rum Medicinalium MifceL Ianea,rara8c uana eruditione referta,non Mc-* dicinac modó,fcd cunólis Naturalis hi* ftonæ ftudiofis plurimüm profutura:

Audore D.iOHANNE LANGio Lember* giojllLiftrifsimorum ComitumPalan-norum Rhem Medico,

LANGIVS AD EMPTOREM.

No» audits prius Medicis, necîcân SopTiiftis, Artii Plt;eoniie dogmata facra leges, Langius ixTfinSf offert hoemunus alumnis: Hochilari^Leélor,fronte capeffe nouum.

Aere uenit paruo,fuperat quad munera Craß, Auriferifuperat munera fulua Tagi.

Epiftolarum themata amp;nbsp;Elenchiim fuccedens folium exhibebit.

^ceeßt ^erum ac uerboKH non-Jolum httit^s Sekunda:,ßd c^ 'Prima J^ßellafi-e(e,an-teannos alt lt;^uot édita, fracifuememorabihum,Re

mîmes INDEX.

^ ,^ s /^ E as.

^ nbsp;nbsp;? nbsp;6 nbsp;0,

'^ß’^^^ß’^^^^^ gt;^(Ziciprobitaik ccyxT^/zd) CuiJunt büpptem l/ßlra peracla ßm.

^rcbiai^er Comuum XhenißZuf^ minißo';: Sleßa ijuem^enwtiFt^ßaj^ eruilß.

IOANNIS LANGII EPI^ STOLARVM MEDICINALIVM Secundi Tomi Eknchus,amp; Ar* sumenta» EPISTOLA PRIMA NVN-cupatoha.

Depmlti ^themenßu muli immumeate, adiUuffnß. ^rincipem Othe/iricum Corn. Talat.Jàcri S^omani Intpe rij Eleéloremjumu/^ Dauaria Ducem. Ta^d Epiftola il*

De J^edicina ,^e^yptiorum,Cb4ldteoru,Çriecorum, ^rabum, ac Daewaru origine,?^ w natura calumniato fes K^poloßa : adD.Çeorgiû Z^uirth conßbrinußum. 4

De ueteruw J^edicina, abarum^ßacultatum biblio~ tbecùei7^ Chalcography, adidußnß. ‘d’rmcipem Othenri^ cum IBauaria Ducem,Com.Talar.ßcnRomani Imper^ £lcClûrcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 4

i ii i.

Qua Methode contußonü amp;nbsp;adu^Honü usinera, ma^ cbinis TcvgoPtoKcis tnußa,curetur:adD. Çeorgiu Zduirth ceußbrrnum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

V.

vr.

^n fcol^m!ï4 ca^rumßb alis ctfret* amp;nbsp;cur ephebi hir~ cum oleant ^ ^ . De uariciformibui uaßrumßermatis anfra^Ubu^, çgt; ^Ihiii con-co^ione,?^ ocultu a cerebroper lubos weatib. ^ ^

EPISTOLARY M

J Vin.,

T)e utro prteneoßyCHi mafci/h/s a^ndtu^capuf mftii re-conMu/w h^tbttitireb^t/a corj^orts mewbr^e pdlorepenila laprommebant: z^ ali^s,ljneßxffs co?nvare autfemmef^t^ turien-dbuf,, quot;nbsp;jt

T^e uar^s mjæc^^nehjferwatl^ mafc^lomm caf/ßs. 55

7)e men/bma mulierum hamorrhaßa

T^egrauionbifs. mullerum morbls^ex ufra^, uelaltera tantum,jnenßrut pur^attone ob^lruffa ortu

. XII.

Z)e ai^mtranelü multebrupica bißorß ^ cauß: ^ 5

2)e nouis morbu

xnn.

The Stümacacia,zée^ Sceloryrbe,^ morbi ÇaUid tubers bus

XV.

2)€ noua ftalorum febre Lenticula

X VI.

Z)e v.xTx^jwiJ.âTùipael eß sleßuxuu conco^ione^ ^ ^ XVII. Ex eodemßmßicü alimentt chilo, eo2emj^ calore,ont' nes quatuor humores tn ej;gt;ate^enerart

XVUI...

Egt;e occultapur^antiumj^barmacorum j^roj^rietate,amp; potentiaattra^iua

XIX.

2)e temcrariopurgantium pharmacorum uß, ?^ßu---âibus artu opera laxatiuis,ad Qirlerumßum 8^

EL E N CH V S•

T)eI^edeh^ elleboriacl2). Çeorgium Fuyfîerum. 8^

XXI.

2)e erm^ij,pcacul, amp;nbsp;carb »te radia b ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ ^

XXII.

T^eolufitriamp;Jfnyrn^radiabus * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j

xxm.

2)ei^eßb aßbrtb ar dore etj^nocha dmottoe etßgnii,^ ^

xxim.

^e^rabum ex lacbryma cerfiorti be^ohardt^ 104

XXV. ^eßebnum periodi ca^ßi XXVI. budoris cabdi amp;ßigidt d^rime»

. XXVII.

d^e triennab omnimoda paclU Spirenßs media

xxviii.

Q^ceß/erincantijucr^malima cgt; adipßt,ßamb ^ß-^^ remedia.

XXIX. ^ncapia edendoßtßb^bris, add^b’lippum J^elaa-’^tbonem,uirum eruditione amp;pietate darum

XXX. ^e noxia quarundam arbor um umbra

XXXl.

T)eßnguinü concreti uirulentia

xxxn.. d)eplußedebiu, ueterum uß amp;* condimento

X X X111.

De contrarijs medicameatorüßmplicium,;‘habarbanf ^Jrcbalanorum, reßrumiUraca amp;nbsp;aceti uinbus

xxxiin.

lt;^n dam ones corpora:bumau amorbis affd^dJJtiCt qua didethodo exoreißm rede curentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 •^- 2 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXY»,

EPISTOLARVM

XXXV.

Kgt;gt;tftdni}na uel dawones ohßJJoratn-exau^orath^t“ ceHof in aere uel undu concitent

XXXVI.

T^efaßino,et corpora k7r^ja wst^t aue charadria t ƒ 2 XXXVII.

2)e alyjß, ^ herba britannica

xxxvin. 2)e torminikaßebre habita derelié}ü,ee abßnthi^ uirilj-XXXIX.

Z)e matrice a4empta,eirlt;admirandaßetui mortui eX'

creaone.

XV.

b)epuruper lotium, expulmonic epath, renufn,alh' rumj^ uißeru uomica erumpentis ,per meatw nobh i^' tot,natur a cognitos,expur^atione:a(lb)o^orem ÇeryonCi Seilerum,Kgt;ïu^ullanaurbümedtcumexpertiamp;mufn.i6i

XKJ.

Qua urinarum,morbi conco^ionem uel cruditatetiJ’ indicet.Etanmorboindt^eßo,pur^atio competat: adperi-t^tmum J^edtcina doélorem lohannem Echtium t^8

XLII.

2)e ptherygto: ßronum, dracontij ^ uermium ift pthin^ß ulceribui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyz

XLUI.

Zgt;e anhebtus^ degluttonu ex gnlauitio dißicultate, C^refla remediorumßomachi apphcatione t?^

XUIIU. bgt;e epi^lottidufun^ione,amp;pulmonü per po turn burns dlatione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

XbV.

2)eßmnißrapedunt lotions, deinßmnipamp;n oflau--buk

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLvr.

2)e mailed ^e^yptioru me Jtcwa,etMdit^cieb.ie^ XLVII

2)eemplaßrk exmeraUort^m minerabb(0 in mortal rioph/mbeoj^ pifhUo macerate,a4 ulcéra Chironia e^pba ^aaemca^carerü ejßcaciorihui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^i

xuvni.

Qua ßterit ^e^yptiorumpur^anJi utrunlt;^ uentrictt lum ratio,quam Z/ippacrates Syrmaißnum' appellat, .^d ^o^loremSebaZlianum jyCeißieriurißonßltum,amp;illu~ lltiß.Z^rwcipu Othenricia cotßlijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^ Öquot;

XblX.

^n auri,argenti,gemmarumq^ ußu in EleZluarijs ac travail ßtßlutaris : aa Çuilhelmum IRaßalonum,medicina candidatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2oo

'^Zn Z/ippocrates reZïe omnes morbos ulcéra dixerît, ^ ^( eiiu breuiloquij charaZiere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;207

LE

gt;^n merumpuerû atq^pueîlu,uel aqua dilutumßtß-^fibre: ad Z). ChriZioforum ‘Prob iureconßltum ?^ Trinci fuTalatini Otthenrici EleZl.d conßlqs , 20p m,

Z)e caußßeruoru thermarum,amp;perpetuo inßeru S-dinicorum igne,^^ unde idarum uires emaneant

LIU.,

Z)e uarß v^Toi^^ivij.odTUiii àcapitemorbis: ad Thi-b^^um 'Sechium JYCedicum quot;Saßlienßm

run.

Z)e natur ah acperßZla,amp; artis ilhus amula mixtio-^^

EPIST* ELENCHVS*

I-V.

T^e admiranda reri/m naturalium in macrocojino^ Viembrorum microcojmitn morbis ^mpathia a^

LVI.

Khapon tica, centaunum maius, dc ^wpbjt^ aut con^ ßltda^ßnt 'ne eiußlem radias nomwa, uelßeadanea.zjo

VVII.

2)e calculé in renibttSjUeßcaßoUscnloßcllis,acpulmüfH ^emtis

v vnr.

7)e medicamenris expu-h/ere uim^ei^ aue treßadyti^ ^i6ot^Tß7rciS)id ß i^ßdem atterennbf^s

bIX.

QuidßminfnaßanaturaU ’iv'^ii,^^ auis ’ivy^ui' neßca

rx.

'De tempeßiua inßebribusuenaß^ione,pur^ati one ^'^ criß,contra ix'T^op.KÖH/j.ctTiv.ciji, zgt; boro-em Bohemtri des:^d‘Petrum Dotichwm Secundum, J^edicma^o klarem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23^

LXI.

De penna marina: ad doan.^ibanum Medicine doSiorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^

F I N I ’ S* .

AD ILLVSTRISSgt; PRIN^

ClPEMOTTHENKlcrM, COMITES

P*latinum,Sacn Romani im/)erijElc^iregt;n,utrüt/^i BaiMrütD/icem, z^c^

IOANNIS L A N G I I EpAoh I.

Raïdaraói^libcrali'SjPnnCCpsflluftnf-H/jïorMw gt;^«/ fime, eratolimmaiorum erga cuiufuis *' Atbfn .fenbit ordinismimftros cmciïtosbcnciiolen tia:eti'amcrgabruta.QuippeTharan* tinus audor eft, quü Ath^menfes ædê loul lacram m arceprope bnneacru- [,„^j(troó, num fontem coderent,decrcto publico cdixiifCjUtom' ^p.^p, nia Attici agri iumenta in oppidum, ut op cram ad tem* plifabricam eóferrent, deduceren tun ac turn quendam .»• uillicum plebifcitt metu edido audientem,ueteranum, tam oduaginta annos agentem,mulum adduxifTe : po-. pulum uero, ob emeriti uillici dé fenilis muli lab ores S^ • honorem,eum ftrutflürx templiiumentis dueem præfe cifle:quinullo coêrcttusiugo,aut clitcllis oneratus, ca:-ferfs tantum anteiret. DccrcmlTc quoque fenatum, ut publico cauereturedilt;flo,nequis inftitor triticumaut ordeumuendens,autquiuisahïis frumentarius negotiator, eum à tabernis abigcret,ncq} à conditionis pabu lisarccret:fedprecium départi frumenti exærariope-ïoteretpublico:quippc cui,ut athlctç cmcrito,rportulain

Prytanco décréta, cum omni laborum immunitate foret. Magna mehercuIe,Princeps, ôipræchrafiiithæc Athenienfium,erga mulum emeritum, munificentia: quarn tamêtui crgamcamp;aliosueteranos minirtros cle mcntialongefuperat,quameut emeritû Comitum Pa-latino^um Medicum feptuagenariu profequeris. Nam probe norti, quanta percgrinationis difcrimina feptem un^j ^ere^n-^ plus triginta annis per mare,iaxa 5lt; ignespHurtnib Prin iMiiono, cipem Fridcricum Co, Palatinö comitatus, pertukrim:

cum

roÄNNIS I-ANGII

cum quo non fcmcl Hifpanias,Galliam,Italiam,adde amp;Î ferè maiorem totius Europa partem,cum irrecuperabi* li ftudioru ÔC temporis iadiura peragrauerim : ac bis de* Tmear Alewd nicp,illo copiaruRomaniImperij duce, cotra Soliman* «« w/t/loj Ni/ num Turcarn imperatorem,amp;immané ex profelïb Aie «.'4 ïihoMn4^ mannorum hoftem,amp; ChriftianorS flagellum,in caftris Iwm i.uotit. meruerim: nee minus ftrenuè contra exitialcs eius, alio* rumep de generofo Palatinorûftemmatcducû morbos, quibus domi foris^ crebro affligebantur,cü pharmacis pugnauerim,coscp no rare à letalis morbifæuitia uindi ta cauerim. At poftquam Friderici patrui tui manes,fato rum lege æthereas confcenderunt auras, tuaepilluftris dementia iure hcreditario,cum ingenti fubditorum fpe ac defiderio in locum parétis merito furrogatus,patruo tuo fuccederes: me tarnen quamuis ærumnofis curandi Ffkïw fx ma »gros laboribus efFeetü, acrebrili calore ex mœrore de* «re onri, Gi- fundi mei prindpis languidum, tua ipote in miniftrunt klifc.t.d Gk» adoptafti, amp;Ïn fenatu ac album tuorum à confilqs con* eenem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripfifli:amp; omni laborum, quos per gtatem fenilem uiri bus exhauflusferreuelobirenonpoffcm,immunitatc, 2® tanqua emeritS rude donafti : nifi quum languore quoin's afledus,mea opera aut cófilio egeres:uel nouimor* bi ad curandinn cotumaces incrudefcerent: tum quotp mihiDodorem Marcum, ut fidum amp;nbsp;cruditumeorum

laborum colleg3,infubfidium coftituifti.Vix equidem, Princeps iHuRrinime, Comitum Palatinorum decus Ói columna, verbis pro dignitate confequi poflum, quato gaudioilla laborum amp;nbsp;peregrinationis immunitasme ièncm feptuagenarium affecerit: qua me ut athietam, in morborum conflidlu emeritum, tanquamrude amp;nbsp;ipor/ jo tu!a donafti. Ah quoties lætus cum_ VugiHano paftore ex animo cecini.

^jïim Cifirem, o MfI'baf,Dri«?iottï B^c ociaficit. Lingitu dueem ISiinji^crit üïctnibi(cmper'DeiK:iUiiK4r4in otthmrii,u in, Sf^etenerno^iis ab OMlibM imbuetagnui,.. t(W^t..

E PI s T o t A r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

NofitamêjPrinccps, j'd ocq, «dut Alexadrôioram mcquot; dief,deles SiC iners malè coliocare uolo:aut tanqua igna* uus Accefius nauta, modo lupetat uües, ineaflum trafic Af^fiijtiMs ‘ gere defidcro:quê quum nauigationis taedcret, luna inquot; P'g’^i f« iÿ^ma nuftam caufari folitum ferunt^erinde ac quida noftra* Meamp;»,lt;«llwlo tesmcdicijCognitionis morborS impenti, ut cuia mor* g^‘P^‘^o”’P‘lt; bi ud abdicate ud prorogate poffint, inaulpicatos lunç ’'‘‘.‘‘'’»'*0’®^ aliorum^fideruinEphemeridibus Calendar^ dies eau lantur : ac tamdiu cundantur, donee de ægroti uita pe*

*® ne conclamatum foeriL Non mediusfidius, Princeps ocium illiteratum defidero : fed quo ftudia mea dudum neglcda refarcire, amp;nbsp;perplexa in arte medendi theorem mata explicate, amp;nbsp;obfeura illuftrare, fraudesep agyrta* rumdetegere, SCamicorum problcmatibusper epifto* lastefpondere poflim: utuice cotis fungerer, alijsm me dodioribus feribendi anfam prgberem, fiC calcar adige* rem. An uero id duabus Epiftolarum medicinahu Mi* fccllaneis aflequutus fuero, penes uirOs artium peritos, jj^jj^j^^ ritmdicium:quas,ncmgratus uidear,tuo augufto nomi

20 ni ac uencrado dedico. Nam ut Ixion in uerfatiU apud ^^^.^ ,„ p^thi/fc », inferos rota proclamât, St* J^u vis iui^yiTHo-cevTxsxvTiv- □(. gntituUne tjgt;ymrf'5ideft,Oportetbenefadoribusbendïcijuicem ciconie hfe rependere:fic ciconiaob crus fradum, 2C ab Heracli* AeïiMut,!tb.^ de muliere curatum, carbunculum, uerum Aethiopum de zijlot. «mV amcthyft3,qui nodurnas inftar lampadis illuftrat tene* wdtow.^ bras,prgteruolas in finS mulicris deiccifte fertur:fic ego Aftbiop« 4Wf-ingenq mei in re Medica primitias, in finum tuum ofte- ^quot;gt;P“lt; d^ “^'' ro. Ingens tamê pedus meum fubit cura,ne ea que tibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* mcatur, tuo praeclaro nomini no unt codigna. Verum ^^^^ Acthio.

3» illud quod Plinius ait, me folatur, audacioremep reddit, p„,„.

quod dtjs lade ruftici multçcp gentes fupplicant:^ mo pUnijutïb.i,(x lalalfalitant,quithuranon habent. Sxpe namep Deis prologo tou j hos interhonores, Cefpes,et exigui placucrunt rarra co stitim libro i loni. Necuero,ut contrainuidorum calumnias me Syluitrum.

tucaris oro : inuidiam enim, quæ eft fœlicitatis com es, Vcramp;4 Viiao/ niliil uereor, nee deprecor, Probe quidê noui (ut diuus ”gt;• ^pRot» 3\ a ij Hierony* P‘lt;’^^ ^f’’‘‘**

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N G 1 I

Vró^ iierony. Hieronymus ad Præfîdium diaconum feribit ) earn qui cpiHoli 32.p4r feribit, multos fumere indicés : ita abus in alterius liuct ttf Krti^i. „ graflatur ingcniû.iHc,fi una periodi claufula ud meni « brum defuerit, mancâ effe oratiuncula elamabit : abu s, « fi eloquentiæ cothurnum paululum extulcris,no medi* cum, fed rhetorem efîe latrabit.Horum gannitus, æqu e ut uulpium,aut anferum fibila, nihil expauefeo : fed has Epiftolas tuo nominiideo confecraui,gratitudinis nein pc ergo, nebenefieq immemor uiderer, amp;Caliquo meæ chartaccæ ïupellcÆlis munufeulo infignem tuam ceb w fitudinem demererer, Vale,Palatinatus amp;nbsp;Romani lm* perij decus.

L A li G IVS SCHEESITA DB Athenienßummuti-

St hhßd mßutis ridetur ßornmale uapps, Qtjóef aßm camem deuoret dht pi'gri.

quot;Vi^mbui teneri cumonrgo m^nr ajedt^

Qttx eurent aridj languidi nKinbra tube.

Cecropidum muli malkm collega fenilis Dicier,emeriti prxmiidigttd ßrens.

Pro (jMibiK hi c 7retvmii«.re^rttibi phnrmdcd,Princess,, l4ngitK,o^cijmunerd digmßd,

D E: M E D I C I N AE A P V D AE G Y P T I 0 Sr Cbdldios^ Gritcos Cr Ardhes, origines in mtwie cd/ iummdtores Afologid,.

E E l S T O L A IL

Væris,Georgi confobrine,ex animo mihi di* lede, quid'nam nos ex Germania Medicine alumni,gftus infueti,dum cundia canicule fer “ nbsp;nbsp;nbsp;^ uoreflagrarent , B ononix in praeclaro tonus

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberaliu arrium encyclopedia Mufeo egerimus : quern 10

Df origi ptim quot;^^^ homines,necpecorafaeileferre potent.Orix nem* Ith. 1,fdp. 40' pc,fihbunda Acgyptifcra,mœfta,ac quafiiupplex Ca* Ar^ot.li.y de niculx ortum cotuetur, amp;hchrymabundaiUius xftum Pdrt.animdl. deprecari uidetur .Ne ergo arbitreris, Confobrine, nos td^ 1. nullam fanitatis ac ufciffiiudinis temporum habcre ra*

tionem,;

tionem,libcns cdiffèram. QuampnmùnvfcoIiiTios,Vc t^tScoUn», tiens incitabulû floret:ôd raucifonae in arbonbiis,manp ‘^o,ct ac^f tjnum lambentc? rorçm, cic^dæ obftrepunt: turn mdt* “',^quot;^’^*«' ^-^ Ôis Mufarû amp;: in Ford fenfs,quo uires corporis Strij fer^ uorcdecoeflas, antelucani téporis frigorcreficeremus, ^”‘f' omnes nos ex Germ ania Medicinæ comilitones, in rus ^®'^. ^ * “* concelïïmusiubiftridulum cicadarum concêtum peme^ * '^‘’‘ fijne tarnen Muiàrum ferias inerti ocio cum irrécupéragt; bill temporis iadlura tranfigeremus,celebriora Italiæ h* Uterarum gymnafîaperluftrarc,êCquam curâdi morbos docêdi^Medicinam Methodum quoduis obièruaret, explorâte decreuimus. Ferrariam igitur uenimus, ubi j^fp^-^j^* ^ Leoniccnû,ele2antiorismedicinaciUuftratorê,edentu*r lumferCjôd iamexfenio maraimo tabefccntem,couenigt; k,jj^, gt;nus;quem,fende ætahs eius decus rcucn'ripciplexis de erroribus Plmij problematibus obtunderenolebamus, Sed itineri iam aedndi, Padua, auguftum Venetorum Mufeu, ubiEridanus in mareÄdriaricü feie exonérât, accelerauimus:quod,ob eafdem Apollinis ferias, Medi

»0 ris defertû inucmmus,qui V encttas,Medicoi um uifuii praxim,concefîerant. Qiioru ueftigia cofeflim fequuti, P er Padû Venetias traiecimus. quo quû appublTcmus: en peropportune nauem egreffîs nobis »praeter fpê ob-uiâ fit Petrus Aegineta,ex Aegina Grpeorß in Pelppo^ P'*”“ ^^2'quot;''' iiefoinfulanatus , Pauli Acginetac medici uemaGulus: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^'’^

. 1 q olim Bononiæ lepidiffîmas Ariftophams comoedias *^ ‘”^‘ prglegeraqac me £lt; Leone Ponrificê gr^cc lingu£ rudi mêtadocuerat:quc,utnobifcûcoenaret,inxenodochiS

Fiftulc deduximus.Etquuiânobfs penè faturis hofpes ^‘^^P'^’'P‘i^gt; 30 iTriJ^agTrM/ecûdç mêfæ bellaria,apponcrcî:Viri Germa' i^fî‘i‘”-I‘î’* ‘ ni,inquit,quid itaeftis rät' K^ueTrayiruii siifccvôiTi§ûi,iiidi'^''^‘ ribus Athcnicnlm taciturnioresfAn nefeitise'uerba no j^croHu-minus uim Nepenthes dulcedine exhilarate conuiuasr yfitttr.i.ucün.. Cur nó,qua gratia hucadueneritis,ueftro ptgeep tori 8C de Çedii.u- mr amicoPetro Aeginetaerefertisc' Cuiego,iuhil cunóa^ nfiortjMli in. tusjfubito reipondi : Appulimus Venetias ,,ad diues ex p^nj. huit.

ai fij india»,

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOANNIl LA NG I I

India, Syria, Alexandria medicamentorß cmponu,ad* uentu Grecorum cclebre: à quitus percundarcmur,an ucram nobis mummiam, rnalobathru,laccam,amp;^ id gc* nus ex Arabia medicamentoru attuliffent: ÔC an ars me* dica,aliarumq; artium cultura,in Graeda,ut olim,adhuC , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flotcret : uel iam redafla fub lugu tarn barbari ferocis^

Turcarum tyranni,una cum altjs artibus exoleuiffct: K anmedicinac inuentiopotius Acgyptijs,Chaldgis,a«f altjs barbaris nationibus, i^ Greeix, hominibus denies anbefttjs potius fit accepta ferenda. Proinde o Acg^ *• iieta,inquam,cum fis ex Âcgina mfula natus Gr^cus.,0^ Euripides aflerat, tüij tfiya'iJ KKi/.xTQ'ïunitJui^i^, id eft,la tor araicorum nomine facile expcditur;tc obfeeramus. Ut quid de his tibi exploratum fit,nobis rccêfere,amp; per* xundlationis tædio nos leuare uelis. Adhæc oculis co niuebat,amp; placide ita refpondit’ O Langi, probe nefti, id quod Bononiæ tibi coqueftus fui,multos iam prête* rtjfleannos,quumob Solimanni tyrânidemdulcemeÔ nataleiblum defèruerim, 6lt;inLatio exul oberrauerim, adeô inops,ut uelut Dionyfius Syracufanus, uix diram *® ludimagiftertj depeUerc arte famem potuerim, ftiidio* rumGrgdae ferèoblitus, at quorum adhucreminifeor, libens uobis comemorabo. Heri ad uefperam triremis, mereibus onufta uarifs, ex Alexâdria V cnetias appuliu accefsi percondlaturus, an ex Aegypto filiquam,uulgo calsiam didlâ : aut ex India malobathru, folium : aut ex Acthiopia medicati cadaueris mummiam bene olente: aut rorem iUû ex Syria mamnâ,lafèrpicium,agallochum «erum:aut ex India xiloaloes amp;nbsp;id genus medicamento rum fimpliem, qug Graeci uel defiderant, uel tandê fero 1® cognoucrût,aduexifrenr.nofti fane, Giæcis pleraq elfe Ants Hedid exotica,qup Arabibus femper fucrût uernacula: qui me medicaments ^icamentis GraccorSmedicisfemperfucrûtopulentie* Gr£corum Me *’^8. Quamobrem no tydet me, MedicorS Arabû, adln* dicis Ovulen- tito tamêiudicio,perlegerelibros. Tu aiebat, nauderS times. meeftû quidêrefpodiffe.Aeginetajhis que comemoras mercibi%

EPISTOLÄ II.

rt^rcibus', ex animo nauem noftra onefafTemus, fi ob* crueta Periaru cS Aegyptqs bella, ex nam tuto in coti* nentê prodire licuiffet. eras uero fi redieris, quSprimu ü luxent,ucra tibi oftedemus lacca: pro qua medici amp;nbsp;pi* dores nefcio quib.fecibus arte paratis utStur,Cptei’um (ait) o Langi,cuias gêtis aut natïonis fucrit primus libe raburnaephitofophie artiüaudorpddiuiru’s tcftatumli nbsp;nbsp;. , tens, uos no eelabo ; nêpe hie fuit f ut mea fett opinio ) P* ‘*t«“*/7 öethjAdaprotoplaln de prima dalle foboles: uiringcgt; nio, pietate ac return naturalium peritia, denies fiderali ’^U4p.4.z« aftroru ac totius Mathefeos fciétia eptetos de lua ftirpe «4«, «nuiiliM loge antcceUês:quâ a parêtib. uelut permanus accepta, primo. poftcris fuis fincerâ tradidit : qui quu ab Adamo auo in ne Iitf»amp; Hie/' tellexifientjforeut hæc pulchcrrimatotius orbis terraru roglyphcw Ae fabrica,uel aquarSinundatione, autignis incendio peß gypnomw, fumiret, neigitur naturaliu cœleftium^tcrS dodrina orM»,Prtn» «naobliteraretur,illius axiomataduab. columnis (qua* criiutiMlit y* tum unacxlapidibus,utaquaKakera ex latere codili,ut nbsp;nbsp;nbsp;P“^^- , ignirefifteret,copadafuit)idmliterisHierogly^^^^

M quæ er3t animaliu ethgieSjinlculplerunt: quos Chaldpi ,^ smbohk ac Aegyptij,poftrem0 amp;nbsp;Græci,imitati,ne maiorum amp;nbsp;,7 er d;u«i suite eoru ftirpis monumeta, falutaria^ in arte mededi Hicron^w, 1» prçcepta 8^ medicameta,ab ipfis repcrta oblitcraretur, Epi/loto. eateploru quo® columnis inferipferSt. ac utmedicina Deuifendi f/ inuetis hominulocupletaretur,audoreStraboncetHe g’'lt;’i in publica rodotOjpiaculS erat, ægrotos, de more gêtis in publicQ ^tgyptiorum ftratum delates, pryterircmifi quis prius,quib.ipfephar, ’”o’'fgt;wp’’iftfgt;' macis fimili correptusmorbofanitatêrecuperaflêt,de* ^^'^‘^^°*^^ ^; cumbente in lédica çgrotû crudfjflet. quae ne ab igno* j3 biliagyrtarSuulgo prophanarêtur,dïjsnêpe dicata megt; litcjjo;^^^^ dicamcnta,qug Erophilus TÖtwpx^föPïj falutares deo* 0 r rum manus appeUabat, Aegyptiorum lacerdotes eiß dem quoep fignata animalium amp;nbsp;figurarum charaderi* uulgo, fed facer s bus,inEpheltq Vulcanitemploreconditaferuabant.- (äotitj.fScrediz Græci uero, feientiae Aegyptiorum mancipia amp;nbsp;fimiæ, ^4 j« templis gt;nbsp;Epidaurum incolentes , ca in Aefculapij templo, tan* cujlodieWiu?-quam donaria eidem confecrata, recondebant : quæ

IWlgOJ

9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

p^ttpmV exh. uulgo cOfttredare nefas crat Fmt ûnè,ut Paufam'as re* * corwtb««/ tert, mEpt'dauro ohm lueus,Aefculapio, Apolhms in KHM «ertrf. artemcdendifuccctlori, Geenin quo ædificiûrotundn, marmore candido incruftatu erat, quod tholumuoca* bant:olim pluribus,uiuente uero Paufinia, Grxeorum hiftoriographo,fex tantum columnis fuffuhum:qup bus turn uirorum turn mulierO nomina, qui AefculapO opera conUaluifTent, infculp ta crantunfertum quoque, quo quiftpmorbo lab or affet, qua^ curationis method do fanatus effet, Verum quum column^ partim uetufta lt;’ te c6cidiffent,amp;^ Aefculapius (quirepertisMorborum remedies medicinam adauxcrat)ob Hippolytum ab efquot; frenibus difeerptu equis, opera^ eius inuito Apolline Mfdifi«a 500 uitæ reftitutum, fulmine afflatus intcrqffct:tum Medici annos Utwit.Pli na duce 6lt; audiore deftituta, in denfa ignorantix ealigi nü^ h. 29 frf.i. ne quingentos annos, ufcp ad Ardfaxerxis Periarum re iftdorm imty gis tempora,nempeOlympiadis 8«,delituit.quamHip woloÿjffuis, pocratem temporebeUiPeloponnefiad inlucem refti-

35 tuiffe, Phniushis conceptis uerbis rcfcrt:Natus,inquif, . » Hippocrates in infula Cho, ualida, fid Aefculapio dica--3gt; ta,is,quo mos fuiffet, morbo liberatos intêplo eius del r* » confcrib ere, qui opem tuliflct,ut fimilis morbi cura po* fteris prodefleuca exaraflefertur, aut (utM. Varro cregt; dit) tcmplo iamcombufto,gt;tAJFiK«tz,amp;Prodicus eius di* fcipulus tctT§lt;)KH7f[iKiiii inftituiffe ferStur. Sed (inquit) iiiri Germani, pudet mefateri, Aegyptios tarn longo Gtæcos teporetotiusmatheieos ac encydopedig eru* ditioneantecefliffe,quimultaanteGræcos feculareru gcftarummemorialiflorucrut. adeoutapudPlatonem j* Ar^tijaWe ”1 Tirnæo,faccrdos Aegyptius pcrbelie Solonidcuetu Gwew muh/Iio ffafe Athenienfium, inftar cicadarum, quas in pileis ex ra.i'latomTb argento conflatas deferebant, ex terra primum genita* D’jtOjSttffkto rum,glorianti,refponderit: o Solon Solon, uos Graeci de pT/pj. E«rt. femper pucri eflis, nee quiiquam apud uos rerum gefta «.zeofiofe. j-^jj^ memoria aut diiciplinæ uetuftate eftfenex-At Ac* gypttj ab origincmunch omnes medicinaeftudio adco flagra*

EPIST0LÄ ir.

flägfltunt, utCryllusinPlutarchidc rationcbrutonim dialogo, tcftetur, tov? ui^i' KtyvTfliaS TrivTXQ ixr-nüv! wio^Ai/ in'«i.ideft,Äudimus Aegyptios omnes efFemedicos; ipfi nempe medicina magia natui ah admiranda cfFecc' runt, Óóilluflxarunt:adeó ut plera® pharmaca uel hodie uideanturefTetTTwt/loAcarmina, udmcantanaenta.Haec ’8i'f«wMig!^ enim ex return naturalium fympathiæ amp;nbsp;antipathie pcgt; ^’^ Pi« er SMf ritia,con{pirantibus aftrorum, Ód no rato ctiâ fpintuum ‘^ ^^P‘”‘'*^ uicibus conftabat, qua admiranda in morbis prodigia

»0 peragebant.Quid multis f Fateri ingénue cogor, Græ^ nbsp;nbsp;nbsp;, cos omnes artiuingenuarS difciplinas abarbarisacee^ ^*^'f^‘'‘ pilTe.Primns omniQ Cadmus,Agenoris filius, exPhœ* ç^y^f^^^, ii^^ nicia,OrpheusexThraciaLiteras,deorumcgremonias, y^dp'^ó, zu/ fimulacrorum confecrationes, hymnosep attulcre. ac jet, j,jq,^4 2. Perfæ magia Graccos docuerunt,qui hæc ab Aegyptijs cor.Trfcü.h.». primum hauferunt. ad quæ difcenda Democritus, Pyx c^p.j. thagoras amp;nbsp;Plato inAegyptum migrarunt, ut arcana niagiæ,cui medicina annexa fuit,ab Aegyptiornm max gis Ô^ Hebrçts, qui turn in feruitute Äegyptiorum uitS De pUbfop^tr »0 miferè traducebant,addifcerent.Non temerè igitur Ho b Aegyptam merus,omnis eruditionis fons,finxit, Mcnelaum comix pro)td«,cifc/ te Helena in Aegyptum, medicaméntorum feracem, ad Polydamnam, Thonidis Aegyp tiorü régis uxorem ^ ™b)f’’4r.

dcualtata Troianauigalle: quæ prêter 31iaxenia, uaria,, .• quotp contra omne uirus alexipharmaca Hclcng dono '' dedit,acprgclaruilludomnislucfïus etmoerorisantido‘ turn,uinum Nepenthes conficeredocuit:cicphelcnia herbam ferpentibus infeftam oftendit, ex qua præfens Pharici ucneni antidotum coficeret, quo Pharum Ac»

3’ ^pttlt;nfidamwjBtfA«?periculoüm,tutó perluftrarepoP j^jp^fvj^jj,^^ iet.Quod Homerus his uerfib. teftatu pofteris reliquit: isomer. oJyp 7iMif^iósSvy«'rH^'iyiif«^{iKKXiJi-H7isiVTX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^(£ 1. hcUnt. i^K«-,’rxói7rtKvlt;f^x.u,x7rógi-, ÓivoQTrx^xKtuTiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuurubtsior. «iyv7f!iH,TrÏ7rKiïsxep'i^ii ^üJlcü^^K^iv^x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lit.^.ap.a».') (pK^liXnXj 7ro7ilt;x (AuïSfAx(jti(zity{itvx-,7ro?iKx/l Avy^x.

Quaré operæ predum erit,ad hæc comprobanda, me» b dicorum

E P T S t 0 L A I t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl

bi^is cflèlaborarct, obfcurus^fîcret, Gaknus Attica diccndi copia eius fchpta lîluftrâuir. O ter quaterep fœgt; lixfeculum,omnigenis mufaiS Ôûphilofophiæ flonbus ameenum ^ fcecundumiquos Mars TurcarCr,unicaftu^ OrigoTwerfz diorC Gracciæ calamitas,uclut aufter putrido flatu difl^ ’‘uigt;^,jiudtûrum pauit. Naaono ab originemundi tertio ac fexagefimo, fupra noningentefimum ac quinquies miUcf’murn,àià* *Ene^^ hH lutifero Virginis Deiparæpartuiouanno,Conftanti- 2an4rfrfrt»j* no quinto modérante Impetrj habenas,durn Scytha* ^^^^^ 3.ali to rum gens uaga,feroXjprgdæ criiorisqî Chriftianiamda, fft^j.j,

duce ferè nuUOjUel faite ignobufex Caipqs montibus à fuis profligata, in Gracciam erumperet, Afiam ac Perfidem occupaflet:Turcâ ctiam,ma^iaÔlt;opulentaPer-farum urbc deuidra: abolito ueteri beytharum nomine, Turcasfefedixcrunt:quiSarracenis inde Mahomen fi- 'r«rc-^ww,^5^ demunà profcflîs,côfoederati, amp;nbsp;coadiuti, cdm Afiâ amp;nbsp;^Pt”^'’Pn)#rM AegyptSjbonam oriêtalisEuropçpartemfeelicibeflo- ^^^^^clt;’S'”lt; turn fucceiTu debellaficnt: tu philofophiæ, ac medicina: (uenerâdæfaiutfs humante præfidis) proferfores,uarîjs

^® bellorû exagitati caiamitatibus,colonias ci ebre cornu-tare coadi,prim« ex Aegypto,ducc Democrito,Pytha gora,Platonc, ac plerifcp alqs Mathefeos coryphæis fti-pari,in Gracia migrarûnubi obuqs eruditoru manib.ex Z j^ ^ ^ ^^ ^ cepri, Medicina philofophorû themaris exculta amp;nbsp;illu- ' ftrata cmicuit:ncc uulgô,fed faccrdotibus cocredita,ue lut facrofandîS Dei donû,in tcplts condita feruabat. un de apud Galenû palfim pleratpfacerdotû ôd propheta-rû nomme legStur medicamina. Verûquûcrudelisilu

î® diorSdcfolator Mars quiefccret,durâte pace,Medicinç P^ixtó« ftudiû plurimS creuit.No cnim(inquit Cicero)bella ge lt;gt;i*‘’”»lt;’ têt{bus,nec regû dominatione impeditis,aut deuindis, nafeit difeêdi cupiditas.Eruditio nêpe,2C eloquêtia,pacis eft cornes,oeijep focia. Verum,quS crudelisTurca-rum imperator Solimanus, amp;nbsp;alq,Sarraccnorum Perfa-rüqjftipatus prgfidio,ferro SCigne deuaftarct Grgciam, tu Medicina fois philiatrisSd alunis trasfugis comitata, MfdiuwJ in Arabia coceffit: plcnâ^ librorw Hippocratis Ód Ga- ^^^^^ ““^ ^’’^ b ij kni

li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 A N NIS L A N G I I

km ûrcmam, quorum no nullis nos caremus/ccum lt;Î^* Giiîctttwï^wrt tulinquorum Galenas cz ommfan'æeruditiom'suolu* UbrosSui^yd mûia COnfcn'pfit ,amp; librorum numéro annosuitac cxi a ' (quosuixit)ferèadæquautt.quorumplcracBLatïntde* cxponunt °^‘^’ ßderantiex qu)bus,ut de mannajMefue ÔC Aucrrois pk Xkm libri À ^^^ allegât teftimoma, mladnis Galcni codicibus non i^itinis deßde. kdaïquos Arabes lingua fua donarunq apud quos Me untur ^leriiii. dicmam exoticis mcdicamentis(quc parrim Arabiafœ lïx,partim India medicamétis Si gemmis diucs fert,qu3C Græcia defidcratjlocnpletatamjAuiccnna, Rafîs,Âlbu ” mafar Si Auerrois, Medicorum Arabics fadtionis prin cipes,fuis lucubrationibus auxcrunt,6d illuftrarut:quos Cheuldut inter Chcraldus Cremoncfis,Arabicglingugparum peritus, ^^'m^T Latino idiomate latis inculto quot;l'oieti donauit Vnde ac-cf«4m poU/Jf ^’^‘^ ’ “*■ ^^’■baries in Medicinam irrepferit : Si MedicO' Kiedidni à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arabic libri,non anAorum^fed interpretum culpa, Grlt;scii et Ard- ^ot erroribus fcatcant. 131 ita Medicina dialedicis Ara* tikrtd Ldtinos bumargutijspoiluta, tandemadLatinosamp; Romanos figd., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confugttiqiios Medicinam fempermagnifecifle, uel eX

Dr Aefcuidpia hoc cóqcerepoterimus,quódurbs triênalipeftifergluis 20 ex EpMdwro contagione pene exhaufta iinllct, nifi Sibyllac uaticinio ■Kcnid aduedo, admoniti, ex Epidauro Aefculapium, quiillicferpentis VdMib t.cd^. fpcciefändeeolebatur, Romaaccerfiuiflent: cuinaue Hor ^'ïinib‘2 ^^^^^^^ per Tib erim aduedo, in Tib crina infula, quin^ w 1 ^'^ ' ^^ ^° ^^ urbe lapide,templum confecrarunt. Huius itaque ’ numinis iälutari afflatu, pelbïcra aëris contagip in falu' briorem repente commutata. Si confopitafertur. Sed quod Romam' tam fero Medicinam aceeptarunt, id ef* kcit Gnecorumde Aegyptiorumluxus;quo neuirile Df ^teurer Romani populi robur eneruaretur,Cato,feuerus iUe 30 ^IbVi'^cdt ulorum cenfor,Grgcorümedicis urbeinterdixit. Quid e^l.'b ^ed^Q crgof’D'amnatam'nc aCatonerem,RcipubIicc tam f^e 1 iffdty^üroh lutarem Si neceflariam, arbitreraur f Minime gentium ç^p , j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;herculerut qui medicina, Si herbis quas ipfe plâtaueraf,

amp; braflîcaïua uhis, fe, coïugem foam, hlium SiItbertos ad iong^ua fenedam incolumcs paduxu. Non bnè ueteres.

tieferes arte,fed artis profefforumfut Archagatï)fecan-di urendi® In curamorborum igintiam damnabant:qui primus Medicorum, anno urbis p ^xjrr exPelopon^ nefo Romam uenk.Tandern uero, quum Claudq Cæfa ^^^ McAïw ex risprihcipatuLïchena Si Mcntagrapurulentisperlta^ Aeggt;ptoRo. ham graflarctur ulceribus:tum(«t refertPlinius)ex Ae-- pj^j^ ^J^^* gypto accerfiri Medici,qui hge phagaedenica SC exeden na, foeda umufep ui tij ulcéra, urendo aut fecando cura* bât. quo fadifi, uthanefalutarem curadi morbos artem,

’0 nó dolorum depultricc, fed camificinS efle erediderint, ^^ ^nittomij ac ob id exofam habucrint. At minus egeruntHerophi uiuofutf,, çor. lusetErafiftratus,quihominesficarios ethomicidasne ceifmprologo cicondênatos,àregib. (ut Cor.Celfus ait)excarcereac Ubri». ceptos, uiuêtes incidebât, ut internorS uifeerû palmos, arteriarum motus,amp; mutua officia atep eolligantias feru tarêtur. Medicinam ueroherbariam ab Aegyptijs accepta, Democritus Sd Pythagoras integris uolumim'bus neuicâicm defcn'pferunt:(^amValgius Romanus poftea,^ Pom herbaria b^c peius Lcneus, Pompeif magnilibertus, ex bibliotheca ?*'gt;«• lil’ro ô:.

*0 Mithridatis,àPompeio dcuidti,primùm Romanis exhi ‘^‘‘P ^* huit, Accepiftis arbitror, inquit,cclebriores totius or-bis terrarn nationes, Aegyprû, Chaldea, Aflyria, Grçciâ amp;nbsp;Arabia,Medicinâ,ut ueneranda falutis humane præ-fidem, obferuafle, Si numinis inftar coluifle : quant unà eum cæteris artin liberaliû ftudijs, cruenta Solimanni ui droria radicitùs extirpauitO exccrâda,omnibus^ diris dcuouendaTurcarû ui(Soria,quæ non in fubadlos mo-dô/edincorum etiâ cæremonias,politiâ,idiomafa,atcp '^‘’’? I'^‘”Ï'^^‘^“* artiuftudia,adde£Cregionû,oppidorû,herbarumcpno- ’quot;f“‘^quot;’^;’^(, 30 mina,ius Si imperiu fibi uêdicauit: abrogatisep Si aboie ^“”’°^^i ^’^^ tisueteribusnominibus,barbara amp;infueta.lubftituit.Ia ^/„j^ j^, «p de accidit, ut Græcæ Romanteep linguæ decus ac nitor, aoy^în^ corw barbaris mixtanominibus, obfita fquakât ,unicp herba pt4,Mf/4amp;ro-rum plura çquiuoca accreuerint nomina;quorû perple- g^t^. xa aequiuocatione efficitur, ut quod fkillius uctus SC pe cuharenomcn,etjam peritos lateat fiv3TÓ.u2s; Si genuina b nj, ftnpiuin,.

î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LÄNGH

ftirpiu,mctallor5,gcmmaru^ cxoleucrintftomma. Pro indequænmuSjquod habcmus;amp;qd deeft, nos babcre putamus. Eandem Aegineta mquit : Langt (ympofiap cha,praetereanihilhabeo,quod à naudero acceperim» quod uobis pro fymbolo referre poflim, quam trifte ^ lugubre Medicing et arriû philofophie in Cirgcia exiti«, et Apollinis unà cum Mu ft s exiliu. Turn ego:Certe Ae Ctncta nullum triftius nobis potuiffesafferre nuncium^ Philofophia Ôd Medicina,Deus amp;nbsp;naturanihil humano genen' prgftantius,utilius, magisep neceftariö darepote ‘* ■ nbsp;nbsp;. rat.Quare coepulones perchari, Democritiparadoxa

f!T^'i ferre non poftum, qui Natura ut nouer ca noftra calûnia gumenta Uitu t’n:quant tarne no benigna modo parente, fed amp;nbsp;libéra repeatpiin.m lê experimur:qug(prgter præclara philofophiæ amp;nbsp;medi prpbgo !lt;fc.7. cinæ munera, quæ iniolês Turci uiéroha nobis cripuit) Cicero tó. iJe ctiâ quæcuncp in ætherea ÔC demêtalimundi fabrica co «a«r4 dears. tinctur,diuinæ prouidêtia mêtis(ut Cic. lib.de Legibus UicrfiiKî ü.^. primo ait)cunlt;ftaadufumÔCcomoditateshominumK^ L4flufjtdf Dpi affàtim largita eft,ut ea quæ gignûtur, donata nobis, no Jicio Dstfer fortuito nata uideant: no ea tâtum quæ ad medicaméta jo tPt«w. â^uitçalimoniâfemêtiSjbaccisamp;plârisdefœcundotel

Juris gremio,tanta return ubertate amp;nbsp;uarietate, uclut eX Copix cornu eftuderinfed (ut Lucretius poëta cecinit)

„ tïwni omne genm ^drum ({uode^ utlerino femine pdrtum, Ldnigmcj^pmul pecudes,ZT bucen fccld far drurn:

quibushomo partim eulturæ telluris opera, partim ad liefeendum utcrctur,produëta fint. Attamen no defoc runt ex fchola Democriti, cuius fontibus Epicurus hor tul os fuos rigauit, philofophi, qui pro tâtorum muncru in er ce de, natura no benignâ noftri parente, fed fæuâôé P iniuftâ calumnientur nouerca:quód fcilicet hominê( ut Plinij uerbis utar )animal cæteris imp era turn, in die na* talinuduSC inermem acinope, ex tepido matris utero in gdida humû,uix de paleis coopertâ ftragulis, profter neregSC tanqua naufragum ad uitæ er urn nar Ct fcopulos clidcret nudum: ac tandem fafcqs, uclut quadrupedem compedibus, perfingulosartus uineftum, incunabuh contjee^

B PISTOL A IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

coqccrct, quiuitam41achtymisamp;^ciulatiiaufpicarctur, Deïn^hum necako modoquam uagituopem amp;nbsp;ladis ahmomam floret« Airxi pofccretJd quod Lucretius porta, dogmatuDemoerp der Apbrod^r. d ÔCEpicuri aflcrtor,his quoep uerÜbws teftatu rcliquit; liK» prafei, 6».

C»iMporr5pHfr,ut flt;e«M proieUm ibundit Nlt;Mtó*»«dw bm ilt;icet,inlins,iniigniM omni Viuli 4B«I(o,ijMK(« primKW luminis om Nreili« tx éuo mtiru U^turd ^rof^dit^, lo Viÿtu'lt;lilocuntïuguiricomplet,-

Et Ut admirânda naturæ in humant foetus cm’xu opéra côuitqs ÔC calûnqs eleuent amp;nbsp;exacerbent,ab huiufmodi aiSt mtç amp;nbsp;rumnarS erudimctts,homo infans uita aufpi caturtSC tandê quum adoleuerit, amp;nbsp;tacito pede no intel Lda obrepferit fenectus, morborC agmine uallata, uix diet po teil' quantç Slt; quot aduerfæ fortuné ealamitates nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

«ûmaneât Ôii exagîtent,acueterö nouorSeptnorborum • phalanges agminatim irruât:actandëmiferû,Mcdicinç Jgnarum,îllius^ fubfidto, natura duce, deftitutupeflun dêt. Laudât naep Silenû, à Mida rege cap tu, pro Avt^w py silenoh/r dimiHionis prsemionó femeredocutfferegCjNonnaici cicero,in aU optimü, deinde na tu quant ocylîîme abolerî. Eâ ob rem et hfc.i Tw^fu!. feruntliiduola apud Thraces fuiiîc puerperia,Ietaueró qwie/l.LaflrfMt. funera. quod Archtas luculento Epigrammate teftatur: -^’M «P-»® ^f/iiKcts dlviircü TiS^CTi s6vec)(iv!rt (jtXi' uix!

Mun^^-iH KOATTOip Tff^OS lt;pX@^t§)(lt;gt;tgt;^VS-tl^TCxhi lt;fl.- o7£e^lt;jvo:iy,ûlt;rÿSxiùvx Ât7rôv7«S

ATr^iïJlisKH^ùp ÂXT§i5'i(iee§'4'il^o^amp;'i: Qi p^ yo^ ^ôtivns «ù Tsravnix Tai^ùa^ij/

3 » nbsp;nbsp;i,s KXKXi'ni j KxteSip tv^op au©' ep^ipSLvn,

Prpterca aiûqNatinâ homme tantû alicnis alerc 8^ uë-* hire opibus, ac armis munire : quu caeteris animantibus terrigenis,uolucribus, aquatilibus, fingulis cunéiaad uiræ ufumneceflàha, ut parés bcncuola (uppedirauerif» hæc népe conchas ÔC tenudînes domiporfas,reftis,quæ plauftri onus fuitinct infra efe: al ta,ut alces, corps,apros feos,latugcrum^pecus u diere ucftnjit.Addûtjquôd Ôil armis lt;

1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOÄNNI s L ANG n

amis ad arcendas iniurias renafcêtibus armaucrit t da* mas timidas amp;nbsp;ceruos cornibus, aduncis apros denti* bus, herinaccos cote ipinarum aculcis rigente, quibus inpilam conglomeratis, non uenatorum modo canes arcent, fed porna quocp his affixa inhybernas defcrunC latebras. hifirieem illis quo en congenerem, à canibus la ccfsitam,in eos iratam,mifiiles ipinarum aculcos eiacu* lare.Quidmultis e'Natura,aiSt,caftancas echinato cor*

ttce uaUauit : ftipites arborum, JiciUis frigus uel xftus

• obelbet, libre no raro gemino obduxit. Solurn ueio ingt; ta ter cetera ammantiahominem,nudum amp;inCTmem,uè^ lut naufragS, in hos mtæ fcópulos eiec^um, alieno fub* Cico-o Ii6,2.(ïe ^^10 fibi uit^m, amic^um ac alimoniam comparafc nature deoru. oportcre: quS, tefte Cicerone, Natura fenfum amp;nbsp;appe* erh.b,2.dedni titumdedcrit,utaltero peftifera à falutaribus difcerne-W4. rent;alteroad commodafuogcncripabulatemporcop De Anchne, portuno capcfTcndafoIhcitarcntur, quæ plus quam hu* OMI J. lib gt;, mana folcrtia fibi comparare norunt. Nunquid arane* Mfww. oli,miraartistextoriæinduftria ( qua Arachne,ob id in ^Lc^cetoUz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Palladem fuperauit) cxianigero amp;len* de K4t 'deor«. ^° corpufculifiicco rete nent, in quod fi quid infecQonî Vlm.Ub.n.cip. »ncideritj idfubitoiniultuarreptum conficiant amp;nbsp;exu* x^.An/btli^. gante*pinnaquamuisoculisorba, duabus tarnenpatu* 9.CJ.2?. er li. la conchis, cum iquilla exiguo pifciculo,fuæ pifeationis 5.C1IP.27. praedae conforte,iocictatem init.quum pifciculiin con* De pinrt(lt; b/c chashiantesprimumimpuneinßluerinf,amp;tandelicen* Cicero lib.z de tia crefcente audacia,’conchas adimpleucrint , tû prima «Kt.deor. pli», oculis capta à fquilla, pifeationis focia, quæ eo nomine Pinnophylax dicitur, morfu admonita, conchas coar* r^Pià li r ^^bpartemép praedae pifeationis focio impertit. At pin J® ’''æ folertiam, plateæ indufiria longefuperat: quæ pen* De pUerfPlt. ^*^^^ ^’^ ^^’^^ ^^'^^ uibrans, pifees rapto uiuêtes obferuat: li.j0.cx4.-Ar! ejuibus ex alto aquarum gurgitc emergêtibus, in caput floi.ii.p.cd jo. illorum irruit, rdiroep adagio ferit, donee prædam.ore cic.U.2 de Mt. hiante erudent : quam plateauolucris prædæ auida ar* dcoium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ripit,2lt; déglutit ; quibus fatura, pofiquam ca uentriculi calorc

EPISTOLA TT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

càlorc concoxcritjCuomi't, ac quç efculcnta Eint feligit, reliqua defpuit. nbsp;nbsp;Atuociferat,ut uerbis Plïnij utarjho verlig pf^- ^j^

minem fine do dnna nihil fcirc,non fan,non ingredi; amp;nbsp;proiogo hb.7. breuiter,non alind quam natmæ fpontc fiere: amp;nbsp;quü ue terum uel nouorum morborum agmine obruitur, nulla hoium fcire rcmedia,nifi qug ab animantibus didicerit, qux aliaanimalia (natura duce) xv-reJ^tJ^aKra abft^ me^ dico probe norunt.ob id no temcre,hifion'c animalium explorât o res,plcriqï Medicina: inuentionem brutis ac- An brutd KcH '® ceptam ferunt,a quibus fua Aegyptij amp;nbsp;alp picrate didi cin^m iniKne/

ceruntremedia. Canes,inquitPlin. uomitum homini- w^atjuA bus monftrauerunf.qui ægrefeentes, aut cholera in uen triculo onerati, autkimbncis infeftati,herbatriticiaut vomiu«.collo afpera graminis folia edunt amp;nbsp;rodât, quo uentriculum ix 4 ednik Aez exonérant:quem podagra,paralyfi,arthritide,nephrite gyptij edofti. deautafinate laborandbus’, rcuulfionts ergoprodefie Adù.li.^pcx. douimus. Adde, quod eundem ad fanitatis conferua 4- AT/jllip c^, tionem,cx Hippocratis fententia, Auicenna etiam fen. ^-Adw». lib^ 4.primi,falutarem effe te ft a tut: qui earn ob rem, quouis ^ ^ ^‘i'’ *0 menfe duobus diebus continuis uentriculum uomitn ° ^‘**’'^'

expurgare fuaferit.id quod ab Aegyptijs quoep didicifi Ç' Afg^ptio/ feuidentur,qui praecepto Ixiic audi entes, arbitrati om-nesmorbos excrapulaamp;ciborum cruditateoriri,fin-^^^^^^‘’’j® gulis tribus menfibus uentriculum à faburra crudi efcu- ^^^ nbsp;nbsp;nbsp;^ ^

lentorum chyli exonerabant, ÔC inteftina clyfmate elue-bant.cuius falutarem ufum longo ante Hippocrate tem

pore ibis uolucris,ciconig fimillima,Aegyptios docuit: oe ckonit ntt quae aquamNili,aut de xquorcfalfo, pleno guttureab- ikkeic. liki. forptam,oblongo in anum collo eru(fi:at,qua excremen ^5 »^f“’'^ ^-0-jo ta uifcerum eluit. Obqciunt quoepnobis ueteres ex ’'« Pl'«-!'-8 ca.

Cnido Cycladum infula Medicos, qui folum elaterio amp;nbsp;quot;^ SoIt.Mp.4.t tempeftiua ladtisforbitionelegrospurgabant, quitte-

^’^P^yefbebant. quos alq Medici quoep^ to^fólerr 1 hcilali Icctatores hæmophobi imitati, uenæ fcctione ^^ phkbota/ (adeo pnefens in febribus,abfcefitbus,epatis alionimep migutthtne, et Uifcerum obfiruckionc remcdium)neglcxiffent,niri hip fx emio medi c popo* ’ ds.

13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS t Ä N G 1 I

«w,Hîppocr.w popotamuSjbelua Nili, crocodilo maior, binis ungubi preJogodcHi/ conipicua,caetera uero dorfo equi repando,i'uba,hinni âuacHtor. Ci- tu equum repraefentas, Medicos ad uenæ fedtioncm au len.in Iiamp;w de daciores reddidifret:qui affiduo paftu obœfus,egreflùs pbkb.cojn E/ NilumjUenam cruris aculeato ueprium ramo allidit : ac t4pjir4tu,a-li. poßqua laflüm ex repletione corpus fanguinis effluuio pcz«jMctbo. exonerauit,plagamlimoexNiloobdueit,amp;fobruit» H/c animiliü Quo allerûghæc amp;nbsp;pleraœ alia remedia, bruta rationis Aotidotd rept/ expertiajfola natura ducejibi comparaffe: quibus toxi* tit de. Ub. 2 de Q5 aut pharmacis deleterqs infelt;Sa,fefe tutô curare pot *• funt,quibus hommes careant» Perhibentnamlt;p,Bar ^^^^^ uenatoresjpantheras camibus aconiti uenéno, CM c ’ ' '^ quod Pardaliâches ob id uoeât, delibutis inefeare: qup De P^ntberu ^^^ deguftatis,nifi hominis oletum ediderint, repente kec deero, ut ftrangulartquod illis eft efRcaxalexipharmacum, Cer fKf r4. Theopk uos quolt;^, aut (ut mauult Cicero) in Greta captas,uiru Lÿ C4.i6. Pli- lentis laucias relis,didamum,herbam lanuginofis folqs IkS c4.27.Ae, cognobilê,deguftare,ÔC toxica fubitô cxcidcrc. Hirun* fw»JiJ.^ «p. dines aiunt chelidoniam,herbâ crocei coloris,fucco ma ^^.Plairch. didam,uifui inftaurando faluberrimâ nobis monftralTe: ^^ in Dùlogo de quaoblæfîs pullorum oculis medentur. PariteralTerût, hut-Çolcrtiit. anguern, membrana hybemo fitu fqualh'da, oculis S^ corpori obduda,deguftato fœniculi furculo, fpolium, uifus impedimentum,exuere, aciemep uifus priftinârc* cuperare,exutocp corporis fquallorenitidumuemare» Teftudinem uiperg morfu fàuciâ,cuniculæ paftu, quant bubulam fylueftremcp origanum appellant, medicant fibi ferre opem. Muftelam cum ferpente dimicaturam, rutam edere: cuius odorem ferpentesne quidemferre poilunt.Ciconiam origano, apros uero ægrotantes he' ’ der a, aut cancrisab æquore eieóis fibimederi perhi* Df eerws b/c ^■^”^ ’ ^’^^^ ^’^’^Q 5 quum fomnifera mandragora? po* Tbeo'KÜusUb ma éderint, formicas melle contritas lainbcrc tradunt, t.tucret.lib.6 Geruos quo que affirmant, dnaræ ferpentium^ efu, MarUtarpi. uirulento pabuli ucneno refiftere : ac ( ut Theomne* ^Mim^t,. ftus, grams rei ueterinariae fcrip tor,libre » refert ) uer* ^me^’

EPISTOLA IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

mesintcftmorum cerui muolucrts implicifos,fcrpcn-tiiim cfu ene care, quad Martiahs quo que affîrtnat,dum cediüt:

Ctr«miM geUium foriet pc halitiu änguem.

Et ante cum non iUepidè Lucretius dixit:

NiinfcMirflipfdff Mt «rw f^fe^utontur

Dweerf de Utebtif pr^entii pda prarum.

Quis unde bruta hæc morboru 6^ ueneni alexipbarm» ca,quaefo,docuit;'Natin’a certe horuhypodidafcalus fix to tt,qug hominc cglauit. quod Plutarch us una cuDemo-critOjinbrutoru Dialogo his conceptis uerbis teftatur: 'nv!(/Xifyc^cetyv7flK5TffKr'rxsicpr^i5KKViiJ0Ufiiv(ti,'^ lt;M{««t/ ««

*K«soj/,s liovay ’Sf^às ïairtii ctv^Ti.}(y0igt; tsi^jaWi« Ksu Tff^is JlixT^o- lt;« ^’'t'Xsù ■wgoï «ÂK^-,^»Ÿ^vn, i^ cfivAxK^iJ n^ li^ffinH^-, offcy tK«- lt;« su ’sr^otr/tKU kxt« e^verty. Tiiaj« riv^ yOf ïyKS-eyA» uy.iis,vi5 uS '« y^Tsmrxijt.t^SX.X^ftïv'SSefit^ev'TTXi: ßaH^isum yc^ Ï^izcai Ts^oS X£- “ tfxÄxKyixy.TiS'j TpSyiAuvastJ^ii^xfi^^'tyicos^pxyiüx^-t'jlw o^( ‘^ yxvoyiTrihtuy^T-isJ^t'rKSK^HriKxSKÏyxS-,orayTr^tTritrucri-niS « ’n^ivyetlt;n,’n /tKmy^voy lt;Plógt;K^ly, cv ii^coamp;évros iK^pT^stfi -nes Ktd ‘« «o iPxs'xyyèfiipTHSjCTtaAHÓtslfh’TïsTuy lt;fl.ilt;P«(rKx^sy'^'J^epvny. ^*^

Idlannèita reddideris : Audiuimus Aegyptios omnes effe medicos:amp;^ animal quoduis,fine artis dodlore, non ad medelam folum,fed amp;nbsp;ad uidtus rationê,roburj uena tioncm,cuftodiam,ac Muficarn, quantum unicuiep pro natura fua copetit,efle difpofitum. A quó nam obfecro didicerunt fues, cephalalgia laborantes, ad fluuiatiles cepldUlgu cancros accelcrare i quos quupi ederint, à capitis do^ porcor« cicta lore aUeuiantur. Qids teftudincs docuit, à comefa up «»raiiPK. Ati pera, origani cfu fibi mederif Quis tandem Cretcn*M‘lt;lt;«AdM». o fes captas, intoxicatis uulncratas teh's, diiff amum qux^ 4’*®$ t^P^^w* rere:quo deguftato, fpicula derepentè excidantfAn non quxfo dices, id quod uerum eft, horum omnium t/lilt;ilxxKx2gt;sy Cue dodlorem effe Naturam f quid ni f At, aiunt, tarn’præclara artis Mcdicæ opera amp;nbsp;bona, ini* nbsp;nbsp;nbsp;'

qua certelance diftribuit. Brutis nempe contraiobolo* rum «irus, ut parens beneuola, alexipharmaca dedit U c q docuit:

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII docuit : quae homines, ut imqua nouer«, cçhuitob id brutis,nonhomini,Medicinae inuenuonem trfbuunU His amp;: alqs argumentis, quibus Sd prouidentiam deoru fecuri redargiiunt,naturam quoque lacefCmt Qiiare, ■ inquir,0 Langi,fas 8C aequum eft tandem,utNaturac,be neuolæ humani generis p ar en ti,patrocineris, camera nouercæ perfidia efte immunem edoceas. Turn ego refpondi:Quamuis,Aegtneta,no meae eft opis, tantam inter philofophos medicos componere litem: tarnen quum me amp;nbsp;Leonern pontificem olim grpep linguæru ” dimenta docueris:æquum eft, tibi non fecus ac parenti, morem geram.Qiiarc experiar,an foecundi calices, ud potius mea crga nos confidentia, me ad dicendum ala* Contrit ntturit criorem reddiderit. Natura ( inquiunt eius ealumnia* cilitmniatores tores) hominem in die natali nudum dC inermem, ueluC ^Mroamum.. naufragio eielt;ftum, fupranudamhumum cnixaftatuit.

At quid turn poftcar’ poterat enim homo,pro temporis amp;nbsp;loci commoditate,ingenio armari, 5C ratione ueftiri: qua uel fola ratione Natura,mundi opifex, omnia bona quae brutis liberalius quam homini data uidentur, affa* *® tim compenfauit.Rerte mehercule ait Ariftoteles:Qui hominem deteriori conditionenatum,quàm cetera ani mantia,nudum fcilicet amp;nbsp;inermem creatum tradunt, hi nonreefte fentiunt. Caetera animalia unum auxilrj ge* nus hab ent, id^nuUo pact o mutare poflunt : fed quafi femper calceata dormire,nec ueftemunquamexuere pleniorem, nee arma quæ femel accepcrunt permuta* re poftunt.Sed homo rationis induftria fretus, ea quæ* cuncç brutis largita eft, fibipro loei, regionis, tempo* ris^ comnioditate adaptarepoteft. Sed ne id Ethni* ?’ corum tantum teftimoniome aflerere conqueramini, Df «ifuriÉ prÆ audite quæfopiumillumPhilonem ludæum græcè lo* ùerbis eadem affirmât:

f:t hfcrü df Som ^^'^ Tstx^XTTÂÛcrtûjj i^-nmi^ Kv3^çô)TSM AÔy^^ J^ôj^iuci kxà j^n^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tsoiJitf^oSn''!ffX§«5-i's-,T!y^Ü7oiJ/tS(i/ KXT'(c'?^viUTT^i^ô^a'jj'cisay

” ’n^yOTT^fi/$^vvT/iS‘0i'.•^^‘)^’^'^(Oÿ tXftft;^(iuif «c^ivcnSoi-

KitetiS.

KUCtHKÂKKÎ5u}(y^Uff^/(Ull'nvSuè\^Kil§VV7tt5'«J^lK.UI/ KTT^K^OV tc mKi,K^KvS§Û7rui^iyisoy’'t^vy.(tKs^^fTs^«iJ«KxSxig^iJAÓyngt; «« iJlcuKijj-,^K§K7eciüs,lt;iiX7rxvO7rhïxStmAH{i(jiStji@',iiKtÏoiJpXi'i^ ^^ Wfotrt^vtSÄ^j/?ƒ« cfio^ücpo^üy.'riTuj Ts^oxyaivisN y^óiiJSiv@'-,J^u ^‘ vniriTxtrxSxnquot;!) '?^-X^^i^fJ (pi^ipilj^xsXTTuSit^xi ^H/x/ucf.Id eftl “ Pro hts brutorumdoms,ratio praedarumDei munus data eft,ultrix ÔC prgfidium contra eos qui in hominem liquid moliuntur. Nâ perinde natura quoduis animal proprijs prgfidijs uallauit, quibus iniurias propulfaret.

*® uchomitürationem,prgclarum munimen amp;nbsp;propugna culum dedit,qua ftipatus,proprium ac cognatum habe

- retfateUitem,quo iniurias honium arcere poflet, Eu* ge fi uis exemplis contendamus : Slt; hominem fola uer* ütili rationis induftria, qua uarias medïtatur artes, om* nembrutorum congenitaiuperare folertiam,facile con Uincam.Quis,obfecro uos,apud Plinium,ueferum fcré

ptorum bibliothecam, uel alios de prima philofopho^ rumauthiftoriographorum clafle,no legit, Zeuxirn pi Zeuxidiiet Ar dura cognobilê, tam graphice uuas depinxifiè, utaues pfH« oper^.de ^®' ftumatim aduolantes decepcrit.Apellem, equam amp;nbsp;ca' ^wtMtPÜn.cz’;

nemad exadîam uiuêtium effigiemita adunguemex^ Valer. prcflïlïe,ut equi prêter euntes adhinnirent, canes allatra rentf' Sed ferè oblitus fuilTem mechanicorum operum, qnç Grgci xy'ni£xrx dicunt,que fua iponte mouentur.

Senbit Phauonnus, Architam Tarentinum columbam tam affabrè compegiflCjUt aura fpiritus inclufa,eam abgt; ditis concitatam libramentis in acre pendulamafTiduè felibraret : nee unquam mfi aliquid obftitiflet, fubfide^ reu Scribit Mercurius illc ter Maximus, Aegyptios arte quadam ineffabili confinxifie fimulacra, quy articu latara oraculorum depromerentuocem: amp;nequidad^ mirationidee{ret,etiamlt;ïv'7s/4(ïTamp;)? fuafponteprogrede GfHJi.io cap. rentur. Eufebius quoepmemorig prodidit, Memno- 12.

nis regis Aegypti ftatuam, manè folis radijs efferuefa^ Gmculachri. dam,uiq3 ad Chrifti aduentum,humano coniultoribus Ai ^‘(ioobticu-Qi'aculi obftrepuiiïe eloquio.quo tempore alia quoque 'Jp» ffjl«j'lt;«t c deorum„ ^‘^^

11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LA NGII

AMgttÄ Je dm deonim,aut ucrius dæmonû oracula obti'cuei ût.Qiiod tJtedti,Eufcb. monachi Bernæ, profeffîone Dominicani,infeliciter p!Mt4rcJ?i« m fi imitatiagne cobufti,méritas luebâtpenas. At 6 Aegf kiJe ftpfw. neta,hçchumang rationis inuenta,bruta nullainduftria De fenji« aw afl^qm’ poire, fateri uel inuiti coguntur. Viciffîm ipfc quot;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoqjineenuèfateor.homimnoninclïèleonis robur,

4cA.^^Elin U- iio’^tyg’'’w aut leporumpernicitatem,nonuilusaqut' 1 o C4 60 G^f ^æ^“^lyncis acumen,pifcium natandi agilitatem, odo^ U.ifilubmm. ï3.tus uulturum amp;nbsp;cam's fagacitatem: aut tam darum tal parum, fub adeo denfo amp;nbsp;lurdo naturae elemento ,'au^ ‘* ditum. Veiùm ineft homini prudentia, ineft ratio na/ turae intelligentis : ineft amp;nbsp;ipfaratione diuinior mens, quabrutis dominatur,ftuc(ut Plautus ait) ea patina/ ria uel affa uelis, ctiam colla iugo fubducent. Proin/ DePhtoHebxc de Platounà cumThaleteMilefio,ferturnaturæegif/ t^dan.U.-^ La fg gratia S, quod natus effet homo, non belua : maftu/ fUM dUi Mt a. lus J non foemina: Græcus, amp;non barbarus : acSo/ Gratis temp oribus. Magni emm refert, in quae tempo/ ra amp;nbsp;loea ingenium uniufeuiulque inciderit.His Aegi/ neta, inquam, conuidti, fateri coguntur, hominem ra/ 2* tionis folertiabruta longea tergorelinquerc. Valeant igitur in perpetuum philofophiæ Demperiti SC Epieu/ ti alTertores, qui ut Dcum ociolum à curis hommum explicarent, prouidentiam diuinam fuftulerüt : SC natu tam, quód hominem nudum 6C inermem, medicinx^ ignaruin,deteriorjq5 quambeftias conditioneprodu/ xiffet, calumniari non crubefcunt : quum dotes brutis conceffas, Natura homini diuino rationis dono plus De rations b« millies compenfârit.Quid enim (inquit Cicero) nedi/ wdrt« exetUen carainhomine,fedinuniuerrocœlo,rationcdiuiniusf' jo tiaCicJuiele quaequum adoleucrit,perfedtacp fuerit,rite nomina* gikAri/tdikt tur fapientia: cuius ft homo compos fuerit, diuinitatis ic n^t-animali- q^oque particeps erit. Sola, inquit Eufebius,h ominis «m. M. MuwT intellectualis anima diuinitatis eft particeps : reliqua Li ft-1. L4«. çuuefta ad leruiendS homini produda.Preeft enim ho/ moumuerfts animantibus,quau donunusac dux,up nbus

E P I s T o L A I T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I f

ribus ratioms corpore robuftiora fubigcns: idcirco pru dcntiæjïufticiæjaliarum^uirtutum capax,cœleftia con templatur.Solus, ait, iple m terris rationis compos, ea regere, leges ferre, artes expertentiat fcrutinio conde* renouit:qui non modo fut corporis,fed ettarn uete* rinariorum medicamenta inuenit, amp;nbsp;inucta auxit. Non igitur ab re Philo,Iudæus quidem, fed pius, hominem ueriDei fimulacrumóó numifma,uerboDei Óóratio* ne lïgnatum,appellauit,Iure quidem optimo Deus hole minem lälutiferaMedicamentoruminuentionc dota-uit ; diuinum nanep diuina decent ♦ Si ea non agyrtis Si iycopbantis, fceleratis ludacis, monachis apoftatis ( ut noftrates ) concrediderunt, fedhis qui à facris deorum effent,arcanorum naturae confeijs committebant : ea^ dijs uelut facrofanbla donaria, ne à uulgo prophanaren tur, dicata, confecrabant: amp;nbsp;in templis euftodiebantur afacerdotibus. quorum in Pergamo amp;nbsp;alibi in Graecia officium eratjære publico medicos conducere,qui gh-diatores in fpcdtaculis publicis faucios,pariter^ in mi- i 4o litiam profeeffos, reduces gratis curabant.Quo ftipen-dio Galenus in Pergamo quoep meruiL amp;nbsp;metito id fa-Óum,quis non collaudaretfquum Medicinam, ad pri-«ata Si publica commoda cœlitus nobis reuelatam,ne-mo inficiari poflit. Q.uis oro Thobiam, fel pifcium albugini oculorummederidocuitf Angelus Domini» Qiiis Rachaclan Si Lya,uenuftas quidê,fed ftcnlcs Iagt; DtRiiducre • cobi Ifiaëlite uxores, mandragora poma fterilitatis efle ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°^

antidota docuitr'Certè Ruben frater, Dei Ifraëlis moni ”^” ^^^^ tu.Quis tandêEzechiamregê, emplaftro deficubus a- jo^p^^, ^^fi, 30 poftema eius cacoëthes aut peftilens maturate docuitf qui^c^p, 28.20 » nempeidemDeusIfrahel,quiperiod(imuitaeeiusijan rtawtomoan-nos quolt;p prorogauit, Verius ergo Deus nofter, orbis n^Ibw t. conditor,apud Ouidium,quam Apollo dixiflèt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcExechû,

J«Mf«tMm me iiein^ meum eft,o', ijtxij; per orbeni Dicor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rfg« 4, ea, 2O-gt;

qui, ut Ïefus Syrach ait, de terra Medicinam procreauit, Efaù 38., quam un fapiens non deipiciet. Ob id nonfolum olim un

î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LAnGïI

in Acgypto amp;nbsp;Acthiopia, fedin Arabia amp;nbsp;Syria,utri fa* picntia amp;nbsp;pietate illuftrcs,op era medkinae nauarunt:ut Lucas ex Antiochia,fidus diui Pauli Achates,amp; in om* nibuseius peregrinationibus comes,inDamafcoam* bo medicinam profeffi tradutur : ubi amp;^ loannes Mefue, hlius Abdelaregis Damafci,magno mortaliumcom* Dimildu Me- modo medicinam docuit. Ex eadem quoque Dama* dicK flt;«(3« fco metropoli Syriæ, prodijt inclitus lacobus medicus, eïmit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pietateamp; medicaeartis eruditione clarus,-numinis in* DiumJiicobut ftaruenerandus: quem/o-öflMj/obidmeritóappellarunt, *® WD^m^ Medicum quippe experientia QC philofophix dodtrina rtwo Suid^f darum,qui ægns deploratis terret opem, Deo lurc con tgt;lur4. ferebant. undeHippocratcsinlibello deMedici deco* to, l«T§a5 ( ait) (piÄ0a-i(p@'ia-0Si@'-, Medicus philofophus Deo acquiparadus.Ob id Aegyptq,Ofiridi,Apidi,Ifidi, Gigci uero ApoUini, Aefculapio, Afclepiadi, Machao* ni,Podalirio ac Pæoni,medicinæ inuentoribus, temp la confecrarunt ; amp;nbsp;in album diuorum cofcriptis, diuinos quoque decreuerunthonores:quorum, artium inuenta Sé ftudia, Turcas bonorS artium calamitates Sé xAccso^«! *” bellis deuaftaire,amp; tandem abrogata, nó fine triftis nun cij moerore lugubri,iam intellexi. Qui quû mihi lachry* mas eliciat,plura quoq; dicere uetat. Vale confobriner

DE VB TERVM MEDICINAE, ALIA/ r«(K^ ßeuUatum bibliotbecis,Zir Cb^lcogrdpbiii-.ttd iHM/lriß.pTmci/ femOttbcnricumiCom.Piilit.Eleiiorctn.

Ep^oU i i r.

B ca aetate, Princeps illuftriflime, qua non* p dumrepertisa Cererefru^ibus,auta Cadmo literis,homines glande ueicebantur, memora bilis, omni^ præconio digna inoleuit confue

tudo:ut fi quis lua ingenp induftria quiequa, quodmor talibus ufui foret, comperitTetjaudori diuinos hono* res

ÉPIS to LA HL

ftosœ decemerent dies : cum quoœ in cenfum deorum Hxc muentoru confcriberêt.Obidante Græcos Äegypti) Bacchum, p’^-^^M^f»”«» quoduftes palantanèuOfiridc, quod ex ordeo rythum decoquerc;Proferpinam,quód ex frugibus Siculos pin ^ere panes docuiflet ; Ifidê, quod morborS medicaméta ^^^^ 2,Eufeb. fcperifletjCa^perfomni'SaegrotisfuggeffifTetiutfacro^ jfpr^pdut* fanda numinauen erati funt.nechominibus modo, fed (uÂg.lLï.cm.p belm's quocp, bobus, crocodüo, fclibus amp;nbsp;cercopythe^ recenlem.

‘o cis hunehonorem deferebant : quorum exêplo aliquid, De dijs Aegy^ quod hominiuel ad uita: autagrorueultum ului foret, ptiotuoiodor, teperiflent. Porcos nêpe,quôd teUurêNilo madida,rO' etHeroili.z.i» ftro uelutaratro fulcare docuiflenT,reueriti, à iuillac cargt; “f'’^'^' nis efu,uelut Deo dicaia,abftinucrunLquod ludæos ab ^'^y“ «»^t«/ ^®8yp^® dtdidflc,Pluurchus in Sympofijs refert : qui ’quot;^‘J^^^J^j neeuel hodie cauefeuntur, ne lepræ aut uitiliginîs congt; n^icLt^af tagione( ut Cor.Tacitus feribit) coinquinêtur.Quo cT „gçJü^'^ p{„/ lt;^um,uttamnumcroià d cor uni phalanx amp;:: cateruaab tdreb. Sympar ^^SYP^® ^ Grxcis conferipta fit,quæ immenfas Xer^ ßor. 4Cor«' io xisPerfarumrégis copias excederct: quarum equos flu radtMlib.u^it, mina exhaufifle, milites fpiculis arcuunà extortis fo- hißo.etusinât lem aut eius iubar obumbraiTe, hiftoriæ Græcorumrcx tradunt. ferunt, Ncc Gracia Aefculapium acHippocratem,me Dwr“» «uwe dicinxinuentores, fuo diumitatis dcfraudarunt hono^ rKmmpwtHW, rc. nullus eft enim inEpidauro lucus , uelterbium (ut extera fcftafolennia taccam)quod illis non eftet confer titâant^^à cratum. Hippocratem, alterum Medicorum num ê, qui TfriwHu««« tâ faUere (ut Macrobius ait )quàm fallinefcit, Eleufinis reßrunt. facris mitfatum, Athenienfes municipali iure ciuitatis oe AeßnUpi» 30 donarunt:ei q«oqueacpoftcris fuisinPritaneo alimen et Kippoer.bicc ta,diuinoscp(quos Herculi ^honores decrcuerût,ob pc PaMp.Ei.Pli«. ftem ex Illyria amp;nbsp;Athenis,ignis incêdio depulfam. Prx i‘^-7 et ^p-a-i darum quidem acmagnificum eft,mortales rebus'ad ui ^ Adiw«« tx cultum QC ufum, ac fanitatis conferuationem necefla *1“®$’ rqs,adiuuare: at non minus eelebre amp;honorificumcft, inuenta aliorum ingenijs, laborc, fudore 6Cuigilijs par-

d ta,po*

1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LAN G II

ta, p 0 ft en tat l'conféra are, ne tempus edax, omnibus^ exofa feneâus, ÔC oblimo femper infida memoriae no* uerca, fcienriæ^ fraudatnx, ea nobis ex animo eripiat, aut cataclyfmus aboleat» Aegypttj, ac illorum affines Df JmjR coIkz Babylonïj,Chaldxi,Mathematices, ÔC de utroc^ erratt* nuk^cio^eph. tium fiderum motuac eclipfibus theoremata, colum* v-Zoiurd!. nis ex marmore ac lapide cocftili compaffis infculpfe* hbwrum utili- j^m ^i^' y^j.^ ^ ^^ præclara ingeniorum inuenta ac re*

,. rumgeftarum memoriadifperiret,librosinpalmaruin d^Ampro ÉoWa,ölt;^papyram, Niliacae paludis arundincm,acin* v p4pgt;ro m4f/ ternos arborum quarundam cortices, tiliæ^ philuras, »njPiin.cz Kf acmcmbranas,cxcerauel plumbotabellas,conferibe* rodotm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re excogitarunt, ut forent ( quemadmodum diuus in*

quit Hieronymus ad MarceUam ) aeterna return gefta* rum fiC inuentorum monumenta, ac ingeniorum eftn gies.Ob id reges amp;nbsp;orbis terrarum Imperatores biblio* thecas magnis expenfis magnificóque apparatu con* DePip/lr4to ftruere excogitarunt : quorum primus fuit PiCftratus ltfcGell.lib.6 Äthenienftum tyrannus,qui artium liberalium libres (dj^.ulcmo, primum publicê Athenis legendos exhibuit,quos Are w pagitæ maiori pofteaftudio auxerunt amp;nbsp;adomarunt: ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoi urn immenfam copiam Xerxes rex uieftoria poti* Athemtnf.^U *^“® »-^^ ”’'^^prætci arcem incenfa, in Perfas afportauit. bhothecdj^p . lt;inos pefteauniuerfos Selcucusrex, ob corporis mole Uiitd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;robur Nicanor dieftus,referte Athenas curanir. Ab hoc tempore reges amp;magiftratus præclara eruditoiu, ad artium incrementum,inuenta ton terrarum orbi pro futura, return^ geftarum monumenta, ne in ipongias (ut Cæfaris Aiax) caderent. Bibliothecas de ærepu* blico ædificarunt:inter quos PtolemæusPhiladelphus 3* Aegypriorum rex, antefignanus fuit, hic ftudium Pifi* ftrati æmulatus, omnium artium ingenuarum Ôi totius Encyclopgdiæ libros narijs linguis conferiptos, ab Ae* gyptum præternauigantibus fibi afferri curauit ; quo* rum xlrcy^Kcf'cc magni empta , Alexandriæ in Biblio* die cam depofuit,,« transferiptos nantis redeuntibus.

red?'

BPISTOtAîTl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎT*

rcd^idit i De quo memorabâcliberaUtatîs fcgjæ in co^ cmcndis libns exemplum Galenus tale rcfcrt:nempc quod Athemenfibus .v /^ pmi argenti ralenti ^^(Wf«, DrPfoIewxa pro Sophochs, Euripidis, AefchyiiÆ tragœdiirmn e* ^^‘^ Gde». f» xemplaribus «my^ic^otî oppignoianct: quas tandem exquifitèÔC elegant! apparatu exaratas Athemenfibus, Hippocnlitr«, nouafciUcet pro ueteribus, reddidit, amp;nbsp;sf' ill a argen* ^jj^^jj^jq^jj”^^** ti puri talenta ^ixv^« ,id-cft, pignora illis donaun. Fuit hæc rege digna liberalitas, quam pius eins erga legem

*® Mofaicam affedïus Ód religio longé fuperauit: qui ab oekgw Hopi Eleazaro pontifice feptuaginta duos Hcbraicæ legis ‘^•^‘'i^p^ctati interprètes , uiros pietate ÓC utriufque b'nguæ erudi* tionefpetfiatoSjprecano impetrauit, qui ( ut 1 ertulgt; „„„ uanusamp; lulhnus Martyr memoriae prodiderunt)lin* AKga/ldUe« gulicafisfingulis feparatim apudPharum infulam, con „,( D?it8.er tra Nili oftia fitam,celebrem Alexandria; portum, ædF Tfrt«[i, C4.17. ficatis,inclun,tamconcordi(rednon abfque fpiritus Eufeb-dezeeï, afflamine ) fenfir, in Graecum idioma legcm Mofaicam b fto.lit^. uertcrunt, ut ne aker ab altero uerbulo quidem difcre* Xcrxj Epiie

*® parct.quamin z'xxn quocpuoluminadigeftam,Pto* fmorumHippo Icmæus infacrarium Bibliothecæ Alexandrina: collo* ‘^’'‘«^wbbnw/ cauit: quibus facra diuini Hippocratis uolumina, dû . gna certè ne unquam putrefcerent, ut cedrinis indu, sexist wcrcnturforults, quoqucacccuerunt* Dc quibus Xcr-* Cpi^j^ U.u^cd^ xesSeMnemon, Hippocratis interprétés, tertiumE* xzo^^r^jpn/ pidemiorum librum acceperunt, ac obfcuros illius cha* maernnttl-tomo; raderes dilucidè commentarqs illuftrarunt. At hxc pur. crimdA^ crat Alexandriac in Aegypto bibliotheca lo cup les, ar* 25.rtq.Eufcb. tium omnigenarum inuentarium, amp;nbsp;rerum memora* de Hip. cede^ ï® bilmm tbcfaurus,feptingentorum milium librorurn di* bb^.

ues,cum diuite Perfarum in Sufis amp;nbsp;Eebatanis gazano 1 permutada. Sed proh dolor,quS Caefar diu circaregia Alexandria’ dubio marte pugnaffer, iuluiretré tedlaur* bis incendirtum quoque nobilÜRmaiUa Bibliotheca, quam Ptolemäus Phüadclphus congeftis ex uniuerfo d ij terra-

IOANNIS LÄNGII

terrafumorbclibris conftnixit,fubïto quot^irtcendio Akx^ndri^ biz deflagrauit, in qua feptuaginta uoluminum milia in ex* blioth.inccniio plebilis Vulcaniuoracitas deglutiuit. Graci uero,nec fenjt,ut?lut4r Pififtrati ac Seleuciregum bibliotheca Athenis in ft au* fbuitui^t. yata contenti, fed in Cnido quolt;^,una Cycladum infu* Giifcor« Atbe h jnaftemedendifet^am ÔC bibliothecam conftituc* kbhoïb c”^° bannquam Andreas Medicus,in eo quem demedicing De Hippo brff ®”g‘ n^^conftripßtlibro, Hippocratis igne concrema* . SoïM^ineiui *^^”’ ’ “ malen olentia refert Caterum quum in Perga* ,4(4. mo, patemo Galeni noftrifolo, facerdotesnon facro* ’*” ru modo,fed Ôf medicina elTent antiftites: nihilep quod ad medicina incrementum ipedlaret,rcl(qui lacèrent: Galenum cura gladiatorum, qui in Palaftra. aut facris Aefculaptj uulncrati forcnt,magno condudumftipen* dio prafecerant. Bibliothecam quoep perantiquis me* dicorum libris, partim in membranis, primum in Per* gamo repertis, partim in delicatioribus ex tilia arbore eorticibus (quos (f^tw^xs dicunt) conferiptis, refertam

• f conftruebant : de quibus Galen. lib.» de Medici uulne* MotbX^pé» ’'^’^^ officio, ita luculenter fcripfit : Ttyt?z4?f yi^x«i/'5Kï* ^’ glt;(wo Gaienin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^iXKoeniey'i'^ 6eptdfm.nip/ yi}^^l^i^‘^-gt;'^« (^ 't}c0vm,'j-«J't tyJ^iXipó^ais (fiÄv^xiSjäa'' poe. €7 de fca- Tx-wx^x »^ tf/ Tr^^yecuu. Quidam, ait, ualde anti* Äw4cpi(lib.3^ qua Hippocratis exemplaria ante trecentos annos exa Tluij^th-inui/ rata habebant, amp;nbsp;conquirere ftudebant : hac ut uo* toiA.Anton^. lumina complicata, alia extiliac philuiis, alia in menv brams confchpta, qualia apud nosin Pergamorepe' ^omMorum nuntur. Has in Pei gamo bibliothecas Plutarchus fai' iibliothcit. bitM.Antonium Cleopatra dono dediffe, qua ducen

^^librorumihbusconftabagab Attaloamp;Eumeneregï 3* ’.^^^f ^^’ '‘ bus cÓdïtas,quas Galenusfuïs quoojlocupletaueratlP j / bris ekquos de omnuana artmm eruditione ediderat: jabum or lib i quos partim Rome in bibliotliecainbacrauia et prope lt;ïf natuia honn Sandalarm SC tem plu Pacis, ubi erat quotidiana ad ue* nis.crlibiit fperamedicora dilputatioms palaftra,erecladepofuiL templo ueioincenfo, magna quoep RomanorS inPala

tio?

E P I s T o L A I I r.

tto biblfothccaf, und cum Calent libn's, tneeftdfo perte-ïût.Quodpafltm Galenus in fuis coquentur libn's: quo rum lacQuram Romanos Ôi magnt fecifre,amp;luxine,cregt; dere fas cft. Nec fané Romani diuite librorum thefau roestens nationibus,Aegypttjs,Chaidæis autPerfis concedere uolucrunt:apud quos Âftnius Pollio biblio- ^^ Apmofa thecâ publicauit: quo, ut Plinius ait, ingénia hominum nbsp;nbsp;nbsp;^^''^' '‘^ rem publica fecit,in qua M.Varronis togatorS omnium |^^**^‘’'^ dodiffimi adhuc uiuentis effigies collo ca ta fuit: cui( te-

*° fte Suetonio ) Cæfar dictator Crscos 00 Latinos in bi- py^j^^}, ^^^^ bliothecis codices digcrêdiin ordinem prouinciam de- pofijtcfj^c« dit:quam poftea Cstar Auguftus, mortuoLepido defi Çtus.Sueto.zy gnatus Pontifex, affiimerenon crubuit: qui inter libros ijuiut, prscipuè fatidicos utriufep lingua:, acerrimu deleólum habuit.quorü,qui non de probatis circumferebatur au- JJMStbyÜfi c'toribus, plufquam duo millia combuifit : folos tarnen, pttrtim combu/ babito deledlu,Sibyllinos quofda retinuit, quos in duo Silt;:gt;p‘trtim[er/ bus deauratis forulis fub Palatini Apollinis bafi recon- ’““•■ didit. qua in re officio fuo prsclaréfundtus eft. Refert ®° namepLiuius lib. 41 ab urbe condita,Parrum auorumep state negotium femper magiftratibus datum,quo ia era externa Heri uetarent,uaticinos libros conquifitos com burerengomnem^ facrificandi ritum, prsterquam Ro mano more, abolerent. Ob id Cæfar Druydes, Veipa-fianusIudsosRomaexegit. Arbitraris'ne Princeps, generofi Palatinorum ftemmatis decus, Sammonicum Scrcnum( ut lulius Capitolinus refert) exiguSfibi con- SditmomdSe/-ciltaffe laudê,aut parum fauoris demeritum, quod Gor- ’^‘^”‘ ^'^j'®^*’*• diano iuniorilniperatori,ta rarçadeo cruditionis,5C cle nbsp;nbsp;?°j ’'*’’ƒ’

’'’ mentis quoeç ingenq adolefcenti, ut etiam commilito- ‘^'‘”^* ^^^ nibus à plagofo ludimagiftro esfis coUachrymaret, ob tam mitis ingenij indolent amp;nbsp;dodtrinam,iuam fexagin-ta duorum milium librorum bibliothecalegaueritf'qua nihil ei gratius acceptiusc^offerre,uelteftaripoteran Vrbs quippe Romana, tuin non minus bibliothecis, quàmcolûlhsjpyrauudibus ac templis Pario marmore d q in-

^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS 1 A N G11

incruftatis decora/ulgcrc uoluit : quam non minus or-v^iü'inx ponii nabat Vaticana fummorûPontificûbibliotheca, quant ^u ^f*^'^^”' opima loué olim fpolia. Sed eheu Mars,humani cruo-tbeca^ohatur. ^-^ hinido, (pudet dicere,led dicam tarnen) dum Carolus quintus nominis fui Romanorû Imperator,Clcineit te pontifice,urbe potiretur, hâc Germani, Hüpani^ «ni lires rapaces miferè difccrpferunt, Nec tamé incliti Gai JJ. liarum reges, tam frugi librorum utilitatc publica, locu-tS^wt^âe pl^seorum regnu defraudari, uel faite rarere pâlît funu

* quinbibliothecas omnifariç eruditionis libris, tam græ ’• cis quàmlatinis magno ab exteris fumptu coquifitis re-fertas, in Fotanablio amp;nbsp;ad fan élu Victore conftitucref» Piciiiiiradule ^^^ obticéda eft ingenua loanm's Pici Comitis Miran-camitii bibUoz lt;iulæ, in coparandis triplicis linguaelibris liberalitas, Ôi (hrex. indefehum in omnibus artiû facultatibus fîuditr, qui fe* ptena aureorum nummum milia pro lua adornanda bibliotheca crogauit: quam hifee oculis uidi,amp; pcrluftra-AJ duetmet/ un Sed Princeps illuftriffîme, quid obfecro opus eft, tben. tipollw ifta per exemplariaTrct^xivta-u!’aut equo fponte iua cur-F^r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renti,amp; ad fcopum acccleranti,infligerc calcariarquum lo tuauita maiorum tuorumuirtutc, aderigenda inftau-randa^liberaliS artium ftudia, fponte tua fis procliuis» Audio naq5,te accerfitis omnifariae eruditionis optimi* prçceptoribus,Thcologis,Iurifpfudentiçconfultis,Me Ac^Ïfwif Hei dicinae acuniuerfaelaxSva-iu!peritis,lt;ollapfa Heidclbcr-delb.amp;bibUo/ genfis Academia: ftudia infiauraturum : amp;nbsp;adilliusin-theexin^Aura/ crementum uariae eruditionis QC triplicis linguae libros ^'^ magni emptos, ex diuerfis orbis terrarum locis cogéré: amp;nbsp;ne tineis amp;nbsp;blattis efca forent, iam fitu fquaUi-dos in apricum proferre: quibus in Sacra ipirifu.s fanefti P aede publicam tadurus bibliothecam, fuos defignaffes forulos, Si Mediusfidius confulto quidem. Nam apud ^^§yP^*°® 5 ^ ^” Epidauro, ac Babyione,deor3 tempi» crâtMedicorûbibliothecæ,ô^ facerdotes medicinx an-tiftites. Qtia ratione, Princeps inclite,non minus quant Ptolemäus Philadelphus, Pififtratus £lt; Attains in Per--gamo,

E P T s T o L A IL

gamo,5dapud Romanos L. LaculluSjfngcniahominS DeLuci^niBi-eruditorum rcmpublicam facies, Lucullusquidê,u/r Igt;I»^«Pl«z confularis,RomaeBibliothecam conftruxit, quamftu* *#»»««» wf^* diofis omnibus, etia aduenis, tanquam amoeniffimum Mufarum diuerforium amp;nbsp;afylum, libcrè amp;nbsp;perpétue pa tere uoluit:ad quem uiri dolt;Qi ex Graccia ÔC Arabia tur* matim conHuebanr,ó^ affidenteLucuUo de gramffimis totius Philofophiae theorematibus concertabant: qua Lucullus aeternam fibi comparauit gloriam, Euge er

lt;0 go Princeps optimejalter eruditorum MecaenaSjmacflc uirtute efto.Non enim ifta ßne numinefiSt. Non défait hadenus Germanis, foli fœcunditas, aëris faluberrimi coelumjfrugum fertilitas, metaUorS omnium copia, Qi ingenij acumen,uirile^robur: uerum, quSlibri manu-fcripti magmuenircnt, accidie,ut optimorum utriufquc linguæ auëïorum Bibliothecae nobis Germanis defue-tinudonecartis Chalcographie inuentio, deorum mu nere cœlitùs nobis data eft, qua uno die à quatuor ho-minibus tantumdibrorum ereis typis prelo excuditur, gt;0 quantum uixdecern alq quamlibetexpediii leriptores integro anno exararecalamo poflent. Etquis,obfecro, illam immenfam amp;nbsp;ineftimabilem librorum,qui incen-dijsurbium perierunt, tadturam amp;theiaurum repararc potuilTetunquammifi Chalcographia ccclitus nobisda ta fuinètfimperante enim Bafilifco, Gonftantinopolita namjBibliothecam incendiocobuftam efle,in qua centum uiginti milialibrorum depofitafuerSt ,Zonara his verbis refert: j0£«lt;nA/a'x3Kj«TKt'T©lt;gt;tjx'srgHlt;r/x0?t{/ KTssxvrtvov ZóMtdUrtio ’ Jo waAtt ytyart ;4!iy/s©-,5jx ^)(XÄKi7r§XT(ai(j x^^xySi»^, i^ njxv^dnndlwm tomo^ ’fX ■ni^Dis Ts^oxty» viixn^itS H^ XTTuntp^iexits, tks n ^ J^niJ-tKn- jolgt;43 roU. • ay •n-Kx’n.iäy soxSyif^ 'rxS-xv'rxtS u^KitySivx! otKoJloyi-xSt «^à lt;21 xvrfuniujKZKÄHy^ny ^x^nÂiKHyiKxû ’ »y i{^ ^i^ÄiQ^ÜKHZTtiy^ vi,lt;fl.cigt;lt;AiKXi^v^ixlt;l''xsJi‘.SAt(iüy X7rlt;SKiiyRji(iuyi.y xvTti'i}(0vxix.

In qua ferunturquoep draconis inteftino centum uigin-' tipedum oblongo, Ilias amp;nbsp;Odydea Homeri poëmata’ inauratis literis exarata faille, Earn quidem artem fer— turc

5X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TOÄNNIJ LANG II

viiUüoWo tut Petrus Schceffcr,Äuguftg, Maguntinç dtcecefis nie rum de muico gt;nbsp;tropohs duis,iua induftria reperifle, aut à fuis rep ertam nbi« raum, nbsp;nbsp;cognacs faJtem cxcoluifle.Eam poftea, Anno à Chnfti'

Häc df Lüißin parae uirgims partu »4^5-, duo ex Germania fratres Italis I9ft ^amp;^m xnuulgarunt:qui primum Romat eceperunt ærcis chart ^^t-ibus atramento fpeciali delibutis, paginac toreukri ter.Ub.fbUolo/ ^tibftratæimprcffis,Laótantijopera,amp;Auguftinide«gt; glit 33. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtate Dei hbros excudere.Quam tarnen artem,pn'ndgt;'

pio adhuc rudern, plures in Latio SC V en et ijs inde exer (a AkiJluiium. cuerunt ; donee Aldus Manutius Romanus earn triple -cis linguae charaderibus expoliuit,primaecRclaflisaU'' dores magnis fumptibus ex totaGraecia, Alexandria SCMacedonia c6quifitos,a blattis ac tineis creptos,prg Io luo excuibs atep emedatos nobis fuppeditauit. Qiio fadum eft,utfimul cumlibrorum copia, ingenia quotp hominum 2C artes creuerint,ab obfeuracp barbaric uin^ dicatae, tanquamrenatx una cum linguarum peritia,cul tiorcs in lueem prodicrintQuo nomine, omneslingua rum SC bonarS artium alumnos, chalcographis SC Ger^ 10 manis,artis huius primis audoribus,plurimum debere, ingenue fateor. Et ne tam eximiâ inuencum exolefee ret, nosep librorû copia deftitueremur, fuccedèrunt his Bd/Siepjcbl iure qualî hacreditario in Germania præ multis alps Ba-cogrdphiezT« filienÏèsChalcographi,Frobentj,Oporinus,Ifingrinius, gunni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifeoptj: in HeIuetia,Tiguri uterep Geiherus: uiri me-

hcrcle,quiemditione SC artisinduftria aliarum natio-num chalcographis non ccdunt:qui fane, Princeps exi-mic,magnificos tuos in Bibliotheca di. ftudijs inftauran dis conatus,magnopcreadiuuare poflunt;efficerc^,uC . tandem memorabilia Comitum Palatinorum domi fo- ^’ ris^ gefta, facinora® hadenus fcrip torum pcnuria,uc lut dénia caliginc oblita, latuerunt, in lueem aliquando prodcant, acin coelûuftp efferantur.Chalcographi cer-te funt illuftriS uirorum ftratagematS archangcli,qui ca per orbe terraru propagate SC climinarc poilunttquos, Princeps indite, ob li ter ar û incremêtû tup protedioni comendo. Valein perpetuu,Comitû Palatinorû dccus.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qli»

E P I s T o L A nil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35

0.7 A METHODO CONTVSiONIS V lt;iduiaonituulneriimlt;tchinis7ru§t^iAon

inufiicurentur^ r

AD ÛEORCIVM VVIRTHLEMBE RGIVM Confobrinum [uum

EptSiolii nil. ■ Vdiustertius,Gcofgi confobrme,cx animo dilelt;^e(idœ co maxime nomine,quôd de no* ftraftirpe lis medicus ) ex Argentina chirur* » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gus emp ericus,ut mea fereb at opinio, no im*

*0 pcritus/cd rationalis curandi uulnera amp;nbsp;inftaurandi lu* xatamcthodi plane infcius,ad nos Heidelbcrgam diner titigrauitercp mecum cxpoftulauit, quod uulnera glan* dibus explumbo aut ære fufis, ui tormentorum 6C pul* Hens exnitroincendiarq corporibus illata/altem curan di uulnera contufionis, quæ putrefcere neceiTe eft, me* thodo curanda, in prima Epiftolarum mifcellanea een* fucrim:quum ea Theopbraftus aduftionu ex igne,aqua vel oleo,remedy's confolidare, no abfqj ratione doceat» Nam in confeflb eft, glandes has ex pulueris nitri ardo* ^^^j^ pi„,„/ *0 rcacuiolento motus impetuadeo incandefcere, ut te* btuninjUmata lorûquoœexplubo mucroliquefcat.Eft(inquitlibro Iqwepn«.

« deCœlofecSdo Ariftoteles)motus calefadtuuSjignire Ari^LlU. dt » ualcns ferrum, ligna, lapides : quibus crebro motu col* «•«lo^c^p.r. » lifis,elicitur ignis,amp;fagittarum ex plumbo apex in aéra o»gt;‘l i‘ï’-2.

» uibratus,c5cepto exmotucaloreliquefcit, VndeOni

.. lt;i,usperbcU^cednfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^A**

OmbA^iricit plumbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i-

tundi iucityuollit ilïuJ.cr incunde^cit eundo, Ef lt;jMoï non l)iibuit^ub nubibiu inuenit igncs.

jo Quodaffirmansquocpiêuerusillemorum ^ Romani luxus cenfor Seneca:No puto,inquit,miraris,fi aëra aut motus fiderum extenuat, aut extenuatio incendat. Sic liquefcit exeuflà glans funda,et aeris attritu uel igne de* ftillat. Quod nero motu eunefta incandefcant, attritu^ incendantur,rotgmolarum plane oftendunt:quæ flam*

main

J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS t A N G11

marri fedulô concipcrcnt, nifi continua aquarum alpcr* gineirrorarcntur,autmolitor fuperaxem rotacperdi* Ltwfrt.W^. cem aquæ rfuulum denuarct. Vnde Ltj^rcuys ait;

ExprirmtHr «dlidw extritiu uiribui ignii.

El muât intadum jiimmaijcm^ ardor, Kutua dum inter fe rami iïirpes!^ teruntur.

Afgaat in ramos incumbens arboris arbor.

Hæc illc feuero uultu, tanquam exloquclaï motu,ira quocp percitus incandefccret,afleuerabat.Cui ego, tuin nihilcalumnia commotus,placidé reipondebamhæc: «» O amice,tua(inquam )erudita obiedtio no tonftrinam, Chirurgor«»: fed exLatio Chirurgicorum fcholam olet : qui fe à me* mmdeflwfö dicis caußrum naturaliumô^ morborum pcritis feiun* merciumlanda g,'non patiuntur, Sed nefcio quomonitore, hacinre ^^‘ magni adeomomenti, mihi es iniurius. Non certe in* ficior, ex ferro , plumbo, aut quibufuis metallis tela uel glandes, diutumümpetu motus, uel attritu, incan* defcere poifeded hune ex incendiano nitri puluerc, aut cius uirulentia, fi quam habet, eum tera aut glandes uel uulnus ardorem concipere,mihino perfuadebis, quum ** ne tantillum pulueris glans iUa per tantos aeris impe* tus amp;nbsp;procellas, ad uulnus deferre poflit, quin aeris motu diffletur: nee quifquam glandem bombardis eia* eulatam liqueficri uidit unquam, quod ex aere tormen* tis Tsv^aSÖAoie, id eft, ignem ciaculantibus, autueterum funda accidere pofte, non pernegarem. Atquæob* fecro( aiebam )eft ilia Chirurgicorum dementia, qui A««i(nX*w pf horum uulnerum dolorem in Nitri uirulentiam SC ar* noxius,ueijalii dorem referunt, cum nitrumadeo nihil uirus habeat, ^''^* uteoplerique AegypriSCIndixincolxprocondimen P tis utantur in efculcnris : cuiusfcfquidrachmam iniure piforum diflbluti, ad alui dcielt;ftionem,amp; enecandos uentris lumbricos, foelici fuccefftr exhibui: ac falutarem ebirurgoruin ^ns ,nulcerümundificatione8Cexiccationeufum,me* win ardore d/f Qs-compertos audio. Quarc non polTum non admi* ^K^U** * ft^io^tjadam Chirurgicorum,quicaftrafequuntur, amen*

SPISTOLA Ilir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?ƒ

amcntiam,qui omncm m cura uulnerum fclo pp darum in extindione pulucris nttri ardore impêdunt operam: cæterasucrôuulneriscotufi indicattones autnegligut, aut(quod uero arbitrer Gmilius)no norunt: infam quip pe,inccndiarium ex nitro puluerem in uulneribus extin gucre fattagunt:quum in halitum incefus fatifcat: aut re liquum inacrem diflipetur. Piuribus hanc Chirurgico^ tumimpctitiS redarguerem,nifi BartholomacusMag^ au^ùheo^ gius Bononienfis, cruditione in re medica nulli Chirur cl«r«rg«f.

(o gorum fecundus, uera curandi hæc uulnera methodum docuiflèt integro libeUotSC BeUonius Gallus, in libello de Medicatis corporibus, ueri nitri uires fua peregrina* tione copertas nobis explicalFet, Cetcrum quum hge obiter,ut têpus negotiorS fcrcbat,dixifïcm,tum ille ite-turn exorfus fuam teftibus ( quod rhetorS eft) tueri eau ftm:Qiiid,ait,ad Theophraftum mihi reipodes, qui uul nera igninomis bellorü machinis illata, non cotuforum methodOjfed eifdê remcdtjs,quibus Auicenna S^ Rafts aduftionisuulnera, quoc^ curatf Cui tandem refpon-di : Certè cu totius difputatioms cardo in uerbis Theo-

2« phrafti uerfetur, ut hxc redte inteUigantur, operæ prc-cium erit, illa in medium afferre: ne de fentêtia tanti Ari ftotelis difcipuli,2lt; infchola fuccelToris, quiequa teme-rç ftatuamus. Sût igitur h ge: rà-w a-SismürcmiJ w epeterty, Theofhtn^.in Mj/ THiii^n B^osui rS Aiuxw’75 /\ y^ yKif^of/iToj c/lice/vrtKÓiJt li Je ignc. Cl TT^is T«S ifiTrçia'ii! T (tnyctlfni^BCTUii y^ l^Aisx ^BHSuyXxiJ ƒ * Kiicciniy^irHltTH'amp;ixvTfi amp;’n^v^iii'^^Blt;rttcfvlt;n.i,M ^TntrwiQ yi^ iis T^ (rSiffii/tua”^ aiamp; Tt^l t^ cntAa/AZi'cf ÇiZ(/ ^.quot;lt;i'V^oy y^ n (fvm ^uoy^yj «Tra^^i^xa vy^omsyAi‘y^« amp;nbsp;«i^ayyAÓjj uvxtyv fntyTxù^yûsi/‘û‘Kviïâ^7rif^cü'n.§lt;)j, Id cft:AlTerSt extindli vjliontsfttluld/

3« uum uftioms maximum,fi quis acetum ouorum albumi remcHcdmitH, „ ni mifcuerighoe quidem uiicofum,illud penetratiuum: „ 6^ ad uftiones machinarü hoc maxime conferre opem, „fi cum humoretaftfrigidumadmifcuerit:ÖChocadex- SdldmAirdex/ „ tindlionem conferre , quemadmodum circa falaman- ^^■famp;i^ti^'iT-„ drain acciditjrigidum natura animal ; amp;: defluensab ‘^‘”'‘^quot;’’-

c H €0

36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

co humiditas uifcofa, ac foccum babes panter quedant frigidum,ut peniuus penetrare poffir. Ne di'utius,in* quam, igitur te innere fefTum denneam, pauds aedpe hæc de igiuomis ueterum Græcorum machinis ac telis, malleolis, 6C fey tailbus, quæ uel halitu corpus obuium dinipabantjaut ftiperhcic tenus adurebant, domus dui* tatest incendio deuaftabant. De his 5C harum uftionc Theophrafti uerba amp;nbsp;remediafuntintelligenda, no dc noftrisexæretormentis,quæàfonohorribilibombar' , ridicu ifono das, aut cum Italis fcloppetas appellate poteris. Licuit 1» niai Mere no enim iane,ut Mofchopulus ait, femper^ licebit, fidied , mim Ii«{. nbsp;nbsp;^ fono rebus indere nomina.He uero machinp-,quorum

. glandes penitius in corpus fubeunt,carné amp;oflamagis BombMx ' ^°”^“®^^^*quot;gt;4“®”'^^^f’^*’*”'*rheophraftus,Darius, Bohemis in ^ ^ Alexander,Xerxes(tria terraru fulmina)uiuebant, non uente. * crant:que Bohemus quidam in oppido Vuerauu ciuis^ Kdchinie uete ^^^( ^^ ^^H ) monachus, fertur inuenifle: tormenta certe turn igniuome, execratione digna,m penude hominu excogitata: quo rum ault;Horem utina Phalan's in laenco tauro decoxiHef»

Sed Romani ac Graedtum pro his, maleolis amp;nbsp;fcytalidi ^® K^Ueolorum bus(ut dixi) pugnabant. Erant fane malleoli, ut Am^ ie-eriptio,. mianus marcellinus libro return geftaru 24 fenbit, tela ad effigie muliebris colijCX cannis,cauo intus alueo,pa' rata,in quern ignis fomentum deponebatur:quç,nc ex* tin^ueretur, arcu lento eiaculabâtur: nee uilo remedio, quam iniecro puluere, autamurca, confopiri poterant. Vnde Liuius ab urbe condita libro 38 ait: Alq cum ar^ nehMignif dentibusfacibus, alq ftuppampicem^amp;malleolosfc^ grxei incendu rentes, to ta collucente acie aduenere. In malleoli con ri) (opoßdone- cauitate gluhnu, ignisep inextinguibile fomentum ine^ 3 □ 0 b^ H4g.. ^^^^ gjj colophonia, fulphure, nitro, omnib. in lauri oleo Ico th'^c4^ ^’^^f^^^^ ^ coadunatis:aut,utalrj tradunt,ex oleo Cfscufecroc petroleo, adipeanans, medulla cannæ ferulæ, fulphip fratjiiortf n re* Alt) uero exoleo oliuæ, feuo,colophonia, campho* Triplex ignis ra,refina, amp;nbsp;ftuppa,hune ignem græcum ineendiarium prideompo/ conficiebanu Erat SC aliud teil igniferi genus, quód ßio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suidas.

EPISTOLA IUI.

Suidas lt;TwyT«.gt;!iA^ appellat :•arv^dfoA«t^y«As«« JvAiy«. tx scytAÏomm

(iSljf ^rot/liÄKCjTKjwvxvÄWjideftiErant Scytaliaoperai' de^ripth, t gnem eiaculantia lignea, alia pedis, alia cubiti m eniu^

ram adasquantia, quarum in apice muero, ferreis daw's

ftuppa implicitis dreumfeptus, affula pice: quibus in*

cenfis,ea turn in a:des,tabuiata éc. teda, aut cominus in hoftes eiaculabantutj^ut clauis tedis adhærebant. Ho* rum aduftionis uulnera ÔC cxcoriationcs, ueficis turgi-das, ut Pindarus amp;nbsp;eius interpres in Pythijs refert, t«

lo Ssf/^cemxwTBv^ÏTTC^S^épibfihn^KX7«KXió(jSivoi 70 irwiiXj id eft ligne ufta corpora, centaurus Chiron amp;nbsp;chirurgus, Ae* ftulapium curare docuit, Qiiod etiam Theophraftus hienos, ut plcracp alia quo^ medicamêta, ab animanti bus eruditos, exemple Salamandræ, feite docet. Eft oe SibmlïJrs porto Salamandra animallacertifigurafteUatum, SC(ut hitePlin-Uaq^ Nicandri in Alexipharm. interpres refert ) quadrupes, C4p.67cz Iib. terreftri crocodilo fimile,cutis amp;fquamarum expers,lu ïp-ca ^-At'/l. bricum, SCnatura frigidu : unde ab eius corpore iugiter ^‘^.5 ”‘‘‘”’‘‘* lubricus manat amp;nbsp;uifcidus ichor, quo ignem extinguit. ‘‘’’*’*‘*1“’*» ‘‘‘’

ïo Andreas ueró Medicus inquitjKap^ai/xceTi «v^«;^^«^« « * i^s7fi- }^^tffH5',«QAxS»s'isxi lx Tsv^ós. ld eft, Si fanguine fala^ „ mandrg aut manum aut ueftem inunxeris,ab igne inoft fenfa manebunt, Sic pariter medicamenta ignei ardoris aut uftionis extindiua, penetratiua, amp;nbsp;uifcofa ac infrigi dantia, ut lubricum falamandrg ^flf^jqualc'cft oui albip menaceto diflc)lutum,efle oportet, Necinuniuerfum Auicèndciuir^' membris ardore ignis, aut olei, aquæ feruentis feruore ta couard cagt; ti exuftis(utRafisamp; Auicennaacchirurgicorumuulgus 0'Rafisf4.co fentit)femperfrigida funt applicanda, riarn à feruore a* tinendcap.ó.-

3° durentis,cutis pori coareftaurugunde mordaces rei adu rentis fuligines amp;nbsp;fcintillæ exhalare non poffint. At frigida magis poros Sv' cutim infpiflangexhalationccp ua-porum feruoris prohibét : unde ardor fubtus cutem ma gis incrudefcit,amp; exacerbatur.Ob fd Platearius non te-merefuadet, quo mordaces ardoris uapores arebus a-d-urentibus intus conceptiinhalitum difiipentur, ut in c iq prin--

Tbeopbrijii pnncipio calida applicent. Na Öd Theophtallus quo^ ex!ifc.dei£iie c^UXritiJlixriràKX'rwKXv.uxTvh^Si^ijt.uKX^isxrxt,21 Ktühvn “^’^ ‘*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” lt;^\vKTxicivx!^ii^xi'TaivTWy^-rxvTii;efiHlt;ri,ii^it7wrtiSotiingt;^

” iiswitvx5 xaiTrtit fx! xiTixi,it5'n.r{u} ■n'tAx^oiJ ■vsrè quot;rtv iffMto ” ('©' (i)3-ii^i^xi x^ f^x^xïviSjxi.id latine fie reddideris: Proprer quid aduftionescalido fedantur 6d fubfiftunt fquot; ^ calidum impedit ucficas efferuefcerer'omnia enim hcc, 2dfi quid ijs fimile,in cafdem cadunt caulas: nempe om nc imbecillc à robuftiori corrumpi 2d marcefcere. Et V^HanisMor uerum id elle comperi, quum loco affedlo philuras ce-eäluüfjMkiM pæ fob cineribus coole tepidas applicarem,aut fùccum fojlretwfngt/ cep« expreflum linteolis exceptum adhiberem, autui-éis o-jiccisai teUoofo enm oleorofaceo difiblutO inungerem : qui* n nbsp;nbsp;^’^5 dolore fedato, altero die apertis ueficis, 2d peUicu-

** ‘*i^^ ' la derelidla, lub qua ichor mordax effluerct, ac locum Vnc dduftach affedum unguento quotidie inunxi, quod ex caleis ui-jMtit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ lepties lotæ f y. cerufæ paricer cum aqua diftillaticn roßrumliquoris lotac,8dterras chimoliaeac lithargyfij

an.5 q.his oleo rofato amp;nbsp;albumine oui coadnuatis coæ oIc«Jc«itcllK feci.autfihgcdefuerantjfolo olèo deuiteUisouorumin » oMorMH/liort« patellafridlis exprefToinunxi:SCpariens, Deo anfpilt;^e, WfdifiWïf/». breui conualuit» Hæc etfi fint uulgaria, Sd quæ cum chirurgo obiter coUocutus fui,ad militia nonnunquam profutura,fiquandocaftra Cæfarisnoftri femperÄu^ gufti fequi cogêris,te celare nolui .Vale: 2d da opera, ut patriatuamifcrè exufta,tebreui rcducemuideat,utqs parentem tuum ac fratres 2d forores confolari poffis:

qijos mco nomme fine præfens,fiue per Uteras, plurima imparnans üliueoro«

EPISTOLA V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?$gt;

DE INDISTINCTÄ TRlPLICIS GOZ ' norrb« ènotione er cutn^Giileno uetetibwi^

’ ƒ Keiicitignoid.

EPISTOLA V.

Vm caeteris animantibus fere omnibus fia* Pit.ii,to.f4.^5 tutum fit cocundi, pariendifie tempus,uel li.7.ca.^.Arijl. fiati per tempora anni concubitus:homini ta fr^joneio. men quonis anni tempore in Veneris conflit Prob^óerfi-Óum prorump ere natura concefieriqquo fe a geniturac çie.»4W»lt;«w» copia Ôf pruritu,nifi rcligionis uotum obftet, exonéra* wdliHw. repoterit.attamen feminis genitalis profluuio, quod Gonorrheam uocant,nonunquam corripitur, languet, ac tab e fein Vnde conijcere pofTumus, Gonorrheam a* liud,quam feminis amp;nominis etymojogia déclarât,efie profluuium ; quam auctor libri Definitionumita defi* nit ’yovó^jaix !f^ «TTOKinS-, uè^lt;fîi^ÿlt;rx a-TTi^iiXTi^ vélt;rHi4«, ^xt- ci TwTav TUKi^ 'n ruiiXj^^ xy^iusi^y XTronhit^va. yiviTXü cc jg (At KTïyHxrarTüJj/ '?6'' a‘'S!i^(ixTiKSi(j xyyiiuiJ') usn T^o(iu Tivl u 'srxniijSj/ig^ avTcofj ^lù K^x-nii^-n lt;r7ri§(iX. Latini ueró una “ cum Galcno quidam non ineleganter ( fed quant ucre, Q^norrletie ipfi uiderint ) definiunt, efie feminis praeter confenfum ß^tio Grfknt ac colis tenriginem,leui uel nullo obledfationis aut pru ii.6 de loc. a^ ritus fenfu percepto, excretionem. I hre autem quan* £iii,Aetijli.n, turn à nero naturalis ac prolifici feminis effluuio diC e4p.33. fidcat,extergemina Gonorrheæ diuifione, nee Gale* Deprimägo.. no nee alijs noftri feculi medicis, quamuis cruditis,per* »o’'-B’^«- ‘2a/e» fpeefia fatis,,dilucide intelliges. Sunt homines, qui jQ renum epatisac uaforum feminalium calore, corpore plerucp hirfuto,ac fiicci pleno, ferne genitale copiofum amp;nbsp;calidiï coaceruât: quos non rare per nocturna infom

ma, quum rents aclumbi'fupino decubituincarcfcuntr Reminis ptr w autillis decora ami cæ facies inferdiu uifa,noflu ebner- lonD^ci projlu' fafmeiattetareiuenereecogitatio,adeiusexcretionêla «,«. An/bte.fr Ctlüt dlO.^ prfrhf.^;^

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGIT

ccffît ac profitât. quod picric^ tarn cofcrtim cffundunt, renum calore ad lumbos attradum,uc etiS ftragula pol* L«fKti.Ï!b,4„ luant.Dcqua gonorrhea Lucretius, ex Eptcurifchoh «krer« mtun. poëtaÓCphüofophus,inSomnijsinqiut:

Irritiü tument locti femme,^t'^ uoluptit E^cae id,(iuofe contendit dira libido. ïncitat,irritdnslocaturgida femme multo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Id^j pent corpus, meui undé eji faucia amore.

Hgcprima gonorrhea fpecies, «TroTavyot'ovj’d eft femi* ne, de ^ i« fluó: 8C ob infomnia oifu§óyiii^ rcóe appellat. ” Vter^p^, jqæc è'tfam, fi inuiris aut mulieribus( uterm enim fexus ra^Galïibd^a ^“*^™^® obnoxius eft)modum exceflent^uires corpo iHMetiw liai. ’^^ ^^ ^^^^ “^‘^ exhaurit,ó^ pallere ut amantes facit. His sperma augen curandis, omnibus quæ fperma adaugent, Se flatulenta tw.Iibro 6 de fünf, (ut ouis forbilibus, pineis,fabis,rapis,fcolymis, id fdlub. cft dnara uefci ) interdicendum : achis utendum, qux neSemmeagni ficcando genituram iniumunt, acrenes lumbosqjrefri* «jlio-dlijjHÜ gerant: quale eft uiticis fernen toftum, uel frieftum.folia de AeUanumli. quocp eius Ódflores no modô comefta,uel in potu fum* 4. erfp. ly^ pj3j 3J çy^ floribus nympheæ quoquein ledo fubftra* iip.p.cdp.i . j^ uenerem cohibent. Porto Galen, ex gymnaftis, qui j» cwtrff ^”T°^’^ athletarum robur curant, quendam uidit, qui

’ lumbisathlctgplumbilaminamapplicuit:quodhuicóó sperma infrgi P^^”^ ^'^, confule Galcno, profuit. Vt alia plura, Ia* dintw. lt;ftucg,pfilq ac polygontj,06 folani fuccum amp;nbsp;cremorem Aetius librort- taceam. Athaecfrigore:ruthaueró comefta calorefuo c(lt;.53.G4le.lilgt;. fernen coagulât Sé corrumpit. quorum plura medica* 6 falubri. menta Galenus, Sé eius fimia Aetius, recenfent : qux, Sec«ttd!j gonor uitafobria amp;nbsp;abftemia uel fuperat, uel coadiuuat, rbe^.3’ecieï. Alteraucró uulgaris gonorrhée fpecies, produciturex pudenda putrilagine phlegmatis, uel falfi, uel etiam crudi copia: p nfrw0j4. quænon rarô cummomento genituræ permifcetur, ac præcipuèà cerebroperipinamdorfi,lumbos6c^renes, Sé etiam ab epateperuenas acncruos,qui exomni cor* poris parte ad pudenda uergunt, per uaia feminan'a,ac chremaftiras coleisannexas,aduterumamp;penem de* fertur:

defcrfui :» quo,non fine horum exconatione fenfim de» ftillant. Hums fomentum eftfimguis Grudus,ac impuris humoribus pe*'mixtus, quorum coUauies non,ut alq Me»|lr«’4fW cenfent, ad ueficam, fed ad uterum ac uerenda defluit, i^'^c^tum. aepermeatumfpennatis in penem excemitur. Horum G^f-W. rfeu' Iiumorumante SCpoft menfes profluuium ( turn enim ^/j^ç^X^ ^'^ fa fia fanguinis in principio ebuUitidne, copiofius erum punt:quamuis etiam inmedio temporis non fubfiftant, in quibufdS)Grgci in utroq; fexu gonorrhea,Latini uc» ro in mulieribus menftrua pituitoia'appelldt: de quibus Hippocrates more fuo Laconico, id eft:,breuiter, fie ait in Itbro 1 de morbis mulierS:Eis,inquit,mcfi:rua alba ac» ‘‘ tidunt, fi corpus impurS,6C caputpituita repletu fuerit: “ ac nee per nares,nee per iedê,nccurinæ mcatus,fed per “ nicnfes tantS expurgetur. Hæc uirorü gonorrh eg effe analoga, Ariftoteles in libro de Sono 6C uigilia, 5cThc» miftius in lib.de Somnqs teftantur. Nee uirilis gonor Mut^bvgarhex funt plerxm etia mulieres expertes, Galerio libro norrbed. de fpermate 2 telte:Mulier,ait,poros fpermate refertos, '® quamuis uiro no coeat, etia per infomnia exonérât, fed

ægrè curât. At hoc,quod Hippocrates lib.2 de Mor» bis te admonet,memorimente depofirû uelim:Nifi,in» quit, in hoc ex eatarrhi amp;nbsp;geniturx a capite per fpinam dorfi defluxu, quern formicarû motu fenfimdelabi pie» ritpfentiunt,caput amp;nbsp;corporismolem bene expurgaue ris,patiens marafmo,quê dorfalcm tabem quoqj appel» lat,rnarcefcet,ac moriet.Quo d idem Hipp 0 crates in li» ridi ex Hippo-bro Epidemiarû fcxto,Satyro ex Tharfo, cognomento cr^te dimoni/ Gripalopex,id eftuulpcs tortuofa, accidilTe Icribit : qui tio,de corporis 3^ xxragensannü,fxpenodfuper inibmniü,acinterdiu, t’“»'glt;lt;*»«f.

fernen effudit:anno xxx cotabuit,^mortuus eft. Cx ^^i^'^ft dr Semi terum hoc te admonitS quo® uelim, Hippo cratê hanc ^^ didione d-uifcfdSamp; putridamSd aquowmhumorum colluuiem, *”°“‘^’ quum per uriiuerfos genitalis feminis meatus ad puden dadeferatur,acobid cummomentofeminis crudiex» cernatur, hanc fernen quoep aut menftrua pituitofa paf-f firn

4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS lANGII

firn appellate. Quis,obfecio, credcre poteft, hanc elle uerum proliHcægcniruræ fern enf'quum unica, uel tanrii M4gH4 ex coi7 la dus excrerione,tanta uirium amp;nbsp;{pintuum copia difli-tu wri« di^if^i- petur,ut(tefte Hippocrate in ucftibulo libri de fpermaj ha. Arijïot.jc/ te^uniuerß corporis roburlabefadetur, langucat,ó^ co Hf”!^^*^^^ ^®quot;”‘^^^»Q““™^“®““’® excretio annum aut quins* r!wwi'h-rw;t lt;ïuennium,ingfouitalirobóre,durarepoflitt' Prgterea 1« ergoKor/ geniturae fernen excretum, aëris frigorc liqucfcit : at il* rbfx diffiréti^t. Ind, ut uifcus lentefcit, uefribusep tenacitcr adhacret : ac cJ. dc util. nonraro, ut pufridum, maleolct, quare non eile ho* •• p4rt.ïiïgt;.i6 Ari minis genituram, fatis confiât. Qui igitur utramque flot.li.z.degen. gonorrhea: ipeciem eifdem curareremedqs uolunt,hi dninjiieap.z. certe uel ægrum ad perniciem deducent,aut plane de* Vcrautnuliii fipfmjt, Primæ namep obrenum feruoremac feminin gortorrot* copiam, mentisq; intranquillæ fomnia,que refrigerant» SiTHdf fteufi «‘^””‘g“''^ o^ uaforura imbecillitatcm,amp;fperma exie* powrbfTrf/ ‘‘^’^^ ’ ^“*'^ fahitana : quæ plane huic fceundae, ob malo* Biedii, ^'J'*^ humorumflëflegmatis à ccrebro Ó!^ epateadma* tricern 2ë uafa fpermatis alluuionem, funt noxia amp;nbsp;per* nicioiàtquænonaftriëioria Së ingroflantia frigorein* i® diget,fed ob humorum cruditatem Sd putrilaginem, fui per uomitum autalui dcicetionem, ablationem indi* cat. quaMethodo, aufim deierarc,folis purgationibus, Tertbc? noua ®^ fobriauiëlus ratione, plures fanttati reftituL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At

gonorrhea nbsp;nbsp;nunc tertia ex lue uenerea gonorrhea reliqua eft, quant

gjcci«. ob id fœdam uirnlentamép appellant : in qua principió, uigiknh panter ac dormienti uirus album, aut fuhotri* num e uafisfeminalibusfine fenfu deftillat, acnonraro penis onna exefi. Ex hac uirulenta lue accidit, ut quic* quid inuafis coaccruatum fuerit,male oleat,Sëputredi* P ne acefiat. ardor dyfuriæ fimilis in cmindiionc,^quot; dolor inmentulæ tentigine,acfifunis fiibtus penem exten* derctur,’ulcus internum fubefle produnt. Hocuirulcn* to fluoré præter rationem iuppreflb, turn plcrnmcp ab* feeffus coiligirur,alias quidem circa tefticuliï in epididy Dude^ alias m penneo; qno rupto, continuus fluor con* folida#^

ÉPiSTOLAVr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

foKdatJOhi obfiftit, ac pofhemo in fiftulam définit, per quam lotium tandem defluit. At hæc, ex lue Gallica ichoris uirofidûmes,non melius quam ligni Guaiaci decodo, aut exhydrargynj unguento, ut probe nofti, curatunVale»

AN, SCOLYMVS CAPRVH SVB

4 lu fMtrt, cz wr fpbcti hircum olcunt^

EPISTOLA Vr.

Erleda mea, de fergemina Gonorrhea difFe-K rentia,Epiftola,interueftrae Academiæphi-barros, obiedum audio problema interpret tatione dtgnum.Nempe,qua ratione accidat, ut adolefcenrium corpora, qui ex ephebis, amp;nbsp;ultra fe^ _ , cundam annorum xtatis hebdomadam progrelC,poft' tut^Mdomi quamprolificumiamadconcubitum fernen maturum, aitwi Gefl. lik 8lt;calorenaturaliconcodum,patulos^genituraemeax j.c4p.,o.pli«. tus habeant,hircum aut caprum fubalis male oleant: lib.y.M^Tok to ante pubem tarnen nee uiri nee mulieres, nee qui a* de fomma duldlam poros genitura plenos per infomnia exonegt; Scip. rant,tale quidpiam fœtoris hirei oleant. Nihil fanc mea interpretatione opus foret, fi ueftri medicinæ alumni, facris philofophiac Peripateticæ initiati, amp;nbsp;non uelut inmedicos pW monachi apofratæ, agyrtæ amp;^ ludaci, nc Élimine qui* lo^o^hitru^i. dem falutato Ariftotele, caufarum naturalium rudes, facram diuini Hippocratis SC Galeni medicorum fcho* hm inuiferent. De quibus Ariftotcles caufam in Pro* . blematibus dducidè talem reddit. Cum ucro fingula

,j, eius uerba plurimSponderis habeat, SCobfcura de Go norrhea diuifionem iUuftrêt, eius uerba adferiba. Quæ, AnjloLKwit ” ait,ineoda funt, tS fapores habét détériorés,aut acidio* (ƒ'‘’J* ƒ ’ P*quot;® ” res,falfiores,aut amariorcs,tum odores reddut fœtidio* ’ ^'’a-^ ^5» ” res. Cotrauero,qux cocoda maturacp funt,fapores aut »’ dulces, aut minus amaros,amp; odores fuauiores prenant» » Patethoe ex omnib.terrçftirpibus,ac animatibus ipfis» * Detradis autê qug matura cocodacp funt,cgtera cruda f ij relin

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

„ relinquuntur: Ut amp;nbsp;in ancre, portione duld confam^ „ pta,puluis amarus rdinquitur: ^ fudor quoqj falfus ealt; 35 dem de caufa eft. Calor autem naturalisfèmen genitale M concoquit. quodquanquam exi'guumeft,uim tarnen 33 obtinetmaximam: quippe quod ex multo admodum 55 tam exïguum conftitutum eft. Qyamobrem ubi idfe* 33 ceflït,rcloluimur magna ex parte uehementius, atep re-« fngeramur.itacp inconcodtiores humores redduntur, ” patefadis meatibus,propter femim’s excurfum, quo fit, 33 ut fudor ob crudïtatêamp;ialfior 2lt;foetidiortücfit, quam lt;’ ” puerili ætate,praîcipuè fub all's, ad quem locS tanquam ” ad cpatis amp;nbsp;cordis emundronum humores uberius con fluunt.Haec Ariftoteles. Ex quibus elicerepotes, pu-’ Anjlot.fe^to/-^®'^^^*^*^^’'*”^^® ^^ menftrui principium, teftium ae «C4problem* marnmillarüaugmcntationem,uoa'sq}in Jix^if^vcy mu Gale.in fexto tarioncm,in idcm ætatis tempus, in fecundam certè an* ^fndemiarum norum aftatis hebdomadam coincidcre , ut ex Hippo* Vi^l^poc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crate Galenus in fexto Epidem. perfpicue docet, Cau* fa jgiturhircim adokfeentum putoris, omnibus in phi' lofophia eruditis eftobuia, quæapud medicos crudiin ^’ uenofo cpatis uaforum genere fui cócodtioncm^amp;pcr “ Drudr!js fcoly fudoremaut lotium euacuationem indicat. Qiiod fco* winomiriibut lymuSjde genere carduorum, ab Italis artifcoyk dictus, D' w[^h ” ’”’’^^^^^ præftar.Diofeorides fané in quit : Scolymus Ho^^éPauhis *'2dicemnigram craflàm^habet,quægraueolentesa* 11b.7de(coly/ i^rumhircos, Ódreliquicorporis uirofum odorem cm* f„g plaftrata emendat. Idem etiam decoflapotaepin uino GnUia Gonor poteft.nam potaitidem copiofam graue^ olentem ud Theoe remediM. nam prolicit.Eo nomine quoep uirulêtætertio Gonor^ rheæ differentiae prüfens elle remedium experior. Et 3’

» Oribafius lib.2.Synopfeos;Cardui radix,inquit,magna » educit graucolêtium urinarum copiam, fi quis uino in* 5’ coquar,2d decoeftûbibat. Et in délices ganeæ, carduus adeô frequens erat,utfineeo nulla magnihea auradij^ cialiscenferetur cœna.Huiusfoliacouftridta,êC terra ebruta, alb efeunt : QC hyeme, fi inter fercula cum thyrfo de*

EPHTOIA Vb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4f

décoda fuennt, gratiflîma. Caulis eins m «ere pinças aculeatis foliorum fquammi’s comparas geftat. quae aa tem radio's enis pars tencrior,utafparagi,in iure cum bu* tyro elixata (adproUdcndam Ven er cm ut er que fexus Pîm.hamp;jo.f^. cdit)æfiate ad id «iris in uencris coflidu languentibus, 63 ƒ««!»ƒ fu hyeme ueró mulieribus aduenercpigris,utHefiodus l4rtt4e^rofMi refert,patrocinatur» Glaucias quoep prodidit, cardui *^ j»p«'lt;”’® cfum ad prolis mafculi conceptum plurimum conferre» ‘”^’ Nil igitur mirum^muliercs carduum adeo ambfre:ut dp lp ligentiori carum cultura amp;nbsp;plantandifolertia cffedum EpffdrJuiwj fit,utnontantum eebinataecarduorumpineg,fedradp ff^ultttnafcitur, ces caulis QC folia per totam hyemem,qua egtera conta* befcunt, nobis in cibum fuppetant:nc quis omnino, ut fcrtur,fine carduis fit dies.De quibus,ut maior adhibea turfides,ob audorisuetuftatem,uerfusHefiódipro co ronide adfenbam:

quot;M©- j o-MAvidós t’ «1/811,t(^ i^iite n7iif

«/lil'ƒ gtw i(pi^ó(AM@' hv-yv^Hp KX7eiyivi7' MicMp tuvhiii quot;^^ rfli^vyaip 3i^i^tutii«Taitfl.t@' u§ti,

to THiii^TstaTteTcet 7'(tïydlf,n^otv^K§is.lt;^,

(/■xyKÓ7K7«( n yvvxiK.lt;ilr,«lt;pxv^Ó7t(7Bi J^t tbi avjl^tflf,

Qïiosuerfiis aduerbüitaredderepoteris:Quandofco*- ®^‘’ lymusfloret,ctfonora cicada arboriinfedens,ftridulam effundit cantilenam crebram, alis uibrans æftatis labo* viroi hyemf,. riofæ hora : tune pinguifitmæ caprac, amp;nbsp;uinü optimu,ac fêminM ilUte, mulieresfaladores, uiri uero imbecilliores funt. Sylue ueneru duidio/ fier uero fcolymus Cinara dicitur, qua ceruiuenenatis ’'« «t Pl”. liK pabulisrefiftunt.Hanc Diofcorides tradit '

Cnun appellate. Pro dus autem Cnebifontiden, car* 30 duum,quomagos dæmonesadfubitam apparentiam follicitare afierit. Gonorrhea uero, Si quouis libidi* nis oeftro afFedos,pofie olere hircum, non infi* damunièd ante pubem, uel priufqua ephe* bis excefierint, cum Ariftotelc amp;

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGIÏ

DE VARICIFORWIS VASORVM jjgt;rw4fw lt;infrdüibiK,amp; iB«« concoâipuctOquot; occultii 4 cerebro fer lumbos mciitibut^

EPISTOLA VIL

Vdi'ustcrtiuSjtabellanus uefterex Hclueti» regrelTus, tuas, quas Argentine à mercatore accepcratli, teras rnihi obtulit : tn quibus feri* bis,te bilan frote meas de gononhea,amp; male TOÎenti hirci fub adolefcentulorum alis odorc, accepifle, QC perlegiffe literas: quas omnes ueftri medicorum cob ‘® legrj philiatri impenfè,ut illis harû copiam faceres, defb deraffent. Verùm tu ex compofito illas celafles, donec t€rtia,dc uariciformi uaforû fpcrmatis inuolucrô amp;nbsp;pro pagine,acdegenituræinhis cocoÆone, amp;deilliusoc eultis à cerebro per lumbos ad telles meatibus,epillola mea inlucê prodiret, turn iUas ^ ledlu fore iucûdiorcs, amp;nbsp;uttliores. Proinde oras,utillius edinonè maturate ue Um, fi modo rnihi per ærumnofos curâdi ægros labqres uacaret, EnNauclere,etiamfi no uacet, quû labor ami corû(ut Euripides ait)fit KKiiXTos ivxxiJ^xTiô'iid eh, labor ^’^ abfqj faftidio,bene fcrêdus,tibi morê gcram.Qjiare ut* hpc dilucidè intelligant,operæpreciû erit ut corpufcula teftibus agnata,ncruos, uenasœ, amp;nbsp;horû tortuolôs an* fradlus,ad cos deriuata,copendio perbreui explicem» Pdrtestejiibut T elles porto,quorS olfîciu 5C tes hic agitur, quos Heto dgrt!rtlt;«,plt;tHl. philus didymos,Grçci orchecs appellant,fubllâtia funt Îib. 6x4.61. Gu glandulofa 06 4£«f«3attritu fTagilis,amp;(ut Gai en. ait) sgxy k.11.14, deKtil. yi^j^^^ (4 ell,cauernola, ut humidS in tortis uaforû femi* ^^ naliûplexibustandemdecodlûexcipiantamp;perficiant» * nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;Cooperit utertptellis gemina membrana : intima, quæ 3® tenuis efl,carnofa ac cxanguis,ô6 alba:quia ncruofapar te caua telliculo adhærens, in gibbo laxa,ôc ex abdomi Entbroi^ii ne propagata,Erithroides didra : altéra hac dcnlîor,etiâ tfjl.tKnkd. nbsp;nbsp;cxanguis,lîrmiter adhærês,quæ(ut Paulus ait)membra

D4«iMun. nofa, aeexteriorem pellem Erithroidi tunicæ aggluti* '“”* nat,qug à Grgeis lt;Ax^‘7os dicitur,Illa ucto rugofa,duabus coadunata

EPISTOLA VIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

coaduttata tunicis, interna tenui amp;nbsp;lubn'ca, externa (ut dïxi)dcnfa 2lt; rugofa, à pen'toneo orta, quaLatim fcio- Scrotumtejiki tiJm,Grxci ógt;yiaii dicunt, comune amboru teftium uela^ marfu^ium. nientü:cui abj Epidermida fubftratä ferSt. Caput uero Epidermif, tcfticulorC panm'culofum ueftit muolucru, in quod co^^P'^^'^' plures exiles^ ucnulæ, ferofo humore refertæ, uelut R'

• -^v^®^elicesdcnu3tur,quodEpidydymidauoeât. Ve turii adhöclegitiniüó^ naturale par/iuteftiçulorû eonquot; fortin, amp;nbsp;uafafeminaria per tin et: nempe duæ arterite ôiS vafti feminin/

^ uenæ,arteriæ aortas ÔC uenæ chylis propagines, quas no orKprop4go. tedo calle, fedper finuofos anfradîus, inter peritonei niembranas dorfo innixas, ad ili'a uel renn lumbos tuto Prinu ^emu^ prorcptant,fanguïnem ad teftium aliments,amp;iperma^ ^^ detoóio, z^ ris generation? delatura. qui iftic albefcere in uenis per “^/^ riMol«lt;tïü plexis primum incipit: amp;nbsp;deinde adoffa pubis exporte lt;^a,ibidem tam uena quam arteria,acneruus ab interna peritonei membrana,quæ fpmæ dorfi adiacet,commua nein accipint tunicâ,fine mauis dicere cooperculû:quo fitnulinuoluta pubis ofta confeendunt, ac ad tefticulos Secudd ^(ntt

10 deorfum delabStur.Prope quos fita ad tunica Epididy^ »« Jecod.cr mida dida alligantur,ac pryparantia, aut criam adferen u^-P^kuturit. ria uulgo dicipoflunt: nondum tarnen fpermatica. fan^ v^p/fermd guinemenim nondum ad rd. élabora turn, ad teftes defe runt,quorumnatiuo calorc mfperma decoquiturillic dargata, dum teftes ambiunt, in rugas quafdam SC ua* riciformesipiras complicantur,quas Herophilus ( te* fte Galeno ) ob id -îsraiçfltsàw? Ki^muJ^tts uocat y id eft, Pirrfjïdtx«#;.-uaricofos renum afteftores, aut prasfides, qui iUic in.'tico[i. ftar capreolorum uitis aut hederae ita implicantur, ut

30. non inepte^vKÏiOjK/'èff 7ïAtyzx(i;,ideft,rctifornMS plexus,, dici pofTit. In horum anftaóibus fanguis ad fperma* ris prodnetionnn delegatus, drutius immoratur : nee amplius ut in primis,iub renibus ,. eircumuokitionlt;*Sfgt;frw4iftf»tr bus rubet, aut fine crus conipicitur : fed fit candidior,,Pfwlt;(/ecodiOi ac infpermatis fubftantiam cogitur,guttis rubeisue^^df./i.pJfKöi lut tore fanguinco confpcrfam, ac id humons in.his/'^’P-*’’“quot;*’

per^

4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGIl

per plcxis anftadibus necdum exadle decodium, ted^ culi per complures exiles meatus, amp;nbsp;quafi fiftulas, qui ex uafis feminarijs ad eos pertinent, cxugut, decoquSt fierfedlius, amp;nbsp;iterum élaborant: donee uaia turn uere perraatica, iurfiim a tefticulo afcendant, 6d quafi refle* J 1 tdantur.etquamuisinafcenfufirmiorafiuntjglandulant tarnen pro fulcimcnto habcnt tefticulo annexam, qua vlt;«(bernut^' ^^*^“*’8* didymum uocantAbhincfurfiimat utroej^ la* rilt;c^fori«w. ^^^^ afeendit uas unum fpermaticum, non amplius prg* paratorium aut deferens, fed ciaculatoriumappellatu: '^ quod communi membrana à peritoneoalTumpta, ipfis deferentibus öd defeendentibus annedlitur: quoufe^ ad fuperiorem oisis pubis regionem perrexerit . quo loco à deferentibus feiundlum,ueficg circumferentiam, quae à fuo latere eft, ampledlttur : actandem decumbit in ea partem,qua ueficainteftino redlo connedfitur .lUic ua* fa fernen eiaculantiadilatantur,multascpuenulas amp;nbsp;arte rias exiles comités habent,ibidem^ paraftatas pledluf, Tertid fterwM/ ’^ quitus tandem ad unguem tertio fp erm a élabora tur. tw wpdrd/lrftK Suntautem paraftatae, numerofi uaforum fpermacia* ^® iccodio. culantium anfradlus, permultis gladulis innixi inter re* dlum inteftinum, circa perineum 6d ueficam collocati. Alij paraftatas uocant, glandulas collo ueficaecirca ua* fa fpermatica annexas, quæ prolificû fpermatis homo* rem ad caulem uirilem deferunt, amp;nbsp;in ueneris conflidlu per penem ciaculantur: quas ob idHeropbilus (ut Ga* lenus refert) ttx^xsktx! xJ^tvoutrit!, hoc eft, glandifor* P4ruJl4flt;e gin« nies coadiutores appeUauit. Paulus ucro, paraftatas, id dulo[d. eftafsiftêtcs,6dxjgt;ijuc«s«f£?, hoc eft,teftium fulpendicula, CbremiJlircï définit effe neruos à fpinalis meduUemêbrana exortos, j» ^«“f' qui cum arteriofis uenis ad tefticulos pertingunt, per quas fernen in penem deferatur. Quid multis f Admi-C^drenuturd randaquidemhæceftnaturæ infabricahumam corpo* rocodionKUdf ris 6d membrorum generationisfolertia, Sdprouiden* pimplifwtj tia:quae ut genituræ prolificum fernen, unmerfa corpo* ris alimenta Öd fpiritus exadlius calore naturali, 6d con* geneis

genfn's membro rum uiribits dccoquerêtur,uariaadid membrorum,arten'arum, dCuenofi generis uaforS me^ ditata eft finus amp;nbsp;inuolucra. Primum quïdê,ut cfculen^ i^fc/linor« in/ ta innentriculi fundo utclinquedccoéïajnc perinteftp «lt;Jw4»«re Halubrica SCrcdla, afttequam eparpermeferaicas, tan* *^' lt;t^cerebri quarn arborumradices de terra, fuam attraxiHct alsmo^ r^ ri ” “^**^ iiiam,deorfum praecipttarentur: ca prudens natura mul ^ tifanam imphcuit. Deinde porro, nunquid ex arte^

ttjs SCucnulis, quas Carottides dicunt, in cerebro J^W' ^^^^metrebro ’® Vitu/'iS wAij-At«, id eft rétiformes plexus ineffabâi indu^ -^âwùfxjf.

ftria conneditr’ in quorum p erp lexis anfradibus de ui- Pquot;^quot;* «‘/j^rum tahIpmtu decoquereturanimalis» bed quo piaculo, die quefo Nauclere,tacitus fere prctcrqfïem,diuina ua* forum geniturac inuolucra:primum fub renibus,deinde prope epididymida teftium caput,ac tandem in glan-dulofis circa collum ucficae amp;nbsp;perineum uanciformi* busparaftatis ,ipiras amp;nbsp;plexus ex artcrijs amp;nbsp;uenis femi-nalibusimplicates: quorum ufum8Ccommodum Arp j^„jjotj|^,jg ftotelcs degcnerationeanimalium libre i, bis explicat gen ii»i»ul.c4.

*® uerbisAtqu«animaliafobriaeftècouenit,fjsutincibi ^. ufu,inteftino opus cft non redo, fed intorto:fic meatus « üliuafonim ieminalium, reuolutionem anfradlus^ ha- « bent,ne libido uchemens crebracp incitetur » Teftes aut « adidnaturamolitaeft,utmotumcxcrcmcnti genitalis « ftabiliorcm faciant,in uiuipcris, equis, amp;nbsp;alijs uctenna- « rijs achominibus,com rcplicationcmfcruant. Cedat « igitur Dcdalus, cö fui in Creta labyrinthi incxplicabili-bus ambagibus,Nam natura,qu3uis indolt;fta,ad humane fpcciei conferuationem, uaforu geniturac inuolucra Jo tanta molitaeftdexteritatc,utinr)sfperma diutius con coqueretur amp;detineretur, quo homo ad uenerem fieret cunóarior,ne fi-cquenti coitu uircs eneruarentur,ÓC fernen ad mafculæprolis procreationem magis conco-Óum,paratü^,redderetur. Nam fenés qui raro eoeunt, ciÿirefenes etiarn fernen magis coneoeftum habent, Si mafculos mafculos,gt;tdo/ generant:quodPhilelphus, auCiornonprolctarius,bis ^efeemes^mei 2 uerbis i^ procréent.

ya nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏO/NNIS LANGII

. «erbis in epiftola ad Frid en cum Comclfum peremdi-» tèaffirmât; Accidere,inquit,uidemus, mienespotius « quam iuuenes gignat mares. Cauiam/nquitjeße puto, » quod fencs rarius coeüt,quam iuuenes:quo fit, ut quod « natura in iuuentuteeftpotentius,idnimiouenerisufu » reddatur frigidius, 5C ad marifi procreationem imbecil-lias. Habes hic,Nauclereperdilelt;fie,uaforum genitu ra propagincs amp;nbsp;inuolucra, in quibus femêutfiat pro-^‘^^“ decoquitur: quodadamufum ó^ pereruditc deferi r« ^t i mat. «/ j^jj Galènes in libro de ufii particulars 14. quem fi lege- » fowÆowTfx^ ris,illius amp;nbsp;noftra feripta tibi maxime arridebunt. Re rf^iwSrr^ ^^^“V”’ ^ftj^ïf q“^^“s argumentis amp;nbsp;coieduris afferere j,^f ' ' poffim,pracipualpcrmatis partem à cerebro per fpina Ódlumbos ad teftium paraftatas defluere te edoceam.

Spemd ^« 4 ff Inter reliqua argumenta uel hoe plurimum ponderis ha rtbodq*!^;^^ bere arbritor:uenas 8Cartcrias in temporibus difledas, H'f pofMn Hh, po ft qua occalluerint, obftrudtis nempe meatibus, per ^ciof»,(jere, quod fernen à cerebro ad lumbos deftillat, id fterilc Si craqu^’M Aui infoecundSreddi, Hippocrates tradit: quemut tefrem cennj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucridicum, qui nee ( ut Macrobius ait ) faUere nee faUf 10

^'^nit, appelle. Qiu in lib elle de Off ibus quo cp aft, uc-Stiturmî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capite, iuxta aures iphagitidas, id eft, iugulares

” di(ftas,internèpropc ipinam ab utroep latere, iuxtalum « bosprocedereintcfteSjó^eódeferrefemennccdum c-

AriHat-Se^c/ ner. ansmal. li

Calus coudre fit Idees. Arsjlo:. ff^q.. proH.

SuetonÄnuiu ^nli^Cj:^,^^.

B P I s T 0 t A V lit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi

gtttfturælege quadam confortij magnam habere cum IpinaU medulla,akera quafi cerebn parte, coUiganriam, èC parneipium, quod luxatis dorfi neruisSC uertebris Vtapport,ey cuidam a^e^Tt^w oatulo,inuoluntartumlouj amp;nbsp;fperma Gale.I1.3.ep;de tis aeddenrprofluuiumƒ Habcs igtrur Nauderejia^ wiarj-ddaHt, forum fpermatts à uafis maionbus propagmes, Ôt terna fllorum muolucra, in quibus fernen decoquitur : quod 'f*”* ‘F*'““*» cum à tonus corporis partibus, turn à capite praecipuè

amp; à lumbis deciditur,quos ut celebs prgcinCtos habeas

*9 fenpturaiubet. Vale»

DB PORTENTOSO MASCVLI DB fedote nwit n^io: zr ßne pxw compare mt ßminepirturicnübiu,

EPISTOLA VIH.

B Fr ica fané monkrofo mukiformi^ animaka partu,ob aquarumpcnuriam,fœcunda clTe 1 prohibetunquam penuriam etiam Iudæi,Mo ^ 'B«^.»I feduce,conqucftinint,obquam uidelicctom nifariæ ferarum fpccics ad unum amnem fins compe* feendç gratia conucniunt,promifcuauenere coeuntes: undc uariæ animalium formæ fubinde nafeuntur. ob id (ut Ankot.ait ) inoleuit adagium, Africam femper ak* AfrirSfewpr» quidnouiafferrc.Idcirco 0^ Anaxilas cecinit, äiSvukuti ^i^^^gt;^otiiiif» Kxtvoi/xay tviavAf/ riKT^y 3h^(Hgt;, Africa quottannis no^ ßrre.Anflot.li, warn procréât feram.Cartcrum id retains modo in Ger.» ^mA cd'l^^it maniam amp;nbsp;Helucriam transferretur, in qua,annis præ- il g “ ƒ J teritis, fœtus modo bicipites, modo tripodes, non ra^ ^ f,f„^„{ ü^. 3« rô gcmellos dorfo agnatos, acneicio quos non Geryo* ^Jipnap nes 5C Hippocentauros édites uidimus : ut Frartedror' dianænundinæ quotannis fern per aliquidnouiattule^ rint. Adeo quidernuarijs monftrisluditnon modo in humanis diuinapotentia rebus, fed etiam in animan-tium genitura : hacc quidem abique femine mafculo, aliaablque lui fexus compare parturiunt fœtus innu* g ij meros»

yi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANG II

rtefednieo mcros. Aegyptij uirum bcllatorcm, am'mó uinlt armi* huPlutdreh. gerum, literis Hieroglyphids defignaturi, fcarabeos, hb.de eßride. quos Grcci cantharosuocantjdepihgunttquódomnes Pli.Lu crf.iS. fifitmafculÉquipedibusaucrfi,ad reciprocum foil's ip* Ariß. h.^.çaj^. dm. motum retrogradi^.examp;no bubulo aut cquino pib ^^‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lulas fingunqde quibus h'quorcfcarabeorum aim's con-

. fperfis,magna prolis copia enafeitur.Hosrefert Plinius bm cTlf- '^ ^^ Appionis mterpretatione, quia fob's motû retrogra* m nbsp;nbsp;nbsp;diimitentur, quod internumina Aegyptij cofcerarunt:

tuno-E^ffopqugPlutarchusillePolyhiftorinlibellodeIfideSdOfb W iiEj.fdp.z.df ride cxplicat abunde. NondiffîmilisfœcSditatispar frdpdr.Euâg. fus abfq} femine amp;nbsp;coitu,in Sicilia,poft editam inbello Df bru if b c ^^^^’^ ftragcm,accidit:dum terra cruore maderet,cada-' oucq- plutdrc ^^^ infepulta putrefcerent : ex ijs tanta KTfiAaSaiy copia in liMc oCtrh «natafcmiqut paflim frugem depafcerent, amp;iniula ua^ ^f. ftarept. At quis non uidit, uel faltem audiuit, uolucrem üf cicadis bic «cadarum nubem,ferale peftis portentum,fubitó abfep pcrcrwditepla- coitu cx terra ortamf'quæpanter,utbruc^pabulaamp;fru to in fbitdro, gcs dcpaftæ funt,ac ingens fundi calamitasfueruL quas Arijlot.li.‘j.cii. ob id Âthenienfes exargento conflatas, fnuetuftaeco^ ^? '^o.Pli.li.ii.cj. rum originis monumentum,in capite deferebant, quod 26. cz A^o/ fpd ,'n jp,-,-a Attica nati,óó no aliunde coloni dedudi fo' p «ƒ« nc ld. ^(.^Porró dicquæfo, muribus quid unquam fœcun* tnum p j li w dius inter quadrupèdes;'quoru gcneratio( ut Ariftote^ cd.óij. Anßot. ^^® ftribiQnon coitu,fcd falem lambendo conftat : quos df hßor. lib.6, I^ïP^æin Mufeo noftro, nodu ad lucernafputu meum rap-ult. fauum lambere uidi. quare falis guftatu fieripraegnan* Ei«Mrcb.in ƒ/ tes,non temerèpleriq^ opinantur. Vnde co rum fobok «c Sympoßj nautgia falem defcrenria adimplerijPlutarchus in Syrn*

poftjs bis uerbis teÜ2tur:7KJ^t KÄnx^ÄsM 'iffA^i30^'igt;iifva 30 55 tivièpeCTrA^PpyMS Z^ tl/lü! A'iyalt;77 5 ’?ß/ 3nÄitwp,H^ '^^^ (TVVdinXS KvsaSi/. Id cft, In nauibusfalem deferentibusmulntudo murium nafciturinûtiabîhs (utquidam dicunt ) fœmp f nt's abfe^ coitu condpiennbus. Sed ftupeda murium ^^SyP'^* ^^ folo Nilt limo propago ,ncquaquam obtri Wtidaiqui noftris funt^^JongioreSjaepdis Ki'^idïorcs..

Ul«jPP^-

Quippc, ut Diodorus ait, Aegyptq prima animantia DioJor.li.i.e/. apud fe orta, ea utuntur coniedlura,quód nunc etiam in ’-^ ^-^ Pl«-Thebaidis agro multi Ôf magni generentur mures : quao/î/ ex re obftupefeunt homines,cum uidcant, quorundansi’^*“^* anteriorem partem uiep ad pedius SC priores pedes mu* riumanimatammoueri,poftcriorinond5incboata,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

informi. abfeedente enim Nilo, fid eius folis aeftu limo arefacto, quidam animalia perfecta, alia uixinchoata, in gleba conipiciaiunt, Sed de terreftribus bate abun*

«0 de fatis. Reliquum erit,ut de aquatilibus quoquc affera mus exempitt, quo animantia abf«^ coitu amp;feminena* De ang^uîüif fei probemus» Ariftotcles prodidit, angudlas nee per b/c Arifiot. U, coitu procreari, nee parère oua : nee uUâ a pifcatoribus ^-^f hilioru captam, qua in dilTedaaut genitale fernen, aut oua con lt;«*»»■lt;! «p-»^. fpeefa fuilTent. Id«^ tali afferunt argumêto, quod in no^ Pl«t^rcb. «i nullis Ragnis fceculentis, aqua omni exhaufta, 6C hm o nbsp;nbsp;' pPP''’quot;“*

detracRo, anguillæ denuo gcncrêtur,h aqua pluuia afflu “v xerit: quippequodimbreuiuant amp;nbsp;alantur. . Quid uc* ^“^' ró alia animaleula, quorum alia in lignis intêpeftiue cæ*

So fis, crefeente luna, teredines, coflos 2d tabanos : alia in ignc,ut pyrauftas:etin nine uermiculos,abfcp femine SC coitunata,commemoremf quum hprumcop©immen Dfl’»Pl«».I®.^ fam Plin. A ri Rot. Sd eius difcipulus Theophraftus, ela- ”•quot;•3^- Ahjl. risuerbis depingant. nee enim hie Natura o cio fa tor^ pethgequippeæthercusReUarumfolisSClun^calorin ^ jT^^^*’* elementis 2d excrementis, cadaueribus^ putrefeetibus (^„k f^Xii producit,fingit,Sdpro materieipotentia format: nec ad ^{,r^ £„„„ etf^ id coceptus organa, matricem 2dIpermatisuaia pofeit» wine Hatoruw. ut etiS Auicenna Arabs dereparatione hominis,in ope Moßrorumcdit 30 re fuo de Diluuqs, aftrucre audet. Id quod Qi. PheenR p or de^mtio.

CCS ac Aegyptq dereparatohominispoR Deucalionis Ah/lotdegu»« diluuium fexu, quoqgt;arbitrati funt:ut Diodorus in prigt; rd.animal.hb. mofuæBibliothccçlibroprodidit. Cgteràmhgefpon ^fj^^'f^^' taneæ generationis animalia,quâu{s abfepcoitu Si congt; ^ ceptus organis extra uteri lo eulos enafcantur, Monftra ^^^^^ , ƒƒ«*”/’ tarnen dici non p offunt, quû non prêter nature feriem ^f ^^d ^ „, ‘ g, up àfpe*- ' '

y4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOAMNlS tÄNaTf

à ipeckfuacuancnt, amp;nbsp;uirtute conceptus informaKita impedtra producantur.Emb^o quidem à ipedefiii generis dégénérât,quum diuerfi fexus animalia, ut in Afri '7ir^femicd/ ca^eoeunt. Et Romç,Alexandro Pontifice claues celte« peprrtt defjæ modérante, annis paulo minus r. x elapfis, muiter ex canis concubitu lemicanê enixa traditur, Reórcigi tur Democritus móftra,id eft,animalia oblçfa,nafci do-cuir, quan do duo femina uterü fubirent alterü ante ake-nim,Sf pofteaineo confunderentur:tüeuenire,utmcni , An/lot utp/ ßj-a coalefcerenqaut difliderent. Virtus uero embryo-- ** t iwxrek yjjg informa«ua,quç ilUus lineamêta eiRngigtum impe* loto *^'^'^ ^^ ditur,quum fpermatis crudi aut indigefti copia obrui-^*°^* tur, aut probe concodli inopialaborat. Ob id Empedocles mouftra fieri dixit per exuberantia defectum uc - feminis,aut illius agitationis turbulentie. Moftra quotp ” enafei Ariftotcles ait, dum naturam materiæ , natura *» form at non fup erat. Vir tut is quo qj informatiuæ ope-ratio impeditur, rei defideratæ penuria, dum praegnans ex humorum malorum in ftomachum affluxu picala-borattaut tembilibus perculfa fpedtris, forti imagina- ^* donc ilia menti affîgit. De quibus fingulis monfiro* fc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mm caufis plurima tibi afferre pokern exempla, nifi uel

putarem ea tibi prius effe cognita, aut epiftolac te lon-gitudinem faftidire uercrcr. Dlud tarnen quod nupef WonjlrMcjüod ex nundinis Franco fordianis(unde,uelut ex Africa/cm dnno «556. w/ per aliquid noui ad nos perfertur ) accepi, obticere non dendum tran- pofsn. Anno à Chriftiparae uirginis partu fupra fefqui-(0forti mnundi mille SC quinquaginta fex annos, ad quartum à eelebri IMSproftabia. m-be Argentina lapidem, mulicr inops in pago quo-dam enixa eft mafculum, cui per epigaftrium infra ft-P ^aiit/liceoniicij uentriculi cartilaginem, manu tranfueria, prominebat moles infanti non diflîmilis, cuius caput CÛ ceruice ad fpatulas ufqj intra pedtus cognati mafeuli latereuidebat:fi modo ullShabuir.braebia uero utrinep cum manibus eminebant foras:finifl’t a manus quatuor, dextra tribus digitis conftabat.natesutrafcphabuitlcni-ter

iB*?‘I S T-0'L Ä ' I XC -

ter cxtubctantçSjdiuaileads ufcp ad fui cognati aura pc

dibus,qu9s^ï|i upaerH planta dextera tabefeebat, hifpi-

lt;lamfubaxülisódjnpubclanuginem,Sgt;^pcncmuinlem,

linde fcrum fanguinis eminxittut embryo,intra «ääj'tij-

«A« j(ga^wo(/ tunicas ilium effunditlonum : fiC promde ac fœtus in utero, nihil exerementi per an um egerit, fie quoque nihil exereuit. hos ex feminis copia ita agnatos coaluificjin confeflb eft,quinundinis elapfis o dl o num* mis uidendi proftabât. Qjnd uerohacemonfira porten*

lo dam,Deus nouit, Vale,

DE INEOECVNDÏ SPERMATlS W4pMlorMm c4«pï.

EPISTOLA IX.

' Xperior medicos quofdam ov^o/zert-'n/f, quiut

■ AlcxandrinorSmedicidomidefides, exlotio ruMdicctKr# j dium5t,mulierculis adeo male affedlos, ut om m^nttii iu^t nein ftcrilitatis caufam in fola frigida amp;nbsp;lubri* cxpoftHlaiip. cam matricis conftitutionê referât:ac tandê ut fe à labo* ^0 re curadi eas expedier, ad folas thermas tanqua ad facra anchors confugiendS cenfent.Qiios utina Thracia: mu Itérés,ut Orpheö,lapidibus obruiflent,autfuftibus ene* De orpbeofè/ cafiênnqui qua uiros cêfentinnoxios, fola culpas me* »‘‘»^quot;’4lt;»quot;» dicinamulieribus obtrudi'tur.quibus cuminuifcrether* 4?^’* mas no fit c5modum,accerfitur anus délira,quæ balnea de more Laconn fwdorifcra,aut ex formicaru aceruo fo* ‘..^* mérationes edocear.ita accidit,ut miferæ mulierculg cul pat expertes, medicamentis fruftra maccrentur, uiri uc* ro noxt) impunes euadant. Cæterùm utmuliebri iexui

30 patrocinemur, «eritas, ius Öd pietas efflagitant. Eugc CdchelUcis mi die quæfo,an non in fterili contugio uiderismarirum [escunâttntitr» pallidum : qui, obfirudlo epate, ac reliquis co neo dit 0* öde. b Eprdé. nis organis diftemperamentofrigtdis,languerctr uxor «eroinculpata frueretur fimitate fAtuirum intalipræ* ^emtnitjacu^ cordiorum difcrafia fernen habere crudum amp;aquofum, i^f^i'^^'^’^ bteheris. At id quoqueeiTe inlcccundum, Ariftotclis j^J^’’’

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LA NGII

Ari^fof. K. t.ie defpermatis focunditate, fcrunnio coumcam^Gi’gftuil gen. 4»inu.l, tur,inqui'f,amp;tnulicres uiragines,ó^ uiri fœmirtar€s;alrc' «‘lt;P5. s, nsmenftrua défunt, al ten's fernen exile fngidum^ eft»

” Quam ob rem ranone reda, expenmëiïtóih aqua pro* ” baturfemints'foécûditas.quodenimtenueacfrigidunt ” eft, diffufum dto per fummamnatat : quod foecundutn ” cft,inimum defcendit.cah'dum enim,quodconco(ftum ” eft. Concodtum autem eft,'quod fpilTum craflum^ eft, MHlifr«w/a/^’’'‘^^^P*’'**“5 genftutacstales exhalarc facile non pof cMdiutK ßgnj. ftmt.Mulierum probatio fuffitu fit,ut odorcs fubevîntes *• HippocMt. de «terum,efferanturad loeS fpirandi, Ôd afftciant halitum. ßaildibro 5. Attp etiam illitu,ut colores oculis impofiti,faluiam infi-afhor.ij^cy ciant oris. Ad foecundiratemuero,prêter caetera,requi Vlin.U.7M.t6. ritur fobria uidlus ratio. Nihil cnim fane genitale fernen G^Icn.dc Htil. ^ut Gai.de ufo partium fcribit)adeô, ut crapula amp;nbsp;ebrie Ureb ‘ s”^^** ■*®^*^’g^^®^f* quibus fe mares plus quam faming one bof.Mio^' ^^’^^’ '^emulentia quidem mariti non modo, ut Macro» Microb lib 7 ^/“® ait,fernen infœcûdum effîcit,fed liberos quoq5 ma» EbrifU« pJrf« ^^ morigeros parturit. Apud Lacedæmoncs lege eau» tomJiberK ob/ tum erat, qui muliercs prolis generandae gratia accede» ilt; rfl.uIPlWrfreb. rêf,uthifobrq,autuino modeftiftïmèdelibato,illis con» tb.clf »d««!, c5berent.Ebrius fanc(ut Plato tf.de Legibus tradit) tan Iikror. quarn mente captus,adferédam prolê eftinutilis. Pro» ptereaquum Diogenes quendâ ex temulentia alienate mentis adolefcentulum defipere uiderct, Adolefcétule (inquit)ebrius te feminauit pater. Et Ariftoteles in Pro Ari/lot.ffdio»e blematis : Semêgenitale, ait,ebrioforu magna ex parte 3.probic.40. infœcundû eft:quia habitus corporis eorû præhumidus Digcßioin/ eft.fern en aut non quod humidQ,fed quod conftat, craft grojjrff. f^m^ di;^idprolincSeft. Adco certemagnireferf,qua ^ uidus rationc,et ex er citio quoep corporis maritus utat,

-_ utHippocratespaftiminter fterilitatis remedia itapræ» ’j cipiat: Virante non fit ebrius,necp uinS albû,id eft aquo ’5 fum,bibat, fed meraciflimum, magninutrimenti edulfjs ’ ’j uefcatur.calidanolaucf,eneruatenim corporis uires.fit ’, quoc^ robuftus £lt; fanus, amp;nbsp;à cibis abftineat ad rem non confer

conferêtibus, ac altcro poft menfes die, quibus matrix Qwo tempore ^xpurgata 0^ ficcata fuerit, concumbat Venerera nero ^°clt;'f^^u. mp/ quæ exiccat,funt, ftitfta,amp; cyminum, ac ruta:amp;quæ m* ?’quot;* nbsp;nbsp;nbsp;quot;^^

mgidant,peponcs,mclones,0£^ Ia(ftuca,in qua. Callima* ^^»r^M plu chus allegonee dieft Venerê fuum amaffum Adonim tnYcbhmooi^ ^b[cond^efOTiK^iVifSiin’ar^ès«cl)^t/ina,oïlt;rwiXamp;Sy^ó){ii~ j^p j, l'ai^s'it/lKjn quoniam (utAthenxus exponft) imbeciUes Df^^„c^, 1,0e funtaduenerea,quiafliduèutunturla(ftucis. quomodo Aibe«. Iibroz. Ói^maritiinacetarijsm'miumutuntur.Taceo,quódaigt; Dipno^oph.

»0 mis onufti,cquitationis fuceuffione diuturna, pedes, Eqwfano Scy/ crura, ac uertebranï lumbos ita defatigat, ut perinde ac ‘h^i jïfnlf^ ß/ Scythg,adcoëundumfeffï,impotentioresamp;reddantur, «Ltóppoc-liz Qiifd muleis ;'ff xqualancc fterilftatfs caufas expended- lgt;ell-deaëYe _ ris, inuenies cas utriep fcxui communes. Qualis eft pe^ °J^ dum nuditas,quam concubituris officere Ariftotelcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

quo(^afterit:quippedumcorpusfrigoretorpet,amp;ue- c^^f^r. ’ nusipfafrigct.quodaccidit,dumpcdesnudialgêt.No- yi^Mom âuuero dumferuent,totum quoep incalefcere corpus dn YrÄd^cdni, experimur.Ob id nodu fine corporis fuceuftîonein quomodoliWHi 20 wu^óyiiois ftmencrebrofponteprofluit, quodinterdiu nemcoacouit.

non fine conatu crumpit» Vnde non iUepide hebetio

rem acflaccidum Veneris ufum,Clinopalemnudmeda ClmopMnu-Icmappellatepotcris. Domitianus imperatoraflidui* lt;^‘P^’^1^* tatem concubitus inlecfto ,uelut exercitationis genus, 7'’'^^ Sueton^ grgcè Clinopalem,Vencris in lelt;fto eolludtationem uel ‘”?'^ DomitM palxftram uocabat. TertuUianus uero amp;nbsp;diuus Hierom ”*■ nymus,Sacra quæ ludæi nudis pedibus facco incuban^ Silt;cr4nuUpef tes et cinere confpcrfi colcbat,Clinopalea dicunt:apud ^*^‘ quos, ut modo etia apud Mauros amp;nbsp;Sarracenos, têpla

3° autlocaDeo dicata,calceatis ingredi pedib. nefas crat. Quare amp;nbsp;Moyfes à Deo Ifraelitarû iuflus eft in loco fan lt;ftoftare«t'V7ród'vT©-,idcft,difcalciatus. VndePytha s^mamp;oüP^tbu goras ia cris Aegyptiorum edocftus,in Symbolis fuis,agt; gorxiecluru/ dorare ó^facriHcare dijs nudis pedibus iubct:id cft,ani- tb.

mo cafto, öd alibidinum criminibus expiato. Quod Öd Lacedgmonq obferuarunt,qui(utEufebius in Chronik h cis

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGIÏ

CIS rcfci't) regn ante RomæTuHo Hofiilio, facranudipc daha inftitucrüt Scribit amp;nbsp;lofephus ludaici belli lib.o» Berenicen régis Agrippa: fororê, ut Deo pro faJute fua vota folueret, Hierofolymam uenifTe : amp;nbsp;cxfis demote patrio hoftijs, derafiscp capillis, nudipedem ante tribu* liai Fioripræfidis quoep ftetifTe. Ex his coijcere poteris, Kvv7r6J^Ha-ixy, td eft,pedü nuditatê, fuifTe in ucterürcligio ne caftitatis fymbolü.Eapropter, ut fama eft, profemo* nis diui Frâcifei monachi, ad feruandam caftitatis fandi eurVioMcH monia, pcdibus nudi,folis callopodijs ututur. quorum *® «Hopodirf ^/ profeflionis auctor, libidinis tentiginem, de niuc ima* rM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gunculæ amplcxu,Aflifijs in horto refrenabat:adeó fri* gus natiuo Veneris calori efle noxium,multis argumen tis £lt; mille teftibusprobaripoteft. Vale,

DE M E NS TR V A M V L I E R V M b^worrbgk

EPISTOLA X.

Omineurbisueftrae mulierum,Tbeodoricc“ Pamphile, magnas mihiegifti gratias,quod ^Ni fteriliratis caufas ipfis amp;nbsp;maritis efle commit “^^ ' nes do cuerim. Et ut tu quoque ueftri in aula Gynatcij fauorem demereri poflis, oras amp;nbsp;obfccras, ut grauiorum uteri affecruum caufas,breuiter tuo nomine ’i^jcodoride explicate uclim.Arbitrabar,Thcodorice, illis lans fore, mdierum mor- ß jpßg j^ mulierum morbis Theodori Prifciani Gynae* b« Gynicta. ^j-g j pj.Q j^j-g obtulilTes. Herum, quum à prolelübditicia Pbgy cfimcn. abhorreas, Si plagiary crimen ucrearis : Si quandoqun dê ( ut Euripides ait^amicoruxazzÄT©- itrTiy wKcciJ-xT@^-, ?® id eft, amicorum nomine labor lufeeptus faftidio labo* ris carcar ; libens tibi pro ueteri amicitia morem geram, Morbi,quibus muliebris fexus crebrius amp;nbsp;efflidtim ma-eeratur,ad unu fere omnes ex matricis lubricitate,0C me

fium obftrudlione accruditate,fiftulis, amp;intempeftiua b^monhagia, affedus amp;nbsp;tormina, oriunwr, Sedutin* r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■quot; quot;nbsp;ternas

Cernas hofum caufas faciltus difcernere poffis, menftrui profluutj naturam amp;nbsp;commoda ediflèram operae pregt; cium ent Menftruum itacB eft, muliebris excrement M£.„fty„,-j,, turn fanginnis, ob frigidam a humidam corpons mu* fcriptio, herum cóftitunoncm crudi 06 redundantis, aUmentum 0^ matenam ad embryonts formadonem uïnli (penna* tifuppeditans : à cuius faburra, natura data menfis pc-dodo, per internas matrids uenasaut cotylidoncs,in Decctilyiom-uterum ferentibus,quamuis raró,per dhus colli uenulas amp;lt;« bxcG^ïo». *° fefe exonerat:per omniauirilifeminianalogUjnifi quod tt.i.4?ßgt;m«lt;lt; uirtuds embryoneminformands proidîcæ non eft par- tf.CM. deeps : eademnempe ætate, qua genirura in maribus ocnfejibufh^c effluere incipit, foeminis menles crumpunt, uox ingra- Alïgt;frt.cle»lt;lt;t«/ uefcit, uberaintumefcunt. Has uero ede muliebris fan- \y^^'^''^/^l‘ - guiniSjÄ^ Ultimi quoep earum alimendexcremetum,in-

” diciacerta elfe ait Ariftotelcs,quód nee clephantiaGs, not.degeifent. ” nee cancer,nee uarices, nee ifchiatica, nee marifeæ, nec 4,iÏgt;„4i.{,j,.j. ” fanguinis de naribus profluuium, nec aliud tale quid cap.tÿ. ‘ ” mulieribus magna ex parte aeddere fokt,quâdiu men- Ari^otJe-gaic ftmaprofluunt. Si quid enim horumacciderit, turn de- nt-MimuUi.K tendres fiuntmenfium purgadones. Proinde ex in- «p-Jp.Albt«. fula Chio ancilla,ut tra dit Erafiftratus, cui diu fluxus «^Ppf-t- ’ menfium fubftiterat, ftads mêfium periodis fanguinem ^^ lt;lt;«o^-twc abundè exfpuebat : quod amp;nbsp;Nurumbergae uirgini de rtw ftemmate patricio accidit. Et Galen, aduerfus Lycum ’’*‘^* teftatur, Thcflalum fanguinis uomitum, menftrui pro-uocationeamp;uenaefedionecuralïè. Athaccfupprelll

menftrui fymptomata, illorum quoque curam, Hip- LiknApIxr. pocrates in Aphorifmis nos perbelle docet : Mulicri 5.ercotr4Er4 J® fanguinem euomenti,menftruis erumpentibus,folutio. PilutuG^len.

Et deinceps quoep ait:Menftruis deficientibus, fanguis ex naribus defluens, bonu. Menftruis purgationibus, præcipue à partu,nihil natura ad fcccunditatê,ó^ depcl-lêdosmorbos,falutariusinftitucrepofuit.Na,utFlorus vnamp;.lt; p?«^r. » inPlutarchiSympofijs ^itj»'jii.iiiüvlt;}SKxS^ciotSï!7iAri^’s!-iCcK~ exsympofw 3.

11 ij v^

IOANNIS IAnGU

1(3« TT^ i'^uiiale.KOiriVKt}^^^ quot;K^çv^ty-iic/ii lt;rvsKlt;ny Ipquot;^ tfiiuttc,^* K^ivutty wari^u TSXVTKTrxcny tcyShó Ö Q^o^i^oy^u^justcj^^S^iS nSyivóySlvoy.J^n^si yiy 'n ''^avtf^i'i/iiy «ff u^ zraAw -n:! KXamp;M^i“ tAixSyon •4'V^éy tfhamp;^iTrfiy’nKituvnySiiiy.ld eft : Mêftnia purgatio nó ob fanguinis copiam, fed lUius prauitatem ëC corruptionem fit:fcd quod in co crudum eft, amp;nbsp;uiru* Icntum, excrements fcatcns,nonhabens firmam in coV pore fedem amp;nbsp;coCftentiam, obïmbecilh'tatem.elabitur paffim,'quodflaccidum,hebcs amp;nbsp;turbidum:quod ob ca ion's congenitifitinopiam,amp;tmbcciUftatem. cuius cer^ gt;• turn eft indicium, quod dum purgantur,plcrun(p horro re compiuntur, quod enim effluit, frigidum amp;nbsp;crudum , eft. Porró,neobliuifcamur inhocmorborufcrutnio ualetudinariac puerperarS conditionis,periculofis adeo . nbsp;nbsp;„ obnoxiæ morbis: id^ufçpadeô, ut fi qua morbocorre* '^' P^^ acuto fuerit,hüc ei fore letalem Hippocrates tradat» quot;nbsp;' ’ ’ nbsp;nbsp;De quarum fanguinedefaecatiori',alijs tarnen quo^ hu Dextro^p«/ nioribus non fine modcramineadmixtis,peruenarum k Ti H^ Î^ acctabula,acexchori)perumbilicumattra(fto,coalefcit ^nanrilwi ^ *''*’^i^ fœtus. Pars altera fanguinis fœculêta amp;nbsp;cru ï* nii,tt cimHo?^ ^^’ partim fnutero Si uenarum inuolucris, peflïmoruni M4r«a.K.z.5e fomesmorboriJ, ufcp ad fœtus cnixum, nouem menfes atdmu.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detinctur. quam ut excremêtum putidum,in fui alimen*

PxtrpfMuott turn infansinfumerenequit: quodnifi a partu ftato die* pKTgrftópfrpe/ rum numero expurgetur, letalis (ut Hippocrates re* tubfuntMletw fert)morbus puerperam certcmanet,nifi quis conueni* dinarix - H(pz enti medicamine euacuationem induxerit. Nonita^ potjenuturui temeréMoyfes Ifraelitarum legislator, hos purgationis dies puerperis in Leuiticoru libro feuere edixit,quos SC g^eM^r Chriftiparauirgo quocp obferuauit. Si,inquit, fufcepto P erHippoewt femme pepererit mafculum, immunda entfeptem die- « roMfors feilten bus,iuxta dies feparationis mêftruæ, amp;nbsp;die olt;ftauo(qui « tw creaufit, Romanis luftraliserat) circumcidetur infentulus,ipla « Lcuitici ia ueró triginta diebus manebit in fanguine purificationis « Lk«2. fuæ.Smautem fœminampepererit,immunda eritdua* « bushcbdomadis,iuxtaritüfluxusmêftrui,amp;fexamnta « £èxdiebus manebitin fanguine purificationis fine.Óm* «t nc

» ne Gndtim non tanget,ncc mgrcdietuf m ßnduarium,'

» doneeimpleâturdies purgationis fug. Anputas Pam^ philejMoyfem, uatem naturalis amp;nbsp;uerae magiae peritifli- Mogt;fei wxgw, mum, tern ere hos purificationis dies puerperis fand* ® ‘’‘’P' Uiflef In qs fane, ut Hippo crat. de natura foetus docet, ‘ ^“P^’ “^ro 8 gemturautplurimumprima coagmentationem 0^ coar quot;nbsp;P’^*P^* ticulationêacdpittà: quia infans puellulaex ^latemo fangm'nefrigi'diori, minus^ ob calorisinopia co co do ßgi^cao.'^. coakfeit Si enafdtur, pluscp de infantili alimonia excre

Io mentiinuterilocellisremanettobidpcrite plurcspur* gationis amp;nbsp;dearticulatiom's dies femeUa enixis Moyfes, amp;nbsp;Hippocrates quocp,ftatuefût. Sed hic,Theodorice, quis non ( oro te ) iure optimo obketrices, deliras illas oamp;|lrtrilt;«m iw anus,omnib. diris deuouerct,qug nihil adeo p 5fi habet, poitw. ut mefes puerperis rite effluantf qug unica tame eft earn fal us, S^ falutare morborum qui illis imminét alexiphar macu. quibus ob id crebrô,imitatus Hippocrate, inuitis PuerperhÇt-^ illis rugofis lamqs, interna iuxta talos uena fecu», amp;nbsp;illis P^’^^/M* plurimum profuit: eo maiori fiducia fretus, quod Gak* P’'®M

»0 nus mulicrem, quæ ob defeda menftrua fedionê uenx negkxilïèr,obrj (Te,contra Brafiftratum fcribat ► Quod ft qua,quæpeperit,febrêinciderit,nccuidusrationêedo^ cere norut:nec quicqua aliud quam ex umbilici nodulis ^^ j^^^ ^jj^^^ prædicere,quot liberos,præter hûc modo editü,uxor fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• __» paritura: 00 ut admoneagne puerperæ glandulis exniel p,,, introiuüo^ le adalui deiedionê utâtur,aut ordeo uefeâtur, utrunqt rij.

enim noxium puerperis efie uirus. Proinde Theodori mH olßdrices ce, fi miferis mulicrculis côfultum uoks,illarûcp fauorc kmn^nr. demercri,agc cum tuis fenatoribus,ut obftetrices(qua* Plato de otßeZ

3o les Plato deferibit) peritas mercede conducant: quibus f««l’«’»i'’ audio meum de conducendis pro Repub. peritis medi Tkatew. eis in Sympofio confiliS, non alio diiplicuifle nomine, quam quod ueritatc illis nudam( qug ueftiri rccufat)ni* mis aperte indicauerim. Plura amp;nbsp;fcitu longe utiliora ad te fcriberem,fi non tabellarq feftinus abitus,celeritateni calami' anteuerterct. Tu itaque boni coniule : proximis enim literis negleda compenfabo»

b iq De

^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï o A N N I s L A N G I I

DE vT R AQ^VE MENTSRVI PVRGAZ Uonc ob^uüâ,m orbit mulicrum gruMoribuf.

EPISTOLA Xf.

HVid caufie fubfit, Theodor e,quod funs mm* dus inhac intêpcfta hyemetam cclenterad me redienf, amp;nbsp;mea de morbis mulierum gra* uioribus exmenhum obftruÆone uel abor* fu promiffà confilia tantopere efflagitauerit, ex Hippo* cranspræiâgqs facilediuinare ponum.Nempe quuni . hyems affîduo auftri flatu tepida SChumida fuerit, uen^ ’• ficcu Ôi boreal empirante aquilone fucceflêrit,uereris,ne Hippof.liî». («tHippocratespraedixit)muIieresaborn'ât,aut fœtus Âpbor.12. parcantimbcdllcs,aiqs^ morbis narijs affligätur:quod fane Ôd ego euenturu uereor.Ne igitur,fi eundtarerjaba in meum cudatur caput, morborû ex fupprefTo mefiurn profluuio cauiâs,quæ curadi Methodu tibi indicabunt, breuiter edifferam. Inter quos primùm fefe offerût fæua Wätrieß formi iHamatricis tormina, quibus mulicres quxRhenum ac* ndpuuis co- colunt,creberrimè macerantur,amp; fere intab efcunt:qua: gmM« imperitum medicorü uulgus, ob ftomachi cruditatêpU 2® tat effe cardialgiamralij ob articulorum crudatus arthri* tidem: nee deïunt, qui ob dorfi amp;nbsp;lumbonï dolores ne* phritida, aut ob uentris circa pudenda tormina colicam efle dicannquû ex diametro cum illis omnibus pugnet, quo fit,utinfœlices mulierculas ac uirgines medicamen torum faftidio,plus quàm morbi cruciatus, amp;nbsp;fruftra ta* men, macèrent. Proinde harû miiertus, caufam morbi admoduperplcxaex Hippocratisproptuario explica* HippoeW ^1(0/ bo.Qui in primo de Morbis mulicrum libro ita refert:Si . ^MeinljbJcna languismenftruus,obfuâcraflitiêamp;lentorêcirca coty* P tuYA fatut nbsp;nbsp;lidonû uenas per mêfium interuaUa fenfim coaceruatus,

U . Sd dum in principiouelmedio mêftruç purgationis tem Torminum^tri p^j.^ ^jj^g affluxerit fanguis,qui etiam per obflruda ue* ett c^cripao. j^^j-^j^^ matricis ofcula erumpereno poteft, turn oborta

illius cum horroreSCfebrelenta ebulitione, adquæcûcp loca uenæ ab utero propagâtur, nempe ad uentricuJum naufe*

E P I S T 0 L A X I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;?'5

naufeabundû,ubcra,lumbos,fpina, coxas, cnna,tngui* iia,ad pedum denicp talos amp;nbsp;manuû articulos,qua,quc* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ rens exitum,régurgitât,fùb mufculorû panniculis amp;nbsp;ar* tuum dclitefcens, eos diftendit,amp; dolore arthritidi non diffîmili diuellit. Si ucrô his torminibus correptæ fue* tint, quæ uirum aut puerpéria non funt expert», minus dolebunt , at morbus diuturnior erit : donee nupferint, côceperint,aut pepererint.Partu enim,uenar3 matricis ofcula ÔC acetabula,mucore prius obftruda, dehifcunt, ’® ódefFnnguntur.Vt€riquolt;^,utHippocr.inlocisdeho*

5gt; mine aflerit,pleni amp;nbsp;fanguine diftenti, uelut pil» in co^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 5} xendices amp;nbsp;inguina deuoluunt,amp; tenfione panniculo^ ruimmenfos ad crura óf genuauft^ parturiunt dolores.

Primogenia quoqj uteri affec^ione, fuppreffb muliebri Of embn, cor menfiû profluuio,lcgc eófortij, aut ob neruoru SC uena'^^ ^ ^P^^f^ rum colligantiâ cerebrum epilepfîa couellitur, ueterno *”®’'^‘^ °^ ^^^ torpet, cor palmo contremifcit, cpar hydrope turget, ‘”^ fsHig^»/ orificium ucntnculi ob^humorum acrium affluxum car^ ‘^t'^**' dialgiadolct.KcïfcAiaAyUit'jinquitGalenuSj.ï^ïiï'y’s'öficcr’r^ ',.. ,

■o Kii^tx: oJ^tvi^j. Longè tamê his plures alioru membrorS 2ii[^ ^''* morbos,quos comuni cum matrice fympathia ferre co^ gütur,Galenus libro de locis affeólis fexto, amp;nbsp;in primu Hippocratis EpidemiarS comentario altero recenfeç quoru pr»cipua caufa eft, fanguinis ob matricis uenas oppilatasin pr»cordqs redundatia. Non diffîmili ue röfafficiunt dolore mulicres;fi apoftema aut phlegmon matricem fubpreffîs menftruis obfederit, nifi quod h»c •primogenia locu affedus no euariant, febrisep cotinuo adfit: ac urin» ftillicidio, ardorc amp;nbsp;dyfuria quoque ma* 30 cerantur.ut in Aphorifmis Hippocrates dixit: Inteflino Hippocrat« li,. „ rcdo,amp; utero inflammationem patiente^urin» ftillici* „ dium accidit. quod renibus quoep puruïenusaccidcre

„ uidi. Cæterùm Theodorice, ut muliebrcs hos mor* bos, cognitu amp;nbsp;curatu mafculis longe difficiliores,,eo* rumep internas affedtus caufas, poffis, ad unguem di* (cernercyfeito Naturam (prouidum corporis humani nbsp;nbsp;nbsp;•

opiS*.

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏO ÄNNI S t A NGTI

Duplex fvrme opificcm)gcmma purgatföne mulicbrc corpus,à re* fesinulierupur dundantt crudi (anguinisexcremêtoôôfædbuscxpur g‘*t“’- g^ire. Primum emm id quoufs menfe natura molitur, nififrigidauidusratione,autlaborum exercitijsinde' feffe impedita fuerit. Altera uero, utcrum ferentibus à E^Jemommi partu,etiamfiabortiucrint,debetur, VtratntpfaneGa* q»o$ GAlcn.àc lenus in tertio Epidemiarum libro pcrclcganter defcri* fimguim^ione bitjCiusigitur uerbaüjbfcribemus^^cttviTDuiA’Svuù^^ÿu“ ad Erapllratu. KK'mroij’riKOiJKX^K^ffii^ ytvii^nywKiKiifc^^ vomS^

” vacruJ^HfpXi’ye^i^c^i'^KXTtdJt-nytaiyiTriyicrtS-iKTiKKoyy^cijcotCii! ** gt;^ ßÄxSifxr»/Ji.tT«-ni/7SKop-,aTif^»(soyoil«VTv7rAli9’i^,«?i\(ilt;^xK Bm nonKau/ fifj^f^txfjtKXviipi^yili'Tvl^'nfjóCyyo^^Hsó’ri^oiJxïiM’niiJië^vtp

, tÂMIJlfStXV^T^OipHS iViKX, KX-mAilTTiy ’n tfXVhÓn^Op , «JTIOJZ JJ yiviTtü ^ KXMyyiûxS 'mis gt;ivixaiS,»y {Jt-vret quot;ny TOMy » cpvxiSiK-« xmr.Ideft:Âpparetitac^,fuppreflàinpartupurgatione, mmulicremorbos gigni : (uppreflio quippe menfium morbofa eft/ed no ita noxia,ut ilia quæ à partu fit: quo* niam ipfa non multitudinem folam, fed amp;infignem ge* nerathumorum prauitatem. meliorem quippeiangui* nem embryo ad fui alimoniam allicit, deteriorem relin* je quens, quæ caufamalorumhumorum amp;nbsp;ægritudinum exiftirpræ^antibus, quos natura póft partum educit. Ô^hancpolt partumfanguinis purgationemueteres A» j^/ûôl^xtyùxrïpappcllarunt. Hocutroepmenfium proflu* uio,natura abomnifariamorborum tyrannide mulic* brem fexum praeferuat illibatum. Si uerô altera harum fubftiterit : turn tota crudelium morborû phalanx atro-citer irruir,febris,arthritis,podagra. Proinde Hippo* crates aif.Mulier podagrano laborat, nifi menftrua de* fecerint,tum lane natura horum colluuiem excrementi p Mulifr« ißbh- ciam in articulos,amp;^ prxeipue «f -^ i^oyi id eft coxendi* tici.Gil. ad E/ ce protrftdir, ac præcipuè à iolis occafu ufcp ad nodem * concubfamnonferendodolore,à coxendicisuertebra nncHr * h ^‘^g^^’^^^ cruraufcpexcrudat. Vndetot elaudæno* Ó^de ' ^’^ quotidie obuerfantur mulicrcs, coxendice ob dolo “ ^cm luxata : ut V uleani daudicatis fobolcm ex Lemno colo*

KPHTOLA XIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^

Colom's hue duxiffe iurarcs. At oKm, dirm apud Ro* manos amp;nbsp;LaetdaemofuOs nudiei es abftemix SC fobn'æ mycrent, erant morbomm arthnttdis experresrquemo dojob crapulamiurcjcgc co forti), uin's compariuntur^ ß^ condolentOperacprcdum autem ent, fi in cake epi ftolac pro coroUario addidero miraculum ingens,quod fe oppido Carfareac Philippi accidit:ubi ante fores mu* h’cris,quam Chriftus ab hæmonagia xif annorummen* ^ua,contalt;fla Chrifti fimbria, liberauit, ftatua Saluato* *3 fis,cum mulieris'fupplicis in genua dcuolutac effigie, fit pra bafim ereefia foit : ex qua herba■warix««, id eft, om* nium morborum medcla, ufcp ad fimbriam Saluatoris creuit. de qua Eufebius hiftorue Ecclefiafticæbb,7, Va* U Gyngcq decus.

DE ADHIRANDIS HVLIEBRIS pic/ bißorij;,cz ciwp.

E P I S T 0 L A XIL

R^^^lVum haec, Alccç grauiter acgrotante principe |j^^w«ncditaran«r,nobifcum'gencrofisilemmate

Comitibus una difeumbentibus, ut tempon's *^^^»faftidium faUeremus, admirandas muliebris

pica ( quam ScCittamac Malaciamuocant)hiftorias

conuiuae recenfebSt. Vcrum quS pica fit detenti fangui f* P'quot; ^** nis menftrui plerumm fobolcs, eas hie, carumep caufas ®* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'°f fubtexcre confultû uidetur. nbsp;Accidit hie ftomachi af* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ? fedfus mafeulis quoep ac femeUis, quum rugofç iUius tu ^mp(o*^”f ,^ j/. niex orificij, acidis, acerbis,amarulentis imbutae fuerint a,jîwfto»Mn». * humoribus:qui ilium fimilia, uel etiam abfurdiora appc or srauiJarum 30 tereurgentAfTolcthicuitiofusappetitusmulieres, pra pictthuPau/ uis circa præcordia ac uentriculi ucnas humoribusre* iwli.i.cd.^.. fertas, ^ plerunt^ grauidas, fecundo aut tertio concc* ptus mêle prçcipue infeftarc:quod tum,quidquid puc-rilisrationealimcnti ad uterum defluxerit,fcetus adhuc imbecilhs infumerenonpoteft inecmenfium effluuio

a expur*

é^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS- LANGT!

expurgctuf. quaproptcf putidi m uentricülo cbaceni5* tur hvmores,qui ftomachi onficjü,ut abfurda quidam, quac cfcuknta non funt,accrba SC acrta, ac non raro ter-ram chimoliam,teftas, carbones extindtos edere appe* tatjlacelFunt ac pron'tant.Quarto uero menfe ob oom»* tus euacuationes, amp;nbsp;quod foetus lam robuftior plus atmend digcrit Öd abftimitjbïc affcótus mitefdt. qui a* ideo nonnunquam fæuus,uioicntus amp;nbsp;impcriofos eft,ut hommes, quac à natura hominis aliéna funt, SC facerc Si edere cogat. Elapßs non- plusduodccùn annis, mU' lt;• lier in pago non longe ab Andernaco, epifeopi Colo-nienfis oppido,in littore Rhcni,malacialaborâs,camc-marid uefci deßderabat:quem ci percharum occidit, Si dimidia fere carne coniugis dileefli faturata,reliquum ft le macerauit : ut ipftmet poftea, cum malaciæ furor de-ferbuiflet,0d earn fadtiiam p œni teref, ingenue mari turn quxrentibus amicis conféra fuifle fertur. Lembergi uero, in amoeno Schlefiae Sircgali oppido, in quo ego natusfum, facerdotem lotis Si nudis pedibus egrefliuu halnco,in^ phndsdemorr crepidas deferentem, mu-19 lier grauidaiubfcquuta,pedum defiderio capta, proci-dit à tergo in gcnua : ac ambabus manibus crure altero apprehpnfo,de caice facerdotis mordicus dentibus fru-ftum euvlfit,nihil illius clamorcexpauefccns, quo deo-rumhommumep ndem Si fubfidiü is implorabat. At illud,quamuis uidetur memorabilius, ma gis tarne com mifeiarione quam admiratione dignum cenfeo. Muller quidam uterum ferens,defiderio humeri piftoris denu dati,amp;' panem ad furnum deferentis,irretita, mœfta om nem cibum, pratter camem de piftoris hum ero, faftidie ja bat.Maritus charaemifcrfusincoris,certam pecumam pro fingulis de humero piftoris morfibus cum eo paci-fcebatur.Duos itacp dentium mulieris iniultus ferturfu ftinuiftertertium ucro,doïoris pertaefüs,fcrrenoluiL Mi rum quid accidir. Muller tergemlnos eft enixa,duos ui-«os. teruum uew nwrtuum/lta quo que naturae unes re

É P I s T o L A X l T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 7

défi der a ta crcbroTciicéantur., Ncc iU«d de cujufdain uiri principis peUice obneere poffiim, qnæ manc inte^ gros bnf autftiippæmanipulos, utin alpibus 4 ghs aut M^î'wdtbicr mus obœfusjplems fucus deuorabat. Qyû forte ex fto^ i«4â®''^“^ macho laboraret, ac anus cius urinam ad me perferref, omnia^ prias de eins picca conftarent,cofultus ab anu quid urina indicaret,refpondi:iuuenculam hanc plus h* ni de colo decerpere orc,quam fufo quoin's uerfattli de* duceret. Qiium hocanus garruîa uattemiû ex lotq ob*

*’ feruationc de rae ciuibus prædicafTetjUt uatem me om* nés admirati funt, Pofhemô amp;nbsp;iliud, cuius ego fum teftis oculatus,corollart} loco addam. Vxorbarbtton* forts in Nouoforo, Palattnorû in Noricis oppido, plus fibnpfi quàm marito aut medicismorigera, cuius uen* ter nydrope in immenium turgebat:hgc aquam de fon* te featuriente magnopere fiticbat.Piogrcua itaep mari* toinfcio,cxrra urbem ad fontein, in quo cum aqua fca* turigine fimul arena ebuUiebat, de qua quantum mania caua apprehenderc potuerat, ter aut quater deuorauic»

*® Dornum laeta reuerfa, rem omnem nobis recenfuit : 5C intra biduum, per fluxum uentrisplurimum pituite ex* creuitfapertis quoque foa ibontcin ano marifeis, unde confertim languisniger efnucbat,ab hydropcconua* luit. Qiiam potentes fint oris ucntriculi affedus, adco G^rdiL^ ie utrationis confilium euincant,hæc malaciæ exempla *‘‘’^*^W*“• declarant. Nam nulla, inquit Galen, corporis pars eft, quae uel adeo exacte fentiat, uel principum partium u* ^^”/^ ’^*1 tramtç, cor amp;nbsp;cerebru, pro fuarum affedbonum modo ‘*'’’‘’''^““ perindeafficiat, atep ucntriculi ofeuium, quod confire*

jo to nomine ftomachus, 6C ueteribus cor quoep appeUa* tut, Hæc quum ob impeditas matricis per menfes pur* gationes non rarô quo en accidant, priori* busepiftolis adder e lib uit,

Vale,

IOANNIS LANQII

D E N O V I S MORBIS.

Epizoic X f H.

Vod tnmcis,prêter amkorum confuctadinem,

■ Uteris nihil noui fignificauerim,non tantum ad* mnarijfed aegreferre quolt;p uideris.Nempe quS in epiftola deportentofo partu aHeruerim,Gcrmanjam crebrius ipfa Africa,aliquid morbomm uel monftri no* ui parturireNam ut Diogenianus, odaui apud Plutar* KorboiuMon- ejjuinj Sympohj conuiu3^2iv.9iJ^tK^'rc(v6a‘Kii((7e(Tltïgt;tfv' lira noua, s, mifiSs^ 'zifter« '^vaii «|lt;»ai.Id eft, Aliqui naturam pare* re m orb os nouos acque ac monlha cenfent. Si id fare ti bi cordi, SCnon horrori fore feiuiflem, non modo quid noftra xtate, fed etiam quid olim in genere morborum noui praetcritis feculis accidiflet,libens fignificaffem.nä urtu.es;4)iAflx«ji'(^,nouitatis amator:ita ego fum 'waA«»«* Cdu^ii noucru lt;jiA©-,antiquitatis amator. His porro morborum mon* norborum. feis,nofolum ob fiderum SCcoelicxodauadomofche mata, acris,aquarum mutationc, fed ob ganeam SC mu* tatiuidus ratione Germania noftra eft ualde foecunda: quae quum,ut alia queuis monftra,praternatura confi* ’® liumaccidantata quoep fenfim exolefcunt, uelinaliam morbilpeciem degenerant.ut febris ilia ex Britannia fu dOrifera, SC uenerea ilia ex Neapoli contagionis lues: Spftitf morbi qua quum fit multorum morborum farrago,facile in a* GaUid mutatai lias commutariagritudines potuit. Vtredè quiscum poëtaexclamarit::

• HcK lt;ltiantum noHer mutatiu ab iUof

life morboru An non quoque noua morborum portenta, dum Tra* ^neta Plutar. ianus Caiar orbi imperaret, contigerunt f Dum qui* Jj’ppofS.frf.p. dam diuturnas lab or ans «/IvOTVf/a, tandem eminxerit ge P niculatum ordei calamum*. Ac dum Plutarchus uiue* ret,adolefccns ephebus magna cum ipermatis ubertate cxcreuitanimalculumhiriutumSCmultipes. AtiUud longe admirabilius,quumquadaminPrincipis cniuf dam Germani gynacio iuucncula , ad fpeculum fefe adojuaret, detenus in ote. acubus, quibus peplum affi* gereq,

E P I 5 T o L À I L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;?^

getet, ab amafio à tergo danculum adeunte intra ica-pulas pcrculia, ingemifeens acus deglnuuir, quas poft biduum jllacfis ureteris eminxin Atquiquumhæcra^’ renter amp;nbsp;admodum paucis aeddantypracter morbiratio nein, miraculis quam morbis funt fimiliora : quoru très, ï***# ^»rhorû finitprimariæclaiïês. Epidemij, quiexacrisamp; aquae eMT^’G^to.#« infcdione,aut priuata uirulentç luis cotagione,aut Dei ^P'^-^ ^^’* obnoftradelida ultioheae uindidauulgo g*'3fl^ntw«^^^’^jij j“*^^ Alq funt Endemfj,uni populo familiäres, ob witfs^tasini-y^^j^^^ *5 «cris aquastut Carinthijs, amp;nbsp;quibufdam Alpium accOr torumi liSjfteatomatajftrumæj broncho eeli. aut ob crudi 6ófallt; liotUt^i-fi' uidus rationem: utl)anis ftomacacia.uel uni nationi mii,tt Endemij. fimt uemaculi, amp;nbsp;quafi natalicij, Tertiae claflis morbi dicuntur Sporades, qui ex praua uidrus ratione difpari tJiorU s^o/ ipede paffirn amp;nbsp;fparfim graflantur» Nihil fanc æquè pa rrfd«; rit nouas, Sd ueteres'innOuatmorbos, ae praua ^dbi-Ót po tusuidlusra tio. U -nvruij yo^ ( inquit Diogenianus ). Plutarch, o^i/ Mlt;F»/zih',oF?»(^^«fzftv.Exhis enim çgrptamu8,quibusuiui “ofwefj.Hip mus. Ad fanitatis quippe conferuationem,0d morbi ef» J^^^*** ^® fugium,plurimum referte quo quifq; cibo autpotuuta* ^^^^ r“'?debelhsciuilihusteftaturanquibusaflt;„ .j^^„^ lent, Mafluienfes gram pefte conidtatos, quo d in pbn^pfify. dione ob annonæ inopiâ, ueterem panicum ordeum^ exoletS edere fame coadi fuiffent., ; Herodotus in Eu^ DioJorqKo^: ” terpefcribit,Aegyptios ac Ghaldæos quouis menfe tri'eAdthb. j rt 4. ” duo feuomitu purgare,atq?inteftina clyfterrjs eluerefo ” litos, fanitatis coferuandæ ergaarbittati, inquit, omnes » corporislanguores exdbis6C acrismutatiOneoriti. j Qiiodamp;iUe MedicorScoryphaeus Hippo:dates,libro, v. • ^® de Natura humana altero,his uerbis npbis teftatum reli •

quit. At præftat Galeni, ciufdem fidi interpretis, uerba v^rtd aippotv » græca,quæ plus energiae habent,adfcribere’ utt^ «i ïy xiO‘ GAlcn.hb.ii-55 vwcy Ati/.u 0lt;r7r§ieipityffVTlt;ih-ylt;rKi2Ït(iiy «K^yi^ï'^iV’niKT«^ '^'^'^'^^^^^^ ^^^ 5) «lt;sgo€olt;}gt;«yMrTlt;flr,yai/«A3/trftrJ?;zJtv.lt;At,öTlt;K^'ïwçàr»/^lt;®»ïr«ï’quot;‘quot;^’ jj ^^KKty.oy (ivxyKtt^ti'Tih''i^(uyTm!,Kiiv(gt;y xtto^kw^SxitikS tii’lt;v6g-nxceyvilt;3-njiX.K(((7nss^»Tim/’oy.t^yvJ^^‘f^O}(^'^^V}$'^’^

il üj: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ySUfi^i

70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A NGI I

fiSiviy-, óiidiuS \y «vetoi’Jit! s^iemiTKUiS rbij^xiCny'tf^Ad eßt Nönreäde Hippocrates omnium communium morbo rum Caufamm lolum aëremrefert.Siquidêquiin Eno, * , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urgente fame,ucfcebanturleguminibus, cruhbusuacil

‘ nbsp;nbsp;“ quot;nbsp;quot;* hbanr.quiueró emaedebant, hosgenuum dolorinfe-

’ , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftabat.Necueronosidlatet,quumquidamcogentefa*

mejtrificumfcmiputremanducaflètjin comunem, com munem ob caufam^ïncidiflè morbum. Aliquado etiam « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qmnn rotiisëxcrdtus uitiatauteretur aqua, fimiliterco

démorbo omnesafflidios fuii^milites, hæc Galcnus. *•' ; -^.f!.i5.cilt;.j. QiiGdamp;Plmq hifloria perbellè confirmât, quiferibit, jnGermani Caefansexercitucitra Rhenum,exuidofi êC medicati fontis aquae paru, ui malefica c-onipurcatx, duos noucs exilrjffe morbos:quorü alter erat putridum ötflWfMeu.' ons maleJolcntis uitium, quod si/iXKiKny appellabant,

, quointra biennium omnes dentes deddebant, coni' , i - • nbsp;nbsp;nbsp;' •n«n«^»oç gaUiccluis fymptoma:alterum, quodnef'

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos crurium adeo ob lac debat, ut copagines in genibus

Jeebiyrk. difloluerêtur, amp;nbsp;crurauellicarct:quod ob id xKiAorv^^^y

£ ennibus appeUarunt. Strabo ucro non in Germania, *• nec exuitio aquae tantum,fed in Arabiaquoquc ex fru*

gt; dluumaepomorumeius regioniscfu,in Gallorum c* xercitu, utrunep fxuijiTe malô tradù.Quæ foa feminaria in Daniam amp;nbsp;Nomegiam uftp propagaße uidetur, ubi cUdusiert/ (utOlausMagnus Gotthorum archiepiicopus, harum giQ^iftentriU. return teßisoculatus feribit )cx cibis,pifabus,carnc,fa' ?ƒ ap.^8 er Ij. jg g^ fuffirumaceratis,efculêtis frigidis amp;nbsp;crudis, ac pa* * -'“P^’’ nenonprobepifio,morbusillehorrenduseaßrcnlis,£d Sebertok Dd/ i«’Jlgo didus Scherbolçincrudcfdf, quo fauces amp;nbsp;gm *lt; er NOTHMC giuæputrefcunt,ucntriculus dins cruciatibus torque* J» S«morbHt. tut, dentes ßupentfiduacillanr, membra camofetumo* re infl^ntur,^ caro fub cute liuida acut cera mollis tabc

’ feit, ac digitorumimprefljoniuclut oedema cedit. Ob*

* nbsp;nbsp;fellî uerô in Dania, ne defedu camium recentium, hoc

compiantur morbo, pecora fecum abduida, uel hoßi* bus adempta,in herbofis domorum tedis pafeunt. Hic morbus

'morbiïsfngidïmurorum exhala none exacerbatur, ingt; tratabulata 'ucró mitefdt : aftiduo autem' potu uim' ab* finthirts,aut ucteris emnbutyro cereuifiacjinqua ab* finthium quo que maccratumJit, ppttr, is crudclis mor* bus profligatur: quem utnouum Colonifincrudefccre tnorbum, quum non diflSnuli Danorum uicftus rarione utantur, Doefior Iohannes Echrius,uireruditione ut-'O-iob. EcEn« ta^ integntate fpcdatus, mïhi rccenfuiU Senfit qui* Pri«lt;.iKli4ffHf. dam, mquit Plinius, St! facies hominumnouos, omni^ wdiciw. «e «uo priore incognitos,non Italia: modo,uerùm uniuer P^quot;’* l*«*^-^*» fepropc Europa:, morbos. Grauiffimum ex his morbi ’*'^j^* ‘^^ genus, quod primS Tiberq Claudq principatu irrepfit in Italiam,Lychenas grçco nomine:Latinö quidê,quo* j,^ |,^^ pj„j y, niam ioculari quadam lafciuia à mento puUularet, mox, (j ^jp , p,f^* «furpato indcuocabulo mentagram appeUauerunt, crin««« li. 20. Grxcorum Elephantiafim, quarn Arabum effelepram fjp.io Pbtlt;lt;r/ a fieri mus, ante Pompdf magni actatem Itaha’non ut- ebwut/nprd. dit: ÔC quam ex cam's rabie v^g0ijgt;0g«j/,iuxta Afdepiadis L^fb«,©-primum tempora, Graecorum medids agnitam, Athe* MrnugM.

ïo nodorus philofophusm primo Epidemiarum teCtatur. *4“^ ^^ ‘^ Ét hic quidem morbus in Italia eeleriter reftinduseft, ‘^‘‘quot;^ ’‘‘’^'^ ficut óf illc quem Gemudam appellarunt prifd, inter di Dr Gtmurli »’ gitos pedum nafcentem,etiam nomine tam^oblitera-I’^fr PfW’l^ó. 3gt;'to:Idipfum certè,inquit Plinius,mirabilè,alios deft-‘^‘‘P-’* nere morbos, alios durarc : ficut colum , quod Tiberq Cafaris principatu irrepfit malum, At Plutarcho mi* rabile non uidetur, dum oh nouam uidus rattonem nouos incrudefcere morbos, Scrurfüs oiralreratam cor pons complexionem cos exolefccre quoeppatcat, in* jö quitenim ; J'^ù.u.» 3ttviiKlt;^u(iibri ^ '^mtdri-^y 7rfén§ni ^xoflatio^uf j, cn-igt;)ii-,ysi^iy iKgt;ii}lt;9i7n(!, ctwee y^»^a-asfjixruy ^Ccj^-X^^ny ^ tinh.Symç.oÇi ^^ Aart A«;t6ik'»TOx§«67p.Idcft:Niladmirabimur,fiqurdmor

boru acciderit, quo d prius no erat, ac rurfum defecerit, caufa enim cft,corporu natura, aliam atep alia fufdpiens tempcratura. Quidigif ad bas nouitatis morborg eau* fes refpodebisd Anuis, ut Africa plus nouitatisafferatr

72- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO ANN IS t A N a fl

De Mortoram -aut deortim iras cenfebis f Parûm necrac, quum homo numéro Pim. trcccntis moAorum generibus infeftarctur, nifletiam quoq^lï.7. cup. noua^derertturf aquibus te, ac humanum genus uni* 5». CT lib 25. ,uerfum,Chriftus, qui pro nobis languores noftros fufti nuiijafferereuelit, r gt;

DB VETERVM STOM ACACIA* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyScelotyrhCyCrmorbiGiUiii tubcïihm.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ . E P I S T 0 L A X I I I I.

Ccepifti'ne modo.obfecro Theodorice, exo^ ‘® letos ueteru morbos C quorûuel nomina funt obliterata, feminaria tarnen in corporibus de fmentants.rediuiua delituerint: ob mutatam ui Aus rations,loci, aquarum, aeris^ natura, codeftium fiderum ortus 0ccafus^radijs alteratam,ut nouos non* nunquarenafei morbos. Obidaccidit,utPlin. Strabo, Olausep Gotthoru archiepifcopus,Stomacaaa, Scelo* tyrb en, nouos in Dania amp;nbsp;Catlaris Germanici exerefw cadrefes elfe amp;nbsp;dici morbos arbitrati fint; quu qde ante *® Hippocratisquoep têporamortale hominu genus din's ealamitatibus afflixerint. Idambiguitatis,utin herbatS cenfura,nominum uarietas amp;nbsp;mu ratio effecit. Stomaca Volwulwibemi ciam quippe Danoru amp;nbsp;Cxfaris Ger. militu morbum, titer, stornier Hippocrates libro de internis afFcAibus, fub nomine ria no^r^t, de uoluuli haematiti«,non defaiberc,fed tanquam penicib r*j -^-^^ ^® ^“ tierbis depingerc uidetur ; In hoc, inquit, morbo “ tern^°^^*^ ”^ accidût, ut ex orc male oleant, 4 dentibus gingiuæ difee « Ab ofTe Gero ^’^‘ » ^ ^ Karibus fanguis profluit, aliquando ex cruri* « nfque lt;4 uloe ^^® ulcera pullulant,amp; alia fanefeunt, alia emergunt, Si erurium fira/ cutis extcnuata nigrefeit» Eft 0(1 alter ærumnofus ner* î» b/iî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,uorum,morbus,açroboriseorum decolor,ante Cyfa*

De Scrlotyrbe tis Germanici expeditionem quolt;p non ignotus,quern Plitt.I1.25.e4, J. iob folutas in genibusneruorum compagnies, Scelotyr ben appeUarunt, Hie exlentore dC dcfluxuphlegmatis per

EPTSTOLA Xnit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;75

per fp/næ meduUam, obftmdlis ac relaxatts fleruis, qui à poftremis lumborum uertebr/s amp;Soflê facro, ubi mub tifartam dmaricantur, ac tn colii uefieæ SC fphinten's mu fculum Sé crura propagantur,cactcn's fuprcmis à lumbo rum uertebris per to tam corporis molem neruis ülæfiSi Qiio fit,ut fuprema corporis pars in uigore fiibfidat, Ôi infernaab umbilico ad talos ufq? rclaxetur : SC ægrotus cruribus tremat,5lt; uacillet,ac tttubet.nerui quoq? groP fo de flegmate flatudtftenti,quum in ledo uel quouis *’ motuincalucrint, SC crurium ac ueficæ mulcolifaltu ie-t^^igationis adeo conuelluntur,ut lotium præter uolun-tatis arbitrium emingant. Qiiid multis f Corpus nilï baculis fuffultumfueritjprogreflurilabafcunt Slt; corru-unt. Qiicm morbum Hippocrates libro Prgnotionum » a!tero,hiicc uerbis defcribit: Mcdulla,inquit, fpinataffe uippoc.lh^rx/ » da,homo nee cruriS, nee ueficæ aut uentris officio po- difl»»«»» 2.

3) tens eft,nifi urgenteneceffitate. fi uero morbus inualue rit,turn aliquandopræter uoluntatcrnmeijtamp; egerif» Hunc uero morbum audor libri Definitionum perele-

xo ganter ita définit:o-xiAsTvgC« lt;(^y iiJ^i^Trx^ccAvnaiS', lt;2ss m G^eta in ï'.Dï „ jiïrflCTtj'iztïr’tv3««ï/x«J'v['cifcJgt;t«,)tsciW7x;Jü'x«T(ètvamp;i/, Tuan ^nitionu,Sct/ „ lt;/lfc iveutzt/xof' VuTK J^i^ix 7ri^tift^tip,H gt;gt;nbsp;J^ijilt;ngt; lis Tx «pstf« * 0 biyrbff de^ai^ „ •OToAitfö au^rv^tijz va (TxtA©^, eSt^ni^ oi xvxSx'ivovriib-Ti jjtiyx, P^®’

ld effiScelotyrbe eftfpeeies paralyfis, qua correpti, redo calle progredi non poflunt, fed modo à d ex tris in 11 niftrum uaciliant, ac finiftrum pedem in dextrû circun-ferunt, ac coguntur dextrû in finiftrum, amp;nbsp;in progreftii attoUere crus,tanquam hi qui magna 5C ardua confeen-dere uoliint, Plcrifq; mederi cum theriaca ac balneis jo Laconicis, §c unguentis calorificis de Caftorio, cofto,

ac euphorbio uolunt : fed fruftra omnis conatus. quin ^J^ coiumidf thermis fulphurcis quoep fruftra infudarunt: quibus ta- J^“quot;^ ^'^1^^ men efum odoremep columbarumfylueftriumelTefalu ^^ 'H i„^5'j tarê,Zoar Soldano fcripfit,amp;dixit: Comedere colum- j,-^ Jj^jd^g, basfilueftreseftprgfentaneaantidotusrelaxationiom- « niummembrorum, Billis quireponuntpoft fe crura amp;nbsp;tt

k pedeSj

IOANNIS LANGII

pedes, Ôd falutares pnuatiom fenfiis amp;nbsp;motus. Vetß*, Pnl^erotto/ ri ctiam tn pcnlicrotrophio,id eft columbano,eft tjs pa fgt;b(«,columb4- ralyrids ualde falutare. Morbum quoque Gallicum, ^‘^'”' nbsp;nbsp;nbsp;„. quamms fit ucterum morborû farrago ô^ colluufes,no-’

KorbuiGiüi- ^^^ tarnen efTeplerique contendunt: quum fæuailhus euijuctuf mor/ fynipton,ata,mulasfeculis, antequâmcrudefccret,no^ bisuffà fint:uaria fdficet exanthematum genera, Ly» cben,Serpigo, Herpes, Gargareonis amp;nbsp;tonfillarumub Df Joloreoßt« ^^’^’» Sephiros, cancer amp;:ftcatomata, tubera, ac exintb Aret£Ui cJpi/ *^'^ offîum medulla concretus fub fllorum panmculis tu i» dox li.2. cijz. mor;amp; in cruribus feyrrhi amp;a-Jflt;»,qui nodîu plus quàm D'ofeor.in cd. mterdiu fæuiunt: quosochramSfvTrïtjpu'deftdiflîpare, de ochrd teint, dixit Diofeorides. nec tam dirus in arthritide exuifeidî humoris Icntorc grafiàtur dolor,qualis circa ofla in hoc Gallicomorbo fæuircfolet: quem græce osoxoTrot/ ob id dicunt.Qiialcm quoq; dolorem amp;nbsp;olim Archigenes Si Galenus,offibus cranciimpaóumjcantharidum cau' Aelius ü.6.cd- tenfs Si eUeborifmo curarunt. 'ss^ai2i(iiAiTnKtixiJ.,incitiii de hemiennid. détins, »tZlnya^ cfliaS-^-tp Hgu. ïp x^tuïs amp;5 UTnijj quot;nis osais Td' » imyïjxiJ. Hoc teftatumfietjoftocopurn, oflium dolo^ w « rem, antequam Gallica ex uenerc lues innotefceret,in Humana defyuijffe corpora, Vnde 6din capite,fub perb lt;ranio tubera, offibus cranci impada crebro uidemus ÇephUlÿd enafei, quæ ex morbo Gallico cephalalgiæ agnata me* GrfUiu. j.j'j^ dicere poteris. Proinde nil opus eflè arbitrer, ut meislitcris femper aliquid nouitibi fignificem : quum. exoleti ueterum morbi quotannis denuo incrudefcant,, Si renoucntur.6C (ut Comicus ait)nil didum mo* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dô,quôd non fit didum prius:ita nil in morbis modo accfdit,quodnon ac* dderit olim. Vale»

Dc'

DENOVA ITALORVM fcbre lenüculif.

EPISTOLAXV.

Ade crud/rionis ui'rtute Thcodon'cc mi c-« ^°’^c utincepifti perge. Si quid, oro, in epi* ^olisnofiris tibi diiplicuerit, aut abep-atuui-detur,id obelifeo confodias, öd de tuaopi* nione uiciflim nos cerriores reddito : SC ca ratione mihi meorum ftudiorum calcar cris,cc ego uice coris fungar» '*® Placuitmihi fummopere, quad temmomo Hieronymi Fracaftorij, non uulgaris eruditionis V cronenfiü medi* ci,nouos efle morbos affercre cotendis, qui non penes increments aut decrements ( ut apud Plutarchum Dio Plutdrcb.fym/ genianusuult) différant, fed qui formaipeciuocaeua* po/îo S.ca.j». riât. Tradit nâq? Fracaftorius,anno à natali Chrifti 15-28, ^‘‘^''^ /c«ncMZ febrem cotagiolam, maligna tarnen potins quam pefti* ^-^ wcrKdcfcc» fera, primS in Italia apparuiffe, quae ex Cypro öd infùlis *’*• proximis in LatiSmigraflet, quam uulgus lenticulâ Si pundiculam appellaret:quod maculis,lenticulis aut pu

” lieSpunduris fimilibus fcateret,quo inferri folitos effe

amp; oriri nouos morbos,qui ex Endemqs Epidemtj quo* Oup exolftirt quenonrardfiant. FatcorquidemTheódore,obmu refj^päw mo» tatam uidus rationem. Si fiderS influxu alteratam loei, ti-aëris,aquarumcp naturam,Si corporis hominS tempera turam,alios exolefccrc Si definere morbos: Si exoletos ueterS morbos denuóquocpincrudcfcere amp;nbsp;innouari, Oriri uerd nouos, quorum ueftigia ialtem ante non ap* paruiffent,pernego: quod febris lenticulâ approbat, quæ antequâ Fracaftorius nafceretur, per Græciâ paf*

î® firn faeuijt. quod Aëtius Amidenus’, explicans febrium Verta Aétij If. exanthemata, ex ueteri medico Hero do to his uerbis te $«flt;lt;p-df «4»/ « ftatur : ytyvw'rai yixy ( ait ) i/^civ9-»iJtcfTX, kätrt a^yx! lt;l'''i '^if ^^^M^-I^^tlK. » TSv^iT^jj, ay -^y aTT^vsiCaiJ , «Ä\« 751^ KXKayyf^aT^aaiJ , xm^ ».gi 0^siJ 70 irä.ux iJ^óiAcuTT^ ïiicpi^iiSToiS XTTO K03vôgt;7rüi!J Jlnyi^x^ j’C^u.Ideft: Gignuntur quoque exanthemata principio febrium, nonfimpiicium, fed malignarum, ip arfim per

k ij totum

IOANNIS LANGII

totum corpus uibiccs,aut maculæ’cuhcum morfibus

^arn an nctio cc neroaoto üeicnpta tmtr Viy^ très in Palatinatuantebienniu infedos, expurgata cö pharmacijs cathartkis lemonbus cacochymia,fanitati fere deploratos reftitui : adhibita mflus ratione, quant febres uirulentæ exigunt. Sedhuius contagiolx luis fe^ minarqs non ultra propagatis, morbus hie, Dei aulpk cio conibpitus,haflenus delituit.Valeatigitur,quinon mille,fed (ut Plinius ait ) infinita morborum multitude i« ne uallati,no«os excogitant morbos»

ne KATAPPÈŸMATnN concoHione^

EPI STOLA XVI.

cipue febriles,Methodum confeftari uolet, huicualde operæpreciumerit,ut humorum concodfionemin mOrbis diligeter obferuet: 2» fine qua nee tempora morbi diftinguere, nee crifim fa^ lutarem fore,uel defedram pr£fagire,nec tempeftiuchu morum lentina expurgate poterit. Præftat certè in eU' tandis mulierum morbis, menftruiprofluurj, amp;nbsp;inuffp ufq^fexus ægritudinibus concodlionis tempora, quant A/lroïog.Epfje fauftosuel inaufpicatos in Ephemeride aftrologoruni weridum uam/ obferuare dies. Sunt autem uariæ morboru digeftio' f««- nis ipecies. Nam prêter primariam humorum â calore Digeßio morbi naturali concodïionem, in qua humoris noxq amp;nbsp;putrem naturaHi: feentis àfalubrioribus ( utinquauis digeftione fenaf ?» folet) fit fequeftratio, ut tandem noxq per crifim Kfn/ünf' TVi^ id eft excernâtunaut fi expultrices naturæ uires de-» . nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;fedte fuerint, pharmacis aluideiedlorqsexpurgenturua

Oîgfƒhoprƒpn nicnfihumorispituitofiautatraebilisgroflities, uelpp w ona,. tuitæ lentor, uenarû meatuum^ obftrudlio obftiterif, turn opuseritutmedicus digefnone humorum ( quam P’-gpaz.

EPISTOLAXVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

” praparatoriam uo cant, naturae fubuemat,;^« ^,utAc' vlt;r54 Att'^eX

” tiuszit^Kct^^xi^iiyJiz?s(J^}s!,'a§9Ai7rlvvii)JK^'^l^v^^(f ^'^(^■’

” ]^ii! ns^ yhilt;r^TsS}^t/.'sS-,n^ csis 7ró^^s «vctsoiiiy, J^i w(/ otyyi^oi i-ti

” quot;^ÄttuQccvOVTaZyU^ tÄKiVTZa-W^OS ’?^KK^CC^TckSiJ lt;J)X^it,«K.âgt;f/.-

Id eft : Oportet purgare uolentcs, extenuate 8i meide« redenfos amp;nbsp;uifeidos humores, amp;nbsp;meatus aperire, per quos humorcs tranflumuntur,0^ à pharmacis attrahun« tur» 6; aliaplura ibidem. At haec concoÆo humbrum praeparatoria,n0 internis tantum pharmacis,iyrupis,elc

*® lt;ftuarijs,paftilh's fiC omnifturijs decodes, conipirantena-turæfubfidio,promouetur:fed externis quoqjinunctio nibus, fomentis, fridione, ac extenuante quocp uictus ratione, ac ipfis thermis perficitur. Verum quu de his duabus digeftionis ipeciebus, Naturali ac præparato« ria,in duabus Primæ Mifcellaneæ epiftolis abunde fet i^ ®* Primt mt/ pferimusircliquum erit,ut de tertia xaTWfjiv^xäTaj/iid eft, Pd. fpijl.^». rt fiuxuum cocolt;ftione 2Cmaturatione,idquodibinegle ’^, “^r.^^: dum fuit, fuccindé expediamus. Eft itaep catarrho«Ä” JJ^”^ rumuel defluxuum digcftio/Uorum fubftantiæ amp;nbsp;quali

10 tatum moderatio, aut adæquatio, quæ præcipue fluxus curât amp;nbsp;maturat. Proinde Hippocrates de ueteri medû

” cina:Fluxiones,inquit, omnes, quas propter humorum

” acrimonias St intemp erantias ego fieri fentio, reftituun

* tur amp;nbsp;curantur, ubi temperatæ fuerint, amp;nbsp;codæ ; id eft, ” crafliores tedditæ. Vt in ophthalmia ardor oculorum ” 0(:phlegmonce(rat,quumfluxiones fuerintconcoélæ ”amp; crafliores fadïæ: édlemæ,ideftoculorum fordesfubx Dr lemi? ocwlo ” latæ fuerint. Fitautem cocodtio ex permixtione tem^

” peraturacpmutua,quafico(ftura. Etfubdit:Quinetiam

3° fluxiones in fauces decumb entes,ex quibus raucedines nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®’“^™-

« fiunt, anginac, erifipelata, peripneumoniæ: omnes hæ ” quot;^ '* » primùm Ulfæ, humide, acresep defeendunt, in quibus 5gt; morbi firmantur. Vbi uero craffiores fa(ftæ,8lt; maturio*

15 resfuerint,amp; ab omniacrimonialiberatærtSc Sifebres, î» Si quæcuncp ex catarrhi defluxu oblædunt, foluuntur.

» Nectemerè in principle medicamentis imtandæfunt, k up ante-

73 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LÄNGII

plutarckiri 1(7 ante coftcoólionem ,'ut Plu tar chus ad ApoUóftiutnhts lt;e beüoadApol/ iierbi'spereniditèdocet:alt;/'fc)^olt;JBïiATiS(ji'3^'lt;«Tg5i/,5rfflf « i Ion. conioliüo- ^s^^^^cdT^ ^w(i«T6)iJÏïè^(pi^«s iv^vS-sr^io-tpi^wert rxStfim '• TSy epx^iiKKuy ßin3^t'ixS,«gt;^'tult;nTT}ix§vvoii ^cpKiyi^ov/iSJ^iX “ ^1 TWf/fc^aSfp uè^^lsoty uè^S^ncaS xv-n J^iximv AxSiifjTSi^'^ÿ’ “ OTÜ ƒ « vv ifï^^^Óv^ o TSXVTK TTiTrxiviiy lïuSÙS, ld cftlNcqUC, « ait, opti'mt medicorum, ad copiofos humorum affluxus ftatim medicamentorum auxilia afferunt,fedfinuntgta uitatem phlegmonis per extrinfecus inunda,ipfam per fe maturefcere,quonia tempus omnia cocoquere folet. ‘® « i nbsp;nbsp;nbsp;Qiiod non tantum corpora morbis, fed manimiquoqp SnteïbrM affedibus uerum efTcjOceanus apudAefchylupoctam in trigœdi4 nbsp;nbsp;prodidit:quiloucm no m primo iracundiæferuore, fed Pwmethà. poftquam iram concoxent, orandum amp;nbsp;copellanduni Cunilutio irlt;tm effe, Prometheo fuadet. Id quod apudiratos principes (oncot^uit. magnopere obferuandu quoep effe cenfeo, Vale, SCab qs qua:fluxus,antequ3maturuerint, proritant,cauetOt

EX SIMPLICIS ALIHENTI CHYLO, FfrneI.Ii.^.f4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;todeme^ caiore orifice,omnesi^u^tuorbuinorcs ^Mdèdoert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ieeinofe ^rodua.

tPlST OLA. XVII.

Dt cbolfrx w j^^^^i Lapfum efi ferè femeftre tempus, quum pati-ens tuus,iurifprudenti:c confultus, flau æ bill's in ucnniculum defluxugrauiter ueUicaretur: perinde achi quos Galenas ob porû fellis ad Mteroteeb. cd- uentriculi pyloron pertinêtem,infelices appellat : quO' 74” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum choleræ perpyloron influxus, ftomachum ad uo-« mitum, amp;nbsp;fua acrimonia inteftina quoqj ad crebra alui Vf iccidit (luo/ deiedionem SC diarrhæam proritaret. Ita patiens tuus, p ^MfWcbpIcTd. etiampoft crebram choleræ peruomitûà cholagoga

euacuationê,quaeris qua ratione fiat, ut omnia quæ euo mit,uel per aluum deceit excrementa, utraqj bile nihilo minus redundêt:quum ex lotio nulla infignis epatis in' flamatio nel uifcerumintemperaturaappareat,uidus^ ratione

EP IS TO LA XVIL

fationc fngida S^ humida ex ladluds Ôi. oleribus utatur» Problc.‘hoclt;iu9 Problema,Vuagemmane,ccrtèinremedicamagnimo ‘1«« fnuikt co,gt;» inentijSCquod penti mediciacri iudicio egeat,mihi ob^ lt;^^^gt;lt;^^°^ diffirê. ij cis : annitar tamê pro uiribusingenq mei, breuiter ex^ 3^’ G-w^'l-j^”-plicare. Primum hos maxime cæcutirearbitror, qui ex *ƒ’^^^y- ’ alimentis frigidis amp;nbsp;humidis tantum pituitam, dulce ’'^' nonnunquam futuri fanguinis rudimentum, ex calidis «erôôdficcischoleramutram^, extemperatis ucröfo lumfanguinêiniecore eiuscRuenofi generis uafispro*

*® ducicreduntiquum nulls fit tub concauo orbislungaligt; mentS adeo fincerS amp;nbsp;fimplex, quod no fiat ex quatuor clemcntorum mixtura, quafi in Atomos reftada, calo^ re cœlcfti amp;nbsp;congenito ita exacte coadunat6:quin dum epatis caloreac uiribus amp;^ contagione in uenis exilibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^*”‘’ concoquitur,ac in fanguincm mutatur,etiam reliqui hu mores, quatuor ilhs peruulgatisrerumnaturalium pri- toXoeJ^i^, ' mordijs correfpondentes,proalimcntiratione amp;nbsp;mi- Quatuorf^mo xtura' in omnibus naturis,xtatibus, regionibus,cœlicp ^ „„i jumper eonftitutionibus,iniocinore amp;nbsp;uafis eiusfanguinarijs fxi)l«»te»gene

®® pariter quoque producantur. Deinde non minus à ue- ritur. GAcn.in ritatisfeopo aberrant, qui banc quadriuariam humo- Ij6.de4Mhifr. rum generationis differêtiam caloris incremento ac décrémenta attribuunt : quum potius alimentorum mi-xturæ acceptum referte debcrent. Qtiod amp;nbsp;Auerrois 7

” Metaphyficæ,commento 28 facit:Varietas,inquit,gene ” rabilium, amp;nbsp;ab uno agente effeduum, propter materiæ

” fubiedi,in quam fit adfiOjdiuerfîtatêaccidit. Videmus ^^^■tc4u[ie fané uniufmodi fob's ealorem pro ratione obfedi diuer efficients u.me fos parturire effedfus ; terrain adurere,ceram liqucface-

3“ re;quinefiaminhacuinca,generofa amp;uiribus poteri-tia, in cofinio uero uina oligophora,paucarum uirium, ob fob diuerfitatem amp;nbsp;fitum producere. Sic quoque uniformis iecinoris calor, uarios quoque ex chylo firn-pliciprocréât humorcs; obuariam ineoelemcntorum ^■jj^.^'j^*’, ^ mixturam. Porto quamuis Philinus( utPlutarchus nbsp;nbsp;-^/pi^4r

amp; Adicnxus ex Anitotele 2lt; Theophrafto tradunt) .

nuUo

So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

nuUo alio cibo uel potu quam ladi's ahmonia, toto ui* Df Zoroa/îrc tæ cumculo uteretur: QC Plin. tradat,Zoroaftremma* bxc piin.p.ii. gyj^ jf^ deferto uiginti annos folo cafei efu uixilTe,tali' ar cjp.4.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ jg ihduftria têperato,ut uetuftatis acorem non fentireL

Xenophon libro i Commcntan'orumfmbit, Socratem tS fobna diæta ammu corpuscp formafle, ut pane tâtum lacfîe madido uefeeretur, in horum tamê corporibus ex tam fimphei uióèu, quatuor quo (^ humores,quatuor in Microcofino dementis correfpondentes generabâtur, fine quorum temperaturanecuita hominis incolumis, *® necullum fimplexfubfiftere poteft. Proinde VuagC' raanne perdilede,define admirarfquod pariés ille tuus poft crebram, 3ddeamp; copiofambilis peruornitum 0^ aluum expurgationem, 6d adhucin eius excremetis rC' dundct cholera,quæ ex quouis alimenti frigidi amp;^ fimpli cis chylopro rationefuæ elementariæ mixturæ renafci poteft. Valciamp;'fiquidtibiinhuiusproblematisexpli' P^^^ catione difphcet,fi id fcribere tgdet, uefperi quum apud Acmum^l' ^^”^*^^”’ pharmacopceum(ut Romanorum medici ftw RewJ^ *^ ^^ templum Pacis)couenerimus, in familiari coUoquio ’• referre potcris.iterum Vale,

DE OCCVLTA PHARMACORVM pur^antium proprietite,^^ potentu titrA^Hua.

E P I S T 0 L A XVIIL

Emorabilis fane,Georgi cofobrine,fuitolii'niiu P^^^^'''^*^^''^^o^’‘^° ^æ^^^^ décrûs RomanæuP k^ÂÆilâ bis medicorum confuetudo, qui dum fol ad oCquot; cafumuergeret,apud templum Pacis,undc bibliothecae jo Romanorum non longe aberant,fedulo conueniebant, quifque de fuæ fedæ thematibus difputaturus. Horum exemplo Heidelbergenfis Academiæ philiatri admo-niti,nonrarô à ccena apud Chilianum pharmacopœum eregionè rempli Sandi fpiritus coueniunt. Qiium ergo ibidem nudiuftertius dilputatio deuiribus pharmaco*

rum

St

fum incidifTet, quacrebatur, qua ratfonc fieret, ut feam* monca, rhabarbarum, aloes, Ä alia chólagoga, bilemî coccus ueró Gnidius,agaricus, cnicus, colocynthis,pi* tuitam,SCaha phlegmagoga plurima:elleborus ueró niger,rene,epithymus Crerenfis, atram bilem : lambuci ueró internæ corticis, ac radicis ireos fuccus, SC aha hy^ ^’■3§oga,aquamintcrcutem expur garent» nbsp;nbsp;Äderant

turn quoep quidamlogiatri, qui malebant uideri quam LogMii[eigt; eiTe dodi:qui horS caulas orancs in proprietatê oeeuk glt;lt;VMla4f.

lo tam referebât, quæ folct effe uulgare caufarum ignoran tiæ alylum.Hi rogati, quac hæc «Het abdita return natugt; ralium proprietasf cónticuere omnes, attentif ora te^ nebant.Tandem unus ex Olyfippona ait,efïc ex fimpli^ Glt;tleiü,opimor cibus rerumprimordijsamp; qualitatibus tempcraturam nis de propriet. unicuiep fpeciei compofito peeuharem, quam una cum occulU confutit Galeno totam compofitt fubftantiam appellabat. Sic “^ magnetem, dum ad ie aUicerct ferrum, à tota SC innata

cius fubftantia id opcrari aiebat. Veróm ea non eft fub^ Proprietätoe/^ ftantia, fed potiusuirtus quædâ accidentaria, fubieófo cufünof/l fut

20 comodè difpofito,excepta: cuius uires, ut feammoneæ, M^w» rhabarbari,epithymi, nonnunquam uetuftatis fitu exo* lefcunt,amp; difflantur: amp;nbsp;manente compofitirubftantialt forma illibata,a cotrarq praefentia obtundufttur.ut mag netis allco inundb uires,uel obiccto adamante,difpcre* Dé dUfo éduf2 unt. Alq ueró,quibus ego a{rentiebar,Platonis ac Mc reddit DrußdZ fuæ auóloritate freti,omne ex uulgaribus illis return pri nut tertio Ki/ mordijs coadunatum,duplici uirtutis dote, elementari lt;totec.eo. 60. nempe Só cœleftqimbuiairercbâtrhacquidcm commué J^^^^p^ßf^^ niab elementis,propria ueró à cœlo. Etenim calefa(fîp Ç ’”

30 uum ÔC mb i^idatiuum, calidum amp;^ frigidum ornne: fo^ lutiuum uero, non quia calidum, nam ÔC pip et laxaret: nec quia frigtdum,alioqu{ amp;nbsp;cicuta aluum quoqj expur garen fcd quia cœlefti tali uirtute dotatum cœlitus, qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;cum forma fpeciuoca( utDrufianus ait ) operatur. Eft proindeabdita ilia retùm proprietas, uirtus in ferhentis amp;nbsp;alijs terræ nafeentibus, opportuna elementorum mi-

1 xtura

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGI!

ÄMi'f en.df ni- xtura coadunatis, cœlefti fiderum uigorc prædita, qua rtw cord«, operations fuam( ut Auicenna de uinbus cordis ait )ul ci.nlti, jj.^ formae complexionalis naturam prorogat,qugmate rijs elementoru adglutinatür:fed in ipiritu amp;nbsp;calore con .M p genito,ab æthere infemina diffufa fubfiftit, cœUœ6^a* if rS Ht”^c fö/ ^ °^ ““* uiribus,unde emanat/ouetur. Cundia fiqu^ ««ter ^°^^ ^ dem terraenafcentia uirtutis aftrorum confortio fruun* tur. ob id ferreum iUud com pafci perpendiculum, mag* Df molocbo ^^^^ ’^ apice confricatum, Arctuiufempcr fpcdat.Alia Jjfc ColumcI.Ii. bmæ incrementis, ac folis, aliorScp aftrorum ( quorum i» «Je(dip Theo radijs amp;nbsp;lumine uigent ) occafui amp;ortuiiefeaccommo f brdft.Iit.2-de dant. Nónne uides heliotiopfj amp;nbsp;fcorpiuri, cichorij aC sauf, plant, a. molochi maluæ flores ortui occafui^ folis conniueret' aó-Pli.cr Gfi. OftrearS cÓchiliorum^ corpora cum luna crefcere. Si Cinis cancume quoep decrefceref S^ quod omnê iuperat admirations, ittumeane foricumfibras numero dierûlunæcoiTefponderc t'As* fcQ’l°6^‘^ fchrion empericus,a Galcno non illaudatus, tradit eine stole b/c *■ ^*^ cancrijiole leonis lignum pcragrantc,lunac décima froei in lü^ei ^^^^^gt;^lt;^S*1gt;^^o^^ acanerabioiomorfisraederi. Pule* demdg^.DfoC gjum aridum è teeiis pcndulu brumali folftitio florere, i» K'j.ca.tóo.^ Cicero Si Plinius aurores funt fidedigni. Selenites, Ariu». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;candidus ex Arabia lapiUus^pio lunac crefcentis ac de*

Hie magü co»» crefeëtis mole, einsimaginemreddit. Ex his plane ef* ß^df, et dismom ficitur ac confiât,plantas,radices, lapides, aftra ÔC ipiii* iuimpent. tuSjdiuina quadam confortij lege cólpirare.Qyod non Aug^/k. Uh.zi. jj/a acciditrationejquam (ut Plato inTimaco ait) quod quot;P'^*^ cuilibetrerum fpeciei peculiare aftru, utpolus magne* Hdg/a rerw« ^q^ cuilibet aftro peculiarfs intclligcntiae dgmon,ut ho iLT/prodw w ^^^^ cuilibet fuus genius,dicatus fit. nbsp;nbsp;Q^icunqj boru

JideMa ^pz fympathix cÓfenfum-,Óé antipathie diflidiu nouait, iHe j» «Tififiojfdl.Iit. admiranda per herbas amp;nbsp;lapides, horumep occultas ui* de dimoiübin. tes èifpiritus producetmagiaeopera, quorum rado, ut A!fX4«dfr b/f Alexader Aphrodiièus ait,humani ingenij uires, obfcu lil proamiaiit; ris uaUata cancellis,excedens,eft inexpIicabiUs; Deofo » probt Gailh lum immortali cognita,quihorum omniumparens,au* 6.df^wpl.ms/(ftor amp;opi£exeftr His didiSjGwilheimus Ra^calo* die.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

B P I s T o L A X VI IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sj

BUS Gallus, fpedlatac indolis Ô^ cruditioms adolcfcefts: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

V10mnis,inqinr, Langi fcmpulus anim o noftro exima tUf.rdiquum cft, ut de uirtute medicamêtorum foluen* dum attradiua,aliqua ediiTcras. Turn ego: Vt illorum cognitio non modo uos in iliorS admirationem trahaf, fed ad mcdicinx quotjftudium alliciat,tibi morem ge» tam : ÖCrem totabrem QCperpétua oratione, ne aliquis We interp eUat, explicab o. Cunóia creata ac terr æna» or bac 4gric»z feentia, uirtute animx altricis attradiua,qua congenerê bru ffawdf Gi to fibi fuccum in alimoniam attrahant, effe prædita, fallax ilt;».bb.».iif p«/ agricolarüinduftriaprobat:qui, telle Galeno, exareis ‘«»•’«5lt;f’’^« uel horreo triticum in forum aut dominis delaturi, fitu» ^^ ^”‘‘^* *^quot;^ las aut lagenam praegrandê aqua refertam 5^ probe ob» duratamin frumentiaccruum recondunt,Öóobruunt: quam triticum oculto fudiu lactat, quo pondus ÔC mo» lesincoloni fœnus,triricoaccreicac. quam attradlricê

« facultatem tritico natura infitam, Plutarchus in Sympo v«^4jU*/ » fio perbeUe tcftatur : Stj ?l o Tffvfóf 1%« ^i^iiÓTHTX, nK^cd- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’’5 ^^”*

» fouTxr 'nis ii^fioi^ivani, ày u'Tiamp;t/zÄycöj/ àV crtTty t^avxhto'Ki'rxi f '^

*• -w^^ttof fl ()H'®-'.Id cft : Quod triticum attraólricem calidi» tatem habcat, ex amphoris uiniin tritici aceruum re» conduisconqccrc licet,ex quibusuinum cito infumi» tur. Porró ft quis olitor prægrandem funiculum pin» guibus caricis ita confricatum, ut cenchrades adha:re»CxricorHpU»/ ant,tellure obruat,ingens ficulnearum propago fuc»utw. creftet. idquod (ut AeneasPlatonicus refert) quiar» bores longa ièrie in quincuneem digeftas habere eu» piunt,diligenter obferuant. Cardama quoq; omnem N^/ÏMrt^H« tcllurisinconfinio humorê exugunt:undepropè con»4ttr4Ä. 3® fita,fubduda humoris alimonia,marcefcunt, Quod So crates apud Ariftoph.conqueritur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anjlopb^rt«

«Ax’ « yn £gt;tx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ncbulw, iÄKUTT^O! ctyThjjiKf/.xJ^at^ep^OVTiJ^©', vrxojfti J^i quot;mv-n cw i,^ Ttv KK^J^aixx^

ld cft: Sed amp;nbsp;terra ui allicit ad feipfa liquorê fpeculatio» nis ÖC curjadipfum quolt;p facit nafturtiu. Nó dilfimili 1 q attra»

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N G I I tM(^otMà»gt;4. atradiönis ratione lupini m medituUio uincar um confe rittttio.pli».ez!runtur,utoinnem amarorcmdeuittbus adfeailîdant, Tbfopb.dc co/. ipfi amarulcnti reddâtur, nec ntfi uino uel aqua diu mül fldn.in Gfopo/ tum^maceraridulccfcant. Quid dicemus,fi excmplo quoq^ do euero,hanc præclaram animac uirtutem attra* 0iuamjnon animatis modo rebus, fed anima quocp ca* Pïin.îi.S.fiïq. rcntibus ineflef ut elephâtis dentibus, quos uerum elfe ebur liquet, amp;nbsp;luba ac Aclianus cornua appellant: quos uitio corporis, uel cafu aliquo aut fenedra deciduos, ele pliantes defodiunt : quorum exploratores, inlocum in *• quo fefe dephantes ob æftum illatebrât,utres aqua tur* gidos amp;nbsp;plcnos deferunr,ibi^ relinquunt: redeuntes,fi aquam exhalaflê, uel ui eboris abforptâ, uacuis utribus, .uiderinr, ibi ebur effodiunt: fi uero plenos coipexerint, De mrdt:amp;H5'ipc frufl:rati,triftes fecedunt. Atqui licet hgcuirtus fola perc^uoshumor fpirituali contagione, abf^ obiecti contacru plcruncp tes expurganz agat : fnhumano tamê corporefiia habet organa, uillos twr, Alexander longitudinales,uenas,arterias,SCalios meatus,per quos li.Z'ProHf.54. chyius a4 epar defertur. Per hos quoep humores noxij, de mwbij cl/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^“^pharmaci uiribus,attradti in ucntriculum aut ^’ len lib' ie vo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urius redundat. Natura,inquit Alexâder AphrO tentijs. ZtwrL ' ^gt;^us,quum corpus purgatione indigere animaduertc 1^1 J^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ret, p onrema uenarum orificia ad ucntriculum finiuit: Arißot.feilione ac ad uuluam,ob menftruam purgationem, alias duxe* liProHe.^j. rat: alias quoqj ad nares:^ alias,ut h£cmorrhoides,ad fe Verbi Akxan dem coniecit.Hæc, quum purgandi, exonerandicpnc' dnlu.Problem ceffîtas ingruiqautnaturæ Iponte per facultatem exercé H- toriam,autmedicamcntoru calorepatefadla, materiam morbi in amplis uenis Si. artery's acuaforum concepta^ culis concodam,per aluura aut os egerunt.Non tarnen jo quemuishumorem, fed quem pharmacum fibi conue* Kxc Hippoc. nientem ÔC congenerem attraxerit.Quodfapiens Hip* Iib. bikMotHrrf pocrates hacanalogiaapprobat,inlibrodeSenunisna hotninK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tura, dum ait : Perinde ac fata uel (tirpes in terram plam « tattefubiuerintjUnumquodc^exugit quodfibi cenue/“ wies ac naturale cft(ineft enim terre acre,duke,uel ama^ “

rum.

EPISTOLA XVII11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;€^

rum aut falfum,ac omnifarium quo dufs) prunum pluru “ *num,quodipfis naturaleamp;idoneum cft,arrïpiunt,póft “ aha quoep per radicum fibras alliciunt: talem,tnquit, at- “ tradionis ordinem amp;nbsp;medicamenta in corpore^ obrer- « Uât. Naturalis namep infita eft unicuiep facultas, eorum “ qug fibi conueniunt attradrix:utlapidiHerculeo,ferri. “ Fit quidem, ut Galenus de potétijs naturalibus edocet, Dlt; triple é^ diplicirationeattradio . Primumrationeuacui’, quum i^d b/cropio Ratura id non ferat: dumaër canalis aut tubuli internus, P fnitit Aie/ *• oris fudione abforbetur,necelTariô alius fuccedit. quo d j^?”^7 ««a«!*® ctiam æneafeftula,quam graeci Cathetcrum uocant,mc- jt^ç^^,jj^ dicorum in lotio obftrudo,ad id eliciendum,inftrumen ^^ ^^j^^ j^^ to,accidereuidemus.lana enim obdurante( inquit Ale- ^^ ^^^^ ^jn^'^ Xader )detrada, fpiritus internus efflatur:amp;ne quidina iif,.4 e^ç. ne fit,urina fubfequitur. Qinnetiam médicinales cucur- Metbodi. bitufe, eadem neceflaria corporum confequentia, ne cucurbitularu vacuum relinquatur ,fanguincm attrahunt, ignis enim cum igneap/ iniedus ftuppa, ubi extindus eft, efficitut tarrtum fan- pbedUa er at. guinisluccedat, quatumlóciipfeoccupabat, Aliaue- ^’'‘‘dw. Fault« ^0 rô ealoris ui attrahunt : ut fridio, amp;nbsp;tapfia illita. Ter- ^'^6.«p.wr» tio, à proprietate occulta pleraqj fit attradio,qua Dru^^'b-j.Mirr«/ fianus formam fpecificam uocat: qua ferrum magnes, ?™ ^^^wwenz membra fanguinem attrahunt. Etutinam effet aliquis '^ magnes,quitcreduccminpatriamtraheret. Vale.

DE TEMERÄRIO PHARMACORVH' fuigMÙum ufu:crfrullibtn,Aïtis o^enh

IdXAtiuK.

EPISTOLA XVim.

i Vdio , Cyrlcre amicorum optime,apud uos’ i audax medicorum,nédicam ardelionum uulgt; O gus pafsim,cofentientemagiftratu,oberrare: •’'qui medicamentorum exquifitè, autfi mauis dicere clet^iuè operandum cffeclus bonitatem, no ex-crementorum qualitate uirtutis tolerantia, morbi lent-mine aut fiti/ed'erebus tantû alux deiedionibus, ctiam'

1 iq, ad

ad animi uR^ deliquium mctiuntur. Ac qmrm Icgcrinf, pueUamfllam Veneris décoré uenuftam à rege Indorum Älexandro miflâm dono,napellum; Ôi anum iUam Atticam, cicutam,iiencnorum lam efculenhs affuetas, impune cdiHe : ac Thrafium Mantmenfem, pcritum ilium ji^orâi^oii radicifecum, ac qiiofdam paftorcs, intc-gros eUebori manipules citra noxamdcuoralïeiauden-Refw/îtrfd *^“*” ^^ aiunt. audaces nameç fortunîiuuare, cui plus furgitionê Ga quàm ard confidunt: ac m febnhb us m orbis nccdô con lm.(i.bA(l»r. coulis humoribus,nec rdèratis meatuum obftrmflionP *• 24„ bus, medicamenta ilia exquifita, nullis antidotis corre-

lt;Ra,uirus illorumobrrudür: cocci gnidij grana, t«hym al lorum ladligenas radices, uirulentum illum ellcbori albi cxlàcculispuluifculû exhibereaudent. Medicamêtaue Hæf Arißof. rd exquifita,unà cum Äriftotele ea appeUo, qua: quam-fcd.i.ProHrm. uis exiguo corpore fint, tarnen ob qualitatis exceffum 43’ incodiliafint,aptacpfuntuincere,ö?abanimantiumca Videlt;{f bis Au: Jqj.^ ^5 uinci : cademep reuolui facile à uentre utrolibct ffitcjiarü^ poAînt^jjæcmedicamenta exquifita cenfentun Vbiue-S^^dew *” *’® nentrem adierint,refoluta^Iunt,fïatim ad uenas per 2» Exduißt« WfJi c^fdem feruturfemitas, per quas cibus quoep permeat. amétum quid. ’^^’^ ^quot;^incoda uidriceperftiterunt potetia, relabun tur,amp;quæ obftitcrunt, fecum deferuntud purgare dici-Qjiidejl Alimi tur. Quoduerd calore naturali concodu, id eftinahä ^*^'”- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubftantiam p ermut a tü,amp;nu triendis affimilatum mem

bris,corpori adhaeferit, alimentum appellatur. Oleum ncmpe,lac amp;nbsp;mcl,ac cacteri fimilis farina: cibi,purgandi quoep uim obtinent:fed quanti tatis,no qualitatis ratio-Diplex uis fur ne purgSt, 5Ccruda indigeftacp manent. Ob duas qui-gdferu. dem caufas aliquid concoqui non potefttaut quia gene p, ris eft peruicacis,ut ƒ HAuT^fiataut quia modum excefle-du medicinii nt. Atillud,Cyrlereoptime,memorimente obferuan-diwtorjóuw, j^p^ eft,qudd pharmaeûquoduis purgatoriS,autqu:egt; ddoe^^^V”'' ^^^ ^*® medicin^dicitur fortis no rationc ponderis, fed wd^M cT* ^*^^*® rationeqn gradu excel!entiori congenitæ: qualm. de Antii' ^^ ^^ ^“æ pharmaca exquifita delcterqs fimilhma di-ximus,utHippocratesacGalen,clarèdocêt, Hisuiru-lenria

BRISTOL A XIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8=7

lentis medi'camentis Plato in Timaeo corpora mouerc Forti Wfà'ffWfc uetat: fiC longo ante cum 5lt; Ariftotclê tempore Hippo to »on ttmtri crates quocp,qui Dcmocritum eUeboro 6lt; fimilibus cu i«wi^’. rare noluit. qui in cpiftola ad Crateuam,optimum fuum f «^«w.uop, id eft radicifecum, ait ; Incertam quoqj cfle eogt; turn MedicorS coniedium, qui in purgationibus etiam caute procédant. Nulla quippeeft medkina folutiua, quae non aliquam de uiribus amp;nbsp;fubftantia corporis no* mi partem deprgdetur, Ob id Auiccn.fen. j.pri.ait:Mc Amcor. 3.^«. dkinæ etiamfi nonuencnoEe client,eastarnenbibere pri.doiJjt.c4.i* ” naturae laboriofum eft. Dicit enim Hippocrates, quod ’’**r*’w* ” medicinac purgant fid inucterant:et prêter hoc,cum hu* ” more (uperfluo euacuant exhumiditatibus naturalibus ” fid ipiritu, qui eft fubftantia uitç,partem magnam^mem* * bra^ principalia débilitant. Plutarchus id uero pent*

tuSjicitaurbis à barbans aduem's inculte comparatio* ne declaratjinbbro de Prxeeptis falubribus, ubi in quit:

5) «1 j -7jjS; T^ K(cr« KOiA/ffy ix,7Wf(i|t»slt;/hcc cpx^iiax.iix'! cpSt/^vimt, C? De Hwr.filir^« » THKismi ri■'^Ki'iii!iv((-)7rhitwefx-oiiot yift^unu« ÿ^xyntnti. Id ^®’^‘i^ PlutdrcW *0 cft,Pharmacaquçaluurafubducunt,corrumpuntfidcol ^J^L^^^L^ '* liquant fubicdtauiicera,plurcsfuperfluitatesefiiciunt, *quot; '’ quam educut. perinde ac, inquit, ft quis Græcorûturbâ pertçfus,ex Arabia aut Scythia aduenis urbemimpleue

rit. Sic pariter quida toto errât cœlo,dum colucta fid co Fre^ôepft^n. gnata corporis exerementa cliciunf,intjciuntuero abc* HfamqiM^ iif xrrà in corpus coccos cnidios, fid fcammoncam, fid alias «rt Gdfn.parfc pharmacorum indefecatas S^ agreftes uires, quæ magis ^Apbor.r^* expiatione egerent, quam quod corpus expurgarc poi* fint. Audio uerô,Cyrlerc, tcconcomitatum Mufis, ob 30 canieulg æftû derelitftaurbein rus coceffifle^fidmanein pratis amoenos eolorum fid odoris uarietateflores lege rc.Dum ueró fol pundum uertkis noftri confeendent, intra arbo rum opacifatem dclitefccre, fid commflitoni* bus tuis colludereiad uciperam autem medicas fcrutari fiderucre radices. Ne igitur iaknariummedicarnento* rum copia tibi défit, qua ratione frueftus innoxiepurga* toxiosinhorto tuo plantare fidinferere polftSjUc qua ad fanita*-

es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N G I I

Omitatis conferuationcm pharmaca tibiabfetttephar* macopœo defint, pauds cdocebo. Primum ad radices uitium ueratrum nigrum ferito, amp;nbsp;ex botris tor-Dffrwflihj 14 eulari expreffis uinum quad purgando eft conficics, Aut palmitem uitis per longitudineminddito,ÔC exem ”° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^^ medulla portiuncula,cam adimple cum fcammo De rllefcor b/c ”^autfarmétis elleborinigri,aut efulæ, uel quouis alio Diofrori lib 4 forti laxatiuo: Ód applicito cortice uitis,uelut cum forcu aç. t^ï.etc5 ^^5 ftipitiinferitur^conftringatur, SCliquor per illam ca-P4t.i«f«oGeo/ uitatem medullärem aduuarum gencrationem proce-” f o.Ilt;b-4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;denSjlaxatiuorS uiribus imbuatur, imde uuas uinum ^ laxatiuum confides. Hoc ideminprunis amp;nbsp;ficubus efficere po ten's, quod ConTtantinus in iuo Geoponico quoep do eet: on rtó lt;rvx«jy lt;Jgt;y'^vus-i‘tii€xf!Ktii5KK§ctST«5 ^i' “ ^i!CSt}iïiëo^ûiiiAÂxy(t,KiK9/iiz'ivo^o{iS^UTiSvi^i?/\.ei),tytfit!7Ka'VK« “ Depcubw pur t^ecXxKTiKccyKs^os,Id eft : Quando ficumplantas,tumin- “ g4nt.bxc con/ qceiniupremas radices eUeborum nigrum cum tithy-^4rtM.Ii6.4.cr maUo contuium,amp; habebisficus uentrem expurgan-Pallitdius. tes lubricitate. Autaccipeaquaautuinum, in quo uel

feammonea, tirhymaUi cortices, uel thurbit, aut id ge- î® nus fortium medicamentorum maceratum fit, in quo pruna ficca ex Damaico,carice, uuç pairæ donee turge-fcant maduerint,hæc abfep uUis torminibus aluum leui-ter expurgant.nam haeciolauirtute medicamentorum, Dewtetben4/ exuta corum fubftatia,imbuuntur. Vitem quoqjthe-tili htc Co»/ riacalem, contra omne uirus amp;nbsp;ferpentium idus ialuta-päti. in Geopo. rem,tali induftria plantare Conftantinus Cadar docuit. *‘^4* palmitem uitis, quam plantare uoles, in fuprema parte ad trium aut quatuor digitorum longitudinem incidi-to : amp;nbsp;exempta medullac portiuncula, uacuum theriacajo adimpleto, ac iniedta papyro madida ne dehifcat, con-ftringito.At qui diligentius hxc conficere uolunt, radi-cibus theriacam antidotum aqua diffolutam affundSt, Hxefi diligenter in horto tuo cxpcdiueris,horto Alci-noi regis reddes celebriorê : amp;nbsp;tu de olitore praeclarus eris medicus. Vale,Slt; ad autumnum frudibus his onu-ftusinurbemreditó, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^®

^9 DE ELLEBORI SPECIEBVS, AO

DoHorem Gcorgium torjierum-EP1STOLÄ XX.

Rebris tuis Uteris, Georgi multis nominibiw mihi dileä:c(quibus me acrumnofis ægrotos ^ curandi laborious obrutum, confolatus es, “ ' mcacp illuftrandi Medicinam ftudia tibi pla* cere fignificafti, adeo me tibi deuinxifti, ut nihil petere , pollis, modo id me« fit opis, quod non libens præilare in gratiam tuam uclim ) feribis, nuUa re adeo te afiici Sd oblcdari, atque herbarum reda cognitione : ad quant ?uifque Medicus totis ingenq uiribus alpirarc debet.

roinde petis, ut de fingulis ellebori fpeciebus,nempc de candido ac nigro, de cófiliginc, elleborina,utralt;p fe* famoide, quid ipie fenna, quidépueteres ftatuerint me-dici,f e certiorê reddere uelim. Petis xdepol Porfiere rem arduam, ac multis ambagibus perplcxam : nodum Herculis certè quifpiam facilius explicarct.Rcs fanc ui-j^ dctur omnibus obuia, fed talis, quae in recellu plusrc-conditum habet,quam fi-onte promittat.Sed tarnen ob cum qucm erga te amorem gcro,audebo faltcra ad fco-pum collimare. Si aberrauero, quxfo errantem ad iter ucritatis reducito. Primum miraberis fcio,quód con-filiginem herbamin catalogum ellebori conicripferim» At ego,Georgi, caulàm tibi facile reddere po Hum.

Qiiaccuncp parilcs,format iubftantialis,aut proprietatis pamp;^ ß’^d« nobis occultât uiribus,cffetflus producunt,ea iure opti- ^“^^‘’‘^^quot;’ 2'''’' mo inter eiufdc generis fpecies quotp cenfentur ; quos ’^ *'‘”’“quot;*quot;*quot;’^* j^ ellebori nigri ac confiliginisradices præftare uidentur,

Vidienim certè non femel artis ueterinariat medicos,e- orAop»«4 ez quos orthopnœaautquouisalio pulmonis uitio labo-^‘”’“’quot; r^dice rantes, quum aha medicamenta no fuffîcerent, traiedla^^^'quot;'^»utur. cum ænea fibula aut fubula in peclore pelle, S2 infertis P‘'nMcum ndi ex eUeboro nigro radicibus foeliciter curari. I d quod mi ^^ ^IPl’OH »«gri Utes quocp in bello peftifera contagionis lue mfetfli, ac •quot;‘1^** m medico-

po , IOANNIS L A N G t 1

mcdicorum confilio amp;' opera deftituti, faccre S^imitMi audent. Infra quippe apoftema aut antlirace,cute ad ma Cduierij nu3 trâfucrfælatitudincmforpiceapprehenfa, candenti wodtn. fibula per canna ex lamine complicatam, cutem tratjet' unt, amp;nbsp;adurunt: qua rep ente extraira, uulnus radicibus ellebori nigri butyro delibutis adimplenginfixascp per* ferSt, donee per fiippurationem exciderint : quo omne liirus ad uulnus all ici perfuafum habent.nec fpe fruftran tur. Atrox certe amp;nbsp;crudele remedium,fed quid nifdecet cnim talia labra fimilcs habere lalt;ftucas. Attamê uerum 1» 6^ effieax ac falubre eft remedium, uirus à corde diucr* tendi ratione: quod fœlici fucceflu Cafpar Kegeler Ly* pfenfis Academic doctor,in curada febre peftilenti pe* Plm.Iibïó. ntiflimus,expertus eft. EafJe curandg peftis,amp; afthma ^‘‘E7- tis præcipuèpecudum’, uircshabereradices cofiliginis, Plin', teftatur ; Confiligmis radixfuum amp;nbsp;pecorum om* “ niumpeftis eft præfens remedium, pulmonum^ uitio, “ . tantum traieefta auricula, ex aqua quoquebibitur,amp;fub “ ^lü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’‘^^^^’^°^^^^^^^^^^^^^”* Qiiod amp;nbsp;Pelagonius,cele

^imnn^^ ^”® rnulomedicus,his apptobat uerbis,de equorum fpi 2» randi diffieukate loquutus: Si, inquic,nihil dieftis reme* “ dqs fuerit adiutus, curabitur inferta peeftori radicula, “ quam uetcrinarij confiliginemuocant,autradicenart* “ busuel auriculis impala :fiquidem has in partes om* “ nis morbi uis noxium^ uirus elidtur. Sed quid muh “■ tis C unius ColumeUæ verba,rei agraria: ÔC ucterinanx confultiffimij pro cunótis nobis ftifficient: qui,Præfens ConfiUgwis (ait) etiam remedium cognouimus radiculæ, quam pa^ « wir« ftorescohfiliginemuocant.eaMarforummontibuspIu « ColHmdï^ « jfma nafcitur, omni^ pecori cft maxime falutaris. læua j» lù/.M.y-ufrw. jp^^ijj- efFoditur ante fob's ortum : fie enim kóia, maio^ «

rem uim creditin'haberc.Vfuseius tradifurtalisiAcnea « fibula pars auriculælatiffîmacircumfcribitur,itautma^ « liante fanginne, tanquam lituræ reductum appareat. « Hoc amp;nbsp;intrinfecus amp;nbsp;ex fuperiori parte auriculae cum- « fadum cft J media pars defcripti orbieuli, eadem fibula « tranftui*

EPISTOLA XX' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91

(ranfTuit: amp;^ facto foramint præditftaradiculainfcritur. « quam quam recens plaga comprehendiqi'ta côtïnet, ut « clabinon poflît.in earn deinde auricula omnis ms moigt; ce bipeftüens«^ uiruselicitur,donecpars quæfibula cir- et cumfcripta cffiexciderit demortua.ôd ita minime partis « ladura caput conferuatun Eftquippecôfiligoherba ce cott/îligiui» primû ætate Plinq in Marforû montibus reperta, iuxta b^orw. uicûNeruefiæ: ob idDiofeondi mdidfa.Duro inter Taxa folo,6C iuxta fep es nafeitur, heileboro nigro no difiî-

*• milis.grauiter oiet:cuius fomentatione anus porcorum atlt;p puerorû pediculos enecant,fcabicm quoep curant» Qiium igitur confiligo Ôd elleborus co mîmes uires ha-béant,confiliginê in cenfum elleborireferre libuit. Cac teru Porfiere perdilecfie,ingenue fateor,quod ueterum ellebori nigri uius ancipitême hadtenus reddiderit, ut eum quo nos inter atræ bill's catharticautimur, à ueterum eUeboro eflê diuerium putauerim. nos enim tota eius fubftâtia in cataponjs quæ Hali S^alff copofucrût, ftUttUadi efe aut uiribus tantum uino exceptis, utimur : ueteres uerô eUfboro deferû io medici,ut Diofeorides teftatur,exempta de utroqj elle- bit melue in a boro interiori medulla,cortice tantum utebantur. MÎ'^, pife ^e Ellcb-” ait Paulus,-? t;tfii6’0P»AJ(^«^trrt.gia('H?xiK9A‘fiib?ff,gt;g.lt;nirH.u/zfc to.

” l'5,%^7r(ÏW£J(//4êA(Xf«'’tVXV(ïötfJ?5rfc!'TÈ»fcJ,«ACfcA(Tl«:7rï:l^öwO« ^**7^ Afglfie » AK^feïrjt/(nr' oAiyv wOTtficüf.Id eft,Oportet autem uera- ^^‘’3’®lt;‘’3’ trumnigrum abftçinteriori medullacontufum,amp;cri-bro excretum,infpargerc, quin® aut fex melicrati cya-this aut melle crudo exciperc. Quæ eifdê pene uerbis

» approbatAëtius Amidæus, Af 'j^i^'tJiKiSó^v-njj cp^sioiz AêtMib.6, nj*^S^IJ KÓ'^xi'TKS-, K^ (THcrKvrKS■, J^lJlÓvXl (nrK iahiK^irv omfj fil.'l« JO lt;^«)«/cfcAjT* ti^Su KVXAxSóif7«!,(^iT'' oAtyv’isin-’i^iaS.ld efttO-

portet autem contundêtes SC cribrates ficcum ellebori nigri cortieem, dare in melicrato drachmæ i. pondus, DofijpinHl^ aut melle coóo cum momento piperis excipientes, ex ®^^^’ ^fd/ hoccatapotia aut cledtuarium conficcre. Atincllebo- ’’‘”®’ ro,quo feplafiarq inofficinis utuntur, nullus confpi-citur cortex mfi tenuis, 6lt; ferè perluftris cuticula, qua ;

m ij medulla

medulla eins obducitur, Igoris amaritudinc S^ o dore à KtfueingnbA medulla nihil differens., CuiMefuæ præcipuas tarnen à^d.df dlrboz attribuit uir es: Melior,inquit, pars totius planta: eft ra* ^^bicf riamp; f *^X^*”cliorparsradieiscmeduUataefimt£uftcs',ideft r ” ^^ radicum fermentât 6^mdior pars ipforueftcutis, quam WCA2 MfXro G^æ^* ’’l' lt;?A9M{/,id eft cortieem uidentur appeUafte, wgro »b^([i me Proinde mi Forftere cofulo, ut interim rafura ueratri ni Aillacofufo Hti gn utamur, donee aliud denfiori corticis cooperculo wbEf. ueftituminuenerimus. Inalbumquo^cllebori,om' mSf^imoide nes Græcorum mcdicinacaudlores utrunq3 fefamoides *® fc^f Oiofedi^. album amp;nbsp;nigrum, aut fi maùis maius amp;nbsp;minus, conferi* ca.142. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pferunt.Semenherbæ fui generis, in Änticyra crefcen*

Sfpmi P^ Iji; tis,fefamo, unde nomen habet, fimilh'mum, appeUatur lionrf.Gal.i» li. nuQ^ fut Paulus ait) clleborus Anticyrenustquoniam Pauli hb er P^*^^*^ elleboro lemen eius purgat. id emm ueratro al* Gd li'i «j^ 1^° cüiunctum, eius operationem profperatamp;mitigat, («nt uerba. ' ^^ coftringendomufeulos pedtons fuffocet.cuiusmix turam Hippocrates inlibellodeufu clleboriad Demo*

_ critum,óó auctor libri Reginiinis acutorü quartpijfdem :verbis docent: Sefamoides,inquiunt, ffefquidrachmæ ta iwi 14 tantum pondère pcrtritum,cx aceto mulfo potui datum, per fu P®”“” ’ periores partes expurgat. Admifcetur quoep uciatns, uttertia efficiatpotionis partcm.fic quom minus fuffo* cat. Ob id ufus elleborifmi cum fefamoidcin Anticyra praeparati, caetcris ex ueratro purgationibus præfereba tur. Eft fanè,ut Strabo in 2 Geographiæ libro afierif, Anticyra ciuitas Theflàliæ,in ora Phocidis,ad finu Ma* liacum et Oetam montem fita:illic elleborum urbanum Sdmitius nafciferunr,acoptimêprçparari. quocirca fre quenteshucaduenp confluunt,purgationis 6Ccurafio* ;o Ellfïori Off41 ®*® ergó.Etenim in Laconia pharmacum quoddam na* ’' rx [e^moide ^^^ tradunt, fefamorum femini perquam fimile, cui per* priLratio, mixtum préparant Oetæum elleborum : quo Carnea* Tbfopbr.h.p ^^s Academicus fcripturusaduerftis Zenonis Stoicili* de bi/lor.pbw. bros,fuperiora corporis purgabar,ne quid ex corruptis fi-u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ftomacho humoribus ad domicilia ufquc mentis re*

dun-

EPISrOLAXX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P?

dundarer. Propterca qiiocp Gellius acPlinius traduf, Df Cdme^lt Liuium Drufum, Romanacplebis tribunum, comitiali ^.^P ^''^ correptum morbo Anticyram namganè, ut in ca infula qV’?^’ ‘*‘'^' cUeborum bib eret: quo conualuit Primas uero inter ^^ ’ ’' ‘7' ^*‘P’ cllcborifpecies habetelleborus Scfamoides,qui Pyra altera Oetæ mentis parte no longe ab Änticyra creuir, de quo Theophraftus de hiftoria plantarum uolumine TkopbrajUi. nono ait:Elleborus ad hæc cadem,no folum radier, fed p.^jo. etiam frudu utilis eit. fiquidem in Anticyra frudu eius lt;«

*’P«rgantur,qucmSeiämaceumfcit» Addebaturquoeg clt; ad purgatorium clleborifmi poculum, utidem Theophraftus refert,elleborinaefemen,quem Plin.6CDioico rbfoebrlito,

» tides Epipadida uoeant. iJi.iayi'Txu lt;f^t, ait, ts^is lüi Tntn^., ç^^jf^

» «Tto? tv i:Aa'H-,'n) ^]j^'£)^ivK!(r7ri^ijicc.'nv7igt; ƒt 7iTx^ioi/,Id cft:Mifceturautemihellebori poculo, utuomitiones

gt; adiuuet,elleborinae femen:herbula autem hæc eft. Hæc

” breuiSjUt inquit Diofeorides, frutex eft, folia habet minima , quorum decodum contra uenena amp;nbsp;iocinorum malabibitur. Atqui in menfe Martio ad Hercynia fyl- sUf^onwh? uam, amp;nbsp;iuxta ultrarhenana Palatinorum oppida^Creut ^‘’^fffhb«« zenach amp;nbsp;Ingelheim, intra Bingen amp;! Maguntiam Io-cis incultis,cnaicitur frutex dodrantalis, ternis ut pluri-mum coliculis, per ambitum folk's abrotani ueftitis : in quorum fingulis foliofis capitulis, appetentcueris initio, finguli flores inftar florû camomillgflauefcunt.qui-bus deciduis, luccrefcit folliculusgt;feminibusuulgaris diptami albi plenus,6lt;l pariternigris.radices porro plu-res,nigras, graciles fiC complicatas habet,una ex cepofa infimæ caulisradice prodeuntes,radicibus ueratri nigri

3® per omnia fap ore amp;nbsp;uiribus purgatortjspares:quas no-ftri amp;nbsp;Italorum quoque agyrta: ^i^ow0i,id eft radicifeci, pharmacopoets noftris 8d Venetorum pro ueratri nigri radicibus uendSt : necalqs eruditi Italo rumedici,quod ego uiderim,utuntur. quibus amp;! ueterinarq noftri mulo medici equos expurgant: ex his quoep dyfteria alui de-coquunt, Hanc eireDiofcoridisamp;Theophrafti noftri

OT «1 ellebo-

94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

cilcborinam, quam w TroK^nti, id eft herbulam appellaf, amp;nbsp;Plinq epipacftida, amp;nbsp;radices eius eße ueratri nigri an* riquorum fuccidaneas, arbitror. Hæc Forftcre do cßif* fime,ut tibimorem gererem, obiter confcripfi : tuucro, amp;nbsp;tui college, Nurmbergenfis^ Reipub. medici phy* Cci,fi quid melius nouerint, autrectius fenferint, me cer riorcrn reddas oro. Vale, Verum in coronidc huius

Epiftolæ, quod in Lxr/n prima: Mifcellancæ epiftola

Dr GjUis id fcripfi,eius te admonitum hic quocp Velim:nempe Gai Gcfl.Iib.ty los olim,6C noftra actate Hiipanos, uirulcntum ilîud to* lt;• ^‘’P-*5- xicumexelleboro,quodipfi uerdegambra appellant Certum e^,id conficere : quo tela eorum delibuta, quauis leui langui* « dlfboro dl/ j^jg contagione amp;nbsp;uulnere ceruos amp;nbsp;feras omnes interi rauntadexconfiligineficridocui. Valc «gfiiecoreo«/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

DE ERINGII, SECACVL, ET CAR^'

linn rudiàbuh

EPISTOLA XXL

Vm pcrplexas eUebotû radices, Georgi For* ftere medicorû decus, expîico, idem mihi ac* 2® cidit, quodarchitedis quoqueacciderefolet: qui dum ueterem maceriem inftaurare uolSt, nttUebonimo quumunum demolmturlapidem, ahj quotp confertim

Attdt.ycopio/ corruunt : ita dum ueterum clleborifmum inftaurare 0^ .^«05. ueratriradices explicarclaboro, en cofeftim in animum irruut radices EringipSecacuI^ Carlinae,amp; Schuuirij:rcs fanc obfcura amp;nbsp;dimcilis.nam quiherbarülyftorias con* fcripferunt, pro nationü uarietate, uaria quoqj fubftitue runt amp;peregrina,uel noua prius indicia nomina,aut ca Debdc bertd obticuerSt,utIclt;ftor herbæ aut radicis defiderio cogno ja Tbeoph. lit. 9. feendæcxardefcerct. SieTheophraftusherbænoméôd ci.2o.plin.lib. Ipccicm celauit, cuius contain, feptuageno coitulibi* »6-c4p.t9. , dim’s tentigo duraretfic quoq? Plin.herbam,cuius mor fuuelutfalcino capraeobftupefeunt, ex proleffo obti* cuit,

E 1 S T 0 L A XXI.

cuir, dum aicDcpendct omnium caprarum mento uiP De esprit hu lus,quem aruncum uocant.hocfiquis apprehenfam ex «jwoijnf AnJlot grege unam trahatjCacteraeftupentes fpe^ant: id etiam *'^- 9:quot;P-3-p^ cuenire.quumquandaherbam alloua ex eis momorde ”^ '• Z^'^®*

nt.hancnosquo(pignoraremus,niliPlutarcnus nobis ^fy^^p' in Sympofioifeptimo cognobilemhifceuerbisfcciflèt, '‘ '

»’ xpK7ii«jgt;vj'xtüjz,oAU«?o:lt;)'óï ufTT» sói^iX KxCitTHS■, KTrxy lefiisx^

« «iTraAiof/Jd eft, Et ipfum quoœ heryngiü, quod quû una caprarû mordicus apprehenderit, totSfubfiftit amp;nbsp;obftu pjj^,.j|, jj

*° pefcitarmentû,fuosinillâunamoculos conqeiens.Cau j„,„fiK^„mc«»* fam Plutarchus refert in x7raf^iixs^ id eft uaporum*efftugt; Xjo^opfjjj f5/ Ilium amp;nbsp;exhalationê,amp; uirtutis eorö acuitatê,quæ ignis me^Xf inftar proxima quæcp depafcit amp;nbsp;difpergit. Eryngion Eryn^jlnflorii itaeg frutex eft, qui autûno foltjs aculeatis inftar ftellarü Dio/coridJikj.

■ radijs in capitulis riget, amp;nbsp;ob id centum capitS carduus «p ij. M^'ip' appeUatunÓC quamuis logaradicein terra innixus,cau' tbroi.

lis tamê eius ramofus in autumno à radice diuulfus, uen torum flatuper campos amp;nbsp;ftratarotàtur.Huiusradix

jQ condita , diuretica. Infigne ueneris fomentum erat Sfe^t«! Monta antiquorum Secacul conditum, quod Barthol. Mon^ ggt;^^^'^^'^^'^^ tagnana in fuo cofilio de fubito uirtutis deliquio,ti4,hïs ^W*

» commendatucrbis:De conditis,ait,eoncedantur rapæ, 5’ oliug,amp;: bauciç,ac fecacul conditum.Et eft,inquit,Erya « gus planta quidam,cuius radices nodefe funt^exterius 55 ruffæjinteriusalbçjfaporedulcesicuius ftipes pedali alti

55 tudine eleuatur à terra, producens folia uiridia SiC fubak

55 ba,acuta ueluti fpina, facit flore ftellæ cœlefti fimiUimû»

i Hæçille. Auerrois in quinto fui Colliget: Elgarcaria,

30 ait,quod Hifpani uocant Panicaldr^óó Arabes Alcharta ma,amp;altjSecacul,inlatinoEryngiumdicitur. Secacul igitur Mefue conditum ex Eryngij radicibus, amp;nbsp;non polygonati,quod Salomonis figilluappellant,c5fici de Qhimxleant, bere, couftanteraffirmo. NecChamaeleofttisradicem ^poriit^'Ebn/ quifquam radicidrj périras afleret, cuius radix nigra amp;nbsp;^^^izeh . oblóga grauiter olet,trifaria in uertice Hlïaxxcaulis, fogt; ^^^ °quot;^^^ lacarduorumliumifeflilis^interraferpiuerinaceimodo .^ aculeis * *

ptf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N G I I

aculeis fn folqs n'get, ac m medio corum coplcxu ab ra* dice caput brem pediculo fultum,echmatum cxerit. un de flores purpurei emicant, qui poft ucrgiltarum occa* fum in pappos fathifcunt,femme cnyco non diflimili, in echmata capitis uacuitate derclicto: quibus abiertis,’ in montiumfalebris quotannisrepullulant.Quaccumab ^*quot;7^89 defcriptione loge euariêt, Sccacul quoq5 no ef-Auifftt.Cdtto/ fe chamæleonta,palam erit:quemArabes defcholaAui Be2. en.de04 cennæ radicifecijfimilitudme uocis decepti,Ghamæleâ »nd.ctC4tt.4,. autthymeleam, uirulentumquippeilludMezcreonjap Cb4m4kont4 pellarunt: utriufqj uires quoque indifcretas conferipfe* noeffecharnu- r^nt, ut Leonicenus, herbarum acris iudieq cenfor, do* Icani, Leom.de ç^jj, Q^j- ^^j-Q uifciferum chamaeleontem in Creta nrorib. umj. crefcentem uiderunt,cuius incolæuifco pennas fagittis CirUnte agglutinant,aiunt fimiUimum effeherbæ Carlinac,cuius bi/lon4. caulis a radice denudatus, paucis germinat folijs:in cu* Cb^wdronfi j^j ucrtice pappus quidam, tanquam cardui echinus X'em '”* nbsp;nbsp;eminct,latus, purpureus,aculeis undit^ circumfeptus:

quo à fpinis expurgato, Itali cS faccharo aut melle con* ditü,ftomacho frigido falutare conßeiunt. Hanc,quum » fit de gencre carduorum,Leonicenus cardinam mauult appellate. Alq uero Carlinï,a Carolo Magno,dici con* tendut:cuius radieem, efficax peftiferæ luis antidotum, angelus Carolo imperatori indicaffet,ut ea exercitum à CdrUn^mnon pefteexpiaret.Ob id Carlinâ,quûfît Carolo Imperato* ffff^n^fliclt;tm. hab angeloindicata, acpraefens peftiferæ contagionis pharmacû,noftrâ elfe officinarS Angelica contendunt. Atqui cum Carlina fît de carduorum gen ere radix,amp;in lanuginofo pappi echino fernen ferat, quo noftra ange* lica, radixilla Imperatoria didia, caret, nullis^ horreat P aculeis : quis obfecro, nifî mentis impos,aut oue amen* Smyrmumex fi^b ^^^ Carhnam credat;' Verum utpotius credSeffe lt;flè defertto finymium Diofcoridis, aut GallicS Ruellrj laferpitium, Giicn lib. 2. de utnufcp deftriptio, quae ad unguem per omnia refpon* iUment.foeuh. det angelicæ noftre,effïcit. His arbitror me herbe,qua Epilogi«. fafemamur caprx,acradicum carduorum nomina,qux medicis

EPISTOLA XXri. 97 medicis fimtußit aperte defignafle. Reliquu eft,uthcr* bæThcophrafti, cuius contaCtu Veneris pruritus ultra 7o coituurcrct,nomê quoep prodamus.fed prjftat illud obticere, ne hac maritorum icneicentiuloculi nummis, 8^corpora uiribus exhauriantur, nihilenimxquècorporis robur labcfadtat, fpiritusep uitar, ac uenus coacfla, diflipat:uel arte parata,cncruat.

DE OLVSATRI ET SHYR/ nijriidicAiM.

EPIST0LÀ XXII.

Vamuis equo iponte fua currenti,nfl opus fic calcaribusrattamêmihi iam radicidio carduo rum defeflb, quorum radices argrè eruuntur, calcaria addis. Sed uide quæfo, Forftere, nc fenilis equus, utHoratius ait,

Peccet ad extremum ridendut,cr ilia ducat.

Obtrudis mihi hippofclini ex Macedonia radices, quas Heijlerwxfl alij oftrutium,nónuili aftrancium, publico corrupto no ““^S® *’‘^* ' *0 mine, appellant : quum à natali earum folo, in quo ere- Mice omnu G4/ fcunt,tsjgt;9lt;tT/K«vs eftreaticas redriusueteres cognomi-^y' nauerint: cuius radix,amp;^ ex Macedonia fernen,omnibus altjs, ut Galcnus refert, præfertur: crefcit uero cius exi-

• gua in abrupto monte Eftreatico copia, quam tam ein-ftitoresperorbemterrarS paffimcircumferut.fedficut lub nomine meUis Attici,amp; uiniex Italia Falerni,alia quoqj magni ueniunt:fic pro Macedonico petrofelino, illud quod in Epiroubertim crefcit, circuferturucnale, Illius amaritudine tota theriacainficitur. Hoc latini, ob

3 ® feminis radicisen atru externe colorem,OlufatrS:Theo- oeolufatra phraftus ueroHippofelinum,id eft,equeftre appium^-^^^'^^f'’;^'^* appeUarunt, quod Theodor. GazaEquappium uertit: nbsp;nbsp;nbsp;-Mmét. redius uero,ut Marcellus fentit,pro Hippofelino gran-de appium reddidiffet. nam ittttO' animalium appella- n^^^Ub.^.L.t. tioni coniundlum, cquilequippiam,ut hippocentau-^jp^^j^^^pj^^, n rus,

ruSjCqucftrcin taurumihcrbis uei ô coniun(fîum,caruni inter congénères procerîtatem Si magnitudinemfigm ficarejhippomarathri ac hippolapathi exêplis proban Virg.Hlt;(r«Ili Âtqu( fi Marcello cognitû fuifiet, inAa'cy, l'd eft Appiû, in etymo hip^u equisefle ociofis faliibre pabulum, ueriorem nominis plint error, nbsp;nbsp;hip p q fclmi etymologiamreddidifièt. quodobid Ho?

merus Achille, ociofisPheenfeis ódVlyflÏs Icgatorum cquis dedifie, ita cecinit xHiados:

iTTmi^ TirK^ Kflixnpyfntni/ tKXs©^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Xu'niii§i7r(ó,ii5ivai-}chióS^i7rÏóiJ'n.n^tvtlt-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^

tsaoKt/Jd eft:Stabant equi iuxta currum quifes fuum,cü cff«r ”” tifum 6Cpaluftrefelinum,appiumfcilicet,depafcentes, HuiuspabuliphyficamrationemPlutarchus in quinto -VnbaPlMUr/ ^y^pofio cap.4.talemreddit:»où ycCf-nïs'iTTTrcn KuSkA^b “ «bi Sympolio 5 ^^‘quot;^ '^^'«K^aiiJ^^a^-rcea-iJiixTüiy 'n ffiMvoyiiK «AÓyoiS,K?A.K SZ: ÜK« “ «4^.4.. 7rlov'mc.{tS^lt;iflt;y6AcclavTtil}-«lt;rwHÓügt;s'l7r7ngt;nie7nJ^ae.,'quot;isiJ^i'nv^^ 9evtiiAtsxïa{/.x'ninAtifay.Eteniïn\2it,8^ cquis obijcit cum “ alqs pabulis appium,amp; non temcre quidem.nam uacan tesalabore confucto equi,pedum uitio offenduntur, HippofeïwKjpe cuius præcipuum remediû eft appium. Qtiarcquum 20 ttofelinu,ßort, huiuspabulum equis conférât,merito hippofelinum, fmyrniH,nomi/ equorum appium,cognominabitur, Cgterum hippo »4 tomuiant. felinu ac felinon, quod Homerus ante i^^óS§i7fla!J, id eft paluftre appium dixit, Sion, amp;nbsp;ipfum Petrofebnon ac Smyrnion, plantte ft int adeo cogeneres,ac tanta uirium quoep affinitate coniuntftac, ut altera alterius nomen fp bi apud rei herbaria: audtores arroget. omnes namtç Si menfes amp;lotium proritât: nee audiores cas difcernunt, AftitMlu,P4« mfi quod Aetiushippofelinonmeian, ideftoluiatrum, 30 lus hb.y.cAdem maius habere fernen ait,amp; uiribus appio prçpollere, pc docent. trofelino ucro efte imbecillius. Nee quifquam hæc me* lius diftinxit,ac ex bis deheatiora obfoniaSd acetaria conficcré,quam Galenus nofter docuit,in libro de Ali* mentorum facultatefecundo : quem ut noeftur*

na diurnal uerfes manu,fid€liter confulo,Vale.

EPISTOLA XXllf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

OB PESTIS À FEBRIL! ARDORE,

amp; Synochit dinotione,cr jignis, id M^rtiewf» Lingam jrntem.

EPISTOLA XXIIL

HCcepi nudiuftertius,Martine Langi, tuas à tri fti tabellario literas, maroris plenas : quibus fignificas, uobis certa peftis futurae auguria •^“=ä«»i obfetuari^qux te ob diledam coniugem amp;nbsp;liberos uaria maceret (ollicitudine. Na prêter hoc quod anni quatuor tépora, (bas in ueftro climate euariêt tem-peraturasjæftas^uerifiiatfimilis, regio quoqjueftranu ttippoerdt-t. bibus aftiduis pluuiocp madefcit ab auftro, ac barbigeri Aphor.4er 6. fubfidere cometes, igniuomi quoqj in acre dracones amp;nbsp;^ K^-Epide/ trabes ardentes fefeuibrent : QC quamprimum illuxerit, nebulas foetentes, uelut ex Charoneis antris cxhalan-tes, folem obumbrent: cicadarum quot^ turbam, igno- S^mw tisexAphricauolucribusconcomitatâ,fturmatimad- ''’ ^’’* uolare, ueftras nero auiculas auolare, aut uni cum peco ribus Öd apris pabuli contagione infedis fubito in nc-

^® moribus cocidere,utSiliusltalicus deuobis trifteillud ÂK^Î-l«^«*« de kilo p«/

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuiotumde/

Et addis follicitus,quamuis hxc parut momenttnoWs Jt^j«. uideantur peftis indidafuturae,foleretamen(ut Cleom Parai[untrnd/ brotus apud PlutarchS ait)non raro parua, magnarum gn^rum cdldmi ® rcrum effe indicia.'^ ^/'t TiStiiUJl^ Si^©- «^x^viaip TrA/töu 7r§o tdtumßgnd. /K2£viJ,x^3-^ian'‘cXÇivci?,ô’rK(JKlt;gt;^ivn!7rD/i tixjÄa^^'NTBttt«- TicM^lid^ß^ ^iv»svxvTiÄ(xs. Id eft, Aranearum multitudine, peftifera *^^’F*^ Marf’

fore aeftasiuerms ucio ficus folns.cormas pedê adgqua

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j Cip.12. Lucci,

tibusjtempelhuauensnauigatiomdicatur. quodöcrte ^^^ -^^MgeUji ßodusmfc^^öintalepidequoqpmonet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aMO^te^Mtir.

n q «Ä©-^

100 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGH

Fùw fôlû Her/ kM©- ƒ’ iix^ivoS TffthiTKi Trials «vQgâmiffjiit M rnuigitionU »^,1^ J^» -^ Tff^uTDy oony v' uè^Sciote M^WH Pÿf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^vi^ iTrosntnyiTBo^oy tsÏtkK' KvJ'^^i lt;fixviin

ty x^iJ^H «K^oTK'THy'n'n. ƒ’ «y^xm^ If^ 3«AXBsx.

Pariratione fcnbis^paruapuerorü exanthemata,quæ uobifcum increbrefcunt, magnorum peftis apoftema* turn fore indida.His quotp calamitatibus, quarum nulla fola eft, ais accedere famem, ob annonæ, fob's calore non concoôæjCaritatem.Proinde uercris, ne uobis ac-tritiœbxc'*lt;^/ ^*^^*^quod Galen. amp;nbsp;Iulius Cæfar Maffilienfibus acci- gt;• le»S.i.amp; »4- ^‘^^ tradunt,qui obfeffî, ob annonae inopiam, ueterem tun hominis. P^weum ÔC ordeum exoletum comedere fame coadi, Pnjidtjirro, plutes peftequàm hoftium armis interierint: quorume (luim pcjle nbsp;nbsp;ex animo miferet.Nam, ut Libanius in apologia Ächib

mori- ” lis ait,præftat occidi ferro,quàm pelle mori. illud quidê

” uirileamp;honorificum,hocuerô commiferabile.xHyMy ” y«^ ^ ^7avamp;t» J'vo'yJiviixs.ld eft,Dei enim hoftilis indc-mentiac fignum eft. Ex hac fignorum iyndrome, feri-bis certateconiedura aflequipolie, tetuosqj munid-pes dira futuræ peftis mala mancre. Proinde obnixe 20 oras,ut generalem amp;nbsp;compendiariam illam curandçpe dis methodum, quam ante triennium compubus ami-corum precihus,uerius abórtiueramquàm edideram, remedijs conlcriptis,locupletare uelim. Hæc tua nul Lingißmilia bus frugi,MartineLangi, petitio, adeô mihi ftomachu medic arum, mouit,ut in te feré omnê erudaflem bilem ; qui ab auita noftra ftirpe degenerateuideris, quæfemper medicos fùosinrationali Hippocratis curandi ægros methodo educauit,acfouit:à quibusadimpoftorum expérimenta,quæ délira aliqua anus do cuit, deficere, amp;nbsp;tanquam jo Duomeddeoru cants ad uomitu redire uideris. Nonnedudumà me ■ gf«frlt;lt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepifti, duos eße in re medica impoftorum ordinest*

vromuntes quorum primi Vromantes dicuntur, ex lotio diuinato-medici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res,qui ex folo urinæ iudicio,de fubftantia amp;nbsp;caufa ægn'

tudinis,ob uile precium,quo nee triobolare fcortu pro-ftat, perfrida fronte nugari, diuinare ( ignofee) dicere uole*

EPisTOLÄ xxm.

«olcbam,non erubcfcunt ; quum fitpericulum in nullo PÜ.ü.jp.f^.i. mendado (tefte Plmio) maius amp;nbsp;permdofius; qui font

in lepubhca ægrorum pcmicics, rd medicæ calamitas, amp;nbsp;Libitinx præfides. Alfj font QC dicuntur Recepta^ Mdid rfffjrt^ tij, qui à pharmacopoeis Sd chynu'ftis abfep ulla ratione ’^gt;j expetiment9 intègres receptorum fafciculos colligunt amp;nbsp;redpiunt, quibus plauftraonerarepofTent: qui ncgledamorbo* rum per caufas naturales cognitione amp;nbsp;dinotione , fola expérimenta confedtantur:qui certe (ut Plinius inquit) to difcutpericulisnoftris,amp;per experimetaimpune mor

tes agunt. Quod amp;nbsp;Hippocrates in lege foa conqueri* ?* wedkor«»« tur, a cuius dodlrina deficerenephas eft. At reda mor-^^^^^^^^ „^ bi medicamenta,non pharmacopoeus aut chymifta,fed

reda morbi,amp; illius caufç per figna pathognomica eOquot; 2y’c4.i. gnitio,indicat Si. fuppeditat : quam abftp Th cor cm atü philoibphig naturalis do(ftn'na,tibt comparare trgre po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'

teris : quam nee primis labris, autuix ut cam's de Nilo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

deguftarunttSC tarnen iUotis manibus focrum medicine adytuingrediaudenn Verùm non intro mittens, Mar pbilofopbw we 2» tine,nifi philofophia fores patefecerit,amp;fliius facris per adnttruimen

b elle foeris initiatus. Vcrùm quum tanta fit aliquando t^ pwfcrt-indifcretamorborum fimilitudo, ut morbi congeneres Morbot« ßmi/ etiam à cauiarum peritis ægrc dinofci poflïnt:ut fi hyfte.^'^^® medicit ricis,matricis foffocatione laborantibus,ea quæ epilep- ‘quot;V®“^’ fiarn curare,non adeo diftimilem morbum,expcrtus es: aut febre ardenti uel iynocha æftuantibus, ea que pefti-lentem curare febrem quoq; continuam, nempe oleum illud ex calchanto,aut ex theriaca aquam illam uitte, len 10 quouis uaporartj igne, arte chymica elicitam, exper-

30 tuscs,obtuleris;nunquidægrumperdes,acreus mortis nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

iudicaberisf’Quodfimorbumprecognouiftes,inillud Ç^p*” ”quot;*ü* pcriculum tc,tuumcp ægrotum non conieciiTes. Cita nempe (utHeliodorus in Hiftoria Acthiopica fcribit) morbi cognitiOjCxpeditam illius amp;nbsp;facilem curam præ- lt;« ftat:quam filcntium ^dilfimulatio ægrc curabilem red « dit. Proinde quum in arte medica m orborum cogni-n uj tione

10 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNIStÄNGlI

f tone nihil fit prius ac praeftantius, 6lt; morbus file pcHi* vrH«lt; fw/lfw fer non ferat inducias,operaeprecium erit, utillius à cægt; Bofi wdicjt,«t tens febribus dinotionem acri expendamus iudicio. G4le. Iib.3 Jf Hane uromantes ueftri medici ex lotio difeernere non prættptjonc ex pQ^fn^f, quod in hoc morbo urinae fanorum Auicenna dixiteffe firnillimum.Licet fanguis alncn humorcs Ipmtus uirulcntæ contagionis labe conlpurccntur oc labefacfientur, non putrefcunt tarnen, ncc mixione, ut in febribus putridis, principio conturbantur ; fed fub^ ftanna,colore,fedimentolaudabiles confpiciuntun ’* CowpeMiü^rM Cæterùm quifquis peftiferacluis morbos ab alijs fecer-^ nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^ ^‘^’^^ uoluerit, huic precium operæ erit,ut diligenter

‘communet Epi ^^^^’'“^^ ^^ ex communi caufa communis quoep raorgt; dcmiï causas ^^^ popularitcr grafretur.K(»i/öp,ait Galenus,«7ro rus KH' HippoccTG^/ v^iKiTixs ivicrntrxpvólt;rni^x, Ob id Hippocrates morbos k.iif». i.de natu epidemios, aut ex hMTHixKTupj id eft uiHus rationc:auC ru haminif. nbsp;nbsp;ab aêris quo uiuimus infpiratióne oriri aftèrit, fi putrida

cxhalatione infedtus fuerit, cuius figna in literis tuis Exuiüoiictg abunde recenfuifti:aut dixtæ uitio,ut Maftilicnfium

a Hobfidione peftis,quifrumcnta uctuftate marcidae* ^® Bxep^towde gérant:amp; exercitus Germani Caciaris,qui ex putido

^ fonte aquam mineras olentem biberat : amp;nbsp;qui in Äeno ’ Ieguminibusaffiduèuefcebantur,hiftomacacia2lt;fce' lotyrbe,oriscrurumep uitio,penèomnes laborabanf. Ex his uulgaribus morborum caufis Epidemiales,id eft uulgares quotpmorbihacrationc enafcifolent. Quarn^ primum igitur de communi morborum caufa peftifc* raefeminaria luisorta,perpulmoncmautalios meatus quofuis in artcrias aut uenas irrepferint, fanguinem co* ’ signa pfß«pa mquinarunt: turn primum ftomachus naufeat,uniuerfa ^’ tbognomiu. corporis moles laflitudine amp;nbsp;fomnolentia torpet. Ca* lor intra précordia æftuat: longe tarnen minor, quam in alijs febribus connnuis,per artus uelut in febre hedti* NoU, Bnifgt;t»m ca expanditur : quoniam non tanta humorum putredi* incorporeibfi^ ne, quanta inardentifebre caufonc,fuccenditur.uirus feuMo^pKtrf gjyj^^ abfque humorum putredinenecarepoteft. Vndc iiaeabloluti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accidit,

EPISTÖLA XX T IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105

accidit, Ut pleruncp puKus SC urina inprfncipio fint, fa* norum fitnillima: fed lenta üla febris uaporulentis dc luc uirulcnta uaporibus, quauis putrcdineperniciofio* ribus, cor fontem uitx obudet : unde puKus artcriarum cxilis amp;nbsp;imbecülis dilpari motus tempore diaftolem dus SC fiftolem metitur. Siueró cordisrobur ÖC unes conftitennt, expultnces ucgetiores, turn noxios hu* mores uel in principio adhuc incodosad emuntfioria ,(j protrudit. unde bubones peftiferi, amp;nbsp;anthraces car* bonum modo urentes, nigri, enafcuntur : per quosna* tura uel fefe exonerat,uel tanquam uiribus exhaufta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

in crifis conflidlu, iuccumbit. His fignis pathognomi* cis, quæfont infeparabiles morborum comités, amp;ac* cidentia fubftantialiter ( ut Galen, ait ) illis adhacrentia, hanc pcftilentcm febrem,abalrjsfaciledifcernere po* teris. Qiiod fi hæc ad illfos exartam cognitionem non fufFeccrint,lcge quæfo Galenurn libro tertio de Præno* tione cxpu!fibus:is illius cognitionem adamuflim te

Î0 doccbit.Siueró receptarq tui medici,illius alexiphar* maca defiderauerinnhorum ingentem iyluâ apud Ara* bes, grxcos,amp; latinorum medicos reperics, apud quos uixeftullus mcdicorumquinonlibellum depeftiscu* raediderit,uclexalijs tranifcripferit. Aut fi horumle* ^ ■■ lt;fiionem faftidis, fcrutare caufam SC naturam morbi : SC hæcagnita, non tantum morbi remedia, fed curationis qnoep methods per contraria indicabit Ô^ edocebit. Va le tu :SCualeant tui uromantes SC receptarq medici, ac ueipillones : qui fois experimêtis ex omnibus antidoti*

j^ fcrupulatim coaceruatis,abfip morborum cognitione, commode uti nun*

quampoterunt»

Dc

104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS lANGH

DB ARABVM, EX CERVORVM l4cbr»m4,Bexfb4rdI.

E P I S T O L A X X 1111.

Rede mihi Martine Langi,mc ex animo gaui fum, quum à tabellario audierim, tenon defi* dem, ut Alexâdrinorum medicos, domi ocio , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inerti traducere ui tam;fed fanitatis ergó,hy c* gt;”^P^‘'*”“^® fetAariaprorum ueftigia;æftate ueróper ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” opacaferarumnemoraó^ualleSjtelisungentoHiipano rum ex cUeboro illitis,trarjcere ceruos: fimul quoqj mC' gt;* dicas colligerein montibus herbas dC radices. Quid ni Eufeb. JepTiC/ enim(inquit Euièbius) atroces illas beftias,exercitatio* p4r.eH4«g I(.8^ nis beUicæ gratia diuinitus produflas diceremusf'Nibd M^.Xenopbo enimmagis corpus adlabores,amp; animos adrefiftêdum ieuenMone. hofti corroborât, atep uenatio. Ne igitur tantum corporis roburhonefto illo ueterum uenationis exercitio, ïèdetiam contra peftem(quodproximè obnixè petie-ras)^ omne iobolorum uirus 6C /hähtü^i« medicament turn alexipharmacum compararepoffis, quod Arabes cxceruorumlachn’mis coadunatum Bezehardt appela ** lant: quo Audio SC opera id uenatqrcs Siciliæ 8C IndorQ inquirant, ex Auinzoare, non illaudato Arabum medi* Tbeomne/îw co,tc,ut affinem meumpercharu,docebo. Theomne* bb-t-irtis Ude/ dus quippe,grauis ueterinarioru medicinac audor/erp r[n4.Plw4il».8 bitxeruos, uermes inteftinorum inuolucris implicites, «p-27‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferpentium cfu enecare, quos ex cauernis narium (pin'

De {truoTum U tu eliciunf.æ neiUorum uirus ipfis obfit,ad fontes aqua ebrim», Abgt;n- tum accélérant,quibus ad labra ufcp ie immergunt: turn zobitr luiwd. oculis lachrima: lente deftillant, quæ uifcedincfua coa^ *3'«P- • gulat3e,inangulisoculoruminlachrimasnucisiuglangt; J» dis pondéré coalefcunt.Deinde quum feie ueneno exo neratos fenferint,aquam egreffi, in latebras diuertût : 8C ut lapis ille, uifus obftaculum, décidât, caput arboribus L4pKBex4b4r affiieant. queminuentum,utbezehardtcotraquoduis tient. uenenum antidotum efficaciffimum, uenatores Siciliæ

■ PiffotA xxüir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iô^

amp; Orients magni uendunt De quo Auenzoar Arabs, pondus trium granorum ordci,tn ladle aut aqua Cucurbitae uel rofarum dillôlutum.filio, Hali regis conteftabi lijpotandUm dedit, Ód cura a uirulenta idericiæ auri^-ncliberauit» ScribitquoqucScriboniusLargus,cer- Debp/Jetc«# nis Sicilië in angulo oculi qui nares uerfus uergit, nafci '**^*^‘’ s*’^*'' fordes, quas uenatores cotra omne iobolorum uirus amp;nbsp;pharmaca delctcria in cindlo déférât. Has ego fordes ^m* ^^j/^^ *ü expatulisinfra ceruorS oculos foraminibus erui,ódin ïpy'f^^y'*^^ folo papyri inuolucro bene olentes perfeptenniuilliba „oi^,^ tasfcruaui, Qiiandoquidemuero nemo Scaligcrola chrymam cerui exadius defcripfit, opera precium erit,

‘ fi eius uerba ex libro de Subtilitatibus Cardani bic ad-didero» Ante centefimum,inquit, annum in ceruo nul « b eft lacrima. Poft earn ætatem accreicit, ad oculi can- «t thum,ipfis offibus,at(ç in os protuberans concrcfcit,ea « duricia,qua comu fupereü. qua parte prominet, rotun- « da eft, infigni nitorc,colon's fului,nó fine ueftigns atrio « »• rumucnularum:tantal«uitatc,utpenètadlumeftugiat « ita enim fefe fubtrahit, ut propemodum feipiam moue- « re uideatur, Aduerfus ucnena remedium præfentiffî- « mum. Pefte correptis datur cum uini momento : undc «« tantus detur fudor, ut pene totum folui corpus credas. « Quum hxc in dreulis aliquando redtarem, unus ex his « quic Icgatorum comitatu return Afiaticarum cognitio « ncmprofitebatur,ncgabatad ceruum quiequam attine k re,fed effe uere lapidem. Ego iUi poftridie oftendi, qua « parte ex o (Te fuinet auulfa,hanc Solimannus olim dono lt;« jo 'dedcrat Samblâcardotricrarcho: at ca ego pofte a, eius « filij Bernhardi Oruefani munificentiam expertusfum» Hgc Scaligerus,excrcitio lü. Captos quoq? apros SC DexprorMO* ceruos illachrimare, Plutarchus afferit: at ceruorum la- teruoru Ittbn-chrimas falfas,aprorum uero effe dulces. Diuerft huius mw Plwürcb. j faporis caufam Plutarchushaceffearbitratur,quamin Sympojto/.c^. calorem amp;nbsp;frigus utriufe^ animalis his uerbis r efert ; tlt;^ 2,a de ««ƒ# ^I'^^^t* (^ ikxif^}Tsv^tSi^{io^ j^b xgà w^wJ^db’ 5 lt;rvj*öötp 0 pSijf Mw^Ubnt» 0 nbsp;nbsp;nbsp;$«7«,

tOlt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNlJ L A N 6 I I

» ^»^hTb^ï«livvi-rtarvSu^óvWStïrtusuniAistlMfK^^t**

» ßi^ wCâMM TJ lt;/t«xjgt;v«(/. ynfiSisye^ u^ ri i^t^i^erai Jtjmo^ht^ » ipigiiiii^HSiSic, ld eft : Animal mgidum ceruus, ardenti» ueró calore ignis aper ; unde ille perfecutores fugit, hilt; uero atrod ie dente fra inflammatus ukifdtur. Aper it* inflammatus,copia caloris ipfrituum ad oculo» exhalan te, ipfritus in lachrimas eliquat. Et eius, inquit Xeno* X^nopbortb phon,recenter oedfi dentes adeo feruent,ut crines, aul Iikdr umat-id feras,fi quis admoueri^exurant» Aliam quoep Empt Cyrum, ^^ ^jj^ j^ lachrimis utriuiep animalis rationem rlutaP chus fubiungit:quam,utin hacingeniS tuum exerceas, tibi relinquo interpretSdam, Etne fabulam de fororum Phactontislachrimis effe pûtes, huneJapidem ex India ad Lufitanos allatum, Amatus Luittanus, Diofcoridi* interpres/e uidifTe gloriatur« V*le»

DB rOBRIVM PERIOD! CA VS A.’ Epi/lcUXXV.

Itéras tuas, quas crebro Adolpheadme de^i' ’^ frijCaprarn peUibus inferiptas arbitrer. Na,ut Archdausferibithoe caprigenum pecoris ge nus nunquS carere febre, fra quo^ liter« tu« nunquatheorematibus defebribus carent:quorum qui imperitus fuerit, Mulomcdid cognomine indignus e* ntOgaeris, qutcnäfitfebnlisperiodicaufa. QuäuteX* plorare poffira, amp;nbsp;te defiderij tui copotem reddere, fe* prium ab origine naturam pauló aldus répéta. Prind* _ nbsp;nbsp;nbsp;pio febris in ephemer^putredinisexperte,acinputri* -EprifWr^ da,diuiditur. ephemera itéré aeddit, dS ipfritus in cor^ * lt;ï^f’ïotis ebbano,exercitie,folisafftu,cofru,incdia, ^^^ pJiiwVa ^ dolore plus aequo incalcfcunt,aut ex quouis catarrhaU Gd. d4 Ghw# ® empire ad articulosuel adenes defluxu,aut ab epate ad afm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cniunlt;fïoria,per mufeulorum neruos humores deferun

Ji(tM.^- ’ pus febiUi honet ^gore:^andancaiorada^lt;^îu«/xaIto

^S^^^Mcpcr corporis molcm expandifurtet qmrni putredinis fomento careat,in umius dief cumculo diffla

“ tur ♦ quod Galen, hiiee uerbis affirmât: In qua corporis (jjf. K.iJejï. ” parte calor i dolore uel humorff,ut in bubonibus,afflu* Æ^r.f4.»7.

» xu,aut fanguinis ebuUitione accenditur/n candem fan*

« guis una cum ipiritibus decubit, 6C alia corporis mem*

» ora exanguia calore deftituta horrent. At hat Febres, quae in arthritidc,podagra, catarrhis,bubonibus, amp;nbsp;puc rorS exanthemaribus medicos imperitos ualde perter*

” rcnt,omncs,ut uerbo dicam, funt defluxuS germina 0^ partus. At uero de numero putridarS febrium, quæ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^W««

darnfuntcontinua:,abacuero intcrpolatæ.De genere P^gt;^w»iilt; uerocontinuarumfunt,caufonesamp;iynoch*c:quarum ^^ unus tantS paroxiimus ad crifim ufœ crefcit, aut dccre* ^ „{.„^^^ gj^ feit :5lt; à materia intra uenas recondita putrefeente gi* ^rudio.erpr® gnuntur, Putrefeit autem humor omnis in uenisjiumo jj-^j.^fM^porM-mm lentorc, crafficie,ucl copia obitrudlis, aut anguftis da. meatuum conccptaculisinfardus,adeôutdiFflarinon Dn'^mdal»-

10 poffit,nifi bills per uenarum poros,ut in iderida, apcr* WpperMf wr» toscrupcrit,autapertaucna fanguinem confertim ex* t^Hippocr.Iik traxeris ad ammi ul^ deliquium.quern morbum febris ^•‘‘pl’or.ó^. ilia Gr at cis didalt;rwrr«fî«f,colliquationis uifcer5,utpe* Dr pWftötd4 ftifera quocp,nonraro excipit amp;nbsp;comitatur, Alia: font fc p^‘’^’“i^i. bres putridac interpolât«, quae fuos euftatoperiodorû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJX lêpore habet paroxifmos, in quibushumoresputrefee* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ tesjuirtutis cxpultricisuüiLus,euenisfupramolem cor hific4,G4lf.lM porlsdifperfi,eorüacrlmoniahorrorcac rigoremprori jje^uwtorw«

J® tant,febrê^ putrilaginis feruore accendSt, Qyod Ac* iuu, er liKj: »gt; dus Amidcus his uerbis quotp affirmât, tiyyt^oi kotkŸ t^iimurum. n lt;riiiiic^s^'i^ó(/Sjfiht^iK'7ri7flii^iStluT(eyyiiS)y-,7rvfir«vx7flvlt;ru VeriiActij

Paroxifmi ucró reduces fiât, aut ob mala flC perdurante ^'^5’

(nparteaffedadiipofitionê,quacxcremeta humorum ^•^'^o^iref putfidaregcncr3tur:aut ob uirtutisianguinem digeren tiaimbecilh'tatê,ucluitioiamuidusrationê,ob quam et r^f”' ^y Galenus fatetur fe quotannis lab o raffe febre,donecpa*

^ ®?^ ^ ®f« fruduö èC crudorS fibi temperauit, ^^^^ nbsp;nbsp;*

o q C«tc*

108 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANpn

W^Bî pwo Cat er um, cur paroxifmomm period! Hato tempomm dor« cMft^idf interuaUo redeât,ncc Galenus nee Rafis aut Aukenna, ^^^ quifqua medicorum rationem, quam tu quaris, no* f wtle.S et 65. jjjg reçu!dit,prêter Älexandrum Äphrodifeum, qui in 5) Problematibus fuis inquit: Quo minus materia fubeft^ st eo lentius redit acceffio: qua ratione quintana, fep tana, 99 ac nonana comitti poteft, pro materia uiciata quantita 99 tc.ita em'm à natura comparatum eft, ut fanguis qui no* 95 fira alcret corpora, effet largior/cotinuamcp putrefeens 95 fuccenderctfebrem. Secundumuerôlocû pituitaob* i» 95 tinet:nam amp;nbsp;hge corpus alcre poteft.Bilisflauaucro ter 95 tium occupât, quoniam ob fuam acrimoniam nihilali* 95 menti praftat. at atra bilis fords eft poftrcmç,nature in* 95 fefta, qua membra exedit amp;nbsp;interimit» Redeuntis igi* tur ftato tempore periodi paroxiimorum cauiarn cxpli* cui,ne dum ea fcruteris,id diferiminis tibi accidat, quod De sunpt /lit/ Ariftoteli contigit: qui dum in Chaleide exularet, amp;nbsp;Eu ÂaAt^otÉz. ripianguftiin Euboiaftcti,fcptiesinterdiunocftuc|ial* Met. f4p.7. ternis flu tribus ftato teporereflui, caufamredderenon tom^.^cla,, ci poflèt,mœrorc contabuit,SC mortuus fertur, Vale;£lt; in (eroub.^ de na amicitia foedere fis oroEuripo conftantior» turadtor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

SVDORfî CALIÓI ST FRIGV di di^rimen.

PPlSr OLK XXV I.J

^^ Etcres medicorum coryphaos in dinofcedis

De fudoris ob/ ^ feruationehb.K. . , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n

EpidfW.ctGxl. ^^® “* balneis ftrigili exceptos a oilecerunt,clt; débita* ■ ß.}. de loc.a^. runt.Nam fudor,irt Galen, defilubribus ait, omniShu-

Gak. IiK4-de morum peruniueriam corporismolem fedundantium P lalubr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;index eft: fed urina folum illorum, qui in conceptaculis

Hippoe.lik’, uenarum continentur. Ex iudore quoep de crifî falu* progm/l. «.n. brf autlerifera diuinabant, ob id Hippoc. in Prognofti* er Ii.^-Apljor. j-ß 0^ AphorifinistPri^'di (ait)fudores cum febre acuta 37’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortem,,

EPISTOLA XX V r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 9^

moftcm,cummihon autem longitudincm morbi figni ficant» Hic ucro controucrfa, lub ludice quantumuis pen to, lts cft, an frig^tdus tn febnit ardore fudor, de cor* pore crumpere poliit, tn quo interna uifcera amp;nbsp;praecorgt; dia febris aeftu ferueantfOyis denicp(obfecro)fudor'ca Wus uel effeuel did potent t' cum tadu omnes eflefri-gidi deprehendantur, etiSfi ab humoribus calidis cmagt; nauerint. Res uero mediusfidius obfcura: quant pratter Hippocratem, nemo penitus perfpexit. Hanc,ut tui fa* *0 uorem Adolphe demcrear,pauds illuftrabo.Non enitn uetcresexfenfilt fudorulenti rnadorisqualitatc,fedex SwJr/f^iK. humorum difpofitione, copia, calons^ naturalis uigo* **“”^ ®A‘’’lt; re,queniHippocrates naturam appellat,calidus aut m* ”*‘^’^* gidus ne fit fudor cenfebat: fudorem quidem frigidum, humorum copia, amp;: caloris naturalis inopia, qui humorum cruditate iuffocaretur, iudicabant, Calidus, inquit verta Hipp«c. Hipp ocrates,,fudor depraccalefadlo malo, Slt; exufto ac li. i.de morbis, attenuato, debili,amp; non ualde multo, fecernitur, 6lt;^ nc- « cede eü ipfum calidiorem de corpore excemi.Frigidus “ *0 autem de ampliori malo fecernitur, amp;nbsp;de eo quod reli- ‘* quum cft, adhucualidum amp;nbsp;non putrefacHum, neep at- “ tenuatum,nec exuftü, amp;nbsp;frigidior ac craffior amp;nbsp;graueo- ‘' lentiorprodit.nam qui frigidum exudant,èlongis mor- “ bis tegrotant, inualefcente malo ex eo quod in corpore « relinquitun qui uero calidum exhalant fudorem, citius « ' à morbis liberantur» Caeterum hanekaufam Hippo- “ crates libre de dix ta alt er o luculentius his uerbis expli-cattCalcfatftOjinquitjfangqine, quum rcliquum corpus « perfpiritum pufgatur, turn quodcompadum eft, cale- “ 5° fees attenuatur, amp;nbsp;fimul ex came foras fub cutem extru “ ditur.Attphoc,inqutt,iudorcalidusuocaturlt; Atcertè *♦• bic qu3 per cutemnaturafrigida, oboefa lubftrata fub-üantia, erumpit, tum (piritus uaporulenti, und cum ca-lore ludoris difflatur, 0^ cutis frigore fudoris ille in cute amp;nbsp;poris dcrclidlus mador innigidatur, Ob id Galens. GiüMb.4» inquiuEwacuantur ex cute fudores, quamfrigidam effe Afbc^.37’ o nj contin-

Ito nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGH

Suiorfriffim contin^it, qnamufs eaquxfunt fubipfa combunintur.’ ieai^eiuci/ ProinoeacddttjUtfudorquiicaltda fcaturiginc rma* W* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nat, diffipatis per poros fpirinbus, cutis tepore infrigi* PrtHf.Anlïot. def, Ob ld crudito problematequxrit Arfnotelcs, qua feftone?,. pro/ ^ß caufim calidi Gdores frigidis meliores habeant fbei ff uero refpondiqquod omnis fudor excrementi cuiuf* dainfecretioell:paruinautc excrementi ampliusinca-* Iciccre confentaneu eft:plus autc,non zquè,fed minus.

' nbsp;nbsp;nbsp;‘ r J ‘ ^^^^ fudor frigidus excremêti multi indicium eft : quo«-

ftfl tpróbl 6. *^^® cxcremcntafifpirandilibertatecarueröqputrefcunt, txiuiortèru/ ^ *”’^® q«oij olent. Addc quód fudorn5 raro cruen* ttüo Ar^ot, U. tus lt;juolt;p emergit. nam fi fangufs,inquit Ariftot. immo lt;« 3 • de ndtuu dice humefcit, morbus infeftat. fic enim in ip cciê faniei « nwntdxap t^. SCichoris diluituqamp;adcó fcrcfcit,utiamnonnulllfudo » re cruento exundarint. Vidés ne, quam perbeUe Ari* « ßoteles Hippocrati noftro fuccinit ( Neuter tarnen^ * quibus (ignis calidus i frigido fudor difcematur exade docet. De quibus quid tu fentias, oro reddas me eer* tiorem» Vale, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»

DB TRIENNAL I PTB 1 L Al Sty renfit inedu. •

BPISTOLA XXVII.

Partu Chriftiparac uirgfnis an. firpra mille quirt* gentos,quadragedmo fccSdo,Reufchi, Lipfen fis medicorü Academiae decus, dumFerdinan* dus Romanorum rex uni cum facri Romani Imperq proc crib us ad Comitia, d Cwolo Imperatore Spiræ in* dida, aduenifTet, confulturus quibus copijs amp;nbsp;uinbus , fjua Solymanni Turcac tyrïnis,atrocis ex profedo Chri j « fticolarum hollis, labefadaretur, ne adeo impunè in Chrifti cultorcs graftarctur : ubi tu quo que aderas: turn ' De ineÜÀ cr fama, de tricnnali pucUæ inedia, quac in pago cui no* Korbo fueUt mê Rodt,d Spira Imp eriali cim tate in littore Rheni fita,' i^orii. duo miliaria, Spirenfis diacefis, diftante nata, paflim tocre*

B P I ST 0 L A XXVfl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ht

innebueraKquae dum primum capitis dolofC^cntris^ tonninibus affliger«tur,nee quiequam anilia mulicr* cularum medicamenta conferrent, ccepit plus cibum quampotum failidire^dolorecp ncruoruminbrachifs crunbus robur relaxari. quod edodla ab anu qua-dam,radicum amp;nbsp;herbarum decodifomentationefer-tur recuperalTe. fed unà cibi potuscp omne dcGderium amifflife: adeo, ut quamuis ab inaedulis uarqs obfo-niorum iUecebris amp;nbsp;beUarns, quibus xtas puerilis ob« *olcdatur, attentaretur, fruftra quidcm,nccparentuin precibus adigi potuerit, ut quiequam efculentiudpo« tus, ucl primis labris faltcnr deguftaret. quam inediam, quum ultra biennium iuilinuinèt, nihil excremento-rum nee per aluum aut ueficam exereuit: ad nomen tarnen matris, amp;nbsp;fuorum deixderio, abfens affatim iUa-chrymabat. Pituitae mucos per nar es abunde emunge-bat, nee fuse auribus fordes deerant. Rex itaque, eius^ à confiltjs pro ceres, tam diuturni omnis alimonix fa« ftidq admiratione commoti, ueriti quoep ne quid frau« dis ( ut olim in Augufta Vindclicorum urbe, 6C nu« *® per in Anglia anus,practexturcligionis,folcrtis ctiani ingenq uiros deceperSt) fub effet, illuftrifflmus inquam Rex Ferdinandus pucllulam, nullius fibi fraudis con« fciam, Spiram accerfitam, nouis indutamucftfi)us,mc« dico fuo, 86 alteri cuidam fuorum à cubiculis, uiris /pc« ’ftatæ fidd, nodhimo diumo^ tempore in corum aedi« bus obferuandam dédit ♦ Vcrum quum nihil fraudis in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ca deprehenderetur, cunda quo que dialis corrcipon« derent,Rex, pro fua genuina dementia amp;nbsp;liberalita«

_ te,puellx mifertus,cam uirgineo mundo decoratam, Corpork^y ï® parentibus reddidit. Quam uidimus amp;nbsp;nos, duodeeim U bitiiws.

annos natam,iufto corporis pro «täte habitu,comafla-ue/cente, fufeam, oculis caefqs,facie non illibcraliiquod ad animi affet^s attinct, taciturnam, benignam amp;nbsp;mi« tis ingenq puellam , parentibus morigcram , ob ex« hau^ieiunio «ires defidem,ÓC fomnolentam.uen« tercom*

IOANNIS LANGIf ter comprcnïor,ncc quiequa circa précordia uitrj,quod tatflu deprehendi poflet, protuberabat: attamê corpus puftubs de phlegmate fcatebatScd,quod admiratione non caret,crura uelut tabe iniumpta gracilia erat:quum Crwruw à mor altjs diutumam inediam paflis,præcipuè ex febre longa to KUuto «/ crairefcant,aut faltcm tumore inflentur.quod Hefiodus dema. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Ergis quoep ho c difticho indicat:

An/lot.fcZïio»e fJt ffi KitKii)(ii(iüv^ «i^H^avin KCt'r«(i«^'4'^

Cuius tumoris in pedibus caufam ut phyficï, ita quoC^ t» ueriffima Plutarchus reddit: quam, ne animus à puellae media abftrahatur,hic reddere confulto omittimus.Pe-» dem igitur, unde digreffi futnus, referamus» QuS om* nes qui pueUSuidcrant, uel hacc abos referte audierant, tanta rei admiratione uelut attoniti obftupefcerent : bic tn D eum,ianfl:orumcp fuffragia caufam referret, qui He liam prophetam ob lezabelis reginaeminas trasfugam, apud torrentem Carithmaneamp; uefperi pane 6^ came corui iUi diuinitus foppeditaflènt : alius

W 8 fj».»o P’'æ^^gi«‘sdaemonumamp;fafcinumcaufabatur:nondce* *♦ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ rant quoqueTrafde/oJÓAay«*, qui tam diuturni omnisali*

Debw Pü44r ^^’^^ faftidn caufam pharmacis attribuebât,quæ græci b vé.Gr synv ^(^ ^ «A*!« nuncupant, ex alimo herba, damafonio pof. 7 ppient«» paluftri non diffîmili, confeda, qu» deguftantibus fa* mem 6C fitimobrepere non finit At tu Reufehiuero* horum paradoxairridens,aiebas, fubftantiam corporia Dlt; corporw co humamfpiritus amp;nbsp;uires egea per poros exhalatione co* hmw iifflau, tinua dimari, humidumep radicale à calore quom depa* Glt;ifn,lib,j nbsp;nbsp;fetproinde nifi hæc uitat fomenta alimentis affiaur refi*

filubr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cerentur, uitam non magis quam ardens in lampade eb ?•

lychnium abique oleo fubfiftere pofie. Opus igitur effe abmento aliquo, quo uires corporis amp;nbsp;uitat, continuo difflatudifflpatse, continua quolt;j nutritione reftaura* rentur.Ob id per commune nudij noftri amp;nbsp;litcranï com mercium, quoducram amicitiam patereiblct,obnixe orabas, ut do eere te ueUem, quod 'nam internum iUud intra

intra corpus cfTe poffît alimentum, quum nulla extema alimonia uteretur,quo in tanta triennali ferc inedia cor^ pus aleretur,amp; ipiritus uitæ coferuarentur. Tum ego refpödi: AnnefcisReufthijpleratj uiribus naturæpro* duci Ô^ accidere, quæ ob raritatem ignarum caufarû na-* turalium uulgus, dæmonum afin uel præftigtjs accide* te arbitraturf Vt igitur tam diuturni in uniuerfum ab^ oliti appetitus caufam exadius perferutemur, operæ precis erit,ut prius unde appetitus amp;nbsp;fames producan-

*0 tur,expendamus: quam, triftem alimenti deliderati être Fdmii cr ippc fenfum,medici definiut. nulla quippe corporis pars ncr lin« ««P.G4L uos à cerebro adeo fenfilcs fortita eft, amp;nbsp;quæ ob id tam I‘^ quot; ^‘ lt;^'^fii exaefîè ientiat, cor Ôd cerebrû profuarum affediionum ^^'”P^‘’'”'_ , modo perindcafReiat, atqucncruoiumilluduentriculi ofculum : cuius affectionc uentriculus laceffîtus, optu ^”j J^'^y^ mum cibi concodti cremorem arripit, intrap fuas tuni* cas acmgas recondit,amp;partim fibi agglutinât. Appen-tus uero naturalis in alqs corporis partibus tali exinani* tionts ratione excitatur. Quum animalis cuiufuis fub*

to ftantia in ambientem acra diflipetur, primum partes eu tifubditæinanes redduntur,quæ à uicinioribus uifeeri* bus amp;nbsp;præcordijs alimentum ad fe alliciunt. Hæc uero exinanita, ab epate per uenàs uiciffîm nutrimentum at* . trahunt.at tandem eparper mefcraicas, tanquam arbor kippoer.wIiK de terra per radices,ex inteftinis amp;nbsp;uentriculo,ciborum promptuario,reliquum chyli cremorem afïùgit:qui ex* Hft,p,t„rI7' hauftus ac contriftatus famcfdt, amp;nbsp;cibum appétit, quo ^„jH^ionw fuasrefîciat uires .Cuiusappetitus cûmob uariascau* ^en^ws.

fas profternatur, tum ob has non rarô in umuerium ab* Aboüi upptiif îa oletunnempe quum relaxatis in ucntriculi oriKeio ner* fwc4Hf«.G4le.

uis,fudionis fenfus penitus pereat. Quod puellæhuic lil».4gt;*^c «»ƒ• quot^, dum crurum brachiorum^ ipfius nerui paralyfi f)»»pto.

in morbo refoluti fuerant,accidiflè,non temerè iufpica* nanc inciJirfex ri poterimus. Sed ne affidua medicorum theoremata onfidj^omiif faftidium quoqi nobis parent,ftomachum^ moueant, ebipindypcm libet paruin in amosna oratorum uiridaria diuertere. ni* pm,dodèfxplt p hil flt;‘

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r o A H N I s L A N G I I rjt Gjffiui 1)11 cntm refert, emn qiiom's litctarum anteßgiuno ucr* U.yepiie.com/ fur5 facerc. Phauonnus nempe in A.Gclljj noeflibus ’ ƒ ^^'^ Atticis,ex Eraßflrato duas allegat caufas, per quas pru i:. .dtÂcÿtlf ß/jjumedendi defideriumelanguefcit,autrefl:inguitur; CeU Iii6 cj ’ uidelicet ob uaià,quæ cibum caperc amp;nbsp;concoquerc de* ƒ* bent repleta:aut ob inediam diutina inanitate cotrada, Scyth^rumàn/ Qc conniuentia uel obftrudta. Scythas quoque refert, ß quando cuiufpiam rei caiifa inediam ferre cogerentur, latioribus fafcijs uentrem cohibere,quodfanies itanub la relilt;fla inanitate minus eos mfeftet. Cogitabamus, ” in quit Erafiftratus, propter nimiam uentris compreffio nem, fummS eße inediam. Venter quoeppueUa: non tantum ob ieiunium, fed natura quoep copreffus appa* tebat. Sicnoftrates uirgines, ut graciles elîc uideâtur, amp;innupti}s geniûæquiori animo defraudare poffînt, hypochondriaarctiori ueftium ctnAura conftringunt. Accepifti iamfatis Rcufchi,ob quas caufas appetitus hominis langueat,aut aliquâdo penitus aboleatur. Rcli quum ch,Ut folerti indagine fcrutemur,qûæ nam in tam diutuina inediaahmcnti uicéfuppeditarepoffînt, quo 20 HïcPluhrcB. uires corporis amp;nbsp;uitç coieruari queât.Nihil, inquit Plu^ Symi^oi6. dp. tarchus, inter elementa Ô^ corporis noftri partes ac piP i.cy^ic^. mordia a: que alimêti eget, accalorillenobis cogenitus.

Ob id corpora iènilia,mulierû prgcipue,2C animaha ex* Dt ctc4iiibiec anguia,minimS alimenti ob calons inopiâ egenf. Cicti' Dquot; fbdwlko» ^æ’*^^æ ardentiflagratSirius æfiu,folo rorepafeuntur. te Eli»**11 8 «. Ch^ïTiacleon folusanimaliû nec cibo, neepotu alif, nec ,^alio quàm aéris utitur alimento, Ob idfenes quoq), in' Oa^ corpon 9^’^ Hippocr. aîy^y'i^ai/m ^«sx vnsuxy ijïîpatzif/jfacilius ic in^düßciiim iuniû feiuntjta pucUas quoep ob frigidâ corporis cofti* J'’ ftrwt.tó.t.Hip/ tutionêfacilius mafeulis-ferreinediâjCrederephas ch. poe.rfphor. »3, Sunt uciô,prêter efculenta ac potulenta, quœalimento rû penuriâ,uel faite aliqua ex parte, copenfarc pqfiunt, partim extra corpus nata,ut acr,odor:pai-tim ucro intra corpus nata,ut adeps,pituita,dcfluxuum à capite catar* ïhi, Qpod autem aër per artenarum diaftolen amp;nbsp;pulmonis,

BtlSTOLA XXVII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiy

mom's biatu afpiratus, wires corporis Si^ uit» fpiritus co

* feruct S^ foueat,hac ratione conuincerc pofTum. Qiuc* wiXcl! lib 7 quid ealorem congenita amp;nbsp;fpiritus animales ac uitales, j^^p ^4^15. ’ naturabu utriuftp animx funÆonu organa, adaugct Si^

” conferuatjUires quoep corporis amp;uitæ alit: fed aer infpi

« ratus(ut Galcnus ait) ealore naturalem, ne diffletur, fui nbsp;nbsp;nbsp;^ .^ ^^^

frigoris tepore attemperat, amp;nbsp;corroborât: quem Plato ^^ ^^ji^ ^ omnis cocoftionis cibi in uentriculo,fanguinis ucro in tyr.Kir«. epate amp;1 uenis, opificê appclbt:quo ueluti tore uniiicr-

• *° fum corpus afpergit, irrigat,amp; nutrit: perinde ac natura fubftantia iecoris mollê ac bibulam produxit, qua chygt; löinfanguinê tranfmutarct:ficquoep fubftannapulmo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nis aerea, fungofam, fpiritu mfanfta effecit, ut aërê [ ' „ƒ ”J^y arteriam trachea atrracdüin fpirituü pabulum conuerte rtlt;4ië4igfft(o.

' ret Nee tarnen id repente aut cofertim operatur. fed in cauernofa pulmonis carne prima alterationem Eiftinet: deinde altéra in corde Sd artères, quibus admirandus il ieretiformis arteriaru fub cerebro plexus c6tcxitur,pa^ titur:poftremâ uero, amp;nbsp;ablblutiffimâ, in cerebri uentiP

’’ culis.Ergo.inquit Galen.animalis fpiritus,cerebrû uelu ^* f’ ^’^^ Î^ quot;nbsp;^* ” ü fontem eue docuimus, qui partim ex inlpirando,pargt; jÿ nbsp;nbsp;j^ j■ j^

” tim exeo quod reticularis plexus fuppeditat ,irrigagt; ^/,f0-4d;w,n tur atcç alitur. Pi einde certè plurimû refer t ad corporis ^„j^ (i»}Xlt;o» . vires amp;nbsp;ingeruj acumen conferuandum, qua uitali aura porû tempend quifqj uefeatur. Ob id Heraclitus ille Scotinus : Aer tHrifqMüsr. (inquit)ficcior,anima prudêtior.Qiubus perfpicuè co^-fedü arbitror,acrcm falubrê, quo amp;1 puella illa refociUa batur, efïè fpirituü uitæ 8i caloris congeniti fomentum.

Non minus aOtadhorSalimoniam confertodor, cuius oJo« repfi «i 3® aëreft uehiculum.Quicun(^( ait Galcnus) dtiffîma UP r««itlt;f,€rpro » riumrefeeftioneindigent, ijs ècuinumhumidumreme^ rogari. Gjlf.z, » dium ad reparandas uires eft optimü : ubi autem adhuc c7 b »1 citius,perodoremreficioportet. Sicapud Virgilium °‘i'’plnr.fci(/ anus ilIa meflbribus feftis allium,ferpillum, alias' her- ““'” ^oeä^ ß bas contundit olentes : Sé Galenus iniaturabili cani- “‘^ P^wwliw«

• - na 111a fame, quam Graeci RtvÄ^usp appellant ; in innere

p ij lan*

H^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGlf

langucntcs acetum amp;nbsp;pulcgium,aut terrain quâm's ob-« uiam, aceto madidâ, poma Appiana olfaccre, aut pane uino maceratum dcguftarc,uel faltemodorarepiæci' DeDfWoento pi^cuius folo odore recens in furno pifti, Democritus, becDiog.Uez ^onec SiSV/zoï^coia Cereris facra Athenis eflentperada, timinemuita, nitam ferturiamiam moriturus prorogafTe. Atillud v Arfeniut t. loge eftmemorabilius, quod Plinius tradit, AftomorS fiftoput. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gentem, fine ore, corpore toto hirtam, ueftiri in India «

Aßomosfe. frondiumlanuginc,halitutantumuiuentcm,dodere, lt;« lo oiore nutri- quem naribus trahant:nullum illis ciburn,nullum^ po^ « ri.Plin.lib.7. t^m, tantS radicum florum^ uarios odores : fylueftriS ,0 •‘'F^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malorum,quæ inlongiore innere fecum deferCt, ne dc^ «

fit olfadius, nutriri amp;nbsp;alt Quis tandem obfecro fanæ «« mentis compos, tarn fide dignis Hippocratis Slt; Gakni conuicius teftimonijs amp;nbsp;exemplis,acrationibus,inficia rf audebit,pratter potum amp;nbsp;efculenta,aërem amp;nbsp;odorein fpiritus uitales fouere, external alimonia coferuare QC prorogare uita pudlç potuifiér pratter alia interna cor^ pons alimenta, de quibus fumma tantü capita perftrim

Ammalium gemus. Quemadmodum funtprouida quidam ann 20 prxilrntM. malia,quæ futurorC confeia,hybcrni uidtus promptua* n'afibiconftruunt,nebrumalisefcæ inopia tabefcant» Sic formica Iagax,frugisfeminaprius, ne conditaexcre leant,anoü,fub aceruum congerit: apcsmella in aluea* ria,picus Martius nuces iuglandes incauos arborum jytijs ownüut truncosrecondunt.Sicnatura,quamuis indodla,tarnen Pü.li.8 cr m prudens, quidam hominumbrutorumep corpora adigt; pc,pingucdine,amp;’ phlegmate,fanguinis rudimento, in' farduit:ne fi qua ferenda foretinedia, pingue ÔC acrium pabulS calori congenito deeflèt.SC cam ob rem, inquit 30 GiIen.ItF.4,amp; Galcnus,natura plurimumadipisintra peritoneiamp;o^ wf« parit menti plicas conftituit, qua caloreuentriculum fouegt; ret, panniculos lubricaret, æcibus calorinaturali tem^ pore inediæ foret ; ÔC ne ßnguinc exhaufio, humidum radicale,naturale eins fomentum, in fumer er, phlegm a crudum fangumi admifcuit, quod fibi in alimêti uicem deco*

EPISTOLÄ XXVII. Hr dccoqucretQuo fubfidio,corpora quoqjmuh'erS phle gmate referta,no modo^ta-iriKii, fd eft femel m die tan turn edere, fed ctiam xarii^'y id efttnediamfacüius prater confüetirdfnem ferre poflc , Hippocrates afferuft» Hippoc.Ii.ï.Je êC Galen.inMethodOjexbumorum Óópituitxcrudita- lt;ilt;^^oru »i£ta. te febre correptos, fola aqua mulfa, m qua hyflbpus de- ? j”ƒ 1^^'‘ , codus effet/eptê dies alere pracepit:Siquidê( ait)lon- ^^^ 5» giflimam,quf nc affeÆ funt,inediam ferunt,corpore ex j,(^j^^ 5) audispiemt^ftreds conco dis alto.Taliauero font mu- phlegms coatt 10 herumamp;animalium,quyinhyemefefciHatebrant, corgt; tiinal'mitu.Aj pora.qug^ crudita uerborum breuitate Galenus ita affir- lexander Itb.i.

” mat 'vru'nix^ to;epmAivavro: lùx7n7i^ccKlSlv^^lt;rK^^7«^7r^n^■- proHf.82.

” Àaƒ fc?t£«,){pa ywxiK^ xvJ^^S^/, on xgum K^icH 4'V^a’Jr^fia)J xg Vcrbit Gähnt * ƒ ev^TB S«Av. Si'Cj inquit, Sc animalia hyeme ïn cauernis **I®'‘ï-lt;1lt;trw-delitefccntia,6C urfæ, mures alpim', ÔC ui'peræ, oboefiora P^’*^**. ., , cateris repenunturt ÖC mulieres uin's, quoniam mulie- ' ^ bre^enus temperaturaeftfn'a;idius mafculino^borum , ^* *? ^t ƒ

amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;len.mfincUlKy

quippe corpora tngoreobltruda SC condenlata, quum liifutn/rediff ^^ per tranfpirationem occultam no difflentur,5C ob calo- „e ^g^ij^ ^^^ ris imbeciUftatem nullo uel exiguo alimento egeat, foa fijiratum lib.t, faturantur adipe. Cum ucro omnis pinguedo ex fan- Apb. u.et dt la guine panniculorum frigore coalefcat, non défont qui fw affeâ. hh.’ÿ. adipem ali, ôC codas urfarum carnes, tempore quo de- De pinguedine htefeunt urfæ, ob ardurifeptentrionalis urfæ frigus ad- ’‘^ GdUn.Wk^» augeri credant. Plinius lib. s ait : Mirum didu credit “^^ 4“ pdrùui^ Theophraftus, per id tempus, quo féillatcbrantquoCB, urforum cames colt;Sas.fiaffcrnêtur,facrefcerc. Atqui ^X““™ non id de carne, fed de adipe urforam inolla condita, phnij, norite ” Theophraftus tr2dit,Sxv{iXff!Ü-rK'npj’?fy '^iiTuy-,-Jv\7risix g^cip.^é.indi/ ” 'n;^\KaK.'nva-vixSxivoiJ,xi7r^Kixx'ralS(pciü2dou.Si.7rxïfi'rM-,K^ catui.

” wTrAtijior Tiïcc^ytue.Id eft: Admirabilimmum horum eft il- Ver5lt;lt; Tbeo/ 3® lud deadipeurfi,qupdum inlatebris délitefeit,fimulul- pbu/l-fx JiLde tra uaia in quihus aflcruatur,quocp excrefcit. Hgc in-odore.

edia non beftijs tantum, fed hominibus quoq; accidcre 'DeTimonh folet. Teftatur quippe Ariftoteles,teftisarcanorum na ‘^gt;^ii‘i«£‘Atbe Wræ confoltiffimus,Timonis amitam quotannis infpe- r^u’Ï'^‘j’quot;^ p iq lea

IOANNIS LANGH

ka urfarû more, bimcftre repus abfqj uUo aliment o de* litinHe femiamm^ut fola fpiratione uiucret, ac aegre di* ïlwcw cdpiüj nofceretur. Hos quoep ex pituita huraores, quibus nu clt;5rpi«qM«que triütur,defluxus à capiteincarne,roridocorporum ali* wutite,Hippo/ fnêto,admixtos adaugere, Hippocrates traditÄ alime entirt libjf lo ^^J^ partim confpurcant, unde corpora tabefcant, fca-trldiï °”’'”^ 'bie^phlegmatica(utpuellaehuiuscorpus)inficiantuf: -Scdïiiei wcUn P^’^*^**^ tarnen quoep nutnant, adeo ut fitim febneitan-' fdup. *:^'^*” etiam aUcuient, Practerea,ut ueibis Galeni utaqfi fl«x«icdtbrri animalnelt;^ nutriatur, uelutiin latêtibus accidit: nihilo^ i» (eddre {tiriedd minus muerepoteft,^quoad cormâferitqllçfum. Quip* tiKm/ïïjgt;»,te/ld/ peuidemus fæpenumero, nuiltis demeeps diebus ali* twrGdkn.ltb^. quos neq^ intclligerc,ncq5 fentire, nee etiam moueri, at tfidc.commen- nihilominus uiuerc : quemadmodu ubi quis ob uirium *®‘- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cpatisimbccillitatemfineah'mentopermancns,diutius

VeriaGak^ii. (ulcéré poteft.At uero fi cor ipiratione priuetur,homt 5.de ods a^. ^^^^ ^^^^ perire neceffe cft. Sed affedto iecinore, ob * EWte dfTedo ^®^*^animalia moriuntur:uerùm( ait )pcrlonga tépo* diuabfedhmfn rumfpacia,inhuiufinodiafFelt;fï:ibusuitaprotelarepof* toionwuiiuTe ^rif‘ Puellæueroeparuitiatumfuifle, priterfcabiem ^* potejl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çlûbcus in facie color indicabat, que Gr g ci ;49AvC? o^oop

a plumbi colore dicunt. Et ut ad feopû epiftola aceele EpilogSni- ret, ex predict is confiât, corpora fexus feminei frigidio fiorum, ris effe quam mafculorum température: ob id pituita amp;^ adipe refer ta, amp;nbsp;obœfiora,inediâ,quam greci «ojtmii di' eût, facilius diutius^ ferre pofietpræcipuè fi effœtas ca* loris cogeniti unes, amp;nbsp;fpiritus uitalis robur, falubris ae* ris infpiratio amp;nbsp;odor ref ’cerinnacijs pituita, concodi fanguinis rudiment fi, amp;nbsp;adeps, ut oleü in lampade eUy* cbnio,alimenta et fomenta illis fuppeditauerint:quibus î® etfiaduitæperiodu, obfiâtemorbo uita traducerenon poffîntream tamê ijs uicê alimenti fuppeditantibus, diu tius quam omnimoda fertinedia, prorogate etia ægro* tâtes pofTunt. Memorigenim prodituinannalibusre^ perio, Lothario impcratore amp;nbsp;Pafchali papa imperanti bus,puellâ zV ƒ quoep annos nata,pofi abumptu angeli*

cum

EPISTOLA XXVIIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;110

cSEuchariftæ cibu, primS dccë mëfes pane abfjonu(fgt; fe : deinde integro triennio ab omni dbo Së potu abfti* nuifle. Albertus,magnus ille philolbphus,fcribit fe Co AftertJe »41« lenig uidiffe muherê, que crebró triginta dies, nonraro ^lt;^^ni^^l- à ?' quoep uiginti, cibi potus^ abftinentia fnu defraudaiïet Trrtd.j.f^p^« geniu. ConfultóaütReulchi,ncepifl:ol3élogitudo tibi taftidiü pariat, pi çterco,qug Heluetioru annales de Ni» colao anachorcta tradunt ; qui in deferto uiginti annos inediafuftinuit:amp;mulicrê Germana, qualoannes Boca ’o tiusfcribit triginta annos omnimodainediaukStradu» xiffe. Vidi quoep ex torminibus coli paralyticos,ob re» folutos in orificio uenniculi neruos, quamuis non tam diuturna,pari tameninedia aboliti in uniuerlum appeti tus affedtos. Quod SC pueUac huic ob candê accidiffe ca ufam arbitror,cuius calons cogeniti amp;nbsp;ipiritus uitalis wires,aëris,odoris,adipis, ac catarrh i fiC pituitat co cod g ferncto,enutritg,rnênij ïnediâ ferre potuerât. Quidue» rô tu fcntias,ôc quantum fidei hisrationibus tribuas, ex emporio Fracfordiano quacfo redde me certiorê, Vale»

Q^V AB F V E R I N T A L I M A ET A D I P/ p./àwù CZ fins ph.irnt4c4‘

E PIS TOL A XX VUL

Educes cxnundinis Francofordianis mercagt; tores noftros,lucro ditiores ÖC alacriores uidi» mus. Qiii mox ad udperam tuas mihi ob tule» 'rut litcras,quibus fignificas,omnes Academig

weftræmcdicos óf philofophos,meas depueUx triennq media rationes cÓcordi fuin agio amp;nbsp;approbate,06 admi Jo ranWerum loge plus gratis demeriturn, quum magna spud nos annong caritas ingrauefcat, immêfumep fteri» lis brumæ frigus immineat, fi edocuero,ob qua caufarn utrac^ fames,canina,óf grgcor«jamp;ovAjjûô©»,unà cum frigo re,cû omnia nine obfira torpeant,etiam incrudefcere io kat: 06 quib,remcdns ueteres ut ri ufo; famis rabiêobtu» derint:

derint;8(f quae nam fuerint I'pforum «Aig« amp;nbsp;K/’t'lx, om* nis famis amp;nbsp;fitis pharmaca. Nofti probe, mi Rcufchi, quum Ljpfie bonas in frequenti auditors confcllu pro* fitererliteras, me niliil arcani unquam te cclafle. Qua* requicquiddeiftismagni momenti famis problemati* bus exploratum habeo,tibi libcns communicabo. Pri* mum admiror, uetcrem ilium amp;nbsp;peritum medicum Era fiftratum,in primo cTictt^iinaiy, Ä eft diuifionS libro, fieri* bere,caufias utriufq? famis hyberng nó fuilTe ei compete o KieErap^nü tas.«;roPoj/lt;/lfc,inquit,Kgùlt;/ltô.uivatzt7rt(rKfc'gt;/-£aif,j(gù ùStTOVTiV “ Hfrb4 ex^onit ^ uni nbsp;nbsp;nbsp;ÄcnrUy âovÄtlJ^^u^l^'n,J'‘l«tI iy -nis’4-vx.ia-t //.cc^My quot;^ '^

Gtü.li.i6.cit,6. o-û'^ûùyiX’nv't)ytn'rcel,Hty'TVi5Ïvlt;Pt«i5.1d cft:Dubiûeftin^ “ digens cofiderationis, turn in hoe, tumincaeterisfameli cis, quare in frigoribus magis huiufeemodi cafusacci* dat,quam ferenis temporibus. Cauiam ucró,ob quam utraeç fames hybemo tempore, homines pecora^ ma* Cdufdmhyiev gisinfeftetjAriftotelesin Problematibus talem nobis Mßmii expli/ reddit:quód coftridis à frigoreambientis nos aëris, po cat AriPot-fez ns,quum calor naturalis occulta per poros exhalatione î* ttione 3.Probit. djfflari non poteft,intus coarëlatus adaugetur.Ventres “ f 6 r 8 quippe,ait Hippocrates,hyeme Së uere calidiores:qua* « t- *^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoep plurimum alimenti egent Slt;: fameficunt.

Apbonpç. ^^^^ tarnen ut memori mente obleruesmonco,utiüa r^mKdefim/ cuicp eiuritionis fpecici polïïs accommodate remedia: tio.GJe«. 11.4. nonhicagiturdefamenaturali,auxeftfuëfionisuifice* itenuf- pympto rum,alimenti à ucntriculo,in orificio eius fienfius : led de W4t. ca,qux eft iniaturabilc edacis ftomachi,alimenti defide rium, Quam bifariam, in caninam, QC famem grandem De ttymo iuU/ diuidimus.Hanc grxci à atv augmenti particula,amp;Ai//lt;j tm,SuidMin di- fame, JiiÜAiyioy t(^ iiav7ruvxy, id cft,'grâdem efuritionem, P Giant tadtm. q^ anxiam edendi fitim appeUarunt. Caninauero iUa üTd^ütüüoG ^^*^° » ^^/^ humore frigido Óé. acido, quem oficulum len-Ii x^pbor ’^^*^^*’*^11 à iplene intus afaiorpfit, qui aftriëlionc alimê j, ‘ ^ tainucntriculifundumprotrudit,famemcpfedaricon* Hippoc.Iib.a. tumaccacerbitatehumorS indefinenteraccerfitiquam /pbor.zi. meripotionem diflbluere,Hippocrates ait, ^i^^e è^sgt;^^ts Avu^

EPISTOLA XXVin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill

AvH.Eft autcm thorexis, utEuftathius infcrprctatur, agt; em/IjÆ.iIijI a pud ueteres iivuTroffict k^ «K^aTomaîa.id eft, uini meri poz tatio, aut(ut Suidas exponit) /«W«»id eft ipla ebrietas.Si uero uoles haciugi QC intolerabilifameaftecftos curare, ^^^ ^’w^«’» oportet utpræter merum, praniuris offeras edulia pin- ”'* guia amp;nbsp;oleaginca,£v quarcuncp alia,pratter uina acerba, ^® ^ ‘^J ^^' amp;nbsp;acetaria,qug plurimo præparantur oleo,quod fuo un c^^Q^^^°^* ginne acorem humorum, famê excitantium^ obtundit: Qi^jj (cidreß/ adeo ut Auicennareferat, quendam peregre profedu- mé, ^uicen-ter »0 rum libram olei uiolacei cum adipe mixti bibifte, amp;nbsp;in- tia primi, io/ ediamabfqj uUa fame decennium fuftinuiflè : quod 0^ «fîn^.cd.a. oleum amygdalarum, acadipem uaccinum, corum ui* fcedine tollere quorp famem, idem Auicenna tradit, Eft ÓC altera famis ægrè faturabilis ipecics, quam Græci fHAiidoiJ dicunt. ob quam arcendam folenne feftum cele brabant,quod JimAtitTS ^bAxcnid appellarunt:in quo Magi Pluf^rcbi«ft/ ftratus in publico foro opipare, cacteri uero in fuis quiep ßHm fcultwyrt «dibus priuatim 6C laute prandebant:tandem epulis fa- j^wpo.^.crf^. turati,mancipium apprehendebant,quod de uitice un*

*® gis caefum foras protrudebat,acclamantes,’tfû) jiwAiidop^ utrti) J^t TrAsv-ny ns^i vyitap^ id eft,Foràs fame, intro Pluto* nem amp;fanitatem. HocfeftumG crebro dcpublico ce lebrares,nil opus alqs foret rernedijs, quin facile famem foras eliminares.Sed,utunde digreffus fumr euer tar: eft bulimus,uirtutis,ob ambictis nos arris frigus, caius, BmIwii défini/ S^lipothymia, quae à fame inchoat:fed hate rurius aboie iio,cx Galeno tur,necuirtutislanguori coniun(ftamanet,'quaehomi* lfMpîwî.z». nibus pecoribusep eft infefta,ac praecipue ijs qui hyeme perloca deuia,alta nine obfita,peregrèprofîcifcuntur»

Jo Caufam reddit Suidas his uerbis: crvidTriTrfa J^t 'n ^hvAi' » (di«lt;/^a3S7rKê@^,yióviQ'ierns-rnuvn^^KTWin k^ «vS§ói7m5, tt » 'r^'nvS-i^lj.Slt;/lio:'^i’4'VfniK^'eirvKV(elt;ni/-,o'miJivnS«7r«iJK«' ” ^i^^)(ß^y'^ T^oc^Hÿ Kamp;^oto? mxAterKOvr^* dn lt;j'^§i(iiix S^ AittH ’' ^y^ovt^J^iXiTic/liijSMK! iioTe'srvOH 'jifdvu '}^ xwidx ■, i(^ (/lixepS^U“ » ga-n ^i^iAoptfo) cev^-n J^tirJ^tJlciJ^ay. Id eft:Accidit haec bu* limi famis affedio exiftente nine, amp;nbsp;in ea lab or antibus q peco*

111 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOz^NNIS LÄNGII

pccoribus,hoir»nibusqî : fiuc ob calorem, cutefrigore condeniata,incus omnem coartfiatum, nu mm en tu cor pons affanm depafcêtem : fiuc quod acris à nine Ót^ fub* tills exhalatio pénétrer,acdiflècet corpus,óf corrum* pat calidum rurfus fords redditum. Elegans certe ra* PlMtdrcb. infex no, quam Plutarchus in Sympofijs multo uberius ada-tofympoßo,cä-. mumm déclarât, Contrahoc edax malum nullum pa ne^^'^°^b^^^° ^^}^ ^^^^ odore, præfentius inuenit remediü uetuftas, ‘■bædBrutus Romanorumcófulféliciterexpertuseft: Pljifjrcb h^ ^“* quum à Dyrrhachio, quod obfederat, ad Apollo* »o ^o[.6.c4,L nbsp;nbsp;”*^*”’ ’”magna niuis copia proficifceretur, hoc malo pene fuifletperiditatus. qui quum exanimisin innere in lipothymiam ex bulimo concidilTet, miniftris qui co meatum defcrebant cunóantibus, fatellitcs eius ad w* Xû^vAÂKÆ murorö euftodes accclerarc,ólt;^ ab hoftibus pa nêpeterefuntcoatfli: quo derepente,ucluti Demo cri* tus folo eius odore, refocillatus fuit, tandem uictor ciui Dùtd bere^ri/ ^^^^ potitus,humaniter captiuos traófauit. Id quoq, te i« Ïlb admonnum uelim oppida Africa amp;nbsp;Indip longo inter* et}Hue.Ralls6 uallo enedimta: ob idpergdu,taxa aacltum,acloca ^^ tri'Ü.dd Almdi deferta profeduri,niuis autfolis ardoredefeiri, bulimo cd^. ó. Auicen- facile corripiebantur, Propterea Arabum medici Ra fut.^.j^rimi. fis amp;^ Auicenna,ac inter Græcos Galcnus, peregrinan* GJ.Ii.Sdewc/ tibus medicamenta zv7n§isx facile parabilia contra bu* die. loco appro hmum conferipferunt. Ait quippe Galcnus : Bulimo

*^ innere aut quauis alia ranone albedos refecimus ace eparabil, „ ^^olfadu,pulegio, autterra acetoirrigata, pomisaptjs, z « alqs^frudibus:aut cogentes cos panêmero madidum ” deuorare. Qito remedio ipfequoq;, dum Hi^anias 8^ regnum Granaticum iHuftrim principe Fridcrico Co* ï® mite Palatino, in ardêti caniculp æftu peragrarem,ufu3 fum. mane nil prærcr pane in generofo aliquo uino ma* Ev p4(if ulfwcz ceratum edebamt mirum quam confiant! uirium robo* U«ir«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re,cùm aeftum,tum labores,nulla ferè urgente fiti ud fa* me, ferrepotcram. Efinamque panis tam præfensui* hum alimentumiUtiumcntaamp;: homines modico eius

efw

lt;fu aut odorc defeffa refidantun Rcfertluh'us Capt-tolinus, Antonmum pium Cæfarem,fenein lam, amp;nbsp;1111-cemium, manc antequam falutatorcs aduemrent, folo pane ficco uirium robur fuHcntalTc. Vetcrum quip-pe quorundam ientaculum 6C prandium folo pane 5C ui no coftabat:quod 0lt; Cornelius Celfus,Latinorum me- Or. Ccïf«i hb dicorum latiniffimus, inlib. i praecipit. Ob tam præ- vc^p-S’ Claras ex alimento panis uires,iure optimo panem inter alima 0^ adipfa pharmaca referte poteris:è quibus fi mo

*0 mentum deguftaueris, famem 0lt;^ fitim obrepere non ü-nent, Dequibus Ardalus medicus a^ud Plutarchum nitjK^i-jtv J^wxiJ^iCüS ptiK^oif u!'n^lt;i{jcaAlt;tiJiSxvov7Ki J^infzi^ivuiJ «vK^isoi/i(gu.«/^ii7rvaiJ, Id eft : Qui parum dealimo in ore Ca:fi/dRudlij malh'cauen't, totqm diem abfep prandio amp;nbsp;ccena tranfi- ‘^‘^ ^‘‘^™‘’ '’''

gt; gerepoteft.nonenimhaccpharmaca(utCeliusfiCRu- *lt;”'gt;^‘“’0’® cUius,alias multifan'æ eruditionis uni) ex halimo herba Kor.Iib.t. m-ji. aut frutice,quac in littore maris crefcit,8Cfalfilagincm re ®'/ “‘’ fipit,quæ ^uu exonerat,lac puerperis, uiris fernen pro- ‘^XePlMürcL lincum adauget,conficiebantur:fedexmeUeSC cafeo myppiftttuw* ^® barbarico, additis quibufdam fementis facile parabili- bwpo/ïo.

bus, conftabât, unde Periandros apud Plutarchum ait, hx wfHecoir^ » wvTzv ƒ t xAii^x jegà iJ^i^x ifx^fiKKK^iJixJihojJ a xirix -ïï^wSkvci^cu. fimê remedid. r» H^lj.tKu(^TV^lt;}IJTiv«amp;x§SxfiKoijJ''t^isxi,Jlt;S^lt;J'7ri^{^Tixxffxid. Athen. ïi.z.Gi

'gt;n7t,a-^'iv7n^isüiJ, Ob idnomenclaturam ab « priua-^^'’•l'^-pl“^’''* tiuaparticula,8C Ati^v fame,ac lAt^'HS fiti,obtinuerunn Soamp;nKW Pjtlu Nee mirum adeo his fedata elle famem,quum Ariftoxe S°”^‘”^“ P’''^'’'' nus tradat, Pythagoricos non aliud quam panem cum .- „ „ nielle Attico prandere folitos. Erat quippe amp;nbsp;placen- y/'^^oJL^^/ tæ genus,quod ex butyro, femidale QC melle conficieba ^^^^ a«^ ori 30 tur,quofamis tyrannidemcompcfcebant.Siplurautri- bifunli.6.sy.'

ufepfamis remédia Sgt;C caufas fcire efuris,inuife fextu Plu nopfeoî^M.jÿ. tarchi Sympofium,acid quod feptemfapientes apud o-Lbp.ctio.

eum cclebrarunt:0^ crede mihi,dodis illorum epulis faturaberis.

Vale

114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNlJ tANGtI

AN CASEVS EDENDO SIT SALV fc r«, id Pbifippum Mf ÜBf bl bonem. E P I S T O L A XXVIIIf.

Ndicta eraf mihi per Cyrlerum noftnim cd' na, ut in fin’s ædibus cum ft cri uerbi conciona ^I toribus,qui turn parochias luftrabant, ut cas a ifuperftitionibus Ô^ïdololatria expiaient, cœ^ narcm:quum ftm ferè efTemus faturi,amp; fecundacmenfte bellaria apponcrentur,6d cafcus:tum,Philippe, honorp fica certc tui ac famuli tui fa dia fuit mcntio,qui tibi eden *’ ti cafeum præripuiffet. Aderantfum inter conuiuas, qui famuli audaciam admirabantur.Alij uer o, qui cius fideli tatem coUaudabant, quinonpaffus fuiffet, ut dominus fuus uentriculum cibo praui aIimenti,8C ad concoquen dum contumacijOneraren Tum ego rogatus refpon* D'^irem uctri di: Me fuipicari, famulum fuifle de uulgari illa Medico* tulorumconca. rum hærcfi,quialiorum ucntriculos fuiuiribus metiun* üionem probat jyr: 6C medicamenta non Socrati aut Plnlippo, fed uni* * j ^a‘a''^r uciftli hominum in mente ideæ accommodarent: igno °^^ r iL^ ‘ ’•^*'^^® naturâ uentriculonim ita diucrfimode elle coin* ” DiiftiScd P^ratamjUt hic natura incalcfcens,efculent agroift con* lor1:tMium,fed co^^æni cÔtumacia exacte digérât, tencra uerô adurat, proprictateoez ^ m nidorulentam cructuationem conuertat : alius ue* (ulti otu pftp ro uiciffim groffa, cruda amp;incoda, ut uuarum acinos, atur. GaUn. h. integra egerat, teneras uerô carnes amp;nbsp;oua quo en forbi* i.deaUmM. liaindclicatum corporis alimentS conuertat. Accedit lyolirutiac^me ad hoc,quôd efculcntorum SiC potus cocodtio non fan* lob^c Alexan/ tum calcris naturalisuiribus, lcd proprietate quadam aer Aphrod. in ß^fujs hominibus^ congenita(ut Galenus refert )pcf* HumT/^’^^' ß^’^^”’'* Sichacrationcftratiocamelusuolucrisdigerit 3° De Rutnif 4C fcrfuir),^ rcliqua metallaigniinexpugnabilia:quac Ico, cotur, Lucret. ftmtiocamclo longe calidior,concoqucre non poteft. bb40-5 Ga* Anus illa Attica, amp;puella à regeindorum Aiexandro kn. ioaïiwrnt. haudi ucrius quam muneri donata,napello impure ue* ti-2.Gr Arifldi. fcebantur. Coturnices femme hyofdamiQéueratri pin-j.* planUf. guefeunt, flumi acuta aluntur, quæ homini caeterisep animan-

EPlSrOLÄ XXIX.

aftimantibtisuenena funt deletena. Hac quoq; ratfone accidit,ut hominS dlenon uefcat cafeo,alter abftemius uiuat: quo ramen cafeo Zoroafter, arris Magicaeinucn DcZorod/lreM ^oi*,uiginrianms in deferto uixiffe traditur, ita tempera^ P“”‘^ to,ut uetuftatcm non fentirct : quod ficds draconti) fo^ c^P4’* lijs effici Galcnus doemt,quibus recens imph'citus,a pu tredine immunis præferuatur. Promde Hippocrates ^^ conkruittiof „ prudêter,utcgteraomnia,nosinlibro de Vetcrimedici netaft^h^eGi lo nabis uerbis admonet:No fimpliciter,inqutt,exiftimax l(n.Ub.6.ßm^U iy te oportet, quod malum eduliû fit cafcus:non enim om Mfdic.i. Pli. IiE ), nes hommes la:dit,immogracilibusmirabiliter coferre i^.cdp i^.cr » traditur. Nee obftat,quod aliqui cafcum crafii amp;nbsp;uifcidi lil’.3o.Mp.jy.

alimenri,quo eparisrenum uenularSm obdurctur mea^ tus, ac arenulæ in renib us ac uefica ucluti cal ce agglutp nentur,ut in calculs coalefcat,caufentur.Nec id,Philip^ pc,te à cafei efu deterreat:inoderata quippe ialis coditu ra,hæc cafei incomoda corrigit, quæhumorulentorem Conüturit pl«^ incidit, friabiles reddit arenulas, meatuu obftrudiones ^°'^^°'^‘^‘ referat, nemofom iUud uentricuii ofculüroborat, appc^

’° titumep eius languentê fua acrimonia excitât, naufeaep , n ■ « « fiftit.Ob id non temerè ueteres falem irritamentum gu* pcU®’ ” 1«, amp;nbsp;Lucret.lib.t uefcum appellat: Nee mare quae im* ^“2“’'^quot;'°P ^’” penduntuefco falefaxaperefa. Quod a columbçap- „y;_^.^,,,,,[jjt primènorunt. quæ,utrefertPlinius, pullis primofalfio ce Jifbù!jlt;éc rem terra colledam gutture,in ora inipuunt, praeparan pjw.iikto. tes tempeftiuitatem cibo. Nee quoqj te Galenus in iP Mp.34.. bro de boni malicp fucci alimentis, deterreat, quum ait:

» Exeafeis omnibus craflusefi:fuccus,infupercpèuetip

» ftis malus:recens aut coadlos, prima mêfa ad aluum dm opipÏMSw 3® cendaeflc licet, cummeUe. nam, inquit, amp;nbsp;minus eraf- condKiocxGj/ » fus eft eorum quam ueterum fuccus,amp;nullo pado ma- ^^^ fmpk

lus.Proindc,Philippe,nihil horumincommodi ueritus, Md/c f^alu uefcerelibere cafeo recenti, falismomento temperato, qui heft is bubuliautcaprintdulcorem refipiat,auetufta ^^| °”^^ ^ ris acore alienus:c5fifus Hippocraris( Apollinis noftri) jjL^jij. j^ mApborifinis oraculo jquoait:7ï lt;r/-lt;jxgquot;X«flt;’P gt;(^7re';x« J{or.3^- *

tli^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO ANNI SLA NGH

X^à tnTtiÿ, nJ^ny (/it '?fv QzKTi0v())y (Jt-ty, wJ^isi^iy J^t ß«?i!Kiy atf ^tnóy,id cft:Parum deterior potus aut cibus,fuauior au-« tem^meUoribus quidem, fed minus fuauibus, eft præfc-« rendus. Caeterùm quû ipfe quocp cafei edulqs maxime obl edier, ut nulla fit dies quanonmeniâmea cafeis one * retur,utcaicum à calSnia Medicorum amp;nbsp;noxæinfamia uindicarem,prima inter fercula tuTzrp/sà, id eft,facile pa* rabilia,laudem illi his ucrficulis attribui:

Cafeui exoß» lAeäicK,lt;im munen liâii, Sderam nee noruntfxtut alimonLim: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;9

De tm^i UAw mthi funt ientciculii frugi, Sobriitin poft ccen^m eufeui efed mihi.

De mijfa lnHii mihijircuU nulle ptruntur, QîJJWMM nee rutila f^lendeut igné focut.

Im^i nnlitibtu Kirtii qui cA^rAlecluuntur, Vflwi nee yoterit yromytior ejje cibw.

mutii ueUuoli ijui [uleant xciuori pond, Ocyui A^AJAgK eäfeut efcd foret.

CrAtA^i de noUris inter bcUAru menlls rer(ulii,(iu^ nuUafunt oyerAtAfóeo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20

Si uero fercula ex cafeo co ci induftria cofe^a tibi ma gis arrident,ea, præter Apitium amp;nbsp;Athenaeum, Platina inlibro deHonefta uoluptatetedocebit.Quarationc uero citranoxarn illis comodè utaris, gener ex Budiffi* na tuus, probèinremedica dodius,tc erudiet:cuius ad* ucntusHeidelbergam commercionon licuiflèperab* fentiam fruijCx animo doleo, Vale,

DE NOKIA ARBORVM VMBRA,

CZ rare.

EPISTOLA XKX.

Vum quinto Maias, poftquam Pleiades illu* xcrât,unà cum rhizotomis noftris, SC Acade* mixnoftrx philiatris, poft folis ortum, dum iam omnia amoenis floribus prata uernarêt,et arbores folijs roremadétibus proxima quxfp obumbra

rent,

EPi ST0 L XXX, rêr,nicd{cas quæfituri herbas, nemora, hieos ac montes perluftraremus:tum comités mei,cruêdis radicibus fef* fi,luc fub lugladis umbra,alius taxi,proftratus decumbe rent: ego ueró fub piro recubaré : experreÆ^ ahj capitis doloré,corporis^ pruritS conquerercntur,ipfc uero perbeUe’ ualerem : turn omnes, qui iftud fieret f caufam quærebât. Hic ego rcfpondi,an nefcirent, Medieu non tantum herbarO 0^ radicum, fèd arborum Ói florum naturae peritS efle oportcre ffi citranoxam inter haccuer-fari uoluerit.lcgiftis'ne apud Theophraftum, Diofcori-dem,ó^ Galeniï, utalios tacitus prætereâ, heterogenias effe arborum amp;nbsp;plantarum exhalationes, quas Graeci KTn^^itas, id eft uaporû effluuia appellante'falutares item capiti efle etia ferpiUi, polygonrj, callitrichi, rofarumep odores,adeo ut fertaexhis cotexta, excræpalaamp;mero ConniMrucora cephalalgia curêcalias uero tanoxias,utuelfolaillarum nie PlMUrdj. umbra caput onerêt,2C proximaqugcplocainfcccunda sympoPya.t. -T iTrren'uç nnëra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zy Gilen. li.2.

A,ritoribM prmiw certis ’^tmh umbra, tributa^

X^r^i adco,capitis pudant ut ff pr cJoIorey» Si c^uif cit pubtn wuit pfoß^ratm m !?f rtw.

De quaru genere funt, taxus, iuglandis arbor,8^ inter li- ^ “’”^'’‘‘ ”“^ lianarcifTus.quarü uirulentiam nominö etymologia in-dicat.Nuxquidem arbor X7ri'^xcfj«?,id eft capitc,græcé jJ^S ” ‘'^^ ƒ wfy«rficitur.Hcc,inquitPlutarchus,7rrêv/x«/i«5.óöx«^« pu.lL7xa.ti.' '^KcijKcf,i-ci:rx,/Mmi «ftfV3-’«v?17r«f«xtxAj,«i!4!3?. QiiodPli- Qaltn.ini.Epy nius his reddidilTe uerbis uidetur:Vmbra iuglandi« gra damarum corn nis, amp;nbsp;capiti humano noxia, amp;nbsp;omnibus iuxta fatis, ne- mentt.

cat germina amp;nbsp;pinus,8C Galen. inEpidemijs, iuglandis Stupor ex n.tr/ ^^ 5(. buxi «vx-v^/icccnp,capitis parère dolorê affirmât. Pari «ƒ PirUrtb ?if quoep ratione «tts y«fKK?;id eft torpore. Si. vx^Kiosop dixe- PP’'^- .

rut, iï «Ai€Xvroi/7w w viv§x,amp;^x^vTHras i,u.7nizvTeevx^}e(tgt;lt;f^u!. ^^ taxtumbri At à toxico quoep taxus nomê obtinuit,quâ fmylacê ahj ^’ƒ^ ^ ^',1* dicSt:cuius umbra tâuirulenta eft, utdifeûbentibus aut \l\^\^^^^ * dormientib.fub ea noxâ,amp;:fcpc mortê afferat. Proinde Tiio^^/4g Plutarchus ait quide/soj^cn ^jaTt KS^ax»«lt;rMvA«K0ï«7^- p^^^.

113 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

»» ^iivu fjw ïyKX'fttJ^ct^d’tvred, oTixiJ o^y« i^KAisa th^oSt^ «v3-gt;i3tif^ Id eft: Teftantur fmtlads umbram in ea dormientes pc* rimere,quo tempore ad nouos maxime flores target. E^iUUs mor Valeant igitur medici, 00 fub ea Epimenidis fomnum pHUnn« e^xum dormiant, qui taxo, uirulenta arbore, ex quo Scythe J ^*^^“5 parabant,pro fpleni falutiferathamarifco utun^ ^c^Mu^w ^*”^ ’ ^® ^^^ Lucretius quoque ( me indicé) ita cecinilTc quo^Tartari. W^^^^'^æ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

TjucïetiU 6« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E/tdww W4gttw Hflwottw wontikwrftpoT,

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TclorK adore hon.inem tetra confueti necare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«

Quod uerô manus, crura, pedes^ ardore inquam pru* riunt, id quoep ueftra accidit culpa » herbas in patris pe--dibus contriuiftis rore madentes, èC ex uepribus roru» lentis manibus amp;brachijs nudis abfqj chirotheca euub fiftis.Quemad odum,utLaiusfcribit, femina rore ir* rigata rubigine exeduntur, quam i^vtnSuiJ dicunt : ita quotpros lubt il i uaporum acrimonia cutim abitergit Si arrodit. ob id mulieres paulo habitiores, ne ob corgt; poris obgfitatem pugiles effe uiderentur,tencris amp;: per^ critur-pluurc ^^^Libus ueftimentis ex Ianamolliore,aut exMelitategt; 2» deeMfisphyCi/ ^^“^^ go^op^ lanuginerorem excipientes, corpora de* clf^ ' maciabant,nc quoque'5r«AuoKj’x/« onerarentur. At McIiM irtpld ego, ftratis in uere,tempore antelucano,fuper gramina fcomamp;ijew Jtz linteaminibus, hunc excepi : expreflum^, ut à fordt* rlt;ix.Pli.li.i7- bus gramini adherentibus expurgaretur, defpumare* Ros ulcéra eon turne, decoxi,amp;indeco(ftolinteolos madefados ul* fondât. ceribus phagedaenicis applicui, SC roris acrimonia ab* fterfa amp;nbsp;ficcata confolidaui : incodo quoep non raro a-luminis SC olibani momento,con(olidationem

non parum promoui. Vale, ex Mufeonoftrot

iPlSTOLA XXXL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tX^

DESANGVINIS CONCRET!

uirukntU.

EPISTOLA XXX L

Ondidla nat nuper ab Simone Af topœo,ho mine libérait fiC philiatro,cœna:qui praeter eg tcra adijcialis coengfercula,nobis lepidum ex

'^fanguinelépon's fercul5appofuit:quod(uC Vob^ffpjr^ff ” Paulus ex Aegina iniula medicus refert ) ois N/isoy nri^ p^uUf.i.a.^y.

V lifiTaiyU^TnÄ^si! J^i 'i3‘avSlt;f^nil'i'ttlJttV'nirVMN7rcen,’Tia-flt;J^b

to w giTO T’ß/«Wvwp lt;r9gt;A«;lt;x’'“F’ W cft ; Sanguis leporum,uc fuauiffîmum, cacteris praefertur, quem plcricp cum épate 8C alqs uifceribus dccoquere folent. Aderat quoep turn Nicolaus principS Bauariac archimagirus, Apitio

• (qui paterna bona efculentoru conditura obligurierat) longe peridor, qui ne temet e ex ianguine efculenta co-mendarê,me admonuit:omnem quippeianguine aegre oeMiddreg« concoqui aitnonnuDorum quoep animaliü,ut taurorS, bjcc,prgterPü eflè uirulentu.Midam namqj regê, diucs illud auri man gt;««, plHt4rc.de cipium,aicbat nodurnis fomniorS fpedris perculfum, '^/‘quot;lt;lt;«g«wr, !

’* Iiauftu taurini cruoris mortem fibi fponte confciuiflc: ^^y^”’“'5» quo obflruétis in peóore anhelitus mufculis, fertur fiif foam Addebatquoq),Thcmiftodcm,quumapud„^,,j,^ ^^f^. Artaxerxe exularct, 8i ea quae contra Lrræciafefefactu j,,lt;j.c4h j- ^ turn Artaxerxi promiferagaut præftare non po det, aut NicijfVm rflc-inpatriâ delinquere/tbibene confcius,nollet;dum tau- xipbdr. p^hIK. rus in Magnefijs immolaretur,fertur recentem tauri fan 5.1« ^»c. guinem,phialaexccptumJiaufilTe,quointerfjt.Vndc DeThemi^of apudAriftophaneminÏ7r7rrjsNiciasait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tïitmoitchtc

” S^ikrisop »i^tp ctltJ^XTruv^iKifj Trivuii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AemiUia Prob.

3^^ ó3iy,islt;iK,\kssyaf3^xv«T(!^«(^iTÓi'n.^@'. ideft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^PMitreh-in

» Melius eft nobis ianguinemtaurinu bib ere, mors Th nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

miftoclis eftfane eligibilior. Atqui ait, natura, bene- ,X'o Si uolahumani generis parens, noxiashuius taurini dele- j^,^j, ^^ ^, terjjihres,alijs falutaribusex fanguineanferumamp; co-Q4j,j77,Jp’. lumbarum, ac exPonto anatum, pharmacis compenfa- ,6,er iH/lmJ’ wit: de quorum cruore Mithridates rex Ponti contra^b^/.

omne

I o A s R I J L A N G I 1

AKtidofwux omnc virus antidotum fibi compofuit ; qui unus(utPli f^tgui. del'cnbit ju^g référé) excogitabat quotidieuenenum abforbere, PuuLAcgin.ltb. præfnmptis prius remedijs, ut coniuctudincipfa, ficut 7x4.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thrafix Mantinenfi rhisotomo eUeborus, anui ex Atti Tbt^obrli ^^ ^^ napellus ÓC cicuta,innoxium fieret. AtiamjUt lutor ul f^’iS ’'^ '’ ^ f^^ crepidam progrefius,de fis(inqLîit)quicquâ ultra fta Kippocr.lib.de t«crceft pratter archimagirioffidum. Acmc intuitus: ^iiHui. Ne tu Langi, ait, afymbolus nobifcum difcumbere uP dean's,tuæ partes erut,nobis reddere caufam, ob quam hominis fanguis extra fua uenofi generis uafa,intra cra^ 10 nei,uentriculi,pedoris,renum,ueficç^ cauitatem diffu fus,cclcrrime m 9f Afy^^quos latini grumos dicunt,con* crefcat,putrefcat, ac in uirus abeat : quum alioqui adeo fit falutaris, ut elephantiafi eonfpurcati, folia in balneis fanguinehumano temperauerint: eius quoepillitu angi nam Orpheus 2lt;^ Archelaus curari tradiderint. Pariter

caMpm rcddit nimaliumfanguis,utjceruorü,damarumq^2lt;caprarumi H/jjpoerJib-.ó ß^j-fg caret,quas graeci jv«? uocant, non concrefdt. has rihHA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^^'^’^^^’^^ pedis aut manus in aqua fementi fedia, quü

c r«’ ^ / ^ ßnguini ungula conquafiato, imperitö chirurgicorum K ’ vulgus innatare confpexcrinqlimum auifecem fangui* ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis

his effc tcftantunfinc quibus tarnen fangninis confiften Dr uHlorumin . tiafobfiftere nonpoflet.DcquibusHippociatesinlp P^g^'^f w^i-t^« ” bcllo de camibus fic ait : Quando qiiis uióimam ma^ ‘'’ Pllt;«K’wT‘' « flat,donee ealidus fucrit,liquidus manet fanguis : poft-« quamautem refngeratuseft, congclatur. ft ucro quis gf^rg^p^j » ipfum conquaftet, amp;nbsp;fibraseximat,nonconcrefcit: fi- ? ^ .^-” brac enim funt fngtdae amp;nbsp;glutinofar, quarum uifcido len ^5p„gu« « tore anirnahum fangins concrefcit. ijs detraólis, incon- obfibriücogde gelabihs manct. Qiiod Plinius ex Ariftotele his uer- für, An/lot.lik *° bis reddidit : Taurorum fanguis ederrimè coit atqj du- a Jr partant/ 9gt; refcundeo potu maxime peftifer, aprorum, ceruorum, W4l.M.4,.Plirt. ’gt; caprarumep amp;bubalorum omnium non fpiflatur. At lifr n c/ jS.cr bominum,quiafibris fcatet, extra fua uenofi generis ua Gde».i»hb^ fa, in quauis calida corporis cauitate concrefcit, 5Cpu- *1“°^quot;^r' tredinis uirus reüpit.eeifixr®' j^(inquit Galcnus)u’j ^jl^gfl^^^^^g, d-^at^Süii aK^^siasm, óJ^is Ùamp; ^3o^«i/ tsj. Id eft, Sanguinis in ^^^ Ariftatde grummos altcratio,uia eftad corruptionem. Quod ex- p^pomt.

tra uenas ei muftis nominibus accidit. Primum, quod oamp; quat ««f« locum natiuum defcruit, quilocati uires fouet,ut extra- pg extra Menas t« neusuariat Só corrumpit. Deinde, quod calor ei con- pwreffit, genitus diffletur,amp;lotij falfugine,quacfanguinis congé lationem moraturamp; prohiber, etiam deftituatur.com-putrefcat igitur necefte eft, ÖC pro ratione loei affedi grauiflima ueneni iym ptomata parturiat. Si nangj intra Stud conerà cranium amp;nbsp;cerebri panniculos lubftirerit,epilcpuam : ft (''»orn deeiitn in pectoris cauitate,aut pulmonis arterijs,tabem:inuen fw. triculo cardialgiam SClipothymiam, in matrice hyfteri-cam uteri fuffocarionem, in uefica uerourinx obftru-

- dionem amp;nbsp;dyfuriam concitabit. Proinde Galen, in ft ^° brodebonoamp;malo efculentorufuccosAtcphocetiani

” admirabthus,inquit,eft, quod concreto ingrumos fan-

• ” guine, fiue in uulnus is influât, fine in uentrem, fine in ” aliquod inteftinum. ufuuenit namm ut cxoluantur amp;nbsp;al ” gefcant,cum paruo ac malo pulfu.^iinetiam, ait, con-” cretus in uulnere fanguis, cauia eft cur oborta putredo ” uicinas partes fanas ftatira contamfnet.quamobrem r ij fuccus

T o A NNIs L A N G 1 1

firccus 111e qui eft nobis omnium ac commo da tiftîmUS,u ubi rcfiixit,tam grauiter nos afficiatf' No parua, inquit, ce eft ilia profedo quæftio : fed nihil refert, inquit Plato, « Pldioùt phido. quæ pulchra funt,bis dicier, Eadem Galenus quo^ in ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^*^^° ^^ ^°^“ äffedis: Mirariigitur, inquit, aliquispofquot;

^ ‘’‘^‘’ fit, qûæ nam fit tam fæuorum accidentium caufa: quip' ^BibbocmilP^d““™ omniumquæ mcorporefunt,languis maxi' td.df%ftii». ’^^ eft familiaris,ultimum^(ut Ariftoteles ait)corporis alimentum, quomodo ex uafis fuis cffulus, tanti mali fe audorem præftct,ut putredo partium amp;marcoripfum ‘® fequatur. Etenirn uidimus,ubi ueficæ meatum obftruxe rit grummus,eadem calculi fequi accidentia, amp;nbsp;alia ma» Zerdptbtxd^. gjs portentofa, quæ Serapio in capitulo de aegritudinc 4.cdp.tÿ^ j-gj^yj^ SCuefieg repetit,Proindefi prateipiti ex abrupto uel equo cafu,uel uiolenta corporis fuceuflione, autue*

næmpedoie uclfub cranio riiptura,acingifanguinis in ucntncuiû uel pulmonem defh’llationc,putndi cruoquot; ris grummos in corpore coaceruari coieceris:neuiroib putreicentis cruoris habitu cor cerebrum^ infeftetur, operacprccium erit, bos pharmacis difijeere grummos, ac per lotium aut aluum expurgate: non, ut uulgus chv ^^ rurgicorumimperituaflblet, carbonibus tiliæ, autAra^ burn mummia,Ô£fignoto «euribus ipefmateceti,fed iubferipto puluifeulo, quodeonflaturex

Radicis angelicæ 3 if

Coaguli leporis 9 s

Succini 5. s.

A«. onbafi.U. Farinæ orobirubei 3 fj

p.Sytnpol. cd.^. Exadè cÔ tufa cribro excernâtur,ac de illius pulucris far ragine 3.1 diflbluaturin ftillatitio cerefolq aut gingidij j a liquoris ^ iq s, amp;nbsp;oximeUis 5, » fiat hauftus. Oximel quippe, ut Galenus expertus eft, per ft abftp adiundo hauftum,ftnguinem cocretum diflecat, expedorat, uel per lotium prolicit:quem poftquam oximeUcincideris, turn commode ex aloe amp;rheqbarbaro catapotijs per aluum

E PIST OLA xxxrr. in

aJuum expurgabis. quod Paulus Äcgineta quoquchis Aegmeta hte » ucrbis fuadet: Sanguine,inquit, circauentriculum con- tK3.clt;lt;p.3». » crefccnte,coagulum leporis potandum dabis:aut ex ci* ” ncre ficus lixiuium,addita aqua cerefolq, aut thymQ uel « thymbram cumaccto , quos lade^jsw, aut aloë quoqj cuacuabis, Fœlixigitur naturale ægitalliô^ acanthilligt; dis uoluCTum odium, quorum languis non concrefcit, commixtus quotg rurnimdiffluitacfeparaturtutPlu* tarchus in libello de o dij Së inuidiae differentia differit» pj-^j. j^^^ ^^ ‘ ® Ex quo Plinium lib. lo. cap. 74 corrupte hæc de eifdem reHuide^gü uolucribusfcribentem emendarepoteris,quumGale* f^iïo ^ ^^^^^ nushaederequaeftionem hancdifficilemcenfuerit,ut tbide. tibi gratificarcr,in illius explicatione ingenioli mei ner* uos pro uiribus intendere placuit, Quidueró affequu* tus fim,tu wderis. Vale,

DE SALIS SPECIEBVS, VETERVM u[u,V condimtnto^

E P I S T O L A X X X I r.

VamueUê,mi Leopolde perdilcdc,nofiras de re medicaEpiftolas,plus ialis haberêt,quo tibi 6óftomacho tuo magis arnderent. Qiiicx

quid enim no in arte folu culinaria, fed in om nibus ingenij laboribus amp;nbsp;lucubrationibus fall's condP mêto caret, iÜuduelutiinfipidumamp;illepidödelpuitur» ” Vita, inquit Plinius, humanior fine fale nequit degere, ^^ » tam neceffarium eft elementum,ut tranfierit intelleóus ^^^yquot;* '^ ^’^^^ ” uoeabuli ad uoluptates animi quoep.Nam ita Sales ap- ^,; '^amienie ” pellantur,omnis^ uitat lepos amp;nbsp;fumma hilaritas, labo' fymholum ,'Eu/ 30 rumep requies, no alio magis uocabulo confiât. Ob id /t^b.IiUi et j 0. erat, utEuftathius refert, amicitiæ amp;nbsp;beneuolêtiæ fym^ liùdor. bolS. nam ut fal ex narijs aquis fiagnâtibus amp;nbsp;fluêtibus folis ignis^ caloreinunum coadunatur corpus:fic dilït détium amicitia,conuiuiorü amp;nbsp;menfæ illecebra,tanquS pfailtro ^ concUiabaturt Ideo primum ante alia ferculx r lij apponc*

apponebatiif.Vndv Pythagoras aAae^'^ebrt^iX^M^wft!^«-Çxivuy admonebatad eft, non oportcre tranfgredi falcm Si menfamad cft,amidtix lus uiolarc. At multis nomu Q«4re Homer, mbus Homerus ûlem diuinum, amp;^ Plato amieum Det er PUtofaîédi çorpus appellat, quomam,tellePlxmo, nulla facrifidafi ^‘‘;' ne molalalla confidebantur,in quibus non uiÆmæ ca-^.^ ito wTi/ put,priufquam caedereturjÄÄsxI'mMd eft ordeo falc ad* mlxto confpergeretur, Vndc Homerus Illados i,fic

» cecinit:xv70:^i7riifiv^xi/yDi^sAa}(J7o:S'w§oëó:V^oynyxyi^viixi/ » ftSî'TCiÇÛ7ti:,lt;^'ilt;r(px^x(j-,^\J^u§xir. Deinde quod lalccon* i» Dtfidm. v fa fpetfa Sjimacerata dm,neputrefcant,conferuantur.qua kbxc Pluwc. j-atfone Plutarchus fulmen quocpdminum ueteresdi* ^jy m'i-ca. jj^aftent,quod corpora diuinitus eo afflata xxHTrtx^im putrida tempore multo durent. Eft quoep fal dmini* tads pardceps:quód genuinum ueneris uigorem prori taqprolificScp reddit. Ob id Aegyptrj canes ad coiw inertes,fallamends camlbus^ fale macerads adueneré aJacriores reddebât. Naucs quoep maridmæ immenfa De w«nK facH murium copia Si fœcunditate onerantur : adeo ut nee defintaudores, quifœminas abfqïmafculicoitu,folo *’ lt;nbsp;C4 »o ^ pli Imdu faits condpere affirment. Non certè abs re po éi g Lto.ra’^. * Vencrê,omnis prolific» genitur» principem,è falo na* 54 Ubiiüniïo- *^gt; S^oAi)^« did finxcrût.Nec naturales in eo uiresme* ippetitui incita dicat» falubres defiderâtur. Sal quippe delicadlfimum tnentum- - obfoniorü obfonm, torpentem uentriculiappetendam excitât, cuius columbæ gnaræ, primùm terrâ falfam aut lodo conlperfam pipionû gulgroftro inferto ingerunt. Proinde uideant medici,qui ligni Guaiaci déco do Gai Anin cura lig. licâ Veneris luem curaturi, omnêfalis micâ alimêds æ* ni Guaiaci fai grotorû lùbducunt, ne nimm ftomachi uircs eneruent. ^® «m^rtaf. nbsp;nbsp;nbsp;Non temeré quidc paftores, ut Plutarchus refert, pabu*

Vecora faiepin la pecorumfalc conlpcrgebanf, ut falls acrimonia appc h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö’tus^cxdtaretur,meatus dborû obftrudi refecarentur,

«X” V V ^ alimonia paftus in corporis molê digererctur, Atta Iw.” ”* ^ '^ ”’^*^ Apollonius Erophilus graciles Si macres, ueritus obftrudiones ualbrum, prxdpitnon dulcibus aut ui* feediné

EÇUTOLA XXXI T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï?T

fccdine chondri,fed fak maceratis nutrin, quoru tchéra fubftatia ® (r:^^ 'fci'Tfzj^^^y uj; aUmêtum corpori per meatus fofficcret,non fanguïne tantum, fed fanitatis quoeç er» go:quod pecoru pinguedo fall's efü fit liquidior, amp;nbsp;pel» lis facile deglubitur. At m eb ereuk ueterem antiquo» Df MnicKml'it/' turn uindemiatorurn falutaremin condendis uuis ope» leconditMM.c® tam apud noftrates,quiex uinototi pendemus,exo» l«'«fßlt;lt;Ii.3.M, leuifle admiror, qui uinis aquam marinam aut fakm ad» ^‘‘‘^‘’ * quot;nbsp;’^ÿ debant : qui fuo calore, ne lentefcerent, pendulam fie» «l***’'®'*’ ^®'’ »0 rent, conferuaret: amp;nbsp;dum pondéré fuo in uafefubfide»

' f et, feces fecum ad fundum deferret : quo uina defeca»

tiora falubriora^ reddebant. Cæterùm ferè præcla» $4/5 in pblramp;. ras eins in ièdlioneuenæ reiterâda ,amp; (anguine in gru» (yg^ngritni mos concreto incidendo uires obficuilTcm, quofiue» ufm-Aetiiulib, nas fcapello, ucl cutem kiw^m: uulneratam affricueris, 6.erIiSgt;.8,flt;:p. Uena non coakket, amp;nbsp;cucurbïtulis affatim fanguinis eli defynanthe (s' cere, aut tantum quantum ilk inBauaria balneator,po ple iritidc ten's . Proinde Paulus 2C Aetius , ipfifiimae Galeni ft» Aeni« li.8.^f. mix, cxtenc^ Chirurgix confulti Medici, prxeipiunt, ’‘^f - .^’^?^f *” gangraena fcalpeUo paffim incifam (pongiarecetiaqua P'^'quot;^‘^’'T‘*

falismadidacrcbro fomentarc,ncfanguisin«A‘v;^a4jcon quot;nbsp;crefcat, meatus^ fpirituum obfiruat,quo tandem mem brum, caloris amp;nbsp;fpirituum inopia infrigidatum, com»

moriatur. Inuniuerfum igitur Ariftoteks fcribit, om» ^‘*^” •f'^’?‘* nes falfas fluuiorum featuriginespotentia ealidas eife “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;‘^

oportereiquum fakm définit aduftae terrp fpeciem,qu£ ‘‘^^'^ frigido Slt; humido, aut non raro ealido amp;nbsp;humido, ut ra phani fucco,in liquorê difloluitur. At glacies ealido amp;nbsp;ficco contraria ratione diffluit, qua falinduratur, in litto

30 ribus maTinis,amp; in Italie Hifpaniarumen làlinarû puteis, ubi æftu folis cocrekit. AtinVngaria Öd Polonia, mtra montiu fpecus 20 orgijs ÔC pluribus al tas, in petras ingê tes coakfcit,undeingentia quoep falis kxa plauftris uix ferenda eruunt. Hic quolt;^ lal panis, kxatilis, ac foffilis appeUatur : cuius pars candore inftar cryftaUi lucida, SalgemmxappeUatiir,, cuius Undu ardorem komachi Slt;tl2fww4» extinguunt».

Silishdmmo/ ettinguSc. AltaucróülisfpcdesinAphricaarcftoft,^ wici defcriptio. Aegypto/ub xit^^udd cft arena, æftu foil's conacta,eriii tur: unde fall's Ammoniaci nomenclaturam obtinuit rHniutUb?^i. Dequo Pliniusitafcribit: Inuenit,inquit,falemi'uxta“ «p./.bax. Pelufium rex Ptolemæus,dum caftrametaretur : quö “ exemple poftea inter Aegyptum Ó^Arabiam, etwlqua “ lentibus locis cœptus eft inueniri, detraflis arenis, ufq5 “ ad Hammonis louis oraeulum.is quidcm una cum luna “ nodibus creicens( nam Cyrenaici quoqjtradtus nobili “ tantur ialehammoniaco, quiaiub arenis inueniatur, fic «9 appeUato ) fimilis eft calore alumini quod Schifton uogt; cant,longis glebis,necp perlucidis: ingratus fapore, fed Deptekwmo medicinæ utilis. Höc, ut Ctefias tradit, Aegyptus quo-* Wiifo blt;ec Albe tannis regi Perfarum, Ä^ aquam ex Nilo,p otu faluberri» MUilib.z.iip/ mam,donomittebant. De quo, prêter nomen,in myro pnofoph, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thecis nihil extat » Hifola naturae opera confiant. Sunt

ucrô ÔC alij (aies, qui ex faills fontium featuriginibus, ar^ tis indufiria inLatio, ÔC Germanise plerifcp ciuitatibus, quç à grç co falis nomine,«A?,nomen Hall obtinuerunt, pamm decoquuntur: ut ohm in Chaonia,ex fonte aqua îO lâlfa'icaturicnte, quac in flumen dulcc defluebat, doneC fiiffîcicnsparsaquæexhalafièt, ßlinfiarniuis candidus in atreis cortinis decoquebatur. Sunt amp;nbsp;ip pagis Italie falfg ex petrofis cuniculis aquarum fcaturigines,quibus naphtha oleum(ob id Petroleum didtum ) innatat, quo ipongiaautcucurbitulis coHeôlo, indigenæ partim ad noefturna lampadum ellychnia utuntur; partira agyrt^ fedmixtum 8C impurum, per Europara uenale circum«' ferunt. Aquam uerô, quæ acrem refipit falfilagincm, , adfalis confificntiam decoquûr ,falcmq5 Naphthicum P appcllât:cuius meminitMefue,amp;Phn.li.3j, cap.7. TrâP Silmdomwef/ fertur Ô^ nomê falis ob fubfiantiacfimilitudinemjadiàc* (cintannisf-tc/ carum Indorum,quodin palufiribus India’ cannisTo^ fariim.Panl.li. lisferuore defudat, amp;: concrefeit : dequo Alexander 2.cdp.54.tî/ Aphrodife. itaferibit : Sedilluduerius mel quarn falem « ßjtwr. . nbsp;nbsp;nbsp;ehe^vv Sacarlndonim, aut fi mauis Mannam dici, Aie/ £lt;.

xander

EPISTOLA XXXII- 157

» Xander his ueibis teftatur : Quod autem faccar Indi apgt; S4c«r mdorS « pellant,mellis coagulum eftjfolccogentcroies,conuer ««•«««ejfe tore » tente® ad mellis dnlcedinem, fit Paccar id proximum fa ’’’dîitMiqMÎm/i » lis glebulis,Candida,fragile: uimid qiroqp tergendi pur^ '^’ ^'°1‘^’ 'ƒ•^• » gandi^ mellifimilem habet. Hue fi faccar aut falcm In* j“^^^ b^dT* dorum appeUare malis,nihil moron Ariftoteles quo® /prgtkm 72 memoriæ prodidit, in Arabia de quibufdam ealamis Ä Ân/îoti Hez ftirpibus uftiscinercin aqua ad falis fpiflitudinem de* tbod.^.tp, coqui, unde falis copia inrundo lubfideat. Pari ratione Detugo or 4» *® Syriam incolentes,herbam tragum, aut fi mauis Anthil tbilhiif Diofco.

Iida in cinerem adurunt,ex quo faponem amp;nbsp;ultra confi* I'.3.c4p.t55.er ciunt:quem cinerem amp;nbsp;herbam Mauritani alkali dicut. Ii.4.«lt;.4.8.

Salem tarnen concretû de cinere fuo eliquatum, falê al* ^^ ‘'^^^^‘ ^“'^ kali dicunt chymifticum. Verùm in cenfum fall's ni* trurn référât quo®, optimum in Aegypto paffîm, Afri* °' quot;^ j “ ' ’“'^ ca Ô^Berenice urbe Cyrenaiea, ex rore 0^ pluuia: aut ut ,2py d' 2*^' fal ex aqua man's in puteos falinæ deflua, fie ex Nilo amp;nbsp;2^4 g/^ ^* '* aqua ni trofa ftagnantc, æftu fob's, nitri opifîce,alFatim^' ’ producitur etiam in Aegypti conuallibus,ex rore fupra ao terram nitro lam dcciduo concrefcit:nec de terra,ut mi* ncra3uerum nitrum unqua eruitur: cuius gencrationem Plato in Timaco deferibit, amp;nbsp;Ablyrthus in cura ueterina riorum crebró Aegyptio nitro præ cæteris utitur. Eft Depipetri.

amp; alia nitri fpecies, artis induftria parata, quæ ex ftirqs frigorein lapidibus parietumaut teftudinum cocretis, fenfim deftillantibus, faxis ÔC cemento accrefcit : aut ex putridaamp; lalfuginofain ftabuUsterra,ueterinariorum urinaconfperla dccoquitur, Nouum inuentum,ueteri* bus medicis ignotum: unde puluis ille pyrobolus,ex ha PMtenr mem/ 30 linitri partibus tribus, carbonum falicis duabus, amp;una «Ifi^j^opo/ïtio.

fulphuris conficifur,quo miftiles tormentis ameis glan* des in mœnia amp;nbsp;urbes eiaculantur, magis in perniciem hominu quam falutem ægrorû excogitatus : qui quum militibusmagisquammedicis fitufui,huncillis quife* quuntur caftra Chirurgis relinquamus, qua ratione il* s lius

l^S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII lius inccndium aut ardorem extiaguant, ôu uulacra eu* rcnt,examinandiini.VaIe»

EPISTOLAB HVIVS, DE TRAG A/ po pie rrßdi.pitrergon.

D^trigifeofik nbsp;nbsp;At illud mcmorabilc quidem, quod de tragafeo falc Atbf«z»«Ii.j- Athenæus feribit,corollary locoinhuiusepiftolaeco-dipnofopbîl^/ j-onide adderc libuit , qui in Troade fodinis eruitur : de quo incolis tantum, quantum quiftp in ufum fuum uogt; lebat,apportari integrum erat. At quû rex Lyfimachus ’ fàlem hune foffîlem uedligali oneraflèt, cœpitadeo tagt; ’® befcere,ut fere cuanuifTet, ni fi rex territus miraculo, fa* km à uedigali rurfus immunem reddidiflet. quo fubla* to,reftilis illa faits copia audior redibat. Proinde hgc de falis uiribus amp;nbsp;ipeciebus medicorum thcorcmata,tb bi, omnibus^ philiatrisuolebam elfeobuia,amp; libéra: nc Dei optimi uindida, nobis falem mentis adimat, acinfulfosrcddat. Valeiterum,6lt;pro coroUario, præ* F4-‘ByJrnpii fens illud ex falis fubfidio Hippocratisamp; Leonidis ac raw A?. Scr. Arcliigenisin hydrope remedium,animo memorire* 10.c4p.30Jo/ conde: qui fupra internum cruris œdemate turgentis 2® «ff’ malleolum, quatuor digitorum fpacio, fcalpeUo pau* lô quàminuenæfedione altiuSjamp;inorbem cueurbi* Deplfboctjuo tulæadado, ex uqlnufculis fale confricatis, ne fangnis wei ipfaconcfefcerent,indeiugi featurigineaquagnt* dePbiebot.ra- j^^fç, émanante, totamhydropis aquam intereutemin ^’^^^ * «duofubperitoneouelintefticulorum offèrecondi* tam/enfim edueebant.idep uerum effe,

mea expenentia corn* péri*

fe 1*1 ST OLA XXXIIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti9

ÔÊ CONTRARIIS S ! MP LICI V M ME/ dicimc(orum,thaAarbiri, minbuhatorum.rofjirunituniici ZSquot;

4ccii,zy id genet K^ribM,ex eortim Hetero/ genea ^irtium mMnm.

E P I S T O L A. XXXIIL g^^ On pcnitus fernere Democritus acEpicirrus corpufcula quaedam infedilfa,quae atomos di quot;^r cunt, rerum naturalium principia ftatuerunt, -^quot;^- Horum nempe coitu 2lt; adhxrcna,cxpen'mur pleraqj medtcamentaumplicia, non coadunatione ab^ •® ioluta partium mixtura, diuerfas SC contrarias forririup Contr^î^nea res 3C qualitates. RheubarbarS quippe amp;mirobalanos lt;^'’” fimphei bauam amp;' atram in dyfenteria expurgate bilcm abaluo P*’'*’'»»»4cottir« uidemus : amp;nbsp;fluorem alui, quam exonerarunt, fiftere amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

roborare. Proinde fate mehercule quærit Alexander AphrodiTeus,quarationefiaf,utinuno fimplicimcdica Aphro « memo confrariarfubfiftereuircs poffint.Maftix,inquit, dijej«hi,.,;pfa „ amp;nbsp;abftergit SC digerit ac firmat, rheubar. aluum laxat SC He.jo^. * 5) conftringit, acetu calefacit SC infrigidat.Id,inquit,eo no 20 mine accidit, quoniam parricul» corum, uelutatomi, » indiuiduc in mixtura earum per appofitionem,non per gt;5 confufionem coeunt:ut arena,fi lento conglutinetur hu »gt; more,ini^ unum corpus coagmentetur,non per confugt; ») fionem fuorum corpufculorum in corpus, quod unum »gt; uidetur,concrefcit, fed per coiumflionem contadlum^ « confiftit. ergo contrarias uires diuerfis particulis maftt* » cis, aceti 6C rheubarbari inditas,credere,nihil abfurdum » eft. Cotrarianempeineodemfubieeftofefenonferunt»

Sic pari ratione uirtusrofarum laxatiua, SC odorifera, in Ropr«w odor, fupernis cius SC uioIarQ partibus confiftit*: at aftrieftoria roamp;Mr,ef airtiu SoSCroboris altrixin partibus internis delitefcit. Virtus f‘lt;*‘‘bM4.

urtice adurés fupcrficietenus manet: intus uero tantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘’ ‘’’'^^

frigorislater,ut ea contufa arterijs métacarpe ac tempo

rum appUcata, febris feruorem extinguat in corde. Sic ^^^^ ^^j^^ j^^ quoeç Galenus atram bilem,cinercmquot;6C acetum,efte ca- ^ j^^ Jcj ß,^ lidahis uerbis teftatureliquit: Eximmodico affato fan-

s ij guine^

140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I o Ä fi H I s L A N G I I

guine atra bilis fît, unde liiddum fplëdorcm obtinct, 8d » Atrt Mm jrr/ temet,ueluü quidam cinis.ac fiigida guidé eft,quïa ter^ “ uorcrfrigut. reftris: fed calons non expers, quemadmodum cinis ÔC “ acetum. Et ego aquas ftiUatictj per alembicum liquor “ „ nbsp;nbsp;nbsp;n's de herbis natura fiigi.dis,aliquid empyreumatis amp;nbsp;ca

Aqudru i/liL j^j.^^ obtinere afîcro:nifi cas uitro exceptas aliquot dies ^*^^”'^ *”penu frigido fupra argiUâ collocaueris. Cæterùm Acctindtura ^^c^é,uini uitiàti foboles, cuius calore genuino per adgt; cr ffif^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uenticium refoluto,acetum congeniti calons expers, a* lieno imbuitur, contrarias ob id ealoris amp;nbsp;frigoris uires ’® obtinet:frigoris quidcm,dum fpongijs exceptS, inflam mationes eo madidas iedanin ore contents, æftum bal nei arcet:fronti illitum, ardorem capitis febrilem extin^ guit.Nec caloris adionesin eo defidcrantur. nam parti Cuddceto'i bus fuis tenuioribus calore produis ouorum putamina qufpHMtJifc.i. itacolliquat,ut pcrannulum traducerepoflïs. quibus medic, uctertn. Theomneftds, ueterinariæ artis medicus, cquorum ex Theomne^w. puluere tullim ita curabat.Oüa,air,quinq?, quum adue-fperafcit.in aceto acn maccrabis, dumin diluculo exte^ rioremputaminis callü intabuiffe agnofces: qualiafunt 2» ouapræcoeî autintempeftiuo gallinarum partu édita, hæc fi equi tuffiétis faucibus,lingua exerta ingeres, tuf firn curabfs.Nouit QC Cleopatra,nouidima Aegyptire* gina,tabifîcâ aceti acredinem: quæ fuperbo fimul, pro* Df eïeopdtrs caci quoqï feftu,ut regina meretrix. Antonio cófuli Ro tmionibuf Phn. mano una cœna fe fólam centies feftertiüm abfumptu^ Ii,lt;).rif.35 Mrf/j-jiin obijciebat. fa ét is iponfionibus, duos habuit unio^ erob.li.^.f.itur. nes ex auribuspendulos, quibus pondéré, magnitude

ne Ôé candore pares non ipeéïauit oriens.dum fecundg menfe Bell aria apponerentur, ipfa alterum aure derra- 5» óum,oxybapho aceti immerfît, quem liquefaéfum ab^ forpfit. Alterü quoep abfumpfifïèr,nifi L.Plancus, ipon fionfs iudex, obftitiflêt. Fuithpc adqcialis magni fum ptus ccena: atilludHannibalisfacinus longe mem o ra* bilius,qui per inuias alpium rupes Italiam ingreffurus, faxa igne accêfo calcfaCta, aceti aipergine ita emolliuit, ut

EPISTOLA XXX III. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 t

Ut in frirdafadlc cæfa/acüius quoqp diracrêtui'. Addc quod SC fingultus, ui aceti calorifica, ut refert Ariftote^ SinguUtureme ” IcSjtoUitur.Quia, mquit,humor circumftans ucnmculi ^ium^Arijlot. ” orifidum, prohibens erudandi heen ham, per uim aceti A*^'®”* 33* ï*® calcfadioriam extenuatur. Dura igitur didlparc faxa, margaritas amp;ouorum putamina in tabem refoluerejen tos diiïecare humores, hæc non frigoris ,fed calori, par^ tium^ tenuium acrimonie calore prpditarum, accepta refcruntur. At inflammationcs ,febris^ ardorem,balnei ’° æftum, amp;nbsp;ex calore fitim fedare, id acetum frigoris ener gia operari in eófeiTo eft.Proinde Plutarchus libro Sym

» pofiorum tertio inquips^tt/ lt;/lt t^'aSisngicüiJ of3^Ts^v^ip-ajfi Plutdrch.Sym/ » l^lt;»)'n^aiJ,«?AKiJCKA.isxTscevTuy aè^-K^xniK^ (rv^-Tni^u tIjjjlt;pAÓ' f°['^^^^^j^•’P* » y« AcïV7rifföA«p4ï2^öTHT!^.id cft^Nullum ignis cxtindh5-^'^‘^-uorum aceto eft cfficacnis : maxime omnium cumcit amp;

fupprimit flammam, ob frigoris exceilum. Ob id Gale* ?‘*7^^”‘ ' ïÎ'^' nus inquit: Omniû quæ nouimus, poteftate refrigeran- ^ °À'^ ‘ ’'^ tiuni,acetum planeexatffè tcnuilîimaruni eft partium, '^ amp;f admixtam aliquam caliditatem habet,à calore putre^

^° dinali aut aduenticio, ut Aetius inquit, acquifitam. Ob Df mturddcef ” id re ehe inquit Paulus: Acetum mixtor eft uirtutis, frigP “ ^^o^^ f’^^ ” dæ Sc calidæ, ambarum partium fubtilium, fed in eo ca* A*^'^ Attiiwii. ” lorem eui nd t frigid iras. Atqui nemo rationis compos ’’quot;{’•’•

bis conuidtus exêplis inficiari po ten r, fimplicia plcratp-J’‘^“ dT% medicaméta ob partium heterogeniarum mixture con* ^ff^'^jidM * trarijs efie prçdita uiribus,qug in eodem confiftere lub* iedo non poiuint. At hæc exada partis mixtio,non eft

noftræ aut pharmacopoeoru opis: fed, ut Galenuslib.i. Gdc.tnpif I1amp;. detemperamentis air,naturxuelDdfolius opus. Pari i.detcmperd.et 30 ratione argentum uiuum contrarijs præditum uiribus Alexdnda A/ experimur. nam partibus calorificis ftannum exedit: au pbrodif de rum netile óf illius braefteas ita liqucfaciput cum eo im* mxt.viliruuw butum, pro colum traqci poftit. Neruos ueroaccere* ^*7•elt;lt;p-od4/ brumadeoiuo frigoreferit0óhumerftatjUteiusfaltem“® f^’'® ‘^^‘■ uapore afflati, neruis paralyfi relaxatis aurifabri, metal* lorum fofToreSjamp;artis Chymicæ op dices ,uclutfidcrari s iq atto*

54^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LÄNGT!

attonlti confidant proinde quae fi t cius conflituHo, ca-Iida an frigida/ubMedicorum indicé adhuc lis eft. Re liquum erit,ut tu uclut arbiter,quid hac in re controller* fa ftatuendum fit,difflnias,Vale,cx Mufeo noftro»

AN DAEMONES HVMAnA CORPORA worBw lt;»^(g4„t,fxorfipwo obumperenf.ijuti dfw^ methodo tiles morbuurcmur.

EPISTOLA XXXlIir.

Ardius quam arbitrabar,Guilhelmc,litcrçtug *® Romana ad me pcruenerunt,forfan pcrtrapezitasdetetaf,quilitcrasobligatorias lilts imp licit as fuipicati,eas detinuerint,donee pecunia ad fortis cum fœnorcfolutionêillis fuppeterct, Quibus fignificas, anno à Deiparae uirginis partu »îH, Romæ plures quadraginta quinep mulieres, partim ui* lt;Juas,a dæmonibus obfeflis, dum ad exorcifmü in tem* pla ad altaria,diuo Gregorio amp;1 alijs de cœtu cœlicolaru diuis dicata, deducerentur, incredibile didtu, quantum CorybantS more infanierint, 0^ quam terribili uocc ulu ^^ Iauerint,in terra quotp uclut exanimes prociderint : ca* put denim parieti ÖC pauimento, citra tarnen offenfam, alliferintHorribile didlu, quam tremula uoce, roganti* bus epifcopis,qui turn fa cris operabâtur,amp; alijs exorci* (mi praefidibus,quamuis litcrarS ignarç, etiam latine re* (ponderintiSC quam lamentabiliuoce,fguismorborum tormentis affedg, planxerint. Proinde, Guilhelmemi, quçris,an dçmonibus,(Chrifto nato Si^ paftb, qui dau* ftra Ditis infregit,in ligno mortem uicit,ac Pharaonem illum cacod^monem in çquore rubro fubmerfit)aliqua J® obfidendi corpora baptifmilauacro expiata, amp;nbsp;morbis affligendi poteftas adhucreliquafit:amp; quare turn exor* cilmifacris carminibus non ceftèrint Qiiamuis ho* rum reddere rationem, Theologorum intereft potius, quam Medicorum; ne tarnen conhlm ÔC operam meam .ubi

tfm' defiiiffc unquam conqueri pollis, quid hac dc re ex facns SC Ethnicorum liceris, ac Medicorum experienda compertum habeam, te non celabo. Quum hunts ter^ d.lt;wo»m pp«/ rcni coeleftiscp mundiopifex angelos fibi miniftros amp;nbsp;^’?^^ , '* fateUites procrcalTet, horum duxLuciferus arroganriae

fallu elatus,aufus eftin corde fuo dicere:In ccelum con* ^^ / d^mó/ feendam, fupra aftra collocabo folium meum, amp;nbsp;fimilis „jj j,/j ^„,,^„5 cro alnflimo. qua fallus indignitate mundi' offenlus aigt; pi„t.,« iibd. de chitedluSjiam ccelelli luce orbatum,plus quam triginta fanore, (^ om 10 mtlibus fuorum comitum ( ut Oenomaus fcriblt )ftipa* culif aboUtit.

turn, de ccclo eum in Stygis tenebras amp;nbsp;lacum mifcnæ H^WacuU di/ dcturbauit : alios uero m dluerfa mundi loca , ut cceli f^onim, exujes, coniecit : minores in æthera, ferociores in aëra, tempeftatum non raro audlorcs. Alios animo paulu* lum benigniores, in flumina amp;nbsp;æquor coniecit, procel* hium in undis coadfutores, quos Naiadum nomine u« Rerata dl uctullas. Alios uero, allus folertia nocentio^ res, in tçrræ finus, lucos, montium latebras Sóbarathra coniecif,terrxmotus amp;C omnis idololatnæ nónunquam i^ audoreSjSf peftiferæ côtagioms. ita enim difperfi funt, ut ( tdlibus Porphyrio amp;nbsp;Platone ) uniuerla orbis fint dæmonibus plena. Horum pars faftu ambitiofa amp;nbsp;fo* Iers,fe fimulachris deorum infinuauit,amp; lub louis, Apol linis,Ofind is nomine oracula,ne in medacio deprehen*

derentur, ambiguitate perplexa, confultoribus dede* 1 cb Hl runnquæ Chrifto ex iliibata uirgine nato (res admirais „J^^'^f

da ) tefte Augullino, Plutarebo 6C Eulebio, paffim in re^AMgwft.JftKi orbe terrarum obticuerunt,amp;^ tanquam ranæin Ser^ uteDfberLil/ pho obmutuerunt. Atnunc,inquii Eufebius,Deigra^ äMUcalij.

3o tiaper faluatoris nollri euangdicam dodrinam, uniuer oc ranis sen/ 55 fus orbis uinculisd^monüfoluïuSjDcum Herumglorifi pbijs uide pli«. ?gt; catjColitó^adoratmec Cacodgmonillequicquam iuris lil»-?.

in nos amp;nbsp;nollra corpora haberet, nifi ob delidla noUta E«feamp;. ïft.y.rd.

coëreenda ,in conatus aduerfarij confentirent.Proinde -^ iil’^c^p»

Cacod»*’*^^*

144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

Ptirus in cacodæmon ( ut Petrus ait )tanquam leo rugiens, inup £p’po'' diæ S^ uindiôç cupidine excandefcens, ob errat, quærit uaciUantes in Hde, aut quauis defperationis aut calami* tatumo2roreudcxatrabilccaptos,quosdcuorct. Ob öiryfoßorni ait ^^ loannes Chryfoftomus in tertio de Prouidentia ad re»uerbd. nbsp;nbsp;g jaginum monachum libro ait : Omni diabolica adio* « Desiknobte ”® pof^^^bot ad nocendCt eft,moeroris magnitudo:quia » defro li j Tuf. bæi^on, quofcun(^ fuperat, permcerorê fuperat. Hinc « lt;luifi.Ld^dC.li waferiUeex dæmonum cenfu Silenus,aMidaregeca*,9 ^.cdp. s^. phn. ptus,fuum amp;nbsp;ThracS fuggerit confiliu: Non nafci opti* w Profité. 17. mum,autnatum quam ocyffimè aboleri;præftare mori, quam tot morbis confli(^ari,amp; infortunq proceUis peß fundari. ac illud Agathij fuccinit,

To^ ^«vx'myTt ifoSiÏ! 71,7^) »eny^in! '^im^x.

Top 'BSXV0v'rK yix7s5,S{gu, mnvinS èJ^wx!’

Msi'ö? ÄTTce^ ^wnti Tffx^ccyivn«ji,vJ''i7nT'‘ «wi^ tiJ^iy TiS 3-vHTwy J^wn^iy i^^óijSUfs(j,

Qiios uerfus ex Anglia Morus ira latine reddidit:

Num jiultum e^moitem,mitrem timui^s ^«iefis { Qitim jugiuntmoibi,m(xjiA(p Pdu^eries. Atlt;^ego^j^ercdm,ß denuorededt.

Qttiobmorbu His dæmonîj fuggeftionib. mifer perfuafiis,morteuitx et mawremani xrumnis edepotiorê,(pe deftitutus, mceftus laqueo fc *” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”^’ ftraguUt Nó cofentientes ueró,tot ex atra bile morbis etlefuß^enaut. g^inorüpreftigïjs(quos affatim in epiftolaijs primiTo Dmones cor/ nifi-gf^fminus)macerat,ut dciperati,mori quam uiuere malint. Ob idlamblicliusdeMyfterrjs :Dæmones,in* quot;^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;quit,fua corpus praefentiagrauant,morbiscpafflignt,amp;« Pauluscap.i adTimoth.Bona,inquit,cófcientiarepul* fa, quidam circa fidemnaufragiumfecerut: quorum de « Pduluicorpord numéro eft Hymenæus Ô^ Alexander, quos tradidifa* « impiorumSdid/ thanæ caftigandos,ut difcantnonmaledicere» Et 1 ad niefubiedt. Corinthios cap. 5-, iubet eum qui cum patris uxore ftu*

* prum Ôd inceftum patrauerât,«nà cum poteftate Domi ni noftri lefu Chrifti/radi Sathanæ, adinteritum carnis, quo

EPISTOLA xxxrrir. 14t

2^0 Ipiritus cius faluus fieret in die Domini noftri leih

hfifti. Obfeffînamep geminis ut plurimum infeftätut Obfefforugenti morbis:corporis nempe,ex atra bile genitis, quorn fym ^.*^^°^^‘‘

{itomatafunt amentiaamp;mœror, Pomponatius,meus

Îononiæ in philofophia præceptor,tradit,priicos exor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“^^

dftas (quos præcantatores appellant) ante coniuratio- *’^‘* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^^

nem, obfelforum corpora ab atra bik expurgaffe. At o-^ioUtentdtio morbi animinoftri,nempe defperatio,meetor, timor,ui nesc^uMii p«g-■ . tat odium,his longè funt grauiores,quibus iUeprgftigia nu terribiliorts, gt;0 tornodlumoÓlt;diurnotemporeanimümaceratjamp;lu- chrypjiomut

gubribus tentationibus mentem uellicat, amp;nbsp;ueluti aqui injif« fexti Ser la apud inferos Titq ieeur arrodit, Proinde Chriftus mon.de fpifeof ex hoc mundo migraturus ad patrem, enixe orat patrë, p’ ofi^^o d/jirit. ut fuos difdpulos ab hoc tentationis dæmonum malo of Titij iecore uindtearc, amp;nbsp;immunes conferuare uelit.quod Nonnus Macroker y/r poëtaEuangeliographus his teftatum relïquituerfibus ç^’ji^^””^*

loruniftentitiot nem def^recatus t^,lohinxd^^ t6.crcd,i7*

geilis. Qïæd 6lt; nos patrem orare doemt,ne nos in il- Mdlum in ordt. lius conijcerettentationesjfeduindicaretnos amaload domirtiedilddi eftjdæmonis afflidionc Qé fraude, qua etiam qui'cta agi

tat corda. Et ne tant fæuis animi corporis^ morbis ho

minum macerarentur corda,Deus(inquitIofephus)Sa Exordpnui - ’ lomoni artem præftitit, qua dæmones Ôu morbi ab ho- Sdlomonif. lof minibus arcerentunquæ turn muItS uigoris habuit.Vi- pP^’dlt;K8.«w»ti/ 3 0 dit nameç Îofephus Eleazarum ludæum in exercitu Ve ‘Ï“5‘‘^‘ ^^f^'^'J fpafianijcurantem eos qui à dæmonibus torquebantur, ^,[},^’^' f*‘”^' tailmethodo. Jngerebatnaribus obfefli annulum, fub *

cuius fymbolo radix à Salomone indicata cotinebatur: quo denaribus educîo, fimul dæm onium obfeffî emun xit,acægerlanguorein terram concidit: S^Eleazarcar-minibus Salomonis demonem adiurauit,illi^ per ià era t edixit,

cdixit,ac «ctuit, ne in priftinum fuum ergaftulutn rcdi' ret. Ac ut obfefTum, (pintumaligno liberate teftäretur, ponebat coram obfeiiis calicem aut peluim aqua refers tam,quam ut egreflus ab homme fubuerteret, dæmoni Q^iWJifmo/ iam exaudtoratoimpcrabat. Certum eft,hommesim na ob(\lc pof- pj-Qs ^ federatos à datmonibus fubigi amp;nbsp;torqued : hos fïm. Lui^nt-h- nero mciflim à pietatis ÔC Chrifti Icfu cultoribus nomP fcHl ^ ^6 ”^ ^*^ audito contrcmifcere amp;nbsp;torqueri. PromdeLa^ ^^ Laavu ^htch lt;^^ôus:Dæmones,mqui%fuftosueriDcicultoresmc “ a.rxj^.pißbo tuunt,cuius nomme adiurati, de corporibus excedunt: ’^ mimbMdxmo/ quorum ucrbis tanqua flagris uerberati,non modo dX' “ a:scoÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mones fe effe confitentur, fed etiarn nomina fua edunt. “

Qina nee Deo, per quem adiurâturmec iuftis, quorum uocc torquentur,mêtiripoiTunt.itacp maximis fgpè ulu ‘ latibus editis,uerberari fe^ ardere,iam^ exituros pro ‘ Hi/lorubafclïi clamât. SicquoqîdæmonemregioneGerafenorûob/ ictur Luc£ 8. feflus,catenis compedibusep umedus, his diiruptis, no* utrei ca. 5. er men fuuLegionis cofeflus,etiarn ne uerbo Dei torque* inAiUi apo^ retur petift. De quo legio dæmonû exaudloratorû pof

COS fubiuitrquirabie perciti,in aeqiiore fubmerfi funt.

Quodueroid genus dæmonum Romae tam cótumax i® Ïuerit, ut neciâcroiandæ Trinitatis nommibus, aut fa* cris exorcifmi coniurationibus cederc uoluerit, nil mi* rum.nee enim femper Apoftolis ceiTerüqnifi prius ora* tione et ieiunio fe expiaflentVerendu cfqnc exorcifmi præfides in aliquo dcliquerint.impijs enim,ut Porphy* rius tradif,autuenere incefta,aut quauis peccatorulabc pollutis,dacmones nó obtempérant: fed à puris pietatis cultoribus, Cbnfro fidentibus,uincuntur. Proinde Bemetif tnfme Hermes ait,cos qui Deû cognoucrint,no tantû à dgmo giji.depvtejtate nü incurfi©nibus tutoseiïè, uerum nee fato obnoxios: 5® tmoniiuer a, ^/(Jtj'jiqnit cpv/\(eK»ivlt;nS'ct(£.ivlt;7iSi;5'i'^Kvê§ü)7ns5,isd^«i:-!’(gt;3iigt;i-‘i “ x.ory^^^^it^K^l‘SivHK^cc'r^^. SioSyc^^Vi^7 wnQUiK.Trav'nSKttKr. lt;‘ ’n ygt;piyi^taóvoy'‘ngt;KvS^(imiilt;(!^iJ«yt!cSiiJ wieset, ld cRt^1^^ “ amp;nbsp;fola cuflodia hominum,a datmonum aftu, eft pietas, piura cnimhominnecê dgmonmalus,nee fatum tenen

Rcliquum

EPISTOLA XXXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14?'

ReUquum igitur erit,Guflbelme,ß æger tuus,prêter ra* t^orlorum J^z tionêgram confliïQatur morbo, aut dolore, qui oppor* '”°'’‘^ ^j—^ turn’s pharmads cxttrparinon potcrit: nec quicquam^“***'^^ ‘f' ’^ proderint, fi nec Gbi mente conftet, amp;^ practerfta quoep ^XS. pro/ necfibi uifa uel audita fciuent, ne tibi patfenti^ caco* ypg^^ ’ dxmon fuis præftigijsimponat, poft fuffidentem atrac blits expurgationem, fi ægrotum quoep exorcifmo ex* piauens,id quod medicamenta præftarenonpoterunt, exaudoiato dæmone,forfànfœliciter aftèquens.qualia

*0 BeneueniusFlorêttæ,innofocomioopulentiffîmo ere* bro accidifiè, in libello de Morbonim miraculis fcribit: 6^ ego Bononig amp;nbsp;alibi plera® uidi,qug inEpiftola pri milomi 138relegerepoteris. Vale,

AN ANIMAE, VEL D AE MONES o^'^orum, exuudorati proccUnt in nëre er units continent.

EPISTOLA XXXV.

Ro compertoaflerutreligionis Ethnicoriim S«^lt;tB«^ antiftites ÔC philofophi, animas corporis mo* ^^ ^^})-7gt; le cxutas,dxmonû more circa monumenta 8C ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'”'* in acre oberrare,harum^ fpedra nobis obucr fari:carminibus denifp,antcquam deLethgo obliuionis ,„^g|j„ ^r^ fluuio biberint, ad fortilegia cogi amp;nbsp;allici pofTe : donee j^ ^y. ^^^gu^l^,. corpus aqua luftrali expiatS,tellure conditum, aut rogo iit.^ duit. Dît combuftij,defunlt;ftiscp iufta aut parentalia perfoluta fuc 8.e4p.i8. esr tint.Proinde fingitHomerus,animam Elpenoris amp;nbsp;Pa* cap.t6. trocli in acre oberrare, VlyiTem ac Achillem precari, ut corum corpora fepulchris dignari uelint, unde Patrocli oednintit p^. 5° anima Achillem his alloquitur uerbis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;troclihtenome

» amp;lt;i7zT»Tfc t^i 071 Tcc^isXiisvÄctS Kti/lxo Tr^^HOTXi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tWilt^doj 4^

3) r«At/4£ li^ysmij '4'V)(Ct(,iïlt;P'ö)Ax KKi^ovTCop,

33 isJ^t i^bVioS tilery nèvu V7ri§ 7n}7ixiJi.oto lAwniJ,

33 «ZA’ XVTOlS X^KÄHl^Xl xy iV^VTTVAiS XlJi©^ (/'S, Id eft'.Scpeli me quamprimum Achilles,ut portas in-t q fend

ferm fubeadongè me in de arcent animæ, fimukera mor talium:nec finuntme üh'sTuper Lethçumflumen couer fari J fed fie oberrare cogor iuxta amplas inferni portas. Cæterùm an hæc terrons fpedtra SC mânes fint defun* étorum animæ,quae uitam impiam tradiixcn'nt:aut dæ* KeUntloUà fc mones, qui lUorum obfederint corpora, qui ob mœro' ob ntarorem ƒ« yçm ^^ atræ bilis morbo aut calamitatibus obortum,ui-« ÿ^indunt^ nbsp;nbsp;nbsp;j^|^ exofi,anima deiponderint, ac laqueo uel ferro mor

tern fibi confciuerint,no certè facile dixerim.Inclinât tarnen animus in earn fententiam, narijs exemplis perfua- ’^ fus,ut potius eredam efie daernones, qui obfeffa defun-ôorû corpora dcfercrecoadi, cumtembili uentorum turbine,ac aquarum inundationc,latebras montium(ut Horlefebcrgk, óé diui Patrieq barathrum) cum telluris ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*^^“ tremula fuceuffione fubeunt. Plenty uero nemora Ói

^°^^ incolatu hominum nafta ingrediuntur. NonnuUi Afik« 11VL ^^ Echinadas ac Sporadas infuks defertas Britannig mi 35-«^50 dend gtant: quasmagnus ÓdcornigerillePan, daernonumÓiJ tur4lt;iv»mtd. uniuerfi princeps, inb Tiberio Cæfare incoluiftefertur: PdKKmortui ac tn Chriftus pro nobis paflus,caput illius attriuit. Oh *’ fii/lozum pImz id,nantis Paxam infula praeterlabentibus, dæmones alij tacb. deordeu Panaeftemortuum amp;nbsp;exaudtoratuadclamamnt. Hec lorumdholitio/ nobis Demetrius apud Plutarchum perbellèhis uerbis ne^Bu^eiiuf hb. teftata reliquit:Circa Britanniam,inquit, infulg funt pk “ ^e^'j.cd.^-de j.^^ diiperfæ,ob id Sporades dict£,quas alij dgmontbus “ pwpdr. euditge j,gj-oibus dicatas alTcrunt : ad quas a rege hiftoriæ ôé ui' “ ^ ’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dendi caufa ablegatus,quum adproximam appuIiiTem, “

repen' earn Britannis obnoxiam, à facrificulis Ód fugiti- “ uisincoli. Vndciamiâabituro,ingêsuentorûprocella, “ dæmonfiipedra amp;prodigia, fulgura quas grgci tt^hs»' fo gasdicunt oborta,animnmeum perculerunt.Poftquam « hæc defæuierant,incolærogati, quidhaccmonftrapor- « tendercntr'refpondebant,.ait, aliquemexpreftantiori- « bus obijife. quemadmodS enim ellychnium incenfum « nihil graue ijriraret, extineftum uero male olere, amp;nbsp;mul- « tos moieftia afficere: fic horum prgftatiores animae pk- « * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cida.

EPISTOLA XXXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149

cida h ab ent initia, ipfarum ucro extinó-io amp;nbsp;comiptio « crebró(ut nunc) intempefta uentorum fpiracula ac fub « getra concitat,nec raro ctiarn aëra peftifera contagione « inficit. Hæc iUe. At praeftâtiores de ipirituum collegia mon dicuntur, dum uerbo Dei exauêlorati, aut in fan-guine paffionis eius ( uelut Pharao in mari rubro ) fub-merfi,inlocadefertaautæquormigrate coguntur. Pi-iati quoc]^ ludçæ præfidis obitus,hæc comprobare uidc tur : qui a Caio Caligula Romam accerfitus, ut caufam HiJloruw b^nc '® Chriftiinnocentis fupplicio condemnatidiccret, Cali- ^^ w®’^ P'bri gulx ferodam Sif carcerem ucritus, deiperans, proprio E^-w «dq» cultro mort cm fibi eófduit, corpus itacp dus mole one quot;''^“^^ “^cts^ ratum,inTiberim demergitur. quod quum inundisflu duaret, ipiritus maligni reprobo gauifi cadauere, illud nunc in aëra, modo fupra aquas in fublime deferebant, £C(utfcribitIacobus deuoragine) tembiles concitabât ÄMiSorLowtxr tempeftates ,fulgura, tonitrua, grandines, labroceras, ^‘flt; hijioriitdt aliases aquaruminundationcs. quapropterRomaniidP’’^^» de Tioeri exemptum, Viennam Gallia: urbem déporta

»0 runt, Rhodano eg fluuio immerferunt, Alij ueró,amp; Eu-febius,aiunt,profcriptum e Roma exulê, Rhodano fefe fubmerfilTe, quo in loconaues pari fuceuflæ tempefta-te,quû crebró quo(g pdTum irent,accolæ, uas illud ma-ledidionis, daemons habitacülum, in Lofannx epifco-patus Heluetiorum territorium detulerunt,amp;fepeliue-runt. Quu uero dann ones, incolas loci nephâdis quoeg terriculamentis infeftarent,cadauer illudin quodam pu teomontis Heluetiorum fraÆ,collibus circumfepto, nonlonge à Lucema diftantc,fubmerferunt: ubi modo 30 quotg manes Pilati miris procellis iæuiut ; in que fi quis (aiunt)lapiUum tantiUû deiecerit,totiLucernenfium rc gioniinundationis periculum imminere. Ob id piacu-lum eft, quippiam uclle temeré circa paludem experiri, præftaret crabones, quam manes Pilati, irritare. Qiiid multisCcundafiib concauo lunæorbe,funtfpiritibus plena; ut lofephCaftilienfis, Stalij Hebræorum Caba-t ü) lift«

^ii”^° ft^ '^ ”^ ^‘^æ tradunt Necp lane in infulis defertis mo do, fed e^ Exc^tupquot; do' ti^minmetaUorum fcaptenfuh's demonesdeli'tcfcunt: at catnUob^v 9^^°*'^’^^^9 propittj,metallorumfoflores,iUos auan'dg Georg.Agrboi cumculos,qui' ad ducentas orgias in matris deorum ho Bervm^imo, minum^ uifcera fæinunt innoxtj, Indiens ac præftigqs ohwGotfbor. exercent,uenas quocpmetallorum fecant,(egrnentisur tpifcop.bb.6. nas onerant, in fune attradioria penduli fefe librant. At cap. 22. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alij his atrociores, fcalas 2C machinas infringunt,fulphii

reo mephitis feetore operarios fuffocant, territos metal lttrilcon.de uerz la deferere cogunt.Hæc luhfconfulti inter oftenta pro* ‘® borMw fignif. digiorum recenfent, quae Grgei cpia-zj-ceTct ab apparendo nI- dicuntiCiceronifpedraappellatur.utfiappareatuirhu manafpecie auguftior, deinde fatifcat. In qua fignifica'

kS^? amp;Hcrod5tus uttor. Habet amp;nbsp;GraddxmoniS, quod i(i7ria-lt;£ii dicunt, quod( ut Ariftophanis interpres ait )uarqs formis aut Ipedris fub meridiem, calamitofis iubentc Hecate obuerfatur. quodPfalmographus dæ^ monium men'dianum appellat. Sunt hæc cacodxmo* num aereorum^ fpirituS opera, qui fe multtfartjs phan

De Gemo Brufi t^atum ludibrqs mentibus hominum ingcrunt.ut fpi *® Iwc piMtdTch. ritus iUe qui M. Bruto exercitum ex Afia traie0:uro,no ineimuittt. ^^ aflidebat,9Cpercondanti cuias clTcprefponditrMa-lus tuus film Genius,quem inPhilippis,Thcflaliae cam* G^Ifn.Itamp;.^.Je pis,uidebis.ubi Brutus in conflidu occubuit. GalenJi* loeii affinas bro tertio de Locorum affedorum notitia, horum cau* wp.^« lam in phantafiam,atrac bilis morbo autmeerore corm* ptam,refert. Quofda, inquit, uidebis animo tam anxio, ^^ utpote qui fimul amp;nbsp;mortem metuant, amp;nbsp;tarnen fibi can dem uiolentamanu aut laqueo inférant. Próinde,in* quit,rede Hippocrates,omnia ipfbru accidentia in me* 3® turn dCmoeftitiam coegifle uidetur, Hos fane ad uitae tgdiumamp;diipedium urgent dæmones?rcïjE?jgt;()( aflèflb res didi,cotra quos pracfens alexipharmacum eftnomi nis lefu inuocatio:quo audito,ccelcftium ac terrefirium genua fleduntur atque contremifi.-unr,charaderibus^ diuinis cxdût,Dc qua re Capnio nofter/hpheis lingue culm en,

E P I s T o L A XXXV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tji

culmc, in libro tertio de arte Cabaliftica amp;nbsp;philofophia Pythagorica abunde difTeruin At mini hec forfan Mc^ dicorS intereffe arbitraris: qui corpus,no anima curant, Fateor fane Philodgmon,fi més fola afFedibus lagucat, “ Verum fi ex fympathia mens corpori uitiofo condolet: non modó ut animus medicamétis ipiritualibus expie* tur, fed ut corporis quoqj temperatura in integrurefti* tuatur, amp;nbsp;à prauis ÖC utinifqj bilis bumoribus expurge* tur,operæpreciâ ent.Ob id Aconiftus medicus,ad cura *0 Charicliæuirginis, amore Theasenis heroico efflidfim , nbsp;nbsp;„

» irreti ta accerlitus,patri reipodit : « Kay »(^«s n^vn a-aiijc(tamp;! ^ y^eUodori dt }gt; TTK^H St^XTTiViifj t7rctyyigt;tgt;.i^,'^v}(HS^ v7r§0Hrÿpliv(i)S'«7iKK rénui |,jß(„j^ AetbioZ 5) vofj-iOTKiJ crv(i7r«iyn a’itif/.aTt KXx.is(/Sl^u,(rtwciD(fi\HDSi^ctTTWOi^SiiM. p[^^^

Id eft : Noftraars affeffi corporis curationé pollicetur, Morbotdjumi animi ucro nó principaliter;fedram tantü,quum copati « corporis uu tur corporiaffliélo: quo iânato, ÔC ipfa cóualefcit. Nam tio,Mcdici»4 animae,inquit Galenus,fequütur corpora. Quare cü ui* «jwo^fwrut. deris homines mœftos,uite pertæfos,mœrore tabefcen tes,elleboro cos(utMeläpos Prœtifilias) purgato:ele*

^* ctuaria ex aromatibus qug fpiritus adaugeat,animum^ exhilarêt,porrigito. fi hxc no iuuerint, æger quoqp nee mente fibi cóftitenr-ac nee uiia nee audita dixerit,diuer fo uel ignoto idiomate refponderit:tum nea-afi tfgoj de* mones egrotuinius uocêt,amp; obfideant, exorcifino eos de poffeffione protrudito,animi corporis cj^ curam adhi beta, 6C morbos uulgo medicorü incognitos curabis. Poftremo illud obfcœnû ludibriû,quod in oppido Ru* i^°^o dfmon gianorum uiribus idoli accidft,uelut parergon addere li ^^^Ç^ilt;:^*^‘ buit:cuius prgftigt)sfit,utmaresfceminiscoëuntes,ca*

ïo numore cohereant,adcó ut diucllinon poHingnifi per* duto»« ww dcis utrinq,appc(ï ridic^m populo fpeSaculum ^ÿXquot;“» hibeant. ea portentt foeditate, folennis ftatuis cultus Öt gf^^^f j-^ ,. ^ religio accefiit: creditumep eft earu uiribus effici, quod ^^ reg^yntii^ * dæmonum præftigqs eratadumbratum : qui ftatuis de* p,i(,j4 molitis, Rugianorum templa amp;nbsp;urbes deftituerunt. Va 1c : Sc una Deo agamus gratias, qui fuanatiuitatenos à dæmonum poteftate liber a uit.

De

lyX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNÏS LAnGH

OB FASCINO, ET VAPORVM DE corforibui cfjiuuio,amp; auc cbduiru.

EPISTOLAXXXVT.

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifera ædepol eft uitæ mortalium conditiOjUa* ï^’smorboram calamitatibusobnoxia/quo^ *^“^ corpora cum à dæmom'bus morbis affilé gStur: turn ca quotp maledicum fafcini uirus, contagionistabe,præcipuétenera infantium corpora, labefactat. QuSuis Philarchus quocp rcfert, quafda de^ famiha Palethebacorum, Pontum incolentes, etiaaduP ’® tos contagionishaclabe quocpinficere,Eft quippefa^ fcinatio,uaporis uirulêti à corporenoxio,natura ab a lij s difïidente,«7n)ptta:id eft^dcfluuium^quo aliorum corpo* ris habitus SCipiritus, per uifum, contadum, inuidiam, ob uocis amp;nbsp;maledicc lingue uirulcntiarn,pcr uaporis ha litum confpurcati,corpora tabefcere cogunt.quæ conti nuo halitu difHari,amp;ob id alimento refici op or tere, Ga^ knus in libro de Salubribus rede docuit. Vapor uero iP k pro narura corporis amp;nbsp;fanguinis,unde prodit,falubris eft, aut noxius: utadolefcentulorum,qui male olentem ** hircum fob alis fouent : 0^ amlia uctularum corpora : 0^ aliorum, qui uiciofi halitus fui rudimentuminalios ui-brat,amp; eiaculantur. Salubris ueró cft, utAlexandrima gni,qui focundum fpirabat odorcm,quo languidos fibi afsidentes fertur rcfccifle. Non tantumueró deanima-DtamegiU. Ji^rr^ corporibus, fed cti5deplantis,talis uaporefflatur: Plutdrch^c yf ^g ficubus, de quib. Plutarchus ilk polyhiftor fic ait, ^^o PUn^Ub ^^^^^^^ ^ tsvwtix (^ J^^iiiv, (21 Tiin^Kop à(p^Hn^gt; « ervx«, ly •rS ófv- “

2ycap.7. nbsp;nbsp;' quot;^^^‘^ lt;’'“fquot;dd eft,Ficus uaporê calidum amp;acutu,ac ineih p Df ßfM5fH4po/ ^^’quot;^ fpirat,qui carnê galling in ea fofpeniam maturat,ód rMoneAriftob codufecilem reddit» Eodêquocpmodoaffïcitur,fiab-feüione 20. nbsp;nbsp;latis pennis in tritici aceruo reconditur, uel co obruitur, ProWciS. nbsp;nbsp;nbsp;An non putrida de ueteri quercu ligna,herbas lunarias,

amp; de cadauerum monumêtis fcintillas, ardeti uaporum fulgore nodu corufeare uidemus^ Et amethyftG,que uulgus

üulgiis rubinS appellat, rutilo â^ micanti uapotu fplengt; dorenocflurnasilluftrare tenebrasf' Atnechis fuoua^ porulêto câdore ceditlapïslunaris,Selenites,fonTia cre fcentis in cornua lunæ : cuius immaginê crefccns amp;nbsp;de-- Dr Selenite crcfcêtis luo fiilgore iplêpelluodusreddit,mftar(pecu Diofcor.li.^.c^» il,unde Specularis quoqs dicitur.Atquidenullo métal- 'oo-C^ Plï». loru falubrior Ipirat aura,quàm de ære ex chalcïtidc co- quot;®* flato,qui umdi ærugine quoi^ featende quo clauus,lt;ufl [,*^f^^*^«’^^^ e iæ aut ceruorum carnibusinfixus, cas à putredineilhba '

*0 tas, fua ftiptica extccadi potentia diu coferuat: quod hi v^i^Ji«rw dd quoq5 foffores metallorum, qui in feaptenfulis, Græcis oc«!orH jîuxwt Xx^Ko^vxfois didlis,chalcitidê cum ærugine fci'utantur,fa- cglcdcM. tentun Decidua oculorûfupercilia quoq3,uaporeçris tenafei coftat. exhalas enim de chalcïtidcin oculos .cris fuligo, fiftit amp;:ficcat oculorûf4i//4«T«Aïlacrimas: quara tione fcabriciê 8Clippitudinê oculorû quoep curât. Ari ftotelcs etiâ fetetur, uulnera æreis inflida enfibus Ôt: ar- De uulneribut mis, minus habere doloris:ocyuscp, ob ficcâ de ære ex- quot;^ lt;««Ar«/lot. halationêinuulneredcre!!dâ,cuiarï, Noenimtemerer”“’^quot; ProWe.

*0 po'étæfingunt,Chirpnêccntaurûmedicum,acceptade ’ Achillis hafta ærugine, fœdum Tdephi uulnus fanafle.

Necaliaratione quàmhalïtu, aquilarupcnnæ,aliai-ûuo Df Hennis^([ui lucrû pênas admixtas infumûr. At illud qjiod de capra i* AelwttJikp. rS fafeino eu herba eryngq feribit Plutarchus, his longe ‘^“^•^^ lt;^»igt;”lt;tl. memorabilius eft. TÎn^yMp, inquit, vis Snr^vtoii /'iy^m^, f^^kinl» t^iKS xiyis ils Trb séf^x Kx^^simS, xvTuy vx Tff^üyTtjj iKiivny^^ij vis Asi ^^ p^f^ï jJ ^y^ vrq? «JvrsAiop ïs«tSw,;4t;æj? xy o xim^ss d^’iA« 'ST^am^Siy -mixv- p},iiQ^opbii ecm THy ^yvxiy xi xm^^oixi ?Ï JlwimaS c^vrnrte,7rvi^o5 (TtKny ui^vi- „jg^cio^ y-ayStjlgt;Hyrèeyiirviamp;v’T6:,t(ç^klt;!CToexKiJ^vxySgt;il'fiy ld eft: AfTertînt, îo fiunade grege caprarS cryngiû herba in os acceperit, reliquas ftare attonitas, nec ufquam progredi,donec ca prarS euftos accedes, eryngium herbam ore exemerit.

Tantû,inquit Plutarchus,habent xi xTsz^^atxhid eft,uapô turn defluxus,potcntiç acumen,ut ignis inftar proxima Drudptljd pü», quçcp depafeât amp;nbsp;diipergât.Nâut medica naptha ignis isi. Apolbu. in «a.porê ^fcintillas, etiâlongoloeiinteruaUo düTita, ad ArgoudHticM.

u fefç

fefe dcrcpcte aUidufic charadrios amculajin torrentium charadris,id eft uoragmibus,intcr faxa oberrans, prima Df «LMdK4 regio morbo laborantibus cüfpeda,croccos bilis aapo cofeftim attrahittipü quoep tanquam fafcino pereul **iJ hb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^»®^^’^ comuet, caputep fub alis recodir, no medelam ürtb.'sTfMr V arquais inuidens,fcd bilis acrimoniâ ucrita. Ob id lub 5.frfp.7.Sui^s Indamine uendebatur, nc licitator remedij particeps fie »« diHione yet- ’'^fiantequam emeret,Hinc natu eft adag!um,in eos qui ^BtJ^fis: Ae/ *^^^ ^^^^^ celant,Charadrrj çmulus.Huic Latini Galguli Uan,li.t7.cap, nomêindidenmt. Nullöprofedlóreperiturinhumain 10

corporisfebricafcnfusorganû,quodtantaIpintuûco^

j'llc oculos, utm quos paulo attenus oculos intuitu defi xilTeLhos tanqua ad foil's fulgorc oculis comucre coge^

redis etiâin tencbhs,utfeles,uidifle.nam amp;nbsp;GeUiusfcri bit,in ultima terra,cm Albania- nome eft,incolas in pue ntia cancfccic,amp;no du acutius quam interdiu cernerc, . fulgorc fcilicet tenerSuilus aciêobtundente. QuOigp *® tur IpintuSjfafdni uehicula,tam cofertim ad oculos con fluant, amp;nbsp;in obicda ciaculentur, fi ex impuro fangui'ne procréât! fuennt, nihil certe mirS eft homines uifu effa*

fcinari,lippitudinis contagione infici, amp;nbsp;erumpentibus Deffieculomen mulieiûmenftruis fpeculacofpurcarï, acmacularûfqua fir. poUuto h,ec jo^g ^elut fit« ob fit a pollui. Ifigonus quoœ fcriptis luis ^n.U.7.ct(.i‘j. teftatum reliquipefte i'n TiibaUïs amp;nbsp;Illyria quafda effafd - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 °^ nantiumfamilias, qua: uiluf quos iratisprxcipuê o cult's noeruigii. r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

f^P. alpexerint ) intenmant, easep gemma in oculis pupiUa eflè cognobiles: eiuscp mali cóta^ione impubères racp 1® bus affici. Sût SC huius farinai m Scythia mulicrcs,quas Apollonides uithras appellat. 6C non adeo diuerfigene tis PontS incolut mulieres, quas Philarchus thebias cogt; gnominatjquæ altcro oculo gemi'na pupilla,altero equi effigie hab eant,aft edu terriDiles,quas etia uefte onera^ tas fubmergi pofte negat. ita folers natura, quæ noxia amp;nbsp;pawenda funt, fuis infigniuit charadenbus, O culorum

»empe

EPISTOLÄ XXXV r. t^f

fiepe fafcini nee p ecora fnnt immuma, Ob id lepidc Vit gilius cecinit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virg. «fogj.j.

UefciociuKteneros oculuimihififcinitdgnos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidè L4ndinut

Nee oculi tantum funt hums excetandîmah'organum, plur4. fedóCuox,ó(fquorundam hommum malcdica lingua: Pcrlirtgwrfw quæ no corpus modo,fed anima quoep inquinat. Ob id ßfciitaio.

gt;1 diuus lacobus apoftolus: Lingua, inquit, eff'renis,inco- f“*«^»^“* •'’tp*^ »! ërcibilc malum,plena ueneno mortifero : per earn bene M-^^^P-S* *» dicimus Deo patri, dCmaledicimus hominibus ad Dei »oefSgiem coditis:exeodem oreproceditbenedidlio amp;

» maledidio.Cuius uitia Gregorius Nazianzenus hocle

• pidodiftichoitacxpreflit:

» usid^iy y^MO^n: iÄsMTt^eij ^ Si^attitny,

» 27r7r(^«itTir^a3ia}ii,a7^aiit’rBifieTV7iiJ, Id eft: Lingua nihil pernidofius mortalibus, equus ut effrenis prfCurrês,telS proinpn'fßmü.Nam inter fafcini uitia, lin gua perniciofa uix crudelius repcritur ullü, quo laudata tabefcunt. ReperiuntureniminAfricahominS,inquit Gclliusjfomiiia: uoce atep lingua effafcinantiû:quç fi for Vfr64 GeSij n ,ç te imp enfin s laudauerint pulcras arbores, fegeteslætioz lib.p. crfp.4,, res,infantes amœniorcs,cgregios equos,pecudes paftu at^ cultu opimas:hæc omnia emoriâtur, nulli alq inte* ritus caufacobnoxia. Nectemerèidfieriphilofophitra dunt. laudatio nempe lactitiam in corde parit, à fpiri* tus uaporulcntos : quos turbulêtos in faciem amp;nbsp;oculos calot difpergit, per quos fafcini uirus ciaculatur. Vnde inoleuit confuetudo,ut quidpiam laudaturi, benc omi» nâtes, ne uerba noftra obfint,praefamur: Vt Deus id co H4«cprtfitiof feruet. At inuidiac fafcinum multo altjs eft perniciofius, nw con^wt.A.n ^ qua Sicilië tyrani nó inuenêre tormentü maius.Qiiç,au ßot.^'^^ione * dira uel uifaaliorûprofpera fortuna,pcr aures etoculos, »o-ProWc.^^. uitiorufeneftras,in corda prorepit: ex cuius maleuolen ®*‘”“'^ ^[^* tia fpiritus noxq in corde rurgêf,amp; per oculos,afpedlus ”'^^’‘’* toruos,emicat,ÓL ut ignis è filice .pfiliunt.Srs.c^«, inquit, Pindari interpres, ufo vaiîàWiOTgioiî Kx^stsAvTritt^-vai-, J^iX' Pinditriinterj^T. cp^ii^iv^ T^KiiiÄvciAd eft:Qiioniâ inuidi, fœlici aliorû fuc^ tn pythies’ celTu cotriftati, tabefcêtes corrûpuntur, amp;nbsp;macrefcunt,

« q Cæte*

iç6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LÄNGII

Cæterùm has efFafcmationis caufas Calafius apud He-Iiodoru libre tertio de Aethiopicahiftoria,erudito eer-te uerborum compédio conferipfit: Aèr iftcjinquit, qui u nos ambit, externas quibusimbutuseft qualitatesper « fenfuum organa,ad interna uifcerûpræcordia,ofïïum^ “ medullas ufque defertiSCearatione plerifqueinuidiaht « morbi caufa,qu£ proprium fafcinationis nomê accepit. « Vnde illud quoep, ait, confidera Charieles, quam multi « dolorem oculorum amp;nbsp;peftis cotagionem hauferint,qui « bis morbis affedos, ne quidem attigerunt, imo ne kdi « quidemautmenfefuerint participes, fed tantum aëris, 10 Subuentanci etiâ affe dus per oculos, natura fpirituum • feruentes, in animas quoep deferuntur. Nee tarnen his animi eorporisep morbis natura medieam denegauit opem,fed uaria produxit amuleta SC^rt^/a^fTac^quibus hi amoliri amp;arceri poffènt. Ac ut uberiori beneficio,Chri-ftophore, tuum amp;nbsp;Medicorum fauorê demerear, non-nuUaadfcnba, Inter quae corallium rubrum collo infan-Dfdhiïobfrf' ^‘“”’ appenfom, aut armillis infertum, in brachio^ ge-bfcDiofforid. ß^tum, prærogatiuam habereaiunt,. Alyflum herbam lifr.3.«.p7.Af domi adJacunaiiafuipêiam,falutarerefertDiofcoridcs ^* tiiM/tUd.. eileamulctum, contra fafcinationes hominum quadru-pedum^ generi, Bacharem herbambeneolentê,Ver-gihj poëtgfreti tcffimonio, contra fafeinû poliere aiunf„ hngulari ui,quum inBucoheis cecinit:.

Biebarr jrontem Cingite,ne Uiti nocedt tndld\lingud futuro.

dl)«f 20 Pro/^*' dï^d quód Ariftotdesde ruta tradit, quam come-^j^ nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;ftam fafcini ait obtundere unes,ob rationem quam red-

t.-içQr‘utncdpUd ^^^^ P^'-'^ ^‘^'^‘ meretur. Luporum quo^ roftra amp;nbsp;capi- “ fort is affixd.. ^^ pords uillarum, ad arcenda fafcini neneffeia præfige- “ kl1n.l1b.2S, bant, Qiioduenatores noftris quoeptemnoribus obfer 30 cup.)o. uant:fed in quê ufum,nefciunt. In hne diuerterelibuif, ut Medici perpendant, in medium pro Repub. conüil-turi,quam fæua peftiferæ cotagionis mala, Ôd fafeinatio nis morbi,ex «7rt!jgt;olt;xt?, id eft de uaporum à fordidis cor-poribus effluuijs, in publico comercio oboriri poflint. Qiio fit, ut cotagionis virus femp ulterius ferpat, Vak’

De.

XXX VIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^Z

DB ALYSSO, ET HERBA BRITANNICA.

Epffts/i X X X V I L

^” habco certr qmcqiia aliud cxploratum, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod Aledidnam adeoilluftret acülutarem

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*‘clt;^d2‘lt;^^^9 ’■^^^ herbarum cognitio cft,qua* rum inuêüonem heroibus ac regibus, denfep » dijs immortalibus confecrarunt. ObidCiccroiMirari, DekrIlKb/c „ mquit, heet quæ funt animaduerfa a Medfo's herbarum Cic^oIi6.J.diM » genera, quæ radicum, admorfus beftiarS, ad oculorum quot;*‘®quot;“’*’» »0 morbos,ad uulnera,quorum uimamp;naturam ratio nun^ » quam fan's explicuit: utilitatc enim ars amp;ïnuentor progt; batuseft. Nonparum debemusalyffî herbæmuêtori, Dealyffoh^e quæcontufa ÔCin cibo canibus oblata,illorumrabiem Diofcor.lï-j.«. compefcit: domi fufpenfa,omne fafcinationis genus ab ?7- fluUrch. hominibus,5C pecore omni amoliturm punicea laci'niai^^quot;’f’‘’J‘^^’^^“’‘ colloadaUtgata,um'uer(bspccorismorbosarcct. Cuquot;

. fus admirandas etia in arte ueterinaria uires,Plutarchus

« hls uerbi's célébrât : Herbam, mquit, quam alyffum uo* ” cant,ah'j in manus accipientes,alij folum afpicictes,a fin ’'’gultuliberâtur.Fertureademouillo amp;^ caprino pecori ulutariseffe, propè caulas SCfepta eorum confita, Scd non minorilli referenda eft gratia,qui earn modo igno-tam,nobisnotiorêreddiderit:quodequidê,utgratiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ÔCfauoremMedicorûdemerear,facereconabor. Hâc Ab/iJep'pM Galenus definit, prafio efle fimilem, afperiorem tarnen GAw.lib.ï.« amp;nbsp;fpinofiorem, circa feminum uerticillos autglobulos, q[-^^”^(. flore cçruleo:quam caniculggftulegere oporteret.. At p^ulutlA'ii er Paulus, exÄcginainfulamedicus, 6^ Actius,à Galeni fi^ftim u.ó.bte defcriptione uariare uidentur : quam uterque, quod ea dealyffo, ^^ ferrum indurat^r, Sideritim uocat. inquit enim Aetius:

« ^1 ^cf Kjlt;T( ƒ ^ Tnla^j-/ H^XK^iidS KXAviMtiS.^wv'na J^t avjn 7iViSi(s^(ióvH,j^^(pxa'iyÏKXvS)S}it)HSii(j,J^i(!'-nv'ni(^K^vo^oiJ

Twmy ovi(i(c^iiffi. Id eft, Herba fideritide, Heraclia didfa, prih/jKii^Mc^ utuntur quidam ipfa fola c6tralt;anum rabiem: Siaiunt, ^’- Synopfeos 8. ipfam abunde prodciTe : Si ob id quod à Avixy«, id eft ra- ‘’^P-bichberat, alyflumnominaxunt fideritim^gt; QiramDio- 7X«Jr ‘ ^'*^'

«. âù ftoride^«^

1^3 IOANNIS LANGÎl

feorides Si concors medicorum cofenius uerben^ m 8f perifterion appellant, amp;nbsp;effe fatentur. Nee adeo mul-tû refert, quod Diofeorides de alyflo,fidefidide,ucrbc naca, de qualtbct propriû caput conferipfent: immeniâ enirn ilia nominu uarietas multis, eriâ peritiflîmis,radi-cifecis crebrô impofuit. Anuerô herbæ Britannicæ biftoria fit légitima Diofeoridis, aut uelut fubditicia, ab DcBrâi«lt;’**^lt;* alijs inferta Iibrarijs, non facile dixerim. Plin.ac Strabo W«.ÿ.î5.«p-3* teftantur,illius ufum à militibusCæfarisGermaniciin Strabo U-Gtog. j-^ß-j.^j ultra Renum ad arcturû promotis, efle repertS, 19

quam Frifij ex Britannia aUatam milites docuerût, qua Kiötcr.Iit a. ^“”*-«^^««‘«-’‘«'^rnofboaffedqdentibusdécidais,foeda «•ï.’’à. m po o”® ^dccra curabant. Vnde Diofeorides : Herba, in-F^ü il ^7, nbsp;nbsp;quit, Britannica priuatim ad ea ulcéra quae in orc 0^ ton finis depafcendo ferpunt, confert : qiiam ob infignem aftringendi uim,biftortarn alteram eile quidam arbitrî-tur, Yale;£lt; utram tu efle uelis,penes te fit arbitrium,

DE TORMÏNIBVS a' FEBRB dcrfluflH.er At/irtfbij witibat.

E P I S r 0 L A XXXVIII.

Cciditplcrunquc,affinis pcrdile(fie,utfiltj qui ab auita parentum probitate dégénérant, ip-fis longè détériores euadant. Hoc idem in fe-bribus ex atræaut flauaebilis putredine naris accidcre quoep arbitror: quarum Symptomatafuntfe-bribus iplis longe crudeliora. Nam fi ratione uitlas fri-cida,aut aqug potu diuturno humores plus aequo crafi flores reddiderint, nee in paroxifmi declinarione dete-00 corpore difflare aut per fudorem exhalarc fuilinue- ja rint, aut nee cholagogo eos concoëtos expurgaucrint, turn utraqj bilis/ebre fopita,in uenis praecordiorum ad uentriculu 06 peeflus pertinentibus, faa acrimonia deli-tefcens,feuis torminibus pectus 06 interna affligit uifee ra, adeo ut febrê quant hos cruciatos ferre malles, Nee

àbbis cosItbcrarc poteiis,nifi utnufq;, uel faltcm flau«

bill's reliquias per aluu expingaueris: ut pereruditc Hip orbiwimamp;w pocrates,magnus iUe medicorum coryphacus^nos in Ip « Wf i«^br^ »brode Veterimedicina hisadmonet uerbis:Et quos, “*’“. ^'P » ait,acuta a crises amp;nbsp;aeruginofa bilis aut flaua affligit, qua P®^’''*^ » lis mox rabies clt; mor fus uifeerum ac pedions,amp; defpe-» »ratioinfeftatfnonfcdàntura0thæc,priufquam eadem

bilis expurgetur 6C obtundatur, altjs ' ue permifeeatur, Qiiando lime humores in iecore diu manferint, nec per '»0 corpus digeri aut exh ala re poflunt, à febrilifanc ealore, ueluti dum ex (anguine atra producitur bilis, adurutur, eorumep acrimonia ex febrili æftu parta,tanquam in dy fenteria (ait Galcnus)pedlus amp;uifceramordentacueb j^^ Ub 6 d licant. Hos abfinthi)«mS^iyixa dilutum uelinfufio exg^a^g^^^ purgatS^altcrat.nam humores uentriculum infcftanlt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;♦

tes,ut ex RufFo docet Aenus, detergityconcodlionem Df^^firttWo adiuuat:cuius argumetum eft, quo did potantibus, nec huAetiusUA. ora nimia faliuæ copiamadent. Lenit QC in épate amp;nbsp;fple ne inflâmationes, urinam SC menfes proritat. Et ut Ae^

^° tius refer r,««:Wusüt' lt;f^'i'K^K7róS§iy(4a K^'iv^ïw TrivuiJ 1 te^oS 70

«7iTcr/z«£«J7TV i^tTn yxsi^ii nS-oottr^ÜJ^x koXoi/'h k^ J^^HiW wt- .r, ,.. , Si^óitiKTK. Ob id Galenus Glauconem monef, ut febre^j^^^^^^ ^J® tertiana notha laborantibus, poft diem feptimum iU'f,,,,^^ Gi^jffo*

» giter dct comam abfinthq. amp;nbsp;Paulus quott : Si, inquit, pMff.2, dekr » figna concodlionis morbi apparuerint,aude dare abfintü. Mep? «p.

thij dilutum. Nam ut Alefue ait, confert iuuamenturaJf dbfntb.

magnum in febribus oppilationum, amp;nbsp;chronicis.Proin Dedupbei dbz de ait Galenus in Methodo(malo enimuerbis ipftusb^d). b/f G^L uti,quani meis, tuis eruditis obftrepere auribus ) Nos, ‘if’-u Mftbodi. 30 inquit, uel fi minima fit fiifpicioiecuruel uentriculum Abfn^!jPc«i „ iaborare, abfinthium protinus oleo incoquimus, ac cOpjP^j **’ ,j particulas fouemus, aut irrigamus. Cum autem in om* ’”'^‘* „ ui abfinthio duplex qualitas amp;nbsp;facultas exiftat,utiquc „ in Pontico aftringendi facultas non parua eft:inreli* „ quis omnibus, amara quidem qualitas eft uehementÆ „ ßma ; aftridio nero, quarn faltem guftu agnofcas, aut

plane

JöO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGIl

gt;» plane obfcufa,aut prorfus nulla fcnhtur.Pfoindc ponh* » cû ad lodnoris amp;nbsp;uenths phlegmonas digi poteft.Por* « ro id eft turn folio, turn flore ucro longé quam cætera 5) abfinthia minore.Odor ucro huic non modo no fuam's, » uerum aromatum quid præ fe ferens. rcliquts omnibus gt;5 plane efl: fœdus,quail's eft noftro uulgari ablinthio.Qua » rejinquit,haecfugereconueniet,utiautem femperpongt; » tico. Qiialenon fakem in Ponto, fed etiam ultra Rhe^ numinuenireeft. prope uilla cnim qua retfta itur adAb tx ftHcbxcPli. ceam in Palatinatu crefeit.Adeô uerô bilis aertmoniam ” Iib.ii.c4p. 37« obtundit, ut animaba quae eo in Ponto uefcuntur, felle G^eu.de 4:r4 f^f^m- columbarum careant. Valeantitaque, qui uinum abfinthites caput offendere tradunt : quumillius pocu* 113 inter ebrietatis antidota num eretur» w?iA,»«(/ j, ait Pau* lus,«4*i'amp;«’^ «mQ^^iJttiTB^o ^ ■mrasy Aai^i-Sxi^iiy.’Tffxvritifjy«^ ifhy xK^atTTtitAÜrK'fsiJ^ Pulchru, inquit, eft ante alia pocula abfinthif dilutum praelibare.iUud enim omnium, minus «Wü^iAta er caput cræpala oncrat. Sunt porro Gnecorum medicis KTrc^liui^ct duo protrita potionum uocabula, nempe KTrt^oAt«, id eft quidImt. nbsp;nbsp;deeoeflum: èC xm^^tv^ix, id eft dilutum aut infufum. Eft i3 autem dilutum, aqua, uinum, aut alius humor,in quo herbæ autradicesuel aromata maduerint,ut abfinthif furculi:quibus exemptis,rclilt;ftaeius oleris ui aut amari* tudine in aqua uel uino,id proprie abfinthif dilutum,uel infufionem dixeris. quodPaulüntcrprcs, abfinthif bal* neum ridicule uertin

DE WATRICE ADEM PT A, ET fxlM mortM lt;iimiriind4 exadione.

Ai Achilcm Gi^iruni,Augi-'^M£ urbu MeUcu^O- Guilbel/ mum Rtt^calonum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? *

EPISTOLA XX 'X V 11 rL

HVm ex thermis, doeftiflime Achilles, quæ in Hercinio Sueuorum nemore unum ab oppi-! do Kalbe miliare fcaturiût,domum proficifee ! rer,in innere ad noeflem diuerti ad prgfedum pagi in Nidereflen: cuius uxor in ledo puerperif graui* ter

BPISTOLA XXXIX.

lev Jecubuit,qirum utertim « menfes grauMa le geftaf* fe arbitraretur,nec uUa cnixus figna erninerent. Aderat quocp medicus,ÔC obftetrix, quae hoc idem affirmabat. Quippe quodnecuterus podereadpubêdeclnnorap pareret,nee latera lumborû matris dctumuiflent (quae, Emmtepe^ dû fœtus de umbilici ncxu ad partû decliuis feexplicat, gt;^ßamp;ni. accidercfolcnt) nee dolor puerperam, copagines offis facri ^ peflinis difTolucns infeftaret,nec effluüio mado ris exempta alanthoide fœtus pellicula, labra uuluæ ma^

*0 derer,nee uberaladle diftenta ut prius turgerêt, fed flac cida decrelcerentmec facilius précordia Ipirarent: nee incelïus, ob coxendices fœtus mole decObentis onera-taSjtardior amp;nbsp;pigrior appareret:nec crebrior lotq cü ar* dore midlus aut ftillicidium paritura exercerent. Quare,inquit obftetrix,Lucin3 teftor, ne firn aborfus occa-fio,me nihil temerêfadlura, Tum medicus:Heus bo-na,in q uit, mulier,figna têp eftiui enixus prob è amp;nbsp;recen-fuifti,5d obferuafttat ego hanc no Humana effigie fœtû. De moh hte fed informé SC inanimé caruncula, ex fterili utriufep pa- Pli-llt;fr-7 «gt;«5.

»a rentis fpermatcjentacp humoru uifeedine adeo firmiter Anp.It. .4eg« concretam amp;nbsp;coalita,utferri ctiareipuataciem,inutero geftare credo, quam mola appellant:qua, grauida eifde ^‘^^,-^^ ^g^g^^ affligitur fymptomatis, pica, mammarû pruritu, dentin ptJ.pn^n^ ^' dolorc,oculor3 optHalmia,amp; altero menfe uomitu,cibi ^4,^ Micros. faftidio,quibus prargnans laborat, Tu mifera mulier, ^ cenfonn.is 0 hofpes,ait,haec obfietricis amp;nbsp;medici cotrouerfia,mcu Jieudtdli« ueUicat animu.quam tuattentus arredlis audiuiffe auri-bus uidcris.unde te fene, qui multorum hominu mores 6^ urbes uidifti,te medicina: no imperitu arbitrer,quae-

îo fo amp;nbsp;obfecro,ut quid fentias, tuû quotp cofilium fidele mihi impartin’ uelis. Tum ego mifertus mulierculæ, Signimorttd comitante marito,cominus acceffi: cuius facies pallorc irtHtfro loaut. fquallebat,amp; inflata uidebat, anhelitus grauiter olebat: ardorc ftomachi animiep deliquio fubinde languida,fe-brili quoc^horrore crebro incerta periodo corremifee-batiuenter ealore deftitutus algebat: ncc capitis oculo-

x rumep

IOANNIS L A N GI I

rum^ aberät dolores,quibus macerata, epilcpfiæ que-que côuulfione torqucbatur,(èd leuiorf. quæ haud ob-fcura,cmbryonis aut fœtus ni utero,uel ob fanguinis ÔC alimêtimopiâ,aut acutos matris morbos hyften'ea pre-, focationelaborantiSjdemortuifignanouerâ. Turn mi fera cofolatus mulierculS,Bono (aiebam)fis animo mu « lier,ne deiperes quæfo, optata enixus iuperueniêt quæ « DeI^itoAdrien noniperabit hora.NâphilofophiÔ^poetglegitimahu-ditépoTc dn, mani partus tcp ora non faite nonuftatucruntmenfem, C.3.«.»6.P!iî». fj.4 JccimuacundecimSquolt;^. EtnofterdiuinusHip-10 a Jpocratesiuriicoiùltos docuit,infantes pofthumos deci ‘’*'*^^ ‘ ' • mo quoepmenfepoffenafei.amp;Mafuriusaucfloreft,L» Papirium prætorê, fecundo hærede lege agête,b onorâ polTeffîonê cotra eu dedifTe, quûmater partir xiq men-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibus tulilTe diceret:quoniâ nullum certû pariendi tem

pus ftatutu uideret, quod cùm ob matris morbos,tu fœ tus caufàs accidentarias plurimûeuariaret. taceo quod coceptus horauos mulieres plerunqjlateat. eras manè cùm iotiû uidero,quid ego de tuo partu fentiâ: amp;f poft-quâ fatis deliberauero, quid opus fit facto, te maritùm *® ne tuû non cclabo. Manè igitur experre(fî:us,cgteris re motis arbitris, prêter medicû,obftetricê SC maritû,Quo niâ (dixi) accinôus, ut uidetis, fum itineri, paucis-quid deuxoris tuae partu ô hofpes fentiâ,explicabo. Singula prius comemorata iymptomataamp;figna, quibusuxor tua maceratur,fœ tu in utero eifemûrtuûjSf non geftare molâ,plane arguât: qui quû exaCtis à côceptu quatuor menfibus iponte fua fe mouerit,necefle eft quod uitam habuerinquæ fine anima cœlitus data fubfifterenon po teil:. Eft quippe anima WeA^sMe, id eft adtus, quo cor- 5 » pus organicum p er fe fua iponte, fine externo fubfidio, quouis téporis momento mouet:amp; eo nomine immor talis.Proinde mola,qug eft informis S^inanimata canin eula, proprij motus expers, qui folus fœtû à mola diftin gui^eife no poterit. cætera coceptus accidentia funt u-Uiep comunia, His hoipiti contriftato ualedixi» Po-ftero

E P I S T 0 L A XXXtr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlt;?5

fkro di^qmitn domuredqflèm, adqtme cofulturus ci' ui's exToppido Eberbach, inh'ttorcNcccan's fluuq fito, cui nomen Andreas Seid len, Hums uxor fœtû utuente aliquotmêfcsinutero geftauerat, amp;nbsp;quûiam repus eni ^elt;tkrftMct xus appeteretjubera eius prius turgida,ladïis aquofi ro f^^nf quot;fortuifi remadebant,ac decrefcebatmec puer in utero uibfiltjc» g«*« Gitif« “'?. q figna fœtû mortuS teftabant. Tandê foetus in matrix ^^y^/''^^*”*^*^ ce coputruit. cuius de crurib.et cerebello ofla dénigra^ ta ô^ carie obfita,incrcdile didfu^cd uerum: qu5 mulicr *® ob inteftiniexulcerationêaluijjfluuiolaborareq tandê anno decimo no per uuluæ oftiola,fcd per anû, olïà ex-crcuit.Nonfuntenim becuifeera tam longe difïîta,cum ^^ f^^tneK /îz illius ceruix inteftino reêlo incubet.ob id Oribafius lib» {„^cor.cdf« ” Synopfeosp.cap,$i.Sciendfiueró eft, inquit, ab feeftum lit.^.«.!. ” uterirumpi quandoep per uuluæ ipfius os, quâdoqj per Arftieiwbxc U. ” ueficâ,acfepeetiâinre(ft5inteftinûrumpitur, Etquä^ 2.^.1.decMifii s uis Äretgus Cappadox,uetusillemedicus,pereruditus erpÿtKmorbi » morborum acutorS fcriptor, dicat: Humoris in ilijs hy^ dcutorum. ” dropicorucolle(fti,perinteftinorûrupturâegreffîo, ere

di no poteft: multo minus foetus. neep enim innoxium, ” nec^ citra perniciêmtefttini ulcus exiftit.Mulier tamê ü* ” laueltiodie adhuc eft fuperftes, Dum hæcmeditarer, ^o^of ^c^z Guilhelme, En non uulgaris eruditione urbis Augufta ^7 ^“2“A-næ medicus,Achilles P, Ga (Tarus, uerè alter in re medi* ‘^'^* ca Achilles,ad me dedit literas,quibus no difparem de* mortui foetiJs hiftona fignificat: nempe iua in Gœttrin c5terranea,quS diu foetu mortuS in utero gcftaflet,tan* dêhûcmarcidûper apoftema in ilijs fuppuratione aper tum,fruftillatim eiecifte. Addidit amp;nbsp;aliâmagis cruentâ, 50 foetus in utero matris occifi, hiftoria. Qiiu maritus, cut

nomen Andrea: Rempter erat, ira percitus, uxoris fuæ iliadextra cultro capulotenustraiecilTet, eius^intefti* na elapia, Mauricius Orchetomus accerfitus calidis fo* tibus elota repofui(ïèt,cpigaftrij uulnus cenfuit.tum mi fera, facta puerpera, fexto à conceptu menfe, amp;nbsp;tertio poft uulnusinflieftum dic,puerum oCcifum enixaeft, cuius dextram fupremam caluariae adhuc cartilagino* x ij fae

Ilt;f4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tOANNiS LANGII

Oe partem, Sacuus lUe homicida uerius quam pareus, ufque ad finiftri oculi fuperdlium uulnerauerat. Mater uero chirirrgi opera conualuit : quae uel hodierno die VwInrrrfWirtr:- uitalifruituraura. Athosputn'diembryoni'sper anum th non^ut urp/ Öl' ßj ^ cnixus amp;nbsp;uulnera, ilixfa matneis co pagine, abfep w, t^t tque k conrinui folutione fieri non poffe, palam cft. quae uulnc '^ ra matricisno efleletalia arguât: quûealaxatis ab utro* que coxêdice cornibus amp;ligamêtis, iam fcroto inuerfo fimillima, excidcrit. quauis dataoccafione, ea ab feifla Pdubhiema- mullerê diuuiuerepofle,Paulus Aeginetahistefiatur'® '’^^ U^fJ’’®*^®^»« iJi.^x-7ngt;^K«Kisisó^H'rMK^lt;xx,^i8Hvcei,KjS«viCrtgt;(f ' 'ura. matricis ^ ’^*f A**)^^* W c^« Coftat,tota ablata matrice,nee fUuff dccct ^o*quot;^^*^ ^’1«^ fubfequi. Vidi quoeg hanc, mulicri Bono mppotr. hh.z. nienfi, quummolatrufàtiliordeûamp;id genus frumenti dtmotbii mul. degluberct, elapfam, QC Cucurbitae infiarinflatâ : Carpö chirurgum,me cooperante,nouacula abfcindcre:quam tandem toto biennio Bononiae crebro mihi obuiâ amp;nbsp;fix perftitêuidi,donecBononiaemigrarem, Hasdefoe* tus in aluo matris mortui SCmulicbris partus hiftorias Dr b^f tr.c^c. recenfere placuiqadditis ex primaria medicina parte lt;r»( 29 pane Aet'ithtn i^nti-KN fignis patbognomicis, quælongè uerius quam “ frineipto hb.ij. l’otium,morborü caufas indicant, Cita namt^ morbi co « ndiadorth de gnitio,utHeliodorusfcribit, expeditâamp;facilem illius « hfloria Anhio curam efficit: muliebre uero filentium, amp;nbsp;diflimulatio, pic« li.4..cr 3. ægre curabilê red dit. Ob id Chalafaris ex Aegypto me* « wc omtuit. (jjeus Si^ magus-Non erubefcat (inquit) mêdicus à mu* « fiere ægrotante feifettari, 6^ percundari caufam morbi. « nam ex hac uerecundia amp;nbsp;cauiçinfcitia,mulfæ percunt. Earn ob rem ipie Charicliç puellc amorem heroicü,ob* fern an do in fpedlaculis, uifus puellæ amp;nbsp;uultus uarieta* FipporrdLb/e tê,cognouif. Vnde Hippocrates caufas fienliratis no P lib.t.de»’orb. ^lonOjUtnofirates mediciuromâtes facerefolent, di* w g^c?quot; »• ce nofeere,fed interrogandojtadlu amp;nbsp;fuff umigijs cxplora-1 ”’ ‘ '*^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re,integro libro docet:quc præflaret imitari, quam tur*

piter ex folo lotio nugari. Vale.0^ eximiö uefire Augu* Kanæ reip.medicum,multarü return peritia ÓÓ cruditio* '

' n€celebrem,D.GefyonêSeikrü,raeonojninefalutato,

De

B PI ST OL A XXXX- K^f DE PVRISPERLOTIVM, EXPVLHOZ AM, fpisttf, renum, ttliorumi^ utfeerum uomied erum^tniit per medtu^ reconditos expurgaiione,dd D0Ü9/

rtm Gcryontm Sctletu,Augu^nt v urhit tàeditum:

IPISTOLA XL. B Xavi’s uno aut altcro menfibus, Gcryon do*^ diiflime, comunis nofteramfeus, amp;nbsp;colloqutf de bonis literfs cofors Cyrlerus, quum ex Au gufta à te,amp; ftrenuo équité Scbaltiano Scher thn,conuiuio exceptus,Heidelbergam redqffet, amp;nbsp;pau lulum ante crepufculum demote in myropolio conue* niiïèmus, amp;nbsp;mihi tuo nomine plurimam impertijiîèt ft* lutem, ait à te 2C fym pofiarcha ueftro Schertlin, in con* uiuio demchonorifieam fatham mentionem. te quoqj aiebatmeas amp;nbsp;Icgifle dercMedica cpiftolas,amp;cadido eruditi iudieq tui calculo approbaiTe : ingenue fateor, quamuis non firn inanis gloria mancipium, Ixtabar ta* tnen plurimum,mea de re Medica obiter fcripta, à Mo jg dicododtocommêdari.Quisenimobfecrononmallet à uiro multarum return peritia amp;nbsp;eruditionelaudato ap probari,quam à centum illaudatis ad fidera ufqj efferriC Addebat quorp, prater esteras Empiricorum importa ras proditas,idfummopere tibiplacuirte, quod tem era* na Medicorum uromantum de fubrtantia »gritudinis cxfolo urina’indicio indicia,publica Medicorum fcan* dala, ægrorum ueró interitus pernicioftm occafionem confutauerim, dlorum^ au Stores ditis quoqj dcuoue* rim. At mi Gcryon, quam parumfidelismeaadmoni* tio profuerit, exhoe quod fequitur inteUiges. Nuper 3° quidam inter Palatinatus pro ceres , uetcrimihi neccfli* tudine coniunóuSjlotium fuum purulcntum tabellario admeperferendum dedit:fimul quoqj totam morbihi* ftoriam,2C illius accidétia pathognomica, qu£ Galcnu* cflèntialiter inhærentia appellat, literis declarauit, No* ucrat enim,nuUahabitamorbi defcriptione,me de illius

x üj fwbftan*

fiibftantia di'uinarc uel nugari no folere. Ex quibus non obfeuns fignfs amp;nbsp;indicqs mteUexi, cum apoftemate in membrana coftas fucemgente laborare, ac febre contp nua macerari:^ dum excreare uelletjpundura in latere dextro effliÆmtorqueri.Decimo uero quarto à morbi initio die, apoftemate iam cocodo amp;fuppuratione ma turo,ingentem puris copia in pedion's cauitatem Sd pul monis arterias erupfifte:quam quum ob lateris pundu^ ram, turn ob anhelitus difficukate erudlare non pollet, urinamcpfedimincpurulentoturbidaemingeret,haud *• vUc Gilen.iA. obfeura coniedlura inteUexi, Naturam meatus plcriftp 7.Apbor.Hîp/ nicdicisignotos, eiuero optimcnotos,depulmoneper pocrat. Apbor. arteriam Sd uenam cauam,epar Sd uenas cmulgentes ad 5^. osmeatus i-enes,aduretcrasamp;ueficaufcppatefecifle,perquosfefc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à fanieexoneraret. fid bate eflecerta pulmonis, ex pleurt

tide faniei defluxu oncrati, figna, Hxc quum illius ur* bis, in qua æger decumbebat,Medici uromates (qui ex lotio,uelut olim,hydromantes ex aqua,diuinare folent) intcllexiftent, audio cos protinus cum magno faftuex^ clamaffe,Vrinam purulentam non efle pulmonis aut pe ^* Hippoebff If- droris affedliindiciS, fed(utHippocratesrefert) ft quis « xp.Apbo. 75. fanguinemautpusminxeritjautrenumautueficaulce- «

rationefignilicare. Sed mi Geryon, probe nofti,quam ta fit in re Medica uaticinantium arrogatia,tcmeritas,fid • metiendi licentia. de quoru cenfu funt Medici uroman' tes,exlotio diuinatorcs,quos Achilles inEuripidis Iphi genia perbelie fois coloribus depingit ita: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ *

Vdfuwe^ «trio nbsp;nbsp;nbsp;TkeAi/xarTi?Is’d^i^f

lorHm ^^iM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os oAiy' «KH^UjTnTiKx J^’t ^ivJ^n Atyagt;

drjifHtio. rv}(ùyo7«y^lt;l^i(x.HTvy!t-,J''io'iyi7XU. Id eft:

Quis eft augur,uel uatesHs uiddicet/jui uera’pauca,fal J” fa dicit plurima,fi fors ita ceciderit.atqui fi minus ita ce^ ciderit,turn arte dabitur foa. At certe hi, qui exrenum aut uefîcæ ulceratione folû, pus per lotium emanare at' bitratur,toto(utaiSt)enat ccdo:quippe quum exinter-na epatis,pulmonis,rcnû,ac pen'tonei,omnium^ inter-» norum uifeerurn uoipica, ex apoftemate fuppuratione dlradto,

EPISTOLA XL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlt;^7

, cffracio, der dl dia, fames p er urinae in eatus aut aluu ex-

” purgari poffit.Ob idPaulus Aegineta;Rupto,inquit,in ^■'quot;'”^“^P“^*

” pedore apoftemate, pus aliquando fnuentnculu SCm- '”lt;’werpfdo-» teftina,aliquando in udica per uenarSanfradlus ac mea

” tulos,uelun aquacdudlus,defluit amp;labitur. Id quod Sd p^^j ^^/ ^^ » Mefue,nulli ex Arabia medicorum fecundus,bis uerbis jf„ ^^jj j^^, » clarius explicat: Poft abfceflus in lateribus pedoris eru 4jJvd.wp.4.

” ptionêjlanies perpulmonem quibufdâ cum tufti excrea verba Mfpe ” tur.at quibus in pc do ris cauitatem deftillat, his uel per wrap. Je pk«/ ’° uena chylim in partem epatis cocauam defluit, amp;nbsp;inde ritiJe.

” per inteftinorum uenulas cum alui excremêtis effluere

« poteft. Si uero de pedore ad parte epatis couexam de*

» fert,inde per uenas emulgcntes ad renes amp;ueficaerum

” perepoteft. Niligituradeómirum,muliercVenetam üforiädeacu acum crinalê,qua cirri capilloruintorquentur, quatuor ^'^^^‘( bdeferi digitorum longitudine,qua obdormifcens in ore deten ^’^ AkxüJerli. tam deglutiuerat,decimo tandêmenfe eminxifle. EtaP tera in gynæcio ducis luliacêfis uirgo, dum fefe adorna ret,perterrita,ingemifcens acus quinep quas in ore mor

• *• dicus tenuerat,deglutiuit,amp; per urina illæfa eafdem red didit. Credât igiturobfecro uromates Galeno noftro, Gdlm.liK^.Jc qui: Nos uero, inquit, pulmonis uemicä per urina,tho* kfuj]riî.r.(-4gt; ra cis aût per inteftina Ôd aluum expurgari uidimus. Eté nim ut à uena chyli, ita exmagna quoep arteriaramide* feendunt ad renes:per quorü anfradus amp;nbsp;ramos, fames ex pulmonis uomica, ad ueficä Sirenes defluere poteft»

” Enradonaq^(inquitPaulus) epatisapoftemate,puris F-iwl««Aegiftr ” perlotium aut aluu copiofa fit excretio. Solers quippe^-^^æ'P natura confuetis purgations obftrudis meatibus, alios

• 3® urge te ne ce fil täte, nobis ægre perfcrutabiles, parare no uit. Sic amp;nbsp;Ruffus Ephefius uidit quenda, qui u annos R'^w hu in urina per inteftinum longanonê reddiderat. His abun liWqrfmw«# de fat is probatS arbitrer, faniem non tantum ex renum P^ ^^^^ ac ueficg ulcere,fed ab omnüntemi uifeeris uomica per ^^‘^'^ lotis aut aluS expurgari pofte. RcliquS cft, ut per eer* ta indicia amp;nbsp;figna,nêpe doloreloci affeefti, eiusep atftio* ne Ufa, auod na interns uifews uomica puris obfideat.

1(58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏOAFÎNIS LANQII

ft: alia fignii difcemcre fdas : quaetc Celius Aurch’anus libra de Morbis chroma's quinto, cap.u docebit. Illud quocp ut obferucs operacpredum ent, non raro flegma in thorads c5cauitate,ut in empiemate,putridum, amp;; in alifsucnarum anfradibus coaceruatu,abfq?ullaintergt; niulceris fuppuratione,cum ililliddq urinxcp ardore quoq; excerni. quodinfenibus quocp cxperimur, quos pituile falamp; acrimoma ad crebrum midtfilaceflit. Hge, docfliflime Geryon, te non docere, fed admonere tantum uolui.Vale:amp;^D.Achillem,amicummeuniintegef *• rimum,meo nomine ialutcs quæib»

Q^VAE VRINARVM, MORBI COCTIO/

«cm 4(11 (rudiMeindicet:4c 4« morbo Mige^io purgsttio com fet4t,4d periti^Medieine dolorem lobun. EebtiMW.

EPIS TO LA X L I. BNnus iam ferèprçterqt,amicôrû optimeEchti, quo inFriderid Comitis Palatini, generofo Pa latinorum ftemmate 2C uirtutum iplendore illu ** ftris,tcr^ quaterep diffiali atgritudine curanda,ut fidus Achates mihiaderas. Turncerte,’quumnobis uacaret ut taedium temporis deuorarcmus, multa de fuperftitio nibus impqs, amp;nbsp;idololatria, quae pi ætextu Medicine in facra religione inolcuiflct, ac de agyrtarum impofturis, fie exiotio uromantum nugis colloqueremur;tum Icpi-dammchercle iudæi medici deuromâtibus medicis re-ccniuifl:ihifl:oriam,Nempe,quum Aquif^anumf oppi dum uetuftate,Imperiali corona,6e thermis celebre)ue-ni fles, qua: in pago Porceto,mille ab oppido paffus fca- ^* turirent: quas quum luftrares, aiebas in ueftibulo myro poltj te uidiffe kulptile Morionis idolu, uerficolore ue-fte, rubro capitis galero, ueftitum : qui dextra manu e-xcrta matulam uitream,didult;ftis labris iubridens,ut mo riones affolent, fpeeffatonbus oftentare uidebatur. Ac quum attonitus id ipecftalfes, ingrdfus myropolium, pyxidi-

EPISTOLA XL I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;té^

pyxidibus medicamentis cxolctis rcfcrtis adomatum, te ab ludæo pharmacopeo,quid hoc infolens mononis fimulacrum ndiculiim portenderet qugfiuifle. Turn fa heludæumrcfpondifîè,fe à parente auo^ medicis acce pifTe,medicos, qui ex folo Fallacis urinæ indicio difeer-neremorbinaturam SClocum affectum conarêtur,hos «Hè morioni huic fimillimos : qui temerariS illorum de morborum caufis ex lotioindicium irridcrct,quem eo nomine uulgo ipefiandum antemyropolij ueftibulum ftatuifletTam ndam, tam deniep ingenua ueritatis con *° Feflioneminre medica, necapud ChriftianorS uroman tes cornperi unquara: quorum foribus ut Fimile morio-nis idolum affigeretur, fas aiquücp elTet. Verum quid mihi poftdifcenumtuum acciderit, ob prudes tuum in difcemendis morbis indicium, ÔC eruditionem non uul garem, te eelarenonpoflum. Accerfitus à Comité ua-letudinario, ut nonmodo eius fanitati confulerem, fed altercationem ac litem inter iuosoborta medicos corn ponerem,ægrotis nempe perniciofam:quorû alter nul* MeXcorumH^ lum,nifi materia morbi concoda, pharmacum purgato pordwA?«* * rium dandum cenfebat ; alter nullam urinarubram effe pernifiofi, cruditatis indicem, aiebat:me quoœ contentionis eo* rum arbitrum ftatuebant.Tum ego: Dedecet, inquarn, nos medicos hæc apud ægrotum altercatio : quorû con cordia fertur falus aegrorum, diffidium uero perniciem SC diffidentiaminmedicos ægrotO parère. Quid uero de utroep fentiâ,paucis deelarabo» Si namlt;p,inquarn, materia morbi febrilis inprincipio t urge t, et eius copia, cacochymia, aut uaforu plethora uirtutem oneraqæta* te2CuiribusfufFragâtibus,necalornaturalishumorum ..

* crudorum copia obruatur, autfuffocetur, quis obfecro Q^^/’P“^ mentis compos,uel uenæ lecnonCjaut pharmaco,noxq ^-p^j^j qj y humoris redundantiam partimfubducereno ^udebitf'^^pjjJ^ ^^ ’ jj Quum Galenus dicat,melius eflc circa morbi principia G4j.|,t.,i. ^e/ 5gt; euacuare,quo minoré iam fadam materiam, facilius na rbodi^Je pblr-gt;j tura poffit cocoquere.morbo namep confiftente,quum baMdewdicit» y natura

170 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

TnUitnufhic flatlira fam concoxit/uperfluum eft euacuarc. Et Traî-■? M- tanif. liafiusjille fnfignïs,a Mcfiie later didfus, de cura Anafar cæinquitiHæcuenæ fèdfonem interdumrequin't,u£ quæ ex fanguine frfgfdo nafcatur. Verum hac mgidita* tfs ratfoneno fndïget: fed quonia copiât detradio natu ram fafce leuat, ut hanc minorem facftam facile fuperct: uidemus fanè,inquit,quód etiam fgnfs extemus, quum à lignis uiridibus propemodum extinguitur, fi illa quac ipfum fuffocabantaufer5tur,rurfumrefocillatur.Quare lo in confeiTo cft, indigeftam humorum corporis mol cm, conimodè in principio, uel leni pharmaco,aut uenæ fe* tftione cuacuan pofte. Sed utueftram de humoru cru-» dilateamp;1 concodtione contentionemdirimam, opcix precium erft,ut urinac concodfionis falubcrrimatideam 8d fpecimê,tanquam Polyclcfi rcgulam,ante oculos fta tuam,qua aliarum ab liaclapfus 2d differentias metiri a* opfMfHriw nimopoftitis. Optimaigitururinacen(etur,quefub* de)inpt:o. nbsp;nbsp;nbsp;ftantia mediocri,ód colore citrino eft diaphora: in cuius

DJoiijbypo/lrf fundofedimentum album squale 2d leuefubfidet,falu-' 2* £tGtdh^^' ^^’^^’^febribusdigeftionisSdcrifisindiciu;autfifaltem vnoticd^^ ^^^‘^^^ nubeculam candidamin medio pendulam,ucl 1.4. €7 7 dpX ^'^ fublimi fpecie aranearum tdæ cnatantem,quod Grae fi[.icdedißh/ c^ 0^ id Enæorema dicunt, baud obfeura inchoate con bro 2, codlionis humorum indicia. Quanto igitururina co* De hypo^4^s lore 2dfubftantia, ac in ea contemis, ab hac dégénérât, tolorecr con/ tanto facultatis naturalis 2d concodfricis in iocinoreôd tenta in lotto, uenofo naforu genere 2dmembris folidis, à quibus hy^ Alex. A^ihfod. poftafis fuam deftringit ôC quafi delibatalbcdinem,up Itb-z-Probit^. res gffe imbeciHiores indicat. Proinde urinainftara^ j 0 1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft^^^ ^^^^ ^ peripicua, fummam indicat humorum cru*

urmx ^^''^ ^ diratem,ac naturalis facultatis concodfricisimbecillita* Dcurln^iduo/ ^^’’' delirantibus, obcholeræad cerebrum raptum, [^ b.({ uippoc. cxitfum aut delirium. Altcru uero, quod ad colorem li-4.4pbür.72. affinet, cruditatis in lotto extremum fignum eft urina O’ lib.2.Pio. nigra,uel ob aduftionem atræbilisfufca:autob copiam g^w/l. bills fiaux, aut fanguinfs çrifdi copia, autebuUtionem, rubra:

ÉPISTOLA XLT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t7t

, fubraïquaemorbicTudftatcmquoqpincïicat. ObidGa n knuslib.i.Prognofticorum: Quotics,inqin't,fanguinis » feru panter cum urinx exccmi tur,un'na colore rubra ap w paret: indicatbill'sfanguims^copia, nonexquifitaragt; tioneconfedli.Proinde Hippocrates lib. x. deratione iiiuidlus morbis acutis, humor es cholericos, febrili aut quouisalioaccidentario calore concodos,quitamen calore natiuo ad corporis alimoniam euinci aut altera* ri non poflunt,quamuis nee à frigoreincruduerint, eos Df hVicruUu 10 tarnen graccè «g0vr,id eftcrudos crebro appellate fo* t; GulcJib.i.dc let : ut u tram es bilem,/;(^ifÆ-,catharrum,coryzam,ô^ ntioneiùdus qui in lippitudinê ex oculis dcftillant humores: hos mo do di^eftos, modó crudos appeUatSic non in febribus

modo, fed in hydropifi quots urina rubra amp;C^ cruda ap* Vrinx hydros paret, quamuis epar ob ipirituum Slt; probc conco^i fürHmrMamp;r4. ßnguinis penuriam fit refrigcratum ,amp; calore natura-li deftitutum , propter obftrudiones tarnen amp;nbsp;humo-rum putredinem non raró igneo calore incalefcat. unde fitis quoep accidit,ói ut hydropici plurima quoep bi*

50 1e abundcnt, ac febricula typhoide, ab Arabibus ladi* ca dida, fenfim laborent : amp;nbsp;ut uerbo dicam, quiequid à calore natiuo, amp;nbsp;congenita calons uifeerum tempe* ratura nonfuerit concolt;flumamp;elaboratum,fedà ca* loreaccidentali aut frigore confeefrum, id quumin cor* pons alimoniam conuerti non poffit, Hippocrates cru dum appellatefolet. Hæc quû obiter dixiffem, mox me efie paradoxop œum, Ô^ inte medica Lutherum, ap prime exclamabant : qui utrarnep bilem, æftu quouis , fetuentem , crudam appellarem, quum cruditas non 5® caloris, fed frigotis effet foboles ; quod cocis quoep ef* fetexploratum. Turn ego, miEchti, qui probe nofti quam ægrc malaimbibita à teneris opinio poffit extir-pari,omiffa altercatione,animü ad curationis feopû ap* plicui.Vaforum,inqua,uidetis repletionê, amp;nbsp;ex calaffi* tudinem,pelt;ff us anhelu:quæ omnia,nil obftante humo rum ctuditate, ud per pharma cum aut uenæ fedionem y q cua*

17X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGI!

De Kn«/ fottii cuacuati'oncm indicant quam quum approbaflent, co» wHfjicM dßjfr ucluti incantationis fafcino,autueneHcioalïquo dclp pone, Apuleiid tantes,amp;^ ob id lotq ( ut olim) afpergine luftrandos, di* lt;w f ^' **^”° mifijdomum^ redij. ValCjamiciflime Echu: amp;nbsp;Dodo* rem Lithodium,uirum bonü,mcdendi^ peritum,meo nomine falutabis.

DE PTERYGIO, SYRONVM, DRAGON/ tii,?lhiruß,uermium ukeribuf.

EPISTOLA XLU.

Vod tam feró,ComeIi,mcis literis refponde* ris, eau fa ris in extremo digiti indicis articulo, Depkrygio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t quo calamus dirigitur,apoftema pterygium:

Corn.Ccl^m li. S quodalocoafFedo quidamkttü-tcveyv^t^,id t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^^’^*^§’^^^’ P^tonychiam quoep appellant: in quo carun

ijv i .y.syna ^^^j^ ^^^^^ ingenti dolore ab unsue recedere folet: quod ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(juilhcunus Placeunus panaricium, uulgares ucro Chi

rurgici uermemdicunt : quum tarnen nullus plane fub* ede uermis uideatur, Ob id enixe oras,ut quale id fit ub cerum genus, SC quæ tarn fœdain corporibus a uermi- ^’ bus efferueant ulcéra,tibi explicate uelim. Probeno* ftiComeli, me nullum unqua inreliteraria detredaffe Iaborem,quo uelamicum mihi demereri,uel grata ami* Si/efomw w cj obfequij uicem repedere potuerim. Nam amp;^ Iulius euKMiä. Cçfar palam profedus eft.'Sigrad-atorum amp;fficcariorum “ ope intuenda dignitate fuaufus effet, tailbus quoqafe « gratiam relaturum. Quum igitur tuhonori meonun* “ „ quam defueris,aequum eft,uttibi quoqjmorem geram. Pterygij eß/ pp. ßne, ut Paulus Aegineta do cet, Pterygium, id eft life 6 flt;»D Sç pinnula,carnis excreicentia,quæ partem unguis opent, P tam in pedis quam manus pollicibus,circa unguis radi* cem cnata,tn pedibus crebro exoffcnfione,aut cal cis at tritione: in manibus uero crebro ex paronychias oritur. Hoc malum negledum, ob neruum unguifubftratum, ingenti dolore inflammatur,6C fuppuratur.Pus uero in* ueteratum, radicem unguis amp;nbsp;os eius uitiat, Qi. exeft, Qi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graui*

E P I s T o t A XL IL 17^ grauitef olct ; digitus uero tum et, Ö^ liueti Ab hoc, ut rrotold Je Trotula de paffîombus muherum fcribtt, decoëlohyo-pjjy.wulifr. fciamifomentaro,quod 06 indolore dcntium accidit,«.54» uermiculos capillorum l'nftar autchordarû ualdeminu tim concifarû decidere ait: uerùm non efle uermes,cûni motu careant, arbitror, fed de gingiua dcntium limum, • aut ex ptcrygio faniem, hyofciami frigore ïn fruftula concretam, Nec tarnen inficior,in purulcntisaunum amp;nbsp;aliorum membrorum ulceribus, præcipué grauitcrofulctnlittî ’® olcntibus, ex putredine amp;nbsp;crudis uifeidis^ humoribus HcrmitHloff fubnafciucrmiculos,qui decodo ccntaurij,marrubij,ac oribaput lib. calamenthioccidiSCeluicomodèponunt. Necidmi-7‘’‘‘P”* , rum,quum Lumbrici in terre uifeeribus ex imbre,quæ. dam 56 m ligno generentur: nec coui tantum, led etiam ^^^^.^ j^^^ pj-^ tabani ex conalcâtur,amp;alia quædam animalcula, ubi* j|^ n wp-ji rt cunq» eft hùmor nimius : ut in lignis plcnilunio interne Atift0tAik.‘j.de peftiuè cæfis, fpontefua procreantur, unde Lucretius „^tun animAÎ. redtè cecinit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fdp.j«.

** Quipfcuidcrciicctuiiiosexi^ereuermes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lucictiuiïi,2.

” nbsp;nbsp;nbsp;Stercoredteetro-, putorcmcimmpbinAilAt^

” nbsp;nbsp;nbsp;ïntempefiiuii ex mhribm bùmda telim-

Cui pcrbclle iùbferibit Ariftotcles dénatura animalm ” bis uerbis : Accidit, ait, pediculorum morbus homing ” bus prenimio corporis humore,cuius fœditate aliquos obtjiïèproditum eft:ut Alcmanempoëtam, amp;nbsp;Phercy* « dem Syrumlt;ô6Plinius: Intra hominê,inquit, teniarucr-” mes tricenum pedum aliquando,ô6 plünum longitude » nCjiam in came quotp exanimi,uiucntiùm qUoep homi num capiUo nafeuntur : qua fœditate Alcman ex elarif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'^

?• fimis GreciepoétisSëSylladictator obierc.Perijt enim ^^^ '“‘’'^

Sylla amp;nbsp;àîif plurcs phthiriafi, utPlutarchus refert, pedi- p^’j^j^ pfj-culariapoftemate,decuiusputrilagincpediculicoaccr pjjjj,-^ uàtifeaturiunt, corpus perreptât amp;nbsp;exedunt. quos quû riffle, Adw». Je miniftri de corpore Syllæ interdiu noclucp auellcrent, „^^j^ i-ijig nf,^ fuccrefeentium tamert copia interemptorumturbâion ^.fd ig.uii ^,^ gefuperabat:quorûfordibusdapes 66ueftesillius con- cAp.2gt;[cribit.

y 14 ^pw-

174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N G II

fpurcabantiïf,ftcc uefttum mutado,thermae aut alia lau# era quiequa profberant, pædoris enfin magnitudo omnia corporis purgameta fuperabat. Huius morbi foedi täte Herodis qnocp regis corpus ob fuapanicidij flagf-tia amp;nbsp;facrüegiajiufti Dei uindidia cotabuit, ut Eufebius M^ ^*’'*^^ ^’^ lofepho teftatS rdiquitdnteftina, inquit,Herodis m-J biïï t”*'^^cu®“^^^*bwsobicpta,ucrcndaipiaputtcdinecor y i'iiptajUermibus fcatebat. EtEgefippus de excidio Hie #n»q. 17^ Egez rofolymitano:Pudcnda, inquit,corporis featebantuer-Jippi« Iiamp;.i. mibus fparfim,anhelitus grauiter olês, fufpiria pernicio ‘® f4p.4.5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üjindicio eratiUuminiufti patricidq amp;nbsp;facrilegij pœnas

Imperatorlt;/«o/ luerc.Nam nee illi trans lordanem therraæ,nec Afphab q«c quidam «er tis inludæalacus,plcrifq5 a lijs falutaris,quidpia profile-tnicuïari moibo rantSunt amp;altj neruis non adeo diffimiles, qui in cruri-P^djjjf frriwr.' jj^g 3^ braches intra cutem nati, foeda quoep partufiunt apoftemata:de quoru germine funt Syrones amp;nbsp;Dracon tb 2 citti^^°‘^'^ tia.Sunt enimSyrones,inquit Abinzoar,pedeceUi, Ara “P’'?' bibus aflbabatdidi, qui fubtercutêamp; ad manus8C crura fcrpunt:puftulas quolt;p aqua plenas fub cute,ubi delf tefcunt, excitât: qua difielt;fla,prorepunt animalcula tam *• parua, ut uix uifu quamuis perfpicaci ægre deprehendi Arijlot. Je Urft« poffînt. De quibus AriftoteIcs ifidetur in libro deNa-n animal’ li. Ç. tura animalium ita dixiflc:Pediculi ex carne gignuntur, “ cip-jo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus affiituris emergunt puftulg quaedafine pure, exi “

GdfH.Iik 6.it guac,quas fipungas, pediculi exeunt ualde exiles. At * locw lt;flid. nbsp;nbsp;dracüculus,an in apoftemate fit uermis aut neruus, non

«p.jo. ^ nbsp;nbsp;nbsp;facile dixerimiqucm nunquafeuidifTe,ciuscp eiTentiam

uni wXt^*’’ feignorare,Galenus ingenue fatetur. Soranus uero me 1dicus non animaris principin, fed nerui alicuius fubftan lio.ae/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

flut. O- iuirof tiamliuccocretionem,dracontium elle automat, quod» dH^MdifA/ AufeennauenaMeden^Abinzoaruero cenfet efié exi-«(ceit.j. quarti, tura dc apoftemateneruo fimilem, qua Arabes amp;Mau lt;Tiifl.2.C((p.ii. ri halalnachaidini appellant. Peculiare id eft Arabiam AbittxodrIf. 2. amp;nbsp;Aegyptum'incolenribus uitium, fubftantia neruoia, M.io. et PdMÏ. colore,craflïtudine,lumbricis non diftimile, mufeulofis Argmculib^. brachiorumQC cruriumparribusinnafcitur,perquæfe ‘^P-59‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaricum

uaricum inftar expandit, S^fecura intolmbili dolore non raro complicat. Hoc non nifi lufto plumbi appenfi libramme fenlim educitiir,abruptum letale cenfetur, Hoc Albucafis decern,amp; non rarô uiginti palmarû Ion-» Alamp;urj/îi p^r/ gitudincm excedere expertus cd, Europae incognitum ** ^'lt;'lt;lt;p?3’ malum, de quo Plutarchus ita per cru dite feribit : tÿ ƒ g«-

*0weeiJUKfi wf KYMiiKS J^a^isv'rx ns« «w Si§X)^tvx5 V^iKV^tyt «quot;^((iiSjvuijJli av^iî «vi/v^ingùcpÂiyiiovctS «KX^n^n-nvswu hvpiüfX'nîsi^voKTiCfiTsra^^tyiy, quot;^■nv70'nTEKS^ smp^ân^iy

' *• 6^lt;/^^yiJ^tis,v'r^vsi^oy«}i^.o^!■,x^amp;^XiK^^vol5n^iév^t5'^ólJ^^vcll, «J «yxSx^ytJ^xs isi^nniv. Id cft : Qiii marc rubrum accolunt, ^■^^ Pfolt;*rB» ut Agatharchides tcftatur ,nouis affligStur morborum ^gt;'’’P°P’flt;'?* fymptomatis, quæ parua limt, amp;nbsp;dicuntur Dracontix Hçc furas amp;nbsp;brachia exedunt, SC fefe inclinât 6C proipi* ciunt, co tredata ucro fefe rurfus illatebrant ac fugiunt, complicata uerô in Mufeulis phlegmones intolcrabilcs excitant. Hæc prius, nec modo ullis nifi Arabiam inco-lentibus acciderunt. Illud uerô inter Epiftolæ parerga infererc, SC admonere ejuoep uolui, quum Plinius intra Plwi/«lÆro

io hominem tineas tricenum pedum aliquâdo,6C plurium lt;*-wp.3î-l«w longitudinc nafci tradat:pro tineis,qu,'eueftes SC libres «mduicziM arrodunglegcndum ede taenias,quas Galenus in Ifago* nbsp;nbsp;nbsp;‘^’

ge fua inter latos uentris lumbricos recenfet: SCanin* credibilis illarum’proceritas neruis fimillima,ex apo* ftemate dracunculi, quod Auicenna amp;nbsp;Arabes appel* ^ lantuenâ Medeni,prodeat:autdcinteftinorum altera ' tunica, putridi humoris acrimoniaabradatur, utPaulus lib.4 fentire uidetur:dracunculum uerô ob dilatationis amp;contradionis motum animatum,plerilt;p Medici af-ferucruntuum hac dcreuicidim expedto iudicium.Va*

le: SC Deum fupplices oremus,ut ab hoc Arab um

SC Indorum malo fuos Europe inco*

las diu tins immunes conferuett

17^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS J-ANGII

DB ANHE'LITVS ET DEGLVTITIO/

niitxgulgiùtioiifficfiUilte, Cf redit remtdiorum fiomA/ chi4pplic4tione.

EPISTOLA XLIII.

Cccffît me h en, Philippe commilitonum opti me, ad uelperam ante myropolium, Alexan*

dertrapezita,uirmunificentiafua5Cliberalita

« te non illaudatus, amp;nbsp;antiquamm conftitutioquot; num non admirator tantum, léd adiuperftitionem ufq5 obieruatordiligês. Ismeobnxxeorabat,uthisfciïjsqui ‘^ bus Chriftinatalis eelebratur, quandomihi foret inte-grum,tabulam eius rotudam inuiferem:adefle in ea aie^ bat uiros facundia Öd eruditione non iUepidos, qui mea opera amp;nbsp;confilio egerent. Noueram fanè, raró Medp cum gratis ad conuiuiaaccerfiri. Quare iubridens, quid bæc infolens tabule rotunditas portenderet, aut praefe* ferretperconefiabar» Turn refpondit, banc effê facrum

rotundi terrarum orbis fimulacrum,quam uetcres IsiKiJy Luaei \olt;k ^^ ^^ Veftam,aut focum dixilTent. Qtiemadmodum Dct^«Ur^» enimterrafemper aliquidcomodiaffcrt, amp;alinioniam ^^ ^4 b«ePl«/ bippeditat : ita hanc tabulam, accenfis in ea luminibus, nreh. synifo[. interdiunoï^u^ dapibus adornatâ effè oportere. Pro*

7.«p.4,. inde quum olim etiam Perfarum reges omnes cuiufuis ordinis homines, quorum opera utercntur, talis menfaï participes fecilTentrego quoqj, inquit, pro ftrenis, apo* phoretis 0^ iportulis, quibus menie decêbri amicos Ro maniproccres donare folebant, cos ad tabulam retun* dam inuitare decreui: quorum commercio interfis oro.

Annui ego. Difcumbentibus igitur nobis, affidebat uir, DodorH4rfm4 iurifprudentia uitæ^ integritate clarus,Hartmanus, qui P nuiPdlat.CMZ efculenta fua fruftiUatim concifa, deinde cxaóèmaftica «fH^ruM. ta,fenfim,ftrangulationem ueritus,deglutiebat. Quum ueró,uthofpitiad animialacritatem eum adhortanti, fu bito refponderet,dcgluntionê «rgcref,anhclitus^ eum deficeret, parum quoqj tuffirct, affidentes eum pugnis intrafcapulas dorfum caedebant: Sc fubito ftrangulatio, unà

BPISTOLA XL H f. 177 unà cum fufFocatioms pencuIOjCum defcruatTum om^ nes fere attoniti, caufam quærebant, qui fieret, ut dorfi fuccufiio anhelitûredderetægrèdeglutientibus: quum nee doifum,nec gula fit anhelitus organumt’ Qiiibus, redditurus caufam,refpondi: Duos elle in faucibus mea tus,triplicis anginac fedes : quorum alter fpiritus effet in pulmonem meatus, ÔC ne in eum de potu aut cibo qmc» quam delabcretur, anhelitum^ obftrueret, eum natura epiglottide,tempore degluuonis coopcriri, quem

*® Latini guttur, Graeci larynga aut arteriam tracheam di- Laryngis er Cerent: alter ueró cibipotus® in uentriculum tanquam p!’‘lt;fgt;quot;‘i» ^^ per tubulum meatus, quem Latini gulâ. Graeci afopha- quot;”‘'’*' gum SC pharynga appdlarent.Hgc fub afpera arteria re- g^^^'^”^'lt;,^j/^ da deorium uertebras ceruicis amp;nbsp;dorfi pert'eptat,acper

fep turn tranfuerium ad nemofiim amp;nbsp;ualde fenfile uentri j^^^j, j^^ppC culi orificium defcendil^cui intra duodecimum Só trede ■^,c4p.i.

cimum dorfi ipondylum, per communem à peritoneo Gdfn.hb.jó Je ortam tunica anneditur: quam Philoxenus Erixius col «ƒ« purtitm.

lo gruis proceriorem optabat,utefculentorum illece-

»» bra diutius frueretur, Vtinauerononreftentamp;modo plures alp huiuimodi Philoxcni, nepotes Apitij æmuli, 5gt; quipaterna,arteculinaria,obligurirêtbona. Verumad gulac fabrica, amp;nbsp;fundionem, de qua lis eft, reuertamur» Hæc dupliciconfiât mcmbrana,uarïouillorum autfi-brarum ( quas graeci «Wuocant )ordine contexta : qua-rum altera,externa fcilicct, fiamine uillorum perlati-tudinem porredó, cibum expeUit : altera ueró interna, oblongo uillorum fiamine cibum deorfum protrudit, Huius uis catheldica dicitur,qua crafia ÔC cogefta efcu-30 lenta,per faucium anguftiasamp; parifthmia attrahimus» ' Hçc tria fi in morbis acutis abfeeflti aut phlegmone ob-fefià fuerît, ut uilli nee efculenta 00 poculêta ad uentricu 13 prótrudere pofiint,ncc impeditus fpirationis meatus per gutt pateat:tû certe fpes uitæ in angufio efi. At ifia in qua deglutiêdi fpiiadicp Dodoris Hartmani difficul-tas,no ob inutro^ meatu abfceflum autphlegmonê ac-z cidi£

cidit (quonia doloris febrisep erat plane expers )fed ob uiUorum gulæimbeciHitatê euenitiquæ quum cfculenquot; ta deglutirc non poteft,tum his mfarda gula,guttur,fpi ritus meatum,compn'mit atep coaróat,qui ci quotp ingt; rif ga!« mk' cumbit amp;nbsp;adiacet. Etenim, ait Galenus,imbecillitatê lt;« Ciflibifb/f G4 gulae nonnunquam perciperedicuntlaborantes,quum « ^°^8° temporeea quaeingeftafunt,uixpcr gulamad « öj/t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucntriculum labuntur,quæ alïquando ad primum i'mpc «

turn facile defcenduncdeinde rurfus arcêtur,ut ui'dean^ «« S«cf«J?io dorp turimpaó^a. uelut fi qui's pira acerba ederit,quaefua dip 10 ^rMguhtiona ticitategulam dorfo incubantcm conftringunt,defccn-g«Ut«r4. nbsp;nbsp;fumepmorantur.’tum conquaflatis pugno, dorfi tidin'

tra fpatulas uertcbris, quibus gula adiacet, impadain uentriculum detrudutur, quo tandem larynx amp;nbsp;dilata' ri amp;nbsp;libeiins aera infpirare poffi't. Non igitur temere ueteres medicifingultu, autalios gulæaut oriHeijuen* triculi morbos curatuii, remédia topica non epigaftrio, fèd dorfo ceruicis^ uertcbris applicuerunt. quod per' Uemedtijin' ermJitèAetiushis uerbis quoep docetiticAtJt^wenww©quot; «

*'^7 iinÓ!\.vyi^ós,7rl«gMK'^^Hini{x.iSx.}i^cnw(US^Hcró{ziS'XKxQ-'’oM ji arcdoca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ ti«{ ü 5 c4 J37 '^^S^lt;'^-gt;^'^lt;’quot;^^lt;''^^ xvtIijj uèt t/w^x^^iu . Kt Y*^ ‘à^iiot/xi ■?fi'' « ejwciüjj 7tT?iK«K.iS KTTivSwaxj -ny so/xx^^cjj irwuiAK0ii!ivd.ij,n^ tiova « ffKähiitt^otJ quot;lt;73^3 TBv Ävyi^S. wn kk^k /ixJ^^/in^iiLv ^^ Sx^'-l-o « (jSb/.,KKStivTlt;^iiSv(Aciü^’4-y)^^ti. IdeftiSi continuus fucrit « Sternuurionè fingultus, Eernutatorio, SC cucurbitulis quoep per tota eurare fingub ipmäuremur, amp;nbsp;maxime circa maiores fepti tranfuerfi ß*^’r^^’^^*^^*^^^’ nempe duodecimum amp;nbsp;tredecimum dorfi roWemT^G^ Ipondylum, attrahentes ipfum adfpinam. perfeuerans Un li 7 tphoi' ®”’”’ cucurbitularüapplicatio , crebró redïüïcatamp;^cX' 30 -,ƒ nbsp;nbsp;* ' plicatuemriculi oniicinm almgultuc6tradtum,aut uc'

luti intort urn obliqué, extrcm a quoep ligarCjamp;f aqiiæ fri Giîe.fi tj Me/ gidæimmergereconfert.Hane Aetijdoôrinam c5cor d^odiucrbi. dl fuifragio in Methodo ita aflerit Galenus : Voco hoc « loco,inquitjftomachûjgulatn,quam propriè Græci ftO' « machum appellant, nonnun qua enimita quoepuocant «, quot;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os

EP ufo LA XLTinlt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/9

OS ucftfns, uduti quü ftomachfce anima linqui aUquos « «licunt. Vcrum gulx, quæ propnc uoratur ftomachus, “ cataplafinatafuperlpinam doriiimponimus, no autem^« ad pe^tus.Idc quocp amp;dmus,cdni os uentris phlegmon « Oeurgctur.Siquidexnfpinæ gulafjperiacet, per collum « ^ Sf^pedusul^ad uenuemponcera. Vndc obftetneesQnm'io'ic infantes aut pueros, quinondum ephcbis cxceflèrunt, ob^etrices^of quos crebro uomitu à ftomachi anatropa gula amp;nbsp;uen* W'lt;^l’i «’^•’ti« ^ triculi orifidum conuulfiflè arbitrantur, cos fopra uen- ‘^’f^^^'^opnm cuz * trem coUocant, ÔC cutem circa duodecimum dorfi (pon ’^*quot;*’ dylum complicatam digiti's apprehefam in fublime tra^fe4*^^^ dd hunt : aut idfuccenfa in cucurbitula uel urccolo ftuppa^n ^^^^^.^^’' quote, Actium imitate, moliuntur ► quod féliciter hic^Ay^^ßg, cefliuê, gula uentrisc^ orificio, celante uomitu, fedt priftinacrepofito credi par crat. Siueio uiUi gulæ, po tu

' aquæ frigidat,aut catharri in gulam defluuio,aut quauis intemperatura enciuati,foo nonfongantur ofheio, turn certè non cucurbitulis, fed alia quoep metbodo curatio nis opus erit: nempepharmacis liquidis uillos corrobo 19 rantibus,quæ æger lamb end0 fenfim deglutiat amp;nbsp;abfor beat:quac in Confilqs noftris tibi, Philippe mi, abunde explicabimus. Vale»

DE EPIGLOTTIDIS FVNCTIONE lt;7 pulmonif per pofMW bumeHitionc,

E P I S T 0 L A XLIIIL

Enim quid altcro die,qua nobis quoqj ad ro* 1 tundam tabulam ab Âlcxandro cœna condi* da fuerat,acciderit, te quoque non eelabo.

Nefcio quidridiculi Sympofiarcha dixcrat: Jo cum^ Eu angelus fubito, dum cibum deglutiret, illi ar^ riderct,mica panis, elata cachinno epiglottidc, guttur, pulmonis cannam,inciderat:quo ferè ftrangulatus fuiC-fet^niß fuccuflo pugnis dorfo, tufliualida guttur exone raflet,T um omnes uno ore acclamarunt,naturam fingu z ij lari

I8o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

lari prouidenfia duos intra fauces meatus flruxiflc: alte-Org^ff er g: t juni ^uhm, per quam in ftomachum SC uentriculû omgt; ^*^®^cu^l^*i^ ^ poculenta uillorum opera deferuntur: ^^7 ^tf i^yi ^f^*'w™gt;’'^‘’’P5 guttur, fine artenam trachcam,cuius ca iit».»? eJp n. putf^tynx dicitur, ad pulrnonem atep cor pertinentem, Gdle.deufu ‘ folifpirationidicafret:Qiia,inquitPlinius,operitinepu «^ pdu.lih, 4. lando epigloflis, fpiritu ac uoce iliac meantc,ne fi potus « Dr Uryngr hoc cibus ue in alienum deerrauerit tramitê,torqucat. Alte^ “ P^fisK /i6,2. ro uero cibus potusep deuoratur,qdacneruo amp;nbsp;carne:al « Pb.iib.n. nbsp;nbsp;tera uero arteria ex cartilagine QC came, orbiculis dimP 1 a drjs confiât, quam epiglottis per uices opcrit, cum fpp “ ritus tantum aut uox cômeat, ne reflagnario aluiintern « pefliuaobflrepat. Addebantquoc^,Erafiflratum,infi^ “ gnem medicum, iure Platoncm redarguere, qui dixerit potum perlaryngâ inraræ coftitutionis pulmonis fub* dantiam defluere:ea^ fatis humedlata,reliquum ad ue^ ficam dimanare. lUius quoœerrorisaucflorem Alceum poëtâaiebant,qui eleganti difticho id feripGHetOyod, quia Gellius mutilum aUegaqamp;i inMacrobio plane defi deratur,hic adferibere placuit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’•

D'PiAon Ako nbsp;nbsp;nv-yirsTvivi^oyctitivM.’n ^^as-^ö^/Tn^nxMt'nJU. inter Ammon nbsp;nbsp;(^ /' a^X)^«Âi-!r«.TffKV7ü; ƒ t (/'‘I'i^^ vm kxvimktss. its odAsinue/ J4 gß. ßriga pulmones uino:nam caniculæ aftrum exori

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fur,hora difficilis, qua cundla Gnunt præ ardoris æftu. ^etiitpof'kn/ quot;^^“”'' ^§° ’ ^^^^’^ comeftores, inquam’,Platonifitin^ tktïiexpUcat Gnia.nó enim hæc eft eius, fedHippocratis noftrifirma Plutarch, Sym, fententia: cuiPlato adhuc plura, mutuo accepta, debet» fof.7.ca.i. Gd. qui in libelle de corde,hanc his uerbis explicat; Coqin- „ hb.ty.cep.ii. quit, pulmonis nimirum potum lambit. Etenimhomo ï^Acrob- hb. 7 multo maxima partem inuentrem bibit, Gula enim Gue SAtutnuL nbsp;nbsp;nbsp;fiomachus, uelutinfundibulum potus copiam amp;nbsp;quæ- 30

eunep uolumus cxcipit . Bibit autem amp;nbsp;in guttur amp;1 arte « riam,minus uero,amp;quantumlaterepoGït,perrimam il- « lapfum.Operculum enim exadlûepigloffîs,Iingulaap- « peliata,nepermifcritquidem aliquid amplioris potus « penetrate. Signum huius rei ld efl;fiquis aqua cæruleo « colore «

» colore aut rubn'ca tempcratam ualdcfitienrideden'tbi

» bendam, maxime foi ( hoc enim pecus non ualdc dele*

gt;’ dlumhabet,nequemundideieftdeditum) deindebf*

” bentigutturrefecet,hoccolorc tindumrepcriet. Ne*

» quaquam igiturfidesnoftra fufpec^aeftè debet de po*

» tu, quodhominifenfimingutturuergat, Etpluraalia, quibus iententiam fuam probat,ibidem leges, quam amp;nbsp;Philiftion Locrenfis amp;nbsp;Dioxippus,de catalogo difci pulorum medici quoq? approbarunt : qui tradunt,Era-

*° fiftrati epiglottidamembranam cartilaginolam,oblon* EpigloUiJ^df/ gam, ftftularum linguae affimilem, non ideo laryngis pnäit^prftfr conftitutam cooperculum ,'ne quid ex p(Jtu deflue* Gjien«, Plmiw ret m artenam : nam pulmoni quoque touendo ex n* ^jff^^jij, ^ j^ gando nceeHanos eflehumores: fedadditam gutturi, ,^|^44fflw. ut edulia quidem omnia ab arteria arceret, depelleret^ Poinmpctitnc^ in ftomachum : potum ueró uentriculo ad eiculento* ^^^ tucheam rum concodlionem, pulmoni ad humecftationem,pro* irrorurt puimo ut commodum foret, unicuiep impartiretur: 00 ne con* nm^G^icJi. 2; fertim SC uno impetuin pulmonem illaberetur, fed fen* de /jmpI.jicHit.

’® firn in eum deflucret, aut quafi deftillaret: reliquum ue* tejUui. loin alteram ftomachi fiftulam dcriuarct, epiglottida obid etumma uelut obicem laryngi ede appofitam tradunt,quae dum lï’C'iwf*’*«• infpiramus amp;nbsp;reipiramus erigitur, incubât autem la* ryngi dum edulia deuoramus. Qiiare Philippe, dum J^pA'” Sirius ceftrourit,raucac^cantillantcicadx,pulmones^’*'*^^ ‘ rigaturus, non pleno te proluas auro confertim;

fed ne fuffocationis periculum fubeas, fu* premis tantum labris pitif*

fato, Vale,

z uj De

tSX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roANNlS LANGI!

DE SOMNIFERA PEDVM LOTIONEN i«fomfjiiï,er «oiSumlz«I».

EPISTOLA XLV.

Ommunis nofter, Theodore, amicus, amp;nbsp;prin d'pis noftri a confilijs Amoldus, dum ob fibj fuï,adolefcentis prçcocis certèmgenrj obitö, mœftus multas mfomnes traduccret nocïcs, ae/am cibumfaftidire,febn'rccp cxmœrorc mcipercv, ne lila febncula ob impeditam moeftitia concoólionem

m putridam aut ethica coalefcerct, confultum nobis ui- ’® debatur, ut loci' permutationc moerons occafio adime-ret,quo per prata, amp;nbsp;i'uxta uitiferas colles, i'n uaUe Nec^ caris fluuij amp;nbsp;Rhem',Vuormaci'am lento quidem gradu peregrêproficifceremur. quo quum perueniflemus, ad Cygnum diucrti'mus,ab holpite ^ eius ancflla beneuo-lè except!. amp;nbsp;donee cœna adomaretur, quiefcere iufli, quü difcubuifl'emus,achofpesad animi alacritatênos h'ortaretur,poculum^ uinideNouaciuitatcprotropi Arnoldo praelibaret : ille uero mœftus dcfixis in patina ' oculis,capiteobftipo (altem annucret:ho(pes ueró,Ec' ^* quid fibihæc triftitia uellet,aut portendcretf placidé percondareturirelpondi ego,Ob filfj (uinecem Ar-Pbrn Je oil!« noldum contriftari. Turn hofpes ait : An non célébré ßJioTM bijlorwi illud Anaxagoræ dieftum audiuit un quam f qui audita feribitAelian. hlq morte;Nihil,inquit, mihi inexpeeftatum autnouum Ii.j. c4.i».etii. nuncias:ego enim ilium exmcnatum,fciebame(remor ^^^^^^'^^ • Natura enim ira comparatum eft, ita liberos elfe '^.‘’“’’■quot;^''■^'procrcandos,utmeminerit parens,qsà rerum natura ^'^^^’ ’ accipiendi Ô^ reddendi fpiritus eodem temporis mo-mento legem fatalem conftitui:ut mori neminem fo- 3® 1ère, qui non uixen't:itancc uiuere aliqucm, qui non fit m oritur us. Maefte igitur, inquit, ô Arnolde, animi alacritate efto. quienim feis, fi ufquead hæc tempora bellis amp;nbsp;uarqs ealamitatibus turbulenta fùperde s man-fi(ret,anunquam ad uitæ frugem peruenifletrNe qugfo orbita-

EPlSTOtÄ XLV. nbsp;nbsp;nbsp;18?

Orbitâtera tanti'fecens.CogitaL.Brutum,utfih'o3 Rios, DtBrutoE« Tarquinios in urbem reduefluros , comprehenfos,ac VuIcruMhE^. uirgis exfos, piocp tribunali ad palum rehgatos, fecuri ^lt;’{’•555* percutiiufTerit : qui exuit patrem, ut confulem ageret: erbusep uiuere, quam publicae uindióiae deedc maluit»

Habes hictibi affidentern mcdicum,quihæc quoquc fuadebit fcio. Quid igitur fruftra te uigilijs £lt; curis ma^ ceras f Adla agis, quæ infecta reddi non poflunttebibe hoc uillum^quod papauerc ipfo potentius, aUiciet fora* 10 nS : adhuius quoep illecebralcCtus molliterftratus plu-» rimum conferet. Turn ancilla fa eeté quidem fubiecit: ohofpcSjfiidnonluffeceritjmeipfamfubfternamjalia^ fomni iUeóamenta apparabo. Ridebantomnes : Cæ-terum tertia à coena peradta hora, iam cubitum concef» furis, attulit ancilla nobis uas ttoJ^Óv t7r!§o)j-, plenS florum Sowm^Mpdi» ^ herbarum camomillae, origani, pampini, ialicis,radp lotio. cura bene olentis azari, capituracp papaueiis dccocto, quo pedes ÓÓ furas ad genu ufep fomêtabat, S^ crura ab»

luebat,eo quo Homerus ordrae præcepitt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KomerM O^yU

®3 i'^riiAiva'ciu.'Tti^psxyii'n..

ï,v/i;.iiyM:ixAanü;iH y;i^ tl^iKnisiyi^avTuyt ld efît

Vl Liift («f»ppt$ cii)um,dac membrdfopon

Moflifcj« m finite, Uicutif eura^ metni^: Corpora fic pro^ejl (mio con^üa ßueri.

Seneca tcftis eft, AGnium Pollionem à coefta nullas fogt; litum refignareaut legere epiftolas:ut animo curis folu» to amp;nbsp;tranquille,cubitura concederet. Obdormiuimus igitur to tam nocftcnijUt nee gallicinium audiremus,donee i})3lt;rlt;^oj@», Veneris ftella,folis pediflequa 5C anteam-3 o bulo,nobis illuxerat. Tüc Arnoldus experreeftusto La gi,inquit, nifi tu tam diutumi fomni caufas alias dixcris, cerre oppiü me bibifle uereor. Ne fuipiceris id,inqua» somnicdurn^çt Peda namqj lauacrü,lomna reparauif,qui effetum uigi» dcputio. lijs fpirituü feniuuep uigorcreficit:amp; duin ibmno uêtri-cuius efculenta cocoquit/omniferis cerebru uapohbus

*mgat^

irngat, (enfuum^ Ö^neruoruma cerebro propagines adeó obftrm't,ut philofophi fomnum fenfuum pcdicam SC obIigamentum,iUofum exolutionem uigiham defini uennt:qui (ut Arifton ait) ueluti publicanus difhidium ucdigal, fic fomnus dimidiS uitæ nobis furripit : quem Alexlt;lt;nJfr hb. expodoniptro lauacrö adauxit. Ob id etiam Alcxan^ a proWfm.42. der Aphrodiièus quaerit, Cur titiUatio acfridiio planta* rum pedis fomnum afferât/attp ait: Neruoriï à cerebro propagines in folia pcdu definere, per quas mulcebris illarum contredtatio ad cerebrum tranfminà,animû de* i» mulceatjôd ad fomnû inuitet. Pari ratione de pedum la* uacro ex herbarum decodo’, per infenfiles neruorum meatus uapores ad cerebrum confcendere arbitror,qui cerebrum quotp irrigant amp;nbsp;hum edant, fomnum cp fuo tepore autmgore inducant. Nee id mirum.non défont enim philofophiacmedici, qui arbitrantur res plerafcp non tantum lege lympathiae, fed per qualitatis uim, ca De torpdmf, qyæ funt uicina,alterare,8d multifaria afficere. Sic tor* pbbng.ft fcor pedo pifcis manum pifcatoris, uirulentia pertridentem Si”^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘^^’ obtorperecogit. TantiUus phalangq fcorpio* 10

id'i hL? quot;®^ ilt;^ïus,qui uifu ægré confpici potcft,tam exiguo ue GJe.kó.de/o ric”°totam corporismolcm inficit,amp;uelut grand/nc cw rt(pc4.5,0- pereuflum congelat.Lapis heracleus,quem magnetem Aelu-pa^im de uoc3t,fcrrcos annulos fua uirtute imbutos,amp; acus alias 4ww4l.»4«M. fibiannedlerc, amp;nbsp;quafiin cathena cóplicare facit: adeó res parue molis,magnas ingerere in toto corpore alter* cationes quotidie experimur,ut nihil mirum fit,pcdum lotionê, uel cum fale, accto amp;nbsp;roürum ftillaticio liquo* re difiblutOjfficffionem, cerebru amp;nbsp;irrigate, fomnum^ inducerepolïe:quêprêteralios exteriores,fcnlus corn ï» munis interioris præcipuè efie affedum decerno, qui Sfrtpwcomttuis efi princeps animæfentiêtis facultas, amp;nbsp;alioru feniuum defcripiio ex arbiter, in cerebro uclut in fuggefio pro tribonali refi* AnjlotJiKa de dens, uirtute phantafiæ acmemorandi facilitate ftipa* Mimi. tus:cuialrj fenfus uelutfatcllitesaffident, corum^ fimu lacra obiedorum illi dccernenda offerunt: de quibus fa cultas

EPISTOLÄ K LV. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS^

cultas phantafmatum imaginana, quam Effit^ncem di' cun^uaria (omniorum fpcdia effingit. qua: fi, ut pnus ohmagnita perdpit, turn quoq; illorum reminilci dicp tun Horum fenfuum fpintus, qui uigoris illorum c ft C^^'t fomni. uehiculum,fi diumis adionibus, meditationibus autlu Anjl. de[omM cubrationibus diffipatus fuerit : turn eundem fpiritS ex ^^^^^^^-f’ puriori in corde fanguine, alimentorumcp cococtionc, qux in fomno ht,reHci oportet, in qua de efculentis, ui* no,æ reliquis alimctis, tarn in prima quàm in altéra con *° codione, uapores ad principem fentiendi ienfum exha lant/pû-iias lîlius obnubilant amp;nbsp;ingrolTant;qui aliorum fenfuum, neruorumcn ienfibum à cerebro propagines, meatus à organa obftruunt:unde arôior obrepit fom* nus, in quo intemi externiep fenfus confopiti iaeent, a-deoutnuUaturbulentainfomniorum fpcôraiUosuelli DeBo^liwtwfd cent aut laccHanr. Cæterûm quando ex caufarû fom^ r« infomnijs ta ni mediocritate, placidus obrepit fomnus, difeernendi P'^^°^* ^'Alt;’^ tamê facultas adhucuaporum caligincobfufcctur;effe-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^n

drix tarnen uiforum facultas libera,nullis irretita uincu ç^Jj^^^^ *c lis fibiconftat:tum ex rebus quasuigilansgeffitjfenfit, '^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cogitauit amp;operataeft, plurimafomniorumfpeAacf' fingit, qua: tanquam ucra dormiétes ampl eeftuntur. un* de tandem folutis à calore accidentario fenfuum fpiri* tuum^ meatuum umculis, amp;nbsp;motus compedibus,uigt ^j^^ jq tjjg lantium opera exercent^ teefta in fublime confcendunt, mulcul.motü,te per trabes 6^ lacunariainacdibus oberrantjeeftosaho- ^turftno^l. rum adeunt,omnia intrepide audent, nee quiequam fi* bulum ßii^c. bi timent : quoniam uis illa difeernendi fenfus commua ne naii^nbuf nis adhuc uaporum cabgine confopita iacet,nec pericu 1^ f’^lt;^ Albert.

3® la nifi clamore experreefta agnofcit. Cafus enim ex ab* 1‘ 3-^ 3* ^^ ^^, « rupto,fcribit Albertus,qs qui excella confcendunt tune ’*’”^’ »gt; maxime acciderefblet,quüpcricula agnoucrint, amp;for* 5gt; midarc eoeperint : eo^ uirtutes roboris ad cor formidu J3 lofum connuunt:lacertos,neruos,mufculos^, uirtutis » motiux organa, deftituunt. dormientes igitur fecuriö* » res funt: acclamationibus uero exp erreefti, fep e præci*

Ä pites

t?!lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 0 A N N T S LANGII

pites cadunt. Sed qs medicorum limites egreffî, rcK* quum eft ut ad feopum redeuntes,quâtum fomniorum obferuatïo medico ad morbi cognitionem amp;nbsp;curam co SomnU medico ferat, breuiter explicemus. Faten quidem cogimûr, ob^eruÂdx.hu- mfomnia pro quabtate humons putrefcentis,aut calo* fiot.lLdefomtto ^.^ accidentario ebullientis qualitate nobis obuerfari: il-uiÿl.ç}- de J^•^s^ ^QQ obfeura effe indicia.Sinamep pituita in cerelt;» ^aeJeTinU/ ^’^° redundaqtum animus longe eft pacatior, obliuioni biüodi inrom/^^'^^^^^^^^B’^^ obnoxius,acde niueimbribusôôflu^ ffljj^ quot;nbsp;' entisuan'aeffingitlpecftra candoreconlpicua.atfiatra 19 CeÇomnij obfer “^^ Hana bill's efferb lient, turn ternbilia, mgra ac cruen* uat. or indicia ta dæmonum fpe(ftra,præcipue puerpen's obuerfari uF Kii^^ocr.in li/ dentur: unde mens triftis uel furore percita, de ignc,in' beide ml'ania. cendio,ac cæde cruentaeffingitfomnia. QuæutmedF CZ epifl. ad Pki eus obferuet, Hippocrates Philopœmenem ita monet: lepœwnë. A/ Non, inquit, fomnia contemno, maxime ubi ordinem « ^nZMrinpro conferuauerint. medicina namep amp;nbsp;uaticinatio ualdè « emio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognatæ funt: quâdoquidem amp;nbsp;pater ambarum artium “

H^nc ki^oriâm unus eft Apollo, progenitor nofter. Galenus quoq^ de cun per in- tumorem linguæ curaturus, purgato prius toto patient ^® fomnix récitât fis corpore, 8^ humoribus ad inrerna reuulfis, iuaüt Ut Gile.li, »4.- Mc aliquid infrigidantis medicamenti linguæ inftillaretur. ‘^‘’äi. Cætensuero qui turn aderant medicis difluadentibus,

deliberatio in diem fequêtem prorogata fuit. Cæterûm euidentiflimum per quietem fomniû, Galeni confilium approbauiqaemateriam medicamenti definiuitjlacftu-cæfucco lingua eolluereiubens; quo folo patiens ufus, prorfus conualuit,nullius altcrius medicamenti fiibfi-dioindigens. Itanatura crebrômedico, fuo miniftro, remédia,quibus à morbi fafeepatiens leuari poftiqindicarc foleq

Yale,

De

EPISTOLA XL VI- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS?

DE HAGICA AEGYPTIORVM ME/ dit initie imgu ^edebut.

EPISTOLA XLVL

Bï^ Vm feftus Epiphaniæ celcbraretnr dies, quo aftrum illud cpiphacnomcnon tribus ab orien te Magis, fapientia ac rerum naturahum perp tia claris illuxerat, qui Chrifto infanti aurum, thus amp;nbsp;myrrham munera obtulerant : illuftris princeps *® MarchioBadenfisme, una cum diuiniuerbi concionagt;

toribus,ad prandium inuïtaueratnam^ allatis menfæ fc cundæ bellarijs,an hi tres Magi de regio ftemmate pro-gnati fuiffentjSC qualis illorum magia, fiue fapientia fu-ilietrogatus, refpondi,magiamcthnicorum è medicina M-lt;g«4,lt;}Miamp;Mi ortam, amp;nbsp;aftrologta ; admixtasm illis artes mathemati- ‘(''(ib-cojitbat, cas, additas^ ex daemonum euku religionis uires : ÖC P^’d'-gt;8.c4.».rt quod non quifquam apud Indos (ut Cicero in libro Di ^*'1° ƒ‘^P ’‘.A“ uinationum tradit) inregem, nifi efletde magorum col q„',''^’^^^^ legio,dcfignahaturiac abrogate veteri nomme,eleótus ,. pùoir,. u ’• Pharao dicebatur. Horum fapientia Si^ difciplina Perfa-

tu pueri à teneris imbuebatur, quos Magos amp;nbsp;Sophos g^ Mdgorui» appellabant : Indi Brachmanes, Galli Druidas, Græci coUcgio reget Aegyptij Myftas è^ prophetas, facrorü antiftites di- credti.

cebant : qui capite abrafo, amp;nbsp;corpore:qui^ uefte linea DcuejUtu CT amp;nbsp;Candida recens à Ibrdibusablutaueftiti incedebant: nomimbuiMti malebâtcç à corporis quam animifordibus efleexpiati, gorSHaod. li. nedum facris operarentur, quiequa labe polluerêt. à fla tulentoleguminum,acpræcipuèfabarucfu,utàVene- rcT^^ ' ° * risincitabulo:pifcibusitê, SCcarneouiS, acfuillaquotp * ' ï° (ut Pythagoras,qui id ab magis Äegypti didicerat) ab-ftinebangód ferculis ex faire amp;nbsp;oleribus confedfis uefee bantmefte linea amicii,calccos papyraceos,, capite ton fo,deferebât;præputio quoep circûcifo,uitâ cœlibê tra-

ducebât. Hos Magorû in Aegypto ceremoniarû ritus D^ e^pitii rd[u Moyles Ilraelitarû legislator,ludæos, futuræ religionis ’’^ ^ circumd/ 3cnigmata,quo(j docuit,quó genitale mafculorS circG- /’°'‘^ ’ ‘'’ ““^^ A ij ciderent, ^P’'

Apo/lol. ed.t6 deret,capitis^ de ucrtice coma in orbe abradcrentqua er »i.N«wf« Nazarci ante oftium tabernaculi fœderis,uQta pcrfolu* «p.ó.o-Kero turi,abradebant,ó(^igne facrilicij comburebantEtPau* dor.iï.2. pijHl.i. jygj Euangelq tuba, neludæis foret offendiculo, Timo* rfd Cotmb. theum, eius Euangelij confort cm, in Lyftris circumef* dit:amp;^ ipfeHtcrofolymis templum mgreflurus, demote uota perfoluentium capillos abrafit,SCexpiatusfacris ludxorum mtcrfuit. Necuero magia Aegyptiorum adeo in uniuerfum à noftrareligione klit aliéna: ad qua difcenda Plato, Pythagoras,Democritus,in Aegyptum *® De pUlofo^hK nauigarunt. Plato nempe in Alcibiade,magiani Zo* «hp magif in j-Qa^j-fs diuinorum fcientiam: Ó^Zamolxis magiam ,in St^^ciuroh ^^^’^™’^^^gt;medicinam animi appellat. At, Theophi* V^^^li ^^*^’i”^ magiareligionis, medicine, aut uaticinq aftro* 4-nQHU» fogfæ^ prattextu tibi imponat,eft operæpreciu ut faci a Vbilolir. Üb t. ^^^‘^ magiam naturalem, quæ fecretioris philofophias eft cultnen,ab altera illa uulgari,dgmonum commerce’s amp;nbsp;præftigqs inaufpicata,adunguem difcernas:quam Df bc wipn Caiafiris apud Heliodorum dehiftoria Acthiopicacx

*»jg!a, Au^i(i. Aegypto TT^atjiKTHS-, id eft magiae anti fies, dupliccm eTe 2» 1.7 deamt.cei ^ Aegyptiorum uidelicet magiam ) docet. Primam, il* “ ^^quot;^ uulgarcm, quæ circa terreftria, humidefpeda fer* « «p.j^T quot;nbsp;peret,fimulacrorumminiftra,herbis intabefcens, epo-“ disque fncantationum circa mortuorum monumental lugubris, nee finibus bonorum dedita, nee alios ad cos « dedueens, ac rationibus fuis uacillans, tridia ac fordida “ uiforum fpedra falfo offerens, fpe fuos alfêdas fruftra* « tur:tota funefra flagitiorum inuentrix, amp;nbsp;iUeeebrarum « uoluptatis miniftra. Hac certè pererudita magiæ uene* « n^t bonw ^^æ deferiptione , Calafiris omnes eius Ipecies, quas^g igt;M adue° ‘eï\i' guidas, refert, coplecditur: quarum prima, à lult;du amp;nbsp;in* ‘'niqpopX *^ cantautium circa fcpulcra ciulatu, Goëtiafiue Necro* Ai'gip. ii.21 c{, manna dicebatur, quædæmonum commercio confia* ‘■'«».Dffc4.6 banques cruorein fofTameffufo, cruentis^hominum B '^f.l.b.i.sn.iacriticijs £lt;’ cædcad colloquium alliciebant: mancsi^ “ /gt;■» ü. defunctorum epodis, id eft carminibus, reiponfa dam* ros.

EPISTOLA XL Vf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS9

ros elkicbant. qua Apollonius glonatur, fè AchiUis ani Philejlratut lik mam ab infcris euocaffe, ut corporis fui molêfibi oftcn* ;'quot; ApoHoz taret, amp;nbsp;ad intcrrogata de geftis fn bello Troiano illi re- »^fta-h^cde fpoderet: Non,mquit, ficut VlylTcs terra cfFodiês agno Apiwwa» rum fanguine Achillis manes eduxi, fed omnes adhibui preces j quas placadis heroum animabus facerdotes Indorum dici lubent. Appion quotp Gramadcus memo tix prodidit, fe umbram Homeri euocalïè, ut ab ea per-condlaretur cuias effet,Ó^quibus parétibus edi'tus. Et

*® ut aliquid ex facrç fcripturg penetralibus afFeramus,hâc animarum incantationem,quamuis capids fupplicio ue dtam, ab Iftaelids non fuiffc alienam, Saulis régis hiffo-na plane comprobat: qui Py thioni(ram,faddicam in En dor mulierê, Samuclis prophète anima in colloquium producere iuflit,utab ca euentumbelli,quod cum Phili ftijs gefferat, fcÜcitaretur. Ad hoe magiae ibrtilegium, animas,quorum corporainconditaiacent,amp; fpiritus in aëre obcrrant,confluere,Elpenoris anima apudHome- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^J’«

rum teftatu^ut inquitPlutarchus: quæinfernimanibus

^® nonadmifccbatur,.'''j{è'7i5^lt;ii'nf({ci^S«lt;7ï!pf'ex?ö(/,«Sö-TrtJbïp/xi « Si^/üiQTTÄxvccTKi.ld eft,quoniammortuumElpenoranon « fepdiuiffent,quapropterin aëre excelfo oberraret. Ty-refiæ quoi^ uati ?ija(^ Treft Ti-^jb^^mf«, ^i^óvun^iTsvv^M^t^ « lt;I‘j3:Atycc%2 J ^W'tïiV«t'^'f«i'Ttof,»y'nrf!t/.-l'«i4z TovÄi/zÄT©-. « ÏdeffjTyrefïaemortuomentern deditProferpina,qua folusfaperet,difputarct,2C uiuendbus conueriaretur, poftquam promis bibilTet fanguinem.. Hic tanta fuit deinonumillecebra,ufir3taeorum numinanuUarema-gis placarentur, quam cruentis hominum ac^uirginum Qfuxorh Xfr 3° (acrifieqs. Amiftris,Xerxis Perfarumregis coiunx, pro xMöf^m.pIn fe duodecim homines uiuos fub terram defodit, ut Plu- urtk.iit^ tonem alieno fatiaretfanguine:crudelis certe uidtima^. J^iKridemo/ Sed æquè execrandum fuit illud deteftabile facrificium, «ilt;w. quo lones, oraculo Apollinis perfuafi, ne terra e orum, Hc ficri^da ob Melanippi SC Comethonis inceftum,intemplo Dia D’Mit.Patifd/ na:Tdclariae comnnflumdlcrücfcercr,morbis^incolac »i'^H^-y-de

A. lij obrue--■^‘’’«w-

obruerentuf, quotannis Dianae pueUam ac puermn in-' dole praeftantiores, quamuis infontes, immolarcntur, plut(trch.in U/ qui nullo in deam flagi'tio commiffo macflaietun Pro-kHa de J^iilt;ri inde Plutatchus,probe ÔC pie qugrit;Nuncquid Galatis d/wsnw* nbsp;nbsp;nbsp;ac Scythi'sfatius fuiflet, penitus de dqs nullam habuifle

cogitationem,phantafiam uel hiftonam, amp;nbsp;(ut Diago-De DugoM Ci ram SCTheodorum Cyrenai'cum ) nullos putare deos, fo-o hb » Je«£lt; g^ gß-g àâiûvf, quam arbitrari eße deos qui Humana dele-luxa icorum^ ^fiarêtur cæde amp;nbsp;cruore : Si id elfe eorum fàcratiffimum

« facrificium, quodn^zj^y/ai/ appellarut, in quo hominem i»

■» occidere religiofiflimumerat,mandereuerófaluberri-DeHo/ldtié mum : ut Hoftanes magus, Xerxis Perfarûregis in bel-PKn.Ü^jó. lo comes,aieban Verum qua malefica artis Necro-e^ip. i. mantiæ induftriaSC ceremoniarum ritu manes defun-crorumadhæc uanamagiæludibria excitarentur, Ca-HfÜodor«« pro lafiris, ex Aegypto magus, apud Heliodorum tam ex-pejliic Itiri 6. ^^q^ docet, ut nihilin hac dæmonum idololâtria, præ-X '°*^quot;^^' ^^’' J^um/cutiovittsid eft uanæ fuperftitionis fidem, am-imT^öu m / P^’iïsdefiderare poflis.Hæcfilegeris,ultrices dæmo-dowSiSfii«. ^“”‘‘ fraudes obftupcfccs. Huius Goétiæ myftenjsi» gHwi/wüitlr.' Indæün Aegypto initiati,anhaccnefanda dæmonum / facrahumano infantium fanguinc,quo dæmonesim-pendio dele(ftentur,pcragant,amp;eorum Schamham-phoras fufpedtos mihireddidit. Atquihis deteftan-disfacrificijs animæ defunctorum noninteifunt,quac non nifi ad tribunal Chrifti reduces apparebunt : fed terribilia fijnt dæmonum fpedtra , qui fuis præftigijs mentes coniultorum perftringunt : contra quos nobis DeSdomonw ß/uina Salomonis artê maxime opus foret, cui Deus tó^mi X T 0î^ft^fr^^frphns)Iudæorumdegêteuernaculus,Deus J» érfps '^” inquampræftitit,utcontradæmoncsadutilitatemho-« minum,artem amp;nbsp;morborum curas cdifcerent,quibus^ « morbi aUeuiarentur inftituit: modum etiam coniura- « tionis,qua obftrilt;fti dæmones, ne denuô redeant3amp;« effugentur,inuenit. Sedhæcars obhominumimpie- « tatem exoleuit, Eft quoque alia nefaudamagiæ fpe-cies.

EPUTOLA XLVI.

des,à pharmacis dclcterijs Pharmacia dicta, ucneficio Df Pljarwiicu Circes infamis : quæ ex medicamenrisphyltra, amoris Surit« in didio/ pocula conficere docuit. Huius inuentorrerturThoon ”* flt;’‘lf*w. rex Aegypri,cuius uxor Polydâna,Helcnæ amp;nbsp;Menelao plurimadono dédit pbarmaca, quibus Aegyptus, Nilo Mugfeu Aegyz fcecunda,fîoruit,ut teftatur Homerus his uerfibus: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptiorum madiy

Tai« ^iOS 3vy«TH^'’t](l CpX^(i«K(t liHTliiVTXf i(amp;Aä,T« at mÄvJ'^c(i^vx m^i Sxvtg^ 'isxç^XKaiTiS’

xlyvTrliHi mTSÄlisx cfii§u ^itt/las^i^x^is^x ’•

(p«^ljtXKX,m7}lt;.XfiSj'l^Äx-,tiii^iy/Avx,7rv?i^Kc/liÄvy^x, ttituni animal. Reliqua eft amp;nbsp;tertia execrandae magiæ ipecies, quæ ab j^^i^/j^j^fcfs incantamenristTTüx/l« dicebatur, quæ falutari fpeciein j^jj^^L^ç^ Medicinam quo que irr epfit ,\/c--i'aiJ ya^ ai x^y_xioi, inquit „„^ ;,{, lt;$, Pindariinterpres, 'rxïSi7ruJ^xÏ!txnjjtij-^i^xTnixyiv^ixiMi/. mtei-prfSPin/ Arbitrari finit ueteres, carminibus curam morborum «brij» a,cni£is inucmic. His fieri Autolycilibenhæmorrhagiam.uub ezp^tbijî. neris Vlyflîs, quod ci apen'nPamafo infra genu inflix xerat, derepemè Ûftçbanttut Homerus m Odyflea pcrgt; uomemi t«. belle cecimt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i Qiy^ec.r^

■np fiJ^i' x^ xy-nAux^ arxisf^^^lf cpï^i xi^tcpiTramp;ivTV, KmAHiJ èlt;AviTK@gt; x/^v/jto vi^ xv7i^'ioia

(f^ïtarfu aègt;-sx(J^cii!:i''i.7r'‘ xouTn J^’ aï^u-x KiKxt.voyilt;yySap.

Qiiod5lt;' Pliniüs intermagica medicamenta hisuerbisDfVbj% reperit: Dixit Homerus,inquit, profluuium fanguP*^æ’”‘”'''*’‘’2'* nis, uulnerato femine, Vlynem inhibuifie carmine, Plw.Ij«28.c4.z.

Theophraftus ita etiam ifchiadicos fanari, amp;nbsp;Cato pro-diditluxatis membris carmen auxiliari,M. Varro etiam

podagrfs. Ob id plergqj Græcorû ciuitates non temex Alex^nJcr 4amp; rcûnciuerut, utperturbariones animorum, corporis^ Akxdndroh.a. jo morbi,utMartianus Capella plodidir,adlyræmodules Sf*“«!'«’” ƒf'' curarerurmnde curates morbos,Macrobius prædnereJ^^^'^P’*^'’*^ » dixit. Altera uer0Aegyptior3magia,inquitapudHex J,(^ offirwff » liodorum Calafiris,/reuera eft iapietia^a qua ilia adulte ri jy{.„{,^ ,„ j^^ » nadegenerauit,quamnosfacerdotes2lt;^ antiftitumgC'tttr«.M.C4pfn4 ■■ nus,ab ineunte ætate excolimus/upra res naturales,na^ lib.pbjojogjc » rurales côtemplatur,deoruniconuiCîrix,amp;naturppræxm;(/îc4, ßanrioris

tpi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

» ftanti'oris particeps afirorum motus inquirens, future^ gt;5 mm fcientiam in lucre ponens : ab his terrenis malts i e-5gt; mota, omniaadhoneftatem Ôdutilitatem hominum acgt; Kägutx ntedi commodans ftudia» Hæc enim fecretioribus plnlofo-dmortd. Sui/ phiæ rationibus innixa, ex medicina amp;nbsp;aftrologia na-A« er Pli», ht. ta fertur, quibus rerum lympathias femtatur: quibns, 3o.«.j. Ldert. explorais admirandauirtute herbarum aclapidum SC • ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metallorum uiribus, in morbis quoqj opéra præftigtjs fimiUima operatur amp;nbsp;exercer. Hac très illi magi, qui Chrifto infanti obtulerunt munera, præclarèinitiati/x gt;® ftella prius inter aftrorum phaenomena non uifa, regent natum agnouerunt,ÔC adorauerunt, Qiios Thomam apoftolum,Chryfoftomus refert ,facro baptiimatis fongt; Hoifft wrfgiM te expiafle. Hac Moifes imbutus, magorum Pharao* /wt.ff/lePJi«. nisprodigia diuinitus diffîpauit,amp;uicit.Erat quippc tb.jo.frfp.t.rt JVIoyies,ut Stephanus in Adtis apoftolorum refert,cru* dû nbsp;nbsp;nbsp;7 EU ^*f“5 ^ omni fapientia Aegyptiorum, potens in uerbis fft.lii 8 c4p.2. ^ opewbus ^uis. Cui Plinius alteram magiæ fcclain ac ^'^ ’ ‘ ^‘ ' ceptam referma ludæismagnoperèculta, cuius eeremo* nijs amp;nbsp;arcanis Efdras'ücerdos ludæus f^tuaginta li- *• bros Cabalae confperßt: quibus illuftrifl. princeps Othenricus Comes Palatinus fuamHei* delbergç locupletauit bibliothe* cam« Vale«

De

EPISTOLA XLVIL t^J DE EMPLASTRIS AD VLCBRA CHIZ toneer Phig(d£nici,cx minerulbift metiüonm conji^is, (tc in morttrio plumbeo pift’üo mi!'cr£':i^,O'^~ /lucw nigru, bw lt;idh£/ rettiibnf.

EPISTOLA XL VIT.

Efcio profccfîô, Andrea amicorum mconint decus, an fato quodam, aut potius Mcdicogt;-rum focordfa amp;nbsp;faftu accident, ut noftro fecu

^isS lo Chirurgia,a ueteru Medicis phyficis,Afcle piade Hippocrate amp;nbsp;Galeno (ummopere culta, ut uetu ebrat^w enz ibllima Medicinæpars, tam àrationali curandi metho* quot;’”'«ƒ” Adw«, do feiundla, feorfum tradetur, cum illi uelut perpetuo , *^g jjj^^ neceffitudinis umculo annexa fucrit. Certè apud Ho* b/t»^ * ^^ merum,ufqï ad tertiam progeniem,non fcriptis,fed ue^ lut facro fanera permanus fucceiïo ribus tradebatur ; no aliaratione quam olim quoqj Druydes GaUorum facer dotes,amp; Medici corum,ex uifco medicina,amp;^ Hebræogt; □»DruyJiTt« *0 rum antiftites,faccrdotcs quoque, Moiàicælegis inters bxcCiCprli.ó. pretationem ufepad Efdræfacerdotis tempora docuegt; comment, pim. runt Hanc Achilles Patroclü Menoetq filium erudift, Iib.j6.r4p.44,. qui tandem Eurypylum in coxendice faucium curauit. Cnnit.Iib.io. AchiUemuero medicina Chiron centaurus docuit: qui c4p.6. ulcéra cacocthica,ab eo Chironia dida,miradexterita Df AebU«amp; te curare nouit. Hanc medendi arte olim faltem deo^ P4trocli meiie, rum filq,Podalirius amp;nbsp;Machaon, ac heroes exercebant: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^

amp; foli( ut Aelianus memorie prodidit)radtcum 06 her* ’^plutanh f« barum natura atqj ufum, pharmacorû temperametum, e,„^ „,(^, ' 30 carmina quoep fiue tTrwiAà?, cum inflâmationibus, turn Arlr.ift.Ii. 2.ra. cocreendo fanguinis profluuio propitia,nouerant. Ab 18. cor. çd^m heroibusuerotandêadcos quiex profefTo medicinam inprologo. profitentur defluxit:quor5 focordia amp;nbsp;faftu facftum eft, cum illius ufum faftidirent, ut in hanc præclarâ Medici^ næ parte abiedlæfortis homines,cunniraforcs, omnium literarum ignari,ueluti fuci in aliéna aluearia,{pe lucri ir^ ß repferint:

t^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

repfcrint r quf, ut impcriu fcytotomi, cadem cajopodia pcdibus fingulorum accommodât : ficimpentum illud EmpUjïrrffCdS. Chirurgteorum uulgus cadem emplaftramdifcrimma» tim cundis applicant ulccribus. Qiio ht,ut emphfrra Cf./.Glt;lt;5c»Ji.z. gjjæfp^j qyæcruentisdebenturulccribus,crebrôulce* fùîi^°^ ^jR^n ^^^^^5 finuofisjpwulcnta forde madidis,Tclephijs, Chi* tihbi\([(rtbü ' fOf^Hs, phagedænis, ÔC reliquis carnem depafcentibus, e^U-ydeft-Aik quæGræc: vot-iUJ^xs dicunt, nonraro applicent. Vnde •jSiKm. crebrô accidit,uttandêmembratjsulceribus phlegmon ne aut erifipelate obfellâ, gangrena tabefcant:aut ca* w lore congenito cxtincaojiderata commoriantur.quum longe præftaret,bæcemplaftris ex metallorum mine* ris, lithargyrio, acrugine, diphryge, chalcitide,ceril* Mf fund bdrdr û, plumbaginc, Aalijs tarn aduftis quam lotis metal* gyn/Kinbwi lorumfcorqsac recrementis,coadunatis curare. Ineft {T^ditlt;t. enim lane fingulis metaUis fua exiccandi amp;nbsp;detergendt Pr£ci^t4ti CT uleera, ac edaces humorum acrium affluxus regerendi, eynuilurii h/ uismedicaiquam, eorumexargento uiuo origini de* «^«*” bent, nam field arte Chymicain puluerem redactum, Piumbi tu turd ®^ ulccribus difepulotis ac ichore arrodente madidis *® aeiriWfGafcm“’^’®*^*”’ “^‘^^’^ concoquit, acrimoniam humorum iL^-deßmpltc. ob lundi g regcrit, ôT fuppurationem promouet.Sic cyn pblt;ir»M.Aibfr/ nabansuulgaris, exfulphurc ÓC hydrargyrio conflata, tut de minera, addita cmplaftris Diachylonis dé alijs, ca uiribus hy* ^loßor.plin.et drargyrij imbuit. Atqui quum plumbum, praeter cX' Paul.lib.7. tera metalla, uirium ÓC fubftantiæ argenti uiui fit parti* Dc ußumortarij ceps, ueteres medici olea fiC emplaftra ulccribus mali* plMwW, Pd«f. gQjs gz cancro accommoda ta, inmortario amp;nbsp;piftillo, Gdkrt'ht “quot;^ ^^plumbo conflatismacerariéi. conquafiari, donecli* ßwlie V*^ uefcerent,præccpcrunt. id quod Paulus ex Aegina me* Jo te.oribaß.lib' ^*^“®’^^ ‘^^i^’^b dira quoque Chirurgosadmonet. nee Synop^eosy, ^on ante cum Galenus quoque his uerbis pererudite cdp.n. docuit: Swu inquir, o-xivctoieî 1« z-toAfiit/lov, Atsquot;^ d^ot/v' ^^ Galen. Ïib.(gt;.de ^@' ’ioM^J'’t»tv-,^Awyiis x^t^mÓ, Tixy i3b^iSyy^epjUTi^t' “ pmpUc.ßcul/ SiaiS.,aiSaviivxi yv?^^Tiv« nyn tßiitßvKx ngu.ja-ÓMSidloy ,’^ƒè “ fetff* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;')^voy^M^A$^dydij/^/iyTt Tvts iAm^ 'ntS K((K9u^itn,.di5 “

ÉPfJTOLA XL tir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ip7

« »g W^À? ^4 nct^awiJ^n^HcrKiiSb/^ «irrSy i(^ ùs^if^^t^ix, amp;ÄVg«

» cr€i?7à (pixgiixKoy.Plonge plura de natura plumbi ibidem Galen, recenfet, ufu approbata,quæ corapcndiana pegt; riphrafi latine itarcdderc potens iMortanum amp;^ piftil* lum ex plumbo præparato, amp;nbsp;quem libucnt fuccum, uinum,oleum,autungUentum infundito: ac psfttllo, do nee plumbum fuccum aut liquorem reddat concolo^ rem,ôô ob idfn'gidiorem agitato:quo fi ulcéra maligna, empta^racaïs Chironia, cancrum l'nunxeris, affluxus humorum a lo* uji(4 ukeribin

’® CO affecio regeres, ut pharmact huius uires admirari ‘’î’^nt MujiK. cogaris. Qiiippe quurn emplaftra plus aequo calorific Ggt;lt;îe/i.fbirKrz ca ulcenbus putridis amp;nbsp;antiquis maxime obfint:hæc 2'^*” projèjjw, inplumboattritio caloremillis adimit,amp;innoxiared^ ,' dit. Galenas quippe annos as natus.ftipendto facet-Ç^„' ,^ dotum Aelculapi] mPergamo conductus,Chirurgiam ,j^^ ßMur. profeflus, quurn emplaura ex metallis,à illorum re- projï^joGjjf^ crementis uftis ucl lotis, nempe pompholyge, cadmia, „t,„Qpn'f.îiK sens feoria, coadunata, plus cactens omnibus ad curam 9 à pupil, ui/ ulcerum cacoethicorum conferre expertus eilet,in Cy.* ubi cap-de n» ®° prum infulam metalliferam eft profectus, ut mifyos, ndne pwwamp;i.ct fori,amp;chaicitidis naturampcrfcrutarctur,ea^luisman dcl^cc.terrx.

nibuserucret. Atchirurginoftri,utAiexandrinorum CericmciwpU/ ohm medici, domi defides SC Phiiochremati, nulla pc* uitiumMde nitus metalla,prætcr aurum amp;argentum,noucrunt:qui y ‘*^‘ dum ex illis emplaftra coadunare debent, tantum (dn quot;'‘’M«^-quot;”' boni ) ceræ addunt, ut ilhus copia pharmacorum fim* onbdfiww h 2 plicium uires plane obtundantur : quurn longe præquot; synop^egs, ca-ftaret,lithargyrium inoleo opportunoad tantam de- t^’yoredp.io. coquere uifeedinem, qua caetera compingi poffent: Ô^ oelithargyri)

’^ fimulad tantum decoquilcntorê,qui digitos fuaadhæ- decoHione où rentia aut uifeofîtate no coinquinent.Cuius copofitio- h/i«fIib.2.jy/ nis fpecimê,cmplaftriDiachylonisMefu£, amp;emplaftri nopieoscx.6i. adftrumas ScribonqLargi cap.si compofitio, adamuG E^ipupr« Scri fim dabit. Quod fihuiusuclalteriusgeneris ulccrûem- ^‘’”‘/ ƒ ^l'*^ plaftris feftucac nigræ adhæferint,magna fubefle^utre- '^^^^‘^^^l[

tptî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N G II

rc^ueditim ni/ dinem,quæ carie offa cxedat,ne dubita: quæ, dum alter ^ricintium in tenum, uel utercp fup purat, m lo tq quo que fedimento frtîpb/ter «ri/ j^^j^ j-^j.^ apparent. Nec mirum : funt etenim, ut fuligo, tue ^udtiQ. pyfj.j^j ardoris fob oies. Hæc Andrea perdilede,te celare nolui:fimul^ admonere,ne ebirurgiam à cæteris nicdicinæpartibus feiungas;altera nempealteriusope eget, Vale,

Q^V AEFVERIT ABGYPTIORVM PVR/ ^dndi utmfcii uentriculi ratio,(iudm Hippocrates Syrrn^i^z mum appeUattad doUorcm Sebajiianutn Meifncr iurtf{on[ultumi

EP 1 S T O LA XLVIH.

Vum frater tuus,Dodor Sebafriane^no uuP ^’ 8^*^* ’” ’’^ naedica eruditione preditus,in meis -pliaw^acorum compofitionibus Syrmaifmi nomenlegilTcqpercuncratus eftàpharmaco pœo,ecquid fibi tarn infolens remediorum nomêclatU' ra ueUetC Itaque Sebaftianejquum apud Comités Pala^ tinos unifprudenria nulli fis fecundus, amp;nbsp;mefingulart bencuolentia ex animo femper profequutus fueris, ut i® uiciflim te officio aliquo demerear: ( nam amicisrefra* grari,uel quippia denegarehonefta petentibus,femper piacuium cfie duxi) fratrem quoqs tuum medicum, diu Plutdrebuiin tius animi pendere non patiar,amp;l quid fit Aegypriorum Dialogo, (}«o fyrmaifmus paucis declarabo. Legiflè tearbitror Gryb 4 bruH ratio/ him apud Piutarchum in Dialogo dicentem, (Ä /zfö t^ ne utarur, Gryl c^lyy^i^ï 'sreevrees iXT^is KKiepdb/ ^I. ld eft, Audiuim US Ae.- “ tus dij^utah ■ gyptfos omnes effe medicos : nempe quiin omni philo w^iv» nbsp;nbsp;jr ^P^*^ ^ magiae naturalis fapientia, amp;uetuftate omnes j o

er antiduit^J“ uniucrfiorbisincolaslongèfiiperarunt,qua priminon Pldfo in Tl/ fi^ïfi^tummodo amp;radicum,gemmarum, aftrorum, Si wdo,o- E«?b (^^ uerbo dicam ) omnium terrænafeentium uires, fed dcprapar.eiiä. etiamremm ccelcftiumdiuinarücpcaulas, amp;’præcipue itiiea^ ïnorborum,omnifolertiafcrutatilunt, Qiiideiümboni

ni (amabo ) medicus, caufarum naturalium impcntus, efheere poflït,nonuideo. nihil certè refert pro medico cum Polybio uerfuram facere,qui aicr; «Al o^sA©^ ixr^ov K((lJ.|nslt;nfJ^ ccyvoiv'rf^ •rK5aÏ7ix! '^vysfi w ö'®/z«7Tvjlt;/l«ïStlt;n®fA. Ad quidjihqmt, prodeft ægrotis medicus, qui afFeóuQ corporis caufas ignorarfNihiI. Proinde Ariftoteles, quum graui decumberet morbo, medi'co fuo multa ue* tanti,amp; non pauca citra morbi caufam edicêti, feite atep 1 eleganter (ita me Deus amet)ferturrefpondifre;/x«Tt«ï ® ha n\KTH(j in f''ilt;^H, Si^fOTtut, i^v n aiS lt;rK«7rxvtx, xTiKx thiJ^x^xS Celcirt AriHo ” 'iir^órii^a^ tIu) ctÏTÏxiJy^üi5tfii5i'rBiijCi(j'iff§oS 70 TffûSic^Jdeft:t‘’^«‘‘P‘’p'’tï’fg *’ Ne,inqin't, me cures ut bubulcum, uel ut Foflbrem : fed “^ ^°^ Afliart. prius caufam ediffère,fic facile mepræceptis tuismori* ^^^j^^'j[^-gerum reddideris. At Aegyptq non tantum caufarum a^^'^ ^, ' morbifcrutinio medendi artem illuftrarunt: fed multox-^^^j^j^^ rum remediorum inuêtione,quae partim ab animalibus Hflc«4pb^rma didicerunt,partim exmagianaturali excogitarunt,eam c4 fx Afg^pto locupletarunt.quæPolydamaThonidis Aegyptiorum in Gr^aipor/ régisuxor,HelenxMenelai exulfsuxoriin Pharodo^ tarit.AelMn.H. 20 no dedit. Porto Aegypttf (auótorcDiodoro Siculo) 9- lt;1' lt;lt;mmlt;tlib» aflerut,ex cibariotum luxu amp;nbsp;crapula omnesoririmor- tlt;»p-2i.Homer, bos. Eos igitur leiunio aut uomitu, id^ quottidie, uel ^^gt;JJ^‘^ tribus interiedis uelquatuordiebus inanitione(utHip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V*

pocrates quoqj edixit) curare oporteretad quod Hero ^''**‘* * ”* * dbtus quolt;p in Euterpe affirmât : apud Aegyptios, in- quot;^ i^poc-lih i. ” quit,clyfterium ufus erat adeo frequens,utquouismen ^pi,,^.22.mi ” fe triduo fe purgarent uomcndo,amp; intehina fanitatis er nitig repUtio/ ” go clyfmate elucndo.id quodabibideuolucri, ciconiæ nem carat-” iïmillima,amp; a canibus didicerunt : qui (ut Aelianus tra- a' cambw Aer 3° dic)dum lumbhcis infeftantur, fegetem herbafcentem zy^twsmiajf depafti, eos egerunt:quum uero alterum uentrem exo-P’ syrmaifmu, nerare coguntur,herbam quandam graminicannario^^*“'’-^-^**' fimilem atrodcre dicuntur,cuius uiribus partim womens '^7 '^ do,partim per aluum, bilem æruginofam, amp;-' quiequid quot;' ^‘*'’‘’”'’ • inutro(p co rum uentriculo redundat,excernuntrVnde

B iq etiam.

ctiam Asgyptios Syrmaifmum, quo utrûqj quoc^uen-trem expurgantjdidiciiïè, Aelianus refert: qui ob id be-DC Annfci Ac/ nefidû, canes fub Anubis nomine adorarunt. Qiium gyptio. Hero- fgifui- Aegyptus non tantum Nili effluuio, fed prxcla-ot-cr lo on j.^g etiam philofophorum,quos magos dicunt, à medicorum quoep ingenqs fcecunda, per totum terrarum or hem eelebraretur, ad illius arcana doArinseS^ fapien-De f^ro^Hione jjæ pxæcepta,alqs indi0ia,cape{renda Democritus Ab-^hi^orTpUa ’ Pythagoras Ôd Plato in Aegyptum appulerunt, n îT Akyplt;5 ^ Ae^ptiorum dogmata in Latium,aut fi mauis in ue o EnfeHiiocd terem Græciam afferebât. At Democritus Chaldæos z.eL.i^jf/i acceffît, amp;^inßabylonem ad magos amp;^ Indorum fophi-mj,. Has perueninpropterealaudatus àTheophrafto, quod varias terras perluftrans,plura coUegerit quam uel Menelaus uel Vlyfles:qui no aliter quam mercatores Phœ niciæ oberraiTent, ut pecunias amp;nbsp;xenia à regibus accu-mularcnt.Democritus uero fapientiæ amp;medicinæ the-Luro onuftuSjin Græciam redqt: à quo reduce Hippo-cratem, qui diu familiariter iili conuixit, edm alia mul* ta, turn Aegyptiorum Syrmaiimum didiciile, crede-ao refas eft: cuius uium Hippocrates in curafraéturæau-Veramp;4 Hippoc. «titn his uerbis approbat '«p ^t Ksà iv«/4£T©- «u, t/xtijp li.a.dfrfrticMl. «^ lt;rv§(ix7lt;r(^ov. Id eft ; Si patiens ad uomendum pronus et Gilcm Aidê. fuerit,uomercillum à Syrmaifmo permittito. Taliter e-S:yrm4iff»Ur)T nim, inquit Galenus, leues amp;nbsp;mediocres per alui deie-«itio Oquot; copo/j etionemaut uomitum euacuationes, ueteres appella-‘w» runt, quae narijs proritabant pharmacis : nempe melle ^M T?‘5'^.“‘’ affatimdeglutito,aquamuliameraciore,fticcoptiianæ *quot;'EßcS£»lt; ^’t aqua per fe uel cum meUedecodo ; amp;ijs efficaciori-cxtomë°Gak ^“®’ ^“’'t^tüsucratrialbiinraphanum defixis,acrapha- jo dcfriH. o^tu ’^^^ ^^*® poftero dieuel ex acetomulfo comeftis.nec Mds i’iuluïïi. tiero tantum lentoris habet, quantum raphani aut bul-borum narcifsifuccus,qui uomitum quoque prolicin Non temere igitur Diodes medicus Antigonum regem admonet,ut ægritudines thoracis imminentes Syr maiß

EPISTOLA XL VIH. 1^9

maifmo anrencrtat : cums uerba, quia plus Icpons ha^ DiodKeprftoU Leut quam aftcdatailla Albani Thorini t^3i^slatio,a' s) feribere libuit : y^venuci J^t, inquit, et vks'ets ti^ifti, ov! ««- g^. ^ ^^ ^^^.^ 5) 2^vm'riviSa'V§iJi'Ct'tlt;riJ!.iv!.J^iii/^t'^IJl^iA.?^vrti:a‘v§i^cc'i^tiii,’is^0'

3gt; (pxy'JiJ^xcjixvta^xsAi'^aS5 KK§Jlxi/-a^,w^ü)iiii/, envxTrl-rKvJ^^ay^

» VKjj, UTo: lä^■7^ióv7(l:vc/lal^yÄ.tx^û|J■,ov'TCo5^^J^i^lJ. Id eft : Simt ad hæc utiles uômitus ieiuni, quos uocant Syrmaifinos, Oportet autem uolentem Syrmaizein, ante edereradi* eulas raphani tenueSjnafturciuin,erucatn,fynapi, laóu*

'° cam quoque : deinde haufta aqua tepida, euomerc» roeufnioboe Flic operæpreemm cftjlibrarioru uicium annotate, qui

in omnibus Hippocratis ac Galeni codicibus, pro Syr- j, Mcul.corre maiimo, uocem Syrneimi falfo fubftituerunt : quum re- ^jj« ç;^ iüu^r4~ Ôius hæcuomendipurgâdiqjratio Acgyptiorum,Syr- uw. maifmus dicatur., «wctbv o-v^uaY^nij, quod fauAore Sui- Syrmäilmiety. da) purgare per uomitum amp;nbsp;aluum fignificat : amp;nbsp;phar- mologM expof inacum,quod id operatur,lt;rvfA^tiaf/ dixerunt, Eft S^ a-v^ nit suUdt or moy herbaappiofimilis,cuiusiuccumAegyptq,utDi- Pb^ww«««»» dymus refert, contra dyarrheeam bibebant. Hæc Se.-1“'^ tecif.

20 baftiane,amicorum meorum integerrime, te celare no- ^luoa-^^crodo/ iui:quo exemple Galeni,DemocritiÖCaliorum pcr^, , luaius,fratremtuum admonercs,nemedicinam domi |j,2.«(it«r. tantum addifceret : fed aliénas quoep regiones, in qui- .^fo, quiufuin bus medicina pluris quamapudnoftrosfit,inuiferet: amp;nbsp;pb4r.Ïemu.4«{ ne falCe medicorum paradoxapœorum opinioni fub- minor4.din^t.-fcribat, qui in omni morbo, materia nondum in princi-pio concocta, quemuis Syrmailmum,id eft uomitum autpurgationem leuem aut mediocrem,quam mi-noratiuam dicunt,prohibentjamp;

execrantur, Vale»

100 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS L A N GI I

AN AVRl ET ARGENT! AC GEMMÄRVW »lt;ƒ«»,i» meiicdmentit CT elc£luinfs,ZT epitbemlt;itis 4c itd^eift pt ^ülutdrif.di GMiIbeïiMKw Rlt;lt;fMlonKm,mfdi/ eind cdnUiAtum,

E P I S T 0 L A XL IX.

si Dderas nuper m Maio^Guilhclmc candidato

TberoJir«Bilt;/ “^--'^^^^^‘ quÆcxauiiucargeiiieiSDracreisacnonnunis dfn/ï« uciuSliz alijs cóftabat,pharmacopcco didarcm,quibus iHuftnlT ‘® (ê uil^twr in te princeps nofter amp;nbsp;dux Ö tthenricus, facri Ro. Imperij (’loibidfw epi/ Èleótor, amp;Pala«natus coinmen, in thermis Badenis lo

^uurma- nbsp;nbsp;nbsp;turns,ad conleruandum cordis robur cc epatis tempera

M«r« 4rrodc turam uteretur : quas à falutifero Chrifti natali anno i;^ re 4t‘ru et pnZ M. Aurelius Antoninus fuo proconfolatu célébrés red* didit. Tum tu Guilhelme, quiaueteres medicorum ex i» i eUo de epi Ins nullaconfccerint medicamenta,(ufpicabarisnoftra' ^^^ medicos horum pulueribus, imitatos Arabum uefti ^Pi.i. .Ae/ gfa,nagisadoftcntationemamp;lcnociniumufbs,qua'm ieinèmiV^ ^*^ ægrotis quiequam frugis afferrent:quippe fi etiam in ^^ AM^gnii amp;nbsp;ucntriculum hominis abiorpta fucrint,a calore uel pro.' ftentricnli aio pnetate congenita, ut ferrum in ftruthionis ,amp; aurum re «J4«et inib4 m muriüuentriculis,euinci,amp;I ut reliqua pharma ca quæ tum.Aripot. 3. alendo non funt,ad adumreducinon poterunt. Au--MUfor. ap.ul rum fanè cum ex defecatiffimis fulphuris amp;nbsp;hydrargyrij tmo.Pli.I(.33. partibus,indiffblubilimixtureac temperamenti nexu cdp.3. Orfuid per calorêacthereum in terraeuiieeribus fit concretum, ^Kogjp/dl.u.^ u(^ge aerugo uel ignis edax quippiam de eius fubftan^ Aur« obrixM, ^^-^ adimerepoflït:uni certè metallorum(inquit Ariftot. “ eXiSa ^Pli'nius)nnnlignedeperit,incendiarogos^ab^ue J® 4«r«gt;MinfMm«t detrimento tert : quo faepius arlit,tanto plus perteCho^ Pin.lik 2^.ca. ”’^ dÜ accedit .ÓCüc expurgatum aurum, obrizum ap^ 4.c?- 'Vitalis pcilatur. Nee ab co quidpiam difflatur, nee pondus ei C(iri.cap.pTo/ decrefcit, nifi gallinacei oda in idliqucfadtum coniedla pno. fuerint,Sé parte abforpfermt.Qiias igit ( aiebas) Langi obfecro

EPISTOLA XLIX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi

oblecro dic, medicas gemnu's aut mctallis fubefle unes putas,quibus cor exhilarêt,affe4.'îùs ue attrç bill's fuppii mât, febrcs exci'nguant: quû pleraqi, ut adamasjfînt degt; leteriorumfacultateprædita:quumipfa,ôdillorûrecre-menta SC fcona aut puluereSjaÆone amp;nbsp;concodione ca loris naturalis deftituta, cruda per tvAw^j/ ad inteftina, ü’amp;wrcoeodt« poftea ad melaraicas,tandem ad epar,^ eins ueng con^ Pquot; ^“quot;^ caucramos:priufquaadcor, perferantur.Necefl'eenim r elt, per totuenarumanrractus uircs gemmarurarhiicegt;- (j^gj^j^^p^ ^ lo re:quam ergo cordi imbectUi poffint afferre opem, pla- üb^Jelocis neLanginonuideo r’ExGaleniquippemethodilib. «

)gt; ac»2.nec alia cordis effect! fometa, que id reficerent,no^ Cordw ddilis igt; ui,præterodorem,aëra,SCnonullaep!themata:nifiqux foment* » bonum générant fanguinem,ôlt;^ inde fpiritus daros,qui » cor exhilarant,wires difpcrias coadunent, cor quoep ala » crius reddant.Neqjid eledluaria ac trageas uel paftillos ex ijs cocinatos praeftare poffe crederes; quü peririffimi noftri feculi medicus MondeUa, Brixiêfis medicus, fma ragdi amp;nbsp;aliarum gemmarum uires no adeo magni fecc* ïo rit. Proinde enixe orabas, ut quid de medicatis gern-marû,faphiri,hiacinthi,iârdrj, grana ti, co rallq, fmaragdi amp;margaritari3uiribus, quibus elecffuariumMefue Dia marganton confiât,fentirc,tibiexplicateuelim. Nil certe Guilhclme petitione tua opus eft. Probe faneno^ fti,mea in re literaria obfequia, quantum mihi pernego tia integrum fuit, bonarû artium cultoribus nunquam Triplweige«/ defutffe. Proinde ut ueras gemmarum uires à faills rc^ w^rwrn et pb^r de difeernere poflis,opcrcprecium efi ut fcias,tripliccs «wf- «her.G^f. elfe gemmarum,Su quorundâ aliorum fimplicium phar 1^* ‘ nbsp;nbsp;nbsp;P'^

5« macoru uires:quç ex partis elementorum mixtura,que P^'Î^’ ’^y^-fi'( naturçuelDeiopus eft,primar3uelfec5diordinis qua^ ^*^^ ®‘‘”^‘^ litatum obtinêt operationes ; ut chryfiallumSc corallia ^ ’n. j^^ ^^ infrigidare,amp; ficcare magnetem,alia (ordes ulcerum ci«|(,Dei2j. detergere,ulcéradyfepulota confolidare, Si cicatrice cdp.ô.erorz ilia obducere. Alias uerô eorum facultates,ex magica pbu« de hpu rcligionis fuperfiitione,ac herbarum uel radicum, fidegt; dib^

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C rum

MJgilt;rrf{ Mfdi/ rum Ôi^fpintuum fympathiaadincantationis dehramen a ßniplic-uires ta ab Orpheo Ôd Indorum phdolbphis excogitaras,non prison Pû«.do- magnifado : ob quas,gemmasjin annuli's,auribus ÔC ar-^^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullis deferebant.idquodPrometheum,fataliumculo*

De Prometbea j-^j^^ £j^ Caucafi rupe compede uindum, primùm cxco*^ inb^oîo oAlc g^'‘^^ß”g“*ilt;:‘QyaIlt;s fuit flic admirandus Gygisprp xÂr Aobrod ®’^™ paftoris,dejnderégis Lydorum, annulus:cuiusin lib 6. Problem. lt;’'^^''‘^°''^’ id ^^ annuli pala, gemmam cùm ad fe torque^ »30. cz Acfcbi ïetjtUius fulgore oculorum aftantium adem ira peilhin hwi» Prome/ gebat,utànemine uideretur ;quum earn retorqueret, ’• ibeo tr^gaHit. omnibus erat conlpicuus. Quis enirn rationis compos DeGgt;gw dnnu nonirndeat uelut anilia deliramenta, in Achate coniu* lobic vUode gum cocordiamamp;caftitatc,inTopa2iofinifthbrachrj rcp lib.2. tucid armillis inferto fccuritatê; amp;nbsp;Neptunni imagine hyacin min vot4M. jj^Q infculpta,aequoris tranquiUitatcraiSt Magnete pul* offi^^^ ' uinari fubditâ,uxoris infoninqs prodere adulterium: Sé alias fexcentas buius generis nugasfquasne allas quid? facio. Alix nero fun t in arte curandi morbos gemma* rumfacultates,experientia rcpcrtX3amp;^ufupcritorum ap probatactnempe curare anthraccs,eHe iobolorum Si cu ^* lufuis ueneni auttoxici alexipharmacum, aciem oculö* rum inftaurare, cordis uires labcfaóacas Si fpiritusre* ficere,illius^ palmum coëreere, alios quoque plures curare morbos. Atquiquum horum caufas effedtuum reddere nequimus, oportet nos rationis inopes, agy* tarum more, ad caccas formæfpeciuoeæ proprietäres, wane dedurat ^^*^9uam ad la er am ancoram cC impcritorum aqlum, Albert.lib.2. ^'’^^ ^^ cei tó imperfcrutabiles fiderum operationes Si trjd.i. demine «ffedus, una cum Herrnete amp;nbsp;philoibphis Indorum 3^ T4lib«lt;» Aegyptiorum confugcre: Qiif utmea fert opinio, non 5* AporijwdWKÏe male aflèrunt, omniumlunari orbifubiedorum uires a toruappfrobdt ftcllis, Öi'àcirculiAlaurimagïnibus,fiuehorummofu, Gdkn.czPbi/ luimnc Afitudependere. AutfimauiSjCüGalcnono* tAYcbuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flio a4 rerum firn plicium KTra^^itx^’id eft uaporum effly

DerngfUiid ufm^j cofugiamus:quo pleracp Tn^/cerrra Siamuleta, ut Gakn. q«?^ nigella in cathan o, dBcadus operâtur, quam in pulue*

F P î s r o £ A x L r x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to;

rS rcdadïa,aut colliquefada, m uentneuIG /ngefta. Sic

Galenus expertus eft, SmaragdG, que lafpidêumdum 5tM4wg^«/ïa/ appellat, fiipra orificfum ucniriculi çro amuleto appen futcbH« reboz (um,illud corroborare» Nee temere Aethiopes amp;Rogt; r^rrcJcnJit^, mant annulos m proximo, min/mo læue manus digito, ^ fim^li.fhin deferebatmon eo certènomtnc,quôdlçuæ manus octo Aftwîib.ÿ. annulus minus quam dextræufuattereretunfed quia in «p i?. anatomia Aegypti compererat, neruum uel arteriam ex hoc digito ad cor perttngere,per que gemmarû xTrô^suce oni^p,hb.^. ad cor penetrarct.Qyod Appion in librt's Aegyptiacis, sgt;rtop[.clt;lt;.jo» *® Si^ Orus apud Macrobium lib.7 Saturnalium his uerbis Dc dnn»!« hire gt;1 afFirmat:Adcô,inquit,uerneftquoddtcis,ôDiflàri, Ae GeUiwhi. jo ” gypdos opinari,ut ego,facerdores corum quos prophe lt;-^o-^(^ob, » tas uocat,cum in têplo uidilTem circa deorG aras, hue in

gt;5 fingulis digits cofeóHs odoribus illinirc;6C eius rei eau* Antiqui digitos 5! fes inquifiutnèm,amp;dcncruo,quodiam dilt;fl3 efgprinei nonmotunume gt;gt;nbsp;pe eorum narrate didicifTem:inluper de numero quoep ’'°’ «ƒ Iiwta^ ” qui per iplum fignificatin^coplicacus enim fenarium nu “‘ ^^ prftbji » menï digitus dee dem6fiTat,qui omnifana plcnus,perfe “’^ ®’^ * '» dusatepdiuinuseftj-ixeiiie. Iamuero,Guilhelme,reli ^’ quG eft,ne cpiltola modü excedat, ut gemmarû,quibus

cleduartj MefuæDiamargariti compofitio conuaguiquot; tes expliccmus:inter quas primas habet Smaragdus,de SebM^r^gdiui quo pauloantè diximus. Hic in India de faxis arenofis quot;^ ‘^fp’''^ uentorum flatu detrins emicat,ac de atrarrjs Cyprimegt; ^Z”' 'S**'^* tallis eruitur: hic uiperar3morfibus medet, hpmorrhoi jij jXeiJik*” das fiftit:femoribus aUigatus,partum accélérât: uencris Diorcorgt; ^’. quoep conflidiuiUsefeno fert,quin dilfumpatur. Huius cdp.too. 5 ordei grana læuigata, amp;nbsp;per cribrum excreta, in aqua ealida ftomachoieiuno haufta,profluuiuuentris exacri

J® monia pharmaci uel humorum putridoru acredine exci tatum, fiftit:ut Auenzoar in proiogo conflit] fui Solda--numdocet,amp; Auerroisf.Colligetapprobar. Huicad-of^ppijfw ditur Sapphirus, cerulei coloris géma, quæ inteftinorû Diofcor. Gdr. quoqueulcera amp;nbsp;fcorpionum it^us curat, puftulas amp;nbsp;lib.p.pmpix. oculorum excrefcentias deprimit amp;nbsp;extenuat,arterqs Tbwpbrj/t

C q applied

applici’tuSjCalorem febrilem mirigat,amp; cor exhilàrabut Vitalis cardinalis ÔC medicus fcriptû reliquit. Incengt; fu uero gemmarum quoep Margaritæhabêtur, uniones quorndict æ,quôd nullibi duo reperiâtur indifereti.Hæ inomearum conchis ofcitantibus,acrore antelucano

faturiSjin maris Indici Ôd Erythrei promontorqs concre Df M^rgiirifiî feuntrquas aceto inliquorem tabefeere, Cleopatra Ae* h£cpli.li.^.ca gyptireginaMAntonium confulemRo.docuit:quas, 35.ft Aihaiius ß tonueriqconchæ inanes abortiunt. Hæ cardiaeæ paf' li.^.dipnojophi fioni medentur, cruentum quoque alui fluorem fiftunt: i® ftArum. quodidemCardinalisafßrmat. Succedit CoraUiuni, quod luis medicatisuiribus nuUi gemmaru cedit. Hoc l'næquorej iuxta Siciliæ Ôd Syraculàrum promontoria, expanfis inftaruirgulti ramiscrefeit: ob idAiSa^a'^fO!/, ideft, arbor lapideadicitur» de quo OrpheuspoëtaSd

magus itacecinit:

De coroAiji ^Au^ù yoÿ J^o:TTevtiysr^u’ny cfivamp;yvJ^'cVt yxifit hitc, fritter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ ^^ (py^wy ï'lt;rySlj/: si^^y T§oclgt;oy,«JiK' wî ttovtu

T Koyh.iftum, nbsp;nbsp;tt’r^vyi'rui'ivacpvK'wxSiPvxyiviT'iÂKcfi^K. Ideft:

h ' K T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primum ut herba uiridis in æquorc crefeit, nul ^ enim plantarum in terra firm um amp;nbsp;quafi làxeum noui ’ mus alimêtum:fed crefcit in ponto turbulente, ut leuis alga,exemptum æquore,lapidefcit, hoc colore rubenti, aliud albo. Vtrûq aftringit Ôd réfrigérât, fanguinis ex* creariones coercet, oculorum in eollyrijs cicatrices ex* tcrit,concaua ulcéra expier,ôd album cicatrice obducif, ôdftomachumroboratlanguidum,acberberorumfuc* CO (ut aceto uniones) eolliquefeit: de cuius liquorc co* chlearabforptum,dyfenteriam curanidquodegofelici rfRAXo* fl s ^^^^^^^ expertus lum. Ac Granati uulgares cenfentur ^® amrthyK^du' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paffîmiuxtaBohemorum fyluam,ôdad ruknum quea ’^’i’^^s mentis'R'chtclbcrgk, in featuriginibus aquaru dppfCdt.He/io- colligunturjnecmagniconfranr.Hos efledepyroporû, dotu^U.ij Ae- 1*^ eftrubinorumgcncre,ne dubites:ôdillorum fuccida* tbopieæhi/ or., neos. Rubinos uero eße ex oriête Aethiopurn amethy* r/i djidsn nbsp;nbsp;Hos, quos HeUodof «S in hifroria Aethiopica pcrbelle

fris.

EPISTOLA XL IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lO?

hts uerbts depingit : At, inquit, amethyftus Aethiopp « ca cx profundo utignts rutilât, quod fi tenens ilium ch' « cumuerfes, radium protjeit aureum, non obferutantem « afperitate uîfum, fed gratia quadam amp;nbsp;puritate fingu^ “ lari illuftrantem. Atqui Ót: ipfiuis inert genuina prac “ amethyrtis Occidentalibus. non enim falfo fibiuendi- Ametbyjiut

. cat appellationem,feduere arcet ebrietatem,ab eo a ebrietutécotu quo fertur,fobrium illumin conuiuijs retinens,«^^ « ff^ priuationis particula,amp; (Utôt/ainebrio, Etymologie de*

*® ducens. Paulus Venetus,uirquiuiditmultorumho* minuminnouo orbe mores amp;urbes, in libro De regio nibus orientalibus feribit, regem infulæ Seilam habere pyropum,id ert rubinum longitudine ipithami,fpirtïtu* tudine trium digitorum dimenfionem adacquêtem, qui ut ignis corufcaret,omni tarés næuo,aut macula, quem Cham ille magnus ciuitate fatis praeclara ab eo licitatus fertur : fed Seilam precium gemmæ inærtimabilis reçu* Amethyl{tu,ii fault. In medicina nihil aliud de eo compertum habere, '11’'«^’quot;’«« ^brÿ quam cræpalam concoquere,o eulos caligine fuffufos il ®^‘*^^ nbsp;nbsp;nbsp;^^’

*» luftrare, ÔC cordis fpiritus foucre. Sardq uerô ac hya* efnthi gemmarû uires,amp;aliarum,Diofcorides lib.y.Pli* nius li.^7, Theophrartusô^ Orpheus utercp inlibello la* pidibus dicato,te abunde docebût.ôé his omnibus, quâ turn ad medicina attinct,uberius Galcnus lib. 9. de me* dicamentis fimplicibus haectraeftat. Quod uerô argu tèratiocinaris,aurum Ôé argentum ac gemmas, quâdo* quidc ignis calori ualde fint contumacia,à calore quoep naturah in corporis alimoniam non euinci amp;nbsp;digeri, fed cruda per aluum deqci : ob id, nihil roboris autmcdelat

5’ cordi, exterisep uifceribus afferre porté cótendis:hac ra tione Guilhelme nihil cerré efficis. Suntenim fane qua plurimapharmaca,fcammönea, colocynthis,chamelea, Plunndcit^ amp;. id genus mcdicamentorum,quæ intra corpus deglu* «Idefcna coco/' tita, à calore in corporis alimentum non conuertuntur:: ^«’’»«onf«^-illud ramen alterant,8C à putridis humoribus pituitæ S^ °P^oxM.Gtjl». utindq, bibs exonérante Alia«eró indigefta,,fuo na*

C iq tiuo

Z 01$ IOANNIS t A N G I 1

duo fifigorCjUt cryCralIus, {àpphirus, febrilem epatis 86 cordis diferaßam ad fuum temperamentum reducunt, Sicaurumadeô temperatumkrtur,utcor calidumin^ frigidet, calidum uero ad temperamentum amp;frigidunt leui fuo tepore foueat : cuius limatura in elecßuarqs de* glutita, ab elephantiæ Græcorum, 8i Latinorum leprae contagione,immunes eo utentes conferuare dicitur.Ia* mina ex auro, linguæ caufonis æftu affedtorum impoil* ta,febrilem ardorem lingue réfrigérât. Argentum ue rô,amp;praca'pueaurum,quumfitigni contumax,utriuicp ’^ tarnen fruftulaintra membranulaspcrgameniuirginei OftwAeif,»^ pofita,frequentilati malleoliidu inbradeas folqste* * f/î ßlijs aur^ nuiores lentefcunt,ac cuduntur. Membranæ ucrô uires bfc volater. et necandipcdiculos, hydrargyrio pares babent. Anucro ViuI.«rd»«((J. ab utro«pmetallo,aut alla ratione, non facile dixerim. fi ab auro,iilius certè bradearum aut foliorum in elccßua* rijs aut tragcis ufus,8C aurum potabilc,quam fint faluta* ria,tu Guilhelme,qui es artis Chymicac peritus, uidcris» Pratterea an pro gemmarum fragmentis,illarum feoria, 19 ld eft fordes amp;nbsp;recremeta fubftitut debeant. Practerea GfWitwriÏ wan pharmacopœumadhortaberis,ut ab impoftura man* fontstMtn^. gonum fibi caueat,qui ex cryftallo amp;nbsp;uitro puriori gern mas, quafi natiuo colore, aut uerius fuco infedas, arte cofidunt, fiCpro ueris magni uenduf. Quii igitur tan* turn in eleeftuario Mefuac diamargariti fidafit fraudis, e* ïus quas uocabant fpeciebus aut puluere in cofedioni bus aut trageis, aut epithematibus nunquam uti uolui» TheoWwfW Haeboni confulc quaefo.Quod fi Theotonicum ma* ie meuUislcri/ gnS, qui de mineraJibus fcripfit, ex Italia aut Gallijs ad 3 # p/jf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me perferri curaucris, plura quæ ad artem chymi*

earn ipedant,te admonebo»

Vale,

An

EPI STO L A

AN HIPPOCRATES RECTE OMNES woramp;oîHlceM dixcrit,amp;deeiuibrcudo*

^Mij jîib.

EPISTOLA L.

Edicina ohm,Georgi confobrinc, jîiûxfeAisa* K’^O th humanæ uitæ Si ialutis præfes, tanquâ res CWtlfacrain remplis Aefculapij à facerdotibus eu ftodiebatur recodita, ne prophano ufu ab a* ^0^ ,io,M,-„e«ti niatrologetis medicinæ ignaris cÔtaminaretur. Et dum t«r vidruwi« »0 Troia oppugnaretur,iàltem (ut Gallorû Druides )mez li,i.aTci}it.ca.ù dieinâ per manus legitimis fucceiToribus tradebant. Po De «fie»« medi ftea deflagrato apudCnidios Si inGræcia Aefculapij cint^udiobu templo,quoderat ‘y^xiJt-tia'rBepvÂXK.iïoy, librorum condito Aelian.li.j..c4/ riû, Hip p 0 crates ibi breuibus fcrip ns fertur medieinam P'^ ‘8' clinicem inftituiiïe, Vitaergo défunts eius parêtibus, fomnio admonitus, ut omnia quæ admedendt artem SC cncyclopædiamcôfcrrcntperconlt;fîaretur,Theiraliam DeH/ppoer./îM ÔCtotam Græciam pcrluftrauit.Itaqjaccerfitusuenitin Âob^fPIw.ü. Macedoniam ad Perdicam regem, quem uerius amore ^?-‘^‘*P- ’• ^°^‘i -• Philacpaternacpellicis,quamuttiopulmonistabefcen- ^^^^ ^“'^ tem,curauit. qiio temporeftudiumfapientiacapudLa* ^^^^^^^^‘^^^ cedaernonios noruit.QuijUt Socrates in Platonis Prota ^- Xbfóh^ gora refert,confuhi de iapientia, uerbum breue ac con* ^u hcuiloMe/t tortum eiaculabantur: afïerebant^huiufiuodienuncia tuP.UomPr» re uerba,efre uiri abfolutè dodi ofticiS- qualta funt, Tha tagora.

lens Mileftj,Solonis,Pittaci ex Mitylena, Si aliorum fa* uippoc.tace/ pientum apopthegniata,Â;Pythagoræfymbola,quæ d£moni£fdpH templo Apolhnis Delphici confecrarunt: Cognofcete tü^ylum mitii ipfum, Ne quid nimis,amp; id generis alia plura,Huiu{mo ‘“^’^ “^P^”^ 30 dibreuiloquium eratLacedacmonigphilofophorumdi t”*^ dionis charader:quo Hippocrates quoep,prêter apho ’^^‘5 rifm os,in pleriftp fuis de morbis amp;nbsp;epidemqs libris paf- ^^ firn eft ufustSC quamuis ipfe Dorieus erat, in gratiam ta Demoeriti Ae/ men fui in magia præceptoris Democtiti, lingua loni* h^ndib. ^.«p. caplcraq? conferipfit uolumina, quænonuniushomi* 20.cz21.de nis ofe/ednununum oracuÜs didata uidentur, êt plu* »ur.bijlor.

“ ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rimw

10« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IOANNIS LANGII

firnum audoritatis apud fingulas hommu nationcs obquot; Aphmifmorü nnuerunt. De quorum tertia daffe funt aphorifmi, qui HippocrijiM ^^. Suidas ait) xvS^u'mvnij vTr^ëxtvTin ffvvimfjdd eft,huma* ^^^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam excellunt fapiêtiam,uel intelledum. Hanc HippOquot;

cratis breuiloquentiam Galenus lib.i Salubrium,appcl vide min gn latx«T«T« soi)(^ix'^' Ts^xyiiXTOiiJ J'‘iJ^xlt;rxxAtxy^Htn{ji.i‘j^xi/ cosoiyitxpro T^i/'«A\ap.ideft,Hancbreuem dücendiperuerfus(Lma « styvs^riftu, (-g,- uevut elementa ) numefo folutos, dodrinam cætequot; « Linactum dcce j-jg ^({^ utiliorem. quippe quæ in compendium rem om « P'^f* nemcogit,memoriæaffigit,reminifcentiæfuggerit,ac o Breuiterdoceii omnium quæ aguntur fingulatim redumufum brcup « ^^t^Uw fcr^upp^dft^f»quot;^^bdocendi genere cùmpaffîm in alqs «

*quot; nbsp;nbsp;operibus,tum in libro deFraduris crebro utitur, cu ait:

Verbi Hippo- m^» ^i ify^^i'gt;^^'^«^‘^vaa-»{J.X‘rKiAKixeii^, tyii. yx^ Uvx Kg^V' “ cntifiCr Gile/ '^©' ° ^óy^' u^wxuap.Id eft: Nifi quis dixerit,alios quoep “ m 11.3. Hippoc. morbos efte ulccra.habet enim amp;nbsp;bic ferme aliqriam ue df jr^dwrif. ri fimilitudinem 6C moderamen.omnis quippe morbus dolore affligés,ait Galenus,de genere ulcerum iure een fetur.omnis quippe dolor aut à continUitatis folutione, I» omm dolore quæ græcis iAx©-,latinis ulcus dicitur : aut de repentina 2* continuititis fo uel altcrattone uel difcrafia oboritur, quæ continuitatis iMtw* . quolt;pfolutionem,finonadmodumfenfilem,rationeta m en perccptibilem parit.in cofeifo quippe eft,calidum fubftantiam folidam penetrate, amp;nbsp;continua arroderc Sé ' colliquare : ftiptica uero,laxa conftringere, amp;nbsp;coardaquot; re. ita ait Galenus in libcUo de inæquali intemp era tura, Hippocratem euincere, omnes morbos efle ulcéra, 5^ fraterna quafi Ibcietate efle coniundos.Statim enim

MorWut ideV fubinfert Hippocrates ibidem : 7^^«;^« vJ^iAepisxt w mquot; « pb feu ji-itres ^^ -nienpÏTndfJojOTp.Id eft, Crebro enim alij morbi altjs àt/la ja lunttogmü. lt;^^öi,cognati flint. At audorlibelli de flatibus,flue fit Polybius,aut légitima Hippocratis foetura,paulô aliter diflèparat â^ coadunatmorbos,dum ait:Morborum 0' « mnium unus 6^idem eft modus, locus uero affedus dif lt;c ferentiam facit, propter loei enim diuerfitatem nihil fp « mile habent, quum tarnen fit morborft omnium amp;nbsp;fpe^ « cies

IOANNIS LANGII

Of »'tu Raw. uerba Tcrtulhanf in Apologetico, 8d exempla quæ di^ p^ßmonii diurus fum,oftendiint. Veteru emm^mquit, ceciderunt Tnffiil.c^p. 6. inftituta, quæparfimomae amp;fobnetati patrocinabatun Viier.li.z.Plin. Nulla enim Romanarumuherum aurum nouerat, præ-Ji^ i^.cdp. jj, terquam in uno digito,quern fponfus oppignoraflet an Cell. llt;amp;.gt;o. Cd. pylo pronubo: adeoep in uxores uini bibulas feuere ani ij u dntJi.i. niaduertifle, utFabiusPi(florin annalibus fuis prodide ^quot;^^ “^‘ rit,matronarn, quodloculosm quibus erant elaues eeb * iæ uinariæ refignafîet, à fuis media intefemptam. Nam S(^ Cato/euerus omnis luxus SC morum cenfor, ftatui'f, lo cognatos ofculari feminas, ut odore anhelitus deprehe derent,an uinum olerent.Inter exempla quoep lub Ro* mulo legitur,M,Mencedum,uxorem, quód e dolio ui-num bibilïèt,uirgis myrteis egfam trucidaiïe.Itacp quid ad hæc,inquit,relpondes Langif Turn ego:6 Cyrlere, mquam,quid ifta refers,Romanorum leges Sc plebifd* tar'Hæc enim lanciuerunt ad eoereendam temulêtiam, quæ mulieres maxime dedecet:amp; ut frugi uitæ parfimo niamRepub.conferuaretur,no quodfobriusuïniufus. (amcatis cofcruatioiïiïncommodarct.ObidCn, Domi 2» tius ïudexlegem rogauit,amp; pronüciauit, fi muller dam uiro plus uini bibiffet, quam ümtatis caula exigeret, ut Hiero» partej. dotemuldaretur.SïcdiuusHieronymusEuftochio uir S™j^^fouendas uentnculiitnbedllisunes, uiniufum f ’^Uÿ *^' admittit. Et Paulus apoftolus edidtTimotheo, difdpu p^i« ad Ti/ ^° ^ mcario fuo,ne pofthac biberet aquâ, fed Vino, in* mot-cap 5. zr *ï“’‘’ paululo utere, propter ftomachu tuum, amp;nbsp;crebras T.phe[.igt; ca.i^, tuasmfi'rmitates. SedRomaniuiïgim'busamp;matronis umi potum,quia efletluxuriæ ÔC inceftus mcêdium,ue* tabant. Qui namque uino, inquitHieronymus, utitur, jo ignem portât m gremio.Nolitc,inquit Paulus,incbriari uino, m quo eft luxuria. Proïnde ChriftophoreProb, uitæintegritate amp;nbsp;probitate nulli lecudus, euge amp;nbsp;puel lull's tuis ad dbi concodionem fn prandio amp;nbsp;cœna mo dicum uini præbeto, prædpuè his qui ephebis excefTe-rint,Slt;: menftrui fluxus bannorrhagiam expedant: qui* bus

EPISTOIALI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2t l

feus ftihfl nocenrius, quant aquæ potus ac frult;Quum cru dorum elus:qui fanguinem mgroflant, ofcula uenarum obftruût,ôd proHuuiûiUjus fiftunt, Aequè uero tente rariû eft,illis lam adulris amp;nbsp;morbo decumbentibus uinu aut merû concedere, abfqj periri medici conßlto. Aclia* dc bte Loeren nus audor eft,Locrcnfes captasfopplido cauiflc,ne ßaiegeAtUÄ, quis ægrotorû uinum medico infeio bibei ef,O lex feue Ü. 2. de uni»«!, ra ÔC iàlutaris,noftris nonferenda indigenis. Sunt cnint flt;lt;.37'C7 38. cel te aliqui adeô merobibuli, ut fi illis uino interdicere* tur,anima defponderent.Interefîèt fané Reipub. ut edi-do caueretjne uinû Creticum aut fublimatu, ad quæ æ-

* groti, ipe recuperâdi uires, tanqua ad nedar ÔCnepenthes interdû confugiunt, abfcp medici côfilio paffîm ae-grotis 6ôpuerperisuenderef;quodno rarô uulgo inipc rito mortis uel aborfus eft occafio,nec mediushdius par ùi momenti apud aulicos noftrates eft obligatio, fi quis fub uini interdido uel quidpiä promiferit, uel fpopon-derit.Quinamp;apudGræcosuinipotusprohibituSjgra- Vinupropann uis æftimabatur cenfura.quod Plutarchus in Sympofio pot^treprebJe

*” iftis teftat uerbis • 75 vni^ÆpTii^in^iSii/ia-ây 7^’(tù'amp;i!-,^'Kiu

” iJ^xÂtsxlt;l''iQ'cSAnijJiîgt;ny^’T^oïvTiC^gt;(.oÄ«lä^^^ä5«TTii^rsorcyiâcroy xi/ ’quot;r^f ^gt;W''quot; ” TxiNveivit) 0 Kvpio?^ HoÂKlt;rM?.Id cft, Qiium apud Græcos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ni Bemuuemueïf multa fint pœnarum genera,nullum tarnen eft hoc exe- ^.^^^ crabilius, quo dominus pœnæuini potum ad tempus, quod ftatuerit, prohiber. Cæterum quam obre Plato amp;nbsp;Perfe, pueris alioqui epikpfiæ obnoxqs, uini ufum prohibuerint,caufam pereruditaThemiftius, ex Arifto Arißotcles ii telis de fomno amp;uigilia libre,talé reddit: Qiiû puerorû ßoi^i^o ^ **iÿ^ ” caput,ueluti temulentorû,uaporibus flatulentis amp;^ pitui '‘^’ GrThemif ta fit oppletû,quôd mole uacillet humoru,quibus,mea- /^quot;^^ ‘^’ÿ