S C I L I C^E t ÏRANCïSCI IVNCTINI F L O-renant, ac loannü lenfitt EelUolani Pro-

ÎTEM DIVI THOMÀE AQVINATIS; tucij Bellantij Senenfis Phy/îci,3C Marfilij fi-cim Philofophi, de eadem diuina-tionc, fêntentia.

VA EX COMPENDIO ALTE-MVS PAKTIS, SECVNDAE PaKTIS S VM-j ma: Theologien Sane. Thnmæ Epifeo-piCanierini BernardiBonio-nis. cap. 9p

M^^ ^y^ iV IN AT 10 ell peccttutn'i T)!»iMMifi quot;nbsp;^j ijuiatunc quit diuin^re di(tiur,f*quot;*“quot;’*‘ ^ f quando »lätbitomudo pranun’ (tattonim v/ufptit fuiutotum eueni uum til en m lot prof rt-Ü nm Dt i.^mjoiuf m fua itterni^ täte riü’et ,ea(/iie furura Junt ^ydÇt prefentu: ƒ quu er^o prenunnare hue pr£-Jvgt;np:erit, m/t Deo reuelante , man fellevfurpat, ^wd Dei eit. Atß ijuu prlt;enunciet eii,ijue vemunt ex necefuMte .r'lvt tnphr bus ,ijue humatia r Aliéné fiecogref i pe iruntm^ n die tl urpt oprit diutnere, amp;nbsp;fit «Al! esi pe' caium.Edautem diumatio luperihit Y)iaki^i,,ß f lis Ipeiü gt;. .■ urnprouerut ex oper-ttwrie demonuin^ fupr. H iu„„ ^d^/uii exprejße tnuucanturad manifritanda futU’Jl**''‘' ^“tyVei fuia ipfiden ‘Hei ingérant levanuinquifitto-ti bes^vt huninam menits iniphcrtit vanttait. ynde ^itmlmnAd moiium operationu ad luperltutonem j^,i^i^^ t ’ '■fi r'’'fißnsstntentusßi ,ad'ut ofiiaietn.lri- „^ diumn: 'iIfic^tit ttt^ nat diumaltenu .Quorumpttmum eSi Uanu.

jnmiMife^atn dainonatü iniiocatlonem^^uidper“ iinetadnecromanticos,amp;fiibhocgene.'e lontinen-turpr£nigia, moïtaorum apparitiones, arreptitij. giomantta.h^dromantta, aromantia, pj/romantid, amp;nbsp;ariijpictain, Secundum gemu eil perfilam con-fideratione dij]gt;ofitionü,vel motut aUeritu rei, ^uod 1 atiguriumdicitur,^pertittetadauguresproptera-uiumgarritum.Terttumgenus eß,dumfit ahtjuid^vt nobu occulta mamfeslentur^quodpertmetadfortes: dr qaamuù in omntbacpradicliifit eadetn general^ Semper illtgt;ratiopeccand;:non tamenefleadem /fecialisMultt ata eft d,u, ffn^ gf^museii inuocaredamones,quantaliquafst-cere,quibtu dignum fit, vtfie in idùdamones ingerat, i cationtm, ^fß^fp^f tllicïta ejt äiumatio per d^tnonum inuoca-ti0ttem,tam ex paliü exprefits cum tpfis damombus, dr maximefi mteruenttfacrifcium, vel renermtiit-, quam ex parte futuri euentus, cum damon tniendat hominüperdittonem exftiürefionfis, etiäfi aliquado ver a dicat,vt ei credaturmefas enim efi, cü diuinam fcriptura habeamusyta diabolo infiruamut.^tdiui A» diuinaiio tat 10 quafit per afira, illicita efi, fipracognofiere peraßrafit volumusmed^sipfiSfquapracognofiinöpoffuutper dltma. eaiingerit emm fe inbis operatiodamonis, rndeesl dtutnatio fuperfiitio/à, de illicita. tJam caufalitati coeieSlium corporumfubtrahüiur omnes effeäiu per accident contingentes, fiue in rebus humants, fine in naturaltbusfubtrahuntur etiam alius hberi a^itrq, quodefi facultas voluntatis dr rationis.lntelleciusaU ternfiue raiio non gU cortus ne: aciiu organi core porei,

forei,amp;lgt;tr coefiijutm necvolutirai,^«^ eü in rati^p one^vtpatel per Phil.in ^.äe Ani-JauUuinautê cot-put poteß tmprtnterein rem incorpoream, vnde impcßibileeßcorpora cceleßiadirede imprimèrent intelleäum,amp; voluiitatem,tju4muü dißoßtiuepoß ßntinclmare.inquantum imprimnnt in corpm hunnf nuitt,drper confeguens in vires fenßtiuasmuUa tarne neceßitasper hoc imponiturlibero arbitrio. Siver» aliquis vtaiur conßderatiotieaßrorum adpraco^no-ßendumfutura.qaie ex caleitibiu caufantur cerpo-ribus,vtficiitics,pluuia, c^ßmiha, non ent illicit.t lt;ltuinatto.Siquüveroßomtiijsvtatur ad pracognof- An ^iumati» cendafiteura,prontßornnta procédant ex reuelatto pquot;flt;»”uMßt tiediuina,velex cauja naturaU intrinfeca.tjttantttm ‘“““^ poteßfevirtus taldextender» : non erit illicita dint-Mio. Si autem talis diuinatio caufetur ex reuela-ttone datuotsunt, cum cjaibus habentur paüa tail nbsp;nbsp;cita,velexpreßd, c/uia talis diuinatio extendiiur ad

inod fe nonpatesi extendere, tune ent illicita, c? ßperSiitioßainamdiuinatio, quainnititur falfa opt-tuoni^eslillicita,vndeconfiderare oportet cauf,nn fomniornm.amp;an poditeße caufafuturoTum, euen-tuuntSic etiam dicendum est deaiigu^ijs,i^ omm niuinatia bustalibus obferuationibus extenorum rerummam fquot; ‘’quot;5quot;’’'‘*.

1 ßextendäturvliraid,adquodpoßuntpertingereße-'^^^^^‘'ß‘^~ ] nbsp;CundU ordmem natura,veldiuina prouidêtiajemper ^fß

fontillicita amp;ßiperßitiofa.Etßmiüdiuinatioeß tb Anßmunt Hcita-.aßqs .n. hominü.qui requirtitur ad fortes non diuinaiicfti f’ihdüturdißäßtionißellaiü,nec etiäeue^tusip^orü'^^“quot;quot;-

Vndeßijuü vtatur hoc modo, vitn^. amp;nbsp;falfi efl «^ WO,amp;perconfei]uens non carens ditmonum fut^gt-fiioncrjnod fi non 4 diabolo expedetur ludiaum, fed tl Deo,quamuii iliafors non ßtfecundumfeniala, poteH tarnen in bocquadruphciier inpetcatum inci-dere. Primoßabf^ue vlla neceßitateadfortes reçut“ ratut: nam hoe ad Dei tenlalionein pertinere vidt’ .turende Ambroftm dieitßtper Lucarn: Qm fortee-liouur,huittano lud'cio non eompredendttur.Secüilt ß rfuü'eti.tm necefitate ^bfif reuerentia Dei fertibus Vtatur yndefaperachu Apodolotüdtcit lieda,Sed ß (jttineeeß’tate alloua Amoulß Deum pwant forti-btu exempta ApoHoloram efeconfutendum,vidant hocipfos Apoiiolos non nißcolledofrairum eoetUtÓ“ preabtu ad Deumfufilt;,egiJfe. Tertio,ßdiuina oradP la adterrena negotta conuertantur. ^artOjfutio-leäionibiueccle.qua Spiritujfanilt tnß.ratione fieri dehent alx/ui fortibnivtantur, nam guando fuit pet firtemordinat’u ^^atlh^M,nondu)n erat tneccl.pit-tutado Spirituftneh data,Si vere imhnneat necefquot;

(M vt temporepediu, quo omîtes fugiant^utK dim débita reuerentia heet forttbtu vti, Vtdicit aug.tn Ppiß.Ad

Kis RESPONSION VM IN DISPVTATIO-nes Ioannis Pici Mirandulx comi-tis ,aduerfas aftrolo-goi.

HOM E R FS arque Cacilitu peßimos ^^^^^^j ^-inimtc»sejfepredicant, qui/ub amico- aotxordi-rum Ipeiie nos cirtumuemunt : qua [en- tur, vt fin» tent ta nulla [alubrtor pracipt piteli.figt;quot; impat, f^uanquamtefitmonio poetarum non en opus,quum ^»linavertt.'U, vitamorumq^ magisïra,fuboutum ftlle lupos euttart, amp;nbsp;ne de facte iudicaremui admo-^‘tertf. eos prafirttm tntelhgendo qutfub rebgionü *!gt;teniutndoiiu tUudentes^quumipfitunSias[tenth tispreftteanttfr^quofactltuiab tmperttüdiäü eerurn »taw^des adhibeatur^qua animo cocepertnt perni-‘‘ttfaheet rebgioni aduerfiantiaprimum ordtri, de. gt;’«ietexerepe[t»t.Siquidem boe genus intime oram ffi,quodnee auertinec euerti factie pofit ,quando-' l'Aident ignara plebs non hos fuperare ,(éd vltro oc-(«rrere,exo[ulari[mbriastangerecantendit, arbi-^fetur enim ve[tnum vulgus,qmim hos non intus amp;nbsp;W cute cognofcat qua ore prefer untur, ver a ex imo

quiJ(mcor(ieprofecÏ4e//f,f/uumfamen/em/’ir/!ir’ /inattloquatttur.multercuiaf,cerdones,cufedtnari-oj,qaof(iamefiam diutfit^uosnoinles appellant,al-liciant, tllaqueent,acfirmiter teneant.

A/erimli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hot fanepraßigiam quia magno confiât, imo, nil

magnitaJi- reHqHtfacit, df alttusintrofiiciendum ^ dtutius ex-** aminandum.nec temereadmari,feti/}atiminpri-mordqs profilgar i deüet,nec expeäandum.donecfiil“ lacia per fè detegatuf. agitur enim cü hit quam priquot; mü depenatihut nofiris,de omni repuh, amp;nbsp;quod mit’ ximü efi,de ip/â,quie nahts omniS return carißimaefi dr eße debet,aniina,Sed vemetutmorbo occurrendo tanta acrius expladendü dr animaduertendü,quanto redius ad pernitiem nofiräfub pratextubenejitë-

1 tia tllabebatur.Nec minus mala quadam funt, qua ideo nó videntar effepefiima,quia bonis intetdüfiint admixta, imo ipfius bonipra fe imagmem ferunt, quumtantoexitialiusnoceant, quanta per//leciou bom cum fadhut admittunturtum admiffa quod fimelinuaferetenacius occupant, retinëtquepoten-tius,vt fine pertculo euelli nequeant.

Adrem pan ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^^^ r r^ têporibus diuerßs in red-

^ ontbus,tum atate nesirainHetruna videre ejt,cutn mero nanq^ dulcißtmo venenumptopmars vtdemui, quoadeotemulêti caci quidam fadifunt,vtnifi Deus optimus manum porrigat,ad pemiciofifiimuni exit turn tendentSicut enim nil fanëliustn terris vera teligioiie,ita nil detellabiliusficlaac fimulata, qua snifertpopultm permciem fuam feducuntur. Quid auteni

! «««« exit'ialius,qunlexpu^nahilius, ejuaw cum ti-tuin fafientu acfanSitatis ip/ife nobü error inßnu-^^vt mente captioperam elenius,vt antmam cum «irpore aä vltimum interitum deducamus, nonaU-

’ «dhoc quam conftliutn dr-mentem, cuius fola vit ^bigendafalfitati nobis innata eSi,mtffamfacere amp;

Hoc euenu maxime per fui diftmulationem, qua ^•quot;quot;d‘gt;^ àt ßbßeciebomtatis,populofecircumfert. Eßautem’^'-^^^’^quot;^““^ becpropria Libesommum malorum,cuius non ^It^1^of2^'^ f^ofeßtoeßquam pracepta dr artes colerefimulan-'^‘ ^’^ diftmulandtfedtnpnmis vtvul^o reltgioß ap i^ftant aHrologia lacerandam, amp;nbsp;(fiper eosfieri ^^^ ^^-j^^ f'gt;Jßt]perdendä ag^rediuntur, dupltct inqua caufa entra afin. ^^‘i,cum quia hiplurimü tëporis inuita mtnerua in logiamfen^ ^impendentes nthilü quidê profit ere petuerSt. Fa-ßtint, ^rü efletenim leges edifcerefati: tü quia(quod plu-^'^f‘ictunt,eorü animos varqs affebhbus aHuantes)

'f ^bastrologedetegt agerrnneferut.Oculos lippiëtes omam, litfceos oderunt. Htne aUrologia apud indo-^ospuerUtbus ac rtdiculis argumentts injèëlantur, bint allro talnnfuroremaëli, AÜrologiälegtbus in-^^rdiHamciutltbus dr pontificq s garrtunt ,humantt. ^“ttoßtaie retenta volut,trri/am aphtiofophis men-^‘lt;gt;ntur,a circulatoribuscultâfomniât,prudëtifim» (uique nonfußieHä dicere debebätfed honori maxi-fnofemper habitafiaudant aßrenomtäßänans aßr» b'‘ÿ‘tm,quafipars ilia medicina laudanda fit, quam ^beoricam votant,illa dänanda qua prachea dicttur:

tgu^fru^usfoltorutnßarume/ue legirntvr, outfit’ mt.ttemhominiboiprjtittit:ßcut ilia foUicetur, hiC finis lUj aclio,htic pontu, ilia nauigatio, parittr hil «tuntadeanronomia amp;nbsp;AHrelogia dictdebenf-^ß'id^gia A^lrolog'a enimperfeÇmadoguü relie vtatm) -t^tilitM atj; rattonibiunixa,^prlt;eiuduysboniinHfapientißttnr wiuKSttiif. ^jj jj.f^^idubitauerit affirmare,nott effe tnleffiienM gat maga prafitgid detegat,autlt;]ua mintufadat it-^itlgf�f‘^S^ gutimperuosfadere cônentur,tanta ßinuldtionibiu dfßtperßttionibus adaerfanttor,/junto propttu ad veriiatem accéda. Ita per rationes ma-ntfeSiifiimaslaceclariusfiet,nullam eße in aßrologm fallaciain, nudam perniciem. oHendathac ctlum (irplanetas vbi tu poßis nonnihil (modo non afinus ai lyram^verißinieprauidere, vbitunon fledasin ani-malia transformatas, non plenum fabulit calnnt, non pro vero cah commentitium abides,/jua tannn dodißiinieti imantitjuifapientß’.mi more Platcnii taterorumque admirabihum vtrorum quando/jne dixerunt,vt talibus tegument isprofanum vulgus a re tamfacra meritoarcerent. Sed arcana dei qua non hommi nifi humanitatt exuto,mjßicißqtte caleßibtn hisfacrumitiato cognofierebceat. Hactibi catedu canlla,allra altroruinqueaffelliones obendet aper te, qua ontnta per rationes expérimenta, tam/hu-turnü obfituatioitibus,taiu diligenttbus annotamea-tts corroborata,totfeculorum^totquearatum appro-bat tone receptafidem aüruerepoffunt.

’’»»ibilnenlil/ratum amp;nbsp;aaaorttof maximafuit.vt ‘^filiitdul)io(redM,quifiripferttnt,nonmodo ßdttn dhibu fft hk qui finldant, verttm etiatn pro tt '^'^tifima habuiffe, huUm quoejue aures popultiret ^‘'^i'trefuecaptabanl ,nulla tnanigloria vixabantüT '^^niüddaptdaffenon dolebarit ,i}uairar^s aa(U~ [h‘ftgtiirerent,guumeMfmnitio pronihdo habere 1 ^^JIint,pont^atU}n optaretionhbenhominu e/^ ^^^«(ebantttteniiri nunifaam didterant, ^uo ah e-^''’^^nimo fenure, alterutH ore lOtfui cogerenfur. ^“^placidopeciore poßhabnuafftäums tunctuJju-^^i'iijuerebiu jaa vitlui ((quod fatü eSi jCometiti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

'quot;‘Iigt;ii,tatrantes liioloi,fuph.iiMoii!ties(viat/uunt 'ßjrridebant Felices aniniie.qu.bMhai, logtiOjCereOuid fujf.u f^'nü.lnijue domosJuperas féatidere (urafutf ision ^'tiu^ viHuin/oblirma peciotafregit yOffiaumue

11'‘^i,miliiiaue labor. Admeucre oi ulis aißantiafide-' ’tgt;uüru, Aetheraque mgenioiuppo/uerefuo Nul-^^»1 üfirologtiyanitoi.ihüilo vu/it tjua effe debet.Nó 4 ^itH Kegarcauderem plureseffè.tiui hoi nomifal/ó f^'gt;ßteantur vnde rnaleuoluanfadetrahendtdattir. ^livide lionneplurtmtgrammaiuen tenet, ideone peittatiieu dänabimit liinaio nnnnidänandaaßre ^^psß qui eins profeffores (jui tarnen inter tllos ijuos *'‘^ereshabemtuautvnlli autpauiiadmodü junt') ^^endennt ceßttautrintue tatitißer. Res ardua a- bi malm tie potogia esißubltmu^achn iranda, no t raHanda oui’ Jlrohgiit^ »^•oßA his fantuju gaosipfaßbtelegertt, Curiunt *lt;^tagt;npiurit)]i,ßed yniu braHnimai ciptt, juiliutn

ttullum,nehoneßißimam quiiiemlacram lt;ipf!(tit,w- * ƒ qU£ praßntia, lt;irfutur4 cogntfcat. Dices, vendus t tliam turpiter ariohjdrq/lidampa^im mendicantes, ^ ErrM profedo arnica amp;nbsp;tota erras vu. introßiee « ^aafo inuenies tilam aiirolügiant none/fe.-fedtjUi ƒ callit{iargute/tliinuminosparent,illammentiuutur lt;1 pro eert o babentes nullum genta hominum eße ijuid gt;1 nue/itoa^irologiit nomine moueatar,attoii4iur,tii«‘ t ta alt vis eß, tanta aßrorum, adet dtuina mens ne-ßra vißbi infit a(ijua inanis e^e non puteß) caleHia 11 appétit, vt etiam gws tufiolidas,quos brutos videos, ' lt;nbsp;adbaceademeriganturivnde dr eirculatordusfit- ^ pesadjutruntur^f^ aUrologis apudbsnoslauSjVeri- p tas,vis maxima cedebratur.Sedgt;tonnehoc,in remid*- I^ t o tninert, qua ramen cum maxim o hominum piffquot; '' culoßt vbique terrammfieri videmus? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ’

huifalumt- i^enditanrmedietnafalfidrmentitimedicifimt ' Jttat- ^tss nunquam medicinam nominare audierint. Erat bic nuper,credo,ille ton/'or,faâtu eß medtcult;,purfiu- gt;nbsp;* raetu dfanulatiu inceditthanc vu/giufua vira neetf j que arbitram facit, hteper expérimenta mortes a- nbsp;Î

git,hüte hominem occidijfeimpunttasefi, cuitu erro^ j ? res terra tegit, eb id veram medicinam delendam '^ pa ta bh?

Afirdogia Sed quanta minus adirotogiam, qua non moth laut maxi- ^orpiu fid animamfianatfiiuiniimque reddit,quaii- j^ doqaidem bac fcienttas eunffasabfoluit, quibtu ad ƒ aStrologiam indigemus.Hanc qui damnant vel deli- ' ri vflperßdt, ngt;atbematicas dr naturales damnare^ nbsp;nbsp;’

f J’o^ vident,vel v'iJere (lifiniulailt.quil/iu fjac pr9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

' A^’^^ ^I»‘liff amp;nbsp;femper vtitar. Hac cunélie vit^ ^^commoda poilu et ar amp;nbsp;pnHat, prudentiarn l‘lt;-.^uum prudentes fäctat in eaitandù nialis, ca-'''^dùconferuandifque 6onis, quffutnra cognof-

'^^^‘gioni minime aduerfittur, fiquts aHrologia ^’'/'^ferlUttone vana,qutt per indoüos ab Ula ema-'''^,feêlevtatur.

^ddquuni egoexploratum haberem, putaui pi~^^^d^éndm» *®'«»i ntefaäurum vel morte propria non expian- Jamjüfiept-^KptMerem,ßdißimularem, rrperfonati qui- rit. *^.lt;i‘provtrtltdtuinum hoc mumuhominibus cœ-,^!’‘fffi‘m,eperpdorum manilnts extorquere, dt in ' ’^tiUem ajferere non tentarem bac prafertim a-''*’‘ ‘!‘^‘i,fi quando altos,adhanc lacerandatn otnnit *’'’^6‘ ordofexufque modo d(bacchantur ,feduéli ’^«H« pratextuhypocritarumfalßs faggelfioni^ ' “’ gt;nbsp;lt;pus dtuina veritas cauendos perdendofqué

^^ autem tante niagispro veritate pugnandam, ^'»’^''^‘*^ ^quot;^^loplares habere cognofiitur oppugnateres :ß-, indentvtprodeffe omnibus,itaplacere tantummo-

‘»1 habet, vbi centra flat ratio atque experiments '!‘‘diiuni,confenfufque vere doclorum. Nec nos aura ^^°lxbtrem,quodtllürum profereim efl,qui flmulata gt;Wate fameUcioffam fleets faucibus expeüanf.Sed '*“gt;nveritaiisamp; publtcain vttlitatem ,poflhabüü ^quot;inibu morenosiro.fluclamM.

PrteedenJum tjfeßjtiiimm todem trdint,(i^’' dem parttomhiu quibuf amp;nbsp;Piew, vt facilttti reßoß fuü obieShonibw appheentur^quMß Herum in meth' um addttcertmuus,nol}ra(]uam ddighmußreuuntt i locw non eßet, inreßonßontbufdocli inßuiuntcbie-^ ßa,ßqut hocattingert non vakant, obtedtonesPid anteoculot habeant,

Altmf»t ft-»t à breiti-

Magna qutdem volumina paucif compleHißki fumas,vnde multtloquium alherremwtguarei'fi detrahendt occaßo reltnqueretur.qua obqeereptjß'^ aduerfarij, alßuid tnjoluium fuper faße ßf^^

Volumine minus kaes PiciobiecUones, caleras nihit fadendo ab- v. i foluemui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demonlirat.

^^ r tlO li-^TifilJlilHnila i ll» ? KlfaKJuIt.Jl 11» Ife (Mtraiidumu ^CiJm.t^.tliam.^^.bit.'li. ntJuKtibut

Uo.bn.i froinijuitattmltgtinnjtufitm.ln'^ bn.t. tenti». [n^n.lm. ro.^tdidicneiAbidm h. T^.ceit.i^i.lin.llj^tß |•lltm,l^l•^^n,).yt^m^^.l^9^.^.flt;tmmu.

^ONORVM ASTRO-^lt;5^0 0 R VM DE A ST RO LO-S'^iudiciaria, aduerfus calumniatores : in quafimul dechratur, quae Etifladi-uinatio, amp;nbsp;quomodo ab lUi-citis diuinanonibus différât.

^ Strologorum opinioncs fucre vHtS-kug,' très,dux extremæ nimium,alia^'*'*^'“*’» in illo medio, qux ex vtraeß par-ticipat. Prima Stoicorum iuK^hb.dectthol'. H'^icçlum opera ri in nobis opinabantur,amp; yfrii-^^ji.i^. ^uicquiddefupcrvcniret,euitari non pof- ^^f'^*”“quot;* «: hæc cxleftis virtns apud cos dicitur fa- ’*^ ^^‘ ^Um : amp;nbsp;in hac opinione conencre ( vt fen-lgt;it Cicero in libro Fatorum) Democritus, Eraditus, Empedocles, Ariftidcs, amp;nbsp;alij multijamp;ex Aftrologis Sentirio,Frcnctius amp;Pofsidonius,quioperationes noftras o-irnes cælo tribucrunt : vnde cum Frenetius

declararet quid fit Fatum,caufarum conne-xionem efle dicebat, quæ à ftdlarum motu A vim

vim luam acciperet. Et adeocrcuithic cr-iTinhb2 *°*'3P^^ pennies,amp;maximeapud Babilo* misrtt'.Abrl ”*05^CnaldæoSjVtdcrelinqucntesfacrifi-humi.fa^. cium verum, quodDco fûIicunucnir,oÆ-h^ Hv i'cbantthurajhumanumlanguinemimmo J^’^braha Ji^tites intelligcntijs corpora cælcftia mo-mo.pa^-in. uentibus,amp;in omnibus fuis-operationibus Tem. i. ftellarum curfum obferuabanr,non fecusac fiab ilJis falutcm amp;vitam edent habituiij amp;omncaIiudbonum,nonaIiudDeumef' E’,quam cælum opinantes; pro quo MO' nareba æternus iuftè ad iracundiam prouo-catus in pluribus facrx krip tunc Jocis pet propbetas fuos, vt maxime in Efaia Icgiwt cap.47.minaturBabyIoniæ{uosincantato- ■ res,Heliarum confultorcs,bonorisfuicon- ( temptores,fui cultus Apodatas, corum Ü- ' lis inkniamamp;vanitatem oftendens. Qi^ ƒ igitur opinio cum ponat à cælo procedere ' in nobis omnes cHedus, amp;nbsp;priuct nos à li- j bertate,amp;ftatuatDcum non voluntariurn, ( fed naturalem agentem , non adeo impo , efl^amp;barrcticain catbobca veiïtate,feder- : iain apud pbilofopbos fal/a c/h quinenam ? contra AÜrologos hunc errorem fequen-tes funt omnes ajuin« leges canonic«, amp;nbsp;human«.

AIia,quæ extrema eft,opinio eft,quod ^tjfliJi j Mænihilpoisintin nobis, led quod Deus *^‘^'^f”^ \ per fe ipfum regat omnia : nefeientes diui- fl^rom x»»» ''am Dei prouidcntiam,vt Ie magis mani-w«*«».»»lt;/•-feftet,remmen fuum in aliquapartecaufis

‘ecundis commumcaiic. Et quis ncicit, j^yj ^^ ,. «juod qui rebus proprietatem amp;nbsp;virtutem tollit,toUit ctiam efie corum ? vt habetur ab Auerroe.

Sed,qu3m dico mediam in his duabus,0* pinio ponit corpora cækftiaoperari inno-' ^is contra viam fecundam, non autem ex ''ecefsitate contra primam.

Pro quarum opinionum enudcatione t'X‘^'**i« btelliçcndum eft-quodliDeusquoador-^^'.^'“^“'^ , o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Det,(a.i5.ty

1 «mationem per le iplum dilponit omnia,,„jj,Trj,. I nihilominus quo adexecutionem régit in- £* oion.caf, ( feriora corpora per fuperiora : ficutoften- ^^'^“quot;quot;' duntD.Thomas hb.).cap.96.contra gen- L^gss. rh», te,Et Scotus 2.Scnt.dift.i4.q.5. ponentes decatbo.w, quôdftcllæ,cùm per naturam operenturin ‘•’*; ®^5’quot;

i Don quodillam cogant, quia quo ad intel-4«.3- ê» « ! hétum apparct,cùm Içfum fit organum fen Stm.ihfl^iu fitiuû (quod potefteuenire ex mala fideru J^^^^ Y'^,.. pofitione in hora nafeetis) quod male dif- »ic.s.crw#; ponûturfenfus noftrijigiturnöproportio-f*^'’'’^^

4 ASTROLOGORVM lié” cißrmtt j^aj;a virtute phantaftica, inordinari intel-t-^t^d^ Ïc^hw in fuis operatiombus,vt in pbreneti-idedtcitamp;nc, cisapparet,amp;peroppofitum multum con- । feruntadbonitatemintelleäus,cum bene i ^'»d^/bnâ'* ’^ genitura ponuntur,quia licet Deus fit i.itnhdifl,is darorfcientiç,tamçnbonalenfuumdifpo-3it‘‘^3- „ fitio multum proficitad capacitatemjVto-yhr^mtdiH. Bendit S.Thom.inpræallcgato lib.cap.84. * ^ quibm piuQ Auguftino in ciuitate 1 ' ei allegantc, S.Xham.ver- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

bit,C)‘inlt;»liii cap.5. quidicit : Non vlquequaque abiur-lociimubiidi dèdici poteft,ad folascorporumdilferen-^“^ ‘!‘'^‘’ tias afflatus quofdam valere fidereos: amp;al* funt/trimu, IcgatetiamDamafcenumi.lib.ca.y.vbiipfe quidcthiit- dicir,Ali]amp;a!ijp!jnctædmci'l jscon!plexi-ßuantiaomf one5,amp; habitus,amp; dilpofitiones in nobis fnfe^in^ntd conftituunt. Vnde pro vero afleripoteft id ; lefluferae, quod Ptolemæus in ccntiloquioAphorif. ' cidens.p^n- ^ gedielt, Cüm Mcrcurius fuerit in natiuita-te alicuius in aliquadomorum Saturni,amp; iudieare foC- ipfefortis in elle fuo,dat bonitatem intclli' fumm. Po- gentiæmeduliitus in rebus:amp;ha:cfuntver-'^2bgt;ye^^t baD.Thomæ, *5icetiam ftclkepoifuntef amp;nbsp;cammitm fecaula noflræ vel bonæ velmalsvolunta-Vtolemai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*J^'

qieem aUegando rationiliM comfrobat.ßcigilur jui cal tram infiaxiu m^^^i 1 firoreifol» miiltorïiiure redarguert fruKifaUter inundunt: non enim S.p!’’-Aqtan.^ Scotu z.Sent. difl.i^- (y Anß.i-de getier, er abosrefrehedert 4l^• derent,qui bec omnia confirmant: igilurnon erubefcimiee Ptolemaum rifuquot;* KeeUentißimmum vclutiduiem allegarr^e^'friticifem imitari.

D E F E N s I o. ƒ ^s: nam cum fenfus bene ordinatus fit,voluntas flefliturad benè eligédum ; fed fi in-Mmatur, male procedit propter talem in-•^linationem in operatione fua : amp;nbsp;ideo ab Aftrologis fiunt conieâuræ amp;nbsp;bonorum, ^malorum morum,fortuniorum acinfor-^uniorum.jVnde S.Thomas in prima parte ^uæfl:,iij.artic.4.dicit,Plerumque Afhrolo-g* verum dicunt in iudicandis hominum '®oribus,paucienimfuntquirefiftuntfen-'Ui.Et lib.5.contra gentes,cap.92.dicit,Li-i ^ftDeus voluntatem noflram moueat,amp; Angelus illuminet,amp; cçlum ad bene vel ma-)lt;: digendum inclinet: tarnen cùm aliquis 1 fclixeft quod ad Deum dicitur bene réélus, j 'lUoadAngelum bene cuftoditus,quó ad ^dumbene natus:amp; fimilibus rationibus Aftrologi poflunt amp;nbsp;de longitudine, amp;nbsp;de ^reuitate vitæ indicate. Vbi S.Thomas di-^’tini.dcgeneratione quafi prope finem, ' Ciim planets in periodali circulo erut for-Uorcs,plures dabunt annos,amp; cùm debilio-ftSpauciores. Vnde fifignorüm amp;ftellaru *n illis pofitarum virtutem aliquis poflet ‘tire,quantaelfetcsli influentia,certè co-gnofceret, amp;nbsp;de to ta nafcetis vita progno-' Vicari poffet: quantuis nulla illarum return ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 3 necef-

tf ASTROLOGORVM necefsitatem imponat ; quandoquidé plu-?«ƒ«»( « ribusmodisimpediri ponunt.

rifO-ab^ Etquando aliquisdicererjquodcæliin-ii}i-Namfa- fluentia nocognoicitur: Rcfpondeo,quód ^toJ^*quot; intcllcótus nofteromnium reiö fit ca-firù. Le^ pax(vtinquitArift.4.dcanima^potcritetÜ Vtol.Afilnr. omniacorporaintelligcre,necnódecorum J. er 8. nbsp;nbsp;virtutes: Quia medium,vt vnius rei propne-

tatem intclligamusjcft propria cius eflentia, EtvanacftilTapotentia,quçnonrcducitur vnquamada]iquodopus,finonin totafpe-cie,faltem in aliquoindiuiduorum. Scd (vt s.tJKm.i.j. penitushaberi poßitnotitia)Sandus Tho ƒ«.««.$. er masinj.contra genres inquit, Malignifpi-»n y. Je mlt;t- j-^^j macis,quàm homines veritatem dicût, ter- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

„j ,j, tum propter inteuectus corum argutiam; Swt.mSen- tum propter maiorem quam habent expe-tett.Jtiî,i4- ncntiam,crgo etiamhomines verûdicunt. *^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtautem obfei-uationesdodilsimiMa-

thematici lu'uni Rifton âPrato mei prxce-p ton's, quæ in an no 1528. obftupefecit non adeo Senarum ciuitatem, fed amp;nbsp;Romain, amp;nbsp;vniuerfam quafi Italiam,amp;vtrunq;amp;Gj!' lorum, amp;nbsp;Hifpanoium exercitum. Vnde tranflata fuiteius prognofticatio didi anni fub nomine Ioannis Stoflerim AftroRgi Germans

Hac diftinttione manifeftum cA,quanta Warint neoterici calumniatorcs,nefcien-tesdiftinguerchoc nomen Aftrologia. O-Wnes enim facrx fcnptuix authoritatcs,amp; omnes fcrè leges aduerfantur prima: opini-oniStoicxamp;Prifcianiftaï,amp;nóhuic Aftro-logiæ a Sandis Tlieologis declaratæ,amp; qua Sandi Canones conceflerCjVt in caufis 26. quxft^.fupcrGapitulojNonlicetChrifti- 05« *’'‘^'* anis.Glofla dicitin fententia, Non repro-l^aturilla Aftrologia,quæâ corporibus fu-perioribus necefsitatcm non imponit. Pro-pterea dicimus cum glofta ibidem, quod ta-üarcprobantur in quantum credunturne-Ccfsitatcm inducere, aliter non : vtpotc G tiuifpiam crediderit, quod aftra inclinant duntaxat; non autcm necefsitant,quemad-modum tenent omnes boni atquc eruditi Aftrorum Ipcculatorcs: amp;nbsp;maxime Ptolo-mxusin i.Iib.quadripart.cap.i,

Dicimus fecundo,quod reprobatur A-ftrologia iudiciaria quo ad l’uperfiuaamp;fu-pcrftitiolam inueftigationem. VndeS. Au-guftinus ( vcluti habetur 26, q. 2. cap. Sors) ait; Aftronomia apud catholicos in defuc-tudinemabijt, quia, dum propriacunoGta-te ei nimis erant intcnti, minus vacabat his,

s ASTROLOGORVM quæfaluti animal-urn erant accommodata. Et quoniam omnibus rationibus contra Aftrologosadduétis àPico Mirandolæco-mite,amp;aF.Hieronymo àFenaria,bcne re-fponfum eftàLucioBcHante Sencnfi,amp; à E.Michaelcà Petra fanóial'hcologoordi-nis prædicatorum obleruantino, aliter illis nonrcs pondero: fed folumaliquibus ca-lumnijsamp; rcpra.’benfionibus bctisà noms calumniatoribusfophifbs. Et primo,quo ad authoritatem Eïaiæ cap.q.7.dicoquod eft côtra Stoicorum,Babyloniorû amp;nbsp;Chal-dæorum falfam opinionem.Et bæcrefpon Eo non folum habetur à F.Bartbolomæo Placentino Prædicatorum ordmis, hærcti-cçqueprauitatis Inquifitorein fualùmma, qua:dicitur Armilla.parag.Aflrologià: fed etiam à S.Thomaina.Senten,diftinû.i$. quæft. a. ad authoritatem Damafceni. Ex qua refponhonefoluunturomncs autori-tates,etiam patrum contra Aftrologos. Et confirmatur: NamD.Augußinus in lib.p de ciuit,Dei,cap.7.dicit,Soient homincsad tentandam peritiam Mathcraaticorum af-ferreadeos conftellationcsbrutorum ani-malium, quorum ortus propter banc explo rationem domi fuæ diligenter obferuanr, cosq;

'osque Mathematicos praefcrunt extern, 'luiconfleHationibus inl pedis dicunt,non fde hominem natum,fed pecus. Audent et-Imdicerequalepecus jVtrum aptum lani-^•o,an vedationi, an aiatro',an cuftodix 'Cornus. Nam amp;ad canina fata tcntantur, ^ cum niagnis admirantium clamoribus ■Harefpondent. Sic debpiunt homines,vt fxiftiment,cùmhomonafcitur,cæterosic-*11111 ortusita inhiberi,vt cum i!lo fubcadé cdiplaga nee inutca nafcatur.£t in fine ca-pituli fic ait,His omnibus confideratis,non nnmento cicditur,cüm Aftrologi mirabi-litcrmulta vera refpondent,occulto inftin-Öu fieri fpirituum non bonorum, quorum turacfthasfalfasamp;noxias opinionesde a-ftralihus fatis inferere huraanis mentibus, ätquefirmarc,nonhorofcopi notatiamp; in« ^pedi aliqua arte,quæ nulla eft. Quare ex gt;ftis verbis poflumus cócludcre,quod S.Au-gufiin. feribere intcllexit contra malos amp;nbsp;non bonos Aftrologos,qui hac feientia nó abutuntur.

Etquoad argumentum,quo probatur Aftrologos non poffe habere expericnti-am crlchis influxus, quia nondum finita «ft cxli rcuolutjo, quæ fit in 3600 an-A 5 nis.

Primo aTneologis aHerentibuJ, quod per infufam fcicntiain piimo paréti,amp;mox per fuccefsionem pofte ris reliâam poteß ; paberinotitia.

Aliterdici poteß cum Ariftotelc,amp;cum Ricciardo de Monte Policiano clarifsimo Mathematico,negare bunc inotum non® fpheræ.amp;trepidationisjficutoftcnditurai* guto in quodam traâatu ad hoc faâo,amp; refpondet rationibus in contranum ta- \ élis.

Poffemus etiam dicere bunc motum ton cedentes,quód generatio amp;nbsp;al teratio icrum inferiorum fit per motum planctarum tantum , amp;nbsp;luminarium fub Zodiaco,de qui-busmotibusmultoties experientia faâaeft amp;nbsp;quod motus nonæ fpberae ad hoc paruin confert propter triam tarditatem, qui com-gitur propter continuam Aftrologorum Îuccefsionem.

Quo ad miracula,quæ adducuntur dive-tens amp;nbsp;noui teftamenti, quia tunt opéra) A quæ Deus per fe ip fum facit, amp;nbsp;non dependent a fecundis caufis, Aftrologi prædicere nonpoflunt.

D E F E N s I o. „ füdiucrfos horofcopos. amp;nbsp;non valet ifti rc-plicatio,quódfivnuSjamp; idem horofcopus pabetvanos influxus,quod in nafcente ad ‘uccm veniente luccefsiuè alium influxum J^put, alium brachia, amp;nbsp;alium alia membra babent prout prius,vel pofterius nafcuntur. Etquamuis hoc pofsit concedi,nihilomi-’’usdico,quodhi tales paruin intelligüt phi-jofophiam: quia imprclsio cæleftis prima | 'olpiratione nafcentiSjCumin lucemvene-W,fit in corpore humanOjamp;ideo in breui temporis fpatio amp;nbsp;momento inter duos na-fontes variantunUorum inclinationes : ve-fum eftquodlacob amp;nbsp;Efaudiuerfas magis feccreeorum proprias voluntates, quæ âcæ-lo liberæ (unt.

In morte fandorum Innocentium diccgt; fiiiffediuinam difpofitionem,quæ per fei-pfarn operatur abfq; fecundis caufis, quam-Uisdici poteft,quod perparticularem con-fteUationem incurrerint inmortemviolen-tam,quædiuerfis modis âcælo caufari po-teflJdeo non cótendit,fi illi habuere diuer-fos horofcopos jquod nóvna morerentur Riorte. Et etiam efle poterat generalis con-Aellatio,quç fuper infantes dominaretur,vt «uapeftibusamp;bellisapparet,quæà gene-~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^ibus

ralibus confteUanonibus procedentia,con-fumunteos,quimaiorem affinitatem cum i iüfis babent: Cum maior cóftcilatio/ecun-«um A/lroIogoSjfecuni trahat minorem.

Etdatur enam bæc refponfio ad argumentum Caluiniin admonirione,quam ft-cit aduerfus Artrologos : in qua ip/e quæ“ nt, Ci'im fxpenumcro vno prxïio cecide-rinthominumlexagintamiha; num ijso-mnibus,quosita morseadem copuIauitjV* num horofcöpum, vnum idcmque afirum aßignare debeamus ?

Et cum dicunt plures nafci fub vna ea-demq; habitudine cæli,nihilominus diner-fas babent naturas, varia fortunia amp;nbsp;infor-tunia ? Primo dico ad boe nunquam obiêr- I uatumfuifle,quod duo autplures nafcan-tur in vno amp;nbsp;eodem tempora amp;nbsp;pundo, quia ü boe acciditin diuerfis regionibus,ha bebuntcçlum varié pofitum propter diucr-fîtatem Orizontium amp;Meridianorum:red concedaturefle bc,voJuntates faciuntdiuer fos amp;parcntes,prout cP efle eorum magis fortunatos amp;minus: feutapparetin Regis filio,amp; Villici: quorum Jegcamp;natura vnus habet vt ft Rex : alter vt terram amp;diar. Nó tenent quidem Aürologi cieluaa penitus-

eflecaufam fortuniorum noflrommamp;jn-fonuniorum: fedfecundum materiam fub-ieâam , quæ fecundum iuam difpofitio-nem magis amp;nbsp;minus recipit cæleftemaffla-tüm.

Hancrefponfionem fimiliter damns Cal-nino,quoniam cum derifione Aftrologo-funi ipfe quærit, quod fi eo ipfo die,eoque tempons momento,quo lulius Cæfar natos eft,alius præterea aut Romæ,aut in tota Italia natus fit : nam verifimile eft, fuific itiultos,qui eademcæli afteftioneprimum feitum duxincnr,acfimulin vitam ingref-ofuilTent : qui omnes vno die,codemquc mortis genere non funtextindi ? Exqui-Uscaufiscerté ipfeconcludit,nullam rations,neq; veritatis fpeciem Aftrologorum ptædiâionibus contineri. Vndenosdici-mus ex noftrarefponfioneargumétum fu-Om fine fundamento remanerc,amp; vaticiniû (quod ipfenegatexaftris) Spurinæverum foifle: qui cum Cæfarem immolantem mo-nuilïetjVt caueret periculum , quod vitra idusMartias proferretur. Sedcumadue-oiflentidus fine vlla noxa,ob'eamq; caufam

Cæfare denderetur. Atqui,inquit,venetunt ilia: quidem : fed tarnen non præterie-runt.

Nonne vera fuit prognofticatioiHaAf-detanonis Mathcmaticijqui Domitianum aliquanto ante interfedum iri nunciauit ex liderum poGtione? Gum enim Domiti-anus vehementer inillum offen fus, eum ad fe accerGtum interrogaret, quis ipfum ma-neret exitus: refpondit,vtbrcui poft tem# pore difcerpcretur â canibus?Domitianus, vtGenethlaicum vatem vanum faccrct,c-ueftigio interftei mfsit,amp; cadauer accura-tifsimè fcpeliri. Scd tempeftate de improui-foorta,diGedo funere,corpusvftuiatiiea-nesdifcerpferunt. Aliquanto poft Domi* tianus interßeitur,

Valerius Maximus prouidus return feri-ptor refert Aefchylum,cùm à Mathemati-cis refponfum eftet ex idu moriturum ,qui c fuperiori loco Geret, tedü euitalfc,ó{ fub diocapitenudato manGHerin quod,cùni ab aquila deieda teftudo effet,co cafu mor-tuumcffe,amp; verum extitiffe,quod prædi* dum fuerat.

Chaldæi Agrippinæ Neronis refpondc-runt,filium impcratorem fore,fedpatrici-dam necc materna: ilia quidem ,Occidat, mû-

^efpafianus tantum huic arti tribuit, vt ’^l^asfucrit in afsiduis contra fe confpira-^gt;onibusconfirmare,autfiiios fibi fuccef-^i^rcsin imperio fore,aut neminem.

Hadrianus Imperator,quia peritifsimus ‘'riusartis amp;doéirinxfuir,{ïbifingulis an-'’•gt;spræfcripfit,quod quotidie eflet euentu-

Quis Impcratorum Romanorum feli-^gt;orhabitus Augufto ^ quicum audiflctex ■ ^Heogene,Gdcre fuonatalitioGbiRoma- -'’umimperiumportcndi,tantam mox fati ^^uciam babuit,vt thema fuumvulgaue-'^'^j numinumque argenteum nota lidcris Capricorni,quo natus effet,pereuflerit.

PoGuni ætatis noftræ exempla adferrc malta: polîumctiamquæcgo principibus ''“is pra:dixi,G vtrunqucodiolum non effet.

Cum ergo futuri euentus certó mon-fcentur multo antc,quam cueniant, certif-ûmè docetur amp;nbsp;conuincitur,effe Deum ali-quemj

lt;jucm,non modo fapientifsimum,amp;quï vcIit dcccrncrc potentem, fed etiam proui-dumjOmniacernentem,conferuantemjgu=-bernantem, bonum ,præmonen tenmos de futuris malis, amp;nbsp;ad finem ordinatum dedu-centem oinnia : nee plures efie Deos. Multi luntergo fcrupulofi homines, qui ob luam infeitiam amp;nbsp;non religionem ferre non pol-funt,amp; indignum Chriftianis indicant,ƒ quis Aftrologorum pronunciet lunam fa-cere tardos,fcgnes amp;nbsp;pîi!cgmaticos,cùm nil aliud perlunam intclligat,quàm illas iplas frigidi amp;nbsp;bumidi qualitatcs, quas in dementis amp;matcria excitant ipfa luna: cùm ftdlæ cælc/Ies homines inclinent ad recipiendum fuas qualitatcs, amp;non cogant. Sciant ergo illi nimis religioh, quando dici-mus Saturnum facere homines inuidos amp;nbsp;mclancholicos, Martern bellatores amp;nbsp;ira-cundos, Venerem amatores amp;nbsp;libidinofos, Mercunumdodosamp;fapiéteSjLunamtar-dos,fegnes,^'amp;phlegmaticos, ml vclle aliud Aftrologos, quàm qualitatesprimasabifbs ftellis in materiam propagatas, tales effîcere inclinationes,autvoluntatcm perfe bonis ftellarum radijs amp;nbsp;viribus ad has vel illasa-ûionesobeundasabuti; quamuis interim / occul- .

D R F £ N s I o. ly occultas vives Aftrorum non ncgcm,cùm in Igt;B inferioribus maximac,amp; adnùrandæ vi-•■cSamp;proprietates occulta fintreconditx : lt;{Ua:aliundc prouenire nonpoflunt,nifi’i CïIefUbus.

Etcjuum dicunt Deumfolum fcire fu-tWajVerum cft in ijs rébus quæ bumanum ’rbitrium rcfpiciunt,amp; in ali)setiam,cum ‘pfe habet feipfum intcUigens certam amp;nbsp;«eterminatam noticiam omnium revum, ■Wcùmvniuerfalis eft ànonbenediflin.» ^nijpoffuntetiamAbomines habere: fi-out Sandus Thomas oHendit lib.5.contra genres.

Et quia multi concedunt Afirologiam cÛc veram in co modo quo dixi ; fed dicunt periculofum elfe ad ialutem vulganum,qui aliter rem accipiunt ,quàm illis datur: Rc-l^pondco,quôd feriptura fa cru, amp;nbsp;maxime cunidcprædeftinationc loquitur,nonbc-Oeàvulganbusîntelligitur. Et facrofandas l 'oiagincscùmnon benè intclligatur,quo-1 lt;Podo debcant adorari,caufarunt multos 'Ctotes, amp;nbsp;pericula hærefiæamp;idololatria:; fed no propter ea damn an debet facra Icn-pCüra,amp;à templis tolli imagines. 11 fi m E» '*’ngelio plures errauerunt,non idcoEuan.

1» ASTROLOGORVM reliüni falfum eft,amp; damnaridebent illi qui bene inteHexerunt. Et idem die o deno-ftra Aftiolûgiajquæ magis profuit,quam nocuit.

Et quia dicunt, quo eorum infeitiam te- J ganr, nullum fuine dignum hominem, qui illi opcram dederit, oliën dunt malelegiße hiftorias, amp;nbsp;Hebræorum, amp;nbsp;GentiJium, amp;nbsp;; Ghnfbanoruin, nih iam de illis dicere.'ve- j lint,qui ex Stoicorum fedtafucre,quiàdi3- , bolo perfuafi, anicularum finxere fabulas, j node quæ propc ignem fedentibus cnar- i^ rantur. Et idco quomanifeftiushocappa- j; rcat,videantnô(inquam)lofephiludçibi- in ftoriam/euilIaPliilonis.quxdc illaclarius ^ loquuntur: fed apud Ariftotclcm librum (j Politicxjvbioftenditin proœmio, quamv- '^ tilis fît phiJofophia ; in mediu adducit Ta- j. letem Mikhum, qui cum reprehenderetur jj, quod pauper eßet, oßendit philolóphus, quod voJuntariè diuitias fperneretin pro- 15. gnoflicatione penuriç future oliuarum fer- j), uatomultooleojcùmpenunæ tempus ad' ƒ uenit,illo védito,diues fadus cß. Eßigitur Aßrologia pars Philofophiæ naturals amp;nbsp;(,' nobilions: cum per earn Arißotcles conuin f, cat totiusfcicnuxvtjhtatcm. Videaut etia j

‘'‘ fuis problematibus, vbi conuulfioneni ‘J'fantiumrcducitinaéhonïbuslunx.Nec ''dunt liuic noftrx com probations multi ’'')philofophi amp;nbsp;nobiliorcs,inter quos A-quot;«riucs vnus elle exiftimatur, qui primas I^atuor quaütates attribuit adióibus cor-Porutn fuperiorum,vt dc fubfiantia orbis c. '■vbivaldè commendat antiquos,qui di-quot;^funt verè de corporibus c^lcHibusaliqua jjorpora dare calidum amp;nbsp;ficcum ; aliqua ca-quot;«üm amp;nbsp;humidum ; aliqua Irigidum amp;nbsp;dc-» ^quot;31 ; aliqua alia frigidum amp;nbsp;humidum. Et ^uatuorprimas quaütateselle commue quot;«corporibus cæleilibus amp;elementis,licet quot;9nin effcntia,(ed in voce,id eft,nobiliorcs J'^ignobiliores. Qiiinetiam videant cius '^mmentum 68.fecundi libri decxlo,vbi 'Pbeonfirmar,quod adtiones ftdlarum ha-’futpropnas adioncs in omni re inluo ^e quot;«Cjamp;etiam communem: propriam,quod ^Murnus habet adioiicm in plantisôc mi-'Cfalibusjamp;ficdealijs ftcllis: ficudcriptutu flineorumlibris,quorum pars maior non ^m inucnitur. Et aliegat Arift. librum de I'is rebus feripfifle, qui diciturdecxleftibus '^giminibus. InNeotericis habcmusSuef-^um, qui plures tradatas compofuir, E i vt

Vtlibroscruditionum,amp;caufa$noftrarun3 ^ calamitatum: Et Perettus Mantuanus non n parus authoritatis noftris teinponbus lo- i quensde prodigi)S,amp; de eâêâibu$,quie' y ueniuntcxillisjin lib.fuodeimmortafitatc t, anunæ,dicit,totum boccontingcreex di- Hj uerfapofitioneftellarum,allegansexen)plu ^Ij iJIiusinfantis,qui in fpatio vigintiquatuor pii borarumJocutuseft,pronuncians luapro- ^ priam mortem ,amp; ad quem finem natuse- h, rat,qui fuitvrmanifeftetpatrifuiftatusrui- L nam, vt apud Abenragdem legiturcap./« L quints partis. EtidcircobicaJumniatorct fc. parum legere qus phdofopbis /unt,amp;bi- ' /loriaium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf

Verum poftquam à me in Italico fermo' )n ne editum fuit hoc opus, furrexit quidam ^ fycophanta, amp;nbsp;fecitcontra hancdefenfio- /ff nem Aßrologorum hxc, qus fcquuntur, '^ argumenta. Quæ ego quum viderem,non b( potui non re/ponderc,amp; bis tcïismds,licclt;^ p^ bebetibus amp;nbsp;obtu/ïs,inccrtamenprodim lij

j. Et pnmum adduxit contra Aürologos ' authontatem tfai^pi‘ophetçcap.j^j.dicen' '/,■ tis .• Annunciate quæ ventura funt in fuW'-i^ rumfamp;rdemus quia Dij eüis. Ad quarnau- 4 thontatem dicimus^quod folusDeuspO' ^

^ftfcirefutpralibcrtatcm hominis conccv-| Jfntia. Vnde Scotus in prologo primi.q.2. ^Qt, quad Antichriftus non poteritfcirc, I^^id homo debeat cogitate,vel appeterc ’’lihora. Zahelautemin lib.fuodeinter-f^gationibuSjCequens fuperftitionc Ahro-*’gorum tempore Ifaiæ, vult per feientiarn quot;’terrogationum cognofcere, an inuitatus '^conmuium comederit vnum pulmcntu, ’'Iplura. Ego enim fincAftrologia dicc-'%quód inuitatus ad domum diuitis, plu-'’liabcbit puimenta in cœna diuitis, quim Nuperis : amp;nbsp;hoc reprobatur.

Deindearguitfecundo perifaiam dicen It '^ cap,44. Ego primus, amp;nbsp;ego nouifsi-iü’^Samp;abfque me non eft Deus. Qui$ fimi-‘ ''^nici? vocet,amp;annuncict,amp;ordincm ex-Nnat mihi, ex quo conftitui mihi populü ’'’tiquum ; Ventura, amp;nbsp;quae 1 utura funt an-’»neient eis. Adhæcdicimus,quôdDeuï I?^ Ifaiam ibi prohibet Aftrologiam diui-''’•tonam fuperftitiofam. Pratercaarguittertioperifaiamcap.97. m, 'Centern ; Sapientiatua,amp;fcictia tua,hçc l’ccepittc. Et infra: Venietfuperte malü, ■^Dclcies ortum eius. Ad hoc arg.dicimus, W ibi non eft fermo de Aflrologia,{cd

de fupcrftitione incantantium amp;nbsp;malcfi-coiutn,vtpatctinfpicientivcrbafequcntta; ' Et quando Deus prohibet ne accipiantur i confilia à(liuinatoribus,vtpatetDeut.i8. 1 confirmât fupradiétam mcam refponfio- I nem ,quiaibinoncft Icrmo de Aftrologis, I fed ilc incantatonbus,vt patet kgenti. i

Rurfus arguitadidem : quiain 4.Iib.Re' i gum 17.habetur,filiosKraclfuidepunitos, i quia diuinationiinferuiebant.Adnoe did- ' mus,quod ibi folum probibetur diuinatio

perincantationesamp;auguria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Iterum arguitper-DeumdicenteminIc- 11 remia prophetacap. 10. luxta viasgentium i nolitc dilcere ; à fignis cæli nolitc roctuere, quætiinentgcntes.Adhocargum.dicimus, ' quodibidem probibeturvimorafignisex- : li in his,qux concernunt hominis volunta-tem : vt dicit S.Tliom. j.lib. contra gentes, cap.8j. At Malïahalach in fuo libro de m-terrogationibus volebat per Aftrologiam । fcire pro certo,an aliquis debeat efie rcx,vcl

Sexto arguit ad idem,quiaEcclcfiaftd cap. 8. dicit : Multa hominis affiiûio ; quia ignorât præterita, amp;nbsp;bitura nullo po-teft feire nuncio.Ex qua fententia dicimus, quod

J^ajVtcognokatur fuperftitio quorudam ^'centium fe efle Aftrologos, amp;nbsp;volentium

‘ ^»'qan mulicr fit virgo,vel ne: amp;nbsp;vtrum ha-yfitfilium, vel ne. quos fequitur Zahel in , , Woluo deinterrogatiombus. Dicituret-‘‘''’’quodignorât futura ad fugandum cr-■ ^Qfem j Zaliel ibidem, qui vult per fcientia i '’’terrogationum cognofcere,an virgeni-■ ’'*n$ fit filium ex tali vxorc,vcl ne. Septimoarguitpercap.io.vbi habetur, '’^^^• js^orathomo quid ante fe Rient : amp;nbsp;quid . luturû fit quis ei potent indicate ^ Ad hanc 1 ’üthoritatem dicimus, quód Aftrologi iUi, , 3“''^olunt omnia cognofcere particulars, j \ j^untfatui: de quorum numero fuit Zabel ,• 'filibro fuode interrogatiombus,qui per . ^ientiam interrogationis vultcognolccre, , ’nUtrofit do medicus, vel peregrinus: amp;nbsp;, ’nmulicr habet filium ex fornicatione,vel

ne : quoniam Ptolomxus Ccntiloqui) ver-lgt;oprimodocet, Aftrologum debere ab e-nunciandis fingularibus abftinerciquando fiientia(vt naturales affirmant)|dc hngula-tibus nó eft- nec de his,qux indiuidua ) unt : fia de vniuerfalibus tantumm.odo. Inquit tnim, A te amp;nbsp;àftelliseft fcientia: fieri enim

»4 ASTROLOGORVM nequit vt feiens paraculares return formas pronuncict,lt;îcuti nee fcnfus particularcm, fed generalem quandam fufeipit fenfibilis reiformam,oportctóueifta tradantem re-rum eoniedura vti: foli numincafflati pre-dicunt partieulana.

Vin. Oélauo arguit per Paulum ad Galans cap.4.dieentem : Dies obfcruatis,menfes, tempora amp;annos : timeo ne forte finccau-falaborauerim invobis. Ad authontatem Tandi Pauli dteimus, quód Apoftolus re-probatobléruationem temporumeircafa-cramenta fufeipiendajamp; circa orationcs fa-ciendas,quamhabebant forte ipfiGalstx. Nam Haly Abenragel etiam voluit, quod circuncifioamp;baptifmus darenturLuna e-leuata fuper Venerem,vt patet in parte 7. fus fummæjCap.j ^.Dteimus fecundo,quolt;l Apoftolus reprobat ibi obfcruationes lu-perftitiofas cuiufmodinon funtmultxA* ftrologics obfcruationes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

dicitur,Nunquid nofti ordinemca:li?aut rationemciuspones in terra? Adhoedici' musquod autnoritas concludit,quod A-ftrologiam iudiciariam perfede habere no poftu.mus,quod nos dteimus efte vcrumi

Decimo loco arguit ex concilio Anchi- X. ritano,vt habetur cap.x6.q.i.vbidicitur: Qui diuinationes expetunt,amp; morem centilium fubfequuntur, fub régula quin-^uennij iaccant. Ad hoc diciinus,quodibi non reprobatur Aftrologiaprædiétiua leu •udiciaria: lcd diuinatio pcrartem necro-niâiniæ,geomantiæ, acromantiæ,hydro-man tiæ,pyrom antiæ,amp; con fim ili u m.

Vndecimo arguit ex concilio Toletano X€ ta.Siquis: vbi clerici fufpendunturconlu-lentes incantatores,augures,arioloSjVel eos, lt;iuiprofitcnturartemmagicam,velaliquid liuiulmodi. Hæc ille. Ad hoc dicimus,quod ■ncapâllo non damnatur Aftrologia diui-natoria: lcd ars necrotnanticajarsariolan-lt;li,amp;huiufmodi vt diximus inrefponfione ad decimum argumentum. Lt n dicatur, tiuod Alexander 111. c.cx tuorum, de Sor-ttlegijsdicir,quodpresbytero,quicaulacu-‘ infaam furti ecclenæ recuperandi, Aftrola-l)iumex lîmplicitate infpexerat, impona-turpœnitentia per annum,dicimus,quod ifte presbyterdamnatur ibidem,quia credc-l^atdodrinæ, quam dclenditZahel in li-Ito fuo de interrogationibus; fcilicct pofle pertalcm fcicntiam fciri,an lauo fit dome-

tg ASTROLOGORVM fticus, vel pcrcgiinus, amp;nbsp;huiufmodi ; quoi eäfakifsimum.

‘^' Duodecimo argiiit per leges ciuiIes,Vn- ( de Jib. ÿ. C.de maleiicis, I. z. dicitur ; Artein ' Geometriæ difcere, atque exercere publice intcreft. Ars aurem Mathematica damna-bihs amp;nbsp;interdict,! eft. amp;nbsp;inteiJigit imperator per Mathematicam Aftrologiam diui-natoriam,vtifte dicit. quare amp;c.

Item arguit per l.Nemo : ibidem, vbidi-citur: Nemo arufpicem confulat,aut ma-thematicum fob poena capitis.

Rurfus arguit per I. Et ft.• vbi fupra ; Si quis niagus,vcl magicis certaminibus afluc-tus,qui maleficus vulgi confuetudme nun-cup3tur,autarufpcx,aut ariolus,autccrtc | augur, vei et ia mathematicus, auteoarradis fomnijsoccultansartcm aliqua diuinandi: autCertcaliquid horum ftmilc exercens in comitatumeo vel Cefarisdeprehenfus fue-nr,præftdio dignitatis exutus,cruciatus,amp; j tormenta non fugiat. H^cibi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Ad hæc argumeta dicimus primo, qubd | per Mathematicam non debet intclligi ; Aftrologia diumatoria/cu pratdidiua ; fed ars necromantica quant multi magicam vo' cant. Ad fecundum dicimus codemmodo:

nam ibidem damnantur diuinantcs jquos malcficos ob Icelcns magnitudinem vulgus appellat,vt in cadem LEt fi,babetur. Ad tertium dicimus eo modo vt ad fccun-dum.

Decimotertio arguit adidem per dodo- ’ ^^ ^^* tes cedefia:: amp;nbsp;primo per Hicronyinumjamp; habetur 2$. q.a.cap.fed amp;nbsp;illud: vbi repro-hatopprobrium Aegypti.$.obferuareaugii ria,requiicre fleiiarum curfus,amp; euentus ex hisfuturorum rimari. Refpondemus amp;nbsp;dicimus, quód Hieronymus reprobat ibi A-ftrologiam diuinatoriam excedentem limites fciehti3e,quam docet Abraham Aucn-nare in luo libro de inten-ogationibus ,qui '^ultpofie fciriper feientiam interrogatio-num, an res futura recuperabitur, amp;nbsp;an fer-uus fugitiuusreuertatur.

Dccimoquarto arguit perBafilium di- XHU. Centern fuperGencfim,quod ars iftaeftocquot; cupatifsima vanitas. Dicimus ad hoc,quód diftum Bafïlij eftde Aftrologia nimis cun-cgt;fa,amp;Extuitategcomantica.

Decimoquinto arguit àdidemperdiuû xV. Auguftinum libto ^.uc ciuit.Dei,cap. 7. vbi contra Aftrologos loquens ait,Eleéio ad feminandum agrum die multa grana fiinul

in terrain veniunt, fimul germinantjfimul lierbefcunt,flauefcunt,amp;tamen fpicas in-decoæuas,amp;(vtita dixerim)congcrinina-ks,alias mbigo interimit,alias auesdepopu-lantur,alias nomines cuellun t ; ergo indicia Aftrologornm fecudum Auguftinum funt

Item argnit per fandum Auguftinum in libro 85. quæftionunK q. 55. vbi contra A-ftrologos iacit argumentum de Gemclliî, inquibus inuenitur tantadiuerfitas aCtio-niim,euent«um amp;nbsp;voluntatum.

Rurfusarguitper Auguftinum,qui in $. de Trin.c.7,inuenitur contra ilium qui elegit horam, qua commilcereturvxon,

Iterum arguit per Auguftmu lib. 2, quæ-ftionum veteris amp;noui tcftamenti,cap. 18. vbi ait, Nihil tarn cotra Chriftianos, qnàm ft arti mathefeos adhibea t curam: h^c enim inimicadinofciturlcgi Dei.

Item arguit per Auguftinum de verbis Domini in monte,Homelia 59. fuper illis verbis,Ego fum vitis,vbi dici t,Quani multos 6 bone Deus mathematici fcfellerunt, 3uia fibi plcrunque Iucrapromiferunt,amp; amnainuenerunt.

j ftraSjCÙmin eodemlib.5.cap.6.dicatfic,Vi-demus ipfius anni tempora variaii,amp;luna-nbus incrementisatguc detrimentisauge-rijà minui quædam genera return ficut c-

' nijnonautem animivoluntatcspofitioni-bus fiderum iubdi: nunc ifti aftus etiam no-ftros inde reguläre conantur. Vnde dici-mus, quod verba Auguftini tunt cótra eos, fjut ponebantres omnes,etiam adus huma öoscaufaiiex neccfsitateàcælo: cuius con-trarium declarauimus fupra,

Itenvdicimus,quod Auguftinus loqur fut (vt patet Icgenti) contra illos ,qui vo-lunt aftus noflros cælo fubdi.

Ad aliuddicimus,quodAuguftinus lo-quitur contra illos.qui cligebant hora, qua toniroifcercntur vxori, credentes moribus uafcendi neceüitatem à cælo imponi: cuius jontrarium fentitPtolbmxus in primo li-“to quad. cap. J.

Ad aliud argumentum dieimus, quod Auguftinus loquitur de illis,qui propter lucrum intromittunt fe de his ,quæ non funt ®b homine fcibilia contra præcepta Ptole-®*iin primo libro quadripartiti i.cap.

Ad alias rationeïrefponfum fuit,Et di* cimus vt fupra. Vnde Auguftinus ibidé ait: Si enim na/cantur qui mali funt, amp;nbsp;econtra qui bonijfrufha data cftlex.

X VL Dccimofextoarguitperdiuum Hicrony mum fupevSophoniam cap.i.vbi de Aftvo-logisait : Hifunt, qui eleuâturaducrfus fci-entiam Dei : amp;oinne quodgeriturin kreu-lo,fiólam fibi icientiam poUicentes, refe-lu n t ad ortus AelJarum,amp; occubi tus,amp; ma-thematicorum Icquiinturenorcs.

Item arguit perHieronymum Ifaix 47« vbiait: Hilunt qm vulgoappcllanturma-thematici, amp;nbsp;ex adrorum curlu lapluque fyderumreshumanas regi arbitrai]tur: amp;, gt;nbsp;1 cum falutem alijs promittant, fua ignorant J ' Tupplicia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Ad autboritates fupradidas dicimus, i quodHieronymus loquitur contra Adro- 1 logos libertatem arbitrij infringcntcs,vtpa ’ 1 tetcap.47.fupcr Ifaiam,in cap.autempri- * mo fuper Sophoniam impugnat Mathe- • ' maticos,bumanam voluntatem cælo fub- ' iugantes,

1 'ïq^ali tares, qualis fit vnufquifquc,qui na-j '^fit;cümhocnon folum vanum,led in-fit qusrentibus. Et poft pauca: Re-’tniptifunt Apoftoli amp;nbsp;congrcgati ex pec-J’toribusnonvtique natiuitansiux hora; WCiirifti eos fändificauit aducntus,Hçc ‘'it. Vnde nos dicinius,quôd/^mbrofius 'lgt;idcin loquitur contra illos, qui volebant '’’Unes aétus bumanos produci à cælo ex ''ïccfsiutcctiâintroirusin paraddum : vn-^ffubditidem,Latro in cruce damnatus il-*':cum Domino crucifix us nôbeneficio lu^ '’3tiuitatis,fcdfideiconfcfsioneadparadifi '’inliuitgâudia.Ionam non vis nauuitatis, f'ddiuinæpræceptionis oftenfa præcipita-’quot;fin marc ; amp;nbsp;Petiaim de carcere immmen-''tnorteperimendum angelus Chrifti,non Marum icrics liberauit. HæcAmbrofius: ''’lus fententiar cft conformis Ptolomæus i'’’Ccntiioquio,propofitione8.amp; in iJib. Quâ(iripartiti,cap. j.vbi ait: Non cogite-’’’Usea,que accidunt ex cçIojcAc neceflaria, quot;t lt;|uæ lunt à Deo. Hæc illc.

Decimooétauo arguiturad idem: quia 'sciindum Albumafarcm in lie. a.de con-quot;inftionibus magnis,diftcrctia S- Coniun-^ duaru© mtçrrmiôruro fignificauit na-

,t ASTROLOOORVM tiuitatcm Mihumeth: amp;nbsp;aliapoftea figni-ficauit eius mortem : hoc viactur limites Aftronomicos excedere.

Item Albumafaribidemvltimadifteren-tiadicit,quod aliaconiunélio hgnificauit Icfum filium Maria: ; quod videtur effe h«-reticum.

Ad bæcdicimiis,quod Albumafar exce-dit limites contra dodrinam Ptolomxi in Centiloquio,propofitione prima. Ht in primo libro qnadripartiticap.j.

Dicimusfccundo,quódforte non cfiet hæreticum tenere quod feAa Mahumeth, amp;lefta Arabum fuerintincçlo,vtin ligno: quiavt dicit Albertus Magnus in Rio ipe« culo Aftronomico cap.ij. Nihil prohibet . inhis,quæab hominis pendentvoluntate, cælum elle lignum,amp; non caufam ■ diuerfa- , rumenim partium cotradidionis, quarum alterampotefthomoeligerc,fciebatDeus * abæterno quam illarum eligerct. Vnde in librovniuerfitatis,quicftcadipellis,potuit , hgnificare fi voluit : nec tamen per hocin-fringitur liberum arbitrium ; ficutnon in-fringitur diuina prouidentia pofita. HxC ex illo.

' D E P E N s I o. )) Hoftri lefu Ghrifti fecundum Albertum in fpeculo aftronomico cap. 11. potuitede in cælo,vt in figno,non quia cæli figura ef-letcaufa,quare fie nafeeretur: feapotius fignificatio ; imino etiam erat caufa,quare ®odusfux admirandæ natiuitatis per cx-lüm fignificarctur. Hæc zUbertus.

Dicimus quarto fcquendo viain S.Tho,’ fecunda{ccundaî3quæft.9^.art.î.quodcælu ’'on potuit elïe fignum incarnationisfilij Öä: quia vt dicit S.Thom.ibidem ,cælum ’’onpotefteffe fignum nifi corum,quorum ’^fteaufa : non fuitautem caufa incarnatio-”’5 fupernaturalis natiuitatis fili) Dei : vt Albertus Magnus etiam dicit, vbi fupra, ^âp.ir.

Dicimus quinto, quod eflet hacreticum ’^nere quód incarnatio fili j Dei, vel modus ^opernaturalis natiuitatis eius fucrit in ex-loi vtinfignohomimbus noto:quia tune ^lemyfterium non fuiflet angelisabfcon-^tum ante incarnationem: cuius contrariu {j^beturad Epbef.cap. ^.Ä forte quod S, fbom.in fecunda fecundx,quæft. 95. artic, 5'VuItquódcxlum nó fit fignum,nifi quo-’'’’nieftcaufajloquendode figno homing “Usnoio.

Etfidicatur,Petrus Alliacenfis vir ino» mni icientiarum genere magnus,in luodu-cidario ponit figuram natiuitatis Chrift, amp;dixit, quod eius afcendens fuit tn oftauo gradu Virginis, Marsautem fuitin domo oftaua qua: eft domus mortis. Et dominus Hieronimus Cardanus vir fapientifsimus in expofitione quadripartiti facit eius iui-cium.Hocautem videtur ba:rcticum,ergo amp;nbsp;cætera.

Ad hoe dicimus primo quod talis figUf* videtur fifta,amp; uulla ratione formata ,cu® Chriftus humilitatis gratia nafci volueó' in ftabulo , vbi non fuit Aftrologus vtcn* Aftrologicis inftrutnentis,fci]icct Afhol^' bio , vel mftrumento vmbrat, vel inft* mentoaquxin feiendo horarn,quafeparï' batur à matrejdc quibus inftrumentis habe* ab Haly Rodoamin j.lib.Apotelcfmatun’j cap.i.

Dicimus fecundo, quod non effet b^fquot;' ticum conccdere,quód natiuitasDom*'’* noflri Icfu Chrifli,in quantum homof^?' ritincælo,vtin figno,amp;vt in caufa: q”^ Chriftus in quantum homo conceditufd' fe creatura,vt patet per S. Thom.a.pai’.q'*“' art.io,n9n tarnen propric Chriftus fe^‘^‘’'

D E 5 E N S I O. js ^“m quod hic homo aflentur cflc creatura; ^uiahic homo notât l'uppofitü,vtS.Tho.' 'Wem dicit.

Dicimus tertio,quod forte non eflet hx* feticum tenere talem figuram cflc vera. Va-'^^Maenus Albertus in fuo fpeculo Aflro-quot;omicojdclibris licitisamp;illicitis,cap.ii.air, ^’m(cimus,quódfigno Virginis afcendete ‘’‘'tuseft Dominus le(usChriflus,non quia '''biaceret ftellarum motibus,qui creauerat '’nnesftcllas : fed quia cum extenderet cx-'quot;mfîcutpellem formans librura vniuerh-Ws; amp;nbsp;dedignaretur opus facere incom-plctum,noluit Ixtcris cius deefle, amp;nbsp;eis, qux Rundum prouidentiam in libro æternita-''flunt ; illud elegantifsimum antequam de ^irgine nalccrctur,vt per hoc innucrctur ‘’omo naturalis,amp; verus, qui nó naturalitcv 'jWebatur: non quod cxli figura eflet eau-''i^üodfic nafceretur, fed potius fignifica-''0: immo ipfè crat caufa, quarc modus fux jWiiandxnatiuitatisfignificarerurpcrcç-‘quot;m.Hxcille. Et not3,quódfiquistencac ' ®iinia in diuina prouidentia fcrip ta.efle in ''^lo fignata; debet dicere,quod fecreturn ^’’ïgiftcrij aftrorum Deus voluit occultare

XIX. Decimonono aiguitur,Quia Aftrologi ' indicant perimagines cæ!i,cjuæab imagina-tione Humana finguntur: vt confitetur Albumafar in fuo introduftorio cap.i.traöa-tus fecundijamp;inö.lib.cap.i.

Ad hoe dicimus, quod licet imagines c{* li voluntate humana fint fidx: vtdicit Albumafar in fextolibro introdudorij fui,ca. p. amp;nbsp;S.Thom.y.Metaph.co. 14.tarnen ef-feftus fiellarum tali in figura imaginata-rum experimento funt cogniti: amp;nbsp;fecun-dum buiufmodi expérimenta iudicat A-* ftrologus.

metem incétiloquiofuopropofitione66. fi quis habuerit in fexto loco natiuitatis fuæ Mcrcurium,conuertetur à fide fua in a-liam: fed hoc non poteftfeiri ex cælo,ergo amp;c.

Dicimus ad hoe argumentum,quód in concernentibus hominis voluntatem nihil certipoteftdicereAftrologusqveluti patet , per S-Thom.in prima parte quxft.i i$.art.4-maximein particulari: cum quo concordat Ptolomæus in prima propofitione CenU' loquij.

D E F E N S I O. Jy '^onjmôeægritudinum: neque inclinât ^■■digionemjveluti nona domus, tefte Al-'’abitio.

! ^igefimoprimoarguitur: Coniundio-''Univerarum tempora raro funt æqualia: J^fgoïió poteftcertum dariiudicium. Con-5^Uentia nota, amp;antecedens eft Alliacen-®gt;ncap.i5.fui elucidanj: amp;nbsp;in cap.25.di-%(]uód raro concordant coniundiones ''’^diæ,amp;vers: niß quando planeta eft in P^S^jVel oppoftto augis fui cpic^cli. Re-pondemus ad lioc,amp; dicimus quad Aftro-''’gusnó debet facerc iudicium aflertiuum: ‘ 'juia iudicia cius funt media internecefla-'’Um,amp; pofsibile: vt dixit Ptolomæus in Centiloquio,propofitione prima.

Vltimo arguit ad idem argumento lo-’gt;inisPiciMirandulenfis,qui in fuo libro primo contra Aftrologos arguitper Arifto ^dem in problematibusdeputantem Aftro-logum cum mimo amp;nbsp;præftigiatore,quare 1 amp;cæt.

j Ad hoc argumentum, quod eft Ioannis Pici dicimus,quod Ariftoteles folum cul-( parepoteft Aftrologiam excedentem limites feientiæ. Vnde Ptolomæus in quadri» partito libro primo,cap.2.dicit : Error,quo

errant aliqui in hac fden tia, non eft ex artij debilitate, fed eins, qui fc in tromittit de ea: à parum poft inuebit contra illos, qui tranfeunt ad loquendum de rebus, qux non funtde natura, quod homo pofsit if las feire.

Dicimus fecundo, quôd miramur de tan toviro adducentcArift, ibidem'contra A-ftrologos,ciimibidem inpaiticula fcÜicet la.laudct AftrologoSjdiccSjCur aliqui pra* uis interdum libcn tius,quàm in honeftiori-bus ftudijs verfantur: vcrbi gratia,prjcftigi' atorcm,autmimum fc aliquispotius vent, quàiA Aftronomum,aut Oratorcm ?

Vibrât ctiamCaluinus aduerfus Aflro-Jogiam,quam iudiciariam vocant,aliaquæ-dam,fed obtufa tela,qua: nee feriunt,amp;ter- i rent non multum. Nam ipfehuie fcientix J contradicit cum exemplis veteris teftamen-ti,cum tanta fames fuiffetin Syria,amp;in lu- | dæaEliætemporibus,amp;tam longa prêter' eafîccitas: Adducit deinde alia exempla de Moyfe,de Abrahamo,depcfte tempore Da uidis,de Solis defedione, quæ fub morte Domini noflri Icfu Chrifti contigit:amp;inul ta alia dixit,qua: fa da fucrutex diuinapro-uidentia. Quare ftultifsimum eflet quæie-

D 11 F E N S I O, 5, ^jnum fint ad cam rem a ficela fydcra,quip-pecùm hoc fingularc quoddam ,atque cx-^faordinarium prodigiû fucrit. Nam afiro-f^fignificationesnofunt prætorum edi-^a^vtpotc quæimperioDei fubieftafunr. fecigitur fupra naturam efife necefle cft,ac proinde fupra vniuerfam Aftrologiæ fei-®tiam.Iam vero, quid eftabfurdius,quàin Angulare priuilegium ad Icgem gêneraient txtenderc? Quis iftamcius impudentiam ■ion videat,atquc etiam derideat, cùm eius argumenta non concludant aduerfus hollos Aftiologos ? Non eft opus vllo acumi-icingcnijadhanctantam rcfellcndam in-fipientiam : poftquam eius fundamenta nô funtfirma,fed tanquam venenum in fei-pen j tis cauda delitefeit ,amp; fimulat non cogno-^Ccre,quôdcorpora Humana ftcllaiûac fy-1 Âcrum imperio fubijciuntur. Dubium nc-1 minieft,quincognitio illiusccrti,amp;con-ftantis curfus orbium cælcftium, præterea viscorum,amp; facultas ,ac fi quid eftciufmo-lt;li,non{olum magnam afterathominibus vtilitatcm, vcrumetlam exfufeitet animas

3(1 augufte, magnifieeque de Deo fentien-ilumj eumque propter admirabilcm fapi-entiam,quæ in co genere apparet,honore C 4 omni

omni profequendum. Vndc Dauid dixit: Cæli enarrant gloriam Dei,amp; opera manu-um eiusannunciatfirmamcntum.EtMoy-fes dixit: Fecit Deus luminaria,amp;ftc!las,vt Fntin figna,noöes, dies,menles,amp;ahnos; fcilicet vt demonflrent nobis tempus leren-di,fanguinem detrahendi,medicinam ad-hibendi,abfcindendi ligna ,amp;fimilia,c|Uæ, ne fini longus,fi omnia perlequar exempla, quæcommemoranpofsintex doârinaPhi lonis ludæi ,fincm imponam : quoniam ex corum euentis veritas apparet ; amp;nbsp;iniquum eft pronunciare priulquam caufacogno-fcatur. At illivitupérant hanedoûrinam, qui fimpliciter earn ignorât. Quare eorum feripta amp;nbsp;dida merito dendentur. Non e-nim quærimuSjfi harioli,amp;augures cafu a-liquo amp;nbsp;fortuna vera interdû prædixerint: verum nos id vnum contendimus^fcilicet an hæc feientia fit légitima, ac probanda,amp; fi damnant bas prædiébones lacræ liters? Quis ergo negate poteft, fi certi funt cæli motus,amp;aâ:ionesdefinitaî,nontciam effi' cialiquidab ijs certi? Vt etiamfi bomini-bus accidere videantur, tarnen fapienseue-nire ilia, amp;nbsp;quafi feienter fieri, intelliget. Quis non videt ad Lunæ conlbtutionetn

D E F E N S I O. 41 fcplen,exinaniri,xgrotare, confirmari a-nitnantium corpora ? Nam quim honefta, ^uamquedignafitbono viro fyderalis fci-«ntiæ coc;nitio,abundè tcftatur Ouidius,

Felices ^nirme, quibtu hete cognofiere primum, Injj domos fisperasfeandere ctsra fuit.

Finn Venus,amp; vinum fisblinitit peciora fregit, Ofßdumuefori, mtlitMue labor.

Quod etiam fentit Virgilius lib.i.Gcorg* Felix, gui potuil reram cognefiere causas, Mgue mettss omneis, amp;nbsp;mexorabde Fatum Hubiecitpedtbiu.

Sandus itaque Mieronymus adPaulinu fcribens,affirmât Medicorum,Aftronomo. gt;Um,Aftrologorumque fcientiam mortali-Usvel vtilifsimam effe. Nonne etiam D.

1 Dionyfius Arcopagita pbilofophus, ma, gnus Aftronomiæ cul tor fuiffe pcrhibetui? ^uiAthenis percipiensin die pafsionis Do_ Clinics fobs deliquium inplcniluniocon, tigifle,nec huius caufam inueniens,illud j non efle naturale,fed miraculolùm naturæ ! tontrarium fane dijudicauit,ac vifo por^ i tento terri tu s continuo exclamauit : Aut l^eus naturæ patitur,aut tota mundi machina difloluitur» Sed vt de exteris tacca-

inuSj Chriftus virginis films pientirsimus,! quo falus amp;nbsp;vita refurgitjeandéartem com-probauit,amp; ex elementorum ordine,atque conflantia pofle amp;nbsp;fercnos,amp; plumæ dies prænofei ; amp;quodamniodo augurarffutu-ra pofle, videturteftariLuc. li. In exio aliud hyemis,aliud fereni temporis fignum efl. Ad idem Matth, cap. i6. Cum accefsiflent adChnftum Pharifa:i,amp; Saducæi tentantes rogauerunt cum ,vt fignum de cxlo o-flendcret eis. At ilierefpondensait.-paâo vefperedicitis,Scrcnum crit,ruhicunduin eflenim cxlum. Etmanc,Hodic tempeflas, rutilât enim trifle cælum. Etiam amp;nbsp;ipfe Dominus ciim dixit Apoflolis, Eamus in Imq. ii. lud^am itcrum,amp; ipfi dixcrun t,Nunc quç-rehanttcludaei lapidare,amp; iterum vadis il-luc?Quirefpondens dixit ; Nonne duode-cim hora: funt diei? demonftrat Aftrolo-giam non effe vanam,ncc fuperftitiofam. Quod fanólus Thomas in opufculis cum authoritate C hryfoftomi ita dicit, Nonne duodccim hor« funt diei: quafi dicatDominus, Vos dubitatis afcendere in ludcani, 3uianuperludaei volebantmc lapidare: fed ies habet duodccim boras, amp;nbsp;quod cotin-git in ma hora,non contingit in alia?Vnde licet

DETENSIO. ^4, licet tune voluiflen t inc lapidare,in alia ho-fthoc nolent.Ecclcf^.Omnia tempus liaient. Ecce igitur quomodovna hora eft bona, licet aha fit mala ; qiuoniam in hora mala ludxi habebant malam voluntatem contra cum: ilia enim bora tranfierat,amp; bona fupcrucncrat. Vnde ip(c Dominus feiens hoc, feiuit quod mala voluntas ablcrat acordtbus co i’um,amp; voluit digere fibi illam Warn,in qua ipG nonlæderent eum. Et propter hoc patet, quod ip fe vfus eft elefti-one,ncc blafphemauit Aftronomiam, fi-iie Aftrologiam, ficut quidam inuidentcs ^ctiaflorcshodie faciunt. Quo fit, vttola via, to toque cælo mihi aberrare quidam 1 infolentcr philofophantes vidcantur, qui fnamiufeitiam prodentcs,audcant temc-16 in Aftronomiam dlam lublimem philo-fophia: familiarifsimam infurgcrc,quiquc, nekio quo ore,quaue fronte hme diuinx artinigrum præfigere Jjto conantur,amp;ab 1 bominum confortio perperam, amp;nbsp;inique fcqueftrare contendût. Hosenim puto Ic-'’iterdamnare,qua: penitus ignorât amp;de ea lentire,quod exeidecolorumdifïerentijs: namvnufquifque bene iudicat de his, qua: bené nouit,horumqj bonus cft iudex : Qua-propter

v»r4 ßm'di- propter Felices eflent artes, fi de illis Foli at' •^Ignorait tißcesiudicarcnt.Eftigitur Aftrologiavna exfeptemartibusliberahbuSjamp;eft icientia ver3,non probibita,vtFcribit Abbas Panor-mitan.incap.ex timoré, de Forti. Etdiccre quod corpora cælcflia ,amp; ftellç ( Fublata ne-cefsitate) noncogunthomincm,Fcd inclinant interdum aJ vitia, amp;nbsp;in terdum ad viigt; tutem,non eft malè diélum. Et fie de infir-mitatibuSjamp;valetudinibus,amp;morte,Stalijs indicium facere, non eft peccatum,amp; i. J. n^’Ort. permittitur bonis Aftrologis : vt Caieta-4lt;nl-i- nus aflerit in lua Fumma,amp; Fan dus Thomas in pluribus locis: qui etiamdicit in lib. 5. contra gen tes, cap. 91. Quæ vero ad cor-poralia pertinent fiue exteriora, fiue inten-orafint invnum hominisvenicntia,àDco nieditantibus angelis,amp; corporibus cçlefii-bus diFpenfantur. Et c.82.concludit ,quód corpora cçleftia cauFa funt omnis alteratio-nis, amp;nbsp;omnis motus in hoc infimo mundo. Et Scotus in 2.Sent.dift.i4.q,3 .dicit, Stellas aiftioncm atque dominium habere in dementis,in mixtis,in animatis,amp;inanimatis, amp;in fenfitiuis,amp;c.

^rquod in homine liberum arbitrai pof-^ctperirc : quia gcnium nihil aliud eflet nifi Grwwf»«»^ genitura ; quód fibonam habent genitu-^“* q^’ifit. f^ni homineSjbonos habent genios : fi vero nialam,malos ; quodeftcotra Anftotelem: 4Uoniamquod Brutus infelicem habueric txitum,fuitexfuagcnitura mala: quodve-foAuguftus telicem habuerit exitum, fuit fxortufuobono, QuarencqueBrutusvi-tüperandus, neq; Auguftus laudandus eft, amp;nbsp;genus demonftratiuum apud Rhetores perirct: quodeftmanifefta latuitas.

Amphus non eftexiftimandum abipfis optimis intelligentijs, amp;optimis corpori-^us cæleftibus poffe malencia prouenire: 1 quandoquidem à bono,nifi bona proce-* hfiquot;!^ , Qant: amp;Auerroes io.Metaphyfices,Com-^’”‘^'*'

•neritj^. manifcflè damnat Aftrologos ta-lia aflerentes: efletque duos deosintroduire, quorum vnuseflet caufa boni,amp; al-. ir caufa mali, qui fuit error Faufti de-! ftruólus per Diuum Auguftinum ,in libro peculiari, amp;nbsp;etiam damnatus aCommen-tatore ii.Metaphyficcs,commenta.Qua-

Adiftamdubitationem,in qua diceba-*-ïff'^ to,quöd fi genios non poniraus alios ehe quim

quam genituras,tunc perijt liberum arbi-trium,amp;reliquj quxibiadduéU lunt: di-^.^ ccndum eir, quddinalum (vtpatetetia per Dionyïiurninlibrodcdiuinis nomimbus) nibi! aliud cft.quam defedus : Dcledus au-tem vel prouenit ex noftra volütatc,amp;lioc malum culpæfolct appellari : vel prouenit non ex nodra voluntate, fed natura : quod fortafsis malum pœnæj vel malum nature dicipoteft. Loqucndo de fecundo modo, amp;nbsp;hocdupliciter contingir. Quoniam vel / eft defedus m latitudincen tis,amp; nó in propria, amp;nbsp;determinata natura : vel eft in propria amp;nbsp;determinata natura. Exemplum pri. niijQuodlibct,citrapritnum cft,quod eft Dcusjcfldëfeduofum in latitudine entis: quando nihil eft quod fit t3ta amp;nbsp;compléta entis 13titudo,fiifiDcus ipfe,amp;fic vnum-quodque ens, citra Deum, dici potefi quo-qucmodomalum in natura,quoniamdc-feduofum in natura entis. Exemplum fe-cundi, Sicut homo claudus, vel cæcus, non folum dicitur defeduofus; quia non habet completam entis latitudinem : verumetiain quia non habet requifita adperfedionem humanæ fpeciei ; Et tuncdico,quód nega-re Deum,intdligcn tras, amp;nbsp;corpora cslcffia, eflé

D E F E N S I O. 47 ‘ffccaufam malorum iuxta huncmodum. Q»«»»»/» Secundum accipiendi malum,eftdcftruere ?*^jJ‘quot;** .Pülchritudinem amp;ordincm totius vniiiei-'evniuerfi enim pulchritudo coidifut in di vniufrßp»lt i ''crfitate,neque effet vniuerfùm,niG ex rot dtnutd«. ^iuerfis effet compofitum : veluti homo nô 'Ott perfeftushomo, nib omnia membra, '^ælunt tam diucrla,haberet: fi enim in ho ‘'’»1Ctantum effet cor,vcloculus,non effet ”omo,veluti notum efl. vnde apparet,con-^^dereOeum effe caufam omnium entium ^''»Deo deficientium,fiue fint talia cn-ï'ïvifibiliafiueinuifibilia,amp;horum vifibi-quot;W fublunarium pro tanta diuerfitate 'oncurrere corpora cxleflia,vndecorpora VtJt Jiatri ƒ Icftu fecund uni diuerfas partes ^'J^^j ^■^‘'^j^^* ’'Uerfos afpeólugt;caufant diuerfitatem in ^»ndo inferiori : vnde aliquibus annis vi-J'»iusanimalia magisproncere, inaliqui-“quot;s ccontra : videmus etiam diuerfas pla-^.^*cçli facere pro diuerfis animalibus,plan-'‘5'»ineiis,amp;ficdc reliquis,quod amp;apcr-j'concedituradiuo Auguftino in quinto de ciui täte Dei, amp;nbsp;in multis alijs locis.

p etiam canit Ecclefia,cùm omnia ifta 'quot;topera Domini. Sic itaque loquendo *®WQ amp;nbsp;defeat«. oihU cpnueoit Deum 'elfe

eflc authorem defedus amp;nbsp;mali modo fu-pradido.VndeDeuseftcaufafcfpentis,qut Icrpens,quantumcft in fe,eft bonus,licet cius venen urn, amp;moifus fint noxia honH' nibuSjamp;alijsanimalibusumónonelTetbo' nus ferpens,mfialijseilet noxius. vndeRc-gulumfiucBafilifcum fibilonon interfici-entemanimalia,non diceremus efledebo* nis Regulis, quia eilet defeäuofus in fin fpecie : cùm auté nihil citra Deum fit,quod nonaliqualiter participetde natura perfid di,amp;etiam à tali natura deficiat ; cumque deturplusamp;minus,inhisconfucuimusdi-cere, minus dcficientiaeHç bona:plus au-. tem deficientiaelle mala. Veruntamendi-cimusDeum omnium effecaufam,quarein hymno canitur, quód q^ania benedicunt Dominum, amp;nbsp;omnia laudantDominumj i incipiendoâ prima creaturavfque ad vlti-mam creaturam. Nihilominus quanquani ómnes conueniant Dominum elle caulani

omnium iftorum,amp;defeduum in latitude ne ends,videlicet hominis,Ieonis,lupi,amp;fc j de reliquis: tarnen non omnes videntureHt ' cócordes de defends in fpecie : vtpote quoi 1 homo nafcaturcæcus,veIclaudus.Pbilüiû’ ’ phi videnturdjeere hæc non efle intenta à ' natura»

D E F E N s I o. 4» Shatura,(cd efle peccata naturac,amp;quod gt;1011 habeant caufam per fe.Augudinus au-tcm,cui amp;multi conlentiunt,videturdice-fcoppobtuincap.^.ió.libnjamp;ctiam 8.cap. uJibri, deciuitate Dei. Vcriim pro nunc ‘lonfitdifputatio (amp; foruisis inter bas o-piniones pollet poni concordia)nunc au-tem fit fit Deum, amp;nbsp;corpora cadeftia elfc '^'lufasiftoruin defeétuum amp;nbsp;malorum ; ne-cdfanumque eftboe confiteri, nul!umque Sequitur incommodum : imo dicere oppo-litum eft manifeüus error, lal tem demalo ^ï^u defeétu in natura entis. Videtur tarnen, '^uodetiam corpora c^kftia (intcaufadc-'f^dusinlpecie,vtpotccæcitatis,amp;claudi-caitfa Jtft^ quot;^tionis argumento, quod Mathematici ^^•''quot;■^quot; 1 ‘^ultotiens ex infpeólionc fyderum prædi- ^

' ' •^wcannosmonftrofos,amp; etiamiftamon-ftfa prjenunciant ventura, quare «à mon-’ ftrando monftra appellata lunf,veluti 8.ca. wnlha ^n. ' ïdih,dc ciuitate Dei dicit Augußinus; qua- ^‘ ‘^'^**

' fciftaparstutiorvidetur, Caufaetiam hna-' 'istalium mondrorum ponitur ab eodem Auguüino 8.cap.i5.ciuldemlibri: quare ex i gt;ftorum fcntentia,amp;meaDcum,amp;corpo-i j ■'icslcßiaeflecauias affirmandumeß. Lo-luendo autem de malo culpæ,quôd proue- Hthmoilf«

(• ASTROLOGORVM nûtàvoluntatibus noftns,adhiiccluplici-ter hocintelligi potcft,veldifponcnao amp;nbsp;, inclinando tantumjVel cogendo ipfam vo-luntatem ; amp;nbsp;hoe fccundo modo eft dupli-citcr,Quoniam vel rémanente intelledu,amp; difcurfunonligatis,fedfolutis,velligatis:fi j fecundo modo,dico corpora cxlcftia horu ede per fe caufam ; veriïm tune non propric amp;nbsp;verc dicitur efle malum eulpæ: non enini elle poteft culpa,vbi ratio non poteft habe-reimpcrium,amp;miniftrarc: amp;nc opcrantet opcrantur veluti beftiæ,neq;funt domini fuorum aäuum. Si veró ratio eft foluta/ic dico neq; Deum, neq; corpora cæleftiaper fêe/Te caufam taliumdcfc(ftuum,quadovo- ’ Juntas, ftante Iibera ratione, eft libera, amp;nbsp;à nullo poteft cogi. Quod fi Deus volun-tatcsmoucret,adbonunTmoueret,amp;non admalum: nulla autem creatura cogendo poteft mouere voluntatcm,fi ratio eft folu-ta:Quare vt ftc neq; Deus,ncq; corporaCJ* ' Jeftia /unt,ncquc efle poftunt caufa mali. S* j Oifioßtlt«LautemIoquainurquoaddifpofitionem,fi- J w- ^^ç dubio corpora cæleftia hunt caufæ ma-Jorum: veri'im taie malum non eft maluni culpæ,fed malum naturæ,quod eftDei,amp; intdJigentiaruni,ac corporum cæJeftium.

Quod fi dicatur ,Dcus igitur ^corpora 0f«flK • ^®lcHia difponunt ad malum culpæ; quare 'idetur allicere homines ad peccandû : nam •ifteeft difpofitus ad venerea ex corpori-

, '’us cælcftjbus,vel ad furta,licet corpora Cæ-l'uianon cogant,tarnen videtur efiepec-^ïtum fpforum in fie alliciendo : vcluti eft *” hominibuSj fivnus homo alten perfua-deat ad furtum , vel aliquod aliud pec-'num.

Amplius,quoniam videmusiftos itadifi-Pofitos,fcmpcr agere Iccüdum iftam difpo-^‘donem ; imo fi à Mathematicis habucrint ’liquiddeTuiseucntibuSjvidemuSjdumcu-' piuntillafugcrCjinillainciduntjVtlegenti- ' ‘ “us multas hiftoriaspatet: quare non tan-füm videtur di(poni,vcrum etiam cogi.

Prxtereadiétum eftin habentibusratio-*icin liga tam voluntatcs cogi,'amp; homines

1 die velu tl beftias: Modo quateftcaufafina-j lis,quód corpora cælcftiafic ligant mentes 1 l'ominum,vtpatetin fatuis? hoc enimvi-1 detur multum irrationabile, cum omnes fot æquali ter homines.

Verum hæc non obftant : diciturlt;^ue ad R^onfit. primuin,quód dijs amp;nbsp;corporibus cxlcftibus difponétious aliquem hominem ad aftum D 2 vene-

venereum,ratione tarnen exiftenrefoluta: Hue peccet ifte fie difpofitus,fiue non pec-cet,eft bonum: amp;nbsp;nihil efi:,quocl dijs,amp; cor-q*-,(/ gt;ni poribuscsleftibusfucccnleanius. Si nanq; malum t^ homotalis pcccar,ccrtceftmalum fibi,ftd « ten num pQ(p^ ^p^ bonum alteri ; vt interfcâorcs Socratispeccauerunt,amp; fuit malum eulpx Socrati tanu *P^* interfedoribus ; fuit autem boni'i vir* fuiJJi mori. tutis ipfi Socrati,quoni3m maiorfuit eius conftantia, magisque claiuit Socratis vir-tus. Vnde Icgiturde AriilippOjCiim interro gareturquahter mortuus clTct Socrates,rc' lj3ondifie,VtinammihitaIiterraoricontin geret: quare culpa interfeâomm Socratis refukauitin maiorem Socratis virtutcm)amp; ficvniuerlumperfedius fadumeft. Vndc K4»»Mprit.natura defpiciens partem,refnicit totum: amp;relinquensminusbonum,demaioribo-no procurât. Si vero fie difpofitus ad venerea, non pcccar,efl in potekate fua abfii-nerc: fie longcdanus eft virtus ip bus fie dif-Vimu i»4t.pofitiinabftincndo,quamfin0fuifletdi(-/?,Bf»)«4(Zlt;-p(,ßj.^j5 . pj-m; etiam dicit Anftotcles in 2.

'’’' Occonomiæ de Penelopeamp;A!ccftc, qu^ 1 quoniam multapaftæ funt,ideomagiscla- J ruerunr,amp;nifi taliapafix fuiftent,fuiflent j inglonæ. Nonlentienti ftimulum venerc- ; um,

’quot;’igt;quænam laus cd ab ipfis venereis abfti-; P^i'c ? virtus enim (vtinquit Apoftolus)in quot;’firmitate perficitur. Et hæc diffuse àSe-''«ca tra dan tur in librodeprouidentia,amp; ! SubcrnationemundiàDeOjamp;nnultisEpi- gt;nbsp;ftûlis ad Lucilium : quæ omnia referre ni« ’’'isprolixum effet. Et quodadducebatur5R.ey^igt;»7î« ti ^uoniam fie ut homo inducens hominem ®^“'^*”’‘ ’dpeccandum,peccat;ficamp;corpora cæle-ftia difponendo hommes ad peccandum, peccarent: ncgaluriBatura.Primo quidem, ^'loniam corpora cæleftia prouident dev-®iuerfo; honio vci ô de parte: quarc corpo-facælcftiapromaiori bono faciunt minus l'onum aliquando eo modo, quo fupra dc-fbrauimus.

Secundo amp;nbsp;melius,quoniam non par eff ’n vtrifqueintentio,corpora enim cæleftia fie difponunt,non vt homo fequaturdif-poGtionem,fed vt fuperet cam,amp; efficiatur datior : aft homo illud facit mala in tentio-’’e,vtad peccandum inducat.Quod fi ten« tandofaccret,amp;vtvirtus efficeretur clan* %noncftet pcccatum,imó virtus. Vnde diuus Auguftinus 3 2.cap. i6.de Ciuit.Dci fic dicit ; Neque omnis cft culpandaTf7(4/;lt;.^«« tentatio : quare amp;nbsp;gratulandaeft, quæ fit^quot;'’•'•

probatio. Et pixrunque humanus animus hbi ipfi innotefccrc nó poteftj^ih vires fuas hbi non verbo, (ed expeiimcto, tentations quodammodo interrogantc,relpondeat,V' bi fi Dei munus agnouerir,tunc pius eft:,tüc folidatur firmitatc gratix,non inflatur in nouitateiaftantiæ. Hæcille.

^e”««^»«-'^^‘^^^ fiedifpofitusvideatur de necefsitate (e mahtm o, operari,huic dicitur,liante ratione foluta, /«Mwr.yei/jßmieß'eimpofsibile: vt in pluribustarnen ytrnplun- itapontingit : quoniam ficut vna virtus ad alias virtutes difponit,cùmhnt connexæj ita vnum peccatum difponitadaliud,amp; fit habitus,qui eft de difficile remouibilibus. Quare iftr non euitantes fuas difpofitiones H46;/w «(/habitas à corponbus cælcftibus ex multis mttmu tade peccatis,quæ fecerunt,incurrcrunt in fatum fibi pra;nunciaturn ex fyderum cognitione. Vndeamp;Saluftius inCatilinario dieit,Ga-tilinam incidiffe in defiderium euertendi pa triam,quoniam filium fuum mteremeratve ncno,captus amoreOrcftyllæ,quæ filium ati iifioft- timebat.Quodautem cælidifpofitionesnô tionet nuae- necefsitent, patet ex relatis ab Alberto in t^iatnt. pj-itno Jg Animalibus, in tradia tu de Phyfi' ognomia, amp;nbsp;ibi lege. Piutarchus quoque in vjta

D E F E N S I O. n '^ta\iciæamp;Crafsi,incapite,vbieo$ inuiJ fÇm comparât, fie in quit: Cum nullum di-j '•mationis fignum Nicias aliquando ne-igbxeritjhicautem omnia penttusdeorum portenta contemplent, vtriufq; idem fer-■’leexitusfiût.Dilficilis lane res ad iudican-(iumjamp;c. Ex quo patet, Aftra inclinarc,amp; ”00 cogerc. Auguftus quo q ; multa pcricu-’îcuafit prxuidons fatum: idemq; relert Va Itfiiis Maximus in i.libro. Id voluit Ptolo-'’’æuscùm dixit: Sapiens dominabitur a-^•is.lmo vana client vatkinia amp;tadicta,ni-

Quod etiam tertio adducebatur, quo-’»amcclipeccarcvidentur in generädoho-'’’inem fatuum,amp;c. certe fecundum ponen rataiturgh

' ^uftipiet difficultatem : quoniam hoc ex , perfedtione vniuerfi ; ficut camera pi ft a ex ’^iuerfis ammalibus eft pulcbrior,amp;delefta» j’iliorea,in qua tantum effet vna figura,vt ■niibro de mundo dicitur, Poflunt amp;latut j liabcre alias vtilitates: funtenim pro fapi-tntibus,vt eos obleftando,vcl Icruicndo, M quoniam ex hoc fpeculantur de varieta-ffnature,vel aliquo huiufinodi.Secundum '''^0 teiicnte$4iitelleftum effe immorta-

Icm amp;mukiplicatum,difficilius cftrefpon' dere: TamenD. Auguftinusin i6.deCiui. Dei abundè ad hæc latisfacit, vbi ponitcau fas diuerfitatis figurarum humanarum, amp;nbsp;monftrorum : quare ibi Icgas,

His habitis, pater refponfio ad omnia, quxibi induda funt. Nam ftantibus illis difpofitionibus fadis aca:lis,amp; ftante folu-ta rationc, nó pent liberum arbitrium, imo magis perfici poteft: Vnde Brutus potuit euadcre tam mfeliccm exitum:amp; AuguftuJ potuit ede infelix. Caufaautem,quod in pluribushoccontingat,præterafsignatalu Ciwƒ»«» pcrius,fcilicet propter peccata prçcedentia, ftutot. çf^ quoniam homo parum habet de intcl-ledu,amp;multumde ienfu: quareguberna-tur à fenfu,amp; relinquit intelledum : modo fenfus per fe fubijcitur corporibus cxlcfti-bus : amp;nbsp;hanc caufain afsignat S.Thomas in libel.dc fortib.Paucienim fequüturintelle' dum,fed plurimi fenfum: quare vt in pluri-bus fcquunturdifpofitionescæleftes,veluti beftiæ faciunt. Nequc fequitur,apudRhe' thoresgenus demondratiuum perire: nam laudainuramp;vituperamur fecundum ados prouenientes à libero arbitrio,qui per pofi-tionem non auferuntur. Quoraodo etiam ma».

Wala abintclligcntijSjamp;coiporibuscçlcfti-Ijusveniantjiamdiétum eft: quoniam non ■nconuenire malanaturacjiinoeflencccfia-1'ium:mala autcmculpxcft iinpofsibileab cis procedere. Cumouc vlterius adduceba-.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' n i r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Autrroticdtf

Hir Auerroesarguens Aftrologos,dicitur,Si tra nflrol»-Auerroés damnat Aftrologos lt;ccund»mg«*lt;»*4lt;j»r. 'nteUeftum datum,ipfe damnandus cft,nc-tjucea apud me eft viri autbontas,vt renui lonpofsit.imóipfi Aftrologi redtadicunt, amp;confona fenluiac rationi: amp;ipfe Auer-foës pefsimè dicit ,contradicitque fenfui amp;nbsp;Wtioni, Si vero credidit Aftrologos fentire Corpora cæleftia cogéré homines ad pecca-Cunicu!pæ,cosnôintellexit. Quare amp;nbsp;quidam recentes muftis verbis ornatis infectan c« Aftrologos codem peccato laborant, 500 amp;nbsp;Auerrocs. aut enim Aftrologos non etm'^ ^i-*iitelligunt,aut fi jntclligunt,grauitererraf. nbsp;nbsp;nbsp;^^''^‘^ *

amp;certè in illis fuis libi is non video nifi arro gantiam,amp;petulatiam,amp;prxterornatum öihilboni contincri. quanquam aliqui rentrant fententiam non elle fuam,led tantum ornatum appofuifle. Vlteriusque dici-türnon oporterc duos cfleDeos,vnum bo- No» tfertm W,amp; alterum mali, vt inferebatur. Nam o- lt;**’* ‘ß* Wnebonum amp;malû naturæ eft à 13co : ma- ^“’''

58 ASTROLOGORVM lum autem cuipæ cft ex noftiis voluntati-bus.Quod malum,vt Auguftinusamp;Dio-nyfius dcmonftrat,non habet efficientem, feddeficientemcaulam.

Dico igicurquod cælorum effedus im* pediri poflunt. Nam experientia cemimus, agnculturx arte nonnulla naturalicer pro-ducendaadeo variari,vt ea,quæcælorûca-fuiUiseuenirent.minimècontino'ant.in fe-rendo, feminando, plantando ,abfcinden-do: circa elementaquoque fimilem altera-tionem patet euenire : circa pecoraetia in' terficiendo, matrem cum fœmina iungédo, tefticulum dextrum , vel finiftmm abfcin-dendo,vtmafculivcl fœminægenerentur: quæomnia fi folo cælorum influxui relin' quantur, profeâo exitus diuerfos conic-quuntur;mutantur autem abeacau(a,qu.t cælis non fubditur,à qua amp;nbsp;Fortuna,amp;ars» ée confilium Fequuntur,duoque re fui tant principia,naturafcilicet,amp;propofitum.

Authoritates innumerç adduci poflunt, non modo Theologorum,ac Pilofoplw-rum,neccflariumamp;contingcns ponentié, moralium quoque virtutcs amp;nbsp;vitia, amp;nbsp;estera prædiéta; verum etiam Aftrologorum. Ptoloraxus enim fixe infenora cælis non

DEPENS! o. î» ^'’füitabilitcr affirmât cuenire,ficut quçdi-'quot;na voluntate': in libro Centtloquij Aph: p'3it,Potefthuius fcicntiæ profeflor mul-i'o$cftedus ftellarum eucrterc amp;c. Idem A-Plior.g. Animus fapiens cælefti poteftati j^ooperatur, ficut optimus agricola mun-i')'indo,amp;c.

Ratio etiam idem oftendit: nulli enim ^übium eflepoteftjCælos à libéra caufa fibi l'’onfubicôlaimpediripofle: ficut iam fu-Pfadiâum cft. Vndeex bis diftis concludi» •quot;uscos verc elle Chriftianos,qui tali Aftro 'teoperam nauant.QuodegoveriGimû %amp;animo,amp;rationibus non ambigu: P'uni profeûô arbitrans Aftrologiam ,amp; '■us penetralia nofle: modo quis vt C hrifti-”gt;% quæ dat, accipiat ; non peruertat, non ’lgt;utatur ; vt in opere hoc oftcndifie pro '■oluminis breuitate crediderim. Si ergo l’on add uxim us fingula,quæ ad præfens negotium fuerant neccfiana,yeniamàlegcn-'‘bus bumillimèpetimus: rogantes vt pro fuabenignitate nos incunélishabeantcx* 'ufatos. Quia verè fcimus,amp; itafore fine uubio fatemur,difficile efle hominem cxiw '«ntem non peccarc in muleis : ita quidem *h£norantem; alla autem vt male iudican-

tem:alia vero vt ncgligcntcr fcribentem51 idco ex to ta mente,to tali corde, ac ex omnibus animæ viribus rogamus,exoramus,amp; deprecamur Aftrologos omncs, amp;nbsp;maiores prscipuè,vt G quid hoc in opere malcintd-Icdum,vclfuineanobis interpréta turn ad aliquod impcrtincns de didtis authorum addu0tuiTiinuencrint,idpro fua corrigant bumanitatc.Multóquemagisomni mentis aHetiu precamur Reuerendifsimos catlio-licæ Gdei noftræprofeflores; Arcbicpifco-pos,Epi(copos, hçreticteque prauitatis In-quiG tores, amp;nbsp;cæteros omnes ad quoru ma-nus, vt fpero,licet indignus Gt,nofterbic tra(flatus perueniet, vt G in co minimum quid Dei,velcius Glij Redern pto ns noftfi mandatis contrarium,vcl dißonum reperenn t,quod inaduertentia noftra,aut in leien tialcripferini us,eniendenr,corrigant,quin-imo eradicent,amp;abradant, vt omnino non remaneat,amp;vtpro nihilo reputctur,amp;tan-quam non ditStum habcatur. Si verb all-quid boni amp;nbsp;vtilis hoc in opcre inuene-nnt,volumus,amp;(Gdicerelicct)mandamus, vt id nobis minimeafcribant,fed totû creator! omnium attribuant : quoniam, vt fan* dus lacobus inamt in fua epiftola cap.i.

Onmc datum optimum,amp; omnc donum Perfedum defurfum cft,dcfcendens à patre lUminum. Q^iod ctiam voluit Auicenna in Iibrode vinbuscordij,cap.2.diccns : Quar-ciinquc pcrfeótio,amp; omnc bonum non niG ïprima veritate funr, quæ omnium bono-fum prima cG vniformis manatio. Et A-Uenzoarin fuiTheiGrlib.amp;traft.j.inquir, Omnisres proceditabillo,quicft lummæ,

PONßim Nefcius, chrilHane K^or, ! (/U4mpropt vi(/eri/bleat caiufpianiiir- ’ tü inimictu.qui etus abufum, prafertit» ’ J inueteratuin^reprebendat : Seiiego hot i ‘ ipfum,quodcuiptam videripofit paraipendens, cum J ' AlïrontmMm amp;nbsp;AUrelogiam inter eat artet, ^M | * tnortalibus vlUiltimafunt, cum diao Hieronj/me re' , ! ponere me profitear, abu/um tarnen quendam haie J aimiumatati familiärem, arthfi^falfo/ub nomiae ^ recept^tmum,palam etiarn reprehendere non duU' ‘ taui. Nam, quantum ex veter urn lihru iiidiiaripo-teß, videofuperßitionis hoc genus, vti aptid infidelti tnaximequondam valuit,ita languentefideichrißi-ana vigore fenßmirrepfißt, tandemque impento- j rum smimosvehementereccupauiJfe.Cerle, Groeit

I ADMÖN. AD LECT. lt;j Itiitfcente, maximam ASlrolo^oramfuiffeturbatH, ^«ifuturapradicere/èprofiterentur^extliorum tem-

'ure poßu. Cum enim eins proprie fit de virtutum, ^Wwuniqua caufis, amp;nbsp;origintbus difierere, ficuti ^tdicorum eft cau/as vtdere morborum, quidalie-' ''Km aprofefiionefuafacit,fi id quarit, Pofiintne fj-^travirtutum in nobii, aut vitter urn caufiu Jubmi-Kfrari^Rurfum, turn fit eins ßudtofe dijf teere, amp;nbsp;^KOtrefidule, ne quit noxiarum fuperHitionum la- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

KKlur: profeäone latum quidem vnguem ab infli-'Kttfuodifiedit Theologtu ,fi Alirolegia diuinatri-'•. nullane fuperSiitio mifieaturtnfuturü pranun-quot;Knäufibt inueSliganduni putei? Dentque,fi non hie 'flKs Thtologorum principes, duces haberemus, , f'^Krius fort affe net tanquam tn aliéné cenfiHentes

tffe fimili adduUi rationa putauerunt. Et illi j VKdem aduerfus Gentiles ASireleges pracipuediffe-j '^^»nt,quorum mtolirabih errerefatalis quadä ne-crßitas,

eeßttM,resaj^ens huma»as,ponebatar,/bdea tameh relrquere non pauca, qaibiu adiuti polferi, Gentilit foßent erroris reHquioi conuollere. Adquatprofeclo rehquiM pertinereputamiu,imprimiiquoddepro- i penßoiub-M ipfis aß'eritur,eM in not a coelo fj/deribuß gue manare : Ken quodfcholaHicit hae in parte do-iiortbui aduerfemur,quifédéra per accident inclina' D.rtrnM re dicunt adbonum aut malutn, non direbie amp;nbsp;per l »» i. paruß^ ^ iii„(i ipßtn per accident tta générâtim efßcere Î^ ƒ * Î* nbsp;nbsp;circa gentes duntaxat ac nattonet, vt ex contempla' adienium. fione/jderum de fingulorum hominum particula-tint affebiiombut (^ propenfiombus pranunciart, ne । probabihquidom contebiurapofiit. Hit igitur aduer' ftri,amp;eorum fuggillare doblnnam, quorum in bat ipfa caufa literit adtiiuamur, propofitum nequa-quainfuit.Nam quit ne fiii ex rebut bond ea,qua ma' ■ t lafunt per accident (vt tpfi loquuntur) non rare prO' lt;nbsp;uenire? Vtenim a cœlo non recedam, confiât muii' i ' ’ dum vninerfum vniiu ignorattone Det labirantem I ' tiJßecie eße demerßem. Sedproeulßt 4 n!)bit,vt tantt maliperfecaufant, tarn banum dr vtileomnipoten-tiecondttorüopusfuißearbitreinur.ContraiUosaß-tuT,qtti vel obß^aißcatioKes quafdam/jfderumJtf ffi^!^fignoriim,velobnoxiai,amp; maleßcM, ambtquot; neuoldiÇvt aiunt) tnfluemiat hoc dir eile, drpifß f (onjeqai,quofuam artemßabiliant, affiruni, Vtlut *

veltde abtpfo ortuadvirtutes vit taue c er ta propell' deatßdeo^ qualü in vita quifguefutunufit, etfi «o» (crto propter liberum arbttrtum,tarnen verifimdi' ef qui»

AD LECTOREM. «lt; ^Kod naturx feguatur fembu qutfi/ue fut, cif(4 ^«mquemque fgtllatim paffe pradici. Habent tsTt ‘‘itthtra,quosfequuntur,veterts ^ßrologos ,Ptolo-^tumjuliuw Ftrmicum Sicuium, Almanfirem i» f^is Aphorffmisaä Saracenorum regem, Zahelem '^‘tleciionibus,Meffahaüachde rattonecircuh (^fiel ^tuni,lt;jr’qualiter operentur in hoe feculo, Omar de ^lt;tttuttabus,lAarcum ManUtum^qm ad Cafarem AU i ionium A^tronomicon htroico carmine conßripßt^ j ^“gnißco illo vfus exordio:

j Sydera,diuerfigt;s hominum •rafKUtti/t cffMi Caltsinr/ttionis vpntidtdutirt WMndf ^gg^idior.

Abbtsigiturfupernitionü Alirotogica maginrü 'ftramtradlfiientiamratifhanenon pauct niiran-^itr.'Eiufque opinionefiientia quidam inflati, audent ^gt;tiquefaam(vtvocant') natiuitatem conficerejsot ■•3, defcribere per fingula, quid faüurtu, qutdve fiffurus qui/que videatur, exeo ß der urn affeüu, fdiquo nafit deprehendebatur. Qwdfivelaliquan-*^ probabilitate tanquam artis adminiculo pof. 'ffxt, turn cos adiré atque confulere liceret de ftu \'«fis turnt is, Atqui D.Thomat Aquinas , quem ta-\^en quidam prefeßionit huius propugnateres ftH Ubteinari putant, in opufiulh fuis dteere non '^titaait, peceare grauiter eum , qui ludnqs ^Ürorutnvtereturcirca easres , qua ai hominum , bluntate dependeant ,femperque Ecclefa pallor es, f j ^ Werts,amp;receatitresfuos funt audit eret a eon-( 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s fulta»

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff« ADMONITIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fulfndi)tniufmodiprofefforibiudehort4ti.E^({etn«f' (^

P ^f*^^^*f‘cgt; fitia dépendant, inquit Tenulhanui, qui d-AUreU' )» got, amp;nbsp;AraJ^ices, dr Augures, amp;nbsp;Mages deCaßt- '^ rum capite confultant, quas artes vt aè Angelit de- ƒ ^ fertorii/us predttas, amp;nbsp;a Deo interdidlas, nefuiz qui- if dem cau/isadhilgt;ent Chriüiani.Muitosquoquem/t- ij los Chriliianostn^e^ores ephemeridarurtt.d’inqui- ^^ fitores,atque obferuatores temper urn ehiurgari ff a^ lere afe,^ aquibu/dam bonis , fnelioribufqueChri- ^y, ßianis Diuut Augulfinusait , enarrans Pfalmum i^, quadrageßmum. Quidlquod nonuullid' hacatf L, te,^ fuperioribus,Allrelogia peritißimitotum beC |^ pradicendi genus repudiandum ejfe puiaueruud lt;( Jn quibus Eudoxus quidatts Platoni auditor, iigt; igt;t nbsp;Aslrologta iudieto doeißtmerum bominum facile It^ princeps,fi( opinatur,id,quedfcriptumreliquitChsl- U dab in pradillione, amp;nbsp;m netationecuiujquevit^^ jli nbsp;natals die,minime eße credendrim.tSeminatetMUUti, Panatius, quivnus ex Steicte AUre/ogerumpredi- h Ha reiesit, Anehia/am, ^ Caßandrum fum/ufipi Allre/ogos illiut ataiis,qua erat ipß,quumin(ttlt‘jlii ris Aliro/ogia partibiu excellèrent, boe pradiciioxi'n genere non rßos.Bardeßanem Eufebius fcribit,(Ugt;^f'i in Allrolognt ßudioclarus eßet habit us, pollea ebn' ie ßianum eßeclum, non modo non rßm» Allroloß^ w pradiclione , verumetiam liirie editie improb^/' n Ltbreg.de ^fj^uff/fi ,f(^ PfHa pertinet, ac diuerferuiuH^'r'i ^uangeUca“^'ß^”^^ /quot;^P^^borum (quM Martie amp;nbsp;Saturni (f'l^, sap ÿ. ’ iunäioneßgnificaripronsinciant,) nonne viderefd' m facile eHf ex offrie tanquam ex caufsprafcire uif m

ÄD LECTORS M. Cj ^Si^Sjderiiemm eaiaftiue fimplex operatio,vnant 1'‘^gt;nfi4)n fiibiedii cerparibu imprimens jualita-\(nicarfum ilium äiuerßßtmitram voluntatum ' *^^vtcaufarum natttraliter efficere nutlo modo po-Signa quoquejicet alia fint igneafeu calida, a-'^^quatica^autterrea ,fiuefrigida, quocunquein * fiiodo Planeta fil}algt;eant,amp;quaennqut tandem ^*'ittate lumtna qualitate^uemficeanrur, nun-’^^^»i efficere naturahter pe/funt, vtgensadaerfia ^i‘itetn hello (onfurgat : Signficare vero hocipfitm ^'^''‘ foterit quacunque coniuii^ie ? Nam figna aut '^’'‘faliterfignifcant,autexplacito:fittatttraUteri *'‘^qtfiafiinteaafa, aucquiafuntefeäa: quorum ^‘quot;lt;nque in hoe quidemgenere coneurrentium te-'*^af/cler!busremiiuirniit:Si}! txplacito, auterg» ^'*‘»o,authumano.Et{umdchumanocon{let dici ■^'^‘^feffijfupere^vtprophétie»fiiritü praditi iHi '‘quot;^‘int«r,qiii reuelanteper aUra DeoJutura pra-^f'^^nt. At prophetiuefie,tampulehre exprognoHi-' ''‘^Pparetfioc quidem t/mpore,vtprater errata fre ^^’’'^fsimaalienuminterdumanimumavera Re-'Iffe deprehendas, magi/que omnino quid optent ’ ^^'’xetuant.loquuntur, quam quid velfomniarint 1 \’Return afielitbus : neque nobu metum fact-^‘gt; neartis ignari effe dicamur, quam in pra-^'‘^iandu futuris tam male ipfi didiciffe videan-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^quot;‘‘ ^^quot;‘ ^^^^ didsceritjprofeflo dicere

' J'‘‘^f,quofecunquecouerterint.DequacHm mihi j fixens dtjputatio cum doüfiimis AÜrologisfuiß »quot;^quejoltdiquicquam afferretuTfVbip^et ani-

o ADMONITIO ( muscenquiefiere ,(leprehenfa profeßtmü vamtMth ; refeUeni/Mm magû quamfeguetidam iudicaui:ßcfiquot; J ’ tie, vt alias quo^ue, gaospoßim, inliruere, tibiqufi gt;nbsp;LeUor ChriUiane, bac et tam tn parte pradeße iontf' ( ( rer.Hoc enim boni vt élaboré noïirt tanttllapreutnf j retjin animo certefuit.Siproueniat, illius erit mH' ( tins, cuiomnisßilfitarit cognitio acceptaferemil^ if til, Vale:

aVONIAM huiuslocijâtqui i: huius excrcitationis fapientiisi- , meamaionbus no/kß mftituW ^ hxc ratio eft, Auditores,'vt de ,, qualibet propofita quæftione difleratur,,', Yti alias de rebus aJijs hoc ipfoanni tempo- ^j re, amp;nbsp;loco diximus; ita nunc de iyderum vi, atque in res bumanasefficientiadiflèremus' /, Quodargumentum eofufcipiolubentiuï, ƒ quia tantes ingeniorum varietati, quanta ' hue conduere ToJetjCongruere ßtis aliquid iftiufmodi iudicabam,amp;ad vtiJitatemre- ' portandam , amp;nbsp;ad percipiendam fortade non mediocrem animo voluptatenj» Ete- ; niminueterat^cuiufdam opinionis Jabes, quafyderibus plusæquo tribuitur, Ecad-hue ni uit or um animis inh^Et, vein horai-

j BUm vitam plunmuin ea pofle, non verbis Biodo librisqueeditispiæfefcrant, verum ttiam fastis ad perfuafionis errorem com-pofitis, aperte admodum clareque teftentur. C^usfiopinio fandifsimis virtutum ftudijs inimica non eflet,amp;fi eius pernicics non ad ipfamejuoque virtutum principem Religi-onem pcrueniret,toleran pofle, atquefuüi-Beri inter humant ingenij inuenta vidcre-tur, Atquum mnrtales multos vanitashæc 1 wtà via ftudio^e virtutis abduxcrit,aut deprauatis tn moribus iam errâtes obfirma-*it,atque obligartt,autlongi(simè certe va-fijs errorum nexibus à ventate feduxent;

1 non in tel 1 igo, c union elaborandumineo ’ 1 fit,quo omnium ex animis radicitus euella-1 tur.Si quifpiam,cum deliquerimus,culpam ’ nos confiteri noflram oporterc negaret, » l'Unc omnibus modis profligandum efle, 1 ' nequeferendumexirtimarctis: quifyderum 11 ïlpedjbusvitiofoshominum mores atque ' ’ ïffedionesafl'cribuntjhancvtilifsimam fum ! 1 niequenecefl'ariamconfefsionem eripiunt, ' i amp;nóhosomnirationerefellendosputabi-) | ’gt;s?Siquifquam eaefletingratitudine, vt ' Chiifto redemptori amp;nbsp;medteo animarum ' ! noRrarum ob initia progrefTusque virtu-gt; ' £ 5 turn

turn gratias agi non deberc,palam profite- ' retur-aJhuius facrilegasvoces aurcsvcftras ■ ' claudendasefle fine omnidubitationc ere- j deretis : Atqui hoc ipfum callidè fufluran ! molitur pip sim urn officium gratiarum a-Üionisjqu!,quodab hominibus reifte fan- i £gt;equegentur,quôdprudcnter, quod for-titer^'quod tempcranter, iufteque viuitur, fyderibus acceptum ferendum cenfet : non hunc igiturnoftraoratione perfequédum, delendumlt;^ueiudicatis?Quidenique liberum arbitrium naturx humanardetraxerut, haudæquisanfmis audiunturab ijs, qui Ca tholici,bonaque méte præditi funt.Quam-obremomni dudio improbanda,atquee« , uertendaeafententiaefi:^ quarebus huma- ( nis fyderum vi neceffitas afterri putetur. j Sic enim aliquando veteres Afiiologi,fïc eos fee un Pnfcillianifiæ hæretici, liberum f arbitrium,quo nihil habet mortalium natu ra præftantius,fuftulerut; Aflerebant enim t»lib-^‘ ^*' W^nquit Auguftinus) fatalibusftellis ho' ! refibiM, lgt;^’'’ mines eolligatos ede, ipfumque corpusno- j •’®’ ftrum fecundum duoaccim figna cocli efle | compofitum:ficutij,quiMathematicivul' ; goappellantur,confiitucntcsin capitc A- ' fietenij Taurum in ceruice,Gcminos in hm .

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pie-'

PR o OEM IVM n WerisjCancrum in pedorcjamp;cætcra nomi tt^tatfifi» •iatimfienapcrcurrentes,ad plantas vlque ^if^‘*' K • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Ti z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TT Jimyctl

pcrueniunt, quas rikibus tnbuunt:Hæc touMhitm^. (inquit)atque huiufmodi vana,fabulofa,»»«gt;/igt;r« Ucnlegajquxperlcqui longumcft,hïreGs^'JmJicmi ilIacontexuit.Vt autem Gentilium pliilo-lophi quidam fydcrum pulcliiitudinem,amp; mm. Wagnitudincm atejuc inter ipfa concur-

; fionesamp; quafi p^afW qualdam (vt Plato j loquitur) eorundem etiam in tam varijs curfibus fuis incredibilemconflantiam ad- fl^t«'» wirati^n earn fententiam addudi funt,vt ^quot;quot;‘’' üla non dubitare fe diccrent in dcorum numéro reponcrc:Ita ifti(opinor)fpccie fimi-li,conftantiaque decepti ,amp; aliquants hif-j ceinterris experientia cœleftis virtutis ad-lutijprogrefsieo funt, vt animes quoque Jioftros multo nobiliorejjcœlo fydcribulq;

■ f'ibijccrcnt.Qiiem errorem fic confutabi-mus,vtprimurnfydera nihil valere advitia, Virtutelque gignendas in bominum ani-mu demonftremus ; Deinde, ex ijs praetlici j mlul podede rerum humanarum euentis: Vqs lantummodo, Auditores,dum ifta exc-^uimurpudiendi patientiam præbeatis.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4

pHincipio igitur,quivitiofas hominuM * jncljnationes ab aftiis cfficiconftituunr, pammidcauere vidcntur,neDcum faciant ritiorum authorem ; Cum enim fydera ilk omnia condidcrit, vimquc omnem ,quain res fubieäasinßuunt,indidei'it; quiequid infitafibifacultate efficiunt,idomne De« 'um authorem atque cHeÜorem habeatne-eeße eft. NetVue enim illa hominum more præfixas fibi a conditore leges, opérande prætercunt; fed aliud nihil per lingula, qua fui mpderatoris nutum,excquuntur. Quocirca h quosefheiunt homines abipfo fta-tim ortu in détériora procliues ; quid erit conlequcns,nili vt hoc ipfum Deus efieeif’ le videator ^Redilsimè proindeD.Bafilius

D. Kmbrtß- cumquç fccuti Ambroßus, atque Augufti« »hb.^.h» nujjCumaduerfusGenethliacos verba fad-,.^. unt,hoc codem vtuntur argumento, Ma-Homtli4i:. lefic«ftelliB,inquit Bafilius,prauitatis fux «» hexamf (.3yf35 jj, (.y^^ „yj çgj fecit, transferunt : Si

opifex ipfe mali creator erit. An forte pra-ui tas cfßfurta amp;nbsp;exdes facerejad ea verb p*®* cliuemefle , prauitasnulla eil; amp;inlcel€ra impulilfc, maJeficium exiftimabitur j in ea vero

GENETH. SVPERSTITIO. rj ''^10 pronum reddidifle , maleficium nqU putabitur? Quis non protinus perfpi-pîtiurc piopenfiones ipfas deteftandas ba-^erijcum betadamnantur^Et fiis, qui vei‘-^o/aâôvequempiam follicitatad flagiti-ï''p,ob idipfum eins particeps,quod cius fu-ï\caufa vidcatur ■ qua: res inclinationcm '»ferucritab ipfo ortu vitiofam,nullanç ti-“ifcelelumeorumjadqua: illa pertraxerit, '’ttinfle caufa videbituEQuod ii ho c male-foum iure fyderibus impingitur , Deum, ''bnteadixi, fateri cogimur vitionam au^ Worein,

Qediepenasboc temporc,quiidnon ad-Omodum réfugiant: Quid enimeftà ra-'‘onetam abborrens, quodnon hodie vt fätioni confentancum defendatur? Quid •Item diuinis facrisque omnibus tam ad-^erfum,vt non id cum ingenti f jcrilegio af-, 'clatura nonnullisUtaque amp;nbsp;hæc blafphe-! toaprorfus aflertio,atque impietatis plcnif-finiavox,quaDeusopt. max.peccatorum pfædicatur author noftram banc ætatem fceie maculauit.Miramur,fi aftra ijdem fa-ffredicant, quxDeum verèproprieq-ope-fsri nee fcribere erubefcunt: E t quanquam

74 ORATIO CONTRA hoc eiufmodieftjVt fua feabfurditatecon* demnet, quia tarnen amp;nbsp;caufam fufeeptam adiuuat,amp; non défunt,qui ferpentinos hx- I reticorum fibilos crcdulis nimium auribu$ I excipiunt, hocàmcpaucifsimisrefelli pan* amini. Quifquamne igiturea eft facrileg® I j mentis audacia,Deum vtaffirmarenondu* j. bitetpeccatorumauthorem? Primùm,iu* ■ ftus fcelerum vltor efle non poteft, qui ad j ca ipfc homines incitant; quodenim in a* i lioquifquam fecerit,ob ia eum fupplicio afheere h poftulet, fe quoq; codem fupplicio dignum elfe democrat. Quanam igitur çquitatisrationeiudicabitDeushunemun i dum,finon modo malafieri permittit,fed j ea etia ipfc committit ? nee perpetrari dun- I taxat in mundo cernit ; verumetiam vt per-pctrentur,decernit? Deinde,nó patiturnoc i rerü ratio,vt fumma amp;nbsp;infinita bonitas ma-litiam gignat,vt fons ipfc ven luminis, ve-rxó; fàpicntiæ tenebras vitiorû effundat^vt abfolutifsimadeniq-mundicics peccatoru fordibusinquinetur: Non patitur(inqua) non finit hoc natura rerum vel in humana cogitationem incidere,vtqui fitoptimus, pefsima operetur. Porto,fiverèdidum in Euagelio eft : Nemo bonus nifi folus Deus;

GENÊTH. SVPERSTITIO. 7» ptoptcreaquod ita fitbonus,vtexco,ceu fonte,Bonitas omnis emanct, profcótóno-fosidquoq; verèdicerdicebit: Nemoma-fos nifi folus Deus ; fi ex eo,ceu primo prin-cipio,malum omne profluxerit. Tolcrabi-liw proinde, abfurdifsimè licct Maniebzi \ feccrunt, qui quonia amp;nbsp;bona cfTe videbant, amp;mala, atque vtrumque genus è proprio duci principio ftatuebant, fimulq- animad-j üei tebant quim id effet ab omni ratione a-’itrfiim,{i corum,que effent mala.Deum bo nurn authorem auererentjbuie bono alium quempiarn Deurn malum ex aduerfo fin-j Xerunt, cui quiequid effet in rebus prauum, 1 atquevitiofum,afsignarent. Atiftiixnun ! naturisipfis vim improbifsimè ac demerit fonc facientcs,ab eo,quem elle fandifsimu ipfi fateantur,impurifsima fieri ; omninoq; tx eodem fonte dulce amp;nbsp;amarum, iuftum amp;iniuflum,pollutum amp;nbsp;mundum proflue-tc,diccrc amp;nbsp;doccre non verentur. Repre-1 lienfos à Propheta nouimus, qui dicebant:

amp; dentes filiorum obftupefcunt ; id eftt ®‘*^quot;^'*** Peccauerunt illi; nos veto,innocentes cum linius, pro eorum peccatis pœnas exolui-mus. Graue id quidcm^niit, iniuftitia:

Deum infîmulare,qui triftißimarum fup* plicia calamitatum infontibus irrogarct; At quantoiniquius,iuftum deiuflitixgra-dudeijcere,atque detuibare;agere,confti-tuere,arbitrioquefuo,vtpeccet,difpenfare? amp;cum homines fceleratosefl'ecent,eoruni-óue vitam in flagitionam cœno,tanquam fatali ncccfsitate,ad mortem vfque tenuent poft hæc omnia tarnen æ tern is co s gehen-naecruciatibus mancipare?Pharifæi,cùm in Laroi.i, Beelzebub principe dæmoniorum Chir ftum demoneseijeere criminantur, pecca-tum in Spiritum ianäum admittunt,quod vfqueadeograue efte veritas in Euangclio pronunciat, vt nequein hoc feculo ,nequc in futuro remittatur. Quia nimirum illi di-uini fpiritus opera immundo amp;nbsp;tartareo (pi ritui tribuebant. Quale igitur quantaque

/ prauitatediftortum ntoportet,propriaini' j mundifsimi fpiritus opera fanlt;ftisimo,mun-diftimoque fpiritui afsignare ?Quid? quod rjtlmt.f. /criptum apertifsimè eft, OdifteDeum om-nes, qui operantur iniquitatem? Non ßeit igitur iniquitatcm,quamoderit,pra:fertim cum alio quoqueinloco fcriptum ht, nihil 0Jjß^ ilium eorum,quæ fecerit, Idcirco Ec-i.i*^ ^^* cleCiaHic^s hanc ter execrandam blafphe-

tENETH. SVPERSTITIO. 77 ®ianiab hoininum cordibus procul arcere tonatusjhis admonuitverbis: Ncdixcns, perDeumabeftjquodenim odentnefece-is.Non dicas,ille me implanauit ; non enim ïinecefiarijfunt homines impij:Omneexe-cramentum erroris odit Dominus, amp;nbsp;non ^ntamabile timentibus eum. Quidhac in ^sufaiHuftrius Apoftolicadodrina?Nemo (ait D.Iacobus)cum tétatur,dicat quonia c^-i^ ’Deo tentatur ; Deusenim intentator ma-lorum eft,ipfe autem neminem tentât,v-'’ufquifquevero tentaturàconcüpifeentia ^iiaabftraélusamp;illeélus.QuidD.Ioannes? ^ 0nine(ait)quodcftinmundo,concupif- ' t^entiacamis eft,concupifcentia oculorum amp;(uperbiavitæ, quae non eft ex pâtre,fed fx mundo. AtqUe vt hic etiam , quantum '^aleat naturælumen, afpicias, Quid Plato? bonorum quidem (ait) folus Deus cau(a Dwf^o.t^ fftdicendusimalorum autem quamlibetali-'^®’'^^* ’nijpræterDeum.caufam quærcrcdccet.Po , ‘trcmo(nepluracongeram) quoddixitin-'■piens in corde luo,non eft Deus,hoc re ip-^’ifticonanturaftruere:Siehim peccata fa-’••baut ad ea lollicitat,bonus non eft. Si bo-*iüs non eft,omnino nee Deus eft.Reftat igi-^jvipias iUi tandem animo cogitationes

Je Dco fuo fiifcipiant ; illum in bonis vt largitorem collaudcnt ; fefe in malis vti au-thorcsaccufent. Quodfi clicclum eftab-furdifsime dici, inchnare in vitia fyderum conditorem, quin hoc ipfum à fyderibus, lt;|uorü fempematuralis opera tio eft,quàm longifsimc remouendum fit, minime dubi-temus. Sed alio deincepsvtendum eft ar-gumento.

Eminem arbitrornegaturumefle,fi nulla generis noftri ruina per vnius hominis inobcdientiarti contigifiet, fedin co, in quo fuerat conditum, honore perfii-riflct,eofdemcurfus,afpeÜus,dignitatcsaC yirtute$,quas modo habeat naturales,ßde-rafiiific nabitura. Neq, eniinnaturareru, ingreffo peccato, ab authore mutata eft: ncc illum, quod in cælorum tarn prxltanu machina códiderat, deprauare decuit, quia fe in terris hommes corrupiflent: Ergoamp; ilia cœli domicilia duodeeim extitifiènr,fi* gnificationesq; cafdc, amp;nbsp;facultates, quibus modo prçditafunt,habuiflent.In his auteni leptimadomus,fiueoccafùs,rei vxoriæ,amp; nuptiarum,contentionum, amp;fimult3tum, damnorumqjJex his prouenjentium caulani

P'lt;eftat.Oftaua,mortis qualitas,amp; mortu-onim hxreditateSjfacultatcs occultx,mag-»iq; timorés,amp; venena læthalia indicantur. Duodecima (quæ amp;nbsp;malus dæmon appella-tUr)triftitiæ,çrumnarum,mœroris,inimici-^ianim, careens, feruorum,deceptorum, amp;nbsp;Icortationum fignificationem præfert.Rur lum,Mars fi in Ariete fuerit inuentus, qui-tunque iie cum habuerint,homineserunt f^are$,clamolï,lraudulenti,amp; qui fupra alios (tfempercontendant extollere. Sin fuerit ■nTauro, temerarios efficict atque impotenter auidos, quitus fasamp;nefas iuxtafir, duni fuam voluntatem expleant ; hi quoq; •nulierum lenocinijs implicati, rixas Ixpius litesqueciebunt,atque interdum non fine liomicidio.Hæc atq; huiufmodicomplura ^fquot;lt;l t«^* forum expreflaamp; conlignata verbis etiam^*'^’*^ liodie legéda proponûtur.N unquid igitur placet,vt ante omne peccatum fanélilsimis ^^^ y^ntiP atqueintegernmis hominibus contentio-T««/»ierH4» I ’'Um,amp;(jmultatum caulas fydera allatura”’”'quot;'”^'.^* luide dicamusTNum mortem quifquâ ex^;^^/^ j, oftaux domus inlpedione ,aut venena la:- «ƒ .lt;. taliatimuiflct^Intmicitiasautexercerc,aut Perpeti, aut contra feruorum callidas cir-cumuentioncs vigilare ex decreto duode-

iima: domusoportuiflet?Nüquamne Mart in Tauro,velin Arieteconfpiciendus erat,ne h'audulentoSjautfurcSjauttemeranoSjho-rnicidafquclugere illius temporis innoccn-tia cogcretur^Inhæcfi turn lydcra impulif-ièntjamp;malosfecifÏentcx optimisjamp;quan' turn in ipfis fitum effet, miferos ex beatis, Sin ca tantummodofuturapr^nunciaffent, aut rudes illi f uiffent admodum, qui ca nc-fciudlen r,qua:modo nó ignorantunaut ni-mium amp;iniquèmiferi,fi,quæpræuidiffenr, ante oinnem oHenfam iure meritoe^ueme-tuiffent.Cumigitur ffatui non poisit,has cafdem cœleffium corporum fignificatio-nes virtutefque aprincipio extitidejfatean-turnecefle eft hominum vitio', mox vtin' greffum cft,cœ]i ftatumjCuifumque fyde-rum effecommutatum,quod abfurdiisims leuifsimeque diccretUr. A^ljucid tarnen ab vno quopiam amicifsimo mihijdodifsiniO' «^ue nomine nuper dictum commemin'-' C«^. if. nbsp;nbsp;quoque firmius diceretur, ab diuinis liters

Scriptum U auxiliarepetebat,quodèPhilofophia (c*'^' ^sieuCor. 3o)nuIlûfùppeterct.Scriûtumcnim aieba'^ iijiut libr» elle inhbrolob,nccltellas mundaselle»“ , ' eófpeduopificisfui. hincigitureuenirej'''-iam c^leffs regio homines afficeretlabe t^

P'^sima à prima perfcüione dégénérés: fquot;quot;*'^*”*' 9,uodenimincxlum ipfum noftri vitioamp;*^^*J^'''“y. contagione diftufum effet,id omne ad nos mu,caf.6, contaminandos vicifsim ab illo refundi.

Non equidem arbitrabarde fcripturis pro-feniquicquam pofle,quo tam nouameis 8Uribus,aueoque (vtmihi quidem videba-tur)improbabilis tam comodeprobari vi-dcreturopinio.Quidenimalienius à vero, lt;]uim Hellas noftn vitio amp;contagione fec-lemmelfe pollutas^Qijjd illis diabolo fi-Riihus, fi propterea dicuntur immundæj ^uod hommes afftatu quodam fuo red dat immundos?Namipfum quidem diabolum propterea dici fpiritü immundum,cóftat, t}uodadimmunditiam,libidinumquécor-ruptelas homines prauis fuggefhonibus follicitet.' Sed cùm paulo ante dicatur in tïdem prophetiajnce lunam lucere in con-Ipeâu Dei,num id proptereaetiam diéfum tflcinteHigcRdum eH,quod noftrorum lee

| Urumdebilitanis cotagio lucendivimLu-næglobusamiferit? SicutigiturLunam in confpeetuDei lucere negauit ille,qui turn interioquitur,Baldad Subites, quodomms rorporca lux cum diuina luce comparata, nuliafit : ita neque quiequam vel m ipfo F cœ-

8î ORATIO CONTRA I cœlo mundum fie eße declarauirjvtcowp® ti rationcillius infinitxmunditieipurum ßfquot; le vidcatur.Et fortafle non Solis meminit» I] /edLunæduntaxat,atque ftellamm,vtE^' ^ clefiam,fanâosque in cavirtutum ftudijSj ^ amp;nbsp;dodrina fana colluccntcs, myfiieofer* |j mone^vel potius allegoiico defignaret. b ^ quibus neque tanta iuflitiæluxefl,neque ^ affedionum morumque tarn abfolutamuD jj dities,vtnon tenebras aliquas amp;nbsp;impunt? ^^ tern diuinaanimaduerfio aepvehenaat5«lt;* nj quid bis in hoc loco diutius- immorarauid |^ Fuerit id fatis immutatas eße poft pecci- 5,’ turn, continuoque corruptas ac fadataJ ^ fydeium vires,diumæ Icnpturæ teftimo'^ nijs probari non poßc.Quidautem de Pti' L lofophialoquad Quidfi probabiliorPeU-1 pateticorumfentetia eft,quintam ilkmcœ- b leftis corporis naturam ncque generatio-L nem recipcre^neq; con-uptionem pati,cun-a demque perpetuo fuiftatumjamp;incomnui-k tabilem retinerc ? At,inquis,cœli vis cadepi E rebus,in quas agit,aliter arque aliter alle-dis non eoEdemproducit efteduszldoq; ^^^ vitiatis(vtmodo lunj'ionnnibus,nihild' jç fe mirandum,fi hæc fydera pritnam etiain jj^ retinentia puritatetH efficiant,quæ ijfdeni jj^ b

’ Wlippo Melanchthone : q

' ''icuiufdam Carolftadij Schoueri de arte ’ *ïnn$diuinandifcripta,totis viribus laU-^nda fiufccpilkt, cpillolamque longo il-’ '’sopcriprxfigerct, hatteelabendi fecutUS * Jlviam,vttamet(t regionis cæleftisvis ca-

^ ftatiisque remaneat, propter nature Eitlen lordes amp;nbsp;corriiptionetn,quaiTi pri-''ruina parentis inuexit,infœlicioresha-

■ ^ftdiccretOpcrationes.'ideoq; iam mini-' wmit-unl videri debere,fi hominum genüS * i^nteidcoeload vitla propcndcrct.Aqüo ' Mrequiro,quid naturae humanæ corru-

* -o fit,mil eiufdépropcnfio vitiofa,quatn ' '’ftroruin vis purrequirit, profedo non '^cit? Sed corruptos prima inobcdien-*■* homines efficiunt fortafïc détériorés?

', I’gcnt igitur originale vitium, amp;nbsp;diabolo ' J^genda funt, qm naturam hominum pc-’ “'era fuafione vitiauit. Non fat (credo) ” ''götij ei'at régénératiSj fi convradtis è pri-' Jü parente vitijs,autprauaconfuctuairtc h^wâ * '■^ufitis reluól:arentur;nifiamp;fydcra,qux ' ^“^enad hominum vti!itaté,nonadperni-‘'’’^Deus condidit,fuum quo q ue virus in-

»4 ORATIO CONTRA t funderentjob id ipfum fané odio dignaij . iore,quodinipfooiru vnumquemqueoj cupent, neque euitari quauis peftc gr^“*r atquenocentior influentia pofsit. Ac rej Hi poftea poteft,neque fuccumbere ncOT eft? An veio nihil nocuir, qui hoftcm W ciliauit? qui belladomcfticaatqueinte^f n a vel excitauit, vel foui t, vel auxit ? Rc^t poftea poteft,(edintus hoftis indufuSäT inipfishærensmedu]lis,non fine ped^^T debellatur : fuccumbere necefle non eftii cum plærofque ipfi fuccumbere fatean^T quo fuas diuinationes verifimiliorcs cq ciant, magnus efle metus fapienti deberT qua file tandem fra dus debilitate fuccuT bat. At glonofum fuerit viftoriam è^T tamine reportafle? Primum,non caf^T Chriftianorum efle gloriatio, quod f)W ludando vicerint,fed quod diabolunivl. lando fuperarint : neqwe ob id Dei 61* cuius eft in Iola crucegloriandum,noftf* camemortem voluit oppeterc, vt nos ^^ lyderumque tyrànnideliberareqfedvtf’'’ cipem tenebrarum noftrisc cordibus^*K Tet: neque optât Gentium ApoftoJ^*^^ virtute fua Deus omnipotens fydera^ vt Sathanam conterai fubpedjbus ere“ ,

GENETH. SVPERSTITIO. 4r (J'H velociter. Deinde,gloriofu^ cft de ho* ƒ'fiumphus ; fed mclius hoftem non ha-

Stetinacie,quivolet;adueifano ar-jffius ohfiftat, vt, poftejuam vicerit, coro-jpf: fatius eft imbecillitatem fuam fub-j( I^ccóftteri. Nolo (inquitHieronymus) H pugnare viâ;onæ,nepcrdain aliquando _ ß joriam. nulla fecuritas eft vicino Icrpen-(1 wmire. Fieri poteft,vt me illc non mor-iji Vedpoteftetiam fieri,vtmc aliquando (l ’^eat,Dicant igitur ifti,vtluber,incli-[1) ^3fti'a,fednecelsitatem nonaffcrre,ne-.^ ‘tiecreta fyderum effe prætona,vt qucn--)( quot;quot;cogant. Satis nocuit,qui infirmoamp; 111 ''l'M diaboli inbdijs circumuallato no-(lt; “l^oftfmjamp;eum quidem è cado deuo-,11 *'i’excitarit.Traducimus fortaflc fyde-Ic Jdres nomine hoftilitatis?Tacco,quod ii ^ficasamp;maleuolas ipfi Hellas fæpèin o-J '‘’ipcr autem in libris editis babeant : amp;nbsp;^ '^({uidem maleficas,vtin moerorescon-0 ’'’t)lætaliavcncna procurent,inimicitijs ,(ipdifsidijs autfamilias perturbent,aut

*” '■^’^ fe,regnaque collid a n t;q uç iT'*'®*fifi‘C*unt,quiscos non eflemale-llp'idfsimos Reipubl. hoftes arbitrctur? ƒ Miæc igitur, quaapud cos pafsim repc-P^^ F 5 rire

rire licet,commemoro,tantum quçrOjqUwl’ Gbi ea fentçntia velit,quam Iibiis fuisprxH'' gunt: Sapiens dommabitur aftris ^ Nun^ quid non hoc præ fc ferre videtur; AfiraRf clinabunt, fed fapiens inclinationis vim at queimpetum virtute propulfabit? lila op ^ pugnabunt,fed fapiensviétoreuadet^ in feruitutem vitiorum inimico infiuxutra‘ f lient, fed fapiens in earn nonfe abducip’' f tietur? Cur (inquam) aftris dominabit''j t fapiens; niG quia cupiditates, quas niaV^’ ingcnerauerintjvcl indammauenntaclfc',’' lera,omni contentioncôf auiditatcrapi«''*‘ tes,fapiens virtutis præGdijs armisq; frit*’’ ^ bit^ Siautcmcupiditatibusnoftrisjtanq** fæuifsimis hokibuSjbcHutn indicimus,!’* ' ritoque vrbium expugnatore fortiori»* pientc pronunciatur,qui easin femeOpr viccrit atquedomucrit, quidcaufæ 6^/1 ' non,vt hoGeSjGniftros fyderq afpefluspj '

lt;^ue vin illa (ententiaeft ; Sapiensdonii'’il bituraftris ? NernpePtolamaei,quiinK''quot;i nitatjs huius principes magno fuiftudij^j I ritQnumeratur,qui non ex ijs fapieo®™* fuit,dcquibus feriptumeft: Mukitudo*’' picntum, famtas çft orbis terrarum i i^“ i '

GENETH. SVPERSTITIO. Jr ^ l^ömmpotius numero hac quidemin par-rpfjdequitus illud eft: Perdam fapientiam*/^^ ^5-y ^3pientium,amp;prudentiam prudentium rc-igt;ffobabo.Etrurfum : Vbi lapicns? vbi fcri- ifait j,/ jl w? vbi inquifitor huius leculi ? Nónne iüultamfecitDeus fapientiam huius mun-'ii^Ex hac igitur lapientia^ illa ab eodem l^tolüiTiio fcripta manarunt,vitamnoftrat»ftfc»-4 Je Piæcipuè Solem,Lunamque moderan,cón Artrmsaix. iierfationem tarnen noftram amp;nbsp;prouentus J’öumn tam ad ipfaduo lumina, quarn ad cijjuinque vagas Relias refeni. Quo quidem ;(ilt;‘nloco,videmus eum amp;àScneca fuilïe dc-,) hfum-.Quinque ftcllarum poteftates (in- Lib.z.ntt»! 11 luit) Ghaldxorum obleruatio cxccpit?quot;^'*3'‘'A if ^wd ? tu tot millia lyderum exiftimasluce-ji fe fine caufa ? Quid eft porro aliud, quod i'fiorem incutit peritis natalium’, quàm lt;]uodpaucisn»s lyderibus alignant : cum 0iTinia,quacfupranosfunt,partem ftbino-ftri vendiccnt ^ Hic igitur Seneca, philofo-pHusalioqui grauifsimus,Chaldxorü, Ae-

;^ Jyptiorumque errorem dum inlcélatur,au-^J getjduinqj irriGt,feipfumnon mediocriter |)i| propinauitirndendum. Fuit quidem Moy () ^quemadmodumin Adis Apoftolorum *^ 7. [d Intimus,omni fapientia Acgyptioiu probe

amp; præclarècxcultus,atque is tarnen,fi vel exillorum placitis haufiÜct,vel omninore-tmendum efle putauißet, tantum inferre fydera nocumenti n}orcalibus,vtcos in vu tiapronosefficercnr,automnino fic valere, vt non extra ius dominiumque noftiief-fent • nunquam profedlo Icnberet in Deu-teronomio; Solern, amp;nbsp;Lunam,amp; aftra omnia cœli in minifterium creata efle cunäis genubus. His etenim verbis teftatum leli-quit planilsimè,non vtdominarentur, led vtjkruirentjnon vtobeßentjCed vtprodef- j lent hominibus lydera vniuerfa'crcatafuif-

le. At læpè (inquis) magna in res humanas detrimenta inueéta lunt,cælcflis operatic-ne virtutis : Verùm id non co fit, quod ill» à principio Deus ad nocendum ercaucrir} auc vires eoixim curfusquç naturales com-mutaueritj led quod bis interdum, vfita-to licet motu fluentibus, variarum,pr0Ut voluerit, adbibita concurfione caularum, fcueritatciufhfsinia vtatur ad poenas infe-rendas. Quo fi amp;nbsp;hoc pertincre putanduni cft,quod propenfi in vitia lumus, adillud reditur, qiiod mitio,quam fit execranduni) oftendimus: vtficutiluppliciapeccantibus . irrogare , ita etiarn peccatores effieen:

GENETH. SVPERSTITIO. 89 I^cüsoptimus videatur.Si autem iam reuul-^3 hæc lads opinio eft,qua fydera in vitia in-Dinare putétur, nemo poteft fllum ex aftris ^^gitiurn aut fcelus metuere,nullius vnqua poteft vitae Rderum concurfufieri dcteri-orArdens fitlicetacviolentum,vtaiunt,pla ' gt;ieque cruentum Martis fydus,fit hocip-Rm feptimo ab horolcopo loco pariliter conftitutum,id eft,in occafu, quemadmo-Jumrirmicuslibro tertio fcribit, nulla ta-nienjqua:ille timuit,homicidia,nullos fee-i leratorumimpetusperhorrefco.Siquifqua 1 autem fcelus aefignarit,non Dcum,non lysera poteft, fed fe folum accufare débet. Vt «nim apud D. Profperum , in carmine de prouidcntia,vei‘ifsime fcriptum reperitur:

•—•St ^uliebed vtrtuüi^ninio/^ retardât, N»«fupen partuMt ignet,necab athere manati SednoSinsorttut decordibus,tpfai^bellutn Liberties mottet,amp;quatimur ciuibbiu armu.

Atfi neminem (inquis)efficiuntfydera ' improbum,ne bonum quidcnijvirtutifquc amantem efficient? Prorfus boe quoque fieri illi quidem vehementer aftruunt,bcne-üolis quibufdam afpeftibus.Etenim fi pars Librævicefima nona in Horofeopo fuent inuenta,religiofos(aitFirmicus) fallet,iu-Lii

W.lxip ftoSjbcncuoIos, amp;nbsp;omni Boni täte omamsc Tertia qiioque pars^ reperta fuerit in Ho-ro(copo,faciet racerdoteSjiuftoSjfandos, amp;nbsp;foelicitatc longxuos. AliusJquoqueno incelebris Aftrologus: Silupiter(inquit) nocle dorn um tertiam tcnuerit, legis fux natus rigidus cufloserit(benc id quidem,(i lex fuerit bona,) Sm interdiu,apparensamp; amp;nbsp;nonexiftensehf Pars abfcondita,qux node amp;nbsp;die fumitur, addendo diftantiani Lunxad Solern orienti,fecundumplaneras refpicientcseam,dearcanis confeientix nati erga Deura amp;nbsp;crga homines indicat. Quod fi lupiter fortis in natiuitate partent illam quoquo modo rcfpexerit,amp; dili-get Deum, amp;nbsp;à Deo ddigetur. Quam non (obfecro)Gentilium Aftrologorum vani-tatemhxc fuperatineptia?Quidin Chrifti redemptorismortemmagis iniurium,fne cuiusmeritoamp; gratia hngulari Deum.nemo poteft,hcut oportet,ddigere^Quid au-tem aftris minus obnoxium,quam Dei, qui aftra nutucondiditjiberrima ad diligcndd volutas^Quiddeniquc magis efthberx voluntatis, minufque cum human i corporis temperamento coniundum, quamvclla-cerdotium ampledi,vel diJigere Deum?

N/\M folenthucplenimqucnonnul-11 confugere,vt eas afieâiones dicant à lyderibus in nos flueic oporterc, quæ cor-porum humanomm temperamenta fequâ-tur,propterca quod hçc lyderum concur fu afpeduque fieri non dubitent.Ncque veto prxtereundumideft, aut leue ducendum; Si cnim ex ipfa corporis conHitutione, alij melancholici,alij cholerici,fanguineialij, alij denique phlegmatici ab iplo ortu ex-iftunt, quæcunque res corpus humanum conftitucrit atque tempcrarit,illarum corporis aftedionum eadem caufa fit oportet, Choleraautem iraeûdia lequitur';langui-neamconfliturionem benignitas comita-tur,Melancholia liuidos,pnlegma pigros reddit.Quare amp;hasaffeâiones animoruç cœlo ducere óriginem confici non impro-babile efle videtur. Et medicis quidem res hæc nulla dubitatione incerta eft^qui quod alij fatui,alij tradifsimi in genij amp;nbsp;ad’intellu gendum quodammodo plumbei-, alij obÜ-uiofi,alij acuti memorefve nafcuntur ,alij , vtro q; munere prçditi,amp; acute inteHigctcs amp;nbsp;tenacifsimè mcmoriæthelauro'çognita rccondentc$,alij natwa leues,alij leuitfimij

tib. 4? tu tr41(»/.lt;-J.

P2 ORATIO CONTRA caufisirafacillimè ardentes,alij ad vindidx cupiditateminter vtrofque mediocres,alij fpadones,ali) in concubitu ita frigidi, vt vix omninomoueantur,alijlibidinofifsimi,vt vix omnino teneantur,alij inter vtrofqueamp; mouerifacilesamp;teneri,alijhilares, alij tn-fl;cs,alij ad nihil horum prodines,nee eorum quæ commemoraui, aliquid inftituto ac propoGto, fed natura: Hæc (inquam)illi omnia tribuere audent tempcrationibus corporum. Verum vti hoc olim (tefte Au-guftino)ficprobarinonpotuit,vtveleade re quæftio nulla moueretur,vel mota facile finiretur,itanc nunc quidem fatis certaid video ratione comprobatum effe. Quale c-nim eft,vt animum exiftimemus ex iele nullas habere aftedioneSjfed eas omnes ex corpore contrahere ? amp;nbsp;ipfa quidem corpora tam multiplici varioque difenmine inter fc diftingui per eaipfa,quæcxanimis non col-Icgerint,animos,nifi corporum bénéficia amp;nbsp;focietate,non difcemi? At quanto id veto vicinius eft,magis animorum vi corpora im-mutari,quàm animos acorporibus affici?Et fienim verè id fcriptum fit: Corpusquod corrumpitur,aggrauatanimam,amp;depnmit terrenainhabitatio fenlum mul ta cogitan-tem,

niodet.Ac fæpe licet organicæ conftitutio-nis vitio animi vis præpedita torpefcat, non idcirco tarnen ingemorum animorumque tanta varietaSjquantamanimaduertimus,ad corporum dilcriminareferendaeftmifi forte quia penicilli ineptitudine pidores infœ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

^'^^^æ etiamiUamin piólu- quot;•quot;quot;•{••l« I ris admirabilem variera tem penicillis afferi • “^^'^*’ ƒ^ 1 bendamarbitremur.Neque vero bic Gale-;,n,r^„„„e no tantum eHe tribuendum,quantum Me- diamma. diciforfitanexiftiment,vclex eo póteftin- ^J^J“’”^'^* telligi,quod animam ipfe non fatis à corpo- ,„ morttiit» redilcreuerit:temperiem efleac veluti bar- ie,lt;}nfnfai nioniam quandam bumani corporis exifti- p^’^^j^ mansjnonprxftantiusaliquidjquodipfi (vt Plato amp;nbsp;Nyflenus aiunt) temperici domi-netur.Sedvt primas quafdam amp;nbsp;naturales afteöiones animorum, quæ neque vitiofæ perléfuntjneque laudabiles ex corporum lempei-amentis oriri fateamur,uullo tarnen

modo fatendum eft,cas, quæ vitiofæ furit^ stqueàiationc aueifæ,ccita corpora tem-tÆj.r,. pcrationefieri. QuæCLiomnisbonafit,amp;

Oeiopus,nih:lperle poteft vitiofum pro-d ucerc: Idcoque D. Augu fti nus,eu aduerfus Iulianum Peiagianum dillercregreftiffimè docuit malutn cû quo quifq; nafcitur,noH elfe Iruftû corporum,fcxuum,coniundio-num(quorum bonorum,inquit,aüthof eft Deus)fedprimæ præuaricarionis,cuiUs EÂ-j.pij. author cft diabolus. Iure etiam Iulianum

l'^. 4. ttn-trti lulsaf.

idem illedoftorEcclefixreprchedit^quod concupilcentiæoriginem,quæcontrafati-onis arbitrium inordinatis motibus excira-tur,definiretin quodam ignc vitali. Senti-endi quoqueviuacitatéfic difereuità fen-tiendi Iibidinc,vt illam quidem à Deo codi tamefïediccret,cum humanum corpus té-pcraret;hanc vero àdiabolo feminatam eu Dcccatuni perfuaderct. Quin amp;nbsp;vcnerabilis

Uj ji, Beda aduerfus Iulianum Pelagianum de •««. Cmit, Chriftigratiadifputans, cum ifle dixiftef, amorem noftrum de corpore tra here, quod elfer perturbatus amp;nbsp;ra pidus ;‘de animo vero, quod lublimis eftet atque con-tinuus, aperte idpronunciauitvtraquecx parte veritati efle contrarium. Et Ver-

gi’ii!s quidem luculentis verGbus Plato-’’icam vidctur explicate iententiam ,curw ^Criberet:

Semintbiu,guAntum non noxu corptrx tardant, Terreni^ hebetant art ut, moribundalt;^ nientbra-. Hitte metuunt,cupiunti}ue,delent,gaudent^ net aurat

Nimirum quatuor illas notifsimas pcr-turbationes animi,cupiditatem jtirnorem, lïtitiam,triftiuani, quafiorigines ac fonles omnium vitiorum volens intelligi ex corpore fcaturire.Vcrùmalitcr,inquit Au- LijT^.ffo gu{iinus,fe habet fides noßra^Nam corru-fwrt.r.j. ptioc«rporis,quæaggrauat a»imam,non peccat» piimieftcaula,fed pœna jncc caro corruptibibsanimam pcccatriceni/ed anima peccatnx fecit elle conuptibilcm car-Hem’.Ex quacorruptione carnis,licet exi-ftant quxdam incitamenta vitiorum, non Urnen omnia vitseiniquae vitia tribuenda luntcarni ,neab bis omnibus purgemus diabolum,qui non habet carnern. At(in-lt;lui$)Beatus Apoftolus fontemconcupif. lentil,cuius alfiduis conflidationibus (pi-dus in nobis redus impetitur, in earn« con»

Aittal.$, conftituit,cum ait;Carnem concupifcere j aduerfus (piritum. Ac quo minus dubitares, j eodem inloco opera carnis enumcraasncC ^ caprætermifitjquænon putarit Eicilè qui- I fpiaipècarne onginem duccre: fiquidem ■ inimicicias,contentioncs,rmulationcSjani-moGtates, inuidus, opera carnis ede pro-nunciat: quorum quidem omnium malo-rum capuc amp;nbsp;origo fuperbia eft, quæ fine ^ carne in diabolo maxime dominatur. Sc^^ ; magno in errore vcrlantur,qui hicnominc • carnis temperamentum corporishumanij ^■ /eunaturam GgniGcatam accipiunt. Quoi D.Chryfortomus copiose Gmulac dodlt; refellitj feribens inbuncipfumad Gala«i|^ locum : Neque enim biccarnem appellat j^ corpus (inquit)alioqui G boe fentireqquO' modo confentaneum Gt,quodmox dicitmi/ Concupifcit caro aduerfus fpintumGAJ' j. qui corpus non eft de numero eomm.qu/ ^ ' mouenrjfedquxmouentur,nondenunK' ^ ro eorum,qua:agunr,G;d quæagûtur Quo* modo igitur concupifcit, quandoquidequot;’ concupdeentia non carnis cd, fed anin”-Sed folet Paulus appcllarc carnem , do» lUm.t. corporis naturam ,verùm prauam volunts*^ tem,vcluticum diciq Vos non cdisin camf'

^edin fpiritu. amp;rurfum: t^ui in carne funtj R»».** Deoplacerc non poliunt. Sic amp;D.Augu-1 ftinus non corporis naturam nomine car-1 niseft interpretatus,fcdliominé,qua parte adliuc fccundum feipfum ,non fecun-dum Deum viuit : viuit autem fccundum feipfum ,acproindecarnalitcr,etiam turn tjuidem,cüm fccundum mentem fuam vï-^pudCitÊr. \ fit, naturamdue opnmam ducem f vt ille quot;’/'*^*

' r ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtStaeÜMt. IMtj tanquam Ucum lcquirur,nnon mens

■pfa naturaque Ipiritus euadaT,hoc eß.fi nó Coelefti gratia renouata fpiritualis efficia-tür.Quodenimnatumeftex carne,fc|uem- lo-wni 3, admodum diuinus Jermo dedarat ) caro ’ eftiquod natum eftex Ipiritu^fpintuscft.

' dim Deo f uo fubieda, lynccraque illi eba-titate adbacrensea fapit,quæ furfum funr, Sonquaifuperterram. Turn igiturfecun-dum Deum viuens anima,iam^ue fpintus tflefta ;, aduerfus carnem concupifcit, ei-y ^ue bello quotidiano relu£tatur,boc eft, 1^: (vtD. Auguftini verbis vtar }motibu5 fuis Li^ #.««*»''* ittima,quos habet fecundum fpiritum,ad-*quot;^'** ^^üerfatur alijs motibus fuis,quos habet fc-i tundum carnem. Non enim repente om-

nem vitiofitatis ex uit vetuftatem: fed in fan ditateproficiens,amp;magismagifquenunu-enseas,quibusnonconlentit,carnales cu- , piditates inftauratur, renouaturquededie , in diem.Illaigiturvitiofitasinnatçvctufta-tis,quç an te lauacrum régénéra tionisiplam quoqucmétcmincui-uatac dcprimit,pdß verô régnante iuftitia lubigituratquercpri mitur, camis nomine fignificata eft;.non natura corporis,non temperamentuni fub-ftantu: camis: quodajumbonum fitneque bono fpintuipotefteHe cótrarium,neque vitiorum caula exiftere.Nam amp;nbsp;ante lap-film generis noftri,quadripartita ilia fuiflet corporum tempcratio,nequeindequifqua i :4utiracundusluinet,autliuore laborafict, '

lib.Jttem^ ramernu.

gt^lef^S-tonlrttiitl.

’' aut defidia torpuilfet: Sed corruptus iain ex ipla origine animus, amp;nbsp;aBedionesnatu- , ræ non maTas,vt fucri nt velicmentes,ita fari lè ad deteriorem partem infledit,amp; tempe-^ ramentocorporis,’vtvino cbriolus,abuti-tur,Nonigiturcalidacordis,ficcaquecófti- ' tutio reddit ad choleram,ac libidincm pro-niores;Id quodmemini quoldam ex Gale-no folitosarripere,dum HunuchorumfeU

fpadonuin libidmofis defiderijs, led propter corporis natiuara conftitutionem irritis »Kt j

GENETH. SVPERSTitlO. o^ ptemercntur. Quid enim, fi qucm Dtusê nihilo,aut èluto(quadei pertacile cft) taü eóftitutionecordK cffingat?numcum ipfe optre (uo aC manibus ad libidincm,aut cho kram inclinant ? Quis non vidct hoc quo-que temperamentum, cum luapte natura bonum fltjOpiHcemquc optimum habeat, admalumatque ad bonum per fefe indif-krens ad vtrumque, prout fuerkammu^ poOe conuerti ; Ip I a n a m que a ni m a ( ficuti ’quot;TT/I venifime D. Chiyfoftomusfcriptum reli-* '^ * quit)in medio fita, inter virtutem amp;nbsp;viti* Um, fl ad id, quod oportet, vtitur corpore, fedditillud Ipirituale: hnreceditalpintu, ' kque ipfam præbet mails cupiditatibus, gt;nbsp;ïeddit illud magis terrenumj caique Sapiens præftitum hbi à conditore Deo bentfici ^'’/’•®'

i Urngratusagnofeens,primurr, forritum le *l!iu$ prouidentia dicit animam benam: ■ deinde,cum magisdiet bonus,id eft,cum Uaturæ dotibus bonis bene vterctur , eo Vcniffc, vt corpus baberet purum amp;nbsp;co-'Uquinarum. Virtus cnim corporis (ait 0. Serm q» W.ryloftomus) in hoc eft, vt ammï^pi«^ Ulorem gerat, alioquiin fe nee mala, nee kona. Qujd cnim ex leiplo feciet cor-pUJ?ConcupiicitjlIud quidem: at necue

fo rnicationem,ncquc adultcnum, fed fm-plicitcrcominixtioncm;Coipusconcupi-icit,verùmnondclicias,fcdcibum:non e- ; brictatcm/cd potum.Cæicrum has corpo- I ns ( vti antea didû eft) fuaptc natura bonas afteduncs animus concupftccntix vitio deprauatus ad nequiora detorquct. Ita quoq; fit,vtamp;natura bilans,facile incpta futiliq;lætitiagcftiar,amp;is,in quo plufculfi choiera exæftuet, iracundia: facibus inar- ', defeat. Qmid li artcâioncsillæ,quænonii-nibus expnmuntur vitium fonantibus.vt , cft in uiderc,amp; iracundum ede,nobis effent, ; vt funt brutis animantibus,naturales, tum i nequevitiaeftent,amp; ex bono corporis tem i peramento profluere nihil fortafleprohi- ]j beret. Nuneveró (quemadmodüprxclarè 'j Auguftinusdixit) tantæ cxceUcntiæeftin H comparatJone pecoris honio,vt vitium hominis natura fit pecoris. Quare h in homi-nemanfuetudo virtutis nomine commen- , detur,vitupcratur iracundia,cuius impetus C4^.40./lt;i.*]bi refrænat. Et fi contincntiæ virtus lure de ptecatoo. laudatur, non poteft libido non turpis amp;nbsp;n^mah. vitiofa videri,cui continédo caftus animus

rcluûatur. Quæcun que autem animorum funt vitia ex prima origine contracta,ad 0-nÿ'

figinalepertinent pccca tum,propter quod Scriptum eft: Nemo mundus à fordc,necin- lobifjuxu j ûnsquidem,cuius eftvniusdiei vita ^uper*^^'^*^^^“’^ i ferram. Quod peccatum per quas rimas in uturihpee-animuminfantisirrep(crit,fi cumhxretico t^toonginaU bliano requins, Apoftolus tibi,non rimas ‘'^•^•^■‘quot;*quot;-anguftas, led apertifsimam demonftrat ia- 4omuV nuanijCÙm ait : Per vnum hominem pccca-1 ^um intrauit in mundum,amp;pcr pecatum ■ 'iiors.Perliacigiturianuam lupcrbia,igno fîtia,malitia,libido,inuidia,delidia,amp;qux-tunque alia lunt vitiorum monftra , vel ut ' ’gmine fafto,in hominum genus inuaferc. Nam quod aiunt quidam, duin liinc fe ex-! tricare conantur,communéduntaxatpro-' pcnfionem ab Adæ peccato profe(ftam,fcd ! peculiarem ac propriam ab cœleftibus cor-j poribus promoucri ;id neque vcroconlen-i ^3fieum eft,amp; lydenbus nocentiores pro-j ffftopartes aftcribit. Qiiid enim obeftet

1 Communis propenfiOjUib propria amp;pecu-: lians accedcret^ An fortafsis etiam commu-iisquædâ tantummodo bonitas aevirtus exChrifto erit, fed peculiaris amp;nbsp;propria coiq- è coelo proRuxerit ? Prorfus vt ex ho-'gt;iine fecundoChrifto omnis renatiiuftitia dljGc ex Adam primo cunöa recens nati

peculiaria vitia piomanaiût.E quitus om* rubuSjfi primanorum tnum,fupcrbia’,igno rantiæ,malitiæcaufas incptilsiinè in corpo» ris temperamento quærimus (cum ea tnt nobis cuiTi dæmonibus communia) neque tarnen mgrefla dubitamus, cur obiccro cæ-tera per eandcmapertifhma ianuamirrue» re minime potucrunt,nifi temperamenti ratio,hoc e/^Deibonum opus adiuuarct? Porto bis vitijs homines,etiam ex quo con-ceptiatquein’ueem editi funt,magis m'-nufvelaborant,prout fc indicium habet vel mifericordia conditoris, Qui nonnullis, quitus voluerit,quantumlt;jue voluerit,par» cens idolem ijs mcliorem indulget ,cætero$ détériorés naici fummaæquitatefinit.Sed tempus en:,vt ad alteram nos orationis partem conferamus.

Afii»r»- Væad hominum afîeéîioncs,mores, d.fr^l,trlt;,t„ Vx ^tque euenta, hue prof pcra, hue ad-»ne Enangt ucrla pcrtincnr,quidam fydereis afflatibus innen ÿ.di/ çf^ci, fuumquc in nos regnum exerecre »TrJr/^r'rS^’'^''^-suodum ahra putaucrunt. Alij ve* f^nn Jeceijiià non cfhcihæcabillis,lcd tantummodu aeneffi tm^ hgnifican dixcrûr. Nam Plotinus quidem /x-Mywi^dP^^ litro,qui infcribitur; Si iaciun t afira,

pronunciet nihil vi vel poteftate corum ho ^ffinxtrit minibuseuenirc;ledea,quædecreti necel-ß^^'^aeßent’ litas in fingulos lancit, per fydcrum lepte fedbeau tranfitum ftatione rcctlïuvc monRran: ^quot;pi^fiff^ Nimirum vtquafi quxdam fitlocutio,po-fitio ipla ftellarum,prær untia futurorum, non caufa. Quin amp;nbsp;altorum quorundam baudmediocnterdodorum hominumifta lententia fuit, tamctfi non ita loqui Mathematici loliti fint, vt vcibi gratia di-tant: Mars ita pofitus homicidam figni-ficat,fcdhomicidam non facir.Quamob-tem iuRius bic eis fortaflcPhilolophifer-monis regulam præfenbant, quam Chal-i dæosChryfippusdocere folcbar,quemad-modum in hac arte fua loqucrentur. Verü-tamen fiue fidera caulascRc opinantes,ex forum inlpedione ecu cognitions caula-fum futura prænuncient, fiue cœ!o,vt l’bro quodam vtantur , in quo lÿderum ' lignificationibus , veluti delciiptum ac ^epidum legant, qualis quilque Intuits lit ; vniuerlum hoc diuinandi Rudi-^m , plenum cR ridicu’a: amp;nbsp;nugacifhmx 'fanitatis.

ejje,ntinmvr-talibtu.

ATque vtprimùm de liumanicorpo* ris tcmpcrie ac valetudinc loquar, quæoam illis in cœlo ratio fatis firma at' que explora ta fit, ad futuras ægritudmes, vitæquc longæuitatem ac brcuitatcm præ-nofcendam,qui non propnas amp;nbsp;proximal, fed communes remotasquc eau (as contem' plentur? Vtenim abfurdilsimè is faciat,qui . éSolis contcmplationedifccre vclir,pccu(- ' nc,3n homo futurus fit,qui hoc partuedc-tur in luccm,cüm id potius fpeftandebeat, pecüfne,an homo futurus fit,qui hunc fatum procrearit.Ita omnino ablurdèis vide-tur lapere,quidc valetudinecuiufqucna-fcentium ex contemplatione fyderumiudi 1 cari pofle arbitretur. Lepra enim (vtvnum | quiddam exempli gratia proferam)infeâa I proies nafeitur, non quod cam fydus lepra infecerit, fed quod leprolus eflet,quige- j nuit. Etenim parentum malæ valetudincs ! quamuis non femper,plærunque tarnen in-generantur que dammodo,amp; apparent m corporibus filiorum. Itaque in iudicio de iftiufmodi rebus medico proprias amp;nbsp;pro* ximas intuenti caufas multo plus erit.quàm Afirologo tribuendum. Cicero dicit,Hip' poeri'

GENETH. SVPERSTITIO. icy pocratem nobiîilsimum medicum fcriptu ' •■cliquinequofdam fratres,cùin fimul çgro- ' tare cœpiUcnt, eoruiriquc morbus codcm tempore ingrauèfcercr,codemlcu,irerur,gc tninos rufpreatu le effe: quos Pofsidomus Stoicus multuin Aflrologixdcditus eadem conftitutione lyderum natos lolcbataflc-fere.ltaq; quod Medicus ad (imilîimam va-Hetudims tempenem perunere credebat, ' hoc Philofôphus Aftrologus ad vim con-ftitutionemque lyderum , quæ fucrat eo tempore,quo nati lunt,veferebat.Qua pro* ^eéto in caulamulto plaufibiliorefle vide* turconieôiuramcdicinalts. Nam ipfaqui- viJtrttl.li. , dem Aftroloeicavaticinatio in natiuitatis

1 punctum intcnta3concepnonislolctinitia7jf,,„^^^^„ (quod non facile notentur)ipfamque ani-i mationern negligere. A quibus tarnen re-husedcndæprolisplusmulto valetudomo tesquedependent. Quæproinde cùm Mc-! lt;âicinaconfiderct,nihil earn mirandumeft

’dvericôicâuram propiusaccedere. Quo-tiiam reuera parétes vt funt alïcüidum co-eunt,itaprimordiacóccptorum alficipof-funtjVt confecutis ex materno corpore prioribus incrementis pari valetudine in lutem proies edantur. Deinde in vna domo

ijfdem alimentis enutrin, vbiamp;aerem amp;nbsp;loei fitum,amp;aquarum vim plunmum valere ad corpus Bene aut male afficiendum IVIedicina teftatur.Iifdcm etiamexercitati-Ohibus afluefadi tam fimilia gei ere corpora poflunt,vt ettam adægrotandum eodcin tempore,ijfdemquecaufis Gmilitcr moue-an tur.Conftitutionem veiocccliac lt;yde-rum trahere veile adiftam ægrotandi pari-litatem , cum tam multa diuerfifsimi generis animantia diuerfiffïmorum aficäuum, atquccucntuuin eodem temporein vniu$ regio nis terra,eidemcœlofubdita Concipi, amp;nbsp;nifci poflïnt,nefcio cuius infolentiieelie vidcatur.

EOdemque modo iudico deafieftioni-bus i)S,atque temperamentis, vnde alij Melancholici,alij Cholerici,quidam Phlc-gmatici,alij Sanguinei nominatunEtenim ad tempcrandum cuiufq; corpus,licctaftr3 nonninil conférant, id tarnen amp;nbsp;tenuius, quam ifti velinr,faciunt,amp; earum caufarum more, quas Phyfici vniuerlalcs appellant: quarum quidem caularum hxc notiffimi conditioefl:,vtcuries eflcftaeiulmodi ür, Aonabijspeti ratio debeat,lvdicaulï$rei elfe-

GENETH. SVPERSTITIO. jCf ^ffettBproximis,quçparticularc$,propriæ-4^^ vocantur.Quarc nequecx aüris diui-’'‘ripotent,quis iracunaus, quis liuidus, lt;]uisbcnignusamp;comis,quisdefïdiofus ig-OiuufqiKjtuturusfit, proptcrcacjuodafle-^lones hæ ammorum, vt dia corporum ■ionincoclo,led in terra, amp;nbsp;(vthoc modo •Hcdicisconcedainus)non infydcribus,fcd Jquot;parentibus,v^ue leminum proprias amp;nbsp;proximascaufas habere nofcantur. Nonc-®itninfcitci!!ud quidam ait:

j^«i vret infolds vemt ab radie'bas humor, itpatrum m natosabeunt cum fern ne litotes.

Sequitur fanè, vtde ingemjs ac tormis rcbiilquefimilibusidein omntno putemus lïÜe (eniiendum,tcnenduniquein boe gc-gt;'crererum,quæexparcntibus vnacumipfa natura trabuntur, propiorcscaulas,ideft, parcntuinalïedtiones,tempcramenta,loco-tumquenaturas Ipedtan oportere.Quise- ^y*®'*' , nim non videt amp;nbsp;Formas ; i mores, amp;nbsp;ple-fofque ftatus ac motus effingere à parentb bus liberos? quod non contingeret,fi hæc non visamp;nattira gigncntiumefiîceret,fcd tempcratiQLunæ,cœlique moderatio. At-^uc inter ipfas quidem regiones, quantum interfit, videmasj alias elle falubres, alias

pcftilentes.Inalijs elle pituitofos amp;nbsp;quafi redundantes ; inalijs exficcatos amp;nbsp;andos, multaqucfunt alia,pcrquæinterfefeloca plurimumdiftcrunt.Athcnis (ait Cicero) tenue coclum,exquo acutiorcsetiam pu-tantur Atticircranum Thcbis,it3que pin-gués Thebaniamp;vaIcntcs.Quid etiam inter Indos amp;nbsp;Perfas,amp; Aethiopas amp;nbsp;Syros dift ratcorporibus,animis vt incredibibs varieras, diffimilitudoque fit,non obfeurum eft Ex quo intclligitur plus terrarum fitus, quàm Lunæ trapus ad nafeendum valere, CAP. vili.

IAm vetocuiulquenalcentiumHudiaamp; inftitula vitæ,qui pofsintex fyderû con-ipeéiuamp;confideratione pr«uiden?Nóc-nimhæcènaturalibus caufis onuntur,kd abanimi propofito pendent atquevolun-tate:vbi plurimum amp;nbsp;educatio,amp; leges, dif-ciplinaquc valent, amp;nbsp;corum, quibufeum viuitur,confuctudo atq, focietas. Ad artes quoque certas ftudiaq; vitç capcffendaloci ac région is qualitas permuîtû fçpe confert: vtexemplicauf3,mcrcaturæ nauigationiq; fe dedat aliquis, ciuitate in littorinus cofti-tuta;fapientiæ incumbat, prouincia Gym-nafijs proxima-militiæ vacet,fi infeftis fini-timis

1 GKNETH. SVPERSTITIO. 109 timisdiuexetur,autciuilibus intus' fadio-f'iBiisagitetur. Sunt quosagn fertilitas amp;nbsp;fopiadefides reddit ac voluptariosjalios fte tilitas ,atque tenuicas Iaborio{osamp; indu-ftnos elïecogit.Quam multi præterca in ftu lt;Ji)sartibuf(^uedeligendis quæftum?quàm niulti honores,atq^ dignitates?quam multi æternæ (alutis lux rationcm ^ quam multi i paren tuin aut mecœnatum fuorum vota, 'uOave fequuntur?Dcnique fi amp;capilli capitis noftri ad vnum omnes numerati lunt, 'ICC folium de arbore defluit vllum fine có-fenfuPatris coe!cftis,dubium cAc nó debet fingulari Dei prouidcntia,altifsimifque có-ülijs hominû vitasamp;adminiftrari,amp;variari. iCumigiturrerum humanarii duo fint ge-*gt;era,alterum carum,qux in noftra funt po-teftate; vt Deum vel mundum colcre,' mili teniautrcligiofum fieri,fl;udijs honeftis 0-ptradarejautin otioamp;ignauiavitam age-/e:Alterum earum rerum, qux in nobis fitæ non funt,velut ingeniolum aut tardum,fa-Inhiiaut mfalubri corpore,in hoc aut illud ''itiuprxcipitem nafci ,amp; alia generiseiuf-'lêetiamfidchilcepofterioribusiudicariex ’ftriscognofei^; poflet,'de prionbus tamé Pfopterhumanxvolütausfummam liber-

Cfwrel» tiK^Mtm fi^'P/udt r-to.

t3tem,variofq; animimotusex rcrumdiucf : fiffimarum confidcrationcamp;occafionevc- ' nientesiuJican nullo padio poflet:Qnod i l ipfum amp;GcntiIis orator, ac pbilofopbuS I confirmauit;Nócnim(inquttjfialijadalh propenfiorcs funt proptercaufasnaturales ’ amp;nbsp;antécédentes, idenco etiam noftrarum i voluntatum,atq; appetitionumeaufæfunt ! naturales,amp;anteccdcntes.Nibil enim effet j « in nodra potedate,/! res ita haberet. NunC t vero fatemnrjacuti bebetefne, valentes an ' l imbecilli dmus, non ede id in nobis. Qui autem ex co cogi putat, nc vt fedeamus ^ quidem autambulemus,voluntatis elle,is d non vider, quæ quamqueres confequatur: i f paucifqueintcrpofitis,quoddixerar,cxcni'( t pljsil!udrans,adiungit;Sulpboncir. Miga' ricum Philofophum,acutû fane hominenir 1^ amp;nbsp;probatum temporibus illis accepimus: Î hune feribûtipfius familiäres amp;ebriofungt; F amp;nbsp;mulierofum fuide,neq; hoc fenbunt d* ^ tuperantes,fed potius ad laudem: vitioffu' F cnimnaturamabeo fie edomitam,amp;com* J preflamefledodirinâjVtnemo vnquantvi' '' nolentum ilium,nemo m eolibidinis vdli' ^ gium viderit.Quid ? Socratem nonne kg'' ’ mus,quéadmodu,m no tarit ZopyrusPby'

I GENETH. SVPERSTITIO. nr ^0gnomon,qui fe piofitcbatur hominum port's naturalque ex corpore, oculis, vultu ‘fOntepcrnofcereïStupidum Socratcm cf-^dixit amp;nbsp;baidum,quod iugula concaua nó i ‘'‘’perevobftruétaseaspartes amp;nbsp;obturatas diedicebacaddidit amp;mulicrofum,in quo Alcibiades cachinnum dicitur fuftulifle. Si ’utem gloria: amp;nbsp;laudis amore, aut aliarum [ tupiditatum ftimulis commoti Gentiles, 'gt;‘citdtique lunt.nc illa,in quæ propenfid-'^fiKjVitialcquerentur- quanto majoré vim i'aberc par eft in Chriftianis hominibus Cbrifti gratiam ad ingcnita vitia caftigati-ij Ore viuendi rationc reuellenda^ Eftetiara permagna vis cducarionis in omnem par-, ’am,ad quam fi conluetudolongioraccef-^arir,vitia fæpe maxima roborantur,cumu-j läntur,pro nihilo putantur.Eoque interdu parnicies morum corruptiffimorum crum-|pit,vtpublicisfirm3talcgibus,inoculis om ’’ium flagitia Irequentcntur. Eaque ipfa poftca,vbiaut leeum terronbus,aut melio-fa fufcepto vitæ inftituto femel fublata (unt,anuetudinefimili fuccedente, fenfim amp;fugiuntur,amp;inodiü atq; exccrationem ’dducuntur.Quoniaigitur morum vitaqj ''arietasacuiulquciudiciopcndctac libéra

ORATIO CONTRA I roluntatc,modifqiic prope innumciis fifj nccafcquaturanimus,in qiix propendere a!ioqui videbatur,non video quid de hi fes j ■ rebus,vcI probabi'i conicdlura ex adris af' fcqui Mathematicus pofiir,etiamlica,qui' l bulcuinnaicimur,ncq;inpotcn:acc(unt,J ' certa fyderum conditutionc prouenirent. i Vcri'tmneinamquidem,quxinhocgenere i ) repen tur,vanctatem de iyderum coniun- i ótionibusrcligatam clïearbitramunfedpar h tim occultiisiinis diuinæ prouidennæ fied ' Ï-'^«I. vit- iuJicijs(quemadmodum eftaO. Profpero la’itne ^en- crudité cxp]icatum;à D.auremCbiyfodo' . tnin^cpt4 j^^,, amp;nbsp;crebro, amp;nbsp;vehementer inculcatuin uadrimmh. adueiius perniciola,vtait,dogmata,gene fïm,'amp;fatum)parcim,quodamp; ante docui-muSjdeparentum varijs conditionibus,af- . feótiombus,tempcramentis,vt proprijs ma« niieftilque caufisexifterc.Quodnifiitaeft, cum I'ubijsconn:ellationibus,quæautregc5 autopulentosfaciunt ,autingenij natura j Philo (ophos,innumeri quotidie homines ! oriantur,curnon amp;nbsp;reges quotidie innu-merahiles etiam e plebeqs^amp;affluen tifsime opulétosèpauperrimis?amp;acuti(simos Pb lo/óphos è tardiflïmis, flupidiffimifq; pare tibus haberemus^ Nuc vero plgrunquc n®

■ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Vt i

Vtaftra po fit a funt/ed vt fe habet códitio, conftitutiove genitoiu ,diucs quifque aut pauper,valcnti corpore aut imbecillojacu-tusauthebesnakitur. Netjucprorlusvim Merû corona, principatufve fequitur: fed Velhæreditario iure,vel regni clettione fuf-dpitur, aut profpero certe belli euétu com-paratur.Quam igiturridic^um has,quxin | oculosnofi;rosincurrunr,diftinótionü causas prxterire,eas in cælo quærere,quæillico-iilnino reperiri non poikint? amp;quæ ante pedes lunt,atqucin conlpeûu non videre, ■js incoelo quærendis,quæ in co Deus non pofuit,vano le amp;nbsp;noxio labore confumere? I ft tarnen quxrebat bæc in cælo Firmicus, i ejuoquerepiriret facilius,ha:c,quæfcripta 1 feliquitjdecçlo fyderibusq; fingcbat.Gon-I.it. Hat,inquit,generis quidem noftri fubfian-, tiamjamp;ipfamnudijac foliuscorporisfor-I naarn ex quatuor elementorum Commixti-; one prouidi numinis artificio elïe formata;

' Colores vero nobis ac formas,mores ctiatn amp;nbsp;inftituta^e nulla alia re, nifi fteUarü per-ennicurfus agitatione diftribui ; Habent e-nim fteHæ proprium lenfum,diuinamque prudentia. Nampuro diuinitatis animate conceptu fummoilli re dori Deo, qui om-H nia

nia pcrpetuælegis difpoßtionc compofU' it ad perennis procreationis curtodien-dum ordinem , mfatigabilibus confenfi-onibus obfequuntur. Nee enim eft alb quis homo jquem tam facnlegadefpcratio temeritatisexagitet,vtin terra, vbiomnia videtelïcmor^lia jdicat ede prudentiarn: illic vcro,vbi omnia perpetuitate immorta' litatisornantur,non prudentiarn ede, non rationem aut prouinonis ordinem obfti-nata mentis animofitate definiat.Quis du-bitat,quod per bas délias terrenis corpori-bus diuinus ille animus necefsitate cuiub dam Icgis infundatur; cui defcenfus peror-bem Solis tnbuitur,perorbcm veroLuna: præparatur afcenfus ^ Et ille quidera ad eum modum lux vanitatis fundamenta lo* cabat.

VAldeautem irridendam odendit ho' iiim fapientiam fummaetiaminterge minos difdmilitudo return ferme omnium, quod nee Cieero prætermifit,eum feeundo de Diuinatione libro lenbit, eo deelarad nihil ad agendam vitam nafeendi tempus pertinere, quod vno eodemque temporis pundo nati diffimiles amp;nbsp;natuias,óc vitas,amp;

feENETH. SVPÈRSTITÏO. ny ^^fiishabeanr.Nati ccrtc funt (vt cæteroï ^äceamjduo gemini an tiqua pati um memo I ^a,Iacob amp;nbsp;Efaü, fie alter continuo poft ’herum,vtpoftcrior plantam prions manu feneret. Tam mul ta aütem in corum vita fuerunt moribulque diuerfa, tanta in rebus geftis difparilitas,tanta in parentum amore «ilfimilitudojVtinimicosetiamcos interfc facerctipfadilcrcpantia.NunquicI boedi-dtur,quia vno fedéte alius ambulabat?vno latente alius loquebatur? vno dormiente ’liusvigilabat?quæad illas pertinentminu-^ias,quæ non poftun tab ijs comprehendi, ; ^uiconftitutionem fydenim, qua qui (que ■ Wcitur,fcribünt,vnde Mathematici con-fulantur.Scd vnus mercenanam duxit fcrui-'utem,alius non lcruiuit,vnusàmatrc dili-gtbatur,alius non diligcbatuiqvnus bono-i ’'tni,quiapudeos magnUs habebatur, ami-fit,al ter adeptus eft;vnus venandi gnarus amp;nbsp;!itomoagricola fuit,altervir fimplex inta-hernacutis habitauit. Qyiid iamde vxori-igt;us?quid de liberis? quid de rebus ? quanta chique diuerfitas?Et ni tarnen gemini con-tünftiffime cùm eftent eadem eóftitutione Metum concepti, eademq;in lucemediti f^ifle videntur.Num hic,quæfo tc,mu!tum

iK ORATIO CONTRA ' fallimui ? Num illud nobile commentuni de figuli rota parum attendimus ? hocenim inueniHe ac rdpódifleNigidium fcrüt,funr j mo,vt accepimus, ingenio virü, bacipla de geminis duobus quæflionc turbatû. Nam ' cum is rotam figuîgvi quanta potuiqintor' ' fiflet, currente illa bis numéro de atraméto i tanquam vno eius loco fumma celcritate i perculsit. Deinde figna quæ fixerar,deü' ' ftente motu,repcrta lunt non paruo inter* i uallo in rotæ illius extrcmitate diftantia.Sic ' (inquiry infummacocli rapacitate,etiafflfi ' alterpoftalterum tantacelcritatenafeatur, ( quanta bis rotam ipfe percufsi,in cçli fpatio i plurimum eft: bine funt,quæcunq- dilsimi' ' ' limapcrbibentur in monbus cafibusqjge* i’ minorum. Verùm hoc fané figmentum t» gilius cfl,quàm vafaipfa quæilla rotatione 3 finguntur. Si enim tanta reuolutionis eft ( celeritas, peto reipondcant, curfum illuni 1 temporis tranfuolantisjquianimicogitan- « onecomprehendinon poteftiquonampa- ’ âo aut côfulto elle allequi pofsint, autip^ perfpiccre ac deprehédere,cùm in tatn prS' ’ cipitidierum noéliumq^vertigine minima t moméra intentes faceredicât mutationes-Q^ro,cur audeant exteris, qui gemini no lt;nbsp;funt, ■

GENEH. |SVPERSTITIO. «r fuut jcùm in fpexerunt eorii cóReHationcs, tälia pronunciare, quæ ad illud pertinét fe-^■etum ,quod nemo queatanimo cópleöi, ^momenusannotare nafcentium? Quid omnino eft, quod fc ex punfto natiuitatis lt;12 vnoquoque difturos profitentur,fi mo-‘’lenta ,in quibus aftrorum pofitus neceflc fft collocari,deprchcndi certo non pofsint, 1 amp;nbsp;Cydeiu incitatifsimus curfus tavditatem '’0^2 confiderationis antcuertat^Hoc lu-^iusFirmicuSjhomonugatoiisloquacita-^iSjCum fibi obieciftet,feqj refponfuru eflet 1 pollicitus,poftquam fatisinlocisfeferom-'nunibusiaftauiftetjfolo ftlentio Gbi vifus 'ftdiftoluifte,ratus (opinor) fuffufum ob ( Wulos mentemque leéioris, tornata fua di-^Üone puluerem, induftamque aduerfarij ’fgumentiobIiuionem.Sedpergamdiuina-; 'ficis huius fummam leuitatem patciacerc.

Vtienim fub eadem ortos conftellatione, • wdemque partueditos,contingitmoribus . ^tq;exitudifterie maxime,quos eficftmil-lgt;nios,piopter vim corundem fydcrü opor-'cbat,ita eucnit fæpenumero,vt fub diftan-ïifsimis coeli partibus ,diuerftfsimisq; fyde-fUm pofitionibus orti ,in vnum deuedi lo-^üm,i]fdem ftudijs dediti, ijfdem curis ,ne-

118 ORATIO CONTRA goti)fquciinplicatj,eadcm poftremo cala* _- nbsp;nbsp;, miwtcinuoluti,Gmillimogencrc mortis in'

A«t GeUium Ureant.Quod Fauoiinus philofophus/n lgt;lgt;.^.no(l. aduerfuscos, qui Chaldæi appelkbantui, *«'£«r».f.i.HQ„-,æ(|j{]çj.(,,gj-,^.^P^Qp,.Qjyxitorationis

luæ trium pho, vt nihil aduerlum hoc ab ib lis diei pofle putarct. Requirehatenim vn-d.ehoccueniict,quod homines vtriufque fexus, omnium ætatum ^diuerhs ftellarun) motibus in vitam cditi,regionihus ,in qæ ■ bus geniti client,longe diftantibus ; omofS | jfU tarnen aut hiantibus terris,aut labcnti' bus réélis,aut oppidorû, expugnationibuS I aut cadem in naui fludtu obiuti ,eodem gC' nerc mortis, eodemque iüu temporis inte' rirét;quodnunquaeucniret(inquirlfim0' menta nafcentihus fingulis attributa fua’ vriüquodque leges haberent.Ego quoq^^ . (ait Cicei'o)hoc requiro- Omnèl'ne qf* Ijiz.ie Cannenh pugnaceciderint, vno aurore' énunaiimt. j-jnt^exitus quidem omnium vnüsamp;i^*^'’’ fuit,Quid?qui ingenio atque animo fing“' lares^num aftro quoque vno?Quodengt;''' tcmpus,quo non innumcrabiles nafcant““ At certe nmilis nemo Homeri.,

GENETH. SVPERSTITIO. ngt; nullas eorum prædidiones amp;nbsp;prophetias Wcuterc;Aiuntcnim:Siquis lub Arietefit ortus,hunc ducem amp;opulétum amp;nbsp;liberale I fufurum.Quidautcniineptius,quamvt ex vfu pecudis æftimetur prçftan til limus cófi-, ; lio,quodin grege eiufmodi emineat pecus? 1 autlocuplelior,quod veftitum babeat na-turalé?autliberalis,quodianam fuam Aries liaudinuitusdeponat?Laboriofosvcró affirmant futuros, quos nafcentes Taurus a-lpexerir,quia videlicet Taurus labonofum ïnimalamp;afluetum iugo,fpontanea ferui-

,1 tuticolla lubmittit.Pifcatorcs autem,qui /i fut Pilcium orti figno videatur,Al pereuf-/ forem fore illü,cuius natiuitaté Scorpius in / fuapartecomplexuslït,cundcmqucivaliti^ j, Vcnenareuomcntein,quod animal fit vene 5 natum.Sed quidbxcad lydera pertinent» li quæneqdaboriofa lunt,ncque venenata? y Ûecoclo caufas te redditurum polliceris ,amp; 4 ad terrena viliaq; animanti^ continuo fei' üolueris? Cibusergo nofler viuendi nobis (1 décréta confbtuit,amp;alimctanoftra; Arits, fr 1 aurus,Pifcis,monâ nobis prxlcnbuntdif-tiplinam.Non enim diccre polïunt idcirco nomina bæc attributa fyderibus, quod co-i/ tumVires iftiufmodi cognitæ prius explo-1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 4 ratx-

ratæquehaberentui-,quas fyderibus inefle non pofle fupia docuimuSjied cum ea iam , attiibutajinhrmisfa^pèquorundamopinb 8i(/°^)w*”* O“*^'’%rcperiflcnt,atq; (vtMacrobiusajt) humanis pcrfuafionibus amp;commentisindi ta,non ex ipfarcruin natura petita,animan-' nbsp;nbsp;' tium vfitatifsimorum vel hominum quo, rundâ,fîgnificationc vocisadinoniti,quiil cuiufque horum eflet proprium, ammad-uerterunt promptifsimè atq-obleruarunt, animaduerfa autematqueobferuataadho minestranftulerunr,quos lub boe autillo fydere natos ede finxerunt. Cur enim Mart fubleeditos bellicofos reddit, cætensque terribiles, nifi quia talis illc in terris fuit, cuius nomcfyderi,qucd rutilarc vebemen' tius cernebatur,veteres indiderd QuaW' obrem Veneris fydus, muliercs, conuiuia, ludos,potationesqueab illisappeteredici-tur,nifi quod bis rebus illa oblcdata fuil' rrojiier di/pa f^. credatur , cuius nomen fyderi honoris laru^xaru dula videtur attributum ? Sic enim illi q^ i» lUu farti- primi errauerunr,errorcmque poftcrispro-Aw aimodit pinaucrunt,vel bcftiaruin propter homi' mmaUttm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonunum propter honorem ,7*

jn^wóbaaej derib us indiderc vocabub. Vnde amp;nbsp;jtuwtiii, Gnofiadi, cum eamBacebus raperctad

GENETH. SVPERSTITIO. m ft'’prum,hoc dolorem ammi promiflo Ie- Ouidi», fiebat:

Hinc jgiiuramp;ibud ab abc Poeta Icriptum: Gnofta^ardentis decedat ßella corona. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verghb.r,

vclbcftiaium,vel manimatarum etiam rc-mm vocabula,vaniHim)S quorundam fig-menüsrepenunturattnbutalyderibus,ve-^’•”: (^-Vg'i’-'^J-^'p’-’S 5 Dclphit.us,Lyra:qua quondam cœperat Orpheus,

ïncalumfubduéa mariquodfnnta eucurnt Mamltum Seruando Deafacia deos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'^ ih *

Nequeid,quod de honoris caula dixi-mus,miium viden debet,cum etiam propi-oribus recentionbufque temponbus (in-quit Augun:inus)lydus,quod appellamus Lucifcrum,honoriamp;nomini Cælans, Romani dicareconati fint. Et fadumid eflet fortaiïcjiüetquein vetuftatem,niauia eius Venus præoccupaflethoc nominis prxdi-bm, neque iure vllo ad barredes traijceret,

quod nunquam viua poßcderatjedneque poffidendum petierat. Nam vhi vacabatlo cus,ncq; alicuius pnorum morcuorum honore tcnehatur,faólum eft,quod in rebus c-iufmodi fieri folct; ProQuintili cnim amp;nbsp;SextilimenfibuSjIulium atque Auguftum accepimus, de honoribus lulij Cæfaris amp;nbsp;AuguftiCæfarisnuncupatos,vt facile, qui voluenr,intelligat, etiam ilia lydera pnus fine his nominibus cœlo vagata eße. Moi-tuisautem iis,quorû iliuftrare mcmoriam vcl coafti funthomines regia poteftate,vel libuit humanavanitatc,illorum nomina fy deribusimponentes,cofipfoshbimortuos incoelumleuare videbantur.Hincigitur,h fuperisplacet, amp;nbsp;Mercurium inter fydera numcramus.Qiiodlydus fub felc natis cut (apientiam, fubtilitatemq; (quemadmodu Ptolomxovi(umcft)conciliat,nifiquia ilia in ter homines Mercurij nomine appclla-tus, fapicntix amp;nbsp;prudentie laudc cxccikiit; At crit in Sole fortaße, quamobfem fub co gcnitus,honoriscupidus fitatque potefta-tis^Scilicct quia Sol tanquam fyderum dux quidam amp;nbsp;princeps, ac moderator lump num exterorum ,præcipuo gaudet honore, idcirco homines fuifimilcs,idcft,ambitio-

^GENETH. SVPERSTITIO. nj ïosamp; dominationis appctcntes efficit.Sic prorfus Planetarum latitudo magna,obe-los ; exigua veió amp;nbsp;Auftralis macilentos rcddit.Sic Mercurius,fiin bicorporeo luc-j^^ rit,natum defignat lore dupliccm, aliud i-«,ƒ„,«)•. ore promptum , aliud corde claufum ha-bentem. Sic fi Planetarum aliquis,qujpo-teftatem babuerit in locum Solis, iplum a-fpexent Solem, ille Planeta erit Alcocbo-Qcn.Significat autem Alcocboden (vt ait^^^^'j^^ Omar de natiuitatibus) annos vitæ naù,^^^!;«! i.«# amp;eius pcricula: Hilech veto fignificatvi-*»»«:»/«amp;, tam nati ,fi Deus volucrit. Qui^ l'unt bæc tenuiHimarum quarundam fimilitudinum ludibria , nib telæ aranearum ? in quas fi mufea autculex inciderit, proripere fc inde non poteft : fin validiorum ammanti-Um vllum incurrent,continuo euafit,amp; caf-lesrupitinfirmos,inanclquelaqueos difli-pauit.Sic iolos bæc mente amp;nbsp;fenlu pucros capiunt-cæteri contempta atque inila præ-tereunt.

VPiüm Aftrologiæ diuinatricis afler-tores,dum vndccunque fuæ profeffio nis munimenta conquirunt,etiam boe au-dentafTumcrejfacrarumautboritatcïitcra-

rum artis fuæfundamenta fuIciri.Scriptum enimreperiin libro Genefcos,dixifle Do* minum:Fiant luminaria in firmamcnto coe lijamp;diuidantdiemamp;nodemjamp;fintinfig-na,amp; tempora, amp;mcnfes,amp;annos.Nec vident,quam hoc cuiuis in promptu efle pof-{it,fydcra hgna cfle’,atnon quorumlibet futurorum.Proir-de nulla efficitur necefia-ria colleétione,vt quæad hominum vitam mortemque pertinent,intsreas res debeant numerari,quarum cfl’efigna,luminariacoe-lidicuntur.Signaetgofatemur eflc fydera, fed figna imprimis vtilia,ad vlulqup huma-nos necen’aria,non illa,quæobferuarc vani-tatis eft. Deinde , figna funt coeli fydera, quisnegat?(tdnon,qua:pauciquidam,di' uini fcilicet homines,tanquam latentia de-prehendunt, aut potius deprehendere fe fingunt: vertim ciufmodi plané, quæ amp;nbsp;a-gricolæobferuantadrem rufbeam obciin-dam,amp;nautxadgubcrnandum,amp;omncs homines ad praeuidendas acris qualitates peræftatcmamp; hyemem,pcr Autumnalein vernamque tempetiem. Et nimirum hæc Moyfes tempora vocat,qua:per fyderafi-unt,non fpatia morarum,fcd vicifutudineS affcäionum coeli huius,MuItaautemcoc-leftium

GeNETH. SVPERSTITIO. nf Ifftium fignorum obkruatione difccrc likt de pliiuijs,!multadc ficcitatibus, multa , ^eventorum motu generalium aut parti-cularium , violentorum aut rcmifforum. Vnum enim ex liis,quæà Sole oftendun-tur,etiam Dominus in Euangelio protulit, cumeos diceret, quibus turn loquebatur, kdciudicarefolitos :Tempefl:ase^t,ruti-

! latenimtriftecoelum.Namcumradius Solaris denfiorenube excipitur atque obuo-Iuitur,obfcuraturillenonnihil, amp;nbsp;colore fubcruentusSolipfc confpicitur: denfato videlicet compaétoque aerc,qui dilfipari »grc poffit,ob humons redundantiani,té-peftatem induduro.Similiter amp;nbsp;quum Luna circumftagnatur,amp; Areæ Solem circum-fcnbunt,aut aquarum vim, aut violentos ventorum motus fignificaut : aut cum Soks aduerfi,gemini aut plures vnà cum Solis latione circumeurrunt, quarundam aeris afiedionum fignafiunt. Complurcs quo-que figniflcationes circa Lunam augeken-tem atque decrefcentem, animaduerterunt hi,qui rebus iftiulmodi confiderandis in-tendunuEtenim tenuis fi fit circa tertiam diemamp;pura,ftabilem pramunciare fereni-tatem : fin craffis apicibus,óc fubrubea ap-

nlt; ORATIO CONTRA vir^ tikï. pareat,autcopiofumànubibus imbre aüt ^i^'X vehementem auftri flatum minan.Dchis amp;:Poeta fcrip turn reli quit:

Lund reuertentescHtnprimHm colligit ignes^ si nigrum oifiuro comprenderttaera comUt Slaximusagricolupelago^parabiturimber, ■^^ fi virgineum fuffuderit ore ruborem,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ventus erit, ventofemper rubet aurea Phxbe.

Sin ortu m gunrtgÇ namque ü certißtmus author) Pura,nec ebtufis per cœlum cornibus ibit: Tetus amp;ille dtes,amp;quinafcentur abtllo Pxa cium ad nienfein,ptuuia nntif^ carebunt.

Sol quo^j amp;nbsp;exoriens,lt;jr cumfe condet in vndaSt Signa dabit:Solem certißima fignafequentur, Et qua mane refert, amp;nbsp;qua furgenttbus Aufird.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ide vbi nafcentem maculü variauent ortum

Quantam autem hominum vitæ preheat vtilitatem coclcftium hæc fignorum prx-* nunciatio , quis ignorât ? Expedit eninl naudero intra portuin nauem contincre, cum impendere periculum ex ventoruw tempeftatc profpexerit. Expedititer faci-enti,procul declinare detrimentum , cum triftior cœli facies mutationem prxfig-narit Agricole autem, qui maudandis ter-» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'ra;

GENETH. SVPERSTlTlO. nr fæfeminibus amp;nbsp;plantationum curis defH-ïianturjCX ißiufmodi cælcnium luminum fignis,opcrarum fuarum colligunt oppor-tunitates.Qinn amp;nbsp;diffolutionis vniucifo-fum Ggnam Sole,amp;Luna,amp;ftcllis confti-tuendacfle,Donnnus Euangclij fui vocc : pwmonuit : Erunt (inquit) terræmotus j magniperloca,amp;pcftilentiæ,amp;fames,ter-■ rorefquedecœlo,amp;figna magna erunt. amp;nbsp;furfum: Erunt Ggnain Sole , amp;nbsp;Luna , amp;nbsp;ftellis,amp;in terns preflura gentium. In quo gencre fignorum atqueportentorum præ-figiendi quidam artem conflituunt,quaft plus Eine ,quam iram Dei, (quod nullius tft artis) cogitare poffimus, quant terris impendentem ,modilque nulla ante præ-cognitis exerendam quarum voluerit re-'■um fignificatione pratmonftrat. Dcniquc Eriptum eft apud Ecdefiafticum : Luna oftenfio temporis amp;nbsp;fignum .rui. z\ Luna Clt;?'4J' 1 fignumdieifeftiluminare,quod minuitur gt;n coniummatione. Vides igitur, quant necefle non fir, fyderca Exc figna ad vitæ cuiufquefortem referre,quæin aeris Euius ’ifedtionibus varijs,amp; quadnpartitis tem-porum commutationibus, vt cætcratace-’ro,abundeintelligatur^Tamctfi amp;nbsp;Eic c.a-

118 ORATIO CONTRA ucniluin,nchbjquifquani nimium indul' gear,mciarqüc tranfiliatlcgitimxobfema-tionis ; quodij facere videntur, qui amp;nbsp;in longinquum tempus pnedittiones iuas porrigunf,amp; (ingu'oruin quaiitatts disni mulio ante præuidere proficentur: quos hoc quidemioco finamusquicfccrc,quao-do (ans moiefta ehe poteft vcra dicédi tam rara fœlicitas.Interea tarnen parum vtilecf* fellt;eipub.CbriRianæ,vtcius profehionis homines vel bac in parte audiantur, fatis ' c!arif(ïmus üle quondam Mediolanenhunl Epikopus Ambrohusdemonftrauit.Nani : t»J.4, Hei?- cumantepaucos dies finquit) lermo cflei: tmeron.c 7- j i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

de pluma,qu e tore vnlisdiccretur, ait qui- ' d3m:Ecee,Neomcniadabiteam.Etquam' ! uis cupidi eflemus imbrium,tarnen eiufmo-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modi alknioncs veras die nolcbam.Dcm'

, bercfrutuscftjdonecprccjbusEccIefiæda' tus,manitefl:arctnofi de initiés Lunæ cum /perandum, (ed prouidentia amp;mifcricor-dia conditoris. Quod h bas ille ex adn^ prædiiâioncs terendas elle non putauit, ( quonâmodoeas tuliflet, quibus fydeium /îgnificationesadbellorum motus, adm' gi 0 num cuerfiones, ad perpétrationes f«' lerum,

CENEH. SVPERSTITIO. n, ^®gt;^,adfuneftos hominum cxitus pcmi-ciofa vamute refcruntur?

ENocli vero , quem fabulantur 'Noc filiumartcm liane reperiflc,ciiif(^uepc-nua quatuor regnorunimaximoruniamp;or turn amp;nbsp;ruinam prxdixifle , eademquedo-ftnnainftruftumNemroth regi, confilio viam ad regnum parandum apeiuiflc,' qua fide lufccpidct ^ qua pauentia audiudiet? Huncenim,fabcllis quibufdain amp;nbsp;apocry-phisjcredere audent AÜyiijs prin ci pem '^ex» titiflc ad liane difciplinam ftuveriusimpe-' htorummufcipulam lulcipicndain.Quani 1 fiProplictæ probauin,entjnon Ifaiatn audi-»■cnt,diuinis fcilicet illis vatibus amp;nbsp;corum Cultonbuscxprobantem ; Stent, amp;l'aluent c^,^j, teaugures cæii(Gue, vt Gr^cèefl apudyo. interpre tes^ffoAayfli ) qui CQntéplabantur fydera,amp; lupputabant menfes, vt ex ijs an-nunciarent vcnturatibi.Niliilprofeéfolu-culentius ex liac irrifione prophetica,qulrn non potuifle Chald^os Matbematicos,qui horpruin momenta librantes, futurotum feien tiam pollicebantur,impendcntem Ba« byloniisprjenunciarecalamitatem.Nequc

ne minime tenerent, quid cfTet euenturum» Nam neque Medicorum certaeftde morbis aut morte prænunciatio,neque qui flo-res in arboribus vident ,copiolam polliceri certô poteftfruâuum fequuturam vberta* tem.Rt nemo tarnen,qui fanum fapiat,aut i illas Medicorum,aut hafee vulgäres conie-Ôuras ex légitima caufarum obferuatione i depromptas,irriferit. Quamobrem igitur j illirjdeantur,nifiquodindtfibifuturorum j prænotionem arrogarenr,vndc reuerapræ-uidere nihil poßen testent, jnquit,amp;laluii te faciant Aftrologi cæli, qui contcmplan-turftellas,annuncient tibi quid venturum fît fuper fc?illifque propter ignorationeni tacentibus,quid venturum fit,Prophetare’ fpondct:Ecce fadi funt quafi ßipula,ignis deuorauit eos.Salutem ergo alijs pollice-bantur,qui fua ipfi fupplicia non videbant: meritoque inuoluit eos irruens calamita$, qui,nenietuipoflet, profperorum laetis amp;nbsp;popularibus prænunciationibus efficiebât. Quidautem aliud amp;nbsp;per Hieremiam Pro-phetam Dominus quam banc exaftronn# fignificationibus vaticinadi profelfionem ' irnfit atquedamnauit? Audi tc(inquit) verbum, quodlpcutusdlDuminuï fuper vos domus

, feSNETH. SVPERSTITIO. ip i^onius Ifrael,hçc dicit Dominus:Iuxta viaJ R^ntium nolite difcerc, Óeafignis cælino-®te metuerC) quæ timent genres, quia leges populorumvanæfunt.Hanccur timerenô i '^siocantjCaulam reddit,quodGentilium Ic ^csamp;fcitadeaftrorüin trialcficavi amp;figni-^Cationibus infortunatis futilia fint om-

1 *’gt;a,neclolida rationum veritate nitantur, 1 ^d vandfimis Icuilsimisque hominum opi-' ^ilt;3nibus fulciantur.Non enim (qucadmo-

^um Philippus Melanchthon fa lib cxifli- teetfifri ^at)hoc inloco Prophetanos bonó ani-'^-oefl'ciubet,vtquanquaillanocendi viin^'^’’’^‘ ’iibeant,meritoque à Gentilibus formidc-

^ur,tarnen ven Dei cultures non debcant ’’ictüconflernariitanquamefiugereimpcn ‘lentes plagas non poffint,ac (uccumbere ''itülentis inAigationibüs necefle fit; prop-^erea quod diuina proteöiönc,ceu clypeo ^uodam aduerlus holhlcm’aftrorum vim tnftiffiinafque fignificationes muniantur« N’iniirum vt ita diefum fit* noliteà fignis cælimetUerc: quomodo Chriftus Domi-, ’lus fuos ddcipulos confirmans,amp; corrobo-J'ans aduerfus imminentes mûdi huius tem-peftates,ait : Confiditc,cgo vicimundum. ^^^“^^ Bt quamodo Cyprianus docet Chnftiams mioK^

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i dl*-

diabolum timendum non efle,fcdoninenJ metumnoftrum ac deuotionemadDeum ipfuin debereconuerti.Noncft (inquam) bic,Philippe,commentanus loeihuius au-' dicndusrSententiæpropheticæcuerfiobæc eft,non expIicatio.Èx ilia hoc oritur fupcr-ftitionc,cui més tuaimmodice turpiffime-que feruicbat.Quid cnim eft,fi id Propheta roluit, quod pro ranone fubiungit ; quo-niam,legcs populorum vanç funt^Anaixit) Quia life potentioreft, cuiusfydera nutu regunturlquia plusillepoffit adtuenduni, quam ftcllarum coniundioncs ad hocu-mentum inferendum^ Nihil horum dixit, fed omnem metuendi caufa m,quæ ex parts fyderum cflepofftt,proculabiecit5 quonia, (inquit)leges populorum vanæfunt.Pro-inde quemadmodum Propheta Baruch feU Hicremiasipfeludxos inChaldæ'a confti-tutos admonet,ne illorum hmulacra aurca, argentca,amp; lignea metuant, quod reuera Dq no fint,nequcbenefacerecuiquam aut malcfacercpofhnt: tametfiincredibili lio-minum cacitate diuina poliere virtute amp;nbsp;maieftatecredâtur^ ficomnino eofdem hic Propheta hortatur, ne vanos de Gentili amp;nbsp;infideli perfuafione metus concipiant,lélt;i cun'

CENETH. SVPERSTITIO. ijj contemnant potius acpronihilo ducant, amp;quodillipræclarèamp;falutarislcientiæno mine venditant, hoc ipfum nocentifhmi trroris ratione condemnenr.

AT mouet non nullos, quod fæpenu-mero Gcncthliaci vera prænunciarc dicuntur,quodnifiartealiqua facerent,fa-Cere nullo modo pollent. Verum artem ego cflealiquam turn fortaffearhitrarerjfi pU-runque vera dicerent ; quienim tam fxpe prauèquamreélcquippiam faciat,hunc,in to quod facit,aliqua præditumefle arte,nemo diCturuseft, Sed artem fequés aliquam errat crcbro,quod earn male dich cent^ Hac igiturartemnulli vnquam reite didiccrûr, quod no modo fæpehallucinentur pmnes, verùm etiam,ficum veris falfa conféras,nô mperiesnifî rara in parte veritatem.Cuius quoqup reiluaætateFauorinus diligenter 1 admonuit,ne qua illi irreperent ad facien-darn fidem. Non enim comprehenfa (in-quit)neque definita,neque percepta dicût, ledluhricaatque ambagiofa conieôatio-ne nitentes inter vera atque fall a, pedetcn-titn quafi per tenebras ingredientes eunt, amp;autmulta tentando,incidût repenteim-

»54 ORATIO CONTRA prudentes in veiitatem,autipforunl,qui cos confulcnt, multa credulitate d»cente» pcnieniunt callide ad ea qux vera funt. Et idcirco videnturin præteritis rebus,quam futuris veritatem faeilius imitari.Ifta tarnen omnia,quæ auttemerè aut aftutè vera di-cunt,prxcxtcris, qux mentiuntur, parsea non fit millefitna.Hxcillede fuæxtatis Ge-nethliacis aliquando dJxit. Cumenim fic cfle,crebra experientia multaque obferuatt-one deprehendifletjtum ignorare non po* cittra K.i. terat,quemadmodum olim Pompeio,Craf-étdmiuan»- fo, amp;Gæfarià Cbaldxis’prxdiöum efiet, “• neminem eorum,nifi domi ,nifi fencétute, nifi cum claritate effe moriturum ,amp;nihil-ominus ille in Aegypto obtruncatus,hic in Senatu multis vulneribus confofius,alius apudParthosvnàcum exercitu oppreflus, occubuit.Verane ergoifti aliquando pra-nunciant^Sed quod füperftitionis genus non interdum veri aliquid efTutiat? Aru-{picesipfi,dum pecudum fibris latentium return explorant euentus,fubinde in ignora tam incidunt veritatem. Spurina certe Arufpex, paucisante diebus quam Cæfif occiderctur,ciim,boue in curia ex more ma ^ to,cor in extis nonreperiflct,pronunci-“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;jui.t

Wit ad vit» pcnculum pcrtinere. Quod iHt ^uidcm conftantiæ memor, hacoratione contempfitjMirarisjfibosnonliabeatcor? ^edmoxci tarnen vita: finis fuit.Quidaii- _ guress nunquamne ilh febci vaticinantur tuen tu? Forte præteruolans cornus gleba lt;}Uam vnguibus ferebat/ubito amifit, qua: turn Alexandricapitiincidifler,refoluta de-fluxit,ipfa autem auis inproxima turre tonfeditjllita erat turns bitumineac ful-pliure, in qua , alis bærentibus, fruftrafc toruus alleuare conatus,àcircumfi:antibus tapitur, digna res vifaeft,de qua vates confulerentur.Ergo Ariftandcr,eui maxi-uia habebatur fides, vrbis quidem excidi-Umaugurioillo portendi refpondit jCæteJ *uin pcnculum efle ne rex vulnus acciperer, uionuitque ne quid eodie inciperet. Nee ''ero rei expefta rione fruftratus cft.Nam amp;nbsp;taptavrbsefi,amp;Rex, dum inter pnmores promprins dimicat^fagitta iétus graue vulgus accepit.Placètne igitur vt bas artes efle ■udicemus, amp;non potius vaniffimi cuiuC queludrbna? Curenim Aquilæ bic bonos uatus eft,vt magnarum rcrum faceret aufpi-Clamant coraOjnut pauedfimis auibus: exte-tammfineprælagio vox eft? iam amp;nbsp;Chi-1 xj roman«

romantaSjex obfematione Iincanun,qu« in manu varié ducuntur,amp; PhyGognomos j ex facie bloque totius corp,oris,amp; alios alfjs ' fuperftitionum prauis arnbus clcditos,quis ndcit vera fubinde prædicerc? Quis cnim eft,quitotumdjem iaculans non aliquan-do coHinectfrotas nodes fomniamus(ait , Cicero ) neque vlla eft fere,qua non dormi- f amus,amp;miramuraliquando id,quodfom- i niauerimus,euaderc?Quid eft taincertum ( quam talorum iadus^tamen nemo eft quin Ixpeiadans Venereum iaciat aliquando, nonnunquam etiam irerum ac tertiuni. Numigit,ur,vtinepti, Venerisid impulfu fieri malum us, quàm cafu dicere?Multa Ci-ceto ex perfona Quinti fra tris è fomnijs ve' 1 re prænunciata collegit amp;nbsp;tarnen fcriptum ' eft abEcclefiaftico: Diuinatio crroris,amp; augunajmendacia amp;nbsp;fomnia malefacien-tium, vanitaseft. Et Gcut parturientis cot tuum pbantafiaspatitur, nifiabaltifGmo i fuerit emifla vifitatio.Nc dederis in illiscot | tuum.Multosenim errarc feceruntfomnia) .

POrroin ftudijs ciufmodijCallidiffm*’ ■ ipiritibus- locus eft ad delitcfcenduw

gerentes, euenta Gue qux umentur, hue quæ fperantur,omni Audio, quoad Gnun-tür,procurant,quo ai éhus hrmiulque homines vanos retmeant permcioGs erroribus irretitos.Hinc entm Lucilius Lupus,cum in €xus caput non inuenineticcinoris,aniiflo exercitu in prxlio luifie pucatur occilus. Hine Tiberiuin Gracchum memoria pro- *P»lt;^ '«^'»« ditum ed,quo die penjt,ti iftia omina neg- °/^^f*^,”'* Icxille, cum domi amp;nbsp;in Capitolio laci iGca- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ti dira portenderentur,domolt;ï|ucexiens, G-niftro ad limen often (o pcdc deeuftent pol-licem,amp;coruifragmentum tegulxante pedes cius proieccrint ex ftillicidio.Quod G-müiterde fyderum obfcruationibus ne for-tafte dici non pofte putes,audi Beatum Au-guftinum clarftlimè grauilGmcquc docen-tem;Nequeilli(inquit)abhocgcncrcpcr- lih.iJe niciofxfupcrftitionislcgregandi funt,qui‘^quot;^'’’ ^' Genethliaci, propter natalium dierum con-quot;^******' *’• iyderationes, nunc autem Mathematici Vulgovocantur. Nam amp;ipG, quamuis vc-lamftellarum,cum quilquenafcitur, poG-tionemconfedentur,amp;aliquando etiam perueftigent, tarnen quod inde conantur

vel adiones noftras, vel adionum cuenti prædiceie,nimiseiTant,amp;vendunt imperi-tis miferabikm feruiturem.Namlibcrquif que,cum ad huiufmodi Mathematicum in-greflus fuenrjatpecuniam ,vt fciuus inde exeat aut martis , aut Vencris, vd potiiu omnium fyderum.Acnómulto poft: Hint fit, inquit,occulto quodamiudiciodiuino, Vt cupidi malarum reru homines,tradantur illudcdiamp;dccipiedi pro mentis voluptatö fuaium,illudentibus eos ac decipicntibus praruaricatonbus Angelis,'quibus pars bac mundi infima,(ccudum pulcherrimum or-Jinem rerum diuinæprouidentiæ lege fub-iedacft.Quibusillufionibus amp;nbsp;deceptio-ribus cuenit,vtiftis lupcrftitiofisac perm-ciofis diuinationum generibus,multa preterita amp;nbsp;futura dicantur,nec aliter accidant quam dicantur , multaque obleruantibus fecundumobferuationem fuam eueniant, iquibusimplicati,curiofiores fiant, amp;lele , magismagifque inférant multiplicibus 1a-queisperniciafierroris. Hoc autem genus fornicationisanimæ falubritcrdiuina Scri-pturanon tacuit,nequeabeafic deterruit animam,vtproptcrea talianegaret effe fc-danda, quia falfa dicuntur à profcAbribuS co-

GENETH. SVPERSTITIO. ïj» forum; fed etiamfi dixerint vobis (inquit) ^ita cucnerit,ne credatiseis.Nóenim qaia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

imago Samuelismortui Sauliregivera præ- i-S-^i’’^ nünciauir,proptcrea taliafacii!egia,quibus

i Hnago illa prælentata eft, minus execranda ai^jA ^untjaut quia in Aöis Apoftolorü Pytho* niflafeu ventriloquafœmina verum tefti-monium pcrbibuic Apoftolis Domini, id-circo Paulus Apoftolus pepercit fpiritui,ac non potius fœminam illam dæmonum cor-feptionc atque cxduGone mundauit.Sed amp;nbsp;Ongenem audiamus de lunatico difie-tcntcm:Primum quæramus(inquit ^ quare iunaticusappelletur,quiafpirituimmund« vexatur,amp;quare pafuo ipla nomen accepit

1 vocatur. Medici ergo loquantur fibi qux Volunt,quinecimmundum fpiritum arbi-trantur.fed corporis aliquam paffonem, aiuntquebumida moueriin ^apite',lecun-dum aliquam comparationem adlumen lu narc,quod humidam habet naturam. Nos autem qui Euangelio acquiefcimus, hanc pafsionem dicimus immundum fpiritum in nominibusopcrari. Obfcruatenim quædâ febifmata Lunç,amp;Gc opera tur,vt indepati homines mentialur,iftuque modo creaiu-

rarn Dci accufandam oftendit,vt hominct in quitatcniincxcelfo loquantur,quiexi-flimanr,cfficientiaftellaruinconfifl;creom-nium infitmitatum caufam, fiue cenèrali-um,fiuelpcciaIiLini,fic criminantes opera Dei, amp;nbsp;quafdam quidcm ftcllas dicétes ma-lcficas,c|uafdam aurem beneficas ,cùm nulla Relia a Deo fit fada, vt nialcfaciat.Forli-tan autem ficut ifte immundus fpiritus ob-feruat quædam Lunæ febifmata,vt operc-turin co ,qui propteraliquascaufas tradi-tus eftjfic amp;nbsp;alij dætnoncs, fecundum ali-quas ftellaruni conftitutiones infidiantur ijs, qui non prasbuerunt fe dignos cuftodia Angelorum fandorum,vtnon Solamp;Luna moao,led ftellæetiaincætcræblalphemen-turab hominibus,quiinexcelfum iniquita-temloqui non dubitant,amp;ponere in cx-lum os fuum.Hæc Origines, quibus baud obfeure infinuat cuius artificio amp;nbsp;fingulari dexteritatefiat,vtboc quo que gencre fu-perftitionis vera aliquando prædicantur. Omnes autem ifliufmodi artes (inquit Au« guftinus)vel nugatorix,vel noxiæ luperfti-tionis,ex quadam peftifera focietate nomi-nutnamp;dxmonum,quafipado infidelis amp;nbsp;dolofie amicitiæconflituta,penitus funt re-

SEdcùm ita fe res habeat, plenaquc fint illa omnia noxiæ curiofitatis, reperirc clt tarnen ctiain nunc, qui ea in pretio ha-l’cant,vtdiuina;quiadmirentur,vtfapien-li$fublimisarcanajquifeótentur,tanquam ad euitanda vitæ pencula moiefque inftitu-tndos perutiliajqui denique amp;nbsp;Iibros iftiuf-modi leétitent, amp;nbsp;profcdorcs colant ac có-^ulantjdigni prokéto quibus illudatur ab i)s, quosbene poflc fibi confulerc impru-dentiffimc arbitrcntuijnduftrij quippc ar-tiffees aut ad principum, aliorum que, quibus infciuiunt vota,aut præfentium rcrum ftatum,verfutiffitnè prædiôtioncs fuasac-commodant.Sicutolim Aegyptij vatcs,qui cocli ac fyderum pentiffinu cicdcbantur,amp; a quibus bxc oinnisadnos difciplina ma-nauit,cumob Lunæ defedionem turbato exercitu iuIG cnentabAlcxandro,quid fen tirent,expiomeie, nequc ignoraient tem-porum orbes imp! ere deftinatas vices, Lu-namque deficere,cum aut terrain fubirct, autSólepremerctur,hanc quidem fibi per-ceptam rationem non edocent vulgus,cæ-teruni affirmant Soient Græcorum , Lu-

nameflePerf3rum:quotiefqueilla deficiatj ruinam ftragemque illisgcntibus portendi, vcteraque exempla percenfent Perfidis rc-gum,quos aduerfis dijs pugnace Lunæ ofte aiflet defedtio.Neq; vlla res cfficacius mul* titudinem mouit quàmfuperftitioiSæua e-nimantea,impotcns,rautabilisgt;poftquan» vana religione capta eft,melius vatibus(|ua ducibus luis paruit.Et qui in vltimas terras antcafe trahi dclendos querebantUr,Los metutorpentes édita in vulgus Aegyptio* rum refponfarurlus adfpéamp;fiduciam cre-Xere. Itaque vcl ignari præfumentefque le fcire,quod nefciunt,crcdulos fallunt,vcl fei entes prudcntesquc,quodad rem præfenté pertinere purent,pertriâa impudentia con minifcûtuncumque alijs prolpicere fe pof-reprofiteantur,fua(êmperignprant,nequc fibi con filiere norunt:vclut is,qui ereûo in Ïÿdera vultu,de alienis cogitabal cuctis,ncc fevidebatinpro^inq^uâfolïiim répété elle cafurum.Præclarc veto is,cuius antea mcmi-ni,Fauorinus deterrerc volensac dcpcHcrc adolefcentesàGcnethliacisiftiSjamp;quibuf-' dam alijs id genus, qui prodigiolls ariibus futuraomnia diduros polbeentur, nullo pado adeundps efle confulendolquehu-lufee*.

' ’ufcemodiargumento coclufit:Autaduer-^ajinquit,euentura dicunf,aut profpera. Si kleunt profpera amp;nbsp;faHunt^mifcrfies fruftra «xpelt;äando.Siaduerfadicuntamp; mentiun- ^ tur,mi 1er fies frufira timédo.Si vera refpon-^ent,eaqucfuntnonpr0fpera,iam inde ex änimo mifer fies antequam è fato fias.Si Felicia promittunt,eaque euentura funt,tun» plane duo eruntincongt;moda,amp;expedatio x ^cFpei fufpéfum afflidabit,amp; futurum gau ‘ 'lijfrudum fpes tibi iam deflorauerit. Po- . fttemOjquod Beatus Apoftolus admonuit,^^’'^’*’^ bloque tempore fanâifsimus Leo Ponti-fex,propter nuius fuperflitionis contagiu, *xApoftolica commonitione feruandura ®flenionftrauit,id ad fe pertinere, fibique , ^idum elTcjOmnes Cbriftiani cenlebunt: Videtenequisvosdecipiatperpbilofo- ^*^^ phiam amp;nbsp;inanem fallaciam fecun-dum traditionem bominum,fc-cundum elementa mundi, amp;non fecundum Chriftum.

SVMMARÎA CAPITVM Orationis contra Gencthliaco-rum fuperiHtionem , mixta quibufdam annotati» u neu lis.

Stip'^nt.^.

ibidtm.^.

lii.j.Mefi» ïtrum.eap.i

PRincipiopropoßtum e^ non artem ,ßeäabufiitn rsprebendere piè nomine amp;proßßioneartistn-trednßum. Confiât enim Salomonern tiiiiinitne il-lust rat um mutterefapientia, dißoßtionem (jderunt motus, virtuteß^ admirabiles tioiuße: Sicut de fe-metip/oiedatum elf in Itbro Sapientiie. In quo filmen iHud rehquit magnum humane arrogantie re-medium : Si qua in terra funi,) eperimus cum labere: qua in ealo funt, quit inuelhgabit ? Ac reuera ft fab lax eß Medicorum expertentta,errorum^plena pri-diäionelquidßbidiubiandopolliceri Alhologuspef fit, non video, l^eque veropropterea ff derum magnas rariat^inhacinferiora vires negamus: neque fiumw tamphdofiphia rudes, vtnefetamusab Ariße ' tele did, Mundum hunt feu quatuor elementorum ’ molem fiupemu latiombm effe contiguam,vt hide rd eins vmuerfa regatur. Outs enim nefiiat ealum if ea qua fubiellafunt,plurimum motu, plurimumh^' mtne,lt;^quum neutro tllorum penetrarequeaf,plf-rimum occultifiimisquibufdam tnfiuentqspoJßlSeil hasipfastam admirabiles cale ilium corporum nrel ne longtus,quam volpietatis erga Deum, vel vtUiff fit

s V M M A M A.' I4f ^'^ ^^a homines ratio ferat, txtendamiu, id ve^t ^*Sfgt;lt;gt;fere vtdendiieSl.ÇM iiire,neGenttliû Aßi^ pUcita fequatur Chriïïiantu , magnam ta *’ flauet admonttioaem fon{}itutam,quod tuiert vi“ lt;^frei^ ^tneoerroregrauißiniofaafundamenta to-^*’'gt;au,quo ccclo /jfdertbuf^ diuinitatem,prudentii ^décréta ^utbiu (u»^a tegerentur, ex mfidelitat» f‘**tenebruaJßriberit.Hoserg» ß Chrißtanui fe^ua ^*‘f ■» ijs conclufionibiu gUM deinceps tliciunt, none ^^fftertt^nonnefiChaldaorü modraJCuero iUaia-^^^* Vocauit.multo tuil tas eade vt perniciofafaper-P^fittiü plena Cbrißiantu refugtetl Breuiteme^fa-*^*literadamnant,nequedamnamiu not earn Afire . ^^ÿepartent,qua ex longa temporum ob/iruattone ^^«dtt eert as leges,turfu ac motw /ÿderum,fed nt-^oteant quant ludtcianam pocant, omni ex parte. ; ^‘gt;ni quatenutfequitur (ertOf rationes phj/fieas,ha-i ^‘tfitamvttlitateni amp;nbsp;laudem: At quatenus tradit fiperftttiefoi quafdam notattones,aut allrueorum- ' ^ittionfigurationtbus vtm tribuit con^ituendtaut a-Ellendt tegna,aut humanoi afhoneseuentus^ di*

CAput ftimum UtnOUtt étfj/dertbus Vitiofa^ rumpropenftonum (tufashec ar^umete: Quod ^gt;mm fecundarum caufitrum efftéia naturalta ai frimam taufarn omntum tffeilruemreferetula fnt, ^onfijuuur Dtum faufarn r/e iHmfmtü vtttoja-amp; tuirt

r«gt;«propenßonum: iJeoijue amp;nbsp;pe((4t«rum quê til ip^spropetifionibiu iennnittumur. Tametfiemmni it a violent £ fint fuo imptilfu inchnationes malt, vt eü refini non poßit, reuera font tarnen tentationes , manntet dehnorum tau/a , ad gut fuapte naturt trahant : Sifuli fuggententbiu fuü diabolum, giiquot; hu tante refintpotefi,caufamcöfiat efie delmquêdi-

CAput ficundum varys dedarat argument'll quantopere abhorrenduni fit ab ea op nioneqll lt;nbsp;putetur Dem caufia effe vit lorum: quod ^eneratim quidem proptergrafientem htrefimfecimiu, (uiH breuiter refeUendt/c/e offerebat octafio, fed proprit ' propter Ailrologos htretteosac radioret quofdaH Abirologia fiudiofos , quos aliquando deprehendiquot; mue ab err ore hoc inipqfitmo non/at u dfiidere, net (ur tantopere e/fet execrandiu , fat intelUgetf» Ham lir Gent Ues pltrique,quoi um ilitimbuit hti' i rü.fimili dementia feruntur , non magni enminit locoduiebant,fi Deunt inique fee um agere,!^ ti malaimpulforeme/fecau/arentur.

TErtium caput alio quodam argumenta depri’ uementibas abaliru fceleribusac propenfioli’ bus opinionem pernictofam ehdit.Nempefi modofi* derahominumgenuspeccatorum ferdibus confier' (amtiautcommutatata Dea, am (antamiH'iii^ hemf gt;

himînttm primorumvitio vires haberent fuM(non mm ficcon^imm initio fuit cœlum, nec ta tilt infittt lis ab aut bore) Oued ft banc infciendi vim fielerum frimorum contagto contraxere, cur non pottus gust vuint erant,infectafunt,terra,aqua, aer. efculentit é* peculenta? Et quonam modoent vlhus (j/derit optrattofebxac benigna, iumnuUum/it non im~ minidum^Sinneutrumilloruiti eß.fid eadem cal» ^ualtios, fades eadem ßatufque perfeuerat, folaque haminum natura per prima tnobedietiiia culpatn in daer’us ttinnurata reperitur , non faut ergo ca-^ lum malos quos inuenitmalos,nec deprauat autvi-Hat quos mitewtdepranatos.Ci.sn emm femelquiß que noßrum ex at iginevttiat a,eir corrupte at que im inundoienitne m vitto atque tniq'vtate i oncipiatur^ fipofita fpuoqtie omni (jderum effctentia, nemo po-feamft propria voluntate amp;nbsp;confenfu vtttiifus effici* fur Ixtqueentmvittiimesl Vllumniji originale aut ■ aciu^ie, rciobor autemnonfuavolunrate,quant i toncepius ef fieret, fi quad pei uhantervitium ab i albe nattmtittn prouemret. Non ergo inde VHium ' tcceiitt vllum ifn n lucem proies editur: Qua-tenec propenfo V.iiofa,qua fine dubto vitiumrut-tma ,nen poteSl naneJfe. Quod fidixent aliquts, i vaginale vtiium partim exprima inobedtentta, po'r. ex lilt lorum afflatu contrahi, iamvidert p' ’ ' tie elbquibusquanta peHdeniiacaußs alirst tU !ga»tfir,quoquelocobabertdebeant. At ent qui du at nuilum amitii vttium deßggt;iari,cum dicttur ab

aHrii eji ail malum propenße/eJ cerporû JuntaiM malettrnperati, quo fit ammo exprtmi petcato pa-renttsvitiato cengruar Non ergo libido figmfeatuf, non tracundia,non huor aur /uperbia, non tenacitat aut rapatitaan hil ergo dtorum ab alirüjedahun- | de.folaque mfeltdor corpora temperies imputari colo poteft qua lum fit oput Dei,atque idetreo retbi-na^indtfittmerfehabet adbonum amp;nbsp;malumpt-teHque tarn tn bonot vßu quam in malos petditof-que mores conuertt. Dixeru iterum .per /e quidem tit-differenter habere fe adbonum ac malum:Sed animi , Vitium tn vna comptexione magu quam in aha effer-ttefeere. At quomodo efferuefeeret, nißprtm (^ alii-de exiiieret^maierfaniqUede qua eperaretur inut-Utretipac tguur antmumcarere libidine,farere irœ ( (undia.^ nihtloberitcordiscalidailrficcaconßit»-tto.-ßeuttnihillobrievinum,nihillufto aurum alif-num ob^ffejoler.Siin autem hac tn/unt tn ammo vi- j tia eat urn juennt idoneam complexa matertam, eu /c‘pfi‘(vthti ignutnlignujincreßuntatqueinardeß ira iitl,c.f, ^'^'^^ magis.Uinc D.Augulhniudtcit, hunu^hu mi-nut pent ulo/um effe pro calhtatecertamen. propii-rea quad vbt mai ertam, de qua operetur, non inuenit tib ^.contra minus adueriusiailuatemlibidoconjurgtt.ldemqiit tul 4-/.ao. also tn loco monet, treaturapanu amp;nbsp;vint.quaniuil iona pqrtius viendum effe neipjaquoque toncupif’ fentta(quod malum.ait ^ tat usât nolirum eß^nte«-tem lorruptibilt forpore ex abundanttore matefid multo magu aggrauante^aduerjusnot ;.,'_—un eir maidiut tontituur.

QVinfo cavité ad ipfM pradtHionnpreptw aeee* ditur,doceturgue^eneratim fine /j/dera eau fii* f'ue Ii^na cenltuuantur euentuum ai moruin,niM fx lUu cirea vnumquemque nafienttum velprebaéi-

Ç^ Apite fexto ér fieptimo oïïendituf inpranunei-^^andu (induit) efftéiupropriofeerum caufiasfie, Mandat e^e, exgeneratibiu veto eaufis, ijua per me-‘Hasdumaxat op'rentur, pra/cin partu ularta non fo/fie-Cumi^uur propria cetnplexionutti eau a fint ftfeminibtu parentum/u uti gualttia arbora aejra-(lus(iffol.egt;umin/emine caufiam habet particala-temamp;propriatn,non magupradtet petefi^ualu fit ^atiu futurtu ex eentemplattone fyderum, e/uani ^tialu fit futur us arhoru fruclut, aierbutandulcu, tnagniuanexi^uut, rolundatan oblongue.lnvitiofit (ertepropenfiontbtu amp;nbsp;affeätbtu ongtnahbiu, adfi~ mtn.non adjjtdera ,refigt;utenduin effeferiptura de’ cet.Quupotetl^tuqutt tnlibro ïob)mundum facere caf n. deimmundo cot eptumfimtne?amp; tn librefaptentia. Senten erat tnalediilum ab tuit to. D. quotjae Augu-fiinwfemtnaex onginevittataagnofeu libre 6.centra tulianumcapitetjuarto ,amp;plamfiime lib. i.de Mpt^s ^ («neuptfeenttafiap.ÿ.

1^0 Z s V M M A R I AJ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP. V.

OCtautim capitt oUendit ta ejiu fufeipiuHtar 4 libéra hominS volState,propter incredtbüë (nu farS (^ occafionum paniculanum varieiatem,om-iftno fubali^uamexaslruptiidiclteneiu t adere »ou f»jSe.

CApite nono oHen^tur ex gemini/,gui fui ett^ dem conSlellatiune oriuntur, amp;nbsp;tameu pluri-mum per omnia differunt,guaminaniifit ex aHrù de monbus cutufgue vatuinatio. Et fi dicatur fieri non peJJifguin vel minimum temporü interfit inter vnius algue alterius ortum, tarnen par num ipfum temporu interuallam ,guantumUbet vim in natura return habere contendant,colltgt humana obferuaii’ one non pot efl, literifigus confignart, inguit Augufii-nmlibro •p.Confefiionum,capitefexte,vbi etiam he-flortam profert deduobus, ex diuerfis famminit eo-dem iemporupunclo,eodetngj in loco naiii, planejj fubeademconfleUatione, guorum tame mira fuit ex varia parent um conditiene amp;nbsp;edueationediuerfitai-' Nam Efrmtnuslinguit)amplo apudfuos loco natuf dealbat lores vias feculi cur fit abat, augebat urg^ df wtifs,fitbtimabaturhonoribus,feruusautem lUece-duienuiugo nuUatenusrelaxato dommis ferutebat Eares cognitamouit AuguUmum,, vtartemexee temporepenttusabgcerei.Hts fimilta reperiasapud ti,Aiubrofium libre guatte Htxamcro,capitt gu/r-

ft: Cumilhitn va^um (induit) celerewque wetum »mqueunt cemprehendere/ipe^t vt per illam pun-fa amp;nbsp;momenti inconiprehenfiHlu /nétilitatè ponant Benefiet ß^nt aßeclum , vbi^rauù at/put nodtura incarrtt offenfio. Hurfum : Cum impcßibtte fit (tniputt') ram fabtiles minutiar teniporü (omprt^ hindere , exigna autem minutia innehat rniuer-fititu errorem , tetum ne^otiuimplenum eli va* titatif.

/^ Apatdectmum tflendii quaminbecUloaut nul-'lt;-^lo poiiw fundamento nitatar ipfit dtutnatiOf turn quandam in pradicend» frqutttir fimihtudt~ lum.ilam fnndamentum hoc eU omnis i'uptrUitto^ nitob quandam fimtluudtnem analogic am, eam-que vel veram,vel imagmanamfutura pradnert velprafiagire.Hec fiequuntur amp;nbsp;Augures, (ir ob-feruatores fomniorum , V Chitomanta, lt;^ qui vaticinantur » nubium infitdUone , prajerrim fi occidente Sole fiat infiecho, quorum (ondemnatio-nem reperies,Canone 6i.inhüqui6. Sj/uodoCon-fiantmopolttana aficnbuntur.ltquoque qut ex pro-digijs inufitati/que rebuspranunciam fuiura, velut quitnulam partentem, Lalit,Paulo amp;M. Martel-U (onfultbus , dt/ardtam , atuum bonorum tn-teritum , mutationem legum , amp;nbsp;turpes wairo-narum partus , fignfitare interpretabantur. vt Vidert ell apud luhum Ol/equetuem , in Itbro

àe ProJig^i, Af nd qn(m amp;nbsp;tUud refetitur ; M C4 ^arctUojL.VaUrto Placco^Conff.Turbinu vtin C^M f9,colMmnam4ntefdemIouü decaßam turnßgM iiuritto: eumque Aru/pices re/pand’^int MagtitrA' tuum amp;nbsp;Sucerdotunitnieritumfcre, omnes magh ßratujeprotintu abduaffi-Quod autem Darnel(tM mum de flat ua Pharaonü est intetpretatm, non ld artequapiamfutura pradtiendi,/eddtutna reuelo^ tionefeeittSicutiquodMagifleUa eon/jieSu Regeilt Judaorum.hominumqueferuatorem natum did'Cf‘ runt, non tdartu bénéficiaJunt confiquutt(ficuti quidam meptientesfcribere non dubttant)fed lÜK-flrationegratiacœleUis, cuiusauxdio (^ gentium adorarüt.Cum emm primitugentium inCbriHta-tiijmo eademfidetgratiai!JuliratifHerHnt,qua po-fleagentes amnes tn Chnlium crediderunt. Dedit ffgo^nquu Leojintelleüum ijutpraltuu fignum.

CApite vndecimo aHenditttr quant muliarum rerum fignafint Jjdera fecundum firipturatit Çene/eos ,non fecundum fuperliitionem Atirologi-(am.Quam velhecfuflieétant reddit,quadftudtofie édeo colorem atiquem fibiconciltetex diumu Itterif frater morem art turn hberaltum.

CïAput duodedmum qutbufdam Apoerjpborum figwenta affiinitflrifturant Hieremta ; A fig-vit

s V M M A RI A.’ tu ^ttruuUtt met itéré, Quant ilhfilent adfaum ith ; fittutumtrabereyContextumprepheticumntgbgt»“ 1 fts,lnqu» fenfum Melancthenit/equutw etiam tUe tfl,cutuitnfpharam Ifannit a Saerobofig pra^xtt It^itur prefatio.Dtbent,tnguit,b»ne mentes aduer-; fitinimtcasaitrütesfidt runifign^ationes verb» biet ae promifienibw tenßrmari. Idque vulgarü fententia dotet, guadtatur ex Hierimia: Üeltte ' bmerea f^nü «eb qua ttment fernes. Neqite enim ^gat(inqutt) Graphe ta ß^na effefid t am figna no-nnnet^lenittea res marnas arque triiits tntnari. ' Con^blatur auiem ptes ne ea metuant, ncnqu a nt-\ ^‘^figgt;i^etu,fid Vt confidant fe dtutnttut inter iüa \ fnifula tegt ae conferuart-Suut mortem timere Chridue profftbet,non quta mors non fit afiera, /ej V feiremus ttiam tn morte tpfum nobu adejfi Chri. Pum,qut nosfiruet.Stcfiripturas tmerpretantur^ qnne tpfasqutdeminfitciunt ,vtfiire poßmt quid ontecedat,quidfiquatur, Ali alitfrmulto D Utero-ujmustProprtefiinquttfiduerjue ees loquttur,qui ve-nerantunaleSlia, amp;nbsp;qua tnfigna fint pofita anno-rum,temporum, menfium amp;nbsp;dterum, ab hu abi's-niant regt humanum genus, amp;nbsp;ex caufis caelebltuno \ terrena moderart. Quodque ait:Leges populorunt 1 vanafint-^omnem hummam fapientiamfuttlem efi ft demonlirat, amp;nbsp;nullam tn je babere vtihtatem, Hon ergo tUorum interpret atlo muit urn dtHat a'’ eo quod ait Iulius Ftrintttu etufmodt verbm Inuocemut fitpplietterdtotfamp;reltgtofipromifidnumintbut vo-

14 reiidamiu, vt confirmatianimi naHri diuinitAte, tx altgua paritfleUaritut vttlentü äetrttiwum pilt* fianbiu rtfitiamtu.

CApitedeiifnetertit ac decimoguarto ida^itur, ne quafubejfe puteturarf dtumandiex aSrii, ijh-f.ttnfef qutäkuerdumpra^ilwnes in veritatem incurrant. ftaime.f, IJ on enim ea qua vtra (onfideratü conneUattoutbat dicuntur(i»qHit Auguifintu'jarte dtcunmr Jedfer-te^ijaaautemfalfa,non artn imperitia,fedfiriii mendacio, Quippe heminum cenicclnra fept vim firtiihabent, muhajj dicendtfape ventura du uil' tur, nefeienttbiu ipfisijut di(unt,fedin ea non ia-(endo mcurrentibiu ldem tcclefia doder libre i. dl ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Genefi ad liter am, capite decimofeptimo ; Patendi eß(tnquit') quando a Mathematicü vera dteuntur, indindu quedam occulttßtme did, quod nefcientd bumana mentespatiuntur-quod tamenaddecipteii-dos hommesßtßuntuum immuderum amp;nbsp;feduclorS »peratione,qut quadam ver a de t empor ahbiu uo/e pernuttuntur.

CAput decimumquintum a confulendis Geneth' hadt^omninoqjab illodiumandt fludio dehors tatur.Q^oloci notandum quodfcnbit D. AuouSti’ tnu libre quarto Confeßionum, Capite tertio : Erat (inquit)eo temport virfaiax,medi(ma arth peritif

fmut,at que in ta tiobihßtnius.IsvL'i co^nouit ex cet-ltquionieo,librù GenethUacerum ej/e me dedtium benigne aepaterne me monuit,vt eos ab^cerem, ne~ queturam dr operam rebut vtilibtu neceffariam iUi Vanitattfrufira impenderernttltcens ita fe illam dt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Su medicinam aßeqnutnm, mßqutd au falfißiniM tumperiffet, amp;nbsp;neUef rtrgraait deaptedit hcnnnibut

Vtctuni quitrerc,dt{.Inconcilie Mciranocapite vt-geßmotertto decretum cJf. Qui anguria velanjficia, fiuefomnia,veldtuinat!«nesquaftibet /èeundum me-rem Gent ilium ob/eruant, aut m domos faas butuß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

modi hommes introducune, amp;c. qumquenmo pani-ientiamagant/ècundumantiquitiuconnitutasre-gulas.lteminalioconiilw.i^onliceat Chrißianü te ^'•‘*p‘r**fü nere tradiftones Gentthum amp;nbsp;ebferuare amp;nbsp;celere e- ^'^quot;^'^^ lementa,aut ].una,autßellarum curfiu,aut inanem ^^^^ tarnet*-fignorum faltaeiam pro dome facienda, aut propter ta Wenorq ßgetet ^vel arbores plantandot ,velconiugia Jici- Vapaftrimi^ undo.

lEdiuHat etiam parutuper aUoqmp-\ uerum rehgionis anttslttem. Die age tfuidnamtnalirorum vfu damnas an-. itiles? (lutcqutd^snquies,arbttrio nofill detrahtt,^uic(}uidvmus Deicultuiderogat. Eadettf ego tee urn non damnofolum ,fed etiam valde dete-for Lxecraris(jatnetiamfete,atgueegoinfisperperhut tefio nonnnllos,f}Ui cum Deum exorat urn volant ad leuern in medio toelo vallum lUuddraconis ca-fut fuheuntem,tam mifer''juam ftultt confugiant, ab ip/o Videlicet dr.leone, qui quondam e ealo carrait terttam fledaram partem (ecum trabens denique deaoranli. Verum concedefne contrachbiu, matri-tnonijs,colloquijs,itiijertbtts,finttltbufitte operibm pe-ta^endu boras oppartunas eltgere? Nonfactle tehf afenfuram video, nefitoquid arbitrto metuentem, À^^ 'g^tur, amp;nbsp;fi the o logos lUe Magnus Albertus ilia tidbit,^ ratio quada'U forte dtclabit,per elechenet» ipiam ad ai bitr.um oertine/item ^ccelellia ita prU-delta nosira vJuijubiji'i.quemadniodum berba mt’ dicofubminiUrant, t h tarnenpotw in prafeniid fredam.dtquaintudijficiltnutteeapermitlù^ tant find’

COMPARANDA LIB. TIT. ip ^ti[gt;fedi»itttam,obferHationesvero lutut ideo^ue tliarum ß filar urn ad morbos t urandos, amp;nbsp;sdcirca nbsp;nbsp;,

i adremedia praparanda lamdistyt arbttror)permi~ fslt.Contfffum quo^ue abs te,d^ inftper approba-\ f«m,crefienteLuna,eademlt;jueauda lumine, nee aliunde infortunatajeminibueap^rosßargere, Vîtes , tiea/ijue jerere. Cur non igitor ad plantandum (vt j Cjinueloquar)honunem,vi^mtirbenefitto Luna Jo^ ^'j^ue amp;nbsp;thab ? ham Venerü e/uidê ad hat officia fimper vtimur-.Sedreäiui modo dixiffem ^/emper Vtttntur hiam tpfa mihi Venus eß Diana Quid item de vidu dtiemus^Nonne licebtt amp;nbsp;prederu ffib fetid f)dereturn auliimno rinum, turn mdiespanem epu-lafyue confeere? At'fi ne^ueamus tn his prapa-fendis afpechu lyderum expeilare, exptdiet fat-| fem afiendemes aettpere , vet aliter angulares, Solern , lauem , Venerem atque Lunam-me entm oinnia quibus vtimur féliciter effeda t alitus.felui-fer nos affinent, nadenus te video,abfijue contra-^erfia i encejfurum,nififorte daas, ita vitam no ff ra titbil fere aliudijuamperpetuamferuitutem. AdhaC ego/ub^ciamfruttra mortalesfumulandü petunÿs lt;7 honoribHsferuituros,i}uibusfuniperpetuo man..

( iipati,nifiiniertm diligentia Phjfica dies vita fibi Vitanoffrâ flutes accumulent.Aui igiturfolt Deo(eruiat,quod igt;erf,eiiia/trd ^uidem eßporißtmum:autfi cut praterea ferutturi «“ut. funt,vita turn val da,turn longa potius, ^uampecu-nijshonoribuftjuevants tndulgeant. Concordes erg» fuinus,Stdnun^MtdV(ldomosfHndabuntttmere,vel

infauiÎM habitabunt^Vbi conta^iofa ijutdam (ali-witM itdifu^ forme fie info te habitantem,vt vetieng-foi peitileneu vapor ettam ad bieimium in pariete firuattu. Qualtsettam ex epidemia latens tu veile, diupoüeavtentemtnfKttincautum atefaeperdit. At po Hquam hic in veilium inciditnui mentionem, pro-bibebtfine,pie pater,inveUe conficienda, vel prununt induenda fitraculuin Venerii diligenter aumpari, gno guafi Venerea facia veil à, fimthter profiera guadamcorpiu amp;nbsp;fiirieuiuaffoiargttalttatelülonne Ttllitmtlpni Medtctvetant vulpiumpellet,agninos probaml Son Ktdici M- allier forte fidiu in dtet guafinafeentes veiles affoit tani.agni- ^ff^f^gfimel ab initia natat. Velles guident tjr calera han^'*^^'^ n^“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctrtitm n fodere gaalttaient accipere Tha

mot Aguinat in libro de Fato confirmât. Tu i^itur Vtlttiiafe. affirinabitlnfeâas verovellesvteateminfcere,eti-Hat yienttn am tefiù eft feabies atgue lepra Dentguefipopult vi-tofiiffieere. tacenfiilii(,vtopinor)tlfapermittes. Atgue e^o per-^mißionetua canfulamobferuanda.Sin autem etuf modi meribunda vita curam nonintprobas guident, fednegligendam monesiego guidem negligo,mt'