua utunturPp^ ra.In alienis uero languentib. nun4t’3*^ breuem fanationem ^onde,nam peramabimperitis medicis curatus fiG uerilsimilecftdeteriorem morbum cu3 fifle,quamuis maiorfanationisfitipes* Sin autem à claris argumentum eft mot bum eiïècacæthÔ,ut inquit Galenusf.'» Epidem.par.j.com.i.)Si quis proteruus medicus expérimenta adducat,querens te à reda medêdi ratione feducere, illud dicasquodPrinceps çôtra kafim (•gt;• ; Trad.2.c3p.7.)Etexperimentis qugno funt fecundum rationê a ccidit eis ut nee unum ualeat.

In principu autem cura,quoniam tc^ poriinferuire cogimur,ut in in tertio de

-ocr page 407-

Arscurtincltpiirud. jolt; täte captendaex aduerfis,ô(f p cri cul um opinioni iunduin eft quinque funt ob« feruanda: Primum ut familiärem medi-cum tibi reddas amicum,hocautem fa ci ^spomnia illicommunices,nihil tu fe« oriiim agas,nec quiequam trades quod adafsiftentem pertineat, nee incorona cum illo difputes. Scu enim fuccubu« chs, feu fuperaueris, par manetpericu« Jum. Et infirmi caufie prorfus eft inutile. Nihil etiam tuexhibebis fuper« yo^atuscum moriturum exiftimauer« ’S) lie! fi non plenam in te omnes fidem habere cognoueris. Medicamenta e-ham tutifstmahis adhibere confueui» ^^’s,ex GalenicortfilioJibro dePridi* «ionead Pofthumum : Ab initio etiam morbi dies fingulos 8C horas (cap. u ) annotabis in quibus uel melius uel de* ’enushabuit, aut aluus deiccit aut ei» humfumpfit aut huiufmódi aliquid,ut tempefimj ca enarrare pofsis. Dem um fiudcbisutomnesintclligantte inillius cufac!Tediligentifsimnm,SCoculifsim3: •dafTequens ft perpetuo ferme dli afti-fctis/idc finguiis allantes quxadiÜo* rum

-ocr page 408-

jo» Kuron,C4rdlt;tnt

rum pertinent officium percundatus fueris, fi prompte tanquam femperiq ilium intentus omnibus re(ponderis,fi nullum auxilium quodexcogitari pof' fit prxtermiferis, li oricis cornu fco/ bem,terramqüe lemniam ciufmodiquc quæ cor confirmant quotidie exhibu=« «ris, funtenim fuauia öcomni noxaca» rent: Si de nulla alia re quam deprin« cipis falutc loquaris: ficxiftimationeni infermone, geftu ac ueftitu retinueris. Sunt tarnen familiäres medici quidam principum adeo maligni malilque ar' tibus potentes, ut nihil his omnibus profieiäs, quarcftatimdifceflum impe' trabis, nam amp;nbsp;medicum inuidia tacite oncrabis, amp;. te a periculo eximes,fires male cedant, autfibene, tua indufiria in mimicigloriam noncedet. DignO' fees autem hæc ex domini SC necefla/ riorum alienata gratia,oculifqüc aege' ftibus: exfcurrarum fcommatibus, ex clandeftinis fermonibus, ex rifumini* ffrorum, fi te illi non curant, fi mandata tua etrea ægrum negliguntur aut frigi* adminiftrantur, fi dam uel feorium medici

-ocr page 409-

fits cur indi pituite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;je)

mcdtcialijalia exhibent aut admouenti tuncenim, ut monui, confeftim uema pctita te fub duces, nein ui tæ aut exifti-mationis penculum tneidas. Œiod fi princeps caufam repentini conulq te; quiratï’ apertefateberis, te nolle in utramfortuna ean* dem infamiam fu* bire.

^sronymiCiirdMi Ar lis curandi pirug linih

-ocr page 410-

CONSILIVM PRO RHlt; üerêdtftimo.D.D. loanneArchicpilc^' (ïo Sandi Andrea: EcclefixCathcdra' ; lis Kegni Scotiac,Laborante DifH* cultate Spirandi.

^ Vonia m in ciira ctnuK«lt;f i i^morbipracfuppom'turcog- ' nitio ipfiuscaufæ fadentis

inorbum,cui' caufe debetur indicatio medeIæ,GaI lil’‘ de optima Sec^a ad Trafybül.fca.rjCaU famueromorbiuenarf cogimurexipfo morbo,Gal in libro de Sympf. differen* trjs. ( cap. 1. ) amp;^ in libro Arcis Medieç ex preflei ( cap. z. ) Scd morbus prafuppo ■ nit cognitionem ipfius rernperamentidi cebat enim Gal primo ad Glauc.feap''*) Nam QC quoidam aliquando ægrotos uifimus cum quibus dum fani client,nó eramus uerfati, quo fit ut neqj quem co lorem,quamhabitudmcm,aut natiuum calorcm,aut quem arteriarum pulfum à natura habuerint agnofcam'us,quglïfci remus magnicudinê mórbi fatis aiiquan do iudicarepoflumus, nam quantum U'

num

-ocr page 411-

Pro lyifßcuUdte Spinndi, j o v unumquodqueànaturali ftatu rcccdit, « adtantam mojbus magnitudinem per« «« «enit, quanta uero recedit/olus die fci= « « poten, qui naturalem ftatum cxqnilK tlt; ’ [f cognouerit. Cum igitur hoe in ipfis « fucrit nobis ignotum,ne omninohæfi- « temusad communecofugimus,quam» « uis ad ufum fecundum locum obtineat. « Hic iiero artifex plus aliquid,quam hi « Çui artecarent anequitur. Qiiiduero lt;c hocipfum plus fit,primus omniö quos«« oouimus Si hoe memorauit Hippo.hge « dle.Carterum non folum ad cognofcen« «c dum morbum prefentia ægri utilis eft, « u«umetiam adcurandum,quia indicé* lt;« batHippoc. prima aphor. (. i. ) Occafio «« Pcfpseft SCideo inde'optima Sedaad« Trafyb.dicebat, ( cap. 38.) In tanta igitur lt;t uatietate quam quis hdræ partem ido- « néiini dhcp auxilio tempusconftituat, « àut quodquis propofitum deicribatex « *1^0 particulare tempus accipiat, tradi non poteft. Alia,enim alqseueniunt. Veriim propter figularem huius uiri uir tutein, alt;quc pfudentiam,tum quidem erga nos liberalitatem conabimur ex

V bis

-ocr page 412-

pff ïiicron.CdidAnlConliliiint bis qusefcripta funtaberuditifsimoM^' dico fuo D. Guglielmo Cafanato Hi* fpano,tum ex his quæab iHo prüfen tes audiuimus uidimufque curam atque prognofticum deicriberr Hisadteuis quæ ad utrumep perficicadum neceflâ-riafunt.

Exemplum inflruilienis Cdfan^i Medici,

REuerendifsimus Sandli Andrea Archiepifcopus ( cui iam exadis cirdterquatuor annis fum à medicina) annum agens plus minus quadragefi* mumabhinc decennio Aflhmateped* odico ex repentina immenfi ealoris ex paruæ Sphacrae reticularis fub canicula ludo contradi infrigus permutatione, 8C frigidaac humida uidus turn tempo rlstatione, uexatur. Prima autem mor-bi accefsio fuit cerebri inpulmones de* ftiHatio, cuius etiamtum tempens comes fuit raucedo, quxpraefentis Medi* cipraefidijspro temporis occafioneab* lataeft, relida tarnen mala frigtdioriói humidiori cerebri temperatura, à qua materia preter naturam in capitcaggre* gatur

-ocr page 413-

, i'ro Difficult Ate SpirdnU. ïop S^^fj quæ ideó paulatim afleruatur, 9^*3 cerebrum nee proprium alimen-probe concoquere ( præfertim cum “‘^§Uine pituitofo nutria tur} ueluapo-J’^sad ipfum ex inferioribus parubus de «tos prat imbecillitate ualet rcfoluere, 9Uæ quidem ex praccedenti accefsione Q^elida,facit, ut quo ties reperitur in ^0^0 corpore materia, quae uclperpro-P*'^3inlubftantiam uel per uaporem,aut qualitatem cerebrum impetere ualeat, '^oua fuperueniat accefsio, defluente ^pe in pulmones eodem humore» Hinciamdicfla periodicadidillatio, cu« *us(utaliarum caufarum figna prxtere* 3m)eapotilsimum eft nota quod in to-turn fere citra febrem concomitantibus pfoprijs etiam diftillationis indices ilU ucliiti fano ex manifefta caufa cofeftim 3ccidit.Quae certe accefsio finguhs fere l-unaccoiumftionib.amp;oppofitionibus imino eeiä quadris, ueluti ccrtis circuiti* ^^^3ggreditur Häcquide fpretiCutbar t^lenus^autfalte fedulo no adhibito me dicing auxilio incôtinuû tande fluorcab ituraiita tepore fubripere uircs corporis, V 2 uircs

-ocr page 414-

JOK ti'ieron.Cärddni Conßtium wires morbi poflunt) periculö eft,potiï; fimum cumiamferè continuo maxima nodis tempore nonnihildefluat. Attp hinc non mediocritcrpulmones imbC' dlliores redduntur. Serofus enim liqui* dus,aquofus,pituitofus,8cdulcis,aurin-fipidus(alioquifiacris autfalfns fiiifld amp;nbsp;puImoexulceratus,ÓLmorbusTabes didus Grecislt;/gt;0flN iamdudumfubfecU-tus effet) eftdefluens in pulmoneshu» mor, unde initio tenuis amp;' paucus tufst magna excernitur Nam tufsileuatusab expirato acre diuulfus, ac difiedusin pulmones refluit.Poftca coëlusacmo» dice craflatus, qualis tenuis 5C crafsi medius fuerit,a uiribus thoracis uakn-tioribus cum mitiore tuisi coptofus ex» puitur: Qtii idem rurfum paucus,lierai-fus amp;^ lentus euaferit,cum tufsi ualidifst' ma foras mittiturQiiare tenacius hxret humor,quàm ut per hanc pofsit euclli, amp;nbsp;leuariad fauces ufep HincDyipr”^3 feu fpirandi difficultas cüflcrcorc,mox ubi pcrcepta eff anguffia,àquacalidi/ tas in corde Slt;^pulmone augetur; qux quidem refpirationem magnam,uehe-mentem,

-ocr page 415-

Pro rtijficuUdtc Spirdnii. joy mcntcm, uelocem, frequentem, magna ex parte facit,ac exiifflandof quod talons audîi proprium eft) per os fpiritû ca lidum ^ feruentem faCium, per quam qiioque aër parcior, quam per fanitatem trahitur,etiam multum difatato thorace» Ceterum pullus arteriarS mollis illi eft, paruus,accefsionis initio creber,fcquês, inordinatus 5C mæqualis, anguCtiam QC dolorem partium refpiratoriarum Si ca« loremnatiuum audîûdcmôftransjcum aerattradusanguftiæ uiarum caufa cor direfrigerando ÔCpulmoni,utiam dix/, non fulliciat. 1 taque urina ut ex ea non prætermittam indicia fubrufta,ôi ut plu dmummediocriter tenuis, fed inftantc accefsionclôgè tenuior, amp;nbsp;alba crudita tem præ fe ferens,cum hypoftafi pauca aliqiiantulac obftructionis nota,à buk lisquandoqucin media fuperficie defi-dentibus,humorumad pulmonemde« fluxum fignificantibus,quandoquefo-lam coronam Integra ferie occupantib. fubftatigcp ipfiusurinac cumcoloribus, ^3pitis aftedionem indicâtibus. Accel* fîonis uerô tepore fubrubra, SCpoftac-V } cefsio«

-ocr page 416-

jio iiuron.CdrddniCo^ßlium

ceisionis uigorem longe rubrior, S^ûc* quenter mida 8C pauca ob didam fiipc rius ration cm cernitur.Totus corporis habitus admodum gracilis, 6lt;cum ta* bidis Hippocratica facies maximeacce/ datnihil tarnen illi proximum habetpre ter collapfa tempora ob mufculoruni (quosatemporibus crotaphitas appd* lant)fubftantiam diminutam, relique faciei partes à fana ferè nihil abfunt. ira/ quedum morbus datinducias,ita habet totius corporis robora,ut hominispeni tusfani munia obireualeat, quamaxi-. me ratione tanto morbo idonea prxfi* dia SCipfi eo tem pore adhiberi etiam ip* fe ualidé perferre queat»

Poftquâ aût Gafanatooccurrimus,Si cSinterrogaflem diligentius,hïcpauca fuperaddiditrprimSçp nôfèmpiublune mutationib.haEC iHi eucni5t,fedpIerScp, immo etiam aliquando per quindecim aut uiginti dies manet fineaccefsiôe du redo regimineutit. Accefsionisautem tépus plcrunq? diem dicitnaturalenon çxcedit Aliquâdo tnad horas XLViii.pro trahitur.Somni quoque fpontefua fan's ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prolixi

-ocr page 417-

ProriifficultdteSfiirdndit Ji| prolixi, fed ob negotia breuiores funt, quam ut hominem à cruditatibus im» munem reddant,tum maxime quiamul to utitur cibo, acq? pocu,utitur amp;nbsp;à cibo pefsimaratione uidus nonnunquaex-crficatione.Aluum habetfacilem S^ lu-bricam.fudat facile.Exquocolligitureu ïimraramefie, atep ob id minus patien« tpm mediae« Adirâ fatis pronusjpedo« hieß mediocris in amplitudinejCoIIum aliquantulum tenue.

Acq? hæc ex auditu, cæterum cum ad Archiepiicopumueniflem ex accefsio-neamp;modo in prima uifitatione facile fu it intelhgere quonam pado morbus iftefieret, atque is tab's eft. Ex debili codione in ucntriculo amp;nbsp;iecore Si uenis, turn in membris , quae manife« ftaeftexextenuatione ÔC ex ealiditate ipUus cerebri impletis uenis 8C arter« fls, attrahitur humor prius liquidus ten ill’s aquofusSCfrigidus, qui incipi« cas difiiüare per nares Öi^ per pala* tum tres facit affedus, per palatum pars crarsiorcxpuirur, amp;nbsp;ita quam diu durât accefsio, expuit humorem tenuem ÖC

V aquo-

-ocr page 418-

3’2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hicron.Cirddni Conftliutn

aquofuni ümplidter,(êd in comparatio-né ad ilium qui influitur in pulmoncffl craßum.Influit autem fic quod tunica 3' fpcræ aiteriæ, amp;nbsp;eft fecundus effedus, madefeit tota humido illo tenuifsimo, atc^ itaimpleturtotafubftantia pulmo* nts,amp; C3uitates,tum coada uelut innU' bc exprimitur per guttulas in cauitatem ipfius pulmonis,atep itaimpleturóifit difficultas fpirandi.fct in hoe cxplican'' do modo defcenius materiae ad puImO' nes^medici iueruntualdcdiminiiti Sed iolum dixeruntde ea qug per cauitateni afperp arteriae deicendit, de qua non eft dubiumquin aligna pars qu^inos de* fccndit,cum non pofsit tota expui plc* nè, ideo deftillat per cauitatem afperx arteriæ,SC iuuat ad implendu illani, non eft tarnen principalis hæcportio,fedil* la quT defluit per tunicam.Tertius effe« dus eft à parte illa qup defcendit per na* res, quia obftruit os cauemofum, per quod fit refpiratio amp;f réfrigéralio cerebri, tefte Galeno in libro De ufu refpi* rat.(cap.ï^)prohibitaigiturtranfpiratio-ne,cerebrum immodicè calefcir,atcpita attradio

-ocr page 419-

Pro DifficuUdte Spirdndi, j ij attradio augctur: attradione auda, au» geturobftrudio,atcp ita morbus perue-nitad Ratum drculari ratione,nccinci-pitdcclinatio,nificQ materiadeeßquae ttahatutjaliter cum morbus fit circularts nunquam finiretur. Materia ueró qux «puitur eß partim ex ißa qux defluit cxcapite, amp;nbsp;efl maior pars, partim ex ea qu« relida eß ex alters accelsione.Ter« fia pars quç genera tut in pulmone 8C pc lt;^ore prop ter imbecillitatem loci.Qarta ^ ultima quæ trahitura pulmone pro« ptercaliditatem ab alqs locis circumui« cinis Caliditas enim trahit adeó manife ß^ ut in cucurbitulis apparct ut etiam quaiiis gemma dura aßricata laneo pan no paleae trahantur procul, ficut etiam à fuccino.

Et quia fermo demonßratiuus, ut di-cebat Auerroes,aptus efl difloluereom ncs difficultates, quae continguntcirca teni, idea egodeclaro plurima profile-mata quæ contingunt in iflo cafu, quo« rumprimumeß, quare nonlentiat gra-uitatë.antçaccefsionemç' caufaeß quia materia non cogregatur ifii,fcd trahitur

y î

-ocr page 420-

ji^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uier^n.CarJini c onßliutn

Ôi delcenditfme mora.Nâ eu quf «pu* tur matena fola enâm brcuifsimisaccefquot; fîonib.fitdiiodecimunttar5ôdplus,prp-* ter câ quæinfluitur in pedus, a quæ in lungionbus accefsionibus tota incerc-brocôtenta pridieante accefsionem m • tantoïempore, ne ud femel quicquarn fcufifTcgrauitatis/es no folum mira fed miracuio proximaeflet. Sednonfentit, ut dix/,quia nô congregatur in cerebro, fed ut aduenitnatim denuit.

’ Simili ratione quitte nô fint Içfe opera tides cerebri/cd uakat fenfi bus SC men te, quoniam materia non f/gitur in cere bro: Nam fi ficeretur,ftecene effet lit in tantotemporeidlicet decern annorum læiàfuiflet ali qua uirtus uelfentiëdinel mouêdi,uel principalis prçfertimquod tnatena eft frigida.

Tcrtium,quareilla materia fîtprorfus infipida ÔCabfqucodore amp;nbsp;coniiffétiaï’ quia non côfiftit in cerebro, quod fi co** nfteret impofsibile eflèt ab una accefsio’ ne ad aliam quae aliquando differturpet quindecim dies,generaliter autem per o do, ut non fa Item aliquaparsffdlieer iüa

-ocr page 421-

Pro niffieuîUte Spir4»di, ? i j ilia qua primo poft accefsionem præ» cedentem infinit in cerebrum)non efs fetin feptem diebus permutata nec^in odore,nequein fapore,neque in colore, nc^in fubftantia à naturali difpofiuo-ne,c3uideamus ex minima praua difpo fitione cerebri, ut in Grauedinibus fieri folet, excrementa per nares deduct a, cum tarnen fingulo die euacuentur amp;nbsp;quæper palatum, mutari odore,(spore, colore,fubftantia, ÔC quandoc^ fimuio-mnibus.

Quartum eft,cur cum equitat à fymp' tomate corripiaturt’ can la eft quia enm tegio fit fiatuofa öf frigida conftridis pons caliditas ilia augetur in cerebro, ßf^cerebrö magis trahit,Sfcelerius,item propter agitationem humorum.Fiteti-am iftud propter tertiam caufam fcilicet o^rudionem pororum corporis.

Quints, cur continuât plerûcp feeSda dieabequitatiôe quadoc^ prima etiam, 9^gt;aquando materiaeftmulta contin» git prima die.cum mediocris autem aut pauca, quia non eft adeó proxima ce» tebro indiget duobus diebus ut traha* tur

-ocr page 422-

Jî# Weron.arddniConßlium hatur ad locum ilium.Plerunqueautetn contingit ut corpus non fit adcè rcplc« tum.Ideo plerunt^ contingit ut accefsio differatur infecundumdicm ab equitation e.

Sextum cft.cür cum multum differtur accefsio, plerunq? grauis fiatfcaufacH quoniamcum caliditasilla cerebrinon -augcturexobftrudione nec^ bumores incale! cunt ob obftrudiionê meatuum corporis, neqj agi tâtur ex motu,non po teftcuenircfymptomanifi ciïadeó corpus fuerit repletum ut materia fponte influât in cerebrum. Verum cc demon* ftraturn fit non finiri accefsionem nififinira materia: Scd materia eft ualdcmul* ta,hincigitur accefsio eritSr^ lógaamp;^gra uifsima neceflario.

Scptimum,cur totum corpus hora ac ccfsionisincaleatc'quiaprohibitarefpira tione cor incalcfcit,quo calefado totunt corpus neceflario amcitur ltacç cum ad-fit caloramp;S pulfus frequentiai poteft di« ci febris ephimera coniunda iymptoz mati.

Odauum, cur fit rubicSdus inùciti quia

-ocr page 423-

ProDifficuUiteSpirdndi n^ quia intempéries eftcalida amp;nbsp;humorik lefdgidus non figuur m cerebrojdeo color non uitiatur,led eft uelufi fani.

Nonum,curnonad aham pcruenen't fgrttudmem, nec^ extenuatus fit praeter *’iodumC’ quia humor illenon hgirurin cerebro,amp; eft frigidus,amp;f tennis ,ideó cG ? nonfitcorruptus,amp;fit tennis,faille con cos^it in pulmone,5lt; expuitur,ideocp parum lædit.

Decimum,eur adueniat poft primura fottmum plerunqiï* quia calor tune eon» t^ahiturintuSjö^ cerebrum magis incale fcit.picebat enim Hippocrates in Epi-dcmijsjUigilia exteriores partes,fomnus interiores excalcfacit. C^èd fi materia eolligcretur incerebro accefsionis initiG efletpotius têporcuigilig quam fomni.

Vndecimum, cur reiinquatur fern» pettufsis amp;nbsp;difficultas fpirandi aliqua^ quia ca materia fit tenuis,£C à calore col-Jiquata,amp;pertunicam SiC nonconcaui' täte af^erç artcriç,maiori ex partederiua t3,ideoiinbibii3 eft parti carnoQ pulmo nis,amp;redditdiffici!cm motumillius, e« tiam finita accc(sione,quianootota po-teft

-ocr page 424-

ji8 Wieron.CdrdMiConfüiuiHt teftcxpcUijSCin temporeintcrmedfod^ fluit in concauitatem 06 excitât tufsim., Gircaquodeft notandum quad hieeft duplex ddficultasfpirandi, una quaefit obftiudis meatib.afperx atteriæ,altera quçfitimplcta carncpulmonis,compter,, plenitudinem puimo moueri nó poteft., ‘ Duodecitnum,cur urina ante accefsio ^ nem cruda fiat: id fieri exiftimo duabus ex caufis:prima,quia calor naturalis iet' turad fijperiora,iuxtaea quxdixitGa= lenus fuper ilio aphonlmo : Quibus in febribus urinx albp æ perfpirue fünf.-Dolor bis capitis adeftuel aderit. De» fertur enim materia biliofa amp;nbsp;fangui-nea fimul ad partem (uperiorem, Vndc locus ueflex refrigcratur quare turn urina maxi mam partem coloris in uefica re cipiat alba 66 cruda efficitur. Nam qui uefica laborant urinas albas Ô6 cnidas e» miituntquamuisreliquo corpore bene fehabeant. Secunda caufa eftquoniam' propter motum materiæ,ut etiarn in initio febriü, natura imp editor à coefione.

fis omnibus intcUedtis admorbinatu ràhideuenio.Arthma,diccbat Galen.fc'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X»

-ocr page 425-

ProntfCieuhdleSpimndi, jl» Xta Aphor . (Aphor. 4^.) appelle fpi-randidifficukatcm,qug cum cerebto an hditucoiunda eft:orthopnaca uetó con ^ugiter ægd fine febre IpintS habchi dif-ylt;^^cni,ad^eó ut ortbopnata aliquid plus inrerat quam Afthma.CÓtingitautciifa-tiamfiendifiïcultatêfpirandj,autexfim 'plici confenfu, qucmadmodum’dicebat GaUecundo De lods(ca.8.)^d códngic nullo neqp m partibus, neque in tnlitugt; mentis membrorum fpiritui fetuicüK* um afFedu fieri difficultatem ipiundi:, led'folo fepto trafuerfo læfo propter nor uos mouêtes Et de hoe habemus exem plum etiâ O(fiauo(ea.8.)de Anatho Adlt; minVbi dicebat Galenus ^d fi cui inter tertiam Ôt^quartam uertebrâfpinædorfî medulla totafecetper tranfuerfum, ipi-ratio extotoauferetur: Quodfipoftfe/ xtam uertebrââ^ante feptimam.fedio fiat, tune homo refpirat ex fepto tranl* uerfo, fed thoracis mufeuli motum a-mittunt ,Et fi poft feptima, uel odauam pars mufeulorum tantum qui thora* cemmouent impeditur, atep eo minor, * que magis uertebra è diredo uiiine«

-ocr page 426-

po Uieron.CurdiiniCoHfilium

ris à prima diftetenr. Hæc licet uidcan' tur extra cafum,amp;potius ad contempts tionem pertinere quàm adcuram,-fiwt tarnen neceflaria fcitu ualde, pro pernd cnda cura ipia.Aut côtingit affedu pro prio in membris fpiritui fenttenfibos, utpote,inPleurefijPeripncumonia:Vc lutdicebat Galenus quarta Aphorifoo rum(Apho.so.)8C manifedum cft quoa non fumusin altero iftornm cafunn^, qùoniâ morbus efletperpetuus,faltem pro tempore caufæ. Aut morbus fit per coniènfum non fimplicem, fed materiae ex alio loco defluentis,amp; uocatur Aft* hma periodicum feu habens circuitus: de quo lo quebatur Galenus Quarto de Caufis Pulfuumfca. zijOrtbopnæaeft morbus diuturnus cuiusaccefsioesfunt acutae. Etideo cum propriu fit morbo/ rum quae ex confenfu fiunt non abfohr to,modo aduenire modo cclîareîinroi’^ fte morbus fit fuperucniente matenaa* !iundc A^nde autépofsit uenire, amp;' qua-lis fit, 2C quae nam fit illius generatio, nunc dicendum eft.Gal.fcxto de tucnda San. ( cap. 12. )dicebat. quod ex cerebro materia

-ocr page 427-

VroDifßcultdtcSpirinii. 521 ft^atcriadefcenditin pulmoncs Et idea ^icebatur tnltbro de Anathomia biuo* turn,(cap. de Anatho.cordis)qnod ex ce *cbrodeftdlat humor ad pulmoues.ue« •“î pluma,SC de modo tranfitus dicebat Galcnusfexta Aphorifmorû.(Apho 2.) fxpreffe, quod ex materia dertiliante à ferebro ad pulmones perpalatum(decla *3tentm Iocum)âunt diftieukatesTpirari O’-Et in feptima. Apho. (Apho. 5o.)do» cet quad afperæ arteriae implêtur per de “Uxioncs^capite. Caufam quare pul-‘pofacillimérecipiatmatcriam déclara# “atGalenus fexta Aphortfmorum (Az V^o«?i«)dicens quod corpus illius eftlax ^U'^jamp;ideo poteft rccipere fluxionem ^xpituita,rïon ficut membranæ quæ re-dpiunt pleruncçbiliofumhumorem:’'.|-ptoptercaGalcnus librodeSang.mifs, aedarabat unam pulcherrimam dodri-p3rndocens ordincm in membris quæ *ufcipiuntj8dcaufam. Caufam quidem Quia membra quæ fufeipiunt debiles ha Dentomnes uirtutes, præter concodri# altéra, quia corpus eius ed laxum:

Pelade decUrat etdiaem in membri?,'

-ocr page 428-

P* liicroHSdrddntCo'tfiliHm ßf dieft membrum quod maxime reef* pit excrementa eft cerebrum, fecundun' funt Adenes, amp;nbsp;terttum pulmo: Sed quomam cerebrum cum primum reci* pit eelerrimé expellit, ideb uidetur minus effe fubiedum fluxioribus quam pulmo,uel Adenes amp;^ expellit facile pro pter laxitatcm uentriculorum,amp;mea/ tuum reliquorum, Sicutdeclarabat Ga lenus ibi, Adenes uerd, inquit,non im-filentur, nifiubi totus habitus infirmus uerit 2«^ cerebrum amp;” pulmo amp;nbsp;lien(qtn poft pulmoneseft}robufta fuerint. V-•rum ucro f®lum ex cerebro fiat deftu« xioin pulmones uidetur aliqua difiicub tas propter Serapionis didum dienv tis,(Trac.2.ca.io)quod tufsis fit propter materiam genitam in membris fptnrua-|ibus ucI defeendentem à cerebro uel ue nientem à membris naturahbus: De hoc autem in Côtradidionibus. Vnum eft quod ex Galeno Septima Aphorift morum(Aphor. $4.}materia quandoqi ex pedorc pénétrât in pulmones 0^ ex-puitur cum tufsi.Sedrefinquiturdubita tio.quia Paulus libroT ertioCcau?) unit

-ocr page 429-

fro Diffieuhdte SpirdHiHt Jiy quod Orthopnaca fiat quandocrafsiSd glucinofi fiiimores afperasarcenas im* pient Spirandi ueró ddficultasfir,dicir, iExpluribusalrjscaLifis: Ex quouidetuc qJliante matciiæ fubtiiitatequod non pofsit efic Orthopnea in D. A R.Et hge fiiicctiam fenrentia Actq fibroOdauo (cap ï7.)inprincipio. C^iamobrcm nw edtarium efi dicere duorum altcrum, Wel quod ipfè non detinéatur Ortho* pnæa proprie,nel quod materia quæfa* eiedifneuhatem fpirandi fit era fia Ôif leu ta.licct pars eins que expuitur fit tennis. Ego tamenadhpreo prima? opinioni ma gis quæ efi opinio medici lui, quiaac* cefsioipfa efi brctiiSf

Scd de caufa defeenkis â^ nreuitus di* ccbatGaL Secundo de DifferentpsPe« briiim,quod cerebrum ubi excrementa wuiltagcncrauerit, tranlmittit ad gingi* nasamp;AdenaSj ôcPaiifihmiâ: Scd ubi partesillæ ualidæ fuerint tranfrnitrn ad peeplus âfpulmonem amp;ad uentricuium, amp;nbsp;ad fauces.

ƒ Ex quo uidetur quod partes Pupe-rioresPint robuftiores, autfahem infe-

X a norés

-ocr page 430-

lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tóf fff«. CirdAni CohßUum

riores fint imbecilhorcs. VcnTsimilè cd etiam ob longum morbum, pulmonetn amp;nbsp;membra circumiacétia fact a fuiflede-biliora,8t' ex confequcnti magis apta ad recipiendum matenam,Staminus prom-pta ad expellendum,imo tem porc qui^ ctis adhuc uexatur fpirandi difBcuhaté. Reddebat quoque caufas circuitiisiW' dem dicens quód, exempli gtatia,ficut homo fingulo die etjeit excrementajScfi tardius congcreret, rarius expeUcretja« deo utcircuitus illeaccidat proptefcon geftam materiam:Hxc uero excrement ta multa.uel paucafiunt, uel quiapauca cenerantur in uêtriculo, amp;: talibus mem hris,uel quia pauca expell5tur, uel quia pauca trahuntur, uel quia ualdcconco-quuntur aut refoluunturcontraria ratio ne mul ta.

Dubium eftautem quomodo materia illa deferatur ad cerebrum,an fcilicet pet uenas amp;nbsp;arterias,eo modo quo defertur alimentum,an per cauitates Si palatum. Sciendum eft etiam quod per difficulta-tem fpirandi (ex genera poflumus intel-ligere, uclocitatem awttardit3tcm,magt; gnitw-

-ocr page 431-

Tro’DifficuïUtéSpirMdi, m gnitudinem Si paruitatem in motibus», raritatem ÔC crcbritatem in quietc.Cum ueró quietes amp;nbsp;motus fint duo,fient du« odecirn genera refpirationis fimphcis difilcilis, primo dedifficul.Spiran.(ca.).) amp;nbsp;idea )ortet etiam intelligerequod dicebat Galenus in primo de diffieul. 8piran.(cap.ii.)In refpirandi difficultatc quaeeredafit ceruice, 9C Grarcisortho-pnæa appcHatur. Vifcofis uidelicet ex crafsis bumoribus circa afperas in pub cioneartcrias congregatis.Similiter au-tfmamp; fi aliquid circa ipfum induretur, aut tuberculum nafcatur premens Si co 3tdians ipfum afperarum arteriarum ge* ^us(hæ enim fuicipiuntaërem quiinipi •■^Oparuusamp;deniuSjSC uelox critfpiri-tus Idê declarauit in Quarto de praeiàg, '‘^P«»o,)expul.quod oportet ut fit inae-9^31is. Quod autem oporteat efie dcn-*“*n Si uelocem demonfiratur ex hoe, 9^a cum non pofsit multum trahere aë JhpulfnOjnecefleeftut crebritate amp;cc-‘Witatefuppleaf,6lt;' ideo etiam tab's par« ^^neceflario erit,amp; quamuis alibi uidc-^turdiccrequodnomdiximusdehocin

X j contra-

-ocr page 432-

p/S il{er6n.CÄridni~onßHuin

f ontradidiom'bus Ine locus non eft. V« num Co kirn fuFHeiat dedararqquod Ga len.Qiiarto(cap.i.)de PræGg.ex pul.do cetatiradionem quidem aërishenpau-cam,cererum pedus ipfum multum ex« tcndi,amp; hæc diftindio cïiam fumpta eft Quartodcloctsfcap.? )

Circa figna nero oportet inteHigcfC quod dicebat Galcnus Qjiai to (esp.?,} dclocis, relpiranonon dicitureflemas gna propter imbedHitatcm quapdotpo uenturomoplatr. Iftudenuncontir^it proptcrimbecillitarcm.nam licet ca re« fpiratio quandoque magna fit non tarnen fempcr,SC uedenfà fignikcatkm' per laborem aheuius membri cum bis quæfpiritum mouenreonfentientis. 1-ta rara femper fi^nificat frigiditatem, Eftetiarn aliud dderfmen quoniam difi ficultas Spirandi quidam eft propter necefsitatem audam^qualis eft (n febri/ bus, quidam eft quia non tantum tra» Inturacris quantum neceftêeft.aliquan do utrunque, ficut in peripneumia, SC tune morbus eft ddHcillimus,fed de prix mis

-ocr page 433-

Pro riiffcuU/te '^hindh ^if Rih duobus credo qua diffidhor fit fc-cundus, R at!0 cfi quia iatn natura deficitin ncccfiar!0,Slt; tarnen non eft fub-l^ta caiifa ncccfsitati's, amp;C quod fit tier« *nn, fiatederitas, amp;crebritas,ergo fiac Reedsitas, óf ideocum cernonrefrige* teter, necefie eft ut corpus extenuetur, ó:fixeeft ucra caufa extcnu3ttonis,Sd ’’ottaha/ed quando augetur folum ne-fffiitas tune non defficiente matena, *^00 debilitatur adeo homo, neque fit tantaicfokitio inSpiritibus. Etn quis ^•tat, fiat tarnen crebritas amp;nbsp;celcritas, ‘^’W, quod üla eft non propter deffe-lt;^^uni fubftantiæ, fed quia aër nimis ci= Joinealefeit,fed in obfti uëtioneex eraf« fis humoribus non poteft efte prop» ^^tcaliditatem,ergo propter deffedum fijfiftantix. Vtcunq? fit,cxperimenturr» ”olt;^ct quod magis homo forquetur fi^^ndo nó poteft trahere acrem fuo mo ^Ojfiuam quando febrit,ucl quando cur ’''b óf proprer hoe üla ucrè uocatura-pt’duulgarcs Afthmaamp; difhcultas Spi tandijSc harepropriè eft Afthmauel e-fiam Orthopnara ubi fit Afthma dif-

X 4 ficilius

-ocr page 434-

P8 U'eroti.Cdriïdni Confi'ittw ficilius. Qtio nero m tcmporcmorbifit non ipelius licet accipere quam ex Gak no Quarto de Iocis,(ca. 8. ) cum dixit,SI nero ci tra febrim, alius quifpiam Særo* fus aut pituitofus humor in Thoracis Ij^atiumfubito defluens, fpirandidiffi« cultatem excitauerit laborans tenue fou tum,idcp ab initio quidem exiguumfed cum uehementi tufsi, ubi uero conco* dum ert plus atc^ crafsius amp;nbsp;cum mitio re tufsi expuere lolet. Qiiippebifariam accidere poteft: Vt uehementer tufsien* dopaucaquis cxpuat,alijcnim ob lenz turn craffumue humorê,altj ob tenucm idfacereuidentur: Siquidem tenuis hu-rnorquum fublcuatus eft inter tufsien/ duma Spiritu diui(usrefluit,Icntusuc-aut ualdc crafTus difhcultcr efferturut note qui non tâ facile à corporibus quilt; bus impadius eft abftergi,necpetiamà quauis occurentis Spiritus uiolcntia itn pellipotcft,nirienim Spiritus quitufsi' cndoefFcrturStfmultusôC uchcmensfugt; en t nihil fccum educet. Igitur fputum quod ncqucliquidum autaquofumad' modumfuerit,ncquecraftum ualdeaut lentum

-ocr page 435-

Tro Dijj-icultäfe SpirMdt. ,», kntum id facile efferri folet, maxime u» bi iialidx fucrint uires.Etenim fine uehe menti Thoracis contradione uehemen ter tufsire nemo poteft. At fine ualida tufsicrafios lentos^ humores efferri im pofsibileeft Animaduertendum, utdi« cebat Galenits fcxta aphor.(Aphor.4ff.) tluodHippo.folebatappellare Afthtna tolumillam (pirandi difficultatéin qua Spiritus eft creber, fed pofteriores, dicit, Afthmafeu orthopnæam uocant diffi* cultatem fpirandi diuturnam amp;nbsp;abicg fe bre,adeó ut fint tres conditiones neren« fariæjS^ hoc idem fenfit feptimo de medi canientis(cap.ff-)ff rundum locos in qui Sus duobus locis non uidetur facere di-krimen inter orthopnæam amp;nbsp;Afthma, 0- hocdedarabat Galenits tertioEpide» Riorum particula fecunda (Com^Oubi ^'^cct,quôd folo nomine diffcrunt,dicp *urenitn orthopnea ex hoc quod redi ^°guntur expirari,ab orthos Ôc pnæa, Afthma uerô, id eft.anhelatio quae fit cS ‘ublimi femper refpiratione ut in curren Suits,dabat exemplum ibi:ubi ettam do lt;^cbat qd triplex eftrefpiratio,una quæ

X y debetur

-ocr page 436-

) 5 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hîf J-CK C.if Uni Conftîittni»

debetur Canis,de ilia fit per mufculos in' ^eriores Thoracis fol tus quifunt adiep* tum tranfuerfum. Siuerô maior refpira* tiofitnecefTaria tuncmoucnci/rmufcuH luxa illos id eft qui funt in medio peda ns.Si ucrô fit neceflâria refpiratio «ehe« mentifsima oportet ut mufeuh fuprem* fub feapulis moiicantur.Sed uidetur in fexto de uulgaribus morbis fa ce re diffe rentiamfpar ^.Com.i.Jinter Afthmaamp;^ creb ra m fo ira tio né fi n e febre, quia nan uult quod fiat Afthma nifi quando Spi randidifficultas mukum fuperau(fta tu erit : 8e ideo diccmus,quod ad Afthma concurrunt quinque condidtioncs,prima quod fit difficultas fpirandi, Sceun da cum crebritate,Tertia magna, Qi’ar* ta finefebre,Qiiinta diufurna(C3»*)Dc darabat etiam ibi exprefie de primo de difficultatc fpirandi, quod fit ab altera duarum cau(arum,uel ab humorccrudo lento accraflo,ud à tubcrculis.

Circa Actates amp;f tempora anni, fitma ximeautumno,itcm pucrulis accedend bus ad pubertatem,óif cófiftentibus, fed maxime eft propriijs fçnibus,dc autumn ' - no

-ocr page 437-

Pro TitfßcttUäte Spirin di, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55t

HO Igitur dicebat Galenas ex Hippocr* 'î'cnia Aphorifmbrum ( xr.^quod Afth»^ Biata hunt contradis humonbus ad par tes inferiores ex frigore, ex quo colligo unum,quod ingus multuni nocetin bac t^i^pofitione, bit ctiâ in puerulis cS iam *riagisadoleuerint,Teitia Aphonfmo* tUin,(2 6.)ucl ob uehemensexercitium, udobanguftiam meatuö, quæ quidem fit ob incumbers tern dcHudtione ex partibus fuperioribus.Vbi uideturGal.uel iequod folum à rupcrioribus proueniat iftadefluxio; Etfimiliter dedarar quod bæc pafsio fitualde famibans conGHen ti ætati,Tertia Aphor. Go*) in qua artate, K.D.A correptus cG. Oeclarabat cau-famGale.inc0mcnto,dicens,qu0d pafs fiohçcfamiliaris efti’lis propter hoc ^d utuntur fimili uidu amp;nbsp;exercitio quali iuuenesutuntur, corpus tarnen habent imbccillius.lam ergo habemus très can fas potifsimum excitantes hunc mor« bum^cilicetimmodcrantiam cibi amp;nbsp;po tus,ex qua hunt cruditatcs,exerciti3 im » moderata per qus diiïoluuntur ex« Crementa Ula, OC concalefcit cerebrum

amp;

-ocr page 438-

ip nitron. Cird4ni ConpUum

Sli çolliquantur matent æ defeenduflÇ ^deô ut exe reit i’ll m fît caufa quadrifati' am dtßicultatis fpirandi,colliquâdo m’ terias in toto utfacilius attrahanturjamp;a* gitando iilas ut adeerebrum ferantur,tcf tio calefaciendicerebrumut faciliusat-tvahatjS^diflolucndi matenas iilas qux in cerebro continentur. Tertia caufa eft frigusquod ctiamquadrifariam nocet, prima eft per uiam contraâionis,utta-lt;ftum eft ex tertia Apliorifmorü. Secun* do obftruendo poros,amp; calefaciendo cc rebrum intus, utmarcria colliquetur S^ defcendat,tertio refrigerando fubftantU am cerebri propter rcfpirationem,nâ ce* rebrum refpirat non minus quàm cor,H» bro deufu refpira.utdidum eßfeap.f.) nnde debilitata concodlrice in cerebro plurima fiuntexcremcta,Ô!f propter bas duas caufas maxime in hyemeHuntgra uedines amp;nbsp;tuftes,ôi^morbi defluxionum à capire.Quarta eft quia frigus per feno cet pulmoni,fîcutdicebatprinceps De-cimatertia Tertq Trac, amp;nbsp;hoc propter duascaufàs,primaquianocetperfe fub ftantiæ pulmonis, quæ eft tara, SC quæ (em*

-ocr page 439-

proDifßeultdte Spimndi. jjj femper mouetur, frigus entin facit pul« monem inhabilcm ad motum;amp; fecunlt; do quia debiUtaccalorcm naturalem, ex’ ^uo plurima generantur excremeftt3,ó^ Ii3nc caufam tangebat GaknusTerria Aphor.(Apor.} j.)ex bis igitur omnibus eolliguntur caufæ générantes Afthma, Adquasenam nön negarim facerefui-dïuram uel pedoris,uel nieatuum afpe-•■æarterigpulmonts;dcpe(ftoreqüidem quia non poteft dilatari pulmo quâtum debeqnce^ extendere a!as,ficut etiâ tan-gtbaturSexta Aphorifmorum ( Apho. 4«.)depulmonisautem meatibus nó eft dubitim quod canaliculi quanto fint ar' Óioreseo facilius implenturamp;obftruü-Wr,6CideodifficiliorHt morbus à: fad« liusinuadit ac frequentius.

Ex his igitur deprehendere oportet ^tamatcç conftituerejèd quia ilia pre-»upponimdmorbusfanari pofsit, beut tangit à Galeno prima Aphorifmorum (Apho.8.)8C tertio method.dS dixitfea. i.) ita hocipfum primum artiseft opus “ utintelligaSjfperare neid quo tendis de ** beasanfecus, ßf caufamreddebatulti«“

mo

-ocr page 440-

1)4- Kierótt.CdrdiniCón^litim

moartiscurandi, ubidicebarfcap 9‘y^ quo enim degt; perata omnino falus cftj imprudcntis côfilq fuedtapud uulgtim infamare prxlidia que muleis fucre falu trOportet igiturfcireprimumanlanari pofsn deinde in quê morbum promor lit detcriorem, ut precauere ilium pofsi-mus, Sc aduerfiis ipfumparareauxilia. Tertio ut dignofcamus morbum ipfum in quo tempore fît uniuerfaIi,Qiiarto ut fi ßnabilis an ex toto uel in parte. Om* nia hæc neeefîaria font,aliter medicus cfîetfîmilis illi qui déambulât Ôif nefeit quo uadat.Oporcet enim habere hnein fuum certum ad quem dirigat itet, aliter nihil agit.Piimû igitur oportet feire cau fam ipnus morbi, quædida efî, quanta fit, quia illi proprié debetur cur3cio,ôt fimiliter oportet cognofeere uirtutem Ô^ robur membriCaufa igitur efî calida amp;nbsp;frigida intemperies m cerebro, frigi' da fcilicet per uiam priuationis calons naturalis,amp;f calida pcrcaliditatêimprcf lam Dubium autê efl:,utrum fîttêperies etiam humida.amp;f uidetur quod fîc, ratio ne (altem humotis humidi qui in eo lo' f®

-ocr page 441-

Pr^J 'Dlfj'ieuUdte S^irigt;tdi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y) ^

•onianct Entcrgoïnteinpcncs calida ^ humida.Iam nero ex dieflis cum often fu-nfucht materiam hanc non defcende ^'peruenasnee artenas inpulmoncm, ^uwaliter pulmo etiam fangume impie •■^t P ræterea in pubnone no funt mfi ue pæ S^ artcrix quæà corde ueniunt.mani Kftutncii,quod experimento eöftatki '^•fïtcurlaborannb. hoe morbo têporc ^'S'ligiuxta uefpeiam creicitdifficultas ^pirandiióCtulsim patiuntur,amp;:^ tarne no JSWiunedefeenfum ipfiiis pituite mani-f'^tium,ncc refiftunt cxcrcationes,necca 9‘gt;æ mafticantur,immo omni conatu fa-«o ftil-cidium ülud uidetur »agrauefce-^^ffjquoniam materia deftillat per aipe tagt;narteriam,nó per cauitatem,qiii3 mo wwt tufsim, fed pertotam tunicam,fi-^utinlinteis, ôtforfan etiam quodpars •oigeneraturiècundurn mentem Gale-Pi'Abadubitatioeft.cur materia hæefit tenuisf Rcfpondeo,quia fit per exhala* U'onem uaporum incerebro, fedcrafta folumexnutrimento. Vtrü nero in hoc cafuqa tennis eft maiorfiatexexhalatio wc uapotmu^die© quod nó,qui3 poffel ex

-ocr page 442-

f)* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aieronXArdMÎ ConpUum

cxhalare ficut aqua, ô^nonfacerediOî* I tuhatem fpirandfjitem non feruarct pe' nodos,fed lingulo die afccdcrccamp;fingi^ 1 lodic diffolueretunmodo autem fetual ; circuitusamp;concodaexpu tur. Öedeft tenuis qiriaeft humor ferofus ex parte, ex parte etiam generatur ex uapore- Ha bemusigitur uerascaufas generationis amp;nbsp;defccnfus,Slt;modum defcenfus,nunc modo ftipereft ut uideamus,3n habeat concau(am,ideft,prauitatem cocSionis in uentnculo ÖC in iecore^3^ uidet quod non,quiafilaedereturin uentriculo pri» mam haberet appetentiam iuperfluam, item iccur uehementer læderctur,amp; ap» parerentahj morbi Sedfidicamus IçÜO nemeiTefolöin cerebro,uidcturmiruni quod non fint læfe omnes operationes, quia Galenuslibro(cap. vjquodanimi mores corp.temp.iequâtur, dieif, quod caufa læfionis operationum animseft frigidiras amp;nbsp;humida qualitas,Slt; tarnen ipie habét bonas operationes,oportet igitur dicere,quôd membra inferiora'li* eet fint læfa, quod fundamentum fitirf cerebrono ranoneimbecillitaus,fedma gn«

-ocr page 443-

froDifficultdteSpirdndi. 157 go« intcmperiei calidæ, qua: fada fuit abinfolatione ex qua cerebri fubftantia eftbäa rara,amp; ob id fadumimbecillius ^aptumad excipiendum multâ aque-3gt;oinateriam. Acalidoenim fitraritas ^embrorü filt; attradio uehemens.Qiiia yalenus in Arte Medica(cap.i4.)uulc e-flam innaturali calida intemperiercplc» ^‘ oehementer capita iUorum quato ma S'^ in praeternaturalis

Circa prognofticum ergo dicebat Ga A ^ ^^^*^*^lt;^^Aphonfmorum,quoddi yomilludHipp. Grauedines amp;: rauce- *‘ -ines in ualde ienibus non maturantur, “ ^^bct intelligi etiam deAfthmatc,6C red ”*trationem,quia morbiquiiafuntdif» P^ibsinaltjs ætatibus,in ualde fenibus f “.^/’ocurabiks, fed quiadicit in ualde ,^''ibus,amp;^ ipfenon eft ualde fenex. V-quod magnam adducit diffieul* ^^^'’^Ä adducitur à Principe, Decima * ^^bj fcilicct,quod difficultas ipirandi, ^ósfita cerebri imbecillitate non reci-P*fcuram,5Spoteft ficdemonftrari,quia ‘‘’^beciUitas cerebri non recipit curam, ^^nrfitmémbrum ualde magnSóf prin

Y cipak

-ocr page 444-

);g HferottXdrdMÏConfiiittta

cipaIe,8C exangnc,amp;r i’h perpetuolabö' rc,0!^ cui non facile poffunt adluben au» xilia,fed nó curata imbcciUitate cerebri, noncuratur difficultasSpirandi, igitur nonpoteritcurari. Iftud argumentum eoncludit de curatione plena, quodfit difHcilis admodum, quodoportcatip* fum efleualde obedientem. Qinntum ad tranfmutationem eft textus A ween* np,quem ego uidi fepius experiétiacom probari, dicennsquód Aftiima fæpiu3 tranfmutatur in hydropcm,Secundum periculumeft,neper uil putiediniscor* rtipto humore crudo fiat erofiö inpub mone.Tertiüeft neficcato pulmónéprd pter uchementiam laboris difrumpatur, SePhthoefiat. Quarts nemorbusipfe perfe defxuiat amp;nbsp;ingiaucfcat, 6t funb* eet ipfum. Ad quod uidetur paratus ualde cum iam morbus tranficrit ex avtiTKttixin id^isTTuCixi/. Anhclatcnim c-tiam tempore interualli non parum diP Beulten

Princeps decima terttj(Trac.i. cajs:) poftquam docuit aftfimatis ab anhelity eotuw

-ocr page 445-

Pro mfficuUdte Spirdndh j)^ eonitn qui prefocantur differentia,5^ ert quodquiaffhma patiuntur habentexpi rationes in (piratiomb.æqualcs autmai-ores,qui prefocantur amp;ftrangulant mi« notes,docetcaufas afthmatis effequin-qucmateriam,uaporcs flatum,intcmpe ricm,SCconfènlum cumeerebro pemer uos, deque fuperiusdióum eß.cumau tem qui fit à materia diuidit trifaria, uel enimeft extra membra anhelitus,ôf ma netinhisputainuctriculo, Ôf facitafih# macomprimendojuel materia tranimi-fitur ad pulmonem, ucl in iplo propret malam intemperiem frigidam generator. Quod uerôfitob materiam tranC miflatn quæ plerunque potius à capite tranimittitur quam ab alqs m cm b ns, oel etiam quod fit à materia genita in t-pfcpulmone tnfanam contingir,uef m meatu ut in afpera artena,ucl in nenis ourisidefi ramis afperæ artenæ uel in ip fafubftâtia pulmôis ^ eius camtatibus» fndedocet(cap.)9.}unum fignum générale fermé in omni afthmate ex puis *0j8f eftquod eff cremulus.Atiud diffin« guens locum,Ô^eft quod çum fueritfinq

-ocr page 446-

‘ 340 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Hieran,Cärdtini ConfiHùm

materia in afpera arteria côtenta femper en t fine tufsi.

His uifis,pro cura intentioncs qua:* rere oportet,uidentur autem eflè inten/ tioncs principales generales quatuor,u-na ut tempore accefsionis minimum in comodi patiatur, altera ut rarifsimeuel nunquamaccefsio inuadat,pro quibus funt tria auxilia,unum eft reda ratio uf 'dus,alferum medicamenta, Sternum funtoperationes quæ cummanibusfi« unt.Regimenuidusdiuiditur in fexil« la potifsima,fed medicamenta quad am applicantur interius, quaedam exterius, item quçdam funt naturalia fir^ quedam artificiola,ex his quae exterius applicant tur, ex hisuero quae interius, quadam fimplicia, quaedam compofita,exfimpli cibus quædam agUnt à manifefta qualb rate, quædam occulta, compofitauero quædam purgant,quædam agunt à ma-nifefta qualitate.Eß etiam illud confyde randumquod medicamenta artifidofa compofita quædâ hunt per infufionem, quædam per miftionem, quædam per fublimationem- Deinde opórtét etiam animlt;

-ocr page 447-

Pro riifficulMe Spinndl ,41 animaduerterequod quxdam medicaz nienta habent unam intentionc,amp; quge damplures.

/Tertia utinterualli tempore omnino ''ber fit à difficuka te fpi radi, Stquot; fi fieri po kftetiâà tufsi. Qiiartaut corpus quod' ^xtcnuatumeftpiiiguefcat amp;nbsp;naturalis ^labitus reftauretur.Prima fit cQ his quæ pedus dilatant cum refrigeratione acns Tillius libera refpirationc,0Cquicteani ’’’'jatq^ abftinentia à cibo. Secunda quatuor modis perfici poteft:uel ut non generetur: ucl utemendata intempérie ^Mda tarn in toto quam in ccrebro ip-To ne trahatur ad cerebrum:uel ut diuer* ^atur,uel ut attrada no recipiatur ad pul *^pnes. Ethoctrifaria, uel ut cerebrum dcniittatjUel ut per nares uel futuras, ^nonali0demittat,autpulmo non re« ' ®P«at.Tcrtia intentio fit cum humedan ïibusmateriasinpulmonibus iam contentas difiecantibusep. Quarta cum his quæ impinguant. taiiaautemfunt quæ plurimum nutriunt SChumida ac frigida Tuntjà:faqlis concodionis.Namuthalt; betur feeundo de temperamentis(ca.4.)

Y } pin-

-ocr page 448-

342 Uîernn CdrddntConßltui» pinguedo fitafrigido amp;nbsp;caroab Immi-do;tgiturcibusfrigidus8C humid? maxi mè confertrebciendis extenuatis: Nee igiuir folum fufhcic fare intentiones quot fint,fed oportet etiam feite quo or-dinefinthabendac’ Confiât ergo quod prima intentio principalis eft parui mo/ menti nifi incafunecefsitatis. Seconda uerô quo ad primum membrum,parum habet fpei, cum iam tam diu côlenuerit. ÊC materia quçgenerafurfitfrigida,ide-o^per uiam debilitatis ealoris natura* lis gencrctur. Calor autênaturalisnon poteft augen ultra ætatcmconfiftentiæ, aliter daretretrocefTus in ætatibus Nee quoad quartum membra,quia non figt turin ccrebro Qiiamobrem etiam errin' na parum ualent,0fcerata attrahcotia fu per futuras,nam potius materiamfupet locum laefum traherentamp;intemperiée« tiamaugerent,cum nihil praeter id pro* deflent,nifi forfan modéra té adhibira Er rhina foladilatarêtüias narium ,uttem« pore tam quietis quam accefsionismate ra fponte deflueret,quod tarnen parum habet ipei. Nam temporeaccefsionis

-ocr page 449-

ProTiifpcu'.tdlc SpirdnM, j4j •ftttimis mul fa ut co deduct non pofsit» Pæ^ertim tam diu lamobftruda ui'a il-”gt;Wamp; fi dilararecur, nótarne tantS ut pouet copiose flucrc,fcd nee tépofc qui ^tlt;scum tune nonafcendat, fedfolum utcondufum elf fepore accefsfonis con Kttitn feu untuedim trahit. Qiiod fi ma teria fenfim ad cerebrum afcendcret tüc ^sinin errhinisquam cæteris per futu-* *^saquam trahenribus efletfalus fecura ftpolita.Etnosts’iter pïurimos fanaut* *’ius. Ponemus tarnen talia auxiliau* fctrioris dodrinæ caufa Sc etiam quia a-I^quando aligna iuuant quibus non a« deo ratio ip(a fubfcribit. Sed quo ad fe-cundum eft magna fpes. £Cquo ad terti-üm.Sed tertiumdiuiditur in deriuatio-nem perfudorem,pcrurinamjperfecef-fum ^efcharoticum quod fontem uo' cant.Sedinfudorenon eft fpes ob régi« onisfrigiditatem, 8C corporis extenua-tioné. fcuacuario etiä pcrfcccfrum,cum hfemateria côtineaf in uenisnon eftad modum utilis, nifi ucl propteralia exhi-bêda,ucl accefsionis imminente tépore, tue cm nö paru iuuaret.Verühquetcum

non

-ocr page 450-

541- Bicron.CdrdMÏ Confilium non femper fpontc aluus fluxura fiteV tra fluxum uentris,ó^ talis fluxus fit pet* culofus,quód curatio per medicamenta expurgantia perfici non potefi.Cum ta* men neqpfineillisfieri debeat:Scd,utdi« xi,exhibenda finttalia uel propter alia, uel fub accefsionis infiantis g^ nondum inchoatae tempore. Reliquum eftig'tur ut confidamus in prouocationeurinçat queefcharotico. Tertia ueró intetiou« poteft perfici nifi fecunda perfeda,8lt;ita quarta fuccedit fecundæ amp;nbsp;fertig neque enim fine illis poteft haberi, illis quo^ habitisperfeetia uelleuifsimo negocio habebitur. Igitur cóftat fecundam inten tionem efte principalifsimam in haccu/ ra. Inde tertiam, poft primam SCqnar« tam.

Et bis tandem concluditurquodprin cipalis pars curx eft in prohibendo tales accefsiones,amp; quod talis prohibitie fit per tria principalia auxilia,ïcilicetemen dationem intemperiei calidæ tam in to* to corpore quam etiam in folo cerebro, amp;nbsp;in fonte Tub genuuel fontibus.amp;in prouocatione urinæ. Ex quibus eft ma» ni*

-ocr page 451-

Pro Difficuttate Spiran di, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 4^

pifenum quod uidus mediocnter fngi* dusamp;egregie humidus eft bafts ipfius ^rationis. Nam primo prohibée aftra^ ^''onem cerebri, fecundo afcenfum ma-

amp; uaporum ad ipfum/calidi enim ®ftafcendere, tertio cogitmateriam,SCis, ta non poteft defcendere per tunicam adpulmones,fed per cauitatê.Etita exd t^bittufsim,amp;' tufsi expenetur,amp; 110 fa» t^'^t/pirandidifficultatcm.

Ethæc ratio non folum in cibo SC po-obferuanda, fed etiam in kdis ÓC ®^scaufis, (cilicet aëreanimi^affedi# ?t^ Quodfi quisdicathunemorbum tn'tiumduxifleauidu tali, utcxcellcns yafanatps jn epiftola teftatur. Refpon-®^ogt;quódhocüerumeftdeuiduinordi nato. Neep enim ualet, uidus inordina-tns aut intempeftiuus cib usuel potus fri S'^^us amp;;humidus plus nocet quam inor ^’^^8 uel intempeftiuus calidus amp;fîc= ^tiSjigitm ordinatus SC tempeftiuus cali ausamp;ficcus melioreftordinato SC terne peftiiio frigido SC humido:nam antecedens hic etiam in plurimis alijscaftbus uetum eft ÔCquodfequitur falfum.Gau

Y 5 fa

-ocr page 452-

^4^ f^eronX^yiMt Confîtium fa h ill'll s eft fan's man ire fia, ideo propter id ^propter bicuit3tcm,illatn adducere pretermitfo»

Vidius igiturfrigidus mediocrifer Si plurimom bumidus intern perkrn cm en , dateerebrfjô^ niaterïamcrafsioremred* dit.Confcrt praeter id materig in pulmO' necontentx,ut dm, SC ita in terna inten tione,amp;' impinguatac reftaurat, amp;nbsp;ita in q 1 wr ta in t e n no n c. Qua re quin tupliciter cgregie iuuat in hoc rafu.

Maniteftu eft enim quod medicina haf bet inrétiones plunmas,fed p rincipales funt quincp,ad morbum,caufam morbi, fymp to m 3,h abi tiï,ac uireSjamp;f eófequen-tia hge» Vein tin cafu/mórbus eftmate* ria in pclt;9:orecontenta,iymptom3 diffi* cultcrCpirandi, caiifa’ matcriacongefta In ca pire amp;nbsp;lUiusmala intêperics,habi*' tusextenuatio corporis: confequentia uigiliac æ periculum tabis.indeexinten tionbus oriuntur auxilia,ut^d quidam illorum funt pro cura ne morbus iuper-ueniat,qugd5 nelabatur in deterius,pio hibendo pericula quibus paraluseft, in omnibus autem bis oportet quodn5 fo luni

-ocr page 453-

Pro nijficuUdte Spifdndh î^x Iummedicusfadateaquaedebet facere, fedetiam çgerex totoobediatSC afian« tes parcant, id eft, i'eiant bene regere.R, Ï^ quiade obedtentianoneft dubium, ^®d poflet peccare per errorem, amp;^ quod •ion deficiantiUi nececeflaria,amp;maxi-*^« quia eft in Regione in qua facile pof ientdeefle.Poftmodum cadunt tres du» ^'Utionesdifhciliimxcirca hoe, una eft aninchoandG. fit à debilioribus, SecQ da andebcamus procedere admedicamea taualida. Tertia an debeamus tradere auxiliaperfingulasintêtiones feotfum, anfimul. Huius tertiae dubitationis diffi multas confiftit in hoc, quod fi tradidcrt» jyus auxilia fimul, ptimum nonuide-J^untur habere rationem. deinde quia a-‘Jquandouno tempore indigemus ma» B'^una intentionc, aliquando magisa» ‘tem quia ülæ intentiones non ui-oerentur demonftrare necefsitatem 04 tamendcmonftrantmultum,quiaemen ^atioïemperiei cerebri ferme eftmagis neceflaria omnibus alqs,quod ft uolue« ttmus defcribere auxilia per fingulas in-, ^ntionesjtria fequetur inc5uenictia,pri

mum

-ocr page 454-

^41 tiieron.CdrdiniConltlium mum quod cogemur repetere (ip/usc' adem,lecundum,qupd cogemur pone* reauxtlïa quacnocebutuni difpofition/, fiC alten iuuabunt.Tertium quodfietm misprohxa narratio. Propter hocdko quod melius eft tenere uiam mediarn, id eftponercauxiliaadres magisnecef-farias, Ö^reliqua dmidere, itaquodad fingulas difpofitiones ponâturquçdam prgcipua feorium,deinde aliac intentio-ncs generaliter, amp;ita compendiofe tra* demus doeftrinam hanc,amp;iutficienterK diftindè. Caufa alterius dubitationis eft,quia dicebat Galenus Decimo Art. cur.(cap.to.iuxta medicS)Quibus nulla falutis fpes eft,ó^ quæ eft ea dubia eft, ne cefte eft hos aduerfos periculis ire, ex a« lia parte eft Galenus inlibrodePrædi-dionc. ( cap.ii.)ad Poft.qui dicebatin principes nô efle utendum medicamen lis ualidis.Refpôdeo breuitcr,quod me dicamenta dicStur efteualida bifanam, uel ratione generis ut pote cfula, amp;nbsp;tali' bus non eft utendum in principijs. VcI ratione qualitatis manifeftæ fuperau' (ftæ, de ita eftbonumuti dC debemus,

-ocr page 455-

fro Dîfficultiite Spirdndi. 34» mus,quia eftneceflanum ad falutem,cla rum cft enim quod ualetargumenta eft neceffanum ad falutem ergo uti debc-mus, SiC maxime quandotutum,q^uod 8utemfitnecenàrium declarabat Gale-*ïus in arte medica dicens(cap.89.)mani feftumeftquod cura omnisfitpercon# Uaria non fimpliciter dicit,fedæqualia m gradUjg^ dabat ibi cxemplü.Et quani uis dici pöiret,quod ex longo ufu medi-camenti debilioris ingradu pollet tan» ^^m reduci,dico quod faltem in hocca-ïufierinonpoteftjin alqs autemdiceret Galenos,quod adiO quæfît à contrario minore bene inducitcontrariamquaUi tatem,fed illacum norifit acqiialis præ* fcrnaturali interim uincitur a qualitate præternaturalùquia in uia Galeni quali» ^tescontraria fimul funt in eodem lub ’‘^'^o.amp;in eadë parte fubiedi, amp;nbsp;exhoc loluitnrdubitatioquacpofletaddUcijex fuperius adudis,quâdo diximus, quod in cerebro.R.D.erat fimul qualitas call« da amp;nbsp;frigida preternaturalis, amp;funtfi« cut duo inimici in domotertq mimici, quia ambo deuaftant,amp;unus non impe ■ dit

-ocr page 456-

50 hieron.CdrddniConßUtiih , 'ditalium inhoc,6C apiid medicos ifiaS conringit quondie,licet nideatur diffid Ie apud Philofophos,ó(^ nuper uidimus in iUudrifsimo quodam Domino,cuius cruserattotûrubrûôf calidn ad tadiim adeó ut uideretur pati phlegmoné,ó(fta hiêpatiês ipfefentiebat frigus intollera» bile per totum crus Et ex hoe patet folu tio difficultatis alterius,fcilicet analeui* oribusfitinchoandufSicutuidetur web Ie princcps.Q^iarta primifcap ipagqirt fine)an ab æqualibus in magnis morbis, uidetur ucHc Gale. Quinto artis curadi, (ca.iy.inprin.) dicoigit,^d oportetale* uioribus no àleuifsimis inchoate,ne me tam morbi tranfgrediamur,amp;f ne cura re tardetur ftatim amp;nbsp;fenOm träfiread fqua lia Reltnquitur folü diffieultas magna, feiheet, aninftatumofbifimus,qui3 ui* dereturqienemuspotiusinaugmêto,n3 morbus illc auget,exaha partequodin declinatione,quia morbus iftconginem habet à cauia,pcatartica, fedcaufa defo nête morbus ht minor, amp;nbsp;ideo uidet qa fitin declinatione,uidet etiâq? fit infta* tu,qa c3 fint iâ deeë anni,fi perpetuo^c* - ' ccpillet

-ocr page 457-

Pro Difficultdle SpirdHdC' j T t cepiffet increments iâ pductus fmffet ad tanta magnitudinS ^jd mortiius fuifieu item cû tem pora morbi propoi donc fibi tdpódeant ófptmcipiS cü auguméto oc ^upauerint lâ deeë annos,ftatus occupa tet faite tres aut quatuor annos amp;ita pap fa effet (pes (alutis.Kefpódco qj morbus eft m augméto qa anget, ad argumé* tadicoqjhóeft necefteexpedare ftatu, 93ponetïntercipi eau fa genera tiois ma ten» fû auxihjs:SC ad aliud dteo q, qualf tasilla coferuat, qa fada eft tSta impref-Hoquodfada cftdifpofidofixa Sc quaft liabitus.nam Medici fattntiir expreflc ^uoddantur intempéries abfeç materia w membris.Sed diceret aliquis,uel eft fi *3 uel non ft non eft fixa,ergo non debu f manere tanto fcmpore,^propterea o'co quod eftfixa, ergo Hedica diceret ^fqmsï’propterea dieëdum eft quod eft mtempenes tixa,calida Óf humida. Et ft 9f*sdiceret undehumidaf Refpondeo 9^ ex natura cerebri fâcum attradione Ueheniêti humidae ftibftantig à qua ceré bS humefcit,Et fi quis dica gerit ne inté* petits acqmfita g fiabitö;Refpódeo cjd*

-ocr page 458-

|y2 HieronXdrdMiCoHftlium fiance in conuenit dari intempenepff'' ternaturam acquifitam per habitUjtli^æ faciat femper ægrotare, quia daturnatU rails Sexto de tuenda fanicate quae tails eft(cap.}.antefinem.)ergomultomagis preternaturâ,ex quo eolligo unumpul/ eherrimiimjquod hic morbus ipote fua fucceflu fenedutis fieret aliquanto læid orimo multo, quia ealida amp;nbsp;humida temperies Sexto de tuenda fanitatefubi fupra)reduciturad temperamétum,quia fenedus nihil aliudeft quamTrigiditas 8C ficcitas,ut habetur inlibro de Tabe, (cap.4.)8lt;:fenefcerenihil aliudeft quam infri^idari amp;nbsp;ficcari,fed tarnen non per fcdefanaretur,quia ut habetur Quinto detuenda fanitate,fenes generantmuU ta cxcrementa propter imbeciHitatcm codionis, licet fint ficci temp era men to, quiatameceftaretcaliditas qugattrahit, non gcneraret nifi ratione raritatis ac* qiiifitae,fiC imbecillitatis ætatis, SChumi-dæ qualitatis iâ impreflae, 5C ifte très cau (aenon tantum facerent,quantum ealidi tas prctematuralis acquiuta,fiC cum ipfe fit in quadragefimoprimo anno,eft in

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prill»

-ocr page 459-

Pro dfficuUjitr SpirMiii J^j principio fenedutis ergo, ergo morbus eftinfineaugumen,di iam in principio flatus Ex quo collige quod licet racione caufefic morbus ditßcillimus,quöd po-terittamencurariquia iam fponte eitin flatuamp;accedet poll quatuor uel quincg annos, ftâte bono rcgimine,ad aliquam mantfeftam declinationê.Circa hoc no« tandum ell,quod ide morbus dicitureP fematcriarius,quia à materia impedien-te refpirationem, fed tarnen à caufa quae cfttemperiesnonnaturalis abfep mate« riainipfocerebro, di idudpotededem cauia remota, non propinqua ergo ita ordinanda erit feries bectSympcoma eft dflficulcas ipirandi, morbus cd obdru-(flioin afpera arteria, SC idem diciturcau fac0iunda,quia in morbo qui fit SCnoa eftfadus,qualis eft hie,datur caufa con-iunâa,SChæcefteadcmciim morbo, ut habetur à Galeno in libro aduerfus Iulia num.Caufa uero antecedens eft materia ipfa aqucaquxdefcendit,SC magisremota quæ cd in cerebro, âf remotilsima aeprima Ôd principalis,quia prima cauia cft maxime cauU ÔC intempenes in cere

Z brô

-ocr page 460-

jÿ^V Kieron. CdrdiniConßlium

bro caïida amp;nbsp;humtda.Obftruâio tgiWlt;' fada cd morbus, 8C materia obßriiens dum obdruit eft caufa coniunda etiaffl» Jtahabcmushicfexperordinê/yinpto* ma id eft diffîcultas fpirandi, morbus,Ä cftobftrudo in afpera arteria, caufam coniundam morbi et eft materia obftru ens caufarn antecedcntcm proximam, £ó eft materia defluens, caufam remo* tam, 6C eft materia contenta in cerçbro, caufam primam Si principalcm à qua pendent omnesaliæ amp;nbsp;eft mala intern« fjcriesin cerebro, quasomncs anteceft ît caufa una pr®catartica feu externa quæfuitinfolatio, fed huic nulla debe-tur cura,Galeno tefte Tertio artis curan di, quia non eft, fed debetur folum præ^ cautio,nciterum occuramus*tali caufæ. Tria prima funtfîmul iundaloco,tépo* re amp;nbsp;neccfsitate,fcilet Symptoma, mot/ bus,caufa côiunda,exunoquolt;p cnim corum fequuntur reliqua duo, utpotc nunceft materia obftruens in afpera arz tcria,ergo obftrudio,amp;fpirandi impedi mentum,fed reliqua tria diffèrunt inter fe,SCab his tribus natura,tempore,loco,

-ocr page 461-

PrbDifficuitdteSftiraftJt, t^^ amp;necefsitatc, dénatura manifeftu cd, quia etiam prima tria differunt natura interle,detemporeclarum cit,3f iimili* tetdenecefsitatc,quia potent elle inrcm peries in cerebro ut cÙ.Ôt non a aeliema teria genita, ut in tempore m quoiam tota defluxit, poterit etiam clic m3tegt; tia m cerebro, ÔC non defeenocre, ut m tempore interualh acceisionum,in quo tiehisimile eft partem mareriæ elfe in cerebro, âf tarnen non dedendifle, fiC fimiliter potéft defeendere, à non oS-ftruerc, fieut quando fieret erafia, ôC dum defcendit expueretur per tulsim, aut ut efiet adeo pauca ut refe uere-turuel penetrarec. Sed de loco malt; nifeCtum eft quod pars connn ’tur m pulmone, alia eftm uia,f((iieetin luni^s lt;a,alia in cerebro. Sed dicet aUqun, ttiateriaiaitem quæ contmetur in re-e-t’to,efteademloco cum intempenequg etiameft in cerebro* Refpondeo quod non, quia intempéries eft in lubftan^ tia,ce materia contincturin concamta-tibus.Etfiquis dicat,quorfum bec ran” taî’dico quod propter duo ualde neeeß

2 a faria,

-ocr page 462-

j^ff Kieron.Cdrdiini Confil:uni (aria, primum q«od inhis qua:funteil’' ftinda loco,tempore 5fneccfsicatc,poP fiimus prohibere tranfitum uniusinab tcrun»,SCita cumfint quatuorpoterb mus habere quatuor genera curandijpri mum uttollamusmalam intempeti^n' cerebri.Secudum,quod dato quod non poflèmus tollere, quod prohibeamus generationem materiæ in cerebro.fer/ hum, quod dato quod ilia materia iam genitafit,utprohibeamusillius defeen* (um.Quartum,quod dato* quod defeen datutprohibeamus obfiruaionem fie* ri,Aliud quod fuccedebat ex hoc como dumincuraeratutfeiremus quod cm« nia auxilia quacconferunt fymptomati, coferuntetia morbo 8f caufecoiundp, fixfuerfa uicequae conferunt caufæcon-iundtp,uel quæ conferunt morbo,confe runt reliquis duobus neceflario, S^ quae nocent uni noccnt omnibus. No autem itain alqscaudsquiaqupdam poterunt prohibere generationem amp;nbsp;augebSt in* temperiem uel defluxum amp;itadealijs, amp;I hec de cura generali.

Nunc demum ad propria amp;nbsp;fingula* ria

-ocr page 463-

Pro dflîcuUdte Spimndi, jj7 Ha deiienio j’ncipiedo à cura prime eau-fïjd cft,malæ inrempenei in cerebro fa lt;!^æ,quiaina eft ueriisima,{ecurifsima amp;nbsp;perfedifsima cura,00 fi no poflet adhuc follitota,ablata magna parte,pofiet du« obus modis pfcdecurari,ucl per fe.quia oiatcria illa nó generareturin tâta quan Htate quod poflet defeendere, uel dato quod generaretur,poflet relolui aut co« g'autdiuerti,ita quod morbus ceflaret, ‘guur primum inuituendum eft regime, ^^dquia in regimine quidam necelîaria *unt,quæ tarnen non iuuarent nifi repur gato corpore,ideó à medicamentis ind« pienda eft,8^ quia purgatio capitis prç-jopponit purgationem totius corporis, ƒ citeGaleno,SC purgatio corporis prx *ypponitprxparationë, ideó apræpara Ooneincipiedum eft,ó^ quia prçparatio 5^^^3tuor modis uel quinque, feil ice t oiuccando lenta,attenuando crafla, ape tændo obftrudiones,asquando immo-ywataamp;uêtrem lubrieum reddcndo,ab

Recipe fucd cafsiæ nouitcr extradas Z î 3.vi.

-ocr page 464-

3^f( Uicron CdnixmCoußlitun 5-vi pul hifopi gr.v polipodif recctisCc fan m turno icuircr. amp;nbsp;fubtiliisimèpul' uensan 3. s.mifcc Slt;r tu ßecharo fiat bo’ Jus/aputper horam an re cibum indeep medar ualdcparum, fcquenti maneca' pjat Syrupum tfium.

K cepe cubebarum 3.i.florum cordP »bum pug.i.Scminömdonu 3. «.cards' momi,c»namomi,an 9.s.Gariopbyioru tcnuium gr.vipfiat dccodtotn libra una ^' media aquæ adconiumpnonemme* dictais addendo flores in fine, ultimo eoletur, ^’'*' de bac dccoóione capfat3. iij.ufq? ad iirj Synipi rofatifimplicis ace tofian 3 vi..Syrkip»deSticadoss-1) mib ce^Vfiatfyrupus,capiat pertoemeesdo nee urinaappareatconcod3,inde alfu' mat hoe medicamentum.

Recipe Succi cafsiç no inter extrada: j.v.Trocifeorum dcuiolis fine fcamnO nea 5.1.5 pulucris tartari albi9.s.mifcc8i capiat in bolo uel difToluanturcndeco« dtioneebultSCaflanSC foldaneHç fadia cQ additionc modici cardamomi, capiat in mane amp;nbsp;tarder cibö quinep horis, 00 ' capiat modicum cibt, inde reuertatur ad

-ocr page 465-

Pro Di^icuîMe Spimndi. 359 cofdem Syrupos, addendo cardamomi •bodies, Sc cQ appament cocodio in «ri *i3)Utat colocinthida pparata hoemodo Hecipecolocinthidxmüdataï à gram's ^corticeg. s, mellis puri crudig.tjaquç 5'Xx.coquantur omnia ad confumptio« non totiiis aquç defpumando inde colc ^^•■jóCdchocmelle capiatur^.s. agarid ^^ecïli, mafticis pulueratorum an quan-f^^ni fufficit ad faciendum pillulas, amp;fi« ’Wpillulç tres quas capiat poft primum fogt;nnum,amp; ft uidebuntur nimis magng fspiatfolum dimidium mellis, nel 9.L “a ut fiant piHulæ très minores, Q^ iftud ‘ft primum fecretum, ÖC eft fingulare, ueindefequenti node ccenaleui capiat ^•^•facchari uiolati poft ceenam, ód iftud ^ftfeeretum fecundum,quia cum fit res ‘^uifsima eft tarnen maximi inuamenci. ^^epurgatio poteftitcrari, 5C debet to tt^squotiensnccefiariumfiierit.

Deinde ad capitis purgattonédeueni* ‘ud5,ó^hgcpoteftfieriper trialoca con ^enientia, qup etia generaliter tempore «nitatis, illi conueniSt, Primus locus ‘ftpalatum,amp;fecundusnares,ó(rtertius

Z « per

-ocr page 466-

jffo KitroHXdrddniConßlu'm perfuturas, amp;nbsp;maxime earn, quae uocalt; tur coronalis,per palatumnon milii mul tumfatisfacit,quia locus eft proximior loco paticnte,per nares ergo conucnien huseftdeducere matenam peccantem, SC circa hoe poflent connumcraii plunz ma, fed egoponam fecretum mirabile, expertum à me foplus amp;nbsp;eft tertium.

Recipe ladiscaprXjUel uaccaeaqux an.^iiij, elafterq gr.ij. difloluat optime ^ trahaturpernares.hoeft rite fiaticiu* no uentriculo, optime facit Si multam materiam,6Caquadcducit Si pituitam, £Ctantam adeo ut aliquando uideaturni mis.iuua t etiam in mane trahere aquam frigidam pernares,impleto ore aqua fri« gida. Sedhocnoneritei ualdeutile,ut dixi,tamen oportebit ftareexperiméto. ' Tertius modus eft,utextrahatur mate ria per futuras,amp; maxime per corona* lern amp;nbsp;iftudeftauxiliumadeôpotensut D.Francifcus Bernardinusdcclaucnza “ no,fuerit curatusex Afthmate feptem^ annorum,pro quo non poteratinueniri auxilium aliquod qiiod iuuarct amp;crat extenuatus ulc^ ad ex tremum.ln hoe tarnen

-ocr page 467-

Pro Tiifßcuhdte S f inn di. jffi ’’lencafUjUt dixi,parum confert,quoni» •TO materia non eft fixa in cerebro.

Recipe picis græcc Si naualis an 5. vu quot;'düs anathardi ^.s.Sinapis albi 3.11). eu Pquot;0rbq^.i.s.mifceamp;fiatceratiim6Crafb f^piteimponatur fuper futuram coro-quot;dem.Iftudmcdicamentwm poteft eti* ®m exacui addendo cantaridas, uel po-^®ftmitius reddi dimittendo euphorbilt; quot;mamp;finapim,6(f apponendo farcocol* '3m,Qiiodfi quis dicat ex Galeno bep* quot;niode comp.medicam. (cap.«.)recun« 2quot;mlocos,nonconuenire inifto morz ^ocalefaciétia mul turn neep infrigidan quot;ïjdico quod iftud eft uerum de materia ^ontunäa,^ibi declarant etiam medi ï^snientis fumptis per intcnus,amp;ubi pro uocaretut ardor, adhibeatur butyru ab-‘'■'turn cum aqua plantaginisautuiola« ^®3,amp;iftud ceratumaliquando prouo-^3tulque adfe. q. aquae in horisuiginti 9U3ttïor,amp; inaliquibus ibium f.q. aut ffeSjamp;hoeprouenit ex cutis crafsitudi-Jjeaut ofsis.Tamen,utdixi,inhoc rarif« finiocafuauxiliumquod omnibus con Krrefolet,noneftettutum eadem ratio-

Z $ né

-ocr page 468-

j^i Uieron.Cdfdtini ConlïHum nequi'a materia non eft fixa in ecrebro amp;nbsp;intempéries eft calida*

His uifis oportet deucniread emenda tionem temperiei ipfiiis cerebri, Si hoc poteft fieri q ua tuor modis:Primj eft pct deftillationem aquç thermarum Lucen fiir,q funt in Italia, Si flint experte, Si eft quintum fingulare. Modus igitur talis eft,multa fumpta aqua p odo dies,poft“ modum fubpeia t caput ex comiffura co ronali deftillationi il lius aquæ per dimi-diS horæ, fiC iftud eftet adeo mirabile ut poflet hoc præfidio fanari ex toto.

SecundS eft ut abkia t caput lixiuio pu ro SC fimplici calido ualde.Scdlixiuium fitfadumcumpauco cinere,amp;fitablu« do capitis fa da in cubiculo conclufo,u/ bi fitignis,fed non fit çftuariumjôifada oblutiôe capitis fuper infundatur repen tetotauna fitulaaquæ frigide, nuperè puteo hauftp.fcd fenfim incipiat ab uno urceoinde duobus poft tribus amp;quaa tuor,amp; ita fenfim afcendendo, donee perueniat ad fitulam, inde ficcetur.' poft paulfteft linteis ualdeficcisdiligêtifsime adeó ut non remaneat ueftigióaliquod,

-ocr page 469-

troTii/^cuUdte Sptrdndk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ^^

Mtbencficcatü caput, ^V lm tea ipfa 5« busficcat nófintcalida,fed minus cp te« pida.à' poftquaficcatufuerit non expo natfeperduashorasaëri, (èd maneatin fub{fuló,Sf hoe auxih'G eft fccrctu mag-num,^ ciiâ ego ucor^meipfo »3 mulds anniSjôlfcftfumptûàCornelioCelibhb, ptimof ca 4-}SCin principiodumutetur hocauxiho uidebit tes eidifficilh'ma,'a/ deoureum fcntiet illam aquam modus uidchitur perueru',nunquam tarnen a« WHspaftus eft ah'quid incommodfex bocEt fiquis quæratà me,quareilla a« 9^3 adco iuuet, dico quod cum ipfa lit b'gida adu corrigit intempenécalidam 2'^quifîtâ, quæ eft caufa morbi prima Si Pdncipahs.item quia eft frigida aeftu co* hfinat calorem naturalem.et intus illam •^^dudinfecundo cogitfubftanriam cere “^ quæ rarior crat. Ergo aqua frigida ^•■’sfecit infperfa eo modo, fciiicct ernen intemperiem calidam, cogit calor« *® naturalem, 8cconfirmât, amp;nbsp;fubftan« J’âcerebricôdêfatjfed ifta triafuntin qui •’ûs peccat cerebrSjôf funt caufæ morbi primæs,; pfjQçipgjçj^jgjf ^oc eQ pfedä auxilium

-ocr page 470-

}ff4- UieronXdrddni Confihuitt auxilfum,quo curan po teil.

Tcrtium fingularc quod heet indca« tur efle aruficiofius, amp;nbsp;potentiusjonge tarnen edinferius prxcedentibus,ó^ ut fiant ablunones capiti amp;etiamcafusa-quæ ab alto cx aqua cah'dam qua deco* 0afuenntinfrafcnpta,ira ut talis inftilla tiofiat fuperfuturam coronakfn,S^ pct quatuor digitos ante amp;pod, cuiusde* (criptio hæced.

Recipe tnirabolanorum cmblicorum ÿ.q. Santhalorum citrinorum minutim inciforum 3.i.s.Seminum mirti 9.iiij. flo rû mimpheæ pug.i.aluminis rochæ uuL gatijaluminis Zucharim an. 9.v. Galla* rû 3.i.s.citini feu floris mali granati pug. i.ligni aloe's eledi SCperfediminutim in cifi 9.tj.foliorum maioranæ pug.i Gum mi luni peri ( quac uocatur SandarachaJ 9.s.aquae fc xxxx. bulliât hçc uiep ad có fumptionem medietatis ferme, deinde cum uno frufto calybisignitocalybre* tur,öi5 de boc fiat mftillatio, fecunda au/ tem uice dupliceniur hæc omnia in ca' dem quantitateaquæ,tertia triplicentur S^loco aquæfrigidg accipiäturfcxxxx.

-ocr page 471-

ProDifficultätr S^irändL ^Äf aquxfabrorum ferr3nonim,6C ad da tut acetüb. suftomodo perfeueret finguns quatuor diebusin loco calidn,non tarne in Äcftuario,amp; perduret ißa deftiHa tioper quartatn partem horar,dein de ex ficcetur cum linteis ualdc fleets amp;: non calidis.

Quartum auxilium eft per os, amp;nbsp;eft pubis ifte Recipe Coriandrorum præ-paratorum^.s.Seminum papauerisalbf, torrefadorumfolioriim melilïean. 3. q. dnamomi fubtilis3.s.Gariophylorum tfnuium gf. v.Santhalorum citrinorum 3b mirabolanarum emblicorum 9. üq» faccharicandidi rofati^.s.fiat puluis fub bifsimus de quo utatur poft cibum ma-*^eóifero.

Secundum principale eft ut nonge« ’'ereturdida materia,06 pro hoc occur« J^udum eft tribus modis, primo utfiat Sona codio,Secundo ut quacaflumun-turcius fint qualitatis ut non facile tran« bant in materiam tenuem. Tertio ne wulta materia trahatur adcaput,quiai-guurintentiones erunt explendx per ra nonemuidus dffublatum eft impedi-

mentum

-ocr page 472-

^ss nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ukron. Cdïdiuiï CcnßHum

mentum ordinandi illam,eo quod ord/* nauimusiam purgationemidico igitut quod quantum ad 2 ere in die debeteiTe ficcusfiC tenuis, fed in calido S/lrigido debet elfe tempera tus,item darns Ôîline motu,per hoc igltur quod dico fine mo* tu,omnes uenti erStilli noxtj ,fcdmag(s omnibus auftrini, deinde orientales, deinde omnes maritimi, detctiorcsaut qui iuxta aquas dulces,boniautê, id eft, minus mali Boreas, SC melior omnibus eft uentus occidentalis, amp;nbsp;hgc generali-ter.quia ratione fitus Scotie poftet aliter res k habere.Dixi etiâ cp neej ealidus ne quefrigidus,exquo ctia dedarat quod in çftate SC in hyemc,8C in çftuarijs detenus fehabebit,8C caufa unius didi ab ç? cregioD.Guglielmo fcilicet ^d deterius lehabetin Aeftate,filt;eft ratio manifefta ga ealiditas auger inteperie. Apparet eti am qj habitatio in aeftuarqs multu nocet, amp;nbsp;facitdeftillare pituitâ augédo intepe« penem,6C ita nocet in prefenti,SCin furu ro,quamobrê diligentercauendu eft ah illis,SC fi nö poteft propter frigiditatê te-gioniSjfaltem habitet tn caldartjs tempe

-ocr page 473-

pronifßeuhdte SpirdHiii, jtf^. l'at)rsi’mfs,mundis;ó(fualdeficcis,6Cintcr iila.quæponnntexficcarea'créfunt fan-thaii rubri,5C dn-intitem Ladanü, quod quidem, uthabetura GaJeno Septimo defimpiicibus medicamennsfea.de cift/ ho.)cft calidum folum m primo, iiêmyr dsjte rofc,etia aligd ligni aloes,ite fpi • nofaligna quat bene olent,0tdunipcrus, omnia funt bona, etia fi nó habcant ali« lt;3uêadore,amp;^quia habitarein «eftuartjs nöcalidis forfitä non poffet propter fri-gus,ut8tind«mêtis pelliccis maximelu piniSjitemeaueat ab omni infol3tione,à pluda, ^deat acre fereno, tranquillo SC quieto in umbra, caiica t etiam ab omni aére nodurno, à crepufculis utrifque, quantum ab inimico lætaîi,utatur etiam pornoinfrafcripto aliquando proodo* tc-Rccipe Santhalorum citrinoriim 3. i, s-florumlabrufcæ ficcatorum 9. i). ligni a^oëss.s.maioranfjachrymaciuniperi, 3Ü.gf. vif. gariophylorufiibtilium gr.[v. toiarum rubcarQ,coriandrorS prépara» torn,an.gr.xv. Ladanielcdij.x diflol« uaturladanS in aceto acerrimo, indccu fuprafcriptis (peciebus redigat in forma pomi,

-ocr page 474-

j^l Hieron.Cdrdini Conßlwm pomf.Etquandononplaceret pomuni poffetuti odore roßrum,fn quibußam tarnen rofg caletaciunt cerebrum fed Ho res labrufcæ in hoc Cunt mirabiles,item dormiatnon inledisexpluma, fedex ftupa ferici,amp;hoc caueat diligêter, quia mukum rcferhcalefada enim Spina doc fi,Slt;: uena caua, ftatim afeendunc mate« riæ ad cerebrum,eft etiam ibiarteria ma-gna, amp;nbsp;ideo oportet ft uideatur ftratum durum ut plures fuperponat ledos ex ftupa ferici, item confyderet quod non oportet dormire fupinum, fed potius pronum aut (altem in latus, amp;^ ft dû dor-miret promis aqua exore defeenderet, magnum ei afFerret auxilium. Item Oî porter ut puluinus effet ex palea trit/ci bene ficca,8Cminutim incifa,quodfinö poflet perferre ob duritiem ^afpenta-tem, uteftet ex alga marina beneficca, ex pluma autem nullo modo. Item quod non fit puluinar ex corio, fed exli« no,aut quod melius eft ex canabe, opor tetetiamututaturinnodeinuoluenscir ca caput ex ipfo canabe,Thymiama no* ftrum Recipe aquae uitx triucodarum ib.i.s.

-ocr page 475-

ProDifJicuhiite Spirdnü. 3S9 ■ttgt;.i.s,S3nthaloriim ettrinorum minunC fimèincifortim ^.q.Semtnutn myrti con tufonim^.iq fions labrufce m t.incidan ^utflores Äf cum reliquis pronan tur tn i-pfaaqua per uigintiquatuor boras,inde ^ffti'letur,ô^illam aquam odoret fæpe, adlt;lico modico aceti. Aliter infundantur iftainuinoalbo potenti per tres dies,in« ^edeftilletunaliter infundantur inib. rj. acetiaibi per tres dies, amp;nbsp;dcftiHetur: ali* Iftcapianturifta eadem S^ponantur in aceto albo, amp;nbsp;exponant Soli inde eole« turexprimendo bene, Sgt;Caddantur tan^ Hindern ex fanthalo, floribuslabruscæ amp;frudibiis myrti 5^ hocitcretur ter auc quater,SCde hoc uel alqs fuprafcriptis poterit tenere in cubiculo, amp;nbsp;fi nihil ali« udfacere uellet: item fepius odorareucl infpergere fuper flores, uel inlpergere ,donium. Oportet autem utdeftillatio-nesfiiperiores flant cum uitro,ÓC non a« liter,ficut etiam de inferioribus dicemus amp;nbsp;hoc eftfingulare.

lt;-aueat eciam neiubico aflumpto ci-boeat dormitum,fed maneat donee de« fcenditcibus adimumuentriculi,utpo« A a te

-ocr page 476-

1?« Klcroyi.CirddniConpMt^m

te per imam horam cum dimidia, Sffötrt' nus fit cumuna manu poucafuper uen* tnculum,iftudenim plurimum confert, ad concodionem optiman, St fit^fep’ tem lions iifqj ad decern, amp;nbsp;noncredat» R.D. c|dfitaliquid melius fomno pm* Iixo,amp;ideodctrahat, ab occupationib» quod condonet fómno,amp;fi non poteft, detrahataftudtjs,fit aStfumma cura ui* tæ fine qua felix uita elle non poteft.

Vbia ledolurexcrit cur3 habeatute' uacuentur cxcrementa alui Si uefsicÇiôi familiareadhoceft noftrumhoe fingult; larefubalia forma quam fuperius dixr mus.

Recipe conferuæ florum perfici 54 Sacchari uiolati 3 .iirj.mifee,capiat in ma nc,tardetcibosper quinquehorasidein de kuiter prandeat? Attamen caueat ab omnibus euacuantibus quantum poteftproptertres caufas, prima eft ex« tenuatio,omnis autem euacuatio nocet tabificis Sd confumptis. Secundo quia euacuatio impedit concodionemdebi« litando uentnculûjdco adiuuat ad cru-dicates generandas,Sd ideo auget cocau fam

-ocr page 477-

, froCifßculUteSpintndt, j/t fam morbi p acddës, licet per fe minu#** tertio quia no euacuatquid^ex materia QU? continetin capitejtu exmatena ta» rietetnorbû,amp; multo minus ex materia contenta inpulmonc.fexto dclocis, SC fptcrhocubicótigcritnecefsicascuacii adonis fiat modo infrafcnpto,óócft Hip» S'^igulare, optimum amp;nbsp;in quo peccare ’^onpoteft,

, Recipeladisafininirecctermuldiaib ü‘Ufqueadüq.tt».in mane capiat in una pltiribus uicibus dumodo à primo PauRu ad ultimu nó intercédât plus ho-*a,iftud cm euacuat aluG ÔC uentriculG QC nutrit amp;nbsp;fedat mala intêperiê ealidä quæ ^ßintoto corpore,ÔCaperit ebfirudtio-nespu!monis,ôt^peclorisamp; nutrit pul-*nonê,amp; fecurûreddità Phtifi, amp;nbsp;eft gra Jum guftu. Oportet aQtobferuare,necŒ •aHeapitutat cibo copiofo,itë ne feex-pO3t aerfiitê ne coaguler in uêtriculo, ÔC Î’pter hocdcâbulatio fuauiseft ualdebo na,iteoportet animaduertere,ne acefeat in uêtriculo,amp;ubi nÔ deiC'eritaluû,op« ortet ilIa uiceuti clyfteri, deinde aliauice exhibete maioiéquâtitatem,itê cauere

A a 2 pet

-ocr page 478-

j/î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lierons ärddniConßlium

per totam illam dicm amp;nbsp;fequcntem,n.c comedat ahqiiïd corruptioni obnoxió, non pifces,non rrucflus,neqp carnem dO xam,necp exerceat fe à cibo illa die,nei^ curis animum,dilhahat. Caucat^abo* mm uexanone corporis QC animi,fed u» bicogatur afllimereclyfterem, propter imbecillitatem operationis deijciendi, tune alfa uicefumat maiorem quantita-tem Jadis utpote ufq? ad tres hbras, Si etiarn ufqj ad quatuor fequenti nice, ubi tres libræ nihil facerent: Ët hoc eft medicamentum fecurifsimum, neceft aliud medicamentu quod tales non afhciatali quo modo prêter iftud.Lac autem illico abafinamulgeatur.Oportctautem Afi-nampalcerecibis optimis 6^ herbis mol libus,ut eftmalua.blftû,mater ufolarum flores roiàrum,comedat etiam fjteltam fiC auenam, SC partus fît recens, âfme' lioreftafinæquaf pepereritfleminam,ôiî Afina uiuat inlibertatecum fuopullo, inpratis. Habita ergo aluidciedione, Iponte, débetpedicaputpedinibus ex chore, qui confortanteerebrumamp;frica^ ridébet extremitatcs^ôt^dorïùniamp;inun*

-ocr page 479-

VroTiifficultdtcSftîrdndi, j/j gi'olco amigdalino dulcirccenti, fpina dorfi SC pelt;ftus,amp; omnes nindlurx.mde deambulet in locoamœno,amp; aprico,nô tamemnSole.

De Venere,ccrte non eft bona,nequc utilis,ubi tarnen côtingatnecefsitas,de-bet un ea interduos fomnoSjfcilicet poft nicdiamnodem, Ódmelius eftexercerc fam ter in fex diebus pro exemple ita ut fingulis duobus diebus femel quam bis inunadie, etiam quodftaretperdecem dies Caueat etiam ab omni immodera-tarepletionepotus 00 cibi caueatetiam abimmoderata abftinentiacibi,ód à fa-weuchementi.

Exercitatio autêomnis fit ante cibum 5lt;^àcibo nûquam, fiC fi contingat quod cogatUr exercere fe,afrumat parum cibi, amp;parum nutrientis amp;cum exiguo potu, exercitatio quoep cum equis commode deambulanribus eft bona,6^non fit un-quam ufquc ad fudorcm,f ed citra,ab ex ereitatione autem poteft aflumere cilt; bum.

Circahoccadit primo dubitatio,uti2 prandium debeateflemaius coena,dlt; cir A a } ca

-ocr page 480-

J 74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ukron.CdrddWConfiliuifi

ca hoc difttngo quincp modis, primus eft quod débet fcqui coiuetudinem.ubi ilia eonfuetudofitiam conftrmataamp;no •ntcrupta aliquomodo, amp;hoc feu me' iiorfitprandendi feu ccenandi copiofe confuctudo. Secunda diftindio eft, quod ubi nulla fitconfuetudo firmata, oportet confydet are, an fit robufti uen-tiiculi,an debilis, amp;nbsp;fidebilis uentriculi melius eftut ccenet copiofeamp;l libcrali« ter.amp; parce prandeat: quando autemd( co libcralitcr prandere uel cœnarc intel* J^go quod afiumat duplum panis, ÔC quintuplum obfonq, reipeduahenusci bationis, uelut capiat inuna cibationç untias très panis,ftfuntiam unam carnis in alia cibationecapiet untias fex panis, 6t^untias quinque carnis. Tettiadiftin-dio eft, quod ubi uentriculus fit ualu dus, uel cogitur exercercfc,uel fcribere, ucI cogitare derebus difficillimis.apran dio,5lt; tunc prandium débetefle IcuiTsi' mum,6t' cecna uberior. Quarta diftin/ dio eft,quod nuHa ftante confuetudine fiC dato quod uentriculus eflet robuftus amp;C non cogatur exercerc fc mete, uel cot pore

-ocr page 481-

Pro Difßcultate Spimndi j^ç porCjtimc lid comcdit(ero,ndmatuti« na hora,G ta rde,tiinc debet prandere pa rum ft* copiofeccenare. Quinta óf ultima diftineïio eft, quod ubi etiamefièt robußusuentriculus, amp;’ pofletprande» tematutina hora, Óf non cogereturquic quamagerCjtuncfiucI non bene dormi uitjUflnonicntit priftinum abum ad» huedTeconcodum,tune debet parum prandere,amp; beneeoenare, in duobus ergo folum caGbus debet copiofeprande reSf parce coenare,fcilicet quando con-iacto diututna hoe obtinucht ut plus prandeat quam cocneqóf non fit cófue-tudointerrupta. Secundus cum uentri-culiisfiieritualidusjbenedormicrit, be-neconcoxerit,óf negocqs non diftinea-tür óf prandeat matutino,fed quia,utai4 ^'0, ipfeiam contraxitconfuêtudinem affamendi cibum in manecopiofiorem, *^fo qqod poteft iuuare in hoc cafuet lt;Ï'Joddebctfacere,eftprimum ut corne dat tempeftiuè óf quanto tempeftiuiüs ' tanto melius,fecundum uttardeta cibo perduashoras antequâ omninoquid» quam mente peragat, corpore aütem Aa if ex

-ocr page 482-

37Ä Hieron.CdrddniConftlium

ex toto quiefcat ufcgqiio uaditdormw turn, SCfi cogatun're,eatrupermul3,5d non fuper eqiio,nec^ pedibus neep naiigt;» Tcrti'um,quodinhoccafti aoftineat ad bis omnibus crafsi aliméti.quibuspof-fctuti in ccena ubi afTuetus enetpareißi mo prandio,SC fimiliter abftineat à cibi's lends,Sc pan ranone,acibi's uebementis fr 1gi d i ta 11s, qui b us po (K’ t un ub 11 blitus eflet prandere parce, fiCcenare liberali-ter. Quarturn eftutparSbibat, SCfiuult bibere potent potius bibere in cana, ett am qdfitparcior:Quint5eft ut citocat dormitum,ita tarnen ut noneatdormi' turn nifi poft ccenam per hora unam fab tem Integram.

Hiccaditalia dubitati'o egregfa, ftili* eet utru in ccena,dato quod copiofeprâ-fus fucrit,debeat adumere res nutiiêtes, puta carnes,oua uclpifcesc’ amp;fuidetur quod non ex Galeno fexto de tuenda fa nitatefcap.z-Jfedilluddidum uideturte nere nifi in fanis,quia idem Septimo ar* tis curandi (cap. 6. pag. 4.)uultquodci'« bum capiantnutricntem,led qui facilli/ me concoquitur,ÓC fi quisdicat, quod loqui

-ocr page 483-

Pro nifßcuUdte SpinindL ^7j; loqin'turdejïnbedllitate uentncuIi,Re-tondeo quod tantum impcrncndum f'^fculi,quantum necefle eft adnutnenz ’^utniicntnculum.Sit ergoformaccene, §f3tia exempli,tabs,quatuor uel fex un-^lt;æ Panis amp;nbsp;uitellum oui,cum modicis Muis palsis,aut turdus,aut quatuor teftie culiGaUorumcum cifdem, aut dimidt-wm alæ piilli fine paflulis: prandium au« ffnifitabodountijspanisulc^ ad duo-dccim cum pullo integro, uel cum quar ^3partehædi uellcporis,amp;ita potusfit *’iodicus, utdixi', inprandio6C paucus ctiam in coena, propter cibi paucitatem» Circa Regimen igitur cibi èC potus confydcranda funt quatuor, quantitas ^squa didum eft, amp;nbsp;circa quam eft con ^yderandQ,quod oportet obferuare très Jugulas: Prima ut feruetur confuetudo, Secunda ut declinet potius adparcita-f^w qua m ad copiam, Tertia ut plus co-niedatde cibis bonis,ÓCminus;dcprauis, amp;nbsp;quanto détériores tanto minus, SC de cibisfacilis’concodionis plus quam de cibis difficilis concodionis.

Sedquoadordinem unus efletordo Aa y qui’

-ocr page 484-

^7* t^ron.CdrdätiiConßliu» qui ßtisfacere omnibus, fcilicet ^ com® deret tantum de uno ferculo, amp;nbsp;digcret quod magis ei placeiet,amp;ifte ordo eflèt pptimus. Secundus ordo eß ut quanto pauciores cibos comedittanto melius, b( quanto magisfimplices. Tertiusof doefl, utcibos maxime nutnentes co* rnedat ab initio ut pote carnes, SC hoc quiauentricukis nutritur excibo prins ingeßo,quia adhæret parietibus uentri* eukjfrtüit tarnen régula, quiafiabappe-tituuivluscomedtret cibos faciliscor/ ruptionis,tunc ilh debent præponi quia inultum nocent in principio,fedlongc magis in fine,circa pra parationem quin que funt illius genera. elixum m aqua à quo débet omnino 5C penitusabßinc» re, nee licet comedere quidquam iHo modo præter columbos, amp;nbsp;caufa eß quia parum nufriunt, amp;.' nutnrnentueß fçrofum öl' facilis corruptionis amp;f difficile concoquuntur, SC generaliter nihil eß detcrius. Secundum genus eßeorß qug friguntur in farcagine,SC talia ettam funt pefsima quia liquorfeu fit oleum, feu fit butyrum adurituqamp;: quodcoqiutvrrc/

manet

-ocr page 485-

Pro DifficuUdte Spinnii. ) 75 Wanct intus crudum,ergo talia nocent Uitanam, aftringendo fpiritum propter aduftionem,6C exhibendo nutrimêtum *næqua!eamp; prauum propter magnum difcrimen, quod eft inter partes interio--tesamp;externas.Tertia propter difHculta temconcodionis quæin parte exterio* te contingit propter ficcicatern 5Cin tn-intenore propter frigiditatem SC crudi-tatem, ficutliccitasnt propter adufrio« nem.Tertium genus eft aftatorS in uerii iftudgenus diuiditprimuquiailla qiræ aflanturinueruquædamfunt «acua »n-terius,quidam uero funtfohda.ficutca to uitulina ÖC caftrati,U3Cua uero inte* tills funt ficut omnes aues, etiamquod impleant fubftâtia earum eftpaulocraP fior digito amp;nbsp;pleruncp etiam tenuior,talia fi pinguedineuituliirrorétur funt o-ptimi nutrimenti, bene nutriunt,nutri« «tientum eft minime færofum. Sed foli-dum,minime corruptioni obnoxium, paucorum excrcmentorum,facilis con* codionis.Sed in hoc oportet obferuarc tria,prim um ut perfedeconcoquaturôi non nimisautparûjUtnôcomedat par* tem

-ocr page 486-

jSff nieron.drddniConfjliui», tem extenorcm,quia ednimisadadSjUt recent! pingucdine uitulma, ft; etia mo* dico fucci citragnli dulcis ir fine infpcP gatur, ne omnino quïdquam aduratur, quta ut nihil ei melius eft aflatisjta nihil detenus efi adufiis.h'tcaufz horum déclara tæfunt à nobis in primo libro de tu endafanitate.Sedin his quæ funt folida quia illud quod eft iuxta uerunonco» quitur,oportct ut fubtrada parte exteri-orecircum circa,comedat illud quod eft iuxta perunum digitum, amp;nbsp;quxdafunt quacperfedecoquuntur propter tenui-tateluam,ficut carohaedina, iftapoteft tota edi. Sed tarnen non adco bene co* quitur iuxta ofta, oportet igitur ut co* diofit longa QC Icuis iuxta finem faltem, Si cum afsidua irrorationepinguedinis, Sc cum igne fado exIignis mollibusfi' cut fall CIS, quia iftud multum refert, ca^ ro enim alignis duns utquercus,accen-fis, adaricur uehementer amp;; exficcatur, qua ficcitate nihil eft detenus, quia paru nutrit, codio ddßcilis redditur, exCiccat S^ tabefadt corpus, 8gt;C à proprietate nO' eet difbeuhatem fpirandi patientibas, Aues

-ocr page 487-

Pro Difficultite SpirätilL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSi

Aucsetiam melius eft ut impleantur ft* uegaliinaefiuealtac.quia melius coquun tut ÔC humidiores reddutur intenusjim» pleri autem debent his qua: non adui un ïurab igne ficuruuis palsis ablutis ma-Qüa primum.deinde in pingui iure,cum modico carnis caftrati gladio contrite, tonicumcarneprunorum cum camee-tiamperficorumSC fruduum geneiali* tfr,cauendo tarnen pu a ÖC poma,utuj« dcbiturinferius.Qiiartum genus eftaf« fatorum fuper prunas,amp; in hoe etiam o-ponet cauere diligenter ut fenfim afie* tur,8lt; alsiduè irroretur pinguedine in'tu '^uel caftrati,uelanfcrisuel gallinac uel 3natis,ita tarnen quod fint récentes, g^ noncodæ. Qina uixfieri poteft utpin-guedo ita ad amufsim coquatur quin •^dinquatur aliquid humidi aquei,0£: tac ^anccfsit uel aduraturhumidu pirigue, °^ m utroqj cafu nocet talis caro egregie difficultatem fpirandi patientibus. Ca» *■0 igitur afl'ata fuper craticula eft boni a-Iimcnti,ucrum tarnen difficilis coneoefti 0gt;^iSj8C oportet obfcruare diligenter ut abinitioignis adhibeaturfenfim dein/

-ocr page 488-

Jill Kieron.Cdriditî Conßliut» de cekriter coquatur tam in ea qiix adà tnr fuper craticula quam qua: in uerii,S^ hoe ne ficcecuqöó non coquatur. Quia ubi calor eeleriter pénétrât caro rarefcit Se' Kt mollis, Sc humidum pingue dif-foluitur,SCnonficcatur, fedfi ignisad» hïbeatur lentè ficcatur pingue Ä non coquitur, fed dieet quisquod fiiperius dixi opportunum enè,re(pondeo quad fuperius intelligo fic,debere abhiberl lentum ignem, quando iam coxeritca* lor ferme carnem,quia tune nceeflè eft adhibere ignem lentum SC modicani pinguedinem, aliter neceflè jeft ut inu« num ex tribus inconuenientibus inci-datcocus,autenim remouebitante qu3 fint perfede codae carnes, 8C ita erunt infuaUes £C difficilis codioniSjaut ne-cène erit ut plenê excoquantur, cum multo igne, amp;nbsp;fine pinguedine fiC tune äduruntur,aututadhibeatur multa pin gucdo SC tune erunt infuaues guftuó^ tnouebuntnaufeamquiapinguedo paruin confumitur, propter hoc igitt me« ceflarium eftadhibere ignem lentumin fine,modus ergo eft ut primo adhibea-tut

-ocr page 489-

frajyifpcuUdte Spirdndi, ' jgj tur ignis kn tus, amp;nbsp;knfim augC3tur,do« nccfiat magnus, iV tuncexcoquaturfcr meuft^ad perfedlionem, 0^ remonea* turpaululum ab igne,non diminuto iglt; ’'f parum addatur de pinguedine tüc lt;ionecperfe(Qécoquatur.Etfi quisdicat quomodo ego faam quod fit coda, 8lt;Ï quanta negotiatio cfi: hacc,qua docerc oportet cocum, Refpondeo, quod co» t^iodedarat uno uerbo, quando odor carnisfuentin ultima perkdione ÓÓ iam incipit minui in qu3tifate,tunc caro eft È^ècoda, amp;nbsp;huius caufam declaraui inlibro de fubtilitate.Dc negotiat!0c,rc fpodeo^dplus potefi preparatie,^ ge ’iuscibi,8t hocdocebatetiam Ciccioiti quadaepiftola familiari de bcta,ideo di? to^detiafugi poflent adeóbene prcpa ïati ^d efient mcliores ouismak ppara-t’s,qiiamuis fungi fintpefsimi alimenti ^hocquiain prsrparatione requirätur tria principaliter, primum ut ci bus fiç fuauifsimus tamodore,quamgußu, hoc eft principale, fecundum quod fit boni alimenti amp;nbsp;plurimi, 8C hoc eft pré# cipimni, tetium quod fit facilis cOnco-dionis

-ocr page 490-

j8 Hieron.CdrJdni Consilium

lt;ftionis,5C hoc eft neceftàiiû, non tarnen prccipuum,necpprincipale.Sccundögc nus preparationis eft iurulentum, ô^ eft cum caro coquitur in iureinfartaginc conteda,0C adduntur aromata,amp; herbg odonferx,amp; ifte modus eft fatis bonus, primum quia caro redditur longe [naui or quam in elixatione,amp;^ etia longé ma« gis nutrit, SC nutrimentum eft folidius amp;^ minus obnoxium putrediniô^ fact« lius concoquitur. Ethaec de prcparati-one generalij nunc de propria dicen/ dum eft,

Primum ergo feiendum eft quodiu* tulenta magis coucniunt in coena quam in pr3ndio,quiafuntdifhcilioriscodio-nis,0^ magis relaxant uctriculum quam affata, ficut etiam de potu didueft,qui copiofior debet efle in coena qua in prâ* dio,(altem rationecibiaflumpti.Secûdo dico quod columbi debent comedi eli' xati in aqua cum fuis interioribus intus, amp;nbsp;null o modo a (Tati,fed bene in iure co/ medi poflunt,8C caufa eft propter calidf tatemipfiuscarnis, caro enim columbi eft omnium calidifsima carnium qua:

C0‘

-ocr page 491-

Pro Vifficultite Spirdndi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;} 35

fomeduntur. Tcrniim eft genus elixa« *ionis quod poteft admitti. amp;nbsp;maxime *n pifcibus,amp; eft cum adduntur aroma« *’)^Jnztberquod mihi maxime placet, *’tnuncdicam.inter omnia, 5; crocus fc tundo loco, SCcaufa eft quia zinziber fftcalidum 2C humidum,^ diftecat Sen-tos humorcs, 8^ impinguat potius qua tadat contabefeere, 8^ crocus eft anima pulmonis,8Ce0 folo multos liberaui an* helolos, inter quos Socrum Cxfarisdc Comitibus, quae tantam paftà erat pct duos menfes ipirandi difficultarem ut in ita paucas boras moritura uiderctur,igi ^r ptxter crocum aut zinziber folet additie!oleum uelbutyrum aut anferis Pgt;uguedo,fimiliter acctum, porrum SC taliade quibus inferius dicam.Nunc igi ^uradfingula trafeundo dicam deprac* p3vatione per genera fingillatim, carnes ‘gUuromnes lylueftres autfrigide,aut Cfadï ut funtapri, anreris,anaus,cafkari uituli,caponis,meliores funt a ft æ, Svp roe dpue in ueru,quam iurulenrç:carnes ue tofacihscodionis 8lt; calidac ut funt om . üium auicularum QC columborS K prç«

BU cipuè

-ocr page 492-

3® f üieronXdrddui Couftlium præcipuf fylucftrium mcliotcs funt ur-tulerite. In omnibus autégeneraliterdc bent eligi muencula’, fed in columbis hoc maxime refert. Pifces ueró debent potiusaHarifuper craticula uelinucru, quamuis fit infuctum. Quod fi quis ue-lit uti elixis,elixatio hoe modofiaGad fufficientemaquæ quantitatem addan-turuuae pafiae albac quantum fufficit.i* temokijalis, item zinziberis, aceti egt; tiam albi modicum, 6lt;^ porrum unum mediocre in fi ufta diuifum amp;nbsp;petrofigt; hum, manifeftum eft autem quod im' modicam ficcitatem banc tot medica« mentorum oportet multipüci oleo re-tundere, amp;nbsp;cauere ne luperante odorc wel fapore,cibifuauitas ulla ex parte ut-tietur. Hæc ratio condiendi cibaria, etiam carnibus applicaripoterit. Ve^ turn de caufa fingulorum horum fuo loco dicarn: De ouis non oportet loqui quiacoquunturcum cortice donee fint medij inter dura, Ô6forbilia, St uoean« turtrcmula. Reliqui modi condiendi potius afFerunt iaduram quarn utilita' tem, Olera non poflimt edi nifi nel ' cru'

-ocr page 493-

' Pro ‘Dlfßcultah ^pirdHÜ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j S:ß

^a «cl dim iure coóa ut manifeflum ®ft, condiri autcm debent in iure cum oleo, uelbutyro, unis paCsis zinzibc* croco, fale. De crudis autcm iuo *oco dicemus. Radices autcm m lure Pgt;ngui cum zinxibercóCcroco,amp; petro filioli arridet. Septima ucró cum qÇ ^fm, atque hæc de fcrculis dicla Gnt: •^odo dedaremus caufarn lilorum odo 9^Ç adduntur,ut quikp intelligacquan-^0 plus aut minus,uei Jeuno ucl dra-^’0 addendum fit. Hoc uho primo PfæfuppofitOjÇjuod femper ratio,fuauH ölistam ingultu quaminodore fitob« ^fruanda, fcriptum cft enim fecunda a-phorifmorum ab Hippocrate(lt;8.) pa-*’Ugt;’i deterior obus aut potus,ruauior ®utem melioribus quidem,fcd minus (wauibuseft praderendus. Et additur fatio, quia dicebat Galcnus ciburn ’*^3Uem uentriculus amplediturdCmul ^Omeliusconcoquic S^ ideo melius to-Jum corpus nutriturexeo 6C ex hoe col quot;gi poteft unum aliud, quod ponitur ®bHippoc.fecunda aphorifmorumfso) ^expheatur à Galenoihi, quodcibus

- lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B b x die

-ocr page 494-

jB8 Kieron.Ci'irddmConßlivttt,

ille Optimus eft qui eft maxime confute tus,natura enim uentticuh, dicic,eosci' bos optime concoquit quibus maxime affueuit. His igitur duobus obUruatis, dedaro rationem illorum oc^o quæad» dendadixiin abis ad præparationem, crocus $lt;. zinziber confirmant oentricU Ium,ôc prarrer earn omnia membra pria cipaîia quia odorata funt.amp; prêter rd dilatant anhelitum, zinziberetiam diße* cat humores lentoSjö^ adniuat conto« dlionê,Diofeor.tefte, Selenituentrem, ucrumporrû diflecat craflbs humores, 61^ ettam confertipft pulmoni,acet3au-tem diftecat humores lentos, âJcralîos atténuât,uelut Sd zinziber, amp;nbsp;cocus,ód prater id incitatappetitum Sd aufert fa« ßidium,öd mitigatcalorem reliquorutn medicamentorum. Scd oleum optime nutrit Öd impinguat,ód refiftit ficcitatire liquorum medicamétorum, ficut etiarn uuæ paflae. Sed hæ prêter id conferunt uentriculomultum,ôdpecftori,ôdappe/ hunt obftrudiones, Ä optimum dant nutrimentum, gd pulmoni conferunt,ód in his qui laborant morbo Gallico mag

-ocr page 495-

Pro quot;Dip


J8gt;


l'Uni afFerunt auxilium.Scd Pctrofilium spentobftrudiones amp;!^ purgat renes, SC Ueficam.fiatus rcfoluit, confertucntncu ‘0^ fed at fufsim,authoicDiofcor.nain pUofihum quo nos utimur, eft apium Istiuum antiquorum, giatum ohm,SC ’’unemaxime in guftu.Ob id etiam credo inter condimenta receptum magis Auoducncnisaliqualiterrcfiftat,quaeex Uiperisortum habent. Salucro prçter Sfatiam quam cibis addit confert uentri fuIo.Cum uero in hoccafufit intempe« nescahda ubic^ SC uentricuius ualidus filt;^ niateria minime lenta,ab aromatibu» debcmus temperate.

His uifis depparatione ad ciborSqua Hatem tranfeundum eft,breuiter ergo it 's pertranfibo, ut uero fetamus qui nam ^bi digendi quibus nam uerö inrerdi-fondum fiqfcopi quatuor funt obferuâ-d*'Primus ut fint boni alimcnti,fecQdus utfintfacilis concodionis,tertiusutpul naoni profint uel faltem non noceant, quartusut pofsintimpinguare, amp;nbsp;ideo csdit primo una dubitatio, utrum’cibi tenuis alimenti fint meliores cibis craf-gBb , fi

-ocr page 496-

}5O Ukron.Cdrhni Conplium ßahmenri, amp;nbsp;ißa eft magna difHcuItaS, SC propter unlitatem ôCproprerfiequen tiam, quia neceftarium eft ferme rotier ift aliquód tftorum membrorum incide’ te quoties aflumitur cibus, turn etiam proprer argumenta ad partes.Qiiodigt' tur cibus tenuis alimenti fit meliorjUiquot; deturprimoperGalenuminlibro(ca.b) Deartenuan.indi ratione,g talescibos in longis morbis laudat, item quia tales cibi facile concoquuntur, amp;nbsp;ideo beac concoquuntur,S.' tdeo bonum preftanc 21imcni;um,quaret31cs cibi utiles erunt, item quia Afthma, utconrlufum eft,fit ab humoribus lentis 06 crafsis, èrgo cibi tenuis alimenti caufam auferent ipfius morb^item quia cibi tenues funtprohis quinonexercentur amp;nbsp;crafi pro bis qui cxcrcitatione multa utuntur, libro de cibisboniÖCmalifucci (cap. }.)quicun-quefolifanitati ftudent acibis lentitiel crafsifucciabftineant.in oppofitumGa-Ïenus tertio de aïimentis(cap.?8.)me* dium alimentum uoco, quod neque aqueum gignit fuccum, neque admo-dumcraflum,itaquep€r tenue alimcn-tuin

-ocr page 497-

Pro DifficuUdte Spimnàt, j ji turn intelligitur aqueum arqueferofum. Galenus quoque in libro de cibis boni amp;nbsp;malt fucci ( cap. y. in principio ) dicit quod ex cibis fubtilis alimenti corpora extenuantnr. Sed ipfê^iam extenuatus cftjideopenculum eft neceleriter con* tabefcat. In hedica etiam folemus darelimaces Sdteftitudines, ÖC ita con-f^ntiunt ferme omnes medici. Sedi/ fta funt crafsi alimenti, ergo cibteraisi alimenti funt meliores, item,Galenus ieptimo artis curandi ( capite fexto)in extenuatione uentriculi dabat carnem fuillam, fed illa eft craisi alimenti, igitur alimenta crafla (untmeliora. Præterea weluoluimus adhibere multum cibi uel parum, fi multum, augebitur matena deftillationis, fi ueró parum aftumatci-“i Si^ fit tenuis debilitabuntur uires 5lt; *^ontabefcet. Igitur conclude quod o» potter ut alimenta fint crafsi fucci poti-Jtsquarn tenuis,mcdiocria tarnen omni POs funt praeftantiora.

Incipicndo igitur, rclidis argumen-tisalijs quibus facile eft refpödere, dico

B b 4 quod

-ocr page 498-

j9t liïeronS^rddttiCo'tfjliunt quod potus primo debet elle po tins ex uino albo, quam rubro nel nigro,qu’a uinum album facilius facit penetrared' bos,SCmelius coneoquitur,amp; eftfalu' berrimum tam inprolpera quam aduer' faualetudine,uta Diofcoride habetur, in initio quinti libri. Et per uinö album intelligo uinum flauum, aut pallidum, ßC non album fimplicitcr, quia tak eft nimis aufterum Slt; cruclum,8lt; frigidum, amp;!^accrbum,amp; omnino mhoccafu muti Ie:dcbetaurcm eligi uinum modiceatu fierum SC modicè dulcc, Sc odoratum. Aquaaute crudanullomodo utdis cfl, fed G modo utendum eft aqua, deftiilan da eft femel aut bis per uitreum uas, Ói hoeeft fingulare quod adufumpuncf. Igiturut aqua cruda pefsima per fe eft' amp;etiam uino permixta,ita deftiHata hui num diluaturpr^ftantiusfiet quam fyn cerum. Sed aliquisponet diecrequod uinum düutü magis pctat caput ex Phi« lofophi problem ma te, propter quid ho mines magis inebriantur uino diluto quam fynecroc'Refpendeo quod dióü thud non eft uerum, nifi de uinis ualde po:

-ocr page 499-

ProTiifßcultdte^pirdfidit j,, potenti’ûus,quæ funt adeà era da ut non pofsintpeterecaput, quodetiam doce-pat Galen, inlibris de nmpl.med.dum ^Suints ’oquirur,tn noßns autem regio tribus fecuseft, nee Anftotelis expert-•^fnrûuerum elt DeZetho aStcum fit tfscorrupta nullo modo unlis eft.Q^ fi P«itriculus ferret commode potum a-^^'æ fortan noneflètinutilis, aqua autrui talis efiê dcbcrer,6gt;' eftfingulare.

Recipe aquæ fontis ïb .x. cinamomi ®*Mt mtnutim incifig q. zinziberis non cariofi' ^- i. ßcchari fh. i.cardamomi Svi.croci sq.maneatfimul per diem,ins ^f^bulliantadconfumptionemmedieta Ps 5.' pofimodum deftilIctur,6Cpoftqu3 rfeftülata fuerit difloluâtur in ea facchari eiedii Scfubtilislb. s. hiepotus efi ual-defuauisfi quisrede eumfciatperfice-ï^'bïcicriptio potus alterius non minus bona.

Recipe zinziberis elefli ^.s.minutim incidatur, éV infundatur in aquæfe. xx. permittendoperuiginti quatuor horas fupcr cincribus calidis obturato uafe ui-treo diligentifsimèjdeinde addanturin

B b f ca

-ocr page 500-

5 gt;4 üKron.Cdrdiini Concilium

ca manipulas florum ronTman'nf,mcIIiy crudi pun 'amp; eledi Jb. i. deftillctur per reditum tribus diebus,feuperduoua* fa mutuo canaliculis feu roftrisfibi inui cem comunda, feu per uafa diretla.ul« timo deftil'etur ümpliciter per Bahe* um Mariae, 5^ habebitur potus (uauif fïmus,quo fi uellet perfcueranter uti fer* iiando bonum regirnen, effe pollet ut uelhocfolo malo liberarenturdimidia parte morbi uel etiam pluseftenim ex* pertum anobis. Secundum ut dixihic potus non conuenitin hoe caiu propter caliditaté intemperici,amp;^ ma teriae tenui/ tatem,ièd quo prxlentcs utimureftinft.» «q.aq.glicirizx^ q. cinamomi 5.1.Eli e* tiameonfilium Cafanati addere modicum radicis iridis,amp; nobis no dißHcet. Superiores potus cum dercripfidemus abientes placuit relinquere.

De cibis autem,carnes primo fylue* fires generaliter meliores funt domefti* cis ÔC,quadrupeds minus quam auium. . Aues autem aquaticae inutilesfunt,ex rcliquis perdices omnium ciborum funt præftantifsimg. Manifeftum eft autem

-ocr page 501-

froDtfficu'tdte SpirdnJi. • j^j I tluoddcbcnt€fleaflâtç,utdiAScn:.Poft has flint turdi,co turnices feu qualcç, fi« «dulæ, pafleres luuenculi, merulæ,co« Ïunibiagreftes,rurtures,alia^ id genus, Pulli quoc^ gallinacci.Ex quadrupedib» autem caro apri omniS optima ell.hâc fequit caro hædi,deinde caftrati, ultimo u tulbeffe tarnen poteftquod caro uitu hna,in regione humida fitmeliorquant caro cafirati,ficutin regionibus calidis 8lt;^ficcis(emper caro canrati melior eft. Caro autem iuuenci omnino mala eft,ß« cutamp;lutlla domeftica.

Expanibus,nam bic eft prarcipuus in^ tor alimenta, optimus qui fit ex dua« bus partibus seç, id eft, fpeltæ amp;unâ a *rumenti,proximus ab hoc eft triticeus, purus, bene pinfitus, leuis, rcliqui pa* ' **58 funt inutiles. Sed amp;nbsp;panis ipfe tri-Jiceus debet efte bene coaus, amp;nbsp;fi cum lixiuio prarparatus fucrit erit melior, öf optimus panis eft poft fex horas à codioneUfquead uigintiquatuor,ego tarnen ufque ad quadragin ta laudo i-pfitm. Similiter caro inæftate debet co-medipoft fex horas ufegad uigintiqua-tuor,

-ocr page 502-

I öS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kknu.CdrUni ^onjitiutn

tuonin hyeme autem a uiginti quatuor ufque ad fexagmta, aliqui tarnen uo* luntquûd æflateftatim, hyeme poft ui* gintiquatuor boras caro comedatur.

Depifcibus,man'nt,ÓL récentes, S^ fri-abilesj 8Cqui in pura aqua deguntboni funt qui nero funtaquarutn dulciS,ati( exfindi ante fex boras, uel i enti,ucl ma* qua man's putida,graues amp;inutiles.Lau danturergo auratg arbores, Gobtj,dain naturMugiIesgt;Tunni,malaco«derma» ta omnia,ut pc»lybi,fæpæ,lûligines, que cunc^ autem funtde cancrorum genere in moderata quantitate budâtur, etiat^ fi ex aquis dulcibus,ut Garnmari,câcri, Iocuftaf,fquillac,5lt; generaliter quæeun* que pedes duros babent,nam polypi ^ Lobgines pedes quidem habent (ednó duros,caufa quarc taba Ia udentur,eft.ga habent humidum dcnfumjSC folidum ftf quod maximerefiftittabefadioni, Si ideo ex Gammaris,id eft cancris cauda* tis feupotius aftacis uel etiarn cxcacris ipfisfaciemusauxiliumfingulareexper tum,dilatans pedus SCimpinguans,

Recipe cancios crudos Ru Gamma« ros

-ocr page 503-

troDifpcuhdtc S^'irinii. ^^r tos inuentes,amp; robuftos et magnos numéro uiginci,et acdpiatur caro cheSaiu ^caudatum, fihabent caudas,fednort eaudati meliorcs fuut, ideftj canenja« teneur dccieshxiuio. Sé defies a.^ua ta^ Pgt;da, inde habeantur ^. xxx. aquæhordei puræ 2lt; bon» amp;nbsp;(ècundum ai tem fa ^SæjôCjmponanturchelæaidæjdk'eau* ^^ió^ coquantur,donee rcducannirad 1 * 3f in une addantur faech a n a ibi 3. x. dgt;Boluatiir in cOj inde coictur amp;nbsp;bibat induabus uitibus,deinde iuperdoi miat Jsltetn per duas boras, iftud ubi poisit •uperdormire in quindecim diebus re« «aurat corpus, amp;nbsp;iuiiat ad pedus dila-tandunijöt retardât accefsioncs ^afthma ^'’'’Ócminores illas facit ac breuiores, 0^ ^fl «pertum à nobis.

, Oiiintuindecimum ad impinguan-®ötn eft pofitum in decimoödaüolibro “^Hibtilitatede Gallina impinguanda *^po Lacertæ amp;nbsp;caetera. Et oportet uari-3re talia auxilia, quiaaliquando unuui perficitjamp;aliudnon in codé morboamp;ea “^cauü.Textus eft principis decimatec ^I cutrunt proprietates in homines Öd

mc

-ocr page 504-

}58 Kkiron.CärdtiniCotfßliufa médicamenta quas fenbere omnino W j pofsibile eft. Item quia permutatio au* xiltotu multû iuuatjextus eft cïufdcmi' bidé rurfus diccntis, médicamenta pro* pter confuetudiné definunt iuuare,id«d tranfmuta illa,ctiam quod iuuent.AIiud eft fingulareô^ prçcipuûôC maximunii amp;nbsp;eft caro teftudinis quç prêter id q*^^** berat hedicos impinguat, curatphtyfim curat etiâelephantiaum,amp;eft ùna RegH la in primo de morbo Indico quôd otnlt; nia medicaméta SC cibi à quibus cura tut elephantiafis curant etiam morbum In* dicum, amp;nbsp;quaccunquecurant morbum Indien iuuantelephantiafîm,non tant en neccflario libérant earn,quia elephantià fis fè habet ad morbum Indicum, fic^ ueficaelapis ad Renalê,quæcuncp cnim franguntlapidcm ueficæ franguntamp;^la* pidem in renibusgenitum, non tarnen quaccuntç frangunt lapidem in renibus , genitum,franguntlapidcm inuefica/ed Î plcrunw iuuant. Concludo ergo quod caroteftudinis curât Indicum morbum perlé,fed non qualifcuncp teftudinis«

-ocr page 505-

Pro nifßeuUäte Sfirdnü. i9f V«mm Aphrican« tantum, ego tarnen liocnon expertus fum quantum ad par« temipfius morbi clephatici, fed bene ex P«tus fum alias in phtyfi Stlicc^ica,amp;in *pipinguatione,quia tarnen in libro de ’ubtilitatedemÖftraui quodcaro Aphri cans teüudinis, multum prodeft ele^ phantiafi. eft enim media inter carnem f^penris, amp;nbsp;carnes animalis, ideo pin-gut humidum illius eft ualde ficcum, amp;idco poteft curare elephantiafim, ft* cutcaro Tyri,amp; non eft periculofa, ut HbjÖd ideoubt eftetaliquafulpicio hic tlefcabielndica»eflet omnino necefla-•^bjquia haberet omnes intentiones ^fcum, ubi uero omnino fecurus eflet lt;Je Illo morbo, adhuc utileexiftimarem tluod haberetur, quia eft efficacifsima *ucura hedicae a phthyfis in cafuigf-^ in quo poftet haberi oportcrct eli-£efeterreftrem,non marinam, 0^ ualde magnam,quanto enim maior tanto me Hor, oporteret igitur illa habita come-derede carne illius per feptem dies perpétues nee quiequam aliud, ucletiam neuem,amp;:fi non tarn magna haberi pof-

-ocr page 506-

400 llieronXdrddniConlilittm

fet haberet plures.Oporteret autcm dh xare, Qi. comedere carnes cum pane, 5C bibereius eariim Si in hoc eft feerctuin fingulare in modo adminiftrandi üU quæ curant perfecte aliquê morbuin,ói melius quidem effet utihoc auxiho in aeftatc,uel in æftuarfo ualdccalido.Mo* dus autem adminiftrationis huiiisuela* liarS eft triplex, ubi ergo iHç haben non pofsintjumendx funt terreftres amp;nbsp;maxi mc,quarum iifus,utdixi, triplex cft;pri-musinciboa^potUiamp;eft tabs. Accipe teftudi nem maximam fiC illam incoque in aqua,donee diftoluatur,deinde abie-tftiscorticibus accipiantur caro Sóofla, amp;uifceraomnia mundata,5lt; coquâtut cum eifdem quæ dieft a funt m præpara» , tione iurulenta,nifi quod acetum fit ual ' depaucum, SCcomedat carnes SiJ bibat ius SC nihil aliud peruiginti dies. Secun dus modus adminiftrationis eft ut acci» piantur carnes cum ofsibus, SC ponâtur 1 in uaie uitreo,8C diftilletur per balneum maneaddendo fummitates rubinelalft cuius plantæ fpinofp, tertius modus eft ùt reducatur in forma fyrupi hoc modo.

Recipe

-ocr page 507-

Recipe carnes Tefludinum extradas •llicóex tdlüdiftibus antequam diHbh 'i^ntur, ideft ahlatiscorticibus tantum ^incoquantur doncciusHatpinginfsi-^Um, amp;nbsp;fiat exprefsio carnium in info •Ufcualida, 6Cdehociure capiatur fibra 11113, feminum melons æ cucurbit^ mun ’Jatorum an 5. iijuuæ paflaenïgræ ablu læ bis cum uino inde in umbra ficcatac 3tcpexprcnæ in torculari| .ij.pincarum I mundatarum, fifticorum auelanarum, j ®iiiigdalarum dukium an. ^.i.s. mcdul-*?nucis indicé ^.q.omnes idæ medulla Kilicèt pinex, fiC femina melonum, Óé fucurbitp,^^ amigdalac,6C auclanæ SCfi» ’‘icicontunduntur optime,addendoius , j’liidtelludinum,amp;f fiant ficutlac amp;nbsp;colt; «tut per linteum, exprimendo benc,8£ ffieda fecc,addatur uinum paflülarum ®'^ar3,8C nuxindica,fubtiliisimè dera-*®?uelcontufa,indetantundem faccha« ^' albijamp;fcoquantur lento igne,donee ac ffperitperfedamcodionem, indecole 1 *^}.^ ^^danturzinziberis recentis fub« ) tilifsimè puluerati 3. s amp;nbsp;de hoe capiat 3’in Pfo Uice,cum|, q.iuris calumbt in Cc ma*

-ocr page 508-

4^‘ Ùieton. Cdidini Camp;nfilium, mane,amp; fuperdormiat plus quanip®^ teft,amp; coUnuec p duodedm dies ßltö’’' Modusalius eft ut carnes coquant Ini’* de agnino,indediligetercxpreflf, Carnes tcftudinum.accipiat flluoI^cÄ cum tantundem faccari coquantur au fjerfedam ferme codionem, inde pf^ ingula libra addanturg. x.medulknu* cisindicac in fine codionis, ÖLpoitco* dionem 3. i. zinziberis.SC fumâturj.nj* cum modico uini albi, SC fuperdormiat, amp;nbsp;eft fingulare.ln iftis duobus fingulari Jbus nihil eft mali,nullum eft periculum, nifi quod cclcrnmé corrumpuntur i® fyrupi,8C idcó oportet facere amp;nbsp;afTume-reftatim, 6C feruare in pyxide uitrea o* -ptimè conclufa, amp;nbsp;pyxidem feruare in

Aliudfingularc ad impinguandS, SC . eft expertum à nobis fçpius.Recipeian guinis porei iuuenis Qc adulti,nupcrde* colatiib.ij. foliorum tufsilaginis Uirtdi-um m.i.deftiHentur in uafe uitréo ad bal neum Mariæ,9Ceft fingulare ualde,quii fola aqua hæc accepta ex3 q.cummo'' dicô

-ocr page 509-

Pro Difficulté spirindL 4ÓJ ^ico facchari per quindecfm dies impiri S^iat ualde amp;nbsp;reit a mat ömnes hedti-®os etiam monturos. Sed monturl Poftmodum redeunt ad confütnptio-®fgt;ö ftatim amp;nbsp;eft grata guft«i,uerum« ^amcnóifipfa fadllïmc corrumpitur.Ideó ^fbetferuari utfupra.

Afiud fingulare ad idem licet don quot;t fecretüm,elr diafatyrium,ad omnes quot;Ct^iicos amp;nbsp;confumptos, poftmodurrt 'Ucceditfingulare Ä^ iccretum quonori «ftmaius, ßCiftud libérât etiam phtyfi-^os,amp;; libérât ab elephantiafi S^ morbó ^ndicOjimpin^at, ÔC fanat praeter fpern *’’tiltos etiam^eploratos, fed tarnen *10« debernuButi in hoccafu turn pro# ptetfubiedi nobilitatem turn proptet ^otrorem, amp;dehoc crat textus Gale-‘''.decimo de fimplicibus medicament ^'^•(capite primo. ) Tertio prop ter me-^^m quia nifi medicus fit ualde exper-fusimminet periculum aliquod, nemo tarnen ufep nunc mortuus eft. Accipe i* gituruiperam illam’rubram,breuem 6C totundam Slt; craflam, quam Itali uul-

B b z ga tf

-ocr page 510-

404 Hieran, CärdiniConßlium gan nomine appellant Müort,deinde ab Icindecaput caudam inde excoria ip' famôd colligepinguedinem in uafeut* treo, indeetiam aperies ipfamamp;fextra* hesinteftina, deinde diffcca ipfam/icut folcntauguiHç amp;nbsp;incoque in aqua cum laflarefeu belzoiôClàlejSCpoft dimidi* urn codionis adde etiam folia petrofilij SCin hociure madefcat panisSCcome* dat,a: deinde bibat ius,St comedat mo« dicum carnis pulli decodi in codem iu* re.SC interim ex ilia pinguedineinunga* tur fpina dorß,amp; mnduræSdoca pu nu um,ôtf manea tin loco calido, à^perfeue ret ufq; ad feptimum di^r 13 potelÏjamp;to ta materia ilia expellittjper tubercula extra,St^intus Iiberaturw omnibusul-ceribuspcdorisamp;pulmoniSjamp;ab om ni materia improba,debct etiaminungi pcdus amp;nbsp;quando inunguntur loca arté riarum,manuum,pedum,debentfricaii ut pinguedo penetret, amp;nbsp;interim nihil moucre medicamentis. Dico tarnen ^d in hoe cafu nolem uti carnibus,fcdbene habere pinguedinem paratam,quiacft / multi uius ö^ finefoeditate,ói abfqi peri culd

-ocr page 511-

pro riifficulutc SpinndL 40^ fulo lndetranfciindiimefi: ad ordinem, ’nquorehdarfuntcochleç amp;nbsp;eftfingu-J3rc,quia confevât uentricuIo,fecQdum Scribonium SC expenmentum,SC iecorl ^feundum Galenum ôCpnncipem,quâ« Uis Gal enus dicat quod fine difficilis co-lt;^ionis in tertio de alimentis(cap.).)SC 4uoddcbentcoqui ter,mihiautem pla^ fcretutfolum bis,fed in prima codionc adderentur ilia quæ faciunt ad codio* uem,ideft,cinis nnapis, nux, uinum,in* siebene codæ abluantur, ÔCiterumeo-nuantur in iure pulli fatfla præparatio-uc, de qua lupra per odo illas res,inde ®iunt ualde bohç ÔC grati ufus, Vera ta® bo condiendi eft, ut coquantur donee à corticefeparentur ÔCeligantur quæ ter« fÇluntexpcrtes,includanturautcmintc §fæ detradis corticibus panno linco ^faHomultiplici,et fepeliantur fub fimo ^quino feruente per duas horas inde de traâçlauentlixiuio calido poftcoquan turcumiure pulli 2C aromatibus ÔC erût wirabiles. Itempofluntadminiftrari ut fiataqua,quanull3 eft melior pro dilata* dopedorefiC impinguatetiam.

C c } Recip e

-ocr page 512-

^oö uuron.C^rJttniConftliunt

Rccipelimariarumcrudarû à corticP bus mundatarum,8Ca fece nigra,folS fer uata pinguedinc,amp;mteftinis Ägdu fuo fc.^ leminum mdonum mundatorü Ói

• contuforumib.i.radicumduldumrecen tium ih,i.radicöaltheae^.iit|.inddaturra dices Öi^ limaces minutim,amp;f deftiHetur in ua(è uitreo,pcrbalneum mariç.Quan titas cius cftf. iq cum modico facchari inmaneamp;bibaturcalidum.

Suntetiamrangex hocgencreinhoc ufu apuditalos.quas pon pofsim impro bare communi iua ratione quodrefiftat calori ficco qui maxime incofumptis,amp; co magis propter difficultatcm fpirandi dominaturueruminjtanta copia reruni ufilium, amp;f expertarum guftuiç iucun* darum n eie io quis locus ranis rdinqua-tur,nifi foriän apud diuiios orbe Britan* pos- Sedomiisisiodscum fena tracta-mus dealqs edulijs dicendum erit.

Relida erâtex maritimis fola oftrad^Q dermata id eftquf duro cortice funted* tedla,in quo genere ilintcóchilia,oftrca, bucin^jpurpurede hisigitureftdifficul ias an pofsint eflèloco medicamenti,fi* • ■ ‘ lt;nbsp;' ■ ’ CÜt

-ocr page 513-

Pro Difßcultdte Spir^adi, ^t^j^ ^ütdidum eft de canensjams 5lt;cfteris ®*niih’terutrSj)ban pofsit alimentö. Et ^^hoedicoquodoftrea funtmala,amp; de J^riora conchiha, fed care purpurarSamp; Y^inarS eft utilis, tefte Gale. Tertio de ’Wtis.fça.îî.Jamp;nô effet incôueniens, ^ cliqua ex his effent etiâ ualde falubria '’teancrijfed ga nos agirnus de exptisd* ^fo c5 taliö uius fiti ncÓpertus nobis p-^Wmittaf. Similiter cartilagine, ut torpe ^0jpaftinaca,Raia,Squatina, amp;nbsp;gcunt^ pilccsipinofi funt,nÓ admodS^bantur ’'flt;î tn tales funt,ut uelut thunni flC pho ff^eguftari no debeatJnhisgeneraiitet tres régulât funt obferuâdæ, prima qgt; encibicraisi alimentifint meliores,ut ai lt;^um cft,cibis tenuib.ubi gs moderate il ' losaffuinatjonge tarnen deteriuspee» taturin cibiscrafti alimenti quamtenui-^us,ubi quis immoderate his ut3tur,2lt; in magna copiaffecunda régula ^d omnia animalia fenio confeda damnanda luntjOec illis ullo modo utendu cft,de iu uenculis autem amp;nbsp;adultisita diftingu» endum,pifces generaliter mollis carnis mehores funt adulti quam iuuenculi.

Cc pifces

-ocr page 514-

^0 ^ • nbsp;nbsp;nbsp;Hifro«, Cirddni Conßlfum,

pifces nero dure carnis, Si omnes aircj meliorcsfunt iuuenculae quam adukç. De animalibus autem quadrupcdibus na diftingucrc oportet, Ç^æcunepuab de humida funt ut fues.SC ar(etcs,meliogt; ra funt adulta quam iuuencula:fcdcarne ficca predita,ut omniafylueftnaj^intcr domeftica,ex boum SC caprarum gene-rc meliora funt iuuencula quam ad ui ta. Confimins ratio ad unguemeß de ma« fculisamp;fcmellis. Naminquibuicunep probantur iuuencula,fn hts probantur etiam femelIaetStin quibus probantur adultain bis mafculi meliores funtfee^ minis.Tcrtia régula eft quod omniafab (àuitandafunt,metunehumor difflucs corrumpatur Si deteriorem gienatd/f-pofitionem amp;nbsp;iftud diligenter eft obfer« uanduml

Defrudibus autem prima régula eft, omnes h o ra rij frudus, id eft, qui ad ho' ram corrumpuntur, praut funt 0^ nullP us ufus,caufam nolorcdderc quia eftia« tis manifeftajfiC etiam neconfiliS in Ion-gum nimis protrahatur, turn maxime quia habeo pr^ftitutum tem pus, fep rem ' dierum

-ocr page 515-

Pro nifficuUdtè Spinnt. 401^ hierum propter difeeHum, cû ueWt nos omnino in Scottam ire ad inuffendum i-’fiimflC nec^ hoe to turn tempus nobis 'berum fuèrit ab alijs negotqs QC. confia •jsfaciendis.Etideo procedendo inor* lt;Jine dico quod inter iftos frudus Horatios duo genera funt pefsima,fcilicetpo Wa, quia, ut dtcebat Auerroës quinto collcdancoru(cap. proprio)babent pro pnetatem exurendi arterias pulmonis, 6^ ideo etiam phtifym prouocandi.Se-fundum genus eft cryfomillorum propter fuperfluum humidum amp;nbsp;pcisimö quod générant amp;difficultatem ipirandi «febres, poteR etiam additertium ge* uusfcilicct eor3quae afiringunt, in quo gencre funt cotonea,ó(S pyra,Sé neipi# laAforba. Tertia régula eft quod quidam funt adeo boni ut cum præparatio* ueliceat eis uti,uekit ficus,8C uur,quango enim modicè ficcati fuerint iftifru» tï^uscruntualdebonij adeoutuute pap fæ pofsint connumerari inter optimos nonfolum cibos,fcd etiam inter medica menta prarftantifsima, amp;nbsp;inter has debent digi,iuxta Galeni fentendam 8Ccx

Cc 5 petimen

-ocr page 516-

lt;(• Uieron.CäfdiintCoHplium penmentum, iHç quae funt tcniußim/ corticis ÔC bene pingues Ôlt;nne grants Si récentes, Si qua aqua non madue' rint,8lt; pro cibo mcliores funt nigrx ab hts,fed pro condimentts albæ funt me/ bores mgrfSjÔ^comedere de hts ante et bum longo ufu multum confert. Quar* ta regxda eft,quod ex frudtbus qui non funt horarq nuces manifeftè funt ma« lac. Textus eft principis ( capite pro« prio ) in fecundo Canonis dicentis, quod notent pedori,oliuac etiarn aftrin gunt pcdus,amp; experimentum docet, Dadili quoque nocentcapiti,utQmnes teßantur,ß ramen preparéturimpingn antcorpus. Amigdalac ettam exOccant, fecundum GaIenum,AueIanp etiam no cent capiti SC funt difficiHs codionis, granata etiam aftringunt nêt^ iüa qux funt ex gencre citriorum pro cibis lau danda funt,quia difficil/s funt concodi onis amp;nbsp;pcdus Ifdunt.ReIinquuntur^ turinco iudicio tantum pineac Sipitt» ces Ö^ nux Indica Hue coccus, in bis ma ximè in pincis oportet uitare neomni norancidaflnqfiicinimrf enimhifrudus nbsp;nbsp;;

inter

-ocr page 517-

Pro rtifßcultdtc Spirdnii, 4(1 inter omnes alios ranceftunt, fedpro« dunt uinum colore, nifi cnimcandidtf-fimæ fint edi non debent,ob id eliguna tur iure merit oquæ in fuis» nucibus fer-uantur, nam nullibi melius, debent e« tiam in aqua infundi per tres boras, inde ficcari diligenter Öd comedi, 'piftacea longe minus huic uitio obnixia funt 6dmulto etiam minus Indicæ nuces,i« deo fufficiat uirldes, Öd noncorruptas degifle. Piftacea cum optima fint corticemhabentintimum Öd maxime ui ridem öc fermé rota fubftantia uiridia f^^^ guftus etiam in omnibus bis dc» darat quae probanda fint quæ req eien« da.

Inter condimentaiunt oleum, buty« tum,mel, faccbarum,fapa feu uinum u* •■fum, defruttum,acctum. Sal erat öd ®Igt;m gatum, fed nunc in ufunoneft, norum omnium ufus moderatus præ/ ßantifsimus eft, fed inter reliqua om-^*3 fapa multum in hoc cafu confert, *3cilc tarnencorrumpitur. Commune 'ft illis, ut fint perquam exigut nutri* ‘’’^tijtninimecR corruptioniobnoxq.Ex fcrculis

-ocr page 518-

^ji Uierox.Cdrcliini Conplium ferciilis duo tantumprobantur, quorum praeparanonem ego fubfeubam, nam rel/qua Icgumina baud ufui funt.

Aliud igitur fingularc eft. Accipe horde um,amp; imponcinaquam prias decorti« catiî,%permitte perfex horasueletiam plus inaqua, inde contundediuthisdo* nec per Vnteum extrahatur farina,qua extrada,accipeius pulli, Si ineoinfun-defarinarndidâ.Ô^ coque diutius mif/ cendo lento igne, amp;nbsp;ultimo addaturfa/ pa Si faccharum, Ô^ modicum cinamo/ mi,autzinzibcris prout uidebitur, Sii* ftecibus eH utilis Si gratus generans bo num fuccum,facilis concodionis Si î*^* pinguat,amp; dilatât pcdus,amp; cum illo fa* naut alias Dom.Frat|cifcum Gadiumla borantem fcabie prolixa Ôd melancho-licis humoribus cum extçnuationc maxima. Poflunt etiam probariciceresru« bei,ièd magis ius illorum quam ipfî cice rcsipoteft probari panicum,fcd non ual deleft enimficcum, poteft Si proba* ri ius pulli cum pane,ue]paniscodus, fed nihil falubre ut ptifana.

Ex radictbus nulla omnino radix pro cibo

-ocr page 519-

rroXyifßeu^tdfe S^Àrd»J{. nii efbo eft bona, procondimentfsfamen porrum eft utile,utdiximus. Sun tetiam tubera quaealiquando poflunt €di,non Muia fiat bona, fed quia non adeo mala. Rapæ autemfunt inutiles Reliqua tur-ba pefsim a, non eft quod dicam de Fung’s,quis cnim ignorâteos^ Exoleribus nullum eftbonum ratione dbi,dant c-nimalimentum tenue Slt;fterofum,rati. onemedicamenti non funt adeo ualida, Wtpofsint difeutere morbum ratione ta 'nen praeparàtionis diximus multa con-nenire,inter quæ petrofilium 6f ponitm ^ talia quæ funt eiufdem generis, nihil* ominus cichorium propter iecur Óf uen 'nculum,la(ftucarn propter fomnum óf boraginem propter cor nonaudeoim-Pgt;^obare. Et fi quis dicat quod multæ funt herba: quæ profunt ca piti óf pulmo nijUtpote faluia, betonica, hyfopus,dito quöd iuuamentum eft exiguum in boccafu.

Relinqüitur dicendurh deoois, óf la* lt;^c,8f dico, quod oualicetleuiant pc* lt;ïlus,nullo modo funt utilia,qiiia nimis nutriunt óf tenue dant alimencum, non con«

-ocr page 520-

414 nbsp;nbsp;nbsp;Üleren.CirJdni Cotißlwt^

conucniuntin hoc caßiloquendo i^^^ tdhs.Sed alba fimt ctiam détériora, imo rationecibi nullus eft ufus, omnium ta* men minus mala funt tremula, fed dels die alia ratio eft, quia lac pro partiuni diuerfitate, diuerfts modis etiam nutrit, fid nutrimentum illius eftfolidum 6dfta biie,0(f idea uidendum eft de tempore modo amp;nbsp;qualitatc amp;nbsp;occafione, primo i^itur dico quod lac non eft dandumne fi repurgato corpore diligenter,fecund doquodnonfitfufpicio aliqua alterius moroi quam difficultatis fpirandi amp;nbsp;ta* bis aut extenuationis, aliter in morbis putridis poftet facere magnum detri* mentum, iuxta illud Hippocratisch A/ phorifmorum ei. ) lacdarc caput dolen tibusSC hicquibus ilia murmurant: ter ho oportet ut eligatur afininum pró difficulta te fpirandi, SCuaccinum pro im f)inguarione, amp;nbsp;quamuis camclinum audeturpro elephantiaft, tarnen opor« teret ire in Aphricam. nbsp;nbsp;Ideo confide-

randum cftdetempore, amp;modo,amp;dico quod dandum efthora matutinalo co cibi,amp; à balneo,ut dicemus. Opor* tet

-ocr page 521-

Pro Difficult die Sptrdnih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 j

eti'am dare cum pane folum 8d nut lo^Iio cibo hcqppotu, ufus cnim hums ’^qin folus poteft reftaurare homines ^ ^eftituere bonam habitudinem, turn lt;luia Galenus decimo Artis curandi, (c3piteultimo)nlillum inuenit aliud au xilium pro hedicis 0fconfumptts fanan ^gt;s,atcp reficiendis’ Siffimiliter feptimo anis curandi 8^ Auerroës ieptimo colle lt;^aneorum(capitefexto)in cura hectteg ucntriculi,tüm quia uidetur homo reno Uari Qcredüci ad infantiam ex quibus elt; Dim generamus exeifdem etiamnutri-*nur,tüm etiam quiaGalenus quinto de tuenda fanitate ( cap. 7.) docec,quôd lac ^optimum alimentum,8^ quod homi 0« perducuntad ultimam fenedutern perilludJdeo concludo fecundummen temGalcni quinto Artis curandifca.u.J non folum cflè utilcm ufum ladis fod e» nam ncceflarïum,amp; quód non poterie plcne reftaurari, dato etiam quodfana-ietur,nifi perufum ladis,denocigitur loquar,übi tria alia quae (uperfunt tan-tummodo edocuero, icilicet de animi dFedibus,de habitaculo fingulari ÓCde

balnco

-ocr page 522-

41* Weron. Cirdini CcnfiliHm

balneo. Qiiatum ad animi affedus ma* nifertum cft quod uitandi funt omnes affedus magnijUtira 8C ti'mor amp;nbsp;odium, laehtia etiarn magna nocet,diflolucndo calorcm naturalem. Gaudium au té me? diocremultuiuuat,fedtriftitia aliquant do lexiis iuuat,confirmado ealorem na* turakm. Reliqui afkdus omnes inutiles.

Quo ucrô ad habftaculum, poßetfic* ri c'ubiculum,quod eflet ualde utile eli-gnislarignis conclufum undiqj in quo perpetuo habitaret,amp; hoc quiaaerille huic morbo maxime aduerfatur. Opor-terct a litem cligere ligna larigna rubra Si ualde pinguia,0L ut cubiculum hô hi-feeret. Eadem ratio obkruanda effet in poculis cQ ligno iando, fed de hoc fuo loco dicam.

Debalneodicoquod eftfinguiarcamp; kcrctS.quod in aliquibus iuuat tantum ut perfxpe libérer,amp; eßquandomor« bus tab's fadus efl, ut iam pulmo prop« ter longas defluxioncs ficcatus fuerit, quod credo efle in hoc cafu : Nam caufa extenuationis eft magna ex parte com tm-

-ocr page 523-

Pro Diff'icultdte Spinndi, 417 ffaeîîa ex mala cordis refrigeracione,quç fit ob malam refpirationem, ideo cura fxtenuationis maxime pendet ex cura ^'fficultatisfpirandi,qua:fitcx ficcitate pulmonis St materia intus in formam gi pficoda in fubdantia pulmonis amp;for-Panhaerenteinmeatibusut didueft. Et i'^fo balneum curatextenuationem tri-plici modo, impinguando, humedado pulmonem, amp;nbsp;diliolucndo gypfumil« Judcoadum in pulmone. Et licetprin* tepsdehoc diuerfa fenferit decimater« tgt;j,attamenhoc diluiin contradtdioni' fills. Optimum igiiur uti hoc auxilio Wdeftfomptum ab Hippocrate ter* tio de morbis,nam humedat totum cor pus ^ impinguat 0(^réfrigérât, adeout non afcendant facile uapores ad cereb# tiim,ó(: ego uidi experiri ipfum quia fuit ofiferuatio alterius medici.Idco dico c^d óportet purgato corpore ita facere: capi anturomnia interioraunius caftrati mû-data, Shorestufsilaginis,amp; maluæ ÔC matris uioIarum,St incoquâtur libris du centis aquç,inde colet,amp;in uafe magno patiens extendatur,ita ut collû folum Si

D d caput

-ocr page 524-

4T» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liier on.c tir dint Cönßlium

capufproinineStjamp;pcrmsneatibicif'W dcledatione ÔC uoluprate perquartam partem horx SC aliquando uflt;^ ad dînai* dîumjîndeinferatiirîn locum longe te pidiorc,SCibilenjterfricato corpore in^ ungaturoleoamîgdalîijo du!ci, inde^-pinceur lacafininû îneipiedo prima ui* ceab^J.sandeaha uice exhibeantur J* ij.amp;: poft quiefeat per quatuor.uel quirtquot; que boras ad rummS.in tanto enimeorquot; pore concoquitur lac etiâ in debiliuêtri culojephmo arris curandi(ca.(î.pag.7.i* bi.modicû uerô)licebit etfarn anteladis exhibitions corpus aqua frigida perfun dere.multû cnim confer« ad tirmitaté, in de fingulis uicibus ^. s. ladis augendo, tandê perueniread quatuor utiquintÿ unriasjôi:obferuare an lac corrCpatur, 9 ex duobus fignis maxime docct Galen, loco addudo,fcilicetex pulfu,fi emete' fcitfecundum omnem dimenfionê, fig/ num eft quod concoquitur,fit enirn crie rior,crcbnor, lôgior, laccior, ^jfundior: fi ant fit inæqualis St? quafi attritus, fient in oris ucntriculi affedibus,fignum eft quod coifumpitwr.Similiter excremen*

-ocr page 525-

Tro Tiifficultiti'splrdnJf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t t

ta,n (int nifto Iiqmdiora GgniHcaf quad acceï'sitinüentrtculojfin autem fintiii-fto ficdora figiüricatU quod cxuritur.^d ïnfumofam euaporationem tranßt StJ cogitur. Tune tlcro adijciendum meb Jismodiciïm,3^ tentareß fuGmer. Po* Ifftaddï tercium ßgnum ab crudluano* ne,fed curri non fit perpetuum omißum ^ftaGakno. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• '

Qiiód fi mala afiqua tempen'es iâ treu Ificulum occupauent eaderni^ infeceriE ferebrumjÄ^ matei ia illa genG etur Äf a« Rundet,uclut in quibufdam difpofirio-*’'biis quæabhumidaÂ' frigidainrem* pene procedunt, uclut etiam inirtdica ^‘^3bie,tuncoportcbitremouere illam fe Rundum roliraauxilia,utendodcbitafea ^nitate üidus, amp;nbsp;iuxta fioeftatuemus ,n^'Pfiotiem.

i^^^peeoiticisIrgni indidfb nq.um! al ®',odoriferittgt;.Ix. cinamomi §, rj gario-Pl’JorStenuiö ^ q.colocynthidçmûda/ ^frgranis fuisdi cortice ^.nj.radien fphö ^'*n?«r).infundanturomnia fimulperu( g’ntiquatuor horas,inde coquanturin 1 ^^^e lapideo ad cofumpti onë tettie par-

D d * ris,Si

-ocr page 526-

410 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieran, car Jini Conßltun

tiSfOCin fine addantur Canphorar p»^' ueratx^.vi. terbennnæ lotæ cum uino albofepnes.indecumaquapulmonan? «el dccodionis liquiritiç^.Hj.indeauii raturab igné ÔCaddanturlucci famiter» rxrecenttsih. iq Qi mifceâturcum baciy lo ex Ïigno indico fadOjdonec refngere fur, amp;nbsp;de hoc bibatf,'. vi. Joco /ÿrupun mane amp;nbsp;tantundem m fera, per très bo* ras antecœnamjamp;^utaturpuJüs elixans fimplici ter uel afiatis, ÖC caput codé ué nolauetur,ÔCincaCuin quo,nonpofiet ferre hoc decodum propter aman tudr nem addantur æfulç prxparatx^» ip^^ utde/criptiofîathocmodo.

Recipecortidsligniindia ib. vi. elfe* bon nigri ^.iq.xfulçprseparatxs.q.coïo cynthidppurgatx feminibus amp;nbsp;cortice, albx Ô^ eleûx ^Âitj.eiadiertj ^.sxiclami-nis^.tj.cinamomieledii^. iij. gariophi^ lorum tenuium ^. i, uini albi ib Ix. ütaSt uinum album potens Siodoriferum,a/ qu£ Ib.Ix. mfundantur per boras uigiti' tiquatuor, addenda betonicx Ôé Ütca* dos an rn. ij.inde buliantad conCumpti' onem tertixpartm, Si ta Ene addantur

cam.

-ocr page 527-

pro niffieultdtc SpiundL' 421 f3niphorac dedæ J H* Terbcntmælotæ fumuino albo fepties,0^ fepties cum a« ^^arofatatti.s.inde auferanturab igne, ^addanturfuccifumiterrx ttgt;. viande *gt;idceantur ufque ad refrigerationem SC P^fmittatur per boras uigm tiqua tu or, poftmodum deftillcntur omnia perui* Jum, in balneo Maria: diligentifsimo, ^de hac aqua bibat |. iiq.in maneô^ quatuor inuefperi,inde etiam bibatcum dbo,Slt;cibus fitinmane panis recentis leuifsimi ^. irj. carnis pulli §. ij.in fero Psnis^.ij.eiufdcm, Sdeamis pulli cljxa« J* 5v.ufquead vi.amp;hoc eft fecretum ÖC fifigulare, quod ubi morbus habereto-fginem à tab difpofitione,adeó iuuaret quod pofletperfedèfanari,ubi morbus fuct fanabiliSj uel fi propter longitude ueni non effet perfedè fanabilisjanabi* ‘^’fproculdubio magna ex parte, SCea P3fte qua fanari poteft, ^eft auxibum in quo debemus confidere, quia eft fe-cundumrationem ÔC expertum, quo fa* nati funt à me Öd ab alijs plufquam qua dringenti uiri ubi tarnen morbus non efletexhoe genere, tune nó folum non

D d { con-

-ocr page 528-

4' « ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hirro«. C-irddni Concilium,

conferret fed etiam noccrct egiegie,amp;'i* flud cogiiofcerc poteft folum »lie qui ui deiùcaquæ fcnpfimusinhbnsde mor bölndieo,óc’ ideo noi^jneexfcdomhoc qinaexfcd'ptisD. Gulielmj jjenappa' ret quod fit ex tab genet e morbi. Opor« retautem in tab catu urcaugarabomni frigo re ÓC labot c 0^ curis f\;ab omni alio potu óf ciboj^-edam poft quadraginta dies.Et ft aluus »ntcriin non demittatfin gillis oóodtebus, purgeiurcummcdi’ camento tab.

. Recipe fucci cafsiae nouiter extradât jiVi.puluens foldancllarccctis, Ô'fenæ an^.s.cum faccharo Hat bolus,capiataa

- teccenam.

V'etum hæç gen crab ra done ira iëh a* ben t no n ta m en K eueren d ifs im o D. n n ftro conueniunt etiam ft tab morbola-borarct Suntenim calida Ä5 intemped* cm augerent ualde amp;nbsp;etiam ipfe indiget un n a m p l o uo ca n t ib S i » gitu r indigeret exhibifione ligni iancti hxedefedptio eftet utilis Recipe corricis ligniindicira fi lè.vi. lachnmccciafbrum fc i.eucume rum fcjj.Kadicum apij ib.fs. radjeutpej cho*

-ocr page 529-

TroT^fpeuJt^e Spirandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42 j.

chorq cum folqs m. iij. radias dulcis is.tufsilaginis foliorum m.i. s.amfi ^. nfpicænardis ij. erithrodani radieufn l^.s.femtnum mdonum s.viq.halicaca« bhfabinçan.m tj.Iitho fpermis.q.rufehi tadic5uiridiG Ib.i.s.umbilici ucneris ui* ndism.iq.aquç tb.ex. uinialbi potentie inquofcillp fb- s.maduerint tribus die-bus tb.x inïuodant omnia cortice ligni indici amp;nbsp;lithoipermo pulucratis amp;nbsp;der ftiHentur.

Perfedis intetionib. quçadhoc tedut, He materia gencref,oportet etiâ ^hibez fenemateria genita deicedat ad Ioc5,fld ne alio modo difpergat, oportet ergo ta lëmateria crafsioré redd ere, amp;nbsp;n hoe eft nfusdiacodionisdefcriptià Galeno lép bmo (ca.2 .)de copofitione medic.fecun öülocos,itê fyrupus de mucillaginib.cu ‘usdefcriptiohfceftS^ eftfingulare.ga l’Iisdefcriptio fermeanullis habetur. Recipe mucilaginS althep,pfilij,fcmin3 ddoniorS,fenigrgci,feminislinijfemin3 Pytoifijfcminismarrubij an.f.i feminS Peponûbarbcror3,rhuacaciæ,hipocifii ^Qs,mentgrubef,piataginis,dragagaa-

D d 4. ti

-ocr page 530-

4ï 4 Hieron Cdrddm Consilium ti, gummi arabid^cameciftos, oxihputi, capreolorum uitis uiridiuman.^ fix®* quantur omnia in aqua præfer niucilag* nesjid eft,in libns tribus aquæ,donee re maneat una’libra, deinde colctur ex' prefsione uehementi,8t additis mueila» ginibusaddanturfucchari repurgari 5. xvi buliantlento igne,ad perfedam co* lt;ftionem,óóde boe lyrupo capiat 5. q.amp;fi tencatin ore etiam multum confert.

His perfedis uenio ad curandam di' fpofitionem ipfam.Ea autem,utdixf,du plex eft materia tenuis contenta in ioco ^ gyp ^3 relida expræfente.Etmanife* ftum eft qd gypfea cura tur cura tubercu lorum ea auté fimilis ei quæ eft materie, Icntae,fcd copiofiore potu indiget 6^hu medarione maiore, ÓCdecergentib.uali' dioribus,atq3 in bis fpirandidifficulta' tem augeri necedceft.Ponam autem au xilia experta prins,quorum primumeft. Recipe florum uiolarû radicis dukis elc lt;ft3e,fummitatüIupulorQ,anifian.ni.s.fo lioi ufeneoriêtalis^ x. ficus numero.üj. fiat decodio feeSdu arté cui addant fac» chari candidif ,tj. inde eoletur 0^ de hoe capiat

-ocr page 531-

fro Difßcultdte SpinnJi. ^ij Ppi31 ^ q. pro uice, hoc eft fecretS cum p,uo uidt curatum quendam nobilem ui •^m à confangumeo noftro,cgo tarnen •^ondum expertus fum.

Almd auxilium noftrum ex fucco ozi ®lt; ^ croco pofito in xvifj.libro de fub* militate quantitas eft ab | s.ufquead |. q. feed amp;nbsp;à 9.S ufen ad j.s.croci.

Aliud quoc^ qd expertus fum in mei-pfo bis,amp;inueni ualdc bonum.dum an-“o milefimoquingentefimo trigefimo pdmolaborarédifHcultate ipiradi cum ’’’3gna tufsi.Et eft ut capias pulmonem uniim uulpis ^ abluat cu uino ftatimó^ fecetiir in forno,abf(Ç eo quodcombu-*?tur,indefumatur3.s.exinopuluerato febtilifsimè cum uitello oui duabus ucl ffibusuicibus.

Aliud eft ^dedcre pulmones anima# “umiiiuatnonmagno auxilio atcç præ-fentijUt expertus fum. Credo etiâquod quot;nbsp;quis uteretur longo tempore, quod 'æz 8’^egie iuuaretur quia omnefîmileà fi-“’gt;Iiconfirmatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=

Aliud. RecipeDragagantijfeminis pa pauetis radicis dulcis an ^:s,decoquatur

D d $ in

-ocr page 532-

In ib .üj.aquae ad confum ptionem medi-ctatis, inde eoletur, capiat^.nq.fingulo luane amp;nbsp;uefperi cum uadit dormitum-i* find facit in deßiHatione calida amp;hnmQ | re tenui,£V eft experts à nobis in D.ßar-bara de plenis,qug plurib. annis co mot bo laboiabat.

Âliud quod eft, fingulare ad purgan« dum pedus.

. dulcis,feminis albi papaucris an.^.s. bu lyri recentis J. üq. terbentinæ orienta lis ueræg iq.s.farinaeiridis 9 iiq.olcidefub phure 9. s.cÔfice abfep igné,inde c3 bal neoâfpotu copiofo poteft cuiare.ctiam gypfeâ materiâ atrt è pulmonc extrahelt; re.Aliud experts læpius,fed ulcéra pub monis tantum facit uelpcdoris.

RecipeapiS ÔC abfcinthiû,3gt{moniî amp;lichê amp;nbsp;folia liguftri, Ô^ radices fana-mundae,acquis portionibus, utpotem i» infundantur in uini albi Ib. iiq • piius contufa inter lapides, inde renouetur, u«l fi placer poflum?dcftiHare cû balnea [ Manx

-ocr page 533-

Pro Tü^^fuUdte Spiran Ji. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 f

Man's,deuino hocbibarf Jq ufe^ad I uijueldcaqua^ i.s cftemmualde pQ tens,quod quihbpt poteft expenn in ul« ffribirscxtcmisJanari enunuidi fxpius fhironia ulcéra,uel hocfolo medicame-to/aenÔ^ ad extirpandam giplèâ mate fi3m cum balneo amp;nbsp;decode caricarum. Aliud etiam expertum.Recipc radicis Sulcis,uue pails, hyfopi, croci integrf, f^pilli ueneris uiridis, maioranac,fcabigt; ofsan.3 i.finapisalbij.s ficusficcasnu »«foviq. mellis crudi^. ij.aqus^.xxx» femeant omnia fimul ^ defpumentur S^c0iumpt3 medietate coIet,0C ^pmea ‘Uf^.v(.caiids,riuelisfacefeualidioretn ^dde refinam, falammoniacu paru Si J^fpentarix rad if ê, icy Ham,Ôlt;' rumicem. lirudmukum facitcum materia iam flu ’^^H^ódmaximècrafla Êi'!enra,extcnuac p'’‘n S^ incidit SC lenit pedus 6C educit *®fdesconcret3s,atque in eodem gene» f^®ft‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Aliud. Recipe radicis,du!«

®??“æpanman 5. i.caricas numéro '^'n • radicem unam apq, hyfopi m. $* euBebarum, centaures an 3 ûs.finapis ’®*3 q.radicisferpentaris3.s.radiçlt;s 6 iicis

-ocr page 534-

4?t liicron.Cdrdäm ConflUtm

lids 5.iij.nucleos perficorû numero., v^» mellis ^rj-infundanf init.nrj. aquepho ras xrj.inde tantö buliant ut peruemanC ad j.xvi.Ó^ coletur,0^ propinetur in tri* bus uicibus calidum.

Hueufep pofui fingularia noftra amp;’ Cox lum défunt quatuor quç nßedeferibam; quorum primum facit ad educendu ma-teriarn quacin cerebro exiÜit, Ó^eftutca pianturibüij aquæardentis triumcoda rum,exoptimouinoQlt;f infundant Aga ricieled^i A^ fingülaris bonitatis minii-flmincifitb.t.a.' ponanturin uafe uitreo amp;per uiam reuolutionis uel mutuiinx greffus deftillent per tres menfes inde ' remotis fectbus capiat J.s.de hoe. Qd* fifiatcum elleboroioco agaricieritme» lius, fed oportet quod fiat reuolutio per fexmenfes.poteftetiam fieri cum colo* cynthida Ô^ tunc fufficit media libra,fed tequiruntur noiiem menfes. Vltimo poteft fieri cum fucco cucumeris afinini amp;nbsp;fufficiunt^.iirj.fed requiritur annus, f fta quatuor fehabentfecundû ordinem, 6^ funt longè difficiliora fadu quam di-Óu,licet uideantur facilia.Et licet cucult; met

-ocr page 535-

ProDifßcultdtc Spirändi. 429 *^^anninusfitadeo amarusamp;amanor ^olocynthidajattamenfirededeftillatiö f^fagaturtotam amittit amaritudinem ^ntacerbum,S^ qui potuerit hocmedi ^aientum facereacerbum fine amaritu ^*•1« per itiamdeßillationiSjille curable P^nede huncmorbumfinealio aux il 10; po rationeaccefsionum tantS. Et cau ’quareamitt3tamaritudine,eß quia a« ’’^aru funda t in £erreo,ficut docuiiGale. ^^pfeflefnquarto de fimplicib.mcdica Jpentis, fed per diuturnâ deftillationem flipper aqua ilia atténua tur,fgitur fiera* ®fô tenuis ut pars terrea ilia defeêdat ad ^quot;’^'njgiturrepurgabitur amp;nbsp;fiel fine a« •’larorepenituSjô^illudeftauxiliumccf ^^) tutum öd fecurum, in quo ubi reli« Qua non prodeflènt confidere deberc-*”115. Eftenim adeopotens utaliquan* ^0 educat fc. iiq aut lex aquae flaux qu3 tiocant citrinam amp;nbsp;fine moleftia quod *’131118eft. Licetautempeccaretot mo-dis in faciendo,ut uixex tribus aut qua* tuoruicibus perueniat ad perfedione^ femel ubi tarnen peruenerit,certafalus eft Ego dum infans eifern libera tus fum hoc

-ocr page 536-

4)0 uien n.Cdrddm c onßliutn hocauxilio ab hydropcin una uiccjap# tremcö, ficut illeamp; materfaepiusmihi dixerunt. Etfimiliter libcrauitmatrem meam hydropicam una utee, Ä ideö eft medicamentum fermediuinum,ciim ta men bis uoluidec reficerc talemedica« mentum in plurtbusannts,nöquam po mit. Etpropterea deobferuationibuj eins dicam in libris de morbo Indicé. Quando autem iftud medicamentum cftperfeóum,eft in colore uim riibriÓ^ in fapore e ufdem ualde außen' ac quafl acerbi,amp; fi quis demittatin acre euolat ftatim. Hinc ueró demiror fans GalertS dicentem (4 defimp.Med.ca 7 0^8ja^ ftringenna 0^ acerbaterrea efreamp; frigid da,at huiufmodi 6C tenuifsimafuntcoP gnis ui om ne quod tcrreS cß fit reicdii* 8C minime aßringentia cû immodiceeti am purgêt:nccp higida imo calidifsima uelut etiam fulphuns oleum totip alia. Quinimo metallfcoró omniS okaarer* ba eße uidétur aut aßnngetia ,ppter que dehis in fept.Paralip Sec, i4.diaumcfi.

Aliudauxilia eßpromorbo quando eft inß4tu,£lt;eß talg. RecipecubebarS albi

-ocr page 537-

fro liifficuttAte Spirdndi. 431 ifbifinapisan 5.1.ficus andasx.fcmtni'g urticæs.ij.radicis dulcis recêtis^j.mfun dat inib.ij.aqug hofis xande toquât, de cuius crcmorccapiat^ uti.cû ^.sjaccha nuioIatKidudauxilineftexptS à nobis 6.'iuuatteporeaccefsioin's.Al)ud^cpau î^iliûfuitcxptrcû à nobisacafu SCpoft-moduex.ppoGto in duabus foeminis fc* *iihus,e qbus una eiatfororia eins q mi« Jiinumctainc pecunia Mcdiolani:»^ eft t^zinziberconditucum faccharo uindi Itnitdifricultatclpirandi mirum inmo-^«miSf cumhocenapreftat aliam utili« täte non côtcinncndâ,fomnû enim pro ttocat,quantitaseius eft 5.s.fumpta port t^ænam,idem fumptum in manepurgat tientiiculQ,detjcitalui3,odoreni oiis co* wendatöf uencie ctiamftlt;mula£,immo ^[cus tarnen uftis eiuspraparat ad flu* ^“uentris,0Lquandoqjexitialem,0£; ma ’time tepore æftatis,ut ego uidi expimé-toin quoda Medico focio meo q eo ute wtur,iit immodice poftet uti uenere. A* 'iudrurfusS^ eftquartumfingulare no« *tfum,cxpertum inmedum la bora rem üb pernitiofifsima tufsi qua fermé inte« W aftumptio icrbêtinx ablut» cC ui«

-ocr page 538-

4P akronXdrditttiConßlittm wino albofepties,inde tones cum aq»^ fcabiofg.in hoc non inueni utilitatem, quam authores poliicentur,nc(paliud uidi nifi quod unnam facitjredolere uio lascakhas.

His uifis dubiumjrelinquitur unS,quod eft maximein ufuapud nos SC multini« iiati funt ex illo,8C eft inuentum Rainab di de Vilanoua cmperici medici, cuius tarnen opera habentur imprefla,0^eft ut fiat fons in brachio profundus ufquead os. Vidcnda igitur (unt tria, prima quo^ modo fieri debeat,fecundum anpofsit curari morbus ex toto per hunc fontem abfcp alio auxilioïTertió quid incomo* di poftet afferre ubi fado fonte uelimus illiusuti auxilio, SCprimumdicoquod locus eft tn parte finiftri brachij exterior re inter mufculos procul icapula quatuz or tranfuerfis digitis,8Cfithoc modoRc cipe calcis ulux ualde tenuis SC albæ, fa* poris tenerian. partes æquales,fupcrli' getur per uigintiquatuor horas,inde fa* da efchara SC remota inponaturcicer SC comprimatur fenfim, donee ufe© ados perueni3t,5C tune cumcerea fphærula apertum

-ocr page 539-

Pro nifficultxte Spirandi. 45 j apertum conrineatur,amp; fi plunma quan titatem aquae eduxent,amp;çget allcuietur non tarnen quantum oportet, fiat in u* tro^brachiOjfi autemaqua non defluat inmagna quantitate daudatur.Poterut etiâ exterius aliquando partes foliorum caulium apponiad attrahendum maio» femaquæquantitate. Vtrum uero pof-fitcurari ex toto per hanc uiam, dico qd maten'a ilia aquea uclderfuabitur perue nas,uel per arterias, nam per heruos no pollet tanta quantitas ci tra corruptions coruderiuari fiigitur peruenas uel per arterias oportet ut fanguis corrupatur, polTct etiam deriuari percutem,fed tGc neceflario uitiaretur cutis intermedia, quodnon eflet ad propofitum.ftem ma teria iHa habet ex fitu nimis procliui de« leenfus facillitatem ad partes pedoris, ^^gonon potcrit deriuari ad illG locum, •deouideanthi qui tam prompte ad hec eauteria recurrunt, ueluti ad facraman« r^noram,quomodo agant,maxime, utdi ^Subi materia fit aquea,in hoc tarnen 0-portetftare experimento,aliquando c-t'gt;m rationes return funt adeo occultæ-

ut

-ocr page 540-

4 H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron, Cdrdini ConftUuin

ut expérimenta fînt contraria his ^Uf t* tio docet. Quod ad pericula uero Si, ^ commoda attinet uidentur efle tria:?»' mum eft quod ex quacunc^ minima catt fa uel labore propter ulcus Hunt inflam' mationes à quibus dolores SC uigiliæ procedunt,adeo ut bonö etiarn fi quod contingat malo penfet. SecundS eft â^ cum materia aliquädo immodicè dirnu-at,adeo omnia corrumpitjg^ putrefaeil utyaHofum ulcus reddaturamp;f chyron’^ adde quod fi profundS nô fiat foramen, non poteriteduci tanta copia humoris» quod lentiatnotatudignû iuuainetum: fin aût profunde,pcriculQ eft nccôtinuo decurfuaquofi humoris putrefeat péri' oftumjnde corrûpaturos amp;fequantur poftmodum mala quæ talibus fuccede* refolcnt,fcilicet cancri,herpetes amp;nbsp;ratte' ra.Tertiû eft ^d perfeuerante fonte eu« maxima utilitate,ubiaftlieuent natura penculum eft ne conclufo fonte in diferi - men uitæ manifeftuadducaturdtacp ubi fiat fcratcputilitatemfons,fcu fontes qui ex ufufint eo animo facere oportet ut perpetuo rctincre décernât. Vtnifi eflet .quod

-ocr page 541-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fro Difficult ate Spirmndi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.5^

i^uod ilIuftnTsimus. D. Ferrandus Gonz Sagaindiuturnofuo coxendi'cis dolo« fcnihil tarn falutare expertus fuerit qu3 fontem in brachio fadam^dicercm pror ^usetiâ nihil iuuantib.alijs auxiltjsab Iioc experimêto abftinedSjfed tü iRud ^ucceRefit adeo bene in materia q amp;ipfai ^quea etat à cerebro deicedente, dicam Sdetiafupetius de aliter deploratis ex y^kno fupcriusretulimus. Conclude» *^*tquodftantibus tot rationib,in oppo ex altera parte tä eiiidêti exp crimen. *0jamp;'iri illuftriR.Viro,^ debeamus rehn 9^frehoc auxiliû^Ultimo,ubi alia oml ®*no no colerret. V era forfan tuti? poft-9uà,ut dixi,materia in cerebro notigitnf '^d refidet in partibus inferiorib. donee Jota ad cerebru ft mul attrahatur,ut ton« j5^ fiant fub genibus,6^ hoc eft fecurum ^omninofecunduratione amp;èftfingu« 3’^0 quia licet fontes funt omnib. noti, ill'^ft*^’^°^‘^’5 ^^*^”*^* ^ expcnmêtuni ?fihfsimiD.noftri facie ut poftitmeri “Æ’^’fingularc.

Wis peradisjeliquG eft ut apponâ o* qu^cÿ auxili3exauthoribus:fuf« Ec a heilt

-ocr page 542-

4J9 Uieron.Cdrddni ConfüitiW ficiatautcm quatuor dcgilfc prxRantiÏ' fimos, tres fcilicctGraecos, Galenum» Paulum amp;nbsp;Aetium,amp;^ unum A rabem fei heet principe feu Halonfalfouocatum Auicennam,quanquam Paulusparum aut nihil dieat ultra ea quæGalenusfcri-pfitjfed quia Paulus potuit uidifle ali-quos librosGaleni forfan ex his qui tem porum iniuria intercidcrunt, ideo etiam illum inter alios adnumerareplacuif. P gitur ut à Galeno initium iumamjiicfca primo de niedicarncntis ( cap. «Jfecuns dum locos docet, tempore acccfsionis opus eflemultopotu,amp; reddit ratióem, quia humor craflus amp;nbsp;lentus non poteft eqciper tufsim nifihumedetur, humc» datioautemcum potufit,quaHs aurem potus, déclara uitlibro de atténuante ui-(flus r3tioncCcap.i2.}quod uiniflaui dul cis amp;nbsp;potétis.Auxilia uero qug maxime colfaudanturfunthacc quinep primum.

Recipe afellorum fub hydrqs nafcen-tium fextarium una inuas ifdileconij* citoSif ad prunas torreto exuftos terito, 3C mclle corflo excipito disante cib5 my-firum dclingendumdato- Secundum.

Seih

-ocr page 543-

Pro nifßcultite Spirmtdi 457 Scillæcrudæ fuccumexprîmito, dep, parem mellisattici menfuramaddKo,â^ sdprunasadmotacoquito. Dato inde 3nteSCpoft cibum myftnmenfura.Ter-tium.

Recipe uu» pafîæRhodiæ exacinatae Acetabulum, fœmgiçciloti tantundem. Aquae pluuiæ fextarium. i. coquito do» '’ccdiffoluatur, amp;nbsp;liquorem excolatum •^cponito.Ex hoepræbeto afsidue, ^ lu ^tafingulasimtationescyathi menfurâ falcfadam. Eft autem cyathus minor S‘X.tnediocris5 xq.maximus 3. xvi fed ^choc in fecundo de Dentibus tradabi dr diligenter. Nunc mediocrem inteili* gimiis.Qiiartum,

Recipe anifi,fulphuris uiui utriufq? quadiante,ammomachi thymimiama« ^caftorif, mdanthq, fingulorum s.'iii]. ^,qua diluta in catapotia cogito,unum-queinaceti mulficyathos itj.dato.Quin turn.

Recipe feminisruthae fylucrnisj. tiij. anftolochiae,abrotani,abfcinthij ammo niacithymiamatis,fulphuris uiui, fingu lorum tantundem, aceto fubigito, dC ca E e } nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(a-

-ocr page 544-

4) a Hi?ro«. Cdrhni Conßtiuf» ppotia ctccrinar magnitudinisroimafO, ex quibus duo cum aceti mulfi ca« lidi cyathis tribus exhibeto. Hæcme« dicameiua uidentur ad tertiamintenti* çnem facere,fcilicct ad morbum iam fa-lt;fïuni,amp;'matcriam ingeftamjnonautem ad prohibendam earn quac defcendit ê^ubiaccefsiones longeeflent S^refpe-Óu materiac, quactam Focum occupai« fetita ut morbus tranfiret in proprium. Pro quo illud animaduertendum diligenter quod Galenus cæteri ferme ponuntcuram morbiproprq. SCnonfaz Ót per confenfum S' eft fingularecon« lydcranone ualde dignum, nam Gale« nus 8^ cæteri clafsici medici prêter prin' cipem uixfeceruntmentionem depri' mogcncre morbi quem patitur Reue« rcndifsimusDominus nofter,hoc etiam adduxit in memoriam quadragefimi quintifingularis,amp;eftquod bolus ar-menus onentalis fumptus pondcreS-(. cumluteo oui, uelcum modico fac* cbariboraginati, ucl buglofati mul turn facitad dilatandum anhelitum,ó^ eft cx-pertö à meö^Iaudatur à rccentioribuSjSi inteï

-ocr page 545-

Tro DifficuUdte Spirdtidk 4Î j intcrrdiquos à Vangnana Galeno 8Ca-’ijsA reddunt caufam quia optime fiftit ’'latenamad pulmones defcendentem, ^cd mihi uidetur quod cxpcriméto pro fitetiam ad e3quaedefiuxcrit,quoniam ^otian partem iltius tenuioiêficcat, relt» «luam cogit.Rcuertendo ad Galeni prae ffpta.iple laudat nafturciu feptimode ^Hiplidbus mcdicamçntis(ca.proprio.) S^clt loto abi pottus/n ualct,ut dixi,ad 8ccefsionêamp;' materiamtam coniütlarn tiuam antecedenté-Laudatur erta ab ip* f” odauo de fimplicibus medicamentis [cntcofphondyltjjquod non lolüiuuat in acceb ionibus/ed etiam coafert caufç 3ntccedenii,purg3ndocerebriimdauda tur ctiair. ab eodem ibi myrrha, fed myr-thamueram iiix habemus ideo in tanta

•nus ram rdinquere. In eodem genere cïlïrinolocbia rotunda,utdieebat Ga-len.fcxto deOmplicibus medicamentis hæcmçlior eft myrrha,melius eft fphon dylt«tn,quanquam (phondyliumnô fit adeo cognitû, eft tn ualdc bonu, arifto-loduaautem rotunda etiâ ipfaiuLiatm

Cdp.profriogt;

Ee 4 cauia

-ocr page 546-

449 HieroHXdrdMiConßlium cau(a antecedente.Laudatur SCcalami*? tha/eu nepida, (eptimode fimplicibus* medicamentis (capite i. poft proamiS) præftantiorinaeftcentaurea,quæfino^ eflet adeo amara,ceite eft efficacifsimS auxihum,non folum pro Afthmate, fed in omnibus pulmonis morbis, adeout fit uehiculum aliarum omnium medici* narum,SC ideo propter hoe potcritfieri ta!e medicamentum.

Recipe frudus cyclaminiseiuslpecici q uocaf cyflanthemos radicis fphódyln, foliorum hyfopi,foliorum nafturcij, foli orum imyrni) quod uocari folet olufa' trum,foliorum calaminthxan.^.i.s.radi cum artftolochigrotundæ5.q.boliarmc ni 9.111].foliorum centaureæ9. v.picis li quidæ 5. vi. pulmonis uulpis^- s.mellis defpSmatig.v.indefiat eleduariS abfc^ ignejed pulueresfint fubtilifsimi amp;nbsp;mi fccatur quotidie pcr3çv.dics,inde utatur ad quantitatem auelanæjin hora accef/ fionislaudaturetiamftuduscyclaminis eiusde quoincompofitione didumeft cyiranthemici uoc3ti,quodhgder»afsb miletur infloribus. Ex compofiiis quo-

-ocr page 547-

Pro dfßeuUdie Spirdnii. 44| Quclaudaturfotira Ô^dat euntibusdor-’’iitum libro de dynamidtjs. Theriaca 4uocB laudatur, undein libro adPilb» ’’em ( cap, (î .)Hæc ab anhelanti pedorc ’ollitonus.lnueni® etiam in libro deme ^’cinis expertis, medicamentum quod eomponitur ex radice iridis amp;nbsp;ariftolo e^iï amp;nbsp;fucci marrubij :aliud quod confi eituribidem ex marrubio,arifl:olochia ^lacca.Etcerte marrubium eft medici« ’’amagnae utilitatisói^ à nobis experta, amp;^poteft{jconnumerari inter fingularia, ideo dicebat Author Hiius libri fub ’’online aduenæ Aegyptiaci-Ego autem ^oleo dare de fucco marrubij 8Cftçcados ’’}gt;ftiscum aquajinqua decodum fue« ’■’marrubium uiride S' chamædrios.El dabam AfthmaticOjamp;fexeo fanauimul ’os.fimiliternumeratur inter medicinas Cathclin ac iftud.

Recipe iridis fuccumarubij, ariftolo* ehix longs,5^ rotunds,laccæ an confi-ciantur, cum decodione iridis amp;nbsp;detuc cum aqua ealida decodiouis gentians. HRetiam m^dicamentum Soccionisc^ mihi multum non arridet,nifiquando

Ee s materia''

-ocr page 548-

'44» ükronXardMiCo'^ßtiiM ma ten'a defeendit ad locum, Alnid atfn* butumGerioni.

Recipe turbith.agand.anftolochfff® tundae an. 5.1. contice cum décédions marrubri,0f da cQ decodioe aflan, fimb liranonemcdicinaAndro'zeos.Rccipc gentianae, hyropi,agarici,afi. J. s.mafti* ches 3:0 conficecum melleSf daJ.v.Si noneftfimilis ifti mcdictnçJaxat ô^fein dit humeres craflos. Aliud Achsafos.

Recipe affan aurcum unum/ucci maf tubq.hyfopijftyracis ficci, caitorci, an 3. s.tnum pipcrum, anifi an. aureos duns, conficiantur cum oxymdlite fcyHitico £Cdeturcxeo à 3 iq.uf^ adinj.AliudZa charonts Si'uocatur eleduartum heef, Recipclaccar aureos xx. pipcris fongi Si nigri,ccntaure»minoris,ariftolochigro fatæ,cofti,galbani,ammoniaci,an,aurç/ os x. marrubij, aflari an. aureos ntj,fol^, radicS lilij cceleLliquint/g anaurcos vil« pulueriza 6^ cum bonomclle da qua* fi aucHanâô^ cum aqua cahda. Aliudeh' am Andionis filqMdiz,quod eft ctiam bonum in caula antécédenteÖ^ exhih» vat hominê confortât cor amp;aduerfatur i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uene-

-ocr page 549-

troDtf/icultdte Spinndi, 441 Ucftcftis fiC iuuathxpar 8i uentriculum, •^efoluit flatus, Ói: fedat dolores.

Recipe Anftolochiç rofatx, radias K-’’jcQElefl:is,an aureosx. (quinanthi aure ®six. aflari aureos xv. piperisnigri, 8C ^Ibi. an.aureos vq cbamxpithyos, fucci *'iarrubtj,fucci ftçchados an.aureos viq. fptcænardi,fpicæ romana^, mafliches, ®mmoniaci galbam', fdlla: aflatac,an. 3Urcos x. rofarum iuniperi an. aureos ^ drbith,ag3na',cyperi,an. aureos xfolij, ‘*gnialoes,rhabarbari,croci,ohbani,cen Uurcç minons, an. aureos xx.Iacce au» feum.i.conficiant cum melle rolco amp;nbsp;de lut ex co feçûdum quod connenit egro. Eßetiam medicamécum Benonis ine« Odern libro,amp;eft.

Recipe fcillæ aflatac aureos vi.ßlt;cha« lt;105 aureos itj.agarici 3. xvi. maftiches 3- ij. gafit, cofti trium piperum an. au-feosx. radicis lilrj cœleftis aureos v. ca-pillorum ueneris aureos iq. floris cha« wæmeli aureos üq. confice cum deco-dione agarici amp;nbsp;melle ^ da 3. q. cum aqua calida, iftud eleduarium mihi multum placet in comparatione adaha,

-ocr page 550-

444- Hieron.Cdrddw Coußlium

ÔC cftfatislcne.In eodem gcnere effets am medicina in libro de fecretis cuius deferiptio ed.

Recipe enphorh q, croci, cafsiæ lignée, cinamomi,apiî,acaciç,coftiaiTiari,ipic2 gummi arabici, feminis urticæ, grano-rum alterne,bdelij,olibani fuma ch, elle borffulphuris cirnnfftyracis, calamity, piperisalbi,omnium an 5. vi. rofarû fie* caium,pyrethri,arthanitæ,fethefufif,fegt; mints apif,omnium an.^.iiq. Scminisal beda,ammeos,feminis tartaraxacon am borum an.j.meduUaCjCarcami, gingibe-ris,amborum an.3 üq terc,fif ct ibcll3,de indeinfundeinuinoantiquotribusdie-busdonecfiantficutmel.deindefunda* tur fuper ea mel craflum deipumatum. Deinde mifeeatur amp;: fundantur fuper ca exoleo balfâmi menfura unciç unius, deinde ponatur fuper ignem Icuemô^ bulliatebullitionib.duabus leuibus, æ fundatur in uafe uitreo amp;nbsp;dimittatur fexmenfibus, êfquâroplus antiquatur tanto eft mclius Hic déficit quantitas a-mei 05 tartaraxacon, fed credo quod fit 3.1,Almd quoqp in codelibro facile ual-quot; quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

-ocr page 551-

Pro Jyifficuïtdte Spimndi ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i^^

deö^tutifsimum.

Recipe hyfopi ficci, ocimbcapilli ué« Hens, praisij, liquiritiac decomcatæ om* Hiuman.j vi fundefuper menfuram ft« craiati unius de a qua, Öfcoqueiplamdo Hec perueniat ad medietatem , deinde wbjöf funde fuper ipfam cochlear i. bellis deinde da ei in potu.Aliud ineo* dem gcneeinlibrodccynamidtjs.

Recipergalangæ,g3riopliylorum pi-peris, 2in2ibcris,cofti,an.3 ij.ipicæ, ma« niches,an. 3. iiq. xilobalfami 3. iirj.gom-phitæ,myirhf,an.3.s.cinamomi^ i.liqui *^*Hæ^,tj.rorarum3 q s.croci3.ij.s mellis 9uod{ufficit. Inueriio queej inlibro de hcileparabilibus ad Sobonem(ca 24.) Hinum aut mulfam ubi fcilla décoda fu-ffit,multum confcric,itemcp radiculam ®^aqua ealida aut fedum cxmeUc,auf eaftoreum ex aceto mulfo.Hæcmedi-e^menta omnia qdamuis fint Arabiim ^nonCaleni, funt tarnen ualde utilia, ^Hiaxime fecundum illud in libro de fe eretis qiiod ad prxparandum materiam eongeftam eft utilifsimum,maxime fi ficus addantur. Ficus enim ficcac fun t om nium

-ocr page 552-

44lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tóf row. CnnÎMÎ Conf.lmnt

hium ad præparandum utilifsima.

Hic forfitan quifpiain dieet,quorfum hæc tot tantaepîtum maxime quod^ ma re,6Cafperahaec medicamenta adeo fint utnemo ciuilis uitæ,qualis eft R.D.ftf ra «lia qüeat,deinde neep üfum netpele/ «ftionemdoceamus.Ad quamosrefpon demus quod omnia ifta medicamenta reducuntur ad un2 fingulare iam decla* tatumquod eftut defbllentur perreci« procationemjlla que funt minora ,fed a-fperiora poterut deltillari per balneuni Nariat, «ita omnia poteruntreduci ad magnâ fuauftatê maxime addêdofacch arum poft d'eftillationê. Qiiandocp etiS in calidiorib.poflumus addere iulebui-oIatum,8Cmaxime ga per talêdeftiHatiö na omnia ifta medicamenta reducantur in forma aquac’Nâ in deftillatione reci-proca addere oportet aqup ardétis f .üq. pro fingulis untqs medicamêti, modus cftdefcriptusfupra ubirradauimus de lignoindicó in IrngulariSC proprie inul rima potus ppararione. Nunc deuenien dum eft ad medicamêta Pauli Aeginetç Ii.teriio,(ca,i?.)inter qug primu eft illud.

Recipe

-ocr page 553-

pro Difficu^titeSfitrindi, 4^^-, Recipe pumids auripfgmenti,a!cyo-”•1130. partem, i. floris iuncirotundi, a-Phtonitri an, partes q.fecis uini combu* “Repartes iiq,pulucrata excipiantur un-fiuento pedorali, iftudeft potens auxi-«’Umfed à me nunquam expertu, nam ”oc ucllct thorace arricari. Aliud quod pfwipitperos exhiberi.Recipefinapis 5'i.fpumac nitri grxtj. eladerngr.q to-^um digeritur in odo paftillos,e quibus ’^uodantur fingulo mane, fed liter pur* S^ntuehementer,tarnen eft meditamen *“'npenculofuni0^ uiolcntum. Reno* [’UK tarnen hoc in memoriam finapis al [*3phronitri uftim,quorum alterum fee ''«tfinapis eft mihi expertum, amp;f fupra fOnnumeratum inter medicamenta prg ^gt;PUacompofita,rchquQ iciheetaphro-UKtumeft pores ualde 8^ laudato à me« '^’ds omnibus fec3d6omné ufum incus ' ^ extra. Tcrtiü auxiliS cftfingularc6^ terteadmirabile Ô^uocat ipho^ion tâto jecutiusquanto quf applicant exterius tutiorajô^ licet ego no firn exptus, tn aufim diccre q» pofsit co num era ri^ fin./ guianfecreto, Cuius defetiptiohæc eft^

Recipe

-ocr page 554-

448 iiicroftXdrdMiCanfiliuiH

Recipe picis brutiæli.duas Si feminis nitrife.i. cucurbitæ fylueftns carnis,py rethn,opopannacis,cocci gnidij, fingu* iorum ^jq. cappans radicis, conicisthu ris,iridis, adipis taurini, elatertj,fquam' mææns,aprj feminis,lathyridum fingu-lorum ^.vi.baccanim lauri fextarqdimi ditimjfœnigræci farinæ ^. s.fellis taurini g.tj.oleicypriniiextarij dirnidium, cer« Ib.i.rcfinæ fridæft. iq. caprilli ftercoris montani, cachryos cyperi càrdamomi fingulorum^.vi. Inifto medicamento nulla eft difficultas meo iudicionifide tempore amp;nbsp;loco applicationis in tempo re enim accefsionis uideturquod pofsit applicari, fuper pedus extra, quia mul' tam aquam trahit citrinam amp;nbsp;propriè illam,quae facit morbum, fed in reliquo tempore dubiiim eft an debeat applicari amp;nbsp;in quo loco, nam certum eft quod ubi poftet applicari in loco ubi traheret aquam citrinam quod plurimum con« ferret,hocautem primo docebit præfen tia 6CexperimentS:uerifimile eftaStq(f fiponcretur fuper bracchiamultSptofi ceret in loco tontium,to turn igitur confilium

-ocr page 555-

fro DifficuUdie Spirdndi, 44.7 ‘quot;Uminhoc uerfatur iit applicctur lo« '® non penctilofo amp;nbsp;x«/ nii)^ QC de hoc 'Qnfyderabimus longe melius. Certum **^iiod hoc etiam unguentum impofi-^m capiti fuper futura tn coronale mub ^_s iuuaret amp;nbsp;traheret multam aquam ci *nnam qug eft materia morbijUt déclara J^nn eft.Hoc enim medicamentû à Pau J?Otcogitatum eft,ut partem ferofam J^nguinis à (anguineeximeret: quod u* fieri poftet magnam curç partem perz fifercmus. Hie caditdubitatio,utrum J^nguenta quacuocanturpedoralia fei-ficetex pinguedinibus conueniant, 0^ [ '’’deturquodfiefecundum communem 1 **funi:in oppofitum eft quid necç Gale nusneep Paulus his utuntur. Item quia fätiodocet quod materia ilia debet ex« fislarcperipfum pedtus,ergo ft conclu-dantur pori,non potent tenuiorpars re« 1 ^oluij dehocautem aliquando loquar ’ filo loco (cilicet in contradidionibus, quia hie non eft tanta necefsitas utco« gamut determinate hanc difficultatem, pfopterea melius ac tutius eftdefiftere 1 ab inundione ex unguentis pinguibus, ft f amp;nbsp;in-

-ocr page 556-

44* liievon.CdrdditiConßUum

S)C infidcre diaphoretids 00 attrahenti« bus malagmatibus, deueniendo igitut ad Aettj (ententiam is libro odauode hoe tradat(cap57. ) Et primo docctalu* umafsiduecfleleniendam cum ferola* dlis in quo cnici feminis duoacetabula fucrint décoda, inde mellis modicöad* ditum,extenus ueró applicat cmplaftrn nigrumArchigenis, cuius defcriptio eft. Recipe ceræfc.i refinæ pinus .ficcæ tt. t iridis fefquilibrâ,bituminis fe.i.picisfc.i. çruginis ^.i.mirrhx (excScemjhuris fex cem,radicis cucumeris {ylueftns, centau reac, lapidisafij, ßyracis cuiufqj fextan* . tem,mifyoscrudi lequiuntiam, chaleid dis crudæ, ferquiuntiâ, falis ammoniad 5.i.Galbani,terrp cimoliæ,terrçampeh'ti discuiuRp^.i.oleifc.tj acetfih.i autute-go foleofe.q.ftyracëcümodico oleo li* quefadum in mortario probe contere: metallicauerocuaceto diflolue, herbas autem contunde StT cribro excute,lique fadis ueró quæ cliqua n poflunt, amp;per* colatis acab igneablatis,conttita adijce arcpberbasinfperge,omnib.aütfimuli5 dis Ö^emohtis utere. Aliud qgt; uocat poli arc^b

-ocr page 557-

Tro Htff!eu!täte spirandi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449

Srchion qcf in Alexandria prçparabatur. Rccipecafsiæ,amomi,rofarum,cypen\ cardamomi^fpicæ nardi,nardi eelrieg, fo lij iridis,ænanthes, compofirionishedi-chroi,maftichesjcroci,mdiloti,fucciabf-dnthtj,ammoniaci thymiamaris, alocs, tdelq, mirrhæ, ciriufq; ^. i. xilocinamo» wijpiperis comunis,helen ij,ftyrads, cy* pheos,thuris,cuiurcpfefquiiinriam,fuc/ coscumaridis commitrito,admifcetocp Xjlobalfami 9. xq. floris iunei odorati, 9 xij.tcrebenting fexcGcem, unguenti nar dini beirem,rofacei fc i.hederx §.xvi. oa Pobalfami fextantem fucculéta uino di* •utaterito.Aliud appellatuiDialema.

Recipecaftorei ^.i.piperislógi fcfqui untiam,mirrhæ, opobalfami, liedycroü ; foliorum malabathri caCradicis panacis jpicae nardi, cuiufqj quadrantem cofti,’ Icxtantem’, amomi fextantem, cinamo-wl fefquiuntiam autpro eo cafsiae qua-drantem, floris iunei odoratitrientem, uoci fextantem,eyperi, cardamomi,i« tidis,ariftolochiæ longx,ariftolochiç rd tundc,cuiufqj fcxtantem,pyrethri trien-tc,ammoniact thymiamatisquadrätem. Ff 2 aloë#

-ocr page 558-

4$» » ■ f^ieron.Ciirddni Cot/tUum aloe's qiiadr3ntcm,ccrxlbjiqterebcnti-nx ttgt; mj.refinæ trienCcm, unguentinar-djniib.iq, quidam etiam ft y ra cis fextan-tem addunt, uini uerôquâtumomnino fufficit.AIiud mclius forfan.

Redpe ßyrads pinguis dexrantem, foliorum malabarri fextantem, untiam-qüedimidiam,maloriim cotoneorSjre' purgatorUm ^.xv. mafuaphij f .rj.s.fpicg nardi, crod, cuiufc^ fextantem,dimidi-am^unftam,micatumpurarunidextan tem,ænanthes quincuncem, carpobalfa mi fexquiuntiam,comp abrdnthq f.ij s. mailiches ^ftj.s.charcophyni ^.i.fcrupu los vi.ammoniadthymiamatisfxx.co* iophoniæf xvi. opobalfami^.xrj.s.old glcucini deuheem, nardini dexrantem, melini ƒ. xx. propolis dextanté, rofacei fextantem unnam^ dimidiarn, mdlis cochlearia uiginti, terebentinae chiz^t xx ceræf xv.uiniipatitæquantum fufîî cif,ad reliqua cum eo conrerenda,amp;fad rigandas micas. Arida quidc omnia con fundito, ÔC cribrato,mafa uerocotonca coneißeum uino/parity coquito,acpcr i fetcrito.deindeammoniacum, amp;nbsp;mafti- i chem i

-ocr page 559-

Pro DifficuUdte SpirdnH 4^1 ?*’cni,cum umo contento, ftyraccm ue-'’ocumopobalfamo, in altero mortano ^■floluito, atc^omnia trita, acdiflbluta ^niul unito hquefadfquc que liqueHeri Poffunt, amp;abigneablatis andainfarci» ^OacdonecrekigerentagitatOjdeindeep ”1€3 qua in mortario trita funt adqcito, ®c unito, adiecSo etiam fimul melle,poft '*ctè cmollito, ac optime fubadlo,tan« 9uam ualde probato utitor.

Rurfus etiam per os dicebat Aêtius ^3bam prima die 3. i. herbæ fabinæ, fe-^^unda die duas,tertia tres,quarta quatu °f)itaut omnes in quibus cruenta uri-’’amouebatur melius fpirarent. Vteba-Jur etiam hiera Archigenis. i. quæ contât ex colocynthide cum aceto fcillitico jonucnit etiam ante amp;^poft cibum fcillg ^feuscum melletali pondéré codium. ^'md praecipuum,amp;ab ipfo egregie lau '^^^»01 quod etiam antecedenticaufç amp;nbsp;cerebro confert amp;: cxtollitur ufqj adfy= dera,mpuct aluum amp;nbsp;urines.

Recipe fcillam fuluam.manum mag/ nitudinefua implentem,fermento obdu dam in furnum conqcio, ut quam opti«

Ff 5 me

-ocr page 560-

4^2 tiieron.CdrddniConfilium, meafletur, deinde ubi mollifsima Fai^^ fuent fupcrfkie eiusexiifta reiedajeli* quum opcimecontero,afm cikuantum trimembn fedtione fada dup auatæîcil-Ii partes pondérant tantum farinas erui albiadîfdOjamp;ammoniaci tbymiamatis ^.Hfj.radids panacis s.nq.iridis, fiCabro-toni A: achori cutuic^j. ij piperis grana xx.hæc omnia G mul trita a imita inor* biculos digero pondéré fcfquiobolarcs: cxhisautemj.i.autetiâobolos très aut duos cum tribus ciathis ladis afinini re» cens muldu, autaquas muliæ exhibeo, pueris uero tantum unum orbiculûprç* ceo Apponitur amp;nbsp;remedium pulchrum Philagrij cuius deicriptio ba’ced.

Redpe radicum fymphytiin petris naicentis radids centaureæ maioris, iri» dis illyricæjîiiguloriim iextantem,aqu£ fêxtarium. i. radices fradasperbiduum m aqua macerato, deindead tertias de* coquitoS^ percolato, Ô^ tantundëmd* lis decodo adijcito,rurfum^ donee co* ga tur deco q uito,dein d e rh ei p o n tici có' tufiaccribiati^.i.inipergito,acuntio.Ex , hibe drea primam iioram dici cochlea-

-ocr page 561-

Pro'DifficultdteSptrtindi, 45J ha duo.Quod fi non adfit rhcon,cental! tese maioris radiccm contußm enbra 1 tam uncix pondère inijce, aut eodem hiodoradicem fymphyti. Hoccephar-macum pulmoni,6C thoraci firmitatem, «roburprebet fimuli^ humorcsdela-tosrepur23r5ficcat8Cexpcllit. Aliud mi tabilecuiusafsiduo ufudicitetiamabin

i tictcratoafFecSu homines liberantur,8d

1 j^omen Antidoti eft Ifotheos, ctirat tuf-1 “m óf tabem QC afthma per circuitum uc ! '’'inten,^ prodeft ucnenisamp;fanguinis ^hiptionibus Ä^morfibus ferpcntum,8^ ^tiquas à capite ad pedus defluxiones ^fosquinifi eredi fpiritu ducere non PoüimtjCtia fi ad multos annos,dicitjaf-

j ^^ecipefpicgnardi5.rj.mirrh£3.i.croci, i F^^^Spipens albicuiufep 3.1, Fecis,opo« j p^b^ami, cinamomi,fucci mandragorac A^caftorei cuiufepj.tjJeminis dauci I p'quidracafsiefefqLndragma,melIisde 'Phnati quantum fatis erit.

t . bludetiam animaduertendum quod *® hicdicamemis qnae adhibentur pc/ Ff 4 dori

-ocr page 562-

4$i liieronXlt;irdiiniConfdium pccflon extenus iubet Aetius ut eti^m dorfum confricentur. Diximus auteme dicamenta fupenus. Vltimum fingularc incafudeploratt etiam morbi cui nihil audeo neep addereneep minuere Óc'eius uciba funt.

Cxterum inueterato malo, SC medici« na om ni fruftra adhibita ad uftionê con fugiendum erinitac^ iuxta medium co* mdRirx clauicularum, utrinwuna cru-fta inuratur,cum cautione tarnen admo tis manibus SCdiftenta cute,nèafpefaar teria oblgdatur:Deindealiac duæparuac iuxta carotidas, colli artenasinfligends paululum fub mento utrinep una,incum bentis cutis tantum peruftionem fada. Infligendæ autem adhuc aliæ duæ fub maniillas inter tertiam ac quartam co-ftam.Rurfum^ aliæ duæ retrorfum uer fus inter quintam ac fextam coftainmc' dio etiam pedore unam inurere oporgt; tet, SC iuxta principium ofsis pedoris (quod à capitis gladq fimilitudine Xi^ phoides Græcis appellatur)fupra osip-fius uentris unam fimili modo,ÓCadhuc alias duas inter odauam ÖC nonam co*

Aam

-ocr page 563-

Pro cifficultdte Spirändi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^y

ßam,utrinfp unam,tres etiam retro inu' tendïfunt cruftac una iuxta mediSdor-“ ffliquac duæ ab utrarç uertebrarS par^ ^^paululum infra mediamcruftam. O-®®« autem infra collum inuftas,me* «iocriterlataseflèconuenit, neque ual-«nfuperficie confiftentes nequerur-'^snirniumprofundas. VIeçra autem ’^f^ftarum fatis longo tepore fluida per-*^*ttere oportet.

, His uifis, relinquuntur duæ dubita* Jjones,prima eft,an conueniat in hoc ca ‘“cauterium adu fuper futuram coro« JJ^letn^SCuidetur quod fic,quia Albuca-'‘sdicit quod cauterium curat omnem •atemperiem etiam calidam, amp;nbsp;adducit *’3tionem à paucis intelledam, quia ig= '’'scorrumpiiomnem intemperiem im-pfsflam qualifcûçp fit, quia caliditas fua ^ßmaioromni intempérie,amp;ideo tollit oamêintemperiem,quia caliditas præa ‘wnaturalis efi fundata in quodamhu-*’i*lt;lo,5lt; ignis refoluêdo illud humidum Mollit fundamentum illiusqualitatis, amp;Z *deotollit illam qualitatem. Etfiquis tÜcatjipipnmit aliam,refpondebit Albu

Ff « cafis^

-ocr page 564-

45(5 'RUnn.Cirddm ConfiUun cafisj quod illa qualftas p oft mo du non remanet nifi per certum tempus,Si tt^ finietur utraque intempenes, altera ab igne,'altera fponte,ói^hocfumptum eft à Galeiio quinto artis curandi,(capite quat to)dfcente ubiex erofione putrefy centis,alicuius partis proSuuiutn fang« uinis excitatur, maxima necefsitas imz minct ut uel cruftificis medicamentis uel'ignitis ferramentis utendi, federn« ftifica dicit indigent aftringendi facul-tate,candens autem ferrum maxime ne-ceflarium eft, ubi putredo membrum depa(citur,unde etiam ih fragmentopar WO Dedinamidijs, cancrofaigne curan* tur. Verum multa funt quæ difficult ta tem faciuut, primum quod Oriba fuis libro feptimo ( capite decimofexto) non uult applicandas cucurbitulas c^ piticum igne multo, quia multum tra» Iiunt,ideopcriculumeftet in ralicaute« rio demulta attradionc materiæ, item Hippocrates in libro deArticulis(Com. i.Gal. Texto. $4. ) inquit, ignis neruis eft inimicus, cum ergo cerebrum fitner Morum fundamentum,multo minus co-

ue«

-ocr page 565-

pYoDifßcultitcSpirdndi. 455R Uenict ignis ex candentf ferro,namu# ftiones fi modo fieri debeant pelluci/ ^w ferra mentis, fieri debent, primo in •ibrum de articulis. Inuenio in libro de optima feda adTraiybuIum.ignem ha-f’creuim aftringendi in cute, quare eti-amuapores non permittit exhalare,*prac tfteafinonfiat ufep ad pericraniQ,nihiI operatur,ut ego expertus fum: alios ant Widiquiaufi iunt diligentius ignem adz hibere'ufep ad os QC mortui funt,eqi«lt; ^us fuit una uirgo iacrata deo,ueftale di oerepoflumus,alius fuit uir illuftris no» cociuis exBottarS familia,itac^ iftud ®oxiliû apud me eftualdefufpelt;ftS,nec fi^^do uacare ingenti pericuio.

Secunda dubitatio eft,utrum fuelut ui '^fturpræciperc(Io.î.Trac.i.ca.^.)prin-f'ps)excrcitatio uocis conueniat in hoc '’’orbo. Nam uidetur co collandare In oppofitß quinto de tuenda fanitate Ga-‘onus uidetur nolle, ut omnino mem-^’faimbecillia amp;IæIa exerceantur,dicen dum eft quod inteUigitur didum Gale« oi quandoadfunt tres códitiones,aliter non eft uerum,imo effet potius côtra ex perimen«

-ocr page 566-

4î? aieron.CdrddniConßlium penmentum,pnma ut morbus fit pereP fentïam amp;nbsp;non per confenfum, fecunda ut fit magnus, tertiaut fitinfene èC non in iuuene.NecetiamGalenus illud dïdt nee uuk.Nam iudido curandi muJcuin ualuic.

His uifis deuenio ad ea quæ collau* danturaprincipeiAfprimumeftelkbori albi ufus in raph3no,indufi per nodem per fruüulajindeabiedo elleboro corne dat raphanum, uomitus enim multum confert amp;nbsp;eft tutus,dicit. Secundum eft ufus capparorum ialitorum antecibum. Tertium eft decodio fimplex ex epithi-mo amp;nbsp;melk in aqua,6Cdebet digi epithi mum reces. Quartum eft uis gaïli decre piti cum medulla cartami ÄuoIubilisA ficlp, Óif hoc eft ualde tatum, quintS eft inula SCillius 3qua,fextum eft cyminum cum aceto etiam in anhelitudifhcillimo feptimum eftpulchrum,mucilago fina-pis albi cum «quali menfura mellis décoda,odauum ponitur infra abeodem ^ ponam uerba eiusfeap^r.)

Si eft illud exhumoribus,Galenus prg ppir dare medicamenconfedum cum melk

-ocr page 567-

Pro DifßeuUite SpirdnJi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

nielle inomnimenfebiSjamp;fit potioe« iusxxxvi.kirat:amp;' in die in quo æger ip-film (umit non loquaturnccp moueatur 3nteilium die,ncq: port,duobus diebus S^inhora feptima recipiat pane cum ui-nocommixtoamp;in feroutteHuoui cum 1 niedulla panis 6C in mane habeat pullu paruumdequofumatius^ flCbalnectur i •nferoilliusdiei.

Superfunt prêter hæcduoauxiliaex 'plb principe, fumpta ibidem ualdepro pria, ut fint in uniuerfum dccem No-numigitureftin cafunoftro fcilicetcum niatcria deicendit accrebro,ut fiant ablu riones capiti omni hebdomada bis cum tapoteamp;nitro,amp; quod utaturfternuta-^Ofijs ut fupra didum cfi.

Decimum etiam eft conueniens irt noc cafu amp;nbsp;confyderatione dignum, ^uia eft ubi morbus fit ex caliditate.

Recipe rofarum j.viradicisliltjs.xiiq uerberorum 3.ij. laccæ,ariftolochiæjma-«iris, fuccieupatorn, fucci abicinthij, [pgt;cac,anifi, ieminis rpniculi,omnium 3.. •0 tfoci 3. s. feminis citrulli amp;nbsp;eucume« ris 8^ Cucurbitae St^melonis omnium an.

3 ‘-

-ocr page 568-

4dlt; nieren,CdrJdntConpliaiM 3.!.gummi dragaganti, fucciliquidti'C, omm urn an.3 .i. ÖC oportet ut admimftre tur euacuatio cQco quod educit hutno res calidos.

Concludo tandem, quod quamuisói ratio fpherx^8C excellensD. Gulielmus docuiflent me de frigiditate aëris ftotici ëC de eius inæqualitate,ex quorum ahc' ro fit ut materia concoqui nequeat,eX reliquo accefsiones fiant, dicenteHip-pocrate(}.Aphorifmorumprimo)quod mutationes temporum potifsimum pa* riunt morbos.St' maxime cumfint uehe mentes adeo utfexta de lulij cogantür conueneftaread ignem;^ princepsipfe dicat quod aër frigidus eft inimicifsiz muspulmonijideo oportetfacere xftua tium in cubiculo: aër enim temperatus tria bona faciet.primum concoquet ma teriam,omnisenim concodiofit à cali-do,etiam externa caIiditasiiiuat,utHip' pocratesfecundaAphorifinorum.Aefti ux quartanæô^ cæterafecundo iuuabit pulmonem qui læditurabaëre frigido, tertio apperiet facilius meatus nafi. Nam detrimentum quod eft ex aërefri»

-ocr page 569-

' Pro r^ifßcuUdte Spirdnii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^1 Jjido in morbis pulmonis amp;nbsp;cerebriui/ detur manifeftc in ciuitatibusltaliæ,u» in æftatæ uix iuuenieslt;quatuor auc quinque patientes tufsim, nel difhcul’ Utem fpirandi, amp;nbsp;inhieme duo miUia. Etfi quis dicatjiu æftate deterius me ba » beo. Refpondeo quad eft propter in æqualitatem, fed fi trâfiret ad region cm ealidam,uel faltem temperatam non ita fæet. Eadem ratione oportet ut utatur ueftibus pelliceis, non tarnen ut'one-tetfe. Aeftuarium igitutfit tepidum Ualdc-

Secundum quod eft maxima* diffi-fultatis quia materia ifta eftmulta a-^eo, ut fit ferme quinquaginta unda-fum in accefsione, ut coJligere potui, 8^'talis mukitudo proueninquia quod ^ebet uerti in nutrimentum, uertitur feaquam propter intempcriem ficcam 'utotocum debilitate caloris naturalisé quorum utrunque prouenit ex exte^ uuationc. Extenuatio autem pfouez uit ex diffieukate fpirandi amp;nbsp;ideo ft denturnutrimentafolida non poterunt beneconcoquifaltem inmembris: filiquida

-ocr page 570-

4^1 Hifro«.C4rc/ilt;«i Conßlium quida augebunt matenam, fi mutta au* gebuntmatenam,fipauca uittus debiH tabitur amp;nbsp;eMenuatio augebitunSi mul-tum nutnentia augebitur ma tena^ fi pa* rum corpus attenuabitur. Proprer tot difficultates igitur una relmquitüruia, ututaturpane decodo uel ptyfanä hör« deacea alsiduè,ô^utrocç in iurepulli,uel caftrati ifte enimcibus mediocriternU' ‘ tnt,^ eft temperatus,amp;totus fermètran fit in alimentum,propter codionem pa nis in furno,deinde àiam in iure amp;nbsp;fimi liter ptyfana bis coda eft, fcilicet fub for ma hordei amp;nbsp;fub forma farinæ, amp;nbsp;nutri/ mentum eins eft folidius nutriméto car-nis.Sed quia auxilium hoc non ent ma* nifeftum propter nimiam abundantiarn materia: quæetiam impedit codfonemj^ oportebituteuacuetur quam eelerrime cum diacolocynthida,de egtero oporte-bit ut utatur regimine herticorum,tdeft, tefticulis gallorumjeconbus puUorum, carnibus teftudinum, SC limaciarum iu-uencularum.Na ifta SCà manifefta qua-litate 0^ à proprietate iuuant in iftis mor bis.Accediteiiam experimentum de pa

ne

-ocr page 571-

Pro rtifficuUxte Spirin fl, ^f^ *iC€od05('pryrana,nam ui^'cmus quod febnetes S’ phthiua S hedid bcnecon Coquunt ipfuui, nod autem car nein ’’cc^ ral ia, ergo niulco magi'; ceiUcas fua QUxnoneft adto extem.ata. ut iili, QC « multo minore morbo läbörac.

Tertiurri eft ut bibat uininri album,!e lip in mane,propter très caufas,prima ut fonfirnietur ucntridilus amp;nbsp;Ipifitus, fe* funda quia prouocat urinam^ teruam ^uiafrullra di imponere abfiinenriam, iibinonefinecenaria. Vefperiautem in fetna urätur aqua gliciri^æ,turnualde ^ûdica pane cinamomi, quia in node iuuatur concodio propter »omii«m,6d fn^momum eft mih»fulpcdöin quan '.c I'latc rariien quia petit caput, Galen.in « 1 illoiphonfmo: iMubcrem fi uis (circan .c foneepcf.rdocerquod omnia arOmara « Pftunt caput, S etiam propter fiedta* 1^uchementifsima, quæ eft in co qur ’ugH intempcriem in mcmbris,amp;'non poteft cofumete humorem peccantem pfopter quarititatem. Quartum eft di* i^iirninaho (cripto,defridionefirigu!o Inane cum oleoamigdalmodulciSf ma

G g nbsp;nbsp;nbsp;ximè

-ocr page 572-

4®4 Kitron.CiirdiHi ConßlkiM xjmc in cruribusge lundiuns, pedore^ di dorfo,nam m difficukatefpirandipre dpiuntauthoresut non minusdorfum inungatur quam peduSjfitautem oleum i ecens ualdeamp; bene pinguO ac dulce. Quintum eft ut in hora accefsio' nisomninoquiefcatinlcdOjSC noncre datcclfifasfua expügnare morbum ui-ribus animi, fed potins expugnareui* res corporis, dum enim furgit triapeP fima mala facit:primum occurritaérifri-gido amp;nbsp;inæquali à quo impeditur co' dio materiae, amp;nbsp;augetur difficultas fpi« randi Óf cerebrum poriep cius eonftrinlt; guntur,óf ita augetur illa mala intempe riescalida Öf deHuxio:fecundo debili« tanturuires, namdicebat Galcnuspri-' mo demotibus mufculorum,inomniß tu corporis laborat uirtus, prxterquam in illo medio naturali in quo homo qui* efeitSf ideo refoluitur.Tertium eft quia confurgit, non poteft ftare quin aliquid faciat, fi^ unit audire'eaufas amp;nbsp;legere6f fcribcre, quæ omnia funt adco mala ut nihil pofsit efle deterius. CommO' da quae furgendo uidentur conftqui font

-ocr page 573-

Pro D’f^^ultdtc Spiundh 4^4 funt tWajS^ omnia mendofa.pnmumeft lt;juodproptercredioncm melius refpi-tat:fediliudidem polfet facere commo* dius in Iedo,amp; partes inferne remanenc MlidæzSecündum dr, quod uidetut fibi feniis dum furgit de ambulatione ac co * Uerfatione mórbum lenire Sed iltud ni* 1111 eft, quia poftmodum accefsio fttdi-uturnior, Sceftaefiquis haftens multa débita luderet tora die putans minimi “bi iatfturam, quia de ilia non cogiter, fUd tarnen augcret illam, ita obliuiici düloris,Gcutobliuio caufarn non tollat •moaugeat, eftpefsimum remédium. Quod ad conuerfationem, poteft ad* “uttere aliquos amicos de iocis loquen * l^^-Tcrtia caufa qua furgiteft ut hauriat aërem liberu, ledftando in Icdolicebit •“agis teuereapertas feneftras, dummo do non fit temptis malum l^cati Marti-’'*)ideft,uentus cum pluuia fimul, tiuia [one non liceret. Et certe fi manferit bftuelterin lacftoinalqs accefsionibus oi^Uoletfurgercetiam quod kuifstmae funt.

Sextum ut didum eft lt;n altera parte 1 . ' Gg a con-

-ocr page 574-

4^^ Hieron.CärddniCoHßUum

confilij, ut pulminaria fiant cX alga ucl ex palea tutici ficca amp;nbsp;miriUtinn incila» Etcumlclt;?iodefiupaferici,ut didSeft- | beptimum ut femper à cibo per duas ho ras,necp ftudeat nc(ç legat neg) ambu« let.Dicebatenim Celfus,omnis mentis intendo caputimplet, quo nihil deteri* us eft Celfifati lue. Dedcambülationc j eft aliqua dubicatio^tamen ilia etiam im I filet cerebrum,necGalenus unquatnil« | am laudauit net^admifitfingunt quidam quippiam deminima deambulati* one, utdeicendat cibus ad imum uentri culum.Sedhocnon eft demente Gale« nt qui uultquod defeendatcauß coftri-dtionisucnrriculiamp;’non motus,utinli« bro de facuitatibus naturalibus apertifi fime'docct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Odauum eft principale S^magna pars curæ,ô^eftutfiatænemafingulo diede trahens pituitam in copia,amp; ponam de-fcriptionem laeuiohs, fioportebit facie* musualidiorcm.

Recipe (eminis cartami S-if aftari, ari-ftologiac longæ an. 3.i. turbitb,agarici an,3, s. radicis filids 5. t.coquanturinli-bris

-ocr page 575-

Pro nifficultatc SpinndL 4 (^ ^*0*5 duabus aquae ad confumptionem *’’cdietatis,cum m.i.mercurialisautbli« ^'suindts.inde fa dia colatura, addantur quot;Ï^Uiscrudi^.ij.fajiscótnumss.i.s olei ^Önmnis ^,tj.s,mifce,amp; fiat cliftera.Hoc pofui pro formaadditurusÖddiminutn fus pro occafione,fc|cndo quod non eft Uia mdior ifta pro nunc quia cum mate« f'^fit multa,errhina uel,cauteria,uel diu f^Uca,propter meatuum firicturam, no Munt illam educere,nec regimenui-’^UsfufficitjOportetigit ut trahatur per ^‘3s latas fi per mas latas illæ funt dupli» f^uomitus 2dfcccffus. Vomitus in paf-“onibus pedoris eft contra canopes, SC 'Uatnnocetcapiti.Seceflusfittrifariam, Pffmediemas leues,0C potentes Sdclifte ^medicing kues in tanta material mul ^Uudine parum proftint 0f potius agitât fiuam cducunt,ut uifum eft de cafsia nu-P'fj.quamuisegofUen'm author dandi quot;I^uiquia non exiftimabam materiam jHetantam, neep tâ crudam. Validis me u'einis non licet frequenter uti,fed opor fftadhiberedebita intcrualla,tum quia ‘‘foilitantjtum propter extenuationem, G g 1 cor«

-ocr page 576-

4^8 • aieron.CtirdxniConfilium

corporis,SC cciam agitant caput, ideo i^ modico tempore tantum aggregabitut materiæ utimpediaromninocuranonc propter hoc igitur clift eria educunt ma-tertam peccante amp;nbsp;maxime diucrtiinta capiteÄ àmembrisrpiritualibuSjamp;non agitantcorpus8C nó débilitant uires,i/ giturnulla (untrpeliora quibuspoftmo dum fucccdcntdiurctica,eau tena QC CZ'

Illud quoep confyderarione dignSefi', anmOrbi ftante magnitudineconueni-at uenæ fedio^ amp;nbsp;m»hi uidetur quod fie in hoc cafu ob ealiditatem intéperieitn toto corporc.Temporectiâ notais, utdi dum eft,teneat bolum armenû ÖÓ fumât etiamper os,amp; horaaccefsionisreneat frufta mannæ m ore amp;nbsp;fiant ligaminain cruribusSf braches cum coro aftrida.

Qiiód autem ul timö eft in hoc amp;nbsp;quo p curari potesDominc,atq} unicB auxifiS „ ab Hippoer.propofitum mlibro Dein« ,, remis aftedionibushis uerbis(Pag p) „ Hicfi' quidem ab haccuratione fanatus ^ fucrit loquitur autem de phthoe uera,bc p neeft,finminuSjipfum ladeerafiêfadu,

-ocr page 577-

Pro TiifpculUte SpirdnJi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9 ^mpedoreôf in dorfouriro. Etpaulo poft de fuppin aus (p3g.4-.) Bibat etiam ’ac caprinum Äbubulum pro tempore, Pftus autem fuppurgetur Iade afinino todo.Craflefa cere in logis morbis prg« cipuèlade bubulo,docet etiam in libris «iemorbis mulicrum, Si alibi farpius ut •ailapud illum frequentius inde curare ^uæ ratio hic maxime neceflaria eft. O' porter autem pratter lac bubulum etiam carnecontufa idagcrc. EtcertenuUaeft melior ratio quam afsiduè crafleface* te corpus S^afsiduè pur=

gare.

G g 4 Ephes

FINIS.

-ocr page 578-

4^0 tlkronXirddni ConßUum

Ephemeris revr

tendifsimi D ArchfepiTcopi Sandi An* dreæ Andrerep. D Ioannis Amu’ihon per eundem Hieronymum Carda« num Mediolanenfcm.Medi» cumicripta. a

Vamuis ex generali confi* lio fatisfadum C.Tuxef‘ icciedidenm ideç muncris abfoluturus fitegregaistu us medicus caianaais,ncta men in ullo deene tibi uide3r,quando' quidemexpraeferiptoin patriam redire cogor.paucahaeein ordinem diurniim lt;n gratiam tuam memor beneficioruin tuorum,amp;f quod prindpum preces præ^ cepta funt,redigi. Initiumabhoraqua ^xpcfgïfcKurfumendo,quod in æftate fit gratia exempli hora fexta, fcilicet moreproprioà node media: primum cxplorandum an fuffîcienter dormierit id ex tribus habeturindicijs primum eft à debitohorariï fpacio, quod Galenus (èxto de tuéda fanicatefcap. $,)horarutn

CXlfti-

-ocr page 579-

pro nifßcuUdte Spirdndlf ^ nbsp;nbsp;nbsp;471

pif^atnouem. Nunc otpißisomni'^ “usdlputationibuslolum ncccfsanaß^ yärifsima amp;' abfquc dubitatione in me» ”''*ni adducam. Quod fi quis ration cm *^pofcatgt;eam pofimodum reddam. Igi* ^ut ad propofitum reuertar: iccudum ‘'^num perfedi fomniefi capitis leuitas ^sberitas. Cum cnim (omnus fiat ad f^Parandum (piritum animalem qui in ^ffebro côtinetur.manifeftum efiquod 'Pifitu animait reparato comodè lom-’'Usceflât. Tuncuerôneceflèeftutca« put alacre ac leue fit, Ôi fenfus ac mens '’fgeta.reparatisfpiritibus. Quod fi fez fushomofehabeat indicium efi etiam ’'horisdebitis dormicritnon fatisfecif' ^fPomnum.Tertium indicium efiaucn« ^ficulicocfiione.nam cum ucntriculum foncoxifle fenferit indicio efi dormifle fitis.Hæcenim eftfccunda utilitas fora ’’'•fcilicct concoélio cibi in ucntriculo. Cum igitumondum natura finem pro-pHum afiecuta eft.fi antea ceflet (omnus nonfatisfeett Porrô quonam padîo con coxiflè fe fentiet in uétriculodd eritcura ®fqiicgrauitas ulia in ucntriculo nec m

Gg î dus

-ocr page 580-

- quot;HierotiXiriiniConßliiint tins all quis fed quafi ubi fit uentrieuîu® perntus jgnoret,feuern fefentia(.Quod fi uel caput adhuc graue, ucluentricuquot; lum non concoxifle animaduertat, non furgat omnino: Scd ucI dormiat uel quiefcat faltcm,Nihil enim proficere po tefi fqrgendoinä fiexerceatur,pefsimuni cft.cum crudus adhuc fit cibus in uenui culo,hoc enim nihil eß detcrius, utin li-bro decibis boni fit mali fucciGalen.do cet.Nrefi quiefcat quiequam proficiet. Nihil auté melius efie fomno intelligat A necexcogitaripofie. Nam cum tribus maxime indigcat,bona codionenehu* morillccrudusabundet,8Cutpofsitim-pinguari: fomnus fi gd aliudjCodioneï luuat, utquarta AphprifrnorSfAphor.

67 }Gakn.docet,obidadinfiaurandum corpus quiequä mehus fomno efiepo teft.amp;f aa minuendam matena quæ mor bumfacit.Hæc igiturduoquæ à codi* oneperfeda reparâturlbmnus exhibet, ut nihil melius illius diuturnitate efie pofsitnecexcogitari:HürS3dduco plu res hac in cau/a authoritates, quoniacS fintinnumcræjSi^ncquèaiiudGalçndi-cat

-ocr page 581-

Pro Tiifficulute Spirdnii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47 j

cat phmuquod fomno uel hacfbla cau« ta prolixiori eflet indulgendum. Secun-da eft totius corporis humedado uteris am habetur quinto de tucnda fanitate (ca.} in principio.) Manifeftö eftafit^d Iiabitus bic fenilis prorfus eft,feuad ma-dlentiam refpiciaSjfeu ad humidi inuti-*isó^ criidi abudantiam. Tertia eft quod Omnia membra perfomnuminterius u( fcs fuas reparât.dico pulmo SC cor,ut ha tenir in fexto de uulgaribus morbisfii. S Com. 10.Et ideocÔcludo,^ nihil fit ilÙ oielius fomno ^lixOjquem fi non confe 9^iat, gefeat, ^ fipoteftdortpiat donec oentriculû liberû fentiat amp;f fenfus uege-1'5 Ô^ caput leue. Vnum hic non poflum pi'£term{ttere,quantuispr£terordinem, lt;luodGaIen.docebat Decimo artiscu* l^atiuae dicensfeapu i.)Si error uel mini« pus cômittat inhis quicxitiali morbo •aborât omnia is fubuertit:Sed fi redèS^ M amufsim omnia peraganrur fpes eft pnationisetiam in dcploratifsimis mor t's. Qiiamobrcm id dixi quod mul' P cum medicins fint imperiti, Iperant we quaedam auxilia ad tales morbos, qus

-ocr page 582-

^j.T4- Hieran. C^rdiiniConpUum quae (etiarn ßqui/piam nihil feruetco* rum quaeprçdpiunturjfèddunraxatinc dicamen praefcriptum fumât) pofsint fa nare.Quod quidem uerum eße non nelt; gom his,i n qmbus uires ual id g funt,fed ubifuerintprofligitatæjCaro^abfump^ ta,ne Aefculapiusquidem, nififeruata in omnibus cum ad amufsim régula ta* les fànare pofsit. Accedit quod etiam in buiurmodi uiris maiora etiam præfup* ponimus perfæpe pencula quam fint, ut non (blum ualida auxilia,(êd neque mediocria audeamus expenri. Cona-bimur igitur reuertentes ad feriemfin* gula ut debent amp;pro temporeficri,dd àcriberç.

Igiturutad rem reuerta, fornno nihil melius eft dit, ut qui etiam requiefeere cerebrum faciat ÔC reheiat ipfum,ut Ga-lenus docebat primo de fymptomatum caufis(cap.8.) et dum bene dormit feiat (pern fuperefte fanationis,ncc propin-quae mortis (ubefle perjculum. Hacep fola caulà fid fan's bene dormit, ad hanc uftp diem nipcruixit.Qiiod Inllum ami« (erit,uei erröte medici, uel culpa fua, uel cafu

-ocr page 583-

Pro toiffinÎMé Spirin Ji, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47$

«ribintdligct fentennarnnoftra,quo(i ^britjOimis iicramfuiflc.Igiruruthocdc Jomno condudam, quadrat (brnnum co piofum atqucquictemubi fomnus non Juppetn't Pritnum igiturquod quaren« ^üm eft,eft fomnus. Neep enim fufficiC Jôirequæffntneccftariajëdquæ magis j ’’tcekariaVtfi contingat iaduram fieri quot;nbsp;use minus pcnculi ac detrimenti atura.

Vbi quieueritquodfatiseftaut dor« *®ierit,fricetur,friaio autem cum life du ®sobtincatfcopos:fcihcet lit came im« pJo3t,amp;.' utmateriamtuma capitetuma Pulmonereuocetin quibtisha: dux in-^fntiones concordant,irt his opoftet fez ^uircgijlam,ubidiicrepanr medium te« ' '’ondumeft* Igitur ordo tab's critut in fonfilio depucro morbo comirialilabo *3ntcGalenus récitât (cap j.) Primum 9uidcm crurajndebrachia,poft pedus w uentetfricanda funt: Seddum frica« Ji'fpedus tunc duo etiamfimul fricare Gobent amp;nbsp;crura.Scio ibi Galenum docc •'futabrachrjsincipiamusjedh'cetlabo •^antefolo capite.Sed cum hiclaboret pc dus

-ocr page 584-

47® Kieron.Cdrddtiî Confiltut»

(flus ne qui c quam adillud denuctQr,t»lt; tiuseft àcruhbusipfis incipere poil ad brachia inde ad pedus, fedcum pedus tricatur fricentur fimül SCcrura. Adeô ut ibi Galenus quinque ftatuat qui hominem fimul fricent dum caput fricatur, unus dicit caput,duo petflus Ô^uentrem amp;nbsp;duQ crura, quae ratio tenere debetu* biin CeUitaterua pedus fit fricandum, Ea ratio docet ut caput dum fricaturé-tiamadhibeantur cruribus ita ut fridio crurium ante omnes incipiat, amp;nbsp;cum capitis fridione quae ultima effe debet finiatur. Atque hæc de ordine, Quod uero pedas fit fricandum docet Galen, quinto de tuenda finirate(ca.j.)ubiuult quod mebra debilia SC infirma fint quo-tidie fricanda.

Modus autem fridionis mediusfitin ter omnino molle ÔC durum, amp;in fine modica dura adhibeatur. GalenJioc do cebat amp;nbsp;caufam eius fexto de tuenda fa* nitate(ca. 8.) Nam ex illa dura clauditue cutis, ne calor pofsit exhalare. Modus autem fricandi eft cumcutis contraxe-risruborem. Demuminungantur oled

-ocr page 585-

Pro Difßeuhdte Spinndi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;477

Am/gddino Juleiimmixta pice, hoce-ntmUaienusiH doet teile ultimum ad Kpaiandas carnes in his qui graciÜ func hbitu.Peçfîus tamen piceô^ oleo no eft inungendumsled o ko àmigdaUnoduP Ci-Oportet etiam maxime iunduras in« ungerene ficcentur,cum ibiOntfolum ßiembra fieca,fcilicctoiïâ ßCcarnlagincä üifenibus etiam docebat Galen. Quirt» iode tuêda fanitatef ca.j.in princi.Jokû inunâu pofl irietionc carnes repatare. bft mihi neceftâiium fecundo ab oidi ’'fdigredi,propter uebementê utüitaté ffi.Et eft altéra ex caufis qua curarinon P0teft,nâex prima inueteratus eftmor/ DUS,corpus extehuatô,dumCelfitas tua ÇÔfidit pofTcfolo auxilio medicorû, nec *negocqsuacando curarijHæctjdcum kumids uideatur hæc affedio SCtota pie Dahumore trudo ficcisindigere exifti« '’iatur,tn rationc qiiod ficca humidis ad Uttfantut, tû quodàficcisuidebituriU-uari potins quant ab humidis: eu tarn en Gale.fentcntiainquinto detuendafani tatedoceat cap.8.)fencs 'qui plurimisa* Dundant pituitofis cscrcmentisfqualia hic

-ocr page 586-

47® nitron,CärddniConßlium

hic flint)licet uideantur à Occis iuuanali initio,5^ illis iure Occa conuenire, ab cis tarnen fucceOa téporis irreparabili dam no lædi. Ideo cófuht perpetüo humidis utbob id igiturcumiam defenibus con ftet,in morbö facile cclOtas tuatumob cxperimentum,tum ob falfam rationem decipi poiïet. Error cnimgab humidis prouenitparuuseft, à Occisautem ine* tnêdabihs,quód intemperies Occa pror-fus noncuretur. Et ob id ctiamdiebus caniculanbus pefsimè habet.

Ex quo colligoquod falfa cura ut que fit pcruiólentaspurgationes,per abfti« nentiam fiotus omnirio, amp;nbsp;per Occa ci-baria, Uidebitur illi utilior, quam liera, quam nunc tradamus, à quaprimum neceOe eil uideri prius lædi quam iu-uari.

Tertium eO(utad ordinem reuertar) utfadafridione denciataluum, ÓChoc fponte,fi poteO,uci 0 non poteft,cum Ic wiclyfteri exmercutialis fuccoucldeco dlocum blitoamp;fcum olco rofatoquan-doc^,quandocp etiam uiolato amp;nbsp;melle uiolato folutino uel rofaco S^ modico

-ocr page 587-

PronifficuUdtcSfirMdi^ 47 j fè1Ï5. Denieputfit clydcrlemensamp;f mi“ tis.ciiin non fit fpes hanematenam per akium trahendi: Etalióqum acres non pofs;ntntfi turbare corpus,SCagitare ma tuiainjóCexficcare,miæomnia funt prg icrpropofitum. Qiiodautem non pol» fint trahere experimentum docet Caufa autem,ingenuefateor,mihiocciilta eft, ïuin(nalf)s ena leutora fecennr.Neegs '’’ihiobijciat^d fuperiusadeo clyfierea Iaudaucnm,quia ibi fuppolui quód edu Çnèneûnô educuntamittuntnomen 8C ^fifinitionem dyfteris.Verum benefid» ömalüi,«t docet Galenus in libello de fneir,atibus(Sec (Jplunmum luuatca* put,amp;!: illud aUemat. Et ucntnculum ex* pUfgat.Et diccbat Auenroar adRegcm *cnbens,quod lenitas alui conferuatho ■iiincm à quibufcun« morbis. Et Gale-■insfexto d e tuenda lanitate dicit, quod Qui humorum crudorum abundantia ùexantur, nullum utilius pryfidium ex-P^inpofiuntipü-aluideiedione. Hæc ^gituradhoram uf iuè odau3 finientur, Quartum cfturbißatj.i.aquaifuac lima fiarumulquèads n deftdlatæcumradi*

Elh ce

-ocr page 588-

489 Uiertn.Cdrddn'i Con/tUum ce akheæ, portulacæ folks atep plantagf niSjCiim modico facchari*Et fit aqua iHa tepidaSCpro ientaculo.(^od fi capiat earn etiam ante alui deiedionem nihil refert,dummodo non ante fridtioties.In de pedat caput leuicet cum eburneis ps dinibus.

Qiiintum eft ut excreatut in acre hbe* to,nifi fit omnino malus,tacuktur area, eat amp;inambulet,aliquid etiam aka uocc legarcum fuauitate tarnen. Etidcodiec batGalenus Quinto detuenda faaitate (ca.lt;.) Non exercitari autem imbecillas partes iolis fenibus perfuad co.Sit igitur exerci ta tio cS uolup ta te,Sd fi t bene con tedus pannis ac pellibus, citra omnein crauitatem. Diebus autem pIuuiofisK natuofis ualde exercitetur loco à ucnto SCpluuiaremoto, Poftquam uerodie* bus ferenis fuerit exercitatus, reuertatur fi placet cum equo.Sextum eft ut fingu* gulfs odo diebus lauetur caput lixiuio ualde ealido per ipacium odaux partis horxantequam exerceatur,amp; poft alui deiedionem.Et fubito fuperfundatur a* qua frigidainquantitate librarum par/ uarum

-ocr page 589-

Pro Dl fficultdie Spirändi, 481 fenim qüin^, indeficcetur cum linteis ''oncalidis, Nee ueieat illius ufum,qu» ^uamuis non tuuifle uideatur ufqj nunc fpter matenac abûdanciâ,amp; quia infuc-fuseft lotioni capitis,attamen fuccelEï ^ƒ’’’poris cofirmabit cerebrum:Sednon 'Sciat nifi fingulis odo diebus.

Septimum,quod eft maximi momeri ^tft ut fingulis diebuSjCGcxit c domo, 'ieuoret grana duo maftlcis.inde dum ^ï^freetur mafticet etiam aha gratia ex ^gt; fed ebgatur recens, albus i^moHis, ' ^faciet ilium expuere maximam quad ^'tatem pituitæ: amp;nbsp;non comedat, donee f^nferit ficcum uentriculum SC os ip(a pituita. Et hæceft ueraderiu3tio,quia ^aquæ eftpernafumnon poteft habe-ff fit licet aliquts poflet dicere quod tftfuper membrum læfum: dico quod *’’embrum laefum eft pulmo.Et fiquis di tâtquodhæceftpericuloGtRefpondeo lt;l«pliciter:primoficut dicebat Galenus (tap. io.) Decimo Artis curatiuae (illius tntenham ad uètbum referre uolo. gt;nbsp;Neceflarium arbitrorThucydidis confi Iiiimagêtesaliquiduel periditari. Idco

H h 2 enm

-ocr page 590-

49z Hieran CdnidniConßUutn cum enhina nihil autparum admodtmi iuuent,nec uideamus quo tanta multitu do infledi matenæ quæat, Præftat tenta rc quam omnino certo exitio nihil agen do dimittere. Sednequé inhoeexperi-mento leuis fpes eft, aut ullum pencil* Ium,cum pofsimus ut libet quando uo« lumus nos retrahere: Et abicp iaâura. Perfæpe uerô imo maiori ex parte con-tigit in illis morbis adeô contumacibus ut falus prouenerit unde minus iurèfpe= randum erat. Et ob id foleo omnia moderate experiri,utnemoa mukis annis de incconqueflusrit,pluresautem præ ter fpemfanati fint. Propterea non omnibus datum eftadireCorynthum.ltaw modo mafticèjmodo thurepoflet uti Ä glyciriza. Sedegononamonifi maki* chen,quodplurimam faliuam cófcftioi amp;^ abfep labore educat. Nam nihil aliud meo nomine experiri uolo.

Eduda maxima quantitate fputi,hora nona prandeat cum qua fificcum os habuerit, comedat ab initio epar pullt uel tcfticulos cum gr, q’. Gingibetis aut tribus, Inde comedatpanemfuum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuri

-ocr page 591-

Pro Difßcultdte Spir Andi, 485 iün' immcrfum, fed prins tus ipfum cx-primatundebibat parum ualdcad duas Untias uini aibi odoriferi: Et poft cornez lt;iatdepulloaflo uel elixo,8c mafticet o-ptime amp;nbsp;bibat parum ualde amp;nbsp;poteft bi-Bere ufque ad quinqueuiccs,ita tarnen utnon excédât in fumma untias decem uini. Etfi poteft minus faciat.Et ualde bonum eft in hoc cafu colluere os ipfo uinoft nimis fitit. Vfusautemfacietuc paruo contentus fit potu. Nam potus fomè ex confuetudine pendet. Et hoc Enoäauum.

Nonum eft utadeetma hora uel ante, ^uim iam pranfus erit,quielcat ab omni ’’fgocio amp;nbsp;dcambulatione/edcatcp aux ^iens iocos, Videns ludere fiC muficam. Poft duodecimâ negocqs incumbar, ita *3mê ut ipfe nullo modo fcribat aut mo I^ftfquippiâ audiatEt hoc uf^ ad quar-tamhoram.

Ab hora quarta afcendatequum, Sd ^3tad aërem liberum per horâ, nifi tem« Pusfitomnino malum,óchabeat focie-tatem gratam cum qua eolloquatur. Et ''unquam deambulet nifi ieiunusö^in

Hh j mane.

-ocr page 592-

^84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UkroH. CdrJMl ConßHufu

mancRcIiquo tempore fed eat â^fluan dotj enam cubetRiper ledum uemtus durn audis caufasEt.utdfxi, duabus ho ris ante cœnam equitet, fed non fe area exerceat. Hora Optima non ßt extra do' mum quia efl crepufculum. Vndeer mum efl quod ccena debet efleutpran' dium,fed aliquanto Jeuior,amp;nonnatni fl hora Optima utßtipatium h o ra tu fab temnouem ueldecern.Etut appropin-qaat tempus accefl/onis, ccenafempef fl'tlcult;or. Et uinum minonouantitate Semper autem ante cœnam fumât co' chlear meUfs purifsimi: namipfum ad-ucrfarurcrudidati.detergituentriculuni fe nitq uè p uim ones. Et fenib us maxime ennuenit.

Sæpius autem ccena fuafiat ex Ede folo capnUo recenter muldo Ä^panc. ( Nam ufus Jadis debet elïè fomno fucee dente,utratio docet æetiâ Va leiens de taranta óf multi alrj: licet quidam decs' gt;nbsp;ptià quadam authorirate principis fea- / de cura hc(^icx)contr3riâ lentiêtes mnJ ( tos adduxerint in errorê,meréclamante. Et nunc uiuit,ReuerendiCsimusÄrchie‘ ( pl^(^0quot; ƒ

-ocr page 593-

Pro DifficuUdte SphdUdi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4I ÿ

pgt;îcopus MediolanCnfis fencx annnorS •*'lt;n-îo.AngeIius Aridmboldus,quem Motion's caufa nom(no,quiduasperpe« ^oaluitcaptas, quarûladc multis jam ’bhfncannisufuSjCÛ fitualde macilen« *Us,fueritcp (èmpencui optimorum me-^icorum 11 fus ladis eft pcrfuafus.Itaquè ®ftil melius eft ad reparandum uires SC fernem producendam uidu, ipfola '^ecapriHo. Quinto detuenda fanita-Jf(capitefcptimo.)Mclius hoc etiam eft '®cafiny,de quo fuo loco dicam. Quod *utem lac diutius abfcp utilitate fumpfc ^meoiuditio,cauia eft, quoniam fu« *’’fbat lac SC in copia, ut non poftet con-^®qui ante hora cibi, unde audis excre-!J^fntisfiebatmaior difficultas fpirandi, ’ fiua cor accêdebatur,quo accenfo corpus fuum extenuabatur magis in dies 4*^301 akretur. Etpraefertim quod mul-’ ^urn dabat SC abRp fomno uel ft Ibmnus 3dhibeatur,er3t breuis pro quantitate Ia ‘^•salTumpti.

Poft ccenam ui gil et dimidia hora aut 3lt;lfummumuna,ita utodauahoraua« in iedum, ud odaua cum dimix

Hh 4 dia:

-ocr page 594-

48^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hirron.Cdrddni ConfiHunt

Sfû: Etpoftitquicfcerein ledopcrho? *'3sdeceni. Etdormire nouen fi potefi. Decubi tus fit pronus SC inacrefttis fri« gidOjâi^ caput laneo intcgumêtolcui Sd folido cooperiatuf.Et in die modieus fit Ignis in cubiculo, nodeautem nullus. Et fi fit ex lignis erit melior.

Haec igitur funt unius diei gcneralia præcepta communia. Refiat ut dicam dediebus alijs primo quo ad tempora: Ètfumamus primo tempus ueris udau-tumnij in quo cfi diesduodecim hora* rumSC nox tantundem, tuncibitcubb culum hora ocfiaua,6Cfurgctfcptima, curabit fe uflt;ç ad nonam,inde nonaexi bit,décima reuerfus prandebit, quiefeet ufq;ad primamà meridie, ideobonum erit ut habcat exadiisimum Horrologi* umge grande,nam omnes principesm Italia habentSC ctiampluraô^bona. A prima hora ad tertiam negoensoperam dare ufep adfcxfamjpoftcccnabitleuio’ re cœna ad feptimam, inde.ut dixi,hora odaua cubitum ibit.

Tempore byemis cum dies efino* yem hoprum/urget nona hora,curabit fe

-ocr page 595-

Pro liifficultdte Spirdndi, 4 87 [^ ufcp ad dedmam: undedma prodi-“^6^ exercebitur, duodecima pradcbit, 9uiefcetad fecundam, audfet rogantes ^'lt;5 ad quintam,tndc fe redpientit loco ®Quitationis audiet legentes ud locos, Mludetjita tarnen nt non uakaturullo *’’odo,Indus enim conuentt exhilarâdo ^’'ißiumjfed ubi irafcatur,nihil potefteP ‘^deterius.Imo dico quod omnes animi ’ffedus !çti boni funt: Triftitia Slt; ira ma flint,fed deterior eft ira. Hora itaq, 00 ■î^exada ceenabit, dedmaue,poft hora witinjedum.

Pro tempore autem accefsionis nari ända cft ratio: amp;nbsp;eft ut ab accefsione ne«

“cm. Et haneputofuiffecaufamçurfit äffliäusmultum in his accefsionib.quia ‘nquibufdam fumpfit dbum nondum ptiada tota accefsione. Nam conftat quod ex tali dbo nocetur multum abfq? 3uxilio,amp; non folum nocetur pro illa ac erfsionefed profequenti. Nam quod noniuuetur palam quia adeó prolonga tut accefsio oC aggrauatur, ut qyiequid

H h 5 uti«

-ocr page 596-

483 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron. Cdrdini Concilium

unbtatis habuent ex dbo, id totum, K prxter idetiam multumquo aduiresS^ pin^uedinem SC carncm,amittat Quod ucro noceat pro acccfsione prêter cxgt; perimentum eft ratio manifefta:quia agt; busilieadeo impedita natura nonom* nino concoquitur, 06 ibi manetöfob* ftruit 06 grauat 06 impedit refpiratio* nem. Eft etiam unum aliud quod pars illius materia: quae defeendit acapitee* tiam peruenit ad ucntriculum, 86 om* nino impedit codionem. Quod an-tern impediat 06 augcat fequentem ac' cefsionem oftendo, quia cum natura fît impedita,cibus ilk trabente iecorepro* pter ealorem trahitur crudus, 66 etiam immixtus materix qux ad uentricu-lum defeendit, 86 ita impedit pro alio dbo fuccedente Ô6 male afficit omni/ no. Et bare fuit caufa principalis qua perfuaft uti apophlegmatifmis. Igitur pro tota acccfsione fuiheeret modicum meUis 06iusgalli ueteris purum finea-liqua additione Ethoc propter diuerfî* tatem magnam quam tempus a cc cfs iO' tus habet • y diem a utcin ut gallus in

-ocr page 597-

Pro DifficuUdte Spirdnii. 48« ^^’’oenq.aqux coqueretur ufqiie ad con-'Wmpnonem nouem l.brarum, SCetiam ^feem ferme abfque fale. Perada ao ‘^ersione fieret clyfter certa ratfone nc quid uentriculo ingcratur donee quic« Quam ex materia morbi omnino in il-•o iiipereft. Poft accipiat uitellum 0« Ui cum granis q. gingiberis amp;nbsp;panein i^Ueinfufo pauco amp;nbsp;eoHuat os uino fo-lo* Poft feptimam horam poterit fu-•uere copiofiorem cibum. Et hæede cibo.

Quantum ad rcliqua dum laboratfc ^3tinlecfto, Ä^infine augmenti accefsi-unis,non antedormiat, ita redinatoca-piteutfahua effluerepofsit. Statimc-ö'am cum (èntic accefsionem,euomat d-burn penna in os inieda. Nam ex hoe •uirabiliter iuuabitur amp;nbsp;prarfenti auxi* lio. Poft ftatim applicentur uincula brachqsói^cruribus cum loro molli, at# que teneantur per quartam horae par» tem. Inde ablata iterentur. Quodfi poflèt nodibus Rifpedus parum aut nihil comedcre in aefperi eflèt opu* muni, in mane autem melius comede«

-ocr page 598-

49 » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieron. Cdrd^ni Coitßtium comederc. Hæcauxiliafuntpotentifsi* ma,ôf radix maxima curæ.Morbo deck' nanre fomnus prolixus ÓC longifsimus cft utiliisimus.Feneftra: quoep maneant apcrtæ,ô(^cum flabeUo à fine ignepe* nitus.

Moduf Idätsäßninifutncndi T Empore autemladisafinini,notan dum eft quod ipfum debet aflumi uelualdepaucum, ucl multum.Simul' tumpurgandi cauß, Sc tune non opor' tetutfuperdormiat, quiacumfit debile medicamentum nihil purgaret, imo na-turaconarcturipfum alimentum tranfi mutare,6f cum non poflet laboraret in ir ritum. Nam fomnus cxcreat/ones reti* ner, fecund o de uidu in acutisf Có. uk.) Si paucum.inuenio apud Auerroem fe-ptimo collectancorum, menfuram eflê quantitatem untiæ cum quarta ab ini* tioindeprocedere adternas circjteriin* tias,amp; fumpfit à Galeno decimoMetho difcapiijSed in magna quantitate pro* eeditur ad duodccim heminas Quarto de uidtu in acutisfcom.i^j^Hemirta un^ pas habetodOjUt in hbro de ponderib.

à Gak' j

-ocr page 599-

pro DifßcuUdte Spirdndi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49t

äGakno habetur, Vttotaquanti’tas fit untiarum xcvi.Sed inparua licet adhibe fclomnutn,iinöeftnecefiarius.Dabitur autem hora fexta uel ubi tempeftiuius Quinta à drachmis decem ut dixi ufejad uietam mediocrem SC ut præfcripfimus fufiiciet fomnus ad decimam ufque ho« fatn:t5cenim plane erttcocodus. Eft^ folushic uere modus lac dandiutditcr. Sie enim necp grauat, neqj replet, neep corrumpitur: réfrigérât, humeÓat, nu^ tfit,pulmoriem lenit, QC ucntriculum de i tcrgit. Qiiod autem co in fpatio conco* \ Quatur alias ex Galeno docuimus. Ab horaxi.curabiturclyfteri, fridionibus, txercitarione,ó('rcliquis,ita ut exeat xq. panem cum tefticulis ÓC iecore pulli co-^nedet, uel iecur tantum ft* panem iuri , infurumuta utconcoxiflepofsithorafea i *tauelfeptima. Reliqua utfuperius diz j dumeft agentur; ita tum ut duas folas horas negocqs impartiatur,hifqï Icüifsi-i mis.Confiderandum praetcrea firüdüs ’ uioiieat,uel fi liquida detjeiat, quæ duo funt argumenta corruptiladis. Alere praterea afinam op ortet auena amp;nbsp;tufsi» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jag«

-ocr page 600-

49» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hîf rott. City Jdni ConfiUut»

laginefpinofilcp arbuftis, qualia funtro (æ 3^ rubi fummitates. ^fum uero lac bi bere ftatim muldum uc ut in cubicu* !um introducatur. Afina ucto huma* nifsimè tradanda, amp;nbsp;loco apricot pa* tenti alenda,amp; concludenda ubi non frigeat.

Cum ueroafiumet deftillatam illam aquam ex de co do Indict figni cum pro iuocantibusurinam,ratio omnis uidus ca efie debet quæ dida eft: Scd modis bic feruandus erit. PrimS oportet ilium purgare non exquifite,nequè enim tuto licet fed cum cafsia uoçata,amp; modico hieræfimplicis:hocmodo gratia exemz pliîRecmefucci cafsiænouitertradæ^. ! s.hieræumplicts s itj.uelloco eins fpeci erumhieræ fimplicis 3. i. cum faccharô fiat bolus;capiat ante eoenam. Prius tarnen præparetur,materia cum puro oxi melite cum cibo SC ante cibum fump-to.Sed quia hxc eft ephemeris, ideo df coquoa prima 0^fecunda die capiet in manelocoaquxlimatiarum:oxymellis. j s.3.t.amp; cum cibo cochlear unum ante ci bum,poftcomedetpulpaspuilt abfque iure

-ocr page 601-

Pro 'DifficuUite Spirändl ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45 j

^fc cum pane amp;nbsp;bibet modicum uini ’'bi odoriferi Poft duos dies fumetan/ '^cotnam cafsiam,

Modut cdpienii aqu^m di* fiilUum.

ÎGitur mane fequenti capiet ^.q.aquç illius defttilatæ calidar,amp; coopenet fe uptime,doneeuelfudetuel mingat. Ec '’odocoaquæ limatiatum,fed capiet ho *’quinta;hora autem odaua furget amp;: ^'lubitur regtmine communi,amp; ita ufe^ ’''prandium. Prandium erit panisbi-p^o^us Ôdpulpæpullorum iuuenum at ^farum 0^ de aqua ilia quantum unit. Mmodum fi non muhum biberitbi ^®thora quinta untias v. 0^ cooperiet * in ledo. Et accipiet calidifsiman» Quant accipit loco fyrupi : Bed illam Quant accipit loco potus cum cibo(Ho’ '’’35t feptima ccenabit)capiet frigidam, uihiliuris nihil akerius potus fumet om nino,fed erit cccna ad unguc fimilispran uio.Erit pellibus contenus,to to die ni ui'aget nifi confabulari: Sicoeperit min S^^eplurim3,proculdubio faluus erit:

-ocr page 602-

494 Hieron.CdtdduiConßliton

Si fudarc eft aliqua (pcs falutis, Si neü« num, profedo erit dura omnino cura. Singulis odo diebus purgabitur cume* odem medicamento abrq} SyrupouHo feu oximelite. Credat autem qui ratio* ne utiuuk, quodhoceft fiiprcmumau xilium, nifi quod quandoquein iHaa' quaquaepro fyrupoaccipitur bis indie poterit infundi radix una Apij incifa in-frufla.Tempus mingendi eft inter diétn xx amp;xxiq.ka enim expenmentum do' eet,quo fuccedente poteritjfi nihil aliud parieur, perfeuerare adlx. ulêv ahterad xl.ßkem diem. Interim uero ütatur ma-gis etiam quamantea 8C maftichisgra-nisfupradidis ÄT alrjs apophlegmatik fimis, quia materiam crudam multum atténuant. Dimittereautem capitisab' lutionem non oportet, fed fuo ftato tem porclauarecum lixiuio St’frigida etiam, Nunc fol5 reftat ut dedaremus quod uêtriculo aliquid ex priore materia con tinente,non poterit unquamfanari,nifi prius tota euacuetur quam quiequam edat: Dicebat enim Galenus quinto de locis : At quia codionis opus in parti* bus

-ocr page 603-

, ProDifßcultJtc Spirandt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49 y

îgt;us ab orc in fcnorib, fieri nemo negat, fgt;eceHeeft banc ipfam partem cummal? ^fpofita fueritcruditatumcaufam efle, ^um uidehcet ucl ob inordinatam ali/ *’ifntorum ingeftionem ant multitudi« ’'em antqualitatem homo concoquerc ’'equit. Et rut fus quinto de ufu partium: Q.uidam cum tribus menfibus non con ’^oxitfetpropterpituitâ multam in uen« ’■iculo congeftam, uomitufado cxra-Phanidibus,curatus eft. Reliquum eft quot;’quatuor uerbisomnia coiligam; Ho* ’3 igitur fexta experedus ft non conco-’’'’•quiefcat: Siconcoxit,fricetur totus, P’imo crura,inde brachia,inde pedusSd quot;enter,inde caput, nunqua ceflante frû ’^gt;onecrurium molli lintco SC fiidione 'pediaaefuaui non concitata: Poftpe^ ^quot;soleo amigdalino dulci inungatur: Reliquum exoleo eodem piceaddita. ^oftdetjciataluulponte, ucl clyfteri uel ‘quot;Ppofitorio-Et eodem tempore capiat S ’-aquæfuælimatiarumcum faccharo, quot;elparSanteJndcpedat caput:Et hoc ’’Jodauamufq; horamuel ante ctiam, ’quot;deprodeat inter Optima OC odauam li in

-ocr page 604-

49 ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liieron. C^rddni Conßlium

in acfclibro pedibiis deambulando, fa-gttandoque,amp;f interim fi errhina nono* mrtino educcre uideantur, mafticet ma-ftichcm/putirm emittendo donec fend acficdim oSjô^ grana duo dcglutiatfin« guio die,amp;uoce data utatur. Domum inde eques rcuertatur Hora nona pran» deat.fumendo prius pulli iecur cum gra nis duobus gingihcris,indepanem lud infufum iure prius eiedo, amp;nbsp;quafiex« preflotPoft alas pulli afiatqbibendo pa» rumSC feepius de uinoalbolcuicp. Jn-de à prandio omnino fedeat uel fupcrle do recumba t ad duas horas intégras, Si habest Horrologium pro hoc. Poft plt;r tres horas ufe^ ad quatuor feiheet inter tertiam amp;nbsp;quarta à meridiè, audiarquos placct:hora autem quarta perfeda pro» deat bene pdlibus leuibus contenus cques adaërem liberum: hora fcxtado» mum redeat inter quam ÔC feptimam ex netkoiorecœna quam prandio. Qiiip* piam femper mdlis ante coenam lam* bendo. Etfacpeladefolocaprillo cum pane,nihil uini bibens Hora odaua ua» daïdormitwm,d€««mb3t promis. Die modieus

-ocr page 605-

Pro DifpcuhUe Spîri»JL ^^f-'modieus perpetuo è Iignis mfcrluc^cpt ^ gnb.Cuhiculi fcneftiæàfcxta hora ufcp ad duodecimaol manednt apertae, inde dedaudantur.Noc^enulluaïgnisi ! Vbi knfcntacce^sionem euoinat, in« deligentur crura SC brachia, in fine aug* 1 '*ientidorinireincipiat,fumatmelIiSmo 1 .dicmn à ius galli purum fed non muP i dim anrequam dormiat,nec cibum ante 1 ^yfteremiPrimuscibusfituitcilum oui * modicum panis iniure infufi^cubi* ^dlumpateatäf flabellumquah perpe« ^01« acrem frigidifsimum pofsit infpi« ^ateadhibeatur. Ëdimburgipridic -

Idus Sep tern bris an« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

niiîî2, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1 FINIS.

if a Epißola

-ocr page 606-

49« viieronXdrdAniConßliun, £piftôla Rwerendifsimi Ärchicpifcopi âd Hieron.Cardan.

G Ranas tibi ago,Cardancamicifsi' me.^fanitatcmihi tua opera ma* gna ex parte reftituta, uiribuf^ ipÛs etiâ ■audis, imôuita quodâmodo recupara« ta.Omnia cm hæccum corpuCculo ipfo tibi accepta refero, cû à têpore tuorunt medicamentorû tanta arteatep dexteri« täte piçfcriptorû,morbus ille adeo mihi infcuus,ô(^ rarius Ôd Icuius multo meue xarit’Vtacccfsioncsipfp uix in duobus menfib.tametfi aliquando femel in men fefedmulto minores inuadât,cô antea fingulis odo diebus folerê acerbifsimas experiri.ingratitudinisuitio me infimiP lan ingenue fa teor,Qtâtû bénéficia non utpareftrecognoicerê. Scdepiftolâ ad te uiuam mitto, Michaelem(ut fois mihi « familiarib.prpcipuum,ut qui tecû agat quaccuncp ilii mandaui,ut intelligas tel* pio. chariorem mihi efle nemineCçterS 'ipfeabijtjUir omnl laudedignus. Valc, ex noftra mefropolitaaaiedeS.Andrcf, Calen,Odob.i$s4.

FINIS.

CON’

-ocr page 607-

Pro DifßcuUdte Spirdttdù 499 CONSIUVM PRO IL-'’*ßnfsimo D. Hieron.Palauidno Mar» ^^gt;onccintismaion's,qui laborat dUfi^ cultatel'pirandijdcfcnptum per Hye* ronimum Cardanum Mediola« nenfem medicum, .

Vm i n qua tuor confil q s a* gitans per clarifsimos cob '^2^5 .nofiros mu!fa acua-na difertifsimèaddiidaef-fcnt,ui(um eftmihi,ne gc-9^31«memoriae uitio dilabatur,utquæ ^fcitata effent in unum colligerem, atc^ *^ ordinem redigerem, fimul etiam ad* ^cns quxcunqp in rem facere uideren* ^^f'MukipIicem autem ordinem ftrua» i^f iiecefleeft,primû quidem tradando# fum generalem: feenndum ut primo ca pfoponamus, quibus omnes conueni« '^us;deindc ff quid eftfquod tarnen exi-, , guum eft^in quo diffentiamus,fubijcialt; ïu^ Pofthicfii in curatertiusordofer« iiandus eft inter ea quæ conueniCt cibo tum,potuummedicanientorum ac tali*

1* Ï

urn:

-ocr page 608-

lt;00 U^froif.CdrJim Conplium ' uni: atqucin comtermifcctur quartus ordo,quiduo habet capita VuumJci* licet à quo primiuD incipcrcdébet, alte* rum,eui rqagis infinercoporteat. Hine quintps ordo exontur, fcihcet ut doee/ arnus quae cuique tempos conueni« ant: iitporc initio curationis, proceflui arque dedmationi. Supercii S^fex-rus, 'in lt;] doccam us quæ plunbus morbis conucniunt,n3m plunbus morbis cumlabprarc certum eft, non unicotan f um omnium confeufu. amp;f quae uni tam turn adhibita profint, fif quae ualidiqra, quaecpinibccilliora, Vftimus'ordocril in auxilijs neceffanis adhibcndis, utfei-amus, fi hæc non profuerint, ad quae* ram aba fit tranfeundum: atquc dein* ■ ceps ex his in alia rut demum feiremus, fipriora non profice rent, quae ultimo to coefientadhibenda.

Confiât autem, abfen his prdinibus uixpofletantani return congcriemutili tertradi. At^uehosordines difficilli* mumfuifiet in ipfa eoniultationc pro-poncre.imo etiam uanum ; qua ndo qui/ dem adhuc diffidhus fuifict propofitos memo-

-ocr page 609-

rro n'ifßcuUite SpirMdi loi piemonæ commendarc.

Primum igitiir (uppono difpofitio» ’’M,qua: in illo funtmanjfcftç:n3 utPhi-bfophus aiqomnis noflra dodrina àno liodbus nobis originem dpcere debet. Sunt autem notiora hare, difficultas fpi fandijde qua ip(e maxime conqueruur, amp;cuius caufa nos omnes aduocauit;de^ wdeflatus crutnpensè ueniriculo,ataï Hitiata concodioprima, quarnipfedii« pofitionêmanifenè percipit, tametfiab dia nÓ adeo fe irn pediri cxiüimec.pft ter dadifpofitiOjinflatip ueutris pon leuis, ^■mHifc^ hydropi, q incipit ab enfifomni futcula,amp; cötinueauget uftpad umbiü tSjpermanet^ cti3 infra ilium R duos di gitostdeinde déclinât prçceps, nq more slciticorum uerfus pediinem. Ab hac dt ^pofitione quamuis Içdacut non paru,ip ft tarnen fenon lædiputat. Quarta dif. Poficio,cft turbulcntia uring cum pauci täte ctià,neq; urina claratur.tamefi fubü dàtmulto modo rubra,modo alba, mo= doruffa atepbgefunt in qbusomnes co tJeniunt.quaeepfenfusipie oftendi^Ad* fftâ^ quintö,qd pur naturk eft,duricics li 4 fcilicct

-ocr page 610-

ƒ o î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hienn.CdrjMi confilium

fuiicet rplcnis,quam neep ipfc curatne” que medici graiuoribus mtenti magni-faciuntrtamctlj amp;ipfadifHciIis fit^cura» honis. Conuenimus etiam intempérie membrorum principalium, cordis,cerebri amp;: iecoris,quôd calida fit.

De pafsiuis autcm qualitatibus aliqd difcrimenfuit, Eratunus quiexiftima* uit, ciïe fie ca- tem penei, fed ufu fadam eiïe humidam ob ocium,quodnonui* detur ucfum: quia ex permutafione xta tis,ut habetur fexto de Tuenda fanitate, humida tempcries poteft fierificca,non autcm ficca fieri humida in principaii-bus:fccus eft de habitu totius tertio de Caufis pulfuum,capite fecundo. Sed poftqnàm conueujmns,quód nunceti« ain ex illius fententia efi humida, ideo uelJe uerba produccre in boe, eßet poti* us infcdatio.quam rcs utilis. Condudi turergo,quód cemperatura cordis amp;'ie* cons omnium conienfu eft calida g^ hu mida,Ioquendo de na turait

Decerebro autcm,cum confentiant quod fircalida in pafsiuis,eftaliqua diffi eukas, Sed poftquam criam couenimus quod

-ocr page 611-

ProTiifficuUdteSpirMcti, iof; P^od præfens fit ficca. curiofî cflet liera ®® plura dehocfaccre, maxime qiiód '^nllusnoftrum ponit cerebrum eflet in f^wfa aheurus horum morboró, aut fym Ptomatum,uel deftillationis, Solum ap» P3retpaucitasfomnitâta,ut fit mirum: Pltruncp enim (ubfiftit intra tertiam ho* •^’nijnunquam quartam complet.

Conuenit eiiam inter omneSjquód ca 'Öl’faciei fit bonus, Ôd præterea habitus fotiusfatiscarnofus: amp;nbsp;quod crura iam J’W turn ent cum pedibus,ufcpadgenu f^fmè,tumore molli,fub forma anafareg ^deedematis.Conuenimus etiam præ-ff*ea,quôd ipfepaflîis fit magnos mœ' i^ores ac diuturnos,amp; diu uixerit in ocio Si^quôd plurimo uteretur cibo amp;nbsp;potu, ^m tarnen antca afluetus eflet cxercita-*'oni.RuifusquoC^, quod natiuâ habet ^uandam difhcultatem fpirandi,quod-queeflet aqualiculus more matris fug:ô^ quod iam tredecim uel quatuordccim ânniselapfis magnam efEideritfangui-uisquantitateni ex ore:quo^ uerifimik ffteum fanguinem profluxiflepotius c Mpite,quam è pedore, poftquam tâ'per

I i j fede

-ocr page 612-

fo 4. Hier/ift. driMt Confitium feéiè iinsttis eft, rcmanfitcu omnfno filt; netufsLConßatetiäjquodhaecdiflicuI« tas fpirandi ïncepk circifer uiginti ab» hinemenfib. augen uehementcr, óu qæ lieer melius fe habeat excudoflatuper crudationes,5f dum iciunus eft, tarnen nunquam adeo liber ed. ut pofsit facile fupinus decumbereue! quad redeatad priorem datum,in quo erat iam duobus annis clapfis.Omnes etiamfatêtur,pul' moneni,uentriculum,amp; fplenem, éde' cur ma gis effe imbecillia. Hæc luntpn quibusconuenimus omnes.

Vtuero fingula diligentais exquira» mus,fciendG eft,quod omnes relpiratio nis difflcultares ad tres diffèrentias redu cuntur,aut inftrumêti,8C fiefit magna ÔC. paruataut iTiotus,amp;ficucloxó^ tarda: a ut qufetis,6lt;f fiedenfa amp;^rara. Manife« dum eft autcin,quod uelox amp;nbsp;tarda du* pliciterdicuntur,S^ de inlpirationcamp;'dc cxpiratione.'ficiitôCrara amp;nbsp;denfadedu^ plici quiete.fcilicctea quae fequiturinfpi tationem Ôtexpirationem.

Magnitude quoep 0^ paruitas etiam duplidterdici polfunt» Ädupliciter eC fe:

-ocr page 613-

ProDiffieuUniêSpiriHdi, joj fcueliK finimis cxtendatur, aut nimis Î^ancat exfcnfirm membrum rcfpirario ®lt;s,attira dccontradione. Fientcrgo lîwphces Ôc dupHees ÔC muldplices,ma ?gt;ii)cç comppfitæ odo modisiuelut il ^uis dicat magnam jnCpiranonem, bifa-’iam^Sf ueioeem amp;raram:expiration Jtm a ut cm magnam, amp;nbsp;bifariâ deniam ^tardan),exempli gratia»

Hoôgitur genus refpirationis baud JP’^nû ^t,nccç denium a rc^ ma gis in in ‘pirationequàm expira tjonelaborat,ue Meleganter ariirnaduerfum eft ab uno ^x collegis noftrïs, cum tarnen diu non poßit fubfifterc iupinus, uidetur quod ßtdenfior quàm oporteat. Impediment *igt;mcrgo eft magisin quiere quam in ^’’otu: quanquam 8^ in motu adfit,a^ motu magis quam ininftrumento. yndeconftatjhocimpedimcntum con* Engere ex pariiaattradiioncaeris, pro# pter ahguniam meatus, qu^ multipli# yter poteft contingerc: aut per impe/ ^•mentum-, quod lit in ipfo primo in# “Pimento, quod eft pulmo: aut per ^fiifenfum,qui quidem non poteft efte nift

-ocr page 614-

^Cîî rieranSdrddnlCo'^pliuin nifiinfundione ipfins fepti tratjfueifi# êC hoc duplici inodo:a«r propterfacul-taiem,in ipfo uitiatam,quod non credo, cpia nulla eâ eau fa prxcedës, qux iftud deeernar,

Omnes autem concordant, quôd ex gramtate leçons amp;nbsp;henis amp;nbsp;flatu Sed i' «a nonfurfîciunt,cum uitiumnonfit ne que l'n tnftrumêco pnncipali/ieqî in primo per effentiam; ergo non eflet conti-nulls hic morbus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cum uerô concludatur,quôd fit conti nnusetiam,quoad magnitudinem ex-cellîis,iequitur quod fît per efientiam e-nam in altero illorum.» Sed non eft in principali, ergo in pâmo infirumeto, id cft,pulmone:ô(^ hme uel eft mala quali-tas,uel côpofitio, nam deiolutionccon rinuinoncreditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ .

Et fi efi compofîtio,efîin figura,ët'ea quæ impedic tranfitum aëris:quareinar teria uenalt,quia in afpera artena face« ret tuisimtd^ in uena arfcriali,cum fît pic naiànguine,nonpofiêt efle perefienti« am.Neep porefi efîê materia,quia râ Ion go tempore uel indurefcifietjudfuifièt expulfa:

-ocr page 615-

froTiifßcu'.tdteSpir^tidil SO? ^pülfa î ncc^ poteft cfle grando j quia grando non generatur,niii m aipcra ar* ^crübnon in ucna artenali,cum lit picnà ^auguine tenui amp;nbsp;fpiritii. Relinquinn igt; guur tandem^ut ud fint tubereula mx a aftedam uenalcm, uelcraßicics iniiib-ftantia pulmonis, propter quam com-pfimatur arteria uenalis, uel ßecKasm pulmonc.

Ex his tribus uèrfimilius eft, quod (s t ^fafsicies St duricies, quoniam nonui-'ifntiirpraeccfine caufae tubcrculorum: ’’£^«6 tant»,ficcitatis, quia fenes etiam '^tcrepiti.quamuisliabeantficcifsimum Pulmonem,tarnen non laborant dificu! ^atefpirandi.Eftetiam alia ratio,quia id demus duriciem in fplene,amp; fufpicio eft ^tiam de iecore:amp;certumeft,quodie-'^^’’'generatfanguinem inæqüalem,fcift 'ftatntm afferofum,fieut apparetinuri ^agt;amp;ideo conciudo,quod caufahuius ’ÜWcultatis fpirandi eft duricies in pu!« ^one,cuius indicio eft edam,quod ipfe •on poteftdecumbere fupinus:quia par Jwpulmonis cum fint graues, non pof« wutft«lé knarr in illo fitUjamp;’ideo licet hoc

-ocr page 616-

$08 UieronXdrdMiConßSuilt hoc ßgnum fit generale in omnibus dif« heukanbus Ipitandi, tarnen in hacnia* ximeuiget. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

QiioJlecundam difpofitioncm,qu3f efthatus,omnes concordant adeffeHa* tum:amp; illum elle caußm difficultatis fpi randi.Sed quidam uoluntefie in uentri' culOjêC in inteftmis tantum:plures con« cedunr, quod fit inter peritoneum 0^ 0' mentum,amp;etiamin uentricuIoSi in te* fttnis:ÓC hxcfuit communis öp/nioï H* go uerö cenfebam,etiam efle,fpiritum in ter capfulam cordis,6C fep turn tra liftier* fum ac pleuram, ÔC quod 111e efiet eau fa difïicultatis tpirandi in ipibpulmont^ comprimendoillum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i

Quod autem fit ifte fpiritus inter0' mentum S^ peritoneum,poteft,déclara^ riexhisquædicemusin tertio iympto« mate.Sed quod non fitcaufa dificultatis ipirandi,nequehic neque illc qui eft in uentriculo,apparetluce darius. Nant multi laborantes dolore uentriculi cX flatu,amp;ctiam alq ex tympamteperfeda, non tarnen laborant dimcultate fpiran* dbde qua' curandum finergo muko'mi'

-ocr page 617-

proDifßcu'tdte Spirandk 509 Biishicquinequelaboratrympanite ex 3(^3,neqj tanto flatUjtit uentncuius do« *C3t.Etquiadicunt, quod ab erudatio« ߀ iuiiaturudeo accipiunc concaufam pfo caufa.

Nam flatus illecft caufa augment! dif ficultads fptrandi,nonautcm caufa diffi tultaris fpirandi Et eft,acfiquià dicerct, ^uod phlegmon indigitocu caufa pul-fätioniSjCum Gt arceriXamp; phlegmon fit folum caufa fenfus pulfationis.

Quod ad tcrtium,dtco quod eft tym p3nincus,n0 tarnen confirmatus,£c hoc lt;fwlaroiquia eft tumor uenthstergo uel 3baqu3,uel à flatu^uel à pinguedine/cd ^um crefcatac decfcfcatccleritcrjicccfs fino eft à flatu. Qiiod autem ifte flatus fit inter omentum 5C peritoneum, ’paaret,quia fi efletconclufus in intefti Wsaut uentriculo, faceretdoloremzetfi ’'oneftetcoclufusjfaccret murmur.Sed neuitum facit, igicurcontinctur inter 0-ogt;entitm 8lt; peritoneum.

Quidam oppofueruntdidum Aut« twnæ, quum dixit: Etquum uenter petcutitur manU) auditur exeofonitus lt;nbsp;. ' ' utria

-ocr page 618-

ÿi o' Hicron.Cdrddni Concilium utfisinflatt,nonautem aqua pleni. Di* co quod didinguic inter genera hydio--piSjUon autemponit tanquamfignam propriumnniodicit in eodem capite,lo» quensdeca:Sed quandoeçefi tenfio, er go non uukquod adfit femper.Et Aeti* uslibro decimo,capiteuicefimo:Inprin cipio inflammatio fola efleuidetur,po* ftea tarnen flatus infpiflatur.ideo cunori fuel it tenfio, nee erit fonus,ut ifti ere« dunt.

Adducuntur tria alia in oppofitum. fcilicct Bonitas colons, carentiafitis,0^ diuturnitas morbijCum etiam fenfuper-cipiatur cu tc correpta crafsicies illius,amp;^ pinguedo. Refponfum fuitperunuex collegis optime, quod mirum uidetur, quod inter curas ÔC fummos moerores exmacilento,utfatentur,fadusfitadeo obcefus Et quod tumor crurum cum fit tnorbofus manifcfte.non declaratbonS habitum inuentre. Adreliquadiximus omnes, quod funt figna intercutis con« firmatæ.

Qiiantum ad quartum,amp;efl:urinx turbulenua fupra dida, de quaomnes nno

-ocr page 619-

PronifficultitteSpimndi. pt '^00 orc cenfenr/quod fit ex jmbecillita-*ciecoris,SC illam (ignificct. Ego fateor, ’ïuodadfit imbeeillitas iecoris omriino, ^reliqua,feil icet uitium in compoficio-”?gt; obftrucHioamp;f durfdes: non tarnen ïoncedam un quam, quod ifta turbülen ^iaproueniatex imbeciilitare.Tum pri-quot;»o, quodimbeeillitas iecoris facit urinas aquolas,amp; non turbulentas: turn c* ^bm,qui uidemus multos cum fumma ’f”bceillitate iecoris,5: cQ hydrope con-quot;ftnata, qui tarnen non habent urinam ^Urbulcntam.

Alij dixerunt,quod fit türbulcnta pro pterexcrementa undequaq},fV ex toto ^Ofpore aduenientia: fed amp;nbsp;hoc fufpe/ ^iimeft,quoniam illa excrementa fepa pretur,^ refiderent in fundo tota,quod bifum eft* Quidam dixcrUnt, quod fftulcus ó(^fanics,èiecoreprofluens,fed ®^hoc dubium eft, cum non appare/ ’ntfigna reliqua ulccrum, 0^ maximi dolor.

Dico autem compendiofe, qnod tur-bulêtiaurinæ fit propter materiam,quac ®ft pinguedo^ ficut alias declaräui : 8^ K k quia

-ocr page 620-

$ 11 Kieron. Cärdä ni Conß^ium

quia illa’pinguedo non porcGfeparari uel propter imbecillitatcm ealorjs,utift hyeme:quaî tarnen non adeft ut dixi,ud propter üehementem pcrmixtioriciti, fieut indem us in dceodis, quaefiunttur bulenta.fed fi parum fint coda, eito da* refciinnfin autem diu,tarde etfi adhuc diutius, nunquam. Dico ergo, quod harcurina turbulencafignificat rnülturti Iiquamen,diuconcolt;4uineiim ipfauri* naptopter impedimentumobfirudiö« num,amp; imbecillitatem calons naturalis magnitudine prêter na turalis calons:8i propter hocfequitur,quod fplenfitpü* rum, quia fi urina non poteft lepararf, quæ eft resaquea, multo minus het Ce* paratioinfänguine. Ex quo fequitur, quod ipfe fitparatus adfcirrhos, amp;in pulmone,amp;’ infecore,0(' in omnib.mem bris,0^ caufa difficultatis fpirandi inde proueniant amp;nbsp;notæ fint.Hine etiam coil iedari licet,undenam proueniat tumor illein cruribus,'qui quidem eft ex gcncgt; reanafareç. dicebat enim Hippocrate# in primo prognofticorumiQuibufcun* que ab epa te a quæ inter cutem oriuntur

-ocr page 621-

Pro TiifficuUite Spirdniii yi} kfehifTcs tufsiendicp promphtudo acce ‘lit,à nihil memorabUe expuuntApelles tument,amp; ucnter non egerii,nifi du •■3 0^ coadus. amp;nbsp;circa aluumHunttumo ^tSaliqui In dextra.ahqin in finiftra par-J« turn conlißentes turn conßdentes. l^anileßum * ßigitur pedum cumorem ‘Um enam crurum,eße ex genere analat (æ,amp; non ueri irdtmaus- Sed quia cu« t3tïo illius pendet ex curatione tyrnpani ‘•diSjideononlongius profcram ferma ttem.

Vtrum uero di'caturafciticus‘:’dico qd (ub unofenfunon dicifurueroafcmcus *'leß,quod plurima aqua colleda lu uê-Ite duobus autem alrjs modisalciticus ^'egt; potefl, fcilicet quod aquæ pars eft tttuentrezalio modo euam diciturafci* ^cus in fenfu aquæ intercutis, quia a« Quacontinetur intercutim St peritone« tgt;in,principalior tarnen morbus eft tym Panites.

His diligenter confvderatis, deuenio ®tl prognoittcQ St dico t|d hie morbus •ton poteft breui fanari,quoniam eft co« pofttus ex pluribus. Secundo, quia func Kk « morbi

-ocr page 622-

j»4 tiitron.CdrdMtConfiliuiit, morbilondiin xtatefenili. Tertioqii(a eft quafi connatus ïlli. Addoquartam, qiiod ipiè panes non conatur morbum propellerecxercitatiónibüs al ijl que ra-tiombus, quibus tales morbi diminU« untur*

Nam quodad primum attinet, multi atc^ uarij difficilius propelluntur quam fimp'ices:atçp etiarn co inagis.quodcó-trarq finttemperaruræ, luxta illud Hip* pocratifiln morbis mirus pericl tintur agrotantes,qüoriimnaturæaiit con üî tudini,^ catcra.Qiiodad (ecudum fpe* ddtjditebat Hippocrates:Mon ilongi in (embus plcrunc^ illos comitantur ad mortem. Qiiodad tertium arrinet mani i feftum eft quod raro hi qui iuntlæfi,ma» gno affe du in membre priricipali ue! ne ceflario poteft diu unierc, 55 à diffidlli* mis morbis euadere. Maius autempe' riculum imminet exfupprefsioneurine: nam fiatim ut ad illam perueniret, uen- । ter intumefceret/piritus^ deficeret, at* que ita breui periret.

Eftauremparatus adhanc fiipprcfsia nem muftis de caufis ; prima, quonian ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unaa ,

-ocr page 623-

Pro Difficuhite Splrdnii. fif Pn’na eft craffa 8C turbulenta, qnac facile 'ntercipipoteft. Secunda,quia adfunt oBftrudionestnagnx,amp; duricies inui« *ceribus,quæ^calorem naturalem ob« lundcndotum comprimendomole fua Uiinam facile fupprimere poflunt. Ter« lia eft flatus, qui fimifterSC compriment -ilo,ó^ refrigerando impedimentum uri-’’Çafferrç poteft.Omneenim elements, dut alias dixi)frigidum eft, quamuisid Ariftot,amp; Galenus negent- Quod fi de '’lonftrationib.a nobis allatis quifquam Rninadus repugnet.difcat Cal tem expc fgt;nicntoita eflè:atcçhoc periculQ ex orpine morbi atqj naturç,etiâfîomnia rilt pftagantur,contingere-

Seendum periculum cft, defluxio ma I^fii à capite,ex qua poflet facile fuffo« ^ari. Sedadhoc ut minus prodiuis, co j’iagis tarne in illud facilis lapfus,8C nuk ■afedemptio. Proptcrea caueat pro hoe * fneris ufum immodicum, cóiundum ^m nimio potu,aut iter inSoIe ardenti, ^^QUo poflent eolliquari contenta in cc iwfo uiolenter,atcßita fuffocari. Terti» Vm periculum cft, neincidat in febrem ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk j aliquam

-ocr page 624-

^1$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieren.fii^JMi Cotißliutii

aîiqi»5 ma’ienâ ex magnis runs,ad qua« proebuiseft, ex me ru uitxhharum. Ab omnibus tarnen his fpero tutus eritdi* Iigentf obferuationc.

Dieo (ècundo,quod cura ifta perfide» fur fa ris benc, prop fer quatuor gradiis, oui funt (n'ea,cum quibus ranquam per f'abm aieendendo peruenieradipera* tam fanifarem. Ex quo mamfenum efi, quod oportet ipfum diligenter,quffun cue pertinent ad fex res non naturales, obfèruare:quia illæ funt magis ne cc Pa» dar Tertio dico.quod haeccura necefia* riocrit prolixa, «hoe propter quatuor rallias, prima eft, morborum magnitu» doSf prolixitas: fei und3,eft mnkitudo rorum ferria,efinobibfasrubfedi, qua: facit ut debeamus abfiinere ab omni« bus medicamenris ualidisarquepoten-tibusjuxta illud quod dicehatGalenus in libro deprædidiionead Pofthumum^ Jn principibus nondebemus titi medicamenris potenribus, neque ullo modo fufpc(Qis. Quarra caufa,eftafcenfu’: per gradusjde quo dicam ftio loco.PoiÏêtS^ addi quinta, feilicet quod ipfenon obfer ua*

-ocr page 625-

. . pronifpcuUdteSpirindk 517 ^3^’itcun(fla,quæei prafcipicntufjitaad ^nguem.ut deberct. I:x quibus conclu* *^o,qiiod ifta curanon perficiefur hoe an *'ü,fed in duobus annis tantum » aui cti/ ’m tribus.

Nam 3«' fi curarct magna ex parte: ita ^Wodin æftate uidcretur Gbi fanus, 3^ fomagisenam in autumno,8C maxime 'i^hneitamen hyemc reuertef morbus.li J^tnon adeo fæuus,ficutfueratantea,ni ™*ominus maxima cura erit circa præ* *ffüationctTi,ne labaturin deterius,non Wpofsit perfid fanatio.

Secunda pars praedidionts cG,quod ^'Uerfis remponbus ualdediuerfamfu-quot;'bit conditionem,prtmum ex ratione P3ft!um anni: nam ucre mediocriterfe ‘pbebit.deinde melius iuxta finéueris ^Pertotampfiatem SCdimidiö autöni PoG deterius à' maxime ui^funda hye* '’’f ó(:^izTcrAï«.ltë in temporib.pluuiofis ^cuentofis,maxime borealibus:dcindc ’infinis deterius quam fcrcnoccelo;aut ^utis uelZephyris fpirantibus.

Ct deterius etiâ node quam die, amp;nbsp;in ®it:uefperi,quam mane; à' poftcibum, Kk 4 quam

-ocr page 626-

^iS ^lieronsàrdiniCo'^fdiuin quàmantcdbiim peins Temper, Ethoc generaliter, quiaaliquando regularhae failunc. Ethæçnonfolumconreruntad prædidionemjed etiam ad cuiationem quia periculofîoribus temporibusopor tebit eautiusagere,amp; dih'gentius præca» üerçjficut etiam inaccefsionibus, acro# Iiquis.

Adprognofticumetiam perdnetici« rc,tjuoniam quantum flatus difeutietur tantum etiam deeedet exdifflcultatefpi randirS^quod tumor iHeuentrismodo defeendetin ferotum, modo etiam uüÿ ad pedçs Ôf crura, ÔC quod propulfata materia tumorcm ingeptem in iljis fxcP ta re pofsit. Qiiod fi contingcret,pericult; jôùm elR-t fccus de tumore ferotj. Efli-gitur périr ulum de increinenro ipfius az na^aicæ. Illud etiam eft confidcrationc dignum,quod genera hpc hydropum in uieem commitantur SC augenturtó^u» na alian-j fouet,flCflmiliter,propterdid3 Auicennar. Etquando^ materia,qux eftm pulmonc,tanrmutaturadiccur,ó^ ‘aeit hydropcm Hæcigituromnia dili’ geater funt animaduercenda: Ö^quod ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

-ocr page 627-

Pro Difßcultdte spinndit $t^ puni corpus im purum fît, eritetiam pa* fatum heryfipctalibus amp;nbsp;par phagedç» ! nis Sc ulccnbus malis,8C fcabiei.Nl fca» bics ÔC pfora Hunt ex humore ferofo cot fuptp. Et ficon tingerent ulcéra in cruri-bus, heile euadcrent in prauitatem mag nam,8C difHciUimé fanarentur.

His expeditis deuenio ad curam, quae iuxta fcopos triplex ede debet: pratfer-uatiua,ranatiua,8c iymptomatis curath ua. Hic enim morbus expodulat hanc , fertiam partem,ficut etiam docuit Aui« ) fenna décima tertq : 5C unumquodque borum perHeitur tribus auxilqs, uiaus fatione, medteamento, 8C manuumo-pcratione. Rurfus in his fcopos fcire ! sporter,cuius nam ordinis fint primi, fc fundi,tcrtq,quarti, acficdcinceps.

Primus ergo fcopus ed, dilatare ui« ’sanhdituSjóC ficcare atqueextenuare uentrem. Atep hieeft primus fcopus in intentione.Secundus fcopus eft, ut maffia impediens,qux comunda efi,gcdi fitur flatus, fiC crafsior humor, tum caro inpulmone difcutiantur.Vtucrohoed Stettins fcopus infurgitauferendïc ma

Kk y 1«

-ocr page 628-

9*9 yferon.CdridnlConlHum |æinfcmperiei,iccor(s,pulmonrs,iientrf ruh' âf hems. Ex quo habetur quartus fcopus,utauferanrurduria'es,qua:fun( in he »c 5,'ipcore,at )ue obftrudiones. Quintus lcopus,uf materiæanreceden* tes euarirenturjSC ut non amphus gene rentur fed uteuicuentur,inlurg't bex* tus fcopus,ut præparentur. Praeparano in quatuor confiftituit era (Ta attenuetur Icnta d(ui4antur,aperiantur obftruiSin-nes-fi^ ut aluus facile fluatlntenno weri prohibendigenerattone materie antc-C dentis,cftduplcx, iciheetut dentwroW cxcremenfis carenfes, Sf utbeneconfo-quantunAbifia igiturfexta intennonc curatiua operando tnehoare ooortet.iit pertientamus ad prima. Et hoc feruads tribus iIJis çondttionib,us,quasG3Îcn,in Arte curatiua refert. utcinfsime fcjicct iakrtem, qua in fieri poteff, adipikaquot;!, ut perfelt;^ilsime,5LUtabf^ pericubui 0 uel noxa.

Et quia, ut dicebar Gafenus libre de Attenuate uidlumorbidiuturni plus rs^ none uidus, quam à incdicamentisiu/ uantur.Eft aurem animaduertêdumuit

-ocr page 629-

Pro Tgt;iffcuU(tte Spinndi, fU' *5fiietiidines malar fenfim immutentur ’Her nimis lacderetur. Vt ergo ah ammi ’ffedihus incipiamusmam confiât ani-''’•affedus no minus mutare corpus no Hum.quam lahoresatep rcliqua Igitur '*titia 6C fpes,falutis optima (untnnrare ’uternrriftitiam, iram^oportet. Arid '’’agis aciho,amp; bora fomni, in qua om* '’fscogitationes.enamfi trift es no fin r, '’’ultum lïdunt’

Quod ad fomnum attfnct.cn teftcHip Picrate,fomnuscodioncs iuuer mani/ ffftum eft,quod quanto plus induifcric [oninojanto il'i melius ent Et quod de Greffe iuxa Hippocrarem in loco ob« 'furo,in conclaui frigidiore,bcnc conté' ^0 corpore pannis,in cubiculo refpict« . 'iteorientêficco,interduo lobria inhy ’ait ignis alatunin ucre 8C autöno fol in S^ediens locum iHtiftren in xftatefit per ^atus à uêtis:0^ fi nÓ poteft dormire,dc-tumbat (altem kmper inledo, ufep ad dfeimamhoram ab initio decubitus.De Hu nihil dicâ, quia oportet ut deeShat wpoteft: erfi nimia prematuigilia, inun sant pullus ex oko nenupharino: ft nö

-ocr page 630-

fil ’ Kitran.C/rJiini c onßHum fufficit,unguento populeon. Vngatur enam regio cordis: tutiores etia in boe funtpillülænoftræ.

Recipe ßyracis calamitéoptimæ o* lentis5. i. fiant pillulæ quatuor cum ui* nomombafio nel uinaciola du!ci:9ide bis capiat unarn fingulouefpere pofteoç nam per unarn horam. Aliudnoftrûex* pertum, Ôf eft ultimum, exhilarans anp mam,amp;^ eft abftp euftodia.

Recipe facchari nenuphari feu cxnym phaefloribus^.ij.iÿrupidepomfs^s.mo ichi eledi grana v. Mifeebene,capiat port cœnam, PolTuntetiam fieri ftilUcé dia amp;nbsp;odores, fomnum conciliantes,Ä otalgia,ólt; errhina. Sed hæc minus pro« bantur.Animaducrtcre ctiatri decct, ^d luxta fomni longitudmem oportet me/ tiri etiam ciborum quandtatemtudipaii cusfitfomnus. modico etiam utaturci» botfin autem Iongus,uberiore SCipagis nutriente,uelut camibus amp;nbsp;ouis. Super omnia autem caueat ne tempore fomni detriftibus cogitet. Sed folum iucunda fibi proponat: uiridaria,prata, uenatio/ nes. Motus etiam menfutare decct iuxlt;

-ocr page 631-

Pro Jyifficuîtàte Spfnnii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fij

hfommiprolixitatem:na ubibcncdor-*gt;iieritj0priméfeexcrceaf:ubi male, pe-ïiitus non fe excretaf, fed Colis fridioni-tus amp;nbsp;equitationcfitcontentusiófdor« •iiiat capiredato, SC pedore, uentre au» itmimodeptdïb.ót^ cruribus,

Curn ucró m motiinm mentionéanci ^ttimus,par eft ut de lllis nunc agamus, Motuum igitur ratio à quantitate,quali ’äteactcinporefumcndaeft Quod ad ’ïpus attinct, dicebat Galenusmlibro Pumode cibis boni 3C mali kicd Exaci btio ut ante cibum optima eft,ita à abo pefsima: amp;nbsp;ideo cauendum eft diligen. ^'isimêjUt a cibo a (lump to omnino qui-^^cauquod fi deb querit in hoc, maxima *gt;'Commodo afheietur, oportet autem ^uiefcere àabo feptem hoiis. Animad-^Prtat etiam,quod licet ab exercitatione ‘■ideatur cibus e uêtriculo defcêderc,ip* flt;^ leuiUs fe habere, atqjfacilius ipirare ’‘on tarnen in hoe commode confidat, RuiafucceiTu temporis res in deteriusIa o«ur,!entietcp detrimenta faUae fpératac ’jditatis:poenircbit^ acconqueretur fe ’‘cteptum.Exhocenam pater ratio eqi« ufdam

-ocr page 632-

Çî4 Hieran CdrddntConftliuni uidam, probl mans.fcilicet curui'dea» tur cibum loncoquere melius de die quàm in node, curnhucuique noxfo' entdielongiorjSCfomnus foleat codi‘ ones adiuuare,amp;etiam lentbræ: R’* tioeft. quia in die propter fitupicibus deicendit è uentricuio: in node oef® cum decumbar, non poteftdefcendere' ex quo eolligo aliud mulrum nccellä' rium ad curam amp;nbsp;prognofticum.fül** eet quod nunquam bene concoquif’ Non de die, quia prius defcendit cibuï, antequam fit concodus: non de node, quia ilium percipit m uentricuio mane, arqueita nunquam. Exquibusfequitut aliud fcilicet quod morbus bic indoe/ rius labitur in dies,heet uideaturmelius fe habere. Paret,quia concodio prima eliuitiaia, ÔCideo fecunda amp;nbsp;tertiaicr' go corpus quocidie magis grauatur cru ditatibust ergo labitur indeierius, niß quantum ex euacuationibus adiuua-tur, fed iHæ débilitant uires •' ergo unica fpes in uirtute uitali. Qtiæ quomodn labentibus alrjs eas pofsit reftituere. no éftpraefenus negotq ut oftendam.fan« cofl’

-ocr page 633-

pro üifficu'tdte SpirdnH, y 2$ tonnât id fieri pofle. Ex bocfcquiiur tiniim aliud, ualde neeeßar ium feitu,6C tnquod tune melius fe habebit, quanx ^ouefpen fentiec fè non concoxilic, S^ fitnilirer mane ; quiatuncuirtus reten* •fix incipiet confirmari, Pofimodum 'ndius fe habebit,cü mane fentiet fe con toxifle,uefperi aGt non. Rurfus optime, tnm rnane SC uefperi fentiet fe bene con toxine Scio quidam bic po fie ueHicari fptcrimperitiam quorundaifedqui re« ^f qu» Icripfimus percipiet, de hoc or« ^•neinmelius proeedédi non dubitabit. ^xhocetiam aiiud ualde utile fequitur, tlnodadcuraattinetJe quoinferius di-t5Quod ad qualitarê exercitationis atti ''tt.dico qjdeambulatio nö exercitió in “àGalcnijtamêeftres omnibus utilis: •pfiuerononloium utilis, fed ctiam nc-tflTana.amp;fex boegeneredt ftiefiio Cum tfgoexpergifcitur,decet furgere 6Cde« ’gt;nbulare parum ex quo aluus moue« ®lt;tm:deindereuerti in iedum, Óf fneari ®lqueinungi, amp;nbsp;pofimodum indui.Ex 9^0ordineduplex commodum confi« ^iietur:uaum certu, Öt «ritquod fridio

-ocr page 634-

jiS Ktevon.CdrdMiCotifilttttit fictpoft exoncrationem alui, quod cd iußum SCutiletfecundum crit minus cet tum,ledfifcquatur,eritutilifslmum,(lt;i* licet fi denuó, poRquam furrexit, a!uüs foluatur.Secundum genus exercitario' nis eft equita tio,qiiç debet exerce report quam inambulauerit, quantum fans eil in mane.Vefperi quoeç uitando fern pet utrunep crepufculum,utinferius dice* mus.Quantitas ueró exercitr),utabHip pocrate dccernitur, generaliter in uno quoque auxilio eft conueniens tolerant tia. Alia genera exercitiorumab bis tri* bus : neep Iaudo,necp ipfe ferre potent. Laudan folet afcenfus per accliuia, fed ipfe neep hoc ferret.

Illud non omittendum eft om nine, pertinetepad motus ÔC quietis rationé, quod nô decumbat pronus, ut folet, fed fedeat Cum cnim fedendo, non folurn ftando Urgeatur diffîcultate fpirâdi.pro' mis perpetuo manet,tabulæautcathe* dræ incumbens: quo fitu nihil eft deteri us dimoto uentriculo è fua fede,itaut non quiefeatfuper inteftina fedfufpen* fusmaneat,hoc autem cumpefsimum fempet

-ocr page 635-

ƒ fro Dif^ciiUdiê Spirinit, Sir ^'^perfit, detenus tarnen ctiarn à cibo: ?'^c,enim foluitur ipfa uentnculi fub-pntia,amp;fitlaxitastcxtiiræ in uentncu %quf parit fummam imbecillita tem,8i ^'iion eft remedium, iuxta fententiani ^fincipis»

.Crepuicüli memoria rne ad tradan* J^mdeaëreinuitauir. Vitare ergo de/ ^^täeremnodurnum/anquam pefteni '^ambo crepufcula : item pkiuias om» j^Sjfolem 0^ aërem nubilokim, uen* *°s«alidos,Potent tarnen auraflantek ‘''feexerccrcjacferenis temporibusmbl ^^fö prxdida obftént,in cóclauibüs 15-|'sieexercèat,tutusauento amp;nbsp;frigore. ytubipcricülum fit in utroep maiuseft '‘Tfigoré qaàm in calore:amp; fi Ixdatur d ^^lore,ubi calor ce(îàuerit,ceflàbit amp;nbsp;nd ^ajOonftc infrigore: quiautredêdice-°atAuiccnna,fngus eft inimicifsimum Nmoni. Cübiculum etiam debet ede Purum,mundum, expofitum orienti,ÓC ^fbetuerri quOtidie amp;nbsp;quia quaefttueft, anaër natiuus fit illi ralutaris,refpondc» ^uod fit caeteris paribus.

Sed fi fit aër in colle f31uberrimus,mk

Ll nime

-ocr page 636-

5»# Uicron.CdrdiniConßliurn) mine hutnidus, amp;nbsp;ubi homines diuttiis uiuant,2lt; nafcaturpomiferg arbores, SC mulieres fint abfeß gulæ tumore, Sif pue* ri floridi coloris, amp;nbsp;uidimæ candidoadi peamp; rubicunda carne amp;nbsp;pulmone,^ abfcç laptllis, hic aër multum ei prodef* \ (etmam indirfîcultatibusfpirandi SCcÇ' reris morbis pulmonis nihil plus fad^ qua aëris qualitas, feu bona feu mala ad iuuSdum nocendumue. Hoc autunuin fcire expedit, ^d oportet diligentifsime caueatfriguspoft calorê eftemimorta-le. Itê folê fuper caput: na ut aerfrigid*® eft inimicifsimus pulmoni, ita folcapiti»

Quantum ad quintam intentionem» quae eft cuacuatio 5C rcpletio, didOeft, quod oportet habere beneficium uétris: quod fi non habeatur, fiant clyßeria, SC clyfteria quidem mollia nonoperantur, amp;nbsp;ni mis acria excitât corpus^ ideo im pedtunt in poftcrum beneficium uétris. Oportet etiam ut refoluant Hatum;refol uentia flatö funt ficcajamp;Cccaaftrinsunt aluum.Practerea clyfteria repellunt SatS fupra,9t maxime fi funt flatuofa,ergoU‘ fus eolum non eft multu adpropontutn

-ocr page 637-

Ph Tit^cülMe Spirals» T?^ quot;'nfînt ualdc neceflaria aut ualde uctlia, *ut«aidebenepræpataca. Dcfcnhâaugt;-^'111 duas formas eorùm.ô^ fimiÜtcr duo ^filera luppoficortorü. Prima defcriptio Recipe chamemdim. q furkirts m i. ^inu-n cari 0^ Iibifttci au.51 aqirçlb.tî ^Oquanturadconfumprioncm duarum '^ftiarurn :indccolcn£ur èC m colantra ’'idanturfalis conmunis^.h falis niti i 3. ®olei anetliini 5. iq. luerx pirræ fcxde» ’■'niJ.s.mifce:HatcIylÏcr Aliud.R olct'ui '*’w^.ii| fapoius tenen ^.s.óximèlisfim P''ds^.ij.cafsiæHllulT5 vi urinac in fan* *’5ci«antSfuffïcit:milce,hat clyiter.Sup Pofiroria hocmodo.

*quot;Recipecuitnni Sfrdthsean.j i.rhèlfi? **'otati co(^li ^ defpumati ^. fj. falis nitri 5 sfiantfuppofitoria.AIiud

Recipe radices iridi's,A coqiianrnr in ®Ro uiolaceö:óf póft modum ftccentur p3r«m,SCfiant fuppofîtoria Peros qu a S^c difficile eft purgare quoniarn qu e ^^'f§’nt,uentriculo plerunqï nóCët.Mc ygt;carnentum tarnen optimum eft.

. ^^'P^ t^r^henrhioac orientalis fotae fuiunoalbo feptiess.q uini è pafia uur, LI 2 lt;kij

-ocr page 638-

,jo HierM.CariMiConJîîium feu potins fuccif 4. mifee,capiat per tres boras ante cibum'Aliud.

Recipe aloes ^.iiq.Iauetur ter in uinO paflulato, inde capiats.s.probiceante cibum. Nonfolum autem fufHei tuen-tremfoluere, fed'etiam urinas montre nectflariumeft, eiufmodi auté funtqtis cfoeniculofunt,autfimilibus,6CbefteO' lét,ut crithmon amp;nbsp;fandix: fed crithmort eft fatis cognitumjfandix non ita-Crith-mon autem prolicit urinamjiarum qüö que cura olco optimum eft in omnibus cibis aluum fubducens,appetitum exci-tans,d^ uentriculum connrmans. Acoi* tu abßinere debet,quantum fieri psteft. Oportet etiam ut antequam comedali cxcernatflatum,mandendothus clarS, autZaduram,aut anthcram,autanifuni wel libifticum^óC erudando: fic ut fin^ lomaneexcernat feces amp;utin3mamp;na» turn.

Cibüs uero 8C potus duo funttrifari* riam aut difiinguutur fin guli, firnpliccJ amp;nbsp;médicinales, SC medicinx cibis fimfi les.Quac ut minus nutriunt, ita funt utt* bores,Huiufmodi gratia exempli eft ere “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanus

-ocr page 639-

ProTiifliculMespirMdi $}I **”«8 marinus ad difcutiendos flatus,^ t”^oliciendam iinnam,6^exdtandum ap 5^^gt;tiïm cibi. Confideranda autem funt ^in ctbiSjqualitas,quatitas, numerus, ^ipus,ordo 8c præparatio. Cibi maxi-pfuentriculo conferentes, funt cerefo^ p*n,quodfimileeft deutaîîfed bene o-'^randiXjabfinthium amp;nbsp;mêta rubra an-S'^ftofolio. Sed abfinthium propter a-'’'^fitudinem uixpoteft edi. Propterca '''tUrn 6C dccoflum cum pafluUs Ód ui-**®is ouorum edt debet.Gcncraliter au» ^^■^ omnia quac funt boni odoris SC ft* ^OfiSjfunt arnica uentriculo,Et maxime ’fint aftringentia,uelut ed m acerjquod *'°C3ut macim uulgares: amp;nbsp;adringentia quot;maxime conueniunt in fine cibi, ficut Ó^ '’'ffadentia ante dbum.Vtergo de fin« §^Iis dicamus, fciendum eft, quod fex ’’nt differentiae dboró, prima el),ut fint p®nialimenti,aut mali,circahoc djceb at • palcnus tertio de Alimenti«: Cibimali '^'’cci funt,qui nutrimentum dant nimis ^fnuejauenimiscraflum. Verum ficin-f^fiigendus eft ut non fufficiatquod fit '’*®ù craffum aut tenue: fed oportet ut

Ll j fit,

-ocr page 640-

Çü' y^icronSdvddniConfjliutu

fit quia non fit concodum àSoIc,Â-t« cleo muhafunti ratst aiimentiadmodâ: ta men iuntboiu a'imentiA^uomâconco óf a,uelut caro porcina.Qina tarnen con cordamus in re, dicoquo'd propter hoc excludèt omnia okra cï omnes radices: quia okra omnia générant alimentu fe* rp(um,amp; omnes radices alimcntucraP fum,ergq nullum olus null aqjradix con uenit.btfi quis dicat,quod nuper lauda uimus cerekltum îV mentam à” fandice dico quod hoc fuitratione medicinae« Exquocolligitur,quod talihus,nonlilt; cet utijiid in modka quanutatciquiano iuuant ut nutnmentu, imo nocent, quia mali funt alimenci.Omnia ergo okra SC radices funt mali alimenti: St eft reg^^'J^, qua: non patitur ullam exceptionem: quia Icrolum aut craflum amp;nbsp;crudutn præbent alimcntum, ergo omma talia funtuit^nda fub forma alimeqti Secun-da differentia eft,ut non facile putréfiât: per hanc excluduntur omnes frudusho rarq.Item lac. Excluduntur etiarn iftaa* Iqs de caufis. Lac quidem.quia flatuo/ fum luxta illud Hippocraus: Lac dare caput

-ocr page 641-

Pro Difficult die Spirdndi, Ç^ '3put dolentibuSjôC his quibus ilia mur ’'lurant malum: horarq autem frudus, ’înia ferofum præbent ahmentum. Ter» ^'adifferentia eft,utiplurimnm exhibe* ®nt.Iftud enim non eft neceflarium in o-®inibiis hominibus, ficut priores,duaî ^onditiones.

Sedin hoeægroeftmaxime necefîa-f*utn,quod ficdeclaratur.ln hbeçgroeft '’’axima imbecillitas uentriculi,crgo mi J^imus cibus dandus cft:fed minimus ci-'’usge parumnutrimentum nonpoteft ä'ere corpus , tmo necmediocriter nu/ Wens : ergo neceftarius eft cibus maxi* 'ï'ialimcnti.ut quod detrahiturexquan Watcfuppleat qualitas. Ex quo fequi* Wr^quodomnesfrueftusetiam nonho» fatij fiintuitandi,quia omnes parum nu Wunt.Sequituretiamquodptifana hor ^eacca,quae mediocriter alit fecundum Galenum, Öd cibus ex amygdalis, qui parum nutrit,in hoc enfu nonconueni» J?nt,ideft, in magna quantitate,neque quot;fquentermä ad recreationê uentriculf, Uelquia fnntcibi médicinales,exhiberf poflunt.Ifta tria poftunt admitti paftulç,

Ll 4 piftacia

-ocr page 642-

5)4 HiewnXdrddmConßlittni

ftada St ci b us ex amygdahs.Qiiarta diP ferentia eft, quod fint facilis codionis' patet,quia hic uentriculus eft imbeciilis ualde,ergo indiget nutrimentis facillt* mæ codionis. Ergo per hoc cxcluduH' tur omnia legumina. Nam omnia kg«* mina non fol urn funtdificilis codionis fed dithcillimx.Pro dignofeendoautem cibos,quifuntfacilisautdifficillis codi-oniSjfolent dari plures reguIæ.Sed pr^ci pua eftillaOiibafn,amp; eft,ut ponanturin aquat-quac eelerrimè difloluuntur aut molliuntur/acilis funt codioniSjUtpa* nisjquæ tardæ, difficilis utcafeusiqnæ nunquam,difflcillimæ,utlegumina. Ra dices ergo rurfus funt explodendx. Qinnta differentia eft, utfintpaucorura excrementorum.Hæe uidetur coincide re cum cibis multi alimenti,fed non eft ita, nam ptifana multum nutrit, amp;nbsp;non eft excrementicia propter raritatemtfi* cut per contrarium caroiuuenci multS nutrit,amp;tamen eft excreméticia propter denfitatem’Hac igitur ra tionequiequid efr rarum,6C multum nutrit, caret exere« mentis, ut lutea ouorû : ^ quidquid eft quot;nbsp;denfunx

-ocr page 643-

Pro nifficulUte Spirändi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y j y

^fnfum Si parum nutrit, cft excrcmenti '*um, uelut radices amp;:tuber3amp; oftrca. vfxta differentia cftalimentt,quodfu-P^tcxcedcntemhabetqualitatem, uelut , ^’imis crafsi uel lcti,uel frigidi,per quatn ! f^ciudütur cafcusfilt;omnes pifccs.Nam i TOpiTccs petrofi, quorumetiam copia i ’pud nos non cft(cumomnes fint mari-'’Oin promptueffent,nonconuenirent, ^iiiafuntnimis frigidi alimenti;’poffer f^niëaliquis utica ratione, qua didum *ftfuperius. Exhocfequitur quo doin' ®«s pifces parui uitandi funt,quia parS '’Wriuntexfuperius didis; amp;nbsp;magnifi/ '’Militer, quia craflum SClentum exhibit ^'imentum: mediocres ergo ö^tnafcyU ^ faxatües poffent aliquapdo admitti Pf^paratijUt dicemus fuo loco. Exckifis ‘giturradicibusomnibus oleribuspræ» *^fpauca condimenti gratia filt; medici* ''æjquæ funt crithmon,menta,fandix,cc fffolium,abfinthium amp;nbsp;petrofilium: ci* thorca quocp,quod uentriculo amp;nbsp;ieco» ^conueniat.Item reiedis omnibus fru-j ^ibus præterquam pafsis uuis, piftacqs w^pulmcntatijsiex amygdalis exclufo

Ll ; quo*

-ocr page 644-

y jtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liieroH.Cdrddni r onßlhtn

quoquc ca Ceo amp;nbsp;latrie SCpifcibus omni* bus prætcr raxacileSjquorum ufus rarus enèdebenoftreis quoque,SChis que cru fta «ntegunturuum ram's,cochleis relin» quitur angufta return, quac conueniunt deferiptio. Palam autem eft, quod cibi ©mnes ueri uno luntfapore præditijfeP Iicetpingui,autleuiterdulci,ex quo fe* quitur,quod mel Ôd faccharum cibi eau» (a non conueniant: quoniam neep funt pinguis faporis, neep etiam parum dub cis,quare parum nutriuntfecundS Gale num.Reli quQ efi igitur,ut cibi puri fint; carnes Ôd uitelli ouorûâC panis,Sdquia, ut didum eftjOportet ut cibi omnes ha» heantuim medicamenti,tdeo incipiedo à panè,dico quod panis, ut ad præpara-tioné deucniam,ita faciendus eft. Acci' pc farinæ tritici partes duasfarinæzeae feu fpeltæ partes tres:cribrato,pinfîtocS aqua decodionis cubebarQ, Ôd maceris, admixto modico uini albi,indeaddegra na foeniculi, Ôd conficepanem benckr» mentatumôd fpongiofum, Ôdbeneco* dum-Excarnibus optimal funt auium cxercitatarum: ôd ideo nulla eft melior

carne

-ocr page 645-

tro TilfficuUdteSpirdneti, çj^t «me perdicis, quiafafianus parum fc exercct,,Rehqux ucro aues autfnnta-Suaticac,aut panig,que paruafFeruntnu ttimentijpuUi tamê corns funt poft per» ^ices2lt; phafianos,óf ex pullis meliores partes funt alac fine cute rfcilicet pulpa, ficc ultra has très aues lunt aues bonæ, «xceptis columbistfed tamen omnes nö äquatiex pofunt comedi,ó^ maxime iu» Offnes amp;nbsp;pingues. Columbi cturribus fcntoptimi, quando nondum pofllint Polare,fed eft genus palumborum, quo ®gt;hil melius uocant Arabes Altaiugi:8f generaliter funtoptimi, quifuntadmo# Jum iuuenes.Ex carnibus autem pedc* quot;num melior eft hoedina amp;nbsp;fuilla: 'amp;a» f'etis qui exceflèrit un um annum. Ve-f^ni circa fuillâ ifta tria obferuanda funt, Pfimum, quod fit mafeuli fuis : fecun» ’‘“’n,quod non exccftèritannum,ucl pa ÎJjni.afiterenimfitualde dura eiuscaro. fertium,quodfit educatus in nemori* ,“’ô^agri8,ubi feexercuerit, débet a ût *‘'gi caro cluniû abfep cute $^ pinguedi ’'f-Poft has carnes eft caro uituli latten« ^5:caro quoej ericq utilis en,amp; maxime

m3'

-ocr page 646-

yjS Hieron.CiirddniConpliutit

magni. DicebatDiofc. Eneq carocon* fei t renibus S^ C3chefiacamp;hydropicis ^ clephanticis. Caroquoep apri luueflis confertSCutilis eft,ut(uillacaro:cunilt;u' lifddumbis loquor)etiam edi poted.Re liquae non funt utiles.Solum reftat dice' re de gallinagine, quae licet uefca tur pif* cicu!is,quia tarnen uefeitut etiam uermi bus Schabet roftrum fubtile, ideocum fitetiamfuauis euftu,edipoteft.Carop4 uonis eft nimis dura. Caro galli,paui, multum nutrit,SC fuauis eft: tanto meli' orcarne pauonis,quanto deterior carne pulli ldeo comedi poteft, fifitiuuencu-lus.Praeterea ius teftudinis ÔC cochlea rS etiam multumconuenit, ftdlongema« gis teftudinistcaro autem eft nimis dura praccipuècochlearû- Carnem accipitris multi laudant, ego tarnen nonfum ex-pertus. Caro bubonisauiseft optima pro difhculta re ipirandi, icilicet alac: 8C 0 militer pulmones uulpium recentcs,fi ipft iuftineat cdere, necabominetur, na hæeduo multum poterunt illi conferre in longo uiu,SC ianareipfum. Cibi quo« que omnes,qui ex farina conftanepefsi

mi

-ocr page 647-

ProDifficultdte SpirdnJi,' f0 •ni funt, ut itna amp;nbsp;fimilia. Farcimina carnes falitæ,iftialucanicæ,botell«,ni-hühorum ei conuenitExolenbus præ/ •çrerctanum man'numamp;metamere-’ liguas didas, côueniuntSCcardui.nani tofirmant uentriculum 8C urinam cieöc, appetêtiam excitant,ÖC humores dif« ^tcant.Ab aiparagis tarnen cauere opor ^ft' Apiurn amp;’ petrofiliuamp;lherbS, quant nocant Alexadrinam,qusEeftfpecies'a/ Pijprobo. Ex friidibus uux pafik pot •unt edi,quiamultiplfcemhabent unit« •’tem conferuntenim uctnculo, pulmö *'i,iccori:8Cin hiseligèndx funtpingu-**,recentes, dulces amp;nbsp;tenui cortice,amp; 'nuridïe,0lt;:fi quis utatur fucco earS abfep Jorticc,melius erit. Piftaciorum uero u-ni8 non debet eflè firnplex,fedolei tan-

Vel hoe modo; Conturidantur pi-^’ciaoptime, inde cum duplo facchari, ••eletiam cum tantSdem folum,ó^porti-^nemacerisfiantoffiE,amp; coquanturin ^tno leuis caliditatis:amp; unam ex his po •^it comedere in fine prandtj.amp;höc erit ^’utüe:uefpcri autem potentuti oleoa« ^’’ygdalarum recenti. Huiüs autem eau

-ocr page 648-

140 ■iiîeroH.CJrdMiCon^tiinii

(am firpenus docuimus,quâdo diximin quodindienimis celen ter obus àueri-triculo defeendtt, amp;nbsp;in node nimis tar*. dè,ôlt;cur. Acacteris o!eribus6^ frudi* bus præterquam malis granansduldb* tempore magnæ fins amp;nbsp;ab omnibus ra* dtcibus caueatheebit tn quandoej ede* re quatuor aut fex cappares fa le condi-tos.Confirmant cm uentriculum, Ä 0* rifius referr,mouentaluû, aut urinas de* tergunt,diflècant,apperiuntobftriidiO’ nesuppetentiam cibi excitant,amp;Hatum potius difcutiuntquamgenerent,c0fiiit àgenerccalidorum in tertio ordinc. Ex pifcibus fi quando uti uelir truta.medi« cens mafcula flC è Rumine lapidofo eli* gidebet, inde perçaamp;alofa:fed capita uitarc oportet, arque hæc dégénéré ci* borum. Fercula fintjChondrum, panis codus, panis infufus in iure, painrum, pulmcntum e carnibus pulmentum ex ouis,oriza mala S^cibus albus De potu non eftaliqua drffieukas, quia oportet utfituinum medium inter nauum ÂaF bumr darum fuaue, maturû aliqualitef aftringens dC odoratum omniaem (une

-ocr page 649-

fro’DifßcuUateSpirandii ?4t fucunda amp;nbsp;arnica uentnculo. Etfiquis perduas horas ante aliquâdo infundat cortice citri:namöf ipfeuêtriculo utihs eftfed tenuifsimum, amp;nbsp;medio inter fie* corn Ä^niridem, erit utile. Vei eins loco ■ftentam uel bibincHam.LicebitÔ^ quan quot;locj imponere aliquid maceris. Licet e« Öjin fine cibi nonfuperbibcndo edere ^nam oliuam Hifpanicam. Aqua nulla conuenit: fed fi mode necefiaria eft, in» ÇOquatur maeer gCcinamomum tenue 'iaquam,auro eädenti quateraut quin Holies chalybeatam. R.igitur aquæ f. ^îexx.quæ dumferuet,auri frufta qua-fcioraut quineg magna ÔC accenfa in ea ^’ctinguantuqindeaddantuicinamomi 'Ic^iincift tenuifsime,led noncontrici p.niaceris fimiliter3,s.coquantur pan *'*lS,(ed uehementer,0£^permittatur refri Scrari. De quantitate aute cibi fit iuxta 'ogt;iinQ,utdixi, amp;nbsp;appetentiam, amp;nbsp;iuxta ^^alitatem ipforuciboiu, nam de cibis ^edioctib. autquçmultônutriût,autq ^ntdurçcôcodionis, minus comedere ^ortet.De mediocriter aût nutrientib, ^optimi alimeti^aliquato plus comedo le licet

-ocr page 650-

V42 Hieron.Cdrddni ConjlUum licet. St comedic, uitella ouorum poteß äfTumere tna,comedat etiam plus in uc* fperi qua in mane propter caufas didas fuperius.Quia quod uideatur concoxif fe cibum uefperi, docuimus efle falfum, amp;nbsp;hoc nifi longa obtinent cofuetüdinc. De tempore oportet ut inter prandium öd coeriam fint nouem borg faltem.Prart deat fecunda hora diei inhyemc,acftatc tertia hora diei, amp;nbsp;poft cœnâ tardet p« ünam horam, ahtequam cat dormitura: nee comedat,nifi bis in die^g^ cibos ma« gis nutrientes uefperi.De prépara tionc cibötüm uidetur oleum, fecundüni Di' ofcmultum conuenire,nam Öi^ompha-emurn confertuentriculo. Auicenna tarnen S^Ifaacdicunt,quod omnia oleala befadaht ucntricUlum.Soluitur hxc dif ficultas ex Galeni uerbis, cum dixit,qcf oleoaftringentia eÖferuntÖ^ confirmât ifi'embra,fed reli qua relaxant.Oleum er gO omphacinum cum fitaftringenSjUeri tricülo confert tum alqs rationibus Si longe mägis oleum piftaciorij,quoperlt; petuo ih eduirjs debet uti. Garum quo-que in cibfs utile eft,öd inufufuitantfi qui^

-ocr page 651-

Pro Difßrultite Spimnit, ç^j Ws.Detergit en im atcp aftnngttSCmul ^° ni a gis fai,quod etiam digerit. V erum S^rum guftu iucundius eft itacp mode-^ffatusufus confei t. Inter reliqua qux I Vfo condimentis conueniunt, eftmacer , ^^odquidêinitiurn caliditatisterttj gra-'^Usattingit,quamuis alibi Galenus ali J^t fentia t,fèd de hoc de contradidioni-“Usferipfimus. Mathiolus credit aliud ®æe macim, aliud maccrem: neq; Gale-’'Utnuiditinlibris de compofitione fe-Jijndum locos, neep eft adeö ficcum, ut galenus refert.Confert autem Juentricu '®multum, quia duplicifubftätia eft hic '^ortex Altera quidem parum frigida,ÓC ’^fhementer ficca:altera fermé tempera-^?in 'humidOjd^ uehementer calida;quo ®t ut uehementer excalcfaciat SC exiccet *'fc tarnen extenuet QCconfirmer uentrf fulum,ac flatum difcutiat. Attenuet au* ’juiacdiflecet,quoniamtenuiu eft ual-partium: quo fit etia utipfum folum '^nuxmyrepfica nu triant inter optime °^orata na neqj piper neepeinamomum ''^^S'’igibcr nec cardamomum, aut alt* H^id etufmodi nutrit,Acetum in exigua

M m quan-

-ocr page 652-

J4 4 Kieron. CiirdMi ConfiliuMÎ quantitate admodum aftringit, dißceat appetentiam excitât,copiofum autêma ximènocet Cgtera pinguia automnino labefadant uentriculum,aut aftringend bus funt commifcenda,fntercp nihiTme-lius rhuTed recenti, nam amp;nbsp;boniodons j particeps eft planta eius. Acida quoque | omnia uitanda funt Buchem enter enini uentriculumlxdunt.Crocus non uacat aftringenteui Piperetia quandoep, fed parcè:^ non contufum,uerum uix cort fradum. V t uero de prxparatione genc-ralius loquanquincp funt modi coquen* di edulia: elixatio, aflatio, fuper prunas, amp;nbsp;in ucru, iurulcntum atep frixum. Eli* xata parum nuiriunt,amp; refrigerant ideo uitada omnino. Frixa quocÿ anhelifum cohibent, quoniam pingue cumfinea* qua concoquitur,aduriturilliustenuior Ï)ars:quamobrem anhelitum maximé ædit. Qua rattoneSCfumma cutis aflâ* torum in ueru uel etiam fuper prunas fn fpeda eft Si quid uero craisius eft,in in* tima parte nÔ coquitur, quamobré qux aftanrur in ucru, ubi exhalaueritparsa/ quea,cótinuó att^ ppetuo uitulina pin*

-ocr page 653-

Pro aflîcuU^ SpirMÎt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f45

§ucdinc,aut galhnæ funt aCpergendaî “^^ pinguedo ipfa pura fit,fed quæim# J’iixtazfit autem flamma uchemens,ut ce •ffiter excoda caro non ficcetur nec adu J^stur/nceg fumma pars nec intima fit U’ «Û Decet etiam roris marini ramulos titcunduci dum coquitur, atintusfeeni julum includi cum paUulis arq^ petrofi/ **o,uituIina^pingLicdinc aquæ immi-^tanuuatetiam non parumdum tone« Jur,aquam frigidam fuperfundere,ut ca ‘Orm intima tccondens, coquatcarneS tencriores reddat.Sitautömneqgt;,fic ’0fret,fucculêtum,cadê quocp fermé ra-*gt;o efle debet eorum,quç fuper craté auc Pfunasaffantur. lutulenta autéopcima funtjn qbus parut pu'li att^ teneriores ’uniaues minores coq poHunt Quaeuc J?gt;n paftillis coqu«nt,nô omnino mab 'untjed tn inferiors cæteris iurulentis,n jpfipaftilli nô fint iurulenti- Suntem pa “'lliiurulentijtô grati turn falubres His ^fgoadmifeendafunqpinguedineSiaci* ”3cerala:fcd nô prima paflæ uuac,maxi-•’‘^ nigrac^macer crocus,pctrofiliû,men-^»foeniculus,piperis aliquid. Qiiæcûcg

Mm a emm

-ocr page 654-

14^ tlier»n,Cärddni Confilium cnim grata fiint,tuxta Hippoc. fententi^ am^etiam fi paulo dctei lora fint, melio* ribus quidem, fed minus fuauibus funt præferenda. Cruda uero omnirto uitare oportet,Sc ubi largum adfit. Eft etiam ä' nimaduerfione dignS,quod ipfein tan» ta imbecillitate uentriculi, SC etiam quia nonmanditcibos, feddeuorar,debeiet omnino ab ftiiiere à cibis ficcis,6Comnia quxeditliquefada edereumo petiusbi berc. Qiiapropter ei melius conferrent carnes optime contufæ 8ó fpin^i Et ego mehocunico præfidioiuuafTe multum Archiepifcopum urbis S. Andreae. Vbi cnim eft fumma imbecillitas uentriculi, 'amp;homo non mandit diligenter,mcliora funtcontufaex camibus, quam carnes ipfæ.Inouis autêmelior praeparatio eft, utcûcortice coquâtur in aqua, autfiib cineribus, amp;nbsp;non fint dura, fed apala,ut uocat Galenus: 6Ccum modicofaleôi paneedanrur.Ipfa etenim multumfunt necefiaria in hoc cafu. De ordincant di» ci folet,^d omnia liquida infuhdo uen' ’ triculi, ego autpotius dicerc omnia be* ' nenutuentia,atqp hacceftrei ueritas.Di-

CO

-ocr page 655-

Pro Difficultnte ^pirdtidi ^i^^. ^°^’‘go,qiiod in imtio debet accipcre pa fUtTi contufi.uelutellcnt^.iq.amp;ucutil/ l’Ot bafis totius pradq uel coene potius: 4^13 in ccena debet accipere plus, ueluti iüj conturi,fpifsi,8C in prâdio ^.ij.£lt; no lo teddere rationê, ne lim prolixior.V» ''Um cft quod nifi ira feceritjgnofcat mi ï}gt;ipfc aegcr,uixpotent diu perdurare. nes emm funtcolumnæ uitaefuae,ex* ®fcitatio, fomnus, Ö^ contufa, quia non ®’anditur amp;nbsp;hoe quo ad rationem ui« ^us,non loquor nunc,de medicament •isalius ordoeft, utnonbibat nifi iux* *3finem ipfius cœnæ S^ prandij: amp;in Pfandio coHua t bene os ter SC quater,an ’“^qnam bibat. Deinde bibat parum, in' ’^fipere autem bibat ufque ad decern ucl '^ndecirn uncias,inmanc autem nifi^.i'q ®^ ita hoc modo minus bibet, amp;nbsp;fitim fe ^’bit magis. Si etiam comedereuelit '^confirmantes uentriculum, fi fint res '•gidæ,aflùmendæ funtpoft cibumme« ‘'•ticitonia condita, quac non uitupero, jpodo fint fada cum faccharo. Si uero ‘'ntcalida,debcnt aflumi antecibö. Eft ''•am fciendü,qupd oportet ut conetur Mm j man-

-ocr page 656-

h^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pKTo«. CdrdMÎ Conßtium

mandere pane ÔC duriora cdulia diu, 85 non deuorare ficut facit: amp;nbsp;ad hæc pro mutanda cófuctudineego apponerem horologium dimidiæ horæ, quodtem« pus uellem confumere in ipla comeftio* ne.Oportct etiâ fcirc,quod diuerfitas dz borum magnadifficultatcin cocoquen douentriculo exhiber Ideo unicocibo ucl duobus ad fummüintclligo,tamê ex fcptis bdlarqs, utpote ofFa,piftachina autcitonio,uel faccharo uel oliua,uel c3 bmilibusucilêene contcntus,Quando’ que ucro lieer uti ferculis,que locum nu lt;riendihabenr,amp; mulrorü ferculorum, quale éft hoc:Capiantur germina petro ftlij,amp;f tnodieGabfinthij,n placet, amp;' tria lutea Quorum,amp; modicum caici florem tini,qiic uocant mar2olinum(folus ein ille uacat lent ore ) 6C optime mixta cum malua aut beta, fiat ferculQ uel folutum, pel modum offarum cum macere amp;nbsp;mo dico gingib'cris,amp; coquâtur in iurepin** gui,amp; bene.Hoc enim fcrculum eft gra turn uentriculomo admifceofaccharum iuxta didum Auicênac;amp; fcias quod res dulçes ad faciêdamoppjIat»onem,fuiU

udo;

-ocr page 657-

Pro Difficultdte Spirdn di» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç4 j

Ueloccs. Et Paulus: Res dulces inflame •liant iecunideo caueat ab omnibus dul obus prxterquam unis pafsis.De nume •oaflumendi cibö,cóftatquod nÓ plus-Quam bis oportet comedere in die:fed fi «tret debiliorjtunc oportet aflumere ter in minori quantitate. Et fi contingat Quod malefe nabeat,nunquâ tarnen de oetabftinereex toto àcibo in quo pec« •^întmultijexiftimantesfeoptimèfacere ^cuntdormituieiunh quia ut habetur ’Gale.j.deFacultafibusnaturalib.Ven ’••culi tunica interior nutritur excibo af* ‘•Knpto.Etideo tantum nutrimenti afin ^i^endumeftab habêtibus uentriculum •'•ibccdlem, étiam ftante cruditate ali« ^•13, quantum poteftnutriri uentnculus '‘fpote uentriculus,fi nó fentiatur crudp ^Afedfitgrauatusab alia difpofitione, ’Jumat uitellü oui:etfi fentiat cruditate, pumatf .i.panis madefadiin iure pul-i'i^odo cruditas fit citra pondus amp;nbsp;nau ^^•Illud etiâ obferuandü, âdeS uitellus ®^ fit uifeidus amp;nbsp;Ictus, debet admifeeri ^^Quidqd* difleceofitep têperatQ,quaIc ^‘^•UpdicS oxymellitis/ed longé melius y® * paruin

-ocr page 658-

Sjo Hicrott.Cttrddni Concilium rum offæ ex piftactjs,aut modicum hcr*. bæ,quam draconemuoeamus:autcreta ni ex aceto.Et feias quad fuperius in fer culo illo admifi betam.quia apent lichen menter obftiuâiones lecoris.authonta' te’Oribafih

Circa intentiones quæadmedicinam attment.ipfæfuntattenuauo cum diflè* cauone,purgatio materis, ÔC confirma« no membrorum/emouendo malâ qua* litatem. Prima intentio debetcôfungi cum terti3,ita quod omnia qus dificeât amp;nbsp;apei ïun 1 exténuant,confortent et! am membra Eiufmodi etiam debentef« fc remperata,quoniam calida nimis calc facerent lecurÄ frigida nimis noccrent tien triculo:ergo debent effe temperata. ucl prope declinantia potius ad calidS quam ad frigidum,ólt;^ad ficcum qua ad humid6.EthæcpofRint efiè tribriâ :uel talia fimpliciter, uelut chamæmelon X ftoechasSC acetumiuel quia fint compofi t»ex contrarfis,8Cfermentata,ficutfirugt; pus acetofusde duabus radicibus 8^0'' xymel compofitum, QC amygdalae iunt inter fimplicia eiufmodi: uel quia fint co pofita

-ocr page 659-

Pro rgt;ifficultAtc Spirdmii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f 54

Pofita ex fimplicibus contrarqs non fer« •^entatis, uelutfi quis fuccum limonq 3ut affanerj mifeeat cum fcilla. Deueni-^ndo ergo ad ea quæ maxime conueni-’ ^nt in hoc cafu,dico quod fi quis admit ^t illud quod dicit Galenus amp;nbsp;Auicen* ’'a.fcilicetquodmembra trahunt medü fanienta fibi contraria amp;nbsp;oportuna,mc4 Huseflètuti medicamentis fimplioibus •’Uper in uicern mixtis, quamquaciani ^ftinentercant.atqueferècöpofitis: quä-^is alibi de hoe difputauerimus. Dico «tiam,quod propter didu Galeni in lib, ^ePrognoftico ad Pofl:humum,ubi ne« gat efie danda medicamêta principibus ^uxnon fint tutifstma,quod talia non Hint danda,quia prius imprimut aliquid quam trahantur à membro indigente,!-deo nocent. Quamobrê oportet ut non fint uehementer taliaaut u fint, utprius fermentefcant.Oportet autem obferua« teduo, primum,ut fintodorataiquia o-mnia odorata conferunt uentriculo,0£ Omnibus membris principalibus. Secundum, quod non fint diluta multum,' quia talia gerant flatum Jaugent ma«

Mm 5 tCquot;

-ocr page 660-

jî» Weron-CirdiniCon/ilium tenam afciusietiam quod fint calida uir tute amp;ncca, habent neceflano p^tem frigidam Qi. humidam,dt' hxc etiam can« fa quare afdtid perpetuo uehcmenterfi tiant:amp;; tarnen morbus eft fngidus amp;:hu midus, amp;nbsp;fit a frtgida intempérie iecons utplun'mum.Nam cum aqua ilia prêter natura ibi contenta,turn quia ibiretine« turabfqi motu, turn ob calorem putrefi cat SCcorrûpatur,5C idea fit ealida Ôiüç^ ca,hocenim déclara turn eft a nobis in ft brisdefubnlirare, quod omneputridS, in quo noneft fada (eparatio partium, necelîàrio eftigneum.Ôfideo uaporesa-icendentes faciunt fitim adurêdo humt* dum roridum.amp;T exficcando quod cft in ore uennieuh. ER etiam alia caufa,quia humor eft corruptus in uenis, ex quo non poteftgeneran humidumroridum. Reuertendo ad propofitum, dico quod praeparantia crunt eiufmodi. Recipe q' xymelis fimplicis 5.i.s.fucciarandt5 «tl’ aofinthij eufeutæieu cafiutbac Si ftareba disconrritorum an.3. s.mancantinbal* neo tepido mariarperquatuor hor3S,iii' ^e eolentur lt;iiit^ent€r,Si Oihibentur.A^

-ocr page 661-

Pro TtifßeuUdte spirdnitt lt;n li’ud. Recipeoxymeh'^ fcnitid3. vi.fuc« cilimonistercolati's. ij abfinthtj,nucts *nufcatxgt;rpicæ nardi an ^ s.maneantin Mneo,ut fupfa,colenrur ^ propinctur. Aliud Recipe fucci ci corp ^.iq.abfinthq cufcutac,fpicæ nardi, afplenq an. 3 s. fera Ueant,utfupra,colentur bis aut ter,8fpro pinctur. Aliud fingulare- Recipeeupalt; torij, feminis altheæ, chamæmcli, glyci* fisaran. 3. i. coquantur in balneo mariç lenirsimo cum g.vi.iuns pulibira ut non ^5ul!iatï coktuf Öl' non comedatdonee ^’eneficium uentris aut copiolam un-•lam habuerit: amp;f deambulct quantum poteft,antequam comcdat. Aliudpara-*u facile- Recipe fera pp de bifantqs ucl de eupatorio uel de abfinthio, fi uentri« fulus multum laborer,^.i.fpecierum dia furcumçS.iiq.mifee, amp;nbsp;capiatin fortria ' Mi hoc modo- Addatur (peciebus tan« fumcxillo firupo,ut reducatur in for» ’nam boli, inde bibat rcliquum fitupi ’^um modico iuris. Aliud ultimumm Mcafu. Recipe centauren triffaginis, feminum pctrofilq,radicum cappans an S'üponatur in balneo tepido in ^q. fucci

-ocr page 662-

554 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HuronXdrdini Confilium

füeniculgt;jColetur,ut fuprà. Q^iod fi ucHt præfentem utilitatcm, imponantur hæc. quatuor dida abfquc fucco foeniculun

.q.aquæ ardentts fadæ, ut infra cum 5* 8 facchari rofacei neapolitani,amp;habe-bu medicamentum ultimum in fecuri« täte, iniuuamentp.celeritate operation nis,6Cfatis fuaue, ÔC maxime fi fubduca tur centaurium.Ex compofitis autem 0' xyacanthapaftiHus eft ultimumjefolU' it flatum tympanitidis, confirmât uen-triculum,apcritobftrudiones iecorisSi lienis.K.fucci Iiquiriti«e,oxyacanthx ro« faruiTijfeminum cucumeris an.^.iq. malt; ßichcsfpica:, eupatorq an.^.q.rhapon/ tici ueri uel rhabarban croci an j.i. lemi« nis endiuiac,cafutac an.5.iq, fpodq 9.s. terito(ubtilifsimè,leuigato,6ó cG man^ na confice paftillosLaudantur amp;nbsp;paftil ii ex abfinthio 06 dialacca.Paftilli quotp berberis, Sopirium antidotQ actaIia,Ä hæc de præparatione. Fuit etiam lauda* tus iyrupusacetofus diarodon,SC fpeci-esdiarodon d^aromaticiroiati utriufcß defcriprionis. Sunt£Cfpecies aromatici pardini optimæ.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiodl

-ocr page 663-

Pro Tiifpcuhdti Spirändi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'\^^

Quod adeuacuationcm autem atri? het,antequam ad cam dcucn»amus,fcp feoportet an materia fit pparara:quod Quidem difiïcinimum erf ob turbulen-tiam urinæ, amp;ideo cum oporteat, utü» *nus in cafu Hippocratis,concoda me« Vicari atep moucieno cruda, modo non purgeant,fequitur ut non parum pericu-lofa fit purgatio. Eftetiâalia ratiOjquia t^rinceps dicebat in capite de cachefia: Oportet amp;nbsp;côfiderare ne uentriculus il-^orum hedatur à folutiuis,ÔC ideo opor« stelltponasinmedicamentis eorCquS 'Confirmant uentr/culum, uclutlfgnum 31oëscrudum,item,quia in capite de en *8 tympani tidis inquit;Et non fit multi/ PlicaftOfolutiuorum, ctficaufa hydro-Pwluërit*débilitas uentriculi conforte* ^oraêtxîculustquafiutlitinnucrejquod W hoc genere hydropis raro uel nun-^uam conueniat euacuatio. Mains cft ^uod Aetius libro decimo, traefians hâc ^uram,ne unumquidem medicamétum *n hoc genere morbi fcripfit,fed Colis epi 'hemanbus contentus efle uidetur, Qcf 'ham Alexander longo proceflu curam exor-

-ocr page 664-

J5Ä Üteron.CdrddnîConÇitmni

cxordiens,in tertio lib ro o b fer tiare Ui de tiir:nam nullius mcdicamenti purgan-tis meminit/ed (oiisctiam contentuse« pithematibuSjô^ ratione uidus.Paulus tarnen uult, ut aqua in tympanitide ex« purgctur,amp; eo magis in afeithob id cou dudo,quod ratiôe tympaniudis caucrc oportet maxime medicamenta purgan« tia.Etegouerèobferuaui plures tympa niticoSjSi' uidiquod exaflumptioneme dicamétorum iædebantur: nec ullû ufe^ nunc ex purgationibus confuetis iuua-ri uidC Ô^ multo minus fana ri, nifi femel ex medicamento ualido,quodnondc-(enbo-Et ratio eft etiam cl ara, quia uctri culum horum patiétium, eft admoduni extenuatus Ô^ tenuis ut charta: quod ex diflêdioneapparet. Eft etiam aliud ob* (eruatione diguum,fcilicet öd Auicéna in capite de Afciteinquir: Etalons fo* Ium eft malum ualdc epa ti, quarc oporz tet ut abdincat ab ilio,nifi propterne-ceftitatcm,autcQfuent benecorredum Sfideo propter tot difficultates noncau tèjfed cautifsimepurgandus eft, cu damna purgationis fintmanftefta ÔC prxfen

-ocr page 665-

Pro TiifßcuUile SpimniK f^ ^a^Utilitates autcm obfeurx iticertx* ambiguum tempus aique occafio» Quia tarnen ipfe non utiturexercitati^ One, quod optimum cenfetur ab Aut* cennatdicit enim loco fupra addudo,(I* I^d quo melius curantur, ell exercitium Ifinpcratum. Et al ij célébrés authotes ^ixerunt, quofdam fana tos folaueda» Wone.ldeo neceflarium eft ut purgetur, Oon tanquam adeoturus magnam utili-^tem ex hoe, fedpotiusob necefsita» **lt;n, oportet au tem obferaare canonem Auicennx, ut purgatlo fit kuis ÓCkt^ H^ens potius quam ualida óf rara. Item oportet ut fit triplex, per aluum per urinas 8f flatus,ut omnes authores coneor* W: 6f non oportet tarnen ut utamur 'J’hementer prouocantibus urina.Rur* 'iisclyfteria in hoccafumultumlaudan ^Or plufquam medicamento, propter Pfopinquitatem Öf epithematadn afcir ^^dico,óf principio etiam tympanitidis, JJam tympanites confirmata fxpius pro pibet clyftcna.Ex quo kqaitur,quodcli 'pfefit priuatus utilitate epithematum, H^i uix poteft ea ferre propter fpirandi dißf.

-ocr page 666-

'$0 Kkron.Ciirddni ConßUilm difficultatcm,ideo prniatuseft magna parte commodi. Ego tarnen dekribant ilia fi uellettokrare iug omnia uero ha« beamus occafione purgadi, cS ex urinis necp excrementis alui non porsimnsiP fam deprehendere. Ideo dico, ^d tribus fignis alijs concoi^la materia à cruda dig noicitur, præparata^ à non præparata: primum eft,quod corpus non adeo laedi tur ficut antea,atcp hoc eoUigitur fecund -da Aphorifmorum in commento illius

Aphorifmi. Cum morbi inchoant,ft quid mouendum uidetur, moucicum uero confiftunt ac uigent, melius eft quietem habcredicebat ibi Galenus. In flatus falubris morbi tempore, cum ma» teria concoda fit, omnia iymptomata remittuntur,contigit ergo fi adhtfebris, remifsio illius:fin autem rion corpus fen titquandam titinationem,quemadmb« dum patiuntur qui Veneris defiderio abfe^ alio incommodo detinentur. Sen-tiunt enim grauitatem atc^ moleftiam k uem cum cafu nonnunquam appetitus, uiribus tarnen ualentibus amp;nbsp;corpore uc geto,atque inter caetera hoc maximum fignum

-ocr page 667-

. Pro riilficuUdtc Spirindi, yyj ^gnum eft codionis 6lt; praeparationis ’’’«eriae, fömni tranquülitas atqsproli-lt; ^Has. Sccuridum fignum colligitura Cakno tertio de Pfxugio ex pullibus ^Um agit de temporibus fcbris:amp;eft,^d fontradtio rcdditur tarda inpulfucum cliqua uctocitate tn diftenfione, often-I ^0 modo quod ita fît nani fi materia eft foncôâa èc prçparata,nori eleuantur fu *JJf praui: amp;nbsp;ideo tardior redditur contra ^tio intclligc in febribus in altjs nero tar ^taterrt qilidem contradionis,imo8Cra '’'tatem quandarri ut fecundo de Prifa* ^gt;o ex pulfibus. Velocior quidem cum ^‘textenfio, aclongiot, quies,qua: ante« ^tditcontradionem tumetiam obipfi* ^scontradionis tarditatemrarior uide-^iturtfedó^ qux fequitur contradione '’icdiocris,cumueró rara fît contradio, ffequens autem fit extenfio, fit ut pul fa-^0moderata tota fît. Itaq; ubinon adfit ’fbris, contradio tarnen atep diftenfio ^dociores iufto erunt,ÓC prgeipuè con-^f^dio, Öt^frequentiores quam inianita ^f:tardiorcs uero, fiC maxime cotradio, ’ttprariores quam ante concodionéô^

N n prar«

-ocr page 668-

î«® liieron.Cttrddni ConßUuti ^ræparatîonem.Rurfus cû plemfudo ip fa inæquales foleat facere pulfus,amp; par-uoSjatep ob fd crebriorcs,cum materia i* pfa melior fadafuerit, minus naturarn praegrauabit: eruntigitur pulfus ferme squales 8C maiores, amp;nbsp;ob id Ctiâ fninus crebri.Tertium fignum en mutatio ipH' us urinæ,quam probat Hippocr nifiad mâla mutatiofiat, amp;^ fimilitcrin excre-mentis alui,8Cquaedam uoluntaseuo* inêdi,atcpfatietas.Licebit amp;nbsp;urinas diu permittere in urceis.quanquâ enim non redè fedimentum (ccernant, tarnen ine« liusunadiequâ altéra, amp;nbsp;maxime port longam quietemPars enim grauiorubi pinguedmis portio tenuior ob prépara» tionem abfumpta fuerit,aut faltem fepà rata ab elemeto terreo,facit ut quod ter* reum fit,defcendatadimum;^a amp;nbsp;expe timento fuccedit. Tametfi enim neqj f* adla concodlionec præparatio oftendi pofsit,apparêt tn indicia mediocris at^ mêlions coâionis,ea uero qüamuisin urinis folum mediocris uidcatur,nihilo* minus etiâ abfoluta efle poterit.Quam/ obrem licebit turn utiliter expurgate, Si ma»

-ocr page 669-

Pro nifßi ültdte Spiring, fit Pastime cum Icuibits atc^ innoxtjs me’ tlicamentJSjUtdidum eft. Liccbitetiam fif comeeftura id aflvqui, cum poft Ion# Raspraeparationes ferapiorum nulla fa-«a eft excretio:6C poft ftequetes mutati One^urinarum iam amplius nulla ftt mil btiOjfed in eodem ftatu manent. Licet fnim ex his côniertari.matenâ efte pt«/ parata atq^concodam. Vtiierô omnia 'Jnouerbocôpledar.poftquâ non licet îxaâè cocodionis figna exurinisdepre Elendere,eas obferuabimus cum copio* ^gt;uscxcernutltur,cQaliquo modo quod tontindf,cum poft die una pars crafsior ^«ceditad fundû,idcpcrafsius eft qua an ^famrina uero QC elarior S^minus colora f^iCum pulfus funt melioresatqp pacati« Ores,cum fomni iunt longiores atr^tran Whores,cum ipfe uegetior ac Ijtior fu *rit.cumqu3d3fenferit leuem naufeam Oerumtamen fine grauitate uentriCuli: ^um uenter fucrit mollior,obferuareeri-|•lldebemus,poftquam illud uerum eft Q^dicebat Galen.decimo artis curanug '‘udetabificis agit in morbis maximisa Qyaelibet nox«e,quantumuis minima, Nn t exitia«

-ocr page 670-

•S^i Uteron, C^ridni Concilium exitiaks funt,quod in hoecafu maxime uerum eft:ut têporisconflitutio fit mol (is,temperata abfep uentis,potius plu ui' o(a,quamualdeficea.Sit^ kina ab om» nibusfolisradijsnoxrjs immunis,fcili* cet quadratis amp;nbsp;oppofitisilibera qüotß ab afpedu makficarum,abfolftitiSamp;g' quinodiutn:nó fit etiâ in coniundionC louis ncœ Veneris, fed in quadrato ud inoppofito, iiel trigono uel fextili. Sig* na aucem optima funt,atlt;^ in quibus Lu na debet conftitui, Cancer: deinde Lib« ra,deinde Pifees,deinde Gemini. Pefsi* mafunt Lcoamp; Scorpio. Aries Taurus funt bona figna, nifi quod uomitum fa-ciunt.ficuc amp;nbsp;Capricornus. Aquarius quocp malum eft fignO, quia medicinat parum operantur,licet fit tutum Si mini m e concitans uomitum. Virgo Si^Sagit« tarius non funt ualdc mala,nee tame no na.Atq^ bare de occafione:

His uifis dico quod per aluum parg# Clones duplicesfunt;aliacquidem,qu« parum trahunta remotisaliæ,qua: mill* turn.Quae mult5 trahunt à remotis,non funt idoneac,quia trahunt ad locum de« bilemy

-ocr page 671-

Pro Tiif^cuUdtc Spirdnik j»j bflem,8d euacuant quod non eft nccefla ^•um,amp; multumdébilitant, ÔC multum talefaciunt,ut Galenus in prima A pho» fifniorum iuxta Hnemlibri;Medicamcn ta purgatia calida funt,ut etiam déclara« tumeft iuperius. Oportet ergo utmedi-famenta trahantaquam,amp;nonaliud,0d ^oc ratione materiæ coniundaj; quia ra tjone materiæaggregatae propter fuper fluum ocium aliud eft dicendum.

Sunt etiam muita medicamenta exo* 'ffibus, quæ purgant iucundifsime,quo tum ufus exokuit propter pharmacopo as,uckitafarum ÔC cinocrambe,quæîo-‘tJit bilem,pituitam Sd aquam:cft autem ^ercuriali non abfimilis.SCmarina hraf-*faquam uocamus foldanellam. Efte« ‘'am tripolium,cuius radix eft in ufupro ‘ttfpeto ; mutatque flos eius, utdicunt dolorem ter in die;Centaurium quoquc Pttrgat bilemSlt; cra(roshumores,eua« 'i^atquoque ufœadfânguinem,Deue/ j?'fndoergoad ungularem illorumdc« ?'ptionem» Recipe foldancllx reccn« ?’ uin'disj. i. abfinthij, afari an.3. s, *‘tbtilifsime terantur, amp;nbsp;cum firupo de

,N;n gt;nbsp;fuc*

-ocr page 672-

îU^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vier OH.Car dint Conßtium

fucco cbuli,5C faccharo fiat boIus.Dein'' defi uultjmandat ^.ti-manx eledx cala» brenfis.Ahud medicamentum. Recipe foldanellæ, afari an. ^. s. ( eledx fempet intelligitur)fucci mercutialis^.iiij.feruc' antin balneomarit^perhoras quatuor: fndecolctur,amp; eiaddanturcorticiscina momi intcrion'sS.i.difibluaturJin eo m3' nx cledx calabrenfis ^. i.s. bibat amp;nbsp;non cdat poft quinep horas.Libet etiam pro tertio medieamento medicamentu Aui cennx ex Galeno,quo curaurt fènem a* micum fuum afciticü excaufa calidadc' (cribere:amp; quamuis pofsit legi inipfo codice,quia tarnen uix poteft inteHigiS^ eft barbara fatis clocutio, deferibâ illud commodius,inquit ergo: Curaui fenem amicö meum afciticü, ex eau fa calida cu uiribus imbecillib. alu, ipfum camibus hœdiaftâtijâf carnibus minutim ineißj exauibus, maxime perdicibus SCpane, cui furfur permixtü erat,ÓClentib. cuace to.fta tarnen ut abftineretomninoaiuri bus,nifiquod(ndiein quodaba.medica mentum permittebam ututcretur iure cami^ clixatg in aqua cum aceto Ô^ mei»

-ocr page 673-

Pro DifßculUte SpirMH Slt;j i lecurncumino.Namacetu maxime cór Hgttur noxa medicamentorum conueni fntiam afciti, ÓÓ maxime calidæ:0^ per* mittebam etiam ut comederet carries cR aceto mediocri. Purgaba aRthoemediquot; camento.R. mirabolanorS citrinorum 3 vij.fumi terres.iiq abfinthii,eupatorq, fetninis.endiuix roiarum fpicg nardi an. jij Endiuixuiridis pugillum un urn co ^uanturin tb.Hj.aquæad confumptio^ ’'em tertiæ partis Sed ego credo ^d dice fcuditduarS tertiaruamp;poftqua e^^^cola '*iipfum,addidi5.x.facchari, amp;' dedt in Potu.Dedi etiâcatapotia exbde efulac tum faccharo,uel cum carne ficuiim.ln» ^edabâ ferapium ex omphacio amp;nbsp;ribes, ßpithemata quoque ex into armeno cR ®ceto amp;nbsp;aqua applicabam fupcr uentre, ^dex farina hordei SC mibj, SC ftercore '’accino atep caprino,8C cincribiis quer* '^•samp;: uitis SC nitro atcp fulphurc. C^an Joepueró faciebam einplaftrum ex con ®'fifeu radicula nel herba lanaria, qux pithion uocatur à Graecis,S^ thime« yXuperiecurueró imponebam infrigi-wtiaepithem3ta,5Cmaximèexfantha

Nn lt;v ^b,

-ocr page 674-

J SS U’eron.Citrddni CoußUum

Iis^QiiSdo^ ctiam purgauf ipfum cum jRrupo rofaceo,tn quo thimeleam lam nf fudcram,ö(^ conccfsi ei ufum facchari amp;ficuum ficcarum Öf amygdalaium, Ö^ præcepi ei ferrcfitim:rçd cum non pore-rar,dabam acetum cuaquacommixtutn £Cquando,(^ exhibebam folia thimcleac cum 13(5cHcun,5C dabä antecibö ÖT poft cibum.öf nnnquamdimifi cumaliqiia die,quin ipfum purgauerim. Hoc aurc quoddixentfededme medicament um tarn ualidum poft cibum,quibufdam ui debiturabfurdum.alrjsadmirabile.milii uerö non it3,quifciam Auguftinö Tor« nariu,uirum nobilemaliquando curatS ab hydropcfolopotudecodipnis radi' cûgeneftrç,uel aqua deftillata ex ilia,fu« mcLarep cam ante cibum cumcibo,8^ poft cibû,amp;fanatus eft perfedè. Morbi enim ualidi non curantur cafta nigra autrhabarbari exigua fumptiôe in quin decim diebus fcmcl.Vc cnim temeranj medici eft in morbis tutis ualidionhus mi præfidiisjatqucpericuloftsjita impe* ririfsimi eft, quos alia uia fanarepofte non fpcfamus,non audere quod præcegt; ptum

-ocr page 675-

TroTiffculMeSfinndi. ^S^ ptum Galcni eßdedmo Artis curariuae, rfum detabifidsloquitiir, SC didüHip« poer. Extremis morbis extrema exqui« fitè remedia optima {unt,intelligityr no folum de morbis extremis in magnitu/ dîne, fed in generc,cuiufmodi en byd-tops Quienim ytroepmodofuntextre-•tii.funt proffus inlanabiks.Sed hæc no tonueniunt,quia non fumus in uera afei tfiadduximus tarnen hoc exemplû Ga-bni,qu(a milita funt quac noßro propo-fito côueniunt,uelut foluereuentrê quo ddiejCmplaßrum ex fanthahs,8C potio il la,ut ita dicam,bcnedida: SC ferre fitim, Ö^non uti iuribus. Qiianü medkamen' tum falutare,3c pcrfculo uacans.

R.ladis caprini nigrarû caprarS unci-8scentum,ladisficulnei pondus aurci dithidij,mirceantur8C tepefiât, ita utlac toaguleturcelcritcrnnde accepta aqua, Vulkantperpetuodefpumando, donee Perueniat ad f. x.inde fumantur afari 3. ^ agarici optimimundi 3.1. rhabarbari ^ledi 3 s.infundantur per nodem,inde 'truest çum3.s,anifi,8Ccoletur ita ut re-•ttaneant 3.vi.uel parum plus,8c hoc eft

Nn 5 medi-

-ocr page 676-

fff» KieronXdrcldinCottfilium cft medicamcntum optimurion foluin ad hydropem,fed etiamad difficukatent fpirandi. Cuicham conferunt reliqua fuprafcr^ta,etfiinuemïetiirlaccamela' rum,poflet fieri medicatnentum ex co: imo ipfum lac folum futficcret Medica-mentum aliud ex Auicenna,S^ eft mira/ bilexAccipe capram, amp;nbsp;earn nutrias ab« rotono 8^ timclea filt;^ abfinthio odorato, S^foldanclla SC cichorio SCafaro.SCcat futa SC endiuia;8C fi homo utatur hoc ladre tantum, SC pane abflt;^ alio medica-mento,fanabitur dico abafeite,qua:eft fundamétum tympanîtidis. luuat etiatn deftillare urinam cap ra rum per balneum mariæ,8C purgat maxime cum man-na.Verutamen quia lac eft flatuofumjSC no oportet diu infißerc in illo.ficut netg in clyfterib.quoniâ ifta magis conuent* iintafciti,ficutcti3 ea quæjpuocat urinâ dicebat eda Auicêna:Oportet ut in tym panitidecuacuethumorhnmidus,fipé-detexea,8Cutamurafperfioneat£pinci« fione,ficut m a feite. Vtemur aßt prouo/ cantib.urinâ,6C refrigerantib. fÏmul,qua ic eft iftud. R. fucci cicoreae purgatif, i).

-ocr page 677-

Pro DlfßcultiteSpirändi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^9

^picænardi 5. s.crithrodani 5.1 Jeuïgsrf ^cnt in potu. Ah'ud mclius.R facci caflu ’tpurgati^.i s.trodfcorum gdmcipien* ^fm hydropefim Auicennæ in antidota Jjo 5 s.fumanturfeptêdiebuscontinujs. Ï^efcriptio alia medicamenti boni.

Recipe aquç uitx primo deftilla tæ ex dno albo odor^to libras tj. afari, caffui *li£c,abfïnthrjuiridiSan 3 x.alocshepa« •ici abluri cum fucco rofarum ^.ij.iniice, ô^condufouafe optime fepelies perfe« ptem dies in fimo equino, poftmodum deftillabis per balneum mariæ cum luto fapientiæ, donee remaneant feces fic-cifsimae: in hancaquam immittantur facchari rofacei folutiui, quantum eft Quarta pars aquæ,amp; condudatur uas 0-ptimc,amp; maneat per uiginti quatuor ho ^as in balneo mariæ tepido, ^ capiat «le hac ^.q. fingulo mane donee lane» Uir. Purgat enim quotidie,5lt; reftaurat Uentriculum amp;nbsp;iccur, SC eft fuaue ualde, boniodoris;Sc aperit obftrudiones Omnium uifeerum, fed oportcret face-tefaltem decern libras cxeiufinodimc-dicamento. Pofthæe deueniendu ad ca qua:

-ocr page 678-

570 flteron. CdrdMÎ Concilium quæ refoluuntflatum, ÔC exCuppofito* irjs eft illud Âuicennæ,quod conftatru ta,nitro Ôi. cuminOjinelleexcepto. Eoi' plaftiumAlexandri ad hocRalumims. nitri/ulphuris uiui,thuns crafsioris,rcfi næfnxæ an.^.tijjpids andæ nauahs.cere noup an J. vi.ole» ueteris s.iiij.acetiquâz turn fans ad dißoluenda medicamenta. Hoc ceratum diflojuit flatum $i omne» internas affediones. Eft etjam Jonge co melius ceratum perr3rum,de lapidibus dderiptione Actq,fcd difficulterconfi* citur. Fridio quoep uentris cum fucco allij dilToluitflatumiamennimis calefa cit,ÓC fcetida eft,00 caput petit. Subferi* benda funtautem medicamenta exAe* tio. Primum eft ex cochleis cum cortice: quod quidem nó feparatur, nifi penitus abfumptaaqua. Exftmplicibusfuntla* thirys.Tertiü ftercus caprinum.'Quartö eft (quamma æris.Hæc tria tarnen uelut amp;cucumer agninus non multum in hoc cafu conuenire exiftimo.Tum quia afci-ticis magis conueniunt,tum quia ualidi ora qua pro morbi magnitudmeS^ no* bilitate'perfonæAd tympanttêauté ma

-ocr page 679-

Pro DifficuUdte Spirdndk 57^ amp;Sjquod confiât ex pane cumino Ôfpy» f^tfo,amaraco amp;nbsp;ftruthio. Sunt qui ad-*’lo4um laudent ftereüS aqnilæ:ego feio *‘ficaxeflemedicatnentum:än tutumfit *'^fcio,ne(^anad ungüê conueniattym Pänitidi.Qiiæuerô ad tvmpanitldcma' amp;sfaciunt,iuntthus, dragachantum QC •’banotis cum melle. Sunt enam potio» ^^squidam temperatac, uelut ex carne fancrórum cxiccatorü,SC luncus odora-^^^6^ lauer 3^ phu,quod eft ualerianaSC Polium amp;nbsp;amaraeû amp;nbsp;calamintha ÔC my ^tusherba, amp;nbsp;nitrö exterius, interius au ^«m:exterius etiam alutnen,ÓC aquae cali ’fe a^ fmyrnium,amp; umb tlici Veneris ra * ’JiX amp;nbsp;folanum hortenfe 3^ granum eni* ’liUm.Compofitio urinam aens.

Recipe feminis fccniculq cardamo-•’’(radiciSi cryngq cornets, radicis cap-pans cuiufque 3.1. ftercortscolumbini toehieariaduo, contercamp; conficecum ïqua catapotia ciceris magnitudine, 0^ quinque ex eisquotidiepræbe. Potus hydropici^ cOmmodus, experimento ^onftans, qui turn per urinas turn per Ventrem euacuancaroi 9 .xxvq doeniculi a.xitj.

-ocr page 680-

Î7* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^’cron.Car J äni Consilium

S.xi'tj. s.alias uncias.pro krupulis af'*^ 9.xiii.s.cuiTJini latiS. v. md fclquifcr«« puliiin,iridis Gliquas tres,mellis lefqu»* branijUini ib.vi.exhibe menfuram mcdl Odern ieiunis in infeflüfbltj balnet prx* calefada,eft amp;nbsp;fuaue guftii Alius potus cicns urinam, ex cuius ufu infignem ui' rum tympanitide detentum feruaturtini dimuSjetiamfi à muit is medicis iatneb fet detritus: Ammoniaci thymiamat*® fextanté/adicis herbælôchitidisfextan temj, petrofelini feCjuiuneiam, calami indici,cofti,cinamomi,fpicac nardi, pip^ ris longi,myrrhæ Hades finguIorS^d ^ minis ruta: quadrantcm,phu3.iin.llyra'‘ cis j.iiq.phylli quadratem,mellis deipugt; mati quâtum fufficit, excipe mellcjabjc Aegyptiæ magnitudine,prebe cScalidg aquae cyatis tribus. Emplaflrum noftrS, quo ego plures feruaui.

Recipe folioiû rutp,ebuli an.fc.irj. ex* cipefuccum,amp; cum corticibus arancio* rum cótritis hatemplaftru Sacculus no* Her,quo aunheem quendam fanaui..

Recipe ftercoris caprini ^.üq.enthro danif.ücuminijiund odorari fingulo-rum

-ocr page 681-

Pro DifficuîUte Spirdn ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ƒ ;

m.i. fall's nitri purgati |.i.s.fpongi£ Wnutim incifæ^.tj omnia prêter fpon-B'aterantur,amp;: facculo indita perpétua 'üDer uentrem tencantur.

Vbi uero fanätus fuerit ex humore/x peditfafens pulüere thuds libanoda ^isiiifpcrfis uincire tientrë.ateg rationc ^i^usobferüare. Et perinteruallaaccM Pere aromaticQ nardinum autoxyacan» ^a,pa(liUuin fuperius defcriptü,inqut-ous ^ fingulis lions adfit ^. i. s.pulueris Sermihum ebuli uirentiQ,ó^ in nirno ex ‘c^catorS. Vbi tympanitidis cura fuccefle ’’t addifficultatemfpirandi nos conuer-^ftcdccètjatrpea confiât tribus auxilijs |’eculiarib.ecc!egmate,medicamentisói 'nundionibus. Ecclegma limplex, fed Perpetuo continêdum in ore. efi oleum Piftaciorum,quodtota hoefie debet te-*ïeriinorc. Aliud facile. Zulapiû exca-Pinoueneris,c0milceaturcroco,itautin Fingulis unctjs ±ulaptj j.s.orientaliSjCro dficmifceatur,ut difenmen nuUö appa* ffat Suntfl^alianotifsima ex fcillapini *'iicleis,decaulibusjexpulmoneuulpis, *3numóCexpértUm Aliud»

Recipe

-ocr page 682-

f74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron,CdrdMiCenßliuni

Recipe fanguinis fuilli reccntis,car* nislimaciaruman Ib.i.pulmoncsuulpi* urn numero iq. carniüm bubohis j. viij, deftiHentur per balneum mariaëinuafe intreOjindc commixta aqua faccharo te neatur in öre,utiènfim defcendat.Vtilis eft edam base aqua, li ex ca bibâtur ^.nj« cum 3.iq.facchari amp;nbsp;granis vq.croci.Eo clcgmanoftrumfuauifsimum.

Recipemcllisüirgmci repurgati ^» iq.manuæelcôîæ pinguis ac retcnsj.ib zulaprj dccapillo ueneris3 i.auripunfo lia numero xij. mi fee in mortario opti* nie,amp;'de boe teneat in ore McI ficrepur gatur:cape mei uirgineum,ó(fpone in ua k uttreo,quando ellIiquidum.SCiingu* bs tribus diebus partem fpumofam Si fordidam äuferto.Demedicamentis eft aqua fupfafcripta hoc modo f poft qua-draginta dies,quibusutetur medieamé'' to infrafcripto)capiet alternis diebus f» iq cum3. q. facchari:immilces SCpuIue-rem hunc.

Recipe fanguinis bubonis ficcatupul monisuulpisuccian. 3.i croci granav. terantuf fubtilifsmè, capiat cum diefta a* qua

-ocr page 683-

Pro Di^iaiUdte Spirdndi, ^7j T’a tardando cibum quincji horis. Mea ^’camétumquadraginta dierum, cuius I^’pra meminimus.

Recipe aqup Padi fluminis ib.xxx,co ^Uantur donee redeant ad xv.in illis xv ®.aquæ imponâtur cicerum rubcorum ?’vi.finapis in linteolo ligatp 5.q.permit ^ntur perhoras xxiiq.incubiculo cali« '^Ojinde abieda finapi coquantur in ea-^emaqua, donee aqua redcatfermead ‘“•i.poflcoletur exprimédo ciceres per I'nteum tarnen fpiflum,ÓC de hoc capiat ’Mvimfe^ ad vitj.cum 9.i,croci, conti« '’Uando per dies xxxx,amp; nunquamin* 'frim exponat (e frigori,nec comedat uf 5^eadiexhoras.Efl:manifeftum,quod ’pcdeeoeflum fatis faciet ei pro duabus ’icibus. Caueat etiam ne afllimat illudj '*Um fentit cruditatem in uentriculo.Ex fffius applicanda fünthæc. R.butyri re-^^ntis ^.q.olei amygdalini tantundem, ’’ccicorticum aranciorö, qui prouenif *^preflb cortice leuiter amp;nbsp;fine contufio-’egrana vij.mircc,8Cinungatur dorfum ^peduSjé^ maxime inter quintamS^fe Ptiiuam coftam,ubi puimo tagitpedus »

0 o Ali«

-ocr page 684-

57lt; Uiefon.CirdMi ConfiUun AIiud melius.DefliHet buîyiû^balneß manXjS^ mifeaturcum oleo amygdala« rG,Ä fucco illo fit: ^.t.aquae uitpieptecor Óionum,3^ inungatur ut fupra.

Qiicidfi per Iiaec auxilia nö iuuarettff, deueniendum eft ad exhibidonem a-quae thermarum,aut deceói li^ni Indicf iu quo obferuare oportet ne aluimatcof deern in hac caufa,quia diffieukatem fpl rand! facit:unde fequitur.quod aqua nó uino ud oportet. Qiiidam tn è collegis, vir elarifsimus, dicitfe obferuafle corners ufum edam innoxium, patiendbirs difhcukatem fpirandr.quod fi ita eft(ma loenim illicredercquâ mihi)amp;lcortex amp;nbsp;uinum pofTetexhiberi. Didö tarnen eft peralium collegam clarifsimS quod bonum ek ab inido fubfißere ab exhibi tioneuinijô^uiderean fuperfluo catore afficiatur à potu aquæ. Menie ergo Matf fi alia non profecerint, fumât hoc deco* dum ab initio menfis.

Recipe ligni Indi bene ölen ttsamp;faert» guftus, amp;nbsp;tenuiter derafilfe. i cubeba* rum 5. vi labrufcac uiridrs m, ijnfunda-turkgnö in aqux Ib.xv. per utgind quatuor

-ocr page 685-

Pro JyiffjcuUiite Spirdnii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^ ƒ

^0r,indccoqu3tadc0fumpHonc qiiar ' ^$partis:poK adddantur cubebac cofra« ’^samp;Iabrufca, S^permittatur decoqui ’d confumprione alten'us qiiartç partis, 'deinde colet,SC de hoc bibat ^.vi.mane: 8^npoteftfudare,fudet.Pnmis quinque ^busabftineatabomnicibo,fedfitc0» *fntus pane leuifsimo fupra(cnpto,5C i^uis pafeis:6lt;fi non poteft ferre inediam per quinque dies, ferat fakem per très, ^ibac etiam cum cibo dehacaqua ufeß triginta dies faltem, S^ nihil aliud, ni» '‘quod fingulis tribus diebusautqua» ‘“orbibat^. v.uini flauifubdulcis odo-‘’tigt;6C hocfiuentriculus uideatur illi de« “‘Iis,uel uehementi defiderio uini tenc-’‘Uhinterdiu non bibat aquam, ntc alt* Hneq^enim multufitietoblabrufeam, quot;eefeexponataerinifi trâquillo fereno ^‘gt;lido amp;; ante prandiu uel ante coenam. ^qua deberet fieri fingulo die: amp;'idco J'nedietatetantQjUCladrumtnûalternis ’‘ebus.Portdlos quin que dies uel ^oft non potuerit tolerate in mane ho» '’^■kcomcdatfolu pane 6^paflulas, ut ’'«u eft:in uefperi aSt bora xxq eda t per

Oo 2 die aut

-ocr page 686-

$7 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uieron. Cdrdini ConfiUum

aut pulkim aut colunibum fylueftre iu^ uenê,aiKduasauesparuas, quales funt turdi,merulxaut gaÜnaginemtautgra« uiamauem,quanosuocamus pauoncu lum cS uuis pafsis etiam. Antequam ue« ró affumat hoe deco(Hum,purgeturc3 manna, 9^ bis quae fupenus dida (unt. Et hæceft opinio noftra de potuaquaeü gni.Clarifsimi college addideruntlupet hxcin decodlo abfinthium,cichoriun’gt; afplenium, eupatohum, paffulas:quæ omnia ciim fanthaliSjquæ à nobis com-memorata fun t, maxime conueniimt, ut nihil meliusmeium adeo ingratam red* dent potionê,ut ui'x earn perferrepofsit-Si tarnen perferef,eritadmodumuiilisï amp;nbsp;ego eam maxime laudo.De aquis au-teiTi thermartim, quia tempus ex'ubêdi longius abeft,dicere fuperfedeó.

Qiiod fi nee ex his loluacur morbus,-ut potecotumacifsimus,fontes fiantfub genu in utroeg crure.Fontes enim hi tra hunt materiarn ex profundo,quamuis uideanturignotifuiflèantiquismeefeio aliquem authorem Grgcum aut Latinu, aut Arabê,qui de hoe tiadauerint. Pro» 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pter

-ocr page 687-

Pro DifßaiUdtc Spirdudk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$79

\ pter hoc exißimo opportunum eße, u^ hocloco hanedodtrinam bieuifstmeex pediam.Omnisdolorfit circa mediocri 1 fatem, QC non fit ex mediocritate, ut ex i [cptrai'nento,idcfi,quodilludquod de «et faccre dolorem, oportet ut generet I ’ntempcriêóC generet in mediocri tem« Pore:quia fi nimis ccleritcr aut tarde do-lornon fitjautualdecxiguus,ergo fi fiat ffcharoticum.quod eelerrimè operetur: 'Jdtardifsimé nullum facietdolorê,auc Mde exiguum. Etideodefcribam duo genera efcaroticorum, quorum unS ope faturin uigintiquatuorhoris,ó^ nullum facit dolorem propter tarditatem. Recipe calcis uiux,faponis Gallici an. partes æquales: mifee 6^ fupponatur. appelle faponcmGaIlicum,fapone ni* figrum,feu tcnei um,alterum propter ce i^htatem minim um afFert dolorem,cui« ''^deferiptio eft.

Recipecapitellife.tj.calcisuiuælb. s. dneiis roboris ^ iq.His contritis luper« fundatur aqua,ÓC poft horam educatur, ^ftatim fuperponaturaltcri calci uiug ®i^cincribus,2C rurfus excipiatur;poft (11 Oo 5 perpo-

-ocr page 688-

180 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HierotiSdrddni Conßlium

perponatur tertio altcri calci uiuae 5C ci-neribus,quibus addantur chalcanthi c5 triti^ i.s.öC poft horam tollatur: ultimo fuperponatur tantundem calcis uiuæd ncris amp;nbsp;chalcanthi, amp;nbsp;addantur æiugi-nis in pulucrcm redaefti ^. s. poft horam accipeaqaam,amp; earn coge lento igne, Ö^protjciaturftiper lapidem marmore* um,amp;f ita cogetur 5C conferuetur in ua-fe uitreo in loco ficco. Modus operan« di talis eft. Acccipeceratum diaquifon fimplexjamp;extcndeiupercorium rotun dum, amp;nbsp;in medio eius fac foramen ro* tundum quantitate grani milij Indicl fcumclegx dC fuperponeceratumloco: deinde madefacito è diredoforaminis cum faliua:dcinde fuperponito e/charo ticum,ó^ fuper efcharoticum fuperpona tur ceratum aliud diaquilon ftmplex, 0^ tigeturlocus,S^nullo modo moueatur, nam in motu magnum eftdetrimentum Öi^maiuspericulum. Melius autem fit cum ferro: Ö^ideo dicebat Rinaldus de Villa noua in parabolis:meticulofistan* tummodo conuenit uti medicinis.Quo ad locum dicebat idem ibidem,qu^ funt ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;educen*

-ocr page 689-

PronifßcuftdteSpirändV j8r fdiiccnda per ekharotica médicamenta •nter mufculum QC mufculum propel»-Cüm,ôi^prope uenam magnamtquæ à Io coipfo dcriuetiir fado mum,funtedu-tenda Ëxquopatet,quodtres conditio nes debet habere tails finus, quod fit inter mufculum öd mufculum, ne lædatur •notus:ôf ut melius materia eolligatur, Çiiod fite diredo loci patientis,iuxtado urinam Galeni kat« iltf/, amp;nbsp;hoe eft me-‘ms quam propeiquod fit prope uas ma gnum,ueniens èloco. Addo duas alias tondit(ones,quodnon fitnimis profun tlum,nc tranfeat in ulcus chironium,Sd ne fit in loco obnoxio motui, ne ex q^ua eunque caufa proritetur à motu. biat ergo fub genu per quatuor digitos in partedomeftica, fi nolit equitare: in iyk Ueftri, fi uelit - Vtrum uero prope an procul,dïco ( non in hoc cafu tantum, led in omnibus altjs,quia de hoe auxilio HuIIibi tradauimus,nfi hiejit faciamus perfedam dodrinam/quod ftatuendus eft finus propelocumanEvdum,fi materia fitpaucaS^ procuLfi fitmulta,dömo do tarnen in medio,non fit membrum

O 0 4 prin-

-ocr page 690-

JS2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üieron.Cdrddni Confilium

pnncipalCjfuper quod lias illud tranfe? at quod deriuetur ad locum. De utilita* te dtcebatRinaldus loco fupradido,ma tena quae non poteft deduci per natura les locos uIlismedicinis,inftrumêu'Sjpro pe locum per finusefteducenda. Et eft fumptum abjÄincenna quarta quarti,u» bi agit de uleeribus. Natura expeUitOn^ quit}ad ulcéra refîduum fuperfluorum, quæ in morbis generantur. Et ita patet, / quantum inutilitatis in hoe cafu fontes afferre pofsint. Cuftodia ueiotaliseflc debet excidente efchara,quodfitplerun queiuxta feptimamdiem:imponaturci eer cum acie infra,amp;ligetur ita quod per foret fenfim carnem line dolore tarnen, quod contin^it propter corruptionem cius.-ubi uero caro perforatafuerit,^d contingit poft unam diem,nlcrun(j im' ponatur fphgrula ex c^ra alba,a: ligetur fic,ut comprimât carnem fine dolore ta men,interponendo lanamautcotumin ter uinculum ÔC rphæruIam.Quodfîlo* eus inflammetur, inungatur iugurca o-leo rofaceo omphacino.Sin autem con* fplidetur nobis inuitis, fiat puluis ille de fetiz

-ocr page 691-

proDifßcultdteSpirdndk $8| foiptusin libns defubtihtatc, ad carné ^anum, di. in collo uefica: exedenda, Sd •'’iponaturlub pila:quia loge melius eft I Pfaecipitato,à quo omnino cauendû eft, ^nia offendit refpirationem. Ethæede Tertia intentione 6C auxilio fontium ge-’’eraliterdidafint.

Deueniendomodoad proprium ca« 'uin,periculum eft ne ex fontibus ulccra Pfauè euadant,non folu iuxta dida Aui '^f nnæ.fed etiam Hipp. amp;nbsp;ne materia «• 2gt;Ueriaad locum confluât, ÔC crura in-^fntur.Sed tarnen fi purgato amp;nbsp;ficcato ®ene corpore hæefiât, nullum immince ; Periculum.Tandemfi neeperifta curclt; *yrmorbus fada mifsioncfanguinis,SC J^ftiblata tympanitide,amp;præpurgato di 'gentifsimecorpore cum medicament *'sctïam ualidis, utpote cum catapotqs ’SgtegatiuiSjUel melius cum hiera,quæ ^^cipitcolocythidam;dico autem hicrâ ^alenifadamcum additione colocyn« , *'’idae,uel melius cum frequenti expur« schone medicamentorum fuperius de-I'^fiptorum in tépore autumni,ucl alio ^eræ fequenti,adhibeat quartum genus.

O o s cura*

-ocr page 692-

fS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieran.Cdrddni Con^Uum

curationisquod exunionc confiât. Cup usc3 locuplex mendo fiat apud AcciS amp;apud ipfumfolum, placuic neutdici fokt,benedidauertendo male utréfa* ceret ruam,afcribere ipflus authoris pro pda uerba,quæ funt:luxta medium com mifftræ dauicularum utrincp una crafta inuratur,c3cautionetn,3dmotis mani-bus diftentacute,nealpera arteda oblx* datur.Dcinde aîiç due paruæ iuxta earn tidas colli artedas infligëdç,paulul3 fub mento utdneçunàjnenbends cudsrin perulhÓefada- infligendatautadhuc a* liac dugfub mamillasinter tertiâacquat täcoßamjrurfum^ aliædup retrodum uerfus inter quintam ac fextam coda. In medio enâ pedore una inurere oportet 6^ iuxta principiö ofsis pedoris,^d des pitis gladtj fimiIuudineXiphc«des gre-cis appellatur:fupra os ipfius uentris u-nam umili modo,S(^ adhuc alias duasim terodauam óf nonâcolfâ utdnqpunanv Tres edam retro inurendae funt cru'Ax: una iuxa medium dorfiuciiquæ dux ab utraeç uertebrarum parte, paululumim framediam cruftam. Omnesautë infra çpllum

-ocr page 693-

Pro Tiifßcultdte Spirditdi. J3 j tollum inudaSjincdiocriter latas eiïecó Uernt,neq? ualdeinfuperfide confiften-tes,neiprurf«s nimium profundas.Vlce ïa autem crußarum fatis multo tempore fiuida permitterc oportet.

Hæcïgitur de morbisprindpaliori-bus quæ etiarn alijs annexis magna ex parte conueniunt,quia tarnen adeß tult; «flor in cruribus qui ut didumeß, poflet Uehementius augeri,ó^ ubi ad fupenora contrahetur, afferre periculS uitar, ideo «tiamdeillo aliquadicereconuenit. Ec uianifeflum eß,quod debet reponi in ca pitulo hypofaic», non oedematis : quia 'Ura ei conuenit hypofircc principaliu» ^uâœdematiSjigiturdebetreponi inca pitehypoiarcae Nam cum hypofarce eu •^a lit fermé ca qoaeafeitis.utAuicena rc-^^rt ædematis aut ut aßnngentibus,ö('rc pellentib.utamur,ut docetin tertia quac $*'amp;^cum uinculisamp;cumfoongrjscxax Jeto uellixiuio impofitis,acG aqua eau •'ƒ Qc dceribus 6C noßra ætare utûtur ca J'ga excorio caniSjamp;multu confenefo æt:quæ nihilominus,ut dixi,hicnó con-^stuunt.Conueniunt tarnen confirm an

-ocr page 694-

18 S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieron.CArdtiHi Concilium tia membrum.ndut lotio ex uino nigto, in quo hbanotis,faluia,betonica,faiôi fulphurincoda fintSicuté diucrfo non coueniunt quædam,quæ (bli hypofarcg funt propria,ut cucurbitu!ç,que aquam cxtrahere folent. nam cS membrum fit imbecille,plus trahitur matenæ ad locG, quampofsitcuacuari extali fedionea» deo in talibusfit error peiorpriore. Ideo ego cum curare cauponem quédamex hypofarca,abftinui ab hoc auxih'o,quâ' uis Aetq.Ex auxilio autemActij licct ab initio uideanturleuari omnes, tandem perijffè uidi:amp; fi tempus eflèt, dedarare cauiam huius,ideo non cqnuenitnifiro bu fia adhuc parte. Eft igit medicamentum hoc. R. fruduum iuniperi maioris, quæ planta eft cedro fimilis, amp;nbsp;frudus acqualis frudui cuprefsi $. p. aquæ Ife.iij. coquâtur donee redeant ad ttgt;.i. amp;nbsp;fiet 3/ qua ilia rubens,de qua capiat §.iitj cum 3.i.fruduum iuniperi minons, æ conue nit in alrjs difpofitionib.didis. Prouoce turquoqp fudor,amp; fontes 5^ aqua ligni: etiam huiedifpofitioni ualdeauxilianG' tur,exterius3ûtappliccturhoc.R.folio*

rum

-ocr page 695-

ProGifficulutèSpirindi, js^ him IiHj'fn diba n o ficca to rum,thunsjßy i radslïccg.abfinthtj.calamiaromatictjfpi Cfnardf,mufci adnafcentis conifcracar* horijflC cft herba minuta odorata ualde, Gneuloru ^. i.fiat calma è fpongia, 6C fu« pertufo hoc pulucre luper aIlïgetur,5Ciu uabit mul turn. Hæc exiftimo fatisfa* Üiira,amp; fi rede obferuenturtac ad ungu em, Deo dante, fpero fanitatemrecupe-raturum,ialtê magna ex parte.Sed fi delà querituel minima ex parte,fciat gd Ga» Unus dicatdum detabeagit: amp;fiquæ dara minus uidebStur aut abfoluta, me dicus cum fit peritus 0^ expertusTup« pkbit. Talibus enim,ut inquitGalenas,multa corö arbitrio funt relinquen* da. Atev hæc forma eftconfilq medio-fris,nam magnum eónfiruximus in eau fa Pon tificis Amulthonis: parui au-tem hoc erit exemz

plum,

Conftlijpro Idiordntc difßcultdte [piranditinif»

CONlt;

-ocr page 696-

MS

CONSILI V M PR 0

MERCATORE MÊDIOLANEN' fi De Cafsinis,laborante lam biemodo-loribus uentricüli cum alqs di( pofitioni bus ob motbum GaUtcum maiê cura-turn ,qui eo (anatus eft intra quadra-ginta dies,ut fratribus fuis pollis citus eram.Et eft Hippo-craticum.

Porteteum qui fanarcuult morbS, illum cognofcerc atcp eins caufam. Quodad morbü attinetueriaturma ______xime circa ucntriculQ mul* tipIiciafFedu:m31acodionc,dolore,fla-tu, akiiduritieatc^ huiufmodi.quae o* mnia pendent, ut rede inquit Hippocrates,in libro de ueteri Medicina ex du obusjexcomparatione ciborum amp;nbsp;eolt; rum quæ affumuntur ad hominem, Si exuperantia ac uidoria rei quæ a Hu mi« tur iupra uircs,ucl ëcotraldeo 8Cinhoc confyderare iubet ut quæ affumuntur, morbumhaud augcant. Ecideó cum ue

-ocr page 697-

Pro dIflic ut täte Spinnit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çlp

i fimilefit quod 8^ didum eft ab excel len fia tua,elfe humores crudos,cfaflos,len/ tófque qui uitemperiem procréent frw gid^im, utroque modo,8C im becilÜtat^ jalons naturalised^ qualitate,ut tandem ifeur fibi concoquat.Tertio de Faculta* tibus naturalibus,cogltur fupplere un tesdefedus uentriculi, atque ita lupra l’iodum excoquere, unde turn ob id, ^Uin ob obftiudiones incalefcit amp;cx-^ntfecesuindeht duritics alui,tumeti* ’'n exurit matenam quæ protruditur ad ’«nes, unde fit dolor adeomagnus, ut Wefit qutprimum reuocet animö panel's ad fe. Ét quoniam magnus ett con« ffnfus inter renes 5C tefticulos, ideo Jfanfniiftà portione matcriac ÓJflatus,ad '’Uccompatitur tefticulus alter. Cauft *f§o eft intempéries óf defedus caloris ''aturalis cum materia craflà, lenta,cru-^a,ideocp terrea,etiamcumflatudolorc *obftrudionibus.

Prædidio: morbus bic non eft ia* ^'s conucmensactati, eft tarnen conue» j’*«ns regioni,amp; cauiae morbi, utpotc ''idicijud etiâ auxilqs, ut rede dtdü eft, de

-ocr page 698-

^9 o tîieron.CarJdtii Conßlhmt deexhibitione colocynthidæ idcoqud ad uitam minuspenculofiis,quia tarnen dolor eft propriè caufa abkelFuSóf ma-ximèin locis fanguineiSjiitdocetHip* pocrateslibro de iieteri Medicina,(In fi' ne)ideó circa renes eft pericukm ne ab« feeflu aliquö tentetur. Dolor priterea uentricuh diuturnus ut princeps dicit, foletabfcefliim durum generate. Qiila tarnen hutufmodi difpofitiones foluun* tur medicamentis morbi illius India, quamuis genere fint infanahiles, 0^ A cir ra propria non (bleat fanari,cura hac,falt; nabitur perfedè ut infra.

Et ideo circa curationem intelligent dum eft, quod curatio debetfieri perat-tenuantem uidUm Só quia bic eftqüalt; druplex apud Galenum amp;nbsp;Hippocra’ tem,fcilicet in quantitate, ut fit paucum alimentum quod exhibetur, in qualitat te ut parumnutriat infubftantia quod exhibeat nutrimentum tenue amp;nbsp;potefta te quod attenuet: De primo, tertio SC quarto modo no eft dubita tio, quia pau cum,ut dicit Hippocrates libro de iietc' riMedicina,faciliuscoquitur quam mul turn

-ocr page 699-

ProDifßcultdteSpirindit ' 0f ^Umjaf tenue alimcntum opponitutcau •»morbum facienn celeriuf^ diftribu« ^Ur.Ec rurfus anehüarina,uc Galcnus ait 'n libtö de Atténuante utdu, multö con feruntmlongfs morbis. Ideoin genere lïabemusrationemuidüsi ' In fpecieautem oportet animaducrtè 'tcommune errorem eorüm qui putant 1uod Ilcca in adu conférant, cum hoeßt lalfum fed debet muniri liqUidis Öf.traite codis ac eni dis àmulta aaua amp;ig’ quot;fac diuturnacodione. Etiaeo ptila* quot;aordeacea fadaex ordeo flf non fa ri' quot;a in iure columborum fÿîueftrium uel faltem turritorum eflèt bona Addenda 'nfine3.i.piperis confradinori contrite ^5 iq.Sacharide Medera Si ßpacopri* •nc^ s. amp;^ origani amp;nbsp;maxime crerid, Qd nptimeolets.i.proquibuslibetf.vi.prt * '’Hat,fieita efletfuauis,ôe ualde utilis ad ■norbumjCaufarri morbi,ô^rarione dbi, Vtrum autem conueniateibisin fez fundo genere attenuans^ refpöndeo, ^uod debet efle mediocris fcilicct ex pa ''f Icuifsimo,artopyro fie prifana praedi* *3,propter unes fie ex aha partenumolt;

Pp re«

-ocr page 700-

5 pt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieran. C^rdani Conßliunt tes crudos Sd codionem impcd/tami

Conuenicnt ergo carnes auiumnod aquatilium 2tpiaxime,ut dicitHippo» ’crates infecunda dedieta. uiuentium inj montants locis SC ex grants ut palumbi um,turturum,cüettâ pullorum èC exhis, maxime alx.Et ex quadrupedibus fûlæ hgdinx, Etaliquando inalium deffedui auicularö paruar3j^ maxime paiïerü.Et uitellis ouorö raro,amp;quado nö comedit carnes,forbilib.uti poterit.Ergo uitabit reliquoru quadrupède cames 0^ o és ci* bos ex farina uel lade cófcdos,amp;:oés ra ctices,amp; iegumina oïa amp;nbsp;tus eorü etiam.

De frudib.aötpoterituti uuispafsis, cappajibus,piftaciis in marciopane con fedis cum iàccharo,ôf alij non funt tud donee ad fanitatem reftituâtur. Cibi ta» men poterût côdiri Âneo,cœpis ac por-ris/ed nö edatillos.Exoleribusplurima utilia funt,fiCprimorutaà qua forfan c», gregiè iuuabitur, menta, filîmbrtS, dra-co,(erpyllû,Nafturtiû,finapis,raluia,ozi mû,matorana,fceniculus,eruca fed coda gingiber etiâ feu 2in2iber,pip,ut dixi,ci namomûuulgare,macer,croc?.amomiï, . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenitn

-ocr page 701-

pro niffictiUdtc SpinndL ^9^ J^riimlignaalocSjCardamomu maius» ,2® piper ^ Antropophagoru, omnia •■ite adhibita uttlia fût. CeretoIiG etiâ ual ^eutileeft Sedcaueatacicataqilli fimi ^iseft,amp; paftinaca, laudo etiâ pipentim. Acet5,oIea,laljmel,faccharQmoderate 8dhibita0^ fumpta,nô tantS funtutilia $ ncceflaria. Pifeiü {quâmoftjan'.pôde-te lenes, in alto mari ucl inter faxade« genres, alba came, mediocri magnitu« Ôine, éd ex bis qui faxatiles uocantur optimi. Sed pitcium qui maquis dulci-bns nafeuntur nullû genus recipio,quä-^unm ex bis omniù faJuberrimi fint Per-C£p5C\/airones,qui funt miuuti pifces, Vinum laudo flauuiTi,odoratü, non ra» men ualde potens,modica aqua deßtUa ta per uas uitreö licet non m balneo per-miftum.Qiiod fi quis uef taquç illi ante rjuamdifiillctincoqucrein ttgt;.x.^,s tbu hsminutilucidi amp;nbsp;beneolcntis aut Car Riomi maioris uel cinamomi eleótiuel Uen amomt inde deßillare,erit loge melt or.Quodlîuinum huiuirnodi noninue hiat Ä uclit bibere aquâ,eâdc faciemus.

Recipe Sacchari mederp uel mcllis Ht Pp 2 fpani

-ocr page 702-

JP4' ’Hieron.CÄriMiConßHum

fpant ucl Graeci ^. itrj. Aquae to. vi Car* damomimaioris,Cirtamomi interioris, piperis longi, gingibéns, nucis myrifti* caejigni aloes,fingülorö drach.s.liquiri tiæ recentis ficcatç in furno 5.vi coquan tur faccharum ÓC liquiritia ad confump« tionem tertiae partis,inde reliqua omnia odorata trita fubtildsimè addätur feruê* feadhucaqua,amp;tegatur optime uas,8^ fuper calidos cineres finatur refrigerati 6C coktur 6C erit iuc5dior ab ufu iplo ui* no,ó^ ualdefalutaris Sedlipoceftferre crocum orientale, addatur cum reliquis odoratis,6lt;fimiliterfi habeac ueruma* momum.

Et quia, ut dixit Hippocratcsfi.Dc Nat.H Etdedccenti orna tu) neceflèeft ctiam medico fcire loca amp;nbsp;regiones con uenientes morbis aut qux augent morbos 6f domos 5C ita permutare. Qui^ ergo Belgica Gallia admodurn frigida eft amp;hyems gf materia morbi frigida, i-deo oportet ut habiter inter duoToIaria én cubiculo e larice toto Öd in eo perpc* tuoaccenfus fit ignis ex lignis iuniperl ucteris Ödficcialitcv ex lignis uitis aut fi cul*

-ocr page 703-

Pro Difßcultdte Spinndi. y gt;nbsp;j culneis amp;nbsp;pyri aut lauri, aut denique ex hisqux refinam mittunt,lance,abietc, Pïnu,piceaue: uel in horum omnium de fedu,apponantur fuper ignem thus ud ftyrax aut rofmariqus aut aflaodorata, quam uocant bclzot fuccinum, lignum ^bës uel crocus aut renna ipfa abietis. Et fimiliter habeat in cubiculo Moichu, ^ibctum,Ambram orientalem.Et quan tioSolillucefsitpermittat per duasho« tasperflari cubiculum, quod parte qua 3peritur refpiciat orientem.

Curct praeterea neciborum quantita ^eexuperet, nee uarietate, nee edatfine f3tne;pr£cedatcp exereitium 6C fridio ci ^Um,amp;: hæc omnia alui deiedio; quç ut ^cilis fiat,fiat canalis ex plumbo albo in quem ponatur embolus, amp;nbsp;impleatur “tityroöëmodicofale, SC percmoolum *^primatur m anum uelut de clyftery,Së ®ftres facilis SC ualde commoda,Et ante ®’’inia hgc,utatur fomno dfuturnoSCno ‘^tgat doneclenferitcibum è uentriculo '‘flcendiflè.Et i ta his prpceptis proficiet '*®Ide,SC erit lecurus quodcx cibi affum f^tonenonladetur.

Pp S Qitod

-ocr page 704-

jpff Hkron.C'irdini Cotißllutn

Quod ad medicamenta attinet probo pmnia quacaddudafunt’per exediend am tuam,nec opus ede credo multum il bs medicamenus purg3tibus,quis mul* tipliciterluntin exlt;?bptionc Hippoch/ bro de uermi ufu. f*t ideo ab lUis fupet’ fedeo optimö auté meo ludiciofictpet dyftcres hunifmodi concoda matena.

Recipc Vrncæ,bctonicæ, rute,uincis, naflurrij,radictsanftolochiælôgae Mer curialis,origani.pulegrj,diptamlalbi,lfo pi.hypericoniSjOmniufificri poteftorié* talium an.m.i.foliorumfcne,camomille, anethijbaccarum laun an,3.x.gallum u* num uetcre,polypodtj 3. xi. Gingiberi® g.i.s. aquæ fe.xxxcoquantur omnia gal lo inclufa aut duobus gallis donee rede-ant ad Ib.itj.indc colctut 5C antequam rç frigeretur difldnantur in co iures-itj- là lis communisDe hoccape fc.i.aut pau-lo minus diaçatholicÔis ^.i. mdlis crudi J.i. olcidecnicoud locoeiusdelinifc* mine ud olei de croco uel de fpica coni' muni^.ij.diaçatholiconis^i.fiatdyfter, ponantxir tria, unum fingulo manc üd alternis diebus/i plunmum purgent,aft

-ocr page 705-

Pro rsiffieuîtite Spinndi, S9T tcprandfum,6C fint fimilta in omnibus. Inde quiefcat perduas boras antequam comedatÓL leuifsimeprandeat.

Item defcratfinaragdum collo appen lum magnum amp;nbsp;fatis uiridê orientalem, licet non fi t admodum perfpicuus, quia tun c effet immenfi precij.Et etiâ biba 13. i illiuslubtiliisimè contriti 8C fituiridis ïgt;dmodum amp;nbsp;perfpicuus, fed fintparua frufta flC tarder cibö feptem Boris, amp;f die »ntecedente nihil cornet,SC bibatcö mó dico pinguis,iuris. Erparum admodum comedat in prandio. Ét ferat pell5lcpo® u's albi benedéftm exhis q ex Sarmatia deferuntur,quac tegat totum uentrem.

Etcum preferuatus fucrit hoe modo Uidcat an tantum proficiat ut curetur, fi Curatuqbene eft,fi nó,bibet uinS hoc in frafcriptuetiâ media hyeme coclufusin fubiculo calidiore ac medio inter uapogt; tarium amp;nbsp;doinum omnino temperatS. Etcomedatin mancuuaspafias tantum 'Spancamp;uefperi unciasauas tantfi pa uisleuifsimi;Ettot3carnem alarum uni MspuHi.5C bibat etiam modicS illius uel tuadefaciatineo panem optime SC non

Pp 4 co-

-ocr page 706-

f 9 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Utero«. Cirddw ConßUum^

comedat aliud perillos trigintadics.Sf in mancetiamcomeçlatpanemillQma« defadß in iure pulli adeo diu ut fit qua* fi pants codus amp;nbsp;fit ^rtopyrus. Et bibat de uino infraferipto.

Recipe Corticis ligni Indi elcdi nigd intus recentiSjSc cuiuslignum fit pingu ifsimum ib.i.s. pulueratö optime, infun* de in fc xxx. uini flaui, tcnuis: odorati, dari, fynceri 8C potentis, thuris elcdij« s. ligni aloës, cinamomi, Cardamomi maioris,pipcris longi.an a.q.mentae ru* brac, origani cretici, an. ?.s. infundantur f»er horas xxüij.cum^.s. rhabarbarie» edi maturi ac ^uafi rubentis amp;nbsp;ponde« |on,minutimquc incifijinde coquantur in uafc uitreo condulo orificio in bak neo mariae.donce dccrefcat quarta pars. In fine dum abigne remoueturjaddan-tut fyrupidepomis completi decortici« bus citri ÔClabor régis,an.^ .iij.amp; milcca* turcumligno Ipicac uulgaris donee re« frigetetur. Et de hocbibatcolato^.vi. boraxx.amp;^.v. hora fecunda nodistez gendo ie in ledo amp;comcdat poft tres horas feiheet p randen do hora xvirj. Si exnan«

-ocr page 707-

Tro DifficuUdte Spirdttii, ^99 lt;^xnando hora quinta nodis. dCfumât Caiidifsimum Ôf colatum tarnen. Dec-1 Odern bibet cola to fed frigidum cumci-ko, ÔC nihil aliud Omnino. Et fpero quod perfedè fanabitur. Sed oportet ut habeat Medicum prudentem amp;nbsp;qui intra limites huius confilq fe contineat. anno 1 ; 6 •.

Papiac.

Mtr0Rgt;mgt;r ardtinns Mtdicut Conflit/ Hippo» poerdtiti in dolore uentriculi ex norbo tmereutiiflinü.

CON-

-ocr page 708-

^c,c Uieron.Ciirddni Confilium

C o N s I LI V M H PB-tonymi Cardani Mcdiolanenfis Medid pro Magnifico Domino Francifeo.

Maria ciuc Genucnfi:pro furditate.

oportet,obiUius diffieuka ^ nbsp;' tem,fciend5q)impcdiinen ta gbus homines uidentur ab aliqua operatione^h** ber^funtfepte.Primumeft à natura ue« lut qd equus nonutatur ratione.uel ho/ mo inteUeôu.nâ homo nonuere intelk-git,fcd perfedho ratiÔis.quac in illo fum' ma eft,hoc nô eh in cafu.Secundus mo« dus eftutinftrumêtû fitcorruptöfeeödS côpofîtionc,ut in oculis effofsis,ubi fe« eultas in infiruméto abolira eft,nâfacuP tatê efic abolitâ non corrupto infirurac' to eft abfurdû fiqdem,nunquâ uidemus quanquâ deftitutû facilitate, imo nefun dione quids plcne,nifi infirumentocor rupto:anima erheSomnes facultatcsin ea una fint amp;nbsp;uidere,8C audire, æ cogita re,per(è priuati non poteft aliquaillo«

rum,

-ocr page 709-

proCifßcuUdfeSpirandk get him,fed lit in inftnimctotfed neq? hie fc« fundus modus ert in propofito,nam pri ^gt;2tio facukatis eft,cum omni picnaque Phuatione fundionis, fed hic non eft Phuatio totius fundioniSjigitur neque facukatis. Tertius modus eft cum fa* fuiras aboleturfine corruptione inftru-Uienti,fedfolamanet intempéries,fed ne 9ue fumus in cafu quoniâ operatio non fftabolita. Quartus modus eft,cum o* . pfratio eft ex toto abolira, fed excauia UiobiltjUclutin aphorifmoillo: quibus gt;ntebrib.auiesobfurduerint,hic défunt 'luecôditioncsjmateiiacmobilitas Ôf a-Witafundio. Qiiintus modus eftut fitimpedimentum infundione ftabile, Pfrquodtota habeatur fundio amp;nbsp;hoe ^on eft in cafu. Reliquuntur duo modi jucafujUnus eft quod ex obftrudionc *2pidea iftudcontigerit,ficutuidiinquo ^am Hifpano, fed hoc non credo, quia hmin totannisftiiftèt fadusiam perfe* i^e furdus, turn quia taks durities fein' perauget, tûqafrigiditas ex ilia duritic in cerebro magis crefcit,óócriailla durf* titles perciperetur per aurifcalpia, Ö^ ci5

-ocr page 710-

€02 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lierons drdMiConßliunt

digito, quod non credo, bonum fuiflet tarnen ut fcnpfiGet de hoc, præterca ra* ro tales ob(urdefcunt,ex hac caufa inam babus auribus fimul, Qi clara eft ratio. Concludo ergo quod hxc non fit furdi* cas fed imbeciliitas magnaauditus,facia ex difiblutione fubftantix cerebrimrop' teradhibitam ftillamanno 1^x9. Corfe' ngamp;i5 5 o.in fandio Philippo.quodcti-am concordat cum experimento quod ei fucceditj^ fimiliter ex hoc pate team fa quo omnia auxilia adhibita uelutpin guedo anguillç ÔC fimilia non iuuerunt, imo audaderdico quod nocuerunt. Eft cnim una régula noftra in primo libro de détibus:Omne auxiliû quod eft pro« prium 3(5 non eft proprium iHiaffeaui. neceflario nocet of nouum morbum ge nerareaptumeft. Quod ad prognofti’ cum attinct,imbeciliitas uehemens que Erouenit à difiblutione fubftantix mem ri principalis,feufuerit in fenefeu dim turna,eft prorfus infanabilis. In iuuentu te autem fuifiet fanabilis,hcet ettam ma^ xima difficultate.

Quantum ad curationem, tota conm

-ocr page 711-

Pro ri^icultite Spinndi tf® j fiitjfi qufdomnino fuperfit auxiln,quod ualde per exiguum elle exiftimo, in con fitmatione ipfius cerebri quæ fie habetur ex primo libro noftro de dentibus. Quæ confirmant caput amp;nbsp;cerebrum in tegione temperata fubtilis aëris amp;nbsp;boni Aprica amp;nbsp;eleuata amp;nbsp;non iuxta aquas led terram arenofam.Cubiculnm ehgere o-50rtct in quod foils radtjab ilh uson u lyemaliuk^adtertiam horam folftitia« etn nee ultra ingrediantur Aeftate uero per primam horam diei folum quod ra« tione mathematica confiât Manifcftuin

tteroexilfdem quod boreali uenter ex-Ponetur.Cum uero folabfuerirj5lt; tem« pus ferenS fuerit,feneftre oppolitc fern« per pateant,ut locus perfletur, amp;nbsp;no fub ^epufculis nec^ node fed die tantum: putcubiculum, ut dicit folet,inter duo ‘Claris,deferat etia collo appenfum Ima '?§dum magnu orientalem,06 cum laue P^caputlixiuiolauet pofi ftatimmani/ ps madidis aqua frigida deinde fuper« ^^ndatconfertim ^.vi. aquæ frigidæalia r'ccduodecim,alia decemodo, amp;nbsp;ita a-‘^endendo ufeg ad ^.fexaginta,2lt; hoc fa clac

-ocr page 712-

eo:^ nicron.CirddniConßlinm

ciat non duabus conditionib. Prima ^lt;Ï fit afluetus lauare capnt cum lixiuio.Sc' cunda quod ferat facile hoc aiixilium, amp;nbsp;ubi potuerit ferre, ficcet caput pofte» cumlinteisfrigidisS^noncalidis Ä fie* ceturperfedqimpêdendo lakem hora» Comedat autem carnes columborum ex turri qui nondum perfecerint plu* mas.fint tenertóó cerebra gallinarum Si cerebraleporum, condita cum lignoa* Ioës,Sócardamomo maiore, amp;aniculas aflatasin ucru cum roremannoplena» frudibus iuniperi recentibus,amp;ami’g* dalas m pollinem redatflas amp;nbsp;décodas tn iure pulli cum faccharOjSCfingulo ma nepurgetnares quantum potert, etiam cum aqua tepida fieft neceflc,0^odorcr rofasamp;ambramó^ quodexpertus fuc^ ritconferre,amp; prandeatmanetempefté tièpoftexercitationêSC fans bene; poft quiefcat faltim per quinque horas 0^ inde non cxerceatur nifi lento paflUjUf* que ad horam cenæ. In aurem fi quid eft quod pofsitprodeffejquodetiamten tandum fnadeOjCft elyfirnite, atque hæc fans,nam Ód fi multa aha fint quæ pro« deflè

-ocr page 713-

Pro ttifpeuUdte SpirdnJi, ffOJ *^0€ pofluntjfi tarnen hæc non profuez •int neep ilia,fi autem profecedni lenbe« •*$amp;reien bann

•Et quia requir/s ultrahoc,anexaftns noedecematur, amp;; an ab illis pafsio peti ^nxilium^ Refpondeo quodiaftrolo» 8'3 noftra: arta tis non «ft uera, quia non ^cognita. Principia enim illa Pto-'otnei etiariant ab eo quod uidetur QC •^ntingit. Siinc præterea errores in •quot;otibus ac loeis aftrorum, ut apparet ^'ctabulis Prutenicis, qua: folæ con-^ntiuntcum expérimenta, Præterea ••portcret fcire modum motuum illo-•quot;m. Dedaratum eft enim à nobis in ^intodecimo Paralipomenon quodi quot;fque per executrices neque paruos ^ulos neque per utrofque poflunt (èr-••sti qux apparent in aftris, 8i nififciaz •quot;us cur, gratia exempli luna fit dimi-^'3, non pofTumus fcire quid decer* quot;’t. Quod ramen eft perfpicuum, quod Sol Si exteri Planet» cum ‘'ntin pifcibus dccernunt furditates Öd quot;quot;iritates. Pifces enim parum audi-••ntg^ uocc carent. Et Solinoppo-fito

-ocr page 714-

éo9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aieron.Cdr dtini Concilium

oppofitioSaturm infclicis talc income dumfigniHcabat EtaffedusapparucrO^ annis m d x x i i.x x 111.amp; x x x.cum Sa«’ turnus premebat loucm ac Mercuriun* amp;nbsp;ideo cum ars lit imperfedalicec adum bret aliquid, poten tarnen magis elTc caufa errons quam iuuare nos. Erenam bate contemplatio eft extra medicina. Nee uideo auxilium ex direct ione louis ■ adVenerem,quæ enim apud nosiunt cametfiillis fubneiuntur tarnen funt certiora.Etfi fpes etiamaliquain hoedtiigentius etiamcon» üderaflèm.

Conß^ifpYoSurditide -^'iquot;^ finit,

CON.’

■’^S/tuSs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ''.'(lt;1

^«tüîü'^i^ «XiiXg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'quot;‘’

n5UTgt;:3;jo^; , .i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M/p^i »

^3«fciaaï”'‘i^3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, »quot;’swi

-ocr page 715-

re

troflificufang.cotr, (07 CÓNSILIVM GENERA# tak,pro fluxuCanguimsco/ ercendo.

Ri'a efïè confiât confideran' 1^32 73^ ^^ ^'^ fanguine fluentem inwiodfce cocrCendum: lo* eus,caufa,auxilium: circa lo cutn[duo„ud ex qua parte, J^tex Otnilibus inßrumenns. Ëxiimili-^ils,quia uel fluit ccarne,5quodraro con Üngit : uel uenis, qui maior eft:uel ab ar krijs,Ö^ eft difiïcilhmus,amp; tune fuccediC ktionecompofitionis in arterrjs amp;nbsp;ue» niSjUtfintparux uel magnx, SC ita funt Om quince modi.

Sedexinftrumentis ctiam eft,quod locus uel fubqeitur oculis, uel tadui,^ •lon oculis,id eft,quod manus potell at. fingere,uel non poteft:uel eft ualdc pro/ fundus locus: exemplum cius qui uide* fur loei,dum èuulnere fluit: exemplum flum pertingimus manu,ut in h^morroi dibus amp;nbsp;fluxu fanguinis nanum:exem-plum cum non pertingit, ut fi ex uentri

Qq culo

-ocr page 716-

Col liieron.CdrddniCöHftlitini culOjiccorcexemplum ualde profund^ utin puIinone3C rcnibus^utGaleni utar cxcmplfs.funt igitur dudis quatuor in quincp iam xxniodi.

Circa caufam illa cfl uel apertio oriJ u€næ,uel erofiOjUt in ulcenbus: uel diui fio ucnx.Hæc uero duplex,aut tota dfUi (a,amp;; eft inciGo:ucI pars, ut pkrunep eft, amp;nbsp;uocatur fedio.öed uterep horum mo* dorum,ac etiam erofio Ht à caufa exteri' óre uel intema^ut iam fint feptem modi, erofio fcilicet uioIentaÂà caufa interna amp;: ita de incifione ÓC diuifione, ut fint fex modi : deindeapertio, 0^ erunt fep* tem modi: duo quifunt acaufainterna diuidunturin tria,uel amultitudine,ucl amalitia humoris, uelamotufeucalidi täte.,

Sed cum erofio contineat malitiam, eruntduplicati modta iedioneSif inet« fione tantum.qui cum effent quatuor,H untodo.additis igitur tribus nStn. hos igitur fi duxeris in 20,fient modi omnes quibus profluerepoteft fanguis à corpo te 210. Ex his funt in ca me feuexuénulis 44-.hi funt facilior es,Inter hos tarnen dif

-ocr page 717-

. , rroffuicufitng.coer* ' ^ö^ fioIfóresRintii qui fiStm profundo lo* ^o,ÓC ex his infanabdes, propemoduu# *iusqüi ab erofione interna:ex,brehqs ^•fiiciles omnes,qui ab eröfione,amp; funt f^xtigif incarnedifficillimus, ünus pro* fundus cum erofione,inde a lij fex ex ero fione non irt ^fundo loco,0^dccê in pró fundo loco,nó ex erofione.His propor« fione refpódent,fed détériorés 44-’n ue« Uis paruistadeo ut unus fit propemoda •nfanabilis, fex a!ij difficiles,fed non ca Unto pcnculo.reliqui dècèm cum mag-Uoetiam periculo,reliqui»7 faciles.

Succedunt his 44. ab artcrqs paruis Jonge détériorés, QC refpondent primis, ’deo ut primus fit pene infanabilis, fex sltj non cum paruo periculo difficiles e-dam, alij decern cum maximo periculo difficiles, póft qui funt ex uenis magnis ip VnuseftabRp cura,itcm,2.quifitin Membro non fubiedo tadui, item alius óês;is cum imminentimorte, reliqui *7» enm maximo periculo,Sfuixfanari pof-funt. Modi tamén 44. oculis fubrjei« Ontur, facile fanantur in comparatione ïd réliquos,poft 44.aln quibus faite fpe-

Qjï * ciHo

-ocr page 718-

élo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlieronXirdini Conßlium

cillo auxilia admouere licct. Modi uer6 44..artcnæ diuifac magnæ}} funt mortalt; les,ideft,qug non funtextrarexjj.leta* lioreSjamp;prg'fentem ma gis afFeruntmot tem, qui m locis iuxta cor ucl fpinâ dor* fijS^ ita patet ratio præcedendi, item cU* randij quæ difficiUiores morbi auxilt)^ ualidioribus curari debent.

Intentionesduaccurätiuae funt gene* rales,allertere influentem fanguinem.Ä prohiberefluentem: amp;nbsp;in omnibus his præfupponitur,ut tollatur caufa aritece-dens. Ditiertimusfecundum diredutn inter lecür amp;nbsp;locum læfum fi remotus fit viel fi locus læfus fît propinquus iecori ultra iecuratä quod femper uel iecur uel locus unde diuerti'mus,fint in medio nß quam locus ex quo fluit languis : nam tunc plus attrahetet,ex duobus ücrô mo dis in loco remoto,ubi fanguis fluat dû uerfio fiat iuxta iecur:fiautem propin-quo,ultra iccur:0^ hæcetiam conucnit, fiàremotisfluatjita^dfîfluatà remotis primo debemus incipere ultra iecur,de* inde inter iecur 8Clocum læfum inpro** pinquo cum loco iecoris: fiautem fluat

-ocr page 719-

• Tro fluxu png. Coer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«'n Cxlocopropinquo iecon, fiatretradio exloco ultra lecur.

Quod fi fanguis ex arteria fluat,idem in corde obferuetur quod in uenis de ie* (tore diximus,amp;^ femper ex la tere patien lisloci.Scdprohibitio fit tribus modis, Uel cum his quæ a proprietate agunt,uel locum implcndo,uel partes diuulfas iun gendo. Quæ implent uel aliéna matcri-ta implent, uel fanguinc ipfo, uel came Uelcfchara Ergo inuniuerfum funt fex inodi,horum quatuor trifariam adhibez H pofiunt; nam efcharotica folum fuper locum adhibéturjuelfgitur intus,uel extra,fupra locum uel è diredo loci fiSt 14* ^odiauxiliorum,quidam ante habent intentiones plures fimul,agam tame de fingulis feorfum.

Primus modus eft fiftentium à prqpri etatefanguinem applicando extra èdi« tedojSCeftiafpis orientalis ualdeuiri« tlis cum fanguineis guttis magnus: amp;nbsp;fi Hefeiatur locus, applicetur fuper iecur infanguipeuenarum fuper dextru hyp pocondrium, in arteriali fuper cordis a« Picem inter quintamS^ lextam coftam, Qq } akenz

-ocr page 720-

ÿ(î KitronXdinläniConfiÜHnt afcendcndo,ab ultima fpuria.

‘ Super locum ex proprietäre agitier* eus afininum,ego tarnen addo acetumt amp;nbsp;fit ficcum illud:^ melius,quod Maio eolligitur. Item herba ficula, qux iO xxiiq.horis confolidat. amp;nbsp;eft quaufimi' lis anecho.

m.eftfiftens à proprietateintus,amp;f eft lachryma cerafiijtem cortex ouitritus. Qartus modus eft cQ efehara, amp;nbsp;eft ut fu peruena candenti ferro efehara: excite» tur,ôi eft potens ualde/ed oportet ut uc na uel arteria nonfitmultum profunda.

Quintus modus eft ut extra ucnæ par tes tungantunhoc autem fit duobus mo diSjfubitOjS^ cum tempore;fubito fit tri bus modis, cum digito comprimendo, amp;nbsp;uocatur bucelatio,donee fanguis co/ gatur:iecundo ligando artcriam uelue-nam tam à carnelibcratam: tertio fit inci dendo uenam per tranfuerfum : dicebat Galen. Concidit caro, 6C comprimit os uenar,8tf ita fiftiturtdico etiâ quod in bu' eelatione fit comprefsio loco eiuscum puluinis paruis conftringendo.Sed con fplidano, quaf fit cum tempore,fitcum

-ocr page 721-

Pro fluxu [m^^ coer'f fjy iiixflfjs,quae infra dicam.

Sextus modus cft,utirtud fiatintusac tipiendo: Sgt;i hoc fit cum conglutinatio« nibust amp;' in hoc genere funt lachrymap Omnesfermé, SCthusamp;gariophylli in-cogniti.prohis uiribusamp; fymphitumS^ mucilaginesomnes,Ä^ gdatina QC cibi glutinofijUt cafeus recens,pedes porccl-Iorum.,itria.

Septimus modus cR eoroni quae ex tcrius apphcata,{nteriora ulcéra confoli riant,ÔC hæc parum faciuntj h tarnen ah'* flmd iuuat, eft exemplum ex lymphito alutoarmeno.

Otftauus modus ex implcndo aliéna tMateria:glt;ita facimus exempla ex gipfo 8^glutine pf(ctum,0dnon eu melius.

Nonus fit implendo fanguineipio Omnia quae refrigerant adu potefiaue, riel cogunt. Igitur primo aqua frigida afsidue fuperimpohta bolus armenus orientalis.lemnia terra, aqua plantagix riis.apud GaIcnum hematites non ilk riulgaris,redoptimus,6lt; herba camecif* fcs uocata uinca prouinca materno Ier' W9ne,acaua,hypociftis,citini,portulaca

0.4 ♦ po’y

-ocr page 722-

^14- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nierons dr dänico»ftUum

poIygonium.Eadem ueró inferuiunt (ft tus exhibita, uçl è ditedo Jaci appofita, fed cum modico aceto, ut uirtus in pro* fundum pofsitpenetrare,ó^ita patetdc cimus 51^ undccimus modus:

Duodecimus fîtcum his quæcarnem generant,amp; eftauxilium Galeni, primo cum thure,aloë,amp;pilis Jeporis: confoIP dant Su farcocoUa,unde iUi nomen indi* tum:ftrenuè quo^ lachryma abietis,ite maftix:eadem ut dixi, etiam cófolidant uenas in pueris. dt^arterias quandoque, autgénérant aneuryfma Omnium prx* (entaneum auxilium afferens ad hoc* R* lachrimçabietisjfe.i.mafticis^farcocole, thuris ah fb.s. aloes epatici ^.viq» deftii* lentur per cinerescalidos, oleumitaut non uratur. Aliud s.hypericoms cü her* ba^.yi.fruduumbal(amin^f4Ïq.tereb2 tinx clarx,id cft,lachrimx laricisfnâ fer* mè idem poteft cum abietinajlb.i.croci^ i.gariophylloruml.i.s.mirce cumfb.vi. olei ueteris;5lt; maneat in fok per xl.dies canieukreSjUafe beneconcluio: dd ut fit antiquius,oleum eo redditur melius. E* ademhxcfumptainiusfanaat,ó^ appo

-ocr page 723-

Pro fiuKu fäng.ceer, ^^ fita extra indiredo aliquidfaduntiun« de patet decimus tertius amp;nbsp;decimus quartus modus.Ex his h'cct'complicarc has intencioesmam fingularia ipfa Tune infinita,

Confilij pro fluxu fdnguinis cotre cendo finit.

HIERONYMI CAR, dani Mediolanenßs medici Confili/ urn pro Mantuano lepratn patiente.

Ro declaratione huios mor« bi fciendS eft,quod elephan tiaGs, lepra, icabies, impeti« go, pruritus, leuca,^ alpho» quz eG uitiligo, fermé eiuf«

^etn funt generis,differuntep turn mag' ’iitiidine,tum proprijs quibufdam ditte fentijs amp;nbsp;magnitudine, praefertim ele-PhantiaGs diflertâ ceteris,adeo ut fit car Fùioma uniuedaletomnes tarne hi mor-.Q-q s «

-ocr page 724-

'fifi akroK.Cdvddm Confütum biconucniuntin quibufdam, in mem« broaffe(flo:qui3inomnibus cutisaffici tur, Slt;i quod funi foedi amp;nbsp;contagiofl Iipetaliqui parum,altqui uehemcnter, amp;nbsp;funtomnescronici amp;nbsp;endemijjpro-, pagantur^ àmaiotib. in dciccndentcs, fiCideo uocanturhçrçditarîj Elcphantia fis aSt cft morbus, qui nûquàm curatur; bic autem morbus non eft elephantiafis fedeftJepraGrçcorS:quodfacifè digno fcitur, quia cQ fit profundus,diftert à ica* bicö^ alpho feu uitiliginediffcrt etiam à Ieuce,qux cft albaras Auicennac,quoni* am non eft cum defoedatione cuts s alba, iniôpotiustenditad rubedmem differ! etiam à pruritu,quoniam ibi non eft per muratio uWa in cute, quantum ad fub* fianttä amp;nbsp;ealorem, aut formamdedab impetigine,dcqua maior cft dubiratio, quia impetigoeft parua lepra.ergo cum hie morbus lit dimcilis, débet appcllari I^raamp; non impetigo, conucniuntifti anedus ,quia ambolunt cu pruritu pro* fundi,ferpunt, fparguntur circum circa, bunt ex humoribus aduftisrfeddifferunt 10 hoc prop tie, quod impetigofit cxk^

-ocr page 725-

Pro IfpM lt;!gt; toRs admixtis erafsis,lepra ex erafsis ad-hiixis feroRs,amp;: hæc omnia colligunrur ^PauloAegineta in initio quarti libn à primo cap.ufqueadtf-Fiunt ergo hi duo •norbiCquoniam inhorum altcrumne« cefTe eft ut cedat affedlus hiejex materia craiTa QC melancholica) 0^ fetofa.exuftis eurem inuadentibus, ac profundius fc irnmergentib.tum fefeinambitum fpar gentibuscumpruritu. Aetiusauiem Iibroxiij ca n^ dicit,quod lepra hr ex re naciore ac craisiorc at magis atrohumo •’Cjó«' eft magis afpera ad contadtS.ft pru drum inducit, à non penerrat,nifi cu« temamp;f fquâmas magnas gignit: fit' ideo, poteftuocari fcabies maior. nâ nifihoc figno ab ea differt bC licet circa hoc mul ta;eftentdubitationes:quia tarnen non librum intendimus componcre,fed con filium confcribere,ideo properamus ad euram. tum co magis. quod omncsaugt; lores in hoc concordant,quod ifte morbus eft fanabilis,amp; quodauxilia quæu-ni conueniunt ex his affedibus, cOnue« niut omnibus,Et côftat,quod tabs mor-bus,ut dr dû eft,eft elephantiafts minor.

-ocr page 726-

(fig nieronX^rtiMi Confilium

(cd eft una régula generalis, quod qux' eunc^ curant maiorem morbumt curant amp;nbsp;minorem,fi fint ad unguem unius ge neris,uclut quae curant comitialem, cU' rantetiam incubum:ergo quae curante« iephantiafim,curabSt multo magis hac lepram: amp;nbsp;hune morbum eftè puto,de quo Mo fes agit in Leuitico, ubi yidetut diftinguere lepram,quae eft elephantia-fis Ara b um, à (cabic a lepra Græcorunt tribus fignis,mutatione pilots, gc quod carofitdeprefsior, 6Cquod morbus in* dies augeatur.tuncenim eft elephantia/ fis;0C fi unum horum fignorum deficiaf, tunc maxime attenditur incremennim amp;nbsp;diminutio morbi,amp; quod caroipfa uiua appareat feu detegatur:ibi etiamfs cit duo genera leprae, corrodens, Çi non corrodens:amp;locus illeuerô eft difficile* mus,in uiuerfum tarnen etiam poftcura tionem uult eradi pilos,amp; lauari ueftes: C^ neminidubium eft,quod ubi morbus fitcutaneus,mundicies mnltum c5fflO' di affert.Scriptum eft etiam in Deutero«-pomio. Curatote in morbo lcpra,dili' ^enter^ opcram date,at ds quibus uos

-ocr page 727-

Pro Ïeprd, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;* 9

üitæ facerdotes ex meo præcepto inftru cnt,pareatiSi

Igitur ad rem deueniam,cuni omnist tura conftet ex dignotione motbi, fed longe magis ex dignotione caufarum, oportet caufam fcireipfius lepræ: cS crz go caüfà fit humor crafllis, Ôdlentus,6d fnclancholicuSjitem fetofus exudus: fei *ndumeft,quod filcrofusfîtatcpabun« ^et,tunc eh cum pruntu maiore: fin aûc Oiateria éraflafolumfit, pruritus mini-oius aderit,fed dolor,ÔdfaniesÖCfœdi« ^îsmaior;quicuncp etiam morbus fue* (gt;t'cum pruritu,faeilius foluitur: ubi exi-guus fit,aut nullus diflîcillimè:amp; hpceft 'aufa, quôd hic morbus non potuit ad l'âne diem ufe^ curari:nam cum non no geturrnagno pruritu materia efi érafla, ItntaSC multa,tum quia âprimordio ui ^*,anno ieiheetferme quarto eumeoe« Pninuadereuertiam caufam effeopor-'îtüel prauitatem humoris,uel ualdc fi-^’mqualitatemin membro,générante Mrecipiente,uel utrunqj: omitto nunc •^fgimen prauum aut aérem non aptum 'Urationi.

Quat

-ocr page 728-

Hè nbsp;nbsp;nbsp;^kfon.CiriMt Consilium ”

Quae autem fuadent curationem fici* ri polie,funt genus morbi:quodut dix// per fe fana bile eft : nam fola elephantia* fis in hoc genere infanabihs eR: deinde quiaeftiuuenis,ann5 agens uigefimuni primum uel circa: SC eft terminus incre* inenti fecundum longitudinemï deinde , quia eft pinguisA' fatis bonæ tempera* turac,eftetiam tempus uernumamp;etiarn | quoniam non funt tentata auxilia mag^‘ i nifica SC præclara ulcp nunc,nec^ omnia i netç prxcipuatSC quoniam quidam in» nbsp;nbsp;j

uenta funt noftris temporib quae à pro« i pnetateaguntSCerantignota antiquis, ) iielutquacillinunturarterijs,his fexcau* I fis uidetur omnino morbus efte fanabi* i Iis:quxtarnen oftendunt difficultatem, ( funtprolixitasipfiusmorbi mam uiden n tur iam decern amp;nbsp;fep tem anni exadi, ex ^ quo laborat hoe morbo: ÔC etiâ quia,ut ii dixi, caret pruritu,0!: quia lerpit amp;nbsp;eft ^ « h fijndus,propterquoduoluntetiam Icü- h een'efteinfanabilc: amp;quia curatusfuit (1 diligenterjâf non potuitfanarijicetnon t( cum uahdiorib.auxilqSjUtdiximóenim lt;nbsp;omnia tentata funt ualidilsima auxilia, ij 5 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

-ocr page 729-

froîeprT. ÄjJ ^d quatdam folom: conclude tandem» 3d Deo dante,fanabitur fcruatis feruan-dis maximacQdiligentia,tn Giongo te* Porc: Seit eet reuettat,tnt}fdem aiixilrj» Occurtendo poteritex toto fanari: ÓC gt;ta 3uod fieri non potent in una nice, fit in paribus.

Dccaufa pafèt,qüodfunt duo mem« “fatunum, quad general Si mittit. Ôf cil 'tcural terum,q, recipit,6Ceft cutis.Eft e-gt;fatn triplex cura uera,quæf3nat morbö 8i quæ fucata eß tegens illum, 0^ quat •^itigatipfum:nam ipfeconqueritur ma j'gt;nic,quod morbus ille aicendat ad col-'gt;’m amp;nbsp;faciem.unde deturpat cum.Ergoi ^Ura ipfa qualifcunt^ fit,per regimen ui* •^ns, per topica uocata, amp;nbsp;per medica» '’’fnta fit.Sed primuin id üidendû,pofl« 'lUaduo eiïè membra in caufa diximus» '’nirgenerans Suf mittens: amp;cutim,quç 'fcipit.An igltür maius uitium erit in cd ** an in iecore^ ifiud feite cxpedit,Cuc-''iinmediearhenta paria efiedebeantui j'^us,ipfiüs uitio,confiât oportetetnos we quâta pars pertineat ad iccur, quant '’«tiain ad cutem,

ylt;:

-ocr page 730-

#««• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uier on. Cirdtiiti Confilium,

Vide mus emm in his morbis aliquaß do medicos frufta, niti in mittendo fan* uinem,inpurgando corpus,in regimine ordinando, quæ omnia tandem paruin nut nihil conferunt SCin nihilumredu» cuntur. Adueniente autem aliquo qui entern unguento (lleuit,fanantur:amp; con (ra,aliquando acciditut multis medica«* mentis cutis illinatur,nec tarnen fanatuc gt;nbsp;aeger,atpurgato corpore 6C fola iiiâus ratione curantur.Rurfus in aliquibus ne ceifarium eft utrunep, oportet igiturfci' re quid maxime fit in caufa. Iftud autciri maxime amp;nbsp;faciUime cognoiceretur,fi3Ü xilia adhibita fciremus,âcàquibtisleua tus eft morbus,amp; quae nihil prorfiis có* tulerunt. darum eft autem, quod cura cutis, ut dicebat Galen.in libro de Mor*. bis,nullas pene habeat uires, non attra* hendi,nonexpellendi,nô reuncndi.non concoquendi, id non contingere pro* prie uitio cutis,nifi quatenus mia eft lx* fa,amp; ob iæfionem natura tranfmittit ex« crementa ad ilIam.Quomodo ergo médicamenta,quæ illinuntur,poterunt eu« rarclepram,impetigincm,fcabiem,cum (licet

-ocr page 731-

Pro’Difßculutr Spinmii fff (Ifcct rcftitutis uthbus) ipfa nonpofsic tepdlere humorem noxium:ficiKnelt;ÿ hfans (anatus ex morbo magno, non propter hoc poten t ferre pondera mag« na, quia non potentreßituiultra gradd proprq roboris C ÓÓ ideo .fiat dubitatio magna,an fciiicet materia quæ ibi redun dat,tranfrnirtatur ex alto loco corrupta) In fit alimentum cutis, quod corumpa-tur QC tranfeat in materiarii cóiundamtf Et uidetur generaliter faltem, quod de* bea t cfle m a teria,quf tranfmittitur:quia alimentum nonpotcftcfleadco copie» Aim,ut fufficiat fubminiftrare matcriam fimilibus morbis. Ex aduerfo non cura« tentur medicamentis exterioribus adei fac{le:amp;^ etiam quia uix fieri poilet,uttâ' ta copia humons redundante, aliæ parles intus non laborarent: SC uidetur ex bis quæ fenpfit Galen, in tertio Metho • dide ulcerihus, quod malus affedusin 'arne fubieda SC in cute fit caufa impe» dimenti fanationis 8C confolidationi» ^nulceribus:^ ita dico de hoc morbo, •nquolicetnon appareat fblutioconti» dui inanilefia,proculdubio tamé ertoe«

Rt cuita.

-ocr page 732-

lt;X4- Kiei'onXdrJdniConftliitni cul ta. Et ctiam alia ratione perfuadeC, quia tab's morbus ferpit à proxima,crgo nt uitio partis patientis potius qua tn ie« cons.Sunt 6lt;f alia iudicia, puta contagi' umamp; facilitasfanationis, quxiudicanC efle uitio cutis potius quarn iccoris.Co* eludo ergo quod hie morbus maximatn parte caufarhabeat incarnefubieda.S^ in cute;fcd principiG tn ^origin? in ieco re.S^ fi quis mihi obijeiat difhcultate fa* nationis,rerpondeo,quod etiam ulcéra chironiadifHculter ianaturetia propter folius partis difpofitionem : Si maxima ‘quia ut dixi,nô funt etia fine uitio totiuj

Dcueniendoigiturad uidus ratione, manifeftum amp;nbsp;quod cum exercmenta bare fint tertiae codionis, partim,fcilicct quae funt loco alimêti ipfarum partium affe diarum,partim fecùndæ fcilicct ipü^ usiccoris,SC eft humor tranfmiflus per-ucnas ôdarterias ad cutim/quaii natura decernente, Sdideo uerifimileeft, quod pars iftius morbi femper maneat:amp;eft ‘ illa qux fit uitio cutis alia magnam mu^ tationem recipiat, modo multumcreP ccns,modo non,fed quafrineodemfta«

tu

-ocr page 733-

Proîepril ^ tu permanêsiconftat alimenta quç afTir -tnuntur,dcbere paru niitr(re,9d non mi l tumxuius tnoppofitum pleruncp meti ci dum exidimant.dû iuuarecredunc no Cent fimiliter non debent elle remperata ütcômuniterdicitur fedcontrana quali tati caiifæ morbi. Diximus aut^qd cauta Hiorbi elt humor exult us feroi us A' cru-dus, ergo cibus débet efTeexqutfite con trarius,ô^ heceftfcntentiaGaleni m lib-fo de Cibis boni ÔC mali fucciJn hoc igi-turnihil mchus eft ufuptilànæhordca' .Ccæfinciàle,8t’ carnis tertudmis: his em duobus præfidns tantum curari ûmilem •horbum in D.rranci(coGadfo,ördinis 8. Auguftmi ex ea congregatione, quæ Canonicorum uocatur,ôC quod appella bant illum Regem Conuakiit autemin fexmcniibus,cum paffiis effet morbum bipnnio,adeô ut federet illû uitaf. nec po fieauncniamrednt Modus ergo ptifang tabs eft.Hordeum infundaturin aquam •nultâ.xfj hors coquatur donee difrum» patur,tudaturjcribretur,coquaturcüiu-*cpulli,uel teftudinis-doneenon ampli-Usampullas emi«at, quodpoff ceitiam «v, Rr i ho-

-ocr page 734-

lt;19 Hienn.CAriMlConÇUtu» horam uix contmgerefolct: id aulcm fn uafeterreo.Teftudines aSt in aqua diu coquant cûmodicoacerialbi,croco Si boragine,fli^ perfeuerctinhuiuimodi ci* bo faite per fex menfes, interim tn pote* rituti perça pikeelixato cum eifdê.Item beta maluain cibis,dCladuca: potent ctiâ adhibercomphacium feuagreftam itemfuccum aranciorum: potent amp;nbsp;ud carnib.pullorum cS plantagineafsiduè, jtautpfantago ponatur in omnibus ei' bis^inquibus ingreditur caro.CaueatgC neraliter ab omnibus mul turn nutriend bus,8C ideo ab ouis Si Iade: folum caro te(ludinis,puIli,auicuIaE omnes,hcedi e^ tiam:c3ueata cauhb Ö^ cafco, omnibus falitis,aromatibus omnibus,croco dSta xat exceptor pifcibus nifi fquâmofisô^ paruis nó utatur, melle amp;nbsp;faccharo,licet moderate utircancris uti potek propriet tatepotiusquadam qua manifeftaqua' litate aut lubftantia conuenientibus. Vf num fit albö, leue, darum : fed ß biberct aquam,lôge melius eßet,cuius eft defer! ptio R liquiriciar reeëtis 3.vi.radicis tha marifcacs.ij.paflularttm^.irj aqu^fe-nn-co*

-ocr page 735-

Tro cifßcuUdle spirit il. ft^ (oquänt ad confumptionê tertfç partis, Coleturd^utaturpropotu, SCGuulcdi-•fittere liquindâ.poteft augend o quâti* tätem pallularum Si. thamarifd. El) aut thamarifeus arbor in Italia nota,nafcens h ripis fluminu minuto folio, frudu Ôd fiore mulcofo, id eft, tenaci: amp;nbsp;generaliter aqua in hoc cafu cum non atténuée, Uino mdior eft. Circa fomnS utatur pro '1X0 iV nodurno, nondturno.Circa ac/ fem eligat daru, tenue ô^calidSpotiu# 4uâ frigidû dormiat no in pluma,fed fu-PertomentSfericeumtmutetfepeueftes 8ipræcipuè indufia non exerceat lei ci 1^0,fed in mane folum, amp;nbsp;ft fudei,permu fet lincum induftum, 6^ interiorem uc-ftem ( quidam uocant diploidem) abfti* ffeatacoitu.nifi’quantum necefsitas ur get 5^ curetut habeat beneficium uctrii Angulo manc.Defrudibus concedun« turque uentremfoluunt,utpruna,amp;ce f3fa:0^ qux urinas mouent,amp;ftagraSf Peponcs amp;nbsp;cucumeres,codi tarnen.

C^od ad intentiones curatiu3s,pr{' •**5 K. fucci cafsixnouiter extantis 5 v. ^figani/umi terrx.feu fumanx puluera

-ocr page 736-

lt;i 8 H/croH. Cdridw ConpUum an.3.q.mifcc,V cum zacharofiatboïut capiatper horam antecoenam.Scquenz ti mane capiat ^. ij ferapq exmfufionc filmiterræ,cum aqua lavais,dccoólionis fumiterrae,fequcntib. aStdiebus capiat infra feriptû firupû. R.feminû fefami?» i.comedatcSmodico panis,deinde bi* bat 5.i}.Grupi acetofi fimp!icis,cô modi* coaquf plantagims amp;nbsp;poftuiginti dies fi urina fuerit concoda.accipiat hoc me dicamcntû.R.côfelt;5lionis hamech benC côfedx.amp;fucicafsiçan.f.s.firupidepo lipodio ^.is,aquç decodionis inbaferip tafg.iitj.mifce, capiat in aurora.R. mita* bolanorônigrorû^.i.hypcriconiSjOriga ni an.j.s.febeftê numéro xq .iniSdant in §.xij.aqueladlis,p decé horas,inde bul* liantparumicolet capiat calidum in au* rota Hoeperado mittatfanguisexbafî lica brachij dextrfdeinde fequéti die ex bafilica hrachq finiftr^cxtrahcdofingu-» Ijs uicib.^. Vlij fanguims. Pofthxcbibat qualibethebdomada femel hoc*R.(cri la ^isj lx epithymi^ i.hellcborinignS u dnainomi 9.ij.mellis ^.tj infundantom ma p duodecirn boras,inde coquant ad epn

-ocr page 737-

Pro tepu. fut confumptionc tertiç partis:coletur Ô^bi bat calidû;amp; cû adumit medicamentum Uel hoc uel fèquens,non comedat ufque 9dhoram uefoerunâ; (equêti autem die sHumathoc.R.fucci brafsicæ, aceti albi optimi an.5. vi.cednæ J.q.hçc iriùenitut VenetqSjfumat ergo tepidum la aurora 8^ bis in hebdomada, Vbi autem exa-^li fuerint quindecim dies,itaut bisfit •■epetttapurgatio, quaterucró medica* mentum,bonum crit ut aflümatligni de Co Aum,pcr quod ut fpero, incipiet fana therit autem eiufeemodi facile.

Recipe ligni Indi rafi eledi^. xv.ra di-cis thamarilei minutim derafac,fic ut fchi dia abqciantur^.xvi.aqugtt) xviq.infun danturihoris xxnq inde bulhantad con fumptionem medietatis in lebcteferreo 8^coIetur,6Cde hoe capiat f.viq.autßl-Umvq fingulo mane,calidum in aurora: üel hora una pod alcenfum folis: amp;nbsp;inte getfe pânis tenedo uultu (ub culcicra, ilt; tautfudet Interim uero bibat de hoc in mêftjlêd frigid0,cû priores feptêuncias, Quanta poteft ferre,calidasebibere opor *Cat. Cibus ucro fltpanis, amp;nbsp;uuæ paflæ:

Rr ^ pa ais

-ocr page 738-

lt;,0 iitero».Cdrd4niCoHßtum

pani's quidem ad uncias quinque,pafTa* rum uuarum'quantumliber.Tum uerôà frigorcSCexercitationc atque alijs qui* bus foi ent cancre qui decorum hocaP fumuntcaueancumucro odo exegerit dicSjfluxcrir^fudor cum uiriumrobo* re,fpadco utodohoris à prandio,qua» tuor autem ante cœnâ (ex uncias ealidif fimi tlüus dccödiaflumat,acdenuó fu* det,atqucira perfeueret xxx. non ultra dies,non minus autem quâmxxv. His peradiscafsianigrapurgandus eft hoc modo. .

R.fucci cafsiae nouifcr extantis 3. xi» cum modico fucci fumi tenæ fie faccha* ro:fiatbolus,capiatante cœnam. Bibat autem perannû ter,quater,fexies4nnië’ fehancaquam,R.fanguinis porei recen tisfe.iitj.plantaginislb.i.ranarumrineca piteSecure Ib. i.s. cancrorumcbelas3e caudas munda tas pondéré fb.ij.Iapatij acuti/adicum cum folijs ib. ij. deftülen« turomniainuafè feeSdSartê.Se de haC aqua capiat f.iiij.fingulo mancSefudet fi poreft nam calidû prpbibere oportet. Caetera Se ex priuatts auxilijs hæc duo

{funt

-ocr page 739-

Fw Icpr4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit

funtPWmQ.R.ui’peras lieras, cöitis funt quafi canini dentesiSC abfcifsis capitcÖ^ Cauda,ad tres digitos coquantur in pau-Ca a qua admodü,deinde contundantur, deinde cö furfure amp;nbsp;farina pin(entur,gal liiüsqp tribus aut quatuor edenda preoc 3ntur:ciimq3 id fa dû fucrit per quinde-cim autuiginti dies occifac g3ninae,Scex «nterat^,atcp dcplutnatç,coquant iuxta •Morêjamp;ms illud bibat,fi^ carnes edat,6C poftmodum quiefcatin ledo,donee ex cidcrintcruftac.Sceundum prarfidiö eft, Recipelapidis cçfarei(uocantlazu-I.OpurijSt bcnecolorati ^.i. teratur, amp;; in polÜnem reducatur,pcrlinteQ cribratus laueturaquauicies, deinde infundatin aceto fciÜitico,optime per tres diestdein de expreflo aceto,nccetur,deinde p tres alios dies in fucco thamarifei : indeex« Preflb fucco amp;nbsp;ficcato lapide, rurfus in« •Undaturin fucco plantaginis eodê mo« do g très dies,ôfde hoc fumât an, 9.ij.ad S»iitj.redigendo in forma boli c5 oxyme litc fcilliticOjamp;^poft bibat mulfç f .iti-prç Paratur aSt hoc modoRecipe mellis pu **Su}aquç ^.vi.iamp;ifce,bulliâr ad cÔfumr

Rr f tio-

-ocr page 740-

lt;}ƒ KieroH.CdrdMiCoHpllum ptiöncmmedictatis, defpumando fern« pertcoleturamp; capiat,ut fuprà. Et rurfu« ex compofitis.quæ intus anumuntureft dccodio Auicennae huiufmodiRcetpe mirabolanorûnigrorum Si citrinorum an 5.s amis feu ameos amp;nbsp;adæ odoriferat, id eft, belzoian. 3. v.aquaeg xxxvi uux pafte lotæ 8i muudatïC3.vi. coquant ad confumptionê duarûtertiarum cö^.i.s. meilis puri.'colet d^ exprimatur dC bibat totum,0i^ continuetur quadraginta die* bus.Conferuntetia(ncatapotia,quxuo cantur pillule Indac, S^ piHulac cochix. eft etiam facillimum auxilium,quod co» fulo ut faciat,amp; eft hoe.

Recipe uiperas duas magnas,8^ abf» cifsiscapitibus amp;nbsp;cauda incidanturmP nutim, Si ponantur in olla cum falc,ita ut ponatur area falis,deindearea è carne uipcrarum jnde area faits denuô,at^ ita alrernatim imponendo etiam radices m micis feu lapathi incifas minutim: dein/ detegaturolla cum tegmine fidili, qua-leeft oIIajAf cQ creta concludatur, amp;nbsp;po» natur in fornace lapidum,ubi lapides co qui Iblentper très diesundeextrahatur.

-ocr page 741-

Trolepu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;jj

fill die fît in ufu ferendo ipfumt Sf fi non |gt;lacef,fic diffoluatur in duplo aquç,ÔC abieda omni fece ficcetur, teratur a fit in ufu.Expedita purganonexxxx.dicru toelaflumptioneaquçlignijdeuenicmu» ad topiïa:nam in his autores omnes mc dicinx fanationis fpem totam reponunt hoemodo.

Prima imponcmus ipfum in balneo aquç dulcis feu putei, apponemus quadra gintacucurbitulas,6^ non fit aér mul turn calidus;aut fi mmioplures uidebun tur,uiginci,SC poftquam fudaueric detra hcmus fangumém exfingulis,fecüduni quod ferre pofleuidebitur,óifpoftmod3 inungemus hoe unguento.

Recipe fucci ocimaftri,amp; cd planta fî* Willis folio oeimi, nafcens luxra muros antiquos amp;nbsp;ièpes,folia Habens fimilia o-timo,fcd in ambitu ferrata, flores purpu ïeijfeminis capitula qualia hyofcyamo, fadix toroia,undc è genere galiopfis efi fe creditur,odor foliorü amp;feminis tetert fx hocigitur fucco pari pondéré cerp at» queolei fitunguentS.quo illiniridebet poft balneü amp;nbsp;cucutbitulas. Inde tettio die

-ocr page 742-

lt;)^ KieroH.CttriiUii ConJiUum die ad balneum redeat, amp;nbsp;rurfom ilUnâ* tur unguento,ati^ ita omnia pera gantuf quæin primo prêter cucurbitulai,ufc^ ad quinque circuicus:inquorum ultimo etiamrurfusuiginticucurbiculae appli* centur,intermcdtjs autem nequaquain« Semper autem ab inundione iedum io grediatur mundis linteis,Slt;dormiat^ fi ferro non pofsit balnet teporem amp;nbsp;co* curbituias,modicum panis SCmartijp* nis comedatantequam balneum ingre* diaturdedus antequam in eum fe conle rat,calcat,amp; bene tegatur.

• Alfudunguentum. Recipe feabiofar, «llebon.nigri lilti,alltj.lanariç herbç,colt; ticis iuniperi an.j.rj teranturoptime, inde exprimatur,inde addantur aquae uitis quxfblctexcidercaramis præcifîs tem pore martij ^. i.dyracis liquids ^. ij.po/ matx § itj.coquantur mifcendo femper donee redigantur in formam unguenti: amp;dum remoueturab igne,addantur la* dis ficulnei 5. rj. mifce, fiat unguentum quo ungatur totum corpus loco prio« ris, ubi ex primo non fanatus fuerit. Actius putat adipem nigri arietis fuffi* cere

-ocr page 743-

frolepr ' tf}f Cf re ud foïum,quod non expertns fum. Verum noftrum hoe unguentum eü, quo ego CÛ quatuor focijs à fcabie, quæ crate leprae genere,quam paflusfucram taevi. annts,lüm liberatus fine ulla put» gatione,finebalneo,tta au tem üiximus Ut ex propofito pro morbo contra medt camentum ludari ucllc uideremur: crât mei familiäres omnes adoieferntes.ego quinquagefimS excefTeram annS Lug* tluni m caupona genio indulgebamus. cxiftimabammihi turpeefic quod non fcabieomnes, fed ekphantiafi laborare Uideremur, cruftac præaltæ latæufqtad Collum amp;nbsp;caput afeendebant: uerè illud dici poterat.Alqs mcdens,ac ipfe uleeri« bus icatens. Caufa erat,quod marinis pi feibus,quos ego libentiisimè edo,ncc Mediolani copia eft, afsiduè uefeerer, Praedpue uero afellis:qui cum recenris but optimifucci, ita fahti func pefsimi: *)am id minime abfurdum eft.-hoedina e/ ûim caro ut optima eft,ita faiita pefsima Ergouifum eft,utaliquo auxilio oez *urrerem:tortc autem dum aicenderem mcoUe quodam,per(pcxi tithymalû: ab undabat

-ocr page 744-

#0 KierotiXdrdiiniConßlium undabat cm ubiq;, excogitauf igit c ca^ fu a uxiliü, fuites huiulmodi. Recipefül* phunsuiui^ q fällst i.s.Iachrymçiunf* peri,qua ucuntur bibliopolæ,eneborial bi an.5.n.fucci titbymali 5. iq. autetiam amplius;apponcbam aat totam herbarn coneufam pondéré^. i.oleièlini feminc J.s.terantur exquißcdsime,inde coquan turfuperdneresdonee redigatur infer mam unguenti,poftexprimatur,amp;; reic' da fece,inungantur ftatim.detcria aqua à balneo,fub popliribus,6C interioracu» bitorum,amp; iuxta talum, amp;nbsp;iuxea carpos manuum, 0^ lub alis,df plantar pedum, amp;nbsp;loca omnia patientia in acre calidifsi» mo,feii iuxta ignê poft ccenam,diu con-fricando loca, Ä copiofo unguentodn* de ingrediatur ledum calentemA' tega tur pannis.hoe auté à prandio ud à cœ* na,Hat^ al ternis diebus donee ter fucrit undus: hoeneer pur^atione,neqj uitae regimineindiget,adeo effîcacifsimûeft. Forfan quæret al iquis, S' iure,cur tâdiu diftulerim fanationem haneCCaufa fuit, quod morbus bic perperuó uanabatur, Ci^ quod mihifamiliare eft nihil ageredo

nee

-ocr page 745-

Protepr», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^57 fleecogat,turn propter muîtitudiné ne-gotiorum,ium etiam propter eonfuetu-öinemnum etiatn,quia cxiftimabâ mor» bum hune me præferuare à multis alqs morbis,quibus fufpicabar me efiê para« turn propter diutu»narum hæmorrhoi» darum fpôtaneam ßnatione. Aliud phi* ficumauxiliüexxii.libronoflrodeSub Ülitate.Laueturterin balneoinfantispri mogpniti,quo balneo folent obftetrices abluere quicquid fangumis eft menftrui taudantur prxterea cuminum Acthi« opicum amp;f fyderitis hei ba in potu fump U.atep hpc puto fufficere,etiam fi multo grauioredet morbus. Siquis tarnen ad üalidiora tranOre udlctjudct in balneo ficco excrto capite c6 fufFumigo bitumi nis,falis,ligni cupre^si, lachrymç iunipc ti,thurc,bct2oi, myrrha, agallocho, roz te marino, amaraco, ftyrace, (anthalis, mufeo coniferarum arboru,lachrymae-Ieni,ladano,cortice mali medici,8^ rofis,omnibus uel ali« quibus.

FINIS-

KIE.

-ocr page 746-

lt;;* nieroti.CArdMÏConftSum

H IBÜ ON YM l CAR* dam Mediotanends mediate* dicinx enco

mium.

Emn,ut opinior/acilnis ar* tem aliquamlaudartt,qua(n qui in argumentum incide* ritperfeabundanSjfplcnd^ dum atep illuftrcmemo me»

lius,quam qui quod laudare propofui^ bene nouir: nemo uerius quam qui tra^ dauerit exercucriteptob hæc omm’M’^f tem medicam ÔC facile amp;nbsp;beneac ucrè laudare me pofle fpero. Qiiod fi modo neep eloquentia neep facundia ilia polie am,quxtanto operifitnecefiâria.necco lores illosacfucos,quià rhetoribus ad di folent-adijciam: meminerint qux le» gent,tantoformofiorem futuram oratio nemnoftramhis ornatis externo appa^ ratu,quanto naturalis pulchritudo com mentitiaatqi fucataprxftantioreft. Etc-nim cum oratio per fe clara amp;nbsp;fplcndida futura fit ob artis exceUentiam.

-ocr page 747-

Mciidme encomium, £^9 Orndri res ipfd negat contents doceri, Nam feu ad Deos arris origo refera« tur, aurores fuifleexiftimantur pater Qc filius, Apollo fcilicer S^ Aekulapius, fi Ouidio credimus,dicenti;

inucntum medteind meum efl: opifcxq per _ orbem.

DuoriGquot;herbdrum fubiedipotetid nobis, Seu ad quofeunep alios prima eft in« tcromnes,8lt;'cum ipfo humanitatis ortu initium coepit:nam nihil antiquius efle potuit eacaufa, propter quaminuenta eftjfcilicet morbis incommodifque mor taliummonnirarrationibus utoftedam qua antiquus fuerit Aefculapius^ qua m Uetusprofapia Hippocratis^ nametuo he potius fabuloß efle ilia dicatiSjquam tleuctuftate dubitetis. Itacp his omiisis. Quae minus neceflaria funt negóeiono« uro, quamdubia, adea quæilliuspræ-ftantiam oftendunt, quanquam morta-libusoptanda fit,tran(camus Ea uero in Wplici gencre collocanda uidentur,fcil» cet utihtatis,pulchritudinis atqj nobili« taris. Vtilitatis duplexmihi genus efle Uidetur:tum uthumano generi, turn ip*

-ocr page 748-

lt;40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tóeron.CdrdMi

fis qui cam cxercêt,maxima afFerat emó lumentum.Ipfisquidêmortalib.tantun* certèaffcrtjUtncqj re ipfa,necpexêplool la aha ars pofsit ei coparari. Quid enim maiushomini contingere poteft quam morientes ad uitam reuocares' quod f^* cifiecum plurimos medicos conftet,^-* tiam mortuos fufcitaflequofdam prg^^ cant. Aefculapiiï enim flC Hyppolytö 0^ Tyndaridem à mortuis ad uitamjtöAc^{ clepiadem darum medicum quendamâ rogo reuocaflè rcferunt. Quinetiaoi i^ lios maius quid morte paflos, ut demO' niomalo obfeflos,refolutos, hydropi* cos,carcinomate Iaborantes,fufpirioio9 cakulofos, tabefcentes', luxatos, lepro* Ib9,ca:cos,furdos,obliuiofos,claudos,ly deratos fanafle melius eft,amp; ipfa quoti* diana experientia frequens.Dij quidem hac in parte fola tyrannis potentiores Iunt,quodc5 tyrannifolum obeffepoP .fintjdi) ipfietiaprodeflequeant. Quam obrem SC partem illam qua ipfi præftât, etiam diuiniorem efleatqueillispropri* am Gonfentaneum dt.Quid cum in qui* bufdam morbis adeo praefentem artis huius

-ocr page 749-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ke dicing encomiuM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä4t

^nfus Opern fentimus, uelut in anginO/ fisjiynochiSjCoUc^ dolonbus ubi fanita« tem morti coniunflam perfepe uidere Ü cct^Qiiamobrem amp;nbsp;à Dqs tradatam^SC «os qui tradai unt pro Dijs habitos hoc ipfo mucnto^diuoscp ipfos ea indiguiP fe,nihil mitó uideri debet.Omitto fabu« loladeAppolline,utdixi,ó^Aefculapio, Chnftus,qucm nemo addubitat Deum Fiiifregt;nihit matusegit nihilfrequennus lt;qua quod medianam, ied fuo morefdi« Uino fcilicet)exerceret, cgros ömnis ge« heris ßnando.Idq? etiarn per rpirieü (aiv äumdifcipuli uerbis docetdicês:Aegro tatueftrö ah'qs,aduocet ecdcfiæfenio/ rcs,q eS in Domini nomine oleo ungât: fgt; eoqj fuppliceni;8C fidei fupplicauo ç-grü feruabitjCUmcjalleuabitDominus-«lerdem.ubi Dei nomen deponiqquafï exhominib. unus medici anumpfit. Sic etiarn ex ueteri lege Helifxus Naama* humSyrum àlepra:angelusTobiâ aeæ Zitate liberauit. Extant ÔC quotidieta-belle in ddubris appenfac,illor5 qui diui tris uotis etiâ diuina ope hberati lime à tnbrbisiut opusipfû achnis in nulioab Sf x hia

-ocr page 750-

«4* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KüronSdrddni

quae à Dqs impetramuSjdinèntiat. Hd^ minuni ueró qui artem exercuerunt, at» que ob id à uetußate diuinitacis nomen amp;nbsp;opinionem promcruennt, neep exem pladefunt,Chironis,Machaonis,Pod3' lirq.Hipp.a Itorumcp:adeo ut parum ab» fuerit quin Paulus amp;nbsp;Barnabas obidâ Lyftrenfibus pro dqs colerêtur:fed mos etiam nunc manct. Beatos enim acfan-dos uocamus,atcp in Diuorum nume* rum refefinius,quorum fuj^licationib. (anitatcmlangucntcsadipilcunturintcr quos non minus ullo alio Rochus, uit pauper,ubieç colitur:utconftet opinio-nehominum nihil tam eflediuinS, qua hominufanationesC^inimo 8C diui ip fi hac arte indiguide,non folum cam ex' creuiflèuidentur. Homerus,

Tw tA'iTTi ■tgratK^ny 0c/lHv'niftt7X lt;p«^y.XKd ’axiaal/. Hx.itrxT —•

De Marte loquens. Ad quos alludiC VirgiliusdeVencre,dumuulncr3tüAe nearn curare ftudenr,dicens'

Hic Venus indigna ndù coneuffd dolore DiUdmnum genttrix Cretedcarpitibldd,

Quaßetiamminoresdqautopehiii»

us

-ocr page 751-

Medidntt encoinium, g 4 j usdiTdplinacindigcrcnt,autnon fineea Uellent quemquam curaripofle. Qin'ni-mo cum Acfculapius in temploEpidau Ho fcrrctur langucntcs perfomnium fa-nare,autadmonere de ipfa fanatione,nó aliud faciebat quam ut conquifita illis ae praecipua auxilia oftenderet Sed à fa» bulis rurfusffi modo fabulae funt)ad Di Uos noftros redeamus. Ipfe Paulus, qui «Ham mortuum fufcitauerat,Timotheo Uiro fan do fchbens, iubet ut uinum ob Ucntticuli imbecillitatem aflurnat: adeo Ucró hoe magnifacitBeatus Auguftinus Ut parcndum medicis aduerfus etiâ con* ftitutiones fuadeat. Occafionum uero Uiaximarum return,quf uel ope medica ifcftitutac funt, ut in Alcxandro Magno, perPhilippum medicum: Athenienfib. ab Hippocrate,dum pcftelaborarent in Augußo,per Antonium Mulam:ièupe Hcrint,uclutcum permorbum C. Cali» Sula feipfum ^imperium Romanu pef« ^nid3bat:6( cumparum antenoftram attatem male curato Bartholdo.militum dafsis Venetæ præfedo, tes non folum Veneta,(edChriftianainclinauit,Turci-

S f } ca

-ocr page 752-

Ç44, VufonXériiini

ça eueda cR ( nelongius répétam ) nc^l yUa arsmagis fopcunda eftmeefi exemz pla referre uelim,dies ipfa fuffedurafi^ Sedneep minus ipfis profeflonbus uti* Vs,quâlapguentibusautetiâhis qui fa* pi,quoquomodo ilhusopeuti uolunt, Seuenim nome feu diuitias aut arnicas parare ueüs, difeip'ina nulla melius aut yberius præftare poteft. Omitto ranO'' nes,quæ omnibus manifeftifsimçlun^ ad ipfa exépla uenio.Adeô ucro in qui' bufdam horum claret,ut non folumptÇ çellat fed fola fit,nulla enirn arsefleuid^ UirUmoncç^ potentia ulla aut dignitas, quçfineinuidi3,fineiniuria fîneqi ofFett’ iÇa benefacere pofsit, quemadmodû ars medica.DiuitiasquçritisïhæedaffVtan tas QC tam repente, ut fi exempta referre yclim,fabulas narrare uidear.

Omitto antiqua,quæ Hippocrati Ar« taxerxes obtulei it,quæ PhalarisPolycle to Mefiènio dedçrit: aut quæ Alexander Magnus CritobulofanatoPhilippo tllius patre,quaE Dçmocides à Polycraté Çamiomm tyranno,qui etiam aureasc5 pedes à Dario Per^rum rege accepit: * quart*

-ocr page 753-

medicine encowutii'. lt;^ç *îuafttiim Cnnasopumoriens relique-fitjCum iam uiuens proprijs fumptibus Urbis tnuros inftauraflèt;quo® Erififtra tus ab Antigono curato illius nHo fcxaz gies mille aureos philippcos acceperir, Quorum tantum exemplorumquæ pau lo ante noftram ætatem contigerunt,mc minifîè fat erit. Thadeus Florcntinus non niß quinquagenis aurcis coronatis fn fingulos dies padis extra urbem pro-ficife^atur. Idem cumadHonorium Pontifîcem,eius nominis quartum uo-Çatus eflet,cêtenos padus ^. Et tarnen longe breuiore fpacio quam trium men fiiim decies mille accepitRecitat Philip pus Cominus Argentoratiprinceps la* quem Cotierum in quinque menfium fpacio praeter pinguem Epifeopatum, accepifiequinquaginta quatuor mfUia aureorum co,ronatorS,a Ludouico Gap lorS rege,eius nominis undecimo:cum UmêRcxipfeeomorbo obierit. Sedut mihi uidetur non hoc donum fuit,quodl quafiuijUel metu extorfit: nonmercea bonac ualetudinis, c5ut dixi, rex ipfeo-bierit,fed latrociniu.Quincua medico 13

8 f 4 famP

-ocr page 754-

Äi|ff H'tronXiirdini

familiam,quæ nunc (n tota Hctruna «lt; gnat,a medico quopiam ortum habuif-fe uenfimilimum en. Qiiamobrem hac arte etiam ad régna paratur aditustquo* fit,ut etiam nobilifsima fitmecç teges ob »d earn exercere puduit.Hermes Trifme giftus Aegyptiorum, Ponti Mithrida« tes, Arabum Sabicl,Gyges amp;Sabor Me dorum:Fuicdf Mefuerégis Damafci nepos.Sed non tam laudabile efta paucis probari,quam ab omnib. Ab omnibus dico,quoniam quac diuinis feriptis amp;nbsp;fa-pientia immenfa probantur,omni laude digna prorCus funt.lndeillud lofuae Sy* rachuMedicum fuis premis affice,uth3 beatea quibus opus eft: nam eum créa» uitDominus.Eft enim a fupremomedf cina,amp; à rege ßipendium accipit Medici fcietia caputextollit,ita ut proceribus fit admira tioni. Dominus creauit ex ter= ra medicamenta,quç prudens homo no faftidit Nonne ligno dulcuit aqua ama-ra,ut eins uis ab hominibus cognoiccre-turc’ Ipfefcientia hacdonauit homines, ut fuis miraculis gloriam confequerc/ tun Pcrhacc medetur,eorumc^ dolores

-ocr page 755-

Mtdicin^ encomium. 6:^^ ^olIit.Ex hisS^compofidoncs facit fepla fiarius ad fuauitatem,amp;:malagmataad Ualetudinemmcc ullus eft eins operum modus,ea eft ab illo per orbem profperi las. Fili, inmorbo tuo Domiuum ncnc gligCjamp;f ipfe tefanabit: amouc culpam, restas habe manus, amp;nbsp;ab omni peccato cor tuum expurga:obmoue fuaues odo res,'ó^ fimilaginis monumentum, opi» mumœ libamen,uc qui non conféras, SC da medico locum,ytpotecuius autor fît Dominus: neue à te difcedat cum co fit opus nam SC ipfi Dominum orant ut fi# bi lenimentum fccundet,amp;uitæ caufa fa nationem. Qui in crcaiorem ftium pec« cat,incidet in medici manus, Hoc tefti« monium.quo magis demiror cos qui p-ceptis neglcdiis, exutac^ omni ob quæ« ftum S^ ambitionem prorfus humanita-te,cum pro diuino opcrecamifiçinâ ex/ erceant,fperare audeantutucl minimae portinnis huius laudis fint participes. Sed hxc mittamus, quæ omnibus boni# notifsima funt:uobis uero fiboni, fi fapi entes,fi artis periti non eftis,fruftra cona borperfuadere Ad inftituta rcdcanlus, Sf s non

-ocr page 756-

lt;41 ll,ierott.C^rd4ni

non folum præconqsj diuina fcriptura medicinam extollit, fedipfis openbus atæ præceptis, Quid ilia antiquælcgts inftituta,ne camibus animaliu, ^uac un* gulam non diLiifam haberent,no fuillis, non fuffocatis uterenturç* de auium quo que de’edu, ac exterorum eduliorutn de elephanticoru feparatione, de tot bal, neis amp;nbsp;abftinentia aVenere tempore flu xus menfiummonne hæc omnia prætçt animae repurgandæ commoda etiam ua letudini bong corporis ad amufsim con ueniuntC’Simile cftapudnospracceptfi illud,^ diebus duobus in fingulas hebquot; domadas(itauocant fpacium leptedic-rum)à carqium cfu prohibçmut. Nobis etiam præceptum eft ieiunq quadragin« ta dierum:quod quinegliguntper luxu riam fiC impotentiam,fgpe magnis cah« mitatibus morborum, imo amp;nbsp;intepefti/ yg mortis opprim untur.Sed non iolö ß crisfcripturis,uerum etiam. poctis.ora* toribus philofophisque commendatut Homerus.

iKrfàsyKÿèevHf TiriÄÄ£(i «rriltoi tcA^np.

Et Ariftoteles in primo deRepublica: Et

-ocr page 757-

Kedidnteencomintn'. ^4$t Et pàrtifamtli'as amp;' principi Reipubtme dicma magis quâars parandarum diui* tiaruin necçflària eft:hac enim res habci» tur,illa bona ualetudo. Netnini dubium eft modefta Iaudp,uc fokt eâ omnib arri bus prarpofuinexurn condet ma gis ne« cefTariamenepatrifamihas bonam uak tudinem,quam rem familiarem:amp;' prin» dpi mRf publica bene ualere,utilnjs fit quam opulcntam habere Rempubheâ. Et Plutarchus rn libello deBonæ uakni dinis prareeptisî At medicina (inquii) fie eft de numéro d/kiphnarum libérait« Um, ut polinæ fplendore iucundiiate nulla Gt inferior.Porto mercedem mag-nam abunde addit fui Rudiofis, nempe corporis falubritatem ac profperâ uaîe* tudinem.Ciceromaiorcmedicinâhono te dignat,cum omnia ad illà référât com moda,q uitiatis animis autcorporib-aut cafibus adhibent.Vt ülud: ha (um kua-tus,ut Deus mihi aliquis medicinam fc-cilkuideatur.Vel id: Quibus autem ar« tibus autprudentia tnaior ineft, aut npn mediocris utilitas quacritur, ut medici* na,architeduraCT aha multa non lolum

-ocr page 758-

^$o Uieron.Cdrddin

nie,fed 6^quifcp ferme cgrcgins autordc h ac dun na arte prædicat Verum maiora funt teftimonia,quæ à miraculis artis fu-’ mLintur,quam qiig laudibus autoris. Vc fpafianus igitur impcratori,ut maiorcm diuinitatis opinionern nancifceretur.Im perium^ fibi amp;6iijs ftabilirer,mediçe at lis exemplo duos curauit infirmes. \^ etiam à Pyrrho fadumkgimus:6lt; nunC Gallorum reges imitanturfirumas folo tadu fanantes. RcfertErafmus,noftrifc culi magnum decus,Calceranum medi^ cum potione quadam purgata, magna uermium multitudine homme à dgino* nio,quo Germa nice loqucba tur,cS nun quam Germania inuififiètjliberaflc. tanta efi huius artis uis, tanta excel!entia. Non audita,non kripta referam, quate-co uidi,quæ^ pcregi fois recitabo. Las borabat mulier dolonbus inteftinorum afsiduismec prodede uidebantur fome'* ta,non knia medicamenta,non excogi-tara uiuendi ratio: adhibuimus catapo« tia.triginta odo dentes exelulît, rurfus« que numerum alium non paruum^crant Ramenéglutinofapituita. Ita haeediui* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na

-ocr page 759-

TA e dicing encomium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^i

na ars non folum corpora à morbis, fed animos etiâ à fiiperftitionc libérât. Quo minus demiror pattern Galeni iomnijs admonitumutfilium medicing tradcrct, Hippocratem utadDemocritumftnan dum pergerct, att^ alia fexcentahuiur modiDeorumeuræ argumenta de hac facra difciplina Cacodæmonas propel-ileremulti profitentur, fed quotufquiftÇ finciulphure, uitis albæaqua, alijs^ ei-ufeemodi acrioribus ac efficaciortbus pharmacis(V t manifeftum fit uim inefle artfiSC dgmonas morbos eiïè, fed occul-tioris cuiufdam naturae. lam uero uidc» mus'quid ipfa per fe omnibus extemis ornamentisauxiltjscp nudata poliicea-tur ac prüftet Finem enim eius bene ua-lerenemoneganhoc^ tantieft, utneep diuitiacneep gloria,nee potentia,nee filq necamici,imó neipfa quidem fapientia aut uirtus,ubi hoc ipfo déftituamur,nos beatosefficerequeat- Finge hominem morbo graui atq? inianabili ad mortem properantcm,quid illi bonum, quid dul ceautiucundum elle autuideri.autlal-temconditionisacerbitatem lenire po-tcfli

-ocr page 760-

îO» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitrotiXurdim

tcftc' At medicina dum morbos amount dumuitæ hominem reftituit»omnium bonorum,omniö Uoluptatum,quas pçï illamconfequimurcaufa eft. Quidalijô Comigent neftio,pattern mefilios^ me os iüperititesob penriam artis médical iltius,ac mearn plane fcio.Praeter em qd* in rudern medicum facile impingercru* iftetin tam difhcillimisac pene déplora tis morbis,multo nero facilius,imócertc ïn minus diligencem : nunquam fa nein quenquam,qui fimul ram bencSfartci« 0' naturae noftræ propria nofeeret, inci' d ere potuidèmus. QUaobrê cuiep expC' diret propter fe fuos.^,etia ft medico uti Heller,artem ipfam tenere:utquarmedi-tus perpetam non ex arte, autperincurf am autufui îuôfuorumùcjautnaturçin commoda licet ex artedelinquit,corri« gete pofsit Qiix etiamcaufa eft,utpleri-Ïjueoptimorum medicorum modonon upramodum auidifint, diuiriarum Si ambitionis,autcafu aliquo pereant,ad extremam fènedutê aciatis incolumes perueniant.Nam Hippoc.propecente» hmum, Auenzoar eciam adccntefimum tri;

-ocr page 761-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kediciitte encomium. fs^

trigefimu quintu annû pcrucnifTe, confias omniS opinio eft.Cß igit hac una di fciplina tot amp;nbsp;tâ magnis incómodis ob-uiâ camus,^cul pofita deuitcmuSjingm entia auertamus, iâ opprimetia ^turoc'’ thasjnfidêtia expellamus fiue domiß' Ueforis fiue in iplb itinerca nafcentib. à nondu natis,à puens,adultis,iuuenib,fe nibus,quippe quac iliiüs incommoda a-dcominuatjUtapud Ciceronem inCa-tonemelior fit conditio fents præfenp-louiucntis artismedicae, quam adolefz centis liixuriofèac neqüiter(ita enima-pud ilium Cato defeipfo glonatdicèni Sed tamê(ut uos uidetis) nonplanêtnfc eneruauit,non afflixit (ènedus: non cü# riauifes measdefideratmon r oft ra, non amici,non clientes,non hoipites.Et rur-fus;Nemoadhuc conuenire meuoluif, quin fuerim occupaius.Poteftenimcx« treita tio Ö^ temperantia,eti3 in fenedU-te cofcruare al iqüid priftini roboris qug nam utilitateilli cofernpotèritCAtdicea bs,Romani tu hoc tâto cÔmodo fexcen hsannis carere uoluerut, necunquâ foe Meins uixcic quâ eu fine medicisciuitàs fuit

-ocr page 762-

tflt;4 EieroH.Cdrillt;iitù

fuî^Nec perpétue defucre Senatus cou fulta,quibus medici philofophi^ ae ma thematici ex urbe tanquam peftes no* xiæ e^gérentur. Quimosetiamnunc apudTurcas uiget, ÔCtarnen gentcilla nulla ferocior,nulla felicior,nulla numt rofior. Cato quoepSe Plinius eiufdem artis funt feriptores 5lt;^accu(â tores cgrc' gq.Ädrianns etiam Imperator illud uul gatum tcliquitmoiiens.

woAf» s^ctr^yot KXÇ’iay «TrcAio-xi/ 'i

mÂKo'K/Cît^fai'loiiJiita-tÂSècncÂiiriyt

Videntur etiam morbi ad perfedio* hem animifacere. EtPIatonemreferunt quæfiflèlocum in urbe minus falübrcm in quo habitarenquoniam exiftimaue-fit robuftiore in corpore animi uires ma gis languefcere.Hæc Qc talia multa à pa* radoxis parum abhotrentia, quæmagis defendi l'oient ad artis oratorio uires 0' ßentandas,quam quod uel uera nnt,auC ueris fimilia,digna refponfione non exi-Himans, prçteriboiacc^illos potiusæ* gros eßeiubebo, deinde felicitatèm fuâ f)rædicare,animicp fortitudincm extob erefinam.Quanquam,quod ad PlatO' nem

-ocr page 763-

Medi^in^ encemium ' g^g hem attfnet, nihil minus credendum fc quam ut ex habicationem 'f Sum que!.«: Crir,cum mille modisalqs morbi vaulas quarrerepocuinccnecfarnil aresamieo« clientes ,ddeipulos in idem comjeerepe riculiim.Atc^ prodere Sed 0 modo liera haïe font,forlan hacr uionedeuiMre re-quent amuoluu ipfcfibieonrtdensprp pterextmiamomnium abftmennam. J* taqi uteunepre^ (ebabeatyOmnia pouys fiintexcogitanda.quam quod nut lisli biatqj alqs efle uolucrirQ^imimo poti/ Ushacrationeliudns fuis operam date, atq;hbellis fuisquos quorioiefaóitabat incumbere.Romanos uitafTe mediqna, cumuitandoillam maxime obferuaue« tint,negO,medicos concedotqd Ôf T yr* cæfaclitantmam Sd inediam feruan^öd catapotiadeuorant,alqsi^ præfidqs ar* tis utuntur,uelytctiam uenifêdione. I« tacp malucrunt artem imperfedtam ha* bercfccuram,quam cum periculoin tan t? hominum perfidia perfedtiore frui. Qiiaquam perfedlio ad paucos peruen-tura forer,fraus tn multos Hæcratio Ro danorum ac Barbatotum pler.yycn.qug

T t ’ non

-ocr page 764-

«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^tron.Cdriiid

non tn artis uttuperattoncm, fed artifice folumccdit Poflem me exeußre dein* eulto aruo.derudi gente,dcfertnis mod bus ted nobis à uentate ipfa difeedere baud licet. QuiueroiUud adducuncex facris Iiteris,F0rtitudo mea in imbccilli* tare perficiturtuerbum ia-ÿivix non rcdc interprctatur, ut quidam imbecillitatetn alij abfurdius infirmitatem,etiam pro in firmitatemorbura intelligentes., eSnub lus Apoftolorum aut difcipulorum in Sacris lireris unquam lega tut ægrotalîc fed uerbum illud ut à Paulo interpretan dum eft, infortunijs feucalamitatibus: quales explicat, carcercs, uerbera.accu* fationes, coutumelias, atque eiufmodi. Quod uero ad exercitationem attinel (hoeenimiecundum eft genus coruffl, à quibus nobilitatis,decoris,utilitatis ac uoluptatis ratio fumi debet)nulla in pat te alps inferior artibuseft. Vbiep habet quod agar torpet Imperator fine milite, lurifcôfultus interarma filct,necnifî ma • gna cum molclibrorum coniulere pot* cft:pra:fcriptos habet limites, inter quo# iudicet.neqg emm affînibus,aut cogna*

-ocr page 765-

iiedi:în£ encomium. Hi iis litîgantibus tudkem Ce po reft exhibe i^eProuocationém habet iudids (eaten* tia,tametfi iufta,medicora cónCulta non habent.Raro lunfconfulti de uita, medl aTcmpcrdefuinmarerum tradant. Vi* tad poteft iudicium dominatfo, combo fita inter partes lite,fed non cum morbis pax aUt indueix uelpada intercedere pofTunt. Auxilium medici die nodu® praefto nobis adeft, beneficium fine of* renfa, lucrum uoluntarium non exortih gratia prirtcipum,fauorpopuli,amico-turn multitudo,cXiftimati0,opcs diuini tatis opinio.Rhetor friget apudplcrafcp nationcs.nunquani in cadecaufa ab om hibus probatur:ræpius iniufta quam tu* fta confulit.innumeris occafionib.impe ditur: non fine multisiicrbis, non fine hiagnisfiudtjs,non abfque ingenq ex-ceUentia, ad memonæ ténacitate, deni. Çlue non fine maximis animiaccorpoe hsæftubus,ad gloriam afeendete poteft autfinemfuum obtinerc. Medicus ubi* hue inucnit prxfidia, feu ex horto duni Ipaciatur, feuincultisloeis dum itéra* git,feu domi, fed apud phannaco^olas.

-ocr page 766-

#Tt . Vieren CArchtta

Mediocre ingentiim,mediof ris mcma* ria,labor meoiocrisanodoredauolun-tas non defir,nee plus uclis quam pofsis fufiiciunt Obijciesintcmpcftiuos labo tcs.uigi'ias,iudicia quorundam peruer« Îà, qui etiam bene aóa perperam quafi inconfulto fad:a ealumnianturanopina tos præterea cafus,infidias aliorum me* dicorum amp;nbsp;ma'ediccnuam ■ turn quod inaxiinurnefl,afsiduamamp; feruani ope* ram,adcô ut miferior fit quacunc^alia ar te.Quin ctiam uerfari perpétué interfa da ÔC thftia,utolim leruorum tantum ef (etofficium. Sit itafane:nónneomnia bæcqux uidemus, quiqûcobicœnaôil foedauocas nobifcumferimus, intus^ habemusc* Neque trifte cft uerfari cum conualituris, fed iucundum: nam mori* turi presbyteris relinquantur. Reliqua fiulli contingunt,nifi ei qui per impru* dentiam labuur, aut qui uitamdC eins éommodaproambitione QC lucrouen* diracmibi inquam totis triginta annis, quihus medicinam exerceo,uix triginta uicibus jmo ne tot quidem, hi cafus ob-tigcrunt : non feruictis uHis, ft artem ea in»

-ocr page 767-

K t dicing encomiitw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^^

^ntegntate exercueritis^utiHipotfus qui noftra opera utunt,nobis rcruiât,quant •los illis.Præterea cognouerintuos nul-ïgt;specunqs adduci polÏèutferuiatis:er« go integrum cuicp rclinquitur,ucl legitt* ’ne artem exercere,nec cuiquam feruire: autferuire,neclcgjtimè artem exercere, fed obiter amp;nbsp;pro illius fine propofiia ua-*13 gloria,ambitione opibuscp. ludida Ucro imperitorum uulgicp ac uanas ob« tredationes quifnam unquam effugit feu hacièu alia in arte^habet tarnen hoc commodum medicina, quod terra celer Urne, quicquid eucnerit finiftri, obtegit atqj occultât. Ei ueró qui peritas cd,nihil horum uix in tota uita bis abfcç certa praedidióe,adeo ut libet fit ab omni cul pa,ciicnirepotent. Porrodeaisiduitatc 6^ fcnia opera non contendo, habet om nis dignitas,omnis uirtus,omnis diuina operatic, fecumconiundam afsiduira-‘ tem Cœli nSquam ab opcre fuo cefian t, non natura,non mens,non Deus denies •pfequid miratisergoeum qui medici* nam redeexercere uelit,perpetuiqu3fï Open mancipatum eflcc’lHud lolö quod' Tt ) pau*

-ocr page 768-

tSQ UieronXdfddni

paudfssmi animaduentunt, forfan maI3 ; clljextrcmo morbocognofcere aefeire femonturum. Sed huic m3lo(Qmodo malum eftmortprobouiro) muktsmo* dis occurn'tur,Pnmum,quod multi abP que morbo intcreunt:deinde,quod bre* tie eft illud mcerons fpacium: démuni quod unicuifj, fi libeat,uitare hanc curi' Qfitatcmliccaqncclotia infpiciendo.ne queuenas tentando Ergo de exercitatu onis cómodis hæc ruffiçiarit;quæutn5 mediocn’ admiratione digna funt, ira quiequid in contemplatione repofitum eft,plane diuinum elLEftautemhæcter tia pars fiCnon minirna laudis eius. QiiÇ rjt medicus, an morbi, an fanationcsa Deo immittantur,quemadmodumFacit Hippocrat. (urfumep mentem dingens Theologuseuadit.ldem quid fit anima, qn mortalis an immortalis,idem quid afira pofsint, 0^ eodem modo an ab illis morbi lananoncs^ pendcant.ab tjfdem enim utrumque fieri, à quo altcrum eO' rum fiat uerifimile eft. Ita motus fide-rum:0^ exortus confiderans, atque occa fys,tempora quoque geniturarum red«

-ocr page 769-

Viedicine encontiuut'. € f i tus non mediocrem aftrologtæ partem tradatlnde ad iientos,anni conftitutio* lies,plumas,ferenitatem aut nubesfic« cas, frigora calorcscp Metheorologica dicetis exquifitifsimum. Rurfus cum domorum conOderat ftruduram com« modaque^ archietedum pehtifsimum, Quibus uentis exponédæ feneftre,por-ticus,atnum:quibus hgnts conftarede« beantacdcsjquxcubicula aiitcoenacula amp;quomodo conftruenda,ut hycmali fo letepcanqeftiuaaura refrigerentur. Mit to coquorum artem, qua penitifsimeo« portet ut nortt^tot^ aha quae nunc enu-merando potiusadoftcntationem pro* trahi oratio forfan uideri poflet, qua nez cefsitatiscaufa rccftarhhæc folumadqci am,quæ ad medicum tantum pettinenr, eieplunt propriaiquorumfcientia adeo admirabilis eft,ut unus medicus plura fcireuideatur, quäuniuerfi alp artifices aut philofophi. Quid cm maius dici ap-ud mortales aut excogi tari poteft,quam hominem unum nonfolu nofcere plâtas omnes aefrudus turn lapides, metalla pifces, sues» ferpentes, quadrupedia

mem«

-ocr page 770-

6fi Vicron.C^nldnl

membraan 'Porum unfucfßjrcdgenera-« rionem (um illorum turn etiameorûani malium quæ infecta dicunturC fed for* main Ä' regiones ubi nafeantur.quæqùe optima peisimaue fintC 0^ quod maxi-« mum eli,uires, fecretasep potennas aC mirarulaf V’tli haem parte medicus plu lofophoconferaturyuidcatudanephito fophus paruulüsuiro coinparatus.Nô* n e tn ed ! eu s b erli a s, a rbo res, fr u â u s, fc-mana, fiores folus depingitf’ folus quid pofsinrnouifCatqï idèin omnibus qiix terra proOjcir facitfQuid dica poft mo' dum de difTedtione alla admirabilicor-porum neftrorum, deque notitia u(us uniuf uiufquepartis^ lllefolus uimeta* am clemcntorum nouitnlle morum per turbationes etiam fanare docet: nonne hæeCingenuèfateamur, quæ mamietbf« fima fuht)propc ad diuinitatemaccedöt Qiiid fubtilifsima dia pulfuum atq; uri* narum cognitio, acadeóadmirabilis,ut multi earn efle ncgent,in qua cum natu' ra ipfa cum ipforerQ opibee (fed tarnen id mementotc^omnem humanam feien tiam uinbram quandam efle,cum ad db uinam

-ocr page 771-

KeJicint -ncotnium ^g^ lïinam immcnfitatem comparatur)con-tendere uelle uidetur^quid dicam dedi-uims medici peririoraculisin prædiccn do,cum ài mortem amp;nbsp;falutcm.öC tempo ra be qualitatem adeó norit,ut nullus ua tcs,nulla deorumrefponfa mereantuni 1 sconferricQuamobrem amp;.' dequorun damimprobstatequeri lieer, qui amp;nbsp;hoe tantum tmraculum non folum in feipfis ob imperitiam perirefinunt,fedetiaex totaarteadimcreconantur, audentep in hciari.quod illi ob ignorantiam St^auari tiam ac fuperbiam cfticere nequeunt, nc Que heti poilè.nec artis ipfius pane efle. Aceefsithuic tanto fpedaculoac tâ prç claro inuento quorundam nupcr ftrenu Üsimorum Heroumfita enim merentur appellanjhboribusfacunda oratio acia tina.utmbünüc fuauius aut iucundius IcgipofsitjUtuerè nunchuie difciplin» Hotatianum conueniat.

Ft ; r^drffe uolunhO- dclcUdre f'octf,

Q^iorum princepsfuitNicolaus Lc-onicenus \'icent'nus,poftquem (e ua titx Germania, Gallia, Anglia Italiaquc n.uItialn:Laurcntianus Copus Ander»

Tt s

113'

-ocr page 772-

Kieron, CärdMt

nacus, Cornarius,Rhegi’nus, Ltnaccr»' Cru(erius,Vafleus, Gerardus, RotaiFd» danus,Fich3rdu5,Craflus,Syluatrius,a' lijtpplurestutncc Siciliahuius honoris cxpers fucrit Balanio fuo interprète ne' mo inhisrequiratordinem nemofeprç termifluquxratur.Sedut nobisin men tem ucnit,ita retuIimus.Ob quæcomo' da SCiucundam ledionc hæc difciplina lam à nullis prçsermitti folet.Memini ui diffe AndreâAIciatuiTi,noftrç actatisma enum lumen,operamdantem GalcniH oris.QuidErafmusC'Budæusc'Rhodigi' nusf partim Iuris confulri,partim Theo Iogi:omnes faeßdia Gratca latina^ uiri' ornatifsimi,amp; qui iuorum laborumprac dara monumenta pofteris reliquerunt. Scd amp;nbsp;an tiquorü,ut Aclianus autor cß, Pyth3goras,Plato Ariftotelcscg medici næ opera dederunt Q^iæritis forfan qui nam hac in difciplina uiri claruerintï' ni* mis apcrtum eft quam ut referatur Quis nefeit Flippoc. illius finde principe,con tinua fuccefsioneab Aefculapio dedu-daiDonatum quoq?,fiuera films eius re fert,abAihenienfibus ciuitate Äftatua.

Pro/

-ocr page 773-

Keilcin^eHcomÎMith f^f Proxtmusilli Galen, impcraton's medi cus:cuiuspauciora extantmonumenta quamuellemus,plura quam credere fatf fitjhomi'ne potuiflefcnbere. Poftquos Graecorum, Arabum amp;nbsp;Latinorum maq nus numerus eftiliuflriumutrorum.nec noftro zuo défunt,qui fuis Iaboribùs,in duftna diligentiacß aut amiiïa iam reçu« perarunt,aut etiamferiptisfuis adartem milita adiecerunt.Itaqj ob hæc tot tanta quepriuilegiaà nobis laudan',0^ à uobisacabomni inter diuL na munera confecra« ri meretun

(ncom!J I^eUciM finit»

HIE.

-ocr page 774-

ggg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit er on CdriMi

HIERONYMI CARlt;

DANIMEDIOLÜNENSIS Ci-

uifquc Bonomenfis Medici PodagræEnco»

niium.

Ngratf hominis officié ne* dumimmcmonsefle cxifti marcm fi uel eorü quorum bcnefido profecerim obli* uifcercr,3ut fi benefieq me*

mor quibusuis modis poflem gratias nonreferrem. Necqu^rendum putain rratia compenfanda quis audor fuerit benefieq nee quo animo id contulcrit in fe/ed quantum perid profeccris:Et qua hbenter fueritimpertitus. Nam deam-moquidquarrascum uultum prompti* tudmcmhilaritatemcpdantis confpexe risCanimum quidem (ólisdqs notu ene tam Philoiophi quam Theologi co ft an ter affirmant.C^iod fi conieduris agen« dum fir,nonnifi bonoanimo proficifci beneficia credendum eft:atc^eo magis cum qui d at in plures alios fuerit munilt; ficus:

-ocr page 775-

encotniumPo^â^ræ lt;gégt;^ ficus: firogatus ægrédederir, fincmini non roganti dare uuluent,exift»mandu rftparum liberal« animo dareuoluifie» Qiiodad perfonamauinctnemo uedü ci fokt bonus eft omnibus nifi Deus. Cæteri quibufdam funt boni pkiribus plerun^mali,at contra podagra pkrif* quebonapaucismalacil ÖC grauistum nero hberalis atc^ munifica fponteep ac-cedit ad homines, quo fit ut cum nemo Ïîmplicitcrdici pofsit bonus aut malus, fed in coilanoncmuneris tab’s fit haben» dus,podagra omni ratione bona dici de beat. Et cum malos cos crederefoka/ musqui prima fronteiucunda ofFerimt, fegun t quae nocent, amp;nbsp;hoc nomine rur-fus laudanda ilia uenit quæ fub mali fpe cie nos aggrcditur,quicquid tegit quic« quid latitat fub uefic bonum eit atep co. inodum. Non co laudare uelim podac. gram quo caetera fokt laudari mala mor ialium,tanquam his ipfis iuftae ab illis c-xiganturpœnç.Sicenim SCmorsS, mor bl fiC tyramni laudari (blent, fed non eft hæc iliorum laus ucriim potiusaccufa» do mortahs generis. Sint homines (uo ar/

-ocr page 776-

«fS


^ierons^rdini


arbitno ingrati, fcclefti,imprj,r^nf,aifarG iniußi QC omnino improbi, nil adlaud? podagræ tam turpis SCabominanda caU la^deflèpoteft. Nonprobabo paenani quam odero,amp;quam u ego ctiam imme nto fubire ex eoriim tarnen genere fum qui earn fubierunt. Nonen hocaug^ mentum paradoxum,non oftentatio w* eundiae aut ingenq, quorum unum irt me minus eft quam mediocre altericort fcius fiim nunquam opera nauafle. Ma* Ie laudantur ea quæ iuftè laudari nort queunt,Velutftultitia,Caluitium,Quar tana Jn quibus quanto plus ducetre'* thoris eloquentia eo m argument© kul* tas maior deprehenditur: Oratio irtanià SCundique ndes ac Héritas Iiiflorix de*, lyderatur. Eft podagra quæ fe ab initio oftenditacprobat,adeo ut fine uerecurt dia prætermitti laus eins non pofsit du* biumeç facit an honeftius ac præftantius fit de illaucrbaf3cefe,an turpius Ô^ini* quius illaudatam cum totmeritis tanta* que gloria fincre.Qiiodfi nihil efletmà li qiiod dignum laude foret certe poda»* gram laudare non anderem nuncuideo tôt

-ocr page 777-

encomium Pûdn^rt £(,9 quot;tot ede mala laude digna ut laudarc po^ dagram iliis omnibus multo mitiorè tur pe uideri non poiÏit.Etenim menfes qui fluuntmuheribusfœdi QC à quibus illg adcoconflidantur,partus,denn5ortus, ueneranda canities omm'amala funt t|' toi^KnitTct^^tÄKiJlis ÔC tarnen quod plu res ab iliis bene fe habet laudem meren* tur. Obijcies quod hi ex ordine natu* rat funt,podagra morbus qui cafuaduc* nit. At nee familiaria adeo exanthem mata ea ilia rubra,Rotunda, parua,uaris fimiliaolim fuifle credo quæ à folis A-rabibusfînidefcripta. Quænunc. Va» rioiasà Varisuulgus appellat ac mor-billos nefeio qua ratione amp;nbsp;tarnen his purgari fanguinem ÔC meliorem fieri corporis habitum confiât. Sunt ti-mores/unt dolores qui nos commone« faciuntuitæ melius traducendæ. Dedo-rata uirgo dokt, hoc cafu accidir.amp;:tarnen laude dignum habetur’. Si nulla eft imbecillitas, fi nullus eft dolor bonus laudandusque, non inficiorpoda-grarn non efie laudandam fedpofiquam tota uita nofira uoluptatem habet in do

lore

-ocr page 778-

479 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nferon.CdrJjni

dolore repofitamjcdcndi in famc.bibcn di in fiti,uenercorum m pritritu,iain hoC credo me obunuifle non cfletoto génépodagram iUaudabilem, admittiqüe iure polie ut partes etiam illaluas tuca-tur. Non inuenitadhaneufct?diemqiii illam laudaueritCan ob id latidari nô me teturenâfi à nemine laudaraßic' Qiiot res,quot uiri ilkiftres præcone caruerût^ Qiiotmorbi mala inlànix incontemp« turn bonorumlaudata (untî’ Nulla pe« disfcgt;K(w#4lt;«swfuo caruit.Anideo auge* da eßet iniuria quia fada 11 tC Qiiaquam nee defucrit egregius laudatorjÄ^ quic-tiam Deos Deafip laudare conrueuerit, Lucianus ille Sa moiathenfis uir aeer ma gn^cp eruditionis,cuius excmplo mouc omonemularioneducor.Etenim ueluC «'n omnibus rebus egtegns nullus orator tam oculatus ene poreft tam præda» raarteinllrudus ut rei dignitarê faeuii* dia square pofsit,ira in laudando poda-gram lemperaliquid declïe neceneert, tumuero id magis contigit quod raro orarores autfperanrin arduis^autitudi* urn in humilibus reb us adhibent. Ner^ ennn

-ocr page 779-

iHeomium foditgrie g^i enfin uel nos hanc prouindam aggredi mur quod pares laudes pro dfgnita ce eu Usdicerepofle (peiemusjfed quodno* ftris laboribus facundiores ad hóemu' nusindtarfdebere credamus. Vnum-quenepenimincertamen uocó honuf/ dorif fpefed ut uidus f^peglpnarfpoß firn tanti certaminis,tam laudabili's ope» tæ audor fuifle.Vtfnam reufuifcerent il 1» Cicerones, Horteafn,Cottæ,Coruim, negotifl pro dignitate fufeepturi SCfplê* didè ilIuftraturi.Etenimplurtmum refert in rebus etiam pulcherrimis quomodo quidip dicatur, ornetur, amphficet, aut exddatamp; proprijs laudtbus fraudeturc* Nihil eft tam præftans quod uitio orati* ónis contemptum non eüadar,imo odi* ofum.optabat Alexandermagnus Ho* hierum laudatorem, maior^ etiânunc gloria eft Vlyfis atc^ Achillis qui paruis in oppidis impcrarunt,qui cü tota Grae-ciauix decern in annis urbe una potiti funtquammfius Alcxandri qui in toti-dem annis iolus orbem totum occupa-ùit.Ergo G non pro magnitudine aut dignitate laudem podagra tradaueto,me

V u cito

-ocr page 780-

57» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aileron. Cdrddni

tito ilia doleat qua: tarn ficcum Ôd frigf-dum iaudatorem omniscp facundia: ex:* pct tern malo Fato Cuo nada fjtilli non imputeturjcuius noces quotidic ad aftra uR^ feruntur. Verurn ncamplius ipCarn rem diflcram, cius hiftoriam narrare fin* plïciter decreui. Nam.

Omari res ipß negat contenta do cerf.

Omnes fatentur illam inter fuas con tribules principatum tenere, dico chira* gram,arthritim,irchiam,mentagram.Vt quod ad nobilitatem attinet omnium tf la fit prxftantifsima.Qiiid dicâ illiusaft nesNcphritim,coIum,rcgiumcp morbS Öd fbcios febrem, abfcefius,omniuhaec dux eft atc^ ad iliâ oés referut.Nemo po dagricumarthritideautchiragraautcO' xcndicctcneridicct,atfi quis horöuno laborauerit,podagra laborare illS dicSt. Qriinimo quotquot morbi leues artus occupauerint ut nobilitentur, nome po dagræ fibi alEimunt. tametfiab illa plu-rimum degenerent. Adeó nobile eft at* que uulgaturn hocnomcnutôda:gripa tiendo Ôd medici curando eo fe nobilita-ri putentNct^ ueróambitiofoillanomi ne

-ocr page 781-

tneoniiumPodâÿrieï e^^ he délesta ta cfk No Cc cephaîeâ aut car* Usalgiam urlophtalmiam nuncupamt, nee turpi etiatn nomine coinquinata eft qucmadiTiodûmarifce,fici, hæmorrhoi/ des, tenefmi,à pedum nomme fuum tra xi t humillima corporis parte,fed no for/ didaneqp turpiautfeeda. Deantiquita* tenulli non nota medico, Sf multo ante Hippocratcm,atq5 ufqj à Troianis tern* porib. nomine nobilitata fuo qd adhuc eGretiaipfaretinctnonqd’latini pudcat fed q?antiq magis gaudeat argumentum conftantix fuæ, libertatem 0f ingez nuitatefemp profeflaaperteinuadit ui q, uultobtinet, nulliinfidias molit. Eten maximis dolorib. homines premat, ne« mine tn occidit aut conucllit. Q.uin etiz am in ipfis doloribus rifum mouet. Ea fola fpernit medicinam ut Poeta:

Soluere nodofam nefat mediemi poddgrjm^ Qiiinimo bellu indixit medicis, multos etiâ corû eÖflidauitgrauiter. Vnguê ta fpernit,medicamenta negligitcmpla« ftris irritatur,fométis fæuiorfitnuIIS me dicinæ argumenta timet.receditatepac-cedit cum uult melius arbitrio fubieda.

Vu ï Non

-ocr page 782-

lt;74 Ükron.CdrJdni amuletis aut præcantacionibus ullis pel Iitur,imonc diuorum quidem penefup' licauonibus SoIusDeus earndepellerc poteft. Generofi animi res quae i'mbell? nonfatigataetatê, nécpueros neefencs Ultimos necmulteres autfpadones,quic quid floret,quiequidrobuftS eft aggre* ditur ac euern t.ofla ipfa loco mouet, de' bilitatröbuftifsimos, neruosSC uincula quant, iuuenes Polos proftemit, non mi nis terrctur, non macninis peUitur, non blandicijs dclinitur.Qiios in nadere pro pofuitinuadit,quibus infenfa noneftab hisperpetiio abftinet.Simili gloria cum Regibus,C£faribus,Pontiflcibus,potcrt tibuscp iuris ac iapientibus,ut uulgus e/ xiftimar,pugna init,Pauperes rufticolç relinquit. Ingreditur aulas prindpum: Et cos qui proprias uxores ftlios^ fafti« diunt illa rabida aggreditur,diefq3 ac nö desillisquantumcunqp inuitis cum eis uerfatur.Dcpulfisqp charifsimis pigno/ ribus ueteribuscß famulis.

Dormit Ö^in pluma purpureaque thoro.

Vnguenta fentit, canthus ac citharas audit

-ocr page 783-

encomium Podagre ^^^ audit, mollia ftrata, puluini fencei, inter aunim gemmas amp;nbsp;pidas tabellas fuperz ba decumbit: Audit fabellas,deguftat ui na generofa delicatforescp cibos afferun tur interim flores gratiofi,ueftes uariega tæ Óóquicquid ambitiofum à eiuibus uel ipfis regibus multorS fpatio annorum congeftumeft. Quod fi uera omnino (untquae de Tekhinibus Lafduis Dae-monibtis Platonid fabulantur,quos fez runt in hominum corpora transferri, fo* los cosbeatos cfle crediderim qui cum podagra ipfa domicilia corporu huma« norum ingediuntur.Nanc^ cum uenerc fiCbaccho8Cdelicatioribus dapibusper pctuumfoeduscontraxit , adeoi^ beata dl ut qui ca detinentur,praeter dolorem ipfumbeatam uitam ducere cogantur, neep enim illa ilcriles effidtfed ad Vene tem acriores reddit. Verum ad Philofo-phosuenio, Arcefilausex ciusfuitdo-meftids.tum Lycon Thariènfis alijcB,ut non credas podagram etiam non philo* fophari. Noftra aetate uir magnat erudi« tionis Erafmus è cubili podagrac quic» quid legi mereUït exprompfit. Sanior i V u j longè

-ocr page 784-

6j^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nierons dr dini

longe fn morboquam in bona mietu» tudine.Qiiot pulcherrima monumenta cruditorum uirorum Podagra: debe* musC’Sani opcram damns ncgotïjs.óó lï quid exit fernere efFutitur, ægri Ctudrjs ac conremplationf. Et quiequid emif fum tune fueritlucemam fapit amp;nbsp;mode-ftum eft atque caftum. Sed hxc mitta' mus;de potentia agamus qui in ilia ma xima eft, fola enim podagra totum in* uadit hominem. Primum quidem pedes aggreditur, inde manus, genua,cubitos furas, humores,doffum,collum, mandi buIaSjdenicp etiam dentes. Sed neq? ünquot; guxparat. Etfuntquibus nafuminua* Iitatcp diftorfit, adeo in omnes corporis fiartes dominatur.Qind ergo huic fimi» cCFebris uniuerfum corpus apprebedit , elephantiafiscp tö hydrops atq^ iderus morbus,fed uniuerfim dominatdolapo dagra in fin gul a membra imperiShabet. Qiiid quodexoftat homines, ciicruat,ex, carnificatjCÓtorquet crura,manuscp mi* rum in modö,medullas depafcitur, gib« bos, aliosrepandoscfh'cit,,Vt uerè fola aoftri reginacorporis dia pofsit.Sed mi rum

-ocr page 785-

encomiufH pedagrte. 6^^ mm quidda audt de illa.IntcUexerat me/ dicos quofdS baud greganos fcripfifie pofleeahermodadyus atep Corallto de pclliJraraftatim nefcio qua arte (cucafu ac bona ei fortuna contigerit hos inimi-cos hoftesqpfaos ita eliminauitexorbe ut fola nomina eorum nobis reliquerit. EtcoronopSquidem feucorallium au-diunt omnes amp;nbsp;hermodadylum, fed quid fint nemo docere poteft. Neque illum laudarim qui cum muleis cucur-bitulis languentes in balneo beneolcnz tium herbarum pofitosexcantificabat: cum plus eilet in medicina incommodi quam in morbo ipfo. Qiiid profuit Ag« tippæaeeti feruidi balneum quo fimul leuatus eft dolore ac pedum ufu:’Quid Cæfari noftro medicamentum illud fi« eulneum ac quafi fuperftiriofum ê nig» rac caprx (ero cum fidus lade^ Nonne prefer id quod nihil contulit uelut amp;nbsp;re® liqua omnia quæ illam arcere (oientau-xiliauitam effecit breuiorem,atœ tenu-ioresomninoillius uirest'Quid rotes ^s feucafuleu uolState concluferis brein morté afFerûtç’Qui ligni fädidecodiOjg

y u 4^ farze

-ocr page 786-

^^8 Uieron.Ciirddrü

fàrzePanliæ,qui£p Thermarum a quis glon'antur armos numerent,quibus ucl curati uiram fanam elegant aut fuperfue reinculumes,noncft depellere morbum mitem ut lethalem exdpias. Quidmo* do de me fadura fit nefcio quod earn de pelleï e me polie iadaucnm,forfan enim aut contemnet aut non eurabitpoftquä id præfidium adeo, in pauci« experior, ut propter me ipfum folum illud inue* nine uidear. Et fi modo aduerfum me fg uiat non iure id egeritquandoquidem earn folum relegare quæfierim, non ex* turbare perpetuó edomo, nee aliosdo* cuerim.lra ta fanè merito fuitGuglicImo Budeo qui cum earn publiceconatus fit docere eiiminarc,ipfum audorê ita con« cufsit ut nil integrum ei reliquerit. Sed aliud eft tueri partes fuas fuaóp commo» da procurare, aliudiadantiæ caufa aut fpelucri alios idutfacere pofsint docc-re. Aliud cft inieftum hofpitem aliquail diu detinere.ne adeo frequenter nosmo leftia afficiat,rarius uexet,aliud omnino e domo pelIereS«f prorfus hofpitio inter dicerc. At fortes uiros forfan aggredi nó aufa

-ocr page 787-

encomium Podii^rlt;e, ^fif auß cft.Nîl minus, uidimus çtate noftra Antonium leuam Alphonfumcp Aua-lum duo belli fulmina fingulaiia prude« lia fortitudinecç tot claris geftis fic ab ilia obfeflos ut hominesintelligerent earn nthil inacccflum relinquerc. Et fulminu louis exemple arduaquæc^ petere,con« cutcre,qualiare(^.Quid aliud fuifle ere-dendum eft quod Herculem domuit, licet Poctæ ulcéra fuifle diditentmee^ e-nim uoces illas adeo iratas protulifletji malumincarnibusnonuenis atc^ artu* bus fuiflet.Sed omittamus dubia quan* doquidé proprijs accertis laudibus po* dagra contenta fit. Etenim fufficiat un* um pro multis exemplum in Seuero lm peratore,qui cum fortifsimus omnium fuerit orbem cp occupauerit, ita ab ca ui-dus eftjUt perperuo decumberet, 8«f cui torus parebatorbis,isipfe podagra fer uiebat, nee illa feuinci pafla, nee is ui* dusdeftititefleterribilis. Hoe tarnen ob id folö dixerim quod fciam nullum cculeum nullas^fediculas tantis dolo* tibushominem afficere pofle laminan-tur,trahuntur,diftorqucntut,pung5tur.

Vu $ lace-

-ocr page 788-

£30 Hieron.Cdriidni quot;'

lacerantur, franguntur) croduntur artus eorum qui podagra corrcpti funt : nul» lum maius nipplidutn quod tam diutur num ac graue fit Deos aut inferos ty^ rannos inferre pofie crediderim, quam fintpodagræ.dolores. Ccflant utgra/ uius afficiant, intermittunt ut maiort impetu inuadant: mitigaturut carnes quail fanre ubcrius excipiant malum, re (taurantur argri Jut diutius ad poenam fufficiant. Nee tarnen quenquam perp mit, ne miniftra alterius Icilicet mortis uideatur.exiguus coli autfiomachi do* Iorinterficit,quia hi mortis miniftrifunt. at podagra fui iuris cftfola, nec ulkp3' ret,red potius alq morbiobediuntci.Ë' tenim ubi illa fuerit omnes alios dep el' lit morbos, nec patiturcorpus fibiad* diiSum.luxditioni fubiedum alteri pa* rere aut quenquam admittere. Quot a-Iqs fæuifsimis morbis ad uitæ delpcratP onêlaborantes illius aductu lanatifunt^ Qtiid de illius pudicitia atc^ iufticia qu^ cöuniuerfum utdixi inuadat corpus fin gulacp membra,nunquam tnadeo irata eftamp;iuioblitapudoris ut pudenda ui* tu:

-ocr page 789-

rncomium Podagric, ' 69t rum aut foeminarum aut anum aggrede return’ Abftinct amp;nbsp;à temperatis cum à nuÜoaliohominum generefeu fàpicn-tibus feu fortibus,ieuopulentis ne no* men temuleniæfubeatautprocacis. Simili conftantia àpaupenbus abftineene crudelis uidcatur queuidum miferis en peret-Ergo iufta,mitis,fortis,làpicns,pu ilica generofa eft podagra,feu contepru corum quos non inuadit feudignirate illorumquos fubigit.Vifa etiam eft mihi aliquando è genere Fiaminum Dialium quibuscumad mortuos ingredi uetert inftituro non heeret, huic necad mortuos nec morituros. Quod fi cuic^infen fajpcrdereiUumftatuatjabfcedfttraditqî febri aut orthopneç autattonito morbo iugulandos. Simihc^ ratione irataqui= bufdam qui earn depellcre tentarunt ab fcedens febri doloribusq^uenticuli man dauit occidendos. Non iHaturpisaut abominanda c|uemadmodum Icpræ, icabicSjlndicus^ morbus,non côtagio-iautphthifis,pcftis,ophtalmia,fcd ad earn (ecuré ut uadant amici permittit. nunquamiilanos utcaeteh raorbidan* eulitm

-ocr page 790-

^Äi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HieroiiXarJMi

culumacfonturaut nobis nefeientibus« Ea nihil etiam fcedum aut moleftum fe« cum ducit,non ianiern aut ulcéra aut tuf-firn ucl uomitusautalui profluuia, tota munda eft amp;fcipfa contenta.Oiiineti» amunumquéeppromenfurad^ita pff mit.Validosuehementeracdiu»imbccil leSjparum ac breui tempore affligi t. For fanobqcieSjUilemeflè podagram quod etiam Canibus,iumentis,capis auibus^ Ï)Ierifc^ in otio detentis, aut ultra modii aginatisadueniat. Vnde etiamquie* as aues cdunt proniores funt ad poda grac morbum fubeundum. Sed non eft næc podagra qux dolores certe nullos autperexiguosexcitet cuius inditioeft quod neç queruntur nee damaneSed fi mile quippiam,nani omnibus rebus eg* regqs natura fimile quid excogitauit.ho mini fimiam,equo hippocampum, funt amp;nbsp;unæ inuitibus amp;in mari ut etiam in Epigrammate Boufsueti.

Vua marina femel uinopermida bi' benti.

Fertur magnum odium inducere pofte men.

lam

-ocr page 791-

tncbmiutnPoddgrit, Ägj lam uerô quantum affert commodi podagra a tcp prim um nobilitatts opini onem,nanep nbsp;nbsp;nbsp;conftet eumquiiUam

patitur eflè rußiei fill um id comedura omnes affèquuntur falfocreditum illius eflefilium fed nobilis ac præpotentis ui ri fpunoep gemtum concubituTum uc ro magis quod morbus is fitharreditari« us.Cupiatep podagra fuos defeêdentes agnofccrc.Cum uero podagrofus maui lam uenitfuipidtur ab omnibusetiamß fit nebulo.Habet enim nefcio quid regi urn podagra,fedetcum alq ftant,ód cquf tat cum alij pedibus ambulant.Vidi Ma ximianumStampam in mulaambulati tem cui à pedibus erat Alfonfus Aualus Pr/nccps,quia turn is ualebat, ilium po/ dagradetinebat quod iedènt huiusbe» neficio apud principes alioquin eo pror fus indigni honorée'Videas amicos qui accedunt qu5ta cummodeftia fe gerate dicasafsidereillosCæfari aut Pontifici, quanta cum teuerentia traeßent, tangat ïcgrotantes,SC interrógentuc. Quidde domefticise’nonadeoleniter tonfor no-uaculam ducit.Si quis tibi rufticus amp;nbsp;a-grcfiis

-ocr page 792-

SI! 4 Uîeron.Cdrddin

greftis incôptuG’^ familia ri s adnt poda-grofo adijciatur ut fermât, habebis per quamfrugi comptiscp moribus omnia tracfïantem belle adeuiufculc.dicas æU rum fuper plumam. Cogita quæ domf cilia fibi elegerit, quomodo inhabileté non nifi alta palatia prætoriasque do* moslæta muit inter amicos, amp;nbsp;uolup* tares.Si quisab amicis negligit auteum tanquam afperiorem refugiût, ubi poda grainuafcrit,iam omnes accurrunt. Si qutmorbieis iungantur febris, uigiliar, dolores ahj, ea omnium fibi uendicat locum. Quid habet interroganubusé refpondent, podagra laborat. adeo po* dagræ nomen notum omnibus eft ce* lebie arque illuftre. Sed qualcm ho* minem facit podagra é Pium,caftuni, continenrem, prudentem, uigilem, 5C fi quando dormit, non utrehquimor* bi turbulcnta facit inlbmnia. Nemo tam deorum eft memor quam qui à po« dagræ doloribus detinetur, qui poda* gram patitur.obliuifci non potcft,quod cæteris omnibus fere contigit, fe efle mortalem à uino, carnibus, reliquif* que

-ocr page 793-

encomtumPoddgrie gg^ ijucedulps, àcrapulaà Venere tantum abftinetquantum putat fe pofle eßefe» curUm ; Auertit à principe noftri par-ticula ccrebro fcilicet ac fenfibus ëC mente omnes pranas cogitationes, ua-nas fpes, fuperfluos timorés,incerta flu dia,non permittit in uanum opes profundere, cogitqueuel inuitos commo« de, laute ÔC fplcndide etiam uiuere. Quanta uero commoda ex huiusmo« di moderatione^quin etiam cum defpe« rent ad alios accedere pofle uthi ad ip/ fos accédant,fluntmitiores,comes,blan di, manfucti, difcuntque tradationem cum hominibus . nee ulli alq pruden-tiorespodagrofis habentur . Quine mo eis committi folent Reipublicaeha-benæ.habenturque confllia illorum ma tura,prudentia, ategtuta. Vtquorum mens nullis fludibus agitetur, corpus à motibus quiefcat,^ anima fiiperfluis ci bis aut potibusminime fit impeditaJam uero fiC illius pcculiaria cxplicemus do« naftria autem funt praccipua)Iapidem in uefica generari prohibet, £C pulmonem ulcere aftici, præterea cum effleit uint

gufturn

-ocr page 794-

Hieron.CdrdiMi

gußum ut nemo melius uinorum pereP piat fuauitatem quam podagrofus.Mor tern præterea lenifsimam amp;:lömno fimrt limam parit/î cui à podagra fuccedente morbomori contingat. Quid cum re« mittit fe quales fomni, quam dulces, qua lis indolentia 8C pruritus circa locum,pa rum àuenerea dißans uokiptate.H^cfo la nos admonet ßudqs incumbenduni quandoquidem eafrla dulcedo dolorS internen tu abrumpi nequeat. Sed prêter ipfarn fociorum iucunditatem que in 0' mni morbo exigi fölet, peculiar! natura mouet SC amicos 8C aegros ut idcis ac fa' libus plus deledentur ac ualeant, ut ue« nereis claudi,doiisgibbi,fraude ßrabi, prôptitudineamp;^conGlq celeritaté calui, ut ridicula fit horum conueriatio. Addâ neamp;illudquod podagrici motus lunx melius Aflrologis norint, temporumtp mutationes ceriius nautis.Hæcatqpalia plura ac præflantiora de podagræ laudi« bus uerè dici poflunt. Sed uideó quid contra pofsis obtjcere,quod morbus ta^ men fit:atlt;^quod melius omninó fit, ut etiam de caeterisjion habere quam habe re.

-ocr page 795-

tncotnium Podagre t^f re^Atip hoc ellguodplericy tarant,pan Cuklque incompris uerbis tantam glo« riam meerturbare arque confundere pof le fperant. Sed umodo ex hocipfo maxime oftendero illius præftantiam adaudem baud dubito conuidos fore iUos qui quouis nomine non dignam tore exiftimabunt. Prinetpier damnas earn quod morbus fit,qu3fi non rota ui-ta no (tra morbus fit aliquanto deterior quam podagra, nam fi morbum uocas folum dolorem certè podagra morbus erir,reliquum uitænon ita morbo labo» taredicipoteft atfi morbum dixeris ani mi corporisque languorem keus loge, nam nunquam minus morbo labora* mus quamcu podagra nosaffligit.mor buseft ftultitia, uoluptas,obliuiocon* ditionis noftrac, iracundia, odium, do« Ior,quibus nos ipfos noftrofquelcui ucl nulla caufa euertimus. At non morbus eft melancholia*:’ fiC tarnen hacipfa labo rafie pluresque fapientes uiros atlt;ç prac» ftantesauctor eft AriftotelesC quid Po* ête, Vates, Sibylle*:’ nonneomnes mor* bo Uboraruntï’amp; quamdiu m pretio fu*

Xx crunC

-ocr page 796-

^9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kieron.C^rdini

erunt co magis conflidati funf.qiiapro'' pteramp; paucis ex his longa uira perfrui coririgit melancholicus fuit V^irgilius, infanus lucretius, ftultus Nafo,ebnus Horatius:quid tof conunemorcmC’cuin omnes infariieiint breuisq^ uitxfucrint. Siquideft innobisdiuinumiam maxi* detegitur in morbis tuneenim futu/ ra pratuidemus, prudenter negotiadif' pohimus,arquea perturbationibus ani mi libcn fumus.Podagra fi temperantig iunda fit, fenfus reddit uegeres,firmatn mcmoriain/ucculentum corpus, ualitu dinem iynceram, uitarn longam, gu* ftumpurum,(bmnum tranquiUum,antlt; mam fu.iucm,Iætas cogitationes,prom-pram ad ftudia Capientiæ mentem; nam' cumalij morbi folent illam interturha-re fola podagra adauget amp;nbsp;exacuir.

Hoc uerô «lia habet præcipuum 8C in* comparabile donum quod fola ani» mum contendat iam alïuetum obniti aduerfuà corporis acerbilsimos dolores, undcuigetillius maxima fortitudo arqueconftantia ac robur, quo corpus aduerfus caetera incommoda omnia regst

-ocr page 797-

^pologid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^t

^ät ac gubernet.Nam,de ilio folum que rènspoftquamde animi languoré plus fatis dilt;flutneft.atquaereb3tuf Plato,ni Óiisfefrui boha ualitudme, niTi^moiè* groia corpore animo ualcrenö poteft. fed fit,ut dixi,contemptus aniini,qupra* tur iolum corporis bona, quantum tibi adimitpodagra temporise'quantum te impedit anegotijse’cette fi tcmpeianter uiuereuelis parura aut riihil exigit: labo ' tesinanés ÔC curas graues,ütfileruicri-durh fit turn ul tuofçReip ub.fi graui priri cipi amp;nbsp;moroio,fi imprudenti amico, uu de nam meliusfumiturexcufatio quarn àpodagraç’habet podagrofus maximä temporis pattern infua poteftate, nulla honeftiorexcufatio laboris quäm a poz dagra.0^ fi res tua agitur deferuit te do# lor dicis.Sèd hpcmittamus ÓCdc morbo agamus quis éftqüifi in podagra nó in cidat détérioré morbo nohlaboretcfio« culo,qualis moIcfnaC qualepericulum' quanta impedimêticfiaures,periclitabiS deuita, de auditu: fi dente, nee dormire nee edere potes:fi tufsi, pcriclitaris de fputo lag«inis;fi feabie foedus es omnes

X x 2 con«

-ocr page 798-

gft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K ter on.Cdédiai

confuctudine tuam fugtun t:fi febre ctt^ tasdeuita:fi coli uel uentricult dolore, praeter td quodmoleftifsima funt, mag’ no in dtferimme uerßris. nephntisacer bifsimos habet dolores,amp; pcriculum ui taeaffert,regius-morbus hydropem, hy' drops mortem parit. Cordis palpitatio fimilis eft poeng infernorum, coxendicis dolorpodagraedoloribus non minor eft daudos^ reddit: comitialis ad fingub momenta horrendus amp;non fîneuitædi (crimine:hernianunquam fanatur, nun quamfidelitcrintermittit.Quid eft ergo quod optarepofsis magis quam poda* gram,n non fperes te perpetuo futurum incolumenCquaefpes quam falax filin' telliges facile ft fingulorum uitam in qui rasquiuel quadragefimum annum ex* ceflerint.quotus quifque enimfinclabe deterrima eftcTed latent talia praeter me*' dicos.ob id plurimi immunes à morbib be populi iuditio funt,uerê autemquarn paucifsimijtac^ cum ea conditionenau fummus ut aliquid pati neceffe fit,nee morborum ullus mundior,mitior, fecu' rior, facilior, animae uiresadeo augeat, mo*

-ocr page 799-

encomium Poidgræ é9l mores exornet,nullis commodisaffidat uitamautdignitatem autopes propte» rea meriro encomium ilIidiximuSjdebi-tafque ei laudes tribuimus. Quodfï quis maleuolus calumniator obiciat quorfum hæc; laudare rem feedam.abo« niinandam,morbumlt;^,diuturnum atep infanabilem C idc^non nifi oftentandac facundixuel ingemtj fadS putetquan» doquidem non res una fit p odagra,non de3,non naturale quidquam,fed è gene relxfionum, dolorum,moleftiarum,dc feduum,is fanë decipietunquandoqui. dem licet accidens fit ac priuatioqusB»* dam, nihilo minus res eft, nonfimplex defedio,quaccum hominiaduenerit fci re præftat bono potius fato quatb malo aduentafte.optimumque effè in huma-nis hifque nocere folent commode uti fcire,ficutpefsimum htsqux bona funt abuti. Eftfignum,eftcaurabonorUm multorum, atque fi ab effedu 0^ exitu res penfandx funt tabs ut comparem in humanisnonhabeat. Nam prxterreliz qua quac iam dida funt quot cafi bus illa nos uiolentis eximit^ Nuper apparuit

Xx j in

-ocr page 800-

lt;^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieron.Cdrddfti

in Andrea Dauria Genuenfis G^cfârçæ cJafsis præfedo,quern cum per proditt'’ oncin!o:Aloinus Ibfcus conuiuioexccquot; pEuiTi occider e decreuifleqpGdagiæ do-ioribusi'æuicntibusad conuiuium non accdsir.inde imminente cædem euafit» Qiiotquot annis fuperuixir, fuerc au-tem circiter trededm beneficio podagre debentur, turn gefta eo toto têporc At quam multis alqs rnortalibus ialus fuit podagrajut fe ab inOdqsatqt immenti b. penculis tuèrent. Quotuenena, cgt;xdes,' ôf, G nullum eiïet aliud malum, crapula uitanturdum ad conuiuia non accedut homines. Qtiin qnot à malis nos ilia a/ uercit cœdibusjiniurqs, infidrjs, adulte rr)s,non folum quo ea detenti impedia-' mur:fed quod ab bmufmodi cumfeia« mus perperuo uigdandum amp;contenri« onibus incGbendum non audemus nos periculo committcic,(cd quiefcimus,pa remufo folum necefsitati acrationi,n5 perturbationibusà quibusfallimur.cu* que fic nos auenat ac quafi mala difTua» deat nonprohibeatjfi necefsitasincum' baqnee admodum refiftiqneefi uis ei in fera»

-ocr page 801-

encomium Tod^grte g^s fcratur pen'culS afFert. multi in j'ncedqs diftendi acerbifsimis dolorib. podagras fugatanquam fani effent ieproripucrût. nee Dauriæ prope odogenario noäe fub initio Ia nu art] obfuit ÔCequo fugam amp;nbsp;coloce arripuifle. nee fcio quenquam qui ob podagram ab hoftibus opprei-fus, aut qui quod fe èmanibus eorum proripuerit incommodum paffuni kacÿ cum tarn infignibus dotibus,atcp exem-plis,pracfertim huius marini régis enco« rn’opodagracfincmfaciamus Ncq^ cure mu s quod fuhrtantia non fit,nani fubfiantise diuinorum generç fuut,Ut in Hypercheno.

ftendimuSr

UieronymiCiirddni encomij Podii* jrx £in.h

HIERCX

-ocr page 802-

lt;5* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kicrotl.Ciirddni

HIERONYMl CAR*

DANI MEDICI AD ANDRE* am Camutium medicum A-pologia.

Ratulor tibi ui'r egregfe qd* tarn fyncerc pro ucrirate, u£ tua fert opinio, in defenlio' nem corum qux à Galeno in Hippoc/atis Aphorib mos errata funtfutmihi uideturXenpfe' Iris, OPtimi cnim uiri eftSf difciplinaS adiuuare^SCcorum qui benemeritifunt deillis precipue, mortuorum manes tue ri.Qiiocircaalacri animo, in qui tcnol’ cerentè facie, amarentc]^ non parti,atqi co magis quod non ex animi liuore ilia prodire mihi fum perfuafus,fufcepi legi

quam çelcrrimè quantum pertotOedP pationes diftento licuit. Et quamuis paucula ex innumeris in quibus Gale' num minus benedixifTeaut Hippocra' tern expofuifleeompcrio folum college riSjignoicedumexiftimo namego turn ilia tantum in medium difputanda pro* tukram

-ocr page 803-

Apologia. 6$7 lukram. Quoi uerô more tue Judas SC ad {comatadcucniasinfine !ibelh,qu3 nism re feria,nccullis prouccatus imu* nis condonofiudijs tuis SCnaturae,cum non maleuolcntis animi cauiaeffè dida fuipiccr. Er quornodouis etiamdida efient, fatis habent poenarum fecum quæm fiios audores reinciduntturpia. Quid enim perDeos quçfofœdius,quâ philoiophum mcdicum publicè profit tentem iam inhis canum fadum, turpi* teriocanfliberafTesme fi teodiflepoP fèma iuramento cui minus (orfantuif* fentcredituri, quod talia indiurnis pub luis diiputationibus dicere foleas nar-tantcni. Itaque cum calamum,ut di-cunt,arripuiflem refpondendi caufa.ani maduerti te non aceufationes meas in GilcnumjfeureprehenfionesmauiSjfcri pfiiïe,fed alias nefcio undefumptas, fed ccrtcualde anoftris différentes adeó ut nil in illis meum agnofcerem. Ccepi i-taquehærere quid agerem.Refpondeic fingulis ut quxdida effent in Aphoril* mos fruftra repeterem inanem fore la borem animaduerti. Omnino nihil fert

Xx y here

-ocr page 804-

«93

Hteïon.CMiini

|•gt;erc,nccInIman^tat^s meæ eße dncebat nee eins qui fine huore contra Galenum lcripflt;rif,necofHcq amici, qualemmeti bi eflè certè fcio,ut etiam te mi hi fore per fuadeo Omitto criminaquæ in me cort geris quoniam cum in bonam parte trahi pofsintmalo male interpretando be* nediëta crcdcre,quâ bene maledidaJn-terim hocunûfubqtconfihûexquoSfti bi amp;Icgcntib,âfoftkio amici fatisfacciC. Idfiquidcm me docente darè quantS^ tuobqeis abfint à meis reprehenfionb. Et ne infingulis id facere cogérer,aut u* nOioeûpræalqsclegdk.primum quod occurric examinandum fufeepi.tum eo magisquod idfolum à me d fputatiim fit tum publicè.nec feio qua rationeinre Jiquis reprehenfionibus defeendédum Galen.fufeiperepotueris, cS ex menée noce nec feripto rationes quibus illS rc« prehédere te Intel Icxifie certus fim. S«d iam ad rem ipiam deuenio.

Gdeni uerbd prtmti Aphorifmorum com' menfario primo,

Hancorationéfiue fitunus Aphorif-musfiue plurcs efle procemiû tonus o* péri

-ocr page 805-

Apolo ÿd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^9

pen's pro côfefTo habetur, apud odo fet mèetus expofitores. Indefubfjcis non multo poftSecunda autem Icribitf par-tem)non uepronSdans fed ut confulés. Et indeprimautac^ pars orationis hoe u-nuin caput compleetitur,uitam eiïè brc item amp;nbsp;artem cflè longam: poft hanc fe« cunda pars quoddam ueluti confilium feu pads affert his quileóuri funt hunc librum acdijudicaturi.Etinfraanteftné: Confonant autem his quædidafuntêd verba fequeuria : Nam tanquam prooe-mium feccrit ipfi commcntario,amp; his qua: in eo ieribenda fueruntconuenien-terfubintulit.Nec folumoportetpræfta re feipfum opo rtuna facicntemjed æx-grumSé afsidentesamp;exteriora. Siquis (inqtjahquado dijudicaturus eft quanz turn uen'tans habeant q inhoclibro fcri bunt, nó folum feipfum. Dico ergo Galen. ex uprqsuerbis reprehêdi, nóintel lexifle Hippo.qaHippocr.uult medicS habere certä notieiä, aqd* cQ eft incerta eft opinio,tpfe aûtopimonê damnat hic uerbis.Duo em fStfeiêtia amp;' opinio,qua rum altera facit icire,altera ignora re. Eft fentenz

-ocr page 806-

700 Uieron.Ciiridni

tenti'a illius,(i qui^ quod feirepoteßnon fcfar,non tenet radonem illius, quarc 5i fi illud credat 6C rede tarnen ignorât. At Galcnus quod poteft feirideeo dubitat ergo illud non inteUigit, quare ignorât. Conftruitur ergo argumentum fic,fi Ga lenus credit hucefle unum aphorifinuni Óu funt plures,non folum ignorât fed de cipiturinfententiaHippocratis: Et ß eredi t eße duos Aphorifmos Ô^ eft un-us, fimiliter ignorât ßCdecipitur inea-dem. Et fi credit nil interefle uel necefta rium efTeutquisfeiatanfit unus uel plu rcs,uel etiam putat interefle, fed non cre dit, neceflàrium ad hoc ut intelligata» phorifmû ut fciatan fint plures uel unus, adliucnonintelligitaphonfmum Igitur exfyUogifino cornutofeu Chryfippeo, cum exuerbisipfius Galeni eolligatur ambiguitas illius in hac fententia,hicA* phorifmuseß unus uel hic aphorifmus non eft unus,8C unum horum fit neceflà rium, quippe cum hoc uel ilia hoc non eft neceflàrium fcire expleant repugnan dam, liquet neceflàrio fequi Galeniim nonintellexifle huncaphodfmum. Et ideo

-ocr page 807-

Apohzid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;701

•deopatet quod ntl habet argumentum Unum fub perfona mearecitatumcum noftro commune. Diettentrnquodad Contraria non poteft fequi idem,hoc pri mo eft manifefte falfum. nam ad album amp;nbsp;nigrum (equttur efle coloratum Slt; ad fattonale amp;nbsp;irrationale efle animal. Et adunumamp;plures homines fcquituref fe hominem:ficut in monftris habenti-bus duo capita,de quibus ambigitur,a n fint unus homo uel duotSCad ceraia con iunda fequitur efle cerafum, licet nefeia mus an unum fit aut plura. Secundo quia nil habethoc cum argumento cor# nuto, quia quid concluderet hocmodo. At argumenti cornuti eft quauis parte alTumptf orationis conceflaidem kqui, partes autem aftumptas efte repugnan« teSjita necelTe eft kqui omnino propofi lum.Vtfeudolomalo Aegifti fupplicio dignuses, leunon Aegifti, lataeulpam incaufafuifle oportuit, bC ideodignus es fupplicio igitur fupplicio dignus es. Prpterea fi idem non poteft fequi ex con trart}s,magis egoaftruxiftem Galcnum non errafle qua m errafte- quia fi unus eft

-ocr page 808-

70t uicron.CdrdMt

^llogiïînus 8C putat eHc plures, errat, at nputatefleunutn, ergo nort errat,exafgt; fumpto meo.lam ergo liquet te mihi im ponere quod nSquarn cogitaui,nec efle fimile aut proximum cogitation! mex» Cum ergo non intellexens quodaudi* fti argumentum,quod tui utreor adno' tarunt,nam plura uerba ut iacent récitas quantum abeft utintelligere pofsis ac diuinarequæ obqcere uellem inillis a/ lijs reprehenfionib.quarum exemplunt’ folü quia ad te träsmifihabere tibi licuit.

Nunc modo ad meritû reifquanquâ hoc non eilet neceHarium cum iam con ftetmeea rationenô ufum ) deuenio.Ec dico quod fi Galenus putat elle unarn quod eft plures, aut quodpluresjeft,u* nam pofte intelligi,aut putat hoc non re ferre,non intelligit Aphorifmum Hip-pocratis:Atpoftquam non demonftrat effeunamuel plures, eriam ft non ambi-eeret, fuficit tarnen quod irel non putet noc neceftarium fcirc,uel ft putat necef« (prium. fcitu non tarnen feit fed dubitar, igituromnino ignorât mcntê,Hipp. At öclnefciuithoc welft feiwitetiânó necef

-ocr page 809-

fftoîo^iii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7Q^'

Gnu f'ltu cxtfiimaui^igit omninc Hip« pocr. non inrdlexit Pciro 0 nefcimr, i3 dubium no lt;11,quia G credidit tp diet Linus à' cram pluies aut plures ÔC erat Linus,ïam liquet ex confefsione propria i« pium elle dceep turn. Pro cu/us inrellige-tia kiendum ell,quod ut habet àphiidîo pho,oratio dicitur una ue! pliires,iicl ga iinüGgniHccr,ue!additis coiundionib. ut in Poeiica 5lt; in !ibro de Ènöciciione. tertifl modö expofuit tlenchorO fecudo hisuerbis:candcm enim orationem uo-care oportet, qua-cunque propter'idem fit. confiât ex his tribus, modum qui lit percontundfionemindignu c(îe uthoc in loco uel Hippocrati tnbuaf uel à Ga« lenorefenfeatur. Qua: una eft quia unit fignificat,eft óratio limplex,qLip iincnó mine ante, alio poftSd uerbo fubfranU' Uo conftat,ut,homo animal cft-cuiiifmo di hanc non elle liquide conftar, neque cnim unurn habet uerbum fed plufa elle oportet leu eft necefrarium.R.ehnquitur ergo tertius modus de q eft difputatiofei licet cn ad unu lècôftquünt, cuiufmodi habet in dueb.^xime fcquetib.aphorift mis

-ocr page 810-

704 HieronX-irdini

Sed pruis dicamus de tertioJnquitcnfm tradmir exerdtatiorum SC reliqua, tnten dens hanc conclufionem habitum exer* dtatorum qui ad fummam peruencrint ftatim foluere cxpedit : quia non folua* tunncc poteft in melius comutari cum ad fuinmum iam pcruenerit, nee into* dem confiflere,quia Temper augetur,igi tur neceiïè eftut relabatur in detenus, fcdicetcum periculo uit», ergofoluere illum oportet.nonne dicimus.quod fyP logümus eft oratio,nam primopriorum relolutorum fyilogiimus eft propofitio» amp;nbsp;propofitio dicit Ppilofophus eft ora* tio quæ affirmât aut nega t Vnde igitut fyllogifmus eft oratio nifi ratione finis, conclufioenim una eft fimpliciter,reli' quæ duf propofitiones feu orationes funt una in fyllogifmo proprer concluß onem,ficcrgodicimusin fexcêtis alijs, cö una pars ex alia fequitur orationem eiïèunam.Etfimilitercum una dedarat aliam aut illam perficit, uelut cum exd* pimus.Quis enfin ambigit quin hæco» ratio fit una^omnia animalia ratione ca-rent,præterfolum hominem, Eteftalt; deo

-ocr page 811-

ÀpoiôgUi pó^ àdcô uriä quod etiarn H quis proférât e« am funt forma duarum uelut fi dicat,ogt; mnia animalia carent rattone,folus ante homo inter ilia rationepraeditus eft, ad-hue I'ntelledus oftendit earn efte unani. Non ut in fecundo Aphorifmo de quo non eft dubium,quinfit unus(neq;enim nuncfaciodifcrimen,anfitunus a pho* rifmus feu dicatur,aut una oratio : fiqui-dem unus dicitur Aphorifmus non alia rationequafifituna oratio, fi quod fit. nam quod eft unum in fpecic,neceflario etiam eft unum in genere utracp diuerfi-taseftS^ fyllogifmi 0C exceptione: In* quit enim in perturbationibus uentris, non hoc probare in tantum eft, fed hoc medicus qualia oportet purgare debet, quia confert ægri bene ferunt. Et hoc probat,quoniam in ipontanêiscuacua-tionibus feu peruomitumfeu peraluu, fi natura euacuet qualia oportet p urgari confert aegris, amp;nbsp;illi bene ferunt. fimili* ter Si inlanis,nam non plus de unoqua de alio inteliigendum cft,quoniam com munis eft fermo,igitur etiâ medicus pur gando per fuperna wel inferna qualia o*

Jy po^i

-ocr page 812-

7» 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H'efoH.C^rJäm

porter purgarc ægro conférer, lt;neo qlt;î iuuabit ilium Si beneferet.eôftetigitut quodhœcoratio quincp modis eùplu' res,Sf tarnen eft una mere5lt;unus apho rifmus.amp;; non dubitat de hoeGatenus quiaiplucnintcl exit, cur ergo dubitauil \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de primomißquia iilumnon inteilexiti

Bed netj, de tertio dubitat,nelt;5 alqsmul tis quoniam manifeUtor fiat cofecutio prenne partis exiecunda. (Namhoceit commune rribus primis aphoriftnis ut recundaparsprpcerdatprjmain rarione conclufionis0('h'nis0(lintenti)quam cf* fentin prime.Olfcndamus autem infe* ciindoquomodoquincupliciterfintplu res.Et primum quialoquiturdefadisô^ iegris.fecundo qa loquiturtam inuomi tuquamin alui purgatione, tertio quia tran fit ab opéré naturae ad opus medici, quarto quia excipit in operatione regio* »ie,tepus,£tafc,morbos,ad que reipice« re oportet Quinto amp;' ultimo quod con (crtcébcnclcrant,funt emduo.Qnia tn ' nd boe tendunt unir qd’ medicusdebeat purgare qualra oportet purgare,aphorif mus fine controuctfia un us efi Similicei

-ocr page 813-

àpoiogiâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ô^

^ (h Coplicatis ( ^pterca benc ( ut dixi) ^hilofophüs uno uerbo dixit,eandêora tionem uocare oportet,quæcunçp prop' ter idé fit)uelut infra Accefeiones amp;' con fiindioncs morbi indicabûc ^anni tem pora.Qiiçcun^ adducant tanê^ partes^ atcÿidbifariâfeu fingiilatim feu rollin' Ôim,utinuoc3ra iyndrome amp;nbsp;iynæiia Utininirodudoho,utliqueat iam qua* tuor efle modos pluris qui en eandë red-dantorationem feu Aphonfmû; Côftat aSt oés reduciad modS ilium ab Arifto-telGpofitS,ut fint reliquar partes propter iderndemonfirandû aut complcndû aut detcrminandûauîamplificandâ aut de/ clarandG.Quincp igitür modis generaliter unû plura efie oportet Ôifplura unum tonficere.Quis em ambigit unû non ef« fe bominé, in quo tn maior eftuarietas partium inuitfê quam iqboe.htquod eft inreidêeftinoratiorte.Ètideo unödici« tur iuxta proportioné feu rationécum oia eiufdé caufa fuerint Neqj turpe uidc fi debet inuentori artisffecus de eo g in-uentâ colligit atqj difponit) utqux unS funtdilpergat.cUius exemple frequens y y « eft

-ocr page 814-

70 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Kieron.Carddtii

cR apudHippOaieJut in rtlo Ents qui « argritudine benecibatnihil^ficerc cor* piiSjmalS.Didt.G3k.inCom.Oportlt;-’ bat amp;nbsp;hue Aphorif ÔCillum qui kquitot adiundS edè illis, qui fupra (cripta Rint ubi dicebat:Si quis à morbo cibum aflü mens noncowoboratunEtßmiliterinil lo;Quicuncç licnotî à dilKcuItate intefti norum capiuntur,dicit Galen.Oportuit huic aphonfmo illS præponi, in quo di' cithenofis diffîcultas inteftinorû fupet' uenicns,bon6.Ex quoapparet Galcn6 hoc uidiflè.Sed tu homo acutus (cio ft’ tim obqcies,qu3doqu*dc Galen, hocto ties uidit(nam amp;nbsp;pluhbus exemplis hçC duo adduxiflèfatefleduxQnonerrauit* ergohic, eucaufamunius ^plunmu*^ intellexerit ucl teipfo tefte Sedo uir eg' regiè,aliudcftahquidfcwe, aliud perk' Óe fcire.Scimus aftra moueri diuerfa «^ done,mods tn nefcimus-Scimus,ut die* batphiiofophusduoefle pare numéro nôtnhçeduo, ^a nefeimusanfintduo« Hoc tâ freques eft in omnib. ut feiamus generaliteraliquid, non tn feimus idem applicate ipecialiter quibus conueniU*

-ocr page 815-

Apolo gid, - r^f taduobuts modi's p otui t dccip I'Gale. circa hoc etiam, qd’fcirct quod aphoriTmi qui unam copient fententiaJicet uidean Cur duo tn no funt nifi unus:aut quia no pcrfedefciret quot modis dicereturunf illud propter comparationem, nâ quinque efle docuimus: aut ^niam non ani• maduerterit(ututarmodeftiorenominc in hoc aphorilmOjfccundâ parte elle pri mam quâ intendit Hippo.) utftatim de-clarabo.Etideodccet hominé qualises tu talem etia ciïe qualê ego te credo, fci-licetueritatis amantilsimu. Dicebat phi lofophus primo EthicorS: Na cö Sc qui ideas pofueruntfuidetur Soera té amp;nbsp;Pla tonemintelligerc) fiC ueritasipia,amici finqfandö eft honori ueritatem præfcr-rc.Cicero ipfc,quamuis orator 0^ ex eo-tum gencre quorum feopuseft falfa per fuadere,adeoextulit ueritatis nomen ut illâ lingulari preconio laudaucrit.

Sed ut ad ré deueniâ,dico quod,ut ha betin noftra expofitioneincómcntario eiufdé primiAphorifmi, ratio fic coltrui turCuratio aegri pficiturex medico prf-dpiente oppot tuna,filt;: uttaliaadhibean

Y y i tut

-ocr page 816-

^I® liicron.CdYdMi

tur oportet ut fit eau fa effictés, Qc funt a* fiâtes Qi materiai.çger ^ côfentiat Ôifot m3,amp; funt res extern^ q adhibent.igitur ad confequenduHnem Qi. famtatê ultra offidum medici,qgt; eftloco arus,necenalt; ria funt illa tria.VerS cS ilia ad opus ipfô fintneceflaria,nonadartëj nôeft necef-fariS ut doceât hic,ucrQ ut medicus in at tefit inftrudus ncceflarinefi,ut pofsitpquot; cipere que conueniQr.fed nÓ poterit prg cipcre afcirc qiiç coueniSt nifi fit infini (Aus aphoriftica dodrina, igitdodrina ^horiflica in arte medica necefiaria eft* Ergo uolêti tradere medica arté, ut pofquot; fit cÓmodè exeiccri, necefianu eft eópo nere aphorifmos atcp confcribcre.liquet igitur q, aphorifmus eft unus quo infini it medieß generaliter ad oîa necefiaria fa luti infirmi.Sed obtjeies t^d dicat( opor* tet aßt)nä eo modo loquendi non ytitur in duobus fequentib.fedmanifeftèinfe* ra t fecunda partem ex prima, hic autem Coniungat.Nä fi finogifmus fuiflet hxC oratio,dixifietfoportet igitur)non opot tet aut. Verö liquet qjnon poterat hoclo guendi genere uci,^a pluscontinebat in fecun» '

-ocr page 817-

'Rpotogi^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zit

/ccimdaparfe quam demonftrarcturja pihna.inprinjacfhdeiTJonßracurfolu’Ti quod oportet fenbere Aphonïmes: ta fecunda uerô ,pponitiirde rned»co,ç^ro amp;ie!igs;Ideo utitur hacdidione auré, ut inteUigamus non Gq torâ fecûdâ partem ex prima,Sed dices itcnj,curnon pz pofuit ergo fecunda parte prime,oicedo oportet non foin ægrû ^ aisidétes âf es teriora opportune iè habere, fed mediciï habere cognitioné prompts, q non mit p aphorifmos haberi poteft, na uita bre-Uj$,arslongaót reliqua. Refpondeo^d mos Hippocr.eft fequi ordinem nature esuia efh efficiés effet^ü prgcediqöf que pr^mtttunt propofitiones conclufionê, cum ergo,uita brci)is,ars Ion ga fint cau-fatnecelsitatis confenbendora aphorif/ morü,amp;^ fit propofitiopmitteda, nö pat fuiturHippocrates ordinem inuerteret.

Sed Ï^iii3,utdicit,unn5fplura nófunc cóir3didoria,atq5id mihi imponit,cûcô tradiuïoriafintoiationS in genere,non uerbü uerbo: credo lapfus mernoria fia« de dixi contraria efle icu oppofita ita qd* Unum quatenus unum eft plura ciTe yy 4 non

-ocr page 818-

^it Htf»'ö«.Clt;gt;'i/4«t

non po tert ÔC quod eftplura code mod» iien non poteft utfit unQ.quod facile de monftratur-Quia unS quatenus unS eft in plura diuidi no poteft, quae plura funC diuidi poflunttpofle diuidi amp;nbsp;non pofte plane iunt contradidonaj igitur un30^ plura fubeadem ratione func oppoftta. Omitto aut nunc qua: in Qiiinto Primç philplophiç tu alibietiâAnftoteles (cri* |aîjt deeötrarqs oppofitisçp, folSeo ue* pio ubi ex profeflb rem^gredit deuno ptultis« querens,an ca untcontrariaCid que in decimo eifdê primo philofopbiç. Utituraût hocargumêtô,unu unicôtra/ lt;iumeft,non igjtur plura pofTuntunieP fc contraria,nam fi contraria eft unû eft quod eftcontrario, ut calido frigidum. ÊftcBliæc ratio in hoefita qd'quarcon» trana funtditPerunthacrationcaßoppo fitis ;proprium enim oppofitorum eft ut fimulefte non pofsint,contrariorQ autê ut m inns ratione conueniant,inter fe au tem maxime diftent. quo circa illudunS autgenusçfte poteft ut in animali ratio nalegc irrationaIc:Etquæineod?fubic^ dOyUi lumê ac tcnebig,ccecitas ^ uifus.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et

-ocr page 819-

^pphgi4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TIJ

Et quæ Tub cade potcntia ut equate ÔCin sequale.omnlbus his contingic uniim u» ni tan tu ciTecontrarium dempdranturtp à philofbpho,quoniain extremo pofita funt amp;^uliima atqt perfeda diftantia,dif’ ferunt, quareetiânÔ poflùnteflefimuh* Quomodo ergo unS ÖCpIura inquit phi lofophuspofTunt eflè côtraria, fi unü,uc diximuSjUni folum eft contraria, idqf eti am èft,utdixi,abeodcdcmôftratû. nam ifi plura poflènt uni eodemmodo eflè c5 traria^enent illa in ultima amp;nbsp;perfeda di* ftantia abillo qua re effent inter fecadê. neep enim extremS poteft eflè nifi unS, aliter eflènt fimul extremu ÔC non eflène CXtrcmum.Refpódct igiturquod çqua-h,gratia exempli,maius amp;nbsp;minus q duo funt contraria eflc poffunt, aut ut n egan temautut priuationem. Sednon utne-gantem » quoniam æquale maius S^ minus dicuntut folum in uno gencre quo cl fecundum quantitatem poteft compa« rari. At pnuationi eodem eftgenere. li« quet igitur^darqualeSf inæquale contra ria potius funt quam æquale, magna amp;nbsp;patuum, Sed amp;nbsp;hoc habet difiScuita«

Yy y, tco»

-ocr page 820-

?I1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H’fra«.Cilt;rJ^«J

tem.nam inarquakaliiid magis autmî* Dus contingct,igitur nô lolum plura uni cfle contraria,fed infinita. Verum nonia eongruitut genus quidêgeneri fiicon-trauum.^ecies aui fnfinitæ lub eo conif neantur^rfahemus ergo prïmûquod op poficaamp; côtranafi la t a none diffcrunc, Lcquodcontranoru ratio eft in diftâtia oppufitorum in eo quod fimul efle non poiîunt.C^iareciJunûflifplura oppoftea finiftmul elle nô poterunt-Côtraria en* am quædâ medio caret utqu^e pnuatio neß^ habitucoftant-contraduftoria etiä medio carent.led à contrains différât in quit,tu qa contraria nôcîa medio caret ut albößt^nigrümelia habet plurattûoa çÔtraria circa idê funt aut genus aut fun iedû ôC ita ueriantur circa tdê.contiadP doria aut nullü habet genus.Oia era fût albauel non alba,nó tnoïa RintalbaucI qigra uel media. Reuertendo igit adpro polt;;t3,qd tu uiringenn acumine rui con fifus,tdfacilcabfoluifti, nosnon fineb* borcmulto ateß inqfitiÓe poftum \dico quod unö ^V mul ta proprièfumpta non Ut adres trasferunt.omifta Arüiot qur-ßione

-ocr page 821-

Apologia. 7J5 ,.fti'otje,(untcontrarfa:qiu'a unum amp;^non unum funt contradidona,igif cumredu cunturadunum genus funtcontrana.at unSamp;multafunt in generequantitans igit funtcotrana.oftenfum eitern quod in duobus differunt contraria acontradi diorijs. Sed 6C philpfophns in quinfo primacphilofophiaedocet,cpun33('mul ta funt oppofita.Et ^d uclut unu dicitur numéro,fpecic,gencre dlt; analogia ira SC mulfa,qu3^ in hoc de analogia non lo-quat.Hicuerodiiputatioeft de analogia ^prie,utuifumeft,feu coparatione auC proportione aut c0uenientia,2ltj homo logra legunntot etn modis,ut alios pte/ rea,Cicero hocnomc explica t.Nelt;^ exi ftimo tetâcritiçSeffe,ut diferimê nuefa cere uelis intermulta ac p!ura,necç.n,ob fcurSeftplura effe coparatiuum mul to rS. Vuk ergo philofophus unu dici amp;' ut cÔtinuû amp;altj« multis modis,ied fern-' permuItisopponitur,8C eft contrarium illi rationedidaUn hoc propofito ergo principale eft, rite cur^dum eflc çgrumt nie finis hic feopus.ad quod conf eq tu n dum funt ncceferia ut arger» aftantes ôC exteriora eu medico bene fe habeanuEe

-ocr page 822-

yi«

ll(rro»tC4rlt;f4gt;N

Et ut medicus bene fe habeat^necedè eit utntin(lrult;^u5in medicina apboriftica breuitate,igitur necefTariu fuit fenbere «phorifmos.Analogiac igitur nomine in telligit illudjite curandus eft çger tan$ principale. Nam analogia non eft qux* «is proportioned proportio ad aliquod principaIe,8C hoc infcnfu noftro propo uto congruête. Et principale eft kopu# feufinis;Atex ui nominis fignificat ge* quid ci tribuit Cicero. His uifisdico qd cam ignorantia ftt duplex, uticribituri philolopho pofteriorum primo.*alia qui dem in qua homo nefcit nee feire putat quç communis eft omnibusamp;ingenuo, uirodignajparumqp mortalibus noxia: alia opinionis dum homo quçnefcitfci refe putat, pernitioftfsima mortalibus. Architedus aquas conatur deducere in fedo opere^ahus domum edificatruino (am: medicus exercet quam nö nouit at tem aegros® interficit: philofophi mag' nis clamoribus contendunt, inuidiola, ambitioiäjexitialis.inhoCgcncrcficon-ftituamus eos quiperperasninterprçtan tur kripta ucterum, quantutum iadurS hu*

-ocr page 823-

ApologUé

humanis rebus afferemus.ka$ 8éü con nUâ meS difpliccatnotum faite à Deo pium pro hominu (alutepromcolumira team'sfufeeptum aduerfus quencumep hominem exceptum, tibi uiroueritatis Rudiofo 0^ in morcalium commodano unius uiti quantumcun^ prgftans/mo do fuent nomen naco addido)atq^ mra to difpltccre non debet/ed totis uinbua ut quod non potuere illiimmenfa enim legescftmedicinxars amp;ad quänecmil leGaleni ecia foliuencatifludentes^non uthienofter iugulandis uetcrum fenten erjs inhians torus, nos poßimuspoftcrif que animum uiamep præberc ad uit er 10 rem notitia.Qxiodmalum quxfoDij tibi tui(^fimilibus(fi inhocconfilio ma* neatis ut cum artem intelligatis ede infi* tritam, tantS ipaciu adfrugê datö fit,)ueïi tis nos anguftifsimo angulo Galenioz pcrQ,qug etiam matore ex parte periere» Contentos eflè. At dicctis,adijciant alq fed ineoneufla maneant quæ uir ille ieri * pfit.At fieri neqt quod præclufêrit muftis in locis erroribus fuis uiam ad ulterio tem inquintionem.Obtjcie8,quod dice te

-ocr page 824-

ÿli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mirron. Ciirdttnt

re foi ent plenty» adeo illius nomini fau?-tes,fiGalenum euertamus,quern pofte# fequemunliberSerit unicutep quoduc/ litin medicina ftatuere/euertemurepde nuoad Themifonis placita, ad Thefla« lumque. nam óf noftfa state palam eft» quaedam propnac uocis ignaium adeo turpitef amp;^ criminoic in Galenum in* Ueritum ut pene totam artem perdiderit nee quicqua aliud profuit nifi quod bre-uis dcteda eft illius infania. Fateor fed uciut ad certamina no nifi deledi admit tantur, itanecadiudicia difciplinarum« Eligi dehent etiamipfiusGaleni teftimo nio perquam exercitati in difciplinis mi xime mathematiciSjdialecftica atep natu* rail philofôphia:non ardore inuenili,n5 cauiilationibus aut facundia immodelt; rata imponere mortalibus tentantes.Tcd tiiri ueritatis ftudiofi.opere médendi ex ercitati Sfilluftres:difciplinis etiarn ab a* dolefcentia imbutiaam ætatcfenes,uitæ piobç,qui totä quf adducuntrationem experimentaq; doceant: 8C quod maximum eft dogmata fua ad unu principiu reducerepoftint.qui quaeprobäda funt ' probent

-ocr page 825-

Apologiiï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^9

ÿbent,quçdânahia,vcreciindedâncnt. his fidê adhibere cÔuenit fan^ iïl cornu necÓmodö nan's, non utcuitç incitame ti anfa inceflcndi bonos audorcsdet.nl fi hacc uenia nuUa cócefsa eflet, ia nos o-portuidet óf Galen, ante tot claris üin# Prafiftrato, Prodico, Attalco.Afckpiadi Pr3X32erg,Dfocli,Archigeni,Herophi-Io,PhfIötino óf Agatbinojotep alqs qui fua tempeft^c Galen, audorftate antei« bantacqcfc^ejnó illis contradicete. Vc rum ubidne difcrimine anfa pbcafomni buscoritradicendi,fateoringenue melt us eflèot his quç i ucterfb.^difa funt ac quiefcamus,^ nihil moileamus quSin certafiib ratione tot nebnlonib. arcana diuine artis difcerpcndapatefaccre.Qiiä obrem rc hortor,mi camutijUtastu nobi fcum ad bonum redurnip opüïcófcnti-ss nam reliqua quzindefenGonê afftrj Galcnf,icfpófionenóind/gerearbitror, ut dixi^eCiin hoe primo argumetoqnod à me amp;nbsp;tu amp;: tot uiri célébrés aftante to» ta academia audiuifti, cumadeó abhis quæ ego dixi fis alienus, quonam pa» do pet fuadebis cuiquam qua; nüquam au»

-ocr page 826-

tÿeron.Cdrdàiiu


Hudißi à meaduerfus Gaknum diüirH^ repotuiHc. TSuero maxime quod hgC omnia in commentarqs q nunc,ni faUor penèimpreiïafuntapud typogfaphunv abode fint diiucidèexplicata. Tumuelt; ; ro fi non acquieueris ÖC tibi locus erit co tradicendi opportunus amp;nbsp;mihi refponquot; dendi. I nterim doko te fruftra tâtum fü« (cepiiïelaborïs.led poßquä id bono a' nimo efFeeißi/erendum eft à te utcunçp mibi fane nil quod â te prodieritingra* turn cfk poteltjCa fum natura amp;nbsp;te eo alt; nimi candorecunda ageremihiiamdU' dum perfuafi, uak. Bononiac

, . vq. Idus January

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M.D.LXlIII.

. iCfrort^wi CdrdMi Torn prit ni tint!»

-ocr page 827-

-ocr page 828-

-ocr page 829-

;*.lt;vm^


^^^ü^lt;^fï:iu^pui/'ucté-Air‘uvl»iehflfdii0 t.h^Lc ^/1111’l^eÖtttc’^utpHviffefita^fif.ffjacf'^ ' J

7 .•. vl^cL ^ ’^'’‘jv C^uep/JfMrflr 0 »ilfl neefc^ui ti^H^:^ IKpiö Pt m^t-^f'-uivl-2gt;tebf UIcir‘^^ticun ^*if‘fCamp;rn ’iMinr ii^'^i^Sii--uaTcAb^vuaj f.^»« nbsp;nbsp;nbsp;^‘i^'^t ^^ult;T^imt'\i-0^a^{~lt;:fiëi^i^iï'1i/tfït

lt;!‘^quot;'^•^nt^iturifvg^ifeiêitiCUiife^icanici ‘^vutuetfet^Ptu'^cvaijiant-ttüiffüt tu^^bu I? cti e^mito (bibi^ ijplern ^‘^ tvmihtchcyc/HV

it^^ 4 evrruXrr'wfï ni vl-ln eir^jlt;fLeuó^^}H ^'* . ?i^,^ ‘^'^^^f ‘’) ^^f^^ 0*1 H^^ «u burenm^fcni egt;^ •- am ff lu uilnC eig^ü antimatJ^cw atv^iac r. ^flt;! ‘^-niitA i tuèeacSit Gtutct'tu^óftetfnfl'

■ i’r*ö»V*“'P'’® Y-iilfiffit-ttiii i^ if acee^tef UI ^uóê ;Xju’*’’^-k^^‘*^ ‘^3 n^ ^f ‘fbairac ifftueiit^'^ O^Uu ''ï^'W^i4l?Cme^-hifaii-'/lmrc uinenb^^tifeiff^-^^^^'*^'T^Vt^iïït^u{fllivbitefl'Me}Uit*'^ uj ty:^^quot;^ \u i'etufftai’t^i^nawfut^bfi^ fit , ‘ b* '^quot;^vnitve^iCftifli'-t^’^^Hi^* ^CvifffnwÓp quot;” , ’^' ^ifi^ÏA ipaai t^fci^Ai ifiuff -uu^ ms^iu '^ Saittif luijbf uéïir^fut aijiöt^ I P^a^r “iSw^ ^‘H^ «IHT P am/v- fï^^^j c^Tifff meiste tW^”^ 'f^ a^ieff tfi Mc ui c^iubf (btt^ifCfJdc i-.^^^îi^^^ ^^^vl^^fbin fCtiaimffifut-u tiijfitvuSfr -t-.fi-if'^^VA^ tuante e^^u^nflblt' ♦ ^ Cfept^^lui^w ^, tv cc ixtueiteüibf Cf^f ftirifrefiu co y fliur^ $ ^t^'’”quot;*, ^ ^’^ TV •ifclmff bucfCtuuMiêf^ • T ’” cc?tf1 MtinPucii- fMp ua ytilf-iucbf fuutci cuCbfCf^Cuteiru0ftuiir?H’itf effituv nec^ mcci^cf^Miciof yya .f’^^LfUtftnutoiicihtï'-^ .

futifSi ficm^ ’ pAiVi pÏjt 4. \\Æ OÎÎ;

£Cëp”u

lt;!^ W Uitrij»

Iznct/i (UtlM4 ^^^fl*

W|

aantvi Vn^

-ocr page 830-