|
D E
Optima»
Concionandi Mechodo
|
|||||||||
|
'3
|
|||||||||
|
■ftetffgtKeiffopivsi
|
|||||||||
|
In ujum Theohgue Iheoretico-fr�Uiea,
Ttuabus ^Difpuidtionibus,
I> IVINAAN NU ENTEGRAT IA 2 SVB PRjESIDIO , 3\ Do�tffimi CU��miqne FI KI, ' PETRI van MASTRICHT,
hilo� ac Theol. Do&oris} hujufque in iHuftri Aea-
demi&Ultrajeftin�, Profeflbris ordinarii , H � x Tublid tuen tonabitur, ^ R I C U S WAGAR D U S ,Vr�onh. Br�fe»
4, D» 7. DecembriSjAnte'fHeri�.horafmi-detima^ & po�-merid.\bora printa» |
|||||||||
|
^Offir-' U L T R � ] E C T I ,
ypogtaphi ojdinaris* s Mm cl? I?c Lxxxt*
|
|||||||||
|
Mohiliffimis, Jmpli�wis,Cmfitt��wfifi*'
F I R IS \» 0: D. CORNELIO CAMEf�tlNv X IT &� p�i
rationaria; Comitatus Hollands & Weftfrifi#> Au primario; Avunculo meo honoratiflimo. /tau" ac B. D. NICOLA� BOSCH; J. U- D. Ii'^Xci
GenerofiflimiHerois D. D. GEORG» FRED^^I, Comitis in Waldec , Pirm�nt', Cuylenburg &Cv filiarj�ordinan� ftudiowm meomm Faatori fum»10* � T E T
Sfef��ti�mu-, {travi�mfqite VIRl$>
mJ�HANNI BOOMHOUWER , MercatoriaP1^^'
quilgranenfes Celeberrimo; Cognatomeo vencraod�- . Di* JOHANNI BROUTIN , ReimercatorteAmft^
miCultori folertiffimo , F�milias noftrae Amico d^1 mg % fummopere mihi colettdo. |
||||||
|
M�fiefi�dkrum tnwrum TheotogicorW®
�rimitias, febmiffe ofiero .-& infcribo
H:E. N R, WAG ARD V S"?
|
||||||
|
DE
Optima concionandi Methode
n A P A A EI O M � N A.
In ufum Theologia Iheoretico-'Praffiictf.
|
|||||||||||||
|
Heologiam Theoretico-pra�kam, ad praxin practi- tptniu-
ce forrnaturo,cogitandum ante omnia fuit de me- &'»� thodo pr��ica, qua; & formantem dirigeret in meditando; & legentem olim in utendo. Occur- rebatvari� apudvarios, quos Venerandus olim . Kcttiixi$n<; Celeb. D. Hoornbeekius in fuis de ratione concionandi Difpp. defignabat; fednon i .* rnagis arrideret, quam ipfas illae ejus Difputationes , & qui fucceffe- jwf' aPud Anglos quidem Olivarius Bouwles in Pafiore Euangelho, & "'"ates ar�#xT<je«T«T@j, ore,calamo & re, Vener. D. Guiliel. Salde- ,Sj in elegantiflimo fuo Eccle�a�e. Quibus proindehis Tta^Ketisa- y!0lt nil fubftituendum; fed fpicilegium qualecunque, in ufum hujus ar e°^°gia;> fufeipio j dicturus departibus concionis , & partium partibus , sltrientifque, deregulis item quibus in fingulis partibus dirigamur, & jji affettibus qui in fingulis-veniant movendi, omnia tandem in exemplum '«aturus un� enarratione textus Col.III.i.
f . ■** Inconcioneitaquequatuoroerurrmtobfervanda: inventio, difpo- Q**f«r t °' elaboratio & elocutio, qu<s. Cibiinviceni auxiliares manus pdeltter '" "»«<>»* |
|||||||||||||
|
■* fl
|
lgmt.
|
dferiian-
|
|||||||||||
|
S�m lnventioi vel«ft argumenti adpopulum dicendi; vel textus ar- mventh
|
|||||||||||||
|
nto commodi:
|
|||||||||||||
|
�i-._ Omentum dicendum, ab Ecclefia conditione, nee non a tempore, loco, Arianen*
ttue 4 difturo religiofe obfervatis,fuppetet: in cujus dcle�u videndum tl% *� Utnon qu&raturfili diiluroobvium,famili�re,cemmodam; aut z' Quod aum vulgari concilianda aptumnatum videatur: fed quod ^■cclefu ttdificandx (quod univerft concipni cynofwam prafiet) ' convenien�fsimum exifltt. Xempliczufa, obfervans in Ecclefia fua, nimium hujus mundi ftu- Exemphm ***. dium
|
|||||||||||||
|
DeMethodo Concionandi '->
ihm, pietatifque fpiritualis tepiditatem, argumentum fufapiat
verfatione coslefli, Textus argumenta feiefit commodus,capiatur .
i. E folis Scriptura libris canomcis, qua confcientiam efPCit '■
feriunt. 2. Nec nimium prolixus, neprolixioriverbotum explicatioM'
memo tempui praripiatur. |
|||||||||||||||||||||||
|
3. Nec nimium brevis, ne minus perfpkue & plene faum afp1^
|
ribtts
|
||||||||||||||||||||||
|
dicat , atque etiam affefiata brevitatis fufpkionem AHi%
�etleret' . .. rj,ftriia-
%ste�phw< Exempli caufa, argumento felecto de converfatione cceleitb 1U �g.
turtextus Col.III i. ItaquefirefurrexiftiscumChrifto, fupern3"
|
|||||||||||||||||||||||
|
Difpu�ti«
concionis. |
rite, ubi Chriltus eft, fedens ad dextram Dei. . tey
IV. Difpofitioe�, qu�inventaautinvenienda,ingratiam, tura. ^
|
||||||||||||||||||||||
|
le&us, tum memoria?, in ordinem rei analogum rediguntur. (*#)
|
|||||||||||||||||||||||
|
funto regulae:
|
|||||||||||||||||||||||
|
i. Ahfit confufio, qua nullus ordo fervatur. ,
X. Item ordo z^nlims-, quo fervatur quidem;fed ufqte*A
cultatus, utnidlus appareat populo, nonalib quam m Ortf®
Ecclefiafies, cujus fit artem celare.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Leges di-
ffo�ticimst |
|||||||||||||||||||||||
|
Inconftantia, quafingulis con�ombusfingukrem ord'meWr �nt
qua �t, ut Auditores, camprimts rudiores, ejus methodoftWf/ 0
aifttefceie, Condoms contenta memoria excipere, acpQp \ ^
& cum fmsrepetere,fine quo-, obfervante Arnefio, otnnii f*
ciowsfruftus. ^Ji-
4. Javabit in hanc rem, connexionumtranft�onumque fcrmuw (j�i
toribus patefacere; nifi audrtoriiprovefiiotis de�catuii^ f�
ad naufeam dec�nandam, divetfum quid fuadeat. QuitfH r0g
bic rudiorum , quimaxinum plerumque numerumpw�" ' 0
vtniat habenda,cumeruditioresfacilius ad captumrudioritm^�
vice ver/a rudiores ad captum eruditommfefe componef14 .~r&
V. Elaboratio circa fingulares concionis partes, partium«^ gsO'
dientia figillatim diftinetur, inquibuspriwboccurrit exordiMWi ?P �jg-
ratoribus orationis pars minus capitalis, adeoque� prafftantiffi011 i;t�-
♦bus fspitis negledum. Eft tarnen utile, tum ad prsparatio�eI^ ^
mim,qul vires ingen:i& memoria; paulatim colligant adaudiencw ' gf.
ad attentionem provocandam, quod fit explieatione majeftatis >
ftatis&'Utilitasisarguraentidicendi. -fa�t*
|
|||||||||||||||||||||||
|
Eiserdii
|
|||||||||||||||||||||||
|
fat c°r^mV4tle*Va1fttS*n^f u' cmfue^lt> MtMtnultis rationibusnuxime
,sf*cit,quodipetitut a textus cohserentia Vel cum rebus,injj>ntagmate theelogico ejus materiam proximefeu pr&~
cedentibusfettfubfequentibus. Id quodtum itnprimis venit agendum, cum textus e� abruptus, & cum contextu nullam o�entat connexio- nem, quod Proverbiis & Bccle�a�i comprimis e� famili�re. vd a verbis in contextu, feu pu cedentibus, \feu fubfequen�bus Vtr<mque h�r um perficitur ^drtim thefeos alkttjus appofita inve�igatione, ejufque probatme, fa- cta difio aliquo Scriptum, & confirmatione perfolidam quandam & evidentem rationem ; Partim ejufdem tradufiiqrie adhypothefm, qn-econnexionem dudum inve�igatam exprimat. ^Weryatis bis potiffimum exordii regulis: |
|||||||||||||||
|
Iuve�zgtt*
tio & can- itntSli: |
|||||||||||||||
|
** Non fit, vel mmidum, ut faftus fufpicionem in limine moveat;
|
> Leges
exsrdk
|
||||||||||||||
|
vel humile ,.ne excitandae attentioni inept um acci dat.
** Nee longe petitum, aut longum, ne animum auditorii, per exor- dium fufpenfi, exfpedratione argumenti dicendi, nimium t�ti- get, & attentio flaccefcat, in limine. 3» Necaliefium � textu, aut ab argumenta, quod hoc ineptum fit ad prssparandum, & ad provocandam attentionem.
1- Nee textui aut argumento intrinfecum & efTentiale,ne materiam prseripiat, aut poftmodum otiofe repetendam, aut fuo loco cum damno negligendam. 5- Quare utiliflimum duxerim, pro exordio brevem inftruere& nerrofam totius Capitisanalyfin, � quo textus eftrefecatus, quod hac ratione auditorium,non tantum coharrentiam textus facilius � � aflequaturj fed etiam fummam hauriat integri alieujus capitis. graum �s in exor^to i quafflvis Hon debeant effe adeofervidi, ut quidem in P'fab eHt0i necta!>iefl etiam prorfus nulli, cumanimus auditorumvenm trabi* An^Us» & attentio erigenda,quod abfque omnibus affe�ibusvix impe- funt i ' HU ergo affeclus in exordio funt admittendi, qui in attentione pof- tttn ltler �quales omnia illaprovocant, qiu argumenti imminen�s majefia- jj CeMatem, utilitatempandunt.
ferye/%{^«j&> circalocum Col.III.r. in inveftigatione exordii, ob-
pi{3 jj�^*c connexio: poftquam capitibus prdcdentibus doc~trina; ca-
Wiet Apoftolus; jamadpraxeos capitafefe accingit. Sit igitur
r'^,Ecclefiaft«e' non tantum capita doclrrina: funt dicenda; Ted
* * * a etiam
|
|||||||||||||||
|
AfeBw
in exordiit- |
|||||||||||||||
|
Eksih-
plum, a cum pr*ci-
dentibtts- |
|||||||||||||||
|
3e Metbodo Concionanii . ,
mtiia^" «
etiam praxeos. Eft enim Scriptura utihs, non tantu ^ itrinam , fed etiam ad redargutionem & correction ^
2. Tim. III. 16. Et Religio Chriftiana, dectnn*\tjFj^ fa
dum pietatem. i. Tim. VI. 3. Cum prajfertim audijo ^
lus, perinde, & magis etiam, � praxi fufpendatur a
re, quam � cognitione Joh. XIII. 17. . ita^?"
_ Hjpotbe�s: hoc confilio Apoftolus, poftquam
dixiflet cap.
dlrina;, ad praxin progreditur in text� noftro. ^0
A conne- Aut,fid connexione cum fubfequentibus malis in�ruere exordit1^ > «^jj-
TZnT met^° obfervabis, Apoftolum praxin Chri�ianam explicatururft Co »
hm, ' buS) fundamentum totiusnegotiiponereinconverfatione ccele�i; ui . M'i'p
Thefis fit: conver��o ctxleftis bafts efl & fundamentum 0,}l> 0^
, Ckifliani, quod probetur Scriptura; & conftrmetutr^10
quemdiximus, er *ti0*
Hypothefis: htne Apoftolus officia Chriftiana explicatuttis >
converfatione ccele�i. . ^ t<y
Contentum y.I. Succedit feeundb {ammafm contentum textus, quonir°! �jrCj
textm- turn nQys fUppetat, poftea in partes comthode difpefeendurt1, quod obfervandum : ettf
Lege* cm- Ut exhauriatf«faw, & partibus con�ciendis fit ai&^1
que nee excedat, nee ab eis excedatur; r(( coft'
z. Ut inve�igatum commodo titulo infigmatur,per quem. ?& LittM0'
folatio quadam, aut reprebenfio, am adhortatio ;quofa&°'. pftU dius proftuent textus partes, ut patet per fingula Tbe<^� capita. Ae cofl" Ixemflum Exempli caufa: habet textusgraviffimam Apa�oli adhortatio^0
yerfatione ccele�i,
f'ltuu V^' Succedit terivb textus expo�tio, qua; duo concludit mem^ 1. Analyfin, qua contentum in fuas partes partium <lu.e �jr>
diflocatur, quo fingulorum efficacia, magis fiat co»iplCU * ca quam obfervetur Uftt1*' Lee;» ana A. Ut partes immediau contentoftnt adsquata», ill�H^f Jt0 *J>'
tyen ■ hauriant ; mediata autem non tanta folennit^te a r,n , Ve
gerantur, h. e. non tarn per numeros; quamptfpararr *
minutifsimis fe�ionibus nimitm gravetur memoria. *»$$}* B. Partes immediata , fubftantivis nominibus coBte>)( -f^0y expnmantur,non autem particulis interrogatoriisi/'^. ^ 0' quare, quomodo, quando aliifque, prout infingulis &■ <-< ^a1* �u capitibus mon�ravimus. |
||||
|
C. Partes nonfintotiofx.
2,. Exegefin partibus admixtam, qua; obyias obfcliritates, eontro- Exegejh. verfiastextuales, latentes «<«�}>«<« producat, &expediat quan- tumfatiseft. In quam rem obfervandum A. Ut obfcuritates & controverfia textuales non quaeranturfiudio; Lc5es''
fed obnxfint* &deo utju�is rationibus fufpicari pofsis, andttores **'&■> pra�olari earum expeditionem* quAproinde citra difpehdium adi- ficationis declinari non pofsit. « B. Vtperfe fatisclara&perfpicua,mnnitaturexplicare Ecclefia-
fles, eo, non tantum argumento tempus furrepturus, fed etiam textum deciarando magis obfcuraturus yquinScript�rampcrpe- tuA obfcuritatis damnaturus. C. Menfuram itaque fuf�cicntis explicationis capiat a propofito
argumento, cui fundatnentum firuere nititur textus explicatio, quodproindeubifaBum,explica�oni fatisfa�um.
D. Tandem partes explicata complicentur rurfus, parapbraft
quadam, ut commodius emergat argumentum do�rinale. ^-xegekosadmimcula repetantur Mmmm-
i. Ab analpgiapdei. reos_
2. Ab analogia contextus. (
3. Ab extrinfecis textui, tum philologicis, tum philofophicis, tum
hiftoricis. 4- A Commentatoribus praftanti�lmis, cum criticis & verbalibus ;
v tum analyticis ac realibus, Calvino, Pifcatore, Polo &e« YlF,-e ^as htcnon adeo funt vehementes,necferemoveautur,nifiqui ex con- AffeBus der ""!�*HafCUntar> putaytum amor veritatis divim ; tum odium/alfitatum, exphcatia- Qud um> w°i?rcWive'�v quarumvis. Hisitaque movendis conducit qmc- "� e> aptum natum efl convincere, b. c. quicquid folide & evidenter dicitur*
vi* rern$ caufa. In exhortatione textus Col, III. i. qaatuor partes ob- Exempbm *U-tlt. ..... explicatio*
1' Eundamentumexhortationis: Si en'im unk cum Cbriflo refurrexi- ms f7ex'
Jtis. lndigitatur, tum unio cum Chntto; tum communw, cum mortis j tum refurrectionis ac vitanpfius. Verf. 3. Rom.VI.5». z' Officium fundamento fuperftrucT:um : ZyrtTiz -m ava>, ZyjTiTii feuinindicativo,qturitis:, ut fignificetur indoles & praxis eorum qui refurrexerunt cum Chrifto, quicj faciant; feu in imperativoy. quarite, ut officium eorum exprimat r nimalis utrumquecon- jungere, quod quarant, &quarere etiam debeant: t« «W. |
||||
|
De Methodo Concionandi .
h. e. cceleftia: ut officium prsefcriptum fit > cceleftis COflV
tiointerrisagenda. 5. Mo«va duplex impiicita, "Cm. * A. Quod Chriftus ibidem fit, omnis amoris ac defi«erI1
B. Quod Ibidem fedeat ad dextram Dei, h e. in gloria > ° ^t
tem in miferia, & qui proin glorificare olim^om^' humile noftrum corpus. Phil.III.21. .luS: 4. Nexus officii individuus cum fuo fundamento, in v°
1/ Sv: quodfiigitur. 0t
Vtfenfusfit: quodfi antecedens illud, vos refunexiffe tum Chrt�o >* ^ ^
e�, feu vos unitos ejfe cum Chrislo, & communionem mortis & vitfi "a ^
eo; tum verum quoque,vos qumere qua fuperna funt; autfi confequeftS 1
non fit, nee antecedens ejfe. , eXt�
VIII. Succedit quarto argumentum concionis do&rinale > c
confe�um, penes quod oecurrunt A. Ejusinve�igatio &propofitio,inquaduoobfervanda : . fS~
1. Uteertofitin textu , autperinviBamconfequentiatnl ,jj]oC ducatur, quo non quodvis dicat verbitm Dei Ecclefia�rt >' pr&c'ife quod e� in textu fuo. . -tSfeti 1. Vi hoc etiam evidens fit auditmofno > Udeoqtte* edt$t0 ^.
confequentu ratio plana reddatur, ut non pofsint atnbig^ tores, quin do�rina fit in textu ,, c yt , Ejusprobatio, fadhlocis parallelis autiV�duv«,«»« , aCl ei,
auditorium magts fit perfuafum, efle hanc conftanterfl petuam Dei fententiam. In qua obfervandum |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Ctmplic***
tio par- tium. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Argutnenti
da�nnalis
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
t.bive�i-
gatio eju�* ^ueleges. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
a. Prebati»
ejufyttt
hgts. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
1. Utfolidecon�ciatprobandum.
|
■ bretf1"
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
2. Ut non nude tantum atemur probatura ,fed etiam
& nervofe appltcenturprobando. . ■ eVj. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
h
|
Ut tarnen non vexentur textus, qu&fhanim'Ktp0"^1
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
dentia.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
0
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
dicen�
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
4. Utcitranecefsitatemnoncoaeerventmparallela, u '^
tempus praripiant, dm attttriaord'mariepofs'mt fupcere'" in duorum aut tr'mm te�iumfit omnis verk�s. -a^ C. Ejus confirmatio perrationes, quibusprobatum inuipcf -,..
tiam naneifettur s qua teftimonis junclra , admodurn c°nV Sint autem. � , 1. Solida &ey\dmtes% affig, nata qu* mlmteicony'ffi(an 'qA0 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
�3. Gonfir<>
matioper ratimes* Cm�rntH-
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
z. Caute difcriminentur k motivis, qua ad praxin fpe�ant, cum twnit
quibus magnam fape fortiuntur a�nitatem. Differum auteniy hg>f quid UU fpe�ent adintellectum convincendumdeveritate j hacad volaatatemmovendam ad'oj�cium.Et fi quandoyinar- gumentis praclkis mn pofsis fatis difcriminare, cavendum faltem, ut bis non dicas idem. 3. fetuntm ifla rationes, vel ex natura & affe�ionibus fubjet�i inargumento m�ro,qiu nexumhabentcertum cumpradka- to ejus; vel ex uatura & affe�ionibus pra*dicati , qmpari- ter fortiuntur nexum cum ejus fubje�o, vel ex utriufque im- mediata cohajrentia. Vt nihil dicam detopkis logicis � cau- fay effe�is fubjeclo , adjim�is , confentaneis, diffenta- neis &c, ■D. Ejus vindicatio, fi quando fcrupults & objectionibus fit ob 4-fmd'c#~ noxia obfervatio noftra, qua?, I. Ut brevitatis �udio nenfunt qutrenda ,ita Ejus leget,
Z. Obvia,breviter& nervofe folvends
E. Ejus explicatio, qua, feu utriufque argumenti pars, fubjectum n'� x? " & praedicatum; feu capitalior faltem,per fuas partes, ingredien- tiaque , diftincle repraefententur , quo majeftas & ubertas fufcepti argumenti clarius perfpiciatur. Ubi 1. Caute di�inguenda explicatio verbalis abhacxeaXi ,cjUodilla E/«*Aff"»
ulterius non enitatur, quam affeqi�genuinum textus fenfutn literalem; hac autem naturam rei verbis�gni�eata: quan- quamnon ignoremhacpafsim cmfundi, refiius tarnen di�ri~ minantur, ut quodquefuum locum obtineat. 2. Cavendum uty comprimis in argumenti*plufculum tbeoreti*
eis, non dijrediamur ud Jocos communes ( nift forte Condo- ms fmt catechetka )fed appo�ta tantum feligamus. 3. Cavendum deniqueyne nimium& hicfimus copiofi, & ap-
plka�oni» qm anima e� con�onis, tempus pra ripiamus. **«/>«* univerfae d��rina?, cum non fit nifi eonvic�iomentis, & 4F'8"*i
^ognitio veritatis qua; feeundum pietatem eft; non alii affeclus WC noveri poflunt, ni&quihinc�riginem dueunt, puta amor >«ritatis»§c deteftat'wfabfitati&y reliqui enim in applicatione » Produntur. *Qm$mx!mmoffmiim,(;im Pfimm�<sl.lll.i.fichabet: &K�$tm>. Sit
|
||||
|
De Methode Concionandl
Sit doclrina,: quotquot unitifunt cum Cbri�o & (°mmm'T^,
tis '&.viu Chrifii obtinent, ii converfationem deguntcxtt) ,^r, Dicit enim Apo�olus,qui refurrexerintcum Cbri�o , eos &*** 0 yti
na.: &quicum,Cbri�o refunexerunt, fanenon alii fttnt>" cum eournti, cum. eo mortm funt, ac refurrexeraut a W^-fo vW1' 1. Idem alibi dicit.V.g.Eph.II;i.5.6.Ubicum Cht� ^,
; ficati, & cum eofufcitati,adeoque cum eo um«» . jC(jtn munionem vita; {piritualis coufecuti, dicutituf p ^0
iffobi Z7T8(>�cviots, in caleflibus, quo, quid ° minus intelligatur converfatiocceleftis ? . j (jcitf 2. Rurf�s Rom. VI. 5. ubi o-u'^cfcuToi tw X^j?f_' ° aljoa
rami cum radice, eoque o'm<xo9*vtk aflimilati ei>ta v j \. mortem; quam quoadrefurrectiQnem-,dicuntvtfv,.�ai; » wwe D?o j» Cbri�o. Iftud autem quo fandet*1 coiiverfatione ceelefti? 'ufttf'31 3. Adde Phil. III.9. fe cum Chrifto iinitum ejufque' jubi°
pafticipem, dicic oblivifci qua?retrofint, pr°clV-�S{cO-
terrena, & contendere ad ea qua � fronte fint 5 vfr ^ jl0c
pum ferri, ad palmam t!?? xvcaWytrem & quid i1 ,j ^c
eil converfationem fuam in ccelis habere? NeC J* 15-
tantum tribuit; fedquotquot fecum TiXetot ( v ccelis«
fint ) quod fecum 7toAirtvu<» habeant tIJ
Verf. 20.
Necdefunthujusrationes. <\}Al'
frimo enim, quotquot cum Cbri�o qui e ccelis efi, 1 .Cot- .gern
unitifunt, per generationernfpiritudemaccceleflenty f (0nV^' indolem acceperunt, qua cosle�ia fe�atur; ii procui dw>1 fationem degunt cale�etn, mWc®' Secundb,quotquod vocatione ccelefii tin�ifunt, ii verfrsj V :j JjX-
le�emferunttir.b.e. cc�le�em degunt converfationeW- '�lefi 14. Jam, quotquot unitifunt cum Cbri�o, vocati0,ie � ^0 tin�i funt, qmniam bujufmodi vacatio unica "illr > unionis. ejrc. (Mtotf^ Xertib, quotquot cum Cbri�o uniti funt bi pracipuos wj ^ fr
inccelisbabent, }�atth.V1.2i.zz.eorumproinde&ar> ' cogitatio, &fludium in ccelis efl. , , �e(0' Si dicas: Interim & qui cum Chrifto uniti
|
||||
|
vis, homines funt »corpore & anima conftant, in terris fimt, ac catur «*
terrenisutuntur; proinde&curaipfis competit rerum terrena-. *He®ime-= rum: unde& Patriarch«, Abrahamus,Ifaaeus,Jacobusv; & Pro- phet«, Samuel, David, Salomo; &fideles Novi Teftam. Jofe- phns Arimathias, Cornelius Centurio &c. terrena Ieguntur cu- rare, adeqque converfationem degiffe terrenam: Occurram: Utique habuerunt, & habere licet curam terrenorum,
modo i. Non abfque cura cceleftium Pfal. X. 4. Nee 2. potior fitcuraterrenorum. Matth VI. 33.34. Nee 3.adverfeturcu- ra; cceleftium eamque extinguat. Rom.XIII. 14. Nec4. ter- rena curenturpropter fe> fedpropter cceleftia, uttraducamur per terrena ad cceleftia, divites reddamur in Deo bonifque ope-- ribus. i.Tim.VI. 17.18. orro argumentum ba�enus affertum duo dich: ~ ,. 1. Hos qui cum Chrifto funt uniti, & communionem cum eo bahnt, tUr per
tum in morte verf. 3 ; tum in refurre�ione , de quibus particu- partes, latim brevitatisfiudio non dicemus. z' Eorttm converfationem cceleftem, qua
« A. In genere »0» aliud e�, quam vitam cceleflem bic in terris age- re, ut gioriam ccsle�em olim confequamur in cwlis. B. In fpecie requirit. 1. Ani mum coele�em. h. e. indole fpirituali qua fpiritualia
fapiat. Rom. VIII. 6. 7. coelefii ac divina praditum. 2. Pet. 1.4. qualis nim. bis competit qui in ccelisfunt. 2. Scopum cmle�em, feil, quem cceleftis mon�rat vocatio.
|
|||||||
|
.1
|
|||||||
|
Phil. III. 14. quem beati ccelites feclantur.
3. Occupationes animi coek�es, tarn intelle�us, ccelefiia co~
gitare, meditari, eppovetv. Rom. VIII.6: quam volun- tatis,qaxr:ete,fe�ari. C0I.III.1.2. qualibus ccelites di- ftinentur. 4. Normam oecupationum cosle�em. Matth. VI- 10. qua
non feeundum caraem, aut exempla hujus mundi vivi- mus; fedfeeundumfpiritum Rom.VIII.i. & XII. 2. feeundum quam.ccelites vivunt. I-So�ememccele�cm, cumcosle�lbm. Pf�I.XVl.3. (■nm
cum mundams)qualem olim inccelis babebimus.
6. Studium ccslejfe, quo ea lubentet agimus qu& in coclo aguntm, V. g. DfUm videre b. er cognofeere. 1. Cor.
. * * * * XIII. |
|||||||
|
De Metboio Concknandi
XIII. 12. joh. XVII. 5. frui Deo, gmdere &de0*rh |
||||||||||||||||
|
Pial. XVI. i i. gloriScare Deum. Tef. VI. 3. &x. �;«-
|
||||||||||||||||
|
IX. Quintb applicatio argumenti enarrati duplex, d^matiC� 1° ^c^
tem argumenti refpicit; & practica quje bonitatem ejufderri. P0«? _ yel rurfus Yel verhatem feclatur aliam , arg�mento nofi.ro $ab$W*. ' |
||||||||||||||||
|
t/ykrir.- fal�tatem ejusioperefeltendam,. E priori nafciturufns infonnato^ Sa{at
argumentum dogmaticumjufurpatur ad aliud quoddam religio"15 |
||||||||||||||||
|
�
f |
||||||||||||||||
|
rius.
|
||||||||||||||||
|
confirmandum.' Cujus hx fumto prscipua: leges: efto. �t0*
Kjuskges- *� Hie ufus rarior imo rarifstmus, nee fere ni� evidenti ve J r0,
autegreg'uutilitatenobis exiortus : quodtempus breve yf\ ■^
menti applicatio magls neceffaria & utilisyac proinde q^x . ie ivideaturfyirare dicentis, inopiam. . -t0& 2. Verit�t con�mand�fit momento[a,& ej�cacia eon�rWatson J:
& evidens. : tfe&�Sr 4«i �ffe- Scopus huius ufus, eft convi�io & eruditio auditorum, proinde ^e
qui hinc refultant, aut huc fpedtant hie movendi funt,de quibus \ didum §. V.VU. V HL mt cd- Exem- Exempli caufa in textu r jt tmiti cum Chriflo cmverfationeW dea -g e�
flum. leftem^tum�des, &bo'norum'operumfludiumdivellinonpoffunt- ucW"
quU �desy &uniocommunioquecum Chriflo divelli nonpojfunt. ^-c^ixo- �us nobis fa�us dicitur nm tantum juftificatio; fed e�am n^L aretab 1. Cor.I.30. ipfeque feipfum pro nobis dedifih diciturjut nos»"^ \>0' omni injuftitia y�bique nos purgaret populum peculiarem ftudi° norumoperum.Tit.n.14. efbtate* %.u�u X. Sexta, � falfitate refe�enda nafeituru(uselenchticusfeU
elenchti- rius,qui triaconcludit: a a0^'
C^\- A. Statum controver�alegi�meformatum, neaeremfrw
tiimti«, mus,autoperoseimpugnemustjuodnoncontrovertitm. f0Ofii"
B. K«tr<w=iWv ,. qnaveritasflabiliatur (z)Scripwris ' aii>itbW
bus & (c) confenfu antiquitatis, imprimis adverfus e0 ^ eonfenfit videri volunt pender e. C. A'v�s-�suWtv,quxadferfariorum'objetTwnes ntundartt
Leget. Z^hicfunto: _ 0ris>n0JT
i. Controverfis citra necefStatem, cum difpendio temP
qutruntor. ^ _ _ ; _ tvcnc^f
2.Nee tarnen e contrario, ubi Ecclefise ab illis immine� r
adeoque auditores armandi funt, negliguntor. ySK |
||||||||||||||||
|
3 Sepulu non refodiuntor, nee ignota? panduntor} ne refellencb
doceantur. 4. Argumentis & folutionibus non utamur nifi folidis, qua: con-
vincere volentem nolentem apta nata fint. 5. Non iimus nimiura operofiin hoc negotio,ne praxis fufpendatur
aut exeludatur. 6. Operam demusut&elenchus, quantum fieri poteft, pra�ics
tra�etur.h.e.ut & veritatis propugnandae,& falfitatis refellends emphafis & bik^yna, manifeftetur ad pietatem, &ad faiutem 3eternam}autpromovendam,autimpediendam. Exempli caufa: in argumenta Col. III. 1. Siuniti cum -Chn�o eju�que E*w?fe*
°nis & refttrre�ionis partkipes, nonpojfimt non conver�atimem degere ex- e enc '"' j .%> tum �renue Orthodoxes calumniantm, qui clamant doHlrinam eorum Jufiificatione per fidem flatn, focordid & fecuritati carnali veli�care. S Qui enlm fide �alvifica funt imbuti, Uli cum Chrifio uniti�mt, & cotn- manionem obtinent mortisparket & refurre�ionisejus, &hi tan- dernnon pojfunt non conver�ationem degere cede�em. ninc, qui in Chrifto fmt, muk�s fruitus ferre dkuntur] loh. XV. 5. & qui cum eo crucifixi/«»f, nmip�os viveret aut �bi;fedChriflum in ipfis Gal. II. 20. &c. Si dicant: fide tarnen �la exc'udi bona opera; re�pondebimus, ex~ cludi quidem �juftificatione ;�ednon exeludiab exercitio, aut ��tlute.Et nifi exeluderentur a juftificatione, nos exeluderent a 1 -f partieipio ChrifliGal.V.q.. unaqueop'era a partieipto /alutis. � Rom. X. 3. tyj/? Succedit�eptim� > applicatio praBica, qua? vel mdum refpicit; cum *� V��
"t�r eiCu*°bnititurufusOTp«KA^x0? confoktorius; tarn turpe, cui mede- c°nfo!a- $on »»«^«of, reprehenforius, feu (qmcolncidit) admonitorius: vel exe'**1' ^e� exP^oran^tm> quofacit ufus ■arix&tssxh expioratorius 5 vel . fr�l .unt> quovergit rnZfouniiKos adhortatorius. Singulos horum Cm- IL lttl Pr°fequemur. Primus ergo in praxi efto confoktorius, quo ma- angens vel tollitur, vel n�tigatur. unc ufum tria poffint ingrec�: *� Mala recenfenda, quibusrnel-ripoflit argumentum noftrum ingrcdk».
dogmaticum.-rpirituaJiijCorp'H-alia&c. tia. ^ %>4rgwmenta ccnfoLatoria-, quasfingulis rnalis praftare poffitno-
«nim argumentum. ***■* a 3. Ob-
|
||||
|
De Methodo Concionandi ■ &
1 3. Objeftiones, quibus argumenta illa confolatoria rec tieI1<l�.
obtundere adniti folet mens anxia, prseoccupanda? & t°
legis, Moderantur ufum bunc fequentes canones: n t0f
' A« Confolationi in praxi primum arbitror ejje dandum locuw, ^.
quod piorum affli�orum prima nobis &prmpua debedtejl . ^
quam neultimo locopofita,pruedentispraxeos acumen & eF
obtundat. \'ni0"
B. Rarior reliquis ufibus praclicis,fit confolatio., quod fpintu0( ^
�irarioresinquavisEcclefiaexi�ant,&hisquifunt, Mb
confolatoria, privatim comm»dius applicari queanU l ffi
C Argumenta confolatoria non promifcue profunduntor i n '-^0
piis arrepta perperamufurpentur, in fui indurationem Mfl' ,-,0U
Ma.t,\Il.6.fedcautedifcriminentur ab aliis quibus confolati", ■
j�Bus. Affe&us qui in confolatione dominantur, funt, ratione dicen11 ^
dem, 4?»�rverfusafBicl:um3 & dolor de ejus afflictione, feu co&1 t�i
tio:ratione arBic� inque eo erigendii, (unt fpes & patientia,qu* f° tf0lj
demonftrando i.vel quod urget,revera malumnon efle; vel a.» L.a*
Tantum efTq vel 3, fi grave fit, non tarnen perpetuo, vel etiam o1 . ^Q.
Summ; etiam 4. habiturum ex paterna Dei Providentia fuos un^l atjs
lorem abunde compenfare poffint; infuper 5. juftoDeijudicioP . tUS,
noftris multo gravioradeberi; �. declinari ejus & opesternos &
&C " ' ■ li'0
Jnm'con- Exempli caufa. Fofsitexargumentodiclo,bisquommconvdy
�kiivnir. ccelis, in variis cafibus variafuppetere confolatio. 1 �lts M«k, A.Generaliter in omni malo, quale-& quantumcunquefit) 1'.. («p
liberi fint ab omni malo. Sicut en'im qui cum Chrifloun'tfJgVftf*'
leftem degunt converfationem; ita & qui cdeftem ^e&mt"rct0 V0~, tionem, unitifuntcum Chrifto,adeoquein eo; proinde,� ^ li, nulla j am amplius in eis eft condemnatio. Rom. \ ' fap* B. Specialiter,in quovis defectu; quia cum Cbrilio unitis > * ,g0 nt petit quod hauriant gratiam pro gratia, loh. I. 14.' ■J\i4i ineo fint confummati Col. I 28. &H. 10. utpot^0 t> omnia in omnibus. Col. III. x 1. ta^�tit' ■ C. I» angoribus peccati,quia uniti cum Chrifto, cum eo ^fjj ,.ufls
& vita eorum cum Chrifto abfcondita eft m Deo Col. 'jpo. cum eocrucifixifunt,& vivunt eoqueimmunesa reatu.y '{Cgl(', T>.ln egeftate te ne na 9 quatenus 1. qui converfatiomtn (*% L^ |
|||
|
�em-,Deum quoque renrentur, qualibusnullapenuriapromittitttr.
Pfal.XXXIV. io. n: quatenus z.inquavisege�ate potioripfis eftfubftantia in coelis.Heb.X.34. Pfal.LXXIII.25. E. In ipfa morte, quatenus (i)nontnodo , qui converfationemha- bentincoelis, & non fpedtant vifibilia ; fed invifibilia , perfuafi [um, ubi terrenum hoc fuum tabernaculum deftruc~tum fuerit, fe habere domicilium dx&fowoitiitv in ccelis 2.Cor.IV.i8.& V.l. fed etiam (2) fciunt, ficuti affimilati ei fueriut cjuoad mortem3 ita quoque feaffimilandos ei quoad refurre&ionem Kom.VI.^Jmo ($) converfationem habentes in ccelis, inde exfpechnt Domi- num Iefum, qui humilia fua corpora glorificet &c. PhiL III. 21, Si dicant. 1. Interim tot urgeor tantifque malis, intus Sc ln�anti*. extus. Refpondeo (a) nee tot tantifque quantis Cbriflus cui uniti funt Matt.XXVI. 3 7.3 S.ne c (b) tot forte tantifque quantis Pau- lus. 2.Cor.XI. 23. Imo (c) &hoctibi pro argumenta efi, quod fpes tua non fiticondufa intrainhmcyitam. i.Cor.XV.rp. h.e. quod converfatio tua in coelo. * Si dicant. 2. Si modo vere converfatio mea ejfet in ccelis.Refp. (a) Sat-
tem fertb velis ac defideres ejfe, proinde e�, aefatiaberis. Apoc. XXII. 17.1ef. LV-1. Interim (b) teipfum appende eisnotis quas y pauloabhinc dicemus. ^et **� Succedit o�avb, malo trifti, malum turpe, cui reprehen�omede- Ufa repn- def, r J a!"s nominibus, pro diverfo tradhndi modo, jam admonitio, jam hmfor,m' rtatio, jam querela defignata. Ingrediuntur eam i-MaI�reprehendenda, feuhd�tusfint, qui vitia appellantur; fett E:llt i7k. operationes, qua mala opera de�gnantur, ordine recenfenda. gredtmia*
z' Argumenta reprehenforia, qua potifsimum fuppetum:
A, Vela turpitudine reprehendendorum, quatenus illa adverfamur
legi, rationi re�a-, confuetudini bona &c. B. Vel a comminationibus divirits,quibus mala denunciantur malis
iflis. �. Vela judieiis, quibus demmeiata etiam infli�a leguntur.
$> fvernediajfeu malorum caufe^et emendationem tollende. V.g. tgnorantia, & ccecitas mentis; perverfa inclinatio, habitufque ro~ �ff \}mtattsy pwa confuetudines & exempla aliorum. &c. teptei ^fufeitandi, hiepotiffimum funt i.pudorex turpitudinemali Afidw- e5y?«undus. a.itffrwexcomminatlonepcenarum, 5. Odium ac de-
|
||||
|
■ De Methodo Concionandi \ . Xtf'W0'
�eteftatio ex utroque; & ex comminationibus, & ex judicioru
rem contemplarione emergens. « .�? Exeraplumefioin textu: Do�rinadi�anotatlms . .. w repr.aehen- l � Quvntm converjatio tantum abefl a cms, ut in tpjop »u .. (,/4-
hms. rumfiil. qui vitiisinfernalibus indulgent, odiis, imprectttto� 0int
^■eP''e" fpbemiis,invidiis, feu quocunque modo palam impii fatttj 1
Judas dicitur abiifle in fuum locum. A�.1.25. f atfX&
z. Quorum converfatiofaltem efl in terris, quos textus nottf Lpetf.
verftculo, quiterrenis, opibus,honoribas, yoluptatibus fii�iQ .dawf.Phil.IU.i9. i.Ioh.II.i6. ,-J 5. Quorum converfatio, nee inecelis efl, neepenitusin inf^t">,.' '0
velut inmedio fufpenfi [um, nee vere pii,nec prorfus iffl?11' utroquepartieipant, qualesbjpocriu. z.TitQ.IIl.^. tCd^" 4: Quorum fdtem converfatio non efl cum Deo, cdtitib#h ce\c,
flibus, V.g. qui non dele�antur exercitiis ccelitum, cogn�'0 bratione,fruitiofie Dei&c. Iob.xXI.14.15. ifiiomnes. «iol^ |
|||||
|
Argvmcn- A. Utdienifuntaccelis&cceleflibus,^\\M.ii.itaindoHini. ^
*arePre- terrenam, infernalem, diabolicam. loh. VIII. 44. Utf6
bus Deus hujus feculi Operator. Eph.II.2. * gniri"
B. Sunt fecluft ab unione cum Chrifto, utpote in quibus no# % Qzl.
tus Chrifti. Rom. VIII. 9.14. & Chriftus non ****� �II. 20.. - 0 e'f C. -Na communionem habent cum & benefuiis Cbrifii:( ^g-
morte, utpote cujus hoftes funr. Phil III. 18,; nee cum $f* . t 5. re<5Hone ^ utpote adhuedum mortui in peccatis. Eph. !*� proinde nee cum ejus ju�iftcatione yglorif.catiom&c. _ pdj1*' D. Tandem quotquot ccelo accoeleflibus non dele�antur, 0f MUtfi*
diclo, in locum flu indoli ,fuis cupiditatibus, fuisfludi�" cumjudaablegabuntur. Act. I. 25. Cau�te Mdis iflis ut medeamur,necejfum efl inquirerein caufas qui toi'
mahrum le$ : ,■■( pf0$
ulkndae. iMemisc<xdtzs,qii&fpiritualia4ivina,C(sleflia,nonCOpj0i
fmninfe; fed pro fl�ltitia habet. i.Cor.II.i4.& I- l^'dngnfrf^
2. Cordis aver�oa ceskftibus, & propenfia adterrena, tf1 musnifi camalia.Tkm-nNlll.5.6.7. Phil.III. 1 9' .^0 *°
$.Nimk:t<rrenorumcuxa.ac�lhitudo, qua anifflt� y fctf' |
|||||
|
deorfum deprimkur. Luc. XXI.3 4. & qtuvis fmritu�U & ettte*
�iafujfocamur. Matth XIII.22.
4-IncreduIitas, qua ea qua de Deo,de fpirhualium ac cceleftitmpra-
fiantia,de c oele�isgkru pondere, mScripturispronunciantur-, non�-
tis credfmus; unde mottet Apo�olus, ne quando in nobis fit cor im-
probum &infidele,ad denciendum a Deovivo. Heb.III.12.
5. Verver�a hujusmundi exempla, pafsim nobis obrerfantia, & effi-
Xm CMifsime all{ciettt,a- i.Joh.V. ij>. Rora.XII.2.
feil ^ !� Sm cedit nonbufasexploratorius, quo, feu virtutem aut vitium;
^oc0nrlnn aut malum °PUS; fe« gratis aut peccati ftatum i�veftig�rrjHs,
dere Tcientla »n virtute, bono opere & ftatu gratis, traacjuiHari,gar
|
||||||||||||||||||
|
E7/�i ez-
plorato-
rius. |
||||||||||||||||||
|
^Ufa f'f'" ^ confirrnari: contra in vitio, peccato & ftat� peccati
|
i con-
|
|||||||||||||||||
|
ti*
|
jaiia&pertrahipoffit
LlJus icaque tria fere funt ingredientia ; |
� ftatu peccati ad rtatum
|
gra-
|
|||||||||||||||
|
Argumema motiva-, quibus con�ientia ad mole�i�simum&diffi- Motiv*
cillimum explorationis laborem erigi po�it, qua a duobus poti�simum adexpfo- fuppetunt, rmdnm~ A. Ab aj�iitatv quam exploranda babent cum amutis quibufdam-,
. qui per facum eorum naturam imitantm & mentiuntur: unde fedtt�ionis periculum maxitne proclive accidit. B, A pra�autia, militateynece�sitate certhudmis,. quam exphratio-
nefectamur, & afacilitate negotii qua certitudinem ajfequimur > a confe�ariis parta per explorationem cer-titudmis ,■ pace, tran- quillitate,gdudw,g/9ridtionefpiriwali&cJtemdperkulofitate,&
pernicio�tate,falUci& & errorism negotio tantimomenth carnali fcil.fecuritate, obduratione, confirmatione'inmdoi&<sterm tan- dern exitio. ' ♦ Signa quibusveritatem inexploratione qtiarfitam»cetto & infal- pf^timis,-
JibiKter aflequamur. Circa cjuas
■**� Caute obfervandum)quod exploratur fitne virtus aut vitium»
bonum aut malum opus; an veto�atus hominis fpiritualis co- rarn Deo, peccati an gratis: diverfahsc diverfis quoque in- diciis inveftigari debent. ��- In virtutibus ac vitiis^bonis item ac maus operibus, duplex
item caute eft difcriminanda veritas, feil.phjficaSitne quoad eflfentiam yere nobis prsfens virtus aut vitium. V.g. verus ali- |
||||||||||||||||||
|
�5 Methodo Concionandi cfe�fe»
quis amor Dei. Qua: agnofcitur, partim ex caufis» ^
adjunctis, in qua proinde inveftiganda,non tantutn .^ cukatis ac negotii: & moralis feafpiritualis, fitne virtu > ^ prsefentiam aflecuti Camas,com/ftunis an fal vifica,& vlt: ta�j le quod aflatte gratia fecludat, nee ne. Hoc fane n �?^ proeliveeft certo diferimiuare, nee tot fuppetuntac t dentis diferiminis indicia. Proinde JYlitu111 C. In difcriminatione_/r^f«*, aut yirtutis vel vitii 9U .Jpio-
prodat,lente procedendum, ne fine caufa> ex altera pal e rum confeientias in dubitationes & anguftias deduc� ^ quibus poftea non adeo facile poflimus educererex ^ .^g poeritas etiam confirmemus & obduremusin carnah l�c
itfa. Quare f0» D. In explontione flatus, aut virtutis ac vit� qua? fratu10 r
|
|||||||||||||
|
dant, non alia proferantur figna, quam wta} catf
' eiproea, Scriptum confenfu probe munita. |
oIic3 »
|
||||||||||||
|
&■>
|
|||||||||||||
|
eftig
|
|||||||||||||
|
Nee tarnen prorfus inutiliter etiam, imprimis in invei*&
tione&difcriminationevirtutumacvitiorum, eaad»1 turfigna, quas ab unatantum parte arguunt, Seil. y t& tivetantum, ut qui ha?c aut illa non habeat, non & e ^, virtute aut vitio hoc aut illo praditus ; vel aj�rmdtiV1' tum, ut qui ha:c aut illa oftentat, citra dubium �t pf* licet non vice verfa. �, Fi»« <?x/>fo 3. Finis explorationis, utfa�a inve�igatione confirmentur vW" L^
mthnls. lutari pr<editi& in �atugratia eoipfo deprehenfi: contra ^1, ^
laborant, exitialibus po�ffimum, adfolicitudinem, mettiM*
curam emendationis pertrahantur. Aece?' AffeBusin A�eBusinexplorationemovendi, funtprim� wetusfalhcizf0 s^t
ufiiexph. tionis , qui moveri poffit inculcatione momenti, quod fallaci3 , fAtmo. poffit in turbaridaconfeientisepacej tranquillitate, gaudio , &in lg, dienda converfione & falute asterna.- feeundorfww & M1^11®^x&t.* tiorandi ivz%ixv flatus noftri fpirirualis, quod itidem erigitur c°n' tione praftantia: & utilitatis, in concilianda confeientia» tranqu»11 ^ gloriatione, & alacritate in quo vis exercitio fpiritu�li: tertio __ cia & conatus applicandi quajvis ftudia' & labores , quo alfequaff1 pej titudinem boni'flatus noftri: quo faciet ceftitudo fucceflus_Pe ^ gratiam,facilitas mediorum, collata cum mdmento certitudinis > ^ exploratioce qusrkur. . |
|||||||||||||
|
.? Exempli c�ufa: �quotquot unitifuntcum Cki�o, &commmAon(Mob-^ein;
ytent mortis & refunectioms ejus, c$werfationem fuam babent in coslis; eS jm m^ ^ffe&o quod ttisitfosferio exploremus} fitmjcnes rws converfeiio etsle-pigm\9. ,' Al . ■ >, timis*-
{�mouvxfunt:
A. Quodabfquebacexplt�twnenonpiffimusi�ecmi,"nts ejfetmi- Metiv*
tos cum cbrifle, ejufque mortis dr refurre�wnis pmkipes. Et exempj^
qua tandem nobis poffit adejft? fohda cenfcientkpax > abfquebu*
jus rei certitudine? Qonf. JRom.V. J � 2,3,
:-B. ■ Quvde�am Ine tarn facilisfit ac pmlivtj error, mm nett defint qui
pro cde�iconveffaiwne, fibi appkudunt in civili& bonefin quali-
cunque , utvkcree�mPharifetrlus.xyitt, t i- tz.& Eccle�a
lAodicena Jpoc. 111. »7., .
"2, Signa, fittis quiaemfuperque-colligifojfmt;}ex iffa �rgmnenti do�ri- * .. ^
nalisexplhationt, gut ex�ai* vi »1. �Atumenproexemphadde-^ fX ' "
mus".
A, Cujus cenverfatio e�in cselis} cujus eo ip�& thefimus&�fti-
mus es! ibtde'm; tue afpernatw terrena, Mattb. vi. t p- 20,
21.C0nf.Heb.x1. 24,. 25. z6.uque quafifedibus talcatfe
i . . ■ novit, Jpoc. xti.n
.-B, Cujus cmwfatw in (»lis i� , iUe'�e inmrisprp peregrine
habet. Heb. xi.J.j». is.Thilxxxtx. t^.Hei/.xt n. 14.
Qmnemquein terrisfortunamaquo mimofmspQte�, Pbil. t y.
ti-lt. 13. coJIat. ctmCap. Mi. 2.0. pote� direptipnes bo-
' tiorumterrenorum, fsteslpeffmias quafins a�Miones\.t nfijm
4d difi�nMmmmtm^uomtno�ubire. Hebt, x. .34, %.G0* ;v
. *v. 1/..18.
C. Qui mortem ipjhmpote� fufque de'que habere,. ithd^�nm Am."
Mre3 de�derio cade�iam 3 ejusxowerfatio prwtil dubk\;t� in
mBs. 2. "Cor. xv* i$. Etcm�Cdp.v,i.~$-Apac.xxix,
s/. Bftl. XLit. 2.^. Qmmv'ishoc mnfii' miptoMW' ,,.
. i�>,QMetqmtcanverf4tionem babent in c&lis y ii trnndum &'&?. .j: ,
( cunt. 1. "Job. v. 4. 5. utiquenon tarn extra quawi'mtrafe} h. e.
Deum & Mediatoremfpiritmlta & ceekitia , qutbusvis terrenus
<lpibus,voluptdtibHS,h�wribus pm�mnt ^0 MC� vafit. Mattb.
-' ^w$ditdeiim}-u(us adhormorimt, quo argumentum do- Tf«/ ^.
~"'l ,'xxx x x .�.v.' .,.>." �xinak/mutow.
|
||||
|
DeiMbodo Centmanch . , ,-c^;
Srifliie accuratur, ad excitand�m ftudium virtotis aut bow **
jus operis. Huric tria pofliric ingredi: J^ Inpedi«.. ,, officium qusdfiketar , riwfo ant-hnum.opus ; 'fu'ts a�iwh
tmMi.. objec�sparticulatim de�neandum. ■ , r /�«f
2. Argumentaquibrnfandstmofficium, exOratorumtapicish $< -r
�o,jucundo, utili, nece�ano tfac'tli, acontwii turpituditn > * ciofit'ate &t, capierida, ' j r tdt' 5. Mediaqwbusofficium obtineri poffi't, fi mm. Virtus /Jf 9* .nti-
tun QuApctmtv.y�cmfis,tiM principalibus, tfft» inftf^8 ^� libus, f<t»a ext'ernis, Ht Spirituss, op er Atme, exercitatip� ',-r, �ioncverbi,audiiione ejufdem, converfa�one camp�s-, preciw* (}( que, qua communiaf�nt, &paffim obvia: quam \iuivn\s, ' ^ ojfic� ipfius qttodfuadctuT^ natura & indole inve�igAtltut > » potiffimum bic qu&enda funt. ,■ ,gf '$.< Modus quo offitium*exercend�m*, fi'bonum opus fit quodfd*1 .^
Vigi Scrtptuule�io, ubi non media ; fed modus agendi q^ ^ Supfetet ifle ex affe�iombusfeu tdjun�is boni isTms operis, V-t' "^f �tfinccre, gnaViur } con�Mtir fUbique } yer�i qttfy1 exereendum. ' . plf}s ffObferpandumtdmei; e�rqu&fubtermhio a�ionis ./**^L</ir
proponuntur, dum intern» habitum feil artificium htend�^y^^ mexempIonoilropra�Mconvtr^tlactsl^is.Atqueadeo^', tut circa, virtuteiit,qu<ertnda:admknculaqiiibus artifiaiillittf r
tmn�bisa�ifquecompitremus. <■ hfi»- Affe�Ki < �ffe�kusinexhortatione'movendiypTScipui fahr, awr ^nti»»
in^exbot' derimn virtutis aut boni opsris, quos exaggstata otficii pi'f '^0 g� taiim?*;, ^aav«as, utilitas: fpes &, dnddcui," quos corrfaquendi csrfi�U gjuS facilitas: metus quem utilitas 5c neceflkas otficii, coli�ta ctSl1 earentia eiere poffit. ^0' . l#0m&-j Bxempli ca�fa. Siqwtquettum-cbn�fymtifunt, & cume° rinen<>'
»i.um.exZ mgnem shtinent mortis ac viU, converfa�ommdegunt cotlefiem; W*' fabc^ hmawrti bisqmfrofitemur-acdefideram�se�eitniti cum Chn�9,& communW1. ^s> afuu cum\, iffoemmbus modis adnitendum > converfa�onem ■ babean^* Mot'mpoffintejfe; � : ®-0 e0>
A. Profifemur enim ms (i.)�nitos ejfe cum Cbrlsl�, Mj ". po'
ejusutcapitism&nbra, ejus quiecxbvenit.Job.vt-^'^v^jp'
minus eft e ccelb. 1 cor. xv. 4.7. ccele�emvitam ag>(> ;v (pi4
tut mmquidcannmt eandem cum eapite ritam tgere*. &tn> jR;
|
|||
|
- "5«c- '' �>i mmbra"buJ"s mu^' «a wforni, fcorti /«»?
Cofsf; i Cor vu t<y.profiiemur(2.) nos cum eo tmmwtno�rm- qm vitarn cum ea iepukam elTe,n Deo, Col.Ui.r. Nos cum «�xrucifisoseffe-d-.vivwc^iw.Cfariftura i»jw&. vivere , CW, i». 20. eoque crucifixum nolns mundum ', & nos vicif- fim mundo. Gai. VI. ,4. procul dubio ad ho^ ut�cnt ip�mone fua vitam-terrenamabdicavit:; utcalcslemau�icaretur^ita &ms cum eo mortui wrenis, vivamus cwle�ihts. Conf. Rom. yt.40. tu (3.) Nu cum eo refurrexiffe, pmul-duHo ad hoc, utpro tmtn* ulejlem tmpo�emmdegeremus vitarn. Imo (4.) ms cum clm�e �t�itaw,pofitos4udumcumeo m c?e!eftib�s. Eph.- 11. 6. Eis tgiturommbus, nunqmdconvementiffimnm e�,ut vitarn degamus ceete�emi - 6 2, Itquidfuavius etiam cogitarips�, quam in cecli? vivere, cum
Chrifto, cujus jugiim vel hie adeo fuave efl Hatth. x». 20» cum Deo, cujus regnum non efea eft-& potus; fed pax& gaadi�m in Spiritus. Rom.xtx, 17. Elfi mCrn�s vivere. hou fit juavuer & beatevivere,quidtandemeffet\ $i Fonoefficaciffimaeficdefiisconverfa�o (a) ad pietatem ptovo-
candam, feil, dum continuo intentifumus in ccelum & cceleflia, vbil..
tri. 14. (b} J� tetitationesSatan*detorquendas, qumdoanimi$>
fumus m ccelo , cak�tbus inefeati delictis, imo fatiati, quid Tili-
qu:speccatorum, bujufquemundicaperemm? Conf.luuxv. \6,
cecupatos guvi�mis coeli negotiis}qui(Lavocaret ad terrena, /««-
lia > puenha,? (c) Adtollendamautmitigandamqualisautquam�'
cmqUeafflatomsamantudinem, cogitare qwstcmquznobiseR-'. \ )
fepofita .in calis. Hehr- s v. 9. ia,&x 11. 2. 4. Tandemquihknonineipitvitam cceleslem, an po�hacxontinuabiM
einf. 1 Job. in. i^.Joh. 111,26. Qmhvcnon-deleanur cot- lejhbus; an p��bac deleilabiw ? Imo qut bic vitarn degitterrei- Urem, carnakm,nfernalemi: anpa�kac umjuampo�returvita fpi- Yitualitdmnaytcde�il: : Quo igitur; expsdkiores reddarrsst ad eonverfatiosem &z~Medi�.
leftem " ■ *. Simusfrequentesin comemplationecalefiisbeatitudim's &
eorumquxhucfaciunt:CoJ. 11 j. 1. ignoti enim nulha cupido. 2-Simus D�o fupplices, gui nobis [per Spiritum, fpirimallm X.XX.XX :2,- ZQ-
|
||||
|
|y Metkodo tomienmdi �" -■ r
�c eceleftem indolem & propenfionem conferat. 'C0"r
}oh. 111.5. qulnobis bemdicat i«le�il>us denisin Gfotpty^ Bph. 1. 3. imoqui nos& hlc pomt in mk�tbus pm^m^> Eph.« j»<5# |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I»
|
Jjjkeftmns cCelefti converfitioni, contimiatts «scercit�s ccf'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
leftibus. V. g. cont�mplati�nij, giorificationi divinae, fabba» -
^mo coskftij &c. defuefcamus mundo & mundaro». . 4. �mbiamus eon�rmmtode�-e, qu�lt olim potksmr in cGe''^
Heb.xn. 1§« quoejus opc eriganjur 8t formemar ad v>ta(n ac converfationem coeleftem. Conf. Heb. x. 34.3,|, G. Mt�tt'mnmodiimdefuhresc^le�isImjusfionver�aioHis: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
MqMs<
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,Sit ingenua, fincera, nonfnuu,qmextm formmaoele�em
tmtur} intus terrenafit�mo mfernalis. %, Um, 1. f.
,Sit conftans &perpetmG4> *l '� 3> |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3"
|
S« ubique coele�s, non tantum publice; fed emm privatim '� ®l,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
prafenfii/Mtantampits&mle�bus3 fedetiam impm} bypocriW"
j&mundanfs. 4.$« universalis,-4». #.whfldsmnuntumitKale�ibtis,mcultH^* tiv'yfed tum in tem�rikts miftm negotiss, fic m (a)i» terre�^ femper poffmtts ntgn�fcere a�qmd fpiritude- V- G. in cibi acpot<i dulckie., dttkkiemcomim tieiesTis, Maub. vi1t � 11. mcltftity So�sfydereij cMmtem^olisjit�itk- &c,ip) Utpertem�ff^^' tluci commar nd ckk�ia, .<&c* KV. Habes igiturconcionis partes omnes , partiumqu« fing0'*" tarn ingredientia, regukj, affe&us ■& exemplum unum, in ^ non tam materiamj quam formam referre conati furcms; tria P' obf�rvanda: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ Catith-
Mts alt" |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.Omnes textus non admittere omnes & �ttguUshammpsrtiWfi»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ufus informatoriits, itemiefutawius, mo forte nee cmfeUtort,t *
adeo commodus efi textui moflro , at^uequidemtrespo^riof^' - -Nee et�m,� forte textus omnes admittat ,4dmiuit femptr pus, vel-auditorii ratio: proinde�electus prudenm Etcle�t�- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
committendus e�.
|
nec�
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3. Nee in �tigu�s partibus mnn'mmdmitti fvjfimi mgredientiA
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
foffentidebentfemper.WcqmAdmittmture��econattt&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
� Textus
iprdixio |
admitti dehnt s quodunumalioquandoque utiliusaccidat Audit°r *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XVI. Textus .prolixiom, quantum ad rei fummam> eodem ^0'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
medotrd- 49-P9§unt ac debeat enarrari.'�ic nim.xit
|
1. Vel
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
itandd*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i.� Vel}feeimdurn kgesexpiicationis' textuali^bf evitcr experu-/
tur , tumfcopus textus totius :accurat§ inveftigetur i . hiiic.ununi,argamentum do�rinale c�nficiattir., tum omni» quasfunt in textu ad fuumlocum refsranturjfie ut unum re- feratur ad confitniationem aut expofjtionern d�&rin«,alte- rum ad ingredientii confolationis , aut reprshe»fionis , aut explotationis, aar exhortatioijis ,*. quod fieri perquam Wiiiter p�ffe, ego in plerifqne Daminicaiib�s coii�aiiter ob- fervavi), fednon abfque labore. 2, Veifihocnolis, pollis textum, feifHanalyd & exegefiex-
pedire, lecundum praidic�as explicatioliis textualis ieges ■: eoqnefa<�o,pr�ec.ipu3s ejus dodtwnas producere, $c ex eis junamautalteram, qp^maxiaieeondiixerit Ecclefcs , & per eas partes qu« maxtine fpe&ent ad asdjficationem.per- fequi. |.Vei finguli* textus parti'bus, fua« admi&ere obfcryarionej?,
aut applicatioiies, ieie&is ex ©rruiikus pawibus uriliffimis <§� maxime flece�ariis �«clcl?»; qui modus «ecepriiS^ rauscft. �*^*JI. mUmuimnmkmm , d'tfpdfitionem &tldmtim$m im'imus^ Elecutfa fe��tekcutia * qu$ tritt i�a (mpk�kw; < cemph* 1�'■Stjlum, qiil e�e debet: ■■■' ' &itm'<
A\Putm\ quantum fieripotefl, 4k mnilm vseibusirMim'^ ac *'**?"
terwinis di'tium■■, ut d smmbusomnidferdpipo�nit- Nequeenim nem> (U�sperfinamMcdefiaflesfufimet, qmquam fnifira ditlum ; � Vfilf. ' , .. . . �
P' ifqn.�t ttimidus , aulicas, fefquipedalis; mtetumnhmmnviilgd^ -''J
ris & abje�us, ut fordeat; fed-mafculut ac /piritu�lss.
C clt�us & per^jcmuyTeliUSffefUiidiimfuHmmsmmtumexprimen» ■ ,; dts, sommodus. ,. ^Scern, qiiaeefle.'debef:*' Z'Vice�;
� ^«Sonora, di�in&a , lori audit�rio �Hs�ciendo fufficiensj
J' *iecetiarnnimiuni ta-rda^autniffiium velox.
�* Rebus & affedibui adaprata, proinde (4) nee n�nium da-'
ta, necnirriiumdepreila; fedmedioeris, ut pro re nata «k-
^ari ac deprimi polHf» (2.) Non monotonos , feu per
*°t�m concioriem unotono oberrans; feu variato qukfcrn5
'edpolt aliquot commata aeperiodos, in idem recidens:qua:
SM«
|
||||
|
' . , -ii �
|
|||||||
|
he Methedo Concknmdi , Q^
monofonia plurimum decedit gratia & efficaci*
r � - cionis. j.wjtttf. |- Qefa} qlias efe decet
t� Niff nimiumaffettutfos, nee nim'fttm pkc'tdos»
■2-Nec hi�mnicos, rifum fotius,quampies affeclus mevenidM*.
3. Spintnales, rebus qu pronuneiantttr,& dffettifasqi� mw**1 tn
�ujbm XVIII. Hxc tandem concionandimetkoduseft,quamex»*' ^
rationi- nius non fimpliciter bonam; (quod aliis etiam quibufvis, pro °lV. (-gCj lusb<ec taj,°oneEcclefiarum,locorurnj temporum, nolimabrogatui») duf. * *' Ratione Ecck�a�is, qui ejus ops , quatVis fibi, tam *?,
meditandum, quam legendum obvia, utcunquc con*1 *
infuumlocumrefsrre,pariter 8cmemorixeommittere P terit» . r0(c«
2. Ratione Mditomm, qui di&a ac dicenda commodius fl �
qui, memorix eommittere, rememorare, 8c fecuifl >- a.
-cum fuis repetere poterunrs� quo omnis �re coneioni*6®
cia fufpenditur. tf(j
3. Ratione duendomm, qua; cundaqualiac�nquefint,a0t8^afi
quofvis occurrant.ad ejus topica nullo negotio t&t° poffunt. j,; 4. ImprimU xmontpuxeoi, qusliujus ope,ex ipfisfunda*%ojy
tis, fecundum omnes fui partes, aptiflirqe inftrui � a -{ej
ornari poteftj comprobantibus rem, tot Anglorum P*^. &: Belgarum fcriptis 7T�9(je7!jcft»TMT0tf , beneftcio hujuS thodi adornatis. P I N I S. |
|||||||
|
COROLLA.RI A. f00
t.Non e�genstAmfcraqu&nonagnoftat aliquodnumen- z« N# .-.^t
< per naturam, itlli compe�t Dei cogmtio , quaadfalutein fuj�ciat' aU'
5. T&eecefaru e�revektio- Qua 4. in Scriptmis faiia omnmo fu$(t � / p*
Intern. ,». T17». in. 15. E�que6. dmnaoriginis&aucimt/iM- H -mAi�
vimusBenin unum efentM-trinam e�efub��endimodis. In bis 7;r ^
ecmpetit Filio, ^Patri cetera to&tcrno- -Cuie�am 8. fer imarn/iti^ ,� ^
cempetmt namu in una perfona. idquej.permionem non %*** '
.W�sr'ms vekbati fed vttoskIikyjv-, d^e/suv ^ »iiew>imt*
�F I N I S.
|
|||||||