t^^cceßif, eiußiem Iqvberti dedamatto, ^ua illucl T^aradoxe int^rpretatitr , ^nod '-vui^ó aittnt^ ^Ktririone a^incere natttra}n,ex Platonix Tim^eo^

,iïiv : fi'A'.'i’quot;-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^t 'sur,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''gt;

.•jS-rr^' v Ti\^i-^u\q.’ ;\m.quot;v^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ï’jj

ie2)/(^ß^e?^A efea^a ^, perpetuo^non potent/a ^^elmft^l^; fô tempore, ^ttaHa âici^ntitr : ^.^

A nos calidißimis qm^u/jife longe ca» ßiäiores eße: ^d elartßimttm Cl^ do Petrvm Epinacvm-, Lft^thtfionßs eecießt^ Camerariumi 7)emonfiratio /^ nbsp;nbsp;-P^^' ^

ßationi conßonum eße, ^noßlam ^rVi, hoc eß Ä cilo abßmentes,per multos nonßlum dies ßd ^^ annas lt;isiuere paße- dd eeleberrimu /ureconßltum 0. loANNEM V Avo'i^ ^jForenßsProuineiie Sap-pKiifedum,^ fudicem ^^u^imüyDemonfl. //. ^^ ^od ßrigeamus apaßujtdnonaccidere exter-narum partiumealore ad -isentneulum (^lt;i^t melita eoncoiluatyrefugiente-'^dclarißimum I. V. Do^ dorem FranCi Iqvbertvm, fratrem cha-

Çalenum mt/ltü in loeit ät/jL0l7iiicriv-‘~uenn tnhutß ^,^,lt;1; en as eße proprium fingen intt g g^êdi inßm mentum: ^ddarißimum ^ ^ omni dodfin^e généré ornarjßimt^m duri/confttltum D.. Nico l a v m

-^^itaruwß/tt^emmam e^eplaataiefn,^ ow-mam aüarttw 'Viria co^iane non emendart.aäceig ^err/mum/e^uminf^erpr^rem D, I o. P A p o N, forenfis ^aZiite So'ppr^efe^ifnf elt^ni/sintafn, De-wonfir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pa^.ioj.

Seraw last'sfin/ortfie^re ^»arrana ^ prarittt ^^ßßß^^p /aégt;orant/fOwmaw ntaxtwe conferre: ^^%/^{S^^^^ ^^^^ ^fiof ^uawitfj' rifin^eret j contra t^iotamw medicorumfinfentiarn: ad f^refia 7). Lvdoviovm PA PON}A7oniigt;r/finiant Canoquot; nican^jDen/onfi. KZ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘T’t!^- ^^■^■ ßdtpem ^ait^neo ca/ore difi'oZaïtar, Zn corpord/a 'antma/ittmfri^orenonconcr^ceretaddoä/fitif^f^^ ^ omni doTfren^e^enere aZjo/atiys/wnfn /auentw, D. ÊNIMVNDVM BoNEFIDIVM CaZ^eo/anum, Demonfi. fy/, /J^p. /77-Sumwase/efnentoruw^ua/ttates/n contpofitd re^ ZftsfittnTnasperntanere.^Tionr-tandtper ntfiio-netntadD. ISJi c ô L A v ld S t it b't hekivm. tn f' a/enttna/cZto/a tttr/sprefifiarê dtfiert/ßintant, Dentonfi. f77/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pap. ^t^.

• ^dreua/fionemfitc/endant-jinatt/ein eßefida- ƒ raw reTiaraw w ^’ems oZ/eraationew: ad doTZfi. nbsp;nbsp;nbsp;ƒ CT/rar^awAN T. Ca A L td E T Ah v 1^1,'Tfetnon* Ziratto 7X. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fap.^j/. j Dereaftfiowsnataranonefie, 'z/f ad waxtwè dZ- nbsp;nbsp;nbsp;/ fiantta /ocaßat.'^Z paawZnnp^/fin^g’yanpa/netnde nbsp;nbsp;nbsp;I lt;z/igt;t/tcdtt w/tt/nondeZere:adeandeA\^r. Cha t- nbsp;nbsp;nbsp;/ MAETHAEVM' tit/rar^d prßZantfis/waw, 7Ze- nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

fcripfit Clidemus, cum ^^I’eius decreto Achenien-^^fes vaftante Græciam ^^Xerxc, naues confccn-^ deren tjiiueftigare fum-rma cura fimulantcm amp;nbsp;i^perquirere Görgonis ^^verticem ex Palladio

amiffum, vimargenti quammaximam inuc-niffein thefauris recondicamj qiio in medium prolato omnibus abundè viaticum fuppccijfTc. Graeci illius motus ego exemplo, qui tuis feli-ciffimis aulpicijs,c v i A c i,vir fummalaudc dignifsime) iuri ciuili mcum confecraui ftu-a Üj

diunijVt féliciter tam vaftum mare fine vllis procellaru turbatipnibus tranfmeare pofsim, ea fcinper duxi prudentiæ ciuili conferenda at-gueadiungenda,fiiïe quibus tanta nauigatio ci-trapsricuium peraginequit.Hæc funt qua: tu mirificc’calles,amp; Vipianus no (Ver appellateMv-fiïpct^6^)7^5c,amp;omnes eæ difciplinæquç conti nu-aca fcrie connexç at cgt; kvkXw contincntur. Quamobrem inter cetera mediciinonniinqua me quæflionibus excr£eo,cuiufmodi plurimça iureconfiiltis tEaâ:antur,vt cum de partu aguG liber an feruus nafcatur,fiii iuris an ahcnigt;P^^ feétus amp;nbsp;legitimo tempore editus, an impe'^^®' t^us, vel contra formam humani generis-an-plurcs vno partu nafei poirunt:de morbo corporis,animi,temporaIi,pcrpeCLi o, fontico,non fontico,defpadonibus,thIibijs,fL]riofis, mutis, furdis,amp; alijs innu'rneris.Summa vero inihi eft cum viro doétifsimo,medico eximio, LAVR* lOVBERTO Delphinate,confuetudo amp;nbsp;fami liaritastquem propter egregiâ eruditionem re-rumquecognitionem multiplicem, colere fo* Iço. Is poftquam- magna cum eelebritate in multis Galhæ partibus îa^TftKUù egiffet, Mom fpelij in medicorum gregem audio re GVLIEL MO RONDELETIO ( quenuminis inftar vcnerarifplctjeft cooptatus: ibiq; fere per trien nium medicina: præceptatpubîieç interpréta

“S eft. T.im late JiffiiCum-eft amp;nbsp;Cpatfum eins Ironien apud Cekas Narbonenfes, AHobroges^ Gemeneos, ATuernos, Boios , Lugdunenfes, ''taker nobis fuperefle videarur Æfculapius. Cœpitfn.,hac Academia Vote i neun te publice ’'ledicinam frequentifsimo auditorio profitc-d , vbi Corneiij Celk concifas amp;nbsp;ob feu ras ^ententias miro cum ingenij acumine expk-cat, ciïm antca ccvccrofj-lw humani corporis magna cum populi fpedatione fecifter. Cum nobis aliquando incidiflet iermo de adipe,ac probarct ille acutifsimis argumentis calorc potius concrefcere adipcm quam frigore: ego contra nouitatem Cententiae admiratus, phyficis rationibus amp;nbsp;medicorum auóloritate circa frigid tores corporis partes gigni often-Jebam,aperte ad ignem calefieri. Die poftero fententiam Tiufci^o^ov ad me fcriptam mific. Omni fubtilitatc , elegantia , doétrina plena reperio cü:óla,ita polita,ita ÄTreä'-jxrix«. amp;nbsp;pui chra connexione, omnia contextaa Rcfciui póft,eum multa ciufmodi mirabdia præçepta contra vulgi medicorum'receptam opinio-neni fcripfiffe. A I O V B E R T O poftulo, amp;nbsp;quotidiana icfflagitationc contend© , vc ex ijs aliqua ederet,publieçque Vtiiitati fuccurre* ret. Dicebam pofteritatis talem kabendam cu-ram, qualem ck nóbis fuiperiores habuerunt.

Si nihil Hippocrates, fi nihil Galcnus, nh hil, maiorum gentium medici feriptis man-dafient, futurum fui de vt peregrina amp;nbsp;Barbara nobis petenda elTet medicina ex Auicen^-ha nefcio quo, Mefue , Auerrhoi, Gentih, aut Empiricis fcriptoribus.. Nullam artem vno tempore inuentam amp;nbsp;abfolutam varijs temporibus facias W':‘«xrlt;^ ( vt loquitur Ari-ftoteles ) £7rlt; 5(5lt;re:?, Ad bæc, efle canitiem præ-ceptorum medicinahum ', quemadmodumeæ-terarum return, quum varia: finttemporum regionum , temperam onto rum mutation's* Pro veritate, pugnare ede honeftidimuni, ^ medicis præçipue neceifarium, quoruaa ii^ poteftate vita hominis pofita effe vidctur* Vnde 0*^57 Hebræis medici .didi, d^’^^^ D'^öl, fortes amp;nbsp;potentes. VercbatutilU tót virorum illuftrium fententias. hbris edi-tis/reprehendere. Nolle fe ex alioriim erro. ribus (aiebat} laudem compararc. Aôƒo«^ ne-gau it fè vnquam in publicum Trafci^o^a. daturu. Intuitusego hominis dicamne metuman reh-gionem,ita effect vt dc.cem enarraciones para-dóxas hinc'indeabamicis,adquos eas feripfe-rat,carptim collectas nancifecrer lt;Qu? cü fint pulchcrrimæ,5c vtilifftmç, eniditorû quoruda amicoruq; fuafu inuulgarcnon dubitaui, fpe-rans fi rés pro voto fiicccffcrit, cætera -ffAfii^o^a, quæapud auótoremplus minus centum vidi, faci

facilius in luccna exitura. In hoc Cn. Flauium fcribam imitor, qui .Appij Claudij lihrum fubreptum Populo Romano tradidit, amp;adeó gratum fint id munus, vt Trib. plebis , amp;nbsp;Senator, amp;nbsp;Ædilis curulis fieret. Non minore gratia dignus ipfe videbor, fi prorfus ingrata non eft bonarum artium ftudioG vniucrgt; fitas. Erunt tarnen baud dubiè, qui noftrum improbabunt confilium, quique in autoris fcripta varijs modis infurgent. Sed obtreóla forum conuicia , j^ yEXwrasffxwTrr/xv? paruifa-cio, memor eiuamp;.quod ftrmus ac patiens Tiberius fubinde iadabat’, in ciuitate libéra, linguam mentemquediberas effe debere. Tu, tui opus hoe (quanuis alienum ) dedico, facile calumniatorum cauilla cuerfuruses. Si quid in louberti fcriptis reprehendcre vclint, is. valer, atque viuit, nouitque acerrimè fuas lutaii opiniones. ld magis vereor,neïn mc potius quam in alios qui oppugnabunt, tela lil a conuertat: quafi maximam iniuriamamc receperit, dum fe infcio Paradoxa hæc ami-cis priuatim fcripta amp;nbsp;melaborata, in lucem prodire feccrim. At tu qui apud ilium amp;: amicicia amp;nbsp;autoritäre plurimum vales, ho-n*iinis bilem temperabis, Quin hoc ipfo nomine audax inftitutum laudabit, quod tibi viro humanilTimo , difertiftimo , ac pruden-filTimo operum fuorum fragmentum dedi-

êèder®4^i^ 3crT^ni4Wireh\ihï Heftert^^ iehiffj'Vêa’diSl^tBPró^tiï-Wè*^ ffi'^ï ^^

Dogmatafdlßiprîtes AZedicis complttra fixere, C^eis male traZIatam cofjßittt artD opU'A Z^/anc extra uttlgi ter/erunt Deroamaßenßit, ^Anti^uum^ dectts re/lititereßium,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Sicmiranda lot^uens L A v r e,n n clare,fi'^^ £rrorum tenehrts^iam Paradoxa fads.

\2dedica)n?ntaeffc(iHu (^ fgt;erpcf»à,»o»pofe, fia ye/ in fa furo femfipfey^^/tlia (Zicu fur. ç^ nor cabi/ißimis ^uiluß^ue Jon^è ea/ft/iorer eße; ».y^J C/ariß.^ 'I)o//iß. p. PiTKVM EPi-

S^ àx^oct/^-r/xàin lucépro-jjjffç^Xlexandrum rege ^ difcipulum ægrè uiliSc ^.fcrunt ( Vir omatifsi-

cepcore cQnquçftû fuif-fe,qLi0d vulgo.commu-nem do^hnnam fccifTec, quacxceris hominibus pr^ftarc tnallcbat,quäm regnorumulcorupoffefsionc, Q^ippc dignius

cffe pu tabac, feien tiâ quam enpijs arque optile-ria reJiquis anrcire.Id reftantur Jireræ, quarunî quot;wö Ï” exempla Aul. Genius ex Andronico phJofo-pho rerinuir,ad hue modum; vx Ùfamp;asifroinQi iz S’ö’s TV^, à.Kf(Mf^g3lWs T^v \0yuigt;. Ti'vt yxf ’^n §iJiQ/j^ Vfj-St^'T^aiv ci^^^uv^iC'^^Q^^s E'Ss^/^ttz^u^y XoyW' 'iJot7ramp;V' ^cev io'oy'/tx.i ^iVoiieyo! Si-Q'sX^Hf.d.w Aif T-a^s'^Sjsl't'^ ix^ilt;^ i/xTÿdfïiiis^ r/Ta.7$ ^uia/Xiiri ^M^f ily.l4dins ienrenria dim ex GdUix nohihrdre permuiti,non ante FRANCIS er iVe^is eius nominis priini tempoia^fuerjut infcquuriji im vixdici potcll qua re magis nobiles viros ,cô,;nendemus,Âfe-rarumne varia amp;nbsp;d hgenri profe/hone,an ^or~ tifdeXiCroj^ frequeri armoriim e^èreiriogt;çno nationibßs.ati}s_ exedicre credpnepr . Sai'ciun omnibus ex æquo bcmimbus placers debeat MLiCarumdadium , amp;nbsp;bonarum artimn cultus: «arramen antillites qnofdamprorCus jf^naros, Sc llipites vends quam homines vidcasy^ui pn-uis volnpratibas acque o tio cota vita induu^cn^ tes, ne vnum.-quidem virum hteramcomitem habere volant, Ab horam ingenio quantum ipCe différas,hedernam colloquium nd minus elegans qadm docdu Sc varium, quo audienmi animos rapichas,Sc actenciffimos velut ex orc pcndenrcslt;rctincbas,abundcprobauit. Nam in ) omni diCciplinarum generc non mediocriter / exercicarum, Scopcimm epei adolcrcentd mo^ I dedumque,ornate de rernm naruralium cauds diffcrcn cemjomnes fu^icicbant: fed cue maxi

De CA DI s I. ÎD E M o N s T. 1/ 3 meattêti^cùm inter nos de medicamentorum viribus natafuiiretdifceptatio. Atqninomihi lacis admirabantur alij, quia’rei diificultatcm ïninu« adfequebantur:cgo magis ftiipebam ,vc qvip non modo acutum-ingenium amp;nbsp;acre iudi-cium in temelius contemplarerjed etia-accu-ratidime theoremacum' mcdicorum difficilli-mum à te traéciri, folus agnofcerem . ld enirn ta explicate, tamque exaélè docebas jamp; Galeni-cisdemonftrationibus cófirmabas, vt plurimü mihilabofandüm infoiuendis argumentisfu-ilFec (et tandc forfitan manus vidas dediffem) ni Paradöxi noftri tu candi gloria acccnfus,no-uas rationes in promptu cxcogitaiTenLEas cum muleis alijs quas in fcholaMofpelhenHagitaub vtijs fatisFaceremiquibondûlententræ noftræ fubferipferunt, tibi mietete fum pbllicitus : vt quç prç 'teporis-anguftia'andire no potuiftijad omncs aducrläriorum obiediônes,rcfpon{à no lira legas.Scd Ue id per tranfenna fiat, obfecrot qutamuis’okgantiam, quæ firpius relegences 'oculosobledetj hicpoffis-defiderare. Cogita me non rhetorum more,verifimilicudine qua*-dam amp;nbsp;fuco,rem perfuadere veile: fedemden’-iiffimi's amp;- a!fenfu peticis’ râtionibus (quibus ndn funt abæ cbrtiores)atquc dialediccjuullo «Verborum Icnocinio c€xendcre.Vbi hçc acten-tius peflegeriSitum demuTcdeiudicabis, vtra potior eft fentecia’,?hedne,an aiiorum mcdico-xum ^«qqi xoiurd^feritiuiit.u 'J ft '-iv i r ^d*' o

C^yVM IN COMPONENDIS corponbus elcinéca ftias rctinere formas necef-fe babuerint, ne ipfa périrent, atq; generari no mifeeri viderêturdllis fatis fuic,fifub prçcipiia (quæ totius compoEci eft vnica}latitarét, amp;nbsp;in-uiolacæ feruarentur.namplures vnius corporis Tormas effe fimul agentes,pbi/ofophianon re-cipit.Atquabtates nÓ modo fuperftites amp;fuin mis viribus prçditas,vt ante fueran t,ene opor-tuit,fcd amp;nbsp;bf^yEzacotinuo fefeprodei e,cunî/]ç tanquam inftruméta aformaprimaria,ccult;ir-tifïce,m opus dirigantur,amp;- exerceanrur.Porro cx quatuor prim is amp;nbsp;omnium cfficacUiinJi^ quantatibus,vnanon eft abjs euidentioi j^l^^ ad pondus amp;æquiJibriumfitcfementorû ,qtio ad vires,proportio.In aJiaquçadîuftitiam vogt; cari folet, amp;nbsp;dmerforu mixrorû diuer/îs adio-nibus conuenienti/ïîma eft , vna vel ad fini mu duæ excellentes funtqua/irates,re/iquis minus euidenribus iuperiotes.Hinc varie temperamé-rorû differériç ducutur,appebationes ab ijs qua Iitatibus/ôrtiræ,quæ in clementorum mifecEa cmicant:vt ea Cola, nominentur ca/ida, quitus igneæ üibHanüx plus quam reliquarum obti-giromnibus tamé pro /ïnguJorum efficacïjs,nó quanticate,a:(l:imatis,vtdecet.Sic frigida, hu-nudufaut ficca dicimerctnr,(juibiis acris,aquzgt; aut terras portion es maiores faerint. Atque éi verè dicuntur calefacien ti3.,£rigc{acicntia,hu‘ nbsp;nbsp;nbsp;(

tnc6tantia,öc iïccantia,, quum in bis quabtates ' /, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxpc

Decadis I. Demons t. t 5 expeditæ amp;nbsp;ad aóliones promptæ fint.Noftrani lianeopinionem confirmât Galenus,inquiens: Likt.de

* Cnm volumus calefiicere, talé eligimus medi-quot; cmam,in qua maior fit porno ignis, quam có~ quot;nbsp;trarij elementi:vbi vero frigefaccre,vice verfa.

Nam in piperc plus ignis quam rehquoru ele-nientorum contmeri oportet (non quidem ad niolem,fed ad vires potentiores, vtpræmoniii, çftimationc fiióha:atque id nobis perpetuo fub-audiendumjquodquiaiam incft,non fold po-tentid,velinfuturo tempore,fed aóbu quoque piper calidum efie eredimus. Lignai verb qu^c aduruntur (in quibusfrigidum clementûpræ-dominari ceitu eft)vt quereina, populca : prius Calida fuifle, nemo dieet, nifirmera potenna, quod feilicetflamma CQncipere,amp;: in fubftan-tiam calidiftimam verti qucat.Sic lactuca fan-guis futurus eft, per varias trafmutationes no-uam fortita fvrmam.Verum,ob id lignu flam-mam efie,au t laótucam (àn^uinem , non dices: Veladeorum fententiam accedes ,qui return effentias natura diftindas ficconfundunt, vc omnia vnum efte velint.Illos fiquidemimitari videtur,qpipcr,amp;huiufmodicalefacietia médicamenta, non ex propria amp;nbsp;nadua tempcric excellente calorem habere, fed in noftris cor-poribusaccipere, difeuftb (vt aiunt)quod ex-ceflum impedicbat frigore, atqnc noftro egerc auxilio vt tandem fuperior euadat caliditas,af-firmant.Namfi licet calida,priufqua adu talia

• appeUcmus fanguinem amp;nbsp;carné Icgumina ipfa» vel nódum aflumpta in.ventnculum, qt»a fci-Ji'cet!aliquando;illud futura ifunt : perinde ac piper oaiidurnx:flé nimcdtco, quamuis nonda tale fit?Pij«ccrea,fi»alt;^um d nobis médicamenta adip-ifcunturjomnia nos æquah gradu calefa-,ciantoportet,cü nulio deleten rationis expers calor nofter in cdnéta limili modo agat, vt nó plus ab eo pyrèthrumiquam opium càliditacis accipianNairiqucmadmodum ignis omnia ligna indifcrimiriatinradurit amp;nbsp;in flammani co-uertit,feu fint natura amp;nbsp;ex fua tcmpcricvalida, •VC emnamornu^'feu frigida yt fantalus;fic nan* .uns calor animalium omhia quæ can git, q^an* turn in feeft^ex æquo calofacic^fcd reman et ca* lidiora,quai pkisi cabdtcatiS'quot;’priiis- habucrant. ld(fcio}non admittenf,qui redudbionem iHain de potentia in aôtnmimordicàs retinere voluc: •at facile eft ex siHorum-met iöqüendi format fententiapconfirmare hoci modo paradoxuni. Dicunc in medicamentis que calida vocanrur, nondum fuperiorcin efle ealorem , fed paruin abefie quin fuperior euadatfid autemfieri calons noftri auxilio,cuipro canto collato beneficia longe potentiorqualitas rependitur.Quid? fi parum abeft,amp;in co difcriminc res eft,openi ferente noftro ealore medicamentis, protinuJ omnia euadentcalidiora,quæ iam nunc calida yocant^fed folapotcntia.Nam mclilotum, ma-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioranam

D E c A D I s/L Demon s i.-lÇ ƒ ioranam,abfynthiü,coftumjamp; pyrethrum ià-circopotentiecalida effc dicüc,quia paulo poft taliafuturaifunt,nuncab eaconditionemonni-hilabfunuAtquihocloquendi genere dn codé gradu potennam iUam conftiruere videntur, lt;]ux fcihcec non muhum ab energia diftet. Sit diCcrimen^per hypothefin,vnius grani æftima-tione.dum quæ nofter calor attingit (Gmili ad omnia veens opera)ad duftumtexceffum ea per-àuxcrit,quomodo5 nonerit eadé omnium ca-lidwas,ncc maior pyrethri auammaioranç’Rc fpondebunt,nifallo.r,abeodcm agente diner-lain plærunquc fieri mutatîoncmi ex patientis natura: Gquidem ignis lutum indurat, ceraco-trahquefacit. amp;nbsp;rurfus;,.niùéîciti(rnnè,tardiùs plumbum,omnium diSieiIlimè çs’fundit arque diffoluit.adhæc acccnfi lapidis aut Terri, quam j lignorum velpaleæ calidiras maior amp;nbsp;longe acrlor fcntitur. lila omnia effe£tis differentia, idé agens cfficif.quod fanè recipio amp;nbsp;approbo, fèd non video variam in medicamcntis calidis-naturam autfortema medicis noftris eóftitui, quin potius omnino Gmilé,quum afferant om-nia parum abeffe à caloris exccffu,ctmodico ta-tum accept© auxilio/.mox talia ‘euadpre jjnon prins cxtttlffe,qualia fentiuntur JSi dm omni*-bus poteftate calidis (vtwoeant) euiufeuhque gradusillafuermt,ita pronundandum exidv. men t, v c eer tè ex ift im ant: cum fit o mmu ra gt;nbsp;par * tÓditto ,nunquam het pro materie difpofitioc

ne maior in hoc quant in illo caloris exceflus, fi bene conijcio : fed is eric ex natura amp;nbsp;iniqua clenicncorû proportione comparatus.Igitur, cum ignis propria ft exccllens cahditas, quae, cunque mixtorum cuidentem caJorem profe-runt,cum totum igni debenncumque nos ma-nifefte calfaciantjneceiTe eft prius in illis fuifle, non nunc primum incorpor.ibusnoftriscalo-rcm accipere. Ahoqui,cur non omnia dicentur calida,quç noftri caloris contaóbum paciuntur? AiTumptum opium à nobis tantum incalef^o quantuveJ piper , vdeuphorbium: quum-softer calor ignis more indifferenter omnia fia qualitateafficiac.None calefic oris tcpore_nian-la cicuta?no minus fane quam Zingiber, quantum adnoftri caloris aétioncmpertinct: ilia ta men non calefacit.Quamobre, eafola proprie nos calefaccrc dicuntLir,quæ natura ealidi plus quam frigidi forti ta func,non à nobis acceperç: cum G mutuatum ealorem habcant,nô iaraper (è,fed per accidens calcfacere, vt aqua ex ignc calens,videantur. Sed quare(dicctquifpia) tangentibus calidanon percipiuntur piper,pyrethrum, cantharis,amp; fimiIia,G re vera, per fe, alt;5lu,amp; ex propria temperic taha vere funt? An partium quidem internarum,vcmagisfcnfiliü amp;dehcatarum,caóhucalida fcntiuntur,exter« narum verb minime,quod denfior cutis easin« uoluens ad tutelam,iudicium obfeurenpennde ^c fi quis pelleaut panno manuimplicata,vel-

D E C A B I s I. D E M o;n SlT. I. rj^ let de qnalitatibus reru tangendarû diccre. Na cutis longe dcnfior amp;nbsp;obtufior eft mebranis amp;nbsp;tunicis,internas partes veftiétibus, quas facile vel remiffior qualitas afficerc poteft . Cuticula vero(£'55'lt;^^piU(§^Grçci vocat) çuti verçfuperpo* fita,eft radius media,qd.ex variarûrerucontre ftatione veluti callû côtrabit,prçfertim inma-nibus.Vnde fit vt acrioré fine noxa aut dolore qualitaté externa fuftineât,iq vel os,vel ventriculus,vel aliqua partiuinternaru. Manus vero non tam delicate fentit,vt de quabtatibus indb cct,quam abæ exteriores.nam balnet aqua nori Valdè calida manus iudicio,- pcdibus amp;nbsp;reliquo corpori grains elfe folet.Cùni igitur cutis vni-uerfi veluti caHo obdurucriti ^ amp;nbsp;ea maxime j quæ manum .internam co-ntegit: miruïn effe 1 nó debet quod dicimus,mtcrnafenfum exquis fitum magis quam externa obtinere,amp; à manu bus qualitates medicamentorum dignofcinon .polfe.Nam corum vis languidfor nequit den-fam cutem penetrare,quæ acriora multo inno-euc fuftinet.C^ofdam enim videas nu da manu ardentemcarbonemaliquandiu ferre, Ergo, pipcris acrimoniamprimo contadbulentietUn gua,manus non deprxbendet:quia dlius quam 5 nbsp;nbsp;buius longe tenuius eft tangendi mcdiura,ipfa

l (inquam)epidcrmis : vndè fitfenfus valdè cx-1 nbsp;nbsp;quifitus.Quod fi, veils experientia dilcerc, non

to ■- ■ L. !• Io VB E^RTf PAR-ADOX.^” parti piper admouejd ûnêprotinûs,non aliter quam in ore calorcmj vels-criurem, excitabit. Porrojvt Nadims penetret agatque vis medica-menti, id in tenues, partes commmutum e/Te præftatîar nonfvt vulgo exiftimantjquo citnis à noftroca/orc patiatur amp;nbsp;immuteturumoquia adadbionem turn faciliorem turn euidennore, tritura multum’confefKquod'hac ratione dc-monftroi Qua: pei* contaóhuni agere debent; muitopius eÆcaeiæ-habere videntur,cumphi-ribusparticulisrem afficiendam atringunr. Piper iategrum orc vcl ventriculo contentum^ vix I calc facit,‘ quia extima tanrum fapetdeie o^s faum exCrcet ,' Atgni ea eft fxpiusabam-hiente refdg^rata';^ vc/uti-crufta quadam fu-perinduâa intcriiam vim fouet, ip fa hehetior eIf.Si piper frangas amp;nbsp;comminuas,interioribus etiam partihus aget, nec vlla erit quæ tangem i do non cäiefaCiät.nam time libera:, diffolutx;. 1 acfui iuris ûngtrlç fua qualitatem explicabunt. Hine fc,vccomminuta'citius multoSc acutius calefaciat.quia o'mnibus veluti atomis rem ca-Icfadendarn attingant: vixdum manfa,protf n ns ealida fen tiun turpiper,pyrethrum,6: fimi lia,'qua: intégra nil aut paruin calefacicbant.' Icaque medicatriehtorum cradfities,dum manct integra^eütis fpifUtudo eft penetranda, fa- 1 ciuntqupmindsilloruni calor,quiaâ:u amp;rc ve ƒ rainfdedanobis tangentibuspercipiatur. Vc-edncariicii ',^catis^dcnfcas magis obRaequam '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meJica:

D E C A- D f S I. D E M.O N amp;nbsp;T. . I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t j.

medicament! crafTior fubftaritia, nam cuiden'-ter non calcfacit etiam redaótum in puluerem piper, ficutiadmoucatunquia'nGildum poteft mS’èyfxi^nullo fenfu prçditam , fna vi traijeçft re ï vtcutim veram amp;ifehfilé afficiat.Si frichio« nc illam rarefacias jVt potis patennoribuskbe^ rior fit medicamento aditns,fubic£tanigt;partcm baud dubiè,ncc multb poft,nee obfeure, calc-Giciet. ! Quid quod: ore diu mafticamm medicamentum, vel' calidiflimum amp;nbsp;fauces pene adurens (idiam de potentia in adu èfte redu* ftum recipient, opinor) fi in manum infpuas, caloremnuilum fenties? Refpondebis/ab ambiente ftaiim ac expuitur refrigcrari i atque ca rationcvim‘eius extingui. fed immitte digitu bios pipercmafticato'plenu,vtea totus obcu« aturmumcaloremfeniCietdigkusyTepote qui-1 dem ex ore percipict j non acrem, mordacem gt;’ Seugneam illam caliditatem qu^buccas amp;nbsp;gut. tur adurinProindè, cuticulæ fpifficndofmmniü præcipuè caufaeftîcur externo taóbu non per-cipiamus medicamentorum; caliditaténi, faite protiniis’(nam aliquando paülb poft ealefa-ciunteuidentlffimèjVtex illis apparct qu^ve-ficatoria amp;' cauftica vocanc) cum Ve-Uintegra I ore contenta nonnibil tandem calida feritian-tur,manibus nunqüam^Nort tamé ex có infer-’ re poteSjd noftro calore interim amp;'per móraW aftum excitarijVtilliputant . namcomminu--tafubitö calefaciünc.ctaffa vero,^ qUæOûnque

la* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä. Io v*:é É R'i r Parad ox? gt;nbsp;•' '

âjfâpee natura tardait agunt, non cgent /patio tcniporis'vcdemuni operari’incipianc,fed vt corum aótio /ennatnr. j Ergo,nu/Jafpercjpicur mó,ra,dum eft acemniii niedicanien . nam de-uorantis'os /ïaciin jridammai, niiMo i noflro eafoi'e-fvc^je/tvcri/inn/chni'p/orato fiuorc. Ac medici,otiinia quantum po/funt, fcnfudimdi*. cant:^ quod imperceptile cd , nullum eïTe dieu nt.Quid? G. niu/cuhi criam temporis inrerce-derer^nce fubito atque fumpcum ed media-niéncalc£iccretirntm idca,loxem abunde mu-tnatum ciTc conuincorct^no opinor.'^am mul-tum re/rigefati ad/utu/encum ignem accede-tcs/non ûatim calorem fennunr ; paa^O poft, candem qiidmpciüsignisvifiniam non ferut: poGremOjGzantusperfeucret, vrunrumi/i re-! rrocedant.V’ndcboc?ignis perpeznè magnitu-dincGiiz -ç(pia.lb:azzamé nee acris, nee adarés, imo necahaus quidem inizio videbazur . An, primnm)frigidior jper moram â nobis \ici-nis pozuiz caJor^m mnzmri , vz nos police teçadçGicereZ^j azqne longe maiorem repone~ ; rez cahdizazem } C^id hoc abhirdius effets Panlo minus inepte eos fenzire puzo y qui conzendanz 'niori opus eiTe medicamenzis, venodri caloris auxilio co rum vis fopiza exd- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

re^zur. hi^m Geri nnnipozed ^ vz prozinus za- / hapercipiantur, qualia funz re vera: dd per 1 moram quam in corporibus zrahunz, illorum ƒ f^eukas Sc j^u^Dt/iug tiiagis, ^cm^gis. innqzc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

■.i ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feit, /

fcit, quanidiii fcilicec vis integra manet : vt ignis nos femper calcfacît, donee extingua-tur . NonnuIIa vero kardiffime agunti, vel. quia nos mnltum fumus refrigerati•, vel ipfa parum calida , vel'minus exaâ:è læuigata funt : perpetuo tarnen agunt eodem tenorc, amp;eodcm caloris gradu ,fed vix tandem fen-nuntur ; Sic ignis ex palea accenfus parum acris eH aut vehemens , arque ob id tardilïi-mê furnum calcEicit . Cum yero exeius fre-quentia iam calcre incipit, non eftquod di-camus-nunc maior^m quàm prius effe flam-mæ calorcm : nam initio tabs amp;t tanta fuit, arque in eodem caloris gradu perfeuerauit: fed ; tunc nondum fentiebatur , nunc' ex affidui-tate furnus calörem/manifeflum-jbbtinec.Imo, vél ex acerrimo’ignc , non fubito locus in--cale feit , fed pan lb poft »qua mu is flam ma, fenflm mmoatux . I Ex hac comparatiqnc^ amp;:-; analogia infero , medicamenta ealida temporis fpatium .requircre r Vt eorum a cl 10 dan-guidior amp;nbsp;obfcurior fentiatur , non vt ipfa agere incipianc .• Agunt Gquidem non mi-‘ nus primo contabtu quam nQüiflimö:amp; a^què’ citb calefacit meblotus marque eupborbium, quamuiscillius qualitas tardius percipiatur,, ob abtionis irifirmitatem . Gæcerum ', quod poflint aliqux aftebtiones in .-corporej con-^ fifteie adeo exiguæ ,vc. nou a.pp‘'ttcant,,

14 L. Io VBEKTI PARADOX. x^k^ ^e inquit Gaienus ^ argumento eft gutta longo ^ffc.afiff. temporis traóto faxa excauans: de qua rede carmen hoe proditum cli: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .

' Nam CipoU millefimiim iélLim fcnCihilis vi-deatur in faxo c6cauitas,ad fmgulos idas affe-d:us nunc primiimfenfibiliter in iaxo apparé-ris^miUcCimapars referenda cfticilm nullaiit guttaqux non xquè ac alia faxum affecerit. Nil ed igiCUr quad poITmcmedicamenta d nobis pro Cua adione mntuari,prxter attritionem qux htmadicatione: cuius opera citius amp;nbsp;me-Jinsagerevidentur.nam hinc accidit ,vcqua-uis (ai portiuncula medicamenta agant, amp;qu3 naturdvim habent^commodè exerceant.1^05 omnibus vel calidiChmis longe calidiores Ca-musmihilo-minus tarnen ex illis nonnulla Cic caleCaciunt,vtetiamadarant.id qua ratione accidatjam docere aggredior.Ignis omnium qux cccli circumflex 11 continentur,calidißi-mus elCeputatur.Ab hoe Solem vehememius caIcCacere,óe ada âcperpetuoj expenmurfme is calidas,üae nonjfaeriv.nam de earehicnulla contentio.Sed quis nos ida docuit? Tadus, qui in rerum natura prxter ignem Se igneas aquas,SoIcm,óe animalium Canguineorum cor pora,nil caJidum eCCe percipir^ h manibus co- , mittatur cxame.Atqai rad as de calore Centen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

I) ECAD lis I. De MONST. I. ij proprio obieólo ferenti indicium. Hæc üvera funtjamp;optime à phyficis demonftrata, quiet obftat quo minus pipere,pyrethro, amp;nbsp;alijs qui-bufque calidifïimis medicamentis nos caUdio-res elfe dicamus, ciim manibus calidi Guident tiflinic dcprxhendamur,etiam exterius: medi-dicamenta vero, nequaquam? Oportet enint, infignem effe caliditatcm,quum primo manus appulfu percipi poflit: tantam videJicetjVt cu-ticule denGtas iliam penctrarç non impediat.' Adeo vero multam caloris quanritatem ani-inalibusfuiflcneceflariam confiât ex aólioni-bus,quarumpræcipuæ motu perßeiuntur. Na mobilitatcm calor cfficit : ideóque multo plus caliditatis animalia,quam metana vel flirpes habucrunt,quod illa motu indigeant,ha:c fint immobilia. Attamcn exinanimatis nonnulla,' quæ amp;GaIida vocitamus, calorem aólu fngorc fuperiorem obtinent,fed non tanto excefTu,vc is manus cuticulam penetrare valeanquod ani-malium fanguineorum calor egregièprædat. Galenus quædam medicamenta aólu calida di- Lilgt;.i.df ci pofle fatetur,amp;:d^bufda animalibusfvt guine expertis amp;nbsp;frigidioribus) forte calida ^'^* fentiri recipit : nobis verb talia non apparere • dicitjquia nos illis calidiores furhus. VeriGmi-* iecft,inquit, pleraquc etiam aótu eße calida,’ • fedidcirco nos fugere,quoniam autipG pluri-' g mum habemus caloris,auteraffaeorum effen- ' • tiaeft.Redigamus enim in memoriam qub4;-

in baJneo frigida videatur vrina.Et paulopoft: Quin amp;nbsp;aquafontium temporehyberno qui-bus manus algenc, tepida apparet, ciim a lijs minime videatur eiufmodi. Illud quidem ad-mitto, amp;nbsp;iam prins demonftraui, nos quoiiis medicamento efle cahdiores-'at non fufficitjVel pocidima non eft^ea ratio,quare calida a nobis nonfentianturmedicamenta.Nam ore ineJu-itim piper citius calidum dcprehcnditur,qLiàni manu.atqui os mulro amp/ius quam manus calidum eft.Et ventriculus, amp;nbsp;hepar, vifecragne aliamanibus longe calidiora,qualftatcni quæ .manus later, protinus agnofcunt. Sola i^t^^^^ cuticulç fpüTitudo obftaçulum eil; cum ß hanc (quæ-nihil reni:it,Ôc citra dolorem fcinditur) au£cras:,pars cifohieóta vim medicamenti Ha-timperdphz. Pono âmcdicamcnns qux minus qudm nos calons hahcnz,nos adeocalc' Rcri vt vri videamur^ nilmirnm eft : cum illo-mm calidizas noâræ fuppemddita, pro fuis .gradibus nodram udaugeuz; vz cyathus ,aqux dccern amphoris fuperinfuCus j mokm facit inaiorcm.Calor animalmm cerrii menfura Sc proporzionc fjbi aduerfa quaUzatem fuperaz: que efi zemperies adioniBus vizx conueniem zißlmajamüparum isaugeazurj vzaddizoca^ loremedicamenzi (exempli grazia) ad vnum gradum calcfaciertcis : inzempcrazus iam, fed nbsp;nbsp;nbsp;1

tiondjum fazis euidenzcr,fïez animalis calor,amp; ƒ Xno gradu fziam exçeder nroponionem, Sia / medf /

• ÜECADISi li DeMONST.I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 medicamentum duobus gradibus calidiirrivo-catumfucrit, natiuus animalis.calor, conCpi-cue intemperatus. cfle incipict: hoc veto am-pliùs jfi ad tercium vdquartum gradum calidu eft pharraacumam tunc co .exceirusperucniet animalis ealiditasjfuauis, mins, acplanc;æche-îea. Quemadmodum igitur minor quantitas maiorem adaugcrepoteft 5 he minor.qualitas maiorem- acuit'^neque proptcrca funt inepta medicamenta ad nos calcfaçiendurhjquôd etiä ealidiflimis longe cakdiores'fimus . Fatemur equidem medicaminafieri noftro comaótu ca-’idiora,qüemadmodum amp;nbsp;ipfanos calcfaciut: fed id illis eße neeeffarium adfua vim cxcrcen-dam aut cxcrcndam,omnino reijcimus.Nos il la calefaciu n c fafta cal o r is fui (quan tu feu nqu c is fiierit) ad noftrum additionc,doncc corum visprorfus exoluatur.nam poft, mutuam adio-nem amp;nbsp;paffionem, altefatio tota penes calo-rém noftrum remanenvis medicameti euane-ffeityVt naioor à maiofe flamma-abforbetur. ” Haftenus fatis'abundc monftrauinfus, quod initio propofitum fuit, medicamenta calida vocataeffeadu amp;perpctub,no'hfoliimpoten-tiavelin futurotempore, quatia dici folent: idqueex elementörum certa proportïonc,amp; i nbsp;nbsp;proprioiempcramchto:5lt; nos ijs muhó cafidb oics effe'; Dsmouftratorum furnmam , vice epdogi ,Vin eonclufioncs 'coUigcre placet, hoc modo. îdiOi qi). .,01-Si , jUi’' i ij îtu;w’hKgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

uiirri in coinponendis corporibusdemcw fLUSTccinerc fornusjoportcat, fat iUis eft lub •pTçcipu.-ïfqtiç radlij eft vnicajacitarc acqué ingt; 'oioktasferuarioQuoIicat:«.vero nó modo fup-fticcs amp;: fummis vin-bus prodite,vc antefuctât, •rcniariet,fod amp;nbsp;mß-ydafeCe continuo produnt, ‘maxime qnç in mixtione Superiores cuafcrint. Hinc^tvt-racfiró ea»fok vocccurcahdaj^bus 'i^neæ fubftanda* quam-cenq-uarüi pIus obtigit. ku L Okid Ja^m-quà Hurtmtur., pw cäLeb : f fuillenon dices,nifi merapotena.vt Seb-

£tuca. Sanguis fucurus eft . quo geilere Jo-;j;i ^f qucndi refumxftenda conftrndi vir/efc^^f -n’- ■ e.oTaquc.probarSSenrentin'qHopiniaV-o^ ii a 1'''■cSSe:diccbavu:^1 r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ j^ir.'-^'h

'Proindemedicamienta quæfôalidaiV.ocani,cx Sua tempcrie cahrenSexcedeinrc Sortira Sant, non in noûris corporibns aeceperucneque vS lo egetaujtiho, vt diScnSSo quod exeelSam im-pedieba efrigote/Svper io r can da t ealiditas: Sic eninromnia'^qnab'gtadu nos caicSaccrec, ciim nullo deledtu calorin omnia ßinihrer agar,ne-que plus ab co pyreebra q opin calory accipiu.

Vcniin cominma acrius citiuCqiie malto video tiir calbicerc:amp;:qux tardnis id faci-un r,n o n egen c tempons Spa no vt dem am nbsp;nbsp;f

^- 'opcrariincipiant, fed vt corum aétioSèa-tiatur.Agunt enim non minus primo cd- / taóbu quam nouißimoiScmque cito ealfa- / citmclJotLjSja.[quccuphorbiumi : nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

‘DECADfS rJUE MONST, 1.5 * .^ lÿ, CætcniTn nos medicamentis omnibus ctiam calidiflimis longe calidiorcs cflc,taâ:us rcftè iiidicat.Manuifiquidcm primo actaftu nofter fentitur calot euidens amp;nbsp;muirus: medicamexor rum verb âilidicas^illius çuticulapcnetrarcno poceft præ imbeciUitate.Neque fans eft dicerc. nó fentiri à nobis calida,quod nos illiscalidio-tesfimus: narorporis noftri calidiores.partes citius muit© amp;: amplius illoru qualitatc’|)erci^ piunc;dummodo;fen'fus exquifitusfocrinob, ;• Calidoruyero mcdicamentörü'vfiiicabdiö4 res fimus,quia poft mutuami’ aéliónem amp;nbsp;palfion’cmsaJcerauo tota penes-calorem no-ft rù ni, I i medic a m en d. e u a ne feexe^ r cm a né t; arque iioseaîcfaciunt’icuidêûtiftimèiuqiibd illorum calor)(tantus c^i elcmcntorum pro-portione^non nnne primi'im iri corpofe exs* citatus)noftro'fuperaddaturiji...:ni,, ? 0

. Igicur, médicamenta quæ calida .dieun-i lt;nbsp;• tur,taliafunt adu piiufquàrn d nebis alla i.mantuTijr/‘'gt;:-l7.qo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ƒ

Supcreft vt problematis amp;nbsp;dubijs q bîc pof-fentadfcrri,rcfpôdcamus.Primû eft ciufmodb i . Si médicamenta non egent noArb^càlo-. rc jACLirinoadau CTI noir agimt ^fcurdip’’quot;quot;'^ çapfulaî amp;f pheideS^ non-jaalçfltrvi nbsp;nbsp;nbsp;ctiam

adnruntur ,.«x calidiisimis raedbamcncis quÄ continenCjf ptæfertim Làb ijsrquæ funtemirtu-tifsimè ci'ita^-An ftatim npsl -ealefacit’Lcw-ç pko rbiLiin cÿfqnia^ eîuSicalQrijrtoftüïnfupcrad» fc:2»i.£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ij

ditus facit incendiiiin : in cadauetc autem amp;nbsp;capfulis,nLillLis ed calor qui frigori prædomi-netLir,quod cuin nulla vi medicamentorum fu. perari qucat,perpeEuo maius eftealore. Ftigidi tacema cadauere amp;nbsp;|3ixidibus, ignis quidcni excudcre poteft, medica vis non poreft.

Piper non fentiri calidn tangentibus,quia ^^ vis eitis cutrcu/am non pénétrât,recipimus:fcd curipGnïCiKicuïam noncalefacitï Verum cam quidem calcfacit, at quia nó fcntit;nos lacet ca Jefadbio-Non efle prxditani Gnfu, hoc docer, quod abfque doiorc fècari poflir.An quia eft na mra frigidiflima,ncque magis poteft a medica métis incalcfcere, quani vel lignü vel cadaucr.

‘ QuifitvccaJornofterlonge maior non vl-^^^ ceret, medicamentofus veró fquem minorem efte dicimus} vt aiiripigmenci, exuicerct? An quód animalium calor humidus,mitis, amp;tepa ratus fit : vnde nee humores reddit mordaces, nifiquum ipfe quoque fit acrior. Tune vero medicamentorum opera viceratio caufatur,cii humorum caloraudlus acrimoniamhabet. Sic • enim bilisfuo calore ficco arrodens cft.

SedquomodopoflLintmedicatnenta, fi mi* ^^»njaamnos'calida fùerint,noftrum caloremmi adangercruni aqua tepida fetuecem refrigeretj amp;nbsp;minus calMum cahdiori fit vchit contrariu? An tepida ferue^ti addita non fblum caloris gradum intendit, fed amp;nbsp;quantiratem fûbftatiæ augctjCiimquefit petmaiorem molem parum

• ^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' auda

D s c A D I s I. D E M o N s T. I. XI auda aualitas prorfus diftributa, minor ccrtc in qualibec porcione fenticur. Ac medicamenta fubftâtiç noftræjn qua eft calor,molem non adaugenc, fed fol am qualicatem intendunt.Ob» id nil minim fid medicameto, quod nobis miv nus eft calidum,calor nofteraugeatur.

^ Curalimenta quædam, vt allium amp;: fimiha, calcfaccre dicuntur,cum tarnen fubftantiam noftram adaugeantjfiilla minusquam nos eali da funt,amp; hic falccm idem fieri videacur quod 4quaminus calidaferuenciaddita? Anquiain-terim dum a vctriculo,hcpatc, amp;alijspartibus itnmiitantur,ca quidem nos calefaciunt,neque tunc alimenta funt, fed tantum medicamen_ ta:vbi veto iani nutriunt aóbUjCopiam fubftan-tiæ augent,nongradum ealorisinrendunt. Id

• Voluiife videturGalenusdifminquit:Alimen- Liir.^.jetem-« taomninopercoóba amp;mutata , aciam in fin-Z^^*»«»«?«^»-’ guinem verfa,naturalis in animali caloris fub-

quot; totum enim fine calidus fine E rgidus poteftate ’ eft cibus,poftqu.im cóuerfus eft in finguinem, • naturalem calorem fimiliteraugcbit. Quo-ad quot;nbsp;aurem ad fanguinis formamrendit, needum * plane fmguiseft rcdditus,réfrigérât,cxcalfacit ’ ve animai, medicamen to rum ritu.

Qiy^i i^^^ '^^’^^ Galcnus dum air : Siquid nó-* dum adeo calidum cft vtnos,neque admotu ta lercdditur, id tempcric Humana frigidius cft, ' quancuncunque in co caJiditas exuperct. Etc-

nim admotum calorem^ qui in nobis præerat » aufcrec detrahecque. Qmppci^ß dans duabus ƒ aquis calidis, quarum altéra plus,altéra minus’-! » caleat,mifccas minus calentenl magis calenn/ «. huius certè feruorem extinxeris* Sic fi in calidi* » tatem rofacei,quæ tepidacfl: vtad temperiefn-i » humanam, caliditatpm indideris humanam, « prorfus ab bac quid détrahes amp;nbsp;refngerabis. ? amp;C. Tepida vocamus, non folum qua: natura fua taliafuntjfèdetiam quæcalor.em noftrunr acrioré fa(2:u retundcntia illnad mediocricare* rcducunt, cuiufmodi funcfrigida in cograda iu quo eft rcmittenda caliditas. Porrôjtj««^^' Jenusfqui ad hominem drania comparai,notV in propria natura confidcratjcahdiim did vaut frigidum, ea fignificataquibus .corpus nodrU'

„ A manifcftê calefit aut refrigeratur.Sic tepida dli' funcomniajquæ feruentem calorem tempera^ At vero taliafunt'modicè frigida ^non (vuile' putat) fua natura calida.Nam fi vel minimum calida eflent, calons hoftrigradum nccclïaiio- nbsp;nbsp;nbsp;1

intendcrenr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

Habés hümanifiime Cameraric, de medi-« camentorum viribus. amp;-.adu illis infidente En-cultate, abfolutarn' tractationc. Nam facile cd' quot;nbsp;. expofitas demonftraciones ad aha medicami- ' 1 V À 'gt; ' -num genera,frigida^humida,amp;'ficca,accónio-dareJnijs quçplus egere reduétionc depotetia in ajftLinividcn tur,caIidis videlicet,nullam fieri docviimus.Exgó malto minus vt frigefaciat

fii J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftro

noftro calore indigebunt narcotica. Sicca amp;: humida priufquam aflumantur, taliafenfibus apparenc.in catharcicis vero , feu purgancibus niedicamcntis, agendi facultas ( quæ attralt;5feib edj a^u perpetuo ineft,non aliter quam in magnéto . Quo fit vtpaflumbene difpofitum , amp;: excerta diftantiajubito afficiant. Inmortuum ernm animal nihil agerepoffuntitum quia omnibus concidentibusnon patet exitus humori quiattrahitur : turn quia facultas expuhrix pc-rijt, quçin via en te opus medicamenti plurimu iuuat.Nam illo trahcntc,amp;hac extrudétefquod fit irricata vel excitata medicameti acrimonia) ' commódiflima amp;nbsp;facillima fithumorum cx-ctetlo. - Eafèrèfuntquæpronoftræopinio-niscófirmatióeexcogitauimus.Obfccro nc fer monis inelegantia rei dignitatem apud te mi-nuat.id diffimula, amp;nbsp;fententiam duntaxat examina.Nequeenim hæc fcftinanterfcripta,relc gendiotiumfuit,nequcfi claboraflem, tedi-'' 'gnum aliquid faccre potuilfcm.Ephemc-'

rum opus hoc eft, mea: in te obfcr-' ^ uantiæ , E placet , teftimo- ' nbsp;nbsp;' '

ft- u 1^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hvrni ir^v Hl in

S^^HEOLOGICIS propofitio nibus auditis, mox fidem ^d-hibendam cnc, nos Cbriftireli-^^^giodocec: ac in ijs quæ nullam ^^probationé ftiflmct, credulitate maxime Deo grata efle,quüis fitquinaturçleges infringerepofiit.In difciplinisverô,quæA0 ß^/^'^ 5: vere feier ia: dici merctur, ^ rem om-né per caufiis exphcenr,finé,'dcmoftrationcali lt;]uid afl5rmarc,amp;iegiflatorum ritu fan cire,ridi culum putamus:qiTum præcipiti',inconfulto, amp;? temerario aflcnfu.nil magis abfurdu videa-tur, apud cos præ/ertim gui humanum ingc-nium veri inuclb.gadi’amp;aindi/Iimum amp;aptif-fimiim-efle norum . Pcrmulcos tarnen videas, cjui fi ahj plures idem dixcrin t, non renitucur.' ncque iHurfperpendunt, verum cos omnes eX vna communi eau fa verum diecre, an contra

Decadis Ï. D e m o n s t. H» 2.5 cx communi eau fa mentiri liceat. Quanto fa-tius foret hîccunéhari ,amp; de ijs quæmens non affequitur dubitarc : quodequidem faccre có-fueui,atque co nomine increduluni me , pleri-que temerê aflentientes.nuneupant. Nam hoc mihi iandudum eft propofiram,nil corum quç cogitationeamp; rationis difcurfti eolligere ne-^ueo,pro veris admitterc , quantumuis maxima fit eins qui narrat authoritas . Fatcor qui-dem nondum inuetam cognitamque nobis ef-fe omnium que teftatur experiétia occafronem: quemadmodura pro veriffimis opinionib.pcr-multas habeo qua: vul go paradox« , needum perfuafæ,funt. Atqui vtmeis indióla rationc etedinolo , fic rnihi liceat alijs non affentiri, priufquäcifcftuum caufas à fuis autoribus di-fcam , vel ipfe ratiocinando affequar. Hoc fit omnibus liberum, abfque demonftrationc di-ftis fidé nó adhibcre,quum parum cauti°’amp; val-de hebetes vidcantur,qui admirandas affertio-nes inaniquadam dicentis opimone affcól;i,rc-cipiunt. Talis cft quam heri proponebam, j Clarilfime Pra:fes,nonnullos fine cibo,non fo-, lü dies multos,fed mêfes amp;nbsp;annos viuere poffe. \ Hanc tu prudenter dixifti nunqua recepturum nifi demonftrarcm,quum omnium quas cx mc 1 audijftt'55'«fc(.^o^0Tctrw vider i poffit.Eft tarnen,vt 1 alie omnes,veri(fima,6c cui tu poft bac non re* 1 fragaberis.Nil enimdubïtabis in noftram vc. j sdre fentcntiam,quum ex return naturacuidé-

lif ■ L. Ïo v B E RTI‘P A R A D o X. tiflimas rationes caußfque pro fundamétis dc-promptas habear.Id obfèruafse mc,non dicam, (cd fieri pofse confirmabo. Si teftibus faótuni probandu eflet, locupJetifliini amp;nbsp;minime Q^er-nendæ .aueboritaris aliquot nobis proferrétur.

Lib.de carnib. Hippocrates hebdomada bomini letalem iiic-Ltb.i!.eaf.^^. diam. præferibit. At Plinius nonvtique fepti-mo letalem elTc dicit^guu amp;nbsp;vitra diem vnde-ciraum plærique du rau erint. Audio nunc Aucgt; nioni ede bominem fexagenariumyquiraroj amp;nbsp;per maxima in terualla,quinque,fc,decern,amp; Ltb.7.deatti- plurium dieru comedat, Huicfimilc cd quod maitbfee. Albertus £cripCit,('LnlTe fœminam quxiin^^^-bodics quandogue vigmei rranfinifèrit, frpe verb ÔC trigintsi. vimm quóque melancbolicu le vidi/Teaic, qui i^a-irospcrCeacra.rirfcpzem heb Lib.i.Lgt;if»lt;,. domadas^ültcmis tan tum diebus aquam exCor-j^fhfj^arur». bentem. Afbea^us refert, Timonis amira quo tannis in Ïpelca vrCarum more bimedre tépus abCque vlloâlimcazo delituUTe lcmianïmem,rf foln infpirnzibe viuercc,.ic xgrè dignoCcerezüZ. yiCam in Hifpania pucllam grauiihmi prodar, qux comederctnihil,ac haudu folùm aqux vi-tam confoucrer, amp;nbsp;an na iain agerce Cècundaac vigeümam. Pacllam annos tres in Gallia. Nar boncnCimulei videran[,^c Spiræ in Germania aliam.cxcirifTc accepimusydoótorumque Sebo noram virorum litcrisprodirum ell,annos co ƒ iidem nallopriveraërem cibopotaque vicam / falubriccr cradaxi^c, Aliam qaoq; fe vidilTc cc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üacar /

Decadis I. .Demonst, 11- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17 ftawr Guliel. Rondeletius, eodem vidiisgc-nercad dccinmm gratis annum per«eniifc,tan dem gradcm Eiólam nupfifle, amp;nbsp;fclicc prolcm fuftuhffc.Gcrmanani mulierem triginta annos omnimoda media vitam cradLixiffcJoancs Boc cuiusfcripfic. Romæ annosquadraginca facri ficum quedam folaaeris infpiratione vixifTe, ex Leonis Pontif. Max.amp; mukorum principu cu-ftodia, amp;HcrmoJai Barban kiftoria fidcquc certidimu eft.Sed curkädin moror in his rcce-fendis miraculis,quç merç nügç videri poiTtme donee rationibus rem cxplicaro ? Eft fanè per quammagnimomcntialiorum amp;aucoritas amp;nbsp;okfernatiotat non fans ede debet, vbi nó deeft ratio qua diétum confirmes. Hâc fine,gaudco re propofitionem admittcrc'noluiife, vtin ca inueftiganda^quod iandudum cupieram ) anU mum commode exercerepoffim.

uenti«-! omnia,ftixpe,s,amp;: animalia,propter indu fum in fe calorcm viuere,illius beneficio alimc turn trahere, conficcre, coque nucriri ac fufti-ncri,augefceré,procreate,animantes præterea fenfu aBei amp;nbsp;moucri:amp; quaco perfediora hæc fu crint 0pera,tato calóris jvira atqi fnbftatiam vberiorê adefle. Vhde^ Anftotelcs vita vno ca-lorc côtinerkUne caló rc nsq) animalïa n cqj ftit pes viuere,tan^ protrLtu amp;nbsp;pétuulgatu memorie mMauit,quiamp; morte caioris,cxtihd:ione did defi.niuu. CniusünicàneLne vhaæmniurti

Pliilofophorum cofentio vjta calore finit, mot té calons extinétioe.Nâ quâtulufcûq; is fuerit, corpus co prçdicLi vica-fruitur,amp;*diâ:a$ fundio nés,licet ob{curas,de fè promit.Hûc alit amp;nbsp;fub ftinet pinguis humor amp;nbsp;aercus/qui in partiû fi-milaruim fubftantifi confertus omnem effugit oculorum acicm.Is primus eft amp;nbsp;communis viuentium omniû, in quo fpiritus calore per-fufusprimüm amp;per fe confiditradeo vt neqiie fpiritus heque calor efle poffint , vel diutius permanere|citra illius humoris opem. Eftigi-tur vita amp;nbsp;animantiu du ratio in horum duoru cófenfu,calido amp;nbsp;humidotillud omnium «'’‘^^' onum opifex cenfetur, hociili fubft.cmiturvt durabilius fit. Atque quamdiu vitalem ealorem foiicrc poteft vtilis amp;nbsp;iiicunda ca humidités, tandiu in viuis eft animal plantâve.Vnde fit vt vita? longioris fint, qua: plus humidi natiui, autidcrafiiusamp;difiipationi amplius refiftens, fortitafunt.Nam amp;ipfum natura pi ngue ,ole-ofum,tenaxquc fuitiVt acalore (qui eo inuolu-tusfenfim portiunculas difpcrdic amp;nbsp;abfumit) tardius abforbcrctur:quodpriufquam accidat, vitam naturae animal reddre, propria .detrada materie,(piritu atque calore marcefeete.Porro dim animantium moles ea ratione perpetuo di01uatminuaturque,.ni fimihs altera’fubftan-tia pro ea quæ defluxit reftituatur, cuaporabb tur certe atq, diffipabitur vniuerfa. Atqui nulla eft quam ia humidr fobftantificifvt vocantjab-» fl _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumpti

D E C A D I s I. Igt; £ M 0 N S T. H. t^ fumpti locum rep o nas , non dico quantum nulla celTacionc minuitur, fed ne tale quidcm vel minimum , Quippe idomne ex fcmineamp; primis noftræ generationis principijs ortum habuif: iam nileiufmodi corporibus noftvis fuperaddipoïfe uidccur. Hincmoriédi nccelïi-tas,quum nulla arte quod caloré retinet vnu, refarciatur.Carnofa quidcm fubftantia marco-re exhauftarcftituitur:bumor primigenius nu-C[uam;amp;quumabfumpto pabulo calor vna rc-ftinguatur/fi hiccaufa cd quç pabulû abfumit, Vt certèeft,fic protinus idem calor fui intcritus caufa.Reftat hoe vnum , vt dum penicus aucrti nequeat mortis noftræoccafiojhanc filtern ni-nnis celerem amp;pra:cipitem,fuaq;naturapropc-rantem ad vitæ exitium , retineamus obtunda-mufque,ne tam citb animal extinguatur.Id fieri poted alimentoru opera ,cum additaiucun-daquadam humiditate,ca quæ natiua eft irro-ratur , vt magis refiftat caloris fui voracicati. Sicenim diutnisconfcrtfatur,dum innatus calor in fubieóhum humidu nequitlibcrê dia vim exercere.Nam obcunditur aliquacx parte,amp;du in camofam molem humoréfque alimétarios agit,interim minus deprimigenio humore ab fumitur.Abfumitur tarne vfqucamp; vfque por-tiücula,fed minus cum alterius copia fuppetit. Proinde natura non animalibus modo,verum-tiam ftirpibus infitas quafdam vires deficientis aedefideratifemperappetetes abinitio fiatim

dédit, vt quam diutilïimc fieri pofiet, omnia fc ab in ter i eu tutarétur.Quiequidenimgenirueft amp;nbsp;natura eóftat, quam Jongiirimeprorogariamp;, in reru natura cofiftcreperoptat. ’^amobrem vefei,bibere,re{pirare dnuHo vn^didicerutani malia,fcd ftatimà principio facilitates^ Kabent quæ b^c omnia citra docente perficiant.Ex bis manifeftu elfe arbicror alimenti vfum animati-bus omnibus,non alia de eau fa nc.ceflarium vi-deri , nifi vt fiumidu illud mnatumfcaloris vi-tabs pabulum, familiare amp;nbsp;vere vnicum Jne ra cito.ab/orbcatuE,foucat:quod quadiu praftafe poflnmus,amp; fuper (hes humiditas ptmigeniaae Hat fufiïcienti portione ad-Vitalis caloris con^ fcruationcm,tandiu vita perfruimur.,

Hinc colligasfquæ nobis cxplicadacft fee Lida propofitiojquibus minor amp;nbsp;laguidior calor eft,quia no multu effieax ad fui humidi abfum-ptione vidctur,non effe mu Ito alimento opus: quemadmoduignis exiguus lignorucopia- nd fuftinet,fed paucis fouetur:maximus verb fi li-gnoruaceruu no fuperaddas,moxpabuli defc-dhu extinguitur.Proinde fenes facilbme ieiuni- i' tyfphA3 urn ferut, inquit Hippocrates,fecudo loco qui -j ætate firma funt,minus adolef c,Ecs,omniumi- • nime pueri,pfertim'quianimo,, funt ^penfio- »’ ^^.4 res magisquevegetbNaquicrefcut.plurimuha * Uba. betcalidiinnatijplurimoiraque eget alimeto: » a-JioquicorpusabfumiturifènibüS'Veróparuca » Jidiinati eft,paucis,^pterea fomitibus cgéc,qa « e* lt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amultis

quot; à'multisexringuûtur.Vtcnim luccmarû flamç ( quot;nbsp;(inquitGalenus)quamiiis olcûpro aliméto ha-^”^^^ j quot;nbsp;beâc,tamê h quis ici coEulimuI ftipcrinfundar, extingauntuf potins^ nutnatur-Simili modo infcnibus, amp;nbsp;alijs quibiis calor efh rcmidior, * alimcntoru copia nocét calorc fuffocas amp;nbsp;mul-dcadine obruês.Qui vero multûcaliditatis ha-bent,vt pueri amp;nbsp;adolefcétes,ciborû abundâtia 1 gaudenr.quia multû abfuraitur illorum corpo ris moles,5: voracior calor natiuâ humiditaté jprfus abfumitjUifi addito familiari fucco effrç-niscocrccatiir. Iraq; pro calons rationealimc torû ^pportio amp;nbsp;menfura, vel nuHo alio q nam ra docêce,côfticuicur. nâ q ad alimoniæ innata necefTitatê cofequitur fames feu appcccria,eius certa eft normarvtqui mulcû amp;nbsp;fæpius appetuc, copiofo 5c frequcciori cibo indigeât : qui nihil aux paru amp;nbsp;rarius, pauciffimo ac per longiora

' internal la coceifo ali mémo op us habeat.Agri-colæ,artifices,amp; quicûq; validislabonbus totû die infudant,Urgâ ciborû copia,amp; identidê ite ratopaft:u,vrgentc famc,vti coguntutuqa nati-ui caloris qualitas fit acrior, magifq; abfumitp excrcitia,vt inediam ferre nequeâr,citra fanita tis amp;nbsp;viriû iadlura maxima,qui fe totos labori-bus dedût.Sic 'C5'zx/o/oXo{?,hocJeft bilofis natura, ^^^ nocentiffima elfe abftinétia Galenas pdicat, amp;nbsp;mah.Mp.i. cxîongiore inedia acerrimas acutifsimafqi fe-brcs accidere,a qbusjpmptus eft in hedlicas tra fit^amp;ab hisrurP in torndu marafmû.Saguinei

31 L. I o V u E R T I P A R A D o X, vero Eicilius ieiunium pcrpctiiintur, quoniam humeóhu in illis redunJatfubftantificu, arque item, nutrimexitiö: prçterea caler eft remiffior amp;nbsp;minus acutus jVt qui humido fuffrenerur. Quod ft nullo teneantur exercitiorumdefidc rio,fed pigri amp;nbsp;fomnolenti(vtglircs}pcrpetuo defidcant, paruin amp;nbsp;tarde appetunt, pituitoft-orieiqueeuadunt, amp;nbsp;fæpius nulla neceffitatc, fed pro confuetudine tantiim^horis ftatutis ad cibos accedunt. Hi fane remifRorem amp;vcluö torpidum calorcnihabent, quem præftaretia’ boribus excitare amp;nbsp;acuere, vt inulta huino-ris (uperflui copia diffipatädam ad modcratum acccdens.,,appetcntiæ fenfum efficeret, qux nil aliud eft quam deficietis ac dcEdcrati natiuaca piditas.Deficit vero amp;nbsp;à fingulis particulis de-fideratur alimonia,quæ fubftituatur in locum eins quæ perpetuo vicaloris effluit fubftantiæ-Ergo cum non appetunt , verifimile eft calor rem agere in aliam humiditatem , quæ ftilicet excremetitia amp;nbsp;non naturalis eft:cuius quidem abfumptio quum damnofanon videatur,quid mirum fi abfque noxa vel dolore tandin perft-ueret caoff^ict. ^ quandiu colleótus ille fuper-fluus humor di/Upationi refiftit,maxime quum ex otio languens caliditas parum confumcre poflit? Ea eft fecunda ratio , cur fenes facilius amp;nbsp;nullo incommodo inediaraferant, nempe quia prçter caloris paucitatem amp;nbsp;imbecillitaiê, Rinc colleólam maximam pituitoforum excre-

DïCADis I. Demonst. IL 33 mcntorum copiam habent, eorum corpus be-^^5gt; P’^^’^'’ ^’’ taidum , ad quofuis moins amp;nbsp;exercicia ineptiOimum cft.Proinde mukis no-minibus calore parum admodum corporismo km diflipante,accidit vt panels omnino fomi tibusegeant feniores . Porro, qnod in fenibus fieri docuimus, idem nacnris ßmikbus ad vn-g«cm conu.cnit;Nam k quis fuerit vel ex nati-Uatemperie, velcx vinendi genere humidior frigidiorque,isparum appctetamp; fadlcpaucis alimeufis (atiabitur , quia deeft calor qui multam abkimac fubftatiam;Hac ratione fie vt ani-malia exanguia-, Græcis 00^/451 didta, quib. ob caloris paucitatem friguseft infenfiffimum,to-ta-byeme Iatitenc,amp; in lôcis fubterraneis tepi-dionbus. vicam aganc fine akmento . Iddocet experientia,cnibenecofencic ratio; Nam fi a-linioniæ necefiitas eft adeinsquod perpetub ef finitreparationem,netam citô abfîimatur bu-morprimigenins caloris natiui pabulum: qui-busmil efluit,amp; ferè nullus eft calor(aliquo (altem fpatio temporis ) nulla erit ciborum indi-gentia vebvtilitas. Atqui ferpentes, lacerti, amp;nbsp;bis fimilia , funt natura frigidiora: calor in ijs perexiguus nonmnitum difsipat,atque minus folito perhyememi quia fit languidior ex fri-goris fæuitia. Propterea ntillum ferè eft efiln-uium,cute denfata amp;nbsp;exadè conftipata vifrigi-Hitatis bybernæ : quantum vero eft à languida animulafufcitatum fuliginofi excrementi, ad

ipfamcutem colligitur ,quæ tandem ficcior afperiorque cuadens,a fubicda pelle nullo cor poris m.alo decralutur . AcqneilInd eft voca-tum ferpétis (poliLim,qiiod Vete medio autdc-(inente,exiiere folenr. Qutim Sol ad nos rediés illoruni calorem cxcuffo torpore excitât,mobi liores euadunt, amp;nbsp;priftinam recipiunt agilita-tem. Nam calor motuum diix dl amp;nbsp;opifex.

^gt;- f-jmc Vitmuius: Serpentes fait) 'um peicalo , rem exhauftam habent humoris refngeratio- « nem , tune acerrimc monentur : per brumaha ^ autem amp;nbsp;h-yberna tempora mutatio-ne calirc- , frigeratæ , immotæ funt ftupore. Glires lt;Sral-pini mures, non fckim tota hyeme a ciboab-ftincre amp;nbsp;in fomno ocenpari, verùm etiam loge pinguiores cuadcre, tammirumeft quam vero experimento confirmatum. Vndc exijt Martialis illud in diftichis de glirc:

Tof a mihi dorwitur b^ems, ^ pingutor iüo Tewporo fum lt;^uo me ml niß fomnuf alit.

Sedanimalculis pofle aliquandiu cibum deefie re(pondebis:grandioribns minime. Ad idpro-feram ingentis magnitudinis beluam Croco-dilum,quem vnum quandiu viuit crefcere ar-bitrantur: viuit autem longo tépore. Aft ilium quatuor menfes hyemis inedia femper trafmit LHf.S.eap. z^, tere in fpccu,author eft Plinius. Ergo quem admodum feniores homines fngiditatisratio-ne nee multum appctunt,nec multo cibo indi-géteïïe amp;:qiia:cunq; naturçfrigoris plus quant calons

DicadisI. Demons T. H. j^ calons obtinucrcj abfguccibo multû perdurât tepus.Quid enim nouo pabulo cgét,quibus in-fitu vel appofitû Uô ab(timitur?Quid veto abfu Wee langues caliditas? Si quid abfumac, amp;nbsp;eius qui obfiftat copiafucrit,nô protiniïs , fed lôgû poft tépuSjid fentietur. Obfiftit verb infiti bu-moris diffipationi plerunque aceruata alimen-taris humiditas, nonnunquam cxcrcmentitia, quam dura exercer diflipatque natiuus calor, in terim natiuæ humiditati minus officit.

Hinc tertiâ ad jppofitç coclufionis jpbationc clicias propoficionê,videlicet, no folû caloris paucicaté coferre ad faciliorc abftinetia,verum' etiam humoris fupcrfluiamp; qui natiuû calorem occupée , abundantiam . Nam quod alimonia perpecub affufi,partes irroras amp;nbsp;humidum na-tinum imbues, facit,id præftat nônunqua mul-tus excrementitius humor in corporib.noftris accumulatus,dû caloris acrimonia atq; vim ob* tûdit,facicqj quo minus hic meliorê fubdantia cÛftimatjdum fe ipfe abfumendû offert.Proin-de ventriculo pituita plcno (nih hæc acida fuc--rit)nó appetimus amp;nbsp;cibos faftidimus: neq; meo iudicio ahmetis egemus, donee eiufmodi mate • riâ vêter cófecerit,aut alio deturbarit. Poflunt-tamêintérim dumeibos auerfatur vétriculus, quia nouo pabulo no indiget, rcliqua membra famem naturalem ( quæ non (entitur) perpeci: vnde , finon concedatur alimonia, languent amp;emaciantur. Proptereafæpe melius eft nom ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E ij

expeôhata ventriculi viéloria cibos offerre: priustamenffi fieri pofficjarte nofira purgato ventre,ne illi corrumpantur. Qubd fi corpus vniuerfum eodem humore quo ventriculus, plenum foret,fingulæ partes non magis quàm nicappeterent,neque cibialterius copia mdi-gercnc,dum humor is calori abundè fufficeret.

. Verùm fatiecas frequentius ventriculû habet, quia primusomma excipit,atque eius amphor eft cauitas : rarius fit vt per habitum corporis vniuerfum genus id exefementi difFundatur. accidit tarnen fenibus,amp; alijs natura frigidis^ quiacxiguuscalorconcefliim cuique parti afi-mentum conficere nequit,fed cruditate mulM vbiquercIinquit.Humores ij funtpituitofidul-cefque ,amp; calonsconuenics alimonia, fi magis elaboretur.Nam pituitam calorrsopera in ve-nisperfici,permoramconcoqüi,amp; in laudatu fanguinem tranüre, docent medici. Eft enim phiegma fanguisdimininècoólus, vt loquiin-tur:qin poft accuratam elaborationemjparti-bus nucriendis inferuict. Sinendum itaque vt calor fe in tam laudato opere exerceat,id quod cibus continuo ingeftus interturbat. Ad hoe ' conferuntinediæjijs valdc falutaresqui duleis vel Ä-ztfo/y humoris pituitei copiam habent in Lib.7' toto corpore collcóham.Ob id rectè Hippocra-^’tesfamem confulit carnes humidas habenti-' bus:quoniam humoribusetiam crudis iucun-dius fruiturcalor,qiiam recenteringefto cibo.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic,

Decadis L DemoNst. IL 3% Hic enim longius multo quàm pituita a fangui nis forma amp;nbsp;partium natura diffidet : calot ci-tius factum iam humorem,quam cibum^ad nu-tntionem paraucric .Quod fi nön efficiac Çquia femper noua fuggeritur matcna,ncceffe cft to turn corrumpi amp;nbsp;excrementuni omnia fieri? His reten tiSjmorbi,familiäres bu mort per cor? ports habitum pullulantjoedemata,vinligincs,' alpbi,fi.irrîli,lupiæ quas vocanti nodi, amp;nbsp;eins claflis infiaitipituitei affedus.Hos euadet, qui nullo (vel tardius faite amp;nbsp;rarius) ingefto Zibo, frigidions illius bumoris perfeótioneméxada-que elaborationem calori facere finit,Nam quum ineo negotio totus effodebcat, anoua materia diftrabitur, quæ inutilis amp;nbsp;damnoG i quoqueefi.Poftquam verb in partium nutrien. 1 darum vfum,quod vifum eft commoduis calor 1 abfumpfetit,tunc primum incipiont fingulac 1 appetere,amp; ad ventriculum vfque mutua com municatione fua indigentia fig’nificare.Verum , vt prius diccbamus, nonnunquam ventriculus (qubd fit bumoribus plcnus)nó appétit,quam-uis aliæ partes inediam patiantur:amp; contra,vê-, triculoinani amp;nbsp;famcbco,abjspartibus fatietas 1 effe poteft.atque'quum cibosafTumere nos co-gat molcfta fames,abaratione conamur parti« culas fuis bumoribus exonerare,ne calor nimia quantitate obruatur.At ficommunis eft totius corporis repletio, vt ventriculus fimul amp;nbsp;aliæ partes omnes pituicofobumorerefertæ fentiâ’ r i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E üj

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Pl., I 0'V BI K T I P A K A D o X.

tu nenne nuIJo appetitu affedhi,chlore in miilu materia temperato amp;nbsp;occupato , interim dum ^liud agitjeibis opust non. babent : nara ealori üt eft negdtijjamp;parumfvirium : vnde natiuæ partium humiditaErsabfumptionem confpicua nofacitjqtiandiu alia vel iucundiHima (qualis eft dulcis pituitçJfruitnrJd ijscouenic qm tri-lt;luum,quatriduum,,amp;Iongius tempus perdu-rantj'eiüni. Quid cnim cibo.s ofFerre decety .cum totum corpus humorefrigido , quiqfnon £acilc diflipetur,fcatef,fi nos;cibum tue fo/um Mapperimus cum prior ab/umptus fuerit? Quid, ß eibosEaftidiunt, amp;nbsp;ijs ctiam vibs nau/canr, ponneidcertum eft indicium cibo non egere, cuius ip£i natura'appetitum nobis indidit, nemo docuix?A quo enim difcere poflemus cibi boramyóê quantitatemjmo amp;nbsp;qualitarcipfam? In h-is’haturæ propcnßtatem,atq; nulla ratio* ne prædirumldebderium , vitro iniequimur. Prómdequi acibd.pemtusabborret, eo nóin-digeE,quumnaturalis,non voluntaria, nee ration hobtempera'nsbt ap'peten ria. lam igienr fat fupérque rationc confirmarum cd,quod te-ftaturexpericnriaialiquospcr multos dies vi* xi'fieieiunosjdqucnullo virium aut fanitatis di/pendio ; quin potius morbos imminences præcauiïre,aut præ/cntes euafilîe', creduntur.-ImminentEquidem morbi i/s quibus tanta fa-rictas amp;nbsp;totius corporis rcpletio e(l,û aJimen* tym- yfque ‘SiiyCcpcin^çr^s : quia vniuerümï

(i il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corrumpi

Decadis I. DEMONST. II. p corrumpi necefleeft.nam impura corpora quo magis nucriesjco magis Iædes,aitHippocr.Præ . fentem’vcro morbum cxcacochymia fulcïtatû ^‘^“^ cuafit,puella quç in Germania* triennium 'fine ahmentis craduxic.Referiint cnim dlam mirem amp;:bcnignam,'cacicurna, defidem,ac fomnole-tam cxtitiffcjpuftulis amp;nbsp;fcabic'ct copia burno-rispicuitei,crafli,amp; vifcidr,fcatuiflc: quæ cum tantum ieiunium vitro' fuftmuiflec, candem abfumptis humoribus,amp; morbi fublaca 'mate-rie/anitarireftitutaiappetcrê Ccepit.jHæc ab-furda videri non debent,quum facile mens af-fcquacur,id non folum accidcre pod’e ■ vet um etiarn fieri'faluberrinié.Id.forfitan durum eric aclmittere,quodad doos annos,vel amplius, caloris natiui opus in humofum femel acerua-torum conCimptionc perfeuerccdongiflimum vero tempus incdiæ bebdomade vna,aut altera (quod dixerunt Hippocrates amp;nbsp;Plinius) redhe definiri fateberis.Atquifaxo vt temporis ion-gitudonil te moreturgt; quin pcdibus amp;nbsp;mani^ bus in noftram fententiam venias. Equidem nullo minus vitio quam credulitate damnau-diis,mibi non abfque ratione ifthæc perfuafi: tu,fi placet,vndc colhgam HtèefeÏpo'flèjCon-fideraipcrle^isqua: adhucnobis pauca dicen-dafuperfunt. ' '’ v .ifi' rijrir'cój j

Cum pituitofus humorcorpus^imbués par-téfq; iucüdè fatras copiofus cll,diuti! ea fufficit .^ . n/kc x

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^o jî L. lovBîRTi Paradox.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alimoniardumpaiicus eft,breui abfùmpwnu»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teria,moxappentusrcdit. Quod ü non foJiim

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. multus,fed«tiam cra/Tus amp;■ vifudus fucrit hu'

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mor,quisiaindubicatadlangum tempuspro-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trahivicam pofle, cc/înihï/ïifperaddasalnncn

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti? Sitpræ’terea ca.îor exignus amp;nbsp;langnidus, vel

| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natura vel ex accidêci:noD poteriemultum hn-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nioris diiîipare;acproideis. dmtjfsiinc rc/ilkr

In Cenc^P. piiella,in fucviUco , minor amp;nbsp;remii-lîof eft cabdiras èx a:tate,/exLT,amp; ono:tanca vc-ro ijs effepotefh humorum vifcidorum copl^y vt câlor natiuus ci us conCortio non minus h-cnndè fou^a.tLir , quâm akenas noui Sc diurni nLitrimcnûappulüi. Id fie quandiu flippent humoris whereas: fuppede vero dm,qi2n[n præ f nbsp;nbsp;crafsitiCf Icntore^ôc frigiditnramp;parnmoninino

diCsipecur à calorc quv nec vahdus, necacris. cd. EtCi qmdem tails aliquando fuent^nanc ûltom obtanditar. Sic experti fumas Sahman drarn fqpam faudra, credant ignibasnon vn, nbsp;nbsp;nbsp;,

Decadis I. Demon st. H. 41 mcnto.Nam quod de Aftomis ide narrat', hl- ^'^''^ ^’ litu tantum viuentibns amp;nbsp;odorequernnaribus trahant,alfa ration« fit,fi Marfilij Ficini inge- Lil»‘0 iM niofam valdcratiocinationem admittas, quæ

“ iichaberFerunt in calidis quibufaam regio-quot; nibLis,amp; odore plurimo pamm fragrantibus, “ multos gracili corpore amp;nbsp;imbecillo ftomacho, “ guab folisodonbus vefci.'Forte ^quoniam ip fa * Datura loci , aum herbarum' amp;nbsp;frugitm àtqüc quot;nbsp;pomorufuccos ferme totos redigit in odores: * turn corporuni hnnianorum Humores' ilJic-rc-‘ foluitin {piritum.. Quod fi eft,quid vetat va-quot; poribus tantum ali,,quum fimile fimili nutria''-tur?Atquosîin'Europa obferuarunt Ào-li^s, fuG-cofrigidiore atque vifcido plein fuere.Si mihi liceatab animalibus ad plantas rein iftam de^ ducere^untad manumrquam plurimacius generis experimenta.Cçpeetenim,aniiim,amp;fru-’ mentum,poft multos menfes a terra(lt;juæ ali-' mentum præbebat) fepatata germinant, non modo nutriuntur; quia humorê crafTutn' mul-tumq;habent,qui marcori amp;nbsp;ftecitati plucimü refiftaticalorémqueinfïcum,velnulliusliumö-ris de nouo afciti ope,foueatiSic «a'^esv h^rba^ (Semperuiuum nuncupata)alóê,amp;vulgo diétâ fabainuerfa (quam rAesp/oi» efte putant, Iannis illecebram,officinis craifulam ’maiorem) quia vifcidum et copiolum in folijs crafliftimis fuccu Habentjè terra auulfa amp;nbsp;fulpenfa diutiftimc vi-Wünt.Et quid fréquenti aut continuo egentali*

' ‘ quot;J carLinOiYcyi^caatxtc p^rjnaximos çllusabfunia i’ ' t'i*3 ccrj;?-Gçeerntïiiiiàg;sI'AacràtioQnatiohê,'qvTa'pla ' * gt;nbsp;,^j fïl'saqimajïbós copard ia'aBmenïorLi abftmeiï^ tiaifa.eiJt/fubüdnot^fcjiè'itivelinr’Iongi^ diffidJius pfle ftirpes üä^afitnonia yiuas aliquandiu pcr-manere,qtdnl anjnuiia.Nam,cur iftas radici-bu^dnmC'ipcppéeuóïIéccryni^ Vc cotinuo’ füccu “ attrahaafyqud nuJ/o non* temporis; momento indigent’' A niniaiibusmotu ra êonce/Etuatura; quiajn'od raß pef qu^da inceruaHa cibos qihv-tcreiUa deeebar.Hinc vi^c.\s.,aliqtiot:üilLcdies, V4f#m;prl9WA'bi:ah}3nimMùs eihaidtiUi^^^^f eind ^tawôp/îiMæifcrc. omnesdlanm ae dceH ^lim o maï, ç.Qhbefeâ n t; fed prçd p uè h er ha f o m gcjaus.Nihihiriinus 'r^^men cjb^exhis pJurimn hiimQàs::hidiçat conipad^m. denfdmquQ. üibdmid^mdeæ üdktdarpbibQres,Sc cuulfç àlb (fuaiidiij^^^iuuiSJr.'Ndm vitcidf humons portion neni adint^CQS dies jbiamp;cicncem retinent, in nbsp;nbsp;nbsp;I

animabupartes diffedæ mouéeur : quod tenait I ^ diffipaciijdidRdlis humor, ilioram a:nimam I vcluci obuolucàm arqueirreticam, ne ciro ds- ƒ ccdaCîfrcmorccur.lUud idem cdEci): vr exanguia nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

(quodprias admonuimus) fine alimcnronun vludmciÛi.mèviucrcpoflinc. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

cönchudauji vciopcinièdcraonllracu^in frigido ƒ 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpore /

D E- C A^D'I S L ^ï D‘i‘MidI^ ïtJ H? 43h cörporö tàntUW’jHümôrîs-'’craÊî’amp; gldtinfotV copiam accrnatam offendi honnuriguamjVtM’ multos'anno'S nihil aliüd^agafc îrintuâ tàîô'rp quam ilhüs abtudiption ê.- Incerim'Veroddtpüs^ nou'öhlimewto non indig'et: cuius höc eft 'iridis eiuth'/gdod HüllaJfit äppetentia^f Experunbiltu reni primo' docuitädem ratio ptöbatyv'na cümi' mukorum fmülium comparatione. Hçc h 'at-'^ tetiasexarriinafe placetjColebctrthiG PAPONJ* non po teris rbfr agaVi^fèd no'ftrçCubfcribë^Ecn tea t iït taegde mi^aber U, v t in ge n iofu m ^qut^m qd dccet,g’iiomodo' ex minimis et vulgdriotk prm cipijs i'll earn te opinions traxerim, quam pior fus reijciertdam iüdicabas.Ea vis eft deinonftva iionum,quibus Getymetr^ certins multo quàm alij fuas infer ut côclufibnes,cx confefsis amp;nbsp;vtil-go notls fuppofitionibiis.Quippe lineas primû amp;nbsp;punôta,fnperficies,qiiadrata,angulos,circu-loSjamp; fim ilia tan mm loquuntur.mox vnum ex alio fie dcducunt,vt tandem nulla captione aut fophiftica {olertiaded neceffana confequntio-ne, difccnté ad cœlorum magnitndinem,aftro rnmdiftantiam,ecclypfismodos,amp; alia valdè 1 abftriifa dimetienda,veluti manu ducant.Bodé \ plané modo phyfices amp;nbsp;rerû naturaliûperitus, ' qui principia amp;nbsp;cauCas omniû certa methodo inuenire nouit,paradoxas,fed tarné verifsimas propofitionesakmert facile poteft,cafqne de-monftrareex i)s quæfenfus atque vfus confirmant . Ifta tibi, in quauis difeiphna benè f ij

verfato,’amp; minime cardo fufficienc ad meæfen-tentiæ confirmacionem,qLiam initio ne verifi-milcni quidpm efle pucafti.iPluribus dim alio contendtremgt; ii hæ nilfacer ent demonftratio-ncs:atMl iam annuls,fcio,amp;jcalculum addis»

j ^Cum hçc abfolLiifse, incidi force forcunain Auiccnnæ Arabis'locum, qui noftram confir-mac opinionemphlegmaCiS argumenco, quod ficopiofiusfueriCjpoiTe^cffici putat vr fined-: biSjdingus agamus ^ quoniam ipfum aliinenti! fubeac vicem. Hoc icem fanis hominibus poffc . ,concingcre , non abnuic. Gaudcocan-tumauthorc mcæ (èuccnclæ ( quam

-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z fragari, --nj, nn

■ 1 ’fur* f ■■’■’ •. nruf!- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

V A M exaólc amp;nbsp;eleganter dc rebus omnibus dicerc noris ( a-mantifli.frater) alias fæpius fum expertus', cum de vtraque Phi-lolophia, Medicina, amp;nbsp;Mathc-maticis difciplinis inter nos (ermo incidcrct: fed maxime nuper cum propofitæ a me queftio nigrauiteramp; ingeniöse admodum ex tempore refpondifti. Ea fuit buiufmodi: Quid in Ædilitio ediao morbum à vino differ revelin c lureconfuki.ld cnim matutinis horis fcdulo pcrlegeram , nee potueram meopte ingenio ta turn nodumEoluere. Tuvero inter prâdêdum ftatim ex Vlpiano,Sabino,Modeftino , Nono Marcello , Paulo , Accurfio , Cicerone, AuI.

GeUio, amp;nbsp;Budeo etiam Pandedarum interprété , rem ipfam dcbniuifti, pcrmulta ex medicorum pixeeptis mutuatus , vt tuos noftris

(qurd’cc^ ma ten.-i foli’accüratè difTercre pof ftin oben igné conciliâtes. Sedquum.moxa Îjtandio corpore toto inhorruilTeSjmedicuad-ïuçageiis.çaIprem ad ventriculum confugere vt illius concoélionem adiuuaret, d!xidi:ego fu b r i fipR ifton js-b Pc à fio n e m inter r ogia n t i, ref-pondn’mdtó^b'X^ ftudio teriefi externarû partin’m ca'ïdrcmjtdq^fc Yanj$'amp; vcrilbmis ar-gumentis,4en}ddr.\Eipoirc.S,ed ne qpa alijsgra nioribus negotijs occuparo mente exciderent, promifi de mea.opin.ione'cn.aîrationéj tibi co-fcribere,quam cû alijs multi s paradoxis noftro «batte■claboratis.edifeerc poflis, vt amp;nbsp;ipic ^^'* pca vulgns mcdicorLim fapias. Quod fum po^ Îkicnsi, ntihPptæfto s frater humâniæ-Tu, vt inglt;nio polles/racionum mcarum.vim proti-nys. inAeUiges.: amp;nbsp;cx/èa qu'am pcrfeqtJor,dC’iiv ceps técum repLitabis,qudm fatuæ amp;nbsp;inanes in v.y/gumdrrepferint opiniones, nofttortïigna-niâ^qnym.hà occafion.û.verarum inueftigatio-pen),pc|petuô neglexetint, veterum autoritaci n imi s- o j mi iq ue c on ft fi. A1 i j fu n t p ro r fu s hebe-te;si,Urdi,amp;ihauJiones verins quam medici,qui nihil curant præter incertain præfcribendoru remediorum methodum, ant (quod muitoin-dignius^clDforniuJarum duntaxat farragincm patîtinimemotia: mnico labpre mandant, par-ettn in fetipus amp;nbsp;bbris fecrecionbus recodunr. Id genus inftituti^quanto Ç)roTcquar odio, minus rtetum ynouamm.qnam ven inquitcudi

D E c A D1 s I. Demon st. III. ^7 (Galchöfuäfore) ftudiofüs , ipfe nouiftu ätciut «vieles vt hóras meliores in cxpliGandaimedKi* •n.'iimpendamyamp; ijis fummouédis erroribus^qui longe laréquö fertilcm campuni noft^ruferpenr do depopubtiïsüt,-nec theoviæ,nccpraxipepei ceruc , inuigilem,vcaliquado Cyncerior ü-C’doi ólrina,amp;certius prompnufque baminu malis mcdenitiat' pollericas. Sediad id quoi duben* tins audias,quödq-, ladudü expcólare.te éóijcio, propofitum nobis negoctum!aggrcdiamur;!.r''

M 0 X à paftu manibus pedibnfque frige-re, dorCo ac pene vninerfa cute honrGfcere,per-muleis peculiare amp;nbsp;conCuetUfimumicde ; longa obieruationè didiieimus:cius tarneneuenrus oc cadonenwix aliquis refte adequitur. Plæriqî omnes credunt fexternarum partium calorem. in vcntriculum procinusac cibus ingeftus cd irruere,vt conuenietibus vndique aim lijs ^pw maiConcotStio ab(ö»lutiffimè perficiatur . Hanc opinionem baud vUa ratio fuftinct,fed tantum fallax venfimibtudo approbat,fumpto ex partis natura feu temperie argumento-Nam cunt ventriculus exangdis fere amp;nbsp;membraneus in-1 nbsp;nbsp;fito caroreparum valeit, fre autem vj'praedan-!

\ titfinaaopus adalimentorum primam lUam.amp; I omnium difficilbmam elaborationem: is aba-’

rum partium calore indiguit. Quamobfem na i tura quod mëbri conformatio materiaque non 1 patiebatur ineffe’dd' prudentlfbmè exteogitato 1 ficu- aliunde inuexit.Nam ventriculo hepar

(à corde calidi/fiinû vi feus) Inc fuperpofuicilnc /jdenem admouit, epiploon fupcrnatarcfecic, venam cauam arteriamq; niagnam fubftrauit, aique diaphragma partefuperiore oppofuir,vt abaiijs contra^us rcpor foueretur. His obfer-uatis^dum vident extrema-frigerc vbiprimum alimeta ampiexari cœpitventriculus,, perniuh' ri rerum naturæmon fans periti , amp;nbsp;femi-dodli lt;î’zA2cr^7^/«Tƒoi j partes externas ctiamfto-macho fatim conferre calorcm cxiftimant.Ve-nim mu/to aliter feres haberquum ne intcrio-ra quidem viCccra innatæhbi caliditatis momentum illi concédant, cui tarnen plus quàm externa vicinitatis ergo dehere videri poflunr. Sicenim. ventriculuniexcaJefaciut, vtnil ipfis pcre3.t.Nam calorem innatu,amp;:proprijs open-bus obeundis per quam necefTarium^nunquam extra fe mittunt^qud eius particeps fiat alius: fed Colms con taCkus Sc propin'quitatis ratione ftjVtis communicetur.Intereavcrd nil minus €fficax(cum totus membro cui debetur j Cuper- nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

fit)a:que rede Coûtas perßeit aCtiones, ac Cialis pars eodem nonfrueretur.Ea eûNaturçindu-Îlria, Sc Cagax prouidentia -, qua Colet vnâ ca-demque re ad multiformes vins abuti:quç fi in-Ûituiîfcc vc ab hepate Ôc alijs hypochondrio ’ fubieólispartibus ad biomachum migraretca-lor, dum ille concodbioni incumbere incipit, i qudm iniuïl:.a(nc diedineptalfuUfec. Nam quid j iniquius cxiflimaripoteii^qudm proprijs fedi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

- ÜEÇADis I. Demonst. HL 49 bus reliôhisjaliô migratecaloreni,cù.m interim • inertes otiaricogancur particuJæ,quibus hune natura* prefecit? Quam male earum partium dignitati amp;nbsp;officio confuleret, quum ab opéré ceffatio mille modis noxiatoto animali futura fit. Atqui hepar,vt alla omnia /feriari oportet, fi natiua exulet caliditas: fi tâtùm portio abfit, nainus reele infitas exercebit faculcates,quum calot earum princeps inftrumentum effe pute-lur.Ers:o quandiu ventriculo adftabit, quem Hinc inde mutuatus cft',co deftitutç pattes neq; fibi neq; alijs coferêtla operaperficiéc;amp; quod maxime nocere poteft,multo rempote inutiles acotiofæ fpeôlabuntur.Porro, hepatis non minus quamventriculijneceffiaria eft aftiomeque-* bac aliquando ceffare oportet. Nam fi dixeris, expeófandum effie ventriculi concodioms fi-nem,vt inde materiam iecur accipiat,prius ve-ronon tam egere caVore, quin facile ventriculo pattern aliquam non cédât maturæ inftitu tum,fuarumqueaâ:ionum ordinem, nonbene adfequeris. Hoc cnim perpetuum eft , omnem velminimam patticulam affidue affimiVationi l (quæ nuttitionis metaeft) incumbere , arque I nunc alimentum attrahere , nuire fibi adapta-1 rc,mox cocoquerc, amp;nbsp;tandem fuperfluum alio , excem^tc.Hçc viciffim quidem filmt in trada

dà vnaeademque materia:verùm fimul omnia coucurruntj,dum trabens facultas nunquami

eeßae nouiim aUicerc commeatum,altera hune fecinet,terna concinne immutat,vltinïa reijcit portionem fiipcruacaneam . ld mulcó manife-ihus eft in hepate fquodMp.eL'tt^ais mftrumen-cum præcipimm efle dicuntjopus tam laborio-fumquàm vniuerfb corpori nucriendo necel-ürium^ perficiente. Acque nifi multo calorc prædtcum e/Tet, auc fi eius portiuncida derra-hereturjnchoatum negociumfçpeimperfedä videretur.NamvcntricuIo •^^vXaa-iv facienrejie-parahura chylum abido dndum elaboracuni in /anguinem mutat. Neque enim vnica vies vniuerfum accipit,fèd trahentibus {ugsmibuC-que mcGraïcis fenfim exhaurit,quem paula-timetiam amp;nbsp;miniiriflimepartitum in fangui-nem tranfmutar. Jdemperpetuo aJiquidin ca-«amprotrudit venam.,quod iam oneri elTcin-cipit: apponitvero ßbique recondiciucundif-/ïmanj conucnicntiflimainqueportionem,qua nntriatLir.AbhisadionibDs nûquàni ceiTatio, ne temporis quidem momecorqmbus cumpræ fit omnium operationumauter cahdicas,nü-quam eacarere vifcus opormit, neque nunc copio üor eft necedarius caJor,nunc parcior fans ede poteft. Ergo non paruin inepte Eaceret natura, d viemarum partium calorcm ad ventricu/um ftaris pcriodis ablegaret,quuin hoc Cinclangueant fopitis viribus, amp;iaceanc velut emortuæ. Nam Ci quid detrahas jlan-

Decadis I. Demonst. III. 51 guidior cric Eicukas oinnis,vt non point iniu-ftinæ crimen effugere natura , fi femel vifim partibus fingulis necelTariam caloris-quantita tem diminuât auferatquc. Ac non fic accufan-da venirj. qux admiranda prouidencia cuólis præferipfit deditque membris, quiequid erat neceffead operumfiiorum perfeôlioncmrquç-que ( vt prædixi) eadem re fæpius ad mulcos Vfus abutitur . Hepatis , licms , omenti, dia-phragmatis , vente cauæ , arreriæque magnæ calot, nuilo faerum vifeerum incommodo, folâ viciniâ,ipfoquc conraétu , ventriculum iuuarc maxime valet. Neque is fua membra deferic, vt ilb auxtlærur , fed tantus talifque fufficit ad moliendam ventriculi concoclio-nem , dum aliud quoque in fingulis opus exercer. Sic nec iniuriam diétis vifeeribus facit Natura , nec ventriculo negatur- auxU lium, omnibus cam ingeniöse arque adcó policicè difpofitis, vt omnia fuo calore ventriculum vitro perfundant , ipfa nihil minus habeant . Qu*^ cum ita fint , mirari fatis nequeo illoru ra impudcntiam,qui a parti-bus etiam remotilfimisfquales funt manus,pe-delquc) in ventriculi fauorem accerfiri calore credunt,quüneq; idrationi confond,neq; fieri polTe videatur.Na fi partes magis vicinæfuum {yt par cft}calorcm cenaciflimc retinent, neqi

velaliquanecelTitLidine vel familiaritatc mo-uentur ad liberalem fui exhibitioneni, fedea tantum qualitatc frui finunt,quam ipfe conta-dus vkrolargitur:quida peregrinis amp;nbsp;longe remotiffimis fperandum illi fic,non video. Re tam neceflaria quam eft natiuus caIor,nLilJalabens deftituitur quant omnium plane adionu opifexjCaque femper indigeant partes. Quid? pedum manuumque calor,ciborum concodio nis ftudiofus,{cilicct,ad venrriculum propera-bic,amp; membra quibus natura prçfedus eft deCe ret?Exiguus fane eft externarum partiurn calot internocomparatus:atquefi is difcedac,par“ ventriculo opituJari, plurimnm fuis membris obeffe poterit. Scd quis(oblecro}illum docuit, rebdis quibus debeturpartibus,incognitas ad ire,ijfq; fuam largirioperam?Aliæ interim quç runtur deeiusabfentiamaturam indamantno-uercam,iniuftam,improuida, qua? minus vni, non fatisreliquis faueat partibus : qua? nefeiat cundis quantum eft necefte caloris tribuere, fed allas mendicare cogat,alias fuo munimen-to deftitutas torpidasiacere.Namft verumeft extremarum partium calorem ad ventriculum ingefto cibo contendere,hoc ilium natura edo cuit:acproinde merito iniufta vocetur. Quis rurfum bora? paft us ilium admonet, vt edeer-to tempore mini cundatusfe conferat?Vt dein natu ram iftum calorem ad vilceraimpellere, non

Dec ADIS I. Dïmonst) lit ^5î non tarnen hie nouit perquam Vxrium inceri-lumquc ciborum affumptorum tempus. Quod fi'ab eadem nouered magis quam iuftaNatura, edoólum effe veils,ficut ab eafingularum partium faculcates in cunôtis’animantibus agerc didiceruntun prompturefponfum eft,eiufnió’ di.Qua: natura præ(cripfit,nullo docente per-petuo amp;nbsp;abfolutiffimè perficiuntur : amp;nbsp;cuiuis parti deftinatus calot, ex fefe cunóla abfoluit opa,óc eo nó voluntate nee rationis vllo difcur fu,fed natiua tantum propenfitate mtjuetur.'At certum eft calorem manibus pedibufque dica-tum, ad illorum vit? conferuationem,amp; natu-‘ ralium function urn opificium, non ad xdxamp;xnr, prçordinatum fuiiTe.Vifceribus qua: ventricu-lum circumftant,forte audior fuit calor, vt il-li etiam commu nicatus fatiffacerct : extern is vero partibus ne pilum quidem eins conceffit natura,prêter id quod erat neceffe.Cur bine amouebitur?Quid ilium coget,vel bortabitur, ventriculum adire,quum femper fit Vfui qui-busfemel præfectus ed'.aliç verb parti, ni pro-1 prias omnino relinquat, auxibari non pofllt? 1 Nonenim per contactum ex vicinia, ealoris 1 extremorum particeps fit ventriculusded fi ilium fentiat, propria fede exulantem babet. Natura quidem animabum partes,amp; in ijscon tenta,fic difpofuit atque inftruxit,vtquum nul larâtione vtantur,indoótaque plane fint,ratio ne tarnen aliqua niti amp;nbsp;agere,nec modo oeco-

nomiam (cd amp;politicen abfb/nfiflîmam exer-cerc videantur . Acque vt ùrear, N.nur^im partes omnes docinfle,non tarnen d/nd ad-mittam , calotem externum ab- ilh diCcetc ven trijcu li region cm lt;nbsp;alTumpri cibiboram, atguce^tunc e/Te migrandum : quum ipCa tantum ea doceat, guæ operibus a/Iidue (a-cicndis guomodoeunque præfunt . Acqui partibm externarum calor primx ciborum concoótioni non cd pra^dnitus. Aliomd cut non (emper intus verfatnr ? cur co (xpe caret ventriculus ? Än non edet operæpre-tium j vt (ciltcm toto cochonis tempore il-lie retiiacretur ? Atramen extrema non din frigida manene, quad corum cahditas proti-nus ac cidos ialutaait:, ad (da recurrerct. Mord tam exigua potudne codioncm ventriculi iuuare , ne dicam ab(olaere i Kidicuhim (a-nê mihi videtar aderere , extrema (r(je(cc- ! re calorc ad venrriculum c.on(ugiente,quam ƒ is nullius duracionis eifedus fit ? Nempe il- ƒ lud tam fuhitd cedat , vt fi recipias calorem I per id tempus Komacho auxiliatum effe, doc^ cjfacicndum tarnen aded paraam auxilium ducas. Scd quare ittud omnibus commune i non cd ? Cur nonnullis a cibo furnpeo fri- 1 gere nunquam accidie ? Si yentriculus ma-nuum Sc pedum caloris confortiogaudce,vel a lila tancum in hanc benedcium conferee 1

Decadis i Demonst. III. çç tenentur , quid obftat quo minus in 'omni* bus ex æquo hominibus idem, obferuetur^ Nunquid egent omnium'ventriculi externa-caloris ope ? Si neges , velifque natura cali-dioremi ftomachumi a remotiffimis operam non mutuari, inftabo fcifcitans quamobrem Higidis naturis(quibus hoc effe pccuhare vide’ ris ifignificare ) non fcmper euenlat. Nam ra-ro quidem æftate , hyeme frequenties hoc patiuntur r verum nonnunquam frigoris nihil omnino fentiunt . Hine igitur manife-1 ftiflimum efle iudico , earn affedUonem in-1 eerti varqqde acc identis irationem poti-ÜS fequi , quam certam amp;nbsp;à natura præfi-xam legem : qmim id necornnibUscommune fit , nec quibus peculiariter euenit , per-1 petuum effe videatur . Naturae fiquidem 1 ftatuta nunquam non eodem modo perfi-1 ciuntur , nifi quid morboh debitam coniti-tiitionem immutet . Aft integra-magis va-Ictudine , quam ahj non fruuntur ( quan-quam vulgus id falubre efte exiftimet ) quibus illud accidit : vt neque iph ægrotant, quotics talem affectum non fentiunt . Nul-1 la ctenim præter naturam facta immutatio-1 ne , alias non fit , alias (fed tarnen fæpius) cuenit: quod ijsfacile eftobferuare’, qni hoc* fibiefle familiare,tanquam faluberrimum fo-tlt;t , gloriantur . Quamobrem vana cft,amp; medico refpofo ta indigna quam quç maxime

^S t.L. IovBERTI Paradox. opinio decalore extremorum ad ventriculum confugiente. Quamam igitur potior huiuse-u ene u s o cca fi o e r 11 ? V n d-e c a u fa m e r ue m u s, q 11 ç hac melius cffvólui quadret ? Ea ex alimento-rum natura, vtconijcio , nobis petenda venic, ^uum.ciborum ingeftorum aduentui mox fuc-cedant manuum pedumque frigiditas,amp; cutis horror;,Proinde inquifitionis,exordium hinc no bis,e r i c fu m cndii myc i ü fm o di.,

Calor inaninialibus confpicuc maior excité ri fdet, ijs aflumptis qua: verè amp;nbsp;natura call-da funtfmedici noftri ex mera potentia taliadi-ci vokintXcùm corum caliditas noftræ fïiper-addita,noftram faciac luculentjorcm.PorrojCx his alia eeïenus vim fuam exerunt, quafcilicec excellenti qualicate prædita funt : vtperegrina lila aromata, Ginnamomum,nux odorata(mof chatam vocant) caryophylh , piper, Zingiber amp;nbsp;his'fimilia y quibus ad condimenra nos vri* mur:alia tardius quidcjfedeuidenter fatiscak-£iGiÜE,vt domeftica,finapi’coditu,fal,,allium,, cæpa,vinum.Nemo eft qui non plus facis ca-Jeat,dum his liber^lius frequentiufque vtitur: quod fi folis etiam vcfcatur, haud dubiea pa-ftu frigus non fcntiet, quin potiiis per vniucr fum corpus difFufum calorem , qui p au latins augefcensincendjj fenfuminuebat. Idomniu c[uæ vulgo afldmunturefficaciflimè demoftrat vinum tenneamp;jgenerofum , cuius penetrabi-lisqualitas totumjcelerrimê corpus percurri;

DecadisLDemonst. III. 57 vnde mox percipitur adauda caliditas. Cotra, plcraque naturæ noftræ inimiciffima, vel minima quantitate,-calorcm pene extinguunt: nonnulla infignitcr valdè refrigerant.Cicutæ, papauens , amp;nbsp;mandragora: fucci, primo con-taftu vcntriculo maximum frigus adfcrimt: pauldpoft reliquas omnes corporis noftri parles non folum frigefaciuntgt;veium etiam torpi das hebetefque reddiint. Narcotica enim-funt, amp;: fentiendi vim auferunt membris. Propterea horum vfus rardfimus , vt periculodflimus, habetunFrequentiora effe folent, quæ infigne qnideiTi jfedinnocentcm fere frigiditatem m-lt;iLicunt,amp; alimentoru largoambitu continen-tur:vt ex fruólibus pepones , cucurbits , cucu-meres, cerafa acida , mora: ex herbis laótuca,! cicorium, oxalis : ex potionibus, aqua: ex con dimentis,acetum,fucciis granatorum, amp;c.quæ fi quis copiosè amp;nbsp;frequenter affumat, non fo-Jum in vifceribus , fed amp;nbsp;in vniuerfo corpore frigus multo vfu contractu fen tiet tadem: præ-fertim q his foliSiVel magna ex parte, vefcitur. ld etia aquafrigidior folademonftrat j cum ab cius bau du mox interna frigefcant;externa ve-ró non multo poft idem patiüntur, amp;nbsp;fudorem quoq; frigoris vi expreftum fufeipiut.Ergo pro* Vari|s eorum quæ deuorantur(fiue medicamé-ta, hue alimenta condimentaque fuerint) qua litatibus, nunc calct nunc frigefit ( vcntriculo primum earn fentiêtè affedfionem) corpus vni-

Uer/Lim.'ea tarnen ratione, vt à calidis calidiora membra ( quahafun t interna corporis rriinco inclufa)plus afficianrur,a frigidis verd minus, contra, externe exrrcmæquc partes à calons fonte magis diffitæ, amp;nbsp;natura frigidiores, à£ri gidis rebus prompte immutantur, vtcalidio-rum,gualitate cas parum affici con/fat.A /imi-libus etenim fuæ temperaturæ cau fis maiorin fingulis mcmbris akeratio fit : a contrarijs ve-ro,3^ imhecillioribiis,£crè milia.Hcc c^uum Ù2 fint^qüis iam non videt ciborum occaCioneac-cidercpolTc^vtpartes aliqux frigos, quodalix non fentiunt, patiantur, quumeadem caufa hic frulira laborer,lUic infignem infculpacef feünm) Qjmmprimum ventriculuscibosfic ritamplexarus , ex illis fublanis frigidns vapor laa rennirare penetrans quaquauerfum dc-uchitur. At calidorum vifccmm occurfavel i obtundititr, veî etiam extinguitur : in frieridio- f nhus veto locis logiorcm nioram trahit'^prius nbsp;nbsp;nbsp;i

quam diïlipctur. Nam tandem exolefcir,vide- 1 licctcùm frigos ab illo leuiter imprclfum, de- 1 Jet cahditas. Cæteriïm, vaporem hune Ûatim d ' ciho ingeHo excitatieidqiprimo calonsnodri eu illo congrelfu) clfumatio multa ad caput fu : blata/oporemplcrifq} inducens,commódrat, / idemq} ratio docenNam vaporem à caloris in I humidû obiedlum additione fieri certa cdjâcà fri gidis guidé rébus frigidufculum,d calidis verà nbsp;nbsp;nbsp;1

Hec AD IS I. De MONST. III. 55» huiiifcc rei occafionem efle admittere no lis, nongraqabor ca rclichagt;nudam puraq;. ciboru qualitatcnuIIovVchicuio corpus cotupermeare poffe cótendere. ld vero probatione m próptu facjlima habebit, ex corü.cxemplo.qua; delata per intermediam fubftantia qualitate ,etiare-niotiffima quçqî afficiunt.A Solis corpore nub bcffluic portio quçnos fun cocaóhu calefaciat, fed aërem tarùm qui nos ambit immucas, facit VtcaloremiabiUo^qui ealidus no eft, vepbyfi-ci,docent)excitatufeHtiamus.Ec ignis kiculen-nis nos etiam ab co difficos ealidiores efficit,du médius aër puram qualitate fufeipit ,quodquc ipfe paffus eil nobis communiçat, bodem plané modo fieri po (Te arbitramur,vt nunc afl'um pea amp;nbsp;ventriculo cpclufa alimenta,nihil prêter fuam qualitate,quadiu viget,ad extima cutem vfque,amp;-extr.cmas partes craittat. Primo iiqui* dem vctriculi tunicæ concaótx afiiciutur : earti affeólio contigu is partibus mox fit communis; hæ alijs ctiam tangentibus code modo quahta* té impartiûturjfitquc eapcrpetuofuccedes per Varias partes comunicatio, donee ad extrema peruenerit.Quamobre nil eft necene ciborum fubfiatiam qualitatibus fubijei,quo ipfe ad partes omnes dcferantur,quuna mersj amp;nbsp;fynceræ qualitates, vbicotiguitate iuótafunt corpora^ logifiinie poflint excurrere. Cætenim frigida maiori ex parte alimeta efle quib” vti-folcmus nobis fupereft demóftrandü,vt nihU coru défit tl ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ H it

que buic nortræ opinioni Jucé adferre polTunt: atq; omnibus rite explicatis qua: ad hancpcrti nent,nemo fentenriam noftram oblato fu/Fra-gio confirmarc recufet.

^gt;^.j.de Alimcntum id propric amp;nbsp;foliim Galeno fac.aüm. dicieur^quod medij ed tempérament!, nidJaq;

infigniqualitateprxditum , ventrem necfol- , uitneccobibct,ftomacho neque robiir neque ^ imbcciJ/itatem inducit,fudores vrinamvenon „ prouocatneque coêrcet , nee abam quamun » di/pofitionem cahdam, frigidam , fiumidam, „ aut ficeam in animantis corpore ingen era g fed „ qua/e id quod nu tri tu r corpus nüuinp fit, tale „ prorfas conlertiat.HaivCmodi pauci{rima,acfc re nul/a repcrïuntur,inter ca quibus vcfcimiir: ad veri tarne alimenti nazurdpropius accédant fdpore pingina,daïcia,vcl inripida(Gtçci X's^ota. dicunt)Scciuxcunqi.ieaciditaze vel acrimonia guthum nilirrizanzAlLa Ciquidc zempetazis fri-gidiora,hxc calidioraCunz : quxomnia quum i manifede corporis condizioneni immuzent, à / medidsmedicamenzofa cibaria nuncupantur: nbsp;nbsp;ƒ

quandoquidem noUris corporihusd fuo data j muzazi^o per ca quçpropric medicamenta voed j turjaccidiz,vzconCeruazioBzijs oog vere Cunt / alimenza.Nos rebus qu^faporenozarudignam nbsp;nbsp;j

Decadis L Demonst. III. ^i dia coquinarum luxus aromata petit.Igitur ali-mentum fuapte natura frigidius eße debet, vel ca ratione qubd à noftro cal o re immutacum ütis incaleat. Præterea, nobis collata omnia funtfveJ indicé talt;5ku,cui de primis qualiratibus decernenti aflentiendum eß)frigidiora. Quod fi communem viétus rationem conßderes, afrumptorum ciborum qui ventriculo continc tur mafia amp;nbsp;chaos, ctiam comparatis inuiccm (nó ad aliud)qualitatibus,ftatim cenfebitur fri gere.Nam carnes edimus vel temperatas , vel minimud temperatis recedentes, quum nulla prç fe ferant infignem qualitatem.Si elixentur, frigidiorcsabaqua(qua:cft elemenrorumfrigi diflimumJeuadunt.Earum ius deco6lum,quoj paftus initio forberefolent vt aluus fiatlubrica (nih calidarum herbarum permiftione ,croci, falls,piperis,amp; ahorn m,quæ tarnen raro adiun gifolent,corrigas)frigidiufculum efi. Acetarijs quoq; multi, cum primis muheres, deledlatur, nerbifqjfrigidioribus aceto omnium condimê toru frigidifiimo maceratis vefcuntur. Fniólus quoq; réfrigérantes efitant,poma,pira, ceraG, pruna,peponcs,cucurbitas,cucumcres,amp; hums generis plurima.Cafèo recenti,aut ætatis me-diæ)non folùm veteri,qui calefacit vbi acris cuafit) vtuntLir:quæ omnianon obfeurè refrige rant.Vinum,qn,od fane calefacit,ad iuuandani concoétionem amp;nbsp;ciborum anadofin , reliquis permifccnt:aft illud ferc omnes multa aquâ di-

‘ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H lij

luuntjVt no paru de fua qualiratcrcmictaK qua fie refraôlâjCertum eft aiiorû fngiditatieânon ûcis Gpponigt;cum ne merum guidé tantû valere pofiir.ExmuItispauca retiili,vtprobcmciboru ingeftorum farraginemmucuâ haru acq; il la ru gualicacum compenfatione,rotam elle cempe-ratâ mulrb frigidiorcm.Omitto qubd nullum obi genus noftro comparatû calori,calidû di-ci pofiie,donee fubftantiamnoftram adaugean Tune ædepol qualcconq; antca fuerir, calidum r-e6tc voeatur:prius vcid dum-coquerecur, pro fins^^ualitatibus varié co rpus immurabat, plus minulvc refngerans.Nam veru;amp; fimplex a/j-mentum eu identer calefacere , non pmam^is, quum nulla infigni qualitatc præfletxalidioiu vcrôamp;:(vt vocant)mcdicamentoforum, rarior parciorqjeit vfus.Vt inferre liccat, cibûomnc refrigerarc potiùs quàm cxcalfacerc, interim dum varias fubit m-utationes. Eius aflertionis Li^-i‘Jf autoré habco Galenum diccntcdn ammalibus „ tewfer^, ^ibi^qui vci prorfus aflimilcntur amp;nbsp;corpus nu- „ triât ipatio cgcnt,bi frigus vniuerfipotius quâ ,.' calorcm adferre in præfenti videntur. Cæteru calefaciant hi tandc,non fccus ac rcliqui cibi,fi g femel vecorpus nutriant fine eonfequuti,amp;c. ,* Et Ariftoteles,curfçpcnumero vfu veniatvtin gefto cibo inhorrcfcamus,rationé inueftigans ait: An quod cibus frigidiufculus admiflus vin-citprincipio magis naturale caJoré, quàm vim citurpErgopriniûm refrigerant quæeunq; ah^ monta

menta ventriculus compræhendic,amp;fua quali täte vniuerfum corpus akerant,verum eafrigi ditas parum durabilis,mox à calore noftro qui longé fuperat,euincicur.Durat tarne ad eorum quç affumpta fu nt qualitatïSjamp; calo ris hu ie fe-fe opponentis.efficacix proportironé. Nam qui natura velex accidenti quopiam minus calidi funt,amp; frigidioribus Vefeüturjeosfrigus a pa-i ftufentire diutius rationi confentaneu eftun alijs mox difcutitar,in alijs nullo pafto animad (uerti potcft,quiaventriculi çftuâs ealor ftatim ciborû qualitaté extinguit, amp;nbsp;primo contaótu wgulat.Porró frigida alimenta hic volumus in telligj,non foliim quç propria nanuâq; tempe-rietaha videri po{runt,verum etia refrigerata, 1 quæ naturâcalida elfeiiihil vecat.Nam vinum 1 nbsp;amp;nbsp;eiufmodi multa,cum egelidafumûtur,mutu

’ ati atq; adeb extetni frigoris qualirate nos pri-mùm afficiûf.eatamë faciliùs multo citiûfq;ex-pugnatur,q fi interna infitaqi foret. Ex demo ftracis ia coîligo , mulieribusprçcipuè, amp;nbsp;viris téperamêto frigidionbusiaut qui vêtriculûex frequétidcftillationeimbecillû habet (qd ferc acciditexhepatis infignicahditateq ppetuo ad 1 cerebrû haheus tranfmittit,vndcin frigidû va-1 porcc5uerfi,deorfûfluunt)à paftu frequetifli-mè extrema frigerc : cçteris minime, nih eùm frigidis admodûvefeûtur.Narn huius cuentus caufam omné fibi attribuût^alimentorû quah-tas^ec natiui caloris ilia tradatis.quätitas'.Vt ht

cLiiJenti/ïïme Ealfum quod nonnudifomniant» ab extremis vnginbus ad ftomacEum auxilij gratia recurrere ca/orem., £adem racioematio docet, cur ex conuiuis /ïmi/ibus edub/s pran-/iSa/ij frigeant manus, ah/potius calcant,qui fcihcezalimenta vegeto ^o câlore Æatiniaffi-ciûz:vndc dz vz zenuiore CubfkaZiä r^ziorem cor pons babitum permeante,mox /èntiatur vndi-quefparCa cabdiras. Jmo vero quibufdam ac-cidiz per comeftionem calefcczc arque Cuda-ic ( quos vulgus generoCis equis auenam de-uorinzibus comparaz) non Colum ob dentium azzrizionernjSc f^a^T^f^w murculorum z^^P^' r^hum c6zcnzioncm m:iximam, verum etMin: propzerea quod inzemas parzes cabdas attin-gens ahmcnzuin, Cubizo vaporem ediz,nun aliter quCm fiigida ignizobpidiCuperinfuCa. V^-porauzem Sc calcfacizjamp;in fudorem cenuer ) tizur . Qui frigmsabungefio cibopaziunzurjl-lud tatifper Cenziunz,dum â calorcnottro cuin- nbsp;nbsp;nbsp;i

tur, vzvaldc piperazajacriayfalfafVinumgüe jneradus bibanz^ auz(quodinügniiïs calèfaciz) cenolaccharum Sc aromazites, vulgo diStum Hippocraticum : haud dubieex hisnemo fri-gus perfentier f dummodo. quxaCCümic eziam ca lore exremo repucrin c., Quod Ïlcxzremx partes fui calons ini/lione venrnculo fupperias ferre fojirx forentjcurnon eriarn calidisdeuo-raris

Decadis I. Demons T. ML 6^ rads frigus fentirctur?Nönne calida quoque a-Jimentacoólionem dedderat? Quid obllatqno minus tune ad ventrem cóuercatur manuum calorjpfæque frigidiores maneant? Nam calu dos plærolq; cibos (vt allium , cæpe,rhaplianû carnes incifas amp;nbsp;piperatas, falfafquc amp;nbsp;furno cxficcatas)coótu difficillimoselTe conftat:vtno fitquod refpondeasjventriculüm ijs conficjen-dis minimum laborare,nee externa egere ope-ra.Qu^od etfi concederetur , non minus tarnen confaeta ope deftitui oporteret vcntnculum, præfertimcum id ealorem natiuum nullaratio ne veentem lateat. Neque enim dirtinguere nouit, bos cibos facile coqui,illos difficile ,ad hosproperandum effiedHos verb negligendos. Alioqui tantum artis haberet,quantum medicus longa obferuatione acquirit.Si dicas S'ucnrêip-6«? quidem effie cibos quofdam natura cali-diores, fed quod noftri caloris qualitatc adau-geant,eofdcm ad fui elaborationcm plürimùm conferre , id rurfus fatcaris decet , ealorem ammalium earn diftindfionem agnofecre, amp;nbsp;cognita ciborum facile coquendorum oc-cadone ( qua; ex calons noftri locupletata fa-cultate pendet)confueti officij munus tanquam fuperfluum eo tempore non exequi.. lam vide quam vana amp;nbsp;anilia plane refponfa commi mfei oporteatjVtabfurda tutetur opinio. Mc lanc pudet pigetque rem adeoleucm agitate,amp; infirmamareem vel nullo præddio munitam..

oppugnarc.Sed omnes iam in meam-fententia vltró defcendune, qui demonftracionum qui-bus eam perfuadeo,pondus æftimare fciunt.Si qu^rant,vnde accidatexternas excremafq; pO’ tius quani internas vicinafque partes,à cibo tri gus fentire : ex fupradiólis intelligent, calidio-ra non Gc à frigida caufa affici vt natnra frigi-da,quum hæc mini rau m.,illa ft renue diuque re ludtentur. Et fanèpetenti admodum qualitatc opus eft ad vincendam internorura catoris fon ti vicinorum calidicatem,in externis amp;nbsp;extremis, qua: ab corde longius diffita funt, faci/i negotio debellatur.Veriim , frigus paruni diu durât,quum moxvires tuas coîligens natrus partium calot, aduerfam qualitatem iugulet. Sed qiu fit, vt præterito vifccrum calore, amp;nbsp;ve Juti flamma fuperata, ad extrema vfque feratur frigidicas? Fareor , dices, in partibus cali-dilbmiscalorem ab frigiditate illbac pettran-fiente non minui:fed qu omodo fieri poteft, vt in illis non extinguatur ipfa,neque vkcriuspet gat? Mirum,quï valeat tantum fuperarc obUa-culum , vta contrarijs muleis non eneruatus, ctiam,cum externarumpartium calore con-gredi audeat. His refpondeo , verifirailc quidem elTc à circunftante calore exeuntem ex ftomacho frigiditatcm labefadaritatnonex-tingui dum eft infignior, amp;nbsp;calor ipfe remif fus. Nam nifi obtunderetur, longè diutius niaiufque frigus extrema fentirent. Pénétrât

Decadis L DEMONST. III. lt;77 Veto ocyùs quam totum fopiatur, vt ed rei tennis natura penetrabilis. Ad id quoque facit corporis raritas , amp;nbsp;traofpirabilis laxior textu ra , quæ folet hepate caUdioribus ineffe: taks verb magna ex parte funt, quibus eiiam friget ventriculus. Ergo, mulcum apertis nieacibus quum via frigidæ qualitati pateat, haudfegnuer prius longilTirnèconuolat^quam tota perire poffit . Gæterùm , qualicates ipfas (quas incorporeas ede Galènus vno libro de-monftrauit) paulo momento corporis partes fmgulas attingcre polTe, multorumeuen-tuum experientia docet, vt ex. quotidianis vini generofi, vel aquæ frigidæ potus. Hæc enim fubito mouent vudiquaque fudorem, præfertim in- corponbus bumidis, amp;nbsp;ijs quæ ex laborc aut alio modo calent. Id veto ac-cidit eo quod frigns vndique fparfum coRt trahit, cogit, premitque particulas , vt con-tentum in fe humorem exprimant.,Nam ik lud quaquauerfum diffandt fentitur, ftatira aebibitum cd , qualitate ad vnguium vfque radices «,öƒó«s perueniente.

Nihil amplius video quod dubitationi lo*-1 cum faccre poffit, vel obdet quo minus ex præ 1 dlóbk inféra,ciborum quahtate vniça effe fri-goris àciboin extremis pcrceptooccafionc,amp;: plçrifq; id nûquâ acciderc,quiavctriculi maior calidita.s nó finit alimentoru frigiditatc logins

progredbquin earn mox abforbeac.Proindeta-hbus nacuris potius calent manus, quod tcnu-illimaalimentoru portioa natiuocaiore fupe-rata acccnlaque, vniuerfo corpori communi-cetnr,amp; ocylfinic diftribuatur, (veluti iam con feóta,amp; reficiendis (piritibus accomnioda)inte-rim dum expedtatur reJiquoruni concodio. Frigentfcrèomncs,amp; foli(quod ad corporis ra tionem artinet)vencriculo fngidiore prçJici: vc fit eorum abfiirda valdè opinio , quicenfent in'culpatæ valetudinis indicium ede, à paftti frigere. Poftremó , id annotandum nobis cd, quod etiam ratio docct : calorcm vifcerunnn omnibus nonnibilobtundi ex primo cibonim contadibetfi ad extrema vfquc non penetret fngus.ldcxpulfuum mirtatione conijcio (quç nota eft inteniorum,vcl Icuiflimoruin, amp;alio-qui irr perceptilium effeduu, occafionisj quia nulli non funt minores, languidiorcfque , fed frequcnriorespulfusd paftu,ob caloris fimul amp;nbsp;neccflitatis diminutionem : alijs tarnen hxc cuidentiora,ahjs obfcuriora funt,pro tempera menti amp;afrumptorum natura. Poftquam verb fuperata eft maxima ex parte alimeutorum ru-'ditas/enfim augenturpul(us,vt tandemlt;onfe óhóeibo fint maiores'quam iciuno , Sc vehe-mentioresiHçc turn ita fint,manifcftiirimèdeclarant non calorcm intro refugere falioqui pulfus non minuerentur,fedconrraaugeripar effet^quin potius internü amp;cxternu nonnihil obtun

Dec ADIS L Demonst. IÏL 'lt;9 %tündi'.illum tarne multóminus,quod vifeera Omnium calidifsimç partes funt. Id prçfertim accidit ventriculo primiïm cibos amplexante, amp;nbsp;circa illos fefe contraEçntciçxtraneæ quippe materix contaiStusnefcio quid horrori^indu-cic.Quod nemini mirurh videbnur, qui' obfer liant vrind emiffacorpus inborrere:fcilicct ex mutua contagione lateruun veficxfrigi^diufcu-lorum,quibus cratineondip? lotij tepiditas, no (vt AnlVotcIi vifumefljquodaër frigidior va- Li^.^.pr^^^i^ cuum fpacium mox impleat.Sic vlceris cauita- 9-^h-tefngido fpecillo contacta,vel nulla alia dolo-risoccafione,corpListotum horrc(cit:amp; omnis frigidior eau fa neruofis,aut alioqui fenfu exa- lt;nbsp;óhifiimo prædins parciculis Peçuriens,facit ri-gorem,cutpqueaffacim totoicorpori vno mo-mento communem . Quaraobrem G non ad-mittas qualitatem ciborum quaquauerfumdif-fundi,vnius ventriculi amp;nbsp;neruoG,amp; fenfus de-heatifsimi refcigcratio fatis erit ad ea mobca-daoux apaftu accidére folent. . r* - .v

Tot amp;nbsp;tantis Argu mentis vana illa amp;: plane ridiculafrigoris horrorifq; a ciborum affum-ptionccaiila,in exitium relegata,amp; de hominu i mentibns iam depulfa vidcri pótcft,vt à j nobis allatç fanè verifsimeamp; certif-

^t/A^T^t^if quot;^^^^ ^^^^^(^gt;c^'ire^iff e^ pro~ rf^f»m/an^ui»iffi^»Mi/h‘»ßfume/i/^^^

lt;■•• ’ ^i/fimuw /»reeonj^/tum N i c 0 L A V Al ■'STIL£TH£ RI VMj,

VM ante shtjizot diesjnïedeve* ^ narum officio mu/ta prçter vul-^^ ^‘^^^^ medicorum opinionem di/Terentem audires, amiciÆme amp;iuc«ndi/ÏÏmc NI COLAE, al/js omnibus conce/Ïjs,cam propoffiiónc c^u^ ven a s n o n m in u s ât/isf^rt^ quam èn/AS^ d i ca tas effie sffiemojteprinsadniittere noHc^quffii de-monfirationc conBcmem^dixiili. Ad Exc re-fpondeh3.m , ex noUri G^lcni (cuius mâxitm ediSe memo^apudomnes autorités) locis (aliquot me facileprohaturuni,fanguinis effiden- ( di vim infitam venarum genus habere. fed qiium idem autor fui plxrunque immemor ijs alias contradicat^ rationem potius infeguc' dain

ÜEC Aamp;IS I. DeMONST? nil. ^I Ham eflepucaui. Nam f^pilTimc concefsa ve-nis ajM^rajc-tl, vbieius proprium ó^^orcxpro feflb inucftigat , id carncm feu •«■«ƒty^^p/^ he paris efledocet . Tu’ hisi Commotus , ftatifA rogafti vtGaleni locos annorarem , amp;nbsp;tibi'fcn-ten.tiam illam meam paradoxam fcripro expli-carcm,vc per otium amp;nbsp;attentius difhculcatum nodos foluere têtarcs.Id erfi valdè laboriofum Videri potcrac,annLii tarnen jCumamicö’amp; no-. minis mei ftudiofo nihil dencgandum putarê. Atquenih me public^ leótionis grauior tcne-rcr occupatio,muiro plurcs fcntcntias ex Gale-no transfcripGflem,amp; longe fufiorem tibi hac faceremenarrationem.Tu quahfeunq; fit, ra-prim amp;nbsp;carptim para tam,tarn hilari fronte acet pc;quam fi longiori tempore cxaâ;iûfque da-borata foret.

TR IPLICEM IN animalibus conco-ftionem fieri,omnes medici docuerunt.Earum primaeft ventriculi cibos in ;)^j\ov tranfmucan* cis aóhio'.altera venarum amp;nbsp;hepatis, vbi chylirs infanguinem vertituniertia in hngulis noftri corporis partibus fic,quum Gnguis in iUarum mitritioncmfquç particularis quædam generatio vocari poteft) abfiirnitur . De alijs duabiis nulla qu^ftio haólenus,quod fcia, fuborta eft: defecundahocdubitamus,an venis, an carni hepatis,quam peen haricer-cyctpÉy^^ujtigt. nominar, propria fit «iMs^-Ælt;n?.Nam modo-huie,modo il-hs fanguinem gignendi vim Galenus. cocedit, 1

vtab eins au co ri täte fumptum, 'amp;anceps amp;nbsp;lü-C4p-9‘ bncum ücargumenuim.SjgLiidcm lib.i.defüC.

nicuraLinquitf Perfedamicruditatern pitui- ”. ca: iiiCcïJigerc,oporcct,in fectinda coélione,fci- * heet in ven is mon au tem iii eaqua: primaeft, C^M' qüæque in vêtriculd perficitur. Et lib. de fanir.. *

tu. Eadem’ratione fe habcntamp; qua: in ventte njale funtiConfeóta,ad fecundam cocodionem itb.yCap.u quæagiturjin venis.Etlrbrdc fympxaufis.Hec * tibi'eiusi querque cruditatis qua: m vafisfaii' guinisaeeidio,ex-cpla funto.Idê manifcfti/lime ’ lib.i.Cap. lt;ie Jenotäuit bb.de facult.alim.his verbis'.Qin eu- *' ewurnere. çumeresibelièicôbcoquunt,quum eo ipfoHfij affatim ijs .fe'jmplcuërinti ijs tandem longo temporis’tradu accidit ,;vt fuccus frigidüs.ac mcdiocritér craiTus in venis coaceructur , qui in ea codione, quæ fit in venis baud facile mu-tationem in probum fanguinem recipiat.R,ur-fus lib.2-.de facuIcinatur.ait:Proptcr quid veter cótrahit«r circa cibü,amp; cur'.vena: fan^uiné 2:e-neréc^abErafiftratijs veile au dire.Et bb.de the riaca ad-PiGCum natura valida eft (inquit) tue ^^ etiafine impediincnto vctriculus cibos conco-quit,.acvenç ipfosprompte in fanguinernredi r*’?’^- guntgt; iecur bilern ex ficili fegregat. Item, lib. ^, x.dcfac.natur.Oportebat^adfjcerealiquid etia de gencrarione bilis in bçparc amp;nbsp;venis. In illis eninfinftrumentis gigni bilem vnacum fan-guine veteres turn medici tum pliilofophi pro (ap.7. didcrunt. • Etlib. 3. de vencriculi aitcratione verba

Decadis I. Demonst, IIII. 75 verba facienSjinquit: Sane ea naaior eft quam ' qux in ore peificitur,minor vero ca quæ inio-cinore amp;nbsp;venis. Horum namquc alteratio nu-trimentum in fanguinis fubftantiam mutat. Et alibi: Quemadmodum in ventriculo conco-quuntur efculenta, pari ratione m icccre amp;nbsp;venis pra:concoóbum in ventriculo ahmentum. Sedquuin tribus poftremis locis eiiam debe paté mentionem faciat Galenus ; ex bis inferet aliquisjiecori non venis propriam amp;nbsp;peculia-rem efle vim fanguificam: ab illoveióin bas influere, vt fint eins facultatis quodammodo participes,concedet: at negabitinGtam fangui nis gignédi potenriamyGalenum venis ( ne ^ler fonmium qmdem ) vnquam.tribuifle. Verum quæà nobis iamiam ex eodem autore produ-centur fenrentia:, id facillime explicabunt, amp;nbsp;vel liice mendiana clarius demonftrabuntgt;Ga-lenum venis âi!J.a.rua-iv ttibuiffc natiuam amp;nbsp;na- . turaJem,non aliùndc mutuatam;quum fæpe di cat in elfe, amp;nbsp;nuncfan guinis gencracionem ab innato venarum calorcynuncex certaquadam gt;nbsp;icmperie perGci afferat. Sicenim lib,4. de vfu C4p.ngt; partium:Ycnisquç ad ventriculum Sivniuerfa 1 inteftma pertinet yineft facultas quædam faô-1 guinis elfeótrix qua fuccum quiex cibis diftri-‘ buitur venis in (anguine mutare naturale eft, f priiifquam is ad bepar perueniatjEt eodem li-| bro : intclbgo in animalis corpore omnia con* ^**'^'*^

- uenienci conftrudione conftarc, diuinaf^ue flt;sn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

quafdam ipfis virrutesa conditore efleinditas^ amp;nbsp;venas quideni non deducere folum nntrime tuinex ventriculo, fed actrahere fimulamp; he-^pati præparare modo quo ipfum fimillimo.

Quippequæ natura ipß fintadfimiles,amp;pr.i-Crf/^.Sr mum germen ex illo diicant.Et Iib.x.de facid.

nat.antiquorum fententia approbare vidctur, qui (vc ipfc inqLiir)dcmonftrariint alimento in venis abinfito calore tranfmutato, fanguinent quidem ex mediocri calore fieri, reliquos vero fuccosex eodem immodico.Atque cam opinio nem,vt veriffimam amp;nbsp;euidenter fènfui apparc-tibus confeiitientcfquod vel Galenus coi^ ^0‘ -co teftacur)nos pauio poft varijs rationibus,co-ifirmabimus, vt quam bene paradoxum no-ftrum placitis veterum quadret,quaLiis à Gab-nodifléntiat^oftendamus.» Sedprius alioshii-ius viri locos quibus aijuarwcrzr venis concedit, p^.j, expendamus. Libro primo de ficult. nat.fepe -

'hoe repetit,vt dum ait,vbi cibus fanguis fit,paf « 'fiuus quidem hbi, aótiuus veróipfius venæ fit « ^f'^^ motus. Ecpaulo poft: Tam vena quam refi- •» quarum particularum fîngulæ, ob ceream » quandam temperiem quam ex qualitatibus » funt nadæ, hoc vel illo modo agere videntur. •■ ^/•4‘ Et dcinceps: iPotcntia ca facultafue in venis * tquam fanguificam appellant,atque etiam aha * qüæuis facultas, in relatione ad aliquid mtelli-

- gitur. Namaótionisipfiusypotcntiaeftcauh' * caufa vero ad aliquideftjamp;c. Deinde : Quoai ’

^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agen

De CAD IS I. De MON ST. IIIL agentis caufæ fubftantiam,ignoramus,faculta-tera eam-Gue potentiara appeUamus , in vcnis quidera potcntiam quandam fangoinis faâri-cem diccntes,inv entriculo concoôtricem , in Corde pulûficam , ac in Gngnlis reliquarura partiepiarum propriam quandam eius quara edunt aélionis. Ex his omnibus locis,qui cura fupracitatis benè conuemant , facile eft col-ligerc, venas de Galeni fententia fanguinis opifices effejCaraque vira infitam habere, quæ. c non à iccore per tuaicarura fuarum raritatem • inftuat:fed proprij temperameti condidonem feqnatur.NdG quisEoLam «FÂ§'wlt;riv venarupectu bare munus effe, interprætari velit ( quû tamê Galenos cni-icirua-iv lu eu leuter exprimât) abfurr dus omnino cenfebitur, vequi non videat hoc figure amp;nbsp;côformationi,no téperaméto,deberi.' Nam mftar canalidyenç excauatç,amp; ceu riuuli

per totucorpus difperdç, humoré quaquauersa-diftribuût;fed interi ab innatâfacultate (quæe.. lemctorupropocrioné amp;nbsp;mifccllâ fcquitur)illu coquût, élaborât, mutatqj infanguiné.Id etiam Galenus voluiflc videtur,dû in quit: V enis(quû cas naturadiftributionisorganafeciffet) faeuh

tatê finguinisgeneratricé indidit,ne dû per cas fertur,repus ipG alimeto fruftra periret.Scio c-quidê Galenûipfümno admittere,venas ài^xet-reva-êûs gratia fabrefaólas effe, quaG illarum htçç effet propria : fed ijs abuti naturam (vt omnir bus fejèfoLet) adyarios.vfus.iNadiffcnbutiQni

tantum peculianter infemire has exjftimauit: quod ex fequentibus verbis aperte colligere ïhidem. iicet.Coquitnr(inquit)adhuc alimentum amp;nbsp;in „ ipfo per inteftina tranfitu,vt in vcnis etiani „ omnibus fanguis.quum tarnen neqiie intefti- „ norum quoduis coquendi ahmenti,nequc ve- ,. na: fanguinis gignendi gratia extitennt : fed » natura quidem organorum quoque in melius » abucicur.amp;c. Hine manifeftum ell, q vanu de ^•fgt;-4- venarum ficultacibus fermoneni habcac Gak-^^^' ’ nus:cui tarnen idperfuafum efle feimus,carné hepatisfolam a.iug.'facnas vim infitam amp;nbsp;naturalem obtinere,vt libris de vfii part.docef. ^^^ quamcnim reliquas iocinoris particuks fan-guinis efficiendipropriam can fam no cotinere monftrauit,ilt;efl;at crgo(inquit)id quod eft ve-luti carohepatisfquod fane eft amp;nbsp;propria fub-ftantia vifccrisjefteprimum fanguinisgignen-diorganum. Et paulo poft : Caro hepatis, '’ qua?eft proprium ipfius corpus,primum gi; gnendi (anguinis eft organum. Et lib.de fac. l.ib.}.cap.i}. natur.Corpus iocinoris appello , primum ac maxime ipfam propriam eius carnem : poft hac ctiam fingula quæ funt in ipfo vafa.His amp;■ pk-rifque alijs locis quid (enferit ipfe luculenter cxpIicac,'55'ctp£yp(L'/^;9 'Aw o-c^xctconceptis ver-bis exprimés. Nam ft duntaxatnzïstrofdiélioné proferret,nondum conftaret ilium fententiæ noftrç refragari.’Nam eius verhaftepoflentin-terprietarpHepacis vox ftgnificat integru vi-fcus

Decadis I. Demonst. nil. 77-feus ex niLiltis conflatum partibus, venis fcili-cet,arterjjs,neruis,meatibus biliofis, carne pe-j ciiliari,amp;omina ifta inuoluente naembranâ.t Ex bis præcipua funt venæ,quibus totius jaólio accepta refertur^quemadmodum in quouis ingt;-ftrumeneo vna eft bmilaris particula primariæ Hinótionis opifex:aliæ buic vfum amp;nbsp;vtditatem pr^jfant, aólionem iuuantaut tmeliorem effi-cmt.vel partemvniuerfâm conferuant. Quod fieft,quLimadigniorifieri foleat nuncupatio, nil mirum fi hepatis appellationè infinitum eius partis venarum numerum inteliigamus. Porto venas huiusinftrumenti fanguifici pro-i priæ aólionis auóhores efie,nobis ftatim demon ftrabitur,vbi Galcni amp;nbsp;aliorum qui eius, fenten bæ fu£rragantur,raüones quibus parenchyma-ti præcipuuin operis adferibere contendunt, euertenmus.Aiunt ei tribuendum clTe vim prç cipuam,cuius inaliquo organo amplior quam rcliquorum moles cd: ■c^if/’/y^uMet veto hepatis Venas quantitate fuperare;. Verum vt concéda aaulbvel ctiam multó maiorem efie carnis lepaticæ quam venarum fuarum portionem, nonideó tarnen concludas, illî digniorem gra-dum dcberi,quum oculiprinceps partiCuIa mi nima fit,humor chryftallinus,vnicum vifioms inftrumencum.Ec neruus mufcülu valdè craf-fum perreptans, organi pars omnino parua, Lilr.4.(le prçcipua tarnen eft . Galenus fubtihore argu-

^q^!l’^' Sî^omôüô opoïreat'in dômpofitis corporis par nbUsVquibqs dliqnaaéVK') cominiiraeil,fcrutari per anatoniê eihfmodi particulam, cui nufqua in corpore aiia’dc fimUisreanique todasjnftru mönti propPi’e-aé^wniS’-aucorem effc pu tare, cx quibus tandem ipfdrrjCGoris Trx^c-y^i^rjoa.ciLif modi Haberi.Sed huic radocinationiita rcfpó deö: Müfculonint cafo tmufcidis propria efb, necvfqnam'in alijs inftrumentrsrdnucniri po-tcftcadem’, qUamuis 'omnia fui generis carne prædita fintX Alla enim eft'cordis,alia hepatis, a Jia fp Îe n is, aiia re n um : amp;nbsp;exan gu ibus quoq; f la eft carOjglàhdüIiSy C6febro,ventriculo,intefti' nis,amp; vterôgt;,quæ omnia nobis alrméntofunt.) Num mufcu'lofæ catmi motus voluntarij pilei'' puant vlm affignabis^proptcrea quod aliüd in-ftfumentum nullum fimilem particulâ habet: quemadmodüm hcpatis parenchymati àii^-rua-iv 4ttnibuurtt,eo quod propria huius vifce-ris parsède vHecur^Nonne ad nieruum axioms' ^‘’^lt;’^*i‘Ç-^i’Aiîtnà4ôfer^ndaeft,'Vt Galenus ipfe docuit? Acqui neruos in alijs partibus iftis om-nino'ftmilêsrèperimus:carnem qualis eft mu*-fculofa,non alibi«* Quamobrem falfa-amp; inanis Gaieni dcmonftratio,ac ijsquçfenfus compro bat maniféftê difl'entit'Quanto melius effet aiTe rerejiecur nil aliud ßgnificare'quäm' infinitanv venarum fobôlcm,cui rubra mollifqncircumr funditur fubftaritia, :-^ qpam ex eavoccafione' 1' x/s^c^^èy^fj^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nujUr concreto 1 fmguini

in ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimiiii

fimillima-.vt mufcülus neruo amp;nbsp;ligamctô in mi nutiffimas fibras difciflo præcipnè conftac,qni-bus ad firmitatem amp;nbsp;intc^umentLim caro adna fcitur.Hepacis fiquidem nuncupatio reéluïs ab infinico vcnarii numéro, quàm a mole ifangui-nea'illis fupcrinduôtaideducitur. Actamen H ^uis malit proprium iocinoris corpus, propri-amquc fubftanciam Trx^iy^fyi^ illud cum Gale-leno vocare,quia m alio nuHo vifcere limilem inLienias,non refragabor,dummodo cum code aurore minime velic primum gignendi fangui nisoiganum,amp;-vcnarum principium’,ilU tri- ^.^ buere. Nam qua racione id defendere pollis, t/u p^yquot; quum parenchyma ex venis quç ipfi intexutur, cafâz, potins quâm venas cxiparenchymate origine duxiffcjprimæ animalis conformationis obfer iiatio doceatîCalenus hominisprocreationcm defcribens often dit,venam ex vmbilico proue-nienrem primo ad cutem bifariamfcindi, arq; Lib-defatut aireram eius portioném. hepatis futuri fede oc- ^°’^'quot;’ cupatain quamplùrimos diuidi furculosyqui -bus tandem 's/pptyj/uv^^propriam iecoris fubfta tiam ille vocat)cirCum:circa adnalcitur , îta'vc ramulorum ânEerftitia,perindè ac ftoebe, im-pleat,amp;: obturetj. Præcer .Galeni autoritatem, amp;nbsp;à multis fà6lam obfeiuationem yid en am quot;ratio docct.narh fubieébas pàrticulas efle' prins loportetjquàm ahæ fuperponantur: iquum illæ ( veluti fulcra amp;nbsp;tocius ftméluræ fundamentu.

At,(diccs)vnâ vice Sc Cimai omncsvnius mein' hri parz^Lilx nafd po/Tunc? Ncgamus id hepatis formationi conucnire, qina fm-guinem ex vzero aUici oporrec,vcexeocaro gi gnatur.Saguineni vero uippcdirarc, venarum funSlio cd qua? cum humons pinrimum häufe rint, per cunicarum fuarum rarirarem amp;nbsp;ana-ftomofes cdiuerc /inuntns vndique Cparüisv3-ûs aggUtinacur velati concrefcens. IpfæaU' tem venæ, cum rdigvii exanguibus amp;nbsp;albis pambus ,primum omnium ex iemincfingim-tur. Îdvt EïCilms exp/jcem, conformahonis paezium ozdinem à dodUTimis vins annoza-tum , recirare non grauabor. Comparent in priniis medio (emine in zres ipiafi huilas di^e^ üa , iecoris,cordis,amp;: cerebri rudimenza. Mox alix [eminis porziones craiTmCcul^ apparent, , ejux in oifa abizurx Cunztaltx zenucsacliquidç I cxcpiihus nemi Eenz, Sc venç, atq ie membra-nç. Hums operis nonntbiliam die feptimo eer nbsp;nbsp;y

ni pored, ac malto apernùs dscimoqmnzo, 1 quumin (emine iam confpieux ßnzpartes, amp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fabdanria ScCizadifcrerç, Die quidem viced- I mo Cepzimoparces omnes amp;■ difpodzeSc con- 1 firmarçquodammodo iam apparent, (cdper- I fedein maribas die zrigedmo, in feeminisdie ’ trigedmo (exto. Hatdenus (ola cxidiz (olidani parriam condrmano ex puro femine, quod quantuhincunque initio conceptum edaparc-tibus^id nihil au dam nihil amphhcazuni fads !

Decadi$ I. Demonst. IIII. 8i cft partibus omnibus conformandis. Turn ih'-definguis cx vtcro probcicur,qui primum cir-cum iccoris fpermaticas fibras arque rudimen-lum concrefcensjtotam illius molem amp;nbsp;fubftä-liam confticuit. A die trigebmo fextoaut qua-dragefimo , conformatæ partes lolidæ nutriri incipiunt, amp;nbsp;carne fulciri.Idque iecoris benefi-cio, quo d o m n ibu s al imentum co n fic it amp;nbsp;m ini-ftrat.Naturafenümxarne cas implet capacitates, qua:manes inter'fpermaticasfibras irtter-ciderant. Igitur cumxempore amp;nbsp;conformatio-lionis ordine hepatiscame priores fint venæ, Vtquæilli generandæ materiam fuggerâc:quis iam affi r mare au de c, v enhr u m ex o rd iu m p e nde re à parêchy matbe, amp;nbsp;non* iftud abillis eriafci? Ex fupradiólis fanc liquet, a.ifj.a.rc}(riv priufqüam hepar carne veftitum fit, in animalium corpo ribusexerceri. Nam ex fanguine ruberrimo, puro, amp;nbsp;valdeclaboraro , calorifque vi incraf-facoinon frigore coaClo(vt quidam volunt) be paris caroproducitur. At talem materiam non trahit f/zßƒuoI': fed magis rudern amp;pîtûiteam; qua: tandem in laudatiffimum fanguinem eua-dir,venarum adhucexcarnium facultate artra ólum humorem coquente ac perficiente: alias nimquam'fieret 's^a.fiyyyij.ot.. Quod fi velis fœtum ex maternis'fonribus fanguinem iam perfeótum amp;nbsp;opericonuenientifiimum hau rire : idem toto geftationis_ tempore accidcre

credes.tjuod G fateare,tandiLi otiofum ac plane inutile hepar ede Ggnificabis,qiiandiu veero fœ tusinchidicur^quum nil fit lt;juod agat-Præftat ergo dicere,venas lecoris præcipuas amp;nbsp;primo-genitas partes,ftatim initio M/j(ÿ,rlt;ji'lt;Tii incumbe-re;mox fanguine quem ipfa elaborarint fuper-indult;9:o amp;nbsp;concreto ,fijum opus agere multo perfeótius ;• Sed qnï fieri pofiit, vt exangues amp;nbsp;albx humorem fuis tunicis colore difiimilem ?i gnant,amp;: quibusrationibusperfuafus paréchy-mati hoc munus detraham, tempeftiuum eH nunedemum explicate. Hucufquc variais Gah ni aurhoritates protulimus, quarû numéroph res noftrçfauent opinionijpauciores ab eadem di^ennunt.Supereft locus vous ex hb. de Hip-amp; Plat.decretisjOmniû qui nobis contradicunt ex præiudicata quadam opinioneprçpotcns:in cuius eucrfione non parum erit infudandum. Aft hoc fublato fcrupulo,nobisvi6toriapotitis receptui canere licebit. lam igitur ad remag-grediamur.

Si verum eft Ariftotehs decretü,quod mille argumêris amp;nbsp;experientijs cofirmari pot,onwis aeftio cótagionc perficitur, amp;nbsp;ca potifsimu-qua immutationé fine altera tionê appcIlant.Magnç fiquidein efficaciæ eft,fubie6tum corpus in aha naturam tranfmucare.Proindc necefle eftyvt to tis viribusj^squam pr-ox!mc,resagitetLir verfe turque. Hanc ob rem ventriculus cibos coneo-quen

Decadis I. Demonst^ •fill. Sj quendos non folum fuacauitace excipit,verum etiarn vndiquaqne tangit amplediturq;, amp;nbsp;ca-uetnc quid inter hos amp;nbsp;proprias tunicas medij vacui interiaccat. Cum enim toto ambitu illos attingityfacrlius mukó quam h erninus ageret, yyXaffiv perficit.Eodé modo amp;nbsp;cordis finds dexter fanguini quem ex vena caua hauritjfuo cori ladu vitalem ealorem impartituf.qui quupoft ea inter medij fepti anguftias pénétrât, accuta-tiffime elaboratus amp;nbsp;extenuatus in finiftram ca uitatem peruenit,amp; forma iam mutata fpiritus Vitalis fanguinifquearteriofi nomen adipifci-tur.Omnes præterea noftri corporis partes, çû vt fefe nutriant alimentum in propriam fubfta-tiam cenuertere ftudent,id non prius’exequun fur , quam roris inftar dilTeminatus humor ÔC lentorc fuo vcluti.agglutinatus,appofitc hngu-Iw membri particulis adhæreat.Sic quatuor illç mundi naturæ fimpheesjdum paribus quodam modo virib.confluunt, inexiguas portiones fe didrahunt, eoque ordine fe componunt, vt quæque tadcra alterius diuerfique generis cui-piam cohærcfcat,alioqui mutuæ aólioncs amp;paf fiones tam accurate non herent, quam eft ne-ce{re,pro corporum generationibus. Auiccnna ^'^^^'^' id féliciter amp;nbsp;ingeniofe exprimit,inquiens; .O-“ porter clementoru partes amp;nbsp;fubdätias ad tatam quot;nbsp;redigi paruitatem, vt cuiufq^ carum plurimum '’ contangat plurimum alterius'. fcilicct quum minutUfima eft diuifio , minimum quoduis

.nlîutl omni cnim ex parte attingit:fi crafliorcs flint partes,in alicjuottantu fiiperficiebusmiitu us eritoonradius. Ha:c cum itafint,in fangui nis procreatione ca indrumenta merito primas teuere dicemus, quæ fola materiam ver-Gnt,agitant,in portiunculas diriiTiunr,atquc ftioamplexu vndique preniunt. Eiufmodi fuut Vençiecoris propeinfinitos ramos fpargentes, amp;a4u^?.lt;;ö'6w^ oiHeinafuanumerofitateeóftitue tes vc mox docebimus.Ergo hepatis cami ran-guinis gignêdi pvçcipuuni munus h md deman aandumc(l;,qiiumabca vaßsoeduG m-ncri-S nufquam-atciiigatur,profóribusipG flc^amp;i Vrenis tantum fic opcrimentum. Nam qui inws concoquitur humor,fuis optime lundis canx* hbus,abvnain alteram tranffluic venam,rubrum parenchyma non tangit,câpoi'tionc excepta quai ilhus nurrimentum futurum natura licarnis vi extrahicur.Cùm itaque venis inclu-fus fanguis formGCur,necmfi probe formatus illinc'cxcat ad partium nutrtcionem: præterea quum ab ijs vnaiquaque compledatur,immu-tatio veró concadum expoÏluiet, fanguinein ' fola venarum opera fieri vcrifimile eft. Si d?

casparenchymatis vere amp;nbsp;propric id munus efre,amp; vafa folum intercedere vc materiam illi concincanc, nó immutent,atquetrans venam tunicas fundi vim quæ humorê fanguinis forma doncc:fautorem habebis amp;: Galeniiipfum, ÔCprima:claflis anatomie profciTores,qui he-paus

Decadis I. Demon st. IIII. 84 pads venarum tunicas ob id longe rariotes cHe, quant earunt qua: per vniuerRun corpus diftnbuuntur afferunf.^He fua craflicic parcn-chymarbfquod iccoris fobdantiam vöCanr)fa^ cultatcm rctundant.Nam beparis carnem pto-» prium ip bus corpus, amp;nbsp;primarium fanguifica-tioniso/gt;7ctpoFeflc,venas autem per cam difper-fas fmus loco cenferi.,dicunt. Vc cnim fan guis diutius in iecore mora traberec(inqumt)ac per fcótiorein elaborationc patcrecur,vcquc totus ad iccoris fubdantiam appropinquatet, non’ Vnum ventrem illi (velut lagenam quandam) terum opifex indidic,fcd venas illas omnes inq finitaramorum‘fevie,amp; in arôtiffimos dudiis digeflit.b^o veto contratfi venç ebylo dunta-xat in iecur deferendo inftitutç’fnnt,nonne melius fuUretnaturam bepatis carni ampVam caukatem concelTidc, vt materiam circum circa amplexata perfcótnis elaboraret,cum omnis aftio per contagionem metnis multó ftac,vt'an 1 te mondrauimus ? Auteur cerebrum amp;nbsp;cof (vc 1 de ventriculo nil dicam) amplilbmos babuerc 1 finusdn crado amplóque vifcere non decrat 1 fpatijfingendicómoditas,id veróeum primis \ neceffe videbatur, Gquidem 'csj-f^y^ij^ præci-' puumfanguinis conficiendi futurum erat in-* firumentum.Dices,minorised negotii, «»^13.-tüa-js quant ^(yXoïa»:vnde bæc cauo membro fieri,vt materia circumplcó;erctiir, amp;nbsp;perfekte contaótu immutarttar , debuit : iUa potcrac*

nap exetcerjimodo . Sed quarc hacpofterio-resfve vocancjalccrationes,quæ feiiieet incov-de amp;nbsp;cer^bro Hunt,'Menmculis indigucruny (jnyni tainen fndlïores multo fint ? NamquO' ty-dior eft materia, i* co difficiJius eJaboratur.' cibivcro primtnn a ventriculi natura mu/tiim abrunr^.-fcbylus minori opera in Zanguinem-verritury biapromptins adbuc vitaJis fpinens üti, ^ iib ildo animalis gignuur promptifd^ i n}è , j£rgo Hepans cami iuHa cauitas ne^an 1 non/ d^bebat i Ci «.(/^^(^aèas ( rei nee prorCus facilis ,nQC prorCas diffialis^) curam habercr.' i Quodad venarum tunica: raritatem atóaec,- nbsp;nbsp;nbsp;1

in mentem veait ,dnm memoria repeto qux dodie adniodum Galcnus de corporum amp;nbsp;i partium molliorum- natura j ad faciliorem /

mutationem numtionémque con£erentc,d!:~ monilrauic . Nempe'^ quod valdcdl molk^-neç trahendi y nee retmendn, nee expclkn-dl y fed folo coquendi robore polier: naaxif me veto fi çalidum etiam id faerit. Proinde puera rum. corpora optime, âe quantum ad audhonem quogue fatis cd , nutriri, humidç cahditatis ratio ne ^ probat. Venxigitur quo jnoflores de .c^lidiores ^nt, co coneoepo-ni 1

i^i amp;nbsp;nutritioni magis idoneæ cenfeiltur, cü-iufmodi videntur in hepatisvifcere diftribu-tæ. Acquia eademoccalîonc fiuntaderabenr dum ineptiores ,gt;óftiolonim propè infinito-tum fuétionc accidie s vt nihil ilbs prçterh re valeat /.crahendum numero facultatis im-becillitatem fupplentc. Oh id liquidem vena porta in tot mefaraïeas diuidenda fuit . Et quum molhcrcs minus diu materiam retine-re queant , facta in minimos vfqucramulos extrema diuifione , retcntricis^facultatis de-feôlus rite corapenfatur . Nam dum per mil* le anguftias amp;nbsp;angiportus tranficurus. eft humor , in his moram diutius'neccffario 'tra-i hit . Si parum expulfione valeant , quid réfère , quum ad fanguinisbenè concoóti, ex-i purgationem , hinc vehcula bilem exfugat; illinc melanchoham fplen trahat /rchquum verb (oneri tune futurum-, quum fe amp;nbsp;he . par nucrierintvenç)cauâ exhauritur. Etat igu tur venaru bepatis officio à natu ra fatisfactum; fi in codione amp;nbsp;(vt vocanc) lalcerationc tan-l turn excellèrent . Ad id verb fola moUides 1 requiritur ., qux illarum tunicis conceffa vi-i detur . Et nc facile rupdoni ob tantam la*i 1 xitatem forent obnoxiæ, cóuenientiffimo face nature integumeto munitçfunt,quodper in de ^.^j ^^^ ac ftoebe(vt loquitur Galenus)incermedia fpa- form, tia replet amp;nbsp;obturat.ldem venarum caloremfo uet amp;nbsp;fua denfitatc conferuat,nec non proprij

calidi vfumconcedit. Nam prætcrmollin'em, cahdicas multacrat vcnis neceflaria, veprom-ptê amp;exa(flê humorem concoquerent . Perna Luius ftruôluræ occafioné docecanacome/eili-ccc venas pratter tunicam pecu/iircm, abam Zu bin de afeiieerc^vt quorics longo tramite dii-cunt ur, amp;nbsp;a licnbifulpêduntubautdurioricor-pori fveluri olfi) incumbunt: cuniquc extra vi-fcus aliquod aut mu/culi corpus eminent. Tue enim Temper ex conterminis membranis sh^ tennis qnædam tunica venis obtiolnitubtutio-ris dndus.amp; ad vicinaspartes firmioris nexus gratia. Vifceribus autem mfertx amp;nbsp;in illis pro-pnp;ncç,câ. tunica non egent,quôd nhundein illis fbrmentur.£a vero tunica foret impedimc-to,ciuo minus prompte Canguis ex vcnis fuda-rcc.Ob id in nuU.i corporispnrre^venx tennio-remquamin hepnee Inam peculiarem ronied hnhucre.Per vniuerCum corpus difperfxdurio res Si dcnCiores quoque funt:, proprerer quod media via fangninem tranfeolare Ä: elabi per i rariorem rexruram^ noxid fuiüec. Sed nee erat / equo vedirentur vbique: ut taceam plus humo- j rum deduétioni^, quamimmutationi^easinfer nbsp;nbsp;nbsp;1

fryx'^^'^‘’^ f ^^^od illis ad rurclam Ä? Ermirarem ' (vrearo mufeulis, propter nemorum Schga-mentorum minucidimas ßbrasjconceß'a)fuper imponiturißmul Se calons augen di gratia. Hie nbsp;nbsp;nbsp;,

tum,amp; adionum autor cenfetur. Cü veto præ-ci p u am a.ip.cÏTU(ri(»$ c au fa m in u e ft i g am u s, qu æ r i musq; an ven is, an potins Trvfiyyyfj^.'fi ca fit tri-buenda,nil aliud quam organum,ex cuius tern peric facultas innatum caloremad opus diri-gens enafcitur , quærimus.Porro , fiTraftyx’^WS» fanguini efficiendo plufquamvenas incumbere pûtes,ob id quia talî fomitc dcftitutç nó coque rent:codem nomine amp;nbsp;ventriculum iure ^uXw-«tosprinabis, quum male fit futura illius aó^io, (imovero nc aggredienda quidemjftbepatis fu periacentis,omenti,lienis,venïC caute yatteriæ inagnæ,amp;c.caloribus veluti focis, deftituatur. Quid? num bis preecipue^xuXuerjs'-tribuendave-nit,fine quibus aCcio perfici non poteft ? Mini-1 nic profe^to. narn qusedam funt b roTs uƒ37a»o^î, 1 adaftionem meliusperficiendam,alia fine qui-I bus non fieret •. neutra tarnen præcipuæ caufæ 1 naerencur appellationê . Sed'quomodo fangui-1 nem venæ g;enerabufit, exan gîtes quum fint amp;nbsp;| fpermaticæ,naturaquefri'gidiores ? Non aliter \ qu^na ftomaebus cbylùna excbylus facit, exan-1 guis-yenafanguinem gignerc poteft. Etvtven 1 trieukis temperamento ( quodmatertæ condi* \ tibnem infcquitur)frigidior effe putatur , nibv \ lo minus tarnen ontnium difficillimæ ciborum elabo rationi deftinatùs cft rfic ventr iculo frigi-diores venç fanguine ex x^^“ petficeré poffunt^

IHæc enina à teperiei qüada proprietateynon ea loris intônfioregtUd’üdepènden'tiàU.ôquli'gtiis 'ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'M

chyliim amp;nbsp;fanguinent ex carnibLis,oiiis,amp;:qiio-uis cibo omnium præftantiffimè efficcret. Atfi vel centum annis co decoquanturjaflenttiGvel elixentur, nunquam talcm formatn accipiend Innatusvero cuique animalium parciculæ calot, vc fingubs fmini dilpenfauic natura, quan-tufeunque is fucrit, efFeóhis probat atque prodit quas vires obtineat.Quod fi placet etiam ca loris intenfionem ad operis efficaciam pluri-mum confcrrc,a{rcrcrc,(dummod.o fatearisna turam, cui omnium facultates priuiquanobis cognira: focrunt,omnibus quod Cat erat tribuif fcjnon reluólabor:quippc qui fciam venencu-lummagis quam vcnas calcrc,tum peculiari temperatu ri,turn vicinorum fométis.Nam m-nicisventriculitenuiores, funt venarum tuni-cæ:bis verb fupcrpoGcum ad hepatis conforma tionem ‘Z5ï9=fcy;^u^,calorem adaLigct:arceriæ ramulus vnicus hanc maflam perreptat, quum a-lijs in locis rarb a vena difcedat arceria comes, fouendicaloris ergo. Ac ventriculo nihil horü dceft,imb nee iecur ipfum quo maiori ex parte X)btcgitur:Iien altera ex regione accubit, omen turn fundo adhxret, vena omniü maxima xoiXw amp;nbsp;arteriæ ao^rv^trucus ampliflimus cidein fto-macho fubftcrnitur:fupcrioracius tagitSia^/ay mjc.Prçtcr hçc omnia,vêtriculus carnoGor craf-Gorque multb qua vena quçuisapparet.Atqpc proculdubio neceflefuit hucvalidifs.calore mu niri/juod muluformia primus exqpiat alimc-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta,

* tliuerCt,{cd omnibus fæpe c©dinonibus i'tifoyi-’f«, Sf nonnunqua mmaciGni pcrtmacrtcr din obfiftentia,düra,craffa,in magna ctiamquati-tatcilli funt attcroda,cominued'a,0e fummc Iç-uiganda,vt in cremorem omninb æqualê redi-gannff,ifqitotusalbcat,amp; nullis non qualitati-bus'ôjuoytwlqiiatum fenfus difccrnerc poteft)e-Uadat. Earn matcriam tato hborc in ftomacbo

præparatâ amp;nbsp;fa ft a Emilare, rurfus in inceftinis perfeftiorem redditamdecoris vtnæ fufeipiut, atque faciliori ncgotio in fanguinem vertunr. Ob idpaTcvorccaliditatc bas content«asefl;e op* portuic, atque fuit abuhde illarum vfuifatisfa-ftutn,dum carmsmaximammolem circumpo fuit Natura,vt eius tcporc venara infinis ealor cgregic foucretur,amp; nonibil afigefccret.Na a pareebymate vim quand a «.ifj^runnus in venas-cransfundi quid erat necc(fc,quum proprio tc-peramento’, Hearne iUananuo erdori fauen* te, id prceftancifilml ficrct-dummodo’in exi-guas portion csconficiendus Humor diftrabcrc tur? Hoc cnim fuit per quam neceffarium , vt Venarum debilior forfitan in coquendo vis, in duftrio ramorum in varias frondes diferimine iuuatetur : quum materia; qu'æfimul totaim* niutari ncquit, partita id facile: patiatux'. Sic Ariftoteles,mare inpartes corriuatubreui tern Lib.4, « putrefeere fGribit,quod tamcei vniuerfo no ^'’^’’

pl Atü. .IoVBe'rTI PlA-RADOXX actidic.'Propterea tali attificio non fol um in he pads compofitione vfa eft natura^verum etiana . in alijs plçrifque parribyiSjvbi maioreopuscrac clabqratione. Nam.artcrjaftjmi^i^/oy/xüli' rami plexum i^o^óa^ïiy', amp;;rctc illüd admirandvim (fi quodfit) conftituentes, idcirco in porciones quanifplurinias amp;nbsp;minimas diftribuuntur, vt permoram longioremjn tranfttu , amp;nbsp;materia ra inu ti fli m è co m mi n Li ta Eici 1 iu s i nimn ta ri p of fit.Vbi vero mulcipJieem dinifionenyEicereno Jicuit,natura vanos anfra6by$ amp;nbsp;gyros inftar capreoli aut hederæ gt;nbsp;excogitauic, vt humor longiori tempore concoqueretur.Id accidit^v’C an atome docetJ.roïïéw^ulusj^jquus feminis foï^* mandinonptæparandi tantum officinameffe firmiftimisidemonftrarionibus, prq Ariftotelc pföbantem ^ fæpe hudiui G V L. R O N D E-L E T I V M prirceptorem,inge'niojdocftrina, amp;nbsp;experimentis celeberrimum»amp; de Medicina qu am o p t i m è m e ri t uni : q u i m i h i fi ng u la r i ob-feruantii perpetuo eolenduseft,amicoriim in; tcgerri^’usr/m;-G?tci-um dralias,ynquàm, id præcipuê in vena porta ftiit^obferuanduin, vt n^cin varias diuiuones filTajVehiti radices nu* merofasUnteftinisdift(ribueret,non,rnodo Q^iö cxaélèchyli meliores partes haurdret f quod mûlto accuranùs fit plurihusolJidlisnxcipiGtb busiquurnffi hos effugiatmateria,in illos inci; derc pofsic:)fed etiam vt in eafieri fanguis, ru-diorfaltcininciperet. Nam priufqudm hepatis corpus

Decadis I. Dimonst. IUI. 55 corpus attingat,minus perfeélionis habet : ülic Verb,iamalibi præpavatus, exquifitam fangui-nis formam induit,per änguftos amp;nbsp;mukiplices ramulos fenfim in venç cauç truncum pene-, trans.Ei tarnen cornes adhne relinquitur multi crudiot pituita,aqiiea plané amp;nbsp;tenuitate Huxi lis,quæ in vçnis maioribus per mulcum otium, eius fero ad renes delegato, concoquitur. Ob

« quoddlccbatGalcnus-.Pituitaeuacuari non de ^-f, ^^^ » bet,fed in corpore rcmanere.lnchoari veroƒ««/*.««-«.ifj^raa-iv à mefaraïcis,hoc fatis confirmât argu- ***^'‘^P' mentum,qubdnonfolum vena porta cruorc plena fit ,verum etiam ramuloru extrema,qua parte inteftinis adhærentifuffufarubro colore, ^ fangume turgentia videatur. Vnde colligas, perperam à nonnuUis Lacteam vocari venam portam, quod fuccus quem bac ab intedinis iecoridefért,laóteus fit. Ætque maxime mirot V E S A LIV M id an notaffe, non repræben-diffc,quum albicantem portam aut me Car areas nemo vnquam videritdbd hoc fauebat fuæ opi n'ioni,in quam mox animaduertam .Nam vix

1 mefarei venas chylus attigit ptius quam (an-1 nbsp;nbsp;nbsp;guis fiat,tanta lUis .cd gignendi fanguinis' vis 1 nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;promptitude. Dieet aliquis,poffe mefara-1 Ïcas rubicundiores fpeedari * crû nontgignarit ) fanguinem:quia materiarum contlnuitate facile fiepurpurei coloris particeps chylus.Nam cum heparEanguine plenum amp;nbsp;turgens,nouus ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humor attifigit,bic illius colore ftadm' infici-

) urne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;M üj

proponir,mihi reCpondcartcuv Fr per conriaui taré Folum id accidir, eriâ^Xos in ime ffmis re liguuSjêr FecesipFæ non nibcnc?Nam prias co'‘ lore non nnirar,cpidm ven^s Fnbicnr humor: ff las vero pauïula duntaxaringrcffusmoxruber, velinrraduplicc inreffnoru membrana, Ócin nbsp;nbsp;nbsp;/

ipFo oriFcio qno chillis exFugirur. Chylu vero inredmis conrenrü miFquam videas rubieandi l ‘Orc,ncea qaidé in p^rre qihvillinir inreved Fu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

pcrficië,in quam-venarCranaffomoFes dcFinar. 1 Idauréporiffrmü Fpeamp;ari debercrin inFeriorir-bas inre(linis,qunm pevmeatisFupeviorihusia plus quam cenrû odiolis materia cum contaffa /

pas didribura: ccudiovcm piruiram coquanc.' 1 Ea Galcni Cenrétia cd, qui mille in Ibcis demd^ ’ drat pitaicam dulccm vclinffpidam(ffyroiür(jr3: ddicanc)Fangainipermixtam relinqüii vt venx quæ trans heparFantdn edclabordda Fefe exer-

DïCADlS L DEMONSY. nil. 55 cocoótioncni effugerepotedjid paulatim a cæ-tcris,quæ nun qua à co ft io ne ceflant.perficitur. Illa quod erat magis laboriofum aggrefTç funt, ” amp;nbsp;fuperarûc:hç tandé excrcrna(vc ajut) manum fauguinis portioni diminutè coftç, adhibent. Proindenó folüavct§oo-£ofamp;fanguinis deferedi, fedetia perfeftius elaboradi mftrumeta, vena: dicimerenturxo tamé difcrimine,vt maiores plus delationi indcruiat, minores melius hu mo re tranfmutét:tenui(Hraç,qualcs funt be pans, oraninoprime fanguiné progignant,cû graci-litatis occafione,tum fuperpofitç carnis fauorc baud contênendo. Quç baftenus demóftrata nobisfunt,nó modo vcrifimilia,fed amp;nbsp;neceffa- . riaquoque videri poterunt. Vnus reftat nodus i nbsp;nbsp;inquemomnesoffendent,acfeft;inabunt roga l nbsp;nbsp;re qui fiat vtcandidç venarfanguinem rubrum j nbsp;nbsp;nbsp;efficiant,quum fingulæ noftri corporis partes immutationi coftionique incumbentes, non prius fine potiantur ,quàm materiam amp;nbsp;fub-ftantia amp;nbsp;accidentibus fibi fimilem reddide-rint.Siquidem omnis altcrationis(vtinfcbolis dicimus) finis eft affimilatio : quo argumente Galcnus Ariftotelis pheitumdevenaru. à cor-“ de exortu oppugnans vtitur,dum inquif. Non lt;^ Tiat. “ nulliipfas venarum tunicasfanguinis effe créa quot;nbsp;trices arbitr^tur.quam verè,nó video, nam fi

naturam ipCarum fanguinis creandi munus de- • fcruntmon fecus ac/iquisd neruis,auc mem- * branis,auto/Iïbiis,aut cartifaginibns,autadipe, »’ aut deniqueabexanguicorporefinguinem co * tendatgencrari. Neqiie enim robrum cunicæ * hun?orem,fed candidum amp;■ vif ofum procrea-reconrueueriint,cxquo nimjrumamp;- ip/ipro-Liigt;.}.cafj, cicatx funt,ócaugct:.ur,amp;: a/untur, ANDRE-

A S VcQliuSjCum in alijs^tum prxcipuc in ca mcdicinx parte ejux anacomen docet exerdta-tidimus óc valdcingeniofasj omnibus difledi-onis proccrihiis confeiTnm ede tedatur,natura venis gnandam Cangaidcationis vim indidi/Tc: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

membranco óc coriacco venx corpori afigna- * ƒ repoffum: amp;: fi qux effet, iUa profedo afbnpa- ” ƒ rarer fanguinem. Arque hoe GaJeni pLicitum * 1 non femel ab ipfo repetirum altiiis rcfcllerem, * / nib lib.deHipp.óe Plat.decretis fententiam mu quot;nbsp;ff taffet,Sec. Ego nee Galend nee Vcfalium redè * f dixiffeputo, fed vtrunque concradiçedipotius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Aimo. Idemm merité leinAimum omnibus vi-den debet, quod folum eolorem defdcrarif- 1 ghifica[,quum is de fubAanriç rationcfquam in /

Decadis I. Demonst. HII. 57 gencrationeprimum cxpêdimus)nó habeatur. Formamquidem ilium fequi agnofco amp;nbsp;reci-pio:fed eius foliusabfcntiam'(audax duStum) fanguinis appellationem delere, non Bceor. Verum vtrique feorfum refpondendum arque dcmonftrandum nobis eft, hunc (enfin ^ap-parencibus amp;nbsp;millies vids paruni attente mcn-tem adbibuiffe,ilium proprijs placitis (quod in alijs multis cidem accidere folct)palam comraT dicere. Etvt aGaleno cxordiar: venis mefi-rai'eis quandam fanguinis gignendi vim inefTc lib. de vfu part, docct: ne quis vero infitam, naturalemque , amp;nbsp;ex proprio tempcramento' manantem (quod tarnen fui immemor plærun-que dixit, vt ante monftrauimus ) intelligat, abhepatis propria fubftantia, quam'cyx^t^x?-M«- effe putat, illam influere admonet. Porro, candemvenis,omnibus communicari, fi pitui-tam dulce concoquunt,(vt.alias fcripfit)eft ve-rifimile : vr primum cLii^v.'rJcnwi o^ya-yev bepatis cato dicatur-,ab bac verofecundum omne ve-narumgenus. Cæterùm , quum fic ratiocina-tur: venarum tunicas; fanguinis opibces effe non poffe ,. quia; fang nine nr album, efiicerent, k ktlM.raxra ex propria venarum temperie,^ cer-\ nbsp;nbsp;ta materiçnatura,non accidere,arguif.aibnon

influente vi fanguifica,quam bepatis carni, no cordipropnamcffe contendit. Etqnidem ba.-^enus Galeni fenfisbene conuenit interpréta-

tio,nifimnuis tantum autorem inconftantix amp;nbsp;vanitatis mfimulare. lam fic ago: venæ a pa-renchymate,veluti quadam irradiatione, per cunicarum fuanim raritatem ( nam hçc fubaa-dienda funtjinfluentem vim Gnguinis giggen dimodo hepatis fimillimo, vt Galcnus loqui-tur,accipiunt.Si eins folacommunicatione Ei-ôlûjVenæ fanguinem efficere/Sc ruborcm quoq} fubiedæ materia; inducere poffunt, quornodo abfurdum effe putabis Candidas partes akena^ coloris humorem per concoólionem produce-re?Id irEiccarejCur non recipiesc'adem corpora purpureü coiarem inducerepofie , ß .natiuam amp;nbsp;ex propria température Gnguinis efficiendi vim baberent? Hepatis carni ratura «i^taTWö-zi'in-ßtam efTe vu bis, amp;nbsp;materiam qua: Ein gu is fit con ta du ipfo rubere, quia rubet Trafiyyy^g^i -in‘nuitis/AT;(;^o«dn mefaraïeas tradus eadé il-Ja^’uvaAif/jffed influente, vt pucantjfanguis eua-dir,priufquam recoriscarnem attingat. An nó abfurdum efl,aparencbymate etiam vim illam ruborem inducendi manare ,amp;ad mefarakas vfque extendi, eoncederc ? Nihil Eine -iwgis corum piacitis répugnât, quicontagione ipEa immuratis rebus nouam dari qualitarem afle-runt. Ergó,fi poflunt excarnes 7-5/jtö-i/tV.vena: parenchymatis ivifyhxv fentire, amp;nbsp;ciLis Eadx participes rubedinechylum tragere; venarum albedo quid obftat, quo minus fE di^^rwo-ir'in-ßeam habeant)rubrum producant fanguinem, quafi

quafi recens natam formam ea qualitas neceffa hó comitetur ? Galeni profeéto nuUa effe vide-tur ratio,fi aliquibus venis àifjLo.'rua-iv concédât, ctiam influente ab hepatis carne vi.Nunc Vefa bus, qui nee infitam, nee aliunde manantem iacultateni venis attribuit , quæfo refpondeaf., vndefit vt nodum hepar ingrelfa materia,fan-guinem amp;nbsp;colore amp;nbsp;ccnfiftctia(nifi fortè dilu-tior eft)cmentiatur, fi venæ porta: id non præ-ftant ? CuEjinquam , ad extrema vfque olUolai mefaraica: oranes rubent? Si dicat, faneuinis hepatic! amp;nbsp;chyli commercio iftud accidere, argumento à nobis prins allata,quo reliquam' materiam in inteftinis eodem colore infici de-bere.conten dimus,fatisfaciat. Nonne id eft fen-fibus contradicere ,venam portam eiufque ramosfanguine plenos videre, amp;nbsp;inteftinis con-tentum adhucfuccum albere , cui alius rubens. continuus eft ; non tarnen fateri vcnas fangui-nem feu natiua feu communicata facultate gi-gnere , fed tantum ex contachu rubrum co-I iorem accidere cbylo ? Sit igicur venis I fanguinis efficiendi poteftas, quæ non mo-1 do rei fubftantiam mutet,fcd amp;nbsp;colorcmin-1 ducat alium ab eo quo ipfæ nbtantur . Et, 1 ne id dunus pronuntiatum videaturs quan-. 1 quam abundè probatum effe exiftimem, placet 1 corollarij vice alia-huius cuentus caufarn dice-

re,omniüeuidétiflima.Ea fumdtur ex matériel ce.rtaprçparatione,cuiu§rationest vtab code.

agente diuerfi efFeóbus in rerum natura prouc-niant.Id varijs exemplis confirmarepofliimus: Sol etenim lintea cadida facit, liominé veró ni grioré.Etcaro quæ ad ignem noftruaflatur pri miïin ex aiba flauefcit, mox auriginofo colore inficitur, deinde rubct,amp; tandé nigricatiï lon-giori coótione aduratur.Idéin Iiquidis nonun-quam apparet,qui varie colores ex codura nau tant,quos nee ignis nee valoruilla continentin proprios eße diccrcpoß|s. Quam obre ahüir^^ non cil affirniare,venas colorem quem ip/ino habent,materiçcuipiam pro eins âiCpoCitionc inducere,du codioné fuo calorc amp;innaca làcul tate mohuntur.Siquidem alimenta ventriculo primum excepta,qualiacunque antea fuerinc, candorem accipiuntdum x^\o^ Bc.Himc aute venæ rurcipicntes,ôc muato üiocalorc (gmà priore non cd generc diûimilis) coquentes, purpureum reddunc.Si caloridem, fedinccn-iior^fadum iam Canguinern vitra moduni cale i faciatjexCicccCjadurdtqi in va fis qCdcm , i^i^nc- nbsp;nbsp;/

tur daua bibs.Hçc û adetur,nigra cholcrafCr? 1 ci rliv jueAeyyay ^o\w vocan t )euadet.Ea fait and nbsp;nbsp;f

Liki.t/e q^dorum {ententia, qui Galcno tede demon- 1 facu/t.Kaf. draruntyalimenro in venis ah innato caloreal- nbsp;nbsp;1

^''f-^- terato,cxmcdiôcriquidem fieri fanguinem,re 1 liqcos vero faccos ex codé immodico. Hi veto ûtnthilispalida,vireHinâ,Baüa, ruffa, rubra, prafrina,amp;: mruginofa, vna cuna arra: bild vang / fpcciebus. Vndc que Co cot colorum différencias nbsp;nbsp;ƒ

DeCADIS I. DkMONST. nu. 101 vnus accipit humor, nil aliud quam calori^ eiufdem fpeciei varios gradus,vel in eo dem va fe,expertus?Nam in ijsexcrementis qualitates huiufmodi anatiuo caloregigni,fatecur Gale-nus. Atqui venæ folum albæ funt : neq; eft vlla pars in noftris corporibus tam flaua quam ipfa bilis,a qua fuum poffit hæc calorem accipere.’ Eius veucLiIanonnih à contenta materia fla-uet:naturaexanguis,mcmbranca amp;nbsp;fpermatica venarum modo albcfcit.Scd neque prorfus nigrum eft aliquod vifcus quod ftmih colore humored inficiaf.quin potius melancholicaadu-rentiscaloris opera talis euadit, vel albo vafc inclufa.Itaq;non amplius dubitandum eft, qui poflintvenæ candidiores fanguincm rubrum ftia elaboratione conficere , quum id manife-ftiffimêaccidat exipfius materiæ dilpofttionc, quæ varioscolores viciftim accipere per varias tranfmutationes, nata eft: vt videlicet initio al ba,deinde rubra,mox flaua, poftremó nigra fiat.Atque id non folum calorc præter natura adauólojfed etiam mcdiocritcr fe habente, eue nirc,naturalia fplenis amp;nbsp;cyftisfeHeæ excremen, ta in perfedè fano aceruan folita docêt. Quod in coloribuseft dernonftratum , faporum quo-que mutatio quodammodo explicat : materiæ finquamjdifpofitæ amp;nbsp;diuerfa patientis natura, tam variorum eu en tun caufam efte.Nam ft lac decoquas,primùmfitdulcius:fi modum excédas lakum euadit,mox fitamarum.Et mel Ion-;

giore coótura amarorê côtrahit.PorrOjhç qaa? licacesnonab igne,autavails quibustalia inca quLintuEjproueniunt.-fed vmcam materiæ,quæ id patitur ,aptitudinem^ fequuntur .Idem fine coóturain mufto apparet,quod horatimde fe-iplo colorem murat:vnde Jicet diuerfi coloris vina ex eodem parare . Albaficjuidem eruntyfi mox,initio quamAecentiffimumdeinen mnftû haurias-Ex longiore mora,obfcurius.fieriinciT pif.poftea flauet,deinde per multipliées colorü gradus rubet,poftrenio ad nigredinem ver^iti vc fi multos dies vindemiam in cupa cbullire d nas,non atrum fanguinem modó, fed Eeripco-riumfere acramentum repræfentec.. HacE veraEunt, quis non recipiet humorem varias tranfmutationes pairum,diuerfos colores, qui vafomm proprij no Ijnt,vltrófulciper.e poâeî

His omnibus ad amulfim examinatis,.arque fummotis qiiiinfeftabant fcrupulis, nunc dc^ mu concludamus languine propria ccnatural venaru facultatefquam excellêtioré Scintéger-î rimam in bepatc conferuat ■zïixfi£y;)^ü^g^){ïerijrLi-brûmque colorem accidere, quód’ ca qualitas formam eiufmodiin difpofica materia confe-quatur. Antiquoru fententias hoc modo tuen amp;nbsp;explicare animi gratia iuuät, NICOL AEiu-cundilhme.Qua rationépcrfuafi ida prodide-rint,quia teporis iniur ia,amp; noftro maximo ma lo eorum libri perierunt, nefcimus . At eau fis noftro ingenio inuentas^fie rjeddere placet.Tu de his iudica,.amp; Vale,

VVM nudiLis tertinspoft varies fermones incidifl^mus in men tionem huius foli Montisbrifonij aquarujornariflime Prçfes,nxaturâ eile ilhiudacas, amp;nbsp;détériorés ena

P^r æftatem fieri ,'Iunio potifsimum , lulio, amp;nbsp;■Augufto nicnfibus,adir)onLiifti . fed te illarum Vituun codione emendare. Adbæcego refpo-di non deterioresj imo contra peiores ca arte rcddbquæ æftmuin tempus inimicum experï-«utitur.Nam xftus nihil aliudnoxæ aquisinfer -fepoteft,n]fi qubderafsiores ficcioréfque effi-cit,dum portionesquafq; temiifsimas abCumit amp;■ difsipat.Coólura vcro fuau 10rem amp;nbsp;dehea-tiffimam,quæ femel deperdita eft, fubftajitiam ^aquenon reftituit:quin potius ignisimuko qua 5ol vehementinsdilfoluens quiequidTupereft Jcuioris amp;nbsp;fyncerioris naturae, in vaporem fun dit amp;nbsp;colhquat : vtcxcrafsio.ri crafsifsima tandem fiat aqua.Huienoftrx demonftrationi tu

(acutiflimi ingenij accrrimiquc iudicij vir)flati m facile acquieuifti, etfi prætcr communem amp;nbsp;vulgatam medicorum opinionem dióliim vi deretur. Nam paflim audias, pro ægrotantium pocu aquam , vel laudatiflimam, coquiiuben-tes. Hi rerum defferentias difting-aerc, amp;nbsp;ea-rum eaufas inueftigare nefciunt,vchac enarra-tione perleélaj quafußus explico paradoxiim intelhges . £iufmodipermuicas agicauiamp; publiée, amp;priuatim , veridimas quidem opinio-nes, quaruna aliæ ab huiüs fccuJi mcdicis, alk ab antiquioribus etiam ignoratæ videtur. Ser-monis elcgantiam bïc defdcrabis : at boni confules, vbi non elaboratam , fed rapnat fcriptana ratiocinacionem efleinteniges. Cum hæc perlegcris, amp;■ verboru fenfum annotaris, nos ad incudem maiori otio reuocabimus, amp;nbsp;pcrficiemus

Q_y I medicinam fadurusin vrbem fibi inco’ ^t^e^kn’^'^^’ gnitanvperuenitißHippocratisprudentiffimi ^ confiliorum non eft ignarus auc immemor, f)rotinus eins ßtum quomodo ad ventos amp;nbsp;fois exortum iaceat,, diligenter circunfpicicf.’ quæ ßnt circa cam aquæ, numincolæ painin’ bus vtantur amp;nbsp;mollibus,aut duris amp;ex fiiblimi loco prolabentibus, amp;nbsp;fcaturientibus ex petris,’ ßue faißs amp;nbsp;cm dis.'terra etiam ipfa confideran da , nudane ßc amp;nbsp;aquis carens, aut denfa amp;nbsp;aqu afa , amp;nbsp;m concaua ßt amp;nbsp;xftuofa,vcl alca amp;nbsp;frigida, Ho min urn infuper vidbus ratio perqui ren

Decadis Î. DemoNST. V. «’4 réda qua maxime capiatuGan bibuli fint amp;nbsp;lur-cones amp;nbsp;otio dediii,aut exercitijs varijs vcctes amp;nbsp;tolerates laborû,çiborumqhplns appetites poculoriim. Hæc enim fcitu digniftimaamp;iap prime nceeflaria fiint,nc aduenientem Medi* cum aut communis eins loei natura, aut mor-bi pcculiarcs ac patrij, latere poflint : nee ipfc in dignofiendis morbis diutius hæreat auter- ’ ret-jficubi ad eorum’ medteatione adhibeatUG Verum inter Hæc aquarum,códitionem differ-nere plurimum momenti habere putamus, gt;nbsp;quum, earum mutationem^rauem elfe, aëris vero nonita grauem ,experjamur. Cuius ra-tionem hanc: reddit Arifioteles, quodaquamo 7rtlgt;.^jib.j, bis fit alimenco,aër minime ; amp;nbsp;aquarum mul? ta-iVariaque gçneragt;repcriantur, non aëris. Nam peregrè etiam profelt;5bis,;(inquit) in cœlo quidé propeepdéjin aquis autemvarijs verfari cuenit. Et rurfu5»Ciborumutatio minus quam aquçmolefta eft,quia noshuiusplùrimumcó-fumimus . liquidem in pane,amp; obfonijs, amp;nbsp;in joy^^.^.j^,,. potu aqux vlcisplurimuseftyquumcx.cibis i-pfis nomnifi quantum dilutum eft, vim habeat nutriendi^ humidum veroad corporis immu-lationem, quam ficcum!Valentins eft. Igitur maxima de aquarum natura haben da eft folici-iudo,vteâ nobis accurate perfpedâamp;exami- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

na.tâ, fi quid vitij præ fc ferant, arte noftra fc-duloeorrigantur, amp;nbsp;quinam morbiex ea fieri foleant,p|æuideamus. Licet equidem cralfiori \ nO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' O

(vtaiönt) minerna de'aquis faccrccoicd^iram^ in{pcótogt;incolarum vuku ; vt fi colore viui-do fiot , iaüdÄbilörti’^otarc 'Coni)ciamus : firi |gt;âilfdiÇ plu'fhßti p À\tiutci fùérint, aquarft illiclj^’eWäiam-'fnfpieeniür ; Ea enlm ratio! ne Vitruuins de £öntiumddedu diflerensdn' Liks^det^fr- ^uk^^Aducftendurh eft qua membratura fini-'‘^^f-5- -qu j.Circa coÿ fontes habitant ho hun es: amp;nbsp;it erimtdtôtpoTibas^'Vâlentibois 5 colo ri bn s Ai^ HdtVj etünbus hon vitiohs, non lippis oculis:

J.tki.rei ruß. .erunt^probatilhmi fontesÇ Sic amp;nbsp;Pahadius ‘ îidmonèt ah incoJatum-valetudinelacerepe- ’ rieuhrm aquarum , vt fi fauces ’bibenfiom .t.an.:j.iv,*ç’ pyriC filât, fi ftho' eapite in‘ pulmonibus 3C thoïaCë‘'nufia'éft-aut Tara caufatio : deinde fi'vent^Ty auV-vifeeraƒ vel latera, vel renes InrUo dolore aut inflatione vexentur,fi vitia .t.lt;'. nulla vcficaf’fiint. lt;nbsp;• Hæc CæGr quoque nouera t y quem bSf^rlar fiiilTe' fenbuntj fi-quidenin-muljeri cuidem f interroganri ’ an „ ,ï.4. . .. hona effet aqua , TCfponditiTan turn eolorem .

Tetrabl.i.ßrm. infpice. Et ’AdtiusNiloticam omnium flunia-tilium praffotanrifitmafia cffc dem on frans,ïn-quit;Temperatuni,firmum, colorarumq; coT'’ ” pus rcddiTi'PóFro‘,lt;|hii*k'fo1a-pbtantium ailjaOt « Cöww.zj.AAj. finonclfVt ait GalehU^I öptiniam aquarifwdfi canz, cerriÆmo qindcm viuntut iAäicio - at û hoc vnum affirmpferiOt, non reëtè hiemnt. Prins enim oporrét de aquaex próprtj^ ftgnii indicarcjantcquiad ealcmvetiaii exp^nctiain-

Quam ob rem nos , quibus id inftitutum eft,, de prçftantioris aquæ dotibus,amp; natura quali-tate dicamus oportet , hinc fumpeo exor-dio., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 0, r. '

mninô dîfferentiæ: pluuialis, fontana, Fiu'^ uiatilis, putanea, amp;nbsp;ftagnans. Poftremao-mnibus mala cenfetur, alite vtiles efle poC-funt fi.bonitatis fine notas expicant, quas qui-dem trium fenfimm iiidicio proponit ^ak-^^^j ^^^^ nus, vbi abftinendum fuadet ab ijs quæ tur- tue.cap.20.^‘ bidç vifui apparent , quæ male olentes.olftr- ^^■'^-defitcuit. 4lum Jædunc , amp;nbsp;quæ falfæ guftui minus pla- ^^^^' cent: denique in quibus:qualitas aliqua gu-ftu annotari poteft,,vt aftriólio, acerbitas, aoiditas, acrimoniai amaritudo, nitrofteas^ vel etiana dukedo .Attamen iucundam amp;po-tabilem aquam^volentes fignificare, plcrun-que dulcem appellant,. Et Diofeor., àquam '^^ •^•*“^*** dulcedmejcommendans „ ait :a ws^s e-snTo^oZö «ƒlt;7'01'Êfi To xût6jepov^^yXyxv, fuo^quidem ille ri-tudulcé voeitans quodeunque potu.àmabile eftiNam laudabilis aqua fapore dukis non-eft, perinde acmel,Zuccarum3 aut lac: fed nullius qualitatis earum quæ nomine funt deft-mtæ , particcps,Atqtie hinc du leis, id eft fus-uis nuncupationem meruifievidetur.

Eftenim vitium non fœtidémodo,verft mi nino quiequarccipientis,iucundum fit iUud. Ü -Cfit gratumq;, vt ait Plinius.Eadem pu fa, lym- ub.iJ.Mp.^^ f i n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ó ij

pida,amp; cLira,non Liólea,fed nullius coloris cé-febitur,amp; veluti exquifice collatafruftdloruin nawntium expers .Nequevero mirecur quif-piam dici aquarn nullo colorepræditam,quuni tib.defenfu Ai'idoccles aftruere videatur nullûcorpus eße Z^.Si»i üb/qrcolorc,amp; hune vifus obiedu ede prop nu. na. aquam auré vidcr^ne dubium quide eibproin-

de coloracacenferidebet.Huic dubio he relp5 demusxolorum Ipecieni duphee effe.Ed enim Color quidaverus,qui dicitur extremicas quï dam corporis opaci amp;nbsp;x/*ctö-iFfequicurdd cftrem peraturam ex elementorum qualitacibus prone niencem;cLiiufmodicolor folum reperitur in mixcis corporibus amp;nbsp;terminaris.Habeeur vero alter non vcrus,qui vtique id omne intelhgitur quod apprehêdere valent vifus;amp; eo modonul lum eft corpus coloris expers, quamuis in qui-x bufda coloris Ipeciescxprimi nonpodir, vc in aqua.Idcirco laudacidima ede diciit a^sb/oF^quia fvtconijcio}eius qualirates cum ali/s communes non funt,amp; conceptis verbis dgn idcari ne-queueNam quas vifui,oldi6tui, amp;nbsp;guftatui of-fert, nul/a co 1o ru m, o dor u m, au t ßpo rum diffe rentiæ appellarione declararipodiint. Sic cu-curbitam,amp;pla;raq; huiufmodi comrnuni VO' cabulo Grçci a^/ajid cd qua/itacis expercia vo-Lib.i.i{efa cantfeede Galeno^ clarioris dodrinæ gratia, fwZf#».«/»»». q^j^j j^^]j^£ujj^^Pgj^ f^pQYc habentmid quis aicat(ait)a.liquem enam ede qui neque acris nc ' \ qncaccrbus,nequeamarus,nequc a/iud quic-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quani i

quam eiufmodi manifefte repræfentet’, velutt neeipfa aqua.Plinius aquæ nullam effe qualica-têdebere,eïcgater fignificatdum hiquit: Aqua lalubrem aeri quam fimillimam efle oportet, quippe fyncetus aêr nee vifui,nec olfalt;5bui, nee guftatiii vllas qualitates offert-Porro bis tribus notis trium fenfuum iudicioprobandis, quar-tarn adijciuntomnium fanè prçftantifsimam, quæ adfenfum quoq; referri videtur,taótum vi delicet,qui dcleuitateamp;grauitatc folus diiudi cat.Eftautem leuitas expr^cipuis aquæ dotibus yna,quæ alia parte quam ventriculo amp;nbsp;bypo-ebondrijspercipi nequit.Nam quum in alimen tis idieuc dieacur,quod nonprcmitautgrauat, quæ ccicriter prçcordia permeat aqua,nec tarda aut pigra fufpendit bypoebondria , leuifsi-ma dieimerecurmeque ed quod falubriorem póflulcs,quum tabs lit longe faluberrima. No enim fatis eft vt vifui,guftui,amp;olfaóhui, exaidè probetur,cùm ij fenfus notas quidem bonitacis percipiant,non tarnen vltimam ccnbiram adbi beant,quin ab ijs ad alium iure prouocari non pofsit.Nam ft quç puralympidaq; eft amp;nbsp;vifui probatur aqua,nec potu infuauis fentitur,nibi-lofecius tarnen circa pr^eordia bærcat, inquic Galcnus,bæc tabs aqua vitio non caret.Quam Lib-i-tie/^ obrem très ilb priores fenfus veluti Trpö^foi^ot no ^^^’ bis crunt,quibus primo occurrens fÜngrata vi deatur,non crit vfuhquum ijs difpbccns,bypo cbondrijs quoque grauis futura fit. Atnoncon

trafempcr euenic, vtqua: ponderofa fentitüFp fuæ prauitatis indicia prioribus illis feniibus exi lïibeat.:qutim;«Wlt;»* videripoflic, qua^.tamcni leuidinia non? appatcbit. Itaquc aliæ notce non nifi vt hanc , quæ pociffima cft j infen rarit expetuntur : quuin.Ïi nullius..quabtatiS’ aliunde contraócagt; pacriceps fucrit aqua,eain tenuis fübftanEia::e{re conijeiamus . Alteriiis enim rei permixnonem quabcas infignts cpn-fequitur :*ïllud vero cralliorem , amp;nbsp;ex eraf-ßeie grauetn-' Bcccffarió. cHicit aquam .Grains aiKcm/ihdicia funt pondos , vexano j amp;nbsp;inflatio in ventriculo amp;nbsp;bypoebondrijs^gt’O'^ non folum-moleftum » fed etiam nocenuf-bmum eft , Siquidem potus ad cibi parti-, culas in ventrieulo pennifeendas ,amp; facilio-remgt;exirum , ac m iceur venafque delatio-nem , aflumitur . ^At taba pr^dare-nequit gratis praß iór que materia.. Ob id tan tope-re commendant aquæi leuitarem arque ten uv-tatern- . Sed quornodo' vifum -j olfa^uni, amp;nbsp;guftacum latereipouft, aq«x vitiiim, quod folo bypocbondrioriim: fenfu percipiatur? Quia id tam cxiguum eft ,,vt fe folo pondère prodat, ncc mb tandem longaque ob-feruatione depræhendacur . Hinc rede mo-^rw»^'^” ^^^’^ Galcnus tutifsimum ede experiçntia ipfa de aquatalijamp;.rendbus probata , iudkium fieri . alroqui nomaunquam proba cenfebitur, quæ tarnen grauabit hypoebondria . Et Pal-ladius

Ïadius nonfans habet à colore , fa pore , amp;nbsp;LiU reiruß. odoreprobari aquas, need loco vnde crum-^’^''^ pane : quia folct (iriquit) his omnibus adfpe-ciem euftoditis oceukiorem noxam’feruare natura . Itaque nos hortatur îp(»m quoqué ex incolarum falubritate nofeere, vtfupra di-ximus . Tcóliorvcró illi noxa eft, quam facit grauitas . Cæterum grauitatis eius pro-batio non ad lançis pondus eft , fed (vt fæ-pè repetitum efty-ex fenfubhypochondrio-mm . Hoc enim Certifsimum', amp;nbsp;rationak medico dig num eft iudicium : il lud par um «artis habet . Quod fi prins quam potetur, aliorum (eufuum iudicio parum fidens , 1e-uitatis aqua.’ fignum Vel'argumentum cu^is habert’ ,' '(quod ædepol longè ßtius cft,quam fuo malo potus dubij qualitatem experiri) li-gneum KvXiv^^ov parari iu.be . Hic in varias àqüas , Vt eifternæ , fontisl, ‘fluuij , putei, aliamve immiftuS', pef leuiorem cltnis dc-feehdet. Nam quæ tenuior, etiarn leuior eft, atque hanc facilius aliud corpus’ permeac. Grauiorem efficit crafsitudo , vt marin ank quç co nomine pondera maxima fuftmet. amp;nbsp;lacks''Pateftiriç ('quem'’alij mare mortuum, alij ftagnum Afphaltites jolen bituminofum appellantjobaque graultatem inftar luti omnia fert j hihilque fubmergipatiturjnon fi hominem ligatis manibus pedibufquc in illum

gt;'?^; -1x0= Ojn ^“^v f 4t/i ;; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' m,-quot; ’ , , • ' '•

/^ti^.^.df^Mfl. conieçcris,vz ex Ariftotelc docet GalenusJdc T/zZ^'^n. reftneurPlinius ,'amp;prærçrearefertinArtneniç ^‘^■lt;,-capA6. maioris Arerhula ninii mergi pofle.Itenvin i’^t^a 'r' ^P^^^^^^^•'^‘^‘■’' Apufeidamo omniafluitarc,amp;in

'^'^^'^' Sicilix fonça Pythia , (5c in Medoruni îaeu pu* tcoejue Satomi. Cy/indro itaque feoitatem ex tenuicatef nam bæc iefemutuoconfequontur) facile deprehedes. Arque hæc artificioù magis cd aquaryprohatio, quam quæ hilancjs pode-^phas.e^.ç. ^^ æftimacur. Alia eft diuim Hippocratis, in-geniofi Valdes fecrerioF,quædocet leuiHinja elfe quam cirius calory frigus.afficiunt.Lçiu'c’-rem enim appellat, vt Gaienus inrerprerarnr, quæ ventrem non grauat,amp; citopcrineat.Nam ü pondereleuiorem aquani dignofcere vellet Hippocracesyinquit, promptum ipf fuilîeead proprium corum quæ ponderantur nidicium ré deduccre ciufque per lancé ac pondus inqui* /îtionéfacerefAt/îcnihil magnum tâtusamor docerçt.Præterea., id quodam circuitu inuefti-garetgt; quodcratfacile ftatim inuenire. His verbis Galenos explicate innuit quam leuitaté /jgnihearintantiquiores dum aquam leuilf^^ commendant. Nempé /ûbftantiætenoitafena, quæ non grauaté contrarias quahtatesYiciAim admittat.Nam quo, tenoior fuerit aqua,co pa-

Lit i Jeficuif ^^ pj^omptiorxd vero tennis quæ minimum li* 1 jimp.cap.iS. ' mi terreftris habet. Non igiturpondère lenem Ltb.dtptifina. dqudicatHippocrates, ait Galenos,fed aux ff^. Mpkw. edemer calcfcat, amp;nbsp;rurfijs e vcltigio rctrigere j euf 1

DiCADIS Jl. DÈMONSTi 'V.'' Hj tur»Huiu/m-odißgnum neque inJutoßs , ne-que male oientibus ƒ aut. quipfum medica-mentofum- guftui imprimentibus conuenirc potefl;,nec vitiatis ex aeris corrupti milbonc, autalio mafo ipfis ingenito ab ignota caufa pro ueniente , led in ca tantum quæ omnibus bi-fce qualitatibus caret. Nam iJico tenuium eft partium,facilis concodu amp;nbsp;diftributu, atque 1 præcordia Subito! tranfit-: nec’ modbdgni ex-1 terno admota breui Galefit/fed amp;' tabditati na-tiuæ appropinquanS ; inimutariifacile poteft. Vt enim cibuâlaudatur qui bauddiffîcuitéra Vcntriculo fuperatur ,;fic amp;nbsp;aquà'. HinC téôlè proponit Gaîenus,' Alcérum ïudiciun) fupe- G^.a^^g-xioriadfîmilel,ab oleribus, aut leguminibus, 'f^’^ph.10. autfructibus ;• aut carnibus; aut radicibus a-i qua’incoâ:is:fcilicetquodinôptimacelerrrmè ’ in vitiofa tardilïimèoniniaelixentur»Hosfe-j quuttis Aetius rem paucis expritnit : OptimamfT^zriy^mj.. j (inquiOexperimur aquam 'Celérrimè calefieri-C'^AVî-

amp; frigefieri,Æcilliméque catnes^amp;freliqua o- -mnia coquererpropterea amp;nbsp;eibos in ventre be-nèconficere [Nam hoefateri necefleeftj, abf-que aqua Concoqui nutrimentum non polTc/â cucomninb , fineaquanil'commodè clixatur.. Sed cur leuitatis aqueæ probationem ad ftatera 1 pleriquebodiepurent reijciendam, quia non eft de Hippocratis aut Galeni'fentcntiainondu apparct. Nam quæ fie leuis apparet, quomodo • allas leuitatis notas non exhïbet,q.uu aerea ma- ’ P

gis ciTe/vicieiicdrjquæ quouis modo leuior rege ntur^NJonne leuitas-fubftantiætcnukawm- ar-giiiT,hæcvcro ai ce ra ru facjlima eft? Ici ûne ré-i] cinonpo reft, a q uam hin ci s exan;? in e leuio r em enam tenui?orem amp;immutationi magisobno-xiamidèprehcndi. Veriim quianimis vulgaris eft, minimuque arris habet caprobatio, medi-cis,!Cpnteininicürj.Ma/unEenimexeoquod fach lè immuteCuT/îauc ex adfc.lt;ftu hypoco-ndrioruni fquar obfa)noria riii/jivftct, üme ) /euern hue gra-utm aquain deünire, vtingeaiofiorcs vulgoha ^^^^^'■^^'^^•^dCpicianrur.Hmcdubio eciam reü pondcX!:Aï,gii3.ctalt;, dum inquit: NonnulH pon^ dere aquam examinant, lauern prepare crçdc-tes.Hof^igkui: g alijs noris accedit, .eóntmen-daturiverum fola hæc bonæ aqua^noca, nó/uf , ^i^.)t.c^.^. ÊcinEz Phnius.'Quidain iudicanr paiera de ft-hjbricate,fruftrancedjhgentia,qtiando perra- ” j rum eft vt leinölüc ahquajnuHo pene momen topondcrisaquisinterfc diftantibus. Certior J -fubejheas, inter pares meliorem cfte quç calefiac [ 1 JLilgt;.2..ca^.i^. reEngercturtjuc ederrimè. Sic etiain CclCus quot;nbsp;/ de'optime aquæ natura’fcribens, ait:Lenis ^^ I pondéré appare.t,,amp;ex bis quæ pondéré pares j /une,eofmehor quçqueeft quoederiusamp; cale- I ErSc frigefeiz, guaque ederius exea Icguid- J napercoquuntur. (

Pxanrediólis colligerepofCutrms^ aquain did optimam qax^nuUkis acquiCitx quahtatis cd particepSjin quam Cylindrusprompte defeen-dit,

dit,qiiç étiarn pondère leu is’ appirec,hi'ox cale-fit moxqüe frigcfcicji-h qua riÏKilhph“’RiciIlimc eoquttur , que hypocodri^s minime grams fen- \ titür,cuiti’s deniqUé potores cgregiè'tolorad fant. Paulus ÆginetaGlt;dennm amp;nbsp;Hippoera- Ltb.ixap.'io. tem imiratus., earn frugi effe pucat-^ qn^çftiuo tempore frigidior , brumali vero calidior eft. Lib.^. dear Vitruuius aquçprobitatem experitur , G in vas ^^**’^^'^' corinthiumbautaltcriusgeneris^, quod erit ex çrebonogt;fparfa,maculam non feeerit.Optimä quoque ede dicit, fi in abeno defcruefaóta, amp;nbsp;pollea reqmeca fit dcfuGfucrit ,neque.meins j^^j^^^ rei ruß» abeni fundo arenaneqvlimus-inuenietur. Palla «t.io. dius cade refertjdMmnöbl’aqua probare doceti ^ Porro'j frquis abfölutanA bonitaus^aquaru öoti'tiam habere deGdcret', prêter antediélas '' 1 ob{eruationes,ctiam locorum vnde crumpunt ? hataram ' examinabit. Nam quç inmontibus aüü ipforum radicibusfcaturiunt, dulces funt amp;nbsp;tutundç.Aqn^ camporum vt plurimum fab fç func^qma Sol campos toto die occupans hu-more uwaporem diïrókiit.Vndeetiam accidie vt quidam capi penitus aquis careac, abj falfaS K habeant.At quç ex montibus fub terra fubma-1 nantes erumput in medios campos, Sc vbvfiint I arbora vmbris conteôlÇjprçftam motanorum ^^*^;*^^ I fontium fuauïtatê,inquit Vitruuius. Cuius vc^ rofons è peirafcaturiêscótra feptectiones fluit ' vel occalum fpe^hat, folemquè auerfumhabetj hanç egve concoólö iri,amp;(vt loquiturÆgineta) LibAxa/t^o

^fo^uTipfov}(^ oLT'ipo.iJ.vov y hoc cft tardi amp;nbsp;afperi tranficus'efle,pucandumren: : quia cruda, cralgt; Lilgt;l2,cap.i. €?: amp;nbsp;nihil elaborara rclinquitur . . yitruuim docet qmnia rnaxima fluminain orhis terras , ' rum defcripnonibus ah Septencrione ( videri profluere,amp; campos meridianis partibus. fub' . • icóhos Solis curfui latentes penitus habere hilf mores j nee fontes, crebros amnéfque raros. Vnde concludit mnlco nieliora inueniri capita fontium^quæ ad,{èpténtrionem aquilonémve Ipeélant. Auicenipalaudacföntes qui in Septen-trioné profluunt.Improbanturomninó in oc-cafum meridiérnve delabentes , præcipiiè me-ridionali alfdiente afllatu. Semper nialam elfe, quçad Orientem non conuerti tu r,aqua, dixit Ltb.i.cap.^^o. Âegin.Quæ per meatum ahquem mundu aut puram terra co Iacur,noniimofam, vel cui infit auri,argêci,fulphuris,aluminis,auc alterius me tallü,nec radices adnafcancur inutiles,nee fint thermæ propinquç(nam ab his fæpè vitmeoei pit aqua fua natura laudabilis,quum tails fit ne ceiTano qualis terra per qua fluit,amp; quales her-baru quas lauat fucci,vt loquitur Plinius ) hanc omnium teftimonio vtiliflimam efle putamiis. Cæterîim,quum in foli mentioné venerimns, o hæcnobis annoranda videntur obiter: Aqua in arch. TaUadi. argiilola terra vt plurimum dulcem inucnm, frigidiorem in topho.nam amp;nbsp;hicprobaturdul f'*pgt;i'^ * nbsp;nbsp;nbsp;^^^ enim )eucfq,ficic,amp; coladp cócinet fordes,

Sabulufolutum exiles,infuaucs,limofafq; pro-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mictic

. Sabükim mafculum 3carena.carbmiculofajcer t^s'amp; vbertace copiofos,ftabiles amp;nbsp;GJLibres..Ru bra fixa op rimas fperqj’ççntiflîrnt.Radices mon dû faxofa: amp;nbsp;filex,hoc an*iplius rig,entes.Vbi vc rb aurû, argécû,forrûjçs,plumbû,’amp; rcliquç res carumhmiles fodiuncur, fontes inûeniuntur copioG,fed hi maxime funt vicioh.Na per po -tionesgt;cùm in corpus iileuntyamp;: per venas per-manand,0 ncruos amp;nbsp;artus attinguntiCOS durât inflando,Ncrui auterninfiatione turgentes ex rongitudinccontrah.untur,amp; ita aut neuricos aut podagricos cfficiunt homines jddeo qubd ex'durinimis amp;nbsp;fpidioribus fri'gidiflimifq; rej-bus intindtas habent venaru raricatesR i Hac Vitruuius, apud quemipIuralcgUntur deeVaitV LiL^.ardt. orum fontjum,fluminum,amp; lacuu natura : dc'**-^’^*^^’ aquis calidisjamp; quas habeat vires adiuerhs me talks prodeûtes:de.aquç generibus-mortiferis, amp;nbsp;deproprietatenonnullorum locoruac fon-

tium.Plinius etiam aquarum miracula plu rima ■Lib.z.cap.ïo^. refert,quæ omnia terrç natu ram fequuntur : na j'^'p ^^.^5. ab eafola tor differential proueniunt. Sed ad amp;nbsp;4. indien turn redeamus.Suntqui purent aquæ bo nitatem figniheare circa fontem aut putcum frequente adianthumeffeivulgo capillum Veneris appellant. A5lt;a»7orab interio ribus puteoru parietibusamp; fontiü marginibusquas coronat diótum eft,quGd nimirum quafi fitiens illoru .^^hasquæratiattamçn v §ied»tl5«,hQc «ft no ma-

ïlS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. *Ï tov ^É R TI ’ - P À K À D 01.’

Zi^.f.^ hifl. dec,flçCO f;m'per^GîntIc,vt amoped^Theophra fi«nt.caf.t5. ^i^j I ftij d m U f t üi n quidci'H fiumori loco fubefle demonftfati fed-'ä(:jM4*}i?f-i|{}aiytKi‘rh non ar^iiti cjnüm amp;nbsp;eirCa Vitiô(atif’1 il^«rîccjpbrihdè ac cell üis R)nc4ïsiâturt''^o,fecdèt*à’,vïteî,'ahivis J falix tfifâtfcaiVVâli^ htieilîéÿplàritirP-' ‘^ nbsp;nbsp;nbsp;’ '*

''^ PtiCGâhè-frigKia^ftjterreftris, excreta diffici lis amp;nbsp;vix p^crcrànfién^jihqtiîc Aegtncta.Sic Aiii cGrtna irrtprobam èfl^’dielt plnéanâ,quod ter-i rofà'pItiTirtiû^ ßCjVt-qu^an artSto coheineattfr ôcchvfii'.ïti CflcVetio'^ ^orrefcecis raaceriç- qtiip pta rtecefle eft/iHic-Sölß radio mitiLis percingé-géce^ncc prörfum pérflatii illos^ vapores corni p^tiönVöbvdoisd^tgêtè.Proinde vc profundus ni a lil m c pifecu s q à’ i fcj ùc'c ft, i ra fr ig ida mirt pci À iïlrs aöUa reddifiSt srrnne dQ'iippe coi minime

‘ exnnias pei'mifœatur acr.Hmedamnatur vul-gi'opirtio,qiilt;E piffeôs ahîtadinécoméndat. ni qnu ni fort tan a vitwpèrëtti r quæ So!ê' auerfom habet,qüî sa prob a bd ut’quam Soi nqhqyavi* • derep'oteft’Ha-ncaticêdnriorêcfrc probant le-lt; •, nbsp;nbsp;•,, guminaïquæfontanâaut fluuuiali optime co-

• ' quûcuT amp;nbsp;tenerefcunr,putcanâ vix-candê moJ/c feere poflunt.Id vero protu Jimus inter aq”æ vitiofæ,indicia,quod carnes, legnmitia', amp;aliæ res non benè eâdecoquancur:vnde coUigimus efle cra{rifsimam,amp; imniutatu perquädifficile.

Fluuiahs inter fontina amp;^puteaîê medîû tcne '^J^^'-fi^'i- remcretur:quauisdicât- Aetiusfluuiale5aquas amp;nbsp;e fta g n is o nines vitugorariSpÉer Nitoticaiqu ç

./ Deca-d^ï’ r./'UEMoks-i. V. ii^ JÖrnniti virtutû'génerc infignis cft, potui fua-uis^/itim exringuit, amp;nbsp;quatum expetit moratur m ventriculojconco^ioni amp;nbsp;diftrlblitioni opi-tuIatur.NilüitaIauclatGaIenus,vtbonitatisiex ccUcntia paucis!adinodâ fluminibus' cópaiari paiïeaffirmec.Na(inquit):amp; mulieru.'partionc infigniter adiuuat.Ex eoptcrea in Aegyptoffo-læ omniüpaluftrcs aquç reddumur eóniodio-res,quando æftatCitiec eoputréfeanti oramno. Sencca in riat.ur.çqu'çftionibuaîPlçcaq; func(ait) ratio quorû reddi ndivpotcftjVt quùr aqua Nr-lotica foecudiores faciat.foeminas^deo vt qua*-runda vifeera longiore prcecluCufterilitate ad eonceptu rclaxauerit. ócc.Ergo Niliïaqua impri wis córuendaturicx alijs fluminibus'haufta vi-- Wperatu rjfnÂétio credi mus. na vix comfieitur 1* (mquitJcxficjcatjjamp;'ficitulofa cib, pfertim q mor « bofasregiones aïiquas irrigaLrit.iKcliqurstamc « fluuiispræfïahti,quiàfontibus perpetuis fluut, - nee alij iluuio permifcentur. ?-Ba verba bic mi-hiVfidentur interprætanda, quafi diccrè velit fluuiatilem aquam idcirco fontana détérioré effe^quia craffior amp;nbsp;aftringens magis eft, Nam quum fluminis vnda.longc Iatcquepateat,a So Iis calore muifumfaffintur quot;quia fit tenuioris fubftantiç continua difsi‘patio:atque eo maior, quo flumen plaçidius eft.'A rapidis cflimimuH to minus quam a ftantibus aquis vapores exhauriuntur . His duobus nominibus fal* fum amp;nbsp;amarum fit mare , quia cum fit

ampliï5nmm., amp;nbsp;quiefcat, dulciorem (qua: amp;nbsp;tcnuior,amp; Jcuior,amp; fuperior eft^portionem ex eqtfölis caJidicas rapit. Proinde melior eße pu-tatur fluuiorum aqua fuæ adhüCjVicitïa fcaturi-äginifi amp;nbsp;qviç fvt.vulï Acciusj) akerifluuio snon-dumcominixta eft.?Hinc enirn conieduraad-fcquimur.riomeffe magnam'eius latitudinem, fèd angüftioremalueum : qùum ex aliquot tant .tiirn foncibus flumen eonftituentibus aquafiti m i n im e Jo n gu m apri m o^x o rd i o d i m enfa (partium .;Vnde nee Jicuit SoJieam infigniter ‘affi* cere niflquantum. eft fans ad cruditatK elabo-rationemyAuicénna tamenfqui flutiialemfem-perkonttate pwüeef e, du m a fonte difebfa a-bit longius’, exiftimatbquatuor excaufis Nib incomparabilern bonitheis vim feribit atrnbu-tam pquarurn primam ftatuit a curfus longi-tudmejfecüd^im afcribicregionis nitori acprç-ftandæ ^ per quam fit aquarum delapfiis, terna putatiquódà m’eridie in feptentrionem.defef5-tut : fic enimtartenuari amplius : poftrcmó amp;nbsp;immenfam fuifragari fluminis, molera . Ari' ftoteJes'Veró ,..pofteaquam Nilum fœçundif-, ßmum amp;. alendi facultatciinfignem efie pax' dicauit, moderatæ Solis decoóhioniillud ac; ceptum refert. Ergo^dummodopotiorem fiib? flantiam ex curfus longitudine fluuiusmon amittat j falubrior femper magis acmagisfie-' fi afiblet. Porro,amnes qdidem Jimofi funt amp;nbsp;turbulenti, quorum tarnen aquam falubri-ter

OrcADis I. Demonst. V. ui ter bibunt incolæ, per linten m pannùmue traf mifTam : aut vbi per moram terreæ partes m fi-tulis fablèderint, vt poftea dicemus. [Plinius fignum dat; Siamms limofus finquit) anguil-lis fcateac, falubritatis indiciumt habctur:alio-^ui vititiin eft. i

Stagnoru aquæJimofæ funt amp;nbsp;graues.Nam quietis ratione velutrmortuæ computrefcunc, quod edam nouerat Oiiidius , qui ait:

£t a^itiwn- captant,ni moU^atititr , a^jiHte, . :! Tetri prçterea odoris funt, tenacem, olidamgt; lentamque fcccm habentyfitula: lapidofam qua dam refidentiam impinguntihirudincs nu tri ut amp;alia quædam vitjofa animaha. Hxc pror-üis reijcienda eft. Vtiles funt omnes qua: pro' fluunt : nam curfu pereufluqueipfo extenuan-tur atque proficinne, vt loquitur Plmius.Lacu -C/A.ji.w^.j. ftres, quiaperpétuéfunt, minusmalê haben-turquam ex paludevel ftagno,quod temporalem duiltaxac aquamhyeme colligi',)amp;: eftate ficcari fülrtamihabetjf ' 'o » za Cœleftisfeu pluuialis omniuleuiftima cêfetur, rar.T.p^rm.î. amp;nbsp;facile cranfmutatur,vt inquit Aëtius. Valtu-7^; ,

■ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. JiW.aere mtlt. rius tarnen Plinium iequutus, cos hallijcinari putat:qui imbrium aquam mâxîmè probant ob id ipfum quod lèLÏiftima fitj vtquæ fubire po-tuent,acpenderein aëre.Hacenim rationefin-qniunt)nines amp;nbsp;g-Iacies, quas conftat imbribus ■ eflè IcuiorcsJn aquam folute prçfcrri debent, qnç tarnen amp;nbsp;meritd repudiantur.Sed huic 'ar-2: : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

gumento facisficit Paulus Ægin.dum inquit: Glacialis mualifque omnium vitiofilfima.ha-becur^qyodaquaru cogeiatione omnesceouif Zii^.f/c^êrcrfy. ßmaj partes çxprimétur. Niualé adhuc peioré ^^^‘^‘^- glaciali céCet Hippocrates,vt quæ Xi0ixlt;«r,?y»a7-yVfla.t. amp;c renaks dolores inferat.CauGim inue-nit Ariftoteks, quam fic fcrmèGcIliusexpIi-Zjb.ij.M^.ç. ( cat : Nmalis aqua frugibus fanc amp;nbsp;arbonbus fœcûdacft,fedhominibuspotu nimio infalib bris^tabeqs amp;nbsp;morbos fenlini atque indiem Ion gam vifceribus infeminat, Namque folidrus la-tiufque concreta eft ea quam xƒuV«?ÀoF græci^p pellanc., quoniam quum aqua frigore aëris dn ratur amp;nbsp;coït, n'ecefTum ed fieri rvaporationem» amp;nbsp;quadam quafi auram ’cenuiflimaexprimi ex ea amp;nbsp;emanare, Id autera in ea leuiffimum ed • •■\ ' ' - quod cuapofatur:manet auté quod eft gramus amp;fórdidius ^tinfalubrius ,lt;atq; id pulfu aëris •verberatum-in moduni coloremq; fpuniæ Candida orituf-Sedaliquantum quod eft falubriuç exniuedifflari atq; euaporari, indicium iHud . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• cft,quod minor ficillo quæ ante fuerat,quacon

* crefeeret.Aqua verb pluuia, tcfte Hippocrate, * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulio pondérégrauis,dulcore abudancijlympi

dicate amp;nbsp;tenuitate neutiquajV^Igari cefeturdn-quit eniin:T®gt;' u^t^Taf K'i^(pó'T‘izTlt;x. 'f^ofjt.Çgt;fgt;ia^}^ yXv^v-Ltl/.S.cap.^. Teeren.,}^ \e(.id'MfÓTArei.,:y Xi'ZffToTei.Tct.: éo q? à Sole te-nuiffimu trahitur amp;nbsp;leuiftimü. Ea ratifie Vitru-uius qupqj pluuiam Iaudat,his verbis: Quæ ex imbribus aqua colligitur,falubriorcs habet vir » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tûtes

Di CADIS I. DbMONST. V. lij tûtes,eo quod eJigitur ex omnibus fontibus le-uiffimis iibtibbufque raritatibus, deinde per aëris exercitationcm percolata tempeftatibus liqucfcendo peruenit ad terram. ’Aiiérrhoïs ^^•^*^J^‘^'*^'^’ pereo Gantico, Aqua pluuialis puriorcæteras præcellit,fic fermé prodit i Aqua pluuia optima eft,ac fontanis fluuialibufuc exeellentior longe . Et rei rufticæ pcriti, cœleftem aquam ad bibendum omnibus anteferri volunt. Sed quomodo rcliquis præftare valet cùm''om-niu-m facillimè putrefcat ? Huic dubio fic ref-pondét Ægincra : Nemo (inquir) citriis putre-fcibilem aquam deterrima efle iudicct, quum* altération is mutatiómfve próeliuitas virtuti.

« magis quamvitio afcribenda fitjquamobrem « quæ inculpatæ aquæ indicés prçdita facile pu-« trefeit ,cenftnda eft falubernma. i Plinius „ eiftemarum aqua motum defiderare videtur, « dum ait i Stagnates pigrafque raerito damnant -„ medici: coque miror cifternârurh ab aliquibus * ■ » maxime probari . Ciii hoc refponfum „ volumus : Aliæ omnes adhuc 'crudç amp;' nihil à » propria natura immutatæ , agitatione reddun-. tur meliores. At pluuialis iam fatis elaborata, » fraôl;a,'amp;commota, fold quietc in nitido amp;nbsp;« pure loco optime conferuatur. Omnium ve. .

gt; ro laudatiftimam,dulcifhmam,tenuiftimâqu« cœleftë effe, ex Ggnis etia prædiétis obferuarc heet. In hanc ftquidë ocyus multo qua in alia quamuis Gyhndrus demergitur : ad^ftatcrx ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q ij

normäm léiiioreft^promptiflimc calefit atqac • refrigcratur : uTn-^y^fiet. non grauat, fed ftatini permeatmuUam pra: fc fertinfignem qualitate 'incolore,pdore,yelEipore.quodno alioquam

/A^,9.rei ruß, tit^ ti. l-tb, 6, epitl, cem,i^,ajgt;h49.

Lib.l^elefac.

lt;Klr^

D. Pv O N D E L E T11 hydropota? (cuius m-tegerrimum acerrimunique iudicium in omnibus admirorjeeftimoniocofirmareplacet. Hic veibjUonfalubricatis tantum, fed amp;nbsp;fuauitatis nomine pluuialcm aquam cçteris præfert,amp; meprçferre doeuit, Verum obfèruandum eft vt elfter nd munda fynceraque excipiatur amp;af-feructunneque fordcs,aut vitij genus alïquod con trail at ex tegulis quas eluir, vel a canalibii5 per quos illi tranâtus eft . Fr ehr les tubos lauda-nius,vt falubriores amp;nbsp;vtilioresqilumbeis fiftu-lis aqua: noxix redduntur.nani cerufa plumbo creatur attrito,quç corporibus nocct humanis, vtPalIadius admonet. Hippocrates ab aqua proçcllofa feu nymbofi abftinendum fuaden laudat vero abçtliere excretam cum tonitru, aut (quæ omnium prçftantiftima cenfetur}tem porariam.Hanc Græci ùjfcâor vocant,vt frudus amp;f cci'ds qui maturefcere folent eo anni tempore incuius medio Caniculam exoriri contingif* Nam^fi'idappellaturlamp;dierueftXL. vt met-ipfe Galcnus docet.PlutarcliusexpIuuijs aquis eas rigando aptiores cenfètjquæ tonitru amp;nbsp;fulmine aëre coneuftb impluant, quas etiam à re (opinor) a775cf7m/as'vocant,amp;: KifcLvvict.$. Paulus etiam ,ßƒo^^a/ct^. Nam aftrape eft ventorumvi ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nubium

Decadis I. Demonst. y. ^^ nubium atcricarum vel ruptarum infiammatio: xeƒlt;3w;wF veto dici fulnicnjciunt omnes. nbsp;nbsp;Igi-

tür çftate media,(inquic GalenusJquæ per im-Cm. ^..ub.e, bres effuhditur tcmporaria,vtcongrLio ternpo^*^*^' re proueniens,optima eric aqua,Nam eius tem peftatis calore attenuati vapores in halitus inui fibiles diflipâtur, amp;nbsp;dam nobis in aërem fupra terram fubuolant.deinde propter aliquam ad frigidum mutationem,ac ventis inter fe reflan tibus,denfato acre prætenuatos halitus iterum crafTefcere amp;nbsp;in aquam fenfibilem redire con-tingit.Tuncimbrem ilium temporarium dici-mus e{rc,qui extenuata ac prius ah acris calore claborata eft aqua, omnium Oiptimaifumméq; nitida.His fubfcribit Auiccnnâ',.cùm docec ea prxcipuèprobari aquam pluuialcm quæ æftiua fit,amp;loue tonantedeeufTajob tenuicatem. Atte nuatio vero fit turn virtutc cœli eicuantis fur * rigentifve,tum calidç ficcçqueexhalationis in tra nubem inflammatægt;vndc fint tonitrua per rupta nube.Hæ,funt aquç pluuialis dotes, qui-busdotatanoneft animantium generi conue-nientior potus : imo nequc ftirpibus gratum efiepoteft acceptum ex terra alimentum, quod cœleftis humoris permixtionem non patiatury vt mbx docebimus. quæ rès cuidentifsime at-guüt,inhac diuinioris naturealiquid lacitarc, amp;vegctantium vitçncceflarîum quippiam ha beri. Plinius Naturalis hiftoriæ conditore-gregius,ingt;Pifcium explicanda natura, inter

pjærague fuinmo ingenio fummague conqui' iica eru-dinone ad ftudioforumgue congefta e m o I ü m en t u m, v r p a u c iÆ m i s h o r i s m y k a p e r - ■ ciperccupientibus liber vhus veluC'thefaurLii (bcutL.Pifo reguiFebat) affacim preeberet argumentum, hçG guogue intulit «accurace:Dein » modicis imbribus gaudenc,alu.nturgüe:giiippe » amp;nbsp;harundines j guamuis in paludc prognaeæ,- » non ramen fine imbre adolefcunt. lEt alias: -.vbiciingue pifccs in eadem agua alïidui,fi non * appliiac,examinancun Corroboranc' guæ iati- * nus au61:0r prodit, fummi phdofopbi verba * bæc:Pifcium genus ipaxima ex parte annisplu ” Ld.s.hifi.am. uijsiüólueZjid eftbene viuitJea;cnim non mode * plus cibi nancifcitur,verum etiam braninoplu * uio humoreûuuaturyveeaîguç terra gignucur. -Holera enim guamuis rigentur, ramen non ” tantumproficiunt guantdimbrc: guod ipfum quot;nbsp;amp;nbsp;harundinibus lacu prognatis eneniti. Nihil ” cnimferèaccrefcunCjnifi'aguç pluuiatilès ac- * cédant.Di-ceres humorem in vapores 'folutum infira leuitatc furluni ferri, vt ab adris amp;nbsp;ccclo viuificam vim mutuatus ’, mox cunólis vitam impartiatur . Quod fluuijs am pluis giiam fluenribus .aguis, arbores ac Gmina hec non pifces coalefcant , Laïtus apud Plutarchuin inde fieri pucabat, gnód plagæ vi terram didu-catpluuia ,meatüfgue fibi ad radices fubeun-dasparct. Sedhoe neutiguam videtur veriim, namcur ftirpesin ftagnis exorta: augmentum

Decadis L DEMoNST. V. Jz^ öó dpi ut,nee fruticat, cum pluuias fuo tempo ïe non adanfere ? .Venus for fan cenfebitur quod ait AriftoreJçs,recenccm''amp; nou am vidc-ri aquam pluuiam^ toAgi. Se gt;(^ Tm^o^ov Ip Xi[.tyct7oyf. hoc eft ftagneam veterem amp;nbsp;olim datam,com-putrefcentémque. An amp;nbsp;hoc probabibus cft quam verids ? nam rà-zy^ya?« 'if^ 'Tipriz/iMci. ydp^^ T^foo-çx'^ fjSgu r:,^i\^y£o'yiv)filt;i cft fontani fluniati-léfquefluxus r-ecentes ftint amp;nbsp;noui.ex quo Hc-racictus dixi',7ra^/..o?;-ya^) 'jw^vrois §ls iK ay i/z-CcuWioceftjin eundem fluuium non vtiquebis ingredereris.-aliaquippe fubindè influit aqua. Attamen ij alunt pluuijs determs.Nunquid cr-go(inquic Plutarch, ) quia leuior quæ ex acre aqua defcendit?pi‘ætolh quippe nonqueat,nift miré hc leuis.Promde ftatu remixta ,.acrifquc leuicatc referta demigrat momento inhnua-rurque m ftirpes : S'b^^pè) 7i;pfj.(pó\i/'yizs tkhu ry K.»««^^ T^ ciC^o^ id cft , ideóque buljas excitât aëre promixto ^ Bomtan huiUs aquæ aftipulari etiamnum Ranç videntur , cum vocem præ lætitia exhilarant , pluuiæ fua-uitace'expectantes. Ingruentiu qu

certius-praefagium exhibent ranä: præter fo-litum yöcalcszquod Aratus, Plinius,Virgilius quoq; prodidcre. Quid quod fluuiorû omniû aqua pom luauior amp;nbsp;falubrior mukb efthye-me quam æftate?Imo verb amp;nbsp;peftilens alioqui paluftris humor mitefcit hyeme; quo nomine

’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœleHis aqua maxime Caluhris intcllis^icur, in-

■Lj^h rei ruß, g^jj. Collumclla,quod edam venenad liguons elùac pernicem.Mcliores cnini funtper Iiyeme aguænon Colum quia So^ quïüiauiórtmïcnió remgue porcionem abCumcre folet, abcil : led edam quiapluitfreguendus. Æftatebunreraf :^flgt;-p.ca^.^. ' f^Qj-Qs, aCperiorcs^TainuCque iucLindæ. Hine PliniuscO/nnß agua byeme duiciorj çftatcmi* nu-ss aütumilo minime , minufgüe per dccira-ces. ld experd cedantur R omani qui vulgo Ty berinam bibunc :' amp;Pari/îenfcs ex Seguanapo-tum baurientes,ij præferdm gui pon tes inhabi tant. ToloCazes non aliam guam ex 'Garunina frapidiRimo fluuio J guftant. Monsbrifoni) flu uialem vhicam babent Vizedam , Afti/omnes populi loge meliorem fuorum fluminumagna experiuntur ante maximos ædus.Erit igitnr,vc badenus fat elfe demondratumputo, in agua-rum genercilloguinruplici pluuialis omnium laudatiflima, primafgue tenebit, gu um omnes prorfus bonitads notas luculentiffimèexpleat, Hancfontana fcguitur,djgnitate fecunda: cui fluuialis fuccedit , tertium probitatis locum fordtà. Putealis certe minus guàm prædid:æ, iaudis merecur: praeftantiof tarnen eft lacuftri, amp;nbsp;lixc ftagnantem excelliz. Nam omnium de-1 terrima, amp;nbsp;minimepotabilis eft pain dis agua.' LiLzlcafajl^ Sic Corn. Celfus : leuiftima pluuialis eft, in-quit, deinde fontana, turn ex flumine, turn ex puteo, poft hxc ex nine autglacie,grauior tó

Aqiiæ Jaudabilis (quam potabilc,dulcem,amp; («Wo/or nullo diferimine vocant ) ex authoribus probatiffimis ratione amp;nbsp;experimento rem con-firmantibus , notas ; arque adeo dotes ipfas, fiuc-vfqjperfequuti fùmus.£a prç cçïeris eft no bis comendata quç cœli comuni quoda fauorc omnibuspaflim fiominibus largirifolet . Deus *-^'*^^^’P cnim/vt eft in euangelio) tam Riper malos, qua fuper bonos/plucre facit;Qui vero.liac in potu ncgligitaquam, détériore quærit i Ea conten-ti eftepoßumus arque debemus,amp; in recipien-da feruandaque fyneera ac nitida ,omnem cu-ram adhiberc loge melius eflet,quàm noftrç fa nitatis dilpendio aharum cœco teneri'defidc rio, ôt probitatis qLiadamifîiecie,qua vulgo de etpimur: aut in ahjs quas parum fakibres ef-fe fufpicamur, corrîgendis,omnc ftudium col locare. Gifternæ paruo fumptu m in o ri, fa Item quâm profundiores putei, ædifteari poflunt, arque itaconftrui vtrninimo negotio, afordi-bus amp;nbsp;(èdimento abftergantur.. In bis non fo» lùm aquam,fedctiam vinumdiuferuari incor ruptum,àmultisaudiui,îpfc vidi eifternam vi-nariam-in ruftica D^ R:ondelenj præceptoris mciam.antiftimi,donio.PubIicæ funtVenerijs., quæ vulgoaquam fuppedîtent, infinite , muk tb plures priuatæ. Albenatij Viuarienftum pu-blicæ défunt, fedferè omnes domi eifternam habent. Arque ij pîuuialcm tantum bibunt, amp;

MJO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^t L.' 1 1Ö V »s.K t lï ? K’WB’rfit.

fakiberrimc degunt. Sic quigt;vnam ex forti^na-•tiSjinfuUs,inhabitant, ob id pruuiaUa .yocaxain lib S e^p.ii^ 2quod iHicaquäuö nib ex, imbribnsrrepcinatur, - vc Plinius fcribit, Vormn,quia ciftcrnaî^v biqne ' ,noq reBcrwatur, fed duntaxanf quæ'içft'aquæ piubiahs prçftancia:dgnofantia)vbt fontium' amp;nbsp;puceorum copia non datur;præterca,quuman '^’quot;' .nU'{îccihribuiamp; per dinturnos çftus fqualidos rcxhauÆæTrfterhæ aqnadi non fnppfeditenc: aut jqui ïccens parand^ti on ranit,ante aliquot nie--fes kadabnem aquam habedenequic,donee ici lieetindudhacruftaoptinieex hecataJuerir, amp;* aliquotiesmadcfaóhadecerfaqueifaporem depo fucrit: aliam qu0quehibcrec0gniafur,qutipW-uialem optimamefle hbi perinJifere.Nosigitur tqui’ faiubecrimæ jnotaS i omnes perftrinxi-inus, opéræprçtiüm hnShnros putamus, h quo' modo' ex prauis etiam mehorcs aquas'^ hei-amus , amp;: naturç vitià emendaripoiTint, do-cucrimus. Id accurate amp;nbsp;metbodo fict , frabijs qua: pluribus communia jfunt ,!ad particula-rium fingularcm quandam corre^tionem de* ueniamus: vt qui fanitati fuæ confulere vo* hint,non modo caJidas, aut frigidas,, éludas, cradas, amp;nbsp;turbulentas, Vêrumetiamuhæoûs, .n it r o Gs, Cal fa s ,am aras ,bi tu m i n o fa.$, amp;nbsp;.ali js pra uis qualitatibus prédiras in mehorem Conditio nemconuerteredifcant. ' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»)

Cum in aliqua regione minus placent aqu?^ nonnihit circa dllarum dudus moMmu-r, cos

DEtlt;Àïgt;is/ri ^DEMbN-sir. VJ ijx non ex guocunq; lapide fabricantcs,iateriuKp. Hlinente». inteEdum.,fed- varijs.modisvariaqus rtïatJöda.Nönnuï-iqiwaïn craaaUrtumi larcré ton refadn nv^ao t lapidêfaliqua bona aut nulla pror ftiSeuidend qnalica'toafteââimponimus 4 Hç« ^^ pro fondbus fieri foÏend 1. Putcos verb fop ins in diuerfa ccrda. dcfodimus;,' amp;nbsp;aquam'per ca-nale?’ ae.'fiftiilasdb abquo fontétipiaEn fawliorft reddere vaiencesjderinamus*. Aqua-m frequen-j ter haunEi lubemus j qubd ca^pórtLiübatioïie.,' agitatione^ amp;r-quadam attntionc puteilis aqua mcHor Guadat/Vudefirvt publica fçpius finpri uatâ longeûlabrioÆajQub'IuuAü cuefeto mar gîs'txùredtuir jiquqd maximè probabden^red^ din y.vnPlittiusidocecnt-'iPrôihde ij non^qiiunt ^^'^i^cafi.j^^ quiquot; grauate vie mis ^tpütei^lyrumripojiccf dunt. 1 Nain in raonaeboruna Cœnobijs fere femper totms. vrbis.quamjrnbabitant|?rçftan-tiffirad repentur'aquajofekid q^uia facile cornu*, nem ( vt font cugaiomnej. pwimujutofficio* fijomnibus rcljcqnupc^aacdlçyçîibindeJuben ^.^.. ^, ■tins, qüaiTJ'cx publicis, aquampetiinÇ;, Dete- ,•} ■ /., / quot;nbsp;Äos putcos effe pj^ftatj Vt cœleftem a quam dum pluit;,.»excipiaat|JEâienuïi aliarum omnium viril'dorrigi ^ amp;'vénenfatiîeüamiiq noris -perniciem elu}, paulb antedocuimus^i Adde quod dum^Soi ncquitprofundiorem aquam at tingerc,falté cireüfnfom! aërem fie afficit,vt ab to nonnihil probitatis filUfolcipiat. Proded . ^-oU'v 5^:1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -t-nr-; m-ê ?d^u; ij-ruu-

wx 1'7 .IqvEBRTi Paradox,(i ctiam putcum nullis parictibus adhærerc,amp;,in angulo'non cfFc,,vr vndxque libéra fie aëris agi-tati permutacio', quæ rei cuiufique bonitatem a corrupnanc ruratur. In peregrinacionibus 7etr,i.ferm.}, aucexercicu aquam fiepræparari docet Actius: Foflae plures ordinc difpofitç confequéter funt faciendæ, ab altifiimis locis ad déchues,In has terra'dulcis ac pinguiscx qua fióliha fiunc,,mic taturr deinde per cas ducenda cftaqua , Semper enim in folfis rehnqueturaquæ mahtiä, Fa omnia excogarant ad aquarum emendario-nem., vbi ad multos dies cius fucura eft ncceiü tas 4 Quod fi pro vfu quotidiano loliim^ ^^ diem paratam ftlubrcmiaquam habere vcli-• ' ' i''^ mus , vrqui fedes fubinde mutare cogun-rur. y quomodo vitijs amp;nbsp;nocumentis quæ ah illaudata contingunt,occurrere facile poifis, ex antiquorum iexperimentis certa j rationa comprdbatis,iam audi. 'j Primum,ad aquarum mutationem fquæpcdaculos multos , in Tre^U^Jiki qwibushaberi po/Tunt/gignit Jvt.referc Ari-Xgt;^.i.f4/.tói. ftoteJesJ allium conuenire teftatur Diofcorides , Aqua omnisßlubrior fit, amp;nbsp;in colo-rem vinimutatur,in qua intabucrit amaran-thus ( noftri 'paficuelutum appellant gt;nbsp;quod nunquam marceicens fios immorrali colors etiam villutum purpureum vincath vel dixa.-ta fucritradixoxalidis. Atque nos ca arre fc-brientibus valdc morofis , qui vinum bibere affectant, folemusimponcrc. Sunramp; aho-

Decadis I., Demonst. V. jjj rum nonnulii qui omnium in vniuerfum aqua rurU vitia emcndanc, vt admonet-Pauius Ac*^

« alij caucalidem'fimiliter cum pifeiculo quo-« dam clixam : item feniculum. reliqui beram » amp;nbsp;cucLirbicamfajcconiperfam' cum vino dilu*

« tiorcpræfummrit.Plinius triturnipulcgium in- ^»^-^lt;’‘^*Ar « fpergi cum aquæ infalubres bibendç funt, « ante Ruelliumf docuie. Poro figiUatim » alijs atque alijs ; aquarum noxis i aduerfantur

“ tes Se atténuantes, Vt allium :'alumniofam,vi-« num tenuiffimum , omniaizvrinam tientia , amp;nbsp;“ Ô^qua: excrettohem impellunt.Qux himia fri-• giditate n ocent gt;- a cibo fumi debent, non ta-* menfubicóac vnavicc,Paulus ait:fic enimfa-* ciluis obtunditunllarum vitium. Sed longé- falubrius force» ante spotationem aquç no-xiam qualitatem emendafe5quam turn demum invcntriculofufpcôlç vitiofæquc naturæ me-deri. Illud fit (vt prçdiximus) aliarum return pcrmiftionc,idquc per maccracionem aut co-lt;Sturam.præterca calefad:iorte ,'rcfrigcrationc, Itanfcolatione, elixationc , diftillationc , amp;nbsp;alijs modis de quibus pofthac nobis crit (èr-mo . Non cnim funt audiendi, qui foi a coftio ne aquarum omnium corrcdionem fieri pu-tant:quorum tarnen fententiç videtur fuffra-

gari Pliniu9'ï''dum'inquit ■: Aquæ vitiofere--racdiuih-y.Stddimidias parcess coquere . Hünc enini'ntoduni omnibus jèx arquomon-pößc; . qnadrarci;; ;is lïbic.ftatiTnóperfuadebit f guL tam Jonga- elixatione laquam fieriffdlIam'Job--. . fcriiaueric i jNam’omnè decoxSlum , quan^' diu coquituc,, falfius plemper ieuadit,. póft' -antem: ama-rum uarti docct'lGiIcnus Jr amp;s v^i. aliment. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- \ r n

tptaräqua optima'ifjinquaci) annius cotta-falp -^ fam qualitatém.tandemi jaiTumit .^ ’Hinc vi- » deas ius.i carnium modicc 'ü/fum ,//L^pauM diutius décoquaturyïvïc . aquæ ipoma multi • in - vapo r ein ' ab^ac 1, r ^ä/ßdim um - eu adere. Ob * id/fontanam ifi/ixattioHc jad mdiorem natu»;- gt;nbsp;ram., permutariu (vquçi dcterioir. cd » natural Coi^^.lili.6. ^fqebac ( Ç-.aiettijsuiJhæpîîcautèf.amp;oprudcn'cer ßibiungens ANiß lougins. décocha ^ falfa red-datuTujf Nam Ïailê.dpodc, cum ( tenuiores aquæ Jppreiouest;çoO:ura percunt’, amp;:lt;cradio* * rest quæqncuadunintpr.-qua modo ctiam may rcitùKum uça-adit y;Salis-.sealowfifl’ halicum foluentej quiequid jerat. itenutdimum, 2tquc dulcilsimum .1. ( a PJutarebus in cauiarum nat turæjJibrO'lènbic-.».Maris-aqua's hyemili ^y^^ * dere minus ifontirijamaras -guftantibus. Èi' uentus aun^rU' omnibus .con^icui-i'.ße)ferme r^tionemvperg^ifctpromcre iJMans iJlam a/peritatem omnino. interdtæ dulccdinis haa bere/quippi^m y yrpote ‘numerods jiduç de^ uoljütis - flum/nibus.r/ Cætcrtlm rquoidrdulctf

•Igt;E-C‘A®.xrirïgt;^öNiT..gt;V. •135 eft?,' cui* genuinaquot; infix 'hm^s ', ac proindc fluicans fupcmatQtr^iGbrfipK è Veftigio hau-^ricqtie r Sdiairisl poteftas jidum' œftiuis horis Jatius Vim tprópag-at'funclicquc a-quodiihyc-,;me nequitj flaccGfcencejfyderis vii, quia Ion-.gifts, gbfcedit . f?Proinde :;minus'i niinufqne furrigi quippiam ex mari potcft l Hinccon-lequensi illud .eft’, Vc du leed mc fubftftente Vniuerfa , quicquidrjaanatiLvirulenciquc efty .’tetnittatur -pac idilucius /fadhuni dulcefcat quadancenus .1 Quod- carenus vertun ! fate-mur , vt amp;-,cognitum experimentis fciad .mus , etiam potui -accommodas aquas æfta-te lâbî in deterius ,: quods lateugraftansl Soi-lis potentia optimumrquidque jrriaxime ide-coquat inde amp;protoUatd) Eft'Vero iduenui-us , leuiufque , amp;nbsp;(vt iam dieebamusj fuper-natans . Nam,,autore Plinio , aquæ dul--t/f’^’W^roj. ^sces mati inuebuntur , leuiore^rhaud dubic. Qnxdaiii ver o. ^ dulccs inter fe fupermcant .alias .’ vt in Pucino 4aeu inuedtus amnis , in Lario Addua ^in iVcrbano Ticinus , in:Be-naco Mincius , in Seuinno Ollius , in iLe-mano.Rhodanus -lt;4 isSiciquO) dulcior eft a-qu^-por-no , eo fuperior cHe Contendit ,ün4 fita leuitatè at que tenuitate valçns.'Ea ration ne fit , vt mare fuperius amp;nbsp;fdlius amp;!'cali-

dius fit quam inferius\ inquic' Ariftoteles; prifbLjoJikz}^ puteis quoqvpotuidoneis pars fijperna.falfior

Ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, c , U .' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

cft quam imazouanqua è cotrario cfledeberct, quia grauius falsucft.V’erü id accidie proptcrea quod Soi amp;nbsp;aër parte humorû leuiflima aflidue dctrahûc.’dulcilïimû autê quod leLuflîmûeft,po-tiffimumque dei propioribus lotis hauriunt. amp;c. Ergo miniis iucundani facit aquam, deco-quens caliditas.amp; ficuti in animancium corpo-ribiis., pocabili hLimorcdngreflb ad nutriendû, amaralàllàque reddicur quæin velîcam corri-uaritfuperfluitäs/quia natiiius calor potabik trahit, vt in pulpas amp;nbsp;reliquam corporis fub-ftantiam vertat : fie amp;nbsp;in aqua, præfertim maris,contingere foict. Nam quum fit tota panter dulcis,qiiod eius potabile eft, percuapora-tioncs à calore Solari fecernitur., Vnde miror quid fibi velint medici amp;nbsp;vulgares,qui omnem indifferenter aquam pro çgrotantium potu de-coquiiubent: quum ex ea præparationc non nifi crafliorcmminufqueduIccmeffi.ciant,quç incombamelior apparebati Nam quur ægrotis (quibusconuenit)falubrior non eft,qua fani hydropotæfakiberrimê vti vidcntur?Numlà-niatenuior,leuiorque, ægrotis verô craflior amp;nbsp;grauior magis competit? Siin morbo ali-quo fulpeda çfffrigiditâs,’ca calefaôhionc ob-tundere non diffuadeo : atbulJicndam effevix admitco. Siquidem qu.2m Gatenus coeftione corrigit, ei vitium ineffe aperce fignificat.Sed quibus aquis, amp;'qnanain racioncad emenda-tioné clixatioprofit, iam difeutiamus.Tribus vitio

Decadis I. DEMoNST. V. 137 Vitiofaruaquarfigeneribiis liane conferre ob-feruainus. Primü eft paliiftris,limofç,lutnlen-tçigraucolentis3amp; alia mala qualitate infignis: cuiufmodi aquam decoqui iubet Galeniisgt; quia clt;mm.j^.iii,^^^ quum vefrixerit, putorcin quern ex putredine ^P^' * plærunquehabet, abijeit : oninifque pars ter-rea facile fubfidet, quæ cum tota'priufquam incaluifl'et minutatim cofufa fuerat.Et quçcûq; ex diuevfç natur» materijs contant, per minu tas particulas mixtionc conflata hæc poft calc-faótionê refrigefcetia facile diffoluuntur.Etc*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nim calor ftiuiigit t'nfoyeW, autore Ariftot. amp;nbsp;quumeaquæfuntnaturç diuerfçdiftrahit, in vnura colligit a^aoytK-a.Hcc pars in vaporem diffoluiturdHa in fpumam cogitur,alia vafis là teribus hçret, aut tundo fubfidet. Verum iftx magis frigefcen te l iqu ore fecernuntu r : ftatim enim ab clixatione, prins quam refrigeretur amp;

i quiefcat,confufçadhuc permixtçque funt parti j culçjcraftiores quoqv fini tant date fublimiùs.

1 nbsp;nbsp;tiones ingenito pondéré fundupetunt jeues Sc 1 nbsp;nbsp;nbsp;aqueç fupetfluitant. Sic purior fit aqua, abftra-l ólis videlicet rebus diner fis que fui permixtio-1 ne limofam, fœ'tldam,Sc male fapidam cfticie-1 bant. Cæterùm, paluftrem amp;nbsp;graueolentem I aquam codione redditam mcliorem puriorci I que non poffumus ita ab onini noxia qualitatc -a,bfoluerc3 quin adhne fafpefta nobis fit eins

ccndiâo.Pi-opzerca tu cum non cft,ea mera vti icd vinoetiam poll codtioncm zcpcr.iri deber, vtÆgineza fuadez.Vinum aucem fit dulce pro *allringcnceaqua,acerbius vezo Ci alia ell nobis corrigenda.Aczius non Colum pvxcoquendam. in CctiUbus vahs doccz,Ced Sc pod reCrigezazio nem Cponzancam,rurCus ealeCaCtam bibi debc-re horzazur.Nam bocmodo facilnis deCcendiz, Sc quoguouerCum permeat vrs'o-^^éySftx.dum mû dens ealor 111am penezrare Caciz.Azzamen quii nullum animalpozus amczcalidos,ncc ijnaru-Zii.zS^caf. 4. rales Cinz,vzloquizur Plinius^^zeriz nonCri^i-dam eiTcfCUm vel zegida vomizum nauCeamve ^i^.hdfjawf. cxcizez.Azque be Galeni quoque verba mihiin zerprezanda videnzur, aum inquiz: Ab ca qua:gcauis bypoebondnjs fcnzizur, abûmen-dum ccnCeo,vziquecum prorCus frigida cd amp;nbsp;cruda : cxzerum à calcCadta non deze}rco..Prias cnim^ulzeam decoqui aduerCus crudizatem, Sc co dam n on pozari zam frigi dam , quam de- j rez û fuo gemo libéré rcdirucrczur.Nd tabs e- nbsp;nbsp;nbsp;I

pochondriapercipiamns. JEinCmodi aquain j Ci ^^f^gt; ndcoquendam^Calze calcfadenddelle Galenas prqcipiz. Huie eognazqCunzquq ex acns cor-rupzi

Degadis I. Demonst. V.’ i3i» rupti miftionc vitium habent, aut aliud quip-piam ipfi aquæ ingenitum ab ignora caufapro-ucniês. Idenim optime caloris amp;nbsp;ignis vi biga tur arque confumitur.Poftremum eft crudarû: nam quemadmodum multa olera,fegetcs,fru-â:us5amp;animalium caraem prarclixantes , ido-nea cfui præparamus, quum tarnenalijs quibuf dam crudis veCcamur (alubritcr , eadem ratio-ne amp;nbsp;aquas nonnullas in meliorem naturam co ftione permutamus,quç crudæ nocere poffent. Hu 111 fmodi funt indomitç à veteribus nomina tæ(vt reftatur Galenus)perinde ac ipfa legumU naquædifficulter vixque elixantur .-Tales effc videntur quæ aucrfum Solem habent,non flu-entes ad ortum.amp; quas Solis radij nunquam at tingunt,puteanç. Craffiores quippe , frigidio-res,inelaboratç,amp; proinde crudç funr,vcreque indomicæ’-ac mß arte noftra extenuéntur,raref cant, incalefcant,amp;veluti fermentû accipiant, perpetuo malçfunt » graues hypocondrijs »fia* tulentç,pigrçamp;frigiditatenôcétes. Eatum cor reiîiio fit attritione multa, vehementi amp;nbsp;crebra agitatione ,quadam contußonis aut cominu-tionis fpeçic,, vtdum fuftibus aliquandiu ce-ditur.Idfacer.efolent'iiqui puteanam crudio-* rem effe veritijequis potandam exhibentj Alias farinam aurfurfur imrriifcent, quæ natiuacali ditate aquæ ciuditatememeudant,amp; velutcon çoquunt. Alij poftqua inelaboratana biberunt,

equos adcurfum concieant, vt aoua citiusea* leac in ftomaclio,amp; caloris ope extenuctur.Pro honainum pocu etiam conuenitpkirimumiper« cuiTa fraôhâque vnda,vc ex vno vafe in aliud fx pe amp;: ex ako transfufa.Huic panis filiginei fm-ila commode immittuntur,non eius quem fetale acidiorem amp;: frigidiorem facit, nifi forte biliofis.PorEO adnerfus aqLiçcruditatem,oinni urn prçftandlïîmum eft quod per codturam fit remedium.Nam ignis opera craffities extenu* atur,grauitas minuitur,amp; aquæ durities ilk moJlefcit.Durasantem grauefque hand incpk vocitant cnidas,ab effe^ta videlicet, quippe ventriculu infeftant,amp; pondens fenfura mue-but ing^t Galenus.Has verb noxas abolet ignis caJiditas,qnx facit vt dam aqua feruet amp;nbsp;agita tar, fubies acr inea recipiariir,nec aliterperini feeatur quam b ab alto deciderer,aut alio modo turbarctur. Hincleuior amp;nbsp;co tenuior cuadir, quo magis aerea , quum vniuerfa percepto ealorcdirimitur,fecatur,amp;bulbs vndiquaque nafcentibus difcindituf. Peritquidem exre-nHarte iani aquæ nonnuba portio,qGX in vjpo rem foluitur : at quod fupereft , id omnino meb'orem naturam forticum èft . namabigne depóbta amp;nbsp;rcfrigerata,illatam partium tenui-tateni confcriiac . Cçterùm , que optima: aquæ notas cxplct, amp;! fatisa radijs^SoIanbus, aut fob'quod verrit tepofe eft elaborata., quæ nec vitiofam vbam qualitatem habet, ncc by-

■ÖJCAöïl I, DSMONIT, V. 14t pochondrijs fentitur grauis : hanc qua fa ui fakiberrimê vtuntur,pro ægrocis coqui iube-rc, quid aliud ( quçfo ) eft quam deteriorem cfficere ? Nam cum attcnuationc nulla, nuk loque catore indigeat,quid aliud per elixa-tionem concingec, quam tenuiflimæ, leu ini' mæ, dulcifsimx , arque adeo prçftantifsimx, portionis in vapores abeuntis iaókura ? Dices, magis magifque excenuari aquam , dum ipfa decoquicur. Aft id in crafta amp;nbsp;crudafieri admirto, non tarnen perpctuó. nam fi qux fummum fua: tenuicatisgradum coftione ac-quifiuit,amplius efterucat, certum eft illam crafliorem iam euadcre, quum portiones fub tilifsimç vfque amp;nbsp;vfquc pereant . Proinde, quç inficam Icuitatem amp;: tenuicatem fufficicn-tcm forticæ fuut, ex elixatione vitij plus quant Vircutis accipiimt . Non tarnen vicupero a-quam vel laudatiisimam per hyemem non-nibil decoquere, vt frigus obtundatur,quod plçrilque naturis noxium ede folct . Vidcn-dum quoque eft,vtex frigoris vi contrada crafsities aquç dilTokiatur . Nam(vt Plutar-chusiredè in libro pliyfiologico annotat) elçpfydræ tardius raultó hyemali tempore profluunt , quant æftiuis-horisî quo ni am ex ambièntis amp;nbsp;obfidentis frigiditatis violcntia, grauior corpulentiórque fit aqua . Vnde ob’-feruatum quoque’prudencioribus , in flunti’-nibus nauigia fydére codent tardiusi comme-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S üj

tem inferat, iUud item minim indicio fueriCj quod TrAf/wa yó^toF Çê^ 7ct 7n)?«yWlt;a '55‘Xoitx 7ÿ)'HMlt;^ Fo5',id eft plus deuehant oneris hyeme naui-giaper flüuium commeantia . Denfior enini aqua cèfidit reniciturque amplius . Ergo cum fcipCi craflior euadit, denfata amp;nbsp;velut co-arólata frigonbus, tune falubriter coqui po-teft, vtipEi hquefcat, fundatur , amp;nbsp;rarefcar. Qui’vero per nimios æftus fiunt détériorés, cra/Tioréfque , vcluc Moncisbrifonia:, amp;nbsp;o nines abæ flu u ia tiles, nee non fontanç quarym alueus laciflimus calons Soli valde patef. fiæ nequeunt clixatione ebrrigi. Nam , vndevi-tium habent, nifi ex abfumpto leui renuique humore ?-Quid ? eoehurane poteft rem dif-flpatam aquæ reftitucre ? Qujn potius, quo maior eft ignis quam Solis efficacia , contra accidet : vt quod ijdus non potuit, , relu quum omne dulciusftibtilrufque ignis exhau-riat. Sic fiet craftior vnda , amp;nbsp;quanto plus attenuate voles , eó amplius exhalabit aqua: fubtilitas, quum extenuatç portiunculæ tandem etiam diftblutæ euane/cant . Igitur cæ omnes emendationem quæ codtione fitrefu» giunt, qua: ab elaboratione natura vel arte fatfta , vlterius calent : quum ftmel abfum* pta port/o tenuis arque iucundior,nunquani reponatur .’Afquæ citra^ablolutam dabora-nonem üibfixant ,'illxgt;diótjim prxpautio-

iu ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem

De CADIS I. Dem o N s T Vl 14^ nein polTuntadmittcrc. Sicexcorporis no-ftri humoribus, crudior Pituita concoélione niefior RZjÔi temperaciffimus fanguis euadit: guæ fc/Iieet mediocritatis amp;nbsp;elaborationis ter-minurn nondum actigerac. Qui vero medium id in quo pci fedio eft,præteriere fucci, nequc une in naturalem ftatii vnquam redire,vc falu-bres fiant, fed prorfus inn tries,amp; verè excre-menta videntur. Quamobrem vthuic fermo-ni finem aliquandoimponamus, cruda, indo-mita,amp; rudior aqua,non aliter quam duriores cibi,coótioncfalubrior amp;nbsp;ad potationem fua-uior redditur. quæ caloris exuecantis vi peior euafit, eodem corrigi non poteft : nee magis eoftionc emendatur, quam marina, fal(a,vel nifro{a,quibus ex fimili ferê occafione fua vitia innafcuntur. Vnicum-(opinor} remedium eft., ciufmodi aquas bibere coaóhis, vt Monsbrifo-mo populo,per alambicum («^^v^por id eJegan-tius vocaripurat meus Eupiftius) diftillare . Eo fiquidem artificio portiones tenuifsimç extra-huntur,móxqiic in aquam denfantur, quæ fci-licetperirent per decoótionem. Arque ialubrio res quidem fic fient,Ieues amp;nbsp;tenues: fcd vereor neingrato nidore olfaólui amp;nbsp;guftui quoq;di-fpliceanr. Eade præparatio crudis,crafsis,amp; Ji mofis conuemre poteft: fcd alijs etiam modis fiiauiores fiunterudç liquidé coóliöne,vt dixb mus,craHç verb amp;-limo{ç,tûcoâ:ione tu cola-tura(dc qua iara tempus eft agerejemcndanturl

^.^^ Limofam,falfamjamp;: bicLimiuofam cxcolatio » ’i-eap.jo. ncpurgarifcribitÆginçta:optimèverotranf* colari per arenam du leis, id efl infipidi fölL Huie ergo quadrabit emendatio pauló bip . ex Aecio tradita, quæ fit aqua per foflas cerræ dul cis permeance . Nam crim per cæcos meatus transfluit aqua jn ijs quiequiderat craflicrisamp; alterius fubdantia: deponir,nouamquc ex folo duici infipidóve quod verrit, qualitatem nan-cifcitur. Ea ratione fit vt in maris littore femper aqua dulcis inueniatur effoHa terra, Pnbi.ig.iikii 9^0^ docet Alexand. Apbrod. amp;nbsp;ante ilium ^robLry.lib.j. Arid. Etenim per cerræ (quæ non nifi in fiipcr-ö- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^|g p^j£^ gß. j anguftias tranfcolaca(marina,cx

adudione concraóham falfuginem, amarorem cradiciemque amiccit, amp;nbsp;cerræ nouas qualita-tesaccipic.Hinc nautæ dulcis arenædoliafe-miplenafemper habenc,vt cum ex alto mari pecenda cd aqua, hanc per dulce fabulüm cola tampocabilcmreddanc. In mari autem conEi-fam clTeduIcem cum (alfa ( nam coca omnino nequit a Sole deüri ) acque hanc iUa mui-tó crafsiorem ede, prædnda abundè demon-dranc, quum dulcior pars recondicos mi-Lib.3. de hiß. nimofqucmeacus feu poros drenuillime per-Auim^Uap.z. meet, quos alccra fubire non valec.Eorum que teda opcriuncur (inquic AridocelesJnonnulla immoca aluncur humore duici amp;nbsp;poculêco, qui per fpidacranfmiccitur, cum cenuior ipd mari concodo eliciatur, quemadmodun amp;nbsp;pri-

Decadis L Demon^st. V. 145 mæ naturæ ortu inftituuntur. Dulcem antcni contineri humorem in mari,arque ira tranfmit ri amp;nbsp;tranfcolari,conftateo experimento quo ft cxccravas tenui latere finxeris,idque annexa Imeain maredemittas inane die ac noóbe vna, dulcis Kumóris copiarn intra fc colliget. Vnde hoc? Dulcis aquæpars alijs confufa, omnium tenuiftima amp;nbsp;lympidiirima,fola Vafts poros penetrate potuit. His artibus ex marina amp;nbsp;falfa d'ulcemefficimus. Idem Ariftoteles motu èc Probl.iG.i,b.i^ mutationeaquam falfam fieri dulcioremfcri-bit, quia per motum leuior fynceriorquered-ditur.Et vbi inueftigat,cur aqua falfa frigidabi TroW.iS.W.13. bi non poteft ,calida reffigeratave , poftqua ca-Iefa6laeft,melius poteft,refpondet : Cum cale-fcit, portio falfi decoquitur. Cum refri-geratur,in imum defertur amp;fubftdet.ld au-tem fit calore Ê'r^ƒ07tv£Ä fecernente:verùm ft pan ló amplius falfam decoquas,non modb falftoré efficies,fed amp;nbsp;merum fabbabebis. Nam ex mu-ha, amp;nbsp;maris aqua , (alcm candidilfimum per coftionem extrahunt,

Bituminofa non aliter qua falfa præpatada veléxpurgadavidetur.Nitrofæ eadem rationc corrigi debet,vtetiam aluminofæ,fulphureæ, amp;nbsp;quçcunq; aliæ funt medicam vim aliqua præ fe feretes,vel cabde fpentè nafcétes, amp;nbsp;avroepuus

Vtloquitur Galenus. ld autem conijcio ,ex eo 'Lib'tJefilctdt', quod plerunq? in fuafcaturigine hudabiUs eb tnedte.ett^ab. aqua,qux quia paulovltcrius folum mah quails

täte infedu m fubit(vt cum per mineras illi ed tranfitusjeiufmodi fit, amp;nbsp;calida £^'£ƒ7£«teuadit. Nonenim ex mineraipfefons oritur,quimific dor amp;nbsp;calidior fit locus, quam vt inde Jiquor pofiit erumpere. Cum igitur minime infita, fed acquifitaeafit qLiaIitas,curper dulcem are nam coiatis aquis non peribit ? ld ûnê videtur rationi conueniens,vt quam in fe confüfam ex minera accepta fubftantiam deuchit aqua, bçc perinde ac maris falfugo facile abdrabatur. Ne x^ueefiquod meram nudamquequalitatem ex mineraaquam contraxidc pûtes:namfi hne bullias,fulphur,nitrum,fiil,alunien, aut alititi mineralium fupernatans fpuma erit.Sedvtfuïi pbeem efie qualitatem donemus,cur non cain quoque deponet tranlcolata,quam per tranfeo Jationem potuit accipere? Nihil(opinor) adder fus banc raciocinationem facit,quod ait Vicru* uius.'calidæ aquç nulla elf proprietas,fed frigi- ” da cümpcrcunrens inciditin arden temJocum, ’ efi'eruefcic,amp;'percalefada egreditur per venas ' extra terram.Ideodiutius non poteft pennane ” re, fed breui /patio fic frigida. Nam fi natura-fiter efiet calida, non refrigcraretur calor eins.

Saporaureni^amp;odor, amp;coJornon reflitukiir: ■lt;juü intindus amp;nbsp;commixtus eft proprer na-turæ raricatem. W finquam} nobis non con-’ , tfadicit,cnm Vitmuiustantumdoccataquam . i minime ïj^ontc fui qua/irates alias rfci/cere

D ECAD IS L P ÂK A DOX. VL 147 gè à minera difeeffit ,quæhicerumpit vnda: quomodo per logum tenæ alterius tranfitum 'Hiedicamentofam qualitatem retinet? Si per Vnum^aut alterum’miliare transfluens aqua^ nitrum , ftilphur ,aut bitumen adhuc olecfa-pitque, quid fperamus iftbæc abolèri faüa pet’ multo brenius fpatium eolatura îIlRidmcci-dit,ex co quod terram qua permeat fcnfim fox qualitatc afficit aqua, vt tandem nihil à terra afficiatur. Q^æ vcroprimumaliquodfo-kim - vel -dülccm arenam prætcrfluit, in ijs foam qualitatem deponit, ipfa dulciorappa-ret, Hmc fieri puto-, vtäquis propter ma re infodcrit, aquam principio dulccm , pod breui falfam eandem reperiet: quod'etiam Ariftoteles annotauit. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rré.i^M.i.^»

Amaras , per inde ae hitrofas , in defertis' j mare rubrum petentes , addita polenta vtiles intra düas Koras faciunt, ipfaquc vefcuntur polenta i vt refert Plinius : qua dé caufa amp;nbsp;•ï^'Mi-c^sb in faccos vinarios additur polenta. Similis

1 nbsp;nbsp;vis rhodiæ cretæ , amp;nbsp;argillæ noftratis , eodcm^.^_ ^^, 1 nbsp;nbsp;aurore. Amaram corallio contufo-amp;inic-^p.u ' 1 Äo , vel bordeo contufo , amp;, linteo alli-1 gato 05 in aqua pofito i ^emendat Praxanus 1 apud Plorentium. Aiumetiam Mofen inieéta i virga rhododaphnes ex amara dülcem fecif-

lutofix fint,hmofæiaucalU ratione turbulchr tæ,nuJla iTiaIa q.u.alitate practica: ;. omnium fa*, cillimc priftinæ dignitati rellicuLincur.Qiiippc vitium ld ex argillofa terra acciderefolec, a ' qua nihil noxæ concrahunt aquee, præter crafli tudinem.Non enimGporeingrata.ed,Cedfub fiantia permixta difpJicec, Tales funt fluu ioru Tyberis, Sequanæ, Araris,quoruni incolx fi-nunt multas horas aquam quiefcere in vafisfiquot; 6hilibus,vcquæ materia turbidam facic , paula-.timfübfideat.Quieaftatiin egent,’panno den-fiilimo tranfcolant: fic enim fit vt' prorinds -^'^•^•?'’f«’=^-Jympitbnimam parent. Galenus annotat.A« lexandnæ amp;nbsp;in Ægypto turbulentes aquas.pet quædam teftacea.amp; rara va(àpercoiaÿi;-4ut to ^ît.M V7.iylt;« define, per linteolum. 1 nbsp;nbsp;’

Superfuneduçin aquis qualitates,quarum caftigatiom intentum etiam oportet efle medi-cum’, quod interdum nocere videancur. Ex a ly^.i^i.'funtcalor,amp; frigus. Vtrunque vitio vertitur. x hoc quia crudæamp;(vtloquitur Galenus) indo-. mitç indicium eftdHæ quod fitim non bene ex-‘^quot;^ ..ü.-^iriguat. Verum multi funt affectas quibus ca/i* diorprodefl,frigida'nocet,amp; contra : proinde ncquid huictraüratui défit,earum qualiratum, vbi noccre videbuntur,correól:io qualis convie niat nobis definiendum eft.Frigida ficx'crudita teeftimodis fup. explicatis emendabitur . Sin j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;optima alioqui amp;nbsp;elaboratifiima fuerit,exiguo

ignis vel Sohs calore frigus iddamnofiimabij (i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cietur

Dl C ADI s I, Demonst. V. 145 xietpr.Vitruuius fcribit fontciquofdäefr^odo Lü^^-m^^î, re amp;nbsp;fap,Qfe non bono,fi-igiâos,J'qui fcrlicecab inferioribüs lodis penitus orci pef Joca arden.4 tia tranfeunt,amp;ab.his per longum fpatium-teü ræ percurrencesJrefrigeratijpemeniunti fiiprâ tcrcanijGporc, odoreycolor^ue fô trap toi ■ViCi in Tiburtinaviaflumen Albuid, amp;nbsp;ip? Ardeati no fontes frigidi codem odorejqui fulpburati dicuntur., Hi cum finifrigidi,afpeóbu drdere vi dentuij.amp;Ci a i Eiuftnodi dquas Vi^t-^vHaiartctnc Iiorçs fieri ppfle,amp; pror(us_rexjçie.nd3aiS,c!xifii|gt; mo. 1 Cçterum calidi funcnonnulli fonces,eSx quibus profluic aquafapore optii'nô,’amp; in pou one fuauis. Idaccidiccnni in iinopcæ alnmcn atk bituinen,i'fcu Cilphnr^ignisexcijawrinant .t.^;xKgt;,’^^.jv. ardore p-ÿfwndçfaciç terra qu^ eft-circarfè.'’Su pra fe antein fer lu dû emittit m fapefiora-Ioea Vaporem:amp; ica fi qui in^bb loch qui fitçtffuprï fou tes d-ulci s aqu senafeuin eufjofFinfi eo ^ydpoÀ re feruéne intcrvepas;,amp; ita pfofluunc inoof ru ptofipore. Calidç alio.modolunc aquç Soit ni u 11 ù m ex po fi t ç, au t in - cal 1 d 0 aë re d inc lus conferuat.Vi yÇalorenb vero xalem yarlj^^ arth bus abigepenab aqüarfpIcmus.V^tâëita'igelida fic,etiam ?rté contingityihquie Pdini'US fi in ib Lih, y. caf.^^ turn cxpreffa,aLit è- fnblinix .deieôla', Verberatn cPrripLatii'prari Ecenini omniumaquaTum ipà titra eft, coniniotjQriQaa^itaiùqkiô’ frigefeerje* Mâtcairt^m -mod^ affect LIT- diber fit «ifiquidetn vndabundum incalefiic. In illis quippetTr^erJ,

■) 3/-. ^ja^sç-ï^ aAoTe/Â ^■Ô^AcoVzrÿjitl eftiadüCHtitia amp;nbsp;pcrcgrina habetur cahditas :'propterea iham motus facile di^erit. At eandem ingenitam domefticamque mari aniphus excitant vend fcerphmeata fubijeiunt « Galons inhei argumentum eft ^ ti /xy Ti^yiiv^J^i]y XsCiTrif ia-ew ysi^v j^/Sa^)dct»jid eft'quod mate no coeat^quamuis terreftre amp;.graue. Scd ad refrigerandi moelos redeamus Gafefufta prius , maxime^ refrigeratur^idque fubnliftimo inuento.nam qiumeper- calfa^ionem 'feipfa tenuior 'cüa-dat aqua,acrémque ebuJhtione rccipiat,wn-dcrnfficJnis ad frigidum mutatur ,proprcr-eafjquod'fenuis-ifubftadtia-^cicius alteratnr ^ntk^f-l^ (vc'âicünt medici) qLians'erafta ç Apbrodi-ieds.rationem dat ; cur aqua feruida in pu-teum demifla'cuadat frigidiftima^ y inquiens? Frigoÿputei calori pHgnansgt;Jaquæ demi/Tæ/ faeftéquepræ fha frigidiftima copia Voperansy calorem wiuerfum expeUit ; magnaque cum vi permeatnaquam^' atque ita vehementer cam réfrigérât. « Hine fit vt ignihus attenufi- ‘ tar falt;$Uque ffolu cior-^ coiieccCcnt célerius m ul-ta J quandoquidem mcatibus ^ongé ampHo“ lt;nbsp;vî .7,11 ribus ipcnetrdrc^ vehementius frigid kas po-, teA. t Vc exadè refrigeretur aqua,calcfa-ita in teftaceo.a valé vitreato reponitur . Id ocoidente' Sole^in feneftris^ vento aduerfij fubhractfulpcndicur , vt ibipcr totam no-

Äcm refrigefcat . Ante Solis ortdm vas hu-J mi depofitum frigida aqua circunfundituL Wem alias circundanc frigidis laôlucæ aut .Vitium fölijs , amp;nbsp;aliarum id genus , vt ca quarn fub noólurno aëre acquiduit ,'diu perduretfrigiditas .' Cæterùm , vas aliqua ex parte inane effe mclms fuerit , fi operiri velis , nam aër inter operculum amp;',aquam .; ,; /^ contentas, prins refrigerabitur , deinde at^ tadu aquam refrigcrabic . Vt enim aqua facilins quarn tetrena corporar calet ,,amp; o* eyus -quaque refrigeratur , quia illis tenuïor eft : pari ratione amp;nbsp;lt;ër quarn aqua prom* ptms afficitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ahj vas in domo rum fub?

terraneis locis atquc./pcluncis. frigidum aë* rem meludentibus ,? rèpönunt , r u Intcr-j dum amp;nbsp;per humidafiefrigerano lacquiritur:

vt fi fluuio rapide labend imponatur , aut 4 puteo : idque bifariam . nam vel ipfam. pu-5!tei aquam vas attingiti , vel in, medio, tan-^ turn fuper aquam ?Rifpenditurjp Hoe rqudm

iHo modo magis Trigefit aqua . nam amp;nbsp;pu-teana deprompta , fi in .eodem puteo pcr-nodlet., trig idiot erit .i-cuiusz enentds; cau-fam inneftigat Plutarcbus, fed non fatis ex-plicat . ld forte,accidie quia moóbu aër fri- s^p/Mb^s. gidior per hk'sifi^lt^a-iv tepidiorem putei a- '^^‘^^^•^' quarn reddit : eóqueilfic- vt iam deprompta

' ^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1V L.«' Io V B E R11-1 P A R A DO X. glacie,quibus hçcinprôptu funtfvt Romanis;, ^ui itetmaginacu ddicias adhuc liodie in ftibrer-iranetslocislpalea.inuoluta niueper maximes œftnsferuât,vt audio)vas cximiè refrigcratur. Ltb.}ï.caf 3. ^grpjjjs principis inuentLim ed , inguicPli-nips, decoquere aquam ,.vitróq-, demiflam in ^y»^f»f. dec. 6. nioes rofrigcraredta vólüpcas''’ frigoris contin-git,fine vitijs niujs.Non mirum quod aie Phi- ^ tarcHus,gIateas plumbiq; laminas in aquain-ic6bas,eam frigidiorem efficeie.fed mirum eft ^ illud vnitrumfquod Tanè calidum-appareOfn' gidiffimam reddcre.Ad prinGjpüm debtia-sgd çdiuoitemporc frigidiLK bibereappetunt,hali' nitrj Ubram in maliiuio aqua plcno diffob' uanc.m'idbgenas vitrcas,ftaneasvelargêteas, ' aqnaplenas. immergunt, amp;nbsp;afiiduc mouct. Ea ranonepotus non modo iucudior, verumetia. falubrisiparatur. gt;

’iKlam mihiabfoIuifTevidcor de aquarudcleéltt' craóbatiSonemv quantum ad fanicatis tutclam pértinetzdr quibus artibus ex prauis meliores acpotabiles efficiamus. Plinnam reliquis omni -4;/bus præftare'docuimus. Détériorés veto - no no omneslt;elixationc(vt vulgo exifti--70?i-jmnt)corrigi'poff6!rhonftraui-* ' -i ‘■^' '’mus: quæ duo nobis ex^

;u£ £;n( (rrO’n.- 0! 1,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4;.b''p' * lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

VI fupra vulgum ali quid nouif-w ^^ expetit,Ludouice amiciHime, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P cum non natmâmodà,verum e-primis doôtrinæ rudimétis mnlnim ccteris prcidarc oportef.

amp; cum iam adoleucrit,vcritatis infano quodâ amorc(velut afflatum ) teneri: turn fine vUa diei noétifvc intermiffione ,properareaccon tendcre ea quæ a clariffimis veterum tradita funtdifcerc , cademque vbi didicerit indicare, multoquc tempore cxplorare qux rebus fen-fui patentibus confentiant, amp;nbsp;quæ rurfus ijf-dem diffentiant: ac fie illa’quidcm fufeipere, bçc refpuere . bique vni rei in rota vitajfprc-tis,alijs omnibus quæ vulgo budiosèfpcétata funt, fedulam operam nauare. Hoc Galeni noftri confdium eft, quo admonct prifeorum

vel maximi nominisaucoritatem necconrem-nendam , nee fine racione temerè nobis fiifci-piendamefie , ne præiudicata opinione femel perfiiafi, vnü cumfifis aberremus. fis enim Lth.denaf. qui dHeere volunt, inquic Cieero, obeft ple-eerum. fimquc coru m au co riras, qui fc docereprofi-tentur.; quia definuncfuunl iudieium adhibe-repd babent raruni quod ab co quem probant, iudieacum vident. Sed quid fi, non modora-rione eoni/eïani, Ced Sc CcnCibus experiar, aliter rem Ce habere quam ab andquioribus tra-dicu fir,num potior adbue critillorCiCentenda^ Porefine, aut debet aliquid autoritatis piç (quot;^ Cerre vetuilas, vt mentibus noldris imponad. An maior ed temporis prxteriti f quamprx-Centis, exccllentiagt; Non opinor, quum nihil ad doamp;rinam Caciat temporum difcrimen: aut Ci facit, Si antiquiorum dignitas maior ciTe videtur ,id nos, qui hodie fumus,ôcpo-iieri ores ,vnicè com m en da bit. nbsp;nbsp;Na n i rem-

pus ( ita fabulan liCcat)dGchus amp;r perpétua amp;r j prudentius quoque ex progrebfu continuo Ct: ƒ vt fenefcens iudicio ûtacriorc, folidiorc,amp; 1 maturiore. Sic me loqui patiare, humaaHC 1 Ludouice, apud cos qui ahfolutè ad tempus j priCcorum cxcellentidreferunt. lam bic mthi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

reipondcant: Nonne omnium primo feculo, 1 duin homines dtfeere incipiebant, indodtum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Decadis L DemoNST. VI. 15$ alijs fubinde nafcentibus viris ingenio diligen-tiaque claris, vario difciplinaruna genere tem pusinftrviôtunaefiecœpit ,vt tandem Hippo-crans, Plätonis, Ariftotelis^ amp;nbsp;Galeni tem^ pora doôlrinæ fuæàxMlw , fen vigorem , fint confequuta.Eam xcatem cóftans fine tonfiftes ordine fcquitur, inqua fenfuum firmicas ma-ior,iudicijqiie fplendor amp;nbsp;bonitaseffe videnir. Ergo fi in propofita analogia infiftere vclis,di-cendueft tépus hodiernu merieb dobtiiTimum, amp;nbsp;omni arciu genere ornatiflimü,iudicij inge-nijqjplus quam antca^tas ætaces habere.Siqui-dem verum eft omnia ætateperfici,omnefque feientias tandem per additionem abfolui : vt nemo vnius arcis inuentor amp;nbsp;amor eius per-fe^tionem actingere poftit. Hine neceflitas feribendi commentaria, vel tefte Galeno,vt poftcriores noftris fem per aliquid fupcrad- Com.i.Uku dentes, facile doCnorcs nobis aliquandocua danf.Proinde,fi temporis ratio in dodrmec Ôç iudicij comparatione momenti quid habet, cur,nos pranentis hominibus non dicunt longe digniores, eo feculo natos quo ætatis fuæ confiftentiam metiripoftumusjquodque nunc dolt;^ius effe comjeimus à muleis viris eruditu, quamdumdoceri inciperet? Non enim recipio quod^c;«, Argyropylo docet Acciaiolus ln ^^^ j^ f^^ g. Ethica Anftotelis , ob id antiquos veritatem aliquafciuiife qubd fuerint return primordijs

quod alij dicunt,abfolutè ipGm antiquitatem comniendantes.Atnos pr^teritis verè antiqüi oresfumus,antiquiore tempore geniti. Ulorfi enim (êculum,mundo initium conftituentibus noftro mulcd recentiiis finde conftat.nam hoc iftud ex longo progreffu iam inucterauit. Qua obrem h a£itiquicatem,non ex bominum çtatc particulatim(cum amp;iuucncs plçrique dodtri-nâpræftantes interierint) fed temporis con-ditione nuncupemus, nos Hippocrate arque Galeno fumus antiquiores : amp;fi quid maioris autoritatis antiquitati eft tribuendum , quoJ ipiius temporis maturitas adingenium amp;■ eru-dicionem raciatmos prouedtiore temporenati, amp;nbsp;melius fapimus,amp; prxteritis etiam hoe nomine digniores effe videmur. Sed valeac qui prçfèns iandudum elapfo feCuIo longe præftan tins parui-faciunt: quique prioribus tuin medi-cis tumphilofophis jfolius antiquitatis ergo, plus autoritatis quam nobis attribuunt. Debe« mus quidem plurimum illorum diligcntic amp;nbsp;humanitati,quód nos fcriptorum fuorum opera iuuerint, effecerintq; vt quod ipfimultis anms amp;.improbo Jabore didicerunt, nospau-cis amp;nbsp;facile concipere valeamus.Nam reliquum vitç noftræ curriculum in addendis nouis, aut melioribus excogitandis,infumerc licet.lHis ve rb penitus effe addiól:os,amp; iuraffe in verba ma-giftrorum, ram ineptum mihi videtur: quam quod maxime. Ineo. errore permultos hodie verfari

De'cadis I. DiiMoNS'E. VÎ. 157 verfari video,qui miferè focordes ,ignaui, amp;nbsp;pufiUaninlcs nó'lüdenr,velnefcïüiit xb aatoru fententijs difccderc,quanaub nönbullae hadc-nus pro vcriflimis habita: fcnCiintn’iudicio rc' pugnare vidcantur . quibus fi hoc demonftres, 6c vc fatcantur optimis rationibus èompellas, nunquam tarnen veritati acquiefcentded vèlut cæcu'rientes,aut præiudicata opinioné illaquea ti,vcterifententice mordicus adhærebunt.In hós fçpeinuehor paradoxa confcribens, illoru forte miCeratus qui doélrindahoqui predates, Sc apprime eruditi,(plius credulitatis labe infe Ai,ahorn veftigijsfcmper’infiftentes,verum à fado difcernerenequeunt. Alij funt quorum ’^^ens à crafSflima ignorantice cahgine occu-pata,nihil videt,nihil diftinguit.amp; quia tandé cxlongo,vfu in proueda ætate doótiores vulgo e{lecreduntur,præ arrogantiaindelebile vi 1 tium cotrahunt.Nam ncquc difcere aliquid de nouo ftudcnr,neq-, veteruferipta, vteoru pla-cita intcllis:ant,euoluuntdnterim tamé obtre-1 üatores amp;; garruli non cedant ijs maledicere, 1 qui optime inditutiSc folida imbuti doéftina I fupra vulgu fapiunt, amp;nbsp;quorü fplendorc cah-1 gantes fciolorûoculi nbn patiuntur . Eoru te-1 meritaté ferrenequeo,L V D O V1 CE iucun \ diff.non tamê contumelijs in hos publice ago: I nbsp;nbsp;fed vt mité probumq; virum,fapicntiæ amp;nbsp;veri-

I taris dudiofum decet,fcrïptb qnod illi ignorât ■ cdocco,vt fibi aliter perfuadeat quàm prius cre

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V iij

15 8- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/ - .l ö V^B A R T,T P A R A D o X.

diderint:prudêtiores vero amp;nbsp;doólioresdn lt;ï^’cgt; ru m man u s co na eo ta€i9 -fo r te ineidçtitjiu dieet ejuancafibdiffieihör inani reprçhenjione luda jtniEatio.Eadéoccafione motns,hxc ad te nunc micto quod heri ex te rcfeiuerim , male audirc JOVB.ERTI fententiade fero lablis propinan do'-hominifetèamp;ptLiagenario , quumid frigi-diupcfle videaturjquam vt fem couenire poflic, Illudiraitan vulgus indoólu, nihil miror ipfc, cum in aharn mul,tarum rcrfi natura pluriraü JiaHuCinetur .jSm medicina profitetur huius in me calunaönïïjaucorjis ex hominu cœtu prod-nus explodédus cen(cbiEur,vt qui in facilÜniis hebes delirct.Nam fi in domefticorûjVfùôJf^* quentiflimorumdicendis qualitatibus aberret, quomodo ei fidendum iudicabis peregrmis amp;: minus confuctis medicaminibus vtenti? Sed eulpandus eft nemo mihi, cum autoris incerti fama fit.Hoc contentas efle debeo , vt tu qui mç.iduon tcmcrè,fcd aliqua ratione addudu confuludTe lt;lefendis,ad manum prompta habeas argumenta,quibus detrcétantium calunv nijsfpro ca quæ inter nos intercefiit amicicia, amp;nbsp;quam de me iandudum cócepifti opinionc) refpondere pollis. Rem, vt fe habetjtibi ptb mum narrabo:mox firmis dcmonftrationibus oftcridam,quam male confilium nofirum acci-piantamp; interpr^centur,qui fibi quidemnimis, proaliorum veró exidimationeparum omni-no,amp; mihi nilprorfus/apere videntur. ,

Dec ADI s I. Demonst. VI. 155 REGI VS Patronus me ad fc nupér voca uit,vt de morbi^cura'tione c on filler et Is iam à multis menfibus quartanâlabo'ratcum pruritu infeftiffimo , amp;nbsp;vniuerfum corpus occupante minutafcabie,quani fouet fudor valdè copio-fus,nÔ modo in accefTionufcbris folutlonibus, verum etiam noétibus ferc fmgulis, erumpensk De ætatc rogantirefpondit(fibenè memini )fc annos plus minus fexaginta quinque natum elle.Hune robufto amp;nbsp;beue habito corpore fuiCi fe,nec folitum purgantibus pharmacis vti (vel morbis vrgentibus)intellcxi:atquc inea confer, nuiffe opinione,vt medicos quidem yenerare-r tur,(cd medicamenta omnia defpiceret ac re* fpucret.Ex notis tcmpcraturae,amp; viólus præce-. dentis ratione co^nita', facile conieci melari-ebobæ naturalis,aut exbile adufta gcnitæ,reli-quias in entern excrétas tantum pruritum fai-1 cere,permixtas falfis pituitcis bumoribus, quo rum ad putredinem refertur origov Horum I vttoque plena eltbuius feneóhus nódum decre j pha, Sc maxime biliofa , cuii viébus nulla vn-I nbsp;nbsp;quam lege fuit obferuatusf Porto exeremen ta

1 omnia ex putredine vehaduftione rQalida efle, I turn ratio,turn expcrimentum , amp;nbsp;morborum \ inde genitorum naturajatis docent.Mclaebo-\licum v er o bu mo rem pc c febrCs quattanasad-uri, atque ibinc maiorcm^œncipexe acrimor: mam,amp; poftremb velutinrcinetem redigi, me dicorü omniu cofenfus recipu.Adulci veroßc

Kfo ’ L. lovBERT.i Parapox, infipidâ , vel cwani aci44 materia ,pruntum amp;■ ve/Iicationem4eri,non eft quiadmittat, cu folius/bilis,vel vllorum, vei feroforum humo-rum gt;nbsp;vei pituitæ fiifc acrimonia cos doiores Gommittat,qui adarroiionemamp;,vicerationeni proxime accedunt? ‘ rEfgo non frigidijed ca-iidi affeótus in hoe fehe apparent : neejam dU’ bium ede poteft 3 febris amp;nbsp;pruritus natura id arguente, quin acerrimis amp;nbsp;caiidicatepungcn tihu's-^humoribus feateat corpus vniuerfuro, Eortim vcrofubciiiorós, diiutiorefjueporno'-nes, in hidorem Colutç tam natiui quani ^cqià ficicaloris vj ,cffi uunt: cralhores verb edutn vix penetrates cuticnlx longé denfiori (in fene autem dériiEmatVt â-ridiÛima qnoqueSc raga' riEacillima)tenacïtcr inhérentes, fcahiem’gi-gnunt. Neque vero abCurdam videri debet in i hoc valde acres contineri hnmores, quamuis j fenior cxihat i hjam. tales ex fada per ætatem 1 confihdntcin adnhionc rupereïTe poiTant^l^r- / gior copia ex febris qnartanxprüfentis fqnitia, / atqaepitaitx falfa3(quçex putrefaflionevclhi- / lis mihionefït)icon ditione eolligitur.Hx dam / cogitoirefrigeratibhis indicatio mihi in men- ƒ tem venir (quia contrario ram contraria fant I remedia)vt crudaturn expruritu maximum,11 nbsp;1

nonprorfns coUcrèiw^üilccm mitigarem^i amp;: 1 febris^ maJinam in Ibneircprimcrem. Ea veto nbsp;ƒ

Decadis I. Dewónst. VI. i^r fcilicerad id valere poffunt mitiora medicamé ra. Ab ijs emm abftinendu putain, quæ fuapte natura,feu ab infito temperamento réfrigérât,, quauis talia vfui elTe poffenó repugnem. Nam ' quadiumulto exceffu fiipra temperiem ætati conuenientem au ft a manet^caliditas, minime verendum cd ne calor natiuus(infene quidem exiguus)frigidordvfu minuatur:quippe cu me dlocritatéexcedêtes caloris extraneï gradusob tundêdi prius occurret, qua innatu vis medica menti aggrediatur. Quapropter , vbifebris amp;nbsp;pruritus adCunt,leuker refrigerantiainnatx ca liditatiQoccre nequeunniuuantaute quapluri mum,quod bumoris acrimonia frangant; calo nfq; exceffu repreffo hue in priftinam fymme-triam reducanc.Verum ea tune prçferibere con’ filium non fuit,fed quæ per aluum expurgarec falfos,acres,aduffofqibumores, amp;nbsp;(crum pluri mum(fudoris infediffimi materiara ) ad vrinx' vafarctraherenf. qua ratione feri poffe putaba Vt alui flùxus'homïnï fufpeftus,vel nb fine eau-fa moleffus, auerteretur. Id poffremb curandu €rat,à moribus Ô^ confuetudine fumpta indica-1 tione,vt (quandoquidem omnis generis medi-1 camenta ilium odiffefciebam) ijsquæ medica-A mentaeffe non vidéiur,vierer.Nee diu animo 1 voluenti, deniq, vifum eff perfuadere vt laftis 1 ferum,cui per noftem effet infufa fumaria,quo i tidie mane potaret:vnam aut alteram bebdoma 1 dam experïretur,ac diligenter obferuaret quid

ex illius vfu acciderer.Id fatis effe fperaba,amp; ap prime etiam conuenire feni,pro humorußi^O’ rûaduftorûq; Ieui(cicra vim fcilicec, autturbu-Icncam agitacioné}purgatione, quadoquidcm fende corpus multo langore fraól:ü,am^Iius di iiexandunonerat.Tantum morbü,adeo leui amp;nbsp;miti remedio,vix vnquaceflurum nouera qui-demrat feni affliélo^ida me cotendeti, folamen rcfrigcrijque nónihil moiicdu cfTepucaui, quo fairem minus graues moleftias arq, dolores, mi cigaca morbi occafione,in pofteru fentiret. Ali qua ex parce fuoru. malorum fomitê.cxtingui pofle prædiôlorum vfuhomini facile perfuafi-Laóhisferum lubentidimè fumpturum fe dixit) quo etiam per annos triginta fingulis Maij me-libus alias lèvftimede fignificauit'. quod ciim refciuifrem,magis fententiam confirmaui,do-cens à cófuetis vel decerioribus minime oifen-di naturam.Hisinter nos conftitucis, difcedo. Poft tres aut quatuor dies çgrotû reuifo,vt quo modo ex vfu feri haberet intelligerem. Audio nullade fero laóhrs mentionê fieri. Interrogati mulca,velue indignabudus ad omnia refpodeR Nelciebaquid hoc fibi vellet,donee accepime iampubheam fuftinere aceufationem, quodfe ni frigidiftimam remfvt vulgo prçdicantl prç-fcripfiftem.His auditis, facile conijcio homini fu^edufuifTe remediü,ab aliquo reru faculcatis impcrito danatu.Proinde vc med caltinia, amp;nbsp;ta ineptode mea opmioe iudicio ablolua acq; vin-oiceni

Decadis-I. DEMON’S T. VI. 1^3 dice j paucis demonftrare decreui me non in confulto aut pcrperam,fed alios de re fibi pror fus incognita,fententiam protuliffe.

Id mihi primum conccdi poftnlo,quod Mc dicipro axiomatehabent,amp; omnibus conféfsn’ vidccur contrarijs contraria curari.Nam quum taliafefe mutuo adiccre nata fint, penes idquod Valentins ed remancre folet-vióloria.Ob id re-frigerantihus calidimorbicednt,amp; frigidicalc facictibus:quos fecit repletio humornqi copia, foluit inanicio,amp; cótra.Porró,morbos hic nobis ^pofitos caloris effeftus elle, amp;nbsp;abhumori, buscorruptis pédere, facilhmueft adfequi.Na febris aferuedo d.da vidccur,nou aliter quam etiüfoTf« TTups,'sƒuƒ£Tos.Hippocrates nonuûqua -sirup abfolutc vocat,q» ignis amp;nbsp;incedij more corpus difcruciet.Calorisignei indicia fumutur ex pul fu c0citatiore,fitiq', immefa, prêter id quod ta-ebu facile dignofcitur.Eo verb acrior eft calidi tas,quo in ficciore defioreq-, materia eft.Na ac-ceforum lapida,autferri,vehemetior fentitur, qua aquç feruetis calor. Sic raelacholica vel v-j fta vel putrefces,maiorem excitât feruore,qua t alius quitus hum or: in fenilivero corpore,quia ft id xtatis decurfu exficcatum amp;nbsp;durius euafitdo ’ft ge mordacifiimum.Hinc fitvteiufde magnitu 1 dinis quartana,in pueto minus acutum, q^uam J in fene,calore præter naturamefficiaf.quia pue 1 nbsp;nbsp;nbsp;torn mollis,laxa,§chumida fubftatia eft .Ergo

niiraculo fenrituisquia in mareria ficciore colt flagrat.Incendium veró non prins cefTaCjquain IiLimor in cineres (vtmedici loquiintur) fueric rcdadus.In cineribus autem fine craflamenco ex materia vftionem pafla reliólo,aliquid if^-^v-^ fivp^ros reftare folecacque humoris qui accedio nes fecit reliquiæ,excrcmenta fuliginoia.acria . mordaciaq; euadunc.Hæc dum ab interioribus ad CLnccxpenuntur,amp;pituitç(quâfenû corpo ra rcfertafunt)pcrmifccntur,hac ex putredine iam an tea GJßm.aeriore efficiunt magisq; arro dcntê.Indepruritibus valdc moleftus fit^qulJo in fildorem copiofum définit febris, amp;nbsp;diebus quibusintermitterefoIct.Hmc fcabics nocen-tiflimapiiliular,minuta amp;nbsp;aridior,cx terrei ac feidcnti humoris vflione,CLiius partes crafsio rcsdumcuticulamfgræci eOTlt;56}gt;/4lt;Suvocant) ob denfitatem penerrare non pofTuntJii illam fæ-uiunt. Hæc fi vera funt^quisiam nonvidet cahdos humores omnium ma/oru qua? ide pa-titur^occahonem ede? Atquifdices^orpofä^c ndfrigidafunt.Quid rum ? Sifebrê,quæ cahda rum ca/ididimapafsio ed/udinere vidcanwf, cur non end cahdos quofuis morbos, ex cabdis humoribus ortos,experientur ? Temperamentum non exhumordprædominio debetnuncu pari,vt vulgares medici cum indoeda pJebe in vdj habent,qui tempericfèu complèxioné di-cùzCûnginnc2,pitLiitoCamjmclancholi cdjcholc liam.'Noneniin tempcramenti nomina hæc

Dec ADIS L Demonst. VI. i^$ feffe debentjfei Kumorû redandahnæjquæ non femper con fin ibn s fibi temper amentis refpon«», dcc.Siquidé frigidi amp;: bnmidi quida, bilis plu-rimum amp;nbsp;fepe vomunc,Vt téftatur Galenvistca-lidi amp;nbsp;ficci, epituita.Sed nonnc delirnm eft ab ijs bmnoribus qui pricer natura funtjtemperié denominare,quum hi frequenter ciborw natu-ram,amp; anteaétæ vîtæ conditionê,potiLis quam propria corporis conftitutionéjfequantiirîHoc qui Ignorant,amp; hebetes non vident rerudiferi-minajquiqi turpiter omnia confun’duntjfi que Iaudiant feues biliofos,vel cuiufuis generis' hu-niorum aérium plenos, vocitantem, dupent: quiacertum ed fende corpus non modo fic-ciusj verum etiam frigidius effet pütant verb dliexcrementa frigida amp;. bumida tantum, qua-; lis eft pituitafin fenumeorponbus aceruari '. ne feientes aliam folidis partîbus(quarum propriè i eft temperamentum) aliam, exerementis inçfte naturam. Sedredcundum nobis eft .vndc di-greffi fumuSiQuum perpetuo effect us caufis rc fpondeant,ex duftis rationibus cuidentiffimè 1 eft demonfttatum,nifallor, nobis propofitum fenem calidis affe(Stibu:slabötare,amp; calidis pie ' num effe humonbus.Confulo v.tatur lattis fe-ro,inquo maducrit fumaria.Quidhîc repree-hendunt? Si béne coniecto yferûfrigidius leffe',' quàm vt Ce ni conuenire pofsit ,arguût:eo^qubd j idem iuuenibus,ad.compefeenda hepatis' cali»

damintemperiem, propinarivident. Hincfc-' a ’ nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ X Üj

rum valdè refrigerare coHigut^quia iunioruni caloré feruefcentc remittere vaJec.Cu vero fe-nesjtato refrigerio quato inuenes no infligeât,' illud minus confulto fenibus cocedi arbitran-tur.Eaeft(opinor)eorüratiocinatio :fed quam falfa amp;nbsp;fallax iam videant,moxque refipiant.Si muJtü réfrigérât laótis ferujd in morbis calidi oribus quanciinq; natura occupent,optime co: uenieccum non temperiem cmendare, fedpo-tijus morbumfquiaffeóhus eft præter naturam) prorfusdeftrucreconabimtir. Ad fenis hui vis quàrtana,quæ in humorc craiTo maximum i*^' een di um facit, longe acriorem quam in ^^i^ quamk ætatc calorem excitât, vc (up. exempt® de lapide amp;nbsp;ferro accenfis mondrauimus.Pot' ro materiæ febrem committentis cineres acer* rimifunt, quipituitæ-ex putredinc falfa:-per* mixtijongèmagis arrodentem faciunt.In hoe prçterea biliofi humoris non exigua quantitas ex etate præcedente rcliida eft, vt coniedura adfequor. Adde quód in ipfo paroxyfmo,durn febris hominem vehementius exercer, amp;nbsp;hus infeftac,avino (quod incendium maius facit) non abdinet. His'omnibus in vnumcoaÄisi amp;nbsp;feduiô examinatis, quis iam = audebit negare propoßturh ægrotum calidildmis afledibus infed3tiim,non alijs quim refrigerantibus ege re ? Nunquid fcri Jadis frigiditas hu ie füfpeda e(rc.dchec,fi'iuueni duntaxat biliofo, needum morböcaliddlaborant,bene conuenit? Quis

'Dec Aof s I. ÜEMONST. Vl. ilt;?7 adéo ftiipidus eft vt non adfcquatur ,fenis iftius affeóbunilongècalidiorcni eifG,quanicalidalic paris intemperacura,etiani in inucnc admodu bikofo,citranaorbdgt;Quodfi3.d banclaótis fè-rum reótè prçfciibiturieur non feni calido mor bojd calidifümis bumoribus nato , laboranti ctiamconcedcturgt;Frigidanon prius in nariuü calorem(quemfenibusl3nguidumefre fatcor) ^gunt,qüàm omnes gradus quibus vi morbi fuam tempericmexceflit, debellarint. Dum id ope medicamenti nos effe adfequutos conijci* mus,ianifanitati reftituto hominc, ferum lap lt;Stis fubtrabimus.Nec folum in fenioribus illud obCeruandû putamus,fed amp;nbsp;iniuuenibus quos icfrigerare ftudium eft.Nam quum fatis refri-gerameffe nouimus,boc eft excelTum à medio (in quo debitus cuiq; xtaticalor conGdit) om*-nino Giperatum,amp; nosin fymmetria conueniê tem perueniffeitune ab vfu refrigerantinceffa-tionemindicimus.Eaverb in calidis affeólibus , nunquam nocere po(runt,quandiu Cupereft ex-ceflusa natiuo calore oppugnandus. Cum boe l fiquidc primrim dimicatur;eo fuperato G perfe 1 uerét fngefacientia,tandem naciuum calorcm l nbsp;nbsp;nbsp;.offendût.Ergo G per idiusfenis morbos jcxcef-

A fus calons ed maximus,amp;eb maior quo çtati 1 minus conuenit : quis, nifi dupidus , .fiigvdo-1 rum vGum reformidet? ld ratum amp;nbsp;Gtmum 1 nbsp;nbsp;nbsp;ed quod omnibus ætatibus, n atu ris , temperagt;

concram contrariorum efle remedia.Quidad’ •Jiçcireïpondere va/eant, igno.ro,ciim tam eni-identeg fint rationes, vt me fan c pudeat adeo Ie-uia ‘tradhare argumentaODefinat igitur mirari fenum aiEedlus calidos.gt;rcfrigerantibus indi-gere. Quad ü.prædidlas demonftrationes ali-,quis,ftipcs/v-crius quam homo,nón intehigat, faxo vt ftatim a fuis calumnijs abdincat, vbi /ignificaro vulgäres medicos de ladtis feri quali tatibus male fentire .Sedprius ex eoru quoqiJC •opinione.conhlium à nobis datum, defenders, placet. .

’ Si huius ienis affedlus refrigerantia poto*' Jantvtfup.abundc mondratum cdjamp;ferLinAh' dtisde vulgi fententia réfrigérât,quomedo nó bene propohtæ rei conuenict?Refpondebis,fri gida quidem.vfui ede pofrc:atæratis rations ha bitajfenibus (quiafuntplus iuftofrigidO aha •minus refrigerantia quamferum ladis coferre.' Facillim u q ui dem e d i da m’ o bi cdli o n c io 1 u ere: vt/i'dicarnus, vulgo fuipedham feri frigiditate fumaria infufa corrigi. Funiariam vero du fu-mum terræ f Græci Ktezs-wv Vocan t, eo qudd fuc- j ruseins oculis inditus ,!veluri dimus pungicamp; Jachrymas mouet J'calidam eife ratio ab expe-rimentoduótacomprobat. Acris enim Samara gudui dntitur, atqueadeo dcundum calidi-tacis amp;nbsp;dccitatis gradum attingir. Quid iam illi calumniabunturrSuipeóla feri frigidicas calida herba emendatur.Sed, d o den den mus Licdis Ce, -rum’

Decadis I. Demonst. VI. i^5 rum minime ex fefe amp;nbsp;propria natura refrigerate,quid amplius effutire poterunt? An hi on pudore fuffuG latebras quærent, v t cu Gia igno rantiaipGfepeliantur?SacisfuperqidocuiHc vi dcmurpropofitos nobis morbos refrigerâtibus cgere.ld vfu feri comode Geri,cna móftrauim’. lamGprobé laólis ferû no refrigerate,fed eui-deter ealidu efle, amp;nbsp;calfacere,qua ratione dicct feniores ab eo abftinere debere, propter ætatis natura fcilicet,quû id iunionbusamp;bilioGs bene faccre putêt?Atqui ferueffe calidum, no modo probatiflimorû autorû teftimonio,verum etia ratione amp;experictia,doccbo.Galenus calidâamp;^/,^’'‘^^'^^’*^^‘ acre quaUtaté laôliexfero inclfedixit: pinguê veto amp;nbsp;mediocriter calidam a butyro.Reliquû omne frigidumc{re,ac fucci craGGdemonftrat. Namquodlac quodeûq; aluûfubducat,idfcri acrimonia,non bumiditas facit.Etenim ferofa laftis portioventté mouet,craRofq;fuccos atte nuat.Proinde(mquit)lac quod fern habet plu ri mum,etia fi femper covtare,nil penitus adferet pcticuli.Igiturferi caliditas obfcura no cft,qua teftatur acrimonia,amp; deijeiedi facultas.Na pur gâtia omnia ealidiora g ffigidiora funt,vt expe i tiétia môftrat.Prætcrea,digerêdi amp;nbsp;abftergen-1 nbsp;nbsp;nbsp;di vim habet,vt idé Galenus admonet.Hàs ve-

1 ro facultates, in alijs qua calidis medicamétis, 1 * inucnirenonhcet.Serüautédigcrercamp; abder 1 gcre,idcófirmat,qjfugillatis,ccchymomatis,óc

his qualitatibus præditumGe, quis frigidum, vel adeo réfrigéras vt morbis cria ex calore ge-nitis nó cóueniat, dicereaudebit ? An narcotb cüamp; ftupefaciésefle pLitac,qLiaIenon.nifi adex tremosdoIorcsMcdiciprLidétesvfurpare folét? Nequeo fatis mirari eoru.impudêciam,quiferü frigidicacis racionefufpeóhu habent,quüidata-li conditione prorfus amp;nbsp;ex diametro diftet. Ne que enim frigidu vocari poteftjqLiod vim pur^ gadi obtinct,neq; G eiufmodi effet, morbis cali disamp;exhumorû acrimonia natis,noceret:quiil pocius morbi materia euacuas,omniü maxime eóferre viderctur.Quaobré non poffunt, q^m-modoeûq; refpódeant,ignoracice amp;nbsp;temeritans crime effugcre.Sed tam ineptos hominésam“ plius perfequi nöIIo.Sat eft noftra (ententiaab corn reprebéGonefne dica calumnia) vindicaf ff,atq; euidétiGimis rationibus demóGraffc,la-ólisièrum ex fumariæ infuGoneffeni quartana, pruiitu,fcabie,amp; largo nimis fudore laborant! non effe reijciendumnmó verb plurimum con ferre, vtquod effeótus plane morbo cotrarios edat.Id quomodo præftet, nódü aperte docui, duntaxatadmonui,qLiüadfcrrê morbi curandi indicationes.Dica igittir amp;nbsp;clarius explicabo, quaratione Gat vt fcrum laólis fiiaptc natura calefaciens morbis à calore ortu habentibus, conuenire poffit,quum tarnen femper contra-rijs contraria Gut obijcienda. ' i '

Eorumqux calcfaccre dicunturealia cx fefe 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

amp; propria natura id agûc,vr piper,finapi,cafto rcu:alia p accidcs,vc aqua calefada. Hæc enim caloreex propria téperie no habcejed illi acci-des eft^quodab igne accepitJd tame abjs cornu .nicarepoteft,amp; prime ftatim occurfu calcEice fre,potcft-.Per accidés quoque fieri aliquid dici-nius, cum alio cafu interuenicte,non imrnedia te^euenit. Eo loquêdi modo ftigida calcfacere, amp;nbsp;calidarefrigerarCjaiTerimus.Nâ fi aqua frigi idilfima^corpus affatim perfundas,primoquidê atcaéhufquodcft per, fe cfficere}'cuteamp; fubieólas partes refrigerabitcatpaulb poft vniuerio calo-veinvnu fcfe colligéte,maior fitems ad exterio ra impetus.Hinc vehemctior ^ prius caliditas pcipitur,cuius euidés teftis rübor eft.^Siç calorc adauget aquç ftigidioris perfufio: veru per acci dês,amp; alterius intercefiióefid cotingit.Naex fè nihilnifi re£igerarepoteft: fedjdunatiuûcalorc récolljgitj^.fubito cotrarij fui appulfu aufu-gerat, facitvt vege^ior alacriorq} (nimiru viri-b’adauótis excoireélioe) magno impetu in par réiaqua refrigerata irruat^nec modo’ frigus mi-micudifsi pet, veru «iaïfignittr talefaüiat.Pro •ptçrea fuadet Hippocrates,iuuene benecarno- ■^ïgt;k.u-ltl’,i‘ su tetano'qmorbus eftfrigidus}Iatorâtc,çftatc mediajarga frigide pfufióc madéfaccre, Id cnï calorc reuocat,inqc;calorvcröJicG ioluit. Ide in phlegmon e,arthricic}c,cälida,amp;fimiiib.expcri mur,nâfrigidorûnimio vfu calor,amp;'Ïde dolor augetur g.a taliacuti coftipant,^ acriu vaporu .-in.« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y ij *

pcrfpirationem impediunt:vndc fic,fed per ac cidensjincendium maius. nbsp;nbsp;Contra,réfrigéra

re videntur calida,non ex fc,vel propria natu-ra,fcd dam quod calefaciebac euacuant.Sic cali dos tumores nonnunquam pcrfanat calidoru fotus:quia parte afïelt;5ta rarefcente, in halituni facile diiToIuuntur amp;nbsp;difcuduntur cadem opera extenuati humores.His edudis,calorqui prêter naturam ex hu morum copia partem in fefl-abat,etiam ceflat.Simili modo ^óotpT;;;(^ feu purgantia medicamenta, quæ bilem, amp;alio5 quofuis humores calidos trahunt, refrigerare dicuntur,quia matcriam corpus calefacienteni educunt.Ea propter rha-barbarum,aloên,fcatn moneam,amp;cahdifsimaquçquc pharmaca refrigerare afferimus, quód biliofo atque adeo çftuanti corpori proj^inata, vehementis calo-ris occahone femota, refrigerium inducant. -Nonaliterfopinor) ferumladis hepar refrige-* raredixeruntantiquiores, quia biliofa excre-mentaa calidiore hepate continuo genita ex-purgat , humoréfque aduhos amp;nbsp;fcrofos ex-cernit.Proinde fanguinem mundiorem redde-re creditur, præfertim caprinum, idque ex la* decaprarum nigrarum amp;nbsp;iuuenum. Ergo la-dis ferum minime frigidum eife recipimus/cd tarnen refrigerare poHe fatemur,quum fcilicet acres humores per aluuextrahat.Hac enimra-tionecalore prêter naturam excitatum deler. Quod h more vulgi ferum frigefacere piitcs, nempc

Decadis L DemoNST«, VI. .17} nempe ex propria natura feu temperic , quem- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* admodum folet aqua frigus ex fefe indueere: amp;nbsp;abfurda amp;nbsp;mdodâ fouebis fententiam éoru opi nioniadfimilcm,quiilludfcnioribus non effe propinandu cenfent. nbsp;nbsp;Hçc funt quæ pro mea dcfcnfione ad te fcribenda putaui, LViDO VICE bumani(rime,vt argumenta fuggera qux il lis obijcias,qui non ceffantbene dic^amalè in-terpraetari.Hi fi Medicina profitentur,MeditU na: maxima faciunt iniuriâ,quæ vel. pœnâ mc-reaturulijsignofccndumputo. Sedvt pratter calumniarfi propulGones,ctiam noftrum habeas cxplicatum confilium,quod tibi amp;nbsp;amicis aliquando vfui effe pofhe , lubet indicationes. amp;(vtvocant)intentiones noftras exponerc.

Laóbiscapriniferum ex fumariç infufo per noólé,quotidiemane in crepufculo potandu, Regio patrono prçfcripfimus,vt acres, mordà ces pûgêtes,falû»nitron,amari,amp; aduftihumo tes,ex bilis,pituitç,acmclâcholiç ferofts excre metis procrcati,cum per aluû,tu per vrinas ex putgenturâd quod citra vim,aut tormina y entras,futurum feimus.Namquamuis ferum acre dicamus,ad alias lattis partes faâia comparatio ne,non tarnen pungitaut vcllicat per euacua-, iiones,{ed potius humor ù mordaeë qualitatem cxtinguit.Hinc Diofcor. Datur quibus fine a- Lib,i.ciipgt;ji. crimonia volumus deicótioncmohri(inquit)vc melanchohcis,comitialibus,lepris,clcphantijs, amp;nbsp;erumpentibus toto corpore papulis. Autotz

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Î*’L. I o V B £ R-T I .i P?A R A D 0 X.

Lib. lt;lefacnl. eH Q^f ç j^'q 5 ^fg nmi 1:1 dli s iü ccfti no ru m a cri mo medic-eap. nbsp;nbsp;jüain/'gy^/^ moüdicitacc hblacTc. amp;nbsp;ablïergere.

.d|U'rnivfeeïraiacri*fa‘meanfcjï;acatelLiic7gt;... iErgo Â/crendam rioa ed vtxóJicum dbloré»excitée, x(iwiïisic|f JuTmoróiTi.airiïnon-ia,niie ex flatibus -«diU^ftb kal pe:n cleane: quippiesqu uw expu r^et ï de ÏBeïrg;ir]'x3E:fine ha2DrftrAijiLi,oqyaluüGibducatd. ld -igiwraire,VideLur,'qui eins vlum colico dolori oHnoWipmobispropofito lióiliinbfufpcótü,. te-'meredüfudfiT. jsuNiqueverb medicamend hu-ïus A^G^icmcatlatefl: formidâdaç q uu benignê ad mbdimt;amp;'cicraiviolentiam,humores fibifand hares cducat..Vndc amp;nbsp;(embus maxime conue-

,ni c;amp; debklabus.eihïqsdü c r faiitibus, amp;nbsp;ijs qui ini bccihunrflomachühabentes pur^atione mdi-T^/r.i.yïrw.z. gencpvifcriBit Acriuszeuiusconhliu eft.pucris, muiter ibits*,amp; fenibu s :ci tra o m nc p er i culu ex bi berhamp; in.canloulæ^TÎlibus411 trépidé darr, qua quarri tunc, cetüporis: alla medicameta fufpeda , (mc.MiÀitniLQnjrh. caJidu cd jCorum: compara-tione quæmpnritra vim bumores eliciunt. At -fortiorifcro.jidcJt noniimplicijfed quopia me 'd ica tD adaiix to;vii q uis po teft ( idem ■ Act iu s in 'quit)ad;corpóró; amp;nbsp;va tin vobementioribus mo-'dicamentis egentia , prçfc.rtim ad viriatos lub :cutc,Kumorcs'.ÖeCi Arque ca ratione nos fero la .s\lt;«n.ï.Vl -étisoiprinifumartóqualicates.adiugendaspugt;-

.1 caaimusJvcbd dnwM)Otügt;jatrium* expu rgationê ^citra viniaut impecuiy'magis valeret.Nam'quü fum'ariajäucore Diqfcoride, biliolam; vrinani ^11 Y * nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multam

DeC ADTS, X lD.Elt!OvNSlt;T.,.îVÏ. 175 muica prouocec,feu bile per vrina trahat,vt I04 quitur Plin.fic vc alui flnxumfupcrfluu imminente retineactfiqui'dehumoTh porcioncpluri maad vias vrine derûiatâjGccior akius eft.Vn* de Hippocra. Miftio nodtu mnlca faéba(inquit) paruafignificat d^ieótio'nc.Non eft igiturverc ^fh.i}.lilgt;.4^ dus ex feri ladhis vfu alui fluor immodicu.s, que Patrodo regio fufpetfhü fuiffe cognoui.Sed ne-que vécriculi læfio vlla veredaeft, quu fumaria prêter amaraqualita,té,cria nónihil acerbæ ob-tineat:quibu'S nominibus ad^ftomachu egregie roborandujUt^Ä rv j(^ ya-rE^a XaTracxnJpj .vr loqui- ^i^jffaeuit, tur Galcnus: hoc eft fimul ventre vi abfherforia fmft.medic. lubricu cfficiendo,plurimQ valer.prçterea, ioci noris obftruttiones amp;nbsp;imbecillitates lanat.fDi cesdadhis fera calidu eflcjdidhis prias argu-men tis perfdafus,admitco.’Gur ergo fcbricitatigt;prx fcribitur,quum febri refrigerantia debeanturgt; Cale facit equidem propinatum, velis nolisa: at ex purgationequam efficit,longé plusicommo di adfequimur, quam negligendUiSCalor mali adferat.Ea ratione fumariamTerodadlis multo calidioré,febricitantibus omnibus etiam dcco dla,confidenter exhibenda fuadet Actius. lam 7flt;’'-’-A’^'n nullos video prauos affedtus huic feni immi-nere,qfanæ mentis medicûab vfu ladlis feri v-na cü f 11 maria dehortari poGint.nulli funt pree fentes, quibus id non bene conueniat. Nam fudoris copioGfllmi amp;nbsp;frequentiflimi matc-riam per vrinas expurgabit humorem craffiu fculum amp;nbsp;feces per aluum deijciet, ab acribus

amp; vflis Humoribus corpus liberabit, hæc fen-firn fient, jneque ventriculi robur deijcietur, ncquc er it alui fluor immodicus,neque tormb na cxcitabuntur. Sed non parum intereft qua-tumfingulis diebus,ólt;:^quandiu fumendumfin quæprçfentis medici doóli amp;prudentisiudicio relinquuntur.

Hadenus explicaui (iucudiflime Ludouice) quibus rationibus impulfiis ego medicamen turn facillimum, turn fenili ætati conuenien-tiflimum , contra vulgiopinionem prçferipfe-rim , ex laólis fero cum furnaria. Tu iam miw-ri dcfine,amp; vt cæterifententiam mutent his ar gumentis, tanquam fuftibus, coge. Mukopln raadferre potuiflcm,nime eorumqui medici exprofeflb non funtcaptui voluiflem accommodate, vt hæc ab omnibus literatis viris intel Jigercnturatqueiudicarcntur.Ignofcat fi quid arrogantius didum legerint, idque bile mota fenptum putct:vcJ potius cogi

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro aris amp;nbsp;focis dimi-c'jb.gt; ' candum efle.

lARADOXVM tibi merito’ J Vifum cd CDuntiatum quod nu-diufterrius pronuntiabam, Eni-mundejquum id fenfibus amp;nbsp;expc rimento refragari exiftimes.Scio amp;nbsp;medicoru noftrorum vulgo inauditam eC-fc hanc opïnioncm,amp; Galcniplacitis- répugna re, neque facile ijs perfuaderi pofte qui præce-ptorum fuorum autoritan magis quam rationi fauent. Aft tibiingenijXplendore amp;nbsp;iudicij integritate pollcnti, variaque in leótione exer ciïatiftim0 jejdPhy.ftcüs amp;nbsp;Medicina: theorem^a tisdh-cfc -ftatimt demonftrauero : nee aliunde argnmenra petam ', quamexfolis rerum euen tibus certa obferuatione probatis ^ vt intclli-gas rrie ntilli Tenfuumlt; fidem abrogarc. But^-Eum frigore non coalefcere affimSanrem, in*-

ßnirc forte putabis, donee (altem videris id componi dum baculo multum dinque exa-gitatum incaluerit. Eo etenim modo cogi-tur, amp;nbsp;in madam concrefcit quiequid eft butyrofæ cradîtiei, amp;nbsp;à fero fecernitur : vtfo-Jitum eft calidirati îrqooptÇfixfqLiod tute redhe an-notafti/fcparare. Ob id hyemis tempore butyrum ad ignem percutitur, quia non fans ex (oio motu caleret. Quod Ci fadum iam butyrum ignis Sobfoe calorc cHiToIui/vt ac-ciditj videatur, id a frigore coagmentatum fuide non protinusinfert. Nequeenim ti/nc locus ede debet illi pbydeo axiomati, quod temere in nos'plæriqueiaôlant, quiequidfun ditur ca/ore, concretum anted fuide frigore’. quam propodtionem ficinzerprecari decreui-mus,vtquod nunc pro vabdidimo tclodu-bent äducrCärij, mox omnium innocenridi-mum iudicetur. Frigidis corporibus nullam gigni adipem, vt nee calidioribus quoque minimo negocio (Vbi primum optime iada I fuerint fundamenta) confrmaho. Deinceps mondrabo qui fiat vt per qdus inaximosjamp; per improbos labores, emacientui\, non craf hora euadant , corpora!, .crû pinguedinis eau fam efficientem caion -coneeherim. Po-dremd, cur in ventre inferiore cumalatior amp;: durior proueniat adeps, amp;nbsp;quare minor einsporcio ad Cor gignatur, edidferam. Hxc fere funt dubiorum qux mihi fcripfidi capi

ta j Enimunde Ingeniofiffimc: tuum animum hi fcmpnli torquent, ncc cedunt ( prins qudna eucUantur ),noftræ opmilocum. Igitur, nctc probationum mearum quibus remperfnade-re noui auidentiffimum, amplius ddbneam, aecipe fatis fufam amp;nbsp;cxplicatam enarratio-nem'.euoq; nomine fufeeptum daborem æqui amp;nbsp;boni confule. Erit boe munufculum contra 6bæ- inter nos amicitiæ , amp;nbsp;iucundæ fami-liantatis , bgratum fuerit, lt;nJjLißoXo».

PIN G V E D l NIS appdiatione id in v-niuerfum Hgnificamus ,quod inftar craffio^ risolci in animabbus concrctum apparet, amp;nbsp;vicaloris ignei dilTolutum liquefcit.Eiusvarix funt fpccics , forma amp;nbsp;confiftentia pror-fus diffcrcnccSjidqne non ire diuerfis tantum, fed amp;nbsp;in ijfdem corporibns.Varia quoqs nomina bis impofitatum à Gr^cis,tum àLatinis au-toribus, qui rerum effentias accurate diftinxe-re,accepimus.Græca funt 'cfifxsXVjrtet/jaXojfpijjX/* 59oSjX«lt;®w./lt;xw?,x»lt;o»u: fed hoc poftremum,nido’ rem quiare pinguideuftafentitur ,potius de-notat.lHis refpondentapudLatinospinguedoi pinguc,feu pinguitudojadeps ,feuu Vel febum; axugia,fagina, vngu é ,v ndio ,amp;a.iia quçda.Pin

1 guedo generis nomci©(fevidctur,q5 Ty-nJi^EXii 1 refpodet. Vtruq; tame fpcciati vfurpari folccp

1 bumidiore pinguijoleo loga vetuftate incraffa- i^ii,^^^^ßicui. ’ to adfimili.Eafuit Galeni fcntétia/dam inquit aUmemtrum.

f^KfAv TraX^^o]?}^'S3'f;mxt^A4lt;'quot;-Interpretes ferè v-bique pingucdinem vertunt. Colligicur pluri-ma in valde humidis animalibos qua: crafla amp;nbsp;obefa euaduntjin fmbus præcipuè.Sic enim idê Lib.n.dtfcult. Galenus:'ï'? /x5b'^i'(inquit)6tz7^o^tev w/xtAlw wAu-metücam.fap. ^l^J^^i'■^^^§^^^^J^ t^y^f^^^^y q^’^^j j^^c^fylU^ fjy^jo'^fj'^, Adi pis verb amp;nbsp;fcui natura ficcior denfiórque eft, vt^(âo$ græcorum, quod animantibus totam naturam terreftriorcm babencibus prouenirc f^uiem. Jicunt. Quippc Galeni hçc funt : fois yiaSiij'ifa.y ij^a-iv'rgt;jvoXlw tpûaïv ^âon j 5’ ç'tet/p y/p:7oc/. Etpaulo poft. .Bóf? 5 K^ ^i'YiS,c(^ Ti aXet Ktfa.cr^Qßa.j^i^ '^gt;^'' '^Vfo%^ 5’ ç'ecvp 's^xsi^ov ytyvet, Vcriim boc diftri men non efte mordicus recinendum, ijs qui re-rum eflentias non verba,curant, fequcntiado* cent: So ^u CvX^,TVF iXe^d^y) ^ Xi7rci.fct.y ^a-iav ^Tzi.-Qf c^ To7s ^(lûois \^X^ ^ioüp/ücnnß 017ffXtilt;^oi rwy u7!famp;r. ^''!:j:^i ^i Qi i(^ Tsi[j.iXvy ofofj^^y ^7^^ T^lo TO yhoi. Theodorus Gaza apud Ariftotele 7/043 feu um vertere folet, w/|UfXv»' verb adipem. Seui autem Liki.de part. amp;nbsp;adipis hanc differentiam facit Ariftoteles,vt ' quorum languis corpuientior amp;nbsp;cralsiorelt,ea

Auum potins quam adipem babere dicantun Id cnim terrenum eft: proin de fanguinis fibro-fi modo cogitur , turn ipfum, turn i!bus decor «Turn. Cornigera verb, no.n vtrinquedencaca, funt quæfeuum babenc. Adeps non cogitur, , . nee bccitatefrangitur, quia minus terrenaeft 1, fit. a.cap.,,-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

natura. Plinius ilium lequurus, eandem di-- A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft in dip-

Decadis I. Dêmonst- VIL rSi ftinâ:ionem ponit ,inquiens: Comigera vna parte dentata amp;nbsp;quæ inpedibus talos habent, feuo pingucfcLUit : biffuka fcürisvc'in digitos pedibus,amp; noncornigera,adipe. Hæc no-minum varietas toto propè genere difiungic pinguis niateriæfpecies:cuifi addas fan g um is amp;nbsp;loci in quem inciderit naturam,borum cer-te differentia illius magnam diflimilitudinem fufcitabit.Cceterum,diftinóhioris dodrinæ gra tialubetficpingueomne difinirc: Senum eff tcrrenum,ficcum, amp;nbsp;non modo concrefcens,

verum etiam friabilc,ftatim arque refrixit ; cor nigeris ammalibus proprium eft^i^^ue ventri inferiori,circa renes potiffimum adnafcitur. ld optimis candelis materiam præbct,quia durius eff,nec facile liquatur.parum enim aquæ, mul-tum terrç continet, vt docet Ariftoteles. Adeps pcculiari nomine dicitur , qui in minus fic-cis,non tarnen bumidiffimis corporibus,gigni tur adepigaftrium amp;nbsp;circa renesun cornigeris Veto animalibus,quicunquecirca mufculos amp;nbsp;cutem crurum partiunique inferiorum concre uit ficcior duriórque. Porró græci auto res id difcrimen non annotarunt.nam vno ^ia^o5 no

mine, quod nos ,feuum amp;nbsp;adipem vocamus, cxprimunt.fed (vt prçdixi) facilitatis ergo mihi liccat boe comminifci, atque feuum id v-nudicereqd efffriabileamp; ficciffimu, ex terre naportionccopiofiffima : adipê veró aêreum magis,dururn minus,quodque tardius concre-Z iij

feit, medium fcilicet pinguedinis proprie di-élæfquàm ■asïjixiX^diólione intclligoj humidio-ribus animalibus conuenientifsimx, amp;nbsp;^eui. Pinguedo enim aquoia amp;nbsp;mollior apparet,nuk lo modo friabiliSjUeefobda, Sus animalium ferè omnium bumidifsimus , pinguedineni multam'Colligit. Homini ctiam pinguedo verius -eft quam feuum aut adeps . Praterca, ficcioribus quoque animantibus fua eft pinguedo circa venas amp;nbsp;arterias, in partibus qaæ ^.^ fub pedlore conditæ funt , in mufeulorum finibus,amp;carnis pulpa.Sic Piini.in fine carnis ^^^-^^^caj,^ ^^ *^^ adcutem gigni adipc vulc:pingue vero

^'inter carnem amp;cutem , fucco liquidum. Ab eodem didicimus , Grçcos fuillum adipem voeaflc Axungiam.’ Nos hanc dufhionempvo Jiquidiore pingui vfurpamus , pinguedinem vero generis nomen facimus, cuius trcsiiade-nus fpecies recenfuimus , feuum , adipem, atque axungiam . Medulla his quarto loco annumcranda venir, nam cum idpingue effe in animalium corporibus definiatur , quod ignis calore,fundr poteft; pinguedinis appel-lationcm meretur ofsium medulla, quam Grc ci juvtXor abfolutè vocant t Huius generis non eft quæ vercebris inclufa Ipinalis amp;'dor-falis vocari foler , a Barbaris nucha, Gra-cis fjt.vi:\o$ varlAios )(^ pa^Tv^nuncupatur: Ga-Jeno etiam .5icuç(widÿ ^^rT»? ;o Ncque cerebri fubftan^a , quam plastique mcdullam voer

Dae ADIS I. Demons^. VL i8j tant , pinguedinis fpccics eft : quia non 'U-quefit. At quae oflibuscontinctur medulla, aliorum mote pinguium fit exfanguinisolc-ofaaereaque.portionc in ofsmm cauemas influente, amp;nbsp;tandem concreta. nam vt reliqua pin^uis genera , diftinélam federn habet. Elle veto banc pinguedinis fpeciem , autor eft Ariftoteles . Diétum confirmât exco quod Lr^i.^^ ^^^^ medulla fit adipofa in ijs animalibus quæ adl*'”'”lt;^- fv^-pem gignunt , amp;nbsp;fimilis feuo in ijs quç fe-uum. Hinc redè infert, medullarum alias (c-

J uofas, allas pingues amp;nbsp;adipofaselfe. Plinius ^’^'“•*’‘*/'’57 idem fentit , inquiens : Medulla ex codem (adipum gencre) videlicet videtur effe , in iuucnea ruhens,in fcncóla albcfcens.Eft autem pinguis ijs quibus adeps , feuofa cornigeris. Ha^enus pinguedinis varias nuncupanones, atque adeb diftinfta genera recenfuimus. De eins natura amp;nbsp;conditione diduro fuperfunt j explicanda,materics,caufa efficiens ,amp;quæ fi-1 nalisdicitur.nam qux fit forma »quantumad præfens inftitutum.pertinct,cx fupradiûis fat cxplicatum videtur.

Ariftoteles pinguedinis omnis materiam Li^.i-dehiß. effe fanguinem dénotât , his verbis . c^ro vertitur in pingue , quocies pabuli copia fup-petit. quafi diccret, quum eadem fitcarnis amp;: adipis materia,fi ea fucrit abüdatior,quod car néfolum gignebatin adipem conuertitur.. ld veto eft fanguis ,lt;|uo fane multo opuseft vt

ambobus fufficiac. Quippe natura prins eft de carne folKcita, quia magis necerfaria: adeps poft modum fit ex benigno fuperflno.Si ex car ne pinguedo fieri videtur, qinim cadem fit vtriufque materiajS: in adipem nonnunquam abeat, vbi quæ cami dicata fucrat, plurimuw abundarit. Idem AriftoteIcs alioinloco rem explicatius fignifieat, in hanc fentenciam. ‘ Nullum ex ijsquæ fanguine carence vel adipem habet,vel fcuum : quandoquidem languis decft. Qualis verofanguis adpinguedinisge nerationemconférât, varijsinlocis mond«* Lib 3 de hiß ^^^ ’ docens purum, elaboratum , amp;nbsp;abfclute minimal.cap.iÿ. concodum ené deberc. Inquic enim : prxpiü-

guia omnia Gnguinem, quamuispurum , ta’ men paucum habent: amp;nbsp;quo plus pinguedinis, eo minus poftident fanguinis. Pingue enim Lib ? de hiß ^^’^^^ exangueeft. Obefaitem fanguinem ha-eeniMal.cap.c,. bent imputidum , Et alibi : Quantum relinqui-tur puri fanguinis ( tranfcolationc fadain rc-nibus} facile concoquipoteft: finis aurem pro bæ concodionis fanguineæ, adeps amp;nbsp;feuimi eft. Cetertim, Galenus amp;nbsp;mediciomnes confié Libidetemp tentur, ex portinne fanguinis olcofa, fluxili amp;nbsp;pingui fieri pinguedinem ! Hinc illud lib. de temperamentis ! Quod oleofum in fanguine eft, fluxile'que amp;pingue j vbiiin frigidum ve* nit locum ,cogitur . RurfusibidemtQuiequid in fanguinepingue , leue', tenueque. eftid in frigidioribus corporibuS fertfatur ;f vbi in’'fri-

idas particulas incidit, in ijs concrefclt. Ergo cadé eft materiahilis flauç,amp; adipis, qnod ecia dixitCalenus : yttonque enim fit ex fan gu mis tib.i.dt dt dif. partepingniore amp;nbsp;tenuiffima.Ariftoteles fper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^• matis amp;nbsp;pinguedinis materie proximo eandem cóftituitjarque do cet minus fœcundos effe qui multam aceruant pinguedmem, amp;nbsp;egregiè fa-ginati funt-quiafanguinis pars elaboratiffima ' amp;nbsp;aërea, femini gignendo cönuenicntïlEma in adipem conuertitur. Eins verba funt : Homi j^^^^^ nbsp;nbsp;^^^^~ numnonnulli, vbi per habitum corporis bo- rat.animai.cap. num carnuienti aut pinguiores euaferint, mi- ’^' nus fernen emittunt,minufque rem veneream expetunt; Etpaulo poft : viri etiam mulieref-que pinguesi minus fœcundçefie quam non pingues,videntur. quoniam in vegetioribns excrementum concoótum tranfit in pinguej Nam amp;nbsp;pinguedo excrementum eft bonitate fubftantiæfalubrc.Etalioinloco.-Pinguiami- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-nus feminis habent quam'macilenta : cuius rei rat.ammai.eap. . caufa eft, quod amp;nbsp;pinguedo excrementum vt’^‘ femenamp; (anguis concodus eft,quanquam non codem modo quo fernen .Itaque ratione optima fit, vt cvim materia fuperuacua confumpta

in pinguedmemfit, dcficiat gemtura. 1 Plinius xi^.ù.Mp.j^^. hisa(fentitur,düm inquif.Stcrilioraeuëta pin-guiaamp; inmaribus amp;in feeminis. Id confirmât experientia, cum animaha quæ fagmari void- .*

' mus caftrentur , quia eadem eft feminis amp;nbsp;adipis materia.Quæigitur in adipem conuerti-

tur rcs feigida non eft, vt mulei exiftimant quam ex cademnune bills,• nunc Iperma fiat, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ quæ nemo fanæ*mentis frigidaeffe di’xerit.Ve-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riïm,neque adeps ipfc frigiduseft, fed infignis

‘Calovisparciceps:quod varijs argumentis amp;nbsp;au-Liki. ik ƒ*«»-zCQritatihusprobarc licet. Hoc habet Ariftoce-rat-animtil-ciip- JesiPinguc nec terra: cft,necaqua:,fèd fpiritiis:

-cx quo fit vt per fiimma aquæ fluitet. Et paulo Ltb.i.depm. poft:Spiritus autem,aër calidus eft.Rurfus alio antmaheap.^ |n locorPingue inter humida comune ignis Sc

‘ ' pronuntiat,amp;parti eins corporis calenti p^^^^ adhçrereiquippequum pinguc talc elfe nece^e fit.Vnde vero accidatpinguedini calor, expU-Ltb.x de cat:his verbis. Vt in combuftis ficcis,veine eine 'te, aliquid ignis relinquitur , fic in combuftis Jiumidisuionihil caloris qui cffccctitirelinqui-tur . quo fit vt pingue leue fit,amp; humoribus fu-

. perfluitet. Adipem omnem calidum effe natu-ra,GaIcnus millies dixit,probauitq, experime-to qubd ca in medicamentis referantibus, atte-nLiantibus,difcutiétibus,maturantibus, amp;nbsp;alijs multis quæ calidorü ope fiunt, vtamur. Quid quodflamaproptè cócipit adeps,fymbolo quo . . . nbsp;nbsp;nbsp;.. da inter hune amp;nbsp;igné,vt eft verifimile?Propter-

' iorcfuauiirimcfouct.GaJcnusqiioq; lï3'fo’X(/?v-fum docés,idécxpIicauit,inquiés:Quod quidé pinguedo res calida fit,cognofcit amp;ipfe fenfus ytentiu ca vehit oleo.Indicat non minus amp;nbsp;hoc

Decadis I. Demon ST,.. VII. iSy facilis cius in flammam conuerfio,tanquam ad , flamma: natura proxime accedat.NuUu enim.j frigidum prompte comburituri Et paulà poft,, Quod autem calefaciendi gratia faûum fit W--îirXoQF , euidenter eft difeere in illis in quibus vuineratum babcntibus è^i^xV/fo*’ exciditomé-, turn pervulnus,deinde liuidumfaólu ad necef-ßtatem ablationis læfæ partis impeUit medicos amp;c.Igitur calida eft pinguedo, idq; inGgniter, quucx multum calida materia gignatur, fiqui-deveru eft quod fcribitGalenus^eoru quein cor ^i^.j.detemftgt; poribus noftriscocinentur,fang,uinem calidib fimüe(fe.Refpondebis,apud eundem alio in lo ^*^’^gt;^^^^”^pl cobdem omnium calidiflimadicijaft eo argu-mento nó euertes propofitioné qua affero , ex materia omniu maximèiCalida fieri pinguedi-né,quu(vtfupra docuimus)adipis amp;bilis flauæ materies baud fit diflimiUs.lmo vero fanguine calidioré efle adipé,probat effeótus: fiquidcm è' corpore feiunü;usadeps, fpecimenomne cali' ditatispræbet,in corpore veto fouet ealorem. Atfanguis,vbi primurn yenis cxc.idit, eelerri-j me(vt aqueus eft)refrigeratur,ôc ne feintilUnîi quidécaliditatisrcpræfentatjpôftringitenim,! ‘' nbsp;nbsp;nbsp;;

cxficcat, amp;nbsp;frlgus inducit,cû eo pro medicamê toytimur,Qmidiu auté in viuétis corporis vc-t nbsp;nbsp;nbsp;nis eft, ab abo coccffusjsaguinbcalo-r, artetiaru.

1 viciniaSt fpiritusvitabs.cotinuoinfluetis ope! ’s ' ràjCoferuatur.Atq, tueoalidior fane-qua adeps c pçrcipitur, quia nuUxadipi infetuiunt arterie

i88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ L. lovBERTi Paradox. caloris fomitesäpfe tarnen fibi infitam calidi-tatem pertinaciflimc recinens,etiandutn e corpore extraóhus calidior fentitur’Igitur ex cali-do gcnira,non parum calida ed pinguedo.

Idem comprobat efiicientis adipem caufæ natu ra amp;nbsp;conditio:, vc de bac interim aliquid dica-miis,amp; fenfim eo defcendat oratio, quo nobis tandem peruenire propofuimus: nempeadea conclufionem quç aocet vi caloris,non frigo-ris, cogi pinguedinem ; nam ex re calida, caloris ope fit,amp; ipfa ealida eft, calorilque fo-uendi gratiaanimalibus concefla.Porto decau fa pinguedinem générante hoc feire conuenit) Ariftoteli ealidäm cfre,amp; talem qua: fuæ calidb taris veftigiain re à fefaóta relinquat. Iddocel eo ru m’exemp 1 o q □ æ vru ntu r, amp;nbsp;ip-Tffvfivpg^ re• linquunt. Et fanè verifimilc eft, ex eo quod adipem facit,qualitatem in rem genitam im (cuipi : nam etiam fanguis tune ciim fit fuum calorcm accipit,non ex fefchabet. Ad hec,quæ cunquecalidafLint,acalido,non afrigido pro-cefsifle videnturevt omniaefiicierttis fuæ cau-fæn atu ram redolent. Vnde maxime miror Galcnnm dixifle, calidam eiTe adipem, tarnen afrigoreconcreuifle. Ex fanguine non fo-Jumpurifsimo amp;nbsp;elaboratifsimo fieri pingue-d nem dicere fohtüs fuit Ariftoteles: fedamp; d^ cius generationis modum elegantifsimè expli ^ik'i^depart. cauit. Vültautcm ipfam concodioncabfolui, ^rfimAi.eaigt;,igt;. yj j^^ in quit : Finis probæ concodionis fan-

'guinex adepseft,amp;: feuiim. Et allo in loco: Li^.t^part. Sanguinis per fe concodio,feuum amp;nbsp;adeps eft. ^»*^^1-^^^

Rurlus'.vtrunque corum languis elt per bonita anf.fap.lt;;, cem enutriendi. Et alibi: fit per concoótio-^^M-^f M-nemex fanie fanguis,ex fanguine adeps. Item: p^^^'i'^jl^/ Humor prætenuis tandem concoóhus, pinguc effici folet. Atqui concoä:ionem nunquam frigorc perfici,norunt omnes.id opus eft calo-ris innati. Igitur pinguedinis emciens caufa noneritfrigida, vt vulgus medicorum katbe-nus recepit. Hoc rationibus mukis, Ariftotelis verum dogma confirmantibus,oftendGre licet. Primum,afrigido nihil prêter cruditatem in corporibus animalium fieri,medici omnes vno ore fatentur„qui lingulas alt;ftiones calori nati-. uoacceptasreferrivolunt. Vndefit,vt fenio-■ res amp;nbsp;quiconque alij temperaméto frigidi funt

(feu natura,feu ex accidenti tales fuerint) non adipem^fed pituitam multa coaccruent. Nam quum improbe concoquant,macilenti tenuef-que euadunt: nee adipem générant, quod ea fit c5co£tifanguinis perfeétio quædam, vt ex Ari ftotele docuimus. Præterea,cerebri menynges nullus circunfundit adeps, vt rarus quoque eft circa membranas quæ offa conueftiunt : amp;nbsp;in vniuerfum ficcilhma quçq; amp;nbsp;frigidifsima loea pinguedinisexpertia funt. Quid quod tanta non eft in viuenti corporc frigiditas,quç pofsit 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;materias congelare,vt ilk loquuntur ? Nam ca«’

nulla fie,vcl'denfiffimapars, quæ laboret eins • ■ inopia. Quid ofTe frigidius cd? ac quandiu ■ ' viuunt animalia,eorum ofla tangendbus tepi-

da fentiuntLir,idque'naciui caloris per ca diffu-fi opera, nee non calidarum partium vicinia. amp;nbsp;adhæfione. Nulla emm pars eft tadui fci-. gida , dum in viuis eft animal , licet.exan-guis amp;nbsp;ex natiuo temperamento frigida vo-Lth. eietemp. çQ^^^j. PropEcrca cautc admodum Galenus

èMif^^rZv Kf^ffiv examinans , ad maceriam amp;nbsp;compofitionem po tuis quam ad radius indicium;, mentem adhibet. Ergo cum nihil 1^^ in animalium corporibus fecundum natural* adlu frigidum , qui non verentur contendere, pinguedmem frigore conereuifte, amp;nbsp;à frigida. caufa produci? Dicunt frigidis .amp; exangui-, bus membranis, non calidioribus partictilis adnafci pinguedmem. Earn quidem fateor nuIJi vfquam partiadh^ererçjnifiad ipfius mé branam.Nam amp;nbsp;quainter mufcnlorumpulpas, oftenditur,earum pclliculis aftufa videtur,non carnis fynceræfubftantiam occupât. Aft co ar-gumento non concludunt adipem frigore co-gi,nedum gigni.Siquidem ventriculus,quam--uis exanguis membraneufque amp;nbsp;propria tem-perie frigidi'or ( vt eius generis oia ) videatur, ciborum tarnen vei maxime durorum conco-dhionem ipfcperficit,quod non nifi caloris mU’ nere fieri poteft. Num dicemus à frigore con coquialimenta,propterca quod neruofus amp;

Dec ADIS L Demonst- VIL 19t frigidioreft ftomachus ? Nt)n opinor, quum isa viciniS partibus, hepatejiene j omentoque lt;'fopcriacentibus,fubftratis veto arteria magna amp;nbsp;vena caua,tam bene foueatur,vt calore mul turn polleat,ingc(lamque materiam cxadbe co-ficiat.Magis mirum eft quod vefica vrinaria, fa -ne ventriculo frigidior,lapides gignat duriffi-mos.ldenimnonefficit qua valet frigiditate: neque calculus conglaciatus dici debcrirab ve rbeximijamp; pene adurentis caloris, pituitam adaffantis amp;nbsp;in calculum indurantis , opus elTc videtur.Tam magnum verb calorem opinor ex partium vcficc proximaru vicinia fufcitari. Tadem rationealferimus,membranäs omnes, quamuis exangues,non frigidas , fed calidas effe viuentibus,nimirum calore bme indemu-tuato.Sic ealidispinguedinem adnafei obfer-uamusTrigidiores emm tunicas,quæ offa inter gunt (Gl acis ■wepêjç'i« dicuntur) adipcm non gigneve , paulb ante docuimus. Calidiores funtmufeulorum amp;nbsp;vifeerum ■xpavtj , vtpote a fubiedis partibus ealefadi, atque ijseopio-fa accrefeit pinguitudo. Igitur non eft fri-giditati tribuenda adipis generatio,, ex eo . quod circa membranas natura frigidas accu-muletur , Adde quod membris feu parti-1 bus ealidiflimis adnafcitur,vt in ventre, infe-I riori, (^17^7-^10^ proprie vocant) vbiplurimus 1 eft calor ad ciborum confeftionem. Ea enim

venas amp;nbsp;arterias quam omentum nulla pars ha’ bet. Nam totiim.eft ijs ad rctis formam { vnde vulgo reticulinomen) intertextum. Suntvero arteriæ amp;venç,fi tangas, multum calidæ, à materia quam continent. Atqui in epiploo pin gucdinemnonauer{antur,quinirno ea obrii-iintur, ü valdeobefumfueritanimal.f nam to-Lib ^^’*^ ^^ adipofum pinguefcentibus, amp;nbsp;febofis Mntmai.cap.iy. fcbalc, vt fcripfit Aridotcles. ) Etfi cæcutiens Ltki-detempe- Galenus dicat, circa venas amp;nbsp;arterias pingue-dinem non concrefcerc. Porro , etiamdecor,, quodeidem Galeno fecundum cor cenfetur pars calidiflima, plærunque multa pinguedi-ne obduchum eft : imb in quibufdam animalï-bus totum eftadipeum ,vt inter aquatilia car-tilagineis »quorum iocinoribus colliquatiso-Liki.de hifle. leumfacimus inquit Ariftoteles. Renibus pau-erntm^Lcap-ij. Jo minor quam hepati calor efle vidctur,qinim

arenulas amp;nbsp;Japillos gignere poffint,quoded vehementis caloris opificium . At verb circa renes potÜlimum adepscolligitur.Renesete-Utdem. ^j^ ^yj. f^j-^j^jj. Ariftoteles) ex vifceribus maxime pinguefcunt,amp;' quæ animalia febo pingue-Icuntmagisqudm quæ adipe, in renibus opi-mandis luxuriant, ac omnium precipuè ones.' ^nMcMp^?^ ^’^ ^^^® nbsp;nbsp;^°^° ’ Pingue plenius rencs ambit

quam reliqua vifcera. ld fatis confirmât cxpe-rientia', quumbenefaginatis pccudibus renes toti pinguedine integantur. Sed quid fi cor ip-fum , partem omnium calidiflimam amp;nbsp;caloris fon-

fontein,adipe non carere mondraucro ? Circa ' pericardion amp;nbsp;cordis bafin clTe.pingucdinem, mfpedio docet. Atid neutiquam accideret, ft adepsfrigore nafceretur.Dicunt naturæ proui dentiafaótum,vtcordi pinguedo accrcfccret, quo nimiacius exftccatio probiberetUE;Vernm noc videtur ridiculum: nam aduerfus proprias/ leges natura nihil aggreditur aut tctat. Præter-ea , quacunque occaftone id fiat, parum no-ftra intcreft , modo .ex re ipfacoUigamus,Natura opifice adipem gigniin partibus corporis calidioribus.quod fane arguit,non cffe frigori leferendû acceptum.Porro(inquies)ynlgo gra ciles apparent qui valdè cahdo funt tempera-

• mento , amp;nbsp;( vt Galenus fcribit ) venas habent Xjkx.«/f temf., confpicuas,multique fanguinis capaces. Huic dubio facile eft refpondere,defumpta ex phyft ces principijs propofttione, quæ docet agentis ad patiens rcquiri certain proportionem ,:in qua eft aptitudo .gt; Atqui pinguedinis caufa ef-ficiens, agentis nomen obtinet, amp;nbsp;materia pa-tientis. lila calor eft natiuus ,ytccepimus pro bare: bic verb fangnis tenuior, pingnis ', amp;nbsp;Kalituofusi. lam ftc arguerclicet : Languidior corporis calor, quia deeft buniorisiconuenir entis copia nullum créât adipem: quod fc-num exemplo conftsmauimusri Sin minus ca- -lor eft j omnem ipingucdmistmateriam j'te-nuem,aëream,oleofam;amp; fuaucm ipfe depafci tUE:T emperatus calor mater lam non abfumiti,,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb'

amp; pingui gignendo fufficiens eft.Hæc demonitrat labor, cum .vix craflefeant ij qui fe impro bo Labore nimium corquGnt,etfi multo,coque dulei, fanguine abundenc. Nam acriseft eo-rum calidicas. Proindc quum otium nanei-fcuntur,facile pinguefcut. Ea ratione vifum cd fr»^l.igt;li^‘5» Ari{loccli,ventrem(non aliamenabrajexerci-cationeextenuari/quia venter pinguts admo-dom effcfolcf.cxcrcitium veróadipis materia «Prolfl-^gt; diffipnt.Camem vero nullatcnus minuit exer-citatio,imo potius auger:quia labor concalefa-'Cit,ex calore autem qui adipem liquat,catonihil patitur. Ncqueenim tam tenuis fubftantiæ eft arque pinguedo,quam vel dudum genitani ’ deftruere poteft excitata à labore vehementi ca

Ïiditas. Quanto ficilius nouam fieri non finet? Ergo,quemadmodum eftuantem vcntriculum rn^us non excitare dicimus, quia quos gignic flatus amp;nbsp;actollic 5 eoldem niox diflipat: ficin-gens*amp; acrioricalidicas adipis quidem mate-riam trahit amp;nbsp;præparat, fed confeftim etiam abfumit.Contrd,ïotio torpentesobefieuadune, non ædepol quod-eo .vitæ inftituto frigidum corpus euadit., fedquóda fua: temperieimodo non recédâtealorinnatus , quem voratio-rem cfficitlabor. Atque ita dum fupperit marcha,mult.a fit pinguedo/Hinefie vt mulieres amp;nbsp;monachi raagna ex parce otiofi, ealorem ha-beant mitem amp;nbsp;iucundum : amp;dummodolaa te cpulentur ventre prominences ac cra/fifli-

mi fiunt. In multo cnini amp;nbsp;non illau dato fanguine plurinmcft illius benigni amp;nbsp;élabora* ti fupcrflui, quodadadipis amp;nbsp;fpermatis gc-ncrationem indifferens eft.Id vero non abfor-bet, fed perficit temperatiffimus calor, qui que nullo vehementi corporis motu exardefeit. Gæterum , non ratione frigiditack,-fed margis calore moderato'per quietem accruari pin guedinemi binc difcas heet, quod natura gra -ctles,bïliofi,amp; calidiflimi, ahquanfdo cefTances • à laboribus pinguefcant. Hi non: frigidi, fed potius temperati cenfen debent , cum fui car loris fcruoré amp;nbsp;acrimoniam depofuerint.Præ“ terca, humidiores euadunt : amp;nbsp;mareria quam labor'exhaurire folebat, m adipis gcncratio-nem feruatur.^ Ea fuit Galcnufencentia, Lilgt;,z,detemf^ -qui afferit natura cahdionbus otiofam amp;'de licatam viram experti?, tempcriem ad humi dius conuerti, vndc fitpinguedo. Non enim dicit reddrfrigidiores, fed tantum humidos, ; ■ quod eft notatu digniffimum. His conuenir etiam quod in partibns noftri corporis ob-Äruamusjuimirum cas qux magisexercentur, (Vtbrachia,manus,crura,pedes)minüs pingucs ^fle:ventremveró inferiorem(ctfi multoprædi Zhis calidtor eft)multum impinguariJd illi acci dit ex quietc amp;nbsp;copioh alimenti abundatia jVe

rcólè monuit Ariftoteles, inquiens : Plurima Li 3. ^ hißt. parsanimahum ventrepinguefcit,'amp; prçcipuè

que Darum femoucant. EcaIioinIoco:Mo* 4tntma[.caf.ÿ. tus pinguedmi contranus eft : liguât enim pin guedinera tóabfijmin r/'Kujfus; Quibus venter caJidus eft^quieté immotionég; pinguefcut. *Pnlgt;i.iflgt;.s. Pc in probJcmacis:venter celerrimè opimaciir, amp;nbsp;pingue aliguidfemper obtinet, mb morbo Jaboreü:quodcibo ex^vicino po/ïcus cd. - Et pauló poft:SediIe ventre opitnat, rehquu vero cxtcnuat.motionesautéperfriólionéfque ven-7rolgt;i.^. trern extenuant,reiiquum corpus augent. Ef abo in loco: venter opimus admodu ede folct, quia cibopropinquus eft:dumquc cetera mem braex ventre hauriunt,venter ipfe fibi fçpins ingerit. Pra?terea,venter non Iaboratlt;flexibus enim bic nullis contorquetur. fExbis mani fedum ede arbitror,quictem nihil aliud quam caloris qualitatem podc moderari, multumq; materieigignendæ piffguedinisaptæ, adema' re.Nam óêd.ies,quos animalium omnium cali-7rolgt;.z^M.io didiniosede fcribit AndotcleSjfcrc tantum ob inertiam pinguis molem quam maxi mam con-gerunt.Igiturmoderatusadeps,corporisabfo-lutefrigidi,quodque medq temperamenti ter-injnospræteriir,nota non cd,fed potius tempe rati amp;nbsp;bene habiti. Ideoqucspingues moribus funtmagis compofiti,hylares,amp; humaniores, vitaq; lalubriorcfruutur^amp;ad omnes adiones dexterè fe habent. Cohtra,'qui funtex calidira de amp;nbsp;bccitare graciles magna ex parte détériorés habentur,animi afFedibus mahs obnoxij, niü

nifi hos philofophiaUmendec. Immodicc e-^^fc’^A./*^^ craffos pariim dm viuere dixit Hippocrates, -fcilicet quia fpiritus amp;nbsp;fanguinis vafa,nimia molefuperpofica comprinauntur , vtfuo loco dicenius.Moder’ate pingues omnium diutiffi-mè vitam trahunt,quia funt omniu. humidifsi-mifiucunda amp;nbsp;vcili humiditate) atq?*moderate calidi.Vitâenim in calido amp;humido philofo* phiomnes præcipuèconfiftcredixerunt.Gale-

nus hanc tere quæilionc tract.At,amp;pritcoru de hac re fencentias proponitdnquiensdn fanis amp;nbsp;bene nutritis corporibus malta prouenit pin’ guitudo,quæ ne infanus quidê frigida dixerit. Taliaenim fieri robufta natura,quaomnes phi lofopbi naturales calidam rem effe fatentur.Et paulo poft: Nónulli circaparticulaiii exempla, vniuerfali inter fefe ratione contendunt, partim plnguê innobis fuccuprouenire nó pof le,nifi probe a natura cibi conficiantur,afteren tes.partim in cibis quidé contineri confitentes, à noftro tarnen calore confumi velut à flamma oleum,amp; vbi infirmior eft redditus in corpore aceruari. Hæefuntquæ Galenus ex aliorum fententia profert,noftrçopinioni féliciter con uenientia. Alia bisprorfus contraria etiam narrat,quibus ad calcem noftrçenarrationis re fpódebimus.Doólrina: ordo requirit, vtiado-ceamus qua ratione pinguedo membraneis amp;nbsp;1 exanguibus particulis feraper adnafcatur,quot; amp;nbsp;quis fit illius gignendæ modus. Nam ex larga

•hu midi täte,acque adeo fanguinis laudatiflimi copia fuppetente,a validofnó tarnen vrente amp;nbsp;abfumente, fed qui tantum extrahat amp;nbsp;cogat materialca/ore^fieri pinguedinem , quod erat p ropo fi tu m, abundè mon fhrau i mus.

Gaienus adipis formationem fuo modo fa-éiam,his»verhis defcribit:Quicquid in fingui-ne pingLieJeue^ôc tenue eft , id in cali'dioribus corporibus aiimentum quoddam cahdo fit : in frigidioribus feruatur , cumque id vente extra fe tranfmiferint, vbi in frigidas particulas inn dit (quod genus membranç funt) in ijseontre-fcit.In partibus verb naturacahdiorrbus, cuiuC modi funt carnofæ,àealoreipfo abfumiturac digeriturmih dcubi frigiditarc temperamenti etiam vita indulgentjoraccedens, ipfis carnor ftsparticulis adtpis ab quid alhnat. amp;c. Ab hacGaicrri opinione,cui vuigus medicorum aftentitur,non tarn hbenterdifcedo^quarn mi-rQr jpfum amp;nbsp;in veterum fcriptis examinandis diJigentifs. amp;nbsp;in veri indagatione exercitatif-fimu,Ariftotelis philofophoru omniu princi-pis,de adipis generatione fententiam neglexif fe. Nam ft non placebat opinio,attamcn difpu-tatione indigna minime cenfenda fuit,quç tan turn autorem haberet.Eam nos ftudiofè exami

nandam, neq; rcfellendam cenftmus. Galeno vero arguenda fuit, vt fuam firmius ftabdiret; Membranarumïolam denfitatem,non frigidi tatéjCaufatur Ariftoteles,dum adipis procrea-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionem

laciens'.Propter membranæ denntatem ,quoa. ' Ginguinei ah menti tranftniffum colatumquc cft, id pingue effe neceife eft. Tenuifsimum enim hoc eft , amp;calore loei iftius concoótum pro carnofa amp;nbsp;fanguinea coagmentatione, in fcuum amp;adipem euaderc neceffe eft . Digna tanto (^ (pya-iK^j imperatore oratio:qua docet ein dentiftimè fanguinis portionem tenuiftimam amp;nbsp;aereamjeuémque amp;nbsp;oleofam{quibus epithe tis ipfemet Galenus adipismatcriemdonat) in

• vaporem fublatamvt calorls modici, per car-nem tranCFundi atque colari.Hanc enim , quia rarior eft,Facile permeatmeque à mow’ ceffat, donee pars offendatur quæ fui denficate vapo-rifanguinco-penetrationemdeneget.Talis eft TOembranofaparticula ,qua nihil compaftius denfiufve in corporiVus repcrias,vcl autore Galeno,vbi -r^ t7*s-i7rXo« compofitioncm deferi- j;;^^^ ^,^y^. bit. Nullam fiquidemcffc in animali pattern ■cpiploo denGorem fimul amp;: Icuiorem , affirmât . Ad membranas igitur tandem co-ëreitus amp;nbsp;quicfcens vapor is oleofus ac pin-guior , retinetur . Hunc calor multus co-

' 'niunc : quorum alter eft materix ex fangui-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne detradæ , infitus , alter verb influens,

1 tens fufficientcr calida materics,comprimitur, quod nulla ex parte difiluere pofsit. nam hme

2.00 L. lovBERTi Paradox» obfiftit membranæ firma denfitas, quæ calore per AVT‘izsifilt;^a^ivingeminacallinc vaporis conti nuo excitati copia vrget, trudit, amp;nbsp;impellit. CoJIeóham compreflamq; materiam, calorific validior concoquens défacampliusfvtincrafla-do,fitomnis concoólio) firmat,immotam amp;nbsp;compadham reddit.Ea tuc albefcit, ex partium natura quibiis adhæret arque adnafcitur, non quia eRaërea , vcquidam putarunt.Huiiifmo-di cenfeo eircphilofopbi verifiimê cxplicatam opinioné deadipis gignendi modo. Egoveró adipem nuncupo,carnem tcnuiflimam amp;can-didam , vel fuluam in fe/c coadham vj fngons, idquc nufiofibrarum propriarum .fiibftcntacu Jo,quibus egetverè dida caro.Obidnunquain præ ficcitatein tantam cogitur duririem, vtalt;-liquandonon poifit vi caloris ignei diflblutus fluere. Huius etenim fubftanria calidiorum amp;nbsp;5 tenuium elementorum portionem plurimam habet: carnis verb mo les maxima ex parte aqua amp;nbsp;terra conflituitur. Porto, eo modo genua pinguedinem, glaciatum humorem dicerc, non minus fiilfum eR quam ineptum. Ex anti-quionbus medicis, quorum methodos in inue tib.i..defimpl. niendis medicamentorum faculcatibus, Galc-miäic.cap-io. nus examinât, nonnufii oleum ipfum congela rinegabant, led dun taxât velu ti con fiRere 5f incralïari dicebar, quia crafsû amp;nbsp;vifeofum eft, non quia frigidum.£ius verbagrçca apponam vtcxadiiisincraRationis amp;nbsp;congelationis differ en.

Decadis I. DemoVST.: Vli • löt' ferentia obferuetur. ’Azxà gt;9 ®V‘ '^'^ •aSny^ycr^c^t T^yy 7'0 ^XauoVyO'süif» t§ox£lt; ^o?5 •vpu^o*’ a,'vio(f)a,iv'iicfiv cçvTOj foiJ.^ a‘lt;p.o§fSüS iïj^ywK^fitlt;;xaó4'Oi5/!T?'^^^*/»?lt;*T*‘®'^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V' ‘

ö-/y oi 6êpp?üv uTi^^fyt/v ixv7o (pwxrKorfü- 't^^^ y^fi ^f^epW^ff éiysn 7*0 yivofj-ivoy i'JSa.y'Jv (pac-jv,«.» ÀKfi^ütë t^t7'«,j^6)/^£v. àZX’oiûi c'vf^yjriv 'Tivet» j^y'vs^yiujo'ty . KM yiyyia^Ai Tii'fo \ïy\S(riy, Qri7x:a.yy iy y7^iX^ov ’w^Z°'^‘ 4^Xf®’’-Wo5 cft : 4d celerem olei congelationem, quod vi-fum eft ijsqui’fr'igidumilludftatuunt, alij ca-lidum effe profefli contra opponunt /non valide congclari inftar aquæ. Neque vero conge-lationcm effe quod oleo accidit fatentuf ,fi quis exade rem examinct : fed veluti coagmé-tum amp;:x:raffitudinem. Atque id.fieri dicunt, quia craflum eft amp;vifcofum,non quia frigidu, Dgo buic opinioni facile aflentior : quin amp;nbsp;au-dentius multo, pinguedinem (oleo fanè craflio rem) non congelari, fed duntaxat concrefcere affirmoi eainque fieri concretionera intelhgo, 1 qua propriè dicatur coriglunnatio. Coagmen tatuf-cnim amp;cogitur circa ïriembranas,quum-. que multa elaborationequot; faóka , craffefcit am-pliusfeam confiftetiam acquirit quæ-mukis in locis, ad carnis lohditatem proximè accedat. Caro tarnen propriè amp;nbsp;perpetuo fit ex terrea raagis portionefanguims: vnde accidit vc nul 1 Ic igne poflit liquefcerc f/Dumdgitur fangui-1 nis vapor oleagineus(quiadipis materia eft pro 1 xima)per carnis rariorem fubftantiam transfu-fus, à car ne ipfanon abfumitur i, fedad par-4

tes longe denfiffimas tandem fiftitur , arque Lib.i^de pan. ibi concoqmctirqnnguedo fit. Earn fuilTe Ari-aKtfnai.Mp.s. ftotelisfententiam, fäciUeft mteHigere, quum de feuö’amp; adipe loquutus dicaf. ’ Vtrunque fangüj^ 'concôtàus elbper bonitatem cnutri-endi : lt;:onfiftitlt;^ue cx’'Cô'-quod in pulpa qui-dem animalis ppn aiTumatur, fedeoncodio-nis alimentiquc bonitate præditum eft , Cæ-terùm , non tantum leuitatis , tenuitacis, amp;nbsp;aëreaï conditionis ,• fed criam crafiitudinis, arque lentotis participem efiedebere pingue-dinis materiam, hinc facile conijcias, qnod fi iftadeeflent, nulla membranarum denfi-tâte coëreeretur. Tenues enim fpiritus arque cxhalariones, quaquauerfum permeaccor puSy-vt torumeft '^icarvsv jy extstyv, quod dice-re folebartHippocrares. Hmc fit vt fumi amp;nbsp;vapores confpieui fint’, dum quis plus iufto fuerit exereitatus .T 'Nihil dico de fudoribus, qui tamén longe cradiores quam fuligo, ad eurem vlque‘'amp; vlterius penetrant. Sola verd membranafum derifitate', non etiam' frigore cogi amp;nbsp;velutcoaguiari pinguedinem, fins fuperque monftracum eft, quum tunicas omnium corporis partiuni maxime denfas efl'e, Galcni autorirate confirmauerimus : amp;nbsp;in vi* uentibus membrahea eexanguiaque onufquam calore deftitui. Quod exemplo' ventriculi cibos difficillimos coquentis, amp;nbsp;veficç pitui-tam in lapillos indurantis, idemoii'ftranimus.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aft

Decadis I. DiMoNST. VIL ^io3 Aft faxo vt mox kibentius in noftram ony nes deftenclantopinionem,vbiquæpaucafLi-perftmt addidcro. o ( - ilt; 7f.:i ’n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Danficatem caufam efte qua deftcichtc non fierce pinguedo , id abtiDdGiteftatur .quodad cutem foleat copiofior aciimuLindciIicet quæ porno fui renuitan rariores alias tunicas præ terig gt;nbsp;hic tandem effugerc non poteft i quin d IpifiSore cute rctincatur. Idcircoïanimalia quæ corium Habent den/ißimum , Vt extetre ftribus lLics^f amp;nbsp;exaquatilibns^dcl^inijplu-rimum adipis gignunt. Per byemem quo-que omnia magis pinguefcunt, non alia ra-tionc j quam quiaifiEmaioliCütis donlatio alt;ir euftante frigore,quod illam'cog'it amp;nbsp;,cóftipat, nèq; finit vel portiöcula eius,fLiauiftimi amp;nbsp;olca-ginei vaporis ex quo gignitur adeps, efflucre. Addequod bruraç temporeanimaliu corpora labmentaribumidiiatc abundad^cx,copia eibo-ruqua requirit maior appetétia^caiormiiltus (soni lógiorisfauorcjvf deHippocrans setetia ^^,i^jii,j; Galcnus doccc)cóficit.Ncqïcft qpaliq.s cfiidctc pinguedmis causa trigrdïaéfte bïncjpbcciquia p nycmê(vt diximusJaGCEefcinNa inrcfnç partes cô;magis calét,qüo'arnpliuy;öbfefla çft frigore cutis,módo id vifcera adire neqüeanSiquidein per è.v'rt^iÿilt;ï‘ct.crn. cal or cxfelè'augmctationéaGci pitjdûaliquid ei perpetuó efflueti 'ópponitur.

Proinde redde Hippocrates hyemenatura ka- -^^.^M.^. lidiflimos ventres efte dixit^q^udjargumento

’ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Cc ij

ijs facisfit,qui (vt referc Galenus) adipem fn^i-ntdiiap^lo '. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^ contendebâc,eo quod inter getes vbi

frigus fuperatjpingues proueniut homines^vbi vero calofygracilcs.Porró'jearii qu a: foJa denfi täte,non etiam‘frigore,menibranas ad pinguc dinisgenerationéconuenire probant,potifli-ma ratio eft, quam fuperius.explicaLii, qui de-mopftràrc m animahbus qnan'diu vinunt nulla partlcula aóhu 'frigidaefte:. Huie verb maxime £iuct quod none fubneótarderifitatem quæ calo riconionifta c!ft,miriimèi.ncptam£fte ad facien dam concretionem, vt aliqois forte potaret. Nam fernenti aquç ftiperpolitum operculum, vaporemeogrtiamp;^injaquam per cohcrecionein tranfmLKat,n0 folum ^dandiu frigidius eft',fed amp;abundèdalcfachim/atque iamädurens. Vn-de colligas,non tam frigore,qoam corporis oppofiti (bliditate vapores firmari amp;cócrefcc-«.Idcm monftfat alambicó;nam Jicet capitellu coadat caiidiftimüjnon tarnen celant in aqua vefci'vapores ydurh.felterms ferri neqiieunr,amp;: àceruâti in/piflatiq; craflefednt.FateoV quidem frigiduoperculn vehementiusrepercutere: amp;nbsp;Hoc malto efticerc adfloidi corporis concretio nemr^proptcrèadæpiüs-frigida irrbrant diftilla corioiu vafoiu vcrticc,vt melius Enni coagme £cnrùr)aftnegopræ'cipuum in eo opcre cenfe-ri dcbere.Denli etemm proprie eft denfare,fri-. gidi autem ex feferefrigerare, per accides veto etiam infpiflare,quuni diftipationem fieri pro-u ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hibeac.

Decadis I. Demon st. VI. 105 Definetigitur pinguedinis gencrationc ad me branaru frigiditacem abfurac referre,quit neq; frigido fit opus ad illius concrecionê , ncq; vi-uendum membranæ frigeant:adeps verb cali-diflimis quibufq; partibus adnafcatur,circa earum tunicas.Præccrea,caIidus ipfe eft,primuni ex calida materia,deinde etiarn ab efficiente .ca dido.quo fit vt caliditatis infignes notas,vcl cor poreextrabhus,proférât. Corpori vero adbuc nærcns,manifcfiè calcficir.Id iam demoftrare propero,vt declare ,pcreatç in animalibus pin-guedinis vfum:quçefi finalis caufie explicatio.

Naturam nihil,ne pilum quidem,frufl;ra fa-cere,ab omnibus philofopbandbus receptum audimus.Nec non rem eandem varijs inferuire n'iinifteriis.amp; quod materiæ neceflitate produ-citur,idin meliorem vfum (fatim à natura con uerti.H:^c omnia adeo perfpicue monftratcor porum di(rc0lio,(ava'roju^i* vocant}vtnil nifi mi rari,amp; fiimmis laudibus naturæ prouidentiam cxtoilere,nobis relinquatur. Adipemex beni-gno alimenti fuperfluo genitum,calori natiuo multum opitulari, docet Ariftotcles,cum in' Lih’^^pan. quit,Pinguc omne ealidum eft:calor autem co-coquit, renes hisdecaufispinguioperiuntur. ^.^^ depart-. Etalibi.Natura ornento abutitur ad cibi melio ammaLeap,}. rem concoftionem , vt facilius eeleriufque ci-bus concoquatur . Calor enim vim habet concoquendi : pingue^ autem ealidum elt, amp;nbsp;omentum pingue eft.’ Eadem fuit Galeni ^

opinio de Omento,quod nacuram ventriculo amp;nbsp;inteftinis tetédifTe referc,vt illorum caloreni fuauiflimè foucrec. Calefacit verapinguedo (ni fallór^dïiplici nomine:primo,qua ratios ca-lidus eft natura:fecüdo,qua vifcofus amp;nbsp;craffus cft,frigori penccrabili meatus occludes.Sic nar LikiJfJtm/il.-rciZ Galenus, aL»qiJos oki cafiditatem probare medfe.cap.io. ^^ ^^ quod innuftos à frigore tucatur^veLquia innato calore caleEicit,vel quia lentore amp;nbsp;eraf Etudine inftär veftimenti arque munimenti fri gus arcec.His vulgus anencitLir,quum pinguc-dinem optimam veilem aduerfus frigora vo-cat. nbsp;nbsp;nbsp;Êx didlis concludere lieer,omnibus ri

te cxaminatis,adipem frigidum non effe, nee à frigoreinanimalium corporibusconcrefcerc. Eins materia cfl,fanguinis pars tenuior calidi-orq; efficiens cau(a,natiuus calorpræpotens,finis cui dicatur,e(l membrorum calefidlio.Por-ró,ipfum calidum effe^nemo inficiabitur, quu amp;nbsp;facile accendaEur,amp; infiraleuitate aquæ fu' pernatet,arque omnibus probationum modis aëreura igncumque fefe exhibeat. Sed qui ; * ' ref|)ondebimus vrgenei illi argumento quod ' '^ nbsp;nbsp;nbsp;ex pbyficis adferunt:quicquidfoluirur cafore,

non congclarat frigiditas?Dubium hoc^ aim plærifque alijs quçex noftra enarratione fub-oriri polTuntjpræftatfcorfimper quçdampro-• blcmataaccuratius explicate. Narn ßmul ve-

Dec ADî s I. DEMONST. Vn. 107 ram'opinionem clocere,amp; varijs obiedionibus refpondcre ,confufe doôtrinç opus effe vide turdam igitur quod fupereft per quxftiones di fcucere assrediamur.

Quomodo non fitadeps Frigoris vi, quum igneo caloreColuatur, G vera eft omnium ma ximctfita'vulgataq; propoiido hæc, quæcunq; à calido foluuncur,frigore concreuerant ? An multa videmus igne liquefcere,quç nefas eft di cere congclata Fiiiffc,aut ex frigiditace aliquan do coaluilTe.Exemplo efte poftunt mecalla, au-rum,argentum.,æs,plumbum,amp; cetera quæ ve bemens calor diftöluit, ea veto Gecitate atque crafsitie,pntius quam frigorc,prius fucrant indu rata.Ob id etiam non niG acerrimo igni co-rum nonnullaccdunt.amp; fanè corum conGften

tia longe denGor eftjquam quæ frigus cócrcfcc re facit.Porrb,nó omnia frigore concrefccre, quæprius liquida fuctüc;fal indicat. Ex calido enim amp;nbsp;Gcco(vt docetArifto.)id cogitur, folui

uitur auefrigido humidoq;.Igicur,quucócreta oïa,frigorecócreta nó Gnt,multa Goluere p5c calidicas,qu^ frigus minime cdcreuérat.Id qui-délubëccr admitto,quod vcriGmile effe vide-tur,quicquid frigorecoalcfcit,a. calore (vt fuo contrario)fundi.Nam amp;nbsp;cryftallum calons im patiens elfe docetPlinius,düïnquit‘:-Cfyftallü

fit gelu vehementiore concreto. Non aliubi certc reperitur quam vbi maxime hybernæ nines rigec:glaciemqne efie certu eft,vnde amp;nbsp;nome Græci dedere.Ètpanlo poftzCœlefti humo re paruaq; nine id fieri neceHc eft^ ideo caJoris impatics nifi in frigido po tu abdicatur. Si boe non placet refponfum ^ aliud in promptu eft, einfmodi:Prxdiólum axioma in ijs verumelTe recipimus, quæ natura liquida funt aut aliqua dofufafuere, niinc fluere ceftant. Aft in no-ftris corporibus nunquam hoc fecundum na-turam pafta eft pinguedo:neque proximaeiiis materia liquor dicipoteft. Remotior quidem adipis materies eft fanguis fluens amp;nbsp;liquidior: immediata veró,fanguinci vapores,crafti,oleo filamp;pingues.Hi tenues funt amp;nbsp;lëreijmpropriè liquidi, fi a liquore nomen deduóhum elfe putes: nam aëris amp;nbsp;aquæ inediam naturara ob-tinent.Cæteriim éx ijs componi adipern , non congelatis aut concretis frigore ( fed multa amp;nbsp;denfa coagmen tationc in fpiftatis,a calore ma-teriam amplius concoquente amp;nbsp;mcraftante,in anguftijs quæ fiintad membranas ) fuperius a-biindè monftrauimus. Itaquc non eft quod in nos citatum axioma tbrqueant. Didtas rationes pIæriqLic''non admittent, nifi tertiam quoque ‘adferamus, qua in noftræ fèntentiæ Êauorem ,illorum pfopofitionem interpréta' ri videbimur:vnde agnofcant Ïe perperamin 'nös tali argumentó arguere . Wr igitur^rem acu

Dec Abis I. DeMonsT, VII. 20^ fqLiodaiunt)attingam,nosid inndudum Gale- Lib. i. de Aimis admonuit, in diftiplinis pofniua pro paratmis vfurpan: quod etiam vulgaris loquen ^' di confuetudo recepit.Siquidem rnagnum, par num,album , amp;nbsp;nigtum id dicirnus,non fokim quod exquificc tale apparet , fed amp;nbsp;quod alio eiufdem fpcciei.maius, minus, candidius autnignus eft . Exempli gratia, dicimus granum hoc milij magnum, effe, montem illum^ paruum,.qui tarnen milij grano comparatus longe maximus exiftit. At monnbus ahjs colla tus minimus eft, vt milium inter fui generis grana maximum , Siccalidum fæpe voca-mus, quod mmuamp;Galoris quam frigorls habety, Verumalcero cahdius eft: amp;nbsp;contra frigidu efle dicimus,quod abfolute non eft hinufmodi. Na Virum fœmmâ in vniuerfum ealidiorem efle conftaimilulominus tarnen ilium nonunquam frigidum, hanc ealidam dfe pronuntiamus. Bodem modo ( opinor) dicere licebit,/quum natiuus calor qm adipis verè efficiens caufa eft ) tempcratus Et, ignco calori qui adipem*

• cuidenter- liquat amp;nbsp;diflbluit, comparatus, fri--giditasclTe videtur^, Siquidem igneus calor a-cenmus^eft, excefCumque obtinetmatiuàjan-tem animalium caliditas mitis eft , temperata, mollis, amp;nbsp;cum igneo. calori confertur adeó. remilTa, vt nulla appareat. Proinde rationi confonum eft, pinguedinem ab igneoferuo-te, vtafuæ caufæ,contrario, diftolui: nam

'* ' mediocris ad exccHentem comparatus, con-. xranj nam ram fapic : amp;nbsp;mficifs animahum ca-JóT, ignis coliatiöne frigus cft. Si igitur co genere loqucndi vrare^ verifsimum ent quod ca-Jore difloluamr/f cuiufmodi'eft adeps )id prius frigore coagmentatum fuifTc. Ar fi iufta amp;nbsp;non fucata ratioematione vri velis, fermonis veri-. ra's in re eadem comprobanda venir: fcilicet frigore concreuiffe adipem in corporibus ani* mabum,etiam ad innam m calorem fpeólantes farebimur, fi in eodem , amp;nbsp;ab eodem fecudum natura: modum febabente , aliquandodiifolin videatur. Arquicalidicamm quæ inuiceni con-t/ari«funt ( cum aha naturalis ; a.lia prxteti naruram efle dicamr} hæc adipem fundic, ilia generat . Dices: labor excrcitium ve pingiic-dinem abfumic , quod alia rarione non fie, quam calore natiuoillumdifloIuente.Ecrurfijis: per febres ardentifsimas adipofa excrementa deiiej videmus, quod ædepol non fierer,(in-quies) nifi animantium calori fundendi adipis vis adefidt . His'fic redpondeo : Mocusomnis vebemenrior infignirer calefacit: pingue vero • concalefiólu dißoluitur.dinoluci pars tenuior exbalat’, crafs-ior mebri's calefiflis tfabetibufq; aîimentû fuppeditat .quod etiam per inediam fieri alfófer. Per banc fiquidc corpus ad fui nu-tricione eolleélo adipe abutitur. Verum tan tus file color,qui per laborcs adaufhus V!dctur,non is eft qui adipe feterat. Promde valde Jaboriofi i ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac

Decadis L DiMONST. .VIL t/x ac induftrij hommes magna ex parte'graciles funr. Ergo abturdum non ell , quod alius fnempe mitis ac temperatus) calor fecir,id ab ad au tco per exeveitia,, deftrui. Hic ta-

L frithadhuc (ecLindum natu ram vide ri .poteft, ètfi mediocricatis inficæ gradum exccd.at, amp;nbsp;contrafij fpeciem forciatur.. Cxteriim , qui 'nimia defatigationc acrior ficciorque euafit talór,is mukd cuidennus quam preedidhus, nariuo aduerfarius eft. Sed oraninm maxime iam factus igneus, quem febris eflentiam roncinere Galenus putat. Febrem enim définit, calorc natiuoin igneum conuerfo. Eius verba fu nf.-ssVystTy ytvia-iSfiscr^o'^i) t^s inipvi^ ^ifi^~ moLi i'iffiro-z^ufSi^cs tç'zv.Hippocrates vero wt^, ab ^fblutê 'tav ftty^v^fsnv onofj^^iviiuQi.izac^uii calor eoufque præterijt medioentatis fuæ præferb pros fines , vt nrorsiis contrarias omnesaélio nés edat, quis non dicctâ diuerfis caloribus adipem fieri,atque difiolui? Igitur, abfolutè loquentes affirmabimus, pingucdinemabin-fitocaloregigni,nnnquam abeodem liquari. Frigore verb aliquando eoncretnmfuiife, im-propnèloquenti donabimus, Vt integrum fit ex phyficis citatumaxioma : tune autem frigo ris nomme intelligemus, innatum ealoreni mitifiimum , qui igneo, acri,. amp;nbsp;adurenticol.-latus verê frigus efle videtur.

^ Cur non mukapinguedo Gordi adnafeitur fi hanegigniccabditas.? An quia vehementior

caloradipis materiam abforbecac diflipat.Peri cardio fiquidem nonnihil accrefcit pinguedi-nis, quia denfior eft tunica, amp;nbsp;in cxterionbus iammitiorcaloreft.

^fh.i4.iiigt;a Curpueriviris obefiores non funt,quuni 5 (vcfcribicHippocr.JmuItumbabeant calidi in nati, amp;nbsp;humidiifimi quoquefint.-quæ duo ad pinguedinis generationeni præcipua nobis db cuntur?An quia nondumfans denfæ funt pue-rilium corporum mcmbranæ,nec vapores qua quauerfurn effluentes bene retinere valent. Ra-rum etenirn amp;nbsp;minime compactum eft puero-rum corpus.Vnde fit vt maximum propriç fub ftantiæ fluorem patiantur. An fiftitur quidem benigna alimentorum fuperfluitas, fed rota in corporis audtionem abfumitur. Idcirco enim cumprïmum adolefcere defierint,incraflaii ac corpuJentiores fieri incipiunt,deinde pinguc-Xr^.iy.;gt;re^,i4 feunr.Ädeps fiquidemfvt rcâ:è docuit Arifto-telesjomnind res propria nattira: non eft, fed aduentitium.

Quare mulieres in vniuerfiim viris pinguio 4 Lik^detemp. ^^^euadunt? Num quia frigidiorcs, vc fcribit Galenus?minimc,fed quia numidiores. Midie-brisenim ealor mitis actempcratus,ad pingue dinis gcnerationem fufficiens eft, imo vero pro prie quabs in co opere requiritur: Humiditatis autem copiam,tum exnatiuatemperie, turn ex viótu pleniore amp;oriofnam plurimudomi ver-fantur^Habent.Eadc ratione fuesfiunepinguif-fimi

Decadis I. ^Demonst. VII. xij fimijdumpabuli vbertas concedicur : naamp; natura humidiflimifunc,amp; inertes nibil-aut paJ . ' rum iaborant.Porro,qua: byeme dclicefcut ani malia,non rard pinguefcere videncur. ld vero fit,quia fomnus valdè humedat : per defidiam autem nihil abfumitur:quibus accedit, ab am-, biente frigore faiba conftipatio, quæ impedit effluuium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

riles,turn viri,tum fœminæ?Num quiafrigidi? minime,Ccd potins quia parum Ceminis coacer uanr,qui multupinguedmis habent.Nam fper maris amp;nbsp;adipis eandê effe materia, fuprà often dimus.atq; hinc fit vt falaciores, venerique ni-, miû indulgentes,exucci amp;nbsp;graciles videantur? Idem probatcaftratio,quâin animalibus quæ volumus impinguari, moliunturidum enim teftes è venis haurire definunt pingué (tenueni fcilicctaërcamq; materiâjtota in adipé conuer

• titur,atq; fie corpus optime faginatueuadit. Ex frequentiore enim concubitn,nonfolum béni gnafuperfluitasabfumitur, verum etiam eius quod alendis partibus apprimè neceftariû effet,'

. bonaportio périt.Sterilitatis caufa hæc vtriq; Cexuicomunis eft.aliçfunt quç viros peculiar! terfteriles reddunt,aliæ quæ fœminas concipe rc prohibent. In viris quidé aqualiculi moles cminentior pené reddit breuiorem, quiq; non poflit ad vteri receffusfemé ciaculari.In mulic tibus verb omcntûcraflius,(veficâ inter amp;nbsp;vtc-

rum defcendensjconceptionis fpem adimit, au '^/b.4g.lf^4* tore Hippocrate,qui ait;Quæcunq; imniodicè craflç concipere ncqucunt,ijs tW-arXoor vteri os co mp run 11, amp;nbsp;p ri u fq u â ex ten tien tu r no n Co n ci XA«if*f’'^^'^^ piunr.Eius reî exemplû alio in foco profert, de ^r^^to». Scytharum vxoriSiis,quibus vteri os præ pin-guedineconcluditnr,vt nequeat fernen fufci« pere. Nimiapinguedo mulicrum foecundirati obeft,afia quoque fationeifcilicet quod multus ' fanguis in ea-gignenda abfLimatur,nec fufiïc’iat refiquus aïendo conceptui.Natura emm mater no corpori nutriendo intenta, parum habet fupcrdui’quod menftrwas purgationes £iciac, aut quod fœtum aliquando cducare polTic.Id circo Hippocrates Scythicas mulïercs parum foecundas effe dicebat, propterea quod Lunares purgationes eis non eoehiant, quemadmo-dum eft necefle, fed minus amp;nbsp;intcmpeibuc. Idem tertiam quoque rarionem adfert, huiuft moduLubricos prç nimia humiditate vteros ‘ (quia fcihcet multa pinguedine perundi funt) genitale fernen no l etinerc.Suntenim (inquit) ' .ociofçamp; pingues, yentrélque earum frigidiamp;f mohes.Huius rei ancillæ eins gentis indicium • exhibentmam hæ viris mifcerrplurimiim gau dent,in vteróque conceptum continent, pro* pter corporis frequensexercitium carnifq;gra eilitatem . Prædiélis rationibus hancpoffunius addere,quod mulieribus adipofis vfq; adeo car nofus,'amp;pinguis vtcrus efl’e poflic, vt iuftum

Decadis I. DemoKst/ VII. iiS fpaciumin loceHis fœtui continendo non re-linquatUT.xunc emm præ loei anguftia fieri? les euadiint . Præterea , venter prominen-nor non aliter mulicribus quam viris coïtum 7-^^^.4^r«.4 facilem impedirepoteft.Vnde Act lus,ex prçfa-c^^.ió. tis caufis aliquot rccitans , inquit: Hoc velue maximum negligcndum'non eft, vt nee vir nee muller pinguem habitum acquiranr. Tales cnini inepei funt ad pucros gignendosma neq? pudedainter fc adaptarc poirüt,amp; viri parufe-i minisemictür,amp; mulienbus mcfes pauci feiu tur,quu maxima slimen ti pars in pinguedmem tranfear,amp;c.Tot igitur ratiombus accidit amp;nbsp;vi ris amp;nbsp;nmlieribus ftcrilitas,ex pinguiore eóftitu tione,qiiarünulla frigiditaté rede arguit.

Quomodoviciofaeftepoteftobefttas, ftca-lor teperatus eu huimdicatiscopia pingucdiné générât, hæc aut præcipuè vitâdeterminêt?An (angumis quoq; amp;nbsp;car nis abundantia maior,fa nitati nocct,amp; peticulo non vacar.Omne -fiqiii dé nimium,naturæ eft inimicü.Ideóq; athlcrha rucorpulentianulli non damnatur,autorc Ga le n 0 :H 1 p. v er 0 eó r u evs^nx» minu ê da effe fu ader, vt in tuto verfentur.Porrc), adipea moles ma-gt; gis quam carnofa vituperanda eft ,quia-(præter -^A3-^^ ’' id quod mulcu-fanguims ad alios vfus valdéne ceftarij, in facienda pingucdiné confumitur)! pinguedoipTa inutilis atque molcfta cft . Medi ocrem laudamus,quod induméti modo calcrê ftmeacat mmia gfauat,ingracaq; eft.Mediocris

prçtereaformoßores reddit, corporifque me braredleformat, dum inania fpatiareplet amp;nbsp;infarcit: cutcm extendit, lucidiorcmque facit. Contra, minus omnem articujomm gra-tiam , amp;nbsp;membrorum formam ac delmeatio» nes obfciirat deletque ; Scytharum craditudi-nis dam no frac inutilis meminitHippocrates, monuitque plurimosexijs humeros,brachia, manupmqüc iundluras, peólora, coxas amp;iiini bosexurere , vt effluente fuperflua humiditate corpora validiora fiant, amp;nbsp;magis reddantur ar* or urn vfupotentia . Et Galenus, Nicoma-çho Smyrnco adtantam molcm corpus incre* uilfe ait, vt loco moueri non poflet. Burn, ve-rqaiunt abÆfcuIapio curatu fLufl'c.EabuIofum Liku.cap. 37.. cflc^puto quod narrat.Plinius, L. Apronij con fularis viri filio d-tradlos adipes, leuatumque, corpus immobilionere. Earn opinionem fu-ftinere quidam fuperioribiLis. annis mibi vide-batur,quiaflercbat vifum hominem cui præ-fcifia rranfuerfim epigaftrij amp;nbsp;ventris promi-nuli cure, abdomen a multo adipe repurga-tum fuerat .Nequejdrecipi debere exidinio,' quod inter pinguedmis. vitia referunt, fues quofdam dormientes à muribus ad carnem vf-quearrodi: nam vt fatear nullo fenfu prædi-tam’efle pinguedinem, quæ tarnen vniuerfum corpus ambit cutis primo contadu nocentia. percipit.

vulgus credere videtur?Plinius quidem prçpin Ltb.i.cap.i,';. guia celerius fenefcerc dixjt.Hippocrates veto -^P^-4V»^.2. natura admodûcraflos,citius interire quag ra* ciles,fcripfit,Ilt;aEioeft,quiapinguedo muîculis adnafees inter venas amp;nbsp;arterias,tûinultacft a-deô aróVè eóftringit fpirïtuamp;: fanguinis vafa,VE libéra difflatio pkirimünnpediatur. Occupatis veró meatibus tranfp^irationi dicatisjinfitus ca lorobruitur ac veluti ftrangulatur..Præterea, circumpofita pinguedo vaforum capdeitatem diininuit,vnde fit vc paucior calidæ materia: fubdätia in ijscótineatur.Licet etiamdicerejex nimia pinguis humiditate natiuum caloré ob-tundi actandeinextinguitpó{rc;Nam ^Galenq;

amp; Arifloteli pinguedo eft bumididinia . Hanc zA ?. de hi/19: verb ratioeinationemfne quis inepta putetfex animai.capay. Ariftotebs verbis colbgo,dum inquiv-Oues re-mbusvndiqv pingui-obdydis intereunt,quod vbertate pabuli .ftd,VtiiKjS,iGilia'ag.ro Leontino ^.^ ^ ^^^^^. fieri confiât. Etf alibi; Gau la cqrdioc föli^ aut animal.cap. '9. maxime ouibus aecidat,quodijs quæ adipo pin. guefcere folent, pingue humidum efi-idtaque non aque flatus; jntcrclufi dolorem faeiunty quod eau fa fiderationis efi.amp;c.His argumentis facilègt;(opihor}pcrfuadcmu^-,;pingwiQdinem non modb immatucam fenebhutem adfetrOjCtimfu. erit copiofiflimè acçumulaiaj^enorlni quan^ titate per vniuerfum corporis babitum fparfaj. verum-etiam repentinx -mortis .oeca’fionem quibufdamcffe^iij ozs □bonirnoo muminn zd

^ X^E A ■ ^uæ mi hi -tecum inters deflitbcönfuetudine ; hoc' capto commodi, vrnouâiexcogiranclï fcr ibendi qU e nnhqu a m dehe ma teria.Nam qvium in omm artiu

gCnärc verhitilfimUs famp;’pj^hilófophra? natu rails ftudiöfillimüs j retuhv arcana inquirere non tfeffesjih^pu fit vt inter nos variæ fuleitcntur quçftiones, quas vt expheem , per mueuam amicitiam obnix^ ro^as. Qm verb meam o-pomm^n tam nifta jpctidonei tibi denegemy tüiu^3^ofhtAèin.ilgt;i1 Vtttjuamfne Sifyphi qui-; dem jfaxûpn^) tastbard uUm,ibiut labor io him vHo ’modo Wtieri pocefitgt; Acddic amp;-mihiex co opere baud vulgäre cm 0 lu men tu m,q num in prodendis iatentibushacabdidoribus can-hs animum commode excrcitcnUßn-’de' qufi

D E C A D rs I D e M o NST. VUI.T illt;gt;. nuperrimè inter nos -mnlcum dinque difce-pwtuni fuit, ad te mitto Paradoxam-enarracio. nem . Ea eft de qualitatum excellentia in, miftis corporibus permanente, iContra fece* ptam badtenus opinionem, nam clemcnto-» rum vires in miflione rettindifafl'eueEat.,Vbi; banc perlegeris , mittami aliam qua demon-ftro GaÏcnüm ex fenfü amp;nbsp;dolorè perperam, arguere, animalium corpora ex concrarijs amp;nbsp;patibibbns elementisfieri. Sed vide ne akeri quam Enimvindosuloftrobæç fcripta cÓmuni-ces.Nam impobcas ratiocinationcs in vulgus jpdicenó vellê.,nc maledicis reprebêdédi occa-fio detur.Atvos çqm boniq; omnia cófulcre,amp; fi qd minus amdeat^pbe difiimulare,nouiftis. . S 1N G V L IS quatuor elementis fummas ex propria naturaiquabcatGS incfie,philofopba tium omninconfenfus iandudu recepit.Id ecia omnes admictunt, quæcunq; cœli eïreunflexu tcguntur,cx ijs quatuor dementis côftare.Du-bitant verb num fiimmæ quak tares ( qualcs ni-mirû babét fimpbeia ilia corpora) mikione fa-^ Ólafuperfint:an potius mütuo conflidu obtun-datur, amp;nbsp;fcfc-ex contrario refradu inuicem re mittant. Nonenim fieri polTc cxiftimant,vc excellentes amp;nbsp;vebementiffimas'* qualitates in compofito rekent, quafi omnia fint dekru«, ebune ex fumma qua: illis inek facukate; Ideoque necefiarium efle putanc , vt co-euntes amp;nbsp;iunótx mitekant , nemox abæ alias ’^ Ee ij

perd.mt vigente difcordia, fed fiat temperies quædam amp;nbsp;concors fymmetriain longu tempus duratura. His ego in hunc modum rc-fj3Ódeo:Eadern eft excremi ad extremum, amp;nbsp;ex eellerjtis ad excellens.proportio,quç modcrati ad moderatum, remiifique ad Tcmiflum’. Pro-pterea verendum non eft,ne temperies amp;nbsp;certa illacommodcratio deftruatur, etiamfi mixta fummas qualitates retineant,dummodo fit iu-, fta quantitatis’proportio. ’'At (dices) ex pri-mis qualitatibus quçdarn- funt alijs efficacio-resmam ignis calor omnium potentiftimus ad-uerfarias qualitates violenter corrumpit. Ab hoc valenciftimum eft frigus. Siccitas veró atq; humiditas pafsiuæ magisquam adiuç qualitates efie videntur , amp;:d philofopho dicuntur. Proinde, nifi remifsior fucritin mixtis calidi-tas,fed qualem in propria regione fyncerusamp;: fimplcx ignis habet,quid aliud ab ifta quam ca: terorum trium clementorum corruptionem arque interitum' breinexpeftare poflumus ? Id profedb neceftarium videretur, fi tanta ignis portfonem quanta eft reliquorum trium ,in compofitis rebus inefte reciperemus. Atqui philofophinó mole fed viribus tantum portio nes clementorum æftimantamp; metiuntur:cum-que in corpore aliquo ignem reliqua elementa vincere dicunr,non fingulorum quantitatem, fed efficaciam duntaxat infpiciunt. Licet enim corpus id in quarto gradu calidum(vt vocant)

Sc plane caufticum fit,minus tamê igrieæ quam terreæ molis habet. Nonne in fanguineis ani-mahbus calot tantus emicat,vt fenfui omnium maxime manifeftus appareauSi tarnen ad pondus libres elemétorum omnium quantitatem, ter rena muko magis quam ignea depræhen-des animalium calidifsimorum corpora. Hinc natamefTeputo eorumopinionem, qui credi-deruntprimos homines exterræ fertilitate ma ximâprodijffcjVt hodie quoque plantarum ge nusomne,amp;exanguium animalium hónulla, gignuntur. Conuenithis etiam facra: pagi- Gene/.cap.i. næ leâ:io,quçhominem de limo terrç forma-turn effetcltatur. Scilicet molem amp;nbsp;quantita-lem,nonefficaciam quatuor (exquibus omnia Cœlo fubieóhaconftantjclementorum confidc-rant,qui ad terram prçcipue animaliu materia referunt.Porrb,id optime à natura,quç fingu-lorum clementorum vires nouit , difpenfa* turn eft,vt aliorum minor elTet quam terrç por tio,ignis verb’ minima.Nam quum fumme elE caccs qualitates Illis conuenirent,puras imper-mittafque, id eft a nullius contrarietate refra-lt;ftas,ftngulafuas obtinuere.Veruntamen ex his duç magis agunt,calor amp;nbsp;frigus videlicet ; aliç ijs aduerfanæ magis patiuntur quam agant. Rutfus ex aétiuis duabus qualitatibus, longe efficacior eftcaliditas.nam amp;promptius amp;nbsp;ve-hementius id quod nata eft efficere peragit Igitur ne extreme potens omniumque validif-

fimum elcmcntum, relique natura imbeciüio-ra mox deftruat,in omnibus mix; is corporibus minor iftius quam cæterorum porcio adhibe* Eur,fecl quæ tamen in cantilia quantitate alioru multo maiorem copiam viribus adaequccjfi no* cxuperec,vbi faltcm calor manifeftus require tur.Tria rcliqua fummas quo que fuas qualita-tes retinene,quæ igneis collatx minus funteffi* cacesraft’in maiori/juantitatccornmifta, ignis violenchef fatU reeftere pofTùnt.IgituDeJemen-ta æqifali modo permifeeri non eónueniebat, '^ fed porrus fingulorum ^iwa/a.4?amp;/porcnciæ fue-runeexaminandæ, vt-ommum ratione habita eopiç menfura.quaJicatum vim conftitueret ät-quc decerncrcc:quia.fubftantiæ!molem facultaris robur confeq uitur.’S ie per bypochefin,ignis calor effieax vc mille,aëris vero: frigus' vt een-tum;amp; rurfus aquç humiditas vtdecern,amp; ter-ræ hcciras vt vnum.DccupIa hæc erit propor* tio^quam etiam phyhei ponunt in conferen-dis elementorum quaIitatibus„Hxe fit priina-rum qualitatum, vein fummo confiftunt , amp;nbsp;quàles fobs infunt elemèncis, inçqualis poten tia,vt ignis hbra vna decerri aëris libris æqui-v polleat , aquee- vero centum , amp;nbsp;mille ter-ræ. !,Ex his-fummas qualitates fcruantibus, h quis adpondusfvt vocantjeemperatum corpus componcre veIit,fingLiIorura'quancitas inçqua lis efle debebit. Nam eadem ignis moles reih' quorum naturam protinós deftrueret. Omniu

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æquali-

ÜE-CADIS I. DEMONS'. VUE it} ieqaalitas erit, per'fantam hypothefin,vbi decu plaproportio'feruabitiir: vtpote li terrç copia fie ad libras centum:aqua; verb (lecem:amp; acr li-bram vnam pendeat, ignis au tem libre decimam partem duntaxat,hoc eftfex vneijs duo-decim confthuta.libra, medico more) vneiam vnam cum fcrupulis quatuor amp;nbsp;granis fexde-cim. ' 'Ergo b ea proporcionc , quæ fecundum vires æqaa Iis efle (upponitur,quatuor.elemen-tacommifceas,adpondus vocatatemperi-es ex urget;Quid iamvetabit fummas illas qualita-tes in quolibet elemento leruari ? Altera alte», rammequitcuincere ant immutarey quum vir ribus squales fum, quia neutra altcri præpoli let. Quod fi velis tempcriem ,quç ad ludi-twin vocari folet , efficere, reliquis vt funt nobis fuppofita permanentibiis, ignis quand-tare tn parum adaugeifiet fane corpus tempera to pauIo calidius^ Et-quia gradibusi varijsJqua fitatum exceiTus in mixtis definite folemus, fnam in primo,fecundo,tertiobamp;’ quarto gra-du principium , medium,amp; finem obferuanCi vnde fiunt duodecim differentiarum ordU iies)Ga{oris gradusidragma vnadimitenturJ Prius gt;fa6lum ad. pondus ctejjipcramcntura,: ignis vneiam vnam gt;.amp; fcrupulos quatuor, cum granisf fexdecim' babebat’ M-ii a Sp dra-gmam eiufdem addideris,,. bec res vt ad-pri mum gradum •ealid.ior,q:, ß dragmami du« plicesi,t bod giiadibuso duobns. .temperatum ob

exfuperabic : tribus vcro , fi cum vncia vna Si granis ^6. tres ignis dragma: adfucrint.Si vcro cum toridem grams, fefquunciam eiTe volue-ris, inter ea quæ extreme calefacere dicuntur, annumeran poterit. Sed quomodo non pe-ritmixtio , amp;nbsp;compofitum ipfum deftruitur, vbi ad vires æftimatione amp;nbsp;proportione faóca, efficaciffimæ qualitatis copiaadaugetur? Qui ■fit vt alias qualitates non ftatim deleat maior calidiras? An cercifuntin rebus omnibus modi, ftatutique limites, quos mixtionis amp;nbsp;com pofitionis ratio patitur , vltravero hos , cor-* rupcio iam locum habct?Eft fanè miftorum cor porum forma quæ qualitatum diuerfarumvini correct fadmetque certam miftionisinccqua-htatem,amp; aha quidem aham': pro vt couenien tior eft. Igitur tandiu elemcntorum inæquali-tasfalua pcrmanet,quandiuea forma: mixtos infidenti placet, arque couueniti vbi iam ni-i mium vnaex qualicatibus exccllit, totum cor rumpitur . Quod de calore probauimus, id de alijs quoque qualitatibus intelhgendum ver nit. Quippc fi reliqtiorum.eremcntorum moles accrefcat, graduuntccrtaina:qualitas,tein peramencorumque dinerfitas. multiplex fier:’ interim tarnen fummte, quæ in ilhsfunt qua« htates y inuiolatæ manebunt. Nam certa quan tiratis proportio, earn facit æqualitatem quam medici ad iuftitia'm appellarc folene. Ergo mi-, rum videri non debét quod aflerimus, jn mh ■ nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;fta

DïcABiî I. DemoNST. Vin. ai^ fto corpore elementorum fumm^'is ineffe qua-licates,quæ quia certa racionc conternperatæ funt,non pronnus aduerfarias deft ruant. Tantum cnim potcft ignis Iibra vna, quantum acris libra: decern , aut centum aquæ , amp;nbsp;mille-terrae valent , integris manennbus in vnoquo-quefuis qualicatibus etiam extremis. Remif-Grum ad retniflas eadem prorfus râtioeft, verum in miftis corponbus aliquas effe remiftas qualitates, veluciafupciionbus obtufas(quafi de earu viribus aliquid periret, du fit pcrmix-tio, mutuufque quabtatum congreflus ) non admitto.. Cur igitur bas dicunt pbilofopbi intentionem atque remiftionem pati ? Quo-niam vbiminor eft portio cius elèmenti quod oppomtur, alterius qualitas potentiorappa-ret ,vt quæ minus impediatur. Remiftior ve-ro tune effe videtur qualitas omms, cum eius aduerfaria plus agit. Agit autem efficacius, dum maior eft fubftantiæ fubiede copia^ob-fèruatâ perpetuo ca fopp oft none quam fup. fecimus, nam qualitas vebementior eft, in quantitate maiori. Rémanent itaque in fm-gulis.démentis vires cædem,ncc vllo modo minuuntur vel exoluuhtur ex miftionc'.quam uis fiat contrariarum quabtatum oppofitio. Magis.verb amp;nbsp;minus agunt, prout pluribus autpaucioribus portionibus reliqua fuperant. Baucum .enim Sc imbeciUum fortiori vix of-ficit :amp; quolt;vnura aduerfariorum mfirmiust

ii-tf 'L. lovBERxi Paradox. eftjcomagis reliquum intendi ac augefccrc vidctur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T .

Cæccrùm, qualitatcs fummas in compofi-tis faluas remanerCjälia qiioqjiracione dcmon-ftrare licet,hoc modo:Elcmenta fummis' quaii tatibus prædita efle oportet(vt pliyHci docent) quo totam fubftantiam facihus immutét, duna fit nouæ foTmæ acquifitio. Nam nifi exaótè pa-retur quæ format fubfici debet materia,dia nun quam introducitur .Præterea, ex vnius mixti ruina amp;nbsp;corruptione, fit alterius generatio, ijfdemphyficis autoribus. Hæcfivera funt, nonne reólè ftatuimus, dlas qualitaxes fum-masin priore compofito cxtitilTe ? Hoc deftru-ólo , illud nafcitur ,quid materiam aduenicn ri formæ præparauiffe potuit, fi non præerant fummæ amp;nbsp;efficacilTimæqualitateSjincoquod paflum eft interitum? Nam corporapercor ruptionem ftatim in elementa fua rcfolui, aut ad matcriam dlam primam reduci abfurdum eft? Ciim emm ex pane fit languis,panis elementa. ad proprias Iphæras minime recur-runt, vt obtufas qualitates de nouo acuant, ac demum redeuntes languini fubieólamma-reriarn préparent: fed quum fummæ amp;nbsp;omnium pofentilfimæ qualitates, elcmentoruni fubftantiam perpetuo amp;nbsp;vtique comitentur, in pane talcs rcpcriuntur Mtque dum ex eo fan guis fit. illæ nil minus efficaces quàm in gi-gnendo primo corpore,, adfunt. f^idquod agen

agendi vis mai or hie requiri videtur,, vbi Gompoficum à primis amp;nbsp;fimplicioribus cor-poribus amplius diftat - • Nam eb facilior eft commixtio ,■ :quö fimplicior , fi benccon-iedto . Proinde pofteriores efficacioribus^egent qualitatibu's: nih forte veils, elementa ian-dudum varijstranfmutationibus affuetajnon tam diÖiGurcerïquam Sab.initio.permifceri, ^ EibHantiam totam’iramutarc pofTe ., Etc^ , mmiqtiæ in^fujs( fphæris Integra font ad hoc ( fi qoæ, font) amp;nbsp;nunquam in miftioiiem venêre , ineorcuptas, immites, amp;nbsp;( vc ita I0-qoar) indomicasi .prorfos ac non. cicuratas qoalitates habeant oportet y vt rem prorfus rodem inafluetamqoe aggredtantor.Q^æ iam fæpios compofnionemexporta font,canon-nihil attritas vires habent. Hinc fit vt vix vllom elemcntum. propriam naturam' none incorroptam demonfiret,; nullam fommam prorfus fynceramque amp;nbsp;jmpermiftam quali-tatem præ fe ferat. iScruantur tarnen in ea rerum confofione amp;nbsp;mifcellanea, qualitatum cxceUentiæ'î verum latentem font hac minus manifeftæ, quam fi elementa fynceriora noT bis effent:. Vt vt res fe habeat quom ad rei Guiofque generationem , materiam, totam per tota'ni'prins immotari deccat, furnmas Ülas quahtates.elementorum in miftiscorpori 05 fupereffe aefemper adeffe oportet, quia ex

alijs alia fubindc gignuntur. ïd vero abfque ifiimmarnm qualitatum opera , fieri nequa-, _ quam pofie videtur,vt demon-dratum cft.

Sed quLimdeiynceris wimpermifiiselemenco rum qualitatibus mentio à mej £icta fit, bic lo eus adhortari videtur vt f falcem obiter ) quid de numero fummarum quaticacum in fingu-hselementis cenfeam', breuifiimè quoad eius fieri poterit,expIiccm. Ariftoteles duas cuiJibet elemento quafitates afiignac; vnam quidem fummam amp;nbsp;extremam,alteram vero nemifTam. Hanc opinionem ex ncotericis quidam vari/s ar^nm^ntis deftruere conati funt, affirmances qaoduis'clcmentum duas ’fu mm as qua lira ces habere/qUum natura elementorum nonp'atia tor vt in ijs remifia:qualitates inueniantur. Na (inquïunt)fimpliccs amp;nbsp;impermixtæ fiantfimpli cium amp;nbsp;impermixtorum corporum fqualiave re funt ekmentajquaiicates.Quod fi eft , nulla eritóbtufa qualitas in elemcnns . A quo'enim obtimdetetur'? Si nihil eft in corpore ignis quod ficcitati aduerfetur ,cur ea non euadit fumma? Excellens calor id non impedit, quin potins adiuuat.Neqne eft aliquid humiditatis in igne,fi corpus cft fimplex.Non enimexcon trarijs,imó nequeexdiuerfis conftat. Curigi tur,fi duntaxat ficcus eftpionctiam humidus, ignis fummê ficcus non apparebipQuod duice dim contrariam, auc ab ca dinerlam , qualita-tem nullam habet, id extreme dulce euadit.

Decadîs I. Demonst- VIII. Hf Et quad fokini candidiim eft , cxcellentctn can dorem obtinet. Eadem fane ratione (aiunc) elemencorum vtraque qualitas fumma cft, quu non fintcontrariæ,nec fitqüodillas obtundar. Huiufmodiferè eft coram qui Ariftoteli con tradiccre nitunturjententia. Falfa ne fit an vera,non iiidico: probabilis etenim efle vide-tur,amp; in vci;anque partem argumenta adferri poftunt.Nam qua rationc(quçfo)probabis,fum. mam igni ficcitatem non inefte ? Id ego indi-feuifum vcl incertum effe relinquo , aliudde» monftraturus:fcilicetnon fatis validas efle,quç aduerfus Ariftoteliçjôpinionem proferuntur, rationes.Fatebor,fi vclint,ignis ficcitatem re-milfam non cire,amp; terram frigus fummum habere, ali jfqué duobus dementis binas inefle fummasquabtates. Aft id fimplicis corporis conditioninon contradicere, vt obtufam vnâ qualitatem;habeat,contcodo. Sed priufquam ad demonftrationem accedam , inter nos con-ftare debet, de elementis propriam naturam feruantibusamp; in fuis fphçris feorftm diljpofttis, hune fermonem :habcri. Nam h ca quæ in mixtis corporibus infant confideres, amp;nbsp;quçras vnde ignis fumma ftecitas obeunditurân prom ptu ent aliorum'dementorum , contranam qnahtatemobtincntiû,oppofitio.' Adde qubd in compofitis non magis ckicefcuntbinæficci-tatcs fumm£e,quam vna , quia fimùl conlufa funtomnia.Proinde nefeias cuï fumma debca-

tur ficcitas, igni an terrç, an ßmul ambobus'. Sed printer has rationes, alia eft non parui mo mentizejuod cuiufque rei natura feorft tn imic-ftiganda fit. At elementa in proprijs fedibus,amp; incorrupta contempleris , ea remifl'am vnam ex qualitatibus haberepoirejdepræhendes: ne-que id fimplicis corporis naturæ repügnare,arn plius affirmabiSiNam quod cxiftimant reicom po fitte ex contrarjjsjfoluni contjenire poffe, .vt refraólas quahtates habeat,idfimphcia- corpora ex certo fitü adiptfei queunt. Siquidem ignis extremam ficcitarcm,aëris vicini amp;nbsp;con-jigui fumma humiditasreprimere valet,caloci vero excellenti cxcellens mador nihil nocet, quum non fint contraria;, fedfçpc in eodem quoque fubiedo lunôhç, calor amp;ihumiditas. Aëris qualitas altera eft remifta caliditas,quanï nefumma euadat,impcditaquæproximæ fum mum frigus. atquenifi ex altera parte vicini ignisealor.illamfoucret,longe remiftiorï auf fère nu 11a videretur.Madori'fummo aëris aqua non oftïcit,quum amp;nbsp;ipfa madens fit,amp; humidi tatempro fecunda quahtatë'(hoc enim mihi cum multis philofophis dicere concedaturj ha bcaf.Frigus Veró,extremum fummæ humidita-ci non répugnât. -Aquæ fummum.eft fri* gusi remifia.humidiens ; hçc ..ab extremo.aëris madore foiietur,ne à terræ ficci ta cefunam a pe reat: illud terreæ qualitati pr£ecipuæ,qua; eft cxcellens ariditas , nullo modo j contrarif-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;um^

Dec ADIS I. DemoNst. VUL 23^ Umapparcc. At terræ ficcitas extrema impedit quo minus fumma ßt aquæ humiditas. SoJafupereft terra/quç à nuilo retundi poteft, quin amp;• Hcciffima amp;nbsp;frigidiiïima cenfeatur. Nam aquæ leuis humiditas fummæ fîcci-tati reiiftere nequit: eiufdem verô fummum frigus,fummefrigidam efficit terram,quum nihil lit quodobfiftac. nid forte inferni dam-n«atorum'careens (quod in terræ centro vt omnium maxime à cœlis remoto , eonfti-tuunt) ignis perpetuus ac ardentiflimus, terra: fubftantiam denhorem quaquauerfum per-means eius frigiditatem contemperet. Sed. hanc rationem Thcologis noftris relinquen-dam puto. Ex pr^didis colligere poffe vi-demur nafuram ficeiementadifpofuifle,vt v-nicam fummam qualicatem , aliam obtufio-'rem , cicra contrarie rei permixtionem , habe-rent. Nam ignem, acrem » aquam, amp;nbsp;terram co ordinecollocauit, vt nihil principibus feu præcipuis eorum qualitatibus ofiieere poffet, interim vero fecundarum cxcelTus prohibe-retur. Non enim conueniebat vt calido excel lentifrigusfLimmum admoueretur : neque extreme humiditati , ficcitatis extremæ vicinia placcbat. Cahduminter amp;nbsp;frigldum humiditas media,neutrius exceffum impedit* fed im-pedicificcitatem maximam igni contingerc. Sic inters fummum fqualorem fummumque madorem,frigus interpohtum,aëiis calorcm

ardcntiorem ftictirum mitigat. Non eftigitur quod dicant, fimplicia amp;nbsp;impermifta corpora refraótarn vnam qualitatem habere non pof-fc,quiimex certa eorum difpofinoneidacci-dat , quad citra compoficionem ciienire pof-fe_ diffidunt. Sintne exeellentes ambç in fin gubs elementisqualitates, an altera tantum, non inueftigo: illud vnuna demonftro,. ra-tionem qua recendores Ariftotehs opinio-nem euectere coguntur, infirmam cHe: vc quç non? probet necelTario, vtranque qualita-tern in jquouis abmento fummam haberi.

Sed de hac quçftione baólcnus: re denn-dum nobis eft ad diucrticulüm , vc ex ijs quç bene probata funt tandem inferamus, quali-tates elementorum adeo excellentes in. mixtis, reman ere, atqiie in fimpbeibus amp;nbsp;fuiscorpo ribusanteafucre.Nam quum elemétis adfint, dum ipfam mixtionéjngrediütur,quid illasde ftruit:aut ß vnquanadmminutç appareat, vnde turfus vinufnarum acumen accipiunt,alfcerius mixti generationem amp;nbsp;materiç prçparationê aggrediences ? Satius eft profedó aftcuerare conftanecs amp;nbsp;inuiolatas quabcates in quoins mifto corpore, ßjis viribus integris perma-nere , quam in tot, abllirda refponfa delabi. Ergo tara potentes funt in compoßtis quali-tatcs vt fubieótas fubftatias de nouo immuta-das ad altcrius form? fufeeptionem, non minus

DÈC ADI s I. DEMONST. VIII. 133 tius per fe cotas altèrent, arque afficiant» quam vbi fimplicibus amp;nbsp;primis illis corpo-ribus ante permixtionem infiderentac præ-effent. Attamen, quia fimul omnes aguntgt; fingularum quabtatum fummus iUc vigor non ita apparet in mixtis, at-

BWM anno fuperiore Monf-pelij publice enarrarem Galeni libclluni dc reuulfione , Antoni amiciflime , paulo diligentiiis curiofiufquc earn exagiiaui opi-nionem, quæ recipit in reuulßonibus faci en dis obferuandam eflc nefcio qiiam venofi generics fibrarum reótitudinem. Hancego, nee Hippocratis nee Galeni fenfis conueni-re, amp;nbsp;ridiculam prorfus fióbionem eflc, mi-hi iandiidum perfiiafi, vt qui ro x«6’i^/F alió quam ad viMorum duólum referendum exi-ftimem-. Quibus argumentis rem confir-mem, exponam, atque ita vniuerfim ratio-cinationem proponam , vt faciJlimum ft meas eum aduerfariorum rationibus con-

ferre , amp;nbsp;inde iudicare quam male antiquio fum dióla d muleis ( aliogui dodis amp;nbsp;in-genio

Dec AOIS I. Demon st. IX. 2.35 gcniofis}mtcrpra:tcntur ac detorqueantur.Mi-rabensfane,difeuiTatandem mentis caligine, qiuaceidcrit vt in tarn abfurdam opinionem medicorum prccftantiflimi inciderinc, qimm veterum fuper hac re fencentia , nihil elariris clTe poffit. Audio teparadoxorum,noftrorum CLipidiflimum efle : propterea tibi hoc mitten-dum pLitaui,quodad X«fVfy/agt;’præcipuè per-tinere videtur.Si placuifleintelliganijbrcui a-horum multorum filtern elenchum accipies* Tigvr es in omni medicinæ parte exercitatus^ amp;mei amantiffimus ) argumenta hæc noftra per ocium (quæfo) examina, amp;nbsp;tandem quid de illis fentias, refponde. »

E V A C V A TIO N VM triplex genus à Medicis cohftitui folet,quorum primum eft rc üulfio rctraólióve Græcis vocata àr-ricnrctô-/s.Hçc fluentem aut mox fluxurum humorem fiftit, dum alio reuocat. Hac vti confueucre morbis incipientibus,vt humor iam motus retineatur faltem cohibeatur ne in partes quas petit,vehe métiore irruat impetu . Naciim fluxio fenfim fit,eam melius feruntparticulç noftri corporis omncs'.quiapaulatim ei aiTuefcut. Huius quoq; remedij vEis e(b,nondum incipientibus mahs: ad futuroru fcilicec, quibus obnoxij funt non-nuni,pr^cautioné.Euacuatióisraodus alter grç eis cft ‘^^s‘Äƒ05;mufr^sLat^nis Deriuatio appellatur, fitq; du humor« in parte ia delapfum euchimus amp;nbsp;mobilem adlxuc iiwicinu latus traducinrus

aperça ca venaquæ in affedam parcem inferi turper quani ca modo aliniencum capedic, modonoxium humorem influentem cxcipic. Quocirca^cum inieélo fcalpello ea vena præci ditur,parsmulciciidine defeiTajIIac onus fuuin abijcir. Eo rem cd ij genere çgt;\(ÿp^vcèv incremen cis medcmur,dum fluxio maxima ex parte fa-faè\'’‘^^^'‘^’ lt;^aert:,amp; humor membrum occupât. Gale-nus hanc diftindlionem paucis compleólitur, inquiens:Fluencium humorum, recradhio : eo-rum qui iam membrum obhderunt, deriuatio medelaert'. Tertia amp;nbsp;poftrema cuacuationum Ipecies,generis nomen retinec,amp;abfoIutaEua cuatio dici confueuit.Sicautem propriè vocat humoris impacn-ijamp;qui'huUa arte recrahi vel retrocederepotuit, per ipfummet locum afTe-dtum exrraótionem arqueinaninarioné. Huic locus eft in morbis inueteratis,amp;alijs omnino fadis qui ad fax durationis ftatum peruenère. Tunenquidem ex ipfamet laborante parcieuk fieri debet contentçamp; noccntis material edu-étio. Prçrer has très euacuationis formas, fimplex nulla eft.nam qui quartam conftituûrgt; hanc ex duabus primis effingunt, morbifque dedicanc quorum pars faóta eft, pars fit ad-hue : quandoquidem fluxum humorem reuo-cat, retinecque fiuentem. Ea veunturin affe-dtibusquiafanguinisqualitatc vel quantitate agitati fluxionependent : fèdprçcipuè,quuna phlegmonc fieri ccc pit, vr pleuritis . nbsp;nbsp;Nam

DêCadis L Demonst. JX. 137 id omni inflammatione ftudium vnicunie(fc debet,monenre Galeno,vcceÏeriteta partelie- Libde conßit, fa turn rcuellamus turn detiuemus. ld veto per ‘”^^“’ eandem venam fepe fieri, ex Hippoemis do-élrina eolligimus, quiim lubeat in plcuritide non prins â fangninis detraótione ceffare(dum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^

modovires ferant)qu3m is eolorem immutet. Hoc autem fignificat,humorê in loco infiam-mationem patiente colleétum , vacuarj ?quod fanè derinationis proprium eiTe videturiPorró fimuleadémqne opera cumrenuifione fit,dum ex parte quidem oppofita,fed non valdè remota perficitnr.boc enim derinationi, illud reuul fiom debetur.Vcrum,fi quis rei veritatem atte-tiusexaminare velit,illa dinerfis temponbus non eodem momento,fiunt.nam is prior exit, ■qui ad partem fluebat fanguis:alius fubfequitur, qui partem affe£bam,vel huieproximam regio nem,iam obfidebatquiefcens. ld diftinétè ap-paret,quum ob virium imbecillitatem partien da elHanguinis per candem venam detra(fbio. Quod enim prima vice fit,reuul fio tantum di-ci meretur:quod reiteratione accidit, eft deri-natio. Cæterùm reuuïfionis,deriuationis,amp; peculiaritcr vocatç euacuationis modi varij funt.fiquidemea fieri poiTuntpblebotomc, cu-curbitulis,hirudïnibus,friólione,Iïgaturis,cali dis fomentis, vcficatorijs, caufticis, vlceratió nibus,fetonibus,medicamentïs catharticis pi-tuitam amp;bilemvtranq; vacuantibus,vomitum

‘’ '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gg iij

proupcantibus, vrinas fudoréfq; cientibus, ac alijs infinitis remedioru generibus. Aft fine re-uidfionéifiqpderiLiationem inftituasjiuHucd eo quo dpçrphlebotoméficfquibu s /fai ce co n • Uenk}pkçffcanûus;idq; duphci nomine,vc Gale nus admonec.Primû quia duo bæe iundim, id eit vnius venæ lectione,comodeexequi pollu-mus:reuulfioné dico,ôc denuationé, Secundo,, quia ßiejle eft quiivo/umus buiufmodi.euacua none fîfterc^no aliter qua Gin manu portas hà benas teneremus.Purgationibus vero de impe rare non licet, neq; aflumpto pharmaco leges da ri poiTunt., nbsp;nbsp;nbsp;Sed hæc rndlSi faciamusrad m

{; De reuulfîonisnacura eire volunt, vtad ôp«-podta loca fiat retraôliOjfjquidem ilia definiur, illaben-tishumoris tralt;^tumjin contrarin, quQ nihilciciiis fluxionis impecum cohibet . Sunc auccnioppodtæ regiones in omni corpore , fii-periores infcciorihiisJatcrnaj externis,dextræ ,uniftris,amp; anteriores poflicis ,' quæ vulgatos medicis diamecros per longitudincm, latHudi*-neni,amp;profundit.atcm conftituunt.In bis fibra rum quandam reClitudmem curiofèmagis qua necedgriô obferuan t,du m in reuu 1 donc facien da non laudancca quæ tranfuerdm amp;nbsp;oblique .humorem auerne.. j Sic Fernelius; Nomine quidem-contraria din.t,antc ponè, ad-dextram .ad IçnamJ dirfpm deorfum., intro foras : cçter ,fum in humoru reuulGpne, ne.iUà quidc con-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traria

D E C A D I S 1. D E M O N ST- IX. ''^3 ? ttaria funt, nifi amp;nbsp;fibrarum venarumq; reóto turfivcollocentur.PlcLïritidi dextran nequaqua Cotfatiamp;rrt cft latusTmiftrumraciTiftamato cru-ti dextro concrarium eft bniftrCbHincenim co muftis amp;■ direda vénarum focietas^^ perquam finiftrum crus incifum euocat èdextro:atê dex tro latere nulla ven a redtis fibris inßmftrum concedit/Proinde huius fedla vena , dextram pleuricidern' non adimit. ' Et'paulo ante: Aperta vena primum quidem pars vulncri pro piiiqua exinanirur.hçc dein è longinquisifan-guincmprolicinquumqdd redharum fibrarum ope com pleat,pillas fiquidem trabendo.matura deftinanic ) pius^'fangimiiis amp;nbsp;quot;expeditiuS 'ab ijs*p^atribus in qu^s'fibw diriguntut * quam àcætetis eripiet .m 'n His verbis temdins, vul çarem Ïcholæ fententiam de’viUorum tra-mite obferuandö ;iâ fe probatam y elegantiffilt; me ,-vtömni’a,expremt'.lt; .Ab alijs. hoc?dif-fentiré videtuT r^uod non recipiati, dextro| laten fin iftrum,:amp; contra ,,per‘’£uóuü)/3Ïixi' op po-» ui: quin’po tins'Hippo crans autoritäre citata defendat , in quauis plcuricidc lab co latere quod ’dolorenaffedtum? eft ,; fanguineml nïitti'deberct. Vefalium autemi plærique ^dl quuti, quoniam a^nyo^lvena rota eft dextra; vt docet anarome, (amp; proinde 'cum venis brachij dextri redlitudmem habet ) quum pleuritis aliquam cx nouem coftfs inferiori-’ bus (^ux. 'onines ab à^u yôjramumx habent)

occupatjinteriorem dextri cubitivenam feca-damefle vokme, efiam fi dextrom Jacus non doJeat. Sin vnam trium fuperiorum cofta’ rum inflammacio teneat , eiufdem Jateris vena tiindendacft.'amp;pro dextra quidempleu ritide, dextra .' pro fxniftra veró üniftra ape-ritur.Hinc colligas de.eorumfenccntia,dex-tras partes cum finiftris modo habere, modo ça carerc,quàm ftudiosc o bferuandam præci-piunt in iVenis filamentonim e{/^{/(dƒucr. Nam amp;nbsp;incruribus, fi vnum Jaboret, alterum fea-rificare iubetGalenus ,benè feruata fvtinter-pretantur ); reda vikorum ferie, quam in vno quidem diametro repeririaflerunt,in duobus verô-nunquam. Propterea ^ perduos fimul dia metros: reuulfioncm vnàm inftituece,.ahorn* nibus vitio vertitur.Per vnicum autemediame» trum rcuuîfio, ilks nunenpatur,, quæ fokim' a dextria ad finidra, .vcl à fopernis;ad inferna progreditur : vt fi brachio dextro labo rare, fi-niftrum carificetur^ aux eiufdem Jateris fémur. Sin cruris oppofiti vena tûdàtur,per dupheem dianietrum fit tranfitus, nempeà dextris ad finiftra, in quibus obferoatur Jatitudo), amp;nbsp;a fijperioribus ad inferiora, quod eft Jongicudi-nis. Iftiufimodi rcuuJfiones meritô impro bant, qui ad oppofita quidem, fed tarnen xetri^/yhumores retrahendos eße voJunt : arque co nomine fignificariputanc ,,pcr binos diame tros tranfeundum non efie. Eius veto oppofi-tionis

Di C ADIS I. D^ MONST. IX. i^I tionis quç à dextra in læuara fic,rationê afferuc ex fibi perfuafo fibrarû redo duétuzGaleni quo qu€,viri in medicina (iiminijhaud temerè fper-néda autontaté jpponut. Aft de ea qu æ in codé latere a fupernis ad inferna amp;nbsp;contra, obfcrua-tur,prxter iam didas rationes,plurimis euenti bus experientiam confirmatam proferunt. Na (vt etiam Galcnus multis in locis narrat)in fpó finis eLiacuationibus,amp; â natura fieri folitis cri fibus,quæ ab latere partis peculiariter ae pri-miim atTedçfiunt e^creriones, morbos foluut: Vtpotéfipatientelecorefanguise dextra nare crumpat,vel dolente fpfene,ex finiftra. Quuni enim res fecus fe habet, vel mhil omnino con-fert euaGuatio,veretiam nocet, quia relufca no cente materia,melior amp;nbsp;Iaudabilis,quæquc vi« ribus conferuandis neceftariaeft ,,exhauritur. Medici eo cxpcrimcnto admoniti,naturæ ( cuius miniftri funt) opera imitantes, probarunt reuulfiones fieri ceferius ,jutius,. atque com-modiiis , dumccrta reótitudo feruatur in cua-cuationibus.Quippea nocentis humoris copia mox çgri fubieuantur cum hoe fit,amp; melius ha bent.Eft autem eareditudo ,yt interpretantur, non qualem defenbunt mathematici, exafta, fed tantum anatomica,ex vJlorum feu fibrarû (quibus venæ amp;nbsp;arteriæ confiât ) reóbo, tramite amp;nbsp;duélmcuius ratione vaforum quendam con-fenfumaccommunionem feruari exiftimant, banc verb facihoris attraélionis caufarn efie.

i4i ■ L/^IbVB'EKT^I^P AK AD ox. Li.iMGjauc. dicunt. Atq; fic accipienda putac Galeni verbal '^'^■^ dum inquinFlüentiutn hümorü,rctradio : (fic enim nominatHippotrares) corum autem qui iam meinbrü obfcderuiit, deriuatio medda eft, Vrrunq; autem cuacuationisgenus per cómunes ven as fieri prçcipit. amp;c. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hic côhiunesdiciârbitrantur,quç direâ:am focietatem fibrarum redarum duólu obtinue-runt, quæque perpetiiö reóli ftaminisordine conneduntur.

• lt;-Hçg fimt quç nbotericoru medicoruprçftatif fimi de feruada filamctoru rcditndinc in réuni fionibus faciédis, prçfertim ad val de remotos locos, prodiderutj Hippocratis illud xctdi^/i' amp;nbsp;Galeni £v6üWƒ/a»male (vt-opinor-)accipiétcs, du Centur.i. eu- vcteruni fcripta infuam fentétiam detorquere volunt.Eam fibrarum reóhitudinem Amatus Ju fitanus irrtdet.fed dumpotiorem quærit ratio nemjpfemagis quaalij rubculus fit Nam fate cür quidê per rcindfioné humores extrabi : fed nul kim ad idfibraru vfum efle vuIt.Quia quum fanguis confuse in vena puteali, caua diâ;agt;con tineatur,( inquit}per canalcm quoque predidç venæ confuse extrahitur, minimè vero per villos acfibras. Et paulbpoft: a Briftdeo excogita-tam dearborisfilamentis fimilitudincm ridens ait : Si arbor perforata efl'ce, in cuius cauitate aqda contineretur , pmculdubio parum villi aut fibræ agcrent, vt magis vna ex parte quam altera extraheretur. Deinceps multa ineptè

Dkcaûis I. Djemonsx IX. Mj. camminifeitur Luficanus, fenfibus etiam im-ponens , vrinaudicam amp;nbsp;à fe inuentam micten-di fanguinis ab eo dem. latere in pleuritide, can fam reddae.-Ego vero fibrarum' vcilitatbmima-ximam efle reeipio inquanis euacuatione facienda, fine ea fit reuulfio,feu deriuacio:quum vençfanguinem concineant,non more vaforü anima carentium, fvt per illas velutiper lapi-deos canalcs, bne amp;nbsp;illuc diftribu.atiir,qiiod in LiKje^fi EraGifrato- reprehendit Galenusj) fed aliorum/“i/^ mftrumencorum vita prçditorum modo ,q,uç faculcacibus finsnaturahbus vtentia, aterabere pofiunt arque cxpeUcrc. T ripbei enim Eb ra? ru m genere venarnm runieç contextç Ernt, vt docet anacomeiEx bisbvero rebhç faciantattra^ étionem'yobliquæ retinent,tran.fuetfç expellût, idque nacurç quoda inftiruto.Quç G verafunt, non obfeurè villorum diiterforum opera con.-fundu-nc,amp; rci nature contradicunt,.qui re darum fibrarum obferuacionemeborem fieri re* uulfLonemj ob id afrerunc,quod ijs poxifsimum accepta refecatur adio. Inquiut cnimŒacilior humons ad çgram partem eonftuentis aut con fluxurr rcuulfioj-ac deriuatio -fit, perpétua re-darum fibrarum confenfu atque adeo vena-rumcommunitateobferuataredis nimirum ^^^^ .^ fibris trahentibus ac vckiti.exugencibus ,'vt i,b.de”ß^l^mi/. loquitur Euchfius. Squidem vence (inqvwt)ad fanguinls verfus impadum ipfis vulnus, amp;nbsp;do-lorificam li.ga£ionem,fridionemqbaut ealente juju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh ij •

aquani,attra6bionenï fuis redis fibris plurimü aiixiliantur.amp;c.Quafi veio,ó Fuchfigt;excretio* hes amp;nbsp;quçuisîfanguinis crupdones, expultricis fa'cultatis (quæ cranfuerfis tantum fibris agit) opetanon herentbNun^uid ad vulneratam, ahtex ligatura dolencem particulam, tradus potius quam cxpulfus fan guis delabitur? Id nobis abfurdiffimum videtur: quippe quiperfua-fum habemus,pra:dolore humores non attra-

* 111,fed difflii'ere,quum partes Vicinæ ei qnç læfa eft velut opem adferre cogitant . Humorem enimfuum protrudunt; huic neceffano fucce-dit alius atque alius,vndefluxus continuo ad-augetur.Vc^qnod verifimilius eft, ne particu-lis rationcm. amp;nbsp;intelledum attribuamus) dolentes ipfæ ad rei quç mfeftat cxpulfio-nem fefe contrahunt : compreffis elabitur humor, amp;nbsp;vel nolentibuseffluit. a vicinisau-tem,quæex cocinuitate ctiamdolcrepoléine, continuo fucceftu alius elabitur. Id quo-quö modofiat,prçter vim expultriccm,nullam humons«ducendi caufaminuenies. At-quicanon redis fed tranfuerfis vtitur fibris, vt'omnibus conFeflum eft. Perperam igiturde his fiiam teuulfionem illi extorqiiere voluut, qiiænon' nifi excretione abloluitur, Hxc nonduadmittent,opinor,qui dolore amp;*calore auCrahere pofteexiftimant,atq; fanguinis falu-bré cuacuationé(quç a partibus aftedis materia auertere creditur)redorum ftaminu attrahen-d 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiiim

Decadis I. Demonst. IX. x48 tinm opcrafiericontendunt. Sed iam refpon-deanGciiinaffelt;5l:oiecore,dextra naris vtiliter fanguincm ftillat,id cuius facultatis eft opus? Humoris noxij cricice faólaexpulfioné effe fa-teberis: amp;nbsp;quod in dextraregione,in quavifcus aftedu eft/accidatjearationeprodefte, amp;nbsp;ægrû à morbo leuare.Quid igitur reôta filamenta can faris,ft craniuerfisdebccur cxcretio:ea verb fola eftquæ morbum hie foluitjdum procul,6cin. parte oppofitâmateriam extrudit? Nam inde reuulftonismodusa medicisnaturæ imitato-ribus,inftitutus videtur, quo eiufdem latcris tantum obieruandam confenftonem volucrc. Dices:a tranfuerfts quidem fibris propriè fit nocentis matenæ expulfio : venim non alio quamvillorum rcÓtitudine humoris fluxus ad deftinatam narem dirigitur. fiquidem venæ ab ijs partibus in quas fibrç tendunt,expeditiùs multb quam à cætefis fangüinem eripiunt: arque,etiam fi nihil traherentvenæjhumores tarnen (inqniesXponte fua^redo fibrarum curfn defluent.Sed non video qua ratione opinio-nem ifta defendas, quu iri venis teétaru fibraru copia fit hinc amp;nbsp;inde ', quç nullb ’deleótu ad vtramuis partem humores deuchant/Nam qui hepateaut liene afféébö pemares effluit fan-guis,is venæ’eauç trunco amplo continebatur. in co verb funt fibrç per totam longitudinem direôlç,atque fibi contiguç toto circuitumeque vUa eft villoru reóhorfi in' dextros amp;nbsp;finiftros

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh iij

2,4^ L- lovBERTi Paradox* diuifio^Qui fiet igitur,yt hudatoXmguim per mifta amp;nbsp;prius coqfuG materia,ex vena caua m hanc vel lUam narem, per fibraru reóhicudin«

’ fcilicetjüeóta mictatur? Splcne laborante,qui è nare fmiftra-profunditur fanguis, eofibraru r€darü,qux in vena caua funt,operafvt putas) deducitur.Quid ? nonne dextra eiufdem varna: parsfimftra: fimiles fibras habet? quid obfiat quo minus earum duchu ad fiiæ regionis amp;nbsp;kir teris dextri narem fanguis non deferatur, quumis in vena confufus non magis dexter qua finifter videatur?Nam hoe comminifenve næ cauæ- finiftram internamque fuperfieiem föl^m, non alias venæ parciculas , matcriara cörryptani teliquis humoribus impermixtam ateingere,^ per eiufmodi femieanalem ad fui Jateris narem pejeurrere , fomnio proximum efie iudieo. Quanto fatius eft dicere , vend ex-cretionem moleftantis humoris moliente, fieri tranfuerfarum fibrarum ope contradtionem, qua vafis pars hæc in proximam feie exonerat. quum verb ad vena: diuifionem peruenerit hu mor,eum potius ramum fubitqui parti afFedæ ê. regione eft:qiiandoquidem ah ea motus impe tufq; initium cœpit.quumque id perpétuaferie ad extremum vfque ramulum continuctiir, quçda redcitudofcruan videtur.Nó aliter fanc excretione faciunt vente, quam vétriculus vo-Zib.3.tiefacMi. mitionc.hac vcró Galcnusficridocet,fo!a fto’ machi amp;: gulç exterioris tunieçfibris trafuerfis

I’ Ja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contexts

Decadis I. Demonst. IX. 247 contextæ opcra.Si ergo tranfuerforum viilorü nólionc fanguis ad nares facile tranfinittitur, qui neceffe eft reglos in aux ilium vocarbprçfer tim quum nulla fte hicattraélio^cui eos natura præfecitîNemineniadeôineptü effe atbitror, vcCanguinéillum ànaribus ipfis trahi fufpicc-tur. Neq; admittendum cenfeo, humorem in parte affccli contentü,amp; morbum ipfum pro-ximè efficiente,ad partes adeó remotas atque funt nares,tranfferri:quü potius per ipfammet partem affeda,autquam proxima,materia quç continentis caufteappcllationê {ortitur,expur-ganda Veniat.Sunt vero meatus propinquiores excernendis excrementis belle accómodati, hc patisquidem fimçregioni vena porta,amp; gibbæ cmulgcntes vcnæ a caua trabences : fpleni vero mefarei vcnæ potiffimûinlèruiunt.Proinde no eft quod longe diffitam parte corrupeus languis pctar,cnm citnïs multo amp;expeditiusalio cxonerari poffit. Adde qubd eiufmodi excretio ne no patitur venaru perplexa amp;nbsp;logadiftribu-tioà didis vifeeribus adnares vfq;.prçter idqd humoris corruptiffimi pcrmixtio,ianguincam maffiim labefa(ftarct:amp; ineacôfiifus,ægrè à natura feccrneretur,excerneretLirq;.Quaïis igitur languis eft,qui per cri-fin ad nares afeedit amp;nbsp;cuius vacuationé mox falus cofequitur? Non fane q impaóhuseft, amp;nbsp;facit inflamationéifed alius: nimirûquiex fymptomaticafebrecontinua in venis exardens,amp;â propria temperie multum

mutatus corruptufquc, cbuliendo inflabatat-, quediftendebat vafa, non fine magno totius corporis dolore ac tçdio . Nam hmc fit maxima ilia inquiecudo,amp; velut contufionis fenfiis.' Is (inquam ) ille eft fanguis,qui diim tandem morbum natura fuperat, naribus fiepe abundè reijcitur.Id vero experientia confirmatum habetur , crifes optimas eflefvta quibus ftatim çgri melius habeat,amp; leuentiir)q mm è regione jLi.^,de ge loei affeóli fiuxerir humor.Vnde Galenos,dex-cap.vlt. tra hypocondria (inqint)ex. dextra nare bona iudicationem alferunt, fimftra verb ex finiftra.. Huius euentus rationem ex filamentoru redo ordine. petunt,qui non vident irta minime per attraótionemfcui reóle fibrç inferuiunt}fed per excretionem ,amp; trankicrforum villorumope fieri.Qui præterea nefeiunt /materiam. que in ciufdemlaterisnarem peruenit,eam non efie quç in parte inflammata contmebatur.yerùm quam fint a vcritate alieni, fuperius abundè monftratum eft. Quamam eft igitur tam ad-mirandi effeóhus ratio? quçà natura dcleóli ad euacuationem loei commoditas? cur id tam religiöse, nee fruftra (vt expérimenta docent) in crifibus qbferuari videmus? Eins rei caiifam ad redlitudinem quidem refero, fed nó ad earn qua? venarum filamentis a vulgo medico nun tribuimr. lmb quam Hippocrates amp;nbsp;Galenus i^sÿ^ k6uclt;ygt;Zas diélionibus iignificarunt,qLiam-que nunc demum explicate aggredior.

Corporis partes omnes veluti quadanifocia ( 11 amicitia iunólas inuicem cófcntirc ae eompa ti,a mcdicis iandudum receptum eft tà^loiuig.. Id aucê fieri putamus, non folum quia rarior tex-niracalon amp;nbsp;fpiritui,fingularuaótionum opi-ficibus, tranfitum permittit,(ynde fitcertana-turarum communicatio ) verura etiam quod forma eadem præfit omnibus, in qua dum fin-gula: partes conueniunt, affinitatem atqueco-gnationem habere videntur. Porto, diuifum amp;nbsp;bipartitum corpuseft,noa modb vt gemina ef fent mébra, amp;nbsp;quü vna parte laboramus altera minime deeflet officio : fed etiam vt vnius loei affeóhus vniuerfo corpori minusobeffent.quod fanè accidit ,. dum in fuç regio nis fuive lateris partibus fiftitur,yt.vJcerius progredino pofsit. Hacequidem rationc fit,.vt dextracum dextris amp;Içuâ eum Içuis maiorcm quacum oppofitis cojuTCaGuta» amp;nbsp;cofenfum obtineât.Si enim phieg moneiecutoccupât, dextrum omne corporis mcditullium' plus mah qua finiftrum percipit.' Quodfi ob febrem quç morbum comitatur, to turn corpus condoleat, amp;nbsp;dextrapars non ma-gis quam finiftra( fedem affeétam excipio)çgro tare videaturtin hoefenfus penç obrutus cru-ciatu,'fallitur: at ratio bene arguit,alteram partem altera plus affiligi. Sçd rarp accidit, Yt pon facile dignofci queat, vnius laterls^partcsiom^ nes magis quam alterius affeélas efie'. Ergo ,fi in morbo quem fupponimus!, dexeta gr^tuius ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;li

iÇà-^- K’ lo^-BE RT il -P ARANOX J tölrquehtür pöb-eöfifonfotn- quem jfacit vicinia vt crifisfpoft' ditfccirnumnatLi-raï' aduerfus mor bi rnatöriam'-cohfli^iimjTiatuï^'im fupenorem effe dem ön ft rep, tneri tóiexrdex er a regioné fan-güÏS’ étüWpU^N^rfti cQ eu çntu docetnurj corpo ris tioti-ós' Mklidüm efle.robur ƒ quando partes quâs vi morbi. omnium imbeciUimas reddipar eft » noxiami matcriam excemcre potuerunt.: Quid enimij ftdextra regio’ magisiquanaj ftni* ffr^ffïïörÖagraoaibatur /nunc vero humorem fupcratüni - éxtrudere ''Valec j^iam de rmortö triu.mplla'ns*. quignon Optime deægri Gluté ipetabit? quis non dieet, in alijs validumcf-, feïobür^/quurn id afflidtis mage particuJisquot;nón dêfiicrit'gt;JEo certè 'nominc*lt;excretioncs ’'per candem tegionem fieri föhtaè(meliorcm crifin denótari¥i’amp; tnorbiintegram folutioncm fa-ciunt,vr haólenus obferuatum eft . Significant ènim, facultatcm , qu^dn peins aftclt;fta parte dcbilior erat j^morbi materiam-viciflc ,.duin ih-ftjo^ljiterc faifta eruptione yÏanguin’em ma-ii fófrfïtbfn 'cxtrüdic. Qult;pd fidólcntc lecore, naris 'finiftra àj/îôp^à^z'etF'pariatur^ dextri late-ris viresf^languidas nimiumque fraótas.efle cónijciénias, amp;:i nc'mórbo tandem fuccum-bat ;ægér verctiioaur; Hóe fairem neceflario fu-' turüni d-ijcetnus pvt dafiseuacuatio^nibil xgro proficiav. MJettiTn* pórtendit j naturam non-dum hümOrenv fti^erafle,'neebreui fupera-WräiVt qux inutUi excretione magis ac magis

D ë’C a ö-is I. D emo N 5 T. ïX. t^V dèbiliiêcür. Nam finguis ex oppofita najc •profluerts-) ’neque vt fignum , ijiequc Yt eaufii ’^ptödeftijiquum partis eius;de[Cüius.vitnaioii erft ^ diffiftentiti'l vo ad quaniipfaïcipxleinïQrbuSlipifc pertineatp tobur non tndicet\amp;;minüs,impügt;

• firm -humdrem’force retrétrieis faCnkaci^ errp -refdLiacnÈt. Prærerea ,dextri latcrià maior eft pknicudoiquam finiftrr.quia hftmptyn^ epHu-xus ad dUentê p3rticulamvndiq:!’aq$6ei-i folet:

• ea vetó pocius inanicndapars vidGCvt,lt;piæ ma - .j.vEi.., • , gis-gtauataieft, Quamobremiïcâbè fendunt, qui âpartc^ppoftea fantamfanguinis eruptip-^ffiem, improbanc , iqaumjnon modp inutilisé, ' fed ó^'d.^i muoia ^qnia m ot bdm p roduQitivj4ca-törJJiAicFnalèjudioanc^quLbniHs eifcctboccafto vnem ad hbarnemtarura duiftum ircfefuntrji amp;: 6^ bfafum reift’aTumopcrlmeliorcm fieri euacua

-tionem exiftimanrLNamjCur.ex nare finiftra fa-quot;étam-alt;jLtoppciy/tt». dum bepar laborat gt;’danamgt; tbunt, fi fporftincaamp;ifacilis eft, qua mois fibra-J rum lila rcifticndoiquara prédicat minus o b fer *• u e tu ü? Nul Up ro c üldubioi eft ftbrary: ! r e ótar urn f in feeïéda euacrratiöno obferuatiois ratio , quü ^VclMtrô 10 erafdem IßicrüsVenis rebhicudo fefc

■ boc acCipiniitójferua'n'daiin præceperunt^ Attta ''''' ' ’ •' ftio n isr? v ocabuÏQf.inaedici ; nóftcii nbu run mr, durft reunlCïoncm ’cxplicant ^ eaqiie rationc perpcrarn dc'fibns réélis mentionem. habenr.

cuationcs, fola excrctrice vi fieri cogitarent^ hanc nonalijs quatn tranfuerfis filamentis at-tribuerenr. t Cætcrùmcle retiulfionis natura præGipuè eft, vc ad parte oppofitä himiorcs cua ciians'diüertat,quancLinï rei naturapatitur .Na a füperióribus ad inferiora,vel media, amp;nbsp;contra,in eodem latere, omnium commodifiimè fieri reuulfio'foler.ltem,ab anrcrioribus,adpo-fterioMïvtcum dolenti partcmicapitis pofte-•^/gt;A.«8.jï^,j..tiorcm(deHippoc.confiliofinfronte vena fe-catur. Ab internis quoque ad externa, amp;nbsp;con; tra,rcuulfio fit,in eodem femper latere. A dex-tris veroad finiftra , amp;nbsp;contra, non femper fit • congruapro reiiulfione oppqfitio:ea. tarnen in crurum aifeeftibus locumforcitur,vbi défiuxio mörbfeaufa eft. Namquum afijperioribusper venamcauamdefitiens humor,ad eiufdem vc-næbifurcationem quæ in lumborum regione fic,perucneritiquiaddextrum ramum tendere fblebar,hauddjfficultcrin finifl?rum illabitur, lü’l reuulforio remedio inuitetur.Cogittir enim nouam ingredi viam, priftinæ obliuifci. Alia ratione fieri nd video, vt ab hoc latere in ahud humores prompte reuelli queanüfeilicetafdex Lilgt;.ii.gt;»eth. tfa manu ad finiftriiiamp; contra. Ob id cum Ga* wr46^4‘ lenus dixit, altero crurum male habente reli-quum fcanficabis: manu labdrantc / non reli-quam;fcd crus fcarificandum iufiit:vc nobis ca obftruetur corporis rcótitudo(amp; inde nata par tium conftnfio)fquam ipft eleganter tvöt/w?/«^

Decadis I. Demonst. ÎX. x9 diéhione cxprimit,diim Hippocratis illud^^f-T-ï^w amp;nbsp;prévôt/ interprctatur. Hippocrates enim priorhis diaionibus vfuscft,qiiç fignificanc eiufdcni laceris ac è direéto, üGaleno credi-mus.SiccnimpaflimexpliGat, nullo de fibra-rumdudu mentionefada.vtciiminquit: De- LiKx^.dtvjk monftratiim nobis fçpius efl:,ab Hippocrate tepar^cap^ya óbè diólum fuifle,quod partes }(^r tvóv fita:, ne-ceffario plus inter fefecómunicant amp;: fruutur. Et in linguarum Hippocratis expodtione , ait, t^iFfigniHcare ivèuafia.vn cccpi^iv. Et alibi:Hip ^*^t^ç^Vf^ ' pocratem i^/y vt plurimum quidem iv^iiUfla.Vy ideft rectum tramitem , interdum aütem amp;nbsp;(pcworldeftdelationemdice,re non ignoramus’ Inlibro de fradburis, àfj rvi* £700we/ÄX ovowec^«!, '^’ (inquit) 7wt£ Attvrvr ^ S' iJ.VKos r'»i a-cüfjig.'ns ^ ê^'t Q„f„tA2. ^'Q'n 'âw ^ 5' -is'Xcóroï.Ec paulo poftzTvv ;^' 5' tJ-v^ ï'^ik ttxKlt;lF'5s'j3{xrv;clt;| viw Sedquænam rcóbitudo infaciendis euacuationibus ex Hippocratis fen tentia obfcruanda fit »aperte docuitlibro ad.

Glauconem dum inquit:Si in parte dextra loco Liki,cap.i: rum palTio fuerit,adcxtra manuaut crure de-traxeris fanguinemifi verb in finiftra , à mem-bris quæ jUi c direólo funt . To yap ^T’i^o yJ'CfdjuT^ Xiyoj^oVjäMTTo tVt’êt'i S’ }(^r uror^^f id cft fecundumreÜ:itudincm,vclèdircóto. In li-beUo cui titulus eft de curandi ratione per phlc botomé cuidéter fententia noftra confirmât.

Hippocratis illud ^^lï^p cxplicans,vt dus ver- cup.if. ba epilogi vice buc tranfferri pofsint. Quæcu-?i pi

■x$4 L' loVBERTI pAKADOXjC que fanguinis erupnon'es('inquic)xàr ï^/rfiönb maximam æ^rocantibus commoditatem affe-runt,5 3 ^rï^/KjO^/^^r fuóu hfyn^'afaicfeofj^Xoytfitc^f quodipfémanifeftc haè vocd^-t’i^iinfçpenu-mero in hoe vtatur fi^nifieatu; Quæ veto con ' tra fanguinem excefnunt, nihil lunarc , aut etiam nocereiquod fcilicet interdum citra mail leuamen vires exolunnt. n^Neque enim lia-.ne magno exiftencc odextra nare fing nis er um (pens^nequedn-iecore è finiftra, vllam adfert ' , ' ' ’ v'dlitatem jfed reuuilïo'quidem cd rd? ^-/t^Ôù «mearw/Zivo*? manifeda viifitaté eeletiter oftédir. in quibusautem contra accidit , nnIlam;Dex-• tra igitur nare fanguinem effundentCi ad dex-trumhypochondrium-affixa/cucurbicula fan-,^. .guinisf eruptionem xlatè eeleriterque fhlit, 'Mid nbsp;nbsp;nbsp;perindearqueaddiniftrum ,fmguinçm excer-

nente finiftra.,; ;. Porto fi in cruptiombus fanguinis quar ’y^t amp;vbtàK.fiunc,ireuuhionis;gra-ria fanguineni mitcas, mox. confpicuam vide-'. ■gt;^.gt;:.’.,MA bislv-tditatcnjiiiat fi contra venamifecesi iml-

Jum fêqueeur commodurii. uiSic ataque hene laborante,ihcifio eius venç quçiad. annu-brem eft digitum ûniltrç,minus muat',;xquèac fiinternam qüæ iri^gibbero edj^ecuçris;- Siqui-' dem multùm iuuat licnem malêrafFeôtàmibh'-gumis ex finidra manu vacuatio. j • i t; Et().aù-lo poft,Quihetiâ pleutiticis kx^r î)fgt;^v ^’ittu^ .( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^■‘^^'^^^yf'ti (pXtCoto^Mjeuidentifsimam fçpe, Y^i-

DeCADIsJ.Î OtMOil^sr. JX 2.5$ llicbmninöoWcufain,aut lóhgo' poft 'tempore/ Et dein ceps: Tam perfpicuani aliquant do celeriter veilitatem àf;(^rr’tuôù,-'Tw Trow^^omtir f^/'liiigt;ç^Çgt;bvofjt.i(ij afferuntjVt amp;nbsp;qüijUborant, amp;: EimiJiarcs ipfonlm ftcpenumcro obftupefcanc.. El bis Galeni verbis maniféftum efte arbitfoti fecum autorefno^ Hippocrate ƒ nil aliud qudni corporis ipftus redtitudinem iniquibuflibét cox euationibus.canfiderare,n'on reftas yenarum fibras.n Horum autoritatenvatque fenrétiam, varijs naturæ operibiis confirmatam!,.fequuti, reiiulfiones perpetuo ab codem latere ’infti-tuendas cfte concludimus, Negligenda ,non eft,quam’fdpcrius attigirnus rationem , quod vniuerlç partes è diredo membr-i laborantis fitçymagK quam illi oppOrfitæ , humoris copia grauentur.Nam demus phlegmouem effeHu-ins'onum præceftitfanguinis mah qnalitas,vel qu antitas fuperftua,vei ftmul verun^qs- Eada ye rö in'flanimatione,{anguis''ratibne,dóloris vn-diq; addocum affedum concurric^ amp;nbsp;ciulUtc- ' ' '' ' ris partrculas grauat.Propterea,ft dum jeueUf-mqs aut denuamusrpars aliqua humorum co-piâ fublcaahda venir,ca certequot; eftbepate labo'-ranteidextrajyt pro Itené.finiftr'a.i qo5 ?? ’n-

De buius quçftionis'explicatioe.ni'bil fupef-fe video,nift vt demoftrê quid ventru comma nium appellatione Galenas ftg.nificet.Nam qui ^^ ^.adcia fibrarum reditu dine curioftus obfcruat,cornu cap.z, nes venas cfte dicût,quæ perpetuo redi aut ob-

LiKS^aph, iff,

M.7,afh,49,

longi filamêti ordine coneóhuntur, vt loquitur Fufchius. At nos Galeni ingenio magis dignam interprçtationem adferentes, vcnas cómunes diciafl'erimus,qua; fanguinem continet non-dum alicui particulx nutriendæ determinatu, fed omnibus faut pluribus certè) communem. T aies funt in brachio, cephalica,bafilica,amp; me dia.His opponûturpropriæ amp;nbsp;peculiares,quæ vni tantum particulæ inferuiunt:vt vena fron-tis,temporum,Iinguæ,amp;fimiles .lHç vniuerfb corpori euacu.ando.conueniunf.bæ vero à folo membro cui inferuntur,cuacuant. Galenus vi-detur etiam communes venas.appelIare tLimi înteriores, turn cxterioresjib. ad Glauconem«-particularcs vero homogicasjd cft coniimdas feu coniLigcs,amp; partibus ipfis adhæretes.Dein terioribus Hippocrates meminit. in aphorif-mis.Sed ifta præter inftitutû lam efle exiftimo: ad illud tandem redevîntes cóeludamus, in rc-uulfione facienda comunes quidc venas obfer-uari debcre:at inutilem effe fibraru reélaru ob-feruationem, llIud prifcam veritaté fapit, hoc fpernendu eft neotericorum figmetu. Quod ß quis ex antiquoruferiptis opinioné qn5 refelli mus edprobare veut, rationcfimulcum autoritateproferat,autoribus -f enim non nifi demon- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;^ ftran tibusaffen-

B.—s..i^ ^-^ A V D E 0 te ex Paradoxi mci leétione voluptatem aliquam ce-Æpifle, Antooi amiciflîme. Aliud ® ia miüto,quoquæftioni à te mihi lt;^W3ïr??s^propofiræ fatisfaçeçr videor, Cel fum medieum elegantem amp;verc'Hippocracis incerpretem, Imius meæ opinionis faiitorcm habeo : à qua lî velis difeedam, modo rationes d me propofitas etiam diluere velis. In phyfio-logiâ , ybi nihil xftpericuli , audentius multo qua in, therapeutiee paradoxa affirmare foleo. luuat tamendn omni Medicinæ parte ab alijs negligêter difeuffa ant perperam mtellcéta, in dubium vocare, vt nihil non exagitem.Quem à me petijfti variorum Paradoxorum den-chum, fed raptim colleÓtum, etiam mitto« Multo 1 plu ra ftiftineo, quae per otium feri«

gt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Kk

^58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. Iovb'ïr'ti Paradox.’ ba. Tu pro ea quæ inter nos facra eft amicitia, æqui bonique omnia confule, amp;nbsp;Vale.

Ît. QVV’M reuulfio fluenti auc iam fluxuro hujmori ft'ebeatur,atque hunc veluti fufpenfum fiftere habearmcrito ad oppofitaperpeeuo fieri debet.Deriuatio autem , quia materiam qua: fluxic,ftdnóndum impaólaeft,diucrtit, amp;alio detorquet,ad latera hümoremdeducit. Hçc ve ra eft reunlftorirs amp;nbsp;dcriuationis diftetentia, qnam Galenus ex Hippoc. tradicdnquiés:Hip-t^dcafl^^^' pocrates KkTiairSt', hoc eft reiiellcre nos inbet ad contraria,derinare autem ad latera. quinedam dim maxime infinit, turn ad dinerfa ämenro»'. Non eft igitur quod dicanc,reuulfioncm a de-riuationehoc pr^cipuè difterre,quod 111a fiat ad Jóginqna;hxc verb ad vicina : quum cadem venæ fèótione vtrnnque fimnl fieri polfit.Nam quodinbet Hippocrates, in pleuritide fangui-nem extrahendnefle,donee is colorem immn^ tet,ex reuulfioneamp;deriuatione mixta cuacua tioné denotat.Qui émm fanguis prior exir,en qui in partem'fluit , repræfehtat : poftcrior vero,amp; colore mutatus iam parrem iiiflani-matam atrigefat . Sic quura vires funt imbe*-cillç, 'amp;\parcienda- eft phlebotome:/ per:ean-1 dem venam reunlfio amp;nbsp;dcriiiatio^ fiunt. Si*' quidém prima vice reu euere, fecunda deri-uare dicimur. • Ergo fimul cademque opera, amp;nbsp;per candem region cm turn reunmop tuin derinatio fieri pofiimt .;Mrqui derndtió^ nun

■ ' DÎcADIS I. DeMONST. X. i$^ îiùnquain ad diftantia loca fit, femper ad vi-cina ; quiim de illius natura fit vt latera petat. Igiturnec'de reuulfiowis narura erk, vt per-I^etuó ad valde' remóta'loca fiat, fed tantum äd Óppofita . Nam ex propinquis etiam lo-cis’reuulfionem facieridam clîcjprimç claffis medici voliint, quum citius leuari çgrum ftudemus. Eoenim promptius fentiturcom-modicas, quo'magïs ex vicina parte rcuclli-mus:. dummodo infignis fiat euacuatio^ani alioqui verentur, ne plus humoris ad pattern affedam amp;nbsp;aqua rcuellerc cupimus,confluât, qnàm euacuetur. Quod fi nondum fiens , fed tantum fukirus'eft.'’, cui per reuulfio nem ( vt pr^caucamus') occurrere placeat : in hoc fane fâteor ex maxime dïftànnbus lock « attrahendum cfle’/Atqüe lubens Hippocratis

* ‘Vt qüàni longçifiîmè a lock vbi dolor eff7amp; fan-i' guis cog! didicitjVenatu mciiiones fiant. Sic e-

* nam baud magna' repentei mutatio fiet, amp;nbsp;con-“•'fuctudinern mutaueris,ne afiaphus eo loei fan-

* guls cocat.Obid qui'comiciali morbo funtob-noxi),ijs iübcmVis vèrno tempore excrunbus ' (quç pars eft remónflittia)faftguinem mitti.Sed '' 'amp; quum fieri incipit defluxio , fi-non nxulcum proceftbrit, ad diftafitia “valde- loca rcuulfio-nem facere nihil prohibetr-non quidem c-ius portionis qnç deflexie , rationejed con-

* tinuQ Huentis‘j’ amp;nbsp;pötiffirnünV flexiiTæadhuc lt;^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk ij

med,cap.6 mqui^nsî Ab CO didicirnus mcipientem Huxio-nem ad côtraria trahendam efle.Et paulo poft: Sanguinis decraóhio in principio è longlnquo, poftcaabipHspartibus exulceratiseftmohen-da.IgicLir,vcfluxio lenta atque diuturna tutius * e diftantiftimis reuellitur,ita amp;nbsp;quæ futura eft arcetur.ficenim in traóhum nouæ via: longio-rem conuerß, fenfim a priftino cicra viriuni offennonem defcifcit. '

Hæc ftme quç fchola medicorum recepit^ ex Græcorum fontibus amp;nbsp;Arabum familia,ex-ccrpta:quibiis non aflentitur ex Latinis Celfus non fpernenda: autoritatis medicus. Hicenim eorum rationem qin,ad loca valde remota fa-ciendamefTe reuumonem (cribunt, nc plus tra batur quam euacuetur,irridens inquit : Neque ^ Liir,z,fap,\o, ignoro quofdam dicerc, quam longilUmè fan-guinem inde vbi lædit,efle mittendu. Sic enim „ auerti materiç curfum.at illo modo/fcilicet ex ^ ipfa parte,aut quam proxima, miflo fanguine: ^ quodprius dixerat) in idipfum quod grauat „ euocari.Sed idipfum Eilfum eft. proximu enim „ locum primo^exhaurit:ex ylcerioribus veroea- ., tenusfanguis{cquitur,qüatcnusemittitur.Vbi » isfùpprefruseft,qulanon trahitur,ne venitqui « dem. Videtur tarnen vfus ipfedocuifte, ft ca- .. putfraólum eft,exbrachiofanguinem mitten- » dura efle.'fi quod in hiimero vitium eft,ex alte- » robrachio. Credo,quiaGquidparum cefTe- »

Deç ADIS .1 Dem9Jtot. jX. ilt;53 rit,opport:uniores hæ partes iniuri^tfunt, qua quæ jam malehabenc^amp;c.Arguta f^uc amp;nbsp;fabti lis valdc eft hæc Celfi ratiocinatio,qua docere videcur rcuulfionem atque dcriuationem ,ß-mul a maxime yicina parte fieri pofte, Quippe verendu non eft,ne ob id plus fanguinis ad par tern deferatur , quam ab ilia vacuetur, quum vbi phlebotome fiftitur , fanguis fluere ceffet. Sicenim accipienda puto Celfi verba , quæ fi non vera font., cerci verifimilitudinem maximam habent. Nam fit per hypothefin, in extrema manu(quam Græci àxfo'x^f« /PP’'’^ ^^ cat)infiamatio:ïn morbi initio amp;nbsp;augméto afn pioribus ad parte afteóhaiCötinuè fluet fanguis. None hunc comodè auertet fiuxü,ineiufdcm membri cubito vençfeôlioî Ita fanè videtur. nam quiad manum éxteemam contendit, ac-que magno impetu irruit humor,in m^dio curfu nadus exitum ,per ,vulnus profunditur effluieque-, nee ad partem vfqueUiibórancem peruenic . Simul etiam aliquid eins quod iam defluxerat., retrahitur , quum pars extrema valde tumeat, amp;nbsp;tantum hutnoris nequeat continere,quantum illam premit. Deponie itaque in plagam fatis vicinam eius quod aggrauat,portionem. gt;nbsp;His adde,quód vulnc-rato per phlcbotomum' eubito , præ dolore fanguis vndique fluicquiavenæ turn fuperio-res turn inferiores contrahuntur ,vc aliquâ re moleftante fieri folcc. Hac ratione fimul fit

cum rëuulïióhé dei^iiïatib. ’ Porró fi-4 p'^ift® €oiïtraria,vtalteco hrachiojVelfquod præftan tins efTctlab eiu fdcm Jateris cm re fanguis mit/ cereturjhóh proüimj'fjfédpóft mühüïli tempus 'fiet et hu mb ris ‘fl bèn t?S' 'reu ü Ifió ’? Nam ad mó^ num phlegmohe’tehtatam ’defluit* fanguisi qui brachij verii^ ; aut fup'erioribus etiam, continebatur.niumprius minnére , fi non ex-haurire ■decetVq'uam fluxiónem’i fifterc*pöffis'. Acquifciu'S'mémbri fhrtguinem ad partes ini. feriores féiStam poplite vend derrah^rc / non eft breuis tcmpotis opusf.* ' Nam idconfcquu-tione quadam , amp;'fenfim'fic^dum''ad locum inani cd m hu mores hine in de eon fl uuneJ Fie* 1^1-etiam'potefl /vb qui brachio Concirietur fanguis , crurd verfus non deicendac : quod iri tam remota^ parte''faélam euacuationem nniftmc fentiat. ''’ Hanc citius expient , quæ vieinæ fint-* neque ad brachium vfque per-uenit füc'Cicfli'oni'^ dd id quod vacuatura eft, neceffi'tös'. 'Quamöbrem'V^fadlam in edure fangum is'idébu ram propinquiores^partes re-farbient: interim dum maxima humoris co-pid’ ad’manum ex brachio toto irrumpen •Qubd fi demonftrcs'’ad Gnferiora nèceflario vérgere'Jfdnguinem \ ßdla^Hnt poplite -'vêna: itoiV tam'èö eó 'prlobahiïS/humorum qui partfem cd/FeÆàm 'pötiynt‘,'Xmpetum[mox'Kétincri. Nonne fatius för^tun^medio curfus humori Viam ficcrc^qua effluere-poiTet, vcmoh-vlte-

(U y^iX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus ƒ

îDecadïs L DemoîIst.î X. ^O xiùs proficifceretur ’ s Höc effet veluti intcr-t:cipere,îii fallor: amp;nbsp;quo afflidtæ^partii pro plus fieret i vulnus. yî i do. meliust yiUabens materia •difflueret, quæqùc iam lacum dofentem occu-^ paurt /■retrocederet.' ,Ciïm igituriam inchoata eft humoris deflimo,pWvim iuuat ad valde di-ftantia loca reueUerCi: omnium prçftantifsimè fit affeôlæ parti propinqna,fed’tamcn fûpefiori ipfarcu0m0.fifiSupetioretà vero locum acci-pio., vnde fluit humor .q/jEiufrhodiIreuulfio omnis' prætferquam ’quod’ fluxionémi fiflit, ab affeda -qiioquc,parte,.(vtprædixi) prius putrem öc^nquimturnGngüinem, quam ex reli-quo corpore benignum ,'.atquc fyneer um de-trahit. ■ 'Neque 'turn mecus vUi fit nouæ flu-xionisproritanda:. j Quum cnim^parsi labo-rans magis quam caetera: exinanita fuerit, fi ad penuriam vfque detraélum fit,vix denuo aha bumorum'ifluxionenconffiétabiturijt mfi; forte hóüopecectutiViuendi errore. * Diluantes enim ’indigentia jauidæ ij'proprium fan-; guinem elabi non finentmee pars affeàa (nifi-dolor aut calor reftec’vehemens ) ab illis quic-quarn crdpiet;!Vtqüa?«fit’ rWhecilU ,’neç multo egens Ælimento.î ;nq Caecermfi ,itï reuulfiont-bus-quæiadlfiftendMmifanguiuis'. éffluxun^;amp; «t^oppayiar fiunt r, .reslahtcr fö, habet, fNanigt; fi manus eft vulrierata ,'VC fanguinis fluxura-co hibeatnusynoti; in eodem bra^hiQ. ïcuuKbria; 03?! ouu5 tit!3ßnp31 ’.is-fir. m.ri^ïfi ó'n;*’f; ^f-p

phiebocomé aggrcdiemur,(cd in akero,vclin crureqsuode-regioneeft gt;nbsp;Acque ca mcthodo influxurum fanguinem cohibem-us j Si icnim fieret ineodtifi membro phiebotomia, qutim pen VLiIntis efflaatÜnguU,nonfvt in pbiegmo-nc/rctineatur, fanè plus ad vulneratani partem conflueret, quam fi/ponte vacuaretur. .Quippe fluit humor veint cxitumfibi querens: hune fi in parte^doJente Sc primum aflFeóhai rc-periat, alium fcrê üeghgit 3'præferàim cum an-guftiörc(refoleat,amp; inaiTuetus. Hisaddeiquod dum phiebotomen inftituimus ad compefcen dam ..oi/xoppetyzaF , fianguinis qualitatem vel quancitaiemMninimè confideramusjquafi ha:c nobis indicaret mittendum aho Canguinem e/ fc . Quippè/fi qualitas mala.cft,ea phleboto-me non emendatur. Si quantitas nimia-nocet,. amp;cogit efFundi fanguinem, hïe fiftendus non eft: nifi tarnen per ineptam'rcgionem' exccr-neretur.Ttinc enim aho diuertenduseft fluxus. CuT ergo fanguis mittitur vuincratis? vt cótra rio mocu^coa^us/qui fanguinem ad* vulnus fluentem eónfequio quodam fequebatur, aho vergat autfiftatur/Nam quijpaulo iremotion eft / fimul ad vulneratani partem inuicatur,amp; ad locum phiebotomen pafTum . Cum vero in contraria foéa allicitür, fæpe fit vt neutrum pc tat, fed in medio vcluti pendens animi retinea tur. Atquinifi viciniorem*partiquot;volncratæ amp;nbsp;primo fluentem, alter fcquatur, fluxio kge, qua

Dec Äb lî *1. De mokst. I X. x^5 quadam naturæ ceflat, etiam fipateat hiimori exicus : quia vacuum ilia non patitur; nbsp;Ea ra-

tionefit^vtin locum diftantem reuulfione ten-tatâ , commode fiftacur à*^opp«.ywt ^ Quamobré ♦ reélè- confulunt,-qui-ad fiftendam menftrui* fanguinis immodicam excrecionem,venam in cubico' fccandam fuadent.Nam quum nihil fie in ipfa parteimpaélumi, fed tantum fluat humor , foli reuulfioni locus eft. (:^od fi vterus i inflammatione laboret,à propinouiore loco' VtpoplitCjeft rcndlcdum , quo fiat etiam ali-quid deriuationis. Sicflucntem ad partem fo-^ him inflammatam humorem, non vthæmor-rhagiam , fed alia mechodo^aliifqueindicatio-nibus propofitis, impediredecet. Nam(nifi ex contufione fiat, quæ vulnerum conditionem fcqui debet ) phlegmonc affe^ham particulam-fanguispetit, quia is vclqualitatc, vclquanti* rate peccat. Vtrunque vacuandum efie indicate quum nifi morbioccafionem tollasy nihib proficere videaris. Sifanguinis copiagrauatæ, aut acrim’oniâ infeftatæ partes fupcriores ,ad manum quod difplicet protrudant(vtfolentro buftiores inimbccdlas fefeexonerate ) qui talé, atféôlum curabis,nifi fluentem amp;nbsp;iam influ-xum humorem exhaurias? Per quam veto re-gionem commodhis morbi caufam euacuabis, quam parato exitu in ea quam naturæ duólu pe tit ?*Non allé facihùs quam deorfiim , amp;nbsp;quo cœpit, defhtethumor.Hunc fi vis euacuari,in

ï/4 L’ lovBERTi Parad,oxJ incdio curfus, aut certè fupra locum alfedrum; viam aperi. Quum tantum effluxeric, quantum moleftabat, amp;: ad partem inflammationc palTuram defluxilTec, tune mórbi augmentum,: vel etiam gencrationém ceflare , eft verifimi-j le. Exempli gratia : Ex vnciâ vnâ fanguinis, iu ftæ magnitudinis phlegmone oboriretur. lam fi ei fluenti, ad cubitum pateat exitus, quomo-do extremam nlanum petet ? Eduda per pble-botomiam fanguinis vnciâ vnâ, morbi eau-fam ablatam effe dicemus. Satins tarnen eft maiorem copiam detrabere, quiaexadè fciri non poteft noxij humoris quantitas.

Hicaliquis obijciet : per venam qnam phle-bocomo aperis, fo'rtenon illabitur fanguisad manum .'Quomodo iilius ëurfum intercipies? Multi funt fluentibus humorib. cànales, non vnicus. Proinde omnes veniunt aperiendi,quü nos islatear qui fluxionem fuftinet. Præterea, fanguinis fluxus ad partem inflammatam per multas venas accidere poteft. Quid hiiic du» bio refpondeam, in aliud tempus differendum puto,quia me alio vocantnegotia, amp;nbsp;tabellas rins vix horulasdiias ad fenbendum concedit.' Tu hæc interim, mi Antoni, examina,amp; num valeant rationes perpende. Iftam(fi noneft demonftratio} inter probabiles ratiocinatio-nes rcpone. Summa totius difceptationis bæc eft:Fluentis humoris impetum fiftimus, fu-periorempartem â quadilcedebat inanientes.

Decadis L Demonst. X. is^ Ac non id retrahimusquod loco inflammato propinquius eft, nifi milita admodum fiat eua cnatio , qnam nemo ferre poteftiquum aval-dediflita rcgione fit. Imó nequc ca methodo humoris, qui pattern dolentem implec, fluxus impeditnr. Idcirco longe præftantiùs effet, in medio curfu venæ apertione humori viam parare, vt inde influât qui minus eft, non vl-teriiis progrediatur, Tunc quo vicinior parti feóliofit,eo meliusintercipitur,amp;iaminflu-xus reuocatur : ficque omnmo commoda fiunc fimul reuulfio amp;nbsp;deriuatio.Rcuul-fiq igitur ad maxime diftan-

f ^aalifates elementor^m non mf/i^enturifé^ifué^a»^if. a Suwm^e eleme»foru ^^alitafes fn compo^fis relus/um-., Mie f}erma»e»tiZ!^ »0» retuftdunturper ^fiißiouefn.^

3 JExjenju ^ efolore male ar^'uit GalenuSianimaHum cfir puruexeontrar/Js^patïifluse/ementü^eri. Corruf)tio»ts »eeepitas à /natua elewentórum co^frarte taie no» Jefgt;e»i/e^.

f i^'^ua non al aerejcj àJeiJJi con^elafur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

. 7 Ä0W0 Uil iuß/fiam exa^è iemperaius, aJpondus exaffe ‘ ■ ^ temperatus ß. ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;' i ' !!•gt;.» ^

f ' ' Temperufneniumaalpa»Jut rfta^ tneiJaper tetafes i» ho»tt»emt»eet»peratut»,ÿaà»jalium. . ji

ta ti

Spermat/e» memlraJan^uineis caliJrora eße y/Jenfur. tiepafü cal Ja in/empertes naetua nun^uarn prorjus al olefurj^uandiuJanum' e/l corpus.

tt Kyiiiraßiofißlaßlßantt^ßmileudine, non doZore^ caloreßtga yiaeuiatuf Jiccitaie.

f 0 Œ)i^est io Jeu concoZZio ft meZior perui^iZto,moiu, o m-terdiuj^t'dmJomno ^eZquiètecgt;^ noZru.

st rentrieuZus yere zsgt;^ßZide ac tofus nutritur eZsjZo:ß». ^ui»e 'igt;erö duntaxattn tZZtus penuria.

Parädoxae CoNcvsroNïs? io-■^^ ^emf proprieconuenir il,uiriific,nou camihepafir. '' 'fa Call Ja cièaria om»i»o percoffa (^ /nutafa^aci»/a»^ »ent lam 'iierja,natf/ralif in animali ealorü Ju^Jlantia ' au£e»t,»on ^«alitaientinfendunf. vA\ 'o gt;».A'*.Vr., • •. ^3 A^?^cula éileiin^/ple» melaneMieo b»tftore nutritur. ^-f filgt;rarufn/an^i/iirorfus»o/ïe^iinyenfrtcu/o. \ »^ ^s Cur piltfuant J^^ufettloM^'t/Kdinent 'igt;lferittf ttott pr9-ue/ta»tttr,can/a redJipoteff,co»tra femelium.

^ t^dattintt moretfactfalitttrajtoe e^ ciloruw ^aali^ar modar. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

a^ J^tioni cott/ónttm ^^ftojJaw ^■^ImtJJ^ J riAo aéSUf »enf'^f,permfilfof »0» Jolum die^,Jèd C^. awtatPtuere pofe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•^'?'?

^!t ,^»intalerfac»ltates loco, indt^tuffie^tif,per tof une ne.elinmdpf/'fc. gt;.„ , ..S'^A-. r» -v. vo A 1: v.

pitrfifimcalo)'ead'igt;e»ericttl/tnt (}gt;/ melittf cotwo^uat) , refugiente, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^fiv.v^ a-AiA. ^vv

^ t^rteri^cdilatan/urpercordif comprepionem : eoedem comprimuntar corde dJa/afo.

3t ^ulcifpitüttaßcunduni naturantnoneß. 3^ /» plmilunio corput minux alundat pituita, ^uàm th »oailuntO. y^^WQ^tw ■w.'^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;^.-V ^'\ -

3S Expituitaßl/d^onaliaßeidpotißdilia atraperaßi-tiottem. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«3 ïiv v\j.v. , nbsp;nbsp;nbsp;^,,;'\,; ^\-tt^ V.^ lt;nbsp;», 3? Bilißauainatranttion^ertiturimmediate., .^i^r nbsp;^ï, 'f o Columéo' générant lgt;dem;^uamuBß^a yeßeula tare rehideantur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wm-^- iUi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' £1 iÿ

^f JBtamp;fflaute ^ atHpis- eaJem eil materia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* »

-fi ^rieps i^»eo cabre di^oluitur.’tameft iu corporilur aai ' ma/tum/rt^re non evacreß'it,

^4 Sau^uif ^t»enfruttr')gt;e»efto^f ftone/l. '. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« \-i

O-t JFcetufpituitoforem ta»t»ruftn^inefn atlßti »utritia^ ttem traigt;it,non elaloratum aatperfilè co^Hum.

^t- Zefiaur t^ajiAiff gt;t^icteexcrementum i non ‘^rimte aai fecumieconcoffioms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ■ •• .•J* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

?^ ' Tilinonßit'ts reilê à Galeno plantis aat partilus ani-♦ '‘' • malium comparantur, ta-. Tenilo latus in manu nan ftcie/enfum ma^is ex^utjiiu,. ft Tatella ^ua m^^enu ef^primis annis cartila^nea af^a^ ree.

'tf JSlephas ex éileflaua adufa j nun^aam curatur .• ^»i ex melanchobainonnun^aam.

P A R A D P X AE, G o N Cl V S IO K E S. 7^ t:^ SfatiJrégt;riUfn ctrcuitionif re^iiius eaajàjadoceffbam froprietatef» refercnela non e^.

^S Bumorum vertat in can Jem loeum motuf, expro^r^i i humorif naturajeuforma nonpenJet. ',i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,gt;

fÿ Exferis meJieamenfisJifeiJecareremufiJi noffra exa-ii^è co^ifa experiremuf.

?o t^eJieamen/aß^nf aßu ^ perpétua nonpotentia liel injuturo tempore, ^ualM Jicuntur.

7t Cathartica meJieamina ai^u yim pur^anJiJ^alenf, earn enim in corpore non a^uirant.

73 Serum iaf/iyß-r^iJum non e/i, ^uamair refrigeret : QX fenifehre t^uartana la^oranti optime conuenit.

74 t^rgentum^iuum Jicipoteitfr/giJiiz^ ep'^a^ieë. 7/ 7^urgatio non inß)ld 'i’itiojtjueciaégt;unJantM conuenien terjußipitur.

77 i^J reuuljfonemfreien Jam inatJis e/ijiéraram re ff a -rum in quot;Venir o^Jeruatio.

rS Tfe reuuljfonir natura non effy'Vta Jmaxime Jißantia /ocaßat:^ ÿuàm longtime fàng^utr Vli iaJtfj mitti non Jelet.

So Cur Jornicontineri Je^eant, ^ui purganr meJicamen-tum/ümpßrei'i’uigurmeJicorumne/cit.

Si In mortis acutir quot;Viffus tenuis eo ^uipaulo plenior, minus efi periculojus.

S 4- i^pum,napus,rhaphanus oßmiHa ^u^ßatuknta Ji cunturßatus nongtgnunfßj Jißipant.

ià ^^uaram ommam yi^ Cßffionteno^ en2efit:^aHfuf'. s^ f^i»am a^^uf», ^ auflerumiminimè ')’tlgt;i»am ca-ifadt. v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

gt;S f^inum allufttijiffiu/^tte außerum^^ craj^m, acno-i»/»fn^Jè»/iét7iter^i^lt;^ctfj:.- lt;nbsp;•, ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;./.^ } •

^9 i^l e/a/ruffuam,^uof i^’i»gt;gt;(^ Gr^tyvcaafj non ma^s^ co»/^t Tpiftum fjurum,^»a/n a^ua/n/ftperéilef e.

90 ^yirtbrtfis^exmafu infemfgt;eßi»o e?quot; t»orlt;ii»afo,J^f3ius . ^aam exmulfoociofroueaireßlef.

91 Cames aefißi'otino,yt tenet tores fiant,noiit exponnntttr, 'Jet7ygt;t confimentur ämtttns Mcormpt^,

■VDIO 'tc Paradoxa aliquot D. Lav. lovBEkTi, ab Enimundo Bonefidio hinc inde carp tim collega, habere, Si breuiin lueem emiffurum. Erunt hæc fanè Philpfophiæ Si Mcdicihæ ftiidiohs omnibus, ni fallor, longé gratifsima, cum autorisipfi'usriomine(quiin Rifuscaufarüminucûi gatione, ingenij fui'fpccimcn nuperdedit )* turn rei no-uitate Si gratia,. Cui enim iucundum non crit ha-ftenus pro verifsimis habitas conduhones Si veluti «5»-jK«T«,ab iftonunc in dubium rcuocarigt; Si validifsjmis argumentis infirmari,viderc?rnucntionis quidemSi fo-lerriæ mirandæ,hæc funt j fruftus veró minime fpernendi: qtium iuucncs talibus exereïtationibus incumbentes,facile. accendantur ad veri inquihtionemjqua nihihantiquius Philofophis ehe debet. Atquqvt Enimundi inhitutum tibi confirmarc videar, illius imitatione eiufdem.autoris Dcclamationem (quam magno labore à fiudiofo quodam èxtórfi) ad te mitto. Hanc, prêter elegantiam Si fenten-tiarum pondusjParadoxa opinioxommédat. Ea ch quam D.gt;I o v BÊ KT v,Si ante-aliquot annoshabuitMonfpellij dumjpubliée. a.c in ,celeberrima corona Doólorali diade-mate meritifsimo donarctur. Paradoxis, demonftratioqi-bus hæc bene condehietjSi gratiam quoque dabit ' Valc, Si cura D. UöVBERTi opera lcduloexcudi,nefi Eni mundinoftri audaciam grahius ferat,fi'c ctiam quodde Typographo iuftiùs conqueratur. Vienna: Allobro-gum,Cal. Septemb. 15(70.

' vocant,tatum iuris vei potius ty-srannidis in miferos niortales à hatura tribu turn efle , vr tranfuorfum iHprum animum hue amp;nbsp;ilïuc paulo momento impellar. Inter eas tarnen omnes voluptatem f non cam quæ diuino Philofbpho rS» xaxcuy S^éX£«ƒgt; voca-tur,fed quæ ferè Jaudis atque gloriæ comes eft) facile primas tenere, noniquiuis ftatim Abi perfuadeac, niâ prius aduocata hiftoriarum fir de tam mirabiles eius efle effeétus didifcerit, vc

hominibus nonmodo fermoncm,ied amp;nbsp;ipfam animamfvbi præfertim fefe profert infolen-tiùs)atq; adeo vicam adimat.Quod,credo,coft derantes maiorcs noftri,magni amp;nbsp;fapientcs viri, in hac noftra celebri amp;nbsp;gloriofacorona-tione, in qua longe ampliflimum omnibus incedendi lætitijs argumentum ofterri puta^ bant, nos præcipud leuarunc agendi dicen-dique laborc , cum Dodiores patres, CpÂ^£ü-

'rot.$7ra,fttj/vfjt.(p'iis , amp;nbsp;oratores nobis adhibuerunt. Vciûm ne nos omnino miitos amp;nbsp;ftipites magis quam homines ornare vidercntur, vtoratiun« cirlam fairem aliquam ex hoc nouo fuggeftu haberemus,ijdem prudenter inftituerunt.Qui bus dum lubens(vc æquum cft)parco,amp; difpu-tatïuhculam non vobis nouam amp;nbsp;inaudita, fed ta me,ni fariorjReipub.veftrçpcrutilemagito, ardefte quæfo animis omnes qui adeftiscorpo ribus. Rem enim fatis alioqui copiofam atquc vberé,cum veftracaufa , turn breuitacis ftudio fie Icui pede (quod aiunt)prçtcruolabo,vt mul ta quæ vel maxime ad earn pertineant,fim præ-termiflurus. Quod fi exaélis veftris iudicijs, aut conceptæ fortafiis de me opinioni minus fatisfacio, iftud partim recens oblatçvo-Juptati ,aut fubruftico cuidam noftropudori, partim veftræ omnium tribuite dignitati, quæ fuo quafi fplendorc mentis noftræ fatis imbe-çillæ atque obtufæ,aciem amphus perftringit. Admirari fæpc foleo(Viripercelebres)grata que memoria^fequi,pnfcos illos ac plané vc-nerandos homines qui tôt præclaris fuis inuen tis atq; monumeotis nos fuam pofteritatem di-tarunt.Omnibus tamé exaflé fubduâis rationi bus, corn nullis plus a nobis deberi cêfeo,quâ illis qui ad hominu vitâ non iucûdiorê,fcd me-liorc efiîcicnda,omnia fua ftudia,omnçfq; fuas cogitationes dicaruntatqj cotulcrqt. Ex quorû g,dé pr^ftaciprib. (vtEpicuriporcosinfuo luto

i54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. . I o V' B E R T Ï Q

putrefcere finamusjalij natLirani,aIij virtutem; alij fimul vtranque vélutoptimam vitç due cm nobis præfecenint.ita vt in icholis noftris étia hodie quçratur,quodLollio fuo inueftigandu pfoponitvates Lyricus: . । nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; t '

Quam tarne litem, diuinus Platofmeo iudicio) çùm alibi difcrtc,tam in Timæo difertiflimê in ftar feqnèflris hóorarij multó ante bis verbis di remerat: !!lt;}ƒ «.Tick oT^nhs Slufe^^i^ ^i^ rfo^p^Sj^ §i’i^i 'm^iv/j^ruiv pg-öi^p^-rccv n (^vy]v ^,^ )(^KÏx.yfT 'itva.vTiov J iXsiv ^f^rlu).deeply y^.^i'a:n‘»§iup^'^ }y pa.Q^pg.'^ }(^~ KW fjd^ AV0l.ifgt;ikKsL -^WTlK^ 5 OLfST^S i^lV^^iTU }y V 'ffO-«pv-Cbnandu cft(inquit)pro viribus vitium fu-gerc,amp; virtutem capeflere per educationé, ftu-dia, amp;nbsp;difcipIinas.Vtenim ftudia amp;nbsp;difciplina: aboient vitia,virtutémq;pariunt,fic amp;nbsp;cduca-tio.Ex quo loco fatis intuenti cuiuis perfpidm eft,non folum vitç in ftitutû amp;nbsp;do£trina,ad vicia declinanda,virtutémq; confequcnda,aut(vt ßgnificantius eiusverbûexprimamus)gîgnen-damrequiri,fedctia educationé, id eft corporis cultû,amp;: vitç quæ cibo amp;nbsp;potione fouetur, rationé.In cuius pulchcrrimæ fententiæ expli-cationc,totanoftra confumetur oratio , vt qua fit vtilis,imo verb neceflaria efficaciæ elemen-torum cognitio,amp;: in deicédu faciendo obferua uatio,cumijs qui ex profeflb adolefcentes infti tuendos fu(cipiunt,tum omnibus ex æquo ho-'minibusadbenebeatéq; viiiendû, intelligaturJ

' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quot-

D E € ilA'MÎÀ 11 o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^7gt;

'Quotquot enim fecundu Platonem philofophi velde moribusin vniuerfum, velde pueroru tantfi educatione fcrÏpferiinCjhac propofitione autplanêfquodpace tantory viroru:di(2:ü fit) . non intcllexeruntgt;aut cu earn explicari plurimï refcrret,non explicarunc.-potiufq; impentu in-doétumq; vulgas,cain non tam ex PlaConis 'di-' ^o temerè arripiiifre,quam exyfamilian com*' munis omnium parentis naturæ pœnu dep torn’ pfilTc videcur.Cui enim vernç non eft in ore vulgatu illud,Nutritio(nam fic loquuritur) VIN CIT NATVRAM? Hine non procul abfuic Optimus dicedi magifter Quintil.nonphilofo,' pnorti difertifsimus amp;nbsp;oratbru acutifsimus Pin tarcb.dum hiefuu fapiente amp;nbsp;ftudiofum , iUc fuu oratore vna cu nutricis héle laudabiles môi res haurire vult atq; fugere.Sedinterim neuter eorufquod fadtu oportuit) autpueruomnino , aut nutrice alit.Nifi quis forte dicat, hoc illis no ignoranria, fed de induftria prçtermifsuni fuiire,quodfcilicet homines minime impude-tes,in Medicorurh poflefsioncs inuadere amp;nbsp;in. aliéna melTemfquod aiunt) fa ice immitterenol lent.Iam verb rem tota paulo altius repetentes, quadoad propofitæ.quæftionis demonftratio-ne morû,animæ amp;icoTporis ternperici mutua confequutione licet affumcre,de anima amp;nbsp;eins moribus, de corporis temperie amp;nbsp;cognatis ei humoribus,deahmétis deniq;fubftantiç noftrç defluxu fubinde rcfarcient.ibus,quo ad ficripo'-

J,7S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ L. ' lOVREUTÏI

1 tüft 'breiwjlïlm èjam ctLïm br cuius qu am resjan ■ta-poftuIeCjdicamus.;i mv lic: .ci

?gt; n Aïn m a» p^ rs ri o ft r i m e I i or a tq ; i præ ft a n ti or; '{virianditoresjie-tfiquotidianas iamp;ordxnarias in iiobvS'npbrïMTCsxferÿtûHïcn propter'coelcftem Hiam onginem^jompium■mortaburn'tardos amp;nbsp;hcbctes’fcnHis haxfte-nus omnino 'cftvigrc : vt ex canto ciariftimorG pbilofapkoru; numero vix, ac ne v ix'q nidc'-vnus fi c i n oen tn s j q u i ,viu as ei n s iineasdöbi« tantum ad timbra fit. Nik' Piatone iirefis(exeipere,qui mehereuledn büiusicaetera-rui]; màgnarûrerufagaci inueftigationeynd fo lum reïiquosomne^jfed cciaïe ipfe quodammo db'fuperaflevidcnmlstamé cu promifcua alio racurbajtnaanimæ capita,velut Cerbero cui-da,ap|unxif.’.Quo quid monftro fimilius? quid portentofum j quid magis ridiculu ede poteft? Sicigitur nobis anima fimplex quidëamp; vnifor-mis:,quæ tota p totu corpus diftufa,hac lingua moueCyhos vibrât oculos,h'æe brachia ia drat, to tadeniq; terrea hae molé fnftinet,agitat,amp; mo deratur.Sed iftud tarnen varie pro varia totius temperie,próq; dineria humorü ipfern natural çopia vel inopia.Hincinfinitçhominûfpeciesà hincm'ultiplicia ingcnia,amp;(vtine inquit) quot capita totfenfus.Hinctimiditas, hinc audacia, hinc a'gilitaSjhmc ftupor,hinc loquacitas,hinc taeiturnitas.Quid plura?hinc vitioru amp;nbsp;virtutu fpmina,hinc appecicioncs quas Gffj^^s amp;nbsp;reru eic ^iones quas tB’foix/^’ia’«!? Grçci vocarunt.Nam vc

Li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes

D a ç-^r A ;M A 311 pj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iA?’

omnesad hancvdiHa vircute,acl höcveï illud viciü'procliuiores nafeihaur rfic pro aIrj¥SVq'öe ahis lïhnïorüïCOtpo cifqrliabi tufr mu chtionibüsƒ alijacq; altj quodamodo ipfiefficunurdd nos fa tis doc^Faïcatdordinc’s arqi’dGciiHtis ,dn qui-bus admirabaUs freer videraus hominir metà2 jn orp hofês^ b u nro ru n atu ra,nc ce (Ta vb ( n iü b 6 ë emédtt pbilofophiajcófequêres,quas bis vertil ftilbrtMS eäfmiiiib/rçlcgâccr-dcpinkit Horatius/ □ j^ddere^ ^ui lt;Ußcei.(ianifiitpßeyjt^/ pede eerra i j SigU/Ht huwttf^jgeßu'parthuS’CoUudere, (^ iraJ^t' o quot;^ ^olhgit aepfifid temere^^ jnutatdr in horas. ru l Jmberhtsiiin^enistUndent! eußode ,re)notó nbsp;nbsp;nbsp;’'•gt;

Ç'^n^et r^ mi- yednibits^ ^-t,^ aprict ^räniine €ampt, Q^ef^ fn ^iftufnfleëifi, mmi/ffr/btii a^er. n onb K^thit^m ta} dm pro m/or,predict (^ ;«m.üfcï i b Jg: b Sitblimty^ ti^piduij^, ^ dmata re/int^aere,pemix. 1} CoK-uerßjßud^fi-.j^tai ■dnimtxt^' ^viriHi' '- ’onb ^^erunpes ^ ^mtcfttoó itnßi^tttt ponork ^1 o m, j L i C»nimißße catted tjußdmamp;x/ j^amne'^Lxitwùt. Ti oq •!:, •i^/^itti/bnenicirtô^uenittnt'.bieoinod'a^^eb/jùad ^jiierii,^ muentismißt abfiinetj ^ tiniet ^fi} f^^l ^undr^s ofnn^y tintidexgel/de^^xtinißr^fydJ quot;iD'ilatQrßpe iTOn^Ufd^-^^^^^^^f^t^^^^^^ '^^ £gt;iff/(fli/i^U!er/tb^ïU»-dUt’^rtien»p09’tia^iquot;gt; ft 2;'.» Sepüero^ cefi/ßr^tißig^i'iif^ptntinaru'tm.JcH^c iHc.’ Idé ferm è ‘fenctondu’ eftide- remporu vicilsicu di îîc,amp; vclücicifcuIo.Stitè ertînà-bonusbilppocj dfJ^TÿG-LV U^l^iv fi^‘^^^^'lt;^lt;^lf KI J(^gt;^ il9 -tlîfiitf^^ ^ ^C’A^oUVnd (inquitMiîrrtempoTibus mutan-tur ventres, arque adeo fpiritus amp;bumqres.

Nam fivnum cun dem que hominem per totû jobferues annû, hyemeüne pigriorem amp;nbsp;feda-* tiorem, æftate diligenciprem amp;nbsp;iracundiorc,'^ y ere hiJariorê amp;nbsp;agihorejautuno mœftiorc at que remifsiore videbis.Sed neqjoga anni into g^i aut etiamehfis obferuationcegernus, cum Ynicu3dies,velhorapotius, variosfæpemores pcipitesq; ad hoc vel iliud incoftdtis animi im-» petus afferat.Id vcipbemus',nöccrtic Machema ticoriim demonftrationesjnon fatuæffatidicæ volui dicerc) cuiufdam' Noftradami cortipi: funt confulendæ , quandoquidem neminem efle arbitror , qui ea quotidie in’feipfo non cx-periatuf. Quid vero aëris , quid locorum efïe; ótionesprogram ? quis tamgt;cæcus, vt non vi-deat diuerfarum regionum incolas, vt hnguis omninojitambribus effe diiïimiles ? Quis tam ftupidusiVtnon intelligat, eum qui folum mu tat,mores quoque fæpe mutare ? Neque enim perpetuo vérum eft vihtatam Græcisvproucr-bium, quodtelegantifrimo verfu-Pocta nofter hcTcddiditi^ ^-it^Ä'u. v^ « f • ’A s^pAasu^. Ccelttw^no anïmtt»j’m(ttat,^ugt;i trans mare'^earrat^y

Porrb., rum amp;nbsp;'ætatibus., amp;nbsp;aëriy amp;nbsp;lacis ad animh morcs veIconferuandos'‘Vel im mutadbS,tantara vim,\c(rctinteiIexeritis, Audi-toricsïftojvfammobisidubfiuni aut obfeurum ed quid dè Uhmchtisfiquod dëmónftrandum fufee peramus }dpfi fentiatis /-Nam hæcad earn rem mulcpplu« mopicnciadferre,quam acremamp;lot .«oiomudzÄ ïomi'jl oahe lupiß ^ lt;gt;nbsp;quot;nbsp;JV -^3

De CI A MATI o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 f

cum,hoc vno arguméto Geile ptobâtur, quod qui montes incolunt, etfi libero apertoque coelo amp;nbsp;loco fruantur, ob afliduum tarnen ca-ftanearum , raparum , laóhis,. cafci , legumi-num, amp;nbsp;ahorum id genus cradbrum’ cdnlio-rum efum, ingenij dexteritate parum-valeant: amp;nbsp;nonnifilongo tempore , mutataque pror-fus alimonia , ad ingenium naturamque fuarn redeac Quo magis (ita me Bené Deus amet)de-fluenda videtur mifcllæ noftræ ammulæ indigna conditio, qua quandiu Hoc tetro amp;: caligi-nofb carccre concluditur, impuri corporis cótagionc,poedore,amp;dtu vclutiobfita, varios (vt iamantediximusJpro varia humorum fpc-ciecxcremêtorumq; colluuie,colores amp;babi‘ tus Prothei cuiufdaaut’cBameleótis modo in-duit.IpGenÏdiuinafuapte natura, fiBi feruics, fiBi impcras li a corpore aBfoluatur, intericor pori impUcita pereius officiales atque admini-ftras partes recipit imprcffiones:cümque intel-leóhionis fuæprimordia à fenfiBus fit cófcquu-ta,qnalia illis conferuntur taliBus pida, fit in-terdum alia à leipfa, accidentiBus quidem tan tiim, non fuBftantia, Nonnunquam tarnen vel diuina luee illuftrata,vel difciplinis exculta,vel vfu exercitata, demum in fe colicfta, perinde aefaóto gloBo,hoftes fuos ftreauè depellit.Hçc autem referte dcBet accepta, aut lanóhis Theo-logorum præceptis, ex facris BiBliorum ora-culispetitis,aut atrocibus legum humanarum

minis arque tèrroribus.Cæterum, vt prçftatlus vtiliufque effeputamus bofte proeul à finibus arcere,qua iam ingreiTum vbi maximam ferro amp;nbsp;ignc agris rioftns vaftitarem intulic, magnis demum Ïaboribus xgrè abigere:ita baud dubic potiore loco nobis ca efle debet feientia,quæ vi tijs(acerrimis anima: boftibus ) priufquainua-dantarmafuaaufere, matcriaque nocendi om nem prxeïdie . lila Rautern eft f Viriorna-riflimi ) illa eft Medicina , qua: moderato vitç inftituto,proba(.p viólus racione prçferipta tempcriem prçcipiium animæ mftrumentum, optimamcorpori procurât, procuratam conciliât,cóciliatam fouet atq; conferuat:quæ prç-terca bumorcs acepmmodatiftimum caloris in natipabulum, gignit laudatos, quæ fpiritus, animæ iplius aut copulam aut vebiculum, daros,perfpicuos nitidofqueprçftat, quæ fenfus ciufdem Gedbees ac mternunnos, vegetos,ex peditos aç perfpicaces çfficit: quæ poftremó ini-fefta naturæ exercmenta ( à quibus no pauca in animant jVitia irrepere docuit Plato) arcet, cxpurgat,amp; cxbaurit.Quod ædepol non latuic optimos quofque Legiflatores, non primæno-tæ claftiCq; pbilôfbpbos,qu;i buius fortafle partis Medicina: non impcriti,vt fuæ quifquegen-tis mores arque naturam optime nouerat, ita bomm vcl illorû ciborum vfumprobibuerûr. Inter quos primus merito nobis occurritMo-fesalle,virfandus,quipopulum îfraêbticum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bd ci

D £ C t A M A T I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSj

fidcifura Deo im-mortalf 'commifftim quum refraóbariuni effe vi Jeret, ac petuUntiore eer-uice legis ætemç iugum ftihinadperuicacius fexenrere, dniinum fci{citatns''oraculuitï , illi plane cibis'omnib.interdixit,quifdièfrigidos; craflbsjVifcofoSjSd tenaces fuccos obftinatç me tis c5ïïenïetifsimos,generat: qnales sut'ómnes inLeninco^bibiti: vc bc tadé rebellis populi na tura ex mut ar o vióluqnódamodo mutata, flexi biïéjamp;ad dimna iuffa alacrius met Ito capefleda proptioréparatioreq; redderer.quanquatamc piè credimus ifta diuïnioris cuiufdam rei fuifle myftéria. Carcbagincnbiïquoquclegibus,pro regionis natura calida^ccrtèprudenter cautum fint, ne domi mancipium ,'ne ih iciuitate magiftratus , ne in caftris miles vinum de-guftarent. Hos plato imitatus lëgem tulir, Miditque vepueri ante decimiim oólaiium æ* tatis annum vino prorfus abUincrcnt, cuius tarnen vfum fembus (vtpote contraria natura præditis ) amp;nbsp;concede amp;nbsp;confuluit. Sic e-tiam Pythagoras, amp;nbsp;alij vetcrum plærique, tantum alimentorum ddedhum fins impera-*runt difcipulis, non alio ( credo ) confilio, nifi vt conuenienti viólus rationceorum ani mos, quaß in' libertärem aflertós , fuauiori-bus bonarum cogitationum atque difciplina-mm epulis pafcerent-Non defunc,opinör,qui exadambaliquam de cibórum natura,lt;amp; in Kommum immutandis conditiombus efficacia

104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. Io V BERTI -,

iradationém hîc à me expedent. Verum ifta G tisquidem noftri inftituti, non tarnen huius temporis aut loei eße videtur : illamquefß pla-cet}ex vberrimis Hippocratis atque Galeni fon tibushaurient.Hiequoq; fefe aperit latifsimus in Medical diætæ laudes excurrendi campus, quas amp;. muleis alijs racionibus, amp;: propofitis exemplispérfequi,vcnon admodum difficile, itaiucundiffimüm mihi foret. Ac vos iamdiu (vtfentio)incompta infulfaque mea oratione eneco,amp; imprudens iamiam cranfilio préfixas mihi dicendi limites atque canccllos. Satis igi-cur vobis;fît hoc têpore,Viri humanifsimi, no ftram qualêcunquc opinionem aüdifTe, de no* tiffimoillo vulgi prouerbio, NVTRITIO VINCIT NATVRAM,vclpotius de Plato-nis ilia in Timæo præclara fententia , qua non folum difeiplinas atque Itudia,turn ad extirpan da vitia,tum ad virtutem confequendam efTe necefTariajfed amp;nbsp;ipfam educationem,hoc eft ci bi amp;potus cüm deleélu fantam adminidratio-nem,anerit.Excuïus nominis interprçtationc amp;nbsp;quçftionis vniuerfæ /explicatione abunde probatum,Gltcm indicatum .putamus,homini-bus prçfertim non tardis quam male hadenus id fuerit vulgo intellcidum,amp; magno intérim indituendçiuuentutis malo ignoratum, ad mo . respermultumfaccre alituram ,qucmque de-mum in republica locum Medicus mercatur, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui

qui non corporis folùm morbos aut imminen’quot; tes arcet,autiam infeftantcs profligat, , y ' y veru me tiam f qu od jp rn nibuiç *vOoquot; ij^' • 1 risomnes^^xoprant^mcnccfa-y^yj / t 1 Q? nam in corpore lano fo-, lt;; □ lusmortaliû fua in- i a

f^f^,.At^u^us ex yerifafepauca^ex opi-»io»e mulfa a-Jhimetmo» als re hommes^ ^ui ^ in^èmiacummey^ nafur^e Jple» Jore ca-teris excel/ueruuf 3 ^ mu/fituebnis I Jê/iteatiafrelt;^ue»fer rece^eruuf.i\iimirum ^uodexploratum haZereut 3 aputijobrios C^Janos momenta ratmni^ plus '}gt;actre3^uam imZecillëinjir mamÿue'i’uigi opinionerinji^nem^ue^ctemeritate 3 Ja Ja auf certè yixdu/fr fa fis co^nifa, reeijere pro ^eris. t^rleo yt creelitu^t lon^èJa/ius ej/e nihil Jen fire,^uaprauaJènfire.JEioc ifa^ue Vto/JeruauifL.WK.iov üh K r \ s 2 hjijicusi^ir inge nij acerrimi (j?^J/mul iuJieij inte^frimi incorruptJsimi^ue, a(lhaceo inJlruZluspenu,ilhjjueartihus,eo lt;lent^ue inilru meto,^uojaeii^ omnij^ualore pur^atam ^e^ tjiciemyyelah itjèrisipjis eruerepoj'ef:a/pernata comuniÇVt lo^uimur')opi nione,nonrluma ^uo^uatraZ/ata ■:rx^»itllt;te^inxifgt;propojuif3

fnodo eru(/hio»ff Joht/tj^imte, yerumetia/n J^ca^üf/j^mam J^^mnit iuiiicijfiu^am percipipaj^è^ cum a^ om»tlasau»J yerà f^ra-ctpue aè anx/jr al^rujaram reram naiaraliufn a^effatoriéa.f;CoHi^erem:nort Ju^itauh hoc^enus drjputa-/io»»mgt;aft^uea(/eo fitutnunt ip^uf author is gen i v w, yolis Lei/orihus heneuolis ^ehemeuter comettdare.tt/m ^uoiiJao ^uo4am iure primus par/us^-rat/a éeueuole/ttiarrf^ue mere afur^fum efiam ^uori^uic^utsi/iferif manJatur,uo imuria ommu erufiftoru ieffiom JeheatcomeJiri^neaut ittanis quot;yi-sieaturJu/ceptus /ahi9r,aufi»^mj/cetura at^ue ytgór e/a»^ g-ugt;^e,^uem ho»os (Zo^oJ^uein om»ihusJemper/ceeundtj^i-m urn yherrimum^ue op fare decet. f^akfe. f^aiettfi^e/erfio Zi^us Offohr. t f f.

Te tua laudabatj l a v rt n t i, G allia nupert Cum ri/us cau/as material (^ dares, Seiheet ex leni rifa, tremulo/^ cachir/no PenJalgt;at ‘~uires inaeniumlt;^ tuum:

lt;sy^t nunCjCompreßis leui^us duinßria trat^as^ Telaudat t^uicciutd rellttjuus orlgt;ts hälfet, Adiratur Larium,miratur ^^/ße/perusacer^ Germanufj^ ß^ax hæc tuaßnptaprelat, Kaaide z^ttur, lovz^j^Ti. atiima: Sfeituradaß fn^eme ‘xziuas tempus in omneprecer.1^ •’

Pagina n.Lineaj.ficuo: lege jf^gïgclmé .«udJre-.legeexcutere. P’amp;quot;unt Pagls-lin. frig. Pag^’-litt-î-i-“«“^““' paeiSo.lin.iS.frigor:lc-,7 par q“”-^'S= P'^. Canicum^ege Canonicum gc fugue- ’«^t!^I oninioni. Peg- ^*;‘^'»■. Pag. 17^‘ lw-3- opiW’ 15^ «iogoisdcgcpmguedi adipcilcgc adipem. ^^S'- fiegc fatisfacerc.