|
D E
Optima»
Concionandi Mechodo
|
|||||||||
|
'3
|
|||||||||
|
■ftetffgtKeiffopivsi
|
|||||||||
|
In ujum Theohgue Iheoretico-fräUiea,
Ttuabus ^Difpuidtionibus,
I> IVINAAN NU ENTEGRAT IA 2 SVB PRjESIDIO , 3\ Doätffimi CUüßmiqne FI KI, ' PETRI van MASTRICHT,
hilo£ ac Theol. Do&oris} hujufque in iHuftri Aea-
demi&Ultrajeftinä, Profeflbris ordinarii , H £ x Tublid tuen tonabitur, ^ R I C U S WAGAR D U S ,Vröonh. Bräfe»
4, D» 7. DecembriSjAnte'fHeriä.horafmi-detima^ & poß-merid.\bora printa» |
|||||||||
|
^Offir-' U L T R Ä ] E C T I ,
ypogtaphi ojdinaris* s Mm cl? I?c Lxxxt*
|
|||||||||
|
Mohiliffimis, Jmplißwis,Cmfittößwfifi*'
F I R IS \» 0: D. CORNELIO CAMEfötlNv X IT &• p£i
rationaria; Comitatus Hollands & Weftfrifi#> Au primario; Avunculo meo honoratiflimo. /tau" ac B. D. NICOLAÖ BOSCH; J. U- D. Ii'^Xci
GenerofiflimiHerois D. D. GEORG» FRED^^I, Comitis in Waldec , Pirmönt', Cuylenburg &Cv filiarjöordinanö ftudiowm meomm Faatori fum»10* ü T E T
Sfeföätißmu-, {travißmfqite VIRl$>
mJÖHANNI BOOMHOUWER , MercatoriaP1^^'
quilgranenfes Celeberrimo; Cognatomeo vencraodö- . Di* JOHANNI BROUTIN , ReimercatorteAmft^
miCultori folertiffimo , Fämilias noftrae Amico d^1 mg % fummopere mihi colettdo. |
||||||
|
Mäfiefiüdkrum tnwrum TheotogicorW®
ßrimitias, febmiffe ofiero .-& infcribo
H:E. N R, WAG ARD V S"?
|
||||||
|
DE
Optima concionandi Methode
n A P A A EI O M £ N A.
In ufum Theologia Iheoretico-'Praffiictf.
|
|||||||||||||
|
Heologiam Theoretico-praäkam, ad praxin practi- tptniu-
ce forrnaturo,cogitandum ante omnia fuit de me- &'»• thodo prääica, qua; & formantem dirigeret in meditando; & legentem olim in utendo. Occur- rebatvariä apudvarios, quos Venerandus olim . Kcttiixi$n<; Celeb. D. Hoornbeekius in fuis de ratione concionandi Difpp. defignabat; fednon i .* rnagis arrideret, quam ipfas illae ejus Difputationes , & qui fucceffe- jwf' aPud Anglos quidem Olivarius Bouwles in Pafiore Euangelho, & "'"ates ar£#xT<je«T«T@j, ore,calamo & re, Vener. D. Guiliel. Salde- ,Sj in elegantiflimo fuo Eccleßaße. Quibus proindehis Tta^Ketisa- y!0lt nil fubftituendum; fed fpicilegium qualecunque, in ufum hujus ar e°^°gia;> fufeipio j dicturus departibus concionis , & partium partibus , sltrientifque, deregulis item quibus in fingulis partibus dirigamur, & jji affettibus qui in fingulis-veniant movendi, omnia tandem in exemplum '«aturus unä enarratione textus Col.III.i.
f . ■** Inconcioneitaquequatuoroerurrmtobfervanda: inventio, difpo- Q**f«r t °' elaboratio & elocutio, qu<s. Cibiinviceni auxiliares manus pdeltter '" "»«<>»* |
|||||||||||||
|
■* fl
|
lgmt.
|
dferiian-
|
|||||||||||
|
Süm lnventioi vel«ft argumenti adpopulum dicendi; vel textus ar- mventh
|
|||||||||||||
|
nto commodi:
|
|||||||||||||
|
Äi-._ Omentum dicendum, ab Ecclefia conditione, nee non a tempore, loco, Arianen*
ttue 4 difturo religiofe obfervatis,fuppetet: in cujus dcleäu videndum tl% *• Utnon qu&raturfili diiluroobvium,familiäre,cemmodam; aut z' Quod aum vulgari concilianda aptumnatum videatur: fed quod ^■cclefu ttdificandx (quod univerft concipni cynofwam prafiet) ' convenienüfsimum exifltt. Xempliczufa, obfervans in Ecclefia fua, nimium hujus mundi ftu- Exemphm ***. dium
|
|||||||||||||
|
DeMethodo Concionandi '->
ihm, pietatifque fpiritualis tepiditatem, argumentum fufapiat
verfatione coslefli, Textus argumenta feiefit commodus,capiatur .
i. E folis Scriptura libris canomcis, qua confcientiam efPCit '■
feriunt. 2. Nec nimium prolixus, neprolixioriverbotum explicatioM'
memo tempui praripiatur. |
|||||||||||||||||||||||
|
3. Nec nimium brevis, ne minus perfpkue & plene faum afp1^
|
ribtts
|
||||||||||||||||||||||
|
dicat , atque etiam affefiata brevitatis fufpkionem AHi%
£etleret' . .. rj,ftriia-
%ste™phw< Exempli caufa, argumento felecto de converfatione cceleitb 1U üg.
turtextus Col.III i. ItaquefirefurrexiftiscumChrifto, fupern3"
|
|||||||||||||||||||||||
|
Difpußti«
concionis. |
rite, ubi Chriltus eft, fedens ad dextram Dei. . tey
IV. Difpofitioeü, quäinventaautinvenienda,ingratiam, tura. ^
|
||||||||||||||||||||||
|
le&us, tum memoria?, in ordinem rei analogum rediguntur. (*#)
|
|||||||||||||||||||||||
|
funto regulae:
|
|||||||||||||||||||||||
|
i. Ahfit confufio, qua nullus ordo fervatur. ,
X. Item ordo z^nlims-, quo fervatur quidem;fed ufqte*A
cultatus, utnidlus appareat populo, nonalib quam m Ortf®
Ecclefiafies, cujus fit artem celare.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Leges di-
ffoßticimst |
|||||||||||||||||||||||
|
Inconftantia, quafingulis conäombusfingukrem ord'meWr ßnt
qua ßt, ut Auditores, camprimts rudiores, ejus methodoftWf/ 0
aifttefceie, Condoms contenta memoria excipere, acpQp \ ^
& cum fmsrepetere,fine quo-, obfervante Arnefio, otnnii f*
ciowsfruftus. ^Ji-
4. Javabit in hanc rem, connexionumtranftüonumque fcrmuw (jßi
toribus patefacere; nifi audrtoriiprovefiiotis deücatuii^ fö
ad naufeam decünandam, divetfum quid fuadeat. QuitfH r0g
bic rudiorum , quimaxinum plerumque numerumpwß" ' 0
vtniat habenda,cumeruditioresfacilius ad captumrudioritm^„
vice ver/a rudiores ad captum eruditommfefe componef14 .~r&
V. Elaboratio circa fingulares concionis partes, partium«^ gsO'
dientia figillatim diftinetur, inquibuspriwboccurrit exordiMWi ?P £jg-
ratoribus orationis pars minus capitalis, adeoqueä prafftantiffi011 i;tö-
♦bus fspitis negledum. Eft tarnen utile, tum ad prsparatioßeI^ ^
mim,qul vires ingen:i& memoria; paulatim colligant adaudiencw ' gf.
ad attentionem provocandam, quod fit explieatione majeftatis >
ftatis&'Utilitasisarguraentidicendi. -faßt*
|
|||||||||||||||||||||||
|
Eiserdii
|
|||||||||||||||||||||||
|
fat c°r^mV4tle*Va1fttS*n^f u' cmfue^lt> MtMtnultis rationibusnuxime
,sf*cit,quodipetitut a textus cohserentia Vel cum rebus,injj>ntagmate theelogico ejus materiam proximefeu pr&~
cedentibusfettfubfequentibus. Id quodtum itnprimis venit agendum, cum textus eß abruptus, & cum contextu nullam oßentat connexio- nem, quod Proverbiis & Bccleßaßi comprimis eß familiäre. vd a verbis in contextu, feu pu cedentibus, \feu fubfequenübus Vtr<mque hör um perficitur ^drtim thefeos alkttjus appofita inveßigatione, ejufque probatme, fa- cta difio aliquo Scriptum, & confirmatione perfolidam quandam & evidentem rationem ; Partim ejufdem tradufiiqrie adhypothefm, qn-econnexionem dudum inveßigatam exprimat. ^Weryatis bis potiffimum exordii regulis: |
|||||||||||||||
|
Iuveßzgtt*
tio & can- itntSli: |
|||||||||||||||
|
** Non fit, vel mmidum, ut faftus fufpicionem in limine moveat;
|
> Leges
exsrdk
|
||||||||||||||
|
vel humile ,.ne excitandae attentioni inept um acci dat.
** Nee longe petitum, aut longum, ne animum auditorii, per exor- dium fufpenfi, exfpedratione argumenti dicendi, nimium täti- get, & attentio flaccefcat, in limine. 3» Necaliefium ä textu, aut ab argumenta, quod hoc ineptum fit ad prssparandum, & ad provocandam attentionem.
1- Nee textui aut argumento intrinfecum & efTentiale,ne materiam prseripiat, aut poftmodum otiofe repetendam, aut fuo loco cum damno negligendam. 5- Quare utiliflimum duxerim, pro exordio brevem inftruere& nerrofam totius Capitisanalyfin, ä quo textus eftrefecatus, quod hac ratione auditorium,non tantum coharrentiam textus facilius • „ aflequaturj fed etiam fummam hauriat integri alieujus capitis. graum Üs in exor^to i quafflvis Hon debeant effe adeofervidi, ut quidem in P'fab eHt0i necta!>iefl etiam prorfus nulli, cumanimus auditorumvenm trabi* An^Us» & attentio erigenda,quod abfque omnibus affeäibusvix impe- funt i ' HU ergo affeclus in exordio funt admittendi, qui in attentione pof- tttn ltler äquales omnia illaprovocant, qiu argumenti imminenüs majefia- jj CeMatem, utilitatempandunt.
ferye/%{^«j&> circalocum Col.III.r. in inveftigatione exordii, ob-
pi{3 jjü^*c connexio: poftquam capitibus prdcdentibus doc~trina; ca-
Wiet Apoftolus; jamadpraxeos capitafefe accingit. Sit igitur
r'^,Ecclefiaft«e' non tantum capita doclrrina: funt dicenda; Ted
* * * a etiam
|
|||||||||||||||
|
AfeBw
in exordiit- |
|||||||||||||||
|
Eksih-
plum, a cum pr*ci-
dentibtts- |
|||||||||||||||
|
3e Metbodo Concionanii . ,
mtiia^" «
etiam praxeos. Eft enim Scriptura utihs, non tantu ^ itrinam , fed etiam ad redargutionem & correction ^
2. Tim. III. 16. Et Religio Chriftiana, dectnn*\tjFj^ fa
dum pietatem. i. Tim. VI. 3. Cum prajfertim audijo ^
lus, perinde, & magis etiam, ä praxi fufpendatur a
re, quam ä cognitione Joh. XIII. 17. . ita^?"
_ Hjpotbeßs: hoc confilio Apoftolus, poftquam
dixiflet cap.
dlrina;, ad praxin progreditur in textü noftro. ^0
A conne- Aut,fid connexione cum fubfequentibus malis inßruere exordit1^ > «^jj-
TZnT met^° obfervabis, Apoftolum praxin Chrißianam explicatururft Co »
hm, ' buS) fundamentum totiusnegotiiponereinconverfatione cceleßi; ui . M'i'p
Thefis fit: converßüo ctxleftis bafts efl & fundamentum 0,}l> 0^
, Ckifliani, quod probetur Scriptura; & conftrmetutr^10
quemdiximus, er *ti0*
Hypothefis: htne Apoftolus officia Chriftiana explicatuttis >
converfatione cceleßi. . ^ t<y
Contentum y.I. Succedit feeundb {ammafm contentum textus, quonir°! £jrCj
textm- turn nQys fUppetat, poftea in partes comthode difpefeendurt1, quod obfervandum : ettf
Lege* cm- Ut exhauriatf«faw, & partibus conüciendis fit ai&^1
que nee excedat, nee ab eis excedatur; r(( coft'
z. Ut inveßigatum commodo titulo infigmatur,per quem. ?& LittM0'
folatio quadam, aut reprebenfio, am adhortatio ;quofa&°'. pftU dius proftuent textus partes, ut patet per fingula Tbe<^€ capita. Ae cofl" Ixemflum Exempli caufa: habet textusgraviffimam Apaßoli adhortatio^0
yerfatione cceleßi,
f'ltuu V^' Succedit terivb textus expoßtio, qua; duo concludit mem^ 1. Analyfin, qua contentum in fuas partes partium <lu.e £jr>
diflocatur, quo fingulorum efficacia, magis fiat co»iplCU * ca quam obfervetur Uftt1*' Lee;» ana A. Ut partes immediau contentoftnt adsquata», illüH^f Jt0 *J>'
tyen ■ hauriant ; mediata autem non tanta folennit^te a r,n , Ve
gerantur, h. e. non tarn per numeros; quamptfpararr *
minutifsimis feäionibus nimitm gravetur memoria. *»$$}* B. Partes immediata , fubftantivis nominibus coBte>)( -f^0y expnmantur,non autem particulis interrogatoriisi/'^. ^ 0' quare, quomodo, quando aliifque, prout infingulis &■ <-< ^a1* ßu capitibus monßravimus. |
||||
|
C. Partes nonfintotiofx.
2,. Exegefin partibus admixtam, qua; obyias obfcliritates, eontro- Exegejh. verfiastextuales, latentes «<«£}>«<« producat, &expediat quan- tumfatiseft. In quam rem obfervandum A. Ut obfcuritates & controverfia textuales non quaeranturfiudio; Lc5es''
fed obnxfint* &deo utjußis rationibus fufpicari pofsis, andttores **'&■> praßolari earum expeditionem* quAproinde citra difpehdium adi- ficationis declinari non pofsit. « B. Vtperfe fatisclara&perfpicua,mnnitaturexplicare Ecclefia-
fles, eo, non tantum argumento tempus furrepturus, fed etiam textum deciarando magis obfcuraturus yquinScriptßrampcrpe- tuA obfcuritatis damnaturus. C. Menfuram itaque fufßcicntis explicationis capiat a propofito
argumento, cui fundatnentum firuere nititur textus explicatio, quodproindeubifaBum,explicaüoni fatisfaäum.
D. Tandem partes explicata complicentur rurfus, parapbraft
quadam, ut commodius emergat argumentum doärinale. ^-xegekosadmimcula repetantur Mmmm-
i. Ab analpgiapdei. reos_
2. Ab analogia contextus. (
3. Ab extrinfecis textui, tum philologicis, tum philofophicis, tum
hiftoricis. 4- A Commentatoribus praftantiülmis, cum criticis & verbalibus ;
v tum analyticis ac realibus, Calvino, Pifcatore, Polo &e« YlF,-e ^as htcnon adeo funt vehementes,necferemoveautur,nifiqui ex con- AffeBus der ""!•*HafCUntar> putaytum amor veritatis divim ; tum odium/alfitatum, exphcatia- Qud um> w°i?rcWive'üv quarumvis. Hisitaque movendis conducit qmc- "£ e> aptum natum efl convincere, b. c. quicquid folide & evidenter dicitur*
vi* rern$ caufa. In exhortatione textus Col, III. i. qaatuor partes ob- Exempbm *U-tlt. ..... explicatio*
1' Eundamentumexhortationis: Si en'im unk cum Cbriflo refurrexi- ms f7ex'
Jtis. lndigitatur, tum unio cum Chntto; tum communw, cum mortis j tum refurrectionis ac vitanpfius. Verf. 3. Rom.VI.5». z' Officium fundamento fuperftrucT:um : ZyrtTiz -m ava>, ZyjTiTii feuinindicativo,qturitis:, ut fignificetur indoles & praxis eorum qui refurrexerunt cum Chrifto, quicj faciant; feu in imperativoy. quarite, ut officium eorum exprimat r nimalis utrumquecon- jungere, quod quarant, &quarere etiam debeant: t« «W. |
||||
|
De Methodo Concionandi .
h. e. cceleftia: ut officium prsefcriptum fit > cceleftis COflV
tiointerrisagenda. 5. Mo«va duplex impiicita, "Cm. * A. Quod Chriftus ibidem fit, omnis amoris ac defi«erI1
B. Quod Ibidem fedeat ad dextram Dei, h e. in gloria > ° ^t
tem in miferia, & qui proin glorificare olim^om^' humile noftrum corpus. Phil.III.21. .luS: 4. Nexus officii individuus cum fuo fundamento, in v°
1/ Sv: quodfiigitur. 0t
Vtfenfusfit: quodfi antecedens illud, vos refunexiffe tum Chrtßo >* ^ ^
eß, feu vos unitos ejfe cum Chrislo, & communionem mortis & vitfi "a ^
eo; tum verum quoque,vos qumere qua fuperna funt; autfi confequeftS 1
non fit, nee antecedens ejfe. , eXtü
VIII. Succedit quarto argumentum concionis do&rinale > c
confeäum, penes quod oecurrunt A. Ejusinveßigatio &propofitio,inquaduoobfervanda : . fS~
1. Uteertofitin textu , autperinviBamconfequentiatnl ,jj]oC ducatur, quo non quodvis dicat verbitm Dei Ecclefiaßrt >' pr&c'ife quod eß in textu fuo. . -tSfeti 1. Vi hoc etiam evidens fit auditmofno > Udeoqtte* edt$t0 ^.
confequentu ratio plana reddatur, ut non pofsint atnbig^ tores, quin doärina fit in textu ,, c yt , Ejusprobatio, fadhlocis parallelis autiVöduv«,«»« , aCl ei,
auditorium magts fit perfuafum, efle hanc conftanterfl petuam Dei fententiam. In qua obfervandum |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Ctmplic***
tio par- tium. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Argutnenti
daännalis
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
t.biveßi-
gatio ejuß* ^ueleges. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
a. Prebati»
ejufyttt
hgts. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
1. Utfolideconßciatprobandum.
|
■ bretf1"
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
2. Ut non nude tantum atemur probatura ,fed etiam
& nervofe appltcenturprobando. . ■ eVj. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
h
|
Ut tarnen non vexentur textus, qu&fhanim'Ktp0"^1
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
dentia.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
0
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
dicenä
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
4. Utcitranecefsitatemnoncoaeerventmparallela, u '^
tempus praripiant, dm attttriaord'mariepofs'mt fupcere'" in duorum aut tr'mm teßiumfit omnis verkäs. -a^ C. Ejus confirmatio perrationes, quibusprobatum inuipcf -,..
tiam naneifettur s qua teftimonis junclra , admodurn c°nV Sint autem. • , 1. Solida &ey\dmtes% affig, nata qu* mlmteicony'ffi(an 'qA0 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
•3. Gonfir<>
matioper ratimes* CmßrntH-
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
z. Caute difcriminentur k motivis, qua ad praxin fpeäant, cum twnit
quibus magnam fape fortiuntur aßnitatem. Differum auteniy hg>f quid UU fpeäent adintellectum convincendumdeveritate j hacad volaatatemmovendam ad'ojßcium.Et fi quandoyinar- gumentis praclkis mn pofsis fatis difcriminare, cavendum faltem, ut bis non dicas idem. 3. fetuntm ifla rationes, vel ex natura & affeäionibus fubjetäi inargumento mßro,qiu nexumhabentcertum cumpradka- to ejus; vel ex uatura & affeäionibus pra*dicati , qmpari- ter fortiuntur nexum cum ejus fubjeßo, vel ex utriufque im- mediata cohajrentia. Vt nihil dicam detopkis logicis ä cau- fay effeäis fubjeclo , adjimäis , confentaneis, diffenta- neis &c, ■D. Ejus vindicatio, fi quando fcrupults & objectionibus fit ob 4-fmd'c#~ noxia obfervatio noftra, qua?, I. Ut brevitatis ßudio nenfunt qutrenda ,ita Ejus leget,
Z. Obvia,breviter& nervofe folvends
E. Ejus explicatio, qua, feu utriufque argumenti pars, fubjectum n'ä x? " & praedicatum; feu capitalior faltem,per fuas partes, ingredien- tiaque , diftincle repraefententur , quo majeftas & ubertas fufcepti argumenti clarius perfpiciatur. Ubi 1. Caute dißinguenda explicatio verbalis abhacxeaXi ,cjUodilla E/«*Aff"»
ulterius non enitatur, quam affeqiägenuinum textus fenfutn literalem; hac autem naturam rei verbisßgnißeata: quan- quamnon ignoremhacpafsim cmfundi, refiius tarnen dißri~ minantur, ut quodquefuum locum obtineat. 2. Cavendum uty comprimis in argumenti*plufculum tbeoreti*
eis, non dijrediamur ud Jocos communes ( nift forte Condo- ms fmt catechetka )fed appoßta tantum feligamus. 3. Cavendum deniqueyne nimium& hicfimus copiofi, & ap-
plkaüoni» qm anima eß conäonis, tempus pra ripiamus. **«/>«* univerfae dößrina?, cum non fit nifi eonvicäiomentis, & 4F'8"*i
^ognitio veritatis qua; feeundum pietatem eft; non alii affeclus WC noveri poflunt, ni&quihincöriginem dueunt, puta amor >«ritatis»§c deteftat'wfabfitati&y reliqui enim in applicatione » Produntur. *Qm$mx!mmoffmiim,(;im Pfimm€<sl.lll.i.fichabet: &Kß$tm>. Sit
|
||||
|
De Methode Concionandl
Sit doclrina,: quotquot unitifunt cum Cbrißo & (°mmm'T^,
tis '&.viu Chrifii obtinent, ii converfationem deguntcxtt) ,^r, Dicit enim Apoßolus,qui refurrexerintcum Cbrißo , eos &*** 0 yti
na.: &quicum,Cbrißo refunexerunt, fanenon alii fttnt>" cum eournti, cum. eo mortm funt, ac refurrexeraut a W^-fo vW1' 1. Idem alibi dicit.V.g.Eph.II;i.5.6.Ubicum Chtü ^,
; ficati, & cum eofufcitati,adeoque cum eo um«» . jC(jtn munionem vita; {piritualis coufecuti, dicutituf p ^0
iffobi Z7T8(>ßcviots, in caleflibus, quo, quid ° minus intelligatur converfatiocceleftis ? . j (jcitf 2. Rurfüs Rom. VI. 5. ubi o-u'^cfcuToi tw X^j?f_' ° aljoa
rami cum radice, eoque o'm<xo9*vtk aflimilati ei>ta v j \. mortem; quam quoadrefurrectiQnem-,dicuntvtfv,.ßai; » wwe D?o j» Cbrißo. Iftud autem quo fandet*1 coiiverfatione ceelefti? 'ufttf'31 3. Adde Phil. III.9. fe cum Chrifto iinitum ejufque' jubi°
pafticipem, dicic oblivifci qua?retrofint, pr°clV-üS{cO-
terrena, & contendere ad ea qua ä fronte fint 5 vfr ^ jl0c
pum ferri, ad palmam t!?? xvcaWytrem & quid i1 ,j ^c
eil converfationem fuam in ccelis habere? NeC J* 15-
tantum tribuit; fedquotquot fecum TiXetot ( v ccelis«
fint ) quod fecum 7toAirtvu<» habeant tIJ
Verf. 20.
Necdefunthujusrationes. <\}Al'
frimo enim, quotquot cum Cbrißo qui e ccelis efi, 1 .Cot- .gern
unitifunt, per generationernfpiritudemaccceleflenty f (0nV^' indolem acceperunt, qua cosleßia feäatur; ii procui dw>1 fationem degunt caleßetn, mWc®' Secundb,quotquod vocatione ccelefii tinäifunt, ii verfrsj V :j JjX-
leßemferunttir.b.e. ccßleßem degunt converfationeW- 'ßlefi 14. Jam, quotquot unitifunt cum Cbrißo, vocati0,ie „ ^0 tinäi funt, qmniam bujufmodi vacatio unica "illr > unionis. ejrc. (Mtotf^ Xertib, quotquot cum Cbrißo uniti funt bi pracipuos wj ^ fr
inccelisbabent, }Äatth.V1.2i.zz.eorumproinde&ar> ' cogitatio, &fludium in ccelis efl. , , „e(0' Si dicas: Interim & qui cum Chrifto uniti
|
||||
|
vis, homines funt »corpore & anima conftant, in terris fimt, ac catur «*
terrenisutuntur; proinde&curaipfis competit rerum terrena-. *He®ime-= rum: unde& Patriarch«, Abrahamus,Ifaaeus,Jacobusv; & Pro- phet«, Samuel, David, Salomo; &fideles Novi Teftam. Jofe- phns Arimathias, Cornelius Centurio &c. terrena Ieguntur cu- rare, adeqque converfationem degiffe terrenam: Occurram: Utique habuerunt, & habere licet curam terrenorum,
modo i. Non abfque cura cceleftium Pfal. X. 4. Nee 2. potior fitcuraterrenorum. Matth VI. 33.34. Nee 3.adverfeturcu- ra; cceleftium eamque extinguat. Rom.XIII. 14. Nec4. ter- rena curenturpropter fe> fedpropter cceleftia, uttraducamur per terrena ad cceleftia, divites reddamur in Deo bonifque ope-- ribus. i.Tim.VI. 17.18. orro argumentum baäenus affertum duo dich: ~ ,. 1. Hos qui cum Chrifto funt uniti, & communionem cum eo bahnt, tUr per
tum in morte verf. 3 ; tum in refurreäione , de quibus particu- partes, latim brevitatisfiudio non dicemus. z' Eorttm converfationem cceleftem, qua
« A. In genere »0» aliud eß, quam vitam cceleflem bic in terris age- re, ut gioriam ccsleßem olim confequamur in cwlis. B. In fpecie requirit. 1. Ani mum coeleßem. h. e. indole fpirituali qua fpiritualia
fapiat. Rom. VIII. 6. 7. coelefii ac divina praditum. 2. Pet. 1.4. qualis nim. bis competit qui in ccelisfunt. 2. Scopum cmleßem, feil, quem cceleftis monßrat vocatio.
|
|||||||
|
.1
|
|||||||
|
Phil. III. 14. quem beati ccelites feclantur.
3. Occupationes animi coekßes, tarn intelleäus, ccelefiia co~
gitare, meditari, eppovetv. Rom. VIII.6: quam volun- tatis,qaxr:ete,feäari. C0I.III.1.2. qualibus ccelites di- ftinentur. 4. Normam oecupationum cosleßem. Matth. VI- 10. qua
non feeundum caraem, aut exempla hujus mundi vivi- mus; fedfeeundumfpiritum Rom.VIII.i. & XII. 2. feeundum quam.ccelites vivunt. I-Soäememcceleßcm, cumcosleßlbm. PfäI.XVl.3. (■nm
cum mundams)qualem olim inccelis babebimus.
6. Studium ccslejfe, quo ea lubentet agimus qu& in coclo aguntm, V. g. DfUm videre b. er cognofeere. 1. Cor.
. * * * * XIII. |
|||||||
|
De Metboio Concknandi
XIII. 12. joh. XVII. 5. frui Deo, gmdere &de0*rh |
||||||||||||||||
|
Pial. XVI. i i. gloriScare Deum. Tef. VI. 3. &x. „;«-
|
||||||||||||||||
|
IX. Quintb applicatio argumenti enarrati duplex, d^matiCä 1° ^c^
tem argumenti refpicit; & practica quje bonitatem ejufderri. P0«? _ yel rurfus Yel verhatem feclatur aliam , argümento nofi.ro $ab$W*. ' |
||||||||||||||||
|
t/ykrir.- falßtatem ejusioperefeltendam,. E priori nafciturufns infonnato^ Sa{at
argumentum dogmaticumjufurpatur ad aliud quoddam religio"15 |
||||||||||||||||
|
ä
f |
||||||||||||||||
|
rius.
|
||||||||||||||||
|
confirmandum.' Cujus hx fumto prscipua: leges: efto. üt0*
Kjuskges- *• Hie ufus rarior imo rarifstmus, nee fere niß evidenti ve J r0,
autegreg'uutilitatenobis exiortus : quodtempus breve yf\ ■^
menti applicatio magls neceffaria & utilisyac proinde q^x . ie ivideaturfyirare dicentis, inopiam. . -t0& 2. Verität conßmandäfit momento[a,& ejßcacia eonßrWatson J:
& evidens. : tfe&üSr 4«i äffe- Scopus huius ufus, eft conviäio & eruditio auditorum, proinde ^e
qui hinc refultant, aut huc fpedtant hie movendi funt,de quibus \ didum §. V.VU. V HL mt cd- Exem- Exempli caufa in textu r jt tmiti cum Chriflo cmverfationeW dea -g eß
flum. leftem^tumßdes, &bo'norum'operumfludiumdivellinonpoffunt- ucW"
quU ßdesy &uniocommunioquecum Chriflo divelli nonpojfunt. ^-c^ixo- ßus nobis faäus dicitur nm tantum juftificatio; fed eüam n^L aretab 1. Cor.I.30. ipfeque feipfum pro nobis dedifih diciturjut nos»"^ \>0' omni injuftitia yßbique nos purgaret populum peculiarem ftudi° norumoperum.Tit.n.14. efbtate* %.ußu X. Sexta, ä falfitate refeüenda nafeituru(uselenchticusfeU
elenchti- rius,qui triaconcludit: a a0^'
C^\- A. Statum controverßalegiümeformatum, neaeremfrw
tiimti«, mus,autoperoseimpugnemustjuodnoncontrovertitm. f0Ofii"
B. K«tr<w=iWv ,. qnaveritasflabiliatur (z)Scripwris ' aii>itbW
bus & (c) confenfu antiquitatis, imprimis adverfus e0 ^ eonfenfit videri volunt pender e. C. A'vÄs-ösuWtv,quxadferfariorum'objetTwnes ntundartt
Leget. Z^hicfunto: _ 0ris>n0JT
i. Controverfis citra necefStatem, cum difpendio temP
qutruntor. ^ _ _ ; _ tvcnc^f
2.Nee tarnen e contrario, ubi Ecclefise ab illis immine£ r
adeoque auditores armandi funt, negliguntor. ySK |
||||||||||||||||
|
3 Sepulu non refodiuntor, nee ignota? panduntor} ne refellencb
doceantur. 4. Argumentis & folutionibus non utamur nifi folidis, qua: con-
vincere volentem nolentem apta nata fint. 5. Non iimus nimiura operofiin hoc negotio,ne praxis fufpendatur
aut exeludatur. 6. Operam demusut&elenchus, quantum fieri poteft, praäics
traäetur.h.e.ut & veritatis propugnandae,& falfitatis refellends emphafis & bik^yna, manifeftetur ad pietatem, &ad faiutem 3eternam}autpromovendam,autimpediendam. Exempli caufa: in argumenta Col. III. 1. Siuniti cum -Chnßo ejußque E*w?fe*
°nis & refttrreäionis partkipes, nonpojfimt non converßatimem degere ex- e enc '"' j .%> tum ßrenue Orthodoxes calumniantm, qui clamant doHlrinam eorum Jufiificatione per fidem flatn, focordid & fecuritati carnali velißcare. S Qui enlm fide ßalvifica funt imbuti, Uli cum Chrifio unitißmt, & cotn- manionem obtinent mortisparket & refurreäionisejus, &hi tan- dernnon pojfunt non converßationem degere cedeßem. ninc, qui in Chrifto fmt, mukös fruitus ferre dkuntur] loh. XV. 5. & qui cum eo crucifixi/«»f, nmipßos viveret aut ßbi;fedChriflum in ipfis Gal. II. 20. &c. Si dicant: fide tarnen ßla exc'udi bona opera; reßpondebimus, ex~ cludi quidem äjuftificatione ;ßednon exeludiab exercitio, aut äßtlute.Et nifi exeluderentur a juftificatione, nos exeluderent a 1 -f partieipio ChrifliGal.V.q.. unaqueop'era a partieipto /alutis. £ Rom. X. 3. tyj/? Succeditßeptimö > applicatio praBica, qua? vel mdum refpicit; cum *• Vßü
"tür eiCu*°bnititurufusOTp«KA^x0? confoktorius; tarn turpe, cui mede- c°nfo!a- $on »»«^«of, reprehenforius, feu (qmcolncidit) admonitorius: vel exe'**1' ^eü exP^oran^tm> quofacit ufus ■arix&tssxh expioratorius 5 vel . frül .unt> quovergit rnZfouniiKos adhortatorius. Singulos horum Cm- IL lttl Pr°fequemur. Primus ergo in praxi efto confoktorius, quo ma- angens vel tollitur, vel nütigatur. unc ufum tria poffint ingrecü: *• Mala recenfenda, quibusrnel-ripoflit argumentum noftrum ingrcdk».
dogmaticum.-rpirituaJiijCorp'H-alia&c. tia. ^ %>4rgwmenta ccnfoLatoria-, quasfingulis rnalis praftare poffitno-
«nim argumentum. ***■* a 3. Ob-
|
||||
|
De Methodo Concionandi ■ &
1 3. Objeftiones, quibus argumenta illa confolatoria rec tieI1<l£.
obtundere adniti folet mens anxia, prseoccupanda? & t°
legis, Moderantur ufum bunc fequentes canones: n t0f
' A« Confolationi in praxi primum arbitror ejje dandum locuw, ^.
quod piorum affliäorum prima nobis &prmpua debedtejl . ^
quam neultimo locopofita,pruedentispraxeos acumen & eF
obtundat. \'ni0"
B. Rarior reliquis ufibus praclicis,fit confolatio., quod fpintu0( ^
äirarioresinquavisEcclefiaexißant,&hisquifunt, Mb
confolatoria, privatim comm»dius applicari queanU l ffi
C Argumenta confolatoria non promifcue profunduntor i n '-^0
piis arrepta perperamufurpentur, in fui indurationem Mfl' ,-,0U
Ma.t,\Il.6.fedcautedifcriminentur ab aliis quibus confolati", ■
jßBus. Affe&us qui in confolatione dominantur, funt, ratione dicen11 ^
dem, 4?»örverfusafBicl:um3 & dolor de ejus afflictione, feu co&1 tüi
tio:ratione arBicü inque eo erigendii, (unt fpes & patientia,qu* f° tf0lj
demonftrando i.vel quod urget,revera malumnon efle; vel a.» L.a*
Tantum efTq vel 3, fi grave fit, non tarnen perpetuo, vel etiam o1 . ^Q.
Summ; etiam 4. habiturum ex paterna Dei Providentia fuos un^l atjs
lorem abunde compenfare poffint; infuper 5. juftoDeijudicioP . tUS,
noftris multo gravioradeberi; ö. declinari ejus & opesternos &
&C " ' ■ li'0
Jnm'con- Exempli caufa. Fofsitexargumentodiclo,bisquommconvdy
ßkiivnir. ccelis, in variis cafibus variafuppetere confolatio. 1 ßlts M«k, A.Generaliter in omni malo, quale-& quantumcunquefit) 1'.. («p
liberi fint ab omni malo. Sicut en'im qui cum Chrifloun'tfJgVftf*'
leftem degunt converfationem; ita & qui cdeftem ^e&mt"rct0 V0~, tionem, unitifuntcum Chrifto,adeoquein eo; proinde,Ä ^ li, nulla j am amplius in eis eft condemnatio. Rom. \ ' fap* B. Specialiter,in quovis defectu; quia cum Cbrilio unitis > * ,g0 nt petit quod hauriant gratiam pro gratia, loh. I. 14.' ■J\i4i ineo fint confummati Col. I 28. &H. 10. utpot^0 t> omnia in omnibus. Col. III. x 1. ta^ütit' ■ C. I» angoribus peccati,quia uniti cum Chrifto, cum eo ^fjj ,.ufls
& vita eorum cum Chrifto abfcondita eft m Deo Col. 'jpo. cum eocrucifixifunt,& vivunt eoqueimmunesa reatu.y '{Cgl(', T>.ln egeftate te ne na 9 quatenus 1. qui converfatiomtn (*% L^ |
|||
|
ßem-,Deum quoque renrentur, qualibusnullapenuriapromittitttr.
Pfal.XXXIV. io. n: quatenus z.inquavisegeßate potioripfis eftfubftantia in coelis.Heb.X.34. Pfal.LXXIII.25. E. In ipfa morte, quatenus (i)nontnodo , qui converfationemha- bentincoelis, & non fpedtant vifibilia ; fed invifibilia , perfuafi [um, ubi terrenum hoc fuum tabernaculum deftruc~tum fuerit, fe habere domicilium dx&fowoitiitv in ccelis 2.Cor.IV.i8.& V.l. fed etiam (2) fciunt, ficuti affimilati ei fueriut cjuoad mortem3 ita quoque feaffimilandos ei quoad refurre&ionem Kom.VI.^Jmo ($) converfationem habentes in ccelis, inde exfpechnt Domi- num Iefum, qui humilia fua corpora glorificet &c. PhiL III. 21, Si dicant. 1. Interim tot urgeor tantifque malis, intus Sc lnßanti*. extus. Refpondeo (a) nee tot tantifque quantis Cbriflus cui uniti funt Matt.XXVI. 3 7.3 S.ne c (b) tot forte tantifque quantis Pau- lus. 2.Cor.XI. 23. Imo (c) &hoctibi pro argumenta efi, quod fpes tua non fiticondufa intrainhmcyitam. i.Cor.XV.rp. h.e. quod converfatio tua in coelo. * Si dicant. 2. Si modo vere converfatio mea ejfet in ccelis.Refp. (a) Sat-
tem fertb velis ac defideres ejfe, proinde eß, aefatiaberis. Apoc. XXII. 17.1ef. LV-1. Interim (b) teipfum appende eisnotis quas y pauloabhinc dicemus. ^et **• Succedit oäavb, malo trifti, malum turpe, cui reprehenßomede- Ufa repn- def, r J a!"s nominibus, pro diverfo tradhndi modo, jam admonitio, jam hmfor,m' rtatio, jam querela defignata. Ingrediuntur eam i-MaIäreprehendenda, feuhdütusfint, qui vitia appellantur; fett E:llt i7k. operationes, qua mala opera deßgnantur, ordine recenfenda. gredtmia*
z' Argumenta reprehenforia, qua potifsimum fuppetum:
A, Vela turpitudine reprehendendorum, quatenus illa adverfamur
legi, rationi reäa-, confuetudini bona &c. B. Vel a comminationibus divirits,quibus mala denunciantur malis
iflis. £. Vela judieiis, quibus demmeiata etiam infliäa leguntur.
$> fvernediajfeu malorum caufe^et emendationem tollende. V.g. tgnorantia, & ccecitas mentis; perverfa inclinatio, habitufque ro~ Äff \}mtattsy pwa confuetudines & exempla aliorum. &c. teptei ^fufeitandi, hiepotiffimum funt i.pudorex turpitudinemali Afidw- e5y?«undus. a.itffrwexcomminatlonepcenarum, 5. Odium ac de-
|
||||
|
■ De Methodo Concionandi \ . Xtf'W0'
äeteftatio ex utroque; & ex comminationibus, & ex judicioru
rem contemplarione emergens. « .„? Exeraplumefioin textu: Doärinadiäanotatlms . .. w repr.aehen- l • Quvntm converjatio tantum abefl a cms, ut in tpjop »u .. (,/4-
hms. rumfiil. qui vitiisinfernalibus indulgent, odiis, imprecttttoß 0int
^■eP''e" fpbemiis,invidiis, feu quocunque modo palam impii fatttj 1
Judas dicitur abiifle in fuum locum. Aä.1.25. f atfX&
z. Quorum converfatiofaltem efl in terris, quos textus nottf Lpetf.
verftculo, quiterrenis, opibus,honoribas, yoluptatibus fiiäiQ .dawf.Phil.IU.i9. i.Ioh.II.i6. ,-J 5. Quorum converfatio, nee inecelis efl, neepenitusin inf^t">,.' '0
velut inmedio fufpenfi [um, nee vere pii,nec prorfus iffl?11' utroquepartieipant, qualesbjpocriu. z.TitQ.IIl.^. tCd^" 4: Quorum fdtem converfatio non efl cum Deo, cdtitib#h ce\c,
flibus, V.g. qui non deleäantur exercitiis ccelitum, cognü'0 bratione,fruitiofie Dei&c. Iob.xXI.14.15. ifiiomnes. «iol^ |
|||||
|
Argvmcn- A. Utdienifuntaccelis&cceleflibus,^\\M.ii.itaindoHini. ^
*arePre- terrenam, infernalem, diabolicam. loh. VIII. 44. Utf6
bus Deus hujus feculi Operator. Eph.II.2. * gniri"
B. Sunt fecluft ab unione cum Chrifto, utpote in quibus no# % Qzl.
tus Chrifti. Rom. VIII. 9.14. & Chriftus non ****• •II. 20.. - 0 e'f C. -Na communionem habent cum & benefuiis Cbrifii:( ^g-
morte, utpote cujus hoftes funr. Phil III. 18,; nee cum $f* . t 5. re<5Hone ^ utpote adhuedum mortui in peccatis. Eph. !*• proinde nee cum ejus jußiftcatione yglorif.catiom&c. _ pdj1*' D. Tandem quotquot ccelo accoeleflibus non deleäantur, 0f MUtfi*
diclo, in locum flu indoli ,fuis cupiditatibus, fuisfludiü" cumjudaablegabuntur. Act. I. 25. Caußte Mdis iflis ut medeamur,necejfum efl inquirerein caufas qui toi'
mahrum le$ : ,■■( pf0$
ulkndae. iMemisc<xdtzs,qii&fpiritualia4ivina,C(sleflia,nonCOpj0i
fmninfe; fed pro flültitia habet. i.Cor.II.i4.& I- l^'dngnfrf^
2. Cordis averßoa ceskftibus, & propenfia adterrena, tf1 musnifi camalia.Tkm-nNlll.5.6.7. Phil.III. 1 9' .^0 *°
$.Nimk:t<rrenorumcuxa.acßlhitudo, qua aniffltö y fctf' |
|||||
|
deorfum deprimkur. Luc. XXI.3 4. & qtuvis fmrituÜU & ettte*
ßiafujfocamur. Matth XIII.22.
4-IncreduIitas, qua ea qua de Deo,de fpirhualium ac cceleftitmpra-
fiantia,de c oeleßisgkru pondere, mScripturispronunciantur-, nonß-
tis credfmus; unde mottet Apoßolus, ne quando in nobis fit cor im-
probum &infidele,ad denciendum a Deovivo. Heb.III.12.
5. Ververßa hujusmundi exempla, pafsim nobis obrerfantia, & effi-
Xm CMifsime all{ciettt,a- i.Joh.V. ij>. Rora.XII.2.
feil ^ !• Sm cedit nonbufasexploratorius, quo, feu virtutem aut vitium;
^oc0nrlnn aut malum °PUS; fe« gratis aut peccati ftatum ißveftigärrjHs,
dere Tcientla »n virtute, bono opere & ftatu gratis, traacjuiHari,gar
|
||||||||||||||||||
|
E7/äi ez-
plorato-
rius. |
||||||||||||||||||
|
^Ufa f'f'" ^ confirrnari: contra in vitio, peccato & ftatü peccati
|
i con-
|
|||||||||||||||||
|
ti*
|
jaiia&pertrahipoffit
LlJus icaque tria fere funt ingredientia ; |
ä ftatu peccati ad rtatum
|
gra-
|
|||||||||||||||
|
Argumema motiva-, quibus conßientia ad moleßißsimum&diffi- Motiv*
cillimum explorationis laborem erigi poßit, qua a duobus potißsimum adexpfo- fuppetunt, rmdnm~ A. Ab ajßiitatv quam exploranda babent cum amutis quibufdam-,
. qui per facum eorum naturam imitantm & mentiuntur: unde fedttäionis periculum maxitne proclive accidit. B, A praßautia, militateyneceßsitate certhudmis,. quam exphratio-
nefectamur, & afacilitate negotii qua certitudinem ajfequimur > a confeäariis parta per explorationem cer-titudmis ,■ pace, tran- quillitate,gdudw,g/9ridtionefpiriwali&cJtemdperkulofitate,&
pernicioßtate,falUci& & errorism negotio tantimomenth carnali fcil.fecuritate, obduratione, confirmatione'inmdoi&<sterm tan- dern exitio. ' ♦ Signa quibusveritatem inexploratione qtiarfitam»cetto & infal- pf^timis,-
JibiKter aflequamur. Circa cjuas
■**• Caute obfervandum)quod exploratur fitne virtus aut vitium»
bonum aut malum opus; an vetoßatus hominis fpiritualis co- rarn Deo, peccati an gratis: diverfahsc diverfis quoque in- diciis inveftigari debent. •ö- In virtutibus ac vitiis^bonis item ac maus operibus, duplex
item caute eft difcriminanda veritas, feil.phjficaSitne quoad eflfentiam yere nobis prsfens virtus aut vitium. V.g. verus ali- |
||||||||||||||||||
|
Ü5 Methodo Concionandi cfeßfe»
quis amor Dei. Qua: agnofcitur, partim ex caufis» ^
adjunctis, in qua proinde inveftiganda,non tantutn .^ cukatis ac negotii: & moralis feafpiritualis, fitne virtu > ^ prsefentiam aflecuti Camas,com/ftunis an fal vifica,& vlt: taöj le quod aflatte gratia fecludat, nee ne. Hoc fane n £?^ proeliveeft certo diferimiuare, nee tot fuppetuntac t dentis diferiminis indicia. Proinde JYlitu111 C. In difcriminatione_/r^f«*, aut yirtutis vel vitii 9U .Jpio-
prodat,lente procedendum, ne fine caufa> ex altera pal e rum confeientias in dubitationes & anguftias deducä ^ quibus poftea non adeo facile poflimus educererex ^ .^g poeritas etiam confirmemus & obduremusin carnah l£c
itfa. Quare f0» D. In explontione flatus, aut virtutis ac vitü qua? fratu10 r
|
|||||||||||||
|
dant, non alia proferantur figna, quam wta} catf
' eiproea, Scriptum confenfu probe munita. |
oIic3 »
|
||||||||||||
|
&■>
|
|||||||||||||
|
eftig
|
|||||||||||||
|
Nee tarnen prorfus inutiliter etiam, imprimis in invei*&
tione&difcriminationevirtutumacvitiorum, eaad»1 turfigna, quas ab unatantum parte arguunt, Seil. y t& tivetantum, ut qui ha?c aut illa non habeat, non & e ^, virtute aut vitio hoc aut illo praditus ; vel ajßrmdtiV1' tum, ut qui ha:c aut illa oftentat, citra dubium ßt pf* licet non vice verfa. ß, Fi»« <?x/>fo 3. Finis explorationis, utfaäa inveßigatione confirmentur vW" L^
mthnls. lutari pr<editi& in ßatugratia eoipfo deprehenfi: contra ^1, ^
laborant, exitialibus poüffimum, adfolicitudinem, mettiM*
curam emendationis pertrahantur. Aece?' AffeBusin AßeBusinexplorationemovendi, funtprimö wetusfalhcizf0 s^t
ufiiexph. tionis , qui moveri poffit inculcatione momenti, quod fallaci3 , fAtmo. poffit in turbaridaconfeientisepacej tranquillitate, gaudio , &in lg, dienda converfione & falute asterna.- feeundorfww & M1^11®^x&t.* tiorandi ivz%ixv flatus noftri fpirirualis, quod itidem erigitur c°n' tione praftantia: & utilitatis, in concilianda confeientia» tranqu»11 ^ gloriatione, & alacritate in quo vis exercitio fpirituäli: tertio __ cia & conatus applicandi quajvis ftudia' & labores , quo alfequaff1 pej titudinem boni'flatus noftri: quo faciet ceftitudo fucceflus_Pe ^ gratiam,facilitas mediorum, collata cum mdmento certitudinis > ^ exploratioce qusrkur. . |
|||||||||||||
|
.? Exempli cäufa: ßquotquot unitifuntcum Ckißo, &commmAon(Mob-^ein;
ytent mortis & refunectioms ejus, c$werfationem fuam babent in coslis; eS jm m^ ^ffe&o quod ttisitfosferio exploremus} fitmjcnes rws converfeiio etsle-pigm\9. ,' Al . ■ >, timis*-
{•mouvxfunt:
A. Quodabfquebacexpltütwnenonpiffimusißecmi,"nts ejfetmi- Metiv*
tos cum cbrifle, ejufque mortis dr refurreäwnis pmkipes. Et exempj^
qua tandem nobis poffit adejft? fohda cenfcientkpax > abfquebu*
jus rei certitudine? Qonf. JRom.V. J • 2,3,
:-B. ■ Quvdeüam Ine tarn facilisfit ac pmlivtj error, mm nett defint qui
pro cdeßiconveffaiwne, fibi appkudunt in civili& bonefin quali-
cunque , utvkcreeßmPharifetrlus.xyitt, t i- tz.& Eccleßa
lAodicena Jpoc. 111. »7., .
"2, Signa, fittis quiaemfuperque-colligifojfmt;}ex iffa ärgmnenti doäri- * .. ^
nalisexplhationt, gut exßai* vi »1. •Atumenproexemphadde-^ fX ' "
mus".
A, Cujus cenverfatio eßin cselis} cujus eo ipß& thefimus&äfti-
mus es! ibtde'm; tue afpernatw terrena, Mattb. vi. t p- 20,
21.C0nf.Heb.x1. 24,. 25. z6.uque quafifedibus talcatfe
i . . ■ novit, Jpoc. xti.n
.-B, Cujus cmwfatw in (»lis iß , iUe'ße inmrisprp peregrine
habet. Heb. xi.J.j». is.Thilxxxtx. t^.Hei/.xt n. 14.
Qmnemquein terrisfortunamaquo mimofmspQteß, Pbil. t y.
ti-lt. 13. coJIat. ctmCap. Mi. 2.0. poteü direptipnes bo-
' tiorumterrenorum, fsteslpeffmias quafins aßMiones\.t nfijm
4d difißnMmmmtm^uomtnoßubire. Hebt, x. .34, %.G0* ;v
. *v. 1/..18.
C. Qui mortem ipjhmpoteß fufque de'que habere,. ithd^ünm Am."
Mre3 deßderio cadeßiam 3 ejusxowerfatio prwtil dubk\;tß in
mBs. 2. "Cor. xv* i$. Etcm„Cdp.v,i.~$-Apac.xxix,
s/. Bftl. XLit. 2.^. Qmmv'ishoc mnfii' miptoMW' ,,.
. i£>,QMetqmtcanverf4tionem babent in c&lis y ii trnndum &'&?. .j: ,
( cunt. 1. "Job. v. 4. 5. utiquenon tarn extra quawi'mtrafe} h. e.
Deum & Mediatoremfpiritmlta & ceekitia , qutbusvis terrenus
<lpibus,voluptdtibHS,häwribus pmßmnt ^0 MC£ vafit. Mattb.
-' ^w$ditdeiim}-u(us adhormorimt, quo argumentum do- Tf«/ ^.
~"'l ,'xxx x x .„.v.' .,.>." äxinak/mutow.
|
||||
|
DeiMbodo Centmanch . , ,-c^;
Srifliie accuratur, ad excitandüm ftudium virtotis aut bow **
jus operis. Huric tria pofliric ingredi: J^ Inpedi«.. ,, officium qusdfiketar , riwfo ant-hnum.opus ; 'fu'ts aßiwh
tmMi.. objecüsparticulatim deüneandum. ■ , r /ä«f
2. Argumentaquibrnfandstmofficium, exOratorumtapicish $< -r
ßo,jucundo, utili, neceßano tfac'tli, acontwii turpituditn > * ciofit'ate &t, capierida, ' j r tdt' 5. Mediaqwbusofficium obtineri poffi't, fi mm. Virtus /Jf 9* .nti-
tun QuApctmtv.yÄcmfis,tiM principalibus, tfft» inftf^8 ^„ libus, f<t»a ext'ernis, Ht Spirituss, op er Atme, exercitatipß ',-r, äioncverbi,audiiione ejufdem, converfaüone campßs-, preciw* (}( que, qua communiafünt, &paffim obvia: quam \iuivn\s, ' ^ ojficü ipfius qttodfuadctuT^ natura & indole inveßigAtltut > » potiffimum bic qu&enda funt. ,■ ,gf '$.< Modus quo offitium*exercendüm*, fi'bonum opus fit quodfd*1 .^
Vigi Scrtptuuleäio, ubi non media ; fed modus agendi q^ ^ Supfetet ifle ex affeäiombusfeu tdjunäis boni isTms operis, V-t' "^f ßtfinccre, gnaViur } conßMtir fUbique } yerßi qttfy1 exereendum. ' . plf}s ffObferpandumtdmei; eßrqu&fubtermhio aäionis ./**^L</ir
proponuntur, dum intern» habitum feil artificium htendü^y^^ mexempIonoilropraßMconvtr^tlactsl^is.Atqueadeo^', tut circa, virtuteiit,qu<ertnda:admknculaqiiibus artifiaiillittf r
tmnöbisaüifquecompitremus. <■ hfi»- AffeäKi < Äffe€kusinexhortatione'movendiypTScipui fahr, awr ^nti»»
in^exbot' derimn virtutis aut boni opsris, quos exaggstata otficii pi'f '^0 g£ taiim?*;, ^aav«as, utilitas: fpes &, dnddcui," quos corrfaquendi csrfi£U gjuS facilitas: metus quem utilitas 5c neceflkas otficii, coliäta ctSl1 earentia eiere poffit. ^0' . l#0m&-j Bxempli caüfa. Siqwtquettum-cbnßfymtifunt, & cume° rinen<>'
»i.um.exZ mgnem shtinent mortis ac viU, converfaüommdegunt cotlefiem; W*' fabc^ hmawrti bisqmfrofitemur-acdefideramüseßeitniti cum Chnß9,& communW1. ^s> afuu cum\, iffoemmbus modis adnitendum > converfaüonem ■ babean^* Mot'mpoffintejfe; • : ®-0 e0>
A. Profifemur enim ms (i.)ünitos ejfe cum Cbrlslö, Mj ". po'
ejusutcapitism&nbra, ejus quiecxbvenit.Job.vt-^'^v^jp'
minus eft e ccelb. 1 cor. xv. 4.7. cceleßemvitam ag>(> ;v (pi4
tut mmquidcannmt eandem cum eapite ritam tgere*. &tn> jR;
|
|||
|
- "5«c- '' ä>i mmbra"buJ"s mu^' «a wforni, fcorti /«»?
Cofsf; i Cor vu t<y.profiiemur(2.) nos cum eo tmmwtnoßrm- qm vitarn cum ea iepukam elTe,n Deo, Col.Ui.r. Nos cum «•xrucifisoseffe-d-.vivwc^iw.Cfariftura i»jw&. vivere , CW, i». 20. eoque crucifixum nolns mundum ', & nos vicif- fim mundo. Gai. VI. ,4. procul dubio ad ho^ utßcnt ipßmone fua vitam-terrenamabdicavit:; utcalcslemaußicaretur^ita &ms cum eo mortui wrenis, vivamus cwleßihts. Conf. Rom. yt.40. tu (3.) Nu cum eo refurrexiffe, pmul-duHo ad hoc, utpro tmtn* ulejlem tmpoßemmdegeremus vitarn. Imo (4.) ms cum clmße ßtßitaw,pofitos4udumcumeo m c?e!eftibüs. Eph.- 11. 6. Eis tgiturommbus, nunqmdconvementiffimnm eß,ut vitarn degamus ceeteßemi - 6 2, Itquidfuavius etiam cogitaripsß, quam in cecli? vivere, cum
Chrifto, cujus jugiim vel hie adeo fuave efl Hatth. x». 20» cum Deo, cujus regnum non efea eft-& potus; fed pax& gaadiüm in Spiritus. Rom.xtx, 17. Elfi mCrnüs vivere. hou fit juavuer & beatevivere,quidtandemeffet\ $i Fonoefficaciffimaeficdefiisconverfaüo (a) ad pietatem ptovo-
candam, feil, dum continuo intentifumus in ccelum & cceleflia, vbil..
tri. 14. (b} Jä tetitationesSatan*detorquendas, qumdoanimi$>
fumus m ccelo , cakßtbus inefeati delictis, imo fatiati, quid Tili-
qu:speccatorum, bujufquemundicaperemm? Conf.luuxv. \6,
cecupatos guvißmis coeli negotiis}qui(Lavocaret ad terrena, /««-
lia > puenha,? (c) Adtollendamautmitigandamqualisautquam£'
cmqUeafflatomsamantudinem, cogitare qwstcmquznobiseR-'. \ )
fepofita .in calis. Hehr- s v. 9. ia,&x 11. 2. 4. Tandemquihknonineipitvitam cceleslem, an poßhacxontinuabiM
einf. 1 Job. in. i^.Joh. 111,26. Qmhvcnon-deleanur cot- lejhbus; an päßbac deleilabiw ? Imo qut bic vitarn degitterrei- Urem, carnakm,nfernalemi: anpaßkac umjuampoüreturvita fpi- Yitualitdmnaytcdeßil: : Quo igitur; expsdkiores reddarrsst ad eonverfatiosem &z~Mediä.
leftem " ■ *. Simusfrequentesin comemplationecalefiisbeatitudim's &
eorumquxhucfaciunt:CoJ. 11 j. 1. ignoti enim nulha cupido. 2-Simus Däo fupplices, gui nobis [per Spiritum, fpirimallm X.XX.XX :2,- ZQ-
|
||||
|
|y Metkodo tomienmdi •" -■ r
äc eceleftem indolem & propenfionem conferat. 'C0"r
}oh. 111.5. qulnobis bemdicat i«leßil>us denisin Gfotpty^ Bph. 1. 3. imoqui nos& hlc pomt in mkßtbus pm^m^> Eph.« j»<5# |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I»
|
Jjjkeftmns cCelefti converfitioni, contimiatts «scercitüs ccf'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
leftibus. V. g. contömplatiönij, giorificationi divinae, fabba» -
^mo coskftij &c. defuefcamus mundo & mundaro». . 4. Ämbiamus eonßrmmtodeß-e, quält olim potksmr in cGe''^
Heb.xn. 1§« quoejus opc eriganjur 8t formemar ad v>ta(n ac converfationem coeleftem. Conf. Heb. x. 34.3,|, G. Mtßtt'mnmodiimdefuhresc^leßisImjusfionverßaioHis: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
MqMs<
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,Sit ingenua, fincera, nonfnuu,qmextm formmaoeleßem
tmtur} intus terrenafitßmo mfernalis. %, Um, 1. f.
,Sit conftans &perpetmG4> *l '• 3> |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3"
|
S« ubique coeleßs, non tantum publice; fed emm privatim '• ®l,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
prafenfii/Mtantampits&mleßbus3 fedetiam impm} bypocriW"
j&mundanfs. 4.$« universalis,-4». #.whfldsmnuntumitKaleßibtis,mcultH^* tiv'yfed tum in temßrikts miftm negotiss, fic m (a)i» terreß^ femper poffmtts ntgnöfcere aüqmd fpiritude- V- G. in cibi acpot<i dulckie., dttkkiemcomim tieiesTis, Maub. vi1t • 11. mcltftity Soüsfydereij cMmtem^olisjitßitk- &c,ip) Utpertemßff^^' tluci commar nd ckkßia, .<&c* KV. Habes igiturconcionis partes omnes , partiumqu« fing0'*" tarn ingredientia, regukj, affe&us ■& exemplum unum, in ^ non tam materiamj quam formam referre conati furcms; tria P' obförvanda: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ Catith-
Mts alt" |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.Omnes textus non admittere omnes & ßttguUshammpsrtiWfi»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ufus informatoriits, itemiefutawius, mo forte nee cmfeUtort,t *
adeo commodus efi textui moflro , at^uequidemtrespo^riof^' - -Nee etüm,ß forte textus omnes admittat ,4dmiuit femptr pus, vel-auditorii ratio: proindeäelectus prudenm Etcleßtß- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
committendus eß.
|
necß
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3. Nee in ßtiguüs partibus mnn'mmdmitti fvjfimi mgredientiA
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
foffentidebentfemper.WcqmAdmittmtureöäeconattt&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
• Textus
iprdixio |
admitti dehnt s quodunumalioquandoque utiliusaccidat Audit°r *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XVI. Textus .prolixiom, quantum ad rei fummam> eodem ^0'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
medotrd- 49-P9§unt ac debeat enarrari.'ßic nim.xit
|
1. Vel
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
itandd*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i.• Vel}feeimdurn kgesexpiicationis' textuali^bf evitcr experu-/
tur , tumfcopus textus totius :accurat§ inveftigetur i . hiiic.ununi,argamentum doÄrinale cönficiattir., tum omni» quasfunt in textu ad fuumlocum refsranturjfie ut unum re- feratur ad confitniationem aut expofjtionern dö&rin«,alte- rum ad ingredientii confolationis , aut reprshe»fionis , aut explotationis, aar exhortatioijis ,*. quod fieri perquam Wiiiter pöffe, ego in plerifqne Daminicaiibüs coiiüaiiter ob- fervavi), fednon abfque labore. 2, Veifihocnolis, pollis textum, feifHanalyd & exegefiex-
pedire, lecundum praidicäas explicatioliis textualis ieges ■: eoqnefa<äo,pr£ec.ipu3s ejus dodtwnas producere, $c ex eis junamautalteram, qp^maxiaieeondiixerit Ecclefcs , & per eas partes qu« maxtine fpe&ent ad asdjficationem.per- fequi. |.Vei finguli* textus parti'bus, fua« admi&ere obfcryarionej?,
aut applicatioiies, ieie&is ex ©rruiikus pawibus uriliffimis <§£ maxime fleceßariis £«clcl?»; qui modus «ecepriiS^ rauscft. •*^*JI. mUmuimnmkmm , d'tfpdfitionem &tldmtim$m im'imus^ Elecutfa feßätekcutia * qu$ tritt ißa (mpkäkw; < cemph* 1•'■Stjlum, qiil eße debet: ■■■' ' &itm'<
A\Putm\ quantum fieripotefl, 4k mnilm vseibusirMim'^ ac *'**?"
terwinis di'tium■■, ut d smmbusomnidferdpipoßnit- Nequeenim nem> (UßsperfinamMcdefiaflesfufimet, qmquam fnifira ditlum ; — Vfilf. ' , .. . . •
P' ifqn.ßt ttimidus , aulicas, fefquipedalis; mtetumnhmmnviilgd^ -''J
ris & abjeäus, ut fordeat; fed-mafculut ac /pirituälss.
C cltöus & per^jcmuyTeliUSffefUiidiimfuHmmsmmtumexprimen» ■ ,; dts, sommodus. ,. ^Scern, qiiaeefle.'debef:*' Z'Viceä;
• ^«Sonora, dißin&a , lori auditörio ßHsßciendo fufficiensj
J' *iecetiarnnimiuni ta-rda^autniffiium velox.
ß* Rebus & affedibui adaprata, proinde (4) nee nänium da-'
ta, necnirriiumdepreila; fedmedioeris, ut pro re nata «k-
^ari ac deprimi polHf» (2.) Non monotonos , feu per
*°täm concioriem unotono oberrans; feu variato qukfcrn5
'edpolt aliquot commata aeperiodos, in idem recidens:qua:
SM«
|
||||
|
' . , -ii •
|
|||||||
|
he Methedo Concknmdi , Q^
monofonia plurimum decedit gratia & efficaci*
r ß - cionis. j.wjtttf. |- Qefa} qlias efe decet
t• Niff nimiumaffettutfos, nee nim'fttm pkc'tdos»
■2-Nec hißmnicos, rifum fotius,quampies affeclus mevenidM*.
3. Spintnales, rebus qu pronuneiantttr,& dffettifasqiü mw**1 tn
ßujbm XVIII. Hxc tandem concionandimetkoduseft,quamex»*' ^
rationi- nius non fimpliciter bonam; (quod aliis etiam quibufvis, pro °lV. (-gCj lusb<ec taj,°oneEcclefiarum,locorurnj temporum, nolimabrogatui») duf. * *' Ratione Ecckßaßis, qui ejus ops , quatVis fibi, tam *?,
meditandum, quam legendum obvia, utcunquc con*1 *
infuumlocumrefsrre,pariter 8cmemorixeommittere P terit» . r0(c«
2. Ratione Mditomm, qui di&a ac dicenda commodius fl £
qui, memorix eommittere, rememorare, 8c fecuifl >- a.
-cum fuis repetere poterunrsä quo omnis £re coneioni*6®
cia fufpenditur. tf(j
3. Ratione duendomm, qua; cundaqualiacünquefint,a0t8^afi
quofvis occurrant.ad ejus topica nullo negotio t&t° poffunt. j,; 4. ImprimU xmontpuxeoi, qusliujus ope,ex ipfisfunda*%ojy
tis, fecundum omnes fui partes, aptiflirqe inftrui Ü a -{ej
ornari poteftj comprobantibus rem, tot Anglorum P*^. &: Belgarum fcriptis 7T£9(je7!jcft»TMT0tf , beneftcio hujuS thodi adornatis. P I N I S. |
|||||||
|
COROLLA.RI A. f00
t.Non eßgenstAmfcraqu&nonagnoftat aliquodnumen- z« N# .-.^t
< per naturam, itlli compeüt Dei cogmtio , quaadfalutein fujßciat' aU'
5. T&eecefaru eßrevektio- Qua 4. in Scriptmis faiia omnmo fu$(t „ / p*
Intern. ,». T17». in. 15. Eßque6. dmnaoriginis&aucimt/iM- H -mAiü
vimusBenin unum efentM-trinam eßefubßßendimodis. In bis 7;r ^
ecmpetit Filio, ^Patri cetera to&tcrno- -Cuieüam 8. fer imarn/iti^ ,• ^
cempetmt namu in una perfona. idquej.permionem non %*** '
.Wßsr'ms vekbati fed vttoskIikyjv-, d^e/suv ^ »iiew>imt*
•F I N I S.
|
|||||||