-ocr page 1-

CONRADI

VECERII REGIl SECRE uni,de Seditionibus Sp àliæHiftoria*

ITEM.: Eiufdem,de rebus geftis fmperatons

Henrici V IL Libellus^

■ .bu t; / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ‘ • '

' ÎK ITEMA P ♦Calhmachi Expert cutis Attila» lt;

; l.,i’.j ihn'»!? • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

. Haganoæperloan.Seccrrum -AnnoM.D.XXXL /

‘ un /i/tV'

tr’, A'i. ven / Aipwnon ff ■ fif'Hj' '“f'

■f ..a C ƒ,• -loibun «ubsino^ ; :fxr'lt;jö- ft’rnintdr

lil'.■'5 jt.eob lt;;-'..'!un'tgt;mïni..'Kn'-/;qnt5tip ’.brr jsHiC)''.' uni-, .r’îvni ! crcH-piidûO nrO ce Wf''q'’

‘ f jL üno' / .0 o\ np ’fgt; —i-j alt;»’’ ' quot;nbsp;nbsp;nbsp;(

-ocr page 2-

EPISTOLA

ILLVSTRISSI-

M O P ß I N 0 IPÎ A C D O M I N O , Domino Arithonib* Duci Lothringiæ, Calabrix, amp;ç. Prine,ipi fup Qez mcntilTimö,Henricus ab Eppendorfffefe cörnendau•

««w»»wgt;™»—» IRABERIS forfitanjllufiriffi^ me Princeps,temeritatcm mcam, qui fiat ut Çelfitudini tux tanri rez gni tui curis fceliciffimis pulcherri miiej occu patf inep tus obftrep ê, hufus noftri cauTam fi clementius acceperit tua Celfitudo boni fpez rOjinftitutum noftrum confulet» Proximis Auguftanis comitiis ex __ceptus furo cœiîa ^.Cclfitudmis imwii«»gt;^ tu« OratopLus, nobilibus amp;cla rifTimis uiris Domino de Rcuil,amp; DoftorcClaudio Cantiu«

cula. Cunqt de præfenri rerura ftatu fubnafcereturOratio, fimulc^omesquotquot erantconuiuç, noftrifcculicorrupte lam 5ó infcelicicatcm dcplOrarent, utpote, ubineçuirtuti, neC bonis amp;nbsp;honcft?ç-f4idüs u[liMfithanor,CediUrbulentiis à fez cefRonibus obnoxiafnit ferme ornnia,uiium eft placrifcç fato quoda terrasianl'alfquot arinis, bis mafis tarn mifere uexari, atej ut omnia cómemorarunt,non ita multo pridem grauiflïz mis tumultibtts æftuaflcSlciliamferunt, profertcçCantiuncU la Iibellum,qui hune tumultum non tam fideliter ^ eleganter, Sórarabreuitatccöplexuseft, Conradus author eftVecerius Lucenburgenfis,qucm præter animi infignes dotes, ciuiliftß prudenriseperitiam Diui Caroli Cçfarisaula infigniorerared didit,cxca cnimcumGcnerofoD. Vgonc de Moncata Hi z fpano

-ocr page 3-

N VN C VPA TORI A fpanOjÄidüxPro rege, in ipfam Sicilia coadiuua,tranfmiffus tft, quo minus fubdubitari poteft, ne quid falfi (quod primü biftori3cfundan(ictumcft3autdicat,autucrum,utaicTuIlius, non audeat. Adiecimus eiufdem authoris libellum, pari fide côferiptü, de rebusgeftis Henrici Imperatoris V11. Præterca P. Callimachi Experienris, de rebusgeftis Attilae, GotthorS Regis comentarier. Verum euhiftoria praeter caeteracömoda quxincomparabilia habet,expetendorufugiendorurntj fcigt; enriam nobisfubminiftret, ex comododuxieflepublico, ne hec quoeç noftra focordia interirct. Cogitanti autem mihi cui fwtifiimum nuncupandus efiet hie labor,tua occurrit dem en na,Princeps Illuitris,cui iure hi debetur libclli. Nam cum Agrf eolæ Germanorum fuperioribusannis ferum quiddam amp;nbsp;in domitum fpirabanqad arma Euangcliiprætextu concifati,mi lerabilidircptioneomniauaftantcs, tua Ckmenria,tangDcequot; Usaliquiseximprouifo,adefi,fuppliciumdc armis feruorum nepharie tentatis, fumens, haud a maiorum tuorü uirtute dex generans,qui Hierofolymam c mantbus Sarracenoip eripue^ nc,dchincq; Siciliæ regnum aliquandiu iure haeredirario obn^ nuere,memorabilecerte facinus,acClementia tua nö minoré gratiam apudomnem pofteritateminibitjii expenderit quo in periculo innocentia fuent, Si quam fcdicitei^amp;Squa eeleritate inpriftinumdeëuS reftitutafit.Quo nomineigitur tux Celfitudini tumultus Siciliae dedicctur, tandem ha-* bes Clcmcnriffime Princeps,quem fi export

' • ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ^cro,agam,fi qua in realia

t. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu»Celfitudiniufui

?, - J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raus»

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, An

-ocr page 4-

SEDITIO

CaVECERII.....

REGII SECRETARU libellusjdeduabusfc/ dinonibusSidlie * ; ^'L AnnoSalutis M.D.XVU,

NNOaChnftoSal/ oätore gen ito M. D » XVI. Vgo Moncaia on'gincHifpanus^quU Siciliam Prorex obtP nerct, incertum admd niftrandine fuperbia,' an inuidentia malcuo^ lorum, ufe^adeo Pan/

uti tu mul tu imprpuifo exor to, ciuitate prim um omnicç paulo poft infula cogcretur excedere^ Catinam enim Syracufas, Agngetum, Leondu, Drepanum,Thermafc^difcordia: malum erna/ nau(tjca,ut fi qui dui'um ucteres allouas odiorti caufas habueratjCas fub Panhormiarum fediuo/ num prétexta aerîter exercerentjis V gonem am

* plexis

-ocr page 5-

SI CIL ra

plexis, aliîs aduerfus hominem partes fuas fumigt; nia ope tutâtibus* lUe fe imparem fubitæ glifcen ticp fediuoni quantauis manu clientium repu/ tansjudiciis (quoniam ui non poterat ) propu/ gnare contumeliamftatuitJtac^protinusinMia niertinos, indein Italiam ,ac poftremo inGer/ nianiam ad Caroli Regis aulam,qui paulo prius Perdinando Auo in Hifpanic Régna fucceflerat, abiit,lbireceptacognitione,pot^ateepreorum norpinandorum fada,Fridericum Patellam Ca/ nieratg,PetrûGardonamQulifani comités pro authoribus feditioforum citauit,diedida,reiflt;ÿ præfentibus, pro fe utrifep dicere permilTum -Cunc^ nonadeo maturareturdiftinitio, Vgo tç dio diuturnæ moræfatigatusjfumpto commea/ tu Romam fefe côtul ir, exi turn odiofg controller fi» in ciuitatc iuris alieni fpedaturus .Intérim ne «ffecfineimperiolnfula,uir lUuftrisHeâorPig' ■ Ha till us Léon in i métis cornes, Legatus imponi i tari'Annoinfequentcqtium'cxitindauideretur, muteer te refrixine abfente Moncata odioru ma / teries,clientes eiüsq’jiunâântedifTugerantjCon ivigcs hberofe^ répetete-deertuçrünt. Hos reuer ‘^ fösinlnrahm'^Hi^^rtoq^tfürtiero obambuläte» *

^’’’’P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A tip

-ocr page 6-

s EDITIO

totapaffîm ciuîtatcpopularcs confpicau, hoege nus fermones crebris conciliabuh's diflipant^Ni hilegiffe fe expulfionetyranni, ficoplicibus fu/ perbein urbe regnarerurfumUceret, Pofleaftu/ tia ilJorum accidere,ut amp;nbsp;Vgoni libéra bat regre diendi facilitas, 8^ ipfimet uel mortem côpellan/ tur fubire ûcl exilium* Hisatcphuiufmodi uoci/ bus fubmurmuranti pIebeculæ,Chriftophorus Benedidus,amp;Ioannes Lucas Scorzalupus.Pan hormo turn exules,popularium partium oppor tunicjjfadionisimpendentisducesjamp;nunciisct cpiftolis animos renouâdæ fcditionis addidere» Fabulamfuiffe perpulchrû illud facinus,quod priore anno Vgone exadto patrauerint, rediiffe fedam eius fere uniuerfam ♦ Acno reuerfam mo» do, féd ÔCMagiftratus Remc^püblicam gerere, ’ imo laceraré. Bonum quent^ muldis, rainifr^ terrerç, integerrimos Tribunos plebis, acctirilt; mofqp popularium partium uwdices^inregfum a forum fub.tituloiurifdicendi pelledos,confeiïe/ 3 (cere apud Teuthones . Ipfo Moncata Romse* otiofehincat«^ inde fucceffuum rumores fecu/ ; ris captante auribus ♦ Talibus.uocibus fecretc

paflini iaâaps^animos caeterorum fcrutan* VM^ quos

-ocr page 7-

SICILIÆ.

^luos idoneos arbitrabantar confcicnda obßnn ’^crc,in fuburbanumquoddam fan’s propinquu f^anhormo coniieniunt, nam publiéeduitas.ta libus ceptis abhorrebat. Ncqgt; diu confultatû eft certatimproclamant,fecordiamiam non negli/ gentiam uocari maximarum occafionum prêter/ •nifRonem ♦ Latere in ultima Germania Regem ädolefcen tulû ♦ Nihil in Sicilia militum, magna duitatis partem côfentientem,uniuerfi Concilié ^tttuunahoratrucidato, amp;principatum fibi 8d ^ontumeliarS uindicflam ex animi fententia pro/ 'ienturam*Hsecdida probatalt;^ Jtacp facris uiri dm præftitis, ita decretum eft, ut quo primulo/ Codices Senats qmaximefrequentem coiturum conflitiflet, Benedidusac Lupus mature Pan/ hormS accederct, darentq? opcram uti immiflis armatisjomnesquicucpuel pufillo iudidoMon catæ partibus ftuduilTe crederentur, exirtiprtJui ^0 ador to soccid eren t, domos diripcrent,üafe/ •’entq» Ronalocnnlefiujn fuaeparlishominibus abundepartirctur. Nomina trucidandorum in bbellum relata numerum Ixx.patrS effecere, hoe ^ft^nobilitatem fereomnem, Hedore Comité, paudfe^ aliis exceptis, decimoCalgndarum Au/

-ocr page 8-

s EDÏTIO

gufti more uctere ProconfuI cû Senatuin ædem inaiorem Pomeridiani facri gratia foknnimo/ re fokt a «cd er c, Nant^ earn uefperam dies bea / tiiïim^ Cæciliæ, cui apud Siculos grandis uene/ ratioeft, infeqyitur. Eius folennis baud ignari coniurati,de tempore,dec^Ioco conuemunt, Seditiopri Dk appetentearmatimagno numéroædifieiatê “w» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plo circûpofita,qmaxime occulte fieri poteft, in/

fidere iubentur ♦ Authoribus côiurationis quos fupra nominaui ciuitatê ingreffîs, quum ad pri/ mas Hatim indamationes confeius quifep quid ftrucretur gnarus,etabcrna profiliens Comité fe tumukuantibus iungcrct,cæteri tarnen popU/ lares ignorationccccptorê,utfi't fequicundaré/ tar. Lupus haud tardo comento effîcatioribus uocibus plæbeios animos cocitandos ratus,iain non amplius uanaR^iorum Decretorumexpe danone fatigandos affirmât, qui pkbeiæ caufe niîdcrennP4anuagendum,fiquam rationéafle rendis partibus arbitrarêtur» Vtruncp Comité, quorum in ciuitatem bénéficia ac mérita nemmé præterirent, haud ultra comm uni caufæ fuccur/ furos.Quippequoep calumnüs Vgonianorum damnatos,capitecp poenas apud Principern de/ diffe

-ocr page 9-

g^rèftr^ï*

diffc fecenu aeîmodum nuncio cognoucrit. Vbî dernortehominû mendo fada audita^ eft» Ibi ucro ferrum finguli rapiunt , turmatim accurz

; funt,ululantJiortätur/cdantur» Coicratinterz i ta Senatus omis in Regiam ( diuerfa parte dm lt;' tadsea fitacft)horamdelubri adeundi operies * Auertitnephanda confilia Deus , iudicioep uiaz torominarmis effe Ciuitatem compete um eft; Nec^enim Pignadllum impendens pcriculum latuit,nclt;^coniurad proditos fefe nefcierunt » Quippecœptis iam abfente Senatu uefpertinis budibuSjemanaftefuneftum cofilium facile aniz niadiierfumeft» Nec^itemdefuere qui nunciaz rentHedori fuburbanum illud conciliabulum,. fed S uives in promptu ad coercendumdeerat , ^abCoIutaiam crantconfilia, quum literælegaz tieo perferrenturJtat^ plæbci ne fruftra magnu incœptum uiderêturaufpicati,repenteac tümul tuofepalatinas ædes circumfiftunt» Vnüs atq^ al terin fumma ædium raptim fublati, iuffiqp quid peterentrcfpondere ,Hedöri quidern paucifq; alüs incolumitatepromiffa, Moncatæos om nes depofcuntad necem,nominibus edam quorunz dam figillatim cditis,Prc(es quum amp;.eos qui tier

-ocr page 10-

s EDITI.O

‘ bafadeôant,Slt;reh'quâcopîam infenus^udagÉh tem ,ucl fuperantem lam gradus/nftruâofep ad cædem animaduerteret, fermoncm excompofù to proferre ineipit» Eaeç ratione fpadum Proceri bus ciratisobtigit,amp;mature decedendieSenaeü lo,amp;feruilibus indumêti's,quo ignoratiores au/ fugerent,prætextam commutandi» Hypæthra ambulatio fane exeelfa Regiæ domut parum anP ràaduerfa lungitur ♦ Ambulationem Infulæpn/ uatorum connngant,ca parte qui corum uiri/ bus præualebant, dilapfi euadunt, qùos ætâ$ inualidafenio debiliores eftecerat, priores iUoS quoad poterant infecuti, in angulo qiiodatïi te^ gularû fubftiterunt.Hos totus armatorum grex aflecutus»Nam multitudo interim omnis emer/ ferai in Concilium, contrucidatos proturbauit in aream.NonnulIiegreflï danculum Regia, inlt; tcrC^ uias deprehenfi necantur, euftodes corpo/ ribus extindorum adhibiti,nc quis ad fepultura cos afportaretJndead prædiaeorum expilanda, cxurendac^conceiTum. Dum hæc maxime obe/ un t, relatum eft, quanqfalfo, PignatiUumeum reliquanobilitatedeciuitaterelinquêda agitate*

*■ Nimiü uero obftitura cœptis profedio Prgfidiamp;

-ocr page 11-

srchUÆ.

Ulfa eft ♦ Ita^ 'orationepro re non /nhortorifica habita, docent Hedorem, placuiflèplebeio con Ch'o,amp;ipfurn 8C AloyfiumBon«anuni,Antho/ niumc^Capitium fecretiorutn rcrum participes publice cuftodiri. No quo quiequam iniuriæ i n corpora resue coR2 patrare effet animus,au t quo talc quippiam illos commeruiffe cenferent, fed quo liberius componendæ Ciuitati uacare deiiv ceps pofrent.Idprætextumaudatiæ, Reuera au/ tem Præfidem cumomni Confilio publico mi^ graturum Meiranam,in non ad co am ica m CiuP tatem,uimc^ atqp opescotradurum uerebeâtur, Simulquolicentius improbis poftulatis potiri üalerent. Mox enim q ampliflïmos uiros in pote ftatem redegerant,quum alia quædam turn libe/ ram quandam ueniam præteritorum Hedorem popofcerunt.ls neep fibi ius eflc côcedendæ abo litionis,neqi permitti,nifi rebus cognitis confuc uiire,rcfpondit Jllud non abnucre, Aloyfio,qui recens ab Rege ad uedigalia infpicieda milTus fu erat,ncgotiü dari repctendi Caroli, Amneftic«^ fi ullaratione fieri poffet,impetrandae.Binodio inter pannofos euftodes exado,facultateqgt; difce dêdifada,clariflïmos uiros phonorifica pompa

-ocr page 12-

s 6© ÎTIQ 3

inRegiarareduxcrunt.Florebati'ntcreäpIäcbcio rum Duciïm,praedpue ucro Lupi* Bencdléliï^^ recens occuparapoteftas,it paulöan£eexules , alt;t turn in Senatum aduedi Reipub.cpnfültare, lU^ dicari/pedari,prgdicarü Gæterum homines ad tyrannidem per jraprobitatem euectos, non alia res crcbrivisfoleteuertere,^ infolitaedominano nis licencia » Haud fatis uifum fanguinariis fortu - nas çruoremtç Præfedorum haufiffe, nouSd€' nuo commencum Marfupii confarciendi excoz gttab)cgt; Arx Panhormoadiacet medio ferc finU pofita, nee fane inualida» Aditus iUincin urbetn relilt;^uspeninfulamefRcit. Eo coniedisoculis, plæbgculamdeeoquotç Caftelto infideftdo'ah loquuntur, öbftare uero molcm earn partæ nü/ per libertafi popuIi.Regium Prgpofitum,Hifpi nia ortum no dubitareïe MoncatæpotiüSj Jplj beis parnbusaflenfurum,AudiffcuelprofugoS inibi, nel profugorumcertefacultates dditere» Omnino polïé accidere, utreceptatos quantos cunc^ libuiHet numéro Vgonianös ex animi fen tentia ciuitati conficiendse immittat ♦ Videri^ maxime plæbi cortductumm, fi coacta turba Ga ftcllum oppugnauerint, ficaperte» Ppßea'uerö

non

-ocr page 13-

'SieiLîÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u.,,.^

Hokaliofpèdauïflè compertum eft, qutoefüpa ta avec, bona ditioru co fecure congererentMox fi qua uis infurgeret, aot loco propughare pof/ lent irnpetum, autpelagi oportunîtate adiuti,’ feaphæ fefe quo uentus ferret auehendos iniice/ tent » Claneulum hæciadata primum, nioxpagt; lam relationi in SenatU facftæadditum.Qpifquîi ProcerS popularibus coeprisabfifteret,eumin hóftium numéro reponéhdum ♦ ßenicß pritlié ftefarh incœpti HeeftoremdeVebus patrandis,rc Ertotis arbîtris adeunt.Hune pöftquarn i'n fenteh tia perfiftentem intelÜgunt^nancp quod fern pet an tea fecerat, omne rerum nouâdàfùm conGliS abnüebat,quoad AlöyfHöperä^zjrtem lanlpridê agere äpud Garolum arbitrabatur,Regiadecreta térnkferentur) ßbi uero longüm uideri Germai hica præftolarî refponfa,cunflatione omni fu1gt; mota, poftrldiè rationes fuas exéqut ftatuifife v Gratum futurum populo,fiComitéfefeGaftelK öppugrta'ö'ohl luhxinet jiin belli focietatê detregt; élare pergeret,uiderctne quam pro trritatæpW/ bis offen fa pœnitentiam agetet.Stabat abKu^ pïjBenedÉftic^ partibus non Panhormia modó plæbs , fed amp;nbsp;agri€trcuniedi , ruricolce^iTidelice*t

' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iii

-ocr page 14-

SEDITW

præda prion’s tumultus illedi, Cæterum nobili tas, quæamp;fiadeum dietnada illorum cörnpre/, baßet, nerape intra plebeMagiftratyfcp modo con^ituifTe rixa uideri poterat, ubi ad Regig Cel fitudinisfuggilladonem improboruconatusma nifefto fpedare inteUigit, gencrofis adduda fpi^ ritibusjfimulmuldam Regalium beneficiorum perita, ipfa illa uefpera ab Redore accu ra te con^ nen ta,de modératida quidem fi nó deferendape tulantiaplebis confultarc « Neqgt; din deliberauo tenuit ♦ Placet pereuffores plebeis dudoribus, ubi primum contionem habuifTent immitti ,nP bil dubitare quia fublatis capitibus amentia polt; puit deferueretJnter hæc fumma perplexitas Hc doris animum cireumfedit»Maneret ne,aut fec' leratis fauêdum,autdifcrimen fubeundum,cuni uitg,tum rcrum. Adhocrepromiflapaucoruni Nobilium recafuraad irritum ♦ Quid enim ad/ oerfus tam numerofam peruicacemt^ multitudi ncm pauci efficerent, ftatuit utrunt^ periculum inopinatæ difceffionis praetextu deuitare,futUR2 forfan uti abfens melius cumulatiufcç q coram, nutantibus rebus fuccurrere medericj poffel»; Itac^Ciuitaus cura cedut^ fuQ amicisperEptgt;

' ftolai

-ocr page 15-

SJClLfÆ.

Rolas commendato, node intempeftä quatuor-nonamplius cointutus farnuh’s Scapham con/ ' Rendit,Liparamlt;ç delàtusi MefiTanapauIopofl Tlduehitar* Qui dies cam cofequebacur nodem, (extus Iduum Septembriarum cenfebatur, atC^ »nfuper uirgmei natalis cekbritate infignis, cd populäres cceptis abfolucndiscöftituerant, Ac ne non tanpus modo,fed amp;nbsp;locû amp;crdegis ope/ ribus c5fcelerarent,tcmpfumquod beatiffimae uirginifubAnnundatetituJofacrueftjConciha biilum deligunt ♦ Eo poftn’dieMatuuno delati, Sedirio fc/ paulatimqp lam coeunte multCtudine, Patn'di cunda. quœ^ pauloaqte proditarum rerum fufpedi,co Cilu habendi caufeaccédât, y ix dum lalutationc perada progreffi i'uucqcs aliquot per fpeciè coU loquendi,eduélis raptimgiaduspopuIaresDu/ ces exturbatos sonfodiuut* lUrilh R^deeon^^r, dèdere exemplum, nee potentiara federe quæfigt; Um effe diuturnam, rteecó quenqua fimpiid«* tisdebercperducijUtpopulari aurg nimiu fidet tribuat.Plebs uti3centcsafpexit,ne rationequi dem ulla fadnoris exada,nedum ukioneparatar, ad Optimatcsfinecundatióetranlïuit.Duxnoz bilitati» Guildmus VintuiHius, Bario Chirac/

-ocr page 16-

SÉÔïTi'ô rtfæfordflîrnusiauenislcgitur, rs ütpoöturn^ j inimicorum agnouic^coUaadatis percufToribtis, contidnem aduocatam docet, ut Üudiofus non ipfcruodo/edamp;C uniuerfa nobilitas fucrit, tum Ubcrtatis,tum caufacpopularium.Ocdfos illos, quoad tolerabihter moderate«:^ partibus Funger bâtur,ô^ carosbabLnncamp;iuuinècôfiln's ♦ Poflq ucro impotenriâ éo cuafi (Te percepef i't,u t et Priff dpis maieftatemattentareconarentur, tutti uegt; ro amp;nbsp;Êipîenddifno uiro Heôorijôd Scaatui om^^ ni,cccptis illorumuifum ede repugnareJtatJ 0* — nerentocddide^quosiure cæfosaduertércnt,fe nihil magis dies fiioÆr(^ aftnifuru, q ut duitaj fände çquabihter^ procuraretur*Signum earS tam uirtutuextare, quad nec truddatio ulla bo^ norum, nec direptio Infularum edet admida» Quum pro copia multieudinis, néq? minus inilt; punc^ne«^ dimdlius, q priore feditione finguJï capatraripotuerint» Dimida contione ueritus« bcquiforfan oedforum necedarii ad res nouas ' confui^crentjinRegiam difeeduPrgfidis uacue/ fadam habitandi caufacoUocat. Eoprimû om*' nium machinas duüatisad beUorum cafuscom/ paratas iiiuehi predpit Moxdomû ualido prægt; fidio

-ocr page 17-

s I C I L I fi.

fidio firmaLCommeatLim,glandes,dnerem,cæ teraf«^ res obfidioni profuturas congerit ♦ Pecu/ niam ad ea onera toleranda,Rex de um'uerfo ne/ gocio edodus ex æran'o fubmmiftrari iuflît. In/ terea Carolo ipfo^fedo in Hifpama rurfus agi/ cœptum defedidonibus Sîculis ♦ Cum quidam planedelendam Panhormum tôt tumukibus in famern,aut certe prækdio aliquo grauiori afflige dam cenferent,diuerfa refeditfententia. V t exer citus quidêfcriberetur,moxc]^ mitteretur in Infu lam,cuius auxilio térroreep executio legum feeu/ dus tranfigi ualeret.Hedor autêtota paflîm Tri nacria,fed prgcipue Panhormi maieftatis feditio forumq^ formulas aenter exerccret. Itaq; deledi Neapoli peditû fepte milia,equites quadringen lijcx ueteranis Hifpanigencris, qui proximis an nis in bellis Hetrufeis militauerât,iiquum tranf/ mifilTentjComes couends apud Meffanam Du/ àbus,Randacium fefecontulit;ibiq^ peradis co/ . gnidonibus multos feoru morte fortùnifqj mül dauit » Quos fuffugiffe compercrat proferipfiu Domos annotads bonis éuerdt. Cortfimilia Ga tinæ,Thermi, cæterifq; ciuitatibusautipfe, aut ÊPræfedos aditauid At uerô Panhormi multo

-ocr page 18-

SEDITIO

maiorem numerum uindora offcndit. Nanlt;^ diligêtiflïme comprehend iuffu abfenns fuerant quicunt^ noxh feditionum arguebantur ♦ Qua/* retormentaprimumæneaad beUicas difficulta^ tes olim comparata, fed quibus toties tamqj magt; nifefte iam ciuitas abufa fuerat, in arcem déport tari præçepit Judicatos autem partim ad morte nonnultos adremumcondemnauit,ita ut uno die rei fep tem et uiginti in foro interfedi fuerint» Ipfi Proregnum Sicilië in trienniumperpetuS confirmatumeft»

GONRADI

VECERU R.EGII SECRE

tarii Libellus, de rebus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

geftisimpcratoris

Henria'VIh

QVifquis hiftoriam aggreditur fcribere,eani maxime uirtutem tacite polliceri uidetur, uti fide nitatur affertio, PufiHumqj intereft, mu/ nufnecomemorandires geftas, integritatisfuæ confcius ultro quift^ fufdpiat, an publicandoru poteftatemadorum Cgfaris permiffu nancifcau Atqp

-ocr page 19-

s Id LIÆ.

Atlt;^eo magis quod hûcquum feb'git Princcps, nôüIadagttjUtbonumgrauemq? udit efficcre. (Quis enim prêter immortalem Deum cuiq pro bitaterneoferarOSed quo ueraeem uideri iniun Ôtone mandati teftetur. At hiftoricus,ut primû tes memorandas cÔmendare pofteritan decreue rit,primum omnium de moribus fuis ipfe uide/ tur indicium facere, feep cum promittere, qui 06 fideliterôd accurate cogita ta prompturus fit. Has fesego mecum etiam atep etiam reputâs, quanq non ignorabam propenfiorem ilico fore ledorê ad carpenda quæq^ recentia qcomprobanda,fpe rare tamêcœpi, fieri pofie, ut quum fingularem Regem dcfcribendi caufa iuftis rationibus affum ptum cognouiffetjinftitutum noftrnm boni co/ fuleret ♦ NantÇ 8d res digng uidebantur, qüæ rc/ ferrenturinîiteraSjS^extabatqui antenos id fe/ ciffet, nemo, qd equidê nouerim.Tum neceffp tudo pa trias me uel maxime impulit, non ea qui dem,ucPrincipis noftri fada plus æqüo prédira rem : fed quæ apud uarias fparfim gen tes amp;nbsp;bar/ bans linguis ^ per partes legi comperera, in cor pus libri cuiufpiarn latini pofTem redigerc. Omi interim foli natalis affedione fepofita. Alioquin

C ri

-ocr page 20-

SE öl T DO ''

nee ueterüm cuiufqua acceptada effet induftna% Qui cum Regum res maximis uoluminibus pogt; ftentati traderent,eoruen ipforü tarnen quos per fcribebant,êlt; clientes amp;nbsp;populäres habebantur, Adeo quæ ex officio gerimus, ab iis quæ fórtè priuattme^ fiunt,diftinguïjtur, Nucad incepta redeo.Qui maiores Imperatori Henrico,aut onï nino parentes fuerint, quamuis curiofa ueftigaz tione,cognofcere non potui, fed amp;nbsp;uxor illi qu^ cuiafep fuerit, indem propein ambiguo cftjple Luceburz quodCOn(tat Luceburgiæ comitatum hereditär S”» te obtinuit,Romam profedus,Ô^BaIdeuinofra triTreuircnfisecdefiæ Archiepifeopatum conz featjamp;^fummisAntiftitibus ac bbriocuiepfapi« tig amp;nbsp;comitaris ingens argumentum gdidin Fuit olim Luceburgia Treuirorû portio,idqj uterèz dam,pfopinqüitate locoru adducon Hanc poff* modum Henricus Romano admotus Imperio^ , Dacaréedigriitatisinfignibus exornauit*Situs eius ab Arduenngfyluæ termino, quatenus hoz dieappeliatiôem obtinetad Mofellam fluuium., cuius amnisBurdesalèfis Aufoniuscarmiefatis prolixo meminit, finitimaru ditionû his limittz bus cineritur.GaHico Lotharingo.MetenfijTî'^ uirico

-ocr page 21-

SICILIÆ»

Uîrïcojuliaccno, Leödio»Oppidi non amplîus nouem,maior quonda nümerus.Sed eum et pia (utaïunt) Henrici liberalitas, tribus municipiis Sareburgo, Vïtelliaco, amp;nbsp;Treuirorum maximo tèplodonatiSjamp;GallicabelIacoardaruriuGens potiore ex parte Germanica,Regione tamen Gai licam fpedanteciusquoc^nationis moribuslin guac^ ii tens. Hæc de Henrici origine patriaCp ta/ metfipauxilla,tenuitatemcôfeïro prgmitterepla -cuit, t^uanq no me præterit,circumferri iampri dem libellum uemacula lingua conferiptum, de j^jß^^ jg • foeminæ Melyfsinæ præftygiis,oâauo qiioq^ Mciyfsinæ diepubetenus in anguem cÔmutari folitæ. Quâ Faiciname, inter majores feptimi noftri connumciarenitûz “^’ tur»Euni utnecapprobare, itanec refeHereani/ museft. Gurenim non ueneficia fieri poHecon/ cefferim^dum fi tradantur ut ueneficia. Qnis em nôillafafcinalegensobftupefcat, nei^ tarne pro tinus tan^ confina repudiatCScyllauenit, ine/ dUep tenus defcederaialuo, Cumfuafedarilatra Ouid.t*. tibusinguinamonftris Afpicit,ac primo no ere W®®* dens corporis illas ede fui partes,rcfugit, amp;nbsp;Cer bereos rictus pro partibus inuenit illis.: Szd a fa/ Lulate Poeta cos uerfus exaratos obiicies.Hiflo/

C iii

-ocr page 22-

SEDITIO

s/irs 4» ^*^^ acdpe ♦ HæcfcCarrnmibuspromi'tdt fol/ ùere montes,quas udit^aRaiiis duras immittere curas.Si'ftcreaquam fluuiis,amp; uerterefydera relt; cro,Nodurnoflt;ç det mânes, mugire uidebis fub pedibus terra, amp;nbsp;defeendere modbus ornos Luca.«» Aliusquocpciufdêprofeffîonisfcnptorhuncin modum ccdnit ♦ Mens hauld nulla fanie poilu» uencni,incantata périt. LibetSCteftimoniuin quan^ no admodum diffînitS, unius e noftrisfa pientibus affèrre in mediû,hæc ud falfa funt (in' Otuus Au ^’^“^ diuus pater Auguftinus, ud tam inufitata guftinus«s utmento nÔ credantur* Firmiflimetarnen crede aeCiuita» dünn eft omnipotenteDeum omnia poffe facers quæuoIuerit,ft'ueiudicâdofiuepræftando,Nc^ Demones aliquid operari fecundum naturae fuÉ potendam (quia amp;nbsp;ipfa Angelica creatura eft, H eet propiorfituitio maligna) nifi quodiUepet/ miferit, cuius iudida occulta funt multa, iniufts

, iiulla»Nec fane Demones natura créât,fi aliquid ' talcfaciunt,fedfpecietenusquae adeo uera funt j crcata,commutant amp;c. Quidannonconfonan/ da de ortu maximorum quondam Prindpum aliorum tradunturC AlexandrumnempeMate/ donem complexo Olympia: matris,Draconift^ genitum

-ocr page 23-

.1

SICILIÆ? '

getiîtuniji'clco^ appellate fuifTe Hamtîioncmç’ Sdpionem Africanum,amp; di'uum Auguftum, eiufdem fuperftinonis interücntu conceptosC' Quinamp;m Occani GaUid infula quadam noue Galhcenas ilIas fuiffe, tradunt authorcs, quum ahis arnbus prcditas,tum uercendi fe in quas for masliberet. Quibusexlods ortâ fuiffe McIyOî^ nam non eft abfurda coniedio ♦ Sed de his alias» Gerte prgnobiles,tum in Galliis, turn apud infez dores Germanos fcio familias, Ô^ patriae noftrae deferentes prænomen,amp; in Galleato imaginum apice^cuius Stêmatis diligentiiïïma ac minime perfundoria cura fuit ûeteribus ) id monftrum Cupps balneatoriæ infidens» Sed Öc Turrim inz gentem medio Ciuitatis noftræ fitam, paulo fuz praaetatem noftra bona ex parte prolapfam Oetu ftate comperi,in qua uanitatem illam fuiffe pera/ dam/amapermanus tradit»Poftrcmo Carol2 ^^^^ fediciffimum feculi nolhi Principem nondum nix.

I pubefcentem, quum de nuptiarum feedere cum Renata LudouiciGallorum Regis filiaineondo tradarctur ( Quanquam illi larga poteffas erat , c fubiedisaliisgentibus titulum affumendi)to tis tarnen tabubs baud alia quam Lucenburgi^

-ocr page 24-

SEDTTIO

âppcHadonc fuiffe denotatum, non in minima gloriapofucrimufc^adeo,ut nifialiis uinisfu/ pradiÀum opufculum laboraret,quippe in quo parum ucrifimilia rcferuntur,interdum aduerfa nonnunquam diffonantia, no difficile fide mihi faceret» Enimuero quoc5modius ad ipfius Hen rici res noftra feratur oratio,amp; redtum uifum^ft amp;nbsp;neceffiarium, pauca prius deftatu temporum illorum fupra repeterc,

Philippus A NNOaChriftofaluatoregenitoM^CCC GaUorum jMlI fi Francorum Rex Philippus cognomento B^kad^ Pu^chw, graueaduerfum Pontificem Maximu, us Papa.s. 6onifacium Odiauum conceperat odium, tum Gibellinæfadionis ttudiofioreexiftimans, turn quod fidem temere præuaricatum contenderet» Promififleeninifibipaucisante annis,cum alia qu«dam,tum defummaRomani Imperii poK'^ ftate ab Germanis ad Gallos traducenda, atq? adeoCarolum fratremdifertefuiffein conuentis nominatum,cui id decus primum affignarctur, Hec uidelicet pollicita nunccecidiffe ad nihilum» Alberto Auftrino,Teuthonico principe,palam nuper decretis eius comprobato » Eas rex caufas grauius fecum confyderans, ratione irarurn exe/ quendaru

-ocr page 25-

HENRîÔ^VIP

qucndarum perquirit» Neep diffidhs max' ui'a Bonifacii irritandi inuenta » Coluwnia gensRo«* tneopibus Sieben cell's infignis Odano inter coz mitiorumarcanafuffragii iure, nelegereturobe bitcrat. kaep cis quoqj Bonifacius, per fpeciem cxpilati theiauri ccclefiæ effcccrat,ütamp;ædesSi tuburbanafamibac publice diruerentur, Si qui CQrumCardinales iam effent nenerando Collez gio excederêt. IntereaStephanus ex ea gente pro fugus in GaUia agitans, idoneus Philippo uilus eff,per quem initiamalorum fierent, Ceptus co miter humanecphaberijliberaliufcpquamfortu ha exulâtium eft» Ad hoc Philippus ne quid imz potentiæ prxtermitterct, Sacerdotales Galliaru titulos aPontificibus antea,pro dccretis,proœ more fandæ ma tris ccckfigcomponifolitos,ipfe ordinäre citraconfenfüm Præfulis Romani flaz tuit, Quæ ubi fummus Antiftes inteUigit, graz uilTimetulitiniariam, peffimicxemplilt;idquod i crat)cxlftimans,fi udantcceflorumredeconftP tuta temere refeinderentur, ud authoritate ponz tiliciam Laicus Princeps prophanaffet, Augez batur indignitas ipfius Bonifacii, fupraquam di ci potdt ambitiofamagnitudineanimi^^ontu

-ocr page 26-

G EST A IMP.

FUndri«

Germani fuperiores

mcliantm mfolentis ♦ Ita^ quo partes fuæ luftio res uulgo nofccrentur,lege potiusagere,quant armisinRituic. Prælatos Gallicos maiorescon*' uenire Romain uniuerfos iube£,ad publicam Sy nodum eelebrandam. li ne Regno decederent, Philippi prohibinoncintercludiintur.Quibus rebus ad Odauum delatis, increpatur Rex prb mum perliteras, deinde cum caftigationem con tumaciæparuipenderet, facrorum participanoe arcetur. Nec^ eo minus prælatis Regni ipfe Lu'' tetiam accerfitis, caufam quoep fuam approbate nincur. Pontifex ne nullam non ranonem coef^ cendt Pulchri tentaret,FiandroR2 partes tucriag greditur.Ba turn gens, quod fuperbius impera/ tumfibi diccret,GalIicum iugum detredabat» Cum fuperis qaoep Germanis amidtiarn interP’ orem cóiungit, luftb Alberto quibofcunc^poP fet uiribus, fines Belgarum quatenus Philippid luris effent, incurfarc.Sed nihil eaGaUum acon filio dimouerunt ♦ Midi danculum in Italiam qui Campanos/i qui forfan priuatas ob iras in fenfi eflent Antiftiti,corruptos auro traherent in fentêtiam,cgteraq;comprehendendieius ido nea mature appararent. Neq? euentus infando comento

-ocr page 27-

HENRICI VH.

Cômento defuitjAftaginæ agens Pontifex a Sar/ g^raCox raColumnioDuccGanicgmultitudinis no pro/ lumnius. uifoirrurnpentefumma luce cirrumucnitur, kgt; beræcp cuftodiætradttum oppidant’ immodice cut æquum erat) funefto federe conturbati, tri/ duo demum elapfo, receptis animis exemerunt, IpfeRomam regreffuSjdum uindidæmodosal/ tiusinueftigat,morbum utcreditur,€xscgritudt nc nadus,interiit. V ndedmus Benedidus Oda üum,ClemensquintusBenedilt;ïlü,munerefum ■ miPontificatusinfequitur.ReyteranduraGot^ Papaw^* thonem quoad priuatuserat, appeUabanc Bur/ Clemens degaknfem Archiflaminem.ls em uariantibus P’P^v»

' nonnihil Patrum fententiis inter alios duos Pul ebro ab fuarum partium Cardinalibus nomina/ tuscxtiterat,quemRcxquoniSidtemporis plu/ rimum poterat,fi ita fediflet,folénnitér nuncupa ret.Philippus infperatædignationis Igtuiagefti cns,Rcy terandum accerfit, in fuaq? manu papa/ lia Comitia prolatis Epiftolis Cardinalium, re/ pofita edocet. Cæterum poftulataquædâ fex ca/ pitibuscomprehenfa redpifibi priuf^ res confi ci poflètjOportere.Gotdio nihil minus ^ qug ia öabantur,uclfperans,u€l cogitans. IHudicpfibi

D ii

-ocr page 28-

GBSTAIMP.

exiftii«anscun(^ariprim5,ubi fcrioag^e Prinz' dpem comperit, aclia in præfens granis ^capita fe Rcgix petinonis prgftiturum promittit» Data accepwep fide pladta curâtur» Raymundum Gar .dinaksGallicixii, fumm urn ecdefiæ Romanj fa cerdotem in gradam Regis eonfalutant » Italicos Ibcim patres,ut ide facere uelknt, cptftolisnün/ eiift^ celer rim is adhortad. Gottho ut pritnS qog . ab Rege ada de fe fuerant, kalis quoop probad r cognouit,SenatumftatimCardineum uniwer/ fum, Regefcp Tranfalpinos aliquot Gonuenire Lugdunum iubet, ad peragêda inaugurandifo knnia. ld edldum tametfi Prælatis Aufoniæ no perinde arrideret,Pondficiam aulam trans alpes i coneeiTuram gementibus, coiere tarnen in duita tem defignatam non infrequentes,ibidedaraiuJ cxmore maximus ecdefiæ Chriftianorum Epi** fcopus,Quindq^ Gkmcnds appeUationem for/ dtus,moxPhilippum cenfuris Cnant^id prima poftulatomm caput extiterat) quibus innexua . Bonifacio diximus,exoluit, rdiqua promifforu tempcftiue fe efFeduru affirmans^Sed nee ea Phi lippus pokhabenda ratus, Pidtauos in conuen/ turn accerfito Clemente de eseteris defyderü fui partibus

-ocr page 29-

‘ HE NRICI VIL

fïartibUS reFerriluffit in mediu, Summa petitio eratdcabolendain perpetuum memoriaBonifa cü^Neejï prartextucamitflagitatio impudes, arti eulis Quadraginta ingenio Gaufidicorum exco/ gitacis,quibusO(flauimores, prêter alia facino/ rade heretica impietate fuggiUabantunHie u^ro bgreregftuareqjCleraens,quidnam côfilii in re lam inexplicabili capcrct,Nanq; inde occurre/ bat faeramêti interuentu firmata promiffio,hinc innocentia Bonifacit, qui ut neqj forfan infons prorfus criminum haberetur, ita non ullum ex/ tare de obiedoadmifTo indicium ♦ Quin exemz pIis,Decrctis,Conftitutioibuflt;|i dedaratum ab unde rdiquine,quan to fiudio,quantaq^ fide go bernaculaculminis Apoßolici^curaflet» SoUP :citointerhascurasQuinto, opportune Nicolas caSSato usCardinalis Prateufis interueniu Cui( qjarbi Pratenßs» ter omnium Arcanorü haberetur)nudatur orz dineomiaJs ut crat ingenio ad fubita etia quxq^ moderanda d^xterfimo^primu confirmatoPon tificis animo/cire fe quid potiffimum illi confilii profutur urn fperaret affirmai, Regias in primis fpea alidiflïmubnter. augeriq^placcre, turn do/ jericupidu^i i’rincipem, quo magis rata fiant,

D in

-ocr page 30-

GESTA LMP.

quæ ad Bontfadi ancres atdncnc,uideri futuru confukius,fi tanta res non nifi publiaconfilfi Se natufconfulto firmetur. Quam fententiarnubi Gallus approbauerit,Scd?m conuentui ViennÏ inter Allobroges deligat,aliamue duitatem qu5 piam,amp;liberam,amp;adcxcedendum Regtis fini/ hus opportuna. PlacuitQuinto Cardinalis fug geftio Ùtaeç de ûoluntate Philippi Viennam ma ximo Chriftianorum conuentu edido ,0^8-* uoc^ de oppofita impietate ex fententia Patrum abfoluto,ipfe ibi paucoscommoratusdies,Aue nionem in Roberti Regis prouindam fefe con^ tulit.Nunc tandem ad Henricum noftrum defle Initium re ^^ oratio♦ Anno a ChriftoM . CCC. VlH» rum Henri Rege Romanorum Alberto‘per infidias nepo^ «Mo’P» tisoccifo,nonciatura eftPrindpcs,quorülegen diCælàris iuseft, defuffi'dendolmperatorepa^ rum cÓuenturos.Philippus difcordiam Germa-* norumeceptisfuis optime conduduram exiftP rnans, fecretiorû modo confilioru arbitres coP re iuffos de noua difpofitioe interrogat. Veniffe aliquado têpusfuo qt^feculoexornandi Regni Gallici,fextum antea poftulatoru caput, qgt; ad eu fliem cofulto noIuiffetCIemêti propere, id uero

nunc

-ocr page 31-

HENRIC! Vlli

hue C5cprofWùre ftatuiffejde Caroto fratte fubfti tuende inlmperiüjdeq^ eadignitate per Senatuf cofuku in perpetuum traufponenda in Galliam EneClemêtem iampridem in poteftate poneer rem Sr iure amp;nbsp;exemple nixamjacile tranfigi.Cui enimfiatiniuria,fiuacantis imperii permutetur conditie Idem fecifTe Pontifices olim alios.De/ «ic^ fatorum ieriem couenire cum ciofmodi pro pofito, utquemadmodü PrincipatusiUedeGrg cis quondam in Francos/icutei uidebatur, dcC^ cager«eadltalos,acpoftremum ad Theutones translatus crederetur,ita rurfus ad Francoru po/ fteritatêremigret. Moüituniuerfos Proceresre latte Regia, Iaudatolt;5 nobilitandi Gallorü Re/ gni defyderio de confilii fentêtia decretö fit, ut 8d Philippus amp;nbsp;Carolus primoquoc^teporeantc etiam qGermani irentin fuffragiü » Clementem numerofo comitatu adeant. Rumore quidem dj fperfo,quafi ad perfequedam Bonifacii crimina/ tionem ueniant. Reuera autê ut protlnus quam Aacnioneminierint,Pontificcm de fexta Si ad id tempus igneta petitionecÓmoncfaciant.Eam occultationem nihil fiiiflealiud,œdelmperat,o/ rio apice publice tranfponedo in Celtas. Abdere

-ocr page 32-

GHSTAÏM-fl

Pratenfe CondUS»

ßercrrernplacuiflecatenuSjquam apud Bonifaci wm quo(^ tentauiflec, ut nc uiuum RegnStcmlt;^ Albertum affeciffe uiderctur inturia » Nee repu^ gnaturumClementem quantumuisaudad flagt tationi, nidelicet iam inftruclo exercitu uerius quam famulitio tem'turn, Edido per umuerfam ditionem dimifTo^generofi clientes adRcgium' iter apparat! conueniunt. Eqiiitû (ex miUiawifle traduntur « Enimuero ficuti rede inflitutis drui nusfauorarridet, ita improbe confukaiuxta So^ xti Pythagorici fententiajuneftus infequitur exi tuS| PermanauitcerteadPontificem quamuisla ■ titan tis conciliabuli aftutia» Quare denuo accef'' fito Pratenfe intimorum cut diximus) omnium fotio, ac iam ante exofo, PhilippC ob infedatio nem Bonifacianæ memoriae, quæfi toll ere tu re medio, amp;nbsp;adäquate iHius,in quibus Cardinal » tus cenfebatur,quem Odauus iUi contulerat,co uulfumiri uerebatur, nouamhuiufmodi ambk guitatem aperit ♦ lile ad in na tam fapientiam uerz lus, quamaximis itineribus, inquit, amp;ante^ Gallicæpetitionis mentio inSenatufiat, nuneiz andum in Germania cenfeo,dcfucceflbre quam maxime mature furrogando, Quum Clemens quem

-ocr page 33-

HENKTCl VH.

quèm igitur præcipuS crcdaret,tantclt;ç fucceffia niidorieum qugfiuifletjPratenfis eedefiarum ne libcrtatisrefpeduanftudioGibeUinarum partü um ^ an coftluetudinis in urbe quonda inflitutae memor, HenriciiaitLtKcburgiæ Comitem nul li Germanise Principum cedere arbitrer, fine re/ digionem, fiuefidem,feu certemagnitudincani/ m i fpedtauerjs. Ncq? d ubi 5,0 eo Cdfi tod in is b e nignitatetuaprouedus fuerit, nulia non re ud Pontifiais obtemperaturum iufTiSjUd immuni tatemeeelefiæ propugnaturum fane danculum amp;nbsp;diflïtnulantcr cunda fieri oportet.Ne fi pubÜ co Senatu in Patrumt^ confpedu cogitata retexe ris. Qin Cardinales Philippo ftudent, proditis ilicorebus, uotanoftra conturbent ♦ kac^ quas ipfeliterasdabisin Alemanniam, pufilla modo fomiula placet obfignari ,quafi non feriptas de rebus grauiffimis » Ego leorfum prolixas deto/ ta re alias exarabo» luuit aflertionem Cardine/ âm Henrici quoep integritatis gloria, qua ex re / bus forti ter probec^ geftis fama iam pridem ex/ ortaadClcmcntem quoq; pcrtulerat.Dclatis ad Germanos Epiftolis,rec^ inteUeda, Comidoru folênia raatur anturgt; Valuerec^ adeo Pontifidæ

-ocr page 34-

GESTA IMP.

Henricus. Regnum Romanic tribuit.

Cardinalifc^ Ii'teræ (qui amp;nbsp;illud adiecerat,nifi bo nisconfiliis,protinus obfecundarent. Cafard fa ftigii apicem, iure nean iniuria, relido Rheno tranficurum in Galliam)Sed amp;nbsp;maxime fpeda/ tauirtus Henrici profuit, un cundorum fuftraz güs, ac ne uno quidem repugnance Romani re/ gni feeptraflorentiiuueni deferrentur .Autho/ res habeo Luceburgi tranfada fuiffe comitia. ’ C^uodafcribêdumputauimagis ne ignorauiffc cam rem crederet,œ ut morem locum«^ uetuftü tam tumultuariopfertim têpore prætermiflum, exiftimarc» Ille ut contra opinionebóminupef Celtas,perlt;^ comitatum Pondficis renunciatuS RexfuitPulchellus, quiiam feftinabatcompella re Glemêtcm, illufum fe animaduertens, dom5 irritusfpei repetiit,nunquam pofteabenedeeó Pontifice fentiês. Luceburgius,qui nihil minus ^Cæfareagubernaculà fibi credenda cogitane/ rat omnium primum gracias immortali Öeole/ doribufqj agendas cenfuic. Mox ad ca quæÔi tépus Si res amp;nbsp;maleuoloru conatus ferebant com uerfus,mittit in oram Narbonenfem, qui a Clo mete poftulêt, uti ra tam fibi facere furrogacionc pro more dignaretur ♦ Principes legatióis, Sabgt; audiae

-ocr page 35-

HENRrci vît aadi^Comcs(nomcn uti'n pl^nTc^fcquentibûs comes non craditur)amp;Guido Namureçus Flandri Co/ Sabaudix mitisfraccr,ambocxpropinquis Reglis, uaCle ^“„J^^ mente,totoqjeetuCardineo comiter humanetÇ cæus. habiti. Meule Àprili, comprobationem adorS in Germania caufa cognita impetrarunt ♦ Deere/ turn utieCardinalibusPratêfisamp;Flifcus prima quaeç oceafionein Italiam profieifei maturarent, Gêtibufe^cisalpeshabitâtibus, Apoftolicauice , prgciperent,nequid impedimeti morarûuequo minuspoteftas nouo Régi petendgurbisforet, aftruerêt» Quinobedienteratt^hofpitaliterad/ Uentû illius curarentexcipere.Suntqui Icgcm ad iedatn fuiffe probationi affirmêt, ut intra primû biennium ad motus Italiæ copefeendos Romam folita expeditioe properaret,Simul ipfe fummos Ïmperatorii numinis fafees aceiperet ♦ Cum très proxime antecedètes Principes eu honore prêter mififfe conftaret. Sabaudo reuerfo,uoluntatelt;ç Clementina perfpcda,Conuentus Äquifgra/ num indicitur.Coiere anno infequente ad id có/ cg^j^j^j filiuminteralios proccres DuxBrabantiæ,Co/ apudAqs mesFlandriæ,amp;Comes RaynaldusJbiperadis tiranic«« folennibus generofo uertici Regium Diadema

E ii

-ocr page 36-

GESTA IMP,

A rchiepifcop LIS Agrippinas more mai'orum ad Corona oâauulduslanuaniimpofm't,Quêdæetconfti Henriet tn noucs eccicfig tdebrari ob mcmoriä Magoi'U prima. - iu{Terüc,amp; tu publica lædth cclebriorêreddidit*

Anno aChriftogenito M. CCC.IX. ad dient ProJigiu. y/ {^ jj^ç Maüjccelum ardere uifuni,difcurrente flamme nortice e plaga Boreali in Meridiê. Quo typoaduentum Henrici portendiltalorum mul Carolus ^‘ credideruritJnterca Garolus SiciliæRcx feeun Rex Siciliç düs, GaUkæ originis cis fretum regnans » rebus humanis exceffit.Plüres huicfilü * nempemaior natu Caróïns,Martellus cogiiomine, amp;Robcr tUs. Martellus uiuoctiamdum patremortê, fed filio reliâoobüt. Qpa in fpecie, exqp fado ipfo, larga difputandi materia lureconfultis eft nata.

Nepos neantecedereiurepoffitpatruum in fuc^ celüoneaüita'TSed amp;refponfis prüden tu amp;nbsp;pon Rob^tus tificia pronuntiatione quadaRobertus annixus, Rex Skilif compendium hgreditabs obtinuit, paterna«^ ne cc comperta,mox Auenionem properat. Ibi nul _ lis no modis Clemens amicitia comparata adeo promouit» ut amp;rex utriufep appellarctur Sici** Iiæ,Slt;; quiequid præterea alieni aeris patri, auoq? per belli quondam tempora ecclefiaRomanacre diderat

-ocr page 37-

HENRICI VIL

doerat, iUi ferreturacceptum ,Summaaureo/ rum fêx milia fuperauiffe putatür ♦ Tanti’s bene/ ficus Robertus fe qbnoxium fendens jadis ad tempus gratiis, operam curâmes Clementi om lt;* çj^^^jg hem gratitudinis oftendendæ penfandæq^ di/ inconftanx gnadonis detuliLHicQuintusquiLuceburgu^ ua. utlupra tetigim us, paulo ante Regem Romanu dedarauerat, fiuefufpeda habens Henrici pote/ tiam,fiue cÔtradæamicidgVafconicomorcper tgfus, Siculû Romandiolæ Comité facit » Barney Romsdio-' Robertas prouindamGilibertoZandIlio Vice la» comid demandauit f Quæ res perpulchram Gi / bellinis Imperatorii iugi detredandi poteftatem tribuit,uel tantula rebellandi occafione geftienti bus^Luceburgiusnihil eorumnegligendum ra kennens tusquæad amplitudinem Augufti principatus dcurbead perdnent,fümmaopeannifuseft, utqcelemrne 2[”^®^°'' documentum aliquod præberet,quantus8d^ “ “** propenfus fibi effet animus, Pontifidæ dignita/ ds excolendæ^Dimiffo edido per prouindas,ut quifquis nobilium Auguftale benefiemobtine/ ret,die conftituto uellet ade(fe,folennemq3 pro/ fedioneRomancmitræ capiendgeaufaprocodi donc,prot^cófuetudinefuacuraret exornanda,

Biii

-ocr page 38-

GESTA IMP.

(cannes Ipfcuniuerfa Germania loannifiliodemandata, Henrici fill cum non adeo grandi comitatu iter ingreßus, ai cusLufl^ P‘buI^ propinquartSjLaufani conftitit, reliqua num. exercitus partem opcriens ♦ Eo max Legationes ex Italia falutandi caufa certatim occurrunt. At Gueiphi, Guelphorum fadloin HetruriaCifalpinacÇ de/ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentium, quam Temper antehac Theu tonice foe/ licitati aduerfatam confiât, in multo maximû me turn inddit, amp;fama numerofiexercitus, amp;nbsp;relt/

Florenrini aduerfanï Henrico.

quæltaliæ proniorecÔfenfu, præcipue ueroFb rcntlni,interfpemmeturnlt;^ancipites,hoftili£er ne an deditionefortifliraum Ducern exciperent»

Præualuit tarnen fententia,uipotius ,q abieda formidine agendum ccnfcntium.ltas^ quo uel conturbaretur inauguratio, uel lentlus certe fut/ cederct,confcripta per totam ciuitacem inuentu/ te, accitift^ militibus aliis uoluntariis, præfidiil baud cÔtemnendum efficiunt. Ad hoc pecunia, frumentum,cæ£erafc^ res comparant,uel ftipen' dio, uel obfidioni neceflarias. Denic^ feedus c5 Florcnria Siculo Roberto ciuitatibufe» Hetrufcis ac Cifab allidt. nbsp;nbsp;nbsp;pliais aliquot,raclunt. rnanorum longe diucrla

Pifanoru fentêtia, ii quo fefe Gibellinarum partium, atc^ Henricum ^^^® Cgfarei numinis g maxime ftudiofos Hen/ ricQ

-ocr page 39-

HENRI CI VH.

rico ill ip Co Italic ingreOTu comprobarent, dona Regiaureorum mitia quadraginta fummiferunt Eo uelun uiatico præditus ( quippe cuius æra z rium,utucns agatnusuirtuceeflci qnummis in ftrudius^Septembris exitu mouitcLaufano,fu peratoC^monteperqarduOjSenifiUjUOcantacz colæ,Taurinum eft inuedus ♦ Illinc decimo die Hertricus qaccefteratJnfubresingrediturUbi quoq? maz«*^’“””“* gnoapparatu acceptus,Aftcniiumdifiidiahaud Henricus exilia fumma cura compofuit-Conftabat id tern/ Aftam. poris Regius comitatus equitum duobus mill/ bus cum refiduum perindc expedaretur ♦ Manz fit itac^ apud Aftam coto.bimeftri atcß ampliz-üs, amp;reliquam, ut diximus, copiarum partem operiens » amp;nbsp;de ineunda lufubriü ciuitate conful tans. GnidottusTurritus fapientia atq; opibus Gnidottus ' daruSjgenti ea têpeftatepræeratJsaudito in prp Turritus» misaduentUjUcreri coejpit,ne diuerfæ faâionis pars (Gibcllini erant, uiolentia iUiusa^Jn exili ' um) occafioe Germani aduentâtis in recüperâda dignitate uteretur ♦ Itaq? præfidium ad urbis fug tutelamcomparatduorû milium atCp amptius» Ipfi feedus atcp hofpitium eratcû toto Guelphoz rum genere, per Îtabain agenuum ♦ Sed amp;nbsp;opéra

-ocr page 40-

GESTA IMP.

dabat qüibufcunlt;çpoterat artibüs,ne mœtn^ busrecipereturHenricuSjGibdlinæfdh'cetfaâi onis patronum,utpauloantefcripfimus,futuR2 mctuens.Nc«^ tarnen obtinere potui^quin bo/ naquitatisparsRegisamantiorjfimulCardina^' lis Flifcus,turn Legatus Apoftolfcus Ckmenugt; nac^ mandata conheere cupiens, Luceburgiurn ultrainuitarent.RcxRomanusdolentibus Gni dotti oculis pridie Mediolanum Dominici nata lis inuehttur,diec^fequête odauö An liftes eins diœcefeos in Ambrofii beatiffimi dclubro my/ fteriis uacantis Henrici uertieem fecunda corona redimiuit.Auguftsequoepquam una fecumad'' , uexerat,idcm honor habitus. AfFuerefolênibus omniunifcrcltaliaeciuitatum Legati GibeUina'* rum modo partiurai ♦ Ita ut Fluentinidumtaxat Oratores defyderarentur * Infubrium quodjin/ tcriin difcordiam quanta fieri potuit cura kda'' uit. Adeo utamp; Maphæüm uicecomitem cum fo dalibus ,^ ciuitatis Archiflaminem, cæteroflt;^ profcriptos redudaretin urbem. Eo turn quolt;ÿ Legati fréquentes ciuitatumîtaliægratulatuacce dunt.Ita ut tota paftim Aufonia, Bononiam ex/ cipio,etPadua» Vicarii Auguftalcs dimitterent, accipe/

-ocr page 41-

’HENRICI Vit

acciperêtur^^ComitesJnterh^cGnidoftuscxo fus tœhcicacem Maphei, quibufcûc^ radonibus potcratjiïindicareprifcam Fortuna mobtur» Ac nifapientia uicecomitis infauftisceptis fuifletoc curfum, nanep remomnem ordineprimoribus, Regiàeaulæexpofuitjmaximus in duirate tumul tus extitüTetjUon partibus modo noxius, fed amp;nbsp;formidolofus Prindpi, quiiam fecurior, bona exercitus partem per finitima loca negledim diP perferat. SuntquidicantMapheum quocertius Naphad animü Turn'dpcrnofceret,fnnulauinefocietatc partium 5 aceufaoifleep multis modisfuperciliü Cæfarum, quod id genus Reipub ♦ Principatu nomine, feruitute re ipfa prefeferref ♦ Sadus efTe sequabilem libertatem omnibus uiribus propu/ gnare,qingenuosacfortes animos Germanico i'ugo fupponerc ♦ Reciperet modo animum,feçp in prifeam præfeôuram ipfereponeret. Nee de/ tredaturum populum ne nünequofpguberna/ cula quondam fibi cognita « His atepeiufeemodi didis peruidumGnidottum eundafimplidter credidide, promififlecp Maphæo, 3^ Vafro ad/ uerfario^ reditu to in gratiam, quem impenfc Quendumede uetcridocemüradagio»niü,Gni/

-ocr page 42-

G ESTA IM^P;

dotto prodito fabula oem denarrauiHeSeptfmo» NcCp defuiHe impiæcriminationi fidê » ha ut die Gnidottg didaTurntot^p adeffe iuffo cognidopararctur» P ” * SedisiudiciocofilioruintelledOjfurdmadGuel phos tranfiitJifdem diebus Cremona, Gnidotti reSa”^’ ^^^quot;^‘O’ic comperta,fimul Florentinorum ad/ Henrico, ducla inftiuctu,rebellis Henrico efficitur,fedS^ quiBrixianoruniGibeliini crantfucceffibuslm peratoris audids,'Guelphos urbe exegerunt.Idê Parmæ fadû,quibus rebus Cæfar çognitis,mit/ tit qui cas quoqj rixas confopirent, exulibus re/ dui^ts in patriam. Sed breui poft temporeGuel phica pars Felfineorum Florentinorumc^ conô Brixiare^ ^^ præfidioBrixiaGibeninos inuicern depulit, rebellis nbsp;nbsp;cx profeffoc^ hoftis Impcratori effîcitur ♦ Anno

H«gt;rf«gt;» aChriftogenitoM.CCC.XL Menfc Aprils ImperatorHenricüsobfefta iarndiu Cremona, Sfiïoquot;* Geneurenfem Epifeopum, cognatione fibi de/, Ep/feopus uin(ftnm,cum Turmis ad Patau in os coercedos Geneuren mittit,quos a Bononienfibus ftetiffè diximus; Patauîni Abeo Vicentia,qugPaduani iuris erat,belloca rebelles, pitur. Præfidium in arceconfiftens, fugadila/ ^wuinis^ F^^*^ * Eauidoriaipfosquoeß Patauinos metu capta. nbsp;nbsp;nbsp;ufq^adeoperculit, utfuppliciter fefefideiin pri/

mis

-ocr page 43-

HENRICI VIL

nlis tradiderint, aurcorum milia centum ob con Pataufum tumatiam pendeve,Cçfareumc^Præfcdlumrcci deditum» perciu(fi.Idem Antillesprofedus Venetias,tri Tribumm butumprouetereconfuetudinepoftulauit. Ap/ Veneris pulfohonor ingens habitus,adnumerata«^ in ThiaramRomanam,taïentaVenetamille.Eadê Thiaradc inciuitateipfuminG2neconfeó:um,foIidoexau ^o’‘“ ^‘^S' j confedn.

rocorona,uarns,maximilt;^precii gemmis ad^ ornantibus,Sellam quoc^ argenteam .aurocp cir cumlitam,frabricatam ibitradunt. Intereafedén tcad CremonamHenrico,oblefli, quia parum Cremona munitierantadobfidionem ferendam fimul Ar »quot;dedido^ chicpifcopiRauennatJsintcrucntufefe fub con-' “^®^^^P^ ditione Tnbuti pendcndi ultro dediderunt. Ei/ dem mandatum Antiftiti muros ciuitatis, ca ft el

bq; dcmoliri.Cgfar Cremonenfi bello perfedo, Brixix ob ad Brixiam quoc^ circunfidendam feftinat. No fidio. -, alias pari inftrudusexercitu, qui parciflime nu merant equeftrium Germanorum ualidæarma/ turæ fex milia fuifte tradût. Na nq^ u t rumor per Tranfalpinasquafc^prouintias deMediolano, c?terifcp ciuitatibus fubiügatisincrebuit,uixdici poteft:,quata amp;^qfida multitude militu certatim adflucret, pars emerendi ftipendii ftudio, egteri

-ocr page 44-

GESTA IMP»

âmore lundi Regis addudi » Pro certO creditur Henrici im Henric«, fi ill .prim is abilitiHet, reliera cj; Brixia prudentie proceffiflet in Hetrurïam , nonTufeos modo, qui re een ris defedionis fibi eonfeii, iram iuftißi mi iiindicisformidabantjfedamp;quantaniaperP re nÓ intereft,partem Italiæ fub iugum miduru ♦ Quippe qui parum prbuifi effent cotra obfidiü, quorumqj nutarent iam animi iuftitia, element tiacp noiiiRegis impulfi. Sed is dum Cifalpinae pertinatiusimminet, maiorum rerum occafio/ nem pretermifit» Adeo uincere maximos Duces prompdus fcire compertum eft, ^ uti uidoria » Quippe uirtus attenuata periculis, nullam non in partem de prouidendo dreumfpedat, eadeni rebus fublata fecdndis,fecuralt;Jfui,quæfuturs funt negligit» Bodem anno duf ta tes Hetrufeas Florcfttiai Guelpharum partiü Florentia, Bononia, Senæ, Bononia. Luca, Piftorium foedus interfe aduerfum Hen/ Luca. nbsp;nbsp;nbsp;ricum fandunt,Florentini praeGdiu equitum Hi Piftorium fpanigeneris C C C C, quos a Roberto accepe/ 1^0^^”^^ fï^^to’^t'^^Bononiam, itidemc^ Senam amp;Lu/ cam,fi forteea regioneGermanwsftatuiffet ince derc ♦ Sed amp;nbsp;quiequid Gibellinorum in ciuitatF bus Guelphis uerfabatur,€xadam,Sub hoepel*/

ftante

-ocr page 45-

HENRICI VIL

ftanteCæfare in obfidêdà Brixia, uan’æ utrimq^ çladcs acceptæ, inter cæteros autem Proceres,amp; frater Resist equitum Ma^ifter Vualramus, Vuali-am9 magnæ i ndolis, idu fagittæ pereuffus, interfit ♦ „J^oTcuS Corpus apuddiuumBarnabatneonditur,quod bit, tcmplum nondü eiuitate clauCum fuifle, lacobus Philofophus in fupplemêto authored, eo infor tunio,fublatospauloante Cæfarianorû animos refedifleobeximiiiuuenisnecem Brixiani credê tes,frequcntiu^ ia incautiufqj excurfare ceperut, Etenim die quodamlicentius euagantes,inter/ ceptijfufijfugatic^funt.Cgforum numerus CC, Captiex ciuicatis primoribus XL-, inter quos Galeaceus,cognomêto Brufatûs,obfenorû Tri/ Gajeaccu, bunus.IsquiafidêReginómuItoantedatam in Brufatus. fregerat, quadrigarS uiolentiadiuerfam in par/ tem miferum diftrahentium corpus perfidigpee nas exoluit, Cæteri captiuorum fecuri pereuffi ♦ Nihilo magis proficientead euincendam contu/ matia exemplo feueri fupplicii, quin hoftes ecc/ leftiquoCKfauoreadfutiuidebantur.Struecada , uerumodoreep diuturni cxercitus incubantis, inCaftna corrupto aere,ita ut pIurimiTheutonum uarios Henrici, in morbos inciderent,cogerenturcp aut miferi

F iri

-ocr page 46-

G B STA IMP.

cuita cxcedere,autinglorii, netlid dtradifcri*' men,repetere patna. Proccru ca extindoru tabc GnidoNa prarcipuus Gnido Namurcæus,cuius fupra mc wtumbk. rninimuSjFlandroromquondam Tribunus m

CurtracenG'prælio,at(^ob id rerum geftarum daritate fpedatus. Quam ob lucm magna pur/ puratorum parsHenricum defoluenda obfidio nefolicitat.IIIo magisintokrabilem ac minime perfeucraturam neceffîtatem hoftium, q labors exerdtus obferuantc ♦ Quare decedere non niß composuotiftatuit. Quibus rebus inteUedtis, obfeffi eftedi fupplices, Cardinalis quoeç Flifd auxilio ueniam cófequuti,ad diem XVI. Kalen/ „ , , , nbsp;nbsp;darum OÓ:obriü fidei Prindpis fefe dediderut»

deditionê P^x ciuttatc potitus,muriiqï protinus ac turn/ accipuur, busdemoliri iufiis,tributum aureorumXX» miliurtijpraetcrea obfidcs centum, quos ex om/ ni duium muliitudine felegiflet, belli iurcimpe/ rat.Magno ftetiteauidoria, nempe uix quar/ ta exerdtus parte fuperftite, Cremonam hinc ut rediit,incepitconfultare decomponendis rebus Ordinatio G^pofterû.PlacuitordinataLongobardia,præ/ Cifaipinæ fidibufcpperduitates impofitis, Lygures pete/ Galliat. re,Mediolanû,utdiximus,procurâteMaphco,

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veronam

-ocr page 47-

HENRI-CI VW

Verona comité Scalan, Parmam GilibertoCor Verona regiOjPafcarinoBonopofoMantuam.Quæres Parma» parum falucaris poftea ciuibus exrint.Qiios præ Mantua» fedoslegum feruandarum caufain prüfens præ Longos poruerat,fuperbe,auarecçpoftmodunri imperâ bardtæper tibus. At îllis amp;nbsp;in primis occupatio, amp;nbsp;aureo/ quot;nbsp;nbsp;nbsp;*■* ’

lorum copia,ut in perpetuum confirmarentur, Q uæ tem poris caufa concefla fuerant » effccerôt ♦.' Guelphorum ciuitates ubi aduentare Henric5 accipiunt, obfideri iiiffis itineribus Ligurum, remorari tranfitû illius conabantur» lifdem die/ bus Clemês de repetenda tirbe Romana ab Hen rico compcUatus per literas » ipfe conGlio Eccle / ficgenerahdiftencus, Prateofi Cardinali peteft/ dæltahæinaugurandic^ Regis fingulari manda to negotium impartitur»GaefaraddiemXLCa/ Henriet» lendarum Olt;G:obrium maximo apparatu Ge/ Genuam. nuam eftinuedus ♦ Principern Dominumep fo/ lenni moreappel{antibus,mox componendæ Opidnus difeordiæratio habita.ItaCpOpicino Spinulæ Spinula» foeiifc^ iampridem exulantibus confeda reßitu lio.Quæ res ingentem illi diledtione ciuium pe/ pererunt.Ipfi miliaaureorumdonodata centS, Regiæ uero coniugi XX ♦ Ba quum mfequente

-ocr page 48-

G ESTA IM P.

Augurex *''^*'^*^ gràuiter ggrotare coepiflet res hflmâtt as rc mors. hquit.ElatatumuIatacç folcnnem inter pompa apudbeatiffîmi FranctfciCenobium,pudidtiæ fingularis religionif® fpedatgfcemi'na. Anno a Chrifto genito M, C C C. X I L ad diem quartu Hennms Calêdarum Martü, Genua profedus Henricus 1 asueni j.|jjß'g'j'^j-j.emium XXX.Piùs aduehitur. Quæ duitas nullo non generc apparatus eo uel exquP fitiffîmoRegem accepit,Dominum quo® inter Enumeraz publicas acclamationes confalutans.Cenkbatur doProcez tamêinprimisexercitus mille quingentis tranP irufn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

* nbsp;nbsp;nbsp;alpinis equitibus, prgeipui Germanicorum Pro

cerum, Archiepifeopus Treuirorû Baldcoinus, cuiusCuprameminimus. Epifcoptls EburonS» frater Barri Comitis, epropinquis Regiis, Dus: Bauarus,Comes Subaudus, Oterc^ epropiquis Regiis,Cornes Forefti,Guido Viennenfis DeL phini frater,Henricus Flandrorum Comitis,fra , ter itidem e propinquis Regiis, Robertas ipfins Flandrorum Comitis filins. Cornes Vienne» Præfelt;n:us prætorio, que noftri Aulæ magiftru appellant,uir maximi in re militari nominis. Eo dem anno Menfe Aprili, Robertas Siculus, eu/ lus fupra mentio eft habita,de Romano Henrici itinere

-ocr page 49-

HENRICI VIL

itinere certiorfadus, cum nulla ahunSe lacefTcn

di Regis extarctoccafio * SimuI ita fa cere, ab Vrfi Vrfin/. nafadioneiuffus, ioannem fratrem mittir,ad ur bcm cum equitum fexcentorum præfidio. Lite/ ris fubinde (criptis ad ciuitates Hetruriæ, GueL pharura partium de fummittendis opportune Romamauxiliis.Ricardo LunenfiCornin',que infidîçHen Robertus Tufeis impofucrat, datum negotium *‘“^° ^‘’quot;’’^ Latiimatureineundi,idcpcumPhalange pediz turn duorum milium fexcentorü ♦ li ad diem xvi»

quot; Calendars luuüRomam peruedi, Vrfinoscon ueniunt,moxc^defentehtiaconfiliiCapitolium Hadrianimolemac Vaticanum armatis ïnfedez runnPetro Sabaudo Senatore urbiscóiedo in uincula» Columniis aluTcp Cgfarianarum partiS Lateranum, Mariammaiorem,amphitheatrS, HenrieP/ RotundamJandamq^Sabinam occupantibus. fidiainVr Inter hæePifis Henricus Equitibus bis mille, amp;nbsp;be. hbcamplius conftipatus, reda perTufcos Ro/ mam contendir. V iterbium ab fep negocio capir, ibiep dies aliquot conftitit, occafionem inuaden diVacicani expedas. Poftep tempus idoneum uifum eft perrumpendis infidiis, Viterbio pro/

, mouet, occurrentdep Vrlinos, kuibus pradus capteur.

-ocr page 50-

G ESTA IMP.

Hcnrfcus urbcm Ro maingre-' ditur.

Epifcopus Leodiorü occumbir.

uertît injugam .Simul popularibus l'n duitati rem ftrenucgerendbus,ante diem Galendaruni lum'i Vrbern uifcnda pompa introii'c, prorinus de expugnandis Robert! Cliendû rcliquüscon/ fuîtat. Itaq; mifris^qui ftngula facboms præfidü deturbarêt,pro certo creditur quicquid ibi ApU lorû Ibcncorumq? fuerat, depulfurum, nifi prg lio quodam fexto amp;nbsp;uigefimo Maii die cômillo, quam alü Ducum quidam, tum Lcodiorum od cubuiffet Epifcopus,Hune em perfraôfis ( is erat ardor hominis) uiarum cuftodiis, in CafteUuna Angelicum properantem, Robertini Florali ex area per obliquum progrefTi circumueniunt, fu gantjfunduntc^. Cæfarianorû qui capti occifiue tuerant,numerus mUium duorum traditur,Ebfl ronum,quêiam dicebamus Antiftitem, in equ3 ab Vidore raptum, uehentemc^ inermem HP fpanusquifpiarn confpicatus,cuius pauloanW fratrem Alemani confecerant, cum non aliam ha ternæ necis uhionem euenturam fperaret, feta^' li pereuflura uulncre, ut paucis poft diebus mœ reretur,effecit.Bius interitu Princtpis,quiamp;oir tutc amp;nbsp;authoritate eminuiftet in Regia longe ma ximuspauorCgfarianosinuaßt.Robertinis eco trario

-ocr page 51-

HENRICI Vin

trario lætidam tnfti cafu a Acren ce ♦ Porto Cuce^ burgius ne tempus orne,urbanis rixis attereret, ftatuitabfoluere res, quarum caufa ponflîmum Urbem periuerat .Iraq? defententia Cardinalium Conuentu in Lateranum ad diem Sextilium Ca lendarum indido,Oftien,cp Flifco,amp; Arnol/ do Cæfareas infulas facrato capiti imponenny bus,quod fcelix fauftumcp fit, prægrandi appaA ratu,fingulari(^fpedantiûgaudio,Âugufti no/ TertfaHen men, Apicemqjfaftigji Imperialis accepit. Pera/ ridCorôa da inauguratione, Bauarus cum parte Proceru perfundû fe offîcio comitandi exiftimans,a{îùm pto commeatu in Germaniam abiit, Ipfc Tybur paucis poft diebus concedens, multa ibi uenera ^*^* tioneincolarumexceptus,Pifas repetiuGuelphi ' cæciuitatesHetrurie,ubiqueRomæadafuerât, detç Prindpe decedente,intenigiït,iter iHius rur fum includerenitebâtar, Acuenti,neparum in/ ftruâ:i,copiofoagminiminus refiftere ualeant» Socios in urbedegentes,per literas commonefax ciunt,ut amp;nbsp;nouum amplederentur confilium ,et properarc mox inTufeos maturarent. Intérim Pquot;uCnu» Gæfar Galliarepetita, peragrum Perufinum ex creitu infefto progredit,cunctac^ ferro atcp igne

-ocr page 52-

GESTA IMP.

dctuftat.Caftellionê ui capit, Cortong, Arctiilt;Ç reuerentcroccurfum uenienti, portæC]^ apertæ inde crebris cum Guclphica gente præliis fcelic^ tergeftiSjUanifcpFlorentinorum Caftellis euer/ fis,agrif(^ ua{tans,inopia pabuli proficifci com/ pellitur . Adeum Bonatiano inpredioddloto uocabulum ) a2entcm,Le2ati ab Rege Sicilië Fri derico mari deportati,donum aureorummilia X X. ad ferunt,focdus,amicitiamcp petentes. Poftulatiseorum alTenfum. Poft^Cxfar Pifas acceffit,legibufc^ coercere hoftes aggrelTus,qs bello pfecutus fuerat, amp;nbsp;afperrima edida in TU/ fcosRobertipartium promulgauit,amp; fuosinui cem clientes pulchris beneficiisdeuindiorescF fecit.Q_uippeSpinulg,cuius fupra mentio eftha bita,Marchionic^ Montisferrati cum alia digna tionum genera,tum ius monetg cudêdæ tribuit, turn de Roberto caftigando tradatum. CaufacO gnita,dec^ confilii fcntenna,ob læfam Maieftat^ Romani imperii paterno ilium Regno, prouin^ tialiq? comitatuexcidilTe pronuncians. Qu^dez creta poftmodS defundo Henrico Pont. Maxi / mus loannesXXII. pro poteftaterefcidit. Efttß ca res in publica monumenta redada ♦ Sub idem tempus

-ocr page 53-

HENRICI VIL

tempus Henricus Flander magifter equitum Cg fans Pifanum agrumcum curmis circurnuagari ' ccepit, a ree mep fortiffimam Petram fandam , Florentinisamp;L-ucenfibus fufpedantibus expu gnauit. Imperator nihiladü ratus uerbofis fen-» tennis,nifi fada confequerentur, ad hoe Hetrux fco bello finem cômodiHîme pofle imponi fi Du cenicaputcpdamnandæaudatiæcontudiflètjtra iieere in Campaniam ad ipfum Robertum armis perdomandum ftatuit* Ido, ut ante diximus^ cum Friderico foedere, milTifcp in Germania qui fupplemcntum légionum conferiberent, placuit Uti die conftituta expeditâ dafirm in L-iguftico finu expUcaret. Numerus Cæfariani cxercitus ad armato rum quatuor milia traditur. Acceflit co Si Genuenfium claffis, triremium Septua /

, ginta ♦ A Friderico quoep Arragone triremix

! bus quinquaginta fubmitïïs. Pifis GæfarNox nis Auguftideceflit» Quo die Fridericu quocp MefsanaRhegium traieciflepoftea compertum

t eft, Eamep ci ui ta tem expugnauiflc cum oppiz

| dis aliquot aliis» Henricus her per Hethruriam ' * i ' faciens,ubi ad montem apertum accent cid no / ' men loco tribucre accolæ^ægrotare manifefto

G iii ,

-ocr page 54-

GESTA IMP.

încipiuTamctfi iä indea relidi's PiGs initia mop bi irrepentis animaduerterat^Sed ipfe qua erat integntatc,animi(^ magnitudine, nediedidate mere abfuiffecredereturjGdei quam ualetudinis rationem habere mahnt, inter medicamenta au/ tem balneæ maceratang indicata fuereJtaqj eo lo d profcdus,procuratocjdemcdicorum fenten/ da corpore, (efeBonoconuentu cotuliulbiinox i'ngrauefcête malo, excefsit e uita ad diem I X.Ca lendarum Septembriö, diuo Apoftolo Bartho/ lomgo celebrcm.Anno, quam imperium acce/ ptaffetquinto,mcnfeödauo, defumho Cæfare, id quod Geri in funcre magnorum Ducum aGo/ let,Indus incredibilis omnem comitatum perçu litJtac^ familiäresdefedi Principe,parsTeutho nicos lares repetiit,cæteri Regium corpuspro/ tinus Pifas. ut uiuus iufTeratjGngulari Gde ciuita ds addudus dcportarunt, ibi quoq^, no a foeüs modo,fed ab oppidanis quoep maiorem in mo/ dum defletus,folenni atc^ exquiGtiiTima pompa Henricus effertunVîtaminftandflimiPrincipis,quaacce Pifisfepeli peramuSjUtputo traditionenarrauimus,quem non Italia modo, nullis neq? aduerfis frangi po/ tuine,ncq5 fecundis efferri manifefto cognoue/ rat.

-ocr page 55-

HENRICI VIL rat^TcdS^BarbarosIætnia inuiâi Ducisextinâî prycipu« obritiuit, Qlu in uiuo nihil profus rcrû nouaru uirtusHen ten tare aufijdefundo c5(ftapcrîtaliam,utpoftea JJ^ptorS^ conftKit,mifcuerût.Neç^ Pifanis, cgterifepopd atteftarioc manbusdubium erat,niîïmaturacus fuiffetinte ’‘®“j’“* ritus, regnum Roberto beilo ablaturum, quip/ Osfrang^/ pecuiperexileseffentadpropugnandumcopie. retur,ncc ItautnefïgnaquidêcredcreturcollaturuSjquin fc^^ur*'^ cognito inox Imperatoris aduêtu,nauigio auola turûNarbonam.QuôdfiGampanigobtinendg facultatê Dii trib uiffent, infini tu elfe quantû die fcXjSl opportuni täte commeatuû, amp;nbsp;innatauir/ tute moliri efficerecj? potuerif.Fridcricus, cui fcc dus cum Imperatorcpercuffum, paulo fupra tra didinius,mcdtoagensalto, utexceffiffeCefarem erebus humanis accipit, ingcntiuidelicctmole/ ftia animi côftematur.Eratç^ ca conQantia^Hen riciepamore^utquoniâcoram uidereuioum ne/ F«lt;j5fW quiucrat, extinâum faitecotemplariexoptarct. P'^° “^ baeç Pifas non ob aliam rem nauigans, prolatû corpus Regium inter ubereslachrymas eSuene/ tatus, recondi diHieilepaffuseft, conftantiffimi Duds amicitiam immature fibi déploras, adertv pum ♦ Sed SéPifanus populus Henridimitatus

-ocr page 56-

GESTA IMP.

iudicium,quem iUe fotiü fibi delegcrat, bic Prirt dpem fortiri decreuit^ukro ei ciuitaris ddato im pend. C^terum Fridericus (anus exidimans par ta defendere,^ noms implicari, fimül aliamlibi ené rationcm,qu5 Luceburgio fuerat, tuend i pa trimonii fuccefTjonem auitam aduentidæ dui/ tatis procura ttoni adis granis duxit prgferenda. Pari cautela Sabaudus Henrieufep, quoruante mcmintmus ufi,delatasfibi quoep ciuitatisha/ benas modefte reeufaruntJta ut tam pertinaci re pugnatione Prindpu, Pifanos fufpido metufqj baud exilis incederet ♦ Veteranoru Caefaris pars mul to maxima Germantam repetiit.Reliqui uO-^ ^“j^ luntarii nomina Pifano præfidio tribuerunt»

Summa dus Reipubun futfidium maioru Prin dpum, ad Vgutionem Faiolam delata eft, Is 5^ Imperatoris ante nomine præfuerat Genug, amp;nbsp;. magnas poftmodü res pro partibus GibellinoRî Show fe patraui^Floretini no Imperatoris modo pnuf^ fublidunt, obiret, exulumc^formidinc,fedamp;^fedirionein/

terna pullulate coadi imperium ciuitaris Rober/ topublicedetulerunt. Acnelibertati uetudeno ua immutatio noxia forte fieret,kgem adiidunt, ut ne fupra quinquennium poteftas concéda te?

neretur

-ocr page 57-

^ . HENRICI Vît

»erctur, Idcfererehqncciuitates HetruriæGüe! phæfeccrunt, ita uteuidenter appareret, co lam' neceffitatum Hcnrid perfcuerantia redadosad^ uerfarios,unintra paudffîmos djcsfub lugum ’ mitti potucrint» Atqui iam oti'muarns.expert/ mentis cognitum eft, quum aliis in rebushuma nis,turn in b^Ho primas obtinerepartes fortung ludibriumJta Magnus Alexander tentatoueri/ Alcxsder f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.Magnus.

usorbetcrraruqdomjt©,ledcunam rerum uni ucrfitas propter fodicitatê cœptorû deftinaret, in ipfis iuüentæprimordiisexceflîte medio. Sic Hannibal Cannenfiuidorianobilitatior,^pru Hannibal. dentior,occafionêcapiendaeurbis prætermifit ♦ Scipiones in Hifpaniaduo,mediisrebus,me/g . . düf*^annisres humanas reliquere.PatrS quotç '’Pæquot;“ noftrorûætate Amorathes capto Byzantio, Hy drunteep direpto, omnem fibi iam defpondens ^^, ““‘®' 1 Italiam,intcrcipit. Nupcr uero Britanniae Regê

Henricu captis duabus ualidiffimis ciuitatibus pj .^ Gallic,pcrcerritifq; acconfternatis abfqj dubita RexKiX tionehoftibus,fapientia nouita deftituit.Qui norum. aut egeus fuiffe didus eft,aut certe fi tan ta oppor tonitatê prouidebat,nelt;^ tarnen fortungfuæ ob (equebat,excors.Hos utdixi,cafus inter fortuita

-ocr page 58-

Opinio de roorteHen ( ici.

GEST A IMP. HE NR ICT VIL’ reponebat antiquitas.Nos ad Deum Optinliit» Maximum publico confenfu defcrimus, e cuius xquiflimoarbitrioquicquid rerum humanarS uelfit,ueldici£ur,fumitoriginem. Varia de ge/ nerc mortis opinio.Nonnulli uenenum malum niuco libeUo inditum afscrunt. Quod per ineffa bilia myfteriacômutatum^quotânismorituric^ libamus.Monachos Prædicatorü ordinis, qui/* bus illc miniftris utebatur in facrifidisjiorrendi facinoris extitiffeauthorcs ,camqgt;reBeneucnU'' tus Imolenfis feculi eius in literas retulit.Fuiffe ta mepoftea ex ea familia, Cartußenfis in Fafciculo tradit,qui re delaca ad Pontificem Maximum,dc cretum caufa cognita impetrarint,quo innoxios eius ueneficii ordo uniucrfus pronunciatusfue*' rit.Dominicaniqui Luceburgiagut, hoc ampli us Ccenobii fui authorem non alium citant qua Henricum. Neqgt; ergo fieri potuifie^uti tantum fcelus in tarn bene meritum perpetrate extitcrii ♦ , , Nobispotius in medio relinquere placet difpu/ tationem funeftam ,qde infandæaudatiæ fama certam proferre fen ten tiam.

FINIS,

-ocr page 59-

Pgt;CALL1MA*’

CHI EXPERIENTIS

Attila»

ÿ^ Otthos,fi ue agri inopia domi la borantes, fiue benigniorêcœlo terra cp patria quærêtes,Berith Du cc, ingenti mulutuduicorp ginum fuarü Infulis audios, ex/ cepiipriusidlittus GermaniOceani,cuihodic quolt;^ nomen Gotthifcantia » Qua regioneetia poftca improbata,fub Filmiro Quinto a Berith

rege,pullis indigenis VlmerigoRi terras occupa uere» Deinde uidbus animi(^adaudi5,cgteras pene omneis terrarû orbis partes uariabellorü , fortuna euen tucj peruagan, c5 interim alii atc^ alii iugifucceffioneapud eos regnarêt,tandê oer Ti in Pontum, inter Bicern paliidera,amp;Borifihe nis hoftia federn quû cepiffentjadfuorû Ducum nomina, jfuum accommodâtes,qui propinquio ra flumini tenuere, ViAdgotthos, cæteriOftro/ gotthosfeappellauere.Vnius tarnen eiufdem^ Regis nutum omnes intuentes,inde fubiedis fi/ bi Vandalis, Marcomannist Quadornme^ no/ Hu

-ocr page 60-

» .. P. CALUMACH-r r

mine lin in er Co, nrcumtulercarmaadStptcntn/ oneen,quotemporeimperileorurn fumma era t penes Emenricum Amalnm, quem pixriep lau/ dibus Alexandri Magni adæquandumputanc, gloria rerum geftarum, dornitis, fubadiscß du/ du aufpiciifeç ipfius Herculis Roxola nis, Vene/ tiSjHeiftorum«^ populis, cum nationibus cæte ris,ufcpad glacialemOceanum, Earn gerendo/ rum bellorum audaciam acfcelidtatc, fic undie^ a Gocthis, ingenti nóminis füi terrore circuma/ d:am,floréntibus tüm maxime Emenrici rebus prouocatam, poft multa certamina uiciflim ad/ uerfo profpero(^ euentu commifla, fubmouere proculaBice Ponticßlittoribus^tenuereq^ ahq/ diu fub imperio Hunni,dequibus, traditahO ’ authoribus fummatim repetam, quo,uitæ,mo/ ribufe^ amp;nbsp;bellis Attilæ ipforum quarti a tranfitU inEuropamRegiscxplieandis,fi qua humante uirtutis modum in eo uiro fupergrefta uideburt tur,relato ad Deos originis argumêto,fidem ac/ cipiant, Scribunt plæriçp,FilrnirumCiotthoru Regem, fed rerum antiquarumpcrinores me/ moriæproditum reliquerejdantirfumexercitu luftrato nonnuUas focminas, Aliruninas Scythe

uocanc

-ocr page 61-

EXPB RIEN. ATTILA.

iiocant, ultra communcmaharumfpecîcm cor^ porcatc^indoleauguftaSjScytharunicaftriscjt/ clufifîe.Hafqj fubinde infolitudine trans Mgoti dem in Afia agitantes,a Faunis amp;Satyris côpref/ fas, Hunos genuine, quorum mox ioboles tan/ ta fœcûditate propagata,utcredi par foret,Deo/ rum quoepeuiufpiara ad id opera acceffifTe ♦ Sic geniti,ficpropagati, nullius ufquamdiuinæaut humang rei commertio,cum alio quopiam gene rehominu habito,diu natalialoca,ab omnibus, lingua,uicfu,habitu,moribus difcrepantes, in/ coluere,fine ullis ædificiis,fubdiuo panïm,S^ quot;nbsp;tantum ferarum pellibus,aduerfus cccli terrærp rigorem amp;nbsp;tem peda ces circumtedimagis,qua .amidi,finc ulla inter fe cultus iadatione,capi/ turn tegumêta galericuli incurui informefq?,ac multo informiores exlibrocalcei, fub h eed inis pellibus crurum inuolucrum» Sed nee ullo eolê/ di agriferendarumue frugum, ufucognito,ué/ natum,paluftriumcç aründtnum radices ( quis regio prædulces fert ) pro cibo habuere, Eteum quidem neq, codum,nct^ faporibus incitamen tifuegulseadulteratü,fed aut in Sole,aut fub alis calefaâum.Non religio apud cos numinifueul/

-ocr page 62-

P. CALLIMACHI

Itus, üclmetus, ud reuerenua, corpora hirfuta# facies terribilisac minaxdefguietibusin filiospa rennbus ,ipfo natalidie, marium (cilicet omniü genas candenti ferro infecando, amp;ante primam alimoniam uulnerum patientiara incutiendo, Ex quo, fine formæ uenuftate fere imberbes fern per,cicatricofa amp;nbsp;fuleata cute, teinpcfiiuam pilo rum era dam non admittente « Cæterum,ad ro^ bur, ualetudincm®,cumagiliiate admiranda, tanta fids, inediæ,migoris, cæterarumf^ huma narum neceffitatumtoleranda,ut ucl exindedi uini in cis fern in is origo argueretur, Argent! aut auri,nccufus,necpoire(fiouiliumacpromifcuo rum commerda permutatione exereen tib us, dP uidæfol^amp;:gradæinarmends,maximecquoru, quibus infidere iam tu a pueritia honefia,médita tione affuefeetes,facile poftea natiSes esteras obe Ondis equeftridifeiplina pr^üs fupcrarût,iracu/ dum,fed per fe deferens,nouarû rerüftudiofum ’ acprgdf immodicccupidû,pauladm deinde,aut domi excogitata,aut peregre accepta lanificii rati one,pauIohumaniorihabitufefeexcoIuerexReli gio quot^ inceiTit animos,fufeepta louis, Vené^ ris,Mercurii, fed in primis Wards ueneradone, quorum

-ocr page 63-

EXPBRIÊN. ATTILA» quorum DeoruaScychismyfteriacumaccepif-* fent, etiaScythids nominibus appeUabant. Sed amp;nbsp;predg ftudio graffantes in gères alias,ut qugcp ^ximiorerac, amp;nbsp;minusualida,afaxisfuftibuf(j uelduratis'igne,uelcornibus exafperatis, qugte la a prindpio illis fuere, ad notitiam prins anno/ rum, deinde etiam ad ufum peruenere, arcu5lt;^ in primis in quibus tantum ftudium exercenda iuuentute impendere, ut cos quoCp ipfos,aqui/ bus (agittandi pentiam accepinent,breui antecel lercntdam tarnen frequentibus incurfionibus ra pinifc^ gladioru, «ia ac loricarum ingentê nu^ merum ac|cpti,iuuêtutis fuae maiorê partem pro peiuftisarmis,ad Scytharum fpeeiem armauez rant,cumBaudetes poftRegiam ftirpcm primæ apud^os nobilicatis, ucnandtftudioccrtiam itv fequens, ficante fe fugientem jUtlaffitudini mox, ceffura uideretur, no pdus abftitit,quâ fuperata Mcotidc^fcjUdut in orbémalium elapfiim uidit Cum itaq? cerna, qimn oeulis pedibufcß fubfe/ cutusufc^ adpaludis extrema progredientem-, nufquä appareret, in campis un diep loge lateèp patctibuSjUencrabundefpeciêc^ et fitum locorû miratus Ümul^domis Düs, in qrü tuteb regio

-ocr page 64-

P. CALL LM AC Ht ’ foret,ncc dubius fecû, numinis ai feu fus dudü fe lUuéafc^ perueniïïe,retro ad fuos,feruads ueß^ giis,cûgratuUtionereuerfus,omia utada érat, amp;quæ uidifret,.exponit,qmbusaiiditis, quiad id locoru paludem imperuiam credideranc, ere/ dis in fpem letions fortunæ anirnis » Turn uero cupiditateintuendiea,quæaBandete,contra,ac prias opinabantur audiebant,cumulcuarîo conlt; fenfu,VeîambroRcgifuo,propeneceflitatcmiI lue mouendi impofuerc ♦ Non prius tarnen mo/ tafuntcaftra, quant quiexploratum rniflî,haud diffîcilimi laboris rem fore tranfîtum retulêrât , tentat^q? in euentum fortes, foelicem fauftam^p migrationem portenderât. Superata igitMeon de,duccBandete,pofitiflt;ç in Europa caftris,pri mum impetum u er tere in Sarmatas, pain dis ex/ trema fub b oftium Tanais acccolentes, quos im prouifoSjamp;nihil mtnus»quam bellum cogitan/ tes adorn,faeili negocio fuperauere,direptiftÿ ipforum eurribus, amp;nbsp;magna iumentorum præ/ daabada,captiuis fub inde arm is, quiequid mili taris ætatis inerme inter fuos adhucfupererat,ar mauere» Creui£(utfit)animusuidóribus, are benegefta,etmulnplicata arma etiam fiduciarn auge/

-ocr page 65-

eXPERIE N. ATTILA.

aOgebant.Itac^ per mediterranea in Datiam, Mi fiamc^ déclinantes, cum Gepidis atep Alanis, pariaccum Sarmatisfœlicitatepugnauere. Hox ftibus non tarn armis egdentibus, quam nouum trucemq^ oppugnanriümafpeó:umnon fubRix nentibus. Difficilior res cum Gotthis fuit » exerz citatisomnium ferepentium bellis,amp; uidoriarS numero et magnitudine, turn infignibus, turn fu pra,quam ut uincifepoflecrederent claris. Nam licet primus congreffus Hunno ex fentetia ceniP fet, propter military feditionem apud Gotthos, ab Saro atepAmnio inter primores gêtis opibus atCpauthoritatepracpolIenribuscontraEmenriz cum Regem fuum excitatam,in ultionem coniu/ gumfuarum,quas uelutaddominatum uiros in citarêt,paudsantediebusiuffu Rcgro,equi eau/ dis fuis alligatas,non minus fccde,quam crudeli ter in partes lacerauerant. Qua occafione feruata ‘cum Rex non minus fenio ,quippe quod uigefi

mum fupra Centefimum annum ageret,quâ uul nerequodeo in tumultuacceperat,confedus oc cubuiflet, facile Hunni uidores euafere, pulfis Gotthisad interiora Sarmatiæ, qua maxime in ^Septentrionê porrigitur, fed Vinitänus Emen/

-ocr page 66-

P. CALLIMACHI

rid fratrudisjuorum reliquiis colkdis impfohl' ci fcß a V itulfo ado fuo auxiliis, mox tanta fœlick täte bis aduerfus uidores copias eduxit, ut maxi mam genus partem deicuerit»Tcruo prælioin ipCo conordTu fagitta tranfuerberatus interi lt;nbsp;ens,non eins tantum certaminis, fed belli etiam tonus uidoriam Hunnis reliquit»fuis uero pare di ncceiïitatem.Nam exindeGotthi Hunnis pa/ mere,interinitiaserendarum rerumcotraGot/ thos,Mundrurfi,qui amp;Mazuchus didus, mor tuo V elambro fucceflerat illi in regno, poft quê licet ÄttilamBledamq^ filios reliquiftet, tarnen quia propter ætatem adhuc teneram principatui gerendoimpares uidebantur, Hnnnifuarumre rumfnmmadetulercad Hottarem amp;nbsp;Rugilam, r4azuchifratres,quoru(hduduetaufpiciismul ta amp;nbsp;prædara gefterunt,inter quæ memorantur • in primis duæ in Burgundos expcditiones,pro/ pter Utriufep getis maxime inftgnes clades.Qiia/ doquidemBurgundipriorebcIlo multis certa/ rMinibusrcmaIegefta,ubirurfuscontrafe,Hun num mouille fenferunt,ad diuinam opem c5fu/ gerCjChriftianifc^ myfteriis initiati, magno prg Kofufos hoftes cglofcÿ finibus fuis exturbauere* Hottari

-ocr page 67-

EXP ER IE N. ATTILA.

Hottan amp;nbsp;Rugilæ fucceflère A ttila amp;nbsp;Bkda, da/ hmq^ a principio dominatus, uertere arena in Ge pidas,fruftra fepeab Hotcare amp;nbsp;Rugda tentatos, Sedaffuitcoepnsfortuna,quippeamp;fupra fpem eSfurgendi ad arma rurfus,primo certamine egft in deditionem uenere Attilæ, qui cæteras fubin/ deSarmaticas nationcs baud magno negocioft/ bi fubiecit.Eadum gercrêtur, Viffogotthi feren tes indigne Hunnorum imperium Danam Mifi ami^ utramqj incolêdas,a Valente Imperatorc Romano impetrauerant,quibus perfequendis dum pararct Attila expeditionem,BIeda intcriit Et quia mors eius fubi'ca uulgatum eft,a fratre uc ncnonecatum,utautfodura Regni,autæmulû fubmoueret » Perfolutis itaq;, moreapparatuc^ regio iuftis Bledg, Attila in Vifogotthos mouit, uidofeß Mifia amp;nbsp;fubinde Dada, in Pannoniam fubfecutus eft. V nde feffos egfofe^ multis ac ma? ' gnis certaminibus,tandem commigrare in GaP liascoegitp pfe uero uidoria illedus, in Th ra da .amp; Macedoniarn tranfeedit, penctrauftq? ufq^ad Achgos ad Aegeû mare, quaeres copula Martia nu, qui orientale tenebat imperia,ut cu Perfis Sgt;C Vadalis qui inACiam fe reccperSt,pacê firmaret,

1 ii

-ocr page 68-

• P. CALLIMACH'I

Volcbat cnim ftabÜitis trans Pontûrcbus,Hutl no occurrere . Sed Attila feu affuturi Martiani, cumingirntibiis copiisfama motus,feu territus oftento,quod fereno Si tranquillo cœlo nemine impcllente tabernaculum ipfius corruitiCum re nunciaretur pacatam effe Afiam, Marnanumq; Conftannnopolim properare, cÔuerfo agmine rediitin Pannoniam , ibic^ federnfuam ponere coftituit, fimul locorû captus amœnitate, fimul perfpeda opportunitate retinendis fub ditionC fuanationibus,quasdeuicerat,quod uelutincer uice illarum pofitus,omnem tumultuandi facuP tatemomnibusadempturusappareret^Neemi nus magnisS: frequentibus fluminibus undic^ circumlepta regione, a fubitis quorumeuneç in** curfionibus tutum fore fecredebat.Sedamp; cogita tionisfuæexituperfortescxploranti,foelicia oni nia Si ftabilia obuenerant, Captis igitur deferP ptifc^Iocis, per quggêtibus fuis diftributis, régi onem munitam,claufam infultibus externisred deret,aliquâtuluin temporis ftabiliendis rebus acregno fuo totum feribendis legibus,quibus agitarentinter fe,abfumpfit, putabat enim coiv lcriptis legibus hoies fieri meliores, eu intueret,

-ocr page 69-

EX PE RIE N^. A T TI L A.

quohdicquæbenemcrcnnbus decommuniuti Iitate propofita eflent, præmia,amp;quæflagitns pœna immineret. Cæterum, prindpem uiuam dre legem, in quo amp;nbsp;laxamentum aliquod uitio rum uirtutumc^^proconditionererûatcç tem-^ porumcompenfatio, max domi amp;nbsp;quacunepa Pannonia in Boream amp;nbsp;Subfolanu Europa por/ rigitur,pacata omnia amp;nbsp;firma fibi cu intueretur, reputans fecum,Gotthoru in Italia 2lt;Gallia fuc/ cefiTus ad Occidentale imperium animum adie/ cit. Eratenim gloria; ac beUorum percupidus, quibus gerendis tantundem confilii adhibebat, quantum ftudii fufeipiendis, 8Ccum manu ftre/ nuus foret,non minus erat temperatus * Cæterû fupplicibus prope ad moUidem facilis, amp;nbsp;qui in fidem feme! receptos,in pemidem ufi^ fuam tue rctur ,moliendis effidendife^ rebus mira in co turn dexterltas, turn uelocitas, amp;multo admira/ biliorfubeundis periculis conftantia«Sed utCle mentis animi in deditos, ita inexorabilis in deui uidos,ueftitu quam fplcdidiflimo utebatur, pit tabatcç id ad maieftatem pertinere, inter prande dum raro fedit, in cœna profufus erat, cibumq; auidiffirae confidebat,cæterum came plurima fe 1 iii

-ocr page 70-

P. CALLIMACHI

£ardens,a pane fere abftmuk, ut qûi i'nep h et paît ci fuccialêdis corporibus eum arbitraretur, uino inimodicecum indulgeretin odo, femper tanié fibi ipfi conftabat, Religione uero perfuafioni/ bufqj de Diis,a gente fua fufeeptis, ufqj ad fuper ftitionern addidus, dicebat«^, nuUo (andius fa/ crifido Deos piari,qaam fi iuCte et benefice in ter homines agitareturjndtabat autem exemplo fu ôsadeæteras uircutes,tum maximead tempera/ tiam in bellids cxpediti5ibus,cû plæruncç aqua et plcbeia pultecontentus in publico pranderet, Exiftimans earn tolerantiam humanarum necef/ fitatum,que obfedendis cxpugnâdiG^ urbibus, turn itineribus.acreliquis muneribus obeundis militieftncceflaria,nullare magis impediri fran gic^ pone,quam delicatioris uidus confuetudi/ oe,pecunias,ueteri maiorum fuorum inftituto, propecontemnebatauditufeç eftfepe^cum dice ret plus elfe moleftiæ in earum amilfione, quam in poffeflione uoluptatis,armorum meditatio / lies, ad tyrones exercendos, minime neccifarias arbitrabatur,quocun(^pcriculo fan's ex tempo/ reinferendis propulfandift^ uulneribus erudiê/ te,S tatura corporis fuit infra mediocre, pedore actons

-ocr page 71-

EXPE RIEN. ATTILA.

ac ton's fupra ftaturam fefe in robur effèrêtiblns, capiteautem maiiifculo,auterat, autapparebat, cxoculorum orbibus, adSauromatum fpeciem paruis,barba illt rara admodum et lam tuin raris adfperfa cam's. Atcolor,quieiusagrefteoriginis genus indicaret/ermo horridus et minax ac pro» pterbarbarampronunciationê auribusgrauis, fneeflu quoq? adeo geftuofusÓLeompofitus, ut uel exinde fuperbiflïmt animi contraxerit in/ famiam / Accedebat uero adnatüralein audad/ am pedculorumcp contemptum Marcis gladii us, quo aedndus, fuprahumanæfpei modiim fecurus , certaminibus fe inferebat. FeruntScy^* tham exmedia plebe, cum rcs ab Hunnis contra Gotthos ad Bicem paludem gererentur cruentu uitulx ueftigium retro infecutum,inuenifle gla/ dium temere in campo {acentem,moxcp ad Atti/ lam detulifle.cum illeperquietem armaria Mar tefe uidiffet, itaeç plane creditum ab Attila, fibi deüinatum diuinitus eum gladium ,ueluti fubi/ gendiafeorbis terrarum pignusamp; fubfidium» Adiedisigiturad fuosquS potuit numerofidiz mis copiis, ex Marcomannis, Quadis, Sucuis, Herulis,Turcilingis^Rugiis,quas omes nadoel

-ocr page 72-

. P. CALLIMACHI

iam pridem dido habebataudientes una c5 Har dericoGepidarum, amp;nbsp;Valamiro Oftrogottho/ rumRegibus,necnon Dietmaro èC Vittimaro Rcgulis^quingentorum milium cxpleuit exerd turn ,in qua multitudinepaud pro numero pedi * teserantJmpellendisenim conturbandik^ acie busàducrfisefficaciflîmumfemperputauic Atd la cquorum impetum, Humana infidentis ratio/ ne diredum ♦ Cæterum, ut quod uiribus facile poffe credebat, confilio amp;nbsp;fine periculo afleque/ retur,præmifitlegatos Romam ad Valenti nia/ num, qui benigne eum alloquêtes, nunciarent, febeUo accingi contra Theodericum,qui Viffo/ gotthis in Gallia præeratjinftituiffedeleregenté publice omnium gêtium pacis perturbatricem, nihil fibi rei cum Romanis efle, amp;nbsp;uir©s eos for/ tes ac bonos credere, quorum imperium ^ late pateret,amp;æquiflîmoa fubditis ferretur animo, poUicerentur præterea, fi ex ufu fore appareret, initurum fecura illis foedus, atc^ amicitiam,iü/ refeç 8^ côfilia communicaturum, quocunq; res acdifcrimen uocaret«Hauddinïmilibus quolt;^ mandatis inftrudam legationem adTheoderi/ cum m ifit in Gallias, ut leparatim poftea eosag/ grediens

-ocr page 73-

.^E XPERIÊ N/ATTIL A.

grçdi'ens,faciliüs utriincpfupéraret^TranfmifTo deindeDanubio, per mediam fereGcrmaniam in Renum fe cÔuertit,tâm feuera difeipUna milité coerccndo,nigratiam nanonum.^uibus imperi tabat, utne^Ubidinis neepauaritiætamdiuer/ farum gentium tantus exerdtus ueftigium port fereh'nqueret,apnndpio,poftea diuina amp;hu/ manaomia,quacunq^progrediebatur,diripUft, pacato enim agmine in Galliam properaturum, couenerantin feplærgqs nationes,non folum ne - gando commeatum, uerum etiam tranfitu arcen do,ut paludium fyluarumüe,autfluuiörum op porturiitates retinendi earn fpem faciebant,Sen/ ferat Valetinianusaftu fepeti, amp;nbsp;utcoriatus At/ ‘ disc illic tetun'derentur, mifit in Galliam EriUm

Patndum,qui,u t erat Uir non minus duiliu Ar/ tium, ^ beUorum peritus^agendo, fuadendpt^ ■! attraxitnationesGallicaSjUtfecumaduerfustam terribilis hoftisimpetum progrederentur* Iraq; conuenere*ad eum Luciani, Armorihani, Saxo/ nes,Riparioli,Bndones^Lambri0hes,tuFranz - corum Rex Meroueus, amp;nbsp;Alanofum Sangiba/ nus ♦ Viffogotthum etiam mouerat non minus timbf hoftis,a quo uind confueucrat, quamEiii

-ocr page 74-

P. CALLIMACHl futfioncs/utpcrcunb cumRomanis fccJere,fo cias copias aduerfas Atnlam cduccret, bis co an no tufta dcfcccratjSt frequens terrg motus urbes etiam nonullas pene totas euerterat,SC cum erini ta fteUa nodtibus atiquor ad occidentem appalt; lüißct^uifum eftcodupatefieri, uelutfanguinco hiató, plurimis haftis ignco fplendoreperlucilt; diSjhiatum per tranfuerfum interfccatibus,quaï oftenta popidoruanimos religiofa formidineep plcrancVtta^qao plus difcriminis etiam udut drain itusrigruficabatur^eodiligen tins Theode^ ricus atep Etius circumlpiciebat præparabantC^ omnia aduerfus Attilam, qui ut terrorefui Gab lorum iri fe animos a Romanis Viffogotthifcp auerteret, diripiendo incendendoej uicos atlt;^ oppida, quæcuncp obuia, tranfgreffus Renum, cum Gundicario Burgundorum Regi,priufqua Etio atc^ TheoderiGo fe cum fuis adiungerei, ui-* tam fimul amp;nbsp;copias ademiffetjperuenerat iamad Cathalaunicos campos,qui 00 Mauriaci uocant, quoinlocOcS uiddfetexaduerfohoftem tot for liflimarum natiortUauxiliis inftriidum,appare/ retcç ad id peruentum effe difcrimen, in qqo n5 unius tantumodo pr»Iii,fed tonus belli form/ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naperi/

-ocr page 75-

E^X P ß.Ä I fe ' N. A TT Ï L A» ,. ■ . i na pencUtaretur ♦ Attila de ui^ona ekta confu k Uns, comperic, fe pugna quidem inferiorem fu^ turum,fed eum, qui lummuserat in hoftniarie* cafuram * kaq^ conuerfo in Etium animo, cuius uirutcmatcpingenium cccptisfuis maxime obz ftaturum fentiebat, etiarn cum fuorum dadepu gnarc conftituit, non tarnen prius, licet hollis explicatis ordinibuspugnam expofcerct,fuos in aciem eduxit, quam Sol uergeretinoccafum, ut ft uinci cont{ngerct,nox prælium dirimerct,feeu tuft^eftconfilium euentuSjin co,Mam noxqut»' dem, animoq?amp; uiribus magnisaccenfum præ hum diremit .Cæter um , non Etius , fed Th coz dericus interiit,parum tarnenpræfidii fufis fur gientibufe^Hunnis fuiffetin node, niß feadcagt; nra curribus obuaUata recepiffent, tanto enim ardorc a uidoribus ubiep cædebantur , quod 'adum erat de Attila ,fi autabefle munitiones longius contigilTet,autaggrediamp;demolirinok du line oppugnantium confufione potuiflent ♦ Tradunt quidam, fupra centum feptuaginta mi lia,ca in pugna cæfa» Alii a numero exprimendo abftinent, fed augenda cedis fpecie, feribupç, ri»* uulum, quamodice inclinant ampiatUSentem

‘ K ii

-ocr page 76-

P. CALUMACHI

occiforum fanguineaudum, faxaedam S^cadaz liera euoIüiOv, fed utuincennum numerus ma/ iôrfuen't,armifcpSdmih’taribus arubus inftru/ 5flibr,nihil magis ad utéionam fecine creditum, quath quod Attila ubifuos ad f ugarn inclinatu/ ros uidit ueluti fatocedens,prælium deferuiti PoftridjecU Thunfmundus/fhcodoricihlius, fimufdolorcamiffi patrisjimul uidoria iuucnigt; lern animum ftimulate,caftra oppugnaturus co/ pias admoueret, Attila,quod ubi ad arma difeur ricoeptum, maiorem loge qua putaret, ftragem Fadlam animoaduerteret, Equorum ftratis incU mulum congeftis,ingentem ucluti piram excitât uit, cui fuppofito igne, fe fuperiniicerct, fi caftra eapicontigilTet,nétO£tantarum(^gentiumamp;ria tionum uidlor,in poteftatem eorurh,quibus uk . tro benum inferebatuiuus ueniret, tubis tarnen jn portiscanipraecepit, uteruptionisexpectatio pê hoftem eluderet, Cæterum Etius, forfan non reprehendenda/ed paruin fcclici fufpitioncueri tusnedeleto Hüno,Romanis fubindedifFicilior res foret aduerfusVinbootthoSjThurifmundu ab mftitutoauertit, propofito eicôfilio,paternû Regnum anteq frater fuus Valamiruscomunirc - illic

-ocr page 77-

EXPE RIEN. ATTILA.

»Ilie fepofletpratoccupandi, quamohinoneper citus luüe^us, cum fuoru rcliqmas feciinitraMs, ad earn partem Galliæ quam später habuçrat, tiffîmo itinercpropcraljcu Attila ,uoua fpeere/ çtus,folenncfacrificiû Marti celebrainr,uouitlt;^ in an nos Gngulos,roganfc^ecuenianiî petenSjUt quæ beUo gedurus fubindg erat,propicio, amp;nbsp;uo/ Vénreipfo,exanimi fuifententia tranfigerentuf, moxep in Tungros mouit ; quorum Metropoli expugnata, prom ifeue in omni fexum ætatemqj defguienSjad unum ornes dçleuityquia cum præ mififlet,quidcditionem peterentj non impetraz Uerat. Nihil æqueadiniratunj eum ferunt a prin 'cipio,quâ tormentabellica, quibus grandiores lapides excutiuntur,nam qui ad id locorum nuf/ filia nulla noffet, præterquam quæ altera manu tradari mittiep poffent, iibi uidit ingentibus fa/ xis, uirefep humanas excedentibus, non fingu/ los milites,fed fere totos f^pe manipulos proper ni,cum terroreadmirabacur.Et uteunepfeu diui naope,feuhumano torquerentur ingenio^dete • ftabaturquafi iniuftumgenus auxilii,faxa uaftio ra,qua ut unum corpus, aut ferret, aut mitteret, mox tarnen illis affueuit, nee expugnadis modo

-ocr page 78-

P, OÄLL IMA CHI

iirbibus,fed campeftribus etiam ce^tamintbus plæracç adhibuit; profedus ex Tungris T recas uenit, ubi Lupus Epifcopus facerdodbus omni bus comitantibus cum Caen's,in folcnniori appa/ ptu j amp;nbsp;cercmonia, ad mille paCTus obuiam pro-' Creffus,ucoerabundcper frenum equi arreptu, Ulis ad uimarmads inftrudifep eum lubrequen/ tibus in cimtate perduxit, £lt; tarn pacata omni fi / Undo, per portam alteram eduxit, uttenuerit fama,captistantifperInminibus,dum prætèf^ rent,noii urbem,nô circumfufum ad fpedandu populu adimaduertentes fe per uaftam folitudv nem traduci exiftimafle.DimilTus a Lupo paulo poft aflecutus eftin uia plærofq?, qui ciuitads di reptionem dmefl£es,cum liberis amp;nbsp;rebus chario ribus ad fyluas properabant, inter quos muliér (uic,quædccemfiliarummater,minorem quæ bima erat,linteolo adeoUum fuum alligatam ap portabat, ftimulans fimul iumentum,cui ex reli quis teneriores duas CuperpoCuerat, fubfequengt; tibusadultioribuscæteris , non tantum forma, fedquadam etiam inter fe fimilitudine infignP bus, quæarmatorum Cuperuenientium terrore exanimes, ma tri fe dreomfuderan t » At ilia, iam pridem

-ocr page 79-

EXP Eß IE N. Æ.TTJLA.

pvidcin fuorum patriae«^ cafuj qua captain eu€i*gt; (aiTiq; putabat,adflida, turn uero ad præfentetn for tu nam exanguis, amp;nbsp;uix anirai compos, ömgt; niacalamitofa S^fcedadefe aclibcris animo fibi prefigurans,in flumen,cuius in ripa fubftitcrat ÿ pigcipitem fe datura uidebatür.Cumqui dreurn fteccranc, admirati indolem ^numerurn filial' ru!n,ab omni abfiinentes inmria,ad Attilam perduenne, mouit fuapte natura mitem Regis' animum^ctiam fseuiffîmisingèhiis fpedaculum niiferabiïe,cum materamp; quæper ætatemmala* fua fentiebant filiæ, pedibus fuis effufæ, lachryx mis ac uocibus, quas inter defyderium amp;nbsp;tædfgt; um uife dolor metuflt;^ fuggerebat, mifericordia captarentdtaç^clemctermatrêeleuansjbonoànl mo effe iuflît, a fe quidem ac fuis, inuiolatam fogt; re,moxlt;^ data ei non mediocri pecunia, ut peini de quoq? animi ci us fenfus,in tam naturae: raro,' fortune uero miferabili exêplo indicaret, Ad fiU as matri liberatas, adiecit etiâ altos qui una fugi^ bant,amp; quo ueUent,oês redirepÂmifit ♦ Interca' Turt(mundu8,copofitis rebus fuis domi c5Ro* manisiterü fe eoniungere pararét, Attila nouas-copias âd ueteces adiedurus, redut inPannohi^

-ocr page 80-

~. '. P. CAVLIMAgHI

atil,8lt;^ po^ pnulo,ne ocium detreÖandi obfequi um »materia cnrameg fuggereret militibus,qup/ rum animos labqreacpencuhs tradabiks man^ fuctofep reddi compererat, turn rei male geftæ i tn Gallia pudoreftimulante, uiribusamp; copiaru numero, longe quam prius ualidiorem exercicu ducês,per Noricos 8^ Retos, licet afpera pleraqj ’8dfalebrofa,uelpraealtis obfeffa fyluis prædice/ rentur,inltaliamfecóuertit,irgacmiDarumplè/ nus^quafiGalliarum uidoriam ex manibusfibi Etius cripuiffetjpudlbat uero no tam facile Vinb gotthos RomanOin Italiam affuturos, quam ilk ,Viffogotthis afiuifïet in Gallia » Eolt;ç baud ma/ gno diferimine Italia potiri pofTe, qua fub impe/ num fuum mifla, cæteras fubinde nationes ^^aut foelicitati 8^glorie fuce,autuiribus fuccubituras* Non défunt qui fcribant,Bkdam fuiOe in Gallia cum fratre,fublatümcßde medio,,poftea cu pro/ grederctur Attila cotraltalos ♦ Ad quam expedi ■ ' tionem params, equumcum afcendifletjcoruus ab ortu Solis aduolans, dextrum ipfius hume/ rumpropeinfedit, ftatimqpfublimepetens,pau latim ficelatuseft, ut tande uifum effugeret,quo omine fupra modum lætus fiden^ mouerat ♦ Cætgrum

-ocr page 81-

e x P E RI H N.’ A TT J L A.

C9cterum,!nter prögrcdiendS anguftæ äc frecjuen-ter precruptæ ujæliîx ahqviando ternos armatos ac dpiebànt,canapeftribus itineribus aOTuetoSjtediofa progrcdîcdimoïa,per impedita montiuiugaadeo adflidtos habebat,utconuertendiagmen iraq^ amp;nbsp;tg dium f^péimpetûfuggererent, fediuofis uocibus, uteuiufe^ Fortuna erat, inter milites erumpêtibiis. Sed Attila,uteratdifficultatibusintérims, ubi de/ fperatio maiorimmineretacciirrenSjdoeebat ad Fi/ nem fimul montiumlaborûc^ peragratis Noricis amp;nbsp;Rhetisperueniffe Jam inde Italiam perFpicipar uoimpendiofui iilucperuenturos,ubi effent terra rum orbispræmium habi'tun.Mox tarnen cum rc/ nunciaretur, ValentinianiÂugüfti copias in ipFo Italiæadituanguftias inFediffe, tranfitueum prohi bituras, conuertiefe àd Ulyricum ac Oalmatiam,amp; Traguri5,S-ibinicû,Belgradum,Iadram,Scgnam, Polam,Parêtum, Emoniam expugnauitamp;diripu it,ucrfiiffp îtemm in Italiam, accurrentem Fibi Ro/ lhanorum exercitû,haud procul a Tergeftino finu, no uicit modô,Fed etiam prope deleuit ♦ Ettandem perCarnos illâpFus inForûTulii., Aquileiam tam obftinatocapiendianimo aggreffus eft«Quod eu carti expugnare impetu primo non potuilîet, trien nio obfidereperfeuerarit, Eratmaior obfidentium

-ocr page 82-

, P.GALLIMACHl nuflicras,qaatn ut tamdiu uuain rcgioe ali poOet* Gogebanturq; tam hommes, quam turnen ta info z, htis uefci alimentis: quæ res diuerfa morborum ge^ «erain corporibus excicabat uuÏgabatc^.Btcum ob feifi edam frumenti inopia laborarcnt, non fames mod jJed ualecudo etiam aduerfa, defperatioC^ amp;nbsp;tædium uidorip,Hunnicam tokrantiauexabat^óC iam props cumultum etfeditionêres erattindignan dbus uociferandbufe^ milidbus^mmime fcrendü, fe beUicofavum nadonü omnium domitores, incur fu ui(floric fug circa unius urbis mcenia, cum foucis turvibufcpêtlapidibuspugnandocofenefcere, ubt neep præmium neqj gloria laboribus ac periculis p3rforcr,fijquantumpofretaduerfusinanima,uul neribus amp;nbsp;ferro imperuia, hominum uictor excref £usexpeririplaceret,ducereturfaltêad urbern Ro mam, quæ operpprecio imperii totius Italigexpugt; gnaretur: præter id quod parum momenti, autad laudem , aut ad prædam in direptione Aquileiæ cedendum neceffitadbushumanis, ilIicCp pugnan dum,ubi ferm, uirorum morejion fame aclaffitiP dine, üeluti debilibus peciidibus occumbendunii nee in ftadoibus modo hec,fed paflim per exercitUi ut referendu exquirentinep fua malaturbas Fortuna ç5grlt;^gabaf, cuip ipfpccla ciconia, quæ pullos fuo«

-ocr page 83-

EX PER IE N. ATTILA.

beards culmine, in quo nidum fccerat,afpor£abat, capiendg urbis nouam fpem omibus ingelTit. Afle utrante Atrila^futuroru prgfeias aues iam iam caluz ram arcem rehnquerc, Mox omi expugnandarn ur biumapparatu murum aggreiTus, tanco ardorcob (equetes ad primu impetum milites habuit, cû ipfc armis adhortationeqj infignis progredcret,utquæ triennio fedefenderat, trium horarSfpacio ciuiras caperetur,direpta a militibUs præda,amp; præter pau casfceminas,beneficioformæadlibidinem referua tastin omnesfæuitum,propemodum rabiofe, pro ptereaquöd tam©bftinatefedefenderât*Tradunt cæfa iliie fupra triginta leptem milia bominû, amp;nbsp;tan dem urbs etiam incenfa,fimul utdelerctur,ignomi niofum monumentum tarn diuturnæ obfidionis, fimul ut cæteris metus meuteret. Fuit in ciuitate dt gna mulierjormaamp;diuiti!S infignis/cd pudicitiæ laudein primis uenerabilis ,quæ ubi Barbari hoz ftisiramcp amp;libidinem per omnia fœdaamp; imma/ nia,uidoriaabutentem uidit, uitampotiusfuofee lerc,quamalieno pudicieiam amifrura,domefticâ turrim,præt6rfluenti Natafoni imminentem eoiv fcendit,obuolutocçcapiteinfubiedutTi turrigurlt; gitem Ce pr^cipitauit.Perfeuerante ucro obfidione, Attila murosplgruepeircuibatfolus/mnatisncfti/

-ocr page 84-

P. CALLIMACH! 5

mentis expugnationi opportun iora dcfigtiasJu^ aimfolicadoetfilentiu inuitafletaliquandOjUtnl'^ ro fuccederetdncidit in armatos,qui longe uenien-' teni cofifpicaci, propere elapfi per doacam fub rheC nibus du dam, in infidfis expedabftnt, ignari tame CH regem enc,fcd cupiebant exquirere per tormeta ab holliû explora tore quid contihiin exercitu, que ue capiendgurbisfpesefiet.ExortiigiturfubitoAt tilamcircunfirtunt,amp;dum umumeapere nitStury abftinent uulncribus » At file, cui fusa interdufa de fendic^ fe a tarn multis baud magrta fiducia effet, ut faltemnoninultusmoreretür,prærupta foueæfic occupauit,utatergotutus,cum aduerfis, tantum modo rem gereret,fed ut uidit uelut paréi fibi ab ho fte, amp;prope negligentcrinfultari,ratus timoremi magno impetu é^ damore profiliens duos obtrun/ cat, illatufcp in alios ut uia ferro patefada, fuburba nicuiufdam macenam faltu fuperauit,pTepctic^de inde curfu adfuos fe recepit. FertUr' eos,qui captu' ri fpfum drcutifteterant, retuliffefuis ,cum Attila fe in uires coUegit circümfpelt;ffans,qua impetum fa/ ceretappamiffein-oeufis nitentis damantifqpcöéle/ kfte quiddamjSxf fcintillas igneasj quam fimlliimas uigori, qui Deorum Oculis ineffecredifU/jduni op pagnaretur Aquileia TaruifiumacVeronafponte

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impenu

-ocr page 85-

EXPERTE N. ATTILA'.

imperium Hunqi fufcepcrejiHud authorcHelmun do Antiftite, hæcDiacherico,cccptumCp præterea çondi Vtmum ab Attila, ut fire infedaab Aquiz leiahumanænccenîtates dilcedere coegiflent, eam munitionem poft ferelinquerequelutiliberircgrel fus pignusac fubfidium,fi quid præterfpem fibi in ItaliacÔtigiftet. DigrcflusindeConcordiam,cuius inurum primus inlcendiflecrcditus, mox Altinû, Patauium , aliafq^nominis Si momenti minoris, quampluresurbes captas,propefunditus dcleuit, uir enim natus cducatufcpincaftriSjamp;carnpeftri'' bus aftuetus,munitionibus,muros,urbanaq5 edifi da, rebellandi animos opportunitatemœ ciuibus fuggcï’crearbitrabatur» Venitadeumpoftuidoria patauium,Marullus,Calaber,Poeta dus temporis ^g^^êi*'^^’ c5poficumq? in adulationem carmen reci tauit.ln quo ubi Attila per intérpretem cognouitfe peum,Sidiuinaftirpcortum uaniftimeprgdicari, afpernatusfacrilegæadulationis impudentiarn ,cû authoreCarmenexuriiufterat, aquafeucritatefub inde temperauit,ne fcriptores cicteri ab laudibus ipfius celebrandis terrerctur. Par fpecimen magniz Sifeuerianimidederatpauloante ab AquildaCo/ cordiam petens, medio fermeitinere in uico igno / bili, CircuUtores plærit^ætateacuiribus integris,

-ocr page 86-

P. CALLIMACHÎ

fps merccdis illedi, per infeftos enfes midi mins fl^ xibus agilem fakationern coram ipfo quum exhiz buiffentjcæteris ludicro cum admiradone exhila^ fads, Atdla indigne ferens, tam robuftacorpo/ ra,ôdquæ,omniamilidæ decora implere podenr, circumforaneo mendicabulo adukerari ac proftigt;' tui,iuuenes ad fe uocat, ftadm armari facit, turn ar z nntusipfefaltuc^in equumreceptus,imitari fei tv bec, quod quum armis fnfueti, efficere no poffent, Turfusprouocauitfagittando^Sedcum nec^ arcum tendere gt;nbsp;nec^ fagitta neruo applicarc fcirct,tamdiu uidu tehuiflimo tradidit macerados, quara cibum longiffimointeruaHo propofitum fagittacon tinge ren t * amp;nbsp;armati in equum dextra læuacp, tarn facile, quam pauto antertudi per glad ios, falirent, ufufe^ eil eis poftea fortiffimis commilitonibüs ad pl?ralt;^ difficilia óbeünda,a Patauio per Venedam ducen^ adlæuam, Vincendam prins, tam Brixiam,PeYga/ mum, uelut continuatoimpetu expognauitaernr^ puit, Sed ab igne ubfqj temperatüm,qüanq portie' infurtanSjCumcapereturBrixiarjauInusaccepitjCiV ius dolore accenfum,uix rednuereamici^cum inkt*' tuidetindufum populumunacumaedificiis ineen/ dio delcre ♦ Sed amp;nbsp;V incedti^ad fouea, qua emita^ ambitur,cæteris tam akitudineaqüæ inexplorata, quant

-ocr page 87-

ßXPßRfHM. ATTILA.

cluàm lubrico perproclitjcdcfcenfu territis hæfïtah tibufcç in marginc, prgcipiti curfu defitiès in aqua, papillis tenus extantem,ad murumeuaferat, reçut*/ renkjî adacclinum,uerec5diafuosadcgerar, utmu ro fuccederenc,tanta fcftinationCjdum quift^ prio/ ris tarditatis pndore,primurtl defeedendi decus ex/ optât, quod pl^riqjattrabendoqiamp;impcdicndofc uici(îim,a ditto in profundiorem aquam dilapfi,fi^ m ulcp implkiti tenendam etudâtiume^ fpecie fub/ merft funt,priüfqaani in ciuitatem tranfeederctur ♦.’ Circurnuaftata exind'eEmih'a,pkiribuf^foÏo gqua ris urbibus, cam Rauennam obfideret,! ones Epi/ feopus cum uniucrfo populo,eädidatus ac fuppîex fukepco imperio, utciuitati abdifidife^ patceretur, obduait ♦ V idoric tarnen ingentem fpCddri prebu ere fores urbis a uidis depofitæ, pedibus intrailtis, Ö^peraduerfam partem excuntisexercitusfubiéde amp;nbsp;calcatæ,mox in co loco caftra pofuit, ubi Mind/ us amnis Pado ilIabitur.Nam Ä fi animas ad impc ril caputRomam feftinabat,anxiüs tarnen cratfem, propter Alarid Gotthorum Regis eaetitüm,qui ca ptæ direptæqj a feRomæ baud multam fuperuixe/ rat ♦ Deliberand igitur, fuam’ne forcunam ad exei/ dium urbis fequeretur,an ilKus fatum deuitas, per Picenu in Samnium reliquit^ Italiam ufq^ ad fréta b ÜÜ

-ocr page 88-

P. CALLIMACHÎ

Sicülum uidorem exercitum prias circunducerct Ï accurritLeo,Pontifex Maximus,dolt;fln'naamp;fanéli täte infignis, qui pofitis pontificalibus ornarnentis oratione atqgt; habita miferabili, paceni Italie impe^ trauit.FeruntAttilanî,diminbabfeLeone,cum in terrogareturafuis,curhoftife tarn faeilem prebuiP fec,afleuerafre,uifum afe,iuxta ilium cum pacempe teret,humanafpedeauguftiorem iuuenem minari Cbi mortem, fi paeiaduerfaretur.Qui uero miracu lum exclu den tes, rationibus, coniedurifq? huma/ nis fadum expendunt, putant Attilam, aùt trada/ bill miti($ natura fua irr fupplices,id præflitiffe,aut ingenioLeonisô^doélrina uidlum. Cum illeomif fahaba, quæ fponte uidoris nutûfpedatura eflet , fubigendos Viffogotthos in Gallia perfuafifTet, quæ una gens in toto orbeHunnid imperiiæmu la att^hoftis effet. Id Utiq? non ambiguë inter mi/ lires ioculariter iadatuni. Haud immerito Leoni ccffiffe in kalia, quiLupû inGallia reformidaffet,, plufcp cohibendo Attila momenti habereferarum nomina, quam hoftium armatas acies.Interea Ho/ noria Valentiniani principisforor, cum feuere ad , moduma fratre ultra legitimosannosdomifcrua/ retur,per Eunuch urn fuumclamab Attila impetra/ Ogtat,utfe inmairitnonium peteret.kaqpcum fir

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mata

-ocr page 89-

EXPBRIEN. ATTILA:

mata pace in Panhoniam retro fe conuertinet,Lc/ gatosad Valctmianum rhifit, qui fuaftonibusmigt; nas ad i ici en tes , coiicedi fibi po ft ui a ta peruiccre ♦ Habebat Attila more gefttis fuæuxorcsplures,cæ terurnpriufquam Legan Roma reacrterentur,ca/ ptus fpeciepueUse/amaac nobilitate inter fuosexi/ miæ, cuiHildico nomen fuinc'traditurjeam qûoe^ fibi coniUgauit, hauftot^ immodiceuino in nupti/ aliconuitiio^cum fupinusobdormiuiflet,fanguis per naves erumpens uitalium fpirituum meatus in terclulit, fubitoeç extindus eft, qua node Marei/* anus imperator Conftantinopoliin per fomnium uidit arcum illius fradum, quo genere armorUm Hunnos maxime excellere diximus» Poftridiecum Rex praeter confuetudinem ad dici multum conque efeere uideretor, miniftri idprimum no ui matrix monii uoluptatibus tribuebant indulgebâtqj, qui mox infufpitionem uerfiftntimocubiculi refcrato, mortuum inuenere. Puellam uero ficiuxta eum ia^ ccntem,utquaetimer€tdormientemexcitare.Quae cum renunciaftent, plandu èC lacHrymis uniuerfa Regia compléta, uariæq; crantaccurrentium aeda madones,inter^ mortui Regis laudes amp;nbsp;defyderiû, femitonfis déinde capitibus , laniatoc^ more fuo uultu,elatum corpus, ubiequeftresludosconeele/

-ocr page 90-

P. GALLIMACHI bvauerejepukurac mandarunt,non finepaludam?, tis,falcr.is,fignifcp amp;f alHs militaribus imperator'r nife^ ornamenns,quæ ille uario ex hofteattulcrat ♦ Vïxitannosfex amp;nbsp;quinquaginta^fignaueromor/ ds præceflerant,quod reuertêti ab Italica expeditie» ne,in tranfitu Linamnis, qui Retos diuidita Vin/ delicis,millier fanatica «mere in equum inucóta da mauit ter,retro«Equuf(^,quem prope in deliciis ba' bebat,ipfo nupdarum die, nullo egritudinis figno præcedente, fubito intenit . Et nouæ nuptæ cubi/ culumintrantis pes dexter fie limini impadus eft, iitpræ dolore aliquantifper aftederit, auditaeß eft eins uox dicentis, fi tempus eft ueniam, quibusuer bis mortem in dolore compellafte credidere.Sed ^ coeloeiusüiricura fuifteteftatus eft Cometes ,qui anteobitum ipfius, ter feptemnoctesad uernum Solis exortum apparereperfeueraUit. Suntqui fcri bant Attilam reuerfum ex Italia iteru contra-Viftb/ gotthos arma mouifte, uarioi^prgliorum euentu bellum inter eos aliquandiu extradum. Sed tandê

in eifdem campis,in quibus ab Etio debella/ tuspriusfuerat,ui(ftiATi,fugatum,Ód

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofteaa Viflogottho,exitu

.....quodefcriptueftfu/ ' prainteriifle.

-ocr page 91-

pâffuîiôæe^ffîci’na Ioannis Sccctii, AnnoSaIuri8M.aXXXh.

1 MenfcFebruario»

-ocr page 92-

-ocr page 93-

-ocr page 94-

-ocr page 95-

-ocr page 96-

-ocr page 97-

öj CjpxMvfuiö 4mfln- fut’ ir fiUMtie^mu

r^üftmtnr inii^ ß^tuuttr ^ ^fU-. lurid \ W^W^^T^i»- Ïfiuatw^’ t’UIAW lu w i ! I^^’rv^ï« CCU«vVwvnó fit 4 phiww

'1 tip? nirninrW «Wan^nuU^ri {»’vnrrtit NlKw-XfÖ^otrinpff ^i

a? ctr.nïïffh’ fi 4«r ijmf .Vfpm .fasnuv .int.fsinithrUar.f niina 4(F.i'fti£^in4_^ Wico wg nnvows pardinw lt;feÆ vCflatrfiioruiiut^ei’pivrt'inoaûnrcœ

j Ini{v5 hpï^ennn b’ cnbitutf^V tuner» nbsp;nbsp;i

j telï^*4q^qmteb4iit%(nblt; nitmWm^^?^'

I^MlJyP -ibp-wuf bil graii tgnipnu-^.ibv

1 dbepni difj-Pitia vïotaiefittteriww^ r j n vdRero Mpigiiwa^lt;il9^(V;elt;('?t^'’

’ _.|!?!È^1^ ®Bf^!gt; Ï^aU^ïCi^^’b: 4«t

wn4wnbQi$jcpj]^fu4 xfiïJioijupniöwtü y' H mUt niMnoO'tm £c6vwi-q i'.{»$'o(ü , nfr«^nrlt;[vwipi5iwMn4-«if»fnM'fr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* i * triIciina'boico n ofia^imv nbsp;nbsp;wtiins qJ

FiilniiMüUïtiuniwi)ttnn$nilntwbüur „, Jlttóittlrqö4’i»iiïiwidfütè’fii^^^

lt;;«t3^wi«’ntn5ib4t6piTC54óiwwnr, L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;««^jtniö'Mi

_ Äcr nemw 7fp fnev erthie t bfcfixiw J^ pcnmuih pguofti jpiTf ; puun.iip ftw^qw* n«elt;VlHwrfiw5 efinis nen nup nUriiaut: ph’có w Wlt;U fini clluts lïqïvt pduuoibfi 3 Wpicnni fic.iMip poücnaxin ftpik *ï^' P^rf ? pwinmttvirr tepimuti ficncvtite : media cc rniad


-ocr page 98-